Τεύχος 559

ολα για την αθηνα! free press δωρεαν οδηγοσ τησ πολησ κυκλοφορει καθε πεμπτη

Η ΕΙΚΑΣΤΙΚΟΣ ΙΩΑΝΝΑ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΥ ΑΘΗΝΑΙΑ ΤΗΣ ΕΒΔΟΜΑΔΑΣ

26042018

ΕΝΑ ΦΕΣΤΙΒΆΛ ΜΕ ΤΟΥΣ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΕΊΣ ΕΚΠΡΟΣΏΠΟΥΣ ΤΗΣ ΧΙΠ-ΧΟΠ

ΣΤΟ

Χ Α ΡΤΙ

Τ1ΥΟ ο Ν ΙΑΔΊΚ Βάσει στοιχείων Bari-Focus

ΣΤΟ

Δ

www.lifo.gr Στοιχεία s Google Analytic

ΑΠΌ ΣΤΌΜΑ ΣΕ ΣΤΌΜΑ

2 lifo – 26.4.18

☛ Ο ηθοποιός Τάκης Βλαστός, η μητέρα του οποίου υπήρξε αδερφή του Διονύση Παπαγιαννόπουλου, έστειλε την ακόλουθη επιστολή με αφορμή το άρθρο-αφιέρωμα του Αντώνη Μποσκοΐτη στον παλιό δημοφιλή ηθοποιό που δημοσιεύτηκε στο LiFO.gr. «Διάβασα το άρθρο του κ. Μποσκοΐτη και στέλνω μερικές διευκρινίσεις προς αποφυγή παρεξηγήσεων, πράγματα δηλαδή που ο συντάκτης σας δεν είναι σε θέση να γνωρίζει. Πολλοί που φέρουν το επώνυμο Παπαγιαννόπουλος ισχυρίζονται ότι είναι συγγενείς του Νιόνιου. Στην οικογένεια πράγματι υπάρχει ένας οδηγός ταξί, ο οποίος εργάζεται πάντα νύχτα και είναι εγγονός της αδερφής του. Διαψεύδω το ότι ο Παπαγιαννόπουλος έστελνε γράμματα στον εαυτό του κατά το τέλος της ζωής του. Δεν γνωρίζουμε κάτι σχετικό. Μόνο μια χριστουγεννιάτικη κάρτα προς εμένα είχε βρεθεί μετά τον θάνατό του, που ποτέ δεν μου είχε στείλει. Ο Παπαγιαννόπουλος προερχόταν από μια οικογένεια με οχτώ και όχι δέκα παιδιά. Στο τέλος είχαν μείνει μόνο δύο, εκείνος και η μητέρα μου, η αδερφή του, στην οποία είχε μεγάλη αδυναμία. Ήταν το έβδομο στη σειρά παιδί, ο προτελευταίος. Το όγδοο ήταν ένας αδερφός τους, ο Πέτρος, που μετανάστευσε στην Αμερική και πέθανε εκεί, δεν επέστρεψε ποτέ στην Ελλάδα. Ένα ή δύο παιδιά ακόμα από την οικογένεια πέθαναν μες στην Κατοχή από ασιτία. Όλοι μαζί ζούσαν στο Διακοφτό, πλην της μητέρας μου και μιας άλλης αδερφής τους, που έμενε με τον άντρα της στην Αθήνα. Με ενόχλησαν ιδιαίτερα οι αναφορές στη συνέντευξη του Παττακού. Αυτό το “μας εσώσατε από το χάος, την αναρχία και τους κομμουνιστάς’’ που του είχε πει, υποτίθεται, ο θείος μου, δεν υπήρξε παρά μόνο μες στο κεφάλι του Παττακού. Επομένως, όχι απλώς την πετάμε τη μαρτυρία του Παττακού, όπως έγραψε και ο κ. Μποσκοΐτης, αλλά την αποκηρύσσουμε μετά βδελυγμίας. Ο Παπαγιαννόπουλος ήταν δεξιός και φιλοβασιλικός, αλλά ουδέποτε σχετίστηκε με τη χούντα των συνταγματαρχών. Είχε φιλία με τον Κωνσταντίνο τον Γλύξμπουργκ, όπως και με τον Κωνσταντίνο Καραμανλή, που ποτέ δεν “επιδείκνυε”, καθ’ ότι μια ζωή υπήρξε διακριτικός άνθρωπος. Φίλος καρδιακός υπήρξε και με τον Δημήτρη Χορν. Όταν φτιαχνόταν η προτομή του στην κεντρική πλατεία του χωριού και όχι στην παραλία του Διακοφτού, μου τηλεφώνησε ο Χορν και με κάλεσε στο σπίτι του, στη Βασιλέως Γεωργίου. Μου έδωσε εκατό χιλιάδες δραχμές: “Αυτά για την προτομή του Νιόνιου” μου είπε. Είναι κάτι που αποκάλυψα μετά τον θάνατο του Χορν, καθώς με είχε παρακαλέσει να μη μάθει κανείς για την προσφορά του. Ο Παπαγιαννόπουλος πολέμησε όντως στην πρώτη γραμμή του ελληνοαλβανικού μετώπου μαζί με τον ηθοποιό Ντίνο Ηλιόπουλο, όπως είχε πει και ο ίδιος ο Ηλιόπουλος κάποτε στη μητέρα μου και αδερφή του. Δεν πρόλαβα να το διασταυρώσω προσωπικά, καθώς κανένας από τους δύο δεν βρίσκεται σήμερα εν ζωή. Ποτέ δεν ανήκε στις τάξεις του Εθνικού Στρατού και ποτέ δεν πολέμησε στον Εμφύλιο, εφόσον τότε ήταν ήδη επαγγελματίας ηθοποιός και έπαιζε στο θέατρο. Το ότι παρέμεινε “γεροντοπαλίκαρο” λόγω μιας ερωτικής απογοήτευσης έχει μια βάση κατά 50%, αλλά δεν ήταν η Άννα Καλουτά η γυναίκα της ζωής του. Ο Νιόνιος είχε κρυφή σχέση με μια άλλη γυναίκα, ήθελε να παντρευτούν και να κάνουν παιδιά, αλλά δεν ήταν εφικτό αυτό, καθώς εκείνη, που βρίσκεται σήμερα στη ζωή, ήταν ήδη παντρεμένη. Μέχρι σήμερα δεν το έχει παραδεχτεί και ενοχλείται με οποιαδήποτε αναφορά, γι’ αυτό και δεν αποκαλύπτω το όνομά της. Ο Νιόνιος μιλούσε τέσσερις και πέντε φορές τη μέρα στο τηλέφωνο με τη μητέρα μου και κανονίζαμε να περάσουμε το Πάσχα του 1984 στο χωριό. Έναν χρόνο πριν είχε τελειώσει το χτίσιμο του σπιτιού του στο Διακοφτό, ενός μεγάλου, άνετου σπιτιού που πάντα ονειρευόταν, με σκοπό να αποσυρθεί εκεί. Η καρδιά του όμως τον ενοχλούσε. Σημειωτέον, είχε κάνει “μπαλονάκι” στο Λονδίνο, αφού τότε δεν γινόταν εδώ, χωρίς να μας πει τίποτα, περισσότερο για να μη στενοχωρήσει τη μάνα μου. Ο γιατρός του τού είπε ότι δεν την έβλεπε καλά την καρδιά του και καλό θα ήταν να μείνει μέσα. Του απάντησε ότι θα έμπαινε στο νοσοκομείο μόλις τελείωναν οι διακοπές του Πάσχα. Δεν πρόλαβε όμως. Ο Παπαγιαννόπουλος πέθανε στον ύπνο του. Η εικόνα του πεσμένου στο πάτωμα αγγίζει τα όρια της τυμβωρυχίας και υποκινήθηκε από ένα σχετικό δημοσίευμα της εφημερίδας “ Έθνος” εκείνου του καιρού. Μάλιστα, είχα κινηθεί δικαστικά εναντίον τους, αλλά οι υποθέσεις με τα κληρονομικά που έτρεχαν με έκαναν να το αφήσω το θέμα. Ο ιατροδικαστής Σωκράτης Καψάσκης μου είχε παραδώσει φωτογραφίες ακριβώς όπως βρέθηκε από τη γυναίκα που καθάριζε το σπίτι του στην Αθήνα. Ο Παπαγιαννόπουλος είχε δύσπνοια και δεν μπορούσε να κοιμηθεί ξαπλωμένος, γι’ αυτό και τα τελευταία χρόνια κοιμόταν στην πολυθρόνα του, βάζοντας μαξιλάρια στα μπράτσα της. Βρέθηκε με ανοιχτά μάτια και ανοιχτό στόμα. Θυμάμαι πως μόλις μας ειδοποίησαν το πρωί της Μεγάλης Τρίτης του ’84 είχε τέτοια κίνηση στους δρόμους μέχρι να φτάσουμε στο σπίτι, ώστε είχαν ήδη φτάσει ο ιατροδικαστής, τα δύο κρατικά κανάλια και οι δημοσιογράφοι. Η ηθοποιός Ελένη Ζαφειρίου επίσης, που έμενε κοντά του και δεν γνωρίζουμε ποιος την ειδοποίησε. Η τελευταία εικόνα του, όπως μας την περιέγραψε η καθαρίστρια προτού τον ξαπλώσουν, ήταν στην πολυθρόνα του με μια έκφραση δύσπνοιας στο πρόσωπό του. Προφανώς, ο άνθρωπος προσπαθούσε να ανασάνει και “έμεινε” επί τόπου. Σύμφωνα με τον κ. Καψάσκη, ο Παπαγιαννόπουλος πέθανε Σάββατο του Λαζάρου προς ξημερώματα Κυριακής των Βαΐων, εξού και η σορός είχε μπει στη φάση της σήψης όταν τον βρήκαμε. Αυτά από μένα». Με τιμή, Τάκης Βλαστός

α π ό τ ον α ρη δ η μ οκ ιδ η

Oι αντιδράσεις που δημιούργησαν τα άρθρα και τα posts μας την περασμένη εβδομάδα.

POSTS ΓΡAΜΜΑΤΑ E-MAILS

feedback558

ΜΕΡΙΚΈΣ ΔΙΕΥΚΡΙΝΊΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗ ΖΩΉ ΤΟΥ ΔΙΟΝΎΣΗ ΠΑΠΑΓΙΑΝΝΌΠΟΥΛΟΥ

*Στείλτε μας Feedback: feedback@lifo.gr

free press Eβδομαδιαίος οδηγός της Αθήνας. Κυκλοφορεί κάθε Πέμπτη.

26.4.18 – lifo

3

ΣΤΗΛΕΣ

Index 559

ΤΟ «ΚΑΤΑΜΑΤΩΜΈΝΟ» ΠΛΕΌΝΑΣΜΑ ΤΟΥ ΣΥΡΙΖΑ ΩΣ ΝΈΟ SUCCESS STORY

σελ. 6

από τη βασιλικη σιουτη

ΜΆΗΣ ΤΟΥ ’68, ΠΕΝΉΝΤΑ ΧΡΌΝΙΑ από τον νικόλα σεβαστάκη

σελ. 10

www.lifo.gr

σελ. 11

ΔΥΟ ΔΕΚΑ ΕΚΔΟΤΙΚΗ Α.Ε. ΒOΥΛΗΣ 22, 105 63 ΑΘΗΝΑ T 210 3254 290 F 210 3249 785 info@lifo.gr

O ΝΊΚΟΣ ΚΕΣΣΑΝΛΉΣ ΥΠΕΡΑΣΠΊΖΕΤΑΙ ΈΝΑΝ ΦΟΙΤΗΤΉ ΤΟΥ

από τον σπυρο σταβερη

TO ΣΠΙΤΙ ΤΟΥ ΕΡΝΣΤ ΤΣΊΛΛΕΡ

από τον γιάννη πανταζόπουλο

σελ. 12

ΟΙ ΠΛΗΓΕΣ ΤΗΣ ΑΘΗΝΑΣ

σελ. 13

H ΓΕΝΙΆ ΤΟΥ ΆΓΧΟΥΣ

σελ. 14

από th lifo team

από τον ανδρέα λουκάκο

σελ. 14

«ΜΑ, ΤΙ ΑΚΟΎΕΙ Η ΣΗΜΕΡΙΝΉ ΝΕΟΛΑΊΑ;» από τον δημήτρη πολιτάκη

130 ΛΕΠΤΑ ΜΕ ΤΟΝ

ΘΕΜΑΤΑ

ΘΕΟΦAΝΗ ΤAΣΗ σελ. 15

UNCONFORMITIES ΟΣΑ ΞΕΡΟΥΝ ΤΟ ΧΩΜΑ ΚΑΙ ΟΙ ΠΕΤΡΕΣ 18 σελ.

Ο ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΜΟΣ

4 lifo – 26.4.18

SOUVENIRS FRΟM GRΈECE

σελ. 27 απο τη lifoteam

ΑΘΗΝΑΊΑ ΤΗΣ ΕΒΔΟΜΆΔΑΣ

GOOD LIFO

ΤΗΣ ΚΑΣΣΑΝΔΡΑΣ σελ. 22

εκδοτης

Στάθης Τσαγκαρουσιάνος γενικός διευθυντής Μιχάλης Μιχαήλ εμπορική διεύθυνση Δήμητρα Πασομένου (dpaso@lifo.gr) διευθυντής lifo.gr Θανάσης Χαραμής διευθυντής mikropragmata.lifo.gr Άρης Δημοκίδης διευθυντής εντυπης εκδοσης Τάσος Μπρεκουλάκης σύμβουλος σχεδιασμού Γιάννης Καρλόπουλος αrt director Χρήστος Τζοβάρας –––––– ε μπο ρικο τμημα διεύθυνση διαφημισησ lifo.gr Βίκυ Καλαντζή (vkalantzi@lifo.gr) διευθυντής ελευθερησ αγορασ Κώστας Μαντάς (kmantas@lifo.gr) senior advertising manager Βάλλη Παπαϊωάννου (vpapaioannou@lifo.gr) digital advertising coordinator Ελένη Γκοβάτσου (eleni@lifo.gr) yπεύθυνoi διαφήμισης direct market Γιώργος Λυκουργιώτης (likourgiotis@lifo.gr), Ισιδώρα Γενούζου (isidora@lifo.gr), Κωνσταντίνα Τριανταφύλλου (ktriantafyllou@lifo.gr) yποδοχή διαφήμισης & συντονισμός Ξένια Στασινοπούλου (xenia@lifo.gr) –––––– ψηφιακή ανάπτυξη/προγραμματισμός lifo.gr Αγγελική Βαξάλη, Άγγελος Παπαστεργίου, Σπύρος Γκατζούνας –––––– συν ταξη αρχισυνταξία Αλέξανδρος Διακοσάββας, Βασίλης Καψάσκης συντακτικη ομαδα Κυριάκος Αθανασιάδης, Θοδωρής Αντωνόπουλος, Λουίζα Αρκουμανέα, Αναστασία Γαλάνη, Δημήτρης Καβατζικλής, Ευθύμης Κάλφας, Άγγελος Κλειτσίκας, Μερόπη Κοκκίνη, Κατερίνα Κοντίνη, Θοδωρής Κουτσογιαννόπουλος, Μαρία Κοφού, Γιάννης Κωνσταντινίδης, Ανδρέας Λουκάκος, Τάσος Μελεμενίδης, Εύη Μαλλιαρού,Τίνα Μανδηλαρά, Νίκη Μηταρέα, Πάνος Μιχαήλ, Γλυκερία Μπασδέκη, Γιάννης Παπαϊωάννου, Γιάννης Πανταζόπουλος, Σταυρούλα Παπασπύρου, Γεωργία Παπαστάμου, Μαρία Παππά, Χρήστος Παρίδης, Μαρία Πετειναράκη, Μαρίνα Πετρίδου, Δημήτρης Πολιτάκης, Φιλιώ Ράγκου, Πάνος Σάκκας, Ειρήνη Σαρλή-Θεοφυλακτοπούλου, Νικόλας Σεβαστάκης, Βασιλική Σιούτη, Γιώργος Σπύρου, Κορίνα Φαρμακόρη, Λένα Φουτσιτζή, Ελένη Ψυχούλη, aNameToCome υπεύθυνη social media Χριστίνα Γαλανοπούλου –––––– φωτογράφοι Σπύρος Στάβερης, Πάρις Ταβιτιάν, Freddie f. Αναστασία Βουτυροπούλου, Γιώργος Αδάμος ατελιέ αssistant Art Director Rinétta Koskinidou διαμόρφωση ψηφιακής εκδοσης Νινέττα Γιακιντζή, Μαρούσα Θωμά

ΙΩΑΝΝΑ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΥ Η εικαστικός αφηγείται τη ζωή της.

σελ. 24

διόρθωση κειμένων Μαρία Δρουκοπούλου, Μπέτυ Σπανοπούλου –––––– λογιστηριο οικονομική διεύθυνση Δημήτρης Τασιόπουλος λογιστήριο Άλκηστις Γκούμα, Βασίλης Κοτρωνάκης διανομή Άκης Ιωάννου γραμματεία Βιβή Ανδριανάτου –––––– κωδικος εντυπου 7639

παρακαλουμε

ανακυκλωστε

26.4.18 – lifo

5

TalkoftheTown

α π ο τ h βασ ι λ ικ η σ ι ουτ η

Πολιτικό7ήμερο

EUROKINISSI

26 ΑΠΡΙΛΙΟΥ - 2 MΑΪOY 2018

6 lifo –

26.4.18

Ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας στη συνεδρίαση της κοινοβουλευτικής ομάδας του ΣΥΡΙΖΑ.

23.4.2018

Ότι καταφέρνουν να πετύχουν εκεί που οι κυβερνήσεις της ΝΔ και του ΠΑΣΟΚ απέτυχαν καυχήθηκε ο Αλέξης Τσίπρας τη Δευτέρα στη συνεδρίαση της κοινοβουλευτικής ομάδας του ΣΥΡΙΖΑ, αναφερόμενος στην ολοκλήρωση του μνημονιακού προγράμματος που επέβαλαν οι δανειστές. Και είναι αλήθεια ότι οι προηγούμενες κυβερνήσεις δεν είχαν την αποφασιστικότητα που έδειξε η κυβέρνηση Τσίπρα από ένα σημείο και μετά, αποδεχόμενη τα πάντα. Κατά τ’ άλλα, στην ομιλία του ο Αλέξης Τσίπρας έμοιαζε να έχει αντιγράψει τον Αντώνη Σαμαρά του 2014. Σε πολλά σημεία θύμιζε αυτά που έλεγε ο πρώην πρωθυπουργός όταν είχε πετύχει πρωτογενές πλεόνασμα μετά από αρκετά χρόνια ύφεσης, πανηγύριζε για την πρόσβαση στις αγορές και εξήγγειλε και την έξοδο από τα μνημόνια. Τότε, όμως, ο Αλέξης Τσίπρας τον κατηγορούσε ότι το πλεόνασμα που πέτυχε ήταν «ματωμένο», γιατί βγήκε από τη λιτότητα, τις περικοπές δαπανών και τους δυσβάστακτους φόρους. Το χαρακτήριζε επιπλέον «σεσημασμένο», «πλεόνασμα απάτης» αλλά και «πλεόνασμα δυστυχίας, τραγωδίας και αίματος». Ο Αλέξης Τσίπρας δεν βρήκε κάποιους άλλους τρόπους να παράγει πλεονάσματα από εκείνους του Αντώνη Σαμαρά. Η ίδια συνταγή είναι, αλλά την εκτελεί με μεγαλύτερο ζήλο. Γι’ αυτό και το πλεόνασμα έφτασε σχεδόν 4% το 2017. Με πολλαπλάσια δυστυχία δηλαδή, τραγωδία και αίμα, σύμφωνα με όσα έλεγε και ο ίδιος. Παρ’ όλα αυτά, σήμερα είναι χαρούμενος για το αποτέλεσμα, παραβλέποντας το πώς αυτό επετεύχθη.

ΤΟ «ΚΑΤΑΜΑΤΩΜΈΝΟ» ΠΛΕΌΝΑΣΜΑ ΤΟΥ ΣΥΡΙΖΑ ΩΣ ΝΈΟ SUCCESS STORY

Όλες οι πολιτικές εξελίξεις την εβδομάδα που πέρασε.

Με τον ίδιο τρόπο ο Αλέξης Τσίπρας, που σήμερα παρουσιάζει ως μεγάλη επιτυχία την έξοδο στις αγορές, τον Απρίλιο του 2014, όταν η Ελλάδα δανείστηκε από τις αγορές μετά από τέσσερα χρόνια, έλεγε ότι «πυροβολούμε τα πόδια μας», γιατί έτσι «δεν προχωρούμε σε διαγραφή χρέους και αυτό είναι πολιτικό έγκλημα». Όσο για τον Γ. Σταθάκη, αυτός τότε καλούσε την κυβέρνηση «να μη βγει η χώρα στις αγορές». Τα πολιτικά στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ σήμερα κάνουν πάρτι για τους λόγους που το 2014 κατήγγελλαν τον Αντώνη Σαμαρά. Παρομοίως και με την

26.4.18 – lifo

7

Πολιτικό7ήμερο

TalkoftheTown

περίφημη «έξοδο από το μνημόνιο». Σήμερα ο Τσίπρας επαναλαμβάνει όσα υποστήριζε ο Σαμαράς το 2014, ενώ εκείνος τότε έλεγε ότι από τα μνημόνια θα βγούμε όταν θα καταργηθεί και ο τελευταίος μνημονιακός νόμος. Η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝ.ΕΛ., τελικά, όχι μόνο δεν κατάργησε τους νόμους των προηγούμενων μνημονίων αλλά έφερε περίπου άλλους τόσους και συνεχίζει. Ο Κυριάκος Μητσοτάκης, πάντως, είτε από άποψη είτε από αδυναμία, δεν ασκεί αντιπολίτευση επί της ουσίας. Αναλώνεται συνήθως στα δευτερεύοντα και για πολλά ουσιώδη δεν λέει κουβέντα ή περιορίζεται σε μια άσκηση αντιπολίτευσης σχεδόν διεκπεραιωτική. Είναι γεγονός ότι η πολιτική μετακίνηση του ΣΥΡΙΖΑ και η πλήρης αποδοχή της πολιτικής των δανειστών φέρνει εκ των πραγμάτων τη ΝΔ σε δύσκολη θέση. Και κάπως έτσι η ΝΔ ακολουθεί την τακτική του «ώριμου φρούτου», αντιμετωπίζοντας την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝ.ΕΛ. σαν φρούτο που θα πέσει μόνο του. Κάτι που βολεύει και το Μαξίμου, αφού εκ των πραγμάτων αφήνει όλες τις πρωτοβουλίες σε αυτούς. Η ηγετική ομάδα του ΣΥΡΙΖΑ, με το αναμφισβήτητο ταλέντο της στο (μικρο)κομματικό παιχνίδι, είναι πολύ πιο δραστήρια από το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης. Η επιδίωξή της για τις επόμενες εκλογές είναι, φυσικά, να μη βγει η ΝΔ πρώτη, αλλά και αν βγει, να μην έχει αυτοδυναμία. Για τον λόγο αυτό ενθαρρύνουν κάθε δημιουργία κόμματος στα δεξιά του Κυριάκου Μητσοτάκη, από τον Αντώναρο και την Παπακώστα μέχρι τους Μπαλτάκο, Καρατζαφέρη και Φαήλο Κρανιδιώτη. Την ίδια ώρα, προσπαθούν να προσεγγίσουν και να δελεάσουν στελέχη της αυτοδιοίκησης (και όχι μόνο), από τον Απόστολο Τζιτζικώστα μέχρι τον Κώστα Μπακογιάννη, προκειμένου να αποδυναμώσουν τη ΝΔ στο πλαίσιο του στρατηγικού τους στόχου. Η ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ εκτιμά ότι ακόμα και αν τα εκλογικά ποσοστά του υποχωρήσουν, θα καταφέρει να πρωταγωνιστεί και το επόμενο διάστημα, αν προσεταιριστεί το Κίνημα Αλλαγής, όπως επιδιώκει, και αποδυναμώσει τη ΝΔ, απομονώνοντάς την ταυτόχρονα, ώστε να μείνει χωρίς επιλογή στρατηγικού συμμάχου, αν χρειαστεί να συμπράξει. Το σενάριο του μεγάλου συνασπισμού, πάντως, που ζητούσαν από παλιά οι δανειστές, παραμένει, με ένθερμους υποστηρικτές μερικούς από τους ισχυρότερους επιχειρηματίες της χώρας. Ο Αλέξης Τσίπρας ως τώρα δεν ήθελε ούτε να το ακούει, αλλά για μετά τις εκλογές, αν τις χάσει, το αφήνει ανοιχτό. Τα ελληνοτουρκικά είναι ένας μπελάς που η κυβέρνηση Τσίπρα πολύ θα ήθελε να μην τον είχε. Η στάση του Μαξίμου εξαρχής ήταν υπέρ της πολιτικής κατευνασμού, αλλά πλέον την έχουν φτάσει στα όριά της και χωρίς αποτέλεσμα. Εάν ήταν δυνατόν –και στον βαθμό που μπορούν, το

κάνουν– θα έκρυβαν όλες τις τουρκικές προκλήσεις «κάτω από το χαλί». Αλλά αυτές πληθαίνουν πλέον καθημερινά και δεν είναι εύκολο. Η γραμμή, ωστόσο, παραμένει η «υποβάθμιση» των τουρκικών προκλήσεων και όσα περιστατικά γίνονται να μένουν μακριά από τα φώτα της δημοσιότητας. Σχετικά με το μικρότερου μεγέθους πρόβλημα του Σκοπιανού, αν οι Κοτζιάς και Ντιμιτρόφ καταλήξουν σε μια λύση και η συμφωνία έρθει στην ελληνική Βουλή προς ψήφιση, εκεί μπορεί να δημιουργηθεί πρόβλημα με τον Καμμένο, καθώς ο αρχηγός των ΑΝ.ΕΛ. θεωρεί ότι μόνη ελπίδα για να επιβιώσει πολιτικά το κόμμα του είναι να ταυτιστεί με τη μεγάλη συγκέντρωση που είχε γίνει για τη Μακεδονία, προσελκύοντας ψηφοφόρους από την «πατριωτική» δεξαμενή. Ο Αλέξης Τσίπρας το προηγούμενο διάστημα, όταν επιχειρούσε το επιθετικό φλερτ με την κεντροαριστερά, προσπάθησε, για επικοινωνιακούς λόγους, αλλά και σκοπιμότητας, να αποστασιοποιηθεί από τον Πάνο Καμμένο, δίνοντας το σύνθημα για μια μίνι αποδόμησή του. Μετά τα μηνύματα που του έστειλε όμως ο Καμμένος, καθώς και τη συζήτηση που έγινε μεταξύ τους διά ζώσης, ο Τσίπρας έκανε πίσω, φροντίζοντας να μαζέψει και τους υπόλοιπους. Άλλωστε, εκκρεμούν προμήθειες εξοπλιστικών πολλών εκατομμυρίων, τις οποίες θέλουν και οι δύο ηγεσίες, ΣΥΡΙΖΑ και ΑΝ.ΕΛ. Πρόκειται για τις προμήθειες για τις οποίες κατήγγελλαν τους προηγούμενους ότι είναι άχρηστες και γίνονται μόνο για τις μίζες. Σήμερα, το κλίμα που διαμορφώνεται από πολιτικούς και ΜΜΕ, μετά την αύξηση της προκλητικότητας του Ερντογάν, είναι ιδανικό για να καλλιεργηθεί η ανάγκη αγοράς εξοπλιστικών, κι ας πρόκειται για μια χώρα στην οποία η φτωχοποίηση του λαού συνεχίζει να εξαπλώνεται ανησυχητικά. Το σκηνικό μοιάζει με αυτό που είχε στηθεί και μετά τα Ίμια και οδήγησε σε ξέφρενες προμήθειες εξοπλιστικών και αμέτρητες μίζες, τις οποίες ακόμα ψάχνουμε στην Ελβετία και αλλού.

Ο Αλέξης Τσίπρας δεν βρήκε κάποιους άλλους τρόπους να παράγει πλεονάσματα από εκείνους του Αντώνη Σαμαρά. Η ίδια συνταγή είναι, αλλά την εκτελεί με μεγαλύτερο ζήλο. Γι’ αυτό και το πλεόνασμα έφτασε σχεδόν 4% το 2017. Με πολλαπλάσια δυστυχία δηλαδή, τραγωδία και αίμα, σύμφωνα με όσα έλεγε και ο ίδιος.

Στις σημαντικές ειδήσεις της εβδομάδας, παρ’ ότι δεν σχολιάστηκε ιδιαιτέρως, ήταν και η έκτακτη κυβερνητική συνεδρίαση για «μέτρα στήριξης του Τύπου». Η απόφαση που πήρε η κυβέρνηση ήταν για 10 εκατομμύρια ευρώ που θα διατεθούν εντός του 2018 στον Τύπο και μερικά εκατομμύρια ακόμα που θα δοθούν στα διαδικτυακά μέσα, «προκειμένου να προβληθούν οι πολιτικές των υπουργείων»! Κυβερνητική οικονομική στήριξη με αντάλλαγμα πολιτική υποστήριξη διά της κρατικής διαφήμισης; Αυτό φαίνεται ότι είναι το σχέδιο της κυβέρνησης και δεν μοιάζει να επιθυμεί κανείς τους να κρατήσει τα προσχήματα ή να είναι έστω διακριτικός. Δύσκολοι καιροί για ανεξάρτητα ΜΜΕ και μεγάλος ο πειρασμός για την εξουσία να αφήσει τα μέσα ελεύθερα, χωρίς να τα ελέγχει.

EUROKINISSI

Ο πρόεδρος της ΝΔ Κυριάκος Μητσοτάκης στην εκδήλωση «Ελπίδος 2030 – Μικρές και μεγάλες ιστορίες της πλατείας Βικτωρίας».

8 lifo –

26.4.18

26.4.18 – lifo

9

ΜΆΗΣ ΤΟΥ ’68, ΠΕΝΉΝΤΑ ΧΡΌΝΙΑ

TalkoftheTown

Έχει νόημα να ξαναγυρίζει κανείς σε αυτή την ιστορία; Ή το θέμα αφορά μόνο κάποιους νοσταλγούς των εξεγέρσεων και όσους καταδικάζουν το ’68 ως πηγή πολλών από τα δεινά της σύγχρονης ατομικιστικής κοινωνίας;

α π ό τ ο ν ν ικ όλ α σεβα σ τά κη

ΔεύτερεςΣκέψεις

A

10 lifo –

26.4.18

υτός ο Μάης που πλησιάζει θα φέρει μια πλημμυρίδα γραπτών και άλλων αναφορών στον γαλλικό Μάη. Από καιρό ήδη έχουν ξεκινήσει τα αφιερώματα, κυρίως στα γαλλικά έντυπα. Και επειδή μέσα στον μήνα πέφτουν και οι τελείως απονευρωμένες εδώ και χρόνια φοιτητικές εκλογές, όπως και ένα πλήθος εκδηλώσεων και συζητήσεων, το γεγονός θα έχει την τιμητική του και σ’ εμάς. Θα πει κανείς ότι αυτά ενδιαφέρουν ένα εξαιρετικά περιορισμένο κοινό στην Ελλάδα του 2018. Μισός αιώνας είναι πολύ μεγάλο διάστημα. Πολλές γενιές μεσολαβούν ανάμεσα σ’ εκείνους τους εικοσάχρονους του ’68 και στους δεκαοκτάχρονους που γεννήθηκαν το 2000 και τώρα μπαίνουν στο πανεπιστήμιο. Έχει νόημα να ξαναγυρίζει κανείς σε αυτή την ιστορία; Ή το θέμα αφορά μόνο κάποιους νοσταλγούς των εξεγέρσεων και όσους καταδικάζουν το ’68 ως πηγή πολλών από τα δεινά της σύγχρονης ατομικιστικής κοινωνίας; Στην αναπόφευκτη μυθολογία που πλέχτηκε γύρω από το ’68 θέλω να σταθώ σε δύο διαμετρικά αντίθετες, αλλά προβληματικές για μένα, θέσεις. Η πρώτη θέση ψάχνει εναγωνίως ένα ουτοπικό όχημα που να δικαιώνει τον μεγάλο ανατρεπτικό μύθο του 20ού αιώνα: την εξεγερσιακή αντίληψη της πολιτικής, τη συλλήβδην απόρριψη της φιλελεύθερης δημοκρατίας, την ανακύκλωση του μαχητικού αριστερισμού με καινούργια λεξιλόγια. Αυτή η θέση, ας την πούμε κλασικά «υπέρ του Μάη του ’68», επιβιώνει μόνο σε συγκεκριμένα μικροπεριβάλλοντα. Έχει τοποθετήσει το γεγονός στο εορτολόγιο της άνοιξης ως επαναστατικής εποχής, ως εποχής που ζητάει το αδύνατο εναντίον όλων των ρεαλισμών. Δεν έχει ακόμα κατεβάσει τα εικονίσματα, έστω και αν ισχυρίζεται το αντίθετο. Εδώ και κάποια χρόνια όμως κερδίζει συνεχώς έδαφος η άλλη θέση. Είναι η άποψη όσων αρνούνται κάθε θετική διάσταση στις εξεγέρσεις του ’60 και στον γαλλικό Μάη ιδιαιτέρως. Σύμφωνα με αυτούς, το πνεύμα του Μάη συμπυκνώνεται σε κάποια λυρικά συνθήματα, στο μίσος για κάθε εξουσία και σε έναν ξέφρενο ατομικισμό μεταμφιεσμένο κάτω από τους ιδεολογικούς εξτρεμισμούς της εποχής. Ο ισχυρισμός είναι πως με το που αποσύρθηκαν οι παλιές φιγούρες (ο Μάο, ο Τρότσκι, ο Μπακούνιν, ο Τσε), αποκαλύφθηκαν οι κρυφές τάσεις εκείνης της γενιάς: οι επιθυμίες των τέκνων της μεσαίας τάξης που ψηλάφιζαν, δίχως συχνά να το γνωρίζουν, την αλήθεια ενός νέου καπιταλισμού. Σαν να λέμε, από τα οδοφράγματα στις πλαζ του νέου φιλελεύθερου κόσμου!

Π

ολλοί κριτικοί αντιμετωπίζουν, λοιπόν, τον Μάη του ’68 σαν ένα πέπλο καπνού. Γι’ αυτούς η νεότητα, ο αριστερισμός και η εξέγερση ήταν το εξωτερικό περίβλημα και η μέθοδος μιας γενιάς να κάνει πολιτική. Μόλις τα μέλη της γενιάς άρχισαν να ενηλικιώνονται (συνεχίζει πάντα το καχύποπτο σενάριο) βοήθησαν τον «νεοφιλελευθερισμό» να αποκτήσει προοδευτικό πρόσωπο. Και έτσι λάνσαραν τις μόδες του τέλους του 20ού αιώνα στον πολιτισμό και στις επιχειρήσεις. Η μυθολογία του Μάη φτάνει έτσι στις μέρες μας χωρισμένη σε δύο ημισφαίρια. Οι μεν εγκωμιάζουν πάντοτε τον Μάη ως μεγάλη ριζοσπαστική πολιτική και καλλιτεχνική δημιουργία, σημαντικό νεανικό και εργατικό γεγονός (αφού έγινε και μια πρώτου μεγέθους γενική απεργία μαζί με τις καταλήψεις των πανεπιστημίων). Οι άλλοι αποκηρύσσουν την επίδραση του γαλλικού Μάη στην παιδεία, στα ήθη και στην κουλτούρα, θεωρώντας τον θερμοκήπιο όλων των μηδενιστικών τάσεων των τελευταίων δεκαετιών. Νομίζω ότι και οι δύο θέσεις έχουν μικρό ενδιαφέρον. Πολιτικά, κολακεύουν τα εκατέρωθεν στερεότυπα του ανατρεπτικού και του στριφνού συντηρητικού αντιστοίχως. Το κυριότερο είναι πως δεν μας μαθαίνουν να διαβάζουμε με πιο σύνθετο τρόπο μια στιγμή της Ιστορίας όπως αυτή. Ο νοσταλγικός αριστερισμός προβάλλει στον Μάη του ’68 όλα όσα θα μπορούσαν να γίνουν, μα δυστυχώς ατύχησαν. Γιατί; Γιατί τα επίσημα κόμματα της Αριστεράς τον πρόδωσαν και τον φοβήθηκαν, γιατί οι νέοι φοιτητές απομονώθηκαν από τους εργάτες ή γιατί η καταστολή και τα τεχνάσματα της εξουσίας κατάφεραν να συντρίψουν το πνεύμα της εξέγερσης. Το ρεπερτόριο των κλασικών απαντήσεων είναι πάντα εδώ. Ο συντηρητικός αρνητισμός με τη σειρά του προβάλλει στο ’68 όλα τα στραβά αυτού που μπορεί να αποκαλέσουμε «σύγχρονη κουλτούρα»: από την ανοχή στην παραβατικότητα μέχρι τις καταστροφές στις πανεπιστημιακές αίθουσες ή και τις διαταραγμένες σχέσεις ανάμεσα στους πατέρες της μεσαίας τάξης και στα παιδιά τους. Κάθε έλλειμμα πειθαρχίας και κάθε τραύμα ευνομίας στις επιτρεπτικές κοινωνίες χρεώνεται στους λεγόμενους εξηνταοκτάρηδες, στις ιδέες ή στις φαντασιώσεις τους. Για μένα, όμως, οι πιο γόνιμες ερμηνείες είναι πάντα αυτές που έχουν απαλλαχτεί από το άγχος της ταύτισης και του θαυμασμού. Φυσικά, η νεότητα είναι υπέροχη, αλλά συχνά φιλοξενεί και ανοησίες και πολιτικά τέρατα. Μην ξεχνάμε πως εκείνη την περίοδο, και στα επόμενα χρόνια, μια πολύ ισχυρή συνιστώσα ήταν οι νέοι που είχαν ανακαλύψει το Κόκκινο Βιβλιαράκι του Μάο και πίστευαν στην ατράνταχτη αλήθεια της λεγόμενης «προλεταριακής πολιτιστικής επανάστασης» στην Κίνα. Εκτός από τα συνθήματα που είχαν ποιητικό και υπερρεαλιστικό ύφος, κυκλοφορούσαν ολοκληρωτικές ιδεολογίες και αντίστοιχες ατομικές στάσεις. Οι γκουρού της κάθε κομμουνιστικής μικρο-σέχτας δεν ήταν λιγότερο εξουσιαστικοί από τους απολιτίκ γκουρού των νέων θρησκευτικών κινημάτων στην Καλιφόρνια και στα βουνά του Όρεγκον. Από την άλλη, όμως, τα τελευταία χρόνια η αντιπάθεια για τον Μάη και το πνεύμα του θυμίζει οργισμένο δημοδιδάσκαλο που νουθετεί και μαλώνει τους πάντες. Πολλοί μοιάζει να έχουν ξεχάσει πως το πνεύμα του ’60 και ο γαλλικός Μάης ενθάρρυναν και μορφές δημιουργικού πειραματισμού και πνευματικότητας. Δεν γέννησαν μόνο την απόλυτη άρνηση αλλά και την αναζήτηση μιας πιο εγκάρδιας ορθολογικότητας. Φοβάμαι όμως πως στην εποχή των αναθεωρήσεων στην οποία ζούμε (και δεν είναι κακές οι αναθεωρήσεις φυσικά) υπάρχει ο κίνδυνος της σκέτης αντιστροφής: να περάσουμε από τους φίλους των εξεγερμένων στους τιμητές ή στους άκαρδους κατηγόρους, σε αυτούς που ξεχνάν πως το πρώτο καθήκον της κριτικής είναι η αλήθεια, μαζί ωστόσο με τη δικαιοσύνη. Η διαμάχη, πάντως, δεν θα τελειώσει ποτέ και ευχής έργο θα ήταν να ξεφύγει από την τυραννία των απλουστεύσεων.

Ο νοσταλγικός αριστερισμός προβάλλει στον Μάη του ’68 όλα όσα θα μπορούσαν να γίνουν, μα δυστυχώς ατύχησαν. Γιατί; Γιατί τα επίσημα κόμματα της Αριστεράς τον πρόδωσαν και τον φοβήθηκαν, γιατί οι νέοι φοιτητές απομονώθηκαν από τους εργάτες ή γιατί η καταστολή και τα τεχνάσματα της εξουσίας κατάφεραν να συντρίψουν το πνεύμα της εξέγερσης. Το ρεπερτόριο των κλασικών απαντήσεων είναι πάντα εδώ.

α π ό τ ο ν σ π υ ρο σταβ ερ η

Αλμανάκ

αθήνα, 1991

O Νίκος Κεσσανλής υπερασπίζεται στο δικαστήριο έναν φοιτητή του.

26.4.18 – lifo

11

TO ΣΠΙΤΙ ΤΟΥ ΕΡΝΣΤ ΤΣΊΛΛΕΡ ΠΕΡΙΜΕΝΕΙ ΝΑ ΑΝΟΙΞΕΙ ΞΑΝΑ ΤΙΣ ΠΟΡΤΕΣ ΤΟΥ

TalkoftheTown

4

Ανατρέχουμε στην ιστορία ενός από τα ομορφότερα και πολύπαθα κτίρια της Αθήνας όσο αναμένουμε την ολοκλήρωση της αποκατάστασής του.

1 1. 15.10.1931 Βυζαντινό συνέδριο εντός του Μουσείου Λοβέρδου. Στο άκρο αριστερά ο ζωγράφος Δ. Πελεκάσης, συντηρητής του μουσείου. Δεξιά της φωτογραφίας, προτελευταίος, ο Διον. Λοβέρδος, ιδρυτής και ιδιοκτήτης του ομώνυμου μουσείου.

3

UrbanLife

α π ό τ ο ν γ ιά ν ν η π αν τα ζό π ουλο

2

12 lifo –

26.4.18

5

Στην οδό Μαυρομιχάλη 6 δεσπόζει η ιδιωτική κατοικία του Γερμανού αρχιτέκτονα Ερνστ Τσίλλερ. Ένα οικοδόμημα αινιγματικό, επιβλητικό, μυστηριώδες, σκοτεινό, που εξάπτει τη φαντασία όσων περπατούν στην πόλη και θεωρείται αρχιτεκτονικό στολίδι του ώριμου νεοκλασικισμού της νεότερης Ελλάδας. Ωστόσο, θεωρείται πια συνώνυμο της εγκατάλειψης και της παραμέλησης εκ μέρους της πολιτείας. Σήμερα, η συγκεκριμένη κατοικία βρίσκεται σε διαδικασία αποκατάστασης και συντήρησης από τις υπηρεσίες του υπουργείου Πολιτισμού, με τις απαιτούμενες ενέργειες ολοκλήρωσης του έργου να έχουν ξεπεράσει κατά πολύ τα προβλεπόμενα χρονοδιαγράμματα. Ενδεικτικό είναι πως το Μέγαρο είναι ακόμα καλυμμένο και δεν υπάρχει οπτική επαφή ώστε να μπορεί να αντιληφθεί κανείς την πρόοδο των εργασιών, ενώ η μακέτα στον εξωτερικό χώρο μάς ενημερώνει πως το έργο συγκαταλέγεται στο ΕΣΠΑ 2014-2020, ενώ γνωρίζουμε ήδη ότι είχε συμπεριληφθεί και στο αντίστοιχο των ετών 2007-2013. Η παράταση των εργασιών και η καθυστέρηση παράδοσης του έργου, της οποίας η αρχική ημερομηνία τοποθετούνταν στα μέσα του 2016, έχει δημιουργήσει πολλαπλές απορίες. Η κακή συντήρηση του κτιρίου, οι λεηλασίες που είχε υποστεί, οι φθορές, η πυρκαγιά, η χρήση του για σατανιστικές τελετές αλλά κυρίως η αδιαφορία, που αρχικά οδήγησαν στην ερείπωσή του, συντελούν στην καθυστέρηση ολοκλήρωσης των εργασιών. Αξίζει να επισημάνουμε ότι η οικία Τσίλλερ ανήκει στα εντυπωσιακά μνημεία του αρχιτεκτονικού θησαυρού της πόλης, που συνέβαλαν στη μεταμόρφωση της Αθήνας κατά τον 19ο αιώνα. «Το διατηρητέο Μέγαρο Τσίλλερ-Λοβέρδου σηματοδοτεί έναν ιστορικό συμβιβασμό του αρχιτεκτονικού νεοκλασικισμού και του μουσειακού βυζαντινι-

σμού. Είναι η μόνη σωζόμενη κατοικία πασίγνωστου αρχιτέκτονα που διατηρείται έως σήμερα. Ενός ανθρώπου που κόσμησε με το γούστο του και το ταλέντο του τον αστικό ιστό της Αθήνας της περιόδου του Γεωργίου Α’ και του Χαρίλαου Τρικούπη» θα μου πει η ιστορικός τέχνης και τέως επιμελήτρια της Εθνικής Πινακοθήκης - Μουσείου Αλ. Σούτζου Μαριλένα Κασιμάτη. Αναμφίβολα, η οικία Τσίλλερ, με συνολικό εμβαδόν που ξεπερνά τα 1.000 τ.μ., είναι φορτισμένη με το ιστορικό βάρος της αρχιτεκτονικής κληρονομιάς της πρωτεύουσας. Όμως, ας ανατρέξουμε στην Ιστορία για να μάθουμε τους λόγους για τους οποίους ο Τσίλλερ κατέληξε να χτίσει εκεί την ιδιωτική του κατοικία. Αρκεί μόνο να θυμίσουμε ότι τον Ιούνιο του 1876 ο Ερνστ Τσίλλερ παντρεύτηκε στη Βιέννη τη Σοφία Δούδου, κόρη του Έλληνα εμπόρου Κωνσταντίνου Δούδου, με καταγωγή από την Κοζάνη. Μετά τον γάμο του εγκαταστάθηκε μόνιμα στην Ελλάδα, έγινε Έλληνας υπήκοος και έζησε στην Αθήνα επί εξήντα χρόνια, μέχρι τον θάνατό του. Όπως με ενημερώνει η κ. Κασιμάτη: «Ο Τσίλλερ είχε κάνει μια επένδυση στον Πειραιά και με τα χρήματα που αποκόμισε από τη συγκεκριμένη πώληση αγόρασε το οικόπεδο στο κέντρο της Αθήνας, σχεδιάζοντας και κατασκευάζοντας εκεί το 1882 την ιδιωτική του κατοικία, που προβλεπόταν ότι θα φιλοξενούσε την οικογένειά του, το γραφείο του, έως και μουσικό σαλόνι για την επαγγελματία πιανίστα σύζυγό του. Είναι πασιφανές ότι αποτέλεσε ένα σημείο αναφοράς για όλη την καλή κοινωνία της εποχής εκείνης». Η αισθητική προσέγγιση του νεοκλασικού κτιρίου κινείται στο τρίπτυχο «καθαρότητα - διαφάνεια - σαφήνεια», όπως μας έχουν συνηθίσει τα δείγματα γραφής του Τσίλλερ, ενώ τα πιο σημαντικά αρχιτεκτονικά

5. Ένα μέρος της κατοικίας Λοβέρδου χρησιμοποιήθηκε ως μουσείο, όπου στέγασε τη συλλογή του από βυζαντινές εικόνες.

2, 3, 4, 6, 7, 8, 9. Οι φωτογραφίες από το εσωτερικό του κτιρίου πριν από την έναρξη των εργασιών αποκατάστασης.

ΠΛΗΓΕΣ ΤΗΣΑΘΗΝΑΣ

6

8

Όλα όσα μας ενοχλούν και πρέπει να αλλάξουν στην Αθήνα. από th lifo team

7

1

h απόλυτη εγκατάλειψη του αθήναιον.

Ένα από τα πιο ιστορικά θερινά θέατρα της Αθήνας, επί της οδού Πατησίων, απέναντι ακριβώς από το Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο, παραμένει κλειστό και σφραγισμένο με λαμαρίνες, χωρις να θυμίζει σε τίποτα τις ένδοξες μέρες του παρελθόντος.

9

2

οι κάδοι που περιμένουν να περάσουν το φανάρι στην ασκληπιού. Την επόμε-

νη φορά που, πεζοί, θα περιμένετε βαριεστημένοι να περάσετε τη διάβαση, έχετε υπ’ όψιν σας ότι στη συμβολή της Ασκληπιού με τη Διδότου δύο κάδοι μπορούν να σας κρατήσουν συντροφιά, αφού θα στέκονται στο πλάι σας, περιμένοντας κι αυτοί να περάσουν το φανάρι και να συνεχίσουν τη βόλτα τους στο κέντρο.

10

10. Ερνστ Τσίλλερ

χαρακτηριστικά του μεγάρου εντοπίζονται στις κεραμικές κεφαλές των Καρυάτιδων, οι οποίες είναι τοποθετημένες στην εξωτερική πρόσοψη. Την ίδια στιγμή στο εσωτερικό της κατοικίας ξεχωρίζουν πολυάριθμα διακοσμητικά και συμμετρικά στοιχεία υψηλής ποιότητας. Για παράδειγμα, σύμφωνα με όσα μου λέει η κ. Κασιμάτη, «παρουσιάζει μεγάλο ενδιαφέρον το πομπηιανό σαλόνι –επηρεασμένος από τον αναγεννησιακό αρχιτεκτονικό ρυθμό που άνθησε στην Ευρώπη στα μέσα του 19ου αι.–, το πορτρέτο της γυναίκας του ως πιανίστας και, φυσικά, ο διάκοσμος με το μονόγραμμα SEZ στο δωμάτιό της (φωτό 9). Επίσης, το πηγάδι, ο κήπος, οι θαυμαστές τοιχογραφίες και οροφογραφίες, τα γύψινα διακοσμητικά ανάγλυφα, η σύνθετη κατασκευή από σιδηροδοκούς και σχιστόπλακες για αντισεισμική χρήση, οι εντοιχισμένοι αεραγωγοί, οι ένθετες διακοσμητικές ζώνες με φυτικό διάκοσμο, το αναβατόριο τροφίμων, το τζάκι καθώς και ο ισόγειος χώρος όπου στεγαζόταν και το αρχιτεκτονικό γραφείο του Τσίλλερ. Ο Τσίλλερ πάντοτε προτιμούσε την αρμονική σύνθεση Αναγέννησης και Αρχαιότητας, σε συνδυασμό με τις σύγχρονες ευρωπαϊκές τάσεις. Η ζωγραφική διακόσμηση του κτιρίου ήταν δημιουργία του Σλοβένου Γιούρι Σούμπιτς». Η τριώροφη κατοικία του Τσίλλερ ήταν πόλος έλξης και σημείο αναφοράς για την υψηλή κοινωνία της Αθήνας. Περίφημα χαρακτηρίζονταν τα κυριακάτικα πρωινά που οργάνωνε η Σοφία Δούδου-Τσίλλερ, όπου συγκεντρώνονταν άνθρωποι της τέχνης και των γραμμάτων, ενώ προς το τέλος, όπως σημειώνει η κ. Κασιμάτη, «οι νεότερες πηγές καταδεικνύουν ότι είχε μετατραπεί σε οικοτροφείο για να εξοικονομούν κάποια έσοδα, επειδή αντιμετώπιζαν μεγάλα οικονομικά προβλήματα». Στο μέγαρο αυτό ο Τσίλλερ έζησε με την οικογένειά του έως το

1912. Εκείνη την χρονιά το ιστορικό κτίριο αγοράστηκε σε πλειστηριασμό από τον Κεφαλλονίτη ιδρυτή της Ιωνικής και Λαϊκής Τράπεζας, φιλότεχνο και συλλέκτη έργων τέχνης, Διονύσιο Π. Λοβέρδο, προκειμένου να το χρησιμοποιήσει ως δική του κατοικία. Επιπλέον, ένα μέρος της κατοικίας Λοβέρδου χρησιμοποιήθηκε ως μουσείο, όπου στέγασε τη συλλογή του από βυζαντινές εικόνες. Στα τέλη της δεκαετίας του 1920 μεταβαίνουμε στην επόμενη και τελευταία οικοδομική φάση του μεγάρου, όταν ο αρχιτέκτονας Αριστοτέλης Ζάχος, με σπουδές στη Γερμανία, μετά από παραγγελία του Δ. Λοβέρδου, χτίζει στο βάθος της πίσω αυλής του οικήματος ένα παρεκκλήσι, ένα αρχιτεκτονικό κόσμημα με εντυπωσιακά διακοσμημένο θόλο (φωτό 2). «Ήταν ο μόνος που γνώριζε τον χειρισμό του λεξιλογίου της λαϊκότροπης τέχνης με σύγχρονα μέσα» υποστηρίζει η κ. Κασιμάτη. Αργότερα, το 1979, η συλλογή Λοβέρδου παραχωρείται για φύλαξη και συντήρηση στο Βυζαντινό και Χριστιανικό Μουσείο, ενώ το 1980 λειτούργησε εκεί το βεστιάριο της Εθνικής Λυρικής Σκηνής, αλλά η πυρκαγιά που εκδηλώθηκε ενίσχυσε τα κτιριακά προβλήματα. Από το 1981 χαρακτηρίζεται από το υπουργείο Πολιτισμού έργο τέχνης, το 1992 γίνεται δωρεά στο ελληνικό Δημόσιο, προκειμένου να λειτουργήσει ως παράρτημα του Βυζαντινού Μουσείου, το 2011 πραγματοποιείται εκπόνηση μελέτης αποκατάστασης από τις υπηρεσίες του υπουργείου Πολιτισμού και, τέλος, το 2014 ξεκινά η αποκατάστασή του. Βρισκόμαστε αισίως στον τέταρτο μήνα του 2018 και ακόμα το κτίριο δεν έχει παραδοθεί στο κοινό, ώστε να καταστεί ένα επιδραστικό σημείο στην αστική φυσιογνωμία της πόλης.

3

τα χριστουγεννιάτικα στολίδια με λαμπιόνια που παραμένουν σβηστά πάνω από τα κεφάλια μας όλο τον χρόνο.

Κατά μήκος του πεζόδρομου της Ερμού, στη Βαλαωρίτου, στην Κανάρη, στην πλατεία Συντάγματος, απέναντι από τη Βουλή και σε πολλά άλλα σημεία κρέμονται πάνω από τα κεφάλια μας χριστουγιεννιάτικοι στολισμοί που δεν απομακρύνονται για αποθήκευση και συντήρηση ποτέ. Δεν ανάβουν παρά μόνο την περίοδο των Χριστουγέννων. Σκονισμένοι, σβηστοί, κρέμονται άχαρα, δίνοντας μίζερη εικόνα σε πολύ κεντρικά σημεία. Αν είναι να μείνουν, ας τα ανάβουν όλες τις μέρες, αλλά καλύτερα να απομακρυνθούν. Ο αττικός ουρανός δεν τους έχει καθόλου ανάγκη.

Στείλτε μας τις δικές σας ιστορίες στο loveathens@lifo.gr 26.4.18 – lifo

13

H ΓΕΝΙΆ ΤΟΥ ΆΓΧΟΥΣ

TalkoftheTown

«ΜΑ, ΤΙ ΑΚΟΎΕΙ Η ΣΗΜΕΡΙΝΉ ΝΕΟΛΑΊΑ;»

α π ό τ ο ν ανδρέ α λουκά κο

SweetNothing

Τώρα που σαρανταρίζω, σκέφτομαι τι αφήνω πίσω μου.

14 lifo –

26.4.18

Διαβάζοντας τις ειδήσεις για τον αιφνίδιο θάνατο του 28χρονου σούπερ σταρ DJ και παραγωγού Avicii και για τα θανάσιμα μαχαιρώματα ανηλίκων που «προκαλεί» το ραπ υποείδος με το όνομα «drill». α π ό τ ον δ ημήτ ρ η π ολιτά κη

ShortCut

Γεννήθηκα τον Αύγουστο του ’78. Πράγμα που σημαίνει πως σε λίγο καιρό θα γίνω σαράντα και, όπως συμβαίνει σε πολύ κόσμο που μπαίνει σε καινούργια -άντα ή -ήντα, περνάω μια συνεχόμενη υπαρξιακή κρίση. Ένα πράγμα που σκέφτομαι πολύ είναι η γενιά μου, ποια είναι, τι χαρακτηριστικά έχει και πώς αλλάζει μέσα στα χρόνια. Τι έκανε, τελικά, η δική μας γενιά; Τι θα αφήσει πίσω της; Τι έχασε; Μας έλεγαν ότι είμαστε οι πρώτοι που δεν ζήσαμε τραγωδίες, πολέμους, δικτατορίες, βασανισμούς, εξορίες. Ήμασταν οι καλομαθημένοι της Ιστορίας, αυτοί που επωφελήθηκαν από τις κακουχίες των προηγουμένων, από την ανάγκη τους να μας δώσουν αυτά που εκείνοι είχαν στερηθεί, αυτή την ανάγκη που έχουν οι άνθρωποι να ξορκίζουν τα δικά τους ζόρια μέσα από τη χαρά των απογόνων τους. Οι παππούδες μας μάς έλεγαν ιστορίες από τη δύσκολη ζωή τους. Ο δικός μου ο παππούς ήρθε πρόσφυγας από τη Μικρά Ασία, είδε τη ζωή του να καίγεται σε μια μέρα και έφτιαξε μια καινούργια από την αρχή. Τον έζησα λιγότερο από δέκα χρόνια και μόνο μια φορά μας μίλησε για τη Σμύρνη, μια μέρα που, όσο μικρός και αν ήμουν, δεν θα ξεχάσω ποτέ. Έκλαιγε και συνέχιζε να μιλάει. Μια ολόκληρη ζωή είχε περάσει και δεν είχε μίλησε ποτέ γι’ αυτά που έζησε εκείνες τις ημέρες, τόσο βαριά ήταν αυτά τα τραύματα. Πώς είναι να ζεις όλη σου τη ζωή με βιώματα ανείπωτα, πώς ένιωσε την ημέρα εκείνη που μας μίλησε; Πού είχε θάψει όλο αυτό το βάρος; Τι ανθρώπους φτιάχνουν οι μεγάλες τραγωδίες; Πριν από λίγες ημέρες πήγα να δω ένα εξαιρετικό ντοκιμαντέρ σε σκηνοθεσία του φίλου Ξενοφώντα Βαρδαρού και του Γιάννη Ξύδα με τίτλο Οι παρτιζάνοι των Αθηνών. Το σινεμά ήταν γεμάτο κόσμο, αλλά, επειδή πήγα μόνος, βρήκα μια θέση και με το που έκλεισαν τα φώτα και ξεκίνησε η ταινία ήξερα ότι θα γινόμουν λίγο ρεζίλι, καθώς είχα αρχίσει να συγκινούμαι από τα πρώτα δευτερόλεπτα. Η ταινία είναι για την αντίσταση στην Αθήνα κατά τη διάρκεια της Κατοχής και έχει ως βασικούς ομιλητές δεκατέσσερις μαχητές που έδρασαν στις γραμμές της Εθνικής Αλληλεγγύης, του ΕΑΜ, του ΕΛΑΣ, της ΕΠΟΝ και της ΟΠΛΑ. Άνθρωποι πολύ μεγάλοι πια σε ηλικία, στους οποίους διέκρινες όμως τη γενναιότητα αλλά και την περηφάνια για την τότε δράση τους. Σε όλη τη διάρκεια της ταινίας σκεφτόμουνα αν η δική μας η γενιά θα μπορούσε ποτέ να φτάσει έστω κοντά στα ανδραγαθήματα αυτών των ανθρώπων που δεν υπολόγιζαν τον θάνατο μπροστά στο ιδανικό της ελευθερίας. Έφυγα βαθιά συγκινημένος και ακόμα περισσότερο προβληματισμένος. Ζούμε τη δική μας ιστορία, την ιστορία της κατάρρευσης της εύκολης ζωής. Σπουδάσαμε άνετα, οι γονείς μας αγόραζαν αυτοκίνητα και σπίτια, σπίτια που γράφανε στα ονόματά μας, μέχρι που ήρθε το κύμα και τα πήρε κι αυτά και την αίσθηση που είχαμε ότι η ζωή είναι εύκολη, γιατί εύκολη μας την είχαν κάνει. Και τώρα, χαμένοι κάπως, περιηγούμαστε, ψάχνουμε να δημιουργήσουμε καινούργια ταυτότητα, είμαστε οι ενδιάμεσοι, αυτοί που έπρεπε να επανακαθορίσουν τη ζωή τους, ενώ αυτή είχε ήδη πάρει έναν δρόμο. Πολλές φορές με πιάνει άγχος. Πως θα τελειώσει ο χρόνος, πως πρέπει να καθορίσω το δικό μου μέλλον όπως εγώ θέλω να είναι, γρήγορα, όποιες και αν είναι οι συνθήκες γύρω μου. Είναι σαν εφιάλτης, σαν να περπατάς σε κινούμενη άμμο, σαν να βυθίζεσαι την ώρα που σε κυνηγάνε, αλλά πρέπει να τρέξεις. Κάθε γενιά έχει ένα τραύμα. Η δικιά μας έχει το πιο άχαρο, μια οικονομική κρίση, η οποία με τα χρόνια ήρθε κι έκατσε και είναι πλέον σχεδόν γελοίο που την αποκαλούμε έτσι, καθώς η λέξη «κρίση» δεν περιγράφει συνήθως μια μόνιμη κατάσταση και αυτό που ζούμε κοντεύει πια να κλείσει δεκαετία. Δεν ζήσαμε πόλεμο, δεν ζήσαμε δικτατορίες και βασανιστήρια, αλλά ζούμε τη δική μας, μικρή έστω, τραγωδία, την κινούμενη άμμο, και μέσα σε αυτή φτιάχνουμε τη δική μας καινούργια ταυτότητα. Είμαστε κάτι που ακόμα δεν μπορούμε να περιγράψουμε, είμαστε η γενιά του άγχους, αυτοί που ζούμε πλέον με λιγότερα και μερικές, σπάνιες φορές καλύτερα ή, έστω, πιο σωστά, αυτοί που μιλάμε στα μικρά παιδιά μας για πραγματικά προβλήματα γιατί τα βλέπουν δίπλα τους και ρωτάνε, είμαστε αυτοί που έχουμε την ευκαιρία να φτιάξουμε καλύτερους ανθρώπους από εμάς, πιο ρεαλιστές, μακριά από γυάλινες ουτοπίες, μακριά από βολέματα, είμαστε αυτοί που πρέπει να κάνουμε τη μετάβαση και ό,τι μάθουμε από αυτή την άχαρη διαδρομή να το δώσουμε στους επόμενους, στους καλύτερους από εμάς. Αυτό, εν τέλει, θα πρέπει να είναι το δικό μας ανδραγάθημα και αυτή θα πρέπει να γίνει η δική μας παρακαταθήκη για το μέλλον. Η δημιουργία μιας γενιάς χωρίς σύνδρομα μεγαλομανίας, με στόχους ρεαλιστικούς, πιο κοντά στα ανθρώπινα ιδεώδη, η δημιουργία μιας γενιάς που δεν θα έχει ανάγκη κανέναν να την «ξεβλαχέψει».

Όποιος πρόλαβε, πρόλαβε πριν από την κατάρρευση της μουσικής βιομηχανίας όπως την ξέραμε κάποτε. Τώρα επικρατούν άλλα κόλπα και άλλα είδη, που μεταδίδονται υπογείως, αλλά με άμεσο και μαζικό τρόπο, από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.

Είσαι πλέον επίσημα «γέρος» όταν οι ποπ σταρ θα μπορούσαν να είναι παιδιά σου και ο τελευταίος συνομήλικος top ποδοσφαιριστής έχει παροπλιστεί προ πολλού (στην περίπτωσή μου ο Πάολο Μαλντίνι – πάλι καλά, το πήγε άξια μέχρι τα 40 και έδειχνε και νεότερος). Συχνά, δε, δεν έχεις ιδέα ποιοι είναι κάποια από αυτά τα διάσημα υβριδικά μωρά (DJs, παραγωγοί, αλχημιστές του πλατό και της κονσόλας, γκουρού της χορευτικής electronica) με τα εκατοντάδες εκατομμύρια views στο YouTube μέχρι που να διαβάσεις σε κάποιο «ενήλικο» μέσο πόσα χρήματα κερδίζουν (οκταψήφια νούμερα ανά φορολογικό έτος) ή ότι τους συνέβη κάτι τραγικό, όπως στην περίπτωση του Tim Bergling, γνωστού ως Avicii, που έχασε τη ζωή του υπό αδιευκρίνιστες ακόμα συνθήκες την περασμένη Παρασκευή, ενώ βρισκόταν σε ολιγοήμερες διακοπές στο Ομάν. Ο 28χρονος Σουηδός DJ και παραγωγός –από τους μεγαλύτερους ηλικιακά στη λίστα με τους πιο ακριβοπληρωμένους εκπροσώπους της κατηγορίας «Electronic Cash Kings» (lol) του «Forbes», στην οποία πάντως βρίσκονται και συνομήλικοί μου, όπως ο άοκνος βετεράνος Tiesto με 48 εκατομμυριάκια δολάρια μόνο το 2017– επέλεξε το καλλιτεχνικό του ψευδώνυμο όταν ένας φίλος του τού είπε ότι αυτό αναφέρεται στο χαμηλότερο επίπεδο της βουδιστικής κόλασης και ήταν ήδη διάσημος πριν αποχαιρετίσει την εφηβεία. Προ διετίας, όμως, είχε αναγκαστεί να περιορίσει τα μεγάλης κλίμακας ντιτζεϊλίκια –δηλαδή εκεί όπου βγαίνει το πολύ και εύκολο χρήμα, από την Ίμπιζα στη Μύκονο και από το Λας Βέγκας στο Ντουμπάι– εξαιτίας σοβαρών προβλημάτων υγείας και πολλαπλών εθισμών. Είχε ποστάρει τότε στον ιστότοπό του σχετικά: «Αποφάσισα να σταματήσω τις ζωντανές εμφανίσεις, αλλά το τέλος των εμφανίσεων ουδόλως συνεπάγεται το τέλος του Avicii. Αντίθετα, επέστρεψα στο μέρος που έχει πραγματική σημασία, το στούντιο». Μου κάνει εντύπωση, πάντως, η ανθεκτικότητα της ιδέας του DJ όχι ως διασκεδαστή/μεταπράτη πολυτελείας αλλά ως αυτόνομου σταρ που αμείβεται (σε καιρούς παγκόσμιας ύφεσης μάλιστα) με αστρονομικά ποσά για μερικές ώρες κονσερβαρισμένης ψυχαγωγίας, την ώρα που ακόμα και ένδοξα, επιφανή και έγκριτα σύγχρονα συγκροτήματα μουσικών φυτοζωούν. Έτσι είναι, δυστυχώς. Όποιος πρόλαβε, πρόλαβε πριν από την κατάρρευση της μουσικής βιομηχανίας όπως την ξέραμε κάποτε. Τώρα επικρατούν άλλα κόλπα και άλλα είδη, που μεταδίδονται υπογείως, αλλά με άμεσο και μαζικό τρόπο, από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Την ίδια ακριβώς μέρα που διάβασα για τον αιφνίδιο θάνατο του Avicii (στραβό κάρμα και κακό βουντού απεδείχθη τελικά το ψευδώνυμο) πέτυχα κι ένα άρθρο σχετικά με την επιδημία θανάσιμων μαχαιρωμάτων μεταξύ ανηλίκων κυρίως και κατά κανόνα φτωχών και μαύρων που έχει ξεσπάσει στο Λονδίνο – «τάση» η οποία φαίνεται να συνδέεται με την απήχηση ενός λονδρέζικου υποείδους του χιπ-χοπ με την ονομασία «drill», το οποίο προήλθε από το Σικάγο, οι κουκουλωμένοι πιτσιρικάδες το ακούνε στο κινητό και χαρακτηρίζεται από ακραία βίαιη εικονογραφία και «κωδική» αργκό όπου κάθε δεύτερη λέξη (όπως «fishing», «dipping», «shanking» ή «swimming») σημαίνει ακριβώς το ίδιο πράγμα, δηλαδή μαχαίρωμα. Την περασμένη χρονιά ένας εκπρόσωπος του είδους, γνωστός ως M-Trap, που στους στίχους του υπήρχαν μπόλικες αναφορές σε «καρφώματα» αντίπαλων φραξιών και συμμοριών, συμμετείχε στο δολοφονικό μαχαίρωμα ενός δεκαπεντάχρονου από το νότιο Λονδίνο. Στο δικαστήριο επικαλέστηκε την αιτιολογία της καλλιτεχνικής έκφρασης και της μυθοπλασίας χαρακτήρων, αλλά ο δικαστής δεν πείστηκε και, επειδή ήταν πλέον ενήλικος, τον καταδίκασε σε ισόβια κάθειρξη. Γνωστό και παλιό το κόλπο να κατηγορούνται μουσικά υποείδη βίαιης και σκοτεινής θεματολογίας για εγκληματικές συμπεριφορές νεαρών ατόμων (αγοριών βασικά) και πάντα θα υπάρχει μια «ταιριαστή» υπόκρουση για την εκδήλωση επιθετικών και αντικοινωνικών ορμών, ειδικά απ’ όσους βρίσκονται στον πάτο της κοινωνικο-οικονομικής κλίμακας. Πάντα θα υπάρχουν επίσης τέτοιες ειδήσεις ανεξήγητης τραγωδίας στην επικαιρότητα με φόντο άγνωστες και ακατανόητες μουσικές φυλές, είτε στα «ψηλά» (στα high-end raves με τους σούπερ σταρ DJs και τα φλούο χρώματα) είτε στα «χαμηλά» (στα υποφωτισμένα σοκάκια των γκετοποιημένων μητροπολιτικών συνοικιών), για να σε κάνουν να αισθάνεσαι εκατό χρονών και να μονολογείς τι άδικο που είναι να σπαταλιέται η νεότητα στους «καμένους» νέους. Κοινώς, όσα δεν φτάνει η αλεπού τα κάνει κρεμαστάρια.

130 με τον

ΘΕΟΦAΝΗ ΤAΣΗ Social media, εθισμός, το άγχος του διαρκούς φαίνεσθαι και το δίλημμα «μνήμη ή λήθη». Μια συζήτηση με τον καθηγητή Φιλοσοφίας που προτιμά το πάθος να καίει όπως ο πάγος και όχι όπως η φωτιά.

Η πλατεία Καλλιγά βρίσκεται λίγα μόλις μέτρα από την οδό Πατησίων και αποτελεί μια φωτεινή εξαίρεση στον αστικό ιστό της πόλης. Όμορφοι κάθετοι δρόμοι, μεταπολεμικά διαμερίσματα, διώροφες κατοικίες με μικρούς κήπους και ο πολυπολιτισμικός της χαρακτήρας προσδίδουν στην περιοχή μια ξεχωριστή ομορφιά, καθιστώντας την έναν ζωτικό δημόσιο χώρο. «Πώς θα σας φαινόταν αν συναντιόμασταν στη γειτονιά μου; Είναι μια σχετικά άγνωστη, αλλά όμορφη συνοικία με άρωμα παλιάς αστικής Αθήνας που τώρα θυμίζει Βερολίνο λόγω της φυλετικής πολυχρωμίας» με ρώτησε ο καθηγητής Φιλοσοφίας Θεοφάνης Τάσης όταν του ζήτησα να συναντηθούμε για να συζητήσουμε με αφορμή την κυκλοφορία του βιβλίου του Η επιμέλεια εαυτού στην εικονιστική κοινωνία. Είναι έντεκα το πρωί, η πλατεία Καλλιγά κινείται στους δικούς της ρυθμούς και βλέπω τον Θεοφάνη Τάση να καταφθάνει με το ποδήλατό του. Αφού το αποσυναρμολογεί και το τοποθετεί δίπλα στην καρέκλα του, ξεκινάμε την κουβέντα μας. Η «επιμέλεια εαυτού» είναι μια έννοια της αρχαίας

ελληνικής φιλοσοφίας που διαδραματίζει κεντρικό ρόλο σε ένα από τα πιο ενδιαφέροντα σύγχρονα φιλοσοφικά ρεύματα, τη φιλοσοφία της τέχνης του βίου, με την οποία ασχολείται ο Θεοφάνης Τάσης. Στην «εικονιστική κοινωνία», όπως ονομάζει την παρούσα μορφή της νεωτερικότητας, στην οποία ψηφιοποιούνται σε εικόνες αγαθά, υπηρεσίες, οι διαπροσωπικές σχέσεις και ο εαυτός μας. Ειδικότερα τον απασχολούν ερευνητικά οι έννοιες της ζωής, του βίου, της θνητότητας, του νοήματος και της εικόνας. Η συζήτησή μας κινείται γύρω από τις παραμέτρους της εικονιστικής κοινωνίας, όπως το ότι ο εαυτός εξαϋλώνεται βαθμιαία σε εικόνα, η εμπειρία χάνει την αυταξία της και ό,τι είναι αόρατο τείνει να μην υπάρχει. Επανερχόμαστε στο σήμερα, κάνοντας μια στάση στο ακανθώδες θέμα της οικονομικής κρίσης. Ο Θεοφάνης Τάσης πιστεύει ότι η κρίση που βιώνουμε είναι περισσότερο το σύμπτωμα και λιγότερο η ασθένεια. Στο βιβλίο του καταδεικνύει πως «το διαρκές φαίνεσθαι γεννά ένα διαρκές άγχος. Ακριβέστερα, μια selfie συνιστά αυτοεπιβεβαίωση της αυτοεικόνας και μια αναγκαία επαλήθευση

κε ιμε νο : γ ι αν ν ησ π αν ταζ ο π ουλοσ, φωτ ο γ ραφι εσ: π αρι ς τα β ι τ ι α ν 26.4.18 – lifo

15

130

με τον ΘΕΟΦAΝΗ ΤAΣΗ

TalkoftheTown

Tο διαρκές φαίνεσθαι γεννά ένα διαρκές άγχος. Ακριβέστερα, μια selfie συνιστά αυτοεπιβεβαίωση της αυτοεικόνας και μια αναγκαία επαλήθευση του φαίνεσθαι του εικονιστικού υποκειμένου, ενώ η κοινοποίηση και ο διαμοιρασμός της εμπειρίας ως εικόνας γίνονται προϋποθέσεις της αξίας εαυτού και του «ανήκειν» σε κάτι που τον υπερβαίνει.

16 lifo – 26.4.18

του φαίνεσθαι του εικονιστικού υποκειμένου, ενώ η κοινοποίηση και ο διαμοιρασμός της εμπειρίας ως εικόνας γίνονται προϋποθέσεις της αξίας εαυτού και του “ανήκειν” σε κάτι που τον υπερβαίνει». Είναι η στιγμή που του εκφράζω τις απορίες μου σχετικά με τη νέα ψηφιακή πραγματικότητα, το στοιχείο του ναρκισσισμού, αλλά και τη διάκριση μεταξύ χαράς και απόλαυσης. Ο κ. Τάσης μου αντιτείνει ότι την περίοδο αυτή το εικονιστικό υποκείμενο αποτελεί το νέο ανθρωπολογικό υπόδειγμα, δηλαδή ένας εαυτός με αναφορά την εικόνα του στο Διαδίκτυο. Σήμερα μας γοητεύει το αυθεντικό, το χειροποίητο και το ιδιαίτερο. Όλα γίνονται εξατομικευμένα και ο καθένας εμπορεύεται την εικόνα του εαυτού του μέσω της αύξησης της ορατότητάς του. «Το εικονιστικό υποκείμενο επιθυμεί να ξεχωρίσει, να γίνει κάποιος, τρέμει τη στιγμή που θα γίνει κανένας. Το φοβίζει η μοναξιά, αλλά πρωτεύει ο εαυτός. Ποθεί ν’ ανήκει κάπου, να συμμετέχει σε μια συλλογικότητα, αλλά συγχρόνως φοβάται την απώλεια της μοναδικότητάς του. Αποζητά τη δέσμευση, αλλά χωρίς υποχρεώσεις και δίχως τη στέρηση των δυνατοτήτων επιλογής. Αναζητά μια πυξίδα ώστε να προσανατολιστεί, τρόπους επιμέλειας, συνάντησης και συμβίωσης με τους άλλους και, κυρίως, νόημα. Εν ολίγοις, αναζητά την τέχνη του βίου» απαντά. Ο Θεοφάνης Τάσης θεωρεί ότι η σκέψη βαθμιαία διαλύεται στην εικόνα και παράλληλα οι διαπροσωπικές και οικογενειακές σχέσεις αλλάζουν μορφή. Απουσιάζουν οι «θυσίες» που χαρακτήριζαν τις οικογένειες της προηγούμενης γενιάς. Σήμερα οι νέοι στρέφονται περισσότερο στην αυτοπραγμάτωση, αφιερώνοντας λιγότερη ενέργεια στην οικογένεια, παρά το γεγονός ότι εξακολουθούν συχνά να συμβιώνουν με τους γονείς

είναι φιλοσοφικό και εξακολουθεί να ταλανίζει πολλούς στις μέρες μας. Ειδικά σε αυτό που ονομάζω εικονιστική κοινωνία, δηλαδή σε μια κοινωνία όπου αγαθά, υπηρεσίες και τα υποκείμενα ψηφιοποιούνται και η ελευθερία γίνεται πληθωριστική. Πληθωριστική με την έννοια ότι αυξάνεται ραγδαία η ελευθερία των επιλογών, αλλά απουσιάζουν κοινώς αποδεκτά κριτήρια ιεράρχησης ως προς το τι είναι σημαντικό ή ασήμαντο. Το εικονιστικό υποκείμενο αισθάνεται άπορο ως προς τη διαχείριση των επιλογών, καταλήγοντας να υποδουλώνεται στην ελευθερία. Αυτή η αντίφαση χαρακτηρίζει την εικονιστική κοινωνία και γεννά ένα αίτημα χειραφέτησης από την ελευθερία. Εδώ ακριβώς έγκειται μία από τις συνεισφορές της φιλοσοφίας σήμερα, στη διαχείριση της πληθωριστικής ελευθερίας». Αν κάποιος τον ρωτούσε πώς να ζήσει τη ζωή του, εκείνος τι θα του απαντούσε; Ο Θεοφάνης Τάσης μου λέει χαμογελώντας και χωρίς κανέναν δισταγμό: «Να προσπαθήσει να το απαντήσει μόνος του! Προκειμένου να απαντήσει, όμως, θα ήταν επωφελές αν μέχρι ενός σημείου αξιοποιούσε το άγχος και τον φόβο του θανάτου ώστε να μετριάσει το άχθος της πληθωριστικής ελευθερίας και ν’ αντιληφθεί κάπως καλύτερα τις επιθυμίες του, ιεραρχώντας φρονιμότερα τι είναι σημαντικό στη ζωή του. Εν ολίγοις, καλό θα ήταν να αντιστρέψει, όσο είναι εφικτό, το άγχος της θνητότητας σε μια συνθήκη χαράς και δημιουργίας. Σε μια αναστοχαστική τέχνη του βίου η επίγνωση της θνητότητας σημαίνει ότι αν γνωρίζει κανείς για ποιον λόγο θα ήταν διατεθειμένος να θυσιάσει τη ζωή του, σε περίπτωση που υπήρχε αδήριτη ανάγκη, τότε θα γνωρίζει επίσης και έναν τουλάχιστον λόγο για τον οποίο αξίζει να ζει».

τους, όντας εξαρτημένοι οικονομικά από αυτούς. Αναφορικά με την υπερέκθεση στη θύελλα της πληροφόρησης, ο καθηγητής Φιλοσοφίας είναι ξεκάθαρος, σημειώνοντας πως οτιδήποτε είναι εύκολα προσβάσιμο συγκινεί σπανιότερα και ασθενέστερα και χρησιμοποιεί εύστοχα το παράδειγμα της μουσικής και της καθημερινής αναζήτησης στον χώρο του Διαδικτύου. Η συζήτηση οδηγείται στον εθισμό που προκαλούν τα social media και στο πώς ο ψηφιακός κόσμος έχει υποκαταστήσει τις ανθρώπινες σχέσεις. «Βιώνουμε την τυραννία του παρόντος» λέει και συμπληρώνει: «Οι αλγόριθμοι έχουν δημιουργήσει μια παράλληλη πραγματικότητα, καθορίζοντας τον χώρο, τον χρόνο, την εγγύτητα και τους τρόπους επικοινωνίας μας. Επιλέγουμε να μοιραζόμαστε την εικόνα μας και σπανιότερα τον εαυτό μας. Γινόμαστε επιμελητές των στιγμών και των εμπειριών μας, βιώνοντας ταυτόχρονα την τυραννία της αυθεντικότητας. Στρεφόμαστε στον εαυτό, προτιμάμε να στείλουμε ένα μήνυμα παρά να τηλεφωνήσουμε, διότι φοβόμαστε την έκθεση, την τυχαιότητα, το απρόβλεπτο που μπορεί να επιφέρει μια συνομιλία, εν αντιθέσει με το γραπτό μήνυμα». Παρόλο που αρχικά σπούδασε Φυσική, τον κέρδισε στη συνέχεια η φιλοσοφία. Τι τον γοήτευσε; «Το ενδιαφέρον για τον άνθρωπο, την ελευθερία και τη δικαιοσύνη. Το ζητούμενο μιας πολιτείας δημοκρατικής, όπου ο άνθρωπος αυτοπραγματώνεται και ως πολίτης. Το ότι η φιλοσοφία μελετά τον θάνατο και το πώς μπορούμε να βιώσουμε τη ζωή μας. Χάρη σ’ αυτήν έμαθα πως δεν έχει σημασία πόσο ευφυής είναι κανείς αλλά πόσο ελεύθερος, δηλαδή πόσο ικανός να διάγει έναν

Η ώρα έχει περάσει και κοντεύει μεσημέρι, όμως ο γνωστός καθηγητής εξακολουθεί να σε σαγηνεύει με τον ορμητικό του λόγο. Κοιτώντας τις πρώτες σελίδες του βιβλίου διακρίνω ότι είναι αφιερωμένο στη μνήμη του πατέρα του και παίρνω την ευκαιρία να τον ρωτήσω αν πιστεύει ότι ο θάνατος του άλλου είναι και δικός μας θάνατος. «Όταν θνήσκει ο άλλος, θνήσκει και ένα κομμάτι του εαυτού μας. Θνήσκει το κομμάτι της τρέχουσας καθημερινότητας και ο μελλοντικός εαυτός μας, δηλαδή οι προσδοκίες που είχαμε για όσα θα ζούσαμε μαζί και αυτοί που θα γινόμασταν μαζί, ο ένας για χάρη του άλλου. Γι’ αυτούς τους λόγους με κάθε απώλεια απομένουμε λιγότεροι. Η οδύνη της απώλειας δεν μεταστοιχειώνεται ποτέ πλήρως σε σοφία, πράγμα που σήμερα παραγνωρίζεται σε ένα καθεστώς επιβεβλημένης διαρκούς αυτοβελτίωσης». Λίγο πριν ολοκληρώσουμε τη συζήτησή μας θα τον ρωτήσω αν τελικά είναι πιο χρήσιμο να θυμόμαστε ή να ξεχνάμε. «Όταν ήμουν νεότερος, προέκρινα τη μνήμη έναντι της λήθης. Μεγαλώνοντας, πιστεύω ότι είναι εξίσου σημαντικό να λησμονούμε. Απώλειες, τραύματα, διαψεύσεις, δεν χρειάζεται να τα μνημονεύουμε διαρκώς και με συγκινησιακή ένταση. Παρεξηγήσεις της καθημερινότητας, ένας φίλος που μας απογοήτευσε, μια σύντροφος που μας πλήγωσε ή ένας οικογενειακός καβγάς είναι πράγματα που συχνά είναι φρονιμότερο να λησμονούμε. Ακόμη και στο επίπεδο της κοινωνίας η ιστορική μνήμη συνυπάρχει με τη λήθη, η μία δεν μπορεί να υπάρξει δίχως την άλλη. Η σημασία της λήθης είναι σημαντικότερη στην εποχή μας, όπου όλα αποθηκεύονται ψηφιακά. Το δικαίωμα στη λήθη βαραίνει ιδιαίτερα σε ένα διηνεκές

αναστοχαστικό και αυθεντικό βίο» ισχυρίζεται. Στη συνέχεια αναρωτιέμαι πόση επιρροή μπορεί να έχει στις μέρες μας η φιλοσοφία και σε τι μας βοηθά. Για πολλούς θεωρείται κάτι ελιτίστικο. «Μέχρι ενός σημείου ισχύει το ότι η φιλοσοφία είναι μια δραστηριότητα που ενδιαφέρει λίγους. Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι οι πολλοί αποκλείονται εκ των προτέρων. Αντιθέτως, όλοι οι άνθρωποι συχνά φιλοσοφούν, αν και με μη συστηματικό τρόπο, δίχως να το γνωρίζουν. Ας μην ξεχνάμε ότι το ερώτημα “πώς να ζήσω τη ζωή μου;”

παρόν, όπου το παρελθόν δεν παρέρχεται. Οι απόγονοί μας θα διατρέχουν τα ψηφιακά χρονολόγιά μας στα κοινωνικά μέσα δικτύωσης, γνωρίζοντας ασυγκρίτως περισσότερα για εμάς απ’ ό,τι εμείς για τους δικούς μας προγόνους». Και στην επιλογή ανάμεσα στο συναίσθημα και τη λογική; «Εξίσου και τα δύο. Αλλά προτιμώ το πάθος να καίει όπως ο πάγος και όχι όπως η φωτιά».

Το βιβλίο του Θεοφάνη Τάση «Πολιτικές του Βίου ΙΙ. Η επιμέλεια εαυτού στην εικονιστική κοινωνία» κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Αρμός. Το τρέιλερ του βιβλίου γυρίστηκε στο Ρίο ντε Τζανέιρο. Είναι η πρώτη φορά διεθνώς που γυρίζεται book trailer για φιλοσοφικό έργο. https://www. youtube.com/ watch?v=Su3TGOJFank

Γιάννης Λυμτσιούλης

«ΒΟΥΤΙΆ» ΣΤΑ ΜΥΣΤΙΚΆ ΤΗΣ ΙΣΠΑΝΊΑΣ ΜΕ ΤΗ MELODRAKMA

Κλείσαμε θέση και κάναμε το ταξίδι των ονείρων μας εμπειρία ζωής.

Εμπειρίες ζωής απ’ αυτές που χρόνια μετά θα έχεις να θυμάσαι, τα ταξίδια είναι για πολλούς ανθρώπους ο προσωπικός τους πλούτος. Το άνοιγμά τους στον κόσμο, μαθήματα ζωής και πολιτισμού. Με μότο της τη γνωστή και διαχρονική «διάγνωση» του Βάσκου φιλοσόφου Μιγκέλ ντε Ουναμούνο «o φασισμός θεραπεύεται διαβάζοντας και ο ρατσισμός ταξιδεύοντας», η Melodrakma Universal ειδικεύεται ακριβώς σε αυτό, να θεραπεύει και να ικανοποιεί τη βαθιά επιθυμία το ταξίδι να μην είναι διεκπεραίωση, να διοργανώνει και να προσφέρει ταξίδια ζωής και όχι απλώς ταξιδιωτικά πακέτα σε ανυποψίαστους τουρίστες. Κάπως έτσι ήμουν κι εγώ την πρώτη φορά που πήγα στη Βαρκελώνη και τελικά, γυρίζοντας, διαπίστωσα ότι μάλλον είχα πάρει μια απλή «μυρωδιά» απ’ την καταλανική πρωτεύουσα. Μέχρι που λίγο καιρό μετά κάποιοι γνωστοί με τους οποίους συζητούσαμε για Ισπανία μού άνοιξαν τα μάτια, μιλώντας μου για την απίστευτη εμπειρία που είχαν ταξιδεύοντας με τη Melodrakma. Μετά από εμπειρία 25 ετών πια στον χώρο του τουρισμού, ο Γιάννης Λυμτσιούλης, ένας άνθρωπος με αγάπη και ενεργή ενασχόληση με το θέατρο, δημιούργησε ένα απίθανο ταξιδιωτικό γραφείο που σέβεται το ταξίδι του καθενός και το μετατρέπει σε εμπειρία. Συγχρόνως η Melodrakma Universal είναι μια «γέφυρα», θα λέγαμε, για κάθε Έλληνα που θέλει να γνωρίσει την αληθινή Ισπανία. Όχι μόνο των παλατιών και των μνημείων αλλά και των σπουδαίων ανθρώπων, παλαιότερων και σύγχρονων Ισπανών που σαν Καρυάτιδες, αιώνες τώρα, κρατούν την πατρίδα τους όρθια. Ζωγράφοι, ποιητές, λογοτέχνες, αγωνιστές, εργάτες… Αυτός είναι ο καμβάς πάνω στον οποίο «ζωγραφίζει» τα ταξίδια της η Melodrakma. Ειδικότητά τους η Ισπανία, αφού η έδρα της εταιρείας είναι η Μαδρίτη, ενώ πριν από λίγες μέρες είδαμε από κοντά τα νέα της γραφεία στην Αθήνα, αφού πρώτα καταφέραμε να μπούμε στον ασφυκτικά κατάμεστο χώρο τη βραδιά των εγκαινίων. Ένας πανέμορφος χώρος στην πλατεία Κλαυθμώνος, με την Γκερνίκα του Πικάσο να δεσπόζει και το βλέμμα να φτάνει μέχρι τον Λυκαβηττό. Η Melodrakma γεννήθηκε έτσι όπως πρέπει να γεννιούνται όλα, από έρωτα, συγκεκριμένα για τα ταξίδια και την Τέχνη, κι αυτό βγαίνει στον τρόπο με τον οποίο διοργανώνει κάθε ταξίδι. Αυτό

ακριβώς είναι που την κάνει να διαφέρει απ’ όλους τους άλλους. Γι’ αυτό και δεν είναι τυχαίο που έχουν ταξιδέψει μαζί της άνθρωποι που απεχθάνονταν την ιδέα των ταξιδιών με γκρουπ. Ένα μόνο ταξίδι όμως είναι αρκετό για να καταλάβει κανείς πως τελικά δεν τον νοιάζει και τόσο ο προσωπικός χρόνος για σιέστα ή άσκοπες βόλτες στα πιο εμπορικά σημεία αλλά ο περισσότερος χρόνος για να ρουφήξει όσο πιο πολλά μπορεί απ’ το μέρος που επισκέπτεται. Είναι απίθανος ο τρόπος που έχουν σκεφτεί και οργανώσει τα πάντα στη Melodrakma. Εκτός από το να γνωρίσει κανείς τις πιο γοητευτικές πλευρές της Ισπανίας θεματικά, μπορεί έως και ν’ αποκτήσει το «πτυχίο του ιβηρολόγου», όπως το λένε, κάνοντας τέσσερα ταξίδια, όπως κάθε φοιτητής που χωρίζει τις σπουδές του σε τέσσερα έτη. Το ένα κομμάτι, το 1ο έτος, περιλαμβάνει τη Μαδρίτη και την Ανδαλουσία, την Ισπανία του Λόρκα δηλαδή, το άλλο τη βόρεια Ισπανία, τη Χώρα των Βάσκων, το τρίτο την Καταλονία του σουρεαλισμού και της αναρχίας και το 4ο έτος, πια, το δυτικό κομμάτι τής Ιβηρικής Χερσονήσου, απ’ την Πορτογαλία και την Εξτρεμαδούρα του Πιθάρο και του Κορτές ως τη Σαλαμάνκα την Άβιλα και το Τολέδο του Γκρέκο. Όλα τα ταξίδια είναι βασισμένα στην προσωπική εμπειρία και γνώση των ανθρώπων της Melodrakma που ζουν στην Ισπανία και δεν περιορίζονται σε απλές αναφορές στη γεωγραφία ή στην Ιστορία. Εδώ κάνουν storytelling τόσο στο πούλμαν όσο και κάθε στιγμή του ταξιδιού, συνδέοντας αριστοτεχνικά τον κάθε τόπο με την τέχνη, τη γαστρονομία, την ιστορία και την καθημερινότητα των ανθρώπων του. Μια «μπουτίκ» με συλλεκτικά ταξίδια θα λέγαμε, αφού, εκτός απ’ την Ισπανία, κάθε χρόνο παρουσιάζει τη «Νέα Collection», έναν καινούργιο προορισμό κάθε χρόνο! Γνωρίσαμε μαζί τους την οπερατική Σικελία και κάναμε το πολιτικό και γαστρονομικό προσκύνημα στη Χώρα των Βάσκων! Εμπειρία! Για φέτος ετοιμάζουν την «πρεμιέρα» στη λογοτεχνική Τοσκάνη με άξονα τον Δάντη και τη Θεία Κωμωδία του σε συνδυασμό με ένα μοναδικό σαφάρι κρασιού. Συν κάποιες αναχωρήσεις για το Βερολίνο και τη Δρέσδη απ’ τη σκοπιά του Μπρεχτ και του Μπαχ. Και επειδή στη Melodrakma τα ταξίδια δεν τα θεωρούν πολυτέλεια αλλά όνειρο ζωής, δεν κοστίζουν όσο αξίζουν πραγματικά. Αν σκεφτεί κανείς τι του προσφέρεται, είναι η καλύτερη τιμή της αγοράς!

Melodrakma Universal 210 5241960, 6985 662014, +34 647 252 458, info@ melodrakma. com, www. melodrakma. com.

26.4.18 – lifo

17

26.4.18

CONFORMITIES

18 lifo –

Ο ΧΑΛΊΝΤ ΖΟΡΈΖ ΚΑΙ Η ΤΖΟΑΝΑ ΧΑΤΖΗΘΩΜΑ ΦΕΡΝΟΥΝ ΣΤΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΤΗΣ ΑΚΡΟΠΟΛΗΣ, ΣΤΟ ΠΛΑΊΣΙΟ ΤΟΥ FAST FORWARD FESTIVAL 5, ΤΟ ΒΡΑΒΕΥΜΕΝΟ ΕΡΓΟ ΠΟΥ ΑΝΑΤΡΕΧΕΙ ΣΤΑ ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΑ ΣΤΡΩΜΑΤΑ ΤΟΥ ΕΔΑΦΟΥΣ ΓΙΑ ΝΑ ΒΡΕΙ ΚΑΙ ΝΑ ΑΦΗΓΗΘΕΙ ΙΣΤΟΡΙΕΣ. ΑΠΌ ΤΟΝ ΧΡΉΣΤΟ ΠΑΡΊΔΗ

ΕΙΚΑΣΤΙΚΑ

ριοχές τούς πρόσφεραν σαφή αίσθηση των φυσικών φαινομένων που είχαν συμβεί στο λεκανοπέδιο της Αττικής κατά τη διάρκεια των αιώνων. Η κ. Μπενίση λέει: «Στον Κεραμεικό και στο Μοναστηράκι το γεωλογικό υπόβαθρο της πόλης παρείχε ενδείξεις του ποταμού Ηριδανού. Στον Ελαιώνα έχουμε κάποια καταπληκτικά κροκαλοπαγή πετρώματα που έχουν κατέβει απ’ όλα τα όρη της Αττικής. Αυτή η περιοχή, που κάποτε ήταν η κατεξοχήν αγροτική περιοχή της Αθήνας, επί των ημερών μας παραδόθηκε στη βιομηχανική και τεχνική ανάπτυξη. Οι καλλιτέχνες έδειξαν ιδιαίτερο ενδιαφέρον ακόμα και για τα απόβλητα. Θέλησαν να τους δώσουν ισάξια θέση με τα υπόλοιπα στο έργο τους». Ο Χαλίλ Ζορέζ πήρε τον λόγο: «Η όλη διαδικασία αυτών των γεωτρήσεων σχετίζεται απολύτως με την εργασία μας ως καλλιτεχνών και κινηματογραφιστών. Το να τρυπάς τη γη για να ανακαλύψεις κρυμμένες ιστορίες θυμίζει ακριβώς αυτό που κάνουμε κι εμείς. Μας ενδιαφέρει ό,τι δεν φαίνεται, οι ιστορίες που μένουν κρυφές, που βρίσκονται εκεί, αλλά δεν τις βλέπεις και όταν έρχεσαι αντιμέτωπος με αυτές τις βλέπεις με άλλη προοπτική. Δεν κάνουμε Ιστορία. Το συγκεκριμένο πλαίσιο αφορά τρεις πόλεις που είναι μέρος της φαντασίας μας: Παρίσι, Βηρυτός και Αθήνα. Κατασκευάζουμε μια ιστορία μέσα από το απορριπτέο γεωλογικό υλικό. Προσπαθούμε να βρούμε πώς ανασυνθέτουν ένα πιθανό αφήγημα, προσπαθώντας να θέσουμε ερωτήματα σ’ εμάς τους ίδιους σχετικά με τη δική μας σχέση με τον κόσμο. Με τα νέα δεδομένα φτάνουμε στο συμπέρασμα του “ανθρωπόκαινου”. Τι είναι αυτό; Η συζήτηση περιστρέφεται γύρω από το αν ο άνθρωπος έχει σήμερα αρχαιολογική δύναμη. Επιλέξαμε τον τίτλο “Uncomformities” γιατί είναι σαν το jump cut στον κινηματογράφο, μια ιστορία που έρχεται αντιμέτωπη με μια άλλη, σαν κάτι να συνέβη και εναντιώθηκαν. Πίσω από αυτό κρύβεται η ιδέα ότι μετά τον κύκλο της καταστροφής ακολουθεί η αναγέννηση. Αυτό ήταν που μας ενδιέφερε. Ξαφνικά έχεις μια διακοπή εξαιτίας ενός ατυχήματος, αλλά συγχρόνως κάτι ξαναρχίζει». Μετά τη Βηρυτό και το Παρίσι, η εικαστική εγκατάσταση «Unconformities» της Αθήνας συγκροτείται από τρία μέρη: τις γλυπτικές «χρονοκάψουλες» με τα προϊόντα γεώτρησης (Time Capsules), το φιλμ Palimpsestes, με λήψεις από τις εκσκαφές στη Βηρυτό, και τη σειρά «Zig Ζag Over Time», συνδυασμό φωτογραφιών, ζωγραφικών σχεδίων και σημειώσεων. Οι 16 χρονοκάψουλες είναι 1,5 μέτρο η καθεμία. Τρεις έχουν υλικό από τον Ελαιώνα, τέσσερις από το Μοναστηράκι, τέσσερις από περιοχές του κέντρου της Βηρυτού και πέντε από τις παραποτάμιες προσχώσεις του Σηκουάνα και την ευρύτερη περιοχή του Λούβρου. Ο Χαλίντ Ζορέζ ολοκληρώνει λέγοντας: «Για την Τζοάνα κι εμένα αυτό το έργο είναι ένα θέμα που αφορά το παρόν, πώς μέσα από το παρελθόν επανενεργοποιούμε το παρόν. Αυτός είναι ο λόγος που είναι τόσο σημαντικό το γεγονός ότι εκθέτουμε σε αυτό το μουσείο. Ο κόσμος θα έρθει να δει το παρελθόν ώστε να αναρωτηθεί για το σήμερα. Η αντιπαράθεση δεν δημιουργεί πάντα αντιπαλότητα. Αντιπαράθεση είναι η συνάντηση. Ένας καινούργιος τόπος, που δεν είναι όμως σημείο συνάντησης. Πρόκειται για μια έκθεση σχετικά με το πώς γράφεται η Ιστορία, τη θέση που πρέπει να πάρεις σήμερα, σε αυτούς τους μπερδεμένους καιρούς, όπου ανακαλύπτεις νέες φόρμες και επανεφευρίσκεις τη γνώση και τις συνθήκες υπό τις οποίες μπορείς να τη μεταλαμπαδεύσεις. Επίσης, θέλουμε να αναδείξουμε ένα από τα σημαντικότερα θέματα, το “ανθρωπόκαινο”, όπως και την κλιματική αλλαγή. Βρισκόμαστε εν μέσω μιας σημαντικής συζήτησης, αλλά είμαστε απληροφόρητοι».

ΙNFO FFF5 | Joana Hadjithomas & Khalil Joreige «Unconformities» (Ασυμφωνίες) 2-16 Μαΐου 2018 Μουσείο Ακρόπολης Είσοδος Δωρεάν www.sgt.gr.

φωτο: thomas lannes

UNΟΣΑ ΞΕΡΟΥΝ ΤΟ ΧΩΜΑ ΚΑΙ ΟΙ ΠΕΤΡΕΣ ΣΕ ΜΙΑ ΕΚΘΕΣΗ

Τ

ι θα συμβεί αν κάνουμε μια βουτιά στα έγκατα της αθηναϊκής γης; Τι θα ανασύρουμε από αιώνες Ιστορίας, γεωλογικών μετακινήσεων και ανθρώπινης δραστηριότητας; Τι είναι το «ανθρωπόκαινο»; Τι μας συνδέει με το παρελθόν και τι δείχνει αυτό για το παρόν μας; Τι κοινό έχει η Αθήνα με άλλες ιστορικές πόλεις, όπως η Βηρυτός και το Παρίσι; Αυτά είναι μερικά από τα ερωτήματα που προέκυψαν από την έρευνα του καλλιτεχνικού διδύμου Χαλίντ Ζορέζ και Τζοάνα Χατζηθωμά (ελληνικής καταγωγής) κατά τη διάρκεια οικοδομικών εργασιών απέναντι από το σπίτι τους στο Σουρσόκ της Βηρυτού. Ερωτήματα που έμελλε να εξελιχθούν σε καλλιτεχνικό έργο όπου χώμα, πετρώματα, ορυκτός πλούτος και απομεινάρια διαδοχικών πολιτισμών γίνονται μάρτυρες της ανθρώπινης πορείας και της επίδρασής της στη γη. Η εικαστική εγκατάσταση «Unconformities» πρωτοπαρουσιάστηκε στο Κέντρο Ζορζ Πομπιντού, όπου βραβεύτηκε με το Prix Marcel Duchamp 2017. Οι εργασίες για την ανέγερση υπερμεγέθους κτιρίου αντικριστά στο Μουσείο Σουρσόκ έπρεπε να σταματήσουν, καθώς οι εκσκαφείς έπεσαν πάνω σε αρχαιολογικά ευρήματα. Αποδείχτηκαν δε τόσο σημαντικά, που επρόκειτο να αλλάξουν την Ιστορία του Λιβάνου. Ο Χαλίντ έμαθε πώς γίνεται η περισυλλογή υλικού από το υπέδαφος και αυτή η πληροφορία οδήγησε τον ίδιο και την Τζοάνα στη σύλληψη του επόμενου έργου τους, που αρχικά είχε να κάνει με το υπέδαφος της Βηρυτού και εν συνεχεία με αυτό της Αθήνας και του Παρισιού. Η πρώτη εκδοχή της έκθεσης που φιλοξενείται στο Μουσείο της Ακρόπολης, το οποίο πρώτη φορά παρουσιάζει σύγχρονη τέχνη, εγκαινιάστηκε στο Παρίσι. Τώρα εξελίσσεται και εντάσσεται στο Fast Forward Festival 5. Συναντήσαμε στο Μουσείο της Ακρόπολης τον Χαλίλ Ζορέζ μαζί με την επιστημονική του ομάδα, την αρχαιολόγο Αναστασία Κιούση και τη γεωλόγο Μάνια Μπενίση. Τα αποτελέσματα της έρευνάς τους αποτελούν ουσιαστικά το υλικό της έκθεσης. Στην επιστήμη της γεωλογίας με τον όρο «unconformities» δηλώνονται τα στρωματογραφικά κενά, δηλαδή οι ασυμφωνίες, οι ασυνέχειες στην εξέλιξη του δειγματοληπτικού υλικού. Το σημείο όπου ξαφνικά, ανάμεσα στα πλούσια σε πληροφορίες στρώματα του υπεδάφους, μεσολαβεί κενό, ένα κρυφό παρελθόν που δεν έχει αφήσει πίσω του καθόλου ίχνη. Ως «ανθρωπόκαινο» χαρακτηρίζεται ό,τι έχει συμβεί στο υπέδαφος από τη ρήψη των πυρηνικών βομβών στο τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου και εφεξής. Τα δείγματα με τα οποία δούλεψαν προέρχονται από γεωτρήσεις που έκανε η Αττικό Μετρό για να διερευνήσει το υπέδαφος της Αθήνας. Αυτό το υλικό συνήθως καταλήγει στις χωματερές, μέρος του όμως κρατείται για μελετητικούς σκοπούς. Η Μάνια Μπενίση εξηγεί: «Το υλικό φυλάσσεται σε κουτιά που έχουν μορφή κυλινδρικών πυρήνων 5 μέτρων. Από αυτούς οι καλλιτέχνες επέλεξαν όσα τους ενδιέφεραν. Θέλησαν να το δουν όμως και από μια άλλη πλευρά και να μιλήσουν για κάποιες διαδικασίες, είτε φυσικές είτε ανθρωπογενείς, που έπληξαν πόλεις όπως η Αθήνα». Η Αναστασία Κιούση, μιλώντας για τη δική της συμβολή, συμπλήρωσε: «Διαλέξαμε τους πιο ενδιαφέροντες πυρήνες, συλλέγοντάς τους από 3 περιοχές: Μοναστηράκι, Κεραμεικό και Ελαιώνα. Δημιουργήσαμε μια γλυπτική ανασύνθεση που μας έδινε τη δυνατότητα να φτιάξουμε κάποιες ιστορίες για το παρελθόν, έτσι όπως τις φανταζόμαστε εμείς». Το υλικό είχε ιδιαίτερη γεωλογική αξία, καθώς και οι τρεις πε-

26.4.18 – lifo

19

ΜΟΥΣΙΚΗ

ΑΠΌ ΣΤΌΜΑ ΣΕ ΣΤΌΜΑ

Tο «Από στόμα σε στόμα» είναι μια μεγάλη συναυλία που ακολουθεί τα πρότυπα των φεστιβάλ και θα πραγματοποιηθεί για πρώτη φορά στην Αθήνα το Σάββατο 28 Απριλίου με καλλιτέχνες της ραπ, της χιπ-χοπ και της trap μουσικής. Έλληνες καλλιτέχνες της χιπ-χοπ κουλτούρας και δισκογραφικές εταιρείες που μετράνε εκατομμύρια views στο YouΤube, αμέτρητες ζωντανές εμφανίσεις και χιλιάδες ακολούθους στο network τους θα βρεθούν για μία και μοναδική βραδιά μαζί στο επιβλητικό stage του «Ιερά Οδός», πηγαίνοντας το ελληνικό community της χιπ-χοπ ένα βήμα μπροστά. «Σκοπός του φεστιβάλ», λένε οι διοργανωτές της Everyday News που είναι υπεύθυνοι για το event, «είναι να παρουσιάζει κάθε χρόνο τους πιο δραστήριους rappers, beat-makers και DJs της ελληνικής σκηνής σε όσο το δυνατόν μεγαλύτερο κοινό, σε ένα μοναδικό live show με πολλές εκπλήξεις που θα μείνει αξέχαστο στους φαν. Για το ελληνικό χιπ-χοπ αυτήν τη στιγμή τα νούμερα μιλάνε από μόνα τους. Επίσης, διακρίνεται και στην παγκόσμια σκηνή. Τα πράγματα αλλάζουν...». Διαφορετικά είδη, από διαφορετικά μέρη της Ελλάδας, από ανθρώπους που είναι πρωτοπόροι, πολύ δημοφιλείς και θα βρίσκονται στην ίδια σκηνή με τον ίδιο σκοπό: να διασκεδάσουν τους φαν και να δημιουργήσουν ένα show που όμοιό του δεν θα ξαναϋπάρξει μέχρι να πραγματοποιηθεί το επόμενο «Από στόμα σε στόμα» το 2019, όπως υπόσχονται οι διοργανωτές του. «Σε όλους τους τομείς σχεδόν είναι δύσκολο να συνυπάρξουν άνθρωποι από διαφορετικά backgrounds. Αυτή είναι και η ομορφιά του» λένε. Στη φετινή και πρώτη έκδοση του event συμμετέχουν οι Snik, DJ Young, Toquel, Pindos Atletico, Mente Fuerte, Oge, Crazie E, Dizz, J Fyah, η ομάδα της Capital Music με τους Light, Ypo, Mad Clip, Skive, DJ Silence, FY, Ortiz, και οι Above The Hood: Hawk, Smuggler, Long 3, Pepe Frantik, Sapranov, Spine.

20 lifo –

26.4.18

ΝΈΟ ΑΊΜΑ, DJ SETS ΚΑΙ ΑΤΕΛΕΊΩΤΟ ΡΑΠ ΣΕ ΈΝΑ ΦΕΣΤΙΒΆΛ ΠΟΥ ΦΈΡΝΕΙ ΣΤΗΝ ΊΔΙΑ ΣΚΗΝΉ ΜΕΡΙΚΟΎΣ ΑΠΌ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΕΊΣ ΕΚΠΡΟΣΏΠΟΥΣ ΤΗΣ ΧΙΠ-ΧΟΠ ΣΚΗΝΉΣ ΤΗΣ ΧΏΡΑΣ. ΑΠΌ ΤΟΝ M. HULOT

ΙNFO «Από στόμα σε στόμα», 28/4, «Ιερά Οδός», Ιερά Οδός 18. Οι πόρτες ανοίγουν από τις 17:00. Τιμή εισιτηρίου: €13 (προπώληση, 1η φάση), €16 (προπώληση, 2η φάση), €20 (στην πόρτα)

26.4.18 – lifo

21

ΘΕΑΤΡΟ

Μ

ε την πρόσφατη ανακοίνωση της συνεργασίας τους η περιέργεια εκτοξεύθηκε. Και μετά σιωπή για μικρό διάστημα, μέχρι προχθές που κυκλοφόρησαν οι πρώτες φωτογραφίες, με μια γυναικεία μορφή να βγαίνει σταδιακά μέσα από ένα εντυπωσιακό κουκούλι-σκάφανδρο που μοιάζει με σαρκοφάγο. Κι εκεί καταλάβαμε ότι έχουμε όντως να κάνουμε με μια παράσταση του Θάνου Σαμαρά, έναν μονόλογο ενορχηστρωμένο εξ ολοκλήρου από τον ίδιο, κομμένο και ραμμένο στα μέτρα και στο ταλέντο της Έλλης Τρίγγου. Καθώς κάνουμε βόλτα και συζητάμε στη Στοά του Αττάλου και ενώ η ημερομηνία της πρεμιέρας πλησιάζει ασφυκτικά, το σκληρό, σχεδόν μονίμως συνοφρυωμένο πρόσωπο του Θάνου παίρνει ακόμα πιο έντονες εκφράσεις και οι ανάσες χαμόγελου είναι ελάχιστες. Εξάλλου, ζει «σε μια κατασκευή ενός εαυτού μόνο με παραμέτρους, κανόνες, απαγορεύσεις και συγκεκριμένες ελευθερίες, έναν απάνθρωπα οργανωμένο τρόπο ζωής που δεν μου επιτρέπει να είμαι αυθόρμητος και μου στερεί τη χαρά». Αλλά και η συνήθως πρόσχαρη Έλλη δείχνει αρκετά «χαμένη», ενδεχομένως και κουρασμένη από τις πολύωρες, εξαντλητικές πρόβες. Φτιάχνω την εικόνα στο μυαλό μου με τους δυο τους, σχεδόν ολομόναχους, με τη συντροφιά μόνο της βοηθού σκηνοθέτη, καθημερινά χωμένους, εδώ και δύο μήνες, μέσα στο κτίριο-φάντασμα του Μπάγκειου στην Ομόνοια, να αναμετριούνται με τους προσωπικούς τους δαίμονες, καθώς αναζητούν την Κασσάνδρα και τον Ευαγγελισμό της, τη #thenewCassandra από το ομώνυμο ποιητικό κείμενο του Δημήτρη Δημητριάδη, και δημιουργούν, σύμφωνα με την Έλλη, «ένα κατασκεύασμα εντελώς αντίθετο με τον χώρο, αφού ο κόσμος του Θάνου είναι πεντακάθαρος, μετρημένος, συμμετρικός». «Είναι έτσι, αλλά για να σπάσει, να καταστραφεί, να καταλήξει χυμένος, ιδρωμένος και γαμημένος» απαντά ο Θάνος. Μου έρχεται στη σκέψη η προ εικοσαετίας συνεργασία του Λαρς φον Τρίερ με την Μπιορκ στο Χορεύοντας στο σκοτάδι, μια σχέση σχεδόν κακοποιητική, που είχε ως αποτέλεσμα ένα αριστούργημα. Θα με ευχαριστήσουν αργότερα για τη συζήτηση, την οποία ο Θάνος θα χαρακτηρίσει «καθαρτική». Σύμφωνα με τον Θάνο, η Κασσάνδρα λέει κάτι που θα ήθελε πολύ ο ίδιος να ακούσει και να πει στον εαυτό του: «Ζήσε τη ζωή σου με τον τρόπο που η φύση σου σε καλεί να τη ζήσεις, πήγαινε στην κατεύθυνση που η πυξίδα σου σε ωθεί και σε οδηγεί, χωρίς καμία απολογία και ενοχή, ξεδιάντροπα, χωρίς την άδεια κανενός, διεκδίκησε αυτό το ένα πράγμα που χρειάζεσαι. Η ζωή είναι μια ανάσα και δεν πρέπει τη στιγμή που τελειώνει να πεις “γαμώτο δεν έκανα αυτό που ήθελα”. Πρέπει να συναντηθείς με τον πόθο σου, όποιος κι αν είναι αυτός, με όποια συνέπεια κι αν έχει αυτή η συνάντηση. Αυτομάτως τότε δεν είσαι κομμάτι κάποιας ασφαλούς αγέλης. Δεν υπάρχει στην πραγματικότητα κοινός παρονομαστής, εκτός από κάποια πολύ μεγάλα πράγματα, όπως η ανάγκη για αγάπη, η έκφραση της ερωτικής φύσης – δεν είναι και πολλά». Οι περιορισμοί και οι κανόνες που ένα control freak όπως ο Θάνος επιβάλλει του δίνουν «μια αίσθηση εαυτού», η οποία όμως είναι μια πλάνη, γιατί ο πραγματικός του εαυτός είναι μια πολύ πιο βρόμικη και τσαλακωμένη κατάσταση. Υπάρχει όμως πλήρης γνώση και ενσυναίσθηση από την πλευρά του και ταυτόχρονα βαθιά περιφρόνηση και θυμός προς οτιδήποτε αποτελεί κανόνα που «σκοτώνει τη

22 lifo –

5.4.18

Ο

ΕΥΑΓΓΕΛ

ΙNFO «Ο Ευαγγελισμός της Κασσάνδρας» του Δημήτρη Δημητριάδη Σκηνοθεσία, κίνηση, σκηνικό, κοστούμια, φωτισμοί, σχεδιασμός ήχου: Θάνος Σαμαράς Ερμηνεία: Έλλη Τρίγγου Δραματουργία: Έρι Κύργια Συνεργάτης στη διδασκαλία κίνησης: Ζωή Χατζηαντωνίου Βοηθός σκηνοθέτη: Κυβέλη Δραγούμη 4/5-11/6, Πέμ.-Κυρ. 21:15 Ξενοδοχείο Μπάγκειον (πλατεία Ομονοίας 18)

ΕΛΛΗ

Ο ΘΆΝΟΣ ΣΑΜΑΡΆΣ ΚΑΙ Η ΈΛΛΗ ΤΡΊΓΓΟΥ ΣΕ ΜΊΑ ΑΠΌ ΤΙΣ ΠΙΟ ΕΝΔΙΑΦΈ ΑΝΆΜΕΣΑ ΣΤΟΝ ΣΚΗΝΟΘΈΤΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΡΜΗΝΕΎΤΡΙΑ ΤΟΥ ΜΟΝΟΛΌΓΟ ΑΠΌ ΤΟΝ ΑΛΈΞΑΝΔΡΟ ΔΙΑΚΟΣΆΒΒΑ

ΛΙΣΜΟΣ

ΚΑΣΣΑΝΔΡΑΣ

ΤΗΣ

ζωή». «Αυτή η αντίφαση με γοητεύει σ’ εκείνον» λέει η Έλλη. «Ενώ είναι τοποθετημένος με απόλυτη συνέπεια εντός των πλαισίων του, ταυτόχρονα είναι ενάντια σε κάθε κανόνα. Από τη στιγμή που δεν τον σκότωσα, είμαι καταδικασμένη να τον αγαπώ για πάντα!». Τη ρωτώ αν η ίδια έχει περάσει από στάδιο «απέκδυσης» αντίστοιχο με αυτό της Κασσάνδρας. Ο Θάνος πετάγεται και λέει ότι αυτό ακριβώς είδε στην Έλλη, την ανυπαρξία ενός τέτοιου σταδίου. «Την Έλλη την καλεί ο ήλιος. Εγώ είμαι η φυλακή της Κασσάνδρας κι εκείνη θέλει να βγει από αυτή. Αυτές ακριβώς είναι οι πρόβες μας». Η Έλλη δίνει τη δική της οπτική: «Μιλάει μια γυναίκα που έχει στερηθεί κι έπειτα αποτάσσεται τις στερήσεις, κάτι που δεν συνάδει με τη σημερινή πραγματικότητα. Σήμερα οι επιθυμίες διαχέονται, οι άνθρωποι παραεκφράζονται, η σεξουαλικότητα έχει ανοίξει τρομερά. Συναντήθηκα όμως με τη συνθήκη της Κασσάνδρας επειδή δεν είμαι σίγουρη ότι υπάρχει απόλυτη συνείδηση σε όλα όσα συμβαίνουν, μια και έχει κατακτηθεί η ελευθερία. Η Κασσάνδρα μας καλεί να επιστρέψουμε στην αρχή των πραγμάτων. Αυτή η ιέρεια που ζούσε στον ναό και αρνιόταν τον πόθο μας προτρέπει να μην καταχραζόμαστε απλώς κεκτημένες ελευθερίες αλλά να τις κάνουμε απόφαση, φύσει και θέσει. Εγώ έτυχε στη ζωή μου κάπως νωρίς, μετά από έναν θάνατο, να βγω από γραμμές και πλαίσια». Ο Θάνος δηλώνει πως ζηλεύει την Έλλη που συνειδητά τοποθέτησε τα πράγματα στη ζωή της σε μια ιεραρχία από τόσο νωρίς, γιατί ο ίδιος έχασε πολύ χρόνο – όπως και η Κασσάνδρα. «Ο χρόνος είναι μια μονάδα μέτρησης της ζωής που η μετοχή της είναι πανάκριβη. Δεν τον παίρνεις ποτέ πίσω τον χαμένο χρόνο. Εγώ μουλαρώνω και δεν μπορώ να μάθω τίποτα αν δεν το κάνω εμπειρικά. Έπρεπε να χάσω χρόνο και χρόνια και ζωή για να προλάβω ίσως τώρα να ζήσω πιο συνειδητά». Ο Θάνος, εκτός από τη σκηνοθεσία, έχει αναλάβει την κίνηση, τα σκηνικά, τα κοστούμια, τα φώτα και τον ήχο της Κασσάνδρας. Δουλεύει στο έργο από τον περασμένο Μάρτιο, το μελετά καθημερινά ξανά και ξανά, το σκέφτεται κάθε στιγμή, «στην τουαλέτα, στο ασανσέρ, καθώς μαγειρεύω». Δηλώνει πως μόνο μέσα από τη δημιουργική διαδικασία νιώθει ζωντανός, ότι για εκείνον είναι ζήτημα «ζωής και θανάτου» και πως από τη στιγμή που ξεκίνησε να δουλεύει το έργο δεν έχει κάνει έρωτα. Αναρωτιέμαι πώς νιώθει που, ενώ η παράσταση είναι καθ’ όλα δική του, επέλεξε να σκηνοθετήσει ένα έργο στο οποίο δεν θα παίξει, στο οποίο η «σταρ» είναι άλλη και για πρώτη φορά πρέπει να περιοριστεί στα «μετόπισθεν». «Νιώθω απαλλαγμένος από τον ναρκισσισμό μου, τον οποίο ακόμα πολεμάω και δεν είμαι αρκετά έξυπνος να τον νικήσω. Ίσως να έχω κάνει βήματα προς αυτή την κατεύθυνση, αλλά θα φανεί την επόμενη φορά που θα παίξω. Είμαι ανακουφισμένος, δεν μου λείπει, ζω μέσα από την Έλλη, αισθάνομαι ταύτιση, γι’ αυτό είναι τόσο σημαντική η παρουσία της. Έψαχνα έναν άνθρωπο που θα τον ερωτευόμουν, αλλιώς δεν υπήρχε περίπτωση να αντέξω ούτε μισή ώρα στην πρόβα». «Σ’ έχει βασανίσει πολύ, ε;» ρωτώ την Έλλη προτού αποχαιρετιστούμε. «Πολύ, αλλά υπάρχει λόγος. Δεν θα μπορούσα να βασανιστώ χωρίς λόγο, να κάνω απλώς τα γούστα ενός περίεργου τύπου. Αξίζει τον κόπο. Οτιδήποτε είναι τόσο μαγευτικά όμορφο έχει κόστος». «Αμοιβαίο» καταλήγει εκείνος. « Έχουν πέσει πολλά δάκρυα και ξεγυμνωθήκαμε πραγματικά και με όλους τους τρόπους».

ΘΑΝΟΣ

ΈΡΟΥΣΕΣ ΣΥΝΕΡΓΑΣΊΕΣ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΆΣ. ΜΙΑ «ΚΑΘΑΡΤΙΚΉ» ΣΥΖΉΤΗΣΗ ΟΥ ΤΟΥ ΔΗΜΉΤΡΗ ΔΗΜΗΤΡΙΆΔΗ ΠΟΥ ΑΝΕΒΑΊΝΕΙ ΣΤΟ ΜΠΆΓΚΕΙΟΝ. ΦΩΤΟΓΡΑΦΊΕΣ: ΠΆΡΙΣ ΤΑΒΙΤΙΆΝ

5.4.18 – lifo

23

απο τον m. hulot. φωτογραφιεσ: παρις ταβιτιαν.

ΟΙAΘΗΝΑΊΟΙ

q Στη Νέα Υόρκη, από την πρώτη μου έκθεση άρχισαν να συμβαίνουν μαγικά πράγματα. Κατασκεύασα ένα γλυπτό στο παλιό εργοστάσιο της Pfizer από παλιά φαρμακευτικά μηχανήματα. Εκεί γνώρισα την Pali Kashi, την γκαλερίστα της Safe Gallery, που μου πρότεινε συνεργασία. Έτσι είχα την πρώτη μου ατομική έκθεση στη Safe Gallery: κατασκεύασα μια καλύβα από μαγιό Paolita. Τότε μου πρότεινε ο Jesse Gutenberg να συμμετάσχω στο «Hot Mud», μια έκθεση στο Hudson της Νέας Υόρκης, η οποία γινόταν σε μια φάρμα. Από κει με κάλεσαν στο NADA στο Μαϊάμι για να δημιουργήσω μια μεγάλη εγκατάσταση στα special projects του εξωτερικού χώρου από 10 γλυπτά-αιώρες και πιο πρόσφατα με κάλεσαν στο Culture Club στο Παλμ Μπιτς, στη Φλόριντα, για να δημιουργήσω μια όαση μέσα στο πρώην Macy’s Department που τώρα έχει γίνει καλλιτεχνικό κέντρο. Εκεί έφτιαξα ένα διαδραστικό καρουζέλ φυσικού μεγέθους με εξωτικά φυτά και φοίνικες που, αντί για άλογα, είχε γλυπτά-αιώρες και ο μόνος τρόπος για να γίνει ενεργό ήταν με τη συμμετοχή των θεατών. Μόνο εκείνοι μπορούν να το θέσουν σε λειτουργία, να ζωντανέψουν τα γλυπτά μέσα από την κίνησή τους στις αιώρες. Ήταν ένας τρόπος να ζωντανέψει ο χώρος.

q Όταν πήγα για σπουδές, πρωτοξεκίνησα με ζωγραφική, αλλά ο καμβάς δεν ήταν αρκετά μεγάλος για μένα. Στο τέλος αντικατέστησα τον καμβά με τον χώρο και τις μπογιές με τα υλικά που έβρισκα γύρω μου. Οι μεγάλες διαστάσεις με ενδιαφέρουν γιατί είναι μια πρόκληση. Με ενδιαφέρει πολύ και η κίνηση στον χώρο και όταν χειρίζομαι τα υλικά τις περισσότερες φορές αισθάνομαι ότι χτίζω με αυτά. Είναι δύσκολο για μένα να φτιάξω μικρά γλυπτά, εκτός αν τα αντιλαμβάνομαι ως μακέτες για κάτι μεγαλύτερο που θα γίνει αργότερα. Η προτίμηση που έχω στα μεγάλου μεγέθους έργα σχετίζεται και με το ενδιαφέρον που έχω για την αρχιτεκτονική και το φως, τη σχέση που έχει ο άνθρωπος που αντικρίζει το έργο μου με την αρχιτεκτονική και το γλυπτό, όλο μαζί. Γι’ αυτό συνήθως φτιάχνω τα έργα μου επί τόπου, στον χώρο όπου θα εκτεθούν.

q Σίγουρα με έχουν διαμορφώσει οι άνθρωποι του οικογενειακού μου περιβάλλοντος και οι φίλοι μου, που για μένα είναι οικογένεια. Στον χώρο της τέχνης με έχουν εμπνεύσει πάρα πολλοί καλλιτέχνες. Από Έλληνες, ο καλός μου φίλος ο Δημήτρης ο Αντωνίτσης, ο Γιάννης Κουνέλλης, ο Νίκος Κεσσανλής. Από τη δουλειά των νέων Ελλήνων καλλιτεχνών, εκτός του Δημήτρη Αντωνίτση, ξεχωρίζω τη Νανά Σαχίνη και τον Κώστα Σαχπατζή. Είναι αγαπημένοι μου. Κάθε φορά που γυρνάω Ελλάδα, ενθουσιάζομαι με τις δουλειές που βλέπω. Η νέα γενιά Ελλήνων εικαστικών πιστεύω ότι ξεχωρίζει, οι δουλειές είναι συναρπαστικές και ενδιαφέρουσες. Από ξένους με εμπνέουν η Yayoi Kusama, ο αρχιτέκτονας Yona Friedman, o Urs Fischer, οι Peter Fischli & David Weiss.

q Η πρώτη έκθεση στην οποία συμμετείχα ήταν το 2005, λεγόταν «Ars Magna» και πραγματοποιήθηκε στην Empire Gallery του αντολικού Λονδίνου. Ήταν μια μονοήμερη έκθεση που οργανώσαμε με άλλες δύο συμφοιτήτριές μου σε έναν πρώην καθεδρικό ναό που είχε γίνει γκαλερί! Ήταν τεράστιος ο χώρος που γεμίσαμε με τα έργα μας και στον εξώστη είχαμε DJs! Είχε έρθει πάρα πολύς κόσμος. Είχε έρθει και η γιαγιά μου από την Ελλάδα για να δει την πρώτη μου έκθεση και η μοναδική καρέκλα που υπήρχε για να καθίσει ήταν ένας βικτοριανός θρόνος. Όλο το βράδυ όλοι νόμιζαν ότι η γιαγιά ήταν performance art! Η πρώτη μου ατομική έκθεση ήταν στην Ιλεάνα Τούντα το 2012 με τίτλο «R.E. (Reconfigured Etiquette)». Είχα κατασκευάσει μια μεγάλης κλίμακας γλυπτική εγκατάσταση που αποτελούνταν απ’ όλα τα συστατικά που απαιτούνται για ένα οικογενειακό δείπνο: ποτήρια, πιρούνια, κουτάλια, καρέκλες και τραπέζια. Ήταν τεμαχισμένα όπως κόβουμε το φαγητό και όλα κρέμονταν ανάμεσα από έναν τεράστιο πολυέλαιο με κρύσταλλα. Ήταν σαν μια μεγάλη έκρηξη και συμβόλιζε ένα επίσημο δείπνο. Για μένα, πολύ σημαντικές και αγαπημένες εκθέσεις στην Ελλάδα ήταν το «NEON presents: Flying over the Abyss» σε επιμέλεια των Δημήτρη Παλαιοκρασσά και Μαρίας Μαραγκού στο Ωδείο Αθηνών και το «Eros-Thanatos» σε επιμέλεια του Σταύρου Καβαλάρη.

q Μου είναι δύσκολο να περιγράψω πόσο διαφορετικό είναι το Λονδίνο από τη Νέα Υόρκη. Σίγουρα μπορώ να πω ότι και οι δύο πόλεις αποτελούν απίστευτη έμπνευση για μένα. Είναι ζωντανές και τις αγαπάω πολύ και τις δύο. Η ταχύτητα στη Νέα Υόρκη, όμως, είναι πάρα πολύ μεγάλη, υπάρχουν άπειρες γκαλερί, μουσεία, καλλιτέχνες και τεράστια έμπνευση συνεχώς, σε όλους τους τομείς. Μερικές φορές πρέπει να υπενθυμίσεις στον εαυτό σου να πάρει μια ανάσα. Το Λονδίνο πάντα θα είναι γλυκό και αγαπημένο, αφού εκεί διαμορφώθηκα και βρήκα την προσωπικότητα και την ταυτότητά μου. Νομίζω ότι για έναν εικαστικό ποτέ τα πράγματα δεν είναι εύκολα, πάντα υπάρχουν δυσκολίες, απλώς είναι άλλες οι συνθήκες σε κάθε πόλη. Ακόμα και τώρα, που κοντεύω να κλείσω τρία χρόνια στη Νέα Υόρκη, αισθάνομαι ότι ζω σε μια ταινία. Ποτέ δεν ξέρεις τι θα σου συμβεί και δεν είναι καθόλου υπερβολικό αυτό που λέω. Το βρίσκω συναρπαστικό. Δεν ξέρεις ποιον θα συναντήσεις: ξαφνικά πας σε ένα μουσείο, γνωρίζεις κάποιον, θα γίνετε φίλοι, είναι ένας πολύ μαγικός κόσμος. Κι ενώ οι αδελφικοί μου φίλοι βρίσκονται εδώ και έχουμε επαφές, έχω κάνει φίλους κι εκεί. Παρ’ όλα αυτά, τη λατρεύω την Ελλάδα, μου αρέσει πάρα πολύ η Αθήνα, είναι μία από τις πιο εξωτικές πόλεις για μένα.

q Νομίζω ότι υπάρχει μια πολύ μεγάλη δημιουργική ενέργεια αυτήν τη στιγμή στην Ελλάδα. Βλέπω να γίνονται πολύ ενδιαφέροντα πράγματα, αυτή είναι η δική μου αντίληψη. Προσπαθώ να είμαι ενήμερη για όσα γίνονται εδώ. Είναι απίστευτη η αίσθηση που έχω στην Αθήνα. Όταν κάνω βόλτα στο κέντρο, που το αγαπώ πάρα πολύ, αισθάνομαι

24 lifo – 26.4.18

ΕΙΚΑΣΤΙΚΌΣ, ΓΕΝΝΉΘΗΚΕ ΣΤΗΝ ΚΗΦΙΣΙΆ, ΖΕΙ ΣΤΗ ΝΈΑ ΥΌΡΚΗ.

σπουδές στο Λονδίνο, στο Chelsea College of Art and Design, όπου έκανα και το bachelor και το master μου. Μετά από δέκα χρόνια σχεδόν στο Λονδίνο ήθελα πολύ να γυρίσω στην Ελλάδα, να μάθω την Αθήνα και τη σύγχρονη ελληνική σκηνή. Το 2010 έδειξα πρώτη φορά στο Hydra School Projects ένα εφήμερο γλυπτό από χαρτιά υγείας βουτηγμένα σε τσιμέντο και γύψο. Μου αρέσει πολύ να δουλεύω σε δημόσιους και εξωτερικούς χώρους. Έχουν μια ελευθερία και μια αμεσότητα. Για έναν χρόνο έζησα στη βόρεια Ιταλία, όπου δίδαξα και έκανα ένα residency και μια έκθεση, ένα εξωτερικό γλυπτό από 2.500 μακαρόνια. Στην τότε Mπιενάλε της Βενετίας είδα την Ιλεάνα Τούντα, η οποία μου είπε ότι όταν γυρνούσα στην Ελλάδα ήθελε να κλείσουμε ένα ραντεβού για να συζητήσουμε και από τότε άρχισε η συνεργασία μας. Γύρισα στην Ελλάδα και εξακολουθούσα να δουλεύω και να εκθέτω, μέχρι που ο Δημήτρης Αντωνίτσης με προσκάλεσε στη Νέα Υόρκη για να κάνουμε ένα σόου δύο προσώπων στην Primetime Gallery στο Μπρούκλιν. Έμεινα για έναν μήνα και ερωτεύτηκα τη Νέα Υόρκη, παρόλο που είχε -20 βαθμούς. Ετοίμασα τη βίζα μου και με δύο βαλίτσες κι ένα εισιτήριο μετακόμισα εκεί.

IΩΑΝΝΑ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΥ

q Γεννήθηκα στην Αθήνα το 1984 και πάντα ήθελα, από μικρή, να ασχοληθώ με την τέχνη. Στα 17 μου πήγα για

26.4.18 – lifo

25

μια απίστευτη δημιουργικότητα και θετική ενέργεια. Ο κόσμος έχει αρχίσει να κοιτάει μπροστά, αυτό είναι το πιο σημαντικό. Ένα επίσης πολύ σημαντικό θέμα όσον αφορά τα εικαστικά είναι ότι μέσα στην κρίση διάφορα ιδρύματα έχουν αρχίσει να χρηματοδοτούν εκθέσεις και να κάνουν σπουδαία δουλειά. Από τη δική μου εμπειρία, στην Ελλάδα δεν υπήρχε χρηματοδότηση πριν από την κρίση. Και οι καλλιτέχνες δεν το βάζουν κάτω.

q Στη Νέα Υόρκη παίζει μεγάλο ρόλο το ότι είσαι Ευρωπαίος – τους Ευρωπαίους τους υποδέχονται με ανοιχτή αγκαλιά. Απ’ όπου και να είσαι, έχεις μια ευκαιρία, αλλά το «Ευρωπαίος» είναι πολύ σημαντικό χαρακτηριστικό. Το περίεργο είναι πως όταν είμαι εκεί αισθάνομαι ότι με αντιμετωπίζουν ως Ελληνίδα και όταν είμαι εδώ με αντιμετωπίζουν ως ξένη.

q Όταν ήμουν στο πανεπιστήμιο, κάθε εβδομάδα κάναμε κριτική των έργων και πολλές φορές παρουσιάζαμε πρώτα τις δουλειές και μετά ερχόμασταν στον χώρο εμείς. Σχεδόν 9 στις 10 φορές, και επειδή δεν στεκόμουν δίπλα στο έργο, νόμιζαν ότι τη δουλειά μου την είχε κάνει άντρας. Αυτό μου έδινε μια κρυφή χαρά, μου άρεσε αυτό το παιχνίδι με την τύχη. Πιστεύω ότι οι γυναίκες είναι σε τεράστιο βαθμό αδικημένες. Δεν μου αρέσει ο όρος «φεμινίστρια», θα μπορούσα να πω ότι είμαι φεμινίστρια και αντιφεμινίστρια. Με ενοχλούν και τα ταμπού. Στην Ελλάδα, για παράδειγμα, ο άντρας δεν μπορεί να κλαίει ποτέ, είναι κι αυτό κάτι που βλέπω με τον ίδιο τρόπο. Πιστεύω πραγματικά στην ισότητα, ότι θα έπρεπε να υπάρχει.

q Υπάρχουν πάρα πολλές δυναμικές γυναίκες στη Νέα Υόρκη και είναι πολύ ξεκάθαρο τι σημαίνει άντρας και τι σημαίνει γυναίκα, αλλά προσπαθούν να αναδείξουν την αντίθεση ακόμα πιο πολύ. Η καριέρα για μια γυναίκα είναι πιο δύσκολη υπόθεση απ’ ό,τι για έναν άντρα. Τώρα, με όλα όσα έχουν συμβεί, που αρχίζουν οι γυναίκες να μιλάνε για τη σεξουαλική παρενόχληση, υπάρχει μεγαλύτερη συνειδητοποίηση, αλλά δεν παύει να ισχύει το ότι η πλειονότητα των καλλιτεχνών στα μουσεία είναι άντρες, ακόμα και σήμερα. Στις συζητήσεις οι γυναίκες είναι πιο δυναμικές, μπορούν να διεκδικήσουν, αλλά στην πράξη είναι πιο εύκολη η ζωή για έναν άντρα.

ΟΙAΘΗΝΑΊΟΙ

IΩΑΝΝΑ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΥ

q Για μένα η ζωή δεν διαχωρίζεται από την τέχνη. Είναι ο τρόπος που αντιλαμβάνομαι τον κόσμο. Πώς μπορεί κάποιος να δει κάτι και να πει «μα, γιατί είναι έτσι; Γιατί είναι τετράγωνο αυτό το κάθισμα και δεν είναι ορθογώνιο για να χωράνε δύο;». Έτσι, από τη μια σκέψη στην άλλη δημιουργείται κάτι: «Γιατί όλα τα τενεκεδάκια της μπίρας είναι ίδια; Δεν θα μπορούσε να γίνει ένα σπίτι από τενεκεδάκια ή ένα ολόκληρο κτίριο;». Κάπως έτσι χτίζεται και προχωράει η ιδέα. Είμαι πολύ χαρούμενη που παίζω με τα τούβλα και ξαφνικά ορθώνεται κάτι. Κι όταν έχει τελειώσει, η μεγαλύτερή μου χαρά είναι να βλέπω να ανταποκρίνεται ο κόσμος, ότι η δουλειά μου προκαλεί ένα συναίσθημα, είτε θετικό είτε αρνητικό. Κάθε φορά που μεταφράζεται μια ιδέα και γίνεται πραγματικότητα, αισθάνομαι σαν να γίνεται ένα όνειρο πραγματικό.

Τώρα, με όλα όσα έχουν συμβεί, που αρχίζουν οι γυναίκες να μιλάνε για τη σεξουαλική παρενόχληση, υπάρχει μεγαλύτερη συνειδητοποίηση, αλλά δεν παύει να ισχύει το ότι η πλειονότητα των καλλιτεχνών στα μουσεία είναι άντρες, ακόμα και σήμερα. Στις συζητήσεις οι γυναίκες είναι πιο δυναμικές, μπορούν να διεκδικήσουν, αλλά στην πράξη είναι πιο εύκολη η ζωή για έναν άντρα.

q Πιστεύω ότι η τέχνη με έχει κάνει καλύτερο άνθρωπο, κάνω κάτι που αγαπάω, με προκαλεί, ταξιδεύω, με κάνει να ξεπερνάω εμπόδια, να αλλάζω δρόμους, να σκέφτομαι διαφορετικά, μερικές φορές με προβληματίζει, αλλά πάντα μου δίνει χαρά. Εύχομαι αυτό το συναίσθημα να το αισθανθεί και το κοινό μου κάποια στιγμή.

q Μου αρέσει πολύ να κάνω αναρρίχηση, να σκαρφαλώνω. Πολλές φορές δεν χρησιμοποιώ σκάλες και χτίζω το γλυπτό σκαρφαλώνοντας. Μου αρέσει πολύ να κάθομαι στον ήλιο, η θάλασσα, τα κυριακάτικα γεύματα με την οικογένειά μου, να χορεύω με τους φίλους μου, να πηγαίνω στα παλιατζίδικα ψάχνοντας για έμπνευση για το επόμενο γλυπτό μου, να ξαπλώνω στο πάτωμα με το σκυλί μου. Με ενοχλούν ο ρατσισμός και η αδικία.

q Η νέα μου έκθεση λέγεται «Lucky Charms and Magic Potions» και αποτελείται από τρία γλυπτά. Το κεντρικό γλυπτό λέγεται SSS (shining super star). Συνήθως χρησιμοποιώ ακρώνυμα για τίτλους. Δεν τους αποκαλύπτω πάντα, αφήνω τον θεατή να προσπαθήσει να βγάλει κάποιο νόημα ή να το αποκωδικοποιήσει. Το SSS είναι βασικά ένα μεγάλο γλυπτό –εγώ το αποκαλώ ναό (shrine)– και αποτελείται από ληγμένα εδώ και δέκα χρόνια βαζάκια από σάλτσες ντομάτας, μανιτάρια και καπνιστές μελιτζάνες, τα οποία δεν έφτασαν ποτέ στα ράφια των σούπερ-μάρκετ. Είναι τοποθετημένα σε μια εγκατάσταση πάνω σε ράφια από γαλβανισμένο μέταλλο και πρώτη φορά έχω χρησιμοποιήσει στα γλυπτά μου φως από LED ταινίες στοχευμένα, για να κάνουν τα βαζάκια να λάμπουν πιο πολύ και να δώσουν στο έργο μια σοβαρότητα και μια ψεύτικη πολυτέλεια. Στην κορυφή υπάρχει, σαν ξένο σώμα, η κορόνα, που είναι η πυραμίδα του ναού, ξύλινη, με κρύσταλλα και ψεύτικα κοσμήματα με στρας, τα οποία έχω φέρει από την Αφρική. Τα φοράνε οι άνθρωποι εκεί και είναι καθαρά επιρροή από τους ράπερ. Η ιδέα του γλυπτού είναι πως είμαστε περιτριγυρισμένοι από αντικείμενα ή αγοράζουμε αντικείμενα όχι για πρακτικούς λόγους απαραίτητα, αλλά για να μας κάνουν να αισθανόμαστε καλά και ασφαλείς. Κάποια από αυτά τα αντικείμενα δεν τα ανοίγουμε ποτέ. Πώς η γιαγιά μπορεί να αγοράσει έναν καναπέ και να τον αφήσει με το πλαστικό για να μη χαλάσει ή ο τάδε κύριος αγοράζει το ρόλεξ και το αφήνει μέσα στο κουτί για πάντα; Με τον ίδιο τρόπο, άμα δεν ανοιχτούν ποτέ αυτά τα βάζα, θα διατηρηθούν για πάντα. Έχει σχέση με τις καθημερινές τελετές που πραγματοποιεί καθένας και τον κάνουν να αισθάνεται ότι βρίσκεται σε ένα ασφαλές περιβάλλον. Είναι φόρος τιμής στη ζωτικότητα, στη ζωή.

q Δίπλα έχω φτιάξει ένα γλυπτό που είναι μια ασημένια αιώρα – κρέμονται αλουμινένια, χρυσά πράγματα που απεικονίζουν το σπίτι. Λέγεται «sweet home wish» και για μένα είναι μια πολύ όμορφη ευχή που συμπεριλαμβάνει τα πάντα. Βλέπω την αιώρα και ως κάτι χρηστικό, μπορεί ο θεατής να μπει μέσα, να την απολαύσει. Η ιδέα είναι να ζωντανέψει ο ίδιος το γλυπτό, αλλά είναι συγχρόνως και σαν βάρκα ή κουκούλι, οπότε είναι κι αυτό μια ευχή.

q Το τρίτο γλυπτό είναι κουρέλια ανάμεσα σε μαγικές σκούπες – είναι στον τοίχο και φαίνεται σαν να έχουν κίνηση, δημιουργούν ένα στρογγυλό σχήμα. Θέλω να είναι μαγικές και να πετάνε. Το έχω ονομάσει «Ο τροχός της τύχης». Ήθελα να μπορεί κάποιος να ταξιδέψει σε έναν φανταστικό κόσμο σε αυτή την έκθεση και όλα μοιάζουν να ανήκουν σε κάποια φυλή από αλλού. Είναι λίγο tribal, αλλά urban. Κάπως έτσι.

q Είμαι οπτιμίστρια γενικά, γι’ αυτό τα πράγματα τα βλέπω με αισιοδοξία. Πιστεύω ότι πάντα υπάρχει μια λύση, απλώς μερικές φορές δεν τη βλέπουμε αμέσως. Η ζωή με έχει μάθει να ονειρεύομαι και ότι τα όνειρα πραγματοποιούνται άμα το πιστέψεις. Πρέπει να αγαπάς, να πιστεύεις και να προχωράς μπροστά.

26 lifo – 26.4.18

ΙNFO

L.C.A.M.P. (Lucky Charms and Magic Potions), 19/4-2/6, Κέντρο Σύγχρονης Τέχνης Ιλεάνα Τούντα. Τρ.-Πέμ.

13:00-20:00, Παρ. 15:00-20:00, Σάβ. 12:00-16:00

559 ΤheGOODLIFO

Souvenirs From Greece

Τι έχουν στις συλλογές τους έξι από τα καλύτερα καταστήματα με αναμνηστικά δώρα στην Αθήνα; Aπό τη Μερόπη Κοκκίνη Φωτογραφίες: Πάρις Ταβιτιάν

Tsolias Αμέτρητες οι απεικονίσεις του εμβληματικού τσολιά, όχι μόνο στην τέχνη αλλά και στα αντικείμενα, αναμνηστικά και μη. Ο τσολιάς-σκουλαρίκι από τη Zeus + Dion είναι με διαφορά ένα από τα πιο όμορφα που είδαμε πρόσφατα. Το χειροποίητο κόσμημα είναι από κλωστή, ύφασμα και μέταλλο και θυμίζει παιδικές κούκλες μιας άλλης, πιο χαλαρής εποχής, και σίγουρα το υπέροχο ελληνικό καλοκαίρι. Μέρος των πωλήσεων θα δοθεί στο Εθνολογικό Μουσείο Θ+ράκης. www.zeusndione.com

SOUVENIRS FROM GREECE SHOPS

IT’S ALL, OH SO SOUVENIR TO ME!

Mια εποχή που η οικονομική κρίση έχει φέρει τα πάνω-κάτω, προβάλλοντας τον τουρισμό ως ένα από τα μεγάλα ατού της χώρας, τα σουβενίρ δεν θα μπορούσαν να παραμείνουν οι μαζικές, κακόγουστες, ως επί το πλείστον, εισαγωγές από την Κίνα. Η νέα γενιά σχεδιαστών έχει ταξιδέψει και σπουδάσει, οι νέες τεχνολογίες διευκολύνουν την πρόσβαση και η σύγχρονη κοινωνικο-πολιτική κατάσταση ενισχύει την ανάγκη για τον επαναπροσδιορισμό του τι σημαίνει Ελλάδα. Το αντικείμενο λειτουργεί ως μέσο επικοινωνίας με τη σύγχρονη ελληνική κουλτούρα, μακριά από στερεότυπα, με γερές δόσεις χιούμορ και αυτοκριτικής, χωρίς όμως να χάνεται η ιδιαίτερη ελληνική ιδιοσυγκρασία. Στο μαγαζί μας στο TAF μπορεί κανείς να βρει αντικείμενα όπως η σειρά The Greeks από τη Β612 με ήρωες τον Μικρό Πρίγκιπα ως Le Petit Grec, τον Απόλλωνα σε ρόλο «Fuck Crisis, Lets Dance», το σετ από οκτώ σφηνοπότηρα της ομάδας IRAK που σχηματίζουν τη λέξη ELLADARA, αλλά και τα υφασμάτινα κουκλάκια Τάσος και Γκόλφω από την Busy Bee. Αγαπάμε πολύ τις δουλειές που έχουν να κάνουν με την παρέμβαση στον δημόσιο χώρο ή την έμπνευση από αυτόν, όπως η σειρά των AH! που αποτυπώνει μέσα από τσάντες, ποδιές μαγειρικής και μαξιλαροθήκες τους αθηναϊκούς εξαερισμούς, οι χιουμοριστικές και άκρως ειρωνικές γραφιστικές παρεμβάσεις σε λογότυπα και λέξεις από τον Χρίστο Κωτσίνη, η σχεδιαστική εφευρετικότητα από τα πλέον ευτελή υλικά του Κώστα Μπίσα αλλά και του Δημοσθένη Σερκετζή και οι γεωμετρικές συνθέσεις στα κοσμήματα της Meet the Cat. Επίσης, η μοντέρνα προσέγγιση στο φυλαχτό για το «κακό μάτι» από τον Μιχάλη Ευσταθίου (Out of M.E), που δεν είναι άλλο από το μαυρομάτικο φασόλι σε ασημί, ροζ-χρυσό και χρυσό βραχιόλι, κολιέ και σκουλαρίκι, αλλά και οι λιτές μονόχρωμες χρηστικές κούπες του Χρήστου Βλιώρα είναι μάλλον τα πιο εμπορικά μας αντικείμενα.

Ειρήνη Βασιλάτου, υπεύθυνη του καταστήματος It’s all, oh so souvenir to me!@T.A.F_, Νορμανού 5, www. ohsosouvenir. com

ΤheGOODLIFO

FLÂNEUR SOUVENIRS AND SUPPLIES

28 lifo – 26.4.18

Η κατασκευή πρωτότυπων αναμνηστικών υπήρξε μια επαγγελματική διέξοδος για έναν μεγάλο αριθμό νέων, κατά βάση, ανθρώπων, οι οποίοι δημιουργούν προβάλλοντας τη δική τους αισθητική και έχοντας ως γνώμονα αντικείμενα που θα αγόραζαν οι ίδιοι σε ένα ταξίδι τους. Ταυτόχρονα, η άνοδος του τουρισμού γενικώς τα τελευταία χρόνια με τις φθηνότερες πτήσεις για Αθήνα και η εξέλιξή της σε προορισμό City break έφερε ένα κοινό που έχει βαρεθεί να βλέπει τα ίδια και τα ίδια και αγκάλιασε όλην αυτή την προσπάθεια. Στο Flâneur η Κατερίνα κι εγώ θέλουμε να δώσουμε μια αίσθηση ότι υποδεχόμαστε τον ταξιδιώτη και όχι τον τουρίστα στο σπίτι μας και μαζί δημιουργούμε ένα βιωματικό αναμνηστικό. Να του δίνουμε την ιστορία πίσω από το κάθε αντικείμενο, ώστε αυτό που τελικά θα αγοράσει να είναι κάτι που θα του θυμίζει τη δική του περιήγηση και όχι απλώς ένα αντικείμενο από την Ελλάδα. Γι’ αυτόν το λόγο έχουμε από δίσκους βινυλίου ελληνικών συγκροτημάτων μέχρι αντικείμενα που εμπνέονται από τη σύγχρονη Αθήνα (π.χ. τα γκραφίτι), αυτή δηλαδή που βιώνει ο επισκέπτης του σήμερα. Οι When in Greece ήταν ίσως οι πρώτοι που

Γιάννης Χυτήρογλου, συνιδιοκτήτης του Flâneur Souvenirs and Supplies, Φλέσσα 1, Πλάκα https://www. facebook.com/ flaneursouvenirs andsupplies/

Ιζαμπέλλα Κόβα, manager των πωλητηρίων του Μουσείου Μπενάκη και του πωλητηρίου της Πινακοθήκης Γκίκα, Κριεζώτου 3, Αθήνα

ξέφυγαν από την κλασική έννοια του σουβενίρ και πήγαν προς το πιο ταξιδιωτικό-χρηστικό concept. Η Lila Ruby King, ούσα μια Αυστραλέζα που ζει στην Αθήνα, έχει μια άλλη οπτική πάνω στις ελληνικές εικόνες. Τέλος, ο Άρης Σωτηρίου, με το Νεανικόν, δίνει στα χειροποίητα σημειωματάρια και στις κάρτες που δημιουργεί έναν νοσταλγικό τόνο που θυμίζει τη δεκαετία του ’60.

Φίλιππος Χούρι, interior designer, ιδιοκτήτης του καταστήματος Forget Me Not, Αδριανού 100, Πλάκα, www.

ForgetMeNotAthens.gr

νέες τους ιδέες και δουλειές, οπότε αυτό που βρίσκετε εδώ είναι ό,τι νεότερο κυκλοφορεί στην αγορά. Ο Γιάννης Καρλόπουλος, οι Mousegraphics, οι Beetroot, οι «δικοί» μας Talc Design Studio, ο Γιάννης Γκίκας, ο Γιάννης Κουρούδης, ο Φρέντυ Κάραμποτ και οι ΚΚ, ο δάσκαλός μου, ο Ανδρέας Βαρώτσος, είναι κάποιοι από τους ντιζάινερ και γραφίστες τη δουλειά των οποίων παρουσιάζουμε. Είναι τόσο πολλοί, που είναι αδύνατον να τους αναφέρω όλους, καθώς και το πόσο τους θαυμάζω.

ΠΩΛΗΤΉΡΙΟ ΤΗΣ ΠΙΝΑΚΟΘΉΚΗΣ ΠΩΛΗΤΉΡΙΟ ΓΚΊΚΑ– ΜΟΥΣΕΊΟ ΜΟΥΣΕΊΟΥ ΜΠΕΝΆΚΗ ΚΥΚΛΑΔΙΚΉΣ Σήμερα παρατηρείται το εξής: άνθρωποι που δεν ήταν σχεδιαστές αναμνηστικών, όπως ΤΈΧΝΗΣ

Δήμητρα και Γιώτα, μέλη της ομάδας του καταστήματος Anamnesia στην Πλάκα, www. anamnesia.gr

οι αρχιτέκτονες και οι γραφίστες, στράφηκαν σε αυτή την κατηγορία αντικειμένων. Το Πωλητήριο του Μουσείου Μπενάκη υποστήριξε εξαρχής πως το αναμνηστικό δεν είναι αναγκαστικά κακόγουστο ή κακοφτιαγμένο και συνέβαλε στην εξέλιξή του προς μια νέα κατεύθυνση. Στην εποχή της μαζικής παραγωγής όλοι αναζητούμε κάτι που θα θεωρήσουμε διαφορετικό, θα συνδεθεί και θα εκφράσει τη δική μας προσωπική εμπειρία και αισθητική. Παρατηρείται έτσι μια στροφή προς τη χρήση φυσικών υλικών και μια ανάγκη για την αίσθηση του χειροποίητου και του μοναδικού. Ένα ενθύμιο σήμερα δεν λειτουργεί μόνο ως ένα μικροαντικείμενο στον χώρο μας αλλά αποτελεί και χρηστικό αντικείμενο. Ένας ξύλινος δίσκος με μοτίβα εμπνευσμένα από εκθέματα του Μουσείου Μπενάκη, για παράδειγμα, είναι ένα αντικείμενο με το οποίο κάποιος όχι μόνο επενδύει αισθητικά στον χώρο του αλλά ικανοποιεί και κάποια χρηστική ανάγκη του. Με όλους τους συνεργάτες μας (κεραμίστες, σχεδιαστές κοσμημάτων) αναπτύσσουμε μια ιδιαίτερη σχέση και αναγνωρίζουμε τη μοναδικότητα των δημιουργιών τους. Παράδειγμα αποτελούν οι χειροποίητες κεραμικές δημιουργίες της Θωμαής Κόντου, εμπνευσμένες από το έργο του Γκίκα, και τα βυζαντινά κεραμικά της Θεοδώρας Χωραφά. Επίσης, κάποιες σειρές κοσμημάτων, όπως τα σκουλαρίκια από κλωστή και νήμα της Κλωστοϋφαντουργίας «Μέντης», και οι εμπνευσμένες από τον Γκίκα δημιουργίες της Joanna Cave και της Έλενας Βότση. Από άλλες κατηγορίες ξεχωρίζουν οι τσάντες της Ολυμπίας Μπασκλαβάνη με τυπώματα από παραδοσιακές φορεσιές του μουσείου, το μαντίλι της Χριστίνας Δάρρα, εμπνευσμένο από σκυριανό κέντημα του 18ου αι., καθώς και το ξύλινο παζλ των Brainstοrm Design, βασισμένο σε γραμμικό σχέδιο του Γκίκα. Τέλος, οι πελάτες μας συχνά επιλέγουν έργα Ελλήνων καλλιτεχνών και μεταξοτυπίες έργων του Νίκου Χατζηκυριάκου-Γκίκα, όπως η « Ύδρα» (σύνθεση σε λευκό, 1938), καθώς και εκτυπώσεις από το Φωτογραφικό Αρχείο του μουσείου.

FORGET ME NOT

Θέκλα Φούντου, υπεύθυνη Εμπορικού Τμήματος Μουσείου Κυκλαδικής Τέχνης, Νεοφ. Δούκα 4, www. cycladic.gr/shop

Οφείλω να πω ότι αργήσαμε λίγο να ασχοληθούμε με το ποιοτικό και πρωτότυπο αναμνηστικό στη χώρα μας. Όταν όμως έγινε η αρχή, ακολούθησε μια δυναμική στροφή από νέους, πολύ ταλαντούχους ανθρώπους και έκτοτε βλέπω να πηγαίνουμε συνεχώς από το καλό στο καλύτερο. Πρώτο και καλύτερο, ως έκθεμα μόνο, αφού δεν πωλείται πλέον, είναι το skateboard των Greece is for Lovers που αποτέλεσε την έμπνευση για ό,τι ακολούθησε από το 2010 κι έπειτα στον χώρο του σχεδιασμού αναμνηστικών. Στο Forget Me Not έχουμε τη χαρά οι σχεδιαστές να εμπιστεύονται πρώτα σ’ εμάς τις

Η νέα γενιά καλλιτεχνών, σχεδιαστών και δημιουργών που καθορίζουν με τη δουλειά τους τις σύγχρονες τάσεις στη χώρα μας έχουν, ως επί το πλείστον, μεγαλώσει με την εμπειρία του «ζωντανού μουσείου». Μέσα από τις συζητήσεις μας με τους καλλιτέχνες γεννιέται ένας δημιουργικός διάλογος που αποτυπώνεται τελικά στα αντικείμενα που σχεδιάζουν. Το αναμνηστικό αντικείμενο που δημιουργείται εξελίσσεται τελικά σε ένα είδος εκλεπτυσμένης αισθητικής. Δεδομένου ότι στρατηγική του μουσείου είναι και η προώθηση της σύγχρονης τέχνης, στο Cycladic Shop οι επιλογές των αντικειμένων αντιπροσωπεύουν το σύγχρονο design στην Ελλάδα. Παράλληλα, όλες οι εκθέσεις, αρχαιολογικές και σύγχρονες, πλαισιώνονται πάντοτε από επιλεγμένους τίτλους και σπάνιες εκδόσεις, διευρύνοντας τις επιλογές. Στο Cycladic Shop best sellers είναι τα πιστά αντίγραφα κυκλαδικών ειδωλίων από τη συλλογή του μουσείου. Πιστό αντίγραφο είναι το αντικείμενο που παράγεται απευθείας από το πρωτότυπο με εκμαγείο και αποδίδει με απόλυτη ακρίβεια το πραγματικό. Ανάμεσα στα πιστά αντίγραφα ξεχωρίζουν εκείνα από λευκό μάρμαρο. Με την αφαιρετική μορφή τους και τους συμβολισμούς που φέρουν αποτελούν από μόνα τους σύγχρονα γλυπτά και έργα τέχνης, καθώς παράγονται σε παραδοσιακά εργαστήρια μαρμαροτεχνίας στις Κυκλάδες από ανθρώπινα χέρια, ακολουθώντας τεχνικές όμοιες με αυτές που χρησιμοποιούσαν κατά τους προϊστορικούς χρόνους.

ANAMNESIA

Έχουμε τη χαρά να συνεργαζόμαστε με αρκετούς Έλληνες ανεξάρτητους σχεδιαστές που επιμελούνται τα αποκλειστικά μας σχέδια, αποτελώντας και τη μεγάλη πλειονότητα της συλλογής Anamnesia. Οι θεματικές μας ενότητες έχουν να πουν μια ιστορία την οποία μεταφέρουμε ποικιλοτρόπως στους επισκέπτες μας, εντός και εκτός καταστήματος. Προερχόμενοι από εμπορική εταιρεία που δραστηριοποιείται στη λιανική τα τελευταία δεκαοκτώ χρόνια, η δική μας προσέγγιση στοχεύει στη δημιουργία ενός concept store με χαρακτηριστική ατμόσφαιρα που αποπνέει Ελλάδα στα χρώματα, στα υλικά, στις μυρωδιές και, βεβαίως, στα αποκλειστικά μας σχέδια. Μερικοί από τους συνεργάτες μας είναι οι When in Greece, A future Perfect, Mr. Tilt, We Design, The Greek Imp, ΚΟΥΚΟΥΤΣΙ, Klab, XaraMarantidou, Stathis Petropoulos και Maro Michalakakou. Πιστεύουμε πως τα αντικείμενά μας έχουν αγαπηθεί για τη φρέσκια και χιουμοριστική τους προσέγγιση. Εάν έπρεπε να ονομάσουμε ένα από τα best sellers μας, θα ήταν το Γαϊδουράκι, που δεν χάνει ποτέ τη γοητεία του!

26.4.18 – lifo

29

SOUVENIRS FROM GREECE NAL O S R E P ER SHOPP

Πωλητήριο Μουσείου Μπενάκη Μεταξωτό μαντίλι, δημιουργία της Χριστίνας Δάρρα εμπνευσμένη από κεντητή πετσέτα της Σκύρου. benakishop.gr

ñ

ΤheGOODLIFO

Anamnesia Πάνινο τσαντάκι που χρησιμοποιεί το σύμβολο της Αθήνας σε ποπ διάθεση. www.anamnesia.gr

ñ

It’s all, oh so souvenir to me! Χρωματιστό υφασμάτινο μαξιλάρι σε σχήμα αμφορέα-BMX από τη Sugar Line Productions. Σετ από οκτώ σφηνοπότηρα της ομάδας IRAK που σχηματίζουν τη λέξη ELLADARA. ohsosouvenir.com

30 lifo – 26.4.18

ò

Forget me Not Ξύλινη ρακέτα θαλάσσης της «Phee» με το δικό της μοναδικό pattern που δημιουργείται από φύκια. forgetmenotathens.gr

ò

Flâneur Souvenirs & Supplies Πωλητήριο Μουσείου Κυκλαδικής Τέχνης

Για τους ενθουσιώδεις της φέτας, πετσέτα κουζίνας από τη Lila Ruby King. facebook: flaneursouvenirsandsupplies/

ñ

Μαρμάρινο γλυπτό εμπνευσμένο από τους περιστερεώνες των Κυκλάδων, από τους On Entropy. cycladic.gr

ò

26.4.18 – lifo

31

KET H MARA RC RESE

ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΆ ΑΠΌ ΤΗ SKY EXPRESS ΤΑ ΔΡΟΜΟΛΌΓΙΑ ΘΕΣΣΑΛΟΝΊΚΗ– ΚΈΡΚΥΡΑ ΚΑΙ ΑΘΉΝΑ– ΚΆΛΥΜΝΟΣ

Η COSMOTE στηρίζει την ακαδημαϊκή κοινότητα στην έρευνα του σύμπαντος Την προσπάθεια της επιστημονικής ακαδημαϊκής κοινότητας για την έρευνα του σύμπαντος και την ανάπτυξη της επιστήμης της Ραδιοαστρονομίας στη χώρα μας στηρίζει η COSMOTE, παραχωρώντας στο Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο και στο Τμήμα Ηλεκτρονικών Μηχανικών Τ.Ε. του ΤΕΙ Στερεάς Ελλάδας τη χρήση της δορυφορικής κεραίας τηλεπικοινωνιών του Κέντρου Δορυφορικών Επικοινωνιών του Ομίλου ΟΤΕ στις Θερμοπύλες. Η κεραία, διαμέτρου 30 μέτρων, θα μετασχηματιστεί στο πρώτο ραδιοτηλεσκόπιο διεθνών προδιαγραφών στην Ελλάδα για τη λήψη ραδιοσημάτων από το σύμπαν. Η χρήση της θα παραχωρηθεί στις επιστημονικές ομάδες της Σχολής Θετικών Επιστημών και Τεχνολογίας (ΣΘΕΤ) του Ελληνικού Ανοικτού Πανεπιστημίου με υπεύθυνη την επίκουρη καθηγήτρια ραδιοαστρονόμο δρα Νεκταρία Α.Β. Γκιζάνη και του Ερευνητικού Εργαστηρίου Τηλεπικοινωνιακών Συστημάτων και Εφαρμογών (ΕΕΤΣΕ) του Τμήματος Ηλεκτρονικών Μηχανικών Τ.Ε. του ΤΕΙ Στερεάς Ελλάδας με υπεύθυνο τον επίκουρο καθηγητή δρα Γιώργο Βελντέ, φυσικόραδιοηλεκτρολόγο. Το σύνολο των εξόδων λειτουργίας της υποδομής θα καλυφθεί από τον όμιλο ΟΤΕ. Με την ολοκλήρωση της κατασκευής του, το σύγχρονο ραδιοτηλεσκόπιο θα συμβάλει, μεταξύ άλλων, στην ανάπτυξη της επιστημονικής έρευνας στη ραδιοαστρονομία, στη δημιουργία τεχνογνωσίας και στη διεξαγωγή γεωδαισιακών σεισμολογικών μελετών.

Το δρομολόγιο Θεσσαλονίκη-Κέρκυρα εξυπηρετείται αποκλειστικά από τη Sky Express, η οποία θα συνεχίσει να εξυπηρετεί σε αποκλειστικότητα και το δρομολόγιο Αθήνα-Κάλυμνος! Αναλυτικότερα, το δρομολόγιο ΘεσσαλονίκηΚέρκυρα θα εξυπηρετείται αποκλειστικά από τη Sky Express μέχρι τις 31 Μαρτίου 2021, ενώ το Αθήνα-Κάλυμνος μέχρι τις 30 Σεπτεμβρίου 2020. Οι πτήσεις για το δρομολόγιο Αθήνα-Κάλυμνος εκτελούνται κάθε Δευτέρα, Τρίτη, Τετάρτη και Σάββατο, ενώ από τον Ιούνιο οι πτήσεις θα είναι καθημερινές, εκτός Κυριακής. Αντίστοιχα, οι πτήσεις για το δρομολόγιο Θεσσαλονίκη-Κέρκυρα θα εκτελούνται κάθε Τρίτη και Πέμπτη. Αποκλειστικά και μόνο γι’ αυτή την εβδομάδα, για την καλύτερη εξυπηρέτηση του επιβατικού κοινού, τα δρομολόγια θα γίνουν Παρασκευή και Κυριακή.

To «GENIΟUS: PICASSO» ΚΑΝΕΙ ΠΡΕΜΙΕΡΑ ΣΤΟ NATIONAL GEOGRAPHIC Λίγοι ζωγράφοι ήταν τόσο δημιουργικοί και ενθουσιώδεις όσο ο Pablo Picasso. Ένας από τους πιο σημαντικούς και διάσημους καλλιτέχνες του 20ού αιώνα υπήρξε καλλιτεχνικά ενεργός για πάνω από 80 χρόνια από τα συνολικά 91 χρόνια της ζωής του, κατά τη διάρκεια των οποίων παρήγαγε περίπου 50.000 έργα. Με πρωταγωνιστές τους Aντόνιο Μπαντέρας και Άλεξ Ριτς στον κοινό ρόλο του Pablo Picasso, ο νέος κύκλος 10 επεισοδίων είναι μια παραγωγή των Fox 21 Television Studios και Imagine Television, με executive producers τους Brian Grazer και Ron Howard. Ο δεύτερος κύκλος της σειράς «Genious: Picasso» έκανε πρεμιέρα τη Δευτέρα 23 Απριλίου στις 21:00 αποκλειστικά στο National Geographic. Το National Geographic είναι διαθέσιμο στην Ελλάδα μέσω COSMOTE TV, Nova και Vodafone TV.

Pure Greek Olive από την ΚΟΡΡΕΣ Ινστιτούτο Θερβάντες με νέες παροχές

ΤheGOODLIFO

Εδώ και πάνω από τριάντα χρόνια το Ινστιτούτο Θερβάντες είναι ο επίσημος μορφωτικός φορέας του ισπανικού κράτους για την εκμάθηση και την πιστοποίηση της ισπανικής γλώσσας και τη διάδοση του ισπανικού και λατινοαμερικάνικου πολιτισμού. Τώρα, το Ινστιτούτο Θερβάντες της Αθήνας είναι σε θέση να προσφέρει ακόμη περισσότερα: 1) σύγχρονες αίθουσες διδασκαλίας και περισσότερα τμήματα εκμάθησης ισπανικών για όλα τα επίπεδα και όλες τις ηλικίες, 2) οnline τμήματα εκμάθησης ισπανικών: AVE (Aula Virtual de Español), 3) τις επίσημες εξετάσεις ισπανικών διπλωμάτων DELE, που είναι αναγνωρισμένες από το ΑΣΕΠ, εξετάσεις διπλωμάτων SIELE και εξετάσεις CCSE, 4) ειδικά σεμινάρια για καθηγητές ισπανικής γλώσσας, 5) περισσότερες πολιτιστικές δράσεις και εκδηλώσεις που καλύπτουν όλο το φάσμα του ισπανόφωνου πολιτισμού, 6) τη βιβλιοθήκη «Χουάν Κάρλος Ονέτι» του Ινστιτούτου Θερβάντες, τη μεγαλύτερη όσον αφορά την ισπανόφωνη βιβλιογραφία στην Ελλάδα, που ανανεώνεται και εκσυγχρονίζεται.

Εva Belle Anti Spot: Κρέμα κατά των πανάδων με 15 SPF Με υαλουρονικό οξύ, εκχύλισμα αρκτοστάφυλου, μαύρου μούρου και γλυκόριζας, η κρέμα Eva Belle Anti-Spot επιτυγχάνει επανόρθωση και πρόληψη των κηλίδων, ομοιόμορφο τόνο και λάμψη αλλά και ενυδάτωση και αντηλιακή προστασία. Παράλληλα, βοηθάει στον έλεγχο της αύξησης της μελανίνης και προστατεύει από την ηλιακή ακτινοβολία, προλαμβάνοντας την επανεμφάνισή τους. Το υαλουρονικό οξύ και οι μαλακτικοί παράγοντες που περιέχει, όπως το λάδι argan και το βούτυρο καριτέ, ενυδατώνουν σε βάθος και βελτιώνουν την υφή της επιδερμίδας. Μπορεί να χρησιμοποιηθεί και στα χέρια για την αντιμετώπιση των πανάδων που εμφανίζονται στη ράχη των χεριών. Είναι κατάλληλη για όλους τους τύπους δέρματος, δερματολογικά ελεγμένη και δεν περιέχει parabens.

Στο τρίτο έτος της πορείας της στην ελληνική και διεθνή αγορά η συλλογή Pure Greek Olive συνεχίζει να διαδίδει το αιώνιο μυστικό ομορφιάς των γυναικών της Κρήτης, το ελαιόλαδο. Προϊόντα για το σώμα, το πρόσωπο, τα μαλλιά, eau de cologne και το δημοφιλές Θρεπτικό Λάδι 3 σε 1 είναι μοναδικές λύσεις φροντίδας, βασισμένες στο βιολογικό εξαιρετικό παρθένο ελαιόλαδο, πλούσιο σε αντιοξειδωτικά και θρεπτικά λιπαρά στοιχεία, βιταμίνες και πολυφαινόλες, από τους ξακουστούς ελαιώνες της Κρήτης και την ανώτερης ποιότητας κορωναίικη ποικιλία. Μια συλλογή που πλέον αριθμεί περισσότερα από 30 προϊόντα, καθώς φέτος οι λάτρεις της καλλυντικής χρήσης του ελαιόλαδου θα εκπλαγούν από το άρωμα θαλασσινού αλατιού και φραγκόσυκου στα νέα προϊόντα σώματος, ενώ θα εντάξουν στην beauty agenda τους νέα προϊόντα για τα χείλη αλλά και την αντηλιακή σειρά Pure Greek Olive.

Η Ray-Ban προσφέρει αυθεντικούς συνταγογραφούμενους φακούς σε σκελετούς γυαλιών Κάθε ζευγάρι είναι εξ ολοκλήρου παραγωγή της Ray-Ban, ειδικά σχεδιασμένο με βάση τη δική σας ακριβή συνταγή και τοποθετημένο στο σκελετό που σας ταιριάζει. Έτσι, αποκτάτε την όραση που χρειάζεστε με το στυλ που αγαπάτε. Η Ray-Ban παντρεύει την τέλεια όραση, τους φακούς και τον σκελετό που εσείς θέλετε, δημιουργώντας το δικό σας αυθεντικό ζευγάρι Ray-Ban. Με High Definition Vision χάρη στην Τεχνολογία Ψηφιακής Διαμόρφωσης Επιφάνειας (DST) εξασφαλίζεται καλύτερη όραση. Αυτή η πρωτοποριακή διαδικασία έχει επιτρέψει να δημιουργηθούν πιστοποιημένοι φακοί υψηλής ποιότητας που έχουν κατασκευαστεί σύμφωνα με συγκεκριμένες απαιτήσεις διόρθωσης της όρασης, παρέχοντας υψηλότερης ευκρίνειας όραση και ανακούφιση στα καταπονημένα μάτια.

ΤheWeek

ΕΓΚΑΙΝΙΑ ΜΟΥΣΙΚH ΠΡΕΜΙΕΡΕΣ Τι καινούργιο ξεκινάει αυτή την εβδομάδα σελιδα

Συνέντευξη με τον Κυριάκο Σφέτσα σελιδα

38

ΘΕΑΤΡΟ

ΒΙΒΛIΟ

Κριτική για την παράσταση Ανεμοδαρμένα Ύψη

Η σύγχρονη ελληνική ποίηση

σελιδα

39

σελιδα

42

34

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ IN WAITING Η φωτογράφος Ειρήνη Βουρλούμη μιλά στη LifO λίγο πριν από τα εγκαίνια της έκθεσής της στο Μουσείο Μπενάκη. Από τον Βασίλη Καψάσκη

σελιδα

40 ΣΙΝΕΜΑ Avengers: Infinity War

Οι Εκδικητές συμμαχούν με ολόκληρο το κινηματογραφικό σύμπαν της Marvel, από τους Φύλακες του Γαλαξία μέχρι τους ήρωες του Black Panther, για να αντιμετωπίσουν τον πανίσχυρο Thanos που ετοιμάζεται να καταστρέψει τα πάντα. Την ταινία σκηνοθετούν τα αδέρφια Τζο και Άντονι Ρούσο που είχαν αναλάβει και τα Captain America: The Winter Soldier, Ant-Man και Captain America: Civil War. ä Κριτική από τον Θ. Κουτσογιαννόπουλο στη σελ. 36

26.4.18 – lifo

33

3. ΕΙΚΑΣΤΙΚΑ Ισλαμική Καλλιγραφία. Η τέχνη της ιρανικής γραφής

Το Latraac γιορτάζει τα πρώτα του γενέθλια και τη μουσική διαλέγει ο Blue Lagoon, ιδρυτής της επιτυχημένης ομάδας Κορμοράνος. Στον κήπο της οδού Λεωνίδου, δίπλα στο μοναδικό skate bowl της Αθήνας, λειτουργεί καφέ-εστιατόριο, οπότε, ακόμα και αν δεν είσαι skater, μπορείς να απολαμβάνεις τις φιγούρες των βιρτουόζων πίνοντας το ποτό σου. ä 28/4, Latraac, Λεωνίδου 63-65, 21:30, είσοδος ελεύθερη

Η Προίκα Μια λαογραφική και εικαστική ματιά στον θεσμό της προίκας. Η πρώτη ενότητα της έκθεσης περιλαμβάνει τα είδη και τα σύμβολα του γάμου και η δεύτερη εικαστικές εγκαταστάσειςδημιουργίες, μεταγραμμένα προικοσύμφωνα, αφηγήσεις και αντικείμενα τέχνης έξι καλλιτέχνιδων και δύο φιλολόγων.

Η κυρά της θάλασσας

26

ΑΠΡ. -

2

ΜΑΪΟΥ 34 lifo –

26.4.18

Έναν διάλογο με το κλασικό έργο του Ίψεν παρουσιάζει η Δανάη Σπηλιώτη. Βρισκόμαστε σε ένα εξοχικό σπίτι, σε έναν στενό θαλάσσιο κόλπο, μια ζεστή ημέρα του καλοκαιριού. Ένας άντρας με τη δεύτερη γυναίκα του και τις δυο του κόρες ζουν ήρεμα στα χλιαρά νερά του κόλπου. Ένας νεαρός καλλιτέχνης κι ένας φίλος από τα παλιά τούς επισκέπτονται. Με ελαφρότητα και χιούμορ παρακολουθούμε την προσπάθεια των ηρώων να συνηθίσουν τη συμβατική ζωή απ’ την οποία πάντα κάτι λείπει. ä 1/5-5/6, Bios, Πειραιώς 84, Δευτ.-Τρ. 21:00, εισ.: 8-12 ευρώ

STOEP TH S PR ES ΕΙΚΑΣΤΙΚΑ

2. ΘΕΑΤΡΟ

Με την ιερή για τον ισλαμικό κόσμο τέχνη της καλλιγραφίας επιδιώκει να εξοικειώσει το κοινό η νέα έκθεση του Μουσείου Μπενάκη, παρουσιάζοντας την εξέλιξη της γραφής αλλά και τη σύγχρονη καλλιγραφική δημιουργία. Το πρώτο της τμήμα είναι αφιερωμένο στην ιστορία της καλλιγραφίας από τον 9ο έως τον 19ο αιώνα, ενώ το δεύτερο εστιάζει στα έργα του Ιρανού καλλιγράφου Μουσταμπά Σαμπζέ. ä 26/41/7, Μουσείο Ισλαμικής Τέχνης, Ασωμάτων 22 & Διπύλου, Κεραμεικός, Πέμ.-Κυρ. 10:00-18:00, εισ.: 7-9 ευρώ

Το ημερολόγιο μιας μοδίστρας εμπνέει τον Άγγελο Φρέντζο, τη Σοφία Κοκοσαλάκη και άλλα δυνατά ονόματα της ελληνικής μόδας στη νέα έκθεση που επιμελείται η Έφη Φαλίδα.

Τι θα δούμε στην έκθεση «Το ημερολόγιο μιας μοδίστρας: Μια φανταστική βιογραφία»; Είναι μια σύνθεση από έργα Eλλήνων σύγχρονων καλλιτεχνών και σχεδιαστών μόδας. Αφορμή γι’ αυτήν τη συνάντηση είναι ένα εύρημα: το τετράδιο σημειώσεων μιας μοδίστρας από τις παραδόσεις μαθημάτων στον οίκο Τσοπανέλη του 1958. Καλλιτέχνες και σχεδιαστές ερμηνεύουν-σχολιάζουν-εξελίσσουν τις σημειώσεις αλλά και τις τεχνικές οδηγίες που υπάρχουν στις σελίδες του τετραδίου.

Nicolas Grenier, Going For It (II) (2016)

1. ΠΑΡΤΙ Latraac with Blue Lagoon

Έφη Φαλίδα

©ΚΩΣΤΑΣ ΚΑΤΣΙΓΙΑΝΝΗΣ

απο τη γεωργια παπασταμου

SmallTalk

ΓΙ' ΑΥΤΗ ΤΗΝ ΕΒΔΟΜΑΔΑ

EVENTS

Top

7

THE FACE

Μέχρι 30/6, Μουσείο Λαϊκής Τέχνης & Παράδοσης «Αγγελική Χατζημιχάλη», Αγγελικής Χατζημιχάλη 6, Τρ.-Παρ. 09:00-19:00, Σάβ.-Κυρ. 09:00-14:00, είσοδος ελεύθερη

Ποιο είναι το στοιχείο που κάνει την έκθεση να ξεχωρίζει; Η πρωτόγνωρη εγχώρια συγκατοίκηση δύο πεδίων, της τέχνης και της μόδας, αλλά και το έναυσμα που δίνει το τετράδιο για έρευνα στον τρόπο ζωής που διαμορφώνει η νεωτερικότητα στη μεταπολεμική Ελλάδα μέσα από τη μόδα. Ένα φαινόμενο που εξαπλώνεται από τα «σαλόνια της υψηλής ραπτικής των Αθηνών» προς την «κάτω» κοινωνική κλίμακα μέσα από τη μοδιστρική πρακτική στις ευρύτερες ζώνες της Αθήνας. Τι σου έκανε μεγαλύτερη εντύπωση στο ημερολόγιο; Οι συμβουλές καλής εμφάνισης προς γυναίκες και άνδρες εκείνης της εποχής για να είναι κομψοί και ελκυστικοί. Και τα σχέδια πατρόν ως παραδείγματα εννοιολογικών έργων. Πες μας λίγα λόγια για τα έργα των καλλιτεχνών που συμμετέχουν. Είναι ένα μείγμα από ζωγραφικά, γλυπτά, εγκαταστάσεις και ημιτελή ρούχα. Δείχνουν άλλοτε μια διαδικασία κριτικού σχολιασμού των σωματικών προτύπων που προβάλλει το σύστημα της μόδας, άλλοτε μια αμφισβήτηση του ρόλου των φύλων, αλλά και τη σημασία της χειροτεχνίας ως ανάδειξης μιας καλλιτεχνικής πρακτικής που σήμερα απουσιάζει. Επίσης, το Πελοποννησιακό Λαογραφικό Ίδρυμα δανείζει στην έκθεση, από το αρχείο των συλλογών του, δύο αυθεντικές δημιουργίες του οίκου Τσοπανέλη του 1958, συμπληρώνοντας την ατμόσφαιρα της εποχής. Ποιος ήταν ο ρόλος του οίκου Τσοπανέλη στην Ελλάδα του ’50-’60; Ήταν ένας από τους οίκους ραπτικής που ακολουθούσε τους κανόνες της γαλλικής υψηλής ραπτικής. Ο Τσοπανέλης είχε ατελιέ αλλά και σχολή μοδιστρικής. Παρουσίαζε τις δημιουργίες του οίκου στο δικό του «σαλόνι», ντύνοντας μέλη της τότε βασιλικής οικογένειας και Αθηναίες αστές. Κανόνας του η θηλυκή κομψότητα à la parisienne. Μέχρι 26/5, A. Antonopoulou.Art, Αριστοφάνους 20, Ψυρρή, Τετ.-Παρ. 14:00-20:00 & Σάβ.

12:00-16:00, είσοδος ελεύθερη

4. ΜΟΥΣΙΚΗ Godspeed You! Black Emperor

DANCE

Οι GY!BE έρχονται στο Fuzz για ένα σόου μεγάλης διάρκειας. Το συγκρότημα που ξεκίνησε ως τρίο στο Μόντρεαλ του Καναδά αρχές των ’90s καταστάλαξε στη εννιαμελή του σύνθεση στα τέλη του 1998. Μετά από μια παύση σχεδόν επτά χρόνων επέστρεψε το 2010 και από τότε έχει κυκλοφορήσει τρία νέα άλμπουμ, με τελευταίο το «Luciferian Towers». ä 29/4, Gazi Music Hall, Ιερά Οδός 7-13, 20:00, εισ.: 25-30 ευρώ

5. ΘΕΑΤΡΟ Shango Records Showcase Η θεσσαλονικιώτικη Shango Records δημιουργήθηκε με στόχο να προσφέρει μοντέρνα ηλεκτρονική afro-tropical μουσική. Στο six d.o.g.s θα παίξουν οι Larry SKG, Pale Penguin, Akizz Beatzz, Mbaya Ritmos και Sibu.

29/4, 6 d.o.g.s, Αβραμιώτου 6-8, Μοναστηράκι, 20:00, εισ.: 5 ευρώ

Strap-on Unicorns: You Trip Me Up

Η βασίλισσα των ξωτικών Το περίφημο έργο του αγγλικού μπαρόκ Η βασίλισσα των ξωτικών ανεβάζει ο Γιάννης Σκουρλέτης για οκτώ παραστάσεις. Η όπερα του σπουδαίου συνθέτη Χένρυ Πέρσελ μας μεταφέρει σε μια παραμυθένια Αρκαδία γεμάτη ανεκπλήρωτες επιθυμίες. Στην εκδοχή της bijoux de kant παλιά και σύγχρονα ξωτικά τραγουδούν τον έρωτα με τη συμμετοχή του συνόλου παλαιάς μουσικής Latinitas Nostra και της Χορωδίας του Δήμου Αθηναίων, σε μουσική διεύθυνση Μάρκελλου Χρυσικόπουλου. ä 27-29/4 & 4, 5, 6, 11, 12/5, Εναλλακτική Σκηνή Εθνικής Λυρικής Σκηνής - ΚΠΙΣΝ, λεωφ. Ανδρέα Συγγρού 364, 20:30, εισ.: 18-25 ευρώ

6. DJ SET Synthetic hits Athens: Peggy Gou

Οι Strap-on Unicorns παρουσιάζουν ένα show hiphop/σύγχρονου χορού με τις Eva Georgitsopoulou και Neuf. Στις μουσικές επιλογές οι Rrose Sélavy και Irini Karaoglou.

27/4, Second Skin, Δαμοκλέους 8, 23:30, είσοδος ελεύθερη

Black Athena: Αλητεία Το residency των Black Athena συνεχίζεται στο υπόγειο του Crust με rap, grime, bass, house και καλεσμένο της βραδιάς τον DJ FlökosH. 26/4, Crust, Πρωτογένους 13, 22:00

Π33: Liber Null Berlin x Pi Electronics Plague Το Liber Null επιστρέφει για να επιμεληθεί μια εκδήλωση σε συνεργασία με τo Pi Electronics Label. Καλεσμένοι οι Phase Fatale και Ontal, μαζί με τους ιδρυτές του Liber Null και Pi Electronics, Unhuman και 3.14 αντίστοιχα.

28/4, Temple Athens, Ιάκχου 17, 00:30, εισ.: 10 ευρώ

Η Νοτιοκορεάτισσα Peggy Gou έρχεται στην Αθήνα, καλεσμένη του Synthetic. H πρώην fashion editor του αγγλικού «Harper’s Bazaar» έκανε το δισκογραφικό της ντεμπούτο το 2016. Οι πρώτες της κυκλοφορίες έγιναν στη Rekids (του Radioslave) και στην Technicolour (Actress, Legowelt κ.ά.). To 2018 επέστρεψε στη δισκογραφία με το «Once» στην εμβληματική Ninja Τune, ενώ σύντομα αναμένεται η νέα της κυκλοφορία στη Phonica White. ä 28/4, 6 d.o.g.s, Αβραμιώτου 6-8, Μοναστηράκι, 00:00, εισ.: 1215 ευρώ

ΘΕΑΤΡΟ In A Gadda Da Vida Επτά Ημέρες Δημιουργίας Ο σκηνοθέτης Δημήτρης Τσιάμης και η χορογράφος Ελένη Χατζηγεωργίου, μαζί με τη video designer Ερατώ Τζαβάρα, παρουσιάζουν μια σκηνική σύνθεση για τα επτά στάδια της δημιουργίας του κόσμου σε αντιστοιχία με τα στάδια δημιουργίας ενός καλλιτεχνικού έργου.

27/4-10/6, Bios, Πειραιώς 84, Παρ.-Κυρ. 21:00, εισ.: 10 ευρώ

7. ΘΕΑΤΡΟ Τριστάνος

Αρχές Ιανουαρίου φτάνει για κούρα στο σανατόριο Άινφριτ η Γκαμπριέλε. Απ’ τη στιγμή που γέννησε, δέκα μήνες πριν, δεν κατάφερε να ξαναβρεί τις δυνάμεις της. Εκεί θα γνωρίσει τον ιδιόρρυθμο συγγραφέα Ντέτλεβ Σπινέλ. Γραμμένο ως αντίστιξη στην όπερα του Ρίχαρντ Βάγκνερ Τριστάνος και Ιζόλδη, ο Τριστάνος του Τόμας Μαν είναι ένα ξεχωριστό έργο, ένα «μπουρλέσκο» κατά τον ίδιο τον συγγραφέα, που σχολιάζει τον ρόλο του καλλιτέχνη και τη σχέση ηθικής-αισθητικής. ä 2/5-3/6, Θέατρο του Νέου Κόσμου, Αντισθένους 7 & Θαρύπου, Φιξ, Τετ.-Πέμ. 21:15, Σάβ.

18:30, Κυρ. 21:30, εισ.: 10-17 ευρώ 26.4.18 – lifo

35

H ΤΑΙΝΙΑ ΤΗΣ ΕΒΔΟΜΑΔΑΣ Εκδικητές, Ο πόλεμος της αιωνιότητας

Αριστούργημα Πολύ Καλό Καλό Ικανοποιητικό Μέτριο p

Κακό

ΜΑΡΓΚΕΡΊΤ ΝΤΙΡΆΣ: Η ΟΔΎΝΗ Σκηνοθεσία: Εμανουέλ Φινκιέλ Πρωταγωνιστούν: Μελανί Τιερί, Μπενουά Μαζιμέλ, Μπενζαμίν Μπιολέ Στη ναζιστική Γαλλία η Ντιράς, ενεργό μέλος της αντίστασης μαζί με τον άντρα της Ρομπέρ Αντέλ, όταν αυτός απάγεται, εκείνη ξεκινά έναν αγώνα να τον φέρει πίσω. Ακόμα και μετά την απελευθέρωση εξακολουθεί να τον περιμένει.

Avengers, Infinity War

Σκηνοθεσία: Άντονι και Τζο Ρούσο Πρωταγωνιστούν: Ρόμπερτ Ντάουνι, Κρις Έβανς, Κρις Χέμσγουερθ, Μαρκ Ράφαλο, Σκάρλετ Τζοχάνσον, Τζος Μπρόλιν, Μπένεντικτ Κάμπερμπατς

Η Μαργκερίτ Ντιράς έγραψε τις εμπειρίες της από τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο σε ένα μικρό σύνολο ημερολογίων με τη γραφή που ανέπτυξε αργότερα στη συγγραφική της καριέρα. Ουσιαστικά κατέγραψε ένα σύνολο συγκεχυμένων αναμνήσεων που δίνει την ευκαιρία στον αναγνώστη να νιώσει λίγη από την απέραντη θλίψη με την οποία μπορεί να γεμίσει κάποιον ο πόλεμος, σε όποιο στρατόπεδο κι αν ανήκει. Αυτό το μάλλον αντικινηματογραφικό θέαμα ανέλαβε να οπτικοποιήσει ο Εμανουέλ Φινκιέλ, φτιάχνοντας ένα φιλμ με μεγάλο ρίσκο να χαθεί πάνω στην προβληματική του. Καταφέρνει όμως, επιλέγοντας δύο συγκεκριμένα ημερολόγια της Ντιράς, να δώσει, όσο γίνεται, το ζουμί όσων διηγείται η συγγραφέας, μια παρουσίαση του πολέμου (με στιγμές πριν και μετά από αυτόν) όπου δοκιμάζονται οι ανθρώπινες αντοχές και η έννοια του νικητή μοιάζει να μην υφίσταται. Με τον χρόνο να αποτυπώνει μια συλλογική αποτυχία με έναν τρόπο που μοιραία θυμίζει το Χιροσίμα, αγάπη μου, στο οποίο επίσης εμπλέκεται η συγγραφέας, το φιλμ προτιμά την ασάφεια από τη γραμμική αφήγηση, προσπαθώντας να εισχωρήσει σε σκοτεινά μονοπάτια του μυαλού. * Κριτική από τον Τάσο Μελεμενίδη

Το πρώτο μέρος το δίτομου έπους Ο πόλεμος της αιωνιότητας, η συμμαχική περιπέτεια εναντίον μιας (ακόμη) τεράστιας απειλής, συγκεντρώνει απαξάπαντες τους Εκδικητές και τους φίλους τους, όπως ο Spider Man, που χρίζεται κι αυτός ομότιμος της παρέας από τον μέντορα Τόνι Σταρκ, σε μία από τις πολλές πλακίτσες της βαριάς, ασήκωτης, συχνά πένθιμης ομοβροντίας των αδελφών Ρούσο. Ο πάνκακος είναι ο Θάνος, όχι ο Θανάσης αλλιώς, αλλά ο Θάνατος μεταμορφωμένος σε Τζος Μπρόλιν, ένας τυπικά πλανεμένος μεγαπείσμων φασίστας με αληθοφανές αλλά σαθρό επιχείρημα, που πιστεύει πως ο πληθυσμός πρέπει να μειωθεί στο μισό για να έρθει η ευτυχία και ότι εκείνος μπορεί να το πετύχει, αν αποκτήσει ή, καλύτερα, αποσπάσει τα έξι πολύτιμα πετράδια και τα κοτσάρει σε ένα πανίσχυρο γάντι. Οι Εκδικητές, δηλαδή οι Προστάτες για να αποδώσουμε ακριβέστερα τη λειτουργία τους, παραμερίζουν τις έριδες και τους εγωισμούς τους για να διαφυλάξουν τους κατόχους, ρίχνοντας το βάρος τους στο εύθραυστο και απαραίτητο Όραμα. Ρίχνονται όλοι στη μάχη σε πολλά μέτωπα και η Marvel δείχνει τα όπλα της, αφήνοντας την Captain Marvel της Μπρι Λάρσον για τυράκι-έκπληξη στη δική της ταινία. Μετά από δέκα χρόνια αστρονομικής προόδου, το σύμπαν της Marvel φυσικά δεν χρειάζεται συστάσεις κι έχει πλέον αποκτήσει τον αυτοματισμό της αυτοαναφορικότητας με τρομερή δεινότητα: μέσα σε δύο ώρες παρελαύνουν κοντά στους 20 κεντρικούς χαρακτήρες με δικά τους κινηματογραφικά μαγαζιά και μυριάδες φαν και αλυσίδες από συνέχειες, αποκαλούν ο ένας τον άλλο «κύριε Περίεργε», «Αραχνούλη», «Σιδεράνθρωπε», «Όραμα», γελάνε ως ένα σημείο και όσο θέλουν, κουβεντιάζουν υποτυπωδώς και κυλάνε με φόρα προς τα έγκατα του ζόφου και τα έσχατα της δράσης. Τώρα, αν κάποιος νομίζει πως κάποιος ή κάποιοι απ’ όλους

36 lifo – 26.4.18

αυτούς, συμπεριλαμβανομένου του παγκόσμιου νέου αγαπημένου Μαύρου Πάνθηρα, μπορεί, φευ, να πεθάνει από τον Θάνο τον ίδιο, μάλλον γελιέται. Ωστόσο, ο Πόλεμος της Αιωνιότητας τριγυρίζει την πιθανότητα να διανοηθεί το αδιανόητο, δηλαδή τον αφανισμό, την εξολόθρευση –πείτε το όπως θέλετε– των αθάνατων Εκδικητών, που βέβαια δεν είναι απέθαντοι, αλλά με τα χρόνια έχουμε συνηθίσει στην ιδέα πως κανένας δεν θα μας εγκαταλείψει ποτέ, όσο κι αν δείχνει, πειστικά και ηρωικά, πως αφήνει την τελευταία του πνοή. Το πιο ενδιαφέρον κομμάτι μιας ακόμη ταινίας με παρόμοιο θέμα, τους ίδιους ήρωες, τα γνωστά ψυχολογικά τους προβλήματα, που έχουν καταντήσει κωμικά κλισέ (π.χ. η Πέπερ Ποτς που μένει πίσω και νευριάζει, ο Χαλκ που κάνει κόνξες στον αφέντη του), το χιουμοράκι και τις μάχες σώμα με σώμα, τον συνωστισμό των χαρακτήρων, που πλέον μοιάζει με άσκηση οικονομίας σκηνοθετικού χρόνου και ανάπτυξης σεναρίου, είναι η εκκρεμότητα που αφήνουν οι σκηνοθέτες στο δεύτερο μέρος που θα συμπληρώσει το ενδιαφέρον, εντελώς αιωρούμενο φινάλε. Ποια πλευρά θα λάβει τη σωστή απόφαση; Πόσες θα είναι οι οριστικές και όχι οι πλασματικές απώλειες; Τι ποσοστό από αυτό που είδαμε να συμβαίνει είναι αλήθεια και τι τρικ, σαν κι εκείνα τα ωραία μαγικά του αινιγματικού και πιο ιντριγκαδόρου στην ταινία Dr Strange; Το πρώτο μέρος μοιάζει με μια παρακολουθήσιμη εισαγωγή για ένα πιο φιλοσοφικό κομμάτι που μέλλει να αναπτυχθεί στο sequel. Ή να πέσει στο κενό του θεάματος και μόνο.

VILLAGE RENTI 1,2,4,7,8,10,11,12,13,20 - VILLAGE MALL 1,2,4,5,7,8,11,13,14 - VILLAGE PAGRATI 1,4,5 - VILLAGE FALIRO 1,6,7,8,9 - VILLAGE AG.DIMITRIOS 1,2,5 - ODEON MAROUSI 2,3 - ODEON ESCAPE 1,2,3,4,5,6 - ODEON STARCITY 1,5,6,7,9,10 - ΑΕΛΛΩ 1,3,4 - ΑΘΗΝΑΙΟΝ 1 - ΑΘΗΝΑΙΟΝ CINEPOLIS 1,3 - ΑΙΓΛΗ 1 - ΑΝΟΙΞΗ 1 - ΒΑΡΚΙΖΑ 1 - WEST CITY 1,2,4 - ΚΗΦΙΣΙΑ 1 - ΚΙΝΗΜΑΤΟΘΕΑΤΡΑ ΚΩΝΣΤΑΝΤΑΡΑΣ ΒΛΑΧΟΠΟΥΛΟΥ 1 - ΝΑΝΑ 1,2,4,56 - ΣΠΟΡΤΙΓΚ 2 - ΤΡΙΑ ΑΣΤΕΡΙΑ 1,2 - ΑΡΤΕΜΙΣ - ΜΑΓΙΑ ΜΑΡΙΑ ΕΛΕΝΑ - ΖΕΑ - ΦΟΙΒΟΣ

απο τον θοδωρη κουτσογιαννοπουλο

Οι Εκδικητές και οι υπερήρωες σύμμαχοί τους πρέπει να είναι έτοιμοι να θυσιάσουν τα πάντα για να νικήσουν τον πανίσχυρο Thanos πριν η καταιγίδα καταστροφής του βάλει τέλος σε όλο το σύμπαν.

Κινηματογράφος

ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ - ΑΝΔΟΡΑ - ΑΝΟΙΞΗ 2 - ΑΣΤΟΡ - ΑΤΛΑΝΤΙΣ 2 - CINERAMA - ΚΗΦΙΣΙΑ CLASS

ΤΟ ΑΠΩΤΑΤΟ ΣΗΜΕΙΟ ΤΗΣ ΑΝΘΡΩΠΟΤΗΤΑΣ The Farthest Σκηνοθεσία: Έμερ Ρέινολντς Η ιστορία του Voyager που πριν από 40 χρόνια εκτοξεύτηκε μεταφέροντας έναν δίσκο με ήχους και εικόνες από τη ζωή. Σήμερα είναι το πρώτο αντικείμενο που ξεπέρασε τα όρια του ηλιακού μας συστήματος.

Ένα πολύ εξειδικευμένο ντοκιμαντέρ με θέμα την αποστολή των Voyager 1 και 2 στο Διάστημα το 1977 από τη NASA με σκοπό τη συγκομιδή πληροφοριών και φωτογραφιών για το ηλιακό μας σύστημα εξελίσσεται σε μια ανοιχτή κουβέντα με τη βοήθεια του Ιρλανδού μοντέρ και σκηνοθέτη Έμερ Ρέινολντς για τις διαστάσεις ενός ευγενούς εγχειρήματος, με τα εκατέρωθεν επιχειρήματα και τις λεπτομέρειες που συνοδεύουν το ομηρικό ταξίδι των μη επανδρωμένων ακάτων – μάλιστα η μία από αυτές, από το 2012 κι έπειτα, αποτελεί το πρώτο αντικείμενο που κατασκεύασαν ανθρώπινα χέρια και βρίσκεται σε ελεύθερη διιαπλανητική τροχιά, ακυβέρνητο, αιωρούμενο, αποκομμένο από γήινες εντολές πλεύσης! Οι τεχνικά κατατοπιστικές εξηγήσεις των μελών της μεγάλης ομάδας που ρύθμισε και εκτέλεσε την πορεία των Ταξιδευτών διανθίζονται από τα προβλήματα που αντιμετώπισαν, τις τυχαίες και οργανωμένες δυνάμεις που δοκίμασαν να φρενάρουν τον φαντασιωτικό ενθουσιασμό τους και, φυσικά, το κλου, τον χρυσό δίσκο που ακόμη ταξιδεύει μακριά από την ατμόσφαιρα, τη δειγματοληπτική κιβωτό

του πολιτισμού μας με το μήνυμα του γιου του κοσμολόγου και συγγραφέα Καρλ Σέιγκαν, ύμνους Πυγμαίων, κλασική μουσική και το «Johnny B. Goode» του Τσακ Μπέρι, ο οποίος τραγούδησε με συγκινητική ενέργεια στο αποχαιρετιστήριο πάρτι που σφράγισε πανηγυρικά το τέλος της μοναδικής στα χρονικά επιχείρησης. ΔΑΝΑΟΣ 1 - ΕΛΛΗ

ΤΟ ΜΠΑΛΚΌΝΙ: ΜΝΉΜΕΣ ΚΑΤΟΧΉΣ Σκηνοθεσία: Χρύσανθος Κωνσταντινίδης Η ιστορία ενός ναζιστικού εγκλήματος στο χωριό Λιγκιάδες, στο επονομαζόμενο «Μπαλκόνι των Ιωαννίνων».

Επικαλούμενο μια αίσθηση ευθύνης για να παρουσιάσει και να τεκμηριώσει τα γεγονότα που οδήγησαν σε μια φαινομενικά ανεξήγητη σφαγή λίγο πριν από το τέλος της γερμανικής κατοχής, το Μπαλκόνι επιχειρεί να ισορροπήσει μεταξύ της έρευνας και του συναισθηματισμού, ώστε να δει καλύτερα τι συνέβη πίσω από τα ομιχλώδη πλάνα του χωριού Λιγκιάδες στα Γιάννενα. Αν και ανερμάτιστο αρχικά, το ντοκιμαντέρ αποτυπώνει στα πρόσωπα των σύγχρονων κατοίκων της περιοχής τη θλίψη που έχει κυριεύσει τον τόπο μέχρι σήμερα, καταγγέλλει εγκλήματα που έμειναν κρυφά, αναγνωρίζοντας όμως και τη ματαιότητα οποιασδήποτε πράξης υλικής ή ηθικής δικαίωσης, καθώς τίποτα δεν μπορεί να διαγράψει τα περιστατικά που αφηγείται. * Κριτική από τον Τάσο Μελεμενίδη NEW STAR

ΑΠΑΤΗ ΣΕ ΜΑΥΡΟ ΦΟΝΤΟ Carbone Σκηνοθεσία: Ολιβιέ Μαρσάλ Πρωταγωνιστούν: Μπ. Μαζιμέλ, Ζ. Ντεπαρντιέ Με κίνητρο να κρατήσει ζωντανή την επιχείρησή του, ένας άντρας καταστρώνει σχέδιο για την κλοπή των φορολογικών κονδυλίων που διανέμει η γαλλική κυβέρνηση.

Ο Μπενουά Μαζιμέλ συναντιέται ξανά με τον Ζεράρ Ντεπαρντιέ μετά την πρώτη γαλλόφωνη παραγωγή για λογαριασμό του Netflix, το Marseille, στο αστυνομικό δράμα Απάτη σε μαύρο φόντο που πραγματεύεται την αληθινή ιστορία ξεπλύματος μαύρου χρήματος, το σκάνδαλο Carbon Connection που απασχόλησε τις Αρχές και τα μέσα ενημέρωσης της Γαλλίας στα τέλη της προηγούμενης δεκαετίας. Ο Μαζιμέλ ενσαρκώνει τον Αντουάν Ροκά, που στην προσπάθειά του να κρατήσει ζωντανή την προβληματική επιχείρηση με φορτηγά που κληρονόμησε από τον αυτοδημιούργητο πατέρα του μπλέκει με συμμορίες και τοκογλύφους, αποκτά γρήγορα ευρώ αλλά και πιο επικίνδυνα χρέη, την ίδια στιγμή που βρίσκεται σε διάσταση με τη σύζυγο και μητέρα του παιδιού του και δεν έχει τη βοήθεια που επιθυμεί από τον Εβραίο πεθερό του (στιβαρός ο Ντεπαρντιέ). Ο σκηνοθέτης Ολιβιέ Μαρσάλ, γνώστης και επίδοξος ανανεωτής του film policier, ενός είδους που έχει μεγάλη ιστορία στο γαλλικό σινεμά, ξεκινά από τη δολοφονία του ήρωα μπροστά στο σπίτι του, μένει πιστός στον κορμό του πραγματικού χρονικού, μεγαλοποιεί τις καταστάσεις για να δώσει έμφαση στις απότομες αλλαγές ταχύτητας, συνδυάζει έξυπνα τα ταξικά μπαράζ με τις μαφιόζικες διαστρωματώσεις και τρέχει τα γεγονότα και τις λεπτομέρειες με σκορ-

σεζικό τέμπο και επίγνωση του δανεισμού από την Υπόθεση Καρλίτο του Μπράιαν ντε Πάλμα (αναφέρεται και από τους φίλους του Αντουάν στην ταινία). Ωστόσο, η πυκνογραμμένη βιογραφική περιπέτεια του Μαρσάλ δεν διαθέτει ιδιαιτερότητα στη γραφή και ίσως γι’ αυτό ο Ροκά του Μαζιμέλ στερείται προσωπικότητας.

VILLAGE RENTI 18 - VILLAGE FALIRO 3 - ΑΕΛΛΩ 2 - ΓΑΛΑΞΙΑΣ 2 - ΚΙΝΗΜΑΤΟΘΕΑΤΡΑ ΚΩΝΣΤΑΝΤΑΡΑΣ ΒΛΑΧΟΠΟΥΛΟΥ 2 - ΣΠΟΡΤΙΓΚ 1 - ΤΑΙΝΙΟΘΗΚΗ ΛΑΪΣ 1,2 - ΤΡΙΑ ΑΣΤΕΡΙΑ 2 - ΑΘΗΝΑ - ΣΙΝΕΑΚ

Η ΑΣΥΜΒΙΒΑΣΤΗ Fortunata

Γερμανίδα πρώην ηθοποιό (Χάνα Σιγκούλα) και ο καινούργιος άνθρωπος στη ζωή της, ο ψυχολόγος Πατρίτσιο (Στέφανο Ακόρσι), που μοιάζει ιδανικός αρωγός στη φάση κάθαρσης και βοήθειας που επιζητεί γι’ αυτήν και την κόρη της, τουλάχιστον στην αρχή. Η Τζασμίν Τρίνκα, που γνωρίσαμε στο σκηνοθετικό ντεμπούτο της Βαλέρια Γκολίνο Miele, οδηγείται σε δρόμους Μανιάνι και Mamma Roma, «εξωτερικής» ερμηνείας και επιθετικής αυτοσυντήρησης, αλλά η μελό δραματουργία με το συντακτικό της πιάτσας που δοκιμάζει ο Καστελίτο γεννά απανωτές γραφικότητες και στατικά κλισέ. ΑΘΗΝΑΙΟΝ CINEPOLIS 1 - ΑΙΓΛΗ 2 - ΑΤΛΑΝΤΙΣ 1 - ΑΤΤΑΛΟΣ - ΙΝΤΕΑΛ - ΚΗΦΙΣΙΑ 2 - ΝΙΡΒΑΝΑ - ΣΙΝΕΑΚ

Σκηνοθεσία: Σέρτζιο Καστελίτο Πρωταγωνιστούν: Τζασμίν Τρίνκα, Στέφανο Ακόρσι, Αλεσάντρο Μπόργκι Το πορτρέτο μιας γυναίκας που τα βάζει με όλους και με όλα στην προσπάθειά της να κάνει πραγματικότητα το όνειρό της στα περίχωρα της Ρώμης.

Τοποθετημένο στις γειτονιές της ανατολικής Ρώμης, κοντά στο αρχαίο υδραγωγείο Alexandrina, το μικροαστικό, ψευδορεαλιστικό δράμα του Σέρτζιο Καστελίτο που έκανε πρεμιέρα στο τμήμα Ένα Κάποιο Βλέμμα του Φεστιβάλ Καννών πασχίζει να δημιουργήσει αφορμές και αιτίες ενδιαφέροντος για τον κεντρικό χαρακτήρα, την ειρωνικά αποκαλούμενη και πολύ κινητική Τυχερή (Fortunata), μια κομμώτρια που θέλει να στήσει δικό της μαγαζί δουλεύοντας νυχθημερόν, να φροντίσει την ατίθαση 8χρονη κόρη της, η οποία νιώθει συνεχώς παραμελημένη, και να ξεμπερδεύει με το διαζύγιο από τον πρώην σύζυγό της, έναν ευέξαπτο security. Το σταθερό της αποκούμπι είναι ένας διπολικός, άρα ασταθής tattoo artist, πρώην τοξικομανής, με μητέρα μια

Η ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ ΜΟΥ ΣΕ ΛΑΤΡΕΥΕΙ Ma famille t’ adore déjà Σκηνοθεσία: Ζερόμ Κομαντέρ, Άλαν Κορνό Πρωταγωνιστούν: Αρτίρ Ντιπόν, Ντεμπορά Φρανσουά, Τιερί Λερμίτ Ένας ντροπαλός 30άρης ερωτεύεται μια όμορφη δημοσιογράφο και έρχεται η ώρα να γνωρίσει την οικογένειά της.

Οι κωμικές περιπέτειες του 30άρη Ζιλιέν στα έγκατα της οικογένειας της αγαπημένης του Έβα ωχριούν μπροστά στο σαρωτικό σλάπστικ των Fockers και ανακυκλώνουν όλα τα χιλιοειπωμένα αστεία για τον συνεσταλμένο υποψήφιο γαμπρό, την αρραβωνιαστικιά που ντρέπεται για τους γονείς της, τον τρελάρα μπαμπά, την «παστα-φλόρα» μαμά και τους καθόλου νορμάλ συγγενείς. Μια μπαλαφάρα χωρίς περιστροφές, στην οποία ένας πολύ χαλαρός θεατής μπορεί και να απομονώσει μια-δυο αστείες σκηνές, με καλή πίστη. ΑΒΑΝΑ - ΑΕΛΛΩ 2 - ΓΑΛΑΞΙΑΣ 2 - ΚΗΦΙΣΙΑ 1 - ΝΑΝΑ 3 ΣΠΟΡΤΙΓΚ 1

26.4.18 – lifo

37

GREEK FUSION ORCHESTRA

Το progressive-jazz fusion του Κυριάκου Σφέτσα

απο ton m. hulot

Mουσική

Κ

38 lifo – 26.4.18

ανενός Έλληνα “πρωτοποριακού” συνθέτη η επιστροφή στην παράδοση δεν υπήρξε εντυπωσιακότερη από του Σφέτσα. Πριν από το 1977, στη Γαλλία, τον ανέδειξε μια ηχητική “στικτογραφία” (γαλλ. pointillisme): μια αξιοπρόσεκτη αρμονική ευαισθησία οργάνωνε ευφάνταστους συνδυασμούς ηχοχρωμάτων σε “μικροδομές” απλωμένες σ’ έναν νοητό ηχητικό καμβά, θυμίζοντας πίνακες του Χουάν Μιρό που γοήτευε τότε τον συνθέτη (“Δοκιμολογία”, από τα ωραιότερα και χαρακτηριστικότερα έργα του)». Αυτά γράφει ο μουσικοκριτικός Γιώργος Λεωτσάκος στον τόμο 9Β του Παγκόσμιου Βιογραφικού Λεξικού για τον Κυριάκο Σφέτσα, έναν από τους πιο σημαντικούς σύγχρονους Έλληνες συνθέτες, μαθητή του Max Deutsch, έναν καλλιτέχνη που δεχόταν συμβουλές από τους Ι. Ξενάκη, Luigi Nono και Henri Dutilleux, ο οποίος εργάστηκε στο Τρίτο Πρόγραμμα του Μάνου Χατζιδάκι και ως διευθυντής στα μουσικά τμήματα του Δεύτερου και Πρώτου Προγράμματος, ενώ από το καλοκαίρι του 1982 μέχρι τον Ιανουάριο του 1994 υπήρξε διευθυντής του Τρίτου Προγράμματος της ΕΡΑ. Στο έργο του περιλαμβάνεται σημαντικός αριθμός μουσικών συνθέσεων: συμφωνική, χορωδιακή, σκηνική μουσική (μπαλέτο, θέατρο), μουσική δωματίου, ηλεκτρονική, έργα για σόλο όργανα, συνθέσεις στο ύφος της τζαζ και fusion, τραγούδια σε ποίηση Ελλήνων και ξένων ποιητών. Τα χρόνια από το ’80 και μετά γράφει μουσική και για τον κινηματογράφο. Με αφορμή την κυκλοφορία της ακυκλοφόρητης ως τώρα δουλειάς του με την Greek Fusion Orchestra από την αβανγκάρντ περιόδό του στο Παρίσι τη δεκαετία του ’70 από την Terranga Beat, ένα progressive-jazz fusion αριστούργημα, και τις δύο συναυλίες του κάναμε μια κουβέντα σχετικά με τη ζωή και το πλούσιο έργο του. Ο Κυριάκος Σφέτσας σήμερα ζει μόνιμα στον Ασπρογέρακα, στη Λευκάδα. «Άρχισα να παίζω σχεδόν επαγγελματικά από 14 χρόνων. Έπαιζα στις συναυλίες του Ωδείου, κλασικό κυρίως ρεπερτόριο, τόσο στη Λευκάδα όσο και σε πόλεις όπως η Άρτα, η Πρέβεζα, το Αγρίνιο, το Μεσολόγγι και άλλες. Κάποια στιγμή οι εξορμήσεις μας έφτασαν μέχρι την... Αμαλιάδα. Παράλληλα όμως έπαιζα ως το νεαρότερο μέλος χορευτικών ορχηστρών, παίρνοντας άδεια από τον γυμνασιάρχη για τις νυχτερινές μας εμφανίσεις. Εδώ το ρεπερτόριο περιλάμβανε κομμάτια από τάνγκο και βαλς μέχρι φοξ τροτ, τσάρλεστον αλλά και πάσης φύσεως λάτιν ξεφαντώματα. Με κάποιους αγαπημένους συμμαθητές μαζευόμαστε σπίτι μου και παίζαμε δημοτικά και λαϊκά. Εκείνοι ήταν ερασιτέχνες, έπαιζαν μόνο με το αυτί και δεν είχαν καμία σχέση με την αποκαλούμενη “κλασική μουσική”. Άκουγαν, λοιπόν, τραγούδια στο ραδιόφωνο κι ερχόντουσαν σπίτι και μου τα τραγουδούσαν – εννοείται ότι ήταν καλλίφωνοι και σωστοί. Μια κάποια μέρα εκείνης της περιόδου εμφανίστηκε στην πόλη μια κομπανία Τσιγγάνων από το Αγρίνιο. Εγώ, καθώς και φίλοι, τους αποκαλούμε γύφτους χωρίς ίχνος απαξίωσης μέσα μας. Αντιθέτως, έχω την άποψη ότι ένα πολύ μεγάλο μέρος της παγκόσμιας παραδοσιακής μουσικής

Μια ιστορική ηχογράφηση του 1977 που κυκλοφορεί για πρώτη φορά γίνεται η αφορμή για να εμφανιστεί (επιτέλους) ζωντανά η θρυλική ορχήστρα.

διεσώθη χάρη στο τεράστιο μουσικό, και όχι μόνο, ταλέντο αυτής της ράτσας. Ο γιος του κλαριντζή έπαιζε κιθάρα. Τον ρώτησα για την κομπανία του, πόσες μέρες θα παίζανε στη Λευκάδα, και του αποκάλυψα ότι ήμουν μαθητής μουσικής και ότι έπαιζα και ακορντεόν. Τον κάλεσα στο σπίτι και την επομένη έφυγα με την αγρινιώτικη κομπανία για ένα πανηγύρι σ’ ένα κοντινό χωριό της Ακαρνανίας. Έπαιξα με κομπανίες Τσιγγάνων δυο-τρεις φορές ακόμα, ενώ ο πατέρας μου έστελνε πάντα κάποιον να με μαζεύει, γιατί δεν ήθελε, όπως έλεγε, να μπλέξω. Αυτές οι λιγοστές φορές όμως που έπαιξα μαζί τους ήταν η αφορμή για να ασχοληθώ με τη μελέτη της ερμηνείας, δηλαδή της απόδοσης της παραδοσιακής μουσικής από μέρους τους. Αυτό είναι κάτι που δεν έχει πάψει να με απασχολεί μέχρι σήμερα, δηλαδή η ανίχνευση της εκφραστικότητας, της ευρηματικότητας αλλά και των εξαιρετικών έως και ανατρεπτικών επεμβάσεων των Τσιγγάνων στην ερμηνεία, πράγμα που κατά την άποψή μου εμπλουτίζει σε μεγάλο βαθμό την παραδοσιακή μουσική και δεν την αφήνει να χαθεί ως μια νεκρή γλώσσα χωρίς εξέλιξη. Για το Παρίσι έφυγα τον Αύγουστο του 1967, τέσσερις μήνες σχεδόν μετά τον Απρίλη που έγινε χούντα. Έτσι κι αλλιώς, πολύ καιρό πριν είχα αποφασίσει να φύγω. Δεν άντεχα να παίζω σε διάφορα καταγώγια, στα καμπαρέ της εποχής από την Ομόνοια μέχρι την Τρούμπα. Ένιωθα ένα είδος εξευτελισμού να διαπερνά το σώμα και τον νου μου, μια μαύρη, ρευστή δύναμη να με πληγώνει και να με πονάει. Ένιωθα μια ντροπή να εισέρχεται μέσα μου και να με λερώνει. Μπορεί ως νέος να υπερέβαλλα, αλλά αυτό ήταν, έπρεπε να φύγω, και μάλιστα στο

i Ο δίσκος «Κυριάκος Σφέτσας - Greek Fusion Orchestra Vol.1» θα κυκλοφορήσει την 1η Ιουνίου από την Terranga Beat με επιλογή 6 κομματιών από τις 10 ώρες ηχογραφήσεων του 1977. Στις 2/5 θα γίνει ένα warm-up gig στο Tempus Verum στο Γκάζι, ενώ η παρουσίαση του δίσκου ζωντανά θα γίνει την 1η Ιουνίου στο six d.o.g.s.

Παρίσι. Πίστευα, δεν ξέρω γιατί, ότι αυτή ήταν η πόλη μου. Γνώριζα πολλά για το Παρίσι, που όμως ήταν και πολύ λίγα. Ήμασταν νέοι τότε, που θέλαμε με κάθε τρόπο να ξεφύγουμε από τη μοίρα μας, να ζήσουμε με κάθε κόστος το όνειρό μας και να πετύχουμε στην πράξη τις επιλογές μας. Αυτό που, τέλος πάντων, μας αφορούσε βαθύτατα. Ξεκίνησα να προσεγγίζω την παραδοσιακή μουσική ακόμη και στα πρώτα αβανγκαρντίστικα παριζιάνικα έργα μου. Μόνο που σ’ αυτά η προσέγγιση και στη συνέχεια η “ένταξή” της με όλους τους μετασχηματισμούς της είναι “κρυμμένη” και δύσκολα αναγνώσιμη. Θα έλεγα ότι είναι έως και ηθελημένα ελιτίστικη ή και ναρκισσευόμενη. Σήμερα, εξακολουθώ κατά στιγμές να είμαι σνομπ ή και προκλητικός. Ίσως θέλω να πολεμήσω την άγνοια που με περιβάλλει και με πληγώνει. Δεν το κάνω από κακία σε καμία περίπτωση. Ο τρόπος που προσέγγισα την παραδοσιακή γλώσσα ήταν πολυσήμαντος. Με ενδιέφερε καταρχάς η συνθετότητα (που δεν υπάρχει στη δυτική μουσική, όπως αυτή εκφράζεται στην Ανατολή) δύο κύριων στοιχείων: του μελισματικού και του ρυθμικού. Στη συνέχεια, η ανίχνευση μιας “κρυφής”, θα έλεγα, αρμονίας που εγώ πιστεύω ότι υφίσταται και στις μονωδιακές λαϊκές μουσικές του κόσμου και “κρύβεται” σε βασικές νότες των κλιμάκων και στις μεταξύ τους σχέσεις. Τα τρία αυτά κύρια στοιχεία (μελωδία, ρυθμός, αρμονία), που υπάρχουν έτσι κι αλλιώς σε Δύση και Ανατολή, σε Βορρά και Νότο, έπρεπε να τα μεταμορφώσω με τρόπο που θα λειτουργούσαν ενταγμένα σε μια σύγχρονη γραφή, τόσο στην τεχνοτροπική όσο και στην αισθητική της υπόσταση».

©KAROL JAREK

ΑΝΕΜΟΔΑΡΜΈΝΑ ΎΨΗ: ΜΈΡΟΣ ΠΡΏΤΟ

Ένας παράδεισος για αγρίμια Κουκλοθέατρο, κοστούμια «εποχής», μάσκες, αφήγηση και αναπαράσταση είναι τα υλικά που χρησιμοποιεί ο Σίμος Κακάλας και η Έλενα Μαυρίδου στο ανέβασμα του πρώτου μέρους του μυθιστορήματος της Έμιλι Μπροντέ.

απο τη λουίζα αρκουμανέα

Θέατρο

Τ

α παράθυρα σφραγίζονται για να κλείσουν έξω τους δαίμονες. Τα παράθυρα ανοίγουν για να φύγει η ψυχή από τη φυλακή του σώματος. Πόσο μπορούν να αγαπηθούν δύο άνθρωποι; Δεν υπάρχουν όρια στο σύμπαν της Έμιλι Μπροντέ. Ένα αγόρι κι ένα κορίτσι κατηφορίζουν ξέφρενα την πλαγιά και χάνονται στα χερσοτόπια. Εκεί ξημεροβραδιάζονται, χοροπηδούν σαν αγριοκάτσικα, γελούν αχόρταγα και γεύονται την άγρια φύση. Η Κάθριν και ο Χίθκλιφ. Τα παιδιά της καταιγίδας, τα τέκνα του Γουέδεριν Χάιτς, της επιβλητικής αγροικίας που στέκει αγέρωχη στην κορυφή του λόφου και τη χτυπούν αλύπητα οι άνεμοι της βόρειας Αγγλίας. Ένα σπίτι τεράστιο, γυμνό, ακατέργαστο, παγωμένο, με τα ωμά κρέατα εκτεθειμένα στην κουζίνα... Κι όμως: αυτός είναι ο παράδεισος για τα δυο μικρά αγρίμια, τη νόμιμη θυγατέρα των Έρνσω και το ορφανό, μαυριδερό γυφτάκι που της έφερε δώρο ο πατέρας της, όταν εκείνη ήταν έξι ετών. Το ονόμασαν Χίθκλιφ, όπως λεγόταν το άτυχο πρωτότοκο της οικογένειας. Οι νεκροί δεν λένε να ησυχάσουν στα Ανεμοδαρμένα Ύψη. Ειδικά όταν χάνονται πρόωρα, έχοντας υποστεί το μαρτύριο ενός ανελέητου, αδιέξοδου έρωτα, που αρνείται να σβήσει με τον θάνατο. «Ποιος θα ήταν ο λόγος της δημιουργίας μου, αν περιοριζόμουν απόλυτα στον εαυτό μου;» αναρωτιέται η κεντρική ηρωίδα ενώπιον της έμπιστης οικονόμου Νέλλυ Ντιν. Η Κάθριν βρήκε στον Χίθκλιφ την ολοκληρωμένη εκδοχή της κι αυτό την ανύψωσε στους ουρανούς. Τον πρόδωσε για να παντρευτεί τον Έντγκαρ Λίντον κι αυτό την έστειλε στην τρέλα. «Νέλλυ, είμαι ο Χίθκλιφ. Είναι πάντα, πάντα στον νου μου. Δεν μου δίνει χαρά, όπως δεν μου δίνει χαρά ο εαυτός μου, αλλά είναι μέσα μου, σαν τον ίδιο τον εαυτό μου» προσπαθεί να εξηγήσει το υπέρμετρο, αφύσικο πάθος της για τον σύντροφο που αγάπησε από παιδί και που τώρα τον εγκαταλείπει για έναν καθωσπρέπει γάμο, σύμφωνο με τις κοινωνικές συμβάσεις του 19ου αιώνα. «Η Κάθριν δεν έχει ουσιαστική επιλογή. Πα-

γιδευμένη [...] στα σαγόνια της λογικής, της εκπαίδευσης και της ευπρέπειας, δεν μπορεί να κάνει κάτι άλλο από αυτό που τελικά κάνει, να προχωρήσει σε γάμο με τον Έντγκαρ Λίντον, εφόσον δεν υπάρχει κανένας άλλος κατάλληλος να τον παντρευτεί και μια κυρία πρέπει να παντρευτεί» σημειώνουν οι Σάντρα Γκίλμπερτ και Σούζαν Γκούμπαρ στην εξαιρετική μελέτη τους The madwoman in the attic: The woman writer and the nineteenth-century literary imagination. Δεν είναι απλό πράγμα να πουλάς την ψυχή σου. H Kάθριν βουλιάζει σε αχαρτογράφητα νερά. Ανίκανη να υπάρξει χωρίς το έτερον ήμισύ της, θα αποχωρήσει σταδιακά απ’ αυτό τον κόσμο που της απαγορεύει να ζει όπως επιθυμεί. «Κουράστηκα, κουράστηκα να είμαι κλεισμένη εδώ μέσα. Θέλω να φύγω, να βρεθώ ξανά στον φωτεινό κόσμο, και να μείνω για πάντα εκεί. Να μην τον βλέπω πια θολά μέσα απ’ τα δάκρυα, να μην τον λαχταρώ πίσω από τους τοίχους μιας βασανισμένης καρδιάς. Να είμαι εκεί, πραγματικά εκεί, μέσα του» εξομολογείται στη Νέλλυ Ντιν λίγο πριν αφήσει την τελευταία της πνοή. Ο θάνατος της Κάθριν σηματοδοτεί το τέλος του πρώτου μέρους του αριστουργηματικού μυθιστορήματος (1847) της Έμιλι Μπροντέ και εκεί ακριβώς ολοκληρώνεται η παράσταση που παρακολουθήσαμε στο θέατρο «Χώρος» (το δεύτερο μέρος θα παρουσιαστεί το φθινόπωρο). Σκηνή που παραπέμπει σε κουκλοθέατρο, κοστούμια «εποχής» σε λιτή εκδοχή, ποικίλες μάσκες για την εναλλαγή των ρόλων, αυτά συνιστούν τα βασικά «εξωτερικά» εργαλεία που χρησιμοποιεί η ομάδα για να πλάσει το νοητό κι αισθητικό πλαίσιο του έργου της. Όσον αφορά τις μεθόδους εξιστόρησης, επιλέγεται ένας συνδυασμός αφήγησης και αναπαράστασης, με τη μία να διαδέχεται και να συμπληρώνει την άλλη. Ένας διαφορετικός ηθοποιός αναλαμβάνει κάθε φορά τον ρόλο του αφηγητή –πολλαπλοί αφηγητές υπάρχουν άλλωστε και στο μυθιστόρημα–, ενώ αυτά που λέει ζωντανεύουν ως «κανονικό» θέατρο, με ή χωρίς μάσκες, ενώπιόν μας. Αλίμονο, οι μέθοδοι αυτές εφαρμόζονται τόσο στεγνά, τόσο ανέμπνευστα, ώστε σύντομα μας κυριεύει απελπισία. Ο πρώτος αφη-

ΕΜΙΛΙ ΜΠΡΟΝΤΕ Ανεμοδαρμένα Ύψη: Μέρος Πρώτο Μετάφραση: Άρης Μπερλής Σκηνοθεσία: Σίμος Κακάλας Δραματουργική επεξεργασία: Έλενα Μαυρίδου Σκηνογραφία, ενδυματολογία: Ράνια Εμμανουηλίδου Φωτισμοί: Παναγιώτης Λαμπής Μάσκες: Μάρθα Φωκά Κούκλα: Στάθης Μαρκόπουλος Βοηθός σκηνοθέτη: Ερατώ Αγγουράκη Σχεδιασμός σκηνικού χώρου: Αντώνης Δαγκλίδης Παίζουν: Δήμητρα Κούζα, Μιχάλης Βαλάσογλου, Κωνσταντίνος Μωραΐτης, Γιάννης Λεάκος, Μαντώ Κεραμυδά, Φελίς Τόπη

Εταιρεία Θεάτρου Χώρος Πραβίου 6, Βοτανικός, 210 3426736 Παρ.-Κυρ. 20:00, €10 γενική είσοδος

γητής (Δήμητρα Κούζα), υπεύθυνος να μας εισάγει στην ιστορία, περιφρονεί κάθε επιταγή επικοινωνίας με το κοινό: αδιάφορος και στιφός, διαβάζει δυνατά από το βιβλίο του χωρίς καθόλου να νοιάζεται αν μεταδίδει τα νοήματα ή αν τον ακολουθούν οι θεατές. Ο δεύτερος αφηγητής (Κωνσταντίνος Μωραΐτης) αποδεικνύεται πιο μπριόζος, αλλά δυστυχώς ο τρίτος και σημαντικότερος (Μαντώ Κεραμυδά/Νέλλυ Ντιν), επιφορτισμένος με τον μεγαλύτερο όγκο κειμένου, βαλτώνει σε μια τρομερή μονοτονία και ουδέποτε αναδεικνύει τις χαρές, τις εντάσεις και τις διακυμάνσεις των ανεμοδαρμένων σελίδων. Κι ενώ αναμένουμε τουλάχιστον τα δραματικά μέρη να μας ανασύρουν από τον λήθαργό μας, αποδεικνύονται κι αυτά τόσο φτωχά, τόσο αναμενόμενα, ώστε θα έλεγε κανείς πως οι εμπλεκόμενοι νιώθουν ευτυχείς να αρκούνται στο αυτονόητο και στο λιγοστό. Κάθε αναπαράσταση λειτουργεί ως απλοϊκή εικονογράφηση: έτσι, όταν ο αφηγητής λέει «ήταν πάντα ζωηρή και κεφάτη», η ηθοποιός-Κάθριν σηκώνει τα φουστάνια της και χοροπηδά για να μας αποδείξει του λόγου το αληθές. Δεν βλέπουμε τίποτα που να μην το έχουμε ήδη «δει» –και πολύ πιο έντονα, τολμώ να πω– διαβάζοντας το βιβλίο. Δεν βλέπουμε τίποτα που να φανερώνει ευρηματική οργάνωση του υλικού, επεξεργασία των ιδεών, ανάδειξη των αντιπαραβαλλόμενων κόσμων, προσωπική και εις βάθος τοποθέτηση επί της ιστορίας. Φυσικά, αυτό συνεπάγεται θάνατο της φαντασίας, και μάλιστα αργόσυρτο, εφόσον διαρκεί δυόμισι ώρες. Η προχειρότητα με την οποία έχει στηθεί ο περιβάλλων σκηνικός χώρος (γύρω από το «πλαίσιο» της σκηνής) έρχεται να επιδεινώσει την κατάσταση. Οι μάσκες συνεισφέρουν στη δημιουργία μιας αίσθησης αρχετυπικού παραμυθιού, πράγμα ευπρόσδεκτο, υπάρχουν όμως και φορές που λειτουργούν εις βάρος του επιθυμητού αποτελέσματος. Στον περίφημο λόγο της Κάθριν, π.χ., εκεί όπου η ηρωίδα ομολογεί την ταύτισή της με τον Χίθκλιφ, η ηθοποιός φοράει μια μάσκα που επηρεάζει την άρθρωσή της, συνεπώς αποτρέπεται η είσοδός μας στον συναισθηματικό κόσμο της ηρωίδας. Γενικότερα, η Δήμητρα Κούζα ως Κάθριν επιδεικνύει απόλυτο έλεγχο των εκφραστικών της μέσων, μένει όμως εγκλωβισμένη σε ένα ψυχρό, αρραγές κέλυφος – ίσως στην προσπάθειά της να αποφύγει τον μελοδραματισμό. Ξαφνικά, μετά το διάλειμμα, συμβαίνει ένα μικρό θαύμα: Ο μονόλογος της Ισαβέλλας Λίντον αποδεικνύεται χάρμα ώτων και οφθαλμών. Με μάσκα εμπνευσμένη από τα γιαπωνέζικα μάνγκα και πλεγμένα «κεφτεδάκια» στα μαλλιά, η νεαρή ηθοποιός Φελίς Τόπη σίγουρα προσγειώθηκε ανάμεσά μας από άλλη διάσταση. Αν οι κούκλες μπορούσαν να μιλήσουν, τόσο εύθραυστη θα ήταν η φωνή τους, σκεφτόμαστε. Αν μπορούσαν να κινηθούν, τόσο μεταξένιες θα ήταν οι κινήσεις τους. Θα ξεχώριζα επίσης τη σκηνή όπου το νεοαφιχθέν ορφανό αγοράκι –ο «Χίθκλιφ»– πατάει για πρώτη φορά στα πόδια του: οι ηθοποιοί χειρίζονται εκεί τόσο όμορφα την ξύλινη μαριονέτα, ώστε μοιάζει πραγματικά σαν να εμφυσούν ζωή στο πεταμένο αυτό πλάσμα, που ξυπνά θαμπωμένο και τρέχει ν’ αγκαλιάσει τον μπαμπά του. Κλείνοντας, θα ήθελα να αναφερθώ στην εξαιρετική, υποδειγματική μετάφραση του προσφάτως αποθανόντος Άρη Μπερλή. Αξίζει πραγματικά να τη διαβάσετε.

26.4.18 – lifo

39

απο ton βασιλη καψασκη

Φωτογραφία 40 lifo –

26.4.18

IN WAITING Η ΕΙΡΉΝΗ ΒΟΥΡΛΟΎΜΗ ΦΩΤΟΓΡΑΦΊΖΕΙ ΤΑ ΜΑΥΣΩΛΕΊΑ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΉΣ ΓΡΑΦΕΙΟΚΡΑΤΊΑΣ

Πανεπιστήμιο Κοινωνικών και Πολιτικών Σπουδών στην Πάτρα. ©Ειρήνη Βουρλούμη

Α

υτή η φωτογραφία είναι η αγαπημένη μου» λέει η Ειρήνη, ενώ χαϊδεύει αργά με την παλάμη της το σκληρό εξώφυλλο του βιβλίου με το πιο πρόσφατο φωτογραφικό της πρότζεκτ που έχει τίτλο In Waiting. «Την τράβηξα στη Διεύθυνση Εγκληματολογικών Ερευνών της Ελληνικής Αστυνομίας. Η γάτα παρακολουθεί το ψάρι μέσα στη γυάλα και μοιάζει να ψάχνει τρόπο για να το πιάσει, ακριβώς όπως οι αστυνομικοί καραδοκούν για να συλλάβουν τους εγκληματίες». Η Ειρήνη Βουρλούμη γεννήθηκε στην Αθήνα από πατέρα Έλληνα και μητέρα Ινδονήσια. Ανακάλυψε την αγάπη της για τη φωτογραφία χάρη σε μια παλιά φωτογραφική μηχανή του πατέρα της, την εποχή που ζούσε και σπούδαζε στη Νέα Υόρκη. Αποφοίτησε από το Parsons School of Design και στη συνέχεια σπούδασε δημοσιογραφία στο φημισμένο Columbia. Το 2011 επέστρεψε στην Αθήνα γιατί ήθελε να καταγράψει από κοντά την κρίση ως ανταποκρίτρια διεθνών ειδησεογραφικών ΜΜΕ. «Ως Ελληνίδα, ήθελα να βρίσκομαι κοντά στη χώρα μου» εξομολογείται. Χάρη στις αναθέσεις και στις συνεργασίες με έντυπα όπως οι «New York Times», το «New Yorker», η «Wall Street Journal», το

Τοιχογραφία στο πρώην υπουργείο Εργασίας. ©Ειρήνη Βουρλούμη

«Time», η «Guardian» και η «Monde», μπήκε σε δεκάδες δημόσια κτίρια και περίπου τότε ήταν που αποφάσισε να δημιουργήσει ένα δικό της φωτογραφικό πρότζεκτ με θέμα τον δημόσιο χώρο και αυτά τα μαυσωλεία της κρατικής γραφειοκρατίας. «Είχα βαρεθεί λίγο με τις αναθέσεις. Όλα τα ΜΜΕ ήθελαν το ίδιο πράγμα: φωτογραφίες από την πλατεία Συντάγματος, πορτρέτα φτωχών οικογενειών, κλειστά μαγαζιά. Άρχισα να ψάχνω έναν διαφορετικό τρόπο μέσω του οποίου θα μπορούσα να προσεγγίσω την οικονομική κρίση και τον βρήκα. Αυτά τα κτίρια μαρτυρούν πολλά για την ψυχοσύνθεση και τον χαρακτήρα μας. Μοιάζουν με σκηνικά βγαλμένα από ταινίες του Ντέιβιντ Λιντς. Είναι λίγο σουρεαλιστικά, αλλά θυμίζουν και λίγο Βαλκάνια. Χώροι που μοιάζουν να έχουν κολλήσει στο παρελθόν. Ταυτόχρονα, όμως, είναι και τα περιβάλλοντα όπου γίνεται η διαπραγμάτευση της ελληνικής μας ταυτότητας. Σαν θέατρο, δηλαδή, με πρωταγωνιστές εμάς τους ίδιους, την ελληνική κοινωνία». Πέρα από την ταυτότητά μας, τα κτίρια αυτά αντιπροσωπεύουν και μία από τις βασικότερες αιτίες εμφάνισης της οικονομικής κρίσης, αυτό τον ογκώδη, ζημιογόνο και αντιπαραγωγικό δημόσιο τομέα των

ράθυμων υπαλλήλων και των ρουσφετιών. Με τον φακό της εξερεύνησε τους χώρους υπουργείων, δημόσιων και κρατικών υπηρεσιών, σχολεία, δικαστήρια, ακόμα και τη Βουλή. «Στο πρότζεκτ υπάρχουν και μερικοί χώροι που φαινομενικά είναι άσχετοι, όπως μια ταβέρνα που είχε κολλημένο στον τοίχο ένα πόστερ με όλους τους πρωθυπουργούς που πέρασαν από την Ελλάδα ή μια καφετέρια στο Σύνταγμα. Ακόμη, όμως, και αυτά αποτυπώνουν το περιβάλλον μέσα στο οποίο βρίσκονται όλα τα υπόλοιπα». Για να φωτογραφίσει πολλά από αυτά τα κτίρια χρειάστηκε να κάνει αλλεπάλληλες αιτήσεις, κάτι που της πήρε πολύ χρόνο. Στη Βουλή, για παράδειγμα, έκανε αίτηση τρεις φορές, γιατί μόλις της απαντούσαν θετικά, άλλαζε η κυβέρνηση. Υπήρχαν, όμως, και υπουργεία που δεν της επέτρεψαν να τραβήξει φωτογραφίες, τα υπουργεία Παιδείας και Τουρισμού. Η ίδια επιμένει πως δεν είχε σκοπό να εστιάσει σε κάτι τελείως αρνητικό, γι’ αυτό και έβγαλε από το βιβλίο πολλές από τις φωτογραφίες που αποτύπωναν την άσχημη πλευρά του δημόσιου τομέα, όλη αυτή την αποδιοργάνωση που τον διέπει. Το θέμα ήταν οι φωτογραφίες να αντανακλούν τη μοντέρνα

in waiting Το βιβλίο της Ειρήνης Βουρλούμη κυκλοφορεί από τον γερμανικό εκδοτικό οίκο Hatje Cantz.

κουλτούρα της Αθήνας. « Ήθελα να δείξω ότι το Δημόσιο είναι ένας από τους σπόρους που οδήγησαν στην ανάπτυξη της οικονομικής κρίσης. Ήθελα να εξερευνήσω αυτόν ακριβώς τον σπόρο. Επίσης, ήθελα να κάνω τον κόσμο να γελάσει, γιατί κάποιες φωτογραφίες έχουν χιούμορ». Από τις σαράντα φωτογραφίες της που θα εκτεθούν σε μερικές μέρες στο Μουσείο Μπενάκη απουσιάζουν σχεδόν εξ ολοκλήρου οι άνθρωποι. Τα μόνα ίχνη ανθρώπινης παρουσίας είναι τα καφέ, τα λουστραρισμένα, μυτερά παπούτσια ενός εφοριακού και το χέρι ενός άλλου ανθρώπου στο Α’ Νεκροταφείο της Αθήνας. «Νομίζω πως τα ίχνη που αφήνουν πίσω τους μερικές φορές οι άνθρωποι αποκαλύπτουν πολύ περισσότερα από ένα κλασικό τους πορτρέτο» εξηγεί η Ειρήνη γι’ αυτήν της την επιλογή. Όσον αφορά το στοιχείο που της έκανε τη μεγαλύτερη εντύπωση, αυτό είναι η ελευθερία που απολαμβάνουν οι δημόσιοι υπάλληλοι στην Ελλάδα. «Ναι, είναι λίγο κράτος εν κράτει» συμπληρώνω. «Μπορούν να κάνουν ό,τι θέλουν με τον προσωπικό τους χώρο. Ας πούμε, ένας είχε κρεμάσει μια φωτογραφία του Τσε Γκεβάρα. Και μιλάμε για την εποχή που ήταν κυβέρνηση η Νέα Δημοκρατία».

ΙNFO Μουσείο Μπενάκη Κτίριο Οδού Πειραιώς, Πειραιώς 138 & Ανδρονίκου, Γκάζι, 210 3543111, Πέμ. & Κυρ.

10:00-18:00, Παρ. & Σάβ.

10:00-22:00. Εγκαίνια: 2/5, διάρκεια: 3/-27/5. www.benaki.gr

26.4.18 – lifo

41

ΠΟΙΗΣΗ

χάρης βλαβιανός

Αυτοπροσωπογραφία του λευκού Εκδόσεις Πατάκη Σελ.: 192

μιράντα τερζοπούλου

Ομοερωτικά σαν τα άλλα ερωτικά Εκδόσεις Γαβριηλίδης Σελ.: 56

Ο κόσμος των Ελλήνων ποιητών: Νέες εκδόσεις, νέες τάσεις

ειρήνη γιαννάκη

Η αλφαβήτα των πραγμάτων Εκδόσεις Μελάνι Σελ.: 40

από την τίνα μανδηλαρά

Βιβλίο

Το ποιητικό κύμα των τελευταίων εκδόσεων αποκαλύπτει ένα γοητευτικά ετερόκλητο τοπίο, από την ειρωνική δύναμη του Βλαβιανού έως την ομοερωτική ανατροπή της Τερζοπούλου.

42 lifo – 26.4.18

Π

ράξε τα αστέρια/ όπως το ψάρι σπαρταρά έξω απ’ τη θάλασσα/ ζητώντας να γυρίσει καθώς με λέξεις/ η ποίηση σπαρταρά να επιστρέψει» έγραφε ο Καρούζος, επιβεβαιώνοντας τη μόνιμη συνθήκη της ποίησης, που είναι να επανέρχεται διαρκώς γεμάτη νέες μορφές ζωής ή έκφρασης. Στη μεταφορική της δύναμη, άλλωστε, ανιχνεύεται το ανέστιο και το καινούργιο. Η ποίηση θέλει μια πρώτη ματιά, θέλει όμως γνώση και υποψία. Στο πέρασμα των χρόνων φτιάχτηκαν σχολές και διαμορφώθηκαν συνειδήσεις, αλλά ακόμα αναζητούνται

τα ίχνη ποιητών που είτε δεν ακολούθησαν τον ίδιο δρόμο είτε έμειναν να ανάβουν μόνοι τις φλόγες που τους έκαψαν. Και όλοι μαζί συνυπήρξαν σε έναν ελληνικό κόσμο που ήταν εξαρχής ποιητικός, όπως προστάζει το τέκνο του Ηράκλειτου, αφού τα απομεινάρια τα βρίσκουμε σε μεγάλο βάθος. Μέχρι σήμερα, όμως, το ποιητικό γίγνεσθαι έχει ανάλογη ένταση: πρόσφατα καταγράψαμε σημαντικές απόπειρες να σταχυολογηθούν τα ποιήματα της κρίσης είτε με τον ιδιόμορφα πρωτότυπο τρόπο της ανθολόγησης του Θοδωρή Χιώτη είτε με τον ξεκάθαρα πολιτικό

εύα σπαθάρα Ντάλιτ

Εκδόσεις Θράκα Σελ.: 48

της Βαν Ντάικ, όπως επίσης είδαμε να μετατοπίζονται οι ποιητικές φωνές από το κλεινόν άστυ στην περιφέρεια. Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα του ποιητή Κυριάκου Συφιλτζόγλου (έχουμε δει συλλογές του από τις εκδόσεις Μελάνι και Θράκα), ο οποίος καταθέτει ένα πολύ ενδιαφέρον φωτο-ποιητικό ντοκουμέντο με το ιδίωμα της Δράμας και τον χαρακτηριστικό τίτλο Δραμάιλο από τις εκδόσεις Αντίποδες. Κατά τα άλλα, σταθερότητα εμφανίζουν οι ποιητικές εκδόσεις γνωστών ονομάτων που έχουν αφήσει το δικό τους ισχυρό ή πρωτότυπο αποτύπωμα στην ελληνική παραγωγή. Σταθερή η παρουσία του Χάρη Βλαβιανού, ο οποίος έχει διαμορφώσει τον δικό του μοντερνιστικό/ειρωνικό/διανοητικό χώρο, είτε με τις δικές του συλλογές είτε με την εξαιρετική έκδοση της Ποιητικής. Η νέα του συλλογή που μόλις κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Πατάκη με τον τίτλο Αυτοπροσωπογραφία του λευκού διαθέτει τις γνωστές ισχυρές δόσεις πνευματικής ειρωνείας, διακειμενικών παιχνιδιών, ισομερούς καταμερισμού του άτυχου με το τυχαίο και του ασήμαντου με το σημαντικό, εμπλουτισμένη ωστόσο με παραπάνω εξομολογητικά, θαρρεί κανείς, στοιχεία. Το πένθος που ενσκήπτει ξαφνικά κινητοποιεί ποιήματα ξεχωριστής ακρίβειας, όπως το «Ecce Mater» (Ξέρω πόσο ύπουλες είναι οι λέξεις / σε ανακουφίζουν για λίγο / για να σ’ εκδικηθούν αργότερα / με μεγαλύτερη μανία), παραπέμποντας άμεσα στην «Απώλεια» (Η λέξη αυτή φυσικά πονάει / Αλλά όπως απέδειξε η πραγματικότητα / (ο μέγας ιεροξεταστής) / ήμουν ο πιο ακατάλληλος άνθρωπος / στην πιο κατάλληλη στιγμή). Ο ποιητής εμφανίζεται άλλοτε πιο προσωπικός και όμως πιο ουδέτερος, άλλοτε πιο δημόσιος και επικίνδυνος −βλέπε το πικάντικο παράρτημα του «Σχεδόν διάσημος»− και άλλοτε εντοπισμένος στο εσωτερικό της ποιήσεως. Πάντοτε, όμως, το ίδιο δηκτικός. Η συνθήκη από την οποία φτιάχνεται ένα ποίημα δεν παύει να απασχολεί τον Βλαβιανό («Rose is a Rose is A rose»), όπως και το ερώτημα από ποια ασήμαντη λεπτομέρεια ή ποια μικρή ιστορία μπορεί ακριβώς να εκκινεί η αφήγηση της τέχνης. Στη «Λευκή Πινελιά» δίνεται μια αντι-εξήγηση της μη εξήγησης του εξηγήσιμου πίνακα ή έργου. Την κρατάμε μέχρι τέλους. Από μια αντίστοιχη ανάγκη να χτυπήσει το υψηλό προκύπτει η Αλφαβήτα των πραγμάτων της Ειρήνης Γιαννάκη από τις εκδόσεις Μελάνι. Δεν είναι μόνο η μελετημένη τοποθέτηση των λέξεων και του κόσμου αλλά και ο τρόπος που τα καυστικά κρεσέντο απευθύνονται με δύναμη όχι μόνο στην ποίηση αλλά και στην ίδια την Ιστορία. Θαρρείς πως η βάρκα της Γιαννάκη έχει κατεύθυνση αντίθετη από αυτήν της νοσταλγικής χώρας του Σεφέρη και πορεύεται προς μια terra incognita −«για μια χώρα που υπήρχε μόνο στα χαρτιά τραβούσαμε»− με ένα μοναχικό κορίτσι «πάνω στο πλοίο με φόντο την καταστροφή / δεν ξέρει πώς να ποζάρει για την ιστορία». Προς μια έρημο, δηλαδή, του τώρα. Άλλωστε «Η μόνη μας η σερμαγιά / ήταν μια βάρκα με πανιά / με μάγια αντί για άρμενα / για ξάρτια λιανοτράβουδα». Δεν υπάρχουν προσδοκίες εδώ, ούτε αυταπάτες. Ενδεχομένως να χρειάζεται μια άλλη ποιητική γλώσσα να ανατρέψει τις ψευδαισθήσεις, ένα άλλο αλφάλβητο, πέρα από αυτό της υποτιθέμενης έμπνευσης ή της μεγάλης αλήθειας, σαν μια «Ζωγραφιά» (Πώς είναι να μαθαίνεις νήπιο το αλφάβητο με εικόνες;

ΚΑΥΤΟ ΜΕΛΑΝΙ

από τη μαρια δρουκοπουλου Έτσι και τα πράγματα / απαιτούν από τη γλώσσα / μιαν άλλη τοιχογραφία). Ένταση, πάθος, ελευθερία και ξανά ελευθερία σε ένα αδιανόητο κενό όπου «αμύνονται οι λέξεις τα χαράματα / λίγο πριν ακουστεί ο ήχος / Της σιωπής» διαπερνά τον ποιητικό χώρο της Εύας Σπαθάρα. Στην ποιητική της συλλογή Ντάλιτ (εκδόσεις Θράκα) −τίτλος εμπνευσμένος από τους Ανέγγιχτους της Ινδίας, τους ανθρώπους έξω από κάθε κάστα, που δεν ξέρουν ακριβώς πού και γιατί κατοικούν− ανιχνεύεται αυτή η ανάγκη κατάκτησης του ανέκφραστου, οικειοποίησης μιας γλώσσας που δεν έχει ακόμα ανιχνευτεί, «της γλώσσας που / δεν μπορεί πια να αυθαδιάσει». Ξεκινά από τα βασικά ειρωνικά συγκείμενα στον βαθμό που η ποιητική γλώσσα δεν είναι αυτή της Ρητορικής του Αριστοτέλη –«Δεν εκτελούνται μεταφοραί εδώ Αριστοτέλη»− και μπορεί και ακροβατεί πέρα από τα «Σάπια μήλα του Νεύτωνα». Αντίστοιχα έντονη είναι και η διακειμενική συνομιλία της ποιήτριας με ομότεχνους, όπως ο Άραβας ποιητής Μπαχά Σάλα Ζαχν, και ακόμα πιο οξυδερκής είναι η ποιότητα της ειρωνείας της: «Φυσικά και ξέρω ότι δεν είμαι / η σφήνα στην άκρη της γλώσσας». Η ποίηση της Σπαθάρα «κυκλοφορεί ελεύθερη / σημαδεύει ό,τι της γουστάρει / δαγκώνει το χέρι που τη γράφει / κι εκτελεί-η αχάριστη / Με ακρίβεια χιλιοστού». Και τώρα στο προκείμενο, το outing, την ομο-

Στο πέρασμα των χρόνων φτιάχτηκαν σχολές και διαμορφώθηκαν συνειδήσεις, αλλά ακόμα αναζητούνται τα ίχνη ποιητών που είτε δεν ακολούθησαν τον ίδιο δρόμο είτε έμειναν να ανάβουν μόνοι τις φλόγες που τους έκαψαν.

λογία, αλλά με έναν τρόπο υπόγειο, χωρίς τυμπανοκρουσίες, σαν ένα παιχνίδι που οφείλεις να αναγνωρίσεις για να μπορέσεις να μεταμφιεστείς και να γίνεις άλλος. Όλα αυτά συμβαίνουν στην πανούργα ποίηση της Μιράντας Τερζοπούλου στα Ομοερωτικά σαν τα άλλα ερωτικά ποιήματά της (εκδόσεις Γαβριηλίδης) που δείχνουν τελικά να εναντιώνονται στην απαρχή του ομοερωτισμού τους και ξεχωρίζουν ακριβώς γιατί κατακρημνίζουν απόλυτα τις ίδιες τους τις ασφαλιστικές δικλείδες: την πίστη, την αλήθεια, την αγάπη, την ομορφιά. Άλλωστε, στο ερωτικό παιχνίδι, ό,τι θεωρείς ως αλήθεια είναι ψέμα, ό,τι πιστεύεις ως ψέμα είναι αλήθεια, γιατί «Σου είπα ψέματα πως δεν σε πίστευα» − από τους πιο αληθινούς στίχους που έχουν γραφτεί για τον έρωτα. Οι στίχοι της Τερζοπούλου γίνονται άλλοτε χειροβομβίδα που πέφτει με σιωπή και ύπουλα στο εσωτερικό των λέξεων και άλλοτε σημαία που υψώνεται δυνατά, φωνάζοντας «Ανακωχή / με το σκοτάδι της καινούργιας χώρας μου / που ρουφάει την προσφυγιά». Καμία ασφάλεια δεν μένει όρθια και καμία ειρηνική συνθήκη δεν υπάρχει στον έρωτα, αφού η «κόλαση είναι η ίδια / ακόμη και για αμαρτίες διαφορετικές». Μοναδική απάντηση είναι, και πάλι, η ποίηση, γιατί το «νηστικό σώμα τότε γεννά ποίηση, η ποίηση έχει φωνή που δεν θα την ακούσεις ποτέ».

3 βιβλία που μόλις κυκλοφόρησαν

γιάννης κωνσταντινίδης Λουκούμι Εκδόσεις Αλεξάνδρεια Σελ.: 21 Ο Μικελής επιστρέφει ως άχνη λουκουμιού για να αφηγηθεί την ασήμαντη ζωή του και τον ακόμα πιο ασήμαντο θάνατό του. Από τη Σύρο στο Γκαζοχώρι πρωτευούσης, ολίγον μούτσος, ολίγον εργάτης στο φωταέριο, ολίγον πολύτεκνος και ολίγον τίποτε, μοιράζεται με το αόρατο κοινό την αόρατη παρουσία του.

ουίλλιαμ φώκνερ Ο αχυρώνας φλέγεται Μτφρ.: Γιάννης Παλαβός Εκδόσεις Κίχλη Σελ.: 104 Ένα από τα αρτιότερα και τα πιο συχνά ανθολογημένα διηγήματα του Ουίλλιαμ Φώκνερ. Στον πυρήνα του διηγήματος ανιχνεύεται αυτό που ο συγγραφέας όρισε ως το μοναδικό θέμα για το οποίο αξίζει να γράφει κανείς: «τα προβλήματα του ανθρώπινου ψυχικού χώρου που βρίσκεται σε μάχη με τον εαυτό του».

honoré de balzac Μασιμίλα Ντόνι Μτφρ.: Βάσω Παπαντωνίου, Βασίλης Βασιλικός Εκδόσεις Gutenberg Σελ.: 193 Ο Μπαλζάκ επισκέφθηκε αρκετές φορές την Ιταλία. Η Μασιμίλα Ντόνι, ένα μικρό αριστούργημα της Ανθρώπινης Κωμωδίας, είναι ύμνος στον έρωτα, στην ατμόσφαιρα της ιταλικής ζωής, στον αυθορμητισμό των κατοίκων, στην αγάπη τους για το θέαμα και κυρίως στο πάθος τους για την όπερα.

26.4.18 – lifo

43

TASTE OF THE WEEK

γίδα της έβαλε η ανάλαφρη crème brûlée, αρωματισμένη με ξύσμα πορτοκαλιού (€8). ☛ Barranquilla, λεωφ. Κηφισίας 310, Νέο Ψυχικό, 210 6710688

Athens Exotica και παραδοσιακές γεύσεις ☛ Barranquilla ☛ Καπηλειό του Ζάχου ☛ M8

τσίπουρο «αρχοντικό»

aπο τη νικη μηταρεα

Βγεςέξωεπιτέλους

Το καινούργιο τσίπουρο Μακεδονίας «Αρχοντικό» από την Αλμωπία της Πέλλας «πατάει» στα βήματα της παράδοσης. Παράγεται από την τοπική ποικιλία αμπέλου Αμάσι, ιδανική για απόσταξη χάρη στη φυσικώς υψηλή απόδοσή της σε αλκοόλες. Επιπλέον, το κρυστάλλινο νερό των πηγών του Καϊμακτσαλάν αλλά και η διαδικασία απόσταξης που πραγματοποιείται σε μικρούς χάλκινους άμβυκες της Ποτοποιίας Μελισσανίδη δίνουν στο τσίπουρο μοναδικό χαρακτήρα. Ιδανικός σύντροφος των ελληνικών μεζέδων.

44 lifo – 26.4.18

μαλαγουζιά Η βραβευμένη Μαλαγουζιά (ΠΓΕ Θεσσαλονίκη) του Κτήματος Αρβανιτίδη από τον Ασκό Θεσσαλονίκης είναι ένα λευκό, λαμπερό κρασί με «ελληνική» μύτη, αφού αποκαλύπτει στο ποτήρι αρώματα από ανοιξιάτικα άνθη, φασκόμηλο, μαντζουράνα και βότανα του βουνού. Με την πρώτη γουλιά σε κερδίζουν η φρεσκάδα, ο πλούτος και η ισορροπημένη γεύση του. Ένα κρασί που θα σταθεί ιδανικά δίπλα σε θαλασσινά, ψάρια και λαχανικά.

r Ο εξωτικός χώρος του φρέσκου bar-restaurant Barranquilla παραπέμπει στο μεγαλύτερο λιμάνι της Κολομβίας και η διακόσμησή του σε ταξιδεύει στη Λατινική Αμερική. Όμορφη σάλα και πληθωρική μπάρα, με μπρούντζινα στοιχεία και εξωτικά φυτά. Στους καναπέδες του εξωτερικού χώρου θα αράξεις, ενώ το ευγενικό προσωπικό θα σε κάνεις να αισθανθείς βασιλιάς. Το μενού έχει επιμεληθεί ο executive chef Παναγιώτης Μουτσόπουλος και οι προτάσεις του είναι ελκυστικές, εστιάζοντας, όσον αφορά τα κυρίως πιάτα, στην ποιοτική κρεατοφαγία. Στην κουζίνα μαγειρεύει η Μαρίνα Ρόντου με κέφι, πράγμα που ανακαλύπτεις αμέσως δοκιμάζοντας τις χειροποίητες τραγανές τυροκουλούρες, των οποίων η ζύμη, σε σχήμα οκτώ, γεμίζεται με ξινομυζήθρα, περιχύνεται διακριτικά με μαρμελάδα τσίλι και πασπαλίζεται με σουσάμι (€8,50). Απολαυστικές οι μπουκιές, με το τσίλι να χαρίζει διακριτική κι ευχάριστη ένταση. Ακολούθησε το steak BARRANQUILLA tartare Black Angus, στην κορυφή του οποίου φιγουράρει ποσέ κρόκος αυγού με τη συνοδεία φρυγανισμένων μπριός και σαλάτας βαλεριάνα (€19). Ωραία τεμαχισμένο και μαριναρισμένο το κρέας, με καλή οξύτητα και γεύση απολαυστική, με πινελιές από σχοινόπρασο, κρεμμύδι, μαϊντανό και κόκκινη πιπεριά που χαρίζει πικάντικη επίγευση. Δροσιά και άρωμα προσφέρει η τραγανή πράσινη σαλάτα με κρουτόν, ψητό μανούρι, μαριναρισμένα σύκα, σταφίδες, φουντούκι και dressing από παλαιωμένο βαλσάμικο (€12,50). Το υπομονετικά μαγειρεμένο στη γάστρα ραγού μοσχαράκι Black Angus με σπαγγέτι και φρέσκο θυμάρι είναι μελωμένο κι έχει οικεία, πλούσια γεύση (€16). Από τα κυρίως, οι επιλογές σε κρέας είναι πολλές και γευστικές, από μπριζόλα Tomahawk και πικάνια μέχρι κοκοράκι ελευθέρας βοσκής και μπέργκερ. Δοκιμάσαμε skirt steak Black Angus, διάφραγμα (€17) σωστά ψημένο, ζουμερό, που BARRANQUILLA συνόδευαν χρυσαφένιες τηγανητές πατάτες, pepper σος και μπεαρνέζ, κάνοντας το παιχνίδι της γεύσης ενδιαφέρον. Η οινική λίστα προσφέρει καλές επιλογές από τον ελληνικό κυρίως αλλά και τον διεθνή αμπελώνα. Τη γλυκιά σφρα-

r Εικόνες από άλλες εποχές σού προσφέρει το Καπηλειό του Ζάχου στα Καμίνια. Η ιστορία του ξεκίνησε τη δεκαετία του ’50, όταν λειτουργούσε ως μπακαλοταβέρνα του Μπαταγιάννη και πουλούσε κρασί από τα βαρέλια που το συνόδευε με κορνμπίφ και τυρί. «Ήμουν πελάτης και έτσι ξεκίνησε η παντρειά με τον παππού που το είχε. Μου έδωσε το μαγαζί και το ανέλαβα με τη γυναίκα μου τη Βάγια τέλος του ’90» εξηγεί ο Χρήστος Ζάχος, ο σημερινός ιδιοκτήτης, και προσθέτει: «Η κουζίνα τότε είχε μόνο ένα τηγάνι στο γκάζι και σιγά-σιγά ξεκινήσαμε να σερβίρουμε μαγειρευτό φαγητό, μικρά ψαράκια και καμιά χοιρινή τηγανιά». Ο χώρος διατηρεί την παραδοσιακή αύρα του με τα παλιά βαρέλια και τα τραπέζια καφενείου. Ζεστή, οικεία και συντροφική ατμόσφαιρα. Η κουζίνα του είναι απλή και ειλικρινής, με πρωταγωνίστριες έξι γυναίκες που μαγειρεύουν σπιτικό φαγητό με συνέπεια. Το μενού προσφέρει αρκετές σαλάτες και χόρτα, κλασικές αλοιφές, ψάρια φρέσκα, ΚΑΠΗΛΕΙΌ ΤΟΥ ΖΆΧΟΥ μικρά και μεγάλα, καλαμάρια, γαρίδες αλλά και προτάσεις με κρεατικά. Οι μαγείρισσες βγαίνουν στη σάλα και σερβίρουν πιάτα με χορταστικές μερίδες. Πλούσια είναι η ποικιλία με τα βραστά λαχανικά που διατηρούν τη ζωντάνια τους και τρώγονται ευχάριστα, με ελαιόλαδο και ευωδιαστό λεμόνι (€5,50). Τα μαυρομάτικα φασόλια σαλάτα με το κρεμμυδάκι τους βγάζουν μεστή νοστιμιά σε κάθε πιρουνιά (€3,50). Τα ντολμαδάκια με ρύζι και μυρωδικά, τυλιγμένα μαστόρικα στο αμπελόφυλλο, είναι ορεκτικά. Το φρέσκο καλαμαράκι, περασμένο από το τηγάνι, έρχεται καλοφτιαγμένο (€7), το ίδιο και τα ολόφρεσκα μπακαλιαράκια που βγαίνουν τσιτσιριστά από το τηγάνι και είναι τραγανά απέξω, διατηρώντας ζουμερή τη σάρκα τους (€10). Ο παραδοσιακός τηγανηΚΑΠΗΛΕΙΌ ΤΟΥ ΖΆΧΟΥ τός μπακαλιάρος συνοδεύεται από σκορδαλιά και είναι το πιάτο που τιμούν στα τραπέζια όλοι οι πιστοί θαμώνες του καπηλειού. Γεύσεις απλές και ξεκάθαρες. Πρώτης τάξεως μεζέδες για να συνοδέψεις το κρασί σου και να τσουγκρίσεις τα ποτήρια. ☛ Καπηλειό του Ζάχου, Κομοτηνής 37, Καμίνια, 210 4813325. r Σαν να βρίσκεσαι στην εξοχή, αυτή την αίσθηση σου προσφέρει το εστιατόριο M8 στον πεζόδρομο της Μηλιώνη στην καρδιά του Κολωνακίου. Εκεί, από το πρωί μέχρι το βράδυ, δίνεις ραντεβού με την κομψότητα. Η κουζίνα του έχει μόνο καλές προθέσεις και ακολουθεί σοφά τη φιλοσοφία του χώρου. Ο νεαρός σεφ Σπύρος Μαρκόπουλος, με εμπειρία σε κουζίνες εντός και εκτός Ελλάδας, τιμάει τα ελληνικά προϊόντα, μαγειρεύει με κέφι και καλή τεχνική και σερβίρει ευπαρουσίαστα πιάτα. Εύκολα το διαπιστώνεις στη χορτόπιτα που θυμίζει μιλφέιγ, με την ποικιλία από τα άγρια χόρτα και τα μυριστικά να πατά σε στρώσεις από τραγανό φύλλο μαζί με μους φέτας και αρωματισμένο λάδι άνηθου (€7). Το φρέσκο τραγανό φύλλο και η ευωδιά των χόρτων σε προετοιμάζουν για την ανοιξιάτικη νοστιμιά που χαρίζει στον ουρανίσκο κάθε μπουκιά. Οι σαλάτες που φιγουράρουν στον κατάλογο είναι ελκυστικές και η επιλογή δύσκολη. Τελικά, δοκιμάσαμε τη δροσερή σαλάτα ρόδι (€9,50) με μεσκλάν, πράσινη και κόκκινη λόλα, παντζάρια κομμένα σε ζάρια, κατσικίσιο τυρί σε κρούστα τραγανού φουντουκιού, σπόρους ροδιού και ισορροπημένη βινεγκρέτ μελάσας. Απολαυστικό αποδείχτηκε το κριθαράκι, μαγειρεμένο με την τεχνική του ριζότου, με φιλέτο κοτόπουλο κομμένο σε κύβους, αρωματισμένο με φασκόμηλο και κολοκύθα, που σερβίρεται M8 στεφανωμένο από αφρό ανθότυρου (€11,90). Σωστά χυλωμένο ήρθε το κριθαράκι και με διακριτικό το άρωμα του φασκόμηλου. Πιάτο ανάλαφρο που ταιριάζει σε όσους νοιάζονται για το πώς θα βγουν στις παραλίες το καλοκαίρι. Στα κυρίως πιάτα ο κατάλογος δίνει ιδέες με προτάσεις κρεατικών αλλά και φιλέτο σολομού που συνοδεύεται με πουρέ σελινόριζας και σπαράγγια. Επιδόρπιο επιβάλλεται να πάρετε. Προκλητική είναι η γεύση του αχλαδιού ποσέ με cremeux πραλίνας σε ζελέ κόκκινου κρασιού, γαρνιρισμένου με καραμελωμένο ποπ-κορν (€8,50). Η λίστα κρασιών προσφέρει καλές επιλογές και από την μπάρα σερβίρονται ωραία κοκτέιλ. Στο all day bar-restaurant M8 θα αισθανθείς φιλόξενα από την προθυμία και την ευγένεια του προσωπικού. ☛ M8, Μηλιώνη 8, Κολωνάκι, 210 3643388

ΤΑΥΡΟΣ [21.4/20.5] Για εσάς οι επόμενες

ΛΕΩΝ [23.7/23.8] Αυτή την εποχή είστε πο-

ΤΟΞΟΤΗΣ [23.11/21.12] Τα οικονομικά σας

μέρες θα είναι πολύ σημαντικές, καθώς αρχίζει να ξεκαθαρίζει το τοπίο όσον αφορά θέματα σπουδών, ταξίδια και επαγγελματικά ζητήματα, την Πέμπτη όμως η σύνοδος Άρη - Πλούτωνα μπορεί να βγάλει στην επιφάνεια επιθυμίες που θα σας καθηλώσουν αν δεν πάρετε την κατάσταση με αποφασιστικότητα στα χέρια σας. Τη Δευτέρα η Πανσέληνος στον Σκορπιό θα έχει μεταμορφωτικό χαρακτήρα και καθώς θα διανύει τον τομέα των σχέσεων και των συνεργασιών θα σας δοθεί η ευκαιρία να επανεξετάσετε καθετί που θα αφορά τα επαγγελματικά σας, ώστε να δείτε πώς θα διορθώσετε τα κακώς κείμενα. Επειδή είναι μια εβδομάδα με πολλή πίεση, δεν θα λείψουν οι εντάσεις και θα εξαρτηθούν πολλά από τη διαχείριση των καταστάσεων από την πλευρά σας. Τέλος, αυτή η Πανσέληνος θα επηρεάσει κυρίως τους γεννημένους το πρώτο και δεύτερο δεκαήμερο, οπότε έχετε λίγο τον νου σας και μην εξωθείτε στα όριά του το ταίρι σας.

λύ συνειδητοποιημένοι σχετικά με τις σχέσεις και τις συνεργασίες σας, την Πέμπτη όμως η σύνοδος Άρη - Πλούτωνα θα σας βάλει σε διαδικασία σκέψης και επανεξέτασης των επικρατουσών συνθηκών και μπορεί να νιώσετε έντονα την ανάγκη να αλλάξετε κατεύθυνση, ώστε να ασχοληθείτε με πιο δημιουργικές δραστηριότητες, που θα είναι πιο κοντά στο αντικείμενό σας. Ωστόσο, μην κάνετε τίποτα αν δεν έχετε εξασφαλίσει μια νέα θέση εργασίας ή τον τρόπο για να κερδίζετε τα προς το ζην. Ιδανική εποχή για να κόψετε βλαβερές συνήθειες και να υιοθετήσετε έναν πιο υγιεινό τρόπο ζωής. Η Πανσέληνος της Δευτέρας στον Σκορπιό θα έχει να κάνει κυρίως με το σπίτι και την οικογένεια, οπότε θα είναι μια καλή ευκαιρία για να δείτε τι αλλαγές θέλετε να κάνετε ώστε να βελτιώσετε τις σχέσεις σας κυρίως με άτομα του γυναικείου φύλου και ενδεχομένως να ξεκινήσετε μια ανακαίνιση ή αναμόρφωση του χώρου σας.

θα σας απασχολήσουν κυρίως μέσα στις επόμενες μέρες, καθώς η σύνοδος Άρη - Πλούτωνα την Πέμπτη πραγματοποιείται στον συγκεκριμένο τομέα και είναι μια καλή ευκαιρία για να μειώσετε τις σπατάλες, δίνοντας έμφαση στην αναζήτηση νέων τρόπων για να αυξήσετε τα κέρδη σας. Ωστόσο, επειδή μπορεί να αγχωθείτε πολύ, ενδεχομένως να σας πιάσει μια τάση για εύκολο χρήμα, κάτι που θα πρέπει να αποφύγετε, ειδικά αν δεν σκοπεύετε να είστε νομότυποι. Τη Δευτέρα η Πανσέληνος στον Σκορπιό θα έχει να κάνει κυρίως με το ψυχολογικό σας κομμάτι και θα βγουν στην επιφάνεια ανασφάλειες που σας προκαλούν στασιμότητα, τις οποίες θα πρέπει να ξεπεράσετε προκειμένου να εξελιχθείτε. Ιδανική εποχή για να δουλέψετε με τον εαυτό σας και να ασχοληθείτε με την υγεία σας. Θέματα που προσπαθείτε να κρύψετε βαθιά μέσα σας αφήστε τα να εκτονωθούν, αρκεί να μην πάρουν τα σκάγια κι άλλους.

ΠΑΡΘΕΝΟΣ [24.8/22.9] Οι τελευταίες μέρες του μήνα έχουν πολλές συγκινήσεις που θα σχετίζονται με τα ερωτικά σας λόγω της συνόδου Άρη - Πλούτωνα την Πέμπτη, που πραγματοποιείται στον τομέα της δημιουργικότητας και του έρωτα, οπότε προβλέπεται μια περίοδος με έντονα πάθη που θα σας κάνουν να επανεξετάσετε τις σχέσεις σας. Αξιοποιήστε αυτή την ορμή και τον δυναμισμό για να προωθήσετε τα ταλέντα σας, όσον αφορά όμως τις σχέσεις σας με τα παιδιά ρίξτε τους τόνους και αλλάξτε τακτική, αν θέλετε να βελτιώσετε την επικοινωνία, ώστε να έρθετε πιο κοντά με τα αγαπημένα σας πρόσωπα. Τη Δευτέρα η Πανσέληνος στον Σκορπιό θα επηρεάσει κυρίως τον τομέα της επικοινωνίας και των μετακινήσεων και θα είναι μια πολύ καλή στιγμή για να προωθήσετε τις ιδέες και τις υπηρεσίες σας, όμως, επειδή δεν θα λείψουν οι εντάσεις, θα πρέπει να είστε ψύχραιμοι και ευέλικτοι. Δώστε έμφαση στην κοινωνική σας ζωή και στις επαφές με οικεία σας πρόσωπα.

ΚΡΙΟΣ [21.3/20.4] Οι τελευταίες μέρες του μήνα παρουσιάζουν μια αστάθεια και καθώς οι ενέργειες θα είναι εκρηκτικές, θα πρέπει να είστε πάρα πολύ προσεχτικοί όσον αφορά τις σχέσεις σας. Η Πέμπτη είναι αρκετά δύσκολη μέρα εξαιτίας της συνόδου Άρη - Πλούτωνα στον Αιγόκερω, ο οποίος είναι το ζώδιο που αντιπροσωπεύει την εξουσία, τις τράπεζες και τους γονείς, οπότε είναι πολύ σημαντικό να αποφύγετε τις κόντρες με άτομα κύρους. Τη Δευτέρα η Πανσέληνος στον Σκορπιό θα έχει μεταμορφωτικό χαρακτήρα και θα είναι μια πολύ καλή ευκαιρία για να εξετάσετε τι είναι αυτό που σας βαραίνει και δεν σας εξυπηρετεί πλέον σε οικονομικό και ερωτικό επίπεδο, ώστε να απαγκιστρωθείτε και να συνεχίσετε την αναζήτηση ευκαιριών. Τώρα κλείνει ένας κύκλος προσπαθειών και προτού ξεκινήσει ο επόμενος πρέπει να είστε κατασταλαγμένοι, αποφεύγοντας τις μεσοβέζικες λύσεις και κάνοντας το καλύτερο δυνατό για να βελτιώσετε τη ζωή σας.

ΖΥΓΟΣ [23.9/22.10] Οικογένεια και θέματα

ΔΙΔΥΜΟΣ [21.5/21.6] Οι τελευταίες μέρες του

θα είναι καθοριστικής σημασίας για τις σχέσεις και τις συνεργασίες σας και θα πρέπει να είστε πολύ προσεχτικοί στην έκφραση του λόγου σας. Την Πέμπτη η σύνοδος Άρη - Πλούτωνα στον Αιγόκερω βγάζει στην επιφάνεια τις ανάγκες και τις επιθυμίες σας, οι οποίες ενδεχομένως να έχουν απατηλό χαρακτήρα, κάτι που μπορεί να σας ωθήσει σε ξεκαθαρίσματα λογαριασμών και σχέσεων. Ωστόσο, καλό είναι να μη βιάζεστε αν πρόκειται να πάρετε σημαντικές αποφάσεις. Η Πανσέληνος της Δευτέρας στον Σκορπιό σάς δίνει την ευκαιρία να δώσετε έμφαση στους στόχους σας και είναι ιδανική στιγμή για να προωθήσετε τις ιδέες σας, στον ερωτικό τομέα όμως πάθη και διεκδικήσεις θα δημιουργήσουν μια εκρηκτική ατμόσφαιρα. Οι γονείς μπορεί να ανησυχήσετε σχετικά με θέματα παιδιών και θα αναγκαστείτε να αναθεωρήσετε τη συμπεριφορά σας προκειμένου να έχετε μια αρμονική σχέση.

α πό τη μ αρι βίκυ κα λλέρ γη (starf a x@lif o.g r)

ΚΑΡΚΙΝΟΣ [22.6/22.7] Οι επόμενες μέρες

σπιτιού θα είναι το βασικό σας μέλημα το προσεχές διάστημα, την Πέμπτη όμως η σύνοδος Άρη - Πλούτωνα στον Αιγόκερω μπορεί να ανακινήσει ένα θέμα από το παρελθόν και να προκληθούν εντάσεις. Μπορεί, ίσως, να αγανακτήσετε με τον/-η συγκάτοικό σας και να πάρετε δραστικά μέτρα προκειμένου να επιλυθεί το πρόβλημα. Ή να αποφασίσετε να κάνετε μια μετακόμιση ή να ασχοληθείτε με την ανανέωση του χώρου σας. Ό,τι κι αν κάνετε, φροντίστε να παραμείνετε ήρεμοι. Τη Δευτέρα η Πανσέληνος στον Σκορπιό θα επηρεάσει κυρίως τον τομέα των χρημάτων και της περιουσίας σας και θα μπορέσετε να βρείτε λύσεις σχετικά με μια οφειλή, ενώ μπορεί να προκύψουν κάποια έκτακτα έξοδα που θα σας βάλουν σε διαδικασία αναθεώρησης των συνεργασιών σας. Ιδανική εποχή για να κλείσετε μια οφειλή καθώς και για να αναζητήσετε νέες ευκαιρίες.

StarFax

μήνα έχουν πολλή πίεση και άγχος σχετικά με την τακτοποίηση οφειλών, κάτι που θα ενταθεί ακόμα περισσότερο την Πέμπτη με τη σύνοδο Άρη - Πλούτωνα, ωστόσο θα είναι μια καλή μέρα για να ζητήσετε μια συμβουλή σχετικά με μια επένδυση ή ένα νέο εγχείρημα. Οι γεννημένοι το τρίτο δεκαήμερο ιδιαίτερη προσοχή, καθώς μπορεί να νιώσετε ζήλια και η κτητικότητά σας θα προκαλέσει εντάσεις στη σχέση σας. Η Πανσέληνος στον Σκορπιό τη Δευτέρα έχει να κάνει με εργασιακά ζητήματα και θέματα της καθημερινότητας που θα πρέπει να επανεξετάσετε προκειμένου να δείτε τι δεν σας ωφελεί πλέον, ώστε να το αφήσετε πίσω, και μπορεί να φέρει σύντομα εξελίξεις στα επαγγελματικά σας, οι οποίες θα είναι αποτέλεσμα προηγούμενων προσπαθειών. Ιδανική εποχή για να ασχοληθείτε με την υγεία σας και να ξεκινήσετε μια αποτοξινωτική αγωγή που θα συμβάλει στην ενίσχυση της φυσικής και ψυχικής σας ευεξίας.

ΣΚΟΡΠΙΟΣ [23.10/22.11] Επικοινωνιακά ζητήματα θα σας απασχολήσουν μέσα στις επόμενες μέρες. Ειδικά την Πέμπτη με τη σύνοδο Άρη - Πλούτωνα στον Αιγόκερω θα πρέπει να αποφύγετε τα ξεκαθαρίσματα και την επίλυση διαφορών. Γενικά, είναι ένα διάστημα κατά το οποίο θα πρέπει να αποφύγετε τη συναδελφική αντιπαλότητα και να ρίξετε τους τόνους, διαφορετικά προβλέπονται εκρηκτικές καταστάσεις που θα σας βγάλουν εκτός ρυθμού. Η Πανσέληνος της Δευτέρας στο ζώδιό σας θα σας βάλει σε διαδικασία αναθεώρησης των επαγγελματικών σας στόχων, καθώς κλείνει ένας κύκλος προσπαθειών, ενώ δεν αποκλείεται να νιώσετε πιεσμένοι από τις συνθήκες της καθημερινότητάς σας. Τα όνειρά σας έρχονται σε πρώτο πλάνο και είναι ιδανική στιγμή για να σκεφτείτε τι είναι αυτό που θα σας κάνει ευτυχισμένους σε επαγγελματικό και προσωπικό επίπεδο. Επανεξετάστε τις συνεργασίες σας και αποφύγετε τις κόντρες με το ταίρι σας.

ΑΙΓΟΚΕΡΩΣ [22.12/19.1] Έχοντας τους δύο υπερκινητικούς πλανήτες (Άρη - Πλούτωνα) σε σύνοδο στο ζώδιό σας την Πέμπτη σας δίνεται η ευκαιρία να ακολουθήσετε τη διαίσθησή σας και να ασχοληθείτε με τη βελτίωση της γενικότερης εικόνας σας, όμως δεν θα λείψουν και οι απογοητεύσεις, αν διαπιστώσετε πως δεν έχετε αξιοποιήσει ικανοποιητικά τις ευκαιρίες που σας δόθηκαν κατά καιρούς. Ωστόσο, είναι άσκοπο να ασχολείστε με το παρελθόν και θα πρέπει να σκεφτείτε πώς θα κινηθείτε από δω και στο εξής. Τη Δευτέρα η Πανσέληνος στον Σκορπιό θα έχει να κάνει κυρίως με τη συλλογική δουλειά και τα μελλοντικά σας σχέδια κι εσείς που είστε γεννημένοι το δεύτερο δεκαήμερο μπορεί να δώσετε τέλος σε μια συνεργασία που δεν εξυπηρετεί πλέον τα συμφέροντά σας. Ιδανική εποχή για να ξεκαθαρίσετε τους στόχους σας, για να βάλετε νέα θεμέλια στις συνεργασίες σας καθώς και για να απαγκιστρωθείτε από καταστάσεις που σας προκαλούν δυσαρέσκεια ΥΔΡΟΧΟΟΣ [20.1/19.2] Η ψυχολογία σας δέχεται πολλά χτυπήματα αυτή την εποχή, με αποκορύφωμα την Πέμπτη που έχουμε τη σύνοδο Άρη - Πλούτωνα στον Αιγόκερω και προβλέπονται έντονα ξεσπάσματα, αν δεν κοντρολάρετε τα ένστικτά σας. Ανασφάλειες που βγαίνουν στην επιφάνεια θα σας προκαλέσουν έντονα συναισθήματα και θα έχουν αντίκτυπο στις σχέσεις σας, αν τα εκφράσετε άγαρμπα. Επικοινωνήστε με δικούς σας ανθρώπους και μην κρατάτε μέσα σας θέματα που σας προκαλούν φόρτιση. Τη Δευτέρα η Πανσέληνος στον Σκορπιό θα διανύει τον τομέα της καριέρας και της φήμης, οπότε, αν δεν θέλετε να γίνετε το θέμα συζητήσεων σε διάφορα πηγαδάκια, φροντίστε να είστε ψύχραιμοι. Ιδανική εποχή για να επανεξετάσετε τους στόχους σας, ώστε να γίνουν πιο ξεκάθαροι και κυρίως εφικτοί καθώς και για να αναθεωρήσετε τη σχέση σας με ένα μέλος της οικογένειας. Μην πέφτετε στην παγίδα της αισθηματικής σας κατάστασης.

ΙΧΘΥΣ [20.2/20.3] Για εσάς είναι μια εποχή κατά την οποία αναθεωρείτε σχέσεις που έχουν να κάνουν με φιλίες και συνεργασίες και καθώς οι αποφάσεις που πρέπει να πάρετε είναι πολύ σημαντικές, δυσκολεύεστε να παραμείνετε συγκεντρωμένοι σε θέματα της καθημερινότητας. Η σύνοδος Άρη - Πλούτωνα την Πέμπτη θα σας κάνει να δείτε πιο ξεκάθαρα θέματα που μπορεί να αποφεύγατε στο παρελθόν, και να τα επιλύσετε. Ωστόσο, αν δεν είστε σίγουροι σχετικά με τα μελλοντικά σας σχέδια, καλό είναι να αφήσετε να περάσει λίγος χρόνος. Τη Δευτέρα η Πανσέληνος στον Σκορπιό θα εντείνει την ανάγκη σας για ταξίδια και θα είναι μια καλή ευκαιρία για να αναζητήσετε νέους συνεργάτες ή για να προωθήσετε μια ιδέα σας στο εξωτερικό. Για εσάς που σας απασχολούν θέματα σπουδών είναι ιδανική εποχή για να επανεξετάσετε τις επιλογές σας, καθώς κλείνει και ένας κύκλος προσπαθειών.

Sudoku No 551 4 5

7 3

7

4 8 6 7 1 8 6

4

3 1 5 2 6 1 3

4 1 3 9

4

Η λύση του προηγούμενου 6 8 9 1 4 2

7 5 2 9 3 8

4 1 3 6 5 7

3 4 1 7 6 9

2 6 8 4 1 5

9 7 5 2 8 3

1 9 6 8 7 4

5 2 7 3 9 6

8 3 4 5 2 1

7 4 9 5 3 1 2 8 6 3 1 2 8 7 6 5 4 9 5 6 8 2 9 4 3 1 7

26.4.18 – lifo

45

26.04—02.05.2018

TheLiFOTeamPicks

aπό ό σα ζήσα μ ε την προηγ ο ύμεν η ε βδομάδ α

!

46 lifo –

26.4.18

Σχεδόν κάθε μέρα ένα φρικώδες και στυγερό έγκλημα έρχεται στην επιφάνεια. Είναι μόνο δική μου ιδέα ή μήπως αυτού του είδους τα εγκλήματα έχουν αυξηθεί; Η βία φαίνεται να ανακυκλώνεται και δεν έχει τελειωμό. Έχει εξαπλωθεί τόσο πολύ η μαφία; Τελικά, η ποιότητα της κοινωνίας μας μήπως καθορίζει και την ποιότητα της εγκληματικής δράσης;

Είναι πολύ δύσκολο να καταπιείς άλλη μια είδηση για τη Μέγκαν Μαρκλ ή τον χείμαρρο από ελληνικές ευχές στα social media για τα γενέθλια της Ελισάβετ. Όσον αφορά το ποιοι είναι οι Άγγλοι και η Βρετανική Αυτοκρατορία, σας παραπέμπω στο εξαιρετικό βιβλίο του Shashi Tharoor, Inglorious Empire: What the British did to India. Είναι μια ψύχραιμη καταγραφή όσων έκανε η Αυτοκρατορία στην Ινδία μέσω του East India Trade Company, της πρώτης πολυεθνικής, όπως τη χαρακτηρίζουν, της εταιρείας που κάποια στιγμή είχε μεγαλύτερο στρατό και από αυτόν της ίδιας της Αγγλίας. Παρακαλώ, ας μην επαναφέρουμε το αστείο για τον «διακοσμητικό» ρόλο της βασιλικής οικογένειας.

Ωραία ήταν που ήρθε λίγο πιο νωρίς η άνοιξη φέτος, δεν λέω. Και ζεστάθηκε το κοκαλάκι μας και ανθισμένο Πάσχα κάναμε και λιαστήκαμε σαν τις γάτες σε café και ουζερί. Μήπως τώρα ήρθε η ώρα να σταματήσει να ανεβαίνει το θερμόμετρο για λίγο; Έξι μήνες καλοκαίρι μού πέφτει βαρύ.

Μερόπη Κοκκίνη

Μιχάλης Μιχαήλ

Κορίνα Φαρμακόρη

Βαγγέλης Λιακόγκονας

Χρήστος Παρίδης

Άγγελος Κλειτσίκας

Πέρασαν σχεδόν είκοσι μέρες και ακόμα μια σκέψη στοιχειώνει το μυαλό: το βλέμμα των δύο μικρών ανιψιών μου πάνω από το σουβλιστό αρνί. Ένα βλέμμα γεμάτο απορία για το θέαμα και μαζί προσμονή για τον μεζέ. Ή αλλιώς: το ένα μάτι έβλεπε το συμπαθέστατο κατάλευκο αρνάκι που μέχρι πρότινος γνώριζαν σαν ήρωα σε κάποια εικονογραφημένη ιστορία και το άλλο ένα λαχταριστό, αχνιστό μπούτι με πέτσα πάνω σε πιατέλα. Δεν είμαι σίγουρος αν όλο αυτό τους προκαλεί σύγχυση. Ούτε με αυτό που παραθέτω επιχειρώ να ανοίξω τη γνωστή, βαρετή κουβέντα για τα έθιμα και τον κανιβαλισμό. Αλλά, όχι. Αν τυχόν με ρωτήσουν ξανά, σίγουρα δεν θα απαντήσω με το κλισέ «για να ζήσουμε εμείς πρέπει να πεθάνουν αυτά». Θα βρω κάτι άλλο.

Μου φαίνεται αδιανόητο το ότι μετά από τόσα χρόνια καλής γειτονίας, αμοιβαίας συνύπαρξης, χιλιάδων επισκεπτών και από τις δύο πλευρές στις δύο χώρες, καθώς και το βιοτικό επίπεδο των Τούρκων έχει ανέβει αισθητά τις τελευταίες δεκαετίες, και τον καταιγισμό τουρκικών σίριαλ (θα μου πεις, και λίγο πριν από την εισβολή στην Κύπρο οι Έλληνες έβλεπαν φανατικά τη Χούλια Κότσιγιτ και την Τουρκάν Σοράι) επιστρέψαμε στις πολεμικές απειλές και στις εντάσεις της δεκαετίας του ’70 και του ’80. Το ότι η Τουρκία αποτελεί και πάλι «εχθρό», ενώ θα μπορούσε να αποτελεί πραγματικό σύμμαχο και φίλη χώρα. Αλλά αυτά φέρνουν οι φτώχειες και οι αλαζονείες, η αμορφωσιά και οι θρησκευτικές εμμονές.

«Ο σύγχρονος άνθρωπος, ο οικουμενικός, είναι πολυάσχολος άνθρωπος που δεν έχει χρόνο, που είναι φυλακισμένος από την ανάγκη, που δεν κατανοεί πως ένα πράγμα μπορεί να μην είναι χρήσιμο, που δεν κατανοεί ούτε πως στην πραγματικότητα το χρήσιμο μπορεί να είναι ένα άχρηστο, καταπιεστικό βάρος. Αν δεν καταλάβουμε τη χρησιμότητα του άχρηστου, δεν θα καταλάβουμε την τέχνη και μια χώρα που δεν καταλαβαίνει την τέχνη είναι μια χώρα δυστυχισμένων ανθρώπων, που δεν γελάνε και χαμογελάνε, μια χώρα χωρίς πνεύμα, όπου δεν υπάρχει χιούμορ και γέλιο, αλλά οργή και μίσος». Μερικά σοφά και τρομερά επίκαιρα λόγια του Ευγένιου Ιονέσκο, τα οποία θυμήθηκα διαβάζοντας το φοβερό φιλοσοφικό εγχειρίδιο Η χρησιμότητα του άχρηστου του Nuccio Ordine.

«Είστε σίγουρες ότι θέλετε να κάτσετε εδώ;». Η ερώτηση του σερβιτόρου μάς βρήκε απροετοίμαστες εκεί στα ανοιξιάτικα τραπεζάκια της Μητροπόλεως. Ρωτήσαμε αν είναι ρεζερβέ το τραπέζι, μας είπε όχι, και χαμηλώνοντας κάπως επιδεικτικά τη φωνή του μας ενημέρωσε ότι ο κύριος πίσω μας μύριζε κάπως… άσχημα. Aπό εκείνη τη στιγμή η διάθεσή μας «τσάκισε» και όχι λόγω μυρωδιάς. Φύγαμε και σκεφτόμασταν αν θα έκανε το ίδιο με όλους τους πελάτες που βρίσκονταν περιμετρικά του τραπεζιού αυτού του ανθρώπου. Η αλήθεια είναι ότι έμοιαζε κάπως αφημένος, και πάλι, όμως, δεν δικαιολογούσε την υπογραμμισμένη ανησυχία του σερβιτόρου. Πόσο άδικοι γινόμαστε ώρεςώρες…

Με αφορμή την επιστροφή των Στέρεο Νόβα ακούω όλη τη δισκογραφία τους. Είναι τρομερό πώς μέσα σε τόσο λίγα χρόνια έκαναν τόσο δυνατά και ποικίλα πράγματα, άλλοτε σκληρά, αντιεμπορικά και πρωτοποριακά κι άλλοτε μελωδικά και πανανθρώπινα. Απ’ όσα έχω ακούσει από τον καινούργιο δίσκο τους που βγαίνει σύντομα, δεν έχουν ξεθυμάνει καθόλου.

Η τόσο ζεστή εμφάνιση του Richard Dawson στο φετινό Borderline Festival ήταν κάτι που δεν περίμενα, μια και το περσινό του άλμπουμ, παρά τις διθυραμβικές κριτικές, μου είχε αφήσει μια στυφή γεύση. Να όμως που η μουσική του, ξεγυμνωμένη από την παραγωγή και τις παιδικές χορωδίες, με τον ίδιο μόνο του πάνω στη σκηνή με μια κιθάρα, σχολιάζοντας με χιούμορ τα κακώς κείμενα μιας τέτοιας εμφάνισης, κατάφερε να γοητεύσει. Κακά τα ψέματα, τελευταία η πειραματική σκηνή έχει καταντήσει κάτι σαν το «Μasterchef»: πνιγμένη στις τεχνικές και στη σοβαρότητα, χάνει το νόημα. Πόσους πια δυστοπικούς και αποδομημένους ήχους μπορείς να αντέξεις;

Άρης Δημοκίδης

Μαρία Παππά

Θοδωρής Αντωνόπουλος

Γιάννης Κωνσταντινίδης

Νικόλας Σεβαστάκης

Προκλητικοί δεν ήταν οι ακροδεξιοί «αγανακτισμένοι» και οι τυχοδιώκτες συνοδοιπόροι τους που προσπάθησαν να κάψουν ζωντανούς τους διαμαρτυρόμενους πρόσφυγες στη Μυτιλήνη. Το τέρας σαν τέρας θα φερθεί, αυτό είναι αναμενόμενο. Προκλητικοί, και βέβαια συνένοχοι, είναι όσοι επέτρεψαν αυτό το αίσχος, όσοι το ανέχτηκαν, όσοι το δημιούργησαν εξαρχής, μετατρέποντας το νησί σε αποθήκη ανθρώπων β’ διαλογής, και, προπαντός όσοι το αφήνουν ατιμώρητο, κατατρέχοντας κιόλας τα θύματα αντί για τους θύτες. Αυτό το τέρας είναι ακόμα πιο φρικιαστικό, γιατί αρχίζει κιόλας να μας μοιάζει.

Το αφανέςσυγκλονιστικό περιστατικό της εβδομάδας θυμίζει το αφηγηματικό κλισέ στις ταινίες με δεινοσαύρους, όπου, δήθεν αδιάφορα πλην όμως σαφώς, προαναγγέλλεται ότι καταφθάνει ένας μεγαλύτερος και θηριωδέστερος γίγαντας που θα φάει όλους τους φρικαλέους που κατάφεραν να επικρατήσουν μέχρι τότε. Κάπως έτσι καταγράφηκε η αναγγελία του Jeff Bezos προς τους μετόχους του amazon.com ότι οι συνδρομητές στην υπηρεσία «Amazon Prime» ξεπέρασαν τα 100 εκατομμύρια παγκοσμίως, που σημαίνει ότι τόσοι είναι και οι συνδρομητές της ενσωματωμένης υπηρεσίας «Amazon Prime Video». Άρα, κρύος ιδρώτας θα πρέπει να λούζει το Netflix, το οποίο διαθέτει μεν 125 εκατομμύρια συνδρομητές σε 190 χώρες, αλλά είναι ένας απλός Βροντόσαυρος που χαίρεται την ανεμελιά του, ενόσω ένας Τυραννόσαυρος εκκολάπτεται. Προσεχώς, τιτανομαχία.

Καλά: Το δάσος του Χορτιάτη στο περπάτημα και οι ιριδίζουσες μνήμες από τον Υμηττό του 1990. Οι Τελευταίες Επιστολές (1887-1889) του Νίτσε.

H ερμηνεία του «I don’t know why I love you» των House of Love από τους Καλιφορνέζους Soft Science. Κακά: Η άνοδος του αντισημιτισμού στην Ευρώπη με αφορμή ή πρόφαση την ισραηλινή πολιτική και τη Γάζα. Οι υψηλόφωνες και υπερπατριωτικές δηλώσεις αντί σοβαρής πολιτικής (για οποιοδήποτε θέμα). Η δυσάρεστη εμπειρία να ακούς «ανάλυση» από τον Τάκη Χατζή.

Χριστίνα Γαλανοπούλου

16.4.1994 η ΑΕΚ είχε στεφθεί και πάλι μαθηματικά πρωταθλήτρια, επιτυγχάνοντας νίκη εκτός έδρας. Ήμουν μόλις δέκα ετών και θυμάμαι ότι όλοι έλεγαν πως η αγαπημένη μου ομάδα θα ήταν η μόνιμη πρωταθλήτρια τα επόμενα έτη. Τελικά, τα σενάρια διαψεύστηκαν και χρειάστηκε να περάσουν αισίως 24 χρόνια για να ζήσουμε και πάλι όμορφες και ιστορικές στιγμές. Όλα αυτά τα χρόνια μεσολάβησαν ο υποβιβασμός και θλιβερές εμφανίσεις, αλλά το σημαντικό είναι πως ο κόσμος της ΑΕΚ ήταν πάντοτε δίπλα της. Αυτή είναι η δύναμη του ποδοσφαίρου. Να μπορείς να εκτιμάς εξίσου τις ήττες με τις νίκες, τις δόξες με την κατακραυγή, τις ατομικές επιδόσεις με τις ομαδικές συγκινήσεις. Γιάννης Πανταζόπουλος

Πάνος Μιχαήλ Καθώς τελειώνει ο Απρίλης, στην καρδιά μιας άνοιξης από τις πιο δύσθυμες των τελευταίων ετών, σκέφτομαι έντονα δύο εικόνες της πόλης που με άγγιξαν με τον δικό τους λυγμό η καθεμιά. Μιλώντας μ’ έναν τουρίστα για την αθηναϊκή του περιδίνηση, χαμογέλασα γλυκά από τον ενθουσιασμό του, γιατί διασώθηκε από αυτό που διασώζει κι εμάς: από την οδυνηρή γοητεία της αθηναϊκής προνύμφης, καθώς ετοιμάζεται να ξετυλίξει το καλοκαίρι της. Η δεύτερη εικόνα ήταν οι δονήσεις που μετέδωσε ένας γλυκύτατος άστεγος και οι μενεξεδιές σιωπές του καθώς περπατούσα. Ο τουρίστας είχε τραβήξει τον δρόμο του και δεν πρόλαβα να του πω τι κρύβεται στον βυθό μας. Το λέω σ’ εσάς που με διαβάζετε: σε σκληρό μελό παίζαμε, σε σκληρό μελό παίζουμε.

26.4.18 – lifo

47