Τεύχος 571

Τ Η Ν

ΑΘΗΝΑ!

F RE E

PR E S S

Δ Ω ΡΕΑ Ν

ΟΔ Η ΓΟΣ

Τ Η Σ

Π ΟΛΗ Σ

Κ Υ Κ ΛΟ Φ Ο Ρ Ε Ι

Κ ΑΘ Ε

ΠΕ Μ ΠΤΗ

571

ΓΙ Α

Ο Δ Η Γ Ο Σ

Ε Π Ι Β Ι Ω Σ Η Σ

Γ Ι Α

Ο Σ Ο Υ Σ

Μ Ε Ι Ν Ο Υ Ν

Σ Τ Η Ν

26072018

Π Ο Λ Η

ΟΛΑ

ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ

4 lifo – 26.7.18

Οι αντιδράσεις που δημιούργησαν τα άρθρα και τα posts μας την περασμένη εβδομάδα ☛ Ο Θοδωρής Αντωνόπουλος σχολίασε την πρόσφατη αθώωση των δεκαοκτώ αστυνομικών που κατηγορούνταν για βιαιότητες κατά την επιχείρηση εκκένωσης της κατειλημμένης πλατείας Συντάγματος τον Ιούλιο του ’11, χαρακτηρίζοντάς την «απογοητευτική». Ο/η irig είχε διαφορετική άποψη: «Η αθώωση των αστυνομικών δείχνει ακριβώς αυτό, ότι είναι... αθώοι. Αλλά για τον κ. Αντωνόπουλο οι αποφάσεις ενός επίσημου θεσμού της ελληνικής πολιτείας (Δικαιοσύνη) είναι θεμιτές, σωστές και δίκαιες μόνο όταν συμφωνούν με τις δικές του απόψεις. Αφού, λοιπόν, θεωρεί τους αστυνομικούς “ενόχους”, τότε κάθε δικαστική απόφαση που τους αθωώνει είναι αυθαίρετη και “εκτρέφει ακόμα περισσότερο την αστυνομική βία και αυθαιρεσία”. Λογικό». Με τη σειρά του ο/η WLGFQ ανέφερε τα εξής: «Το ότι διαπράχθηκαν όλα όσα το άρθρο παραθέτει και το δικαστικό σύστημα δεν απονέμει Δικαιοσύνη είναι όντως λυπηρό όσο και αναμενόμενο. Όμως α) μέσα σε όλες τις κοινωνίες υπάρχουν πάντα πολίτες που έλκονται από φασιστικές αντιλήψεις ως προς τον τρόπο που πρέπει να επιβάλλεται η τάξη. β) Στην Ελλάδα τα δημοκρατικά αντανακλαστικά (με την πιο κυριολεκτική έννοια του όρου «δημοκρατία») είναι άτονα έως νεκρά στη συντριπτική πλειονότητα του πληθυσμού. Όσα διαδραματίστηκαν στην πλατεία Συντάγματος πριν από λίγα χρόνια πολλοί τα είδαν ως μια πολύ ενοχλητική διατάραξη της τάξης που άργησε πολύ να τιμωρηθεί. (Παρεμπιπτόντως, πολλοί ξένοι δημοσιογράφοι τα είχαν αντιμετωπίσει ως “ήπια εξέγερση” που τους θύμιζε την πλατεία Τιεν Αν Μεν, εξού και κάλυπταν ενδελεχώς τις εξελίξεις για μεγάλο διάστημα. Την ίδια άποψη είχαν και πολλές ξένες κυβερνήσεις, αρχικά επειδή φοβούνταν μήπως εξαπλωθούν στο εξωτερικό). Όμως θυμίζω πως τότε δεν διοργανώθηκε κάποια αντίστοιχη σε μέγεθος ή ένταση συγκέντρωση αντι-διαμαρτυρίας. Ούτε καν έκκληση για κάτι τέτοιο από κόμματα ή φορείς που ήταν ενάντιοι θυμάμαι να έγινε με επιτυχία. Κι αυτό είναι σαφέστατη απόδειξη πως αυτοί που αντιτίθεντο στα όσα πρέσβευαν οι καταληψίες της πλατείας ήταν (και όντως ήταν) σαφέστατα λιγότεροι. Γι’ αυτό, άλλωστε, και τη διέλυσαν με τον τρόπο που τη διέλυσαν. Αλλιώς θα έφθινε από μόνη της ή μέσα σε μια καθολική, μαζική κατακραυγή που ουδέποτε συνέβη».

feedback570

Η ΕΛΛΗΝΙΚΉ ΔΙΚΑΙΟΣΎΝΗ, Η ΕΛΛΗΝΟΡΩΣΙΚΉ ΚΡΊΣΗ ΚΑΙ Η ΣΟΦΊΑ ΜΟΥΤΊΔΟΥ

α π ό τ η lif o t ea m

POSTS ΓΡAΜΜΑΤΑ E-MAILS

*Στείλτε μας Feedback: feedback@lifo.gr

☛ Στη στήλη της περασμένης εβδομάδας η Βασιλική Σιούτη ασχολήθηκε με την ξαφνική κρίση στις ελληνορωσικές σχέσεις και τους χειρισμούς της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ. Ο/Η μάνα κουράγιο έγραψε: «Και άθεοι και αγκαλιά με τον Ιερώνυμο, και αριστεροί και ακόλουθοι των ΗΠΑ, και στη γάτα “καλησπέρα” και στον σκύλο “bonsoir”, ο οπορτουνισμός σε όλο του το μεγαλείο. Το ηθικό πλεονέκτημα της αριστεράς χρειάζεται επειγόντως μπουγάδα στους 90 βαθμούς με μπόλικη χλωρίνη, και πάλι δεν σώζεται». Ο/η food inspecto πρόσθεσε το παρακάτω σχόλιο στη συζήτηση: «Αν προσπαθήσω να συμπληρώσω τον κατάλογο με τις αντιφάσεις της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ, θα γίνει τόσο μεγάλο το κείμενο που δεν θα το διαβάσει κανένας! Ήδη η σύσταση κυβέρνησης από ΣΥΡΙΖΑ και ΑΝ.ΕΛ. μαζί είναι απίστευτος οπορτουνισμός. Δεν μπορούμε όμως να μην αναγνωρίσουμε στον Τσίπρα ότι κατάφερε να γκρεμίσει τον στείρο αντιαμερικανισμό που βασίλευε δεκαετίες στην ελληνική πολιτική αντίληψη (αριστερών και δεξιών – η ελληνική δεξιά είναι εντυπωσιακά αντιαμερικανική στις ιδέες της). Γκρεμίζει ταυτόχρονα την ψευδαίσθηση ότι έχουμε κάτι να περιμένουμε από το “ξανθό γένος”, το οποίο ιστορικά ουδέποτε υποστήριξε συμφέροντα που ταυτίζονταν με τα δικά μας. Αυτό έχει γεωπολιτική εξήγηση, διότι τα συμφέροντα των Ρώσων σε αυτό τον τομέα είναι διαφορετικά από τα δικά μας (ανεξάρτητα από το κοινό θρήσκευμα). Μου αρέσει πολύ η σοφή διαπίστωση της κ. Σιούτη ότι στη ΝΔ βλέπουν πως η κυβέρνηση έχει πολύ καλύτερες σχέσεις με την αμερικανική πρεσβεία απ' ό,τι οι ίδιοι...». ☛ Ως Αθηναία της εβδομάδας η Σοφία Μουτίδου παραχώρησε μια βαθιά, εξομολογητική συνέντευξη στον M.Hulot, μιλώντας, μεταξύ άλλων, για τη ζωή, τον θάνατο, την αγάπη, τη φιλία, το θέατρο αλλά και τις εκπομπές της στο YouTube. Ο Κωστής δεν έκρυψε τη συμπάθεια και τον ενθουσιασμό του: «Μερικές φορές λέμε τη λέξη “συγχαρητήρια” για τα... αυτονόητα. Εδώ η ηθοποιός εν τοις πράγμασι ποιεί ήθος. Συγχαρητήρια, λοιπόν! Μπράβο και ευχαριστώ». Ο Γράφων είδε τα πράγματα από μια διαφορετική σκοπιά: «Η κ. Μουτίδου δεν μου είναι συμπαθής. Είναι όμως χρήσιμη, διότι λέει πράγματα τα οποία πρέπει να ειπωθούν. Τα αρχέτυπα πάρα πολλοί τα μπερδεύουν με τα στερεότυπα. Η τέχνη μιλάει για αρχέτυπα. Η θρησκεία μιλάει για αρχέτυπα. Η φιλοσοφία αποπειράται να πλησιάσει ή να αναλύσει τα αρχέτυπα. Όποιος μπερδεύει το αρχέτυπο (ή ακόμα και το πρότυπο) με το στερεότυπο ή έχει άλλα στο μυαλό του ή έχει θολώσει η κρίση του. Ο ήρωας (από τον Ηρακλή στον Διγενή και από τον Μίθρα στον Χριστό) είναι αρχέτυπο. Λειτουργεί ως πρότυπο για τους πολλούς. Η στείρα αντιγραφή του (οιουδήποτε) ρόλου, δίχως την κατανόηση των συγκειμένων και των στόχων, δημιουργεί το στερεότυπο».

free press Eβδομαδιαίος οδηγός της Αθήνας. Κυκλοφορεί κάθε Πέμπτη.

26.7.18 – lifo

5

AYΓΟYΣΤΟΣ

www.lifo.gr ΔΥΟ ΔΕΚΑ ΕΚΔΟΤΙΚΗ Α.Ε. ΒOΥΛΗΣ 22, 105 63 ΑΘΗΝΑ T 210 3254 290 F 210 3249 785 info@lifo.gr

εκδοτης

Στάθης Τσαγκαρουσιάνος γενικός διευθυντής Μιχάλης Μιχαήλ εμπορική διεύθυνση Δήμητρα Πασομένου (dpaso@lifo.gr) διευθυντής lifo.gr Θανάσης Χαραμής διευθυντής mikropragmata.lifo.gr Άρης Δημοκίδης διευθυντής εντυπης εκδοσης Τάσος Μπρεκουλάκης σύμβουλος σχεδιασμού Γιάννης Καρλόπουλος αrt director Χρήστος Τζοβάρας –––––– ε μπο ρικο τμημα διεύθυνση διαφημισησ lifo.gr Βίκυ Καλαντζή (vkalantzi@lifo.gr) διευθυντής ελευθερησ αγορασ Κώστας Μαντάς (kmantas@lifo.gr) senior advertising manager Βάλλη Παπαϊωάννου (vpapaio annou@lifo.gr) digital campaign manager Ελένη Γκοβάτσου (eleni@lifo.gr) yπεύθυνoi διαφήμισης direct market Γιώργος Λυκουργιώτης (likourgiotis@lifo.gr), Ισιδώρα Γενούζου (isidora@lifo.gr), Κωνσταντίνα Τριανταφύλλου (ktriantafyllou@lifo.gr) yποδοχή διαφήμισης & συντονισμός Ξένια Στασινοπούλου (xenia@lifo.gr) –––––– ψηφιακή ανάπτυξη/προγραμματισμός lifo.gr Αγγελική Βαξάλη, Άγγελος Παπαστεργίου, Σπύρος Γκατζούνας –––––– συν ταξη αρχισυνταξία Αλέξανδρος Διακοσάββας, Βασίλης Καψάσκης

CINEMA PARADISO REVISED

σελ. 18

BIKINI ΑΛΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ

σελ. 20

ΜY SONS, TOO YOUNG THEN

σελ. 28

ΟΙ ΦΥΛΑΚΕΣ ΤΗΣ ΠΟΛΗΣ

σελ. 22

ΑΥΓΟΥΣΤΙΆΤΙΚΕΣ ΗΧΟΓΡΑΦΉΣΕΙΣ ΣΕ ΈΝΑ ΠΑΛΙΌ ΕΡΓΟΣΤΆΣΙΟ ΠΑΠΟΥΤΣΙΏΝ ΣΤΗ ΔΆΦΝΗ

σελ. 30

ΤΟ ΑΥΓΟΥΣΤΙΑΤΙΚΟ ΤΑΞΙΔΙ ΤΟΥ WIZZEL BADAZZ

σελ. 36

ΚΑΤΑΤΌΠΙΑ ΤΗΣ ΜΥΣΤΙΚΉΣ ΑΘΉΝΑΣ

10 ΣΚΕΨΕΙΣ ΤΟΥ ΝΙΚΟΥ ΚΑΡΑΘΑΝΟΥ ΓΙΑ ΤΟΝ ΑΙΣΧΥΛΟ ΤΟ ΘΕΑΤΡΟ ΚΑΙ ΤΗ ΖΩΗ 10 ΕΚΘΕΜΑΤΑ ΠΟΥ ΔΕΝ ΓΝΩΡΙΖΕΙΣ

ΤΟ ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ ΠΟΥ ΤΡΙΠΛΑΣΙΑΣΤΗΚΑΝ ΤΑ ΚΟΥΝΟΥΠΙΑ 6 lifo – 26.7.18

σελ. 32

σελ. 38 σελ. 40 σελ. 46

συντακτικη ομαδα Κυριάκος Αθανασιάδης, Θοδωρής Αντωνόπουλος, Λουίζα Αρκουμανέα, Αναστασία Γαλάνη, Δημήτρης Καβατζικλής, Ευθύμης Κάλφας, Άγγελος Κλειτσίκας, Μερόπη Κοκκίνη, Κατερίνα Κοντίνη, Θοδωρής Κουτσογιαννόπουλος, Μαρία Κοφού, Γιάννης Κωνσταντινίδης, Ανδρέας Λουκάκος, Τάσος Μελεμενίδης, Εύη Μαλλιαρού,Τίνα Μανδηλαρά, Νίκη Μηταρέα, Πάνος Μιχαήλ, Γλυκερία Μπασδέκη, Γιάννης Παπαϊωάννου, Γιάννης Πανταζόπουλος, Σταυρούλα Παπασπύρου, Γεωργία Παπαστάμου, Μαρία Παππά, Χρήστος Παρίδης, Μαρία Πετειναράκη, Μαρίνα Πετρίδου, Δημήτρης Πολιτάκης, Φιλιώ Ράγκου, Πάνος Σάκκας, Ειρήνη Σαρλή-Θεοφυλακτοπούλου, Νικόλας Σεβαστάκης, Βασιλική Σιούτη, Γιώργος Σπύρου, Κορίνα Φαρμακόρη, Λένα Φουτσιτζή, Ελένη Ψυχούλη, aNameToCome υπεύθυνη social media Χριστίνα Γαλανοπούλου –––––– φωτογράφοι Σπύρος Στάβερης, Πάρις Ταβιτιάν, Freddie f. Αναστασία Βουτυροπούλου, Γιώργος Αδάμος ατελιέ αssistant Art Director Rinétta Koskinidou διαμόρφωση ψηφιακής εκδοσης Νινέττα Γιακιντζή, Μαρούσα Θωμά διόρθωση κειμένων Μαρία Δρουκοπούλου, Μπέτυ Σπανοπούλου –––––– λογιστηριο οικονομική διεύθυνση Δημήτρης Τασιόπουλος λογιστήριο Άλκηστις Γκούμα, Βασίλης Κοτρωνάκης διανομή Άκης Ιωάννου γραμματεία Βιβή Ανδριανάτου –––––– κωδικος εντυπου 7639

παρακαλουμε

ανακυκλωστε

26.7.18 – lifo

7

CubesCoding: Θεοδόσιος Σαπουνίδης, Ιωάννης Κέδρος και Εμμανουήλ Χατζηγιάννης

Α

γαπάς την καινοτομία, έχεις τις ικανότητες, έχεις πρωτότυπες ιδέες, αλλά σου λείπει η απαραίτητη υποστήριξη;

Ο Διαγωνισμός Καινοτομίας και Τεχνολογίας της Εθνι-

κής Τράπεζας έχει γίνει πλέον θεσμός και επιβραβεύοντας τις πρωτότυπες ιδέες, που βασίζονται στις νέες τεχνολογίες, σου δίνει την ευκαιρία να αναδειχθείς και να δεις τα όνειρά σου να γίνονται πραγματικότητα. Οι 361 προτάσεις που υποβλήθηκαν στον προηγούμενο Διαγωνισμό αξιολογήθηκαν από μέλη ΔΕΠ 9 δημόσιων πανεπιστημίων, με βασικά κριτήρια την καινοτομία, τη βιωσιμότητα, το στάδιο υλοποίησης και τον σκοπό. Από πλευράς θεματολογίας η Ηλεκτρονική Επιχειρηματικότητα έκλεψε το ενδιαφέρον των συμμετεχόντων, με τις ενότητες του Περιβάλλοντος και του Πολιτισμού να ακολουθούν. Ο Διαγωνισμός ξεχώρισε για το γεγονός, πως η πλειοψηφία των προτάσεων που πέρασαν στην τελική φάση, προέρχονταν από την περιφέρεια. Υποστήριξη, mentoring και σημαντικά χρηματοδοτικά ερ-

HappenApp: Βασίλης Κυριμκυρίδης και Θοδωρής Τόκης

γαλεία που παρέχει η Εθνική Τράπεζα μέσω στρατηγικών συνεργασιών με διεθνείς οργανισμούς, πέραν της συνεργασίας της με πανεπιστημιακούς φορείς, προάγουν την καινοτόμο και εξωστρεφή επιχειρηματικότητα.

Brite: Γεώργιος Τσελεπίδης, Νικόλαος Κανόπουλος

OramaVR: Παναγιώτης Τραχανιάς, Κωνσταντίνα Μακρή και Γεώργιος Παπαγιαννάκης.

8 lifo – 26.7.18

Οι καινοτόμες ιδέες επιβραβεύονται Εννέα πρωτότυπες ιδέες βραβεύτηκαν στο Διαγωνισμό Καινοτομίας και Τεχνολογίας που διοργάνωσε για όγδοη συνεχή χρονιά η Εθνική Τράπεζα στο πλαίσιο του προγράμματος NBG Business Seeds. Δες τους νικητές και στείλε κι εσύ τη δική σου ιδέα.

1Ο ΒΡΑΒΕΙΟ, €20.000

3Ο ΒΡΑΒΕΙΟ, €6.000

Οι Θεοδόσιος Σαπουνίδης, Ιωάννης Κέδρος και Εμμανουήλ Χατζηγιάννης παρουσίασαν μια υβριδική εκπαιδευτική πλατφόρμα προγραμματισμού ρομπότ για παιδιά και αρχάριους ενήλικες, το RoboTiles. Το σύστημά τους αποτελείται από έξυπνα ρομπότ και από ένα σύνολο με επαναπρογραμματιζόμενα, μαγνητικά κυβάκια. Τόσο το ρομπότ όσο και τα κυβάκια διαθέτουν αισθητήρες, ώστε να μπορούν να αλληλεπιδρούν με το περιβάλλον. Όπως δήλωσαν και οι ίδιοι, στόχος τους είναι να εκπαιδεύσουν τα παιδιά στον προγραμματισμό μέσα από το παιχνίδι και να τους καλλιεργήσει τη σκέψη, τη συνεργασία και την απόκτηση δεξιοτήτων, χρήσιμων για όλη τη ζωή τους. «Η συμμετοχή μας στον Διαγωνισμό», όπως τόνισε Εμμανουήλ Χατζηγιάννης, μέλος της ομάδας RoboTiles, «θα μας δώσει επιπλέον αξιοπιστία για τη σύναψη μελλοντικών συνεργασιών τόσο με επενδυτές όσο και με πελάτες μας».

Οι Γεώργιος Τσελεπίδης και Νικόλαος Κανόπουλος παρουσίασαν ένα πιλοτικό θερμοκήπιο με καινοτόμου τύπου φωτοβολταϊκό γυαλί τεχνολογίας DSSC, που μειώνει στο ελάχιστο τα λειτουργικά έξοδα και τις περιβαλλοντικές συνέπειες των θερμοκηπίων. Η εταιρεία έχει ήδη πιστοποιήσει την τεχνολογία, έχει ήδη παραγάγει εκατοντάδες δείγματα και ετοιμάζεται να ξεκινήσει μαζική πιλοτική παραγωγή στην Κίνα. Παράλληλα βρίσκονται σε εξέλιξη εργασίες για τη δημιουργία δύο πιλοτικών θερμοκηπίων 1.000 τ.μ., ένα στην Ελλάδα και ένα στην Ολλανδία. Ο Νικόλαος Κανόπουλος, μιλώντας για τη συμμετοχή της Brite στo Διαγωνισμό, εξηγεί: «Αποφασίσαμε τη συμμετοχή μας στο Διαγωνισμό της Εθνικής, ο οποίος είναι για καινοτόμες start-up εταιρείες, επειδή έχουμε καινοτόμο διεθνώς τεχνολογία και μπορούμε να αξιοποιήσουμε τις δυνατότητες προβολής της εταιρείας αλλά και της τεχνολογίας μας, μέσα από τα κανάλια που διαθέτει αυτός ο Διαγωνισμός».

«Cubes Coding»

2Ο ΒΡΑΒΕΙΟ, €10.000

«OramaVR»

Μια καινοτόμο πλατφόρμα που επιτρέπει την προσομοίωση ολόκληρων χειρουργικών επεμβάσεων μέσω εικονικής πραγματικότητας, για την εκπαίδευση και εξάσκηση νέων χειρουργών, δημιούργησαν οι Παναγιώτης Τραχανιάς, Κωνσταντίνα Μακρή και Γεώργιος Παπαγιαννάκης. «Ο Διαγωνισμός της Εθνικής για μας ήταν μονόδρομος, γιατί πιστεύουμε ότι είναι το μοναδικό φόρουμ στην Ελλάδα, όπου υπάρχει σύνδεση της έρευνας με την επιχειρηματικότητα» επισήμανε ο Γεώργιος Παπαγιαννάκης, ένας εκ των ιδρυτών της OramaVR.

«Brite»

4Ο ΒΡΑΒΕΙΟ, €4.000

«HappenApp»

Η user testing πλατφόρμα των Βασίλη Κυριμκυρίδη και Θοδωρή Τόκη κατέκτησε την 4η θέση. Η πλατφόρμα δίνει τη δυνατότητα σε όσους έχουν ή θέλουν να αναπτύξουν web ή mobile εφαρμογές, να τις δοκιμάζουν ως προς τη λειτουργικότητα και τη συνολική εμπειρία του χρήστη, δίνοντας έτσι τη δυνατότητα στις εταιρείες να πάρουν πολύ γρήγορα αποτελέσματα και να διαπιστώσουν, αν η εφαρμογή που θέλουν να φτιάξουν είναι αξιόπιστη. Ο ενδιαφερόμενος ανεβάζει μακέτες της εφαρμογής τους, δηλώνει το target group στο οποίο θέλει να την τεστάρουν και παίρνει άμεσα αποτελέσματα. Μέσα από το Διαγωνισμό, όπως τόνισαν οι ίδιοι, θα τους δοθεί η ευκαιρία να προσεγγίσουν νέους πελάτες που θα χρησιμοποιήσουν το προϊόν τους.

Στην πέμπτη θέση απονεμήθηκαν ακόμα 5 βραβεία, €1.500 έκαστο στους: • Αλέξανδρο Αλεξόπουλο για την πρότασή του με τίτλο «ErgoSensePro», η οποία προσφέρει ένα εκτεταμένο σύστημα αξιολόγησης αθλητών. Με τους αλγόριθμους της υπηρεσίας μπορεί κανείς να αναπτύξει εξατομικευμένα προπονητικά προγράμματα.

• Χρήστο Κούτα για την πρότασή του με τίτλο «www.holidayemotions.com», ένα καινοτόμο επιχειρηματικό μοντέλο, που έχει ως στόχο να προσφέρει στον ταξιδιώτη που επιθυμεί να επισκεφτεί την Ελλάδα, όλες τις πιθανές επιλογές από προϊόντα και υπηρεσίες για να έχει μια αξέχαστη εμπειρία στη χώρα μας.

• Παναγιώτη Παρτσινέβελο, Δημήτρη Χατζηπαράσχη, Αχιλλέα Τριπολιτσιώτη και Ηλία Λόττα για την πρότασή τους με τίτλο «B.pART». Πρόκειται για ένα τεχνολογικό προϊόν και μια υπηρεσία η οποία αναφέρεται σε μουσεία και αίθουσες τέχνης. Ο επισκέπτης σε ένα μουσείο έχει τη δυνατότητα να σταθεί μπροστά σε έναν πίνακα και με τεχνολογία εικονικής πραγματικότητας να εισέλθει και να περιηγηθεί σε αυτόν.

• Μάνο Πατεράκη και Λευτέρη Φάρμακα για την πρότασή τους με τίτλο «Plazz», μια πλατφόρμα online κράτησης ξαπλώστρας και υπηρεσιών για παραλίες και πισίνες ξενοδοχείων.

• Στην ομάδα των Κυριάκου Χατζηδημητρίου, Ανδρέα Συμεωνίδη, Θεμιστοκλή Διαμαντόπουλου και Μιχάλη Παπαμιχαήλ για την πρότασή τους με τίτλο «Cyclopt», μια διαδικτυακή υπηρεσία που αποσκοπεί στην αξιολόγηση της ποιότητας προϊόντων λογισμικού. Στους συμμετέχοντες των οποίων οι προτάσεις προκρίθηκαν στη Β’ Φάση, χωρίς να προκριθούν στη Γ’ Φάση δόθηκαν ταμπλέτες (tablets).

Μπορεί η δική σου ιδέα να είναι η επόμενη που θα βραβευτεί. Η υποβολή συμμετοχών για τον 9ο Διαγωνισμό Καινοτομίας και Τεχνολογίας της Εθνικής Τράπεζας έχει ήδη ξεκινήσει. Μη χάνεις χρόνο, στείλε κι εσύ τη δική σου πρόταση μέχρι τις 8 Οκτωβρίου 2018. Μάθε περισσότερα εδώ: www.nbg.gr/competition.

26.7.18 – lifo

9

TalkoftheTown ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2018

ΤΟ ΣΠΊΤΙ ΤΟΥ ΓΕΊΤΟΝΑ ΚΑΙ ΟΙ ΖΩΈΣ ΤΩΝ ΆΛΛΩΝ

α π ό τ ο ν δ η μ ή τ ρη π ολ ι τά κη

ShortCut

Η συμφωνημένη συλλογική λήθη του Αυγούστου θα τα σκεπάσει όλα πάλι, και του χρόνου το καλοκαίρι ξανά από την αρχή, με αφορμή μια άλλη «ασύμμετρη απειλή» παρόμοιας ή διαφορετικής φύσης.

10 lifo – 26.7.18

Τ

ο πλησίον στην τσιμεντούπολη οικογενειακό θέρετρο, πρώτα ως καθαρτήριο αποπνικτικού εγκλωβισμού και μετά ως επίγεια κόλαση που καταλήγει στη θάλασσα. Η εξοχική κατοικία –αυτός ο διαχρονικός πυλώνας (μικρο) αστικού παραθερισμού– ως τόπος μαρτυρίου, αγωνίας, οδύνης και ανείπωτης φρίκης. Η Πομπηία όχι ως τουριστικό μαυσωλείο και σύμβολο αιώνιου εναγκαλισμού κορμιών παραδομένων στη λάβα αλλά ως τραγική αναπαράσταση χθες, εδώ, δίπλα μας. Ο αριθμός των νεκρών που αυτή την ώρα ήδη δικαιολογεί τον προσδιορισμό «εκατόμβη», οι αγνοούμενοι, τα ρημαγμένα σπίτια που υπήρξαν εστίες ανεμελιάς και απόδρασης και τώρα είναι κακοφορμισμένοι όγκοι, ερείπια, αποκαΐδια, οι εικόνες των ανθρώπων που βρήκαν καταφύγιο στο νερό και έμοιαζαν σαν να βρίσκονται στα αποτεφρωτήρια νεκρών στις όχθες του Γάγγη στο Βαρανάσι. Όλα αυτά στο Μάτι… Εκεί όπου πηγαίναμε πιτσιρικάδες και άτρωτοι σε πάρτι γνωστών (και αγνώστων, αλλά γνωστών των γνωστών μας) και ξεμέναμε καμιά φορά, αδυνατώντας να οδηγήσουμε στην κατάστασή μας. Στο Μάτι, που έχει (είχε;) κι ένα θερινό σινεμά που λέγεται «Μαϊάμι». Πείτε ό,τι θέλετε, αλλά είναι αλλιώς όταν ο τόπος της φρίκης είναι κοντινός και οικείος και η τραγωδία (τις συνθήκες της οποίας το μυαλό αδυνατεί να συλλάβει, μένοντας μουδιασμένο) συμβαίνει σ’ ένα προάστιο της Αθήνας ουσιαστικά, σε οικισμούς-δορυφόρους της πρωτεύουσας, όπου θα υπέθετε κανείς ότι η απόσταση αναπνοής από τα διάφορα κέντρα ελέγχου και πρόληψης καταστροφών θα έσωζε τους ανθρώπους, αν όχι τις περιουσίες τους. Είναι η μέρα με τη νύχτα σε σχέση με τις πυρκαγιές ρουτίνας «των τσοπάνηδων» που θυμάμαι να χαζεύουμε ανέμελα στα γύρω βουνά μικροί τα καλοκαίρια στην Κεφαλονιά. Την προηγούμενη μέρα από τις φονικές πυρκαγιές είχα βρεθεί σ’ ένα εξοχικό κοντά στη Χαλκίδα περιστοιχισμένο από δέντρα και δίπλα στη θάλασσα. Το θαλασσινό νερό ήταν σαν ψαρόσουπα (ή, πιο ρεαλιστικά, σαν κάτουρο) που δεν «χλιάρωνε» με τίποτα κι εμείς καθόμαστε έξω στο τραπέζι και αργοσβήναμε υπό τη ζεστή ανάσα του λίβα, σαν να είχε εγκαταστήσει κάποια δύναμη της φύσης ένα αόρατο υπαίθριο air condition μονίμως στο mode θέρμανσης για τον βαρύ χειμώ-

να. Παράνοια. Εκ των υστέρων σκεφτόμουν επίπονα και μαζοχιστικά τι θα γινόταν αν βλέπαμε ξαφνικά τις φλόγες να καλπάζουν προς το μέρος μας. Ας φανταστεί κανείς –αν μπορεί– τη φωτιά να τον κυκλώνει ανεξέλεγκτη, μέχρι να της παραδώσει ανήμπορος το κορμί του που μετατρέπεται σε κάρβουνο, σαν τη σκηνή του ονείρου στον δεύτερο Εξολοθρευτή (λυπάμαι, ακόμα και στα πιο τραγικά γεγονότα αναζητώ αναλογίες με σκηνές μυθοπλασίας – είναι μια παρηγοριά), με το ωστικό κύμα φωτιάς που κάνει στάχτη τα παιδιά στις κούνιες.

Π

οτέ δεν είναι όπως τον φαντάζεται κανείς ο όλεθρος που προκαλείται από «φυσικού» τύπου καταστροφές. Ποτέ δεν μπορεί να ξέρει, πριν τον βιώσει και καταφέρει να βγει σώος και να τον θυμάται. Δεν μπορεί να αποδοθεί με τεχνικούς, επιστημονικούς ή ακόμα και με αλληγορικούς όρους ο απόκοσμος, παραλυτικός βόμβος και ίλιγγος του σεισμού ή η ύπουλη ανάπτυξη της φωτιάς. Πρόκειται για απόκοσμες καταστάσεις που δύσκολα συνηθίζονται. Και όταν συμβαίνουν καλοκαίρι, σε συνθήκες αποπνικτικής ατμόσφαιρας και νεκρής φύσης, μοιάζουν ακόμα πιο απόκοσμες. Ο θερινός τρόμος είναι ο πιο έντονος και ο πιο αλλόκοτος και οι άνθρωποι που τον βιώνουν φαίνονται εντελώς απροετοίμαστοι, καθώς περιφέρονται απέλπιδες, με αμφίεση παραθερισμού και με το μισό μυαλό ξεχασμένο ακόμα στη ραστώνη που διαταράχτηκε με τον πιο βάναυσο τρόπο. Όσοι βίωσαν αυτή την τραγωδία στο πετσί τους μπορούν να λένε ότι τουλάχιστον αυτοί επέζησαν, ακόμα κι αν έχασαν φίλους, γνωστούς, συγγενείς, σπίτια, ζώα. Οι υπόλοιποι βρισκόμαστε σε κατάσταση μανιοκατάθλιψης και εκφράζουμε εκ του μακρόθεν στα «κοινωνικά μέσα» θλίψη, οργή, αποτροπιασμό, πένθος, εθνικό αυτομαστίγωμα, καταγγέλλοντας θεσμούς, κυβερνήσεις, νοοτροπίες, αυθαίρετα, αυθαιρεσίες, κακοτεχνίες, οργανωμένες αρπαγές πόρων, δικαίους και αδίκους και επιδεικνύοντας μνήμη χρυσόψαρου πιο έντονη και από αυτή των ίδιων των χρυσόψαρων. Η συμφωνημένη συλλογική λήθη του Αυγούστου θα τα σκεπάσει όλα πάλι, και του χρόνου το καλοκαίρι ξανά από την αρχή, με αφορμή μια άλλη «ασύμμετρη απειλή» παρόμοιας ή διαφορετικής φύσης.

Όσοι βίωσαν αυτή την τραγωδία στο πετσί τους μπορούν να λένε ότι τουλάχιστον αυτοί επέζησαν. Οι υπόλοιποι βρισκόμαστε σε κατάσταση μανιοκατάθλιψης και εκφράζουμε εκ του μακρόθεν θλίψη, οργή, αποτροπιασμό, πένθος, εθνικό αυτομαστίγωμα, καταγγέλλοντας θεσμούς, κυβερνήσεις, δικαίους και αδίκους και επιδεικνύοντας μνήμη χρυσόψαρου.

26.7.18 – lifo

11

Ο ΈΛΛΗΝΑΣ ΔΙΑΝΟΟΎΜΕΝΟΣ ΚΑΙ Η ΕΛΕΥΘΕΡΊΑ Με αφορμή τον θάνατο του Σταύρου Τσακυράκη.

α π ό τ ο ν ν ι κ όλ α σ εβα σ τά κη

ΔεύτερεςΣκέψεις

Ο

θάνατος του Σταύρου Τσακυράκη θύμισε ξανά τον ρόλο του δημόσιου διανοουμένου σε εποχές γενικευμένης αβεβαιότητας σαν τη σημερινή. Την τελευταία δεκαετία γύρω από αυτό το θέμα έχουν συσσωρευτεί παρεξηγήσεις. Πολλοί συνεχίζουν να πιστεύουν πως η δημόσια κριτική παρέμβαση πρέπει να είναι πάντα είτε ένα κάλεσμα είτε μια προφητεία. Άλλοι αντιμετωπίζουν τον δημόσιο λόγο συγγραφέων και διανοουμένων ως θεραπαινίδα μιας κακής ποίησης, μιας «λυρικής» προσέγγισης στα δημόσια προβλήματα. Κάποιοι, τέλος, διατηρούν την παλιά καχυποψία για τον διανοούμενο ως φορέα «ξενικών επιρροών» και ανίκανο να αισθανθεί τον πλούτο της ζωής, τις άπειρες αποχρώσεις της ελληνικής ζωής. Φυσικά, αυτό που αποκαλώ εδώ «παρεξηγήσεις» μπορεί να είναι απλώς διαφορετικές και θεμιτές ερμηνείες για τον ρόλο των διανοουμένων. Ας πούμε, η κληρονομημένη ιδέα πως ο διανοούμενος υπερασπίζεται τους αδυνάμους εναντίον των ισχυρών δεν είναι τόσο αυτονόητη όσο φαίνεται. Όταν ο Εμίλ Ζολά υπερασπιζόταν τον λοχαγό Ντρέιφους είχε απέναντί του έναν διάχυτο αντισημιτισμό που ξεκινούσε από τη συνδικαλιστική αριστερά της εποχής (που θεωρούσε τον Ντρέιφους έναν αστό καραβανά που δεν έπρεπε να ενδιαφέρει το κίνημα) και έφτανε μέχρι τη μοναρχική άκρα δεξιά (που έβλεπε ιουδαϊκές συνωμοσίες). Ο Ντρέιφους ήταν μεν αδύναμος ως προς την ευάλωτη εβραϊκότητά του αλλά όχι ως προς την κοινωνική ή οικονομική του θέση. Επομένως, από την αρχή ο ρόλος του διανοουμένου, όπως και το αντικείμενο της παρέμβασής του, δεν ήταν κάτι ξεκάθαρο. Ούτε τότε ούτε τώρα είναι δεδομένο τι είναι πιο άδικο, ποια υπόθεση αξίζει τη δέσμευση και τη δημόσια μάχη και ποια όχι. Το γεγονός είναι ότι πολύς κόσμος ταυτίζει τον διανοούμενο με ένα είδος κοσμικού ιερέα που πρέπει να κάνει το κήρυγμά του και κατά βάση να κολακεύει το κοινό του. Ας πούμε, στον 20ό αιώνα και ιδίως στην εποχή του Ψυχρού Πολέμου ο συμβατικός «προοδευτικός διανοούμενος» ήταν αντιφασίστας, φιλικά προσκείμενος στη Σοβιετική Ένωση (ακόμα και αν είχε ενστάσεις για κάποιες πλευρές της εκεί ζωής), ενώ έπρεπε να απεχθάνεται βαθιά τη μαζική κοινωνία, την αμερικανική (υπο)κουλτούρα και όλες τις απατηλές ελαφρότητες του δυτικού τρόπου ζωής. Αργότερα, ήρθαν τα μίντια, η διαμόρφωση μιας δημοκρατίας της γνώμης, όπου όλες οι φυλές των πνευματικών ανθρώπων μπορούσαν να έχουν το μερίδιό τους στην αγορά: υπολείμματα της φιλελεύθερης διανόησης στον Τύπο, νέοι ριζοσπάστες στις σχολές ανθρωπιστικών και κοινωνικών επιστημών, κάποιοι συντηρητικοί και δεξιοί διανοούμενοι σε περιοδικά και απομονωμένες «δεξαμενές σκέψης».

Σ

τη μεταπολιτευτική Ελλάδα έχουμε το στερεότυπο του προοδευτικού διανοουμένου ή τα είδωλα του προοδευτικού «πνευματικού ανθρώπου». Με μια λέξη: στην αριστερά ανήκει η διανόηση, στη δεξιά η αστυνομία, το δικαστικό σώμα και το βαθύ κράτος. Αυτή ήταν η συνείδηση τα πρώτα χρόνια μετά την πτώση της δικτατορίας. Μέχρι που η κρατικοποίηση του προοδευτικού αντιφασισμού μετά το 1981 άνοιξε τον δρόμο για νέες συμμαχίες της διανόησης με το κράτος. Το μαζικό πανεπιστήμιο, η ΕΡΤ, ένας ορισμένος Τύπος και από δίπλα οι μηχανισμοί των επιχορηγήσεων των

12 lifo – 26.7.18

«πολιτιστικών εκδηλώσεων» άλλαξαν το τοπίο. Το προοδευτικό έγινε ένας μεγάλος κοινωνικός και κρατικός τομέας με τους ωφελούμενους, τους κατά καιρούς δυσαρεστημένους, τους οπορτουνιστές του. Έτσι, φτάσαμε στο σημείο βρασμού των τελευταίων χρόνων και στη διαίρεση Μνημόνιο/Αντιμνημόνιο που έφερε ξανά στον αφρό όλη την αντιπάθεια για τον ψυχρό, υπερβολικά ορθολογιστή και πάντως αποκομμένο από τα λαϊκά συναισθήματα «Καθηγητή».

Γ

ια ένα μεγάλο κοινό –πολύ μεγαλύτερο από την αριστερά φυσικά– ο κόσμος της διανόησης χωρίστηκε σε δύο ημισφαίρια. Οι θερμοί και οι ψυχροί, αυτοί που «νιώθουν» τον πόνο και οι άκαρδοι, το κόμμα της ανάγκης και το κόμμα των αριθμών, οι άνθρωποι της Ζωής και τα Πιόνια του Συστήματος. Όσο παράξενα απλουστευτική και αν ηχεί αυτή η διαίρεση μεταξύ των δύο «διανοητικών σφαιρών», πιστεύω πως με αυτούς τους όρους την κατάλαβε ένας ευρύτερος κόσμος. Δημοσιογραφικά σχήματα λόγου, στιχάκια έντεχνων τραγουδιών ή στάτους του Facebook και άλλα τεκμήρια της κοινωνικής ομιλίας έδειξαν πως αυτό που συμβόλισε ο Τσακυράκης δεν «έχαιρε εκτίμησης». Είχε, βεβαίως, μια αντήχηση, έναν τιμητικό αντίλαλο, μια ορισμένη συμβολική και πολιτική αύρα. Αλλά, αν θέλουμε να είμαστε ειλικρινείς, ο τύπος διανοουμένου που κέρδισε στην κρίση (σε ακροατήριο και επίδραση) είναι ο άλλος: αυτός που το καλοκαίρι του 2015 είπε μεγαλοφώνως «όχι» και το διάνθισε με μια ρητορική της αντίστασης στο κακό. Για να το πω αλλιώς: ανεξάρτητα από τον σεβασμό που μπορεί να απολαύει κάποιος που γράφει ότι «δεν είναι όλοι οι αγώνες δίκαιοι», ανεξάρτητα από το ενδιαφέρον που μπορεί να προκαλεί η παθιασμένη υπεράσπιση κλασικών αρχών, όπως η διάκριση των εξουσιών ή το κράτος δικαίου, όλα αυτά θεωρούνται, εν πολλοίς, «ξενέρωτα» πράγματα. Το βαθύ και το γνήσιο παραχωρούνται εύκολα σε αυτόν που ακουμπάει πάντα στο απόθεμα ενός ψευδο-αφυπνιστικού λυρισμού. Η δημαγωγία, η μαγεία των μεγάλων λέξεων και τα ιδεολογικά άμπρα κατάμπρα διατηρούν την ισχύ τους, ακόμα και αν έχουν αυξηθεί οι δόσεις ρεαλισμού και η επιφυλακτικότητα των ανθρώπων που αισθάνονται εξαπατημένοι. Με μια έννοια, όμως, διανοούμενοι σαν τον Τσακυράκη, πέρα από το αν συμφωνεί κανείς με τις επιμέρους τοποθετήσεις και τους συλλογισμούς τους, διασώζουν τον Λόγο στην εποχή του κλονισμού του. Τον Λόγο ως ακριβή απαίτηση κατανόησης και όχι δημαγωγικό χάδι. Τον Λόγο που απευθύνεται σε μια κοινότητα διαθέσιμη για αυτοκριτική και για έλεγχο στις πλάνες της. Μια άλλη, εξίσου πολύτιμη πλευρά αυτής της κληρονομιάς είναι το θέμα της ελευθερίας και των ελευθεριών. Το ότι το πιο δύσκολο είναι πάντα να αφήνουμε χώρο για τους άλλους και η μία γνώμη να μην πνίγει την άλλη, την αντίπαλη. Αν η διαμάχη και η κριτική συζήτηση είναι το αλάτι της δημοκρατίας, ο πόλεμος και η βία είναι η παρακμή και ο θάνατός της. Αυτός ο Ιούλιος θύμισε ξανά μερικά ουσιώδη πράγματα – κι ας είναι ο μήνας που, από διάφορες πλευρές, η προτροπή είναι να μη σκεφτόμαστε. Και, βεβαίως, «να περνάμε καλά».

Ανεξάρτητα από το ενδιαφέρον που μπορεί να προκαλεί η παθιασμένη υπεράσπιση κλασικών αρχών, όπως η διάκριση των εξουσιών ή το κράτος δικαίου, όλα αυτά θεωρούνται, εν πολλοίς, «ξενέρωτα» πράγματα. Το βαθύ και το γνήσιο παραχωρούνται εύκολα σε αυτόν που ακουμπάει πάντα στο απόθεμα ενός ψευδοαφυπνιστικού λυρισμού.

26.7.18 – lifo

13

TalkoftheTown

Η ΖΩΉ, Ο ΘΆΝΑΤΟΣ ΚΑΙ Η ΖΩΉ ΜΕΤΆ ΤΟΥ ΜΙΧΆΛΗ ΚΑΡΑΒΊΔΗ Μέρος τρίτο (και τελευταίο): Η κηδεία

α π ό τ ο ν ανδρέ α λουκά κο

SweetNothing

Κ

14 lifo – 26.7.18

άνοντας ένα σύντομο recap, όπως στις σειρές με πολύ μπερδευτικό σενάριο, να σας υπενθυμίσουμε ότι στο πρώτο μέρος της ιστορίας μας ο Μιχάλης Καραβίδης πέθανε μετά από ένα τραγελαφικό οικιακό ατύχημα και εν συνεχεία αναστήθηκε. Στο δεύτερο μέρος αποφασίστηκε, λόγω μεγάλους κόστους στο οποίο η οικογένεια Καραβίδη δεν μπορούσε να ανταποκριθεί, να μεταφερθεί η σορός του Μιχάλη στο χωριό Προσουνίτσα Φλωρίνης, όπου και θα γίνει η κηδεία, με το αυτοκίνητο του γαμπρού του Θεμιστοκλή. Το μεγάλο άγχος του Θεμιστοκλή ήταν να μην τον σταματήσει η αστυνομία. Το πακεταρισμένο πτώμα του Μιχάλη, το οποίο εξείχε δέκα εκατοστά από το πορτμπαγκάζ, θα δημιουργούσε εύλογες απορίες και οι απαντήσεις στις απορίες αυτές θα μπορούσαν να δημιουργήσουν μεγάλα μπλεξίματα, καθώς η απάντηση στην ερώτηση «τι είναι αυτό το μεγάλο δέμα που κουβαλάτε;» δεν είναι συνήθως «ένα πτώμα, κύριε αστυνόμε, μη δίνετε σημασία». Όπως και να ’χει, το ταξίδι κύλησε χωρίς απρόοπτα και περίπου 6½ ώρες μετά την αναχώρηση τα δύο αυτοκίνητα, αυτό με τον Θεμιστοκλή, τη γυναίκα του, την Πέπη, και το πτώμα του Μιχάλη, και αυτό με τη γυναίκα του Μιχάλη και τις δύο κόρες τους, έφτασαν στον τελικό τους προορισμό. Η κηδεία θα γινόταν την επομένη το πρωί. Όταν έφτασαν, τους περίμενε ο ξάδερφος του Μιχάλη, ο Σωτήρης, για να πάνε να δουν τα τυπικά της κηδείας. Ο Μιχάλης από μια γωνιά παρατηρούσε τη στιγμή που ο ξάδερφός του ξέσπασε σε λυγμούς, βλέποντας το πακεταρισμένο πτώμα. Η γυναίκα του Μιχάλη, η Ματίνα, πήρε αγκαλιά τον Σωτήρη και ο Θεμιστοκλής άρχισε να εκνευρίζεται γιατί μετά από τόσες ώρες οδήγησης ήθελε να τελειώνουν με τις διαδικασίες για να πάει να κάτσει στο ταβερνάκι, στην πλατεία, να φάει και να πιει λίγο τσιπουράκι. Η μητέρα του Μιχάλη περίμενε στο σπίτι, η ηλικία της και η γενικότερη κατάστασή της δεν τις επέτρεπαν πολλά-πολλά. Οι νεκροθάφτες, τέλος πάντων αυτοί που θα αναλάμβαναν αυτόν το ρόλο στην κηδεία, έφτασαν, φόρτωσαν το πτώμα σε μια καρότσα και ανακοίνωσαν ότι επειδή ο παπάς είχε κάτι βαφτίσια σε ένα παραδιπλανό χωριό, η κηδεία θα γινόταν στις 2 το μεσημέρι. Το σπίτι της μητέρας του Μιχάλη, πολύ απλό και κάπως παρατημένο. Η μητέρα του Μιχάλη πολύ απλή και κάπως παρατημένη επίσης. Όπως είχαμε γράψει και στο προηγούμενο μέρος, τυφλή από το ένα μάτι και κουφή κατά 90%, χαρακτηριστικά που έκαναν τη συνεννόηση κομματάκι δύσκολη. Αυτό που κανείς δεν ήξερε μέχρι εκείνη τη στιγμή είναι πως η μητέρα του Μιχάλη είχε αποκτήσει και μια μικρή εγκεφαλική βλάβη που, γιατροί δεν είμαστε, αλλά είναι προφανές ότι της περιόριζε την αντίληψη, γεγονός που έκανε τη συνεννόηση ακόμα δυσκολότερη. «Κυρία Δέσποινα, πώς είστε;» ρώτησε η Ματίνα μπαίνοντας στο σπίτι. «Μαμά, γιατί άργησες;» ρώτησε η κ. Δέσποινα και η Ματίνα γύρισε προς τα πίσω και κάτι είπε

στον Θεμιστοκλή και τις κόρες της ψιθυριστά (λες και αλλιώς θα άκουγε η κυρα-Δέσποινα). «Δεν έχω διαβάσει ακόμα τα μαθήματά μου, πάω να τα κάνω τώρα» είπε η κυρα-Δέσποινα, επιβεβαιώνοντας τις υποψίες ότι κάτι δεν πήγαινε καλά. Την επόμενη ημέρα, στις 5 το απόγευμα, στο νεκροταφείο του χωριού, σε στενό οικογενειακό κύκλο, αφού ούτως ή άλλως δεν υπήρχε και κανένας άλλος να παρευρεθεί, έγινε η κηδεία του Μιχάλη. Ο Μιχάλης, σε μια γωνιά δίπλα στον ανοιχτό λάκκο, παρατηρούσε τη διαδικασία. Η μάνα του έλεγε στη Ματίνα κάτι για το διαγώνισμα της Γεωγραφίας και η γυναίκα του Θεμιστοκλή, η Πέπη, ρωτούσε τον άντρα της από πού έχουνε φέρει τα κόλλυβα και αν είναι καλά. Οι δυο του κόρες, αμίλητες, κοιτούσαν στο πουθενά και ο ξάδερφος Σωτήρης έλεγε σε ένα παπαδοπαίδι για το στοίχημα και για το πώς το διπλό της Ομπερχάουζεν του χάλασε μια πολύ καλή τριάδα, καταλήγοντας ότι όλα αυτά είναι στημένα για να τα τρώνε οι πρόεδροι των ομάδων.

Τ

ο πτώμα ήρθε μέσα σε ένα κακοφτιαγμένο ξύλινο φέρετρο. Η Πέπη έκανε τον σταυρό της, η Δήμητρα έπιασε σφιχτά το χέρι της αδερφής της και η μάνα του ρώτησε τη Ματίνα άμα της αρέσει κανένα αγόρι στην τάξη. Ο παπάς ζήτησε να κάνουν ησυχία, η κυρα-Δέσποινα, επειδή δεν άκουγε καλά, ρώτησε, πιο δυνατά αυτήν τη φορά, γιατί αυτός ο κύριος φοράει τέτοια ρούχα, τα παιδιά που κουβαλούσανε το φέρετρο το αφήσανε προσεκτικά στον λάκκο και ένα από αυτά ρώτησε τη Ματίνα αν ήθελε να το ανοίξουν. Ο Μιχάλης, βλέποντας ότι δεν γίνεται και τίποτα φοβερό στη μετά θάνατον ζωή, σκέφτηκε πως αν ανοίξουν το φέρετρο και μπει μέσα, μπορεί να πεθάνει και από τη μετά θάνατον ζωή και κάπως έτσι ίσως γλιτώσει οριστικά από τον βαρετό αυτό κόσμο. Η Ματίνα ρώτησε τις κόρες της, οι κόρες είπανε «ναι», το φέρετρο άνοιξε, ο Μιχάλης μέσα σε αυτό φαινόταν κάπως ταλαιπωρημένος απ’ όλα όσα είχε τραβήξει μετά τον θάνατό του, η μάνα του φώναξε «καλέ, το ξέρω κάπου αυτό το παιδί», η Πέπη, μέσα σε όλον αυτό τον χαμό, είπε κάπως δυνατά «Θέμη, να πάμε για γλυκάκι μετά στη Χρυσοβίτσα», ο Σωτήρης είπε «ρε παιδιά, δεν είναι κηδεία αυτή», ο παπάς έκανε «σσσς» και ο Μιχάλης έκανε ένα κυριολεκτικό σάλτο μορτάλε και πρόλαβε να μπει στο φέρετρο πριν αυτό κλείσει. Το φέρετρο έκλεισε, μπήκε στον λάκκο, η κηδεία συνεχίστηκε με μοναδικά απρόοπτα τις παρεμβάσεις για σχολικά θέματα της κυρα-Δέσποινας και η ζωή συνεχίστηκε για όλους, εκτός από τον αγαπημένο μας ήρωα, τον Μιχάλη. Αυτή ήταν η ζωή μετά τον θάνατο του Μιχάλη Καραβίδη. Μια σύντομη, αλλά γεμάτη ζωή, στην οποία ο ήρωάς μας συνέχισε να βαριέται που ζει, παίρνοντας έτσι την απόφαση να αποχωρήσει οριστικά για τον άλλο κόσμο. Τα ξαναλέμε από εδώ την πρώτη εβδομάδα του Σεπτέμβρη, να είστε καλά…

Αυτή ήταν η ζωή μετά τον θάνατο του Μιχάλη Καραβίδη. Μια σύντομη, αλλά γεμάτη ζωή, στην οποία ο ήρωάς μας συνέχισε να βαριέται που ζει, παίρνοντας έτσι την απόφαση να αποχωρήσει οριστικά για τον άλλο κόσμο.

26.7.18 – lifo

15

ΦΩΤΟ: ΦΙΛΙΠΠΟΣ ΛΕΜΟΝΗΣ

TalkoftheTown

ΘΕΡΙΝΌ ΣΙΝΕΜΑ ΒΟΞ: 80 ΧΡΟΝΙΑ ΑΔΙΑΚΟΠΗΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ Η ιστορία του κινηματογράφου της πλατείας Εξαρχείων.

UrbanLife

α π ό τ ο ν γ ιά ν ν η π αντα ζ όπ ουλο

Τ

16 lifo – 26.7.18

α καλοκαίρια στην πόλη είναι συνυφασμένα με τα θερινά σινεμά. Το απόγευμα που επισκέφθηκα τον θερινό κινηματογράφο Βοξ στην πλατεία Εξαρχείων, επικρατούσε ηρεμία και οι ακτίνες του ήλιου έκαναν τους δικούς τους σχηματισμούς πάνω στις λαστιχένιες καρέκλες του ιστορικού κινηματογράφου. Το Βοξ στην οδό Θεμιστοκλέους 82 ανήκει στους παλαιότερους θερινούς της Αθήνας και λειτουργεί αδιαλείπτως από το έτος των εγκαινίων του, το 1938. Φέτος συμπληρώνει ογδόντα ολόκληρα χρόνια, κατά τη διάρκεια των οποίων κοσμεί την πολύβουη πλατεία Εξαρχείων κι έχει γίνει αναπόσπαστο κομμάτι της περιοχής. Στην είσοδο με υποδέχεται η ιδιοκτήτριά του Πέγκυ Ρίγγα, η οποία έχει μεγαλώσει στη συγκεκριμένη περιοχή, και από τα παιδικά της χρόνια το σινεμά είναι συνώνυμο της καθημερινότητάς της. Στην αρχή της συζήτησής μας μού δείχνει δύο δημοσιεύματα εφημερίδων του Ιουνίου του 1938, οπότε για πρώτη φορά στη λίστα των κινηματογράφων εισχωρεί ο κινηματογράφος Βοξ. Μάλιστα, στις πολιτιστικές σελίδες της εφημερίδας «Πρωία» –στις 25 Ιουνίου 1938– διαβάζουμε: «Σινέ Βοξ (Πλατεία Εξαρχείων) – ο δροσερώτερος και πολυτελέστερος θερινός κινηματογράφος ετέλεσε χθες τα εγκαίνιά του με το αισθηματικώτερο αριστούργημα της Γαλλικής Φιλολογίας, το έργο που εξακολουθεί να συγκλονίζη και να γοητεύη όλον τον κόσμο “Η Κυρία Με Τας Καμελίας”». Ενδεικτικό της εποχής είναι ότι λίγες μέρες αργότερα ένα άλλο δημοσίευμα, της ιστορικής εφημερίδας «Ακρόπολη», στις 2 Ιουλίου του 1938, έγραφε ότι «το Σινέ Βοξ είναι ο δροσερώτερος και ησυχώτερος κινηματογράφος των Αθηνών», σε αντίθεση με ό,τι συμβαίνει σήμερα, κάτι που δεν διστάζει να υπαινιχθεί η κ. Ρίγγα. Στη συνέχεια η ίδια μου λέει ότι το Βοξ δεν έκλεισε ούτε κατά τη διάρκεια της γερμανικής κατοχής και μου δείχνει την άδεια λειτουργίας με ημερομηνία 1941, στην οποία αναγράφεται: «Επιτρέπομεν τη λειτουργίαν του θερινού κινηματογράφου Βοξ επί της οδού Θεμιστοκλέους - Αραχώβης, υπό την διεύθυνσιν του Ανδρεόπουλου Ανδρέου κάτοικου Αθηνών, οδός Αστυδάμαντος 84». Είναι χαρακτηριστικό ότι στους όρους υπήρχε ξεχωριστή παράγραφος που αναφερόταν «στη συσκότιση της πλατείας και της εισόδου, γι’ αυτό και απαγορεύονται απολύτως οι λευκοί λαμπτήρες και ο φωτισμός θα πρέπει να γίνεται μόνο διά κυανών λαμπτήρων, τοποθετημένων εντός μεταλλικών κωνοειδών σκιάδων, χρωματισμένων εσωτερικώς». Το Βοξ πέρασε στην κατοχή της οικογένειας Ρίγγα, συγκεκριμένα του πατέρα της, το 1971, περισσότερα δηλαδή από τα μισά χρόνια λειτουργίας του. «Ο πατέρας μου ξεκίνησε από μικρό παιδί να δουλεύει στο σινεμά, πρώτα πουλώντας τσιγάρα και αναψυκτικά στο διάλειμμα, μετά ρίχνοντας τίτλους στις ταινίες. Ήταν ανήσυχος άνθρωπος, αφιέρωσε όλη του τη ζωή στο σινεμά και δεν θυμάμαι να πήγε ποτέ διακο-

πές» λέει. Αργότερα, μπαίνουμε στην καμπίνα προβολής. Εκεί αισθάνεσαι ότι ο χρόνος έχει σταματήσει και ξαφνικά είναι σαν να πρωταγωνιστείς στην ταινία Σινεμά ο Παράδεισος. Απέναντί μας ξεπροβάλλει η ιστορική Μπλε Πολυκατοικία, η οποία, όπως επισημαίνει η κ. Ρίγγα, είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με το Βοξ. Κάποτε, τα διαμερίσματα που ήταν από την πλευρά που έβλεπε στο σινεμά είχαν πιο ακριβό ενοίκιο από τα υπόλοιπα. ρισκόμαστε σε μια πολύπαθη περιοχή και αναρωτιέμαι αν σκέφτηκε κάποια στιγμή να κλείσει τον κινηματογράφο. «Ποτέ! Κατά τη διάρκεια των επεισοδίων δεν έχει προκληθεί ποτέ κάποια ζημιά. Βέβαια, η λειτουργία του έχει επηρεαστεί εμμέσως, αφού η υποβάθμιση της περιοχής και η κυριαρχία του φόβου κρατάει πολύ κόσμο μακριά από τα Εξάρχεια. Είναι αρκετοί αυτοί που, λόγω της κατάληψης στην αίθουσα κάτω από τον κινηματογράφο, θεωρούν ότι το σινεμά είναι κατειλημμένο ή κλειστό. Θυμάμαι, όταν ασχολήθηκα με το σινεμά, το καλοκαίρι του 2014, έρχονταν και με ρωτούσαν “ξανάνοιξες το Βοξ;”. Μα, το Βοξ δεν έκλεισε ποτέ, έκλεισε μόνο την ημέρα που πέθανε ο μπαμπάς μου, γιατί ήταν ατομική επιχείρηση. Επίσης, όταν ακούς συνεχώς “τρόμος στα Εξάρχεια”, επηρεάζεσαι. Υπάρχουν γείτονες που ανυπομονούν να ανοίξουμε. Έχουμε βιώσει και δύσκολες στιγμές, όπως τότε που κάναμε τις μεταμεσονύχτιες προβολές και έγιναν επεισόδια με δακρυγόνα. Δεν ωραιοποιούμε την κατάσταση, αλλά ο φόβος δεν βοηθά πουθενά». Αφού γυρίζουμε στους χώρους του θερινού, η κ. Ρίγγα θυμάται εποχές κατά τις οποίες οι ουρές έκαναν ακόμα και δύο φορές το τετράγωνο – ακόμα και σήμερα σε κάποιες προβολές παρατηρούνται μεγάλες ουρές. Στη συνέχεια ανασύρει με προσοχή κάποια πολύ σημαντικά βιβλία που είχε κρατήσει ο πατέρας της ως αρχειακό υλικό, στα οποία βλέπεις τα εισιτήρια της κάθε μέρας, την είσπραξη, παλιά προγράμματα, αλλά και βιβλία αρχειοθέτησης, τα οποία έχουν εξαιρετικό ιστορικό ενδιαφέρον, αφού καταγράφουν ποιες μέρες δεν λειτούργησε ο κινηματογράφος και γιατί, είτε λόγω βροχής είτε λόγω κάποιας απεργίας, όπως το 1987. Μια καθοριστική απόφαση ήταν εκείνη του 1997, στη λήψη της οποίας συνέβαλε πάρα πολύ ο Θόδωρος Ρίγγας, ως πρόεδρος της Πανελλήνιας Ένωσης Επαγγελματιών Θερινών Κινηματογράφων, σε συνεργασία με τη Μελίνα Μερκούρη. Βάσει αυτής, σαράντα επτά θερινοί κινηματογράφοι κρίθηκαν διατηρητέοι με στόχο την επιβίωση και την αδιάκοπη λειτουργία τους. Μεταξύ αυτών το Βοξ, η Αίγλη, το Ciné Paris, η Αθηναία και η Ριβιέρα. Έτσι, ακόμη και σήμερα μερικές πλαστικές καρέκλες, λίγες γλάστρες, κάποια τραπεζάκια και το λευκό πανί συνεχίζουν να συνοδεύουν τις γλυκές αθηναϊκές βραδιές του καλοκαιριού και να συμβάλλουν στην αναγέννηση του αστικού τοπίου.

Β

Όταν ακούς συνεχώς «τρόμος στα Εξάρχεια», επηρεάζεσαι. Υπάρχουν γείτονες που ανυπομονούν να ανοίξουμε. Έχουμε βιώσει και δύσκολες στιγμές, όπως τότε που κάναμε τις μεταμεσονύχτιες προβολές και έγιναν επεισόδια με δακρυγόνα. Δεν ωραιοποιούμε την κατάσταση, αλλά ο φόβος δεν βοηθά πουθενά.

AYΓΟYΣΤΟΣ

ΟΔΗΓΟΣ ΕΠΙΒΙΩΣΗΣ ΓΙΑ ΟΣΟΥΣ ΜΕΙΝΟΥΝ ΣΤΗΝ ΠΟΛΗ 26.7.18 – lifo

17

18 lifo – 26.7.18

ΕΙΣΟΣ

Η ταινία επανακυκλοφορεί στις αίθουσες στις 9.8 από την Odeon.

R

Ι

σως το καθοριστικότερο κριτήριο κυνισμού των σινεφίλ παραμένει το Σινεμά ο Παράδεισος, το υπέρτατο litmus test για τους ορκισμένους διανοούμενους τριάντα χρόνια μετά το πάνδημο κλάμα που προκάλεσε η περίφημη σκηνή των φιλιών στο φινάλε της ταινίας. Η δραματική φέτα νοσταλγίας του Τζουζέπε Τορνατόρε ανακαλεί στιλπνά την εποχή της αθωότητας μέσα από τα μάτια του Σαλβατόρε που όλοι φώναζαν χαϊδευτικά Τοτό, του πιτσιρικά που τρύπωσε στο σινεμά της γειτονιάς του και απέκτησε την εμπιστοσύνη του Αλφρέντο, του στριφνού, ακριβοδίκαιου και γενναιόδωρου υπεύθυνου προβολής του Σινεμά ο Παράδεισος. Όταν η αυλή των θαυμάτων και της αφύπνισης κάηκε και ο Αλφρέντο έχασε το φως του, ο μικρός που έγινε έφηβος τον βοήθησε να συνεχίσει, αλλά η μαγεία είχε πλέον χαθεί με το πέρασμα των χρόνων και ο Τοτό έχει δώσει τη θέση του στον αξιότιμο σκηνοθέτη Σαλβατόρε ντι Βίτα, έναν φτασμένο, αλλά πικρό καλλιτέχνη και σβησμένο άνθρωπο, ο οποίος μαθαίνει πως ο μέντοράς του δεν ζει πια, αλλά έχει αφήσει ένα σημαντικό ενθύμιο γι’ αυτόν. Ε, εκεί, στη Ρώμη, όταν ο Σαλβατόρε έχει επιστρέψει από την κηδεία του παλιού του φίλου, ο Τορνατόρε καταφέρνει γερό χτύπημα στην καρδιά, σαν μια εγχείρηση που διαρκεί τρία λεπτά και μοιάζει να διαρκεί αιώνες, με αναισθησιολόγο τον Ένιο Μορικόνε σε φουλ μελό κέφι. Δεν είναι μόνο η επιλογή των σκηνών αλλά και το ίδιο το μοντάζ, με εναλλαγή ηδυπάθειας με κωμικότητας, κυρίως χείλη

Α Ο Π

ΑΠΌ ΤΟΝ ΘΟΔΩΡΗ ΚΟΥΤΣΟΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟ

ανοιχτά και μάτια κλειστά, αλλά και λίγο γυναικείο στήθος, από ταινίες λίγο πριν και μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, διάσημες ή παντελώς άγνωστες, και αντίστοιχα μεγάλους σταρ της εποχής, με κάποια πρόσωπα άγνωστα. Από τη Μάρτα Άμπα και τη Λουίζα Φερίντα μέχρι τη Ρίτα και τον Τάιρον, τους Ρότζερς - Αστέρ, την Γκάρμπο και την Ντίντριχ και την Μπέργκμαν, τον Αμαντέο Νατζάρι και τον Βαλεντίνο, τον Ντε Σίκα και τη Μανιάνι, οι ασημένιοι θρύλοι είναι εκεί, και φιλιούνται, ενώ ο ασπρομάλλης πλέον Ντι Βίτα ανασταίνεται κανονικά με τα διεγερτικά ακατάλληλα που κρυφοκοίταγε πίσω από το κουρτινάκι όταν ήταν προνομιούχος βοηθός. Πριν από αυτή την άσκηση αποτελεσματικότητας που αριστεύει πανηγυρικά, έχει προηγηθεί η ρίζα της προσμονής: ο παπάς του χωριού είναι εκείνος που αποφάσιζε και διέταζε ποια κομμάτια σελιλόιντ προσβάλλουν τα ρωμαιοκαθολικά ήθη και, όρθιος στη μέση της αίθουσας στις δοκιμαστικές προβολές, κράδαινε το καμπανάκι του, δηλώνοντας ποια σκηνή έπρεπε να καταλήξει στον κουβά. Ο πατήρ Αντέλφιο είχε καταφέρει να μεγαλώσει μια γενιά με τέτοιον τρόπο που ένας 20χρονος δεν είχε μπορέσει να δει ποτέ φιλί στην οθόνη, όπως όντως ομολογεί κάποιος στην ταινία. Επειδή το Σινεμά ο Παράδεισος μιλάει για μια πιεσμένη εποχή, με καταπιεσμένους ανθρώπους, από τις ρωγμές ενός ερμητικά σιγυρισμένου συστήματος αξιών, το συναίσθημα αναβρύζει ορμητικά στην πρώτη ευκαιρία, έντονο σαν το νευρικό γέλιο και δακρύβρεχτα σαν την απωθημένη επιθυμία. Οι επικριτές του βρίσκουν αφορμή

Α Ρ

ΤΡΙΑΝΤΑ ΧΡΟΝΙΑ ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΠΡΩΤΗ ΤΗΣ ΠΡΟΒΟΛΗ, Η ΝΟΣΤΑΛΓΙΚΗ ΤΑΙΝΙΑ ΤΟΥ ΤΖΟΥΖΕΠΕ ΤΟΡΝΑΤΟΡΕ ΕΠΙΣΤΡΕΦΕΙ ΣΤΑ ΘΕΡΙΝΑ ΣΙΝΕΜΑ ΤΗΣ ΑΘΗΝΑΣ

ΕΜ

E D S I ED V E

N O Σ I ΙΝ T I

ΑΔ

ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ

να το χαρακτηρίσουν διαβητικά σιροπιαστό, ακριβώς γι’ αυτούς τους λόγους. Ωστόσο, δεν θα μπορούσε να είναι τελειότερα ισορροπημένο, ακόμα και στις γραφικές υπερβολές του. Χρησιμοποιεί ως πρόφαση τον Σαλβατόρε των ’80s, σαν ανάποδο φλασμπάκ, γιατί η ιστορία και η καρδιά του βρίσκονται στο παλιό σινεμά, στον ναό των ονείρων, εκεί όπου βαφτίζονται τα παιδιά και κατηχούνται στη θρησκεία των εικόνων και, από ένα σημείο κι έπειτα, των ήχων. Με τον παπά/λογοκριτή να ματαιοπονεί, αναβάλλοντας την εμπειρία του εναλλακτικού εκκλησιάσματος, χωρίς να μπορεί να την ακυρώσει τελειωτικά, το σινεμά αντιμετωπίζεται ως πραγματική διάσταση που δεν σε μεταφέρει απλώς στους μύθους για να σε αποσπάσει αλλά σε «ζει». Συγχωρείται η παραπάνω άχνη!

26.7.18 – lifo

19

ΜΠIKINI ΑΛΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ

ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ Ο ΗΛΙΑΣ ΚΑΦΑΟΓΛΟΥ ΕΚΑΝΕ ΜΙΑ ΕΡΕΥΝΑ ΓΙΑ ΤΟ ΠΙΟ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΚΟ ΕΝΔΥΜΑ ΤΗΣ ΠΑΡΑΛΙΑΣ

ΙNFO

Η «Δημοκρατία στην παραλία - Ένα μικρό δοκίμιο για το μπικίνι» του Ηλία Καφάογλου κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Πόρτες, με επίμετρο της Έφης Φαλίδα και σε επιμέλεια του Γιάννη Δανιά.

20 lifo – 26.7.18

Ο

συγγραφέας και δημοσιογράφος Ηλίας Καφάογλου άφησε για λίγο στην άκρη την έρευνά του για την ελληνική αυτοκίνηση και έγραψε ένα προκλητικό μικρό δοκίμιο για το μπικίνι. Το Δημοκρατία στην παραλία κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Πόρτες και είναι μια απολαυστική σε σημεία έρευνα που θα προβληματίσει και ίσως σκανδαλίσει ορισμένους/-ες. Το βιβλίο δεν μιλάει απλώς για την ιστορία του μπικίνι, ανοίγει μια ευρύτερη συζήτηση για την πολιτισμική και κοινωνική ανάπτυξη των ηθών στην ελληνική κοινωνία αλλά και στην Ευρώπη. Όταν τον συναντάω, του αναφέρω ότι, προ-

σωπικά, η ανάγνωση του βιβλίου μού έφερε στο μυαλό την προτίμηση της μητέρας μου στο μπικίνι κάθε φορά που συζητάγαμε για μαγιό και αυτή η παρατήρηση γίνεται η αφορμή για να μου διηγηθεί μια ιστορία από τα χρόνια που δούλευε στο «Madame Figaro». «Όταν προσπαθήσαμε με έναν συνάδελφό μου να κάνουμε μια έρευνα αγοράς για το μπικίνι, όλες οι συντάκτριες του περιοδικού σοκαρίστηκαν. Τους κάναμε την ερώτηση πώς αγοράζουν μπικίνι και σχεδόν καμία δεν απάντησε. Θεωρώ ότι έχει ενδιαφέρον με ποια κριτήρια οι κοπέλες αγοράζουν μαγιό, πέρα από τα προφανή». Στη χώρα μας η υποδοχή του μπικίνι βρίσκεται σε μια γκρίζα ζώνη, όπως και το ροκ εν ρολ. Δεν είναι τυχαίο ότι το ροκ ταυτίζεται με την

επαναστατικότητα της νεολαίας. Και η αριστερά, η ΕΔΑ τότε, οι Λαμπράκηδες και η εκκλησιαστική δεξιά το αντιμετωπίζουν με τον ίδιο τρόπο. Η αριστερά ως αμερικανιά, η δεξιά ως κάτι που αλλοιώνει τα ελληνοχριστιανικά ήθη και έθιμα. Η δικτατορία έχει πολύ συντηρητικές και ελληνορθόδοξες απόψεις, αλλά θέλει και τουρισμό, για τον απλούστατο λόγο ότι αυξάνει το ΑΕΠ, και φυσικά για να γίνει αποδεκτή στο εξωτερικό, οπότε εκεί έχουμε ένα δίλημμα, το οποίο και θέτω ευθέως στο βιβλίο. Η ελληνική κοινωνία αναπτύχθηκε καταπληκτικά τη δεκαετία του ’50-’60, όμως υπάρχουν δύο βασικά σημεία προς ανάλυση: το ένα είναι η μετανάστευση και το δεύτερο η ανάπτυξη μικρομεσαίων επιχειρήσεων με οικογενειακό πυρήνα. Έχει πάρα πολύ ενδιαφέρον να καταλάβουμε πώς αυτά συντελούν αποφασιστικά στην ανάπτυξη των πολιτισμικών ηθών. Μια κοπέλα που προέρχεται από αυτά τα στρώματα έχει αυτά τα διλήμματα και τις εικόνες από την οικογένειά της. Τα ίδια ισχύουν και για το ροκ εν ρολ χονδρικά. Το μπικίνι γίνεται ευρύτερα αποδεκτό στη χώρα από το 1961 και μετά. Η πρώτη του εμφάνιση στην Ελλάδα είναι σε ένα περιοδικό τσόντας, το οποίο έβγαζε ο πρόεδρος του πολιτιστικού συλλόγου «Ζωή», και ταυτίζεται με τη Ζέτα Αποστόλου. Η Ζέτα Αποστόλου ήταν η απόλυτη πορνοστάρ, ο θηλυκός Γκουσγκούνης της δεκαετίας εκείνης. Εν συνεχεία, υπάρχει το περιοδικό «Πρώτο», που είναι πιο light τσόντα, μέχρι να εμφανιστούν οι «Εικόνες» της Ελένης Βλάχου, της πανέξυπνης αυτής αστής, η οποία διέβλεπε ότι θα πρέπει να αφήνουμε τη νεολαία να εκδηλώνεται για να μην τα σπάει. Τη στιγμή που υπάρχει κρίση και όλοι λένε ότι πρέπει να απαγορευτεί, η Ελένη Βλάχου βγαίνει και λέει «μα, τι θέλετε τώρα, αφήστε τους να χορεύουν και να φοράνε μπικίνι, γιατί θα τα δούμε στη Βουλή». Δεν πρόλαβαν, βέβαια, να τα δουν στη Βουλή λόγω των Ιουλιανών.

— Πόση έρευνα χρειάστηκε; Η έρευνα ξεκινάει από το 2009. Δυστυχώς, δεν υπάρχει κάποια σοβαρή μελέτη πάνω στην ιστορία της ελληνικής μόδας. Ο Μαρής και ο Καραγάτσης είναι τεράστιες πηγές για πάρα πολλά πράγματα, ανεξάντλητες. Υπάρχουν όμως και μερικές εκπλήξεις που βγήκαν στην πορεία, όπως το ότι η πρώτη εμφάνιση μπικίνι στην ελληνική λογοτεχνία είναι στο μυθιστόρημα του Πετσάλη-Διομήδη Μαρία Πάρνη το 1931, όπου ο πρωταγωνιστής παίρνει την γκόμενα για μια βόλτα στην παραλία. Εκείνη τα πετάει και μένει με το μπικίνι, αυτός ανάβει τους προβολείς κι εκείνη μπαίνει στη θάλασσα. Έχει μια περιγραφή της καθώς βγαίνει, που στάζουν τα νερά πάνω της. Είναι αντίστοιχη εικόνα με αυτήν της Άντρες που φορά λευκό μαγιό στο Δρ. Νο με τον Τζέιμς Μποντ. Υπάρχει και μια λεσβιακή περιγραφή του Βουτυρά το 1911 σε περιοδικό της Αλεξάνδρειας, όπου ένας βοσκός παίρνει μάτι δυο κοπέλες που φορούν μπικίνι-ντεπιές.

η φωτογραφια ειναι απο το βιβλιο «the bikini, a cultural history» toy patrik alac

ΑΠΌ ΤΗ ΜΑΡΙΑ ΠΑΠΠΑ

26.7.18 – lifo

21

ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ

ΟΙ

ΦΥ

Λ

ΑΚ

22 lifo –

26.7.18

ΕΣ

ΤΗΣ

1 ΣΆΚΗΣ

SURF INSTRUCTOR Τι κάνετε τον Αύγουστο στη σχολή; Sup yoga με κουπί, που δεν χρειάζεται πολύ κύμα, αλλά κάνουμε και μονοήμερες και διήμερες εκδρομές στην Πελοπόννησο – έχουμε και εκεί παράρτημα της σχολής. Η σχολή μας είναι ανοιχτή όλο τον χρόνο. Η καλύτερη εποχή για σερφ είναι από αρχές φθινοπώρου μέχρι το τέλος της άνοιξης, σε Βουλιαγμένη και Βάρκιζα κυρίως, και μετά, με βοριά, σε Πόρτο Ράφτη και Ραφήνα. Έρχονται πιο πολλά αγόρια ή κορίτσια; Κοπέλες κυρίως. Μάλλον έρχονται για τους σέρφερ. Ένα μεγάλο ποσοστό πάει γι’ αυτό. Όλοι μπορούν να κάνουν σερφ, η σχολή μας είναι για όλο τον κόσμο. Πώς είναι να δουλεύεις τον Αύγουστο; Είναι συνήθεια. Είναι μια δουλειά για τις ανάγκες της οποίας είσαι στην παραλία. Δεν είναι και χάλια, αλλά όταν είσαι πολλές ώρες στο νερό, 8 και 9, πολλές φορές κουράζεσαι. Την προτιμώ, πάντως, από δουλειά γραφείου. Ο κόσμος δεν φεύγει για μεγάλα διαστήματα, όπως παλιά. Φεύγει για λίγο, οπότε, ακόμα και τον Αύγουστο, έχει κόσμο. Πόσο καιρό κάνεις αυτήν τη δουλειά; Τη σχολή την ανοίξαμε πριν από δέκα χρόνια, αλλά δεν ήταν έτοιμος ο κόσμος. Ο κόσμος είναι πολύ θετικός, υπάρχει μεγάλη ανάπτυξη τα τελευταία τέσσερα χρόνια. Το σέρφινγκ είναι μια παγκόσμια μόδα, η οποία έχει τρομερή ανάπτυξη. Μπήκε και στους Ολυμπιακούς, θα είναι το 2020 στο Τόκιο. Εμένα δεν μου αρέσει τόσο αυτό, γιατί αν δεις την ιστορία του, το σερφ είναι τρόπος ζωής, ανεμελιά, ζεις στην παραλία, δεν είναι τόσο αθλητικό – πλέον έχει γίνει. Τα social media παίζουν ρόλο σε αυτό; Πάρα πολύ. Και καταλαβαίνω ποιοι έρχονται στο μάθημα μόνο για να βγάλουν φωτογραφίες, να τις βάλουν στα social media, να παίξουν εκεί και δεν θα ξανάρθουν, και ποιοι γουστάρουν να το συνεχίσουν. Το σερφ στην Ελλάδα, αυτήν τη στιγμή, είναι όπως ήταν το snowboard το 1990. Ποιο είναι το πρώτο πράγμα που κάνεις το πρωί; Βλέπω την πρόγνωση του καιρού.

ΠΟΛΗΣ

6

ΑΘΗΝΑΙΟΙ ΠΟΥ ΘΑ ΠΕΡΑΣΟΥΝ ΤΟΝ ΑΥΓΟΥΣΤΟ ΔΟΥΛΕΥΟΝΤΑΣ ΣΤΗΝ ΑΘΗΝΑ ΑΠΌ ΤΗ LIFO TEAM ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ: ΠΑΡΙΣ ΤΑΒΙΤΙΑΝ 5.4.18 – lifo

23

ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ

2

ΓΙΏΡΓΟΣ ΚΙΖΙΛΉΣ ΠΛΑΝΌΔΙΟΣ ΜΟΥΣΙΚΌΣ

Πού βρήκατε αυτή την τέλεια λατέρνα; Πρόκειται για οικογενειακό κειμήλιο. Ανήκει στην οικογένεια της γυναίκας μου και κατασκευάστηκε το 1894 στην Κωνσταντινούπολη. Είναι από τις πρώτες λατέρνες που φτιάχτηκαν και στον κύλινδρό της έχει γραμμένα μερικά πολύ σπάνια πολίτικα κομμάτια. Ποια είναι η γυναίκα που απεικονίζεται στην κορνίζα; Απ’ όσο γνωρίζω, η Μαρία η Πενταγιώτισσα. Πώς είναι το εσωτερικό της; Στο πάνω μέρος της βρίσκονται οι χορδές και το ηχείο και στο κάτω ένα κιβώτιο που περιλαμβάνει τον κύλινδρο και τους μηχανισμούς του: ο κύλινδρος έχει καρφωμένα πάνω του καρφιά –το λεγόμενο σταμπάρισμα– και γυρνώντας τη μανιβέλα περιστρέφεται, ενώ, μέσω ενός μηχανισμού, προσκρούει στις χορδές. Κυκλοφορούν πολλές λατέρνες εκεί έξω που, αν ζητήσεις να σου τις ανοίξουν, θα δεις ότι έχουν μέσα τους κασετόφωνο. Πού σας βρίσκει κανείς τον Αύγουστο; Στα γνωστά σημεία πάνω στην Ερμού, από το πρωί μέχρι το απόγευμα. Πώς είναι τα πράγματα τώρα που πολλοί εγκαταλείπουν την πόλη; Βγαίνει το μεροκάματο με τους τουρίστες; Δύσκολα. Συνήθως κοντοστέκονται, με φωτογραφίζουν μαζί με τη λατέρνα και δεν κάνουν καμία κίνηση. Δεν ζητώ να με λυπηθεί κανένας, όμως πρόκειται για στοιχειώδη ευγένεια. Είστε ντυμένος πάντα στην τρίχα. Ναι, μου αρέσει να είμαι περιποιημένος και η εμφάνισή μου να ταιριάζει με αυτό το πανέμορφο όργανο.

24 lifo –

26.7.18

34

ΟΡΤΈΣΤΑ & ΙΟΥΛΊΑ

ΟΙΝΟΧΌΟΣ ΚΑΙ ΟΙΝΟΛΌΓΟΣ HETEROCLITO

Έρχονται μόνο τουρίστες τον Αύγουστο στο μαγαζί; Ναι. Ως επί το πλείστον, μόνο τουρίστες! Τι τους αρέσει να πίνουν; Ρομπόλα, κρασιά από τη Ζάκυνθο, ό,τι είναι παλαιωμένο και ξεχωριστό. Γηγενείς ποικιλίες που δεν γνωρίζουν και θέλουν να δοκιμάσουν. Δεν σας πειράζει που δουλεύετε Αύγουστο; Καθόλου! Είναι ωραία η φάση με τους τουρίστες, σαν να μην είσαι στην Ελλάδα. Και μας αρέσει που οι τουρίστες είναι τόσο τολμηροί με τις επιλογές τους. Τι ξεχωριστό έχει ο Αύγουστος στην Αθήνα; Αυτό που μας τρελαίνει κάθε χρόνο είναι το πόσο ήσυχοι είναι οι δρόμοι της Αθήνας. Σαν Φαρ-Ουέστ, μόνο η αχυρένια μπάλα που την παίρνει ο αέρας λείπει.

Heteroclito.gr

5.4.18 – lifo

25

5

ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ

ΘΕΟΔΏΡΑ ΜΆΓΚΟΥ PILATES INSTRUCTOR

Πώς και θα μείνεις στην Αθήνα τον Αύγουστο; Πραγματικά, δεν αντέχω την πολυκοσμία που παρατηρείται σε πλοία/ αεροπλάνα/λιμάνια/παραλίες κάθε Αύγουστο ή το άγχος τού να βρω δωμάτιο, εισιτήριο κ.λπ. Το έκανα για πολλά χρόνια και τελικά συνειδητοποίησα ότι απλώς δεν μου ταιριάζει. Νομίζω ότι έχω να φύγω από την Αθήνα Αύγουστο δέκα χρόνια τουλάχιστον. Πώς είναι να δουλεύεις τον μήνα που όλοι φεύγουν για διακοπές; Καλύτερα από το να δουλεύω όταν όλοι είναι εδώ! Γενικά, λατρεύω τη δουλειά μου και με αναζωογονεί περισσότερο απ’ όσο με κουράζει, άρα, αν μπορώ να δουλεύω σε μια πόλη άδεια και χωρίς μποτιλιάρισμα, ακόμα καλύτερα! Επίσης, μόνο τώρα το καλοκαίρι μου δίνεται η δυνατότητα να δουλέψω με ανθρώπους που με έχουν γνωρίσει από το Ιnstagram και, ερχόμενοι στην Ελλάδα για διακοπές, βάζουν και τη γυμναστική στο πρόγραμμά τους! Έχει συμβεί κι αυτό; Από τότε που ξεκίνησα τη σελίδα μου στο Ιnstagram έχω αρκετούς ανθρώπους απ’ όλο τον κόσμο που με προσεγγίζουν και με ρωτάνε από πού είμαι και πού δουλεύω. Συνήθως, μόλις ακούνε για Ελλάδα τους φαίνεται περίεργο και καταλήγουμε στο ότι αν ποτέ έρθουν εδώ για διακοπές, θα έρθουν και για pilates. Αυτό συνήθως δεν γίνεται, γιατί δεν υπολογίζουν πόσο θα κάτσουν Αθήνα πριν και μετά το νησί όπου έχουν κλείσει να πάνε ή δεν καταλαβαίνουν τις αποστάσεις! Παρ’ όλα αυτά, αρκετοί έχουν καταφέρει να έρθουν στο στούντιο και μέχρι στιγμής όλοι τους είχαν κάποια σχέση με την Ελλάδα: Έλληνες του εξωτερικού ή άνθρωποι που έχουν φύγει για δουλειά. Έχω δουλέψει με γυναίκες από Καναδά, Αμερική, Γαλλία και Αυστραλία, με τις οποίες μας συνδέει κάτι από Ελλάδα και η αγάπη μας για το pilates. Είναι ένα από τα αναπάντεχα καλά που μπορούν να συμβούν στα social media εκεί που δεν το περιμένεις! Τι σκοπεύεις να κάνεις στον ελεύθερό σου χρόνο; Να πηγαίνω για μπάνιο συχνότερα. Να δω όποια ταινία δεν κατάφερα να δω τον χειμώνα, επειδή με έπαιρνε ο ύπνος – το ίδιο ισχύει και για βιβλία. Και, φυσικά, να κάνω όσο περισσότερη γυμναστική μπορώ. Τι σου αρέσει περισσότερο στην Αθήνα τον Αύγουστο; Πρώτα απ’ όλα, το ότι δεν έχει κίνηση και μπορώ να πάω παντού γρήγορα. Δεν υπάρχει ουρά πουθενά και κάνεις τα πάντα γρηγορότερα και πιο ευχάριστα. Και μου αρέσει να κάνω το πρόγραμμα που θα έκανε ένας τουρίστας στην Αθήνα: όλη μέρα στη θάλασσα και το βράδυ στο κέντρο. Δεν υπάρχει κάτι που δεν σου αρέσει; Που αφήνουν τα κακόμοιρα σκυλιά μόνα τους στα μπαλκόνια μέσα στον καύσωνα και λείπουν όλη μέρα ή, ακόμα χειρότερα, που τα εγκαταλείπουν και φεύγουν για τις διακοπές τους. Παρακαλώ, μην το κάνετε, και μην το επιτρέπετε, αν συμβαίνει γύρω σας! Τι μπορείς να κάνεις τον Αύγουστο στην Αθήνα που δεν μπορείς να κάνεις τον υπόλοιπο χρόνο; Να δω φίλους που μένουν μακριά, οδηγώντας κανονικούς χρόνους και χωρίς να φτάνω εξουθενωμένη και εκνευρισμένη! Το ξέρατε ότι Γλυφάδα-Κηφισιά είναι 20 λεπτά; Θα πας πουθενά μετά τον Αύγουστο; Πήγα διακοπές τον Μάιο στην Κω, όπου έχω φίλους, και το πιθανότερο είναι να ξαναπάω τον Σεπτέμβριο.

H Θεοδώρα Μάγκου είναι pilates instructor στο Powerhouse Project στη Γλυφάδα.

Instagram: @theodora_pilates

26 lifo –

26.7.18

6

ΜΆΡΚΟΣ ΛΙΒΆΝΙΟΣ ΨΥΚΤΙΚΌΣ

Πες μου δυο πράγματα για σένα. Πόσο καιρό κάνεις αυτήν τη δουλειά; Είμαι 23 ετών και δουλεύω ως ψυκτικός γύρω στα δύο χρόνια. Μ’ αρέσει γενικά το τεχνικό κομμάτι, ό,τι έχει να κάνει με χειρωνακτική εργασία, γι’ αυτό ακολούθησα ένα τέτοιο επάγγελμα. Τον Αύγουστο θα δουλεύεις; Ναι, φουλ, όλο τον μήνα. Κάθε καλοκαίρι δουλεύω εγώ και οι πυροσβέστες. Η δουλειά ξεκινάει από αρχές Μαΐου και πάει έτσι μέχρι το τέλος του Αυγούστου. Παίρνω άδεια όταν γυρίζουν οι υπόλοιποι. Πώς είναι η Αθήνα εκείνες τις μέρες; Πολύ καλύτερη από τους υπόλοιπους μήνες του χρόνου. Δεν έχει κίνηση και βαβούρα στους δρόμους και αυτό με ευχαριστεί περισσότερο απ’ οτιδήποτε άλλο. Σ’ ενοχλεί που εσύ δουλεύεις και όλοι οι υπόλοιποι είναι διακοπές; Δεν ζηλεύω γιατί ξέρω πως, όταν θα φύγω εγώ, θα έχουν επιστρέψει οι περισσότεροι κι έτσι οι διακοπές μου θα είναι τέλειες. Ποιο είναι το πιο δύσκολο πράγμα στη δουλειά σου; Η ζέστη. Να δουλεύω και έξω να έχει 40 βαθμούς. Δυσκολεύομαι πολύ.

5.4.18 – lifo

27

ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ

Ο HOPE ΣΤΟ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΌ ΜΟΥΣΕΊΟ ΆΝΔΡΟΥ

ΜY S O NS ,

Y OUNG

Σ

T OO

TH E N

ΑΠΌ ΤΗ ΜΕΡΟΠΗ ΚΟΚΚΙΝΗ

το πρόσφατο έργο του HOPE είναι εμφανείς οι δύο νέες κατευθύνσεις: η αγάπη του για τις τρισδιάστατες συνθέσεις με ποικίλα υλικά που αναπαράγονται και στις δύο διαστάσεις και η ενασχόλησή του με τον πηλό, που «παραπέμπει σε φόρμες του απώτατου και πρόσφατου παρελθόντος». Η νέα του έκθεση, που γίνεται σε όλους τους χώρους, εσωτερικούς και εξωτερικούς, του Αρχαιολογικού Μουσείου Άνδρου και περιέχει επιτοίχια κολάζ, τρισδιάστατες συνθέσεις, κεραμικές κατασκευές και την περφόρμανς που έγινε την ημέρα των εγκαινίων και πλέον προβάλλεται στο video room του μουσείου, απλώνεται ανάμεσα στα πρωτότυπα αρχαιολογικά ευρήματα και γλυπτά, μέσα και έξω από τις προθήκες, αλλά και σε όλο το κτίριο του μουσείου. «Η έκθεση στο Αρχαιολογικό Μουσείο Άνδρου διοργανώθηκε μετά την πρόσκληση που μου απηύθυνε ο επιμελητής της Στέφανος Κεραμίδας εκ μέρους της Εφορείας Αρχαιοτήτων Κυκλάδων» λέει ο HOPE. «Το ενδιαφέρον του για την εικαστική μου έκφραση με προδιέθεσε εξαρχής θετικά, ειδικά αν λάβουμε υπόψη την επιθυμία μου, εδώ και καιρό, να κάνω έκ-

28 lifo –

26.7.18

θεση σε ένα αρχαιολογικό μουσείο. Καταφέραμε να πετύχουμε την ακεραιότητα που επιδιώκαμε σε αυτήν τη συνύπαρξη του έργου μου με τα αρχαιολογικά κατάλοιπα με τη βοήθεια της ουσιαστικής υποστήριξης από το Outset Contemporary Art Fund (Greece). Το έργο μου χαρακτηρίζεται από τις ψηφιακές εκτυπώσεις μεγάλου μεγέθους που νομίζω πως έρχονται απευθείας από την αγάπη μου για τη street art. Αυτή ήταν η αφετηρία μου άλλωστε. Τα κομμάτια που συνθέτουν το αισθητικό αποτέλεσμα αυτών των οπτικών παζλ πολύ συχνά προέρχονται από την αρχαιότητα ή εξωτικούς πολιτισμούς που με ενδιαφέρουν πολύ. Πάντα, βέβαια, αυτή η αισθητική βάση καλείται να υποστηρίξει το τελικό σύνολο, που νομίζω πως βγάζει μια γκροτέσκα διάθεση αλλά και ένα ψευδαισθητικό παιχνίδι που θυμίζει τοτέμ. Τα τελευταία χρόνια έχω αρχίσει να ασχολούμαι πολύ με τον πηλό και αυτή η καινούργια μορφή χειρωνακτικού έργου ανανεώνει τα εκφραστικά μου μέσα. Ειδικά αυτή η διαδικασία της απευθείας επαφής με το χώμα ως φορέα και μετόχου του παρελθόντος με βοηθά να συνδεθώ και να διαχειριστώ με ευθύτητα τις φόρμες και την ουσία του αρχαιολογικού παρελθόντος. Το αποτέλεσμα, βέβαια, παρόλο που εμπνέεται από το εκτενές λεξιλόγιο της αρχαίας κεραμικής, ανασκευάζεται με μορφολογικά στοιχεία που αναιρούν τη συμμετρία και την αισθητική προτυποποίηση που χαρακτηρίζει τα μουσειακά κεραμικά. Αυτό που επιδιώκω ως αποτέλεσμα είναι να δημιουργήσω πολύμορφους φορείς νοημάτων. Ο τίτλος της έκθεσης “My sons, too young

then” αλλά και πολλά από τα κεραμικά μου συνδέονται με την αναπόφευκτη πλευρά του τέλους της ανθρώπινης ύπαρξης. Αγγεία στιλπνά, με μαύρη εφυάλωση, στέκονται σαν ίχνη της ζωής ανάμεσα στα σκεύη της αρχαίας καθημερινότητας, σαν αιώνιες τεφροδόχοι προσώπων που δεν υπάρχουν πια. Αν προσέξετε όμως τη μορφή αυτών των κεραμικών, θα δείτε ένα παιχνίδισμα με τη ζωή, μια γκροτέσκα διάθεση που είναι αντανάκλαση του αδιάκοπου ανταγωνισμού μεταξύ του παρόντος και του παρελθόντος, ενός αγώνα που αέναα μας στιγματίζει. Η ουσία αυτής μου της υπαρξιακής αναζήτησης λειτούργησε πολύ καλά και στην περφόρμανς που παρουσιάσαμε την ημέρα των εγκαινίων, της οποίας τη μουσική συνέθεσε ο Stergios π-tek και στην οποία συμμετείχαν η Sugahspank και ο Chris Scott Moskovich. Και αυτή εμπνεύστηκε από μια πάλη, την πάλη της Αντιγόνης αλλά και του καθενός μας να βρει τον δρόμο του ανάμεσα στους νόμους που επιβάλλει η φύση μας και σε αυτούς που επιτάσσει το ανθρώπινο περιβάλλον μας. Νομίζω ότι η συνειδητοποίηση αυτής της αδιάκοπης σύγκρουσης μας κάνει να φαντάζουμε σαν μικροί Τιτάνες. Νιώθω πολύ γεμάτος μετά την εμπειρία αυτής της περφόρμανς και της έκθεσης συνολικά. Χαίρομαι πολύ που ο επισκέπτης μπορεί να με ανακαλύψει και παράλληλα να ανακαλύψει το σώμα του και την ύπαρξή του περπατώντας σε ένα αρχαιολογικό μουσείο που ούτως ή άλλως είναι γεμάτο από αυτή την αύρα, τους ψιθύρους του παρελθόντος. Τα έργα μου υπήρχαν χωρίς εμένα, αλλά δεν μπορούσες να τα δεις».

Αρχαιολογικό Μουσείο Άνδρου, «Μy sons, too young then», έκθεση και περφόρμανς του HOPE, 20 Ιουλίου – 30 Σεπτεμβρίου

26.7.18 – lifo

29

ΕΙ

ΧΟΓΡΑ Η Σ ΦΉ Ε Κ Σ Ι Τ

ΜΙΑ ΡΟΚ ΠΑΡΕΑ ΜΕΤΕΤΡΕΨΕ ΤΟ ΠΑΤΑΡΙ ΕΝΟΣ ΠΑΛΙΟΥ ΕΡΓΟΣΤΑΣΙΟΥ ΠΑΠΟΥΤΣΙΩΝ ΣΕ ΣΤΟΥΝΤΙΟ ΚΑΙ ΚΑΤΑΦΥΓΙΟ ΤΟΥΣ ΚΑΙ ΗΧΟΓΡΑΦΟΥΝ ΕΚΕΙ ΤΑ ΠΡΩΤΑ ΑΛΜΠΟΥΜ ΤΟΥΣ ΑΠΌ ΤΟΝ M. HULOT ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ: ΠΑΡΙΣ ΤΑΒΙΤΙΑΝ

Ε https://www. facebook.com/ filmjacket35/ https://www. facebook.com/ nerrves/ https://www. facebook.com/ hexathens/ https://www. facebook.com/ TreepAthens/

30 lifo – 26.7.18

ίναι νωρίς το απόγευμα σε μια ήσυχη γειτονιά της Δάφνης, σε ένα παλιό κτίριο που μοιάζει έρημο και εγκαταλειμμένο, με ψηλό φράκτη και μεγάλες σιδερένιες εξώπορτες που είναι αδύνατο να φανταστείς τι κρύβουν όταν τις περάσεις. Μπαίνουμε επιφυλακτικά στην αυλή και από την ανοιχτή πόρτα στα αριστερά που οδηγεί στο πατάρι φτάνουμε σε έναν μεγάλο, άδειο χώρο με μια σκηνή, αφίσες στους τοίχους και παντού κονσόλες και μουσικά όργανα. Προσπερνάμε ένα καρότσι σούπερ-μάρκετ γεμάτο δεκάδες μπουκάλια μπίρας και ένα ντραμ-σκουπιδοτενεκέ και συναντάμε μια παρέα παιδιών που μας περιμένει για να μας ξεναγήσει στον χώρο, τον οποίο άτυπα ονομάζουν «Factory Shoecase». Ο λόγος που έχουμε έρθει είναι για να δούμε τις πρόβες των τεσσάρων συγκροτημάτων που μοιράζονται τον χώρο και μέσα στον Αύγουστο θα ολοκληρώσουν τις ηχογραφήσεις των πρώτων άλμουμ τους. Είναι οι HEX, οι Nerrves, οι Film Jacket 35 και οι Treep, τέσσερις νέες μπάντες που βρήκαν στο πατάρι του παλιού εργοστασίου παπουτσιών το δικό τους καταφύγιο και ένα μέρος για να κάνουν πρόβες, συναυλίες και να αράζουν. «Στο πατάρι ήταν τα γραφεία του εργοστασίου που λειτουργούσε πολύ παλιότερα» εξηγούν. «Είναι κλειστό πάνω από 20 χρόνια. Για κάποιον

καιρό λειτουργούσαν κάποια παραρτήματά του, η Rollini, αλλά έκλεισε κι αυτή. Εμείς μπήκαμε εδώ πριν από πέντε χρόνια, τον Οκτώβριο του 2013, ως μια παρέα που ήθελε να φτιάξει μουσική. Βρήκαμε τον χώρο από αγγελία, ήταν ο πρώτος που είδαμε, μας άρεσε και μείναμε. Αρχίσαμε να τον μετατρέπουμε σε στούντιο για να ηχογραφούμε και να κάνουμε πρόβες, αλλά τελικά έγινε ο χώρος μας γιατί ήμασταν ελεύθεροι να κάνουμε ό,τι γουστάρουμε». Εξηγούν πως ένας φίλος τους ηχολήπτης, ο Νίκος Χαλκούσης, τους βοήθησε πάρα πολύ με το στήσιμο του χώρου. «Το έστησε πολύ επαγγελματικά», λένε, «και έχουμε γράψει ήδη τα άλμπουμ των HEX και των Nerrves εδώ μέσα. Τώρα είμαστε στα τελειώματα, ενώ τα άλλα δύο είναι σε εξέλιξη. Κάνουμε και live και πάρτι μία στο τόσο, αλλά σε κλειστό κύκλο, γιατί ο χώρος δεν μπορεί να υποστηρίξει πολλά άτομα. Το πατάρι είναι το μόνο που ανήκει στον ιδιοκτήτη του εργοστασίου, όλα τα υπόλοιπα κτίρια τα έχει πάρει η τράπεζα, οπότε δεν υπάρχει πλάνο να πάμε σε άλλους χώρους, παρόλο που είναι σχεδόν όλοι άδειοι». Μας λένε ότι στα δίπλα κτίρια υπάρχουν βουνά με παπούτσια. Πάρα πολλά παπούτσια σε τσουβάλια, άπειρα. Στο live είχαν στήσει ένα βουνό από αυτά με χριστουγεννιάτικα φωτάκια. Τα σχέδιά τους είναι να στεγαστεί στο πατάρι η δισκογραφική τους και να φτιάξουν πιο οργανωμένο live-άδικο. « Έχουν ακουστεί πολλά

κατά καιρούς, αλλά προς το παρόν κάνουμε τις πρόβες μας η κάθε μπάντα, γιατί ουσιαστικά είναι ένας χώρος δημιουργίας. Όλα όσα συμβαίνουν εδώ μέσα έχουν σχέση με τη μουσική. Κάθε μέρα το μέρος αλλάζει. Υπάρχει ένας πυρήνας και καθημερινά αλλάζει το στήσιμο, πριν από μερικούς μήνες ήταν πολύ διαφορετικά στημένο». Με τόση ησυχία τριγύρω, τους ρωτάω αν έχει παραπονεθεί ποτέ η γειτονιά λόγω της μουσικής τους. «Προσπαθούμε να μην παίζουμε ώρες κοινής ησυχίας» λένε. «Το κτίριο έχει προδιαγραφές εργοστασίου, έχει παχύ τοίχο και δεν περνάει τόσο πολύ ο θόρυβος προς τα έξω. Δεν είχαμε θέματα, είναι η αλήθεια. Το τελευταίο live μας το ξεκινήσαμε στις 19:30 και τελείωσε 23:00. Πρόσφατα κατέβηκε μια μπάντα από τη Θεσσαλονίκη, οι Alien Mustangs, για να παίξει, αλλά ακυρώθηκε το φεστιβάλ, έτσι βρέθηκαν να παίζουν εδώ στη μία το βράδυ για μια μεγάλη παρέα. Ήταν η μοναδική φορά που παίξαμε αργά». «Αυτήν τη στιγμή γράφουμε τα άλμπουμ με όσα διαθέτει ο χώρος. Ο ηχολήπτης μας προσπάθησε να κάνει ό,τι καλύτερο μπορούσε με αυτά που είχε και το κατάφερε. Και τα τέσσερα θα βγουν το φθινόπωρο». Όλο τον Αύγουστο θα τον περάσουν γράφοντας πλήκτρα στο πατάρι. «Ελπίζουμε», λένε, «να προλάβουμε να πάμε και μια βόλτα στα νησιά».

ΈΝΑ

ΑΥΓΟ

ΣΕ

ΥΣ

Σ

ΤΙ

Ά

ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ

Η

ΔΆΦ ΝΗ

ΠΑΛΙΌ ΕΡ ΓΟ ΣΤ

ΣΤ

ΠΟΥΤΣ Α Π Ο ΙΏ Ι Σ Ν Ά

5.4.18 – lifo

31

ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ

Δεν υπάρχει περιοχή και σημείο της Αθήνας που να μη σχετίζεται με προλήψεις, δοξασίες και δεισιδαιμονίες, θρύλους και παράδοξες ιστορίες που διαδόθηκαν από στόμα σε στόμα και ξεχάστηκαν με τα χρόνια. Διηγήσεις και παράδοξα συμβάντα που συνδέονται με την ιστορία της πόλης σε χρόνους αλλιώτικους, «τότε που μεταξύ θεών και ανθρώπων δεν υπήρχε τόσο χαώδης απόσταση», όπως γράφει και ο Βαγγέλης Ζήσης στο βιβλίο του «Η μαγική τοπογραφία της Αθήνας». Ο Αύγουστος, όταν η Αθήνα αδειάζει, είναι η καλύτερη ευκαιρία για να επισκεφτείς τα μυστικιστικά σημεία, τα ιερά κέντρα και τα «άντρα» τα αφιερωμένα στη λατρεία φωτεινών και σκοτεινών δυνάμεων, αυτά που κάποτε μόνο οι αλαφροΐσκιωτοι μπορούσαν να αντιληφθούν. Η ερημιά και η ησυχία κάνουν τις ιστορίες να ακούγονται ακόμα πιο απόκοσμες και ανατριχιαστικές. «Αν ξυπνήσης καμμιά μαύρη και άγρια νύχτα και αν δεν φοβηθής να πας κατά τις Κολώνες, θα δεις –μακριά από λόγου μας– να πηδάνε τρεις Αραπάδες από κολώνα σε κολώνα!» αφηγείται μια ηλικιωμένη Αθηναία στα τέλη του 19ου αιώνα στο βιβλίο του Δημήτρη Καμπούρογλου «Αι παλαιαί Αθήναι». Ακολουθούν τρεις ιστορίες από σημεία του κέντρου της Αθήνας που, αν τα επισκεφτείς ξανά, θα τα δεις σίγουρα με διαφορετικό μάτι!

1

Η Καμαρότρυπα του Παναθηναϊκού Σταδίου 1. Lanza, τέλη του 19ου αι.

2. Πηγή: Ziller, 1870

Α

υτό που κάποτε οι Αθηναίοι ονόμαζαν «Καμαρότρυπα» είναι μια θολωτή στοά στην ανατολική πλευρά του ημικυκλίου

του Παναθηναϊκού Σταδίου που σήμερα οδηγεί στο Μουσείο των Ολυμπιακών Αγώνων και στα αποδυτήρια των αθλητών τα οποία βρίσκονται πλάι στην οδό Αρχιμήδους. Στην αρχαιότητα, από αυτό το υπόγειο πέρασμα έμπαιναν στο στάδιο τα ζώα που προορίζονταν για θυσία αλλά και οι διαγωνιζόμενοι αθλητές και οι κριτές, ανάλογα με το αν το στάδιο χρησίμευε για πομπές προς τιμήν των θεών ή για τέλεση αγωνισμάτων. Κατά τους ρωμαϊκούς χρόνους από κει εισέρχονταν τα ζώα και οι μονομάχοι που πρωταγωνιστούσαν στα βάρβαρα θεάματα, τους αιματηρούς διαγωνισμούς και τις θηριομαχίες. Μάλιστα, σε μία από αυτές, η οποία οργανώθηκε επί Αδριανού, συμμετείχαν περισσότερα από χίλια άγρια θηρία. Τα επόμενα χρόνια ήταν ο ιδιωτικός δρόμος απ’ όπου έμπαιναν στο στάδιο οι άρχοντες των αγώνων, οι ειρηνοδίκες και οι ιερείς, μόλις τακτοποιούνταν στις θέσεις τους οι θεατές. Ωστόσο, μόλις ο Θεοδόσιος Α’ απαγόρευσε να γίνονται στο στάδιο αγώνες, το Καλλιμάρμαρο καταστράφηκε ολοσχερώς κι έχασε τη μαρμάρινη επένδυσή του (που χρησιμοποιήθηκε για να κατασκευαστούν νεότερα κτίρια). Σταδιακά επιχωματώθηκε αφήνοντας ένα κενό ανάμεσα σε δύο λόφους, μέχρι που ο Γερμανός αρχιτέκτονας Ernst Ziller άρχισε τις ανασκαφές το 1869. Τότε ξεκίνησε η αποκατάσταση του σταδίου και αποκαλύφθηκε και το στόμιο της «σπηλιάς», μιας διαμπερούς στοάς με μήκος 57 μέτρα και πλάτος 4. Κατά τη διάρκεια των χρόνων που μεσολάβησαν από τη ρωμαϊκή περίοδο μέχρι και τις ανασκαφές του Ziller, η πρωταρχική χρήση της σήραγγας ξεχάστηκε και ο χώρος συνδέθηκε με δεισιδαιμονίες κάθε είδους. Οι Αθηναίοι πίστεψαν ότι εκεί εισέβαλαν και εγκαταστάθηκαν οι τρεις Μοίρες και άλλα πλάσματα του υπερφυσικού βασιλείου και για χρόνια γίνονταν εκεί τα «μαντολόγια», μαγικές τελετουργίες και προσφορές κυρίως από γυ-

2

ΚΡΥΦΑ Α Ι Π Ό Τ Α Τ Α Κ ΤΗΣ Σ Ή Κ Ι Τ Σ ΜΥ ΑΘΉΝΑΣ ΑΠΌ ΤΟΝ M. HULOT

32 lifo – 26.7.18

Η ΚΑΜΑΡΌΤΡΥΠΑ ΤΟΥ ΠΑΝΑΘΗΝΑΪΚΟΎ ΣΤΑΔΊΟΥ

ναίκες, για να έχουν τη βοήθεια των αόρατων δυνάμεων. Η υπόγεια σήραγγα ονομάστηκε «Τρύπα της Μοίρας», «Καμαρότρυπα» αλλά και «Τρύπιο Λιθάρι» και μέσα στα βαθιά μεσάνυχτα συναθροίζονταν εκεί γερόντισσες των Αθηνών, οι «μάγισσες», για να εξασκήσουν την απόκρυφη τέχνη τους. Αφού επικαλούνταν τις Μοίρες και ζητούσαν να έχει μια γυναίκα ευτυχισμένο γάμο, να επιστρέψει ο σύζυγός της, να καταφέρει να κάνει ένα παιδί ή να είναι υγιές αυτό που έχει, άφηναν αφιερώματα για να εξευμενίσουν τα πονηρά πνεύματα: τεμάχια από ράκη διαφόρων χρωμάτων, σπασμένα γυαλιά, αλεύρι, μέλι, αμύγδαλα, ξερά μπιζέλια, νομίσματα δεμένα με κόκκινη κλωστή μέσα σε κεντημένα μαντίλια. Ο Ιταλός ζωγράφος Simone Pomardi που περιηγήθηκε στην Ελλάδα μαζί με τον Άγγλο Edward Dodwell από το 1804 μέχρι το 1806 αναφέρει ότι «οι παρευρισκόμενες, χωρίς φόβο, έκαναν τις κατάλληλες προσφορές και ύστερα έστηναν χορό γυμνές, πιασμένες χέρι-χέρι γύρω από μία μεγάλη φωτιά που φώτιζε το μεγαλύτερο μέρος της σπηλιάς. Προς διαφύλαξη της μυστικότητας της ιεροπραξίας, οι δύο είσοδοι της σπηλιάς φυλάσσονταν από δύο ηλικιωμένα μέλη της ομάδας, τα οποία ειδοποιούσαν στην περίπτωση που εμφανιζόταν κάποιος περαστικός».

Α

ν ψαχνεις να βρεις προϊόντα με ιδιαίτερο στυλ, έμπνευση, μοναδικότητα και ιδιαίτερο design, τότε η αλυσίδα καταστημάτων Flying Tiger Copenhagen είναι η πρώτη που θα σου έρθει στον νου. Βλέπεις, εκεί δεν πουλάνε απλώς προϊόντα αλλά έχουν δημιουργήσει ένα ευχάριστο, πολύχρωμο περιβάλλον που σου φτιάχνει τη διάθεση και όπου ο καθένας θα βρει τα πιο όμορφα αντικείμενα που θα δώσουν χρώμα στην καθημερινότητά του. Άλλωστε, στα Flying Tiger Copenhagen αγαπάνε και στηρίζουν τη δημιουργικότητα και την καλλιτεχνική έκφραση, γι’ αυτό και φέτος η δανέζικη αλυσίδα ανακοίνωσε και πραγματοποίησε τον πιο πρωτότυπο διαγωνισμό. Καλλιτέχνες απ’ όλη την Ελλάδα έστειλαν τα έργα τους και τα 16 επικρατέστερα αναρτήθηκαν στη σελίδα της εταιρείας στο Instagram, όπου, έπειτα από ψηφοφορία, προέκυψαν τα 9 που επέλεξε το κοινό για να στολίσουν τα μεταλλικά στόρια των 9 από τα 13 καταστήματα στην Αθήνα, στη Θεσσαλονίκη και στη Λάρισα. Η αρχή της διαδικασίας έγινε, με τα στόρια των καταστημάτων της Λάρισας και της Αθήνας στην Ερμού, στην Καλλιθέα, στη Νέα Ιωνία και στο Athens Metro Mall να γίνονται ο καμβάς όπου οι graffiti artists ξεδίπλωσαν το ταλέντο τους, μεταμορφώνοντας και χαρίζοντας χρώμα στα στόρια των καταστημάτων Flying Tiger Copenhagen. Στη συνέχεια, η Θεσσαλονίκη θα έχει την τιμητική της, με τα μαγαζιά στην Εγνατία, στην Αριστοτέλους, στην Τσιμισκή και στο Mediterranean Cosmos να ετοιμάζονται να μετατραπούν σε έργα τέχνης!

Πάρτε μια γεύση από τη μεταμόρφωση των καταστημάτων της Αθήνας στο παρακάτω link: www.youtube.com/ watch?v=n7nNmpzMaJg Για περισσότερες λεπτομέρειες: gr.flyingtiger.com || www.facebook.com/flyingtigergr || instagram.com/FlyingtigerGR

26.7.18 – lifo

33

ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ Η «κυλίστρα» ή «ξουλιάστρα» Πολίτης, 1921

Μ

εγάλος υπήρξε ο αριθμός των θρύλων και των παράξενων θεωριών που συνδέθηκαν με το Ολυμπιείο (τους Στύλους

του Ολυμπίου Διός). Κατά τη διάρκεια της Τουρ-

κοκρατίας πίστευαν ότι σε ένα εσωτερικό επιστύλιο του ναού του Διός σκαρφάλωσε και έστησε το κατάλυμά του ένας ερημίτης, αφού θεώρησε ότι στη γη δεν μπορούσε να νεκρώσει αρκετά το αμαρτωλό του σώμα. Μιμούμενος, λοιπόν, τον βίο του Αγίου Συμεών του Στυλίτη, ο εναερίτης ασκητής «δεν κατέβηκε ούτε μία φορά επί είκοσι ολόκληρα χρόνια», όπως πληροφορήθηκε το

ΟΙ ΣΤΥΛΊΤΕΣ ΤΟΥ ΟΛΥΜΠΙΕΊΟΥ

1786 η Αγγλίδα συγγραφέας Elizabeth Craven! Λεγόταν ότι ανεβοκατέβαζε μονάχα ένα καλαθάκι δεμένο με σχοινί δύο φορές την ημέρα, μέσα στο οποίο οι ευλαβείς Χριστιανοί εναπόθεταν όσα τρόφιμα προαιρούνταν. Με αυτά τα λιγοστά αγαθά ο ασκητής κατάφερνε να επιβιώνει. Ο Γάλλος ταξιδιώτης Louis Jacques Lacour αναφέρει ότι ο ερημίτης είχε ζήσει για δεκαοκτώ χρόνια στο επιστύλιο του πέμπτου και του έκτου από τους κίονες του ανατολικού μετώπου. Σύμ-

Σ

φωνα με τον Lacour, ο ασκητής χρησιμοποιούσε

το πέρασμα των αιώνων οι Αθηναίοι έδωσαν

μια ανεμόσκαλα από την οποία του έστελναν τις

ιδιαίτερα τοπωνύμια στις γειτονιές που πε-

προμήθειες της εβδομάδας, δίχως ο ίδιος να έχει

ριβάλλουν τον ιστορικό Λόφο των Νυμφών.

χρειαστεί να κατέβει για έξι συνεχόμενα χρόνια.

Γνωστή είναι η ονομασία «τα σκαλάκια των Πετρα-

Υπήρξαν αρκετοί στυλίτες, που διαδέχονταν ο

λώνων» που σηματοδοτούσε τη βόρεια, προς την

ένας τον άλλον μέχρι το τέλος των οθωμανικών

Αγία Μαρίνα, κλιτύ του λόφου και προήλθε από τις λαψευμένες πάνω στον βράχο βαθμίδες προς την κορυφή του. Βέβαια, στην πετρώδη περιοχή στα ανατολικά του Αστεροσκοπείου δεν διακρίνονται μόνο σκαλάκια αλλά και πολλοί λείοι βράχοι. Ένας από αυτούς, επικλινής και ιδιαίτερα στιλπνός, στάθηκε ικανός να ονοματίσει μια συγκεκριμένη θέση της γειτονιάς του Θησείου. Τον αποκαλούσαν «κυλίστρα» ή «ξουλιάστρα», ενώ σε μεταγενέστερες πηγές συναντάμε τα «τσουλίθρια», «τσουλίστρα» ή «τσουλιάστρα». «Τσουλήθρες» αποκαλούνταν γενικότερα όλοι οι ολισθηροί βράχοι των Αθηνών πάνω στους οποίους η νεολαία κυλούσε χάριν παιδιάς, δηλαδή για διασκέδαση. Μονάχα ο συγκεκριμένος ονομάστηκε «ξουλιάστρα» και σχετίστηκε με μια

Η ΕΥΓΟΝΙΚΉ «ΚΥΛΊΣΤΡΑ» Ή «ΞΟΥΛΙΆΣΤΡΑ»

χρόνων και δεν ήταν μόνο χριστιανοί αλλά και μουσουλμάνοι. Κάποιος Τούρκος μιμήθηκε τους Έλληνες στυλίτες κατά την περίοδο του ελληνικού ξεσηκωμού. Πολύ γρήγορα όμως ήρθε το

Το βιβλίο του Βαγγέλη Ζήση Η μαγική τοπογραφία των Αθηνών κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Mundus.

τέλος του, οι Έλληνες επαναστάτες τον δολοφόνησαν, γιατί θεώρησαν ότι κατασκόπευε τις κινήσεις τους και τις πρόδιδε στους ομοεθνείς του. Ο Proust Antonin, στο Ένας χειμώνας στην Αθήνα του 1857, γράφει τη μαρτυρία ενός στυλίτη για τις συνθήκες εκεί πάνω: «Ήμουν τόσο καμένος από το φοβερό ψύχος, ώστε πολύ συχνά έπεφταν τα νύχια των ποδιών και το κρυσταλλιασμένο νερό κρεμόταν από τα γένια σαν σταλακτίτες».

πρωτόγονη ιερουργία της γονιμότητας. Εκεί ακριβώς, από τους μεσαιωνικούς χρόνους, ή ακόμα παλαιότερα, έως τις τελευταίες δεκαετίες του προηγούμενου αιώνα, συνέβαινε ένα παράξενο μαγικό δρώμενο. Κατά τη διάρκεια κάποιων συγκεκριμένων νυχτών, οι στείρες γυναίκες της πόλης, Χριστιανές αλλά και Μουσουλμάνες, σαν να ήταν μέλη μιας αρχαίας, άρρητης λατρείας, μετέβαιναν μυστικά και ολομόναχες στον συγκεκριμένο βράχο. Κάθονταν στην κορυφή και τσουλούσαν μέχρι τη βάση του, συνοδεύοντας την ιεροπραξία με λόγια μαγικά, γητειές που χάθηκαν στη δίνη του χρόνου. Κρυφή τους επιθυμία ήταν να τεκνοποιήσουν και, αληθινά, πίστευαν πως σε λίγες μόνο ημέρες ο βράχος θα έκανε το θαύμα του, χαρίζοντάς τους την ευτυχία να γίνουν μητέρες. Από αυτή την εθιμική πράξη, που σίγουρα επαναλήφθηκε εκατοντάδες φορές ανά τους αιώνες, προήλθε και η έντονη λείανση της κατηφορικής πέτρας. Η Δανέζα Christiana Lüth, σύζυγος του ιερέα του βασιλιά Όθωνα, περιγράφει στο ημερολόγιό της αυτό που γινόταν σε κάποιον βράχο στην Πνύκα: «Σύμφωνα με μια παλιά συνήθεια, το κάθε κορίτσι που πρόκειται να παντρευτεί πρέπει το προηγούμενο βράδυ του γάμου του να πάει να καθίσει πάνω σε αυτόν το βράχο, φορώντας λιγοστά ρούχα, και να τσουλήσει μέχρι κάτω. Με αυτό τον τρόπο θα αποκτήσει πολλούς απογόνους. Η γυαλάδα της τσουλήθρας δείχνει ότι η χρήση της είναι συχνή. Φαίνεται ότι μπορεί να φέρει καλύτερο αποτέλεσμα όταν είναι πιο τραχιά, γι’ αυτό έχει αρχίσει να χρησιμοποιείται μια άλλη, δίπλα σε αυτή. Το μέρος αυτό του λόφου λέγεται Νυμφαίον». Στους νεότερους αιώνες η κατολίσθηση στη μαγική «ξουλιάστρα» δεν εξασφάλιζε μόνο γονιμότητα αλλά ήταν ο χώρος όπου απευθύνονταν οι έγκυες γυναίκες, θεωρώντας ότι με αυτό τον τρόπο θα διευκόλυναν τον τοκετό τους. Όταν, δε, το κύλισμα της εγκύου γινόταν Μεγάλη Τρίτη, θεωρούνταν ιδανική συνθήκη.

34 lifo – 26.7.18

Οι στυλίτες του Ολυμπιείου Robertson, 1853

26.7.18 – lifo

35

ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ

Ο

ΙNFO Το άλμπουμ «Invation» κυκλοφορεί τον Αύγουστο.

Tο single του Wizzel Badazz «Who That?» κυκλοφορεί στις 29/7 από Black Athena.

36 lifo – 26.7.18

Τζακ (Wizzel Badazz) γεννήθηκε στην Γκάνα και έκανε ολόκληρο ταξίδι με τα πόδια μέχρι να φτάσει στην Ελλάδα. «Τώρα ζω εδώ και μου αρέσει πολύ» λέει. «Ήρθα τον Αύγουστο του 2016, δύο χρόνια πριν, αλλά γνώρισα τους σωστούς ανθρώπους και προσαρμόστηκα. Ήρθα μέσω Τουρκίας, σε μια πολύ δύσκολη περίοδο, με κακουχίες στον δρόμο, πέρασα απέναντι με μια βάρκα μαζί με Σύριους πρόσφυγες, πήγα στη Λέσβο και από κει ήρθα στην Αθήνα. Η διαδρομή ήταν μια πολύ δυσάρεστη περιπέτεια, αλλά προχωράω, έστω και πολύ αργά. Προχωράνε αργά τα πράγματα με τους πρόσφυγες. Θέλω να κάνω πράγματα και να πάω μπροστά, να μην είμαι απλώς ένας πρόσφυγας εδώ, γι’ αυτό φτιάχνω μουσική. Η μουσική είναι η ζωή μου, από μικρός ήταν το μόνο πράγμα που ήθελα να κάνω. Αυτός ήταν ένας από τους λόγους που αναζήτησα μια καλύτερη τύχη μακριά από τη χώρα μου. Μέσω της μουσικής γνώρισα τον ELQ στο Facebook και μετά γνώρισα αυτούς τους όμορφους τύπους που ήταν φίλοι του κι έγιναν και δικοί μου. Δουλέψαμε πολύ μαζί και ετοιμάσαμε το πρώτο άλμπουμ μας με 7 τραγούδια που θα βγουν μέσα στον Αύγουστο. Θα το λένε “Invation”». «Είμαστε όλοι από τα δυτικά προάστια, από την ίδια γειτονιά» λέει ο ELQ, Έλληνας από Ρώσο πατέρα. «Την εποχή που ξεκινήσαμε να ασχολούμαστε πιο σοβαρά με τη μουσική δούλευα σε ένα περίπτερο. Ήμουν ήδη δύο χρόνια εκεί και είχα αρχίσει να φρικάρω, περνούσα δέκα ώρες εκεί μέσα. Παλιά κάναμε όλοι γκραφίτι και από κει ξεκίνησε η τριβή μας με τη χιπ-χοπ. Δεν μπορούσα να φανταστώ τον εαυτό μου να δουλεύει μια ζωή στο περίπτερο, ήθελα να κάνω κάτι που να μου αρέσει, δηλαδή μουσική, οπότε άρχισα να πωρώνω τους φίλους μου ώστε να κάνουμε το δικό μας team και τα δικά μας πράγματα. Προσπαθήσαμε να βρούμε local άτομα για να κάνουμε εδώ μια αρχή. Απευθυνόμαστε όμως στο εξωτερικό, σε ένα παγκόσμιο κοινό, γι’ αυτό και ο αγγλικός στίχος. Και από μουσικής άποψης, τα στάνταρ μας είναι πολύ υψηλά. Ο πατέρας μου είναι Ρώσος, ο Εrmano Bodega έχει γεννηθεί στην Αλβανία και ζει όλη του τη ζωή εδώ. Τελειώνει την Καλών Τεχνών και έπρεπε να γίνει 26 χρονών για να πάρει ελληνικά χαρτιά. Ο Whiser είναι ο μόνος στην παρέα που είναι Έλληνας. Δεν μιλάμε για τον ελληνικό λαό, που σίγουρα είναι φιλικός, αλλά η πολιτική σού δυσκολεύει τη ζωή». «Οι στίχοι είναι παγκόσμιοι, γιατί νομίζω ότι οι Έλληνες είναι πολύ πατριώτες, απ’ όσο έχω καταλάβει μέχρι τώρα» λέει ο Τζακ. «Ο πολύς πατριωτισμός δεν σε οδηγεί πουθενά, παρά μόνο στον εαυτό σου. Εγώ έχω έρθει πρόσφυγας, αλλά οι φίλοι μου που γεννήθηκαν εδώ και εδώ πήγαν σχολείο μου έχουν πει ότι είναι πολύ δύσκολο το σύστημα να αποδεχτεί την κουλτούρα τους, να την υιοθετήσει. Όταν έφτασα στη Λέσβο, άκουσα ότι υπάρχει κάτι που το λένε “σουβλάκι”, πήγα σε ένα μαγαζί και κάθισα να φάω, αλλά ο μαγαζάτορας ήρθε και μου είπε “δεν σερβίρουμε σε πρόσφυγες”. Μου ζήτησε να φύγω. Πήγα στο δίπλα μαγαζί που πουλούσε το ίδιο φαγητό και μου έδωσε κι έφαγα. Δεν είναι όλοι οι άνθρωποι ίδιοι. Κάποιοι κάνουν μόνο μπίζνες, αλλά υπάρχουν κι άλλοι που δείχνουν σεβασμό γιατί είναι ανώτεροι άνθρωποι. Στη χώρα μου, αν κοιτάξεις γύρω, θα δεις σημαίες της Γκάνας, θα δεις όμως κι άλλες δίπλα τους. Εδώ υπάρχουν μόνο ελληνικές σημαίες στα μπαλκό-

νια, για να σου θυμίζουν ότι οι κάτοικοι είναι Έλληνες. Έλληνες πατριώτες. Στην Αθήνα δεν είχα ποτέ θέμα με τους ανθρώπους, οι Έλληνες είναι ανεκτικοί. Μπορεί να είναι λίγο γκρινιάρηδες, αλλά μέχρι εκεί. Η κατάσταση γίνεται προβληματική όμως με τις επιχειρήσεις “σκούπα” και την πολιτική εναντίον της μαριχουάνας. Ξέρω πολλούς μαύρους που μπήκαν στη φυλακή για μικρή ποσότητα. Κάποιους τους κράτησαν δύο χρόνια στη φυλακή και τους έβγαλαν το καλοκαίρι χωρίς καμία εξήγηση. Τους βγάζουν όλους το καλοκαίρι και μετά κάνουν ένα “ντου” στην πλατεία Αμερικής και τους μαζεύουν ξανά, δεν ακούνε καν τι έχεις να πεις. Μια τέτοια επιχείρηση έγινε πριν από τρεις μέρες και θα ξαναγίνει, το ξέρουμε. Θα τους χαρακτηρίσουν παραβάτες και θα τους χώσουν μέσα. Έχουν περάσει πολλοί φίλοι μου από τη φυλακή χωρίς λόγο – τους κρατάνε κάποιο διάστημα και το καλοκαίρι τους αφήνουν. Αυτό σου καταστρέφει τη ζωή. Το ότι δεν συμφωνείς με το σύστημα δεν σε κάνει κακοποιό. Ούτε εγώ συμφωνώ με το σύστημα, αλλά δεν είμαι επαναστάτης ή επικίνδυνος. Θέλω να ζήσω μια ζωή με ποιότητα, δεν θέλω να υποφέρω, γι’ αυτό παλεύω. Στην πατρίδα μου η μαριχουάνα είναι θεραπευτική, τη χρησιμοποιούμε για φάρμακο και είναι παντού. Φυτρώνει από μόνη της στις άκρες των δρόμων, στα χωράφια, στις αυλές των σπιτιών και στους αγρούς. Δεν γίνεται να την ποινικοποιήσεις, γιατί είναι ένα ντόπιο φυτό, αγριόχορτο. Δεν μπορούν να σε συλλάβουν επειδή έχεις πάνω σου δυο τσιγάρα, είναι στην κουλτούρα μας και δεν μπορούν να μας να την απαγορεύσουν. Είμαι πρόθυμος να πω την ιστορία μου και τις ιστορίες που ζω, να μιλήσω για τα κίνητρά μου και να εμπνεύσω τον κόσμο. Έχω περάσει πολλά και τα έχω καταφέρει. Ασχολούμαστε σοβαρά με τη μουσική και θέλουμε να ζήσουμε από αυτήν. Αν δουλεύεις σκληρά και ιδρώνεις, πρέπει να πληρώνεσαι, δεν θα το κάνουμε τσάμπα. Ο κύριος στόχος μας είναι να κάνουμε live, γι’ αυτό βγάζουμε και το άλμπουμ, για να αποκτήσουμε κοινό και φαν. Μέχρι τώρα έχω παίξει σε διάφορα κλαμπ. Στο «Στόμα με Στόμα», το φεστιβάλ, μου έδωσαν το μικρόφωνο, ανέβηκα στη σκηνή και έκανα περφόρμανς και ήταν καταπληκτικά. Το χιπ-χοπ είναι το νέο μεγάλο κύμα στην Ελλάδα. Είναι πιο δημοφιλές ακόμα και από τα μπουζούκια, αλλά χρειάζεται στήριξη. Γιατί κοιμούνται τα μέσα στην Ελλάδα όλα αυτά τα χρόνια; Μέσα από αυτήν τη μουσική, που απευθύνεται σε παγκόσμιο κοινό, μπορείς να προωθήσεις τον εαυτό σου και την Ελλάδα, να προκαλέσεις κόσμο να έρθει εδώ γι’ αυτό που γίνεται καλλιτεχνικά. Θα ήθελα να βοηθήσω την Ελλάδα, γιατί θα μείνω εδώ επειδή το επέλεξα. Είναι η πιο ωραία χώρα του κόσμου. Όταν ήρθα, ο σκοπός μου ήταν να πάω κάπου αλλού, αλλά γνώρισα αυτά τα θαυμάσια παιδιά και αποφάσισα να μείνω στην Αθήνα. Μου αρέσουν τα μπουζούκια, μου αρέσει ο ρυθμός τους, αλλά δεν μπορώ τη θεματολογία των στίχων τους. Μιλάνε για πληγωμένες καρδιές και αγάπες, μόνο γι’ αγάπες, για πράγματα που τα έχεις χιλιοακούσει και τα έχεις βαρεθεί. Η γενιά μας δεν είναι η γενιά της αγάπης, δεν είναι αυτός ο λόγος που κάνουμε μουσική. Είναι πιο τίμιο να μιλάς για την καθημερινότητά σου, για ναρκωτικά και ποτά, π.χ., αν με αυτά ασχολείσαι. Στην εποχή μας, από τα ’90s και μετά, η τηλεόραση έλεγχε τη ζωή σου, αυτά που έβλεπες, έτσι, αν κάτι δεν ήταν στην τηλεόραση, δεν είχε πολλή επίδραση πάνω σου. Τώρα αυτό έχει αλλάξει, πιο πολύ σε επηρεάζει ό,τι συμβαίνει γύρω σου».

ΤΟ ΑΥ ΤΑΞΊΔ SPOON

ΥΓΟΥΣΤΙΆΤΙΚΟ ΔΙ ΤΩΝ N GANG Μ Ι Α Δ Ι Ε Θ Ν Ή Σ Π Α Ρ Έ Α Ν Έ Ω Ν ΑΘΗΝΑΊΩΝ ΈΦΤΙΑΞΕ ΈΝΑ ΑΠΌ Τ Α Ά Λ Μ Π Ο Υ Μ Τ Ο Υ Κ Α Λ Ο Κ Α Ι Ρ Ι ΟΎ .

Α Π Ό Τ Ο Ν Φ Ω Τ Ο Γ Ρ Α Φ Ι Α :

M .

H U F R E D D I E

L

O

T F .

26.7.18 – lifo

37

ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ

10 ΣΚΈΨΕΙΣ ΤΟΥ ΝΊΚΟΥ ΚΑΡΑΘΆΝΟΥ ΓΙΑ ΤΟΝ ΑΙΣΧΎΛΟ, ΤΟ ΘΈΑΤΡΟ ΚΑΙ ΤΗ ΖΩΉ

ΘΑ ΕΊΝΑΙ «ΠΡΟΜΗΘΈΑΣ ΔΕΣΜΏΤΗΣ» ΣΤΗ ΜΙΚΡΉ ΕΠΊΔΑΥΡΟ, ΣΕ ΣΚΗΝΟΘΕΣΊΑ ΤΗΣ ΜΆΡΘΑΣ ΦΡΙΝΤΖΉΛΑ. ΕΠΙΣΚΕΦΤΉΚΑΜΕ ΜΊΑ ΑΠΌ ΤΙΣ ΠΡΌΒΕΣ ΚΑΙ ΚΑΤΑΓΡΆΨΑΜΕ ΤΟΥΣ «ΣΥΝΕΙΡΜΟΎΣ ΕΡΓΑΣΊΑΣ» ΤΟΥ ΠΆΝΩ ΣΤΗΝ ΑΙΣΧΎΛΕΙΑ ΤΡΑΓΩΔΊΑ. ΑΠΌ ΤΟΝ ΑΛΈΞΑΝΔΡΟ ΔΙΑΚΟΣΆΒΒΑ ΦΩΤΟΓΡΑΦΊΕΣ: ΠΆΡΙΣ ΤΑΒΙΤΙΆΝ 38 lifo – 26.7.18

Δ

εν ξέρεις πού μπορεί να βρεθείς σε μια συζήτηση με τον Νίκο Καραθάνο. Εκεί που νομίζεις ότι την οδηγείς προς μία κατεύθυνση, η υπέροχα συνειρμική σκέψη του μυαλού του ξεστρατίζει προς την αντίθετη. Κάνει ανυπόφορη ζέστη στο Παλαιό Ελαιουργείο της Ελευσίνας όπου τον έχουμε επισκεφτεί για να παρακολουθήσουμε την πρόβα του Προμηθέα Δεσμώτη του Αισχύλου που ανεβάζει η Μάρθα Φριντζήλα στη Μικρή Επίδαυρο, στο πλαίσιο των Αισχυλείων. Ο Καραθάνος, όμως, που κλήθηκε να αντικαταστήσει τον Δημήτρη Καταλειφό σε αυτήν τη δύσκολη, ιδιότροπη τραγωδία, είναι ήρεμος και θεωρεί πως ήταν δώρο για εκείνον αυτός ο ρόλος. Έχει προηγηθεί η σαρωτική επιτυχία των δικών του έργων τα τελευταία χρόνια, που τον έχουν αναγάγει σε έναν από τους πιο δημοφιλείς και αγαπητούς θεατρικούς μας σκηνοθέτες, καθώς και ένα σημαντικό δεκαήμερο παραστάσεων για τους Όρνιθες της Στέγης στο Μπρούκλιν της Νέας Υόρκης. Νιώθω πως, μετά από τόση ένταση, έχει την ανάγκη να αφεθεί ξανά, σαν παιδί, στα χέρια κάποιου άλλου σκηνοθέτη. Καθώς μιλά, φτιάχνει εικόνες και μου τις μεταδίδει. Του λέω πως μου φαίνεται σαν να ερμηνεύει και δεν το αρνείται, αφού «είναι η μόνη περιουσία που έχω και το μόνο που προσπαθώ να κάνω, δεν έχω άλλο».

1

Αχ, είναι μαγεία όταν ξαναπιάνεις αυτά που σε βάλανε με το ζόρι να μάθεις, μιαν άλλη στιγμή στη ζωή σου, τότε που το βιβλίο ήταν λίγο ασήκωτο και το ξεφύλλιζες βαριά. Ζύγιζε πολλά κιλά η κάθε σελίδα, στη σκέψη σου ήταν πολύ μεγάλα τα μεγέθη. Και όσο πιο παλιός ήταν ο τραγικός, τόσο πιο δυσθεώρητος. Ο Αισχύλος είναι βαρύς και δύσκολος και το θεϊκό είναι από πάνω του. Και μετά έρχεται κάποια στιγμή που λες «τι διαβάζω, τι βλέπω;». Για άλλη μια φορά έμεινα ενεός. Δεν πίστευα ποτέ ότι ένα αισχυλικό κείμενο θα ήταν τόσο ανθρώπινο και με τόσο χιούμορ. Προσπαθώ να καταλάβω πώς τα γράφανε. Ίσως έπαιζαν κρυφτό με τους θεούς. Νόμιζαν ότι ήταν αθάνατοι.

2

Στον Προμηθέα ένας θρήσκος σού μιλά γι’ αυτό τον υπέροχο κόσμο πριν από τη θρησκεία, ότι κάποιος υπήρχε πριν και κάποιος θα έρθει μετά. Όταν αναφέρεται στον Τυφώνα, στον Τιτάνα, ο μόνος τρόπος να το περιγράψεις είναι σαν να μιλάς γι’ αυτούς τους φίλους που είχαμε στο σχολείο και χάθηκαν σε ένα ατύχημα και δεν τους ξανάδαμε. Για έναν φίλο που πήρε το μηχανάκι, έτρεξε με 100 και έφυγε ψηλά. Αυτός ήταν ο κόσμος της τιτανομαχίας, της δημιουργίας του κόσμου, τότε που όλα τα τέρατα, τα στοιχειά, οι άνθρωποι, το χάος, η νύχτα, ο έρωτας, όλα ανακατεύτηκαν για να δημιουργήσουν αυτό που ζούμε. «Ποια οσμή είναι αυτή, θεού ή ανθρώπου, ή ανάκατη;». Αυτός ο ανάκατος κόσμος είναι ο κόσμος του Προμηθέα και μέσα εκεί λάμπει ένας Τιτάνας πιο άνθρωπος από ποτέ. Τόσο εξεγερμένος, τόσο στενοχωρημένος, τόσο ποιητικός, που μόνο με παλμό αγάπης τον προσεγγίζεις για να του μιλήσεις. Ποτέ δεν πίστευα ότι αυτό το πλάσμα εκεί πάνω στο βουνό είναι τόσο εμείς και τόσο ο καθένας μας. Δεν έχω ξαναδεί έργο να ακούει τον κόσμο να σπάει και να τον μετατρέπει σε ποίηση, να υποφέρει και να γεμίζει το στόμα του υπέροχες λέξεις. Επίσης, δεν έχω ξανασυναντήσει ήρωα που να ’χει τέτοιο θέμα με τη μάνα του. Μόνο γι’ αυτήν μιλάει.

3

Διάβασα κάπου ότι ο Αισχύλος ήταν ο μόνος σχεδόν μη ελληνικός από τους τραγικούς, γιατί το έργο του εποπτεύει τα πάντα, έχει μέσα του το βάθος της Ασίας. Είναι εξαιρετικά γεωγραφικός, μιλά για όλο τον άλλο κόσμο πέραν του ελλαδικού, από τον Καύκασο ως τις πηγές του Νείλου. Ηχεί ακόμα μέσα του η Ασία κι ο κόσμος ολάκερος, σαν να μην έχει σύνορα. Δεν έχει λάμψει ακόμα το φωτοβόλημα της αθηναϊκής δημοκρατίας. Ήταν εξαιρετικά αγαπητός στους συγχρόνους του ο Αισχύλος. Έβγαιναν από τις παραστάσεις του και βρόνταγαν τις ασπίδες, φωνάζοντας «πατρίς, πατρίς», αλλά με την έννοια του ήχου του πνεύματος. Αυτό είναι το θαύμα της Ελλάδας. Μου έτυχε κι ένα βιβλίο του Βικτόρ Ουγκό, το Φιλοσοφία και Φιλολογία – δεν έχουν δει τα μάτια μου ωραιότερο ύμνο για τον Αισχύλο. Σε πόσους ξένους πρέπει να χυθείς μέσα για να μάθεις εσένα! Θα μου πεις, γιατί το λες με τέτοιον ενθουσιασμό; Γιατί τι άλλο θέλει η ποίηση για να την πεις, να την ακούσεις;

4

Ο Προμηθέας είναι πολύ στατικό έργο, έτσι είναι η φύση του. Κοιτάω τώρα αυτό τον άνθρωπο με το μαγιό απέναντι και σκέφτομαι τα μπράτσα μας, όταν τα νεύρα μας τσιτώνουν, όταν βαράγαμε το χέρι στο τραπέζι του πατέρα μας ή όταν πλακωνόμασταν στο ξύλο, όταν ξυπόλυτοι πατάγαμε στα χαλίκια, αυτή την ελευθερία να πληγωθείς και να χαραχτείς, επειδή έτσι γεννήθηκες, να καταλάβεις τη ζωή, τι είναι ο ένας, τι ο άλλος. Δεν ξέρω αν είναι δασύτριχος, αρσενικός πολύ ή κάποιος πληγωμένος. Δεν ξέρω αν είναι ερωτευμένος με κάτι άλλο πέρα από την ίδια την αίσθηση της αγάπης και του να δίνεις. «Καθίστε μαζί μου, πείτε μου “ναι”, ακούστε με, κάντε λίγη παρέα σε έναν συνάνθρωπο που τώρα υποφέρει». Δεν ξέρω αν παίζεται σε ένα κρεβάτι νοσοκομείου ή σαν το Ο Τζόνι πήρε τ’ όπλο του, κατακρεουργημένος.

5

Νιώθεις καμιά φορά στην υποκριτική ένα πράγμα σαν να θες να γλείψεις ένα απόγευμα, σαν παγωτό. Και να αρχίσει το στόμα σου να μιλάει για κάτι, να ψάλλεις ένα ποίημα, ακόμα και για ένα κορμί που έχεις απέναντί σου. Ξέρεις, κάπως θες από τις τρίχες ως τα δάχτυλα να τον ψηλαφίσεις, σαν Τιτάνα. Αυτό είναι ο έρωτας. Απ’ αυτόν βγήκε ο κόσμος. Όμως ο πόνος τι δουλειά έχει με αυτό; Ο Προμηθέας υποφέρει γιατί δεν μπορεί να πεθάνει. Αυτό θα ήταν μια κάποια λύση. Στο έργο παρελαύνουν θεοί. Μόνο η Ιώ είναι άνθρωπος χτυπημένος από τον θεό, ένα μυθικό πρόσωπο. Εκείνα τα χρόνια, σε αυτά τα κείμενα οι άνθρωποι έμπλεκαν με θεούς παράνομα και τους βρίσκανε διάφορα.

6

Το θέατρο είναι μια μυστήρια ιστορία. Πολλά μπορείς να φτιάχνεις, το θέμα είναι τι θα σε επισκεφθεί εκείνη την ώρα. Το θέμα δεν είναι να δείξεις αυτό που έχεις ετοιμάσει αλλά ποια πόρτα θα ανοίξει. Μου φάνηκε σαν δώρο το ότι μου έδωσαν αυτόν το ρόλο. Δεν έχει καμία σημασία το αποτέλεσμα. Απλώς εμπλέκομαι. Πάντα ζητάς αυτή την αλητεία – να αφεθείς σε έναν άλλο σκηνοθέτη. Τα τελευταία χρόνια ήταν πρωτόγνωρα για μένα. Αρχίζουν να μου θυμίζουν την εποχή που έζησα στη Ρόδο, ως φοιτητής, όταν πρωτοξεκινούσα. Πήραν μια τροπή τόσο όμορφη τα πράγματα, να ασχολείσαι με τα δικά σου, να αυγατίζουν, να πηγαίνουν μόνα τους, να υπάρχουν άνθρωποι που συγκεντρώνονται και πολλαπλασιάζεται η ζωή.

7

Ξέρεις, όταν μεγαλώνεις, αρχίζεις και διαχωρίζεις το καλλιτεχνικό από αυτό της ζωής. Το καλλιτεχνικό παίρνει την πορεία του και είναι αυτό που είναι. Ήταν όμως τέτοια ευτυχισμένη στιγμή της ζωής μου να βρεθούμε όλοι μαζί (με τους Όρνιθες στη Νέα Υόρκη) και όσο το δυνατόν περισσότεροι, πράγμα καθόλου εύκολο. Ήταν υπέροχο που πήγε ένας ελληνικός θίασος με τόσους ανθρώπους για έναν μήνα εκεί, που μας σταματούσαν μετά στον δρόμο. Δεν το πίστευα ότι είχε τόσο μεγάλη αποδοχή. Ανοίξαμε έναν δρόμο προς τα κάπου. Ναι, το κάναμε.

8

Πλέον στο θέατρο είναι σαν να ρίξαμε τα σύρματα και σ’ άλλα χωράφια και να πήγαμε να παίξουμε μπάλα. Θυμάσαι παλιά που στις αλάνες υπήρχαν σύρματα και δεν μας άφηναν να μπούμε κι εμείς τα κόβαμε και μπαίναμε από κάτι τρύπες; Σαν να ρίξαμε αυτούς τους φράχτες και να πήγαμε παραπέρα, σαν να δημιουργήθηκαν άλλα παιχνίδια και αλληλεπίδραση, ο ένας με τον άλλον. Γι’ αυτό και κάθε ενέργεια πια δεν είναι ακόμα ένα λειρί στο κοκόρι μας, είναι απλώς ένα σουτ για παιχνίδι ολονών μας. Θα μου πεις, γιατί το λες παιχνίδι; Γιατί, κάτι τέτοιο δεν είναι;

9

Υπάρχουν τόσες χαρές στον κόσμο, που δεν ξέρεις ποια να πρωτοκάνεις. Ο Παπαβασιλείου μου είχε πει μια πολύ ωραία φράση: «Αλίμονο στον άνθρωπο που δεν βουτά στη θάλασσα του καιρού του». Πολλές φορές δεν καταλαβαίνεις αν τα κάνεις εσύ τα πράγματα. Νομίζεις ότι έχεις μια συνείδηση, ότι τα κατέχεις και τα προχωράς και τα ελέγχεις. Δεν είναι έτσι. Απλώς δεν πρέπει να πάψεις να ενθουσιάζεσαι. Το μόνο που με νοιάζει είναι να βρίσκομαι όλο και πιο πολύ με ανθρώπους. Δεν ξέρω, ολοκληρώνεσαι στην κοιλιά της μάνας σου ή όταν πεθαίνεις, τελικά, οι νευρώνες σου ολοκληρώνονται; Το σύστημά σου, ο εγκέφαλος, αρχίζουν να καταλαβαίνουν τα πράγματα σιγά-σιγά μόνο όταν μεγαλώνεις. Αρχίζεις να τα πιάνεις, τα αναγνωρίζεις, τα αντιλαμβάνεσαι καλύτερα, τα γεφυρώνεις, αποκτούν συγγένειες. Δεν τα φτάνεις πιο μικρός, τα βρίζεις, τα απεχθάνεσαι, τα σπρώχνεις, θες να κάνεις το δικό σου. Αυτήν τη ζωή τη βαδίζεις μάλλον σαν ήρωας για να τα βγάλεις πέρα. Μας δόθηκε η ευκαιρία τώρα τελευταία να ψοφήσουν τα πάντα γύρω μας, εν μια νυκτί να σωριαστούν. Τι ωραίο! Όπως και οι απόψεις μας, οι ιδέες μας, εμείς οι ίδιοι. Ό,τι είχες δεδομένο δεν είναι πια. Τι ελαφράδα! Τώρα όμως όλο αυτό πρέπει να παντρευτεί με δουλειά.

10

Μ’ αρέσουν οι μάχες, ο ιδρώτας, το σώμα, η ποίηση, μ’ αρέσουν πάρα πολλά πράγματα. Μ’ αρέσουν οι μεγάλες ηλικίες, οι χοντροί άνθρωποι, το κλάμα και το γέλιο μαζί. Ό,τι στη ζωή μου θεωρώ «βήτα» και απωθημένο στο θέατρο με τρελαίνει. Η τέχνη είναι τελικά ένας αγώνας ισότητας, ώστε να μην υπάρχει κάτι που στη ζωή να το κατηγοριοποιούμε. Τώρα, αυτήν τη στιγμή, αν πάμε σε ένα κομμωτήριο επαρχιακό μπορεί να τρελαθούμε.

ΙNFO

Μάρθα Φριντζήλα - Προμηθέας Δεσμώτης, του Αισχύλου μικρό θέατρο αρχαίας επιδαύρου: 3-4/8, 21:30 παλαιό ελαιουργείο, ελευσίνα: 27/8 μετάφραση: Νικολέττα Φριντζήλα σκηνοθεσία: Μάρθα Φριντζήλα σκηνικό-μουσική: Βασίλης Μαντζούκης σχεδιασμός φωτισμού: Felice Ross κοστούμια: Ηλιάννα Σκουλάκη, Baumstrasse team κατασκευές, μάσκες: Camilo Bentancor, Baumstrasse team κίνηση: Εμμανουέλα Κορκή βοηθοί σκηνοθέτη: Μιχάλης Πανάδης, Θεανώ Μεταξά, Γιώργος Βουρδαμής Μαυρογένης, Βάσια Μπάλλα διεύθυνση παραγωγής: Ιωάννα Νασιοπούλου επιστημονικός συνεργάτης: Ιωσήφ Βιβιλάκης παίζουν: Νίκος Καραθάνος (Προμηθέας), Κόρα Καρβούνη (Ιώ), Γιώργος Βουρδαμής Μαυρογένης (Κράτος και Βία), Κώστας Βασαρδάνης (Ήφαιστος, Ερμής), Μιχάλης Πανάδης (Ωκεανός) χορός ωκεανίδων: Fonέs (σε διδασκαλία Μαρίνας Σάττι): Ευγενία Λιάκου, Ερασμία Μαρκίδη, Έλενα Παπαδημητρίου, Ελένη Ποζατζίδου, Βιργινία Φραγκούλατζη, Μαρία Νίκα μουσικοί: Βασίλης Μαντζούκης, Παναγιώτης Μανουηλίδης

26.7.18 – lifo

39

ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ

40 lifo – 26.7.18

7 ΕΚΘΕΜΑΤΑ ΠΟΥ ΑΞ ΣΤΑ ΑΘΗΝΑΪ

ΜΙΑ ΚΑΛΟΚΑΙΡΙΝΗ ΕΥΚΑΙΡΙΑ ΝΑ ΓΝΩΡΙΣΕΙΣ ΑΡΙΣΤΟΥΡΓΗΜΑΤΙΚΑ ΚΑΙ ΙΔΙΑΙΤΕΡΑ ΕΚΘΕΜΑΤΑ ΠΟΥ ΙΣΩΣ ΕΧΕΙΣ ΠΡΟΣΠΕΡΑΣΕΙ

ΙΖΕΙ ΝΑ ΠΡΟΣΕΞΕΤΕ ΚΑ ΜΟΥΣΕΙΑ

© μουσειο μπενακη

ΑΠΌ ΤΗΝ ΠΕΓΚΥ ΡΙΓΓΑ, ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ: ΦΙΛΙΠΠΟΣ ΛΕΜΟΝΗΣ

26.7.18 – lifo

41

ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ

ΔΕΙΓΜΑΤΟΛΟΓΙΟ ΤΕΡΑΤΩΝ

Σ

το κέντρο μιας μεγάλης προθήκης με γυναικείες και ανδρικές φορεσιές από διάφορα μέρη της ηπειρωτικής και της νησιωτικής Ελλάδας βρίσκεται ένα μοναδικό δειγματολόγιο κεντητικής με επεξηγηματικές επιγραφές στα επιμέρους θέματα, μοναδικό παράδειγμα ενός είδους που τυποποιείται από τα τέλη του 19ου αιώνα, με τη διαφορά ότι αυτό χρονολογείται τον 18ο αιώνα, αρχές του 19ου το πολύ. Προέρχεται από τα Ιωάννινα και καταγράφει πολλά, χαμένα εν τω μεταξύ στοιχεία του φαντασιακού κόσμου της τέχνης της Ηπείρου και όχι μόνο, όπως θα δούμε παρακάτω. Τα κεντήματα είναι πάνω σε λεπτό βαμβακερό ύφασμα με μεταξωτές κλωστές σε πολλά χρώματα που διατηρούνται ζωηρά μέχρι σήμερα. Στα δύο άκρα φέρει διάχωρο που προφανώς συμβολίζει το σπίτι, με τις μορφές ενός άνδρα και μιας γυναίκας να κρατούν λουλούδια, σύμβολα ίσως της οικογενειακής ευτυχίας. Στο μέσον, ένας κύκλος περιβάλλει δοχείο με μίσχους. Δεξιά και αριστερά αυτού του κεντρικού κύκλου εικονίζονται δύο καράβια με τρεις ανθρώπους μέσα στο καθένα. Σε όλη την υπόλοιπη επιφάνεια, τοποθετημένα μάλλον άτακτα, συναντάμε ζώα, ψάρια, πουλιά, δέντρα, «μπρίκια» με λουλούδια, κυπαρίσσια και πολλά άλλα. Αυτό που εντυπωσιάζει είναι οι επεξηγηματικές επιγραφές που συνοδεύουν τα ζώα, όπως «περί ελάφου», «περί στρούθου», «περί κυνός θαλασσίου»(!), «περί κροκοδείλου», «περί ίβεως», «περί σπίδα», «περί κινναμώμου», «περί μαντιχώρου» κ.ά. Τα θέματα προέρχονται από το βιβλίο Περί ζώων ιδιότητος του Μανουήλ Φιλή, ο οποίος το έγραψε για τον αυτοκράτορα Μιχαήλ Θ’ Παλαιολόγο γύρω στο 1310. Είναι ενδιαφέρον ότι σε αυτό το σπάνιο σχετικά βιβλίο υπήρχαν δύο χειρόγραφα που γράφτηκαν στα Ιωάννινα το 1707

1 Μουσείο Μπενάκη, Κουμπάρη 1, Κολωνάκι

2 42 lifo – 26.7.18

και το 1712 και, προφανώς, με κάποιον τρόπο ήταν γνωστά στον δημιουργό του παράξενου αυτού δειγματολογίου. Τα χειρόγραφα αυτά πλέον βρίσκονται το ένα στην Εθνική Βιβλιοθήκη και το άλλο στη Μονή Σινά. Ακόμη πιο ενδιαφέρον είναι το γεγονός ότι μερικά από τα απεικονιζόμενα ζώα είναι φανταστικά με καταγωγή από την αρχαιότητα. Για παράδειγμα, ο κιννάμωμος είναι ένα πτηνό που αναφέρει ο Ηρόδοτος ότι ζούσε σε μια άγνωστη ινδική χώρα και μάζευε στη φωλιά του κανέλα, απ’ όπου με τη σειρά τους τη συνέλεγαν οι άνθρωποι (κιννάμωμος < cinnamon (αγγλ.) < κανέλλα), και τον μύθο αυτό αναπαράγει αυτούσιο ο Φιλής στο βιβλίο του. Ο μαντιχώρας, από την άλλη, ήταν ένα μυθικό τετράποδο ζώο με καταγωγή από την Περσία, το οποίο είχε κεφάλι/πρόσωπο ανθρώπου «έχον τρεις τάξεις οδόντων», σώμα λιονταριού και ουρά σκορπιού. Πρώτη φορά αναφέρεται στο έργο Ινδικά (που έχει σωθεί μόνο σε σπαράγματα) ενός Κτησία, Έλληνα γιατρού που έζησε στην αυλή του Αρταξέρξη ΙΙ τον 4ο αι. π.Χ. Στη συνέχεια γίνεται αναφορά σε αυτό από διαφόρους αρχαίους συγγράφεις, από τον Αριστοτέλη και τον Παυσανία ως τον Πλίνιο τον Πρεσβύτερο και τον Φλάβιο Φιλόστρατο, για να περάσει στη μεσαιωνική παράδοση, ο Δάντης να δώσει τα χαρακτηριστικά του στο θηρίο με το όνομα Γηρυόνης που συναντούν ο ίδιος και ο Βιργίλιος στον Όγδοο Κύκλο της Κολάσεως, να χρησιμοποιηθεί ευρέως στην εραλδική εικονογραφία από τον 15ο αι. και ύστερα και να καταλήξει να απεικονίζει την Απάτη με πρόσωπο γυναίκας(!) σε μανιεριστικές απεικονίσεις του 17ου αι. Και, βέβαια, να βρει και μια θέση σε αυτό το παράξενο δειγματολόγιο τεράτων από τον 18ο αι. σε μια άκρη της Ευρώπης.

Μουσείο Μπενάκη, Κουμπάρη 1, Κολωνάκι

ΤΟ ΠΙΣΤΟΛΙ ΤΟΥ ΚΑΡΥΩΤΑΚΗ

Ο ΘΆΝΑΤΟΣ ΣΟΥ ΠΆΕΙ ΠΟΛΎ

Δ

ύο ώρες πριν από την αυτοκτονία του, περί τις 2:30 μ.μ., ο Καρυωτάκης πήγε στο παραλιακό καφενείο «Ο Ουράνιος Κήπος», όπου παρήγγειλε και ήπιε μια βυσσινάδα. Ο καφεπώλης παραξενεύτηκε τότε, γιατί ο ποιητής τού άφησε στο τραπέζι 75 δραχμές πουρμπουάρ, ενώ η τιμή του αναψυκτικού ήταν 5 δραχμές. Ζήτησε ένα τσιγάρο να καπνίσει και μια κόλλα χαρτί όπου έγραψε τις τελευταίες σημειώσεις του, οι οποίες βρέθηκαν στην τσέπη του και διασώθηκαν. Στο τέλος των σημειώσεων αυτών έγραψε το ακόλουθο υστερόγραφο: «Συμβουλεύω όσους ξέρουν κολύμπι να μην επιχειρήσουνε ποτέ να αυτοκτονήσουν διά θαλάσσης. Όλη νύχτα απόψε επί δέκα ώρες, εδερνόμουν με τα κύματα. Ήπια άφθονο νερό, αλλά κάθε τόσο, χωρίς να καταλάβω πώς, το στόμα μου ανέβαινε στην επιφάνεια. Ωρισμένως, κάποτε, όταν μου δοθεί η ευκαιρία, θα γράψω τις εντυπώσεις ενός πνιγμένου». Σύμφωνα με μαρτυρίες, την προηγουμένη ημέρα της αυτοκτονίας, ο Καρυωτάκης αγόρασε από ένα οπλοπωλείο ένα περίστροφο, με το οποίο επέστρεψε σε λίγες ώρες διαμαρτυρόμενος ότι είχε βλάβη, ενώ είχε ξεχάσει να βγάλει την ασφάλεια. Αυτό εξηγήθηκε ως πρόθεσή του να αυτοκτονήσει αυθημερόν. Το περίστροφο αυτό είναι τύπου Pieper Bayard 9mm. Τελικά, στις 21 Ιουλίου 1928, το απόγευμα, στις 4:30 μ.μ., και σε ηλικία μόλις 32 ετών, ο Κώστας Καρυωτάκης περπάτησε από το καφενείο προς τη θέση Βαθύ της Μαργαρώνας, μια απόσταση περίπου 400 μέτρων. Ξάπλωσε κάτω από έναν ευκάλυπτο και αυτοκτόνησε με πιστόλι στην καρδιά. Η τότε Χωροφυλακή τράβηξε φωτογραφία του πτώματος, η οποία έχει δημοσιευτεί και τον δείχνει κουστουμαρισμένο, με ψαθάκι, και με το χέρι με το πιστόλι στο στήθος. Στη θέση αυτή βρίσκεται σήμερα το στρατόπεδο των καυσίμων της 8ης Μεραρχίας Πεζικού και υπάρχει εκεί αναμνηστική μαρμάρινη επιγραφή που τοποθέτησε η Περιηγητική Λέσχη Πρέβεζας το 1970. Η πινακίδα γράφει: «Εδώ, στις 21 Ιουλίου 1928, βρήκε τη γαλήνη με μια σφαίρα στην καρδιά ο ποιητής Κώστας Καρυωτάκης».

Η

3

Πινακοθήκη Νίκου Χατζηκυριάκου Γκίκα, Κριεζώτου 3

αρχαιοελληνική θεότητα με το όνομα «Θάνατος» δεν είναι πλάσμα του Κάτω Κόσμου και συνεπώς παίρνει μορφές πολύ πιο αφηρημένες. Γιος της Νυκτός και δίδυμος αδελφός του Ύπνου, ήταν υπεύθυνος για τη μεταφορά των θνητών στον Κάτω Κόσμο. Σε αντίθεση με τους θεούς του Κάτω Κόσμου, ο Θάνατος έχει διαμεσολαβητικό ρόλο, εξού και το αξιοσημείωτα όμορφο παρουσιαστικό του. Δεδομένου ότι οι Έλληνες φιλόσοφοι πρέσβευαν τη σχέση ανάμεσα στο όμορφο και στο καλό, η αναπαράσταση στην τέχνη του Θανάτου ως όμορφου στην όψη, λεπτεπίλεπτου αγοριού μαρτυρά την ανάδυση μιας νέας θεώρησης του θανάτου που ενστερνίζεται την αναγκαιότητα της ύπαρξής του. Συναντάς ένα αγαλμάτιο στεφανωμένου νέου από μάρμαρο πιθανότατα πεντελικό. Έχει μικρό ύψος, μόλις 0,65 μ., και είναι συγκολλημένο σε πολλά σημεία. Μπορεί, λόγω του μικρού του μεγέθους, να μη σου προξενήσει μεγάλη εντύπωση αρχικά, ειδικά μέσα στο πλήθος των ανδριάντων Ρωμαίων αυτοκρατόρων που κατακλύζουν τον περιβάλλοντα χώρο. Επεστράφη από το Λονδίνο το μακρινό 1927 ως κατασχεμένο αντικείμενο και προέρχεται, σύμφωνα με πληροφορίες, από την Κόρινθο. Η επιδερμίδα είναι λειασμένη και, μαζί με το μαλακό πλάσιμο των όγκων, προσδίδει μια ηδύτητα στη μορφή. Όμως, καθώς οι δάδες που κρατά ο νέος στα χέρια ανάποδα και ο βωμός με τις γιρλάντες που βρίσκεται στο πλάι του αποτελούν ταφικά σύμβολα, θεωρείται ότι παριστάνεται ο Θάνατος. Το αγαλμάτιο είναι παραλλαγή ενός από τα δύο αγάλματα του συμπλέγματος του S. Ildefonso της Μαδρίτης, τα οποία παριστάνουν τον Ύπνο και τον Θάνατο ή, κατ’ άλλη εκδοχή, τον Ορέστη και τον Πυλάδη, και θεωρείται δημιουργία της σχολής του Πασιτέλη. Χρονολογείται είτε στον 1ο αι. π.Χ. είτε στον 1ο αι. μ.Χ. ή, θα έλεγε κάνεις, στο έτος 0, τότε που άλλαξε ο κόσμος για πάντα με την έλευση ενός καινούργιου θεού. Στην αυγή μιας νέας εποχής που υποσχόταν τον παράδεισο στους αρνητές της επιθυμίας της σάρκας, ένας νέος και ευειδής Θάνατος σε προ(σ)καλεί να τον αγκαλιάσεις και να χαθείς μαζί του στο ειδωλολατρικό παρελθόν.

Η ΠΟΛΙΣ ΘΑ ΣΕ ΑΚΟΛΟΥΘΕΙ

Ε

να χειρόγραφο τετράδιο του Κωνσταντίνου Π. Καβάφη (18631933), ανοιγμένο στη σελίδα του ποιήματος «Η πόλις», που γράφτηκε στην Αλεξάνδρεια το 1917, περιμένει τον επισκέπτη στην τελευταία προθήκη του δεύτερου ορόφου, όπου ολοκληρώνεται η έκθεση της μόνιμης συλλογής.

Είπες· «Θα πάγω σ’ άλλη γη, θα πάγω σ’ άλλη θάλασσα. Μια πόλις άλλη θα βρεθεί καλλίτερη από αυτή. Κάθε προσπάθεια μου μια καταδίκη είναι γραφτή· κ’ είν’ η καρδιά μου – σαν νεκρός – θαμένη. Ο νους μου ως πότε μες στον μαρασμόν αυτόν θα μένει. Όπου το μάτι μου γυρίσω, όπου κι αν δω ερείπια μαύρα της ζωής μου βλέπω εδώ, που τόσα χρόνια πέρασα και ρήμαξα και χάλασα.» Καινούριους τόπους δεν θα βρεις, δεν θάβρεις άλλες θάλασσες. Η πόλις θα σε ακολουθεί. Στους δρόμους θα γυρνάς τους ίδιους. Και στες γειτονιές τες ίδιες θα γερνάς· και μες στα ίδια σπίτια αυτά θ’ ασπρίζεις. Πάντα στην πόλι αυτή θα φθάνεις. Για τα αλλού – μη ελπίζεις – δεν έχει πλοίο για σε, δεν έχει οδό. Έτσι που τη ζωή σου ρήμαξες εδώ στην κώχη τούτη την μικρή, σ’ όλην την γη την χάλασες. Σ’ αυτό το ποίημα γινόμαστε μάρτυρες της μάταιης προσπάθειας του ποιητή να φύγει απ’ τον τόπο του, στον οποίο έχει εγκλωβιστεί, γιατί όπου κι αν κοιτάξει βλέπει «ερείπια μαύρα» της ζωής του. Εκφράζει την επιθυμία που είχε για ένα ταξίδι, το οποίο θα τον έκανε να ξεφύγει απ’ την τετριμμένη και δυσάρεστη πραγματικότητα. Νιώθει καταδικασμένος κατά κάποιον τρόπο, ξέρει πως δεν θα πάει «αλλού», δεν θα βρεθεί στη γη της ελπίδας του. Και συ που το διαβάζεις ξέρεις πως η Αθήνα, με τα καλά και τα κακά της, δεν θα σε εγκαταλείψει ποτέ. Αλλά ίσως κι εσύ, βαθιά μέσα σου, να μη θελήσεις να την εγκαταλείψεις ποτέ.

4 Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο, Πατησίων 44. Το αγαλμάτιο αυτή την περίοδο βρίσκεται στην περιοδική έκθεση «Οι αμέτρητες όψεις του Ωραίου». Γιατί ακόμα και ο θάνατος για τους προγόνους μπορεί να ήταν ωραίος.

26.7.18 – lifo

43

ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ ΧΟΥΚΑ ΕΚ ΛΟΝΔΙΝΟΥ Η ΚΑΤΑΡΑ ΤΟΥ ΑΝΤΙΔΙΚΟΥ

Α

πό τον 6ο αι. π.Χ. περίπου εμφανίζονται στην Ελλάδα και τις ελληνικές αποικίες μαγικά κείμενα γνωστά ως κατάδεσμοι (λατινικά «defixiones»), που αποτελούν μια ιδιότυπη μορφή τιμωρίας και προσωπικής απονομής δικαιοσύνης. Είναι σύντομα κείμενα γραμμένα στη μεγάλη τους πλειονότητα σε μολύβδινα πινακίδια και τοποθετημένα σε τάφους, συνήθως οργισμένων νεκρών, των αώρων και βιαιοθανάτων, δηλαδή προσώπων που πέθαναν πριν την ώρα τους (άωροι) ή με βίαιο τρόπο (βιαιοθάνατοι). Ο καταρώμενος προσπαθεί με τον κατάδεσμο να θέσει υπό τον έλεγχό του την οργή αυτών των νεκρών και να την κατευθύνει εναντίον ενός αντιπάλου του. Για να το κάνει αυτό χρησιμοποιεί τη μεταφορά του δεσίματος (καταδέειν). Ο αντίπαλος «δένεται κάτω», παραδίδεται στην επενέργεια των καταχθονίων δυνάμεων. Η κατάδεση συνδεόταν με διάφορες τελετουργίες, όπως η κατασκευή ομοιωμάτων του αντιπάλου και το κάρφωμά τους, το κλείσιμό τους σε ομοιώματα φερέτρων, η απαγγελία μαγικών εκφράσεων και η τελετουργική εναπόθεση του κατάδεσμου στον τάφο ή σε άλλες εισόδους του Κάτω Κόσμου (π.χ. σε πηγάδια). Στο μουσείο του Κεραμεικού μπορούμε να δούμε μια ωοειδή μολύβδινη θήκη (βάση και κάλυμμα) που περιέχει μολύβδινο ειδώλιο ανδρός. Πρόκειται για έναν ολιγόλογο δικανικό κατάδεσμο, έναν απλό κατάλογο εννέα ανδρικών ονομάτων στην ονομαστική και χωρίς πατρώνυμο, αλλά με τη σημαντική προσθήκη ότι το κείμενο αφορά και όποιον άλλο «θα εμφανιστεί με τα άτομα αυτά ως συγκατήγορος ή μάρτυρας» (ΚΑΙ Ε ΤΙΣ ΑΛΛΟΣ ΜΕΤ’ ΕΚΕΙΝΩΝ ΞΥΝΔΙΚΟΣ ΕΣΤΙ Ε ΜΑΡΤΥΣ). Παρόμοια σύντομα κείμενα αποτελούν για την εποχή αυτή τον κανόνα. Το συγκεκριμένο κείμενο όμως μας οδηγεί στο τελετουργικό τυπικό. Το οκτάστιχο κείμενο έχει χαραχτεί πάνω στο σκέπασμα ενός κιβωτιδίου από φύλλο μολύβδου, μικρών διαστάσεων (μήκους 11 εκ., πλάτους 6 εκ. και ύψους 2,4 εκ.). Το κιβωτίδιο περιείχε ένα μικρό μολύβδινο αγαλματίδιο, όπως προαναφέρθηκε, με εμφανώς αποδοσμένα τα ανδρικά γεννητικά όργανα και τα χέρια δεμένα πισθάγκωνα. Επάνω στο δεξί σκέλος του ειδωλίου, καθώς και τρίτο στη σειρά των ονομάτων των αντιδίκων, προβάλλει το όνομα «Μνησίμαχος», για τον οποίον φαίνεται πως προοριζόταν η κατάρα κατεξοχήν. Το κείμενο είναι χαραγμένο από τα δεξιά προς τα αριστερά, αλλά πολλά από τα γράμματα είναι γραμμένα με τη σωστή κατεύθυνση. Στον τελευταίο στίχο το όνομα του θύματος είναι γραμμένο ανάποδα σε σχέση με την υπόλοιπη επιγραφή, ώστε η τύχη του να αντιστραφεί, όπως και τα γράμματα. Με την κατάρα ο Φίλων «δένει» τη γλώσσα, την ψυχή, τα χέρια και τα πόδια του Μικίωνα και εύχεται η γλώσσα του αντιπάλου του να γίνει μολύβι (όπως η πινακίδα) και να τρυπηθεί, τυπική έκφραση για τις κατάρες κατά αντιδίκων. Δεν αρκεί επομένως να γραφτεί κάποιο καταδεσμικό κείμενο, θα πρέπει να δημιουργηθεί και μια «δεμένη» απεικόνιση, η οποία προϊδεάζει για την τύχη που περιμένει τον Μνησίμαχο, την παντελή ακινητοποίησή του. Άλλα μολύβδινα ειδώλια παρουσιάζουν αυτή την κατάσταση με έναν ακόμα πιο δραστικό τρόπο, όταν είναι δεμένα με δεσμά με σίδηρο ή με χαλκό. Με αυτό το σκεπτικό μπορούμε να παρατηρήσουμε ότι το σκέπασμα του κιβωτιδίου φέρει δύο οπές, οι οποίες διανοίχθησαν σκόπιμα με κάποιο αιχμηρό αντικείμενο, προφανώς με ένα καρφί. Το έκθεμα χρονολογείται γύρω στο 400 π.Χ. με βάση τα συνευρήματα της κεραμικής στον τάφο στον οποίο εντοπίστηκε.

44 lifo – 26.7.18

Τ

ο Μουσείο Ισλαμικής Τέχνης είναι ένα από τα παραρτήματα του Μουσείου Μπενάκη και άνοιξε το 2004 για να στεγάσει τη συλλογή που δημιουργήθηκε αρχικά από τον Αντώνη Μπενάκη την εποχή που ζούσε ακόμα στην Αίγυπτο, ο οποίος τη συνέχισε μετά την εγκατάστασή του στην Αθήνα. Έπειτα εμπλουτίστηκε με άλλες δωρεές και σήμερα το μουσείο κατέχει μία από τις σημαντικότερες συλλογές διεθνώς. Σε μια προθήκη του, μαζί με διάφορα άλλα αντικείμενα, στέκεται και ένα αγγείο ύψους περίπου 20 εκ. με ασυνήθιστη διακόσμηση. Ενώ το σχήμα είναι ινδικό, το υλικό (πορσελάνη), η τεχνική της διακόσμησης και τα μοτίβα είναι όλα κινέζικα. Συγκαταλέγεται ανάμεσα στα μόλις 3-4 γνωστά παραδείγματα που υπάρχουν παγκοσμίως με ανάλογη διακόσμηση (δύο μορφές παίζουν κάποιο παιχνίδι μέσα σε κήπο), ενώ πολύ πιο συνηθισμένη σε αυτού του τύπου τα αγγεία είναι η διακόσμηση με άνθη. Είναι μια hookah, ένα είδος ναργιλέ, μέσα από την κοιλιά της οποίας, που είναι γεμάτη με νερό, περνάει ο καπνός. Ακόμα πιο ενδιαφέρουσα όμως είναι η ιστορία του πώς κατέληξε σε αυτό το μουσείο. Όταν σπούδαζα στο Λονδίνο, συνήθιζα να πηγαίνω, μια και ήταν και κοντά στη φοιτητική εστία όπου διέμενα, στο παζάρι του Angel, μια μικρογραφία του Portobello, όπου οι Άγγλοι εξασκούσαν το δεύτερο εθνικό τους σπορ, την αγοραπωλησία οποιουδήποτε παλαιού αντικειμένου που μπορεί να είχε (ή και να μην είχε) αξία. Σε αυτές τις βόλτες πήγαινα σχεδόν αποκλειστικά μαζί με τον φίλο και νυν εκτελεστικό διευθυντή του Μουσείου Μπενάκη, Γιώργο Μαγγίνη, καθώς κι εκείνος βρισκόταν την ίδια περίοδο στο Λονδίνο για σπουδές. Περιδιαβαίναμε με τις ώρες στα στενά δρομάκια με τους στρωμένους πάγκους και τα κουκλίστικα μαγαζάκια μέχρι εξαντλήσεως, σωματικής αλλά και οικονομικής. Οι αγορές μας περιορίζονταν σε διάφορα αξιοπερίεργα μικροπράγματα, τα οποία φέρναμε στη συνέχεια ως λάφυρα πίσω στην εστία. Σε μία από αυτές τις εξορμήσεις, λοιπόν, γνωρίσαμε και μια ηλικιωμένη Αγγλίδα με καταγωγή από την Κάλυμνο(;) που μίλαγε και λίγα ελληνικά, η οποία είχε ένα μαγαζάκι φορτωμένο με διάφορες πορσελάνες, τόσο που φοβόσουν να μπεις μέσα, γιατί έλεγες ότι με την παραμικρή κίνηση θα γκρεμιστούν όλα. Είχε όμως έναν πάγκο έξω από το κατάστημα με διάφορα ετερόκλητα αντικείμενα μηδαμινής αξίας. Ξαφνικά, τράβηξε την προσοχή του Γιώργου ένας μικρός σωρός από 4-5 θραύσματα από κάποιου είδους δοχείο με κινέζικη διακόσμηση, που ήταν και το αντικείμενο των σπουδών του. Τελικά, του το αγόρασα για το αστρονομικό ποσό των 2,5 λιρών, καθώς φαινόταν ότι μπορούσε να ανασυσταθεί ολόκληρο το σκεύος, και επιστρέψαμε θριαμβευτές. Ο Γιώργος στη συνέχεια το έδωσε για συντήρηση και άρχισε να το μελετάει εμβριθώς. Αποδείχτηκε, τελικά, ένας μικρός θησαυρός, όπως εξήγησα παραπάνω, και πλέον αποτελεί μέρος της συλλογής του μουσείου. Έκτοτε έχει αποτελέσει αντικείμενο αρκετών δημοσιεύσεων σε διάφορα επιστημονικά περιοδικά και προσφάτα εκτέθηκε σε μια περιοδική έκθεση στο κεντρικό κτίριο του Μουσείου Μπενάκη. Μάλλον είναι η καλύτερη αγορά που έκανα ποτέ.

ΤΟ ΕΙΔΙΚΟ ΒΑΡΟΣ ΤΟΥ ΕΡΩΤΑ

Σ

τη Συλλογή Αγγείων και Μικροτεχνίας συναντάμε στον δεύτερο όροφο έναν κομψό καλυκωτό κρατήρα, αντιπροσωπευτικό έργο του αττικού ερυθρόμορφου ρυθμού που χρονολογείται στο 340-330 π.Χ., στο πέρασμα δηλαδή από την κλασική στην ελληνιστική περίοδο. Στον κρατήρα αυτόν απεικονίζεται μία όχι και τόσο γνωστή σκηνή στην αρχαία ελληνική τέχνη, η λεγόμενη σκηνή της Ερωτοστασίας, το ζύγισμα, δηλαδή, των ερώτων. Μια νέα γυναίκα, με πλούσια ενδύματα και εντυπωσιακή κόμμωση, κρατάει τη ζυγαριά. Στα σκέλη της βλέπουμε δύο μικρές φτερωτές φιγούρες. Πρόκειται για τον Έρωτα και τον αδερφό του Αντέρωτα. Σύμφωνα με τη Μυθολογία, ο Αντέρως ήταν επίσης γιος του Άρη και της Αφροδίτης. Μορφολογικά, ο Αντέρως μοιάζει με τον αδερφό του, μόνο που έχει πιο μακριά μαλλιά και πιο πλούσια φτερά, σαν της πεταλούδας. Σε άλλες περιγραφές αναφέρεται ότι και αυτός, όπως και ο αδερφός του, κρατούσε ένα χρυσό ρόπαλο ή βέλη. Στη συγκεκριμένη παράσταση δεν σώζεται καλά η δεύτερη μορφή, με αποτέλεσμα να μην μπορούμε να πούμε με βεβαιότητα ποιος είναι ποιος. Δίπλα της στέκεται ένας νέος που φορά χιτώνα, φέρει πέτασο (ένα είδος καπέλου) στο κεφάλι και παρατηρεί χειρονομώντας. Η παράσταση είναι έργο του «ζωγράφου της Ερωτοστασίας», που πήρε το συμβατικό όνομά του από το αγγείο αυτό. Ορισμένοι αναγνωρίζουν στα πρόσωπα την Αφροδίτη και τον Ερμή. Η σκηνή της Ερωτοστασίας αφήνει ανοιχτό το πεδίο της ερμηνείας της και επειδή τα σωζόμενα εικονογραφικά παραδείγματα είναι λιγοστά αλλά και επειδή γραπτές πηγές δεν την περιγράφουν. Η απεικόνιση της θεάς Αφροδίτης με τον γιο της Έρωτα είναι, φυσικά, ένα συχνά επαναλαμβανόμενο θέμα στην ελληνική τέχνη και πιθανόν μία προσέγγιση με την παρουσία της ζυγαριάς μέσα από τα δικά μας μάτια να είναι σαν το μάδημα μιας μαργαρίτας: όπως αμφιταλαντεύονται τα δύο σκέλη της ζυγαριάς, έτσι και ο ερωτευμένος νέος ελπίζει η πλάστιγγα να γείρει προς τη μεριά που τα μαδημένα πέταλα γράφουν «μ’ αγαπάει». Ή μπορεί να παραπέμπει στο παρακάτω χωρίο από τον Φαίδρο του Πλάτωνα:

«[...] όταν ο εραστής του απουσιάζει, με τον ίδιο τρόπο ποθεί και ποθείται, αφού τον κατέχει ο Aντέρωτας, που είναι η αντανάκλαση –μέσα στην ψυχή του– του έρωτα που εισπράττει από τον εραστή». Πλάτων, Φαίδρος 255d-e

Μουσείο Κεραμεικού, Ερμού 148

6

7

Μουσείο Ισλαμικής Τέχνης, Ασωμάτων 22 & Διπύλου, Κεραμεικός

© μουσειο μπενακη

5

Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο, Πατησίων 44

26.7.18 – lifo

45

ΤΡ ΙΠ ΛΑ

ΣΙ

ΚΟ

ΆΣ

ΤΑ

ΊΡΙ ΟΚΑ Ν ΚΑΛ Υ Α ΤΟ ΠΟ Κ ΤΗ

ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ

ΥΝ

Ο ΕΧΘΡΌΣ ΣΥΝΕΧΊΖΕΙ ΤΙΣ ΕΦΟΡΜΉΣΕΙΣ ΜΕ ΤΟΝ ΚΛΑΣΙΚΌ ΟΠΛΙΣΜΌ ΤΟΥ ΚΑΙ ΦΈΤΟΣ ΕΜΦΑΝΊΖΕΤΑΙ ΕΝΙΣΧΥΜΈΝΟΣ ΛΌΓΩ ΚΑΘΑΡΉΣ ΑΡΙΘΜΗΤΙΚΉΣ ΥΠΕΡΟΧΉΣ

ΟΎ

ΠΙ

Α

ΑΠΌ ΤΟΝ ΓΙΆΝΝΗ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΊΔΗ

Ο

Joseph Pilates επινόησε ένα από τα αποδοτικότερα συστήματα ήπιας γυμναστικής για ολόκληρο το σώμα, που είναι πλέον παγκοσμίως γνωστό με το δικό του όνομα. Ο ίδιος όμως είχε ονομάσει τη μέθοδό του «Contrology», δηλαδή «επιστήμη ελέγχου» του σώματος – «τέχνη του να το κοντρολάρεις». Προ ημερών, σε ένα στούντιο pilates, στο κέντρο της Αθήνας, το κλιματιστικό ήταν ρυθ-

μισμένο να δουλεύει στους 16οC. Ήταν τόση η ζέστη έξω, που παρά την ψυκτική μανία του air condition, η θερμοκρασία εντός της αίθουσας έτεινε προς το να είναι απλώς ευχάριστη με ελαφρώς πτωτική τάση. Οι τρεις κυρίες που προπονούνταν στα όργανα ήταν αφοσιωμένες στις ασκήσεις τους, επιδιώκοντας να αποκτήσουν απόλυτο έλεγχο επί του σώματος και της αναπνοής τους. Ο νεαρός γυμναστής τις επέβλεπε με προσοχή. Ένιωθε ευχαριστημένος που εκείνες ήταν τόσο προσηλωμένες στη διεκδίκηση της τελειότητας. Πίστεψε, λοιπόν, πως εκείνος θα μπορούσε να χαλαρώσει λίγο από το δικό του ελεγκτικό καθήκον, μια και οι κυρίες δεν είχαν πλέον ανάγκη τις διορθωτικές παρεμβάσεις του. Καθώς αφέθηκε να κατακτήσει άμεσα την κατάσταση της αποχαύνωσης, μέσα σ’ εκείνο το περιβάλλον υπερταχείας ψύξεως, ο νεαρός γυμναστής έβγαλε ξαφνικά έναν βραχύ καγχασμό με το βλέμμα στυλωμένο σε κάτι το απροσδιόριστο. Και είπε, χωρίς να απευθύνεται σε κανέναν: «Χα! Κουνούπι!» Είχε ένα σαρδόνιο χαμόγελο στα χείλη, γιατί εκείνη τη στιγμή πίστευε ότι με τον ψυκτικό στόχο κοκαλωμένο στους 16oC, το κουνουπάκι σύντομα θα γκρεμιζόταν από το ύψος της ενα-

46 lifo – 26.7.18

έριας πορείας του και θα έπεφτε σαν παγάκι στο πάτωμα. Όμως διαψεύστηκε. Πρώτη παραπονέθηκε η μεγαλύτερη κυρία. Την τσίμπησε στο χαλαρό κρεατάκι της εσωτερικής πλευράς του μπράτσου, λίγο πιο ψηλά από τον αγκώνα. Το επόμενο θύμα άρχισε να έχει φαγούρα χαμηλά στη δεξιά γάμπα και το τελευταίο στον αστράγαλο. Πανικόβλητος ο νεαρός προπονητής προσπαθεί να καθησυχάσει τις κυρίες. Ματαίως όμως. Μέσα σε δευτερόλεπτα μια άψογη τάξη pilates είχε διαλυθεί από ένα μόνο κουνουπάκι. Αυτή είναι η μεγάλη δύναμη των κουνουπιών: σπέρνουν τον πανικό και επιβάλλουν δικό τους σύστημα Contrology. Πολύ πιο αυταρχικό, εντελώς αλύπητο, πιο θωρακισμένο και από εκείνο των μαχητικών drones. Στο κεντρικό Τέξας, όπου έχουν μελετήσει αρκετά τον συσχετισμό της ετήσιας διάρκειας της βαρυχειμωνιάς τους με τον αριθμό κουνουπιών που εμφανίζονται, έχουν καταλήξει στην εξής στατιστική αλήθεια: όσο πιο ήπιος είναι ο χειμώνας και όσο ακόμα πιο ζεστή είναι η άνοιξη, αλλά και όσο περισσότερες και πρόωρες είναι οι ανοιξιάτικες βροχοπτώσεις, τόσο νωρίτερα ξυπνούν τα κουνούπια. Έχουν καταγράψει ότι απαιτούνται τουλάχιστον 12 μέρες χειμερινού παγετού για να συμβεί μια «κανονική» αφύπνισή τους. Χωρίς αυτές, τα κουνούπια είναι πολύ περισσότερα, βγαίνουν από τις κρυψώνες τους με το σφρίγος του λυσσασμένου κτήνους και τσιμπούν τους ανθρώπους βάναυσα, προκαλώντας συχνά επιδημίες, όπως συνέβη, για παράδειγμα, προ ετών, με τη διάδοση του ιού του Δυτικού Νείλου. Ένα ανάλογο μετεωρολογικό «πατρόν» καταγράφηκε φέτος και στην Ελλάδα. Ο χειμώνας

πέρασε σαν ελαφρύ φθινόπωρο, η άνοιξη ήταν ζεστή σαν αποκαλόκαιρο και οι βροχές της θύμιζαν μίνι μουσώνες. Η περιγραφή των δυσοίωνων περιστάσεων ολοκληρώνεται αν σε όλα αυτά προσθέσουμε τη διαρκή ζωηρή κλίση της Αθήνας των τελευταίων ετών προς τα υψηλά ποσοστά ατμοσφαιρικής υγρασίας, καθώς επίσης και τις ραγδαίες βροχοπτώσεις του Ιουνίου, οι οποίες είναι πιθανόν να απόπλυναν το εντομοκτόνο του κρατικού ψεκασμού, προτού αυτό επενεργήσει. Σίγουρα το πρόβλημα είναι πολυπαραγοντικό και σύνθετο για να αποδοθεί τόσο σχηματικά. Αλλά και πάλι, αυτή η σχηματοποίηση προσφέρει μια λογικοφανή εξήγηση του γιατί τα κουνούπια παρατάσσονται εμπρός μας σαν τον κολοσσιαίο στρατό των Πάρθων του Φραάτη, λίγο πριν αρχίσει η μάχη στα Εκβάτανα. Θα χάσουμε. Είναι βέβαιο. Συμπεριφέρονται σαρωτικά. Υπάρχουν κουνούπια που θα τσίμπαγαν ακόμα και βραχώδες πέτρωμα πάνω στη λύσσα τους να τσιμπήσουν κάτι. Δεν θα προφτάσουμε ούτε καν να αναρωτηθούμε τι θα απογίνουμε. Επιπλέον, θα χαθεί η «παρηγοριά» της ιδέας ότι κάποιο τσίμπημα ήταν μοναδικό, έκτακτο, άτυχο και άδικο. Όπως είναι, για παράδειγμα, το να σε τσιμπάει κουνούπι στα διόδια, την ώρα που βγάζεις αστραπιαία τον βραχίονα από το παράθυρο του οδηγού, για να αφήσεις το ακριβές αντίτιμο διέλευσης. Θα ζούμε στον εφιάλτη της μονιμότητας: ανά πάσα στιγμή και παντού θα μας τρώνε τα κουνούπια. Ο Αλ Γκορ, ο επί Κλίντον αντιπρόεδρος των ΗΠΑ και πλέον «γκουρού», κατά κάποιον τρόπο, των κλιματικών αλλαγών, συνηθίζει να ξεκινά τις διαλέξεις του προβάλλοντας μια γιγάντια φωτογραφία κουνουπιού. Ο Γκορ θεωρεί ότι ο τρόμος που προκαλεί αυτή η φωτογραφία είναι

μεγαλύτερος από εκείνον που θα γεννούσε η εικόνα της αποκόλλησης από την Ανταρκτική ενός τεράστιου παγόβουνου, στο μέγεθος της Κύπρου π.χ. Αυτό μάλλον υπογραμμίζει ότι βρισκόμαστε στην κρίσιμη στιγμή όπου, εικονογραφικά, το έλασσον αποδίδει πολύ καλά και σε μεγέθυνση το μείζον. Το κουνούπι, λόγω της κλίμακάς του, κατατάσσεται μεν στα ελάσσονα γύρω μας, αλλά συγχρόνως είναι και τόσο σπουδαίος πυκνωτής τρόμου ώστε να εκπροσωπεί πλήρως το μείζον ζήτημα της κλιματικής αλλαγής. Αλλά και πέρα από τα φαινόμενα στο σύμπαν των συμβόλων, το κουνούπι αποτελεί από μόνο του μεγάλο πρόβλημα για τον άνθρωπο, καθώς του μεταδίδει 5 είδη εγκεφαλίτιδας, 3 είδη πυρετού, την ελονοσία και τους ιούς Ζίκα και Δυτικού Νείλου. Αυτό, όμως, είναι μάλλον φυσιολογικό. Γιατί θα έπρεπε κάποιος να περιμένει καλό από έντομο ικανό να καταφέρει από 250 έως 600 χτυπήματα ανά δευτερόλεπτο των μεμβρανωδών φτερών του; Πρόκειται για μια «μηχανή» απίστευτη, ένα τέρας σχεδιασμένο εξαιρετικά από την ανώτερη δύναμη, ώστε το βράδυ να καθοδηγείται από τα αστέρια για τις πορείες του και το πρωί από τον ήλιο. στόσο, οι εντομολόγοι επιμένουν ότι ένα κουνούπι προτιμά πάντα να τσιμπήσει ένα πουλί απ’ ό,τι έναν άνθρωπο. Και γι’ αυτό τα κουνούπια (υποτίθεται ότι) βγαίνουν για κυνήγι κυρίως το βράδυ, όταν τα πουλιά κουρνιάζουν στα δέντρα. Ο άνθρωπος αποτελεί κάτι σαν δεύτερη κατά σειρά επιλογή τους. Τον τσιμπούν εάν δεν διατίθεται πουλί. Που σημαίνει ότι δεν ζούμε μόνο τσιμπημένοι αλλά και καταφρονεμένοι. Και σε αυτή την ταπεινωμένη φάση μας μένουμε να ανατριχιάζουμε αναλογιζόμενοι κάθε κουνούπι που κουλουριάζεται με ένα απαλό σπασμό και προτάσσει την προβοσκίδα του τη στιγμή που θέλει να μας τσιμπήσει. Και είναι τόσο φίνα αυτή η κίνησή του σε μικροκλίμακα, που θα έλεγες ότι μοιάζει με βαμπίρ που αφυπνίζει την κουνταλίνι ενέργειά του (όπου κουνταλίνι, ως γνωστόν, στα σανσκριτικά σημαίνει κάτι σαν κουλουριασμένο φίδι). Επιπλέον, όλα τα παραπάνω εγγράφονται σε μητριαρχικό πρότυπο καθορισμού της διαφοράς των φύλων, δεδομένου ότι τα αρσενικά κουνούπια δεν τσιμπούν τους ανθρώπους. Ζουν ανέμελα, πίνοντας νέκταρ ανθέων και κάνοντας κουνουποέρωτα με τα θηλυκά, ο οποίος έχει αυστηρά αναπαραγωγικό σκοπό. Το χτύπημα των φτερών των θηλυκών είναι που έλκει τα αρσενικά, τα οποία στη μία εβδομάδα χονδρικά που διαρκεί η ζωή τους σκέφτονται μόνο αυτό: να γοητευτούν από κάποιο φτεροκόπημα, να κάνουν έρωτα και μετά να πεθάνουν. Καταντά σχεδόν ρομαντικό. Θα μπορούσε κάποιος ακόμα και να τα συμπαθήσει. Τα θηλυκά όμως ποτέ. Ο κύκλος της ζωής τους διαρκεί μήνες. Η δραστηριότητά τους έχει να κάνει με τη θερμοκρασία και την υγρασία του αέρα. Έτσι, τις πρώτες πρωινές, τις πρώτες νυχτερινές ώρες και κατά τη διάρκεια της νύχτας τα περισσότερα είδη είναι πιο ενεργητικά και τσιμπούν χωρίς οίκτο (αν και υπάρχουν είδη που «εργάζονται» σε 24ωρη βάση). Τα θηλυκά κουνούπια μπορεί μεν να τρέφονται κι αυτά με νέκταρ, αλλά χρειάζονται το αίμα μας για τα αυγά τους. Με κάθε τσίμπημα, ένα θηλυκό κουνούπι αντλεί από εμάς αίμα που φτάνει τρεις φορές το δικό του βάρος. Χάρη στο δικό μας αίμα, τα αυγά του κουνουπιού τρέφονται και ωριμάζουν ώστε να τα αποθέσει στη συνέχεια στην επιφάνεια του νερού, για να εκκολαφθούν οι προνύμφες μέχρι να γίνουν κι αυτές κουνούπια.

Ω

Τα θηλυκά κουνούπια είναι ευαίσθητα στη μυρωδιά του θύματός τους (είτε πρόκειται να τσιμπήσουν πουλιά είτε ανθρώπους). Εξαιτίας της δικής τους προτίμησης ανθρώπινης μυρωδιάς, υπάρχουμε εμείς που θα μας τσιμπήσει το 90% των κουνουπιών σε έναν χώρο και υπάρχουν οι άλλοι, οι τυχεροί, που αίμα τους θα ρουφήξει μόνο το 20% των κουνουπιών του ίδιου χώρου. Το εξωφρενικό παρατεταμένο ΖΖΖΖ –ο βόμβος του κώνωπα πριν από το τσίμπημα– παράγεται κατά την κάθετη εφόρμηση του θηλυκού κουνουπιού επάνω στη γυμνή ανθρώπινη σάρκα. Η σωστή σειρά έχει ως εξής: το κουνούπι πετά αρχικά προς το ταβάνι. Φτάνοντας εκεί, οσμίζεται το θύμα του, το επιλέγει και ξεκινά την κάθετη εφόρμηση εναντίον του. Επειδή κατά τη διάρκεια της εφόρμησης μπορεί να τύχει να περάσει κοντά από το αυτί μας, εμείς ακούμε τον γνωστό αποτρόπαιο βόμβο. Και φυσικά, μετά… μόνο φαγούρα. Είναι απίστευτα μεγάλη η λίστα με τα γιατροσόφια κατά της φαγούρας. Και εμπλουτίζεται κάθε χρόνο με νέες ιδέες –ως επί το πλείστον εφευρήματα–, όπως είναι, για παράδειγμα, η αντιμετώπισή της με επικάλυψη του πληγέντος σημείου του δέρματος με διαφανές μανόν νυχιών. Το ότι η συγκεκριμένη χρήση του βερνικιού μπορεί να προκαλέσει χειρότερη ζημιά στο δέρμα από εκείνη του τσιμπήματος φανερώνει κυρίως την απόγνωση στην οποία ένα κουνούπι μπορεί να οδηγήσει τον άνθρωπο. Ωστόσο, παρουσιάζει τεράστιο ενδιαφέρον η ιδέα ότι ένα σπουδαίο εργαλείο στήριξης της θηλυκότητας, όπως είναι το διαφανές βερνίκι νυχιών, επιστρατεύεται ενάντια στο πλήγμα που προκάλεσε ένα θηλυκό κουνούπι. Γενικότερα, η σταθερή δική μας στρατηγική ενάντια στα κουνούπια ορίζεται από δύο άξονες: την «εντομοαπώθηση» (προϊόντα επάλειψης του δέρματος, φιδάκια, ηλεκτρικές βάσεις θέρμανσης πλακετών και ελαίων) και την «ακμαιοκτονία», που περιλαμβάνει κάθε εξολόθρευση των ενήλικων κουνουπιών που είναι σε θέση να μας τσιμπήσουν. Αυτό που απομένει να κάνουμε είναι να αναπτύξουμε «προνυμφοκτονική συνείδηση», δηλαδή να αντιμετωπίζουμε σε οικιακή κλίμακα τα κουνούπια όσο βρίσκονται ακόμα στο στάδιο της προνύμφης. Πρέπει να φέρουμε και στο σπίτι μας τη λογική των γενικών δράσεων κατά των προνυμφών. Ο περίφημος Ρούντι Τζουλιάνι, ο διασημότερος (και πιθανόν αξιότερος) δήμαρχος της Νέας Υόρκης, είχε σκεφτεί να βάλει ακόμα και ψάρια να ζουν στους υπονόμους της πόλης προκειμένου να τρώνε τις προνύμφες των κουνουπιών. Εμείς δεν χρειάζεται να φτάσουμε σε τέτοιες ακρότητες. Είναι όμως σίγουρο ότι μπορούμε να είμαστε πιο προσεκτικοί με τις λιμνούλες νερού που ανυποψίαστοι δημιουργούμε γύρω μας και που ακούσια συντηρούμε. Όπως είναι, για παράδειγμα, το νερό που μαζεύεται στα πιατάκια κάτω από τις γλάστρες ή οπουδήποτε αλλού συλλέγεται νερό που διαφεύγει π.χ. από το αυτόματο πότισμα. Το ίδιο ισχύει και για το γκαζόν, που εντός πόλεως, αλλά και στο υπόλοιπο Αττικής, έχει αναδειχτεί σε τόσο ισχυρό σύγχρονο φετίχ όσο είναι και το διακοσμητικό ακροκέραμο που συγκολλάται με τσιμέντο ταχείας πήξεως σε όποιο σημείο του σπιτιού ή του εξοχικού διατίθεται ελεύθερο προς στολισμό υψηλού κύρους. Το γκαζόν, λοιπόν, για να μη γίνεται λίκνο για κουνουπο-προνύμφες, θα πρέπει να κουρεύεται μία φορά την εβδομάδα, ώστε να εξατμίζεται εύκολα και γρήγορα το νερό από το πότισμά του. Εξυπακούεται ότι στις πισίνες και στα σιντριβάνια τα φίλτρα του νερού πρέπει να ενεργοποιούνται στο μέγιστο δυνατό. Είμαστε περικυκλωμένοι, θα ηττηθούμε, αλλά μπορούμε ακόμα να αντιστεκόμαστε.

26.7.18 – lifo

47

571

ANAMNESIA Tote bag από τη νέα συλλογή των Anamnesia «We are Psarakia», με λαχταριστά πορτοκαλί μπαρμπουνάκια. anamnesia.gr

ö ò

SWATCH

NAL PERSPOPER SHO

Η νέα συλλογή της Swatch Skin Irony είναι το κλασικό του μέλλοντος. www.swatch.com/el

ñ

NEW CULT Πουκάμισο της DSTREZZED που χρησιμοποιεί ως μοτίβο τον κοκοφοίνικα.

Newcult.gr

ΤheGOODLIFO

ñ

PANASONIC

iLUV Από τη νέα σειρά bluetooth ακουστικών, τα iLuv Bubble Gum Air χαρίζουν κορυφαία ποιότητα ήχου και στυλ.

Iluv.com

ô

î

NEW CULT Τα νέα adidas Deerupt Runner Core Black Originals.

Newcult.gr

Η νέα αδιάβροχη LUMIX DMC-FT7 είναι ικανή να φτάσει τα 31 μέτρα κάτω από το νερό και είναι εφοδιασμένη με 4Κ στη φωτογραφία και το βίντεο.

Panasonic.gr

26.7.18 – lifo

49

KET H MARA RC RESE

OΠΩΡΟΚΗΠΕΥΤΙΚΆ ΜΕ ΤΗΝ ΠΟΙΌΤΗΤΑ ΤΗΣ LIDL HELLAS

Η Αγία Παρασκευή έχει πλέον το δικό της Πλαίσιο Το νέο τετραώροφο superstore των 2.260 τ.μ. της εταιρείας Πλαίσιο στην Αγία Παρασκευή (λεωφόρος Μεσογείων 502-504) είναι γεγονός. Πρόκειται για ένα πραγματικό κατάστημα τεχνολογίας που ξεφεύγει από τα ελληνικά δεδομένα και στοχεύει στη δημιουργία μιας νέας λογικής στον χώρο του retail μέσα από μια επένδυση που ξεπέρασε τα 2,5 εκατομμύρια ευρώ. Οι πελάτες του έχουν την ευκαιρία να ζήσουν το shopping σε… νέο πλαίσιο. Να δοκιμάσουν κορυφαίες φωτογραφικές μηχανές σε συνθήκες χρήσης, να επιλέξουν καινούργια τηλεόραση με το πάτημα ενός κουμπιού και να ζήσουν την εμπειρία της εικονικής πραγματικότητας μέσα από μια διαφορετική ποδηλατική βόλτα μέσω των experience points του καταστήματος. Παράλληλα, μπορούν να απολαύσουν διαδραστικές στιγμές gaming με τη συμμετοχή όλων τους των αισθήσεων και να ασχοληθούν με δημιουργικές δραστηριότητες στους ειδικά διαμορφωμένους χώρους του καταστήματος.

Οπωροκηπευτικά εξαιρετικής ποιότητας και φρεσκάδας στην πιο ανταγωνιστική σχέση τιμής-ποιότητας. Αυτή η τόσο απλή όσο και φιλόδοξη αρχή αποτελεί ακλόνητη αξία στις επιχειρήσεις λιανικού εμπορίου για όλα τα νωπά οπωροκηπευτικά προϊόντα. Στην προσπάθειά μας να ανταποκρινόμαστε διαρκώς στον στόχο αυτό έχουμε χτίσει στενές σχέσεις συνεργασίας με τους προμηθευτές μας, εφαρμόζοντας παράλληλα αποδοτικές διαδικασίες εφοδιασμού και διασφάλισης ποιότητας. Με τον τρόπο αυτό, κατορθώνουμε πλέον να φέρνουμε το ταχύτερο δυνατόν από το χωράφι στα καταστήματά μας φρούτα και λαχανικά εξαιρετικής ποιότητας και φρεσκάδας.

Η απάντηση σε κάθε πρόβλημα στα TGI Fridays έχει το κωδικό όνομα «Rita» Άλλο ένα καλοκαίρι στην πόλη γίνεται μοναδικό, με τα αγαπημένα μας TGI Fridays να φροντίζουν για εμάς, όπως μόνο αυτά ξέρουν! Με μεξικανικό αέρα και καλοκαιρινή διάθεση, ο πρωτότυπος κατάλογος κρύβει από ένα διαφορετικό μυστικό... από τη Rita για σένα! Τρεις δροσερές, τροπικές και άκρως καλοκαιρινές margaritas σε περιμένουν να τις απολαύσεις στο αγαπημένο σου all day στέκι. Δοκίμασε την απόλυτη καλοκαιρινή όαση που ακούει στο όνομα Watermelon Margarita με καρπούζι και πεπόνι, υπόκυψε σε μια Exotic Margarita με εξωτικά φρούτα, ανανά και tiki bitters ή δώσε μια ανάλαφρη νότα με τη γλυκόπιοτη Peach Fresca Margarita, με αρωματικό ροδάκινο. Και μην ξεχνάς! Κάθε Παρασκευή, σε όλα τα Fridays έχουv τη δική τους fiesta, με όλες τις margaritas στα 5 ευρώ!

Το πολυβραβευμένο Samos Nectar του ΕΟΣ Σάμου

ΤheGOODLIFO

Το διεθνώς γνωστό «λιαστό» του ΕΟΣ Σάμου και πολυβραβευμένο Samos Nectar παρουσιάστηκε ως ένας από τους κυρίαρχους «πρεσβευτές» των ελληνικών γλυκών κρασιών στο Συμπόσιο των Masters of Wine. Πρόκειται για μία από τις σημαντικότερες συναντήσεις του οινικού κόσμου, η οποία διοργανώνεται μία φορά κάθε τετραετία. Στο Συμπόσιο των Masters of Wine συμμετείχαν φέτος περίπου 450 προσωπικότητες από τον χώρο του κρασιού με υψηλότατη κατάρτιση, εκ των οποίων οι περισσότεροι ήταν διεθνούς κύρους masters of wine. Τα κρασιά που παρουσιάστηκαν στο γεύμα του συμποσίου επιλέχθηκαν με πολύ αυστηρά κριτήρια λόγω της εξαιρετικής σημασίας που έχει αυτή η διοργάνωση για τα οινικά δεδομένα

Σπουδές Διεθνών Σχέσεων και Ευρωπαϊκών Υποθέσεων στο Deree Ένα νέο, σύγχρονο πρόγραμμα, προσανατολισμένο στις ανάγκες της αγοράς, για επαγγελματίες με βαθιά γνώση στις διεθνείς και ευρωπαϊκές σχέσεις, έρχεται να προσθέσει στην ακαδημαϊκή «φαρέτρα» του το Deree - The American College of Greece. Το πρόγραμμα φέρει τον τίτλο «International Relations and European Affairs» («Διεθνείς Σχέσεις και Ευρωπαϊκές Υποθέσεις») και υπάγεται στο School of Liberal Arts and Sciences, στο τμήμα Ιστορίας, Φιλοσοφίας και Αρχαίου Κόσμου. Προσφέρεται με την έναρξη του νέου ακαδημαϊκού έτους στις 13 Σεπτεμβρίου. Με την ολοκλήρωση των σπουδών τους, οι απόφοιτοι του προγράμματος θα μπορούν να προχωρήσουν σε μεταπτυχιακές σπουδές στους ακόλουθους τομείς: Διεθνής Πολιτική Οικονομία, Διεθνείς Σχέσεις, Πολιτική και Διεθνείς Σπουδές. Επίσης, θα μπορούν να σταδιοδρομήσουν ως διπλωμάτες, στον ευρύτερο δημόσιο τομέα, στον ιδιωτικό τομέα, σε ερευνητικά ινστιτούτα, ΜΚΟ, think tanks ή να ακολουθήσουν καριέρα στην εγχώρια και διεθνή πολιτική.

Η νέα γυναικεία συλλογή ρολογιών Omega Η νέα συλλογή «Trésor» προσφέρει έναν κλασικό σχεδιασμό σε συνδυασμό με μια πραγματικά μοντέρνα αισθητική. Το κάθε μοντέλο ξεχωρίζει για τη λεπτή του κάσα, η οποία διατίθεται στα μεγέθη των 39 και 36 mm. Το σπουδαιότερο είναι ότι η συλλογή διαθέτει το πνεύμα της γυναικείας ωρολογοποιίας της OMEGA, τιμώντας την αξιοσημείωτη ιστορία της και δημιουργώντας παράλληλα τα υψηλότερης ποιότητας και πιο γοητευτικά ρολόγια για τις γυναίκες του σήμερα. Όλα τα μοντέλα διαθέτουν και στις δύο πλευρές της κάσας μια σειρά διαμαντιών σε καμπυλωτό σχήμα, καθώς και ένα διαμάντι τοποθετημένο στην κορόνα του ρολογιού. Μία επιπλέον λεπτομέρεια που πρόσθεσε η OMEGA στην κορόνα είναι ένα λουλούδι που σχηματίζεται από πέντε λογότυπα της μάρκας μέσα σε κόκκινο κεραμικό υλικό. Τα ρολόγια ξεχωρίζουν επίσης για τους λατινικούς αριθμούς που περιβάλλουν με κομψότητα το καντράν.

Λιγότερα κουνούπια, περισσότερα παιδικά χαμόγελα Με αυτό το σύνθημα, για 4η συνεχή χρονιά το Aroxol Earth Choice υποστηρίζει τα Παιδικά Χωριά SOS με μια χορηγία αγάπης προς τα παιδιά, εκφράζοντας διαχρονικά την ευαισθησία του και τον σεβασμό του στον συγκεκριμένο οργανισμό. Λιγότερα κουνούπια με το Aroxol Earth Choice mat 10+10, liquid set & refill, spiral 10 τμχ, αλλά, κυρίως, περισσότερα παιδικά χαμόγελα, αφού μέρος των εσόδων από τις πωλήσεις των συγκεκριμένων προϊόντων ενισχύει τη σπουδαία προσπάθεια των Παιδικών Χωριών SOS. Λιγότερα κουνούπια με το Aroxol Earth Choice, που περιέχει στη σύνθεσή του εκχύλισμα του φυτού πύρεθρος (ένα είδος χρυσάνθεμου), γνωστού για τις εντομοκτόνες και εντομοαπωθητικές ιδιότητές του. Οι φυσικές πυρεθρίνες έχουν τη μοναδική ικανότητα να ξετρυπώνουν και να εξολοθρεύουν τα έντομα, τα οποία αδυνατούν να «σπάσουν» τον κώδικα των φυσικών πυρεθρινών και να γίνουν ανθεκτικά σε αυτές.

ΤheWeek

ΕΓΚΑΙΝΙΑ ΠΡΕΜΙΕΡΕΣ Τι καινούργιο ξεκινάει αυτή την εβδομάδα. σελιδα

ΣΙΝΕΜΑ

ΓΕΥΣΗ

STARFAX

Οι ταινίες της εβδομάδας.

Τρία μαγαζιά που μένουν ανοιχτά τον Αύγουστο.

Τα ζώδια του Αυγούστου.

σελιδα

54

σελιδα

53

σελιδα

60

52

BΙΒΛΙΟ Η «Οδύσσεια» του Ντάνιελ Μέντελσον Ο γνωστός φιλόλογος χαρτογραφεί τη ζωή του, παρατηρώντας το έπος του Ομήρου.

ΟΠΕΡΑ

σελιδα

58

Η Ανίτα Ραχβελισβίλι στην Αθήνα

Μία από τις σημαντικότερες τραγουδίστριες όπερας της εποχής μας θα υποδυθεί την Κάρμεν στο Ηρώδειο, στην παραγωγή της Εθνικής Λυρικής Σκηνής. ä Συνέντευξη στον Χρήστο Παρίδη στη σελ. 56

ΦΩΤΟ: ΠΑΡΙΣ ΤΑΒΙΤΙΑΝ

Από την Τίνα Μανδηλαρά

26.7.18 – lifo

51

5. ΦΕΣΤΙΒΑΛ

EVENTS

ΓΙ' ΑΥΤΗ ΤΗΝ ΕΒΔΟΜΑΔΑ

Beach House FSVL

DANCE

Top

8

Full Moon Beach Party Πάρτι με πανσέληνο και μουσικά guilty pleasures από τα ’80s μέχρι και σήμερα στο Bolivar.

27/7, Bolivar Beach Bar, Ακτή του Ηλίου, Άλιμος, 21:00, εισ.: 5 ευρώ

July Full Moon Party Κόκκινο φεγγάρι (blood moon) και Bloody Mary σε μειωμένη τιμή θα έχει το πάρτι στην ταράτσα του Bios για την πανσέληνο του Ιουλίου.

AYΓΟΥΣΤΟΣ

Thievery Corporation DJ Set (Rob Garza) Ο Rob Garza των αγαπημένων στο ελληνικό κοινό Thievery Corporation επισκέπτεται το Bolivar Beach Bar για ένα πολύπλευρο, καλοκαιρινό set. Το εν δεύτερο του ηλεκτρονικού ντουέτου εξερευνά στις σόλο εμφανίσεις του έναν πιο deep house/nu-disco ήχο. Μαζί του οι Christo Z, Evi Sidiropoulou και DJ Steph. ä26/7, Bolivar Beach Bar, Ακτή του Ηλίου, Άλιμος, 21:00, εισ.: 10 ευρώ

7. ΕΙΚΑΣΤΙΚΑ Οι Έλληνες καλλιτέχνες και το βιβλίο, 1910-1967

BananaHoliday

1. ΕΙΚΑΣΤΙΚΑ

3. ΜΟΥΣΙΚΗ

Κατακόκκινο ανοιχτό καρπούζι

Steve Wilson

Η Gallery Genesis ολοκληρώνει το πρόγραμμά της για τη σεζόν με μια ομαδική έκθεση αφιερωμένη στο φρούτο-σύμβολο του ελληνικού καλοκαιριού, σε καλλιτεχνική διεύθυνση Γιώργου Τζάνερη. Οι 18 συμμετέχοντες προέρχονται από τον χώρο των εικαστικών, της φωτογραφίας, της αρχιτεκτονικής, της κεραμικής και της συγγραφής.ä Έως 28/7, Gallery Genesis, Χάρητος 35, Τρ., Πέμ., Παρ.

11:30-21:30, Τετ.-Σάβ. 11:30-15:30, είσοδος ελεύθερη

Κάρμεν

26.7.18

6. DJ SET

27/7, Bios, Πειραιώς 84, Γκάζι, 19:00, είσοδος ελεύθερη

2. ΘΕΑΤΡΟ

52 lifo –

Το μεγάλο καλοκαιρινό φεστιβάλ ηλεκτρονικής μουσικής Beach House Athens επιστρέφει ανανεωμένο στο Bolivar Beach Bar αυτό το Σάββατο. Στο line up o επιδραστικός Γερμανός Stephan Bodzin, το ανήσυχο πνεύμα της ευρωπαϊκής house σκηνής Agoria, οι Κ. Βήτα και Μιχάλης Δέλτα, καθώς και η ανερχόμενη καλλιτέχνις της techno Onyvaa.ä28/7, Bolivar Beach Bar, Ακτή του Ηλίου, Άλιμος, 21:00, εισ.: 10 ευρώ

Η σταρ της όπερας Ανίτα Ραχβελισβίλι έρχεται στην Αθήνα για να ερμηνεύσει την Κάρμεν του Ζορζ Μπιζέ. Η γεωργιανής καταγωγής μέτζο σοπράνο, που αυτήν τη στιγμή είναι μία από τις πιο περιζήτητες τραγουδίστριες παγκοσμίως, πρωταγωνιστεί στη δημοφιλέστερη όπερα του γαλλικού ρεπερτορίου, σε σκηνοθεσία Στίβεν Λάνγκριτζ. Σύγχρονη, αιχμηρή και επίκαιρη, η Κάρμεν τοποθετείται στην Ευρώπη των κλειστών συνόρων και της φτώχειας.ä27-29/7 & 31/7, Ηρώδειο, Διονυσίου Αρεοπαγίτου, 21:00, εισ.: 15-100 ευρώ

Οι BananaBoys ετοιμάζουν ένα από τα μεγαλύτερα πάρτι τους για να γιορτάσουν την έναρξη των καλοκαιρινών διακοπών στο Spinster Bar. Στα decks οι Clubkid και RubyRubyRuby.

27/7, Spinster, Ικτίνου 3, Ομόνοια, 23:00

Ευρύτερα γνωστός ως ιδρυτής, κιθαρίστας, τραγουδιστής και στιχουργός των Porcupine Tree, ο Steve Wilson θεωρείται ένας από τους σημαντικότερους σύγχρονους εκπροσώπους του progressive ήχου. Ο καλλιτέχνης έχει υπάρξει μέλος πολλών άλλων μουσικών σχημάτων, όπως οι No-Man, I.E.M., Bass Communion, Storm Corrosion και οι Blackfield, ενώ κατά τη διάρκεια της καριέρας του έχει συνεργαστεί με συγκροτήματα όπως οι King Crimson, Jethro Tull, Yes, Opeth κ.ά. Έχει προταθεί για τέσσερα βραβεία Grammy.ä25/7, Τεχνόπολη, Πειραιώς 100, Γκάζι, 21:00, εισ.: 37- 47 ευρώ

Strap-on Unicorns: Midnight Summer Dream Party Electronica, synth pop, electro porn, uptempo, techno, trash, rap rave, R&B μουσικές επιλογές από Rrose Sélavy και Irini Karaoglou. Special guest η Lena Kouvela και η Reiko Psema.

Η έκθεση, με επιμελητή τον Ντένη Ζαχαρόπουλο, επικεντρώνεται στην οργανική σχέση ανάμεσα στον λόγο και την εικόνα στην ελληνική εκδοτική ιστορία. Η φιλία και συνεργασία ανάμεσα σε κάποιους σημαντικούς λογοτέχνες και καλλιτέχνες αποτελεί τη βάση της επιλογής των εκθεμάτων που παρουσιάζονται, όπως αυτή του Μάρκου Ζαβιτσιάνου με τον Κωνσταντίνο Θεοτόκη, του Κώστα Κουλεντιανού με τον Γιώργο Σεφέρη, του Γιάννη Μόραλη με τον Οδυσσέα Ελύτη και πολλές άλλες.äΈως 21/10, Πινακοθήκη Δήμου Αθηναίων, Λεωνίδου & Μυλλέρου, Μεταξουργείο, Τρ.

10:00-21:00, Τετ.-Σάβ. 10:00 -19:00, Κυρ. 10:0016:00, είσοδος ελεύθερη

8. ΘΕΑΤΡΟ Θεσμοφοριάζουσες

28/7, Spinster, Ικτίνου 3, Ομόνοια, 23:00, είσοδος ελεύθερη

4. ΠΑΡΤΙ Ρομάντσο Rooftop Summer Closing Party Με ένα φαντασμαγορικό 12ωρο closing πάρτι στην ταράτσα, το Ρομάντσο αποχαιρετά τη σεζόν λίγο πριν από τις καλοκαιρινές διακοπές. Από νωρίς, στις 19:00, με παγωμένη μπίρα, δροσερά ποτά και μουσικές επιλογές από τους Morah, Miltiades, Sepho, Asty Tekk κ.ά.ä28/7, Ρομάντσο, Αναξαγόρα 3-5, Ομόνοια, 19:00, είσοδος ελεύθερη

Ο Ευριπίδης είναι ταραγμένος γιατί οι γυναίκες είναι αποφασισμένες να τον τιμωρήσουν κατά τη διάρκεια της μεγάλης τους γιορτής, των Θεσμοφορίων, επειδή τις δυσφημίζει στα έργα του. Μοναδικός τρόπος για να αποτρέψει τον κίνδυνο είναι να στείλει στα Θεσμοφόρια έναν δικό του άνθρωπο, ντυμένο γυναικεία, για να τον υπερασπιστεί. Τη δύσκολη αποστολή αναλαμβάνει ο Μνησίλοχος. Την κωμωδία σκηνοθετεί ο Βαγγέλης Θεοδωρόπουλος. ä 27-28/7, Αρχαίο Θέατρο Επιδαύρου, 21:00, εισ.: από 8 ευρώ

Ciel Athens

ΑΝΟΙΧΤΑ ΤΟΝ ΑΥΓΟΥΣΤΟ

The rooftop experience. Αρχιτεκτονικό στυλ με την υπογραφή του interior designer Νίκου Κορωνιού, βγαλμένο από τη φύση, στα χρώματα της Ακρόπολης και των μνημείων, σε λιτές γραμμές, που οδηγούν την οπτική μας σε ένα από τα πιο όμορφα και μαγευτικά τοπία του κόσμου. Ο συνδυασμός φυτών και επίπλων με τις εντυπωσιακές απεικονίσεις στους τοίχους από τον ζωγράφο Ampe Fereira διακοσμεί τους εσωτερικούς και εξωτερικούς χώρους του Ciel, μεταφέροντάς μας σε ένα ονειρικό περιβάλλον. Ιδανικό σκηνικό για να απολαύσουμε signature cocktails και τη μεσογειακή all day brunch κουζίνα, με φιλοσοφία εμπνευσμένη από τις κλασικές συνταγές της γιαγιάς σε μια μοντέρνα εκδοχή. Απλή παρασκευή και όμορφες παρουσιάσεις με έντονο το στοιχείο του αυγού και της ελιάς, του ζυμωμένου ψωμιού και όλων των συστατικών που θυμίζουν γεύσεις από Ελλάδα. Με όλα τα παραπάνω ως δεδομένα, το Ciel Athens δεν είναι παρά εκείνη η μοναδική εμπειρία που θέλεις να ζήσεις από ψηλά.

MEXICAN CUISINE

Ζουμερά pancakes, croque madame, burgers, ομελέτες και άλλα ακαταμάχητα munchies σε περιμένουν στην καρδιά του κέντρου, μόλις δύο βήματα από την Ακρόπολη.

Dos Hermanos

Μeatropoleos 3

Mνησικλέους 2 & Μητροπόλεως, Aθήνα, 210 3314727 FB: CIEL ATHENS, INSTAGRAM CIEL_ATHENS

Αυθεντικές νοστιμιές σε μεξικανική όαση. Στο Dos Hermanos, που έχει κλείσει περισσότερα από 25 χρόνια στην αθηναϊκή σκηνή, η απόλαυση συνεχίζεται όλο το καλοκαίρι. Σε αυτήν τη μεξικανική γειτονιά στην καρδιά της Κηφισιάς απολαμβάνεις τις πιο φημισμένες μαργαρίτες της πόλης, καθισμένος στους καναπέδες με τα τροφαντά φλοράλ μαξιλαράκια, δίπλα στις φυλλωσιές του κήπου, τριγυρισμένος από χρωματιστές πόρτες και παραθυρόφυλλα, και ακούς τον ήχο του νερού να τρέχει από το σιντριβάνι. Αυτός ο μυστικός κήπος κρύβει δροσιά και γευστικά θαύματα. Τρως απολαυστικά fajitas, τραγανά tacos, λαχταριστά burritos και ζουμερές green enchiladas poblanas υπό το βλέμμα της Φρίντα Κάλο. Το Dos Hermanos θα σου μάθει τα μυστικά που μόνο οι βέροι Μεξικανοί ξέρουν και θα σε προσκαλέσει να γιορτάσεις το καλοκαίρι σου με την αλεγρία που του πρέπει.

Extra Tip: Κάθε εβδομάδα του Αυγούστου έχει τη δική της μαργαρίτα με γεύση μάνγκο, φραγκόσυκο, φρούτα του πάθους, καρπούζι, πεπόνι, ροδάκινο... στην ειδική καλοκαιρινή τιμή των €5.

Κυριαζή, 24 Κηφισιά, www.doshermanos.gr FΒ: doshermanos.gr, Instagram: doshermanos.gr

Το Μeatropoleos 3, το αγαπημένο στέκι του Συντάγματος, αλλάζει κεφάλαιο και μας φέρνει το breakfast που πάντα ονειρευόμασταν, φτάνοντας τον γευστικό ανταγωνισμό του κέντρου σε «επικίνδυνα» επίπεδα! Παράλληλα, ανανεώνεται και οπτικά, με τη δημιουργική συμβολή της Saint of Athens. Σαν cult παιχνίδι με ανάμεικτες αναφορές στα ’70s, σε αρχαιοελληνικά σύμβολα και σε «πειραγμένα» greeklish, το Meatropoleos3 μας εισάγει σε μια καινούργια και εναλλακτική εμπειρία που παίρνει στα σοβαρά το φαγητό και την απόλαυσή του, χωρίς όμως να παίρνει στα σοβαρά τον εαυτό της. Φαγώσιμα memorabilia, smoοthies και μια ενδιαφέρουσα «ρετρόλ» αισθητική ατμόσφαιρα σε περιμένουν για να απολαύσεις ένα από τα πιο εμπνευσμένα και fun γεύματα που μπορείς να φανταστείς.

Μητροπόλεως 3, Σύνταγμα, 210 3241805 FΒ: @MEATropoleos3, Site: www.meatropoleos3.gr 26.7.18 – lifo

53

Σκηνοθεσία: Μάθιου Ρος Πρωταγωνιστούν: Κιάνου Ριβς, Άνα Ουλάρου, Μόλι Ρίνγκγουολντ

Ένας Αμερικανός έμπορος διαμαντιών ταξιδεύει στη Ρωσία όπου ο συνεργάτης του εξαφανίζεται, η συμφωνία που είχε κάνει καταρρέει κι εκείνος φτάνει μέχρι τη Σιβηρία για να τον αναζητήσει.

Αυτό το εξουθενωτικά αργό, ουσιαστικά κενό ρομαντικό θρίλερ του Μάθιου Ρος κοκαλώνει ακόμη και τον συνήθως ακίνητο και ανέκφραστο Κιάνου Ριβς, σε μια απόπειρα να εκμαιεύσει σασπένς μέσα από τη διαγραμματική πλοκή του. Ο Αμερικανός ηθοποιός υποδύεται έναν έμπορο πολύτιμων λίθων που αναγκάζεται να μεταβεί στην Αγία Πετρούπολη για να εντοπίσει τον εξαφανισμένο Ρώσο συνεργάτη του, ρισκάροντας τη ζωή του με ένα deal εκατομμυρίων δολαρίων με κακοποιούς στη μαύρη αγορά. Στο μακρινό Μίρνι της Σιβηρίας θα συναντήσει μια γυναίκα που δουλεύει στο τοπικό καφενείο και απρόθυμα θα την ακολουθήσει σε μια ερωτική ιστορία, υπενθυμίζοντάς μας συνεχώς πως μόνο μπέρδεμα θα προκαλέσει, παρά διέξοδο στο πρόβλημά του. Ο σκηνοθέτης Μάθιου Ρος δεν έχει περιπέτεια στα χέρια (και το σενάριό) του και παριστάνει ελαφρώς τον Τζέιμς Γκρέι γύρω από την μπερδεμένη και, ειλικρινώς, εντελώς αδιάφορη υπόθεση.

VILLAGE RENTI 16 - VILLAGE MALL 3,13 - VILLAGE PAGRATI 2 - VILLAGE FALIRO 2,9 VILLAGE AG.DIMITRIOS 3 - ODEON GLYFADA 1 - ODEON ESCAPE 6 - ΑΕΛΛΩ 1 - TYMVOS 3 ΘΕΡΙΝΟ - ΜΙΜΗΣ ΦΩΤΟΠΟΥΛΟΣ ΘΕΡΙΝΟ - ΟΡΦΕΑΣ ΘΕΡΙΝΟ - ΚΗΠΟΣ ΘΕΡΙΝΟ

απο τον θοδωρη κουτσογιαννοπουλο

Έρωτας στη Σιβηρία

Κινηματογράφος

H ΤΑΙΝΙΑ ΤΗΣ ΕΒΔΟΜΑΔΑΣ

Ο ΚΥΡΙΟΣ ΚΛΑΪΝ (1976) Mr Klein

ΚΆΘΑΡΣΗ: Η ΑΡΧΉ The first purge

Σκηνοθεσία: Τζόζεφ Λόουζι Πρωταγωνιστούν: Αλέν Ντελόν, Ζαν Μορό

Σκηνοθεσία: Τζέραρντ ΜακΚάρεϊ Πρωταγωνιστούν: Γιαν Νοέλ, Λεξ Σκοτ Ντέιβις, Μαρίζα Τομέι

Παρίσι, 1942. Ένας ήρεμος άνθρωπος εκμεταλλεύεται τις ανάγκες των Εβραίων, αγοράζοντας σε εξευτελιστικές τιμές έργα τέχνης. Σύντομα θα διαπιστώσει ότι και κάποιος άλλος κάνει το ίδιο, με το δικό του όνομα.

Κάτω από το κομψό υπαρξιακό θρίλερ, εκπληκτικά σκηνογραφημένο από τον Αλεξάντρ Τρονέρ, με πρωταγωνιστή έναν έμπορο έργων τέχνης στο κατεχόμενο από τους ναζί Παρίσι, τον κύριο Κλάιν, ο οποίος πέφτει θύμα λάθους και θεωρείται Εβραίος (ενώ δεν είναι), κρύβεται μια αυστηρή, κριτική ματιά του εμιγκρέ Αμερικανού σκηνοθέτη Τζόζεφ Λόουζι και του σεναριογράφου Φράνκο Σολίνας (Κατάσταση Πολιορκίας, Η μάχη του Αλγερίου) στον γαλλικό αντισημιτισμό που οδήγησε στο καθεστώς του Vichy και σίγουρα έχει βαθιές ρίζες – οι Γάλλοι ενοχλήθηκαν στην πρώτη προβολή και η ταινία δεν έκοψε πολλά εισιτήρια, παρά τα βραβεία Σεζάρ στη συνέχεια. Ο Αλέν Ντελόν είναι λακωνικά επιβλητικός στον ρόλο του μεγαλοαστού που ζει σαν να μην τρέχει τίποτε, αγοράζοντας μισοτιμής έργα τέχνης από τους κυνηγημένους Εβραίους κι αφήνοντας μια αθέλητη ειρωνεία συγκατάβασης να ξεφύγει από την επιμελημένη συμπεριφορά του. Χωρίς να προσφέρει καθαρή έκβαση στην ανθρώπινη παρεξήγηση, ο Κύριος Κλάιν πραγματεύεται το ευπρόσωπο τέρας του αμοραλισμού και της συλλογικής αδιαφορίας, αξιοποιώντας το εμβληματικό πρόσωπο του «λευκού» Ντελόν ως φωτογενή καθρέφτη της συνείδησης που παραμένει εγκληματικά ουδέτερη.

Μετά την άνοδο ενός νέου πολιτικούς κόμματος στις ΗΠΑ, ένα πείραμα τίθεται σε εφαρμογή, να μην ισχύει κανένας νόμος για 12 ώρες στο Στάτεν Άιλαντ.

Καταδικασμένο σε μια γρήγορη συνέχεια κάθε χρόνο, το franchise της Κάθαρσης προσπαθεί να παραμείνει ενεργό σε ένα θέμα που το σινεμά χρησιμοποιεί όλο και περισσότερο, τον υπερπληθυσμό ως απειλή, η αντιμετώπιση της οποίας οδηγεί σε απάνθρωπες λύσεις. Έχοντας ως κινητήριο μοχλό το flashback που μας συστήνει στην ιδέα της Κάθαρσης, δηλαδή την απόφαση, για ένα βράδυ τον χρόνο, να μην τιμωρείται κανένα έγκλημα, το τέταρτο φιλμ της σειράς προσπαθεί να γίνει πολιτικό και να βρει ομοιότητες με την Αμερική του σήμερα. Αυτό που καταφέρνει είναι να παρουσιάσει μια σειρά από μονοδιάστατους χαρακτήρες, μια εντελώς αφελή ψυχολόγο με το πρόσωπο της Μαρίζα Τομέι, που είναι εντελώς εκτός κλίματος, τον προφανή «κακό» πολιτικό που αγωνίζεται για την επικράτηση της διαβολικής ιδέας του και αρκετούς Αφροαμερικανούς από μικρές φτωχογειτονιές που τραβούν τα πάνδεινα πριν μας υπενθυμίσουν άτσαλα ότι η ανθρωπιά στο τέλος θριαμβεύει. * Κριτική από τον Τάσο Μελεμενίδη VILLAGE RENTI ΘΕΡΙΝΟ,4,7 - VILLAGE MALL 1,5,10 VILLAGE PAGRATI 4 - VILLAGE FALIRO 1,6 - VILLAGE AG.DIMITRIOS 2,5 - ODEON ESCAPE 1 - ODEON STARCITY 5 - ΑΕΛΛΩ 4 - ΣΙΝΕ ΣΕΛΗΝΗ ΘΕΡΙΝΟ

ΛΑΪΣ ΘΕΡΙΝΟ - ΟΑΣΙΣ ΘΕΡΙΝΟ - ΡΙΒΙΕΡΑ ΘΕΡΙΝΟ

ΤΟ ΜΥΣΤΙΚΟ ΤΗΣ ΠΕΤΑΛΟΥΔΑΣ El Aviso Σκηνοθεσία: Ντανιέλ Καλπαρσόρο Πρωταγωνιστούν: Ραούλ Αρεβάλο, Αούρα Γκαρίντο

Ο ΜΑΓΕΜΈΝΟΣ ΠΡΊΓΚΙΠΑΣ Charming Σκηνοθεσία: Ρος Βενοκούρ Δανείζουν τη φωνή τους οι: Κωνσταντίνος Καϊκής, Βάσια Λακουμέντα, Πηνελόπη Σκαλκώτου Τι θα γινόταν αν η Χιονάτη, η Σταχτοπούτα και η Ωραία Κοιμωμένη ανακάλυπταν ότι είναι αρραβωνιασμένες με τον ίδιο πρίγκιπα;

Ο Νίκο λαμβάνει ένα απειλητικό γράμμα για τη ζωή του. Σύμμαχός του, ένας άγνωστος.

Όπως με πληροφορεί ένας φίλος με ακονισμένες γνώσεις στα μαθηματικά, ακολουθία, άπειρη ή πεπερασμένη, μπορεί να θεωρηθεί μια λίστα στοιχείων με συγκεκριμένη σειρά, όπου επιτρέπονται επαναλήψεις. Λόγω μιας σημαντικής λεπτομέρειας στο εξωφρενικό φινάλε της ταινίας προσθέτει πως ο καθρέφτης λογίζεται ως το κοντινότερο στοιχείο σε παρατήρηση απτής, έστω ελάχιστης μεταφοράς στον χρόνο. Ο πρωταγωνιστής είναι σχιζοφρενής και, βλέποντας τον φίλο του να πέφτει αιμόφυρτος από τα πυρά ληστών, του καρφώνεται στο μυαλό πως το περιστατικό δεν ήταν τυχαίο αλλά ακολουθεί ένα μακάβριο μοτίβο: θα μπορούσε να ήταν εκείνος το θύμα αν ο συλλογισμός του είναι βάσιμος – κανείς δεν τον πιστεύει. Το στόρι περιπλέκεται όταν πολλοί άλλοι παρεμβάλλονται, από το παρόν και το παρελθόν, πάντα με βάση τα νούμερα (τρεις αριθμούς, που αντιστοιχούν σε ηλικίες, σε διαφορετικές εποχές). Πατενταρισμένη σε αμερικανικού ύφους θρίλερ συμπτώσεων και μεταφυσικής, την ίδια στιγμή που μοντάρεται ως ρεαλιστική περιπέτεια, η «παράλογης λογικής» σπαζοκεφαλιά του Καλπαρσόρο χάνεται σε μια λούπα συμπτώσεων που συνδέονται με μια αυθαίρετη «επιστημονική φαντασία» σαν θεώρημα που συλλαμβάνει ποιητική αδεία ένας τρελός που φωνάζει, αλλά βρίσκει κλειστές τις πόρτες. ΑΕΛΛΩ ΘΕΡΙΝΟ,4 - ΑΘΗΝΑΙΑ ΘΕΡΙΝΟ - ΑΙΓΛΗ 2,3 ΘΕΡΙΝΟ - ΑΤΤΙΚΟΝ ΑΛΣΟΣ ΘΕΡΙΝΟ - ΒΑΡΚΙΖΑ 3 ΘΕΡΙΝΟ - ΣΙΝΕ ΠΑΡΙ ΘΕΡΙΝΟ - ΜΑΡΙΛΕΝΑ ΘΕΡΙΝΟ - ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ ΘΕΡΙΝΟ ΝΟΣΤΑΛΓΙΑ ΘΕΡΙΝΟ - ΟΡΦΕΑΣ ΘΕΡΙΝΟ - ΣΙΝΕ ΠΑΛΛΗΝΗ ΘΕΡΙΝΟ - ΧΛΟΗ ΘΕΡΙΝΟ - CINE ΒΟΤΣΑΛΑΚΙΑ ΘΕΡΙΝΟ - ΣΙΝΕ ΠΑΡΑΔΕΙΣΟΣ ΘΕΡΙΝΟ - ΣΙΝΕ ΠΕΡΑΝ

54 lifo – 26.7.18

Ένας πρίγκιπας παλεύει με την «κατάρα» που κληρονόμησε από μικρός, να τον ερωτεύεται όποιο θηλυκό τον κοιτάξει στα μάτια, κάτι που συμβαίνει και με τις κλασικές ηρωίδες των παραμυθιών, Χιονάτη, Σταχτοπούτα και Ωραία Κοιμωμένη, που βρίσκονται ξαφνικά μαζί. Για τις ανάγκες της ιστορίας οι τρεις τους μετατρέπονται σε ενοχλητικές, δίχως ειδικό βάρος γυναίκες που τσακώνονται με χαζοχαρούμενο τρόπο για έναν άντρα σε μια ταινία με ελάχιστα χαρίσματα στην αφήγησή της, γεμάτη υπεραπλουστεύσεις και αναμφίβολα αδύναμη, αν σκεφτεί κάποιος τα ονόματα των ηρωίδων που κουβαλά. * Κριτική από τον Τάσο Μελεμενίδη VILLAGE RENTI 4,5 - VILLAGE MALL 3,5 - VILLAGE PAGRATI 1 - VILLAGE FALIRO 3,5 - VILLAGE AG.DIMITRIOS 2 - ODEON GLYFADA 3 ΘΕΡΙΝΟ ODEON ESCAPE 4,5,8 ΘΕΡΙΝΟ - ODEON STARCITY 2,3 - ΑΕΛΛΩ 1 - ΒΑΡΚΙΖΑ 2 - ΣΙΝΕ ΓΑΛΑΤΣΙ ΘΕΡΙΝΟ - ΤΡΙΑ ΑΣΤΕΡΙΑ - ΧΟΛΑΡΓΟΣ - TYMVOS 3 ΘΕΡΙΝΟ - ΗΛΕΚΤΡΑ ΘΕΡΙΝΟ - ΟΡΦΕΑΣ ΘΕΡΙΝΟ - CINE ΒΟΤΣΑΛΑΚΙΑ ΘΕΡΙΝΟ

BE ON THE LIST Διαφημιστείτε στη LifO 210 32 54 290

26.7.18 – lifo

55

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ

Ανίτα Ραχβελισβίλι: «Η Κάρμεν είναι μια γυναίκα που δεν την απασχολούν τα σύνορα» Η πληθωρική Γεωργιανή σούπερ-σταρ μέτζο σοπράνο της διεθνούς όπερας εμφανίζεται σε λίγες μέρες στο Ηρώδειο, ερμηνεύοντας για πολλοστή φορά την Κάρμεν, τον ρόλο που την καθιέρωσε παγκοσμίως από την πρώτη στιγμή. Από τον Χρήστο Παρίδη. Φωτό: Πάρις Ταβιτιάν

Όπερα

Ο

56 lifo – 26.7.18

ση ώρα φωτογραφιζόταν, καθόμουν στο καφέ του Μουσείου Ακρόπολης με τον σύντροφό της Οτάρ, έναν ψηλό, ευθυτενή, με ευγενικά χαρακτηριστικά νέο άντρα, που είναι τενόρος. Προσπαθούσε να μου εξηγήσει την πολιτική κατάσταση της Γεωργίας. Όχι, δεν υπάρχει διαφθορά, ούτε μαφία, επέμενε. Κυβερνάει το κόμμα του «Γεωργιανού Ονείρου» του δισεκατομμυριούχου Μπιτζίνα Ιβανισβίλι και γίνονται μεγάλες προσπάθειες για την ανόρθωση της χώρας. Η Ανίτα είχε διαφορετική άποψη. Στον λεκτικό μου αστεϊσμό, αν το όνειρο το ζει η πατρίδα της ή εκείνη, σχολίασε: «Η κυβέρνησή μας απέχει πολύ από το όνειρο. Εγώ ζω όντως ένα όνειρο, αλλά καθόλου αυτονόητο. Είμαι τυχερή που κάνω τη δουλειά που αγαπάω περισσότερο απ’ οτιδήποτε. Είναι πράγματι ένα όνειρο, γιατί δεν μπορούν να κάνουν όλοι αυτό που αγαπάνε. Οι τραγουδιστές της όπερας είμαστε τυχεροί, ταξιδεύουμε παντού, βλέπουμε καινούργια μέρη, αυτό πιθανόν να είναι το σημαντικότερο κέρδος» μου λέει και το πρόσωπό της φωτίζεται από ένα μεγάλο χαμόγελο. Η πληθωρική Γεωργιανή σούπερ-σταρ της διεθνούς όπερας Ανίτα Ραχβελισβίλι εμφανίζεται σε λίγες μέρες στο Ηρώδειο, ερμηνεύοντας για πολλοστή φορά την Κάρμεν, τον ρόλο που την καθιέρωσε παγκοσμίως από την πρώτη στιγμή που την επέλεξε ο Μπαρενμπόιμ για την παραγωγή της Σκάλας του Μιλάνου το 2009. Αλλά πριν συμβεί αυτό το απίστευτο δώρο για ένα εικοσιπεντάχρονο, τότε, κορίτσι από μια πρώην σοβιετική δημοκρατία, είχε διανύσει μια δύσκολη πορεία και κυρίως πάρα πολύ δύσκολα παιδικά χρόνια. Της ζητάω να θυμηθεί τα παιδικά της χρόνια και ξεκινάει: «Όλη μου η γενιά μεγάλωσε δύσκολα. Τα ’90s ήταν τρομακτικά στη Γεωργία, ζούσαμε πάρα πολύ

άσχημες καταστάσεις. Πόλεμος, δεν υπήρχε ρεύμα, θέρμανση, τρόφιμα, πόσιμο νερό. Μεγαλώσαμε κάτω από τις χειρότερες συνθήκες. Χρειαζόταν να περπατάμε χιλιόμετρα για να φέρουμε καθαρό νερό στο σπίτι, κουβαλώντας το με τα χέρια. Πολλά παιδιά πέθαναν ή σκοτώθηκαν. Θυμάμαι νύχτες που δεν υπήρχε καθόλου ηλεκτρικό, όλη η οικογένεια να κάθεται μέσα στο ίδιο δωμάτιο γύρω από μία και μοναδική εστία ζέστης για να αντιμετωπίσουμε το κρύο. Οι γονείς μου, η αδελφή μου, εγώ, η θεία μου και η γιαγιά μου, αλλά και γείτονες που ερχόντουσαν για να μοιραστούμε το βραδινό. Εκείνες τις νύχτες μάς κρατούσε η μουσική! Οι γονείς μου είναι μουσικοί, η μητέρα μου παίζει πιάνο και ο πατέρας μου κιθάρα μπάσο. Τραγουδούσαμε και χορεύαμε όλοι μαζί κι αυτό έκανε τη ζωή μας λίγο καλύτερη. Μάθαινα και η ίδια πιάνο από τα έξι μου». Σκέφτομαι ότι και η σπουδαία Ελληνίδα υψίφωνος Μαρία Κάλλας μεγάλωσε στην Αθήνα της Κατοχής, επίσης μέσα στη φτώχεια και τις στερήσεις. Το πρόσωπο της Ανίτας φωτίζεται ακόμα περισσότερο: «Οι τρομερά δύσκολες καταστάσεις που μετατρέπουν την επιβίωση σε αγώνα σε κάνουν πάρα πολύ δυνατό. Είμαι σίγουρη ότι οι στερήσεις θωράκισαν την Κάλλας, η οποία ήταν μια δυνατή γυναίκα. Έχω διαβάσει τα πάντα για τη ζωή και την καριέρα της, μεγάλωσα μαζί της. Μου φαίνεται ότι ήταν πάρα πολύ δυνατή, αλλά συγχρόνως εύθραυστη και ερωτευμένη, όπως κάθε γυναίκα. Και, φυσικά, υπήρξε η σημαντικότερη τραγουδίστρια του 20ού αιώνα». «Πώς είναι δυνατόν κατά τη διάρκεια ενός πολέμου να μπορείς να ονειρεύεσαι οτιδήποτε άλλο πέρα από την επιβίωση;» ρωτάω. «Ονειρεύεσαι ακόμα πιο δυνατά. Το να μην είσαι μέρος της Δυτικής Ευρώπης κάνει τα πάντα πολύ πιο δύσκολα. Το γεωργιανό

ΖΟΡΖ ΜΠΙΖΈ Κάρμεν Μουσική διεύθυνση: Λουκάς Καρυτινός Σκηνοθεσία: Στίβεν Λάνγκριτζ Σκηνικά - κοστούμια: Γιώργος Σουγλίδης Βίντεο - σχεδιασμός βιντεοπροβολών: Silbersalz Film GmcH - Τόμας Μπέργκμαν Φωτισμοί: Τζ. ντι Ιόριο Κινησιολογία: Φ. Νικολάου Διεύθυνση χορωδίας: Αγ. Γεωργακάτος Διεύθυνση παιδικής χορωδίας: Κ. Πιτσιάκου Ερμηνεύουν: Ανίτα Ραχβελισβίλι, Κέιτ Όλντρις, Πάβελ Τσέρνοχ, Δημήτρης Πακσόγλου, Διονύσης Σούρμπης, Δημήτρης Τηλιακός, Μαρία Μητσοπούλου, Μυρσίνη Μαργαρίτη, Τάσος Αποστόλου, Πέτρος Μαγουλάς, Γιάννης Σελητσανιώτης, Νίκος Κοτενίδης, Χρύσα Μαλιαμάνη, Δανάη Κοντόρα, Άρτεμις Μπόγρη, Χάρης Ανδριανός, Νίκος Στεφάνου, Χρήστος Κεχρής Με την ορχήστρα, τη χορωδία, το μπαλέτο και την παιδική χορωδία της Εθνικής Λυρικής Σκηνής, στο πλαίσιο της εκπαιδευτικής της αποστολής.

ΕΘΝΙΚΗ ΛΥΡΙΚΗ ΣΚΗΝΗ Ωδείο Ηρώδου Αττικού 27/7 έως 29/7 & 31/7, 21:00

διαβατήριο δεν σε βοηθάει να ταξιδεύεις στο εξωτερικό και, φυσικά, το ότι είμαστε μια πολύ φτωχή χώρα τα κάνει όλα πολύ πιο δύσκολα. Πιστεύω ότι οι Γεωργιανοί είναι ταλαντούχοι, δουλεύουν σκληρά και έχουν προσφέρει πολλά στη διεθνή κοινότητα. Θέλουν να έχουν στόχους και να κάνουν αυτό που αγαπάνε» συμπληρώνει για την πατρίδα της, μια χώρα που βρίσκεται σε διαρκή ρήξη με την κεντρική εξουσία της Μόσχας. «Μας παίρνουν εδάφη, μετακινούν τα σύνορα όλη την ώρα χωρίς να ενημερώνουν. Οι άνθρωποι που ζουν κοντά στα σύνορα πέφτουν να κοιμηθούν και το επόμενο πρωινό ξυπνάνε σε άλλη χώρα, σε ρωσικά ή οσετικά εδάφη. Είναι τρομερό, γιατί είναι σαν να μπαίνω σπίτι σου και σου λέω “φύγε, είναι δικό μου”. Οι άνθρωποι τραβάνε πολλά, χάνουν τα σπίτια τους, τη γη τους, χάνουν κάθε ελπίδα να ζήσουν στον τόπο τους». Παρατηρώ ότι όλα όσα μου λέει για την πατρίδα της είναι αυτά που θίγει ο Βρετανός σκηνοθέτης Στίβεν Λάνγκριτζ, που ανεβάζει για δεύτερη φορά την Κάρμεν του Μπιζέ στο Ηρώδειο για τη Λυρική Σκηνή, με φόντο μια Ευρώπη με εκρηκτικά προβλήματα, όπως η φτώχεια, τα κλειστά σύνορα, η μετακίνηση πληθυσμών, η προσφυγιά. Η Ανίτα δηλώνει ενθουσιασμένη με αυτήν τη σκηνοθετική προσέγγιση: «Θίγει όλα τα προβλήματα της εποχής μας, γι’ αυτό και μου αρέσει αυτή η παραγωγή. Ο Λάνγκριτζ φέρνει στην επιφάνεια όλα όσα συμβαίνουν αυτήν τη στιγμή. Πριν από λίγες μέρες μου έλεγε ότι όταν την πρωτοέκανε φοβόταν πως μέσα σε 3-4 χρόνια θα φαινόταν παρωχημένη. Σήμερα διαπιστώνει ότι μας απασχολούν τα ίδια θέματα, ακόμα πιο έντονα. Η χορωδία, η οποία τραγουδάει καταπληκτικά, υποδύεται οικογένειες που χωρίζουν καθώς διασχίζουν τα σύνορα. Δηλαδή, όλα αυτά για τα οποία μαθαίνουμε καθημερινά από τις ειδήσεις». «Όπως στη Γεωργία, που μου ’λεγες πριν» της επαναλαμβάνω. «Ακριβώς! Βλέπεις ανθρώπους που προσπαθούν να περάσουν τα σύνορα, έχοντας αποδράσει από επικίνδυνες περιοχές. Τα έχει εντάξει όλα αυτά στην παράσταση ο σκηνοθέτης. Βάζει γυναίκες να χωρίζονται από τα παιδιά τους και τους άντρες τους και να ξεμένουν στην εμπόλεμη ζώνη. Είναι σημαντικό να τα βλέπουμε. Η Κάρμεν είναι μια γυναίκα που δεν την απασχολούν τα σύνορα, αποτελεί πρότυπο ελευθερίας του λόγου, των επιλογών, ζητάει να είναι μια ελεύθερη γυναίκα, κάτι που τον 19ο αιώνα, όταν έγραφε το μυθιστόρημά του ο Προσπέρ Μεριμέ και ο Ζορζ Μπιζέ την όπερα, ήταν αδύνατον: μια γυναίκα ελεύθερη ήταν κάτι αδιανόητο. Οπότε είναι ένα μήνυμα για τον σύγχρονο κόσμο. Γιατί, βέβαια, είναι τελείως λάθος να βλέπεις την Κάρμεν σαν μια πόρνη. Είναι μια ελεύθερη γυναίκα που θέλει να επιλέγει τον τρόπο ζωής της». Καθώς βρισκόμαστε απέναντι από την Ακρόπολη και μέσα σε ένα μουσείο, τη ρωτάω τι γνωρίζει για τον ελληνικό πολιτισμό. Επανέρχεται το φωτεινό της χαμόγελο και αφηγείται: «Όπως έλεγα και νωρίτερα, κατά τη διάρκεια της επίσκεψής μας στο μουσείο, μεγάλωσα μαθαίνοντας στο σχολείο ελληνική μυθολογία. Ως παιδί λάτρευα να διαβάζω και να μαθαίνω την ελληνική ιστορία. Φυσικά, μεγαλώνοντας έμαθα ότι επρόκειτο για μύθους, αλλά ήταν ωραίο να βλέπεις τη ζωή και το παρελθόν μέσα από αυτό το πρίσμα». «Θα πρέπει να ερμηνεύσεις μερικές οπερατικές ηρωίδες βασισμένες σε ελληνικά πρότυπα» της λέω. «Για την Κάλλας ένας εμβληματικός ρόλος ήταν η Μήδεια. Η Μήδεια ήταν από τη Γεωργία. Η Κολχίδα ήταν μέρος της. Αυτό το κάνει ακόμα πιο συναισθη-

ματικό για μένα. Η Μήδεια είναι ο ρόλος που συνδέει την Ελλάδα με τη Γεωργία. Ελπίζω να ερμηνεύσω όλους αυτούς τους “ελληνικούς” ρόλους μια μέρα». Η Κάλλας, από την άλλη, δεν τόλμησε ποτέ να ερμηνεύσει επί σκηνής την Κάρμεν, παρά μόνο δισκογραφικά. Για την Ανίτα Ραχβελισβίλι είναι ο ρόλος που ερμηνεύει σταθερά τα τελευταία χρόνια. Το έχει κάνει άπειρες φορές στη Μετροπόλιταν της Νέας Υόρκης, στην Deutsche Oper του Βερολίνου, στη Bavarian State Opera του Μονάχου, στην Όπερα του Σιάτλ και του Σαν Φρανσίσκο, στο Βασιλικό Θέατρο στο Τορίνο, στην Canadian Opera Company και στην Arena di Verona, στο Παρίσι, στο Λονδίνο, όπου την έχουν ζητήσει. Είναι ο ρόλος που την έχει κάνει διάσημη στα πέρατα του κόσμου. «Την έχεις ερμηνεύσει σε πολλές διαφορετικές εκδοχές, με διάφορους σκηνοθέτες. Ποια ξεχωρίζεις;» ρωτάω. « Έπαιξα πάρα πολλές φορές, 30-40 φορές, την εκδοχή της Μετροπόλιταν από τον Ρίτσαρντ Έιρ (Richard Eyre), εν μέρει παραδοσιακή, εν μέρει μοντέρνα. Τη βρίσκω πολύ ενδιαφέρουσα και την ξεχωρίζω. Εκείνη που αγαπώ και λατρεύω είναι η πρώτη μου στη Σκάλα, που δεν είναι ούτε κλασική ούτε μοντέρνα, κάτι εντελώς διαφορετικό. Από τις μοντέρνες, αυτή που ξεχωρίζω είναι εκείνη της La Fura dels Baus, πολύ αυθεντική και πολύ ενδιαφέρουσα. Μέσα από τις παραγωγές που επαναλαμβάνεις ανακαλύπτεις όλο και περισσότερα καινούργια πράγματα να κάνεις. Συνδέομαι όλο και πιο πολύ μαζί της».

Δεν υπάρχει κανείς να υπερασπιστεί αυτούς που εργάζονται, τα εργατικά τους δικαιώματα. Άνθρωποι πεθαίνουν, οικογένειες καταστρέφονται εξαιτίας αυτού, κανείς δεν τους υπερασπίζεται μετά τον θάνατό τους. Υπάρχουν πολλά προβλήματα». «Εσύ η ίδια έχεις κάνει κάτι για να ενισχύσεις τη μουσική παιδεία;» ρωτάω και μου απαντάει: «Δίνω υποτροφίες ή κάνω συναυλίες για να συγκεντρωθούν χρήματα για παιδιά με ταλέντο». Έχοντας κατακτήσει τη συμπάθειά της, τολμώ να τη ρωτήσω αν νιώθει ενοχές, όποτε επιστρέφει, μετά από τόση επιτυχία και λάμψη που ζει στις μητροπόλεις της Δύσης, στα προβλήματα. Μου λέει: «Όχι, καταρχάς γιατί βοηθάω. Κάνω πολλά, ιδιαίτερα για την οικογένειά μου και για τους οικείους μου. Ειλικρινά, κάνω ό,τι μπορώ, αλλά το να ταξιδεύεις, κάνοντας αυτήν τη δουλειά, δεν είναι πολυτέλεια. Είναι πολύ σκληρή δουλειά. Δεν υπάρχει λάμψη, μετά την πρεμιέρα είσαι εξοντωμένος. Πρέπει να βρεθείς με τους συνεργάτες σου, να μιλήσεις μαζί τους, να ξοδέψεις μερικές ώρες μετά το δείπνο μαζί τους». «Πόσο σκληρός είναι ο κόσμος της όπερας; Πόσο ανταγωνιστικός;» επιμένω. «Είναι ανταγωνιστικός. Πάντα είναι, όπου και να τραγουδάς. Κοίτα, πρέπει να είσαι πάντα καλός και εργατικός, ευγενικός με τους συναδέλφους σου, σεμνό και προσγειωμένο άτομο. Να κάνεις τη δουλειά σου. Αυτό το γνωρίζουν πολύ καλά στην Αμερική. Αν εργάζεσαι σκληρά και είσαι σωστός συνάδελφος, δεν δημιουργείς φασαρίες, τίποτα δεν θα το ανατρέψει αυτό». Θέλοντας να επανέλθω σε θέματα πιο ελαφριά, τη ρωτάω ποια είναι η σχέση της με το χιούμορ. « Έχω κάνει Ιταλίδα στο Αλγέρι και Γάμους του Φίγκαρο στην Ακαδημία στη Σκάλα. Η κωμωδία είναι μέρος της ζωής μου! Φυσικά, μου αρέσει, είναι πολύ σημαντικό να γελάς πολύ στη ζωή. Να γελάς και να είσαι θετικός, αλλιώς η ζωή είναι πολύ δύσκολη». Φτάνοντας στο τέλος του μισαώρου που είχα στη διάθεσή μου, της ζητάω να μου πει πώς της φαίνεται η Αθήνα μετά από μία εβδομάδα προβών και την παρακαλώ να μην κάνει κομπλιμέντα. «Το πρώτο που ένιωσα είναι ότι μου θυμίζει την πατρίδα μου, όπως και οι Έλληνες τους συμπατριώτες μου. Το λέμε συνεχώς με τον Οτάρ. Το να εμφανίζομαι στην Ελλάδα, στην Αθήνα, στο Ηρώδειο, όπου πρωτόπαιξε η Κάλλας, όλα αυτά αποτελούν την εκπλήρωση ενός ονείρου». «Ξέρεις, έχουμε πολλούς Γεωργιανούς εδώ» της λέω και πριν προλάβω να ολοκληρώσω, με προλαβαίνει. «Ναι, καλούς και κακούς Γεωργιανούς, αλλά παντού, σε όλες τις εθνικότητες, υπάρχουν καλοί και κακοί άνθρωποι. Δεν έχει σημασία από πού προέρχεσαι. Νομίζω ότι οι Έλληνες παθιάζονται, όπως και οι Γεωργιανοί, είναι το ίδιο συναισθηματικοί. Το παρατηρώ σε όλους και μου αρέσει πολύ, γιατί είναι σαν να βρίσκομαι σπίτι μου. Πέρα από τα γνωστά, ο πολιτισμός, ο ήλιος, ο ουρανός και η ομορφιά του τόπου μάς κάνουν πραγματικά να νιώθουμε σαν να είμαστε στον τόπο μας. Δεν θα απέκλεια το ενδεχόμενο μια μέρα να αποκτήσω σπίτι στην Αθήνα».

Η Κάρμεν αποτελεί πρότυπο ελευθερίας του λόγου, των επιλογών, ζητάει να είναι μια ελεύθερη γυναίκα, είναι τελείως λάθος να βλέπεις την Κάρμεν σαν μια πόρνη. Είναι μια ελεύθερη γυναίκα που θέλει να επιλέγει τον τρόπο ζωής της.

Ε

χοντας παρατηρήσει ότι είναι συνεχώς σε οπτική σύνδεση με τον Οτάρ, ρωτάω, απευθυνόμενος και στους δύο: «Είσαστε σε συνεχή μετακίνηση. Πού είναι η βάση σας, Νέα Υόρκη ή Ιταλία;» Απαντάει, φυσικά, η Ανίτα: «Όχι, στην Τιφλίδα. Έχουμε μια μεγάλη οικογένεια στη Γεωργία και, παρότι η ζωή είναι δύσκολη εκεί, νομίζω ότι είναι σημαντικό να παραμείνουμε στην πατρίδα. Πάρα πολλοί Γεωργιανοί έχουν εγκαταλείψει τη χώρα τους. Νομίζω ότι είναι το χειρότερο παράδειγμα που μπορείς να δώσεις. Οι καιροί είναι πάρα πολύ δύσκολοι και αν όλοι αρχίσουν να εγκαταλείπουν τη χώρα, θα είναι ό,τι χειρότερο». Καθώς είναι δημόσιο πρόσωπο διεθνούς κύρους στην πατρίδα της, τη ρωτώ αν θίγει δημοσίως πολιτικά θέματα. «Συνεχώς ασκώ κριτική για προβλήματα, δεν μπορώ να παραμένω σιωπηλή. Βέβαια, μπαίνουν στο μέιλ μου, παίρνω μηνύματα που έχουν ανοιχτεί, προσπαθούν να μου πουν να βγάλω τον σκασμό, αλλά μιλάω μόνο για λογικά πράγματα που πρέπει να γίνουν στη χώρα». «Ποιο είναι το μεγαλύτερό σας πρόβλημα σήμερα;» ρωτάω, αφού μοιάζει να έχει ανεπτυγμένη την πολιτική της συνείδηση. Λέει: «Το εκπαιδευτικό σύστημα. Έχουμε ολόκληρες γενιές που δεν μπορούν να διαβάσουν, δεν ξέρουν Ιστορία, δεν ξέρουν τίποτα. Αν έχεις μια αμόρφωτη κοινωνία, έχεις τεράστιο πρόβλημα ως χώρα. Η παιδεία είναι το μεγαλύτερο πρόβλημα και μετά η έλλειψη συνδικαλισμού.

26.7.18 – lifo

57

ΔΟΚΙΜΙΟ Ο Οδυσσέας επιστρέφει στην Πηνελόπη. Εδώ τον βλέπουμε να πλησιάζει την απαρηγόρητη Πηνελόπη, καθώς τα πιστά μέλη του οίκου του –ο πατέρας του Λαέρτης, ο γιος του Τηλέμαχος και ο χοιροβοσκός του Εύμαιος– κοιτάζουν. (Μητροπολιτικό Μουσείο Νέας Υόρκης)

Η «Οδύσσεια» του Μέντελσον: Ένα μεγάλο μάθημα αυτογνωσίας Αν ο πολύτροπος Οδυσσέας έμαθε στο ταξίδι της ζωής του να διαβάζει και να στήνει γρίφους, ο φιλόλογος Ντάνιελ Μέντελσον φρόντισε να λύσει τους δικούς του οικογενειακούς γρίφους αποκαλύπτοντας και μαθαίνοντας κρυμμένα μυστικά.

από την τίνα μανδηλαρά

Βιβλίο

Τ

58 lifo – 26.7.18

ον πατέρα μου ένιωσα πως τον γνώρισα πραγματικά μόνο όταν άρχισα να διαβάζω στα σοβαρά τους κλασικούς» ομολογεί ο γνωστός πανεπιστημιακός φιλόλογος και επιδέξιος αφηγητής Ντάνιελ Μέντελσον, στήνοντας Μια Οδύσσεια ( Ένας πατέρας, ένας γιος, ένα έπος), όπως είναι και ο τίτλος του βιβλίου του που μόλις κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Πατάκη, σε μια θαυμαστά ισορροπημένη μετάφραση ανάμεσα στο εσκεμμένα έντονα προφορικό και ταυτόχρονα το λόγιο στοιχείο του πρωτοτύπου από τη Μαργαρίτα Ζαχαριάδου. Η Οδύσσεια του Μέντελσον έχει ως κεντρικό άξονα το γνωστό έπος του Ομήρου, γύρω από το οποίο ξετυλίγονται οι παράλληλες αφηγήσεις, οι παρεκτροπές και οι ζωές των ανθρώπων που αγαπήθηκαν και που μέσα από το ταξίδι πήραν το δικό τους μάθημα ζωής. Φτωχική Ιθάκη, προφανώς, δεν υπάρχει, στον βαθμό που τα δώρα της παραμένουν πλούσια για όλους όσοι θέλουν να τα δουν και να τα

ανακαλύψουν. Αυτό το μάθημα πήρε ως καλός μαθητής ο Μέντελσον, καθώς, μελετώντας ενδελεχώς την Οδύσσεια, αναζήτησε την terra incognita του εαυτού του (τη δική του Ιθάκη) μέσα από τη σχέση με τον πατέρα του, αποκαλύπτοντας παράλληλα στους αναγνώστες τη βαθύτερη και ουσιαστική πτυχή του ομηρικού έπους: αυτή της αυτογνωσίας. Γι’ αυτό και ο ίδιος επιμένει, ακολουθώντας, με τη σειρά του, τη δασκάλα του, ότι η Οδύσσεια είναι το πρώτο και τελειότερο Bildungsroman, ένα ολοκληρωμένο αφήγημα μαθητείας, αφού κανείς από τους ήρωες, όταν το έπος τελειώνει, δεν είναι πλέον ίδιος: ούτε ο Οδυσσέας, ο οποίος γίνεται από παράφορος νεαρός που σκοτώνει ελάφια ή ένας πολυμήχανος ήρωας ένας ουσιαστικός βασιλιάς, ούτε ο ώριμος πια και όχι αφελής Τηλέμαχος, ούτε καν οι αναγνώστες –και αλλοτινοί ακροατές–, οι οποίοι μαθαίνουν ότι ολόκληρη η ζωή δεν είναι παρά μια διαρκής

ντάνιελ μέντελσον

Μια Οδύσσεια. Ένας πατέρας, ένας γιος, ένα έπος Μτφρ.: Μαργαρίτα Ζαχαριάδου Εκδόσεις Πατάκη Σελ.: 488

άσκηση αυτοπροσδιορισμού και γνώσης. Όλοι πάντα κάτι μαθαίνουμε: από τον μαθηματικό πατέρα του ο Μέντελσον έμαθε πόσο σημαντικές είναι η περιέργεια και η δίψα για τη γνώση, ενώ από τους μέντορές του –Μέντωρ, άλλο ένα πρόσωπο της Οδύσσειας!– και τους δασκάλους του συνειδητοποίησε ότι κανένα κείμενο δεν γίνεται δικό σου αν δεν μάθεις να το απολαμβάνεις: «Η αυτοπεποίθηση με την οποία απολαμβάνουμε όσα προσφέρει ο κόσμος, τη μουσική κάντρι και την οινογνωσία, τα είδη ροδόδεντρων και τα πορσελάνινα φλιτζάνια Shelley, την εβραϊκή γενεαλογία και το συντακτικό της αρχαίας ελληνικής, τις συλλεκτικές αφίσες και τον Ζακ Ντεμί, όλα αυτά καταλαβαίνω πια πως είναι κάτι σαν πατρογονική κληρονομιά με μια δόση ειρωνείας, επειδή εκείνος μας έδειξε ότι τα πράγματα μπορούν να είναι έτσι, κάτι που δεν έκανε ο δικός μου πατέρας». Αλλά ακόμα και αυτά που δεν του δίδαξε ο πατέρας του ανάγονται σε συστατικά στοιχεία της αφήγησης, αφού ό,τι παραμένει κρυφό είναι το πιο φανερό απ’ όλα – κινήσεις, τάσεις, έξεις, συμβολισμοί. «Το όλο ζήτημα είναι ποιο τμήμα του κύκλου μπορείς να δεις από εκεί που στέκεσαι» γράφει με νόημα ο Μέντελσον, παρασύροντας τον αναγνώστη με ιδιαίτερη μαεστρία σε όλα όσα ο ίδιος, κατά το παράδειγμα του Ομήρου, κρατάει κρυφά, προκαλώντας τον να τα αποκαλύψει. Δεν είναι τυχαίο ότι και ο ίδιος ο Οδυσσέας, όντας, όπως δηλώνει το όνομά του, αυτός που διώχτηκε από τους θεούς αλλά που αντιστάθηκε με την ευφυΐα του, παρεμβαίνοντας σε έναν κόσμο ταυτόχρονα υπόγειο και φανερό –ο μόνος θνητός που επισκέπτεται με άνεση τον Κάτω Κόσμο–, είναι κάτι παραπάνω από ένας ήρωας: είναι ένας εξερευνητής και δεινός αφηγητής. Αντίστοιχα και ο Μέντελσον είναι αυτός που, ψάχνοντας το παρελθόν του πατέρα του

απ’ όλα όσα του κράτησε κρυφά ή θεώρησε αυτονόητα μέσα από το λακωνικό των λόγων του, ανακαλύπτει κομμάτια του δικού του εαυτού. Η αντιστροφή, βέβαια, του δασκάλου που γίνεται μαθητής και του μαθητή που είναι δάσκαλος είναι διαρκής στο βιβλίο, αφού ο αγέρωχος και σκληρός πατέρας γίνεται ο μαθητής του γιου του, αποφασίζοντας να συμμετάσχει στα σεμινάριά του για την Οδύσσεια στο Κολέγιο Μπαρντ. Αμφισβητώντας τον ηρωικό ρόλο του Οδυσσέα, μάλιστα, αντιτίθεται στις κρίσεις του καθηγητή και γιου του, ενώ, φτάνοντας την εξερεύνηση μέχρι τέλους, αποφασίζει να τον ακολουθήσει σε μια κρουαζιέρα στη Μεσόγειο, αναζητώντας συμβολικά ίχνη του Οδυσσέα. Πατέρας και γιος έχουν πια ένα κοινό στοιχείο, το ταξίδι και τη σημασία του. Αν το ταξίδι είναι σημαντικό, το ίδιο είναι και οι κύκλοι της Οδύσσειας που επαναφέρουν προηγούμενες σκηνές ή κρύβουν, σαν δούρειος ίππος, τη μια ιστορία μέσα στην άλλη και μοιάζουν να μην κλείνουν ποτέ. Κατ’ ουσίαν, μεταφέρονται στην πραγματική ζωή με τους κύκλους αναγνώρισης των σημείων που για εμάς είναι σπουδαία και για τους άλλους παραμένουν αθέατα. Η δύναμη της λεπτομέρειας που αναδεικνύει η Οδύσσεια, δίνοντας έμφαση στο σήμα –δηλαδή το κρυφό σημάδι, όπως η ουλή, το μυστικό του κρεβατιού ή οι φράσεις-κλειδιά που επαλαμβάνονται–, είναι αυτή που σε κάνει να διακρίνεις, σχεδόν αισθαντικά, τους δικούς σου ανθρώπους και τον δικό σου κόσμο. Είναι συγκλονιστική, για παράδειγμα, η περιγραφή του τελετουρ-

Αυτό, τελικά, είναι το ηρωικό μάθημα που δίνει ο πατέρας Τζέι Μέντελσον στον γιο Νταν Μέντελσον: του μαθαίνει να μην επιζητά τις δυσκολίες και αυτό που δεν φαίνεται με την πρώτη ματιά, το κρυφό, τον γρίφο, το παράξενο και το άλλο.

γικού του ξυρίσματος από τον πατέρα στον γιο Μέντελσον, της κολόνιας Οld Spice που αφήνει στο πέρασμά του αλλά και της συνωμοτικής επιλογής του φτιαγμένου από τον πατέρα μικρού κρεβατιού που μετέφερε ο καθηγητής πια Μέντελσον από το παιδικό δωμάτιο του σπιτιού του στο πανεπιστημιακό του γραφείο, κατ’ αναλογία προς το κρεβάτι του Οδυσσέα και της Πηνελόπης. «Τα μικρά πράγματα μπορούν να γίνουν θεμέλιο για τη μεγαλύτερη οικειότητα ανάμεσα στους ανθρώπους» υπογραμμίζει εμφατικά στην Οδύσσεια ο Μέντελσον, κλείνοντας το μάτι στον αναγνώστη, αναφερόμενος στη μεταμορφωτική ικανότητα του κειμένου. Οι μεταμορφώσεις του Οδυσσέα γίνονται έτσι σύμφυτες με τις μεταμορφώσεις των λόγων που δείχνουν πιο σημαίνοντες τη στιγμή που παρεκτρέπονται προς το πιο φαινομενικά δευτερεύον ή επείσακτο. Αντίστοιχα, πάλι, οι Απόλογοι στην Οδύσσεια δεν είναι μικρότερης σημασίας, κατά τον Μέντελσον, από τα κύρια μέρη του έπους. Για παράδειγμα, το άσμα του Άρη και της Αφροδίτης μας αποκαλύπτουν συγκεκριμένες εξηγήσεις για τις σχέσεις των ανθρώπων, για την προδοσία ή τη συζυγική πίστη. Ακόμα και ο ψυχρός τρόπος με τον οποίο προσεγγίζονται ύστερα από τόσα χρόνια ο Οδυσσέας και η Πηνελόπη, σε αντίθεση με τα ένθερμα λόγια του ποιητή, δεν είναι παρά απόδειξη της ομοφροσύνης, δηλαδή της πνευματικής συνωμοσίας ενός ζευγαριού πέρα από την επιφανειακή παραφορά του έρωτα. Εδώ ακριβώς έγκειται το

πρωτείο της πνευματικότητας που χαρακτηρίζει και την ανάγνωση του Μέντελσον: στο ότι ο πολύτροπος χαρακτήρας τελικά κατατροπώνει την ισχύ του σώματος, καταφέρνοντας να εξοβελίσει τους Κύκλωπες και τα εμπόδια. Αν στη ζωή δεν είσαι ενισχυμένος με την πνευματική αυτή αρματωσιά, όπως ο Οδυσσέας, ενδεχομένως να μην μπορείς να λέγεσαι ήρωας. Αυτό, τελικά, είναι το ηρωικό μάθημα που δίνει ο πατέρας Τζέι Μέντελσον στον γιο Νταν Μέντελσον: του μαθαίνει να μην επιζητά τις δυσκολίες και αυτό που δεν φαίνεται με την πρώτη ματιά, το κρυφό, τον γρίφο, το παράξενο και το άλλο. «Εκεί όπου κάποιοι βλέπουν χάος και ανακολουθία, άλλοι ανακαλύπτουν λογική, συμμετρία και πληρότητα» γράφει ο φιλόλογος γιος, αποκαλύπτοντας το ουσιαστικό δίδαγμα που αποκομίζουμε από το ομηρικό έπος, με την προϋπόθεση ότι είναι δοσμένο με ένα «λαμπρό μέχρι πυρακτώσεως» επιχείρημα. Η γνώση είναι αυτή που θα χαρίσει την πεποίθηση ότι η αλήθεια του εαυτού δεν μπορεί παρά να λάμψει –και πάλι μέχρι πυρακτώσεως– στο τέλος. Συγκλονιστική, λοιπόν, η σκηνή όπου ο γιος Μέντελσον προχωράει, κατά την ομηρική αναγνώριση, και αποκαλύπτει στους γονείς του ότι είναι ομοφυλόφιλος. Αυτή ήταν η προσωπική του Επιφάνεια και η διαπίστωση ότι το σήμα μπορεί να γίνει φανερό εκεί όπου κανείς βλέπει κάτι άλλο. Γιατί, όπως καταλήγει: «Το καλό βιβλίο σ’ αφήνει να θες κι άλλο» – και σε αυτή την περίπτωση ισχύει με το παραπάνω.

26.7.18 – lifo

59

ΛΕΩΝ [23.7/23.8] Ο Αύγουστος είναι ο μή-

στε τον ελεύθερο χρόνο σας για να χαλαρώσετε και να ξεκουραστείτε, ενώ θα πρέπει να αποφύγετε τις υπερβολές με το φαγητό και το αλκοόλ. Στις 11/8 η Έκλειψη Ηλίου στον Λέοντα θα σας υπενθυμίσει πως πρέπει να ασχοληθείτε περισσότερο με την προσωπική σας ζωή και τις ανάγκες των αγαπημένων σας προσώπων, καθώς θα πραγματοποιείται στον οίκο της οικογένειας και του σπιτιού. Αρκετοί από εσάς μπορεί να αλλάξετε κατοικία ή να ανανεώσετε τον χώρο σας. Ταυτόχρονα, στον ίδιο οίκο βρίσκεται και ο ανάδρομος Ερμής που μπορεί να προκαλέσει ασυνεννοησία και παρεξηγήσεις με κάποιο μέλος της οικογένειας, οπότε θα πρέπει να είστε προσεχτικοί όσον αφορά τη διαχείριση των σχέσεών σας. Τα οικονομικά σας βελτιώνονται μέσα στο τρίτο 3ο δεκαήμερο του Αυγούστου. Ως τότε προσπαθήστε να μην κάνετε υπερβολές, μια και είστε λάτρεις της πολυτέλειας και μπορείτε πολύ εύκολα να ξεφύγετε.

νας των γενεθλίων σας και μέχρι τις 23/8 που θα παραμείνει ο Ήλιος στο ζώδιό σας θα σας απασχολήσουν οι προσωπικές σας ανάγκες και θα κερδίζετε τις εντυπώσεις με τον δυναμισμό σας. Στις 7/8 η Αφροδίτη περνάει στον Ζυγό και καθώς θα σχηματίζει τρίγωνο με τον Άρη θα ενισχύσει την ερωτική σας ζωή, όμως επειδή ο Άρης θα είναι ανάδρομος μέχρι τις 27/8 θα πρέπει να είστε προσεχτικοί στην έκφραση των επιθυμιών σας, ώστε να αποφύγετε εντάσεις με το ταίρι σας. Στις 11/8 πραγματοποιείται η Έκλειψη Ηλίου στο ζώδιό σας και ταυτόχρονα θα είναι και η σύνοδος με τον ανάδρομο Ερμή, που σημαίνει πως θα σας δοθεί η ευκαιρία να επαναπροσδιορίσετε τις επιθυμίες σας και τον τρόπο επικοινωνίας με τους άλλους. Νέα πλάνα έρχονται στο προσκήνιο και από τις 13/8 που ο ανάδρομος Άρης επιστρέφει στον Αιγόκερω, διανύοντας τον τομέα της εργασίας και της υγείας, θα ευνοηθούν τα σχέδιά σας, ενδεχομένως όμως να εξελιχθούν με πιο αργούς ρυθμούς. Ιδανική εποχή για όσους θέλετε να οργανώσετε ένα νέο εγχείρημα ή να αναζητήσετε μια επαγγελματική κατεύθυνση που θα σας ταιριάζει καλύτερα. Ιδιαίτερη προσοχή στη χρήση εργαλείων και μηχανημάτων καθώς και στις μετακινήσεις σας. Από τις 23/8 που περνάει ο Ήλιος στην Παρθένο αρχίζουν να βελτιώνονται τα οικονομικά σας, οπότε θα μπορέσετε να αναπληρώσετε τις δυνάμεις σας και να απολαύσετε τις στιγμές. Η ερωτική σας ζωή θα έχει αρκετό ενδιαφέρον, φροντίστε όμως να είστε ξεκάθαροι, αποφεύγοντας τις δεσμεύσεις, εφόσον δεν τις επιθυμείτε, ώστε να μην εκτεθείτε στο μέλλον.

ΔΙΔΥΜΟΣ [21.5/21.6] Για εσάς ο Αύγουστος θα είναι αρκετά περιπετειώδης όσον αφορά τα ερωτικά σας. Στις 7/8 η Αφροδίτη εισέρχεται στον Ζυγό και μέχρι τις 9/9, που θα διανύει τον οίκο του έρωτα και της δημιουργικότητας, θα είναι αυξημένη η λίμπιντό σας, ενώ θα σας δοθούν πολλές ευκαιρίες για φλερτ και ερωτικό παιχνίδι, ωστόσο θα πρέπει να είστε ιδιαίτερα προσεχτικοί, καθώς θα υπάρχει αυξημένος κίνδυνος για μια ανεπιθύμητη εγκυμοσύνη. Εσάς που έχετε μια σταθερή σχέση μπορεί να σας κουράσει η πολλή οικειότητα με το ταίρι σας και να αναζητήσετε αλλού το πάθος, έτσι όμως θα θέσετε σε κίνδυνο τον δεσμό σας και καλά θα κάνετε να το ξανασκεφτείτε. Ο κυβερνήτης σας Ερμής, σε ανάδρομη πορεία μέχρι τις 19/8, θα φέρει κάποια εμπόδια στις μετακινήσεις σας, ενώ δεν θα λείψουν οι παρεξηγήσεις με συγγενικά σας πρόσωπα. Στις 11/8 η Έκλειψη Ηλίου στον Λέοντα θα σας κάνει να αναθεωρήσετε τις σχέσεις σας, ενώ είναι πολύ πιθανό να ολοκληρώσετε ένα εγχείρημα που θα αυξήσει τα έσοδά σας ή ακόμα και τον κύκλο μιας θεραπείας . Ο Άρης μέχρι τις 27/8 θα είναι ανάδρομος και στις 13/8, επιστρέφοντας στον Αιγόκερω, μπορεί να επαναφέρει στο προσκήνιο οφειλές και οικονομικά θέματα που δεν έχουν τακτοποιηθεί και ως εκ τούτου η διάθεσή σας θα είναι αρκετά εριστική. Ο Δίας, διανύοντας τον τομέα των συνεργασιών και όντας σε αρμονικές όψεις με τον Πλούτωνα, θα ευνοήσει τις προσπάθειές σας στον επαγγελματικό τομέα κι έτσι θα καταφέρετε να επιλύσετε σημαντικά θέματα που σας απασχολούν. Μην παραμελείτε τις ανάγκες και τις επιθυμίες σας. Αφιερώστε χρόνο στον εαυτό σας.

ΚΡΙΟΣ [21.3/20.4] Ο Αύγουστος είναι ο μή-

60 lifo – 26.7.18

από τη μα ριβίκ υ καλ λέργ η (s ta rf ax@ lif o. gr)

λούς από εσάς θα είναι ο μήνας των διακοπών και θα θέλετε να δώσετε έμφαση στην ερωτική σας ζωή και να φλερτάρετε χωρίς όμως να δεσμευτείτε, κάτι που μπορεί να προκαλέσει προβλήματα σε όσους έχετε μια σταθερή σχέση και το ταίρι σας ενδεχομένως να έχει διαφορετικές βλέψεις. Στις 7/8 η Αφροδίτη περνάει στον Ζυγό και μέχρι τις 9/9 θα διανύει τον τομέα της εργασίας και της υγείας, επειδή όμως θα σχηματίζει τετράγωνο με τον Κρόνο το 1ο δεκαήμερο του Αυγούστου ίσως να αυξηθούν οι πιέσεις στη δουλειά σας, κάτι που θα έχει επιπτώσεις στο νευρικό σας σύστημα. Ακατάλληλη εποχή για λήψη σημαντικών αποφάσεων και μεγαλεπήβολα σχέδια. Αξιοποιή-

ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ

ΤΑΥΡΟΣ [21.4/20.5] Ο Αύγουστος για πολ-

ΚΑΡΚΙΝΟΣ [22.6/22.7] Το πρώτο δεκαπεν-

StarFax

νας κατά τον οποίο θα νιώθετε έντονα την ανάγκη για απολαύσεις, καθώς ο Ήλιος, μέχρι τις 23/8, θα διανύει τον οίκο της δημιουργικότητας και της ερωτικής σας ζωής. Προβλέπονται έντονες συγκινήσεις για τους ελεύθερους, ωστόσο δεν θα πρέπει να πέσετε με τα μούτρα, καθώς στον ίδιο οίκο θα βρίσκεται και ο ανάδρομος Ερμής μέχρι τις 19/8 και θα είναι αμφίβολη η εξέλιξη μιας ερωτικής σχέσης. Πιθανό είναι να επιστρέψει ένας πρώην έρωτας, ή να εκτιμήσετε ακόμα περισσότερο τη σχέση σας, ή να διαπιστώσετε πως δεν είστε ευτυχισμένοι. Στις 7/8 η Αφροδίτη περνάει στον Ζυγό και μέχρι τις 9/9 θα διανύει τον τομέα των διαπροσωπικών σας σχέσεων και των συνεργασιών, όμως το 1ο δεκαήμερο του Αυγούστου θα σχηματίσει τετράγωνο με τον Κρόνο και μπορεί να μην είστε σίγουροι για τις αποφάσεις σας. Παρ’ όλα αυτά, θα απολαύσετε αρκετές ρομαντικές στιγμές με το ταίρι σας. Η Ηλιακή Έκλειψη στον Λέοντα στις 11/8 θα σας δώσει την ευκαιρία να σκεφτείτε πώς μπορείτε να βελτιώσετε την ερωτική σας ζωή και δεν αποκλείεται να κάνετε ριζικές αλλαγές. Ο κυβερνήτης σας Άρης θα είναι ανάδρομος μέχρι τις 27/8 και στις 13/8, επιστρέφοντας στον Αιγόκερω, το ενδιαφέρον σας θα στραφεί σε θέματα καριέρας, αλλά μπορεί να έχετε την αίσθηση πως δεν προχωρούν τα σχέδιά σας με τους ρυθμούς που θα θέλατε. Στις 24/8 ο Ήλιος εισέρχεται στην Παρθένο και θα ενισχύσει τον τομέα της εργασίας και της υγείας, όμως θα πρέπει να είστε ιδιαίτερα προσεχτικοί με τη διαχείριση των πόρων σας.

θήμερο του Αυγούστου θα σας απασχολήσουν θέματα που αφορούν τα οικονομικά και την περιουσία σας και θα δουλέψετε εντατικά για να τακτοποιήσετε τις οφειλές σας. Στις 7/8 η Αφροδίτη εισέρχεται στον Ζυγό και έπειτα από ένα διάστημα πολλών μετακινήσεων οι γεννημένοι το 1ο δεκαήμερο θα επικεντρωθείτε στην οικογένεια και το σπίτι. Τα οικονομικά σας παίρνουν μια ώθηση, αλλά θα πρέπει να είστε φειδωλοί με το ξόδεμα. Στις 11/8 κορυφώνεται η Έκλειψη Ηλίου στον Λέοντα και καθώς πραγματοποιείται στον οίκο των χρημάτων, θα σας δοθεί η ευκαιρία να βρείτε νέες κατευθύνσεις για να ενισχύσετε το εισόδημά σας. Ενδεχομένως να προχωρήσει μια συνεργασία που συζητήσατε στο παρελθόν, καθώς έχουμε και τη σύνοδο με τον ανάδρομο Ερμή στον ίδιο τομέα, όμως, επειδή είστε ενθουσιώδεις και βιαστικοί, θα πρέπει να ελέγξετε πολλές φορές τους όρους και γενικά να είστε ξεκάθαροι σε αυτά που αξιώνετε. Από τις 19/8 που γυρίζει ο Ερμής σε ορθόδρομη πορεία θα ευνοηθούν περισσότερο οι διαπραγματεύσεις και θέματα εκπαίδευσης. Ο ανάδρομος μέχρι τις 27/8 Άρης επιστρέφει στις 13/8 στον Αιγόκερω και θα ανακινήσει θέματα που θα αφορούν τις σχέσεις σας, ενώ δεν θα λείψουν οι διαφωνίες και οι εντάσεις που θα δοκιμάσουν τον γάμο σας. Ωστόσο, δεν είναι κατάλληλη εποχή για να πάρετε αποφάσεις για τη λήξη ή την επισημοποίηση της σχέσης σας. Οι ελεύθεροι ευνοείστε από τον

Δία που φέρνει τύχη στα ερωτικά σας και στις 16/8, που κορυφώνεται το τρίγωνο Δία - Ποσειδώνα, θα ξεκινήσει μια δυνατή σχέση με προοπτικές μέσα από ένα ταξίδι που θα κάνετε.

ΠΑΡΘΕΝΟΣ [24.8/22.9] Ο Αύγουστος ξεκινάει με το ενδιαφέρον σας στραμμένο στην ερωτική σας ζωή, όμως θα πρέπει να είστε υπομονετικοί, καθώς μπορεί να μην ικανοποιούνται οι προσδοκίες σας εξαιτίας του ανάδρομου Κρόνου που διανύει τον συγκεκριμένο τομέα μέχρι τις 6/9. Ωστόσο μπορεί να εκπλαγείτε ευχάριστα, μια και ο Ουρανός σχηματίζει αρμονικές όψεις με τον Κρόνο και κάτι καλό θα προκύψει μέσα από ένα ταξίδι. Η κοινωνική σας ζωή θα είναι έντονη, οι μετακινήσεις και οι αποδράσεις συχνές και ως εκ τούτου θα αυξηθούν τα έξοδά σας, που σημαίνει πως θα πρέπει να αποφύγετε τις υπερβολές με το ξόδεμα. Στις 7/8 η Αφροδίτη περνάει στον Ζυγό και μέχρι τις 9/9 που θα διανύει τον οίκο των χρημάτων θα έχετε την ευκαιρία να ενισχύσετε το εισόδημά σας, ξεκινώντας μια καινούργια συνεργασία ή μέσω μιας επένδυσης. Η Έκλειψη Ηλίου στις 11/8 θα πραγματοποιηθεί στον οίκο που αφορά την ψυχολογία σας και επειδή ταυτόχρονα θα είναι και η σύνοδος με τον ανάδρομο Ερμή, θα πρέπει να προσέξετε πώς θα διαχειριστείτε τις αισθηματικές σας μεταπτώσεις και την επικοινωνία με συνεργάτες και οικεία σας πρόσωπα. Στις 13/8 επιστρέφει ο ανάδρομος Άρης στον Αιγόκερω και μέχρι τις 27/8, που θα διανύει τον οίκο των ερωτικών σας, υπάρχει μεγάλη πιθανότητα επιστροφής ενός πρώην έρωτα, κάτι που δεν θα είναι απαραίτητα ευχάριστο για εσάς. Στις 23/8 περνάει ο Ήλιος στο ζώδιό σας, οπότε ξεκινάει μια περίοδος ενός μήνα κατά τη διάρκεια του οποίου θα ασχοληθείτε με τις ανάγκες σας, θα έχετε περισσότερη αυτοπεποίθηση και θα μπορέσετε να ικανοποιήσετε τις επιθυμίες σας.

ΖΥΓΟΣ [23.9/22.10] Ο Αύγουστος ξεκινάει με τη Αφροδίτη στο ζώδιό σας στις 7/8 και μέχρι τις 9/9 η γοητεία σας θα είναι στα ύψη, ενώ η αισιοδοξία και η ευχάριστη διάθεσή σας θα προκαλέσουν θετικές εντυπώσεις στο περιβάλλον σας. Η εμφάνισή σας θα σας απασχολήσει αρκετά, θα πρέπει όμως να προσέξετε τις διατροφικές σας συνήθειες και κυρίως την κατανάλωση γλυκών, ώστε να μη χάσετε τη φόρμα σας. Στις 11/8 η Έκλειψη Ηλίου στον Λέοντα πραγματοποιείται στον οίκο των στόχων και των επιθυμιών σας και θα είναι ιδανική ευκαιρία για να επανεξετάσετε τα σχέδια και τις μεθόδους σας, καθώς και τις σχέσεις με φιλικά σας πρόσωπα. Η κοινωνική σας ζωή είναι αρκετά καλή, αλλά κάνετε πολλά έξοδα και, παρότι τα οικονομικά σας είναι σε ανοδική πορεία με τον Δία που συνεχίζει να ευνοεί τον συγκεκριμένο τομέα, θα πρέπει να αποφύγετε τις περιττές σπατάλες που μπορεί να γίνονται για λόγους εντυπωσιασμού. Στις 13/8 ο ανάδρομος Άρης επιστρέφει στον Αιγόκερω και μέχρι τις 27/8 μπορεί να δημιουργηθεί ένα εκρηκτικό κλίμα στο περιβάλλον της οικογένειας, που θα έχει να κάνει με την ερωτική σας ζωή. Εκεί θα πρέπει να δώσετε τη δική σας μάχη προκειμένου να διεκδικήσετε το δικαίωμα της προσωπικής επιλογής και είναι πολύ πιθανό να ψυχρανθούν οι σχέσεις σας. Στις 19/8 ο ανάδρομος Ερμής γυρίζει σε ορθόδρομη πορεία και κάποια εμπόδια που είχαν εμφανιστεί στον τομέα της καριέρας αρχίζουν να ξεπερνιούνται, οι μετακινήσεις σας και η επικοινωνία θα διευκολυνθούν αρκετά και θα έχετε τη δυνατότητα να προωθήσετε τις ιδέες σας και να προχωρήσετε τα σχέδιά σας.

ΣΚΟΡΠΙΟΣ [23.10/22.11] Ο Αύγουστος για πολλούς από εσάς είναι ο μήνας των διακοπών και θα ζήσετε στιγμές ανεμελιάς και ανάπαυλας, εσείς όμως που εργάζεστε θα έχετε περισσότερες ευθύνες και θα πρέπει να αντεπεξέλθετε στις πιέσεις της καθημερινότητας με στωικότητα. Στις 7/8 η Αφροδίτη περνάει στον Ζυγό και θα είστε αρκετά ευσυγκίνητοι, ενώ θα έχετε μια τάση μοναχικότητας και θα προτιμάτε να κρατάτε τις σχέσεις σας μυστικές. Ενδεχομένως να σας προσελκύουν άτομα που δεν

θα είναι διαθέσιμα και ως εκ τούτου θα πρέπει να αποφεύγετε τις επαφές με κόσμο. Στις 11/8 η Έκλειψη Ηλίου θα πραγματοποιηθεί στον οίκο της καριέρας και των φιλοδοξιών και θα είναι μια καλή στιγμή για να ξεκαθαρίσετε τα πλάνα σας ώστε να ρίξετε όλη σας την ενέργεια σε συγκεκριμένες κατευθύνσεις. Στις 13/8 ο ανάδρομος Άρης επιστρέφει στον Αιγόκερω και μέχρι τις 27/8 θα πρέπει να είστε πολύ προσεχτικοί στις εκφράσεις σας, καθώς θα έχετε μια επιθετικότητα που μπορεί σε κάποιες φάσεις να ξεπεράσει τα επιτρεπτά όρια και να βρεθείτε αντιμέτωποι με δυσάρεστα γεγονότα. Ιδιαίτερη προσοχή σε θέματα οδήγησης. Αποφύγετε τη βιασύνη και τον εκνευρισμό στο τιμόνι, καθώς υπάρχει κίνδυνος ατυχημάτων. Στις 19/8 ο Ερμής γυρίζει σε ορθόδρομη πορεία και θα ευνοηθούν πολύ οι συζητήσεις και οι διαπραγματεύσεις. Μετακινήσεις και ταξίδια δεν θα σας ταλαιωρήσουν, ενώ προβλέπεται σημαντική βελτίωση στην ερωτική σας ζωή. Στις 23/8 ο Ήλιος εισέρχεται στην Παρθένο και για έναν περίπου μήνα θα έχετε έντονη κοινωνική ζωή, ενώ είναι πολύ πιθανό να γνωρίσετε τον έρωτα της ζωής σας μέσα από τη συμμετοχή σας σε ομάδες ή συλλόγους.

ΤΟΞΟΤΗΣ [23.11/21.12] Οι πρώτες μέρες του Αυγούστου μπορεί να σας φανούν κουραστικές εξαιτίας οικογενειακών θεμάτων που θα σας απασχολήσουν και θα έχετε έντονες τάσεις φυγής, ενώ μπορεί να σας πιάσει καταναλωτική μανία και να κάνετε περιττά έξοδα προκειμένου να νιώθετε ευχάριστα. Στις 7/8 η Αφροδίτη περνάει στον Ζυγό και μέχρι τις 9/9, που θα διανύει τον οίκο των μελλοντικών σας σχεδίων, μπορεί να αλλάξετε γνώμη και να αφήσετε για αργότερα την υλοποίηση ενός εγχειρήματος για το οποίο έχετε δουλέψει σκληρά. Στις 11/8 η Έκλειψη Ηλίου στον Λέοντα πραγματοποιείται ταυτόχρονα με τη σύνοδο του Ερμή στον οίκο των ταξιδιών και των σπουδών και θα είναι ιδανική ευκαιρία για να σκεφτείτε το μέλλον σας

και να ξεκαθαρίσετε τους στόχους σας. Στις 13/8 ο ανάδρομος Άρης επιστρέφει στον Αιγόκερω και καθώς θα διανύει τον οίκο των χρημάτων μέχρι τις 27/8 η ανάγκη σας για οικονομική ασφάλεια θα σας κάνει δυνατούς ανταγωνιστές κι έτσι θα μπορέσετε να αυξήσετε τα κέρδη σας, όμως ταυτόχρονα θα θέλετε να ξοδέψετε χρήματα για τις ανάγκες και τις επιθυμίες σας και θα δυσκολευτείτε να κινηθείτε μέσα σε λογικό πλαίσιο. Ωστόσο, καλοκαίρι είναι, θα πρέπει να απολαύσετε κι εσείς τους καρπούς των κόπων σας, αρκεί να μη βρεθείτε σε αδιέξοδο. Στις 19/8 ο Ερμής επιστρέφει σε ορθόδρομη πορεία και πλέον θα είναι πιο ξεκάθαρες οι αποφάσεις σας, θα κάνετε αρκετές εξορμήσεις και πολλές καινούργιες γνωριμίες που θα προσελκύσουν το ενδιαφέρον σας και θα ευνοηθούν πολύ θέματα σπουδών. Από τις 23/8 που περνάει ο Ήλιος στην Παρθένο η επαγγελματική επιτυχία θα είναι το βασικό σας μέλημα.

ΑΙΓΟΚΕΡΩΣ [22.12/19.1] Ο Αύγουστος είναι ο μήνας που θέλετε να δώσετε έμφαση στην προσωπική σας ζωή και στις επιθυμίες σας και προβλέπονται όμορφες στιγμές που για πολλούς από εσάς θα παραμείνουν ανεξίτηλες στη μνήμη. Στις 7/8 η Αφροδίτη περνάει στον Ζυγό και μέχρι τις 9/9 θα ευνοηθούν πολύ καλλιτεχνικές δραστηριότητες και επαγγέλματα που έχουν να κάνουν με δημόσιες σχέσεις. Για εσάς όμως που θα ξεκινήσετε ένα νέο εγχείρημα προβλέπεται αύξηση των εξόδων και ίσως να ζοριστείτε λιγάκι μέχρι να αρχίσει να σταθεροποιείται η ροή των εσόδων σας, ωστόσο θα έχετε ομαλή πορεία. Στις 11/8 η Έκλειψη Ηλίου πραγματοποιείται στον οίκο των χρημάτων και του έρωτα και θα σας απασχολήσει πολύ έντονα η εξέλιξη ενός περιουσιακού ζητήματος, ενώ μπορεί να σας πιάσει ανασφάλεια σχετικά με την ερωτική σας ζωή, που δεν εξελίσσεται σύμφωνα με τις προσδοκίες σας. Ταυτόχρονα, θα είναι και η σύνοδος με τον ανάδρομο Ερμή που θα μπλοκάρει τις επικοινωνιακές σας

δεξιότητες και η διάθεσή σας θα είναι σκοτσέζικο ντους. Στις 13/8 ο ανάδρομος Άρης επιστρέφει στο ζώδιό σας και μέχρι τις 27/8 ο δυναμισμός και η αποφασιστικότητά σας θα είναι δυνατοί σύμμαχοι και θα μπορέσετε να διεκδικήσετε αυτά που επιθυμείτε δίχως να κομπλάρετε, που σημαίνει πως θα έχετε τη δυνατότητα να κερδίσετε και το άτομο που έχει προσελκύσει το ενδιαφέρον σας. Στις 19/8 ο Ερμής επανέρχεται σε ορθή πορεία και αλλάζει σημαντικά το σκηνικό όσον αφορά τα ερωτικά σας. Εσείς θα είστε πιο κοινωνικοί και ευχάριστοι και θα ζήσετε μεγάλες στιγμές με έναν νέο έρωτα.

ΥΔΡΟΧΟΟΣ [20.1/19.2] Ο Αύγουστος είναι ο μήνας κατά τον οποίο θα πρέπει να εργαστείτε σκληρά για να πιάσετε τους στόχους σας. Ειδικά για εσάς που σας απασχολούν θέματα σπουδών μπορεί να μην είναι τόσο ευχάριστος, ωστόσο θα έχετε τη δυνατότητα να κάνετε κάποια σύντομα ταξίδια και να γεμίσετε τις μπαταρίες σας. Στις 7/8 η Αφροδίτη περνάει στον Ζυγό και μέχρι τις 9/9 θα ευνοηθούν οι επαφές με το εξωτερικό, ενώ μπορεί να προκύψει ένας νέος έρωτας που θα αλλάξει τη ζωή σας. Στις 11/8 η Έκλειψη Ηλίου στον Λέοντα, ταυτόχρονα με τη σύνοδο Ήλιου - Ερμή, θα πραγματοποιηθεί στον οίκο των συνεργασιών και των σχέσεων και θα είναι μια καλή στιγμή για να συζητήσετε τους όρους μιας επαγγελματικής πρότασης. Επίσης, μπορεί να θέλετε να αναθερμάνετε τον γάμο σας ή ακόμα και να δώσετε ένα τέλος στη σχέση σας, αν δεν σας ικανοποιεί πλέον. Στις 13/8 ο ανάδρομος Άρης επιστρέφει στον Αιγόκερω, έτσι μέχρι τις 27/7 θα είναι πεσμένοι οι ρυθμοί σας και θα σας απασχολήσουν πολύ έντονα παρασκηνιακές καταστάσεις που θα φτάσουν στα αυτιά σας μέσω καλοθελητών. Από τις 19/8 που επιστρέφει ο Ερμής σε ορθόδρομη πορεία, σχηματίζοντας αρμονικές όψεις με την Αφροδίτη, ξεκινάει ένα διάστημα κατά το οποίο θα ευνοηθεί πολύ η επικοινωνία και η ερωτική σας ζωή, ενώ μπο-

ρεί να προκύψει και καλή είδηση σχετικά με τα εισοδήματά σας. Από τις 23/8 που περνάει ο Ήλιος στην Παρθένο θα είστε πολύ δραστήριοι, θα ανακτήσετε την αυτοπεποίθησή σας και θα κυνηγήσετε με ζέση τους στόχους σας. Νέοι έρωτες και απολαύσεις θα ικανοποιήσουν τις ανάγκες σας.

ΙΧΘΥΣ [20.2/20.3] Η ερωτική σας ζωή θα σας απασχολήσει τον Αύγουστο και θα γίνετε αρκετά διεκδικητικοί, εσείς όμως που είστε σε μια μακροχρόνια σχέση μπορεί να προκαλέσετε ασφυξία στο ταίρι σας με την κτητικότητά σας και θα πρέπει να το προσέξετε. Η Αφροδίτη στον Ζυγό από τις 7/8 αυξάνει την ανάγκη σας για έντονα πάθη και μπορεί να δημιουργήσετε μια μυστική σχέση, αν δεν είστε ικανοποιημένοι από τον γάμο σας, κάτι που θα σας προκαλέσει προβληματισμό. Στις 11/8 η Έκλειψη Ηλίου, ταυτόχρονα με τη σύνοδο με τον Ερμή, πραγματοποιείται στον οίκο της εργασίας και της υγείας και θα είναι μια καλή στιγμή για να αναζητήσετε μια νέα επαγγελματική κατεύθυνση ή μια παράλληλη δραστηριότητα. Ιδανική εποχή για να ασχοληθείτε με την ευεξία σας, προσέχοντας τη διατροφή σας, σε συνδυασμό με θαλάσσια σπορ, που θα ενισχύσουν τη φυσική σας κατάσταση. Ελαττώστε ή, καλύτερα, κόψτε το κάπνισμα και οποιαδήποτε βλαβερή συνήθεια έχει επιπτώσεις στον οργανισμό σας. Στις 13/8 ο ανάδρομος Άρης επιστρέφει στον Αιγόκερω και μέχρι τις 27/7 θα υπάρχει πρόσφορο έδαφος για ίντριγκες και καβγάδες με φιλικά σας πρόσωπα, οπότε αναμένεται ένα καλό ξεσκαρτάρισμα στις σχέσεις σας. Από τις 19/8 που επανέρχεται ο Ερμής σε ορθόδρομη πορεία θα ευνοηθεί η επικοινωνία και οι μετακινήσεις σας για εμπορικούς σκοπούς και για λόγους αναψυχής και θα ζήσετε έναν μεγάλο έρωτα που θα σας κάνει να αλλάξετε γνώμη όσον αφορά το θέμα του γάμου. Η προσωπική σας ζωή αρχίζει να ανθεί και προβλέπονται σημαντικές εξελίξεις το προσεχές διάστημα.

26.7.18 – lifo

61

ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2018

TheLiFOTeamPicks

aπό ό σα ζήσα μ ε την προηγ ο ύμεν η ε βδομάδ α

!

62 lifo – 26.7.18

Άσχημες μνήμες από εκείνο το καλοκαίρι πριν από 20 χρόνια, όταν κάηκε ολοσχερώς όλη η νότια πλευρά του Ευβοϊκού στη Στερεά Ελλάδα, όταν κάηκε το σπίτι μας και το συσκευαστήριο του ιχθυοτροφείου – η φωτιά κατέστρεψε τα πάντα. Αν είχαμε ακολουθήσει τις οδηγίες της Γενικής Γραμματείας Πολιτικής Προστασίας, θα είχαμε καεί. Μπροστά στη λαίλαπα της φωτιάς, όση προετοιμασία και να έχεις κάνει, όσα μέτρα πυροπροστασίας και να έχεις λάβει, το μόνο που σου μένει είναι να φύγεις εγκαίρως για να σωθείς. Δυστυχώς, το μαθαίνεις μόνο αν έχεις πάθει.

Γι’ άλλη μια φορά βρεθήκαμε κολλημένοι στις τηλεοράσεις να βλέπουμε τη φωτιά να κατατρώει τα πάντα, γι’ άλλη μια φορά θρηνούμε θύματα, δάση, περιουσίες. Αφού δακρύσουμε, αφού αναζητήσουμε σε ποιον θα επιρρίψουμε ευθύνες, αφού διατυπώσουμε δεκάδες θεωρίες, σε λίγες μέρες θα επιστρέψουμε στην καθημερινότητά μας, διαιωνίζοντας τις συμπεριφορές που μας έφεραν ως εδώ: αδιαφορία για το περιβάλλον, καταπάτηση των νόμων, πρόταξη του ατομικού συμφέροντος έναντι του συλλογικού, έλλειψη οργάνωσης και πρόληψης. Μόνο που ο χρόνος τελειώνει και δεν υπάρχουν πια περιθώρια για μερικά ακόμα λάθη. Ήρθε η ώρα να το πάρουμε επιτέλους χαμπάρι.

Συνταγή χωρίς συνταγή, που παίρνει 1 λεπτό για να γίνει: παγώνεις κομμάτια μάνγκο στην κατάψυξη και τα πετάς στο μπλέντερ μαζί με λίγο γιαούρτι και ξύσμα από ένα λάιμ, ίσως και μια κουταλιά μέλι. Χτυπάς μέχρι να γίνει παγωτό. (Επαναλάβετε μέχρι το τέλος του καλοκαιριού).

M.Hulot

Κορίνα Φαρμακόρη

Γεωργία Παπαστάμου

Βαγγέλης Λιακόγκονας

Χρήστος Παρίδης

Άγγελος Κλειτσίκας

Βρέθηκα προ δεκαετίας, ως εργαζόμενος σε παιδική κατασκήνωση στον Διόνυσο Αττικής, ενώπιον της απειλής μιας μεγάλης πυρκαγιάς. Τότε, η φωτιά πλησίαζε επικίνδυνα και φυσικά ενεργοποιήθηκε ο σχετικός μηχανισμός άμεσης προληπτικής εκκένωσής της από τα εκατοντάδες παιδιά. «Ψυχραιμία» ήταν, θαρρώ, τότε η λέξη-κλειδί της επιτυχίας. Τουτέστιν, αν και μη ειδικοί, αποτρέψαμε πρώτα τον πανικό και στη συνέχεια πράξαμε ό,τι οφείλαμε. Αντιθέτως, «πανικός» ήταν τις τελευταίες ημέρες μια λέξη συνώνυμη της κάλυψης των τραγικών πυρκαγιών από μερίδα συναδέλφων στην (τηλεοπτική κυρίως) ενημέρωση. Πριν από την Πυροσβεστική, ας καταφθάσει η ψυχραιμία. Κι αυτή ζωές θα σώσει.

Η τελευταία φορά που συνάντησα τον Μάνο Ελευθερίου ήταν στη γενική πρόβα του μονολόγου Ο πατέρας του Άμλετ στο θέατρο Θησείο. Ήταν, όπως πάντα, υποδόρια σαρκαστικός και πειραχτήρι, μόνο που διέβλεπα στον τρόπο του και μια συστολή, αν όχι αγωνία, για το πρώτο ουσιαστικά θεατρικό του έργο, που παιζόταν με καθυστέρηση 60 χρόνων. Γιατί αυτή ήταν η μεγάλη του φιλοδοξία, να γίνει θεατρικός συγγραφέας. Το θέατρο ήταν η πρώτη του αγάπη κι εκείνο που του έδωσε τα πρώτα ερεθίσματα στην τέχνη. Έγινε γνωστός μέσα από οτιδήποτε άλλο, σχετίστηκε με ηθοποιούς και σκηνοθέτες, ολόκληρη η Ελλάδα τραγούδησε τους μαγικούς του στίχους, αλλά στη σκηνή έργα του δεν είδε. Κι όμως, ο Άμλετ του σφραγίζει μια ζωή, το προσωπικό του αντίο.

Οι πιο υποτιμημένες στιγμές του καλοκαιριού είναι αυτές που περνάμε μόνοι μας, εγκλωβισμένοι ή ελεύθεροι στον ιδιωτικό κόσμο των σκέψεών μας, ενώ κολυμπάμε ή απλώς επιπλέουμε στη θάλασσα. Υπάρχει, φυσικά, και βιολογική εξήγηση, αλλά εμένα μου αρέσει περισσότερο η ψυχολογική: όταν το γυμνό σώμα μας αφήνεται μέσα στο νερό, το μυαλό καθαρίζει και το πνεύμα χύνεται με τέτοιο τρόπο, που αυτές τις στιγμές μπορούμε να φτάσουμε σε ένα διανοητικό και συναισθηματικό βάθος που σπάνια βιώνουμε σε άλλες στιγμές της καθημερινότητάς μας. Γι’ αυτές ανυπομονώ περισσότερο στις επερχόμενες διακοπές.

«Προκαλεί εντύπωση το γεγονός ότι τα ΜΜΕ προβάλλουν ως κύρια αιτία των δασικών πυρκαγιών την αμέλεια, ενώ για τους εμπρηστές δεν ακούμε τίποτα. Δεν είδα ποτέ έναν εμπρηστή να διασύρεται από τα κανάλια. Δεν ακούσαμε ποτέ αν καταδικάστηκε κάποιος και με ποια ποινή». Από παλιά, αλλά επίκαιρη συνέντευξη του Γιώργου Σφήκα, επίτιμου προέδρου της Εταιρείας Προστασίας της Φύσης.

Μαύρο και αυτό το καλοκαίρι. Τι να πεις και τι να γράψεις; Ας βοηθήσουμε τον κόσμο που έχει ανάγκη αυτές τις δύσκολες στιγμές. Μπορούσαμε να ήμασταν εγώ, εσύ, τα παιδιά μας στη θέση τους. Τα πολλά λόγια ας τα αφήσουμε για μετά. A, και κλείστε τις τηλεοράσεις.

Άρης Δημοκίδης

Μαρία Παππά

Θοδωρής Αντωνόπουλος

Γιάννης Κωνσταντινίδης

Νικόλας Σεβαστάκης

Όσοι παραθερίζουμε ή πρόκειται να παραθερίσουμε φέτος, ειδικά σε δημοφιλείς προορισμούς, ας δείξουμε λίγο περισσότερη ευαισθησία και κατανόηση στους εργαζόμενους στον τουριστικό τομέα. Οι συνθήκες εργασίας στη μόνη σχεδόν και πλέον προβεβλημένη «βαριά» βιομηχανία της χώρας από τα ωράρια, τις «αγγαρείες» και τις συνθήκες διαμονής/ διατροφής είναι συχνά από κακές έως άθλιες, οι περικοπές αμοιβών, η καταστρατήγηση δικαιωμάτων και η αθέτηση συμφωνιών επίσης συνηθισμένες. Αν δεν μπορούμε να καταγγείλουμε την εκμετάλλευση όπου τη συναντάμε, ας μη γινόμαστε τουλάχιστον τροφοδότες και συνέταιροί της.

Στην Αμερική, χάρη σε μια, υποτίθεται, αξιόπιστη καταμέτρηση, βρήκαν ότι οι γιατροί διακόπτουν τους ασθενείς τους, ενόσω εκείνοι περιγράφουν το πρόβλημά τους, μόλις 11 δευτερόλεπτα αφότου έχουν ξεκινήσει να μιλούν. Αυτό δικαιολογείται κάπως από το ότι ο γιατρός είναι ήδη ενήμερος, χάρη στο ιστορικό που συντάσσουν οι γραμματείς πριν από την επίσκεψη του ασθενούς. Αλλά και πάλι, τα 11 δευτερόλεπτα κρίνονται έως και «ανύπαρκτα», αξιολογώντας τα με βάση το ότι θα έπρεπε στο διάστημα αυτό να θεμελιωθεί η εμπιστοσύνη του ασθενούς προς τον γιατρό. Η έρευνα, πάντως, περιγράφει καλύτερα και κωμικοτραγικά ότι κανείς δεν θέλει πλέον να ακούει. Όλοι θέλουν μόνο να ομιλούν. Είναι πια παραληρηματικός ο χαρακτήρας των καιρών μας. Κι αν επιτέλους το αποδεχτούμε, σε επόμενο στάδιο ίσως το αντιμετωπίσουμε.

Πας να γράψεις για τις δροσερές νύχτες στο χωριό και για το νότιο Πήλιο που υπο-εκπροσωπείται και δεν το ξέρουν πολλοί. Να γράψεις για τον φιλόξενο Παγασητικό και την φετινή «ανοιξιάτικη» πρασινάδα στο βουνό τον Ιούλιο, λόγω των πολλών βροχών του Ιουνίου. Πας να πεις πόσο γενναιόδωρη είναι η απόσταση από τη διαρκή ενημέρωση και τη συνεχή σύνδεση. Και έρχονται οι απαίσιες εικόνες από τα Μεσόγεια, το Μάτι, τον Νέο Βουτζά και τα άλλα μέρη που τα ξέρεις και κάποτε είχες φίλους εκεί. Όλα σκιάζονται και δεν έχεις πια να πεις κάτι. Εκτός από ευχές γι’ αυτούς που παλεύουν με τις φλόγες και όσους βρίσκονται εκεί κοντά. Να κλείσουν οι πληγές και να μην υπάρξουν περισσότεροι νεκροί.

Δεν καταλαβαίνω τα λόγια, τις εξηγήσεις, τις φανφάρες, την απόδοση ευθυνών, τις προσευχές. Δεν καταλαβαίνω πολλά πράγματα. Δεν έχουν νόημα για μένα. Τέτοιες ώρες, μόνο σιωπή. Αλέξανδρος Διακοσάββας

Πόνος, οργή, αγανάκτηση. Εκατόμβη νεκρών, εκατοντάδες τραυματίες, δεκάδες αγνοούμενοι, χιλιάδες καμένα αυτοκίνητα και σπίτια και περιοχές που έσβησαν από τον χάρτη. Είναι γεγονός ότι στην Ελλάδα του 2018 ο πολίτης αισθάνεται απροστάτευτος από τον κρατικό μηχανισμό. Και, δυστυχώς, αποδεικνύεται για άλλη μια φορά ότι η «ελληνική πραγματικότητα», με ό,τι αυτή συμπεριλαμβάνει, δεν πρόκειται να αλλάξει ποτέ. Η κοινή λογική σ’ αυτήν τη χώρα απουσιάζει, οι ευθύνες είναι τεράστιες και βαρεθήκαμε να ακούμε τα ίδια λόγια μετά από μια φυσική καταστροφή. Το χειρότερο όλων; Σε λίγες μέρες όλοι θα έχουν ξεχάσει και θα συνεχίσουν τη ζωή του κανονικά, μέχρι την επόμενη καταστροφή. Γιάννης Πανταζόπουλος

Άννα Κόκορη Πρώτη φορά νιώθω τόσο έντονα το συναίσθημα της φρίκης. Πρώτη φορά κλαίω τόσο πολύ μπροστά στην οθόνη του υπολογιστή και της τηλεόρασης. Πρώτη φορά ο θάνατος «αγνώστων» με συγκλονίζει τόσο. Απορώ που βρίσκομαι ακόμα στην Αθηνά. Θα ’πρεπε να έχω προμηθευτεί ότι χρειάζονται και να έχω φύγει ήδη για Κινέτα.