Τεύχος 522

08062017

ΓΚΊΚΑΣ— CRAXTON— LEIGH FERMOR

ΜΙΑ ΕΚΘΕΣΗ ME ΤH ΖΩH, ΤΟ ΕΡΓΟ ΚΑΙ ΤΗ ΣΧΕΣΗ ΤΡΙΩΝ ΔΗΜΙΟΥΡΓΩΝ ΠΟΥ ΕΖΗΣΑΝ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΜΙΑΣ ΑΛΛΗΣ ΕΠΟΧΗΣ

WE ARE ALL THE SAME INSIDE

ολα για την αθηνα! free press δωρεαν οδηγοσ τησ πολησ κυκλοφορει καθε πεμπτη

4 lifo – 8.6.17

Oι αντιδράσεις που δημιούργησαν τα άρθρα και τα posts μας την περασμένη εβδομάδα. ☛ Για 7 κηδείες που μετατράπηκαν σε λαϊκό προσκύνημα τα τελευταία τριάντα χρόνια έγραψε ο Γιάννης Πανταζόπουλος με αφορμή την κηδεία του Κωνσταντίνου Μητσοτάκη. Η A.Μ.Σ. πρόσθεσε: «Και η σορός του Γρηγόρη Μπιθικώτση είχε τεθεί σε λαϊκό προσκύνημα στο παρεκκλήσιο του Αγίου Ελευθερίου στη Μητρόπολη Αθηνών και, αν θυμάμαι καλά, και του Νίκου Κούρκουλου. Στον αντίποδα βρίσκεται η κηδεία του Κωνσταντίνου Καραμανλή. Έγινε μόνο εξόδιος ακολουθία στη Μητρόπολη Αθηνών και έπειτα μεταφέρθηκε με νεκροφόρα, για να ταφεί, στο Ίδρυμα Καραμανλή. Δεν ήθελε ούτε τιμές αρχηγού κράτους, ούτε κιλλίβαντα, ούτε μεγαλοπρεπείς πομπές στο κέντρο της Αθήνας. Το ήθος, η σοβαρότητα και η αξιοπρέπεια που τον διέκριναν εν ζωή τον χαρακτήρισαν και στον θάνατό του, εν αντιθέσει με πολλούς άλλους. Δείτε τα σχετικά βίντεο στο YouTube». «Αυτό με τα κλειστά μαγαζιά και θέατρα στο Μπρόντγουεϊ την ώρα της κηδείας της Μερκούρη μήπως ήταν, τελικά, δημοσιογραφική μελοδραματική μπαρούφα;» αναρωτήθηκε η alepouda. «Η Νέα Υόρκη είναι 7 ώρες πίσω, αν κρίνω από τη σκιά στη φωτογραφία η κηδεία έγινε γύρω στις 16:00. Ποια μαγαζιά και κυρίως ποια θέατρα είναι ανοιχτά στις 9-10 το πρωί στο Μπρόντγουεϊ;» Τέλος, για το γεγονός ότι υπάρχει κόσμος που κλαίει για διασημότητες που δεν γνώρισε ποτέ προσωπικά έγραψε ο/η diladi?: «Ο κόσμος έχει μεγάλη ανάγκη από είδωλα τελικά! Όλο αυτό είναι υπερβολικό νομίζω. Δηλαδή, έναν δικό τους άνθρωπο πώς θα τον κλάψουν;». ☛ «Ο Κώστας, ο Μήτσος, ο Τάκης και το κακό συναπάντημα» λεγόταν το άρθρο του Δημήτρη Πολιτάκη, κι αυτό με αφορμή τον θάνατο του Μητσοτάκη. «Η κριτική σας είναι πέρα για πέρα άδικη» διαμαρτυρήθηκε ο Jonathan R. Mayers. «Ειδικά η σύγκριση που κάνετε με τον Ανδρέα Παπανδρέου. Από το 1980 μέχρι και το 2005 (προεξάρχοντος του Ανδρέα κυρίως) κυβέρνησε το ΠΑΣΟΚ, αφήνοντας τον ελάχιστο χρόνο των 3,5 ετών στον προσφάτως εκλιπόντα. Στον Ανδρέα δόθηκαν με το παραπάνω ευκαιρίες να εφαρμόσει πολιτικές, να τις αλλάξει στην πορεία, να τις ξαναλλάξει έπειτα. Τα πενιχρά αποτελέσματα της διακυβέρνησής του τα ζούμε, δυστυχώς, και θα τα ζούμε για δεκαετίες ακόμη. Από την άλλη, ο Επίτιμος με το ζόρι (με 47%) κυβέρνησε με 150 και μισό βουλευτές, έχοντας απέναντί του σε όλους τους θεσμούς τους εκατοντάδες χιλιάδες δημόσιους του βαθέος ΠΑΣΟΚ. Και πάλι καλά που ξεκίνησε ένα έργο, του οποίου την αξία μας πήρε 30 χρόνια να καταλάβουμε και το οποίο ακόμη να ολοκληρωθεί μετά από ανηλεές μαστίγωμα από θεσμούς και τρόικες. Η κριτική σας είναι περισσότερο κουτσομπολίστικη και λιγότερο πολιτική. Κι αυτά για έναν άνδρα που μπορεί να μην ήταν πρωθυπουργός όσα χρόνια ήταν ο Ανδρέας, αλλά η πραγματική του συνεισφορά του στην πολιτεία από οποιοδήποτε μετερίζι ήταν αδιαμφισβήτητη. Από 70 χρόνια πολιτικής καριέρας, έπρεπε να κλείσετε (έστω και περιπαικτικά) με τον Σαρτζετάκη; Η άποψή μου είναι ότι αν είχαμε λιγότερο Παπανδρέου και περισσότερο Μητσοτάκη η Ελλάδα θα ήταν σε πολύ καλύτερη μοίρα». ☛ Τι είναι το nudge; Kαι γιατί, υποτίθεται, μας βοηθάει να παίρνουμε καλύτερες αποφάσεις στη ζωή; Ο Δημήτρης Κυριαζής μίλησε με τον ιδρυτή του Nudge Unit Greece, Χρόνη Λάλα, και ο Spyroumel σχολίασε: «Είχα ανάγκη να διαβάσω τη λέξη “ηθική” και την άμεση σύνδεσή της με το nudge. Στις επιλογές/κατανάλωση/εμπορευματοποίηση/προώθηση/πώληση/κερδοφορία κ.λπ. δεν τη διάβασα πουθενά». Απάντηση πήρε απ’ τον ίδιο τον κ. Λάλα: «Καλησπέρα, ευχαριστώ για τον χρόνο που διέθεσες για να διαβάσεις τη συνέντευξη αλλά και για το πολύ εύστοχο σχόλιό σου! Όντως, η ηθική στο nudging είναι ένα αμφιλεγόμενο θέμα, με ανοιχτή τη συζήτηση ακόμα και σήμερα. Θα τόνιζα δύο σημεία πάνω σε αυτό: 1) μέσω του nudge μία ή περισσότερες από τις επιλογές γίνονται πιο ελκυστικές στον πολίτη, όμως αυτό δεν σημαίνει πως δεν έχει την ελευθερία να επιλέξει με τη δική του κρίση σε κάθε περίπτωση, 2) τα nudges χρησιμοποιούνται κατά βάση για να ωθήσουν κοινωνικές συμπεριφορές προς το κοινό καλό. Δηλαδή, για να φτάσουμε σε ένα επίπεδο ευημερίας κοινωνικά, άρα και για να οδηγηθούμε σε μια win-win κατάσταση για πολίτες και Αρχές. Αυτό μας οδηγεί, βέβαια, στο πιο αμφιλεγόμενο θέμα, το οποίο αφορά ποια/ποιος πρέπει να έχει τη δικαιοδοσία να αποφασίσει ποια είναι η σωστή συμπεριφορά για τον τόπο και κατά πόσο κρύβονται συμφέροντα πίσω από τις πράξεις της/του. Θα χαιρόμουν να συζητήσουμε περισσότερα πάνω σε αυτό το θέμα. Μέχρι τότε, πολύ ενδιαφέρον είναι το paper με τίτλο “Nudge and the manipulation of choice”, το οποίο μπορώ να σ’ το στείλω. Ευχαριστούμε για το feedback που θα μας επιτρέψει περαιτέρω έρευνα, case studies και αρθρογραφία!».

feedback521

ΓΙΑΤΊ ΚΛΑΊΜΕ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΔΙΆΣΗΜΟΥΣ;

α π ό τ ον α ρη δ η μ οκ ιδ η

POSTS ΓΡAΜΜΑΤΑ E-MAILS

ΑΝΑΖΗΤΟYΜΕ Πωλητές/τριες Καινοτόμου Προϊόντος

*Στείλτε μας Feedback: feedback@lifo.gr

Αν θέλεις να γίνεις μέρος ενός συναρπαστικού ταξιδιού, μιας μοναδικής αποστολής και μιας ξεχωριστής ομάδας, τότε κοιτάς στο σωστό σημείο.

Ψ

άχνουμε για δυναμικές προσωπικότητες που θέλουν να αναπτύσσονται, να σκέφτονται, να ονειρεύονται και να δημιουργούν με πάθος. Θέλεις να γίνεις κι εσύ μέλος αυτής της ομάδας που αναπτύσσεται δυναμικά σε όλη την Ελλάδα; Στείλε το βιογραφικό σου! Γίνε κομμάτι μιας καινοτόμου ομάδας and feel the heat!

Η ΘEΣΗ: • Ενημέρωση δυνητικών πελατών, επίδειξη και πώληση του νέου προϊόντος • Ανάπτυξη και αξιοποίηση δικτύου επαφών με σκοπό την αύξηση των πωλήσεων • Προτάσεις βελτιστοποίησης ενεργειών προώθησης

Ο ΥΠΟΨHΦΙΟΣ: • Επιθυμητή η προϋπηρεσία σε ρόλο πωλήσεων ή εξυπηρέτησης πελατών • Δυναμική και ευχάριστη προσωπικότητα • Άριστες επικοινωνιακές δεξιότητες και κατανόηση των καταναλωτών • Ομαδικό πνεύμα και πάθος για την επίτευξη των αποτελεσμάτων • Ακεραιότητα και υπευθυνότητα • Δίπλωμα οδήγησης ΠΑΡΟΧEΣ ΕΤΑΙΡΕIΑΣ • Ανταγωνιστικό πακέτο αποδοχών που περιλαμβάνει σταθερό μηνιαίο μισθό, εταιρικό αυτοκίνητο, καύσιμα και εταιρικό τηλέφωνο • Εκπαίδευση, συνεχής ενημέρωση και παροχή εργαλείων για αποτελεσματική απόδοση Ενδιαφέρεσαι να ενταχθείς στην ομάδα μας; Στείλε το βιογραφικό σου Για Αθήνα και Πάτρα: Maroussi-info@Adecco.com Για Βόρεια Ελλάδα: Salonica-info@Adecco.com

free press Eβδομαδιαίος οδηγός της Αθήνας. Κυκλοφορεί κάθε Πέμπτη.

8.6.17 – lifo

5

6 lifo – 8.6.17

8.6.17 – lifo

7

Index 522

www.lifo.gr ΔΥΟ ΔΕΚΑ ΕΚΔΟΤΙΚΗ Α.Ε. ΒOΥΛΗΣ 22 105 63 ΑΘΗΝΑ T 210 3254 290 F 210 3249 785 info@lifo.gr

εκδότης Στάθης Τσαγκαρουσιάνος γενικοσ διευθυντής Μιχάλης Μιχαήλ διευθυντής εκδοσησ M. Hulot εμπορική διεύθυνση Δήμητρα Πασομένου υπεύθυνος ψηφιακής ανάπτυξης Νίκος Ζαφείρης art director Χρήστος Τζοβάρας συμβουλοσ σχεδιασμου Γιάννης Καρλόπουλος –––––– αρχισυντακτeσ lifo.gr Άρης Δημοκίδης Θανάσης Χαραμής προγραμματισμός lifo.gr Αγγελική Βαξάλη Σπύρος Γκατζούνας Άγγελος Παπαστεργίου

ΓΚΊΚΑΣ— CRAXTON— LEIGH FERMOR σελiδα 26

––––––

ΜΙΑ ΕΚΘΕΣΗ ME ΤH ΖΩH, ΤΟ ΕΡΓΟ ΚΑΙ ΤΗ ΣΧΕΣΗ ΤΡΙΩΝ ΔΗΜΙΟΥΡΓΩΝ ΠΟΥ ΕΖΗΣΑΝ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΜΙΑΣ ΑΛΛΗΣ ΕΠΟΧΗΣ

συντακτική ομάδα Columnists: Νικόλας Σεβαστάκης Θοδωρής Αντωνόπουλος Ναταλί Χατζηαντωνίου Δημήτρης Πολιτάκης Δημήτρης Κυριαζής Βιβλίο: Τίνα Μανδηλαρά Γιώργος-Ίκαρος Μπαμπασάκης Κινηματογράφος: Θοδωρής Κουτσογιαννόπουλος Τάσος Μελεμενίδης Θέατρο: Λουίζα Αρκουμανέα Γεύση: Νίκη Μηταρέα StarFax: Μαριβίκυ Καλλέργη

φωτογραφία εξωφύλλου

ΧΆΣΑΜΕ ΤΑ ΑΣΤΈΡΙΑ.STOP.

Νίκος ΧατζηκυριάκοςΓκίκας «Το δέντρο», 1950 Λάδι σε καμβά Ιδιωτική συλλογή, Αθήνα

σελiδα 40

ΟΝΕΙΡΑ ΣΤΟ PRIMAVERA SOUND σελiδα 24

ΑΦΙΕΡΩΜΑ

ATHENS BRUNCH TIME

σελiδεσ

8 lifo – 8.6.17

44—49

ΓΙΆΝΝΗΣ ΜΑΚΡΙΔΆΚΗΣ Ο ΣΑΜΟΥΡΆΙ ΤΗΣ ΜΕΘΟΡΊΟΥ σελiδα 20

ΑΘΗΝΑΊΟΣ ΤΗΣ ΕΒΔΟΜΆΔΑΣ

ΣΩΤΗΡΗΣ ΤΡΕΧΑΣ Εικαστικός. Γεννήθηκε στον Βύρωνα, ζει στο Γαλάτσι.

σελiδα

38

Σύνταξη: Αλέξανδρος Διακοσάββας Μερόπη Κοκκίνη Βασίλης Καψάσκης Νινέττα Γιακιντζή Φιλιώ Ράγκου Χριστίνα Γαλανοπούλου Πάνος Μιχαήλ Φιλίππα Δημητριάδη Γιάννης Πανταζόπουλος Χρήστος Παρίδης Μαρία Παππά Λένα Φουτσιτζή Θεόφιλος Δουμάνης φωτογράφοι Σπύρος Στάβερης Πάρις Ταβιτιάν Freddie F. assistant art director Rinétta Κοσκινίδου διόρθωση κειμένων Μαρία Δρουκοπούλου γραμματεία σύνταξης Βιβίκα Ανδριανάτου –––––– senior direct market manager Κώστας Μαντάς ρroject μanagerdirect market Αριέττα Μελισσινού direct market managers Γιώργος Λυκουργιώτης Ισιδώρα Γενούζου υποδοχή διαφήμισης Ξένια Στασινοπούλου συντονισμοσ διαφήμισης Μάγδα Τζακώστα οικονομική διεύθυνση Δημήτρης Τασιόπουλος λογιστήριο Βασίλης Κοτρωνάκης Άλκηστις Γκούμα εξωτερικες εργασιες Άκης Ιωάννου κωδικος εντυπου 7639

#DOWHATYOUCANT #GALAXYS8

O

ταν η επιθυμία να πραγματοποιήσεις τα όνειρά σου γίνεται ισχυρή πρόκληση, ο στόχος δεν μοιάζει πλέον άπιαστος και η προσπάθεια αποκτά νόημα. Καθημερινά γύρω μας βρίσκουμε αμέτρητους ήρωες κάθε ηλικίας που δίνουν τη δική τους μάχη στη ζωή, που ξεπερνούν τις δυνατότητές τους, προσφέροντας ελπίδα και κίνητρο σε όλους εμάς που αντίστοιχα προσπαθούμε να φτάσουμε τους δικούς μας στόχους. Η Samsung εμπνέεται από όσους κατάφεραν το αδύνατο και σου δίνει το κίνητρο να αποκτήσεις το ολοκαίνουριο Galaxy S8! Το κίνητρο της πρόθεσης, η δύναμη της θέλησης Στη ζωή συναντάμε ανθρώπους που καθοδηγούνται από την πρόθεση και χάρη στη ισχυρή θέληση που δεν επιτρέπει σε τίποτα να παρεμποδίσει την εσωτερική επιθυμία τους πετυχαίνουν τον στόχο τους με υπομονή, επιμονή και αποφασιστική σταθερότητα. Παράλληλα, χάρη στη θέληση και στην ψυχική τους ενέργεια, κάτι το οποίο επίσης όλοι μας διαθέτουμε, βάζουν στόχους και αποφασίζουν να τους πραγματοποιήσουν. Η θέληση αποτελεί ένα χαρακτηριστικό που αναπτύσσεται και καλλιεργείται. Δεν υπάρχουν άνθρωποι που γεννήθηκαν με μεγάλη

θέληση και άλλοι που γεννήθηκαν με ελάχιστη. Υπάρχουν όμως εκείνοι οι άνθρωποι που είναι πρόθυμοι να αλλάξουν τη ζωή τους, να διαλέξουν ακόμα ίσως και τον πιο δύσκολο δρόμο για να πετύχουν, και εκείνοι οι οποίοι συμβιβάζονται με αυτά που έχουν και δεν χάνουν την ασφάλεια του εύκολου δρόμου. Σύμφωνα με έρευνες, η σχέση που υπάρχει ανάμεσα στη θέληση και στη θετική έκβαση της ζωής ενός ατόμου είναι άρρηκτη. Η θέληση αποτελεί τη δύναμη εκείνη που μας κρατά εστιασμένους στους στόχους μας κάθε φορά που κάτι πάει να μας απομακρύνει από αυτούς. Αποτελεί εκείνο το μοναδικό χαρακτηριστικό που μας βοηθά να μην το βάζουμε κάτω στα εμπόδια και τις δυσκολίες που θα εμφανιστούν στον δρόμο μας. «Οι πιο ένδοξες στιγμές της ζωής μας δεν είναι οι λεγόμενες μέρες επιτυχίας αλλά περισσότερο οι μέρες εκείνες που μετά από απόρριψη και απελπισία, αισθάνεσαι να μεγαλώνει μέσα σου η θέληση για ζωή και η υπόσχεση για μελλοντικά επιτεύγματα» έλεγε ο Γκιστάβ Φλομπέρ. «Κάνε το αδύνατο δυνατό» #DoWhatYouCant είναι το μήνυμα-κίνητρο του νέου #GalaxyS8 που έρχεται από τον τομέα της τεχνολογίας για να μας εμπνεύσει και να μας παροτρύνει, δείχνοντάς μας πως όλα μπορούν να συμβούν όταν προσπαθούμε.

Διάλεξε την ιστορία που θα σε εμπνεύσει Τις επόμενες ημέρες, μέσα από τo lifo. gr (http://www.lifo.gr/articles/choice/ 146015), οκτώ προσωπικότητες έρχονται να μας αποκαλύψουν πώς κατάφεραν να φτάσουν τους στόχους τους, ξεπερνώντας τα όριά τους και απελευθερώνοντας τις δυνατότητές τους. Οκτώ ιστορίες έμπνευσης, όπου η πρόθεση, η θέληση και η προσπάθεια για το ακατόρθωτο θα γίνουν αφορμή για να να θαυμάσεις τη δύναμη που βγήκε από μέσα τους, να συγκινηθείς, να εμπνευστείς! Δεν έχεις παρά να επιλέξεις εκείνη που σε μάγεψε, εκείνη που θα λειτουργήσει σαν κίνητρο για να φθάσεις το δικό σου... «ακατόρθωτο». Πάρε μέρος στο διαγωνισμό που θα ξεκινήσει στις 10 Ιουλίου, διάλεξε την πιο συγκλονιστική ιστορία επιτυχίας για σένα, σχολιάζοντας με δυο λόγια τον λόγο που την επέλεξες, και μπες αυτόματα στην κλήρωση για το νέο Samsung Galaxy S8! Από την άλλη, η Samsung τιμώντας την πρωτοπορία, τη δημιουργικότητα και την αφοσίωση στα όνειρα, θα επιβραβεύσει το success story που θα συγκεντρώσει τη μεγαλύτερη προτίμηση στο πρόσωπο που πέτυχε το ακατόρθωτο!

Stay tuned στο www.lifo.gr

ΞΕΠΈΡΑΣΕ ΤΑ ΌΡΙΑ ΚΑΙ ΚΆΝΕ ΤΟ ΑΔΎΝΑΤΟ ΔΥΝΑΤΌ

8.6.17 – lifo

9

iLoveAthens 10 lifo – 8.6.17

ΕΙΚΑΣΤΙΚΑ

h eθνική τράπεζα τιμά τη σύγχρονη ελληνική τέχνη Παλαιό Χρηματιστήριο Με την ευκαιρία του εορτασµού των 175 χρόνων από την ίδρυσή της, η Εθνική Τράπεζα, με στόχο τον εμπλουτισμό της συλλογής της αλλά και την ενθάρρυνση και στήριξη νέων καλλιτεχνών, προκήρυξε διαγωνισµό για τη δηµιουργία εικαστικών έργων. Από 900 συμμετοχές η κριτική επιτροπή επέλεξε 15 έργα συµµετεχόντων, στην αγορά των οποίων προχώρησε η τράπεζα. Όπως είπε ο Διευθύνων Σύμβουλος της Εθνικής Τράπεζας κ. Λεωνίδας Φραγκιαδάκης στην τελετή των εγκαινίων, «η Εθνική στεκόταν πάντοτε στο πλευρό των νέων καλλιτεχνών». Το κοινό θα έχει την ευκαιρία να δει τα έργα αυτά στην έκθεση που έχει ξεκινήσει ήδη στο Παλαιό Χρηματιστήριο. Οι καλλιτέχνες που συμμετέχουν είναι οι εξής: Έµι Αβόρα, Λουκία Αλαβάνου, Αλέξανδρος Βασµουλάκης, Μυρτώ Βρατσάνου, Ειρήνη Ευσταθίου, Λητώ Κάττου, Γεωργία Κοτρέτσος, Χρυσάνθη Κουµιανάκη, Ράνια (Ουρανία) Μπέλλου, Πέτρος Μώρης, Λυσίµαχος Πολυχρονίδης, Θοδωρής Προδροµίδης, Έφη Σπύρου, Στεφανία Ανδριανή Στρούζα, Ίρις Τουλιάτου.

Παλαιό Χρηματιστήριο, Πεσματζόγλου 1 & Σοφοκλέους 10 Η έκθεση θα διαρκέσει έως τις 30 Ιουνίου και η είσοδος για το κοινό είναι ελεύθερη.

8.6.17 – lifo

11

12 lifo – 8.6.17

aπο τον γιάννη πανταζόπουλο

TheBuzz

ΜΑΘΗΤΙΚΑ «ΜΑΡΓΑΡΙΤΑΡΙΑ» ΠΟΥ ΕΓΡΑΨΑΝ ΙΣΤΟΡΙΑ

επιμελεια: the lifo team

TalkoftheTown 8–14 ΙΟΥΝΙΟΥ 2017

Aπό την εποχή που ο Απόστολος Γκλέτσος χαρακτηριζόταν «ήρωας της Εθνικής Αντίστασης», τα SS και η ΓΣΕΕ ήταν «αντιστασιακές οργανώσεις» και το New Deal ήταν «αυτός που εφηύρε το αυτοκίνητο» μέχρι σήμερα, οι μαθητές «κεντούν» με όσα γράφουν και λένε.

Ο Ιούνιος ήταν πάντα μήνας εξετάσεων και διαγωνισμάτων, αν και το ενδιαφέρον μονοπωλούν οι πανελλήνιες εξετάσεις. Ποιος δεν θυμάται το άγχος της προηγούμενης νύχτας, της λευκής κόλλας και της αναμονής των θεμάτων; Πολλές ώρες διαβάσματος, άγχος για τις απαντήσεις και αγωνία για την επιτυχία. «Μπήκαν τα sos», «τα θέματα ήταν βατά και για καλά διαβασμένους», «αν είχες διαβάσει, έγραφες», είναι μερικές μόνο από τις ατάκες που συνοδεύουν διαχρονικά τις εξετάσεις των μαθητών στα γυμνάσια και στα λύκεια όλης της Ελλάδας. Βέβαια, δεν ήταν λίγες οι φορές που τα «μαργαριτάρια» και οι «δηλώσεις μαθητών» έγιναν viral και παρέμειναν ιστορικές, από την εποχή που ο Απόστολος Γκλέτσος χαρακτηριζόταν «ήρωας της Εθνικής Αντίστασης», τα SS και η ΓΣΕΕ ήταν «αντιστασιακές οργανώσεις» και το New Deal ήταν «αυτός που εφηύρε το αυτοκίνητο» μέχρι σήμερα, οι μαθητές «κεντούν» με όσα γράφουν και λένε. Για λόγους χιουμοριστικούς και όχι χλευασμού, ας θυμηθούμε μερικά από τα «μαργαριτάρια» και τις τηλεοπτικές δηλώσεις που έχουν γράψει τη δική τους ιστορία και κυκλοφορούν ευρέως στο Διαδίκτυο:

ΜΑΡΓΑΡΙΤΑΡΙΑ ❣ «Ατρόμητος ο Έλλην στρατάρχης κοίταξε κατάματα τον εισβολέα και με τα λίγα περσικά που ήξερε του είπε: “Μολών Λαβέ”», μαθητής σε σχολείο της Αθήνας.

❣ «Ο Ε. Λύτης και ο Σ. Εφέρης είναι και οι δύο Έλληνες ποιητές κατηγορίας νόμπελ», μαθητής σε σχολείο του Αργοστολίου.

❣ «Η κυριότερη αιτία της εξάτμισης του νερού είναι η φωτιά κάτω από το κατσαρολάκι», μαθητής σε σχολείο της Θεσσαλονίκης.

❣ «Η μεγαλύτερη αντιστασιακή οργάνωση ήταν η ΕΣ-ΕΣ», μαθητής σε σχολείο της Αθήνας.

❣ «Και οι Ρώσοι ανέδειξαν μεγάλους ποιητές, όπως ο Πούσκας, ο Λένιν, ο Τρότσκι και ο Ιβάν ο Τρομακτικός. Από την ποίηση αυτή σώζεται σήμερα η Σιβηρία με την Παγωμένη Λίμνη των Κύκλων που ο Τσακ Κόφσκι την έκανε παλέτα», μαθητής

σε σχολείο της Κορίνθου.

❣ «Ο κύκλος δεν έχει ούτε αρχή ούτε τέλος, εκτός αν σταματήσεις τον διαβήτη», μαθητής σε σχολείο της Καρδίτσας.

❣ «Όταν ο Οδυσσέας γύρισε πίσω στην Ιθάκη, βρήκε τους είκοσι ανεμιστήρες και την Πηνελόπη να τους δουλεύει στο φουλ», μαθητής σε σχολείο στη Θήβα.

❣ «Ο κύκλος είναι μια στρογγυλή γραμμή, χωρίς συνδέσεις, ενωμένη με τέτοιο τρόπο, που δεν μπορείς να καταλάβεις πού αρχίζει και πού τελειώνει», μαθητής σε σχολείο του Ηρακλείου.

❣ «Ο βασιλιάς του Βυζαντίου Ηρακλής νίκησε τους Πέρσες και τους καταπλάκωσε με τα βέλη που τα είχε βουτήξει με προσοχή στο δηλητήριο», μαθητής σε σχολείο του Μοσχάτου.

❣ «Τρεις κύκλοι, εφαπτόμενοι ο ένας με τον άλλον, δημιουργούν

τρίκυκλο», μαθητής σε σχολείο της Τρίπολης.

❣ «Το εκτάριον βρίσκεται ακριβώς μεταξύ πενταρίου και επταρίου», μαθητής σε σχολείο του Κιλκίς.

❣ «Η επετηρίδα είναι αυτό που βγάζουμε στα μαλλιά μας άμα δεν λουζόμαστε συχνά», μαθητής σε σχολείο της Πάτρας.

ΔΗΛΩΣΕΙΣ ΠΟΥ ΕΓΙΝΑΝ VIRAL ❣ Το 1997 μαθητής στα Γιάννενα πρωταγωνίστησε με τις δηλώσεις του στο κανάλι της Ηπείρου TV1, λέγοντας ότι τα θέματα ήταν για εκείνον «πανωλεθρία», αφού αφορούσαν μόνο όσους είχαν διαβάσει παπαγαλία το μάθημα της Ιστορίας. Η ατάκα «έβαλαν όλα τα αντι-sos, τα δύσκολα και τα πολύπλοκα» ακόμη προκαλεί γέλιο, αφού στο YouΤube έχει ξεπεράσει τα 1.500.000 views.

πιο Yolo υποψήφιος φοιτητής ένας μαθητής που υποστήριζε ότι τα θέματα ήταν «Εύκολα. Βατά, θα έλεγα. Δεν είχα διαβάσει, θα μπορούσα και καλύτερα, εντάξει, θα δείξει, παίζεται. Θα τα βάλω όλα, αλλά δεν με ενδιαφέρει και πολύ». Το βίντεο έχει πλησιάσει τα 1.000.000 views.

❣ Τέλος, τη δική της ιστορία έχει γράψει η Ελληνίδα μάνα, η γυναίκα που κατά τη διάρκεια των εξετάσεων βρίσκεται έξω από το σχολείο και περιμένει το παιδί της για να μάθει αμέσως αν απάντησε σωστά, αλλά και για να πει στους άλλους τα καλύτερα για εκείνο. Έτσι έγινε και πέρσι, όταν ένας μαθητής εξηγούσε οn camera ότι τα πήγε σχετικά καλά, ενώ η μητέρα του επενέβαινε λέγοντας: «Τα πήγε εξαιρετικά το παιδί, είναι το στυλ του έτσι, να μη λέει ότι είναι άριστος».

❣ Πέρσι διαδέχθηκε τον «μαθητήπανωλεθρία» και ανακηρύχθηκε ο 8.6.17 – lifo

13

ΦΩΝΗ ΛΑΟΥ Εικονογράφηση: Γιώργος Καταπόδης

Talk of the Town

ΤΑΚΗΣ ΓΡΗΓΟΡΙΟΥ

ΤΑ ΡΑΚΌΜΕΛΑ ΚΑΙ ΟΙ ΑΓΧΌΝΕΣ

Greenpeace: Τι σημαίνει η αποχώρηση των ΗΠΑ από τη Συμφωνία του Παρισιού. α π ό τ ο ν δ η μ ή τ ρ η κ υρ ι α ζ ή

α π ό τ ο ν ν ι κ όλ α σεβαστάκ η

ΔεύτερεςΣκέψεις

Έντεχνο: Το πρώτο εργαστήριο για το πάντρεμα των δύο εθνικισμών, του συντηρητικού και του προοδευτικού.

14 lifo – 8.6.17

Η Αφροδίτη Μάνου επιτέθηκε, λοιπόν, στο «τέρας Σόιμπλε» και τα λόγια της στο Facebook έγιναν, όπως θα περίμενε κανείς, ένα από τα θέματα των ημερών. Σκάνδαλο κακολογίας για κάποιους, δείγμα ελεύθερου λόγου για πολλούς άλλους – για τους περισσότερους. Όμως οι πιο πολλές από τις αντιδράσεις που είδαν το φως της δημοσιότητας στάθηκαν στη συγκεκριμένη τραγουδίστρια και στο ύφος των λόγων της. Έμεινε έτσι στη σκιά αυτό το οποίο ξεπερνάει τις ιδιορρυθμίες ενός υβριστικού στάτους. Τα φώτα έπεσαν σε μια παρεκτροπή, ενώ το πρόβλημα είναι η ίδια η ιδεολογία του έντεχνου, η οποία, εδώ και πολλές δεκαετίες, καθαγιάζει τη ρητορική του δίκαιου ελληνικού παραπόνου. Έτσι, λέω πως τα όσα έγραψε η Μάνου για τον Σόιμπλε μπορεί να θεωρηθούν έσχατη και ακραία κατάληξη των διάσημων στίχων από το τραγούδι του Γιάννη Μαρκόπουλου: Προσκυνώ τη χάρη σου, λαέ μου,/ σκύβω το κεφάλι στα μαρτύριά σου/και θαυμάζω, λαέ μου, τα έργα σου. Σαν εκδοχή από την εποχή της Αγανάκτησης – με όλο το φραστικό όργιο που έχει αποδεσμευτεί στον αέρα τα χρόνια αυτά. Στην ουσία, όμως, έχουμε την επανάληψη της βεβαιότητας ότι τα παραπονεμένα και θυμωμένα λόγια μας ριζώνουν σε ένα «άδικο» που φυσικά το «ζούμε από την κούνια μας». Δίχως λυρικές περιφράσεις πια, η έντεχνη ευαισθησία φανερώνει τον έρωτά της με την εικόνα του λαού-θύματος που τον βασανίζουν οι ξένες δυνάμεις. Δεν αναφέρομαι εδώ στην αισθητική ποιότητα ενός μουσικού ιδιώματος. Στην πρωταρχική ορμή του, ιδιαίτερα τις πρώτες μεταπολιτευτικές στιγμές, γεννήθηκαν πολύ σημαντικά τραγούδια και εξαιρετικές ερμηνείες: ο Μεράντζας, ο Πανδής, η Μαρία Δημητριάδη και τόσοι άλλοι. Ακόμα και όσοι δεν το ακολουθήσαμε ως πιστοί ακροατές, σταθήκαμε συγκινημένα σε επιμέρους στιγμές και παραδείγματα. Ταλέντα, ενέργεια, ποιητικό αποτέλεσμα, όλα αυτά είναι παρόντα σε τούτη την υπο-ήπειρο του ελληνικού τραγουδιού, παρά την οίηση και τις κουραστικές πόζες που εμφανίστηκαν στη συνέχεια. Γύρω, όμως, από την υπόθεση του «έντεχνου» συγκροτήθηκε ένας ολόκληρος ιδεολογικός μηχανισμός. Είτε στις αμιγώς πολιτικές της εκδοχές είτε στην πιο μελαγχολική και περιπαθή μετεξέλιξή της, η ιδεολογία του έντεχνου θα ακουμπήσει ευλαβικά το είδωλο του υπό διωγμόν Έλληνα. Τον εξορίζουν, τάχα, από τη γλώσσα του, του στερούν την πατρίδα του, θέλουν να τον μετατρέψουν σε υποχείριο της νέας τάξης πραγμάτων. Ποιοι; Μα, οι «αφέντες», οι ξένοι δυνάστες, το Σύστημα. Οι κατεξοχήν άνθρωποι των μικροσυστημάτων θα γίνουν οι κατά φαντασίαν αντιφρονούντες του Συστήματος. Μια υπόθεση των μικροαστικών μερίδων και ιδιαίτερα των πτυχιούχων της Μεταπολίτευσης (γιατί και το έντεχνο είναι μια υπόθεση κατά βάση μεσοαστική) κολάκευσε την «αντιστασιακή» ποιητική φλέβα

εκατοντάδων χιλιάδων ανθρώπων. Σε μια κοινωνία που δανειζόταν τα σχήματα της σύγχρονης ζωής και αντλούσε ηδονές από τους εξαμερικανισμούς της (αρκεί να έμεναν ανομολόγητοι), έδωσε το άλλοθι της ποιοτικής διαφοράς. Η ιδεολογία του έντεχνου έγινε έτσι το πρώτο εργαστήριο για το πάντρεμα των δύο εθνικισμών, του συντηρητικού και του προοδευτικού. Δεν είναι τυχαίο, άλλωστε, που οι ιμάντες του έντεχνου προσκολλήθηκαν στο ΠΑΣΟΚ (αρχικά) και στο ΚΚΕ σε βάθος χρόνου και έως σήμερα. Δεν είναι θέμα κομματικής ταύτισης, ούτε καν πολιτικής ευαισθησίας. Απλώς εκεί, σε μια ορισμένη παραδοσιακή ή, μάλλον, παραδοσιακότροπη και κρατικιστική Αριστερά, ο έντεχνος καλλιτέχνης αναζητούσε ένα σταθερό κοινό που μπορεί να μην του άρεσαν η Ευρώπη και τα πολιτιστικά «υποπροϊόντα» της παγκοσμιοποίησης. Ο αντι-ευρωπαϊσμός, η λιγοθυμιά με την ιθαγένεια, η Ανατολή και οι ρίζες, όλα αυτά τα μοτίβα βρήκαν τους τόνους και τις ρίμες τους. Δέθηκαν αρμονικά με την αφ’ υψηλού περιφρόνηση γι’ αυτό που γινόταν η μπανάλ, υλιστική Ελλάδα της ευημερίας. Με κάποιες εύλογες ενοχές για τις ασχήμιες και τις αποτυχίες των εκσυγχρονισμών μας. Στη θέση της απλής τραγουδοποιίας (που είναι μεγάλη υπόθεση, ακριβώς επειδή παραμένει απλή) σμιλεύτηκε μια εθνική ιδεολογία με αλυτρωτικές αξιώσεις: το προς λύτρωση δεν ήταν πια η πόλη ή ένας τόπος αλλά η ίδια η ψυχή του νεοέλληνα. Ήταν το βίωμα που υποτίθεται πως γύρευε εκδίκηση, όπως και τα όνειρα στο γνωστό σύνθημα. Το βίωμα της κρίσης ως δωρεάν συναισθηματισμός κάλυψε τα ερωτήματα. Σκέπασε τα πάντα κάτω από την ομίχλη του «άδικου» και του «δίκιου». Και ύστερα ήρθε και το τέλος των ενδοιασμών για το τι μπορεί να ειπωθεί δημόσια. Τα μαρτύρια του λαού υπαγόρευαν στον καλλιτέχνη το καθήκον να ευχηθεί το γκρεμνοτσάκισμα του κακού σακάτη. Η έντεχνη ιδεολογία έχασε, κατά καιρούς, τη λεπτή, μεταξένια υφή της και πέρασε από τα ταπεινά ρακόμελα στις αγχόνες. Σφηνώθηκε η ιδέα πως κάθε τραγουδιστής είναι κάτι παραπάνω από ερμηνευτής. Πως είναι κάτι ποιοτικά υπέρτερο από το ποπ εφήμερο και κάτι ανώτερο από έναν συνομιλητή εύθραυστων, ατομικών κόσμων. Αυτή ακριβώς η μεγαλομανία γύρω από το αυθεντικά λαϊκό και το ξεχωριστά αισθαντικό κατασκεύασε το έντεχνο ως μαζικό υποκατάστατο του προοδευτικού πολιτισμού. Το έντεχνο ως υποείδος μπορεί να αρέσει ή όχι. Το ότι δεν αρκέστηκε εκεί και ορέχτηκε τον ρόλο της ποιητικής και πολιτικής πρωτοπορίας για πεφωτισμένους μικροαστούς, αυτό στάθηκε μοιραίο. Και η ανάρτηση της Αφροδίτης Μάνου είναι απλώς ένα ελατήριο που τινάζεται κάνοντας κρότο. Τίποτα περισσότερο, πέρα από την καταγγελία της μπαρμπαριάς και των Φράγκων.

Πείτε μας συνοπτικά τι περιλάμβανε η Συμφωνία του Παρισιού. Τα κράτη-μέλη του ΟΗΕ δεσμεύονται για γρήγορες μειώσεις εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου με στόχο τη συγκράτηση της αύξησης της πλανητικής θερμοκρασίας κάτω από τους 2°C, και αν είναι δυνατόν στους 1,5°C, στα όρια δηλαδή που επιτάσσει η επιστήμη. Πρακτικά, αυτό σημαίνει τον τερματισμό της χρήσης ορυκτών καυσίμων (άνθρακας/λιγνίτης, πετρέλαιο, φυσικό αέριο) στα μέσα του αιώνα. Η Συμφωνία έχει χαρακτηριστεί από πολλούς ως η τελευταία συλλογική προσπάθεια της ανθρωπότητας να σταματήσει το επερχόμενο κλιματικό χάος. Αύξηση της πλανητικής θερμοκρασίας πάνω από 1,5-2°C σημαίνει εκτροχιασμός του κλίματος και ανεξέλεγκτη υπερθέρμανση της Γης. Ποιο είναι το σκεπτικό του Τραμπ πίσω από την απόφαση για την αποχώρηση των ΗΠΑ; Με πρόφαση την προστασία της αμερικανικής οικονομίας, ο Τραμπ ουσιαστικά στοχεύει στη στήριξη της παρακμάζουσας εγχώριας βιομηχανίας άνθρακα. Η απόφασή του όμως θα φέρει τα αντίθετα αποτελέσματα. Ο άνθρακας είναι ξεπερασμένος τεχνολογικά και δεν πρόκειται να ανακάμψει. Αντίθετα, το μέλλον βρίσκεται στις νέες και καθαρές τεχνολογίες (π.χ. ηλιακή ενέργεια, εξοικονόμηση ενέργειας, μπαταρίες κ.λπ.) που βελτιώνουν την ανταγωνιστικότητα της οικονομίας και δημιουργούν περισσότερες θέσεις εργασίας. Με την απόφαση του Τραμπ, οι ΗΠΑ κινδυνεύουν να εξελιχθούν από παγκόσμιο ηγέτη σε κομπάρσο. Τι σημαίνει αυτό πρακτικά για τη συνέχεια; Οι ΗΠΑ ξεκινούν τη διαδικασία αποχώρησης από τη Συμφωνία του Παρισιού, η οποία, όμως, βάσει της ίδιας της Συμφωνίας, δεν μπορεί να συμβεί νωρίτερα από 4 χρόνια μετά την ενεργοποίησή της, δηλαδή πριν από τις 4 Νοεμβρίου 2020. Λίγες ώρες μετά την ανακοίνωση Tραμπ, ήδη στο εσωτερικό των ΗΠΑ έχουν υπάρξει οι πρώτες ουσιαστικές αντιδράσεις. Οι δήμαρχοι 187 πόλεων (ο αριθμός αυξάνεται θεαματικά, την Παρασκευή ήταν 68) με περισσότερους από 40.000.000 πολίτες ανακοίνωσαν ότι υιοθετούν τη Συμφωνία του Παρισιού, ενώ 15 Πολιτείες απειλούν την αμερικανική κυβέρνηση με νομική δράση. Ακόμα και αν η κυβέρνηση Tραμπ οδηγήσει τις ΗΠΑ σε έξοδο από τη Συμφωνία, αυτή θα συνεχίσει να εφαρμόζεται στο εσωτερικό της χώρας. Μήπως, τελικά, η Συμφωνία είναι καλύτερη χωρίς τις ΗΠΑ; Το μόνο σίγουρο είναι ότι ο πλανήτης χρειάζεται τις ΗΠΑ να πρωταγωνιστήσουν στην προσπάθεια για την καταπολέμηση των κλιματικών αλλαγών. Με δεδομένο ότι η αποχώρησή τους σημαίνει μεγαλύτερη προσπάθεια για τα υπόλοιπα κράτη, γίνεται σαφές ότι τώρα, περισσότερο από ποτέ, πολιτικές όπως η κατασκευή νέων λιγνιτικών μονάδων και η εξόρυξη υδρογονανθράκων που προωθούνται στην Ελλάδα δεν έχουν καμία θέση στο μέλλον μας.

ΜΕΓ ΔΙΑΓΩΝΑΛΟΣ ΙΣΜΟΣ

#AVRIO

KERA SI

EGW

Τα κεράσια είναι της μόδας! Φωτογραφίσου στην υπέροχη, γεμάτη κεράσια βιτρίνα του attica City Link και κέρδισε δωρεάν αγορές στο αγαπημένο σου πολυκατάστημα

Π

οιος είπε ότι τα κεράσια είναι μόνο για να τρώγονται; Περπατώντας στη λεωφόρο Πανεπιστημίου και περνώντας έξω από το πολυκατάστημα attica City Link, είναι αδύνατον να μην πέσει η ματιά σου στην ευφάνταστη βιτρίνα όπου τα κεράσια γίνονται συνεργοί στο fashion αποτέλεσμα. Λαμπερά, κατακόκκινα, σε προκαλούν να θαυμάσεις την πρωτότυπη συμβολή τους σε μια βιτρίνα αληθινά... λαχταριστή. Kάπως έτσι σκεφτήκαμε κι εμείς εδώ, στη LiFO. Tα κεράσια έγιναν η έμπνευσή μας και θελήσαμε να τη μοιραστούμε μαζί σας, με έναν διαγωνισμό αφιερωμένο στη μόδα, στη φαντασία, στην πρόκληση, στο καλοκαίρι, στο sharing, στους φίλους, στην ανέλπιστη τύχη. Αν κι εσείς βρίσκετε την ιδέα τόσο προκλητική όσο και τα ίδια τα κεράσια της... μόδας και θα θέλατε να τη μοιραστείτε με τους φίλους σας, δεν έχετε παρά να φωτογραφηθείτε στη βιτρίνα attica της Πανεπιστημίου με φόντο τα fashion statement κεράσια και να μοιραστείτε τη φωτογραφία με τους αγαπημένους σας φίλους και τους πιστούς σας followers στο Ιnstagram. Θα προσθέσετε, εννοείται, τα hashtags του διαγωνισμού, που είναι τα #avriokerasiegw #atticaofficial, #instalifo, και θα βάλετε οπωσδήποτε το δικό σας σχόλιο ή ακόμα και μια επιθυμία σας που θα θέλατε να πραγματοποιηθεί. Γιατί, ποιος ξέρει; Τα κεράσια αυτά μπορεί, τελικά, να έχουν τη γεύση της δική σου επιθυμίας. Με την ολοκλήρωση του διαγωνισμού μας οι 3 φωτογραφίες που θα αποσπάσουν τα περισσότερα likes θα χαρίσουν στους 3 τυχερούς που τις τράβηξαν από μία δωροεπιταγή αξίας 200 ευρώ για αγορές από οποιοδήποτε πολυκατάστημα attica.

8.6.17 – lifo

15

ΔΕΝ ΤΟΝ ΆΚΟΥΣΕΣ ΤΟΝ ΔΌΛΙΟ ΣΟΥ ΠΑΤΈΡΑ Το θέμα της Έκθεσης ως πεδίου εθνικής περιαυτολογίας

α π ό τ ον δ ημήτ ρ η π ολι τά κη

ShortCut

Talk of the Town

16 lifo – 8.6.17

Ολόκληρο το –διδακτικού τύπου «τεχνικά», αλλά πλήρες συμπόνιας και κατανόησης– κείμενο του Γιώργου Θεοτοκά με τίτλο Παραινέσεις ενός πατέρα του καιρού μας (γράφτηκε πριν από μισό αιώνα και βάλε) «έπεσε» ως θέμα της έκθεσης στις φετινές πανελλήνιες εξετάσεις, προκαλώντας, όπως κάθε χρόνο, σχόλια κάθε είδους και προέλευσης. Είναι κάτι σαν άκακος θεσμός, σαν εθνικό χόμπι ο σχολιασμός του θέματος – θεσμός με αυτοτελή ισχύ, ασχέτως της ουσίας των ίδιων των εξετάσεων και παρ’ ότι κατά βάθος δυσκολευόμαστε πραγματικά να κατανοήσουμε όχι μόνο τον τρόπο αξιολόγησης του συγκεκριμένου «οικουμενικού» μαθήματος αλλά ακόμα και τον ίδιο τον ακριβή λόγο ύπαρξής του. Θα μπορούσε, υποθέτω, να γίνει ένα σύγχρονο, επικαιροποιημένο reboot του κειμένου του Θεοτοκά –με social media, ψηφιακό κάψιμο γενικώς, fake news, Εξάρχεια ενδεχομένως και κάθε λογής απόνερα της κρίσης–, αλλά στα μάτια του ταλαίπωρου εξεταζόμενου θα έμοιαζε λιγότερο με σύγχρονη μεταποίηση και περισσότερο με αλύπητο τρολάρισμα. Σε κάθε περίπτωση, θα φαινόταν πολύ λιγότερο ειλικρινές από το αρχικό, παρ’ ότι αυτό προέρχεται από μακρινές εποχές: «… Το ύφος σου απέναντί μου έγινε, καθαρά και ξάστερα, κριτικό. Γυρεύεις τα όριά μου και, φυσικά, αρχίζεις να τα ξεχωρίζεις. Με κρίνεις, με συγκρίνεις, με τοποθετείς σιγά-σιγά στη θέση που μου ταιριάζει. Ανακάλυψες κάτι που δεν το είχες φανταστεί, ότι υπάρχουν άνθρωποι καλύτεροι, σοφότεροι, σπουδαιότεροι από μένα. Συζητάς ζωηρά τις γνώμες μου· συχνά τις αντικρούεις. Αμφισβητείς τις πληροφορίες που σου δίνω. Ώρες-ώρες θα έλεγα πως σου αρέσει να προσδίδεις στη συζήτησή μας τον τόνο μιας αντιδικίας των γενεών…». Τουτέστιν, «ντάντι, μας την σπας», που έλεγαν και οι νεολαίοι στα ’80s.

Πολύ πιο ενδιαφέρουσες είναι αυτές οι μελαγχολικού ύφους διαπιστώσεις, παρά οι παραινέσεις καθαυτές που για ένα 17χρονο άτομο μοιάζουν σαν εκνευριστικοί απόηχοι της ίδια καλοπροαίρετης, αλλά μονότονης λιτανείας που ακούει ξανά και ξανά από τα ενήλικα χείλη: «Να είσαι γνήσιος, αληθινός, ακέραιος σε ό,τι αισθάνεσαι, λες και πράττεις… να σέβεσαι τον άλλον, να προσπαθείς να τον καταλάβεις· να τον βοηθάς, αν αυτό περνά από το χέρι σου…» κ.λπ. Όπως ήταν λογικό. όμως, στις σχετικές συζητήσεις στα «social» επέπλευσε περισσότερο το «πιασάρικο» εκείνο σημείο –που αποτέλεσε και υποερώτημα των εξετάσεων– με τον μαραγκό που είναι ανώτερος από τον επιστήμονα, εφόσον ο πρώτος μοχθεί και ο δεύτερος το ξύνει. Κάποιοι το χαρακτήρισαν ακόμα και «λαϊκίστικο» το συγκεκριμένο απόσπασμα. Από την άλλη, είναι περίπου βέβαιο ότι αν ο Θεοτοκάς ήταν ενεργός σήμερα, θα είχε λοιδορηθεί ως ακροκεντρώος φιλελές, παρά το γεγονός ότι η μικροσκοπική Νέμεσίς του στον ακαδημαϊκό κόσμο –ο Κωνσταντίνος Τσάτσος– τον είχε χαρακτηρίσει κάποτε «υποχείριο των κομμουνιστών». Προσωπικά, πάντως, αν έδινα εξετάσεις φέτος, θα είχα αποτύχει μάλλον στο μάθημα της Έκθεσης λόγω αξεπέραστου κολλήματος στην καταληκτική αποστροφή του κειμένου, που είναι σαν να σου λέει και λίγο άσ’ τα να πάνε στο διάολο, τι να λέμε τώρα, θα τα δεις και μόνος σου: «Παρασύρθηκα όμως από τα λόγια μου και μου φαίνεται πως ξανάρχισα να συμβουλεύω. Σου το ’πα και πριν· δε ζητώ να σου επιβάλω έτοιμες απόψεις για τον κόσμο, αλλά μονάχα να σε βοηθήσω να ξεκινήσεις. Ύστερα, τράβα το δρόμο σου και σβήσε με, σιγά-σιγά, από τους λογισμούς σου, καθώς το θέλει η ζωή». Σαφώς, πιο «επίκαιρο» θα φαινόταν ως θέμα ένα άλλο κείμενο του Θεοτοκά περί του ρόλου των νέων

(με Ν κεφαλαίο) στο πλαίσιο μιας εθνικής κρίσης με τον τίτλο «Η αποστολή της Νέας Γενεάς» (1965, μετά τα Ιουλιανά), αλλά μάλλον δεν προτιμήθηκε λόγω έντονων σαιξπηρικών αναφορών και επικλήσεων στη δύναμη της μεγάλης ποίησης που, όσο να ’ναι, ξενερώνει και προκαλεί σύγχυση στον μέσο εξεταζόμενο (τι Νορβηγίες και Ελσινόρ και πτώματα μου λες τώρα…): «… Όταν ένας Τόπος παθαίνει έξαφνα μια γενική καθίζηση, σαν αυτή που γνωρίσαμε εμείς φέτος –καθίζηση της πολιτικής, των θεσμών, των ηθών, των ιδεών, των ελπίδων–, φυσικό είναι, ίσως και αναπόφευκτο, να στραφεί ο νους προς τους Νέους… Μαζί τους όλα μπορεί να ξαναγίνουν πιθανά. Μια Νέα… Γενεά είναι μια τεράστια παρακαταθήκη από όνειρα, ιδέες, θελήσεις, δημιουργικές δυνάμεις, ίσως (ποιος ξέρει;) και ιδιοφυΐες. Είναι ο πρίγκηπας της Νορβηγίας που προβάλλει στην τελευταία εικόνα του σαιξπηρικού Άμλετ, με τον στρατό του, όταν η σκηνή είναι γεμάτη πτώματα κι ο αέρας θανάσιμα πάθη και απόγνωση. Αστραφτερός από Νιότη και ομορφιά, ο αναπάντεχος αυτός επισκέπτης του Ελσινόρ προστάζει να σηκώσουν τους νεκρούς και παίρνει στα χέρια του την εξουσία για να εγκαινιάσει μια νέα περίοδο ζωής. Τέτοια λύτρωση μας δίνει η μεγάλη ποίηση όταν συνταυτίζεται με το αστείρευτο ζωικό ρεύμα, με τον αιώνιο ρυθμό του Κόσμου. Έτσι, λοιπόν, σαφηνίζω την σκέψη μου, αφού μου το ζητούν: πρέπει να έχουμε εμπιστοσύνη στη Νιότη, αν πιστεύουμε στον άνθρωπο, στη δημιουργικότητά του και στη ανανεωτική του δύναμη. Αλλά και η Καινούργια Γενεά ας συνειδητοποιήσει καλά τον δύσκολο ρόλο της και τις βαριές ευθύνες της και ας βαλθεί να προετοιμάζεται, χωρίς να καθυστερεί, για την επόμενη φάση της εθνικής μας ζωής…».

Η ΆΝΝΑ ΑΠ’ ΤΟ ΠΑΓΚΡΆΤΙ ΉΤΑΝ Η ΤΥΧΕΡΉ ΠΟΥ ΤΑΞΊΔΕΨΕ ΜΕ ΤΗΝ COFFEE ISLAND ΩΣ ΤΟ ΣΆΟ ΠΆΟΛΟ ΓΙΑ ΝΑ ΜΥΗΘΕΊ ΑΠΌ ΚΟΝΤΆ ΣΤΑ ΜΥΣΤΙΚΆ ΤΟΥ SPECIALTY ΚΑΦΈ.

Κ

άθε πρωί παίρνω το καφεδάκι μου από το κατάστημα Coffee Island του Παγκρατίου. Το πρώτο αυτό καφεδάκι είναι η παρέα μου τη μιάμιση ώρα που χρειάζομαι μέχρι να φτάσω στη δουλειά μου. Όταν συμμετείχα στον διαγωνισμό Fitoulas Quiz της Coffee Island δεν πίστευα ότι θα μπορούσα να είμαι εγώ η νικήτρια. Μπήκα έτσι, για να παίξω και να μάθω για τον καφέ. Ένα ταξίδι στη Βραζιλία μού φαινόταν πολύ μακρινό και αποτελούσε όνειρο για

μένα, διότι δεν είχα ταξιδέψει ποτέ εκτός Ευρώπης. Κυριακή, 7 Μαΐου 2017, έφτασα στις 15:30 στο αεροδρόμιο «Ελευθέριος Βενιζέλος» μαζί με την Ειρήνη, την κολλητή μου. Εκεί συνάντησα τη Δέσποινα, τη φίλη μας πια, από την Coffee Island που θα μας συνόδευε στη Βραζιλία. Μου έδωσε δώρο μία σημαία της Βραζιλίας και μία της Ελλάδας και κάπως έτσι ξεκίνησε το ταξίδι μας! Αθήνα - Σάο Πάολο με μία στάση στη Ζυρίχη. Δευτέρα, 8 Μαΐου 2017, έπειτα από 30 ώρες ταξίδι φτάσαμε στο Σάο Πάολο, όπου μας παρέλαβαν οι συνεργάτες της Coffee Island. Δεν είχα ζήσει ποτέ κάτι αντίστοιχο. Το ταξίδι μέχρι τη φάρμα διήρκεσε 5 ώρες με το αυτοκίνητο. Αφού φάγαμε, δεν χάσαμε χρόνο. Πρώτη στάση στη φάρμα της Coffee Island. Μου φαινόταν απίστευτο που έβλεπα τα καφεόδεντρα, γεμάτα κόκκινα κεράσια του καφέ – έτσι μου είπαν πως λένε τους ώριμους καρπούς του καφέ, γιατί είναι κόκκινα και μοιάζουν με τα κεράσια τα κανονικά. Ξημέρωσε Τρίτη, 9 Μαΐου, και το πρόγραμμα είχε μάθημα. Η ιστορία του καφέ από την αρχή μέχρι σήμερα και όλα τα στάδια επεξεργασίας του καφέ μέχρι να ξεκινήσει το μεγάλο του ταξίδι για τις

ΠΏΣ ΠΈΡΑΣΑ ΜΙΑ ΕΒΔΟΜΆΔΑ ΣΤΗ ΦΆΡΜΑ ΤΗΣ COFFEE ISLAND ΣΤΗ ΒΡΑΖΙΛΊA

εγκαταστάσεις της Coffee Island στην Ελλάδα. Τέλος, όμως, η θεωρία! Ώρα να τα δούμε όλα από κοντά.

Harvesting! Φτάσαμε στη φάρμα της Coffee Island και αφού φορέσαμε τον απαραίτητο εξοπλισμό, ξεκινήσαμε να μαζεύουμε καφέ. Η μέθοδος λέγεται picking, δηλαδή μαζεύαμε με τον αντίχειρα και τον δείκτη τα κεράσια του καφέ. Αμέσως μετά τοποθετήσαμε τους καρπούς στο κόσκινο και τους πετούσαμε με δύναμη ψηλά για να φύγουν τα φύλλα. Κουραστική δουλειά. Ούτε πέντε λεπτά δεν άντεξα! Και επειδή κουραστήκαμε, είπαμε να διασκεδάσουμε και λίγο. Στην πόλη Rifaina μας περίμενε ένα ταχύπλοο για να πάμε τη βόλτα μας στο ποτάμι που λέγεται Big River. Τετάρτη, 10 Μαΐου, και η μέρα ήταν αφιερωμένη στις διαδικασίες επεξεργασίας του καρπού. Ξεναγηθήκαμε στις εγκαταστάσεις, είδαμε τους χώρους αποθήκευσης του καφέ, μιλήσαμε με τους εργαζομένους της εταιρείας, είδαμε πώς στρώνουν τον καφέ για να αποξη-

ρανθεί κάτω από τον ήλιο και πώς τον ανακατεύουν ώστε να απλωθεί ομοιόμορφα κι έτσι όλοι οι καρποί να έχουν τα ίδια επίπεδα υγρασίας. Κοντοστεκόμουν και ενώ άκουγα τα πάντα για τον καφέ, πολλές σκέψεις τριγυρνούσαν στο μυαλό μου. Πόση επιστήμη μπορεί να κρύβεται στον καφέ; Πόσα «βήματα» απαιτούνται πριν απολαύσω εγώ τον specialty καφέ μου στο κατάστημα Coffee Island της γειτονιάς μου; Πόσο τυχερή είμαι που βιώνω αυτή την εμπειρία; Όμως τις σκέψεις μου σταματάει η φωνή του Luis, του ξεναγού μας, ο οποίος μου θυμίζει πως έχουμε κλείσει ξενάγηση στο οινοποιείο Marchese di Ivrea και πρέπει να ξεκινήσουμε γιατί θα νυχτώσει στις 17:30 και η ώρα έχει πάει ήδη 16:00. Ημέρα Πέμπτη. Σήμερα είναι μέρα cupping, μου είπαν. Μου έδωσαν μια ποδιά Coffee Island, από αυτές που φορούν και οι baristi στα καταστήματα. Περνάμε μπροστά

από τις κούπες με τον αλεσμένο καφέ και μυρίζουμε. Ρίχνουμε ζεστό νερό και περιμένουμε για 4’. Σπάμε την κρούστα και με κυκλικές κινήσεις του κουταλιού πλησιάζουμε τη μύτη μας στην κούπα και προσπαθούμε να καταλάβουμε τα αρώματα του καφέ. Η στιγμή για το πρώτο «σλουρπ» φτάνει κι εγώ πρέπει να καταλάβω την γεύση, την οξύτητα, την επίγευση και το σώμα των καφέδων. Πφφφ… Δύσκολο μου φαίνεται! Δεν ήξερα ότι γίνονται τόσοι έλεγχοι πριν ο καφές φτάσει στα καταστήματα και στο ποτήρι μου – λέω δυνατά τη σκέψη μου και πετάγεται η Δέσποινα: «Οι έλεγχοι είναι συνεχόμενοι, όχι μόνο εδώ αλλά και στις δικές μας εγκαταστάσεις, όπου ελέγχουμε τον καφέ. Κάθε ψησιά ελέγχεται!». Την Παρασκευή το πρόγραμμα έλεγε Σάο Πάολο! Περπατήσαμε, είδαμε, ακούσαμε, φάγαμε, ήπιαμε άφθονο καφέ. Δεν ήθελα να φύγω από τις μποέμ γειτονιές, την άγρια ομορφιά του Batman Alley (δρόμος όλο γκράφιτι) και τον πιο εμπορικό δρόμο, την Paulista Avenue. Ξαφνικά θυμήθηκα πως οι φίλοι μου περιμένουν δώρα. Η λύση είναι μία, καφές! Το Σάββατο ήταν η μέρα αναχώρησης. Δεν ήθελα να φύγω. Είχα αρχίσει να νοσταλγώ όλα όσα έζησα αυτές τις μέρες. Ήθελα να μυρίσω κι άλλο specialty καφέ στη φάρμα της Coffee Island που μου λείπει ήδη, όπως και τα φαγητά της μαγείρισσας Kelly. Ό,τι κι αν πω, ένα «ευχαριστώ» στους ανθρώπους της Coffee Island και σε όσους γνώρισα στη Βραζιλία δεν φτάνει για όλη αυτή την εμπειρία. Το σίγουρο είναι πως κάθε πρωί που απολαμβάνω τον διπλό espresso μου από την Coffee Island θα ταξιδεύω πια μέχρι τη μακρινή Βραζιλία.

8.6.17 – lifo

17

ΝΙΚΟΣ ΚΑΡΑΠΑΛΚΑΚΗΣ Μουσικός

ΦΩΤΟ: ΜΑΡΊΛΗ ΖΆΡΚΟΥ

α π ό τ ον δ ημήτ ρ η κυρ ια ζ η

UrbanLife

Talk of the Town

O Νίκος κυκλοφόρησε πρόσφατα τον πρώτο του δίσκο με τίτλο «Ό,τι μας ανήκει» από την MLK.

Το Removement Athens 2017 μας καλεί να ανακαλύψουμε ξανά τις ξεχασμένες οάσεις της πόλης.

Στοά Galleria-Κοραή: Πλατεία Κοραή, μεταξύ των οδών Πανεπιστημίου και Σταδίου. Στοά του Βιβλίου: Στο διατηρητέο κτίριο του Αρσακείου, στο τετράγωνο των οδών Πανεπιστημίου, Πεσμαζόγλου, Σταδίου και Αρσάκη. Στοά Όπερα: Οδός Ιπποκράτους, απέναντι από την Εθνική Βιβλιοθήκη. Στοά Νικολούδη: Οδός Πανεπιστημίου, στο ύψος της οδού Ιπποκράτους. Στοά Πραξιτέλους: Οδός Κολοκοτρώνη, αριθμός 25.

18 lifo – 8.6.17

H Μαρία Βασαριώτου, καλλιτεχνική διευθύντρια του Removement, ενός ευρύτερου πρότζεκτ που σκοπό έχει να αφηγηθεί μέσω της τέχνης τις ιστορίες που συντροφεύουν τους τόπους, μου εξηγεί γιατί επέλεξαν τις στοές της Αθήνας. «Με εφαλτήριο τις καθημερινές εικόνες και τα βιώματα και με έντονα τα συναισθήματα τόσο της εγκατάλειψης όσο και της ανάγκης αναζήτησης νέων μέσων, τρόπων και χρήσεων του δημόσιου ή παραγκωνισμένου ιδιωτικού χώρου ξεκινήσαμε να ερευνούμε τις γειτονιές μας. Πρώτα ως παρατηρητές, μετρώντας και καταγράφοντας παρουσίες και απουσίες, έπειτα μέσα από συζητήσεις, κοινωνικές “ανασκαφές”, ανταλλαγή βιωμάτων. Σημειώνοντας τις παρατηρήσεις μας στον χάρτη της Αθήνας, εμφανίστηκε ένα δεύτερο επίπεδο που φανέρωσε τον κρυμμένο χάρτη, αυτόν με τα κρυφά περάσματα, τα αίθρια, τις στοές και τις ξεχασμένες οάσεις! Εκεί αντιληφθήκαμε ότι οι εντός των στοών ιστορίες έχουν πιο δυναμικό χαρακτήρα από αυτόν των αυτοτελών ιστοριών άλλων δημόσιων ή ιδιωτικών χώρων κι αυτό γιατί κάθε στοά στεγάζει ή έχει στεγάσει γενιές ετερόκλητων ανθρώπων που στο πέρασμα του χρόνου έγιναν οικογένεια. Καθεμία από αυτές τις μεγάλες οικογένειες συνοδεύεται από πλήθος ιστοριών που ξεκινούν από τις αρχές του 20ού αιώνα, καταλήγουν στο σήμερα και συνεχίζουν. Με δεδομένο ότι μας ενδιέφερε ιδιαίτερα η επανάχρηση των εγκαταλελειμμένων δημόσιων χώρων της πόλης μέσω καλλιτεχνικών παρεμβάσεων, οι στοές αποτέλεσαν τον πλέον κατάλληλο τόπο. Παράλληλα, αποτελούν ένα σημαντικό στοιχείο της Αθήνας και παρουσιάζουν μια ιδιαίτερη αρχιτεκτονική, η οποία είναι ελκυστική για παραστατικές και εικαστικές δράσεις. Οι στοές σήμερα είναι κυρίως ένα πέρασμα για τους περιπατητές της πόλης, κάτι που από μόνο του εμπεριέχει την έννοια της κίνησης που το Removement θέλει να ερμηνεύσει. Tέλος, κάθε στοά έχει μια ιστορία να αφηγηθεί και, παρά την όποια παρακμή της, σε εκπλήσσει με τα μικρά μυστικά που κρύβει μέσα της εδώ και χρόνια. Οι στοές σημειοθετούν ταυτόχρονα τρεις καταστάσεις στον ίδιο χώρο: το σημείο εισόδου, το πέρασμα και το σημείο εξόδου. Από το σημείο Α ως το σημείο Β χωροθετείται ένας μετέωρος τόπος, μία συνθήκη που αλλοιώνει το ίδιο το στοιχείο του χρόνου. Αυτή η συνθήκη, που άλλοτε επιταχύνει τον περαστικό από το Α στο Β σημείο και άλλοτε επιβραδύνει το βήμα, προσκαλώντας τον περαστικό να σαγηνευτεί από τις ομορφιές των στοών ή να συνομιλήσει με τους κατοίκους του, είναι που τροφοδοτούσε διαρκώς το Removement και την έμπνευσή μας».

ΣΤΑΘΜΌΣ ΛΑΡΊΣΗΣ

q Κάποιον που δεν έχει έρθει ξανά στη γειτονιά θα τον πήγαινα στην πεζογέφυρα του Σταθμού Λαρίσης που χωρίζει τον Κολωνό από εμάς. Φαίνεται πανοραμικά όλη η γειτονιά, με τα καλά της και τα κακά της. q Όλες οι παλιές κατοικίες χρονολογούνται πριν από τη δεκαετία του ’60. Κάποιες από αυτές αναπαλαιώνονται. Κάποιες άλλες γκρεμίζονται και στη θέση τους φτιάχνονται σύγχρονες πολυκατοικίες.

από τον δημήτρη κυριαζή

Στοά Σπυρομήλιου (το γνωστό City link): Μέγαρο Μετοχικού Ταμείου Στρατού, στο γνωστό τετράγωνο που σχηματίζουν οι οδοί Πανεπιστημίου, Αμερικής, Σταδίου και Βουκουρεστίου.

q Η πλατεία του Αγίου Παύλου είναι το κέντρο της γειτονιάς κι έχει δύο εστιατόρια όπου τρώω από παιδί. Ακόμα θυμάμαι τι παιχνίδι έχω ρίξει σε αυτή την πλατεία. Ψωνίζω σταθερά από το συνοικιακό σούπερ-μάρκετ απέναντι από τη Φίνος Φιλμ και από τον ίδιο φούρνο, στην οδό Σάμου, πολλά χρόνια τώρα.

Hγειτονιάμου

✍

Έξι στοές στο κέντρο της Αθήνας

q Εδώ είναι το πατρικό μου. Με εξαίρεση λίγα χρόνια που έμεινα κάπου αλλού, γεννήθηκα, μεγάλωσα και ζω σε αυτήν τη γειτονιά 30 χρόνια τώρα. Ήταν επιλογή των γονιών μου. Αγόρασαν αυτό το διαμέρισμα τη δεκαετία του ’70, μόλις ήρθαν από τη Θεσσαλονίκη. Μου αρέσει το συγκεκριμένο σημείο όπου βρίσκεται το σπίτι μας γιατί έχω αρκετή θέα στο πάρκο που είναι απέναντι από τον σταθμό. Τώρα, που είναι ανθισμένες και οι γιακαράντες, είναι υπέροχα. Eπίσης, έχει ένα σοβαρό πλεονέκτημα: με τα ΜΜΜ μπορώ να πάω σε οποιοδήποτε μέρος της Αθήνας χωρίς αυτοκίνητο. q Είναι ένα σημείο που συνδυάζει αρχιτεκτονικά στοιχεία πάρα πολλών ετών. Δίπλα σε πολύ παλιές κατοικίες της δεκαετίας του ’30 υπάρχουν πολύ μοντέρνες ή γραφεία εταιρειών με γυάλινους τοίχους. Παράλληλα, βλέπουμε όλο αυτό το στυλ της δεκαετίας του ’70, όπως και τα κτίρια των σταθμών Λαρίσης και Πελοποννήσου, που είναι χαρακτηριστικά της περιοχής.

Τρεις αθηναϊκές στοές αφηγούνται την ιστορία τους

Ανέκαθεν θεωρούσα ότι οι στοές είναι από τα πιο ενδιαφέροντα σημεία μιας πόλης. Μέσα στο χάος της μεγαλούπολης αντιπροσωπεύουν μικρά γαλατικά χωριά, στα όρια των οποίων οι σχέσεις γίνονται ξανά ανθρώπινες, η ανωνυμία εξαφανίζεται και ο χρόνος κυλά αλλιώς. Τεχνίτες, έμποροι και επαγγελματίες συνασπίζονται κάτω από μια κοινή στέγη και προσπαθούν να εκμεταλλευτούν κάθε εκατοστό του παραδοσιακά περιορισμένου ζωτικού τους χώρου. Με ιδιαίτερη προσωπικότητα, ύφος και αισθητική και συχνά κοινή «θεματική», πολλές από αυτές τις στοές αποτελούν μέχρι σήμερα αυθεντικά αξιοθέατα της πρωτεύουσας. Πολλές από αυτές όμως έχουν, δυστυχώς, παρακμάσει. Το Removement 2017, μέσω δωρεάν για το κοινό καλλιτεχνικών δράσεων καθ’ όλη τη διάρκεια του Ιουνίου, σχεδιάζει να δώσει ξανά ζωή σε τρεις από αυτές, τη Στοά Καΐρη, τη Στοά Πραξιτέλους και τη Στοά Αρσάκη. Το πρόγραμμα έχει ξεκινήσει ήδη από τη μικρή, θολωτή Στοά της οδού Πραξιτέλους, ξετυλίγοντας το νήμα της αφήγησης μέσα από μια περφόρμανς που εμπνέεται από την παλαιότερη χρήση των ορόφων της στοάς ως ραφτάδικων και του ισόγειου χώρου ως του τόπου όπου κατέληγαν τα ενδύματα. Η Στοά Καΐρη θα φιλοξενήσει εικαστικές παρεμβάσεις, εγκαταστάσεις και video-art στα τέσσερα επίπεδά της. Αφετηρία των έργων είναι η ίδια η ιστορία της στοάς, από τα παλιά καλτσάδικα μέχρι τα σημερινά πωλητήρια ειδών περιτυλίγματος και το εναπομένον οπλοδιορθωτήριο της οικογένειας Παπαϊωάννου. Η Στοά Αρσάκη θα φιλοξενήσει τρεις διαφορετικές περφόρμανς που προτείνουν, καθεμία από άλλη οπτική γωνία, την επαναφορά της στοάς όχι μόνο ως περάσματος αλλά και ως χώρου συνάθροισης, ξεκούρασης και ανάπαυλας, μιας όασης στο κέντρο της πόλης.

q Mένω στην περιοχή του Σταθμού Λαρίσης - Αγίου Παύλου στο κέντρο της Αθήνας, μια γειτονιά που τις δεκαετίες του ’70 και του ’80 ήταν επιλογή πολλών καλλιτεχνών. Τα στούντιο της Φίνος Φιλμ είναι μια ανάσα από το σπίτι μου. Το ’90 άλλαξε μορφή. Έφυγαν οι παλιοί κάτοικοι, ήρθαν οι μετανάστες, έγιναν έργα του μετρό... Σήμερα αναπολώ τη ζωντάνια που είχε τέλη του ’80. Πιστεύω πως σε μερικά χρόνια θα έχει ανακτήσει την παλιά της αίγλη.

q Θυμάμαι μια μαγική στιγμή που έζησα, όταν ένα πρωί ξύπνησα με τον ήχο ενός πλανόδιου ακορντεονίστα κι ενός τραγουδιστή που περνούσαν κάτω απ’ το μπαλκόνι μου και έπαιζαν κανταδόρικα τραγούδια. Έβγαινε μια χαρά από αυτό που έκαναν κι έτσι συγκινήθηκα πολύ. Ένιωσα πως αυτό είναι ζωή, ένα τραγούδι στον δρόμο. q Στη γειτονιά βρίσκεται και η περίφημη κουκουβάγια του street art καλλιτέχνη WD, γωνία Παλαιολόγου και Σάμου. Εξαιρετική! q Έχω έναν γείτονα φωνακλά που μαλώνει τη γυναίκα του, αλλά εκφράζεται σαν να ’ναι αυτός η γυναίκα. Δηλαδή γκρινιάζει με έναν λυγμό στη φωνή, όπως αυτός της μάνας, της αδελφής, της ερωμένης. Η γυναίκα δεν ακούγεται ποτέ. Ειλικρινά, το διασκεδάζω ακόμη και όταν ενοχλεί λόγω περασμένης ώρας. Κάτι σαν σενάριο του Δαλιανίδη στην ιδιωτική τηλεόραση. q Δειλινό Κυριακής, πίσω από τον σταθμό, κατηφορίζουμε με το αυτοκίνητο την οδό Ιουλιανού και ακούγεται το «Αν θυμηθείς τ’ όνειρό μου» του Μίκη Θεοδωράκη και του Νίκου Γκάτσου.

8.6.17 – lifo

19

Η

πρώτη μου γνωριμία μαζί του έγινε λίγα χρόνια πριν, όταν φίλος μού έφερε τον Ήλιο με δόντια. «Άλλος ένας επίδοξος συγγραφέας; Βαριέμαι…» του έκανα. «Ο Μακριδάκης είναι περίπτωση, διάβασέ τον!» επέμενε. Άνοιξα μάλλον άκεφα την πρώτη σελίδα και… αυτό ήταν. Το βιβλίο έφυγε απνευστί, ενθουσιάζοντας εμένα, τον «άπιστο Θωμά», με την περίτεχνη αλλά καθόλου δήθεν γλώσσα, το ύφος, τη λεξιπλαστική ικανότητα, την ευρηματικότητα και τις πυκνές ιδέες που πραγματευόταν. Αναζητώντας την υπόλοιπη βιβλιογραφία του αλλά και περισσότερα στοιχεία γι’ αυτόν, συνέχισα να εντυπωσιάζομαι, όχι μόνο από τις λογοτεχνικές του επιδόσεις αλλά και από τις αντίστοιχες είτε παρεμβατικές στον δημόσιο λόγο είτε ακτιβιστικές, βασισμένες πάντα στην κοσμοθεωρία του περί «Φυσικού Ανθρώπου» που όχι μόνο πρότεινε αλλά και ζούσε – ναι, τα είχα ξανακούσει αυτά και εν πολλοίς τα ασπαζόμουν, όμως εδώ δεν επρόκειτο για άλλη μια «φλύαρη» ουτοπία αλλά για εφαρμοσμένη ευτοπία! Μεγάλη πόλη η Χίος, έχει κάπου 30.000 μόνιμους κατοίκους – 60.000 όλο το νησί. Η μεγάλη ναυτική της παράδοση δημιούργησε, λέει, μια εύρωστη αστική τάξη που ευνόησε τις τέχνες και τα γράμματα και καλλιέργησε ευαισθησίες. «Δεν ξέρω πού αλλού στην επαρχία θα μπορούσα να επιβιώσω μόνο από το γράψιμο, να εκδίδω

ΑΠΌ ΤΟΝ ΘΟΔΩΡΗ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ: ΠΑΡΙΣ ΤΑΒΙΤΙΑΝ

ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΚΈΣ ΤΟΥ ΕΠΙΔΌΣΕΙΣ, ΤΗ ΦΙΛΟΣΟΦΊΑ, ΤΟΝ ΤΡΌΠΟ ΖΩΉΣ ΚΑΙ ΤΑ ΣΠΟΥΔΑΊΑ ΤΟΥ ΛΆΧΑΝΑ.

ΜΙΑ ΧΕΙΜΑΡΡΏΔΗΣ ΣΥΝΈΝΤΕΥΞΗ –ΠΟΡΤΡΈΤΟ ΜΕ ΤΟΝ ΧΙΏΤΗ ΣΥΓΓΡΑΦΈΑ, ΕΡΕΥΝΗΤΉ, ΑΚΤΙΒΙΣΤΉ ΚΑΙ ΦΥΣΙΚΌ ΚΑΛΛΙΕΡΓΗΤΉ ΠΟΥ «ΤΆΡΑΞΕ ΤΑ ΝΕΡΆ» ΜΕ ΤΙΣ

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ

επί 14 συνεχή χρόνια ένα περιοδικό τοπικού ενδιαφέροντος, όπως το “Πελινναίο”, να ζω από τα βιβλία μου πριν καν γίνω γνωστός παραέξω… Όχι ότι δεν υπάρχουν κι εδώ “στραβοί”, “ανάποδοι”, αναπτυξιολάγνοι, φασιστόμουτρα, έμμισθοι ρουφιάνοι κ.λπ., όμως ευτυχώς δεν ορίζουν αυτοί τον τόπο». Τόπος που κάποτε τα καλοκαίρια γέμιζε τουρίστες, Δυτικούς αλλά και πολλούς Τούρκους – «μια δρασκελιά είναι ο Τσεσμές, φτάνεις και κολυμπώντας, το κάνουν και πρόσφυγες, το κάνανε αντίστροφα και πολλοί Χιώτες πρόσφυγες στην Κατοχή για να γλιτώσουν την πιθανολογούμενη υποχρεωτική επιστράτευση καθώς και την πείνα, που εδώ ήταν χειρότερη απ’ ό,τι στην Αθήνα» συνεχίζει. «Καταλήξανε άλλοι Κύπρο, Συρία και Λίβανο, άλλοι Αιθιοπία και Κονγκό. Οι νοικοκυραίοι της πόλης ξεπουλάγανε, προτού φύγουν, το βιος τους στους χωριάτες, τους μόνους που ήξεραν να επιβιώσουν, έστω δύσκολα – εκείνοι, πάλι, δεν ξέρανε τι να κάνουν με τα πιάνα, βάζανε, λέει, μέσα το λοιπό άχυρο και πουλάδες να κλωσάνε, ενώ με τις γραβάτες των αφεντάδων, άχρηστες γι’ αυτούς, δένανε τις κατσίκες!». Με την έκρηξη του προσφυγικού ο τουρισμός έπεσε αισθητά, όμως οι Χιώτες στην πλειονότητά τους στάθηκαν φιλόξενοι και αλληλέγγυοι – οι λίγοι που δημιούργησαν προβλήματα απομονώθηκαν, «είχαμε και συλλήψεις για τις

ΓΙΆΝΝΗΣ ΜΑΚΡΙΔΆΚΗΣ Ο ΣΑΜΟΥΡΆΙ ΤΗΣ ΜΕΘΟΡΊΟΥ

20 lifo – 8.6.17

8.6.17 – lifo

21

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ

Ήρθαν οι ΜΚΟ, αυτό το άλλοθι ενός συστήματος που το ίδιο, με τους πολέμους του, τις καθιστά αναγκαίες, και μετατρέψανε την αλληλεγγύη σε έμμισθη υπόθεση… Μικρές ή μεγάλες, όλες αυτές οι οργανώσεις έχουν την ίδια λογική, της κερδοφόρας επένδυσης στη δυστυχία.

22 lifo – 8.6.17

περσινές επιθέσεις στο κέντρο υποδοχής της Σούδας πλάι στα τείχη της παλιάς πόλης» μας λέει καθώς περνάμε από εκεί διασταυρωνόμενοι με πρόσφυγες –που με τις ανεπαρκείς υποδομές σε Σούδα και ΒΙΑΛ υπερπλήρεις, κατασκηνώνουν πια απέξω, στο ύπαιθρο– και ξένους, κυρίως, εργαζόμενους σε ΜΚΟ. Λίγο παρακεί, στο λιμάνι, αγκυροβολεί η Frontex. « Ήρθαν οι ΜΚΟ, αυτό το άλλοθι ενός συστήματος που το ίδιο, με τους πολέμους του, τις καθιστά αναγκαίες, και μετατρέψανε την αλληλεγγύη σε έμμισθη υπόθεση… Μικρές ή μεγάλες, όλες αυτές οι οργανώσεις έχουν την ίδια λογική, της κερδοφόρας επένδυσης στη δυστυχία… Έχουν, εντούτοις, εμπειρία και τεχνογνωσία πολύτιμη. Με δεδομένο το μέγεθος της προσφυγιάς και την ανικανότητα της πολιτείας, η κατάσταση θα είχε ξεφύγει εντελώς… Έπειτα, αυτοί δίνουν πια ζωή εδώ, αυτοί και οι λογής Έλληνες και ξένοι ένστολοι. Αν και μόνο το ελληνικό κράτος δεν κάνει κουμάντο στη Χίο…» μονολογεί. Βγαίνοντας από την πόλη, κατευθυνόμαστε βορειοδυτικά για Βολισσό, όπου βρίσκεται η μικρή του ευτοπία. Ανηφορίζουμε τα βουνά, έχοντας στα βορινά μας την ύψους 1.297 μ. κορφή του επιβλητικού Πελινναίου, ζωοδότη του νησιού ολάκερου, χάρη στα νερά που κατεβάζει, όπως ακούμε. Από κει εμπνεύστηκε και το ομώνυμο περιοδικό, «απότοκο» του Κέντρου Χιακών Μελετών που είχε ιδρύσει το 1977. Φιλοξενούσε θέματα και ρεπορτάζ για αρχαιολογικά και φυσικά μνημεία, ιστορικά στοιχεία κ.λπ., όμως το καλύτερο, λέει, ήταν οι ιστορίες ανθρώπων που κατέγραφε, αναδεικνύοντας μέσω αυτών τον ιστορικό, φυσικό, γεωλογικό και ανθρώπινο πλούτο του νησιού. Αρχικά έτρεχε μόνος, με χίλιες δυο δυσκολίες. Στην πορεία συνάντησε θερμή ανταπόκριση, βρέθηκαν άξιοι συνεργάτες, γενναιόδωροι χορηγοί, πάνω όμως που η κατάσταση είχε στρώσει, το ’κλεισε! «Αν δεν παθιάζομαι πια με κάτι, το παρατάω… Άφησε, πάντως, εποχή. Μέχρι… “σκουπιδολόγο” πλήρωνα, να αναδεύει τα σκουπίδια ανά το νησί, αναζητώντας τυχόν πολύτιμα ευρήματα ή πληροφορίες – δεν φαντάζεσαι τι αλιεύεις από τέτοιες πηγές!» Μ’ αυτά και μ’ εκείνα, φτάνουμε στην όμορφη Βολισσό στη δυτική ακτογραμμή, 42 χλμ. από την πόλη της Χίου. Εδώ «μονάζει» την τελευταία επταετία, αφότου απαρνήθηκε όχι μόνο την Αθήνα, όπου έζησε φοιτητής –σπούδαζε στο Μαθηματικό στην Πάτρα, σπάνια όμως πατούσε εκεί– και καθηγητής ύστερα σε φροντιστήρια, αλλά και την πρωτεύουσα του νησιού, όπου το πατρικό του (μικρασιατική η οικογενειακή καταγωγή, με χιώτικη ρίζα όμως από τη μητρική πλευρά). Ψηλά, στη γειτονιά του βυζαντινού κάστρου, στέκει το χειμερινό του «γιατάκι» – το θερινό, όπου κατευθυνόμαστε, βρίσκεται στον Ροδώνα, το κατάφυτο επίνειο του χωριού. Εδώ βρίσκεται ο μακριδάκειος φυσικός αγρός «Σπουδαία τα Λάχανα», όπως μας πληροφορεί η ξύλινη επιγραφή πάνω από το πηγάδι. «Λάχανα» με την ομηρική έννοια, που περιλαμβάνει κάθε χορταρικό, διευκρινίζει. Από μακριά μοιάζει αφρόντιστος λόγγος, λίγο όμως να τον περιηγηθείς διαπιστώνεις έκθαμβος πόσους μικρούς θησαυρούς κρύβει, «από εκείνους τους πραγματικούς, τους ανεκτίμητους, που δωρεάν μπορεί να μας παρέχει η ζωή και που δεν χάνουν ποτέ σε αξία!». Ακολουθεί, λέει, τις αρχές του Φουκουόκα (1913-2008), την «Επανάσταση του ενός αχύρου» που εκείνος ο βαθιά φιλοσοφημένος Ιάπωνας κήρυξε: φυσική καλλιέργεια με παραδοσιακές ποικιλίες σπόρων, χωρίς οργώματα, φυτοφάρμακα, λιπάσματα, μόνο ένα στοιχειώδες βοτάνισμα. Η φύση, έλεγε, είναι τέλεια καθαυτή, τα προβλήματα ξεκινάνε όταν ο άνθρωπος επεμβαίνει προκειμένου να μεγιστοποιήσει το προσωπικό του όφελος. «Τρέφομαι με ό,τι παράγω και καταφέρνω να έχω συνέχεια

ένα κτήμα γεμάτο φαΐ… Ξέρεις πόσοι θα μπορούσαμε να κάνουμε το ίδιο, εξασφαλίζοντας διατροφική αυτάρκεια;» Πράγματι, τι δεν έχει φυτέψει εδώ: ελιές, ξινόδεντρα, ροδιές, βερικοκιές, μπουρνελιές, κλήματα, αβοκάντο, αγκινάρες, σπαράγγια, ένα σωρό κηπευτικά, μυρωδικά και βοτάνια ανάλογα με την εποχή! Μαστιχόδεντρα μόνο δεν έχει, αυτά φύονται νότια. Το κτήμα είναι μόλις ένα στρέμμα, αλλά χάνεσαι κυριολεκτικά μέσα του. «Θρέφω και μερικές κοτούλες για τα αυγά τους και είμαι άρχοντας… Ναι, τρώω και ψάρι, το κρέας πάλι σπάνια… μόνο κοτόπουλο χωριάτικο σούπα, άμα φτιάξει η μάνα ή κάνας φίλος γείτονας μπορεί να δοκιμάσω». Υπήρξε, μας λέει, όχι απλώς χορτοφάγος αλλά αποκλειστικά ωμοφάγος επί τέσσερα χρόνια –«την είχα δει ότι έτσι θα ενσωμάτωνα το δικό μου DNA σε αυτό του αγρού!»–, «νέρωσε» όμως λίγο το κρασί του όταν διαπίστωσε ότι έτσι είχε διατροφικές ελλείψεις. Εξακολουθεί, βέβαια, να τρέφεται κατά βάση με φρούτα και λαχανικά, που τα συνοδεύει συνήθως με αναποφλοίωτο ρύζι, τυρί κατσικίσιο, παξιμάδι ή ζυμωτό ψωμί, ωμό βιολογικό λάδι κι ελιές από τον μικρό του ελαιώνα λίγο παραπάνω, κάνα καλό κρασάκι πότε-πότε. Αποφεύγει αλάτι, ζάχαρη, καφέ, μπαχαρικά – εξόν από τις δικές του καυτερές πιπεριές–, όπως και οτιδήποτε επεξεργασμένο, δεν θα αρνηθεί όμως μια «σχολική» τυρόπιτα σφολιάτα ή ένα σπιτικό παγωτό. « Έκανα πρόσφατα και τη μικρή μου τεχνολογική επανάσταση. Έβαλα ποτιστικό με χρονοδιακόπτη!» καμαρώνει. Πώς και γιατί έφαγε όμως αυτήν τη φλασιά; Ήτανε, λέει, ένα μαγιάτικο πρωί, στα 27 του χρόνια, όταν, αντικρίζοντας εαυτόν στον καθρέφτη, συνειδητοποίησε ότι όχι, δεν ήταν φτιαγμένος να ζει για να δουλεύει, να δουλεύει δίχως να προλαβαίνει να ζει. Δεν άξιζε. Έβαλε τα κλάματα κι αντί για τη δουλειά, πήγε στην εφορία για διακοπή εργασιών. Αποφάσισε ότι η επιστροφή στη φύση ήταν το μόνο πραγματικό μέλλον κι ας μην είχε ως τότε ιδιαίτερη επαφή μαζί της. Αφού η αρχική του πρόθεση να πάρει καΐκι και να γίνει ψαράς δεν ευδώθηκε, άρχισε να την ψάχνει με τη φυσική καλλιέργεια. Ανακατεύτηκε με οικολογικές ομάδες, πολιτιστικούς συλλόγους, συμμετείχε σε δράσεις κατά της κακώς νοούμενης ανάπτυξης που πλουτίζει λίγους και για λίγο, χαντακώνοντας τους πολλούς. «Σώσαμε πολλά. Γλιτώσαμε προστατευόμενα μέρη, όπως το δέλτα του ποταμού Μαλαγγιώτη εδώ παρακάτω που μπάζωνε ιδιώτης παράνομα, σταματήσαμε άχρηστους δρόμους, την οικοδόμηση μεγάλων ξενοδοχειακών μονάδων σε

παραλίες παρθένες, εκθέσαμε υστερόβουλους πολιτικούς και ιδιοτελή οικονομικά συμφέροντα». Ο ίδιος αφενός βρήκε στήριξη, αφετέρου έγινε δακτυλοδεικτούμενος ως ο «κακός» που «δεν μας αφήνει να κάνουμε τη δουλειά μας». Υπήρξαν συκοφαντίες, απειλές, μέχρι οι τοπικές εφημερίδες τον είχαν «επικηρύξει», αλλά ο Γιάννης εκεί, «αγύριστο κεφάλι»! Άρχισε έπειτα να σκαλίζει επίμονα το παρελθόν του νησιού – οκτώ χρόνια έφαγε στη Βιβλιοθήκη του Κοραή, κάνοντας πρωτογενή έρευνα. «Όργωσε» αμέτρητες φορές το νησί συζητώντας, φωτογραφίζοντας, παρατηρώντας, καταγράφοντας, έκανε από ορειβασία μέχρι σπηλαιοκαταδύσεις. Έτσι προέκυψε το περιοδικό «Πελινναίο» αρχικά, η λογοτεχνία ύστερα, για την οποία είχε, πλέον, άπειρες αφορμές. «Αυτό που κυρίως με απασχολεί στα βιβλία μου είναι ο θάνατος και η φύτρα των ανθρώπων» θα πει. Ήτανε μέχρι τη Β’ Γυμνασίου παπαδοπαίδι, γι’ αυτό οι τόσες του αναφορές σε παπάδες, καλογέρους και κηδείες: « Ύστερα ξέκοψα από την Εκκλησία… Καμιά φορά σκέφτομαι ότι αυτό που ονομάζουμε Θεός είναι το χάος καθαυτό του πλανητικού και του συμπαντικού μας οικοσυστήματος. Το θείο τούτο στοιχείο το βλέπεις κάποτε στα μάτια ενός σκύλου, στο πώς πίνει νερό ένα πουλί, στις αδύναμες, ευάλωτες στιγμές των πλασμάτων» λέει, δείχνοντάς μας τα χελιδόνια που «όλα μαζί, σαν ένας τεράστιος ανεμιστήρας, κάνουν μεγάλους κύκλους και βουτιές πάνω από το κεφάλι μου κάθε πρωί και απόγευμα… Το χωράφι μου, βλέπεις, είναι το μόνο “ζωντανό” στην περιοχή, αφού δεν οργώνω ούτε “καθαρίζω», σπέρνω δε συνεχώς πολλά είδη σπόρων. Δημιουργείται έτσι, άνοιξη προς καλοκαίρι ειδικά, ένα ζουγκλώδες οικοσύστημα που φυσικά το προτιμούν τα πουλιά. Ο ήχος των φτερών και τα κοφτά τους τιτιβίσματα, καθώς τσιμπούν έντομα κι αγάλλονται, αγαλλιάζουν κι εμένα. Στέκω με το κεφάλι ψηλά και τα χαίρομαι!». Βλέποντας, λέει, το 2009 την κρίση να ζυγώνει, αφυπνίστηκε. Με ό,τι οικονομίες είχε αγόρασε αυτά εδώ τα καταλύματα, τα ανακαίνισε και βάλθηκε να ζει με ελάχιστα μεν, πλουσιοπάροχα δε. «Χειμώνα προς άνοιξη είναι που ησυχάζω κάπως και το ρίχνω στο γράψιμο, στο διάβασμα και στα αγροτικά, τα καλοκαίρια έχω πάντα κόσμο, φίλους, μαθητές… Όχι, δεν διαθέτω τηλεόραση, ούτε και ραδιόφωνο πια. Για ενημέρωση μου αρκεί το Διαδίκτυο, για μουσική οι φυσικοί ήχοι. Τέχνες, σινεμά, θέατρο δεν μου λείπουν καν, με γεμίζει απόλυτα η καθημερινότητά μου. Τώρα, για την κρίση καθαυτή,

ΙNFO Το μυθιστόρημα «Όλα για καλό» κυκλοφορεί από το Βιβλιοπωλείον της Εστίας. Περισσότερες πληροφορίες για τον άνθρωπο και το έργο του στην ιστοσελίδα yiannismakridakis.gr.

τι να πω! Υπήρξαμε, πράγματι, πολλοί από μας ελαφριοί, ασύδοτοι και φιλοχρήματοι στις καλές μέρες, όμως ο ακόμα πιο ακραίος φιλελευθερισμός της ασφυκτικής λιτότητας για τους πολλούς και του αγοραίου πλουτισμού για τους λίγους συν η ασύδοτη, πλέον, ιδιωτικοποίηση και καταλήστευση των φυσικών πόρων που μας συστήνουν ως αντίδοτο –οι μνημονιακές πολιτικές δηλαδή– είναι όχι θεραπεία αλλά αρρώστια χειρότερη, ανίατη». Σουρουπώνει και η ησυχία ολόγυρα γίνεται εκκωφαντική. Μόνο οι κουκουβάγιες σπάνε την ανεκτίμητη αυτή σιωπή. Καθώς ο Γιάννης φροντίζει το λιτό, αλλά χορταστικό μας δείπνο, τον παρατηρώ στο σεληνόφως. Στα 47 του χρόνια πια, μοιάζει αρκετά νεότερος, ιδίως αφότου κόντυνε γένια και μαλλιά. Το δέρμα σχεδόν εφηβικό, το βλέμμα καθαρό, διεισδυτικό, ονειροπόλο, φωτεινό ακόμα και στο μισοσκόταδο. Το σώμα εύρωστο και δυναμωμένο φυσικά, καμία σχέση με το προκάτ των γυμναστηρίων. Εκπέμπει ζεστασιά, οικειότητα και μια συγκαταβατική αυστηρότητα. Αποδειπνώντας, τον αφήνουμε να αναπαυτεί, 11 το βράδυ είναι ήδη αργά για εκείνον. Την επομένη έχουμε πορεία: Ανάβατος, Νέα Μονή, Xώρα. Δεν χορταίνουμε εικόνες κι εκείνος δεν προλαβαίνει να χαιρετά κόσμο κάθε κοινωνικής προέλευσης: «Φίρμα είσαι στο νησί», τον πειράζουμε, «μικρός ο τόπος, πού να σε κρύψει!» αντιλέγει. Περνώντας ξανά από την παλιά πόλη και τη Σούδα, θυμάμαι ότι εδώ βρισκόταν η γειτονιά των πορνείων όπου κατέφευγε συχνά ο Κωνσταντής στο Όλα για καλό. Υπήρχαν πράγματι «σπίτια» κάποτε εδώ; «Όχι, ωστόσο ο Γεώργιος Παπανδρέου, ως γενικός διοικητής της νήσου μεταξύ 1918-19, είχε εκπονήσει μια λεπτομερή μελέτη για την εγκατάσταση οίκων ανοχής. Το σχέδιο ματαιώθηκε, αλλά τα σχετικά έγγραφα ανακάλυψε ο “σκουπιδολόγος” μας του “Πελινναίου”, πεταμένα σε κάποιον κάδο. Εδώ, άλλωστε, γεννήθηκε και ο Ανδρέας Παπανδρέου (5/2/1919). Την αναγγελία γέννησης εντόπισα σε φύλλο αρχείου της τοπικής εφημερίδας “Νέα Χίος”: “Η κυρία του γενικού διοικητού έτεκεν αισίως άρρεν. Ευχόμεθα εις τους ευτυχείς γονείς καλορίζικο και εις το τέκνον τύχη αγαθή”. Πόσο πιάσανε τώρα οι ευχές το γνωρίζουμε όλοι!». Στο τεϊοποτείο όπου καταλήγουμε και το οποίο τρέχει ένα ακόμα νέο ζευγάρι Αθηναίων, που, μην έχοντας πια μέλλον στην πρωτεύουσα, προσπαθεί να ορθοποδίσει εκτός, εξομολογείται τα τραβήγματά του με τις Αρχές: «Υπήρξαν εποχές που είχα συνέχεια αστυνομία και ΕΥΠ στο κατόπι μου – με πήγαιναν για εξακρίβωση στοιχείων, παρ’ ότι είχα ταυτότητα, μου κάνανε

μέχρι σωματική έρευνα, όχι μόνο στη Χίο αλλά και αλλού. Εννοείται πως είχαν ψάξει και το σπίτι μου. Τα έλεγα, μάλιστα, τότε του Καμίνη –Χιώτης κι αυτός–, όταν ακόμα ήταν Συνήγορος του Πολίτη. “Ζήτα τους επίμονα βεβαίωση προσαγωγής ή κατ’ οίκον έρευνας” μου σύστηνε, που φυσικά δεν έδιναν, εφόσον ήταν παράνομοι, αλλιώς θα είχα συλλογή! Αφορμή των βασάνων μου ήταν αφενός οι “ανατρεπτικές”, αντιαναπτυξιακές δραστηριότητές μου, σε μια παραμεθόρια μάλιστα περιοχή, αφετέρου η στενή μου παρέα με τον Μουσταφά, έναν Τούρκο μεγαλωμένο στη Χίο, συν, βέβαια, τα συχνά μου ταξίδια στην Πόλη καθώς και στη Σμύρνη ένα διάστημα λόγω του φλογερού μου έρωτα με μια Κούρδισσα εκεί, την Μπεσέ. Όλα αυτά, δε, προτού γίνουν μόδα τα τουρκικά σίριαλ… Και είχα και τους φίλους να με δουλεύουν: “Κανόνισε να έχουμε και πόλεμο εξαιτίας των γαμησιών σου!”». Λίγο αργότερα μας ξεπροβοδίζει με την υπόσχεση του ξανανταμώματος – «ευπρόσδεκτοι κι εσείς και όσοι άλλοι θέλουν να γνωρίσουν τον τόπο μου!». Νιώθουμε απέραντα γεμάτοι από την εμπειρία τόσο του ταξιδιού όσο και της βραχείας έστω συναναστροφής με έναν στ’ αλήθεια αξιοσημείωτο άνθρωπο. Συζητήσαμε, άλλωστε, μέσα σε ένα τριήμερο τα πάντα, από τα προβλήματα του κόσμου μέχρι τα εσώψυχά μας, ανακαλύπτοντας πολλούς κοινούς τόπους. Δεν ξέρω πόσους θα «προσηλύτιζε» το «κατά Μακριδάκην Ευαγγέλιο» ή άλλως «Ο Φυσικός Άνθρωπος», όπως λεγόταν και η συμμετοχή του στις Παραφράσεις Ιερών Κειμένων που ανέβασε τον Απρίλιο η Λυρική, διαπιστώσαμε όμως «ιδίοις όμμασι» πόσο ρεαλιστικά ελκυστικό είναι. Υποψιάζομαι, δε, ότι ο συγγραφέας του γρήγορα θα βρει τον καινούργιο δρόμο που γυρεύει – εν ανάγκη θα τον διανοίξει, «το ’χει». Καθώς απομακρύνεται με το Samurai του, καταλήγω πως χαρακτηρισμοί όπως «οικοκοσμοκαλόγερος» ή «σαμάνος του αγρού και του λόγου» που σκεφτόμουν, ακούγονται μάλλον πομπώδεις. Ίσως το «σαμουράι της μεθορίου» του ταιριάζει καλύτερα. Αφενός για το μαχητικό πνεύμα, την αποκοτιά, την ευθύτητα, τον κώδικα τιμής και τον αναχωρητισμό του, αφετέρου για την καλλιγραφική δεινότητα και την εκλεπτυσμένη πνευματικότητα που κατά τους προγόνους του Μασανόμπου Φουκουόκα, του «μέντορά» του, όφειλε να διακρίνει τον αληθινό πολεμιστή. Υποκλίνομαι! Με δικά του λόγια Πολιτική: «Δεν ήμουν ποτέ ιδιαίτερα πολιτικοποιημένος με την κλασική έννοια. Κάποιες φορές, νεότερος, ψήφισα ΚΚΕ, από αντίδραση περισσότερο. Το 2001, που μπαίναμε στο ευρώ, πτώχευε η Αργεντινή. Έλεγα σε όλους ότι σύντομα θα έρθει κι εδώ το κακό, εφόσον μια μικρή, καταχρεωμένη χώρα, δίχως παραγωγή, αποκλείεται να άντεχε ένα ισχυρό νόμισμα. Τότε με κορόιδευαν, τώρα τρέχουν και δεν φτάνουν… Είχαμε γίνει όλοι ισοπεδωμένοι καταναλωτές, όπως εξάλλου μηχανεύεται να κάνει τους ανθρώπους το σύστημα παντού στον κόσμο. Ο νεοφιλελεύθερος καπιταλισμός βρίσκεται στην ορμητικότερη και χυδαιότερη φάση του. Δεν ξέρω πού θα καταλήξει αυτό, στα χωριά εδώ πάντως λένε πως σαν ψοφάει ο γάιδαρος, καυλώνει. Ναι, ψήφισα και Τσίπρα, το ’12, όχι όμως ξανά, καθώς γρήγορα αντιλήφθηκα τις μπλόφες του. Καθοριστικό σημείο υπήρξε μια ομιλία του στο Ελληνοαμερικανικό Εμπορικό Επιμελητήριο, νομίζω, όπου εκθείαζε ένα χρεοκοπημένο μοντέλο ανάπτυξης. Κατάλαβα τότε ότι δεν υπήρχε ελπίδα, ότι θα ασπαζόταν οτιδήποτε για να επιπλεύσει. Είχα στείλει ύστερα στον Φίλη, όταν ακόμα διηύθυνε την “Αυγή”, ένα άρθρο με τίτλο “Οικουμενική Αριστερά”, εκθέτοντας όλη την προβληματική μου. Έγραφα, μεταξύ άλλων, ότι καπιταλισμός και σοσιαλισμός καταστρέφουν εξίσου το οικοσύστημα, ο πρώτος χάριν των λίγων, ο δεύτερος τάχα χάριν των πολλών. Δεν

δημοσιεύτηκε ποτέ, παρά τις υποσχέσεις του. Τα έλεγα όλα αυτά και στη Ζωή Κωνσταντοπούλου που βρέθηκε τότε Χίο και γνωριστήκαμε, αλλά δεν με άκουγε. Πώς τη θυμάμαι; Ως μια ειλικρινή, δυναμική, παθιασμένη γυναίκα, που στην πορεία ξέφυγε, χάζεψε. Βρεθήκαμε πάλι, τυχαία, πέρσι σε μια χιώτικη ταβέρνα. Με χαιρέτησε ενθουσιασμένη: “Γιάννη, έλα μαζί μας με την Πλεύση, να κάνουμε την επανάσταση!”. “Μα, την κάναμε ήδη με τον Αλέξη, κάτσε να χωνέψουμε πρώτα αυτήν και πάμε παρακάτω…” απάντησα. Σταύρωσε τότε τα χέρια, λέγοντας: “Δεν θα μου φορτώσεις τώρα και τον Αλέξη!”. “Βρε Ζωή, μαζί δεν συμπορευόσασταν τόσον καιρό;” αποκρίθηκα. Έληξε εκεί». Οικολογία: «Τη θεμελιώδη διαφορά μου με τον Μαρξ και την Αριστερά τη συνειδητοποίησα ακούγοντας τις εισηγήσεις κάποιων ανθρώπων σε συνάντηση του κινήματος κατά της ιδιωτικοποίησης του νερού στον Βόλο, όπου συμμετείχα. Η ιδιωτικοποίηση φυσικών στοιχείων είναι τεράστια ανηθικότητα και ανοησία. Δεν είναι καν το νερό “κοινωνικό αγαθό”, δηλαδή ανθρώπινη αποκλειστικά υπόθεση, αλλά αρχέγονο κοινόκτητο αγαθό όλων των πλασμάτων. Το ποτάμι π.χ. που χύνεται στη θάλασσα δεν πάει χαμένο, άρα χρήζει εκμετάλλευσης, συντηρεί αντίθετα τον αέναο, ζωτικής σημασίας αρχέγονο κύκλο που διδασκόμασταν στο σχολείο. Η εποχή του ανθρωποκεντρικού ουμανισμού που μας κληροδότησε ο Διαφωτισμός, με τη φύση στον ρόλο του “εργαλείου”, έκανε κι αυτή τον κύκλο της, καταλήγοντας σε έναν φιλοτομαρίστικο ατομικισμό. Ο Διαφωτισμός ήταν σίγουρα ένα απαραίτητο στάδιο εξανθρωπισμού, όπως και η Βιομηχανική Επανάσταση. Όμως αυτό δεν πάει πουθενά πια. Χρειάζεται να καλλιεργήσουμε μια συνείδηση συλλογική, κοινωνική και οικολογική, να αναγνωρίσουμε την ισότιμη διαφορετικότητα όχι μόνο των ανθρώπων αλλά κάθε όντος στον πλανήτη του οποίου δεν είμαστε ιδιοκτήτες αλλά απλοί συγκάτοικοι. Ένα όμορφο τοπίο π.χ. παίρνει αξία από το έδαφος, τα φυτά, τα ζώα και τα πετούμενα που το ορίζουν. Δεν αξιοποιείται ως ντεκόρ για ένα ακόμα κτίσμα. Ας πάψουμε να βλέπουμε τη γη ως ένα αχανές οικόπεδο, φυτεία μονοκαλλιέργειας ή ορυχείο, ας υπερασπίσουμε τους ανθρώπους και τους τόπους μας από τον αναπτυξιακό Αρμαγεδδώνα. Αυτό είναι το σύγχρονο πολιτικό πρόταγμα». Λογοτεχνία: «Προτιμούσα παλιότερα, αντί για διαβάσματα, να ακούω ιστορίες ανθρώπων… Πλέον, όμως, έχω διαβάσει πολλούς ξένους και βέβαια Έλληνες συγγραφείς, κάποια βιβλία μου μάλιστα “συνομιλούν” με δικά τους που ξεχώρισα: ο Ήλιος με δόντια με τη Μητέρα του σκύλου του Παύλου Μάτεσι, η Δεξιά τσέπη του ράσου με τον Άγγελο στο πηγάδι του Παντελή Πρεβελάκη, οι 10516 Μέρες με την Ιστορία του Νεοελληνικού Κράτους του Βασίλη Ραφαηλίδη. Μου αρέσει πολύ ο Καζαντζάκης, ιδίως ο Καπετάν Μιχάλης του, ο φίλος μου ο Θωμάς Κοροβίνης, μου άρεσε επίσης η Μικρά Αγγλία της Καρυστιάνη, ο Άρης Φακίνος κ.ά. Με την ποίηση δεν έχω μεγάλη επαφή, μια ποιήτρια όμως που εκτίμησα είναι η Κρυστάλλη Γλυνιαδάκη. Οι πιο παραγωγικές μου ώρες είναι οι πολύ πρωινές. Φθινόπωρο - χειμώνα συνήθως βρίσκω χρόνο κι όρεξη. Μια φράση-κλειδί αρκεί να δώσει το έναυσμα. Γράφω γρήγορα, με βοηθά πολύ η μαθηματική σκέψη, όπως και στις καλλιεργητικές δραστηριότητες. Μικρός φανταζόμουν ότι όλοι οι λογοτέχνες είναι πεθαμένοι, εφόσον δεν διδασκόμασταν τότε κανέναν ζωντανό! Ναι, είναι νωρίς ακόμα για μια αξιόλογη λογοτεχνία της κρίσης. Για τον Εμφύλιο π.χ. χρειάστηκε να περάσουν δεκαετίες. Υπόψη, κιόλας, ότι υπάρχουν εξαιρετικοί λογοτέχνες, ακόμα και δίχως σπουδές, με την έννοια ότι είναι άριστοι τεχνίτες του λόγου, άσχετα με το αν δεν θέλουν ή δεν μπορούν να γράψουν – έχω συναντήσει τέτοιους ανθρώπους, σε συναρπάζουν». ¶

Ναι, ψήφισα και Τσίπρα, το ’12, όχι όμως ξανά, καθώς γρήγορα αντιλήφθηκα τις μπλόφες του. Καθοριστικό σημείο υπήρξε μια ομιλία του στο Ελληνοαμερικανικό Εμπορικό Επιμελητήριο, νομίζω, όπου εκθείαζε ένα χρεοκοπημένο μοντέλο ανάπτυξης. Κατάλαβα τότε ότι δεν υπήρχε ελπίδα, ότι θα ασπαζόταν οτιδήποτε για να επιπλεύσει.

8.6.17 – lifo

23

ΜΟΥΣΙΚΗ

T

o Primavera Sound είναι τεράστιο. Αυτή είναι η πρώτη εντύπωση που σχηματίζεις όταν διασχίζεις το Parc del Forum όπου διεξάγεται κάθε χρόνο, στη Βαρκελώνη. Βρίσκεται σε ειδυλλιακό τοπίο, δίπλα ακριβώς στη θάλασσα, και είναι ιδανική τοποθεσία για το μεγαλύτερο ίσως φεστιβάλ της Ευρώπης. Δεν είναι τυχαίο που το ονομάζουν έτσι. Για κάποιον που δεν έχει ξαναπάει σε παρόμοιες διοργανώσεις, το μέγεθός του είναι ασύλληπτο. Σου παίρνει δύο περίπου ώρες για να βγάλεις άκρη πού βρίσκεται τι και για να συνέλθεις από το περπάτημα και το σοκ της κοσμοσυρροής. Η πόλη ζωντανεύει από νεαρόκοσμο που φοράει το εισιτήριό του σαν βραχιολάκι στο χέρι, κυκλοφορεί στους δρόμους και βλέπει τα αξιοθέατα το πρωί. Κάθε χρόνο το επισκέπτονται πάνω από 200.000 ενθουσιώδεις μουσικόφιλοι από 125 διαφορετικές χώρες του πλανήτη. Οι περισσότεροι είναι Βρετανοί. Φέτος, πάντως, οι Καταλανοί ξεπέρασαν τον εαυτό τους με 13 σκηνές –8 βασικές−, χώρια τα σημεία όπου γινόντουσαν ξεχωριστά και πρωινά events, καθώς και συζητήσεις, και οι chill-out χώροι για φαγητό και άραγμα. Επίσης, πρόσθεσαν 15 εξτρά ονόματα στο line-up, εκτός από τις ήδη προγραμματισμένες 346 εμφανίσεις. Χάος δηλαδή. Ευτυχώς, οι αποστάσεις είναι σχετικά μικρές. Σου παίρνει 10-15 λεπτά να πεταχτείς από τη μία σκηνή στην άλλη, ενώ υπάρχουν και μικρά βαν που σε μεταφέρουν, αν δεν βαριέσαι να περιμένεις στην ουρά. Τα

primavera sound To φεστιβάλ μεταφέρθηκε το 2005 στο Parc del Forum, που καλύπτει 9.000 τ.μ. δίπλα στη θάλασσα και ανάμεσα σε δύο εμβληματικά κτίρια της Βαρκελώνης: το Μουσείο Φυσικής Ιστορίας και το CCIB.

πάντα λειτουργούν στην εντέλεια όσον αφορά τα live. Έχουν την πιο σωστή ηχοληψία που υπάρχει, ελάχιστες καθυστερήσεις και τεχνικά προβλήματα. Ακόμη όμως κι αν προκύψουν, βρίσκουν γρήγορες λύσεις, ειδικά όταν πρόκειται για την τηλεοπτική και οnline μετάδοση, όπου τα πάντα είναι προσχεδιασμένα μέχρι την τελευταία λεπτομέρεια, όπως μας εξηγεί ο υπεύθυνος παραγωγής της Red Bull TV σε μια γρήγορη ξενάγηση στα παρασκήνια της ζωντανής αναμετάδοσης του φεστιβάλ. Εκεί βλέπουμε και τον ζωντανό σχολιασμό από τους Johann Wald και Will Best. Είναι αδιαμφισβήτητα μια διοργάνωση επικών διαστάσεων. Μια βασική διαφορά του Primavera σε σχέση με ανάλογα ευρωπαϊκά φεστιβάλ ήταν η επιμονή του να δίνει στα μικρά ονόματα, που ακόμα δεν έχουν δώσει το στίγμα τους στην παγκόσμια μουσική, την ευκαιρία να παίξουν με ίσους όρους δίπλα σε ιστορικές μπάντες και μεγάλα ονόματα. Διατηρούσε έτσι μια ισορροπία για να ικανοποιεί όλα τα μουσικά γούστα. Για πρώτη φορά φέτος επιχείρησαν να δώσουν τη σκυτάλη σε μια νέα γενιά μουσικών, για να αποδείξουν τη δύναμή τους ως headliners. Αρκετά από τα ονόματα που εμφανίζονται έχουν χτίσει την καριέρα τους εκεί. Δεν θα ήταν υπερβολή να πούμε ότι αυτή η κίνηση του φεστιβάλ αντικατοπτρίζει την αλλαγή μουσικής κατεύθυνσης που συντελείται σε γενικότερο επίπεδο τα τελευταία χρόνια. Ο κόσμος ήρθε να δει Solange, Frank Ocean, Aphex Twin

και Arcade Fire, ενώ τις προηγούμενες χρονιές υπήρχαν σχήματα όπως οι Radiohead ή οι Strokes. Και μπορεί ο Frank Ocean να ακύρωσε το set του επειδή, όπως λένε οι φήμες, φοβήθηκε μια επίθεση ανάλογη με αυτήν στο Μάντσεστερ, δεν έκλαψε όμως και κανένας. Ίσα-ίσα, ήταν λίγο σαν το αστείο του φεστιβάλ, με διάφορα μπλουζάκια με τη φωτογραφία του να κυκλοφορούν και να γράφουν «Missing» ή κάποια άλλα σχόλια, όχι και τόσο κολακευτικά. Ένα από τα πιο αξιοπρόσεκτα πράγματα ήταν η συμμετοχή του κόσμου σε εξαιρετικές εμφανίσεις, όπως αυτή του Sampha, ενός σχετικά νέου Βρετανού που φέτος κυκλοφόρησε το πρώτο του άλμπουμ, που ήξερε τους στίχους κάθε τραγουδιού απέξω. Το ίδιο και στη Solange, που βγήκε στη σκηνή κάτω από έναν πορφυρό ήλιο, με όλους τους μουσικούς και τους χορευτές ντυμένους στα κόκκινα. Πολύ διαφορετική από τη μεγάλη της αδερφή, την Beyoncé, με ένα set που στηριζόταν περισσότερο στη μελωδία. Γενικά, όμως, η neo-soul και το χιπ χοπ μεσουρανούσαν. Οι Run The Jewels, παρά τα ηχητικά προβλήματα, έδωσαν μια συγκινητική old-school εμφάνιση, με τον Killer Mike να εκθειάζει τον El-P, που, αν και λευκός, είναι ο καλύτερός του φίλος, και να αποκαλεί τον Τραμπ «πορτοκαλί σαχλαμάρα». Ούτε ο Milo Auckerman των Descendents της καλιφορνέζικης πανκ μπάντας από τα ’70s παρέλειψε να πει τα χειρότερα για τον Πρόεδρο των ΗΠΑ. Ο πολιτικός σχολιασμός ήταν έντο-

ΠΟΡΦΥΡΑΟΝ 24 lifo – 8.6.17

νος από την πλευρά των Αμερικανών μουσικών, που δεν έχαναν ευκαιρία να σχολιάσουν την κατάσταση στη χώρα τους. Σε ένα μικρό διάλειμμα στον χώρο των δημοσιογράφων μπορείς να συναντήσεις διάφορες γνωστές φιγούρες, όπως ο Jarvis Cocker, και άλλους που δίνουν συνεντεύξεις. Βέβαια, είναι δύσκολο να πάρεις συνέντευξη από κάποιον μουσικό που παίζει στο φεστιβάλ αν δεν τον γνωρίζεις προσωπικά. Αργά το βράδυ της πρώτης μέρας ένα κορίτσι τρέχει σαν τρελό και φωνάζει: «Θεέ μου, βγήκε». Εννοεί τον Aphex Twin και σε λίγα λεπτά γίνεται το αδιαχώρητο σε μία από τις δύο κεντρικές σκηνές που είναι αντικριστά η μία στην άλλη. Χαμός γίνεται και στην εμφάνιση των Arcade Fire και των ΧΧ. Και οι δυο τους δικαιώνουν τη μεγάλη τους απήχηση και τον χαρακτηρισμό τους ως μεγάλων συγκροτημάτων. Αντίθετα, ο απόλυτος φαρσέρ Aphex Twin διχάζει αρκετό κόσμο με τα προκλητικά του visuals. Δεν ξέρω αν τα πειράζει ο ίδιος, αλλά είναι πολύ «άρρωστα», με την καλή έννοια. Παίρνουν τις πιο κατσουφιασμένες εκφράσεις θεατών που πα-

ΝΕΙΡΑ

ρακολουθούν τη συναυλία και τις τοποθετούν πάνω σε πρόσωπα διασημοτήτων. To set του είναι διαβολικά πολιτικό. Όσον αφορά τους πολυσυζητημένους Afghan Whigs, ο Greg Dulli, εκεί που θύμιζε δανδή, μοιάζει πλέον με οπαδό Γ’ Εθνικής του αγγλικού πρωταθλήματος. Οι Slayer τα έσπασαν με ένα επικό live και οι Front 242 ήταν παραδόξως μια έκπληξη, παρά τον ξεπερασμένο, EBM ήχο τους. Ο Flying Lotus έκλεψε την παράσταση της δεύτερης μέρας με ένα φαντασμαγορικό set με visuals από το Διάστημα, που προσωπικά παραλίγο να μου στοιχίσει τη μισή ακοή, αλλά άξιζε μέχρι το τελευταίο λεπτό. Έπαιξε μέχρι τις 4 το πρωί και μάζεψε όσο κόσμο είχε απομείνει, που ήταν υπεραρκετός για να γεμίσει μία από τις αμφιθεατρικές σκηνές του φεστιβάλ. Είναι περίεργο, πάντως, πώς τα μουσικά είδη που σου άρεσαν και ήταν της μόδας παλιά φαντάζουν πλέον γερασμένα και πολλοί μουσικοί θρύλοι τελικά καταρρίπτονται, όταν τους βλέπεις live. Παρ’ όλα αυτά, οι This is not this heat έπαιξαν αξιοπρεπώς. Στην περίπτωση των Royal Trux τα πράγματα ήταν τραγικά, αφού η τραγουδίστρια ανέβηκε λιώμα πάνω στη σκηνή. Παλιότερα αυτό ίσως περνούσε σαν κάτι χαριτωμένο, εν έτει 2017 όμως ήταν απλώς γραφικό και κακό. Ο σπουδαίος Van Morrison φαινόταν σαν κουρδισμένο ρομπότ που μάσαγε τoυς στίχους, αντί να τους τρα-

γουδάει. Δεν το βάζει κάτω όμως, παρά την ηλικία του, και κατάφερε να ζεστάνει το κοινό. Οι Metronomy, που ακολούθησαν, έμοιαζαν σαν να ήθελαν, μάταια, να πάρουν τη θέση των Arcade Fire. Εκεί όμως που τα λόγια περίττευαν και καταργούνταν τα όρια του χρόνου ή της ηλικίας ήταν όταν ανέβηκε η Grace Jones στη σκηνή. Γυμνόστηθη, με όλο της το σώμα βαμμένο με body painting, είναι ακόμη μια αγριόγατα, παρά τα 70 της. Η τελευταία μεγάλη ντίβα με όλη τη σημασία της λέξης, σαν να έβλεπες τι σημαίνει σεξ μετουσιωμένο σε έναν άνθρωπο σε ένα καθηλωτικό σόου. Δυστυχώς, λόγω της απίστευτης περφόρμανς της Jones, δεν είχα την ευκαιρία να δω τον καταπληκτικό Seu Jorge και το αφιέρωμά του στον David Bowie. Έπαιξε όλο το σάουντρακ του Life Aquatic με τις διασκευές στα πορτογαλικά διάσημων κομματιών του θρυλικού Βρετανού σούπερσταρ. Τελικά, όλα είναι θέμα προτεραιοτήτων, ακόμη και σε φεστιβάλ. Η τελευταία επίσημη μέρα του φεστιβάλ έκλεισε με τα νέα από την Αγγλία και οι φρικαρισμένες παρέες των Βρετανών προσπαθούσαν να ξεδώσουν λίγο με τον ξεσηκωτικό Skepta. Δεν ξέρω αν όλα αυτά τα ονόματα που συμμετείχαν μπορούν να γεμίσουν στάδια αύριο, όπως έκαναν παλιότερα συγκροτήματα. Ένα όμως είναι σίγουρο, το Primavera είναι ένα τολμηρό φεστιβάλ που στρέφει το βλέμμα του προς το μέλλον της μουσικής και παίζει βασικό ρόλο στη διαμόρφωσή της.

ΜΙΑ ΕΝΘΟΥΣΙΩΔΗΣ ΑΝΤΑΠΟΚΡΙΣΗ ΑΠΟ ΤΟ ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΟ ΦΕΣΤΙΒΑΛ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΗΣ ΠΟΥ ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΣΕ ΣΤΗ ΒΑΡΚΕΛΩΝΗ ΠΑΝΩ ΑΠΟ 250.000 ΜΟΥΣΙΚΟΦΙΛΟΥΣ ΑΠΟ 125 ΧΩΡΕΣ ΤΟΥ ΠΛΑΝΗΤΗ. ΑΠΌ TH ΜΑΡΙΑ ΠΑΠΠΑ

ΣΤΟ PRIMAVERA SOUND 8.6.17 – lifo

25

ΕΙΚΑΣΤΙΚΑ

Αφιέρωση του Πάτρικ Λη Φέρμορ στον Νίκο και στην Barbara Γκίκα στο βιβλίο του «Μάνη», Κέρκυρα, Πάσχα 1973 Μουσείο Μπενάκη - Πινακοθήκη Γκίκα, Βιβλιοθήκη

ΓΚΊΚΑΣ— CRAXTON —LEIGH FERMOR

ΜΙΑ ΠΑΡΕΑ ΠΟΥ ΛΑΤΡΕΥΕ ΤΗΝ ΕΛΛΆΔΑ

ΤΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΜΠΕΝΑΚΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑΖΕΙ ΣΕ ΜΙΑ ΕΚΘΕΣΗ ΤΙΣ ΖΩΕΣ, ΤΟ ΕΡΓΟ ΚΑΙ ΤΗ ΣΧΕΣΗ ΤΩΝ ΤΡΙΩΝ ΔΗΜΙΟΥΡΓΩΝ ΠΟΥ ΕΖΗΣΑΝ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΜΙΑΣ ΑΛΛΗΣ ΕΠΟΧΗΣ. ΑΠΌ ΤΟΝ ΧΡΉΣΤΟ ΠΑΡΊΔΗ 26 lifo – 8.6.17

Ο Πάτρικ και η Τζόαν Λη Φέρμορ μαζί με τον Νίκο και την Barbara Γκίκα και εργάτες που χτίζουν την αυλή στην Καρδαμύλη, 1967 Από το αρχείο της Olivia Stewart

Υ

John Craxton Νεκρή φύση με τρεις ναύτες, 1980-1985 Τέμπερα σε καμβά, 122 x 151 εκ. Ιδιωτική συλλογή, Αγγλία ©2017 Craxton Estate / DACS

Σχέδια και προτάσεις του Πάτρικ Λη Φέρμορ για τη διαμόρφωση των εξωτερικών χώρων της οικείας των Γκίκα στην Κέρκυρα, π. 1969 Μουσείο Μπενάκη - Πινακοθήκη Γκίκα, Αρχείο Εγγράφων, Αθήνα © 2017 The Estate of Patrick Leigh Fermor

Νίκος Χατζηκυριάκος-Γκίκας «Το δέντρο», 1950 Λάδι σε καμβά Ιδιωτική συλλογή, Αθήνα

πήρξαν από εκείνες τις παρέες που γράφουν ιστορία. Αλλά, βέβαια, ήταν και μια άλλη εποχή, μια άλλη Ελλάδα, μια άλλη Ευρώπη. Αμέσως μετά τον πόλεμο, μια γενιά «ηρωική» σχεδόν, που πίστευε σε μια νέα αρχή, σε ένα καλύτερο αύριο, σε μια Ευρώπη ειρηνική, δημιουργική και αισιόδοξη. Τρεις άντρες με διαφορετική αφετηρία ο καθένας, που τους ένωσαν τα κοινά τους ενδιαφέροντα, αλλά κυρίως ένας τόπος που όλοι λάτρεψαν και πίστεψαν όσο λίγοι, η Ελλάδα. Μια Ελλάδα αγνή, άφθαρτη, αρχέγονη. Η έκθεση του Μουσείου Μπενάκη «Γκίκας Craxton - Leigh Fermor: Η γοητεία της ζωής στην Ελλάδα», που ξεκίνησε από τη Λεβέντειο Πινακοθήκη της Λευκωσίας, συνεχίζει στην Αθήνα και θα καταλήξει στο Λονδίνο, στο Βρετανικό Μουσείο, μας αποκαλύπτει μια παρέα φίλων και την υπέροχη, δημιουργική και παράλληλη πεντηκονταετή πορεία τους. Το χρονικό της μεγάλης φιλίας τριών αντρών που έμελλε να συναντηθούν και να συνδεθούν με δεσμούς τόσο στενούς, που στο εξής ήταν σχεδόν αδύνατο να μη συμμετέχει ο ένας στη ζωή του άλλου. Όταν ο γαλλοτραφής Έλληνας ζωγράφος Νίκος Χατζηκυριάκος-Γκίκας, στην πρώτη του επίσκεψη στο Λονδίνο το 1945, συνάντησε τον επίσης ζωγράφο, Άγγλο Τζον Κράξτον, με τη μεσολάβηση του κοινού τους φίλου και συγγραφέα Cyril Connolly, ήταν ήδη 40 χρονών. Είχε διαγράψει μια διεθνώς αναγνωρισμένη καλλιτεχνική πορεία και η δουλειά του συνδιαλεγόταν με εκείνη των Πικάσο, Ντε Κίρικο, Λε Κορμπιζιέ. Λίγο αργότερα, γνωρίστηκε και με τον φιλέλληνα συγγραφέα Πάτρικ Λη Φέρμορ –Πάντι για τους φίλους του–, ο οποίος είχε συμμετάσχει στη Μάχη της Κρήτης και στην αντίσταση εναντίον των Γερμανών. Την ίδια πάνω-κάτω περίοδο ο Λη Φέρμορ γνωρίστηκε, μέσω της συντρόφου του Τζόαν Ράινερ, με τον Κράξτον. Οι δύο νεότεροι Βρετανοί σύντομα θα εξελίσσονταν σε ένα είδος «οικογένειας» για τον σημαντικό Έλληνα καλλιτέχνη. Η μεταξύ τους αλληλεπίδραση στην τέχνη αλλά και στη ζωή τους θα αποδεικνυόταν καθοριστική, τόσο για τους ίδιους όσο και για τη σύγχρονη καλλιτεχνική και πνευματική πραγματικότητα της μεταπολεμικής Ελλάδας. Η έκθεση χωρίζεται σε πέντε ενότητες που αντιστοιχούν στις φάσεις της φιλίας τους. Τα πρώτα χρόνια της γνωριμίας τους μεταξύ Αθήνας και Λονδίνου και στη συνέχεια οι ελληνικοί τόποι: η Ύδρα, όπου βρισκόταν το αρχοντικό του Γκίκα και πέρασαν μέρος της ζωής τους οι Λη Φέρμορ και Κράξτον, η Καρδαμύλη, όπου έχτισε ο Λη Φέρμορ το περίφημο «καταφύγιό» του, η Κέρκυρα, όπου ο Γκίκας διατηρούσε το ησυχαστήριό του, και τέλος τα Χανιά, τα οποία επέλεξε ο Κράξτον από το 1977 και μετά. Πίνακες ζωγραφικής, φωτογραφίες εν πολλοίς άγνωστες μέχρι σήμερα, κατάλογοι εκθέσεων, επιστολές, προσωπικά αντικείμενα, εκδόσεις και αποσπάσματα βιβλίων του Λη Φέρμορ, ένα γοητευτικό παζλ όπου το ελληνικό τοπίο, το φως και η δημιουργική τους μετάλλαξη σε τέχνη και λόγο δικαιώνουν μια ζωή ανέμελη ίσως, αλλά, πάνω απ’ όλα, ουσιώδη. Ο Νίκος Χατζηκυριάκος-Γκίκας, γόνος παλιάς και ευκατάστατης οικογένειας, ένας άνθρωπος μεγάλης καλλιέργειας και ευγένειας, είχε επισκευάσει το οικογενειακό αρχοντικό στο Καμίνι, στην Ύδρα, όπου ζούσε σχεδόν μόνιμα και ζωγράφιζε. Η αρχιτεκτονική εσωτερικών χώρων ήταν μέρος των ενδιαφερόντων του και είχε επιμεληθεί ο ίδιος την ανακαίνιση του πατρικού του σπιτιού στην οδό Κριεζώτου. Από την άλλη, η μορφολογία της Ύδρας καθόρισε την τεχνοτροπία και το ύφος της ζωγραφικής του. Εκεί, στο υπέροχο παραδοσιακό κτίσμα, φιλοξενούσε φίλους του όπως ο Σεφέρης, ο Κατσίμπαλης, ο Ντάρελ, ο Χένρι Μίλερ, ο Καρτιέ-Μπρεσόν. Γύρω στα 1959-1960, με τη συνδρομή του Κράξτον, το αναδιαμόρφωσε, ζωγραφίζοντας 8.6.17 – lifo

27

ΕΙΚΑΣΤΙΚΑ Ο Τζον Κράξτον στο ατελιέ του στην Κρήτη, 1983 Φωτογραφία: Rene Groebli Από το άλμπουμ του καλλιτέχνη, Craxton Estate, Λονδίνο

Ο Ν. Χ. Γκίκας και ο Πάτρικ Λη Φέρμορ στην Κέρκυρα μ’ ένα τραπέζι επιζωγραφισμένο από τον Πάτρικ, στο οποίο αναγράφονται ελληνικές και λατινικές ονομασίες των ανέμων. Από το αρχείο της Olivia Stewart

Επιστολή του Τζιν Κράξτον από το Λονδίνο στους Γκίκα, που φιλοξενούνται στο σπίτι Των Λη Φέρμορ στην Καρδαμύλη, μέσα της δεκαετίας ‘60. Μουσείο Μπενάκη – Πινακοθήκη Γκίκα, Αρχείο Εγγράφων

28 lifo – 8.6.17

τους τοίχους και τα έπιπλα. Κι όταν, έναν χρόνο αργότερα, έπιασε φωτιά, όσο ο ίδιος βρισκόταν στο Λονδίνο σκηνογραφώντας την όπερα Περσεφόνη του Ζιντ για το Κόβεν Γκάρντεν, και καταστράφηκε ολοσχερώς, ο Κράξτον ήταν εκείνος που τον εκπροσώπησε σε όλες τις διαδικασίες, καθώς εκείνος αρνήθηκε να ξαναεπισκεφτεί το αγαπημένο οίκημα. Ο Κραξτον, πολλά υποσχόμενος ζωγράφος της μεταπολεμικής γενιάς, επηρεασμένος από τον Γκίκα, αποφάσισε να έρθει και να δουλέψει στην Ελλάδα. Κατέφθασε μαζί με τον στενό του φίλο Λούσιαν Φρόιντ και πέρασαν έναν χρόνο στον Πόρο, ζωγραφίζοντας. Όπως διατεινόταν ο ίδιος, για πρώτη φορά ζωγράφιζε αληθινά, όχι μυθικά πρόσωπα. Οι απλοί άνθρωποι του μικρού νησιού, οι ψαράδες, οι ναύτες, οι μικρέμποροι, αποτέλεσαν το αντικείμενο της τέχνης του. Αυτοί θα παρέμεναν τα μοντέλα του τα επόμενα χρόνια – όποτε είχε κέφι για δουλειά, καθώς προτιμούσε τη διασκέδαση και την καλή ζωή. Η Ελλάδα, πάντως, έγινε το σπίτι του και δεν την εγκατέλειψε παρά μόνο για σύντομα διαστήματα. Για παράδειγμα, την περίοδο της χούντας του 1967, όταν η ενστικτώδης αποστροφή προς κάθε μορφής εξουσία, πολλώ δε μάλλον μιας στρατιωτικής, τον έκανε εχθρό των καραβανάδων, με αποτέλεσμα να του απαγορευτούν η είσοδος και η διαμονή στην Ελλάδα. Ακόμα και τότε βρήκε τον τρόπο και πέρασε παράνομα για να επισκεφτεί τον Γκίκα στην Κέρκυρα. Ο Πάτρικ Λη Φέρμορ πηγαινοερχόταν στην Αθήνα από το 1947, μια εποχή που οι ελληνοβρετανικές σχέσεις ήταν σε πολύ καλό επίπεδο. Εκείνη την περίοδο ήταν που έκανε μια απόπειρα να εργαστεί στο Βρετανικό Συμβούλιο, υπό τη διεύθυνση του Στίβεν Ράνσιμαν. Γύρω από το Βρετανικό Συμβούλιο συγκεντρώνονται τότε σημαντικοί Έλληνες λογοτέχνες και διανοούμενοι, όπως ο Καζαντζάκης και ο Σικελιανός, με τους οποίους σχετίστηκε. Η περιπετειώδης και ανεξάρτητη φύση του, όμως, δεν μπορούσε να πειθαρχήσει στη ρουτίνα των καθημερινών υποχρεώσεων και στάλθηκε στην επαρχία για μια σειρά διαλέξεων. Τελικά, ο Ράνσιμαν αναγκάστηκε να του ζητήσει να εγκαταλείψει τη θέση. Με την Τζόαν, φωτογράφο και μελλοντική του σύζυγο, ταξίδεψε στην ελληνική ύπαιθρο, επιδιώκοντας να γράψει ένα βιβλίο για την Ελλάδα που γνώριζε από τα 18 του, όταν διέσχισε την Ευρώπη με τα πόδια για να φτάσει στην Κωνσταντινούπολη. Τότε για πρώτη φορά, τον Μάιο του 1935, βρέθηκε στην Αθήνα, περνώντας ένα καλοκαίρι στον Πόρο με μια Ρουμάνα πριγκίπισσα. Το 1940 επέστρεψε ως αξιωματικός της Ιρλανδικής Φρουράς και συμμετείχε στην Ελληνική Στρατιωτική Αποστολή. Έλαβε μέρος στη

Μάχη της Κρήτης και μεταμφιεσμένος σε βοσκό συνεργάστηκε με την Αντίσταση. Εκεί γνώρισε τον βοσκό Γιώργο Ψυχουντάκη, που χρόνια μετά θα του μετέφραζε το βιβλίο του The Cretan Runner (Ο Κρητικός μανταταφόρος). Ακριβώς τότε ήταν που ο Λη Φέρμορ οργάνωσε την απαγωγή του Γερμανού διοικητή της Κρήτης Κράιπε. Τη δεκαετία του ’60 το περιστατικό θα γινόταν ταινία με τον Ντερκ Μπόγκαρντ στον ρόλο του Πάντι. Μεταξύ 1950 και 1953 ταξίδεψε με την Τζόαν στην ηπειρωτική χώρα αλλά και στα νησιά, κάνοντας κρουαζιέρα με τον Κράξτον. Τότε εξέδωσε το μυθιστόρημά του The violins of Saint-Jacques και λίγο αργότερα σε επανέκδοση συλλογή άρθρων για τη μοναστική ζωή στη Γαλλία με τίτλο A time to keep silence. Και των δύο τα εξώφυλλα τα εικονογράφησε ο Κράξτον, κάτι που θα έκανε για όλα τα υπόλοιπα βιβλία του. Ο Λη Φέρμορ εγκαταστάθηκε στο σπίτι του Γκίκα στην Ύδρα από το 1954 και για μία διετία, για να ολοκληρώσει το περίφημο βιβλίο του Μάνη - Ταξίδια στη Νότια Πελοπόννησο. Δεν ήταν λίγες οι φορές που άνθρωποι κύρους τού πρόσφεραν το σπίτι τους ώστε να μπορέσει να εργαστεί πάνω στα βιβλία του απερίσπαστος. Αυτό συνέβαινε μέχρι που αποφάσισαν με την Τζόαν να κάνουν την Ελλάδα δεύτερη πατρίδα τους. Μετά από χρόνια αναζήτησης, τον Μάρτιο του 1964, εντόπισαν τον προσωπικό τους παράδεισο, το περίφημο ακρωτήρι στην Καρδαμύλη, στην τοποθεσία Καλαμίτσι, όπου θα έχτιζαν το «καταφύγιό» τους, ένα σπίτι που έμελλε να γίνει θρυλικό. Η διαμόρφωσή του σχετίστηκε άμεσα με το σπίτι του Γκίκα στην Ύδρα, τόσο ως προς τη θέση μεταξύ θάλασσας και βουνού όσο και ως προς την αρχιτεκτονική. Όσο χτιζόταν, ο Πάντι και η Τζόαν ζούσαν σε ένα αντίσκηνο και νυχθημερόν παρακολουθούσαν τους χτίστες να δουλεύουν. Η συνθήκη ήταν ιδανική για εκείνους, χωρίς ηλεκτρικό και χωρίς καμία επικοινωνία με τον έξω κόσμο. Όταν ολοκληρώθηκε, ο Λη Φέρμορ είχε να λέει για το πόσο όμορφα εναρμονίστηκε με το τοπίο, κάτω από τις ελιές και τα κυπαρίσσια, σαν να ήταν από πάντα κομμάτι του. Ο Γκίκας, χάρη στην Τζόαν, γνώρισε στο Λονδίνο το 1958 τη δεύτερη σύζυγό του Μπάρμπαρα Γουόρνερ-Ρόθτσιλντ. Οι δυο τους, δέκα χρόνια αργότερα, το 1968, έγιναν μάρτυρες στον γάμο του Πάντι και της Τζόαν στο Λονδίνο, μαζί με τον Πάτρικ Κίνρος. Το ίδιο καλοκαίρι και τα Χριστούγεννα που ακολούθησαν το ζεύγος Γκίκα διέμεινε στην Καρδαμύλη. Το 1969 ο Γκίκας αγόρασε στην Κέρκυρα ένα εγκαταλελειμμένο ελαιοτριβείο και το μετέτρεψε σε κατοικία, προσθέτοντας σπονδυλωτές πτέρυγες. Εκεί επέστρεφε μετά από κάθε ταξίδι του, καθώς η κα-

ριέρα του περιλάμβανε εκθέσεις σε γκαλερί στις μεγάλες μητροπόλεις του δυτικού κόσμου. Κατά τη διάρκεια των εργασιών, ο καπετάν-Μιχάλης (όπως αποκαλούσαν τον Λη Φέρμορ) έστελνε εκτενείς οδηγίες (υπάρχει 16σέλιδη επιστολή) στον καρδιακό του φίλο για το πώς να διακοσμήσει το σπίτι με βάση το δικό του στην Καρδαμύλη, το οποίο ο Γκίκας αγαπούσε ιδιαίτερα. Στην ιστορία των δύο αυτών ανθρώπων ήταν σαν το ένα σπίτι να είχε επηρεάσει το άλλο. Η Ύδρα την Καρδαμύλη και η Καρδαμύλη την Κέρκυρα. Τα Χανιά του Κράξτον ήταν μια παράλληλη ιστορία. Ο ζωγράφος αφιερώθηκε στην κρητική γη, έμαθε να μιλάει άπταιστα κρητικά κι έφτασε να είναι άτυπος πρόξενος της Μεγάλης Βρετανίας στην πόλη, την οποία έσωσε από την πλήρη αλλοίωση. Όταν διαπίστωσε ότι ετοιμάζονταν να κατεδαφίσουν το παλιό ενετικό λιμάνι, κίνησε γη και ουρανό για να αποτρέψει μια τέτοια εξέλιξη – και τα κατάφερε. Τα σημερινά Χανιά οφείλουν την τουριστική τους άνθηση εν μέρει και στον Κράξτον. Ο Νίκος Χατζηκυριάκος-Γκίκας πέθανε σε ηλικία 88 ετών, τον Σεπτέμβριο του 1994, στο σπίτι του στην Κριεζώτου, όπου είχε προλάβει να δημιουργήσει την Πινακοθήκη Γκίκα και να την κληροδοτήσει στο Μουσείο Μπενάκη. Ο Λη Φέρμορ έγραψε τη νεκρολογία του στους «Times». Ο Τζον Κράξτον από τη δεκαετία του ’80 είδε την καριέρα του να αναγεννάται με εκθέσεις στο Λονδίνο χάρη στην Christopher Hull Gallery. Τα αγαπημένα του Χανιά τα είδε για τελευταία φορά το 2006. Πέθανε στο Λονδίνο σε ηλικία 87 ετών, τη 17η Νοεμβρίου 2009. Ο Λη Φέρμορ είχε μείνει μόνος. Η Τζόαν «έφυγε» το 2003, όσο ήταν στο σπίτι τους στην Καρδαμύλη, και την έθαψε στο Dumbleton στην Αγγλία. Άφησε την τελευταία του πνοή σε ηλικία 96 ετών, τον Ιούνιο του 2011, στην Αγγλία, στο σπίτι του στο Worcestershire. Η Καρδαμύλη κληροδοτήθηκε στο Μουσείο Μπενάκη. Μέσα από την παράλληλη ζωή των τριών αυτών σημαντικών προσωπικοτήτων περνάει μια ολόκληρη εποχή, μια Ελλάδα ειδυλλιακή και φωτεινή, που απέχει πολύ από τη σημερινή. Όπως ακριβώς την είχαν στο μυαλό τους μια μερίδα κοσμοπολιτών διανοούμενων, Βρετανών και άλλων, αφιερώνοντας χρόνο και πνευματική εργασία για την ανάδειξη των Ελλήνων και της μοναδικής φύσης του ελληνικού τοπίου. Και οι Γκίκας, Λη Φέρμορ και Κράξτον κατέθεσαν αυτή τους την αφοσίωση και αγάπη στην τέχνη τους και στα γραπτά τους με μια συγκινητική λατρεία για τον τόπο. ¶

ΙNFO «Γκίκας - Craxton - Leigh Fermor. Η γοητεία της ζωής στην Ελλάδα» 07/06/2017 - 10/09/2017 Μουσείο Μπενάκη Κεντρικό Κτίριο Κουμπάρη 1 & Βασ. Σοφίας www.benaki.gr Επιμέλεια έκθεσης: Εβίτα Αράπογλου, Ian Collins, Michael Llewellyn-Smith, Ιωάννα Μωραΐτη

Η έκθεση χωρίζεται σε πέντε ενότητες που αντιστοιχούν στις φάσεις της φιλίας τους. Τα πρώτα χρόνια της γνωριμίας τους μεταξύ Αθήνας και Λονδίνου και στη συνέχεια οι ελληνικοί τόποι: η Ύδρα, η Κέρκυρα, τα Χανιά.

14 ΕΡΩΤΙΚΑ ΠΟΙΗΜΑΤΑ ΓΙΑ ΤΟ ATHENS PRIDE Από τον Ιούνιο του 2005, οπότε πραγματοποιήθηκε η πρώτη Παρέλαση Υπερηφάνειας, έως και σήμερα το Athens Pride εξακολουθεί να συμβάλλει στην ευαισθητοποίηση σχετικά με τα δικαιώματα και τις διεκδικήσεις των LGBT ατόμων. Το Athens Pride 2017 θα πραγματοποιηθεί για πρώτη φορά στην πλατεία Συντάγματος, το Σάββατο 10 Ιουνίου, με την Παρέλαση Υπερηφάνειας καθώς και με το ετήσιο φεστιβάλ, που περιλαμβάνει πολιτιστικές και κοινωνικές εκδηλώσεις. Το κεντρικό σύνθημα είναι «Θέμα Παιδείας» και επιδιώκει να υπενθυμίσει τον ρόλο της στην κοινωνία που κατακτιέται μέσα από τον σεβασμό στις σεξουαλικότητες, στα σώματα και στα φύλα.

Αναλυτικά το πρόγραμμα περιλαμβάνει: Σάββατο, 10 Ιουνίου 2017: Πλατεία Συντάγματος î î Πρωινές Δράσεις: «Face and body painting με τα χρώματα ουράνιου τόξου, φτιάξε το δικό σου πλακάτ και εκφράσου με το θέμα που σε καίει», 12.00–17.00 î DJ sets: 13.00-–17.00 î Χαιρετισμοί: 17.00–18.00 î Zumba® Party: Χορεύουμε και ξεσαλώνουμε ακολουθώντας την εκπαιδεύτρια Νένα-Ελένη Δασκαλοπούλου και τους ZUMBA® Ιnstructors: 18.30 î Επίσημη έναρξη της παρέλασης: 19.00 î Παρέλαση: 21.00–00.00 î Athens Pride Live Show & Party

σαπφώ ουίλλιαμ σαίξπηρ έμιλυ ντίκινσον κ.π. καβάφης μπέρτολτ μπρεχτ ναζίμ χικμέτ νίκος αλέξης ασλάνογλου paul éluard ανν κάρσον τίτος πατρίκιος dennis cooper γιώργος δομιανός γεωργία ιωάννου

8.6.17 – lifo

29

269 Άγριες νύχτες – Άγριες νύχτες! Αν ήμασταν μαζί Για μας οι άγριες νύχτες Θα ’ταν μόνο χλιδή! Ανώφελος – ο αγέρας – Σαν βρει η Καρδιά λιμάνι – Πέταξε την Πυξίδα – Πέταξε και το Χάρτη! Λάμνοντας στην Εδέμ – Α – η Θάλασσα! Ας έδενα – τη νύχτα αυτή – Σ’ εσένα! έμιλυ ντίκινσον « Έμιλυ Ντίκινσον, 44 ποιήματα και 3 γράμματα», εκδόσεις Το Ροδακιό, 2005 Ανθολόγηση, μετάφραση: Ερρίκος Σοφράς

Συλλαβές Κι ό,τι μ’ απόμεινε απ’ το πέρασμά σου σιγά-σιγά ο χρόνος το λειαίνει σαν ένα βότσαλο της ποταμιάς. Μονάχα πια για τ’ όνομά σου είμαι σίγουρος. Κι όλο το λέω, το ξαναλέω μπρος στη θάλασσα μήπως και κάποια νύχτα, όταν μας πνίγουνε τα σύρματα κι η πέτρα, το χρειαστώ σα λέξη σωτηρίας κι ανακαλύψω αιφνίδια πως κι αυτό έχει σβήσει. τίτος πατρίκιος «Λυσιμελής Πόθος», εκδόσεις Κίχλη, 2014

Λίγα λόγια για τον ηδονισμό Η ομορφιά με κάνει ανήμπορη. Δεν με νοιάζει πια το γιατί, το μόνο που θέλω είναι να φύγω. Όταν κοιτάζω την πόλη του Παρισιού λαχταράω να τυλίξω τα πόδια μου γύρω της. Όταν σε παρατηρώ να χορεύεις υπάρχει μια άκαρδη απεραντοσύνη που μοιάζει με ναυτικό σε γαλήνια θάλασσα. Επιθυμίες στρογγυλές σαν ροδάκινα ανθίζουν μέσα μου όλη νύχτα, δεν μαζεύω πια ό,τι πέφτει. ανν κάρσον «Λίγα Λόγια», εκδόσεις Πατάκη, 2013 Μετάφραση: Χάρης Βλαβιανός

30 lifo – 8.6.17

Μαλαματένια βροχή

Μου φαίνεται ίσος με θεούς πως είναι ο άντρας αυτός, που κάθεται αντικρύ σου, κι όταν μαγευτικά μιλείς κοντά του σε γλυκακούει· κι όταν χαριτωμένα του γελάσεις, μέσα στα στήθια μου η καρδιά σπαράζει. Γιατί ως σε ιδώ μου πιάνεται η φωνή μου τότες αμέσως, μα κι είναι ως να μου κόπηκε κι η γλώσσα· κι αμέσως μέσ’ απ’ το κορμί μου κάποια φωτιά περνάει, τα μάτια μου δε βλέπουν, τ’ αυτιά βουίζουν, ίδρωτας κρύος με λούζει κι όλη τρέμω, και γίνομαι πιο πράσινη απ’ το χόρτο, και φαίνομαι, πως λίγο θέλω ακόμη για να πεθάνω… σαπφώ απ. 31 Lobel-Page Μετάφραση: Ηλίας Βουτιερίδης

Ο δρόμος δε μιλά δεν ταξιδεύει

Στη στάσιμη ώρα αγαπώ τα παιδιά με μάτια από καθρέφτες

Σταλαματιές ενός άστρου στο Βορρά στο Νοτιά νίκος αλέξης ασλάνογλου «Δύσκολος Θάνατος», εκδόσεις Νεφέλη, 1954

Δεν μπορούν να με γνωρίσουν Δεν μπορούν να με γνωρίσουν Καλύτερα από ότι με γνωρίζεις Τα μάτια σου που μέσα τους κοιμόμαστε Εμείς οι δυο Δώσανε στα ανθρώπινά μου φώτα Μια μοίρα πιο καλή κι απ’ τις νύχτες του κόσμου Τα μάτια σου που μέσα τους κάνω ταξίδια Δώσανε στις χειρονομίες των δρόμων Μια αίσθηση που αποσπάται από τη γη Μέσα στα μάτια σου αυτοί που αποκαλύπτουν Την ατελείωτή μας μοναξιά Δε βρίσκουν πια αυτό που περιμένουν Δεν μπορούν να σε γνωρίσουν Πιο καλά από ότι σε γνωρίζω. paul éluard «Μεταφράσεις από τα γαλλικά», εκδόσεις Ποιήματα των Φίλων, 2013 Μετάφραση: Κώστας Ριτσώνης

8.6.17 – lifo

31

VINIETA

32 lifo – 8.6.17

W AR AL TH SAM INSI

WE RE LL HE ME IDE

8.6.17 – lifo

33

Γρύλλισμα Σ’ ένα μικρό πανέρι Μια χούφτα φράουλες Πασπαλισμένες με ζάχαρη άχνη. Και μια φτερούγα κύκνου.

Η πιο όμορφη θάλασσα Να γελάσεις απ’ τα βάθη των χρυσών σου ματιών είμαστε μες στο δικό μας κόσμο Η πιο όμορφη θάλασσα είναι αυτή που δεν έχουμε ακόμα ταξιδέψει Τα πιο όμορφα παιδιά δεν έχουν μεγαλώσει ακόμα Τις πιο όμορφες μέρες μας δεν τις έχουμε ζήσει ακόμα Κι αυτό που θέλω να σου πω το πιο όμορφο απ’ όλα, δε στο ’χω πει ακόμα.

Στην αντανάκλαση του καθρέπτη Στο στιλπνό λευκό της πορσελάνης Χιονάτα δάχτυλα στάζουν Βλέφαρα παπαρούνας Και ανάσες χαμομηλιού Στραγγίζοντας διλήμματα και ουτοπίες Σ’ έναν επιτάφιο λεμονανθών. Χνώτα αγάπης πλανεμένης Πορφυρίζουν το τρέμουλο κουρτίνας Καθώς ο χνουδωτός κλέφτης Εγκαταλείπει, νικητής. Κι η θεία ακίνητη, να δακρύζει Ποτίζοντας τα γεράνια της.

ναζίμ χικμέτ «Ποιήματα», εκδόσεις Κέδρος, 1966 Μετάφραση: Γιάννης Ρίτσος

Εγώ, μένω. Δεν υπάρχουν ηττημένοι. Μόνον ένας ρόγχος Ίσα π’ ακούγεται. γεωργία ιωάννου «Δοκιμάζοντας την αλήθεια του συμπυκνωμένου χρόνου», εκδόσεις Φωτογραφίζοντας, 2014

Αυτός που αγαπώ Αυτός που αγαπώ μου είπε ότι με χρειάζεται. Γι’ αυτό, προσέχω τον εαυτό μου βαδίζω με προφύλαξη και φοβάμαι κάθε στάλα βροχής μηδά και με σκοτώσει... μπέρτολτ μπρεχτ «Ποιήματα», εκδόσεις Θεμέλιο, 2008 Μετάφραση: Μάριος Πλωρίτης

34 lifo – 8.6.17

Σονέτο αρ. 116 Κανένα εμπόδιο να ενωθούν καρδιές πιστές Εγώ δε δέχομαι. Δεν είναι αγάπη η αγάπη που αλλάζει μ’ όλες του καιρού τις αλλαγές και ξεστρατάει σε κάθε σκούντημα σαν τόπι Όχι, είναι ένα σημάδι αιώνια σταθερό που απαρασάλευτο τις μπόρες αντικρύζει του ναύτη τ’ άστρο, που κι αν έχει μετρημό πόσο μακριά είναι, δε μετριέται πόσο αξίζει Δεν είν’ η αγάπη παίγνιο του καιρού που αυτός θερίζει ροδομάγουλα και χείλια η αγάπη δεν πηγαίνει μ’ ώρες και με μίλια γιατί θα βρει την άκρη πάντα και παντού. Αν τούτο είν’ πλάνη κι αποδείχνεται σε με ούτ’ έγραψα, ούτε αγάπησε άνθρωπος ποτέ. ουίλλιαμ σαίξπηρ Μετάφραση: Βασίλης Ρώτας

Στες σκάλες Την άτιμη την σκάλα σαν κατέβαινα, από την πόρτα έμπαινες, και μια στιγμή είδα το άγνωστό σου πρόσωπο και με είδες. Έπειτα κρύφθηκα να μη με ξαναδείς, και συ πέρασες γρήγορα το πρόσωπό σου κρύβοντας, και χώθηκες στο άτιμο το σπίτι μέσα όπου την ηδονή δεν θα ’βρες, καθώς δεν την βρήκα. Κι όμως τον έρωτα που ήθελες τον είχα να σ’ τον δώσω· τον έρωτα που ήθελα —τα μάτια σου με το ’παν τα κουρασμένα και ύποπτα— είχες να με τον δώσεις. Τα σώματά μας αισθανθήκαν και γυρεύονταν· το αίμα και το δέρμα μας ενόησαν.

Aλλά κρυφθήκαμε κ’ οι δυο μας ταραγμένοι. κ.π. καβάφης «Κρυμμένα Ποιήματα 1877;-1923», εκδόσεις Ίκαρος, 1993

8.6.17 – lifo

35

Αποτελεσματικό

Όταν όλα πια ειπωθούν και γίνουν Τ’ αγόρια είναι Που αγαπώ – Χωρίς καμιά προτίμηση ιδιαίτερη σε κανένα. Άγγιξε του ενός το δέρμα, γλυκοκοίταξε τον άλλον, μίλα στον τρίτο και τα λοιπά και τα λοιπά για τον τέταρτο. Δεν το μπορώ να κοιμάμαι μόνος πια.

θέλω να σε γαμήσω με μουσικές που δεν έχεις ξανακούσει ποτέ να σε χορέψω ανάμεσα από νεκρές υπόνοιες πνιγμένοι στους ιδρώτες και ύστερα να σε φιλήσω και να τελειώσει ο κόσμος γιώργος δομιανός

dennis cooper «Αμερικανική Ομοφυλόφιλη Ποίηση», εκδόσεις Οδυσσέας, 1982 Mετάφραση: Ανδρέας Αγγελάκης

«Δεν είναι η εποχή των κερασιών», εκδόσεις Χαραμάδα, 2015

Η θέση σου είναι στην Αθήνα, Πρίγκιπα Το όψιμο φθινόπωρο στους κήπους της έπαυλης σε ξεγελά και οι πικροδάφνες σου φυλλορροούν στο πέτρινο κλιμακοστάσιο, σε ξενίζουν ακούς τα παραδείσια πουλιά μες στις λακκούβες του νερού χτυπάει εντός σου η μηχανική καρδιά της πόλης Λες αύριο θα εκφωνήσω τον επικήδειο των ποιητών — και το αναβάλλεις μικρές θαλάσσιες εκδρομές και τα βραδάκια λικνίζεσαι στις δισκοθήκες η καρβουνόσκονη μόλις αγγίζει τα παιδιά της δυτικής ακτής σήμαντρα δειλινού και άνθη λεμονιάς μες στους δασώδεις λόφους της Αιώνιας Πόλης Κι όμως η θέση σου είναι στην Αθήνα, Άρχοντα μόλις ακούγεσαι μες στα παράσιτα και τους πομπούς σ’ άκουσα χθες με άλλη μουσική να θρηνωδείς η φωνή σου δεν άλλαξε, την ξέρω απ’ τον καιρό της διαδοχής η νύχτα πέφτει νίκος-αλέξης ασλάνογλου «Ωδές στον Πρίγκιπα», εκδόσεις Ύψιλον, 1991

36 lifo – 8.6.17

8.6.17 – lifo

37

q Ζωγραφίζω από μικρός, αλλά τον πρώτο χρόνο της σχολής –όταν ήμουν ακόμα καλός φοιτητής– ξεκίνησα να παίζω με το photoshop και να φτιάχνω μπλουζάκια. Στην αρχή έφτιαχνα για να τα φοράω εγώ, μετά ήθελαν και οι φίλοι μου, ύστερα ήθελαν και οι φίλοι των φίλων μου. Έτσι έμαθα για το Meet Market και ξεκίνησα να παίρνω μέρος. Αγόρασα μια πολύ απλή κάμερα και άρχισα να τα φωτογραφίζω, ώστε να μπορώ να τα διαφημίσω και να τα πουλήσω. Τότε βρέθηκα στο Παρίσι για Erasmus και επειδή στο πανεπιστήμιο όπου πήγα ήξεραν ότι έχω καλλιτεχνική φλέβα, μου πρότειναν να κάνω κάτι εικαστικό σε ένα γκαλά που διοργάνωναν στον Πύργο του Άιφελ. Είχα την ιδέα να στήσω μια ομαδική έκθεση φωτογραφίας, το έμαθαν στην Ελλάδα και μου πρότειναν να δουλέψω σε ένα site ως φωτογράφος! Ξεκίνησα να κάνω ρεπορτάζ και μόδα, πήρα καλύτερη κάμερα και δύο χρόνια μετά η φωτογραφία, εκτός από χόμπι, ήταν για μένα και δουλειά πλήρους απασχόλησης.

απο τον m. hulot. φωτογραφιεσ: παρις ταβιτιαν.

ΟΙAΘΗΝΑΊΟΙ

q Το Neon Raum ήρθε πριν από τριάμισι χρόνια. Το φτιάξαμε μαζί με την Νταϊάνα επειδή θέλαμε να έχουμε έναν χώρο για να δεχόμαστε το κοινό μας και να πουλάμε αυτά που φτιάχνουμε. Είμαστε και οι δύο σχεδιαστές, οπότε ξέρουμε πάρα πολύ καλά τις ανάγκες ενός σχεδιαστή, ταυτόχρονα όμως προσπαθούμε και έχουμε εξελιχθεί πάρα πολύ ως επιχειρηματίες. Γιατί αλλιώς στήνεις μια επιχείρηση χωρίς να έχεις καμία εμπειρία από λογιστικά ή οικονομικά και όλα τα σχετικά και αλλιώς εξελίσσεσαι στην πορεία, εφόσον σε ενδιαφέρει αυτό το κομμάτι. Δεν αγοράζουμε χοντρική για να πουλάμε λιανική, δεν θέλαμε να είμαστε ένα μαγαζί, γι’ αυτό και δεν πήγαμε σε ισόγειο. Θέλαμε να έχουμε έναν χώρο όπου να μη χρειάζεται να βάλουμε ταμπέλες που να δείχνουν τι είμαστε και τι κάνουμε, μέσω του οποίου να μπορούμε να στηρίξουμε τη δουλειά μας αλλά και ανθρώπους σαν κι εμάς. Μέχρι στιγμής έχουν περάσει από εδώ πάνω από 100 σχεδιαστές και συνεργάτες, έχουμε κάνει από διαφημιστικά τηλεόρασης μέχρι εξώφυλλα περιοδικών, gatherings και ό,τι μπορείς να φανταστείς.

q Στη συνέχεια ήρθε το Dream Color, το πρώτο βιβλίο που έβγαλα, ένα πρότζεκτ που είχα στο μυαλό μου από την πρώτη μέρα που αποφάσισα να ασχοληθώ με τα εικαστικά. Έμαθα πάρα πολλά για το πώς στήνεται ένα βιβλίο, πώς το προωθείς. Και πήγε τόσο καλά, που έφτασε να πουλιέται μέχρι και στο Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης στη Μαδρίτη, το «Ρέινα Σοφία», το οποίο μου άνοιξε πολλές πόρτες γενικότερα. Την ίδια χρονιά έκανα την πρώτη μου ατομική έκθεση στην Atopos.

q Το «Fluffer everyday» ξεκίνησε όταν άκουσα για πρώτη φορά τον όρο «fluffer». Είχα ξετρελαθεί: fluffer είναι αυτός ή αυτή που στις ταινίες πορνό αναλαμβάνει να κρατάει σε στύση τον πρωταγωνιστή. Είναι ένας αμερικανικός αστικός μύθος, ο οποίος έγινε καλτ αμέσως, γιατί ποτέ δεν υπήρξε κάποιος που να προσελήφθη για να κάνει αυτήν τη δουλειά, αυτοί που βρίσκονταν στο πλατό εκείνη τη στιγμή και βοηθούσαν τον πρωταγωνιστή να μη χάσει τη στύση του ήταν κατά τύχη fluffers. Πέρα από το ότι στα αυτιά μου η λέξη ακούγεται εύηχη, σήμερα έχει προσλάβει τόσο πολλές διαφορετικές έννοιες, που έχει αποκτήσει ξεχωριστό ενδιαφέρον. Π.χ. στο Λονδίνο fluffers λένε αυτούς που καθαρίζουν τα τούνελ των τρένων. Τον Νοέμβριο του 2016 βγήκε το πρώτο τεύχος και για πρώτη φορά είναι κάτι που κάνω ακριβώς όπως το θέλω – το έχω φτιάξει έτσι στο κεφάλι μου, ώστε να μπορώ να κάνω ό,τι γουστάρω. Αισθάνομαι ότι με κάνει καλύτερο άνθρωπο. Το «Fluffer» με έχει μάθει να ακούω τον κόσμο. Στην αρχή είχα ενδοιασμούς σχετικά με το αν το κοινό είναι διατεθειμένο να μιλήσει γι’ αυτό που έχει μέσα του, γιατί ενδεχομένως θα ντρεπόταν. Προς μεγάλη μου έκπληξη, όμως, η πλειονότητα θέλει απλώς να το φωνάξει – όχι με τον τρόπο που ξέραμε μέχρι σήμερα, δηλαδή ακόμα και τα likes που κάνει δεν είναι πλέον αντιπροσωπευτικά, διότι σκεφτόμαστε πάρα πολύ τι θα καταλάβει κάποιος που θα τα δει. Παρ’ όλα αυτά, όμως, face to face, όλοι είναι πρόθυμοι να συζητήσουν ό,τι θεωρούν ιδιαίτερο. Με έχει επηρεάσει κι εμένα αυτό, έχω ακούσει πολλά πράγματα που έχουν αλλάξει την καθημερινότητά μου. Μια κοπέλα σε ένα event έτρεξε πανικόβλητη πάνω μου και ήθελε να μου πει ποιος είναι ο fluffer της: αυτός που της κάνει τον σωματικό έλεγχο στα αεροδρόμια. Κι αυτό δεν έχει να κάνει με το πρόσωπο, το σώμα ή τα χέρια αλλά με την ιδέα και την πράξη. Από τότε που μου το είπε αυτό δεν ταξιδεύω με τον ίδιο τρόπο πια. Κάθε φορά που είμαι στο αεροδρόμιο παρακολουθώ όλους τους σεκιουρητάδες και προσπαθώ να σκεφτώ ποιος θα της άρεσε, για ποιον λόγο, αν όλοι έχουν το χαρακτηριστικό που θα ήθελε, αν οι υπόλοιποι θαμώνες του αεροδρομίου σκέφτονται το ίδιο πράγμα. Το κεφάλι μου πλέον είναι μια τράπεζα από fluffers. Είναι μάθημα ζωής.

q Όλο το περιοδικό στήθηκε σε ένα ρητό που μου έχει μάθει η μάνα μου: «Κάθε κρέας έχει τον δικό του αγοραστή». Μπορεί να ακούγεται πολύ ωμό, αλλά είναι μεγάλη αλήθεια. Μικρός ήμουν χοντρούλης, με σπυράκια, γυαλάκια, ατσούμπαλος και ούτε μια φορά δεν αισθάνθηκα άσχημα, είτε για το σώμα μου, είτε για το αν θα έχω επιτυχία, είτε για το αν θα κάνω σχέση. Είχα κάθε λόγο να έχω θέματα, αλλά αυτή η ατάκα πραγματικά με βοήθησε να αντιληφθώ ότι κάποια στιγμή θα βρεθεί και για μένα κάποιος. Και το βλέπω σήμερα στην πράξη. Θα έρθει ο πιο όμορφος και η πιο όμορφη να μου πουν κάτι που δεν μπορείς να φανταστείς, κάτι που δεν έχεις ξανακούσει, κάτι που είναι προσωπικό σε τέτοιο βαθμό, που σου ανοίγει τους ορίζοντες.

q Μεγάλωσα σαν μοναχοπαίδι, οπότε αντιλαμβάνομαι διαφορετικά τη σημασία των φίλων. Τους φίλους μου θέλω να τους παίρνω τηλέφωνο και να τους λέω για τη ζωή μου, το ότι η μέρα μου σήμερα ήταν γαμημένη ή τέλεια μέρα, όλα όσα συνέβησαν. Πιστεύω ότι εάν κάτι δεν θέλεις να το πεις στους φίλους σου, δεν είναι ενδιαφέρον, είτε είναι καλό είτε κακό.

q Η ζωή με έχει μάθει να σέβομαι, να αποδέχομαι, να μην κρίνω και να δοκιμάζω τα παγωτά που μου προτείνουν. Και προσπαθώ να βλέπω τα πράγματα πάντα θετικά. Υπάρχουν πολλά που με ενοχλούν καθημερινά και μου προκαλούν φόβο, αλλά αυτό έχει να κάνει με το τι αφήνεις να σε επηρεάσει και σε ποιον βαθμό. Δηλαδή, πιστεύω ότι και να πηγαίνουν όλα κατά διαόλου, δεν θα αφήσω να με επηρεάσει αυτό. Θα σκέφτομαι πως θα υπάρχει καλύτερο αύριο, ότι έχουμε τη δύναμη να φτιάξουμε τη ζωή μας, να επηρεάσουμε τους ανθρώπους γύρω μας και ότι μπορείς να καταφέρεις όλα όσα θέλεις. Το πιστεύω αυτό.

ΙNFO

thedreamer.gr, @thedreamer_gr, fb.com/neon.raum, @neonraum, fluffereveryday.com, fb.com/fluffereveryday, @fluffereveryday.

H φωτογράφιση έγινε στον νέο χώρο που ετοιμάζει ο Dreamer στα Πετράλωνα. Λεπτομέρειες σύντομα.

38 lifo – 8.6.17

ΕΙΚΑΣΤΙΚΌΣ. ΓΕΝΝΉΘΗΚΕ ΣΤΟΝ ΒΎΡΩΝΑ, ΖΕΙ ΣΤΟ ΓΑΛΆΤΣΙ.

Μετά ήθελα να γίνω κτηνίατρος και μετά διαφημιστής – είχα δει πολλές αμερικανικές ταινίες και την είχα αντιληφθεί λάθος τη διαφήμιση. Στα 18 μου ξεκίνησα να δουλεύω σε μια διαφημιστική, αλλά πάρα πολύ γρήγορα κατάλαβα ότι δεν ήταν αυτό που είχα στο κεφάλι μου και έφυγα τρέχοντας. Αυτός ήταν και ο λόγος που πέρασα στην ΑΣΟΕΕ, για να γίνω μαρκετίστας, όχι δημοσιογράφος – αν είναι ένα πράγμα που δεν μπορώ να κάνω στη ζωή μου, είναι να γράφω. Δυστυχώς, η ΑΣΟΕΕ δεν είναι για μένα και δεν είναι και προτεραιότητά μου να την τελειώσω. Αν έχω μάθει κάτι μέχρι σήμερα, είναι ότι δεν χρειάζεται πτυχίο για να κάνεις αυτά που θέλεις. Όρεξη για δουλειά να έχεις και όλα θα πάνε μια χαρά. Άμα έχεις πειθώ και μπορείς να κάνεις τον άλλο να καταλάβει αυτό που έχεις στο κεφάλι σου, όλα όσα θέλεις τα καταφέρνεις.

ΣΩΤΉΡΗΣ ΤΡΈΧΑΣ AKA THE DREAMER

q Όταν ήμουν μικρός, ήθελα να γίνω σκουπιδιάρης, γιατί τρελαινόμουν με τη βρόμικη πόλη και ήθελα να την καθαρίσω.

8.6.17 – lifo

39

ΡΕΠΟΡΤΑΖ

ΧΆΣΑΜΕ ΤΑ Α

40 lifo – 8.6.17

ΠΏΣ Ο ΆΝΘΡΩΠΟΣ ΤΗΣ ΠΌΛΗΣ ΚΑΤΆΦΕΡΕ ΝΑ ΕΞΑΦΑΝΊΣΕΙ ΑΠΌ ΤΟΝ ΟΥΡΑΝΌ ΤΑ ΑΣΤΈΡΙΑ ΚΑΙ ΝΑ ΚΆΝΕΙ ΤΟ ΦΩΣ ΕΠΙΚΊΝΔΥΝΟ; ΑΠΌ ΤΟΝ M. HULOT

ΑΣΤΈΡΙΑ.STOP. Ι

σχύει εδώ και εκατομμύρια χρόνια: από την πρώτη στιγμή που οι πρωτόγονοι οργανισμοί με νοημοσύνη αντίκρισαν τον έναστρο ουρανό, τον αντιμετωπίζουν με την ίδια απορία και το ίδιο δέος απαράλλαχτα – η λέξη «άνθρωπος», άλλωστε, προέρχεται από τη φράση «άνω θρώσκω», κοιτάω ψηλά. Δεν υπάρχει πολιτισμός που μην προσπάθησε να κατανοήσει τη μαγεία του ουρανού, των αστεριών, και την απεραντοσύνη του σύμπαντος, επινοώντας συστήματα επιστημονικά και θρησκευτικά, λογικά και παράλογα, για να καταλάβει τι υπάρχει εκεί πάνω, από πού προήλθε, να αναζητήσει και να εξηγήσει τα φωτεινά σημάδια που προκαλούσαν –και εξακολουθούν να προκαλούν– μεταφυσικές ανησυχίες. Τα ερωτήματα που προκύπτουν από την παρατήρηση του νυχτερινού ουρανού είναι ίσως τα πιο ανθρώπινα, περνούν από γενιά σε γενιά και είναι ίδια από τότε που ο πρωτόγονος άνθρωπος αναπαριστούσε σε τοιχογραφίες μέσα σε σπηλιές τη Σελήνη και τα αστέρια, μέχρι σήμερα, που η επιστήμη μάς έχει βοηθήσει να έχουμε επίγνωση των πλανητών και του Γαλαξία, κι έχουμε κατορθώσει να ταξιδέψουμε στα αστέρια και πέρα από αυτά. Ωστόσο, κάτι έχει αλλάξει. Κάποτε ο άνθρωπος γνώριζε λίγα, αλλά είχε πραγματική εικόνα του ουρανού. Μέχρι πριν από μερικά χρόνια μπορούσε να παρατηρήσει χιλιάδες αστέρια, να γίνει μέρος της απεραντοσύνης απλώς ξαπλώνοντας κάτω από τον νυχτερινό ουρανό, μπορούσε να προσανατολιστεί από τη θέση των αστεριών, γνώριζε τον Γαλαξία, τα νεφελώματα, τα σχήματα που δημιουργούν τα συμπλέγματα των άστρων, του έδιναν έμπνευση για να κάνει τέχνη, να γράψει ποιήματα, τραγούδια. Κυρίως πριν από τη Βιομηχανική Επανάσταση.

8.6.17 – lifo

41

ΡΕΠΟΡΤΑΖ ελληνικούς και του εξωτερικού. Συμμετέχουν άνθρωποι που έχουν την ευκαιρία να δοκιμάσουν πειραματικές τεχνικές φωτισμού με στόχο να πετύχουν κάτι πολύ σπουδαιότερο, με πολύ χαμηλότερες εντάσεις. Δίνεται έμφαση στην ποιότητα του φωτισμού και στη νυχτόφιλη προσέγγιση, για να δείξουν όχι πώς εξοικονομείται ενέργεια αλλά πώς μπορεί το φως να βελτιώσει την ποιότητα ζωής.

rethink the night Το www.rethinkthenight. com είναι η μοναδική στην Ελλάδα περίπτωση όπου άνθρωποι κάθε εθνικότητας ασχολούνται πραγματικά με τον φωτισμό, ένα διεθνές σεμινάριο πειραματικού φωτισμού που διοργανώνεται κάθε χρόνο στην Κέα και υποστηρίζεται από πολύ σημαντικούς ακαδημαϊκούς φορείς,

Σήμερα, που όλοι γνωρίζουν καλά την εικόνα του ουρανού από φωτογραφίες και βίντεο, που γίνεται θέμα στις ειδήσεις η ανακάλυψη ενός ακόμα πλανήτη ή οι βροχές από αστέρια και μετεωρίτες, οι άνθρωποι έχουν χάσει τον πραγματικό ουρανό. Έχει εξαφανιστεί σχεδόν από κάθε μεγάλη πόλη, από κάθε αστική περιοχή, ακόμα και από το μεγαλύτερο μέρος των αγροτικών περιοχών – είναι πολύ σπάνιο να δεις σε περιοχή του πολιτισμένου κόσμου τον ίδιο ουρανό που έβλεπαν οι παππούδες μας, ακόμα και αυτόν που βλέπαμε όταν ήμασταν μικροί. «Κάποτε, σε σκοτεινό ουρανό, μπορούσε να διακρίνει κανείς 5.000-6.000 άστρα. Σήμερα, στην πόλη, μπορεί να διακρίνει 50 περίπου, κάντε τη σύγκριση» λέει ο Αριστείδης Βούλγαρης, αστρονόμος και πρόεδρος του Ομίλου Φίλων Αστρονομίας Θεσσαλονίκης. Υπεύθυνη γι’ αυτό είναι η κατάσταση που δημιουργεί τη νύχτα το έντονο φως, η οποία είναι πλέον μη αναστρέψιμη, καθιστώντας μη ορατό το μεγαλύτερο μέρος του νυχτερινού ουρανού: πρόκειται για τη φωτορρύπανση. Το 80% της Ευρώπης και της Βόρειας Αμερικής δεν μπορεί να έχει πια την εμπειρία της «απόλυτης νύχτας». «Η φωτορρύπανση είναι η άσκοπη διάχυση φωτός στην ατμόσφαιρα» λέει ο κ. Βούλγαρης. «“Καταστρέφει” τον ουρανό, ο οποίος είναι τμήμα της φύσης στην οποία ζούμε, “σβήνοντας” τα αστέρια από το στερέωμα. Η φωτορρύπανση έχει επιπτώσεις στο οικοσύστημα (διώχνει π.χ. τα νυκτόβια πουλιά), αλλά κυρίως στον άνθρωπο: έχει διαπιστωθεί πως δημιουργεί διαταραχές ύπνου, στρες, και επηρεάζει το βιολογικό του ρολόι. Όλος ο πλανήτης, όλοι οι οργανισμοί έχουν “κουρδιστεί” εδώ και εκατομμύρια χρόνια βάσει της αέναης εναλλαγής ημέρας και νύχτας: η διαπνοή των φυτών, ο ύπνος των θηλαστικών κ.λπ. Μετά τη Βιομηχανική Επανάσταση, ο άνθρωπος είναι απολύτως υπεύθυνος γι’ αυτή την εναλλαγή, “παρενοχλώντας” γι’ ακόμα μία φορά την “ηρεμία” του πλανήτη μας». «Εκτός από το ότι μπορεί να το δει κανείς και ποιητικά», λέει ο κ. Γιώργος Παϊσίδης, πρόεδρος της Ελληνικής Επιτροπής Φωτισμού, «από τον Μηχανισμό των Αντικυθήρων και μετά ο ουρανός είναι εργαλείο, δηλαδή μπορείς να προσανατολιστείς από τη θέση ενός άστρου μια συγκεκριμένη ώρα. Πέρα από αυτό, όπως μιλάμε για ψηφιακό αναλφαβητισμό, μπορούμε να μιλάμε και για αναλφαβητισμό όσον αφορά τη φύση, από τη στιγμή που τα παιδιά στο χωριό ξέρουν ποια είναι η Μικρή και η Μεγάλη Άρκτος, αλλά στην πόλη όχι. Χάνεται η επαφή με τη φύση και απλά πράγματα, που ξέρει το παιδί που δεν έχει πρόσβαση στην ποιότητα εκπαίδευσης των αστικών κέντρων, το παιδί της πόλης δεν τα γνωρίζει». Ο τρόμος που γεννάει η σύγχρονη άγνοια ακόμα και για τα πιο συνηθισμένα φαινόμενα της φύσης φαίνεται από τον πανικό που δημιούργησε το 1994 στο Λος Άντζελες η διακοπή ρεύματος λόγω σεισμικής δόνησης, όχι από το

42 lifo – 8.6.17

ταρακούνημα αλλά επειδή το απόλυτο σκοτάδι έκανε ορατό τον ουρανό με τα αστέρια σε όλη του τη μεγαλοπρέπεια. Πολίτες που δεν είχαν ξαναδεί ποτέ τον Γαλαξία και τη γαλακτόχρωμη ζώνη στον ουρανό τηλεφωνούσαν έντρομοι στην Αστυνομία, στην Πυροσβεστική και στα αστεροσκοπεία για να ρωτήσουν τι ήταν αυτό το «περίεργο φαινόμενο» που εμφανίστηκε στον ουρανό και αν ευθύνεται για τη διακοπή. Απλώς έβλεπαν για πρώτη φορά στη ζωή τους τα αστέρια! «Το ότι χάνει ο άνθρωπος τον βιορρυθμό του είναι πολύ σημαντικό, γιατί ως οργανισμός από μια ώρα και μετά πρέπει να μπορεί να λειτουργεί βιορρυθμικά» συνεχίζει ο κ. Παϊσίδης. «Η έκκριση της μελατονίνης ξεκινάει κάπου μετά τις 6 το απόγευμα. Εάν υπάρχει έντονο φως, αυτή η έκκριση ή θα ανασταλεί τελείως ή θα καθυστερήσει και στο τέλος θα φέρει έως και αϋπνία. Γι’ αυτό υπάρχουν προγράμματα ενσωματωμένα στα κινητά (nightshift) που σου υπενθυμίζουν τις ώρες του βιορρυθμικού φωτισμού, που σταδιακά μειώνεται. Αν και είναι κάτι αυτονόητο, στην Ελλάδα στατιστικά δεν το χρησιμοποιούν πολλοί. Η μελατονίνη είναι μια ορμόνη που είναι το καλύτερο αντικαρκινικό, γι’ αυτό και έδιναν επιδόματα σε αυτούς που δούλευαν νυχτερινές βάρδιες – προφανώς επηρεάζεται δυσμενώς ο οργανισμός αν δουλεύεις τη νύχτα. Όταν έχεις πάρα πολλά και έντονα φώτα στο οπτικό σου πεδίο, διαταράσσεται ο βιορρυθμός. Μιλάμε για κακή ποιότητα ζωής. Και αυτό είναι άλλη μια σημαντική παράμετρος». Το απόλυτο σκοτάδι είναι δύσκολο να το ορίσεις και να το μετρήσεις με ακρίβεια, ωστόσο το 2001 ο ερασιτέχνης αστρονόμος John Bortle επινόησε μια κλίμακα που βοήθησε να γίνει πιο συγκεκριμένος ο τρόπος που μετριέται. Οι ταξινομήσεις του ποικίλλουν, από τον «ουρανό του κέντρου της πόλης» (κατηγορία 9), όπου το μόνο που διακρίνεις είναι το φεγγάρι, κάποια άστρα και κάποια συμπλέγματα άστρων, μέχρι την κατηγορία 1, σε περιοχές όπου ο Γαλαξίας δημιουργεί διάχυτες αντανακλάσεις στο έδαφος. Οι πιο πολλές περιοχές της Ευρώπης και της Βόρειας Αμερικής βρίσκονται κάτω από ουρανούς κατηγορίας 6 ή 7, σε νυχτερινά τοπία τόσο φωτισμένα, που μπορείς να βγεις στον δρόμο και να διαβάσεις άνετα τους τίτλους μιας εφημερίδας. «Εκτός από τις μετρήσεις που κάνουν ειδικοί, σήμερα μπορούν να γίνουν μετρήσεις από οποιονδήποτε, εύκολα και με τιμές που προσεγγίζουν αυτές ακριβών οργάνων» λέει ο κ. Παϊσίδης. «Όπως έχουμε το crowd funding, υπάρχει και το crowd research. Μέσα από το κινητό όλοι μπορούν να μετρήσουν και να στείλουν τα στοιχεία για τον αριθμό των άστρων που μέτρησαν στο τάδε σημείο. Το κινητό έχει κρατήσει τις συντεταγμένες από το σημείο όπου βρίσκεσαι, στέλνεις τις πληροφορίες και με αυτό τον τρόπο φτιάχνεται ένας χάρτης. Τα i-Ρhones έχουν καλό αισθητήρα και με την

εφαρμογή dark sky meter μπορείς να μετρήσεις την ποιότητα του σκοτεινού ουρανού. Αν μετρήσεις π.χ. σε ένα νησί την ποιότητα του ουρανού με τα φώτα ενός βενζινάδικου ανοιχτά και μετά ζητήσεις από τον ιδιοκτήτη να τα σβήσει για λίγο και ξανακάνεις τη μέτρηση, θα καταλάβεις τη διαφορά. Το πρόβλημα της φωτορρύπανσης δεν είναι απλώς μεγάλο στην Ελλάδα. Αν παρατηρήσει κανείς τον χάρτη με τις τιμές στο light pollution (www.lightpollutionmap.info), καταλαβαίνει ότι έχουμε τα πρωτεία στη φωτορρύπανση στην Ευρώπη, μάλιστα έχουμε διπλή φωτορρύπανση, και ιδιωτική και δημόσια». Η οδός Αθηνάς, ένας από τους πιο έντονα φωτισμένους δρόμους του κόσμου, είναι φωτισμένη τέσσερις φορές περισσότερο από το φυσιολογικό από φανάρια και ιστούς φωτισμού του δήμου, αλλά, εκτός από τον δημόσιο φωτιαμό, είναι δέκα φορές περισσότερο φωτισμένη από τους ιδιώτες. «Όλα σχεδόν τα καταστήματα έχουν βγάλει δυο-τρεις προβολείς να φωτίζουν το πεζοδρόμιο, μιλάμε για πολύ υψηλές εντάσεις» προσθέτει ο κ. Παϊσίδης. «Δεν υπάρχει αξιολόγηση της φωτορρύπανσης από άποψης ενέργειας, δεν γίνονται μετρήσεις, σε άλλες πόλεις του εξωτερικού πετούν συνεχώς πάνω από την πόλη, σαρώνοντάς την. Κι όταν δεν μετράς κάτι και δεν υπάρχουν εκτιμήσεις, δεν ασχολείσαι με αυτό. Οι ανάγκες φωτισμού ενός δρόμου προκύπτουν από στοιχεία, υπάρχουν και πρότυπα γι’ αυτό που προσδιορίζονται με κάποια κριτήρια. Όταν αυτές οι απαιτήσεις δεν γίνονται με ομοιογένεια σε όλη τη χώρα και με έναν συγκεκριμένο τρόπο, αμέσως δημιουργείται πρόβλημα, γιατί άπαξ και ο ένας δρόμος φωτιστεί με έναν συγκεκριμένο τρόπο, πρέπει να φωτιστεί αντίστοιχα και ο διπλανός, για να μη φαίνεται σκοτεινός – ενός κακού μύρια έπονται. Το πρώτο μεγάλο πρόβλημα της φωτορρύπανσης στην Ελλάδα ξεκινάει από μια αυθαιρεσία στον προσδιορισμό των αναγκών φωτισμού. Αυτό θα μπορούσε να αλλάξει μόνο αν υπήρχε ένας νομοθέτης που θα όριζε μέγιστη ένταση φωτισμού, απαγορεύοντας σε μια εγκατάσταση να λειτουργεί ή βάζοντας πρόστιμο για την τάδε ένταση. Το ανθρωπογενές νυχτερινό αστικό τοπίο αποτελεί μια χαοτική εικόνα απαρτιζόμενη από πλήθος σχημάτων και εντάσεων που προέρχεται από τη λάμψη φωτεινών πηγών παντός είδους. Οι φωτεινές επιγραφές, ακόμα και ευτελή φώτα, όπως ο σημαντήρας του ταξί ή τα φώτα του ψυγείου του περιπτέρου, αν ιδωθούν συνολικά, δημιουργούν μια σύνθεση που οδηγεί στη φωτορρύπανση. Ακόμα και αν υπήρχε κάποιος μαγικός τρόπος ώστε το φως που βλέπουμε στο οπτικό μας πεδίο, άμεσα μπροστά μας, να μη φτάνει στον ουρανό, πάλι θα ήταν εμπόδιο, γιατί θα αποσπούσε την προσοχή μας από τον ουρανό, θα εισηγούνταν μια νέα ιεράρχηση στον τρόπο που θα τρέξει η ματιά μας». Παρόλο που είμαστε πρωταθλητές στην Ευρώπη στη φωτορρύπανση, οι μετεωρολογικές

συνθήκες στην Ελλάδα θα μπορούσαν να την κάνουν ελκυστική τουριστικά ως «αστρονομικό προορισμό», μια φράση που προς το παρόν είναι άγνωστη εντός των συνόρων. «Η Ελλάδα υπερέχει μετεωρολογικά, επειδή έχουμε δυνατούς ανέμους οι οποίοι διαλύουν τη μάζα από σωματίδια υγρασίας που υπάρχει στον αέρα. Η υγρασία μπορεί να κουβαλήσει το φως πολύ μακριά, μπορεί να το κάνει να ταξιδέψει μέχρι και 300 χιλιόμετρα. Στην Αθήνα, που είναι πολύ επιβαρημένη με φως, η φωτορρύπανση ταξιδεύει ελάχιστα, επειδή έχουμε πολύ καλές κλιματικές συνθήκες για να έχουμε έναν σκοτεινότερο ουρανό. Για παράδειγμα, τα φώτα του Λαυρίου δεν φτάνουν στην Κέα, που απέχει μόλις 40-50 χιλιόμετρα, λόγω των μελτεμιών που φυσούν στο νησί, κι αυτό είναι πολύ παράξενο. Και η Ύδρα, που δεν έχει πολύ πληθυσμό έτσι κι αλλιώς, έχει το πλεονέκτημα ότι διά νόμου δεν έχει επιγραφές ούτε αυτοκίνητα, άρα δεν έχει και βενζινάδικα. Τα πρατήρια βενζίνης είναι από τους μεγαλύτερους συντελεστές φωτορρύπανσης, ειδικά στα νησιά. Άρα, είναι η πιο προστατευμένη περιοχή, χωρίς να σημαίνει ότι το εκμεταλλεύεται. Θα μπορούσε να πιάσει την αριστεία πανευρωπαϊκά και να προσελκύσει αστρονομικό τουρισμό, αλλά παράγει φωτορρύπανση – και πάει όλο και χειρότερα. Θα δείτε φανοστάτες οι οποίοι εκπέμπουν φως πολύ έντονο και περισσότερο από όσο χρειάζεται. Στα Δωδεκάνησα, όπου πιάνουμε το peak σε ηλιοφάνεια πανευρωπαϊκώς ακόμα και τον Νοέμβριο, θα μπορούσε να ευνοηθεί η επιμήκυνση της τουριστικής περιόδου. Ο αστρονομικός τουρισμός θα μπορούσε να τα πάει λίγο καλύτερα τον χειμώνα – δεν μας ενδιαφέρει να τα πάει καλά τον Αύγουστο και τον Σεπτέμβριο. Δεν υπάρχει αστρονομικός τουρισμός καθόλου στην Ελλάδα. Στην Ιταλία και στην Ισπανία έχουν πάρα πολύ. Κάνουν και συνέδρια πάνω σε αυτό και εκδρομές, έχουν υποδομές με ξενοδοχεία με τηλεσκόπια, έχουν μέχρι και πρόγραμμα με ημερομηνίες των εκλείψεων και από πού θα φαίνονται καλύτερα, δεν περιμένουν να ανακοινώσει την έκλειψη ο Τύπος δυο μέρες πριν, έχουν στήσει ολόκληρη τουριστική επιχείρηση πάνω σε αυτό το γεγονός. Και στην Ελλάδα υπάρχει αστρονομικό ημερολόγιο, αλλά όχι τέτοιος τουρισμός. Τα νησιά έχουν το εξής καλό: επειδή παρεμβάλλεται η θάλασσα, δηλαδή περιοχή στην οποία ευτυχώς δεν ζουν άνθρωποι, δεν υπάρχει φωτισμός». «Ζούμε την εποχή της εικόνας και του ήχου» λέει ο κ. Βούλγαρης. «Δυστυχώς, όμως, όχι την εποχή της ωραίας εικόνας και του ωραίου ήχου. Πολύ λίγοι πια σηκώνουν το κεφάλι πέρα από το ύψος της οθόνης των 17 ιντσών». Και είναι πολύ εύκολο να μην έχουμε φωτορρύπανση, κλείνοντας απλώς έναν διακόπτη. Το ζήτημα είναι κάποιος να ασχοληθεί σοβαρά για να διορθωθεί η κατάσταση και να μη γνωρίζουν οι επόμενες γενιές την πραγματική εικόνα του νυχτερινού ουρανού μόνο από φωτογραφίες.

522 ΤheGOODLIFO

DESIGN

Dolce & Gabbana + SMEG = Ένα μεσογειακό, πολύχρωμο πανηγύρι στην κουζίνα σου. Η συνεργασία του οίκου Dolce & Gabbana με την ιταλική εταιρεία «λευκών» συσκευών SMEG συνεχίζεται για δεύτερη χρονιά. Μετά τα συλλεκτικά ψυγεία που σχεδίασε πέρσι το διάσημο δίδυμο της μόδας, που δεν φημίζεται για τη μινιμαλιστική αισθητική του, φέτος επιστρέφει με μια σειρά από μικρότερες οικιακές συσκευές, στις οποίες έχει ζωγραφίσει όλο τον διακοσμητικό πλούτο της παράδοσης της Σικελίας. Τοστιέρα, αποχυμωτής, καφετιέρα, μπλέντερ, βραστήρας, όλα «φορτωμένα» με ζωηρή διακόσμηση που επικαλείται παραδοσιακά σικελικά μοτίβα: χρυσοκίτρινα λεμόνια, κίτρα, σύκα σε βαθύ μοβ χρώμα, ιππότες, λουλούδια, έντονα χρώματα, οι ακτές και τα τοπία της Σικελίας, ακόμα και το ηφαίστειο της Αίτνας βρήκε θέση στις συσκευές.

Βάσω Βαγιώτα [διαιτολόγος - διατροφολόγος

NAL O S R E P ER SHOPP

master practitioner on eating disorders and obesity trx suspension trainer]

IKEA Ομπρέλα εξωτερικού χώρου με βάση. www.ikea.gr

ö

REEBOK Το Floatride Run μόλις κυκλοφόρησε! Πρόκειται για το πιο προηγμένο τεχνολογικά παπούτσι στη συλλογή της Reebok, που σκοπεύει να προσφέρει πρωτοφανές επίπεδο άνεσης και απόδοσης στους δρομείς. www.reebok.com/gr

TOMS

ô

Ασπρόμαυρη υφασμάτινη backpack με δερμάτινη λεπτομέρεια. www.toms-shoes.gr

ô

SWATCH Τα πιο funky γυαλιά ηλίου θα τα βρείτε φέτος στην εταιρεία Swatch. Ευφάνταστοι χρωματιστοί συνδυασμοί και εξαιρετικό design υπόσχονται ένα άψογο look! www. swatch.com

ö

G-STAR RAW Ανδρικό κοντομάνικο πουκάμισο με τροπικά prints στους τόνους του μπλε. G-STAR STORE: The Mall Athens, 210 6100760

ΤheGOODLIFO

õ

44 lifo – 8.6.17

Τελικά, την κυτταρίτιδα την κληρονομούμε μέσω του DNA μας ή προκύπτει από τον τρόπο διατροφής και ζωής μας; Η κυτταρίτιδα δημιουργείται από την εναπόθεση νερού και λίπους ανάμεσα στο δέρμα και στην ακριβώς από κάτω στιβάδα, και συνοδεύεται από μείωση της ελαστικότητας του συνδετικού ιστού (κολλαγόνο). Η χαρακτηριστική όψη του δέρματος που αποκαλείται και «φλοιός πορτοκαλιού» είναι ένα θέμα που απασχολεί πολλές γυναίκες. Αιτίες της είναι η κακή διατροφή, η έλλειψη άσκησης, η κληρονομικότητα (DNA), η καθιστική ζωή και η λήψη ορισμένων φαρμάκων: όλα αυτά συμβάλλουν στην εμφάνισή της. Ποιοι είναι οι μεγαλύτεροι μύθοι ως προς την καταπολέμησή της; Το κολάν που την εξαφανίζει: καμία επιστημονική έρευνα δεν έχει αποδείξει κάτι τέτοιο. Όσον αφορά τις κρέμες σύσφιξης, το έντονο μασάζ αυξάνει τη ροή του αίματος, τονώνει την κυκλοφορία του και μπορεί να έχει θετική επίδραση στην εικόνα του δέρματος, γιατί κινητοποιεί τις λιποαποθήκες στις περιοχές που συνήθως εμφανίζουν κυτταρίτιδα. Άρα, οποιαδήποτε κρέμα, όχι απαραίτητα σύσφιξης, μπορεί να βοηθήσει, σε συνδυασμό πάντα με σωστή διατροφή και άσκηση. Δώστε μας τρεις ρεαλιστικές συμβουλές για την αντιμετώπιση του προβλήματος. Υιοθετήστε έναν υγιεινό τρόπο διατροφής. Η σωστή διατροφή είναι πολύ σημαντική για να έχουμε υγιές βάρος και σώμα και πρέπει να μας γίνει τρόπος ζωής. Συχνά γεύματα ανά τρεις ώρες είναι απαραίτητα για τη ρύθμιση της βιοχημείας του σώματος και της γλυκόζης. Η διατροφή μας πρέπει να περιέχει όλες τις ομάδες τροφίμων, δηλαδή υδατάνθρακες (προϊόντα ολικής άλεσης, ρύζι, πατάτες), πρωτεΐνες (κόκκινο και λευκό κρέας, αυγό, ψάρι, όσπρια) και υγιεινά λίπη (ελαιόλαδο, ξηροί καρποί, αβοκάντο κ.λπ.). Δίαιτα είναι ο σωστός τρόπος διαβίωσης. Το 60% είναι από τη διατροφή –δηλαδή είμαστε ό,τι τρώμε–, το 30% η άσκηση –ένα άτομο που έχει καθιστική ζωή δεν είναι τα ίδιο υγιές με ένα άτομο που αθλείται– και το 10% η ψυχολογική κατάσταση του ατόμου. Από έρευνες έχει αποδειχτεί ότι άτομα που έχουν κακή ψυχολογία, εμμονή με τη ζυγαριά και το βάρος τους φτάνουν πιο δύσκολα στο υγιές βάρος σε σχέση με εκείνους που δεν ζυγίζονται και είναι πιο θετικοί στην προσπάθεια που κάνουν. Ένα άτομο διατρέφεται σωστά όταν έχει συχνά γεύματα, επιλέγει υγιεινά τρόφιμα, σταματάει να τρώει όταν χορταίνει και δεν υπερβάλλει, διατηρεί σταθερό το βάρος του. Αυξήστε τη σωματική δραστηριότητα. Είναι γραμμένο στο DNA μας να γυμναζόμαστε. Κάθε 72 ώρες που δεν γυμνάζουμε μία μυϊκή ομάδα καταστρέφεται.

ΡΩΤΗΣΑΜΕ ΤΟΝ ΕΙΔΙΚΟ

kειμενο μεροπη κοκκινη

φωτογραφια παρισ ταβιτιαν

ΑΣΠΑΣΙΑ ΔΡΙΖΟΥ ΚΑΙ TIFF LEE Digital Advertising Coordinator και Tattoo Αrtist

EXEIΣ ΓΟΥΣΤΟ

Ασπασία, γιατί μας φεύγεις; Πού θα πας; Είπα να δοκιμάσω την τύχη μου στον Καναδά και ως ιδέα ξεκίνησε αφού γνώρισα την Τiff. Πιστεύω ότι βοήθησε και το γεγονός ότι ο Καναδάς έρχεται δεύτερος στην ποιότητα ζωής παγκοσμίως, που για μένα αυτό μεταφράζεται καταρχάς σε ίσα δικαιώματα ανάμεσα σε όλων των ειδών τα ζευγάρια. Ήσουν το δικό μου fashion icon στο γραφείο, το ξέρεις; #not. Έλα τώρα, Μερόπη!

Tiff, τι είναι αυτό που θα σου λείψει απ’ την Αθήνα; Σίγουρα ο καιρός. Και τι δεν θέλεις να θυμάσαι; Τη γραφειοκρατία. Ακόμα περιμένω ένα sticker για τη βίζα μου. Αλήθεια, πώς γνωριστήκατε εσείς οι δύο και πόσο καιρό είστε μαζί; Γνωριστήκαμε πριν από δύο χρόνια, όταν η Tiff ήρθε να δουλέψει στην Ελλάδα, και είμαστε μαζί τόσο περίπου. Τι ήταν αυτό που σας τράβηξε τη μία στην άλλη; T.: Τα μάτια της και το ευγενικό της χαμόγελο. Είναι ένα απίστευτα ζεστό, αυθεντικό και γενναιόδωρο άτομο. Χαρακτηριστικά θυμάμαι ότι σκέφτηκα πόσο κομψή ήταν και πόσο «out of my league».

A.: «Out of her height» ήμουν, τίποτα παραπάνω! Με τράβηξε η απίστευτα θετική αύρα της και το πόσο ενδιαφέρων άνθρωπος φάνηκε ότι ήταν ακόμα και από τον πρώτο καφέ. Θυμάστε τι φοράγατε τη μέρα που γνωριστήκατε; Τ.: Γνωριστήκαμε τέλη Αυγούστου και έκανε πάρα πολλή ζέστη! Φορούσα μαύρο σορτσάκι και ένα μπλε πουκάμισο με άσπρα σπουργίτια. Α.: Εγώ, θυμάμαι, φορούσα ένα φλοράλ παντελόνι σωλήνα κι ένα άσπρο μπλουζάκι.

Tiff, ποιο ήταν το τελευταίο τατουάζ που χτύπησες πριν ξεκινήσετε να ετοιμάζετε βαλίτσες; To τελευταίο ήταν για μια πολύ γλυκιά πελάτισσά μου. Προσθέσαμε κάποια λουλούδια σε έναν γεωμετρικό πάνθηρα που είχα κάνει έναν χρόνο πριν. Αλήθεια, τι κουβαλάτε στις βαλίτσες σας; Σαράντα κιλά ρούχα και μερικά ενθύμια. Εγώ έχω πακετάρει και το μαξιλάρι μου. Η Tiff, εκτός από ρούχα, κουβαλάει και τα βιβλία της, τα σχέδιά της, τον εξοπλισμό της και μερικά σουβενίρ για την οικογένεια. Ασπασία, ποιο είναι το πρώτο πράγμα που θα κάνεις όταν θα πας στο Τορόντο; Θα βγω έξω στους δρόμους και θα φωνάξω «Τριντό, σ’ αγαπώ» και μετά θα πάω να πάρω μια καναδέζικη sim card για να έχω τηλέφωνο. Τι φοράτε σήμερα και πόσο κοστίζει; Φοράμε ό,τι έμεινε έξω από τη βαλίτσα, αλλά προσπαθήσαμε να μείνουμε πιστές και στα χρώματα του ουράνιου τόξου ένεκα της εβδομάδας Pride. Τα t-shirts είναι από τα Pull & Bear και δεν κοστίζουν παραπάνω από 10 ευρώ το καθένα. Το παντελόνι μου είναι επίσης από εκεί, 20 περίπου ευρώ, και το σορτσάκι της Tiff είναι από ένα παλιό τζιν που είχε.

8.6.17 – lifo

45

ΓΕΥΣΗ

Brunch: Ο βασιλιάς του Σαββατοκύριακου

artwork: tjalf sparnaay

Γιατί αγαπήσαμε τόσο πολύ αυτήν τη συνήθεια; Πού μπορούμε να απολαύσουμε ένα σωστό brunch στην Αθήνα;

46 lifo – 8.6.17

AΦΙΕΡΩΜΑBRUNCH

Π

ριν από το 2005, η ιδέα του brunch ή ακόμα και του πρωινού ως κάτι περισσότερο από έναν καφέ και μια τυρόπιτα στο χέρι ήταν κάτι μακρινό για τους Αθηναίους. Μπορεί τότε στην υπόλοιπη υφήλιο αυτό να ήταν το it thing της στιγμής, δυστυχώς όμως στην Ελλάδα δεν έφτασε. Τα σπέσιαλ πρωινά συνέβαιναν πάντα κάτι χαράματα Πρωτοχρονιάς στα μεγάλα ξενοδοχεία της πόλης, κάτι σαν θεραπεία για το hangover της γιορτής, αλλά πιο εξευρωπαϊσμένη, μακριά από το φορτηγάκι με το «βρόμικο», που αργότερα έγινε «food truck». Βλέπαμε, λοιπόν, στα ξένα περιοδικά τις συνταγές για μάφιν, κανελόψωμα και αφράτα scrabbled eggs, εικόνες από εστιατόρια και καφενεία του εξωτερικού που άλλαζαν τον κατάλογό τους για δύο μέρες για να σερβίρουν brunch στο κοινό με την ελπίδα ότι κάποιος θα ήθελε κι εδώ να μάθει να φτιάχνει αυγά benedict και να τα απολαμβάνει στο σπίτι του μια Κυριακή πρωί, διαβάζοντας ένα βιβλίο, μην κάνοντας απολύτως τίποτα. Ονειρευόμασταν ότι τα τραπέζια με τους σκέτους καφέδες στα μαγαζιά θα γέμιζαν με όλα αυτά τα πολύ ειδικά εδέσματα που επιβάλλει ένα brunch, γλυκά και αλμυρά. Με όλα τα υλικά, αλλά όχι με όλους τους τρόπους μαγειρεμένα, με τα αυγά πρωτα-

γωνιστές αλλά και με όλα τα γλυκά ψωμιά που θα μπορούσες να ονειρευτείς. Έπρεπε να είχαμε ευχηθεί να κερδίσουμε το λαχείο instead, γιατί όλη η «μόδα» με τα brunches ήρθε στην Ελλάδα με τον καλύτερο τρόπο. Θα είναι ανακριβής όποιος πει πως στην Ελλάδα δεν μπορεί κανείς να βρει ένα αξιοπρεπές μέρος για να απολαύσει ένα σωστό brunch.

A

ς τα πάρουμε, όμως, τα πράγματα από την αρχή. Τι σημαίνει brunch; Πέρα από το γεγονός ότι ο όρος προέρχεται από τη σύζευξη των λέξεων «breakfast» και «lunch», αυτή η φράση σημαίνει πολλά ακόμη. Σημαίνει πως είναι Σαββατοκύριακο. Πως έχεις ελεύθερο χρόνο να σπαταλήσεις, καθισμένος σε σκιερό μέρος της πόλης και χαζεύοντας τους περαστικούς. Στο τραπέζι σου βρίσκονται φαγητά που θα σε σώσουν από τις αμαρτίες της προηγούμενης βραδιάς και θα σε οδηγήσουν απαλά στην επόμενη – ένα πλήρες γεύμα. Σημαίνει ένα πιάτο με αυγά. Benedict ή scrabbled. Φτιαγμένα ιδανικά. Ίσως ένα croque-monsieur, δεν θα ’λεγα όχι και σε ένα σάντουιτς με λιωμένο τυρί που ψήθηκε στο μαντέμι, αλειμμένο με βούτυρο. Μια καυτερή και αρωματική shakshuka θα έκανε, επίσης, τη δουλειά. Αλλά και ένας καγιανάς, για να μη με πεις ψηλομύτη. Σημαίνει, επίσης,

και πράγματα γλυκά που μόλις βγήκαν από έναν φούρνο. Cinnamon rolls, blueberry muffins, μπριός, σφολιάτες γεμισμένες με χίλια δύο. Μήλα με κανέλα τον χειμώνα. Κρέμα λεμονιού το καλοκαίρι. Μια αληθινή μπουγάτσα με αφράτη κρέμα και πολλή ζάχαρη. Ένα κέικ καρότο ή μια τάρτα με φράουλες. Αμερικανικά pancakes με maple syrup και τραγανό μπέικον. Σημαίνει επίσης καφέ, ένα βιβλίο ή μια εφημερίδα κι ένα όμορφο μέρος με καλή μουσική. Brunch σημαίνει, επίσης, ένα καλό Βloody Μary. Ή μια Μimosa. Όλα όσα θα σε απομακρύνουν από τον θόρυβο της καθημερινότητας.

Μ

ου αρέσει που έχω επιλογές, και εκτός της περιοχής του κέντρου. Πέρα από τους Έλληνες, οι ξένοι επισκέπτες της Αθήνας έχουν ενημερωθεί ήδη για τα σωστά μέρη και απολαμβάνουν ένα καλό brunch σε μέρη όπως το Estrella και όχι μόνο. Οι Αθηναίοι το αναζητούν και οι μαγαζάτορες έχουν αρχίσει να προσφέρουν εξειδικευμένο μενού που δεν έχει τίποτα να ζηλέψει από τα brunches tου εξωτερικού. Στις σελίδες που ακολουθούν θα βρείτε μερικά από τα αγαπημένα μας μαγαζιά για brunch στην Αθήνα. Ελπίζουμε να απολαύσετε τη νέα μανία του Σ/Κ, έτσι όπως την απολαμβάνουμε κι εμείς.

A EXTR P TI ίρεται κάθε

σερβ Κυριακή ( unch Το br :00-19:00 λειστά), 9 ικ μέρα ι είνα 1:00 ίρ α κ :00-1 λο το κα θε πρωί 9 με 3-4 ά r ενώ κ appy hou ινό σε έχει h ις για πρω ς. ε σ ιμέ ά ρες τ προτ λότε χαμη

PHILOS ATHENS Στάση για brunch και ψώνια σε ένα από τα ομορφότερα νεοκλασικά της πόλης. Περνώντας απ’ τη Σόλωνος, το βλέμμα πέφτει αβίαστα στο Philos Athens. Και μόνο η θέα ενός τόσο όμορφου νεοκλασικού σε προκαλεί να ανοίξεις την πόρτα. Το τριώροφο κτίριο που κάποτε ήταν σπίτι του γνωστού ξυλέμπορου και συλλέκτη έργων τέχνης Ευριπίδη Κουτλίδη έστεκε επιβλητικό, παρ’ ότι ερειπωμένο, μέχρι πριν από δύο περίπου χρόνια, οπότε η ομάδα του Philos Athens σκέφτηκε να του ξαναδώσει ζωή. Έτσι, δημιούργησαν έναν πολυχώρο με σεβασμό στην ιστορία του κτιρίου, που «παντρεύει» το κλασικό με το σύγχρονο. Τρεις όροφοι που συνδέονται με μια εντυπωσιακή ξύλινη σκάλα, industrial χαρακτηριστικά στη διακόσμηση που μπλέκονται αρμονικά με πιο vintage κομμάτια και πολλοί ξεχωριστοί χώροι που κάποτε ήταν δωμάτια και αποπνέουν μια παραπάνω ζεστασιά. Το Philos Athens είναι ουσιαστικά ένα concept store όπου μπορείς να κάνεις τα ψώνια σου αλλά και να απολαύσεις τον καφέ σου ή και ένα ελαφρύ γεύμα. Ένας τόπος συνάντησης που συνδυάζει σχεδιασμό, οικιακά αγαθά, παραδοσιακά χειροποίητα έπιπλα και γκουρμέ κουζίνα με μια σειρά από μοναδικούς χώρους. Ένας από αυτούς είναι και ο χώρος του café/bistrot όπου θα βρείτε ένα πολύ προσεγμένο brunch menu, με εξαιρετικά υλικά που φτάνουν από όλη την Ελλάδα. Δοκιμάστε ανεπιφύλακτα open sandwich με αβοκάντο και αυγό ποσέ, Ρhilos Εgg Benedict και pancakes με mixed berries και δροσιστείτε με μια pink lemonade με φρέσκες φράουλες.

Σόλωνος 32 Κολωνάκι 210 3619163 philosathens.com www.facebook. com/philos.athens Ώρες λειτουργίας café/bistrot: ΔευτέραΠαρασκευή 9:0019:00 & Σάββατο 10:00-19:00

8.6.17 – lifo

47

AΦΙΕΡΩΜΑBRUNCH

σε ό ά bru αυγά μεριν υμό Καθη επιλέγεις kes και χ a 0 c ν ά ε ρ με €1 θες, pan s: Δω χή ι. Plu ίλτρου. εκδο οκάλ φ τ έ ρ ο φ π κα στον refill

ΖΑF Σαν να ήρθαν απ’ το «Survivor» καταβροχθίζουν οι Αθηναίοι αυτό το brunch. Το γεγονός ότι οι συμπολίτες μας στον Άγιο Δομίνικο πεινάνε δεν φαίνεται να επηρεάζει διόλου τους Αθηναίους, που, χωρίς κανένα αίσθημα συμπόνιας, γεμίζουν το ZAF στην πλατεία Αγίας Ειρήνης και καταβροχθίζουν το νέο του μενού. Διάπλατα ανοίγουν τα στόματα για να χωρέσουν το Double Bacon Tower με χωριάτικο ψωμί, έναν πύργο από scrabbled eggs, τραγανό κυματιστό μπέικον, ντοματίνια και πέστο. Όμως το θράσος δεν σταματά εκεί. Τα πράγματα είναι πολύ άσχημα και γι’ αυτούς που παρακολουθούν απ’ το σπίτι ή από τις οθόνες των κινητών τους: ένα τηγανητό αυγό ξεκουράζεται πάνω σε ένα στρώμα φρεσκοζυμωμένου μπιφτεκιού, τυλιγμένο με σπιτική σος ZAF και σκέπασμα από βελούδινο ψωμί μπριός. Δεν υπάρχουν λόγια να περιγράψουν τη γεύση του! Ακολουθούν βάφλες με πραλίνα και παγωτό Μαδαγασκάρης, pancakes αλμυρά και γλυκά με καραμελωμένη πανδαισία καρυδιών (όχι καρύδων). Κανένα έλεος! Και όσοι survivors ζουν ακόμα από το all star party που έγινε στις 26/5 για τα 5 χρόνια ZAF στο οποίο συμμετείχαν οι μεγαλύτεροι ραδιοφωνικοί παραγωγοί της πόλης (Εν Λευκώ, Ρepper, Βest, Join), σίγουρα μια πείνα παραπάνω θα την έχουν.

48 lifo – 8.6.17

γιωργος αδαμος

A EXTR TInPch menu, όπποοιαυ

TWO GUYS Ένα γνήσιο αμερικανικό diner στο Μαρούσι.

Πλατεία Αγίας Ειρήνης 8, 210 3236711 Fb: zafcafe

Είναι απ’ τα μαγαζιά που θα σου θυμίσουν κλασική αμερικανιά, απ’ αυτές που βλέπεις στις ταινίες, αλλά δεν ήξερες πως μπορεί να υπάρχει κάτι αντίστοιχο κοντά σου. Ζουμερά μπέργκερ, βουναλάκια με pancakes, αυγά με μπέικον και άφθονος καφές φίλτρου πηγαινοέρχονται. Κάπως έτσι είναι η φάση στο Two Guys, το μαγαζί που δημιούργησαν δύο φίλοι που πέρασαν αρκετά χρόνια στην Αμερική και, αφού έμαθαν καλά όλα τα μυστικά του αμερικανικού diner, τα έφεραν μαζί τους στην Ελλάδα. Στο Μαρούσι, για την ακρίβεια, μέσα σε έναν μικρό, αλλά πολύ cosy χώρο στο εμπορικό κέντρο Αίθριο.

Philly Cheese Steak Sub (φιλέτο κρέατος ή αυγό για τους χορτοφάγους που μπαίνει σε χειροποίητη μπαγκέτα μαζί με μαγιονέζα και τυρί προβολόνε), ζουμερά μπέργκερ που ψήνονται σε ειδικό φούρνο με πέτρα (επιβάλλεται μια γνωριμία με το «Sunrise Burger»), το ξακουστό ήδη στους λάτρεις του american comfort food «Sloppy Joe», χοτ-ντογκ, κολασμένα grilled cheese sandwiches (η αμερικανική εκδοχή του τοστ που ξεροψήνεται με american cream, βούτυρο και τυρί γκούντα έξω από το ψωμάκι), αυγά μαγειρεμένα με όποιον τρόπο μπορείς να φανταστείς και, φυσικά, pancakes για… γλυκές αμαρτίες φιγουράρουν στον κατάλογο του Two Guys. Μην κολλάς, όμως, σε αυτά. Εδώ μπορείς να ζητήσεις να σου φτιάξουν ό,τι τραβάει η όρεξή σου, κάνοντας τον συνδυασμό που εσύ θες.

Αγίου Κωνσταντίνου 40, Μαρούσι 210 6000879 www. facebook.com/ twoguysathens

AΦΙΕΡΩΜΑBRUNCH A EXTR P TI μεσημέρι

γιωργος αδαμος

το αι τα τις 12 νίδι κ υ Μετά στο παιχ ils πο a t k ν c ου co μπαίν ignature σας. ή χ ο σ ρά s ν προ φοβε υν τη αξίζο

ΔΕΝ ΚΆΝΟΥΝ ΚΡΑΤΉΣΕΙΣ, ΟΠΌΤΕ ΦΡΟΝΤΊΣΤΕ, ΕΙΔΙΚΆ ΤΑ ΣΑΒΒΑΤΟΚΎΡΙΑΚΑ, ΝΑ ΜΗΝ ΤΟ ΑΦΉΣΕΤΕ ΤΕΛΕΥΤΑΊΑ ΣΤΙΓΜΉ.

Ρόμβης 24Α, Αθήνα 210 3218000 www.instagram. com/estrella_ athens https://m. facebook.com/ EstrellaAthens

ESTRELLA ATHENS Ο all day προορισμός για brunch με το ξακουστό μπουγατσάν. Για τους foodies αυτής της πόλης το Estrella είναι ένα μαγαζί που δεν θέλει και πολλές συστάσεις. Πολύς κόσμος ήξερε ήδη γι’ αυτό και το περίφημο μπουγατσάν του, που ξεκίνησε από τη Θεσσαλονίκη κι έφτασε στις σελίδες των «New York Times» και της «Guardian», για να αναφέρουμε μόνο κάποια απ’ τα κορυφαία διεθνή μέσα που το ανακάλυψαν αρκετά προτού κάνει απόβαση στην Αθήνα, και φυσικά το περίμενε πώς και πώς. Απ’ τον περασμένο Νοέμβριο, λοιπόν, κάτι πολύ νόστιμο παίζει στην οδό Ρόμβης, στο κέντρο της Αθήνας. Είναι το Estrella Athens, το δίδυμο αδελφάκι, θα έλεγε κανείς, του θεσσαλονικιώτικου brand που έχει κάνει τον κόσμο να σχηματίζει ουρές για το φημισμένο του brunch. Ακολουθώντας την ίδια φιλοσοφία ως all day brunch προορισμός και προσφέροντας το ίδιο μενού με αυτό της Θεσσαλονίκης, που φέρει την υπογραφή του σεφ Δημήτρη Κοπαράνη, του ανθρώπου που σκέφτηκε να βάλει κρέμα μπουγάτσας σε κρουασάν και τρέλανε κόσμο με τη γευστική του πρόταση, η οικογένεια πίσω απ’ το Estrella Athens το πήγε ένα βήμα παρακάτω, σερβίροντας και κοκτέιλ. Εδώ η μέρα ξεκινά κάθε πρωί στις 8, με γευστικές προτάσεις brunch που προσφέρονται μέχρι τις 11 το βράδυ. Κι αυτό είναι σίγουρα ακόμη ένα στοιχείο που κάνει το Estrella ξεχωριστό. Πέρα απ’ το γνωστό μπουγατσάν, ένα γλυκό που πρέπει οπωσδήποτε να φας τουλάχιστον μία φορά στη ζωή σου, στο Estrella Athens θα βρεις πολλές άλλες επιλογές πιάτων, φτιαγμένων με τις καλύτερες πρώτες ύλες και πολλή φαντασία. Ακόμη και κάτι που από το όνομα μπορεί να σου ακούγεται συνηθισμένο, εδώ έχει εκείνες τις πινελιές που το κάνουν να ξεχωρίζει. Από pancakes σε αλμυρές και γλυκές επιλογές και αυγά μαγειρεμένα με όλους τους τρόπους μέχρι ζουμερά μπέργκερ με «βασιλιά» το φημισμένο πια Ottoman με μοσχαρίσιο και αρνίσιο κιμά, που έρχεται πληθωρικό σε μια πικάντικη κόκκινη σάλτσα. Πρόσφατα, όμως, προστέθηκαν και κάποιες νέες γεύσεις στο μενού, όπως η βάφλα banoffee με μπανάνα και καραμέλα γάλακτος, η μαύρη βάφλα με καπνιστό σολομό, αλλά και το πεϊνιρλί με ζεστό φοντί τυριών, λουκάνικο και αυγό μάτι που «κολάζει» και τους πιο απαιτητικούς. Μην αγνοήσετε όμως και το νέο κλαμπ σάντουιτς με μπέικον, γραβιέρα, σπιτική μαγιονέζα και τηγανητό αυγό. Και, για να τα συνοδεύσετε, τι καλύτερο από ένα smoothie από μάνγκο, ανανά, μπανάνα και πορτοκάλι για μια σούπερ δόση ενέργειας ή έναν καλοφτιαγμένο καφέ με το μοναδικό άρωμα και premium ποιότητα της Kudu.

8.6.17 – lifo

49

AΦΙΕΡΩΜΑBRUNCH

CHEZ MICHEL Το αγαπημένο meeting point του Κολωνακίου σερβίρει και ένα από τα καλύτερα brunches της Αθήνας. Σημείο αναφοράς για εκείνους που κινούνται στο Κολωνάκι και θέλουν ένα ευχάριστο διάλειμμα απ’ τις υποχρεώσεις της ημέρας ή ένα χαλαρωτικό ποτό και φαγητό μετά τη δουλειά, το Chez Michel έχει γίνει το ιδανικό after office στέκι. Με τη μουσική να κινείται κυρίως στα μονοπάτια της τζαζ αλλά και με ένα διαφορετικό live κάθε Παρασκευή, το παιχνίδι ξεκινά από το απόγευμα με signature cocktails και προσεκτικές επιλογές σε κρασιά, ενώ σας περιμένει για τον πρώτο καφέ της ημέρας ανοίγοντας απ’ τις 8 το πρωί. Κι αν σας ανοίξει η όρεξη, δεν έχετε παρά να επιλέξετε από ένα εκλεπτυσμένο μενού με ζυμαρικά, ριζότι, φιλέτα, σαλάτες και προτάσεις κυρίως της μεσογειακής κουζίνας, που θα εκπλήξουν ευχάριστα τον ουρανίσκο σας. Τις Κυριακές, όμως, επιβάλλεται να το επισκεφθείτε για το φημισμένο του brunch, που σερβίρεται απ’ τις 11:00 έως τις 17:00. Από τηγανητά αυγά που έρχονται σε ψημένο αφράτο ψωμάκι με μαρμελάδα μπέικον και σαλάτα, αυγά με σπανάκι σοτέ και Croque Madame και ζουμερά μπέργκερ μέχρι τα φοβερά open sandwiches με σολoμό Σκωτίας ή παστράμι γαλοπούλας και τα pancakes με λαχταριστή πραλίνα και φουντούκι ή maple syrup, το σίγουρο είναι ότι προσφέρει brunch επιλογές για όλα τα γούστα.

50 lifo – 8.6.17

A EXTR P I T τα πιάτα του και

ε ό τά απ α τα βρείτ το Αρκε η1 nu θ τ e ς m ω έ ch ρινές brun θημε μέρι. τις κα μεση

A EXTR TIρPινά από τις γ6ια:30

CAFÉ - BISTROT CHEZ MICHEL

υ θημε βράδ τά κα 9 το ζαζ. Ανοιχ ωί μέχρι της τ ς υ ο χ ή . ς το πρ ή υ κ ο υπό τ την Κυρια ποτό τά Κλεισ

Ένα παριζιάνικο μπιστρό στην Πανεπιστημίου που φημίζεται για το brunch του.

Ηροδότου 15 Κολωνάκι 215 5510090 chezmichel.gr www. facebook.com/ ChezMichelkolonaki

Πιστό στη φιλοσοφία του πρώτου Chez Michel στο Κολωνάκι, το δίδυμο αδελφάκι του στην οδό Πανεπιστημίου είναι ένας all day χώρος που όσοι δεν έχετε γνωρίσει ακόμα, σπεύσατε. Μοιάζει κι αυτό βγαλμένο από κάποιον δρόμο του Παρισιού και σε προκαλεί να το γνωρίσεις, και μόνο βλέποντας τα τραπεζάκια που έχει έξω και, πολύ περισσότερο, τα πιάτα του. Διεθνής κουζίνα με πολύ ενδιαφέρουσες προτάσεις που θα σας εκπλήξουν ευχάριστα, αλλά και ένα δυνατό brunch menu για εκείνους που θέλουν να ζουν εξίσου δυνατές γευστικές εμπειρίες. Από τηγανητά αυγά που έρχονται σε ψημένο αφράτο ψωμάκι με μαρμελάδα μπέικον και σαλάτα, αυγά με σπανάκι σοτέ και Croque Madame μέχρι τα φοβερά open sandwiches με σολoμό Σκωτίας ή παστράμι γαλοπούλας και τα pancakes με λαχταριστή πραλίνα και φουντούκι, μαρμελάδες φρούτων ή maple syrup, το σίγουρο είναι ότι προσφέρει brunch επιλογές για όλα τα γούστα. Υπάρχουν επίσης μπαγκέτες, μπέιγκελ με διάφορα υλικά, μπέργκερ μοσχάρι ή γαλοπούλα, σαλάτες, πίτσες και μπρουσκέτες. Ακόμα, διαθέτει πιάτα ημέρας ανάλογα με την εποχή, όπως κανελόνια με σπανάκι και κοτόπουλο, μοσχάρι ραγού με φρέσκες πατάτες κ.ά.

Πανεπιστημίου 25 Αθήνα 210 3242953 web.facebook. com/Chez-MichelPanepistimiou chezmichel.gr/ panepistimiou

AΦΙΕΡΩΜΑBRUNCH

γιωργος αδαμος

MOMO Το μαγαζί στην Καλλιθέα που ξέρει τι θα πει αμερικανικό brunch.

Ένας χώρος συνώνυμος του comfort food. Τι είναι αυτό που σε κάνει να θες να τρως συνέχεια σε ένα μαγαζί; Ο χώρος, η φιλική εξυπηρέτηση, οι προσιτές τιμές και, πάνω απ’ όλα, οι γεύσεις του. Γεύσεις που σου μένουν στο μυαλό, όπως αυτές που μας προτείνει το Penny Lane, θυμίζοντάς μας τι θα πει comfort food. Το μαγαζί που μας συστήθηκε πριν από δύο περίπου χρόνια σε έναν απ’ τους πιο όμορφους πεζόδρομους του Χαλανδρίου δεν είναι απλώς ένα ακόμη από τα πολλά της γενιάς του αλλά ένας χώρος που αξίζει την προσοχή σας. Ειδικά τώρα που κάνει ζέστη, πιάστε θέση σε ένα απ’ τα τραπεζάκια της αυλής που είναι διακοσμημένη με σαφείς επιρροές απ’ την Αγγλία, αν δεν θέλετε να καθίσετε μέσα και να βλέπετε να φτιάχνεται το πιάτο σας μπροστά σας στην ανοιχτή κουζίνα. Όσο για το φαγητό, αυτό έχει αμερικανικές επιρροές και το μενού φέρει την υπογραφή του σεφ Χρήστου Κοντομήτρου. Δυνατό του χαρτί το brunch menu που πρόσφατα ανανεώθηκε, παρουσιάζοντας επιλογές για όλα τα γούστα. Αξίζει να δοκιμάσετε το signature Ρenny’s Benedict (κρουασάν βουτύρου με αυγά ποσέ, κρέμα hollandaise, καπνιστό ζαμπόν και μπέικον), το Waffle ‘n’ Chicken, το Jerk ham and eggs, αλλά και τα λαχταριστά pancakes. Μην αγνοήσετε, όμως, ούτε τα μπέργκερ, όπως το Donovan’s Burger με κατσικίσιο τυρί και μαύρη τρούφα. Και τι καλύτερο απ’ το να τα συνδυάσετε με ένα specialty καφέ που με πολύ μεράκι φτιάχνουν οι barista του Penny Lane ή, αν η ώρα το τραβάει, με ένα δροσερό κοκτέιλ από τη νέα λίστα που δημιούργησε ο Κωνσταντίνος Βασιλακόπουλος.

Θουκυδίδου 10 Χαλάνδρι, 210 6800217 https://el-gr. facebook.com/ PennyLaneCF/

Οι απανταχού brunch lovers της πόλης γνωρίζουν ήδη για το ΜΟΜΟ στην Καλλιθέα, που κάθε Κυριακή σερβίρει ένα από τα καλύτερα brunches και αξίζει να το δοκιμάσετε τουλάχιστον μία φορά. Βρίσκεται στην καρδιά της Καλλιθέας κι έχει αμερικανικό στυλ τόσο στη διακόσμηση, που σε κάνει να νιώθεις σαν στο σπίτι σου, όσο και στο μενού, το οποίο επιμελείται ο σεφ Κώστας Βασιλόπουλος. Τώρα που καλοκαίριασε, όμως, επιβάλλεται να πιάσετε τραπεζάκι στην καταπράσινη αυλή του ή στο αίθριο και να αφεθείτε στις νοστιμιές που θα δείτε να ετοιμάζονται στην ανοιχτή κουζίνα. Στο brunch θα γευτείτε αυγά ποσέ florentine (με σπανάκι), αυγά ποσέ benedict (με ζαμπόν μελιού), αλμυρό κέικ γεμιστό με βραστό αυγό, roast beef με σάλτσα lemon-mayo και αυγό ποσέ, χειροποίητη quiche με μπρόκολο και πράσο, ομελέτα φούρνου και πολλά άλλα. Στο κυρίως μενού του ΜΟΜΟ φιγουράρουν ζουμερά μπέργκερ, με κορυφαίο ίσως το maple & smoked cheese chicken που περιλαμβάνει φιλετάκια κοτόπουλο, maple sauce & καπνιστό τυρί και είναι η τέλεια επιλογή για πρώτη φορά. Πλάι σε αυτά θα βρείτε hot dogs, τα φοβερά και τρομερά melt cheese sandwiches αλλά και χορταστικές σαλάτες. Κι αν έχετε όρεξη για κάτι γλυκό, μην ανησυχείτε. Πέρα από τα pancakes που συνοδεύονται με σιρόπι σφενδάμου (maple sauce), πραλίνα και μαρμελάδα φράουλα και το Sunday Brunch Cake, μπορείτε να επιλέξετε από μια κάρτα με πληθωρικά γλυκά που έχει επιμεληθεί ο pastry chef Αλέξανδρος Κόκκινος: μιλφέιγ σε ποτήρι με καραμέλα, τάρτες, προφιτερόλ, σουφλέ σοκολάτας και πολλά άλλα. Μαζί με το brunch θα σας κεράσουν γευστικότατο καφέ φίλτρου, εκτός αν θέλετε να απολαύσετε έναν εσπρέσο Sant-Eustachio από το διασημότερο καφεκοπτείο της Ρώμης ή ένα κοκτέιλ Βloody Μary. Το βράδυ, φυσικά, προσφέρεται μια πλούσια λίστα από κοκτέιλ, την οποία επιμελείται ο bartender Γιώργος Δραγάζης.

Σαπφούς 95 Καλλιθέα 210 9562300 www. facebook.com/ momokallithea

γιωργος αδαμος

PENNY LANE

8.6.17 – lifo

51

Μόδα για όλους: Η Heidi Klum για τη Lidl

KET H MARA RC RESE

Με αυτή την καμπάνια μόδας η Lidl αναβαθμίζει διαρκώς τα είδη ένδυσης, προσφέροντας παράλληλα ποικιλία ρούχων, η οποία ακολουθεί τις τάσεις της μόδας.Το γεγονός ότι η Heidi Klum είναι λάτρης της μόδας και σχεδιάστρια, ενώ συχνά δημιουργεί και νέες τάσεις, δεν αποτελεί μυστικό. Μυστικό παρέμενε μέχρι σήμερα ότι θα συνεργαζόταν ενεργά με τη Lidl στο πλαίσιο της μελλοντικής καμπάνιας μόδας που αναπτύσσει η Lidl! Η συνεργασία αυτή όμως υπερβαίνει κατά πολύ τα όρια μιας απλής μνείας – η Heidi έχει σχεδιάσει για τη Lidl μια δική της συλλογή που φέρει την υπογραφή της. Οι πελάτες της Lidl μπορούν να αναμένουν την αποκλειστική κυκλοφορία της συλλογής στο τέλος του έτους. Η «Εβδομάδα Μόδας Lidl» λαμβάνει χώρα διεθνώς, σε όλα τα καταστήματα Lidl και στα ηλεκτρονικά καταστήματα, και μάλιστα πολλές φορές μέσα στο έτος. Εκείνα τα διαστήματα παρουσιάζονται σε αποκλειστικότητα οι συλλογές μόδας της επιχείρησης. Η αρχή γίνεται με τη Heidi Klum.

Η νέα συλλογή Warp Knit της adidas για την προπόνηση και τη βόλτα σου Η Warp Knit είναι η νέα training συλλογή της adidas και έρχεται να συνδυάσει το στυλ με τις υψηλές επιδόσεις σε κάθε work-out. Η κατασκευή της συλλογής χωρίς ραφές προσφέρει απόλυτη άνεση και εφαρμόζει σαν δεύτερο δέρμα σε κάθε σωματότυπο. Κάθε κομμάτι της συλλογής επιτρέπει απεριόριστη ελευθερία κινήσεων, αγκαλιάζοντας κάθε σημείο του σώματος. Το μοναδικό design συνδυάζει την υψηλής ποιότητας πλέξη με ένα πιο αραιό πλέγμα στα σημεία όπου το δέρμα έχει περισσότερο ανάγκη να αναπνέει, δημιουργώντας εντυπωσιακά patterns σε όλη την επιφάνεια των ρούχων. Τα κομμάτια της συλλογής είναι φτιαγμένα για να κολακεύουν κάθε γυναικείο σώμα και να σε κάνουν να δείχνεις πιο όμορφη σε όποια δραστηριότητα κι αν επιλέξεις, ενώ παράλληλα δίνουν έμφαση στις επιδόσεις, προσφέροντας σφιχτό κράτημα σε κάθε σημείο του σώματος ξεχωριστά.

Δύο εξαιρετικά νέα προϊόντα από τη Vichy

ΤheGOODLIFO

Το νέο Γαλάκτωμα κατά της Άμμου με SPF 30 και 50+. Μια σύνθεση που εξασφαλίζει άνεση, μειώνοντας την τριβή της άμμου στην επιδερμίδα, αποτρέπει τους ερεθισμούς και εξασφαλίζει πραγματική άνεση καθ’ όλη τη διάρκεια της ημέρας στην παραλία. Η άμμος δεν κολλάει πια στην επιδερμίδα και σταματά να σας ακολουθεί παντού μέχρι να επιστρέψετε σπίτι από την παραλία. Χωρίς parabens, ανθεκτικό στο νερό, υποαλλεργικό και κατάλληλο για την ευαίσθητη επιδερμίδα, το γαλάκτωμα αυτό παρέχει αίσθηση βαθιάς ενυδάτωσης. Η Vichy δημιουργεί επίσης το νέο Idéal Soleil κατά των ατελειών, με σύνθεση και υφή ειδικά σχεδιασμένες για την επιδερμίδα με ατέλειες, με τριπλή δράση ενάντια στα σπυράκια, στους πόρους και στη γυαλάδα. Η υψηλή προστασία περιορίζει τις βλάβες που προκαλεί η ακτινοβολία UV στην επιδερμίδα. Εμπεριέχει ένα ενεργό συστατικό κατά του σμήγματος, με το οποίο εξασφαλίζεται ματ αποτέλεσμα για 9 ώρες.

Η COSMOTE TV μεγάλος χορηγός των AntetokounBros Events 2017 Η COSMOTE TV στηρίζει και φέτος, ως μεγάλος χορηγός, τα AntetokounBros Events στην Αθήνα και στη Θεσσαλονίκη και δίνει τη δυνατότητα σε 130 συνδρομητές της, μαζί με δύο φίλους τους, να δουν από κοντά το εντυπωσιακό μπασκετικό θέαμα των exhibition games με τους Γιάννη και Θανάση Αντετοκούνμπο. Τα AntetokounBros Events στην Αθήνα και στη Θεσσαλονίκη διοργανώνονται για 2η συνεχή χρονιά από το site eurohoops.net.

ΤheWeek ΣΙΝΕΜΑ ΧΑΜΕΝΗ ΠΟΛΗ ΤΟΥ Ζ Οι περιπέτειες ενός Βρετανού εξερευνητή τη δεκαετία του '20.

ΕΓΚΑΙΝΙΑ ΠΡΕΜΙΕΡΕΣ Τι καινούργιο ξεκινάει αυτή την εβδομάδα. σελιδα

54

ΒΙΒΛΙΟ

ΓΕΥΣΗ

Η Τίνα Μανδηλαρά γράφει για το βιβλίο του Χανς Φάλαντα.

Η Νίκη Μηταρέα στον νέο «ναό του κρέατος».

σελιδα

58

σελιδα

60

ΣΙΝΕΜΑ Wonder Woman

Η Νταϊάνα, πριγκίπισσα των Αμαζόνων, μεγαλωμένη σε ένα προστατευμένο από τον κόσμο παραδεισένιο νησί, βλέπει τη ζωή της να αλλάζει όταν ένας Αμερικανός πιλότος πέφτει στις ακτές του νησιού της και της μιλάει για έναν μεγάλο πόλεμο που εξαπλώνεται στον έξω κόσμο. Η Νταϊάνα θα αποφασίσει να αφήσει το νησί της, πεπεισμένη ότι μπορεί να σταματήσει την απειλή. Τα κόμικς και τα graphic novels μικραίνουν την απόσταση ανάμεσα στον άνθρωπο και τις ανώτερες δυνάμεις, εμπλέκοντας τους ήρωες σε καταστάσεις υπερβατικές με πυξίδα το οικουμενικό καθήκον. Απηχούν τους κοινωνικούς φόβους και την εποχή τους, αλλά δεν ξεφεύγουν πολύ από τις παλιές ιστορίες, τις οποίες παραλλάσσουν και προσαρμόζουν αναλόγως. ä Κριτική από τον Θοδωρή Κουτσογιαννόπουλο στη σελ. 56

Κριτική από τον Θοδωρή Κουτσογιαννόπουλο. σελιδα

56

8.6.17 – lifo

53

Στην έκθεση παρουσιάζονται για πρώτη φορά τεκμήρια του βίου και του έργου του καλλιτέχνη Φωκίωνα Ρωκ (1891-1945) από το προσωπικό του αρχείο, καθώς και έργα του γλύπτη από όλη την περίοδο του εικαστικού έργου του. Σκοπός της έκθεσης είναι αφενός να αναδείξει τον σημαντικό ρόλο που διαδραμάτισε ο καλλιτέχνης στην ελληνική σκηνή των εικαστικών τεχνών αρχές του 20ού αιώνα και αφετέρου να αποτυπώσει μέσα από το ευρύ φάσμα των ενδιαφερόντων και δραστηριοτήτων του, όπως προκύπτει από το αρχείο του, το κλίμα της εποχής του.

06/06-28/10, Μέγαρο Εϋνάρδου, Αγ. Κωνσταντίνου 20 & Μενάνδρου

54 lifo – 8.6.17

A Threesome on AciD

Γιάννης Βαρελάς, Monster

Συνδυάζοντας την αγάπη τους για την ηλεκτρονική χορευτική μουσική και την πίστη τους στην ελευθερία της προσωπικής έκφρασης και του αυτοπροσδιορισμού, οι Amateurboyz της Αθήνας, το DISCOSόDOMA του Λονδίνoυ και το CockTail d’ Amore του Βερολίνου παρουσιάζουν στις 10 Ιουνίου στο six d.o.g.s το «A Threesome on AciD» με αφορμή το 12ο Φεστιβάλ Υπερηφάνειας που διεξάγεται την ίδια μέρα στην Αθήνα. Το πάρτι έχει θέμα «Τα παραδείσια πουλιά» και εμπνέεται από τη διονυσιακή λατρεία, τα παγανιστικά έθιμα της αρχαίας Ελλάδας και την αριστοφανική σάτιρα. Τη διακόσμηση του πάρτι έχει αναλάβει ο Στάθης Μητρόπουλος, γνωστός και ως «s-for-sugar», συνιδρυτής και art director της δημιουργικής ομάδας this is that. ä 10/06, six d.o.g.s, Αβραμιώτου 6-8, 23:00

Nicolas Grenier, Going For It (II) (2016)

EVENTS ΓΙ' ΑΥΤΗ ΤΗΝ ΕΒΔΟΜΑΔΑ

Φωκίων Ρωκ

3. ΕΙΚΑΣΤΙΚΑ

Top

ΕΙΚΑΣΤΙΚΑ

1. PARTY

8

σύγκρουση μεταξύ προσώπου και προσωπείου, σώματος και προσώπου. Μετά τη συνάντηση, οι θεατές θα έχουν τη δυνατότητα να αποκτήσουν ένα αποτύπωμα της χορογραφίας σε μορφή βιβλίου. Αυτό που αρχικά ήταν μια «συνομιλία» μεταξύ επισκέπτη και ερμηνεύτριας θα μπορεί τώρα να γίνει μια νέα προσωπική εμπειρία για τον επισκέπτη. ä 01-04/06, 07-11/06, 14-18/06, 21-25/06, 27-30/06, 01-02/07, Πειραιώς 260, Αίθουσα Β, Πειραιώς 260, Ταύρος (στάση ΗΣΑΠ Καλλιθέα)

5. ΕΙΚΑΣΤΙΚΑ William Kentridge, Παίξτε τον χορό ακόμα πιο γλυκά

2. ΜΟΥΣΙΚΗ String Demons Οι «δαίμονες των εγχόρδων» Κωνσταντίνος Μπουντούνης (βιολοντσέλο, κρουστά) και Λυδία Μπουντούνη (βιολί) γνωρίζουν πώς να συμφιλιώνουν με μοναδικό και εκρηκτικό τρόπο την κλασική μουσική με το heavy metal, την παραδοσιακή/λαϊκή μουσική με το ροκ, και να ταξιδεύουν το κοινό όπου φτάνει η μουσική, με ρυθμό, τρέλα, χιούμορ, κρουστά-τύμπανα και έγχορδα. Το βιολοντσέλο του Κωνσταντίνου, το βιολί της Λυδίας και η ματιά τους πάνω στις συνθέσεις των Βιβάλντι, Βαμβακάρη, Queen και Iron Maiden δημιουργούν μια μοναδική βραδιά, όπου η Lady Gaga θα συναντηθεί με τα λαϊκοδημοτικά, οι Abba με τα ποντιακά και τα ακούσματα από τη βυζαντινή μουσική με τον ηλεκτρονικό ήχο.ä11/06, Πειραιώς 260, Κήπος Δ, Πειραιώς 260, Ταύρος, 22:00

Το νέο corpus έργων του σύγχρονου Έλληνα εικαστικού εξερευνά την έννοια του «εμμονικού αυτοπροσδιορισμού» αλλά και την κουλτούρα της «διόγκωσης της ταυτότητας του ανθρώπου» στο πλαίσιο της παραγωγικής διαδικασίας. Η έκθεση χωρίζεται σε τέσσερις ενότητες και αποτελείται από ζωγραφικές εγκαταστάσεις, βίντεο και περφόρμανς. ä 07/06-16/07, Στέγη Ιδρύματος Ωνάση - Εκθεσιακός Χώρος, λεωφ. Συγγρού 107-109, είσοδος ελεύθερη

4. ΧΟΡΟΣ A hand’s turn Το A hand’s turn είναι η νέα χορογραφική δουλειά της Λενιώς Κακλέα που απευθύνεται σε έναν ή δύο μόνο επισκέπτες-θεατές κάθε φορά. Μέσα από μια εικοσιπεντάλεπτη ιδιωτική συνάντηση, η χορογράφος διερευνά τη διάκριση «δεξιά - αριστερά» και τις λειτουργικές, πολιτικές και συμβολικές διαστάσεις της, εξετάζοντας τη

8–14

ΙΟΥΝ.

Σε αυτήν τη μεγάλης κλίμακας κινηματογραφική προβολή στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Αθηνών ένα καραβάνι σκιών μήκους σαράντα μέτρων προβάλλεται σε οκτώ οθόνες, παραπέμποντας στο μεσαιωνικό danse macabre. Ωστόσο, η πομπή αυτή έχει να κάνει περισσότερο με τη ζωή παρά με τον θάνατο. Το θέαμα των ανθρώπων που συντρίβονται υπό το βάρος των περιουσιακών τους στοιχείων, ενώ οδεύουν προς ένα άγνωστο μέλλον, φέρνει αναπόφευκτα στον νου την προσφυγική κρίση. Το μοτίβο της πομπής μεταμορφώνεται έτσι σε διαχρονικό σύμβολο μετακίνησης, φυγής και πολιτικών αλλαγών. ä Έως 1η Ιουλίου, πεζόδρομος Διονυσίου Αρεοπαγίτου, καθημερινά μετά τις 21:30

6. ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ Γεωργία Πονηράκου Βασιλική Σανδάλη

STOP THE S PRES ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ Renee Revah, Plaseabo Η έκθεση φωτογραφίας της Renee Revah πραγματεύεται τη σχέση του υποσυνείδητου με τον βυθό. «Tον λένε βυθό, αλλά μοιάζει με ανύψωση σε έναν κοινό ψυχικό τόπο. Μια “χώρα” όπου οι υπόκωφοι ήχοι, τα πλάσματα, τα υπόγεια ρεύματα, έρχονται να επικοινωνήσουν με σένα τα αιώνια μυστικά που μας ενώνουν όλους. Τα όντα, η χλωρίδα, τα βράχια, τα ορυκτά, εμένα... καθώς με χαϊδεύει το φως που διαθλάται, σχηματίζει γεωμετρικούς καταρράκτες που λούζουν έναν κόσμο που μοιάζει με αυτόν που αναγνωρίζω μέσα μου. Έναν κόσμο που με ακολουθεί και στον ύπνο μου και με δένει μαζί του ένας υγρός ασημένιος “μίτος” [...]». (Απόσπασμα από κείμενο του κ. Γιώργου Βουζουλίδη) Έως 30/06, «Plaseabo Pharmacy», λεωφ. Βουλιαγμένης 85

Η πρώτη έκθεση «δορυφόρος» του Αthens Foto Festival που ξεκινά την επόμενη εβδομάδα. Δύο γυναίκες, των οποίων η τέχνη στηρίζεται στο αυτοπορτρέτο, δημιουργούν έναν ενδιαφέροντα διάλογο μέσα από τη δουλειά τους. Το έργο της μιας βρίσκει σημεία επαφής με το έργο της άλλης μέσα από τελείως διαφορετικές εικόνες και προσεγγίσεις. Βιώματα διαφορετικά, που συμβαίνει να έχουν κοινές καταγραφές στις αισθήσεις και στο μνημονικό των δύο γυναικών. ä 09-25/06, TAF The Art Foundation, Νορμανού 5, Μοναστηράκι

7. PERFORMANCE 277 μέτρα Η περφόρμανς 277 μέτρα (η απόσταση της κορυφής του Λυκαβηττού από την επιφάνεια της θάλασσας) αποτελεί μια συμμετοχική περιήγηση στο ψηλότερο σημείο της Αθήνας. Περφόρμερ και θεατές επιχειρούν μια ανάβαση στον λόφο του Λυκαβηττού. Χρόνος της δράσης, η ανατολή του ηλίου, την ώρα που η σκιά του λόφου υποχωρεί σταδιακά, αφήνοντας την πόλη στο φως. Οι θεατές καλούνται να ψηλαφήσουν τις ανάγλυφες υφές όσων κοιτάνε, σαν τα μοτίβα ενός μισοτελειωμένου υφαντού που τα ανακαλύπτουν σε παρόντα χρόνο. Μετατοπίζονται από το προφανές στο απρόσμενο, από το θέαμα στο βίωμα, με στόχο να αποκαλυφθούν συνειρμικά, λανθάνοντα και ενδόμυχα αφηγήματα της πόλης, πιθανοί τρόποι σύνδεσης του καθενός μας με το σώμα της. ä 10, 17 & 24/06, 01 & 08/07, «Λόφος του Λυκαβηττού», 5:30, εκκίνηση: Τελεφερίκ

8. ΜΟΥΣΙΚΗ Πανόραμα Ελληνικής Τζαζ: New Generation 4

Η σύγχρονη ελληνική τζαζ σκηνή εμπλουτίζεται διαρκώς με νέα αξιόλογα σχήματα και το Πανόραμα New Generation παρουσιάζει για τέταρτη χρονιά αντιπροσωπευτικά δείγματα από αυτό το ενδιαφέρον δυναμικό. Στην ταράτσα της Στέγης εμφανίζονται φέτος ο Γιώργος Κωστόπουλος, που διερευνά τη σχέση του πειραματισμού με το mainstream, οι Groove Elation Project, καθώς και ο Αντρέας Παπαγιαννακόπουλος με το Leoforio του, που φτιάχνει μουσικά ηχοτοπία τα οποία θέλουν να αποτυπώσουν τη «μνήμη» ενός βλέμματος μέσα από το τζάμι του λεωφορείου σε ένα ταξίδι χωρίς τέλος. ä 09-11/06, Στέγη Ιδρύματος Ωνάση (ταράτσα), λεωφ. Συγγρού 107-109, 210 9005800

ΕΙΚΑΣΤΙΚΑ Julian Rosefeldt, Μανιφέστο Ένα installation με 13 γιγαντοοθόνες μέσα από τις οποίες προβάλλει το πολλαπλό είδωλο του χαμαιλέοντα που ακούει στο όνομα Κέιτ Μπλάνσετ. Δώδεκα δεκάλεπτες ταινίες και μία εισαγωγή 4 λεπτών αποτίνουν φόρο τιμής στα καλλιτεχνικά μανιφέστα του 20ού αιώνα, με την ηθοποιό να δίνει ρεσιτάλ ερμηνείας. Το έργο, που απέσπασε αποθεωτικές κριτικές όπου και αν προβλήθηκε (σε Μελβούρνη, Βερολίνο και Βόρεια Αμερική), έρχεται τώρα στην Αθήνα, στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Αθηνών.

05/06-19/07, Πειραιώς 260, Αίθουσα Α, 19:0023:00

8.6.17 – lifo

55

H ΤΑΙΝΙΑ ΤΗΣ ΕΒΔΟΜΑΔΑΣ

Αριστούργημα Πολύ Καλό Καλό Ικανοποιητικό Μέτριο

Wonder Woman

p

Κακό

Σκηνοθεσία: Πάτι Τζένκινς Πρωταγωνιστούν: Γκαλ Γκαντό, Κρις Πάιν

56 lifo – 8.6.17

Σκηνοθεσία: Τζέιμς Γκρέι Πρωταγωνιστούν: Τσάρλι Χάναμ, Ρόμπερτ Πάτινσον, Τομ Χόλαντ Οι περιπέτειες ενός Βρετανού εξερευνητή τη δεκαετία του 1920, ο οποίος χάθηκε ενώ αναζητούσε μια μυστηριώδη πόλη στον Αμαζόνιο.

VILLAGE RENTI ΘΕΡΙΝΟ,2,4,7,8,20 - VILLAGE MALL 2,4,5,7,8,12,13,14 - VILLAGE PAGRATI 2,4,5 - VILLAGE FALIRO 1,6,7,8,9 - VILLAGE AG.DIMITRIOS 1,3,5 - ODEON MAROUSI 3 - ODEON ESCAPE 1,2,6,8 (ΘΕΡΙΝΗ) - ODEON STARCITY 3,7,9 - ΑΕΛΛΩ 1,3 - ΑΘΗΝΑΙΟΝ 1 - ΑΘΗΝΑΙΟΝ CINEPOLIS 1,3 - ΑΙΓΛΗ 2 - ΑΝΟΙΞΗ - ΝΑΝΑ 5,6 - ΣΙΝΕ ΓΑΛΑΤΣΙ ΘΕΡΙΝΟ - ΤΡΙΑ ΑΣΤΕΡΙΑ, ΘΕΡΙΝΟ - ΑΛΣΟΣ ΘΕΡΙΝΟ - ΜΑΡΙΛΕΝΑ ΘΕΡΙΝΟ - ΑΣΤΕΡΙ ΘΕΡΙΝΟ - ΚΟΡΑΛΙ ΘΕΡΙΝΟ - ΚΗΠΟΣ ΘΕΡΙΝΟ - ΣΙΝΕ ΣΕΛΗΝΗ ΘΕΡΙΝΟ

Κινηματογράφος

και να τον νικήσει με τρόπο υπερηρωικό και μπούσουλα τη μυθολογική της μόρφωση. Ο σμηναγός Στιβ Τρέβορ έχει αποστολή να εντοπίσει τον Γερμανό στρατηγό Έριχ Λούντερντορφ και τη διαβολική βοηθό του πριν προλάβουν να ρίξουν χημικά εναντίον των συμμαχικών δυνάμεων. Ουσιαστικά, ψάχνουν τον ίδιο χαρακτήρα, αλλά με άλλο πρόσωπο. Ο Τρέβορ δεν καταλαβαίνει ακριβώς τι μέρος του λόγου είναι η εντυπωσιακή μαχήτρια που έχει δίπλα του και, χωρίς να της λέει ψέματα, σιγοντάρει την αόριστη και ευγενή αναζήτησή της για να φτάσει στον στόχο του. Οι δυο τους μιλάνε διαφορετική γλώσσα, τους χωρίζει ένα σύμπαν τουλάχιστον, αλλά ταιριάζουν χωρίς περιττές γλύκες και ρομάντσο με το στανιό. Η Πάτι Τζένκινς κατάλαβε κυρίως έναν χαρακτήρα που, επιτέλους, δεν έχει κανένα ψυχολογικό πρόβλημα αγιάτρευτο όπως ο Batman, ή διά της ανθρώπινης κακίας, όπως ο Superman, δεν χρειάζεται να καταφύγει σε ατελείωτες μεταμορφώσεις και πρωτεϊκές ταρζανιές και ορμάει με τον σταυρό (το λάσο στην προκειμένη περίπτωση) στο χέρι για να αποκρούσει τα εμπόδια, γιατί βλέπει τη μεγάλη εικόνα, χωρίς πείρα, κομψούς τρόπους και διπλωματία, αλλά εφοδιασμένη με ατσάλινη αφοσίωση και αφοπλιστική αφέλεια, αντιστρόφως ανάλογη με τα παιχνίδια στρατηγικής που την καθυστερούν. Η Ισραηλινή Γκαλ Γκαντό ταιριάζει απόλυτα στον ρόλο της ημίθεης Νταϊάνα, μια μελαχρινή Αμαζόνα που επελαύνει και ξιφουλκεί, ευέλικτη και έξυπνη, ιδανική ενσάρκωση του προ-φεμινιστικού κόμικ που υπηρετεί, μια ανάσα αλλαγής από τα στεγανά του κοριτσίστικου αναμασήματος της ανήλικης πριγκίπισσας που περιμένει τον ιππότη να τη σώσει, συνήθως με έναν γάμο. Το σκάλωμα της ταινίας έρχεται με την κλιμάκωση της δράσης: η Τζένκινς, η οποία ξεπερνάει με σοβαρότητα το αρχικό κιτς του ειδυλλιακού setting στο νησί των Αμαζόνων, δεν μπορεί να συναγωνιστεί την απειλή και τη σκοτεινιά που καταφέρνει πάντα, ανεξάρτητα από τη στερεότητα των σεναρίων του, ο Ζακ Σνάιντερ, ο οποίος εδώ συνεργάστηκε στην παραγωγή και το στόρι. Οι μεγάλες μονομαχίες του φινάλε φαίνονται γενικές κι επίπεδες, χωρίς ωστόσο να ακυρώνουν την απαρχή μιας κινηματογραφικής σειράς που ξεχωρίζει και βάζει δυναμικά το γυναικείο στοιχείο σε μια καθαρά ανδροκρατούμενη βιομηχανία αναπαραγωγής μύθων.

απο τον θοδωρη κουτσογιαννοπουλο, συνοψεις ταινιών: τασοσ μελεμενιδησ

Η Νταϊάνα, πριγκίπισσα των Αμαζόνων, μεγαλωμένη σε ένα προστατευμένο από τον κόσμο παραδεισένιο νησί, βλέπει τη ζωή της να αλλάζει όταν ένας Αμερικανός πιλότος πέφτει στις ακτές του νησιού της και της μιλάει για έναν μεγάλο πόλεμο που εξαπλώνεται στον έξω κόσμο. Η Νταϊάνα θα αποφασίσει να αφήσει το νησί της, πεπεισμένη ότι μπορεί να σταματήσει την απειλή.

Τα κόμικς και τα graphic novels μικραίνουν την απόσταση ανάμεσα στον άνθρωπο και τις ανώτερες δυνάμεις, εμπλέκοντας τους ήρωες σε καταστάσεις υπερβατικές με πυξίδα το οικουμενικό καθήκον. Απηχούν τους κοινωνικούς φόβους και την εποχή τους, αλλά δεν ξεφεύγουν πολύ από τις παλιές ιστορίες, τις οποίες παραλλάσσουν και προσαρμόζουν αναλόγως. Την απουσία μυστικισμού και πνευματικότητας συνήθως αναπληρώνει η δράση – και στην περίπτωση της μεταφοράς τους στο σινεμά ο καταιγισμός και, δυστυχώς, η επανάληψη. Σε αυτή την εξίσωση οι γυναίκες πάντα περίσσευαν ή χρησίμευαν περιφερειακά, δευτεραγωνιστικά και διακοσμητικά. Η Wonder Woman, που πρωτοεμφανίστηκε το 1941 από την DC, είναι μια ειδική περίπτωση και η κινηματογραφική της διασκευή εξίσου αξιοσημείωτη: 66 χρόνια μετά το ντεμπούτο της στο χαρτί γίνεται η πρώτη θηλυκή πρωταγωνίστρια/υπερήρωας στο πανί, και μάλιστα σκηνοθετημένη από γυναίκα, την Πάτι Τζένκινς, δημιουργό του Monster, πρακτικά άπειρη στις ογκώδεις περιπέτειες αυτού του τύπου, αλλά ευπρόσδεκτα μυαλωμένη στην προσέγγισή της και κυρίως στην επεξεργασία του πιο σημαντικού χαρακτήρα. Η Νταϊάνα Πρινς, όπως είναι το κοσμικό της όνομα, ρίχνεται στη μάχη, αν και στον προηγούμενο από τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο, τον «Μεγάλο» όπως ονομάζεται, τον πρώτο που επιστράτευσε μέσα μαζικής καταστροφής και αφάνισε χιλιάδες άμαχους στην Ευρώπη. Στην εισαγωγή την συναντάμε μικρή και ανυπάκουη στα Θεμίσκυρα, το φανταστικό νησί των Αμαζόνων, να επιθυμεί διακαώς να μάθει την τέχνη του πολέμου από την άξια στρατηγό Αντιόπη, την ικανή αδελφή της άτεγκτης βασίλισσας μητέρας της, της Ιππολύτης. Σε έναν τόπο αποκλειστικά γυναικείο, η Νταϊάνα δεν γνωρίζει πως είναι κόρη του Δία, εφοδιασμένη με υπερφυσικές δυνάμεις και προορισμένη να διαφυλάξει τη φυλή της από τους εισβολείς. Τα χαρακτηριστικά της αξεσουάρ, την τιάρα, τα άθραυστα βραχιόλια, την ασπίδα, το σπαθί και το λάσο της αλήθειας, θα τα χρησιμοποιήσει όταν συναντηθεί απρόσμενα με έναν Αμερικανό στρατιώτη και τον συνοδεύει στο Λονδίνο, λίγο πριν από την υπογραφή της αμνηστίας. Ωστόσο, ο πόλεμος δεν έχει τελειώσει και οι Γερμανοί δεν έχουν πει την τελευταία λέξη. Το εξαιρετικά ενδιαφέρον στοιχείο της ταινίας Wonder Woman είναι το ταίριασμα μιας γυναίκας προφανώς απόκοσμης και εξωπραγματικής με έναν κατάσκοπο που η δουλειά του είναι να αποσπά μυστικές πληροφορίες από τον εχθρό, συνεπώς να λέει όσα ψέματα χρειαστεί, για καλό σκοπό. Η Νταϊάνα θέλει επειγόντως να ξεριζώσει το κακό, δηλαδή να βρει τον Άρη, τον θεό του πολέμου,

Η ΧΑΜΕΝΗ ΠΟΛΗ ΤΟΥ Ζ The lost city of Z

Η αληθινή ιστορία του εξερευνητή Πέρσι Φόσετ μεταφράζεται σε ένα δράμα αποκατάστασης της χαμένης τιμής ενός άνδρα που αναζητά τον κοινωνικό σεβασμό που του στέρησε η κακή φήμη του πατέρα του σε μια κάστα κλειστή και αυστηρή, ελιτίστικης και στρατιωτικής νοοτροπίας, στη Μεγάλη Βρετανία του 1925. Αντί να κοπιάρει την τρέλα του Βέρνερ Χέρτσογκ και το μεγαλομανές όνειρο ενός ουτοπιστή, ο βραδυφλεγής Αμερικανός σκηνοθέτης Τζέιμς Γκρέι χτίζει το ψυχολογικό προφίλ του Φόσετ, περιμένοντας με υπομονή την ενδυνάμωση ενός ανθρώπου που δεν υποκύπτει στην ήττα, μέχρι να ξεδιπλώσει την προσωπικότητά του σε τρία, διαφορετικών ταχυτήτων εξερευνητικά ταξίδια στον αχαρτογράφητο Αμαζόνιο. Το πρώτο περιγράφει την ανακάλυψη μιας χαμένης πόλης, αλλά δεν ολοκληρώνεται. Το δεύτερο στιγματίζεται από την εμβόλιμη παρουσία ενός ανωτέρου του και στο τρίτο παίρνει μαζί το μεγαλύτερο από τα παιδιά του, ένα αγόρι που αμφισβητούσε σταθερά τον απόντα πατέρα του ώσπου να συνειδητοποιήσει πως δεν θέλει τίποτε άλλο από το να είναι δίπλα του και να ακολουθήσει τα θαρραλέα του βήματα. Η ταινία τραβάει σε διάρκεια, αλλά αποζημιώνει με μια αίσθηση λαχτάρας για το άγνωστο, την αυτοκαταστροφική ανάγκη για ελευθερία και ανακάλυψη. Ο συνήθως ξύλινος Τσάρλι Χάναμ εδώ κινείται σαφώς πιο άνετα, όταν απεγκλωβίζεται από το πρωτόκολλο και οδηγείται από το υψηλό τίμημα της πρωτιάς.

VILLAGE RENTI 12 - VILLAGE MALL 3 - VILLAGE FALIRO 3 - ΑΕΛΛΩ 4 - ΛΑΟΥΡΑ ΘΕΡΙΝΟ - ΝΑΝΑ 2 ΦΙΛΙΠ ΘΕΡΙΝΟ - ΦΙΛΟΘΕΗ ΘΕΡΙΝΟ - ΑΛΟΜΑ ΘΕΡΙΝΟ - ΡΙΑ ΘΕΡΙΝΟ - ΧΛΟΗ ΘΕΡΙΝΟ

ΜΕ ΛΕΝΕ ΤΖΙΓΚ Lo chiamavano Jeeg Robot Σκηνοθεσία: Γκαμπριέλε Μαϊνέτι Πρωταγωνιστούν: Κλαούντιο Σανταμαρία, Λούκα Μαρινέλι O Έντσο, ένας μικροκακοποιός από τις φτωχές συνοικίες της Ρώμης, ανακαλύπτει μετά από ένα παράξενο ατύχημα ότι έχει αναπτύξει υπερδυνάμεις. Αντί όμως να τις χρησιμοποιήσει για καλό σκοπό, αποφασίζει να προωθήσει την καριέρα του ως σούπερ εγκληματία.

Αναφερόμενο σε ένα δημοφιλές στην Ιταλία, γιαπωνέζικης προέλευσης manga με τίτλο Jeeg Robot, το δράμα φαντασίας είναι πρωτοφανής περίπτωση στα χρονικά του ιταλικού σινεμά, και η ανάπτυξή του από τον Γκαμπριέλε Μαϊνέτι αποφεύγει μαεστρικά οποιαδήποτε συσχέτιση και, φευ, σύγκριση με τις αμερικανικές περιπέτειες υπερηρώων. Κι όμως, ο Έντσο ο απατεώνας, ο ράθυμος και ακοινώνητος πρωταγωνιστής του Με Λένε Τζιγκ, προσπαθώντας να ξεφύγει από τους αστυνομικούς, πατάει ένα βαρέλι με τοξικά απόβλητα στον Τίβερη, αποκτά υπερδυνάμεις και το χάρισμα της αυτοΐασης. Από μικρολωποδύτης μετατρέπεται σε εγκλη-

ματία και στη συνέχεια σε προστάτη μιας νεαρής γυναίκας με διανοητική υστέρηση (η οποία έχει κόλλημα με το γιαπωνέζικο anime και τον βλέπει σαν θεό της) από μια συμμορία, ειδικά από τον απρόβλεπτο, ψυχοπαθή αρχηγό της, τον «Τσιγγάνο». Ο Έντσο ο ήρωας ξυπνάει την κοιμισμένη Αιώνια Πόλη από τον κομψό της λήθαργο και αποκτά ηρωική συνείδηση, αλλά με το πάσο του, όπως ταιριάζει σε έναν απόκληρο χωρίς ενδιαφέροντα και στόχο, με μοναδικό σκοπό την επιβίωση με τα ψέματα. Αυτός ο άνεργος superhero είναι ό,τι πρέπει για τον 21ο αιώνα των φτωχοδιάβολων της ανέχειας, ένα φανταστικό πρότυπο χωρίς τίποτα φανταστικό πάνω στο ατσούμπαλο σώμα του, με παντελή έλλειψη αξεσουάρ, στολής και όπλων. Η ταινία δεν είναι πάντα τόσο συναρπαστική όσο το concept, αλλά το off ρομάντσο και η ξερή κωμική φλέβα της προσθέτουν σε μια εναλλακτική, χειροποίητη πρόταση που σάρωσε στα ιταλικά κινηματογραφικά βραβεία – ο Λούκα Μαρινέλι στον ρόλο του Τσιγγάνου είναι απολαυστικά παράφρων, υπενθυμίζοντας συνέχεια πως δεν είχε συμμετάσχει στο «Big Brother» αλλά σε talent show – για να μην υπάρχει παρεξήγηση. ΑΣΤΟΡ - ΔΙΑΝΑ - ΠΑΝΑΘΗΝΑΙΑ ΘΕΡΙΝΟ - COOL TYMVOS 1 ΘΕΡΙΝΟ

TANNA

Περισσότερο ένα κατασκευαστικό επίτευγμα παρά ένα σπουδαίο φιλμ, μια που γυρίστηκε σε αυθεντικές τοποθεσίες (σε ένα τροπικό δάσος πλάι στο ενεργό ηφαίστειο του νησιού Τάνα του συμπλέγματος της Βανουάτου στο μέσο του Ειρηνικού Ωκεανού), με πρωταγωνιστές μια φυλή που ούτε είχε δει ποτέ της κάμερα ούτε ήξερε μάλλον τι είναι ο κινηματογράφος. Υπό αυτές τις συνθήκες, οι δημιουργοί απέσπασαν ερμηνείες τόσο αυθεντικές, που θα ζήλευαν και οι μεγαλύτεροι επαγγελματίες του χώρου κι έφτιαξαν μια ιστορία υπέρβασης παλαιών κανόνων που ταλανίζουν την καθημερινή ζωή στο νησί. Η ιστορία ενός απαγορευμένου έρωτα θυμίζει έντονα το αξέχαστο Tabu του Μουρνάου, το οποίο όμως είχε πολύ περισσότερες αφηγηματικές αρετές, με ένα έξοχο μοντάζ που συνδύαζε άψογα το δράμα με τον εξωτισμό, ενώ εδώ η ψηφιακή και αλά «National Geographic» ντοκιμαντερίστικη ματιά δεν μπορεί να δώσει το αντίστοιχο αποτέλεσμα. Φωτεινή εξαίρεση οι σκηνές γύρω από το ηφαίστειο, με την κάμερα να φανερώνει τη δύναμη της φύσης και να υποκλίνεται σε αυτή την επιβλητική πηγή ενέργειας. Το ότι δεν βλέπουμε συχνά τέτοια φιλμ έφτανε και περίσσευε για να στείλει το Tanna στην πεντάδα των Όσκαρ για ξενόγλωσση ταινία, επιλογή μάλλον υπερβολική. * Κριτική από τον Τάσο Μελεμενίδη

Σκηνοθεσία: Μάρτιν Μπάτλερ, Μπέντλι Ντιν Πρωταγωνιστούν: Κάπαν Κουκ, Μούνγκο Ντεν, Τσάρλι Κάλα Σε ένα απομονωμένο νησί του Ειρηνικού ξετυλίγεται η συγκινητική ιστορία μιας ιθαγενούς κοπέλας. Μια απαγορευμένη αγάπη και η σύγκρουση του παλιού με το καινούργιο πραγματοποιούνται κάτω από τις τροπικές βροχές.

ΔΑΝΑΟΣ 2 - ΔΙΑΝΑ - ΔΙΟΝΥΣΙΑ ΘΕΡΙΝΟ - ΕΚΡΑΝ ΘΕΡΙΝΟ - ΘΗΣΕΙΟΝ ΘΕΡΙΝΟ

ΛΑΤΊΝΟΙ ΚΑΙ ΆΘΙΚΤΟΙ Inseparables

Ένας εύπορος επιχειρηματίας μένει τετραπληγικός ύστερα από ένα ατύχημα και αναζητά βοηθό για να τον φροντίζει. Θα τον βρει στο πρόσωπο του Τίτο, που δεν έχει ούτε τα προσόντα ούτε τις προδιαγραφές για να τον φροντίζει αλλά είναι το μόνο άτομο που δεν του φέρεται με οίκτο. Σύντομα, θα τον βοηθήσει να βρει ξανά νόημα στη ζωή, απολαμβάνοντας τις μικρές καθημερινές χαρές, κάτι που είχε από καιρό ξεχάσει.

Η μεγάλη διεθνής επιτυχία των Άθικτων το 2012 έφερε, πέρα από άμεσα κέρδη, και προτάσεις για διασκευή της ιστορίας σε διάφορες χώρες. Μία από αυτές τις περιπτώσεις βλέπουμε εδώ, την αργεντίνικη εκδοχή της, που προσπαθεί να παρακάμψει ελάχιστα το αρχικό σενάριο, κάνοντας μόνο τις απαραίτητες προσαρμογές στην κουλτούρα του νέου κοινού. Καμιά παρέκκλιση δεν υπάρχει ούτε από το πρωταγωνιστικό ζευγάρι, που είναι κάτι παραπάνω από επαρκές, με τον Όσκαρ Μαρτίνεζ να παίζει τον στιβαρό επιχειρηματία που ψάχνει την αλήθεια πίσω από τη φροντίδα των γύρω του και τον αεικίνητο Ροντρίγκο ντε λα Σέρνα να μην έχει ούτε ιερό ούτε όσιο, κοροϊδεύοντας την όλη κατάσταση, δίνοντας όμως και την απαραίτητη αδρεναλίνη που τόσο χρειάζεται το αφεντικό του. Το αποτέλεσμα είναι διασκεδαστικό, με την απαραίτητη δόση ανθρωπισμού, αλλά και τόσο οικείο, που δύσκολα θα ιντριγκάρει τους πολλούς, και στη χώρα μας, θαυμαστές του αυθεντικού φιλμ. * Κριτική από τον Τάσο Μελεμενίδη

Σκηνοθεσία: Μάρκος Καρνεβάλε Πρωταγωνιστούν: Όσκαρ Μαρτίνεζ, Ροντρίγκο ντε λα Σέρνα

ΑΒΑΝΑ ΘΕΡΙΝΟ - ΒΑΡΚΙΖΑ 2, 3 (ΘΕΡΙΝΗ) - ΔΕΞΑΜΕΝΗ ΘΕΡΙΝΟ - ΛΑΟΥΡΑ ΘΕΡΙΝΟ - ΛΙΛΑ ΘΕΡΙΝΟ - ΣΠΟΡΤΙΓΚ ΘΕΡΙΝΟ - ΑΛΟΜΑ ΘΕΡΙΝΟ - ΚΟΡΑΛΙ ΘΕΡΙΝΟ

Ο ΑΡΧΙΤΣΙΓΚΟΥΝΗΣ Radin! Σκηνοθεσία: Φρεντ Καβαγιέ Πρωταγωνιστούν: Ντάνι Μπουν, Νοεμί Σμιτ Ένας υπερβολικά τσιγκούνης ανακαλύπτει ότι έχει κόρη, κάτι που αποδεικνύεται πολύ ακριβό.

Αν και δεν σκηνοθετεί, όπως στον Σουπερχόνδριο, ο δημοφιλέστατος κωμικός Ντάνι Μπουν επαναλαμβάνει έναν χαρακτήρα σχεδιασμένο σε υπερβολικό μέγεθος, παίρνοντας την απλοϊκή πλοκή επάνω του, με τρομερή εμπιστοσύνη στο παλαιάς κοπής, εξαίσια κωμικό πρόσωπό του και στην αναμφισβήτητη ικανότητά του να ισορροπεί πάνω σε ένα αμετάκλητα ισχνό σεναριακό υλικό. Εδώ παίζει τον αθεράπευτα τσιγκούνη Φρανσουά, έναν 40άρη βιολιστή που ταυτόχρονα θέλει να «ρίξει» μια όμορφη βιολονίστρια από την ορχήστρα και να ξεφορτωθεί την ανεπιθύμητη 16χρονη κόρη του, προϊόν ληγμένου προφυλακτικού (από την τσιγκουνιά του φυσικά), την οποία βλέπει για πρώτη φορά όταν έρχεται να μείνει στο σπίτι του, νομίζοντας πως ο μπαμπάς της είναι φιλάνθρωπος και γενναιόδωρος! Η μολιερική ιδέα εξαργυρώνεται σε φάρσα με άνισα αποτελέσματα. ΑΕΛΛΩ ΘΕΡΙΝΟ - ΑΘΗΝΑΙΑ ΘΕΡΙΝΟ - ΑΘΗΝΑΙΟΝ CINEPOLIS 2 - ΑΝΟΙΞΙΣ ΘΕΡΙΝΟ - ΑΡΚΑΔΙΑ ΘΕΡΙΝΟ ΑΤΤΙΚΟΝ ΑΛΣΟΣ ΘΕΡΙΝΟ - ΣΙΝΕ ΔΑΦΝΗ ΘΕΡΙΝΟ - ΕΛΛΗΝΙΣ ΘΕΡΙΝΟ - ΚΗΦΙΣΙΑ 1 - ΝΑΝΑ 2 - ΣΙΝΕ ΠΑΡΙ ΘΕΡΙΝΟ - ΣΙΝΕ ΦΛΟΙΣΒΟΣ ΘΕΡΙΝΟ - ΣΙΝΕ ΠΕΡΑΝ - ΦΛΕΡΥ ΘΕΡΙΝΟ - ΑΡΤΕΜΙΣ ΘΕΡΙΝΟ - ΣΙΝΕ ΑΡΓΥΡΟΥΠΟΛΙΣ ΘΕΡΙΝΟ - ΑΚΤΗ ΘΕΡΙΝΟ - ΑΛΕΞ ΘΕΡΙΝΟ - ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ ΘΕΡΙΝΟ - ΑΛΙΚΗ ΘΕΡΙΝΟ - COOL TYMVOS 3 (ΘΕΡΙΝΗ) - ΜΑΡΓΑΡΙΤΑ ΘΕΡΙΝΟ - ΜΠΟΜΠΟΝΙΕΡΑ ΘΕΡΙΝΟ - ΣΙΝΕ ΠΑΛΛΗΝΗ ΘΕΡΙΝΟ - ΤΑ ΧΡΟΝΙΑ ΤΗΣ ΑΘΩΟΤΗΤΑΤΑΣ ΘΕΡΙΝΟ - ΤΡΙΑΝΟΝ ΘΕΡΙΝΟ - CINE ΒΟΤΣΑΛΑΚΙΑ ΘΕΡΙΝΟ

8.6.17 – lifo

57

ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ

Και τώρα, ανθρωπάκο;

Tο σπουδαιότερο έργο του Χανς Φάλαντα, που περιγράφει ανάγλυφα το Βερολίνο την παραμονή της ανόδου του Χίτλερ στην εξουσία, μεταφράζεται στα ελληνικά.

από την τίνα μανδηλαρά

Βιβλίο

Α

58 lifo – 8.6.17

ν οι Γερμανοί εξπρεσιονιστές ζωγράφιζαν, ο Χανς Φάλαντα έφτιαχνε πίνακες με λέξεις σε αντίστοιχα σκουρόχρωμες αναλογίες και με τα πρόσωπά του να βγαίνουν, θαρρείς, από παραμορφωτικό καθρέφτη. Η χρωματική παλέτα του, ανάλογη με το πλήθος ψυχικών διαταραχών και την απελπισία που έκρυβε το Βερολίνο των καμπαρέ και της διασκέδασης, είναι πολύ κοντά στους πίνακες του Γκέοργκ Γκρος και του Ότο Ντιξ, ενώ ο ρυθμός του ακούγεται σαν σπαραχτικό, αλλά επ’ ουδενί συναισθηματικό τραγούδι του Κουρτ Βάιλ. Τίποτα δεν είναι τυχαίο στον παραστατικό, υπόγειο και σχεδόν ναΐφ τρόπο με τον οποίο ο Γερμανός συγγραφέας καταγράφει το σκηνικό της απανθρωποποίησης που στήνεται στην καρδιά και στη ζωή της μεσοπολεμικής Γερμανίας αρχές της δεκαετίας του ’30: ο ναζισμός δεν είναι, εν προκειμένω, ένα αφηρημένο φαινόμενο αλλά γεννιέται στο περιθώριο συγκεκριμένων πρακτικών που εξωθούν τους ανθρώπους στην απελπισία και στην τρέλα. Πρωταγωνιστής του βιβλίου, ο Γιοχάνες Πίνεμπεργκ, ένας μέσος, ανυπεράσπιστος άνθρωπος, χωρίς καταγωγή και καμία προστασία, στον οποίο ο συγγραφέας απευθύνει το πρωτογενές ερώτημα «Και τώρα, ανθρωπάκο;» όπως είναι ο τίτλος του magnum opus του που κυκλοφορεί στα ελληνικά σε μετάφραση Ιωάννας Αβραμίδου, εισαγωγή Κώστα Κουτσουρέλη, από τη σειρά Orbis Literae των εκδόσεων Gutenberg. Ένα ερώτημα ρητορικό, σχεδόν τραγικό, αφού είναι γνωστή η απάντηση που έδωσε τότε η μοίρα σε οποιονδήποτε τόλμησε να θεωρήσει ή να εκλάβει τα πράγματα αλλιώς, μακριά από τα όσα γράφονταν στο πρώτο μαύρο κεφάλαιο της ναζιστικής ιστορίας. Αντιπροσωπευτικό παράδειγμα ο Πίνεμπεργκ, ο οποίος τόλμησε να ερωτευτεί, να παντρευτεί και να διεκδικήσει έναν αξιότιμο βίο –και κυρίως ένα σπίτι και μια εργασία– γι’ αυτόν και την οικογένειά του. Μέχρι τέλους δεν παύει να αποκαλεί την αγαπημένη του «Μανάρι» –όπως αποδίδει η

μεταφράστρια το Lämmchen–, όπως κι εκείνη αντίστοιχα τον ονομάζει «Μικρό» και τον γιο τους «Μπόμπιρα», σε μια θρασύτατη σχεδόν διεκδίκηση της χαμένης αθωότητας σε εποχές απόλυτου ζόφου. Σε αντίθεση, όμως, με αυτόν, ο οποίος κινείται αποκλειστικά από ανασφάλεια και αγάπη, στο σύμπαν του μπαινοβγαίνουν άνθρωποι που μόνο τους κίνητρο είναι η φιλοδοξία: πρώτη απ’ όλους η μητέρα του, μια προαγωγός η οποία έφτασε να απειλεί τον γιο της, όταν δεν κατάφερνε να της εξασφαλίζει τα χρήματα για το ενοίκιο, χωρίς καμιά συμπόνια, ούτε καν για τον εγγονό της, αργότερα. Ο σύντροφος της μητέρας, αρκετά πιο συμπονετικός, δείχνει να συμπαραστέκεται στα αδιέξοδα του γιου, βρίσκοντάς του μάλιστα δουλειά σε ένα πολυκατάστημα με ρούχα, όταν εκείνος αναγκάζεται να μετακομίσει στο Βερολίνο από την επαρχία, ενώ το ίδιο βοηθητικός φαίνεται και ο μετέπειτα συνάδελφός του, γυμνιστής και οπαδός του δόγματος της επιστροφής στη φύση. Αλλά οι εκδηλώσεις συμπαράστασης δεν αρκούν για να απαλύνουν το αίσθημα ασφυξίας που προξενεί στον «Μικρό» όλος αυτός ο εσμός από ανθρωπίδια, υπερανθρώπους και υπανθρώπους που παρελαύνουν σε ένα θέατρο του παραλόγου, με τους κατοίκους του Βερολίνου να μοιάζουν κυριολεκτικά νεκροί πολύ πριν από τον θάνατό τους. Οι πλούσιοι εκμεταλλεύονται τους φτωχούς με κάθε τρόπο αλλά και πάλι οι ίδιοι δεν φαίνονται να είναι ευτυχισμένοι: η κόρη του πρώτου αφεντικού του Πίνεμπεργκ είναι κρυφά ερωτευμένη μαζί του, κάτι που του στοιχίζει τη δουλειά του, ενώ ακόμα και οι πλούσιοι επιχειρηματίες μετρούν μονάχα απώλειες. Από ανάλγητους αστέρες του σινεμά μέχρι πόρνες κρυμμένες στα καταγώγια, όλοι αυτοί συνιστούν ουσιαστικά τους ψευδεπίγραφους θεματοφύλακες μιας πόλης που ανακαλύπτει τον κόσμο της λαγνείας στο σημείο μηδέν, σαν μια ανώφελη απάντηση στα υπαρξιακά αδιέξοδα μιας κατακερματισμένης ταυτότητας. Κανείς όμως δεν

hans fallada Και τώρα, ανθρωπάκο; Μτφρ.: Ιωάννα Αβραμίδου Εκδόσεις Gutenberg Σελ.: 640

γλιτώνει από τη μαύρη μοίρα του, όσα ευχάριστα διαλείμματα κι αν του παραχωρεί η νυχτερινή τάξη και η ανασφάλεια που διαπερνά κάθε έκφανση του δημόσιου βίου. Ένας αντίστοιχα ζωώδης φόβος απασχολεί διαρκώς τον ήρωα του Φάλαντα για το αν θα μπορέσει να επιβιώσει και αν θα είναι ο επόμενος που θα απολυθεί, κάτι που στοιχειώνει όλους σχεδόν τους υπαλλήλους: οι πιο δυνατοί από αυτούς καταφεύγουν στους ναζί, οι πιο αδύναμοι στα συνδικάτα, αλλά το αποτέλεσμα είναι το ίδιο. «Αλληλεγγύη των υπαλλήλων, έκκληση στον γερμανικό λαό, η εθνική κοινότητα, υπάρχει μόνο μια κοινότητα, η μικροβιακή κοινότητα, δεν πα ’να ψοφήσεις, τι σημασία έχει, υπάρχουν εκατομμύρια σαν εσένα» ομολογεί ο ίδιος ο Πίνεμπεργκ κάποια στιγμή στο βιβλίο. Σύμφυτη με αυτό το κλίμα της σταδιακής μετατροπής του ανθρώπου σε ζώο είναι και η υφέρπουσα ειρωνεία που διατρέχει όλο το βιβλίο, κάτι που είναι καταρχάς εμφανές στον τίτλο των κεφαλαίων: «Ο Πίνεμπεργκ, επιστρέφοντας, διασχίζει το Μικρό Τιργκάρντεν, θα ’θελε να είναι Ροβινσώνας, όμως φοβάται επειδή πήρε τη θέση και οφείλει να χαίρεται». Το «χαίρεται» αναιρείται σχεδόν ταυτόχρονα από το «οφείλει», σάμπως ένα προτεσταντικό χρέος να επιτάσσει αναγκαστικά τη χαρά, σαν μια υποχρέωση στη θετική σκέψη που ποτέ δεν φτάνει. Οι ευχάριστες εκπλήξεις ή οι στιγμές όπου ο πρωταγωνιστής νομίζει ότι μπορεί και να δικαιωθεί ουσιαστικά εγκυμονούν την επόμενη οδύνη, αποδεικνύοντας πως η ευτυχία είναι μια φενάκη που έχει απομακρυνθεί από τη γερμανική κοινωνία προ πολλού. Είναι χαρακτηριστική η πολύ σκληρή σκηνή με τον πλούσιο πελάτη που προσποιείται ότι θα αγοράσει ένα αξιοσέβαστο αριθμό ρούχων από τον υπάλληλο Πίνεμπεργκ, αλλά τελικά φεύγει άπραγος. Έτσι είναι και τα παιχνίδια του βίου: μοιάζουν με αστραπιαίες αντανακλάσεις στον πανάκριβο καθρέφτη που αγοράζει ο ερωτευμένος σύζυγος για τη συμβία του, τη μοναδική ίσως σπατάλη που έκανε ο Πίνεμπεργκ ποτέ στη ζωή του, κάτι που του στοίχισε το μηνιάτικό του – και όχι μόνο. Θες-δεν θες ταυτίζεσαι με τις περιπέτειές του, τις οποίες αποτυπώνει με υπαρξιακή ενάργεια ο Φάλαντα, έχοντας βιώσει από πρώτο χέρι ανάλογα αδιέξοδα ως μανιοκαταθλιπτικός, εξαρτημένος από κάθε λογής ουσίες, που ξόδεψε τον μισό του βίο στη φυλακή και σε ψυχιατρικά ιδρύματα. Παρ’ όλα όσα λέγονται για τον χαρακτήρα του, όμως, ελάχιστοι συγγραφείς έχουν μεταφέρει τόσο ανάγλυφα τις εσωτερικές μετατοπίσεις σε ένα ισοπεδωμένο τοπίο, καταγράφοντας με ακρίβεια τα πρώτα στάδια επώασης του αυγού του φιδιού (στα ελληνικά κυκλοφορούν επίσης το αριστουργηματικό Μόνος στο Βερολίνο από τις εκδόσεις Πόλις και ο εξαιρετικός Πότης από την Κίχλη), σε αντίθεση με όλους όσοι θεωρούν ότι το Βερολίνο του Μεσοπολέμου ήταν η γη της ελευθερίας. Οι Βερολινέζοι δεν είναι τίποτε άλλο παρά θύματα –ή μήπως θύτες;– των παιχνιδιών που παίζουν οι πολιτικοί. Ακόμα και εδώ, σε αυτό το αριστουργηματικό μυθιστόρημα, όπου τίποτα δεν μοιάζει να επιβιώνει και όπου η απόγνωση αντικαθιστά την ελπίδα, υπάρχει κάτι που σώζεται και που σώζει πραγματικά: η αγάπη. Πέραν όλων των άλλων, το Και τώρα, ανθρωπάκο; είναι ένας ύμνος στην αγάπη μιας γυναίκας προς τον άντρα της, μια τρυφερή κίνηση υπόκλισης προς την υπομονετική και τρυφερή στάση του «Μαναριού» που μοιάζει να αγγίζει το μεταφυσικό, πούρο είδος αγάπης που συναντάμε στα μυθιστορήματα του Ντοστογιέφσκι.

RADIO BOOKSPOTTING από τον γιώργο-ίκαρο μπαμπασάκη

Στο Μουλινέξ της ειρωνείας Ο λελογισμένος λυγμός του Γιώργου Βέλτσου. Ο Βέλτσος ως βούληση. Το πεπρωμένο του ήταν, είναι και θα είναι η ποίηση. Και έτσι έζησε, ζει και θα ζει: ποιητικά κατοικεί ο άνθρωπος. Αυτό θέλησε, θέλει, θα θέλει. Περιπλανιέται, δεκαετίες τώρα, στην επικράτεια της ποίησης, άλλο μην κάνοντας παρά να ανακατεύει την τράπουλα της γνώσης ξανά και ξανά, αναδιευθετώντας θέσφατα και θεωρίες, μπολιάζοντας με ποίηση τη φιλοσοφία και τη φιλοσοφία με ποίηση. Αδηφάγος αναγνώστης, αλλά ως homo ludens, ως παίζων άνθρωπος, αρνούμενος να εγκλωβιστεί στην όποια φενακισμένη φαινομενικότητα, δραπέτης διαρκώς, ξαναμμένος ξένος, ο Γιώργος Βέλτσος (Αθήνα, 1944) είναι ένας λελογισμένος λυγμός, ένας λυρικός ελιγμός. Ξέρει ότι η ποίηση είναι ο διαρκής εναγκαλισμός με την παιδική ηλικία, μια επίμονη επιστροφή στο ένυλο όνειρο της αθωότητας. Ιδού πώς συμπυκνώνει, και μας δωρίζει, αυτό που όλοι έχουμε ζήσει και, κακώς, αντιποιητικώς, μοχθούμε να λησμονήσουμε, ενώ είναι ό,τι πιο πολύτιμο έχουμε: «Γδαρμένα γόνατα, αίμα απ’ τη μύτη, κλωστή γύρω από το δοντάκι να το τραβήξουν να βγει το καινούργιο». Με τον λιτό τίτλο β’ [2006-2016] και τη θαυμαστή φροντίδα των πολυτονικών εκδόσεων Περισπωμένη, ο Βέλτσος έρχεται να μας προσφέρει σε έναν τόμο τις ποιητικές περιπλανήσεις μιας δεκαετίας και να μας ξεναγήσει στο ατελιέ του, στο εργοστάσιο ονείρων που είναι η σωματοψυχή του ποιητή. Θυμίζω ότι ο Ουίλιαμ Μπάροουζ τιτλοφόρησε My Education τον τόμο στον οποίο στέγασε τα όνειρά του. Ο Αντόρνο και ο Βέλτσος μίλησαν για Πρωτόκολλα Ονείρων. Ο Βέλτσος ως παράσταση. Ο Βέλτσος, όπως ο αλλόκοτος αγγελιαφόρος Εμίλ Σιοράν, και ακόμα πιο ταιριαστά ο δαιμόνιος Φιλίπ Σολέρ, ο ευνοούμενος των νεράιδων, όπως τον είχε αποκαλέσει ο Αντρέ Μπρετόν, «παραμένει άνθρωπος του καιρού του: στυλίτης χωρίς στύλο». Ξέρει να κάνει σλάλομ στα δεδομένα, να εμφανίζεται ως κάτι άλλο για να περισώσει αυτό που είναι, να ζει εντός της πραγματικής πραγματικότητας και να παρεμβαίνει μάλιστα πολιτικά/δυναμικά σ’ αυτήν, να δρα κοινωνικά με ένα ιδίας επινοήσεως hit and run, να είναι και του σαλονιού, ώστε να μπορεί, απερίσπαστος, στο εργαστήριό του, να συνδιαλέγεται με το άυλο, να

ερωτοτροπεί με το ποιητικό, να είναι και του λιμανιού ανενόχλητος. Ναι, όλο μόχθους κι όλο παιχνίδια, όλο ντρίπλες με τους άλλους κι όλο καταμόναχος, όλο στο κέντρο του κόσμου κι όλο στο άβατον ενός ουζερί, κι όμως ποιητικά κατοικεί ο άνθρωπος πάνω στη γη ετούτη. Ο Βέλτσος επανατοποθετεί ένα ποίημά του, το «Mauvais Sang» της συλλογής Από Βηθανίας στο τέλος της συλλογής Ησυχία. Ένα είδος αυτοβιογραφήματος και μανιφέστου, κάτι σαν ο Βέλτσος ως παράσταση, ενώ πάντα γνέφει η βούληση θελκτικά, δελεαστικά: «Κάθε βράδυ από το σπίτι στέλνω στην εφημερίδα τις σαχλαμάρες μου. Αν και δεν έχω παίξει ρουλέτα, ποντάρω πάντα “μαύρο” και βγαίνει. Φάμπρικα κι αυτή τα τελευταία χρόνια. Ανήσυχος σαν το πειραματόσκυλο με τεντωμένα αυτιά, όταν έρθει η ώρα, ντρεσσάρομαι μπρος στην είδηση για να την αρπάξω. Πολιτικοί ελιγμοί, ανθρώπινος πόνος, φτώχεια, όλο το επιστητό του βούρκου αλέθεται με αστραπιαία ταχύτητα στο Μουλινέξ της ειρωνείας, περνάει από το μολύβι μου σαν κινέζικο σουρωτήρι, σούπα απαραίτητη για το νταμπλ-ντ-οτ της δημοσιότητας. Ύστερα ονειρεύομαι πως είμαι ξανά άνθρωπος και δεν συνερίζομαι το σκυλί που γαβγίζει στον δρόμο, ούτε θέλω να βγω να του μυρίσω τα αχαμνά. Κανένας δεν κάνει τέτοια πράγματα στα σκυλιά». Ο Βέλτσος ως διαλεκτική. Ο Βέλτσος ξέρει τι θα πει «περιπέτειες της διαλεκτικής» και ξέρει να μπαινοβγαίνει στο αχανές ορυχείο του χρόνου για να φέρει από κει τα πολύτιμα πετρώματα που προσφέρει. Μεταμφιέζει τις ημερομηνίες μπαινοβγαίνοντας, διαλεκτικά, μες στις δεκαετίες, επιταχύνοντας τη ροή των λέξεων, αντιστρέφοντας νοήματα, φέρνοντας το τότε στο τώρα, τραβολογώντας το νυν προς το αεί, φωτίζοντας την υποτείνουσα της ηλικίας, ούτε γέρος ακόμη ούτε νέος πια, με το μολύβι να είναι ο ξύλινος σταυρός του, κι ο ίδιος ένα μαύρο, πάντα μαύρο κυκλάμινο, επισκεπτόμενος τάφους, τον τάφο του Ζακ Ντεριντά, του Τέοντορ Αντόρνο, του Σάμιουελ Μπέκετ, του Έζρα Πάουντ, του Στεφάν Μαλαρμέ, του Πάουλ Τσέλαν και του Ρενέ Λακόστ, αυτού του ποιητή της αντισφαίρισης και της ενδυματολογίας, που, όπως συμβαίνει με τον διαλεκτικό Βέλτσο, «οι χειρονομίες του κατάρτιζαν έναν πίνακα αντιθέσεων». Ποίηση σημαίνει, για τον Βέλτσο, και για μας, «χωροχρονική μηχανή που μετακινεί το καθετί μέσα στις χιλιετίες». Διαλεκτική σημαίνει, για τον Βέλτσο, και για μας, να ξέρεις ότι κάλλιστα μπορούν να ανταλλάσσουν θερμές χειραψίες, εκεί, στα παρατηρητήρια του ουρανού, ο Ιωάννης Σεβαστιανός Μπαχ με τον Νίκο Γούναρη. radiobookspotting.blogspot.gr/

8.6.17 – lifo

59

TASTE OF THE WEEK

με λικέρ μαστίχα για την καλή χώνεψη. ☛ Βεντήρη Roast House, Βεντήρη 5, Ιλίσια, Χίλτον, 210 7295491

Άλλος ένας ναός του κρέατος Στο Βεντήρη Roast House, στο οινομαγειρείο Η Κρήτη και στο Κ for Kiku.

φι

Βγες

aπο τη νικη μηταρεα

επιτέλους

Αν αναζητάς ένα ελληνικό χειροποίητο απόσταγμα με ντελικάτη γεύση που αναβιώνει μια παράδοση πολλών αιώνων, το «Φι» είναι το ποτό σου. Μια οικογενειακή συνταγή των Κυθήρων που κρατά από τα ενετικά χρόνια ξαναζωντάνεψε και απέκτησε σύγχρονη χροιά με τη φροντίδα της Μαρίας Κοψαχείλη και του Γιάννη Κουλελή. Η διαδικασία παραγωγής είναι φυσική, χειροποίητη και ακολουθεί τον κύκλο ζωής των εσπεριδοειδών που αρωματίζουν το εκλεκτό απόσταγμα από την ποικιλία Ροδίτη. Στη μύτη και στο στόμα κυριαρχούν λεπτά αρώματα φρέσκων εσπεριδοειδών και γλυκών μπαχαρικών, ενώ στη γεύση σε κερδίζει η ισορροπία της οξύτητας και της γλυκύτητας. Πολύ καλή επιλογή, είτε ως απεριτίφ είτε ως επιδόρπιο μετά το δείπνο, καθώς είναι εξαιρετικά χωνευτικό.

60 lifo – 8.6.17

αγιορείτικο άβατον λευκός 2016

r Tα καινούργια εστιατόρια της πόλης δείχνουν ολοένα μεγαλύτερη προτίμηση στο κρέας. Αυτήν τη φιλοσοφία ασπάζεται στο μενού του το καινούργιο εστιατόριο Βεντήρη Roast House. Εντυπωσιακή η εμφάνιση του χώρου, με νότες χλιδής, επιλογή ίσως λίγο ασυνήθιστη για την εποχή. Κουζίνα ανοιχτή, με τζάμια που επιτρέπουν να βλέπεις τον ξυλόφουρνο, τις σούβλες και τους μάγειρες, την Εύα Ζώτο, τον Διονύση Αναστόπουλο και τον Σαντικάι Εμιλιάνο, που είναι προσηλωμένοι στα πιάτα που ετοιμάζουν. Στο έμπα αντικρίζεις ένα ψυγείο ωρίμανσης με κρέατα. Παίρνεις θέση στον αναπαυτικό καναπέ και ξεφυλλίζεις τον μεγάλο κατάλογο που προσφέρει πολλές επιλογές, καλύπτοντας όλα τα γούστα. Δίνει ιδέες ορεκτικές από τον ξυλόφουρνο, τη σούβλα, τον φούρνο και τα κάρβουνα. Μελετώντας προσεκτικά το μενού, ανακαλύπτεις επίσης μια μεγάλη λίστα με ενδιαφέροντα τυριά από διάφορες γωνιές της Ελλάδας, τέσσερις διαφορετικές προτάσεις σε λουκάνικα που συνοδεύονται από πουρέ πατάτας αλλά και χορταστικά τυλιχτά με πίτα χειροποίητη από καλαμπόκι και σιτάρι που συνδυάζεται με γουρουνόπουλο ή και κοντοσούβλι από κοτόπουλο. Γι’ αρχή ΒΕΝΤΉΡΗ δοκιμάσαμε μία από τις πέντε διαφορετικές πίτες ROAST HOUSE που βγαίνουν από τον ξυλόφουρνο, τη χορτόπιτα με σπανάκι, μυρώνια, μάραθο, φρέσκο κρεμμυδάκι και κατσικίσια φέτα (€7). Είναι αρωματική και γευστική, αφού αυτή την εποχή τα χόρτα είναι στα καλύτερά τους. Σερβίρεται πάνω σε ξύλο και στην εμφάνιση θυμίζει τη βαρκούλα του πεϊνιρλί, αλλά η ζύμη κλείνει στα πλάγια, αφήνοντας ένα μικρό άνοιγμα στην κορυφή όπου φιγουράρουν τα χόρτα. Θα την ήθελα με περισσότερη γέμιση για να μην υπερτερεί η ψημένη ζύμη. Η ποικιλία ψητών λαχανικών συνοδεύεται με κομμάτια τυρί Μετσοβόνε ψητό (€8) που έχει λιώσει και αγκαλιάζει τα λαχανικά. Το κάπνισμα του τυριού δίνει ένταση στη γεύση των λαχανικών κι έτσι τρώγονται ευχάριστα. Από τη σούβλα τιμήθηκε όπως του έπρεπε το νοστιμότατο κοντοσούβλι από φιλέτο μπούτι κοτόπουλου (€10) που έρχεται περασμένο στη σούβλα και σερβίρεται πάνω σε ξύλο. Καλοφτιαγμένο και ζουμερό το κεμπάπ νεροβούβαλου Κερκίνης, που ψήνεται μαστόρικα στα κάρβουνα και συνοδεύεται από αφράτα πιτάκια, όμορφα πικάντικη πηχτή σάλτσα ντομάτας και αρωματικό γιαούρτι (€16). Ακολούθησε η ταλιάτα από μοσχαρίσιο διάφραγμα Black Angus που φτάνει στο τραπέζι ψημένη μεν, αλλά ο σερβιτόρος αναλαμβάνει να τη φλαμπάρει με Jack Daniels (€20). Οι φλόγες, εντυπωσιακές, ξεπηδούν από το μεταλλικό σκεύος και μόλις καταλαγιάσουν, η ταλιάτα κόβεται αριστοτεχνικά σε λεπτές φέτες και σερβίρεται αμέσως. Νόστιμες είναι και οι πατάτες φούρνου, αρωματισμένες με δενδρολίβανο, που συνοδεύουν το πιάτο. Το προσωπικό είναι ευγενικό, πρόθυμο και αποτελεσματικό. Θα κλείσετε γλυκά με μελωμένη πορτοκαλόπιτα που ακομπανιάρει παγωτό καϊμάκι (€6,50) και για πιο παραδοσιακή προσέγγιση επιλέξτε παγωτό καϊμάκι που περιχύνεται με γλυκό κουταλιού βύσσινο (€5,50). Η λίστα κρασιών παρουσιάζει ενδιαφέρουσες επιλογές από τον ελληνικό αμπελώνα που παρουσιάζονται ανά περιοχή. Αρκετές είναι οι ετικέτες σε ελληνικές μπίρες και αποστάγματα. Για το τέλος, κερνούν σφηνάκι

Το Αγιορείτικο Άβατον Λευκός 2016 (ΠΓΕ Άγιο Όρος) είναι η νέα ετικέτα που ήρθε να εμπλουτίσει τη σειρά των κρασιών της Tsantali. Ο συνδυασμός των ποικιλιών Αθήρι (50%) και Ασύρτικο (50%) δίνει ένα κρασί με λαμπερό λεμονί χρώμα και πρασινωπές ανταύγειες. Η μύτη ξεχειλίζει φρεσκοκομμένα εσπεριδοειδή, άνθη και βοτανικές νότες. Στόμα γεμάτο καλή οξύτητα και έντονη επίγευση. Η φρεσκάδα πλανεύει τον ουρανίσκο. Συνοδεύει ευχάριστα σαλάτες του καλοκαιριού, θαλασσινά, ζυμαρικά με λευκές σάλτσες και μαλακά τυριά.

r Μολονότι έχει είκοσι εννέα χρόνια παρουσίας, το οινομαγειρείο «Η Κρήτη» επιμένει να είναι το κρυμμένο, νόστιμο μυστικό στη στοά Βερανζέρου στην πλατεία Κάνιγγος. Την πλατεία έχουν κατακλύσει σουβλατζίδικα και μαγαζιά για γρήγορο φαγητό στο πόδι, όμως το κρητικό ρακάδικο επιμένει να σερβίρει πιάτα αυθεντικά, με έντονο το άρωμα της Μεγαλονήσου. Βρέθηκα για πρώτη φορά μεσημέρι καθημερινής στον γουστόζικο χώρο του που έσφυζε από κόσμο όλων των ηλικιών. Φαγάκι καλομαγειρεμένο, νόστιμο και κρητική φιλοξενία, που σε κάνουν να χαλαρώνεις και να αφήνεις για λίγο πίσω σου το άγχος της καθημερινότητας. Η συνταγή της επιτυχίας, τελικά, δεν είναι δύσκολη: σεβασμός στην ποιότητα και στην εποχικότητα των ελληνικών προϊόντων, γεύσεις μαγειρεμένες με συνέπεια, φιλοξενία και καλή τιμολόγηση. Ο χώρος είναι όμορφα φτιαγμένος, με τα τραπέζια στριμωχτά για Η ΚΡΉΤΗ να μπορούν να εξυπηρετούνται οι πεινασμένοι πελάτες. Ατμόσφαιρα χαλαρή και οικεία. Το μενού έχει να επιδείξει πολλές ορεκτικές προτάσεις και μπορείς να διαλέξεις ψάρι ή κρέας. Ξεκινάς σερβίροντας στα ποτήρια ροζέ βιολογικό κρασί –από τη Μονή Τοπλού φερμένο– που θα σιγοντάρει όμορφα τους μεζέδες. Οι χειροποίητοι κολοκυθοανθοί (€5,20), γεμιστοί με ρύζι και μυρωδικά, συνοδεύονται με δροσερό ξύγαλο (€3,80) και είναι αληθινοί, όπως ακριβώς θα τους φας στην Κρήτη, το ίδιο και τα γιαλαντζί ντολμαδάκια (€5,20) που είναι τυλιγμένα με τέχνη και αποκαλύπτουν το σπυρωτό ρύζι που μοσχοβολά δυόσμο. Στο ίδιο απολαυστικό γευστικό μήκος κινείται και η αφράτη ομελέτα, ενισχυμένη με τραγανά σπαράγγια, άγρια χόρτα και κύβους γραβιέρας. Είναι ένα νοσταλγικό πιάτο για όσους έχουν γευτεί τις αυθεντικές νοστιμιές της Κρήτης στον τόπο τους. Ο γαύρος έρχεται φιλεταρισμένος και γεμιστός (€9), Η ΚΡΉΤΗ όσο πρέπει περασμένος από το τηγάνι – τρώγεται και με το χέρι. Καλοφτιαγμένο και το φρέσκο τηγανητό καλαμάρι (€12,5) που μας γυρίζει στα χρόνια της αθωότητας, τότε που οι γονείς μας προσπαθούσαν να μας μυήσουν στην ψαροφαγία. Οι εραστές του κρέατος θα τιμήσουν το τσιγαριαστό κατσικάκι της κατσαρόλας, το απάκι σβησμένο με κρασί ή το ρεθυμνιώτικο λουκάνικο. Ο επίλογος του γεύματος υπογραμμίζεται γλυκά με κέρασμα τα μυζυθροπιτάκια, περιχυμένα με μέλι θυμαρίσιο. Οι λάτρεις των κρητικών γεύσεων θα έρθουν και θα ξανάρθουν εδώ για να απολαύσουν τα αληθινά σπιτικά πιάτα που βγαίνουν από την κουζίνα. ☛ Η Κρήτη, Βερανζέρου 5, πλ. Κάνιγγος, 210 3826998 r Τα ανοιξιάτικα βράδια οι κήποι της πόλης τραβούν σαν μαγνήτης. Ένας πραγματικά ατμοσφαιρικός κήπος που μας κλείνει προκλητικά το μάτι είναι αυτός στο εστιατόριο K for Kiku στο Ψυχικό. Άφθονα φυτά και κομψή διακόσμηση, με το ξύλο να κυριαρχεί και μαζί οι αποχρώσεις στο μαύρο της νύχτας και στο μοβ να δίνουν τον τόνο. Εδώ, σε ένα ήρεμο περιβάλλον θα απολαύσεις την κουζίνα Nikkei που γεννήθηκε από τον συνδυασμό της γιαπωνέζικης με την περουβιανή μαγειρική κουλτούρα. Στο τραπέζι προσγειώνονται πιάτα σε εκτυφλωτικά χρώματα, με φίνες γεύσεις που γίνονται ανάρπαστες. Έχει ενδιαφέρον να γνωρίσεις τις καλές πρώτες ύλες των περουβιανών υλικών, όπως οι ποικιλίες πιπεριάς και πατάτας με καταγωγή από τη Λατινική Αμερική, που αναδεικνύουν τις γεύσεις τους K FOR KIKU μέσα από απλές τεχνικές. Θα δοκιμάσεις από μαγιάτικο Tiradito, όπου οι λεπτές φέτες του ψαριού δένουν ιδανικά με τη σος περουβιανής πιπεριάς και τζίντζερ, γαρίδες τυλιγμένες σε αέρινη τεμπούρα με σος πόνζου μέντας, μέχρι χοιρινά παϊδάκια Ιberico καραμελωμένα με περουβιανή BBQ σος. Από την μπάρα βγαίνουν δροσερά κοκτέιλ που έχουν ως βασικά συστατικά τους τα sake και pisco, που είναι τα παραδοσιακά ποτά της Ιαπωνίας και του Περού. Η οινική λίστα προσφέρει καλές επιλογές από τον ελληνικό και τον γαλλικό αμπελώνα. ☛ Κ for Kiku, ΠερικλέK FOR KIKU ους 7, Ψυχικό, 210 6776759

ΚΡΙΟΣ Την Παρασκευή η Πανσέληνος στον Το-

ΛΕΩΝ Την Παρασκευή γυρίζει ο Δίας ορθόδρομος

ΤΟΞΟΤΗΣ Την Παρασκευή, ο κυβερνήτης σας

ξότη μπορεί να ανακινήσει ένα οικογενειακό θέμα, όμως, καθώς την ίδια μέρα γυρίζει ο Δίας σε ορθή πορεία, σας δίνεται η ευκαιρία να επιλύσετε τις όποιες διαφορές σας μέσα σε ένα ήπιο κλίμα συνεννόησης. Στον επαγγελματικό τομέα, μια απρόσμενη ευκαιρία θα προκαλέσει ευχάριστες αλλαγές στη ζωή σας και θα είστε σε συνεχή εγρήγορση για να μπείτε στους καινούργιους ρυθμούς και να αξιοποιήσετε αυτήν τη θετική για εσάς εποχή. Δώστε έμφαση στις λεπτομέρειες. Στον ερωτικό τομέα υπάρχει αρκετό ενδιαφέρον για εσάς και το αντιλαμβάνεστε, όμως, όταν σας πιάνουν οι ανασφάλειες, χάνετε τον αυθορμητισμό σας και κλείνεστε στο καβούκι σας. Μη μένετε στο περιθώριο, χάνοντας τις ευκαιρίες που συναντάτε, και ανακτήστε τη χαμένη σας αυτοπεποίθηση. Πολλά μπορείτε να πετύχετε, αρκεί να βάλετε συγκεκριμένους και εφικτούς στόχους. Σχέση/γάμος είναι σε αρμονία.

και ξεκινά μια εποχή κατά την οποία μπορείτε να επαναφέρετε την τάξη σε εργασιακά και οικονομικά θέματα, όμως, επειδή αυξάνονται οι ευθύνες σας, δεν θα λείψουν και οι στιγμές που θα νιώσετε πιεσμένοι. Τα οικονομικά σας βελτιώνονται και παρόλο που προκύπτουν συνεχώς ανάγκες που σας κρατούν σε επιφυλακή, μπορείτε να ικανοποιήσετε κάποιες προσωπικές σας επιθυμίες. Ιδανική στιγμή για καινούργια ξεκινήματα και νέες συνεργασίες αλλά και για ταξίδια και σπουδές. Το μέλλον φαντάζει ευοίωνο και τώρα πρέπει να δώσετε τον καλύτερό σας εαυτό. Η ανάγκη σας για κοινωνική ζωή και ψυχαγωγία είναι έντονη και αν καταφέρετε να διαχειριστείτε σωστά τον χρόνο σας, προβλέπονται όμορφες στιγμές με φιλικά σας πρόσωπα. Την Παρασκευή η Πανσέληνος στον Τοξότη ενισχύει τον ερωτισμό σας, οπότε είναι στο χέρι σας να βελτιώσετε την ερωτική σας ζωή. Ιδανική εποχή για γάμο.

Δίας γυρίζει ορθόδρομος, επηρεάζοντας θετικά τον επαγγελματικό τομέα, και θα διευκολυνθείτε πολύ όσοι σκοπεύετε να ξεκινήσετε ένα καινούργιο εγχείρημα, ενώ κι εσείς που ασχολείστε με θέματα σπουδών είστε αρκετά ευνοημένοι. Νομικά και διαδικαστικά θέματα μπορούν να τακτοποιηθούν και μια συνεργασία που μπορεί να καθυστερούσε ξεκινά με θετικούς οιωνούς. Ιδιαίτερη προσοχή σε ποιους εμπιστεύεστε επαγγελματικά μυστικά. Ένα πρόσωπο από το παρελθόν κάνει την εμφάνισή του και μπορεί να ταράξει τις ισορροπίες της σχέσης σας. Από σας εξαρτάται κατά πόσο θα επηρεάσει τη ζωή σας και καλό θα είναι να σκεφτείτε πολύ τις επιπτώσεις μιας πιθανής επανασύνδεσης. Οι ελεύθεροι περνάτε μέσα από διάφορες σχέσεις οι οποίες είναι εφήμερες και δεν καλύπτουν τις προσδοκίες σας. Την Παρασκευή η Πανσέληνος στο ζώδιό σας προκαλεί έντονη ερωτική διάθεση.

ΤΑΥΡΟΣ Αρκετά δημιουργική προβλέπεται η εβδομάδα και θα καταφέρετε να ξεχωρίσετε στον εργασιακό σας χώρο με τις δεξιότητες και τις γνώσεις σας, ενώ παράλληλα θα εγκαταλείψετε τετριμμένα σχήματα που δεν σας εξυπηρετούν οικονομικά. Την Παρασκευή γυρίζει ο Δίας σε ορθή πορεία και φέρνει ένα κλίμα θετικότητας στα επαγγελματικά σας. Σε γενικές γραμμές, είναι μια εποχή κατά την οποία δεν προβλέπονται ιδιαίτερα εμπόδια και είναι ιδανική στιγμή για να δώσετε έμφαση στους στόχους σας. Η Αφροδίτη στο ζώδιό σας επηρεάζει θετικά την αισθηματική σας ζωή, ενώ η προσοχή σας είναι στραμμένη στη βελτίωση της εξωτερικής σας εμφάνισης και τα αποτελέσματα σας δικαιώνουν. Καινούργιες γνωριμίες μπορεί να προκαλέσουν ίντριγκες στο φιλικό σας περιβάλλον και πολλά μπορούν να αλλάξουν στις σχέσεις σας, αν διαπιστώσετε παρασκηνιακές κινήσεις. Την Παρασκευή η Πανσέληνος στον Τοξότη θα ταράξει τις ισορροπίες.

ΠΑΡΘΕΝΟΣ Αποφασίστε τι ακριβώς θέλετε

ΑΙΓΟΚΕΡΩΣ Ρυθμίστε οφειλές και χρέη, ώστε

να κάνετε όσον αφορά τα επαγγελματικά σας και στρέψτε την προσοχή σας σε συγκεκριμένα πλάνα τώρα που οι συνθήκες είναι ευνοϊκότερες με τον Ερμή στους Διδύμους, αλλά και με τον Δία που γυρίζει ορθόδρομος την Παρασκευή. Μέσα στο επόμενο διάστημα μπορείτε να διορθώσετε τα κακώς κείμενα και να διαπραγματευτείτε για μια καινούργια συνεργασία, όμως θα πρέπει να είστε προσγειωμένοι και οι στόχοι σας να μην ξεπερνούν τα όρια των δυνατοτήτων σας. Η συνεχής ενασχόληση με έναν πρώην έρωτα προκαλεί στασιμότητα στην προσωπική σας ζωή και είναι άδικο, καθώς υπάρχουν πολλές και αξιόλογες επιλογές γύρω σας. Αφήστε το παρελθόν και κοιτάξτε να βελτιώσετε τη ζωή σας, δίνοντας έμφαση στις κοινωνικές επαφές. Την Παρασκευή η Πανσέληνος στον Τοξότη ενισχύει την ανάγκη σας για ερωτικό παιχνίδι και πολλά μπορούν να αλλάξουν.

να ησυχάσετε από αυτά τα θέματα, και ασχοληθείτε πιο εντατικά με τις επαγγελματικές σας υποχρεώσεις. Η ανάγκη σας να ενισχύσετε το εισόδημά σας μπορεί να είναι μεγάλη, ταυτόχρονα όμως σας έχει πιάσει και μια καλοκαιρινή διάθεση που σας κάνει λίγο τεμπέληδες. Αξιοποιήστε αυτήν τη θετική για εσάς εποχή και μην παρασύρεστε από την τάση σας για απολαύσεις και ψυχαγωγία. Θέματα σπουδών βαίνουν καλώς. Η ιδανική σχέση που ψάχνετε σας κάνει πολύ επιλεκτικούς και καθώς αναζητάτε συγκεκριμένα πράγματα από τα οποία δεν θέλετε καθόλου να παρεκκλίνετε, είναι δύσκολο να μείνετε ικανοποιημένοι, με αποτέλεσμα να διανύετε μεγάλες περιόδους μοναξιάς. Την Παρασκευή με την Πανσέληνο μπορεί να κάνετε μια καινούργια γνωριμία που θα σας ενθουσιάσει και ίσως δείτε λίγο διαφορετικά το συγκεκριμένο θέμα. Μη δίνετε υποσχέσεις που θα σας δεσμεύσουν.

ΖΥΓΟΣ Ευνοϊκό το διάστημα που ακολουθεί, καθώς ο Δίας στο ζώδιό σας γυρίζει ορθόδρομος, ενισχύοντας τη διάθεσή σας να βάλετε σε τάξη σημαντικούς τομείς της ζωής σας, ενώ ταυτόχρονα προκύπτουν νέες ευκαιρίες που θα εκτοξεύσουν τα κέρδη σας. Παρ’ όλα αυτά, υπάρχουν και κάποιες παγίδες και το ζητούμενο είναι να είστε σε επιφυλακή, αποφεύγοντας το ρίσκο με άτομα για τα οποία δεν έχετε εμπεριστατωμένη άποψη. Μείνετε συγκεντρωμένοι στους στόχους σας και όπου ακούτε πολλά κεράσια, να κρατάτε μικρό καλάθι. Η στήριξη που δίνετε στους άλλους είναι μονόδρομος για εσάς, όμως πρέπει κι εσείς να παίρνετε από κάπου ενέργεια, διαφορετικά είναι θέμα χρόνου να στερέψουν οι δυνάμεις σας. Δώστε έμφαση στην ψυχαγωγία και στην κοινωνική σας ζωή, μεριμνήστε ώστε να απολαμβάνετε ορισμένες στιγμές για τον εαυτό σας και μη χολοσκάτε για θέματα που δεν μπορούν να επιλυθούν. Η προσωπική σας ζωή χρήζει περισσότερης προσοχής.

ΥΔΡΟΧΟΟΣ Έχετε περάσει μέσα από χίλια κύματα οι Υδροχόοι και συνεχίζετε να ζορίζεστε οικονομικά, την Παρασκευή όμως γυρίζει ο Δίας ορθόδρομος και αρχίζουν να μπαίνουν σε μια φυσιολογική πορεία σημαντικά ζητήματα που σας απασχολούν. Μην αμελείτε θέματα Δημοσίου που μπορεί να φρενάρουν τις ενέργειές σας και εξοικονομήστε χρήματα εγκαίρως για τις καλοκαιρινές σας διακοπές. Με σωστό προγραμματισμό μπορείτε να τα συνδυάσετε όλα. Ένα περιουσιακό θέμα θα προκαλέσει εντάσεις με συγγενικά σας πρόσωπα. Η προσωπική σας ζωή έχει μείνει πίσω εξαιτίας των πολλών υποχρεώσεων και αρχίζει να δημιουργείται μια τεταμένη ατμόσφαιρα που αργά ή γρήγορα θα εκτονωθεί. Ασχοληθείτε περισσότερο με τη σχέση σας και μη θεωρείτε δεδομένη την υπομονή και την ανεκτικότητα του συντρόφου σας. Ιδανική εποχή για έρωτες και γνωριμίες που θα τονώσουν τη διάθεσή σας. Θέματα παιδιών μην τα προσπερνάτε. Παρατηρήστε αλλαγές στη συμπεριφορά τους.

ΣΚΟΡΠΙΟΣ Οι επόμενες μέρες είναι καθοριστι-

ΙΧΘΥΣ Είστε σίγουροι για τις αποφάσεις σας

κής σημασίας για την εξέλιξη των επαγγελματικών σας και καθώς υπάρχει έντονο παρασκήνιο, μπορεί να μην ικανοποιηθούν οι προσδοκίες σας στον βαθμό που περιμένετε. Ωστόσο, υπάρχουν αξιόλογα άτομα με τα οποία μπορείτε να συνεννοηθείτε και με αυτά θα πρέπει να συμπορευτείτε. Τα οικονομικά σας παρουσιάζουν έντονες αυξομειώσεις και αν δεν βάλετε προτεραιότητες στα έξοδα, μπορεί να βρεθείτε εκτεθειμένοι. Αποφύγετε τις επενδύσεις σε άγνωστους τομείς. Καινούργια πρόσωπα που μπαίνουν στη ζωή σας σάς κάνουν να αναθεωρήσετε θέματα που σας κρατούν εγκλωβισμένους και είστε αποφασισμένοι να σπάσετε τα στεγανά, ώστε να ζήσετε όλα αυτά που έχετε στερηθεί μέχρι σήμερα. Την Παρασκευή η Πανσέληνος στον Τοξότη σάς κάνει πιο απαιτητικούς και η συμπεριφορά σας μπορεί να ξενίσει το ταίρι σας. Προσέξτε πώς διαχειρίζεστε τον θυμό σας και ασχοληθείτε με τις ανάγκες του συντρόφου σας.

σχετικά με τα επαγγελματικά σας, όμως υπάρχουν άτομα που σας υποδεικνύουν συνεχώς πιθανές κακοτοπιές και, όσο να ’ναι, ρίχνουν το ηθικό σας. Αν οι συμβουλές προέρχονται από πρόσωπα που εμπιστεύεστε, καλύτερα να τις ακούσετε με προσοχή. Διαφορετικά, εξετάστε το ενδεχόμενο να υπάρχει δόλος πίσω από τα λόγια τους. Γενικά, είναι ένα διάστημα πολλών αλλαγών και θα πρέπει τα βήματά σας να είναι προσεχτικά, αποφεύγοντας τις βεβιασμένες ενέργειες που μπορούν να σας οδηγήσουν σε αδιέξοδο. Ήρθε η ώρα να βάλετε κάποια όρια σε συγγενείς που το έχουν σύστημα να μπερδεύονται στα προσωπικά σας και στην ανάγκη να τους απομακρύνετε από κοντά σας, προκειμένου να μη διαλυθεί η σχέση σας. Αν έχει διαφορετική άποψη το ταίρι σας, τότε θα πρέπει να σκεφτείτε σοβαρά κατά πόσο υπάρχει μέλλον στη σχέση. Μη χαραμίζεστε σε υποθέσεις που σας κάνουν δυστυχισμένους. Η εποχή ευνοεί τον έρωτα.

ΔΙΔΥΜΟΣ Μέσα στις επόμενες μέρες μπορεί-

να καλυφθούν μέσα στο επόμενο διάστημα και δεν λείπουν οι στιγμές που φτάνετε στα όριά σας, όμως απαιτείται ψυχραιμία στις αποφάσεις σας, προκειμένου να μη βρεθείτε ξαφνικά σε δυσμενή θέση. Ο Άρης στο ζώδιό σας σάς κάνει επίμονους και υπερκινητικούς και αν χαλιναγωγήσετε την αδημονία σας για ένα καλύτερο μέλλον, οι ενέργειές σας θα σας βγάλουν ασπροπρόσωπους. Ιδανική εποχή για να αναζητήσετε νέες, πιο επικερδείς κατευθύνσεις και για να βάλετε σε εφαρμογή ένα καινούργιο εγχείρημα. Ένας νέος έρωτας που κάνει την εμφάνισή του θα σας βάλει σε διαδικασία σκέψης για αλλαγή τόπου διαμονής, όμως μη βιάζεστε να πάρετε αποφάσεις, καθώς είναι πολύ πιθανό να πρόκειται για ενθουσιασμό. Αφήστε τον χρόνο να δείξει και μην πιέζετε το ταίρι σας σχετικά με δεσμεύσεις. Σχέση/ γάμος περνά σκαμπανεβάσματα, τα οποία μπορεί να ενταθούν την Παρασκευή με την Πανσέληνο.

Starfax

ΚΑΡΚΙΝΟΣ Πολλές οι υποχρεώσεις που πρέπει

από τη μαριβίκυ καλλέργη (starfax@lifo.gr)

τε να τακτοποιήσετε σημαντικές επαγγελματικές υποθέσεις που σας απασχολούν, ενώ ένα νομικό θέμα που μπορεί να προκύψει θα έχει αίσια έκβαση. Την Παρασκευή γυρίζει ο Δίας ορθόδρομος και, καθώς σχηματίζει αρμονικές όψεις με τον Ήλιο στο ζώδιό σας, η τύχη σάς χαμογελά και είναι ιδανική στιγμή για να βάλετε σε μια τάξη στη ζωή σας. Κρατήστε άμυνες με τα οικονομικά σας, ανεξάρτητα από τη βελτίωση που θα είναι εμφανής, αφού προκύπτουν συνεχώς ανάγκες που αφορούν το σπίτι και την οικογένεια. Έντονη κοινωνική ζωή, ταξίδια και αλλαγές παραστάσεων ενδυναμώνουν τη διάθεσή σας για φλερτ και μέσα από τις γνωριμίες που θα κάνετε θα προκύψει ένας έρωτας πολλά υποσχόμενος, προσέξτε όμως γιατί υπάρχουν γύρω σας άτομα που θα προσπαθήσουν να επωφεληθούν από εσάς. Θα πρέπει να ρίξετε περισσότερο την προσοχή σας στον οικογενειακό τομέα, ώστε να αναπληρώσετε τυχόν κενά.

SUDOKU No 515 8 5 9

2

4

7 6

7 6

8 1 7 5 3 6

9 4

1 7 2 8 1 2 8 9

Η λύση του προηγούμενου 4 9 2 7 3 8

3 1 8 9 5 6

7 3 6 2 1 4

8 6 1 5 2 7

3 7 4 6 9 1

2 5 9 8 4 3

1 8 7 4 6 5

6 2 3 1 7 9

9 4 5 3 8 2

6 3 9 4 5 1 2 8 7 4 7 8 3 2 6 9 5 1 1 2 5 9 8 7 3 4 6

8.6.17 – lifo

61

ΕΝΤΥΠΩΣΕΙΣ

Το weird hip hop του OCnotes (aka Otis Calvin III) από το Σιάτλ (της παρέας των Shabazz Palaces) είναι ό,τι καλύτερο άκουσα τις τελευταίες μέρες. Έχει κυκλοφορήσει ένα σωρό άλμπουμ και EP τα τελευταία χρόνια και σε παρουσίαση που έκανε κάποιο site σε ένα από αυτά διάβασα ότι είναι αρκετά δημοφιλής στην πατρίδα του, αλλά τα views στο YouTube άλλα δείχνουν (τα πιο πολλά κομμάτια έχουν διψήφιο μόλις αριθμό από plays!). Τον ανακάλυψα από το «How are you, my friend?», έναν ύμνο στη φιλία, με ήχο σύγχρονο, που δανείζεται στοιχεία από το afrofunk. Κατά τ’ άλλα, Monstera, Pilea, Πεπερόμια, Φίκος Λυράτα, Begonia Masculata, φυτά αβοκάντο, βελανιδιές, αερόφυτα, Caladium, Alocacia, εξωτικές οξαλίδες: τα φυτά εσωτερικού χώρου που έχουν κατακλύσει το Instagram και οι φωτογραφίες τους ξεπερνούν σε likes ακόμα και τις φωτογραφίες φαγητών, κάνοντας τους trendy ερασιτέχνες κηπουρούς τους νέους σταρ του δεκαπενθημέρου.

M. Hulot

Είδα το Wonder Woman 3D σ’ ένα σινεμά στο Μανχάταν, κυρίως επειδή δεν έβρισκα κάτι πιο του γούστου μου να δω εκείνη την ώρα. Δεν είχα ιδέα για τις ελληνικές ρίζες της μυθολογίας της Wonder Woman και μου άρεσε πολύ το πρώτο μέρος, στο νησί των Αμαζόνων, που μου θύμισε και το «Lost». Και μετά ωραίο ήταν, αλλά λιγάκι ατελείωτο... Άρης Δημοκίδης

Καλές και πάλι εντυπώσεις: Η πολύτιμη σειρά «Στοχασμοί» των εκδόσεων στιγμή, του παίκτη/ρέκτη Αιμίλιου Καλιακάτσου/ Εμπλουτίζεται με τον τόμο: Εμίλ Σιοράν (επιλογή από το «De l’ inconvénient d’ être né»)/ Με πυκνό εισαγωγικό σημείωμα, συν μετάφραση, συν σημειώσεις του Αντώνη Καραβασίλη/ «Δεν μπορούμε να πούμε τίποτε για το τίποτε. Γι’ αυτό και δεν μπορεί να υπάρξει όριο στο πλήθος των βιβλίων» γράφει ο Σιοράν/ Ο οποίος, αρνούμενος πεισματικά διακρίσεις και βραβεία, είχε πει: «Καλύτερα σε βόθρο παρά σε βάθρο». Γιώργος-Ίκαρος Μπαμπασάκης

Δεν κοίταξε την πάρτη του, προσπάθησε τον Ιούλιο του ’12 να αποτρέψει αδικαιολόγητη αστυνομική θηριωδία κατά μετανάστη, συνελήφθη και ο ίδιος, φορτώθηκε ψευδείς κατηγορίες, δικάστηκε πρόσφατα, αθωώθηκε πανηγυρικά. Ο λόγος για τον Πέτρο Καπετανόπουλο, έναν καθημερινό άνθρωπο που παραδειγμάτισε με την «αποκοτιά» του. Γιατί αν καθένας μας ύψωνε θαρραλέα ανάστημα απέναντι στον αυταρχισμό και τις αυθαιρεσίες της εξουσίας, αντί να ψιθυρίσει «τι με νοιάζει εμένα» ή «πού να μπλέκω τώρα;», θα ήταν μεγάλο το κέρδος για τα ανθρώπινα δικαιώματα αλλά και για την ποιότητα της δημοκρατίας. (Αλήθεια, θα κληθούν τώρα οι εν λόγω βασανιστές αλλά και αποδεδειγμένα πια ψευδολόγοι ένστολοι να λογοδοτήσουν;). Θοδωρής Αντωνόπουλος

Ωραία νέα: Μετά από 20 χρόνια (και ενώ όλοι πίστευαν ότι δεν θα ξαναδούν γραπτό της) η

Αρουντάτι Ρόι κυκλοφορεί το δεύτερο βιβλίο της. Το Βασίλειο της υπέρτατης ευτυχίας αναμένεται να προκαλέσει ακόμη μεγαλύτερο θόρυβο από τον Θεό των μικρών πραγμάτων, το βιβλίο που την έκανε γνωστή για τη γενναιότητα, τις ρεαλιστικές περιγραφές και το ταλέντο της. Το θέμα, ειδικά για τα δεδομένα της Ινδίας, προκλητικό, ακανθώδες, απολύτως ηλεκτρικό: οι ερμαφρόδιτοι της Ινδίας, οι αλήθειες των διεμφυλικών, η πατριαρχία και οι συνέπειές της στη ζωή των ανθρώπων, ανεξαρτήτως φύλου. Το βιβλίο θα κυκλοφορήσει στην Ελλάδα μέσα στο 2018, ενώ είναι πολύ πιθανό η συγγραφέας να βρίσκεται εδώ για την παρουσίαση. Χριστίνα Γαλανοπούλου

Το τριήμερο του Αγίου Πνεύματος ήταν μια καλή ευκαιρία για μια μικρή απόδραση στο εξοχικό. Ο χρόνος απεριόριστος και όλα έγιναν μια ατελείωτη παρατήρηση. Αυτές τις μέρες συνειδητοποίησα πόσο μεγάλη ανάγκη έχουν οι άνθρωποι να επικοινωνήσουν μεταξύ τους. Με την παραμικρή αφορμή, οι ιστορίες ξεκινούν ακόμη και με αγνώστους. Το μόνο που τους ενδιαφέρει όμως είναι να ακουστούν και όχι να ακούνε. Όλοι συζητούν και κανείς δεν λέει τίποτα. Όλοι έχουν γνώμη και δεν συγκρατείς καμία. Στην παραλία έβλεπες τα ζευγάρια να περνούν τα απογεύματά τους βγάζοντας φωτογραφίες και τις παρέες να κάνουν check-in στο κινητό για να επιβεβαιώσουν την ύπαρξή τους. Λίγο τι θα γίνει στο «Survivor», λίγο πολιτική, λίγο σεξ και γενικά λίγο απ’ όλα. Άνθρωποι που τους άκουγες να γκρινιάζουν για την καθημερινότητά τους, αλλά να μην κάνουν τίποτα για να την αλλάξουν. Τους έφταιγαν όλα και ποτέ ο εαυτός τους. Έψαχναν εναγωνίως το «πώς» αντί να αναζητήσουν το «γιατί», άφηναν πίσω τα «θέλω» και είχαν χρόνο μόνο για τα «πρέπει». Παρακολουθούν τις ζωές των άλλων στα

μέσα κοινωνικής δικτύωσης και ζουν χωρίς επιθυμίες. Όμως η ζωή δεν είναι το «πόσο» και το «ποιο» αλλά το «κάποτε» και το «πού». Γιάννης Πανταζόπουλος

Παραμιλάω ακόμη από την εμφάνιση της Grace Jones στο Primavera. Έκκληση προς όλους τους μεγάλους διοργανωτές της χώρας: κλείστε την άμεσα! Πάτησε ήδη τα 69 και βάζει κάτω 20άρες τραγουδιάρες και ολόκληρα συγκροτήματα. Πρέπει να μάθουμε, επιτέλους, τι σημαίνει σπουδαίο live. Στήθη έξω, dildos, σέξι αρσενικοί χορευτές, επιτυχίες, χουφτώματα σε οτιδήποτε κυκλοφορούσε στη σκηνή, αρσενικό ή θηλυκό, ατελείωτο fun, fun, fun, 20λεπτο χούλα χουπ, μάσκες, εξτραβαγκάν καπέλα, αστεία με το κοινό, 15ποντες γόβες, όλα τα είχε αυτό το σόου. Κόλαση! Μαρία Παππά

Τα καλά: «Ο άνθρωπος είναι ικανός να κάνει εκείνο που είναι ανίκανος να φανταστεί. Το κεφάλι του οργώνει τον γαλαξία του παραλόγου» René Char, Φύλλα του Ύπνου. Η βόλτα Ακρόπολη - Κεραμεικός Θησείο με μεικτό καιρό, συννεφιά-λιακάδα. Τα καλά νέα για τα οικονομικά και τον προγραμματισμό του Κρατικού Θεάτρου Βορείου Ελλάδος. Που στη διοίκησή του (η οποία συμβάλλει αποφασιστικά σε όλα αυτά) είναι ένας άξιος συνάδελφος, ο Άρης Στυλιανού. Τα κακά: Η ελληνική συζήτηση κάθε φορά που έχουμε τρομοκρατικό χτύπημα σε κάποια χώρα της Δύσης. Η αποχώρηση των ΗΠΑ από τη συμφωνία για την κλιματική αλλαγή. Τα βαθιά «ευχαριστώ» των παλαιών αναγνωστών. Σαν να ανταλλάσσετε ευχές οι χαμένοι από χρόνια συγγενείς. Νικόλας Σεβαστάκης

«Να θεραπεύεις τον άρτο. Να παραθέτεις τον οίνο» αναφέρει ένα απόφθεγμα από τα περίτεχνα Φύλλα του Ύπνου του René Char που μόλις κυκλοφόρησαν από τις εκδόσεις Πόλις, μια απλή φράση που συνοψίζει, μέσα σε μια πρόταση, την αξία της ανάκτησης των βασικών στιγμών: να σέβεσαι τη σπουδαιότητα που κρύβει μια απλή συνεύρευση ή ένα ωραίο φαγοπότι, τους δυο-τρεις φίλους, την αγάπη που μπορεί να μεγεθυνθεί και να γίνει κάστρο, αν αξίζει πραγματικά. Αυτή η επιστροφή στην πρωταρχική κατάσταση της ζεστασιάς και του νοήματος ενός τραπεζιού νομίζω ότι μπορεί να μας σώσει. Ίσως γι’ αυτό όσα συμβαίνουν στην πόλη να μη με απασχολούν πια, γιατί επιστρέφω στην αγάπη των λίγων και όχι στην έκθεση των πολλών. Τίνα Μανδηλαρά

Έφαγα μόλις ένα τέλειο bao bun από το νέο Pink Flamingo του Βασίλη Καλλίδη. Τίμιο, ασιατικό street food στα καλύτερά του. Αλέξανδρος Διακοσάββας

Φαρμακείο στην Κορησσία της Τζιας μου πούλησε γνωστό φάρμακο 3 ευρώ ακριβότερα από την αναγραφόμενη στη συσκευασία τιμή. Στην παρατήρησή μου η ξερή απάντηση ήταν ότι άλλαξε η τιμή, πράγμα που αργότερα, φυσικά, διαπίστωσα ότι δεν ίσχυε. Για απόδειξη ούτε λόγος, αλλά ζήτησα και την έλαβα συνοδεία μουρμουρητού και ξινής φάτσας. Απαράδεκτοι τύποι που παίζουν με τον πόνο του άλλου όταν τον βρουν στην ανάγκη. Νινέττα Γιακιντζή

«Στην πραγματικότητα, η αγάπη μοιάζει πολύ με το μίσος: η αγάπη και το μίσος είναι πολύ πιο κοντά απ’ όσο νομίζουν οι περισσότεροι άνθρωποι. Για παράδειγμα, όταν αγαπάς ή μισείς κάποιον, και στις δύο περιπτώσεις φλέγεσαι να ξέρεις ανά πάσα στιγμή πού βρίσκεται, με ποιον είναι, πώς είναι, αν είναι ευχαριστημένος, τι κάνει, τι σκέφτεται, τι φοβάται». Μου άρεσε πολύ ο Ιούδας του Άμος Οζ (εκδόσεις Καστανιώτη). Βασίλης Καψάσκης

Όταν είχε ξανάρθει στην Ελλάδα, στο Ηρώδειο, τελευταία στιγμή δεν κατάφερα να τον δω. Τώρα, όμως, τελευταία στιγμή κατάφερα να εξασφαλίσω εισιτήριο με πολύ καλύτερες συνθήκες από αυτές που περίμενα κι έτσι απόλαυσα με όλη μου την άνεση τον Rufus Waiwright, που με ένα πιάνο, μια κιθάρα και την ανεπιτήδευτη αμεσότητά του, μέσα σε ένα γεμάτο δίωρο απέδειξε ότι είναι ένας καλλιτέχνης που, ενώ φαίνεται πλήρης με όλα τα διαφορετικά πράγματα που έχει κάνει – πάντα, βέβαια, στο δικό του, μοναδικό ύφος–, ποτέ δεν θα πάψει να βρίσκει τρόπους να εκπλήσσει το κοινό του. Ήδη ανυπομονώ για την επόμενη επίσκεψή του στην Αθήνα! Μαρία Δρουκοπούλου

ΑΠΌ ΌΣΑ ΖΉΣΑΜΕ ΤΗΝ ΠΡΟΗΓΟΎΜΕΝΗ ΕΒΔΟΜΆΔΑ 62 lifo – 8.6.17

8.6.17 – lifo

63