Τεύχος 518

ΕΜΙΛΥ ΚΟΛΙΑΝΔΡΗ, ΗΘΟΠΟΙΟΣ, Η ΑΘΗΝΑΙΑ ΤΗΣ ΕΒΔΟΜΑΔΑΣ

ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΚΟΥΤΣΟΥΜΠΑΣ Ο Γ.Γ. ΤΟΥ ΚΚΕ ΣΕ ΜΙΑ ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΗ ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ

ολα για την αθηνα! free press δωρεαν οδηγοσ τησ πολησ κυκλοφορει καθε πεμπτη

11052017

ΜΙΚΗΣ ΘΕΟΔΩΡΑΚΗΣ Ο ΖΩΝΤΑΝΟΣ ΘΡΥΛΟΣ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ ΣΕ ΜΙΑ ΕΙΛΙΚΡΙΝΗ ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ

ΖΩΕΣ ΣΑΝ ΜΥΘΙΣΤΟΡΗΜΑ ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΗ ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ ΤΗΣ ΠΡΩΤΟΤΥΠΗΣ ΒΙΟΓΡΑΦΙΑΣ ΤΗΣ ΣΠΟΥΔΑΙΑΣ ΖΩΓΡΑΦΟΥ ΤΟΥ ΜΕΞΙΚΟΥ ΦΡΙΝΤΑ ΚΑΛΟ

2 lifo – 11.5.17

☛ Για «πειράματα νέου κωλοπαιδισμού και κοινωνικής συναναστροφής στο μετρό» έγραψε ο Δημήτρης Πολιτάκης την περασμένη εβδομάδα και ο/η σουρεάλ του έδωσε συγχαρητήρια για το άρθρο: «Πρέπει να είστε ο πρώτος που θίγει τη συγκεκριμένη, σκληρή συμπεριφορά ορισμένων απέναντι σ’ εκείνους, συνήθως ηλικιωμένους ή απλώς μη εξοικειωμένους με τις κυλιόμενες σκάλες, που δεν γνωρίζουν την πρακτική τού να στέκεσαι στη δεξιά πλευρά τους. Με εξοργίζει κι εμένα αυτή η αγένεια και το ύφος του στυλ “μα, δεν έχεις πάει Λονδίνο”. Καταρχάς, πρέπει να αντιληφθούν πως ακόμα και στο Λονδίνο, που έχει μετρό 100+ χρόνια, από τα μεγάφωνα επισημαίνεται συνεχώς πως πρέπει να στεκόμαστε δεξιά, πράγμα που σημαίνει πως όσα χρόνια και να λειτουργεί το μετρό, πάντοτε θα υπάρχουν άνθρωποι, ηλικιωμένοι, επισκέπτες από άλλες χώρες ή την αγγλική επαρχία κ.λπ., που δεν γνωρίζουν αυτήν τη συνήθεια. Δεν θεωρείται δηλαδή πως ντε και καλά είναι αυτονόητη γνώση, λες και το μαθαίνουν τα παιδιά από μικρά, μαζί με το να τρώνε με μαχαιροπίρουνο. Δεύτερον, πρέπει να καταλάβουν κάποιοι πως το να μην είσαι απόλυτα εξοικειωμένος με νέες συνήθειες που φέρνει η εξέλιξη δεν σε κάνει ούτε καθυστερημένο ούτε “γίδι” (αγαπημένη λέξη πολλών). Ας είμαστε όλοι περισσότερο ευγενείς, ακόμα κι όταν χρειάζεται να εξηγήσουμε στον άλλο πως κάνει κάποιο λάθος, πως προηγούμαστε κ.λπ. Οk, αν πέσουμε σε σταρχιδιστή, μπορεί να εκνευριστούμε και θα ’χουμε δίκιο. Όμως ας μην προκαταλαμβάνουμε τον εαυτό μας πως όλοι οι άλλοι είναι ντε και καλά παρτάκηδες». ☛ Μια πολύ ενδιαφέρουσα συνέντευξη πήρε η Μαρία Παππά απ’ τον καλλιτέχνη Αμπουμπακάρ Φοφανά που έβαψε μπλε τα πρόβατα στη Γεωπονική Σχολή Αθηνών. Οι αντιδράσεις ήταν πολλές και, ενίοτε, οργισμένες. Μας έγραψε η κυρία Έλλη Στούρνα, εκτός των άλλων: «Πρώτον, αυτό το οποίο ξεχνάτε να αναφέρετε, κ. Παππά, είναι πως το “έργο” αυτό είναι παράνομο στην Ελλάδα. Ή μήπως θεωρείτε ότι η τέχνη είναι και υπεράνω κάθε νομοθεσίας; Πρόκειται για το άρθρο 12 του νόμου 4039/2012, με το οποίο η ίδια έχω καταθέσει καταγγελία για αντίστοιχη περίπτωση, η οποία και έγινε απόλυτα αποδεκτή από την ΕΛ.ΑΣ., μια και πρόκειται για αυτεπάγγελτο αδίκημα (...) Δεύτερον, ως υποστηρίκτρια της εν λόγω “άχρωμης” διαμαρτυρίας αλλά και άλλων παρεμφερών δράσεων, οφείλω να σας ενημερώσω ότι εμείς οι περίεργοι άνθρωποι που διαμαρτυρόμαστε για τη χρήση ζώων που “σώθηκαν από πασχαλινά τραπέζια” και που “φαίνεται να περνούν καλά” δεν υποστηρίζουμε κανενός είδους χρήση ζώων και για κανέναν σκοπό στο πλαίσιο μιας διευρυμένης αλληλεγγύης. Αυτό δεν μας κάνει περίεργους, υστερικούς ή παράλογους. Η συζήτηση για τη χρήση και την εκμετάλλευση των μη ανθρώπινων ζώων είναι ενεργή και πραγματοποιείται σε διαφορετικούς τομείς σε πανεπιστήμια όλου του κόσμου, καθώς άπτεται διαφορετικών ζητημάτων και κλάδων (ηθική για τα ζώα, περιβαλλοντική ηθική, ηθική των επιχειρήσεων, φιλοσοφία του νου, φιλοσοφία του δικαίου, βιοηθική, φιλοσοφία της βιολογίας, νευροεπιστήμες, ψυχολογία κ.ο.κ.). Οπότε, αντί να απαξιώνετε άμεσα μια ειρηνική διαμαρτυρία, αναζητήστε τα ονόματα μεγάλων φιλοσόφων όπως ο P. Singer, ο T. Regan, o G. Francione, o G. Steiner, η L. Gruen ή η C. Adams. Γιατρών όπως ο Gregers ή ο McDougall. Ψυχολόγων όπως η Melany Joy. Αν θεωρείτε ότι θα έπρεπε να νιώσουμε ανακούφιση που τα ζώα αυτά δεν σφάχτηκαν (λες και δεν θα σφαχτούν στο μέλλον!), μάλλον δεν έχετε καν κατανοήσει την ουσία του ζητήματος. Σε κάθε περίπτωση, παραμένουμε στη διάθεσή σας αν θελήσετε να ακούσετε όσα έχουμε να πούμε. Άλλωστε, η LiFO ουκ ολίγες φορές έχει προωθήσει διαμαρτυρίες μας (όπως αυτές που προανέφερα), ακόμα και το Vegan Festival που πραγματοποιούμε. Άρα, σίγουρα υπάρχουν άνθρωποι που ενδιαφέρονται να ακούσουν και να προωθήσουν όσα έχουμε να πούμε».

α π ό τ ον α ρη δ η μ οκ ιδ η

Oι αντιδράσεις που δημιούργησαν τα άρθρα και τα posts μας την περασμένη εβδομάδα.

feedback517

ΑΓΈΝΕΙΑ ΚΑΙ ΘΥΜΌΣ ΣΤΟ ΜΕΤΡΌ ΤΗΣ ΑΘΉΝΑΣ

POSTS ΓΡAΜΜΑΤΑ E-MAILS

*Στείλτε μας Feedback: feedback@lifo.gr

Get Served και μυηθείτε στην τέχνη του Fine Drinking Από 18 έως 21 Μαΐου, στο Παλαιό Χρηματιστήριο, το Athens Fine Drinking by World Class, ένας μοναδικός θεσμός μύησης στη φιλοσοφία και στην κουλτούρα του ποιοτικού ποτού, παρουσιάζει το εντυπωσιακότερο pop-up bar, φιλοξενώντας 32 κορυφαία μπαρ της Αθήνας και τις δημιουργικές fine drinking προτάσεις τους μέσα από τα «Perfect Serves», δηλαδή τρεις μοναδικούς τρόπους σερβιρίσματος των premium spirits: Straight, Mixed ή Cocktail.

free press Eβδομαδιαίος οδηγός της Αθήνας. Κυκλοφορεί κάθε Πέμπτη.

11.5.17 – lifo

3

Index 518

www.lifo.gr ΔΥΟ ΔΕΚΑ ΕΚΔΟΤΙΚΗ Α.Ε. ΒOΥΛΗΣ 22 105 63 ΑΘΗΝΑ T 210 3254 290 F 210 3249 785 info@lifo.gr

εκδότης Στάθης Τσαγκαρουσιάνος γενικοσ διευθυντής Μιχάλης Μιχαήλ διευθυντής εκδοσησ M. Hulot εμπορική διεύθυνση Δήμητρα Πασομένου υπεύθυνος ψηφιακής ανάπτυξης Νίκος Ζαφείρης art director Χρήστος Τζοβάρας συμβουλοσ σχεδιασμου Γιάννης Καρλόπουλος –––––– αρχισυντακτeσ lifo.gr Άρης Δημοκίδης Θανάσης Χαραμής προγραμματισμός lifo.gr Αγγελική Βαξάλη Σπύρος Γκατζούνας Άγγελος Παπαστεργίου –––––– συντακτική ομάδα Columnists: Νικόλας Σεβαστάκης Θοδωρής Αντωνόπουλος Ναταλί Χατζηαντωνίου Δημήτρης Πολιτάκης Δημήτρης Κυριαζής Βιβλίο: Τίνα Μανδηλαρά Γιώργος-Ίκαρος Μπαμπασάκης Κινηματογράφος: Θοδωρής Κουτσογιαννόπουλος Τάσος Μελεμενίδης Θέατρο: Λουίζα Αρκουμανέα Γεύση: Νίκη Μηταρέα StarFax: Μαριβίκυ Καλλέργη Σύνταξη: Αλέξανδρος Διακοσάββας Μερόπη Κοκκίνη Βασίλης Καψάσκης Νινέττα Γιακιντζή Φιλιώ Ράγκου Χριστίνα Γαλανοπούλου Πάνος Μιχαήλ Φιλίππα Δημητριάδη Γιάννης Πανταζόπουλος Χρήστος Παρίδης Μαρία Παππά Λένα Φουτσιτζή Θεόφιλος Δουμάνης φωτογράφοι Σπύρος Στάβερης Πάρις Ταβιτιάν Freddie F. assistant art director Rinétta Κοσκινίδου

TROPICAL ATHENS

Η ΠΟΛΎΧΡΩΜΗ ΓΟΗΤΕΊΑ ΤΩΝ ΤΡΟΠΙΚΏΝ σελiδα 4 lifo – 11.5.17

διόρθωση κειμένων Μαρία Δρουκοπούλου γραμματεία σύνταξης Βιβίκα Ανδριανάτου –––––– senior direct market manager Κώστας Μαντάς direct market managers Γιώργος Λυκουργιώτης Σπύρος Αποστολόπουλος υποδοχή διαφήμισης Ξένια Στασινοπούλου συντονισμοσ διαφήμισης Μάγδα Τζακώστα οικονομική διεύθυνση Δημήτρης Τασιόπουλος λογιστήριο Βασίλης Κοτρωνάκης Άλκηστις Γκούμα εξωτερικες εργασιες Άκης Ιωάννου

25

κωδικος εντυπου 7639

11.5.17 – lifo

5

επιμελεια: the lifo team

6 lifo – 11.5.17

TheBuzz

aπο τh μαρια παππα

TalkoftheTown 11–17 ΜΑΪΟΥ 2017

ΔΈΚΑΠΕΝΤΕ ΜΕΓΆΛΑ ΜΟΥΣΙΚΆ ΟΝΌΜΑΤΑ ΣΤΑ ΚΑΛΟΚΑΙΡΙΝΆ ΕΥΡΩΠΑΪΚΆ ΦΕΣΤΙΒΆΛ Μία γύρα στα φεστιβάλ της Ευρώπης για εμφανίσεις που θέλουμε πολύ να δούμε.

APHEX TWIN

PJ HARVEY

SOLANGE

RADIOHEAD

ROYKSOPP

LANA DEL REY

Primavera Sound, Βαρκελώνη, 31 Μαΐου-4 Ιουνίου, primaverasound.com Ο τοπ headliner του μεγαλύτερου μουσικού φεστιβάλ της Ευρώπης είναι το τρομερό παιδί της ηλεκτρονικής χορευτικής μουσικής, ο Richard D. James. Παίζει πλέον σπάνια, οπότε ακόμη και το όνομά του στο line-up φέτος είναι μεγάλο γεγονός. Η τελευταία του ολοκληρωμένη δισκογραφική δουλειά ήταν το «Syro» του 2014.

OFF Festival, Πολωνία, 4-6 Αυγούστου, off-festival.pl Μετά την πρόσφατη περιοδεία της στην Αμερική για το περσινό της άλμπουμ «The hope six demolition project», η PJ Harvey επιστρέφει στην Ευρώπη. Εμείς είχαμε τη χαρά να την δούμε πέρσι το καλοκαίρι, αλλά, όσοι δεν την χορταίνουν, ευκαιρία να επισκεφτούν την Πολωνία.

Lowlands, Ολλανδία, 18-20 Aυγούστου, lowlands.nl Η νέα Αμερικανίδα σόουλ ντίβα που προκάλεσε πανζουρλισμό με το περσινό άλμπουμ της «A seat at the table» έκλεψε σχεδόν την παράσταση από τη μεγαλύτερη αδερφή της, την Beyoncé, με μουσική χαμηλότερων τόνων.

Glastonbury, Βρετανία 21-26 Ιουνίου, glastonburyfestivals. co.uk/ To «Α moon shaped pool» ήταν μια πολύ δυνατή επιστροφή, αλλά και χωρίς νέο άλμπουμ τον ίδιο χαμό θα προκαλούσαν. Το φετινό καλοκαίρι θα παίξουν σε διάφορα φεστιβάλ ανά την Ευρώπη, σίγουρα όμως η headlining εμφάνισή τους στο Glanstonbury εν όψει Brexit θα είναι και η πιο «φορτισμένη».

Release Festival, Αθήνα, 2 Ιουνίου, releaseathens.gr/ Μετά από μια μεγαλειώδη εμφάνιση στο Coachella φέτος που συζητήθηκε πολύ, θα έχουμε τη χαρά να δούμε το ηλεκτρονικό ντουέτο από τη Νορβηγία για μια ακόμη φορά στην Ελλάδα. Μαζί τους φέρνουν το καταπληκτικό light show τους. Ίσως να είναι η συναυλία του καλοκαιριού.

Flow Festival, Φινλανδία, 11-13 Αυγούστου, flowfestival.com Από τις πιο αγαπημένες τραγουδοποιούς του καιρού μας. Στο νέο της άλμπουμ «Lust for Life», που αναμένεται να κυκλοφορήσει τους επόμενους μήνες, υιοθετεί ένα πιο αισιόδοξο ύφος, αλλά η νοσταλγική ποπ παραμένει.

GRACE JONES Primavera Sound, Βαρκελώνη, 31 Μαΐου-4 Ιουνίου, primaverasound.com Αξίζει να πας μέχρι τη Βαρκελώνη φέτος μόνο και μόνο για να δεις την Τζαμαϊκανή μεταμοντέρνα ντίβα και φανκ βασίλισσας των ’80s. Οι συναυλίες της είναι οπτικοακουστικές εμπειρίες. Η ίδια είναι ένας ζωντανός θρύλος, που, παρά τα 68 της χρόνια, συνεχίζει να σοκάρει και να εντυπωσιάζει.

Μ.Ι.Α.

Melt, Γερμανία, 14-16 Ιουλίου, meltfestival.de H περσινή ήταν μια δύσκολη φεστιβαλική χρονιά για τη M.I.A. Λόγω των προκλητικών δηλώσεών της αναγκάστηκε να κρατήσει χαμηλό προφίλ, παρά την κυκλοφορία του ΑΙΜ. Φέτος παίρνει το αίμα της πίσω, αφού είναι headliner στο πιο μεγάλο μουσικό φεστιβάλ της Γερμανίας.

DIE ANTWOORD Melt, Γερμανία, 14-16 Ιουλίου, meltfestival.de Ένας ακόμη λόγος για να επισκεφτείς το Melt είναι οι Die Antwoord, το εκκεντρικό ραπ γκρουπ από τη Νότια Αφρική που έγινε το μεγαλύτερο ποπ φαινόμενο του πλανήτη από τα προκλητικά βίντεο και το φρικιαστικό look του.

BJÖRK Sonar, Βαρκελώνη, 15-17 Ιουνίου H Björk αναλαμβάνει τον ρόλο του DJ στο μεγαλύτερο ηλεκτρονικό φεστιβάλ της Ευρώπης. Δεν θα κάνει τις συνηθισμένες φαντασμαγορικές εμφανίσεις της αλλά η παρουσία της αναμένεται με το ίδιο ενδιαφέρον.

ARCA Sonar, Βαρκελώνη, 15-17 Ιουνίου Σίγουρα από τις πολυαναμενόμενες εμφανίσεις του Sonar. Ο Arca σε κάθε άλμπουμ εξελίσσεται και από industrial γίνεται τραγικός, αλλά πάντα προκλητικός. Στα visuals πάντα ο κολλητός του Jesse Kanda. Μην τον χάσετε!.

KATY PERRY Glastonbury, Βρετανία, 21-26 Ιουνίου, glastonburyfestivals. co.uk/ Η Αμερικανίδα σταρ ξεχωρίζει από τα 86 ονόματα του διάσημου βρετανικού φεστιβάλ. Είναι η δεύτερη μεγάλη headliner μετά τους Radiohead και είναι η πρώτη φορά που παίζει εκεί.

FRANK OCEAN Flow Festival, Φινλανδία, 11-13 Αυγούστου, flowfestival.com Ο 29χρονος από το Long Beach ασκεί ίσως τη μεγαλύτερη επίδραση στη σύγχρονη μουσική με κάθε κυκλοφορία του, δημιουργώντας μόδες και τάσεις. Πέρσι κυκλοφόρησε το άλμπουμ «Blonde» και ανέβασε τον πήχη ακόμη ψηλότερα.

THE KILLERS Ejekt Festival, Αθήνα, 24 Ιουνίου Ένα από τα μεγαλύτερα σύγχρονα ροκ συγκροτήματα από την Αμερική για μία και μοναδική συναυλία στην πλατεία Νερού. Από την πρώτη στιγμή που εμφανίστηκαν το 2004 με το «Hot Fuss», οι Killers σάρωσαν τα πάντα και καθιερώθηκαν ως μία από τις σημαντικότερες μπάντες του πλανήτη.

JUSTICE Sonar, Βαρκελώνη, 15-17 Ιουνίου Οι Γάλλοι επιστρέφουν στο Sonar με νέο άλμπουμ μετά από 5 χρόνια, το «Woman», και υπόσχονται να κάνουν μία από τις πιο εντυπωσιακές εμφανίσεις τους τα τελευταία χρόνια.

11.5.17 – lifo

7

ΦΩΝΗ ΛΑΟΥ Εικονογράφηση: Γιώργος Καταπόδης

Talk of the Town

ΑΦΡΟΔIΤΗ ΣΤAΘΗ

ΜΕΤΆ ΤΗΝ ΕΚΛΟΓΉ ΜΑΚΡΌΝ: ΥΠΌΣΧΕΣΗ ΓΙΑ ΣΎΝΘΕΣΗ ΚΑΙ ΑΠΕΙΛΈΣ

α π ό τ ο ν ν ι κ όλ α σεβαστάκ η

ΔεύτερεςΣκέψεις

Τώρα είναι η στιγμή να αποδείξει αν μπορεί να κυβερνήσει ή όχι.

8 lifo – 11.5.17

Ο Εμανουέλ Μακρόν είναι τελικά ένα παράξενο πολιτικό αντικείμενο. Γύρω από τη μεγάλη του νίκη βλέπουμε να συνωστίζονται τα ίδια επίθετα και οι προσδιορισμοί που τον συνοδεύουν εδώ και πολλούς μήνες. O «σοφτ νεοφιλελεύθερος», ο προοδευτικός ανθρωπιστής, ο φορέας ενός νέου κέντρου που ανακατεύει τα χαρτιά της γαλλικής πολιτικής – όλες αυτές οι εκφράσεις έρχονται να συνοδεύσουν τον νέο ισχυρό άνδρα της Γαλλικής Δημοκρατίας στο αξίωμα. Τώρα όμως πρέπει να κυβερνήσει ή μάλλον να αποδείξει πώς και με ποιους θα το κάνει. Δεν έρχεται όμως ως ένας δεξιός ή αριστερός Βοναπάρτης που θα εκμεταλλευτεί τα προβλήματα της δεξιάς και τα υπαρξιακά του γαλλικού Σοσιαλιστικού Κόμματος. Φέρνει μαζί του την ιδέα της σύνθεσης σε μια συγκυρία έντονων διαχωρισμών και εχθρικού κατακερματισμού. Φυσικά, όταν ακούμε τη λέξη «σύνθεση» πάει ο νους μας –και λογικά– στον «χυλό» ή σε τροφές χωρίς γεύση και άρωμα. Φοβόμαστε την έλλειψη στίγματος και μια θολή και αδύναμη ταυτότητα. Μήπως πρόκειται για περαστική λάμψη που θα ατονήσει όταν μπουν σε κίνηση οι μηχανισμοί επιβίωσης των ιστορικών κομμάτων της χώρας; Μήπως ο Εμανουέλ Μακρόν είναι άλλος ένας καταδικασμένος να αποτύχει; Τα ερωτήματα είναι θεμιτά, αρκεί αυτός που τα θέτει να μην προδικάζει τις εξελίξεις. Και να μη δείχνει πως εύχεται την αποτυχία του Μακρόν για να επιβεβαιωθεί η μια ή η άλλη θεωρία. Αν, ωστόσο, ο Μακρόν εννοεί αυτά που είπε στο Λούβρο, έχει ήδη αντιληφθεί το βαθύτερο πρόβλημα της παρούσας στιγμής: ότι οι διαφορετικοί «λαοί» της χώρας πρέπει να συναντηθούν κάπου. Ότι είναι πολύ δύσκολο έως ανέφικτο να διαμορφωθεί μια θετική μεταρρυθμιστική κίνηση πάνω στη λήθη ή στην περιφρόνηση για το ένα τρίτο των ανθρώπων της χώρας. Ότι η αγωνία εκατομμυρίων ανθρώπων για την αποβιομηχανοποίηση και τον μαρασμό δεν θα πάψει μαγικά, αν ο κύκλος των κυβερνώντων θεωρήσει πως όλα αυτά είναι ασήμαντα. Και ότι καμιά καινούργια πλειοψηφία δεν μπορεί να θεμελιωθεί απλώς πάνω σε μια αισιόδοξη οικονομική και εμψυχωτική για το φρόνημα ρητορεία. Χρειάζεται και κάτι επιπλέον, κάτι που ο συγγραφέας Σαρλ Πεγκί αποκαλούσε mystique républicaine, ένας «ρεπουμπλικανικός μυστικισμός». Φυσικά, οι αγαθές προθέσεις ή η ατομική φιλοδοξία δεν αρκούν. Το «καθήκον είναι τεράστιο» έλεγε και ξανάλεγε ο νεοεκλεγμένος Πρόεδρος την ωραία νύχτα της Κυριακής. Πώς μπορεί να ξανακερδίσουν κάτι οι χαμένοι της κρίσης; Με ποια πολιτικά καύσιμα θα πάρει ξανά μπροστά η μηχανή της κοινωνικής κινητικότητας και θα πέσουν τα σύνορα ανάμεσα στα προάστια και στο κέντρο, ανάμεσα στους κόσμους της περιφέρειας και στους «παγκοσμιοποιημένους» εύπορους μεσοαστούς των μεγαλουπόλεων; Αν ο Μακρόν το παλέψει σοβαρά και ενάντια στις

αδράνειες των επιμέρους συστημάτων εξουσίας, μπορεί να καταφέρει σημαντικά πράγματα. Φυσικά, με τους μεγαλόστομους όρους του Μελανσόν και των άλλων όλα αυτά δεν είναι τίποτα. Ή είναι απλώς ο πολιτισμικός φερετζές του νεοφιλελευθερισμού. Ενώ, από την άλλη πλευρά, ο λαϊκός λεπενισμός βγήκε ενδυναμωμένος με εκατομμύρια περισσότερες ψήφους και ένας άλλος κόσμος αποστάτησε από το δίλημμα του δεύτερου γύρου. Ο Μακρόν έχει επίσης να αντιμετωπίσει μια έμπειρη πολιτική πιάτσα και συγχρόνως τα οξυμένα προβλήματα της χώρας του. Δεν πρόκειται για μάχη του «καλού» με το «κακό» αλλά για πορεία στο άγνωστο. Μπορεί να υποθέσει κανείς ότι χωρίς ισορροπία ανάμεσα σε μέριμνα για κοινωνική προστασία και μεταρρυθμιστική ορμή η επιβίωση του «μακρονισμού» θα είναι αβέβαιη. Άλλωστε, στις σύγχρονες δημοκρατίες της κρίσης η πίστωση χρόνου είναι πάντα ελάχιστη και οι δημαγωγίες σε συνεχή διέγερση. Υπάρχει όμως και ένας άλλος κίνδυνος. Αμιγώς πολιτικός. Αυτό, για παράδειγμα, που φαίνεται να ευνοεί τα σχέδια του νέου Προέδρου (μια περαιτέρω αποσύνθεση του Σοσιαλιστικού Κόμματος) υπονομεύει το πολιτικό μέλλον της θητείας του. Γιατί όσο και αν αλλάζει η Γαλλία ως κοινωνία και πολιτισμός, δεν είναι η χώρα του τέλους των κομμάτων και της «παραδοσιακής» πολιτικής. Και διότι όσο και αν μοιάζει οξύμωρο, ο Μακρόν είναι μακρινός αντίλαλος μιας παλιάς γαλλικής ιστορίας: του φιλελεύθερου σοσιαλισμού ή του «σολινταρισμού» (solidarisme), οι οποίοι υπάρχουν ήδη ως σχέδια και προτάσεις από τα τέλη του 19ου αιώνα. Τα οραματικά στοιχεία της πρότασής του απηχούν λοιπόν πραγματικά, αν και μειοψηφικά, ρεύματα της γαλλικής προοδευτικής παράδοσης. Γι’ αυτό και είναι λάθος να παρουσιάζεται ως ένας Τριντό ή έστω ως μια νέα εκδοχή Μπλερ (που βγήκαν από άλλες παραδόσεις). Υπάρχουν εν τέλει πολλοί τρόποι να δεις ένα νέο πολιτικό φαινόμενο. Μπορείς να προεξοφλήσεις πως θα νικηθεί από τις θηριώδεις αντιφάσεις της πραγματικότητας αλλά και να στοιχηματίσεις στην καλύτερη εκδοχή. Ο Μακρόν ενδέχεται να είναι η χρήσιμη απάντηση σε μια συγκυρία τεράστιας αμηχανίας για την Ευρώπη. Ανάμεσα στην αφλογιστία των παλαιών μορφών της αριστεράς και στην απειλή του αυταρχικού λαϊκισμού, μια ήπια αλλά προσηλωμένη σε βασικούς στόχους ηγεσία μπορεί να ανανεώσει την πολιτική στη Γαλλία και στην Ευρώπη. Ενθαρρύνοντας αλλαγές σε ένα οικονομικό και πολιτικό παράδειγμα που μοιάζει να αναπαράγει τις κρίσεις του. Αν συμβούν αυτά, θα πρόκειται για το καλύτερο σενάριο σε έναν κόσμο όπου έχουμε εθιστεί στα χειρότερα νέα.

Μιλήσαμε με την ψυχολόγο και διοικητική διευθύντρια του σωματείου ΕΛΙΖΑ για την κατάσταση που επικρατεί στην Ελλάδα γύρω από το ευαίσθητο ζήτημα της σεξουαλικής κακοποίησης παιδιών. α π ό τ ο ν δ η μ ή τ ρ η κ υρ ι α ζ ή

Μπορείτε να μας δώσετε μερικά διεθνή στοιχεία για το ζήτημα της σεξουαλικής κακοποίησης παιδιών; Τα στοιχεία που βλέπουν το φως της δημοσιότητας συχνά συγκλονίζουν, όμως αποτελούν την κορυφή του παγόβουνου. Σύμφωνα με διεθνείς έρευνες, 1 στα 5 παιδιά θα βιώσει στη ζωή του τουλάχιστον ένα περιστατικό σεξουαλικής βίας, το 73% των θυμάτων δεν μιλά τον πρώτο χρόνο, το 45% των θυμάτων δεν μιλά για 5 χρόνια τουλάχιστον, ενώ εκατοντάδες θύματα δεν μιλούν ποτέ, φοβούμενα τον στιγματισμό και το αίσθημα απώθησης. Τέλος, στο 90% των περιπτώσεων ο θύτης είναι κάποιος που το παιδί γνωρίζει και εμπιστεύεται, από τον οικογενειακό ή φιλικό κύκλο. Η έκταση του φαινομένου καθιστά απαραίτητη την εκπαίδευση επαγγελματιών υγείας αλλά και των ίδιων των παιδιών, ώστε να είναι σε θέση να προστατεύσουν τον εαυτό τους. Τι κατάσταση επικρατεί στην Ελλάδα; Στην Ελλάδα η σεξουαλική κακοποίηση παραμένει ένα κοινωνικό ταμπού. Συμβαίνει στη διπλανή ή πίσω από τη δική μας πόρτα και κανείς δεν αντιδρά. Δεν υπάρχει εθνικός φορέας πρόληψης, καταστολής και καταγραφής των περιστατικών κι έτσι τα παιδιά βιώνουν την κακοποίηση αβοήθητα. Παράλληλα, δεν μπορούμε να σκιαγραφήσουμε το προφίλ των δραστών. Γονείς, κηδεμόνες, φροντιστές και άτομα φύλαξης, εκπαιδευτικοί, προπονητές, είναι παραδείγματα ανθρώπων που μπορεί να προβούν σε κακοποιητική συμπεριφορά, και όχι κάποιος άγνωστος. Μιλήστε μας με λίγα λόγια για το σωματείο ΕΛΙΖΑ και το έργο του. Το ΕΛΙΖΑ είναι μια ελληνική εξειδικευμένη μη κυβερνητική οργάνωση που ασχολείται με την προστασία και προαγωγή των δικαιωμάτων των παιδιών που έχουν υποστεί ή κινδυνεύουν να υποστούν κακοποίηση ή παραμέληση, και η μόνη που δίνει έμφαση στην προσχολική ηλικία. Μέσα από τα προγράμματά μας επιμορφώνουμε και ευαισθητοποιούμε την κοινή γνώμη, δίνοντας έμφαση στους γονείς βρεφών και μικρών παιδιών. Τι ακριβώς κάνετε στο πρόγραμμα που «τρέχετε» στα σχολεία; Η επιστημονική μας ομάδα επισκέπτεται σχολεία της χώρας και μέσα από εργαστήριο-κουκλοθέατρο μαθαίνει στα παιδιά τα βασικά εργαλεία προστασίας του σώματος. Συγκεκριμένα, τους μαθαίνει ποια είναι τα ιδιωτικά μέρη, ποια η διαφορά ανάμεσα σε ένα ασφαλές και ένα όχι ασφαλές άγγιγμα, τι θα πρέπει να κάνουν όταν αισθανθούν άβολα ή περίεργα, πώς και από ποιον μπορούν να ζητήσουν βοήθεια αν τους συμβεί ένα όχι ασφαλές άγγιγμα, ότι δεν φταίνε ποτέ τα ίδια. Παράλληλα, η καινοτομία του προγράμματος έγκειται στο ότι εκπαιδεύει αντίστοιχα γονείς και εκπαιδευτικούς στην αναγνώριση και διαχείριση του φαινομένου.

ΣΤΑ ΘΟΛΆ ΑΠΌΝΕΡΑ ΤΟΥ «ΣΏΤΗ-GATE»

απ ό το ν δη μ ή τ ρη π ολ ι τάκ η

ShortCut

Κάποιοι βιάζονται να μας βάλουν πρόωρα στη δίνη των «πολιτισμικών πολέμων» και κάποιοι άλλοι σκιαμαχούν ενάντια στην επέλαση ενός μη μου άπτου δογματισμού που δήθεν επιβάλλει η περιβόητη πολιτική ορθότητα. Δύσκολο να κυκλοφορήσεις αυτές τις μέρες στην κοινωνία και κυρίως στη διασταλτική γυάλα των κοινωνικών μέσων χωρίς να έχεις άποψη για το «Σώτη- gate» που προέκυψε μετά τη μήνυση-επίκληση του αντιρατσιστικού νόμου για παλαιότερο κείμενό της, όπου φιλοξενήθηκε και το εξής νόστιμο γνωμικό το οποίο αποδόθηκε στον Μάρκο Πόλο: «Φανατικός μουσουλμάνος είναι αυτός που σου κόβει το κεφάλι, ενώ μετριοπαθής είναι εκείνος που σε κρατάει για να σου κόψουν το κεφάλι». Ιδανικά διαβάζεται με υπόκρουση στο τέλος στοιχειωμένου γέλιου-κονσέρβας από παλιά κωμική σειρά. Με το που έσκασε η είδηση της μήνυσης, ήταν εντελώς προβλέψιμο ότι θα επακολουθούσε, εν μέσω δηλητηριωδών αναθυμιάσεων, το γνωστό όργιο εμφυλιοπολεμικού οπαδισμού, αυτοματικής εργαλειοποίησης και ξεχειλώματος του «καυτού ζητήματος» που ανέκυψε, καθώς εμπίπτει σε συζητήσεις για τα όρια της ελεύθερης έκφρασης, τους περιορισμούς του αντιρατσιστικού νόμου, τη νεοελληνική δικομανία κ.λπ. Το πλαίσιο γιγαντώθηκε ξαφνικά και πλέον αντανακλαστικές αποκρίσεις του τύπου «για διάφορους λόγους η Σώτη Τριανταφύλλου νιώθει πιο άνετα τα τελευταία χρόνια να γράφει τέτοια μισαλλόδοξα και να τα παίρνει πάνω της, οk, δικαίωμά της» ακούγονται ως ψίθυροι ανάμεσα στις κραυγαλέες αντιπαραθέσεις με αντικείμενο την ελεύθερη έκφραση. Όσο μου είναι αδύνατον βιολογικά να αντιπαθήσω τη Σώτη –που εκτός από κάποια υπέροχα βιβλία που έχει γράψει, στο μυαλό μου είναι καταχωρισμένη διαχρονικά ως γενναίο και πραγματικά φιλελεύθερο πρόσωπο που έχει συγκρουστεί τόσο με το ελληνοχριστιανικό ιδεώδες όσο και με τον αριστερισμό της ζεμπεκιάς, ενώ η ατάκα της για την Ελλάδα ως «μια συντηρητική, αριστερή χώρα» παραμένει πολυσήμαντη, τόσο αδυνατώ να παρακολουθήσω εσχάτως τη σκέψη της. Όχι μόνο στο επίδικο, πλέον, κείμενο αλλά και σε πολλά άλλα και ειδικά στο πρόσφατο βιβλίο της Πλουραλισμός, Πολυπολιτισμικότητα, Ενσωμάτωση, Αφομοίωση (στο εξώφυλλο του οποίου χρησιμοποιείται, ανεξήγητα και χωρίς credit, η φωτογραφία εξωφύλλου του άλμπουμ «Searching for the young soul rebels» των Dexys Midnight Runners), που μου άφησε μια πολύ δυσάρεστη γεύση ως καταγγελία-οδοστρωτήρας του πολυπολιτισμικού μοντέλου με μένος αντίστοιχο με αυτό που η σύγχρονη αριστερή θεωρία καταφέρεται εναντίον της νεωτερικότητας συλλήβδην. Δεν είναι μόνο το γεγονός ότι είναι εύκολο πλέον να ξεφύγει κανείς σε τραμπικές και λεπενικές ατραπούς. Κάποια πράγματα απλώς είναι λάθος. Και να τα πιστεύεις και να τα γράφεις δημοσίως χωρίς κανένα φιλτράρισμα του θυμικού, ακόμα και ως εν θερμώ αντίδραση σε απάνθρωπες σφαγές αθώων, όπως αυτή στο Μπατακλάν. Δεν στέκει να τσουβαλιάζεις και να πετάς στη θάλασσα τόσο κόσμο, εμπεριέχει φυλετικό μίσος, πώς να το κάνουμε, τελεία και παύλα. Ναι μεν η θρησκεία είναι άλλο πράγμα από τη φυλή (ευχαριστούμε για τη συγκλονιστική πληροφορία όσους εμφατικά το τονίζουν αυτές τις μέρες), όλοι όμως ξέρουμε ότι εν προκειμένω «μουσουλμάνοι» σημαίνει ουσιαστικά «αραβικός κόσμος και τα πέριξ». Αντίστοιχες ισοπεδωτικές και φολκλόρ χοντράδες –και μάλιστα χωρίς αυτοσαρκαστικά ελαφρυντικά– στην Αμερική φιλοξενούνται μόνο σε τραμπικής αντίληψης μέσα και πάντως σε κανένα απ’ όσα επιθυμούν να αυτοαποκαλούνται έγκυρα και έγκριτα. Κατά την άποψή μου, εκεί είναι το θέμα. Αν κάτι μπορεί να διαχωρίζει το έγκυρο μέσο από τον ορυμαγδό κραυγών και σύγχυσης που κατακλύζει το σύγχρονο μιντιακό σύστημα, είναι ακριβώς να αποθαρρύνει τη δημοσίευση αγρίως προβοκατόρικων και εντελώς ανούσιων θέσεων αντίστοιχου ύφους. Από πλατφόρμες ελεύθερης έκφρασης για να γράφει ο καθένας τη μαλακία του, «δόξα τω Θεώ» να φάνε κι οι κότες πλέον. Στην Αμερική επίσης (και στη χειμαζόμενη Δύση γενικότερα, που, σύμφωνα με το βιβλίο της Σώτης, βρίσκεται εγκλωβισμένη «σ’ ένα αδιέξοδο αυτο-απέχθειας και υπερσυναισθηματισμού») έχουν υποστεί –δικαίως αλλά και αδίκως συχνά– διώξεις και καταγγελίες άτομα για την έκφραση πολύ πιο ήπιας «ρητορικής μίσους», ενώ αντίθετα δεν θα διωκόταν, ούτε και θα καταδικαζόταν φυσικά, ποτέ κάποιος σατιρικός περφόρμερ σαν τον ατυχή Παστίτσιο που κατηγορήθηκε για βλασφημία, ούτε όμως και ο καθηγητής Ρίχτερ, που σύρθηκε σε δικαστική περιπέτεια, επίσης με όχημα τον αντιρατσιστικό νόμο, ως «αρνητής εγκλημάτων του ναζισμού» (έχετε γεια, βρυσούλες και χαιρέτα μου τον πλάτανο, τους Αμβρόσιους και τη Χρυσή Αυγή). Η μήνυση είναι αστεία και βαθιά νυχτωμένη στο πεδίο του «να ’χαμε να λέγαμε», ενώ γνήσιες ρατσιστικές αντιλήψεις εκδηλώνονται καθημερινά δίπλα μας αλλά και εντός μας. Κάποιοι βιάζονται να μας βάλουν πρόωρα στη δίνη των «πολιτισμικών πολέμων» και κάποιοι άλλοι, εξίσου πρόωρα, σκιαμαχούν ενάντια στην επέλαση ενός νέου, μη μου άπτου δογματισμού που επιβάλλουν η περιβόητη πολιτική ορθότητα αλλά και το «πολυπολιτισμικό μοντέλο», λες και ήμασταν ένας παράδεισος με το μοντέλο της (εθνικής και θρησκευτικής) ομοιογένειας. Γενικώς, φοβού αυτόν που αγανακτεί πολύ έντονα εναντίον της πολιτικής ορθότητας, αργά ή γρήγορα θα βρεθεί στην πλευρά του λάθους. Αυτό υπαγορεύει η πρόσφατη διεθνής εμπειρία.

11.5.17 – lifo

9

α π ό τ ον δ ημήτ ρ η κυρ ια ζ η

UrbanLife

Talk of the Town

NIΚΟΣ ΠΟΥΡΣΑΝIΔΗΣ Ηθοποιός

O ιστορικός κινηματογράφος Άστρον ένα βήμα πιο κοντά στη διάσωση Τοπόσημο των Αμπελοκήπων και ένας από τους ωραιότερους χειμερινούς κινηματογράφους που έχουν απομείνει στην Αθήνα.

Αυτή την περίοδο ο Νίκος κάνει γυρίσματα για το «Daddy Cool» που σκηνοθετεί ο Νίκος Ζαπατίνας, πρόβες για τις «Οικογενειακές Φωνές», τέσσερα μονόπρακτα του Χάρολντ Πίντερ σε σκηνοθεσία Μάνου Καρατζογιάννη και γράφει μια κινηματογραφική ταινία και μια τηλεοπτική σειρά, η οποία θα είναι σε σκηνοθεσία του Φίλιππου Τσίτου.

2. Χτίστηκε τον Απρίλιο του 1956.

3. Ονομαζόταν Ciné Venus, φαίνεται όμως ότι το περιστρεφόμενο αστέρι που τοποθετήθηκε στην είσοδο, το οποίο λέγεται ότι ήταν ορατό ακόμα και από το Παγκράτι, ενέπνευσε το τελικό όνομα Άστρον.

4. Ήταν από τα λίγα κτίρια της εποχής που χτίστηκε με αποκλειστική χρήση κινηματοθεάτρου, με τα μορφολογικά χαρακτηριστικά του να είναι επηρεασμένα από το αρ ντεκό.

Η περιπέτεια ξεκίνησε το 2004, όταν οι τελευταίοι ιδιοκτήτες του κινηματογράφου τον πούλησαν στο Συνεγγυητικό Κεφάλαιο Εξασφάλισης Επενδυτικών Υπηρεσιών, το οποίο πήρε άδεια κατεδάφισης του κτιρίου. Ο Πολιτιστικός-Περιβαλλοντικός Σύλλογος Κέντρου Αμπελοκήπων αντέδρασε στα σχέδια, καταθέτοντας στο υπουργείο Πολιτισμού αίτηση χαρακτηρισμού του κινηματογράφου ως διατηρητέου μνημείου με τη συμπαράσταση της μη κερδοσκοπικής εταιρείας Monumenta. Το 2011 το Κεντρικό Συμβούλιο Νεωτέρων Μνημείων γνωμοδότησε δύο φορές κατά του χαρακτηρισμού του. Η Monumenta, όπως μας λέει η κ. Γρατσία, ζήτησε από τον τότε υπουργό Πολιτισμού να μην υπογράψει την απόφαση και κάλεσε τον κόσμο να του στείλει κάρτα-έκκληση, προτρέποντάς τον να σώσει τον κινηματογράφο. «Στάλθηκαν 2.000 έντυπες και ηλεκτρονικές κάρτες. Θεωρούμε ότι η κινητοποίηση αυτή έφερε αποτέλεσμα, αφού δεν υπέγραψε ο υπουργός. Είχαμε μάλιστα διοργανώσει και ποδηλατοδιαδρομή για τη διάσωση του Άστρον». Το 2013 το θέμα επανεξετάστηκε και τα μέλη του Συμβουλίου γνωμοδότησαν υπέρ του χαρακτηρισμού του. Ωστόσο, πάλι δεν υπέγραψε ο υπουργός Πολιτισμού και το θέμα ήρθε εκ νέου στο Συμβούλιο Νεωτέρων Μνημείων, που την Τρίτη 4 Μαΐου γνωμοδότησε με πλειοψηφία υπέρ του χαρακτηρισμού του κελύφους ως μνημείου, και όχι ολόκληρου του κτιρίου. Σημαντικό στοιχείο της υπόθεσης είναι πως ο ιδιοκτήτης έχει αλλάξει τα αρχικά του σχέδια και προτείνει την επαναλειτουργία του Άστρον ως πολυδύναμου κέντρου, με δύο ή τρεις κινηματογραφικές αίθουσες και χώρο άλλων εκδηλώσεων. Η ιστορία του κινηματογράφου στη Αθήνα, σύμφωνα με την έρευνα του Νίκου Θεοδοσίου για το βιβλίο Στα παλιά τα σινεμά, ξεκινά στις 29 Νοεμβρίου 1896 με μια μικρή ανακοίνωση στην εφημερίδα «Άστυ», η οποία ειδοποιούσε τους Αθηναίους ότι από εκείνη την ημέρα «άρχεται η λειτουργία του κινηματοφωτογράφου, δι’ ου παριστώνται αι φωτογραφίαι εν κινήσει». Σύμφωνα με την ίδια ανακοίνωση, οι παραστάσεις θα επαναλαμβάνονται κάθε μισή ώρα, από τις 9 π.μ. ως τις 12 το μεσημέρι και μετά ξανά, από τις 2 μ.μ. έως τις 7 μ.μ., και η τιμή του εισιτηρίου είχε προσδιοριστεί στις 2,20 δρχ. Όσο για τον χώρο όπου στήθηκε ο πρώτος κινηματογράφος της Αθήνας, ήταν ένα άδειο κατάστημα στο ισόγειο της οικίας της Ιφιγένειας Α. Συγγρού στην οδό Κολοκοτρώνη, πίσω από την Παλαιά Βουλή και δίπλα στην Πανελλήνιο Αγορά.

10 lifo – 11.5.17

ΝΈΑ ΣΜΎΡΝΗ

από τον δημήτρη κυριαζή

1. Το Άστρον είναι δημιούργημα του ακαδημαϊκού Σόλωνα Κυδωνιάτη.

Hγειτονιάμου

✍

Το Άστρον είναι δημιούργημα του ακαδημαϊκού Σόλωνα Κυδωνιάτη, ενός από τους καλύτερους αρχιτέκτονες της εποχής του, και χτίστηκε τον Απρίλιο του 1956. Ο πρώτος κινηματογράφος των Αμπελοκήπων, μιας συνοικίας που θα γίνει μετέπειτα γνωστή για το πλήθος των κινηματογράφων της, εισήγαγε μια σημαντική καινοτομία, αναβαθμίζοντας τον εξώστη. Οι διακεκριμένες θέσεις στο Άστρον βρίσκονταν ψηλά, όταν στους υπόλοιπους κινηματογράφους της εποχής τα εισιτήρια στον εξώστη ήταν φθηνότερα, μαζεύοντας έτσι κόσμο από τα λαϊκά στρώματα κυρίως. Ο κινηματογράφος θα ονομαζόταν Ciné Venus, φαίνεται όμως ότι το περιστρεφόμενο αστέρι που τοποθετήθηκε στην είσοδο, το οποίο λέγεται ότι ήταν ορατό ακόμα και από το Παγκράτι, ενέπνευσε το τελικό όνομα Άστρον. Τα άλλα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά στοιχεία του ήταν η πολυτελής μαρμάρινη σκάλα με τον επιβλητικό καθρέφτη κατά την άνοδο και το εντυπωσιακό φουαγέ των 130 τ.μ. Όπως μας λέει η Ειρήνη Γρατσία της Monumenta, ο κινηματογράφος Άστρον ήταν από τα λίγα κτίρια της εποχής που χτίστηκε με αποκλειστική χρήση κινηματοθεάτρου, με τα μορφολογικά χαρακτηριστικά του να είναι επηρεασμένα από το αρ ντεκό. «Ο κινηματογράφος αποτελεί έργο γνωστού αρχιτέκτονα, είναι αξιόλογο κτίριο από αρχιτεκτονική άποψη και αποτελεί τοπόσημο για τους Αμπελόκηπους. Είναι συνδεδεμένος με τις μνήμες των κατοίκων της περιοχής και αποτελεί ένα από τα τελευταία αυτοτελή κτίρια χειμερινών κινηματογράφων της Αθήνας» συμπληρώνει.

q Το χαρακτηριστικό αυτής της γειτονιάς, για μένα, είναι πως έχει κάτι πολύ καινούργιο και σύγχρονο, αλλά ταυτόχρονα κρατάει μια αίγλη από περασμένα χρόνια. Λόγω κάποιων κτιρίων, αλλά κυρίως λόγω των κατοίκων, που οι περισσότεροι έχουν έρθει από τη Μικρά Ασία και τον Πόντο. Επειδή και η δική μου καταγωγή από κει κρατάει, ένιωσα μια σύνδεση με την περιοχή από την πρώτη στιγμή. q Συνηθίζω να τρέχω στο άλσος ή προς τη θάλασσα του Παλαιού Φαλήρου. Συνήθως τρέχω για να καθαρίσει το μυαλό μου. Πηγαίνω στον Αργολικό για λαχανικά, κρασί και ρακή, επειδή ο κύριος και όλοι όσοι δουλεύουν εκεί είναι πολύ ευγενικοί αλλά και επειδή έχει πραγματικά πολύ ωραία πράγματα. Μου αρέσει πολύ το ψωμί, οπότε δοκιμάζω διάφορα, γιατί ακόμα δεν έχω βρει κάποιο πολύ καλό. Για καφέ και ποτό πηγαίνω στην πλατεία. Αυτό που έχει ενδιαφέρον όμως για μένα στη Νέα Σμύρνη είναι οι θερινοί κινηματογράφοι: ο Φιλίπ και ο Σπόρτινγκ.

Την εβδομάδα που μας πέρασε το Κεντρικό Συμβούλιο Νεωτέρων Μνημείων γνωμοδότησε υπέρ της διατήρησης του κελύφους του Άστρον, μια νίκη στον πόλεμο για τη διάσωση του ιστορικού κινηματογράφου που μετρά ήδη αρκετές μάχες τα τελευταία 9 χρόνια κατά τα οποία ο κινηματογράφος δεν λειτουργεί.

4 INFO για τον κινηματογράφο Άστρον

q Μένω στη Νέα Σμύρνη εδώ και τρία χρόνια. Ζω σε έναν μικρό δρόμο με χαμηλές πολυκατοικίες, γεμάτο με νεραντζιές. Στη μια μεριά είναι ο φούρνος, στην άλλη το περίπτερο, το μπακάλικο και δύο παιδικές χαρές. Στον κάτω δρόμο υπάρχει και ένα δημοτικό σχολείο που έχει γύρω του έναν πεζόδρομο. Η γειτονιά είναι σε ύψωμα και από την ταράτσα μου φαίνεται ένα κομμάτι θάλασσας. Είναι μια «πραγματική γειτονιά», όπου όλοι σχεδόν γνωριζόμαστε. Το καλοκαίρι, το βράδυ, βλέπεις το χαρακτηριστικό φως και ακούς τις τηλεοράσεις των διπλανών σπιτιών (που λόγω ζέστης τις έχουν βγάλει στα μπαλκόνια), κάτι που από μικρό μού έδινε μια αίσθηση ηρεμίας και κοινότητας.

q Κάποιον που δεν έχει ξανάρθει εδώ θα τον πήγαινα σίγουρα στην κεντρική πλατεία. Είναι σήμα κατατεθέν κι έχει πραγματικά τα πάντα. Ειδικά τώρα που ενώθηκε με το άλσος, δεν νομίζω να υπάρχει κάτι αντίστοιχο, ειδικά στην Αθήνα. Αυτό που παρατηρείς αμέσως είναι ότι οι περισσότεροι γνωρίζονται μεταξύ τους. q Τα πιο ενδιαφέροντα αρχιτεκτονικά κτίρια είναι η Εστία της Νέας Σμύρνης, ο παιδικός σταθμός της Εθνικής Στέγης, το Ιωσηφόγλειο Ορφανοτροφείο και η Αγία Φωτεινή με το καμπαναριό της. q Η πρώτη φορά που ήρθα στη Νέα Σμύρνη ήταν στα 15 μου, όταν έκανα τα γυρίσματα της πρώτης μου ταινίας, το Κάθε Σάββατο του Βασίλη Βαφέα, που γυρίστηκε σχεδόν εξολοκλήρου στην πλατεία, στο άλσος και στις γύρω γειτονιές, όπου ζούσε ο χαρακτήρας μου, περνούσε τις μέρες του και συναντούσε τον πατέρα του κάθε Σάββατο. Μου άρεσε αμέσως η περιοχή. Από τότε δεν είχα ξανάρθει εδώ, μέχρι που γνώρισα τη γυναίκα μου. Και τώρα πηγαίνω εγώ τον γιο μου βόλτα στην πλατεία, σχεδόν κάθε μέρα, και πολύ σπάνια δεν σκέφτομαι, έστω φευγαλέα, μια σκηνή από την ταινία. q Ο πατέρας της γυναίκας μου έχει ζήσει όλη του τη ζωή εδώ, έχει ποιότητα, ασχολείται με τα κοινά, με τον Μίλωνα, όπου έπαιζε και βόλεϊ από μικρός, γνωρίζεται με όλο τον κόσμο, έχει ζωντάνια, νεύρα, βρίζεται με αγάπη και χιούμορ με τους φίλους του και η γυναίκα που παντρεύτηκε μεγάλωσε στο διπλανό απ’ το δικό του στενό. Θα μπορούσε κάποιος να πει ότι είναι ένας χαρακτηριστικός/ξεχωριστός Νεοσμυρνιώτης.

ΟΙ «ΚΟΥΡΟΎΝΕΣ» ΤΗΣ ΒΑΣΙΛΊΣΣΗΣ ΣΟΦΊΑΣ…

ΠλαγιοΜετωπικά

απ ό τh ναταλ ι χατζη α ν τ ων ι ου

Μια νέα μορφή επαιτείας που ανθεί έξω από τα νοσοκομεία. Τις βλέπω καθημερινά μια-μια ή και δυo-δυo, διασκορπισμένες σε μια διαδρομή που φτάνει μέχρι την πλατεία Μαβίλη. Έξω από το Ιπποκράτειο συχνότερα. Έξω από το Αιγινήτειο συχνά. Αλλά και στο Αλεξάνδρα, στο Ευγενίδειο, στον Λευκό Σταυρό. Ανεβοκατεβαίνουν συγκεκριμένες ημέρες τη Βασιλίσσης Σοφίας και τους πιο πολυσύχναστους παραδρόμους της, στη μεγάλη «νοσοκομειακή» ακτίνα γύρω από το Μέγαρο Μουσικής. Μοιάζουν μεταξύ τους, καθώς οι περισσότερες φορούν «στολή», ντυμένες στα κατάμαυρα, από το κεφαλομάντιλο μέχρι το φουστάνι που φτάνει στον αστράγαλο. Επιπλέον, και οι μεν και οι δε σε παίρνουν στο κατόπι πεισματικά, συνοδεύοντας τα βήματά σου, με φωνή που, σταδιακά, από απαλά συνωμοτική γίνεται επιθετικά απορημένη. Έχουν ωστόσο διττή αποστολή. Οι μισές έρχονται καταπάνω σου, αποφασισμένες για μετωπική, ζητώντας αρχικά ένα τσιγάρο για να σε κάνουν να κοντοσταθείς. Ή μπαίνουν κατευθείαν στο θέμα με ένα μισο-χαμόγελο. «Στάσου, κοπέλα (η ίδια προσφώνηση ανεξαρτήτως ηλικίας), να σου πω τη μοίρα σου. Κάποιος από “Τ” θέλει το κακό σου…». Οι άλλες μισές, με ανάλογη κατά μέτωπο προσέγγιση, επιλέγουν να σου απευθυνθούν στον πληθυντικό, χαμηλοβλεπούσες και αγέλαστες, καθώς σου τείνουν μια σειρά από κομποσκοίνια που επιμένουν ότι προέρχονται από το Μοναστήρι της Αγίας… δεν θυμάμαι, ότι είναι «διαβασμένα» και ότι αρκεί ένα από αυτά για να ξορκίσει όλους σου τους καημούς. Όποιος ανοίγει το βήμα, στρέφει το βλέμμα και τις προσπερνά εισπράττει πρώτα μια καταναγκαστική συνοδεία, μια ακόμα επίμονη απόπειρα («καλέ, δεν σε νοιάζει;») και ύστερα μια επιθετική ματιά ή και μια προειδοποίηση ανάμεσα από τα δόντια για το «τυχερό» που σε βρήκε στον δρόμο και το αγνόησες. Τις αντιπαθώ και τις μεν και τις δε (που προφανώς προέρχονται από μία και μοναδική παμπόνηρη μηχανή επαιτείας) για την ορατή αλλά και την ψυχολογική προετοιμασία που προηγείται της εισβολής τους: τα ρούχα, το ύφος, το βλέμμα, το ποιους –και περισσότερο ποιες– επιλέγουν να ενοχλήσουν πρώτους, είναι όλα αποτέλεσμα μιας μικρής «επιστήμης», στημένης έξυπνα από αετονύχηδες. Κυρίως όμως τις αντιπαθώ γιατί επιλέγουν να τριγυρίζουν γύρω από νοσοκομεία για να εμπορευτούν εκεί την ελπίδα, την ίαση, τη θρησκεία, τον έρωτα και την ευτυχία με ανθρώπους που μπαινοβγαίνουν αποκαμωμένοι σε κάποιον νοσοκομειακό θάλαμο, κάποιον συγγενή να επισκεφτούν ή κάποια εξέταση να κάνουν. Με ανθρώπους, πάντως, πιο ευάλωτους απέναντι στην «ελπίδα» των πέντε-δέκα ευρώ και του ενός τσιγάρου. Είναι πολύ καιρό τώρα που τις παρατηρώ τα πρωινά όταν πηγαίνω στη δουλειά. Άλλοτε τυχαίνει να είμαι εγώ ο στόχος της μετωπικής τους (και τότε περνώ μερικά λεπτά που αναρωτιέμαι εάν εκείνη την ημέρα έχουν κάτι περισσότερο αφελές ή ιδιαίτερα μελαγχολικό κι αβέβαιο το βλέμμα και το περπάτημά μου). Ευτυχώς, σε πλήρη αντιδιαστολή προς τη μαυρίλα που σέρνουν ως τάχα μου μάγια της ελπίδας, στη γειτονιά έχουμε το ευγενικό πακιστανάκι της γωνίας που πουλάει καλαμπόκια ή κάστανα. Τον Έλληνα κουλουρά του τετραγώνου, που, χαμογελαστός πάντα, διαθέτει 4-5 διαφορετικά είδη κουλουριών. Και το καλύτερό μου (απ’ αυτή την εποχή και πέρα): τον υπέροχο, χαρούμενο Ρομά με την οικογένειά του και το ημιφορτηγάκι του που ξεχειλίζει από χρώματα εποχής. Σε πείσμα της αστυνομίας που λυσσάει κάθε χρόνο να τον εξαφανίσει, διώκοντας το υπαίθριο εμπόριο, αλλά όχι τα κομποσκοίνια, εναλλάσσει λοφίσκους από φράουλες, κεράσια, βερίκοκα και (ωραίες καλοκαιρινές) ντομάτες, όλα καλής ποιότητας και αρκετά φτηνά – πάντως, φτηνότερα απ’ ό,τι θα σου στοίχιζε η «μοίρα» σου. Ο Ρομά μας έχει αργήσει φέτος να παρκάρει το ημιφορτηγό του στη γωνία, οπότε ελπίζω στην εποχή των κερασιών. Οι «κουρούνες» όμως που τσιμπολογούν ευρώ και ευχές είναι παντός καιρού. Λυπήθηκα προχθές που είδα μία από αυτές να έχει διπλαρώσει με επιτυχία ένα παχουλό και άφτιαχτο κορίτσι, με αρκετά εμφανή ανασφάλεια, αν μπορώ να κρίνω από τον τρόπο που στεκόταν και μιλούσε. Αντιθέτως, η καταφερτζού τής έλεγε και της έλεγε και της έλεγε, με φοβερή σιγουριά για τον αντίκτυπο των λόγων της. Κι εκείνη χαμογελούσε δειλά, κοίταζε τη συνομιλήτριά της για λίγο, ύστερα κατέβαζε τα μάτια στα παπούτσια και, τελικά, υπακούοντας ασφαλώς σε κάποια μαγική «συνταγή», σταυροκοπήθηκε δύο φορές και έκανε δύο διακριτικές μετάνοιες, εκεί, καταμεσής του πεζοδρομίου. Δεν είδα τη συνέχεια, αλλά αυτό το μικρό και ασήμαντο περιστατικό μού χάλασε τη διάθεση. «Μα τον Θεό», σκεφτόμουν, «εάν ήταν το ημιφορτηγό με τα φρούτα στη γωνία, θα της έλεγα πώς μια χούφτα γυαλιστερά κεράσια και δυο χαρούμενες ατάκες από τον έξυπνο μικροπωλητή είναι για την ηλικία της και την τσέπη της σπουδαιότερο ξόρκι από τις μετάνοιες του πεζοδρομίου».

Get Served στην τέχνη του fine drinking ΕΠΕΙΔΉ ΤΟ... FINE DRINKING ΕΊΝΑΙ ΚΆΤΙ ΠΟΛΎ ΠΕΡΙΣΣΌΤΕΡΟ ΑΠΌ ΈΝΑ «CHEERS!» ΜΕ ΤΗΝ ΠΑΡΈΑ, ΤΟ ATHENS FINE DRINKING BY WORLD CLASS ΠΑΡΟΥΣΙΆΖΕΙ ΤΟ ΕΝΤΥΠΩΣΙΑΚΌΤΕΡΟ POP-UP BAR «ΣΕΡΒΊΡΟΝΤΑΣ» ΓΝΏΣΗ, ΓΕΎΣΕΙΣ, ΕΜΠΝΕΎΣΕΙΣ, ΑΠΌΛΑΥΣΗ ΚΑΙ ΔΙΑΔΡΑΣΤΙΚΈΣ ΕΜΠΕΙΡΊΕΣ.

Τ

ο Athens Fine Drinking μας προσκαλεί για δεύτερη χρονιά στη μοναδικότητα των premium spirits και στην υψηλή τέχνη του καλού ποτού. Κατά τη διάρκεια του 10ήμερου event (18 με 27 Μαΐου), το World Class, η κορυφαία πλατφόρμα bartending παγκοσμίως, ανεβάζει ακόμη πιο ψηλά τον πήχη του αθηναϊκού fine drinking, συσπειρώνοντας κάτω από την ίδια στέγη τα πιο εκλεκτά ποτά, τα συναρπαστικότερα signature cocktails, τα επιδραστικότερα αθηναϊκά μπαρ και, φυσικά, τους πιο καταξιωμένους και βραβευμένους bartenders! Μια εμπειρία που αξίζει να γνωρίσετε Μία πρόσκληση ανοιχτή για εσάς και τους φίλους σας από το Athens Fine Drinking

by World Class. Ελάτε να απολαύσετε τις δημιουργικές fine drinking προτάσεις των 32 κορυφαίων μπαρ της Αθήνας μέσα από τα «Perfect Serves»: Straight, Mixed ή Cocktail. Συγκεκριμένα, μπορείτε να προμηθευτείτε στην είσοδο του Παλαιού Χρηματιστηρίου το βραχιολάκι των 10 ευρώ και να αποκτήσετε πρόσβαση σε αυτήν τη γιορτή αλλά και προνομιακές τιμές έως και τις 27 Μαΐου. Στη διάρκεια των πρώτων 4 ημερών θα λειτουργεί στο Παλαιό Χρηματιστήριο το εντυπωσιακότερο pop-up bar που θα μπορούσατε να έχετε φανταστεί και οι καλεσμένοι θα έχουν την ευκαιρία να κάνουν ένα bar stroll στα 8 διαφορετικά μπαρ

www.apolafste.ypefthina.eneap.gr

της κάθε ημέρας! Οι μοναδικοί τρόποι σερβιρίσματος των premium spirits ενισχύουν την εμπειρία, δίνουν έμφαση στη λεπτομέρεια, αναδεικνύουν τις γεύσεις και ξαφνιάζουν με την απλότητά τους. Τα «Perfect Serves» αποτελούν το «αποτύπωμα» που αφήνει το φετινό Athens Fine Drinking by World Class: μια πρωτόγνωρη ξενάγηση στον κόσμο των ποτών που ταυτίζεται με την ανάγκη όλων για αδιαπραγμάτευτη ποιότητα στα ποτήρια μας και για ακόμη πιο ευρηματική περιήγηση στο ταξίδι εξερεύνησης των αισθήσεων. Τις ίδιες μέρες θα λειτουργεί ένα δεύτερο pop-up bar στο Μικρό Χρηματιστήριο, όπου θα πραγματοποιούνται σεμινάρια τα οποία θα απευθύνονται στους λάτρεις του καλού ποτού. Τι είναι τα… Perfect Serves; Τα Perfect Serves των αποσταγμάτων είναι οι ιδανικές προτάσεις σερβιρίσματος που απογειώνουν την εμπειρία της απόλαυσης. Μπορεί να περιλαμβάνουν τόσο το «δρόσισμα» με ένα συμπαγές κομμάτι πάγου όσο και το... «πάντρεμά» τους με ένα αεριούχο αναψυκτικό ή χυμό ή ακόμα και τη μετουσίωσή τους σε εμπνευσμένο κοκτέιλ. Ελάτε, λοιπόν, να γνωρίσετε τα «Perfect Serves» στο κορυφαίο event της πόλης από 18 έως 21 Μαΐου στο Παλαιό Χρηματιστήριο και… enjoy your drink-trip! www.athensfinedrinking.gr

Aπολαύστε υπεύθυνα 11.5.17 – lifo

11

Τ

α κεντρικά γραφεία του ΚΚΕ φαίνονται από μακριά, καθώς πλησιάζεις στον σταθμό «Περισσός» του Ηλεκτρικού. Έφτασα στο «Σπίτι του Λαού», όπως είναι ευρέως γνωστό, ένα ζεστό και ηλιόλουστο πρωινό. Με το που περνάς το κατώφλι, ένα ογκώδες σφυροδρέπανο από πάνω, ένα μνημείο του Νίκου Μπελογιάννη στη δεξιά πλευρά και στα αριστερά ένα εμβληματικό άγαλμα του Λένιν σε προϊδεάζουν αμέσως για τον χώρο όπου βρίσκεσαι. Στην είσοδο του κτιρίου, όσο περίμενα για να ανέβω στο γραφείο του γενικού γραμματέα της Κ.Ε. του ΚΚΕ Δημήτρη Κουτσούμπα, παρατηρούσα το πολύ μεγάλο ψηφιδωτό του καλλιτέχνη Τάσσου που αποτυπώνει μια διαδήλωση γυναικών με υψωμένες γροθιές, ενώ παντού ήταν κρεμασμένα συνθήματα, όπως «Σοσιαλισμός, αναγκαίος και επίκαιρος». Το γραφείο του κ. Κουτσούμπα, που βρίσκεται στον δέκατο όροφο, θα μπορούσε να χαρακτηριστεί και ως ένα μικρό μουσείο, αφού δεν χορταίνεις να βλέπεις φωτογραφίες, δώρα, πορτρέτα και σημαντικά αντικείμενα. Επάνω στο γραφείο του υπάρχει μόνο ο «Ριζοσπάστης», ενώ ο ίδιος ήταν χαμογελαστός, προσιτός και αρκετά φιλικός. Λίγο πριν ξεκινήσουμε τη συζήτηση, μου εξήγησε την ιστορία του τεράστιου πίνακα που ήταν κρεμασμένος δίπλα μας. «Είναι από το 1977, από το εκλογικό κέντρο του Κόμματος στα Χαυτεία, στην πλατεία Ομονοίας» λέει. Με πληροφορεί ότι έχει μόλις έρθει από την Πάτρα, όπου έκανε μια ομιλία στο πανεπιστήμιο, ενώ την επόμενη μέρα θα πήγαινε στην Πτολεμαΐδα. Στη συνέχεια θα σχολιάσουμε τα νέα μέτρα της κυβέρνησης, τα οποία, όπως θα μου πει, «θα είναι ιδιαίτερα δυσβάστακτα για τον ελληνικό λαό». Γεννημένος στη Λαμία το 1955, έγινε μέλος του ΚΚΕ το 1974 και η οικογένειά του ήταν αντιστασιακή, αφού ο παππούς του είχε εκτελεστεί από τους ναζί, ενώ ο πατέρας του είχε εξοριστεί. Επίσης, για μία δεκαετία ήταν διευθυντής του «Ριζοσπάστη» και από το 2013 έχει εκλεγεί γενικός γραμματέας της Κ.Ε. του ΚΚΕ, το οποίο σε έναν χρόνο συμπληρώνει τα 100 χρόνια της ιστορίας του, κρατώντας τον τίτλο του μακροβιότερου ελληνικού κόμματος. Μια αφορμή για μία εφ’ όλης της ύλης συνέντευξη με τον κ. Δημήτρη Κουτσούμπα.

— Γιατί ξεχάσαμε λέξεις όπως «απεργία», «διαδήλωση», «δικαιώματα»; Γιατί πλέον ο κόσμος δεν διεκδικεί και τείνει να ιδιωτεύει; Παρά το ότι πολλοί έχουν καταβάλει φιλότιμες προσπάθειες για να ξεχάσουμε τι σημαίνουν αυτές οι λέξεις, δεν τα έχουν καταφέρει. Μάλιστα, αυτή την ώρα που συζητάμε οι δυνάμεις του ΚΚΕ και του ΠΑΜΕ δίνουν μάχη για την επιτυχία της απεργίας τη μέρα που η κυβέρνηση θα ψηφίζει στη Βουλή το 4ο Μνημόνιο. Βεβαίως, η μάχη αυτή ξέρουμε πως δεν είναι εύκολη, σκοντάφτει στη μοιρολατρία και στην απογοήτευση – έβαλε και ο ΣΥΡΙΖΑ το χεράκι του σε αυτό. Σκοντάφτει στα εμπόδια που για χρόνια βάζουν οι συμβιβασμένες συνδικαλιστικές ηγεσίες, στα εμπόδια που βάζει η εργοδοσία. Επιμένουμε όμως να παλεύουμε για να ανα-

12 lifo – 11.5.17

Ο ΓΕΝΙΚΟΣ ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ ΤΗΣ Κ.Ε. ΤΟΥ ΚΚΕ ΜΑΣ ΥΠΟΔΕΧΤΗΚΕ ΣΤΟ «ΣΠΙΤΙ ΤΟΥ ΛΑΟΥ» ΣΤΟΝ ΠΕΡΙΣΣΟ ΓΙΑ ΜΙΑ ΣΥΖΗΤΗΣΗ ΕΦ’ ΟΛΗΣ ΤΗΣ ΥΛΗΣ.

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ

Ο ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΚΟΥΤΣΟΥΜΠΑΣ

ΜΙΛΑΕΙ ΑΝΟΙΧΤΑ ΓΙΑ ΟΛΟΥΣ ΚΑΙ ΓΙΑ ΟΛΑ

ΣΤΟΝ ΓΙΑΝΝΗ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ: ΠΑΡΙΣ ΤΑΒΙΤΙΑΝ

συνταχθεί το κίνημα, για να προετοιμαστεί στην ουσία για την αναμέτρηση με το κεφάλαιο και την εξουσία του. Σ’ αυτή την προσπάθεια παίρνουμε υπόψη μας ότι σήμερα τα νέα παιδιά, στην πλειονότητά τους άνεργα, δεν έχουν την πείρα των μεγαλυτέρων, δεν ξέρουν από πρώτο χέρι τι θα πει σωματείο, επιτροπή αγώνα, συνέλευση στον χώρο δουλειάς, συμμετοχή σε μια απεργιακή κινητοποίηση, δεν έχουν γνωρίσει δικαιώματα, κατακτήσεις που είχαν κερδίσει οι προηγούμενες γενιές. Παρ’ όλα αυτά, σήμερα είναι ανάγκη να απαιτήσουν το δικαίωμά τους να δουλεύουν με αξιοπρεπή μισθό και εργατικά δικαιώματα που σμπαραλιάστηκαν στα χρόνια της κρίσης, να διεκδικήσουν την κάλυψη σύγχρονων αναγκών που στερεί το σύστημα της εκμετάλλευσης.

— «Δικαιώνεστε συνεχώς», όπως λέτε, αλλά τα ποσοστά του Κόμματος παραμένουν σταθερά, χωρίς να αυξάνεται η εκλογική σας επιρροή. Δεν σας προκαλεί απορίες το ότι ενώ δεν ανεβαίνει το ποσοστό του ΣΥΡΙΖΑ, δεν ανεβαίνει ούτε το δικό σας; Δεν αποτελούμε συγκοινωνούντα δοχεία με τον ΣΥΡΙΖΑ, ούτε και με κανένα άλλο κόμμα της αστικής διαχείρισης. Η δυσαρέσκεια απέναντι σε ένα κόμμα, σε μια αντιλαϊκή κυβέρνηση, η οποία δεν καταλήγει και σε αμφισβήτηση του ίδιου του συστήματος, δεν οδηγεί αυτόματα και σε εκλογική ενίσχυση του ΚΚΕ. Χώρια ότι παρεμβάλλονται ένα σωρό εμπόδια για να μη συναντηθεί η λαϊκή δυσαρέσκεια με την ανατρεπτική πολιτική του ΚΚΕ. Βέβαια, στις τελευταίες δημοσκοπήσεις το Κόμμα μας εμφανίζεται με ανεβασμένα τα ποσοστά του. Και η εκτίμησή μας είναι ότι η επιρροή και το κύρος του Κόμματός μας στον λαό ξεπερνάει τα εκλογικά μας ποσοστά. Παρ’ όλα αυτά, θεωρούμε ότι σήμερα, πολύ περισσότεροι από πριν, ακόμα και αν δεν το έχουν αποφασίσει, βλέπουν ότι η ελπίδα βρίσκεται στον δρόμο της σύγκρουσης με αυτό το σύστημα. Το ζήτημα είναι να πάρει ο καθένας θέση απέναντί του, να συμπορευτεί παντού με το ΚΚΕ, το οποίο διαθέτει ολοκληρωμένη πρόταση διεξόδου προς όφελος των πολλών, των εργατών, των ανέργων, των φτωχών αγροτών και αυτοαπασχολούμενων, των νέων και των γυναικών της λαϊκής οικογένειας, και όχι μιας χούφτας εκμεταλλευτών που καρπώνονται τον πλούτο που παράγουν οι πολλοί.

— Πάντως, υπάρχει η εντύπωση στον κόσμο ότι το ΚΚΕ επιλέγει την εύκολη λύση της κερκίδας από το να παίζει στο γήπεδο. Τι απαντάτε; Βρισκόμαστε στο γήπεδο της ταξικής πάλης ασταμάτητα εδώ και 100 χρόνια. Όποιος θεωρεί ότι αυτό είναι ένα εύκολο γήπεδο, μπορεί να κοιτάξει την ιστορία του ΚΚΕ, που είναι γεμάτη φυλακές, εξορίες και εκτελέσεις, αλλά και το σήμερα, που, τηρουμένων των αναλογιών, οι κομμουνιστές συνεχίζουν να βάζουν το κεφάλι τους στον ντορβά, αντιμετωπίζουν τις απολύσεις, την εργοδοτική τρομοκρατία, ακόμα και τα δικαστήρια για την πρωτοπόρα δράση τους. Υπάρχουν, φυσικά, και κάποιοι που εγκατέλειψαν αυτό το γήπεδο και τώρα βρίσκονται στην κερκίδα των επισήμων του συστήματος, απ’ όπου σφάζουν τον λαό με την πολιτική τους για να πάρουν τα εύσημα από τους βιομήχανους, τον Ντάισελμπλουμ, τον Σόιμπλε κ.λπ. Στο γήπεδο του κεφαλαίου για να ανακάμψουν τα κέρδη του. Ε… όχι, σ’ 11.5.17 – lifo

13

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ

αυτό το γήπεδο δεν παίζουμε, κ. Πανταζόπουλε!

— Ναι, αλλά να σας υπενθυμίσω ότι ακόμα και η Κούβα ανοίχτηκε στην ελεύθερη οικονομία. Μήπως και το ΚΚΕ πρέπει να εκσυγχρονιστεί λίγο; Εμείς παίζουμε στο γήπεδο για να ανακάμψουν η εργατική τάξη και ο λαός και, πιστέψτε με, αυτός ο αγώνας στο τέλος θα έχει νικητή τον ίδιο τον λαό! Γι’ αυτό ακριβώς μελετήσαμε την πορεία των πρώην σοσιαλιστικών χωρών, ιδιαίτερα της ΕΣΣΔ. Ξέρετε ποιο είναι το βασικό συμπέρασμα; Ότι η πορεία της ανατροπής του σοσιαλισμού, της αντεπανάστασης, ξεκίνησε από τα μέσα και από τα πάνω, όταν αυτό το σύστημα προσπάθησε να λύσει τα δικά του προβλήματα με συνταγές καπιταλισμού. Το άνοιγμα στην ελεύθερη οικονομία –τι να κάνουμε;– είναι «συνταγή» από το παλιό, το αντίπαλο κοινωνικό σύστημα του σοσιαλισμού, δεν είναι «εκσυγχρονισμός» στην κατεύθυνση της εμβάθυνσης της σοσιαλιστικής οικοδόμησης για την εξάλειψη εκείνων των αδυναμιών που κουβαλάει από το προηγούμενο σάπιο κοινωνικό σύστημα του καπιταλισμού, αλλά και των αδυναμιών που υπάρχουν στα θεμέλια της ανώριμης βαθμίδας οικοδόμησης του σοσιαλισμού, στην πορεία για την κατάκτηση της κοινωνίας της πλήρους ισότητας, της κομμουνιστικής κοινωνίας.

— Πώς φτάσαμε από το «σκίσιμο των μνημονίων» στις «αυταπάτες» αλλά και, σύμφωνα με τον Αλέξη Τσίπρα, στη μεγαλύτερη έξοδο εκδρομέων το Πάσχα; Φαντάζομαι, το τελευταίο το λέτε ειρωνικά…

— Προφανώς… Αναφέρομαι σε όσα είπε στην τελευταία του συνέντευξη ο κ. Τσίπρας. Άλλωστε ειρωνικά στάθηκε και ο κ. Τσίπρας απέναντι στον λαό στη συγκεκριμένη συνέντευξή του. Βέβαια, αν για κάποιους η πορεία του ΣΥΡΙΖΑ ήταν μια δυσάρεστη έκπληξη, για μας ήταν αναμενόμενη. Γιατί, ανεξάρτητα από προεκλογικά συνθήματα και προθέσεις, κάθε κυβέρνηση που κινείται στις ράγες του συστήματος, της Ε.Ε. και του ΝΑΤΟ είναι από χέρι αντιλαϊκή, όπως ήταν και οι προηγούμενες, της ΝΔ και του ΠΑΣΟΚ. Γι’ αυτό ακριβώς ο κ. Τσίπρας χρησιμοποιεί και τα ίδια αντιδραστικά επιχειρήματα «για τον λαό που περνάει καλά, που δείχνει κατανόηση και ανοχή», κι επομένως ούτε αντιδρά ούτε κινητοποιείται. Ο ΣΥΡΙΖΑ αποδείχτηκε πιο χρήσιμος σε σχέση με τα γνωστά αντιλαϊκά κόμματα του κλασικού διπολισμού, τη ΝΔ και το ΠΑΣΟΚ, γιατί κατέχει καλά την τέχνη της εξαπάτησης, ντυμένη με «αριστερό» μανδύα, η οποία αποδείχτηκε πολύτιμη για το σύστημα, ιδιαίτερα τα χρόνια της κρίσης. Μόνο που οι κυβερνήσεις αυτής της περιόδου, η μία μετά την άλλη, αποδείχτηκαν μίας χρήσης. Τέτοια είναι και η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ, κυβέρνηση μίας χρήσης, την οποία θα πετάξουν σαν στυμμένη λεμονόκουπα, αφού τους κάνει τη βρόμικη δουλειά.

— Θεωρείτε ότι με τον ΣΥΡΙΖΑ είναι πιο εύκολα τα μνημόνια; Πώς σχολιάζετε τη στάση του Αλέξη Τσίπρα και την αλλαγή των θέσεών του σε πολλά κρίσιμα θέματα; Πολλές φορές τον ακούμε να λέει ότι προέρχεται από την ΚΝΕ. Έκανε ζημιά στην αριστερά; Δεν είναι λίγοι αυτοί –στην πλειονότητά τους σήμερα ξοφλημένοι– που έχουν κατά καιρούς χρησιμοποιήσει το σύντομο πέρασμά τους από το ΚΚΕ ή την ΚΝΕ και κυ-

14 lifo – 11.5.17

ρίως τη δήλωση μετάνοιας στο σύστημα ως εισιτήριο για τα μεγάλα σαλόνια της χλιδάτης καπιταλιστικής εξουσίας. Ο πρωθυπουργός ίσως αρέσκεται να το επικαλείται σήμερα για να κερδίσει λίγη από τη χαμένη του «αριστεροσύνη», αλλά πλέον δεν πείθει κανέναν. Με τον Τσίπρα και τον ΣΥΡΙΖΑ τα μνημόνια δεν έγιναν πιο εύκολα για τον λαό, αν αυτό εννοείτε. Γιατί κάθε μνημόνιο προστίθεται στα προηγούμενα και είναι χειρότερο από τα προηγούμενα. Η στάση του κ. Τσίπρα και του ΣΥΡΙΖΑ στα βασικά, στα κρίσιμα ζητήματα, τα οποία καθορίζουν και την πολιτική, ουσιαστικά δεν έχει αλλάξει. Καπιταλισμός, Ε.Ε., ΝΑΤΟ, αντιλαϊκά μέτρα, σκληρή φορολογία και ξερό ψωμί. Ο ΣΥΡΙΖΑ δεν είχε ποτέ πολιτική πρόταση ανατροπής του συστήματος, ούτε μιλούσε για αποδέσμευση από την Ε.Ε. και το ΝΑΤΟ, ούτε, όπως αποδείχτηκε, για μέτρα ανακούφισης του λαού, παρά τα όσα έλεγε σε κάποια προεκλογικά μπαλκόνια – το αντίθετο. Έκανε ό,τι μπορούσε για να καλλιεργεί αυταπάτες ότι η Ε.Ε. μπορεί να αλλάξει και ο καπιταλισμός μπορεί να βάλει δήθεν τον άνθρωπο πάνω από τα κέρδη. Αλλά τα κέρδη –κέρδη για τους μεγάλους επιχειρηματικούς ομίλους– δεν τα ακουμπάει κανείς, μόνο τον λαό και τη νεολαία ξεζουμίζουν.

— Υπάρχει κάτι θετικό που αναγνωρίζετε στα χρόνια της οικονομικής κρίσης; Πώς είναι δυνατόν να μιλήσει κανείς για θετικά, την ώρα που ο λαός μας δοκιμάζεται από την παρατεταμένη κρίση του διεφθαρμένου καπιταλιστικού συστήματος; Μπορούμε όμως να πούμε ότι

τα τελευταία χρόνια δυνάμωσε η λαϊκή αλληλεγγύη. Μιλάμε για την αλληλεγγύη ανάμεσα στους εργάτες, στους άνεργους, στους φτωχούς αγρότες και αυτοαπασχολούμενους επαγγελματίες. Έγινε μια μεγάλη προσπάθεια να γίνει πράξη το σύνθημα «κανένας μόνος του στην κρίση», «ένας για όλους και όλοι για έναν». Κατέρρευσαν σαν χάρτινος πύργος, πιο γρήγορα απ’ ό,τι θα γινόταν σε άλλες συνθήκες, μια σειρά από παραμύθια, όπως η αειφόρος ανάπτυξη από την οποία δήθεν θα επωφελούνταν όλοι, ο ρόλος της Ε.Ε., ο μύθος της «αριστερής» κυβέρνησης που θα βελτιώσει τη ζωή μας κ.λπ. Όλα αυτά, βέβαια, είναι δυνάμει θετικά, αφού είναι μόνο στο χέρι του λαού και της νεολαίας να αξιοποιήσουν αυτήν τη μεγάλη αρνητική πείρα που απέκτησαν προς όφελος του μέλλοντός τους.

— Γιατί επιμένει το ΚΚΕ να φύγουμε από την Ε.Ε., ενώ το κόμμα εξακολουθεί να συμμετέχει στις ευρωεκλογές; Το ΚΚΕ έχει ολοκληρωμένη πρόταση διεξόδου, σύμφωνα με την οποία η αποδέσμευση από την Ε.Ε. αλλά και το ΝΑΤΟ δεν μένει μετέωρη, συνδέεται με συνολικές αλλαγές στο επίπεδο της κοινωνίας και της οικονομίας, αλλαγές που αφορούν την κοινωνικοποίηση των μέσων παραγωγής, την ένταξή τους στον επιστημονικό κεντρικό σχεδιασμό, όπου βασικός σκοπός είναι η ικανοποίηση διευρυμένων κοινωνικών αναγκών. Αυτή η πρόταση είναι προς όφελος του λαού και αχρηστεύει τις παγίδες που στήνουν στον λαό μας αστικές δυνάμεις, οι οποίες πότε προσπαθούν να εξωραΐσουν τον αντιδραστικό χαρακτήρα

της Ε.Ε., λέγοντάς του ότι μπορεί να βελτιωθεί ως καπιταλιστική ένωση, και πότε του δείχνουν το δέντρο ως υπεύθυνο, το νόμισμα αποσπασμένα, για να μη βλέπει το δάσος, που είναι το κοινωνικό και πολιτικό σύστημα, η Ε.Ε. ως σύνολο. Θέλουν έτσι να τον βάλουν κάτω από τη σημαία των δικών τους συμφερόντων. Φυσικά και συμμετέχουμε στις ευρωεκλογές και στο Ευρωκοινοβούλιο, όπως συμμετέχουμε και στο ελληνικό Κοινοβούλιο, παρ’ ότι είμαστε αντίθετοι με το σύστημα και τις λυκοσυμμαχίες του, αποτελώντας τη φωνή των εργαζομένων και της νεολαίας μέσα εκεί. Καταψηφίζουμε όλα τα εναντίον τους μέτρα, καταθέτουμε προτάσεις για την ανακούφισή τους και τους ενημερώνουμε άμεσα, αποκαλύπτοντας όσα αντιλαϊκά, αντεργατικά συζητιούνται στα όργανα αυτά.

— Τι προτείνει το Κόμμα σ’ έναν νέο που είναι άνεργος και οι ελπίδες του είτε για να κάνει αυτό που θέλει είτε για να ζήσει μια αξιοπρεπή ζωή μειώνονται καθημερινά; Γιατί να μη φύγει στο εξωτερικό; Μετά από 8 χρόνια κρίσης τα νέα παιδιά των λαϊκών οικογενειών, που χτυπιούνται πιο πολύ απ’ όλους, μπορούν να δουν και να σκεφτούν ότι ούτε ατομικές λύσεις υπάρχουν ούτε «σωτήρες». Και η αιτία που διώχνει τους νέους από τη χώρα, για όσους έχουν φυσικά τη δυνατότητα να το κάνουν κι αυτό, είναι η ανεργία, η κρίση του καπιταλισμού. Και επειδή ούτε καπιταλιστικοί παράδεισοι υπάρχουν, δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις νέων που φεύγουν και γρήγορα ξαναγυρίζουν, γιατί η ζωή του μετανάστη δεν ήταν όπως τη φαντάζονταν. Ποιος

Ο ΣΥΡΙΖΑ αποδείχτηκε πιο χρήσιμος σε σχέση με τα γνωστά αντιλαϊκά κόμματα του κλασικού διπολισμού, τη ΝΔ και το ΠΑΣΟΚ, γιατί κατέχει καλά την τέχνη της εξαπάτησης, ντυμένη με «αριστερό» μανδύα, η οποία αποδείχτηκε πολύτιμη για το σύστημα, ιδιαίτερα τα χρόνια της κρίσης. Μόνο που οι κυβερνήσεις αυτής της περιόδου, η μία μετά την άλλη, αποδείχτηκαν μίας χρήσης. Τέτοια είναι και η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ, κυβέρνηση μίας χρήσης, την οποία θα πετάξουν σαν στυμμένη λεμονόκουπα, αφού τους κάνει τη βρόμικη δουλειά.

καλύτερος λόγος θα μπορούσε να υπάρξει για να μείνει ένας νέος στην πατρίδα του από την επιλογή να παλέψει μαζί με όλους τους υπόλοιπους για ένα καλύτερο αύριο για την πατρίδα του, ένα αύριο χωρίς εκμετάλλευση, ανεργία, κρίσεις, πολέμους, προσφυγιά και μετανάστευση; — Και τι απαντάτε στους νέους που επιλέγουν να μην πάνε να ψηφίσουν αλλά να κάνουν κάτι άλλο την Κυριακή των εκλογών; Η φυγή δεν είναι λύση. Είναι σαν να κλείνεις τα μάτια μπροστά σε ένα τραγικό συμβάν, θεωρώντας ότι έτσι δεν θα συμβεί. Το ζήτημα είναι να παλεύεις με όλους τους τρόπους, να δίνεις τη μάχη, ακόμα και την άνιση, όταν όλα μοιάζουν ότι μένουν ακίνητα, δεν μεταβάλλονται ή ακόμα και πισωγυρίζουν. Αλλά επειδή, απ’ ό,τι φαίνεται, τις αμέσως επόμενες Κυριακές δεν θα έχουμε βουλευτικές εκλογές, μας ενδιαφέρει περισσότερο οι νέοι εργάτες, οι άνεργοι, οι φτωχοί νέοι αγρότες και αυτοαπασχολούμενοι να πάρουν μέρος στις κινητοποιήσεις και στην απεργία ενάντια στα νέα μέτρα που φέρνουν ξανά η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝ.ΕΛ. και το κουαρτέτο και υποθηκεύουν το μέλλον τους. Μέσα από τα σωματεία τους, τις επιτροπές ανέργων, τους φοιτητικούς-σπουδαστικούς συλλόγους, να δυναμώσουν την πάλη και να βάλουν σημάδι τον πραγματικό αντίπαλο, το κεφάλαιο και την εξουσία του. Και επειδή οι πιο κοντινές εκλογές, μέσα στον Μάη, είναι οι φοιτητικές-σπουδαστικές, να δυναμώσουν την παράταξη της ΚΝΕ, την Πανσπουδαστική, για να γίνει ξανά πρώτη δύναμη –από δεύτερη που είναι σήμερα– στα ΑΕΙ και στα ΤΕΙ.

— Έχω διαβάσει ότι ο μισθός σας αγγίζει τα 600 ευρώ, γιατί τα υπόλοιπα χρήματα πηγαίνουν στο Κόμμα. Είναι αλήθεια; Δεν θα έπρεπε να δίνετε το παράδειγμα για μεγαλύτερους μισθούς και όχι για τέτοιους με τους οποίους δεν μπορείς να ζήσεις εύκολα; Όσα μέλη και στελέχη του Κόμματος έχουν αναλάβει τέτοια καθήκοντα που δεν τους αφήνουν τον χρόνο να εργαστούν στο επάγγελμά τους παίρνουν αναγκαστικά μια αποζημίωση για να ζήσουν. Η ενασχόληση στελεχικά στο ΚΚΕ και στο κίνημα δεν είναι βιοπορισμός. Είναι εθελοντική επιλογή για την επαναστατική αλλαγή της κοινωνίας και του κόσμου. Έτσι, και με βάση το καταστατικό του ΚΚΕ, η αποζημίωση που παίρνουμε για την προσφορά μας αυτή αντιστοιχεί στον μέσο μισθό που παίρνει ο εργάτης, ο υπάλληλος στον ιδιωτικό τομέα, περίπου 800 ευρώ. Με άλλα λόγια, ζούμε όπως ζει ο υπόλοιπος εργαζόμενος λαός, η εργατική τάξη, σε καμιά περίπτωση η συμμετοχή μας στο ΚΚΕ δεν αποτελεί προνόμιο – και έτσι πρέπει να είναι. Πολλοί είναι, μάλιστα, αυτοί που άφησαν στρωμένες δουλειές ή σίγουρη καριέρα για να ανταποκριθούν στα καθήκοντα που τους ανέθεσε το Κόμμα. Το ίδιο ισχύει και για όσους εκπροσωπούν το Κόμμα σε κάποια δημόσια θέση από την οποία απορρέει κρατικός μισθός, όπως οι βουλευτές ή οι ευρωβουλευτές, οι δήμαρχοι κ.ά. που ανήκουν στο ΚΚΕ.

— Σε έναν χρόνο είναι η 100ή επέτειος του Κόμματος. Αντέχετε ακόμα! Γιατί, λοιπόν, να πειστεί κάποιος να σας ακολουθήσει; Και γιατί είναι τόσο «κλειστό» το καταστατικό σας, ώστε πολλοί που ήθελαν να σας υποστηρίξουν στο παρελθόν είτε διεγράφησαν είτε αποκλείστηκαν; Αντέχουμε και θα συνεχίσουμε να επιμένουμε ότι διέξοδος για την εργατική τάξη είναι μόνο η κατάργηση

της εκμετάλλευσης ανθρώπου από άνθρωπο και η οικοδόμηση της νέας κοινωνίας. Αυτή η αντοχή δεν είναι τυχαία. Κατακτήθηκε στην 100χρονη, γεμάτη αγώνες και θυσίες πορεία του Κόμματος. Η αντοχή πηγάζει από τη γνώση ότι «έτσι κι αλλιώς η γη θα γίνει κόκκινη…». Όσο για το καταστατικό του ΚΚΕ, δεν καταλαβαίνω τι εννοείτε «κλειστό». Οι βασικές προϋποθέσεις που βάζει για να είναι κανείς μέλος του είναι να συμφωνεί με το πρόγραμμα και το καταστατικό του και να δραστηριοποιείται σε κάποια από τις οργανώσεις του. Υπάρχουν, φυσικά, και άλλα κόμματα, στα οποία μπορείς να γίνεις μέλος με 2 ευρώ πάνω από την κάλπη για την εκλογή του αρχηγού. Όμως το ΚΚΕ είναι το κόμμα της εργατικής τάξης, δεν έχει καμία σχέση με το τι κάνουν τα άλλα κόμματα του κατεστημένου.

— Πέρασαν 50 χρόνια από τη δικτατορία του 1967. Σήμερα πιστεύετε ότι ζούμε σε καιρούς δημοκρατίας; Η στρατιωτική δικτατορία ήταν μια μορφή της δικτατορίας του κεφαλαίου, μια άλλη μορφή άσκησης της καπιταλιστικής εξουσίας, με διαφορές φυσικά σε σχέση με την κοινοβουλευτική μορφή άσκησης αυτής της εξουσίας πριν και μετά το πραξικόπημα. Γι’ αυτό το πραξικόπημα στηρίχτηκε από ισχυρά τμήματα της αστικής τάξης, με πιο φανερή τη στήριξη από το εφοπλιστικό κεφάλαιο. Η αστική δημοκρατία, στην οποία ζούμε, είναι επίσης μια άλλη μορφή της δικτατορίας του κεφαλαίου, είναι «δημοκρατία» για τους λίγους, τους καπιταλιστές, που είναι ελεύθεροι να εκμεταλλεύονται την εργατική δύναμη και να ζουν μέσα στη χλιδή, χωρίς οι ίδιοι να δουλεύουν, ενώ έχουν και τα μέσα να ανεβοκατεβάζουν τις κυβερνήσεις τους, μέσω της λαϊκής χειραγώγησης κ.λπ. Είναι, όμως, καθεστώς ανελευθερίας για τους πολλούς, τους άνεργους, τους ανασφάλιστους, τους νέους των 200 και 300 ευρώ, αυτούς που κάνουν 2 και 3 δουλειές για να τα βγάλουν πέρα ή αυτούς που αναγκάζονται να ξενιτευτούν για να δουλέψουν πάνω σε αυτό που σπούδασαν. Μάλιστα, είναι τόσο «δημοκρατική» η αστική δημοκρατία, που μόλις πας να αντιδράσεις σε όλα αυτά, να διεκδικήσεις, να απεργήσεις, σε περιμένει η απειλή της απόλυσης, των κάθε είδους διώξεων.

— Social media: παγίδα αποχαύνωσης ή μέσο ελευθερίας; Μπορεί να ξεκινήσει επανάσταση μέσα από αυτά, όπως έγινε και στις αραβικές χώρες; Τα social media, όπως και τα τηλεοπτικά κανάλια, οι εφημερίδες κ.λπ., με όλες τις διαφορές που τα διακρίνουν, είναι εργαλεία στην υπηρεσία αυτών που τα κατέχουν, που σήμερα, στην πλειονότητά τους, δεν είναι άλλοι από τους μεγάλους επιχειρηματικούς ομίλους, οι οποίοι έχουν και τον τρόπο να αποφασίζουν τι θα διαδοθεί και τι θα μείνει στην αφάνεια. Επιπλέον, αποδεδειγμένα αξιοποιούνται από διάφορες υπηρεσίες για φακέλωμα των χρηστών. Είχα διαβάσει μάλιστα δήλωση του επικεφαλής της CIA που, μιλώντας για το Facebook, είχε πει πως ποτέ δεν φανταζόταν ότι εκατομμύρια άνθρωποι σε όλο τον κόσμο θα έδιναν οικειοθελώς και με λεπτομέρειες προσωπικά τους στοιχεία. Η ελευθερία είναι σαν τη δημοκρατία της προηγούμενης ερώτησής σας. Όσο για τις περιβόητες δήθεν επαναστάσεις που ξεκίνησαν από τα social media, την εποχή της λεγόμενης «αραβικής άνοιξης», σήμερα βλέπετε πού έχουν καταλήξει: σε στυγνές αι-

ματοβαμμένες χούντες και επεμβάσεις που συνεχίζουν να αιματοκυλούν τους λαούς.

— Το ΚΚΕ ήταν από τα κόμματα που δεν ψήφισαν το Σύμφωνο Συμβίωσης. Πώς γίνεται το κατεξοχήν αριστερό κόμμα να αντιτίθεται σε πράξεις ελευθερίας; Και γιατί είστε επιφυλακτικοί στην υιοθέτηση παιδιών από ομόφυλα ζευγάρια; Παρουσιάστηκε ως πράξη ελευθερίας, ως προοδευτικό μέτρο από την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝ.ΕΛ., αλλά και από τα άλλα κόμματα, για να κρύψει την επίθεση διαρκείας σε κάθε δικαίωμα των εργαζομένων, ιδιαίτερα της νεολαίας. Τι έλεγαν; Ότι αφού δεν μπορούν να έχουν όλοι μόνιμη και σταθερή δουλειά, να είναι ασφαλισμένοι, να έχουν σύνταξη, αποκλειστικά δημόσια και δωρεάν υγεία, παιδεία, ώστε κανένας να μην εξαρτάται από κάποιον άλλον οικονομικά, κοινωνικά, ας επεκταθούν οι οικονομικοί και κοινωνικοί καταναγκασμοί που υπάρχουν έτσι κι αλλιώς στο πλαίσιο του γάμου των ετερόφυλων ζευγαριών και σε άλλες μορφές συμβίωσης. Το ΚΚΕ παλεύει για μια σειρά κοινωνικά δικαιώματα (εργασιακά, ασφαλιστικά, συνταξιοδοτικά, ιατροφαρμακευτική περίθαλψη) που αφορούν την εργατική τάξη, τον λαό, ανεξάρτητα από φύλο, σεξουαλικό προσανατολισμό, φυλή ή θρησκεία. Όπως παλεύει σταθερά και ενάντια στον ρατσισμό που εκδηλώνεται εις βάρος ανθρώπων με διαφορετικό σεξουαλικό προσανατολισμό. Πιστεύουμε, επίσης, ότι άλλα ζητήματα που υπάρχουν στο πλαίσιο του καπιταλιστικού συστήματος, όπως, για παράδειγμα, τα κληρονομικά, μπορούν να διευθετηθούν μέσω ιδιωτικών συμφωνητικών, συμβολαιογραφικών πράξεων, ότι μπορούν να γίνουν οι αναγκαίες τροποποιήσεις στον Αστικό Κώδικα για ομόφυλα ζευγάρια. Η επιφύλαξή μας σε σχέση με την υιοθεσία παιδιών από ομόφυλα ζευγάρια σχετίζεται με την άποψή μας για την ολόπλευρη κοινωνική προστασία των παιδιών. Κατά καιρούς έχουν παρουσιαστεί έρευνες για τα παιδιά που έχουν υιοθετηθεί, οι οποίες όμως αναφέρονται σε ένα πολύ μικρό δείγμα, χωρίς επιστημονικά κριτήρια, δεν μελετάνε τη συνολική ανάπτυξη του παιδιού από τη στιγμή της υιοθεσίας μέχρι την ενηλικίωση.

— Πώς ήταν τα παιδικά σας χρόνια στη Λαμία; Πιστεύατε ποτέ ότι θα ασχοληθείτε με την πολιτική; Τι είναι αυτό που σας οδήγησε στον κομμουνισμό; Ήταν δύσκολα αλλά και όμορφα χρόνια. Άλλωστε, πιστεύω πως για κάθε άνθρωπο τα παιδικά και εφηβικά χρόνια έχουν τη δική τους ανεπανάληπτη ομορφιά, όσο δύσκολα κι αν είναι από οικονομικής άποψης ή από την πλευρά της συνολικότερης καταπίεσης που βιώνει η κοινωνία. Για παράδειγμα, τα χρόνια της στρατιωτικής δικτατορίας 1967-1974 ή, πιο πριν, τα χρόνια των διώξεων αλλά και οι περίοδοι ανάτασης του κινήματος, όπως αυτά του Πολυτεχνείου και της Μεταπολίτευσης. Άλλωστε εγώ ζούσα μέσα σε οικογένεια κομμουνιστών, με διώξεις, με τον χωροφύλακα να συλλαμβάνει τον πατέρα μου, με συμμετοχή σε διαδηλώσεις, εκδηλώσεις, με τον παράνομο «Ριζοσπάστη» να κυκλοφορεί στο σπίτι. Ξέρετε, πρώτη μου φορά έπιασα «Ριζοσπάστη» στα χέρια στο γυμνάσιο, μέσα στη χούντα, όταν μια θεία μου, που μετέφερε την εφημερίδα από την Αθήνα στη Θεσσαλία, σταμάτησε στη Λαμία για να αφήσει τον έντυπο και εκεί, μένοντας σπίτι μας το βράδυ.¶ 11.5.17 – lifo

15

Φρίντα Κάλο Viva La Vida! Μτφρ.: Τιτίκα Δημητρούλια Εκδόσεις Άγρα

ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΉ ΠΡΟΔΗΜΟΣΊΕΥΣΗ ΤΗΣ ΠΡΩΤΌΤΥΠΗΣ ΒΙΟΓΡΑΦΊΑΣ ΠΟΥ ΚΥΚΛΟΦΟΡΕΊ ΣΕ ΛΊΓΕΣ ΜΈΡΕΣ ΜΑΖΊ ΜΕ ΑΝΈΚΔΟΤΟ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΚΌ ΥΛΙΚΌ, ΑΦΙΕΡΩΜΈΝΟ ΣΤΗ ΣΠΟΥΔΑΊΑ ΖΩΓΡΆΦΟ ΤΟΥ ΜΕΞΙΚΟΥ. ΕΠΙΜΈΛΕΙΑ–ΕΠΙΛΟΓΉ ΑΠΟΣΠΑΣΜΆΤΩΝ: ΤΊΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΆ

Ο

δημιουργική περίοδο: η Τίνα Μοντότι και η Νάουι Ολίν γνώρισαν και συναναστράφηκαν τη Φρίντα, παρά τα έντονα πολιτικά πάθη και τις ατομικές επιλογές της καθεμιάς, που τις χώρισαν τελικά για πάντα».

ΑΠΟΣΠΆΣΜΑΤΑ ΑΠΌ ΤΟ ΒΙΒΛΊΟ

Ανάμεσα στη μέρα που η Φρίντα συνάντησε τον Ντιέγκο και ψιθύρισε εκείνη την αλλόκοτη υπόσχεση που ηχούσε μάλλον σαν αλόγιστη πρόσκληση και στη μέρα του γάμου τους είχαν περάσει μόλις τέσσερα χρόνια. Στο μεταξύ, είχε μεσολαβήσει το ατύχημα, ο διαμελισμός του καλοκαμωμένου της κορμιού, οι αποτυχημένες επεμβάσεις, οι γύψοι και οι νάρθηκες, η θαυμαστή ανάρρωσή της, που τη θέλησε και την κατάφερε με τη λυσσασμένη αγάπη της για τη ζωή. Η Φρίντα δεν γαντζωνόταν στη Ζωή από τον φόβο για τον Θάνατο, για την Πελόνα που τη χλεύαζε στα λόγια και με το πινέλο στους μουσαμάδες της, κάθε άλλο: ως κατεξοχήν θυγατέρα του Μεξικού, τη Φρίντα τη χαρακτήριζε το μείγμα μοιρολατρίας και ακατάβλητης ζωτικότητας που χαρακτήριζε τον τόπο της, σημείο συνάντησης των αντιφάσεων του κόσμου, όπου η υπερβολή συνυπάρχει με την αρμονία και οι αντιθέσεις είναι τόσο υπερβολικά έντονες που μένεις έκθαμβος. Η Φρίντα δεν «ήθελε» να ζήσει, αλλά «ζούσε» σε πείσμα της μοίρας, έχοντας επίγνωση καθημερινά ότι αναλώνεται γοργά σαν το λαμπάδιασμα που λάμπει εκτυφλωτικά σε σχέση με το αργοσβήσιμο της ανθρακιάς. Ντιέγκο και Φρίντα: ο Ελέφαντας και η Περιστέρα. Ο Ντιέγκο Ριβέρα ήταν είκοσι χρόνια μεγαλύτερός της, απίστευτα άσχημος και εμφανώς κακοφτιαγμένος, απολύτως τεράστιος και ακόμα περισσότερο όταν εκείνη στεκόταν δίπλα του. Ο Ντιέγκο είχε πίσω του μια εποχή της ζωής του που την είχε περάσει στην Ευρώπη – όπου είχε φτάσει το 1907, τη χρονιά που γεννήθηκε η Φρίντα: τη φιλία του με τον Πικάσο, τον Απολλιναίρ, τη Γερτρούδη Στάιν: μια πρώτη Ρωσίδα σύζυγο, την οποία λάτρευε και τον εγκατέλειψε στο Παρίσι: μια δεύτερη γυναίκα, τη Λούπε Μαρίν, άγρια όμορφη και μανιασμένη όπως μόνο μια προδομένη Μεξικάνα μπορεί να είναι. Όταν παντρεύτηκε τη Φρίντα, ο Ντιέγκο βρισκόταν στο απόγειο της δόξας του. Ήταν ο τοιχογράφος που εκτιμούσαν και θαύμαζαν περισσότερο σε μια χώρα που αγαπούσε την τέχνη εξίσου με τις επαναστάσεις. Η πολιτική στράτευση του Ντιέγκο τροφοδοτούσε την τέχνη του και τροφοδοτούνταν από αυτήν: όπως οι άλλοι μεγάλοι τοιχογράφοι, ο Ορόσκο, ο Σικέιρος, ζωγράφιζε νωπογραφίες

«Το μόνο που ξέρω είναι ότι ζωγραφίζω γιατί το χρειάζομαι να ζωγραφίζω ό,τι μου περνά από τον νου, χωρίς να νοιάζομαι για τίποτε άλλο».

16 lifo – 11.5.17

1

!

Πίνο Κακούτσι είναι ένας τεχνίτης, ιδανικός κατασκευαστής ατμόσφαιρας και χαρακτήρων» έγραφε ο Φεντερίκο Φελίνι για τον στενό φίλο και συνεργάτη του. Από πολύ νεαρή ηλικία ο Ιταλός συγγραφέας είχε αρχίσει να δοκιμάζει την πένα του στη συγγραφή σεναρίων προτού τα αφήσει όλα και μεταβεί στο Μεξικό για να ξεκινήσει μια μεγάλη περιπέτεια στη Λατινική Αμερική. Πρωτοεμφανίστηκε στα ιταλικά γράμματα το 1988, οπότε έγραψε ένα τρομερό βιβλίο για το ποδόσφαιρο στο Μεξικό – κυκλοφόρησε στα ελληνικά από τις εκδόσεις Opera με τον τίτλο Σαν Ισίδρο Φούτμπολ σε μετάφραση Αχιλλέα Κυριακίδη. Προσωπικός φίλος του Τάιμπο και μεταφραστής του στην Ιταλία, ο Κακούτσι δεν μπορούσε να μην επηρεαστεί ως προς τον τρόπο γραφής του, που συνδυάζει την περιπέτεια, το συναίσθημα και το χιούμορ. Βαθύς γνώστης της λατινοαμερικανικής κουλτούρας και λάτρης των λαϊκών της συμβόλων, δεν μπορούσε παρά να ασχοληθεί με οτιδήποτε ανέδειξε η αχανής γη των διαρκών επαναστάσεων, από το ποδόσφαιρο και τους αναρχικούς ηγέτες έως τις τέχνες και τη Φρίντα Κάλο. Η βιογραφία της σπουδαίας Μεξικανής ζωγράφου, την οποία συνέγραψε προσφεύγοντας σε διαφορετικούς τρόπους γραφής –ένα θεατρικό σε μορφή μονολόγου, σκόρπια σχόλια και σκέψεις μαζί με ένα κείμενο γραμμένο σε τριτοπρόσωπη αφήγηση–, κυκλοφορεί σε λίγες μέρες από τις εκδόσεις Άγρα με τον τίτλο Φρίντα Κάλο - Viva La Vida σε μετάφραση Τιτίκας Δημητρούλια. Ο Κακούτσι είχε μάλιστα την τύχη να απολαύσει τη φιλοξενία της Φρίντας Κάλο, την οποία είχε γνωρίσει, όπως λέει ο ίδιος στο βιβλίο, «στα πρώτα ταξίδια μου στο Μεξικό, όταν περνούσα μέρες ολόκληρες στο μεγάλο Μπλε Σπίτι, ρουφώντας τον αέρα, παρατηρώντας και την παραμικρή λεπτομέρεια που θα μπορούσε να με βοηθήσει να φανταστώ τις μέρες και τις νύχτες της ανεπανάληπτης ενοίκου του». Αυτήν τη Φρίντα ερωτεύτηκε και προσπάθησε να την περιγράψει είτε αυτόνομα μέσα από τις σκέψεις της και τις ημερολογιακές αναφορές της είτε μαζί με τον άντρα που τη σημάδεψε για πάντα, τον Ντιέγκο Ριβέρα. Όσο για το θεατρικό που περιλαμβάνεται στο πρώτο μέρος του βιβλίου σε μορφή μονολόγου, ανέβηκε το 2009 υπό τις σκηνοθετικές οδηγίες του Τζόρτζιο Γκαλιόνε με πρωταγωνίστρια την Κιάρα Μούτι. Αφιερώνοντας το βιβλίο του αποκλειστικά στη Φρίντα ο συγγραφέας μάς πληροφορεί ότι ουσιαστικά ολοκληρώνει μια ολόκληρη τριλογία «αφιερωμένη στις γυναίκες που πρωταγωνίστησαν στο Μεξικό κατά την εξαιρετικά έντονη, μετεπαναστατική,

VIVALAVIDA!

pino cacucci

ΦΡΊΝΤΑ ΚΑΛΟ

ΒΙΒΛΙΟ

2

ρίζες και την αναφορά της στους πιο ταπεινούς και πιο αυθεντικούς ανθρώπους που, πάνω απ’ όλα, είναι περήφανοι για την ίδια τους την ταυτότητα. Τα έργα του δεν μπορεί κανείς απλώς να τα κοιτάξει, η παλλόμενη δύναμή τους τον αιχμαλωτίζει στις φωτεινές, πολυφωνικές ιστορίες του. Η Φρίντα εμφανώς κινείται στην αντίθετη κατεύθυνση. Η Φρίντα μετατρέπει τον πόνο σε τέχνη, ζωγραφίζει τον εαυτό της και τον μικροσκοπικό –αλλά βαθύ και απύθμενο σαν άβυσσο– κόσμο της, το άμεσο περιβάλλον της. Ενώ ο Ντιέγκο απεικονίζει τον ορατό κόσμο στην καθολικότητά του, η Φρίντα ζωγραφίζει τις σκέψεις που ενσαρκώνονται, τις ψυχικές διαθέσεις που γίνονται μορφές και χρώματα: αυτός διερμηνεύει έναν λαό και τη μακριά και ταραγμένη ιστορία του: εκείνη την αμεσότητα της βιωμένης και φανταστικής εμπειρίας, ζωή και φαντασία γίνονται ένα, μπαίνει η μία μέσα στην άλλη και τη βασανίζει. Η αυτοπροσωπογραφία είναι η αυτοβιογραφία της. Προτιμά την ένταση από το εύρος, συμπυκνώνει σε μικρούς πίνακες λεπταίσθητα σχεδιασμένους με πινέλα ζιμπελίνας τη δύναμη της ζωής που νικά τον πόνο, ταυτίζεται με τη γη της και αποκαλύπτει στις χίλιες δύο λεπτομέρειες στους πίνακές της τη μύχια ουσία της mexicanidad, μιας φιλοσοφίας Ζωής και Θανάτου, που αλληλοχλευάζονται, με τη Φρίντα στη μέση να τους ξεγελά και τους δύο. «Το μόνο που ξέρω είναι ότι ζωγραφίζω γιατί το χρειάζομαι να ζωγραφίζω ό,τι μου περνά από τον νου, χωρίς να νοιάζομαι για τίποτε άλλο». Της άρεσε να αυτοπροσδιορίζεται ως la gran ocultadora (η μεγάλη αποκρυφίστρια), ίσως γιατί έκρυβε την αγιάτρευτη μελαγχολία που την κατέκλυζε κάτω από μια μεταδοτική ευθυμία, αλλά στους πίνακές της δεν κρύβεται και δεν ξεγελάει. Εκεί βλέπουμε «ό,τι της περνά από τον νου», χωρίς μάσκες, με την ειρωνεία να κυριαρχεί στιγμές στιγμές, αντίδοτο στην αυτολύπηση. Η Φρίντα ζωγράφιζε πολύ καιρό πριν παντρευτεί τον Ντιέγκο και χρησιμοποίησε ίσως τους πίνακές της ως πρόσχημα για να προσεγγίσει τον Βάτραχο –όπως τον αποκαλούσε χαϊδευτικά– στο Μπλε Σπίτι της, στο Κογιοακάν. Εκείνος συγκινήθηκε πραγματικά, σε σημείο που αργότερα έγραψε: « Έβλεπες έναν ζωγραφικό αισθησιασμό, μαζί με μια ανελέητη αλλά ευαίσθητη παρατηρητικότητα... Ήταν καθαρό ότι το κορίτσι αυτό ήταν πραγματική καλλιτέχνις». Είχε προσπαθήσει να της το πει, αλλά αυτή τον είχε πάραυτα διακόψει απότομα: «Άσε τα κομπλιμέντα. Θέλω σοβαρή κριτική». ¶

προκειμένου το έργο να παραμείνει στη διάθεση όλων, σε δημόσια κτίρια, σχολεία, πανεπιστήμια, στο αίθριο ή στην κεντρική σκάλα ενός προεδρικού μεγάρου απ’ όπου περνάει ο κόσμος όλος, ενώ ο πίνακας, άπαξ και πουληθεί, γίνεται ιδιωτική ιδιοκτησία των λίγων. Ο Ντιέγκο, μέγας γνώστης του Τζιόττο και του Μιχαήλ Άγγελου, είχε τελειοποιήσει τις τεχνικές προετοιμασίες των τοίχων, γι’ αυτό τα χρώματά του, ύστερα από τόσες δεκαετίες, παραμένουν αναλλοίωτα. Ο Ντιέγκο ήταν επίσης ένας εξαιρετικός αφηγητής. Οι τοιχογραφίες του είναι ένα ταξίδι στην ιστορία και στην ανθρωπογεωγραφία του Μεξικού, μια σπαρακτική, παθιασμένη, οδυνηρή αφήγηση που πάλλεται από αγανάκτηση για όλες τις βαναυσότητες που η χώρα έχει υποφέρει, αλλά χωρίς καμία τάση θυματοποίησης, και η ομορφιά της αναβλύζει από τις αρχέγονες

zωη σαν μυθιστορημα 1. Με τον άντρα της ζωής της, τον ζωγράφο Ντιέγκο Ριβέρα.

2. Στο νοσοκομείο όπου νοσηλευόταν ζωγράφιζε ξαπλωμένη.

3. Σελίδες από το ημερολόγιό της.

3 11.5.17 – lifo

17

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ

ΜΊΚΗΣ ΘΕΟΔΩΡΆΚΗΣ

«TO ΕΡΩΤΗΜΑ ΑΠΟ ΤΟΤΕ ΠΟΥ ΘΥΜΑΜΑΙ ΤΟΝ ΕΑΥΤΟ ΜΟΥ ΕΙΝΑΙ “ΓΙΑΤΙ ΖΩ”» ΜΙΑ ΣΥΖΗΤΗΣΗ ΤΟΥ ΜΈΓΙΣΤΟΥ ΕΝ ΖΩΉ ΈΛΛΗΝΑ ΚΑΛΛΙΤΈΧΝΗ, ΓΕΜΆΤΗ ΔΙΗΓΉΣΕΙΣ, ΑΙΣΙΟΔΟΞΊΑ ΚΑΙ ΑΠΟΚΑΛΎΨΕΙΣ, ΣΤΟΝ ΑΝΤΏΝΗ ΜΠΟΣΚΟΐΤΗ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ: ΠΑΡΙΣ ΤΑΒΙΤΙΑΝ

18 lifo – 11.5.17

Μ

πορώ να καταλάβω για ποιον λόγο υπάρχει σήμερα τόσο μεγάλη βιβλιογραφία για τον Μίκη Θεοδωράκη, τον σημαντικότερο εν ζωή Έλληνα μουσικοσυνθέτη. Ο ίδιος παραμένει αστείρευτος συνομιλητής, πάντα έτοιμος να μοιραστεί με τον κόσμο τις απόψεις του για την τέχνη και την πολιτική, τις πλούσιες εμπειρίες του από τον πολυτάραχο βίο του και τις συναντήσεις του με «ιερά τέρατα» του 20ού αιώνα. Άνθρωπος με οξύτατο πνεύμα – στις 29 Ιουλίου γίνεται 92 ετών–, χιούμορ και πληθωρικότητα, ο Μίκης Θεοδωράκης, ο Μίκης όλων των Ελλήνων, με δέχτηκε στο σπίτι του και μου χάρισε μια συνέντευξη-ποταμό. Όπως ποταμός είναι η εργογραφία του ολόκληρη, αρχής γενομένης από τα κοσμαγάπητα ελληνικά λαϊκά τραγούδια του, για να φτάσουμε στα υπέροχα συμφωνικά έργα του. Στα τελευταία υποκλίνεται η Γερμανία, η κοιτίδα της συμφωνικής μουσικής, ιδρύοντας μουσικές ακαδημίες με το όνομά του και παρουσιάζοντάς τα με τις σπουδαιότερες ορχήστρες.

—Κύριε Θεοδωράκη, από πού να πρωτοπιάσει κανείς το νήμα μαζί σας; Λέω να ξεκινήσουμε από μια συνέντευξη που είχατε δώσει πριν από πολλά χρόνια στον Στάθη Τσαγκαρουσιάνο. Εκείνη η συνέντευξη έκλεινε με δυο λόγια σας που μου έκαναν μεγάλη εντύπωση: «Για όλα έχει δικαίωμα ο άνθρωπος, εκτός από το να είναι δυστυχισμένος». Θα λέγατε το ίδιο και σήμερα; Αυτό που είπα είναι διαχρονικό, μια ευχή δηλαδή, διότι κανείς δεν θέλει να σκέφτεται το μαύρο και όλοι πάμε προς το άσπρο. Αν κι εγώ είμαι φύσει αισιόδοξος, πρέπει να ξέρουμε ότι ο άνθρωπος είναι διχασμένος. Το λάθος του Μαρξ και των κομμουνιστικών κομμάτων είναι ότι θεωρούσαν τον άνθρωπο «λογικό ον».

—Α, ωραία κουβέντα θα κάνουμε. Συνεχίστε, είμαι όλος αυτιά! (χαμογελάει) Λέω ότι η λογική μειοψηφεί στον ανθρώπινο οργανισμό, ο οποίος διέπεται και από πολλά άλλα μεταφυσικά πράγματα. Βλέπεις έτσι τη μεγάλη δύναμη που ασκεί η θρησκεία, που δεν δέχεται τον θάνατο. Στο ερώτημα «πού πάω;» η θρησκεία δίνει μια απάντηση: πας στον Παράδεισο ή στην Κόλαση. Χωρίς αυτήν τη λύση, ο άνθρωπος νιώθει δυστυχής, ζει μια ψευδαίσθηση. Το ίδιο ισχύει και στην πολιτική. Ο κόσμος αγαπάει τους ψεύτες, αυτούς που του τάζουν, που τον ξεγελάνε πιο πολύ. Πάρτε τους Γάλλους πολιτικούς, τους καρτεσιανούς, που λένε «ένα κι ένα κάνουν δύο». Μα, δεν κάνουν δύο! Ένα κι ένα μπορεί να κάνουν χίλια.

—Το «ένα κι ένα κάνουν δύο» το επιτάσσει η λογική όμως. Ναι, αλλά δεν είναι αυτό ο άνθρωπος, γι’ αυτό του αρέσουν τόσο η μουσική, οι τέχνες κ.λπ. Δεν είναι λογικό να σου αρέσει μια ζωγραφιά. Λογικό είναι να τρως, λόγου χάριν.

—Κατανοητό, αλλά και η τέχνη καλύπτει επιμέρους ανάγκες. Δεν ξέρω αν είναι τόσο βιολογικές οι ανάγκες αυτές, γιατί υπάρχει και το συναίσθημα. Είναι συναισθηματική η ανάγκη να χαίρεσαι έναν πίνακα ή μια μελωδία.

—Τι όντα θα ήμασταν, όμως, αν τρώγαμε μόνο και κοιμόμασταν; Είναι πολύπλοκο ον ο άνθρωπος, γι’ αυτό ακριβώς είχα πει τότε ότι δεν έχει δικαίωμα να μην ευτυχεί. Το ερώτημα είναι άλλο: τι πρέπει να κάνει για να ευτυχήσει; —Μιλάτε ως φιλόσοφος ή ως πολιτικός τώρα; Τα ίδια λέω πάντα (γελάει).

—Εννοείτε σε όλες τις συνεντεύξεις σας; Όχι, εννοώ πως οι θέσεις μου είναι ίδιες, αμετακίνητες, παιδιόθεν. Το ερώτημά μου από τότε που θυμάμαι τον εαυτό μου ήταν ένα: «Γιατί ζω;».

—Τώρα μιλάτε ως καλλιτέχνης. Βεβαίως, βεβαίως. Οι καλλιτέχνες, νομίζω, είναι τέρατα σε

σχέση με το κοινωνικό ιδεώδες! Έτσι όπως τα έφτιαξαν οι συνταγματολόγοι και οι πολιτικοί, σου λένε: «Τι θα πει παίζεις πιάνο; Τραγούδι; Ποιος νομίζεις ότι είσαι; Εδώ τα λεφτά μετράνε. Έχεις σπίτια, έχεις λεφτά, έχεις κότερα, έχεις γυναίκες; Αυτό είναι η ζωή»!

—Αναρωτιέμαι αν βιώσατε έναν τέτοιου είδους ρατσισμό στο δικό σας ξεκίνημα. Το ευτύχημα για μένα ήταν ότι προερχόμουν από ένα μεσοαστικό περιβάλλον. Ο πατέρας μου ήταν υπάλληλος της νομαρχίας και ζούσαμε μια πνευματική αλλά και δύσκολη ζωή. Ο καθένας μπορεί να δείξει τη φτώχεια του, ένας δημόσιος υπάλληλος όμως όχι. Προς τα έξω δείχνει πάντα άνετος. Έτσι κι εμάς μας έλεγε ο πατέρας μου: «Μην το λέτε παραέξω ότι δεν έχουμε να φάμε. Πρέπει να δείχνουμε αξιοπρεπείς γιατί είμαι κρατικό στέλεχος». Εμείς όμως τη βιώναμε τη φτώχεια κι αυτό με βοήθησε να καταλάβω από πολύ νωρίς πως η ζωή δεν είναι μόνο ωραία και γλυκιά αλλά ότι έχει και πολλές δυστυχίες.

—Τη δεκαετία του 1990 σας πρωτάκουσα να δηλώνετε ότι θα φεύγατε μόνιμα στο εξωτερικό. Στην Ισπανία κιόλας, αν δεν κάνω λάθος. Γιατί δεν το κάνατε ποτέ τελικά; Διότι νιώθω διαιρεμένος, είμαι δύο άνθρωποι. Όταν έγινε η χούντα, έμεινα αναγκαστικά έξω και δεν μπορούσα να γυρίσω στην πατρίδα μου. Τότε κατάλαβα την αξία της, ενώ, όταν πήγα να σπουδάσω, ήξερα ότι θα γύρναγα όποτε ήθελα, δεν με ένοιαζε. Κι επίσης ήξερα ότι την κομμουνιστική περίοδο οι Γερμανοί, οι Ρώσοι και οι Βούλγαροι ζούσαν καλά, δεν ζούσαν άσχημα. Με μία διαφορά: αυτοί δεν είχαν δυνατότητα να πάνε έξω, δεν είχαν διαβατήριο. Στην Ελλάδα είχαν όλοι διαβατήρια, αλλά δεν πήγαινε κανείς έξω. Τι να έκαναν έξω ο Κίτσος κι ο Μανώλης; Άλλο να ’χεις μια δουλειά λόγω της οποίας να πρέπει να φύγεις και άλλο να γνωρίζεις ότι ανά πάσα στιγμή, βάσει του διαβατηρίου σου, μπορείς να βγεις έξω. Θυμάμαι, είχα κάτι φίλους στην Ανατολική Γερμανία που ζούσαν σε μια ευμάρεια. Έμπαινες σπίτι τους – καλό σπίτι, καλό φαγητό, μια πολυτέλεια. Περίμεναν να φύγουν τα άλλα παιδιά που ήταν μαζί τους, γιατί φοβόντουσαν μην τους προδώσουν. Και μόλις έφευγαν, κλαίγανε. Τους ρώτησα «μα, γιατί κλαίτε;» και μου απάντησαν: «Είναι απέναντί μας το ελεύθερο Βερολίνο και δεν μπορούμε να πάμε». Όταν έπεσε το Τείχος, οι φίλοι μου από την Ανατολική Γερμανία πήγαν να ζήσουν στη Δυτική. Δεν έμειναν πάνω από έναν μήνα, ξαναγύρισαν πίσω!

—Είναι σαν να λες σε έναν άρρωστο ότι θα γίνει καλά. Ακριβώς αυτό λέω, οι άνθρωποι είχαν δικαίωμα να ελπίζουν ότι θα είναι πλούσιοι, πλουσιότεροι από πριν. Δεν μπορείς να πεις σε έναν άρρωστο ότι είναι καταδικασμένος, δεν γίνεται αυτό. Η γυναίκα μου, άλλωστε, που έκανε Ιατρική και ασκούσε κάποιες πρώτες θεραπείες με κοβάλτιο, αν και ήξερε ότι ο ασθενής είχε μόνο είκοσι μέρες ζωής, τον «ξεγελούσε», του έκανε μια εικονική θεραπεία. Δεν είχε δικαίωμα να του στερήσει την ελπίδα. Να γιατί είναι απαράδεκτη και η θανατική ποινή, καθώς και από τις δύο πλευρές υπάρχει φόνος, μόνο που ο φονευτής δεν ξέρει ότι θα σκοτωθεί. Είναι ασήκωτη η αβεβαιότητα του θανάτου.

—Τι να πούμε και για τον Ερντογάν που ευαγγελίζεται την επιστροφή της θανατικής ποινής! Καλά, αυτό είναι κτηνώδες – ό,τι έκαναν και οι Αμερικανοί παλιότερα. Θυμάστε έναν συγγραφέα που είχε γίνει ήρωας; Μεγάλος, είχε βγάλει πολλά βιβλία βραβευμένα, ώσπου 15-20 άτομα τον καταδίκασαν στην ηλεκτρική καρέκλα. Ήμουν στο Παρίσι και δημιουργήθηκε μαζικό

κίνημα υπέρ του σε Γαλλία και Αμερική αλλά και μέσα στα σπίτια μας. Έγραφα παρτιτούρες κι από κάτω σημείωνα: «Πρώτη μέρα, δεύτερη, πέμπτη μέρα» κ.λπ. Εκτελέστηκε τελικά, αλλά πολλά χρόνια μετά.

—Πείτε μου μια μεγάλη παλαβομάρα που έχετε κάνει στη ζωή σας. Μικρός, πέντε ετών, εκεί που έκανα μακροβούτια, έβλεπα τα καβούρια και τα συμπάθησα. Πού να ανέβω μετά, με μάζευαν από τους βυθούς. Ήθελα να γίνω κι εγώ κάβουρας, το ’λεγα και στη μάνα μου. Εκεί που την πλήρωσα, όμως, ήταν που ήθελα να πετάξω και που νόμιζα πως είχα φτερά. Τους ρώταγα: «Γιατί δεν πετάω εγώ;». «Παιδί μου, το πουλί έχει φτερά» μου λέγανε και μετά ξαναρώταγα, κουνώντας τα χέρια μου: «Κι αυτά που έχω εγώ τι είναι;». Έπαιρνα φόρα, έπεφτα από ψηλά και με έπιαναν τελευταία στιγμή, φτηνά τη γλίτωνα. Ώσπου μια φορά, στη Μυτιλήνη όπου ήμασταν, είχαν βάλει τον παππού μου να με φυλάει. Παίρνω φόρα, περνάω πάνω απ’ τον παππού μου, πέφτω στον δρόμο και σπάω το πόδι μου. Πέφτει κι ο παππούς μου για να με πιάσει απ’ τον φόβο του, σπάει κι αυτός τα δυο του πόδια, έκανε απεργία πείνας και πέθανε.

—Απεργία πείνας για ποιον λόγο; Το έφερε βαρέως που δεν με πρόσεξε και χτύπησα. Του έλεγαν κι όλοι «τι έκανες και δεν πρόσεχες το παιδί;».

—Συγκλονιστική ιστορία. Ναι, ήμουν και το μοναδικό πρώτο παιδί σε μια μεγάλη οικογένεια.

—Ας αλλάξουμε θέμα. Δεν σας έχω ακούσει να μιλάτε ποτέ για τη μουσική του γιου σας, του Γιώργου. Εγώ είμαι φαν του, τον θεωρώ εξαίρετο συνθέτη και πολυοργανίστα, κάτι σαν τον Έλληνα Μάικ Όλντφιλντ. Είναι δάσκαλός μου! Ο Γιώργος, εδώ, το πρώτο πάτωμα το ’χε κάνει στούντιο. Του ’χαμε πάρει πολλά μηχανήματα κι είχε ένα οχτακάναλο, έπαιζε μόνος του όλα τα όργανα, πολυοργανίστας, όπως τον είπες. Μεγάλο ταλέντο, πραγματικά! Ενώ το έργο του μπορεί να κρατούσε 30 ή 40 λεπτά, θυμόταν ακριβώς πού έπρεπε να κάνει την κατάλληλη ενορχήστρωση. Με είχε εντυπωσιάσει πολύ αυτό. Εγώ στα δικά μου έργα έχω συνήθως μερικά θέματα, τα οποία τα αναπτύσσω. Αργότερα, όταν μεγάλωσα κι εγώ, έκανα το «Τραγούδι - ποταμός». Ο Γιώργος άκουγε τότε πολύ Μάλερ και με επηρέασε. Ήταν μαλερικός ο γιος μου κι εκεί ήταν τα «χρώματά» του, συνεπικουρούμενος και από τα keyboards. Αν εγώ στην ηλικία του είχα τέτοιες δυνατότητες με αυτά τα όργανα, θα ’γραφα ίσως διαφορετικά. Έχουμε κάνει και μια δουλειά μαζί, έχουμε παίξει, δεν είμαι απλώς φαν του ταλέντου του.

—Μια και σας έχω απέναντί μου, δεν μπορώ να μη σας ζητήσω να σχολιάσετε την τάση σας να δίνετε τα τραγούδια σας σε τραγουδιστές που δεν έχουν φαινομενικά σχέση με ό,τι εκπροσωπείτε – στον Σάκη Ρουβά, για παράδειγμα. Δεν μου λες τώρα, ο Μπιθικώτσης και ο Καζαντζίδης τι ήταν για τα σταθμά της εποχής τους; Ο Μπιθικώτσης στον «Κήπο του Αλλάχ» δεν τραγουδούσε; Έπαιζα μια φορά πιάνο και ρωτάει ο Μπιθικώτσης τον Καζαντζίδη: «Τι είναι αυτός εδώ;». Και του απαντάει ο Στέλιος: «Φρέσκα κουλούρια!» (γέλια). Μια άλλη φορά ο Μπιθικώτσης τραγούδαγε τον «Επιτάφιο» μαζί με την Καίτη Θύμη κι εγώ διηύθυνα. Σταματάει ξαφνικά και της λέει: «Γιατί τραγουδάς φλούδι;». «Τι εννοείς, ρε Γρηγόρη;» ρωτάω κι εγώ, και μου απαντάει: «Να τραγουδάει στραγάλι» (σ.σ. έχουμε σκάσει στα γέλια). Στο θέμα μας, τώρα, εγώ δεν κατατάσσω τους τραγουδιστές. Πρέπει ή να ’ναι καλοί στο είδος τους ή να το αγαπάνε το τραγούδι και θα γίνουν καλοί, δεν με νοιάζει δηλαδή να είναι τέλειοι. ¶

Η συνέντευξη πραγματοποιήθηκε στο σπίτι του Μίκη Θεοδωράκη, στου Φιλοπάππου, απόγευμα Πέμπτης, 4 Μαΐου. Αφορμή ήταν οι δύο προγραμματισμένες παραστάσεις με τα Κίτρινα Ποδήλατα και τη Ζωή Παπαδοπούλου σε τραγούδια Μίκη Θεοδωράκη στη μουσική σκηνή «Kremlino» στον Πειραιά τις Τετάρτες 10 και 17 Μαΐου. Μπορείτε να διαβάσετε ολόκληρη τη συνέντευξη στο lifo.gr

11.5.17 – lifo

19

q Γεννήθηκα στην Κύπρο, στη Λεμεσό, σε ένα σπίτι δέκα λεπτά με τα πόδια από τη θάλασσα, κι έζησα χωρίς φόβο, από μικρή ηλικία, στους δρόμους της γειτονιάς. Τελειώνοντας το σχολείο, στα 17, ήρθα στην Αθήνα γιατί είχα περάσει στη Νομική. Ταυτόχρονα πέρασα και στο Εθνικό. Ήταν άνιση η σύγκριση. Στη Νομική πέρασα πέντε μαθήματα και δεν ξαναπήγα –συνεχίστηκε η απογοήτευση της μέσης εκπαίδευσης και στην ανώτατη–, με κέρδισε το θέατρο. Οι γονείς μου ήταν και οι δύο εκπαιδευτικοί, καθηγητές αγγλικών, και η αδελφή μου το ίδιο – είχαν μια παράδοση στη φιλολογική κατεύθυνση και αγάπη για το θέατρο. Δεν είχαμε και πολλές επιλογές στην Κύπρο, ό,τι γινόταν πάντως το βλέπαμε κι άρχισα να ανυπομονώ γι’ αυτήν τη μία φορά στις 15 μέρες που θα παρακολουθούσαμε παράσταση. Σιγά-σιγά με ένοιαζε μόνο αυτό, να έρθει αυτή η Πέμπτη που θα πηγαίναμε στο θέατρο. Το Εθνικό ήρθε κάπως μαλακά και ως απόφαση και ως αποδοχή. Δεν έκανα κάποιου είδους εφηβική επανάσταση, δεν είπα «τα παρατάω όλα και θα κάνω αυτό». Ευτυχώς, δεν βρέθηκα πολλές φορές αντιμέτωπη με το ερώτημα αν κάνω λάθος.

απο τον m. hulot. φωτογραφιεσ: παρις ταβιτιαν.

ΟΙAΘΗΝΑΊΟΙ

q Ο Λευτέρης Βιογιατζής με έχει επηρεάσει πολύ. Νομίζω ότι όποιος συναντήθηκε μαζί του, για λίγο ή πολύ, έχει σημαδευτεί. Συνεργάστηκα μαζί του σε δύο δουλειές. Η πρώτη ήταν μόλις τελείωσα τη σχολή, στις Σχέσεις του κυρίου Πίτερς, ένα έργο του Άρθουρ Μίλερ. Ήμουν σε νεαρή ηλικία κι έλεγα: «Εντάξει, δεν μπορώ να τα κάνω αυτά που ζητάει, γιατί είμαι πολύ μικρή». Γνώρισα έναν άνθρωπο που είχε πιάσει την ουσία της τέχνης, αλλά με έναν τρόπο ακατόρθωτο. Μεγαλώνοντας, λοιπόν, όταν ξανασυναντηθήκαμε αργότερα στο Εθνικό, όπου έκανε τον Πρίγκιπα του Χόμπουργκ, ήμουν δέκα χρόνια μεγαλύτερη και είπα: «Τώρα θα τα κάνω αυτά που ζητάει, δεν υπάρχει περίπτωση να μην τα κάνω». Δεν έγινε, όμως, ούτε τη δεύτερη φορά. Εκεί κατάλαβα ότι αυτό που ζητούσε ήταν απόλυτο, ήταν μοναδικό, ήταν δύσκολο, αλλά ήταν και ακατόρθωτο. Δηλαδή είχε πιάσει την ουσία τού πώς πρέπει να είναι το θέατρο, αλλά με έναν τρόπο που δεν γίνεται, γιατί απαιτεί από εσένα να αλλάξεις τη ζωή σου. Απαιτεί μια αφοσίωση που δεν μπορούν να την καταφέρουν πολλοί. Και κάπως ησύχασα μετά. Είπα «δεν φταίω εγώ, απλώς δεν γίνεται». Κουβαλούσα δέκα χρόνια αυτή την ενοχή του «γιατί δεν τα κατάφερα», αλλά μετά, που πάλι δεν τα κατάφερα, ήμουνα πιο ήσυχη. Κι αυτό μάθημα ήταν. Μεγάλος για μένα είναι και ο Νίκος ο Μαστοράκης, γιατί έχει ένα γούστο, μια αισθητική, αλλά ταυτόχρονα και μια ελαφράδα που με ενδιαφέρει πολύ στο θέατρο. Μεγάλος είναι και ο Νίκος ο Καραθάνος, γιατί είναι ένας παραμυθάς που σε παίρνει από το χέρι και ξαφνικά νιώθεις ότι είσαι τριών χρονών και σου λέει «εγώ βάζω το μέσο, βάζω τη βάρκα, ετοιμάζω και το καλαθάκι για το πικνίκ, έρχεσαι;». Και πας. Μιλάει με έναν τρόπο ακατάληπτο, αλλά μαγικό, δεν ξέρεις πού πας, τι κάνεις, τι θα κάνεις στο τέλος, είναι σαν να έχεις ένα παιδί απέναντί σου που έχει το ακαταλόγιστο και γίνεσαι κι εσύ με έναν τρόπο παιδί, θες να το κάνεις, γουστάρεις, θέλεις να μπεις και ό,τι γίνει. Είναι σαν να πηγαίνει με το αμάξι και ας βαρέσει στον τοίχο. Κι αυτό είναι ωραίο.

q Μου αρέσει πολύ η δουλειά μου. Και η αλήθεια είναι ότι τώρα που είναι πολύ πιο δύσκολη για μένα λόγω των δύο παιδιών, και είναι μερικές στιγμές που λέω «άσ’ το, κοπέλα μου, δεν συνδυάζονται με τίποτε αυτά τα δύο», έχω οχταπλάσια δύναμη από πριν. Μερικές μέρες απελπισίας, που ξέρω ότι η ώρα που θα είμαι στη δουλειά είναι η ώρα που θα είμαι στην πρόβα, δεν μπορώ να κάνω καμία προετοιμασία πριν και καμία δουλειά μετά, με κάνουν να συγκεντρώνομαι πάρα πολύ. Έχω βρει έναν τρόπο να είμαι πολύ καλύτερα, η δυσκολία της καθημερινότητας μου έχει δώσει μια δύναμη και μια αγάπη γι’ αυτό που κάνω πολύ μεγαλύτερη από πριν. Το θέατρο το έχω εκτιμήσει και ως καταφύγιο και ως λύτρωση και ως φυγή από την πραγματικότητα της μιζέριας, της συνδιαλλαγής με το παράλογο.

q Όταν είχα πρωτοέρθει στην Αθήνα, είχα τρελαθεί. Μου άρεσε η αναρχία, η βρομιά, το ότι ήταν το μόνο μέρος στην Ευρώπη όπου μπορούσες να ζήσεις και να καταστρέψεις, γιατί είναι μια κατεστραμμένη πόλη, κι αυτό είχε μια γοητεία και μια τρέλα. Αυτό με τα χρόνια έχει αρχίσει να φθίνει και με κουράζει η ασχήμια, με κουράζει η αγένεια, η βρομιά, η έλλειψη γούστου. Όλα αυτά που όταν ήμουν 18 και 20 χρονών τα έβρισκα γοητευτικά, έχουν χάσει την αίγλη τους, δεν έχουν για μένα καμία γοητεία. Γι’ αυτό και φύγαμε και από το κέντρο, όπου ζούσαμε τόσα χρόνια. Η έννοια της γειτονιάς είναι ένα ψέμα, γιατί οι άνθρωποι δεν κοιτάζονται στα μάτια, κανείς δεν ενδιαφέρεται για τον δίπλα, αν δεν είναι δικός τους άνθρωπος. Ίσως αυτά υπήρχαν πάντα, αλλά μικρότερη δεν τους έδινα σημασία και μεγαλώνοντας δεν τα αντέχω. Μου τη σπάει και αυτή η περιφερόμενη θλίψη, η μιζέρια, η αγένεια, ο μαζεμένος θυμός που ξεσπάει σε πράγματα ασήμαντα, όπως η κίνηση στους δρόμους, ο τρόπος που σε βρίζουν με ελάχιστη αφορμή, η έλλειψη υπομονής, η ασχήμια στο κέντρο, ο φόβος τού να μην μπορείς να περπατήσεις ήσυχα τα βράδια, η δηθενιά, η φτήνια, ο αυταρχισμός, η αυτοαναφορικότητα – που τη συναντώ πολύ λόγω δουλειάς.

q Οι Τυραννόσαυροι REX είναι τρεις ιστορίες ανθρώπινης συναισθηματικής ανημπόριας, παραπληγίας και μοναξιάς. Με έναν τρόπο είναι σαν ταινία του Jodorowsky, με εικόνες λίγο πιο υποσυνείδητα βγαλμένες. Είναι ένα έργο της Λένας που περιστρέφεται γύρω από μια βαθύτατη απελπισία. Και πάλι όμως αποζητάει κάτι άλλο, έστω μια στιγμή έρωτα, μούρλιας, κάτι να σε σηκώσει λίγο από αυτό το τέλμα, απ’ αυτή την ανθρωποφαγία. Κινείται στην ίδια θεματική, αλλά, κατά τη γνώμη μου, με έναν τρόπο λίγο πιο ποιητικό.

q Μεγαλώνοντας, έχω σταματήσει να αναζητώ την απόλυτη ευτυχία. Έχω μάθει ότι καμιά φορά, αν συμβιβαστείς, γλιτώνεις από μπελάδες. Ότι δεν είναι κακό να ζηλεύεις κάτι που δεν έχεις ή να παραδέχεσαι ότι έχεις αποτύχει. Ότι με όλα τα στραπάτσα σου μπορεί να είσαι καλά στο τέλος της μέρας. Μπορεί να μην κατάφερες να κάνεις όλα αυτά που ονειρεύτηκες ή όλα αυτά που ονειρεύτηκες τελικά να μην ήταν όπως τα φαντάστηκες, παρ’ όλα αυτά να μπορείς να κοιμάσαι ήσυχος. Και να μην περιμένεις και πολλά.

ΙNFO

11/5-11/6, Τυραννόσαυροι REX της Λένας Κιτσοπούλου, Πειραματική Σκηνή (-1) Θέατρο Rex - Σκηνή «Κατίνα Παξινού», Τετάρτη-Κυριακή, 21:00, €10

20 lifo – 11.5.17

ΗΘΟΠΟΙΌΣ. ΓΕΝΝΉΘΗΚΕ ΣΤΗ ΛΕΜΕΣΌ, ΖΕΙ ΣΤΟ ΜΑΡΟΎΣΙ.

νέους ηθοποιούς. Η πρώτη μου εμπειρία ήταν πολύ ωραία, πολύ ανώδυνη, λίγο εορταστική. Μετά ήρθαν πιο δύσκολες συνεργασίες, με τον Λευτέρη τον Βογιατζή και με άλλους. Η συνεργασία μου με τον Λευτέρη ήταν από τις πιο καθοριστικές: με προσγείωσε σε κάτι που δεν ήταν μόνο πανηγύρι. Μετά δούλεψα με τον Μαστοράκη και με τον Μαυρίκιο, με τον Καραθάνο, με τη Λένα Κιτσοπούλου, με τον Δημήτρη Καραντζά, με τον Θωμά Μοσχόπουλο, με τον Γιάννη Μπέζο. Με τη Λένα έχουμε συνεργαστεί στον Διάκο, στον Ματωμένο Γάμο και στην Κοκκινοσκουφίτσα κι έχουμε κάτι πολύ κοινό: ενώ φαινομενικά μπορεί να πει κάποιος ότι δεν ταιριάζουμε και πολύ ως τρόπος ζωής, παρ’ όλα αυτά τη νιώθω πάρα πολύ κοντά μου και είμαι πάντα ευτυχισμένη όταν είμαστε μαζί. Με έναν τρόπο νιώθω κι εγώ ότι δεν εκτελώ το όραμα κάποιου σκηνοθέτη που με φώναξε να κάνει αυτό που φαντάστηκε αλλά ότι είμαι μέρος αυτής της δημιουργίας, είναι σαν να το φτιάχνουμε μαζί. Αυτό που λατρεύω στη Λένα είναι ότι παραδέχεται τη ρωγμή και την αδυναμία της. Και μέσα σε αυτό το πλαίσιο, όταν ο άλλος είναι ευάλωτος απέναντί σου, νιώθεις κι εσύ ελεύθερος να είσαι το ίδιο χάλια, να μην προσπαθείς να φτιασιδώνεσαι για να αποδείξεις ότι δεν είσαι.

ΈΜΙΛΥ ΚΟΛΙΑΝΔΡΉ

q Η πρώτη μου παράσταση μετά τη σχολή ήταν οι Φοιτητές του Τσιάνου, ένα μιούζικαλ που είχε κάνει στο Ρεξ με

11.5.17 – lifo

21

ΕΙΚΑΣΤΙΚΑ

When he returned he was not a child anymore.

2012

ΜΙΑ ΚΟΥΒΕΝΤΑ ΠΕΡΙ ΜΝΗΜΗΣ ΚΑΙ ΤΕΧΝΗΣ ME TON ΝΕΑΡΟ ΕΙΚΑΣΤΙΚΟ ΑΝΔΡΈΑ–ΡΆΓΚΝΑΡ ΚΑΣΆΠΗ ΠΟΥ ΕΧΕΙ ΦΤΙΑΞΕΙ ΜΕΡΙΚΑ ΑΠΟ ΤΑ ΠΙΟ ΟΜΟΡΦΑ ΚΑΙ ΞΕΧΩΡΙΣΤΑ ΕΡΓΑ ΤΗΣ DOCUMENTA 14 ΣΤΟ ΩΔΕΙΟ ΑΘΗΝΩΝ. ΑΠΌ ΤΟΝ M. HULOT

5, 2012

Τ

How can one remember thirst?

22 lifo – 11.5.17

α πρώτα έργα του ο Ανδρέας Ράγκναρ Κασάπης τα έκανε στον δρόμο. Ήταν ακόμα φοιτητής στη Σχολή Καλών Τεχνών της Αθήνας όταν ξεκίνησε να ζωγραφίζει θλιμμένα παιδιά με μεγάλη λεπτομέρεια πάνω σε χαρτί, να τα κόβει και να τα κολλάει σε κτίρια και κουτιά της ΔΕΗ. Οι τοιχογραφίες και οι αφίσες του με το λεπτό σχέδιο ήταν από τις πιο χαρακτηριστικές για τη street art της Αθήνας των ’00s. Από τότε έχει περάσει μία δεκαετία, ο Ανδρέας σταμάτησε τη street art και εξελίχθηκε πολύ ως καλλιτέχνης. Τα τελευταία χρόνια ασχολείται με την παραστατική ζωγραφική, εστιάζοντας στη λειτουργία της μνήμης και στην έννοια της «χροιάς». Έχει κάνει πέντε ατομικές εκθέσεις και έχει συμμετάσχει σε τέσσερις ομαδικές, έχει συνεργαστεί ως σκηνογράφος με τη χορογράφο Πατρίσια Απέργη (Era Povera, Πλάνητες) και με τον σκηνοθέτη Γιάννη Σκουρλέτη (Αχ!), και αυτή την περίοδο συμμετέχει στην documenta 14 στο υπόγειο του Ωδείου Αθηνών, με πέντε πίνακες, μία επιχρωματισμένη φωτογραφία και ένα κείμενο κάτω από τον τίτλο «Τα πράγματα που λυγίζουν». Οι πίνακες με τα τηλέφωνα και τις λεπτομέρειες τηλεφώνων σε γκρι τόνους μπορεί να μη σε εντυπωσιάζουν με την πρώτη ματιά. Είναι πολύ διακριτικοί, όπως και ο άνθρωπος

2012, part of documenta 14. 2017

The Things that Bend. Object 32.

11.5.17 – lifo

23

ΕΙΚΑΣΤΙΚΑ που τους ζωγράφισε με απαλά, μουντά χρώματα, αθόρυβοι, στέκουν σχεδόν ψυχροί και απόμακροι και άνετα τους προσπερνάς, αν δεν είσαι σε διάθεση να παρατηρήσεις. Ωστόσο, αν σταθείς μπροστά τους και τους δεις προσεκτικά, θυμίζουν λεπτομέρειες από πίνακα του Edward Hopper. Είναι ένα οικείο θέμα, το τηλέφωνο, ένα αντικείμενο που θα μπορούσε να είναι παντού, σε κάθε χώρα, σε κάθε μέρος, μνημείο της σύγχρονης εποχής. Φεύγοντας, είναι από τις εικόνες που παίρνεις μαζί σου. «Κινούμαι πάλι στον άξονα της μνήμης», λέει ο Ανδρέας, «και πιο συγκεκριμένα της οπτικής μνήμης, των μνημονικών ιχνών: ενός ίχνους της μνήμης το οποίο ονομάζω “χροιά της μνήμης”, που είναι ένας απόηχός της. Είναι μια έννοια που με ενδιαφέρει και με απασχολεί από το 2010. Έχει να κάνει με τις τεχνικές εικόνες, με τη φωτογραφία, αλλά σχετίζεται και με “μεταφράσεις”, από το πραγματικό γεγονός στο πώς το θυμόμαστε, από τη φωτογραφία στη ζωγραφική και στο τι χάνεται ενδιάμεσα». «Είναι απαραίτητο να εξηγείς ένα έργο;». «Όχι, δεν νομίζω ότι χρειάζεται. Ο καθένας που κάθεται μπροστά σε ένα έργο θεωρώ ότι θα πρέπει να περάσει χρόνο παρατηρώντας το. Για μένα είναι μια απαραίτητη προϋπόθεση, ώστε ο θεατής να ευαισθητοποιηθεί λιγάκι απέναντί του, όχι για να γίνει αναγκαστικά μαλακός αλλά για να ανοίξει τις αντένες του. Και καθώς κάθεται μπροστά του, ενδεχομένως να αρχίσει να θυμάται κάτι, να φέρνει στο μυαλό του εικόνες. Αυτό είναι μια διαδικασία μέσα στον χρόνο και επιλογή του καθενός, δεν το ζητάω εγώ. Από τη στιγμή που το έργο φεύγει από μένα, ας δει κανείς σε αυτό ό,τι θέλει. Πρέπει όμως να περάσει κάποιος χρόνος ώστε οποιοδήποτε έργο να με κάνει να αισθανθώ κάτι, και μιλάω για τον εαυτό μου. Είναι δική μου ανάγκη αυτή, δεν απαιτώ τίποτα από κανέναν όσον αφορά τα έργα μου. Στο εργαστήριο με βοηθάει αυτό, να κοιτάζω κάτι για πολλή ώρα, να το παρατηρώ προσεκτικά, και όχι απαραίτητα ένα έργο τέχνης. Θεωρώ πολύ σημαντικό να μπορείς να παρατηρείς κάτι που κοιτάζεις για πολλή ώρα και ο λόγος είναι σημαντικός: κάνεις κάποιες ερωτήσεις στον εαυτό σου για να ορίσεις το πλαίσιο στο οποίο δουλεύεις, αλλά το πώς πραγματοποιείται αυτό σε επίπεδο επικοινωνίας είναι ένα άλλο θέμα. Όταν είσαι στο εργαστήριο ρωτάς τον εαυτό σου κάποια πράγματα, υπάρχει ένας λόγος με την έννοια της αναλογίας. Αυτό εμένα με βοηθάει, κάποιους άλλους όχι, αλλά αυτό δεν είναι η εξήγηση του έργου, είναι ένα εργαλείο που χρησιμοποιεί καθένας για να πορευτεί. Η εξήγηση του έργου έρχεται μόνο μέσα από την τριβή με τους ανθρώπους που θα το δουν και το πλαίσιο μέσα στο οποίο θα βρεθεί. Και τις ερωτήσεις στον εαυτό σου τις κάνει έτσι κι αλλιώς, είτε είσαι καλλιτέχνης είτε όχι. Τις ακυρώνεις, τις διαλύεις, τις ξαναβρίσκεις.

Στην Καλών Τεχνών έκανα ζωγραφική και φωτογραφία. Γενικά, η φωτογραφία με απασχολεί έτσι κι αλλιώς, γιατί από φωτογραφίες ζωγραφίζω. Δηλαδή, κοιτάζω φωτογραφίες για να κάνω όσα κάνω. Είτε αυτά είναι παραστατικά είτε στα όρια του παραστατικού, πάντα είναι από φωτογραφίες που βρίσκω στο Ίντερνετ ή σε περιοδικά. Πολλές φορές χρησιμοποιώ κιόλας αυτές που βρίσκω στα περιοδικά, όπως σε ένα από τα έργα στα “Πράγματα που λυγίζουν”. Δεν με απασχολεί μόνο η τυπωμένη φωτογραφία αλλά και η digital, όπως αυτή φαίνεται στην οθόνη». «Ξεχωρίζεις κανέναν Έλληνα φωτογράφο;». «Νομίζω ότι αγαπημένος μου είναι ο Σπύρος ο Στάβερης». «Γιατί έχεις τέτοια εμμονή με τη μνήμη;». «Θεωρώ ότι δεν θυμόμαστε. Στο Sans Soleil του Κρις Μάρκερ τίθεται κάποια στιγμή το ερώτημα “πώς μπορεί κανείς να θυμηθεί τη δίψα;”, που με απασχολούσε πολύ, όπως και το πώς θυμόντουσαν οι άνθρωποι πριν από τη φωτογραφία. Εμείς θυμόμαστε με τη φωτογραφία, φιλτράρεται με πάρα πολλούς τρόπους η μνήμη μας έτσι κι αλλιώς, και πριν και μετά, από τον λόγο και την εικόνα. Εμένα με ενδιαφέρει το ενδιάμεσο και όχι η μνήμη καθαυτή. Με ενδιαφέρει ένας ενδιάμεσος χώρος ο οποίος δεν αφορά τη νοσταλγία αλλά τον μηχανισμό της μνήμης, γιατί με βοηθάει να καταλαβαίνω τι γίνεται τώρα. Πιο συγκεκριμένα, με ενδιαφέρει αυτό που προκύπτει μέσα από μνημονικά ίχνη που μπορεί να αναδυθούν ανά πάσα στιγμή, π.χ. ο τρόπος που πέφτει το φως αυτήν τη στιγμή μπορεί να σου θυμίσει κάτι που θα ξυπνήσει μέσα σου την αίσθηση σχέσεων που προϋπήρχαν. Μιλάω για ένα επίπεδο ανάμεσα σε μια προσυνειδητή κατάσταση και μια συνειδητή. Δεν με ενδιαφέρει η νοσταλγία, το “θυμάσαι τότε…;”. Eξάλλου, δεν πιστεύω ότι συμβαίνει αυτό στην πραγματικότητα, ο άνθρωπος δεν θυμάται ποτέ, απλώς κάνει αναγωγές. Με ενδιαφέρει ένα συγκεκριμένο κομμάτι των οπτικών μνημονικών ιχνών που ο Φρόιντ ονόμαζε “πράγματα”. Γι’ αυτό και έδωσα στα έργα μου τον τίτλο “Τα πράγματα που λυγίζουν”». «Γιατί ζωγράφισες τηλέφωνα;». «Για μένα το τηλέφωνο, κατά κάποιον τρόπο, είναι ένα σύμβολο απόστασης. Το ότι μπορείς να μιλήσεις, όντας σε έναν δικό σου χώρο, με έναν άλλον άνθρωπο που κι αυτός είναι σε άλλο χώρο το θεωρώ μια τρομερά “γλυπτική” διαδικασία. Τα τηλέφωνα που διάλεξα να ζωγραφίσω είναι λίγο προηγούμενης τεχνολογίας, οπότε λειτουργούν ως μνημονικά ίχνη». «Και γιατί δεν έχουν νούμερα;». «Γιατί δεν μπορείς να πάρεις τηλέφωνο από αυτά, αποτελούν την εικόνα ενός τηλεφώνου. Επίσης, όταν κοιτάζεις κάτι, αλλοιώνεται, κάτι χάνεται στη μετάφραση. Στη δική μου περίπτωση χάθηκαν τα πλήκτρα, η δυνατότητα να μπορείς να πάρεις τηλέφωνο, και αυτό έχει να κάνει με τη “μετάφραση” από το μοντέλο στη ζωγραφιά.

Πέρα από τα τηλέφωνα, υπάρχουν και οι μεταφράσεις τους σε μια εσωτερική κατασκευή, δηλαδή όλες οι άλλες ζωγραφιές είναι πάλι τηλέφωνα, απλώς είναι μεταφρασμένες μέσα στο πεδίο της μνήμης, της χροιάς. Και οι άλλες δύο ζωγραφιές που είναι αφηρημένες είναι μια εσωτερική κατασκευή, δηλαδή, όταν τις έκανα, έβλεπα το ίδιο θέμα, ένα τηλέφωνο, απλώς μεταμορφώθηκε σε κάτι άλλο. Τα τηλέφωνα είναι ένα άρμα, όπως και κάθε θέμα. Πριν, που ζωγράφιζα ανθρώπους, κι αυτό άρμα ήταν για να πω κάτι άλλο». «Σου αρέσει η documenta;». «Πολύ. Δεν την έχω δει σε όλη της την έκταση, αλλά έχω δει αρκετά έργα που με έχουν συγκινήσει. Και ως αφήγηση, γενικά, μου αρέσει. Αυτό που πιστεύω για τα έργα είναι ότι λειτουργούν μέσα στον χρόνο. Βλέπεις κάτι και σιγά-σιγά αυτό παρεισφρέει μέσα σου και σταδιακά το επανεκτιμάς. Εγώ τουλάχιστον αυτό παθαίνω συνήθως με τους πολύ αγαπημένους μου ζωγράφους: την πρώτη φορά που είδα έργο τους μπορεί να μην έπαθα κάτι, αλλά με τον καιρό τους είδα αλλιώς». «Τι εικόνες θυμάσαι συνήθως; Υπάρχει κάποια συγκεκριμένη εποχή στην οποία επιστρέφεις συχνότερα από άλλες;». «Επιστρέφω σε κάποιες αναμνήσεις αρκετά συχνά, αυτό με βοηθάει να καταλάβω κάποια πράγματα, αλλά δεν υπάρχει κάποια εποχή. Μπορεί να είναι εικόνες από χθες, μπορεί να είναι από τα παιδικά μου χρόνια». «Από τα παιδικά σου χρόνια τι σου έρχεται πιο συχνά στο μυαλό;». «Μια ανάμνηση που με βοηθάει πολύ στη δουλειά μου είναι μία από τις πρώτες που έχω και αποτελεί πολιτικό γεγονός, το Τσερνόμπιλ. Το θυμάμαι αμυδρά, δεν ξέρω αν το θυμάμαι στην πραγματικότητα, θυμάμαι την ανάμνηση της ανάμνησης. Θυμάμαι την ημέρα που ανακοινώθηκε, αλλά η εικόνα που έχω στο μυαλό μου νομίζω ότι είναι μια κατασκευασμένη εικόνα». «Τι θυμάσαι ακριβώς;». «Θυμάμαι τον κήπο του σπιτιού μου στο Παλαιό Φάληρο. Ήταν πολυκατοικία, αλλά μέναμε στο ισόγειο. Απρίλιος του ’86. Είναι μια μνήμη στην οποία επιστρέφω συχνά. Δεν ξέρω γιατί, αλλά το κάνω». «Τα έργα στον δρόμο σού έχουν αφήσει κάτι ως εμπειρία;». «Την αγαπώ πολύ αυτή την περίοδο, δεν την έχω ξεγράψει. Στην ουσία, στην ίδια ψυχολογική συνθήκη θέλω να είμαι πάντα όταν φτιάχνω κάτι, ανεξάρτητα από το αν πρόκειται για παραστατική ή μη παραστατική ζωγραφική ή έχει αναφορά στα κόμικς. Θέλω να είμαι μέσα σε μια συναισθηματική συνθήκη. Κάνω και τώρα σχέδιο, πολύ συχνά, κάθε μέρα, απλώς αγαπάω πάρα πολύ και το χρώμα και τις λεπτές διακυμάνσεις των γκρι που δεν μπορούσα να βγάλω με τη γραμμή. Ήθελα να εκφράσω αναμνήσεις και συναισθήματα που δεν μπορούσαν να βγουν μόνο με τη γραμμή. Ακόμα μαθαίνω ζωγραφική…» ¶

24 lifo – 11.5.17

ΠΟΡΤΡΕΤΟ: FREDDIE F.

ΙNFO Τα έργα του ΑνδρέαΡάγκναρ Κασάπη εκτίθενται στο Υπόγειο του Ωδείου Αθηνών στο πλαίσιο της documenta 14. Ρηγίλλης & Βασ. Γεωργίου Β’ 17-19 Τρ.-Κυρ. 11:00–21:00, Πέμ. 11:00–23:00. Με ελεύθερη είσοδο.

Θεωρώ ότι δεν θυμόμαστε. Στο «Sans Soleil» του Κρις Μάρκερ τίθεται κάποια στιγμή το ερώτημα «πώς μπορεί κανείς να θυμηθεί τη δίψα;», που με απασχολούσε πολύ, όπως και το πώς θυμόντουσαν οι άνθρωποι πριν από τη φωτογραφία.

518 H

Α Ρ Ο Γ Α

ΤheGOODLIFO

τησ δασ α εβδομ

TREND

Η πολύχρωμη γοητεία των Τροπικών Ρούχα, αξεσουάρ, μαγαζιά, φαγητά, ακόμα και γκράφιτι στην πόλη μας που θυμίζουν μέρη μακρινά, πολύχρωμα και εξωτικά. Το tropical theme φαίνεται πως θα μονοπωλήσει και φέτος τα καλοκαιρινά trends. Το βλέπεις παντού. Πέρα από τα εμπριμέ ρούχα, το trend προχωρά πλέον και σε μαγαζιά, σε αξεσουάρ και πολλά ακόμη. Και γιατί όχι, αφού κάθε εικόνα ενός τροπικού δάσους, ενός εξωτικού πουλιού ή ο ήχος τους μας κάνει να χαμογελάμε λίγο περισσότερο. Στις επόμενες σελίδες μαζέψαμε όσα μας αρέσουν ή μας θυμίζουν τους «τροπικούς» στην Αθήνα. Στη φωτογραφία, φωτιστικά από νέον σε σχήμα ανανά, φλαμίνγκο και φοίνικα υπόσχονται να μετατρέψουν τον χώρο σας σε έναν ποπ tropical παράδεισο.

Αγοράστε τα online στο www.madeindesign.co.uk. και στο www. assos.com

11.5.17 – lifo

25

NAL O S R E P ER SHOPP

3QUARTERS

VANS

Τσάντα-φάκελος, €42. www.3quarters.design

Ανδρικό Havana Floral Classic Slip On.

ö

www.vans.eu

Δήμος Τσορμπατζόγλου [συντηρητής εργων τέχνης εικαστικός και μέλος της πρώτης ελληνικής εταιρείας φίλων της ορχιδέας]

ö

Ρωτήσαμε κάποια πράγματα για τα τροπικά φυτά και επί τη ευκαιρία μοιράστηκε μαζί μας τις γνώσεις του για τις ορχιδέες.

UGLYBELL Handmade γυαλιά ηλίου «Coy - The Handpainted Collection».

Ποια φυτά μπορούν να θεωρηθούν τροπικά; Αυτά που προέρχονται από την τροπική ζώνη. Χρειάζονται σταθερή υγρασία, χωρίς μεγάλες διακυμάνσεις. Η μέση θερμοκρασία πρέπει να είναι γύρω στους 20°C και η υγρασία σχετικά υψηλή.

www.uglybell.com

ö

ò

SUN OF A BEACH Πετσέτα θαλάσσης «Pina Colada», €170. www.sunofabeach.com

CHRISAPITI Χειροποίητα σκουλαρίκια φοίνικες. www.instagram.com/ chrisapiti/

ô

Πόσο εύκολο είναι να τα καλλιεργήσουμε στη χώρα μας και τι πρέπει να προσέξουμε; Στην Ελλάδα, με τόση ηλιοφάνεια, είμαστε τυχεροί όσον αφορά την καλλιέργεια τροπικών φυτών. Σε περιοχές της Νότιας Ελλάδας, στην Κρήτη, στη Ρόδο, συναντάμε τροπικά φυτά, όπως φίκους και ιβίσκους, σε εξωφρενικά μεγάλα μεγέθη. Ακόμη και στην Αθήνα, μια βόλτα στον Εθνικό Κήπο και στο Ζάππειο μπορεί να πείσει τον καθέναν. Χαρακτηριστικό δείγμα είναι οι υπέροχες τζακαράντες (Jacaranda mimosifolia) του Ζαππείου και της οδού Αθηνάς, που σε λίγες μέρες θα γεμίσουν μοβ άνθη. Η Βόρεια Ελλάδα είναι λιγότερο τυχερή. Εκεί τα τροπικά χρειάζονται προστασία από τους παγετούς. Ποιο είναι εκείνο που θα ευδοκιμήσει πιο εύκολα; «Ευτυχισμένο» φυτό θα είναι αυτό που θα το κάνουμε να νιώσει σαν στο σπίτι του. Αυτό που θα του παρέχουμε τις ιδανικές τροπικές συνθήκες «ξεγελώντας» το, ώστε να νομίζει ότι βρίσκεται στον τόπο καταγωγής του. Γι’ αυτό συνήθως τα τροπικά φυτά είναι και εσωτερικού χώρου με ελεγχόμενες συνθήκες. Έχουμε ήδη τροπικά φυτά στα σπίτια μας και τα πάμε μια χαρά μαζί τους: φίκους, κέντιες και άλλα φοινικοειδή, γιασεμιά και άλλα πολλά. Με απλή προστασία από ακραίες καιρικές συνθήκες μπορούν να ζήσουν μαζί μας για πολύ καιρό.

ΤheGOODLIFO

Οι ορχιδέες θεωρούνται τροπικό φυτό; Οι ορχιδέες ανήκουν σε οικογένεια φυτών που ξεπερνά τα 22.000 είδη. Ανάμεσα σ’ αυτά υπάρχουν, φυσικά, και πολλές τροπικές. Η πιο δημοφιλής ορχιδέα, και κατά συνέπεια πιο εμπορεύσιμη, είναι η Phalaenopsis, που είναι και τροπική με καταγωγή από ΝΑ Ασία, Φιλιππίνες και Βόρεια Αυστραλία. Είναι η πλέον διαδεδομένη και έχει κατακλύσει τον κόσμο σε τέτοιον βαθμό, που οι περισσότεροι ταυτίζουν τη λέξη «ορχιδέα» με την εικόνα της.

ñ

UNITED COLORS OF BENETTON

Τι εργασίες γίνονται αυτόν το μήνα σε σχέση με τα τροπικά φυτά και τις ορχιδέες; Αυτή η φάση του χρόνου είναι η πιο ξεκούραστη για μας, μια και τα τροπικά μπορούν πια να βγουν εκτός σπιτιού, χωρίς να κινδυνεύουν από παγετούς. Οι εξωτερικές συνθήκες είναι πλέον ιδανικές. Βέβαια, κάποια τροπικά φυτά και ορχιδέες δεν αντέχουν τη μεγάλη ηλιοφάνεια της χώρας μας και τις υψηλές θερμοκρασίες της. Οπότε, έχουν ανάγκη από φιλτραρισμένο φως, κάτω από τέντες ή σε σημεία χωρίς άμεσο ήλιο. www.greekorchidsociety.org

Benetton Beachwear Τop €29,95, bottom €19,95 gr.benetton.com

ñ

Η&Μ Ανδρικό μαγιό Mint green/Floral, €19,99.

ö

ΡΩΤΗΣΑΜΕ ΤΟΝ ΕΙΔΙΚΟ

kειμενο μεροπη κοκκινη

φωτογραφια παρισ ταβιτιαν

ΙΆΣΩΝ ΠΑΧΌΣ & ΓΙΏΡΓΟΣ ΠΑΠΑΧΑΤΖΌΠΟΥΛΟΣ

EXEIΣ ΓΟΥΣΤΟ

Δημιουργοί της εταιρείας ρούχων Mohxa

Πείτε μου κάποια μέρη στην Αθήνα που έχουν «κλίμα» τροπικό. Το Latraac, από τις 12 το μεσημέρι μέχρι τη μία μετά τα μεσάνυχτα. Ο Φλοίσβος στις 19:20. Ο Εθνικός Κήπος, που τώρα την άνοιξη, με την κατάλληλη μουσική στ’ αυτιά, μπορεί να σε μεταφέρει ακόμη και στο Ρίο ντε Τζανέιρο. Εσείς τι κάνετε όταν θέλετε να μπείτε σε τρόπικαλ διάθεση; Κάτι από τα παραπάνω! Θα διαλέξουμε το σωστό πουκάμισο, αποτέλεσμα μιας απλής εξίσωσης καιρού και διάθεσης, οποιοδήποτε βινύλιο του «tropicalia» κινήματος να γυρίζει, ίσως Mutantes ή απλώς Caetano Veloso, πότισμα στις γλάστρες για να μυρίσει λίγο χώμα, και είμαστε έτοιμοι να αγκαλιάσουμε κοκοφοίνικες. Πώς θα χαρακτηρίζατε το στυλ σας; Λογικό, γι’ αυτό που είμαστε! Παρελθόν γεμάτο μουσική, μικρά ροδάκια, σανίδες και περιπέτειες, αλλά και παρόμοιο παρόν, με μουσικές βραδιές είτε κυματιστές ημέρες. Δώστε μου κάποια στοιχεία από την καινούργια συλλογή Mohxa που έχετε ετοιμάσει.

Hotweels hoodies και βούτες. Πού βρίσκετε τα ωραία υφάσματα για να φτιάξετε τα πουκάμισα της Mohxa; Κυρίως στην Ελλάδα, αλλά κοιτάμε και λίγο Πορτογαλία και Γερμανία. Προτιμάμε να βολευόμαστε με τα ελληνικά. Λίγο τα διάσπαρτα μαγαζάκια που κρύβουν διαμαντάκια, λίγο οι μεγαλύτεροι προμηθευτές, λίγο οι ντόπιοι παραγωγοί, γίνεται δουλίτσα! Τι φοράτε σήμερα και πόσο κοστίζει; γιώργος: Πουκάμισο Donkey Peanut shirt και Five Pocket Black corduroy. ιάσων: Πουκάμισο Karl Barx, Sand Chino pants, Acid baby Jesus white socks €12.

mohxa.com

11.5.17 – lifo

27

Η ΖΟΎΓΚΛΑ ΣΤΟΝ ΤΟΊΧΟ ΣΟΥ

ò Palm Leaves print. Πολυεπίπεδο σχέδιο που δημιουργεί την αίσθηση πυκνής ζούγκλας. Σε ζωντανές αποχρώσεις του σμαραγδένιου πράσινου, του teal, του china blue και του λεπτού μεταλλικού χρώματος. Διατίθεται σε 5 χρωματικούς συνδυασμούς.

απο τον βασιλη καψασκη

ΚΆΤΩ ΑΠΌ ΤΟ ΗΦΑΊΣΤΕΙΟ ΜΆΛΚΟΛΜ ΛΌΟΥΡΙ Το πυκνό, ιδιοφυές μυθιστόρημα του Άγγλου ποιητή και συγγραφέα που ξόδεψε πάνω από δέκα χρόνια για να το γράψει (σ.σ. παραλίγο μάλιστα να χάσει το χειρόγραφο σε πυρκαγιά) συγκαταλέγεται στα κορυφαία αριστουργήματα της παγκόσμιας λογοτεχνίας. Στις 700 σελίδες του περιγράφεται η τελευταία μέρα στη ζωή ενός αλκοολικού Άγγλου πρόξενου που ζει σε μια μικρή πόλη του Μεξικού στις απαρχές του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Οι τελευταίες του ώρες συμπίπτουν με τη χαρακτηριστική γιορτή της Dia de los Muertos, της Ημέρας των Νεκρών, ένα διονυσιακό πανηγύρι για να ξορκιστεί ο φόβος του θανάτου. Μονίμως μεθυσμένος και αβάσταχτα μόνος, ο καταραμένος Τζόφρεϊ Φέρμιν περιπλανιέται ανάμεσα στους ντόπιους και, επηρεασμένος από την ξέφρενη φιέστα τους, δίνει στον 20ό αιώνα τον τίτλο «ο αιώνας των νεκρών». Το βιβλίο έγινε και ταινία σε σκηνοθεσία του Τζον Χιούστον, με τους Άλμπερτ Φίνεϊ και Ζακλίν Μπισέ στους πρωταγωνιστικούς ρόλους. Το Κάτω από το ηφαίστειο έχει εκδοθεί στα ελληνικά από τις εκδόσεις Αστάρτη, σε μετάφραση της Μαρίνας Λώμη.

ΕΚΑΤΌ ΧΡΌΝΙΑ ΜΟΝΑΞΙΆ ΓΚΑΜΠΡΙΈΛ ΓΚΑΡΣΊΑ ΜΆΡΚΕΣ Σε αυτήν τη μικρή, ταπεινή λίστα θα έπρεπε κανονικά να αναφέρονται όλα τα βιβλία του σπουδαίου Κολομβιανού συγγραφέα: Έρωτας στα χρόνια της χολέρας, Το φθινόπωρο του πατριάρχη, Το χρονικόν ενός προαναγγελθέντος θανάτου, Ο Στρατηγός μέσα στον λαβύρινθό του και τόσα άλλα. Ήταν, όμως, το πολυδιαβασμένο Εκατό χρόνια μοναξιά που καθιέρωσε τον Μάρκες μεταξύ των μεγαλύτερων συγγραφέων του περασμένου αιώνα. Με όπλο τον περίφημο μαγικό ρεαλισμό του, ο συγγραφέας ξετυλίγει το έπος της οικογένειας των Μπουενδία που ζουν στην πόλη- ουτοπία του Μακόντο, ενώ παράλληλα αφηγείται τη συχνά βίαιη ιστορία της Κολομβίας και της Λατινικής Αμερικής. Ένα μυθιστόρημα για τη μοναξιά της εξουσίας, το μίσος, τη βία και τον πόλεμο. Κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Λιβάνη σε μετάφραση της Κλαίτης Σωτηριάδου - Μπαράχας.

î Savuti Ταπετσαρία εμπνευσμένη από το ομώνυμο εθνικό πάρκο, ένα από τα πλέον δημοφιλή κι αγαπημένα της Αφρικής.

ΤheGOODLIFO

3 βιβλία που γράφτηκαν με φόντο τους Τροπικούς

Μια διαφορετική ματιά με πολύ ιδιαίτερα χρώματα. Αυτός ο θαυμάσιος αφρικανικός κήπος έχει αναδημιουργηθεί ως ταπετσαρία σε επτά μοναδικά και ξεχωριστά χρώματα που προσφέρουν μια διαφορετική άποψη.

ΤΟ ΣΠΊΤΙ ΤΩΝ ΠΝΕΥΜΆΤΩΝ ΙΖΑΜΠΈΛ ΑΛΙΈΝΤΕ

Θα τις βρείτε στο κατάστημα Μarina Sfakianaki, Χάρητος 16 & Λουκιανού, Κολωνάκι, 210 7240555

Τριάντα πέντε χρόνια μετά την έκδοση του παρθενικού της βιβλίου, η διασημότερη και πιο εμπορική συγγραφέας της Λατινικής Αμερικής συνεχίζει να γράφει ασταμάτητα, με τις πωλήσεις των βιβλίων της να αγγίζουν σταθερά οκταψήφια νούμερα. Για τους ειδήμονες, το Σπίτι των Πνευμάτων παραμένει αξεπέραστο. Λέγεται πως η ιδέα για το βιβλίο ήρθε όταν η Αλιέντε έμαθε ότι ο παππούς της ήταν ετοιμοθάνατος. Η συγγραφή μιας επιστολής προς τον τελευταίο μετατράπηκε σταδιακά στο χειρόγραφο του μυθιστορήματος. Το βιβλίο αφηγείται το χρονικό της οικογένειας Τρουέμπα, μιας πολυπρόσωπης δυναστείας που εκτείνεται σε τέσσερις γενιές, ενώ παράλληλα αφηγείται τις πολιτικές αναταράξεις σε μια χώρα που, αν και δεν κατονομάζεται, είναι φανερό πως είναι η Χιλή. Με την κυκλοφορία του το Σπίτι των Πνευμάτων έγινε παγκόσμιο μπεστ-σέλερ και μέχρι σήμερα έχει μεταφραστεί σε 40 γλώσσες σχεδόν. Όλα τα βιβλία της Ιζαμπέλ Αλιέντε κυκλοφορούν στην Ελλάδα από τις εκδόσεις Ωκεανίδα.

TROPICALATHENS

PURE JUICE BAR ΤΡΟΠΙΚΉ ΌΑΣΗ ΣΤΟ ΠΟΤΉΡΙ ΣΟΥ

Εκεί ζει και αναπνέει το urban exotica. απο τη φιλιππα δημητριαδη

Το πρώτο αυθεντικό juice bar της πόλης ξέρει να συνδυάζει τις κατάλληλες τροπικές γεύσεις, προσφέροντας παράλληλα τις πιο υγιεινές διατροφικές επιλογές που υπάρχουν. Από τα λαχταριστά smoothies του ξεχωρίζει το «Tropical Paradise» με blueberries, φράουλες, μπανάνα, γάλα καρύδας (ή αμυγδάλου), μέλι, τριμμένη καρύδα, σπόρους chia και σκόνη από αποξηραμένα acai berries.

ΤΟ ΓΚΡΆΦΙΤΙ ΤΟΥ MARTINEZ ΣΤΑ ΕΞΆΡΧΕΙΑ Ένα από τα πιο εντυπωσιακά street art έργα της Αθήνας είναι το τοπίο ζούγκλας που έχει δημιουργήσει ο Ελληνοαμερικανός αlex μartinez σε κτίριο στη γωνία Σουλτάνη και Σολωμού στα Εξάρχεια, μετατρέποντας το γκρίζο αστικό τοπίο σε τροπική όαση.

Pure Juice Bar, Σίνα 21, Κολωνάκι

Σουλτάνη & Σολωμού, Εξάρχεια

ΤΗΕ BIG KAHUNA TO «ΜΕΓΆΛΟ ΚΎΜΑ» ΓΕΎΣΗΣ ΣΤΟΝ ΚΕΡΑΜΕΙΚΌ H φανταστική αλυσίδα μπεργκεράδικων που εμφανίζεται σε τέσσερις ταινίες του Tarantino έδωσε το όνομά της στο γευστικό πρότζεκτ των κahuna βroz που πλέον έχει ως ορμητήριο ένα εγκαταλελειμμένο για χρόνια συνεργείο αυτοκινήτων στη οδό Σαλαμίνος στον Κεραμεικό, το οποίο και μεταμορφώθηκε σε caribbean καλύβα. Εκεί θα γευτείτε το μπέργκερ που τους έκανε διάσημους, το περίφημο «Ρredator», με patty από φιλέτο κροκόδειλου.

The Big Kahuna, Σαλαμίνος 42, Κεραμεικός

CHE ΣΤΟΝ ΠΕΙΡΑΙΆ ΜΕ ΆΡΩΜΑ ΛΑΤΙΝΙΚΉΣ ΑΜΕΡΙΚΉΣ Το new entry της γαστρονομικής σκηνής του Πειραιά αποπνέει έντονο άρωμα χασιέντας. Σε ένα διατηρητέο κτίριο μια εντυπωσιακή τοιχογραφία με τη φρίντα κάλο και το χαρακτηριστικό σομόν της Σάντα Φε, οι ζωγραφισμένοι κάκτοι που διατρέχουν τον τοίχο της αυλής και τα τροπικά φυτά της σε ταξιδεύουν στη Λατινική Αμερική.

ΠΑΡΟΤ ΦΤΕΡΟΥΓΊΖΕΙ ΣΤΟ ΠΑΓΚΡΆΤΙ Με μια μεγάλη ταπετσαρία γεμάτη παπαγάλους που δικαιώνουν το όνομά του δεσπόζει στον εξίσου εξωτικό και όμορφο πεζόδρομο της Τιμοθέου στο Παγκράτι. Σερβίρει εξωτικά και πολύχρωμα κοκτέιλ.

TIKI BAR ATHENS ΤΟ ΚΛΑΣΙΚΌ EXOTIC PUNK ΣΤΈΚΙ Η σταθερή εξωτική αξία στην αθηναϊκή νύχτα είναι το Tiki Bar Athens, στην οδό Φαλήρου. Η exotic punk αισθητική του είναι αποτέλεσμα ρετρό επιρροών και χαβανέζικων στοιχείων. Πίνακες του γκογκέν, πόστερ από ταινίες της δεκαετίας του ’60 και του ’70 αλλά και φωτογραφίες πολλών pin up girls και μάσκες του θεού Tiki κοσμούν τους κόκκινους τοίχους του μπαρ. Λεοπάρ και μπαμπού λεπτομέρειες στην επίπλωση απογειώνουν την ιδιαίτερη ατμόσφαιρα του μπαρ με τα εμπνευσμένα κοκτέιλ.

Tiki, Φαλήρου 15, Κουκάκι

ΠαΡοΤ, Τιμοθέου 7, Παγκράτι

Che, Καραΐσκου 151, Πειραιάς

O Mr. Z επιλέγει από τη δισκοθήκη του 10 way tropical κομμάτια για να ντύσουν την εξωτική Αθήνα. Από τα ’60s μέχρι τα ’00s και απ’ όλο τον κόσμο.

Eden Ahbez – Eden’s Cove Arsenal ft. Jeblisha Anderson - Far I Have Come The Ian Langley Group - Amazon Trail Serge Gainsbourg - Couleur Cafe Σταύρος Παπασταύρου - Εγώ κι Εσύ Nohelani Cypriano - Lihue Photoglo - Steal Away Helen - Zanzibar (Afro Mix) Quiet Village - Free Rider Jamie XX - Far Nearer 11.5.17 – lifo

29

«Ο Παπαγάλος έφτασε Today… κι έφυγες για “Φεύγα”»

KET H MARA RC E S E R

Για άλλη μια φορά τα καταστήματα Todaylicious και Today’s Delicious Stores παρέα με τον αγαπημένο, παραδοσιακό ελληνικό καφέ Λουμίδης Παπαγάλος διοργάνωσαν το πιο διασκεδαστικό Τουρνουά Τάβλι, το οποίο παρουσίασε ο γνωστός stand-up comedian Γιώργος Χατζηπαύλου. Ταβλαδόροι, φίλοι και περαστικοί είχαν την ευκαιρία να δοκιμάσουν τις δύο αποκλειστικές Today συνταγές Λουμίδης Παπαγάλος, ενώ οι 32 συμμετέχοντες απέκτησαν το δικό τους αναμνηστικό συλλεκτικό τάβλι Λουμίδης Παπαγάλος. Ο μεγάλος νικητής κέρδισε ένα tablet της Samsung, ενώ ο δεύτερος και ο τρίτος από μια αυτόματη μηχανή παρασκευής ελληνικού καφέ Beko!

Η Vichy δημιουργεί την ολοκληρωμένη σειρά NEOVADIOL Τα Εργαστήρια Vichy αφιέρωσαν 14 χρόνια ερευνών και προχώρησαν σε 13 ευρεσιτεχνίες, δημιουργώντας την απόλυτη σύνθεση που μιμείται τη δράση της ορμόνης DHE, η οποία αντιμετωπίζει τα συμπτώματα της επιδερμίδας κατά την εμμηνόπαυση. Η σειρά Neovadiol με σύμπλοκο αναπλήρωσης αποτελείται από έναν μοναδικό συνδυασμό 4 δραστικών συστατικών (Hedione, Hepes, Hydrovance και μια άνευ προηγουμένου υψηλή συγκέντρωση Pro-Xylane) και οδήγησε στη νέα Κοσμητολογία Αναπλήρωσης με αποτελεσματικότητα σε όλους τους βασικούς δείκτες νεότητας της επιδερμίδας. Όμως και μετά την εμμηνόπαυση, η επιδερμίδα συνεχίζει να αλλάζει, γι’ αυτό και η Vichy επέκτεινε τη σειρά και στη Neovadiol Magistral.

Φεστιβάλ Αθλητικών Ακαδημιών ΟΠΑΠ Η όγδοη μεγάλη γιορτή του αθλητισμού στο πλαίσιο του προγράμματος Εταιρικής Υπευθυνότητας Αθλητικές Ακαδημίες ΟΠΑΠ πραγματοποιήθηκε την Κυριακή 7 Μαΐου στο Καυτανζόγλειο Στάδιο της Θεσσαλονίκης. Το ταξίδι των φετινών Φεστιβάλ Αθλητικών Ακαδημιών ΟΠΑΠ θα συνεχιστεί την Κυριακή 14 Μαΐου στον Βόλο και θα ολοκληρωθεί την Κυριακή 28 Μαΐου 2017 στην Καλλιθέα. Το πρόγραμμα Εταιρικής Υπευθυνότητας Αθλητικές Ακαδημίες ΟΠΑΠ θα υλοποιηθεί για τρίτη συνεχή χρονιά από την έναρξη της επόμενης αγωνιστικής περιόδου.

H Heineken παρουσιάζει την πρώτη LIGHT μπίρα στην Ελλάδα

ΤheGOODLIFO

Στην ελληνική αγορά βρίσκεται πλέον η νέα Heineken LIGHT, η απολαυστική μπίρα που συνδυάζει πλούσια γεύση με λιγότερες θερμίδες και λιγότερο αλκοόλ. Η νέα δροσερή και ελαφριά Heineken LIGHT αποτελεί την πρώτη γευστική καινοτομία της Heineken από το 1981. Με μόνο 86 θερμίδες και 3,3% αλκοόλ είναι η ιδανική premium επιλογή από νωρίς το απόγευμα μέχρι αργά το βράδυ, κατά τη διάρκεια ενός light lunch break, σε μια απογευματινή βόλτα μαζί με φίλους, σε μια έξοδο ή ακόμα και μετά το γυμναστήριο.

Νέα συλλογή Chuck Taylor All Star x Nike Flyknit από την Converse H νέα συλλογή Chuck Taylor All Star x Nike Flyknit σηματοδοτεί την πρώτη φορά που η Converse ενσωματώνει την τεχνολογία Flyknit της Nike σε ένα από τα θρυλικά sneakers του brand, παρουσιάζοντας μια πραγματικά καινοτόμα έκδοση του Chuck Taylor. Το εξ ολοκλήρου νέο μοντέλο του εμβληματικού All Star διαθέτει Nike Flyknit διαπνέον υλικό, κομψό τελείωμα μπροστά και εσωτερική σόλα Lunarlon, προσφέροντας ένα ελαφρύ, άνετο και ανθεκτικό sneaker με τέλεια εφαρμογή. Τα νέα Converse Flyknit θα διατίθενται αποκλειστικά στα καταστήματα Kix, Collective Γλυφάδας και Ψυχικού, καθώς και στο Attica στο City Link.

Προσφορά της ΧΧL Eβδομάδας στα Lidl Λαχταριστό σνίτσελ κοτόπουλου με 50% δώρο, μόνο 3,39 ευρώ, για να το τηγανίσετε με λίγο βούτυρο σε τηγάνι ή φριτέζα.

Ο Nescafé Classic ανανεώνεται, λανσάροντας νέες συσκευασίες Η νέα απεικόνιση σηματοδοτεί και την ανανέωση του αυθεντικού Nescafé Frappé, αποκαλύπτοντας το νέο του ποτήρι, ενώ ιδιαίτερη έμφαση δίνεται και στη φυσικότητα του καφέ Nescafé Classic, παρουσιάζοντας το ταξίδι που ακολουθεί φυσικά ο κόκκος για να προκύψει τελικά η «καρδιά του καφέ» που εμπεριέχεται στις συσκευασίες του.

ΒΓΕΣ ΕΞΩ

STAR FAX

CITY LAB

Ο Γιώργος-Ίκαρος Μπαμπασάκης γράφει για τους Καφάογλου και Simmel.

Η Νίκη Μηταρέα γράφει για το Cupola.

Τι λένε τα ζώδια αυτή την εβδομάδα.

Όσα ζήσαμε την προηγούμενη εβδομάδα.

ΤheWeek

ΒΙΒΛΙΟ σελιδα

34

σελιδα

35

σελιδα

37

σελιδα

38

ΣΙΝΕΜΑ Μικροί Κύριοι Ένα ευαίσθητο γυμνασιόπαιδο που ονειρεύεται να γίνει καλλιτέχνης γνωρίζει τον Τόνι και σύντομα γίνονται αχώριστοι. Όμως η φιλία τους απειλείται. Κριτική από τον Θοδωρή Κουτσογιαννόπουλο

σελιδα

ΕΙΚΑΣΤΙΚΑ 32

Elliott Hundley - Movement V

Συνθέσεις που αψηφούν τον χρόνο και τη βαρύτητα και δημιουργούν μια έντονη αίσθηση χάους, κοινωνικής αναταραχής, αποτυπώνοντας τη στιγμή ακριβώς πριν από μια επικείμενη καταστροφή: τρισδιάστατα στοιχεία προεξέχουν, καρφίτσες, υφάσματα και αναφορές στο έργο του Aντονέν Αρτό. Αυτή η έκθεση του Elliott Hundley, «Movement V», που παρουσιάζει η γκαλερί Bernier-Eliades, είναι η πρώτη του καλλιτέχνη

στη χώρα μας. Το έργο του συνυφαίνει σκηνές από το παρελθόν με γνωστή εικονολογία από τον σύγχρονο κόσμο. Προηγούμενα έργα του είχαν επικεντρωθεί στην κλασική ελληνική μυθολογία, ενώ αυτήν τη φορά ο καλλιτέχνης, που θα παρευρεθεί στα εγκαίνια, αντλεί έμπνευση από την ιστορική έρευνα που έχει κάνει πάνω στο θέατρο, τη λογοτεχνία και τον κινηματογράφο.

ä 18/05, Bernier-Eliades, Επταχάλκου 1, Θησείο, 20:00, είσοδος ελεύθερη 11.5.17 – lifo

31

H ΤΑΙΝΙΑ ΤΗΣ ΕΒΔΟΜΑΔΑΣ

Αριστούργημα Πολύ Καλό Καλό Ικανοποιητικό Μέτριο

Μικροί Κύριοι

p

Κακό

Little Men

Σκηνοθεσία: Άιρα Σακς Πρωταγωνιστούν: Γκρεγκ Κινίαρ, Τζένιφερ Ιλ

32 lifo – 11.5.17

ΑΑΒΟΡΑ - ΘΗΣΕΙΟΝ ΘΕΡΙΝΟ - ΚΗΦΙΣΙΑ 2 - ΜΙΚΡΟΚΟΣΜΟΣ

Όταν η κυβέρνηση της Ινδονησίας ανατράπηκε από πραξικόπημα το 1965, περισσότεροι από ένα εκατομμύριο άνθρωποι σκοτώθηκαν σε λιγότερο από έναν χρόνο. Ο Άνγουαρ και οι φίλοι του, από μαυραγορίτες εισιτηρίων, προήχθησαν σε αρχηγούς ταγμάτων θανάτου σε μία από τις πιο σκοτεινές και αιματηρές σελίδες της ιστορίας της χώρας.

ΤΡΙΑΝΟΝ

απο τον θοδωρη κουτσογιαννοπουλο, συνοψεις ταινιών: τασοσ μελεμενιδησ

ΒΑΣΙΛΙΑΣ ΑΡΘΟΥΡΟΣ: Ο ΘΡΥΛΟΣ ΤΟΥ ΣΠΑΘΙΟΥ King Arthur: Legend of the sword

Κινηματογράφος

σεται ανάμεσα στους ενήλικες και τα παζάρια τους και σε παράλληλο χρόνο με το ιδιότυπο coming of age των εφήβων σχολιάζει γλαφυρά τις επώδυνες συνέπειες του περίφημου gentrification, της αστικής πρακτικής του εσωτερικού εποικισμού, που στα ελληνικά μεταφράζουμε ως εξευγενισμό κι έχει να κάνει με την αναβάθμιση μιας οικονομικά απαξιωμένης περιοχής της πόλης που κατοικείται από έθνικ ομάδες με χαμηλά εισοδήματα και την αλλαγή προσώπου και προσωπικότητας της γειτονιάς. Αυτό το φαινόμενο επιχειρείται, τεχνητά συνήθως, σε όλες τις μεγάλες πόλεις και σπάνια καταγράφεται η αντίδραση της άλλης πλευράς: πώς νιώθουν όσοι καλούνται να πάρουν πόδι και πού καταλήγουν; Ο Άιρα Σακς, πάντα αντλώντας στοιχεία από προσωπικές του εμπειρίες, επιλέγει να διαβάσει το πρόβλημα μέσα από την αντίδραση των αγοριών, που ως μικροί κύριοι υπό διαμόρφωση αποφασίζουν να διακόψουν απότομα τη φραστική επικοινωνία με τους γονείς τους ως ένδειξη διαμαρτυρίας για τη διαφαινόμενη αδικία. Οι γονείς του Τζέικ δεν έχουν άλλη λύση παρά να διεκδικήσουν νόμιμα αυτό που τους ανήκει, με μια κατανόηση που δεν φαίνεται να ανακουφίζει ή να ικανοποιεί τον γιο τους. Και ο πιο εκρηκτικός Τόνι δεν παύει να δείχνει σεβασμό στη μητέρα που τον μεγαλώνει μόνη της, αναγνωρίζοντας το στρίμωγμα και την κρισιμότητα της περίστασης. Η παιδιάστικη άρνησή τους να σιωπούν «εν χορώ» και παραδειγματικά προδίδει πράξη ωριμότητας και ο τρόπος τους δείχνει την υψηλή συναισθηματική νοημοσύνη, ένα κενό λόγου απέναντι στο αδιέξοδο. Έτσι, μια κοινωνική πρακτική που εκτίθεται ψυχρά, σαν πολεοδομικό πείραμα σε πλαίσιο αστικής στρατηγικής, αποκτά υπόσταση και χαρακτήρα σε μια ταινία που αψηφά τις ευκολίες του προφανούς μελοδραματισμού και προχωρά στο βάθος, στον πόνο που προκαλείται και πάλι από τον επικείμενο αποχωρισμό. Ο Τόνι και ο Τζέικ βασικά είναι δύο μικροί καλλιτέχνες, που μάλιστα φιλοδοξούν να φοιτήσουν στο ίδιο ειδικό γυμνάσιο, και αντιλαμβάνονται με έξτρα ευαισθησία τη βαρύτητα των διαλόγων και την ανταλλαγή των βλεμμάτων. Σοφός στους ρυθμούς του και συγκινητικός στις παρατηρήσεις του, ο Σακς κρατά τους ενήλικες στον άχαρο ρόλο των μεσολαβητών μιας στεγνής διαπραγμάτευσης και δίνει τον δημιουργικό χώρο στα δύο παιδιά, δύο λαμπρούς νέους ηθοποιούς, τον Θίο Τάπλιτζ ως Τζέικ και ιδιαίτερα τον εντυπωσιακό Μάικλ Μπαρμπιέρι, που είμαι σίγουρος πως θα μας απασχολήσει στο μέλλον – το acting out που κάνει με τον δάσκαλο ηθοποιίας σε μια μεγάλη σεκάνς ξεπερνά την απλή άσκηση εκφραστικής δεξιοτεχνίας.

Σκηνοθεσία: Τζόσουα Οπενχάιμερ

Το πρώτο μέρος του «δίτομου» χρονικού της εμφύλιας σφαγής στην Ινδονησία διά χειρός Τζόσουα Οπενχάιμερ που, μαζί με την Όψη της Σιωπής, ρίχνει φως στο αιματηρό πογκρόμ με πρωτότυπη, καθόλου επική ή κλασικά διδακτική προσέγγιση. Η Πράξη του Φόνου, που κέρδισε το βραβείο της Βρετανικής Ακαδημίας και ήταν υποψήφιο για Όσκαρ το 2012, βάζει έναν από τους βασικούς πρωταγωνιστές, τον δολοφόνο/εκκαθαριστή Άνγουαρ, να αναπαραστήσει τα εγκλήματά του σαν να παίζει σε ταινίες, ώσπου η μίμηση της πράξης να υποχωρήσει οπτικά και υφολογικά σε γκανγκστερικό μιούζικαλ δράμα – ένα ιδιοφυές concept που μπερδεύει τα όρια της πραγματικότητας με τη φαντασία και κάνει την περίφημη φράση της Χάνα Άρεντ περί της κοινοτοπίας του κακού να ακούγεται ως θεωρητική υποσημείωση…

Ένα ευαίσθητο γυμνασιόπαιδο που ονειρεύεται να γίνει καλλιτέχνης γνωρίζει τον Τόνι και σύντομα γίνονται αχώριστοι. Αλλά η φιλία του διδύμου θα απειληθεί όταν οι γονείς του, που νοικιάζουν έναν χώρο στη μητέρα του Τόνι, ξεκινούν μια έριδα για το ύψος του ενοικίου.

Οι Μικροί Κύριοι συνεχίζουν στο μοτίβο των επιπτώσεων της σύγχρονης οικονομίας στον άνθρωπο που απασχόλησε τον Αμερικανό σκηνοθέτη Άιρα Σακς και πριν από δύο χρόνια στο χαμηλόφωνο δράμα Η αγάπη είναι παράξενη. Εκεί, ένα ζευγάρι ομοφυλόφιλων χάνει το σπίτι του και αναγκάζεται να φιλοξενηθεί σε μια ηλικία που λογικά θα έπρεπε να έχουν εξασφαλιστεί, γερνώντας ήρεμοι στην εστία τους. Στη φετινή του ταινία, που ενθουσίασε στο φεστιβάλ του Sundance, μια οικογένεια μετακομίζει στο Μπρούκλιν, μετά τον θάνατο του παππού, και, δυστυχώς, μια άλλη οικογένεια, που σχεδόν χαριστικά ζει εδώ και χρόνια από ένα μικρό μαγαζί, δεν έχει άλλη επιλογή από το να ξεσπιτωθεί, αφού δεν γίνεται να πληρώσει το κανονικό αντίτιμο. Ο Τζον Λίθγκοου και ο Άλφρεντ Μολίνα έχουν παντρευτεί στο Η αγάπη είναι παράξενη, δηλαδή ευτύχησαν να δουν και να βιώσουν μια μεγάλη πολιτική κατάκτηση, γι’ αυτό και ο αθέλητος, αδόκητος χωρισμός τους εμπεριέχει διπλή προσωπική πίκρα και κοινωνική ειρωνεία: η θέα δύο ανθρώπων του πνεύματος, πολιτισμένων και ευγενικών, διακριτικών και αξιοπρεπών, κατασταλαγμένων μεσήλικων που κοιμούνται λάθρα σε καναπέδες γνωρίζοντας πως γίνονται βάρος προβληματίζει και λυπεί ταυτόχρονα. Αντίστοιχα, τα συναισθήματα για την οικογένεια που μετακομίζει στο φτηνότερο και ανερχόμενο προάστιο της Νέας Υόρκης, το Μπρούκλιν, γιατί ο σύζυγος είναι θεατρικός ηθοποιός με πενιχρά εισοδήματα και βρίσκει αφορμή να γλιτώσει το ακατέβατα υψηλό ενοίκιο του Μανχάταν, ξεκινούν με την κηδεία του πατέρα του και συνεχίζουν με μια δυσάρεστη κατάσταση. Για να αντεπεξέλθουν, πρέπει να επαναδιαπραγματευτούν το μίσθωμα του καταστήματος στο ισόγειο, όπου μια κυρία ζει εδώ και χρόνια κάνοντας μεταποιήσεις σε ρούχα, μαζί με τον 13χρονο γιο της. Το ενοίκιο πρέπει να αναπροσαμοστεί, με λίγα λόγια να τριπλασιαστεί. Η γυναίκα αυτή αποφεύγει να το συζητήσει διεξοδικά και κατ’ επέκταση να κοιτάξει την αλήθεια κατάματα. Η νέα πραγματικότητα είναι οδυνηρή: ξεσπίτωμα χωρίς εναλλακτική λύση, ένας άτυπος ξεριζωμός που ισοδυναμεί με μικρό θάνατο. Στο μεταξύ, ο μοναχογιός της οικογένειας, ο Τζέικ, ένα έξυπνο, εσωστρεφές παιδί με ταλέντο στη ζωγραφική, τα βρίσκει αναπάντεχα με τον συνομήλικό του, τον Τόνι, τον γιο της νοικάρισσας, που είναι ακριβώς το αντίθετο ως χαρακτήρας, έξω καρδιά, επικοινωνιακός, ομιλητικός και θαρραλέος, επίδοξος ηθοποιός που προσκαλεί εγκάρδια τον Τζέικ στη γειτονιά του, την μποέμ, όπως την αποκαλεί, τον εισάγει στους κώδικες του δρόμου, σε πάρτι και μαθήματα υποκριτικής σε κοινοτικές λέσχες, και δημιουργεί μαζί του μια αβίαστη συνωμοτικότητα. Το δράμα που εκτυλίσ-

Η ΠΡΑΞΗ ΤΟΥ ΦΟΝΟΥ The act of killing

Σκηνοθεσία: Γκάι Ρίτσι Πρωταγωνιστούν: Τσάρλι Χάναμ, Άστριντ Μπερζέ Φριζμπέ, Τζουντ Λο Ένας ατίθασος νεαρός Αρθούρος, κυρίαρχος των δρόμων του Λονδίνιουμ με τη συμμορία του, αγνοεί τον σκοπό για τον οποίο ήρθε στη ζωή μέχρι τη στιγμή που παίρνει στα χέρια του το Εξκάλιμπερ και μαζί με αυτό το μέλλον του. Συντασσόμενος με την Αντίσταση και μια μυστηριώδη γυναίκα, πρέπει να μάθει να τιθασεύει τη δύναμη του ξίφους, να αντιμετωπίζει τους δαίμονές του, να ενώσει τον λαό ενάντια στον τύραννο Βόρτιγκεν και να γίνει βασιλιάς.

Μετά από πολλές αναβολές της εξόδου της στις αίθουσες, η περιπέτεια φαντασίας που ο Γκάι Ρίτσι γυρισε πρόπερσι και στοίχισε μια μικρή περιουσία, δεδομένου του είδους, σφύζει από ενέργεια, εκσυγχρονίζει παλιούς και σκονισμένους θρύλους, αν και δυστυχώς υπολείπεται σημαντικά σε δραματικότητα, ειδικά στις κεντρικές ερμηνείες. Το Κάμελοτ διοικείται από έναν τύραννο, τον Βόρτιγκεν, ο οποίος δολοφόνησε τον βασιλιά αδελφό του και τη σύζυγό του για να αρπάξει το στέμμα και σκότωσε την ίδια του τη γυναίκα για να αποκτήσει υπερφυσικές δυνάμεις σε μια ανίερη συμφωνία με τον τοπικό διάβολο. Ο ανιψιός του, ο Αρθούρος, διέφυγε και μεγάλωσε, αμέριμνος και σκληραγωγημένος, σε ένα πορνείο, ώσπου κατέληξε, μετά από συμπτώσεις, αιχμάλωτος στο παλάτι και κατάφερε να βγάλει το μαγικό σπαθί, το Εξκάλιμπερ, από τον βράχο όπου ήταν σφηνωμένο και σταδιακά να συνειδητο-

ποιήσει το πεπρωμένο του, αφού πρώτα συνθηκολόγησε με τις τραυματικές του μνήμες. Με τούρμπο μοντάζ και αφηνιασμένες σεκάνς οπτικού θεάματος και σεναριακής συμπύκνωσης, ο Ρίτσι στριμώχνει πολλές πληροφορίες ως prequel των Ιπποτών της Στρογγυλής Τραπέζης και συνέχεια της σχέσης του μάγου Μέρλιν με τους θνητούς, ακόμη και μικρές δόσεις κοινωνικής αναστάτωσης που ενώνει την αντίσταση στην άδικη απολυταρχία με την ανάγκη ενός νέου αυθεντικού ηγέτη στο Λονδίνιουμ και την Αγγλία (ωδή και κριτική στο Brexit), διότι δεν ξεχνά πως η πλειονότητα του νεανικού κοινού δεν έχει ιδέα από το θρυλικό αυτό παραμύθι κι επιπλέον θέλει να το δει με όρους Άρχοντα των Δαχτυλιδιών και όχι ως ρετρό αναπαράσταση. Κι ενώ κάνει και την πλάκα του (ως κι ο Ντέιβιντ Μπέκαμ πετάει μερικές ατάκες σε άψογη cockney προφορά σε μια cameo εμφάνιση), ο Βρετανός αναχρονιστής ξεχνάει πως για να λειτουργήσει η μαγεία, εκτός από τη φαντασμαγορία, όπου σκοράρει με άνεση, χρειάζεται και μια αίσθηση πόνου και τραγωδίας που, εκτός από την προσπάθεια του Τζουντ Λο, του δεσποτικού και άπληστου άρπαγα της εξουσίας, ο οποίος φέρνει μια ιδέα Ριχάρδου, αλλά με περιορισμένο εκτόπισμα και ρόλο, δεν έρχεται πραγματικά. Ο Τσάρλι Χάναμ είναι κυρίως ένας αναμφισβήτητα γυμνασμένος Αρθούρος αλλά όχι πειστικός διεκδικητής που ξαφνιάζεται από το γύρισμα της μοίρας, ενώ η Άστριντ Μπερζέ Φριζμπέ, η σαγηνευτική γοργόνα σε παλιότερους Πειρατές της Καραϊβικής, μπερδεύει τα λόγια της με απαγγελία και τον χαρακτήρα της Γκουίνεβιρ με νευριασμένο ξωτικό – αξέχαστο ρεσιτάλ ανεπάρκειας.

VILLAGE RENTI 2,4,6,7,10,11,13 - VILLAGE MALL 2,4,7,8,9,14 - VILLAGE PAGRATI 4,5 - VILLAGE FALIRO 1,4,7,8,9 - VILLAGE AG.DIMITRIOS 2,3,5 - ODEON MAROUSI 2 - ODEON ESCAPE 3,6 - ODEON STARCITY 2,5,7 - ΑΕΛΛΩ 1,3,4 - ΑΘΗΝΑΙΟΝ 1 - ΑΘΗΝΑΙΟΝ CINEPOLIS 1,2 - ΑΙΓΛΗ 1 - ΑΝΟΙΞΗ 1 - ΚΗΦΙΣΙΑ 1 - ΚΙΝΗΜΑΤΟΘΕΑΤΡΑ ΚΩΝΣΤΑΝΤΑΡΑΣ-ΒΛΑΧΟΠΟΥΛΟΥ 1 ΝΑΝΑ 1,2,3,5 - ΣΠΟΡΤΙΓΚ - ΤΡΙΑ ΑΣΤΕΡΙΑ 1 - ΑΛΙΚΗ - ΜΑΡΙΑ ΕΛΕΝΑ-ΟΝΑΡ - ΣΙΣΣΥ - ΣΙΝΕΑΚ - ΦΟΙΒΟΣ

ΜΑΜΑ ΞΑΝΑ Le petit locataire Σκηνοθεσία: Ναντέζ Λουαζό Πρωταγωνιστούν: Καρίν Βιάρ, Φιλίπ Ρεμπό Η Νικόλ, λίγο πριν από τα 50, τρέχει όλη μέρα για να προλάβει τις υποχρεώσεις της. Όταν ανακαλύπτει ότι είναι πάλι έγκυος, είναι πλέον αργά για να αλλάξει την κατάσταση και η οικογένειά της δεν δείχνει την παραμικρή κατανόηση.

Μια πεντηντάρα που δουλεύει στα διόδια κόβοντας εισιτήρια και έχει έναν σύζυγο απογοητευμένο και κουρασμένο, κάποτε φέρελπι γυμναστή, που δουλεύει περιστασιακά και την αντικαθιστά στο ρεπό της, μια κόρη που εργάζεται σε εργοστάσιο με λουκάνικα κι έχει μια 6χρονη κόρη, τη μητέρα της μέσα στο ίδιο σπίτι κι έναν ενήλικο γιο που υπηρετεί σε υποβρύχιο, και μένει έγκυος, ενώ δεν προλαβαίνει να μαζέψει το μυαλό της από τις υποχρεώσεις, υπόσχεται κάτι δυνατό και αστείο ταυτόχρονα. Και ως έναν βαθμό (στα πρώτα 20 λεπτά, το καταφέρνει), μαρκάροντας τους χαρακτήρες σε μια περιδίνηση που συγγενεύει με οικιακή τρέλα, καθώς ένα ευχάριστο γεγονός, έστω και ανεπιθύμητο, μπερδεύει και εντείνει μια ήδη προβληματική ατμόσφαιρα. Ωστόσο, το ντεμπούτο της Ναντέζ Λουαζό βασίζεται σε μια μικρού μήκους ταινία της με το ίδιο ακριβώς θέμα και δεν είναι τυχαίο πως εξαντλείται μόλις επιχειρήσει να πλεύσει στη βαθύτερη διάσταση, την υπαρξιακή κρίση, πέρα από τις υστερίες και την (απούσα) διαπλοκή των τεσσάρων γενεών γυναικών που μοιράζονται την ίδια στέγη. Βέβαια, η δέκα φορές υποψήφια και δύο φορές

νικήτρια στα βραβεία Σεζάρ, Καρίν Βιάρ, είναι τέτοια δεξιοτέχνισσα (η Νταϊάν Κίτον με την Κάρολ Λόμπαρντ σε γαλλικό πακέτο έκφρασης) που μας παρασύρει στον screwball σουρεαλισμό της αυθεντικά απεγνωσμένης Νικόλ. ΑΒΑΝΑ ΘΕΡΙΝΟ - ΓΑΛΑΞΙΑΣ 2

Η ΒΟΗΘΟΣ Personal Shopper Σκηνοθεσία: Ολιβιέ Ασαγιάς Πρωταγωνιστούν: Κρίστεν Στιούαρτ, Λαρς Έιντινγκερ Η Μορίν, μια νεαρή Αμερικανίδα, ζει στο Παρίσι και εργάζεται ως προσωπική βοηθός μιας διασημότητας. Ίσως διαθέτει την ικανότητα να επικοινωνεί με πνεύματα, όπως ο δίδυμος αδελφός της Λούις, ο οποίος πέθανε πρόσφατα. Σύντομα, η Μορίν θα αρχίσει να λαμβάνει διάφορα μυστηριώδη μηνύματα από μια άγνωστη πηγή.

Βραβείο Σκηνοθεσίας που δίχασε στο περσινό Φεστιβάλ Καννών για τον Ολιβιέ Ασαγιάς για ένα ζουλαφσκικό, μείον τη σωματοποίηση, δραματικό θρίλερ που σπαταλά την κινηματογραφική δεξιοτεχνία της Κρίστεν Στιούαρτ να κρατά το ενδιαφέρον ακόμη κι όταν στέλνει (άπειρα) μηνύματα στο κινητό της τηλέφωνο με μια απροσπέλαστη, μάλλον εξωφρενική ιστορία φαντασμάτων. Το θέμα είναι πως η πρωταγωνίστρια, που βοηθάει στην αγορά ρούχων μια πλούσια διάσημη, ταξιδεύοντας και ψωνίζοντας με έδρα το Παρίσι, έχασε τον δίδυμο αδελφό της, με τον οποίο τη συνέδεε η ίδια συγγενής νόσος της καρδιάς, και πιστεύει πως αν μείνει στο σπίτι όπου κατέλυε εκείνος θα έρθει σε επαφή με το επέκεινα και θα διαισθανθεί τα σήματα που θα της στείλει ο νεκρός αδελφός, συνεχίζοντας την παιδιόθεν πνευματική τους επαφή. Το πρόβλημα είναι πως ο Ασαγιάς, σε έναν λαβύρινθο κωδικοποιημένου φόβου και ανεξήγητων διανοημάτων, δεν αποφασίζει ποτέ πραγματικά αν η Στιούαρτ έχει το χάρισμα (άρα μιλάμε για μεταφυσικό θρίλερ) ή αν πρόκειται για νεραϊδοπαρμένη (συνεπώς πάμε στην κατηγορία του ψυχολογικού δράματος με αυταπάτες και παρεξηγήσεις). Και πάλι ως «Βοηθός», μετά το επίσης βαρύθυμο, συνοφρυωμένο υπαλληλίκι δίπλα στην ντίβα ηθοποιό που υποδυόταν η Ζιλιέτ Μπινός στο Σιλς Μαρία, η Αμερικανίδα που διχοτομεί ηθελημένα την blockbuster καριέρα της με έναν ταπεινό γαλλικό εκλεκτισμό ταιριάζει μαγικά στα φλου, ελλειπτικά και κατά τόπους ελλειμματικά σκηνοθετικά κελεύσματα του Ασαγιάς.

VILLAGE RENTI 16 - VILLAGE MALL 6 - ΑΕΛΛΩ 3 - ΙΝΤΕΑΛ - ΚΗΦΙΣΙΑ 2 - ΝΑΝΑ 5 - ΝΙΡΒΑΝΑ - ΣΙΝΕ ΠΑΡΙ ΘΕΡΙΝΟ

Ο ΠΟΛΙΚΌΣ ΑΡΚΟΎΔΟΣ ΚΑΙ ΟΙ ΑΝΊΚΗΤΟΙ Norm of the North Σκηνοθεσία: Τρέβορ Γουόλ Πρωταγωνιστούν: Ρομπ Σνάιντερ, Χέδερ Γκρέιαμ O Νορμ είναι μια πολική αρκούδα που μπορεί να μην ξέρει να κυνηγά, έχει όμως ένα σπάνιο χάρισμα: όπως και ο παππούς του, που κάποτε βασίλευε στην Αρκτική, μπορεί να μιλήσει στους ανθρώπους.

Οι περιπέτειες μιας πολικής αρκούδας που σκοπό έχει να σώσει το φυσικό περιβάλλον της είναι μια μείξη από γνωστότερες και πολύ καλύτερες animated ταινίες (σαν το Happy Feet και τη Μαδαγασκάρη) που χρησιμοποιεί χωρίς προσεγμένη δομή κάποια από τα αστεία 11.5.17 – lifo

33

τους με στόχο να κρατήσει το ενδιαφέρον των μικρών παιδιών. Φτιαγμένη από δημιουργούς με καριέρα κυρίως στην τηλεόραση και σε μικρότερης διάρκειας θεάματα, αδυνατεί να λειτουργήσει ως μεγάλου μήκους ταινία και επιπροσθέτως δεν μπορεί να συγκριθεί ως εικόνα με τις δημιουργίες των κυρίαρχων του είδους, όπως είναι η Pixar ή η Dreamworks, μια που η καλλιτεχνική επιμέλεια στο σύνολο των σκηνών της, είτε αυτές είναι στον Αρκτικό Κύκλο είτε στη Νέα Υόρκη, είναι κάτι περισσότερο από ελλιπής και συνήθως κουράζει το μάτι. * Κριτική από τον Τάσο Μελεμενίδη VILLAGE RENTI 3,6,19 - VILLAGE MALL 2,3 VILLAGE PAGRATI 4 - VILLAGE FALIRO 3,5 - VILLAGE AG.DIMITRIOS 3,4 - ODEON ESCAPE 7 - ODEON STARCITY 4 - ΑΕΛΛΩ 3 - ΑΘΗΝΑΙΟΝ 2 - ΑΘΗΝΑΙΟΝ CINEPOLIS 2 - ΑΙΓΛΗ 2 - ΑΝΟΙΞΗ 1 - CINERAMA - ΚΙΝΗΜΑΤΟΘΕΑΤΡΑ ΚΩΝΣΤΑΝΤΑΡΑΣ-ΒΛΑΧΟΠΟΥΛΟΥ 2 ΝΑΝΑ 1,2 - ΣΠΟΡΤΙΓΚ - ΤΡΙΑ ΑΣΤΕΡΙΑ 2 - ΑΛΙΚΗ - ΜΑΡΙΑ ΕΛΕΝΑ-ΟΝΑΡ - ΣΙΝΕΑΚ - ΦΟΙΒΟΣ

δησίας των ασθενών. Ο κύριος Γκρέι δεν πείθει ούτε ως γιατρός, ούτε ως ερευνητής, ούτε ως ανορθόδοξος γενικά, παρά μόνο όταν κοιτάζει λάγνα (ναι, εκεί είναι γερός και προπονημένος) τη σέξι μητέρα του μικρού Λούι, ο οποίος κείται ανέκφραστος, αλλά πιθανώς καταλαβαίνει πολύ περισσότερα απ’ όσα δείχνει και ίσως έχει έναν τρόπο να τα πει. Προς αποκατάσταση παρεξηγήσεων, ο Ντόρναν δεν ευθύνεται για την απασφάλιση των δραματικών κρίκων ούτε για την κατεύθυνση της ταινίας προς ένα λοξό πατινάζ ειδών, από τη μια ακαδημαϊκά αισθηματικό και από την άλλη σκοτεινό σαν παραμύθι του Τιμ Μπέρτον, με μια διστακτικότητα που φανερώνει πως οι δύο δημιουργικοί λοβοί του Αζά δεν διασταυρώθηκαν επί της ουσίας.

Η ΕΝΟΧΗ ΤΩΝ ΑΘΩΩΝ Les Innocentes

Σκηνοθεσία: Αλεξάντρ Αζά Πρωταγωνιστούν: Τζέιμι Ντόρναν, Σάρα Γκέιντον, Άιντεν Λόνγκγουορθ

Σκηνοθεσία: Αν Φοντέν Πρωταγωνιστούν: Λου ντε Λαάζ, Τζοάνα Κούλιγκ

Όταν ο Λούι Ντραξ γίνεται εννιά χρονών παθαίνει ένα ατύχημα που παραλίγο να του στοιχίσει τη ζωή. Ο γιατρός που τον παρακολουθεί ψάχνει να βρει τις αιτίες για το περίεργο αυτό ατύχημα και γενικά για τις ατυχείς και σκοτεινές συμπτώσεις που φαίνεται ότι διέπουν τη ζωή του.

Πολωνία, 1945. Μια νεαρή Γαλλίδα, γιατρός του Ερυθρού Σταυρού, υπηρετεί τα θύματα του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Τη μέρα που μια καλόγρια ζητά επιτακτικά τη βοήθειά της βρίσκεται σε μία μονή όπου εγκυμονούν πολλές μοναχές, θύματα της βαρβαρότητας του σοβιετικού στρατού. Εκεί θα γίνει η εξομολόγος και η παρηγοριά αυτών των γυναικών που δυσκολεύονται να συμφιλιώσουν την πίστη με το γεγονός ότι κυοφορούν.

34 lifo – 11.5.17

Βάδισμα και Περιπλάνηση Καφάογλου, Simmel: Δύο συγγραφείς χαρτογραφούν το χάος της μεγαλούπολης.

VILLAGE RENTI 18 - VILLAGE MALL 12 - VILLAGE PAGRATI 3 - VILLAGE FALIRO 2 - ODEON GLYFADA 1 - ODEON MAROUSI 1 - ODEON ESCAPE 1,7 - ODEON STARCITY 3 - ΓΑΛΑΞΙΑΣ 1

Η ΕΝΑΤΗ ΖΩΗ ΤΟΥ ΛΟΥΙ ΝΤΡΑΞ The ninth life of Louis Drax

Κι ενώ είδαμε τη Ζιλί Ντικουρνό να ξεφεύγει με το Raw από τα στενά όρια του νέου κύματος του ακραίου γαλλικού σινεμά, του οποίου τα δείγματα στο πεδίο του σωματικού θρίλερ και της κανονικής ή υπαρξιακής φρίκης πληθαίνουν και πλαταίνουν εδώ και 15 χρόνια (από την οριακά ανυπόφορη Μαρίνα ντε Βαν ως το πηχτό, ακατάληπτο Demonlover του Ολιβιέ Ασαγιάς), ο Αλεξάντρ Αζά δεν μπορεί να αποφύγει την ασυνέπεια που υπονομεύει το visual ταλέντο του. Όπως και στην προηγούμενη ταινία του, το Horns, με τον Ντάνιελ Ράντκλιφ, όπου έχτισε την ακραία υπόθεση των κεράτων που φυτρώνουν στο μέτωπο ενός τύπου που διαρρηγνύει τα ιμάτιά του για την απουσία διαβολικότητας σε ένα πολύπλοκο ψυχολογικό οικοδόμημα, έτσι και στην Ένατη Ζωή του Λούι Ντραξ ξεκινά με γρήγορους ρυθμούς να αφηγείται το επίμονο φλερτ ενός 9χρονου παιδιού με τον θάνατο από τα βρεφικά του χρόνια. Ο Λούι φαίνεται να έχει εξαντλήσει τις 7 ψυχές του ή 9 ζωές, όπως προτιμούν να τις αποκαλούν οι αγγλόφωνοι, και του μένει ίσως μία, γεγονός που του δίνει ασυνήθιστη για την ηλικία του συναισθηματική ωριμότητα και προηγμένη διαίσθηση. Τον μεγαλώνει στενά, ασφυκτικά, η όμορφη μητέρα του κι ένα αδιόρατο πρόβλημα με τον πατέρα του αρχίζει να γίνεται έντονο, διανθισμένο με κενά και ερωτηματικά. Ο Αζά επιδιώκει ατμόσφαιρα μυστηρίου, καθαρά δανεισμένη από το Vertigo, καθώς η μητέρα/ Σάρα Γκέιντον, μια ξανθιά με διφορούμενη, σέξι συμπεριφορά, το Σαν Φρανσίσκο και ο βράχος από τον οποίο κατρακυλά ο μικρός και πέφτει σε κώμα παραπέμπουν σε Χίτσκοκ, στην αγαπημένη του μοιραία ξανθιά και στο παλιό, καλό μυστηριώδες τέχνασμα που σιγοκαίει την ομορφιά του φόντου. Ωστόσο, ο Αζά και ο Μαξ Μινγκέλα, ο γνωστός ηθοποιός και γιος του Άντονι, ο οποίος και έγραψε το σενάριο, προσθέτουν τη μεταφυσική παρουσία ενός νοερού φίλου του Λούι, μιας φωνής της συνείδησης με τερατώδη μορφή. Και, για να μπερδέψουν ακόμη περισσότερο το κουβάρι, βάζουν τον Τζέιμι Ντόρναν στον ρόλο του ερευνητικά ανορθόδοξου γιατρού που ειδικεύεται σε περιπτώσεις κωματώδους κατάστασης και πιθανής ενσυνει-

RADIO BOOKSPOTTING από τον γιώργο-ίκαρο μπαμπασάκη

Το βαρύ γαλλο-πολωνικό δράμα της Αν Φοντέν βασίζεται σε πραγματικά γεγονότα, όπως τα κατέγραψε μια νοσοκόμα του Ερυθρού Σταυρού, η Γαλλίδα Ματίλντ Μπολιέ, στο ημερολόγιό της που δημοσιοποιήθηκε χρόνια αργότερα από τον ανιψιό της. Το 1945 Σοβιετικοί στρατιώτες εισέβαλαν σε μοναστήρι στην Πολωνία και βίαζαν επί δύο μέρες τις νεαρές μοναχές, «προκαλώντας» ανεπιθύμητες εγκυμοσύνες και ταυτόχρονα ανεπούλωτο πρόβλημα στις άσπιλες πιστές και στην κλειστή κοινότητα. Ταυτίζοντας έμμεσα την ευρύτερη έννοια της απελευθέρωσης με την πεποίθηση πως τα τραύματα είναι ποικίλα, βαθιά και σε πολλές περιπτώσεις αξεπέραστα, η Φοντέν πετυχαίνει να στήσει εικαστικά ένα σύννεφο μελαγχολίας και ζόφου, αλλά, σε μια κόντρα προφανή και προβλέψιμη, αδυνατεί να ξεπεράσει μια επαναλαμβανόμενη αίσθηση τιμωρίας και λύτρωσης, τοποθετώντας στο επίκεντρο την ηθική μονομαχία μιας πανέμορφης «αγίας» (η ηρωίδα/ νοσοκόμα που αποδεικνύεται πιο χριστιανή από τους υπόλοιπους, και μάλιστα με κομμουνιστικό υπόβαθρο και Εβραίο συμπαραστάτη) με μια κακιοτάτη Ηγουμένη, που εφαρμόζει την πολιτική της οργανωμένης θρησκείας με τη δολιότητα ενός θηλυκού Ρασπούτιν. ΑΙΓΛΗ 2 - CINERAMA - ΔΑΝΑΟΣ 2 - ΕΛΛΗ - ΚΗΦΙΣΙΑ CLASS - ΚΙΝΗΜΑΤΟΘΕΑΤΡΑ ΚΩΝΣΤΑΝΤΑΡΑΣ-ΒΛΑΧΟΠΟΥΛΟΥ 2 - ΖΕΑ

BE ON THE LIST Διαφημιστείτε στη LifO 210 32 54 290

hλίας kαφάογλου

Πεζός Ένας μικρός επαναστάτης Εκδόσεις ύψιλον/ βιβλία Σελίδες: 40

georg simmel Μητροπολιτική Αίσθηση

Μτφρ.: Ιωάννα Μεϊτάνη Εκδόσεις Άγρα Σελίδες: 84

Χορογραφία στα σοκάκια. Αυτό κάνει ο πείσμων περιπατητής, ο φερέοικος flâneur, ο δεινός διαβάτης, ο βαδιζομανής (όπως χαρακτηρίζει τον εαυτό του ο συγγραφέας Σωτήρης Δημητρίου): χορογραφεί στα σοκάκια, εκθειάζει την ελευθερία της ύπαρξης μέσα από μια αυτοσχεδιαστική ελευθερία κινήσεων στο πολύβουο, κοσμοβριθές περιβάλλον της μεγάλης πόλης. Ο πεζός είναι ένας μικρός επαναστάτης, όπως ακριβώς μας λέει ο τίτλος και ο υπότιτλος του μικρού πυκνού βιβλίου του Ηλία Καφάογλου (Αθήνα, 1958): Πεζός - Ένας μικρός επαναστάτης. Κι εδώ θυμόμαστε τον στίχο/μανιφέστο του Νίκου Καρούζου: «Είμαι διαβάτης/ επιβάλλομαι στην κίνηση». Και συντάσσουμε τον κατάλογο παθιασμένων περιπατητών που «βοτανολόγησαν» στην άσφαλτο, σύμφωνα με την ωραία διατύπωση του Βάλτερ Μπένγιαμιν: Χένρι Ντέιβιντ Θορό και Αντρέ Μπρετόν, Τζακ Κέρουακ και Νιλ Κάσαντι, Γκι Ντεμπόρ και Μιχάλης Κατσαρός, Αρθούρος Ρεμπό και Ρόμπερτ Βάλζερ, Κωστής Παπαγιώργης και Θωμάς Κοροβίνης, η τρομερή τριάδα Μπέλα Ταρ/Μιχάλι Βιγκ/Λάσλο Κρασναχορκάι, Άρης Αλεξάνδρου και Πάτρικ Λι Φέρμορ, Φρειδερίκος Νίτσε και ΖανΖακ Ρουσό, άνθρωποι που χορογράφησαν μέσα στην πόλη, αλλά και στην ύπαιθρο, άνθρωποι που χαρτογράφησαν το χάος της μεγαλούπολης, που έγιναν ιχνηλάτες νέων τοπίων ή επινοητές της αληθινής αλήθειας παλαιών. Αριστοκράτης αλήτης. Αυτό είναι ο βέρος βαδιστής, ο όλβιος οδοιπόρος, ο περιπετειώδης πεζός: ένας εκλεπτυσμένος πλάνητας και χασομέρης, ένας αργόσχολος και αλάνης, ένας αριστοκράτης αλήτης, μας λέει ο Ηλίας Καφάογλου, παραθέτοντας τον Ρόμπερτ Βάλζερ (1878-1956), αυτό τον ενθουσιώδη, ανιδιοτελή και χωρίς εγωισμό περιπατητή και συγγραφέα του βιβλίου Ο Περίπατος (μτφρ. Τέο Βότσος, εκδ. Γαβριηλίδης). Ο πεζός είναι ο άρχοντας του χρόνου, δεν αφήνει τη ροή των δευτερολέπτων να τον δυναστεύει, ξέρει να τανύει και να επιμηκύνει τα δευτερόλεπτα-κορσέδες, ξέρει να απολαμβάνει το χώσιμο και το χάσιμο στους λαβυρίνθους του άστεως, «αντιστέκεται σθεναρά στον αμείλικτο έλεγχο και τη βάναυση χρονομέτρηση κάθε αυστηρά προγραμματισμένης δραστηριότητας», επιδίδεται συστηματικά, αλλά με αμεριμνησία και βραδύτητα σε μια πολύτιμη για τον ίδιο «χρονοφαγία», επισημαίνει ο Καφάογλου. Κι ακόμα, τονίζει οι συγγραφέας, «Στον πεζό μέσα ζει το αιώνιο παιδί […] Τα παιδιά, οι ερωτευμένοι και πεζοπόροι είναι, πράγματι, ανοιχτοί, εκτεθειμένοι σε όλους τους ανέμους». Αυτό, άραγε, δεν είναι η πεμπτουσία της σύντομης ζωής μας, του εφήμερου περάσματός μας από τούτο τον κόσμο, ήτοι το να είμαστε ανοιχτοί σε όλους τους ανέμους, το να πειραματιζόμαστε με τις δυνατότητες, το να επινοούμε νέα πάθη, βαδίζοντας και πεζοπορώντας στους τόπους που είναι σπαρμένοι με εκπλήξεις και ευπρόσδεκτους αιφνιδιασμούς; Άραγε, μετατρέποντας μέσα από το διαρκές διάβα τα τοπία σε τόπους δεν εξοικειωνόμαστε με ό,τι το σώμα και το μυαλό μας κάνει δικό του, ενόσω ανοίγεται σε αυτό; «Ο πεζός, όσο περπατά», γράφει ο Ηλίας Καφάογλου, είναι ολόκληρος απλώς ένα βλέμμα. Το σώμα του διαπλάθεται από το χώμα που πατά, διαμορφώνεται από τους τόπους και τα τοπία, γίνεται το ίδιο τοπίο. Γίνεται τόπος». Ο πεζός παίζει, γι’ αυτόν γίνεται παιγνιότοπος η πόλη, γίνεται ένα αχανές λούνα-παρκ. Ο πεζός μαθαίνει να ελίσσεται. Και έτσι, όχι μόνο να επιβιώνει αλλά και να δαμάζει δημιουργικά τις απειλές που γεννά η μεγάλη πόλη. Ενάντια στην επιφυλακτικότητα και στην ασυγκινησία. Ο μείζων Γερμανός φιλόσοφος και κοινωνιολόγος Γκέοργκ Ζίμελ (Geog Simmel, 1858-1918) καταπιάστηκε με τα ζητήματα που εγείρουν ο σχηματισμός και η γιγάντωση των μητροπόλεων. Διαπιστώνει ότι η επιφυλακτικότητα και η ασυγκινησία χαρακτηρίζουν τη νοοτροπία των κατοίκων της σύγχρονης μεγαλούπολης. Καθώς οι μεγαλουπόλεις είναι η έδρα της οικονομίας του χρήματος, η αρένα των συναλλαγών που ενίοτε είναι ζήτημα ζωής ή θανάτου, απαιτείται ολοένα και μεγαλύτερη αφαιρετική ικανότητα και πρόκριση της νόησης προκειμένου να κατοικήσεις στη μεγαλούπολη. Ο περιπατητής, ο flâneur, ο πεζοπόρος, αντιτίθενται στην «άσπλαχνη αντικειμενικότητα», στον «οικονομικό εγωισμό», στο σύγχρονο πνεύμα που γίνεται «όλο και περισσότερο υπολογιστικό», όπως επισημαίνει ο Ζίμελ στο βιβλίο Μητροπολιτική Αίσθηση (μτφρ. Ιωάννα Μεϊτάνη, εκδ. Άγρα). Άνθρωποι όπως ο Ράσκιν και ο Νίτσε, υπενθυμίζει ο Ζίμελ, «ξεχειλίζουν από ένα μίσος που πηγάζει από την ίδια πηγή που πηγάζει το μίσος για την οικονομία του χρήματος και για τον διανοουμενισμό της ύπαρξης». Κι ακόμα, ο πεζός δεν βασανίζεται από την απώλεια του είναι του μέσα στο λεγόμενο μοναχικό πλήθος ή στην κοσμοβριθή έρημο, όπως έχουν χαρακτηρίσει τη μεγαλούπολη τόσο ο κοινωνιολόγος Ντέιβιντ Ρίσμαν όσο και ο στοχαστής Κορνήλιος Καστοριάδης. Διότι, όπως γράφει ο Καφάογλου: «Ο πεζοπόρος ποτέ δεν είναι εντελώς μόνος – τόσα τον χαιρετούν, του γνέφουν, τον προσκαλούν, η πλάση, η πόλη γίνονται συνοδοιπόροι του, συνοδίτες του, και το βάδισμα εγκιβωτίζεται τόσο στο τοπίο, ώστε γίνεται η αναπνοή του η ίδια». radiobookspotting.blogspot.gr/

TASTE OF THE WEEK

Νέο ιταλικό! Εξαιρετική πίτσα στο Παγκράτι.

μικρός βοριάς riesling

aπο τη νικη μηταρεα

Βγεςέξωεπιτέλους

Tην προσωπικότητα της ποικιλίας Riesling που αγαπά τα ψυχρά κλίματα φυλάκισε σε μόλις 3.000 φιάλες ο οινολόγος και οινοποιός Άγγελος Ρούβαλης, αναδεικνύοντας την αμπελουργική ζώνη της ορεινής Αιγιάλειας. Ο Μικρός Βοριάς Riesling είναι ένα κρασί με πλούσια αρώματα λευκών ανθέων, όπως γαρδένια και γιασεμί, που πλαισιώνονται από τη φρεσκάδα της μέντας και του βασιλικού. Ένα λευκό ξηρό κρασί με πλούσια γεύση, διακριτή τραγανή οξύτητα και αρωματική επίγευση. Ιδανικός σύντροφος για ασιατικά πιάτα, δημιουργίες θαλασσινών και έντονα τυριά.

r Ο πεζόδρομος της Ευφορίωνος στο Παγκράτι ζωντάνεψε πάλι με την άφιξη του ιταλικού εστιατορίου Cupola, εκεί όπου παλιά στεγαζόταν το γνωστό μας Cucina Povera. Όποιον Έλληνα και να ρωτήσεις αν αγαπάει την ιταλική κουζίνα θα απαντήσει πως θα μπορούσε να τρώει κάθε μέρα ζυμαρικά. Ίσως αυτός να είναι και ο λόγος που ξεφυτρώνουν τα ιταλικά μαγαζιά σε κάθε γωνιά της Αθήνας. Ο παραδοσιακός θολωτός ξυλόφουρνος που διαθέτει το εστιατόριο αποτέλεσε πηγή έμπνευσης για το όνομά του, αφού «cupola» στα ιταλικά σημαίνει «θόλος». Εδώ τα ηνία της κουζίνας έχει αναλάβει ο ιταλός σεφ Stefano Rossi που τα τελευταία χρόνια ζει και εργάζεται στη χώρα μας. Επέλεξε να βάλει στο μενού συνταγές «από τη Βερόνα, που είναι ο τόπος καταγωγής μου, το Μπάρι και τη Νάπολη. Είναι συνταγές πειραγμένες και τα ριζότι που φτιάχνω είναι σε δικές μου ιδέες. Η πίτσα είναι αυθεντική ναπολιτάνικη και ψήνεται σε φούρνο με ξύλο, όπως ακριβώς στην πατρίδα της». Η σάλα του ισογείου είναι διακοσμημένη σε λιτό, μοντέρνο ύφος, με το μαύρο χρώμα να κυριαρχεί στα έπιπλα. Ίσως το πιο γοητευτικό σημείο του χώρου είναι η μπάρα με τα σκαμπό μπροστά από την ανοιχτή κουζίνα που προσφέρει θέα στη μαγειρική δράση. Από το μικρό aperitivo bar βγαίνουν κοκτέιλ που έχουν την υπογραφή του bartender Σπύρου Κερκύρα και πριν ξεκινήσετε το φαγητό σας μπορείτε να υιοθετήσετε την ιταλική συνήθεια, απολαμβάνοντας ένα Negroni με βερμούτ αρωματισμένο με φρούτα του δάσους. Η πίτσα είναι το δυνατό σημείο του μενού, αν κρίνω από τις παραγγελίες στα περισσότερα τραπέζια. Η ναπολιτάνικη πίτσα έχει απλή λεπτή ζύμη, σαν χαρτί, και ψήνεται στον ξυλόφουρνο σε 30’’. Όλο το παιχνίδι παίζεται στην ποιότητα, στην ποσότητα των υλικών που θα χρησιμοποιηθούν και στις λεπτές ισορροπίες που πρέπει να κρατηθούν. Η κλασική πίτσα Μαργαρίτα (€12) σερβίρεται πάνω σε ξύλο και ακολουθεί την αυθεντική συνταγή με Μozzarella di bufala και σάλτσα από ντοματάκια San Marzano και φύλλα βασιλικού. Τα καλά υλικά αποκαλύπτονται αμέσως στη γεύση. Η ζύμη είναι νόστιμη, αλλά μην την περιμένετε τραγανή – απορροφά γρήγορα την υγρασία της ντομάτας. Στη λευκή εκδοχή της η πίτσα Napoli με μοτσαρέλα, grana padano, ντοματίνια και βασιλικό (€13) είναι πιο απολαυστική και εκφράζει απόλυτα το στυλ της ναπολιτάνικης πίτσας. Τα φρέσκα νιόκι έρχονται τηγανητά και ενισχύονται με γκοργκοντζόλα και καβουρντισμένο κουκουνάρι (€12). Αν και το συγκεκριμένο τυρί έχει γευστική δύναμη, στο συγκεκριμένο πιάτο δεν «ακούγεται». Δοκιμάσαμε το απλό σπαγγέτι aglio, olio και peperoncino (€7), ένα πιάτο που ακριβώς επειδή θεωρείται απλό προδίδει πιο εύκολα τις ικανότητες της κουζίCUPOLA νας. Ήρθε σωστά βρασμένο, με την πάστα να αποκαλύπτει ωραία γεύση, αλλά στεγνό. Το ριζότο με μπάλες ξινόμηλο και τυρί Ταλέτζιο (€12) δεν κρατά τις ευαίσθητες ισορροπίες των υλικών, με αποτέλεσμα το τυρί να κυριαρχεί σκεπάζοντας όλες τις γεύσεις. Τα πιάτα που προτείνει το Cupola είναι casual και φροντίζει να διατηρεί μια καλή ποιότητα. Ο σεφ Stefano Rossi, αν και Ιταλός, μάλλον είναι επηρεασμένος από την πολύχρονη παραμονή του στη χώρα μας κι έτσι έχει φέρει τις ιταλικές συνταγές πιο κοντά στα ελληνικά γούστα. Η κάρτα των κρασιών στην πρώτη ανάγνωση φαίνεται ότι είναι στημένη από βαθύ γνώστη του κρασιού. Ο οινοχόος Γιάννης Μακρής προτείνει ενδιαφέροντα κρασιά από τον ελληνικό και ιταλικό αμπελώνα, εξηγώντας ό,τι αφορά τη μύτη, το στόμα και την επίγευσή τους. ☛ Cupola, Ευφορίωνος 13, Παγκράτι, 211 4117444 11.5.17 – lifo

35

©ΠΑΤΡΟΚΛΟΣ ΣΚΑΦΙΔΑΣ

Η ΤΆΞΗ ΜΑΣ

Η καρέκλα και το λίπος «Η τάξη μας» του Ταντέους Σλομποντζιάνεκ στην Κεντρική Σκηνή του Εθνικού Θεάτρου, σε σκηνοθεσία Τάκη Τζαμαργιά.

απο τη λουίζα αρκουμανέα

Θέατρο

Λ

36 lifo – 11.5.17

ίγα χρόνια μετά το τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, ο Τεοντόρ Αντόρνο αναρωτήθηκε πώς είναι δυνατόν να γράψει κανείς ποίηση μετά το Ολοκαύτωμα. Ο βαθύς σκεπτικισμός του Γερμανοεβραίου φιλοσόφου έθετε ένα εύλογο ερώτημα: τι πρέπει ή τι μπορεί να σημαίνει η τέχνη μετά το Ολοκαύτωμα, όταν ο άνθρωπος έφτασε –ως θύμα και ως θύτης– στη φρικώδη εκμηδένιση της ανθρώπινης φύσης του; Πώς μπορούμε να συνεχίσουμε όπως πριν; Σε μια συνέντευξή του τη δεκαετία του ’80, ο Γιόζεφ Μπόις, ένας από τους σημαντικότερους εικαστικούς του 20ού αιώνα, μιλούσε για το τεράστιο προσωπικό σοκ που του προκάλεσε η συνειδητοποίηση της πλήρους έκτασης της γενοκτονίας των Εβραίων. Αυτό το σοκ, είπε, «είναι η πρωταρχική εμπειρία μου, η θεμελιώδης εμπειρία μου, η οποία με οδήγησε να αρχίσω πραγματικά να ασχολούμαι με την τέχνη».

O Mπόις ήταν ο πρώτος Γερμανός καλλιτέχνης που προσπάθησε να αντιμετωπίσει τον τρόμο και το άχθος του Ολοκαυτώματος στο έργο του. Το «Auschwitz Demonstration» είναι μια γυάλινη προθήκη με αντικείμενα που συνέλεξε από το 1956 ως το 1964: ένα ανάγλυφο μεταλλικό ψάρι, μια πήλινη φιγούρα του σταυρωμένου Χριστού χωρίς πρόσωπο, μια όστια τοποθετημένη σε ένα αποχρωματισμένο πιάτο σούπας, έναν αφυδατωμένο αρουραίο μέσα σε ένα ξύλινο κόσκινο, έναν σπασμένο ξυλουργικό χάρακα σε άλλο κόσκινο, ένα σχέδιο ενός υποσιτισμένου κοριτσιού, έναν χάρτη του Άουσβιτς κομμένο από κάποιο βιβλίο ή μπροσούρα, τέσσερα λουκάνικα με θετικά ή αρνητικά πρόσημα στις άκρες τους, ματογυάλια, και άλλα μουχλιασμένα λουκάνικα πάνω σε έναν σκουριασμένο μεταλλικό δίσκο, δύο φαρμακευτικά φιαλίδια γεμάτα με λίπος, ένα μπουκαλάκι με ιώδιο και δύο παραλληλόγραμα κομμάτια κεριού πάνω σε ένα ζευγάρι ηλεκτρικά «μάτια». Δεκάδες συνειρμοί μπορούν, προφανώς, να γεννηθούν στη φαντασία μας από τη διασταύρωση των αντικειμένων αυτών: η τεχνολογία στην υπηρεσία της βίας, η διττή φύση της επιστήμης –ίαση και καταστροφή–, η κακοποίηση

του ανθρώπινου σώματος, το ευάλωτο υλικό του, η τήξη και η ρευστοποίησή του, το «ίχνος» και η απώλεια του Θεού, η προσπάθεια καταμέτρησης και αποτύπωσης της κόλασης και, τελικά, η αδυναμία αναπαράστασης της φρίκης μέσω της τέχνης, για να αναφέρουμε μερικούς. «Η ασχήμια του έργου μεταδίδει την ανημπόρια του Γερμανού καλλιτέχνη να δημιουργήσει οτιδήποτε όμορφο μετά το Ολοκαύτωμα» σημειώνει ο κριτικός Matthew Biro. Ο Μπόις δεν έπαψε ποτέ να επιστρέφει στη θεματολογία αυτή μέχρι το τέλος της ζωής του και πολλοί θεωρητικοί εντοπίζουν μια αέναη «διαδικασία πένθους» στη δουλειά του. Τα ερωτήματα με τα οποία καταπιάστηκε ο πρωτοπόρος δημιουργός διατηρούν ανεξίτηλη την ισχύ τους έως σήμερα. Πώς θυμόμαστε; Ποια η «πολιτική» της ιστορικής μνήμης μας; Πώς την επεξεργαζόμαστε, πώς την αποτυπώνουμε, πώς τη μοιραζόμαστε με τους γύρω μας; Υπάρχουν σίγουρα άπειροι τρόποι να αντεπεξέλθουμε στο κάλεσμα αυτό. Αν ο Μπόις πέτυχε τόσο πολλά, το κατάφερε αρνούμενος να μπει στη διαδικασία της αναπαράστασης: όχι μόνο επειδή δεν θα μπορούσε ποτέ κανείς να συναγωνιστεί τη δύναμη του ντοκουμέντου (βλ., για παράδειγμα, το σημαντικό φωτογραφικό υλικό του 1943 από την εξέγερση στο γκέτο της Βαρσοβίας) αλλά, προπαντός, επειδή ρόλος του καλλιτέχνη είναι η αφομοίωση, η επεξεργασία και η μεταμόρφωση του θέματός του μέσα από πολύπλοκες προσωπικές νοητικές και ψυχικές διεργασίες. Η περίφημη «Καρέκλα με λίπος» (1963) αιχμαλωτίζει το δέος του θεατή επειδή ακριβώς στη θέση ενός κανονικού ανθρώπου «κάθεται» ένα τεράστιο κομμάτι λίπους: ενώπιον αυτού του «υπολείμματος» το απόν θύμα της πράξης βαρβαρότητας καθίσταται ακόμη πιο επώδυνα αισθητό διά της απουσίας του. Η εμμεσότητα, η αλληγορία, ο συνειρμός, η οπτική μεταφορά, αποδεικνύονται τα ισχυρότερα βέλη στη φαρέτρα του καλλιτέχνη. Η μετωνυμία και όχι η κυριολεξία στέκει ως ζητούμενο. Η διαμεσολάβηση του δημιουργικού βλέμματος και όχι η απλοϊκή «απεικόνιση»:

i Ταντέους Σλομποντζιάνεκ Η τάξη μας Σκηνοθεσία: Τάκης Τζαμαργιάς Πρωταγωνιστούν: Κώστας Γαλανάκης, Καίτη Κωνσταντίνου, Βασίλης Μαγουλιώτης, Αλέξανδρος Μαυρόπουλος, Ράνια Οικονομίδου Φωτισμοί: Σάκης Μπιρμπίλης Σκηνικά-Κοστούμια: Ελένη Μανωλοπούλου

ΕΘΝΙΚΟ ΘΕΑΤΡΟ ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΣΚΗΝΗ Αγ. Κωνσταντίνου 22-24, Ομόνοια 210 5288170, 210 3305074 Τετ.-Σάβ. 20:00, Κυρ.

19:00 Εισιτήριο: 10-15 ευρώ Έως 28/5

αυτό ακριβώς είναι το βασικό πρόβλημα της παράστασης που σκηνοθέτησε ο Τάκης Τζαμαργιάς στο Εθνικό. Θα επανέλθω, όμως, στη σκηνοθεσία, αφού πω δυο λόγια για το κείμενο. Εκατοντάδες Εβραίοι δολοφονήθηκαν στη μικρή πολωνική πόλη Γεντβάμπνε το καλοκαίρι του 1941. Ο Ταντέους Σλομποντζιάνεκ, συγγραφέας της Τάξης μας, αναπλάθει δραματουργικά την ιστορία, όπως αυτή αποκαλύφθηκε στις αρχές του 21ου αιώνα, κυρίως μέσα από το βιβλίο του Γιαν Γκρος, Γείτονες. Βασιζόμενος σε μαρτυρίες και ντοκουμέντα, ο Γκρος ανέτρεψε αντιλήψεις δεκαετιών, υποστηρίζοντας ότι οι Πολωνοί θανάτωσαν περισσότερους Εβραίους απ’ ό,τι οι κατακτητές Γερμανοί. Με άλλα λόγια, υποκινούμενοι από αντισημιτικό μένος, οι κάτοικοι της Γεντβάμπνε σφαγίασαν οι ίδιοι τους Εβραίους συμπολίτες τους. Το έργο παρακολουθεί την τύχη δέκα Πολωνών συμμαθητών, καθολικών και Εβραίων, από το 1925 ως σήμερα. Μέσα από τις αφηγήσεις τους –πρωτοπρόσωπες ή τριτοπρόσωπες– ξεδιπλώνονται η μετάλλαξη των σχέσεών τους, η αμφιλεγόμενη, ακραία συπεριφορά τους –πότε αδελφική, γεμάτη αυτοθυσία και πότε σκληρή ή εγκληματική–, τα αλισβερίσια τους με τους Ρώσους, ο χαφιεδισμός, οι έρωτες και οι γάμοι τους, οι απεγνωσμένες προσπάθειες επιβίωσης που οδήγησαν άλλους στην Αμερική και άλλους στην αλλαξοπιστία. Το ενδιαφέρον έγκειται κυρίως στην αίσθηση ότι μέσα από το προσωπικό δράμα μιας ομάδας μαθαίνουμε την αλήθεια για μια «μαύρη» ιστορική περίοδο: το κακό δεν ξεκινά μόνο από τα κέντρα εξουσίας αλλά και από το πιο μικρό χωριό, την πιο ταπεινή ύπαρξη. Τραβάει σε διάρκεια, όμως, και κουράζει η Τάξη μας έτσι όπως επιμένει σε καταρράκτη πληροφοριών γύρω από τη σταδιοδρομία, τα παιδιά, τα εγγόνια και τα γηρατειά των τελευταίων επιζώντων συμμαθητών. Ακόμη περισσότερο, δυστυχώς, κουράζει, όπως προανέφερα, η κυριολεκτική και απλουστευτική διάθεση της παράστασης. Καταρχάς, και μόνο η εικονογράφηση της Τάξης μας με ένα σκηνικό που δείχνει την... τάξη μας, πλήρη, με μαυροπίνακα και θρανία, λέει πολλά. Η ίδια, αφελής, στερημένη φαντασίας, νοοτροπία συνεχίζεται και μετά: όταν π.χ. οι ήρωες αφηγούνται τον βιασμό της Ντόρας, οι ηθοποιοί τον αναπαριστούν επί σκηνής. Όταν ανακρίνουν τον Ζίγκφριντ και τον ρωτούν «τι έκανες στον Γιάκουμπ Κατς;», ο ανακριτής εμφανίζει στην κυριολεξία τον «νεκρό» Κατς ενώπιον του ανακρινόμενου. Φωτογραφίες των θυμάτων «κατεβαίνουν» αργά από τον ουρανό και μας παρουσιάζονται σε κλίμα κατανυκτικό, μήπως τυχόν δεν καταλάβαμε ότι πρόκειται για αληθινά πρόσωπα. Οι ηθοποιοί κάνουν ό,τι μπορούν και πολλές φορές το χιούμορ τους απαλύνει την κατάσταση. Τους λυπάται λίγο κανείς, έτσι όπως τους βλέπει να σηκώνονται αμήχανοι στο κέντρο της σκηνής και να λένε κάθε φορά το «μάθημά» τους. Στα κρίσιμα σημεία ξεσπαθώνει ο μελοδραματισμός. Λίγο πριν από το τέλος, ο ιερέας κλαίει συγκλονισμένος και με σπασμένη φωνή αναρωτιέται: «Υπάρχει Θεός;». Καπνοί ξεχύνονται στη σκηνή, ένα ακορντεόν παίζει στο βάθος και όλοι στέκονται σοβαροί πίσω από τα θρανία που τώρα έγιναν τάφοι με τα ονόματά τους. Αν αυτή η γλυκερή, feelgood αίσθηση είναι το ζητούμενο από ένα έργο ιστορικής μνήμης, τότε τι άλλο να ζητήσει κανείς;

ΚΡΙΟΣ Την Τετάρτη περνά ο Ερμής στο ζώδιο του Ταύρου και θα σας απασχολήσουν κυρίως οικονομικά ζητήματα μέσα στην εβδομάδα. Κατάλληλη εποχή για να κάνετε κάποιες αλλαγές ως προς τον τρόπο διαχείρισης των χρημάτων σας, ώστε να εξοικονομήσετε ορισμένα και για τις προσωπικές σας επιθυμίες. Συζητήσεις και επαφές με καινούργια πρόσωπα θα σας δώσουν νέες ιδέες για να επενδύσεις και μπορείτε να πετύχετε σπουδαία αποτελέσματα. Η ερωτική σας ζωή μπορεί να βελτιωθεί αν αφιερώσετε χρόνο στις προσωπικές σας στιγμές, παίρνοντας πιο σοβαρά το ενδεχόμενο ενός γάμου. Μπορεί να σας τρομάζουν οι δεσμεύσεις ή να υπάρχουν οικονομικά ζητήματα που σας μπλοκάρουν, όμως μπορείτε να έρθετε σε συνεννόηση με το ταίρι σας για να βάλετε κοινούς στόχους. Για τους ελεύθερους, είναι ιδανική εποχή να δοκιμάσουν την τύχη τους, αρκεί να αποφύγουν τις υπερβολές όταν φλερτάρουν.

ΛΕΩΝ

Οι Λέοντες μπορείτε να βελτιώσετε τον τρόπο ζωής σας αν το πάρετε απόφαση και βγείτε από τον κυκεώνα των προβλημάτων που σας μπλοκάρουν. Είναι μια εποχή που σας δίνονται ευκαιρίες, όμως δεν θα πρέπει να κάνετε βεβιασμένες ενέργειες. Ειδικά την Πέμπτη και την Παρασκευή να είστε πολύ προσεχτικοί, καθώς υπάρχει κίνδυνος εξαπάτησης. Προτού υπογράψετε συμβόλαια και δεσμευτείτε με συμφωνίες, ενημερωθείτε και ζητήστε τη συμβουλή ενός έμπειρου ατόμου, ώστε να αποφύγετε τις κακοτοπιές που θα σας ρίξουν πίσω. Υπάρχουν θέματα στον τομέα των διαπροσωπικών σας σχέσεων που στέκονται εμπόδιο στην ευτυχία σας, επειδή όμως έχετε κουραστεί να βλέπετε συνεχώς το ίδιο έργο, θέλετε να κρατήσετε αποστάσεις από άτομα που επηρεάζουν αρνητικά τον ψυχισμό σας, κι ας πρόκειται για πολύ αγαπημένα πρόσωπα. Προστατέψτε τον ψυχισμό σας από ανώφελες καταστάσεις και βάλτε σε προτεραιότητα τη ζωή σας. Ερωτικά, υπάρχει αρκετό ενδιαφέρον.

ΤΑΥΡΟΣ Μέσα στις επόμενες μέρες θα νιώσετε έντονα την ανάγκη να αποτινάξετε από πάνω σας καθετί που σας μπλοκάρει και θα έχετε την απαραίτητη αποφασιστικότητα και ενέργεια. Την Τετάρτη ο Ερμής εισέρχεται στο ζώδιό σας και έχετε την ευκαιρία να επιλύσετε ένα οικονομικό θέμα, καθώς σταθεροποιούνται τα πράγματα στον επαγγελματικό τομέα. Πολλές οι επαφές και οι συζητήσεις που θα γίνουν σχετικά με καινούργιες συνεργασίες, όμως αν εμπλακούν φίλοι στα επαγγελματικά σας, μπορεί να είναι αμφίβολη η εξέλιξή τους. Ιδανική εποχή για να πάρετε αποφάσεις σχετικά με την εξέλιξη της σχέσης σας καθώς και για να εξωτερικεύσετε τα συναισθήματά σας στο πρόσωπο που σας έχει γοητεύσει. Οι επικοινωνιακές σας ικανότητες είναι άριστες και μπορείτε να κερδίσετε με ιδιαίτερη ευκολία τις εντυπώσεις. Επίσης, πολύ καλή εποχή για όσους ασχολούνται με θέματα σπουδών και εκπαίδευσης. Αν καταφέρετε να κοντρολάρετε το άγχος, η επιτυχία είναι σχεδόν σίγουρη.

ΑΙΓΟΚΕΡΩΣ Η εβδομάδα που ακολουθεί είναι

μένοι από τα οικονομικά σας και επειδή δεν είστε μαθημένοι να στερείστε πράγματα, η διάθεσή σας είναι πεσμένη τώρα που πρέπει να κάνετε ορισμένες θυσίες, ώστε να εξοικονομήσετε χρήματα. Βάλτε σε προτεραιότητα επαγγελματικές υποθέσεις και μη σκέφτεστε συνεχώς τις ελλείψεις σας. Αν σκοπεύετε να αλλάξετε επαγγελματική στέγη ή κατοικία, είναι ιδανική εποχή για να το κάνετε. Συχνά κάνετε το λάθος να συγκρίνετε συμπεριφορές τρίτων, κρίνοντας μόνο από αυτά που βλέπετε, και δεν σκέφτεστε τι μπορεί να βιώνει καθένας όταν είναι μόνος με το ταίρι του. Ενδεχομένως να μην είστε ικανοποιημένοι από τη σχέση σας και να ψάχνετε αφορμές για να ξεσπάσετε, όμως υπάρχει καλύτερος τρόπος για να επιλύσετε τα προβλήματά σας κι αυτός είναι μέσω του ήρεμου διαλόγου. Εκφράστε με το απαραίτητο τακτ τα όποια παράπονα στο ταίρι σας.

γεμάτη εκπλήξεις και θα πάρετε μεγάλη ικανοποίηση από τις εξελίξεις στον επαγγελματικό τομέα. Μια συνεργασία που είχε μπλοκάρει δρομολογείται και έχετε την ευχέρεια να ασχοληθείτε με τα μελλοντικά σας σχέδια. Επενδύσεις, ακριβές αγορές και αγοραπωλησίες ακινήτων ευνοούνται, αρκεί να είστε υπομονετικοί, αποφεύγοντας τις σπασμωδικές ενέργειες. Θέματα σπουδών θα πρέπει να αντιμετωπιστούν με ψυχραιμία. Παιδιά, σπίτι και καθημερινές υποχρεώσεις θα δοκιμάσουν την υπομονή σας και προκειμένου να έχετε ξεσπάσματα σε ανύποπτο χρόνο, προσπαθήστε να διοχετεύσετε την έντασή σας εποικοδομητικά. Ενδεχομένως να έχετε απομακρυνθεί και από τους φίλους σας, είναι όμως επιτακτική η ανάγκη να βελτιώσετε την κοινωνική σας ζωή. Επιδιώξτε περισσότερες επαφές με άτομα που εκτιμάτε και αισθάνεστε άνετα να μοιράζεστε τις σκέψεις και τους προβληματισμούς σας μαζί τους.

μέσα στις επόμενες μέρες και είναι ιδανική εποχή για να βάλετε σε εφαρμογή τα σχέδιά σας. Ορισμένοι θα κάνετε ένα ταξίδι που θα βελτιώσει την κατάσταση στον επαγγελματικό τομέα και οι νέοι μπορεί να βρεθείτε στο δίλημμα αν πρέπει να αποχωριστείτε αγαπημένα πρόσωπα για λόγους καριέρας ή σπουδών. Όπως και να έχει, είναι μια εποχή πολλών αλλαγών που σίγουρα θα σας ωφελήσουν, απλώς θα πρέπει να προσαρμοστείτε σε νέες συνθήκες. Στον τομέα σχέσης/γάμου μπορεί να υπάρξουν εντάσεις και θα εξαρτηθεί από τη δική σας στάση η εξέλιξη των γεγονότων. Επειδή είστε ήδη αρκετά πιεσμένοι, είναι επόμενο να μην έχετε πολλή υπομονή, όμως αν διοχετεύσετε την έντασή σας εποικοδομητικά σε άλλους τομείς, θα αποφύγετε προβληματικές καταστάσεις στην προσωπική σας ζωή. Ασχοληθείτε με τον αθλητισμό, συζητήστε με φιλικά σας πρόσωπα και μη μένετε κλεισμένοι στον εαυτό σας.

Έχετε βρει την τέλεια επαγγελματική κατεύθυνση ή την τέλεια ιδέα, όμως υπάρχουν οικονομικά ζητήματα που σας φρενάρουν και μπορεί να απογοητευτείτε, εσείς ειδικά που τα έχετε πολύ απλοποιημένα τα πράγματα στο μυαλό σας. Αφήστε στην άκρη εγχειρήματα που δεν είναι της παρούσης να υλοποιηθούν και δώστε έμφαση στην αναζήτηση κατευθύνσεων που δεν προϋποθέτουν ξόδεμα χρημάτων. Κοινώς, βρείτε εναλλακτικές λύσεις για να εξασφαλίσετε τα προς το ζην και αναζητήστε τρόπους χρηματοδότησης μέσω μιας συνεργασίας. Σπουδές, αλλαγές στον τόπο διαμονής και διάφορα θέματα που σας απασχολούν δεν σας αφήνουν να ενδιαφερθείτε για την προσωπική σας ζωή και είναι ένα διάστημα που προτιμάτε την ανεξαρτησία σας, ώστε να έχετε ελευθερία κινήσεων δίχως να σας ζορίζουν συναισθηματικής φύσης θέματα. Πάντως μπορείτε να φλερτάρετε και να πάρετε και λίγη ικανοποίηση, ώστε να μη γίνει εντελώς μονότονη η καθημερινότητά σας.

ΚΑΡΚΙΝΟΣ Μέσα στο επόμενο διάστημα θα

ΣΚΟΡΠΙΟΣ Οι κόποι σας θα ανταμειφθούν μέσα

από τη μαριβίκυ καλλέργη (starfax@lifo.gr)

Starfax

δοκιμαστούν οι αντοχές σας και αν ξεπεράσετε ορισμένες ανασφάλειες που σας μπλοκάρουν, τα αποτελέσματα θα σας δικαιώσουν. Οι γεννημένοι μέσα στο πρώτο δεκαήμερο αναγκαστικά αλλάζετε ρότα, καθώς είναι πολύ πιθανό να μην ικανοποιηθούν οι προσδοκίες σας, ενώ οι υπόλοιποι έχετε τη δυνατότητα επιλογής ανάμεσα σε προτάσεις που θα σας βάλουν σε δίλημμα. Μη σκέφτεστε πιθανή αποτυχία και κυνηγήστε με περισσότερη αποφασιστικότητα τα όνειρά σας. Πολλές εναλλαγές συντρόφων, στην ουσία όμως δεν είστε ικανοποιημένοι από αυτό που εισπράττετε. Εσείς αναζητάτε περισσότερο την εγκεφαλική επαφή και είναι σημαντικός παράγοντας για να έχετε μια επιτυχημένη σχέση, κάτι που δεν έχετε βρει μέχρι στιγμής. Επειδή καλοκαίρι έρχεται και όσο να ’ναι η ερωτική διάθεση πολλών είναι στα ύψη, μην απογοητεύεστε και σταματάτε τις προσπάθειές σας. Όλο και κάτι θα ανακαλύψετε που θα ικανοποιήσει τις προσδοκίες σας.

στημα και είστε γεμάτοι προσμονή σχετικά με μία καινούργια συνεργασία. Βελτιώστε τις γνώσεις και τις δεξιότητές σας ώστε να έχετε περισσότερη αυτοπεποίθηση και μη φοβάστε να ζητάτε συμβουλές. Στον οικονομικό τομέα βελτιώνεται η κατάσταση, όμως υπάρχουν πολλές ανάγκες που πρέπει να καλυφθούν και θα πρέπει να αποφύγετε σημαντικές αγορές αυτή την εποχή. Κάντε λίγη υπομονή και πολύ σύντομα δεν θα σκέφτεστε πού πρέπει να ξοδέψετε τα χρήματά σας. Ιδιαίτερη προσοχή όσον αφορά την προσωπική σας ζωή. Υπάρχει περίπτωση, λόγω φόρτου εργασίας, να σας διαφύγει κάτι σημαντικό, όπως μία επέτειος, και θα απογοητευτεί πολύ το ταίρι σας. Σημειώστε σημαντικές ημερομηνίες και μη βασίζεστε στη μνήμη σας, που μπορεί κάλλιστα να σας προδώσει. Οι ελεύθεροι έχετε προσκολληθεί σε φιλικά σας πρόσωπα και δεν νιώθετε ιδιαίτερα τη ανάγκη να φλερτάρετε, καθώς, προς το παρόν, είστε ικανοποιημένοι από τη ζωή σας.

ΠΑΡΘΕΝΟΣ Οι Παρθένοι είστε λίγο απογοητευ-

ΖΥΓΟΣ

ΔΙΔΥΜΟΣ Ενισχύονται πολύ τα οικονομικά σας

ΤΟΞΟΤΗΣ Πολύ δημιουργικό το επόμενο διά-

στις επόμενες μέρες και θα είναι πέραν των προσδοκιών σας τα αποτελέσματα μιας πολύμηνης προσπάθειας. Τώρα είναι η εποχή που πρέπει να ενισχύσετε τις σχέσεις με τους συνεργάτες σας, ώστε να μην υπάρχουν εντάσεις τη στιγμή που όλα βαίνουν χωρίς ιδιαίτερα προβλήματα. Θέματα σπουδών ευνοούνται για όσους είναι αποφασισμένοι να θυσιάσουν τον προσωπικό τους χρόνο για να πετύχουν τους στόχους τους. Η εκγύμναση του σώματος μπορεί να κάνει θαύματα στην καταπολέμηση του άγχους. Πιθανή επανασύνδεση με έναν πρώην έρωτα μπορεί να είναι αυτό που αναζητάτε στην παρούσα φάση, είστε όμως σίγουροι πως δεν θα είναι μια ακόμη αποτυχημένη προσπάθεια και χάσιμο χρόνου; Τα απωθημένα μπορεί να σας κάνουν να εξιδανικεύετε ορισμένες καταστάσεις, τα γεγονότα όμως θα σας διαψεύσουν στην πορεία. Εσείς που ζείτε έναν νέο έρωτα, σκεφτείτε πολύ προσεχτικά τις μελλοντικές σας ενέργειες, για να μη διακινδυνεύσει η σχέση σας.

ΥΔΡΟΧΟΟΣ Είστε πιο αποφασισμένοι από ποτέ να πετύχετε τους στόχους σας και δεν δέχεστε κανενός τη συμβουλή, καθώς φοβάστε μην πέσει το ηθικό σας, όμως αυτό μπορεί να μη σας ωφελήσει, αν υπάρχει πιθανότητα να αποτραπεί μια δυσάρεστη εξέλιξη. Ακούστε άτομα που έχουν περισσότερη εμπειρία πάνω σε επιχειρησιακά θέματα και φιλτράρετε όλες τις πληροφορίες που θα σας δοθούν. Συνεργασίες με φίλους μπορεί να σας παρέχουν κάποια σιγουριά λόγω της αμοιβαίας εμπιστοσύνης, όμως είναι απαραίτητο να μη χαθούν οι ισορροπίες λόγω της οικειότητας μεταξύ των μελών. Σας έχει απογοητεύσει η στάση ενός μέλους της οικογένειας που μπορεί να μην ασπάζεται τις αποφάσεις που έχετε πάρει σχετικά με τη σταδιοδρομία σας, όμως αν καταφέρετε να ξεπεράσετε τον θυμό σας, ίσως τελικά να πείσετε για την ωριμότητα της σκέψης και των αποφάσεών σας. Στον τομέα γάμου/σχέσης προσπαθούν να επηρεάσουν τρίτοι τις καταστάσεις κι έχετε αρκετούς που θα πρέπει να αντιμετωπίσετε.

ΙΧΘΥΣ Οι επόμενες μέρες θα είναι πιο βατές όσον αφορά ένα οικονομικό θέμα που σας προβληματίζει και θα μπορέσετε να το επιλύσετε, ίσως όμως χρειαστεί να αναβάλετε για λίγο τα σχέδιά σας σχετικά με ένα ταξίδι ή κάποια σημαντική αγορά που έχετε στο μυαλό σας. Στον επαγγελματικό τομέα οι εξελίξεις είναι στάσιμες και αρκετοί θα αναζητήσετε εναλλακτικές λύσεις, ώστε να μη βρεθείτε σε αδιέξοδο. Ενδεχομένως να σας προτείνουν μια θέση εργασίας μακριά από την οικογένεια και αυτό είναι κάτι που θα σας προβληματίσει. Έντονη κοινωνική ζωή, εκδρομές και πολλές μετακινήσεις φέρνουν νέα πρόσωπα στη ζωή σας και είναι μια εποχή κατά την οποία είστε αρκετά δημοφιλείς στον κύκλο σας. Αν υπάρχουν θέματα εξωτερικής εμφάνισης που σας ζορίζουν, το πιο απλό που μπορείτε να κάνετε για να βρείτε τη φόρμα σας είναι να κόψετε το junk food και να υιοθετήσετε ένα υγιεινό διατροφικό πρόγραμμα σε συνδυασμό με άσκηση.

SUDOKU No 511 5 9

8

1 9 7

6 5

2

1 6

7

8 4 6 5 7

3

3

8 5

8

2

Η λύση του προηγούμενου 6 4 5 9 3 7

1 2 7 4 8 5

3 9 8 6 1 2

7 1 6 2 5 9

9 8 4 7 6 3

2 5 3 8 4 1

5 7 2 3 9 6

8 6 9 1 7 4

4 3 1 5 2 8

2 9 5 8 1 6 4 3 7 1 3 7 4 2 9 8 5 6 8 6 4 3 5 7 1 2 9

11.5.17 – lifo

37

ΕΝΤΥΠΩΣΕΙΣ Μία από τις πιο πρόσφατες μανίες μου είναι οι λογαριασμοί Instagram των διάσημων κηπουρών. Απίστευτα λουλούδια, συνθέσεις, χρώματα, μαγεμένοι κήποι στην αγγλική εξοχή. Ό,τι μπορεί ο καθένας μέχρι να κλείσουμε για καλοκαίρι. Μιχάλης Μιχαήλ

Κι άλλη απόδειξη ότι όλοι καταγόμαστε από τα μικρόβια και είμαστε η κατάληξη της εξέλιξης: η ανακάλυψη του Homo naledi, ενός άγνωστου «συγγενή» του ανθρώπου, αλλάζει όλα όσα ξέραμε για το είδος μας. Και τα σχολικά βιβλία αναφέρουν ακόμα τον Αδάμ και την Εύα (και υπάρχουν άνθρωποι που το πιστεύουν).

M. Hulot

Τα καλά: Η Εβδομάδα Ρωσικού Κινηματογράφου στον «Παύλο Ζάννα» στο Ολύμπιον. Τα «νέα ερείπια» του Αβραάμ Παυλίδη στο Πολιτιστικό Κέντρο του ΜΙΕΤ. Το βιβλίο του Jan-Werner Müller Τι είναι ο λαϊκισμός; στη στρωτή μετάφραση του Δημήτρη Αντωνίου, μία από τις πιο εύστοχες προσεγγίσεις σε ένα ταλαιπωρημένο θέμα. Τα κακά: Το 34% της Μαρίν Λεπέν. Και το μεγάλο ποσοστό αποχής σε πόλεις με ιστορία, όπως η Μασσαλία. Η αιώνια ανακύκλωση της χουλιγκάνικης βίας. Το πώς άνθρωποι με κριτικό μυαλό σιωπούν από φιλοκυβερνητισμό. Νικόλας Σεβαστάκης

Χαίρομαι εδω στο Παρίσι με τα γαλλάκια που χορεύουν ραπ, τα πίνουν στην υγειά του «Εμανιουέλ», κουνάνε σημαίες, γίνονται για ένα βράδυ οι λαμπεροί πρωταγωνιστές, τα πρόσωπα των καλών

ειδήσεων. Δεν μου αρέσει ο Μακρόν με τα ξύλινα λόγια και τη χωρίστρα στο πλάι, όπως και σε πολλούς, αλλά καμία σημασία δεν έχει όταν οι κάτοικοι αυτής της πόλης μπορούν επιτέλους να είναι χαρούμενοι και, το κυριότερο, να ελπίζουν. Το αξίζει το Παρίσι, το αξίζει αυτή η πόλη που δίδαξε στην Ευρώπη τι σημαίνει φως – και Διαφωτισμός. Τίνα Μανδηλαρά

Οι καλές εντυπώσεις, επιμόνως: Η έκθεση της Λίζης Καλλιγά με θέμα τις Σπέτσες, όλα τα έργα χαρακτηρίζονται από λεπταισθησία τόλμη, πάθος, ακρίβεια (στο Παλαιοπωλείον Μαρτίνος, στην Πινδάρου)/ Η παράσταση Σύντομες συνεντεύξεις με απαίσιους άνδρες που στήνουν τρεις έξοχες και εξαιρετικές ηθοποιοί, η Σοφία Μαρία Κικιλίντζια, η Σταυρούλα Κοντοπούλου, η Ζωή Μυλωνά (στην Κεφαλληνίας)/ Το καλώς συγκερασμένο βιβλίο της Έρσης Σωτηροπούλου με τίτλο μπορείς; (εκδ. Πατάκη)/ Η ανοξείδωτη λογοτεχνία του Ε.Χ. Γονατά (εκδ. στιγμή)/ Όλα αυτά μαζί και ταυτοχρόνως σε ένα καλειδοσκόπιο της άρνησης να ισοπεδωθούμε μες στην παράνοια και την ανοησία γύρω μας. Γιώργος-Ίκαρος Μπαμπασάκης

Ο τελικός του Κυπέλλου Ποδοσφαίρου ανάμεσα στην ΑΕΚ και τον ΠΑΟΚ απέδειξε για άλλη μια φορά την κυρίαρχη εικόνα που έχει η χώρα μας ως αποτυχημένο κράτος. Μια αφύλακτη πεζογέφυρα, τραμπούκοι να προχωρούν σε άγρια επεισόδια, αμφισβητούμενα γκολ, το χτίσιμο μιας «νέας παράγκας», με το κόστος των ζημιών να αγγίζει τα 300.000 ευρώ. Κατά τα άλλα, την επόμενη μέρα τρέξαμε όλοι να πανηγυρίσουμε τη νίκη του νέου Γάλλου Προέδρου, του Μακρόν, και να διατυμπανίσουμε την υπεράσπιση της ευρωπαϊκής ιδέας αλλά και της δημοκρατίας. Ποια από τις δύο εικόνες εκφράζει

καλύτερα το θυμικό του Έλληνα; Νομίζω η δεύτερη, μέχρι αποδείξεως του αντιθέτου… Γιάννης Πανταζόπουλος

... Αν ο ερωτικός οίστρος είναι ικανός να μετατρέπει κατεξοχήν βραδυκίνητα και φοβιτσιάρικα ερπετά σαν τις χελώνες σε αφηνιασμένους δρομείς, γύρευε πώς γλεντάει τους ανθρώπους! (Με αφορμή μια βόλτα μέρα Μαγιού εκεί ψηλά στον Υμηττό.) Θοδωρής Αντωνόπουλος

Αυτό που στην Ελλάδα μεγάλες εταιρείες κάθε είδους παραδίδουν τα προϊόντα που έχεις αγοράσει από εκείνες ΜΟΝΟ καθημερινές και μάλιστα ΜΟΝΟ πρωινές ώρες είναι τουλάχιστον εκνευριστικό. Προφανώς θεωρούν ότι κανείς δεν δουλεύει σε αυτήν τη χώρα και μπορεί να βρίσκεται σπίτι του ανά πάσα στιγμή. Σίγουρα, πάντως, αυτό δεν λέγεται εξυπηρέτηση πελατών. Νινέτα Γιακιντζή

Αυτή την έλλειψη διάθεσης για ψάξιμο από ορισμένους και την άρνηση γενικά ότι κάποια πράγματα καταγράφονται με κάποιον τρόπο δεν μπορώ να την καταλάβω. Τρανό παράδειγμα μια διάλεξη το Σάββατο για την queer χορευτική κουλτούρα και πώς αυτή εξελίχθηκε ανά τις δεκαετίες. Θυμήθηκα, λοιπόν, καθυστερημένα δυστυχώς –αντί να κάτσω να κάνω διάλεξη κι εγώ από τη θέση του ακροατή, όπως είναι της μόδας τελευταία, και να πω το μακρύ μου και το κοντό μου– ότι είχαμε κάνει μεγάλο ρεπορτάζ στη LiFO, από το οποίο έβγαινε υλικό για σκέψη και περαιτέρω έρευνα. Αλλά, εντάξει, οι άλλοι πάντα ξέρουν καλύτερα και βγάζουν αυθαίρετα συμπεράσματα που δεν έχουν καμία σχέση με την πραγματικότητα. Μαρία Παππά

Οι πρώτες αντιδράσεις για τον θάνατο της Μαίρης Τσώνη ήταν στην πλειονότητά τους «γλυκά» αντίο, συνοδεία συνήθως κάποιου τραγουδιού από την πορεία της με τους Mary and The Boy. Υπήρξαν όμως και μερικές εξοργιστικές αναρτήσεις, όπως αυτές που ανέφεραν σε τι κατάσταση την είχαν συναντήσει πρόσφατα στα Εξάρχεια ή εκείνες που άφηναν υπόνοιες για τις αρρώστιες με τις οποίες πάλευε. Αλλά και αντιδράσεις κόσμου που, είτε γνώριζε είτε αγνοούσε την ύπαρξη της Μαίρης (και την έμαθε μόλις τώρα ως «πρωταγωνίστρια του Κυνόδοντα»), ζητούσε εναγωνίως να μάθει «από τι πέθανε ένα τόσο νέο κορίτσι». Η ηδονιστική σχεδόν ενασχόληση με πρόωρους θανάτους, ειδικά γνωστών προσώπων, δεν είναι κάτι νέο, την εποχή των social media όμως αρχίζει να μοιάζει με κανιβαλισμό. Μόνο σιωπή για τη Μαίρη, τίποτε άλλο. Φιλίππα Δημητριάδη

Μου άρεσε αυτό που έγραψε η Sugahspank στο Facebook της για τον θάνατο της Μαίρης Τσώνη: «Αυτή η κοπέλα είχε πάντα μια τραγικότητα για εμάς που δεν τη γνωρίζαμε, γιατί ήταν αλλόκοτο πώς χωρούσε τόση θλίψη σε ένα τόσο όμορφο και ταλαντούχο πλάσμα. Μαιρούλα, πάντα σε θαύμαζα πολύ για το πυκνό σου έργο και να ξέρεις όλες λίγο σε ζηλεύαμε για τη ροκενρολιά σου, το καλλιτεχνικό ήθος, τον σεξουαλισμό και την ψυχάρα που έβγαζες σε ό,τι έκανες. Για κάτι τέτοιους κορίτσαρους σαν κι εσένα η γη γυρίζει, και πού και πού σταματά». Άρης Δημοκίδης

Ξαναείδα μετά από χρόνια τον Κυνόδοντα του Γιώργου Λάνθιμου με αφορμή το θλιβερό περιστατικό του αιφνίδιου θανάτου

της Μαίρης Τσώνη. Αυτό το ταλαντούχο κορίτσι συμμετείχε σε κάτι αληθινά σπουδαίο που επηρέασε καθοριστικά και συνολικά τη σύγχρονη καλλιτεχνική κίνηση στην Ελλάδα. Αλλά αυτά είναι γνωστά. Κρίμα, πάντως, πολύ κρίμα! Αλέξανδρος Διακοσάββας

«Βλέπουμε κάποιες εικόνες που μας συγκινούν και τις πρώτες φορές που τις κοιτάμε προσπαθούμε να καταλάβουμε τι μπορεί να συμβαίνει, αλλά υπάρχουν τόσο πολλές που μας βομβαρδίζουν καθημερινά. Ένα νεκρό αγόρι, παιδί μεταναστών, το οποίο ξεβράζει η θάλασσα στην ακτή πρέπει να ανταγωνιστεί την εικόνα της Lady Gaga ή το λανσάρισμα του νέου iΡhone και δεν σκεφτόμαστε ότι αυτό το παιδί της φωτογραφίας από κάπου έφυγε, κάτι έχει χάσει καθ’ οδόν, κάποιους έχει αφήσει πίσω του. Δεν αναρωτιόμαστε πλέον τι κάνουν στην καθημερινότητά τους αυτοί οι άνθρωποι, πού στηρίζονται για να αντιμετωπίσουν τα τραύματα που κουβαλάνε, ποιος είναι αυτός ο ιερός τόπος που αναζητούν». Σε μια εβδομάδα με θανάτους, εγκλήματα και πολύ κυνισμό, τα λόγια του Brett Bailey, του καλλιτέχνη που παρουσιάζει το έργο «Sanctuary» αυτές τις μέρες στον Πειραιά, ερμηνεύουν με έναν τρόπο την κατάσταση. Γεωργία Παπαστάμου

Το διαπιστώνω κάθε, μα κάθε φορά που πηγαίνω στο αεροδρόμιο: είναι το μόνο μέρος στο Λεκανοπέδιο, για να μην πω σε όλη τη χώρα, όπου ισχύουν οι διαβάσεις πεζών. Είναι κάτι σαν την τάξη και την καθαριότητα που υπάρχει στους σταθμούς του μετρό. Μόνο εκεί όμως. Μερόπη Κοκκίνη

Βρέθηκα στην πρεμιέρα της Οπερέττας στο Εθνικό Θέατρο, σε σκηνοθεσία του Νίκου Καραθάνου. Μία ακόμα εντυπωσιακή και καλοδουλεμένη δουλειά του εξαιρετικού ηθοποιού και σκηνοθέτη. Μέσα σε λιγότερο από 24 ώρες όλοι όσοι είχαν φύγει συνεπαρμένοι ήταν ήξεις αφήξεις! Μου έκανε μεγάλη εντύπωση η μετάλλαξη αυτή. Χρήστος Παρίδης

Πριν από χρόνια, όταν έδωσα εξετάσεις στο ΕΚΕΜΕΛ (Ευρωπαϊκό Κέντρο Μετάφρασης Λογοτεχνία και Επιστήμες του Ανθρώπου), είχα το δικαίωμα να χρησιμοποιήσω ένα από τα λεξικά που είχαν θέσει στη διάθεση όλων οι εξεταστές, που σημειωτέον ήταν σχεδόν όλοι εγνωσμένης αξίας μεταφραστές. Οι ίδιοι εξήγησαν, απαντώντας σε απορία υποψήφιου σπουδαστή πώς είναι δυνατόν να επιτρέπονται λεξικά σε εξετάσεις μετάφρασης, ότι αυτό που τους ενδιέφερε κυρίως ήταν να διαπιστώσουν την ικανότητά μας να χειριζόμαστε σωστά τα ελληνικά και συνεπώς να συντάσσουμε ένα κείμενο που να «στέκει» – εξάλλου, όσο καλά και αν γνωρίζει κάποιος μια γλώσσα, δεν γίνεται να ξέρει τα πάντα. Δηλαδή, προέκριναν την ουσία του πράγματος. Πρόσφατα έμαθα ότι σε αντίστοιχες εξετάσεις ξενόγλωσσου τμήματος ελληνικού πανεπιστημίου απαγορεύεται η χρήση λεξικού. Δηλαδή αυτό που μάλλον ενδιαφέρει περισσότερο τη συγκεκριμένη σχολή είναι να ελέγξει ποιος υποψήφιος είναι καλύτερος στην απομνημόνευση, στον τύπο, τελικά. Πόσο περισσότερα φυτά θα βγάλει αυτό το εκπαιδευτικό σύστημα; Μαρία Δρουκοπούλου

ΑΠΌ ΌΣΑ ΖΉΣΑΜΕ ΤΗΝ ΠΡΟΗΓΟΎΜΕΝΗ ΕΒΔΟΜΆΔΑ 38 lifo – 11.5.17

11.5.17 – lifo

39