ολα για την αθηνα! free press δωρεαν οδηγοσ τησ πολησ κυκλοφορει καθε πεμπτη
06092018
ΜΌΡΑΛΗΣ ΣΤΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΜΠΕΝΑΚΗ
☛ «Τουρισμός: Περήφανη “ναυαρχίδα” ή “γαλέρα-κάτεργο”;» ονομαζόταν το ρεπορτάζ του Θοδωρή Αντωνόπουλου, όπου επιχειρούσε να σκιαγραφήσει την κατάσταση στον κλάδο αυτήν τη στιγμή στην Ελλάδα. Ο Harlan είχε κάποιες ενστάσεις: «O τίτλος, όπως και ολόκληρο το άρθρο, μπερδεύει δύο εντελώς διαφορετικά πράγματα. Το ένα είναι η σημασία του τουρισμού για τη χώρα μας. Το δεύτερο, οι εργασιακές συνθήκες στον τομέα του τουρισμού. Και τα δύο θέματα είναι σημαντικά, αλλά δεν παύουν να είναι εντελώς ανεξάρτητα το ένα από το άλλο. Γιατί ο εργαζόμενος που λιώνει στα 10ωρα, ανασφάλιστος και χωρίς να ξέρει πότε και αν θα πληρωθεί, αδιαφορεί εντελώς για το αν ο τουρισμός προσφέρει το 5%, το 10% ή το 40% στο ελληνικό ΑΕΠ. Το θέμα των εργασιακών συνθηκών είναι θεωρητικά εύκολο: υπάρχει εργατική νομοθεσία και αυτή πρέπει να τηρείται παντού, σε όλους τους κλάδους, σε όλες τις επιχειρήσεις. Φυσικά, και στον τουρισμό. Στις εργασιακές συνθήκες ο τουρισμός δεν (θα έπρεπε να) διαφέρει από κανέναν άλλο επαγγελματικό κλάδο. Το κράτος τον επιδοτεί έμμεσα, παραλείποντας τους ελέγχους, όπως θα ’πρεπε να κάνει. Όταν οι εργοδότες ξέρουν ότι τον νόμο δεν θέλει να τον επιβάλει κανένας, θα αυθαιρετήσουν βάναυσα εναντίον των εργαζομένων. Οπότε στο σκέλος των εργασιακών συνθηκών το ερώτημα είναι αν γίνεται εφαρμογή των νόμων ή όχι. Όλα τα άλλα στο στυλ “μου αρέσει το επάγγελμά μου, με σέβονται, τους σέβομαι, μπορώ, θέλω... κ.λπ.” είναι δευτερεύοντα. Απαίτηση (οφείλει να) είναι η πλήρης, καθολική εφαρμογή των νόμων. Όχι θεωρητικολογίες. Το άλλο σκέλος (άσχετο με τα εργασιακά, αλλά εξίσου σημαντικό) αφορά το κατά πόσο προσφέρει ο τουρισμός ως κλάδος στο ελληνικό ΑΕΠ. Στο άρθρο παρατίθενται τα νούμερα του Συνδέσμου Τουριστικών Επιχειρήσεων. Πάλι καλά που δεν μας είπαν ότι ο τουρισμός αποτελεί το 99,99% της ελληνικής οικονομίας. Για να μη μιλήσουμε για το πώς βγάζουν αυτά τα στατιστικά νούμερα οι “εκτιμήσεις των ειδικών”. Η ΤτΕ, δηλαδή το επίσημο “ταμείο” της χώρας μας, δίνει πολύ πιο χαμηλά νούμερα για τον τουρισμό. Στα δικά μου μάτια, η ΤτΕ είναι 100 φορές πιο αξιόπιστη από τον κάθε σύνδεσμο επαγγελματιών που προωθεί τα συμφεροντάκια του».
α π ό τ η lif o t ea m
Oι αντιδράσεις που δημιούργησαν τα άρθρα και τα posts μας την περασμένη εβδομάδα.
feedback571
Ο ΤΟΥΡΙΣΜΌΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΆΔΑ, Η ΔΥΣΦΟΡΊΑ ΜΕ ΤΗΝ ΚΡΙΤΙΚΉ ΚΑΙ Η ARIANA GRANDE
POSTS ΓΡAΜΜΑΤΑ E-MAILS
*Στείλτε μας Feedback: feedback@lifo.gr
☛ Ο Νικόλας Σεβαστάκης στο άρθρο του με τίτλο «Η δυσφορία με την κριτική» υποστήριξε πως η εκάστοτε κυβέρνηση σε καιρό δημοκρατίας είναι πάντοτε υπόλογη, άρα οφείλει να μη δυσανασχετεί με την κριτική. Ο Βαγγέλης συμπληρώνει: «Η αστική δημοκρατία έχει ένα μεγάλο προσόν: δεν βασίζεται στην αλήθεια, η οποία στην πράξη συχνά ανατρέπεται, βασίζεται στην ανθεκτικότητα, την οποία επιτυγχάνει αφήνοντας πολλές δυνάμεις να ενεργούν παράλληλα. Για τα ολοκληρωτικά συστήματα, που βασίζονται στην αλήθεια και άρα σε έναν κεντρικό σχεδιασμό που την υπηρετεί, κριτική σημαίνει εκ θεμελίων αμφισβήτηση του συστήματος. Για τον κομμουνιστή, όποιος δεν είναι μαζί του, είναι εναντίον του. Ο καπιταλισμός, αντίθετα, αντί να βλέπει παντού εχθρούς, βλέπει ευκαιρίες. Σου λέει, όποιος δεν είναι εναντίον μου, είναι μαζί μου. Αντί να παλεύει μάταια να φιμώσει την κριτική, την αφομοιώνει. Πρόκειται για μια προσέγγιση ασύγκριτα πιο εξελιγμένη». ☛ Ο ακαδημαϊκός και ομότιμος καθηγητής Kλασικής Aρχαιολογίας του Αριστοτελείου Μιχάλης Τιβέριος, μιλώντας στον Γιάννη Πανταζόπουλο, σχολίασε τις αρχαιολογικές ανασκαφές σε Αμφίπολη και μετρό Θεσσαλονίκης, καθώς και όλα τα νοσηρά φαινόμενα της ελληνικής πραγματικότητας, αναφέροντας, μεταξύ άλλων, πως «δεν είμαστε περιούσιος λαός, εμείς σκοτώσαμε τον Καποδίστρια». Ο Άγελος σχολιάζει: «Είναι συνταρακτικό να αναλογίζεται κανείς ότι όντως η δολοφονία ενός πολιτικού πριν από 180 χρόνια περίπου επηρεάζει τις τύχες μας σήμερα. Ένα πιστόλι εκπυρσοκρότησε τότε και οι επενέργειες αυτού του συμβάντος καθορίζουν τη ζωή μιας κοινωνίας σήμερα. Η Ιστορία είναι μια εκπληκτική επιστήμη. Η Αρχαιολογία σπουδαίο εργαλείο. Και η αυτοκριτική αυτό που χρειαζόμαστε οι Έλληνες περισσότερο από οτιδήποτε άλλο». ☛ «Πραγματικό ταλέντο ή επικοινωνιακό πυροτέχνημα;» αναρωτιόταν ο Άγγελος Κλειτσίκας στο άρθρο του για την Ariana Grande, με αφορμή την κυκλοφορία του τελευταίου της άλμπουμ. Ο smurf100 απαντά: «Γιατί να μην της είναι αρκετή η φωνή μαζί με μερικά catchy tunes, όταν τελειώσουν τα “τρικ”, όπως λέτε; Αν η Grande συνεχίσει τα ποπ χιτάκια, συνδυασμένα με τις ομολογουμένως πολύ καλές φωνητικές της ικανότητες, αυτό θα είναι αρκετό για να εξασφαλίσει, μέχρι την ηλικία των 30 τουλάχιστον, την προτίμηση των teens και pre-teens της Αμερικής. Δείτε, δε, και τη Mariah Carey, με την οποία πολλοί έχουν συγκρίνει επανειλημμένα την Grande: αναρίθμητα πιασάρικα pop hits, παρόμοια μεταξύ τους, και μια καταπληκτική φωνή (που πλέον έχει αρχίσει να ξεθωριάζει). Ε, μια χαρά επιτυχία έκανε μέχρι τα 35 της».
free press Eβδομαδιαίος οδηγός της Αθήνας. Κυκλοφορεί κάθε Πέμπτη. 6.9.18 – lifo
5
ΟΙ ΩΡΑΊΕΣ ΡΥΤΊΔΕΣ ΣΟΥ EΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΊΑ, 1994
a π ο τ ον σ ταθη τ σ αγκ αρ ουσ ιανο
Editorial
Πώς κάνει έρωτα ένας ηλικιωμένος άνθρωπος; Ένα παλιό μου άρθρο που ψηφιοποιείται πρώτη φορά.
φωτογραφία εξωφύλλου Γιάννης Μόραλης Προσχέδιο κεραμικής σύνθεσης Αυγό σε χαρτόνι, 33,5Χ45,5 εκ. Δωρεά Γιάννη Μόραλη Μουσείο Μπενάκη, αρ. ευρ. 45123 φωτογραφία εσωφύλλου Προσχέδιο κεραμικής σύνθεσης για την επένδυση του πυθμένα της λίμνης του κεντρικού καταστήματος της Τραπέζης της Ελλάδος, 1967 Αυγό σε χαρτόνι, 30,2Χ30 εκ. Δωρεά Γιάννη Μόραλη Μουσείο Μπενάκη, αρ. ευρ. 45115
6 lifo – 6.9.18
Στο βιβλίο της Μαργκερίτ Ντιράς Γιαν Αντρέα Στάινερ υπάρχει μια στιγμή αμηχανίας για τον αναγνώστη. Η 66χρονη συγγραφέας, ύστερα από πολύμηνο κώμα και αλλεπάλληλες αρρώστιες, πάει σ’ ένα θέρετρο της Νορμανδίας κι εκεί κάνει έρωτα με έναν 25χρονο φαν της. Τον Γιαν Αντρέα Στάινερ. Υπάρχει, βέβαια, η εξωτική ατμόσφαιρα. Τα κύματα στην ακτή, οι αϋπνίες και το αλκοόλ στο μπαλκόνι του αποικιακού Hotel Roches Noires, οι κλειστές αρωματισμένες κάμαρες, τα memento mori της κινέζικης νιότης, και τα λοιπά, και τα λοιπά… Αλλά το δεσποτικό σημείο της αφήγησης είναι αυτό: «Κοιμηθήκαμε με το φεγγάρι μέσα στον σκοτεινό μπλε ουρανό. Την επομένη κάναμε έρωτα». Πώς κάνει έρωτα ένας ηλικιωμένος άνθρωπος; Όταν διάβασα αυτήν τη φράση, αυτόματα σκέφτηκα τον ζαρωμένο λαιμό, το θαμπό δέρμα, τα άσπρα μαλλιά, τα μπουχτισμένα μάτια… Θυμήθηκα εκείνο το αβάσταχτο σονέτο του Σαίξπηρ: Σ’ εμένα τον πικρό καιρό του χρόνου βλέπεις που λίγα κίτρινα στους κλώνους μένουν φύλλα κι ολοένα μες στον κρύο άνεμο σαλεύουν, κλώνοι γυμνοί όπου πριν τ’ αηδόνια κελαηδούσαν.
Πώς κάνει έρωτα ένας ηλικιωμένος άνθρωπος; Μου έχει ξανατύχει να αναρωτηθώ. Όταν ήμουν παιδί, οποιοσδήποτε υπαινιγμός σεξουαλικότητας από ηλικιωμένους κατά βάθος μου φαινόταν άσεμνος, αντιαισθητικός, σημάδι παραλυσίας. Τη μέρα που ανακάλυψα ότι ένας 70χρονος συγγενής μου κάνει ακόμα έρωτα, ένιωσα αληθινή απογοήτευση για την ανθρώπινη φύση. Πίστευα ότι οι γέροι δεν έχουν πάθη. Πίστευα κάτι χειρότερο: ότι οι γέροι παύουν σιγά-σιγά να είναι άνθρωποι, προλειαίνοντας την εξαφάνισή τους! Όταν μεγάλωσα, είδα ότι ο δυτικός πολιτισμός εν γένει έχει την ίδια άποψη μ’ εμένα. Οι ηλικιωμένοι παύουν ν’ αντιμετωπίζονται ως πλήρεις άνθρωποι – γίνονται ξένο σώμα σ’ έναν τρόπο ζωής που λατρεύει τη νιότη και την παρατείνει σε βαθμό γελοιότητος. Εξορίζονται απ’ όλα τα μέτωπα του κόσμου (σεξουαλικά, κοινωνικά...) και μετά βίας, ακόμα κι οι αξιότεροι, δεν αποφεύγουν τη ρετσινιά του γεροντοκράτη. Ειδικά στις μεταπολεμικές κοινωνίες (με τη διάλυση της οικογένειας), οι ηλικιωμένοι είναι κανονικά παράσιτα, το ίζημα της ανθρώπινης ύπαρξης. Ο ενεργός πληθυσμός τούς βλέπει με δυσθυμία, λέει ότι το κράτος δικαίου έχει μετατραπεί σε ένα πολυτελές κι απέραντο γηροκομείο· οι δημογράφοι αντιμετωπίζουν την αύξησή τους με μαλθουσιανή φρίκη. Στις καθημερινές «χειρονομίες» το θέαμα ενός κυρτού σώματος προκαλεί αποστροφή, ένα τυχαίο
άγγιγμά τους μοιάζει με άγγιγμα του βούρκου της ανθρώπινης σάρκας. Η μαζική κουλτούρα τούς παρουσιάζει σαν στυμμένες λεμονόκουπες ή σαν γελοίες καρικατούρες (διαφημίσεις Winston και Gaultier). Υπό αυτούς τους όρους, το γεγονός ότι οι γέροι δεν μπορούν να κάνουν έρωτα χωρίς να μας σοκάρουν είναι το λιγότερο! Σήμερα, οι ηλικιωμένοι σοκάρουν απλώς επειδή υπάρχουν! Όταν έκλεισα το (άνισο και μάλλον βαρετό) βιβλίο της Ντιράς, είδα τη φωτογραφία της στο οπισθόφυλλο. Βαθιές ρυτίδες, αχτένιστα σταχτιά μαλλιά, το αριστερό φρύδι μαδημένο κάτω από δυο ουλές, χοντροί φακοί, ένα βλέμμα εύθυμης απόγνωσης, ένα συγκρατημένα χαμογελαστό στόμα. Σ’ εμένα βλέπεις της παλιάς φωτιάς τη φλόγα που μες στης νιότης μου κατέπεσε τη στάχτη. Ναι, έχει δίκιο ο Σαίξπηρ όταν θρηνεί, απαρηγόρητος, διακρίνοντας τα σημάδια του θανάτου πάνω στο λεηλατημένο πρόσωπό του. Αλλά μπορώ να πω με κάθε ειλικρίνεια ότι αυτό το πρόσωπο (το πρόσωπο της Μαργκερίτ, το πρόσωπο ενός ηλικιωμένου φίλου...) έχει επίσης μια βαθιά γοητεία, κάποια κρυφή διεκδίκηση (που τα 35 χρόνια μου δεν μου επιτρέπουν να δω καθαρά), ένα νόημα που ο πολιτισμός μας αποφεύγει να αντικρίσει με κάθε τρόπο. Αυτό το νόημα είναι ο θάνατος. Πάνω στο πρόσωπο των ηλικιωμένων μπορείς να διακρίνεις το προφίλ του θανάτου – κι αυτό είναι κάτι που η κοινωνία μας δεν αντέχει να δει. Η πρωτοφανής απόσυρση των ηλικιωμένων και η εξίσου πρωτοφανής έκρηξη της πλαστικής νεότητας (χειρουργημένα πρόσωπα, κοσμετολογία, μοριακή βιολογία κ.λπ.) είναι η διπλή όψη αυτής της Απάρνησης του θανάτου που χαρακτηρίζει τις δυτικές κοινωνίες. Και τι αποτέλεσμα έχει αυτή η απάρνηση; Μια κοινωνία γεμάτη νεανικά ομοιώματα που αναδιπλασιάζονται επ’ άπειρον· μια κοινωνία όπου τα παιδιά σιχαίνονται τις μάνες που τα γέννησαν! Δεν λέω ότι είναι ευχάριστο να σκέφτεσαι ότι θα πεθάνεις. Λέω ότι είναι τζάμπα κόπος ν’ αρνείσαι να δεις το γεγονός. Και ότι όσο κι αν σπρώχνεις τους γέρους κάτω απ’ το χαλάκι για να μη σου θυμίζουν δυσάρεστα πράγματα, ο θάνατος καλπάζει για να ’ρθει να σε βρει. Αυτό το ραντεβού είναι άχαστο! Λέω, επίσης, ότι η σκέψη του θανάτου είναι χρήσιμη. Οι ωραιότεροι Έλληνες, οι Έλληνες του Ομήρου, είναι διάστικτοι από θανατόληπτον ήθος. Αν δεν χτυπήσεις το χώμα (το μαύρο χώμα) με τα χέρια σου, πώς θα υψωθείς μετά, όλος φτερά, σε ένα «μυστικό» ζεϊμπέκικο; Λέω ότι οι γέροι είναι χρήσιμοι. Μας προσγειώνουν για να εκτιναχθούμε ψηλότερα. Στα μάτια τους (του Σαίξπηρ, του Καβάφη, του Σωκράτη...) η νεότητα του κόσμου καθρεφτίζεται σε όλη της τη δόξα και γίνεται αξία που ξεπερνάει τον Χρόνο. Λέω ότι η εχθρότητά μας προς τους γέρους είναι ουσιαστικά σημάδι μιας φοβισμένης νιότης εμπορίου που τώρα επικυριαρχεί στα media και σέρνει της ομορφιάς της το μαράζι από καθρέφτη σε καθρέφτη, γνωρίζοντας ενδομύχως ότι είναι κλινικά νεκρή. Λέω, τέλος, ότι αυτή η γυναίκα, όχι, δεν πρέπει να με σοκάρει που κάνει έρωτα στα 66 της, που ερωτεύεται και κλαίει στο στήθος του νεαρού εραστή της, γεμάτη ουλές, ρυτίδες, στάχτη· όλοι έχουμε το ίδιο μερίδιο στον θάνατο και τη ζωή, άσε που σε 80 χρόνια κανένας μας δεν θα υπάρχει για να διαφιλονικούμε περί αυτού.
www.lifo.gr ΔΥΟ ΔΕΚΑ ΕΚΔΟΤΙΚΗ Α.Ε. ΒOΥΛΗΣ 22, 105 63 ΑΘΗΝΑ T 210 3254 290 F 210 3249 785 info@lifo.gr
εκδοτης
Στάθης Τσαγκαρουσιάνος γενικός διευθυντής Μιχάλης Μιχαήλ εμπορική διεύθυνση εντυπησ εκδοσησ Δήμητρα Πασομένου (dpaso@lifo.gr) διευθυντής lifo.gr Θανάσης Χαραμής διευθυντής mikropragmata.lifo.gr Άρης Δημοκίδης διευθυντής εντυπης εκδοσης Τάσος Μπρεκουλάκης σύμβουλος σχεδιασμού Γιάννης Καρλόπουλος αrt director Χρήστος Τζοβάρας –––––– ε μπο ρικο τμημα ε ν τ υπησ ε κδοσησ διευθυντής ελευθερησ αγορασ Κώστας Μαντάς (kmantas@lifo.gr) senior advertising manager Βάλλη Παπαϊωάννου (vpapaioannou@lifo.gr) yπεύθυνoi διαφήμισης direct market Γιώργος Λυκουργιώτης (likourgiotis@lifo.gr), Ισιδώρα Γενούζου (isidora@lifo.gr), Κωνσταντίνα Τριανταφύλλου (ktriantafyllou@lifo.gr) yποδοχή διαφήμισης & συντονισμός Ξένια Στασινοπούλου (xenia@lifo.gr) –––––– ψηφιακή ανάπτυξη/προγραμματισμός lifo.gr Αγγελική Βαξάλη, Άγγελος Παπαστεργίου, Σπύρος Γκατζούνας –––––– συν ταξη αρχισυνταξία Αλέξανδρος Διακοσάββας συντακτικη ομαδα Θοδωρής Αντωνόπουλος, Λουίζα Αρκουμανέα, Αναστασία Γαλάνη, Δημήτρης Καβατζικλής, Ευθύμης Κάλφας, Άγγελος Κλειτσίκας, Μερόπη Κοκκίνη, Κατερίνα Κοντίνη, Θοδωρής Κουτσογιαννόπουλος, Γιάννης Κωνσταντινίδης, Ανδρέας Λουκάκος, Τάσος Μελεμενίδης, Τίνα Μανδηλαρά, Νίκη Μηταρέα, Πάνος Μιχαήλ, Γλυκερία Μπασδέκη, Γιάννης Παπαϊωάννου, Γιάννης Πανταζόπουλος, Σταυρούλα Παπασπύρου, Γεωργία Παπαστάμου, Μαρία Παππά, Χρήστος Παρίδης, Μαρίνα Πετρίδου, Δημήτρης Πολιτάκης, Φιλιώ Ράγκου, Πάνος Σάκκας, Ειρήνη Σαρλή-Θεοφυλακτοπούλου, Νικόλας Σεβαστάκης, Βασιλική Σιούτη, Κορίνα Φαρμακόρη, Λένα Φουτσιτζή υπεύθυνη social media Χριστίνα Γαλανοπούλου –––––– φωτογράφοι Σπύρος Στάβερης, Πάρις Ταβιτιάν, Freddie f. Αναστασία Βουτυροπούλου, Γιώργος Αδάμος ατελιέ αssistant Art Director Rinétta Koskinidou διαμόρφωση ψηφιακής εκδοσης Νινέττα Γιακιντζή, Μαρούσα Θωμά διόρθωση κειμένων Μαρία Δρουκοπούλου, Μπέτυ Σπανοπούλου –––––– λογιστηριο οικονομική διεύθυνση Δημήτρης Τασιόπουλος λογιστήριο Άλκηστις Γκούμα, Βασίλης Κοτρωνάκης διανομή Άκης Ιωάννου γραμματεία Βιβή Ανδριανάτου –––––– κωδικος εντυπου 7639
www.facebook.com/stathis.tsagar
παρακαλουμε
ανακυκλωστε
6.9.18 – lifo
7
TalkoftheTown
α π ο τ h βασ ι λ ικ η σ ι ουτ η
Πολιτικό7ήμερο
Επίσκεψη του πρωθυπουργού στο Μάτι.
Η έναρξη της πολιτικής σεζόν είθισται να ξεκινά κάθε χρόνο με τις ομιλίες των πολιτικών αρχηγών στη Διεθνή Έκθεση της Θεσσαλονίκης, όπου το στίγμα δίνει συνήθως ο εκάστοτε πρωθυπουργός με τις εξαγγελίες του. Στην πραγματικότητα, πρόκειται για ένα πολιτικό πανηγύρι χωρίς ουσία, μια κατάσταση πολιτικής καθυστέρησης. Το σκηνικό θυμίζει δεκαετία του ’50, με τους τοπικούς άρχοντες να βάζουν τα καλά τους για να υποδεχτούν την κεντρική πολιτική ηγεσία που αισθάνεται υποχρεωμένη να εξαγγείλει παροχές και πελατειακές πολιτικές, σαν τον Κωνσταντάρα όταν υποδύεται τον πολιτικό σε ασπρόμαυρη ελληνική ταινία. Τα πολιτικά επιτελεία και φέτος προετοιμάζονται πυρετωδώς για την επικοινωνιακή περφόρμανς των αρχηγών στη Θεσσαλονίκη. Για την αντιπολίτευση η δουλειά είναι εύκολη. Μπορεί να λέει ανέξοδα ό,τι θέλει, όπως συνηθίζεται στη χώρα μας. Και για τον πρωθυπουργό, όμως, δεν είναι και πολύ δύσκολη, καθώς η επικοινωνία είναι ο τομέας στον οποίο διαπρέπει και το επιτελείο του συχνά επαίρεται γι’ αυτό.
ΤΟ ΠΟΛΙΤΙΚΌ ΠΑΖΆΡΙ ΤΗΣ ΔΕΘ Όλες οι πολιτικές εξελίξεις την εβδομάδα που πέρασε.
Το φετινό κυβερνητικό αφήγημα της ΔΕΘ, όπως αυτό έχει ήδη προαναγγελθεί και επαναλαμβάνουν καθημερινά οι συνεργάτες του Τσίπρα, είναι ότι «πρώτη φορά μετά από οκτώ χρόνια πρωθυπουργός θα καταθέσει δική του οικονομική και πολιτική πρόταση». Βεβαίως, κανένα κυβερνητικό πρόγραμμα και καμία ολοκληρωμένη πολιτική ή οικονομική πρόταση δεν πρόκειται να κατατεθεί, καθώς δεν έχει υπάρξει η προεργασία για κάτι τέτοιο, αλλά ούτε και κάποια στόχευση, πλην της γενικά και αόριστα διατυπωμένης «αναδιανομής». Αυτό που θα ανακοινωθεί είναι αποσπασματικά και ξεκομμένα μέτρα μικρής σημασίας, τα οποία δεν έχουν τη δυνατότητα να οδηγήσουν στη δυναμική ανάπτυξη που χρειάζεται η χώρα για να βγει από τον φαύλο κύκλο. Με βάση όλες τις μελέτες, εκθέσεις και προτάσεις διεθνών οργανισμών, φορέων, συστημικών και αντισυστημικών αναλυτών, η Ελλάδα δεν πρόκειται να οδηγηθεί πουθενά, όσο συνεχίζει να διαχειρίζεται παθητικά την παρακμή στην οποία έχει οδηγηθεί, χωρίς να παίρνει δραστικά μέτρα για να την ανατρέψει.
EUROKINISSI/ΘΑΝΑΣΗΣ ΔΗΜΟΠΟΥΛΟΣ
6-12 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 2018
6.9.18 – lifo
9
Η φετινή χρονιά θα είναι χρονιά εκλογών (ευρωεκλογές και αυτοδιοικητικές σίγουρα), οπότε αυτή η ΔΕΘ θα σηματοδοτήσει και την έναρξη της προεκλογικής περιόδου, γιατί, ας μην έχει κανείς αμφιβολία, έτσι θα κυλήσει στο εξής ο χρόνος, σαν να είμαστε σε διαρκή προεκλογική περίοδο.
Πολιτικό7ήμερο
Η δυσκολία του Τσίπρα αυτή την εβδομάδα –γι’ αυτό και μέχρι την τελευταία στιγμή πολλά πράγματα δεν ήταν καθόλου σίγουρο πώς θα έπρεπε να ειπωθούν– είναι οι εξαγγελίες του να ταιριάζουν στο αφήγημα «βγήκαμε από τα μνημόνια και εφαρμόζουμε την πολιτική μας», αλλά ταυτόχρονα να μην «ερεθίσουν» και τους δανειστές. Θα χρειαστεί, δηλαδή, να κάνει μαγικά. Όχι πολύ δύσκολο, όσο πρόκειται απλώς για μια ομιλία. Άλλωστε, ο Αλέξης Τσίπρας και οι συνοδοιπόροι του έχουν συνδέσει την πολιτική τους ιστορία με το περιβόητο «πρόγραμμα Θεσσαλονίκης», ένα πρόγραμμα αβάσιμο και ατεκμηρίωτο, κάτι που εκ των υστέρων παραδέχτηκαν και οι ίδιοι. Με το πρόγραμμα αυτό ωστόσο, που δεν υλοποιήθηκε ποτέ και ούτε θα μπορούσε, κατάφεραν να κερδίσουν εκλογές, αφού κανείς δεν ασχολήθηκε τότε με τη βασιμότητά του. Το άλλο μεγάλο θέμα με το οποίο έκλεισε η πολιτική χρονιά και με το οποίο ξανανοίγει είναι το Σκοπιανό, που αναθερμαίνεται με αφορμή το δημοψήφισμα στη γειτονική χώρα. Η επίσκεψη της Άνγκελα Μέρκελ στην ΠΓΔΜ και η τόσο εκδηλωτική υποστήριξή της στον Ζόραν Ζάεφ είναι ενδεικτικές του πόσο ενδιαφέρει τη Γερμανία να κλείσει το θέμα (και οπωσδήποτε δεν το κάνει για την αποκατάσταση των σχέσεων της ΠΓΔΜ με την Ελλάδα). Την ίδια θέρμη για να κλείσει το θέμα επιδεικνύουν και οι ΗΠΑ, ενώ ο Αλέξης Τσίπρας είναι από καιρό πλήρως ευθυγραμμισμένος και διατεθειμένος να κάνει ό,τι χρειάζεται για να περάσει η συμφωνία στην Ελλάδα. Στον ανασχηματισμό αυτό ο πρωθυπουργός αποφάσι-
Επίσκεψη του προέδρου της Νέας Δημοκρατίας, Κυριάκου Μητσοτάκη στο Μάτι.
10 lifo – 6.9.18
σε να βάλει στην κυβέρνηση τον (προερχόμενο από το ΠΑΣΟΚ) Μάρκο Μπόλαρη, ο οποίος «απειλούσε» ότι δεν θα ψηφίσει τη συμφωνία αν αυτή έρθει, μόνο και μόνο για να τον πείσει και να μην έχει απώλειες από την κοινοβουλευτική του ομάδα. Παρόμοια ήταν και η λογική της υπουργοποίησης Παπακώστα, γι’ αυτό και προτιμήθηκε από τους Αντώναρο και Ραγκούση. Η κ. Παπακώστα διαθέτει το πλεονέκτημα της κοινοβουλευτικής έδρας που δεν έχουν οι άλλοι δύο και, όπως είναι γνωστό, εξελέγη με τη ΝΔ, στην κοινοβουλευτική ομάδα της οποίας ανήκε μέχρι πριν από λίγο καιρό. Κυβερνητικές πληροφορίες ανέφεραν ότι της υπουργοποίησής της προηγήθηκε συμφωνία ότι θα συναινούσε στο Σκοπιανό, προσθέτοντας στην κυβερνητική πλειοψηφία άλλη μία πολύτιμη ψήφο. Αυτό ήταν και το συγκριτικό της πλεονέκτημα, κατά το Μέγαρο Μαξίμου, που εκτιμήθηκε και ο βασικός λόγος που προτιμήθηκε από τους άλλους πολιτικούς που ακούγονταν πριν από τον ανασχηματισμό. Για τον Κυριάκο Μητσοτάκη και τη ΝΔ το Σκοπιανό φαίνεται να είναι το βούτυρο στο «προεκλογικό» τους ψωμί. Τους φέρνει ψηφοφόρους εύκολα, χωρίς να χρειάζεται να κοπιάσουν γι’ αυτό. Χρειάστηκε, βεβαίως, ο Κυριάκος Μητσοτάκης να αλλάξει κάπως τις θέσεις του και να παρακάμψει τις πολιτικές του αρχές, καθώς οι θέσεις του στο Σκοπιανό, πριν γίνει αρχηγός του κόμματός του, δεν διέφεραν και πολύ από αυτές του Αλέξη Τσίπρα. Αυτό δεν ισχύει και για την κομματική του βάση, καθώς το μεγαλύτερο μέρος των ψηφοφόρων της ΝΔ ανήκει στη λεγόμενη «πατριωτική δεξιά», η οποία ποτέ δεν συγκινήθηκε μαζικά από τη νεοφιλελεύθερη ιδεολογία, που αφορούσε μόνο ένα πολύ μικρό μέρος των ψηφοφόρων στην Ελλάδα. Έτσι, ο Κυριάκος Μητσοτάκης, όταν διαπίστωσε πόσο ευαισθητοποιεί ακόμα το θέμα της Μακεδονίας το μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού της χώρας και τη συντριπτική πλειοψηφία της κομματικής του βάσης, προσαρμόστηκε σε αυτό. Πλέον δηλώνει ανοιχτά ότι η ΝΔ δεν πρόκειται να επικυρώσει τη συμφωνία, κάτι που προκαλεί δυσαρέσκεια στο Βερολίνο και για πρώτη φορά η ηγεσία της ΝΔ δείχνει να βάζει σε δεύτερη μοίρα, καθώς έχει διαπιστώσει ότι οι εκλογές στην Ελλάδα δεν κερδίζονται από το Βερολίνο, όσο παρεμβατική και αν είναι η πολιτική της Γερμανίας.
Η δυσκολία του Τσίπρα αυτή την εβδομάδα –γι’ αυτό και μέχρι την τελευταία στιγμή πολλά πράγματα δεν ήταν καθόλου σίγουρο πώς θα έπρεπε να ειπωθούν– είναι οι εξαγγελίες του να ταιριάζουν στο αφήγημα «βγήκαμε από τα μνημόνια και εφαρμόζουμε την πολιτική μας», αλλά ταυτόχρονα να μην «ερεθίσουν» και τους δανειστές.
Κατά τα άλλα, η πολιτική χρονιά ξεκίνησε πολύ θερμά, με την κυβέρνηση και την αντιπολίτευση να ανταλλάσσουν βαριά λόγια, και όλες οι ενδείξεις οδηγούν στην πρόβλεψη ότι η πολιτική πόλωση θα οδηγηθεί εκτός ελέγχου το επόμενο διάστημα. Γιατί κανένα πολιτικό πάθημα αυτά τα οκτώ χρόνια δεν έγινε μάθημα για το πολιτικό προσωπικό της χώρας.
EUROKINISSI/ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΑΠΑΜΗΤΣΟΣ
TalkoftheTown
Κατά τα άλλα, ο Τσίπρας θα επιδιώξει να χαϊδέψει τα αυτιά κυρίως της «μεσαίας τάξης», την οποία χρειάζεται για να εδραιωθεί στον χώρο του πολιτικού κέντρου και της κεντροαριστεράς, όπως επιδιώκει. Στη ΔΕΘ θα επιχειρήσει να δώσει ένα στίγμα περί φορολογικών ελαφρύνσεων, μείωσης του ΕΝΦΙΑ και των ασφαλιστικών εισφορών και όλων όσα θεωρεί ότι χρειάζονται για να τη δελεάσει. Άλλωστε, η ΔΕΘ ως πολιτικό γεγονός αυτό είναι: ένα πολιτικό παζάρι, όπου οι πολιτικοί ανταγωνίζονται σε «ταξίματα» ώστε να εξαγοράσουν με αυτά τους ψηφοφόρους.
Η
Amita Motion, πιστή στο ραντεβού της με τον κόσμο, μας προσκαλεί για 13η συνεχόμενη χρονιά στη μεγαλύτερη γιορτή της πόλης. Η Ημέρα Θετικής Ενέργειας επιστρέφει την Παρασκευή 7 Σεπτεμβρίου στις 18:00, με ελεύθερη είσοδο, στο Τείχος των Εθνών στο ΟΑΚΑ, με ένα πρόγραμμα που θα μας παρασύρει στους ξέφρενους ρυθμούς του. Φέτος, ο θεσμός ανανεώνεται και δημιουργεί για εμάς έναν Παράδεισο Θετικής Ενέργειας με φαντασμαγορικά live acts, μοναδικές συνεργασίες επί σκηνής και πρωτότυπα happenings, όπου θα ζήσουμε για άλλη μια χρονιά αξέχαστες στιγμές χαράς και αισιοδοξίας. Παρουσιαστής για φέτος θα είναι ο αγαπημένος Μιχάλης Κουινέλης των STAVENΤΟ, ενώ τον παλμό στο backstage θα δίνει o Σπύρος Μαργαρίτης!
Αγαπημένοι καλλιτέχνες της ελληνικής και διεθνούς μουσικής σκηνής θα συναντηθούν στο πιο πρωτοποριακό και θετικό stage της πόλης για να παρουσιάσουν ένα ανεπανάληπτο μουσικό θέαμα. Special guest του event είναι ο super star DJ AFROJACK, ενώ το πιο Positive Line-up της πόλης συμπληρώνουν οι MEΛISSES, οι Playmen, η Έλενα Παπαρίζου και η Ελένη Φουρέιρα. Μαζί τους θα είναι οι DJs Pitsi, Snik, Τhe Players, Βαγγέλης Κακουριώτης, Αναστάσιος Ράμμος και οι 2j, Jimko και Kristian Kostov. Στη σκηνή της Ημέρας Θετικής Ενέργειας δύο τυχεροί θα ζήσουν το ντουέτο των ονείρων τους με τις MEΛISSES και την Έλενα Παπαρίζου, μέσα από τον πιο θετικό μουσικό διαγωνισμό «Amita Motion Positive Duets». O τελικός νικητής θα αναδειχτεί μέσω ψηφοφορίας που είναι σε εξέλιξη στο site thetikienergeia.gr
και θα ανακοινωθεί στις 14 Σεπτεμβρίου στα social media της Amita Motion. Από το 2006 η Amita Motion Ημέρα Θετικής Ενέργειας έχει καθιερωθεί ως ένας αγαπημένος θεσμός που κάθε χρόνο μάς καλεί σε ένα μοναδικό μουσικό event με ελεύθερη είσοδο. Μέσα από τη σύμπραξη δεκάδων Ελλήνων και διεθνών καλλιτεχνών, μοναδικά concepts και διαδραστικά happenings μάς χαρίζει ανεπανάληπτες στιγμές και μας μεταδίδει χαρά και αισιοδοξία. Φέτος, ο θεσμός επιστρέφει ανανεωμένος και μας περιμένει στον Παράδεισο Θετικής Ενέργειας που δημιούργησε για μας. Η Amita Motion φροντίζει η Ημέρα Θετικής Ενέργειας να είναι φιλική προς το περιβάλλον, ανακυκλώνοντας όλα τα προϊόντα και τα υλικά συσκευασίας που θα χρησιμοποιηθούν.
6.9.18 – lifo
11
ΕΙΚΟΝΟΓΡAΦΗΣΗ: DAVID SHRIGLEY
TalkoftheTown
ΛΑΤΙΝΙΚΆ - ΚΟΙΝΩΝΙΟΛΟΓΊΑ, ΣΥΜΜΑΧΊΑ Oύτε τα Λατινικά (ή τα Αρχαία Ελληνικά) είναι κάτι αναχρονιστικό και συντηρητικό ούτε η Κοινωνιολογία (ή η Πολιτική Οικονομία) κάτι σώνει και καλά προοδευτικό.
α π ό τ ο ν ν ι κ όλ α σ εβα σ τά κη
ΔεύτερεςΣκέψεις
Μ
12 lifo – 6.9.18
οιάζει σχεδόν με το στερεότυπο που ταιριάζει με τη ζωή και παίρνει σάρκα και οστά. Ιδίως για όσους προβάλλουν παντού και σε κάθε αφορμή τη διαίρεση Αριστεράς - Δεξιάς. Φτιάχνεται έτσι κάτι σαν σειρά αντιθετικών ζευγών: Λατινικά («Δεξιά») - Κοινωνιολογία («Αριστερά»), Λατινικά (συντήρηση, νεκρή φόρμα) - Κοινωνιολογία (πρόοδος, ζωντανό περιεχόμενο), Λατινικά (ιεραρχία) - Κοινωνιολογία (ισότητα) κ.λπ. Ένας αστήρικτος και φαιδρός συνειρμός ακολουθεί σαν φάντασμα τη ζωή μας και μας εμποδίζει να σκεφτούμε, να κρίνουμε, να αποπολιτικοποιήσουμε (ναι, γιατί επιτέλους δεν είναι όλα πολιτικά) κάποιο ψήγμα αυτής της πραγματικότητας. Το τραγικό είναι, πάντως, ότι σε αυτήν τη χώρα, αλλά και σε κάποια εκπαιδευτικά περιβάλλοντα και άλλων χωρών, όπως της Γαλλίας, όντως η Κοινωνιολογία έχει υπερεπενδυθεί ή «έγινε πεδίο παρέμβασης» από την Αριστερά. Για την ακρίβεια, από διάφορες εκδοχές ριζοσπαστισμού. Έχουμε καταρχάς ένα γνωστικό αντικείμενο που αποτέλεσε την κεντρική κοινωνική επιστήμη των νεωτερικών κοινωνιών, την κατεξοχήν επιστήμη του αστικού και βιομηχανικού κόσμου. Μετά τη δεκαετία του ’70, όμως, και την ανάσχεση των ριζοσπαστικών κινημάτων του Μάη, αλλά και την κατοπινή πορεία υποχώρησης των μαρξιστικών ιδεών στη Δύση και αλλού, κάποιοι ανέθεσαν στην Κοινωνιολογία τον ρόλο του πολεμικού όπλου και της στρατευμένης επιστήμης κατά του «νεοφιλελεύθερου παραδείγματος». Έτσι, ενώ στη μεγάλη κοινωνιολογική παράδοση υπάρχουν όλα τα ρεύματα και οι ευαισθησίες (από τον Κοντ, τον Ντιρκέμ και τον Βέμπερ ως τον Πάρσονς, τον Μπουρντιέ, τον Ρεμόν Μπουντόν κ.λπ.), τα τελευταία χρόνια έχουμε την υπερεκπροσώπηση ενός ρηχού κοινωνιολογικού αριστερισμού. Από μια πλούσια παράδοση που αναστοχαζόταν το τι σημαίνει σύγχρονη κοινωνία, φτάσαμε σε απλουστευτικές επιθέσεις και προσπάθειες αποδόμησης. Πριν κατανοήσει κανείς, να σπεύδει στην «κριτική της κυριαρχίας», λες και κριτική σκέψη σημαίνει προσχωρώ απλώς σε ένα πρόγραμμα πολιτικής επίθεσης με κάποιο επιστημονικοφανές λεξιλόγιο. Σημαίνουν όμως αυτά πως τα Λατινικά είναι το «Καλό» και η Κοινωνιολογία το «Κακό»; Μόνο κάποιος που θα ήθελε να συντηρεί στη ζωή μας το Δεξιά - Αριστερά –και μάλιστα με ηθικολογικές αποχρώσεις– θα μπορούσε να το πιστεύει αυτό. Μόνο κάποιος που πιστεύει πως ανεμίζοντας τις κλασικές αξίες καταπολεμά τον ΣΥΡΙΖΑ ή κάποιος, από την άλλη, που πιστεύει πως με τη βοήθεια του Μπουρντιέ και κάποιων άλλων ριζοσπαστών κοινωνιολόγων γκρεμίζει τα «κάστρα του δεξιού συντηρητισμού».
Μ
όνο που όλα τούτα δεν έχουν καμιά πηγαία αλήθεια. Πρώτον, διότι ούτε τα Λατινικά (ή τα Αρχαία Ελληνικά) είναι κάτι αναχρονιστικό και συντηρητικό ούτε η Κοινωνιολογία (ή η Πολιτική Οικονομία) κάτι σώνει και καλά προοδευτικό. Εξαρτάται από τους όρους διδαχής, τον διδάσκοντα, την όλη δομή του προγράμματος σπουδών. Αν έχεις έναν φιλόλογο ξέπνοο γραφειοκράτη της γραμματικής ή έναν κοινωνιολόγο που επείγεται να ξεμπερδεύει με τον «αστό» Βέμπερ για να συζητήσει για τη νεοφιλελεύθερη Ευρωπαϊκή Ένωση, και τα Λατινικά και η Κοινωνιολογία θα γίνονται σκόνη. Θα μετατρέπονται σε κάτι βουβό και άγονο. Όσο, επίσης, επικρατεί, σε γενικότερο επίπεδο, η αντίληψη πως κάτι μη άμεσα χρηστικό είναι τζάμπα κόπος και χαμένος χρόνος, πάλι χαμένες είναι αμφότερες: και η Βιργιλίου Αινειάδα και η θεωρία των κοινωνικών γεγονότων του Ντιρκέμ. Η προσωπική μου αίσθηση είναι ότι τα Λατινικά πρέπει να διδάσκονται και να έχουν τη θέση τους ιδίως στη βασική παιδεία των παιδιών που προσανατολίζονται στα νομικά, στις πολιτικές επιστήμες ή στη θεολογία. Δεν εκπροσωπούν απλώς ένα γλωσσικό κοίτασμα για μια ολόκληρη ευρωπαϊκή (και στη συνέχεια: πλανητική) οικουμένη. Ακόμα και στον 21ο αιώνα εκπέμπουν μια ενεργή σοφία που αγκαλιάζει από τα ονόματα των φυτών και των βοτάνων μέχρι τη ρίζα των μισών από τις λέξεις της Κοινωνικής Επιστήμης. Και η ίδια, άλλωστε, η Κοινωνιολογία ως Sociology χρωστάει την ύπαρξή της στο socius και στα socii, στις συμμαχικές φυλές και φίλιες κοινότητες της Ρώμης. Τα Λατινικά και η Κοινωνιολογία, λοιπόν, ως σύμμαχοι και σύντροφοι (socii), πέρα από την αυθαίρετη μετεγκατάστασή τους στον ελληνικό αριστεροδεξιό αναχρονισμό του 2018. Συνέταιροι μιας ενιαίας και πλουραλιστικής γνώσης που δεν έχει ανάγκη από πολιτικούς επιτρόπους ή ιεροφάντες της παράδοσης.
Tα Λατινικά είναι το «Καλό» και η Κοινωνιολογία το «Κακό»; Μόνο κάποιος που θα ήθελε να συντηρεί στη ζωή μας το Δεξιά - Αριστερά –και μάλιστα με ηθικολογικές αποχρώσεις– θα μπορούσε να το πιστεύει αυτό. Μόνο κάποιος που πιστεύει πως ανεμίζοντας τις κλασικές αξίες καταπολεμά τον ΣΥΡΙΖΑ ή κάποιος, από την άλλη, που πιστεύει πως με τη βοήθεια του Μπουρντιέ και κάποιων άλλων ριζοσπαστών κοινωνιολόγων γκρεμίζει τα «κάστρα του δεξιού συντηρητισμού.
6.9.18 – lifo
13
ΤΟ ΔΡΆΜΑ ΤΑΙΡΙΆΖΕΙ ΣΤΟΝ ΝΤΟΎΣΑΝ
TalkoftheTown
Άλλο ένα δράμα, άλλη μια αποχώρηση του Μπάγεβιτς από την ΑΕΚ, αυτήν τη φορά μάλλον η οριστική.
α π ό τ ο ν ανδρέ α λουκά κο
SweetNothing 14 lifo – 6.9.18
α π ό τ ον δ ημήτ ρ η π ολιτά κη
Κάποια στιγμή φέτος, στις διακοπές στο νησί, με πήρε ο ύπνος στην παραλία. Ξύπνησα λίγη ώρα μετά, μπορεί να ήταν και δέκα χρόνια, είχα χάσει την αίσθηση του χρόνου. Ήταν η πρώτη φορά μετά από πολύ καιρό που είχα χαλαρώσει. Και κάπως έτσι ένιωσα ευτυχισμένος. Ευτυχισμένος όχι επειδή ήμουν γεμάτος αλλά επειδή είχα αδειάσει. Θυμάμαι μια σκηνή, μια κουβέντα πριν από πολλά χρόνια. Είχα πάει στο πατρικό σπίτι ενός φίλου - ήμασταν εκεί κοντά και μου λέει «πάμε σπίτι να γνωρίσεις τη μάνα μου». Πιάσαμε κουβέντα και είχε η γυναίκα αυτή μια ηρεμία στη φωνή της και μια σοφία στα λόγια της που με έκανε να θέλω να τη ρωτήσω πράγματα για τη ζωή. Και της έκανα την πιο χαζή ερώτηση, η οποία όμως μπορεί να σου δώσει τέλεια απάντηση, αν την κάνεις στον σωστό άνθρωπο: «Τι είναι το πιο σημαντικό πράγμα στη ζωή;». Με κοίταξε και χωρίς να το σκεφτεί μου είπε «η ψυχική ηρεμία». Δεν ξέρω γιατί αλλά η κουβέντα αυτή μου έμεινε από τότε. Σαν να έγινε ένα κλικ συνειδητοποίησης και να έχει μείνει από τότε κλικαρισμένο. Στην ταβέρνα του νησιού μια μέρα πιάσαμε κουβέντα με τον σερβιτόρο. «Τον χειμώνα», τον ρωτήσαμε, «ζείτε στην Αθήνα;». «Όχι», μας λέει, «εδώ. Γυρίσαμε πίσω, φτιάξαμε την ταβέρνα, φτιάξαμε κάτι δωμάτια και ζούμε εδώ μόνιμα. Είμαστε τρία ζευγάρια που κάνουμε ωραία παρέα, περιμένουμε και κάτι γεννητούρια και δεν μπορούμε να φανταστούμε πώς ζούσαμε πριν κάνουμε αυτή την αλλαγή στη ζωή μας». Ο σερβιτόρος και συνιδιοκτήτης της ταβέρνας είχε ζήσει στην Αθήνα και στη Νέα Υόρκη. Μια μέρα, στη Νέα Υόρκη, μας είπε, είδε έναν συγχωριανό του από αυτό το νησάκι των Κυκλάδων, τη Δονούσα. Είπανε τα νέα τους και τον ρώτησε ο δικός μας πότε πήγε τελευταία φορά στο νησί. «Πριν από δέκα χρόνια» του είπε ο άλλος. Πριν από δέκα χρόνια τελευταία φορά και στην Ελλάδα. Και κάπως έτσι ο φίλος μας πήρε την απόφαση να γυρίσει, τον ταρακούνησε αυτό που άκουσε, άνθρωπο να έχει να δει τον τόπο του δέκα χρόνια. Παλιότερα, σε ένα άλλο ταξίδι, για δουλειά αυτήν τη φορά, είχαμε γνωρίσει μια παρέα νέων που ζούσανε μόνιμα σε ένα χωριό στα Ζαγοροχώρια, τα Άνω Πεδινά. Τρώγαμε σε μια ταβέρνα και έτρωγαν κι αυτοί δίπλα μας. Πιάσαμε κουβέντα, μας έλεγαν για τη ζωή τους εκεί και μιλούσαν με μια ηρεμία που μας ανάγκαζε κι εμάς να μιλάμε πιο σιγά και πιο αργά. Τα παιδιά τους γυρνοβολάγανε, ελεύθερα και χωρίς περιορισμούς, χωρίς «ελάτε κοντά να σας βλέπουμε», το ίδιο και τα σκυλιά τους. «Πηγαίνουμε στα Γιάννενα για δουλειές και βιαζόμαστε να γυρίσουμε. Στην Αθήνα πια πάμε πολύ σπάνια, να δούμε φίλους και συγγενείς, αλλά πνιγόμαστε, δεν αντέχουμε πολλές μέρες». Πολλές ακόμα τέτοιες ιστορίες. Στη Μηλιά, στον Νομό Χανίων, στις Πρέσπες, στη Νάξο, στην Αμοργό… Όπου βλέπω «σκαστούς» από την πόλη, θέλω να πάω να τους ρωτήσω να δω πώς είναι, να μου πουν αν πέτυχε αυτό που είχαν στο μυαλό τους. Και πάντα μου λένε το ίδιο: «ήταν η καλύτερη απόφαση που έχουμε πάρει». Είναι Σεπτέμβρης, πρώτες μέρες στο γραφείο, πρώτες μέρες στην Αθήνα και πάντα είναι δύσκολες. Το μυαλό θέλει χρόνο να προσαρμοστεί και να αποδώσει. Το άρθρο αυτό προσπαθώ να το γράψω εδώ και ώρες. Έχω ανοίξει μια σελίδα στο word, αλλά δεν βγαίνουν οι λέξεις. Μέχρι που αποφάσισα να γράψω για το απωθημένο μου. Μια μέρα θα φύγω. Το λέω συνέχεια στον εαυτό μου για να μην το ξεχάσω. Μια μέρα έφτιαξα ένα φανταστικό (imaginary δηλαδή) πλάνο και από τότε το έχω στο μυαλό μου. Στο πλάνο αυτό μια μέρα φεύγω. Σε ένα σπίτι, σε ένα νησί. Δεν ξέρω πού, δεν ξέρω πότε, αλλά το πλάνο αυτό είναι μαζί μου, κάθε στιγμή σχεδόν. Η μητέρα του φίλου μου πηγαίνει συχνά στο Μεσολόγγι και περνάει μέρες πολλές εκεί. Ο φίλος στη Δονούσα μιλούσε για ονειρεμένους χειμώνες στο νησί, ο Γιώργος στη Μηλιά μας έλεγε για τη ζωή του πριν, διαφημιστής σε μεγάλη εταιρεία, πεντακόσιους σφυγμούς το λεπτό, μας μιλούσε γι’ αυτά και τον έπιασε άγχος, είχε καιρό να αγχωθεί τόσο, τα παιδιά στα Άνω Πεδινά μας μιλούσαν με τόσο ενθουσιασμό για τη ζωή τους και το πόσο καλά ένιωθαν φαινόταν στο πρόσωπό τους. Σπάνια ζηλεύω τις ζωές των άλλων. Μόνο τότε, στα μικρά μέρη, βλέποντας αυτούς που έψαξαν και βρήκαν την ψυχική τους ηρεμία.
ShortCut
ΟΙ ΖΩΈΣ ΤΩΝ ΆΛΛΩΝ
Ο Ντούσαν πήγε στον Ολυμπιακό του Κόκκαλη και το αφήγημα πήρε εντελώς άλλη τροπή. Ο «πρίγκιπας του Νερέτβα» έγινε Ιούδας, «Φτούσαν», βάτραχος, ασπόνδυλο μίασμα.
Δεν συνάδει με ελαφρά υπόκρουση το όνομα Ντούσαν Μπάγ(ι)εβιτς, αυτό είναι το μόνο σίγουρο. Βαρύ κι ασήκωτο –είτε λόγω ματαιοδοξίας είτε λόγω κάποιας σκοτεινής προδιάθεσης– ήταν πάντα το κλίμα που μετέφερε στην ένδοξη, αλλά περιέργως ξεθωριασμένη και «αναθεωρητική» εδώ και χρόνια πορεία του στο ελληνικό ποδόσφαιρο. Ειδικά μετά από εκείνη την πρώτη φορά που έφυγε από την ΑΕΚ (θα ακολουθούσαν κι άλλες, πιο θλιβερές και συγχρόνως πιο φαρσικές, επιβεβαιώνοντας τους γκομενικούς συνειρμούς στη σχέση του με τους οπαδούς και τους παραλληλισμούς με ζευγάρι που τα χαλάει και τα ξαναφτιάχνει από αρρώστια, παρότι η οικειότητα έχει κάνει ήδη μετάσταση σε περιφρόνηση και η σχέση έχει διαρραγεί ανεπανόρθωτα προ πολλού) με τη στάμπα του προδότη και soundtrack τις ύβρεις και τις κατάρες των οπαδών της ή, έστω, πολλών εξ αυτών που ένιωσαν ότι δέχτηκαν πισώπλατη μαχαιριά από τον Αιώνιο Αγαπημένο. Κατάρες που ασχέτως του αν υπήρξαν δίκαιες ή άδικες, τελικά έπιασαν τόπο, όπως ακριβώς θα ταίριαζε σ’ έναν αμφιλεγόμενο ήρωα σαιξπηρικής υφής, προορισμένο από τη μοίρα για δραματικούς και μεγαλοπρεπείς τόνους, ακόμα κι όταν κλονίζεται υπό το βάρος της ύβρεως. Ο Ελληνοσερβοβόσνιος τεχνικός συνέχισε να κερδίζει τίτλους με το τσουβάλι, όμως όχι μόνο δεν λατρεύτηκε ποτέ ξανά αλλά γνώρισε τη δυσπιστία και κάποιες φορές την επιθετική απαξίωση όπου κι αν πήγε μετά ως προπονητής, είτε στον Ολυμπιακό, είτε στην ΑΕΚ (ξανά και ξανά), είτε στη Θεσσαλονίκη, είτε στον Ερυθρό Αστέρα Βελιγραδίου (το φεγγάρι που πέρασε στον Ατρόμητο ουδείς το θυμάται). Την απαξίωση ήταν σαν να την κυοφορούσε και ο ίδιος μέσα του για να την εκπέμψει ακολούθως, συνειδητά ή ασυνείδητα, προς κάθε κατεύθυνση όπου διαισθανόταν ότι υπάρχει αμφισβήτηση προς το πρόσωπό του («Τι τέλετε, κύριε;»). Ακόμα και τις εποχές που όλοι οι Έλληνες, ανεξαρτήτως οπαδικής τοποθέτησης, ήταν σαν να του κάνουν δημόσιες σχέσεις αμισθί. Και πάλι επέπλεε μια ξινίλα και μια αποστροφή και μια τάση αναχωρητισμού, τύπου «θα βαδίσω μόνος κι επιτυχημένος προς το ηλιοβασίλεμα κι εσείς θα μείνετε με την καχυποψία και την κακεντρέχεια να σας τρώνε». Καμία πλάκα, καμία απόπειρα αποσυμφόρησης της βαριάς ατμόσφαιρας, μόνο κάτι σπασμένα και παραιτημένα ελληνικά, μια νωχελική και αυστηρή εκφορά λόγου και μια υποψία σαρδόνιου μειδιάματος που έμενε ημιτελής από τον άνθρωπο που άφηνε πίσω του αποσιωπητικά και υπόνοιες. Τον πρόλαβα οριακά ως επιβλητική μορφή μέσα στο γήπεδο, όπου μαζί με τον Μαύρο και τους λοιπούς έκαναν την ΑΕΚ να μοιάζει η προφανέστατη επιλογή όλων των σπόρων που έμπαιναν στο δημοτικό και όφειλαν πλέον να δηλώσουν οπαδική ταυτότητα, η οποία, ως γνωστόν, διαρκεί για πάντα. Θυμάμαι και τον πατέρα μου όμως να εκφέρει κάτι μισόλογες γκρίνιες για τον «τιτοϊκό» αστέρα της ομάδας, που κακώς είχε εκτεθεί, ξένος άνθρωπος, ως ΠΑΣΟΚόφιλος και θαυμαστής του Ανδρέα. Πολλά χρόνια («πέτρινα» για την ΑΕΚ) αργότερα θυμάμαι τον εαυτό μου γεμάτο δέος να τον βλέπει να έρχεται με τη μαύρη καμπαρντίνα να μας χαιρετήσει στα κάγκελα της Σκεπαστής κάνα δυο χρόνια πριν από την επίσημη πρόσληψή του στην τεχνική ηγεσία της ομάδας. Ήταν σαν να εμφανίζεται μπροστά σου ο Μεσσίας, ο Τζέιμς Μποντ, ο απόλυτος ροκ-σταρ και το πιο αγαπημένο αγορίστικο ίνδαλμα μαζί. Το νέο μεγάλο ειδύλλιο κράτησε πέντε-έξι χρόνια μόνο (δεν πάνε και παραπάνω ποτέ οι έντονες σχέσεις), ενώ στο μεταξύ η πατρίδα του είχε παραδοθεί στη διάλυση και στη σφαγή. Ο Ντούσαν πήγε στον Ολυμπιακό του Κόκκαλη και το αφήγημα πήρε εντελώς άλλη τροπή. Ο «πρίγκιπας του Νερέτβα» έγινε Ιούδας, «Φτούσαν», βάτραχος, ασπόνδυλο μίασμα. Ακολούθησε ο μεγάλος διχασμός στις τάξεις των οπαδών μιας ομάδας που έλκονται αντανακλαστικά από το μελόδραμα κι εγώ έπρεπε να επιλέξω ανάμεσα στην κοινή λογική («επαγγελματίας είναι, επέλεξε νέες προκλήσεις και περισσότερα λεφτά») και τον άτεγκτο οπαδικό μηδενισμό των οργανωμένων που τόσο με έχει ελκύσει και συντροφέψει στην εφηβεία. Το δίλημμα μέσα μου λύθηκε όταν τον είδα για πρώτη φορά με την κόκκινη φόρμα (πού πήγε η καμπαρντίνα, Ντούσαν;) να κατευθύνεται προς τον πάγκο του Ολυμπιακού, σαν φροντιστής της ομάδας που πλένει και το αμάξι του Προέδρου. Επέλεξα δημοσίως την πλευρά του παραλογισμού, αλλά από μέσα μου του ζητούσα συγγνώμη. Τον ερχόμενο Δεκέμβρη ο «Ντούσκο» θα κλείσει τα εβδομήντα, ενώ μόλις πριν από λίγες μέρες η διοίκηση της ΠΑΕ ΑΕΚ, με σεμνό (υπόκωφο) δελτίο Τύπου, ανακοίνωσε την παραίτησή του από τη θέση του εκτελεστικού διευθυντή, την οποία κατείχε από το καλοκαίρι του 2013, εν μέσω κάποιων σκοτεινών και ανεπιβεβαίωτων φημών περί πρόωρης και βαριάς ασθένειας. Φήμες που δεν εμπόδισαν να ξεχυθεί και πάλι οχετός ύβρεων, χαιρεκακίας και μια σαφής διάθεση να σβηστεί η τεράστια προσφορά του από την Ιστορία. Τι να πεις… Πιο σωστά το είχε θέσει ο Τζακ Νίκολσον: «Το καύσιμο του φανατικού οπαδού αθλητικής ομάδας είναι το δικαίωμά του να έχει ιδιωτικές θεωρίες συνωμοσίας». Εδώ βαφτίζουμε (όλοι οι οπαδοί) κεραυνοβολημένο καψούρη με την ομάδα τον κάθε τυχάρπαστο γυρολόγο επειδή έκανε μάκια ή θώπευσε το σήμα μετά από κάποιο κατσαπλιάδικο γκολ, αλλά ο Μπάγεβιτς, ξέρω γω, «δεν είναι ΑΕΚ», ασχέτως του αν η αίγλη που έχει προσφέρει στον Σύλλογο δεν μπορεί, αν είμαστε ειλικρινείς, να συγκριθεί με κανέναν άλλον σχεδόν. Τουλάχιστον θα γλιτώσει τις καμπάνες της «Αγιασοφιάς», που λέγεται ότι απαίτησε να βαράνε ηλεκτρονικά ο Μελισσανίδης κάθε φορά που θα βάζουμε γκολ στο νέο γήπεδο που χτίζεται πάνω στα ιερά και στοιχειωμένα ερείπια του παλιού στη Νέα Φιλαδέλφεια.
α π ό τ ο ν σ π υ ρο σταβ ερ η
Αλμανάκ
αθήνα, 1996
Γκοάτισσες
6.9.18 – lifo
15
TalkoftheTown
ΠΛΗΓΕΣ ΤΗΣΑΘΗΝΑΣ
Όλα όσα μας ενοχλούν και πρέπει να αλλάξουν στην Αθήνα. από th lifo team
ΓΙΑΤΊ ΌΛΟ ΚΑΙ ΠΕΡΙΣΣΌΤΕΡΟΙ ΤΟΎΡΚΟΙ ΠΟΛΊΤΕΣ ΑΓΟΡΆΖΟΥΝ ΑΚΊΝΗΤΑ ΣΤΗΝ ΑΘΉΝΑ;
UrbanLife
α π ό τ ο ν γ ιά ν ν η π αν τα ζό π ουλο
Ποιοι είναι οι λόγοι που έχουν αναδείξει τους Τούρκους υπηκόους στην πλέον ανερχόμενη επενδυτική ξένη εθνικότητα;
16 lifo – 6.9.18
«Αναζητάτε ένα εναλλακτικό μέρος για να ζήσετε αλλά και μια καλή επενδυτική ευκαιρία; Η Ελλάδα είναι μια θαυμάσια χώρα, που σας προσφέρει ανοιχτές πόρτες για ένα καλύτερο μέλλον». Αυτό είναι το κεντρικό μήνυμα που στέλνουν εταιρείες real estate της Τουρκίας, οι οποίες δραστηριοποιούνται τα τελευταία χρόνια στη χώρα μας. Προωθώντας την αγορά ακινήτων για την εξασφάλιση άδειας διαμονής στην Ελλάδα, στο πλαίσιο του προγράμματος «Χρυσή Βίζα», παρέχουν στους Τούρκους τη δυνατότητα να ταξιδέψουν σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες που συμμετέχουν στη Συνθήκη Σένγκεν αλλά και να δραστηριοποιηθούν επιχειρηματικά, αξιοποιώντας επαγγελματικά κτίρια σε ένα περιβάλλον πολύ πιο ευνοϊκό από εκείνο της Τουρκίας. Οι τελευταίες εξελίξεις στην Άγκυρα, με το υψηλό εξωτερικό χρέος να φτάνει τα 179 δισ. δολάρια, εκ των οποίων τα 146 αφορούν υποχρεώσεις του ιδιωτικού τομέα, και τη λίρα να έχει υποχωρήσει κατά 30%, το τελευταίο τρίμηνο έχουν αναγκάσει αρκετούς επενδυτές σε «έξοδο» από τη χώρα. Ιδιαίτερα όσοι διαθέτουν κάποια οικονομική επιφάνεια και υψηλό μορφωτικό επίπεδο επιλέγουν να αναζητήσουν καλύτερες ευκαιρίες στην Ελλάδα και γενικότερα στην Ευρώπη. Η χώρα μας προσελκύει περισσότερο το ενδιαφέρον των Τούρκων επενδυτών λόγω της εγγύτητας, της ασφάλειας, των συχνών αεροπορικών συνδέσεων Αθήνας - Κωνσταντινούπολης και, φυσικά, λόγω των ελκυστικών τιμών της εγχώριας αγοράς ακινήτων, που έχουν αλλάξει κατά πολύ το τοπίο του real estate. Να υπενθυμίσουμε ότι το πρόγραμμα «Golden Visa» ξεκίνησε με τον νόμο 4146/2013 και αφορά τη χορήγηση πενταετούς άδειας διαμονής σε υπηκόους τρίτων χωρών που αποκτούν ακίνητη περιουσία στην Ελλάδα. Πρόκειται «για πολίτες τρίτων χωρών που έχουν προσωπικά ή μέσω νομικού προσώπου, υπό την προϋπόθεση ότι τους ανήκουν εξ ολοκλήρου οι μετοχές ή τα εταιρικά μερίδια κατά πλήρη κυριότητα, νομή και κατοχή, ακίνητη περιουσία στην Ελλάδα, το ελάχιστο ύψος της οποίας ανέρχεται σε διακόσιες πενήντα χιλιάδες (250.000) ευρώ». Ενδεικτικά είναι τα στοιχεία του οργανισμού Enterprise Greece και του υπουργείου Μεταναστευτικής Πολιτικής, σύμφωνα με τα οποία έως τον Ιούλιο του 2018 είχαν δοθεί σε επενδυτές-αγοραστές ακινήτων από την Κίνα 1.395 άδειες παραμονής, 429 από τη Ρωσία και 308 από την Τουρκία (από το 2013 δόθηκαν συνολικά περισσότερες από 800), τη στιγμή που ο συνολικός αριθμός αδειών πλησιάζει τις 3.000. Μάλιστα, παρατηρήθηκε μεγάλη αύξηση στις συνολικές χορηγήσεις αδειών διαμονής που αφορούν επενδυτές-αγοραστές ακινήτων και μέλη της οικογένειάς τους, τη στιγμή που το 2016 δόθηκαν 3.694 άδειες, το 2017 άγγιξαν τις 6.120 και φέτος ξεπέρασαν τις 7.500. Όπως επισημαίνει στη LiFO η Θεοδώρα Ηλίεβα, εκπρόσωπος του μεσιτικού γραφείου Turyap Athens, ενός από τα μεγαλύτερα δίκτυα κτηματομεσιτικών γραφείων στην Τουρκία που δραστηριοποιείται τον τελευταίο χρόνο στην ελληνική αγορά: «Εμείς εστιάζουμε περισσότερο στην προώθηση ακινήτων αξίας 250.000 ευρώ σε Τούρκους, προκειμένου
να καταφέρουν να λάβουν την άδεια διαμονής στην Ελλάδα. Ας μην ξεχνάμε ότι η επανεκλογή του Ταγίπ Ερντογάν έχει επηρεάσει κατά πολύ τις επενδύσεις στη γειτονική χώρα, γι’ αυτό ο πληθυσμός που επιθυμεί να ενεργοποιηθεί επιχειρηματικά στην Ελλάδα έχει αυξηθεί κατά πολύ». Επιπρόσθετα, η κ. Ηλίεβα υποστηρίζει: «Με το πρόγραμμα αυτό έχει δημιουργηθεί και ένα είδος παραμεσιτείας: επιτήδειοι εκμεταλλεύονται τις αδυναμίες και τα κενά της νομοθεσίας του προγράμματος “Χρυσή Βίζα” και εμφανίζονται ως μεσάζοντες, προσφέροντας διάφορες υπηρεσίες, με αποτέλεσμα να κερδοσκοπούν αποσπώντας πολλές χιλιάδες ευρώ». Στη συζήτησή μας η κ. Ηλίεβα επιβεβαιώνει ότι έγιναν συζητήσεις για την αγορά του ακινήτου της ΔΕΗ στη λεωφόρο Μεσογείων, αλλά σύμφωνα με τις δικές της πληροφορίες ακόμα δεν έχει επιτευχθεί κάποια συμφωνία. Στη συνέχεια, όσον αφορά την εκδήλωση ενδιαφέροντος για ξενοδοχεία στο κέντρο της Αθήνας, επισημαίνει: «Πράγματι, γίνεται έρευνα για αγορά σχετικά μικρομεσαίων ξενοδοχείων στην περιοχή της πλατείας Ομονοίας. Επίσης, επικεντρώνονται στο κέντρο της Αθήνας προκειμένου να εκμεταλλευτούν ακίνητα ή ξενοδοχειακά συγκροτήματα με τη μορφή του Airbnb αλλά και σε περιοχές όπως η Καλλιθέα, το Παλαιό Φάληρο και η Νέα Σμύρνη. Οι τελευταίες αγοραπωλησίες που έγιναν μέσω του γραφείου μας αφορούσαν ένα ακίνητο στη Νέα Σμύρνη, στην οδό Ρόδων, και ένα γραφείο στη διασταύρωση Ακαδημίας και Χαριλάου Τρικούπη. Σκοπός είναι και τα δύο ακίνητα να εκμισθωθούν». Χαρακτηριστική είναι η ιστορία της Ela Aydoğan Keskineğe, η οποία ζει στην Αθήνα από το 2014 και μαζί με τον συνεργάτη της Cüneyd Yüzak διατηρούν το γραφείο «Sirtakinvest». Λειτουργούν ως μεσολαβητές στην αγορά ακινήτων από Τούρκους συμπολίτες τους, αναλαμβάνοντας όλες τις γραφειοκρατικές διαδικασίες και φροντίζοντας για την ομαλή κοινωνική τους ένταξη εδώ (π.χ. με την εξεύρεση σχολείων για τα παιδιά των επενδυτών). Βέβαια, είναι αρκετοί οι Τούρκοι επενδυτές ή αγοραστές ακινήτων οι οποίοι δεν επιθυμούν να μιλήσουν επώνυμα, αφού συγγενείς τους εξακολουθούν να κατοικούν στη γειτονική χώρα και, όπως είναι φυσικό, ανησυχούν γι’ αυτούς. Μάλιστα, όπως επισημαίνει στη LiFO ο Om. Kap., «ειδικά στην Κωνσταντινούπολη, τόπο καταγωγής μου, στην οποία πηγαινοέρχομαι, επικρατεί ένα αδιανόητο κλίμα φόβου. Ακόμα και μια ανάρτηση στο Facebook είναι ικανή να δημιουργήσει μεγάλα προβλήματα στους συγγενείς μας. Δυστυχώς, η επανεκλογή του Ερντογάν, ειδικά για το κοσμικό μέρος του πληθυσμού δεν έχει λειτουργήσει ευνοϊκά και πολλοί έχουμε ζήσει το σκληρό της πρόσωπο. Η οικονομική κρίση, οι διώξεις, οι αβάσιμες κατηγορίες, τα ανθρώπινα δικαιώματα που καταπατώνται, η παρακολούθηση αλλά και ο εξισλαμισμός των σχολείων είναι οι κυριότερες αιτίες που μας σπρώχνουν προς την Ελλάδα. Για εμάς το βασικό είναι η έναρξη μιας νέας ζωής σε ένα πιο ασφαλές μέρος, που να μας δίνει τη δυνατότητα ενός ευοίωνου μέλλοντος».
1
κουνούπια Ποιος ξέρει, στ’ αλήθεια, τι
ακριβώς συμβαίνει με τα κουνούπια; Ψέκασαν, δεν ψέκασαν, φταίει η κλιματική αλλαγή, τα φυτά σου στο μπαλκόνι; Το μόνο σίγουρο είναι πως η καθημερινή αύξηση των κρουσμάτων του ιού του Δυτικού Νείλου, σε συνδυασμό με το καθημερινό πάρτι που κάνουν τα ασπρόμαυρα κουνούπια-τίγρεις στο κορμί σου, είναι η τέλεια συνταγή για να πανικοβάλει ακόμα και τους πιο ψύχραιμους. Κι αν τη γλιτώσεις από τα κουνούπια-τίγρεις, θα τη βρεις μάλλον από τις αναθυμιάσεις των εντομοκτόνων-φιδακίων(!), είτε των δικών σου είτε της υπόλοιπης γειτονιάς που πλέον λιβανίζει σε ρυθμούς και συχνότητα πασχαλινού εκκλησιασμού.
2
ηχορρύπανση Δεν λέει να σταματήσει
με τίποτα η ηχορρύπανση στην Ερμού. Όποιος και ό,τι ώρα θέλει παίρνει ένα μουσικό όργανο –με το ηχείο του βεβαίως– και αρχίζει να παίζει τη δική του μουσική στον πεζόδρομο. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα, όμως, να δημιουργείται ένας ενοχλητικός θόρυβος από διαφορετικές μουσικές και φωνές που μπλέκονται η μία με την άλλη, ο οποίος κάθε άλλο παρά ευχαριστεί τον περιπατητή του πιο εμπορικού δρόμου της πόλης.
3
η κατάσταση στο μετρό Μπορεί οι γραμ-
μές του μετρό να επεκτείνονται, όμως τον τελευταίο χρόνο οι ήδη υπάρχουσες υπολειτουργούν εμφανέστατα. Καθημερινές και σε ώρες αιχμής ο χρόνος αναμονής ξεπερνάει τα πέντε λεπτά, με αποτέλεσμα να συνωστιζόμαστε στις αποβάθρες και να αργούμε στις δουλειές μας. Οι κλοπές πάνε κι έρχονται, μαζί με τους συρμούς. Το νέο σύστημα με τις πύλες εγκατέστησε επίσης έναν μόνιμο εκνευρισμό και ένα συνεχές σπρώξιμο για το ποιος θα περάσει πρώτος. Κερασάκι στην τούρτα δε οι κατ’ εξακολούθηση 10λεπτοι εγκλωβισμοί μας στις σκοτεινές, δίχως ίχνος εξαερισμού σήραγγες της Αθήνας.
Στείλτε μας τις δικές σας ιστορίες στο loveathens@lifo.gr
TalkoftheTown
160 με την
ΑΛΕΞΙΑ ΚΑΛΤΣΙΚΗ Ο υποδειγματικός τρόπος με τον οποίο ακροβατεί στο σύγχρονο θεατρικό χάος μια πρωταγωνίστρια.
κ ει μ εν ο : m . hu l o t , φωτ ο γ ραφι εσ: π αρι ς ταβ ι τ ι αν 6.9.18 – lifo
17
160
με την ΑΛΕΞΙΑ ΚΑΛΤΣΙΚΗ
TalkoftheTown
Κάποια στιγμή εμείς θα φύγουμε και δεν ξέρω τελικά τι θα μείνει από μια εποχή κατά την οποία όλα λέγονται τόσο γρήγορα. Έχω την εντύπωση ότι θα μείνουν μόνο οι προσωπικές αναμνήσεις των ανθρώπων που είδαν κάτι.
18 lifo – 6.9.18
Η Αλεξία Καλτσίκη κουβαλάει μια λευκή τσάντα και διαβάζει το Ένα κάποιο τέλος του Τζούλιαν Μπαρνς. «Είναι το μόνο βιβλίο που κατάφερα να διαβάσω το φετινό καλοκαίρι» λέει κάπως απολογητικά. «Συνήθως διαβάζω παράλληλα και κάποιο του Ζορζ Σιμενόν, μαζί με κάτι νέο που έχει μόλις βγει ή κάτι κλασικό, αλλά φέτος ήταν η πρώτη χρονιά που δεν το έκανα, λόγω της προετοιμασίας για την παράσταση αλλά και λόγω του γιου μου, που πριν από λίγες μέρες έγινε ενός έτους». Η Αλεξία είναι η πρωταγωνίστρια σε μία από τις παραστάσεις του καλοκαιριού που συζητήθηκαν περισσότερο, στην Ηλέκτρα του Σοφοκλή που σκηνοθέτησε ο Θάνος Παπακωνσταντίνου, μια παράσταση που ενθουσίασε αλλά και απογοήτευσε – αν λάβει κανείς υπόψη του τις κριτικές που γράφτηκαν γι’ αυτήν. Της ζητάω να σχολιάσει αυτές τις αντιφάσεις, που φτάνουν από την αποθέωση μέχρι την καταβαράθρωση, ειδικά όταν αφορούν τη δουλειά σκηνοθετών της «νέας γενιάς», εκεί γύρω στα 30. «Η κριτική, η επίσημη κριτική, γιατί υπάρχει και η κριτική των ανθρώπων που είναι γύρω σου και τα σχόλια στα social media που δημιουργούν ένα χάος πια, με επηρεάζει, αλλά επηρεάζει κυρίως τη διάθεσή μου. Στιγμιαία, σε πολύ ανθρώπινο επίπεδο, που είναι φυσικό, αλλά ως εκεί. Σε καμία περίπτωση δεν επηρεάζει τη θέση μου μέσα στην παράσταση και τη στάση μου απέναντί της. Σαφώς η κριτική από συναδέλφους μου με επηρεάζει πιο πολύ. Κατά τη δική μου αντίληψη, όμως, η κριτική, είτε θετική είτε αρνητική, δεν μπορεί να υπάρξει εάν δεν υπάρξει και μια βαθιά κατανόηση αυτού που γίνεται στη σκηνή. Και θεωρώ ότι θα έπρεπε να μου είναι χρήσιμη, να με επηρεάζει πιο ουσιαστικά, γιατί αυτός που γράφει θα ’πρεπε να συνομιλεί με τον καλλιτέχνη και το έργο του, άρα ό,τι σου λέει να σε πηγαίνει ένα βήμα μπροστά. Μερικές φορές, επειδή γίνεται κι ένας χαμός τώρα από κριτικές, υπάρχει μια δυσκολία να κατανοήσω τι είναι σχολιασμός και τι κριτική. Γιατί τα πιο πολλά θεωρώ ότι είναι σχόλια. Έχω την εντύπωση ότι η κριτική πλέον, γενικότερα, απασχολεί το σινάφι, δηλαδή περισσότερο καθορίζει τη θέση σου μέσα στον χώρο του σιναφιού, κι αυτό δεν μου αρέσει. Γι’ αυτό επηρεάζει μόνο τη διάθεσή μου, τίποτα παραπάνω. Υπάρχει ένα βιβλίο του Μέγερχολντ, στο οποίο ανατρέχω πολλές φορές, που λέει σε κάποιο σημείο ότι την πορεία του θεάτρου την καθορίζει και η κριτική, με την έννοια ότι αν υπάρξει μια τάση που θα τροφοδοτηθεί από τη θεωρητική μεριά του θεάτρου, θα υπάρξει κι ένας χώρος για να μπορέσει να προχωρήσει. Και θεωρώ ότι αυτά τα παιδιά, η νέα γενιά σκηνοθετών, επειδή τους αξίζει, θα έπρεπε να αντιμετωπίζονται ως καλλιτέχνες κυρίως, όχι ως νέοι ή μη νέοι. Γιατί και η αποθέωση αλλά και η καχυποψία κάνουν το ίδιο κακό. Αυτό που με ενοχλεί περισσότερο είναι όταν αυτό γίνεται προσωπικό, φεύγει από τα όρια του σχολιασμού και γίνεται πια ανήθικο, είναι πια επί προσωπικού – π.χ. αν αντιγράφει ο άλλος πράγματα που είναι επικίνδυνα να ειπωθούν για οποιονδήποτε καλλιτέχνη, όχι μόνο έναν νέο. Τις πιο πολλές φορές δεν είναι ο καλλιτέχνης υπεύθυνος για την αποθέωση ή την υποστήριξη που μπορεί να έχει από δημοσιογράφους. Γιατί αισθάνομαι ότι η κριτική που τους γίνεται είναι πολύ αυστηρή για να έρθει μια “ισορροπία”. Κάπου νιώθω και μια ματαιότητα σε όλα αυτά τα πράγματα, είναι πολύ της στιγμής, της γρήγορης κατανάλωσης. Κάποια στιγμή εμείς θα φύγουμε και δεν ξέρω τελικά τι θα μείνει από μια εποχή κατά την οποία όλα λέγονται τόσο γρήγορα. Έχω την εντύπωση ότι θα μείνουν μόνο οι προσωπικές αναμνήσεις των ανθρώπων που είδαν κάτι. Όταν ήμουν πιο μικρή, μου ήταν πολύ πιο δύσκολο να δω παραστάσεις που δεν μπορούσα να κατανοήσω ή που μου φαινόντουσαν κάπως. Αυτό με βοήθησε να το ξεπεράσω η συνάντησή μου τον Βασίλιεφ. Όταν δουλεύαμε τη Μήδεια, για πολύ καιρό ανεβαίναμε στη σκηνή
και κάναμε πράγματα σύμφωνα με τη μέθοδό του, αλλά ο ίδιος δεν ασχολούνταν καθόλου με το ύφος μας, οπότε έβλεπες τη δομή αυτού που είχε ζητήσει, αλλά ο ένας ακολουθούσε σωματικό θέατρο, ο άλλος θέατρο του λόγου. Έβλεπες και πράγματα για τα οποία ντρεπόσουν, αυτός όμως τα παρακολουθούσε όλα με το ίδιο ενδιαφέρον. Και σκεφτόμουν: “Eκείνος που έχει εμπειρία τόσων χρόνων έχει την υπομονή να τα δει, κι εσύ που δεν έχεις ούτε δέκα χρόνια στον χώρο παθαίνεις και δεν αντέχεις; Κάνε λίγο πίσω”. Aπό τότε με έχει βοηθήσει, γιατί, ακόμα και όταν βλέπω παραστάσεις που δεν είναι του γούστου μου, μπορώ πλέον να διακρίνω τον μηχανισμό τους, επομένως μπορεί να μου είναι χρήσιμες. Και αυτό το θεωρώ προσόν». Τη ρωτάω ποιος πιστεύει ότι έχει μεγαλύτερη ευθύνη για το αποτέλεσμα μιας παράστασης, ο σκηνοθέτης ή ο ηθοποιός; «Παλιότερα, είχα σοβαρό ζήτημα διαχείρισης αυτού του πράγματος, γιατί μου πήρε πολλά χρόνια να καταλάβω ποια είναι η θέση του ηθοποιού, δεν την καταλάβαινα όταν ξεκινούσα. Κι αυτό γιατί νομίζω ότι, όπως σε όλα στην Ελλάδα, είναι κάπως συγκεχυμένοι οι ρόλοι, δηλαδή ο ηθοποιός είναι και μαθητής και ο σκηνοθέτης είναι και δάσκαλος, ένα περίεργο πράγμα. Επίσης υπάρχει και μια καχυποψία: όταν ξεκινάς μια δουλειά, ξέρεις ότι ο άλλος δεν είναι ακριβώς σκηνοθέτης, αλλά δεν είναι ακριβώς ηθοποιοί και όλοι σε μια παράσταση – κι ο μεταφραστής το ίδιο. Αυτό δημιουργεί ένα θολό τοπίο. Παλιότερα ένιωθα πολύ υπόχρεη απέναντι στον συγγραφέα, επειδή, ως ανίδεη και νέα, θεωρούσα ότι μόνο σε αυτόν χρωστάω. Με τα χρόνια κατάλαβα ότι αυτό δεν ισχύει, ότι δεν είναι κομμάτι της δουλειάς μου και ότι οφείλω να συνομιλώ με τον σκηνοθέτη και τους συναδέλφους μου. Και ότι αν ο σκηνοθέτης έχει τη δυνατότητα να επικοινωνήσει με τον συγγραφέα, μπορεί να τον συναντήσω κι εγώ. Πιστεύω πολύ στην “ισότιμη” συνεργασία, γιατί πάντα έπεται ο ηθοποιός του σκηνοθέτη, αλλά το ποιος έχει την ευθύνη εξαρτάται από το πλαίσιο. Υπάρχουν παραστάσεις που έχουν ένα πολύ σκληρό πλαίσιο, που το ορίζει ο σκηνοθέτης. Τότε η δουλειά του ηθοποιού είναι να μπορέσει να βρει την ελευθερία του εκεί μέσα, να μπορεί να ανασαίνει. Κι ακόμα και σε πολύ σκληρό πλαίσιο ο ηθοποιός οφείλει να φέρει προτάσεις, έστω κι αν δεν είναι αποδεκτές. Και παρόλο που πιστεύω ότι η ευθυνη είναι του σκηνοθέτη, γιατί αυτός ορίζει το πλαίσιο, δεν πιστεύω και στον άμοιρο ηθοποιό. Από τη στιγμή που δέχεσαι να συνεργαστείς με κάποιον, σημαίνει ότι το αποδέχεσαι αυτό το πλαίσιο. Ο ηθοποιός είναι συνεργάτης, ένας καλλιτέχνης, δεν είναι εκτελεστικό όργανο, άρα έχει μεγάλο μερίδιο ευθύνης». Η πλατεία Προσκόπων έχει ασυνήθιστη ησυχία και το μόνο που ακούγεται είναι τα τζιτζίκια που κάνουν την ηχογράφηση καλοκαιρινή. Συζητάμε για τον χρόνο που έχει γίνει πια πολυτέλεια και έχει κάνει τους ρυθμούς καταιγιστικούς στα πάντα. «Πριν από δύο χρόνια οι γρήγοροι ρυθμοί ήταν κάτι που με πλήγωνε, γιατί έβλεπα ότι έχει αλλάξει εντελώς η δουλειά», λέει, «αλλά έχω φτιάξει μια θεωρία που θεωρώ ότι είναι σωστή: το θέατρο είναι μια τέχνη που συνομιλεί πολύ με το παρόν, δεν δεσμεύεται στις αξίες, αλλάζει, κάτι που παλιότερα θεωρούνταν συμβατικό τώρα θεωρείται πρωτοποριακό. Ο άδειος χώρος παλιότερα θεωρούνταν κάτι πρωτοποριακό, τώρα σου κάνει εντύπωση αν ανοίξει η σκηνή και είναι χωρίς σκηνικό. Το ίδιο συμβαίνει και με το θέμα του χρόνου και της προετοιμασίας. Έχω την αίσθηση ότι οι ρυθμοί με τους οποίους ανεβαίνουν τα πράγματα τώρα είναι ρυθμοί μπουλουκιού, αλλά στο θέατρο πάντα βρίσκεις τρόπους να μείνει ζωντανό μέσα στις ανάγκες της εποχής του. Μακάρι να αλλάξουν οι συνθήκες για να υπάρξει ξανά αυτός ο πολύτιμος χρόνος για την έρευνα. Ελπίζω ότι θα υπάρξουν οι κατάλληλοι θεσμοί για να τον προσφέρουν στον κόσμο που τον χρειάζεται...».
Η «Ηλέκτρα» του Σοφοκλή σε σκηνοθεσία Θάνου Παπακωνσταντίνου θα παιχτεί στις 10/9 στο Παλαιό Ελαιουργείο στην Ελευσίνα, στις 14 &15/9 στο Θέατρο Βράχων Μελίνα Μερκούρη στον Βύρωνα και στις 19/9 στο Κηποθέατρο Παπάγου.
ΣAΒΒΑΤΟ 15|9
ANTONYLOPEZ
14:00-17:00
Joined DC Skate Team: 2006 Favorite thing outside of skateboarding: Music, food and friends
Επίσκεψη και αυτόγραφα στο Quiksilver store at The Mall Athens.
17:00-21:00 Skate show και mini skate contest με τους καλεσμένους ως κριτές στο ΟΑΚΑ Skate park.
ΚΥΡΙΑΚH 16|9 20:00
CYRILJACKSON
Πάρτι στο LATRAAC
Joined DC Skate Team: 2012 Favorite thing outside of skateboarding: Video Games
DC SHOES TAKES GREECE ΕΙΝΑΙ ΓΕΓΟΝΟΣ! Η ΟΜΑΔΑ SKATE ΤΗΣ DC, ΤΟΥ ΑΠΟΛΥΤΑ ΝΕΑΝΙΚΟΥ SKATE BRAND ΠΟΥ ΕΧΕΙ ΤΡΕΛΑΝΕΙ ΤΑ ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΧΡΟΝΙΑ ΚΑΙ ΤΟΥΣ ΕΛΛΗΝΕΣ, ΕΙΝΑΙ ΕΤΟΙΜΗ ΝΑ ΚΑΤΑΚΤΗΣΕΙ ΤΗ ΧΩΡΑ ΜΑΣ.
(Λεωνίδου 63-65, Κεραμεικός)
ΔΕΥΤEΡΑ 17|9 14:00–16:00 Επίσκεψη και αυτόγραφα στο Slut
Για μία ολόκληρη εβδομάδα, από τις 14 έως τις 20 Σεπτεμβρίου, κορυφαία ονόματα διεθνούς φήμης
Boardshop (Αγίας
από τον χώρο του skate θα βρίσκονται στην Αθήνα, θα κυκλοφορούν ανάμεσά μας και θα μας μαγέψουν
Παρασκευής 20,
με τις πιο ζαλιστικές φιγούρες που έχουμε δει, στα πιο hot και εναλλακτικά σημεία της πόλης. Οι Cyril Jackson από την Καλιφόρνια, Antony Lopez και Dani Jenks από τη Βαρκελώνη και Josef Scott Jatta από τη Σουηδία θα ενώσουν τις δυνάμεις τους με την ελληνική ομάδα της DC για επτά ολόκληρες ημέρες και όλοι οι φαν της skate κουλτούρας θα έχουν την ευκαιρία να τους γνωρίσουν από κοντά στα κορυφαία skate spots και στα πιο αγαπημένα skate shops! Συγκεκριμένα, οι τέσσερις κορυφαίοι αθλητές θα υπογράψουν αυτόγραφα για τους θαυμαστές
Χαλάνδρι).
ΤΡIΤΗ 18|9 14:00–16:00
τους σε επιλεγμένα καταστήματα στην Αθήνα, θα λάβουν μέρος σε ένα ανεπανάληπτο skate show
Επίσκεψη και
στο ΟΑΚΑ Skate park και θα συμμετάσχουν με τα πιο εντυπωσιακά skate tricks τους σε βίντεο που θα
αυτόγραφα στο
προβληθούν παγκοσμίως. Οι εκπλήξεις όμως δεν σταματούν εδώ. Οι Έλληνες skaters θα μπορέσουν να δοκιμάσουν τις δικές τους skate δυνατότητες σε έναν μίνι διαγωνισμό που θα διεξαχθεί μπροστά σε αυτά τα μεγαθήρια του
Sublime (λεωφόρος Αλίμου 13, Άλιμος)
χώρου. Και φυσικά, η DC, που είναι ηγέτης στον χώρο του skate lifestyle από το 1994, επιφυλάσσει τα πιο δυνατά πάρτι με την πιο fun διάθεση, από τα οποία δεν πρέπει να λείψει κανείς. Ανησυχείτε ότι μπορεί να μην τους πετύχετε; Αν και δεν υπάρχει περίπτωση να σας «ξεφύγουν», ιδού το πρόγραμμά τους:
DANIJENKS Joined DC Skate Team: 2018 Favorite thing outside of skateboarding: Music, family, food
DC Shoes Greece
#YoursForTheTaking
dcgreece
JOSEFSCOTT JATTA Joined DC Skate Team: 2013 Favorite thing outside of skateboarding: Friends, chilling out, music
6.9.18 – lifo
19
q Ένα βράδυ συνάντησα κάποιον απ’ το «Vice». Ήμουν σε ένα μπαρ και στο υπόγειο είχε ένα τεράστιο ψυγείο όπου έμπαινες και όλοι ήταν με κόκες. Μπήκαμε εκεί κι ενώ συζητάγαμε για την ελληνική οικονομία, το Μεσανατολικό και τις ελληνοτουρκικές σχέσεις, με ρώτησε πού δουλεύω. «Τέχνη και μόδα και μαλακίες», μου λέει, «έλα να δουλέψεις μαζί μας». «Πού δουλεύεις;» «Στο Vice». «Πωωω», του απαντάω, «είναι μια αηδία αυτό το πράγμα, τι δουλειά να κάνω, να ασχολούμαι με το τι χρώμα εμετό θα βγάλει ο τάδε μεθυσμένος; Δεν με ενδιαφέρει». Μου λέει «όχι, αλλάζουμε, τώρα θα κάνουμε ντοκιμαντέρ, θα κάνουμε πιο σοβαρά πράγματα, μεγαλώνουμε, έλα να δουλέψεις μαζί μας». Το «Vice» δεν μου άρεσε ποτέ, μια φορά με τον Freddie F. είχα τσακωθεί όταν μου είχε πει «να πας να δουλέψεις στο “Vice”». Δεν μιλιόμασταν. Του είχα πει «δεν με ξέρεις καθόλου, θα πάω να δουλέψω γι’ αυτήν τη φυλλάδα, αυτούς τους μαλάκες, τους ρατσιστές, τους σεξιστές;».
απο τον m. hulot. φωτογραφιεσ: παρις ταβιτιαν.
ΟΙAΘΗΝΑΊΟΙ
q Πήγα όμως. Και η πρώτη μου δουλειά ήταν να οργανώσω ένα φεστιβάλ μουσικής στο Σικάγο. Δεν είχαν κάποιον να κάνει παραγωγή και μου είπαν «θα κάνεις εσύ». Δεν είχα κάνει ποτέ φεστιβάλ μουσικής, αλλά το ανέλαβα και πήγε μια χαρά. Γενικά, κανένας δεν ήξερε τίποτα και το έβρισκα ενδιαφέρον αυτό το πάθος, αυτό το «δεν έχω ιδέα, αλλά θα τα καταφέρω» που είχαν όλοι, «θα πάρω τηλέφωνο τον φίλο μου, τη φίλη μου, τη μάνα μου, τον νονό μου να με βοηθήσει, να μου πει». Στην αρχή μού κακοφαινόταν η αλλαγή περιβάλλοντος, γιατί είχα έρθει από το chic του Σόχο, άλλη φάση, όπου όλοι ήταν καλοντυμένοι. Πήγαινα στο «Vice» με ταγέρ και όλες οι άλλες κοπέλες φορούσαν σορτσάκια. Τους έλεγα «εγώ δεν τα μπορώ αυτά, είσαστε κάφροι», αλλά αυτά τα παιδιά είχαν πάντα κάτι που μου άρεσε. Ήταν πολύ λίγα άτομα τότε, αλλά είχαν πάθος και περηφάνια για τη δουλειά που κάνανε. Ήθελαν να είναι η καλύτερη δουλειά, να μην την έχεις ξαναδεί, και δεν αντιγράφαμε κανέναν. Δεν κοιτάζαμε πουθενά, σε κανένα άλλο μέσο, δεν μας ενδιέφερε και δεν ξέραμε καν τι γινόταν σε άλλες εταιρείες media. Ο ανταγωνισμός υπήρχε μόνο μεταξύ μας, δεν ασχολούμασταν με άλλα μέσα και πάντα το γούσταρα αυτό. Κοιτάζαμε ταινίες, μουσικές, πράγματα που δεν είχαν άμεση σχέση με αυτό που κάναμε εμείς, δεν κοιτάζαμε τι κάνει ο τάδε με το βιντεάκι του. Βλέπαμε το ντοκιμαντέρ που είχε κάνει ο Έρολ Μόρις παλιά και λέγαμε «εμείς τι θα κάνουμε τώρα;». Αναρωτιόμασταν αν άρεσε σ’ εμάς πρώτα απ’ όλα. Κι αν δεν μας άρεσε, πηγαίναμε παρακάτω. Κάναμε πολλή κριτική μεταξύ μας. Δουλεύαμε 20 ώρες την ημέρα, κοιμόμασταν κάτω απ’ τα γραφεία, υπήρχαν μέρες που δεν πηγαίναμε καν σπίτι και δεν παραπονιόταν κανείς. Θυμάμαι την εποχή που έκανα παραγωγή με τον Farrell και τον Johnny Noxville και δεν είχαμε ούτε πολλά λεφτά ούτε πολύ χρόνο.
q Έφυγα μετά από εφτάμισι χρόνια γιατί είχα εξαντληθεί και γιατί ο σεξισμός ήταν το κάτι άλλο. Κι είχα φτάσει σε ένα σημείο που παραπάνω από μένα ήταν μόνο αυτοί που είχαν την εταιρεία και δεν τα πηγαίναμε καλά – οι αξίες μας δεν συνέπιπταν και το ήξεραν. Στην αρχή δεν με πείραζε και τόσο, γιατί όλοι προσπαθούσαν πολύ, παρόλο που διαφωνούσαμε, μετά όμως υπήρχαν πολλές τριβές, παρεξηγήσεις, πάρα πολλές παρεξηγήσεις. Προς το τέλος, ο Σέιν ήθελε να γίνουμε MIS organization με τα λεφτά της Google. Είχε φάει κόλλημα με αυτό και όντως γίναμε. Έτσι διαλύθηκε η εταιρεία. Δεν μπορούσαμε πια να είμαστε όπως ήμασταν. Όσο το «Vice» έκανε culture journalism ήταν εύκολα τα πράγματα, μόλις όμως πέρασε σε κανονικό journalism, με ειδήσεις, χρειάζονταν ξεχωριστά κτίρια και άλλο προσωπικό, άλλη τακτική – έτσι χωρίστηκαν όλα. Εγώ δεν ήμουν των ειδήσεων, οπότε είδα να γίνεται μια μετατόπιση που ήταν πολύ κουραστική. Μου έλεγαν και κάτι μαλακίες επί προσωπικού, που ήταν πολύ ενοχλητικές. Παρουσίαζα τι είχα κάνει μέσα στον χρόνο και με ρωτούσαν «πόσων χρονών είσαι τώρα; Πότε θα κάνεις παιδιά;». Έκαναν συνεχώς πολλά ψυχοσεξουαλικά και controlling πράγματα. Δεν υπήρχε έλεγχος, έτσι συμπεριφέρονταν και δεν μπορούσες να κάνεις τίποτα, γιατί αυτή ήταν η κουλτούρα μιας ολόκληρης εταιρείας. Τώρα τελευταία, που προσπάθησαν οι «New York Times» να γράψουν ένα άρθρο –όπου όσα γράφτηκαν ίσχυαν όλα–, η δημοσιογράφος έκανε έναν χρόνο έρευνα και ήθελε να δημιουργηθεί ένα νέο «me too», αλλά δεν επρόκειτο για έναν, όπως ο Weinstein, που μπορούσες να βγάλεις σκάνδαλο. Το πρόβλημα με το «Vice» ήταν συνολικά η κουλτούρα της εταιρείας, ξεκινούσε από πάνω κι έφτανε μέχρι κάτω. Κι επειδή ήμουν κι εγώ μέρος του, στη θέση executive, ήμουν κι εγώ μέρος του προβλήματος. Προσπάθησα να κάνω κάποιες αλλαγές, αλλά δεν τα κατάφερα. Ακόμα και τίποτα να μην έχεις κάνει, όταν είσαι μέλος μιας εταιρείας και ανέχεσαι όσα γίνονται εκεί, είσαι κι εσύ υπεύθυνος. «Τη λέξη από s (σ.σ. sexism)», μου έλεγαν, «μην τη λες» – δεν αναφερόταν ποτέ στην κουβέντα. Δεν ήθελαν να το κουβεντιάζουν και αν έλεγες κάτι παραπάνω, σταματούσαν να σου μιλάνε, σε έβαζαν στο ψυγείο κανονικά. Παίζονταν και πολλά παιχνίδια τακτικής, έτσι κουράστηκα και ήθελα να φύγω.
q Η παραίτησή μου από το «Vice» ήταν από τις πιο δύσκολες στιγμές στη ζωή μου. Έχω πάρει διαζύγιο, έχω χωρίσει, έχω φύγει από την πατρίδα μου, όλα αυτά δεν μου έχουν στοιχίσει τόσο όσο μου στοίχισε το να φύγω από το «Vice». Ήταν πολύ δύσκολο πράγμα, γιατί ήταν και η δουλειά και η οικογένειά μου, ήταν πάθος, πιστεύαμε ότι κάναμε κάτι που θα άλλαζε τον κόσμο, παρόλο που δεν είχαμε καταλάβει τι επίδραση είχαμε. Άνοιξα την τηλεόραση στην Ελλάδα και είδα μετά από χρόνια αυτή την εικόνα που προωθούσαμε: άτομα με τατουάζ, μούσια και περίεργες μπλούζες να φωνάζουν στην κάμερα. Αντανακλαστικά σκέφτηκα «ωχ, αυτό κάναμε;». Όπου και να πας, και στην Κίνα και παντού, βλέπεις το ίδιο πράγμα ακριβώς. Θέλαμε να αναδείξουμε την υποκουλτούρα και να πούμε ότι υπάρχει σε αυτήν ποιότητα, ενδιαφέροντα άτομα, φοβερές ιστορίες. Βρίσκαμε σε αυτήν πάθος και τη λατρεύαμε, τη συζητάγαμε, ξέραμε το παραμικρό, το τάδε συγκρότημα, την τρίτη πόρτα στο παρακάτω στενό όπου υπήρχε κάτι καταπληκτικό. Και, ξαφνικά, αυτό χάθηκε. Τις subcultures που λατρεύαμε στην ουσία τις καταστρέψαμε. Το «Vice» έπαιξε μεγάλο ρόλο σε αυτό. Και το ίντερνετ βέβαια. Όταν περνάς το μικρό και το μυστικό σε πολύ κόσμο, γίνεται mainstream, παύει να είναι το ίδιο. Στενοχωριέμαι λίγο, αλλά καταλαβαίνω ότι έτσι λειτουργεί ο καπιταλισμός.
q Κάναμε mainstream την υποκουλτούρα και τώρα, με το που βγαίνει οτιδήποτε που έχει δέκα άτομα που ενδιαφέρονται γι’ αυτό, όλοι τρέχουν. Και το βγάζουν αμέσως. Χωρίς το σκοτάδι, όμως, δεν υπάρχει υποκουλτούρα. Αν δεν έχεις κάποιο μυστικό για να δημιουργηθεί μια κουλτούρα γύρω από αυτό, δεν υπάρχει μαγεία. Ένα μυστικό που το ξέρει όλος ο κόσμος δεν είναι μυστικό. Κάτι που ανακάλυψες πρέπει να το πιστέψεις, να το καλλιεργήσεις, να είναι κάτι δικό σου και μετά να το σκορπίσεις και να δεις τις αντιδράσεις του κόσμου. Αυτή την περίοδο δεν υπάρχουν μυστικά, δεν μπορείς
20 lifo – 6.9.18
ΓΕΝΝΉΘΗΚΕ ΣΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΌ, ΜΈΝΕΙ ΣΤΗ ΝΈΑ ΥΌΡΚΗ. EXECUTIVE PRODUCER, ΣΚΗΝΟΘΈΤΙΣ, ΙΔΡΎΤΡΙΑ ΚΑΙ ΔΙΕΥΘΎΝΟΥΣΑ ΣΎΜΒΟΥΛΟΣ ΤΟΥ THE FRONT.
Δεν ήξερα ακριβώς τι ήθελα, αλλά ήξερα ότι θα το έβρισκα εκεί. Ξεκίνησα να δουλεύω σε περιοδικά ως intern και μετά δούλεψα στα «Visionaire» και «V magazine», στις art editions, όπου μάζευα υλικό από καλλιτέχνες. Θυμάμαι, δούλευα σε ένα τεύχος που είχε το θέμα «μαγεία» και συνεργαζόμουν με τον Spike Jonze και διάφορους άλλους καλλιτέχνες που μας έδιναν έργα τους. Ήμασταν μια μικρή ομάδα και είχε πάρα πολύ μεγάλο ενδιαφέρον, όμως ήταν όλα άτομα της μόδας και δεν με ενθουσίαζαν. Ήταν πολύ δήθεν.
THALIA MAVROS
q Στη Νέα Υόρκη πήγα επειδή αισθανόμουν ότι εκεί θα είμαι ο εαυτός μου. Πήγα για δουλειά αλλά και για ζωή.
6.9.18 – lifo
21
να έχεις κάτι δικό σου. Μόλις υπάρξει κάτι, το ανεβάζουν ως στόρι στο Instagram. Παλιά την πληροφορία την έψαχνες, δεν κυκλοφορούσε τόσο εύκολα, και αυτό το ψάξιμο είναι σημαντικό, πιο σημαντικό από το να το βρεις. Όταν ψάχνεις κάτι και δεν το βρίσκεις, όταν σ’ το δίνουν με το σταγονόμετρο, το εκτιμάς, κι αν είναι κάτι ιδιαίτερο, θέλεις να το δείξεις στους άλλους. Διαφορετικά δεν έχει καμία αξία. Όταν το βρίσκεις εύκολα, δεν το σέβεσαι.
q Όταν βγήκε ο Τραμπ, μας έπιασε όλους κατάθλιψη. Τα media όμως βρήκαν έναν σκοπό. Μας έπιασε τρομερή απογοήτευση και το ρίξαμε στον ακτιβισμό. Αλλά κι αυτός έχει τακτική, γιατί το ξέρει καλά το μέσο. Ρίχνει τουλάχιστον μία φορά την εβδομάδα μια «χειροβομβίδα» στα media, οπότε όλοι σταματάμε ό,τι κάνουμε και τρέχουμε. Κι άμα δεν ασχοληθείς με τις βλακείες του, το μήνυμα που παίρνουν οι άλλοι είναι ότι δεν σε ενοχλεί κι έτσι γίνεται ένας φαύλος κύκλος. Από media που ήμασταν, γίναμε ακτιβιστές και αρχίσαμε να διοργανώνουμε πορείες γυναικών, διαμαρτυρίες, ο καθένας ψάχνει να βρει έναν τρόπο για να φαίνεται ότι αντιδρά. Τώρα, με τα παιδιά των μεταναστών που τα χώρισαν από τις οικογένειές τους, τα πράγματα έχουν γίνει πολύ χειρότερα. Ασχολούμαστε με τον Τραμπ συνεχώς κι αυτό είναι πολύ ψυχοφθόρο, κουραστήκαμε, δεν μας αφήνει να κάνουμε δουλειά, υπάρχει ένας αντίλογος συνεχώς. Τα μεγάλα μέσα, βέβαια, τα βοήθησε αυτό: η κυκλοφορία των «New York Times» εκτινάχθηκε, το CNN, η «Washington Post», ωφελήθηκαν εξίσου. Ήρθε και όλη αυτή η ιστορία με το γυναικείο ζήτημα κι άλλαξαν και τα μικρότερα media. Όταν έχεις υποδομή για ειδήσεις, κάνεις κάποια νούμερα, γιατί έχεις editors που μπορούν να αντεπεξέλθουν σε ό,τι γίνεται. Όταν είσαι σε μικρότερη εταιρεία με media, δεν έχεις το περιθώριο να σταματάς ό,τι κάνεις, επειδή αυτός είπε κάποιες βλακείες, και να τις αναλύεις. Υπήρξαν φορές που έλαβα το μήνυμα «γιατί δεν λες κάτι;». Βρε παιδιά, πέντε φορές την ημέρα τα ίδια και τα ίδια; Έχουμε και δουλειές να κάνουμε, αυτό θα το βρούμε μπροστά μας κάποια στιγμή. Από τη μια βοήθησε πολύ, από την άλλη έκανε κακό. Η μόδα τώρα είναι να ασχολούνται όλοι με τον ακτιβισμό. Και η κουλτούρα έχει εξαφανιστεί εντελώς επειδή και οι υποκουλτούρες έχουν εξαφανιστεί. Για μένα η κουλτούρα βασίζεται πολύ στην υποκουλτούρα, η οποία έχει αντικατασταθεί από την πολιτική. Το ενδιαφέρον των νέων έχει στραφεί προς τα εκεί. Και το mainstream και τα celebrities τα έχουν ισοπεδώσει όλα.
ΟΙAΘΗΝΑΊΟΙ
THALIA MAVROS
q To «Front» εξελίσσεται. (σ.σ. ένα site «βωμός» των νέων μέσων και μια πολιτιστική πλατφόρμα σε φεμινιστική βάση που τρέχουν αποκλειστικά γυναίκες, με περιεχόμενο μέσα από ένα εναλλακτικό «θηλυκό» πρίσμα –«που αναζητάει την ομορφιά μέσα από το σκοτάδι»). Θα κάνω δύο φορές τον χρόνο κάτι σαν πακέτο με βίντεο, γιατί μετά τον Τραμπ και τις «βόμβες» του γίναμε κι εμείς «what to do?» και ασχολούμασταν 18 ώρες την ημέρα με τη μία οργάνωση και την άλλη. Κι έπρεπε να πηγαίνουμε να τους γνωρίζουμε, μην τυχόν και υποστηρίξουμε κάτι που δεν είναι σωστό. Είχαμε γίνει full-time ακτιβιστές. Ενώ είχαμε τον φεμινισμό και κάποιες προοδευτικές αξίες που ήταν η βάση, ο ακτιβισμός έγινε ο σκοπός, η μοναδική μας απασχόληση. Δεν ήταν αυτός ο στόχος μου, ποτέ. Μπορείς να πάθεις overdose με όλα αυτά. Οι ΜΚΟ έβγαλαν λεφτά στις πλάτες μας και έγιναν celebrity. Άκουγα και παράπονα, «δεν έκανες την έρευνα που έπρεπε, γιατί ο τάδε πριν από δέκα χρόνια είχε κάνει αυτό», δηλαδή για κάθε άτομο που μιλάγαμε έπρεπε να μάθουμε και όλο του το ιστορικό. Ή να τσεκάρουμε τι έγραψε στο Τwitter κάποτε εναντίον κάποιας λεσβίας για να πάρουμε θέση. Η πολιτική γύρω από τον ακτιβισμό, το gender identity ή τα identities γενικά έγινε ψυχαναγκασμός. Όταν ξεκίνησα το «Front» δεν υπήρχαν πολλά άτομα να τα συζητάνε αυτά και μέσα σε δυο-τρία χρόνια τα συζητούσαν όλοι. Και λέγανε τα ίδια και τα ίδια. Δεν υπάρχει λόγος να το κάνω αυτό πια, πόσα άτομα να σου μιλήσουν για τον φεμινισμό; Σταματήσαμε να ασχολούμαστε και τώρα σκεφτόμαστε ποια θα είναι τα επόμενά μας βήματα.
Κάναμε mainstream την υποκουλτούρα και τώρα, με το που βγαίνει οτιδήποτε που έχει δέκα άτομα που ενδιαφέρονται γι’ αυτό, όλοι τρέχουν. Και το βγάζουν αμέσως. Χωρίς το σκοτάδι, όμως, δεν υπάρχει υποκουλτούρα. Αν δεν έχεις κάποιο μυστικό για να δημιουργηθεί μια κουλτούρα γύρω από αυτό, δεν υπάρχει μαγεία. Ένα μυστικό που το ξέρει όλος ο κόσμος δεν είναι μυστικό.
q Ο φεμινισμός εμπορευματοποιήθηκε εντελώς και πολύ γρήγορα. Πρέπει πια να βγάλεις T-shirt, να βγάλεις αυτοκόλλητο και να γίνεις και celebrity. Όλοι θέλουν να φανεί το πρόσωπό τους, βέβαια. Το Women’s March δεν το οργάνωσαν τρία-τέσσερα άτομα, το οργάνωσαν πάρα πολλά και έγινε σε όλο τον κόσμο, κι όμως είδες ποιες γνωρίζεις. Μου λένε «έλα να μιλήσεις για under representing voices», αλλά σταμάτησα να πηγαίνω και να λέω τα ίδια και τα ίδια. Βαριέμαι. Σε ακούνε και δεν υπάρχει κανείς να γίνει debate, τουλάχιστον μια συζήτηση. Όλοι συμφωνούν και σε χειροκροτούν. Δεν υπάρχει κάτι πρωτότυπο, ανοίγω το στόμα μου και βαριέμαι τον εαυτό μου. Πάμε παρακάτω, πρέπει να υπάρχει εξέλιξη. Κάποια στιγμή ένας δημοσιογράφος μου είπε: «Το πρόβλημά σου είναι ότι είσαι μπροστά από την εποχή σου και μέχρι να φτάσει αυτή η στιγμή, εσύ βαριέσαι». Εκεί ζούσαμε πάντα και εκεί χαίρομαι να ζω, αναζητώντας το επόμενο ενδιαφέρον πράγμα. Τώρα κάνουμε δουλειές με το «National Geographic», που με ενδιαφέρει πάρα πολύ γιατί ασχολούμαι με τον πλανήτη μας. Κάτι τέτοιο δεν το κάνεις για να λες «αυτό το κομμάτι το έγραψα επειδή θέλω να σώσω τον πλανήτη». Απλώς δείχνεις στο κοινό κάποια πράγματα που είναι χρήσιμα. Θα βγάλουμε τρεις σειρές με το «National Geographic». Αυτά που κάνουμε online τα κάνουμε pitch τώρα ως σειρές ντοκιμαντέρ για το Netflix και κάνουμε κάποιες εκπομπές για την Amazon. Αυτό που είναι πάρα πολύ κουραστικό με την online ή την digital δουλειά για άτομα σαν εμάς, που μας αρέσει πραγματικά το craft και η δημιουργία, είναι ότι όλα αυτά που κάνουμε για να αφηγηθούμε την ιστορία, κάνοντας γύρισμα και δουλεύοντας τα χρώματα, το editing και τη μουσική σαν να είναι μεγάλου μήκους ταινία, τα τρώει το Ίντερνετ επειδή είναι digital. Κι όλο αυτό τη στιγμή που εσύ έχεις βάλει όλη σου την ψυχή και άπειρη δουλειά. Βέβαια, το καταλαβαίνει ο κόσμος, τουλάχιστον αυτοί που έχουν γούστο.
q Γενικά, τα media αυτήν τη στιγμή, ειδικά στη Νέα Υόρκη, είναι μια φούσκα, η οποία, όταν σκάσει, θα αλλάξουν πολλά. Οι μισθοί έχουν γίνει εξωπραγματικοί, υπάρχουν πολλά άτομα χωρίς εμπειρία που βγάζουν λεφτά, και μάλιστα πολλά, γιατί το μηχάνημα χρειάζεται χέρια. Αυτό είναι κάτι που έγινε τα τελευταία τρία χρόνια που όλοι ζητάνε ασταμάτητα περιεχόμενο – έγινε της τρελής. Δεν μπορείς να φανταστείς πόσο ψηλά έχουν φτάσει οι μισθοί. Το ίδιο έγινε με την υποκουλτούρα. Οι «New York Times» μας είχαν σε ένα αφιέρωμα ως το πιο cool νέο μέσο, και τις ταινίες μας και τα θέματά μας. Ξέρεις τι σήμαινε αυτό; Ότι άρχισαν να προσλαμβάνουν τους συνεργάτες μου δίνοντάς τους 100 και 150 χιλιάρικα τον χρόνο. Πού να βρω εγώ, το μικρό μέσο, τόσα λεφτά να τους δώσω; Σιγά-σιγά, άρχισαν να μαζεύουν όλο τον κόσμο. Είναι τεράστιες οι κλίμακες και δεν μπορεις να τους ανταγωνιστείς. Προσέλαβαν μία κοπέλα που δούλευε σ’ εμένα και έκανε video-editing για 100.000 – τρελά λεφτά! Το cool δεν είναι κάτι καλό πια, γιατί και τους υπαλλήλους σού παίρνουν και τις ιστορίες. Και δεν πιστεύω ότι η δουλειά που βγαίνει είναι για τέτοιους μισθούς, οπότε θα έχουμε μεγάλο «μπαμ» σύντομα.
q Η Νέα Υόρκη έχει ψιλοπεθάνει, πράγμα που είναι και κακό και καλό. Έγινε τόσο ακριβή πόλη, που δεν μπορείς να ζήσεις πια εκεί. Φεύγει ο κόσμος και πάει στο Λος Άντζελες και σε μικρότερες πόλεις, παίρνοντας μαζί του αυτό που λάτρευα στη Νέα Υόρκη: το περίεργο, το freak. Δεν βλέπεις πια freak στη Νέα Υόρκη, σπανίως. Τα παιδιά που κάνουν τέτοια πράγματα τα ανεβάζουν και τα βλέπεις αμέσως, δεν υπάρχει έκπληξη. Στη συνέχεια γίνονται influencers. Πηγαίνουν στο Πόρτλαντ, στο Όστιν, σε διάφορα μέρη, δημιουργώντας διάφορες εστίες. Αρχίζει να σκορπίζει αυτό που υπήρχε κάποτε, δεν έχει την ίδια ψυχή. Δεν είναι μόνο κακό αυτό, βέβαια, γιατί δεν πρέπει να γίνονται πράγματα μόνο σε μια-δυο πόλεις. Και στη μουσική δεν βλέπεις πια όσα έβλεπες, πολύ κρίμα! Η περιοχή που όταν είχα πάει, πριν από δέκα χρόνια, ήταν όλο συγκροτήματα, τώρα είναι γεμάτη ουρανοξύστες με διαμερίσματα που κοστίζουν 2 εκατομμύρια το καθένα. Πού να ζήσει ο άλλος;
22 lifo – 6.9.18
ΙNFO
thefront.com
https://europa.eu/euandme/el/yfc/ Υπάρχουν άνθρωποι που παρακολουθούν φανατικά σινεμά και ταινίες γιατί έτσι περνάνε ωραία και κάποιοι που σε κάθε πλάνο παρατηρούν κάθε λεπτομέρεια και φαντάζονται τον εαυτό τους πίσω από την κάμερα, να δίνει τις κατάλληλες οδηγίες, σκηνοθετώντας την ιστορία που θέλουν να πουν. Αν ανήκεις σε αυτή την κατηγορία των νέων και νιώθεις ότι κρύβεις μέσα σου έναν μεγάλο σκηνοθέτη, τότε το #EUandME σου δίνει την ευκαιρία να υλοποιήσεις την ιδέα σου και να δημιουργήσεις μια μικρή ταινία, και μάλιστα με τη βοήθεια ενός βραβευμένου Ευρωπαίου σκηνοθέτη! Ο διαγωνισμός Νέων Σκηνοθετών του #EUandME σε καλεί να εμπνευστείς από την επίδραση της Ευρωπαϊκής Ένωσης στην καθημερινότητα των ανθρώπων και να δημιουργήσεις μια ιστορία με τον δικό σου, προσωπικό τρόπο. Από την εκπαίδευση μέχρι τα ταξίδια και από την περιήγηση στο Διαδίκτυο μέχρι τη σωτηρία του πλανήτη, η Ευρωπαϊκή Ένωση προσφέρει απεριόριστες ευκαιρίες στους πολίτες της να κάνουν αυτό ακριβώς που τους αρέσει. Μια τέτοια ευκαιρία είναι ο διαγωνισμός Νέων Σκηνοθετών που σε καλεί να αφηγηθείς τη σύνδεση ανάμεσα στην Ε.Ε. και στην καθημερινότητα των απλών ανθρώπων με όποιον τρόπο θέλεις εσύ. Η ταινία που θα φτιάξεις μπορεί να έχει ως αφετηρία μια δική σου
εμπειρία ή μια ιστορία που έχεις ακούσει ή ακόμα και τα δύο σε συνδυασμό. Έμπνευση μπορείς να αντλήσεις από τα ταξίδια σου και τα δικαιώματα που παρέχει η Ε.Ε. στους επιβάτες ή από τις γαστρονομικές σου προτιμήσεις και τα τοπικά προϊόντα που προστατεύονται από την Ε.Ε. Ό,τι κι αν είναι αυτό που θα σε εμπνεύσει, η ιστορία είναι δική σου και μπορείς να την πεις μέσα από το δικό σου, προσωπικό στυλ. Εξάλλου, μέσα από τον διαγωνισμό Νέων Σκηνοθετών μάς δίνεται η ευκαιρία να γιορτάσουμε όλα εκείνα που απολαμβάνει κάθε πολίτης της Ευρωπαϊκής Ένωσης, γι’ αυτό η ταινία σου πρέπει να σχετίζεται με ένα από τα πέντε θέματα της καμπάνιας του #EUandME: Ψηφιακά, Κινητικότητα, Δεξιότητες & Επιχειρήσεις, Βιωσιμότητα ή Δικαιώματα. Οι πέντε τυχεροί νικητές θα λάβουν το βραβείο των €7.500 ο καθένας για να υλοποιήσουν την ιδέα τους, και μάλιστα με την καθοδήγηση των επαγγελματιών σκηνοθετών της κριτικής επιτροπής που θα βοηθήσουν κατά τη διάρκεια τόσο των γυρισμάτων όσο και του μοντάζ της ταινίας. Για να λάβεις μέρος στον διαγωνισμό πρέπει να είσαι πολίτης της Ε.Ε., από 18 ως 35 ετών, και θα χρειαστεί να στείλεις: δύο περιλήψεις 500 λέξεων της ταινίας που προτείνεις, μία γραμμένη στα αγγλικά και μία στη μητρική σου γλώσσα, δύο βίντεο παρουσίασης 60 δευτε-
ρολέπτων, γυρισμένα με το κινητό σου, όπου εξηγείς το σκεπτικό της ταινίας σου, το ένα στα αγγλικά, το άλλο στη μητρική σου γλώσσα, και έναν υπερσύνδεσμο για μια ταινία μικρού μήκους που έχεις δημιουργήσει τα τελευταία 5 χρόνια. Η κριτική επιτροπή που θα αξιολογήσει τις συμμετοχές αποτελείται από πέντε Ευρωπαίους σκηνοθέτες οι οποίοι θα επιλέξουν τους 10 καλύτερους υποψηφίους, δύο για καθεμία από τις πέντε κατηγορίες. Οι πέντε νικητές θα αναδειχτούν μέσα από δημόσια ηλεκτρονική ψηφοφορία και θα ανακοινωθούν στην ιστοσελίδα του διαγωνισμού και στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Κι αν νιώθεις ότι αυτές τις μέρες η έμπνευσή σου είναι περιορισμένη, μπορείς να παρακολουθήσεις πέντε ταινίες από επαγγελματίες σκηνοθέτες με τα ίδια θέματα εδώ: www.europa.eu/euandme/el. Στείλε την αίτηση συμμετοχής μέχρι τις 31 Οκτωβρίου 2018 στις 12:00, ώρα κεντρικής Ευρώπης, και μη χάσεις την ευκαιρία να δημιουργήσεις τη δική σου ταινία με τη βοήθεια ενός βραβευμένου δημιουργού. Και πού ξέρεις, μπορεί η καρέκλα του σκηνοθέτη να είναι η θέση που σου ταιριάζει! Μάθε περισσότερα για τον διαγωνισμό, διάβασε τους κανόνες και συμπλήρωσε την αίτηση εγγραφής στον ακόλουθο σύνδεσμο: https://europa. eu/euandme/el/yfc/
6.9.18 – lifo
23
24 lifo – 6.9.18
Γιάννης Μόραλης – πορτρέτο ενός ανθρώπου
Σκιαγράφηση μίας από τις σημαντικότερες καλλιτεχνικές φυσιογνωμίες του ελληνικού 20ού αιώνα μέσα από αφηγήσεις ανθρώπων που τον γνώρισαν προσωπικά και μελέτησαν το έργο του, με αφορμή την έκθεση που εγκαινιάζεται στο Μουσείο Μπενάκη.
Επιμέλεια: Γιάννης Κωνσταντινίδης
Μιλούν οι: Νίκος Παΐσιος, Πέγκυ Ζουμπουλάκη, Άννα Καφέτση, Στέλιος Χαραλαμπόπουλος, Μπία Παπαδοπούλου, Παύλος Σάμιος, Χρόνης Μπότσογλου, Ρένα Παπασπύρου, Αντωνάκης, Χριστίνα Μόραλη.
Σύνθεση του έργου Πανσέληνος, 1977-78 Ακρυλικό σε μουσαμά Ιδιωτική Συλλογή (Πέγκυ Ζουμπουλάκη), με πορτρέτο του Γιάννη Μόραλη. 6.9.18 – lifo
25
Σε λίγες μέρες ξεκινά στο Μουσείο Μπενάκη της οδού Πειραιώς μια μεγάλη αναδρομική έκθεση στο έργο του Γιάννη Μόραλη, ο οποίος, ως γνωστόν, αποτελεί σπουδαίο κεφάλαιο στην ιστορία της ελληνικής τέχνης, αλλά, πέρα απ’ αυτό, υπήρξε σημαντικός επειδή το έργο του αγαπήθηκε πολύ, τόσο από τους ανθρώπους που σχετίζονται άμεσα με τις εικαστικές τέχνες όσο και από το πλατύ και αγνό κοινό. Κι ίσως η αγάπη ως ασφαλές προστατευτικό περίβλημα των αξιών να είναι πάντα το ισχυρότερο εχέγγυο της διατήρησής τους μέσα στον χρόνο, ει δυνατόν και στο διηνεκές. Ένα ενδιαφέρον στοιχείο που τονίζεται όσον αφορά την καινούργια αυτήν έκθεση είναι ότι για πρώτη φορά συμβαίνει μια συνδιοργάνωση από τρία ιδρύματα και μία γκαλερί: την Εθνική Πινακοθήκη, το ΜΙΕΤ, το Μουσείο Μπενάκη και την γκαλερί Ζουμπουλάκη. Φυσικά και δεν συντρέχει κανένας λόγος για πανηγυρισμούς
επειδή οι φορείς αυτοί κατόρθωσαν να πραγματοποιήσουν το αυτονόητο. Ωστόσο, μπορούμε ψύχραιμα και διακριτικά να τους συγχαρούμε που τα κατάφεραν και να τους διαβεβαιώσουμε ότι γεννήθηκε η ελπίδα πως αυτή η καλή αρχή θα έχει και μέλλον. Η νέα αναδρομική θα δώσει για άλλη μια φορά την ευκαιρία στον κόσμο να έρθει σε επαφή με το έργο του Γιάννη Μόραλη και την ποικιλότητά του, μια κι εκείνος, εκτός από τη ζωγραφική, ασχολήθηκε και με τη χαρακτική, τη σκηνογραφία, τα κοστούμια για το θέατρο, τις επιτοίχιες συνθέσεις σε αρχιτεκτονική κλίμακα και την ακαδημαϊκή διδασκαλία. Για τον λόγο αυτόν, και με πρόθεση να αποκαλυφθεί περισσότερο η προσωπικότητα του ανθρώπου που άφησε πίσω του αυτό το σπουδαίο έργο, ζητήσαμε από ανθρώπους που σε διάφορες στιγμές της ζωής του βρίσκονταν κοντά του και που μελέτησαν το έργο του να μας μιλήσουν.
Η Αγλαΐα Λυμπεράκη με το πήλινο περιστέρι της Σύνθεσης Α’. Φωτογράφος: Μάριο Βίττι. Αρχείο Μόραλη, ΜΙΕΤ
Ζευγάρι, 1963 Λάδι σε μουσαμά Μουσείο Μπενάκη, αρ. ευρ. 40181
26 lifo – 6.9.18
Νίκος Παΐσιος Επιμελητής έκθεσης, Μουσείο Μπενάκη
Ο κ. Νίκος Παΐσιος, που ανήκει στο επιστημονικό προσωπικό του Μουσείου Μπενάκη και επιμελήθηκε την έκθεση για τον Γιάννη Μόραλη, λέει σχετικά με τη δική του δουλειά και για τον καλλιτέχνη: «Οι αναδρομικές εκθέσεις στο έργο του Μόραλη ξεκίνησαν με τη μεγάλη εκείνη της Εθνικής Πινακοθήκης το 1988, δηλαδή πριν από 30 χρόνια. Όσες αναδρομικές ακολούθησαν ήταν κυρίως θεματικές, που σημαίνει ότι δεν αφορούσαν το σύνολο του έργου του. Η τωρινή έκθεση, λοιπόν, επαναλαμβάνει κατά κάποιον τρόπο εκείνη του 1988, με την έννοια ότι μία φορά ανά γενιά θα άξιζε και θα έπρεπε να γίνεται μια επιστροφή στο έργο του μέσω μιας εκτενούς αναδρομικής παρουσίασής του. Ωστόσο, η τωρινή έκθεση δεν αποτελεί αναπαραγωγή της αρχικής. Κατά πρώτον, επειδή περιλαμβάνει έργα που έφτιαξε ο Μόραλης την εικοσαετία που ακολούθησε μετά το 1988. Περιέχει, επίσης, πραγματικά θεατρικά κοστούμια που σχεδίασε και δεν έχουν εκτεθεί μέχρι τώρα. Τέλος, περιέχει υλικό από το προσωπικό του αρχείο, το οποίο επίσης παραμένει άγνωστο για το κοινό μέχρι τώρα. Η λογική του στησίματος της έκθεσης ακολουθεί τη χρονολογική σειρά των έργων και χωρίζεται σε ενότητες ανά δεκαετία. Η συνέχεια αυτής της παρουσίασης θα “σπάει” κατά διαστήματα με εκθέσεις μέσα στην έκθεση. Για παράδειγμα, μια τέτοια “υπο-έκθεση” θα παρουσιάζει την προετοιμασία της “Σύνθεσης Α’, 1949-58”, έργο με το οποίο συμμετέχει, μαζί με αρκετά άλλα, στην Μπιενάλε Βενετίας του 1958, με συνεκθέτες τους Γιάννη Τσαρούχη και Αντώνη Σώχο. Ο στόχος της είναι να φανεί η επιμονή του Μόραλη να ελέγχει τα πάντα στο έργο του – να δει ο επισκέπτης πόσα ζωγραφικά προσχέδια και πόσα αντίστοιχα σχεδιαστικά ετοιμάζει για κάθε έργο. Υπήρχαν περιπτώσεις που έκανε και πάνω από 100 σχεδιαστικά προσχέδια μόνο για ένα έργο. Ένα ενδιαφέρον παράδειγμα αυτής της επιμονής του σχετίζεται με το περιστέρι που εμφανίζεται σε μια γωνία της “Σύνθεσης Α’, 1949-1958”. Προκειμένου εκείνος να καταλάβει ακριβώς πώς θα έπρεπε να πέφτει η σκιά του, έβαλε την τότε σύζυγό του
και γλύπτρια Μπούμπα Λυμπεράκη να του φτιάξει ένα πήλινο περιστέρι στο μέγεθος που εκείνος ήθελε και ζήτησε από τον Μάριο Βίττι να του το φωτογραφίσει, ώστε να καταλήξει στον υπολογισμό που αποζητούσε. Ο Μόραλης έλεγχε πάντα με τρόπο απόλυτο τη ζωγραφική του επιφάνεια και δεν άφηνε τίποτα στην τύχη. Αυτή είναι ίσως η ειδοποιός διαφορά του σε σχέση με τους περισσότερους από τους ζωγράφους: τα πάντα είναι ελεγχόμενα μέχρις εσχάτων. Δεν υπάρχει κάτι το αυθόρμητο. Δεν πρόκειται για έλεγχο της σύνθεσής του από την αρχή, αλλά για έλεγχο του αποτελέσματος. Ήταν ένας σοβαρά τελειομανής άνθρωπος, κάτι που συνιστά και ελάττωμα και προτέρημα, όπως ξέρουμε. Η πρόθεση του επιμελητικού σχεδιασμού ήταν να παρουσιαστούν όλα με χρονολογική πληρότητα και σωστή αντιστοίχιση με τη βιογραφία του. Επίσης, να παραδίδονται όλα στον θεατή, σύμφωνα με τα μέτρα και τα σταθμά της Ιστορίας της Τέχνης. Αυτό σημαίνει ότι στην έκθεση αυτή ξεδιαλέγεται το μείζον από το έλασσον, αλλά ενίοτε επιλέγεται και το έλασσον, για να αξιοποιείται ως σπουδαίο κάτοπτρο που αντανακλά το μείζον. Κατά τα άλλα, από την έκθεση ο επισκέπτης θα μπορεί επίσης να διακρίνει ότι ο Μόραλης υπήρξε ένας άνθρωπος μοναδικής ιδιοσυστασίας. Για παράδειγμα, οι στενές φιλικές σχέσεις του με τον Τσαρούχη και τον Χατζιδάκι υπήρξαν πάντα εντελώς ισότιμες με εκείνες που διατηρούσε με όλους τους στενούς και αγαπητούς του φίλους. Ήταν πολύ σπάνιο την εποχή εκείνη, μέσα στην τόσο πατριαρχική δομή της κοινωνίας και ακόμα περισσότερο της συντεχνίας των εικαστικών καλλιτεχνών, να υπάρξει μια τέτοιου είδους αποδοχή και κυρίως υπέρβαση του σκοπέλου της δικής τους σεξουαλικής διαφορετικότητας. Και αυτό συνέβαινε παρά το ότι ο Μόραλης δεν διέθετε εκείνο που σήμερα θα αναγνωρίζαμε ως προωθημένη θεωρητική σκέψη, ώστε να δικαιολογείται από αυτήν η στάση του απέναντι στο συγκεκριμένο ζήτημα. Ήταν ο ζωγράφος της γενιάς του που είχε το μικρότερο θεωρητικό υπόβαθρο. Θα μπορούσε κάποιος να πει ότι είχε ακόμα και ελαττωματική εγκύκλιο παιδεία. Όμως, τα αντιστάθμιζε όλα αυτά με την τεράστια εμπειρική παιδεία του. Η στάση του, λοιπόν, απέναντι στην ομοφυλοφιλία του Τσαρούχη και του Χατζιδάκι έχει να κάνει περισσότερο με τον χαρακτήρα του, ο οποίος, κατά βάθος, ήταν ένας πολύ ντροπαλός άνθρωπος. Πρόκειται για ένα κομμάτι του χαρακτήρα του με το οποίο αναπλήρωνε πολλά άλλα. Επίσης, υπήρξε ένας άνθρωπος ανίκανος να μισήσει. Μπορούσε να θυμώνει με πράγματα, αλλά δεν μισούσε τους ανθρώπους. Ούτε του άρεσε να κοντράρεται μαζί τους. Προτιμούσε να σιωπά. Δεν είχε ευφράδεια. Ακόμα και στα γραπτά του δεν είχε ευχέρεια, παρά το ότι αυτά μοιάζουν στον αναγνώστη τόσο σώφρονα και ξεκάθαρα. Το μυστήριο του χαρακτήρα του ήταν, λοιπόν, αυτό: δεν μπορούσε να νιώσει σφοδρά συναισθήματα μίσους ή θυμού για άλλον άνθρωπο. Παθιαζόταν μόνο με τη ζωγραφική και το γυναικείο φύλο».
«Το μυστήριο του χαρακτήρα του ήταν, λοιπόν, αυτό: δεν μπορούσε να νιώσει σφοδρά συναισθήματα μίσους ή θυμού για άλλον άνθρωπο. Παθιαζόταν μόνο με τη ζωγραφική και το γυναικείο φύλο».
6.9.18 – lifo
27
Πέγκυ Ζουμπουλάκη Γκαλερίστα
«Ο Γιάννης Μόραλης ανήκει στη χαρισματική μειονότητα των καλλιτεχνών της γενιάς του ’30 και αυτή είναι η αιτία που ο ίδιος και το έργο του θα “γράφουν” στο βάθος του χρόνου. Η τωρινή έκθεση βρίσκεται κάπως πιο κοντά στον άνθρωπο πίσω από το έργο και μαζί με το έργο. Θα παρουσιαστεί για πρώτη φορά ένα επιλεγμένο μέρος του πολύτιμου προσωπικού αρχείου του, το οποίο είχε την πρόνοια και την έμπνευση να δωρίσει στο ΜΙΕΤ. Ήμουν παρούσα την ημέρα που παρέδιδε το σημαντικό αυτό κομμάτι της ζωής του – γιατί δεν ήταν μόνο το έργο του σημαντικό. Ο Γιάννης Μόραλης ήταν ένας άνθρωπος συναισθηματικός αλλά και εσωστρεφής. Ανοιγόταν σε πολύ λίγους ανθρώπους, ίσως και μετρημένους στα πέντε δάχτυλα. Αυτή η έκθεση, λοιπόν, φανερώνει τον σεμνό καλλιτέχνη με τη μεγάλη καρδιά, μια πλευρά του που λίγοι γνώριζαν. Έτσι, ο επισκέπτης της έκθεσης θα ανακαλύπτει πράγματα για την προσωπικότητα του Μόραλη και θα τα συνδέει με το έργο του. Εγώ, ως γκαλερίστα, δούλεψα μαζί του 45 χρόνια, που τα θεωρώ όλα τους ανεκτίμητα. Αναπτύξαμε όχι μόνο μια σχέση εμπιστοσύνης αλλά κάτι πολύ παραπάνω, μια φιλία οικογενειακή. Η παρουσία του ήταν σχεδόν καθημερινή, τόσο στην γκαλερί όσο και στην οργάνωση κάθε έκθεσης, γιατί ήθελε πάντα να ελέγχει κάθε λεπτομέρεια, σε σημείο που μερικές
φορές να γίνεται και κουραστικός. Ως προς αυτό, λοιπόν, θα σας διηγηθώ ένα μικρό περιστατικό. Γιορτάζαμε κάθε χρονιά τα γενέθλιά του στην γκαλερί και φροντίζαμε πάντα να υπάρχει σ’ αυτήν τη γιορτή κάτι σαν μικρή έκπληξη. Και μια χρονιά η έκπληξη ήταν ότι η τούρτα των γενεθλίων είχε τη μορφή ενός γλυπτού του φτιαγμένου από σοκολάτα. Είχαμε επιλέξει το πιο απλό στη φόρμα απ’ όλα του τα γλυπτά και είχαμε αναθέσει την κατασκευή της τούρτας-γλυπτού στον Στέλιο Παρλιάρο, που πιάνει καλά το χέρι του σε τέτοια πράγματα. Όταν, τελικά, ο Γιάννης Μόραλης είδε την τούρτα, ξαφνιάστηκε, είναι η αλήθεια, αλλά αμέσως πήρε ένα μαχαίρι και, λέγοντάς μου “το επάνω μέρος της σοκολάτας θέλει λίγο ίσιωμα”, το ίσιωσε! Ήθελε όλα να τα προσέχει μέχρι την τελευταία λεπτομέρεια. Θα φαντάζεστε όμως και το γέλιο που έγινε μεταξύ όλων. Εγώ του είπα: “Μα, βρε Γιάννη, θα τη φάμε, δεν θα την πουλήσουμε!”. Αυτό επαναλαμβάνω ότι το αναφέρω για να δείτε πόσο πρόσεχε το έργο του και ότι καμιά φορά γινόταν λίγο υπερβολικός. Συχνά, ξέρετε, επειδή ο Μόραλης ήταν πάντα ντυμένος όπως πρέπει να είναι ντυμένος ένας κύριος και επειδή ήταν πολύ σοβαρός, οι άλλοι δεν καταλάβαιναν την οικειότητα που μπορούσε να εμπνεύσει, αλλά ούτε και αυτό που σας διηγούμαι τώρα, ότι δηλαδή μπορούσε να παρασυρθεί κάποιος μαζί του στο γέλιο».
«Όταν, τελικά, ο Γιάννης είδε την τούρτα των γενεθλίων του που είχε τη μορφή ενός γλυπτού του φτιαγμένου από σοκολάτα, ξαφνιάστηκε, είναι η αλήθεια, αλλά αμέσως πήρε ένα μαχαίρι και, λέγοντάς μου “το επάνω μέρος θέλει λίγο ίσιωμα”, το ίσιωσε!». Άννα Καφέτση Διδάκτωρ Αισθητικής και Ιστορίας της Τέχνης
Αναπόληση, 1959 Λάδι και αυγοτέμπερα σε χάρντμπορντ, 106 x 77,4 εκ. Δωρεά Γιάννη Μόραλη Εθνική Πινακοθήκη Μουσείο Αλέξανδρου Σούτσου, αρ. ευρ. Π.7705
Επιτύμβια Σύνθεση Δ’, 1963 Κόλλα βιναβύλ σε μουσαμά, 73 x 73 εκ. Δωρεά Γιάννη Μόραλη Εθνική Πινακοθήκη Μουσείο Αλέξανδρου Σούτσου, αρ. ευρ. Π.7699
Η κ. Άννα Καφέτση, ιδρυτική διευθύντρια του ΕΜΣΤ και νυν διευθύντρια του annexM, που είναι το νεοσύστατο κέντρο για τις εικαστικές τέχνες στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών, μιλά για την πρόσληψη του έργου του Γιάννη Μόραλη και για τη θέση του στην περίφημη γενιά καλλιτεχνών του ’30: «Στο ερώτημα “τι είναι σήμερα για μένα ο Μόραλης”, που στην ουσία σημαίνει τι μένει στον χρόνο, θα έμπαινα στον πειρασμό να απαντήσω “λίγα –κι αυτό είναι ήδη πολύ– από τα ευγενέστερα και πνευματικότερα έργα στην ελληνική ζωγραφική του 20ού αιώνα”. Μιλάω για τα Επιτύμβια του ’58’63 και τα Επιθαλάμια αμέσως μετά. Στους δύο αυτούς εικονογραφικούς κύκλους, στις καλύτερες στιγμές του δημιουργικού του μετεωρισμού, ο Μόραλης καταφέρνει αυτό που κατ’ εμέ είναι η μεγάλη, η δική του στιγμή: η εικαστική σύλληψη μιας αμφισημίας, μια διαλεκτική των αντιθέτων. Το πένθος και ο έρωτας μαζί. Το μυστήριο της Ηγησούς. Το ίχνος της διαπερνά τα έργα του, για να επιστρέψει στις αρχαίες επιτύμβιες στήλες μέσα από την πολυγνώτεια λιτότητα της δικής του ζωγραφικής. Αλλά υπάρχει και ο Μόραλης πριν από την αιώρηση και μετά από αυτήν. Όταν οι εικόνες του μας εγκλωβίζουν στη γοητεία του αναγνωρίσιμου και της μαστοριάς ή όταν παγώνουν μέσα σε μια προβλέψιμη ανάλαφρη ρυθμικότητα. Και γι’ αυτές τις στιγμές δεν έχουμε μιλήσει ακόμα κριτικά
ή, πάντως, όχι αρκετά. Παρόλο που έχει κυλήσει πολύ νερό στο αυλάκι της θεωρίας και της μεταθεωρίας, κυριαρχούν οι αγιογραφίες. Να ένας από τους λόγους που περιμένουμε την έκθεση στο Μουσείο Μπενάκη του προσωπικού αρχείου του ζωγράφου στο ΜΙΕΤ. Τα ατέλειωτα, οι δισταγμοί, οι δοκιμές, μιλάνε μια αυθεντική γλώσσα και αφορούν ιδιαίτερα το σήμερα και τους σύγχρονους καλλιτέχνες. Ο Γιάννης Μόραλης ως δάσκαλος και ως προσωπικότητα ευτύχησε να έχει τον σεβασμό και την αγάπη ακόμη και των πιο «αιρετικών» καλλιτεχνών της λεγόμενης γενιάς του ’60 και του ’70, αυτών που με το έργο τους τον αμφισβήτησαν. Κι αυτό είναι σπάνιο. Πιστεύω ότι μόνο μέσα από ένα κριτικό ξανακοίταγμα των εικαστικών μας πραγμάτων θα μπορέσουν οι σημερινοί καλλιτέχνες να φτιάξουν τους προγόνους τους και να ανοίξουν έναν δημιουργικό διάλογο μαζί τους. Κάποιοι, ελάχιστοι καλλιτέχνες μας το κάνουν ήδη. Και το κάνουν μέσα από μια ανοιχτή διεθνή οπτική, που, όσο κι αν φαίνεται παράδοξο, στην ουσία είναι πολύ κοντά στον καλλιτεχνικό νομαδισμό της κοσμοπολίτικης γενιάς του ’30. Είναι ακριβώς ο ιδεολογικός λόγος της “ελληνικότητας” των κριτικών, αλλά συχνά και των ίδιων των καλλιτεχνών, που αναπτύχθηκε παρασιτικά ερήμην των έργων, που δεν επέτρεψε να δούμε τα δημιουργικά διλήμματα και τις ταλαντεύσεις των δημιουργών της, μεταξύ αυτών και του Γιάννη Μόραλη».
«O Μόραλης καταφέρνει αυτό που κατ’ εμέ είναι η μεγάλη, η δική του στιγμή: η εικαστική σύλληψη μιας αμφισημίας, μια διαλεκτική των αντιθέτων. Το πένθος και ο έρωτας μαζί».
28 lifo – 6.9.18
Προσχέδιο κεραμικής σύνθεσης για την επένδυση του τοίχου Νέου Κυλικείου του κεντρικού καταστήματος της Τραπέζης της Ελλάδος, 1967 Αυγό σε χαρτόνι, 28,5 Χ 35,5 εκ. Δωρεά Γιάννη Μόραλη Μουσείο Μπενάκη, αρ. ευρ. 45114
Στέλιος Χαραλαμπόπουλος Σκηνοθέτης
Ο σκηνοθέτης Στέλιος Χαραλαμπόπουλος, του οποίου το ντοκιμαντέρ Γιάννης Μόραλης απέσπασε το 2005 το Βραβείο Διεθνούς Ένωσης Κριτικών (FIPRESCI) στο 8ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης, μιλά για τη γνωριμία του με τον ζωγράφο: «Το 2005, που αποφασίσαμε να ξεκινήσουμε να δουλεύουμε το ντοκιμαντέρ, εκείνος ήταν ήδη 89, σχεδόν 90 ετών. Όρισε ότι θα τον επισκεπτόμαστε κάθε Δευτέρα από τις 6 μέχρι τις 8 το απόγευμα στο εργαστήριό του στη Δεινοκράτους. Πήγαινα με μικρή κάμερα και συνεργείο μόνο τριών ανθρώπων, ώστε να μη νιώθει κάποια εισβολή στον χώρο του. Αυτό βοήθησε να αναπτυχθεί μια οικειότητα και προοδευτικά να διαλυθεί η αρχική επιφυλακτικότητά του. Εγώ, από την πλευρά μου, επιθυμούσα να μπω όσο περισσότερο γινόταν στο έργο του. Επιδίωκα, λοιπόν, να πάρω από εκείνον τα κλειδιά για την αποκωδικοποίησή του. Όμως εκείνος, όσο κι αν ήταν ανοιχτό μυαλό και ιδιαίτερα διαλλακτικός, άλλο τόσο ήταν και εξαιρετικά αρνητικός σε κάθε απόπειρα ερμηνείας του έργου του. Πίστευε αυτό που δηλώνει κάποια στιγμή στην ταινία: “Δεν πρέπει να ερμηνεύουμε τα πράγματα, γιατί τα στενεύουμε”. Κατά τα άλλα, απέφευγε τη σοβαροφάνεια και τα στερεότυπα. Υπήρξε και σαρκαστικός
«“Δεν πρέπει να ερμηνεύουμε τα πράγματα, γιατί τα στενεύουμε”. Aπέφευγε τη σοβαροφάνεια και τα στερεότυπα. Υπήρξε και σαρκαστικός μερικές φορές, όταν κάποιος τον αντιμετώπιζε με δέος. Κυρίως όμως ήταν απλός και σεμνός».
μερικές φορές, όταν κάποιος τον αντιμετώπιζε με δέος. Κυρίως όμως ήταν απλός και σεμνός. Δεν ξέρω αν υπήρξε πάντα έτσι ή αν αυτό οφειλόταν στη δέκατη δεκαετία της ζωής του, στην οποία εισερχόταν, ατενίζοντας στωικά πίσω του τη διαδρομή που είχε διανύσει. Το σημαντικό όμως ήταν ότι για όλα τα πράγματα και τα “μυθικά” πρόσωπα που είχε γνωρίσει στο διάβα της ζωής του μιλούσε απλά και σε τόνο απογυμνωμένο από κάθε είδους δέος με το οποίο εμείς θα μπορούσαμε να τα περιβάλλουμε. Δεν ήταν καυχησιάρης ούτε διακρινόταν ίχνος στόμφου στις αναφορές του. Αυτή η απλότητά του, λοιπόν, έγινε για μένα η πυξίδα που με οδήγησε κινηματογραφικά στον άνθρωπο και νομίζω ότι από την ταινία προκύπτει η ζωντάνια του, το πόσο χιουμορίστας ήταν και το ότι δεν γινόταν πομπώδης όταν προσέγγιζε πολύ σοβαρά θέματα. Κατά τα άλλα, ζούσε μια ζωή πολύ προγραμματισμένη. Έτρωγε κάθε μεσημέρι την ίδια ώρα στην ταβέρνα Φιλίππου, τα Σάββατα κατέβαινε στην γκαλερί Ζουμπουλάκη και υπήρχε ταξιτζής, ο Πασχάλης, που φρόντιζε για όλες τις μετακινήσεις του. Μέσα σε αυτό το αυστηρό πλαίσιο, στην αρχή της γνωριμίας μας ήταν πολύ τυπικός με την τήρηση της λήξης των συναντήσεών μας στις 8, επειδή, όπως έκανε κάθε βράδυ, ήθελε μετά να βάλει το ουισκάκι του και να χαζέψει τις ειδήσεις στην τηλεόραση. Όταν φτάναμε στο εργαστήριό του για γύρισμα, μας έλεγε: “Παιδιά, η κατάσταση εδώ είναι λίγο δύσκολη. Ούτε καφέ δεν μπορώ να σας φτιάξω. Αλλά αν θέλετε ένα ουισκάκι…». Άρχισα, λοιπόν, να βάζω ένα ουισκάκι. Μάλιστα, επειδή δεν είχε ούτε παγάκια, αν ήθελες να προσθέσεις κάτι στο ποτό σου, έπρεπε να βάλεις λίγο νερό. Μετά από κάμποσες εβδομάδες η σχέση μας έγινε πιο θερμή κι εκείνος έσπασε τη συνήθειά του να πίνει το ουισκάκι του μετά τις 8 – άρχισε να το πίνει νωρίτερα μαζί μας. Για την παρεΐτσα. Αυτό, λοιπόν, ήθελα κάπως να το δείξω στην ταινία κι επειδή υπάρχει πράγματι μια σκηνή όπου εκείνος εμφανίζεται με ένα ποτήρι στο χέρι, το οποίο έχει πράγματι ουίσκι, κι εγώ δεν ήθελα να το περάσει κανείς για χαμομήλι ή κάποιο άλλο ρόφημα, αποφάσισα να κάνω μία από τις ζαβολιές που συχνά γίνονται στο σινεμά και πρόσθεσα από πάνω σ’ εκείνη τη σκηνή τον ήχο που κάνει ένα παγάκι μέσα σε ποτήρι. Ενώ στο ποτήρι του προφανώς δεν υπήρχε παγάκι, αφού δεν υπήρχαν παγάκια στο εργαστήριό του».
6.9.18 – lifo
29
Μπία Παπαδοπούλου Ιστορικός Τέχνης
Προσχέδια σύνθεσης για τα υπόστεγα του ΟΛΠ, ακτή Καραϊσκάκη, 1960-61 Αυγό σε χαρτόνι, 35 x 15 εκ. Δωρεά Γιάννη Μόραλη Μουσείο Μπενάκη, αρ. ευρ. 45098
Προσχέδιο για την προμετωπίδα της ποιητικής σύνθεσης «Το Άξιον Εστί» του Οδυσσέα Ελύτη (Ίκαρος 1959) Αυγοτέμπερα σε χαρτί Δωρεά Γιάννη Μόραλη Μουσείο Μπενάκη, αρ. ευρ. 33659
30 lifo – 6.9.18
Η Μπία Παπαδοπούλου, ιστορικός Τέχνης, επιμελήτρια εκθέσεων και γενικός γραμματέας του Ελληνικού Τμήματος της AICA (Διεθνής Ένωση Κριτικών Τέχνης), επιμελήθηκε το 2005, στη Δημοτική Πινακοθήκη Κυκλάδων, στην Ερμούπολη της Σύρου, μία έκθεση για τον Γιάννη Μόραλη, μέσω της οποίας σκιαγραφούσε τη σταδιακή πορεία του ζωγράφου από την πιστή αναπαράσταση προς τη γεωμετρική αφήγηση: «Στο ερώτημα αν η αφαιρετική ζωγραφική του Μόραλη συνδεόταν με την αφαιρετική ζωγραφική των νεότερων ζωγράφων της δεκαετίας του ’70 και με εκείνη των κατοπινών η απάντηση θα ήταν αρνητική. Προσωπικά, το αποδίδω στο ότι ο Μόραλης εξακολουθούσε να έχει ένα ελληνοκεντρικό στοιχείο ακόμα και στη γεωμετρική φάση της ζωγραφικής του, το οποίο, όπως και ο ίδιος έλεγε, δεν ήταν κάτι που επιδίωκε, αλλά ζώντας στον τόπο του το στοιχείο αυτό αναδυόταν από μόνο του. Η γενιά του ’70, όμως, αποποιούνταν ακριβώς την κληρονομιά αυτού
του στοιχείου. Υπήρχε πράγματι μεταξύ του αφαιρετικού Μόραλη και των νεότερων μια αναλογία των μορφών λόγω της επιλογής της γεωμετρικής γλώσσας, αλλά το εννοιολογικό κομμάτι πίσω από τις μορφές στο έργο των νεότερων καλλιτεχνών πήγαζε από εντελώς διαφορετικές πηγές απ’ ό,τι εκείνο του Μόραλη. Η αντίδραση των καλλιτεχνών του ’60 και του ’70 στο ζήτημα της ελληνικότητας υπήρξε μεγάλη, ενώ ο Μόραλης δεν έπαψε ποτέ να την εκπροσωπεί πλήρως. Δεν θα ήθελα να σχηματιστεί η εντύπωση ότι οι καλλιτέχνες της γενιάς του ’60 και του ’70 δεν έκαναν αναφορές στην Ελλάδα, αλλά αυτές γίνονται με εντελώς διαφορετικό τρόπο απ’ ό,τι συνέβαινε με τη γενιά του ’30. Οι νεότεροι αναφέρονται στον ενεστώτα χρόνο, ενώ οι παλιότεροι αναφέρονταν μόνο στην παράδοση. Αυτό, φυσικά, δεν μειώνει καθόλου την αξία του έργου του Μόραλη, ο οποίος υπήρξε ένας από τους σημαντικότερους Έλληνες καλλιτέχνες της εποχής του και το έργο του εξακολουθεί πάντα να γοητεύει».
«Ήταν ο άνθρωπος που μας έβαλε μουσική μέσα στο εργαστήριο και που ξεκινούσε το μάθημα λέγοντάς μας το τελευταίο ανέκδοτο που κυκλοφορούσε». Παύλος Σάμιος
Χρόνης Μπότσογλου
Καθηγητής ΑΣΚΤ
Καθηγητής ΑΣΚΤ
Ο Παύλος Σάμιος, καθηγητής στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών της Αθήνας (Εργαστήριο αρχαίας και βυζαντινής ζωγραφικής), υπήρξε απόφοιτος του εργαστηρίου του Γιάννη Μόραλη: «Τελειώνοντας το προκαταρκτικό τμήμα της Σχολής, βρέθηκα σ’ εκείνο το πολύ μικρό εργαστήριο που είχε πάντα πολλούς φοιτητές και αυτόν τον άνθρωπο, τον Μόραλη, που αγαπούσε αμέσως τα παιδιά και τα πλησίαζε. Μ’ εμένα ειδικά είχε μια πολύ καλή σχέση, που με τα χρόνια έγινε κοντινή και την οποία διατηρήσαμε μέχρι το τέλος της ζωής του. Στο εργαστήριο, το μάτι του διέκρινε αμέσως το πώς θα έπρεπε να προχωρήσεις ένα έργο σου. Ταυτόχρονα, όμως, σε άφηνε να δουλεύεις ελεύθερα, επειδή δούλευε κι εκείνος μαζί σου, παρακολουθώντας σε από κοντά. Αυτά ήταν δύο μοναδικά προτερήματά του ως δασκάλου. Είχε τον δικό του τρόπο να σου εξηγεί πάντα τι δεν ήταν σωστό. Και έπαιρνε το μπλοκ με το μολύβι για να σου δείξει. Δεν έμενε στο να σου μιλάει μόνο θεωρητικά. Πέρα από αυτά, όμως, ήταν χαρά του να είναι κοντά μας και μετά την αποφοίτηση. Δεν υπήρχε περίπτωση να κάνει έκθεση κάποιο από τα παιδιά που βγήκαν από το εργαστήριό του και να μην είναι παρών! Από κάποιο σημείο και μετά εγκατέλειπε τη θέση του δασκάλου και αντιμετώπιζε τους φοιτητές του συναδελφικά. Ήταν, επίσης, ο άνθρωπος που μας έβαλε μουσική μέσα στο εργαστήριο και που ξεκινούσε το μάθημα λέγοντάς μας το τελευταίο ανέκδοτο που κυκλοφορούσε».
Ο Χρόνης Μπότσογλου, καθηγητής της ΑΣΚΤ από το 1989 μέχρι το 2008 και πρύτανής της κατά την περίοδο 20012006, υπήρξε μαθητής του Γιάννη Μόραλη την περίοδο 1960-1965: «Τότε όλοι ήθελαν να είναι στο εργαστήριο του Μόραλη κι εγώ θεωρώ τον εαυτό μου τυχερό που τον είχα δάσκαλο. Πιστεύω ότι έχει επηρεάσει εν μέρει την παλέτα μου. Επίσης, επειδή έστηνε τα μοντέλα με καθαρό τρόπο, μου έμαθε να βλέπω καθαρά το αντικείμενό μου. Και, φυσικά, θα θυμάμαι πάντα μια ιστορία από την εποχή της δικτατορίας. Είχε έρθει διαταγή από το υπουργείο Παιδείας να εκφωνηθεί λόγος για την 25η Μαρτίου. Είναι κάτι που δεν ήταν στις παραδόσεις της σχολής. Ο Μόραλης σηκώθηκε πρωί και μπήκε στο εργαστήριό του μόλις άνοιξε. Μόνο ένας μαθητής ήταν εκεί. Κάτι είπε. Όταν ο μοναδικός μαθητής ρωτήθηκε τι είπε, ο δάσκαλος απάντησε: “Κάτι έλεγε, αλλά δεν κατάλαβα τίποτα”».
Ρένα Παπασπύρου Καθηγήτρια ΑΣΚΤ
Η Ρένα Παπασπύρου, εικαστικός και ομότιμη καθηγήτρια της Ανωτάτης Σχολής Καλών Τεχνών της Αθήνας, αποφοίτησε από το εργαστήριο του Γιάννη Μόραλη το 1960: « Έμαθα από τον Μόραλη κάτι διαχρονικό: τις συγκριτικές-αναλυτικές σχέσεις. Μας δίδαξε πάρα πολύ καλά τις σχέσεις του θέματος, την αξιολόγηση και τη χρήση τους. Για παράδειγμα, όταν η άσκηση ήταν εκ του φυσικού, ο Μόραλης μας μάθαινε να ιεραρχούμε τις αξίες των χρωμάτων και να κλιμακώνουμε το χρώμα. Μπορεί να ακούγεται σαν κάτι το εύκολο ή το αυτονόητο, αλλά στην πραγματικότητα είναι πάρα πολύ δύσκολο και στη σύλληψη και στην εφαρμογή του. Απλό μεν, αλλά πάρα πολύ δύσκολο. Και είναι σαν την πρόσθεση. Αν μάθεις μια φορά να προσθέτεις, μετά κάνεις κάθε πιθανή πρόσθεση. Ο Μόραλης ήταν ο άνθρωπος που μου έμαθε να βάζω ραχοκοκαλιά στο έργο μου. Είναι κάτι που κράτησα και αξιοποιώ και που δεν θα είχα άλλον τρόπο να το μάθω. Και όλα αυτά συνέβησαν αφήνοντάς με να κάνω ό,τι ήθελα, ενόσω φοιτούσα στο εργαστήριό του. Θεωρώ ότι η δουλειά μου η προσωπική ξεκίνησε ήδη από τότε. Υπήρξε πολύ αξιόλογος δάσκαλος, συνεπής, σοβαρός και, κυρίως, ήξερε τι έλεγε. Το πόσο σοβαρό είναι να ξέρεις τι λες και να μην αερολογείς για να γεμίσεις τον διδακτικό χρόνο το διαπίστωσα αργότερα, προσωπικά, και από άλλη θέση. Κατά τα άλλα, ήταν “homme du monde”,
Μάνος Χατζιδάκις, Έξι λαϊκές ζωγραφιές Μακέτα για τα κοστούμια, 1951 Αυγοτέμπερα σε χαρτί Δωρεά Γιάννη Μόραλη Μουσείο Μπενάκη, αρ. ευρ. 37975
ένας άνθρωπος με πολύ καλή κοινωνική συμπεριφορά. Ισορροπημένος, με πολύ κοφτερό μάτι, ακόμα πιο κοφτερό μυαλό και πολύ προσεκτικός σε όλα. Το χαριέστατο που είχε το ανακαλύψαμε όταν πια αποφοιτήσαμε και τον συναντούσαμε εκτός σχολής. Εκεί μπορούσε να σου πει τέλεια ανέκδοτα, με πολύ χαριτωμένο τρόπο. Δεν ξέρω τι συνέβαινε με τις κατοπινές γενιές φοιτητών του, αλλά εγώ όσα ανέκδοτα άκουσα από τον Μόραλη, τα άκουσα στο Brazilian στη Βουκουρεστίου, σε διάφορα πάρτι και εγκαίνια. Κάποια στιγμή, στο Μουσείο Μπενάκη της οδού Κουμπάρη έγινε μια μικρή έκθεση με έργα του για εξώφυλλα δίσκων και βιβλίων. Με προσκάλεσαν, λοιπόν, να πάμε στα προ-εγκαίνια της έκθεσης για τους Φίλους του Μουσείου Μπενάκη που γίνονταν την παραμονή των επίσημων εγκαινίων. Πήγα επειδή στα εγκαίνια των εκθέσεων του Μόραλη ήταν πάντα τόσο πολύς ο κόσμος, που δεν μπορούσες να δεις τα έργα. Διαπιστώσαμε, βέβαια, ότι ήταν μια κρεμάλα σκέτη, με όλους τους υπερ-υπερήλικες επισκέπτες. Ο Μόραλης τότε ήταν 80. Τον παίρνω, λοιπόν, τηλέφωνο τη μέρα των εγκαινίων κι εκείνος μου λέει: “Με παίρνεις να μου πεις ότι δεν θα έρθεις!”. “Μα, πήγα χθες το βράδυ” κάνω να δικαιολογηθώ εγώ. Και τότε μου λέει: “Βρε, με τα ΚΑΠΗ πήγες;”. Ενώ εκείνος, όπως είπα, ήταν 80 τότε! Το διανοείστε; Ήταν όμως χαριτωμένος και είχε πάντα πλάκα. Το χιούμορ και το charme του έμειναν πάντα άφθαρτα».
Προσχέδιο για το εξώφυλλο και την προμετωπίδα της ποιητικής σύνθεσης «Έξη και μία Τύψεις για τον Ουρανό» του Οδυσσέα Ελύτη (Ίκαρος 1960) Αυγοτέμπερα σε χαρτί 13 x 10 εκ. Δωρεά Γιάννη Μόραλη Μουσείο Μπενάκη, αρ. ευρ. 33658
Ο Γιάννης Μόραλης στην Αίγινα, 1989. Φωτογραφία: Καίτη Τσεκένη. Αρχείο Μόραλη, ΜΙΕΤ
επομενες σελιδεσ Γυμνό, 1947 Λάδι σε μουσαμά Μουσείο Μπενάκη, αρ. ευρ. 40179 6.9.18 – lifo
31
VINIETA
32 lifo – 6.9.18
6.9.18 – lifo
33
Αντωνάκης Εικαστικός
Προσχέδιο κεραμικής σύνθεσης για την επένδυση του πυθμένα της λίμνης του κεντρικού καταστήματος της Τραπέζης της Ελλάδος, 1967 Αυγό σε χαρτόνι, 30,2x30 εκ. Δωρεά Γιάννη Μόραλη Μουσείο Μπενάκη, αρ. ευρ. 45115
Προσχέδιο σύνθεσης ορειχάλκινων αναγλύφων για τον Σταθμό Πανεπιστήμιο του Αττικού Μετρό, είσοδος Οδού Κοραή, 1999 Αυγό σε χαρτόνι, 17,5 x 50 εκ. Δωρεά Γιάννη Μόραλη Μουσείο Μπενάκη, αρ. ευρ. 45144
34 lifo – 6.9.18
Ο Αντωνάκης γεννήθηκε στην Αθήνα το 1978. Σπούδασε ζωγραφική και φωτογραφία στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών της Αθήνας στο Γ’ Εργαστήριο ζωγραφικής με καθηγήτρια τη Ρένα Παπασπύρου και Fine Art Media στο πρόγραμμα MFA του Slade School of Fine Art του UCL στο Λονδίνο. Η δουλειά του περιλαμβάνει ζωγραφική, φωτογραφία, κολάζ, κεραμικά και βίντεο και έχει παρουσιάσει έργα του σε ατομικές και ομαδικές εκθέσεις στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Στην τελευταία ατομική του έκθεση με τίτλο «Release the Kraken», στην Eleftheria Tseliou Gallery στην Αθήνα, το 2017, παρουσίασε μια σειρά από ζωγραφικά έργα, σπουδές τηλεοπτικών σκηνικών (κυρίως αμερικανικών σειρών της δεκαετίας του ’80 αλλά και ελληνικών, όπως οι «Τρεις Χάριτες»). Και ενώ θεματικά μεταχειρίζεται ιδέες που παραπέμπουν στην pop art, το ζωγραφικό του έργο αναφέρεται εν πολλοίς σε ένα μεγάλο κομμάτι του μοντερνισμού. Είναι ο μόνος καλλιτέχνης της γενιάς του που κάνει μια τόσο ευθεία αναφορά στο έργο του Μόραλη, για τον οποίο λέει: «Δεν μπορώ να εντοπίσω τίποτα το περίσσιο, όχι μόνο στο κάθε έργο του αλλά και στη ζωή του, στις κουβέντες του, στον τρόπο που περπατούσε, που ντυνόταν, που εξιστορούσε γεγονότα. Όλα αυτά τα γνωρίζω μέσα από ντοκιμαντέρ και αφηγήσεις άλλων που τον ήξεραν. Δεν κατάφερα να τον συναντήσω όσο ζούσε, ίσως να είναι και καλύτερα έτσι, μάλλον θα του έλεγα καμιά σαχλαμάρα, πως είναι το πρότυπό μου – πιστεύω πως θα τον ενοχλούσε. Βέβαια, θα ήθελα πολύ να μπορούσα να του πω πως για μένα η δουλειά του είναι η καλύτερη συμβουλή, η πιο κατάλληλη, αυτή που με κάνει να θέλω να γίνω πιο ακριβής και πιο
μετρημένος. Είναι μεγάλη υπόθεση να μην αφήνεις τίποτα να περισσεύει ποτέ, το θεωρώ το πιο δύσκολο κατόρθωμα. Δεν με ενδιαφέρει μόνο το πώς εργαζόταν αλλά και το πώς ζούσε, πώς έβλεπε. Λιτός και τακτικός, σαν να ήξερε πάντα τι θα κάνει, τι θέλει να κάνει, από την αρχή ως το τέλος. Γίνεται αυτό; Να ξέρει κάποιος, πάντα, τι θα αφαιρέσει; Ζηλεύω την ψυχραιμία που φαίνεται να διέθετε. Σαν να μην τον ένοιαζε και πάρα πολύ, σαν να ήταν συνεχώς ευχαριστημένος, εφόσον έκανε πάντα ακριβώς αυτό που ήθελε. Τέτοια φαντάζομαι ώρες-ώρες και δεν ξέρω και αν είναι σωστό να το πω, αλλά, όταν στο ντοκιμαντέρ του Στέλιου Χαραλαμπόπουλου τον άκουσα να λέει (καθώς σχολίαζε την κατάντια της πλατείας Ομονοίας) “αυτό είναι ωραίο κτίριο, μοντέρνο” και κατάλαβα πως εννοούσε το Hondos Center, επιθύμησα πραγματικά να μάθω να κοιτάζω γύρω μου όπως κι εκείνος, να μπορέσω να βλέπω καθαρά».
Χριστίνα Μόραλη Κεραμίστρια
Η Χριστίνα Μόραλη είναι κεραμίστρια και ανιψιά του ζωγράφου: «Ο θείος μου γεννήθηκε σε μια οικογένεια με 4 παιδιά, 2 αγόρια και 2 κορίτσια. Πρώτη γεννήθηκε η θεία μου, που ζει ακόμα και είναι 104 ετών. Μετά ο Γιάννης. Στη συνέχεια, η θεία μου που έχει πεθάνει. Και τελευταίος ο πατέρας μου, ο οποίος είναι εν ζωή και 97 ετών, πρώην ναύαρχος και πάντα ο “μικρός του μαγαζιού”, αυτός που εκτελούσε όλα τα καθήκοντα, ειδικά για τον θείο μου, με τον οποίο ήταν πάρα πολύ δεμένοι. Δεν είναι τυχαίο που τελικά τον όρισε και εκτελεστή της διαθήκης του. Από τα 4 αδέλφια προέκυψαν μόνο 2 παιδιά, εγώ και ο εξάδελφός μου ο Κωνσταντίνος, γιος του Γιάννη Μόραλη και της Μπούμπας Λυμπεράκη, ο οποίος ζει εδώ και πολλά χρόνια στη Γαλλία. Εκείνος είναι ζωγράφος κι εγώ κεραμίστρια. Δεν είμαστε όμως οι μόνοι που ασχολούμαστε με την τέχνη. Το μικρόβιο κυκλοφορούσε πάντα στην ευρύτερη οικογένεια, μεταξύ θείων, μακρινότερων εξαδέλφων κ.λπ. Ωστόσο, ως καλλιτέχνις που είμαι ποτέ δεν ένιωσα να έχω τον σπουδαίο και αυστηρό καθηγητή ζωγραφικής μέσα στο σπίτι. Ο Γιάννης ήταν πάντα πολύ σωστός στο πώς παρενέβαινε στη δουλειά σου. Ερχόταν, μόνο αν του το ζητούσες εσύ. Και πιστεύω πως κάπως έτσι πρέπει να ήταν και ως δάσκαλος, με αποτέλεσμα να τον λατρεύουν οι φοιτητές του. Εγώ, βέβαια, τον “γίγαντα” Γιάννη Μόραλη τον έβλεπα από μέσα προς τα έξω – το θεωρούσα πάρα πολύ φυσικό να βρίσκεται γύρω μου και κοντά μου. Σίγουρα είχα κι εγώ έναν θαυμασμό για κείνον, αλλά δεν μου συνέβαινε αυτό που συνέβαινε σε όσους έβλεπαν τον γίγαντα απ’ έξω προς τα μέσα, οι οποίοι, μαζί με τον θαυμασμό, ένιωθαν και αγωνία.
Όταν, λοιπόν, εγώ είχα ανάγκη τη βοήθειά του, ο Γιάννης ήταν πάντα εκεί και οι παρατηρήσεις που μου έκανε ήταν τόσο εύστοχες, που ακόμα και σήμερα, όταν κάνω κάποιο έργο, αναρωτιέμαι: “Άραγε, τι θα έλεγε τώρα ο Γιάννης;”. Μολονότι εγώ και τ’ αδέλφια του όλα τον αποκαλούσαμε κυρίως Γιαννάκη. Αυτό ήταν το όνομά του για την οικογένεια. Ο Γιαννάκης. Κατά τα άλλα, μια πολύ χαριτωμένη δυναμική αναπτυσσόταν μεταξύ του πατέρα μου και του Γιάννη, την οποία πιστεύω πως πάντα θα θυμάμαι. Σχετίζεται με το ότι ο πατέρας μου ήταν κυρίως “χαλαρός”, σε αντίθεση με τον θείο μου. Για τον λόγο αυτό ο πατέρας μου συχνά έλεγε: “Εγώ θα έπρεπε να είμαι ο καλλιτέχνης κι εκείνος θα έπρεπε να είναι ο στρατιωτικός!”. Ένα παράδειγμα τέτοιου περιστατικού είναι η περίπτωση όταν ο Γιάννης νοσηλευόταν στο νοσοκομείο και είχε παραγγείλει στον πατέρα μου να του φέρει κάποια μετρητά. Κι όταν ο πατέρας μου το έκανε, ο Γιάννης, μετρώντας τα, του έκανε παρατήρηση επειδή στη δεσμίδα που του είχε δώσει τα χαρτονομίσματα δεν ήταν όλα τοποθετημένα με την ίδια φορά. Ωστόσο, κι ενώ ο θείος μου είχε αυτή την προσήλωση στην τάξη των πραγμάτων, υπήρχαν στιγμές που αποδεικνυόταν ότι ήταν και χαλαρός! Εκείνο, όμως, που εγώ πιστεύω ότι τον χαρακτήριζε περισσότερο απ’ οτιδήποτε άλλο ήταν ότι υπήρξε νέος όλη του τη ζωή, μέχρι και τη μέρα που, στα τελευταία του, έπεσε στο κρεβάτι για να πεθάνει! Ζωγράφιζε μέχρι το τέλος του και δεν ξεχνούσε ποτέ. Του έδωσε η ζωή αυτό το μεγάλο δώρο. Ακόμα και ο θάνατος τον βρήκε σε μια κατάσταση ηρεμίας. Και για τον λόγο αυτό πιστεύω ότι στη ζωή τού δόθηκαν τα πάντα! Πέθανε σαν να άνοιξε την πόρτα της ζωής και να έφυγε. Υπάρχει πιο ωραίο πράγμα;»
Ο Γιάννης Μόραλης στην Ύδρα, 1953. Αρχείο Μόραλη, ΜΙΕΤ
Για το «Άσμα ηρωικό και πένθιμο για τον χαμένο ανθυπολοχαγό της Αλβανίας» του Οδυσσέα Ελύτη, 1962 Λιθογραφία σε τσίγκο Δωρεά Γιάννη Μόραλη Μουσείο Μπενάκη, αρ. ευρ. 33670
«Ακόμα και σήμερα, όταν κάνω κάποιο έργο, αναρωτιέμαι: “Άραγε, τι θα έλεγε τώρα ο Γιάννης;”. Μολονότι εγώ και τ’ αδέλφια του όλα τον αποκαλούσαμε κυρίως Γιαννάκη. Αυτό ήταν το όνομά του για την οικογένεια. Ο Γιαννάκης».
info Γιάννης Μόραλης Μουσείο Μπενάκη, Κτίριο Πειραιώς 138 20/9/2018 - 5/1/2019 www.benaki.gr 6.9.18 – lifo
35
ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ
ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ Ο Σεπτέμβριος έχει μπει για τα καλά. Έχεις περάσει έναν ολόκληρο χρόνο, ίσως και παραπάνω, μπροστά από ένα βιβλίο. Έχουν τελειώσει οι Πανελλήνιες και προετοιμάζεσαι σιγά-σιγά να απαντήσεις σ’ εκείνη την ερώτηση που σου κάνει πάντοτε ο θείος σου όταν συγκεντρώνεστε στο οικογενειακό τραπέζι: «Τι θα κάνεις, τελικά, στη ζωή σου;». Είναι μάλλον η πρώτη φορά που περιμένεις πώς και πώς να περάσει το καλοκαίρι για να ’ρθει ο χειμώνας, εκείνος που θα σε βρει για πρώτη φορά να λες πως είσαι φοιτητής. Αυτό δεν μπορεί να το αλλάξει ούτε μια αποτυχία στις Πανελλήνιες. Δεν είναι όλοι φτιαγμένοι γι’ αυτές, ούτε είναι βέβαια η αρχή και το τέλος του κόσμου. Εκεί έξω, άλλωστε, υπάρχουν τόσο πολλά επαγγέλματα σήμερα για τα οποία δεν μπορείς να εκπαιδευτείς στα δημόσια πανεπιστήμια. Ενώ, λοιπόν, για πολλούς η αγωνία των βάσεων έχει περάσει, για σένα τώρα ξεκινά το πιο ευχάριστο κομμάτι: η επιλογή μέσα από μια πληθώρα επιλογών σε ΙΕΚ και κολέγια. Γιατί αυτό είναι που έχει σημασία τελικά. Οι κλάδοι, αρκετοί. Από Οικονομικά, Εκπαίδευση και Υγεία μέχρι Τουριστικά, Γραφιστική και Τέχνες. Βέβαια, πάντα καραδοκεί ο «κίνδυνος» να σου αρέσουν περισσότεροι από ένας και να μην μπορείς να επιλέξεις. Δεν είσαι υποχρεωμένος, εξάλλου, στα 18 σου να γνωρίζεις με σιγουριά τι θες να κάνεις το υπόλοιπο της ζωής σου. Σίγουρα, όμως, θα ’ρθει η στιγμή που θα δεις μια σχολή και θα πεις «ναι, σε αυτήν θέλω να σπουδάσω». Αυτό είναι το έναυσμα για μια νέα ζωή, ακόμη και αν συνεχίσεις να μένεις στην πόλη όπου μεγάλωσες. Σε αρκετές ιδιωτικές σχολές και κολέγια θα κάνεις μάθημα σε υπερσύγχρονες αίθουσες, δίπλα σε ανθρώπους που έχουν τον ίδιο ζήλο μ’ εσένα. Συσπουδαστές που θέλουν να μάθουν αλλά και καθηγητές που θα είναι σε θέση –μια και θα έχεις μια πολύ πιο άμεση επαφή, σε σχέση μ’ ένα απρόσωπο, γεμάτο αμφιθέατρο– να σε διδάξουν τα «μυστικά» του επαγγέλματος που θες να ακολουθήσεις. Όπως θα σου πει και πάλι ο θείος σου, «παιδί μου, πέρνα ωραία τώρα που είσαι φοιτητής, γιατί θα είναι η καλύτερη περίοδος της ζωής σου». Έχει δίκιο, αλλά τι καλύτερο από το να δουλέψεις αργότερα στον κλάδο που σπούδασες, καθώς πολλά ιδιωτικά εκπαιδευτικά ιδρύματα συνεργάζονται άμεσα με επιχειρήσεις και σου δίνουν τη δυνατότητα άμεσης επαγγελματικής αποκατάστασης. Την ίδια ώρα, το πτυχίο σου δεν θα ’χει να ζηλέψει τίποτα από ένα αντίστοιχο δημόσιας σχολής, αφού τα περισσότερα εκπαιδευτικά ιδρύματα παρέχουν αναγνωρισμένους τίτλους σπουδών. Γι’ αυτό, λοιπόν, μην αργείς, ξεκίνα την έρευνα, γιατί σίγουρα θα πάρει χρόνο μέχρι να επιλέξεις ανάμεσα σε όλες αυτές τις σχολές. Ξετυλίγεται μια νέα ζωή μπροστά σου και οφείλεις να προετοιμαστείς σωστά γι’ αυτήν.
36 lifo – 6.9.18
ΜΙΑ ΑΠΟΤΥΧIΑ ΣΤΙΣ ΠΑΝΕΛΛHΝΙΕΣ ΔΕΝ ΣΗΜAIΝΕΙ ΚΑΤΑΣΤΡΟΦH. Η ΦΟΙΤΗΤΙΚΗ ΖΩH ΕIΝΑΙ ΤΟ IΔΙΟ ΕΝΔΙΑΦEΡΟΥΣΑ ΚΑΙ ΣΕ EΝΑ ΙΕΚ ´Ή ΚAΠΟΙΟ ΚΟΛEΓΙΟ.ΤΟ IΔΙΟ ΚΑΙ ΟΙ ΣΠΟΥΔEΣ ΣΕ ΑΥΤA.
ΤΟ ΜΕΛΛΟΝ ΕΙΝΑΙ ΣΤΟ ΧΕΡΙ ΣΟΥ
6.9.18 – lifo
37
ΙΔΙΩΤΙΚΕΣ ΣΧΟΛΕΣ - ΙΕΚ
ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΗΡΙΑ ΔΟΥΚΑ Μεσογείων 151, Μαρούσι, 210 6186000, info@douks.gr, www.doukas.gr Μετρώντας πάνω από 100 χρόνια παρουσίας στον χώρο της εκπαίδευσης, τα Εκπαιδευτήρια Δούκα μπορούν να ανταποκριθούν στις ανάγκες κάθε παιδιού, από το προνήπιο μέχρι το λύκειο, το International Baccalaureate, το GCE/IAL και το BTEC Foundation in Art & Design, ενώ παράλληλα το University Placement Center του σχολείου αναλαμβάνει να προετοιμάσει τον φάκελο κάθε μαθητή, ώστε να υποβάλει την υποψηφιότητά του στα πανεπιστήμια της επιλογής του, ευρωπαϊκά και μη. Τα Εκπαιδευτήρια Δούκα ξεχωρίζουν καθώς χρησιμοποιούν ένα πολύπλευρο εκπαιδευτικό πρόγραμμα με σύγχρονες εγκαταστάσεις, δημιουργώντας έτσι ένα ευχάριστο και δημιουργικό σχολικό περιβάλλον. Τα πρωτοπόρα διδακτικά τους μοντέλα δίνουν τη δυνατότητα στους μαθητές να αποκτήσουν γνώσεις μέσω της ενεργητικής συμμετοχής και αλληλεπίδρασης με το εκπαιδευτικό περιβάλλον. Παράλληλα, οργανώνουν συνέδρια, ημερίδες και σεμινάρια για την επιμόρφωση τόσο των εκπαιδευτικών τους όσο και των εκπαιδευτικών άλλων σχολείων, ενώ, σε συνεργασία με διεθνείς πρότυπους εκπαιδευτικούς οργανισμούς, συμμετέχουν σε έρευνες που εισηγούνται καινοτόμες εκπαιδευτικές πρακτικές.
ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΣ ΟΜΙΛΟΣ LE MONDE
ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΣ ΟΜΙΛΟΣ LE MONDE Θεσσαλονίκης 45, Μοσχάτο, 210 4830500, info@lemonde.edu.gr, www.lemonde.edu.gr, F/Β: LE MONDE Ο εκπαιδευτικός όμιλος Le Monde αποτελεί, εδώ και χρόνια, την κορυφαία επιλογή για όλους εκείνους που επιθυμούν να ασχοληθούν με τα τουριστικά επαγγέλματα, την εστίαση και τη γαστρονομία. Ο όμιλος είναι πιστοποιημένο μέλος του Παγκόσμιου Οργανισμού Τουρισμού, διαθέτει καταξιωμένο διδακτικό προσωπικό αλλά και άριστες υποδομές που εξασφαλίζουν ότι οι σπουδαστές του θα λάβουν υψηλού επιπέδου εκπαίδευση στους τομείς των τουριστικών, ξενοδοχειακών και γαστρονομικών σπουδών. Στα προγράμματα σπουδών του δίνεται έμφαση στα εργαστηριακά μαθήματα και στη σύγχρονη τεχνική κατάρτιση, εφοδιάζοντας έτσι τους αποφοίτους του με την πολύτιμη πρακτική εμπειρία, τις γνώσεις και τις δεξιότητες που απαιτούνται για μια εξαιρετική επαγγελματική σταδιοδρομία. Παράλληλα, στο Κέντρο Διά Βίου Μάθησης του Le Monde οι απόφοιτοι τουριστικών ειδικοτήτων, καθώς και οι νέοι επαγγελματίες που θέλουν να εξελίξουν τις γνώσεις τους στην υψηλή μαγειρική, στη ζαχαροπλαστική αλλά και στη Διοίκηση Τροφίμων και Ποτών, μπορούν να παρακολουθήσουν προγράμματα μετεκπαίδευσης που ακολουθούν όλες τις σύγχρονες τάσεις, ενώ προσφέρονται και προγράμματα επαγγελματικής εξειδίκευσης για όσους επιθυμούν να ασχοληθούν με τον επισιτιστικό τομέα. Τέλος, τόσο οι επαγγελματίες όσο και οι ερασιτέχνες που θέλουν να βελτιώσουν και να
38 lifo – 6.9.18
εξελίξουν τις γνώσεις τους στη γαστρονομία και στη ζαχαροπλαστική μπορούν να παρακολουθήσουν μια τεράστια γκάμα σεμιναρίων που διοργανώνει ο Όμιλος Le Monde.
ΙΕΚ ΑΚΜΗ
πιστίας και της άμεσης επαγγελματικής αποκατάστασης. Στο πλούσιο εκπαιδευτικό του πρόγραμμα μπορεί να βρει κανείς ειδικότητες που αφορούν στην Υγεία, την Πληροφορική, τη Μόδα & Ομορφιά, την Ηχοληψία - Μουσική Τεχνολογία, τις Εφαρμοσμένες Τέχνες, την Οικονομία & Διοίκηση, την Επικοινωνία & ΜΜΕ, τα Παιδαγωγικά, τις Κοινωνικές Επιστήμες και τις Performing Arts. Επιπλέον, το πρόγραμμά του εμπλουτίζεται διαρκώς με σεμινάρια και πλήθος δραστηριοτήτων. Οι απόφοιτοι του ΙΕΚ ΔΕΛΤΑ αποκτούν κρατικό δίπλωμα που αναγνωρίζεται σε όλη την Ευρωπαϊκή Ένωση, ενώ τους δίνεται η δυνατότητα να αποκτήσουν τις διεθνείς πιστοποιήσεις NCFE και LRN. Τέλος, μέσω του www.deltajobs.gr οι απόφοιτοι μπορούν να έρθουν σε άμεση επαφή με τον επιχειρηματικό κόσμο.
EASY EDUCATION
ΙΕΚ ΑΚΜΗ Κοδριγκτώνος 16, Αθήνα, 210 8224074 Σωτήρος Διός 1, Πειραιάς, 210 8224074 Τσιμισκή 14, Θεσσαλονίκη, 2310 260200 Θεοτοκοπούλου & Κορωναίου, Ηράκλειο Κρήτης, 2810 300900 6ο χλμ. Λάρισας - Νίκαιας, Λάρισα, 2410 660400 info@iek-akmi.edu.gr, iek-akmi.edu.gr Με πάνω από 13.000 ενεργούς φοιτητές, 12 τομείς σπουδών και 107 ειδικότητες, το ΙΕΚ ΑΚΜΗ είναι ένα από τα 7 καλύτερα εκπαιδευτήρια της Ευρώπης. Γι’ αυτό, άλλωστε, αποτελεί την πρώτη επιλογή των σπουδαστών για επαγγελματική κατάρτιση, καθώς προσφέρει υψηλό επίπεδο σπουδών σε ένα ευρύ φάσμα ειδικοτήτων που περιλαμβάνει την Υγεία, την Οικονομία, τις Εφαρμοσμένες Τέχνες, τα Παιδαγωγικά, την Ομορφιά και τη Μόδα, τον Αθλητισμό, την Αισθητική, τα Τεχνικά Επαγγέλματα, τα Media, τον Τουρισμό και Επισιτισμό κ.ά. Όλοι οι καθηγητές του είναι από τους πλέον καταξιωμένους επαγγελματίες στον χώρο τους, ενώ η σχολή αναβαθμίζεται διαρκώς, παρακολουθώντας στενά την αγορά εργασίας, ώστε να είναι σε θέση να προσφέρει επικαιροποιημένη εκπαίδευση στους σπουδαστές της, δίνοντάς τους τα απαραίτητα εφόδια για την επαγγελματική τους σταδιοδρομία. Το ΙΕΚ ΑΚΜΗ παρέχει κρατικό δίπλωμα αλλά και δίπλωμα από τον διεθνώς αναγνωρισμένο βρετανικό οργανισμό Pearson. Επιπλέον, είναι το Νο 1 ΙΕΚ σε παγκόσμιες διακρίσεις των σπουδαστών του.
ΙΕΚ ΔΕΛΤΑ
Από το 1971, το ΙΕΚ ΔΕΛΤΑ προσφέρει υψηλού επιπέδου σπουδές Μεταδευτεροβάθμιας Επαγγελματικής Κατάρτισης και έχει γίνει συνώνυμο, για γονείς και μαθητές, της αξιο-
ΣΧΟΛΗ ΚΟΜΜΩΤΙΚΗΣ ΔΙΑΜΑΝΤΟΠΟΥΛΟΣ
Εληάς 1, 1ος όροφος, Βέροια Υποκατάστημα Βέροιας: Καπετάν Άγρα 6, ισόγειο, 23111 10186, 23111 12908, info@easy-education.gr www.easy-education.gr Τα Κέντρα Διά Βίου Μάθησης Easy Education, δέκα χρόνια τώρα, παρέχουν ολοκληρωμένες και συνολικές λύσεις εκπαίδευσης με περισσότερα από 50 προγράμματα σπουδών προς επιλογή και αξιοποίηση. Η Easy Education στηρίζει ενεργά και έμπρακτα τον εκπαιδευόμενο τόσο στην ανεύρεση εργασίας όσο και στη συντήρηση μιας υπάρχουσας θέσης. Με συνέπεια και συνέχεια οργανώνει και υλοποιεί προγράμματα κατάρτισης για απόκτηση βασικών δεξιοτήτων (Πληροφορική, Ξένες Γλώσσες, Γραφιστική, Λογιστική, Autocad και GIS) και προσφέρει εξειδικευμένες λύσεις (σεμινάρια και επιμορφώσεις προς μοριοδότηση σε όλες τις δομές εκπαίδευσης, μοριοδότηση σε δομές εκπαίδευσης ενηλίκων και συνυλοποίηση έργου με ανώτατο τριτοβάθμιο ίδρυμα για απόδοση μοριοδότησης σε εκπαιδευτικούς Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης). Με την καθιέρωση των υπηρεσιών της όχι μόνο σε τοπικό επίπεδο, μέσω της διά ζώσης εκπαίδευσης αλλά και με την υψηλή προτίμηση που της δείχνουν πανελλαδικά, είναι πλέον σε θέση να προσφέρει έναν πλήρη «οδικό χάρτη» για τη σταδιοδρομία του εκπαιδευόμενου, σύμφωνα με τις προσωπικές του ανάγκες. Αν θέλετε να μάθετε περισσότερα για τις λύσεις εκπαίδευσης που παρέχουν οι δομές της Easy Education, επισκεφθείτε τη σελίδα www.easy-education.gr.
ΙΕΚ ΟΜΗΡΟΣ
ΙΕΚ ΔΕΛΤΑ Ιπποκράτους 22, Αθήνα, 210 8225983 Θηβών 197, Περιστέρι, 210 8225983 Ερμού 45 (πλατεία Αριστοτέλους), Θεσσαλονίκη, 2311 180302, 2311 768582 Αγίου Ανδρέου 47 & Κολοκοτρώνη 3, Πάτρα, 2610 270551 Κωλέττη & Καπλάνη 5, Ιωάννινα, 26510 77472, 26510 70719 Λακωνικής 152, Καλαμάτα, 27210 20140 https://iekdelta.gr
χώρο της εκπαίδευσης, είναι ο μοναδικός εκπαιδευτικός φορέας που διαθέτει αξιόπιστη έρευνα για την επαγγελματική αποκατάσταση των σπουδαστών του, με επτά στους δέκα αποφοίτους του να εργάζονται στον τομέα των σπουδών τους. Παράλληλα, στο ΙΕΚ ΟΜΗΡΟΣ διατηρούν τις κεραίες τους στραμμένες στο μέλλον, με πρωτοποριακά προγράμματα υψηλής ζήτησης. Φέτος ξεκίνησαν μια συνεργασία που θα αλλάξει τα δεδομένα στις ειδικότητες Ηχοληψίας και Μουσικής Τεχνολογίας. Οι θρυλικοί Goin’ Through, Νίκος Βουρλιώτης (NiVO) και Μιχάλης Παπαθανασίου, μέσα από μια σειρά εξειδικευμένων σεμιναρίων θα μοιραστούν τεχνογνωσία και εμπειρία και θα διδάξουν μερικά από τα μυστικά της μουσικής παραγωγής.
ΙΕΚ ΟΜΗΡΟΣ Κεντρικά: Βερανζέρου 3, Αθήνα, 210 3806166 info@omiros.gr, www.omiros.gr Το ΙΕΚ ΟΜΗΡΟΣ αποτελεί αναμφισβήτητα μία από τις κορυφαίες επιλογές σπουδών στην Ελλάδα. Με εμπειρία 70 χρόνων στον
ΣΧΟΛΗ ΚΟΜΜΩΤΙΚΗΣ ΔΙΑΜΑΝΤΟΠΟΥΛΟΣ Ευριπίδου 28, Αθήνα, 210 8019598, 210 8019583 info@diamantopoulos.com.gr, diamantopoulos.com.gr, FB: Diamantopoulos Academy, Ιnstagram: diamantopoulos_academy Για εκείνους που έχουν πάθος με την κομμωτική και θέλουν να κάνουν καριέρα σε αυτόν το χώρο δεν υπάρχει καλύτερη επιλογή από τη Σχολή Κομμωτικής Διαμαντόπουλος. Μέσω της βιωματικής μάθησης, των εκπαιδευτικών προγραμμάτων και υπό την καθοδήγηση έμπειρων καθηγητών, οι σπουδαστές έχουν τη δυνατότητα να παρακολουθήσουν ένα πρόγραμμα κομμωτικής τέχνης υψηλής τεχνογνωσίας και ταυτόχρονης θεωρητικής κατάρτισης, όπου όλα τα μυστικά των χρωμάτων, των μορφών και των σχημάτων εντάσσονται δημιουργικά σε αυτό. Τα μαθήματα για την Ιστορία της κομμωτικής γίνονται με ακαδημαϊκή προσέγγιση, ενώ πραγματοποιούνται και συζητήσεις σχετικά με τον τρόπο έκφρασης κάθε εποχής. Τα εκπαιδευτικά προγράμματα της σχολής είναι ειδικά σχεδιασμένα ώστε να μπορεί ο σπουδαστής να αναπτύσσει τις δεξιότητές του και παράλληλα να εξελίσσει την τεχνική του, αποκτώντας έτσι τα απαραίτητα εφόδια για το επαγγελματικό του μέλλον. Μέσα στις σύγχρονες αίθουσες της σχολής γεννιούνται οι επαγγελματίες νέας γενιάς που καταφέρνουν να σημειώσουν σημαντική πορεία στην καριέρα τους, κατακτώντας σπουδαίες διακρίσεις στον χώρο της κομμωτικής τέχνης στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Οι σπουδαστές μπορούν να επιλέξουν είτε τη διετή φοίτηση στο ΙΙΕΚ Κομμωτικής είτε τη μονοετή στο Κέντρο Διά Βίου Μάθησης Κομμωτικής. Παράλληλα, η Σχολή Κομμωτικής Διαμαντόπουλος διοργανώνει σεμινάρια για επαγγελματίες κομμωτές που επιθυμούν να εξελίξουν την τεχνική τους ή να ενημερωθούν για τις επιρροές και τις τάσεις των μαλλιών στη βιομηχανία της μόδας.
6.9.18 – lifo
39
ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ
ΚΟΛΕΓΙΑ
AEGEAN COLLEGE Κεντρικά: Πανεπιστημίου 17, Σύνταγμα, Αθήνα, 210 3211228 info@aegeancollege.gr, aegeancollege.gr Με περισσότερα από 20 χρόνια παρουσίας στον χώρο της εκπαίδευσης και σε συνεργασία με κορυφαία βρετανικά πανεπιστήμια, όπως το Coventry University, το Aegean College είναι ένα άρτια οργανωμένο εκπαιδευτικό ίδρυμα, εφάμιλλο των σημαντικότερων ευρωπαϊκών ιδρυμάτων. Με ανθρώπινο δυναμικό υψηλού επιπέδου και άριστη υλικοτεχνική υποδομή, είναι σε θέση να παρέχει στους φοιτητές του άριστης ποιότητας, ολοκληρωμένα εκπαιδευτικά προγράμματα που οδηγούν σε μια σειρά προπτυχιακών και μεταπτυχιακών τίτλων σπουδών, αναγνωρισμένων από το κράτος.
Το Μητροπολιτικό Κολλέγιο, το μοναδικό κολλέγιο στην Ελλάδα που είναι μέλος του Διεθνούς Δικτύου Πανεπιστημίων Compostela Group of Universities, μια ιδιότητα που του προσφέρει διεθνή ακαδημαϊκή αναγνώριση και δικτύωση με κορυφαία πανεπιστήμια σε όλο τον κόσμο, παρέχει από το 1982 μέχρι σήμερα περισσότερα από 58 αναγνωρισμένα προγράμματα σπουδών Bachelors και Masters, σε συνεργασία με πέντε κορυφαία βρετανικά πανεπιστήμια. Πρόκειται για το μεγαλύτερο και πληρέστερο κολλέγιο στην Ελλάδα, καθώς διαθέτει 10 σχολές και ξεχωρίζει για την υψηλή ποιότητα των παρεχόμενων πανεπιστημιακών προγραμμάτων και το διακεκριμένο ακαδημαϊκό προσωπικό του. Τα προγράμματά του οδηγούν σε απόκτηση πανεπιστημιακών πτυχίων διεθνούς εμβέλειας, ενώ οι τίτλοι σπουδών απονέμονται απευθείας από τα συνεργαζόμενα βρετανικά πανεπιστήμια και αναγνωρίζονται ως επαγγελματικά ισοδύναμοι των αντίστοιχων ελληνικών από το ΣΑΕΠ του υπουργείου Παιδείας. Οι ειδικότητές του ανταποκρίνονται στις σύγχρονες απαιτήσεις της αγοράς και εξασφαλίζουν στους αποφοίτους του την είσοδο τους τόσο στην εγχώρια όσο και στη διεθνή αγορά.
προσωπικό του αποτελείται από διακεκριμένους καθηγητές και καταξιωμένους επαγγελματίες με άριστη γνώση του αντικειμένου που διδάσκουν, οι οποίοι επιλέγονται με ιδιαιτέρως αυστηρές διαδικασίες. Το κολέγιο προσφέρει ευρύ φάσμα προπτυχιακών και μεταπτυχιακών προγραμμάτων σπουδών στους τομείς Business Management Μarketing, Finance Technology Computing Networking, Telecommunications Psychology, ενώ υπάρχει η δυνατότητα της επιλογής ανάμεσα σε full time, part time ή distance learning φοίτηση, ανάλογα με τις ανάγκες και το πρόγραμμα κάθε φοιτητή.
NEW YORK COLLEGE Αμαλίας 38, Σύνταγμα, 210 3225961 Θεσσαλονίκης 286, Καλλιθέα, 210 4838071 Εγνατίας 138 & Π.Π. Γερμανού, Θεσσαλονίκη, 2310 889879 nycath@nyc.gr, www.nyc.gr
BCA COLLEGE
ALBA GRADUATE BUSINESS SCHOOL To ALBA Graduate Business School ιδρύθηκε το 1992 με πρωτοβουλία του ΣΕΒ και της ΕΔΕΕ. Στα πάνω από 20 χρόνια λειτουργίας του, αποτελεί μία από τις κορυφαίες επιλογές για μεταπτυχιακές σπουδές στην Ελλάδα. Οι φοιτητές του έχουν τη δυνατότητα να επιλέξουν ανάμεσα σε ένα πλήθος κατευθύνσεων πιστοποίησης από εξειδικευμένους οργανισμούς προγραμμάτων MBA, MSc, Phd, και Certificates, όπως MBA in Shipping, MSc in Business for Lawyers, Double Masters for Lawyers, MSc in Finance, MSc in Tourism Management κ.ά. Το ALBA Graduate Business School, σε συνεργασία με το American College of Greece, τα τελευταία χρόνια αποτελεί έναν διεθνή εκπαιδευτικό οργανισμό που εκπαιδεύει τους ηγέτες του αύριο στον επιχειρηματικό κόσμο. Ενδεικτικό της επιτυχίας του είναι το γεγονός πως οι απόφοιτοί του, που ξεπερνούν τους 37.000, είναι ενεργοί σε μερικές από τις μεγαλύτερες επιχειρήσεις και οργανισμούς της Ελλάδας.
AMC ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΙΚΟ ΚΟΛΛΕΓΙΟ
AMC ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΙΚΟ ΚΟΛΛΕΓΙΟ Ακαδημίας 42, Αθήνα, 210 6199891 Σωρού 74, Μαρούσι, 210 6199891 Κολοκοτρώνη 110, πλ. Τερψιθέας, Πειραιάς, 210 4121200 Ελ. Βενιζέλου 14, Θεσσαλονίκη, 2310 241010, mitropolitiko.edu.gr
40 lifo – 6.9.18
DEREE THE AMERICAN COLLEGE OF GREECE BCA COLLEGE Δημητρέσσα 4, Αθήνα, 210 7253783-6 Τατοΐου 2 & Όθωνος 77, Κηφισιά, 210 6236 511 Λεωφ. Ποσειδώνος 95 & Φοίβης 1, Γλυφάδα, 210 8986 086 info@bca.edu.gr, www.bca.edu.gr Από το 1971, το BCA ήταν το πρώτο κολέγιο στην Ελλάδα το οποίο κάλυψε το εκπαιδευτικό κενό που υπήρχε εκείνα τα χρόνια σε αναπτυσσόμενους τομείς με μεγάλη ζήτηση, όπως Οικονομία & Διοίκηση, Τουριστικές Σπουδές και Μηχανογράφηση. Από τότε μέχρι σήμερα έχει προσφέρει σύγχρονα προγράμματα και διδακτική εμπειρία που ανταποκρίνονται στην αγορά εργασίας, ενώ από το 2015 συνεργάζεται με το Plymouth University σε όλα τα ακαδημαϊκά του προγράμματα. Φέτος το κολέγιο ανανεώνεται με την απόκτηση ενός state-of-the-art campus στο οποίο θα μεταφερθούν όλες οι σχολές και όλες οι δραστηριότητές του. Στο κολέγιο προσφέρονται σπουδές προπτυχιακού ή μεταπτυχιακού επιπέδου στους τομείς Διοίκηση Επιχειρήσεων, Ναυτιλία & Μεταφορές, Διοίκηση Ξενοδοχειακών & Τουριστικών Επιχειρήσεων και Επιστήμη Υπολογιστών. Παράλληλα, το BCA, σε συνεργασία με 55 μεγάλες εταιρείες και επιχειρήσεις της ελληνικής αγοράς, έχει εξασφαλίσει ένα ταμείο υποτροφιών για υποψήφιους φοιτητές που αποδεδειγμένα αντιμετωπίζουν δυσκολία στην καταβολή των διδάκτρων. Ενημερωθείτε για τις υποτροφίες εδώ: www.bca. edu.gr/article/1525/tameio-ypotrofionkai-oikonomikis-enishysis.
CITY UNITY COLLEGE Θησέως 15-17, Σύνταγμα, 210 3243222 info@cityu.gr, https://cityu.gr To City Unity College ιδρύθηκε το 1999 ως παράρτημα του City University of Seattle και από το 2010 λειτουργεί ως αναγνωρισμένο από το υπουργείο Παιδείας. Το ακαδημαϊκό
NEW YORK COLLEGE
DEREE THE AMERICAN COLLEGE OF GREECE
ALBA GRADUATE BUSINESS SCHOOL
Ξενίας 6-8, Αθήνα, 210 8964531-8 info@alba.acg.edu, www.alba.acg.edu
ματα επαγγελματικής κατάρτισης και εξειδίκευσης σε τρεις ευρείς ακαδημαϊκούς τομείς, τις Επιχειρησιακές & Οικονομικές Επιστήμες, την Επιστήμη Υπολογιστών - Πληροφορική και τις Ανθρωπιστικές Επιστήμες & Επιστήμες Υγείας. Στο IST εφαρμόζεται και ένα νέο, καινοτόμο μοντέλο σπουδών που ονομάζεται Business Facing, το οποίο, μέσω προγραμμάτων σπουδών άμεσα συμβατών με την αγορά εργασίας, επιτυγχάνει τη σύνδεση της εκπαίδευσης με αυτήν.
Γραβιάς 6, Αγία Παρασκευή, 210 6009800 admissions@acg.edu, www.acg.edu Το Deree, μία από τις τρεις εκπαιδευτικές μονάδες του Αμερικανικού Κολεγίου Ελλάδος, προσφέρει υψηλού επιπέδου ακαδημαϊκή εκπαίδευση με προπτυχιακά προγράμματα Bachelor, αναγνωρισμένα από τον αμερικανικό οργανισμό NEASC (New England Association of Schools and Colleges), και πιστοποιημένα O.U. (Open University) του Ηνωμένου Βασιλείου. Διαθέτει τρεις σχολές, το School of Business, το School of Liberal Arts and Sciences και το Frances Rich School of Fine and Perfoming Arts. Μέσα από τις σχολές αυτές προσφέρει βέλτιστης ποιότητας εκπαιδευτικά προγράμματα προπτυχιακού επιπέδου. Επιπλέον, προσφέρονται και προγράμματα Master σε 6 υπερσύγχρονες ειδικότητες. Στο Deree οι σπουδαστές βρίσκουν το κατάλληλο περιβάλλον για να καθορίσουν και να κυνηγήσουν τους ακαδημαϊκούς και επαγγελματικούς τους στόχους και να αναπτύξουν δημιουργική και κριτική σκέψη. Το άριστο εκπαιδευτικό προσωπικό είναι δίπλα στους φοιτητές καθ’ όλη τη διάρκεια των σπουδών τους, ενώ τα προγράμματα σπουδών είναι έτσι προσανατολισμένα ώστε να εξασφαλίζουν ότι κάθε φοιτητής θα αποκτήσει τα αναγκαία εφόδια για την είσοδό του στην αγορά εργασίας. Δεν είναι τυχαίο ότι οι απόφοιτοί του, σε ποσοστό 61%, βρίσκουν εργασία στο αντικείμενό τους μέσα σε 6 μόλις μήνες από την αποφοίτησή τους.
IST COLLEGE Πειραιώς 72, Μοσχάτο, 210 4822222 info@ist.edu.gr, https://ist.edu.gr/ Με 27 χρόνια παρουσίας στον χώρο της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης στην Ελλάδα, το IST έχει καθιερωθεί ως ένα από τα καλύτερα εκπαιδευτικά ιδρύματα πανεπιστημιακού επιπέδου της χώρας. Εκεί μπορεί κανείς να παρακολουθήσει προπτυχιακά και μεταπτυχιακά προγράμματα σπουδών αλλά και ευέλικτα προγράμματα Supported Distance Learning, σε συνεργασία με φημισμένα πανεπιστήμια του εξωτερικού, καθώς και διετή προγράμ-
Το New York College, για περισσότερο από 20 χρόνια και σε συνεργασία με κορυφαία και ευρωπαϊκά πανεπιστήμια, προσφέρει άριστης ποιότητας σπουδές σε ένα ευρύ φάσμα αντικειμένων. Οι φοιτητές του απολαμβάνουν τη μοναδική ευκαιρία να αποκτήσουν αμερικανικό η ευρωπαϊκό πτυχίο από διεθνούς κύρους πανεπιστήμια, όπως το State University of New York ή το βρετανικό University of Bolton, σπουδάζοντας στην Ελλάδα. Στο New York College υπάρχει η δυνατότητα ο σπουδαστής να επιλέξει το αμερικάνικό ή ευρωπαϊκό μοντέλο εκπαίδευσης σε 63 ειδικότητες σε επίπεδο Bachelor, Master και PhD. Οι καθηγητές του είναι υψηλού επιπέδου και κύρους, καθώς επιλέγονται από τα ίδια τα συνεργαζόμενα πανεπιστήμια. Εδώ μπορεί κανείς να βρει προπτυχιακά και μεταπτυχιακά προγράμματα σπουδών, καθώς και διδακτορικά σε τομείς όπως η Διοίκηση Επιχειρήσεων, η Μηχανική & Πληροφορική, οι Επιστήμες Υγείας, οι Ανθρωπιστικές και Κοινωνικές Επιστήμες κ.ά. Οι απόφοιτοί του έχουν τη δυνατότητα αναγνώρισης και ισοτιμίας των πτυχίων τους από το ελληνικό υπουργείο Παιδείας.
ΑΚΤΟ
ΑΚΤΟ Ευελπίδων 11, Αθήνα, 210 5230130 26ης Οκτώβρη 38-40 & Ανδρέου Γεωργίου, Θεσσαλονίκη, 2310 221231 information@aktocollege.gr, akto.gr Εδώ και 45 χρόνια ο ΑΚΤΟ είναι ο μόνος εκπαιδευτικός οργανισμός στη χώρα που προσφέρει όλες τις ειδικότητες του Art & Design, δίνοντας στον σπουδαστή τη δυνατότητα να διαλέξει όποια κατεύθυνση ταιριάζει στις κλίσεις και στα ταλέντα του. Επιπλέον, έχει τη μακροβιότερη σταθερή συνεργασία με ξένο πανεπιστήμιο στην Ελλάδα, λειτουργώντας από το 1991 με την επικύρωση του Middlesex University, ενώ οι απόφοιτοί του αποκτούν τους διεθνώς αναγνωρισμένους τίτλους ΒΑ (Ηοnours) Degree και Master of Arts in Design του Middlesex University.
6.9.18 – lifo
41
210 3689354, elearn.elke.uoa.gr Το Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, το πανεπιστήμιο με το μεγαλύτερο κύρος στη χώρα, διακρίνεται για τη μακρά παράδοση στον χώρο των επιστημών αλλά και για τα πρωτοπόρα προγράμματά του. Από το 2001, εκτός από τον μεγάλο αριθμό προπτυχιακών και μεταπτυχιακών (δωρεάν ή με δίδακτρα) σπουδών, προσφέρει και ένα καινοτόμο πρόγραμμα e-learning με πάνω από 250 προγράμματα επαγγελματικής επιμόρφωσης και κατάρτισης. Τα προγράμματα καλύπτουν ένα ευρύ φάσμα εκπαιδευτικών κατευθύνσεων, όπως Οργάνωση & Διοίκηση Επιχειρήσεων, Ναυτιλιακά, Logistics, Χρηματοοικονομικά, Επιχειρηματικότητα, Marketing, Λογιστική, Διοίκηση Ανθρώπινου Δυναμικού, Πληροφορική, Τουριστικά, Περιβάλλον, Παιδαγωγικά, Ψυχολογία, Ειδική Αγωγή, Κοινωνιολογία, Υγεία, Διατροφή, Πολιτισμός κ.ά. Απευθύνονται σε αποφοίτους ΑΕΙ/AΤΕΙ και αποφοίτους λυκείου. Στόχος των προγραμμάτων είναι οι ενδιαφερόμενοι να επικαιροποιήσουν τις γνώσεις τους και να γίνουν πιο ανταγωνιστικοί στην αγορά εργασίας. Όλα τα προγράμματα είναι σχεδιασμένα με γνώμονα τις γνώσεις και τις δεξιότητες που ζητούνται στην αγορά εργασίας τόσο σε εθνικό όσο και σε διεθνές επίπεδο. Η παρακολούθηση γίνεται αποκλειστικά εξ αποστάσεως μέσω Διαδικτύου, προσφέροντας στον εκπαιδευόμενο τη δυνατότητα μελέτης, χωρίς την υποχρέωση της φυσικής παρουσίας σε συγκεκριμένο χώρο και χρόνο. Παράλληλα, παρέχεται καθημερινά πλήρης εκπαιδευτική υποστήριξη από άρτια καταρτισμένους εκπαιδευτές. Τα περισσότερα προγράμματα ενσωματώνουν διαδραστικές μεθόδους εκπαίδευσης, όπως οργανωμένες live streaming συναντήσεις με εισηγητή και συγκεκριμένη θεματολογία, προσαρμοσμένη στις ανάγκες του εκάστοτε προγράμματος. Η επιτυχής ολοκλήρωσή των προγραμμάτων Επαγγελματικής Επιμόρφωσης και Κατάρτισης οδηγεί στη χορήγηση Πιστοποιητικού Εξειδικευμένης Επιμόρφωσης ή Eπιμόρφωσης, ενώ οι απόφοιτοι, μαζί με το πιστοποιητικό, λαμβάνουν συμπλήρωμα πιστοποιητικού Europass. Περισσότερες πληροφορίες για το e-learning θα βρείτε στο elearn.elke.uoa.gr.
UCLAN CYPRUS
UCLAN CYPRUS Λεωφόρος Πανεπιστημίου 12-14, Λάρνακα Κύπρος, +357 24 694000 admissions@uclancyprus.ac.cy www.uclancyprus.ac.cy Το Πανεπιστήμιο UCLan Cyprus λειτουργεί από το 2012 σε μια υπερσύγχρονη βραβευμένη πανεπιστημιούπολη στη Λάρνακα και
42 lifo – 6.9.18
βρίσκεται υπό την ακαδημαϊκή ομπρέλα του University of Central Lancashire (UCLan) του Ηνωμένου Βασιλείου. Είναι αδειοδοτημένο από το υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού της Κύπρου και από τον Φορέα Διασφάλισης Ποιότητας της Αγγλίας και προσφέρει άριστη κυπριακή-βρετανική ανώτατη εκπαίδευση σε πτυχιακό, μεταπτυχιακό αλλά και ερευνητικό επίπεδο. Είναι, δε, αξιοσημείωτο ότι οι απόφοιτοι του πανεπιστημίου λαμβάνουν δύο πτυχία, από το UCLan Cyprus και το UCLan UK, πλήρως αναγνωρισμένα σε Κύπρο, Ελλάδα, Ηνωμένο Βασίλειο, Ευρώπη αλλά και τον υπόλοιπο κόσμο. Το μητρικό πανεπιστήμιο UCLan UK ξεχωρίζει για το υψηλό επίπεδο εκπαίδευσης, χάρη στο οποίο το 2017 κέρδισε μια θέση ανάμεσα στα 1.000 κορυφαία πανεπιστήμια παγκοσμίως από τον Αμερικάνικο Οργανισμό U.S. News & World Report. Επιπλέον, το UCLan Cyprus συγκαταλέγεται στα πιο σύγχρονα πανεπιστήμια που έχουν ιδρυθεί στην Ευρώπη. Διαθέτει 2 υπερσύγχρονα αμφιθέατρα χωρητικότητας 300 και 100 ατόμων, 30 αίθουσες διδασκαλίας, εξειδικευμένα εργαστήρια και ολοκαίνουριες φοιτητικές εστίες, χαρίζοντας στους φοιτητές του μια μοναδική φοιτητική εμπειρία. Μάθε περισσότερα και διεκδίκησε μία από τις τελευταίες θέσεις σπουδών Οκτωβρίου 2018 στο www.uclancyprus.ac.cy.
ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΝΕΑΠΟΛΙΣ ΠΑΦΟΣ
ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΝΕΑΠΟΛΙΣ ΠΑΦΟΣ info@nup.ac.cy, www.nup.ac.cy +357 26 843300 Ένα από τα καλύτερα ιδιωτικά πανεπιστήμια της Κύπρου είναι αδιαμφισβήτητα το Πανεπιστήμιο Νεάπολις Πάφος με φοιτητές απ’ όλο τον κόσμο. Πρόκειται για ένα ακαδημαϊκό ίδρυμα με ταχύτατη ανάπτυξη που δίνει έμφαση στην υψηλής ποιότητας εκπαίδευση και έρευνα και στην προώθηση νέων γνώσεων. Αποτελείται από τέσσερις σχολές (Οικονομικών Επιστημών & Διοίκησης, Επιστημών Υγείας, Αρχιτεκτονικής και Γεωπεριβαλλοντικών Επιστημών, Νομικής και Κοινωνικών Επιστημών) που προσφέρουν περισσότερα από είκοσι προγράμματα σπουδών σε προπτυχιακό και μεταπτυχιακό επίπεδο. Επιπλέον, το πανεπιστήμιο προωθεί την καινοτομία στη μάθηση και στην έρευνα και δημιουργεί νέες προοπτικές σε διάφορους τομείς γνώσης, φροντίζοντας οι φοιτητές του να αποκτήσουν τα απαραίτητα εφόδια για την επίτευξη των μελλοντικών τους επαγγελματικών στόχων. Παράλληλα, το πανεπιστήμιο διαθέτει και μονάδα εξ αποστάσεως εκπαίδευσης. Με τη χρήση της πιο σύγχρονης τεχνολογικά ηλεκτρονικής πλατφόρμας προσφέρει στους φοιτητές μεταπτυχιακά προγράμματα σπουδών σε σύγχρονες ειδικότητες. Τα προγράμματα σπουδών που μπορεί κανείς να παρακολουθήσει με την εξ αποστάσεως μεθοδολογία είναι τα εξής: Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών στη Δημόσια Διοίκηση (με κατευθύνσεις Γενική Διοίκηση, Εκπαιδευτική Διοίκηση, Διοίκηση Μονάδων Υγείας), στη Διοίκηση Επιχειρήσεων, στην Εκπαιδευτική Ψυχολογία και στη Νεότερη και Σύγχρονη Ιστορία.
επιστημονικής έρευνας, της συνεργασίας και της ανταλλαγής πληροφοριών. Παράλληλα, στηρίζει προγράμματα κινητικότητας (Erasmus+, Erasmus Mundus) που αφορούν φοιτητές και προσωπικό. Στο Πανεπιστήμιο Κύπρου μπορεί κανείς να σπουδάσει Ανθρωπιστικές Επιστήμες, Ιατρική, Θετικές και Εφαρμοσμένες Επιστήμες, Κοινωνικές Επιστήμες και Επιστήμες της Αγωγής, Οικονομικές Επιστήμες και Διοίκηση, ενώ διαθέτει και Πολυτεχνική Σχολή. Επιπλέον, διαθέτει ένα πλούσιο πρόγραμμα μεταπτυχιακών σπουδών. Περισσότερες πληροφορίες για τα προγράμματα σπουδών Πανεπιστημίου Κύπρου, προπτυχιακά και μεταπτυχιακά, θα βρείτε εδώ: www.ucy.ac.cy/el.
ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΛΕΥΚΩΣΙΑΣ
ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΛΕΥΚΩΣΙΑΣ Μεσογείων 265, Νέο Ψυχικό Αθήνα, 800 1001212, 210 6748293 Μακεδονίτισσας 46, Λευκωσία Κύπρος, +357 22841528 www.unic.ac.cy Το Πανεπιστήμιο Λευκωσίας, με περισσότερους από 11.500 φοιτητές από 70 και πλέον χώρες του κόσμου, είναι το μεγαλύτερο πανεπιστήμιο της Κύπρου με διεθνή αναγνώριση. Με έδρα τη Λευκωσία και παρουσία σε άλλες 18 πόλεις σε όλο τον κόσμο, προσφέρει ένα καινοτόμο και πολύπλευρο πλαίσιο μάθησης με περισσότερα από 100 προγράμματα σπουδών, συμβατικά η εξ αποστάσεως, σε προπτυχιακό, μεταπτυχιακό και διδακτορικό επίπεδο. Παράλληλα, προσφέρει και διεπιστημονικά προγράμματα σπουδών σε συνεργασία με καταξιωμένα πανεπιστήμια, όπως το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, το Πανεπιστήμιο Πατρών και το Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο. Πολλά από τα τμήματα και προγράμματα σπουδών του υπήρξαν τα πρώτα στο είδος τους στην Κύπρο, ενώ πολλά προγράμματα, όπως αυτά της Ιατρικής, των Διεθνών Σχέσεων, της Λογιστικής, της Νομικής και της Αρχιτεκτονικής, έχουν εξελιχθεί στα πλέον αναγνωρισμένα και αξιόπιστα στην Κύπρο και στην ευρύτερη περιοχή. Σήμερα το πανεπιστήμιο προσφέρει πληθώρα καινοτόμων προγραμμάτων που επικεντρώνονται στην έρευνα αιχμής, όπως το άκρως επιτυχημένο πρόγραμμα στα Ψηφιακά Νομίσματα/Τεχνολογία Blockchain. Παράλληλα, συμμετέχει σε προγράμματα κινητικότητας/ανταλλαγής φοιτητών (Erasmus) και σε συνεργασία με κορυφαία διεθνή πανεπιστήμια εξασφαλίζει στους αποφοίτους του σημαντικές ευκαιρίες τόσο στον ακαδημαϊκό χώρο όσο και στη βιομηχανία, εντός και εκτός συνόρων. Τέλος, οι υπερσύγχρονες εγκαταστάσεις του και το υψηλού επιπέδου εκπαιδευτικό περιβάλλον που παρέχει το καθιστούν κάθε χρόνο πόλο έλξης για χιλιάδες φοιτητές, όχι μόνο από Κύπρο και Ελλάδα αλλά και από άλλες ευρωπαϊκές χώρες.
ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ info@ucy.ac.cy, www.ucy.ac.cy/el Με περισσότερους από 7.000 φοιτητές, 104 εργαστήρια και 800 άτομα ακαδημαϊκό και διοικητικό προσωπικό, το Πανεπιστήμιο Κύπρου είναι ένα από τα πλέον αναπτυσσόμενα πανεπιστήμια. Παρά τα σχετικά λίγα χρόνια λειτουργίας του −ιδρύθηκε το 1989−, έχει καταφέρει να επιδείξει αξιοσημείωτο έργο. Μάλιστα, το 2015 κατατάχθηκε, σύμφωνα με την κατάταξη των Τimes Higher Education, στα 400 κορυφαία πανεπιστήμια του κόσμου. Είναι μέλος διεθνών πανεπιστημιακών συνδέσμων και δικτύων και συνεργάζεται, μέσα από διακρατικές ή διαπανεπιστημιακές συμφωνίες, με πανεπιστήμια και ερευνητικά κέντρα του εξωτερικού για την προώθηση της
ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΑ ΞΕΝΩΝ ΓΛΩΣΣΩΝ
ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΙ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ
ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑ
ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ
ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΑ ΔΙΑΚΡΟΤΗΜΑ Κεντρικά: Κουντουριώτου 146-148 Πειραιάς, 210 4133810, 210 4136630 info@diakrotima.gr, www.diakrotima.gr FΒ: Frontistiria Diakrotima Το 1997, σε συνεργασία με μια ομάδα έμπειρων και καταξιωμένων καθηγητών, δημιουργήθηκε το πρώτο κέντρο φροντιστηριακής εκπαίδευσης ΔΙΑΚΡΟΤΗΜΑ, με φιλοδοξία την παροχή μαθημάτων φροντιστηριακής υποστήριξης στους μαθητές, εξασφαλίζοντάς τους τη μελλοντική τους επιτυχία. Έκτοτε, πάνω από 12.500 σπουδαστές του έχουν περάσει σε ανώτερες και ανώτατες σχολές της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης και έχουν γίνει καταξιωμένοι επιστήμονες. Σήμερα το ΔΙΑΚΡΟΤΗΜΑ είναι η μεγαλύτερη αλυσίδα φροντιστηρίων σε Ελλάδα και Κύπρο, διαθέτει τον μεγαλύτερο αριθμό κέντρων πανελλαδικά με 97 εκπαιδευτήρια σε λειτουργία, ενώ την περίοδο Αυγούστου 2017-Αυγούστου 2018 εγκαινίασε 21 νέα παραρτήματα. Τα φροντιστήρια του ομίλου έχουν καταφέρει να ξεχωρίσουν, καθώς προσφέρουν μαθήματα ενισχυτικής διδασκαλίας και φροντιστηριακής υποστήριξης σε μαθητές δημοτικού, γυμνασίου και λυκείου, χρησιμοποιώντας νέες τεχνολογίες στην εκπαίδευση των μαθητών και εξειδικευμένη ύλη μαθημάτων που διαρκώς ανανεώνεται από εκπαιδευτικούς με τεράστια εμπειρία και αναγνωρισμένο ακαδημαϊκό και συγγραφικό έργο, ενώ διαθέτουν και αποκλειστικές εκδόσεις με τα σχολικά βοηθήματα ΔΙΑΚΡΟΤΗΜΑ.
BRITISH COUNCIL
BRITISH COUNCIL Πλατεία Κολωνακίου 17, Αθήνα, 210 369 2333, 801 500 3692 Εμπορικό Κέντρο πλατεία Τσιμισκή 43, Θεσσαλονίκη, 210 3692333, 801 500 3692 www.britishcouncil.gr Το British Council είναι διεθνής οργανισμός της Βρετανίας που προωθεί τις πολιτισμικές σχέσεις και παρέχει εκπαιδευτικές ευκαιρίες. Διδάσκει αγγλικά σε 85 χώρες και παρέχει ποιοτικά υλικά εκμάθησης αγγλικών για μαθητές και καθηγητές ανά τον κόσμο. Παράλληλα, διοργανώνει πάνω από τρία εκατομμύρια βρετανικές εξετάσεις σε όλο τον κόσμο, προσφέροντας στους επιτυχόντες αξιόπιστα πιστοποιητικά γνώσης της αγγλικής γλώσσας. Στην Ελλάδα λειτουργεί από το 1939, παρέχοντας ένα ευρύ φάσμα υπηρεσιών και δραστηριοτήτων.
ΣΧΟΛΉ ΚΟΜΜΩΤΙΚΉΣ ΔΙΑΜΑΝΤΌΠΟΥΛΟΣ Η ΣΧΟΛΉ ΚΟΜΜΩΤΙΚΉΣ ΔΙΑΜΑΝΤΌΠΟΥΛΟΣ ΕΔΏ ΚΑΙ ΧΡΌΝΙΑ ΑΠΟΤΕΛΕΊ ΤΗΝ ΚΟΡΥΦΑΊΑ ΕΠΙΛΟΓΉ ΓΙΑ ΕΚΕΊΝΟΥΣ ΠΟΥ ΈΧΟΥΝ ΠΆΘΟΣ ΜΕ ΤΗΝ ΚΟΜΜΩΤΙΚΉ
Τ
ο όνομά της έχει γίνει συνώνυμο της τέχνης και της δημιουργίας επαγγελματιών νέας γενιάς που καταφέρνουν να σημειώσουν σημαντική πορεία στην καριέρα τους και να διακριθούν στον χώρο της κομμωτικής τέχνης, τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό. Ο κ. Βασίλης Διαμαντόπουλος μίλησε στη LiFO για την επιτυχία της σχολής, τις ικανότητες που οφείλει να διαθέτει ο σύγχρονος hair stylist αλλά και για το όραμά του για το μέλλον. — Πώς κατάφερε η Σχολή Κομμωτικής Διαμαντόπουλος να ηγηθεί στον χώρο της κομμωτικής τέχνης; Χάρη στο πάθος της για την κομμωτική! Στη σχολή είμαστε όλοι μια δεμένη ομάδα με κοινό όραμα, κοινές πεποιθήσεις και, κυρίως, κοινή αισθητική. Για όλους εμάς στόχος παραμένει η κορυφή, όχι όμως από προσωπική ματαιοδοξία. Αποτελεί την κινητήριο δύναμη για να καταφέρνουμε πάντα να δίνουμε τον καλύτερό μας εαυτό στους σπουδαστές μας μέσα από αυτήν τη διαδικασία της καθημερινής αυτοβελτίωσης. Άλλωστε, για παραπά-
νω από 25 χρόνια η Σχολή Κομμωτικής Διαμαντόπουλος είναι συνυφασμένη με την τέχνη, την αρμονία και τη δημιουργικότητα. Η μακροχρόνια εμπειρία μας στον χώρο της κομμωτικής μάς έχει κατατάξει πρώτους στη συνείδηση των σπουδαστών και αποτελούμε πλέον μονόδρομο στην επιλογή τους. Η κλασική μέθοδος της κομμωτικής, με επιρροές από τον διεθνή χώρο της ευρύτερης βιομηχανίας της μόδας, αποτελεί αναμφισβήτητα το θεμέλιο της δημιουργικότητας και αυτό πρεσβεύουμε συνειδητά όλα αυτά τα χρόνια. Επιστέγασμα της μακροχρόνιας και σπουδαίας πορείας μας στον χώρο της κομμωτικής αποτελούν οι ίδιοι οι σπουδαστές μας, οι οποίοι αποφοιτούν έχοντας την απόλυτη τεχνική κατάρτιση. — Ποιο είναι το όραμά σου για το μέλλον της κομμωτικής στην Ελλάδα; Προσωπικά, εγώ, καθώς και όλη η καλλιτεχνική ομάδα και οι εκπαιδευτές της Σχολής Κομμωτικής Διαμαντόπουλος, προσεγγίζουμε την κομμωτική τέχνη με απόλυτο σεβασμό. Στόχος μας είναι να εξελισσόμαστε συνεχώς,
ΣΧΟΛΗ ΚΟΜΜΩΤΙΚΗΣ ΔΙΑΜΑΝΤΟΠΟΥΛΟΣ Ευριπίδου 28, Αθήνα (Μοναστηράκι) 210 8019598, 210 8019583 info@diamantopoulos. com.gr www.diamantopoulos. com.gr FB: Diamantopoulos Academy Ιnstagram: diamantopoulos_ academy
υιοθετώντας την κουλτούρα μεγάλων ευρωπαϊκών χωρών που θέλουν την κομμωτική τέχνη να βρίσκεται στην καρδιά της βιομηχανίας της μόδας και να ηγείται μεγάλων fashion projects. Γι’ αυτό, για εμάς κάθε σπουδαστής είναι μοναδικός και σκοπός μας είναι να εντοπίσουμε το ταλέντο του και το πάθος του για την κομμωτική και να τον εμπνεύσουμε να εξελιχθεί. Οι προκάτ λύσεις που προσφέρονται στην αγορά δεν δημιουργούν σοβαρούς επαγγελματίες και αυτό αποδεικνύεται καθημερινά από τα χιλιάδες παιδιά που ξεκίνησαν με φιλοδοξίες και όνειρα, αλλά οι επιλογές τους, δυστυχώς, δεν τα ευνόησαν στην πορεία. — Ποιο θα πρέπει να είναι το προφίλ του σύγχρονου hair stylist; Στη Σχολή Κομμωτικής Διαμαντόπουλος αποτελεί πλέον μέρος του DNA μας η δημιουργία επαγγελματιών νέας γενιάς, απαλλαγμένων από τα προβλήματα της κομμωτικής του παρελθόντος. Ένας σύγχρονος κομμωτής οφείλει να εξελίσσεται, να μεταλλάσσεται, να ενημερώνεται και να εκπαιδεύεται για να μπορεί να δώσει
προστιθέμενη αξία στην τέχνη του και στις υπηρεσίες που κατ’ επέκταση παρέχει στον πελάτη του! Η δημιουργική ανησυχία αποτελεί πάντα έναν μοχλό αυτοβελτίωσης για τον καθένα από εμάς και αυτό επαναλαμβάνω στους μαθητές μου καθημερινά, για να το υιοθετήσουν! Γι’ αυτό η Σχολή μας ηγείται των πιο σημαντικών fashion shows στην Ελλάδα. Γι’ αυτό οι σπουδαστές μας έχουν συνεργαστεί στενά, μέσω της σχολής μας, με τα shows βετεράνων της παγκόσμιας βιομηχανίας της μόδας, όπως οι JeanPaul Gaultier, D-Squared, Vassilis Zoulias, Blumarine κ.ά. Γι’ αυτό έχει 95% ποσοστό επαγγελματικής αποκατάστασης. Διότι όλοι οι απόφοιτοί μας μπορούν να «σταθούν» αξιοπρεπώς στα πιο σημαντικά κομμωτήρια της Ελλάδας ή εξελίσσονται τόσο που αποκτούν το δικό τους κομμωτήριο. Δεν σας το κρύβω, βλέποντάς τους να ξεπερνούν τα όριά τους, νιώθω βαθιά συγκίνηση και υπερηφάνεια ως εκπαιδευτής τους! Βασίλης Διαμαντόπουλος
6.9.18 – lifo
43
ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ τους. Προσφέρει μαθήματα ισπανικών αλλά και επιμόρφωσης για καθηγητές Ισπανικής, στηρίζει τις διάφορες δραστηριότητες των Ισπανιστών και παράλληλα προωθεί πολιτιστικές εκδηλώσεις σε συνεργασία με άλλους φορείς. Επιπλέον, προσφέρει και online μαθήματα ισπανικών. Όλοι οι καθηγητές του είναι από την Ισπανία ή άλλη ισπανόφωνη χώρα, έχουν υψηλή πανεπιστημιακή μόρφωση και χρησιμοποιούν τις πιο σύγχρονες μεθόδους διδασκαλίας. Πέρα από τα μαθήματα, το Ινστιτούτο Θερβάντες οργανώνει και διεξάγει τις εξετάσεις για τα διπλώματα της Ισπανικής ως ξένης γλώσσας (DELE) και εκδίδει πιστοποιητικά και επίσημους τίτλους συμμετοχής στα μαθήματά του.
GOETHE INSTITUT Ομήρου 14-16, Αθήνα, 210 3661000, info@athen.goethe.org Βασ. Όλγας 66, Θεσσαλονίκη, 2310 889610, info-thessaloniki@goethe.de www.goethe.de/hellas
ΙΤΑΛΙΚΟ ΜΟΡΦΩΤΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ
Το 1952 ιδρύεται το πρώτο Ινστιτούτο Goethe εκτός Γερμανίας στην Αθήνα, το Goethe-Institut Athen. Έκτοτε, προωθεί την εκμάθηση της γερμανικής γλώσσας με τμήματα τόσο για παιδιά όσο και για ενήλικες, καθώς και με τμήματα για επαγγελματίες, ειδικής ορολογίας αλλά και online. Εκτός από τη διδασκαλία των γερμανικών, το ινστιτούτο, σε συνεργασία με ελληνικούς φορείς, διοργανώνει πλήθος πολιτιστικών εκδηλώσεων, όπως συνέδρια, διαλέξεις, κινηματογραφικές προβολές, συναυλίες, λογοτεχνικές βραδιές, εικαστικά δρώμενα κ.ά., καθώς και σεμινάρια και ομάδες εργασίας για καθηγητές γερμανικών. Παράλληλα, διεξάγει πιστοποιημένες και διεθνώς αναγνωρισμένες εξετάσεις της γερμανικής γλώσσας. Στο Goethe-Institut Athen θα βρείτε και μια πλούσια βιβλιοθήκη με σύγχρονα μέσα σε γερμανική και ελληνική γλώσσα, μέσα από τα οποία μπορείτε να πληροφορηθείτε για τάσεις και θέματα του σύγχρονου γερμανικού πολιτισμού. Επιπλέον, οι σπουδαστές όλων των ηλικιών και γλωσσικών επιπέδων μπορούν να συμμετάσχουν στο Εργαστήρι Μάθησης «Βιβλιοθήκη», όπου θα έχουν τη δυνατότητα να κάνουν ερωτήσεις για τη Γερμανία, να πάρουν πληροφορίες και να εμβαθύνουν στην ανάγνωση βιβλίων, κάνοντας έτσι την εκμάθηση γερμανικών μια διασκεδαστική διαδικασία.
28ης Οκτωβρίου 47, 210 5242646 segreteria.iicatene@esteri.it, iicatene.esteri.it/iic_atene/el Το Ιταλικό Μορφωτικό Ινστιτούτο Αθηνών είναι το Μορφωτικό Γραφείο της Ιταλικής Πρεσβείας στην Ελλάδα και προσφέρει επιμορφωτικά σεμινάρια, εξετάσεις για την πιστοποίηση της γνώσης της ιταλικής γλώσσας, τμήματα ιταλικής γλώσσας και κουλτούρας για ενήλικες και νέους, καθώς και εξειδικευμένα τμήματα αλλά και online μαθήματα. Παράλληλα, παρέχει πληροφορίες για υποτροφίες και σπουδές στην Ελλάδα, ενώ προωθεί τις επαφές των ελληνικών οργανισμών, υπηρεσιών και ιδρυμάτων με τα αντίστοιχα ιταλικά. Επιπλέον, επιμελείται και διοργανώνει πολιτιστικές εκδηλώσεις (εκθέσεις, συναυλίες, παραστάσεις, συνέδρια) σε συνεργασία με ελληνικούς και ιταλικούς, δημόσιους και ιδιωτικούς, φορείς.
VELIOS SCHOOL OF ART
Με πάνω από 100.000 σπουδαστές, το Ινστιτούτο Θερβάντες είναι ο μεγαλύτερος διεθνής φορέας που ασχολείται με την εκμάθηση της ισπανικής γλώσσας και έχει τιμηθεί με το βραβείο «Πρίγκιπας της Αστούριας» στην κατηγορία Επικοινωνία και Ανθρωπιστικές Σπουδές. Ιδρύθηκε το 1991 στην Ισπανία με σκοπό τη διάδοση της ισπανικής γλώσσας και του πολιτισμού της Ισπανίας και των ισπανόφωνων χωρών. Σήμερα διαθέτει περισσότερα από 40 κέντρα διεθνώς, με το Ινστιτούτο Θερβάντες της Αθήνας να ξεχωρίζει ανάμεσά
44 lifo – 6.9.18
ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΙΚΑ
Σκουφά 31 (Κολωνάκι), Αθήνα, (+30) 210 3634117, (+30) 210 3634180 cenate@cervantes.es, atenas.cervantes.es
To 1958 ιδρύεται η πρώτη σχολή Εφαρμοσμένων Τεχνών στην Ελλάδα από μια παρέα διακεκριμένων καλλιτεχνών και διανοουμένων. Η σχολή, τοποθετημένη μεταξύ της ηρεμίας ενός καταπράσινου λόφου και των γρήγορων ρυθμών της μεγαλούπολης, προσφέρει εδώ και έξι δεκαετίες κορυφαίου επιπέδου προπτυχιακές και μεταπτυχιακές σπουδές σε τομείς όπως οι Graphic Design (BA), Interior Design (BA), Digital Design (BA), Visual Communication (MA), Architectural Design, (MA), καθώς και μονοετή εργαστήρια και σεμινάρια. Φέτος, η Σχολή Βακαλό συμπληρώνει 60 χρόνια λειτουργίας και το γιορτάζει, παρέχοντας ειδικές εκπτώσεις σε όλα τα προγράμματά Βachelor of Arts και Master of Arts.
3ης Σεπτεμβρίου 24, Αθήνα, 210 5201730 info@velliosschoolofart.gr www.velliosschoolofart.gr FΒ: Vellios School of Art - VSA Αν ονειρεύεσαι να κάνεις το ταλέντο σου επάγγελμα, τότε η επιλογή του Velios School Of Art είναι μονόδρομος. Αναγνωρισμένο από το υπουργείο Παιδείας και με ακαδημαϊκά προγράμματα σχεδιασμένα από καταξιωμένους καλλιτέχνες, προσφέρει σπουδές σε Mixed Media Fine Arts, Graphic Design, Interior Design, Fashion Design, Comics Cartoon, 3D Animation και Visual Merchandising. Εκτός από την καθημερινή φοίτηση, οι σπουδαστές έχουν τη δυνατότητα να επιλέξουν είτε την open learning είτε την distance learning φοίτηση. Τέλος, υπάρχει δυνατότητα υποτροφίας, κάνοντας αίτηση στον διαγωνισμό υποτροφιών στο site του VSA ως τις 27/9/2018.
ΧΑΛΚΗΔΟΝΙΟ ΩΔΕΙΟ Λεωφ. Δεκελείας 71, Νέα Φιλαδέλφεια, 210 2530080, info@halkidonio.gr http://halkidonio.gr FΒ: Χαλκηδόνιο Ωδείο - Halkidonio Odeio Από το 1991 η λύση για όσους επιθυμούν να ασχοληθούν με τη μουσική ακούει στο όνομα «Χαλκηδόνιο Ωδείο». Τα μαθήματα γίνονται μέσα σε ένα ευχάριστο και φιλικό κλίμα, σε σύγχρονες, πλήρως εξοπλισμένες αίθουσες διδασκαλίας από ένα άριστο επιτελείο καθηγητών, το οποίο απαρτίζεται από μουσικούς που δίνουν ρεσιτάλ στο εξωτερικό και στην Ελλάδα, στο Μέγαρο Μουσικής, και διδάσκουν σε διεθνή φεστιβάλ μουσικής. Ενδεικτικά της επιτυχίας του Χαλκηδόνιου Ωδείου είναι τα πολλά πρώτα βραβεία που έχουν αποσπάσει μαθητές του σε πανελλήνιους διαγωνισμούς και διεθνή φεστιβάλ, αλλά και ο μεγάλος αριθμός μαθητών που έχει επιτύχει την εισαγωγή του στο Μουσικό Πανεπιστήμιο.
ΘΕΑΤΡΙΚΟ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙ POCKETFLAT Πατησίων 299, Αθήνα, 213 0324265, 6937 382885, mar_stel@yahoo.gr FB: Θεατρικό Εργαστήρι PocketFlat - Stella Mari Η Στέλλα Μαρή είναι ηθοποιός, σκηνοθέτης και υπεύθυνη της αστικής μη κερδοσκοπικής εταιρείας Θεάτρου Minus [two]. Πριν από λίγα χρόνια, η αγάπη της για το θέατρο την οδήγησε στη δημιουργία του θεατρικού εργαστηρίου PocketFlat σε ένα παλιό διαμέρισμα στην οδό Πατησίων, όπου με πολύ μεράκι διδάσκει υποκριτή σε όλους εκείνους που μοιράζονται την ίδια δίψα για το θέατρο με εκείνη. Οι συμμετέχοντες στο Θεατρικό Εργαστήρι έχουν τη δυνατότητα να παρακολουθήσουν μαθήματα υποκριτικής αλλά και διάφορους κύκλους εκπαίδευσης σχετικά με τη φωνητική, το αρχαίο δράμα, τη χοροκίνηση, το φλαμένκο κ.ά.
Μαραθωνομάχων 51, Ακαδημία Πλάτωνος, 210 5158735 info@athensdanceschool.gr www.athensdanceschool.gr FB: Θοδωρής Πανάς / Σχολή Χορού Αθηνών Instagram: thodorispanasathensdanceschool
VELIOS SCHOOL OF ART
τούς φοίτησης, στους οποίους ο Θοδωρής Πανάς μαζί με τον Αλέξιο Πρίφτη και τον Δημήτρη Μαλισσόβα, και σε συνεργασία με κορυφαίους καλλιτέχνες από την Ελλάδα και το εξωτερικό, διδάσκουν όλες τις «τεχνικές και τα μυστικά» που ένας περφόρμερ πρέπει να κατέχει για μια πετυχημένη πορεία στον κόσμο του μουσικού θεάτρου. Τα μαθήματα ξεκινούν στις 17/9, ενώ η σχολή λειτουργεί ήδη για πληροφορίες και εγγραφές από Δευτέρα έως Παρασκευή, 17:00-21:30.
Κατσώνη 26, Αθήνα, 210 6442514, 210 6456035, 210 6458847, 210 6425185 info@vakalo.g, https://vakalo.gr
ΘΟΔΩΡΗΣ ΠΑΝΑΣ/ ΣΧΟΛΗ ΧΟΡΟΥ ΑΘΗΝΩΝ
ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΘΕΡΒΑΝΤΕΣ
ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΘΕΡΒΑΝΤΕΣ
ΒΑΚΑΛΟ ART & DESIGN COLLEGE
Ο Θοδωρής Πάνας, ο Ίων Κυπραίος και η Χριστίνα Λεγάκη συγκέντρωσαν γύρω τους μια εξαιρετική ομάδα διακεκριμένων και έμπειρων καθηγητών και ίδρυσαν το 2015 τη «Θοδωρής Πανάς / Σχολή Χορού Αθηνών», θέλοντας να προσφέρουν ευέλικτο πρόγραμμα διδασκαλίας, όπου ο καθένας θα μπορεί να βρει αυτό που τον εκφράζει. Τα τμήματα χορού είναι πολλά και απευθύνονται τόσο σε παιδιά άνω των 3,5 ετών όσο και σε ενήλικες, αρχάριους ή προχωρημένους. Εκεί μπορείτε να παρακολουθήσετε μαθήματα Κλασικού Μπαλέτου, Σύγχρονου Χορού, Funky Jazz, Hip-Hop, Breakdance, Commercial, Afrorythm Babies, Musical Κids, Latin, Oriental, Yoga, Progressive Βallet & Stretching και το τμήμα Express yourself by Thodoris. Στα 4 χρόνια λειτουργίας της η σχολή, μέσα από εκπαιδευτικά μαθήματα και σεμινάρια από καταξιωμένους και παγκοσμίου φήμης χορογράφους και με παραστάσεις σε κεντρικά θέατρα της Αθήνας, έχει καταφέρει να συμβάλει έμπρακτα και ουσιαστικά στην εξέλιξη και αναβάθμιση της ποιότητας της τέχνης του χορού στην Ελλάδα. Παράλληλα, δίνει έμφαση στο musical theatre μέσω της πραγματοποίησης κύκλων σπουδών τριε-
ΣΕΜΙΝΑΡΙΑ
GOETHE INSTITUT
ΤΟ ΣΠΙΡΤΟ
ΤΟ ΣΠΙΡΤΟ Ιωάννου Αποστολόπουλου 11, Χαλάνδρι, 210 6753306 info@tospirto.com, www.tospirto.com, FΒ: TO SPIRTO Το 2009 ιδρύθηκε μια σχολή με σκοπό την προώθηση της μοντέρνας τέχνης σε όλο το φάσμα της μουσικής και των εικαστικών. Φέτος διανύει τον 10ο χρόνο λειτουργίας της και προσφέρει ένα πλούσιο πρόγραμμα μαθημάτων και σεμιναρίων που ξεφεύγει απ' τον τυποποιημένο τρόπο εκμάθησης, δίνοντας στον μαθητή τη δυνατότητα να γνωρίσει την τέχνη, κυρίως μέσα από την πρακτική της. Εκεί οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να παρακολουθήσουν μια μεγάλη ποικιλία εικαστικών σεμιναρίων σε τομείς όπως η ζωγραφική, η φωτογραφία κ.ά., σεμινάρια χειροτεχνίας όπως το μακραμέ, το faux bijoux, το υγρό γυαλί αλλά και τμήματα Δημιουργικής Γραφής, Ιστορίας της Τέχνης και του Κινηματογράφου, Ποιητικό Εργαστήρι και άλλα πολλά. Παράλληλα, σε συνεργασία με το Registry of Guitar Tutors (RGT) και το London College of Music (LCM), λειτουργεί μουσικό τμήμα μοντέρνας και παραδοσιακής μουσικής. Tα μαθήματα, τόσο για αρχάριους όσο και για παλιούς μαθητές, ξεκινάνε την Τρίτη 4/9, ενώ σύντομα θα ανακοινωθούν ακόμη περισσότερα σεμινάρια. Περισσότερες λεπτομέρειες, καθώς
ΜΙΚΡΟ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ Πλ. Αγίων Ασωμάτων 7, Θησείο, 210 3243306, 210 3252998 info@mikropolytexneio.gr www.mikropolytexneio.gr
FEEL FREE JEWELRY WORKSHOP
και το αναλυτικό πρόγραμμα σεμιναρίων θα βρείτε εδώ: www.tospirto.com.
FEEL FREE JEWELRY WORKSHOP Κολοκοτρώνη 74-76, Πειραιάς, 2ος όροφος, 210 3006663 info@feel-free.gr, feel-free.gr,FB: Feel-Free Το εργαστήριο κατασκευής χειροποίητου κοσμήματος Feel-Free λειτουργεί από το 2009 στο κέντρο του Πειραιά και στον χώρο του διεξάγονται μαθήματα κατασκευής χειροποίητου κοσμήματος με την τέχνη της αργυροχρυσοχοΐας. Πραγματοποιούνται μαθήματα ιδιαίτερα ή σε ολιγομελή τμήματα (4-5 ατόμων) σε εβδομαδιαία βάση ή ταχύρρυθμα, δίνοντάς σας έτσι τη δυνατότητα να διαλέξετε τον ρυθμό παρακολούθησης που σας ταιριάζει. Στον χώρο του εργαστηρίου κάθε σπουδαστής έχει τον προσωπικό του πάγκο που είναι πλήρως εξοπλισμένος με γραφική ύλη για τον σχεδιασμό, ατομικό εξοπλισμό αργυροχρυσοχοΐας και προσωπική εργαλειοθήκη, και παρέχονται δωρεάν όλα τα εργαλεία και τα μέταλλα που απαιτούνται για την εκμάθηση των τεχνικών δημιουργίας κοσμημάτων. Στη διάρκεια των μαθημάτων δίνονται σημειώσεις για τα εργαλεία, τις τεχνικές και άλλες πληροφορίες σχετικά με την αργυροχρυσοχοΐα. Επιπλέον, δίνεται λίστα με όλες τις διευθύνσεις καταστημάτων αργυροχρυσοχοΐας, υλικών και εξαρτημάτων για την κατασκευή κοσμήματος, όπως και πληροφορίες για επιμεταλλώσεις και χυτεύσεις των κοσμημάτων. Έχοντας ως πρώτη ύλη το μέταλλο και σε συνδυασμό, πολλές φορές, με ημιπολύτιμους λίθους, σύρματα, ρητίνες, νήματα κ.ά., οι σπουδαστές μαθαίνουν να κατασκευάζουν τα δικά τους κοσμήματα, δίνοντας μορφή και σχήμα στη φαντασία τους. Το Feel Free απευθύνεται όχι μόνο σε όσους θέλουν να ασχοληθούν με την κατασκευή χειροποίητων κοσμημάτων ως χόμπι αλλά και σε εκείνους που τη βλέπουν επαγγελματικά. Επιπλέον, μετά την ολοκλήρωση του κύκλου μαθημάτων δίνεται βεβαίωση παρακολούθησης.
ΙΔΡΥΜΑ FULBRIGHT Λεωφ. Βασιλίσσης Σοφίας 6, 210 7241811 info@fulbright.gr, www.fulbright.gr Το Ίδρυμα Fulbright ιδρύθηκε το 1946 από τον γερουσιαστή J. William Fulbright και έκτοτε αποτελεί το κορυφαίο ίδρυμα εκπαιδευτικών ανταλλαγών παγκοσμίως .Στην Ελλάδα προσφέρει υποτροφίες σε Έλληνες και Αμερικανούς πολίτες, φοιτητές, επιστήμονες, ερευνητές, εκπαιδευτικούς και καλλιτέχνες που επιθυμούν να σπουδάσουν, να διδάξουν, να δώσουν διαλέξεις ή να διεξαγάγουν έρευνα στις Ηνωμένες Πολιτείες και την Ελλάδα. Αν, λοιπόν, ενδιαφέρεστε για σπουδές ή διεξαγωγή έρευνας στις ΗΠΑ, δεν έχετε παρά να απευθυνθείτε στο Ίδρυμα Fulbright. Περισσότερες πληροφορίες θα βρείτε στη σελίδα του www. fulbright.gr.
Ο Πολυχώρος Σεμιναρίων Τέχνης Μικρό Πολυτεχνείο στο Θησείο για πάνω από 15 χρόνια αποτελεί σημείο αναφοράς για ανθρώπους όλων των ηλικιών που θέλουν να παρακολουθήσουν σεμινάρια καλλιτεχνικής επιμόρφωσης, είτε διαθέτουν προηγούμενη εμπειρία είτε όχι. Κάθε χρόνο διοργανώνονται πάνω από 100 σεμινάρια που καλύπτουν όλο το φάσμα των τεχνών, με αναγνωρισμένους και χαρισματικούς δασκάλους και τη χρήση πρωτότυπων μεθόδων διδασκαλίας. Εκεί θα βρείτε σεμινάρια Γραφής, Εικαστικών, Κινηματογράφου, Θεάτρου, Χορού, Μουσικής, Ραδιοφώνου, Στιχουργικής , Ψηφιακών Μέσων κ.ά. Παράλληλα, δίνεται ιδιαίτερη έμφαση στην προώθηση των έργων των σπουδαστών μέσα από εκθέσεις, συναυλίες, παραστάσεις και παραγωγές, ενώ κάθε καλοκαίρι το Μικρό Πολυτεχνείο ταξιδεύει με το «Μικρό Πολυτεχνείο Εν Πλω» και διοργανώνει εκδρομές με εκπαιδευτικό-καλλιτεχνικό χαρακτήρα για τα μέλη του σε κυκλαδίτικους προορισμούς. Αν, λοιπόν, θέλετε να γίνετε μέλος ενός από τα πιο ζωηρά κύτταρα καλλιτεχνικής δημιουργίας στην Αθήνα, δεν έχετε παρά να μπείτε στη σελίδα του www. mikropolytexneio.gr, να ενημερωθείτε για όλα τα εργαστήρια τέχνης και τα σεμινάρια της νέας σεζόν και να εγγραφείτε.
ΠΟΛΥΧΩΡΟΣ ΜΕΤΑΙΧΜΙΟ
ΠΟΛΥΧΩΡΟΣ ΜΕΤΑΙΧΜΙΟ Ιπποκράτους 118, Αθήνα, 211 3003580 polychoros@metaixmio.gr www.metaixmio.gr Ο εκδοτικός οίκος Μεταίχμιο, θέλοντας να δημιουργήσει ένα μέρος που θα είναι σημείο αναφοράς για τους φίλους των βιβλίων και της τέχνης, έφτιαξε έναν πολυχώρο στο κέντρο της Αθήνας. Δώδεκα χρόνια μετά, με περισσότερους από 1.200 σπουδαστές στα σεμινάριά τουυ, ως πιστοποιημένο πλέον Κέντρο Διά Βίου Μάθησης Επιπέδου 1 (ΚεΔιΒιΜ1), συνεχίζει να ανανεώνεται και να διοργανώνει σεμινάρια και εργαστήρια για ενηλίκους με άξονα το βιβλίο και την ανάγνωση, τη γλώσσα, την εκπαίδευση και τον πολιτισμό, πάντα με έμφαση στη διά βίου μάθηση. Επιπλέον, οργανώνει λέσχες αναγνώσης, εκδηλώσεις και εργαστήρια για παιδιά, παρουσιάσεις βιβλίων αλλά και θεματικές βραδιές, αφιερώματα σε συγγραφείς, βραδιές ποίησης, ημερίδες για εκπαιδευτικούς, Σχολή Γονέων, Cinema Therapy, παιχνίδια μυστηρίου, εικαστικές εκθέσεις κ.ά., ενώ στον Πολυχώρο λειτουργεί και αίθουσα τέχνης που φιλοξενεί όλο τον χρόνο εικαστικές εκθέσεις. Το όμορφο και φιλικό περιβάλλον του αποτελεί αναμφίβολα ένα στέκι πολιτισμού, ένα μέρος όπου ο καθένας βρίσκει τον χώρο να εκφραστεί. Ενημερωθείτε για το νέο φθινοπωρινό πρόγραμμα του Πολυχώρου Μεταίχμιο στη σελίδα του www.metaixmio.gr.
6.9.18 – lifo
45
46 lifo – 6.9.18
572
LIFE
Πλαστικά τέλος Ξεχάστε καλαμάκια, μαχαιροπίρουνα, σακούλες και μπουκάλια μιας χρήσης. Η αρχή έγινε όταν, βάσει νόμου, χρειάστηκε να αγοράζουμε τις πλαστικές σακούλες στα σούπερ-μάρκετ. Το αποτέλεσμα ήταν να μειωθεί η χρήση τους κατά 76% από το πρώτο τρίμηνο του 2018. Η συνέχεια θα γίνει τώρα με τα πλαστικά καλαμάκια, τα οποία θα αντικατασταθούν από χάρτινα, ενώ θα ακολουθήσουν οι μπατονέτες, τα μαχαιροπίρουνα, τα πιάτα και οι αναδευτήρες μιας χρήσης, που θα πρέπει πλέον να κατασκευάζονται αποκλειστικά από βιώσιμα υλικά. Το ερώτημα, όμως, εξακολουθεί να είναι ένα: πώς μπορούμε να ζήσουμε με όσο το δυνατόν λιγότερο πλαστικό στην καθημερινή μας ζωή; Κάνοντας μια βόλτα στα καταστήματα της Αθήνας, είδαμε ότι υπάρχουν λύσεις για όλα!
H
Α Ρ Ο Γ Α
ΤheGOODLIFO
τησ δασ α εβδομ
BROWN PAPER LUNCH BAG Επαναχρησιμοποιούμενο τσαντάκι κολατσιού που μιμείται τις κλασικές αμερικανικές χαρτοσακούλες. www.paraphernalia.gr
6.9.18 – lifo
47
Tabitha Eve
NAL O S R E P ER SHOPP
Κερομάντιλο αντί για πλαστική μεμβράνη που πλένεται και επαναχρησιμοποιείται πολλές φορές.
EcoSouLife
www.tabithaeve.co.uk
Κομψά και ανθεκτικά μαχαιροπίρουνα από πούλπα μπαμπού και άμυλο αραβοσίτου.
ô
www.ecosoulife.com
ö
24 Goat Χειροποίητη tote bag με στάμπα με τη μέθοδο της λινοτυπίας.
Huskup
www.facebook.com/ flaneursouvenirsandsupplies
Σιταροκάλαμα
Επαναχρησιμοποιήσιμο κύπελλο, κατασκευασμένο από φλοιού ρυζιού.
õ
Τα απόλυτα φυσικά καλαμάκια από σίκαλη, κριθάρι ή σιτάρι.
plastikourgeio.com
ñ
plastikourgeio.com
ö
Omy
Boobam
24 χάρτινα σουπλά με τα χαρακτηριστικά doodles του Keith Haring.
Οδοντόβουρτσα από μπαμπού.
livingreen.gr
ΤheGOODLIFO
ö
48 lifo – 6.9.18
boobambrush.com
î
kειμενο μεροπη κοκκινη
φωτογραφια παρισ ταβιτιαν
EXEIΣ ΓΟΥΣΤΟ
Έλενα, ποια είσαι; Είμαι μια γυναίκα που έχει περάσει τα σαράντα. Ζω στο κέντρο της Αθήνας και είμαι «ναπολεοντική», πράγμα που σημαίνει ότι μόνο συνδυάζοντας διάφορες δραστηριότητες νιώθω πραγματικά χαρούμενη. Έχω δική μου σειρά ρούχων, αξεσουάρ και κοσμημάτων με το όνομα «Εclectic Soirée» και πρόσφατα δημιούργησα και ομώνυμο κατάστημα στα Ιλίσια. Η βασική μου δουλειά είναι booker-manager μοντέλων και ταυτόχρονα ακολουθώ το trend της εποχής και ντιλάρω λογαριασμούς social media επώνυμων ανθρώπων.
ΈΛΕΝΑ ΧΡΙΣΤΟΠΟΎΛΟΥ Booker-manager μοντέλων και σχεδιάστρια ρούχων
Πώς βρέθηκες στον χώρο της μόδας και των μοντέλων; Πριν από 20 χρόνια, σε μια έξοδο, γνώρισα την ιδιοκτήτρια του μεγαλύτερου γραφείου μοντέλων στην Ελλάδα και, ενώ είχαμε έναν έντονο διάλογο, αποφασίσαμε ότι θα ήταν πολύ ωραίο να συνεργαστούμε. Έτσι, λοιπόν, μέσα σε μια νύχτα άφησα τον Δήμο Αθηναίων, όπου εργαζόμουν εκείνη την περίοδο, για να ασχοληθώ με κάτι που πάντα με μάγευε, τον χώρο της μόδας. Πώς θα χαρακτήριζες το στυλ σου; Το στυλ μου δεν χαρακτηρίζεται. Πού βρίσκεις τις ιδέες για τα ρετρό ρούχα που φτιάχνεις; Δεν φτιάχνω ρετρό ρούχα, τα ρούχα που δημιουργώ είναι διαχρονικά, θηλυκά, εμπνευσμένα από γυναίκες που ήξεραν τον ρόλο τους 100%. Τι μπορεί να βρει, δηλαδή, κανείς στο Eclectic Soirée; Ρούχα για γυναίκες, ιδιαίτερα εκείνες που έχουν έντονες καμπύλες. Ποιο πιστεύεις πως είναι το πρότυπο της γυναίκας αυτήν τη στιγμή; Η σύγχρονη γυναίκα, η οποία είναι γυναίκα-ορχήστρα: μητέρα, σύζυγος, άρτια επαγγελματίας και φίλη. Τι ακριβώς θα κάνεις στο «Next Top Model»; Θα κάνω τον εαυτό μου, απλώς θα υπάρχουν και κάμερες, δηλαδή θα είμαι coach των μοντέλων. Έχεις αγωνία; Εάν δεν έχεις αγωνία δεν έχεις εξέλιξη. Γιατί είσαι ξυπόλυτη; Πρώτη φορά στη ζωή μου που ένιωσα άνετα κατά τη διάρκεια της φωτογράφισης. Τι φοράς σήμερα και πόσο κοστίζει; Ένα από τα κιμονό μου. Θεωρώ ότι είναι μια ωραία και διαφορετική πρόταση για φόρεμα, καθώς κολακεύει όλα τα σώματα και είναι κατάλληλο για όλες τις ώρες. Η τιμή, ανάλογα με το σχέδιο, κυμαίνεται από 70 έως 150 ευρώ.
eclecticsoiree.com
6.9.18 – lifo
49
KET H MARA RC RESE
Πρεμιέρα για το νέο pop-up κανάλι COSMOTE CINEMA STAR WARS
Salomon Ο απόλυτος προορισμός για τους λάτρεις του βουνού και της φύσης βρίσκεται πλέον στην καρδιά της Κηφισιάς, στην οδό Κολοκοτρώνη 8, σε ένα κατάστημα 120 τ.μ. Εκεί θα ανακαλύψετε τις ολοκληρωμένες συλλογές παπουτσιών, ρούχων και αξεσουάρ hiking, trail running, road running & S LAB της Salomon για τον άνδρα, τη γυναίκα αλλά και το παιδί. Επίσης, θα βρείτε όλα τα είδη mountain ski της Salomon και τα performance watches SUUNTO, τα πλέον εξελιγμένα ρολόγια για όλες τις αθλητικές δραστηριότητες, που θα σας συντροφεύσουν σε οποιοδήποτε σπορ επιλέξετε, είτε στο βουνό είτε στη θάλασσα. Η Salomon διαθέτει είδη ένδυσης, υπόδησης και αξεσουάρ, καθώς και εξοπλισμό για όλα τα σπορ του βουνού, και πιο συγκεκριμένα για το hiking, το αλπικό σκι, το σκι cross-country, το snowboarding, το trail running αλλά και το road running.
Και τις 8 ταινίες του εμβληματικού saga Star Wars, από την πρώτη ταινία του Τζορτζ Λούκας το 1977 μέχρι το τελευταίο blockbuster του 2017, μαζί με ντοκιμαντέρ για τη θρυλική σειρά ταινιών, ειδικά αφιερώματα και αρχειακό υλικό από τα γυρίσματα θα προβάλλει αποκλειστικά το νέο pop-up κανάλι COSMOTE CINEMA STAR WARS. Το νέο κανάλι, που θα μείνει στον αέρα μέχρι την Κυριακή 16/9, θα προβάλλει καθημερινά 4 διαφορετικές ταινίες, με τελευταία σταθερή προβολή το βράδυ στις 22:00, ενώ, λίγο μετά τα μεσάνυχτα, κάθε Παρασκευή, Σάββατο και Κυριακή στο πρόγραμμα του COSMOTE CINEMA STAR WARS θα προστίθεται ακόμα μία ταινία. Μαζί με τις ταινίες, το πρόγραμμα του COSMOTE CINEMA STAR WARS θα προβάλει επίσης ντοκιμαντέρ με επίκεντρο κάθε ταινία ξεχωριστά, αλλά και ολόκληρο το saga, ειδικά αφιερώματα, τρέιλερ των ταινιών, συνεντεύξεις των πρωταγωνιστών, αρχειακό υλικό από τα παρασκήνια και τα γυρίσματα και κομμένες σκηνές.
H νέα συλλογή gymwear, «Wild Thoughts», της Οysho Με το σλόγκαν «Wild Thoughts», η νέα κολεξιόν gymwear της Oysho κάνει αίσθηση με ένα urban στυλ και ξεχωρίζει με την ευελιξία των look της, που είναι σχεδιασμένα τόσο για σπορ όσο και για street style. Η έμπνευση της δεκαετίας των ’90s παρουσιάζεται σε μια κολεξιόν που εισάγει τις αθλητικές φόρμες ως κάτι νέο της σεζόν, μετατρέποντας ένα φούτερ κι ένα παντελόνι στο βασικό look για το φθινόπωρο, είτε πρόκειται για βελούδινη εκδοχή είτε για μία νέα, πολύ απαλή ποιότητα. Τα τζάκετ σε στυλ urban συμπληρώνουν την κολεξιόν με πουπουλένια σχέδια και διαφορετικά μήκη, εκτός από τις ελαφριές και αδιάβροχες ποιότητες. Τα κρουαζέ τοπ με φερμουάρ και τα φαρδιά παντελόνια γίνονται σημείο αναφοράς αυτής της κολεξιόν gymwear urban style, η οποία στοιχηματίζει στη μείξη γυαλιστερών υφασμάτων και νέων υφών που ακολουθούν την τάση του color block με μια χρωματική παλέτα της ώχρας, του βυσσινί και του πράσινου.
ΤheGOODLIFO
River Party Reborn Ξεπέρασε κάθε προσδοκία την τελευταία μέρα του 40ού River Party Reborn ο Σάκης Ρουβάς, με ένα live show που γράφτηκε στην ιστορία του ιστορικότερου φεστιβάλ της Ελλάδας. To 40ό River Party Reborn ολοκληρώθηκε την Κυριακή 5 Αυγούστου με αποκορύφωμα τη μοναδική εμφάνιση του κορυφαίου Έλληνα σταρ που προκάλεσε παραλήρημα έντασης και κεφιού στους χιλιάδες επισκέπτες που βρέθηκαν στο Νεστόριο Καστοριάς. Μια νέα σελίδα για την ιστορική εκδήλωση μόλις ξεκίνησε. Δίνουμε όλοι ραντεβού για το επόμενο River Party, κρατώντας για άλλη μια χρονιά γλυκές και ενθουσιώδεις αναμνήσεις από τις μοναδικές στιγμές που περάσαμε. Και του χρόνου όλοι μαζί!
Hello Kitty X Converse: Δύο διαχρονικά, εμβληματικά brands συναντιούνται Η Converse και το παγκόσμιο lifestyle brand Sanrio συνεργάστηκαν για τη δημιουργία της συλλογής Hello Kitty Χ Converse, μιας συλλογής με sneakers για τους φαν κάθε ηλικίας του αγαπημένου φανταστικού χαρακτήρα. Η συλλογή Hello Kitty Χ Converse παρουσιάζεται σε τρία από τα πιο περίφημα μοντέλα της Converse, το Chuck Taylor All Star, το Chuck 70 και το One Star, σε must-have σχέδια, αφιερωμένα στους οπαδούς πολλών γενεών και των δύο brands. Τα μεγέθη είναι unisex και τα νούμερα κυμαίνονται από 18 έως 26 στα βρεφικά, 27 έως 35 στα παιδικά και 35 έως 40 στα γυναικεία. Όλα τα sneakers από καμβά έχουν προσαρμοσμένα γραφικά και λογότυπα, πουά εσωτερική φόδρα και έρχονται με ένα δεύτερο ζευγάρι κορδόνια. Το λανσάρισμα της συλλογής Hello Kitty X Converse έρχεται ακριβώς την εποχή του back-to-school και θα διατίθεται αποκλειστικά στα καταστήματα Collective και Kix, καθώς και στο collectiveonline.com.
ΤheWeek
ΕΓΚΑΙΝΙΑ ΠΡΕΜΙΕΡΕΣ Τι καινούργιο ξεκινάει αυτή την εβδομάδα. σελιδα
52
ΒΙΒΛΙΟ
STARFAX
LIFOPICKS
Η Τίνα Μανδηλαρά γράφει για τους Κύκλους του Ζωδιακού του Εμπειρίκου.
Τι λένε οι νέες αστρολογικές προβλέψεις.
Όλα όσα έζησαν οι συνεργάτες της LiFO.
σελιδα
56
σελιδα
58
σελιδα
60
ΣΙΝΕΜΑ O άνθρωπος που σκότωσε τον Δον Κιχώτη Εμπνευσμένη από τον ήρωα του Θερβάντες και μπλέκοντας τον μύθο με την πραγματικότητα, μια ταινία που ξεπέρασε κάθε εμπόδιο που εμφανίστηκε μπροστά της και κατάφερε να γυριστεί μετά από προσπάθειες δύο δεκαετιών. Κριτική από τον Θοδωρή Κουτσογιαννόπουλο σελιδα
54
ΣΙΝΕΜΑ 2001, Η Οδύσσεια του Διαστήματος
Η ανακάλυψη ενός μυστηριώδους μονόλιθου θαμμένου στην επιφάνεια της Σελήνης οδηγεί στην εξερεύνησή του από μια επανδρωμένη αποστολή, με τη βοήθεια ενός ισχυρού υπολογιστή. Το μνημειώδες έργο του Στάνλεϊ Κιούμπρικ, 50 χρόνια μετά την πρεμιέρα του και μερικούς μήνες μετά την προβολή της νέας 4K αποκατεστημένης κόπιας του στις Κάννες, επιστρέφει στους ελληνικούς κινηματογράφους αυτή την εβδομάδα. ä Κριτική από τον Θοδωρή Κουτσογιαννόπουλο στη σελ. 54 6.9.18 – lifo
51
απο τη γεωργια παπασταμου
SmallTalk
ΓΙ' ΑΥΤΗ ΤΗΝ ΕΒΔΟΜΑΔΑ
Manuel Ocampo, «Yes, Sir - No, Sir - Right Away, Sir», 2016, acrylic on canvas, 162x130 cm
EVENTS
Top
7
1. ΕΙΚΑΣΤΙΚΑ Manuel Ocampo & Mihael Milunovic
Η δουλειά του Ocampo έκανε αίσθηση στην Ευρώπη και στην Αμερική όταν παρουσιάστηκε από τον Jan Hoet στην Documenta ΙΧ στο Κάσελ (1992) αλλά και στην Μπιενάλε της Βενετίας (1993, 2001 & 2017), καθώς συνδυάζει με ξεχωριστό τρόπο την μπαρόκ θρησκευτική εικονογραφία με τις πολιτικές αφηγήσεις. Τα έργα του, μαζί με αυτά του Milunovic, που σχετίζονται με το κλίμα της μεταπολεμικής Γιουγκοσλαβίας και την ήττα της ουτοπίας, θα παρουσιαστούν ταυτόχρονα στους δύο ορόφους της γκαλερί ΑΔ. ä 12/9-24/11, Α.Δ., Παλλάδος 3, Ψυρρή, 210 3228785. Τρ.-Παρ. 12:00-21:00, Σάβ. 12:00-16:00. Εγκαίνια: 12/9, 20:00, είσοδος ελεύθερη.
τελευταίων τριάντα χρόνων. Ο Tom Rowlands και ο Ed Simons, οι δύο χαρισματικοί μουσικοί/παραγωγοί/DJs που αποτελούν το μεγαλοφυές ντουέτο από το Mάντσεστερ, έρχονται στην Αθήνα καλεσμένοι της φθινοπωρινής έκδοσης του Release. ä 8/9, Ολυμπιακό Κέντρο Ξιφασκίας Ελληνικού, 19:00, εισ.: 35-100 ευρώ
3. ΕΙΚΑΣΤΙΚΑ Σοφία Βάρη, Φόρμες και Αντιθέσεις
2. ΜΟΥΣΙΚΗ
06–12
ΣΕΠΤ. 52 lifo – 6.9.18
Ψυχεδελικά εικαστικά, strobe lights, λέιζερ και καταιγιστικός ρυθμός συνθέτουν το οπτικοακουστικό show που παρουσιάζουν οι Chemical Brothers, ένα από τα μεγαλύτερα ονόματα της ηλεκτρονικής dance σκηνής των
Μετά από πολυάριθμες εκθέσεις σε ολόκληρο τον κόσμο, η Ελληνίδα εικαστικός Σοφία Βάρη, που ζει και εργάζεται στο εξωτερικό, επιστρέφει στην Ελλάδα με την έκθεση «Φόρμες και Αντιθέσεις». Μέχρι τις αρχές Οκτωβρίου δεκαέξι ασπρόμαυρα γλυπτά μνημειακών διαστάσεων θα δεσπόζουν στην Αγορά του Κέντρου Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος. Το έργο της γλύπτριας είναι μια αναζήτηση φόρμας και ισορροπίας επηρεασμένο από την κυκλαδική τέχνη, καθώς και από την τέχνη των Μάγια, των αρχαίων Αιγυπτίων, των Ολμέκων και την μπαρόκ αισθητική. ä Έως 7/10, Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος, πεζογέφυρα Εσπλανάδας, Καλλιθέα, 210 8778396-8. Καθημερινά: 06:00-00:00, είσοδος ελεύθερη.
Βαγγέλης Γκίνης Φωτογραφίζοντας το εγκαταλελειμμένο εργοστάσιο παραγωγής πυρομαχικών, ναρκών, βομβών, πυροκροτητών και τροτύλης της Ελευσίνας.
Κάνε μου μια σύντομη περιγραφή της Ελευσίνας. Είναι μια μικρή πόλη με ωραίους ανθρώπους και λαϊκές γειτονιές, στις οποίες αν περπατήσεις θα μυρίσεις σίγουρα μπουγάδες και φαγητά, εκτός αν είσαι άτυχος και έρθεις μέρα που μυρίζει το διυλιστήριο. Όσοι έχουν περιηγηθεί στην Ελευσίνα ξανάρχονται πάντως, κάτι θα ξέρουν, δεν μπορεί. Γιατί επέλεξες να φωτογραφίσεις το εγκαταλελειμμένο εργοστάσιο της ΠΥΡΚΑΛ; Το εργοστάσιο ήταν ένα μυστήριο για μένα και κάθε φορά που πέρναγα από κει έψαχνα ένα άνοιγμα σε κάποιον τοίχο μήπως και μπορέσω κλεφτά να κοιτάξω πώς είναι μέσα. Από παιδί άκουγα για εκρήξεις, νεκρούς εργάτες, τζάμια που έσπαγαν στην πόλη από ένα μπαμ της ΠΥΡΚΑΛ. Όταν έμαθα πως κλείνει οριστικά και οι ελάχιστοι εργαζόμενοι θα μείνουν για έναν χρόνο ακόμα, έκανα τα πάντα για να μπορέσω να καταγράψω τους τελευταίους μήνες αυτής της ιστορικής βιομηχανίας και των ανθρώπων της.
STOEP TH S PR ES ΦΕΣΤΙΒΑΛ Amitabha Fest Το Bolivar παρουσιάσει ένα φεστιβάλ με headliners ένα δυναμικό όνομα της electro pop σκηνής, τους αγαπημένους του ελληνικού κοινού Kadebostany. Η ανερχόμενη Katerine Duska και ο Γιάννης Καπετανάκης, που με τη λύρα του θα πραγματοποιήσει ένα live loop project, θα συμμετάσχουν επίσης στο φεστιβάλ. 8/9, Bolivar Beach Bar, Ακτή του Ηλίου, Άλιμος, 210 9831018, 21:00, εισ.: από 15 ευρώ
Chemical Brothers
THE FACE
Πώς βρήκες τους ανθρώπους της ΠΥΡΚΑΛ; Πόσο εύκολο ήταν να του πείσεις να φωτογραφηθούν; Μίλησα με το σωματείο τους και τους ζήτησα να με βοηθήσουν να πάρω άδεια να μπω στον χώρο αλλά και να με φέρουν σε επαφή με εργαζομένους που είχαν συνταξιοδοτηθεί. Όταν τελείωσα τις λήψεις στους χώρους του εργοστασίου και τους ζήτησα να φωτογραφίσω τους ίδιους ήταν επιφυλακτικοί, όπως ήταν αναμενόμενο. Περνούσαν δύσκολα. Η αβεβαιότητα δημιουργούσε ένα κλίμα έντασης, θυμού και απογοήτευσης. Πέρασαν περίπου 5 μήνες μέχρι να καταλάβουν ότι πραγματικά με ενδιέφερε η ιστορία τους και να δεχτούν να σταθούν μπροστά στον φακό μου. Ανέφερες ότι σου έκανε εντύπωση η αγάπη που έδειχναν μέσα από τις αφηγήσεις τους οι πρώην εργαζόμενοι για το εργοστάσιο, παρόλο που, όπως ξέρουμε, ήταν χώρος πολλών δυστυχημάτων. Πώς το εξηγείς αυτό; Ο λόγος, κατά τη γνώμη μου, είναι πως έχουν πολύ ανεπτυγμένη συναδελφική αλληλεγγύη λόγω της υψηλής επικινδυνότητας του επαγγέλματος. Όταν απειλείται η ζωή σου δένεσαι με τον διπλανό σου με έναν δεσμό που, όσοι δεν έχουμε ζήσει κάτι τέτοιο, δεν μπορούμε να κατανοήσουμε. Θεωρώ πως αυτοί οι δεσμοί είναι που τους δημιουργούν όλα τα θετικά συναισθήματα για το εργοστάσιο και, λέγοντας «εργοστάσιο», δεν εννοούν φυσικά τα κτίρια αλλά τους συναδέλφους τους και όλα όσα έζησαν δίπλα-δίπλα όλα αυτά τα χρόνια. «Τροτύλη»: 6/9-14/10, Παλαιό Ελαιουργείο Ελευσίνας, Παραλία Ελευσίνας. Εγκαίνια: 6/9, 20:30 Ώρες λειτουργίας: 6-23/9: Δευτ.-Παρ. 19.00-23.00, Σάβ. & Κυρ. 11.00-13.00 & 19.00-23.00, 25/9-14/10: Τρ.-Παρ. 17:00-21:00, Σάβ. & Κυρ. 11:00-13:00 & 17:00-21:00, είσοδος ελεύθερη
4. ΧΟΡΟΣ Alvin Ailey American Dance Theater
PARTY Blue Lagoon & Larry Gus Ο Blue Lagoon επιστρέφει στην ταράτσα του Χοροστασίου και φέρνει μαζί του τον Larry Gus για ένα DJ set που δεν πρέπει να χάσουμε.
Η ομάδα-θεσμός του σύγχρονου χορού έρχεται από τη Νέα Υόρκη ξεκινώντας με τις εμφανίσει της στην Αθήνα τη διεθνή περιοδεία για τον εορτασμό των 60 χρόνων της ιστορίας της. Στο πρόγραμμα που θα παρουσιαστεί στο Μέγαρο Μουσικής περιλαμβάνεται η παγκόσμια πρεμιέρα της χορογραφίας Members do not get weary του χορευτή της ομάδας Jamar Roberts και το κλασικό πλέον Revelations του Alvin Ailey, μια χορογραφία-σταθμός του σύγχρονου χορού και της αφροαμερικανικής κληρονομιάς. ä 11-15/9, Μέγαρο Μουσικής, Βασ. Σοφίας & Κόκκαλη, Χίλτον, 210 7282333. Τρ. 21:00, Τετ. 16:30 & 21:00, Πέμ. 21:00, Παρ. 21:00, Σάβ. 16:30 & 21:00, εισ.: 25-120 ευρώ.
5. LIVE Bryan Ferry
6/9, Χοροστάσιον, Σκουλενίου 2, 1ος όροφος, πλατεία Κλαυθμώνος, 2103314330, 21:00, είσοδος ελεύθερη
6 d.o.g.s Season Opening Party w/ BananaBoys Η 10η σεζόν του six d.o.g.s ξεκινά με ένα μεγάλο πάρτι των BananaBoys στο Gig Space. Τη μουσική της βραδιάς διαλέγουν οι Clubkid & IOAN. 7/9, 6 d.o.g.s, Αβραμιώτου 6-8, Μοναστηράκι, 210 3210510, 22:00, είσοδος ελεύθερη
Drag Night Η Chaja, η Φιλοθέη, η Viscosity, η Darla Qubit και η Daglara πρωτοστατούν στο εναρκτήριο πάρτι του Bequeer γι’ αυτήν τη σεζόν. Η βραδιά θα έχει θέμα Red Carpet Realness και το καλύτερο outfit θα βραβευτεί. 7/9, Bequeer, Κελέου 10, 213 0122249, 24:00, εισ.: 6 ευρώ
Ο δανδής Bryan Ferry, ακμαίος στα 72 του, θα ανέβει την Τρίτη 11 Σεπτεμβρίου στη σκηνή του Ωδείου Ηρώδου Αττικού για να παρουσιάσει τις μεγάλες στιγμές της προσωπικής του καριέρας αλλά και της εποχής των Roxy Music. Στυλάτος και κουλ, o Ferry παραμένει ένας από τους εμβληματικούς τραγουδιστές και στιχουργούς της ποπ. ä 11/9, Ωδείο Ηρώδου Αττικού, Διονυσίου Αρεοπαγίτου, 210 3241807, 21:00, εισ.: 22132 ευρώ
6. ΜΟΥΣΙΚΉ Bazooka Το εκρηκτικό garage punk των Bazooka θα ακουστεί στο 6 d.o.g.s αυτό το Σάββατο σε μια συναυλία που σηματοδοτεί τη λήξη των καλοκαιρινών τους εμφανίσεων αλλά και μια νέα αρχή, αφού για πρώτη φορά η θορυβώδης μπάντα θα παρουσιάσει ζωντανά κομμάτια από τον επερχόμενο δίσκο της. Τη βραδιά ανοίγουν οι Dury Dava. ä 8/9, 6 d.o.g.s, Αβραμιώτου 6-8, Μοναστηράκι, 21:00, εισ.: 6-8 ευρώ
LIVE Sugahspank! & the Swing Shoes Την αυλαία για τη νέα σεζόν εκδηλώσεων στο Νομισματικό Μουσείο ανοίγουν οι Sugahspank! & Swing Shoes με blues και gospel ήχους. 6/9, Café Νομισματικού Μουσείου, Πανεπιστημίου 12, Αθήνα, 210 3610067, 21:00
7. ΜΟΥΣΙΚΗ Kamaal Williams
Spinster Season Opening Οι πόρτες του Spinster ανοίγουν και πάλι. Στα decks οι ClubKid, Chevy και Christos Aggelopoulos. 8/9, Spinster, Ικτίνου 3, Ομόνοια, 210 5222232, 22:00, είσοδος ελεύθερη
Ο νέος ήχος του Λονδίνου έρχεται αυτήν τη Πέμπτη στο Temple. Από τα μεγαλύτερα καινούργια αστέρια της τζαζ σκηνής στη Βρετανία, ο Kamaal Williams (κατά κόσμο Henry Wu) παράγει έναν σύγχρονο ήχο, συνδυάζοντας soul, funk και broken beat. Στις δουλειές του περιλαμβάνεται και το εξαιρετικό «Black Focus» που κυκλοφόρησε το 2016 σε συνεργασία με τον Yussef Dayes. ä 6/9, Temple Athens, Ιάκχου 17, 20:30, εισ: 1823 ευρώ 6.9.18 – lifo
53
H ΤΑΙΝΙΑ ΤΗΣ ΕΒΔΟΜΑΔΑΣ O άνθρωπος που σκότωσε τον Δον Κιχώτη
Αριστούργημα Πολύ Καλό Καλό Ικανοποιητικό Μέτριο p
Κακό
2001, Η ΟΔΥΣΣΕΙΑ ΤΟΥ ΔΙΑΣΤΗΜΑΤΟΣ (1968) 2001, Α Space Odyssey Σκηνοθεσία: Στάνλεϊ Κιούμπρικ Πρωταγωνιστούν: Κιρ Ντουλία
The man who killed Don Quixote
Η ανακάλυψη ενός μυστηριώδους μονόλιθου θαμμένου στην επιφάνεια της Σελήνης οδηγεί στην εξερεύνησή του από μια επανδρωμένη αποστολή, με τη βοήθεια ενός
Σκηνοθεσία: Τέρι Γκίλιαμ Πρωταγωνιστούν: Άνταμ Ντράιβερ, Τζόναθαν Πράις, Όλγκα Κουριλένκο, Στέλαν Σκάρσγκαρντ
ισχυρού υπολογιστή.
Από την αυγή της ανθρωπότητας ως την επιστροφή του αστρικού μωρού στη Γη, η μνημειώδης Οδύσσεια του Διαστήματος παραμένει η αξεπέραστη ερωτηματική απάντηση στην απορία για το νόημα της ύπαρξης, ένα τελετουργικό θρίλερ στο άγνωστο με στόχο το άπειρο, τον Μονόλιθο στον ρόλο του τέλειου χιτσκοκικού μαγκάφιν και τον υπολογιστή Χαλ ως απόλυτο ρηξικέλευθο για την εποχή κακό – και μάλιστα με ζαλιστικούς τεχνικούς όρους και μια (μη) αφήγηση που υπνωτίζει. Η αρχική κόπια έχει αποκατασταθεί και προβλήθηκε στις Κάννες όπως ακριβώς είχε παιχτεί, σε 70 mm, 50 χρόνια πριν, με διάλειμμα, σε φιλμ, και με το απότομο πανωσήκωμα στις συνδέσεις των σκηνών όποτε τελείωνε η μπομπίνα. Ευκαιρία να δείτε το αριστουργηματικό ψυχοταξίδι του Κιούμπρικ στις πραγματικές του διαστάσεις. ΑΣΤ Υ - ΚΗΦΙΣΙΑ 2 - ΜΙΚΡΟΚΟΣΜΟΣ ΠΤΙ ΠΑΛΑΙ
CANDELARIA
Το Φεστιβάλ Καννών έκλεισε με τον Άνθρωπο που σκότωσε τον Δον Κιχώτη, μια ταινία που γυριζόταν και ξεγυριζόταν επί 25 χρόνια, όπως σημείωσε στους τίτλους αρχής ο σκηνοθέτης της Τέρι Γκίλιαμ. Μετά από αμέτρητες αναποδιές και επικές αναβολές, αλλαγές στο καστ (ο Ζαν Ροσφόρ και ο Τζον Χερτ αναφέρονται τιμητικά στο τέλος), κλακάζ στα επενδυτικά κεφάλαια, μετεωρολογικές δυσχέρειες, ένα εγκεφαλικό επεισόδιο που διαψεύστηκε πανηγυρικά, ως και δικαστικές εκκρεμότητες με τον παραγωγό Πάουλο Μπράνκο την παραμονή της παγκόσμιας πρεμιέρας, το έργο ζωής του συνιδρυτή, και μόνου Αμερικανού, των Μόντι Πάιθον δικαίωσε έναν δημιουργό που ταυτίστηκε απόλυτα με τον ήρωα του Θερβάντες: βάζοντας ως πρωταγωνιστή έναν σκηνοθέτη που έχει ξεπουληθεί στη διαφήμιση και ξανασυναντιέται με τον ερασιτέχνη ηθοποιό, πρώην υποδηματοποιό, που είχε κάποτε χρίσει Δον Κιχώτη σε μια παλιότερη ταινία του, ξαναβιώνει το όνειρο της τέχνης, αυτή την ουτοπική και υπέροχη φλόγα της ορμητικής νεότητας, μπλέκοντας σε πολλές περιπέτειες (ναι, κυνηγά και τους πραγματικούς ανεμόμυλους), σωματοποιώντας τες εφιαλτικά. Η αναμενόμενη φαντασμαγορία του Γκίλιαμ ίσα-ίσα κρατιέται σε ένα συνεπές
54 lifo – 6.9.18
νήμα αφήγησης, αναπτύσσοντας περιστατικά με αφορμές και προθέσεις, άλλοτε πιστευτές και συχνά επεισοδιακά διατυπωμένες κινηματογραφικά. Η πραγματικότητα συγχέεται με τη φαντασία, όπως το συνηθίζει στα τρελαμένα concepts του, και το μπάλωμα συχνά φαίνεται στους αρμούς των κινηματογραφικών κεφαλαίων. Όπως και να ’χει, ο Άνθρωπος που σκότωσε τον Δον Κιχώτη έχει την όψη μιας πανηγυρτζίδικης εξοδίου ακολουθίας, ενός κύκνειου άσματος ταιριαστού σε έναν σκηνοθέτη που ανέκαθεν έδινε, όπως και ο ομώνυμος χαρακτήρας, ομηρικές μάχες με τους κακούς κυνικούς, ένα naive και ιπποτικό μεγάλο ενήλικο παιδί που στα 77 του χρόνια δεν έχει, βέβαια, δηλώσει πως θα σταματήσει το βάρβαρο άθλημα, αλλά με δεδομένο το ιστορικό των εμποδίων που συναντά σε κάθε σχέδιό του γίνεται εξαιρετικά δύσκολο να ξαναπιάσει κάμερα στα χέρια του, πόσο μάλλον να πείσει χρηματοδότες για εγχείρημα παρόμοιας κλίμακας. «Του το δίνουμε», λοιπόν, παρά τις αδυναμίες.
απο τον θοδωρη κουτσογιαννοπουλο
Εμπνευσμένη από τον ήρωα του Θερβάντες και μπλέκοντας τον μύθο με την πραγματικότητα, μια ταινία που ξεπέρασε κάθε εμπόδιο που εμφανίστηκε μπροστά της και κατάφερε να γυριστεί μετά από προσπάθειες δύο δεκαετιών.
Κινηματογράφος
Σκηνοθεσία: Τζόνι Χέντριξ Πρωταγωνιστούν: Άλντεν Νάιτ, Βερόνικα Λιν Ένα ζευγάρι ηλικιωμένων στην Κούβα της δεκαετίας του ’90 ανακαλύπτει στο σπίτι του μια κάμερα και μαζί τον έρωτα που είχε ξεχάσει ότι έχει.
Στην Κούβα των αρχών της δεκαετίας του ’90, όπου το ραδιόφωνο, όταν λειτουργεί, υπενθυμίζει τις προσπάθειες της κυβέρνησης για δωρεάν παιδεία και υγεία, ένα ηλικιωμένο ζευγάρι σκέφτεται πιο απλοϊκά πράγματα, όπως το φαγητό της επόμενης ημέρας. Η Καντελάρια και ο Βικτόρ Ουγκό μοιάζουν με απομεινάρια που περιμένουν το τέλος, με λίγους καβγάδες να διατηρούν τη ζωντάνια τους, αλλά ξανανιώνουν χάρη στην παρουσία μιας κλεμμένης βιντεοκάμερας που τους επιτρέπει να δουν μια πιο συναρπαστική ζωή μέσα από τον φακό της. Ο Κολομβιανός σκηνοθέτης Τζόνι Χέντριξ παίζει έξυπνα με τα πολιτικά συστήματα, καθώς το καπιταλιστικό προϊόν δίνει σε λίγες στιγμές ό,τι δεν έδωσε η σοσιαλιστική ιδεολογία χρόνων, όμως γρήγορα προσπερνά το εύρημά του και, κυρίως, φιλμάρει ουμανιστικά ως μάρτυρας της προσπάθειας των δύο ηρώων για ένα ένδοξο, λίγο πιπεράτο, αλλά πάντα αξιοπρεπές αντίο. Οι πρωταγωνιστές του ομορφαίνουν μέσα από τη δική τους κάμερα, πείθουν σταδιακά πως κάποτε υπήρξαν ένα ωραίο ζευγάρι και, παρά την αφέλεια των πράξεων των ηρώων τους, χαρίζουν μια γλυκιά ανάμνηση ως φιγούρες μιας καρτ ποστάλ από την Αβάνα. * Κριτική από τον Τάσο Μελεμενίδη
ΑΘΗΝΑΙΟΝ 2 - ΛΑΟΥΡΑ ΘΕΡΙΝΟ - ΜΙΚΡΟΚΟΣΜΟΣ - ΡΙΒΙΕΡΑ ΘΕΡΙΝΟ - ΣΙΝΕ ΠΑΡΙ ΘΕΡΙΝΟ - ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ ΘΕΡΙΝΟ - ΜΑΡΓΑΡΙΤΑ ΘΕΡΙΝΟ - ΤΡΙΑΝΟΝ ΘΕΡΙΝΟ - ΧΛΟΗ ΘΕΡΙΝΟ
ΑΘΗΝΑΙΑ ΘΕΡΙΝΟ - ΔΑΝΑΟΣ 1 - ΔΙΑΝΑ - ΔΙΟΝΥΣΙΑ ΘΕΡΙΝΟ - ΕΛΛΗ - ΛΑΟΥΡΑ ΘΕΡΙΝΟ - ΜΑΡΓΑΡΙΤΑ ΘΕΡΙΝΟ
ΠΡΌΣΚΛΗΣΗ ΣΕ ΓΆΜΟ Destination wedding Σκηνοθεσία: Βίκτορ Λέβιν Πρωταγωνιστούν: Κιάνου Ριβς, Γουινόνα Ράιντερ Ένας άνδρας και μια γυναίκα γνωρίζονται τυχαία πηγαίνοντας σε έναν γάμο, αντιπαθούν αμέσως ο ένας τον άλλον και μαθαίνουν πως ο γαμπρός και η νύφη έχουν φροντίσει να περάσουν μαζί όλο το τριήμερο.
Κακογραμμένη από την πρώτη ως την τελευταία σκηνή, η ταινία που ξανάφερε κοντά τον Κιάνου Ριβς και τη Γουινόνα Ράιντερ είναι μια ατυχέστατη δοκιμασία και για τους δύο, οι οποίοι πέφτουν πάνω σε ένα εμμονικό κείμενο που προσπαθεί να αντιστρέψει κανόνες της rom-com με αποκρουστικά αποτελέσματα. Με το γνωστό και εύλογο εύρημα του αταίριαστου ζευγαριού, οι δυο τους μιλούν ακατάπαυστα, σίγουρα όχι ως κανονικοί άνθρωποι αλλά ως ένα είδος εκδικητών του genre, χωρίς την απαραίτητη σπιρτάδα όμως που θα τους έκανε πραγματικά αστείους, κάτω από ειδυλλιακό, σχεδόν lounge τοπίο, του οποίου τις ομορφιές μπορεί να προσέξει κάποιος τις ελάχιστες στιγμές που δεν ακούγεται διάλογος. Ο Ριβς μοιάζει σαν να μην έχει ξεφύγει από το John Wick –εκεί όπου, σκεφτείτε, δεν μιλούσε σχεδόν καθόλου– και η Ράιντερ του αιώνιου cuteness εκμεταλλεύεται όσο γίνεται τη χάρη της, μέχρι το σημείο που πέφτει στη μανιέρα των αμέ-
τρητων γκριματσών. Με μια εντελώς awkward ερωτική σκηνή και για κερασάκι στην τούρτα μια αλά Ρομέρ, ατέλειωτη και επιτηδευμένα κυνική ανάλυση των σχέσεων σε μια νύχτα, η 90λεπτη συνύπαρξη δύο αγαπητών μορφών των ’90s μετατρέπεται από ευπρόσδεκτη ιδέα σε τραγωδία. * Κριτική από τον Τάσο Μελεμενίδη VILLAGE RENTI 18 - VILLAGE MALL 1,12 - ODEON GLYFADA 3 ΘΕΡΙΝH - ODEON MAROUSI 1 - ODEON ESCAPE 7 - ODEON STARCITY 9 - ΣΙΝΕ ΨΥΧΙΚΟ ΘΕΡΙΝΟ - ΣΠΟΡΤΙΓΚ ΘΕΡΙΝΟ - ΤΡΙΑ ΑΣΤΕΡΙΑ 1 - ΑΜΙΚΟ ΘΕΡΙΝΟ - ΑΣΤΡΟΝ ΘΕΡΙΝΟ - ΟΡΦΕΑΣ ΘΕΡΙΝΟ - ΤΑ ΧΡΟΝΙΑ ΤΗΣ ΑΘΩΟΤΗΤΑΣ ΘΕΡΙΝΟ - ΑΕΛΛΩ ΘΕΡΙΝΟ,3 - ΑΙΓΛΗ ΖΑΠΕΙΟΥ ΘΕΡΙΝΟ - ΑΡΚΑΔΙΑ ΘΕΡΙΝΟ - ΕΛΛΗΝΙΣ ΘΕΡΙΝΟ - ΝΑΝΑ 4,6
Η ΚΑΛΌΓΡΙΑ The nun Σκηνοθεσία: Κόριν Χάρντι Πρωταγωνιστούν: Ντέμιαν Μπισίρ, Τάισα Φαρμίγκα, Τζόνας Μπλοκέτ Όταν μια νεαρή καλόγρια αυτοκτονεί σε ένα μοναστήρι της Ρουμανίας, ένας ιερέας με θολό παρελθόν και μια ασκούμενη μοναχή στέλνονται από το Βατικανό για να διερευνήσουν τον θάνατό της, όμως στην πορεία έρχονται αντιμέτωποι με μια σειρά από ένοχα μυστικά.
Με τα καλύτερα υλικά του είδους να δίνονται απλόχερα στο ξεκίνημα, όπως το στοιχειωμένο γοτθικό μοναστήρι σε έρημο και ομιχλώδες τοπίο της Ρουμανίας, μια κατάρα αιώνων και η τρομακτική από το βαρύ μακιγιάζ μορφή
της ηρωίδας που χάρισε τσιρίδες στο δεύτερο Conjuring, η Καλόγρια προσπαθεί να μας διηγηθεί απευθείας το origin story της, σε αντίθεση με την Άναμπελ που χρειάστηκε δύο ταινίες γι’ αυτό. Το δικό της είναι βασισμένο στην προαιώνια μάχη του Καλού με το Κακό, γεμάτο σύμβολα και τις δύο δυνάμεις να μάχονται πλάι στους εκπροσώπους τους, με μια ευπρόσδεκτη προσθήκη χιούμορ σε λίγα σημεία, όμως, παρά το αρχικό εύλογο ενδιαφέρον που έχει, πολύ γρήγορα μετατρέπεται σε θρίλερ της σειράς. Οι ελευθερίες στην αφήγηση που συγχωρεί κανείς στο είδος του μεταφυσικού τρόμου εδώ μεταβάλλονται σε μια στοίβα από αφελείς ιδέες που συνθέτουν μια ασύνδετη και χωρίς ρυθμό ταινία με μπόλικες τρύπες στην πλοκή της και, από ένα σημείο κι έπειτα, με απανωτά jump scares σε υπόγεια και άλλους κλειστούς χώρους, συνοδευόμενα με τα ουρλιαχτά του πνεύματος. Οι δημιουργοί προσπαθούν με τα στοιχειώδη να κάνουν τη δουλειά, να στοχεύσουν δηλαδή σε ένα κοινό που τρομάζει εύκολα και γρήγορα, παρατούν νωρίς κάθε φιλοδοξία για κάτι αληθινά υποβλητικό και, μεταφορικά, «κλέβουν εκκλησία» με τις ζαβολιές τους. Από αυτό το ταξίδι στο χάος σώζεται κάπως η Τάισα Φαρμίγκα, μικρή αδερφή της Βέρα Φαρμίγκα, που διέπρεψε στα δύο πρώτα Conjuring. * Κριτική από τον Τάσο Μελεμενίδη VILLAGE RENTI ΘΕΡΙΝΟ,4,8,10,17,20 - VILLAGE MALL 4,7,8,9,10,14 - VILLAGE PAGRATI 1,5 - VILLAGE FALIRO 5,6,7,9 - VILLAGE AG.DIMITRIOS 2,3,4,5 - ODEON MAROUSI 3 - ODEON ESCAPE 1,5,6 - ODEON STARCITY 1,5,6,10 - ΑΕΛΛΩ ΘΕΡΙΝΟ,1,3,4 - ΑΘΗΝΑΙΟΝ 1 - ΑΙΓΛΗ 1 - ΑΡΙΑΝ ΘΕΡΙΝΟ - ΑΤΤΙΚΟΝ ΑΛΣΟΣ ΘΕΡΙΝΟ - ΒΑΡΚΙΖΑ 1 - WEST CITY 3 - ΚΗΦΙΣΙΑ 1 - ΚΙΝΗΜΑΤΟΘΕΑΤΡΑ ΚΩΝΣΤΑΝΤΑΡΑΣ-ΒΛΑΧΟΠΟΥΛΟΥ 1 - ΝΑΝΑ 1,5 - ΤΡΙΑ ΑΣΤΕΡΙΑ 2 - ΦΛΕΡΥ ΘΕΡΙΝΟ - ΣΙΝΕ ΑΡΓΥΡΟΥΠΟΛΙΣ ΘΕΡΙΝΟ - TYMVOS 1 - ΚΟΡΑΛΙ ΘΕΡΙΝΟ - ΜΑΡΙΕΛ ΘΕΡΙΝΟ ΣΙΣΣΥ ΘΕΡΙΝΟ - ΤΑ ΧΡΟΝΙΑ ΤΗΣ ΑΘΩΟΤΗΤΑΣ ΘΕΡΙΝΟ - ΣΙΝΕ ΣΕΛΗΝΗ ΘΕΡΙΝΟ
ΓΙΑΤΡΈ ΜΟΥ, ΚΕΡΑΤΩΘΉΚΑΜΕ Terapia di coppia per amanti Σκηνοθεσία: Αλέσιο Μαρία Φεντερίτσι Πρωταγωνιστούν: Άμπρα Αντζιολίνι, Πέτρο Σερμόντι, Σέρτζιο Ρουμπίνι Η κρυφή σχέση ενός ζευγαριού καταλήγει σε έναν απροετοίμαστο ψυχαναλυτή, που, παρά τις επιφυλάξεις και τα δικά του ερωτικά προβλήματα, θα βοηθήσει τους δυο εραστές να καταλάβουν τα συναισθήματά τους και να εκπληρώσουν την επιθυμία τους για αληθινή αγάπη.
Άξια προσθήκη στη μεγάλη στοίβα ταινιών του φετινού καλοκαιριού που απορεί κανείς γιατί βρέθηκαν στα σινεμά μας, αυτή η ιταλική ερωτική κωμωδία είναι ελάχιστα, ως καθόλου, ερωτική και με το ζόρι κωμωδία χάρη σε μια σειρά από υστερίες και συμπτώσεις που ακολουθούν την πλοκή της. Κρυφό ζευγάρι παντρεμένων πηγαίνει σε σύμβουλο για να μιλήσει για την κρίση στην παράνομη σχέση τους και την κρίση στους γάμους τους που γέννησε τη σχέση αυτή, αλλά, αντί να βρει υποστήριξη, βλέπει απέναντί του έναν άνθρωπο που ζει τις δικές του κρίσεις. Αστείοι –όχι με την καλή έννοια– χαρακτήρες, απωθητικές ερμηνείες και ένας ελληνικός τίτλος που σε βάζει στον επιθεωρησιακό κόσμο της ταινίας. Καλή τύχη! * Κριτική από τον Τάσο Μελεμενίδη ΑΙΓΛΗ 3 ΘΕΡΙΝΟ - ΑΛΕΚΑ ΘΕΡΙΝΟ - ΛΑΪΣ ΘΕΡΙΝΟ ΧΛΟΗ ΘΕΡΙΝΟ
6.9.18 – lifo
55
ΠΕΖΟΓΡΑΦΙΑ
από την τίνα μανδηλαρά
Βιβλίο
Η
56 lifo – 6.9.18
Οι κύκλοι του Ζωδιακού ή ο οργιαστικά ερωτικός κόσμος του Ανδρέα Εμπειρίκου Ήρθε η στιγμή να ολοκληρωθεί εκδοτικά το έργο του Ανδρέα Εμπειρίκου με την πανηγυρική έκδοση ανέκδοτων κειμένων που περιλαμβάνονται στο βιβλίο Οι κύκλοι του Ζωδιακού που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Άγρα σε επιμέλεια-επίμετρο Γιώργη Γιατρομανωλάκη.
ποίηση δεν είναι πόζα. Όσο τη ζεις πολλαπλασιάζεται, όσο τη δημιουργείς απελευθερώνει, δίνοντας νόημα σε ό,τι μέχρι πρότινος έμοιαζε φευγαλέο ή ανυπόστατο. Ίσως γι’ αυτό λειτουργεί αυξητικά ως ανάπτυξη, όπως θα έλεγε ο Ανδρέας Εμπειρίκος, ο οποίος πάσχιζε να ξαναδημιουργήσει μια ανωφερή Μυθολογία, έναν ανοιχτό ποιητικό κόσμο ως στέρεα κατασκευή όπου θα κατοικούν μονάχα οι ελεύθεροι άνθρωποι. Αυτή η ανεξάντλητη σύνθεση που είναι ξεκάθαρα από την αρχή έως το τέλος ποιητική διαφαίνεται με απόλυτο τρόπο στην πανηγυρική έκδοση των Γραπτών Κειμένων του βιβλίου Οι κύκλοι του Ζωδιακού που μόλις κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Άγρα, σε επιμέλεια και με το καίριο επίμετρο του καθηγητή Γιώργη Γιατρομανωλάκη, στον οποίο οφείλουμε την περισσή φροντίδα με την οποία έρχεται στο φως το έργο του Ανδρέα Εμπειρίκου. Στην παρούσα έκδοση περιλαμβάνονται ανέκδοτα κείμενα που είχαν εξαιρεθεί από την παλαιότερη κυκλοφορία του Γραπτά ή Προσωπική Μυθολογία του 1960, πολύ σημαντικών κειμένων από την εργογραφία του ποιητή, καθώς και αποσπάσματα του προσωπικού του ημερολογίου από τα ταραγμένα έτη 1939-1943, τα οποία φωτίζουν με ακρίβεια το κατασκευαστικό του πλάνο, τις αγωνίες και τις προσδοκίες, τις ωσμώσεις και τις αλληλεπιδράσεις της εποχής εκείνης. Γι’ αυτό και προκαλεί έκπληξη το πώς πραγματικά πρόσωπα ή γεγονότα, όπως ο στενός του φίλος και συνομιλητής Νικόλας Κάλας, ο Νίκος Γκάτσος ή ο Οδυσσέας Ελύτης, εμπλέκονται με ποιητικούς ή μυθιστορηματικούς χαρακτήρες, όπως ο Γερο-Ωκεανός ή οι Διόσκουροι, και όλοι αυτοί συναθροίζονται σε μια ιδανική μυθιστορία μεστή υπερρεαλιστικών και αλληγορικών στοιχείων. Ενίοτε, σε αυτό το ατέρμονο φαντασμαγορικό παιχνίδι μεταξύ φαντασίας και πραγματικότητας εμφανίζεται και ο ίδιος ο Εμπειρίκος ως πρωταγωνιστής, είτε με την πραγματική είτε με τη συμβολική του ταυτότητα. Χαρακτηριστικός είναι ο ευφυέστατος, άκρως πρωτότυπος και ειρωνικά μεταμοντέρνος, όπως θα έλεγαν σήμερα, τρόπος που ο ποιητής παίρνει τη θέση του Καζανόβα στην πιο αδιέξοδη, μάλιστα, στιγμή του. Η απάντηση στο καίριο ερώτημα του Χέλντερλιν για την ανάγκη ύπαρξης των ποιητών σε χαλεπούς καιρούς δίνεται έτσι διαρκώς και με διαφορετικούς τρόπους από τον Εμπειρίκο: ακόμα και στα ημερολόγιά του ο ποιητής πασχίζει να δώσει απαντήσεις για τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο που διαλύει τη χώρα του και την Ευρώπη, για τις πολλαπλές εκφάνσεις του έρωτα, για τη συγκρουσιακή του θέση απέναντι στα δόγματα, για την αδυναμία να κατανοήσει την άρνηση των ανθρώπων να ασπαστούν τις χαρές της Αφροδίτης, την ελευθερογνωμία και τον πασιφισμό. Τον πλήττει βαθιά και τον πληγώνει η αποτύπωση του ατελούς ή του ενδιάμεσου, δηλαδή του επιβαλλόμενου νόμου που θα μετατρέψει τον κόσμο σε ένα στέρφο σύμπαν δίχως ευμορφία και πάθος. Ως εκ τούτου, από μια τέτοια έκδοση δεν θα μπορούσε να λείπει η δριμεία κριτική του στους ανέμπνευστους κριτικούς λογοτεχνίας ή στους άτεχνους ομοίους του, ούτε και η δημιουργική του αντιπαράθεση με τους ομοϊδεάτες, όπως ο συγγραφέας Χένρι Μίλερ. Φαίνεται, ωστόσο, να συνομιλεί ιδανικά με τον τελευταίο όσον αφορά την προάσπιση ενός οργιαστικού
ΚΑΥΤΟ ΜΕΛΑΝΙ
από τη μαρια δρουκοπουλου πλάνου, όπου η εναρμόνιση ανθρώπων και φυσικού περιβάλλοντος θα είναι απόλυτη, σε μια ξένοιαστη και ολοζώντανη κατάσταση ερωτικής φιλίας ή, όπως θα ήθελαν οι στωικοί, αρχέγονης συμπάθειας: «Η φύση μπορεί να θεραπεύσει μόνο όταν ο άνθρωπος αναγνωρίζει τη θέση του στον κόσμο, η οποία δεν βρίσκεται στη Φύση, οπως συμβαίνει με τα ζώα, αλλά στο ανθρώπινο βασίλειο, τον κρίκο μεταξύ του φυσικού και του θείου» έγραφε ο Μίλερ στον Κολοσσό του Μαρουσιού, παραπέμποντας άμεσα στην εντελώς ξέχωρη από εξουσίες και τάξεις κοσμοθεωρία του Ανδρέα Εμπειρίκου.
Ακόμα και στα ημερολόγιά του ο ποιητής πασχίζει να δώσει απαντήσεις για τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο που διαλύει τη χώρα του και την Ευρώπη, για τις πολλαπλές εκφάνσεις του έρωτα, για τη συγκρουσιακή του θέση απέναντι στα δόγματα, για την αδυναμία να κατανοήσει την άρνηση των ανθρώπων να ασπαστούν τις χαρές της Αφροδίτης, την ελευθερογνωμία και τον πασιφισμό.
Οι χάνδρες του δικού του στέμματος είναι επομένως ο έρωτας –ελεύθερος, παράφορος και οργιαστικός– και δεν το κινούν οι άρχοντες αλλά οι λιβιδινικοί θεοί και παρουσίες. Το πρώτο κινούν ακίνητο είναι το πάθος και ο απόλυτος άρχοντας ο Πάνας, ο μοναδικός θεός που δεσπόζει απόλυτα στη νέα αυτή κοσμολογία. Δεν νοείται κάτι πέρα από τη διακεκαυμένη ζώνη των λέξεων και των σωμάτων που για πρώτη φορά στα κείμενα αυτού του βιβλίου αποκαλύπτονται σε όλη την επικράτειά τους, χωρίς περιορισμούς και λογοκρισία: «Η τύρβη, ο στρόβιλος της ζωής των πόλεων, η ευδαιμονία των κήπων, τα ρίγη του αιγιαλού, τα κύματα της ανοιχτής θαλάσσης, η έξαρσις του έρωτος και των σωμάτων, η πάχνη των πρωινών ωρών, η γη των καλύτερων πεδιάδων μιας οικουμένης που ποτέ δεν υπήρξε αρκετά παλαιά για να μην είναι πάντα νέα, είναι πράγματα πάντοτε δεκτικά, είναι πράγματα πάντοτε εύφορα, όσον η ευφορία των γυναικών και νεανίδων που δέχονται τας ώσεις και τας εκσπερματώσεις των αγοριών και των ανδρών με μέγα πάθος, είναι πράγματα πάντοτε εύφορα, όσον η ευφορία των ευφορικών μανιακών, όσον η έκστασις των εποχών, της αίγλης και της στιλβηδόνος». Ο παράφορος έρως διαπερνά και διακορεύει κάθε ανυπόστατη λέξη, δίνοντας νόημα στην αλήθεια των λόγων: ίσως γι’ αυτό ο χιτλερικός πρωταγωνιστής μιας από τις ιστορίες του, ο Νικόλας Σουλτζ, αδυνατεί να θυμηθεί τους στίχους του Χέλντερλιν, όπως αντίστοιχα κάποιος που θα επιζητά πραγ-
ανδρέας εμπειρίκος Οι κύκλοι του Ζωδιακού
Επιμέλεια επίμετρο: Γιώργης Γιατρομανωλάκης Σελίδες: 328 Εκδόσεις Άγρα
ματικά διαμάντια ή διαδήματα αντί για την «Ελευθέρα Λιβιδώ», την πεμπτουσία κάθε ταξιδιού και κάθε περιπλάνησης. Το ταξίδι υπάρχει πάντα ως αιτούμενο και ως απαρχή και στη θέση του βασικού ήρωα και ποιητή θα μπορούσε κάλλιστα να τεθεί οποιοσδήποτε θαλασσοπόρος, από τον Οδυσσέα έως τον Μαγγελάνο, τον Κορτέζ ή τον Γερο-Ωκεανό του Λωτρεαμόν. Αυτό άλλωστε τονίζει με έμφαση στο επιμετρο ο επιμελητής του Γιώργος Γιατρομανωλάκης, ο οποίος υποστηρίζει πως τα κείμενα της συλλογής ουσιαστικά «προετοιμάζουν μια ιδέα η οποία θα καταλήξη στη ναυπήγηση του Μεγάλου Ανατολικού. Καπετάνιος ο ίδιος ο ποιητής, ο οποίος ως πολυμήχανος Οδυσσέας και ταξιδευτής θέλει στο πλοίο του ιδανικούς συνοδοιπόρους –ούτε ακολούθους ούτε Ελπήνορες αλλά ουσιαστικούς καπεταναίους–, με πρώτη απ’ όλους την πρώτη γυναίκα του Μάτση Χατζηλαζάρου, στην οποία όχι μόνο δίνει το τιμόνι αλλά την αναγνωρίζει –σε μία από τις καταγραφές των ημερολογίων του– ως τη “μεγαλύτερη ποιήτρια της νεώτερης Ελλάδας”. Της δίνει και την τιμητική θέση στην ξεχωριστή ιστορία για τον “Μήτρο Τραγανά”, μια αλληγορική εκδοχή του επιβλητικού αγέρωχου και φιλήδονου πολεμιστή και φουστανελλά –προφανής παραπομπή σε φιγούρες του Θεόφιλου–, ο οποίος είχε καταδικαστεί σε θάνατο, αλλά γλίτωσε την εκτέλεση από θαύμα. (Κάτι που, ας μην ξεχνάμε, είχε συμβεί και στον ίδιο τον Εμπειρίκο). Άλλωστε ο Μήτρος Τραγανάς είναι και αυτός “ένας Όμηρος που έλεγε τα έπη του σε πρόζα, σε πρόζα εξίσου ποιητική με τον έμμετρο λόγο”, αναδεικνύοντας την κυρίαρχη μορφή του ποιητή που δεσπόζει σε κάθε σελίδα. Κάθε ποιητική κατασκευή γίνεται, επομένως, η αφορμή για περαιτέρω εξερεύνηση όπως και κάθε περιπλάνηση απλώς προσδιορίζει την απαρχή για μια ακόμα φλογερή αναζήτηση στις άγνωστες περιοχές των σωμάτων ή των κόσμων. Ακόμα και μια μικρή διαδρομή προς την Αθήνα με ενδιάμεση στάση στην Κηφισιά θα μετατραπεί σε ερωτική περιπέτεια και αφορμή για μια ακόμα ιδανική εξιστόρηση. Ανεξάρτητα, πάντως, από την τελική κατάληξη του ταξιδιού, ένας νέος κόσμος ή ιδανικός προορισμός θα υψώνεται νοερά στο τέλος της διαδρομής ως ουτοπική Μπραζίλια ή ιδανική Οκτάνα, ως η Νέα Πόλις που θα ορθωθεί ανάμεσα στις περιορισμένες συνειδήσεις και τα ερείπια. Ενδιάμεσοι σταθμοί στην ιδανική αυτή περιπλάνηση γίνονται οι απρόσμενες ερωμένες, που είναι οι λέξεις, οι οποίες αποκαλύπτουν διαρκώς τη νέα τους διάσταση μέσα από τα επιμέρους “αναλύματα”, “υποκεφάλαια” – κατά μίμηση των αρχαίων παραβάσεων– που προκύπτουν διαρκώς ανάμεσα στα κεντρικά κείμενα. Ο Εμπειρίκειος κόσμος ξεδιπλώνεται εδώ, με την παρούσα έκδοση, στην ολότητά του και γίνεται ο οδηγός ή μάλλον η πυξίδα που οδηγεί τις επιμέρους ιστορίες οι οποίες αναδιπλώνονται ή εγκυβωτίζονται, αποκαλύπτοντας σταδιακά τα μυστικά τους: “Και όπως μια λέξι φέρνει μια άλλη, και αυτή πάλι ζητεί και βρίσκει και άλλη, έρχονται οι ημέρες μας και πάμε προς αυτές. Έτσι, Μαρία, η αρχική συνάντησίς μας έγινε τούτο το ταξείδι που κάνουμε τώρα μαζύ, με το καράβι που αρματώσαμε για ωκεανούς και για ηπείρους, είτε φυσά βοριάς, είτε φυσά νοτιάς, με μια ταυτόσημη πυξίδα μέσα σε όλους τους καιρούς».
3 βιβλία που μόλις κυκλοφόρησαν
ελία καζάν Για τη σκηνοθεσία Μτφρ.: Νίνα Μπούρη Εκδόσεις Πατάκης Σελίδες: 462 Ο Ελία Καζάν υπήρξε ίσως ο πιο διάσηµος σκηνοθέτης του θεάτρου και του κινηµατογράφου των µέσων του 20ού αιώνα και το βιβλίο αυτό µας παρουσιάζει τον αριστοτέχνη την ώρα της δουλειάς του, αντλώντας υλικό από τα σηµειωµατάρια, τις επιστολές, τις συνεντεύξεις και την αυτοβιογραφία του.
georges simenon Ο ένοικος Μτφρ.: Αργυρώ Μακάρωφ Εκδόσεις Άγρα Σελίδες: 224 O Eλί Ναζεάρ πρέπει να κρυφτεί, αφού δολοφόνησε έναν πλούσιο Ολλανδό. Ο φόνος περνάει στα πρωτοσέλιδα των εφημερίδων κι εκείνος βρίσκει καταφύγιο σε φοιτητικό ξενώνα στο Σαρλερουά του Βελγίου. Εκεί περνάει τον περισσότερο χρόνο του, αφηγείται ιστορίες μεγαλείων και παρακολουθεί στενά τους άλλους ενοικιαστές, που όλο και περισσότερο τον υποπτεύονται, ενώ η αστυνομία τον αναζητά...
jesmyn ward Τραγούδα, άταφο πουλί Μτφρ.: Ιωάννα Ηλιάδη Εκδόσεις Παπαδόπουλος Σελίδες: 304 Η συγγραφέας μεταφέρει το αρχετυπικό μυθιστόρημα δρόμου στην ύπαιθρο της Αμερικής του 21ου αιώνα και συνθέτει μια συγκλονιστική αφήγηση ελπίδας κι αγώνα που ταξιδεύει στο παρελθόν και στο παρόν, διαψεύδοντας τον μύθο της μετα-ρατσιστικής Αμερικής και διεισδύοντας στη δύναμη των οικογενειακών δεσμών και της καταγωγής. 6.9.18 – lifo
57
ΠΑΡΘΕΝΟΣ [24.8/22.9] Σημαντικές
ΚΑΡΚΙΝΟΣ [22.6/22.7] Η επαναφορά του Κρόνου στον Αιγόκερω σε ορθόδρομη πορεία από την Πέμπτη μέχρι τις 30/4/2019 σηματοδοτεί την έναρξη ενός νέου κύκλου, κατά τη διάρκεια του οποίου, με καλή οργάνωση και εφαρμογή λύσεων σε πρακτικά ζητήματα, θα συνάψετε καινούργιες συνεργασίες για τις οποίες έχετε ήδη κάνει κάποιες συζητήσεις και ενδεχομένως να κολλούσαν σε διαδικαστικά θέματα. Την ίδια μέρα εισέρχεται ο Ερμής στην Παρθένο και καθώς θα διανύει τον τομέα της επικοινωνίας και της γνώσης θα είναι ιδανική εποχή για να προωθήσετε τις ιδέες σας για θέματα εκπαίδευσης και ό,τι έχει να κάνει με μετακινήσεις και εμπορικές συμφωνίες. Η είσοδος της Αφροδίτης στον Σκορπιό την Κυριακή θα ενισχύσει την ερωτική σας διάθεση και η ανάγκη σας για μια σχέση που θα καλύψει τις συναισθηματικές σας ανάγκες θα είναι έντονη. Ιδανική εποχή για να ξεκινήσετε μια σταθερή σχέση που θα εξελιχθεί ομαλά καθώς και για τη δημιουργία οικογένειας.
εξελίξεις προβλέπονται στον τομέα των συνεργασιών και θα είναι ένα διάστημα πολλών μετακινήσεων που θα σας φέρουν σε επαφή με τα κατάλληλα άτομα για να κλείσετε νέες συμφωνίες. Την Πέμπτη εισέρχεται ο Ερμής στο ζώδιό σας και θα έχετε πολλή όρεξη για μάθηση, ενώ η ευστροφία σας θα σας βοηθήσει να επιλύσετε ένα προσωπικό θέμα και γενικά θα είστε πολύ ευχάριστοι. Η Νέα Σελήνη στο ζώδιό σας την Κυριακή θα σημάνει την έναρξη ενός νέου κύκλου κατά τον οποίο θα ευνοηθούν καινούργια ξεκινήματα σε προσωπικό ή/και επαγγελματικό επίπεδο, ενώ θα είναι ιδανική εποχή για να ασχοληθείτε με τη βελτίωση της εμφάνισής σας και της γενικότερης εικόνας σας. Την ίδια μέρα η Αφροδίτη εισέρχεται στον Σκορπιό και, καθώς θα διανύει τον τομέα της επικοινωνίας, θα είστε σε μια διαρκή κίνηση προωθώντας τις υπηρεσίες σας, ενώ δεν θα περάσει απαρατήρητη η γοητεία σας.
ΛΕΩΝ [23.7/23.8] Ευοίωνες είναι οι προβλέ-
ΚΡΙΟΣ [21.3/20.4] Πολλά τα πλανητικά φαινό-
ΤΑΥΡΟΣ [21.4/20.5] Με την είσοδο του Ερ-
ΖΥΓΟΣ [23.9/22.10] Η επιστροφή του
μή στην Παρθένο την Πέμπτη ξεκινάει για εσάς μια εποχή κατά την οποία το ενδιαφέρον σας θα είναι στραμμένο σε θέματα παιδιών και στην ερωτική σας ζωή, ενώ και η δημιουργική σας διάθεση θα είναι στα ύψη. Ιδανική εποχή για να εξασκήσετε τα ταλέντα σας καθώς και για να πάρετε αποφάσεις όσον αφορά την προσωπική σας ζωή τώρα που η σκέψη σας θα είναι ξεκάθαρη. Την Κυριακή η Αφροδίτη εισέρχεται στον Σκορπιό και μέχρι τις 31/10 θα σας δοθούν πολλές ευκαιρίες για να ξεκινήσετε μια συνεργασία, ενώ θα είναι ιδανική εποχή για γάμο. Την Τρίτη η είσοδος του Άρη στον Υδροχόο θα σημάνει την έναρξη ενός κύκλου έντονης δράσης πάνω σε θέματα καριέρας, η αποφασιστικότητά σας θα σας ωθήσει να πάρετε νέα ρίσκα, ωστόσο και ο παρορμητισμός σας θα είναι έντονος, κάτι που μπορεί να σας φέρει κόντρα με πρόσωπα εξουσίας.
Κρόνου στον Αιγόκερω σε ορθόδρομη πορεία θα σημάνει την έναρξη μιας εποχής κατά την οποία θα αναπροσαρμόσετε τα σχέδιά σας, προκειμένου να αποκτήσετε τον προσωπικό σας χώρο. Μπορεί να ασχοληθείτε με τη διαμόρφωση του σπιτιού σας ή να αφήσετε την πατρική στέγη και να δημιουργήσετε τη δική σας, ανεξάρτητη φωλιά. Η Νέα Σελήνη της Κυριακής στην Παρθένο θα έχει να κάνει με τον ψυχισμό σας και θα είναι μια καλή στιγμή για να ξεκαθαρίσετε τις επιθυμίες σας ώστε να βάλετε νέους στόχους. Την ίδια μέρα εισέρχεται η Αφροδίτη στον Σκορπιό, που σημαίνει πως θα ευνοηθούν τα οικονομικά σας και θα αυξηθούν τα κέρδη σας μέσω μιας επένδυσης ή μέσω της εργασίας σας. Από την Τρίτη που εισέρχεται ο Άρης στον Υδροχόο θα έχετε πολλή ενέργεια και θα μπορείτε να ασχοληθείτε με θέματα παιδιών, ενώ θα γίνετε πιο επιθετικοί όσον αφορά τον έρωτα.
καιρίες που θα σας δοθούν για να βελτιώσετε τα οικονομικά σας, καθώς την Πέμπτη επανέρχεται ο Κρόνος στον Αιγόκερω σε ορθόδρομη πορεία και κάποια εμπόδια που σας δίδαξαν πώς να διαχειρίζεστε καλύτερα τους πόρους σας αρχίζουν να υποχωρούν, οπότε θα έχετε τη δυνατότητα να ενισχύσετε το εισόδημά σας. Η αμυντική στάση που κρατούσατε θα έχει ως συνέπεια την τακτοποίηση σημαντικών σας υποθέσεων, oπότε θα είστε πιο αισιόδοξοι. Την Κυριακή, η Νέα Σελήνη στην Παρθένο θα ευνοήσει κάθε καινούργιο ξεκίνημα που θα αφορά την οικογένεια και την περιουσία σας. Ιδανική εποχή για να ξεκινήσετε εργασίες για την ανακαίνιση του χώρου σας ή για να αλλάξετε κατοικία. Την Τρίτη ο Άρης εισέρχεται στον Υδροχόο και μέχρι τις 16/11 θα διοχετεύετε την ενέργειά σας σε ταξίδια και θέματα σπουδών, που σημαίνει πως η επιτυχία θα είναι δεδομένη άπαξ και μείνετε προσηλωμένοι στον σκοπό σας.
58 lifo – 6.9.18
StarFax
ΔΙΔΥΜΟΣ [21.5/21.6] Αξιοποιήστε τις ευ-
α πό τη μ αρι βίκυ κα λλέρ γη (starf a x@lif o.g r)
μενα των επόμενων ημερών, όπως πολλές θα είναι οι ευκαιρίες και οι εξελίξεις. Την Πέμπτη επανέρχεται ο Κρόνος στον Αιγόκερω σε ορθόδρομη πορεία, που σημαίνει πως κάποια εμπόδια που υπήρχαν όσον αφορά τις φιλοδοξίες σας σάς έχουν έχουν κάνει ανθεκτικούς και πλέον μπορείτε να δημιουργήσετε σταθερές βάσεις, για τις οποίες έχετε εργαστεί ήδη σκληρά, και να αναμένετε σημαντικά αποτελέσματα. Την Κυριακή, η Νέα Σελήνη στην Παρθένο θα ευνοήσει νέα ξεκινήματα σε επαγγελματικό και προσωπικό επίπεδο και θα είναι ιδανική εποχή για να ασχοληθείτε με τη φυσική σας κατάσταση. Την Τρίτη ο Άρης εισέρχεται στον Υδροχόο και μέχρι τις 16/11 θα έχετε την αποφασιστικότητα και την ενέργεια να ασχοληθείτε με τους στόχους σας. Η κοινωνική σας ζωή θα είναι έντονη, εξίσου έντονα όμως θα είναι και τα πάθη και προβλέπονται συγκρούσεις που θα δοκιμάσουν σχέσεις, γάμους, κ.λπ.
ψεις όσον αφορά τα επαγγελματικά σας, καθώς η επιστροφή του Κρόνου στον Αιγόκερω σε ορθόδρομη πορεία την Πέμπτη θα σας κάνει πιο οργανωτικούς και αφοσιωμένους στη δουλειά σας, ενώ θα ξεπεραστούν ορισμένα εμπόδια που σας είχαν απογοητεύσει. Η επιθυμία σας για επαγγελματική αναγνώριση θα εντείνει τις προσπάθειές σας και θα ασχοληθείτε περισσότερο με την υγεία σας. Η Νέα Σελήνη στην Παρθένο την Κυριακή θα ευνοήσει νέα ξεκινήματα που θα αφορούν τα οικονομικά σας και θα είναι ιδανική εποχή για να επανεξετάσετε τον προϋπολογισμό σας ή/και για να κάνετε μια επένδυση, μια και προβλέπεται αύξηση του εισοδήματός σας. Την Τρίτη ο Άρης εισέρχεται στον Υδροχόο και, καθώς θα διανύει τον τομέα των χρημάτων και του έρωτα, θα ευνοηθούν οι ρυθμίσεις οφειλών, οι οικονομικές διαπραγματεύσεις και η βελτίωση της ερωτικής σας ζωής, αφού η γοητεία σας θα είναι στα ύψη.
ΣΚΟΡΠΙΟΣ [23.10/22.11] Η είσοδος του Ερμή στην Παρθένο την Πέμπτη θα ευνοήσει τις επαφές και τις συνεργασίες, ενώ θα είναι μια περίοδος έντονης κοινωνικής ζωής και επικοινωνίας με φίλους. Καινούργιες γνωριμίες θα φέρουν νέες ευκαιρίες για ομαδική προσπάθεια και θα είναι μια καλή στιγμή να ενταχθείτε σε έναν σύλλογο ή σε μια ομάδα. Την Κυριακή η Νέα Σελήνη στην Παρθένο θα ευνοήσει τις σχέσεις και τους στόχους σας και θα είναι ιδανική μέρα για να κάνετε ένα νέο ξεκίνημα – μπορεί να είναι ένας νέος κύκλος σπουδών ή μια επιχειρηματική προσπάθεια. Την ίδια μέρα εισέρχεται η Αφροδίτη στο ζώδιό σας και μέχρι τις 31 Οκτωβρίου το ενδιαφέρον σας θα είναι στραμμένο στη βελτίωση της εμφάνισής σας, οπότε θα κάνετε αρκετά έξοδα μέχρι να φτάσετε στο επιθυμητό αποτέλεσμα. Την Τρίτη ο Άρης περνάει στον Υδροχόο και θα πρέπει να αποφεύγετε τις συγκρούσεις στην οικογένεια.
ΤΟΞΟΤΗΣ [23.11/21.12] Με την επιστροφή του Κρόνου στον Αιγόκερω την Πέμπτη σε ορθόδρομη πορεία θα αρχίσουν να επιλύονται με περισσότερη ευκολία θέματα που θα έχουν σχέση με τα οικονομικά σας, ενώ προβλέπεται και αύξηση του εισοδήματός σας, καθώς έχετε εργαστεί εντατικά το προηγούμενο διάστημα και τώρα έρχεται η ώρα της ανταμοιβής. Την ίδια μέρα εισέρχεται ο Ερμής στην Παρθένο και, καθώς θα διανύει τον τομέα της καριέρας και των φιλοδοξιών, θα ευνοηθούν οι επαφές με σημαντικά πρόσωπα που θα συμβάλουν στην επαγγελματική και κοινωνική σας ανέλιξη. Η Νέα Σελήνη στην Παρθένο την Κυριακή θα σημάνει την έναρξη ενός κύκλου κατά τον οποίο θα αντιμετωπίσετε με επιτυχία θέματα που θα αφορούν στην περιουσία σας, ενώ θα είναι μια καλή στιγμή για μετακόμιση ή ανακαίνιση του χώρου σας. Την Τρίτη εισέρχεται ο Άρης στον Υδροχόο και ως τις 16/11 θα είστε πάρα πολύ δραστήριοι.
ΑΙΓΟΚΕΡΩΣ [22.12/19.1] Αρχίζουν να αλλάζουν οι προτεραιότητές σας και από την Πέμπτη που επανέρχεται ο Κρόνος στο ζώδιό σας σε ορθόδορομη πορεία θα είναι πιο ξεκάθαρες οι ανάγκες και οι επιθυμίες σας και θα μπορέσετε να θέσετε συγκεκριμένους στόχους σε επαγγελματικό και προσωπικό επίπεδο. Την ίδια μέρα εισέρχεται ο Ερμής στην Παρθένο και μέχρι τις 22/9 θα ευνοηθούν τα ταξίδια και θέματα σπουδών, ενώ θα είναι μια καλή εποχή για να διευθετηθούν νομικά ζητήματα. Την Κυριακή η Αφροδίτη εισέρχεται στον Σκορπιό και μέχρι τις 31/10 θα έχετε έντονη κοινωνική ζωή και πολλές επαφές με φιλικά σας πρόσωπα, ενώ θα είστε ιδιαίτερα ευαισθητοποιημένοι και μπορεί να αποφασίσετε να ενταχθείτε σε μια εθελοντική ομάδα. Την ίδια μέρα, η Νέα Σελήνη στην Παρθένο θα σημάνει την έναρξη ενός νέου κύκλου σπουδών και θα είναι ιδανική εποχή για ταξίδια στο εξωτερικό. Νέοι έρωτες προβλέπονται από τον χώρο των σπουδών.
ΥΔΡΟΧΟΟΣ [20.1/19.2] Με την επιστροφή του Κρόνου σε ορθόδρομη πορεία την Πέμπτη ξεκινάει μια εποχή κατά την οποία θα είστε απορροφημένοι από προσωπικά σας ζητήματα και θα έχετε την αποφασιστικότητα να ξεπεράσετε τις ανασφάλειές σας προκειμένου να πετύχετε τους στόχους σας. Η είσοδος της Αφροδίτης στον Σκορπιό την Κυριακή θα ευνοήσει θέματα καριέρας και η επιτυχία δεν θα αργήσει να φανεί, αρκεί να είστε μετρημένοι στα λόγια σας όταν έχετε να κάνετε με πρόσωπα κύρους. Την ίδια μέρα η Νέα Σελήνη στην Παρθένο θα σας δώσει την ευκαιρία να κάνετε ένα νέο ξεκίνημα στην ερωτική σας ζωή και οι πιθανότητες να συναντήσετε το άτομο που θα σας προκαλέσει πρωτόγνωρα συναισθήματα είναι πολλές. Ο Άρης την Τρίτη εισέρχεται στο ζώδιό σας και θα είστε γεμάτοι αποφασιστικότητα να κυνηγήσετε τα όνειρά σας, ωστόσο οι ανταγωνιστικές σας τάσεις μπορεί να προκαλέσουν έχθρες στο περιβάλλον της εργασίας.
ΙΧΘΥΣ [20.2/20.3] Η είσοδος του Ερμή στην Παρθένο την Πέμπτη θα βελτιώσει τις επικοινωνιακές σας δεξιότητες και μέχρι τις 22/9 θα είναι ιδανική εποχή για συναντήσεις και επαφές με πρόσωπα που θα μπορούσαν να σας προτείνουν μια καινούργια συνεργασία. Η σχέση ή ο γάμος σας θα είναι σε αρμονία λόγω της ανάγκης σας για επικοινωνία με το ταίρι σας και δεν προβλέπονται εντάσεις, καθώς θα υπάρχει αλληλοκατανόηση και σεβασμός στις ανάγκες μεταξύ συντρόφων. Η Νέα Σελήνη της Κυριακής θα ευνοήσει κάθε είδους νέα ξεκινήματα που θα αφορούν συνεργασίες, ενώ θα είναι ιδανική μέρα για γάμο. Την ίδια μέρα, η είσοδος της Αφροδίτης στον Σκορπιό θα φέρει εύνοια σε ταξίδια και ό,τι έχει σχέση με το εξωτερικό, ενώ θα είναι πολύ καλή εποχή για θέματα σπουδών. Στον ερωτικό τομέα ενδεχομένως να επικρατεί αδράνεια λόγω έλλειψης ενδιαφέροντος από εσάς. Οι στόχοι σας είναι σε προτεραιότητα.
Sudoku No 563 6
1 4 2 7 5 3 9 9 2 1 1 7
8
7 8
1 6 4
3 6 7 8
2 5
Η λύση του προηγούμενου 4 7 1 2 9 8
8 9 5 1 3 6
3 2 6 5 4 7
5 4 9 3 1 2
6 3 7 4 8 9
1 8 2 6 7 5
7 6 8 9 2 1
2 1 4 8 5 3
9 5 3 7 6 4
3 4 8 7 1 9 5 6 2 6 2 9 8 5 3 4 7 1 5 7 1 6 2 4 3 9 8
DODO’S BAR
Το πιο hot στέκι των βορείων προαστίων βρίσκεται στην Αγία Παρασκευή. Πέρασαν κιόλας έξι χρόνια από τότε που στην πλατεία Αγίου Ιωάννου στην Αγία Παρασκευή έκανε την εμφάνισή του το DODO’S BAR, ένα στέκι που άλλαξε τα δεδομένα στην πιο ζωντανή περιοχή της πόλης και έγινε αμέσως το πιο hot σημείο των βορείων προαστίων. Εκεί ο καφές, το ποτό, το φαγητό, η μουσική και η ψυχαγωγία άλλαξαν επίπεδο! Ανοιχτό από νωρίς το πρωί, σε περιμένει για να απολαύσεις ό,τι καφέ τραβάει η όρεξή σου, φτιαγμένο με μαεστρία από τους έμπειρους baristas του, αλλά και εκλεκτά πρωινά και brunch που ο σεφ του DODO’S BAR συχνά διαφοροποιεί και εμπλουτίζει με νέες συνταγές. Φυσικά, από τον κατάλογο δεν λείπουν και οι energy, healthy χυμοί με συνδυασμούς λαχανικών και φρούτων, ενώ σε περιμένει και μια μεγάλη ποικιλία σε γεύσεις τσαγιού. Καθώς η μέρα προχωρά, τους καφέδες, τους χυμούς και τα ροφήματα διαδέχονται οι φιάλες κρασιού και οι ποικιλίες με πιάτα που γίνονται συχνά instagram stories, και τα εντυπωσιακά pancakes. Και λίγο μετά τις 8 το βράδυ το σκηνικό αλλάζει, ο DJ παίρνει τη θέση του στα decks και η ατμόσφαιρα στο μπαρ θυμίζει πάρτι που τις καθημερινές μπορεί να κρατήσει ως τις 4 το πρωί και τα παρασκευοσάββατα μέχρι τις 5. Τότε είναι και η κατάλληλη στιγμή
για να δοκιμάσεις τα απολαυστικότατα κοκτέιλ του DODO’S BAR. Οι εξειδικευμένοι barmen του, πιστοί στην ιεροτελεστία της παρασκευής κοκτέιλ, δύο φορές τον χρόνο, χειμώνα και καλοκαίρι, πειραματίζονται και δημιουργούν δικές τους συνταγές. Το αποτέλεσμα είναι μια άκρως εντυπωσιακή cocktail list που θα σε ενθουσιάσει. Και επειδή, όπως είπαμε, στο DODO’S BAR η ψυχαγωγία φτάνει σε άλλα επίπεδα, κάθε Παρασκευή σε περιμένει από ένα διαφορετικό θεματικό πάρτι. Πρόκειται για 4 πάρτι που επαναλαμβάνονται μία φορά τον μήνα: το Slowjobers, με ρεπερτόριο από ’80s και ’90s, παίζουν απενοχοποιημένα αγαπημένα κομμάτια σε έναν τρελό συνδυασμό που προσκαλεί σε ξέφρενο χορό, το Drunkbusters, που βασίζεται σε ήχους r‘n’b, το Οutlaws, που ξεκίνησε τον τελευταίο χρόνο με r‘n’b και ό,τι καλύτερο παράγει η σύγχρονη μουσική βιομηχανία και, τέλος, το We Are The House με τον DJ Arche, έναν από τους πιο έμπειρους DJs του χώρου. Δεν χωράει αμφιβολία ότι το DODO’S BAR είναι ένα από τα πιο εντυπωσιακά και ζωντανά στέκια της πόλης που, αν δεν έχεις ήδη επισκεφτεί, πρέπει να το κανονίσεις άμεσα και είναι σίγουρο ότι θα το ερωτευτείς.
Ελβετίας 21, Αγ. Παρασκευή, 21 0600 0988, FB: Dodo’s bar
6.9.18 – lifo
59
06-12.09.2018
TheLiFOTeamPicks
aπό ό σα ζήσα μ ε την προηγ ο ύμεν η ε βδομάδ α
!
60 lifo – 6.9.18
Η μεγαλύτερη πρόκληση των ημερών είναι να γλιτώσουμε από την πόλωση του διαδικτύου, που μοιάζει να μεγαλώνει μέρα με τη μέρα, και να στραφούμε στις δουλειές μας, στη δημιουργία και σε όσα κάνουν σ’ εμάς και στους άλλους καλό. Πολλοί από εμάς το ξέρουμε το παιχνίδι, το έχουμε ξαναδεί τουλάχιστον άλλες δυο-τρεις φορές.
Περάσαμε μερικές μέρες στη βόρεια Ιταλία και μου έκαναν εντύπωση δύο πράγματα: ακόμα και στο τελευταίο σαντουιτσάδικο υπήρχαν κάδοι ανακύκλωσης και σε όσες πόλεις βρεθήκαμε δεν είδα ούτε ένα αδέσποτο ζώο, σκύλο ή γάτα. Κατά τα άλλα, όποτε πηγαίνω στην Ιταλία βρίσκω τα μουσεία της όλο και πιο ακριβά, ενώ αυξάνονται οι εκκλησίες που έχουν είσοδο. Στο τέλος θα τα κοιτάζουμε μόνο απ’ έξω.
Στην αρχή είχαμε την Γκουίνεθ Πάλτροου που έβγαλε το παιδί της «Μήλο». Το ξεπεράσαμε. Το ίδιο το Μήλο επίσης μάλλον το ξεπέρασε, γιατί είναι κόρη της Γκουίνεθ Πάλτροου. Μετά ήρθε η Νορθ, η Ντριμ, η Στόρμι (ανεμοδούρα;). Και σήμερα, στην Ερμού, ήρθε ίσως το πιο σοκαριστικό απ’ όλα. Ο Αστερίας. «Αστερία-Αστερία!» να τον φωνάζει η μάνα του, που είχε σταματήσει μπροστά από τον κουλουρά για να δει άμα ο Αστερίας ήθελε κουλούρι. Αστερία, καλή τύχη!
Μιχάλης Μιχαήλ
Κορίνα Φαρμακόρη
Γεωργία Παπαστάμου
Βαγγέλης Λιακόγκονας
Μαρία Δρουκοπούλου
Είναι πλέον κάτι παραπάνω από σίγουρο ότι στις δημόσιες υπηρεσίες ηθελημένα δεν εξυπηρετούν με συνοπτικές διαδικασίες αλλά «αποζητούν» την παράνοια και την ταλαιπωρία των πολιτών. Είναι συνήθεια πια. Δεν εξηγείται αλλιώς. Δεν μπορεί να ερμηνευτεί αλλιώς τέτοια απάθεια, τέτοια ανετοιμότητα. Ο ωχαδερφισμός στο μεγαλείο του. ΕΦΚΑ Αγίας Παρασκευής: Τα έγγραφα σε στοίβες και μέσα στα καλάθια του σούπερ-μάρκετ. Χειρόγραφα παντού. Αντίλογος παντού. Αναίδεια παντού. Σεπτέμβριος παντού. Νέα αρχή. Μήπως να μηδενίζαμε και να ξαναρχίζαμε;
Τελευταία φορά που είδα διαφήμιση για την επικινδυνότητα της παραβίασης των κανόνων του ΚΟΚ και τα μη αναστρέψιμα, πολλές φορές, αποτελέσματα της απρόσεχτης οδήγησης, τη θεώρησα μελοδραματική, έως και υπερβολική. Χθες βράδυ, όμως, ανηφορίζοντας τη Χαριλάου Τρικούπη στο κέντρο, αναθεώρησα. Ένας τύπος οδηγούσε μηχανάκι και ταυτόχρονα μιλούσε δυνατά, κάνοντας έντονες χειρονομίες, προφανώς απευθυνόμενος στον συνεπιβάτη του. Περιττό να πω ότι κανένας από τους δύο δεν φορούσε κράνος. Τελικά, αυτού του είδους οι προειδοποιήσεις ποτέ δεν είναι αρκετές, με όποιον τρόπο, με όποια μορφή.
Άγγελος Κλειτσίκας Τις τελευταίες ημέρες ολοκλήρωσα την ανάγνωση του βιβλίου 2666 του Ρομπέρτο Μπολάνιο, ενός έπους σχεδόν 1.200 σελίδων, το οποίο ξεκίνησα κάποια στιγμή μέσα στις διακοπές μου και διάβασα με μια ήπια μανία, για να αφουγκραστώ αληθινά τη δύναμη των λέξεων. Η αναγνωστική του εμπειρία, έτσι όπως τη βίωσα, μπορεί να συγκριθεί μόνο με τις μεγάλες αποκαλύψεις ή τα ανερμήνευτα μυστήρια της ζωής που δεν φανερώνονται ποτέ εντελώς, αλλά μέσα από μικρά σημάδια μπορούμε να κρυφοκοιτάξουμε το μεγαλείο τους και να αντικρίσουμε τη ζωή με διαφορετικά μάτια. Πραγματικά, ήταν μία από αυτές τις αναγνώσεις που επιβεβαιώνουν πως η τέχνη μπορεί να μας κάνει καλύτερους ανθρώπους και να μας αλλάξει, έστω και λίγο, τη ζωή.
Το προηγούμενο Σάββατο, το βράδυ, σπάσανε πάλι με βαριοπούλες τα μηχανήματα ακύρωσης εισιτηρίων στον σταθμό του ηλεκτρικού στα Πετράλωνα. Παραδόξως, δεν κουνήθηκε φύλλο. Κανείς δεν κάλεσε την αστυνομία. Πουθενά δεν γράφτηκε λέξη. Τα μηχανήματα ακόμη χάσκουν μπανταρισμένα, όπως κάθε φορά. Και απορώ αν αυτή η σιωπή είναι η νέα στάση χειρισμού τέτοιων περιστατικών. Γιατί το ότι το συνηθίσαμε αρνούμαι να το χωνέψω. Μακάρι να μας διαφωτίσει κάποιος επ’ αυτού... Χριστίνα Γαλανοπούλου
Θοδωρής Αντωνόπουλος Ασφυξία στο «κέντρο φιλοξενίας» στη Μόρια, ολοσχερής καταστροφή του μνημείου των νεκρών προσφύγων στη Θέρμη, οριακές συνθήκες στη Μαλακάσα, ουρές για άσυλο, παρακυκλώματα: μια ενδεχόμενη νέα έξαρση του προσφυγικού/ μεταναστευτικού, σε συνδυασμό με την αναιμική οικονομία, τον επίμονο ακροδεξιό «κλεφτοπόλεμο», την αναταραχή στην Τουρκία, το άλυτο ακόμα συριακό και τη συνολικότερη ευρωπαϊκή ξενοφοβική «στροφή», θα δοκιμάσει σκληρά τις αντοχές υποδομών, θεσμών, τοπικών κοινωνιών, αλληλέγγυων και προσφύγων/ μεταναστών, εγκλωβισμένων ή νεοφερμένων.
Σκόρπια πράγματα που εύχομαι να συμβούν αυτήν τη σεζόν: Να βγούμε απ’ την κρίση / Να μην υπάρξει εμφύλια πόλωση με τις εκλογές / Να είναι ωραίος ο νέος δίσκος της Μαντόνα / Να αφήσουν τον Γούντι Άλεν να βγάλει την ταινία του και να σκηνοθετήσει καινούργια / Να πάει καλά το σάιτ Μικροπράγματα και ακόμα καλύτερα η LiFO / Να καθαιρεθεί και στη συνέχεια να καταδικαστεί ο Τραμπ / Να είμαστε όλοι γεροί και δυνατοί και όσο γίνεται χαρούμενοι.
Περπατώ στους δρόμους της Αθήνας μετά από καιρό και ακούω στο διάβα μου τη φωνή ενός νεαρού που κλαίει και ωρύεται λέγοντας λέξεις όπως «τοξικότητα» και «σαπίλα». Μπορώ να φύγω ξανά για διακοπές, σας παρακαλώ; Επίσης, είναι η ιδέα μου ή τα μηχανάκια έχουν τους πιο θρασείς και αγενείς οδηγούς που υπάρχουν στην πόλη, που φαντασιώνονται ότι έχουν την προτεραιότητα του πεζού; Εμείς, δηλαδή, που πάμε με τα πόδια παντού τι να πούμε;
Άρης Δημοκίδης
Μαρία Παππά
Άννα Κόκορη
Νικόλας Σεβαστάκης
Πρόσφατα διάβασα ένα άρθρο για το πώς τα Ιnstagram stories έχουν αλλάξει τον τρόπο που διασκεδάζουμε, συμπεριφερόμαστε, αγαπάμε και αλληλεπιδρούμε. Προσωπικά, δεν έχω κανέναν λογαριασμό στα social, αλλά δεν δυσκολεύομαι να ταυτιστώ με την αρθρογράφο. Δεν ήταν μία η φορά που βρέθηκα με παρέα έξω και, ενώ δίπλα μου περνάγανε όλοι χάλια –από ύπνο μέχρι τσακωμό έχω δει–, όταν ακουγόταν το «Ελάτεναβγάλουμε μιασέλφι» και σηκωνόταν το κινητό στον αέρα, με στικ ή χωρίς, όλοι, μα όλοι ανεξαιρέτως, περνάγαμε όχι απλώς καλά αλλά ΤΕΛΕΙΑ! Οι κοιμισμένοι ξύπναγαν, οι τσακωμένοι φίλιωναν, οι ξενερωμένοι διασκέδαζαν. Μετά το κλικ επιστρέφαμε όλοι στην αρχική μας θέση.
Η πόλη, πριν επιστρέψει το «κύμα των εκδρομέωναδειούχων». Αν έλειπε η κουνουπο-υγρασία που κολλάει στο δέρμα και δεν σου επιτρέπει να χαρείς το αεράκι, η Θεσσαλονίκη θα ήταν τέλεια λίγο πριν μπει ο Σεπτέμβρης (και τις πρώτες μέρες του). Θα είχε, βεβαίως, άλλες αναφορές και αυτή η στήλη, αν δεν γύριζα σε ένα σπίτι όπου είχαν μπει κλέφτες. Δεν βρήκαν να κλέψουν κάτι (έψαχναν, προφανώς, μετρητά και χρυσαφικά), αλλά άφησαν θυμό και θλίψη γι’ αυτές τις μέρες που, ούτως ή αλλιώς, έχουν τη λύπη του αποκαλόκαιρου. Ουδέν κακόν αμιγές καλού – να πώς γίνεται κανείς κοινότοπα θυμόσοφος. Το διαμέρισμα βάφτηκε και σενιαρίστηκε, τα βιβλία μπήκαν στη θέση τους και υπάρχει στον ορίζοντα το καλό νέο πως ο Γιούνκερ δεν θα αλλάξει την ώρα. Ε, αυτά αρκούν για τις μέρες που έρχονται!
Κατά τη διάρκεια των καλοκαιρινών διακοπών διάβασα τρία υπέροχα βιβλία: τον Καπνοπώλη του Seethaler Robert, τις Μέρες δίχως τέλος του Barry Sebastian και το Μπαρόκ της Αμάντας Μιχαλοπούλου. Ανεκτίμητη η αξία της ανάγνωσης. Γι’ άλλη μια φορά συνειδητοποίησα ότι αποτελούν την καλύτερη συντροφιά και το ιδανικό «παυσίπονο» της ψυχής μας. Κρατώ στο μυαλό μου τη φράση που γράφει η Αμάντα Μιχαλοπούλου: «Μπαρόκ θα πει να ζεις αποφασιστικά, να ζεις δραματικά, να τεντώνεσαι στα ξέστρωτα σεντόνια». Καλό φθινόπωρο! Γιάννης Πανταζόπουλος
Τίνα Μανδηλαρά Είναι η πρώτη φορά, εδώ και χρόνια, που δεν θέλω να τελειώσει με τίποτα το καλοκαίρι: θέλω να ξανακάψω τα πόδια μου στη ζεστή άμμο, να χαζεύω για μέρες όχι την οθόνη του κινητού αλλά τη γραμμή του ορίζοντα, να ξεχαστώ κοιτώντας τα σύννεφα που ταξιδεύουν στον ουρανό, αδιαφορώντας για τα βάσανα των ανθρώπων, να χαλάσω –και πάλι– το μανικιούρ ψάχνοντας, για «ματάκια» κάτω από τα βότσαλα, να ξαναθυμηθώ ότι τίποτα, μα τίποτα δεν μοιάζει με το ελληνικό καλοκαίρι.
6.9.18 – lifo
63