taste
ολα για την αθηνα! free press δωρεαν οδηγοσ τησ πολησ κυκλοφορει καθε πεμπτη
02112017
ΖΗΤΉΣΑΜΕ ΑΠΌ ΤΟΥΣ ΑΘΗΝΑΊΟΥΣ ΦΊΛΟΥΣ ΜΑΣ ΝΑ ΜΑΣ ΓΡΑΨΟΥΝ ΓΙΑ ΤΟ ΦΑΓΗΤΌ ΠΟΥ ΤΟΥΣ ΑΡΈΣΕΙ ΜΈΧΡΙ ΔΑΚΡΎΩΝ, ΠΟΥ ΣΥΝΔΈΕΤΑΙ ΜΕ ΣΤΙΓΜΈΣ ΓΑΣΤΡΟΝΟΜΙΚΉΣ ΕΥΤΥΧΊΑΣ ΚΑΙ ΕΊΝΑΙ ΚΑΤΆ ΚΆΠΟΙΟΝ ΤΡΌΠΟ Η ΔΙΚΉ ΤΟΥΣ «ΜΑΝΤΛΈΝ».
Ποιο φαγητό σού φέρνει δάκρυα στα μάτια
4 lifo – 2.11.17
Oι αντιδράσεις που δημιούργησαν τα άρθρα και τα posts μας την περασμένη εβδομάδα. ☛ Για το «Θα έτρωγες ποτέ τον σκύλο σου; Θα τον έγδερνες ζωντανό;» της Στέλλας Κάσδαγλη: «Δεν υπάρχει πιο άγριο, βάρβαρο και καταστροφικό θηλαστικό στον πλανήτη από τον άνθρωπο. Αν συνεχίσουμε με αυτά τα μυαλά, θα διαταράξουμε το οικοσύστημα αλλά και το κλίμα με τέτοιον τρόπο που θα γυρίσει μπούμερανγκ, με τρομακτικές και μη αντιμετωπίσιμες διαστάσεις. Επειδή, όμως, έχουμε την ψευδαίσθηση πως δεν θα συμβεί τώρα σύντομα, δηλαδή όχι στον δικό μας βιολογικό κύκλο, who cares; Για τους επόμενους, ας κόψουν τον λαιμό τους. Πιστεύω πάντως πως ο homo sapiens θα έχει διάδοχο στην εξελικτική αλυσίδα». (Σχόλιο του no-body) ☛ Για τις εικόνες ντροπής σε παρέλαση στη Σαντορίνη και τα επεισόδια από χρυσαυγίτες για τη σημαιοφόρο από την Αλβανία: «Απίστευτο, χρειάστηκε οι καθηγητές να μπουν μπροστά ώστε να μην πάθει κακό κανένα παιδί. Προτιμότερο για τους τραμπούκους ήταν να κάνουν ζημιά σε 100 Ελληνάκια προκειμένου να διαμαρτυρηθούν για μία Αλβανίδα πλήρως ενσωματωμένη στην Ελλάδα που κράτησε τη σημαία. Οι δε αστυνομικοί προσπάθησαν να μεταπείσουν τους 20 ανεγκέφαλους, αντί να τους προσαγάγουν κατευθείαν ή να τους σπάσουν στο ξύλο τα ΜΑΤ (τα οποία μάλλον ήταν σε άδεια). Αν επιχειρήσω εγώ παρεμπόδιση παρέλασης και διατάραξη δημόσιας τάξης στη μέση του δρόμου, σταματώντας τα αγήματα των σχολείων, το μόνο σίγουρο είναι πως θα πέσουν πάνω μου δύο της ομάδας ΔΙΑΣ, ένας Ζητάς και δύο των ΕΚΑΜ. Όταν όμως το κάνουν οι υποτελείς της Χ.Α., εκεί ξαφνικά οι αξιωματικοί της ΕΛ.ΑΣ. (ε, όσο να ’ναι, κανείς δεν θέλει... έκτακτη δυσμενή μετάθεση) κωλώνουν να επέμβουν ωμά κατευθείαν, πρέπει να φτάσει στο απροχώρητο το θέμα για να το κάνουν. Αμήν και πότε να τεθούν απ’ την πολιτεία ή τον λαό εκτός Βουλής το 2019...». (Σχόλιο του anonymous guest) ☛ Για το «8 φορές που η τέχνη προκάλεσε αντιδράσεις στην Ελλάδα» του Γιάννη Πανταζόπουλου: «Από τον Τελευταίο Πειρασμό και τον Κώδικα ντα Βίντσι (που δεν αναφέρεται στο άρθρο) μέχρι την Ώρα του Διαβόλου, όλα τα έργα ή, τουλάχιστον, τα περισσότερα που θεωρήθηκε από θρησκευτικούς κύκλους πως πρέπει να απαγορευτούν σχετίζονταν άμεσα με θρησκευτικά πρόσωπα, γι’ αυτό και κατηγορήθηκαν για βλασφημία. Και το θέμα που προκύπτει είναι αν οι χριστιανοί θα πρέπει να αντιδρούν, σύμφωνα με τους Πατέρες, μόνο έναντι έργων με αντιθρησκευτικό, βλάσφημο περιεχόμενο (με ή χωρίς εισαγωγικά). Η πατερική απάντηση, κατά τη γνώμη μου, είναι μία: όχι. Όταν ο Χρυσόστομος π.χ. τα έβαλε με το θέατρο της εποχής του, δεν τα έβαλε μόνο με τις καθαρά βλάσφημες παραστάσεις αλλά με το ευτελές θέατρο (μόνο ευτελές ήταν το θέατρο την εποχή του Μεγάλου Πατρός). Και όταν λέω πως “τα έβαζε”, δεν αναφέρομαι σε απαγορεύσεις και κατεβάσματα αλλά σε απαγόρευση στο ποίμνιο να βλέπει τέτοια θεάματα. Άλλο πράγμα το “οι χριστιανοί δεν πρέπει να παρακολουθήσουν τη δείνα παράσταση γιατί δεν ωφελεί πνευματικά” και άλλο το “η παράσταση είναι αντίχριστη, κατεβάστε την”. Άκουγα πριν από λίγο έναν “ιερέα” που συμμετείχε στις διαμαρτυρίες έναντι της Ώρας του Διαβόλου να λέει σε ραδιοφωνική συνέντευξη (και όχι, δεν είναι ο Κλεομένης): “Μας κατηγόρησαν πως κυνηγάμε το θέατρο. Σας πληροφορώ πως είμαι πολύ fun clumb (τι είπε; fun clumb;) του θεάτρου. Και εγώ και η οικογένειά μου έχουμε πάει κι έχουμε δει πολλά θέατρα. Και με τον Μάρκο Σεφερλή, και κωμικά, και θρησκευτικού περιεχόμενου”. Αφού πάει και στο Δελφινάριο, τότε μιλάμε για μεγάλο θεατρόφιλο... Ας διαβάσει ο εν λόγω τι λένε οι Πατέρες για τα αισχρόλογα, το άσκοπο γέλιο και μετά, αν θέλει, ας ξαναπάει στον Μαρκούλη. Που αν ζούσε ο Χρυσόστομος, θα ήταν έξω από το Δελφινάριο και με το που θα ’βλεπε κάποιον από το ποίμνιό του να μπαίνει μέσα, θα τον βούταγε και θα του ’λεγε: “Πού πας, καημένε; Να γελάσεις με τα αισχρόλογα και να πάρεις μάτι τις χορεύτριες που είναι στο μπαλέτο;”». (Σχόλιο του Νίκου Γ.) ☛ Για το άρθρο γνώμης του Νικόλα Σεβαστάκη «Εγκώμιο της αυτομόρφωσης»: «Προσωπικά, δεν διαφωνώ με το να ψάχνεις την “πιστοποιημένη” μόρφωση. Είμαστε εξάλλου στην εποχή του evidence-based practice. Αυτό όμως που βλέπω σε μεγάλο βαθμό σ’ εμάς τους Έλληνες (δεν ξέρω αν συμβαίνει και σε άλλους λαούς κάτι αντίστοιχο) είναι ότι κυνηγάμε πτυχία, σεμινάρια και βεβαιώσεις β’ και γ’ διαλογής, αρκεί να έχουμε να γράψουμε κάτι στο βιογραφικό μας. Μια μεγάλη μερίδα επαγγελματιών (τουλάχιστον στον κλάδο μου) δεν ενδιαφέρεται τι θα μάθει και αν θα το μάθει σωστά, μόνο να φαίνεται ότι κάτι διδάχτηκε (και φυσικά να έχει αντίκρισμα σε μια θέση στο Δημόσιο). Είμαι υπέρ της τυπικής μόρφωσης (χωρίς να υπονοώ ότι η αυτομόρφωση/μη τυπική μόρφωση δεν είναι σημαντική). Δυστυχώς, όμως, στη χώρα μας ακόμα και η τυπική-πιστοποιημένη μόρφωση έχει χάσει την πρακτική της αξία». (Σχόλιο του/της granita lemoni)
feedback536
ΠΑΡΕΛΑΣΗ, ΧΟΡΤΟΦΑΓΙΑ ΚΑΙ ΤΟ ΕΓΚΩΜΙΟ ΤΗΣ ΑΥΤΟΜΟΡΦΩΣΗΣ
α π ό τ ον α ρη δ η μ οκ ιδ η
POSTS ΓΡAΜΜΑΤΑ E-MAILS
*Στείλτε μας Feedback: feedback@lifo.gr
free press Eβδομαδιαίος οδηγός της Αθήνας. Κυκλοφορεί κάθε Πέμπτη. 2.11.17 – lifo
5
Index 537
www.lifo.gr ΔΥΟ ΔΕΚΑ ΕΚΔΟΤΙΚΗ Α.Ε. ΒOΥΛΗΣ 22 105 63 ΑΘΗΝΑ T 210 3254 290 F 210 3249 785 info@lifo.gr
εκδότης Στάθης Τσαγκαρουσιάνος γενικοσ διευθυντής Μιχάλης Μιχαήλ διευθυντής εκδοσησ M. Hulot εμπορική διεύθυνση Δήμητρα Πασομένου head of digital Βίκυ Καλαντζή art director Χρήστος Τζοβάρας συμβουλοσ σχεδιασμου Γιάννης Καρλόπουλος –––––– αρχισυντακτeσ lifo.gr Άρης Δημοκίδης Θανάσης Χαραμής προγραμματισμός lifo.gr Αγγελική Βαξάλη Σπύρος Γκατζούνας Άγγελος Παπαστεργίου
ΠΟΙΟ ΦΑΓΗΤΟ
–––––– συντακτική ομάδα Columnists: Νικόλας Σεβαστάκης Θοδωρής Αντωνόπουλος Δημήτρης Πολιτάκης Δημήτρης Κυριαζής Βιβλίο: Τίνα Μανδηλαρά Κινηματογράφος: Θοδωρής Κουτσογιαννόπουλος Τάσος Μελεμενίδης
ΣΟΥ ΦΈΡΝΕΙ ΔΆΚΡΥΑ ΣΤΑ ΜΆΤΙΑ σελiδα
Θέατρο: Λουίζα Αρκουμανέα Γεύση: Νίκη Μηταρέα StarFax: Μαριβίκυ Καλλέργη Σύνταξη: Αλέξανδρος Διακοσάββας Μερόπη Κοκκίνη Βασίλης Καψάσκης Νινέττα Γιακιντζή Φιλιώ Ράγκου Χριστίνα Γαλανοπούλου Πάνος Μιχαήλ Γιάννης Πανταζόπουλος Χρήστος Παρίδης Μαρία Παππά Λένα Φουτσιτζή Θεόφιλος Δουμάνης
24
φωτογράφοι Σπύρος Στάβερης Πάρις Ταβιτιάν Freddie F.
45΄ ΜΕ ΤΟΝ ΚΟΝΣΤΑΝΤΊΝ ΜΠΟΓΚΟΜΌΛΟΦ σελiδα 16
assistant art director Rinétta Κοσκινίδου διόρθωση κειμένων Μαρία Δρουκοπούλου γραμματεία σύνταξης Βιβίκα Ανδριανάτου –––––– senior direct market manager Κώστας Μαντάς ρroject μanagerdirect market Αριέττα Μελισσινού
LIFO TASTE σελiδeσ
40—65
ΑΘΗΝΑΊΟΣ ΤΗΣ ΕΒΔΟΜΆΔΑΣ
ΔΙΟΝΥΣΗΣ ΧΑΡΙΤΟΠΟΥΛΟΣ
Συγγραφέας. Γεννήθηκε στον Πειραιά, ζει στο Παγκράτι.
σελiδα 6 lifo – 2.11.17
20
direct market managers Γιώργος Λυκουργιώτης Ισιδώρα Γενούζου υποδοχή διαφήμισης Ξένια Στασινοπούλου συντονισμοσ διαφήμισης Μάγδα Τζακώστα οικονομική διεύθυνση Δημήτρης Τασιόπουλος λογιστήριο Βασίλης Κοτρωνάκης Άλκηστις Γκούμα εξωτερικες εργασιες Άκης Ιωάννου κωδικος εντυπου 7639
Όλοιμαζίστηνίδιαομάδα!
Κατεβάστε δωρεάν την εφαρμογή «Ομάδα Προσφοράς ΟΠΑΠ» στο κινητό σας τηλέφωνο ή tablet και ξεκινήστε να παίζετε! Όσο περισσότερο παίζετε, τόσο ο ΟΠΑΠ αυξάνει το ποσό που θα προσφέρει στην ανακαίνιση των παιδιατρικών νοσοκομείων «Η Αγία Σοφία» και «Παναγιώτη & Αγλαΐας Κυριακού»
Η
«Ομάδα Προσφοράς ΟΠΑΠ» δεν είναι απλώς ένα app με παιχνίδια. Μέσω της εφαρμογής συμμετέχουμε δωρεάν και συμβάλλουμε στην ανακαίνιση των δύο παιδιατρικών νοσοκομείων «Η Αγία Σοφία» και «Παναγιώτη & Αγλαΐας Κυριακού». Πώς; Όσο απαντάμε σωστά στις ερωτήσεις, βρίσκουμε τις διαφορές, ξεπερνάμε τα εμπόδια, γυρίζουμε το spinner ή βγάζουμε φωτογραφίες, μαζεύουμε εικονικά χρήματα τα οποία ο ΟΠΑΠ μετατρέπει αυτομάτως σε οικονομική ενίσχυση για την ανακαίνιση των δύο Νοσοκομείων Παίδων. Πλέον έχουμε έναν καλό λόγο για να το ρίξουμε στο παιχνίδι και να γίνουμε όλοι μια ομάδα για τα παιδιά! Αξίζει να αναφέρουμε ότι οι εργασίες ανακαίνισης των δύο εξειδικευμένων νοσοκομείων, τα οποία εξυπηρετούν τις ανάγκες παιδιών από όλη την Ελλάδα, ξεκίνησαν τον Απρίλιο του 2014 στο πλαίσιο του προγράμματος εταιρικής υπευθυνότητας του ΟΠΑΠ και μέχρι σήμερα έχουν υλοποιηθεί 19 έργα συνολικού εμβαδού 7.480 τετραγωνικών μέτρων. Χάρη στην πολύτιμη παρέμβαση του ΟΠΑΠ, στις υπερσύγχρονες πλέον νοσηλευτικές μονάδες των δύο νοσοκομείων έχουν πραγματοποιηθεί όλες οι απαραίτητες κτιριακές επισκευές αλλά και αισθητικές διαμορφώσεις, που με τη σειρά τους έχουν δημιουργήσει ένα ευχάριστο περιβάλλον για τους μικρούς ασθενείς, τους γονείς τους, το νοσηλευτικό και ιατρικό προσωπικό. Ανάμεσα στις εργασί-
ες συμπεριλαμβάνεται η δημιουργία χώρων υγιεινής στους θαλάμους νοσηλείας, ο πλήρης εκσυγχρονισμός των ηλεκτρικών και μηχανολογικών εγκαταστάσεων (κλιματισμός, θέρμανση, αερισμός), σύμφωνα με τις πλέον σύγχρονες, διεθνείς προδιαγραφές, και, τέλος, η εγκατάσταση νέου ιατρικού και ξενοδοχειακού εξοπλισμού. Ας δούμε, όμως, πιο αναλυτικά τα έργα ανακαίνισης και εκσυγχρονισμού στα δύο νοσοκομεία. 1. Στο νοσοκομείο «Η Αγία Σοφία» έχουν υλοποιηθεί και παραδοθεί στις νοσηλευτικές μονάδες και τους κοινόχρηστους χώρους μέχρι στιγμής τα εξής έργα, τα οποία έχουν αλλάξει πλήρως την εικόνα του: ➔➔Δύο νοσηλευτικές μονάδες του 5ου ορόφου συνολικού εμβαδού 1.800 τετραγωνικών μέτρων και δυναμικότητας 50 κλινών. ➔➔Μονάδα Αυξημένης Φροντίδας Νεογνών δυναμικότητας 50 θερμοκοιτίδων. ➔➔Α’ & Β’ Ορθοπεδική Μονάδα του 2ου ορόφου, συνολικού εμβαδού 570 τετραγωνικών μέτρων και δυναμικότητας 29 κλινών. ➔➔Δύο 9ώροφα κλιμακοστάσια. ➔➔Κεντρική είσοδος του 1ου ορόφου, συνολικού εμβαδού 345 τετραγωνικών μέτρων. ➔➔Α’ & Β’ Χειρουργική Μονάδα του 2ου ορόφου, δυναμικότητας 32 κλινών και συνολικού εμβαδού 560 τετραγωνικών μέτρων. ➔➔Διάδρομος του τμήματος χειρουργείων του
2ου ορόφου, συνολικού εμβαδού 180 τετραγωνικών μέτρων. Η θεματολογία που διέπει τις ανά όροφο θεματικές ενότητες των νοσηλευτικών μονάδων αντλεί έμπνευση από την ιστορική, κοινωνική και διανοητική εξέλιξη της ανθρωπότητας και θα παρουσιάζει τα μεγάλα επιτεύγματα της ανθρώπινης διάνοιας υπό τύπον παιχνιδιού. 2. Η ουσιαστική επέμβαση στον χώρο αποτελεί κεντρικό στόχο της ανακαίνισης και του παιδιατρικού νοσοκομείου «Παναγιώτη και Αγλαΐας Κυριακού». Τα έργα που έχουν παραδοθεί μέχρι σήμερα είναι τα εξής: ➔➔Νοσηλευτική Μονάδα του 3ου ορόφου της Α’ Πτέρυγας συνολικού εμβαδού 550 τετραγωνικών μέτρων, που έχει δυναμικότητα 30 κλινών . ➔➔Κεντρικές είσοδοι του ισογείου και του 1ου ορόφου. ➔➔Κεντρικό κλιμακοστάσιο. ➔➔Αίθουσες αναμονής. ➔➔Νέος κεντρικός ανελκυστήρας.
Η εφαρμογή είναι διαθέσιμη στο Play Store και στο
Η βασική θεματική ενότητα που επηρεάζει την εσωτερική διακόσμηση του νοσοκομείου αντλεί την έμπνευσή της από κινούμενα σχέδια και αγαπημένα αντικείμενα που μας παίρνουν από το γήινο περιβάλλον και μας ανυψώνουν ως τα σύννεφα μαζί με την παιδική φαντασία.
App Store. Πληροφορίες για το πρόγραμμα εταιρικής υπευθυνότητας του ΟΠΑΠ στην ιστοσελίδα www. opapcsr.gr
2.11.17 – lifo
7
iLoveAthens 8 lifo – 2.11.17
Ο καλλιτέχνης STMTS FESTIVAL (Σταμάτης Μήτσιος) έχει συστηθεί στο κοινό κυρίως μέσω των έργων street art που έχει φιλοτεχνήσει σε κτίρια της πόλης. Αυτή είναι η πρώτη του έκθεση σε γκαλερί. Βασικό θέμα της δουλειάς του είναι τα Το μεγαλύτερο φεστιβάλ παιδιά, η νεολαία. Ο τίτλος μουσικού κινηματογράφου της έκθεσης κάνει γρήγορα στον έρχεται σαφήκόσμο τα θέματα πουγια τον δεύτερη χρονιά απασχολούν: ταστη όριαΣτέγη και τα του Ιδρύματος Ωνάση. σύνορα, η μετανάστευση, Εδώ καιμεταξύ 15 χρόνια, από την τα όρια θεσμικής πρώτη διοργάνωση τέχνης του και τέχνης του στη Βαρκελώνη το 2003 δρόμου, ακαδημαϊκής και μέχρι σήμερα, το In-Edit ακραίας τέχνης. έχει ταξιδέψει σε δεκάδες 08/12/16-14/01/17, Αίθουσα πόλεις, παρουσιάζοντας Τέχνης Αθηνών, Γλύκωνος τις πιο σπουδαίες ιστορίες 4, Δεξαμενή, Κολωνάκι, από τα παρασκήνια της 210 7213938 βιομηχανίας. μουσικής Στο φετινό πρόγραμμα περιλαμβάνονται ντοκιμαντέρ για τον Nick Cave, τους Rolling Stones, τον James Lavelle, βετεράνους της λονδρέζικης πανκ και βιρτουόζους τζαζίστες. Στο πλαίσιο του φεστιβάλ ο James Lavelle θα παίξει μουσική στο Ρομάντσο στις 3 Νοεμβρίου.
in-edit festival
Στέγη Ιδρύματος Ωνάση
4-7/11, Στέγη Ιδρύματος Ωνάση, λεωφ. Συγγρού 107, εισ.: 4-10 ευρώ
2.11.17 – lifo
9
ΞΑΝΑ ΠΡΩΤΗ Η
free press
ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ
ΣΤΟ ΧΑΡΤΙ & ΣΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ LIFO 135.300 ΑTHENS VOICE 121.200
LIFO 806.000 ΑTHENS VOICE 452.900
Πηγή: Focus BARI, Έρευνα «BARI S.M.A.R.T., ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟΣ ΤΥΠΟΣ» Ιανουάριος–Ιούνιος 2017 Κοινό: Άντρες–Γυναίκες 13-74 ετών Σύνολο Ελλάδας: 6.862
Επισκεψιμότητα του website από οποιαδήποτε συσκευή (PC, laptop, mobile, tablet) στο διάστημα κυκλοφορίας του εντύπου. Στοιχεία Focus BARI.
10 lifo – 2.11.17
Ο σωστός καταναλωτής είναι ο ηθικός καταναλωτής, που γνωρίζει τι τρόφιμα θέλει, από πού τα προμηθεύεται, ξέρει την ποιότητά τους και την ποσότητα που θέλει να καταναλώσει.
Εφόσον επιλέξει από πού θα ψωνίσει, χρησιμοποιεί λίστα με όσα χρειάζεται για τις επόμενες 3 ημέρες. Έτσι, θα καταναλώσει ακριβώς αυτά που χρειάζεται, διατηρώντας τα σε καλή ποιότητα.
Απαραίτητη είναι η σωστή ταξινόμηση των τροφίμων σε ντουλάπια και ψυγείο. Βγάζει μπροστά οτιδήποτε έχει κοντινή ημερομηνία λήξης και στο βάθος τα υπόλοιπα.
Δεν τοποθετεί πολύ κοντά τρόφιμα που είναι επιβλαβή το ένα για το άλλο, π.χ. δεν βάζουμε τις φράουλες κοντά σε λεμόνια, γιατί τα δεύτερα έχουν οξύ που τις καταστρέφει πολύ γρήγορα.
Μαγειρεύει αυστηρά την ποσότητα που θα καταναλώσει άμεσα.
Κάνει ανακύκλωση συσκευασιών και τροφίμων, έτσι ώστε τα τρόφιμα να μπορούν να διαχωριστούν στα απόβλητα από το υλικό που είναι ανακυκλώσιμο.
Αν έχει κήπο ή μικρό μποστάνι, μπορεί εύκολα να κάνει κομποστοποίηση υπολειμμάτων από φρούτα και λαχανικά.
Αν του περισσεύει φαγητό, το αξιοποιεί έξυπνα και δημιουργικά την επόμενη ημέρα.
Αν δεν έχει καθόλου όρεξη να το ξαναμαγειρέψει, το καλύτερο που μπορεί να κάνει είναι να το δώσει σε κάποιον άνθρωπο στο κοντινό του περιβάλλον που το έχει ανάγκη. Πολλές φορές, ακόμη και ο γείτονάς μας χρειάζεται ένα πιάτο φαγητό και μπορεί να ντρέπεται να το ζητήσει.
ΠΟΣΟΣΤΆ Σύμφωνα με δημοσιευμένα στοιχεία, 1,3 δισ. τόνοι τροφής παγκοσμίως καταλήγουν στα σκουπίδια, ενώ υπολογίζεται ότι σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης ετησίως πετιούνται πάνω από 45 εκατομμύρια τόνοι τροφής. Παράλληλα, κάθε χρόνο ένας Ευρωπαίος σπαταλάει 179 κιλά τροφής, ενώ το ίδιο χρονικό διάστημα μια τετραμελής οικογένεια στην Ελλάδα πετάει στα σκουπίδια 120 κιλά φαγητό. Επίσης, στη χώρα μας η σπατάλη τροφίμων αφορά στο μεγαλύτερο ποσοστό της φρούτα, λαχανικά και ψωμί, εξαιτίας της μικρής διάρκειας ζωής αυτών των τροφών και της αναλογικά φθηνότερης τιμής τους.
απο τον γιαννη πανταζοπουλο
Για να φτάσει κανείς να ελέγχει την ποσότητα φαγητού που πετάει στα σκουπίδια πρέπει να έχει προηγηθεί η αφύπνισή του περιβαλλοντικώς, να ξέρει ότι θέλει να προστατέψει το περιβάλλον με κάθε τρόπο.
ΣΥΜΒΟΥΛΈΣ Πιστεύουμε πως το φαγητό είναι κουλτούρα και ενώνει τους ανθρώπους. Σεβόμαστε ό,τι μας προσφέρει η ελληνική γη και θαυμάζουμε τους ανθρώπους εκείνους που δουλεύουν σκληρά, με μεγάλο πάθος και αγάπη, έτσι ώστε να μπορούμε να έχουμε φαγητό στο τραπέζι. Σε καμία περίπτωση δεν δίνουμε ό,τι φαγητό μας περισσεύει στα κατοικίδιά μας, μπορεί να τα βλάψει. Αν ζούμε στην επαρχία, μπορούμε να πληροφορηθούμε πού υπάρχουν φάρμες και τι είδους φαγητό δέχονται. Τέλος, είναι πολύ σημαντικό να χρησιμοποιούμε την τεχνολογία και έξυπνες εφαρμογές για να αξιοποιούμε σωστά την τροφή μας. Υπάρχουν πολλές εφαρμογές για foodpairing και για αξιοποίηση της τροφής και δεν χρειάζεται να είναι κανείς masterchef για να τις γνωρίζει.
TheBuzz
Εργο του Σαλβατόρ Νταλί από το σουρεαλιστικό βιβλίο μαγειρικής «Les Diners de Gala», εκδόσεις Taschen.
TalkoftheTown
Η Sustainable Food Movement in Greece είναι μια ομάδα κοινωνικών επιχειρηματιών που αποσκοπεί στη μείωση απορριμμάτων τροφών και στην προώθηση της αειφορίας στη γαστρονομία. «Χρήση φαγητού - καμία απώλεια - καμία σπατάλη» είναι το κεντρικό τους μότο και σκοπό έχουν να ευαισθητοποιήσουν το κοινό σχετικά με το πρόβλημα αυτού του είδους απορριμμάτων. Όπως μας ενημέρωσε η κ. Μπουγάνη: «Ακολουθούμε το μοτίβο της κυκλικής οικονομίας αλλά και των αρχών της αειφορίας που βασίζεται στα 5 Rs, reduce, reuse, recycle, restore και replenish, δηλαδή μείωση, επαναχρησιμοποίηση, ανακύκλωση, αποκατάσταση και ανασύσταση. Όμως το πρώτο βήμα για όλα αυτά είναι η αφύπνιση της συνείδησης».
10
ΤΡΌΠΟΙ ΓΙΑ ΝΑ ΜΕΙΏΣΟΥΜΕ ΤΟ ΦΑΓΗΤΌ ΠΟΥ ΠΕΤΆΜΕ ΣΤΑ ΣΚΟΥΠΊΔΙΑ
2-8 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2017
*Η Sustainable Food Movement in Greece θα βρίσκεται στην 1η Έκθεση Κ.Αλ.Ο στην Τεχνόπολη του Δήμου Αθηναίων (Πειραιώς 100, Γκάζι) από 1/11 έως και 3/11, 11:00-23:00. Στις 3/11, στις 17:00, στον χώρο Pop Up Hub, εντός της έκθεσης, θα διεξαχθεί ομιλία της κ. Μπουγάνη με τίτλο «Αειφόρος γαστρονομία και μείωση του food waste στις ελληνικές Κοιν.Σ.Επ. εστίασης».
2.11.17 – lifo
11
α π ό τ ο ν ν ι κ όλ α σεβαστάκ η
ΔεύτερεςΣκέψεις 12 lifo – 2.11.17
Η ΔΙΆΠΛΑΣΙΣ ΤΩΝ ΠΑΊΔΩΝ
Για την υποκρισία του μικρο-ηγεμόνα.
Στοιχεία μιας έντονα φοβικής κουλτούρας με αφορμή κάποιες παλιότερες εικόνες της φωτογράφου Sally Mann και την τωρινή «υπόθεση Κέβιν Σπέισι».
Ο Νίτσε, στο Ανθρώπινο, πολύ ανθρώπινο, έλεγε πως όταν υποδύεσαι συνέχεια έναν ρόλο, στο τέλος γίνεσαι αυτός ο ρόλος. Κάποιος που υποκρίνεται κάνοντας φιλανθρωπίες και διάφορα «καλά», μεταβάλλεται σε φιλάνθρωπο. Με άλλα λόγια, μια ορισμένη υποκρισία είναι η αφετηρία της κατοπινής αλήθειας. Σήμερα, βέβαια, ζούμε κάτι άλλο. Ζούμε στον αστερισμό ενός «μα, όχι, εγώ δεν εννοούσα αυτό». Κάποιοι εμφανίζονται στο προσκήνιο παίζοντας έναν ρόλο και στη συνέχεια αρνούνται να αναλάβουν κάποια σοβαρή ευθύνη γι’ αυτόν. Όταν προσκρούσουν στις δυσκολίες και στα εμπόδια, προσποιούνται στην ουσία τους ανίδεους για τη βαρύτητα όσων υποσχέθηκαν. Σαν να μην το εννοούσαν ποτέ στ’ αληθινά, σαν να μην έχουν αίσθηση της ρητορικής τους. Καταλήγουν συχνά ότι όλα είναι επινοήσεις των αντιπάλων τους, αν όχι σκοτεινές σκευωρίες. Σκέφτομαι, για παράδειγμα, αυτόν τον Πουτζδεμόν και τους άλλους του καταλανικού αυτονομισμού που πήγαν να ξεκινήσουν ανένδοτο κατά της Μαδρίτης και για να αποφύγουν τη σύλληψη βρέθηκαν στις Βρυξέλλες. Δεν είναι θέμα δειλίας αυτό. Είναι η γενική τάση ανθρώπων που τρέφονται από ένα ρεύμα και τους οπαδούς του. Γίνονται προσωπικότητες στον αφρό κινημάτων, διαθέσεων και παθών της κοινής γνώμης. Καλούν συχνά σε αντίσταση, αλλά την ίδια στιγμή έχουν κατά νου το «δεν το εννοούσα έτσι». Πάντοτε, βεβαίως, εννοούν κάτι διαφορετικό και εμείς έχουμε παρεξηγήσει τις προθέσεις τους. Η χώρα τους είναι αυτή όπου η φαντασίωση δεν έχει να δώσει λογαριασμό σε κανέναν. Σκέφτομαι πόσο αυτή η στάση έχει γίνει τετριμμένη και πέρα από τους ρόλους και τα τοπία της πολιτικής. Είναι το παιχνίδι ανάμεσα στην ευθύνη και στην ανευθυνότητα, ανάμεσα στις φλογερές ρητορικές και στις κρύες συμπεριφορές, στο πώς κάποιος δίνει μια υπόσχεση κι αμέσως μετά αθετεί την υπόσχεση, μα δεν το παραδέχεται πως αθετεί: επιμένει, αντίθετα, ότι τηρεί τα συμφωνηθέντα, αλλά με έναν τρόπο που θα τον καταλάβει τελικά η Ιστορία. Πέφτουμε, νομίζω, έξω αν μιλήσουμε εδώ για κλασική υποκρισία και double speak. Έχουμε να κάνουμε περισσότερο με ελαφρότητα και μια βαθύτερη έλλειψη συναίσθησης της κατάστασης. Οι λέξεις, έτσι κι αλλιώς, είναι σοβαρό πράγμα, ειδικά όταν σχηματίζουν πεποιθήσεις, συνθήματα και προσκλήσεις για δράση. Η δωρεάν χρήση των λέξεων που γυρεύουν να ξεσηκώσουν τα πλήθη έχει τεράστιο κόστος. Δίνει εν τέλει την εντύπωση πως κανένας δεν εννοεί όσα λέει, πως ο κόσμος είναι ένα freak show όπου διάφοροι παλιάτσοι διαπραγματεύονται την επιβίωσή τους. Ξέρουμε καλά πως το στοιχείο της εξαπάτησης, της προσποίησης και της διπροσωπίας ήταν πάντα παρόν στην πολιτική, όπως ακριβώς στις καθημερινές ανθρώπινες σχέσεις που ενσωματώνουν αναρίθμητα τεχνάσματα, υπεκφυγές και «μπλόφες». Όμως πού τελειώνει το θεμιτό παιχνίδι ρόλων και πού αρχίζει ο καθαρός κυνισμός; Τώρα νομίζω πως βρισκόμαστε σε αυτό τον κυνισμό, στο σημείο όπου κάποιος αδιαφορεί γι’ αυτά που υπόσχεται και για όσα υποτίθεται ότι εκπροσωπεί. Να έχεις πάρει το ρίσκο μιας σύγκρουσης και την κρίσιμη ώρα να φεύγεις από το πεδίο όπου παίχτηκε το δράμα της σύγκρουσης. Αυτό μου φέρνει στον νου κάτι που έλεγε ο Άγγελος Ελεφάντης, άνθρωπος που ήξερε καλά τους κώδικες της πολιτικής. Έλεγε ότι επανάσταση σημαίνει μια κατάσταση όπου κάποιος (ο επαναστάτης) είναι διατεθειμένος να σκοτώσει και συγχρόνως είναι και ανοιχτός στο ενδεχόμενο να σκοτωθεί. Ήθελε να πει ότι χωρίς την αποδοχή του βίαιου θανάτου επανάσταση δεν υπάρχει. Με αυτή την έννοια, τα καρναβάλια των εξεγέρσεων και των ανατρεπτικών περφόρμανς δεν έχουν τίποτα το επαναστατικό. Προφανώς και δεν ζητάει κανένας από τους διάφορους μεταμοντέρνους αντιστασιακούς να είναι επαναστάτες με την παραδοσιακή, θυσιαστική απόχρωση του όρου. Θα ήμασταν όμως σε καλύτερη μοίρα αν αυτοί μιλούσαν λιγότερο, σκέφτονταν περισσότερο και νοιάζονταν περισσότερο τον κόσμο τον οποίον κινητοποιούν. Για έναν νάρκισσο ηγέτη δεν υπάρχει μεγαλύτερη τιμωρία από το να τον δεις ως πεζό οπορτουνιστή που δεν θα καταφέρει ποτέ να γίνει ένας Τζουζέπε Μαντσίνι. Διότι οι ευρωπαϊκοί μικρο-εθνικισμοί της εποχής του 2000 δεν μπορεί να γίνουν ποτέ όπως τα μεγάλα εθνικά κινήματα αφύπνισης του 19ου αιώνα. Τότε οι εθνικισμοί ακολουθούσαν τα μεγάλα κύματα των δημοκρατικών επαναστάσεων. Σήμερα μοιάζουν με επιστροφή στις φεουδαρχικές κατατμήσεις με διάφορους μικρο-ηγεμόνες και τα φαιδρά τους επιτελεία. Το παιχνίδι με την ιδέα της διωκόμενης ταυτότητας, του έθνους-θύματος, είναι συχνά η τελευταία λέξη του τυχοδιωκτισμού.
Αύριο εγκαινιάζεται στην γκαλερί Gagosian η πρώτη έκθεση έργων της σπουδαίας φωτογράφου Sally Mann στην Ελλάδα. Η έκθεση εστιάζει αποκλειστικά στις στοιχειωμένες από απουσία αλλά και αιώνιο φως φωτογραφίες της από το στούντιο του φίλου, μέντορα, γείτονα και συντοπίτη της (στα υποβλητικά εξοχικά τοπία της νοτιοανατολικής Βιρτζίνια), και βεβαίως διάσημου εικαστικού Cy Twombly, που πέθανε πριν από έξι χρόνια. Υπέροχες φωτογραφίες, αλλά δεν ανήκουν σ’ αυτές που την έκαναν διάσημη ή μάλλον «περιβόητη» πριν από 25 χρόνια, όταν κυκλοφόρησε το λεύκωμά της με τίτλο Immediate Family (Άμεση Οικογένεια), το οποίο περιλάμβανε και κάποιες εικόνες –λουσμένες στο φως, τη σκιά και την αχλή και τραβηγμένες με αυτή την αρχαία κάμερα σαν ακορντεόν που χρησιμοποιεί, με τον μανδύα για να κρύβεται από πίσω, ο φωτογράφος– που ανασήκωσαν φρύδια και προκάλεσαν σάλο και έντονες αντιδράσεις, επειδή παρουσίαζαν στο εκτός χρόνου, αρχέγονο σχεδόν σκηνικό της φάρμας της τα τρία προέφηβα παιδιά της (δύο κορίτσια κι ένα αγόρι) σε ενήλικες, γυμνές ενίοτε, παιγνιώδεις και «υπαινικτικές» πόζες. Η ίδια δεν είχε αντιδράσει έντονα τότε στην υστερική κατακραυγή, πολλά χρόνια αργότερα όμως, στο λεύκωμα απομνημονευμάτων και εικόνων με τίτλο Hold still: A memoir with photographs που κυκλοφόρησε πρόπερσι, επιχείρησε να απολογηθεί τρόπον τινά, τονίζοντας τον «επαγγελματισμό» των παιδιών στο πλαίσιο μιας καλλιτεχνικής οικογένειας και σημειώνοντας ότι «κάθε αντίληψη είναι μια επιλογή – οι φωτογραφίες αποτελούν μια οικονομία της αλήθειας, πρόκειται πάντα για στιγμές που λίγο-πολύ έχουν απατηλά απαχθεί από το συνεχές του χρόνου». Προς χάριν όμως μιας συνολικότερης οπτικής περιλαμβάνει στο βιβλίο της και την ιστορία της μικρής της κόρης που άρχισε να κάνει μπάνιο με τα ρούχα όταν είδε το σώμα της σε μία από τις φωτογραφίες της μάνας της περιτυλιγμένο με μαύρες μπάρες λογοκρισίας σε κάποια εφημερίδα. Η στάμπα των «ύποπτων», «παιδοφιλικών», «αιμομικτικών» εικόνων είχε μείνει, παρά το εύρος του έργου της και παρά τον προφανή στόχο να εκφράσουν οι εικόνες την πολυσύνθετη και μη αποκομμένη από τον ενήλικο κόσμο υφή της παιδικότητας. Η έκδοση εκείνης της «αμφιλεγόμενης» σειράς φωτογραφιών είχε συμπέσει με την αυγή των αποκαλούμενων πολιτιστικών πολέμων και της κουλτούρας του δικαιωματισμού στην Αμερική (και στη Δύση γενικότερα), αλλά και με τα πρώτα έντονα κρούσματα επιδημικού πανικού με την παιδοφιλία που είχε ξεφύγει οριστικά από την περιθωριακή, μυστική υπόστασή της για να στοιχειώσει τους γονείς του πλανήτη. Δύο και πλέον δεκαετίες αργότερα, η κατάσταση μοιάζει ακόμα πιο ακραία, φοβική και εκτός ελέγχου όσον αφορά το τσουβάλιασμα και την εργαλειοποίηση «μη ορθών» συμπεριφορών, έτσι ώστε συχνά χάνεται η ψυχραιμία και η λογική και γινόμαστε μάρτυρες ενός νεοσυντηρητικού πισωγυρίσματος που ισοπεδώνει τα πάντα. Πρόσφατο παράδειγμα η σύνδεση ομοφυλοφιλίας και παιδεραστίας με αφορμή την περίπτωση του εξαναγκαστικού outing του Κέβιν Σπέισι λόγω καταγγελίας για σεξουαλική παρενόχληση που συνέβη πριν από δεκαετίες. Φταίει και ο ίδιος με τον τρόπο που το χειρίστηκε, αλλά τι δηλαδή; Ένας άξιος και επιφανής ηθοποιός θα μείνει για πάντα σταμπαρισμένος ως πέφτουλας/παιδόφιλος, τώρα που (δικαίως) άνοιξαν οι ασκοί του Αιόλου μετά την υπόθεση Γουάινσταϊν. Μου φάνηκε δηλαδή τουλάχιστον σαχλή η αντανακλαστική απόφαση του Netflix να τον τελειώσει (και τη σειρά μαζί προφανώς) από το «House of Cards», ασχέτως του αν αυτό είχε προ πολλού καταντήσει μια μαλακία και μισή. «Είναι η σύγχρονη κουλτούρα, ηλίθιε» θα μπορούσαμε να πούμε, η οποία κινείται μεταξύ υπερπροστασίας, ανασφάλειας και μανίας καταδιώξεως. Ούτε τώρα έχει πλημμυρίσει ο πλανήτης από αρπακτικά και παιδόφιλους, ούτε πριν από σαράντα χρόνια, όταν ο Σαρτρ, η Ντε Μποβουάρ, ο Φουκό, ο Ντεριντά, σύσσωμη τέλος πάντων η γαλλική ιντελιτζένσια του Μάη του ’68 είχε διαδηλώσει και συγκεντρώσει υπογραφές υπέρ της αθώωσης καταδικασμένων παιδόφιλων – ήταν ένας αθώος κόσμος, με τους σεξουαλικούς εγκληματίες προστατευμένους στη γραφικότητα και στα υπόγειά τους. Το 2001 είχε επανέλθει στην επικαιρότητα αυτή η «αιρετική» κίνηση της αφρόκρεμας της γαλλικής διανόησης, όταν ήρθε στη δημοσιότητα ένα κείμενο του 1975 γραμμένο από τον Ντανιέλ Κον-Μπεντίτ, στο οποίο ο «Κόκκινος Ντάνι» έκανε λόγο για περίεργες επαφές που είχε με τα παιδιά ενός εναλλακτικού νηπιαγωγείου στη Φρανκφούρτη, όπου είχε βρει καταφύγιο όταν εκδιώχθηκε από τη Γαλλία. Χαμός είχε γίνει με τη δημοσίευση του κειμένου, εξαναγκάζοντας τον τότε διευθυντή της εφημερίδας «Libération», Serge July, να γράψει σχετικά, ζητώντας απεγνωσμένα ψυχραιμία: «Η παιδοφιλία δεν εφευρέθηκε από τον Μάη του ’68. Η πολιτιστική επανάσταση που τον ακολούθησε υπήρξε εν πολλοίς ένας κοινωνικός θρίαμβος. Η θεωρητική ενασχόλησή του όμως με τη σεξουαλικότητα των παιδιών, στο πλαίσιο της αμφισβήτησης της κρατούσας ηθικής τάξης, ενίσχυσε τη νομιμοποίηση πρακτικών που αποδείχτηκαν εγκληματικές σε πολλές περιπτώσεις».
α π ό τ ον δ ημήτ ρ η π ολιτά κη
ShortCut
TalkoftheTown
ΜΑ ΕΓΏ ΕΝΝΟΟΎΣΑ ΆΛΛΟ
Η δωρεάν χρήση των λέξεων που γυρεύουν να ξεσηκώσουν τα πλήθη έχει τεράστιο κόστος. Δίνει εν τέλει την εντύπωση πως κανένας δεν εννοεί όσα λέει, πως ο κόσμος είναι ένα freak show όπου διάφοροι παλιάτσοι διαπραγματεύονται την επιβίωσή τους.
2.11.17 – lifo
13
TalkoftheTown
H ΕΒΔΟΜΆΔΑ ΠΟΥ ΌΛΗ Η ΕΛΛΆΔΑ ΣΤΉΘΗΚΕ ΣΕ ΜΙΑ ΑΤΈΛΕΙΩΤΗ ΟΥΡΆ Τι πρέπει να γνωρίζουμε για το ηλεκτρονικό εισιτήριο του ΟΑΣΑ.
14 lifo – 2.11.17
ΦΩΤΟ: ΠΑΡΙΣ ΤΑΒΙΤΙΑΝ
UrbanLife
απ ό το ν γι άν ν η π α νταζ ό π ουλο
H ATH.ENA Card μπορεί να φορτιστεί ταυτόχρονα με προϊόντα χρονικής διάρκειας, κυρίως μεγάλης διάρκειας (π.χ. 30, 90, 180 ή 365 ημερών) ή μικρής (π.χ. εισιτήριο αεροδρομίου κ.ά.), και με χρήματα, ώστε να λειτουργεί και ως ηλεκτρονικό πορτοφόλι.
Η εφαρμογή του νέου ηλεκτρονικού εισιτηρίου συνοδεύτηκε από γκρίνιες, ατελείωτες ουρές στα κεντρικά εκδοτήρια των σταθμών, αγανάκτηση, σύγχυση, στάσεις εργασίας, απεργίες και ταλαιπωρία χωρίς τέλος για το επιβατικό κοινό, το οποίο έσπευσε να προμηθευτεί τις νέες μηνιαίες ηλεκτρονικές κάρτες. Από την 1η Νοεμβρίου τα χάρτινα εισιτήρια και οι έως τώρα υφιστάμενες μηνιαίες, τριμηνιαίες, εξαμηνιαίες και ετήσιες κάρτες του ΟΑΣΑ καθώς και τα μειωμένα αλλά και τα ελευθέρας γίνονται παρελθόν κι αλλάζουν μορφή. H νέα πραγματικότητα στα ηλεκτρονικά εισιτήρια περιλαμβάνει το ΑTH.ENA TICKET, το πολλαπλό εισιτήριο, καθώς και την ΑΤΗ.ΕΝΑ Card, την έξυπνη κάρτα. Συγκεκριμένα, το πολλαπλό εισιτήριο διατίθεται με τις εξής μορφές: ημερήσιο (4,50 ευρώ), πακέτο πέντε εισιτηρίων 1,40 ευρώ συνολικής αξίας 7 ευρώ, πενθήμερο με αξία 9 ευρώ και 3 ημερών (τουριστικό) αξίας 22 ευρώ. Απαραίτητη προϋπόθεση για την έκδοση πολλαπλού εισιτηρίου είναι η κατ’ ελάχιστον αγορά εισιτηρίου 5 ή 10+1 διαδρομών, αν και σε ανακοίνωση που εξέδωσε το υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών από τις 6 Νοεμβρίου θα ξεκινήσει η έκδοση μεμονωμένων ηλεκτρονικών εισιτηρίων του 1,40 στα αυτόματα μηχανήματα έκδοσης εισιτηρίων, ενώ έως τις 15 Νοεμβρίου θα ισχύουν οι κάρτες Οκτωβρίου. Από την άλλη, η ΑΤΗ.ΕΝΑ Card είναι μια επαναφορτιζόμενη πλαστική κάρτα στο μέγεθος πιστωτικής, την οποία μπορείτε να φορτίζετε με διαφορετικά προϊόντα κομίστρου, ανάλογα με τις ανάγκες σας και με τα χρήματα που διαθέτετε. Κυκλοφορεί σε δύο τύπους, την προσωποποιημένη και την απρόσωπη. Για την έκδοση της προσωποποιημένης κάρτας ο επιβάτης χρειάζεται να προετοιμάσει φάκελο μεγέθους Α4 με τα ακόλουθα στοιχεία: φωτοτυπία της υπάρχουσας μηνιαίας κάρτας με μηνιαίο κουπόνι (έτους 2017), φωτοτυπία εγγράφου που πιστοποιεί τον αριθμό ΑΜΚΑ, πρόσφατη φωτογραφία τύπου διαβατηρίου ή ταυτότητας και εκτύπωση του Εντύπου Προσωποποίησης με QR Code από το www.athenacard.gr. Στη συνέχεια, επί του φακέλου πρέπει να αναγραφούν τα ακόλουθα: όνομα, επώνυμο και διεύθυνση όπου θα αποσταλεί η προσωποποιημένη κάρτα (οδός, αριθμός, περιοχή, Τ.Κ.). Ο φάκελος παραδίδεται ανοιχτός σε οποιονδήποτε σταθμό των γραμμών 1, 2, 3 του μετρό, χωρίς αναμονή για την έκδοση της κάρτας, και γίνεται αποστολή του στη διεύθυνση επιλογής των επιβατών. Προκειμένου να δούμε από κοντά την κατάσταση που επικρατεί επισκεφθήκαμε τον σταθμό μετρό του Συντάγματος. Άνθρωποι της ΣΤΑΣΥ εξηγούσαν, το γραφείο επικοινωνίας του κοινού αλλά και ο σταθμάρχης απαντούσαν συνεχώς σε απορίες και πολίτες σχημάτιζαν ουρές, με την αναμονή να αγγίζει ακόμη και τις 4 ώρες. Ήδη, όπως μας ενημέρωσαν οι υπεύθυνοι, έχουν εκδοθεί πάνω από 140.000 προσωποποιημένες ηλεκτρο-
νικές κάρτες απεριορίστων διαδρομών από τα εκδοτήρια και περισσότερες από 40.000 έχουν αποσταλεί ταχυδρομικώς. Συζητώντας με το επιβατικό κοινό, είναι εντυπωσιακό το πόσο διαφορετικά υποδέχονται οι νέοι και οι ηλικιωμένοι τις νέες μορφές των εισιτηρίων. Οι νέοι αντιμετωπίζουν θετικά την έκδοση των ηλεκτρονικών καρτών και αντέχουν την αναμονή, εν αντιθέσει με τους μεγαλύτερους σε ηλικία, οι οποίοι δυσανασχετούσαν για τις ατελείωτες ουρές και την έλλειψη οργάνωσης. Γιώργος Παπαϊωάννου, 21 ετών, φοιτητής: «Θεωρώ ότι η νέα μορφή εισιτηρίων είναι προς τη σωστή κατεύθυνση. Πρώτον, θα περιοριστούν οι τσαμπατζήδες που επιλέγουν να μην πληρώνουν εισιτήρια στα μέσα μεταφοράς. Τώρα οι 10 στους 10 θα είναι αναγκασμένοι να πληρώνουν. Άρα, όσα συνέβαιναν στον ΟΑΣΑ από τη μη πληρωμή των κομίστρων, τα διαλυμένα και παροπλισμένα λεωφορεία, η κακή συντήρηση, η έλλειψη ανταλλακτικών και η συνεχής επιβάρυνση όλων εκείνων που είναι τυπικοί, θα σταματήσουν και θα υπάρξει μια σχετική βελτίωση. Τέλος, επειδή γνωρίζω καλά το συγκεκριμένο θέμα, καλό θα είναι όλοι να γνωρίζουν πως τα διαφυγόντα κέρδη από τις υπεξαιρέσεις πώλησης εισιτηρίων αγγίζουν πολλά εκατομμύρια ευρώ». Ιλιάννα Παπαδοπούλου, 19 ετών, φοιτήτρια: «Όσα στο Λονδίνο είναι αυτονόητα, στην Ελλάδα χρειαζόμαστε πολλά χρόνια για να τα εμπεδώσουμε. Μπορεί να χάσω μια μέρα από την καθημερινότητά μου, αλλά πιστεύω ότι αυτή η αναμονή αξίζει τον κόπο. Πρέπει, επιτέλους, όλοι να πληρώνουν για τη χρήση των μέσων μεταφοράς, προκειμένου οι αστικές συγκοινωνίες να μη βρεθούν σε πλήρη αποσύνθεση». Αγγελική Παναγιωτοπούλου, 60 ετών, συνταξιούχος: «Δεν υπάρχει καμία οργάνωση. Σήμερα περιμένω τέσσερις ώρες στην ουρά. Για ποιον λόγο; Συνεχώς μας λένε “χρησιμοποιήστε το Διαδίκτυο είτε για τις συναλλαγές είτε για τις φορολογικές δραστηριότητες”. Γιατί, λοιπόν, δεν μπορούμε να υποβάλουμε τον φάκελο Α4 ηλεκτρονικά, ώστε να γλιτώνουμε τόση ταλαιπωρία; Ένα παράσημο αποτυχίας μπορεί να δοθεί εύκολα στο υπουργείο Μεταφορών». Δημήτρης Αγγελής, 71 ετών, συνταξιούχος: «Είναι απαράδεκτη όλη αυτή η ταλαιπωρία. Θα μπορούσαν τουλάχιστον να έχουν μηχανήματα με αριθμούς προτεραιότητας, όπως στις τράπεζες, ώστε καθένας να μπορεί να κανονίσει και τις υπόλοιπες εργασίες της ημέρας, χωρίς να περιμένει ώρες ατελείωτες στην ουρά για μια κάρτα. Είναι ντροπή εν έτει 2017 ηλικιωμένοι άνθρωποι να περιμένουμε όρθιοι στις ουρές των κεντρικών σταθμών, γιατί η έκδοση δεν γίνεται παντού, μόνο σε συγκεκριμένα εκδοτήρια. Ο εκσυγχρονισμός χρειάζεται οργάνωση, όχι μόνο ιδέες».
Οι νέοι αντιμετωπίζουν θετικά την έκδοση των ηλεκτρονικών καρτών και αντέχουν την αναμονή, εν αντιθέσει με τους μεγαλύτερους σε ηλικία, οι οποίοι δυσανασχετούσαν για τις ατελείωτες ουρές και την έλλειψη οργάνωσης.
2.11.17 – lifo
15
κε ιμε ν ο : μ ατ ουλ α κου στ εν η, φωτ ο γ ραφι ες: χ ρηστ ος σαρ ρ η ς
45΄ με τον Κονσταντίν Μπογκομόλοφ Ο αντισυμβατικός Ρώσος σκηνοθέτης βρίσκεται στην Αθήνα για να ανεβάσει τους «Δαιμονισμένους» του Ντοστογιέφσκι με ελληνικό καστ. Τον συναντήσαμε σε ένα διάλειμμα από τις πρόβες στη Στέγη του Ιδρύματος Ωνάση. Στο μαύρο του t-shirt δύο μόνο λευκές λέξεις γράφουν «To find». Το ύφος του μαρτυρά ότι διερωτάται συνεχώς διάφορα και το βλέμμα του εξετάζει την παραμικρή λεπτομέρεια. Στη φωνή του δεν αφήνει να διαφανεί ίχνος συναισθήματος. Το θέατρο που κάνει αποδεικνύει πως δεν σταματά αν δεν δώσει νόημα και στην τελευταία λέξη του κειμένου. Και οι παραστάσεις του φτιάχνονται για να δείξει σε όλους πόσους θησαυρούς κρύβουν τα μεγάλα κείμενα πίσω από την πρώτη ανάγνωση. Υπάρχει κάτι για το οποίο είναι τελικά βέβαιος ο Κονσταντίν Μπογκομόλοφ; Στο enfant terrible της Ρωσίας δεν αρέσουν οι βεβαιότητες. Ο 42χρονος σκηνοθέτης που δοκιμάζει με ρεαλισμό, ακρότητες και ανελέητη σάτιρα τις αντοχές του κοινού σε όλο τον κόσμο είναι ένας συνομιλητής που του αρέσει να σε εκπλήσσει, διαλύοντας ό,τι νομίζεις ότι γνωρίζεις για εκείνον.
2.11.17 – lifo
17
45΄ με τον Κονσταντίν Μπογκομόλοφ
TalkoftheTown
Τα κλασικά βιβλία, δυστυχώς, είναι πάντα μια αχνή ανάμνησή μας. Είναι κρίμα η μόρφωση ενός ανθρώπου να σταματά στην ηλικία που στην ουσία δεν του αφήνει τίποτα. Είναι ωραίο να διαβάσεις τον «Ηλίθιο» στα 25, αλλά είναι ακόμα καλύτερο να επιστρέψεις σε αυτόν στην ωριμότητά σου.
18 lifo – 2.11.17
Έναν χρόνο μετά την αποθέωση των Αδελφών Καραμάζοφ από το αθηναϊκό κοινό και λίγους μήνες μετά το Έγκλημα και Τιμωρία που ανέβασε στην Ιταλία, επιστρέφει στη Στέγη του Ιδρύματος Ωνάση και γίνεται ο πρώτος διεθνής σκηνοθέτης που δουλεύει με Έλληνες ηθοποιούς για να μεταφέρει στη σκηνή 1.000 απαιτητικές σελίδες ενός σπουδαίου μυθιστορήματος. Το βλάσφημο παιδί του ρωσικού θεάτρου τερματίζει τη σχέση του με τον Φιόντορ Ντοστογιέφσκι και ζωντανεύει μέσα σε ένα σκληρό, μεταλλικό σκηνικό τους δικούς του Δαιμονισμένους. Ο μηδενιστής Πιοτρ Βερχοβένσκι, ο δαιμονικός Νικολάι Σταβρόγκιν και οι υπόλοιποι αντιήρωες του Ρώσου συγγραφέα τριγυρίζουν από τα μέσα Σεπτεμβρίου στην Αθήνα και αναζητούν στην ελληνική νοοτροπία κώδικες για να λύσουν ρωσικά μυστήρια και να ζωντανέψουν μια αιώνια ιστορία με φόντο την Ελλάδα του σήμερα. «Δεν κάνω κάποια σαφή προσπάθεια να φέρω τους Δαιμονισμένους στη σημερινή ελληνική πραγματικότητα ούτε στη ρωσική ή σε καμία άλλη. Δεν θέλω να εντάξω στην παράσταση στοιχεία που να οδηγούν τον θεατή σε συγκεκριμένη χώρα. Θέλω να μιλήσω για την εξέλιξη του ευρωπαϊκού πολιτισμού όχι τόσο ως προς τον τρόπο που έχει δομηθεί η κοινωνία αλλά ως προς τον τρόπο που αναπτύχθηκε η φιλοσοφία και η σχέση μας με τη θρησκεία» λέει. «Ποτέ δεν με ενδιέφερε αν κάποιος είναι Έλληνας, Ρώσος, Γερμανός. Προφανώς υπάρχουν ηθοποιοί διαφορετικών σχολών, όπως υπάρχουν και στιγμές στην παράσταση που η μητρική γλώσσα κάποιου αποδεικνύεται εργαλείο. Αλλά μέχρι εκεί. Τίποτε άλλο δεν αλλάζει τον τρόπο που δουλεύω με κάποιον. Ίδια προβλήματα, ίδια πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα, ίδια διαδικασία. Όποιον και να έχω απέναντί μου, ο στόχος είναι πάντα ο ίδιος: προσπαθώ να αλλάξω τους ηθοποιούς. Να αλλάξω το μέσα τους». —Επιλέξατε για άλλη μια φορά ένα βιβλίο γεμάτο πολιτικές αναφορές. Αυτό είναι το επακόλουθο. Οι Δαιμονισμένοι μιλούν μεν για πολιτική, αλλά αυτή είναι απλώς η κουρτίνα. Αν την τραβήξεις, υπάρχουν από πίσω θησαυροί για τον πολιτισμό μας. Ο Ντοστογιέφσκι δεν είναι ένας πολιτικός συγγραφέας. Κακώς τον συμπεριλαμβάνουμε σε αυτούς, γιατί στην πραγματικότητα ποτέ δεν μιλά γι’ αυτήν. Μιλάει για δολοφόνους, για συνωμοσίες και πλεκτάνες, για επαναστατικά κινήματα, και νομίζουμε ότι όλα αυτά αφορούν μόνο την πολιτική και όχι την ανθρώπινη φύση. Για μένα οι χαρακτήρες που χτίζει μιλούν μόνο για ένα πράγμα, τον θάνατο. Είναι ερωτευμένοι με τον θάνατο, είναι ο θεός τους, ο σκοπός τους, ο εραστής τους. Ο θάνατος είναι η θεμελιώδης αρχή και το πλαίσιο του χριστιανικού πολιτισμού μας. Είναι αυτό που περιμένουμε, που φοβόμαστε, που σκεφτόμαστε, που φθονούμε, που διαχειριζόμαστε, που θεωρούμε βέβαιο, αυτό που, όσο ζούμε, ελπίζουμε ότι θα αποφύγουμε. Η πολιτική, λοιπόν, μέσα σε αυτό το θανατερό τοπίο είναι το αλατοπίπερο, δίνει τη γεύση. —Αυτήν τη μικρή ομάδα επαναστατών του βιβλίου θα την παρομοιάζατε με τους σημερινούς τρομοκράτες; Όχι μόνο με τους σημερινούς αλλά και με τους χθεσινούς και με τους αιώνιους. Είναι άνθρωποι που τους ενώνουν ο θάνατος, το αίμα και ο στόχος ενός θύματος. Αν ρωτήσετε οποιονδήποτε στον πλανήτη «πώς αποκαλείς μια μικρή ομάδα ανθρώπων που θέλει να σκορπίσει θύματα και αίμα στην ευρωπαϊκή κοινωνία;», θα σας απαντήσει «τρομοκράτες». —Εσείς τι θα απαντούσατε; Θα σας δώσω την απάντηση με την παράσταση και θα είναι πολιτική, αλλά καθόλου κοντά στις κοινές ερμηνείες. Μην περιμένετε από μένα σχόλιο για κομμουνιστές, πολιτικά κόμματα ή την ελληνική κρίση. Δεν με αφορά τόσο το τοπίο των τελευταίων 3-4 ετών. Ασφαλώς και γνωρίζω ότι υπάρχει κρίση, αλλά τη θεωρώ ένα μικρό επεισόδιο. Δεν με ενδιέφερε να κάνω μια παράσταση για να σχολιάσω το σήμερα. Αντιθέτως, με γοητεύουν ζητήματα ελληνικής κουλτούρας και νοοτροπίας και αυτά έχω εντάξει στην παράσταση. —Ποιος θεωρείτε ότι είναι σήμερα ο Βερχοβένσκι ή ο σατανικός Σταβρόγκιν; Δεν ξέρω. Ή, για να είμαι πιο ειλικρινής, δεν θέλω να
δώσω γίνεται μέσα από τη φωνή, την ερμηνεία, την ψυχή του. Αυτά μόνο με καθοδηγούν. Αυτό που δεν αλλάζω είναι το κείμενο. Μπορεί να έχω κόψει πολλές σκηνές ή να έχω ανακατέψει τη σειρά στην εξέλιξη της υπόθεσης, αλλά έχω πάντα ανάγκη την επιθετικότητά του. Θέλω τη σύνδεση με τα λόγια του Ντοστογιέφσκι. —Γιατί συνήθως καταφεύγετε σε κλασικά αριστουργήματα; Δεν μου αρέσουν οι σύγχρονοι συγγραφείς, γιατί δεν έχουν δικό τους σύμπαν. Βρίσκω τα κλασικά μυθιστορήματα πιο πνευματώδη, πιο ενδιαφέροντα και με περισσότερο χώρο για να δημιουργήσω κι εγώ κάτι μέσα τους. Ο Ντοστογιέφσκι, για παράδειγμα, έχει πάντοτε μια εξαιρετική αστυνομική διάσταση, μελόδραμα, φαντασία και συγχρόνως μεγάλες δόσεις φιλοσοφίας, πολλά περιθώρια για ερμηνεία και πολλαπλά στρώματα δεύτερης ανάγνωσης. Βεβαίως, τα κλασικά έργα δημιουργούν μεγάλη δυσκολία στη συνεργασία μου με τους ηθοποιούς, καθώς πρέπει να τους πείσω ότι δεν χρειάζεται υπερβολή για να ανταποκριθούν στην πολυπλοκότητα των ρόλων και των συναισθημάτων, αλλά και στην ιστορική φήμη που κουβαλά ένα έργο. —Με τον Ντοστογιέφσκι πώς προέκυψε αυτή η μεγάλη αδυναμία; Για μένα ο Ντοστογιέφσκι δεν είναι ένας μεγάλος έρωτας. Δεν τον αγαπώ. Απλώς έχει τρομερό ενδιαφέρον να «συνεργάζομαι» μαζί του. Στο θέατρο δεν ξεκινώ να δουλεύω λέγοντας «έχω στα χέρια μου το τέλειο κείμενο». Προτιμώ να λέω «έχω ένα κείμενο ιδανικό για ανέβασμα». Για παράδειγμα, επιστρέφοντας στη Ρωσία, πρόκειται να ανεβάσω το Μαιτρ και Μαργαρίτα, ένα μυθιστόρημα φανταστικού ρεαλισμού του Μπουλγκάκοφ. Είναι ένα βιβλίο που το μισώ και το θεωρώ πολύ κακό. Φρικτή λογοτεχνία. Ωστόσο, έχει έξοχη δομή και προσφέρεται για να το αξιοποιήσεις. —Δηλαδή, τι είναι αυτό που ψάχνετε σε ένα κείμενο; Υλικά με τα οποία θα μπορέσω να κατασκευάσω τον κόσμο μου. Χαρακτήρες, ατμό-
αποκαλύψω λεπτομέρειες της παράστασης. Γενικά, δεν θέλω να ταυτίζω έναν λογοτεχνικό ήρωα με πρόσωπο πολύ συγκεκριμένο και σημερινό, γιατί είναι σαν να καταργώ ένα μεγάλο μέρος της διάστασής του. Για τον ίδιο λόγο, ποτέ δεν με ενδιέφερε η καταγωγή, η ηλικία ή το φύλο κάποιου. Αυτός είναι κι ο λόγος που βάζω γυναίκες να παίζουν ανδρικούς ρόλους. Για μένα το φύλο είναι μόνο ρούχα. Να, στους Δαιμονισμένους, για παράδειγμα, η Έλενα Τοπαλίδου ερμηνεύει τον Σταβρόγκιν. Η σύνδεση ενός ηθοποιού με τον ρόλο που θα του
σφαιρα, ελαττώματα, κόσμους διαφορετικούς. Με την τελειότητα δεν θέλω να αναμετριέμαι. Ποια η ανάγκη να ασχοληθείς με το ιδανικό; —Ποιος συγγραφέας έχει γράψει τέτοια τέλεια και απαγορευτικά για σας βιβλία; Ο Τόμας Μαν. Δεν σου αφήνει κανένα περιθώριο. Ό,τι κι αν κάνεις, δεν θα είναι ποτέ καλύτερο από αυτό που περιγράφει στις σελίδες. Επιχείρησα να κάνω στη Μόσχα μια παράσταση με το Μαγικό Βουνό, αλλά με το που ξεκινήσαμε πρόβες διαπίστωσα πως οι ηθοποιοί δεν μπορούσαν να αρθρώσουν λέξη. Η ομορφιά και η γοητεία
Konstantin Bogomolov «Δαιμονισμένοι» του Φιόντορ Ντοστογιέφσκι 22/11-10/12 Ώρα: 20:00 Στέγη Ιδρύματος Ωνάση Κεντρική Σκηνή www.sgt.gr
του κειμένου τούς κατάπινε. Τελικά, δεν έβαλα ούτε μισή κουβέντα του και τους ζήτησα μόνο να βήχουν επί μιάμιση ώρα. Άλλωστε, το βιβλίο διαδραματίζεται σε σανατόριο. Το δικό μου θεώρημα λέει πως την απόλυτη αρμονία δεν την πειράζεις για κανέναν λόγο. Αλλά όταν πέφτει στα χέρια μου ένα χαρισματικό βιβλίο που νιώθω ότι μπορώ να τρυπώσω στα μικρά του κενά ή στις πιθανές του αδυναμίες, τότε βρίσκω το ιδανικό για μένα πεδίο. —Ο Ντοστογιέφσκι, από την άλλη, είναι ένας από τους συγγραφείς των νιάτων μας. Έχετε απόλυτο δίκιο. Δύσκολα θα ακούσεις έναν 60άρη να μιλά για τον Ντοστογιέφσκι. Αλλά αυτό είναι το εκπαιδευτικό μας έλλειμμα. Στο λύκειο ή στο πανεπιστήμιο διαβάζουμε βιβλία από τα οποία δεν καταλαβαίνουμε τίποτα και δυστυχώς δεν επιστρέφουμε σε αυτά σε στιγμές που θα μπορούσαν πραγματικά να μας φωτίσουν και να κατανοήσουμε τις πιο βαθιές τους αρετές. Τα κλασικά βιβλία, δυστυχώς, είναι πάντα μια αχνή ανάμνησή μας. Είναι κρίμα η μόρφωση ενός ανθρώπου να σταματά στην ηλικία που στην ουσία δεν του αφήνει τίποτα. Είναι ωραίο να διαβάσεις τον Ηλίθιο στα 25, αλλά είναι ακόμα καλύτερο να επιστρέψεις σε αυτόν στην ωριμότητά σου. —Σε τι φάση βρίσκεται το θέατρο στη Ρωσία; Το ρωσικό θέατρο αναπτύχθηκε και αναδιαμορφώθηκε ριζικά τα τελευταία δέκα χρόνια. Εμφανίστηκαν πολλές νέες ομάδες, σκηνοθέτες με αρετές και ρηξικέλευθες απόψεις. Έγινε ένα μοντέρνο ευρωπαϊκό θέατρο που καμία σχέση δεν έχει με τη θεατρική τέχνη περασμένων δεκαετιών. Όμως αυτή η ραγδαία εξέλιξη δημιούργησε και ένα είδος κρίσης, όπως και σε πολλά άλλα πράγματα στη ζωή. Η αισιόδοξη εποχή πέρασε γρήγορα κι αυτό που απέμεινε δεν ξέρουν τι να το κάνουν. Υπάρχει μια βαθιά επιθυμία να δημιουργήσουν κάτι νέο, αλλά δεν
καταντά ένα ακόμα brand. Γιατί να μη μιλήσουμε του χρόνου ή γιατί δεν μιλήσαμε πέρσι για τις επιπτώσεις της Οκτωβριανής Επανάστασης; Οι επέτειοι είναι ένας ακόμα τρόπος για να βγάζουν κάποιοι χρήματα από ιδρύματα, οργανισμούς μελετών κ.λπ. Θυμηθείτε αυτό που σας λέω: όταν κάποιος σου πει «θέλω να κοιτάξω το παρελθόν», στην πραγματικότητα θέλει λεφτά. Η Ρωσία άλλωστε είναι γεμάτη επαναστάσεις, αλίμονο αν μέναμε στην Ιστορία. Πράγματι, μου αρέσει να χρησιμοποιώ με διάφορους τρόπους την Ιστορία στις παραστάσεις μου, αλλά όχι γιατί με ενδιαφέρει το παρελθόν. Ο μόνος λόγος που επιστρέφω σε αυτό είναι για να κοιτάξω το μέλλον. —Θέλετε να αποφεύγετε λάθη; Όχι, μόνο ως αντικείμενο μελέτης το χρησιμοποιώ, καθόλου ως μέθοδο διδασκαλίας. Θεωρώ εσφαλμένη την κοινή πεποίθηση ότι το παρελθόν διδάσκει. Κανένα παρελθόν και καμία κερδισμένη εμπειρία δεν μπορεί να σε γλιτώσει από αυτό που επιθυμείς. Όσες φορές κι αν κοιτάξεις τα λάθη του παρελθόντος, άλλες τόσες φορές θα τα επαναλάβεις. —Tελικά, με τον θάνατο τι σχέση έχετε; Τον τιμώ στις παραστάσεις μου και μιλάω σ’ εσάς γι’ αυτόν. O δικός μου αγώνας μαζί του σηκώνει πολλή κουβέντα. Άλλωστε θεωρώ ότι ο καλύτερος τρόπος να αποφύγεις κάποιον που θέλει να σε πληγώσει είναι να τον αγκαλιάσεις. —Λίγο χριστιανικό μού ακούγεται αυτό. Μπορεί, αλλά είναι και κάτι που κάνουν μέχρι και οι μποξέρ. Όταν εξοντωθούν και δεν μπορούν άλλο να παλέψουν, αγκαλιάζονται. Ο ένας θα βγει νικητής και ο άλλος θα είναι πάντα ο ηττημένος, αλλά θα έχει υπάρξει και αυτή η ανακωχή. Έτσι κάνω κι εγώ με τον θάνατο. Μιλάω, παλεύω και τον αγκαλιάζω.
έχουν βρει τις λέξεις να το εκφράσουν. —Εσείς προσθέτετε κάτι νέο στο ρωσικό θέατρο; Μμμμ, δεν το έχω σκεφτεί. Κάνω αυτό που μου αρέσει, αυτό που θέλω, χωρίς να σκέφτομαι ποτέ σε ποια κατηγορία θα μπει η παράστασή μου. Αν μου περάσει αυτό από το μυαλό, νομίζω πως θα σταματήσω να σκηνοθετώ. —Το ίδιο θα κάνετε κι αν σας λογοκρίνουν; Ποτέ δεν είχα τέτοιο κρούσμα σε παραστάσεις μου στη Ρωσία. Ξέρετε, μέσα μου δεν έχω κανένα όριο. Κάποιες φορές αναρωτιέμαι αν οι ηθοποιοί με τους οποίους συνεργάζομαι θα αντέξουν το πόσο ριζοσπαστικός και ακραίος είμαι. Αλλά αυτή είναι μια σκέψη που κάνω γιατί νοιάζομαι για τις δικές τους αντοχές, όχι για τις δικές μου. Εγώ δεν φοβήθηκα ποτέ τίποτα κι αν υπάρχει κάτι μέσα μου να με σταματά, είναι το ίδιο στη χώρα μου, στη Γερμανία, στην Ελλάδα και παντού. Άλλωστε στη Ρωσία το μεγάλο πρόβλημα είναι ο έλεγχος των μέσων ενημέρωσης. Η τέχνη δεν έχει σοβαρά προβλήματα ή παρεμβάσεις. Τα ζητήματα λογοκρισίας που απασχολούν τη ρωσική καλλιτεχνική κοινότητα, πιστέψτε με, δεν είναι διαφορετικά από αυτά που ταλαιπωρούν πολλές άλλες ευρωπαϊκές χώρες. —Όπως; Η Πολωνία, για παράδειγμα. Γενικά, δεν υπάρχει κράτος που να μην αντιμετωπίζει κάποιο είδος λογοκρισίας. Όλες οι κοινωνίες έχουν κανόνες που αν με κάποιον τρόπο τούς καταπατήσεις, γίνεσαι αυτομάτως εχθρός. Από κει και πέρα είναι επιλογή του καλλιτέχνη να πει «δεν υπάρχει κανόνας που θα με περιορίσει. Θα κάνω ό,τι θέλω». Στη συνέχεια, βέβαια, πρέπει να είναι έτοιμος να αποδεχτεί ότι η τόλμη του μπορεί να σημαίνει σημαντική απώλεια χρηματοδότησης ή εσόδων για το πρότζεκτ του. —Είναι τα χρήματα κάτι που σκέφτεστε; Είναι πολύ περισσότερα τα πράγματα που σκέφτομαι ετοιμάζοντας μια δουλειά. Και, ναι, είναι και τα χρήματα μέσα σε αυτά. Θεωρώ απολύτως λογικό, όταν θέλεις να απευθύνεσαι σε μεγάλο κοινό και προσδοκάς ανταπόκριση, να υπολογίζεις και τα οικονομικά. Όχι ότι τα χρήματα καθορίζουν για μένα το αισθητικό αποτέλεσμα ή την άποψή μου για μια παράσταση. Άλλο το να γίνεσαι σκλάβος κάποιου κι άλλο να κατανοείς τους όρους με τους οποίους παίζεται το παιχνίδι. —Φέτος γιορτάζονται 100 χρόνια από την Οκτωβριανή Επανάσταση και ο ερωπαϊκός Τύπος έχει εξαντλητικά αφιερώματα που μελετούν τι σημαίνει ένας αιώνας από τον έναν Βλαντίμιρ (Λένιν) στον άλλον (Πούτιν). Οι επέτειοι δεν με αφορούν, γιατί όταν μια ιστορική στιγμή μπαίνει κάτω από την ταμπέλα του εορτασμού 2.11.17 – lifo
19
q Το λιμάνι σού ανοίγει ορίζοντες, δρόμους διαφυγής, σε μαθαίνει τη ζωή πολύ πιο γρήγορα. Τα πρώτα είκοσί μου χρόνια έχω κάνει διάφορες χειρωνακτικές δουλειές στο λιμάνι καθώς και στα γύρω μηχανουργεία, χυτήρια, επισκευές-διαλύσεις πλοίων, κουβαλώντας μπόλικα σίδερα και τσουβάλια.
q Η μάνα μου ήταν το κυρίαρχο πρόσωπο στη ζωή μου. Αυτή με καθόρισε όσο κανείς άλλος. Όμορφη, περήφανη κι ερωτική γυναίκα, που όμως δεν σήκωνε κουβέντα, μια ορεσίβια σουφραζέτα της εποχής, ο μεγαλύτερος μάγκας που γνώρισα ποτέ. Όταν με είχαν αποβάλει από τα δημόσια σχολεία, βρήκε παραθυράκι στον νόμο, έψησε έναν ψυχίατρο και μου έδωσε ένα τρελόχαρτο, προκειμένου να με δεχτούν σε ιδιωτικό. Ακόμη και ο τρόπος που πέθανε ήταν εντελώς δικός της. Ενενήντα πέντε χρονών και βρισκόταν για κάτι ασήμαντο στο νοσοκομείο. Ο γιατρός τής είχε πει να μη σηκωθεί από το κρεβάτι, αλλά εκείνη, στα 95, είχε ακόμα δίψα για ζωή. Τη φλέρταρε ο συνομήλικός της κύριος Δημήτρης από τον διπλανό θάλαμο που κυκλοφορούσε με τρεις ορούς σε κάθε χέρι. Της πρότεινε να κάνουν βόλτα στον διάδρομο και η μάνα μου σηκώθηκε γιατί το έλεγε ακόμα η περδικούλα της. Όμως ζαλίστηκε, έπεσε και συνέβη το μοιραίο σπάσιμο των ηλικιωμένων. Την επόμενη μέρα χάθηκε. Είχε κάνει ακόμα μία φορά το δικό της.
ΟΙAΘΗΝΑΊΟΙ
απο τον γιάννη πανταζόπουλο. φωτογραφιεσ: παρις ταβιτιαν.
q Το πρώτο βιβλίο που έπεσε στα χέρια μου ήταν η Γέφυρα των Στεναγμών. Το είχε ξεχάσει ένας ναυτικός σ’ ένα «σπίτι» της Τρούμπας και το «κορίτσι» μού το χάρισε, γιατί δεν ήξερε τι να το κάνει. Το διάβασα, μαγεύτηκα και δεκατριών χρονών αποφάσισα ότι αυτό μου αρέσει να κάνω στη ζωή μου, να γράφω. Κι από τότε δεν μπορώ να γλιτώσω. Το γράψιμο είναι αναπόδραστο στοιχείο της ζωής μου. Μια αδήριτη εσωτερική ανάγκη, αυτό που λέμε «δεν γίνεται αλλιώς». Πιστεύω πως γράφω πρώτα για μένα και μετά για τους άλλους.
q Τους ανθρώπους διαμορφώνει το βίωμα, που όσο πάει και σπανίζει στην εποχή μας. Τα βιβλία ίσως δίνουν μια τελική μορφή στον άνθρωπο. Τα πιο κρίσιμα χρόνια μου τα έζησα στον δρόμο, στο γήπεδο, στην Τρούμπα, στο λιμάνι, στα σκυλάδικα, στα ταβερνεία και, βέβαια, στη λατρεία μου για τις γυναίκες. Αυτές με καθόρισαν. Και ό,τι καλύτερο έχει συμβεί στη ζωή μου σ’ αυτές οφείλεται. Παντρεύτηκα δύο σπουδαίες γυναίκες, την Ελένη και τη Μαλβίνα. Μαζί με τη μάνα μου υπήρξαν οι πιο επιδραστικοί άνθρωποι της ζωής μου και δεν ζουν πια. Η Ελένη ήταν καθηγήτρια της Γερμανικής Φιλολογίας, ένα πλάσμα που έλαμπε από ευγένεια και καλοσύνη. Αυτή με εξημέρωσε, γιατί όταν γνωριστήκαμε ήμουν αγρίμι, δεν πλησιαζόμουν. Η Μαλβίνα με πλούτισε με καινούργια ερεθίσματα, ερχόταν από έναν άλλο κόσμο. Πιστεύω ότι ήμουν καλός σύζυγος, αλλά δεν τα κατάφερα να είμαι διαρκώς παρών στη σχέση. Και τις δύο φορές που χώρισα η αιτία ήμουν εγώ. Τις αδίκησα.
q Έκτοτε, με κάθε νέο βιβλίο χάνω κι έναν έρωτα. Οι όμορφες γυναίκες είναι πλάσματα 24ωρης απασχόλησης. Εκεί υστερώ δραματικά. Δεν σ’ αντέχει η άλλη να κλείνεσαι μερόνυχτα στο γραφείο σου ή να είσαι παρών-απών.
q Η πατρίδα μας προσδιορίζει και νοηματοδοτεί την ύπαρξή μας. Δίνει μορφή και περιεχόμενο στον κάθε άνθρωπο ξεχωριστά. Τη στρατιωτική μου θητεία ως έφεδρου ανθυπολοχαγού την πέρασα στον Έβρο την περίοδο της δικτατορίας. Ένας τόπος αντιθέσεων. Μια ευθεία χωρίς τέλος. Οι νύχτες περνούσαν δύσκολα. Στρατόπεδα, γυμνά δωμάτια, χαρτοπαιξίες, κορίτσια και ποτά. Ζωή πάμφθηνη και μια εποχή που μύριζε πόλεμο. Ένα σημείο της Ελλάδας που το ερωτεύεσαι. Εκεί την ομορφιά πρέπει να την ανακαλύψεις. Ήταν τότε που χάθηκε η Κύπρος οριστικά, όταν αποσύρθηκε η μεραρχία από το νησί και άνοιξε η πόρτα στους Τούρκους.
q Όσες φορές έχω ψηφίσει, είναι πάντα ΚΚΕ, όχι για τα πρόσωπα αλλά για την έξοχη ιδέα της κοινωνικής δικαιοσύνης. Αλλά καμιά ιδέα δεν αξίζει τη ζωή ενός ανθρώπου και, δυστυχώς, χύθηκε αίμα για να επιβληθεί με τη βία μια απολύτως ουμανιστική ιδέα. Ίσως ήταν πολύ νωρίς για την κοινωνία μας. Δεν είναι ακόμα διατεθειμένοι οι άνθρωποι να παραχωρήσουν, να μοιραστούν και να κάνουν υποχωρήσεις. Αλλά το χάος ανάμεσα στους φτωχούς και στους πλούσιους δεν θα κρατήσει επ’ άπειρον. Κάποια στιγμή θα σαρωθούν όλα και αυτή η ιδέα της κοινωνικής δικαιοσύνης θα επιστρέψει, ίσως με άλλη ονομασία. Σήμερα η ψήφος έχει χάσει τη σημασία της, όταν οι επιλογές σου περιορίζονται, όπως λένε οι Αμερικάνοι, «στα κρύα ή στα ζεστά σκατά». Τραμπ ή Χίλαρι, Μακρόν ή Λεπέν, Τσίπρας ή Μητσοτάκης; Βλέπεις τον Τσίπρα και οργίζεσαι, βλέπεις τον Μητσοτάκη και γελάς. Μια εποχή ανθρώπινης παρακμής από τότε που η οικονομία καπέλωσε οριστικά την πολιτική.
q Όταν κάποιος λέει ότι είναι αριστερός, το εκλαμβάνω απλώς ως μια δήλωση κοινωνικής ευαισθησίας. Και λοιπόν; Όλοι έχουμε τις ευαισθησίες μας, για τα ζώα, τους κήπους, τα μαλλιά μας που πέφτουν. Το ζήτημα είναι τι κάνεις στην πράξη. Μήπως λες αριστερός και ψαρεύεις σε θολά νερά; Μήπως, όπως έλεγε ένας μόρτης, βγάζεις φλας αριστερά και στρίβεις δεξιά για την πάρτη σου; Μήπως, λέω εγώ, είσαι μόνο λόγια, δεν με σέβεσαι καθόλου, ψηφίζω «όχι» κι εσύ μου το κάνεις «ναι»;
q Η αλήθεια είναι ότι η αριστερά μάς έμαθε γράμματα, αλλά σε λάθος βιβλία. Από την άλλη, θεοποίησε τους μέτριους και τους έκανε υπογραφές για συλλαλητήρια. Συγγραφείς που δεν διαβάζονται, σκηνοθέτες για κλοτσιές, ανίδεοι πανεπιστημιακοί και όλοι αυτοί, επειδή ήταν στην αριστερά, απέκτησαν τεράστια υπεραξία. Άχρηστοι που το μόνο τους προσόν ήταν ότι ανήκαν στην αριστερά.
20 lifo – 2.11.17
ΣΥΓΓΡΑΦΈΑΣ. ΓΕΝΝΉΘΗΚΕ ΣΤΟΝ ΠΕΙΡΑΙΆ, ΖΕΙ ΣΤΟ ΠΑΓΚΡΆΤΙ.
Το σπίτι μου ήταν στα κατσάβραχα της οδού Νικηταρά, τον οριζόντιο δρόμο που διαπερνά Μανιάτικα, Άγιο Δημήτρη και Ταμπούρια, μια ελληνική φαβέλα. Στις γειτονιές μαχαιρώματα, ξύλο, ζόρικες παρέες, νταβατζήδες, λαθρέμποροι, όπλα και βεντέτες. Εκεί δεν είχε γέλια, τραγούδια και ελαφρότητες. Οι άνθρωποι ήταν σκυθρωποί και τσιτωμένοι. Αγέλαστοι και αυστηροί. Βουρκότοποι, ρέματα, δρόμοι χωρίς πεζοδρόμια και φωτισμό. Η υπόληψη του άλλου ανέγγιχτη, αλλιώς έβγαιναν μαχαίρια. Η μόνη αξία ήταν η δύναμη.
ΔΙΟΝΎΣΗΣ ΧΑΡΙΤΌΠΟΥΛΟΣ
q Γεννήθηκα και μεγάλωσα στον βαθύ Πειραιά, στα Μανιάτικα, το πιο σκληρό και αδιαπέραστο γκέτο που υπήρχε.
2.11.17 – lifo
21
q Ο Άρης Βελουχιώτης είναι μεγάλο κεφάλαιο της χώρας μας. Είχε υπερβεί την κομματική του ταυτότητα, ήταν πατριδολάτρης και οραματιστής. Μου αρέσει το ότι ήταν άνθρωπος που διάβαζε πολύ, άκουγε μουσική, τραγουδούσε, πήγαινε στην όπερα, ενώ το αδύνατο σημείο του ήταν η χαμηλή του αυτοεκτίμηση –οι άξιοι δεν ξέρουν συνήθως πόσο αξίζουν–, κάτι που τον οδήγησε σε λάθη. Το βιβλίο Άρης, ο αρχηγός των ατάκτων διαπέρασε το πολιτικό σύστημα και χάρη σε αυτό η ελληνική κοινωνία πέρασε από τη λήθη στη μνήμη. Ήρωες σήμερα είναι οι μεροκαματιάρηδες που παλεύουν για να επιβιώσουν οι οικογένειές τους.
q Ένα πολύ αγαπημένο μου βιβλίο απ’ όσα έχω γράψει είναι το Πρόβες Πολέμου. Είναι πολύ προσωπικό και αφορά μια δυνατή περίοδο της ζωής μου. Μια πολύ ξεχωριστή στιγμή. Το Εγχειρίδιο Βλακείας προέκυψε εξαιτίας του βιβλίου Γκίνες, που το θεωρώ τη Βίβλο της διεθνούς βλακείας. Πόσα χάμπουργκερ θα φας σε τρία λεπτά, νύχια ή μουστάκια ενός μέτρου και άλλα παλαβά. Προφανώς και αναφερόμαστε στην αποθέωση της ανθρώπινης βλακείας. Κάθε χώρα είναι πνιγμένη στους βλάκες. Και η βλακεία δεν αφορά μια τάξη αλλά όλη την κοινωνική γκάμα, από την καθαρίστρια ως τον πανεπιστημιακό.
q Ο μάγκας είναι ο σοβαρός, καλοντυμένος και έξυπνος άντρας που κάνει μόνο όσα αρμόζουν σε έναν άντρα. Έχει κόστος η ανδροπρέπεια, γιατί τηρεί αρχές και κανόνες ζωής δύσκολους. Έχασα πολλές φορές στη ζωή μου για λόγους αξιοπρέπειας. Αλλά αυτό ήταν το μεγαλύτερο κέρδος: εμπειρίες, συναισθήματα, συμπεριφορές. Οι απλοί και οι ανώνυμοι είναι ό,τι καλύτερο έχει αυτός ο τόπος.
q Ο Ολυμπιακός παραμένει η μεγάλη μου αγάπη. Η ομάδα αποτελεί προέκταση του εαυτού μας. Είναι κάτι που δεν
ΟΙAΘΗΝΑΊΟΙ
ΔΙΟΝΎΣΗΣ ΧΑΡΙΤΌΠΟΥΛΟΣ
θα αλλάξει ποτέ. Το γήπεδο και η κερκίδα είναι χώρος ανάσας και ελευθερίας. Μπήκα στο γήπεδο Καραϊσκάκη το 1953, όταν ήμουν έξι ετών, ακόμα είχε κάτω καρβουνόχωμα και το έλεγαν Ποδηλατοδρόμιο. Με τα χρόνια συνειδητοποίησα ότι άλλαξαν η συμπεριφορά και η σύνθεση των θεατών. Αντί να κάνουν πλάκα και καζούρα, έχουν γίνει παράλογα επιθετικοί. Σκοτώνονται για κάτι που στα χρόνια μου ήταν για τους φτωχούς η ανάσα και η χαρά της εβδομάδας.
q Αρσενικό και Θηλυκό, το σταθερό δίπολο δημιουργίας. Άντρας μονογαμικός δεν υπάρχει. Ούτε γυναίκα, είναι
H ψήφος έχει χάσει τη σημασία της, όταν οι επιλογές σου περιορίζονται, όπως λένε οι Αμερικάνοι, «στα κρύα ή στα ζεστά σκατά». Τραμπ ή Χίλαρι, Μακρόν ή Λεπέν, Τσίπρας ή Μητσοτάκης; Βλέπεις τον Τσίπρα και οργίζεσαι, βλέπεις τον Μητσοτάκη και γελάς. Μια εποχή ανθρώπινης παρακμής από τότε που η οικονομία καπέλωσε οριστικά την πολιτική.
αφύσικο. Είναι προορισμένα το ένα για το άλλο, μα για να είναι σε συνεχή διαμάχη μεταξύ τους. Το σεξ είναι μια ιεροτελεστία. Μια θέωση. Ο έρωτας είναι μια υπόσχεση ευτυχίας. Ένα μεθύσι, μια έξαρση με ημερομηνία λήξης. Έρωτας σημαίνει βασανίζω και βασανίζομαι. Η αγάπη είναι κάτι μεγάλο, ανώτερο, δεν σε νοιάζουν οι ατέλειες του άλλου, δεν τις βλέπεις, ας είναι και μ’ ένα πόδι. Χωρίς την αγάπη δεν μπορούμε να προχωρήσουμε στη ζωή μας. Όσα δεν αγαπάμε απλώς δεν υπάρχουν.
q Η κρίση της εποχής μας δεν συγκρίνεται με τη φτώχεια των δύο δεκαετιών μετά τον πόλεμο. Ποιος μπαρκάρει σήμερα; Κανείς από τους νέους που είναι άνεργοι δεν επιλέγει δουλειές που τις θεωρεί υποτιμητικές. Δεν κατηγορώ τα παιδιά, τα μεγαλώσαμε αλλιώς. Με ξένες γλώσσες, πιάνο, καράτε, μπαλέτο και διακοπές.
q Οι σύγχρονοι άνθρωποι καταπιέζουν και θάβουν τα ένστικτά τους. Κυριαρχεί ένας κούφιος καθωσπρεπισμός. Η αλήθεια του καθενός όμως κρύβεται στα υπόγεια του εαυτού του. Στα πάθη, στα απαγορευμένα, εκεί όπου λειτουργεί ελεύθερα η ψυχή μας. Έρωτες και μεθύσια είναι όλα όσα θα θυμάσαι στη ζωή. Τίποτε άλλο δεν μένει. Ναι, με τον θάνατο είμαι παράλογα εξοικειωμένος. Τον περιμένω ανά πάσα στιγμή. Δεν πιστεύω στον Θεό, αλλά σέβομαι απεριόριστα όσους πιστεύουν. Η μόνη μεταθανάτια επιθυμία μου είναι να με κάψουν. Ασφυκτιώ στην ιδέα ότι θα με θάψουν κάτω από σωρούς χώματα. Ούτε θέλω να ταλαιπωρώ τους δικούς μου να επισκέπτονται έναν τάφο όπου δεν θα βρίσκομαι. Μοναξιά δεν έχω νιώσει ποτέ, όμως τη μοναχικότητα την επιδιώκω. Την έχω ανάγκη. Άνθρωπος που κάθεται μόνος του σημαίνει ότι τα ’χει βρει με τον εαυτό του. Μετάνιωσα για πολλά, αλλά είμαι σίγουρος ότι με τα μυαλά που είχα θα έκανα ξανά τις ίδιες μαλακίες. Μόνο ο ηλίθιος δεν μετανιώνει, αφού νομίζει ότι τα έχει κάνει όλα σωστά.
q Η Ελλάδα πάσχει από το σύνδρομο των μικρών χωρών, σαν τον κοντό άνθρωπο που γαυριά και πάνω απ’ όλα απαιτεί σεβασμό. Είμαστε εύθικτοι και γκρινιαρούληδες. Αλλά και λαός αγαπησιάρικος, ανέμελος κι ελάχιστα ενοχικός. Είμαστε πανέμορφη χώρα και η Αθήνα καταπληκτική πόλη. Δεν εκτιμάμε αυτό που έχουμε. Δεν είναι τυχαίο ότι η πρωτεύουσα ανεβαίνει συνεχώς τουριστικά. Μια ξεχωριστή πόλη με αρχαία και τη θάλασσα στα πόδια της.
q Δεν υπάρχει διαρκής ευτυχία, υπάρχουν μόνο στιγμές. Κάποιες αναλαμπές ανάμεσα στη ρουτίνα της καθημερινότητας ή τη δυστυχία. Σύντομοι ενδιάμεσοι σταθμοί της πορείας μας. Αν κρατήσει πολύ, χαλάει. Όταν ακούω κακό λόγο, ξέρω ότι αυτός που τον λέει έχει μαράζι μέσα του. Άνθρωπος πληρωμένος άσχημη κουβέντα δεν θα πει. Δεν τον ενδιαφέρει, είναι υπεράνω. Έχω ακούσει πολλά από πολλούς. Έχω φίλους, αλλά δεν είμαι ο άνθρωπος που θα πάρω τηλέφωνο να ζητήσω βοήθεια από τους άλλους. Κλείνομαι στον εαυτό μου μέχρι να περάσει, σαν το άρρωστο ζώο στη φωλιά του.
q Ο τίτλος της ζωής μου θα μπορούσε να ήταν «έγινα αυτό που είμαι» προς εκπλήρωση του νιτσεϊκού «να γίνεις αυτό που είσαι». Στη ζωή ερχόμαστε για να ζήσουμε ένα ορισμένο χρονικό διάστημα. Σαν τουρίστες που βλέπουμε όσα προλάβουμε και φεύγουμε. Πίσω μας έρχονται άλλοι και σπρώχνουν για να δουν κι αυτοί. Όταν αναζητάς το νόημα αλλού, έξω από σένα, αρνείσαι τον εαυτό σου, την ίδια σου την ύπαρξη. Το νόημα είμαστε εμείς, ό,τι ζούμε. Ο τρόπος εναπόκειται στον καθένα ξεχωριστά, σε γκρίνιες, γλεντοκόπια, έρωτες, μίση, πάθη, απληστία, μιζέρια, μικρότητες. Δεν είσαι πιόνι ενός ευρύτερου σχεδίου. Δεν είναι η ζωή που σε απογοητεύει αλλά ο εαυτός σου. Η ζωή δεν είναι καλή ή κακή. Είναι απλώς ζωή και είναι αυτό που βλέπουμε γύρω μας, άλλο δεν υπάρχει. Στη ζωή δεν ήρθαμε για να κάνουμε καριέρα, λεφτά, όνομα. Ήρθαμε για να ζήσουμε. Και για να αφήσουμε τον κόσμο λίγο καλύτερο απ’ ό,τι τον βρήκαμε γι’ αυτούς που θα ακολουθήσουν.
22 lifo – 2.11.17
ΙNFO
Από τις εκδόσεις Τόπος κυκλοφορεί σε επανέκδοση το βιβλίο του Πρόβες Πολέμου.
2.11.17 – lifo
23
VINIETA
ΖΗΤΉΣΑΜΕ ΑΠΌ ΤΟΥΣ ΑΘΗΝΑΊΟΥΣ ΦΊΛΟΥΣ ΜΑΣ ΝΑ ΜΑΣ ΓΡΑΨΟΥΝ ΓΙΑ ΤΟ ΦΑΓΗΤΌ ΠΟΥ ΤΟΥΣ ΑΡΈΣΕΙ ΜΈΧΡΙ ΔΑΚΡΎΩΝ, ΠΟΥ ΣΥΝΔΈΕΤΑΙ ΜΕ ΣΤΙΓΜΈΣ ΓΑΣΤΡΟΝΟΜΙΚΉΣ ΕΥΤΥΧΊΑΣ ΚΑΙ ΕΊΝΑΙ ΚΑΤΆ ΚΆΠΟΙΟΝ ΤΡΌΠΟ Η ΔΙΚΉ ΤΟΥΣ «ΜΑΝΤΛΈΝ».
ΠΟΙΟ ΦΑΓΗΤΟ σού φέρνει δάκρυα στα μάτια ΕΠΙΜΈΛΕΙΑ: ΓΙΆΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΌΠΟΥΛΟΣ, M. HULOT, MΕΡΌΠΗ ΚΟΚΚΊΝΗ ΕΙΚΟΝΟΓΡΆΦΗΣΗ: DESIGN9
24 lifo – 2.11.17
2.11.17 – lifo
25
1 ΓΙΏΡΓΟΣ ΣΚΑΜΠΑΡΔΏΝΗΣ
2 ΜΙΧΆΛΗΣ ΜΙΧΑΉΛ
Τα θρυλικά γεμιστά
Ο ζωμός
Εντάξει, μην το δραματοποιούμε τόσο, δεν υπάρχει φαγητό που με κάνει να κλαίω, εκτός αν έχει υπερβολικό κρεμμύδι (άχρι δακρύων) ή καμιά πιπεριά τσούσκα-μπαρούτι και τη φάω ανύποπτος, οπότε αρχίζω αναπόφευκτα να δακρυρροώ. Ωστόσο, υπάρχει ένα φαγητό που με συγκινεί πολύ, δηλαδή δεν υπάρχει περίπτωση να το δω, να το μυρίσω από μακριά ή να το φάω και να μη θυμηθώ τη γιαγιά Σμαρώ και τον γάτο μου τον Τίγρη (1981-1994), τα γεμιστά, πιπεριές με ρύζι. Αυτός ο γάτος, που τον αγαπούσα πολύ και τον είχα πάρει μωρό από μια γεφυροπλάστιγγα στο Κορδελιό, πέραν του ότι ήταν μέγας αλητάμπουρας, και σούπερ επιβήτορας στη γειτονιά, έκανε δύο πράγματα ξεχωριστά: πρώτον, πηδούσε απ’ το έδαφος κατευθείαν πάνω στον ώμο μου και, δεύτερον, είχε φετίχ, μανία με τα γεμιστά – παράξενο, διότι τα αιλουροειδή είναι σαρκοφάγα. Κι όμως, αυτός, όπου και να ήταν πέριξ, να πλακωνόταν με άλλους αρσενικούς ή να βόλευε καμιά θηλυκιά, παρατούσε τα πάντα αν μύριζε από μακριά ότι η μάνα μου έφτιαχνε αυτό το φαΐ κι ερχόταν τρέχοντας κι εκλιπαρούσε για να φάει, όχι το ρύζι, αλλά μόνο το περιτύλιγμα, τις πιπεριές. Περίεργη εμμονή. Αν του έδινες φρέσκο μπαρμπούνι ή ακόμα και συναγρίδα, αυτός προτιμούσε τα γεμιστά. Όπως και η γιαγιά μου η Σμαρώ, κάθε που πηγαίναμε από Θεσσαλονίκη στην Καβάλα με ΚΤΕΛ, είχε αδημονία πότε θα κάνει στάση το λεωφορείο στην Ασπροβάλτα, όπου είχε ένα εστιατόριο που έφτιαχνε θρυλικά γεμιστά. Κατεβαίναμε και παράγγελνε δύο μερίδες, συν φέτα τυρί και τρελαινόμασταν – η γιαγιά ήταν ειδική στις συνταγές ως Πολίτισσα, και πολύ αυστηρή. Τη θυμάμαι πάντα (όπως και τον Τίγρη), όταν απλώς μυρίσω γεμιστά – μετά μπαίναμε, πάλι, ευτυχείς, χορτάτοι στο λεωφορείο και μόλις φτάναμε, απ’ τον παλιό δρόμο, στη γέφυρα του Στρυμόνα, όπου, δίπλα, υψωνόταν το άγαλμα, ο Λέων της Αμφιπόλεως, μου έλεγε κάθε φορά σε άψογα πολίτικα: «Το λιοντάρι με το ανοιχτό στόμα άμα είδες, η Καβάλα κοντά είναι». Ο Γιώργος Σκαμπαρδώνης είναι συγγραφέας.
Είναι χειμώνας. Επιστρέφεις σπίτι από το σχολείο. Η μυρωδιά σε αρπάζει από τις σκάλες. Μια γήινη, υγρή μυρωδιά, διακρίνεις κρέας, λαχανικά, μπαχάρια και μαϊντανό. Μπαίνεις στο σπίτι, ατμοί στα παράθυρα της κουζίνας, στη μεγάλη κατσαρόλα κάτι μαγειρεύεται. Θυμάσαι ακόμα τον ήχο του υγρού που κοχλάζει. Ο πιο καθησυχαστικός ήχος. Ένα κοτόπουλο γίνεται ζωμός. Ένας αργός χορός δύο-τριών υλικών στο βραστό νερό θα δώσει σε λίγο ένα σχεδόν θεραπευτικό ζουμί που μέσα του θα συμπυκνώνει την ουσία όσων μαγειρεύτηκαν σε αυτό. Κάτι θα γίνει ο ζωμός. Ένας τραχανάς, ένα αυγολέμονο, μπορεί και μακαρόνια με χωριάτικο τυρί, μπορεί και μια χορτόσουπα. Στο τραπέζι της κουζίνας θα ρουφήξεις το υγρό και με κάθε κουταλιά θα ξεχνάς όλα όσα πέρασες, έστω και για λίγο θα εξαφανιστούν. Η παιδική σου ηλικία θα κλειστεί ολόκληρη σε αυτήν τη μικροαστική κουζίνα που είναι προστατευμένη από κάθε κίνδυνο. Συνήθως θα τρως μόνος κάτι που θα θυμάσαι και θα επαναλαμβάνεις με απόλαυση για χρόνια μετά. Μέχρι σήμερα τα αχνισμένα παράθυρα, το άρωμα ενός ζωμού, η γεύση του αλλά και η ζεστασιά του με πάνε πολύ πίσω, τότε που μπορούσε κανείς να γίνει καλά με έναν απλό ζωμό. Και επειδή σαν σπιτικός μάγειρας έχω φτιάξει εκατοντάδες ζωμούς, κανένας δεν είχε τη γεύση του ζωμού της μάνας μου. Δεν τα πολυπιστεύω αυτά πια, έλα όμως που ο ζωμός με κάνει να τη θυμάμαι. Κάτι σημαίνει αυτό κι ας μη θέλω να το παραδεχτώ. Ο Μιχάλης Μιχαήλ είναι διευθυντής της LifO.
3 ΓΛΥΚΕΡΊΑ ΜΠΑΣΔΈΚΗ
Kινεζάκι, φάε ρυζάκι Ρύζι πιλάφι, ρύζι σούπα, ρύζι στα γεμιστά, ρύζι στα ντολμαδάκια, σπανακόρυζο, ρυζόγαλο. Όλα τα ρύζια του κόσμου, όλοι οι υγροί ορυζώνες στο πιάτο μου κι ακόμα να το επιθυμώ, κι ακόμα να μη χορταίνω. Διαρκής επιθυμία για ρύζι. Να τα σφάζω και να τα μαχαιρώνω όλα, να νιώθω τον σπασμό με την πρώτη κουταλιά από πιλάφι. Δεν ξέρω γιατί. Γιατί πάντα μου άρεσε. Γιατί ο μπαμπάς γελούσε με την υπερβολή και χτυπούσε παλαμάκια: «Κινεζάκι, φάε ρυζάκι». Κι έτρωγα τη μισή κατσαρόλα, άσπρο-άσπρο και παχύ, με το βούτυρο Κερκύρας ή τη Νέα Φυτίνη κατάσαρκα. Γιατί φούσκωνε πολύ η κοιλίτσα και μετά ήθελα νάνι-νάνι. Γιατί ήταν το μετά το Άνθος Ορύζης που δεν ξεπέρασα ποτέ. Γιατί έχω χρονοκαθήλωση. Γιατί πάντα αγαπούσα τα βασικά. Σε τροφές και ανθρώπους. Δεν ξέρω. Αλλά μάλλον γιατί μου άρεσε, μου άρεσε πολύ. Λίγο πιο μεγάλη έψαχνα σπίτια του ρυζιού. Κάτι ρεστοράν με κόκκινους δράκους στη χαρτοπετσέτα και είκοσι πέντε ποικιλίες στο μενού. Πέρασα και από μονογαμία – μόνο ρύζι, μέχρι να σκάσει η κοιλίτσα. Γιατί στο βάθος μου ήμουν ένα Κινεζάκι που χοροπηδάει ξυπόλυτο στους μεγάλους ορυζώνες, κρατώντας το μικρό, κόκκινο βιβλιαράκι του. Γιατί το μόνο που ήθελα ήταν ρυζάκι, βουτυράκι και να μ’ αγαπούν τα ζωάκια που δεν θα έτρωγα. Πολύ πιο μεγάλη και ρυζοέμπειρη, το ρύζι έγινε πικρό, έγινε η Σιλβάνα Μαγκάνο και όλος ο ιταλικός νεορεαλισμός, έγινε η Κινέζα του Γκοντάρ, έγινε η χήρα του Μάο, έγινε το Βιετνάμ που πυρπόλησαν το ρύζι και ο Φο Μι Τσιν στο ποτάμι ν’ ανασαίνει με καλάμι, τραγουδώντας «γιε γιε γιε» απ’ το βάθος της κουζίνας μου. Αλλά με όλες τις συνυποδηλώσεις κι όλα τα πριν ή τα μετά στη διατροφική αλυσίδα, το ρυζάκι παρέμεινε πάντα άσπρο, γαλήνιο και αγνό. Η μόνη σταθερή μου κοινωνική επιθυμία. Η τροφή-σωτήρας. Στο πορσελάνινο πιατάκι της αέναης προίκας μου η τροφή-τροφός που παίρνει τα δάκρυα και τον βαρύ χειμώνα. Γιατί μου άρεσε και μου αρέσει και θα μου αρέσει. Και θα το τρώω κι ας με φάει. Η Γλυκερία Μπασδέκη είναι συγγραφέας– ποιήτρια.
Πολύ πιο μεγάλη και ρυζοέμπειρη, το ρύζι έγινε πικρό, έγινε η Σιλβάνα Μαγκάνο και όλος ο ιταλικός νεορεαλισμός, έγινε η «Κινέζα» του Γκοντάρ, έγινε η χήρα του Μάο, έγινε το Βιετνάμ που πυρπόλησαν το ρύζι και ο Φο Μι Τσιν στο ποτάμι ν’ ανασαίνει με καλάμι, τραγουδώντας «γιε γιε γιε» απ’ το βάθος της κουζίνας μου.
4 ΕΛΈΝΗ ΜΕΝΕΓΆΚΗ
Τα μακαρόνια
Λαχταράω ό,τι βγάζει η θάλασσα. Ειδικά τα οστρακοειδή. Τα ωμά στρείδια, τα βασιλικά και τα γαλλικά. Τις γαρίδες και τις καραβιδούλες. Κυδώνια, αχηβάδες, μύδια. Τα καβούρια, ολόκληρα, να τα σπάω για να τα ευχαριστηθώ. Αλλά τα μακαρόνια είναι η σταθερή μου αξία. Από μικρό παιδί, που δεν έτρωγα σχεδόν τίποτα, μόνο τις μακαρονάδες σκεφτόμουν. Τα μακαρόνια τα τρώω με κάθε πιθανή σάλτσα, άσπρη ή κόκκινη, και με κάθε δυνατό συνοδευτικό. Τα αναζητώ παντού, και από ανασφάλεια, όποτε είμαι στο εξωτερικό, σιγουρεύομαι ότι υπάρχουν ιταλικά εστιατόρια σε κοντινή απόσταση. Η πιο εύκολη και ευχάριστη εκδρομή μου στο εξωτερικό είναι στην Ιταλία, ακριβώς γι’ αυτόν το λόγο, για τα υπέροχα μακαρόνια τους. Μπορώ να τα φάω πρωί, μεσημέρι και βράδυ. Με συγκινούν και με ηρεμούν. Και με ανακουφίζει η ευκολία παρασκευής τους. Η Ελένη Μενεγάκη είναι παρουσιάστρια τηλεοπτικής εκπομπής.
26 lifo – 2.11.17
2.11.17 – lifo
27
5 ΜΥΡΣΊΝΗ ΓΚΑΝΆ
Κοκκινιστό κοτόπουλο
Προσπαθώντας, για τις ανάγκες αυτού του αφιερώματος, να σκεφτώ το φαγητό που μου φέρνει δάκρυα στα μάτια, κατάλαβα πόσο λίγο στέκομαι στους πρωτότυπους συνδυασμούς γεύσεων, στην ιδιαίτερη υφή, στην ευφάνταστη παρουσίαση. Είναι, βεβαίως, πάρα πολύ ωραία όλα αυτά και τα εκτιμώ όποτε τα συναντώ, αλλά, ως τώρα, δεν με έκαναν ποτέ να δακρύσω. Μήπως μου λείπει κάτι; Μια σχέση με την αίσθηση της γεύσης που θα μου επέτρεπε να συγκινούμαι βαθιά με αυτή την πράξη μετατροπής μιας βασικής ανθρώπινης ανάγκης σε τέχνη; Μήπως δεν είμαι αρκετά γκουρμέ; Ίσως. Υπήρξε ωστόσο μία και μοναδική φορά που δάκρυσα δοκιμάζοντας ένα πιάτο και οι λόγοι ήταν αυτοί ακριβώς που περιγράφει ο Μαρσέλ Προυστ στο Αναζητώντας τον χαμένο χρόνο, μιλώντας για την περίφημη μαντλέν: «Αλλά τη στιγμή που η γουλιά, ανακατεμένη με τα ψίχουλα του γλυκού, άγγιξε τον ουρανίσκο μου, σκίρτησα, προσέχοντας κάτι καταπληκτικό που συνέβαινε μέσα μου. Μια γλυκιά απόλαυση με είχε κυριεύσει, απομονωμένη, χωρίς να ξέρω την αιτία της. Μου είχε ξαφνικά κάνει τις περιπέτειες της ζωής αδιάφορες, ακίνδυνες τις καταστροφές της, ανύπαρκτη τη συντομία της, με τον ίδιο τρόπο που επενεργεί ο έρωτας, πλημμυρίζοντάς με μια πολύτιμη ουσία: ή, μάλλον, η ουσία αυτή δεν ήταν μέσα μου, ήμουν εγώ. Είχα πάψει να νιώθω τον εαυτό μου μέτριο, τυχαίο, θνητό. Από πού μπορούσε να μου έρχεται αυτή η έντονη χαρά; Αισθανόμουν πως ήταν συνυφασμένη με τη γεύση του τσαγιού και του γλυκού αλλά και πως την ξεπερνούσε απεριόριστα, πως δεν μπορούσε να είναι της ίδιας φύσης. Από πού ερχόταν;». Η διαφορά στο δικό μου συναίσθημα ήταν ότι εγώ αναγνώρισα αμέσως από πού ερχόταν αυτό το καταπληκτικό που συνέβαινε μέσα μου. Βρισκόμουν σε μια ταβέρνα στη Σκύρο, τον τόπο της γιαγιάς μου, ξαφνικά έτρωγα το κοκκινιστό της κοτόπουλο, μαγειρεμένο από μια μαγείρισσα που ήταν στην ηλικία μου και είχε το όνομα που μοιραζόμασταν εγώ και η γιαγιά, ήμουν ξανά οκτώ χρονών, είχα γυρίσει από το σχολείο, καθόμουν στο μικρό τραπέζι της κουζίνας της και δεν θυμάμαι πια τι συνόδευε το πιάτο αυτό, πατάτες, μακαρόνια, χυλοπίτες, μόνο αυτό το κοτόπουλο με την πηχτή, μοσχομυριστή, κόκκινη σάλτσα του, που με αιφνιδίασε τόσο πολύ και ήταν ο αιφνιδιασμός, νομίζω, που έκανε τα δάκρυα να τρέξουν. Δεν πιστεύω ότι μπορεί να σε συγκινεί συστηματικά, μέχρι δακρύων, ένα συγκεκριμένο πιάτο. Μόνο η αναπάντεχη σωματική, αισθητηριακή μνήμη ανοίγει τόσο αποφασιστικά το φράγμα της καθημερινότητας και επιτρέπει να συντελεστεί αυτή η μεταβολή που μετατρέπει, ξαφνικά, μια κοινή τροφή σε μετάληψη.
Η Μυρσίνη Γκανά είναι μεταφράστρια και μόλις κυκλοφόρησε την πρώτη της ποιητική συλλογή.
28 lifo – 2.11.17
Είχα πάψει να νιώθω τον εαυτό μου μέτριο, τυχαίο, θνητό. Από πού μπορούσε να μου έρχεται αυτή η έντονη χαρά; Αισθανόμουν πως ήταν συνυφασμένη με τη γεύση του τσαγιού και του γλυκού αλλά και πως την ξεπερνούσε απεριόριστα, πως δεν μπορούσε να είναι της ίδιας φύσης.
Πολλές φορές, όμως, ήταν τέτοια η λαχτάρα μας να τη δοκιμάσουμε, που δεν περιμέναμε να κρυώσει. Κόβαμε κομμάτια από τις γωνίες και, όπως ήταν ρευστή η κρέμα, έπεφτε πάνω στο τραγανό φύλλο. Γι’ αυτήν τη γεύση πραγματικά δεν έχω λόγια, μέχρι σήμερα δεν την έχω ξεχάσει.
6 ΠΆΟΛΑ ΨΑΡΡΟΎ
Η γαλατόπιτα Σε όλα τα γιορτινά και τα κυριακάτικα τραπέζια της παιδικής μου ηλικίας, όποιο και αν ήταν το φαγητό, υπήρχε πάντα και μια πιατέλα με γαλατόπιτα που έφτιαχνε η γιαγιά μου. Η γιαγιά μου ήταν μια σπάνια γυναίκα με πολλά χαρίσματα, η δε μαγειρική της ήταν ξακουστή. Ακόμα και σήμερα, είκοσι πέντε χρόνια μετά τον θάνατό της, πολλοί μνημονεύουν τα φαγητά της. Η καταγωγή της ήταν σαρακατσάνικη και η πίτα αυτή ήταν πολύ αγαπητή σε όλους τους Σαρακατσάνους. Μάλιστα, μεταξύ τους την έλεγαν βλαχόπιτα και όχι γαλατόπιτα. Η ιδιαιτερότητά της ήταν πως είχε γεύση γλυκιά και αλμυρή μαζί. Στη βάση είχε πολλά λεπτά φύλλα, βουτυρωμένα και πασπαλισμένα ένα-ένα με τριμμένη φέτα. Η γέμιση ήταν μια ελαφρώς γλυκιά κρέμα, φτιαγμένη με γάλα, αλεύρι και λίγη ζάχαρη. Επάνω έμπαινε ένα μόνο φύλλο που καλυπτόταν με μείγμα κρέμας και αυγών. Το γευστικό αποτέλεσμα ήταν εξαιρετικό. Αν και ξέρω πως πολλοί παραξενεύονται με αυτόν το συνδυασμό, για μένα δεν υπάρχει ωραιότερη πίτα. Για να κοπεί σωστά, έπρεπε να κρυώσει για να έχει πήξει η κρέμα. Πολλές φορές, όμως, ήταν τέτοια η λαχτάρα μας να τη δοκιμάσουμε, που δεν περιμέναμε να κρυώσει. Κόβαμε κομμάτια από τις γωνίες και, όπως ήταν ρευστή η κρέμα, έπεφτε πάνω στο τραγανό φύλλο. Γι’ αυτήν τη γεύση πραγματικά δεν έχω λόγια, μέχρι σήμερα δεν την έχω ξεχάσει. Αυτό, λοιπόν, είναι το φαγητό που μου φέρνει δάκρυα στα μάτια, το αγαπημένο φαγητό των παιδικών και πολύ νεανικών μου χρόνων: η γαλατόπιτα της γιαγιάς μου.
Η Πάολα Ψαρρού είναι συγγραφέας του βιβλίου «Τα Μήλα του Μάγειρα» και υπεύθυνη της εταιρείας Λωτίς.
7 ΑΓΓΕΛΟΣ ΠΑΠΑΔΗΜΗΤΡΙΟΥ
Ta μήλα
Αν στα καλλιστεία που γίνονταν παλιά υπήρχε βραβείο «Σταρ Ελλάς μανταλάκια στα χέρια», σίγουρα θα το είχε κερδίσει παμψηφεί ένα πανέμορφο κορίτσι, η μητέρα μου! Η αδεξιότητά της ήταν παροιμιώδης! Δεν είχε κεντήσει, πλέξει, ράψει, σχεδιάσει ποτέ τίποτα! Τι καζούρα τής κάναμε! (Ο πατέρας μου, εγώ κι ο αδελφός μου...) Παντιέρα μας και φοβερό τεκμήριο στις επιθέσεις μας εναντίον της ένα «αρχαίο» σχολικό της πόνημα (κέντημα) που μάταια είχε προσπαθήσει να εξαφανίσει όλα αυτά τα χρόνια – σαν να το βλέπω μπροστά μου... λάθη, λάθη, λάθη. Όσο για την ίδια, ακομπλεξάριστη κι ευχαριστημένη από τη ζωή της (και λόγω καλού χαρακτήρα), το διασκέδαζε! Θυμάμαι, σε μία από τις τελευταίες «παρατηρήσεις» μου (μα, επιτέλους, πόσο άχρηστη είσαι, δεν βλέπεις τις άλλες κυρίες που πλέκουν;) μου απάντησε κοφτά: «Να πλέξεις εσύ!». Το θέμα έμεινε εκεί. Για να μην την αδικήσω, όμως, οφείλω να πω πως είχε δύο μεγάλα ταλέντα: ήταν φοβερή μαγείρισσα (στη γεύση, όχι στην όψη, για να μην ξεχνιόμαστε) και σχεδόν μάγισσα με τα λουλούδια (ό,τι φύτευε, άνθιζε!). Ε, λοιπόν, αυτό το αδέξιο κορίτσι, για να φάω το μήλο μου (κατά προτίμηση φιρίκι), το έκοβε στη μέση, «έσκαβε» τα δύο μισά κομμάτια για να φύγουν τα κουκούτσια, αφαιρούσε από το καθένα τέσσερα μικρά τριγωνικά κομματάκια, δημιουργώντας αντίστοιχα μικρές εσοχές, τα πασπάλιζε με κανέλα και ζάχαρη, έσταζε λίγο μέλι (στο μεταξύ το μηλαράκι άλλαζε χρώμα γιατί της έπαιρνε πολύ χρόνο η διαδικασία) και σχεδόν τραγουδιστά (α, ξέχασα να σας πω ότι τραγουδούσε υπέροχα) έλεγε: «Να δύο χελωνάκια!». Αυτό ίσως είναι η πρώτη μου καλλιτεχνική ανάμνηση κι αυτό το σκαλισμένο μήλο το κλειδί που άνοιξε όλες τις πόρτες της τέχνης, της ζωής, της φαντασίας και της γεύσης, καθώς μετά από λίγο προσπάθησα να το κάνω κι εγώ, το πεντάχρονο (εννοείται ότι το έκανα καλύτερα), ανακαλύπτοντας τα «ταλέντα» μου, που άνθησαν πάνω στην αδεξιότητά της, καθώς άφησε όλο τον χώρο δικό μου. Ακόμα και σήμερα, όταν στα φαγάδικα μας φέρνουν προχειροκομμένα μήλα με λίγο μέλι και κανέλα, από το μέρος της καρδιάς μου ξεχύνεται μια ευτυχία που πλημμυρίζει όλο το είναι μου, καθώς σκέφτομαι εκείνο το δώρο που μου χάρισε ένα κορίτσι (η μητέρα μου) όταν του είπα (για να κοροϊδέψουμε περισσότερο) «φτιάξε μου έναν άνθρωπο» κι έκανε με το μολυβάκι της ένα στραβό κυκλάκι (όπως έκανε τα κουλουράκια της), μ’ έναν σταυρό για σώμα και δύο γραμμές για χέρια και γελάσαμε όλοι. Ο Άγγελος Παπαδημητρίου είναι ηθοποιός.
2.11.17 – lifo
29
8 ΓΙΏΡΓΟΣ Θ. ΜΑΥΡΟΓΟΡΔΆΤΟΣ
Λουκουμάδες Γιατί λατρεύω τους λουκουμάδες; Η προφανής εξήγηση βρίσκεται ασφαλώς στον συνδυασμό τραγανού και γλυκού. Αλλά ποιο προηγήθηκε, λογικά και εμπειρικά: η αίσθηση του τραγανού ή ο λουκουμάς που μου την έμαθε πρώτη φορά και μου την «εγχάραξε», όπως θα έλεγε παλιός φίλος; Τη δεκαετία του 1950 τραγανούς λουκουμάδες έφτιαχνε ο «Μπόκολας», στην οδό Κανάρη, αριστερά καθώς βγαίνουμε από την πλατεία Κολωνακίου. Άλλοτε τους τρώγαμε επιτόπου, καθισμένοι γύρω από σιδερένια παλαιικά τραπεζάκια με επιφάνεια από κοκκινωπό μάρμαρο. Άλλοτε, όμως, τους έφερνε ο πατέρας μου στο σπίτι, ακόμη ζεστούς. Οι πατεράδες, τότε, σπάνια μαγείρευαν. Ήσαν μόνο «κουβαλητές» που ψώνιζαν για το σπίτι είτε βασικά τρόφιμα (αν ήξεραν και προλάβαιναν) είτε παραπανίσια, όπως λιχουδιές κάθε λογής. Έτσι και ο πατέρας μου. Μολονότι εργαζόταν όλη μέρα στον «Ευαγγελισμό», στο ιατρείο του, αργότερα και στο πανεπιστήμιο, πάντα θυμόταν να φέρει γλυκά στο σπίτι. Είτε λουκουμάδες από τον «Μπόκολα» είτε πάστες από το γειτονικό «Ελληνικόν». Η αγαπημένη μου ονομαζόταν «ιντιέν» για κάποιον μυστηριώδη λόγο. Ολοστρόγγυλη, με εσωτερικό από παντεσπάνι και περίβλημα από κρούστα σοκολάτας. Αλλά αυτές τις πάστες δεν τις ξαναβρήκα έκτοτε, ενώ τους λουκουμάδες, ναι. Θυμάμαι ιδίως εκείνους που έφαγα στη Χίο, όταν πήγαμε με τον πατέρα μου για να μου γνωρίσει την υπέροχη ιδιαίτερη πατρίδα μας. Υποθέτω ότι αυτό ήταν που σφράγισε οριστικά την ταύτιση των λουκουμάδων με εκείνον. Πέρασαν τα χρόνια, εκείνος έφυγε. Ο «Μπόκολας» μετακόμισε στη γωνία της πλατείας με την οδό Τσακάλωφ και ύστερα έπαψε να κάνει λουκουμάδες. Τους έτρωγα πλέον στο «Αιγαίον» της οδού Πανεπιστημίου, μέχρι που έκλεισε κι αυτό, πριν από λίγους μήνες. Ευτυχώς, βρίσκει κανείς ακόμη λουκουμάδες, σε διάφορα μέρη. Γιατί, λοιπόν, λατρεύω τους λουκουμάδες; Αναρωτιέμαι τώρα αν απλώς μου θυμίζουν τον πατέρα μου και τα παιδικά μου χρόνια ή μήπως υπάρχει και μια βαθύτερη διάσταση. Μήπως, δηλαδή, αποτελούν σύμβολο και υλική έκφραση της αγάπης του για μας, για την οικογένειά του. Αυτή η σκέψη είναι που με κάνει να δακρύζω, όχι η σκέτη νοσταλγία.
O Γιώργος Μαυρογορδάτος είναι ιστορικός.
30 lifo – 2.11.17
Άλλοτε τους τρώγαμε επιτόπου, καθισμένοι γύρω από σιδερένια παλαιικά τραπεζάκια με επιφάνεια από κοκκινωπό μάρμαρο. Άλλοτε, όμως, τους έφερνε ο πατέρας μου στο σπίτι, ακόμη ζεστούς. Οι πατεράδες, τότε, σπάνια μαγείρευαν.
9 ΒΈΝΑ ΓΕΩΡΓΑΚΟΠΟΎΛΟΥ
H ομελέτα των Χριστουγέννων
Το φαγητό που μου φέρνει δάκρυα στα μάτια είναι κάθε φαγητό που αναλαμβάνω να μαγειρέψω – απελπισίας και άγχους μιας άσχετης. Αλλά υπάρχει κι ένα φαγητό που δεν ξέρω αν το φτιάχνει κανείς ακόμα –εδώ που τα λέμε, δεν ξέρω αν το έφτιαχνε ποτέ κανένας άλλος εκτός από τη μαμά μου–, που μου φέρνει δάκρυα στα μάτια, είμαι δεν είμαι σε διάθεση μελό. Από εκείνα που τα λέμε δάκρυα ευτυχίας και νοσταλγίας, όταν είμαστε σε διάθεση μελό. Δεν σκέφτηκα ποτέ να τη ρωτήσω πώς της ήρθε, ποιος της τη σφύριξε αυτήν τη γευστική τελετουργία που μας πρόσφερε κάθε πρωί, πολύ πρωί, αξημέρωτα θαρρώ, τα Χριστούγεννα. Μόλις ο άθεος μπαμπάς επέστρεφε από τη γειτονική εκκλησία κι εμείς ξετρυπώναμε τα δώρα μας στο κάτω μέρος των κρεβατιών μας, κάτω από τα σκεπάσματα (έτσι το ’χαμε στην Καλαμάτα, ο Αϊ-Βασίλης ήταν χριστουγεννιάτικος), στρωνόμαστε στο μεγάλο τραπέζι της κουζίνας. Εγώ και οι αδελφές μου, που πρωινό δεν μάθαμε ποτέ, ορμάγαμε με βουλιμία στα πιάτα μας. Τίγκα σε μια κατακίτρινη, φουσκωτή ομελέτα, σπαρμένη με συκωτάκια. Τι συκωτάκια, θα σας γελάσω. Έχουν οι γαλοπούλες συκωτάκια; Δεν ξέρω και ούτε με ενδιαφέρει να μάθω. Γιατί το χριστουγεννιάτικο breakfast μας ήταν καθεστώς. Δεν επιδεχόταν ρεπορτάζ. Είχε την εγκυρότητα του δέντρου, των καλάντων, των καινούργιων ρούχων, του «κρύο έξω, μέσα θαλπωρή», των καλικάντζαρων. Της οικογένειας. Της γιορτής. Δεν δοκίμασα ποτέ να τη φτιάξω αυτήν τη χριστουγεννιάτικη ομελέτα με τα συκωτάκια. Δεν νομίζω, πάντως, ότι η μαμά μου, που ψιλοβαριόταν, κι ας μην το έλεγε, τη μαγειρική, έκανε τίποτα σοφά πράγματα. Τηγανίζουμε τα συκωτάκια, χτυπάμε τα αυγά, τελειώσαμε. Μπορεί, πάλι, να μην ήταν καν δική της έμπνευση η συνταγή, αλλά του μπαμπά, που είχε αναλάβει, ως γιατρός, να μας κάνει γερές και δυνατές με διάφορα κόλπα – θυμάμαι τότε που λέγανε ότι το συκώτι κάνει καλό. Πού; Θα σας γελάσω. Για ένα πράγμα έχω μετανιώσει. Που δεν φρόντισα κι εγώ να προσθέσω στο χριστουγεννιάτικο ρεπερτόριο του σπιτιού μου, που το τιμώ μετά μανίας, ένα πιάτο κατακίτρινη, φουσκωτή ομελέτα με συκωτάκια για το παιδί μου. Ποτέ δεν είναι αργά.
Εγώ και οι αδελφές μου, που πρωινό δεν μάθαμε ποτέ, ορμάγαμε με βουλιμία στα πιάτα μας. Τίγκα σε μια κατακίτρινη, φουσκωτή ομελέτα, σπαρμένη με συκωτάκια. Τι συκωτάκια, θα σας γελάσω. Έχουν οι γαλοπούλες συκωτάκια; Η Bένα Γεωργακοπούλου είναι δημοσιογράφος.
2.11.17 – lifo
31
10 ΧΡΎΣΑΝΘΟΣ ΚΑΡΑΜΟΛΈΓΚΟΣ
Το φαγητό της μάνας μου
12 ΜΙΧΆΛΗΣ ΣΑΡΆΝΤΗΣ
Το κυριακάτικο γιουβέτσι 11 ΈΝΚΕ ΦΕΖΟΛΆΡΙ
Θυμάμαι το Πάσχα. Νηστεία, ψώνια στην κεντρική αγορά με τον πατέρα μου, στρώναμε το τραπέζι για μετά την Ανάσταση, τριγυρνούσα γύρω από το τραπέζι κλέβοντας μπουκίτσες και κοιτώντας μη με δει η μητέρα μου. Τύψεις για την αμαρτία, χαρά και απόλαυση για τις γεύσεις. Όλοι έχουμε αναμνήσεις από το φαγητό, κυρίως τις γεύσεις και τις μυρωδιές. Η αλήθεια είναι ότι από τα πρώτα χρόνια της ζωής μας είμαστε στενά συνυφασμένοι με το φαγητό, αρχής γενομένης από τα οικογενειακά τραπέζια, πλούσια και λαχταριστά. Το φαγητό που προκαλεί νοσταλγία είναι το φαγητό της μαμάς. Δεν είναι απλό φαγητό, είναι κάτι πολύ παραπάνω. Είναι παιδικές αναμνήσεις, σούπα αυγολέμονο της μαμάς μου, αίσθηση παρηγοριάς καθώς την έφτιαχνε όταν ήμουν άρρωστος. Πόσες φορές δεν έχουμε σκεφτεί τα αγαπημένα μας πρόσωπα τρώγοντας ένα φαγητό! Είναι απλώς μια περίπτωση στην οποία έχουμε συνδέσει τη γεύση με μία ανάμνηση. Εγώ νιώθω τυχερός γιατί οι γονείς μου μού παρείχαν την καλύτερη δυνατή παιδεία: η μητέρα μου με έμαθε να μαγειρεύω το καλύτερο φαγητό, ο πατέρας μου με έμαθε να ξεχωρίζω τα καλύτερα προϊόντα, αξέχαστες αναμνήσεις για μένα. Τους ευγνωμονώ. Το απλό παραδοσιακό και καθημερινό φαγητό που έχει συνδεθεί με προσωπικές γευστικές αναμνήσεις, ο τρόπος μαγειρέματος, τα υλικά, οι γεύσεις και οι μυρωδιές, οι στιγμές και τα πρόσωπα μάς φέρνουν τη νοσταλγία, αναμνήσεις και συναισθήματα. Δεν θα ξεχάσω εκείνο το καλοκαίρι που όλη τη μέρα ήμασταν στη θάλασσα μ’ ένα μαγιό, μαυρισμένοι και με ζαρωμένα χέρια, και η μητέρα μου μας φώναζε για φαγητό. Καθόμασταν και στο στρωμένο με μουσαμά τραπέζι μάς περίμεναν κεφτέδες τηγανητοί με πατάτες, που τηγανίζονταν στο ίδιο λάδι, ντομάτες, φέτα, ψωμί, γεύσεις απλές, θεϊκές. Στο τέλος, τρώγαμε καρπούζι με τα χέρια. Απλά νοσταλγία!
Ο Χρύσανθος Καραμολέγκος είναι σεφ.
Εγώ νιώθω τυχερός γιατί οι γονείς μου μού παρείχαν την καλύτερη δυνατή παιδεία: η μητέρα μου με έμαθε να μαγειρεύω το καλύτερο φαγητό, ο πατέρας μου με έμαθε να ξεχωρίζω τα καλύτερα προϊόντα.
Πράσινες τηγανητές πιπεριές με μυζήθρα και ντομάτα Θα μπορούσε να είναι η βαλκανική εκδοχή της (παραλλαγμένος ο τίτλος από την αμερικανική ταινία Πράσινες τηγανητές ντομάτες) γεύσης που σου αφήνει η ταινία. Ένα κοινότοπο αλβανικό φαγητό, κάτι σαν το σαλονικιώτικο μπουγιουρντί. Καλοκαίρι, οι πιπεριές-κέρατο, οι κόκκινες αλβανικές ντομάτες σε σχήμα καρδιάς (αλβανική ποικιλία), η μυζήθρα και το ηλιέλαιο. Ήταν για χρόνια το σαββατιάτικο φαγητό της μαμάς μου στη αλβανική Οχρίδα κι έπειτα στα Τίρανα. Στο καυτό λάδι τσιγάριζε τις πιπεριές, έριχνε μέσα τη μυζήθρα και στο τέλος την ντομάτα σε χαμηλή φωτιά. Βουτούσα το ψωμί στη σάλτσα και «γιαμ». Για μένα αυτό το φαγητό συνδύαζε την αγάπη και τη ζεστασιά της οικογενειακής θαλπωρής. Όποτε με επισκέπτεται στο σπίτι και όταν δεν αισθάνομαι καλά, τη βάζω να μου το φτιάξει. Αυτό το φαγητό εμπεριέχει όλη την παιδική μου ηλικία. Μετά τα μπάνια, είτε στη λίμνη είτε στη θάλασσα, καταλάγιαζε η συναισθηματική πείνα και αφηνόμουν να με πλημμυρίζει η δροσιά του –αν και ζεστό φαγητό– μέσα στο καλοκαίρι, αυτή η συνταγή που τα υλικά της ήταν δοσμένα με αγάπη και απλότητα – τι άλλο;
Ο Ένκε Φεζολάρι είναι ηθοποιός και σκηνοθέτης.
Κάθε Κυριακή στο σπίτι είχαμε το γνωστό σε όλους οικογενειακό τραπέζι. Βρέξει-χιονίσει, είτε Δεκέμβρης ήταν είτε Απρίλης, εμείς εκεί, κάθε, μα κάθε Κυριακή, όλοι. Και όταν λέω όλοι, δεν εννοώ μόνο τους γονείς μου και τις αδερφές μου. Θείες, θείοι, ξαδέρφια, φίλες των κοριτσιών, η γιαγιά μου… Κόσμος πολύς. Γέλια, τσακωμοί, κουτσομπολιό, δουλειές, μπάλα, λεφτά, κρασί και γιουβέτσι! Μοσχάρι γιουβέτσι κοκκινιστό με κριθαράκι στον φούρνο και τριμμένο τυρί. Το γιουβέτσι ήταν εκεί κάθε Κυριακή. Έβρισκε πάντα τον δρόμο και ερχόταν. Για να μας θυμίζει ότι κάποια πράγματα δεν αλλάζουν πότε ό,τι και να γίνει. Γι’ αυτό κανείς δεν παραπονέθηκε ούτε μια φορά που τρώμε κάθε Κυριακή το ίδιο φαΐ. Και προφανώς γιατί ήταν το πιο ωραίο γιουβέτσι του κόσμου. Ο Μιχάλης Σαράντης είναι ηθοποιός.
13 ΜΑΡΊΑ ΠΑΠΑΔΗΜΗΤΡΊΟΥ Δεκαπενταύγουστος 2015, απέναντι από το λιμάνι του Πάνορμου Τήνου, στο Καβαλουρκό. Πάνω στο καΐκι «Κυνέγειρος» να τρώω φούσκες που μόλις έχει βγάλει ο δάσκαλός μου Γιάννης Μανιατάκος από τη θάλασσα, με παξιμάδι, ντομάτα και ούζο. Η Μαρία Παπαδημητρίου είναι εικαστικός.
32 lifo – 2.11.17
2.11.17 – lifo
33
15 ΝΤΊΝΟΣ ΣΤΕΡΓΊΔΗΣ
Pieds et oreilles de cochon
14 ΣΟΦΊΑ ΦΙΛΙΠΠΊΔΟΥ
Η μαγειρίτσα Το φαγητό που «αγαπώ» γιατί το έτρωγα μόνο μία φορά τον χρόνο και πάντα το μεγάλο Σάββατο είναι αυτό που δεν θα ξαναφάω. Συνοδευόταν πάντα με τη συνήθεια να κάνω Πάσχα με τη μάνα μου, που «έφυγε» πέρσι τον Νοέμβριο, και κανείς δεν είναι πρόθυμος να συνεχίσει το έθιμο. Μάλλον. Γι’ αυτό θα σας μιλήσω σήμερα, γιατί τα τελευταία είκοσι χρόνια το μαγείρευα εγώ στη Θεσσαλονίκη. Είχα μια σχετική χαρά, γιατί πάντα κατάφερνα να κάνω το «τάμα», να πάω τη μάνα μου, που δεν περπατούσε, να προσκυνήσει τον επιτάφιο τη Μ. Παρασκευή – ολόκληρη επιχείρηση με το αναπηρικό καροτσάκι, που δεν χωρούσε ακριβώς στο ασανσέρ και που δεν κατέβαινε τις σκάλες προς την έξοδο. Ερχόταν, λοιπόν, το πρωί του Μ. Σαββάτου από τον χασάπη η παραγγελία που έκανε πάντα ο μικρός μου αδελφός Παντελής: μισό αρνί, μια συκωταριά και ένα πακέτο αντεράκια. Έπιανα δουλειά αμέσως. Έπλενα καλάκαλά τη συκωταριά και την έβαζα να πάρει μία βράση. Πετούσα το πρώτο νερό και την ξανάβραζα. Την ξάφριζα και όταν κρύωνε λιγάκι την έκοβα πάνω στο ξύλο σε μικρά κομματάκια, όχι όμως και πολύ μικρά. Εν τω μεταξύ, είχα βάλει τα έντερα μέσα σε νερό με ξίδι και έναένα τα αναποδογύριζα κάτω από τη βρύση με μια βελόνα πλεξίματος ξύλινη που είχα φυλαγμένη γι’ αυτόν το σκοπό. Έπειτα τα έβαζα να πάρουν μια βράση και τα ψιλόκοβα επίσης. Στην κατσαρόλα ψιλόκοβα κάμποσα φρέσκα και παλιά κρεμμύδια, τέσσερα μεγάλα μαρούλια (τις καρδιές τις κρατούσα για τη σαλάτα), άνηθο, μαϊντανό και δυόσμο, έβαζα αλάτι και πιπέρι, ανακάτευα και τα άφηνα ήσυχα να βράσουν κάμποση ώρα μέχρι να μαλακώσουν. Πρόσθετα την ψιλοκομμένη συκωταριά και τα εντεράκια, λίγο νεράκι και τα άφηνα σε πολύ σιγανή φωτιά σχεδόν μέχρι το απόγευμα. Το βράδυ πρόσθετα το λάδι, τα έβαζα να πάρουν ακόμη μία βράση και χτυπούσα με δυο-τρία λεμόνια το αυγολέμονο. Μετά την Ανάσταση δεν είχα ποτέ όρεξη να φάω, έβαζα όμως λίγο στο πιάτο. Εκείνη που αγαπούσε πολύ αυτό το φαγητό ήταν η μάνα μου, που κι εκείνη με τον καιρό δεν μπορούσε να το φάει. Έτσι, η μαγειρίτσα πήγαινε πάντα σε τάπερ για την Κυριακή του Πάσχα στον αδελφό μου – η νύφη μου η Χρύσα την αγαπούσε περισσότερο απ’ όλους. Πάντα η Ανάσταση το βράδυ είχε μια στενοχώρια, όμως η μυρωδιά της μαγειρίτσας όλη τη μέρα που σιγόβραζε ήταν αναστάσιμη.
Η Σοφία Φιλιππίδου είναι ηθοποιός.
34 lifo – 2.11.17
Στην κατσαρόλα ψιλόκοβα κάμποσα φρέσκα και παλιά κρεμμύδια, τέσσερα μεγάλα μαρούλια (τις καρδιές τις κρατούσα για τη σαλάτα), άνηθο, μαϊντανό και δυόσμο, έβαζα αλάτι και πιπέρι, ανακάτευα και τα άφηνα ήσυχα να βράσουν κάμποση ώρα μέχρι να μαλακώσουν.
Αν η μουσική μπορεί να σε ταξιδέψει στον χρόνο συναισθηματικά, η γεύση είναι εκείνη που μπορεί να το κάνει σωματικά. Θα σου συμβεί, αν είσαι τυχερός, μια-δυο φορές σε όλη σου τη ζωή, και το συναίσθημα είναι πραγματικά συγκλονιστικό. Βάζεις κάτι στο στόμα και αναπάντεχα, για λίγα, ελάχιστα δευτερόλεπτα, αισθάνεσαι να ταξιδεύεις πίσω στον χρόνο, πιθανότατα στην παιδική σου ηλικία. Το «αναπάντεχο» είναι εδώ η λέξη-κλειδί: δεν είναι κάτι που μπορείς να προκαλέσεις, απλώς σου συμβαίνει, αν συμβεί. Μου έτυχε, με ένα περίεργο φρούτο που λέγεται φυσαλίδα, το οποίο έτρωγα παιδί στην Αυστραλία. Το είχα διαγράψει από τη μνήμη μου μέχρι να το ξαναδοκιμάσω σε ένα γαλλικό εστιατόριο 20 χρόνια αργότερα, χωρίς να γνωρίζω τι είναι, και... με έστειλε. Ωστόσο, αυτού του τύπου η γευστική εμπειρία αποτελεί την εξαίρεση. Ο εφησυχασμός που μας εξασφαλίζουν τα αγαπημένα μας πιάτα, οι οικείες μας γεύσεις, είναι η αμέσως επόμενη καλύτερη εμπειρία και αυτό αναζητάμε οι περισσότεροι, στο σπίτι και στο εστιατόριο. Γαλουχήθηκα γευστικά στη Γαλλία, μια χώρα όπου η γαστρονομία παίζει τον ρόλο που παίζει στην Ελλάδα η γλώσσα: είναι ο συνεκτικός ιστός της. Η υπόθεση «γεύση» στη Γαλλία, συνολικά ως βίωμα, δεν ξεχνιέται και δεν ξεπερνιέται. Η γαλλική κουζίνα είναι αυτή που πάνω απ’ όλες προτιμώ και κάθε φορά που βρίσκομαι στο Παρίσι θα επισκεφτώ απαρέγκλιτα την μπρασερί La Coupole για να φάω το αγαπημένο μου πιάτο, pieds et oreilles de cochon, δηλαδή τα αυτιά και τα ποδαράκια του γουρουνιού (από ένα!). Να κάτι που δεν συναντάς κάθε μέρα. Βρασμένα και μετά παναρισμένα, στον φούρνο, τα γνώρισα ως φοιτητής, τα αγάπησα και μου λείπουν τρελά στην Ελλάδα. Γι’ αυτό και όταν, σπανίως πλέον, τα τρώω, είναι ακόμα πιο νόστιμα, πόσο μάλλον που τα απολαμβάνω στο εμβληματικό αυτό εστιατόριο, το οποίο, για ένα διάστημα, ήταν, μαζί με το απέναντί του Café Select, ένα από τα λημέρια των Ελλήνων του Παρισιού.
Ο δρόμος γίνεται μια δίνη, όπως στις παλιές ταινίες του ’60, και μου φέρνει χαμόγελα και, ναι, δάκρυα στα μάτια. Ο χαλβάς της μητέρας μου, κατακόκκινος και μοσχομυριστός, η γεύση που σημάδεψε τα παιδικά μου χρόνια.
16 ΚΑΡΥΟΦΥΛΛΙΆ ΚΑΡΑΜΠΈΤΗ
Ο χαλβάς Αθήνα, διαβολεμένη κίνηση κι εγώ χωμένη σ’ ένα ταξί να προσπαθώ να προλάβω τη ζωή που τρέχει. Χτυπάει το τηλέφωνο. Η φωνή της Μερόπης Κοκκίνη. Ευγενική. Ποιο φαγητό σάς φέρνει δάκρυα στα μάτια; Δάκρυα στα μάτια; Από φαγητό; Τι παράξενη ερώτηση. Τι ν’ απαντήσεις σε κάτι τέτοιο; Κι όμως, την ίδια στιγμή –από ποια γωνιά της μνήμης;– να που ξεπηδάει η μία και μοναδική, η απόλυτη δική μου απάντηση. Ο δρόμος γίνεται μια δίνη, όπως στις παλιές ταινίες του ’60, και μου φέρνει χαμόγελα και, ναι, δάκρυα στα μάτια. Ο χαλβάς της μητέρας μου, κατακόκκινος και μοσχομυριστός, η γεύση που σημάδεψε τα παιδικά μου χρόνια. Παγωμένα ολόλευκα βράδια και μέσα να καίει η ξυλόσομπα, να χορεύουν οι σπίθες κι οι φλόγες να παλεύουν με μια λάμπα πετρελαίου ποια θα φωτίσει το μικρό δωμάτιο. Το ραδιόφωνο να παίζει Βίκυ Μοσχολιού και Πόλυ Πάνου. Και να μοσχοβολάει ο τόπος αλεύρι, ηλιέλαιο, νερό και ζάχαρη. Τίποτα περισσότερο. Τ’ αγαπημένα χέρια ν’ ανακατεύουν συνέχεια το μείγμα πάνω στη σόμπα κι ύστερα να το πλάθουν κουταλιά-κουταλιά, κι εγώ – στ’ αλήθεια εγώ;– να λαχταρώ, να λιώνει η μπουκιά στο στόμα ζεστή-ζεστή κι ολόγλυκια, τι απόλαυση! Έχω φάει πολλούς υπέροχους χαλβάδες στη ζωή μου, σιμιγδαλένιους, με σταφίδες, με πορτοκάλι, με ανθόνερο. Σαν εκείνον, όμως, ποτέ ξανά. Και δεν είναι μόνο η γεύση, μόνο το άρωμα. Είναι η αγάπη. Κι εκείνη η αίσθηση του χαμένου παράδεισου. Γι’ αυτό και τα δάκρυα. Ευχαριστώ, Μερόπη!
Η Καρυοφυλλιά Καραμπέτη είναι ηθοποιός.
Ο Ντίνος Στεργίδης είναι δημοσιογράφος οίνου.
18 ΑΝΤΏΝΗΣ ΔΡΑΚΟΥΛΑΡΆΚΟΣ 17 ΝΑΝΆ ΔΑΡΕΙΏΤΗ
Οι λαχανοντολμάδες της κυρίας Αθηνάς
«Τα λάχανα δεν γλυκαίνουν αν δεν πέσει ο πρώτος πάγος να τα σκεπάσει, να πάρουν τη γεύση τους» έλεγε η Αθηνά Σούρβου και δεν σήκωνε κουβέντα. Μετά από αυτό τον πρώτο πάγο στον μακεδονικό Βορρά, στα σύνορα με τη Βουλγαρία, με τον Βαρδάρη να κόβει την ανάσα, η κυραΑθηνά έβαζε τα λάχανα στο κιούπι. Ένα μεγάλο κεραμικό κιούπι με στενό λαιμό ίσα να τα χωράει, που απογέμιζε με άλμη και σκέπαζε με ένα ξύλινο καπάκι. Κάθε μέρα, με ένα καλάμι φυσούσε στο νερό για να αναδεύεται, να φρεσκάρεται, να παίρνει οξυγόνο και να βοηθάει έτσι τη ζύμωση. Η σόμπα μέσα στο σπίτι μπουμπούνιζε κι όταν πια είχαν περάσει 2-3 εβδομάδες γέμιζε μια μικρή εμαγιέ κούπα με την άλμη και την έφερνε στο σπίτι. Αυτό το παγωμένο ζουμί ευωδίαζε χειμώνα, υποσχόμενο μια ντελικατέτσα που όμοιά της δεν υπάρχει. Την έπινα με βουλιμία. Παραμονή Χριστουγέννων τα λάχανα έβγαιναν από το κιούπι. Στο τραπέζι στηνόταν το εργαστήριο. Χοιρινός κιμάς κομμένος μία φορά. Πανσέτες με το λίπος και το κόκαλό τους, σκέτα κόκαλα, χοντρά κοτσάνια από τα λάχανα. Τα φύλλα ανοιγμένα σαν δαντέλες, διάφανα, με χρώμα βαθύ λαχανί, σχεδόν κίτρινο από τη ζύμωση, σε μια απλάδα. Ρύζι γλασέ. Γλίνα. Αυγό. Κύμινο, σκόρδο, αλάτι και πιπέρι. Ζύμωνε το ρύζι με τον κιμά, το αυγό, τα μπαχαρικά, τα αφράτευε με λίγη αρμιά από το κιούπι και τύλιγε σαρμάδες για μία μεγάλη ή δύο μικρές μπουκιές. Στην πλατιά κατσαρόλα άπλωνε πρώτα τα κόκαλα. Από πάνω έστρωνε τα χοντράδια από τα λάχανα. Έπειτα, κυκλικά, τους σαρμάδες σε στρώσεις. Κάλυπτε με πανσέτες, έστρωνε πάλι λάχανο, απογέμιζε την κατσαρόλα με την αρμιά, ασφάλιζε με ένα πιάτο και σκέπαζε. Σε σιγανή φωτιά, για 2-3 ώρες, μέχρι το άρωμα να της φωνάξει ότι είναι έτοιμο, το φαγητό ετοιμαζόταν. Στο πιάτο σέρβιρε λίγο ψιλοκομμένο λάχανο από τα χοντράδια, πανσέτα και λαχανοντολμάδες. Και λίγο ζουμάκι. Από πάνω πασπάλιζε μπούκοβο, καυτερό, φρέσκο, φετινό, για τα αρώματα και την αψάδα. Το λάχανο, σχεδόν διάφανο, σαν ρυζόχαρτο, κάλυπτε την πιο αφράτη, ηδονική γέμιση. Η οξύτητα και το ελαφρύ κάψιμο του λάχανου, η γήινη υπόσταση του κύμινου, το σκόρδο σε ερωτική σχέση με το λάχανο, ο κιμάς από τα ντόπια χοιρινά, το ρύζι που δεν έλιωνε και η ένταση των πιπεριών παραμένουν μέχρι σήμερα η πιο ολοκληρωμένη σύνθεση γεύσεων που ανακαλώ στη μνήμη μου από την παιδική μου ηλικία. Για το παιχνίδι των υφών και των διαφορετικών τρόπων η γιαγιά μου, η Αθηνά, σέρβιρε στο πλάι τα τραγανά κοτσάνια σε κυβάκια και τις πανσέτες. Το ζουμί δεν είχε ανάγκη ούτε από αυγολέμονο ούτε από πηκτικά, ήταν τόσο δεμένο από μόνο του, που παραμένει υπόδειγμα αργής συμπύκνωσης. Οι λαχανοντολμάδες της γιαγιάς μου θέλουν χρόνο και πρώτες ύλες άριστες. Θέλουν τη μνήμη παρούσα και το χέρι της, το γαλανό της χαμόγελο, δίπλα μου. Τα καταφέρνω, μια φορά τον χρόνο, να τα έχω όλα συγκεντρωμένα και τότε το αποτολμώ. Τα δικά μου δάκρυα εξατμίζονται μαζί με την άρμη από την κατσαρόλα, των συνδαιτυμόνων μου, ορκίζομαι, τα έχω δει να αραιώνουν τη σφιχτοδεμένη σάλτσα στο πιάτο.
Το τσουρέκι Στο πιάτο σέρβιρε λίγο ψιλοκομμένο λάχανο από τα χοντράδια, πανσέτα και λαχανοντολμάδες. Και λίγο ζουμάκι. Από πάνω πασπάλιζε μπούκοβο, καυτερό, φρέσκο, φετινό, για τα αρώματα και την αψάδα. Το λάχανο, σχεδόν διάφανο, σαν ρυζόχαρτο, κάλυπτε την πιο αφράτη, ηδονική γέμιση.
Λατρεύω τα ζυμάρια με μαγιά και το τσουρέκι ανεβάζει τον πήχη δυσκολίας και απόλαυσης. Θυμάμαι τη μάνα μου να σκεπάζει τη λεκάνη με το ζυμάρι με μια κουβέρτα, με την οποία πιο παλιά σκέπαζε κι εμάς, να την αφήνει δίπλα στο καλοριφέρ και να κλείνει και την πόρτα του δωματίου (έξτρα βαθμός δυσκολίας να συγχρονίσεις το φούσκωμα του ζυμαριού με τη λειτουργία του καλοριφέρ της πολυκατοικίας). Οι πλεξούδες με το κόκκινο αυγό (μα, καλά, ποιος το τρώει αυτό το αυγό;), η μυρωδιά από μαχλέπι, μαστίχα και κακουλέ, το ξεφούρνισμα (για το οποίο ποτέ δεν είσαι σίγουρος και λες «άσ’ το λίγο ακόμα»). Και μετά η ώρα της απόλαυσης – να φάμε το πιο κακομούτσουνο, για να αφήσουμε τα όμορφα να τα δει ο κόσμος. Δεν υπάρχει πιο ωραίο ξετύλιγμα ζύμης από αυτό που προσφέρει το λαστιχωτό τσουρέκι. Και μετά από τρεις μέρες που έχει μπαγιατέψει, ανασταίνεται στην τοστιέρα.
Ο Αντώνης Δρακουλαράκος είναι σεφ.
Η Νανά Δαρειώτη είναι δημοσιογράφος και συγγραφέας.
2.11.17 – lifo
35
19 ΞΈΝΙΑ ΚΟΥΝΑΛΆΚΗ
Το ζουμί από τα χόρτα
Με έβαζε να πίνω το ζουμί από τα χόρτα, το δικό μου προσωπικό μουρουνόλαδο. Θυμάμαι να κλείνω μάτιαμύτη και να προσπαθώ να καταπιώ αυτό τον πικρό, αηδιαστικό, πράσινο ημιχυλό.
Η Ξένια Κουναλάκη είναι δημοσιογράφος και συγγραφέας.
36 lifo – 2.11.17
Μέχρι την ηλικία των 5 χρονών η μαμά μου με είχε πείσει ότι οι σοκολάτες έχουν φριχτή γεύση. Έρχονταν οι ξένοι και μου έδιναν σοκολάτα κι εγώ έλεγα τρομοκρατημένη: «Όχι, ευχαριστώ, είναι δηλητήριο». Ώσπου κάποια φίλη μού έχωσε με το ζόρι ένα κομμάτι στο στόμα. Η εμπειρία μού άλλαξε τη ζωή. Τα μεσημέρια, μετά το φαγητό, περίμενα να πέσει η μητέρα μου στο κρεβάτι και μόλις την έπαιρνε ο ύπνος, έκλεβα, σχεδόν κάθε μέρα, ένα δεκάρικο, έτρεχα στο περίπτερο κι αγόραζα μια Κουκουρούκου, μια φτηνιάρικη ψευδοσοκολάτα με αυτοκόλλητο. Η γεύση της, τότε, μου έφερνε δάκρυα στα μάτια, την έτρωγα αργά, την έλιωνα με τη γλώσσα, έγλειφα το ασημένιο χαρτάκι, ήταν ο απόλυτα απαγορευμένος καρπός, το μήλο της Εδέμ μου, που μετατρεπόταν σε επίγεια γευστική κόλαση μόλις ξυπνούσε η μαμά από τη σιέστα. Απαγορεύονταν κατά σειρά πατάτες τηγανητές, Κόκα-Κόλα και γλυκά. Με έβαζε να πίνω το ζουμί από τα χόρτα, το δικό μου προσωπικό μουρουνόλαδο. Θυμάμαι να κλείνω μάτιαμύτη και να προσπαθώ να καταπιώ αυτό τον πικρό, αηδιαστικό, πράσινο ημιχυλό. Το βράδυ που τα άλλα παιδάκια έτρωγαν σνίτσελ και πατάτες τηγανητές ή μακαρόνια, εγώ έτρωγα μαύρο Πούμπερνικελ με ντομάτα και φέτα πάνω σε ένα σανιδάκι που απεικόνιζε γερμανικά χιονισμένα τοπία. Στις εκδρομές ήμουν η μοναδική μαθήτρια που έφερνε κομμένα καρότα και μήλα και τοποθετούσε το δικό της μίζερο ταπεράκι δίπλα σε λόφους από κεφτεδάκια και τσιπς. Όταν έφευγα από τη σφαίρα επιρροής της για μικρό διάστημα κι έβαζα κάνα κιλάκι, μου έλεγε «πάχυνες» κι ήταν για μένα η υπέρτατη αποδοκιμασία. Όταν πέθανε η μαμά μου ήμουν 15 και σκέφτηκα ότι το μοναδικό καλό απ’ όλη αυτή την υπόθεση είναι ότι τουλάχιστον θα μπορούσα να τρώω ό,τι ήθελα. Θυμάμαι να τρώω σοκολάτες για μεσημεριανό, γεμάτα πιάτα με μακαρόνια και λίτρα Κοκα-Κόλα τα μεσάνυχτα. Η σχέση μου με το φαγητό άρχισε σταδιακά να γίνεται ενοχική, δεν ήθελα να σκέφτομαι όταν τρώω, απέκτησα διατροφικές διαταραχές για δύο σχεδόν δεκαετίες κι ακόμα δεν έχω καμία διάθεση ούτε να μιλάω ούτε να γράφω (κάνω εδώ μια εξαίρεση) για το θέμα. Δεν βλέπω εκπομπές για γαστρονομία, πηδάω τα σχετικά εδάφια στα βιβλία, βαριέμαι τις ταινίες με σεφ. Τον τελευταίο καιρό νιώθω, δεν είμαι και σίγουρη, ότι έχω συμφιλιωθεί με το στομάχι μου. Τρώω μόνο υγιεινά πράγματα, γιαούρτια, σαλάτες, φρούτα, μαύρο ψωμί και τέτοια – πιστεύω ότι θα χαιρόταν πολύ η μαμά μου. Καμιά φορά πίνω το ζουμί από τα χόρτα (μείον κλειστά μάτια και μύτη). Δεν μ’ αρέσει ακριβώς, αλλά κοιτάω νοερά προς τα πάνω (ίσως και κάτω), δακρυσμένη και λίγο αγανακτισμένη και αναρωτιέμαι: «Είσαι ικανοποιημένη τώρα;».
20 ΜΕΛΊΣΣΑ ΣΤΟΐΛΗ
Φαγητό σε μια γκαζιέρα
Η Μελίσσα Στοΐλη είναι δημοσιογράφος και συγγραφέας.
Το σπίτι της γιαγιάς ήταν στη Θεσσαλονίκη, μερικές στάσεις πιο πέρα από το δικό μας. Μια μονοκατοικία με αυλή, με ασβεστωμένους τενεκέδες αντί για γλάστρες, μια συκιά με κάτι σύκα βασιλικά-μέλι, μια κληματαριά κι ένα παρτέρι με λαχανικά. Λίγο πιο κάτω ήταν οι γραμμές των τρένων. Ένας συνοικισμός αθέατος, αν δεν τον ήξερες. Πήγαινα συχνά, σαν διακοπές στην ίδια πόλη, ένας τόπος τόσο κοντά και τόσο μακριά, μυστηριώδης και φωτεινός. Όπου τα βράδια, όταν είχε ησυχάσει ο θόρυβος και κράταγες λίγο την ανάσα σου, άκουγες τα αγγουράκια να μεγαλώνουν, κάνοντας μικρά, ανεπαίσθητα κρακ-κρακ. Όπου η γειτόνισσα καλημέριζε αξημέρωτα με φωνή πριμαντόνας («σώπα, καλέ, το παιδί κοιμάται ακόμα» τη μάλωνε η γιαγιά). Ένας κόσμος όπου κάθε ανάθεση ήταν μια μικρή περιπέτεια. «Να πας στον μπακάλη, τον Λάζαρο, και να του πεις να σου δώσει λίγη φέτα μαλακή. Και να βάλει και μισό κιλό φασόλια. Κοίτα μη σε γελάσει, από τα καλά να σου δώσει, γιατί έχει και κάτι άλλα πιο ξερά και από το κεφάλι του». Και πήγαινα. Και ξαναπήγαινα για να πάρω γάλα εβαπορέ. Και ξανά μετά από λίγο για να του πω να φέρει γρήγορα μια φιάλη για το πετρογκάζ. Μόνο, όταν λέμε γρήγορα, να είναι γρήγορα, γιατί η γιαγιά ήθελε να μαγειρέψει και αυτή η αφιλότιμη η φιάλη τέλειωνε πάντα την πιο ακατάλληλη στιγμή. Μια φορά είχε τελειώσει την ώρα που έδενε το γλυκό και οι κατάρες της γιαγιάς ακούστηκαν μέχρι το διπλανό στενό. Αχ, αυτή η πετρογκάζ με τις τρεις εστίες. Που έψηνε καϊμακλίδικους καφέδες, έβραζε ολόκληρα καλαμπόκια, τηγάνιζε αυγά και αλευρωμένα μπαρμπουνάκια. Λοιπόν, τα καλύτερα τηγανητά τα έφαγα από εκείνη την γκαζιέρα. Με λεπτή κρούστα απ’ έξω και μαλακά, ζουμερά από μέσα. Μα, εκείνο που ήταν αξεπέραστο, το μεγάλο σουξέ ας πούμε, ήταν τα λαχανικά από το παρτέρι, μελιτζάνες, πιπεριές, κολοκυθάκια, τηγανισμένα μαζί με χοντροκομμένες πατάτες και περιχυμένα με σάλτσα φρέσκιας ντομάτας. Σερβιρισμένα σε τσίγκινο πιάτο και συνοδευμένα με ζυμωτό ψωμί και φέτα πιπεράτη. Ωραία ήτανε ζεστά, ωραιότερα κρύα, όταν τα λαχανικά είχαν ρουφήξει λαίμαργα τη σάλτσα και είχανε μελώσει. Ωραία ήτανε και η γιαγιά που έστρωνε μια πετσέτα στο ξύλινο τραπέζι κάτω από την κληματαριά και αγριοκοίταζε με τα γαλανά της μάτια τα έντομα που ζουζούνιζαν και εφορμούσαν στα πιάτα (μα, πού βρέθηκαν όλα σήμερα...). Και βάζαμε κρύο νερό στα ποτήρια και φυσούσε ένα αεράκι και ήμασταν «πασάδες στα Γιάννινα»! Δεν χρειάζεται να φάω τηγανητά με σάλτσα για να θυμηθώ. Αρκεί να δω μια γκαζιέρα, μια τρυπητή κουτάλα, ένα μικρό τηγάνι κι ένα τσίγκινο πιάτο για να μου έρθει η γεύση στο στόμα και τα δάκρυα στα μάτια.
21 ΜΙΜΗ ΝΤΕΝΙΣΗ
Γλυκιά κολοκυθόπιτα Οι αστικές οικογένειες της εποχής της γιαγιάς μου φτιάχνανε τον τραχανά, ξέρανε να φτιάχνουν και μια Πάβλοβα όμως. Αν έγραφα για όλα τα ωραία φαγητά που φτιάχνει η μητέρα μου, θα χρειαζόταν ολόκληρη σελίδα. Έτσι, ενδεικτικά, λοιπόν, θα πω για τις υπέροχες πίτες της.
H Mιμή Ντενίση είναι ηθοποιός.
Το οικογενειακό τραπέζι, ειδικά το κυριακάτικο, ήταν πάντα κάτι σημαντικό για την ελληνική οικογένεια. Ήταν η στιγμή που η οικογένεια μαζευόταν, απολάμβανε το φαγητό, μιλούσε ο καθένας για τα δικά του, τσακωνόντουσαν κι αγαπιόντουσαν. Τα τελευταία χρόνια αυτή η παράδοση που τη βλέπουμε σε όλες τις ελληνικές ταινίες έχει καταργηθεί. Η μνήμη όμως ευτυχώς δεν σβήνει. Ούτε τα γεγονότα, ούτε τα συναισθήματα, ούτε και τα αρώματα του παρελθόντος. Εγώ έχω την τύχη να έχω μαμά, σπουδαία μαγείρισσα. Όχι όπως λέμε όλοι για τις μαμάδες μας «είναι η καλύτερη μαγείρισσα του κόσμου» αλλά μαγείρισσα που θα μπορούσε να ’ναι σεφ. Ρουμελιώτισσα κόρη μητέρας που υπήρξε επίσης μεγάλη μαγείρισσα, ξέρει όλα τα παραδοσιακά φαγητά, μα και τη διεθνή κουζίνα. Οι αστικές οικογένειες της εποχής της γιαγιάς μου φτιάχνανε τον τραχανά, ξέρανε να φτιάχνουν και μια Πάβλοβα όμως. Αν έγραφα για όλα τα ωραία φαγητά που φτιάχνει η μητέρα μου, θα χρειαζόταν ολόκληρη σελίδα. Έτσι, ενδεικτικά, λοιπόν, θα πω για τις υπέροχες πίτες της. Μια πολύ αγαπημένη μου, που μου φέρνει γλυκές αναμνήσεις στο μυαλό, είναι η γλυκιά κολοκυθόπιτα. Μια πίτα που, εκτός από την κολοκύθα, έχει πολλή ζάχαρη και κανέλα. Κάθε φορά που τη φτιάχνει μοσχοβολάει το σπίτι και νομίζω πως γυρνάω πίσω τον χρόνο, ξαναγίνομαι παιδί και κάθομαι στο οικογενειακό τραπέζι περιτριγυρισμένη από τους γονείς, την αδελφή μου και τους παππούδες μας.
2.11.17 – lifo
37
SPOTLIGHT Πιάτα των μνημονίων (2009-2017)
Τυροκαυτερή μέτρων Κουτορνίθια μπρεζέ σε κάλπη
ΑΠΙΚΙΟΣ
Βαρύ πεπόνι πιστωτών με ύφος προστούτο Καυτή πατάτα χρέους με sos Ραδίκια από τις ρίζες ανέργων Αχνιστά μαλάκια οφειλετών που βράζουν στο ζουμί τους Αμνοερείπια συνταξιούχων Ψίχα επιδομάτων ολικής αλέσεως
Τα μενού των Μνημονίων
Μπριζόλα Black Άνχους φορολογουμένων
Κυβερνητικά πιάτα
Αιμοραγού οικογενειών Κωλοχτύπα δανείων με τα κρεμμυδάκια
Spirtz-rolls
Κουτσομούρες συνδικαλιστών
Ωμός τόνος δηλώσεων Σκουρλέτη
Ψαροκόκαλα μεταναστών με σος Ταρτάρ (σπεσιαλιτέ του Κάτω Κόσμου) *** Σορμπέ μεταρρυθμίσεων με περγαμώτο Φρέσκος χυμός από στυμμένο Έλληνα Μιλφέιγ (χίλια φύλλα) μνημονίων
Βραστή γλώσσα λανθάνουσα Τσακαλώτου με σάλτσα πέστο αγγλικά Μπαλάφα στην κατσαρόλα με Τσιρώνια
Τιραμισού-μισού Εφορίας
Πολάκη τσιγαριστό με τζάμπα μάνγκο και αντράκλα
***
Φάβα Σαντορινιού
Ράκη και τσιμουδιά
Μελιτζάνες παπουτσάκια Lubutin Τζάκρη
Μας τύχαν πολλά Χίου Για περισσότερες σπεσιαλιτέ αναζητήστε την κάρτα και στο Διαδίκτυο στη διεύθυνση: mnimonia-ke-pousse-a.com
Γιαβρογλάκια αβγολέμονο Φιδές με Μαλλιά αγγέλου Σίας Αναγνωστοπούλου Media αχνιστά με Παπάγια
Ξένη κουζίνα (Διεθνείς σπεσιαλιτέ)
Χουλιαράκ-μπεγιεντί Αμελέτητα Κατρούγκαλου με λαδορίγανη Pizziorla
Τρυφερά φιλαράκια με σος Ολαντaise Φιλέτα γαλλοπούλας Λαγκάρντ χωρίς τίποτα στο πλευρώτους Σαλάτα Brexit με κομμάτια από τη ρίζα Μέι Κατεψυγμένη σουπιά Αμερικής με τα Μελάνια της, ψημένη στην πλάκα Φιλέτα άγριου καρχαρία από σόι μπλε (γλαυκοκαρχαρίας prionauce glauce)
Πιάτο ημέρας:
Μπουρδέτο Βαρουφάκη με κοτσάνες και μεγάλες πατάτες
38 lifo – 29.9.16
Πατάτες ντάισελ Μπλουμ Ερντογάν φρικιασέ Κοκορέντζι – όχι σε σούβλα, αλλά σε γκριλ-ο Ισπανικό Χαμόν με podemos Εντόσθια διαδηλωτών με σος Μαδούρο
*** Κουρουμπλήδες σε μέλι εξουσίας Φλαμπουράρης φλαμπέ σε Μπόλαρη
Πιάτα ΣΥΡΙΖΑ
Mixed grill
Βούτσης με Βρούτση
Ελληνικά αλλαντικά Καρα-Νίκας Σαλάτα με τριΦίλη και Ξυδάκη Κουνουπήδοι Μιχελογιαννάκη σε ντάκο Αυγά μάτια με μαύρο δάκρυ Μάρδα Κότσι Κουράκη με λουκάνικο και τους χυμούς του Φάμελλος φαλάφελ Κουσκούς με Μανιούς και Μπουρνούς Πέρκα στον φούρνο *** Χαλβάς Σιρμαλένιος Ανθρακούχο νερό San Pellegrini Καφές παρηγοριάς χωρίς Ζαχαριάδη Για περισσότερες σπεσιαλιτέ αναζητήστε την κάρτα και στο Διαδίκτυο στη διεύθυνση: You-κωλο-Tube.gr
Πιάτα αξιωματικής αντιπολίτευσης
Σπιτική συνταγή: Περιστέρα σαλμί, κατά τη συνταγή του εστιατορίου Cipriani της Βενετίας
Μάτι γαρίδα Μητσοτάκη με καυτερή σος Νουά μόσχου με καραμανλημένα κρεμμυδάκια Μπον φιλέ Σαμαρά με σος από μεγάλη φύτρα και παλιά σόγια Hadjidaki-terriyaki Ψητή γλώσσα Άδωνι με σταμναγκάθια και γλιστρίδες Κεφαλογιάννη σε σκεύος Κεραμέως Κουμούτσα γεμιστή με αλλαντικά και τυριά Μηταράκη και μάγουλα αρνίσια Παϊδάκια από Τραγάκη στα κάρβουνα
Σπεσιαλιτέ ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ: Καμμένο φιλέτο από μαύρο χοίρο καλά Βαρεμένο και κομμένο με Μπαλτά στα τέσσερα, με την Κουντουρά του μαγειρεμένη με Μπεσανέλ (για δύο άτομα)
Παραδοσιακό πιάτο όλης της αντιπολίτευσης: Κοπανιστή
Ευρωβουλιμία Χρυσόγονος καλαμαριού στο τηγάνι
Aki’s Dishes Αρνάκι «κλέφτικο» στη λαδόκολλα Πλούσια σαλάτα με άγριες ρεμούλες και βραστές λοβιτούρες *** Απογευματινό τσάι με βουτήματα
Κλαδικά πιάτα Ριζότο με φύλλα χρυσού Πατούλη Στραπατσάδα εμπορίου με Κορκίδι αυγού Σιρόπι από κομμένο βήχα φαρμακοποιών με Βινσάντο και Λουράντο Παλαιωμένο τυρί ΣανΜίχαλο
Ποταμίσια πιάτα Ευέλικτη πέστροφα Θεοδωράκη Ποικιλία από Λυκουδιές Ψαριανός πλακί Αμυρίκια βραστά
Πασοκικά πιάτα Ταραχοσαλάτα Φώφης Πάπια Βενιζέλου με δύο τρόπους: το στήθος γεμιστό, το πόδι σε στάση αναμονής Σκαλοπίνια alla Lomberdo Fast food Γρηγοράκου
Κομμουνιστικά πιάτα Κοκκινιστό Κουτσούμπα με σκληρά καρύδια Δροσερή σαλάτα με Παφίλη Τυρόπιτα Κουρού με Μπαλλού Σπιτικός Χαλβατζής με Κανέλλη
Πιάτα Λαέ, Πλεύσης κ.λπ. (με λίγες θερμίδες) Βαλ-α-βάν Λαφαζάνια με λίγο προβολόνε Νερόβραστος Λαπα-βίτσας Στρατούλης σ’ αναμμένα κάρβουνα Άγρια κόντρα φιλέτα Ζωής με ζοχούς και μπούκοβο Μυαλά στα κάγκελα Ραχήλ με κρόκο Κοζάνης Μηλιό-πιτα
Χρυσαυγίτικα πιάτα (δεν τρώγονται με τίποτα) 29.9.16 – lifo
39
40 lifo – 2.11.17
LiFOtaste
ΠΡΟΪΟΝΤΑ
ΕΛΛΗΝΙΚΗ
ΔΙΕΘΝΗΣ
ΚΟΥΖΙΝΑ Α Φ Ι Ε Ρ Ω Μ Α
ΓΛΥΚΟ
BAR REST STREET FOOD 2.11.17 – lifo
41
S T R E E T
Big Mouth
Δεν το έχουν χαρακτηρίσει άδικα «το καλύτερο σαντουιτσάδικο του κέντρου». Με βαθμολογία 5 στα 5 αστέρια στο Trip Advisor και τη συντριπτική πλειονότητα των κριτικών να το αναφέρει ως «εξαιρετικό», το Big Mouth είναι ο ορισμός του καλού φαγητού στο χέρι και εδώ και δύο χρόνια έχει αποκτήσει σταθερό, φανατικό κοινό. Τα σάντουιτς που φτιάχνει είναι πλέον κλασικά (Belle Mondo, Italiano, Chicken Deli, Street Gourmet Pastourmaly, Derty Harry), με vegan και vegetarian επιλογές και νέες γεύσεις που αποτελούν υψηλές γαστρονομικές απολαύσεις: Philly Steak (ψωμί μπριός με μοσχαράκι γάλακτος, κρεμμύδια σοτέ, χαλαπένιος, πιπεριά Φλωρίνης, τσένταρ melt, Εdam, πίκλες και sweet mayo
Πραγματικό πάθος για την πίτσα Αυτό που ξεχωρίζει την PH από τις άλλες είναι ότι οι άνθρωποί της έχουν πραγματικό πάθος για την πίτσα! Αυτό που θέλουν δεν είναι να τη φτιάχνουν εύκολα, γρήγορα, φθηνά αλλά να δημιουργούν την πίτσα με πραγματικά φρέσκια ζύμη, πάντα ποιοτικά, υπέροχα υλικά και αυτήν τη σος που σου μένει αξέχαστη. Αγαπούν τη μαγική δύναμη που έχει η πίτσα να δημιουργεί στιγμές, να φτιάχνει αναμνήσεις και θέλουν να
Pizza Hut
F O O D
Το καλύτερο σαντουιτσάδικο του κέντρου βρίσκεται στην Πραξιτέλους
42 lifo – 2.11.17
κάνουν κι εσένα να την αγαπήσεις, να σε βοηθήσουν να τη βρεις σε υπέροχους χώρους και να τη γευτείς όπως έχεις ονειρευτεί. Θέλεις πίτσα; Θα έχεις την καλύτερη! Όπως και όποτε τη θες. Σοβαρά τώρα, οι άνθρωποι εκεί πιστεύουν στην πίτσα. Και κυρίως πιστεύουν ότι όλοι έχουν δικαίωμα να ζήσουν την εμπειρία μιας πραγματικά υπέροχης πίτσας. Στην PH όλοι εργάζονται, ζουν και αναπνέουν for the love of pizza.
sauce), N.Y. Style (ψωμί μπριός με ψαρονέφρι, χαλαπένιος, τυρί Εdam, σαλάτα κόλσλοου και ντομάτα), Birdy Nam Nam (στήθος κοτόπουλου, κεφαλοτύρι melt, ντομάτα σοτέ, κρεμμύδι και green sauce) και για πρωινό Egg & Bacon. Όλα τα υλικά που χρησιμοποιούν στα σάντουις και τις σαλάτες είναι άριστης ποιότητας, κανένα δεν είναι κατεψυγμένο και τα πάντα ψήνονται μπροστά στα μάτια σας (δεν χρησιμοποιούν τηγάνι). Το ψωμί στα σάντουιτς είναι χωριάτικο. Extra tip: To delivery γίνεται με ποδήλατο και είναι πια ανοιχτά όλη μέρα: Δευτέρα-Τετάρτη από τις 11:00 μέχρι τις 21:00 και Πέμπτη-Σάββατο από τις 11:00 μέχρι τις 3 το πρωί!
Πραξιτέλους 20, Αθήνα, 210 3250449
Τι γiνεται στα KFC στο Village shopping & more…? Τέρμα στην αδημονία και στην προσμονή των καταναλωτών έδωσε η επαναλειτουργία του KFC στο Village shopping & more… στον Α.Ι. Ρέντη!
Για μέρες οι λάτρεις του φρέσκου, τραγανόστιμου κοτόπουλου περίμεναν με αγωνία να ολοκληρωθεί η ανανέωση του χώρου του KFC στο Village shopping & more… και να ξαναγευθούν το πολυπόθητο κοτόπουλο και τα ζουμερά μπέργκερ. Πριν από λίγες μέρες άνοιξαν οι πόρτες του ανακαινισμένου εστιατορίου και οι KFC fans δικαιώθηκαν! Ένας υπέροχος χώρος με industrial, minimal αισθητική και διακοσμητικές πινελιές σε ζεστούς τόνους που δημιουργούν μια οικεία, σούπερ φιλική ατμόσφαιρα. Το καταπληκτικότερο όλων, όμως, είναι ότι το κοτόπουλο παρέμεινε φρέσκο, ελληνικό, τραγανόστιμο και υπέροχο, όπως πάντα! Tip: Υπενθυμίζεται ότι στην Ελλάδα τα KFC χρησιμοποιούν φρέσκο ελληνικό κοτόπουλο (Αγγελάκης), λάδι με 0 trans λιπαρά και λαχανικά που πλένονται με πιστοποιημένες διαδικασίες βάσει HACCP-ISO22000.
LiFOtaste Streetwok
Αυθεντική ασιατική απόλαυση, γρήγορα, οικονομικά και ποιοτικά Noodles στα καλύτερά τους! Από τον Δεκέμβριο του 2013 που εμφανίστηκε το πρώτο μαγαζί μέχρι σήμερα, το Streetwok κάνει μια νέα street food πρόταση, με πρωταγωνιστή το αυθεντικό ασιατικό φαγητό, μαγειρεμένο αποκλειστικά στο wok, το σκεύος-σήμα κατατεθέν της ασιατικής κουζίνας, όπως ακριβώς το βρίσκει κανείς στις υπαίθριες ασιατικές αγορές. Είτε είσαι λάτρης της ασιατικής κουζίνας είτε απλώς σου αρέσει να πειραματίζεσαι με νέες γεύσεις, στο Streetwok θα βρεις νόστιμο, υγιεινό και εξωτικά σύγχρονο φαγητό. Φρεσκοκομμένα λαχανικά και εκλεκτά υλικά που διαλέγεις μόνος σου παίρνουν τη θέση τους σε ένα αυθεντικό σιδερένιο wok με την προσθήκη ελάχιστης λιπαρής ουσίας. Το γρήγορο μαγείρεμα σε υψηλή, ομοιόμορφη θερμοκρασία και η ειδική τεχνική των wokers ολοκληρώνουν ένα νόστιμο και διατροφικά ισορροπημένο γεύμα σε λίγα μόνο λεπτά μπροστά στα μάτια σου, το οποίο θα απολαύσεις στο διάσημο πλέον red box σου. Παραγγέλνεις πανεύκολα σε τρία μόνο βήματα: διαλέγεις τη βάση που σου αρέσει, συμπληρώνεις με τα αγαπημένα σου υλικά
και ολοκληρώνεις με μία από τις χειροποίητες σάλτσες. Με περισσότερους από 400 πιθανούς συνδυασμούς από ολόφρεσκα υλικά, το δικό σου red box από το Streetwok δεν θα μοιάζει με κανένα άλλο και δεν θα το βαρεθείς ποτέ, αφού μπορεί να είναι κάθε μέρα διαφορετικό. Βρες το δικό σου Streetwok στο κέντρο της Αθήνας, στους Αμπελόκηπους, στη Νέα Ερυθραία ή στη Γλυφάδα, οποιαδήποτε στιγμή πεινάσεις, όποια και αν είναι η περίσταση, είτε είσαι μόνος ή μόνη είτε με παρέα, ό,τι κι αν φοράς, είτε λατρεύεις το κρέας είτε είσαι vegetarian. Η ενέργεια του δρόμου είναι πάντα εκεί, η «φυλή» των red boxes μεγαλώνει καθημερινά και μέρος της εμπειρίας ενός Streetwok είναι το να είσαι «εκεί». Πραγματική ασιατική γεύση, ποιοτικό φαγητό, οικονομικά και στον δρόμο, κάθε μέρα.
ΓΛΥΦΑΔΑ, Γιαννιτσοπούλου 1 • ΑΘΗΝΑ, Αιόλου 21 • Ν. ΕΡΥΘΡΑΙΑ, Χαρ. Τρικούπη 144
ΑΜΠΕΛΟΚΗΠΟΙ, Πανόρμου 115Ζ • streetwok.gr/el • www.facebook.com/streetwok www.instagram.com/streetwok.gr • www. twitter.com/streetwokGR
2.11.17 – lifo
43
Π Ρ Ο Ϊ Ο Ν Τ Α 44 lifo – 2.11.17
Τα TGI Fridays στην πλατεία Αριστοτέλους και στο Mediterranean Cosmos είναι αναμφίβολα το αγαπημένο μας στέκι. Το μέρος που μας σύστησε την Jack Daniel’s sauce και τις Potato Twisters, που μας έμαθε να τρώμε και να πίνουμε στο μπαρ, συνεχίζει να κάνει την κάθε μέρα Παρασκευή! Ο ανανεωμένος κατάλογος περιλαμβάνει νέες αφίξεις με πρωταγωνιστή το Steak Bowl με τρυφερό μοσχαρίσιο φιλέτο, σιτάρι, καλαμπόκι, ντοματίνια και σπιτική Peanut Butter sauce, αλλά και ένα λαχταριστό γλυκό για τους λάτρεις του φιστικοβούτυρου και της καραμέλας, το Snicky Cake. Δύο νέα μπέργκερ
κερδίζουν τις εντυπώσεις, το Turkey Provolone Burger με μπιφτέκι γαλοπούλας και το Korean Bulgogi Burger με ασιάτικο άρωμα και απίστευτη γεύση. Ο κατάλογος των κοκτέιλ δεν θα μπορούσε να μην εμπλουτιστεί με δροσερούς πειρασμούς. Το Dirty Ginnie με gin, Campari και passion fruit, αλλά και το Rum Crush, που «γεννήθηκε» πίσω από την μπάρα του Fridays Cosmos και έκλεψε τις καρδιές μας, θα γίνουν ο μόνος λόγος να απαρνηθούμε για λίγο καιρό τη λατρεμένη Fridays Margarita. Ραντεβού στα Fridays, λοιπόν, για αγαπημένες συνήθειες αλλά και ολοκαίνουργιες εκπλήξεις!
Ένα όνομα, μια σταθερή αξία στο χρόνο ουσιών (λιπάσματα, φυτοφάρμακα). Κανένα προϊόν KYKNOS δεν περιέχει συντηρητικά, ενώ είναι όλα GMO και gluten free πιστοποιημένα από αρμόδιους φορείς. Extra tip: Απολαύστε όλη τη νοστιμιά της φρεσκοτριμμένης ντομάτας για υψηλές δημιουργίες και καθημερινά πιάτα που κλέβουν τις εντυπώσεις. Σε χάρτινη συσκευασία 500 γρ., σε πρακτική συσκευασία 2x370 γρ. και σε γυάλινη φιάλη 680 γρ.
KYKNOS
Οι διεθνείς διακρίσεις ποιότητας και καινοτομίας που κερδίζουν τα προϊόντα KYKNOS επιβραβεύουν το αρχικό όραμα των ιδρυτών της εταιρείας για παραγωγή προϊόντων υψηλής ποιότητας μέσα από ένα πρόγραμμα αειφόρου ανάπτυξης. Οι ντομάτες που αποτελούν την πρώτη ύλη των προϊόντων μας είναι πιστοποιημένες για ολoκληρωμένη διαχείριση γεωργίας σύμφωνα με το πρότυπο Global Gap γεγονός που εγγυάται ότι δεν περιέχουν κατάλοιπα βλαβερών χημικών φυτοπροστατευτικών
Ένα παντοπωλείο τροφίμων και ποτών που θυμίζει μπουτίκ Περνώντας έξω απ’ το Root 56, δεν μπορεί παρά να χαζέψεις τη βιτρίνα του. Ένας μεγάλος θόλος που θυμίζει κελάρι και τραβάει τα βλέμματα είναι το πρώτο πράγμα που βλέπεις προτού μπεις για να ανακαλύψεις στα ράφια τους «μικρούς θησαυρούς» της ελληνικής γης. Το Root 56 είναι ένα σύγχρονο παντοπωλείο τροφίμων και ποτών που πιο πολύ θυμίζει μπουτίκ, χάρη στη μοναδική αρχιτεκτονική και αισθητική του χώρου. Έχοντας συνεργασία με μικρούς παραγωγούς απ’ όλη τη χώρα παρουσιάζει μια μεγάλη ποικιλία τροφίμων και ποτών όπως κρασιά, μπίρες, τσίπουρα και άλλα αποστάγματα που δεν βρίσκεις εύκολα συγκεντρωμένα σε ένα μαγαζί. Από γλυκά του κου-
Root 56
F O O D
Νέοι γευστικοί πειρασμοί
TGI Fridays
S T R E E T
ταλιού, μαρμελάδες, μέλι, δημητριακά, ξηρούς καρπούς, αφυδατωμένα φρούτα, superfoods, κουλουράκια, μπισκότα και άλλα τρόφιμα που ενδείκνυνται για ένα υγιεινό πρωινό και σνακ μέχρι όλα τα απαραίτητα εδέσματα και υλικά που θα απογειώσουν το φαγητό σας. Υλικά όπως χειροποίητες σάλτσες ντομάτας και πιπεριάς, βότανα, μπαχαρικά, ποικιλία αλατιών, μαγειρικά μείγματα, ελαιόλαδο αλλά και πολλά αλλαντικά και τυριά που θα αναβαθμίσουν κάθε πιάτο. Extra tip: Το Root 56 προσφέρει επίσης προϊόντα για διαβητικούς, χωρίς γλουτένη, και βιολογικά για όσους προσέχουν τη διατροφή τους.
Περικλέους 56, Χολαργός (εντός Holargos Center), 211 4090732, www.root56.gr FB: root56
LiFOtaste Le Petit Déjeuner
Τα δημητριακά που γίνονται αγαπημένη συνήθεια Το πρωινό είναι το σημαντικότερο γεύμα της ημέρας. Κι αυτό το γνωρίζουμε από μικρή ηλικία, καθώς όλοι οι γονείς λένε ότι το πρωί θα πρέπει να τρώμε σαν βασιλιάδες. Είναι το γεύμα που γεμίζει τον οργανισμό με την απαραίτητη ενέργεια για να ξεκινήσει δυνατά η ημέρα και είναι σημαντικό για κάθε ηλικία. Γιατί όση ανάγκη έχει ένα παιδί το σνακ για το σχολείο άλλη τόση και ο ενήλικας στην καθημερινότητά του. Τα δημητριακά είναι αποδεδειγμένα μία απ’ τις κορυφαίες και πιο νόστιμες επιλογές για να ξεκινήσεις το πρωινό σου αλλά και να τσιμπήσεις κάτι ελαφρύ και υγιεινό μέσα στην ημέρα. Για τον λόγο αυτό η εταιρεία Tsakiris Family, μια οικογενειακή επιχείρηση η οποία δραστηριοποιείται στον χώρο των τροφίμων από το 1963, δημιούργησε την ολοκληρωμένη σειρά δημητριακών Le Petit Déjeuner. Μη σε ξεγελά το γαλλικό όνομα, είναι ελληνικά και έρχονται απ’ τη Θεσσαλονίκη. Η σειρά Le Petit Déjeuner καλύπτει όλες τις ανάγκες και τις ηλικίες με δημητριακά πλούσια σε βιταμίνες για τα παιδιά, ολικής άλεσης, με βρώμη πλούσια σε φυτικές ίνες για τους ενήλικες και ειδικής διατροφικής αξίας, όπως προϊόντα χωρίς γλουτένη. Τα παιδιά ξετρελαίνονται με τα «Πραλινάκια», τραγανές μπουκίτσες δημητριακών ολικής άλε-
σης βουτηγμένες σε πραλίνα φουντουκιού, αλλά και τα «Μαξιλαράκια», μικρές μπουκίτσες δημητριακών με γέμιση πραλίνας φουντουκιού, ενώ υπάρχουν και άλλες εκδοχές σε σοκολατένια δημητριακά όπως τα Choco Pops, Choco Shells και Choco Balls. Οι φίλοι της κανέλας θα ενθουσιαστούν με τα «Κανελάκια», τις τραγανές μπουκίτσες δημητριακών ολικής άλεσης με πλούσια γεύση κανέλας, ενώ όσοι προτιμούν τη βρώμη έχουν να επιλέξουν ανάμεσα στα Granola Chocolate, ένα τραγανό και ξεροψημένο μείγμα δημητριακών και βρώμης με απολαυστική σοκολάτα και σύμπλεγμα βιταμινών, και στα Granola Fruits, τραγανό και ξεροψημένο μείγμα δημητριακών και βρώμης με φράουλα, cranberry, raspberry, choceberry και σύμπλεγμα βιταμινών. Και για όσους δεν προλαβαίνουν να απολαύσουν καθημερινά το πρωινό τους όπως πρέπει, η Le Petit Déjeuner προσφέρει μπάρες δημητριακών χωρίς γλουτένη με μαύρη σοκολάτα ή κόκκινα φρούτα, εξίσου πλούσιες σε γεύση και θρεπτική αξία, αλλά και πρωτοποριακές ατομικές συσκευασίες δημητριακών (Κανελάκια, Μαξιλαράκια, Πραλινάκια), τα οποία αποτελούν ιδανικό σνακ στη δουλειά, στον δρόμο και στο σχολείο.
www.lepetitdejeuner.gr
2.11.17 – lifo
45
Ermou Spirits Cava Pittaras
Π Ρ Ο Ϊ Ο Ν Τ Α
H Ερμού έχει τη δική της κάβα ανοιχτή κάθε μέρα... έως αργά Το τέταρτο μέλος της οικογενειακής κάβας Πιτταρά βρήκε στέγη σε ένα πανέμορφο νεοκλασικό της Ερμού και μας συστήθηκε πριν από περίπου δύο χρόνια. Έχοντας την ίδια φιλοσοφία γύρω απ’ το ποτό με τα υπόλοιπα καταστήματα της αλυσίδας και μια πολύ μεγάλη ποικιλία να παρουσιάσει, το έχει πάει ένα βήμα παρακάτω, κυρίως μέσα απ’ τις wine tasting εμπειρίες που προσφέρει. Μια απλή επίσκεψη στην Ermou Spirits Cava Pittaras είναι αρκετή για να καταλάβετε ότι εδώ θα βρείτε τα άπαντα του ελληνικού κρασιού και όχι μόνο. Με έμφαση κυρίως στον ελληνικό αμπελώνα, παρουσιάζει μια τεράστια ποικιλία σε κρασιά και αφρώδεις οίνους με πάνω από 200 ετικέτες,
περισσότερες από 70 μπίρες εισαγωγής και ελληνικές από μικρές ζυθοποιίες, ελληνικά και ξένα αποστάγματα, premium επιλογές σε ρούμι, ουίσκι, τζιν αλλά και σαμπάνιες. Στον ημιώροφο του καταστήματος πραγματοποιούνται γευσιγνωσίες και παρουσιάσεις οίνων και αποσταγμάτων γύρω από το επιβλητικό μοναστηριακό τραπέζι, ανάμεσα σε φιάλες σαμπάνιας από το 1990, μπουκάλια ουίσκι, ρούμι και μπέρμπον, ενίοτε με τη συνοδεία ενός ποιοτικού πούρου από τον συντηρητή της κάβας. Επίσης, εδώ θα βρείτε ξηρούς καρπούς, χυμούς, αναψυκτικά, κατεψυγμένους πουρέδες φρούτων και ό,τι άλλο θα χρειαστείτε για να απολαύσετε το ποτό στο σπίτι, αλλά και ωραίες συσκευασίες για δώρο.
Ερμού 90, Μοναστηράκι, 210 3229999, kavapittaras.olympicbiz.com, ermouspirits@gmail.com
46 lifo – 2.11.17
Grana Padano
Το τυρί που απογειώνει τα ζυμαρικά Οι λάτρεις των ζυμαρικών ξέρουν πολύ καλά πως το μυστικό για ένα ωραίο πιάτο δεν κρύβεται μόνο στο βράσιμό τους και στη σάλτσα αλλά και στο τυρί που θα έρθει να «δέσει» τις γεύσεις. Ένα τέτοιο τυρί είναι σίγουρα το Grana Padano, ιταλικό και με ιστορία, που ξεκίνησε να φτιάχνει πριν από περίπου 900 χρόνια μια ομάδα μοναχών κοντά στο Μιλάνο. Φτιά-
χνεται κυρίως απ’ το συνεταιριστικό τυροκομείο PLAC στη βόρεια Ιταλία με γάλα που παράγεται στην κοιλάδα του ποταμού Po, είναι σκληρό, αργής ωρίμανσης, ημιλιπαρό και πλούσιο σε θρεπτικά συστατικά, με διάρκεια ζωής έως και 2 έτη. Το Grana Padano PLAC μπορείτε να το βρείτε σε ποικίλες συσκευασίες, τριμμένο, σε νιφάδες ή ολόκληρα κομμάτια.
Galaxy
Κρέμες βαλσαμικού ξιδιού με Βραβεία Ανώτερης Γεύσης «Νιώσε γεύση» είναι το μότο της Galaxy και αυτόν ακριβώς τον σκοπό εκπληρώνουν οι κρέμες βαλσαμικού ξιδιού που παράγει. Εδώ και 50 χρόνια έχει δημιουργήσει διατροφική κουλτούρα βασισμένη στη μεσογειακή κουζίνα και παρουσιάζει μια πλήρη συλλογή από ξίδια και dressings που αξίζουν μια θέση στην κουζίνα σου. Επιλέγοντας τις καλύτερες πρώτες ύλες και δίνοντας μεγάλη έμφαση στη διαδικασία παραγωγής με βάση τα διεθνή πρότυπα, η ελληνική εταιρεία με έδρα τη Θεσσαλονίκη διαθέτει μια σει-
ρά εύγευστων προϊόντων που τιμούν την ελληνική διατροφή. Ξίδι από σταφύλι και μήλα, χυμός λεμονιού και lemon dressing αλλά και οι βραβευμένες από την iTQi κρέμες βαλσαμικού της Galaxy συμπληρώνουν ιδανικά κάθε φαγητό της παραδοσιακής αλλά και της σύγχρονης κουζίνας, παρέχοντας αμέτρητους γευστικούς συνδυασμούς. Στο εταιρικό site και στο Facebook θα βρείτε όλες τις συνταγές που έχει δημιουργήσει η εταιρεία.
http://galaxygr.com • Facebook: galaxygrmavidou
2.11.17 – lifo
47
Che Cocina y Barra Sudamericana
B A R — R E S T
Η χασιέντα του Πειραιά φτιάχνει άπαιχτα κοκτέιλ και τιμά τη μεξικάνικη κουζίνα Το Che μας συστήθηκε πριν από μερικούς μήνες και δεν πήρε πολύ για να γίνει γνωστό από στόμα σε στόμα. Τα φοβερά του κοκτέιλ αλλά και η πολύχρωμη αυλή που θυμίζει μεξικάνικη χασιέντα ήταν αρκετά για να το αναδείξουν γρήγορα σε ένα απ’ τα κορυφαία στέκια στον Πειραιά. Και τώρα που χειμώνιασε σε υποδέχεται στον εξίσου εντυπωσιακό εσωτερικό του χώρο που σε ταξιδεύει στη Λατινική Αμερική, όχι μόνο αισθητικά αλλά και γευστικά με τα εκλεπτυσμένα πιάτα του. Επιβλητικό το μπαρ με μάρμαρο από την Αιθιοπία στις αποχρώσεις του κόκκινου, του καφέ και του πράσινου, ενώ οι ταπετσαρίες με τα
μπανανόφυλλα στους τοίχους και τα vintage πορτρέτα συνθέτουν ένα σκηνικό λες και είναι βγαλμένο από ταινία. Ο σεφ Δημήτρης Φέτσης έχει δημιουργήσει ένα μενού εμπνευσμένο απ’ τις κουζίνες της Λατινικής Αμερικής που δένει αρμονικά με τη λίστα κοκτέιλ του Γιώργου Φιλιππίδη. Από το «πειραγμένο» μεξικάνικο Chimichanga με σιγομαγειρεμένο μοσχάρι, τα enchiladas και την αμερικανική πικάνια Black Angus με περουβιανές πατάτες ψημένες στη στάχτη μέχρι το μυλοκόπι που ψήνεται μέσα σε μπανανόφυλλο, όπως ακριβώς το τρώνε οι Ινδιάνοι, τα πιάτα του Che είναι πραγματικά ένα κι ένα.
Καραΐσκου 151, Πειραιάς, 210 4296660, www.facebook.com/CHE Cocina-y-Barra-Sudamericana
Ο all day πολυχώρος που έδωσε αέρα ευρωπαϊκής μητρόπολης στην Τρούμπα
Βeluga
Στην καρδιά της άλλοτε κακόφημης Τρούμπας, που τα τελευταία χρόνια έχει αναδειχτεί στον πιο hot spot προορισμό του Πειραιά, βρίσκεται το Beluga. Ένας all day artistic πολυχώρος που τα συνδυάζει όλα: εντυπωσιακός χώρος, signature cocktails, νόστιμα πιάτα και συχνά events. Ψηλοτάβανο και ατμοσφαιρικό, με μια όμορφη σάλα που αν ρίξεις το βλέμμα σου προς τα κάτω θα δεις τα αρχαία τείχη του Πειραιά αλλά κι ένα εξίσου εντυπωσιακό μπαρ που γίνεται ο πρωταγωνιστής τα βράδια. Η μέρα, βέβαια, εδώ ξεκινά από νωρίς το πρωί με καφέ και σνακ,
48 lifo – 2.11.17
ενώ απ’ το μεσημέρι λειτουργεί η κουζίνα, παρουσιάζοντας ένα πλούσιο μενού κυρίως με ελληνικές επιρροές και βάση τα καλύτερα προϊόντα της αγοράς. Όσο η ώρα προχωράει στο παιχνίδι μπαίνουν τα ποτά, τα δροσερά κοκτέιλ αλλά και η ενδιαφέρουσα λίστα με τα κρασιά που μπορείτε να συνδυάσετε με κάποιο πιάτο. Σε αυτά έρχονται να προστεθούν οι «ψαγμένες» μουσικές και τα συχνά live, ενώ στο Beluga Art όλο και κάποιο άλλο event ή καλλιτεχνικό γεγονός θα γίνεται. Συντονίσου στη σελίδα του στο Facebook για να μη χάνεις τα καλύτερα στον Πειραιά.
2ας Μεραρχίας 8-10, Πειραιάς, 210 4116505, https://el-gr.facebook.com/Beluga
LiFOtaste Βaratin Drink& Dine Home Bar
Το all day bar-restaurant που έφερε γαλλικό αέρα στη Νέα Φιλαδέλφεια Με ατμόσφαιρα που παραπέμπει σε barrestaurant ευρωπαϊκής μητρόπολης και έντονο το γαλλικό στοιχείο, το Baratin ανέβασε αρκετά levels την εστίαση στη Νέα Φιλαδέλφεια. Το καταλαβαίνεις αρχικά απ’ τον εντυπωσιακό χώρο με την ξεχωριστή διακόσμηση σε κάθε γωνιά που σου δίνει την αίσθηση ότι βρίσκεσαι σε σπίτι, και το επιβεβαιώνει η πρώτη μπουκιά απ’ ό,τι κι αν δοκιμάσεις. Το Baratin, που πριν από λίγο καιρό συμπλήρωσε έναν χρόνο ζωής, είναι το πιο hype all day στέκι της περιοχής κι αξίζει την προσοχή σου, ακόμα κι αν δεν μένεις στα πέριξ. Οι φίλοι του κρασιού θα το λατρέψουν δεόντως, αφού φιλοξενεί μια άκρως ενημερωμένη κάβα με πάνω από 130 ετικέτες κρασιού του ελληνικού και διεθνή αμπελώνα, εκ των οποίων οι 30 είναι και σε ποτήρι. Εξίσου δυνατή όμως είναι και η λίστα με τα κοκτέιλ, τόσο σε γεύση όσο και σε παρουσίαση. Θα το λατρέψεις όμως και για τα ωραία του πιάτα που κινούνται στα μονοπάτια της ελληνικής δημιουργικής κουζίνας, ενώ προσφέρει και αρκετές comfort food επιλογές, ιδανικές για ελαφρύ τσιμπολόγημα με το ποτό ή το κρασί. Από ζεστά fingerfood, όπως το κοτόπουλο με κρούστα από σουσάμι ή με κάρι και λαχανικά, ορεκτικά όπως οι αλμυροί λουκουμάδες και οι μπρουσκέτες μέχρι τα πλατό τυριών και αλλαντι-
κών, οι κάρτες με τα σνακ προσφέρουν γευστικές προτάσεις για κάθε περίσταση και ώρα. Αν πάλι θες ένα πλήρες γεύμα, δεν έχεις παρά να ρίξεις μια ματιά στο κυρίως μενού, που πρόσφατα εμπλουτίστηκε με νέα πιάτα. Ένα κι ένα όλα τους, φτιαγμένα με αγνές πρώτες ύλες, θα σε κάνουν να σου τρέχουν τα σάλια. Ξεκίνα με μια «αποδομημένη σπανακόπιτα», σαλάτα σπανάκι με κατσικίσιο τυρί, φύλλο κρούστας και βινεγκρέτ άνηθου, ή μια ταμπουλέ από σπόρους κινόα, λιναρόσπορο και καπνιστό σολομό που φτιάχνουν στην κουζίνα του Baratin. Για κυρίως, συστήνεται ανεπιφύλακτα το ρολό κοτόπουλο με σος από αρωματικό λεμόνι και μείξεις μπαχαρικών που έρχεται στο πιάτο με πουρέ γλυκοπατάτας, ελληνικό καφέ, δεντρολίβανο και καπνιστό γιαούρτι, αλλά και το ντελικάτο «τρυφερό μοσχαράκι» με σάλτσα Brunello που συνοδεύεται με πουρέ από αρωματική πατάτα και λάδι τρούφας. Στο μενού του Baratin θα βρείτε όμως και επιλογές σε ζυμαρικά, σαλάτες και λαχταριστά μπέργκερ από φρεσκοζυμωμένο κιμά Angus. Η κουζίνα ανοίγει απ’ το πρωί σερβίροντας καθημερινά brunch, όπου μπορείς να απολαύσεις pancakes, αυγά Florentin, Croque-Madame, Croque-Monsieur, μπαγκέτες, ομελέτες, bagel με καπνιστό σολομό και φυσικά καλοφτιαγμένο καφέ από την έμπειρη ομάδα barista.
Λ. Δεκελείας 120, Νέα Φιλαδέλφεια, 210 2522228, www.facebook.com/BaratinDrinkDineHomeBar
2.11.17 – lifo
49
Εκεί όπου χτυπάει η καρδιά της Μαύρης Πάπιας. Ένα ξεχωριστό στέκι για σένα και την παρέα Μία από τις αγαπημένες μου συνήθειες είναι οι βόλτες στο κέντρο, είτε για δουλειά είτε για ψώνια. Tο κυριότερο είναι η κατάληξη ή τα διαλείμματα αυτών. Γιατί όταν ξαφνικά εμφανίζεται ένα κενό, ακόμα και μισής ώρας, τι καλύτερο απ’ το να αράξεις κάπου όμορφα και να τσιμπήσεις κάτι, να πιεις έναν αρωματικό καφέ ή να απολαύσεις ένα γλυκό; Ή ακόμα, όταν τελειώσεις απ’ όλες τις δουλειές, να έχεις δώσει ραντεβού με αγαπημένους σου ανθρώπους για το κλείσιμο της ημέρας μετά μουσικής και συνοδεία ενός ωραίου κοκτέιλ; Αυτά και πολλά ακόμη προσφέρει ένας από τους πιο όμορφους πολυχώρους στα πέριξ του Συντάγματος, εκεί
Black Duck
B A R — R E S T
όπου κάποτε στεγαζόταν ο παλιός βασιλικός στάβλος. Ο λόγος, βέβαια, για το Black Duck, ήτοι Μαύρη Πάπια, που ως χώρος multiplarte μπορεί να μας κρατάει συντροφιά όλη τη μέρα και τη νύχτα. Ένας χώρος όπου θα συναντηθούν οι εραστές του κέντρου μετά από ένα θέατρο ή ένα σινεμά, όπου μπορείς να περάσεις τον χρόνο σου διαβάζοντας κάποιο απ’ τα πολλά βιβλία της ενημερωμένης βιβλιοθήκης του. Ωραίες ετικέτες κρασιών, με τις περισσότερες από αυτές να είναι διαθέσιμες και σε ποτήρι, και ευφάνταστο μενού που αλλάζει με τα καλύτερα της ελληνικής γης, σε προτάσεις που θα κάνουν ευτυχή τον ουρανίσκο σας.
Χρήστου Λαδά 9, Αθήνα, 210 3234760, blackduck.gr, www.facebook.com/blackduckmultiplarte
Appaloosa Piano Bar – Restaurant
Ένα κομψό, κινηματογραφικό all day στέκι κάνει τη διαφορά... στην καρδιά του Πειραιά
50 lifo – 2.11.17
Βγαλμένο λες μέσα από πίνακα του Αμερικανού ζωγράφου Έντουαρντ Χόπερ, το μπαρ που μεγάλωσε γενιές και γενιές (από το '91 στην Ακτή Θεμιστοκλέους) βρίσκεται πλέον στον πεζόδρομο κολλητά στην πλατεία Τερψιθέας. Vintage, μοναδικό, με φιλική και χαλαρή ατμόσφαιρα, το Appaloosa Piano Bar μοιράζει ανάσες ποιότητας και αισθητικής στην καθημερινότητα και αποτελεί ξεχωριστή πρόταση στη διασκέδαση του Πειραιά. Κοκτέιλ, ποτά, φρέσκια χανιώτικη μπίρα «Χάρμα», απίθανα cheeseburgers, μπέργκερ, pasta, ριζότι, ψάρι και σαλάτες να παίζουν στο μενού και συχνές θεματικές βραδιές κρασιού που το οδηγούν στα μονοπάτια της Τοσκάνης, στις καλιφορνέζικες πλαγιές ή στους τρύγους
του Beaujolais Νouveau. Δυνατό χαρτί του Appaloosa Piano Bar όμως είναι η μουσική του ταυτότητα και το παθιασμένο, πιστό κοινό. Οι θαμώνες συνήθως συνωστίζονται στην τεράστια αμερικανική μπάρα, στα τραπέζια και στους κόκκινους καναπέδες για να απολαύσουν τζαζ μελωδίες από τον δεξιοτέχνη πιανίστα Δημήτρη Καλαντζή (πλαισιωμένο κάθε Παρασκευή από μια ομάδα καταξιωμένων jazzmen και μια μεγάλη γυναικεία φωνή). Αλλά και για να ακούσουν κάθε Σάββατο τα ωραιότερα ελληνικά τραγούδια –και όχι μόνο– από τη Σάσα Παπαλάμπρου, μια σπουδαία ερμηνεύτρια που συνδυάζει «επικίνδυνα» παραδοσιακή μουσική, γνωστά ελληνικά και άλλα κομμάτια με χαλαρή και ανάλαφρη διάθεση τζαζ.
Ηρώων Πολυτεχνείου 60 & Παλαιολόγου 7, Πειραιάς, 215 5454064
LiFOtaste Estrella Athens
Το καλύτερο πρωινό στην πόλη σερβίρεται όλη μέρα! Αν υπάρχει ένα μέρος στην Αθήνα όπου μπορείς όλη τη μέρα να φας πιάτα brunch, είναι σίγουρα το Estrella Athens. Η φιλοσοφία πίσω απ’ αυτό είναι το ολοήμερο brunch, όπως και στη Θεσσαλονίκη, απ’ όπου ξεκίνησε το brand και έκανε τον γύρο του κόσμου μέσα από τις σελίδες εφημερίδων όπως οι «New York Times» και η «Guardian». Το γουστόζικο μαγαζί στη Ρόμβης που σύστησαν στο αθηναϊκό κοινό τα αδέρφια Γιάννης Πουλής και Άκης Αρμάος πριν από περίπου δύο χρόνια απέκτησε γρήγορα φανατικό κοινό και όποια μέρα κι αν περάσεις η ουρά απέξω είναι συνηθισμένο φαινόμενο. Και μόνο αυτό αρκεί για να καταλάβεις ότι εδώ παίζει κάτι πολύ καλό. Απ’ την κουζίνα του βγαίνουν αυγά μαγειρεμένα με όποιον τρόπο μπορείς να φανταστείς, pancakes, μπέργκερ και ζυμαρικά σε εκδοχές που δεν ξέρεις ποια να πρωτοδιαλέξεις. Απ’ τα best sellers ξεχωρίζουν σίγουρα το Οθωμανικό Βurger, ένα πιάτο εμπνευσμένο από την οθωμανική ιστορία της Θεσσαλονίκης, αλλά και η Breakfast Pizza με βάση από κουλούρι Θεσσαλονίκης που επαναπροσδιορίζει ό,τι ήξερες μέχρι τώρα για την πίτσα.
Σήμα κατατεθέν του, όμως, που είναι από μόνο του ένας λόγος για να επισκεφθείς το Estrella, δεν είναι άλλο απ’ το φημισμένο μπουγατσάν, το κρουασάν που σερβίρεται με ζεστή κρέμα μπουγάτσας και εμπνεύστηκε ο Δημήτρης Κοπαράνης, ο σεφ του Estrella στη Θεσσαλονίκη, που υπογράφει και το μενού του Estrella Athens. Εδώ, βέβαια, τα ηνία στην κουζίνα έχει ο σεφ Νίκος Γερασκλής που φροντίζει καθημερινά και την παραμικρή λεπτομέρεια σε κάθε πιάτο, ενώ το αθηναϊκό μπουγατσάν δεν διαφέρει καθόλου από εκείνο της Θεσσαλονίκης. Όμως, brunch χωρίς χυμό και καφέ δεν γίνεται! Στο Estrella, πέρα απ’ όλες αυτές τις αλμυρές και γλυκές λιχουδιές, μπορείς να απολαύσεις φρέσκους χυμούς από φρούτα εποχής αλλά και εξαιρετικό speciality καφέ 3ης γενιάς που επεξεργάζεται ειδικά για το Estrella η Kudu Coffee Roasters. Ωστόσο και οι φίλοι του τσαγιού δεν μένουν παραπονεμένοι, αφού στον κατάλογο φιγουράρουν 12 είδη ελληνικών βοτάνων. Θα το βρείτε ανοιχτό από νωρίς το πρωί μέχρι τις 11 το βράδυ.
Ρόμβης 24Α, Αθήνα, 2103218000, www.facebook.com/EstrellaAthens
Δ Ι Ε Θ Ν Η Σ Κ Ο Υ Ζ Ι Ν Α
2.11.17 – lifo
51
Το μπιστρό του Κεραμεικού με το μυστηριώδες όνομα ξέρει από δημιουργική μαγειρική
Κ Ο Υ Ζ Ι Ν Α 52 lifo – 2.11.17
αλλά και διάφορες γωνιές της Ελλάδας, η κουζίνα της Σαμ παρουσιάζει πιάτα και συνταγές από περιοχές που βρέχονται απ’ τη Μεσόγειο και είναι φτιαγμένα με τα καλύτερα υλικά. Φυσικά, την τιμητική τους έχουν αρκετά τοπικά προϊόντα που αναδεικνύονται μοναδικά με τη δημιουργική ματιά του σεφ Τάσου Θεοτόκη. Ζεστός και ευχάριστος χώρος στις αποχρώσεις του γκρι, με τα κόκκινα κιλίμια να δίνουν έναν πιο ζωηρό τόνο, πολλούς καθρέφτες στους τοίχους και μια εντυπωσιακή μπάρα, στην οποία μπορείτε να απολαύσετε το κρασί ή την μπίρα σας.
Λεωνίδου 80 & Σαλαμίνος, Κεραμεικός, 210 5222999, Facebook/ Η Σαμ τα έχει με λάθος αγόρι
Follow us on Instagram: h_sam_ta_exei_me_lathos_agori
Στο νέο all day bar του Κεραμεικού θα θες να ξεχειμωνιάσεις Με όνομα που παραπέμπει στην ταινία King Kong και στέγη ένα πανέμορφο νεοκλασικό στην ανερχόμενη γειτονιά του Κεραμεικού, το Beauty Killed the Beast είναι η νέα άφιξη στην πόλη που ήρθε να ταράξει τα νερά σε αυτό που λέμε all day στέκια. Περνώντας το κατώφλι του παίρνεις αμέσως μια γεύση απ’ τη γοητεία της παλιάς Αθήνας, στην οποία έρχονται να προστεθούν μοντέρνες πινελιές που κάνουν τον χώρο καλαίσθητο και οικείο. Απαλά χρώματα, vintage έπιπλα κι ένα ατμοσφαιρικό μπαρ που στέκεται πάνω σε ένα κομμάτι ζούγκλας το οποίο ξεμυτίζει από το πάτωμα είναι μερικά απ’ τα χαρακτηριστικά που θα σας κάνουν να λατρέψετε αυτό τον χώρο. Σαν γνήσιο all day bar, ξεκινά με premium χαρμάνι καφέ Mrs. Rose,
Beauty Killed the Beast
Δ Ι Ε Θ Ν Η Σ
Η Σαμ τα έχει με λάθος αγoρι
Περπατώντας στα στενά του Κεραμεικού με τα ευφάνταστα γκράφιτι που έχουν ομορφύνει την πλέον ανερχόμενη γειτονιά για έξοδο στην Αθήνα, συναντάς ένα μαγαζί με πολύ ιδιαίτερο όνομα. «Η Σαμ τα έχει με λάθος αγόρι» γράφει η τζαμαρία στον αριθμό 80 της οδού Λεωνίδου και αβίαστα σε βάζει σε σκέψεις. Εμπνευσμένο απ’ το ομώνυμο βιβλίο του Αντρέα Τσορμπατζόγλου, που μαζί με τον φίλο του Μανώλη δημιούργησαν το μαγαζί, αυτό το μπιστρό ήρθε για να μας ταξιδέψει σε αγαπημένες γεύσεις που ξυπνούν παιδικές αναμνήσεις. Με ένα μενού που θυμίζει μυστικές συνταγές της γιαγιάς
σοκολάτα Valrhona αλλά και detox χυμούς και energy smoothies βασισμένα σε συνταγές από τη σύμβουλο ολιστικής διατροφής Αρετή Καφαντάρη για την έναρξη της ημέρας. Όσο η ώρα προχωράει, η ένταση της μουσικής ανεβαίνει και στο παιχνίδι μπαίνουν τα ποτά. Κι αυτά είναι ίσως το πιο δυνατό χαρτί του Beauty Killed Τhe Beast, αφού, πέρα απ’ την πλούσια κάβα, η ομάδα πίσω από το μπαρ υπογράφει μια ευρηματική λίστα με πολύ ενδιαφέροντα και ευφάνταστα κοκτέιλ από τους bartenders Βασίλη Ρούσσου και Νίκο Πουζμπούρη. Απ’ την κουζίνα, της οποίας τα ηνία έχει ο σεφ Δημήτρης Κοντόπουλος, βγαίνουν ποιοτικά πιάτα, ιδανικά για να συνοδεύσουν άψογα τα ποτά του καταλόγου.
Παραμυθίας 14, Κεραμεικός, 210 5240117, www.facebook.com/Beauty-Killed-the-Beast
LiFOtaste Franzesca Bistro
Η νέα γαστρονομική πρόταση στην Αγία Παρασκευή Ανηφορίζοντας την Αγίου Ιωάννου, τον πιο «ζωντανό» δρόμο στην Αγία Παρασκευή, συναντάς το Franzesca Bistro, μια σχετικά νέα άφιξη στην περιοχή που σίγουρα αξίζει την προσοχή σας, ειδικά αν είστε λάτρεις του ψαγμένου φαγητού. Η ολοκαίνουρια πρόταση των βορείων προαστίων τα έχει όλα: εκλεπτυσμένα πιάτα, ωραία κρασιά αλλά και έναν πολύ όμορφο χώρο που σε προδιαθέτει για επικοινωνία. Στην εσωτερική σάλα κυριαρχεί η minimal διακόσμηση με αρχοντικές πινελιές, όπως τα μαρμάρινα τραπέζια αλλά και το εντυπωσιακό μπαρ, ενώ, όσο ακόμα ο καιρός το επιτρέπει, συστήνεται το εξωτερικό πλακόστρωτο. Το Franzesca Bistro είναι κατά βάση dinner, καθώς ανοίγει καθημερινά μετά τις 7 το απόγευμα, αλλά είναι ιδανικό και για after work χαλάρωση με ένα κρασί και ελαφρύ τσιμπολόγημα. Φιλοσοφία του άλλωστε είναι το «όλα στη μέση» κι αν δεις τα πιάτα του μενού, το βέβαιο είναι ότι δεν θα ξέρεις τι να πρωτοδοκιμάσεις. Η κουζίνα παρουσιάζει πιάτα που συνδυάζουν γεύσεις της Μεσογείου και της Ασίας και γαργαλάνε ευχάριστα τον ουρανίσκο,
αλλά και μερικές comfort food επιλογές. Όλα έχουν την υπογραφή του έμπειρου σεφ Χάρη Αντωνόπουλου, γνώριμου σε πολλούς για τις γευστικές του δημιουργίες απ’ το Blue Cuisine στη Φολέγανδρο, ενώ στο παρελθόν έχει εργαστεί στο θρυλικό Λονδρέζικο εστιατόριο Lindsay House (1 αστέρι Michelin), στο Nobu Matsuhisa σε Αθήνα και Παρίσι, καθώς και στο περίφημο διάστερο Atelier De Joel Robuchon, St Germain, στο Παρίσι. Με εξειδίκευση στο fusion και αγάπη για τις καλές πρώτες ύλες, ο σεφ έχει δημιουργήσει ένα πολύ ενδιαφέρον μενού που περιλαμβάνει ωμοφαγία (σεβίτσε, ταρτάρ), χειροποίητα bao bun, χοτ ντογκ και προζυμένιο ψωμί. Το μενού συμπληρώνεται από μια προσεκτικά επιλεγμένη οινική λίστα με κρασιά τόσο απ’ τον ελληνικό όσο και απ’ τον διεθνή αμπελώνα και εκλεκτές ετικέτες μπίρας. Το Franzesca Bistro θα το βρεις ανοιχτό καθημερινά μετά τις 19:00 (εκτός Δευτέρας και Τρίτης), το Σάββατο από τη μία το μεσημέρι και τις Κυριακές θα σερβίρει lunch απ' τις 12 το μεσημέρι μέχρι τις 6 το απόγευμα.
Αγίου Ιωάννη 63, Αγία Παρασκευή, 211 4103598, www.franzescabistro.gr,
www.facebook.com/FranzescaBistro
2.11.17 – lifo
53
Νέα σεζόν νέες γεύσεις
Κ Ο Υ Ζ Ι Ν Α 54 lifo – 2.11.17
πλευρώτους με φρέσκο κρεμμύδι και φιστίκια Αιγίνης, Ιberico καρέ με πουρέ πατάτας και θυμάρι, πικάνια Black Angus Αμερικής, satay κοτόπουλου με σoς φιστικιού και αρωματικό ρύζι. Ένας ιδανικός χώρος για επαγγελματικά ραντεβού αλλά και για χαλαρές, ωραίες συναντήσεις! Τα Σαββατοκύριακα αφεθείτε στις υπεροχές μουσικές και απολαύστε τα νέα signature cocktails. Τα Prosopa είσαστε εσείς. Σας περιμένουμε!
Μεγάλου Βασιλείου 52 & Κωνσταντινουπόλεως 4, Αθήνα, 210 3413433
www.prosopa.gr Facebook page:prosoparesto
Το wine bar της Γλυφάδας που συνδυάζει πλούσια κάβα και δημιουργική κουζίνα Την εποχή που τα wine bars αποτελούν τη must τάση στην εστίαση, το Vinarte στη Γλυφάδα δεν είναι απλώς ένα ακόμη του είδους αλλά ένας καλαίσθητος χώρος που φημίζεται για τη μοναδική εμπειρία οινογνωσίας που προσφέρει σε όσους θέλουν να μυηθούν στα μυστικά του κρασιού και συγχρόνως να απολαύσουν ωραίο φαγητό. Μια βόλτα στη walk in κάβα του με τις δεκάδες ετικέτες και την καθοδήγηση του έμπειρου sommelier, που σου προτείνει τα πιο μοντέρνα και ψαγμένα κρασιά που δεν θα βρεις αλλού, θα σε πείσει ότι εδώ οι άνθρωποι έχουν εντρυφήσει στο κεφάλαιο «κρασί». Με 300 ετικέτες σε φιάλη και πάνω
Vinarte
Δ Ι Ε Θ Ν Η Σ
Prosopa Restaurant
Τα Prosopa υποδέχονται τη νέα σεζόν με ολοκαίνουριο μενού με πιάτα από τη διεθνή κουζίνα και τη Μεσόγειο. Ένας προορισμός που δεν τελειώνει ποτέ. Ταξιδέψτε μαζί μας από τη Σαντορίνη ως το Βιετνάμ και τη Χαβάη με νέες γεύσεις. Όλα αυτά συνοδεύονται από τη μεγάλη νέα λίστα κρασιών, η οποία αποτελεί μοναδική εμπειρία και απόλαυση. Δοκιμάστε το Hawaiian poké σολoμού με μάνγκο, άνηθο, lime και σχινόπρασο, μανιτάρια shiitake και
από 30 by the glass με τη μέθοδο coravin, που αλλάζουν κάθε μήνα, το σίγουρο είναι πως μόνο μια επίσκεψη στο Vinarte ποτέ δεν είναι αρκετή. Λευκό, κόκκινο, ροζέ ή αφρώδες, ό,τι κι αν θελήσεις να πιεις υπάρχει και το ανάλογο πιάτο για να το συνοδεύσεις, επιλέγοντας από ένα μενού με έντονες μεσογειακές πινελιές και την υπογραφή του σεφ Terrens. Σταθερή αξία η ναπολιτάνικης συνταγής πίτσα του Vinarte αλλά και τα νέα πιάτα Risotto Princess με γκοργκοντζόλα, αχλάδι και κρασί Αβαντίς, bistecca Florentine από λευκή αγελάδα Τοσκάνης και τραγανή μπρουσκέτα με τρούφα, σπαράγγια και παρμεζάνα, που είναι μοναδικά.
Μαραγκού 18, Γλυφάδα, 210 8941511, 6944 828890,
www.vinarte.gr, www.facebook.com/vinarte.gr
LiFOtaste Ramino Resto
Ένα γευστικό ταξίδι στην Ιταλία σάς περιμένει στην καρδιά της Γλυφάδας Κάτι πολύ νόστιμο και φινετσάτο παίζει τα τελευταία περίπου δύο χρόνια στη Γλυφάδα και σας ταξιδεύει στην όμορφη Ιταλία και τις γεύσεις της. Το Ramino Resto δεν είναι απλώς ένα ακόμη ιταλικό εστιατόριο στην πόλη αλλά ένας καθαρόαιμος ιταλικός γαστρονομικός προορισμός κι αυτό το αντιλαμβάνεσαι με το που διαβείς το κατώφλι του. Απ’ έξω σε καλωσορίζει μια ιταλική βέσπα και η πρώτη εικόνα που έχεις είναι αυτή ενός μικρού μπιστρό, σαν να βρίσκεσαι σε κάποιο σοκάκι της Ρώμης. Μικρά τραπεζάκια, σχετικά κοντά το ένα στο άλλο, δίνουν πιο cozy αίσθηση στον χώρο, όπως και οι ιταλικές μουσικές επιλογές και το έντονο στοιχείο του χαλκού. Ο χαλκός στα ιταλικά άλλωστε λέγεται «rame» κι έτσι το όνομα «Ramino» ταιριάζει απόλυτα στον χώρο. Το ντεκόρ με τα καφεκόκκινα τούβλα και τις πινελιές πρασινάδας στον χώρο έρχεται να συμπληρώσει η open κουζίνα, όπου βλέπεις να φτιάχνουν μπροστά στα μάτια σου το πιάτο που μόλις παρήγγειλες. Το μενού, αμιγώς ιταλικό, με παραδοσιακές αλλά και πιο μοντέρνες προτάσεις, είναι ένα γευστικό ταξίδι που προσφέρει επιλογές για όλα τα γούστα. Φτιαγμένες όλα με αυθεντικά ιταλικά και άριστης ποιότητας προϊόντα που προσδίδουν το
κάτι παραπάνω σε κάθε πιάτο από μια ταλαντούχα ομάδα μαγείρων υπό τον σεφ Χρήστο Γιατράκο, που συνεχώς αναζητά νέες γεύσεις. Νιόκι από μoβ πατάτες Περού με γαρίδες σε μπισκ, vitello tonnato ( χοντρούτσικες φέτες από εξαιρετικό μοσχαρίσιο φιλέτο γάλακτος), αυθεντική καρμπονάρα με νωπό κρόκο αυγού και πανσέτα δικής τους ωρίμανσης είναι μόνο μερικά από τα best sellers του Ramino Resto. Και μια και μιλάμε για ιταλικό εστιατόριο, στο μενού φυσικά υπάρχουν και πίτσες σε κλασικές αλλά και διάφορες λαχταριστές εκδοχές. Το μενού συμπληρώνουν τα ριζότι αλλά και τα ζυμαρικά, όπως οι παπαρδέλες με μοσχάρι μπρεζέ και γκοργκοντζόλα. Και τι καλύτερο απ’ το να συνοδεύσεις το φαγητό σου με ένα ωραίο κρασί, επιλέγοντας από μια ενημερωμένη λίστα με εκλεκτές ετικέτες ή ένα signature cocktail όπως το Ramino Cocktail, αρωματισμένο με ανθόνερο. Extra tip: Θυμήσου να κρατήσεις… χώρο για μια κουταλιά τιραμισού που έρχεται με gojiberries εμβαπτισμένα σε κρασί Marsala ή μια μπουκιά lemon curd με μπισκότο βουτύρου, φρούτα του δάσους και σορμπέ βατόμουρο.
Α. Μεταξά 38, Γλυφάδα, 210 8944430 https://el-gr.facebook.com/raminoresto, www.
raminoresto.gr/, Instagram @raminoresto
2.11.17 – lifo
55
Ένα εστιατόριο με αυθεντικές ιταλικές γεύσεις στη Νέα Κηφισιά
Κ Ο Υ Ζ Ι Ν Α 56 lifo – 2.11.17
με καλό φαγητό, θα βρείτε πολύ ενδιαφέρουσες προτάσεις. Από μαύρο ριζότο με λαβράκι ή παραδοσιακή ταλιάτα Black Angus από την Τοσκάνη μέχρι πίτσα Βianca με ιταλικό ζαμπόν και φρέσκα μανιτάρια και σπαγγέτι με θαλασσινά, το μενού εκπλήσσει ευχάριστα και τους πιο απαιτητικούς ουρανίσκους. Και τι καλύτερο απ’ το να συνοδεύσετε το πιάτο σας με ένα ποτήρι ωραίο κρασί, επιλέγοντας κάποια από τις πολλές ετικέτες του ελληνικού ή του ιταλικού αμπελώνα .
Ελαιών 55, Ν. Κηφισιά, 210 8002610,
http://casadirena.gr/, https://el-gr.facebook.com/CasaDiRena/
Μεξικάνοι από κούνια! 25 χρόνια πάθος για αυθεντική μεξικάνικη κουζίνα Το Dos Hermanos άνοιξε το 1992 και από τότε εώς σήμερα έχει γράψει τη δική του ιστορία. Έγινε αμέσως από τα πιο δημοφιλή εστιατόρια της πόλης και σημείο αναφοράς για το καλό μεξικάνικο φαγητό. Φέτος κλείνει τα 25! Πάνω στο άνθος της ηλικίας του, πιο φρέσκο και ανανεωμένο από ποτέ, γιορτάζει τα γενέθλιά του όπως μόνο εκείνο ξέρει: με έναν μεγάλο διαγωνισμό που στέλνει δύο τυχερούς στο Μεξικό για δέκα ημέρες με όλα τα έξοδα πληρωμένα και πολλά άλλα φανταστικά δώρα για όλους! Όσο για το φαγητό και την ατμόσφαιρα; Eδώ θα απολαύσεις τα πιο νόστιμα μεξικάνικα πιάτα και εφάνταστα εξωτικά κοκτέιλ με παλαιωμένη τεκίλα στον υπέροχο χώρο του με τα μοναδικά, χειροποίητα έπιπλα, τα χαρούμενα
Dos Hermanos
Δ Ι Ε Θ Ν Η Σ
Casa Di Rena
Εκείνοι που αγαπούν την ιταλική κουζίνα και θέλουν να την απολαμβάνουν όπως ακριβώς θα απολάμβαναν ένα φιλέτο στην Τοσκάνη, σπαγγέτι στη Ρώμη και πίτσα στη Νάπολη, έχουν ακούσει ήδη για το CasaDiRena στη Νέα Κηφισιά. Ένας πολύ ντελικάτος χώρος με προσεγμένη διακόσμηση και χαλαρή ατμόσφαιρα που παρουσιάζει αυθεντικές ιταλικές γεύσεις, με άριστες πρώτες ύλες που αναδεικνύουν μοναδικά το κάθε πιάτο. Στο χαλαρό περιβάλλον του CasaDiRena, που ενδείκνυται για υπέροχες βραδιές στην πόλη συντροφιά
χρώματα και τα παραδοσιακά μεξικάνικα αντικείμενα. Fajitas και enchiladas να πεθαίνεις, τραγανά tacos, ζουμερά burritos, χορταστικές quesadillas και πολλές ακόμα δημιουργίες, όπως η κακτοσαλάτα με κομμάτια φρέσκου κάκτου, σε ταξιδεύουν στο Μεξικό! Τα πάντα φτιάχνονται εδώ, από τον chef-patron Πίτερ Μαραγκό και την ομάδα του, ενώ τα μπαχαρικά και η μεγάλη ποικιλία chili πιπεριών έρχονται απευθείας από το Μεξικό. Με τίποτα μην παραλείψεις τα πολλά διαφορετικά είδη margaritas, που έχουν τη φήμη των καλύτερων της πόλης. Extra tip: Κάθε Παρασκευή και Σάββατο μη χάσεις τις βραδιές live salsa με Κουβανέζους μουσικούς και πολύ χορό!
Κυριαζή 24, Κηφισιά, 210 8087906, www.doshermanos.gr
Fb: @doshermanos.gr instagram: doshermanos.gr
LiFOtaste Επτά 7 Restaurant Bar
Μεσογειακές γεύσεις στην καρδιά της Αθήνας
Lifotaste
Σε ένα από τα πιο ζωντανά σημεία της πόλης, το εστιατόριο Επτά 7 στο Μοναστηράκι προσκαλεί τον επισκέπτη σε ένα ταξίδι στη μεσογειακή γαστρονομία. Αίσθηση πολυτέλειας, βαριά έπιπλα και στιβαρές γεύσεις συνθέτουν το σκηνικό που συνδυάζει τους έντονους ρυθμούς της πρωτεύουσας με την ηρεμία και την ιδιωτικότητα. Με δύο εισόδους, μία από την Πύλη Ερμού και μία από τον πεζόδρομο της Άστιγγος, το εστιατόριο Επτά 7 ξεδιπλώνει την ιστορία του σε τρία επίπεδα. Το μαύρο και το γκρι πρωταγωνιστούν στον χώρο, με τις έντονες πινελιές του κόκκινου στις βελούδινες κουρτίνες να δημιουργούν μοναδικές αντιθέσεις. Βαριά ξύλινα τραπέζια και υφασμάτινες και δερμάτινες καρέκλες κυριαρχούν, με την επιβλητική μπάρα στο επίπεδο του ισογείου να κλέβει τις εντυπώσεις, όσο οι μεγαλοπρεπείς πολυέλαιοι επιτείνουν την αίσθηση της πολυτέλειας. Η σκάλα που οδηγεί στην αίθουσα του υπογείου αποκαλύπτει μια άλλη πτυχή του εστιατορίου. Το γυάλινο δάπεδο αποτελεί τη γέφυρα που ενώνει το χθες με το σήμερα, αναδεικνύοντας τον ιστορικό χαρακτήρα της πόλης, όσο τα αρχαιολογικά ευρήματα, συνέχεια της Αρχαίας Αγοράς, προκαλούν δέος στον επισκέπτη. Industrial και κλασικά στοιχεία συνυπάρχουν αρμονικά, μετατρέποντας τον χώρο σε απόλυτο εκφραστή της Αθήνας, όπου το ένδοξο παρελθόν συναντά τον σύγχρονο χαρακτήρα της πόλης. Το μεγάλο μοναστηριακό τραπέζι κεντρίζει αμέσως το βλέμμα, αναδεικνύοντας τον χώρο σε ιδανική επιλογή για private dining, ενώ η σιδερένια κάβα που καλύπτει τη μια πλευρά δίνει μια αίσθηση μυσταγωγίας. Το πατάρι προσφέρει ανεμπόδιστη θέα στο μπαρ και στο ισόγειο του εστιατορίου, ενώ τα
τραπέζια στον πεζόδρομο της Άστιγγος αλλά και στη στοά της Πύλης Ερμού συμπληρώνουν το σκηνικό μιας ανεπανάληπτης εμπειρίας. Με τον σεφ Θάνο Λιάπη στα ηνία της κουζίνας το εστιατόριο Επτά 7 ταξιδεύει τον επισκέπτη στη μεσογειακή γαστρονομία. Ολόφρεσκα υλικά και μοντέρνες τεχνικές συναντιούνται σε πιάτα ξεχωριστής γεύσης. Εξαιρετικές πρώτες ύλες, όπως τα κρέατα από το Drakoulis Meat, πρωταγωνιστούν και δίνουν την έμπνευση για γαστρονομικές προτάσεις που δεν αφήνουν κανέναν ασυγκίνητο, ενώ οι επιρροές ποικίλλουν, συνδυάζοντας αριστοτεχνικά υλικά και τεχνικές. Ψητή σφυρίδα σε παραδοσιακή συνταγή Αγίου Όρους, αρνίσιο κότσι με ρεβιθάδα σιγοψημένο για 12 ώρες σε κενό αέρος, ελληνικό σούσι με αμπελόφυλλα και γαρίδες Ηγουμενίτσας, όλη η γκάμα των γεύσεων της Μεσογείου απλώνεται στο μενού του εστιατορίου Επτά 7, προσφέροντας πληθώρα επιλογών τόσο σε κρέας όσο και σε ψάρι. Προσεγμένα ριζότι και λαχταριστά ζυμαρικά είναι πάντα ανάμεσα στις προτάσεις, ενώ τα επιδόρπια είναι επηρεασμένα από την ιταλική και γαλλική κουζίνα. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει η wine list του εστιατορίου, όπου έχει γίνει μια πολύ προσεκτική επιλογή σε ετικέτες από τον ελληνικό και διεθνή αμπελώνα, με την ομάδα πάντα πρόθυμη να προτείνει το κατάλληλο κρασί για το κάθε γεύμα. Εξίσου εντυπωσιακή και η γκάμα των επιλογών σε premium ποτά και δροσερά κοκτέιλ που αποτελούν την αφορμή για να απολαύσει κανείς την ατμόσφαιρα του μπαρ. Ακολουθήστε το γαστρονομικό ταξίδι του Επτά 7 στη Μεσόγειο και αφήστε την αύρα του να σας παρασύρει σε έναν κόσμο γεμάτο αρώματα και γεύσεις.
Ερμού 119 - Άστιγγος 10, Αθήνα, 210 3212010, 6949 729297, Δευτ.-Πέμ. 19:00-02:00. Παρ.-Σάβ. 19:00-03:00
2.11.17 – lifo
57
58 lifo – 2.11.17
Εστιατόριο Αρκαδία
Κ Ο Υ Ζ Ι Ν Α
Περπατώντας στην κοσμοπολίτικη Μακρυγιάννη, λίγα μόλις μέτρα απ’ τον σταθμό του μετρό και απέναντι απ’ το Μουσείο της Ακρόπολης, συναντάς το εστιατόριο Αρκαδία και οι ωραίες μυρωδιές απ’ τα φρεσκομαγειρεμένα φαγητά δεν μπορούν παρά να σου ανοίξουν την όρεξη. Το εστιατόριο που μετρά πολλά χρόνια παρουσίας στην εστίαση τιμά την ελληνική παραδοσιακή κουζίνα και καθημερινά σερβίρει φαγητά τόσο γευστικά και ποιοτικά σαν να τρως στο σπίτι σου. Με ένα πλούσιο μενού που παρουσιάζει ποικιλία σε ορεκτικά, σαλάτες, κρεατικά της ώρας, ζυμαρικά και κλασικά μαγειρευτά, το σίγουρο είναι πως στο Αρκαδία βρίσκεις πιάτα για κάθε γούστο. Απ’
τα best-sellers ξεχωρίζουν σίγουρα όμως το κατσικάκι φρικασέ, το αρνί κλέφτικο, ο αρχαϊκός μουσακάς, που έρχεται σε αγκαλιά μελιτζάνας με αρνάκι, σάλτσα ντομάτας, γραβιέρα και γιαούρτι, αλλά και το αρχαιοελληνικό χοιρινό φιλέτο γεμιστό με αποξηραμένα φρούτα, φιστίκι Αιγίνης και κόλιανδρο, με χόνδρο, αρωματικό πουρέ ρεβιθιού, καραμελωμένα κρεμμύδια και σάλτσα σύκου. Θα τα συνοδεύσετε διαλέγοντας κάποιο από τα αποστάγματα ή ένα ωραίο κρασί από μια σχετικά μεγάλη και προσεκτικά επιλεγμένη οινική λίστα. Extra tip: Το εστιατόριο Αρκαδία θα το βρείτε ανοιχτό καθημερινά από νωρίς το πρωί μέχρι μετά τα μεσάνυχτα.
Μακρυγιάννη 27, Αθήνα, 210 9238124,
http://greektaverna.gr, https://el-gr.facebook.com/Arcadia-Restaurant
Ένα μεζεδοπωλείο στους Αμπελόκηπους που αξίζει την προσοχή σου
Στρογγυλοφάναρο
E Λ Λ Η Ν Ι Κ Η
Ελληνικές παραδοσιακές γεύσεις στη σκιά της Ακρόπολης
Σε μια ήσυχη γειτονιά των Αμπελοκήπων ένα σχετικά νέο στέκι έκανε την εμφάνισή του πριν από περίπου έναν χρόνο και αν δεν το έχετε γνωρίσει ακόμα, τότε καιρός να το επισκεφθείτε, ειδικά αν είστε φαν της ρακής και σας αρέσουν οι μεζέδες. Λέγεται Στρογγυλοφάναρο και έχει καταφέρει να συνδυάσει την ποσότητα και την ποιότητα με τις προσιτές τιμές, γι’ αυτό όλο και περισσότεροι το τιμούν σταθερά για την έξοδό τους. Στον ζεστό και χαλαρό χώρο του, που παντρεύει το παραδοσιακό με το εναλλακτικό και μοντέρνο, μπορείτε να γευτείτε απ’ το μεσημέρι νόστιμα μαγειρευτά ή να σας βρει αργά το
βράδυ, πίνοντας ρακές, μπίρες ή κρασί, συνοδεία φυσικά των κατάλληλων μεζέδων. Σε απόλυτη αρμονία και η μουσική που ξεκινά απ’ τα ρεμπέτικα του ’50 και φτάνει μέχρι το σημερινό έντεχνο - λαϊκό, ενώ συχνά θα πετύχετε κάποια βραδιά με ζωντανή μουσική. Συντονιστείτε στη σελίδα του Στρογγυλοφάναρου στο Facebook για να μαθαίνετε τα νέα για τα διάφορα events που διοργανώνει, π.χ. θεατρικά, stand up comedy κ.ά., εκτός των μουσικών. Extra tip: Η όμορφη αυλή του προσφέρεται για τον καφέ της ημέρας, ειδικά τις πιο ζεστές και ηλιόλουστες μέρες.
Καρύστου 15, Αμπελόκηποι, 210 6990089, https://el-gr.facebook.com/strogylofanaro
LiFOtaste Όμικρον
Ελληνική δημιουργική κουζίνα με την υπογραφή του σεφ Μίλτου Αρμένη Όσοι κινούνται στη Νέα Ερυθραία το έχουν προσέξει ήδη, για τους υπόλοιπους το εστιατόριο Όμικρον, ακόμη ένα μέλος του ομίλου Καστελόριζο, είναι ένας πολύ καλός λόγος να ανηφορίσουν προς τα βόρεια και να δοκιμάσουν τις γεύσεις του. Σε καλωσορίζει με ένα πολύ όμορφο κήπο που ενδείκνυται για τις πιο ζεστές μέρες του χρόνου, προτού περάσεις στο εσωτερικό με την ιδιαίτερη αρχιτεκτονική και διακόσμηση που θυμίζει ξενοδοχείο ευρωπαϊκής μητρόπολης. Και μόλις χειμωνιάσει για τα καλά τις εντυπώσεις κλέβουν τα δύο επιβλητικά τζάκια που προσδίδουν μια παραπάνω αίσθηση θαλπωρής στον χώρο. Ένα εστιατόριο που σε προκαλεί να το ανακαλύψεις όχι βέβαια μόνο για την ξεχωριστή αισθητική του αλλά κυρίως για τις εκλεπτυσμένες γεύσεις του. Πιάτα που θυμίζουν διάφορες γωνιές της Ελλάδας, φτιαγμένα με προσεκτικά επιλεγμένες πρώτες ύλες για το μάξιμουμ γευστικό αποτέλεσμα. Την κουζίνα του Όμικρον ανέλαβε πρόσφατα ο βραβευμένος με Χρυσό Σκούφο Ελληνο-ισπανός σεφ Μίλτος Αρμένης κι αυτός είναι ένας παραπάνω λόγος για να το
επισκεφθείτε άμεσα και να γνωρίσετε το νέο του μενού. Μετά την επιτυχημένη του πορεία δίπλα σε κορυφαίας κλάσης σεφ, όπως ο Alain Ducasse και ο Jérôme Serres, αλλά και σε εστιατόρια με αστέρια Michelin στη Γαλλία, στην Ισπανία και στην Ελβετία, ο Μίλτος Αρμένης αναλαμβάνει για πρώτη φορά εστιατόριο στην Αθήνα και μας προτείνει πραγματικά μοναδικές γεύσεις. Το νέο μενού του Όμικρον είναι ένας καθρέφτης της σύγχρονης δημιουργικής ελληνικής κουζίνας, με επιρροές τόσο από την κερκυραϊκή καταγωγή του σεφ αλλά και πινελιές από τις διεθνείς κουζίνες. Πιάτα όπως το ντάμπλινγκ παστιτσάδας με κρέμα γραβιέρας, η σουπιά με το μελάνι της και κουσκούς με ξύγαλο και ξύσμα λεμονιού, το αρνίσιο καρέ με σταρότο ντομάτας με κρεμμύδι, ελιές και χαλάζι φέτας είναι μόνο μερικά απ’ αυτά που φιγουράρουν στο μενού και γαργαλάνε και τους πιο απαιτητικούς ουρανίσκους. Όλα αυτά έρχονται να συμπληρώσουν το άψογο σέρβις αλλά και μια ενδιαφέρουσα οινική λίστα, κάνοντας το Όμικρον προορισμό για μια ολοκληρωμένη γαστριμαργική εμπειρία.
Δρόσου 1 & Αίγλης, Νέα Ερυθραία, 210 6202475. www.facebook.com/omikronrestaurant.gr,
www.omikronrestaurant.gr Instagram @omikron_restaurant
2.11.17 – lifo
59
Κ Ο Υ Ζ Ι Ν Α
Ποιο τάπερ; Εδώ θα βρείτε το καλύτερο και πιο οικονομικό σπιτικό φαγητό στο κέντρο της πόλης
Bread and Roses
E Λ Λ Η Ν Ι Κ Η
Σε μία από τις πιο χαρακτηριστικές στοές του κέντρου, λίγα μόλις βήματα απ’ την Ομόνοια, στο 64 της Πανεπιστημίου, βρίσκεται το Bread and Roses κι αν δεν το έχετε ανακαλύψει ήδη, καιρός να το κάνετε. Ειδικά αν εργάζεστε στην περιοχή ή σας έχει ανοίξει η όρεξη καθώς τριγυρνάτε στο κέντρο. Σπιτικό φαγητό, φτιαγμένο με αγνές πρώτες ύλες, και σε πολύ οικονομικές τιμές. Τόσο που οι μερίδες του Bread and Roses είναι ένας καλός λόγος για να αφήσεις το τάπερ στο σπίτι. Είτε αποφασίσεις να φας επί τόπου είτε να πάρεις πακέτο ή να παραγγείλεις στη δουλειά, μπορείς να φας καλά μόλις με 6,20 ευρώ, επιλέγοντας το μενού που αποτελείται από κυρίως, συνοδευτικό και σαλάτα. Και το κα-
Πανεπιστημίου 64 (εντός στοάς), Ομόνοια, 210 3802898, www.facebook.com/Bread-and-Roses
Ένα μενού-σεργιάνι στις νοστιμιές της Ελλάδας
Άμα Λάχει
Κάτι πολύ νόστιμο παίζει τα τελευταία χρόνια στην οδό Καλλιδρομίου και θα το βρείτε στον αριθμό 69. Είναι το μεζεδοπωλείο Άμα Λάχει και αν δεν έχετε δοκιμάσει ακόμα τα πιάτα του είναι καιρός να το επισκεφθείτε άμεσα. Η άνετη, ψηλοτάβανη, φωτεινή σάλα του, όπως ταιριάζει σε μια σχολική τάξη, αφού εδώ κάποτε στεγαζόταν σχολείο, δημιουργεί όμορφη ατμόσφαιρα. Το μενού του Άμα Λάχει όμως είναι εκείνο που ξεχωρίζει περισσότερο, αφού υπόσχεται ένα γευστικό
60 lifo – 2.11.17
λύτερο είναι πως δεν μιλάμε για κάτι στάνταρ, αφού το μενού αλλάζει καθημερινά και αυτό το διαπιστώνεις στον μαυροπίνακα αλλά και στη σελίδα του στο Facebook. Υπάρχει πάντα και η επιλογή της μισής μερίδας, που έρχεται στα 4,20 ευρώ. Γεύσεις παραδοσιακές, λίγο πειραγμένες, μαζί με έθνικ επιλογές εναλλάσσονται καθημερινά. Πρόσφατη προσθήκη το μενού «Έξτρας» με πιάτα που διατίθενται σε πιο σταθερή βάση. Extra tip: Η ταράτσα με το εντυπωσιακό ψηφιδωτό ψαριών φιλοξενεί διάφορα events και ενδείκνυται για δροσερά κοκτέιλ όσο ο καιρός το επιτρέπει. Ώρες λειτουργίας: Δευτέρα-Παρασκευή 12:0020:00, Σάββατο 13:00-18:00.
ταξίδι σε διάφορες γωνιές της Ελλάδας, παντρεύοντας συνταγές και αγνά υλικά από διάφορα μέρη με μια δημιουργική ματιά. Μακαρούνες Καρπάθου, ρεβιθάδα με παστό χοιρινό Καλαμάτας, σαγανάκι με σφέλα Μεσσηνίας και σάλτσα μελιού, απάκι με άρωμα Κρήτης αλλά και σαγανάκι με καβουρμά Ξάνθης και κασέρι είναι μερικοί μόνο απ’ τους εκλεκτούς μεζέδες που προσφέρει.
Καλλιδρομίου 69, Εξάρχεια, 210 3845978, www.facebook.com/amalaxei
Τα Καραμανλίδικα του Φάνη
Αυθεντικές καραμανλίδικες γεύσεις και ένα παστουρματζίδικο όπου θα βρείτε τον καλύτερο ίσως παστουρμά στην πόλη Σημείο αναφοράς για τους γευσιγνώστες και λάτρεις των παραδοσιακών γεύσεων σε αυτή την πόλη, τα Καραμανλίδικα του Φάνη είναι ένας πραγματικός γαστρονομικός προορισμός, απ’ αυτούς που λέμε «δύο σε ένα». Στο όμορφο νεοκλασικό της οδού Σωκράτους 1 & Ευριπίδου 52 θα βρείτε ένα σύγχρονο βυζαντινό παστομαγειρείο όπου μπορείτε να απολαύσετε αυθεντικούς καραμανλίδικους μεζέδες και να προμηθευτείτε εκλεκτά προϊόντα για το σπίτι. Μαρμάρινα τραπεζάκια τριγύρω, απ’ αυτά που θυμίζουν παλιό καφενείο, και στη μέση ένα μπακάλικο όπου κρέμονται παστουρμάδες, λουκάνικα και άλλα αλλαντικά, χωρίς φυσικά να λείπουν τα τυριά κι άλλα εδέσματα που θα συναντούσατε στην παλιά Αθήνα. Κουβαλώντας την οικογενειακή παράδοση με το ονομαστό παστουρματζίδικο του Αραπιάν, τα Καραμανλίδικα του Φάνη είναι η επιτομή της σύγχρονης μπακαλοταβέρνας. Εδώ θα γευτείτε αυθεντικές καραμανλίδικες συνταγές από την Καππαδοκία, όπως τα παστουρμαδοπιτάκια, το ισλί κεφτέ, ο καβουρμάς με πατάτες και πιπεριές, το σουτζούκι τηγανιά, τα καραμανλίδικα σαγανάκια, αλλά και σπιτική καραμανλίδικη ρεβιθάδα με παστουρμά, και θα τα συνοδεύσετε με εκλεκτά κρασιά ή κάποιο παλαιωμένο τσίπουρο. Κι αφού τα δοκιμάσετε, απ’ το «Μεζετζίδικο» μπορείτε να προμηθευτείτε, σε τιμές παντοπωλείου, τυριά εξαιρετικής παλαίωσης, αλλαντικά ωρίμανσης αλλά και κρασιά από δυσεύρετες γηγενείς ποικιλίες ελληνι-
κών σταφυλιών, για να τα απολαύσετε και στο σπίτι. Μια μεγάλη ποικιλία τυριών απ’ όλη την Ελλάδα, όπως το ημίχλωρο και η ξινομυζήθρα Μήλου, η μανούρα Σίφνου, το βολάκι Άνδρου, το καπνιστό τυρί με τρούφα Νάουσας αλλά και η κατσικίσια πικάντικη κρέμα Εύβοιας, φιγουράρει δίπλα σε εξίσου φημισμένα αλλαντικά, όπως ο παστουρμάς (μόσχου, καμήλας, πρόβειος - ωρίμανσης), το σουτζούκι ωρίμανσης, το δραμινό παστράμι, το σαλτσίσι Τήνου, ο καβουρμάς (βοδινός και κοτόπουλου) και άλλα, που μένει να ανακαλύψετε από κοντά. Οι φίλοι του κρασιού έχουν να επιλέξουν από μια προσεκτικά επιλεγμένη συλλογή με κρασιά βιολογικής καλλιέργειας, Προστατευόμενης Ονομασίας Προέλευσης, Προστατευόμενης Γεωγραφικής Ένδειξης και Ονομασίας Προέλευσης Ανώτερης Ποιότητας που δεν βρίσκεις εύκολα. Κρασιά από ποικιλίες σταφυλιού, όπως η σκλάβα, το αηδάνι, η κυδωνίτσα, ο αυγουστιάτης, η ντεμπίνα και το βραδυανό, αλλά και πιο γνωστά ευρέως, όπως το αγιωργίτικο, το λημνιό, το μοσχάτο, το σαββατιανό και το ξινόμαυρο. Πλάι σε αυτά μια εξίσου ενδιαφέρουσα ποικιλία από παλαιωμένα τσίπουρα που έρχονται από διάφορες γωνιές της Ελλάδας, όπως το Puro Καραθάνου από τα Άγραφα, το τσίπουρο Καρδάση από τον Τύρναβο, το Lord Amber της οικογένειας Βλαδίκα από τις Σέρρες αλλά και η Χρυσή Βίδρα από την Ήπειρο.
Μεζετζίδικο. Σωκράτους 1, 210 3254184, http://karamanlidika.gr Ανοιχτά: Δευτέρα -Σάββατο. Εστίαση: 12:00-23:00, πώληση: 8:00-21:00, παστιρματζίδικο (Αραπιάν), Ευριπίδου 41, 210 3217 238. Ανοιχτά: Δευτ.-Σάβ. 8:00-17:00
2.11.17 – lifo
61
Εκεί όπου το ποιοτικό comfort food συναντά τον καλό καφέ
Just Made 33
Μετρώντας πια δύο χρόνια παρουσίας, το Just Made 33, που βρίσκεται σε ένα από τα πιο πολυσύχναστα στενά του εμπορικού κέντρου, έχει γίνει αγαπημένος τόπος συνάντησης για φαγητό και καφέ. Ένα all day cafe-restaurant με industrial ύφος στη διακόσμηση που έδωσε νέα πνοή στην άλλοτε θερινή κατοικία του Όθωνα και φημίζεται για τις comfort food προτάσεις του. Πίσω απ’ αυτό ο Τόλης Κρούστης, με πολλά χρόνια εμπειρίας στην εστίαση, με τον Ανδρέα Λαγό να υπογράφει ένα μενού που γαργαλά ευχάριστα κάθε ουρανίσκο. Εδώ θα φάτε από κουλούρι Θεσσαλονίκης και χειροποίητες σφολιάτες που φιγουράρουν στη βιτρίνα μέχρι ντελικάτα μπέργκερ, ευφάνταστες, πληθωρι-
62 lifo – 2.11.17
Ευαγγελιστρίας 33, 215 5258062, www.facebook.com/justmade33
Η απογείωση του χειροποίητου donut πραγματοποιείται στη Νέα Σμύρνη Το Donutsino στη Νέα Σμύρνη θα μπορούσε κανείς να το χαρακτηρίσει έναν μικρό «ναό» από donuts. Πολλές άπαιχτες γεύσεις σε ολόφρεσκα donuts που παράγονται καθημερινά απ’ την ομάδα του μαγαζιού και είναι ο πιο γλυκός τρόπος για να ξεκινήσεις τη μέρα σου. Και επειδή το πρωινό πάει πακέτο με τον καφέ, εδώ θα βρείτε ένα υπέροχο χαρμάνι της Ιpanema, καλο-
Nέα Milk Noir από τη Lacta
Βουνό ή θάλασσα; Ήλιος ή βροχή; Γάλακτος ή μαύρη σοκολάτα; Μερικές φορές καλείσαι να διαλέξεις ανάμεσα σε δύο πράγματα που σου αρέσουν το ίδιο. Για όσους, λοιπόν, θέλουν και τα δύο, η Lacta παρουσιάζει τη νέα Milk Noir, τη σοκολάτα που συνδυάζει τη βελούδινη υφή της Lacta με την έντονη αίσθηση κακάο της μαύρης σοκολάτας. Μια πρωτόγνωρη γευστική εμπειρία έρχεται να σε συγκλονίσει σε τρεις διαφορετικές γεύσεις: κλασική, με καραμελωμένα και αλατισμένα αμύγδαλα και με καραμελωμένα φουντούκια. Ανακάλυψε σήμερα τη νέα Milk Noir από τη Lacta και κατάκτησε δύο κόσμους απόλαυσης σε μια μπουκιά!
Donutsino
Γ Λ Υ Κ Ο
Δύο κόσμοι, μία σοκολατα!
κές σαλάτες και αλμυρές τάρτες που είναι απ’ τα best sellers του μενού. Θα βρείτε όμως και πολλά πιάτα με βάση το αυγό που ενδείκνυνται για brunch, σάντουιτς με εκλεκτά εγχώρια προϊόντα, όπως αλλαντικά απ’ τον φημισμένο Αραπιάν, και άλλες ενδιαφέρουσες προτάσεις. Δυνατό χαρτί του Just Made 33, φιλοσοφία του οποίου είναι η φρεσκάδα πίσω από κάθε πιάτο και σνακ, εξού και το όνομα, είναι ο καφές του. Σερβίρει ένα ειδικά επεξεργασμένο blend τριών ποικιλιών από Βραζιλία, Ονδούρα και Σαλβαδόρ, χωρίς πολλές οξύτητες, αρωματικό και με ωραία επίγευση σοκολάτας. Extra tip: Οι φίλοι της λεμονάδας εδώ θα πιουν μία απ’ τις καλύτερες στην πόλη.
φτιαγμένο, σε όποια εκδοχή προτιμάς τον espresso, από την έμπειρη και άρτια εκπαιδευμένη ομάδα barista του Donutsino. Πλάι σε αυτά, φιγουράρουν νοστιμότατες χειροποίητες σφολιάτες για ένα ολοκληρωμένο πρωινό γεύμα. Μπορείτε να τα απολαύσετε είτε επί τόπου στον cozy χώρο του Donutsino είτε να τα παραγγείλετε και να σας τα φέρουν γρήγορα στον χώρο σας.
Ακροπόλεως 104, Άνω Νέα Σμύρνη, 211 1841530
https://el-gr.facebook.com/neasmurni Instagram: Donutsino
Κάτι νέο, κάτι σοκολατένιο ! «τρέχει» στη
Η
δωδώνη, η πιο αναγνωρίσιμη και ιστορική μάρκα premium παγωτού, από το 1967 υπηρετεί τη γεύση του «πραγματικού» παγωτού, παραμένοντας πιστή στις αξίες της παράδοσης, της ποιότητας και της αγνότητας. Κατακτώντας επάξια μια θέση στις καρδιές όλων μας με την απόλυτη καλοκαιρινή απόλαυση, το παγωτό κάνει τώρα την έκπληξη με τον πιο γλυκό πειρασμό του χειμώνα, τη σοκολάτα! Δημιουργώντας ένα ολόκληρο σοκολατένιο σύμπαν που ικανοποιεί κάθε λάτρη της σοκολάτας, η Δωδώνη μπαίνει δυναμικά στην κατηγορία σοκολάτας με μια πλήρη και συναρπαστική γκάμα: σοκολατένια κεράσματα, πραλίνες, τρουφάκια, γλειφιτζούρια σοκολάτας, χριστουγεννιάτικα σοκολατάκια αλλά και ολόκληρες πλάκες σοκολάτας, όλα χειροποίητα και φτιαγμένα με σοκολάτα εξαιρετικής ποιότητας. Οι επιλεγμένοι καρποί κακάο από τις καλύτερες ποικιλίες του κόσμου και οι εξαιρετικές πρώτες ύλες χαρίζουν στη σοκολάτα μας μια ασυναγώνιστα ομοιόμορφη και βελούδινη γεύση που θα σας συναρπάσει. Αναζητήστε τα σε επιλεγμένα καταστήματα δωδώνη και άλλα επιλεγμένα συνεργαζόμενα καταστήματα σε όλη την Αθήνα και ανακαλύψτε τη σοκολάτα… από την αρχή! Μάθε περισσότερα στο : www.dodoni.com.gr
To chillbox που όλοι αγαπάμε, σε νέες, χειμωνιάτικες περιπέτειες!
Ε
δώ και 5 χρόνια, το αγαπημένο, ελληνικό frozen yogurt που έχει γίνει παγκόσμιο brand κάνει τη ζωή μας πιο ευχάριστη και υγιεινή με την απίστευτα φυσική του γεύση. Σημείο συνάντησης και διασκέδασης, το chillbox μας δίνει ταυτόχρονα και τη χαρά της δημιουργίας, προσφέροντάς μας αμέτρητα toppings για να φτιάξουμε το δικό μας, προσωπικό chillbox. Καθώς ο καιρός κρυώνει και φοράει τα χειμωνιάτικά του, το chillbox μας υποδέχεται με «ζεστές» προτάσεις, πάντα όμως στον fun και cool χαρακτήρα του. Οι ολόφρεσκες, γαργαλιστικά μυρωδάτες βάφλες που ψήνονται επί τόπου απογειώνονται στα topping bars των καταστημάτων του. Ξηροί καρποί, σοκολατένιες και καραμελωμένες λιχουδιές, ζεστές σος σοκολάτας και πραλίνες και ό,τι άλλο φανταστείς προσφέρουν ανεξάντλητο περιθώριο επιλογής, διασκέδασης και γεύσης. Λαχταριστά ροφήματα με βάση τον καφέ, όπως ο επικός καφές Βuondi με την ακαταμάχητη κρέμα chillbox, αλλά και ζεστές, βελούδινες σοκολάτες υπόσχονται να κάνουν τον φετινό χειμώνα πιο γλυκό, πιο χουχουλιάρικο, πιο διασκεδαστικό! Ζήσε κι εσύ τη χειμωνιάτικη εμπειρία chillbox σε 9 σημεία σε όλη την Αθήνα! Μάθε περισσότερα στο: www.chillbox.gr
Βανίλια Γλυκοπωλείο-Καφέ
Το νέο στέκι της Ν. Ερυθραίας θα σε κατακτήσει με τα ολόφρεσκα, σπιτικά γλυκά του Η νέα «γλυκιά» άφιξη στη Νέα Ερυθραία ακούει στο όνομα «Βανίλια Γλυκοπωλείο Καφέ» και είναι από μόνη της ένας πολύ δελεαστικός λόγος για να ανέβεις στα βόρεια. Το καταλαβαίνεις με το που βλέπεις τη βιτρίνα με τα γλυκά του αλλά και απ’ όλες τις ωραίες μυρωδιές από βούτυρο και σοκολάτα που σε συνεπαίρνουν περνώντας το κατώφλι του. Ένας κουκλίστικος χώρος με αρκετά ρομαντική διακόσμηση και πολλά σπιτικά γλυκά που δεν μπορείς να τους αντισταθείς. Φτιαγμένα όλα από αγνά υλικά στο εργαστήριο του καταστήματος, τα γλυκά του «Βανίλια Γλυκοπωλείο - Καφέ» πάνε ένα βήμα παρακάτω αρκετά κλασικά,
καθώς παρουσιάζονται σε μερικές πολύ ενδιαφέρουσες παραλλαγές, όπως το cheesecake με νουτέλα ή οι ωμοφαγικές τούρτες, ενώ προσφέρει επίσης λαχταριστά κέικ, μους, γλυκά του κουταλιού, μπάρες δημητριακών και πολλά άλλα. Εκτός από καφέ, εδώ μπορείτε να απολαύσετε μια μεγάλη ποικιλία σε τσάγια και βότανα, ρόφημα σοκολάτας σε αρκετές γεύσεις, αναζωογονητικά smoothies αλλά και κρασί ή λικέρ, αν δεν είστε σε φάση καφέ. Extra tip: Αναζήτησε τη χωριάτικη πίτα που φτιάχνουν κάθε Κυριακή. Ανοιχτά: Δευτέρα-Σάββατο 08:00-22:00 και Κυριακή 09:00-22:00
Αναξαγόρα 8, Νέα Ερυθραία, 210 6202900, www.facebook.com/Βανίλια-Γλυκοπωλείο-Καφέ
2.11.17 – lifo
63
Ζαχαροπλαστεiα Zuccherino
Το οικογενειακό ζαχαροπλαστείο που απογείωσε την έννοια του gelato
64 lifo – 2.11.17
απ’ αυτές που θα συναντήσεις στην πολύχρωμη βιτρίνα με τα gelati. Η απόλαυση στα Zuccherino όμως δεν σταματά στο παγωτό. Εδώ θα βρείτε μεγάλη ποικιλία σε γλυκά για κάθε περίσταση, φτιαγμένα με πολύ μεράκι και έμφαση στην ποιότητα των υλικών για το μάξιμουμ γευστικό αποτέλεσμα. Γιατί η ζαχαροπλαστική είναι τέχνη. Χειροποίητο cheesecake, προφιτερόλ, τάρτες, σοκολατόσουπες, μους, σουφλέ, μακαρόν, τούρτες αλλά και παραδοσιακά γλυκά, όπως μπαμπάδες, μπακλαβάς, κανταΐφι και πολλά άλλα, έρχονται να συμπληρώσουν τη μεγάλη ποικιλία των Zuccherino.
Σειρήνων 48, Π. Φάληρο, 210 9830869 • Αγ. Αλεξάνδρου 41 & Ναϊάδων, Π. Φάληρο, 210 9830049
2ας Μαΐου 12, πλατεία Ν. Σμύρνης, 210 9357590 • Μητροπόλεως 80, Μοναστηράκι, 210 3213015 Ε. info@zuccherino.gr, www.zuccherino.gr, Facebook: Zuccherino Ζαχαροπλαστείο
Στο GB Corner Gifts & Flavors βρίσκω πλέον τα ωραιότερα γλυκά, απευθείας από το Παρίσι! Τελευταία, η αγαπημένη μου στάση κάθε πρωί, αφού πάρω το καφεδάκι μου για τη δουλειά, είναι το GB Corner Gifts & Flavors. Στο γωνιακό κατάστημα που βρίσκεται στο ισόγειο του ιστορικού ξενοδοχείου «Μεγάλη Βρεταννία» τολμώ να πω ότι έχω φάει τα καλύτερα μακαρόν μέχρι τώρα. Η τέχνη της γαλλικής ζαχαροπλαστικής βρίσκεται εδώ και την έφερε μαζί του από το Παρίσι ο Γάλλος chef patissier Arnaud Larher. Δεν είναι μόνο η αισθητική του χώρου που με ταξιδεύει στις πιο elegant γειτονιές του Παρισιού αλλά και
GB Corner Gifts & Flavors
Γ Λ Υ Κ Ο
Με παράδοση στη ζαχαροπλαστική που μετρά 30 χρόνια, από τότε που η οικογένεια Ντεμίρη άνοιξε το πρώτο κατάστημα Zuccherino, η οικογενειακή αλυσίδα φημίζεται για τα ντελικάτα της γλυκά και τα τελευταία χρόνια έχει καθιερωθεί ως μία απ’ τις καλύτερες gelaterie στην Αθήνα. Έχοντας περάσει πια στη δεύτερη γενιά, τα ζαχαροπλαστεία Zuccherino φτιάχνουν χειροποίητο ιταλικό gelato από 100% ελληνικό γάλα με τις πιο αγνές πρώτες ύλες και πάνω από 100 γεύσεις. Cookies, bueno, death by chocolate, black forest, cherrymania, τσιχλόφουσκα, lacta caramel, mascarpone blueberries και κάστανο είναι μερικές μόνο
οι μυρωδιές απ’ τα γλυκά, τα οποία, κάθε φορά που φτάνω μπροστά στη βιτρίνα, με κάνουν να τα θέλω όλα. Κομψότατα και σε πολλές γεύσεις, σε προσκαλούν να τα γευθείς και να διαπιστώσεις αμέσως το πόσο φρέσκα είναι. Ο καλύτερος τρόπος για να ξεκινήσω αλλά και για να συνεχίσω τη μέρα μου. Έχω όμως και μια αδυναμία στις σοκολάτες του Arnaud Larher. Χειροποίητες κι αυτές, σε διάφορες γεύσεις, είναι δύσκολο να σε αφήσουν ασυγκίνητο, αν πραγματικά αγαπάς τη σοκολάτα! —Γιάννης Κακλέας, σκηνοθέτης
Ξενοδοχείο «Μεγάλη Βρεταννία», πλατεία Συντάγματος, 210 3330750
www.gbcorner.gr
LiFOtaste 2.11.17 – lifo
65
66 lifo – 2.11.17
ΤheWeek
ΕΓΚΑΙΝΙΑ ΠΡΕΜΙΕΡΕΣ Τι καινούργιο ξεκινάει αυτή την εβδομάδα. σελιδα
68
ΣΙΝΕΜΑ
ΘΕΑΤΡΟ
ΒΙΒΛΙΟ
Όλες οι ταινίες της εβδομάδας.
Η Λουίζα Αρκουμανέα γράφει για το «887».
Η Τίνα Μανδηλαρά γράφει για τον Γιορν Λιρ Χορστ.
σελιδα
70
σελιδα
72
σελιδα
74
ΜΟΥΣΙΚΗ Austra
Η απόκοσμη synth pop των Austra θα ακουστεί αυτή την Παρασκευή στο Fuzz Club. Η μπάντα από το Toρόντο του Καναδά είναι το πρότζεκτ της χαρισματικής Katie Stelmanis. Λετονικής καταγωγής καλλιτέχνις, με σπουδές στην κλασική μουσική και στην όπερα, συνδυάζει διάφορα είδη ηλεκτρονικής μουσικής και μέχρι στιγμής έχει κυκλοφορήσει τρία στούντιο άλμπουμ με τους Austra. Η τελευταία τους δουλειά «Future Politics» (2017) εξερευνά μουσικά το μέλλον μετά την εξαφάνιση του ανθρώπινου είδους. ä 3/11, Fuzz Club, Πατριάρχου Ιωακείμ 1, Ταύρος, 20:00, εισ.: 20-25 ευρώ
ΣΙΝΕΜΑ Ο θάνατος του ιερού ελαφιού Η νέα ταινία του Γιώργου Λάνθιμου βγαίνει επιτέλους σήμερα στις αίθουσες. Κριτική από τον Θοδωρή Κουτσογιαννόπουλο. σελιδα
70
2.11.17 – lifo
67
απο τη γεωργια παπασταμου
SmallTalk
ΓΙ' ΑΥΤΗ ΤΗΝ ΕΒΔΟΜΑΔΑ
EVENTS
Top
1. ΜΟΥΣΙΚΗ
3. ΘΕΑΤΡΟ
Μάνος Χατζιδάκις, Η εποχή της Μελισσάνθης
Heisenberg
Ο τριετής Κύκλος Μάνος Χατζιδάκις της Εθνικής Λυρικής Σκηνής ξεκινά με έναν εμβληματικό κύκλο τραγουδιών, την «Εποχή της Μελισσάνθης», μια μουσική αυτοβιογραφία βασισμένη σε ποιήματα του συνθέτη. Πρόκειται για μια καντάτα για ώριμη γυναικεία φωνή, δύο νεανικές ανδρικές, μεικτή και παιδική χορωδία, ορχήστρα δωματίου και στρατιωτική μπάντα, με βασικό μουσικό όργανο το μπουζούκι. Διευθύνει ο Λουκάς Καρυτινός. ä 4-5/11, Εναλλακτική Σκηνή Εθνικής Λυρικής Σκηνής - ΚΠΙΣΝ, λεωφ. Ανδρέα Συγγρού 364, 20:00, εισ.: 8-55 ευρώ
2. ΕΙΚΑΣΤΙΚΑ Στη σκιά του μεγάλου πολέμου: Αποτυπώνοντας μνήμες μουσείων πριν και μετά την Κατοχή
2-8
NOEM. 68 lifo – 2.11.17
Από τα τέλη του 1940 και μέχρι τον Απρίλιο του 1941 οι αρχαιότητες του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου και του Αρχαιολογικού Μουσείου Δελφών συγκεντρώθηκαν, συσκευάστηκαν και τοποθετήθηκαν μέσα σε κιβώτια ή σε ορύγματα που σκάφτηκαν στο εσωτερικό των ίδιων των αιθουσών των μουσείων με στόχο να προστατευτούν από τους κινδύνους του πολέμου. Στην έκθεση παρουσιάζονται φωτογραφίες-ντοκουμέντα που αποτυπώνουν το μακρόχρονο και κοπιώδες έργο της ανασυγκρότησης και επανέκθεσής τους. ä Μέχρι 6/12, Καφέ Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου, Πατησίων 44, 213 2144800. Δευτ. 13:0020:00, Τρ.-Κυρ. 8:00-20:00 (από 1η Νοεμβρίου 9:00-16:00), είσοδος ελεύθερη
STOEP TH S PR ES ΠΑΡΤΙ
Στο έργο του Σάιμον Στίβενς η Κόρα Καρβούνη και ο Περικλής Μουστάκης είναι δύο άνθρωποι που διαφέρουν σχεδόν στα πάντα. Η Τζόρτζι, Αμερικάνα στο Λονδίνο, είναι πληθωρική. Μιλάει πολύ, γελάει, βρίζει, διεκδικεί. Ο Άλεξ, Ιρλανδός, είναι λιγομίλητος, κρατάει μια ζωή ημερολόγιο, αγαπάει τη μουσική, είναι περιπατητής, πενθεί ακόμα την πρώτη του αγάπη και διατηρεί ένα κρεοπωλείο που δεν πάει καλά. Είναι και δυο τους μόνοι. Τι θα γίνει όταν συναντηθούν; ä 3/111/4, Θέατρο Νέου Κόσμου, Αντισθένους 7 & Θαρύπου, Φιξ. Τετ., Πέμ., Σάβ. 21:15, Κυρ. 19:00, εισ.: 10-17 ευρώ
4. ΜΟΥΣΙΚΗ Jlin Το πραγματικό της όνομα είναι Jerrilynn Patton, η καταγωγή της είναι από το Garry της Indiana και πριν γίνει full-time μουσική παραγωγός δούλευε σε χαλυβουργείο. Η Jlin, το νέο μεγάλο αστέρι της ηλεκτρονικής σκηνής, έρχεται για πρώτη φορά στην Αθήνα, καλεσμένη των St Paul’s Sessions, με φρέσκια την κυκλοφορία της τελευταίας της δουλειάς «Black Origami». Ο διεθνής μουσικός Τύπος έχει ήδη κατατάξει το άλμπουμ στα κορυφαία της χρονιάς, χαρακτηρίζοντάς το «σύγχρονο ρυθμικό κομψοτέχνημα». ä 2/11, Αγγλικανική Εκκλησία Αγίου Παύλου, Φιλελλήνων 27 & Σιμωνίδου, 21:00, εισ.: 16 ευρώ
Στεφανία Στρούζα Η εικαστικός παρουσιάζει την έκθεση «Currents and Currencies» στην A.Antonopoulou Art.
Πες μου λίγα πράγματα για σένα. Έχω ζήσει ένα μεγάλο διάστημα στην Αθήνα κατά τη διάρκεια των σπουδών μου στην Αρχιτεκτονική και έπειτα στο Εδιμβούργο και στη Βιέννη, όπου αποφοίτησα από την Ακαδημία Καλών Τεχνών, συγκεκριμένα από τον κλάδο της Γλυπτικής. Πρόσφατα επέστρεψα ξανά στην Αθήνα. Κυκλοφορώ πολύ ανάμεσα σε Εξάρχεια και Ψυρρή, όπου βρίσκονται το σπίτι και το στούντιό μου αντίστοιχα. Κάποια στιγμή θα ήθελα να επιστρέψω στην Ιαπωνία, γιατί είναι μια χώρα που με επηρέασε πολύ, τόσο στην αρχιτεκτονική όσο και στα εικαστικά. Αυτή την άνοιξη θα βρίσκομαι ως artist-inresidence στην Πόλη του Μεξικού.
Δεκαετία του ’40. Φωτό: Αρχείο Χατζιδάκι
4
THE FACE
Velvet Room στο Μπάγκειον: Kormoranos Special O Κορμοράνος και το Velvet Room συναντιούνται στο ξενοδοχείο Μπάγκειον για ένα μεγάλο πάρτι με ζωντανές εμφανίσεις από τους Montero, Mary Ocher, Hand & Leg και DJ set από τον Body Double και τον Blue Lagoon. 3/11, Μπάγκειον, πλατεία Ομονοίας 18, 21:30, εισ.: 3 ευρώ
Ποια είναι τα τρία αγαπημένα σου αντικείμενα; Μια μικροσκοπική γκραβούρα του 1904 από τη Ζάκυνθο, το νησί απ’ το οποίο κατάγομαι, μια γαλάζια βεντάλια από ξύλο και χαρτί που βρήκα στην Ιαπωνία και ένα οξειδωμένο κουτάκι από αλουμίνιο που μάζεψα σε ένα road trip στο Death Valley. «Currents and Currencies»: πώς προέκυψε αυτός ο τίτλος; Από μια εκτενή έρευνα τόσο σε ιστορικό όσο και σε συμβολικό επίπεδο πάνω στη σχέση του υδάτινου στοιχείου και των ροών με τις έννοιες της κοινωνίας και της οικονομίας. Μέσα από τον συσχετισμό των ρευμάτων και των νομισμάτων ήθελα να εστιάσω στους δεσμούς που αυτά διαμορφώνουν μεταξύ τόπων και πληθυσμών, καθώς και στα όρια που καταλύουν. Βρήκα, επίσης, εξαιρετικά ενδιαφέρον το γεγονός ότι σε πολύ διαφορετικές περιοχές του κόσμου η εμφάνιση του πρώτου σε κυκλοφορία νομίσματος γίνεται με τη μορφή κοχυλιών, τα οποία διακινούνταν μέσω του θαλάσσιου εμπορίου. Πες μου λίγα πράγματα για το έργο «Anaximander’s Μind». Το έργο βασίζεται στον πρώτο χάρτη του δυτικού πολιτισμού (6ος π.Χ. αιώνας), που σχεδίασε ο Έλληνας φιλόσοφος Αναξίμανδρος. Ο τότε γνωστός κόσμος αναπαρίσταται εκεί ως ένα επίπεδο «νησί» που περιβάλλεται από ένα ρευστό όριο, το ρεύμα του μυθικού ποταμού Ωκεανού. Το γλυπτικό αυτό αντικείμενο αποτελείται από τρία υλικά (μάρμαρο, αλουμίνιο και σιλικόνη), τα οποία αναφέρονται στις διαφορετικές ροές της ύλης μέσα στον χρόνο, από τον βραδύ αρχαϊκό και τον επιταχυνόμενο βιομηχανικό μέχρι την ιλιγγιώδη ροή των πληροφοριών της μεταβιομηχανικής εποχής. «Currents and Currencies», μέχρι τις 25/11, A.Antonopoulou Art, Αριστοφάνους 20, Ψυρρή. Τετ.-Παρ. 14:00-20:00, Σάβ. 12:00-16:00, είσοδος ελεύθερη
Η ΛΥΣΣΑΣΜΈΝΗ ΓΆΤΑ ΣΤΟ ΘΕΑΤΡΟ ΘΗΣΕΙΟΝ Τη Λυσσασμένη Γάτα του Τενεσί Ουίλιαμς, ένα έργο με διαχρονικά μηνύματα για τις ανθρώπινες σχέσεις, ανεβάζει αυτήν τη σεζόν στη σκηνή του Θεάτρου Θησείον η καλλιτεχνική εταιρεία Μυθωδία, σε μετάφραση και σκηνοθεσία του Νικορέστη Χανιωτάκη. Η υπόθεση εκτυλίσσεται σε μια πλούσια αγροικία όπου η οικογένεια Πόλιτ συγκεντρώνεται για τα 65α γενέθλια του Big Daddy, ο οποίος αγνοεί ότι είναι βαριά άρρωστος. Εκεί αποκαλύπτεται γιατί ο μικρός γιος Μπρικ δεν κάνει παιδιά με την πανέμορφη σύζυγό του Μάγκι και έχει επιλέξει για μόνιμη συντροφιά του το ποτό, ενώ ο μεγάλος γιος Γκούπερ ετοιμάζεται να γίνει για έκτη φορά πατέρας και ζητά το μερίδιο της κληρονομιάς που θεωρεί ότι του αναλογεί. Ένα έργο που εξετάζει σε βάθος τις διαπροσωπικές σχέσεις των ζευγαριών και καταδεικνύει πως μόνο με την αποδοχή της προσωπικότητας του άλλου μπορεί να διασωθεί ένας έρωτας. πρωταγωνιστούν: Νικήτας Τσακίρογλου, Μαρία Κίτσου, Ορέστης Τζιόβας, Ελένη Κρίτα, Γεράσιμος Σκαφίδας, Μπέτυ Αποστόλου, Δημήτρης Ραφαήλος, Δημήτρης Σταματελόπουλος, Μαρία Νίκα
ΘΗΣΕΙΟΝ ΕΝΑ ΘΕΑΤΡΟ ΓΙΑ ΤΙΣ ΤΕΧΝΕΣ Τουρναβίτου 7, Θησείο, 210 3255444 Τετ. & Κυρ.: 19:00, Παρ. & Σάβ. 21:15 (διάρκεια: 100 λεπτά με διάλειμμα 10 λεπτών) Εισ.: €15-17 γενική είσοδος, €12-14 (μειωμένο), €10 (άνεργοι) Προπώληση (€14) σε όλα τα καταστήματα PUBLIC, ticketservices.gr, tickets.public.gr, τηλεφωνικά στο 210 7234567 και στο ταμείο του θεάτρου.
2.11.17 – lifo
69
Αριστούργημα Πολύ Καλό Καλό Ικανοποιητικό Μέτριο p
Κακό
H ΤΑΙΝΙΑ ΤΗΣ ΕΒΔΟΜΑΔΑΣ Ο θάνατος του ιερού ελαφιού The killing of a sacred deer
Κινηματογράφος
απο τον θοδωρη κουτσογιαννοπουλο, συνοψεις ταινιών: τασοσ μελεμενιδησ
Σκηνοθεσία: Γιώργος Λάνθιμος Πρωταγωνιστούν: Κόλιν Φάρελ, Νικόλ Κίντμαν
Ένας διαπρεπής καρδιοχειρουργός έχει αναπτύξει φιλική σχέση με ένα δεκαεξάχρονο αγόρι, ορφανό από πατέρα, το οποίο έχει υπό την προστασία του. Τα πράγματα παίρνουν ολέθρια τροπή όταν το συστήνει στην οικογένειά του. Το νεαρό αγόρι αναστατώνει τον κόσμο τους και υποχρεώνει τον γιατρό να επιλέξει ανάμεσα σε μια ακραία θυσία και στον κίνδυνο να χάσει τα πάντα.
Ο βραβευμένος στο Φεστιβάλ Καννών για το, ακόμη μια φορά, εκπληκτικό σενάριο του Ευθύμη Φιλίππου Ο θάνατος του ιερού ελαφιού δεν κρύβει την έντονη επιρροή του Στάνλεϊ Κιούμπρικ στο οπτικό και τονικό DNA του: μια ποικιλία από αργά ζουμ, (πολύ) ευρυγώνιες λήψεις, οι ήχοι που σκάνε σαν καρφιά, οι διάδρομοι, η μουσική του Λιγκέτι, ένα αγοράκι που μοιάζει με τον Ντάνι της Λάμψης, η Νικόλ Κίντμαν μπροστά στον καθρέφτη, όπως και στα Μάτια Ερμητικά Κλειστά, η επίσκεψη του παντρεμένου άντρα σε μια διψασμένη για σεξ χήρα (ο Τομ Κρουζ στην παρ’ ολίγον αποπλάνησή του από τη Μαρί Ρίτσαρντσον, και πάλι στα Μάτια Ερμητικά Κλειστά), η βία που εκφράζεται ανοιχτά και αντιτίθεται σε μια ευγενική τυπικότητα και, τέλος, η φρίκη, μετέωρη σαν αγχόνη. Και στην καρδιά της υπόθεσης της ταινίας ένας μύθος αρχαίος, γεμάτος μυστήριο και πολλαπλές αναγνώσεις, που ο Γιώργος Λάνθιμος μαζί με τον Ευθύμη Φιλίππου μεταμορφώνουν σε φανταστική απειλή, ένα ποινικό αντανακλαστικό που εφαρμόζεται σαν βιβλική, ανταποδοτική κατάρα και οδηγεί πρώτα σε θάνατο και μετά σε κόλαση, που είναι, φυσικά, πολύ πιο εφιαλτική και απροσδιόριστων συνεπειών. Στην ταινία, ο Στίβεν Μέρφι είναι καρδιοχειρουργός και η γυναίκα του, Άνα, οφθαλμίατρος. Έχουν δύο παιδιά, την έφηβη Κιμ και τον μικρό Μπομπ. Κάνουν βόλτα τον σκύλο τους και ποτίζουν τα λουλούδια στον κήπο. Η ζωή τους κυλά ομαλά: η μικρή μόλις ξεκίνησε να έχει περίοδο και το ζευγάρι κάνει σεξ μιμούμενο ιατρικές στάσεις, όπως «γενική αναισθησία» – typical Φιλίππου/Λάνθιμος! Ένα 16χρονο αγόρι, ο Μάρτιν, συναντιέται, κρυφά στην αρχή, με τον Στίβεν και φαίνεται να αναπτύσσουν μια σχέση ιδιότυπης κηδεμονίας. Ο Μάρτιν έχει χάσει τον πατέρα του και μιλάει στον γιατρό σαν να τους συνδέει ένα κοινό μυστικό. Ο νεαρός γνωρίζεται με την οικογένεια, ο πατέρας επισκέπτεται τον Μάρτιν
και τη μητέρα του (έκπληξη η Αλίσια Σίλβερστοουν, η οποία έχει μείνει χήρα και θαυμάζει τα όμορφα, μακριά δάχτυλα του Στίβεν), η Κιμ τσιμπιέται με τον Μάρτιν, ο Μπομπ τον κοιτάζει όπως ένα μικρό αγόρι έναν μεγαλύτερο αδελφό που δεν έχει (παρότι διαισθάνεται μια αδιόρατη απειλή) και η εύθραυστη, όπως αποδεικνύεται, ηρεμία της οικογένειας με τα όμορφα μαλλιά, το περιποιημένο σπίτι και τις απαρασάλευτες συνήθειες διαταράσσεται ανεπιστρεπτί όταν πρώτα ο γιος και αμέσως μετά η κόρη παραλύουν, μεταφέρονται στο νοσοκομείο όπου δουλεύει ο πατέρας τους, περνάνε απ’ όλες τις εξετάσεις και κανένα αποτέλεσμα δεν δείχνει ιατρική πάθηση στα πόδια, στον εγκέφαλο ή οπουδήποτε αλλού. Ο Μάρτιν όχι μόνο πρέπει να αποκαλύψει τι έκανε στον πατέρα του εισβολέα αλλά και να αναλάβει το βαρύ φορτίο μιας θυσίας, σύμφωνα με έναν κανόνα που ο Λάνθιμος με τον Φιλίππου δηλώνουν δραματουργικά ως αξίωμα. Η Ιφιγένεια και η Λάμψη είναι ένας συνδυασμός αναπάντεχος αλλά όχι αδόκιμος. Πραγματεύονται το ίδιο αρχέτυπο, έναν άνδρα-αρχηγό που καλείται να πάρει τη χειρότερη απόφαση που μπορεί να διανοηθεί ένας πατέρας. Στην τραγωδία του Ευριπίδη το κάνει για να εξευμενίσει τους θεούς και, ανάλογα με τις διαφορετικές πηγές, η Ιφιγένεια σώζεται την τελευταία στιγμή γιατί αντικαθίσταται από ένα ελάφι, σαν το ελάφι της Αρτέμιδος που σκότωσε ο Αγαμέμνονας. Στην περιπέτεια φρίκης του Κιούμπρικ, ο συγγραφέας Τόρανς βυθίζεται σε μια αμφίβολη πραγματικότητα, όπου το μυαλό του τον προδίδει και το αγόρι με το χάρισμα καταδιώκεται ανελέητα. Στις δύο περιπτώσεις η λύση διαφέρει, αλλά το κόστος και οι συνέπειες είναι ανυπέρβλητα μεγάλα. Σε αυτό το θέμα ο Γιώργος Λάνθιμος προσθέτει το πικρό, σουρεαλιστικό χιούμορ στο οποίο μας έχει συνηθίσει και μια διακριτική σκηνογραφική κοινοτοπία (τα γυρίσματα έγιναν στο Σινσινάτι, μια μπανάλ
ΑΘΗΝΑΙΟΝ CINEPOLIS 3 - ΑΙΓΛΗ 2 - ΔΑΝΑΟΣ 1 - ΕΛΛΗ - ΚΗΦΙΣΙΑ CLASS - ΤΑΙΝΙΟΘΗΚΗ ΛΑΪΣ 1
70 lifo – 2.11.17
γωνιά της αστικής Αμερικής), για να τη διαρρήξει εσωτερικά. Στον Αστακό, οι μακρινές λήψεις και η χρήση του ευρυγώνιου έγιναν για να τονιστεί η ματιά του voyeur σε έναν κόσμο συγκεκριμένων κανόνων και διατεταγμένων επιλογών. Στον Θάνατο του ιερού ελαφιού η αντισηπτική, υπεροπτική καθαρότητα της ανώτερης οικογένειας επιβάλλει τα «αντικειμενικά» πλάνα και η σταδιακή αποδόμησή της έρχεται με μια λανθιμική συντέλεια, όταν η μιαρή επαφή, μέσω της βίας και του σεξ, απελευθερώνει και διαιωνίζει, πέρα από τον κλειστό κύκλο – υπό αυτή την έννοια, το Ελάφι, αν και ζώο, δεν είναι κοντά στον Αστακό αλλά στον Κυνόδοντα και στην αυτοκαταστροφική παραβολή της αιμομιξίας. Ο Λάνθιμος, ο Φιλίππου, ο Θύμιος Μπακατάκης στη φωτογραφία και ο Γιώργος Μαυροψαρίδης στο μοντάζ συναποτελούν ένα άρρηκτα δεμένο, εμπνευσμένο ελληνικό κουαρτέτο με καλλιτεχνική στάμπα και ιδιαίτερη προσωπικότητα που καταφέρνει να ξεβολέψει και να αναδείξει πεπειραμένους ηθοποιούς, όπως η Κίντμαν και ο Φάρελ, τοποθετώντας τους σε μια ζώνη ερμηνειών που σπάνια συναντάμε σε αγγλόφωνες ταινίες. Ειδικά η σκηνή όπου ο Φάρελ προσπαθεί απελπισμένα να ξορκίσει το κακό που βλέπει να έρχεται και προσκαλεί τον γιο του σε μια ανταλλαγή μυστικών (μια ψύχραιμα, έξοχα σκηνοθετημένη από τον Λάνθιμο και σοφά γραμμένη από τον Φιλίππου αλληγορία πάνω στην «αντιγονία»), όπου ο πατέρας αποκαλύπτει κάτι ντροπιαστικό και το παιδί τον αντικρίζει αποσβολωμένο, ουσιαστικά αναμάρτητο, αλλά άδικα ενοχοποιημένο από τις τραγικές περιστάσεις, φωτίζει έναν Φάρελ που δεν έχουμε ξαναδεί αλλού με τέτοιο έλεγχο και τόσο βάθος. Και παρά τις επιρροές, ο Θάνατος του ιερού ελαφιού στέκει ψηλά, μοναδικός και ανοιχτός σε ερμηνείες, όπως και η κόντρα του μοιραίου με τον ντετερμινισμό που πραγματεύεται η ταινία.
THOR: RAGNAROK Σκηνοθεσία: Τάκα Γουατίτι Πρωταγωνιστούν: Κρις Χέμσγουορθ, Τομ Χίντλστον, Κέιτ Μπλάνσετ Ο Θορ είναι φυλακισμένος στην άλλη άκρη του σύμπαντος χωρίς το τρομερό του σφυρί. Πρέπει να νικήσει τον χρόνο για να επιστρέψει στον πλανήτη Άσγκαρντ και να σταματήσει τον Ράγκνακορ, δηλαδή την καταστροφή του πλανήτη του και του πολιτισμού του από μια νέα, παντοδύναμη απειλή, την αδίστακτη Χέλα.
Ο εξόριστος Θορ σπεύδει στα πάτρια εδάφη του Άσγκαρντ και αναγκάζεται να συμμαχήσει με τον δόλιο αδελφό του Λόκι για να σταματήσουν τον όλεθρο που υπόσχεται ο Ράγκνακορ κι ελπίζει η χαμένη αδελφή τους, η Χέλα (πώς λέμε Διαβόλα), η οποία μοιάζει ανίκητη, καθώς ο ξανθός ημίθεος έχει χάσει το παντοδύναμο σφυρί του, αλλά και τον μπούσουλα, ελλείψει πατέρα και στόχου. Στο μεταξύ, η αντικατάσταση σκηνοθέτη φέρνει έναν φρέσκο, αναγκαίο αέρα παρωδίας, οριακής ευτυχώς, σε έναν επίπεδο και βαρετό ήρωα. Η νέα περιπέτεια του Θορ, και του κάπως λιγότερο μονοκόμματου Χέμσγουορθ, γνωρίζει τα κυβικά της και παίζει ευχάριστα ανάμεσα στο παλιομοδίτικο πνεύμα του μπρατσαρά υπερήρωα και στο αστείο ρεζιλίκι του μαζί με τον αδύναμο Χαλκ που ενσαρκώνει με δισυπόστατη αστάθεια ο Μαρκ Ράφαλο, σε ένα διάλειμμα κωμικής μονομαχίας. VILLAGE RENTI 2,4,7,8,10,20 - VILLAGE MALL 2,4,5,7,8,13,14 - VILLAGE PAGRATI 1,5 - VILLAGE FALIRO 6,7,8,9 - VILLAGE FALIRO 1,2,3,5 - ODEON ESCAPE 1,6 - ODEON STARCITY 6,7,10 - ΑΕΛΛΩ 1,2,3 ΑΘΗΝΑΙΟΝ 1,2 - ΑΘΗΝΑΙΟΝ CINEPOLIS 1 - ΑΝΟΙΞΗ 2 WEST CITY 2,4 - ΝΑΝΑ 1,4,6 - ΣΟΦΙΑ
SUCCESS STORY Σκηνοθεσία: Νίκος Περάκης Πρωταγωνιστούν: Φιόνα Γεωργιάδη, Κωνσταντίνος Μαρκουλάκης Ο ψυχίατρος και συγγραφέας Παναγής Πάνδωρας συναντά στα εγκαίνια του οικογενειακού πολιτιστικού κέντρου τη νεαρή και φιλόδοξη απόφοιτο της σχολής του Εθνικού Τζωρτζίνα Τζελέπη και ξεκινάει, κόντρα στα προγνωστικά, ένας «άνισος» έρωτας δύο κόσμων που δύσκολα εφάπτονται.
Κατά την πάγια, αποδομητική του συνήθεια, ο μέγας σατιρίστας Νίκος Περάκης κάνει φύλλο και φτερό την ελληνική κοινωνία, στοχοποιώντας εκπροσώπους της λάμψης και της εξουσίας. Πρωταγωνιστούν ένας ψυχίατρος/συγγραφέας/ επίδοξος πολιτευτής και μια απόφοιτος της σχολής του Εθνικού, που ελπίζει σε σοβαρή καριέρα ηθοποιού. Γύρω τους, ένας υπερφίαλος δικηγόρος, μια Αλβανή πρώην σταρ σε καλλιστεία, ένας γόνος καλής οικογενείας που βουλιάζει στις καταχρήσεις και η σύζυγός του που το έχει ρίξει στις ενεργειακές συνεδρίες, δύο μπράβοι και αρκετοί συγγενείς για διαφορετικά γούστα – ως και η Μαρία Αλιφέρη στον ρόλο μιας ημίτρελης που έχει χάσει το δίκιο της. Μέσα από την πολυπρόσωπη πλοκή και συνεχείς αναδρομές, ο Περάκης καυτηριάζει τη σφαλερή, σαθρή φαντασίωση του πολύπαθου success story, εξομοιώνοντάς το με μια συλλογική πλάνη, τη βίαιη και χυδαία αναβάθμιση του Έλληνα σε κάτι που δεν είναι, προσωπικά και κοινωνικά. Το πρόβλημα με την ταινία είναι πως το χιούμορ δεν λειτουργεί πάντα και βγαίνει βεβιασμένα – και όποτε το χιούμορ πυροβολεί χωρίς βάση στο συναίσθημα, γίνεται άκαρδο και σχετικά μηχανικό, σαν παράθεση ατάκας. Η εντυπωσιακή Φιόνα Γεωργιάδη κάνει δικό της τον ρόλο της Τζωρτζίνας Τζελέπη. VILLAGE RENTI 6,9 - VILLAGE MALL 10 - VILLAGE PAGRATI 2 - VILLAGE FALIRO 2 - VILLAGE AG.DIMITRIOS 1,3,4 - ODEON GLYFADA 1 - ODEON MAROUSI 3 -
ODEON ESCAPE 2,3,5 - ODEON OPERA 1 - ODEON STARCITY 1,4,5 - ΑΕΛΛΩ 2,3,4 - ΓΑΛΑΞΙΑΣ 1 - WEST CITY 1,4 - ΚΙΝΗΜΑΤΟΘΕΑΤΡΑ ΚΩΝΣΤΑΝΤΑΡΑΣ-ΒΛΑΧΟΠΟΥΛΟΥ 1 - ΝΑΝΑ 3,5 - ΣΠΟΡΤΙΓΚ 2 - ΤΡΙΑ ΑΣΤΕΡΙΑ 2 - ΑΛΙΚΗ - ΖΕΑ
ΤΙ ΣΥΝΕΒΗ ΣΤΗ ΔΕΥΤΕΡΑ What happened to Monday Σκηνοθεσία: Τόμι Βίρκολα Πρωταγωνιστούν: Νούμι Ραπάς, Γκλεν Κλόουζ Το 2073 ο υπερπληθυσμός και η πείνα έχουν αναγκάσει τις κυβερνήσεις να λάβουν δραστικά μέτρα για την αντιμετώπισή τους, υποχρεώνοντας τις οικογένειες να κάνουν μόνο ένα παιδί. Επτά πανομοιότυπες αδελφές ζουν μια κρυφή ζωή, διαρκώς καταζητούμενες από το Τμήμα Κατανομής Παιδιών, υιοθετώντας μία ταυτότητα, αυτήν της Κάρεν Σέτμαν.
Με επτά χαρακτήρες, τις ισάριθμες πανομοιότυπες αδελφές τις οποίες υποδύεται μόνη της η Νούμι Ραπάς, συν τον Γουίλεμ Νταφόου που τις κρύβει και την Γκλεν Κλόουζ που προσπαθεί να εφαρμόσει έναν απάνθρωπο, περιοριστικό νόμο, λόγω του υπερπληθυσμού, και να τις ξεπαστρέψει, ο σκηνοθέτης του Τι συνέβη στη Δευτέρα, Τόμι Βίρκολα, δεν έχει χρόνο να εμβαθύνει στις μετααποκαλυπτικές διαστάσεις του ζοφερού 2073 και το προσπερνά για χάρη ενός ψυχολογικού θρίλερ που επικεντρώνεται σε μία από αυτές, τη Δευτέρα, που εξαφανίζεται μυστηριωδώς, ενώ οι υπόλοιπες, αγαπημένες αλλά και ανταγωνιστικές μεταξύ τους, μένουν πίσω στο διαμέρισμα, σκιαγμένες, ρωτώντας η μία την άλλη τι (κακό ή ύποπτο) συνέβη στην αδελφή τους. Όλα θα εξηγηθούν στο τραβηγμένο φινάλε, ενώ στο μεταξύ η Ραπάς μένει στη μεταμφίεση, με τις περούκες και το μακιγιάζ να υπερέχουν της υπερφιλόδοξης, ηρωικά ατυχούς, επταπλής ερμηνείας. Ένα στοιχειώδες σασπένς, ωστόσο, το έχει η ταινία.
σοφία του συγγραφέα και του έργου του. ΑΣΤΟΡ
ΝΆΝΟΣ ΣΤΟ ΣΠΊΤΙ Σκηνοθεσία: Πίτερ Λεπενιώτης, Σέλι Σενόι Δανείζουν τη φωνή τους oι: Στεφανία Φιλιάδη, Φοίβος Ριμένας, Βασίλης Μήλιος Όταν η Κλόε ανακαλύπτει ότι οι διακοσμητικοί νάνοι που έχει στον κήπο της δεν είναι αυτό που δείχνουν, πρέπει να αποφασίσει αν θα συνεχίσει την ήρεμη οικογενειακή και σχολική ζωή της ή αν θα ενταχθεί στον πόλεμο ενάντια στους Troggs.
Με production value, ιδέες και χιούμορ που θα έφταναν μόνο για να γεμίσουν μια αδιάφορη ώρα σε παιδικό τηλεοπτικό δίκτυο, το πώς καταφέρνουν ταινίες σαν το Νάνοι στο σπίτι να βρίσκουν έξοδο στα σινεμά μας εξηγείται από το ότι το είδος είναι το μακράν πιο προσοδοφόρο στη χώρα μας. Σε μια αγορά που όλο και συρρικνώνεται, τα μικρά παιδιά παραμένουν οι πιο πιστοί φίλοι της αίθουσας, κάτι που δημιουργεί μόνιμη ζήτηση και άρα απουσία κάποιου ποιοτικού φίλτρου. Το φιλμ ζωντανεύει διακοσμητικούς νάνους και τους μετατρέπει σε φύλακες του πλανήτη μας, μαζί με μια 12χρονη που ψάχνει να βρει πού ακριβώς ανήκει, και ενώ το κάνει επαγγελματικά ώστε να μην μπορείς να του επιτεθείς, είναι τόσο εμφανής η σχεδόν αυτοματοποιημένη αφήγηση, που δεν αφήνει ελπίδα να παραμείνουν σφηνωμένες μετά το τέλος του κάποιες εικόνες ή φράσεις, παρά την υπερπροσπάθεια για κάθε είδους εκπαιδευτικά μηνύματα. * Κριτική από τον Τάσο Μελεμενίδη VILLAGE RENTI 2,3,12,15 - VILLAGE MALL 3,11 VILLAGE PAGRATI 1,4 - VILLAGE FALIRO 4,5 - VILLAGE
AG.DIMITRIOS 1,3,5 - ODEON ΕΜΠΑΣΣΥ - ODEON GLYFADA 1 - ODEON MAROUSI 3 - ODEON ESCAPE 3,5 - ODEON STARCITY 2,4 - ΑΕΛΛΩ 1 - ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ CINERAMA - ΓΑΛΑΞΙΑΣ 2 - WEST CITY 2 - ΚΙΝΗΜΑΤΟΘΕΑΤΡΟ ΚΩΝΣΤΑΝΤΑΡΑΣ-ΒΛΑΧΟΠΟΥΛΟΥ 2 - ΝΑΝΑ 6 - ΣΙΝΕ ΧΟΛΑΡΓΟΣ - ΣΠΟΡΤΙΓΚ 1 - ΤΡΙΑ ΑΣΤΕΡΙΑ 2 - ΑΛΙΚΗ ΖΕΑ - ΦΟΙΒΟΣ
Ο ΜΕΓΆΛΟΣ ΠΕΡΊΠΑΤΟΣ ΤΗΣ ΆΛΚΗΣ Σκηνοθεσία: Μαργαρίτα Μαντά Ένας κινηματογραφικός περίπατος στην πολυτάραχη ζωή και στο πλούσιο έργο της συγγραφέως Άλκης Ζέη. Μια ζωή που κουβαλάει μέσα της ολόκληρη την Ιστορία της Ελλάδας του 20ού αιώνα και ένα συγγραφικό έργο που έχει καταξιωθεί διεθνώς και συνεχίζει να καταξιώνεται, επηρεάζοντας πολλές γενιές ανθρώπων.
Παρά την προχωρημένη ηλικία της, ήρεμη και διαυγής, η Άλκη Ζέη διηγείται τον μεγάλο περίπατο της ζωής της, γεμάτο περιπέτειες και υποχρεωτικά ταξίδια που έπαιξαν σημαντικό ρόλο στη διαμόρφωση του χαρακτήρα της και στις μετέπειτα συγγραφικές απόπειρες που παραμένουν δημοφιλέστατες ως σήμερα. Μέσα στις αφηγήσεις της παρελαύνει ένα μεγάλο μέρος της εγχώριας διανόησης και της αριστεράς, με έναν βομβαρδισμό ονομάτων να χρησιμοποιούνται ως σύμβολα ενός διαρκούς καλλιτεχνικού και πολιτικού αγώνα. Η επιλογή όμως αυτή, της αφιέρωσης δηλαδή πολύ περισσότερου χρόνου στις συναναστροφές παρά στο έργο της, δίνει και το στίγμα αυτού του ντοκιμαντέρ, που είναι περισσότερο ένα κειμήλιο της Ζέη προς φίλους και οικογένεια, τους συνοδοιπόρους του περιπάτου δηλαδή, παρά ένα ολοκληρωμένο πορτρέτο για το ευρύτερο κοινό. * Κριτική από τον Τάσο Μελεμενίδη ΔΑΝΑΟΣ 1
VILLAGE RENTI 18 - NANA 6 - ODEON MAROUSI 1 ODEON ESCAPE 2 - ODEON OPERA 2 - ODEON STARCITY 3
ΣΗΜΑΔΕΜΕΝΕΣ ΚΑΡΔΙΕΣ Scarred Ηearts Σκηνοθεσία: Ράντου Ζούντε Πρωταγωνιστούν: Σέρμαν Πούλου, Ιβάνα Μλαντένοβιτς Ένας εικοσάρης που πάσχει από οστική φυματίωση νοσηλεύεται σε ένα σανατόριο στη Μαύρη Θάλασσα. Η θεραπεία περιλαμβάνει επώδυνες ενέσεις στη σπονδυλική στήλη που τον καθηλώνουν στον γύψο. Σιγά-σιγά συνηθίζει στη θλίψη της νέας του ζωής, ανακαλύπτει πως η ζωή συνεχίζεται και μέσα στο σανατόριο και πως αξίζει να τη ζήσεις.
Στην ταινία Σημαδεμένες Καρδιές (Μεγάλο Βραβείο της Επιτροπής στο Φεστιβάλ του Λοκάρνο), ο σκηνοθέτης του Αφερίμ, Ράντου Ζούντε, διασκευάζει το ομώνυμο, αυτοβιογραφικό μυθιστόρημα του Μαξ Μπλέχερ, του Εβραιο-ρουμάνου μοντερνιστή συγγραφέα ο οποίος, πριν πεθάνει σε ηλικία 28 ετών, νοσηλεύτηκε σε ειδικές κλινικές για να γιατρευτεί από τον ιό της φυματίωσης που είχε προσβάλει τη σπονδυλική του στήλη. Η παρατεταμένη, επώδυνη παραμονή του στο σανατόριο είναι το επίκεντρο μιας ζοφερής, στατικής αφήγησης, η οποία διακόπτεται από ρήσεις και διαπιστώσεις, αποσπάσματα του έργου του που χρησιμεύουν ως επεξηγηματικοί, νοηματικοί μεσότιτλοι. Η ερωτική αφύπνιση και η λογοτεχνική του έμπνευση αποδίδονται αργά και σταθερά, αλλά, παρά τη συμπυκνωμένη εικαστική στόφα, η μεγάλη διάρκεια του φιλμ και η σκηνοθετική, κλινική απόσταση που ηθελημένα υιοθετείται από τον Ζούντε αποδυναμώνουν όχι μόνο τη συγκίνηση αλλά και τη βαθύτερη φιλο2.11.17 – lifo
71
ROBERT LEPAGE 887
Ξέρουμε πως δεν είμαστε μόνοι «887» σε κείμενο, σκηνοθεσία, σκηνικά και ερμηνεία Ρομπέρ Λεπάζ, στη Στέγη του Ιδρύματος Ωνάση.
απο τη λουίζα αρκουμανέα
Θέατρο
Η
72 lifo – 2.11.17
ιδιότυπη θεατρικότητα του Ρομπέρ Λεπάζ, αυτό το μοναδικό κράμα ευαισθησίας, φαντασίας και χιούμορ, είναι άμεσα συνδεδεμένη με την προσωπική ιστορία του. Τη δεκαετία του ’70 στο Κεμπέκ, την εποχή δηλαδή που ο καταξιωμένος συγγραφέας, ηθοποιός και σκηνοθέτης φοιτούσε στη δραματική σχολή, το θέατρο όχι μόνο δεν ήταν προσιτό στους νεότερους για οικονομικούς λόγους αλλά επίσης «δεν είχε κανένα στίγμα, δεν συνδεόταν με τις ζωές των ανθρώπων... ήταν ήδη κάτι νεκρό». Ο εκκολαπτόμενος καλλιτέχνης βρέθηκε, συνεπώς, να αντλεί πολύ περισσότερη έμπνευση από τις ροκ συναυλίες, τα χορευτικά θεάματα και την performance art που άκμαζε τότε στη γενέτειρά του παρά από τις «κανονικές» παραστάσεις που παρακολουθούσε. Η θεατρικότητα του εξηντάχρονου σήμερα δημιουργού ήταν επίσης μια αντίδραση στην απομόνωση που αισθανόταν ως κάτοικος του γαλλόφωνου Κεμπέκ, μια εποχή που η ταλαιπωρημένη και διχασμένη καναδική επαρχία αναζητούσε και διεκδικούσε την εθνική και γλωσσική της ταυτότητα. Το θέατρο του Λεπάζ, επιδιώκοντας να υπερβεί αυτή την αίσθηση απομόνωσης, επινόησε μια μέθοδο επικοινωνίας με τους θεατές ανεξαρτήτως γλώσσας. Είναι ένα θέατρο φτιαγμένο για να περιοδεύει ανά τον κόσμο και δικαίως έγινε στην πορεία –από τα μέσα της δεκαετίας του ’80, μετά την πρωτοφανή επιτυχία του The Dragon’s Trilogy– σταθερό κομμάτι των φεστιβάλ και των πολιτιστικών κέντρων της Αβινιόν, της Νέας Υόρκης, του Τόκιο, του Παρισιού, του Εδιμβούργου, του Σίδνεϊ, του Μόντρεαλ κ.ά. Η ευρηματική αφηγηματική μέθοδος του Λεπάζ δεν βασίζεται αποκλειστικά στον λόγο, αν και τον αγαπά ιδιαίτερα, όπως μαρτυρά το πάθος με το οποίο απαγγέλλει το περίφημο ποίημα διαμαρτυρίας «Speak White» της Michèle Lalonde, στο τέλος της παράστασης «887» που παρακολουθήσαμε στη Στέγη. Με τη βοήθεια της τεχνολογίας αλλά και με τη χρήση επιλεγμένων αντικειμένων ο λόγος
μετατρέπεται σε εικαστικό σύμπαν, ένα κουτί θησαυρών που αλλάζει σχήματα και χρώματα, σαγηνεύοντας το βλέμμα του παρατηρητή. Μια πολυκατοικία-κουκλόσπιτο «γεμίζει» με ανθρώπινες φιγούρες, γονείς, παιδιά, σκυλιά, που χοροπηδούν, τρώνε, τσακώνονται ή παίζουν πιάνο και τραγουδούν. Οι παιδικές αναμνήσεις του Λεπάζ δραπετεύουν από τους μαιάνδρους της μνήμης και για δύο ολόκληρες ώρες ζωντανεύουν επί σκηνής με οδηγό τον ίδιο, ιδιαίτερα χαρισματικό στον ρόλο του περφόρμερ-αφηγητή. Το διαμέρισμα όπου μεγάλωσε με τα αδέλφια του, στη λεωφόρο Μάρεϊ 887, οι φασαριόζοι Ιρλανδοί γείτονες, η οικογένεια Γορίλλα που πηδούσε στα έπιπλα, ο τραγουδιστής που έκανε πρόβα, ο μεγάλος Δανός που γάβγιζε ασταμάτητα... «Η πολυκατοικία όπου ζούσα με την οικογένειά μου από το 1960 ως το 1970 ήταν πράγματι ένα αντιπροσωπευτικό δείγμα του Κεμπέκ εκείνης της εποχής, με 80% γαλλόφωνους και 20% αγγλόφωνους, ελάχιστους ακόμη μετανάστες, με δεξιούς όσο και αριστερούς» εξηγεί ο ίδιος. Τα φώτα του ταξί που οδηγούσε ο πατέρας του ανάβουν εκτυφλωτικά κάθε φορά που τον θυμάται. Πώς λειτουργεί η ατομική μνήμη; Υπάρχουν νόμοι που διέπουν τη λειτουργία της ή μήπως υπόκειται στο χάος, σε ανεξέλεγκτες δυνάμεις που δρουν από το ασυνείδητο; Με αφορμή την αγωνία του να απομνημονεύσει το προαναφερθέν μακροσκελές ποίημα για να το παρουσιάσει ενώπιον κοινού σε μια επετειακή εκδήλωση, ο Λεπάζ αναζητά απαντήσεις. Επιδιώκοντας την τάξη, αγκαλιάζει συνειδητά μια αναζωογονητική αταξία, παίζοντας με τις κλίμακες και τις λέξεις, συνθέτει τη δική του ποιητική. Το υλικό που αντλεί από την αυτοβιογραφία του συνδιαλέγεται με το κοινωνικό και πολιτικό πλαίσιο της εποχής: η ιστορία συναντά την Ιστορία, και οι δυο μαζί αποκτούν νόημα στο δικό μας εδώ και τώρα. Τα παράθυρα της πολυκατοικίας μετατρέπονται αίφνης σε τοσοδούλες ασπρόμαυρες τηλεοπτικές οθόνες που μεταδίδουν το μανιφέστο του Απελευθερωτικού Μετώπου του Κεμπέκ, μιας τρομοκρατι-
Ο Λεπάζ επιμένει: το ατομικό είναι συλλογικό και το συλλογικό είναι ατομικό. Αλίμονο αν αρνούμαστε να το συνειδητοποιήσουμε.
κής οργάνωσης που ευθυνόταν για δεκάδες βομβιστικές επιθέσεις από το 1963 ως το 1970, όπως και για τη δολοφονία του υπουργού Εργασίας Πιερ Λαπόρτ. Τι θυμάται και τι επιλέγει να απωθήσει ένας λαός; Πόσοι θυμούνται τον «αποκεφαλισμό» του αγάλματος της βασίλισσας Βικτωρίας το 1963 από δυναμίτη που τοποθέτησε η ίδια οργάνωση; Πώς τιμάμε τη μνήμη των ανθρώπων που πρόσφεραν στον πολιτισμό; Ο Λεπάζ διψά να μάθει τι θα λένε γι’ αυτόν, όταν πεθάνει. Διαβάζει όλος περιέργεια τη νεκρολογία του, που του τη δίνει στα κρυφά ένας φίλος δημοσιογράφος. Η ανάγνωση του μειωτικού κειμένου τον πληγώνει βαθιά. «Μ’ ενδιαφέρει να μάθω πώς θα με θυμούνται οι άλλοι, όταν δεν θα είμαι πια εδώ. Αυτό συνειδητοποιώ, που να με πάρει! Λυπάμαι, αλλά έχει σημασία τι ίχνη αφήνεις πίσω σου...» διαμαρτύρεται. Οι περισσότεροι άνθρωποι ξεχνούν πολύ εύκολα ό,τι θεωρούν πως δεν τους αφορά. Ο Λεπάζ όμως αδυνατεί να λησμονήσει τις προσβολές που υφίσταντο παλαιότερα οι γαλλόφωνοι κάτοικοι του Κεμπέκ, όποτε μιλούσαν δημοσίως τη γλώσσα τους, ενώ βρίσκονταν υπό βρετανικό ζυγό. «Μιλήστε σαν λευκοί» («speak white») τους έλεγαν οι ιθύνοντες, εννοώντας «μιλήστε αγγλικά, μην είστε ζώα» – την ίδια ακριβώς φράση που χρησιμοποιούσαν στο παρελθόν ως διαταγή προς τους σκλάβους στις φυτείες του Νότου, για να μιλούν τη γλώσσα των λευκών αφεντικών τους. Ο Λεπάζ επιμένει: το ατομικό είναι συλλογικό και το συλλογικό είναι ατομικό. Αλίμονο αν αρνούμαστε να το συνειδητοποιήσουμε. Η μνήμη δεν συνιστά απλώς μια λειτουργία απαραίτητη για την επιβίωση, τη μάθηση ή τη συναισθηματική μας ανάπτυξη. Συνιστά ταυτόχρονα και καθήκον μας απέναντι σε όσους αγωνίστηκαν και υπέφεραν, διεκδικώντας έναν πιο δίκαιο κόσμο. Μια αίσθηση διαρκούς μεταμόρφωσης διατρέχει το «887»: οι τοίχοι ανοίγουν, το εξωτερικό μετατρέπεται σε εσωτερικό, τα σύνορα του χρόνου και του χώρου καταργούνται, σχεδόν όπως το οραματιζόταν ο Στρίντμπεργκ στο Ονειρόδραμά του. Η ευελιξία της υψηλής τεχνολογίας συνδυάζεται με τη γλυκύτητα μιας ταπεινής μινιατούρας. Όλα είναι πιθανά, οι κανόνες αναιρούνται. Σταθερή μένει μονάχα η συνείδηση του αφηγητή, που φλέγεται να πει την αλήθεια, να αντισταθεί στον χρόνο, να αφήσει πίσω της ίχνη καθαρά. Το τελευταίο πράγμα που βασανίζει τον Άμλετ προτού ξεψυχήσει είναι αν ο Οράτιος θα φροντίσει για την υστεροφημία του: «Αν μ’ είχες στην καρδιά σου, μείνε ακόμα/ μην προσχωρείς στη γλύκα του θανάτου/ και τον σκληρό αέρα αυτού του κόσμου/ ανάσαινε με πόνο για να λες την ιστορία μου» παρακαλά τον επιστήθιο φίλο του (μετάφραση Διον. Καψάλη). Ο Λεπάζ επιθυμεί το ίδιο κι αυτός. Το θέατρό του μας ανοίγει μια πόρτα προς την ψυχή του: με τρυφερότητα, με χιούμορ, με ευφυΐα, μας συγκινεί ξανά και ξανά. Πεισματικά αντιστέκεται στα θεατρικά στερεότυπα, στις εύκολες φόρμες, στις παγιωμένες προσδοκίες. Εφευρίσκει δικές του παραμέτρους, χτίζει πάνω σε όσα τον αφορούν, τα αποτυπώνει με τη φαντασία ενός παιδιού και τις γνώσεις ενός «μεγάλου». Ένα αόρατο κείμενο διατρέχει την παράσταση. Μια εξαίσια ρευστότητα μας παρασύρει. Δεν είμαστε ποτέ βέβαιοι τι θα ακολουθήσει από το ένα λεπτό στο άλλο. Σίγουρα, όμως, ξέρουμε πως δεν είμαστε μόνοι: «Nous savons que nous ne sommes pas seuls» όπως λέει και η Lalonde.
ΔΟΥΛΕΙΈΣ ΜΕ ΦΟΎΝΤΕΣ ΣΤΗ ΘΕΑΤΡΙΚH ΣΚΗΝH «ΖΩH ΛAΣΚΑΡΗ» kείμενο: Χάρης Μποσίνας σκηνοθεσία: Αντώνης Λουδάρος σκηνικά - κοστούμια: Μαρία Φιλίππου φωτισμοί: Χριστίνα Θανάσουλα μουσική: Μάκης Σούλης βοηθός σκηνοθέτη: Γωγώ Μαρινάκου φωτογραφίες: Πάνος Γιαννακόπουλος (StudioΑmynta 13) παραγωγή: Μαρία-Ελένη Λυκουρέζου Θεατρική Σκηνή «Ζωή Λάσκαρη» επικοινωνία - δημόσιες σχέσεις: Μαργαρίτα Δρούτσα γραφίστας: Κωνσταντίνος Γεωργαντάς οργάνωση παραγωγής: Αλεξάνδρα Μήνου βοηθός σκηνογράφου: Παναγιώτης Βουγάς
«Δουλειές με Φούντες»… ανοίγουν αυτόν το χειμώνα στη θεατρική σκηνή «Ζωή Λάσκαρη» ο Αντώνης Λουδάρος και ο Χάρης Μποσίνας, υπογράφοντας μια παράσταση που υπόσχεται πολύ γέλιο και πολλά ευτράπελα. Η Λούση είναι χήρα και ζει αποκομμένη από τον έξω κόσμο σε μια μονοκατοικία, την οποία κινδυνεύει να χάσει. Μια γυναίκα θυμωμένη που δεν βρίσκει χαρά σε τίποτα και αρνείται κάθε επαφή. Ούτε την κόρη της δεν θέλει να βλέπει. Μοναδική της συντροφιά μια βουκαμβίλια και μια καταθλιπτική γειτόνισσα. Ένα παράξενο δέμα που βρίσκει κρυμμένο στη βουκαμβίλια της θα γίνει το βασικό συστατικό σε μια περιπέτεια στην οποία ανακατεύονται ένας άνεργος ηθοποιός, μια βασίλισσα της νύχτας, ένας ατάλαντος κακοποιός και μια ατζαμού μυστική αστυνομικός σαν τα υλικά ενός κέικ που θα φέρει και πάλι τη χαρά στη ζωή της Λούση. eπί σκηνής θα δούμε (αλφαβητικά) τους Βίβιαν Κοντομάρη, Μαρία-Ελένη Λυκουρέζου, Φωτεινή Ντεμίρη, Ορφέα Παπαδόπουλο, Ελευθερία Ρήγου και Δημήτρη Τσέλιο, ενώ συμμετέχει φιλικά και η Κατερίνα Ζαρίφη.
Θεατρική Σκηνή «Ζωή Λάσκαρη» Πολυχώρος Αθηναΐς Καστοριάς 34-36 & Ιερά Οδός, Βοτανικός, 210 3477878 Κάθε Παρασκευή και Σάββατο στις 21:00 Σάββατο λαϊκή απογευματινή και Κυριακή στις 18:00 Εισιτήρια Γενική Είσοδος: €16 ΑμέΑ - ανέργων - φοιτητικό - παιδικό συνταξιούχων: €12 Σάββατο λαϊκή απογευματινή: γενική είσοδος €12 Προπώληση: www. zoelaskari-theatre.gr
ΜΙΑ ΚΩΜΩΔIΑ ΑΦΙΕΡΩΜEΝΗ ΣΤΗ ΜΝHΜΗ ΤΗΣ ΑΓΑΠΗΜEΝΗΣ ΗΘΟΠΟΙΟY.
2.11.17 – lifo
73
ΑΣΤΥΝΟΜΙΚΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ
Βίλιαμ Βίστιν: O πρώτος απόλυτα συμπαθής επιθεωρητής Τα μυθιστορήματα του Γιορν Λιρ Χορστ με ήρωα τον Βίλιαμ Βίστιν μας χάρισαν τον πρώτο κανονικό, τρυφερό και μη καταραμένο επιθεωρητή, ακριβώς όπως ήταν και ο ίδιος όταν εργαζόταν ως αστυνομικός.
από την τίνα μανδηλαρά
Βιβλίο
Τ
74 lifo – 2.11.17
ρυφερός, κανονικός, διορατικός. Με άλλα λόγια, ο Βίλιαμ Βίστιν δεν διαθέτει τίποτε από όλα όσα συναντά κανείς στους υπόλοιπους αστυνομικούς επιθεωρητές, αφού έχει βαλθεί να αποδείξει ότι είναι πραγματικός, όχι βγαλμένος από την άβυσσο της μυθοπλασίας ή κάποια ανήλιαγα γραφεία γεμάτα μοιραίους, όμορφους πρωταγωνιστές και αποτσίγαρα σε ξεχασμένα τασάκια. Ο ίδιος δεν είναι καν ευειδής, αν και έχει έντονα χαρακτηριστικά, δεν πίνει, δεν έχει χαρακτηριστικά μανιοκαταθλιπτικού ή κάποια άλλη ένδειξη που θα τον καθιστούσε «καταραμένο». Το μόνο που ξέρει να κάνει καλά, ίσως καλύτερα από τους άλλους, είναι η δουλειά του, προσπαθώντας να κρατήσει κάποια ικμάδα εκλογίκευσης στο παράλογο σύμπαν που είναι γεμάτο πτώματα και φόνους. «Ο Βίστιν πήρε ένα πλαστικό κύπελλο χωρίς να κάνει κανένα σχόλιο. Το είχε ξαναδεί το έργο: υπήρχαν άνθρωποι που ήταν αόρατοι στους άλλους. Το μόνο που δεν έβγαζε νόημα ήταν πως υπήρχε κάποιος που ήθελε να τους σκοτώσει» γράφει ο Γιορν Λιρ Χορστ για τον επιθεωρητή Βίστιν στη νέα περιπέτεια του ήρωά του που μόλις
κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Διόπτρα με τον τίτλο Πρωτόγονο Ένστικτο (σε μετάφραση Δέσποινας Παπαγρηγοράκη). Επισημάνσεις οι οποίες ενδεχομένως να μην ενδιέφεραν καθόλου, αν δεν ήταν αποκαλυπτικές μιας μεγάλης αλήθειας: ο άνθρωπος που επινόησε τον επιθεωρητή Βίστιν υπήρξε επιθεωρητής ο ίδιος. Γιατί, εκτός από ακριβής και συναρπαστικός συγγραφέας, ο βραβευμένος και πολυμεταφρασμένος Χορστ εργαζόταν επί σειρά ετών στο τμήμα Δίωξης Ανθρωποκτονιών. Γι’ αυτό και οι μυθοπλαστικές εικασίες, οι «σάλτσες» με τις οποίες εμπλουτίζουν τα αστυνομικά μυθιστορήματα οι συγγραφείς, ακόμα και το σύνηθες προφίλ του αλκοολικού ήρωα, δεν ταιριάζουν στα συνεπή αστυνομικά του Χορστ: πάντα γραμμένα με ακρίβεια, αλλά χωρίς τις υπερβολές των ιστοριών με τους καταραμένους ήρωες «με τα γένια τριών ημερών», όπως λέει και ο ίδιος. Άλλωστε, όπως ομολογεί, οι πολυετείς έρευνες που έχει πραγματοποιήσει ως επιθεωρητής τον έχουν βοηθήσει να μη γράφει πράγματα γελοία και ανυπόστατα, π.χ. για γεμιστήρες που οπλίζονται σε περίστροφα(!), για ίχνη από DNA που λαμβάνονται με άσχετο τρό-
i Το τελευταίο βιβλίο της σειράς του Χορστ με τίτλο «Πρωτόγονο Ένστικτο» μόλις κυκλοφόρησε από τη Διόπτρα.
πο, λεπτομέρειες που μόνο ένα έμπειρο μάτι μπορεί να διακρίνει. « Έχω μεγάλη εμπειρία από ποικίλα είδη αστυνομικής έρευνας. Τα τελευταία δέκα χρόνια, προτού αποχωρήσω από το Σώμα, εργαζόμουν ως αστυνομικός επιθεωρητής, κάτι που σημαίνει πως ήμουν εγώ ο κύριος ερευνητής σοβαρών και πολύπλοκων υποθέσεων, όπως οι ανθρωποκτονίες. Αυτό το επαγγελματικό υπόβαθρο είναι και η μεγαλύτερη δύναμή μου ως συγγραφέα αστυνομικής λογοτεχνίας. Η αστυνομία είναι ένα εξαιρετικό παρατηρητήριο της κοινωνίας, όπως και μια καλή αρχή για τη συγγραφή ρεαλιστικών αστυνομικών μυθιστορημάτων. Αργά ή γρήγορα, τα δυσλειτουργικά κομμάτια της κοινωνίας μας έρχονται αντιμέτωπα με την αστυνομία» ομολογεί ο ίδιος. Εξού και το ότι ο επιθεωρητής Βίστιν εκ των πραγμάτων διαθέτει δικά του κομμάτια: δεν παρασύρεται από αυθορμητισμούς και δεν γυρνοβολάει μεθυσμένος σε μισοσκότεινα ροκ μπαρ της πόλης. Είναι διορατικός και φροντίζει, πάνω απ’ όλα, να φέρει εις πέρας υποθέσεις που κανείς άλλος δεν μπορεί, δίνοντας έμφαση στη λεπτομέρεια. Δεν τον νοιάζει πολύ η εμφάνισή του, συνήθως κυκλοφορεί με σακάκια που δεν διακρίνονται για το στυλ τους, τα μαλλιά του είναι κάπως ατημέλητα, κάτι που οφείλεται και στη μακρόχρονη έλλειψη γυναικείας παρουσίας. Άλλωστε, για μεγάλο χρονικό διάστημα ήταν αναγκασμένος να επιστρέφει σε ένα άδειο σπίτι, αφού έμεινε χήρος όταν η γυναίκα του σκοτώθηκε σε δυστύχημα σε μακρινή αποστολή της Norad στην Αφρική. Τελικά, βρήκε σύντροφο, τη Σουζάνε, που τον κινητοποίησε και τον έβγαλε από τη μοναξιά, αλλά η ίδια δεν κατάφερε να ανταγωνιστεί τη μεγάλη της αντίζηλο, τη δουλειά του αγαπημένου της. Μένοντας μακριά από τις γυναίκες –μάλλον ο μόνος επιθεωρητής για τον οποίο δεν είναι προτεραιότητα–, ο Βίστιν φαίνεται να τα δίνει όλα στην έρευνα. Βοηθάει και το γεγονός ότι έχει πια μεγαλώσει και ότι στο πλευρό του στέκεται πάντα η κόρη του Λίνε, της οποίας ο ρόλος γίνεται όλο και πιο δραστικός. Ειδικά στο νέο βιβλίο, το Πρωτόγονο Ένστικτο, η Λίνε αποκτά πια τον πρώτο ρόλο στην υπόθεση του γείτονα-θύματος Βίγκο Χάνσεν. Παρότι έχει κι αυτή τα προσωπικά της θέματα, αφού προσπαθεί να ξεπεράσει τη σχέση της με τον Τόμι Κβάιντερ, δεν το βάζει κάτω και αποφασίζει να αφιερωθεί στην εξιχνίαση των εγκλημάτων προφανώς ενός ακόμα serial killer. Το γεγονός ότι η ίδια εργάζεται ως δημοσιογράφος βοηθάει στο να φωτίσει με διαφορετικό τρόπο την υπόθεση, καθώς γνωρίζει, αλλά με διαφορετικό τρόπο, τι σημαίνει έρευνα. Επιπλέον, η ενεργός παρέμβασή της κινητοποιεί τον τρόπο που συνδέεται η αστυνομία με τη δημοσιογραφία – μια σχέση αγάπης-μίσους. Και στις διάσπαρτες αναφορές διαφαίνεται όχι μόνο η διαφορά στον τρόπο έρευνας αλλά και στο πώς όλα όσα ερευνώνται καταλήγουν να γίνουν ξεκάθαρα τεκμήρια, και όχι καθαρή εξιστόρηση ή μυθοπλασία. «Η Λίνε τον ευχαρίστησε και στάθηκε μπροστά στο παράθυρο. Έξω ο αέρας μαστίγωνε το ελαφρύ στεγνό χιόνι και το μάζευε σε θίνες στις άκρες του δρόμου. Είχε διαβάσει πολλές αστυνομικές αναφορές, ιατροδικαστικές εκθέσεις και δημόσιες δηλώσεις για να ξέρει πως όλα αυτά που τυπώνονταν στο χαρτί ήταν μόνο αυτά για τα οποία ο συγγραφέας ήταν σίγουρος». Όλοι αυτοί είναι ακριβώς οι λόγοι που καθιστούν τον επιθεωρητή Βίλιαμ Βίστιν όχι
μόνο κανονικό άνθρωπο αλλά και τον πλέον συμπαθή. Άλλωστε, είναι πια παππούς από την κόρη του Λίνε κι ένας 60άρης που έχει δει και έχει ζήσει τα πάντα. Το καλύτερο στοιχείο του όμως είναι η τρυφερότητα και η συμπόνια του, αφού τα απωθημένα που κάνουν τους υπόλοιπους επιθεωρητές δυσλειτουργικούς εδώ απουσιάζουν πανηγυρικά. Καταφέρνει να παραμένει νηφάλιος ακόμα και όταν εμφανίζονται μπροστά του οστά, κρανία, ξεκοιλιασμένα πτώματα – από τον τρόπο που περιγράφονται καταλαβαίνεις ότι συνιστούν στοιχεία της έρευνας και όχι ανεκδιήγητα κομμάτια της άλλης πλευράς του φεγγαριού. Εξάλλου, στόχος του συγγραφέα, που ακολουθεί το βλέμμα του ήρωά του, δεν είναι να τρομάξει τον αναγνώστη ή να του ζωντανέψει έναν ζοφερό κόσμο, αλλά να του δείξει όλα τα κομμάτια του παζλ, όλες εκείνες τις ενδείξεις που θα μπορούσαν να βοηθήσουν στην επίλυση του μυστηρίου. Και ως πρώην αστυνομικός ο Χορστ ξέρει καλύτερα από όλους ποιος είναι και, το κυριότερο, πώς ακριβώς θα μπορούσε να είναι ο φονιάς. Σε συνεντεύξεις του έχει εξηγήσει ότι μια ανεξιχνίαστη υπόθεση την οποία ερευνούσε για χρόνια κατέληξε να του γίνει εμμονή, βασικό, μάλλον, χαρακτηριστικό της
Ο άνθρωπος που επινόησε τον επιθεωρητή Βίστιν υπήρξε επιθεωρητής ο ίδιος. Γιατί, εκτός από ακριβής και συναρπαστικός συγγραφέας, ο βραβευμένος και πολυμεταφρασμένος Χορστ εργαζόταν επί σειρά ετών στο τμήμα Δίωξης Ανθρωποκτονιών.
δουλειάς του επιθεωρητή. Το ίδιο συνέβη και με τη λογοτεχνία, καθώς ήθελε να αποδείξει ότι, εκτός από ιδανικός ερευνητής, είναι και ικανός συγγραφέας: «Όταν απέσπασα ένα από τα πιο περίβλεπτα λογοτεχνικά βραβεία της Νορβηγίας και άκουσα τον υπουργό Πολιτισμού της χώρας να με προσφωνεί, συνειδητοποίησα οριστικά ότι ήμουν πλέον συγγραφέας πλήρους απασχόλησης». Κατάφερε, λοιπόν, να φτιάξει έναν επιθεωρητή ως ιδανικό alter ego του, αφού και ο ίδιος είναι ένας φιλήσυχος οικογενειάρχης που ζει στη βόρεια Νορβηγία, καθώς και έναν ιδανικό εκπρόσωπο των αστυνομικών του Βορρά. Με άλλα λόγια, τον τέλειο φορέα του ατμοσφαιρικού κόσμου που έχει στήσει ο συγγραφέας του, έναν αστυνομικό που θα ήθελε κανείς να έχει δίπλα του, από τους λίγους που θα τον έκαναν να νιώθει ασφαλής.
ΚΑΥΤΟ ΜΕΛΑΝΙ
από τη μαρια δρουκοπουλου
3 βιβλία που μόλις κυκλοφόρησαν
thomas mann Αυτός ο πόλεμος Μτφρ.: Μαργαρίτα Ζαχαριάδου Εκδόσεις Πόλις Σελ.: 112 «Η μαρτυρία, η εξομολόγηση, η προσπάθεια εξιλέωσης και ταυτόχρονα η προφητεία ενός μεγάλου συγγραφέα για την πατρίδα του, τους συμπολίτες του, τον κόσμο της εποχής του αλλά και τον εαυτό του. Γράφτηκε τον Δεκέμβριο του 1939 και προοριζόταν για τη “Herald Tribune”. Στις αρχές του ’40 κυκλοφόρησε στα γερμανικά, αλλά οι ναζί κατέσχεσαν τα αντίτυπα». Κ.Π.
ρεα γαλανακη Δυο γυναίκες, δυο θεές Εκδόσεις Καστανιώτη Μια θεά «ούτε εξήντα εκατοστά, από νερό και κόκκινο πηλό», αλλά και µια εµβληµατική θεότητα της Κρήτης συναντιούνται στο πολυαναµενόµενο νέο βιβλίο της Ρέας Γαλανάκη µε τίτλο Δυο γυναίκες, δυο θεές, που απαρτίζεται από δύο νουβέλες.
γκρεγκ τζακσον Άσωτοι Μτφρ.: Παναγιώτης Κεχαγιάς Εκδόσεις Αντίποδες Σελ.: 154 Ο Γκρεγκ Τζάκσον είναι μία από τις πιο ενδιαφέρουσες νέες φωνές της αμερικανικής πεζογραφίας. Οι Άσωτοι, η πρώτη του συλλογή διηγημάτων, χαιρετίστηκε για το χιούμορ, την κριτική κοινωνική ματιά και το υπαρξιακό της βάθος. Λυρική και αδίστακτη, εγκεφαλική και παραισθητική, η γλώσσα της χαρτογραφεί με διαίσθηση και χάρη τις περιπλοκές της σύγχρονης ζωής. 2.11.17 – lifo
75
76 lifo – 2.11.17
StarFax
ρουσιάζει αρκετά φαινόμενα. Kάποια θα προκαλέσουν τεταμένη ατμόσφαιρα στον οικογενειακό τομέα, όπως η πανσέληνος του Σαββάτου στους Διδύμους, ενώ κάποια άλλα θα ενισχύσουν τομείς, όπως ο επαγγελματικός και ο οικονομικός. Η είσοδος του Ερμή στον Τοξότη την Κυριακή ενισχύει τον τομέα των ταξιδιών και της ανώτερης εκπαίδευσης, ενώ παράλληλα βελτιώνονται τα οικονομικά και η ερωτική σας ζωή από την Τρίτη που περνά η Αφροδίτη στον Σκορπιό. Τώρα είστε πιο συγκροτημένοι και σίγουροι γι’ αυτά που προσδοκάτε, έχετε όμως μια τρυφερή προσέγγιση που γοητεύει τους άλλους και είστε αρκετά περιζήτητοι αυτή την εποχή. Αξιοποιήστε το ευνοϊκό αυτό διάστημα για να κάνετε τις αλλαγές που θα βελτιώσουν τη ζωή σας και ασχοληθείτε με τον γάμο σας που πέρασε πολλές εντάσεις. ΤΑΥΡΟΣ Οι Ταύροι θα κάνετε πολλές επαφές το προσεχές διάστημα και καθώς οι μετακινήσεις σας θα είναι πολλές, θα αυξηθούν τα έξοδά σας. Ο Ερμής περνά την Κυριακή στον Τοξότη και διανύει τον τομέα των επιχειρήσεων και των μεγάλων έργων, οπότε προβλέπονται πολλές συναντήσεις, και μάλιστα με άτομα που θα έχουν τα φόντα να στηρίξουν ένα επιχειρηματικό σας πρότζεκτ. Την Τρίτη η Αφροδίτη περνά στον Σκορπιό και ευνοεί τον τομέα των συνεργασιών, ωστόσο πρέπει να είστε προσεχτικοί αν πρόκειται να υπογράψετε συμβόλαια. Σχέση/γάμος δέχονται τις ευνοϊκές επιρροές της Αφροδίτης, αυτό όμως δεν σημαίνει πως θα είναι όλα ρόδινα αν τα αφήσετε στην τύχη τους. Προσπαθήστε να περνάτε περισσότερο ποιοτικό χρόνο με το ταίρι σας και δώστε έμφαση σε δραστηριότητες που σας ευχαριστούν. Οι ελεύθεροι είστε πρόθυμοι για γνωριμίες, επικοινωνιακά είστε άψογοι, αλλά θέλετε λίγη δουλειά ακόμα μέχρι να ξεπεράσετε ανασφάλειες που σας μπλοκάρουν. ΔΙΔΥΜΟΣ Ο κυβερνήτης σας Ερμής περνά την Κυριακή στον Τοξότη και καθώς διανύει τον έβδομο οίκο των συνεργασιών προβλέπονται θετικά νέα και νέα ξεκινήματα που θα ενισχύσουν τα οικονομικά σας. Οι άψογες επικοινωνιακές σας δεξιότητες και η ευελιξία σας είναι ισχυροί σύμμαχοι σας και καταφέρνετε να κερδίσετε τις εντυπώσεις, όμως πρέπει να είστε ιδιαίτερα προσεχτικοί όσον αφορά τις απαιτήσεις από τους συνεργάτες σας. Στον οικονομικό τομέα είναι επιτακτική η ανάγκη επανεξέτασης του προϋπολογισμού σας, καθώς τείνει να χαθεί ο έλεγχος λόγω φούριας και, κυρίως, λόγω των πολλών υποχρεώσεων. Σχέση/ γάμος δέχονται τις ευνοϊκές επιρροές της Αφροδίτης, αυτό όμως δεν σημαίνει πως θα είναι όλα ρόδινα αν τα αφήσετε στην τύχη τους. Προσπαθήστε να περνάτε περισσότερο ποιοτικό χρόνο με το ταίρι σας και δώστε έμφαση σε δραστηριότητες που σας ευχαριστούν. Αποφύγετε την επίλυση αισθηματικών θεμάτων το Σάββατο με την πανσέληνο στο ζώδιό σας. ΚΑΡΚΙΝΟΣ Ο Νοέμβριος σας βρίσκει αποφασισμένους να δουλέψετε εντατικά για να βελτιώσετε τη ζωή σας και καθώς ενισχύεται ο επαγγελματικός τομέας από το πέρασμα του Ερμή στον Τοξότη την Κυριακή, οι επαφές σας θα είναι πολλές. Αρκετοί από εσάς μπορεί να κάνετε ένα ταξίδι και να ανακαλύψετε μια καινούργια κατεύθυνση, οπότε είναι γενικά μια εποχή έντονης δράσης και τα αποτελέσματα των κόπων σας δεν θα αργήσουν να φανούν. Συναντήσεις με συνεργάτες από το παρελθόν μην τις αποφεύγετε, καθώς μπορεί να ακούσετε κάποια ενδιαφέρουσα πρόταση ή μπορεί και να εισπράξετε χρήματα που σας οφείλουν. Η είσοδος της Αφροδίτης την Τρίτη στον Σκορπιό διανύει τον πέμπτο οίκο σας και η διάθεσή σας για απολαύσεις θα είναι αυξημένη, κάτι που θα προκαλέσει αύξηση εξόδων. Η προσοχή σας είναι στραμμένη στα παιδιά και είναι ιδανική εποχή για δημιουργία οικογένειας.
α πό τη μ αρι βίκυ κα λλέρ γη (starf a x@lif o.g r)
ΚΡΙΟΣ Η πρώτη εβδομάδα του Νοεμβρίου πα-
ΛΕΩΝ Προσπαθήστε μέσα στις επόμενες μέρες να αναδείξετε τις δεξιότητες και τα ταλέντα σας καθώς είναι ένα ευνοϊκό για εσάς διάστημα και μπορείτε να πετύχετε πολλά, αρκεί να βάλετε συγκεκριμένους στόχους. Η είσοδος του Ερμή στον Τοξότη στον πέμπτο οίκο σας ενισχύει την ανάγκη σας για απολαύσεις και σας κάνει πιο τολμηρούς, όμως πρέπει να είστε πολύ προσεχτικοί αν πάρετε κάποιο σημαντικό ρίσκο. Ιδανική εποχή για να ασχοληθείτε με τις ανάγκες των αγαπημένων σας, μην παραμελείτε όμως τις δικές σας επιθυμίες, ώστε να μη δημιουργούνται απωθημένα. Την Τρίτη περνά η Αφροδίτη στον Σκορπιό και φέρνει αρμονία και αγάπη στον τομέα της οικογένειας, εσείς δείχνετε περισσότερη κατανόηση σε όσους σας έχουν φερθεί άδικα και είναι μια καλή εποχή για να επιλύσετε τις όποιες διαφορές σας σε επαγγελματικό ή προσωπικό επίπεδο. Στον ερωτικό τομέα η επικοινωνία με το ταίρι σας βελτιώνεται πολύ. ΠΑΡΘΕΝΟΣ Οι Παρθένοι πρέπει να αφοσιωθείτε στα εργασιακά σας δίχως να αμφιβάλλετε για τις δυνατότητές σας και να δοκιμάσετε την τύχη σας σε κατευθύνσεις που θα είναι έξω από το πεδίο δράσης σας. Την Κυριακή η είσοδος του Ερμή στον Τοξότη διανύει τον τέταρτο οίκο σας και οι επαφές με τα κατάλληλα άτομα μπορούν να επιλύσουν ένα περιουσιακό ζήτημα, ενώ παράλληλα γίνεστε πιο συνεννοήσιμοι με τα μέλη της οικογένειας και ενισχύονται οι οικογενειακές επιχειρήσεις. Την Τρίτη περνά η Αφροδίτη στον Σκορπιό, επηρεάζοντας θετικά τον οικονομικό τομέα. Ιδανική εποχή για να ενδυναμώσετε τις σχέσεις σας με αδέλφια ή γείτονες που σας κάνουν τη ζωή δύσκολη. Ερωτικά είστε σε φόρμα και επανέρχονται οι ισορροπίες στη σχέση σας, ενώ οι ελεύθεροι είστε πρόθυμοι για γνωριμίες. Επικοινωνιακά είστε άψογοι, αλλά πρέπει να ξεπεράσετε ανασφάλειες που σας μπλοκάρουν. ΖΥΓΟΣ Για τους Ζυγούς είναι ένα μεταβατικό στάδιο και επειδή γίνονται συνεχώς διάφορες αλλαγές σε επαγγελματικό και προσωπικό επίπεδο, είναι δύσκολη η προσαρμογή στις νέες συνθήκες. Την Κυριακή περνά ο Ερμής στον Τοξότη και ενισχύεται ο τομέας των μετακινήσεων, της μόρφωσης και της επικοινωνίας, οπότε τώρα πρέπει να βάλετε τα δυνατά σας για την καλύτερη προώθηση των προϊόντων και των υπηρεσιών σας. Οικονομικά θέματα που σας απασχολούν μπορείτε να τα ρυθμίσετε επιστρατεύοντας τις επικοινωνιακές σας δεξιότητες και κάτι θετικό θα προκύψει αν ασχοληθείτε σοβαρά με τις οφειλές σας. Η είσοδος της Αφροδίτης την Τρίτη στον Σκορπιό αυξάνει τη γενναιοδωρία σας και ο κίνδυνος για περιττές σπατάλες παραμονεύει. Βάλτε ένα όριο στις αγορές για τον εαυτό σας και το σπίτι ώστε να αποφύγετε τα μελλοντικά άγχη και ενισχύστε τη σχέση σας κάνοντας ένα σύντομο ταξίδι. Πολλές οι καινούργιες γνωριμίες για τους ελεύθερους και αρκετά περιπετειώδης η ερωτική σας ζωή. ΣΚΟΡΠΙΟΣ Οι Σκορπιοί θα κάνετε κάποιες συναντήσεις που θα επιλύσουν αρκετά από τα θέματα που σας απασχολούν όσον αφορά τα επαγγελματικά σας, ενώ μπορεί να προκύψει μια καινούργια συνεργασία που θα έχει διάρκεια και θα ενισχύσει την οικονομική σας κατάσταση πολύ σύντομα. Η είσοδος του Ερμή στον Τοξότη την Κυριακή αυξάνει τις διαπραγματευτικές σας ικανότητες και την τόλμη όσων ασχολείστε με το εμπόριο και τις πωλήσεις. Την Τρίτη περνά στο ζώδιό σας και η Αφροδίτη και το ενδιαφέρον σας πλέον στρέφεται στη βελτίωση της εμφάνισής σας. Ιδανική εποχή για να ξεκινήσετε διατροφή και άσκηση, για να κάνετε κάποιες μικροεπεμβάσεις αισθητικής καθώς και για αγορές ρούχων και αξεσουάρ. Η ανανέωση της εμφάνισής σας αυξάνει την αυτοπεποίθηση σας και σας κάνει πιο τολμηρούς. Μπορείτε να φλερτάρετε με το ταίρι σας εσείς που είστε σε σχέση για να αναζωπυρώσετε το πάθος.
ΤΟΞΟΤΗΣ Είστε που είστε επικοινωνιακά άτομα, η είσοδος του Ερμή στο ζώδιό σας την Κυριακή αυξάνει ακόμα περισσότερο τις δεξιότητές σας και οι επαφές που θα κάνετε θα ενισχύσουν τον επαγγελματικό και οικονομικό τομέα. Αυτή την εποχή δεν συγχωρείτε την ασυνέπεια και υπάρχει κίνδυνος εντάσεων στο εργασιακό σας περιβάλλον, είναι όμως πολύ σημαντικό να έχετε μια συγκεκριμένη τακτική που θα την ακολουθούν όλοι. Ορισμένοι ίσως κληθείτε να υπερασπιστείτε τα δικαιώματά σας αν νιώσετε πως κάποιοι εκμεταλλεύονται το φιλότιμό σας, ώστε να αποφύγετε τη σπατάλη χρόνου και ενέργειας. Την Τρίτη η είσοδος της Αφροδίτης στον Σκορπιό σας κάνει πιο εσωστρεφείς και προσπαθείτε να διαφυλάξετε ως κόρη οφθαλμού μια κρυφή σχέση. Μεγάλη η πιθανότητα να σας γοητεύσει ένα πρόσωπο που δεν θα είναι διαθέσιμο και θα ταλαιπωρηθείτε αρκετά εσείς που θα παραβλέψετε πιθανά εμπόδια. Επανεξετάστε τη σχέση σας και ξεκαθαρίστε τη θέση σας αν δεν είστε ικανοποιημένοι. ΑΙΓΟΚΕΡΩΣ Οι Αιγόκεροι πρέπει να είστε πολύ προσεχτικοί αυτή την εποχή καθώς υπάρχει έντονο παρασκήνιο στον επαγγελματικό τομέα και είναι αρκετά τα άτομα που θέλουν να σας βάλουν τρικλοποδιά. Η είσοδος του Ερμή στον Τοξότη ενισχύει την ανάγκη σας για αποστασιοποίηση από πρόσωπα που σας προκαλούν ασφυξία ακόμα και σε επαγγελματικό επίπεδο και οι παρορμητικές ενέργειές σας θα επιφέρουν προβλήματα στις εργασιακές σας σχέσεις. Παρ’ όλα αυτά, είναι ένα δημιουργικό διάστημα και με μερικές κινήσεις ματ μπορείτε να βγείτε κερδισμένοι. Την Τρίτη η είσοδος της Αφροδίτης στον Σκορπιό μπορεί να θολώσει την κρίση σας και θα κάνετε ορισμένες επιλογές που θα αποδειχτούν λανθασμένες. Προσέξτε ποιους φίλους βάζετε στο σπίτι σας και με ποιους κάνετε συνεργασίες. Η ερωτική σας ζωή μπορεί να βελτιωθεί, όμως εσείς ασχολείστε με ίντριγκες. ΥΔΡΟΧΟΟΣ Η είσοδος του Ερμή στον Τοξότη ευνοεί την επίλυση θεμάτων με τους συνεργάτες σας και σας υπενθυμίζει πως προκειμένου να έχετε μια ομαλή πορεία είναι απαραίτητο μερικές φορές να κάνετε και ορισμένες υποχωρήσεις. Ομαδικότητα και κοινό όραμα είναι η κινητήριος δύναμη που θα σας βοηθήσει να ξεπεράσετε πιθανά εμπόδια και θα επισπεύσει τις διαδικασίες για μια επαγγελματική σας υπόθεση. Στον τομέα της φιλίας υπάρχουν άτομα που έχουν παράπονα από τη συμπεριφορά σας και πρέπει να αλλάξετε τακτική άμεσα. Μην εκμεταλλεύεστε την οικειότητα που έχετε με τους φίλους σας. Υπάρχουν συγκεκριμένα όρια που πρέπει να είναι απαράβατα. Όσον αφορά τον τομέα γάμου/σχέσης, είναι πολύ ευνοϊκό το πέρασμα της Αφροδίτης στον Σκορπιό, καθώς προβλέπεται μια καινούργια γνωριμία που θα αλλάξει τη ζωή σας. Η κοινωνική σας ζωή βελτιώνεται και μαζί με αυτήν αλλάζει και η διάθεσή σας, ενώ παράλληλα ενισχύεται ο ερωτισμός σας. ΙΧΘΥΣ Στον επαγγελματικό τομέα είναι ρευστή η κατάσταση, αλλά σας δίνεται η ευκαιρία να επιλέξετε ανάμεσα σε διαφορετικές κατευθύνσεις και βρίσκεστε σε δίλημμα αυτή την εποχή. Η είσοδος του Ερμή στον Τοξότη σας καλεί να πάρετε αποφάσεις για θέματα καριέρας, λαμβάνοντας σοβαρά υπόψη τα ενδιαφέροντά σας, ειδάλλως το μπλοκάρισμα στην πορεία θα είναι δεδομένο. Ωστόσο, δεν πρέπει να είστε απόλυτοι και οφείλετε να εξετάσετε και την παραμικρή ευκαιρία που θα σας δοθεί, καθώς μπορεί να προκύψει μια καλή συνεργασία από εκεί που δεν το περιμένετε. Με τη διαχείριση των χρημάτων σας υπάρχει ένα θέμα εξαιτίας της ανάγκης σας να κερδίσετε το πρόσωπο που σας ενδιαφέρει και οι υπερβολές που κάνετε θα σας οδηγήσουν αργά ή γρήγορα σε αδιέξοδο. Την Τρίτη η είσοδος της Αφροδίτης στον Σκορπιό ευνοεί τα ταξίδια και μπορεί να γνωρίσετε τον έρωτα της ζωής σας.
SUDOKU No 529 6 2 1 5 4 7 7
8 2 6 8 6 4 2 5 7
9 9
6 9
2
1
1
6
Η λύση του προηγούμενου 5 6 4 3 8 1
7 8 1 4 2 9
9 2 3 5 7 6
3 4 7 1 6 2
2 5 8 7 9 3
1 9 6 8 5 4
6 1 9 2 3 5
4 7 2 6 1 8
8 3 5 9 4 7
7 3 8 9 1 2 4 5 6 9 6 1 5 4 7 8 3 2 2 5 4 8 6 3 7 9 1
2.11.17 – lifo
77
2—8.11.2017
TheLiFOTeamPicks
aπό ό σα ζήσα μ ε την προηγ ο ύμεν η ε βδομάδ α
!
78 lifo – 2.11.17
Όπως απέδειξαν και φέτος οι περιπτώσεις του Αφγανού Αμίρ στη Δάφνη και (η ακόμα πιο επεισοδιακή) της Αλβανίδας μαθήτριας στη Σαντορίνη, που ενώ κληρώθηκαν σημαιοφόροι δεν τους άφησαν να πάρουν ποτέ στα χέρια τους τη σημαία, αν για κάτι τελικά αξίζει να συνεχίζεται ο πολλαπλά παρωχημένος θεσμός των μαθητικών παρελάσεων, είναι για να λειτουργούν ως ετήσιο βαρόμετρο του ρατσισμού, του εθνικισμού και της αλητείας κάποιων τοπικών κοινωνιών και των «προυχόντων» τους.
Η εικόνα από τη Μυτιλήνη, το περασμένο Σάββατο, όπου έντεκα προσφυγόπουλα έκαναν παρέλαση, ήταν η καλύτερη απάντηση σ’ εκείνους που για άλλη μια φορά σε εθνική επέτειο εξέφρασαν αντιδράσεις φοβικές και αναίτιες διαμαρτυρίες. «Τι είναι η πατρίδα μας σήμερα;» αναρωτιούνται πολλοί. Το μόνο σίγουρο είναι ότι πρέπει να αντιληφθούμε πως η κοινωνία στη διάρκεια των ετών μετασχηματίζεται και ο μονοπωλιακός εθνικισμός και οι αγκυλώσεις του χθες αποτελούν παρελθόν. Τα γνωρίσματα, τα χαρακτηριστικά και το νόημα ενός έθνους πρέπει να κοιτούν στο μέλλον.
Γιάννης Παπαϊωάννου
Θοδωρής Αντωνόπουλος
Γιάννης Πανταζόπουλος
Πάνος Μιχαήλ
Νικόλας Σεβαστάκης
Άρης Δημοκίδης
Oι εθνικές εορτές είναι το φωτογενές πύον μιας μάζας που άγεται και φέρεται από μια εξίσου ιδιοτελή, πολιτικάντικη, αμοιβαδική μάζα στην κορυφή της πυραμίδας. Η οποία ακόμα και τώρα που απέκτησε κοκκινούτσικη απόχρωση συνεχίζει να ταΐζει το χρεοκοπημένο πόπολο απ’ τη μια με πανάκριβες χορογραφίες στρατόκαυλων νταγκλαράδων και απ’ την άλλη να προπαγανδίζει στα αθώα παιδικά μυαλά την αξία αυτών των νερόβραστων εθνικών ακκισμών. Αν συνυπολογίσουμε και τα ρατσιστικά γεγονότα που συμβαίνουν σε όλη την Ελλάδα με αφορμή τη διεκδίκηση και έπαρση της σημαίας από ευάγωγους παπαγάλους και τη μανία των προγονόπληκτων συλλόγων γονέων και κηδεμόνων να προφυλάξουν την καημένη τη σιέλ σημαιούλα από χεράκια σημαδεμένα με πρωτόκωλο ελληναρίας, καταλαβαίνουμε την κατρακύλα. Η φυλή μας είναι το ανέφικτο. Που γίνεται εφικτό όταν δεν δυναστεύει κανέναν αλλά με θαλπωρή αγκαλιάζει όσους πετάνε μακριά από τις εθνικές αποχετεύσεις και τα νεκροφιλικά, επετειακά shows τους.
Τα θετικά νέα για το μητροπολιτικό πάρκο στο στρατόπεδο Παύλου Μελά. Μόνο να μην έχει την κατάρα των καθυστερήσεων του μετρό Θεσσαλονίκης. Η έκθεση έργων του Γιώργου Λάππα με τον τίτλο «Maqams of blood and maqams of milk» (επιμέλεια Αφροδίτης Λίτη και Ντένη Ζαχαρόπουλου) στα 52α Δημήτρια. Το maquam είναι τροπισμός στην αραβική μουσική. Tο καινούργιο δοκίμιο του Σταύρου Ζουμπουλάκη για τον παραγνωρισμένο μοντερνιστή ποιητή Τάκη Παπατσώνη (Αρχή σοφίας και κατακόκκινα όνειρα. Πίστη και έρωτας στον Τ.Κ. Παπατσώνη, Πόλις).
Έκανα κάθε μέρα διάδρομο βλέποντας (και τελειώνοντας τη σεζόν του) «House of Cards» / Ζυγίστηκα και είδα ότι δεν έχασα τίποτα, ενώ κάνω σούπερ διατροφή και καθημερινή γυμναστική εδώ και τρεις εβδομάδες / Έσπασα τη δίαιτα τρώγοντας μία πίτσα στην καθισιά μου / Τέλειωσα το βιβλίο Κλειστό Φέρετρο με ήρωα τον Ηρακλή Πουαρό που γράφτηκε πρόσφατα από τη Sophie Hanna στο ύφος της Άγκαθα Κρίστι / Με την αλλαγή ώρας ξύπνησα (χωρίς ξυπνητήρι) το νωρίτερο που έχω ξυπνήσει εδώ και καιρό, δεν τολμώ να πω την ώρα, πάντως δεν ήταν πριν από τις 11... / Και μέσα σ’ όλα, ανεβάσαμε και το νέο μας μικροσάιτ ΜΙΚΡΟΠΡΑΓΜΑΤΑ.
Γιάννης Κωνσταντινίδης
Η επίσκεψη της Κατερίνας Στανίση στα γραφεία της LifO ήταν μια ακόμα ευκαιρία να καταλάβω γιατί είναι τόσο αγαπητή σε όλους, ακόμα και σε ανθρώπους που δεν είναι φαν της μουσικής της: είναι ένας αυθεντικός άνθρωπος που δεν φοβάται να ρισκάρει. Το βίντεο που αποτέλεσε μέρος της πτυχιακής εργασίας της Λήδας Στάμου στην Καλών Τεχνών, στο οποίο συνοδεύει τη Lana Del Rey στο «Salvatοre», έγινε viral, προς μεγάλη της έκπληξη. Και προς έκπληξη όλων. Κρατάω τη φράση της «πηγαίνω όπου με αγαπούν».
Είδα ολόκληρο τον δεύτερο κύκλο του «Stranger Things» το Σαββατοκύριακο που μας πέρασε, όπως και πολλοί άλλοι φαντάζομαι. Εκατό φορές καλύτερος από τον πρώτο κύκλο, με πολύ περισσότερη δράση, εξαιρετικές προσθήκες νέων χαρακτήρων και μια Eleven που τα «σπάει» για ακόμα μια φορά. Απλώς υπέροχο!
Το να σου δίνεται η ευκαιρία να φεύγεις από την Αθήνα, όχι μόνο για τις καλοκαιρινές διακοπές αλλά κατά τη διάρκεια του χρόνου, είναι ένα από τα πλεονεκτήματα της ημιαπασχόλησης. Σίγουρα δεν έχεις τα χρήματα ώστε να μπορείς να τρως και να πίνεις κάθε μέρα έξω, ούτε να μένεις σε ξενοδοχείο, αλλά αν υπάρχει ένα πατρικό στην εξοχή, είναι πραγματικά τέλειο να βρίσκεσαι κοντά στη φύση οποιαδήποτε εποχή του χρόνου και να ξεφεύγεις από το χάος και την ασφυξία της πόλης.
M.Hulot
Νινέττα Γιακιντζή
Αλέξανδρος Διακοσάββας Είναι καταπληκτική, σχεδόν μελετημένη η συνέπεια του Γιώργου Λάνθιμου. Σαν κάθε φορά, έπειτα από ένα μεγάλο «μπαμ», να χρειάζεται να «χαλαρώσει» λίγο για να προχωρήσει στο επόμενο βήμα του. Όπως μετά το σοκ του Κυνόδοντα ακολούθησαν οι εξαιρετικές, αλλά σαφώς κατώτερες (και εναρμονισμένες σε παρόμοια μοτίβα) Άλπεις, που όμως τον οδήγησαν εκτός συνόρων, έτσι και τώρα, μετά τον αριστουργηματικό Αστακό, έρχεται ένα Ιερό Ελάφι που μάλλον χρειαζόταν για να αντεπεξέλθει ο δημιουργός στο επόμενο μεγάλο στοίχημα: τη σκηνοθεσία ταινίας σε σενάριο άλλων, χωρίς τη συνδρομή του Ευθύμη Φιλίππου. Πάντως, κατά περίεργο τρόπο, θεωρώ πως αυτή είναι η πιο mainstream ταινία του.
Οι σφυροφόροι αντισπισιστές και άλλοι επίδοξοι «αναμορφωτές» της αμαρτωλής ανθρωπότητας. Η μετατροπή της Μακρονήσου σε σκηνικό για σέλφις και αριστερά identity politics.
Η 28η Οκτωβρίου πήρε θετικό πρόσημο, επειδή, ως «καταναλωτικό ρεπό», έκανε τα πάντα στο κέντρο να κυλούν χωρίς φούρια και αλαλαγμούς. Ακόμα και στου Ψυρρή, με την πλατεία Ηρώων κατάμεστη από αυτούς που χαίρονται μεγάλα γλυκά σε πιάτα ψαρόσουπας, επικρατούσαν απροσδόκητες συνθήκες μειωμένης ηχορρύπανσης. Επειδή το σύμπαν δεν βαβούριαζε, διέκρινα να ακούγεται από ταβέρνα το συγκλονιστικό τραγούδι «Το ξέρω θα ’ρθεις» στην πρώτη εκτέλεσή του από τους Μάικ Ροζάκη & The Playboys. Μάλλον συμπτωματικά, τα τρία γκαρσόνια της που στέκονταν όρθια και κάπως ψυχρά λύγισαν συγχρονισμένα το ένα γόνατο, ακολουθώντας με μοναχική ευδιαθεσία τον ρυθμό κι αμέσως χτύπησαν τη φτέρνα τους με παλαιοροκάδικο πείσμα στο έδαφος. Πίστεψα ότι αναδυόταν ένα flash mob! Αλλά παράτησαν τον χορό και μου έτειναν πιεστικά τα μενού που κρατούσαν. Κι είναι κρίμα, γιατί έτσι τσαντίζουν τον πελάτη, ενώ με flash mob θα γινόταν σίγουρα δικός τους.
«Έλληνες, ψηλά τη σημαία» έγραφαν τα φέιγ-βολάν με τα οποία πλημμύρισε τη Σαλαμίνα η Χρυσή Αυγή την ημέρα της παρέλασης. Αυτό που δεν διευκρίνιζε η αυτοπροσδιοριζόμενη ως «σπορά των ηττημένων του ’45» είναι ποια ακριβώς σημαία πρέπει να υψώσουμε, καθότι, αν θυμάμαι καλά, οι ηττημένοι του πολέμου ήταν οι ναζί. Κατά τα άλλα, ο Αλβανός σημαιοφόρος και η παραστάτρια με τη γαλανόλευκη μαντίλα παρέλασαν κανονικά, παρά τη χολή που χύθηκε τις τελευταίες ημέρες εντός και εκτός σχολείων. Είναι κι αυτό μια μικρή, καθόλου αυτονόητη νίκη, αν σκεφτεί κανείς το 11,66% που πήρε στο νησί η Χρυσή Αυγή στις εκλογές του 2015.
Περπάτησα πριν από λίγες μέρες στους δρόμους που έχουν πεζοδρομιοποιηθεί στο κέντρο της Αθήνας. Καταλαβαίνω τις αντιδράσεις για την εικαστική επέμβαση που μοιάζει σαν να πέρασε ένα σμήνος από παιδιά και ζωγράφισε τα πάντα. Αυτό που είδα εγώ, όμως, ήταν κάτι άλλο. Στο κέντρο της πιο αγχωτικής πόλης της Ευρώπης υπάρχουν πλέον αυτοί οι δρόμοι που είναι ήσυχοι, καθαροί και άνετοι για τους πεζούς και τους μαγαζάτορες. Μου φάνηκε πως είναι μια καλή αρχή και θα ήθελα πολύ να συνεχιστεί αυτό το πάρα πολύ δύσκολο έργο προκειμένου να αλλάξουμε το πρόσωπο της Αθήνας. Μπράβο!
Κορίνα Φαρμακόρη
Μιχάλης Μιχαήλ
Χρήστος Παρίδης
Χριστίνα Γαλανοπούλου
Ήταν η τελευταία καλοκαιρινή μέρα του Οκτώβρη. Κατηφόρισα την Πειραιώς, διέσχισα το Γκάζι και κατευθύνθηκα, όχι με μεγάλα κέφια, στο Μπενάκη. Μπήκα, είδα τις φωτογραφίες της Στρατιάς της Ανατολής από την Αθήνα του ’17 και βγήκα πίσω στον αττικό ήλιο. Περπάτησα στο Ρουφ και παρατήρησα την εκκλησία του Αγ. Βασιλείου που σχεδόν ακουμπάει τον ανισόπεδο κόμβο που περνάει δίπλα της. Αναρωτήθηκα πού βρίσκεται η κεντρική της είσοδος, μου φάνηκε ιδιαίτερα όμορφος ναός. Τότε άρχισαν να καταφθάνουν έφηβοι με κόκκινες φόρμες ποδοσφαίρου για προπόνηση στο απέναντι στάδιο. Το συμπέρανα, αφού περνούσαν κάτω από τον κόμβο. Η ζωή, κοντολογίς, κυλούσε κανονικά και σταθερά κι εγώ βρισκόμουν σε βαριά κατάθλιψη. Ξάπλωσα σε ένα παγκάκι και ατένισα τον καταγάλανο ουρανό που βρισκόταν σε αντίθεση με το πράσινο των γύρω δέντρων. Επικρατούσε ησυχία και ο θόρυβος των δρόμων ήταν μακριά. Πόση κρυμμένη ομορφιά, σκέφτηκα.
Είδα το Mother! Σάββατο βράδυ. Είναι Δευτέρα και γράφω αυτές τις γραμμές κι ακόμη δεν έχω αποφασίσει το είδος, τον βαθμό και την ποιότητα του εκνευρισμού που μου έχει προκαλέσει. Επίσης, δεν μπορώ να αποφασίσω αν είμαι μ’ αυτούς που σιχάθηκαν τον Αρονόφσκι. Με τους άλλους που έχουν ενθουσιαστεί δεν είμαι σίγουρα. Και στην τελική, το ότι ακόμη με ενοχλεί προφανώς κάτι σημαίνει για τη μαεστρία του σκηνοθέτη, αλλά, αν είναι κάθε φορά που κάνει ταινία να τρέχουμε για ψυχανάλυση, ας μένει. Σε άλλα νέα, καθόλου δεν καταλαβαίνω την γκρίνια για το ηλεκτρονικό εισιτήριο και όλον αυτό τον πανικό για τα προσωπικά μας δεδομένα που παραβιάζονται και άλλα τέτοια κολοκύθια. Εδώ σε Facebook, Instagram και Twitter έχουμε δώσει οικειοθελώς τα πάντα (για να μην πω τίποτε άλλο), εκεί κολλήσαμε.
2.11.17 – lifo
79