ΙΕ ΡΩ Μ
08.11.2018
ΑΦ
ολα για την αθηνα! free press δωρεαν οδηγοσ τησ πολησ κυκλοφορει καθε πεμπτη
Α
ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΟ
ΜΕΡΕΣ
4 lifo – 8.11.18
Ο «ΚΟΙΜΙΣΜΈΝΟΣ» ΦΙΛΕΛΕΥΘΕΡΙΣΜΌΣ ΚΑΙ ΟΙ ΠΟΛΛΈΣ ΤΑΙΝΊΕΣ ΠΟΥ ΒΓΑΊΝΟΥΝ ΚΆΘΕ ΕΒΔΟΜΆΔΑ ΣΤΟΥΣ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΆΦΟΥΣ
POSTS ΓΡAΜΜΑΤΑ E-MAILS
feedback580
α π ό τ η lif o t ea m
Oι αντιδράσεις που δημιούργησαν τα άρθρα και τα posts μας την περασμένη εβδομάδα.
*Στείλτε μας Feedback: feedback@lifo.gr
☛ «Σςςς, οι φιλελεύθεροι κοιμούνται» έγραφε στο προηγούμενο τεύχος ο guest editor Κωστής Παπαϊωάννου και, όπως ήταν αναμενόμενο, τα σχόλια ήταν πολλά. Ο foodinspector γράφει: « Έξοχο άρθρο. Πολύ ορθά γίνεται η διάκριση σε πολιτικό και οικονομικό φιλελευθερισμό. Οι θιασώτες του δεύτερου, συχνά, δεν είναι θιασώτες του πρώτου. Πολιτικά φιλελεύθερη υπήρξε η κυβέρνηση Σημίτη με τη νίκη της για τις ταυτότητες (αλλά στιγματισμένη από Τσοχατζόπουλο, Παπαντωνίου, Μαντέλη). Φαίνεται ότι τελευταία συμβαίνει μια ουσιαστική μετατόπιση του ΣΥΡΙΖΑ: από τους “αγανακτισμένους”, τους “δεν πληρώνω”, τους “για όλα φταίνε οι ξένοι” (στους τελευταίους οι ΑΝ.ΕΛ. παίζουν πολύ δυνατά) μετακινείται προς τον ρεαλισμό και τον πολιτικό φιλελευθερισμό. Σαφώς και δεν ήταν έκφραση πολιτικού φιλελευθερισμού το δημοψήφισμα του Ιουλίου του 2015, που διεξήχθη μέσα σε 5 μέρες με το “Όχι” να προηγείται του “Nαι” στο ψηφοδέλτιο. Η απομάκρυνση των ιδεοληπτικών που ακολούθησε, ωστόσο, και η ουσιαστική συμπόρευση όχι με το 61% αλλά με το 38% που ψήφισε “Nαι” ήταν δείγμα ωριμότητας. Η λογική και η ωριμότητα είναι αρχές που προσιδιάζουν στον πολιτικό φιλελευθερισμό και κακώς εκπλήσσεται ο συντάκτης που η ΝΔ και το ΚΙΝ.ΑΛ. κινούνται αντίθετα από αυτόν στο θέμα της ονομασίας του γειτονικού κράτους. Απλούστατα, ψαρεύουν στα νερά της πλειοδοσίας πατριδοκάπηλων απόψεων που, αν και θολά, είναι πλούσια, όπως φαίνεται, από εκείνους που ήταν “αγανακτισμένοι” και έγιναν τώρα “υπερπατριώτες”. Μένει να δούμε αν το δείγμα γραφής για στροφή στον πολιτικό φιλελευθερισμό θα παραμείνει ισχυρό στον ΣΥΡΙΖΑ όταν βρεθεί στην αντιπολίτευση. Μένει ακόμα να φανεί αν ο πολιτικός φιλελευθερισμός θα έχει καθολική εφαρμογή όχι μόνο στην αναγνώριση δικαιωμάτων στην ταυτότητα φύλου, που σωστά ξεκίνησε, αλλά και στη θέσπιση του πολιτικού γάμου ανεξαρτήτως φύλου, στη νομιμοποίηση της χρήσης “μαλακών” ουσιών, στην αποθρησκευτικοποίηση του κράτους, στην απενοχοποίηση και στήριξη της ανύπαντρης μητέρας ή στην απελευθέρωση του γυμνισμού. Ο χρόνος θα δείξει». Ο Άρης Κωνσταντινίδης προσθέτει: «Οι φιλελεύθεροι στην Ελλάδα έχουν κατασυκοφαντηθεί. Τους κολλήσαμε και τη λέξη “νεοφιλελεύθερος”, για να τους μείνει η ρετσινιά του ανάλγητου, του παλιανθρώπου. Είναι λίγο κωμικό να τους εγκαλούμε σήμερα, λοιπόν, λέγοντας ότι απουσιάζουν. Δεν κυβέρνησαν ποτέ στην ουσία –μόνο με μικρές αναλαμπές στις κυβερνήσεις
Σημίτη και Μητσοτάκη– κι όμως τους ρίχνουμε εύκολα το ανάθεμα για τα κακά της μοίρας μας. Δεν τους θελήσαμε ποτέ, δεν τους ακούσαμε καν. Φάγανε πόρτα από τον Έλληνα πολίτη που πάντα εμπιστεύεται όσους προεκλογικά σπέρνουν εύκολες λύσεις και μετεκλογικά θερίζουν δυστυχία. Οι λιγοστές φωνές που βρίσκονται στη ΝΔ και αλλού συνεχίζουν να εκφράζονται, αλλά το πρόβλημα βρίσκεται αλλού, στο ότι δεν τους ακούει κανένας». Ο yorgos3200 καταλήγει: «Αν δικαιούμαι να προσδιορίσω τον εαυτό μου (“Γιώργος κερνάει, Γιώργος πίνει”), επειδή είμαι σταθερά αντίθετος σε έννοιες όπως η φυλετική καθαρότητα, η οικονομική εκμετάλλευση και υπερεκμετάλλευση ανθρώπων και φυσικού περιβάλλοντος από άνθρωπο και στις πρακτικές συσσώρευσης πλούτου από ελάχιστους, ενώ ταυτόχρονα θεωρώ τον Μαρξ ένα χρήσιμο κομμάτι της Ιστορίας προκειμένου να επιλέγουμε ελεύθερα τι χρειαζόμαστε και επειδή, φυσικά, δεν θεωρώ ότι υπάρχει μόνο το άσπρο και το μαύρο στην πολιτική, θα έλεγα ότι είμαι αριστερός. Με αυτό τον περιττό ίσως πρόλογο, λοιπόν, σας λέω ότι το άρθρο σας είναι σημαντικό για τα θέματα που θίγει, ιδίως όσον αφορά την άνευ ορίων φασιστοποίηση του συντηρητικού χώρου». ☛ Στο μεγάλο ρεπορτάζ του με τίτλο «Γιατί βγαίνουν τόσο πολλές ταινίες κάθε εβδομάδα;» ο Θοδωρής Κουτσογιαννόπουλος συνομίλησε με 5 κριτικούς κινηματογράφου για το φαινόμενο του βομβαρδισμού που δέχεται το κοινό κάθε εβδομάδα από πολλές νέες ταινίες, ενώ τα εισιτήρια που κόβονται είναι μονίμως σε πτωτική πορεία. Ο vandergraaf λέει: «Όταν ήμουν φοιτητής, με το πενιχρό ποσό που διέθετα έβλεπα πολλές φόρες πάνω από 7 ταινίες την εβδομάδα σε αίθουσες, συν τις ταινίες στην Ταινιοθήκη της Κανάρη. Τώρα, με 1.000 ευρώ τον μήνα, αμέτρητους φόρους, αλλά και με το πάθος μου για τον κινηματογράφο να παραμένει ίδιο, αναγκαστικά καταφεύγω στο τζάμπα για να μη βρεθώ εκτός». Ο/Η EkStatiK σχολιάζει: «Δυστυχώς, το σινεμά πλέον δεν είναι relevant για τον περισσότερο κόσμο (για χιλιάδες λόγους). Υπάρχει το παραδοσιακό κοινό που συντηρεί την αγορά και ένα πιο μικρό φεστιβαλικό, αλλά μέχρι εκεί. Η μεγάλη πλειοψηφία κάτω των 30, αν ερωτηθεί τι περιμένει από πλευράς ψυχαγωγίας τους επόμενους μήνες, θα πει καμιά σειρά ή κάποια βιντεοπαιχνίδια, που αναλογικά κοστίζουν πολύ περισσότερο από τις 1-2 επισκέψεις στο σινεμά τον μήνα».
free press Eβδομαδιαίος οδηγός της Αθήνας. Κυκλοφορεί κάθε Πέμπτη.
8.11.18 – lifo
5
ΣΤΗΛΕΣ
Index 581
10 ΜΑΡΑΘΩΝΟΔΡΟΜΟΙ ΜΟΙΡΑΖΟΝΤΑΙ ΤΗΝ ΕΜΠΕΙΡΙΑ ΤΟΥΣ ΑΠΌ ΤΟΝ ΑΥΘΕΝΤΙΚΟ ΜΑΡΑΘΩΝΙΟ ΤΗΣ ΑΘΗΝΑΣ σελ. 9 από τον γιάννη πανταζόπουλο
σελ. 14
www.lifo.gr
από τον βασιλη βαμβακα
σελ. 16
ΤΗΛΕΌΡΑΣΗ: ΙΣΤΟΡΊΕΣ ΠΑΡΑΚΜΉΣ
σελ. 18
ΔΥΟ ΔΕΚΑ ΕΚΔΟΤΙΚΗ Α.Ε. ΒOΥΛΗΣ 22, 105 63 ΑΘΗΝΑ T 210 3254 290 F 210 3249 785 info@lifo.gr
Η ΓΟΗΤΕΊΑ ΤΗΣ ΝΟΣΤΑΛΓΊΑΣ
σελ. 20
ΠΏΣ ΦΤΆΣΑΜΕ Ο «ΦΑΣΊΣΤΑΣ» ΝΑ ΣΗΜΑΊΝΕΙ «ΑΥΤΌΣ ΠΟΥ ΜΑΣ ΤΗ ΣΠΆΕΙ»;
σελ. 20
«ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΗ ΟΥΔΕΤΕΡΟΤΗΤΑ», Η ΕΡΤ ΚΑΙ Ο ΣΟΡΟΣ από τη βασιλικη σιουτη
ΤΣΆΝΤΑ, ΣΧΟΛΕΊΟ ΚΑΙ ΚΟΠΆΝΑ από τον νικόλα σεβαστάκη από τον ανδρέα λουκάκο
από τον δημήτρη πολιτάκη
εκδοτης
Στάθης Τσαγκαρουσιάνος γενικός διευθυντής Μιχάλης Μιχαήλ εμπορική διεύθυνση εντυπησ εκδοσησ Δήμητρα Πασομένου εμπορική διεύθυνση ψηφιακησ εκδοσησ Πηνελόπη Μουλά διευθυντής lifo.gr Θανάσης Χαραμής διευθυντής mikropragmata.lifo.gr Άρης Δημοκίδης
ΠΩΣ ΝΑ ΤΡΩΣ ΚΑΛΑ;
ΣΕΦ, ΓΕΥΣΙΓΝΏΣΤΕΣ ΚΑΙ ΕΣΤΙΆΤΟΡΕΣ ΜΆΣ ΔΊΝΟΥΝ ΛΊΓΗ ΑΠΌ ΤΗ ΣΟΦΊΑ ΤΟΥΣ σελ. 30
ΤΑΣΕΙΣ
ΤΙ ΘΑ ΦΑΜΕ ΤΟ ΦΕΤΙΝΟ ΧΕΙΜΩΝΑ
Πρακτορείον Φωτογραφικών Επικαίρων «ΕΝΩΣΙΣ»/ Φωτογραφικό Αρχείο Γιώργου Σεφέρη Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης
6 lifo – 8.11.18
RESTO GUIDE
φωτογραφία εξωφύλλου
ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ
σελ. 36
απο την τινα μανδηλαρα
σελ. 22
TA ΑΓΑΠΗΜΕΝΑ ΜΑΣ ΜΕΡΗ ΓΙΑ ΦΑΓΗΤΟ ΣΤΗΝ ΑΘΗΝΑ σελ. 48
διευθυντής εντυπης εκδοσης Τάσος Μπρεκουλάκης σύμβουλος σχεδιασμού Γιάννης Καρλόπουλος αrt director Χρήστος Τζοβάρας υπεύθυνη social media Χριστίνα Γαλανοπούλου –––––– ε μπο ρικο τμημα διευθυντής ελευθερησ αγορασ Κώστας Μαντάς (kmantas@lifo.gr) digital advertising director Χριστίνα Γιαννοπούλου yπεύθυνoi διαφήμισης direct market Γιώργος Λυκουργιώτης (likourgiotis@lifo.gr), Ισιδώρα Γενούζου (isidora@lifo.gr), Κωνσταντίνα Τριανταφύλλου (ktriantafyllou@lifo.gr) senior digital campaign manager Ελένη Γκοβάτσου digital campaign manager Γιάννης Παπαϊωάννου yποδοχή διαφήμισης & συντονισμός Ξένια Στασινοπούλου (xenia@lifo.gr) –––––– ψηφιακή ανάπτυξη/προγραμματισμός lifo.gr Αγγελική Βαξάλη, Άγγελος Παπαστεργίου, Σπύρος Γκατζούνας –––––– συν ταξη αρχισυνταξία Αλέξανδρος Διακοσάββας συντακτικη ομαδα Θοδωρής Αντωνόπουλος, Λουίζα Αρκουμανέα, Αναστασία Γαλάνη, Δημήτρης Καβατζικλής, Ευθύμης Κάλφας, Άκης Κατσούδας, Άγγελος Κλειτσίκας, Μερόπη Κοκκίνη, Κατερίνα Κοντίνη, Θοδωρής Κουτσογιαννόπουλος, Δημήτρης Κυριαζής, Γιάννης Κωνσταντινίδης, Ανδρέας Λουκάκος, Τάσος Μελεμενίδης, Τίνα Μανδηλαρά, Νίκη Μηταρέα, Πάνος Μιχαήλ, Γλυκερία Μπασδέκη, Γιάννης Παπαϊωάννου, Γιάννης Πανταζόπουλος, Σταυρούλα Παπασπύρου, Γεωργία Παπαστάμου, Μαρία Παππά, Χρήστος Παρίδης, Μαρίνα Πετρίδου, Δημήτρης Πολιτάκης, Φιλιώ Ράγκου, Πάνος Σάκκας, Ειρήνη Σαρλή-Θεοφυλακτοπούλου, Νικόλας Σεβαστάκης, Βασιλική Σιούτη, Κορίνα Φαρμακόρη, Λένα Φουτσιτζή –––––– φωτογράφοι Σπύρος Στάβερης, Πάρις Ταβιτιάν, Freddie f., Αναστασία Βουτυροπούλου, Γιώργος Αδάμος ατελιέ αssistant Art Director Rinétta Koskinidou διαμόρφωση ψηφιακής εκδοσης Νινέττα Γιακιντζή, Μαρούσα Θωμά διόρθωση κειμένων Μαρία Δρουκοπούλου, Μπέτυ Σπανοπούλου –––––– λογιστηριο οικονομική διεύθυνση Δημήτρης Τασιόπουλος λογιστήριο Άλκηστις Γκούμα, Βασίλης Κοτρωνάκης διανομή Άκης Ιωάννου γραμματεία Βιβίκα Ανδριανάτου –––––– κωδικος εντυπου 7639
παρακαλουμε
ανακυκλωστε
8.11.18 – lifo
7
8 lifo – 8.11.18
Νέα Μάκρη 10
15
Ραφήνα
20
Σπάτα
Πικέρμι 25
Παλλήνη 30 Γέρακας
Αγ. Παρασκευή Ν. Ψυχικό 35 Χολαργός
08–14 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2018
Τύμβος
10
ΜΑΡΑΘΩΝΟΔΡΟΜΟΙ ΜΟΙΡΑΖΟΝΤΑΙ ΤΗΝ ΕΜΠΕΙΡΙΑ ΤΟΥΣ ΑΠΌ ΤΟΝ
40 Σύνταγμα
42 Km
ΑΥΘΕΝΤΙΚΟ ΜΑΡΑΘΩΝΙΟ ΤΗΣ ΑΘΗΝΑΣ Παναθηναϊκό Στάδιο
TheBuzz
5
Στον 36ο Μαραθώνιο, που θα πραγματοποιηθεί την Κυριακή 11 Νοεμβρίου, έχει σημειωθεί ρεκόρ συμμετοχών. Πενήντα πέντε χιλιάδες δρομείς από 105 χώρες όλου του κόσμου, εκ των οποίων 18.750 μαραθωνοδρόμοι, θα είναι παρόντες στο μεγαλύτερο αθλητικό γεγονός της πόλης. Μια αυθεντική διαδρομή που ξεκινά από τον Μαραθώνα και καταλήγει στο Καλλιμάρμαρο, που φέτος έχει συμβολική σημασία. Οι μαραθωνοδρόμοι θα περάσουν από τις περιοχές που επλήγησαν από την πυρκαγιά του Ιουλίου, δίνοντας ένα μήνυμα αισιοδοξίας, κοινωνικής συνείδησης, φιλίας, αλληλεγγύης και περιβαλλοντικής ευαισθησίας.
από τον γιάννη πανταζόπουλο
TalkoftheTown
Μαραθώνας
8.11.18 – lifo
9
TalkoftheTown
ΓΙΑΝΝΗΣ ΚΟΝΤΟΣ 47 ετών // Φωτογράφος
Ο Άλλος τρέχει για ψυχοθεραπεία, άλλος για να ξεφύγει από τα προβλήματά του, άλλος για να ξεφύγει από τη γυναίκα του και το σόι του κυριακάτικα, άλλος για να βρει το απόλυτο έτερον ήμισυ, άλλος για να καυχηθεί στην εταιρεία του την επομένη. γιαννης κοντος
10 lifo – 8.11.18
φετινός αυθεντικός Μαραθώνιος της Αθήνας έχει μια ιδιαιτερότητα σε σχέση με τους προηγούμενους. Οι χιλιάδες δρομείς θα αποδώσουν φόρο τιμής δύο φορές: μία στο 5ο χλμ. για τα θύματα της μάχης του Μαραθώνα και μία στο 17ο για τα θύματα της φωτιάς στο Μάτι. Η μυρωδιά και το θέαμα των καμένων θα στερήσουν από τους αγωνιζόμενους το οξυγόνο και τις ευχάριστες παραστάσεις που αναζητά κάθε αθλητής που τρέχει σε μαραθώνιο. Για τους ελίτ και τους σοβαρούς αθλητές που αναζητούν με κάθε τρόπο το ατομικό ρεκόρ θα περάσει γρήγορα, αφού, λόγω κεκτημένης ταχύτητας, σχεδόν ποτέ δεν απολαμβάνουν τη διαδρομή. Η αίσθηση που θα αποκομίσουν οι υπόλοιποι, όμως, όλοι αυτοί που τρέχουν για την εμπειρία, διανύοντας μια καθ’ όλα άθλια και αδιάφορη διαδρομή συγκριτικά με μαραθωνίους του εξωτερικού, θα επιβεβαιώσει απλώς την εικόνα που μας αξίζει ως κράτους ανά την υφήλιο. Οι ντόπιοι δρομείς είναι αδύνατο να μη σκεφτούν τις ευκαιρίες που χάνουμε ως λαός να διαχειριστούμε την πολιτιστική μας κληρονομιά και να διαφημίσουμε την πατρότητα του προϊόντος. Οι ξένοι, μόλις περάσει το runner’s high του αγώνα, είναι μάλλον απίθανο να ξανάρθουν. Παρ’ όλα αυτά, η αυθεντική διαδρομή είναι μια επίπονη εμπειρία με θαυμάσιο τέλος για όσους τα καταφέρουν. Ο τερματισμός στο Καλλιμάρμαρο είναι μοναδικό συναίσθημα, αν και οι θεατές είναι λιγοστοί και συνήθως είναι συγγενείς των δρομέων που, στην καλύτερη, θα είναι εκεί αν έχει καλό καιρό. Η μοναξιά του δρομέα των μεγάλων αποστάσεων είναι δεδομένη – το λένε άλλωστε και οι Iron Maiden. Αλλά σε έναν μαραθώνιο καθένας τρέχει για τους εντελώς δικούς του λόγους. Άλλος τρέχει για ψυχοθεραπεία, άλλος για να ξεφύγει από τα προβλήματά του, άλλος για να ξεφύγει από τη γυναίκα του και το σόι του κυριακάτικα, άλλος για να βρει το απόλυτο έτερον ήμισυ, άλλος για να καυχηθεί στην εταιρεία του την επομένη, άλλος για να χαρεί απλώς τους δρόμους χωρίς αυτοκίνητα, άλλος για να «χτυπήσει» δυο παιδικά χεράκια στη Ραφήνα που θα του δώσουν κουράγιο να τερματίσει, άλλος για να περάσει επιτέλους λίγο χρόνο με τον εαυτό του και να σκεφτεί, άλλος χωρίς λόγο καν... γιατί έτσι γουστάρει. Πιστέψτε με, όλοι οι παραπάνω είναι σοβαροί λόγοι για να τρέξει κανείς 42.195 μέτρα. Για να μπει κάποιος στη διαδικασία μιας επίπονης προετοιμασίας μηνών με 5-6 προπονήσεις την εβδομάδα, διαλειμματικές, 400άρια… 1.000άρια, με long runs, συγκεκριμένο πρόγραμμα διατροφής, άγχος να διατηρήσει τα κιλά που πρέπει, ανελέητο προγραμματισμό μεταξύ δουλειάς, προπόνησης και κοινωνικής ζωής, τραυματισμούς και ψυχολογικές μεταπτώσεις, νεύρα και τσακωμούς με όλους τους άλλους που δεν ξέρουν ή δεν σε καταλαβαίνουν κι ένα σωρό άλλα πράγματα που μόνο που τα σκέφτομαι κουράζομαι.
ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΚΑΡΑΐΣΚΟΣ 29 ετών/ Δρομέας - Μέλος Εθνικής Ομάδας Στίβου Μαραθώνιος της Αθήνας πιστεύω ότι είναι εντελώς διαφορετικός απ’ όλους τους άλλους. Το έχω βιώσει, αφού πέντε από τις έξι φορές που έχω τρέξει ήταν στην ιστορική διαδρομή της πρωτεύουσας. Πρόκειται για ένα μεγάλο ταξίδι που ξεκινάει από την προετοιμασία κι έχει πολλές δυσκολίες, θυσίες και εμπόδια με τα οποία έρχεσαι αντιμέτωπος και καλείσαι να προσπεράσεις. Όταν φτάνει η μέρα του αγώνα, νιώθεις άλλη μια φορά έντονα συναισθήματα, κάνεις παρόμοιες σκέψεις και έχεις απορίες όπως «θα το κάνω;», «θα βγει αυτό που θέλω;». Αισθάνεσαι ένα τεράστιο άγχος. Βάζουμε ακόμα μία φορά το σώμα και το μυαλό μας σε αυτήν τη μεγάλη και σημαντική δοκιμασία για τον καθέναν ξεχωριστά. Ένα παιχνίδι του μυαλού κυρίως που πρέπει να διαχειριστούμε για να φτάσουμε έως το τέλος. Όμως, με το που περάσεις τη γραμμή του τερματισμού, υγιής πάνω απ’ όλα και έχοντας πετύχει τον στόχο σου, όλος ο πόνος και η δυσκολία του αγώνα αλλά και της επίπονης προετοιμασίας ξεχνιούνται με έναν μαγικό τρόπο. Το αίσθημα της ικανοποίησης είναι απίστευτο. Αυτός είναι για μένα ο Μαραθώνιος και γι’ αυτό τον αγαπώ.
Ο
ΔΙΟΝΥΣΗΣ ΜΠΟΝΕΛΗΣ 63 ετών // Μουσικός - Ραδιοφωνικός Παραγωγός υτή η ιδέα στριφογυρνούσε συνέχεια στο μυαλό μου. «Τα διακόσια καλύτερα μέτρα της ζωής σου» μου είχαν πει κάποιοι παλιοί δρομείς. Ξεκίνησα κάποιες προπονήσεις δειλά-δειλά γύρω από το σπίτι μου. Σταδιακά ξεμάκρυνα και χτυπούσα ξένες πόρτες για ένα ποτήρι νερό. Ήταν πολύ δύσκολο. Έτρεχα σχεδόν κρυφά, γιατί οι γνωστοί έλεγαν ότι τρελάθηκα που έτρεχα σε αυτή την ηλικία, ότι θα πάθω κάτι κακό και άλλα πολλά. Εγώ συνέχιζα, στο κρύο, στη ζέστη, μόνος στην καυτή άσφαλτο, παρέα με την άγνοια, τη θέληση, το πείσμα και το όνειρο. Να μπω στο Παναθηναϊκό Στάδιο, να κουραστώ και να κλάψω. Πήγα σε κάποιους αγώνες, άλλαξα παπούτσια, έβγαλα τις φόρμες, άκουγα και μάθαινα. Η αφετηρία, πριν από την εκκίνηση στον Μαραθώνα, ήταν πράγματι κάτι μοναδικό. Ήμουν κι εγώ εκεί, τόσο μικρός, ανάμεσα σε αθλητές απ’ όλο τον κόσμο, με τη μοναδική υπερηφάνεια: «ο Μαραθώνιός μου». Ήμουν εκεί. Η συγκίνηση με διακατείχε. Κοιτούσα γύρω μου να χορτάσω την πολύχρωμη εικόνα του αθλητικού κόσμου, να ζήσω το κάθε λεπτό αυτής της μεγάλης παγκόσμιας αθλητικής γιορτής. Εκκίνηση. Αυτό ήταν. Τερμάτισα σε πέντε ώρες και είκοσι λεπτά. Ήταν υπέρβαση και μια μεγάλη δοκιμασία. Είπα «εντάξει, φτάνει». Αλλά το ξανάκανα.
Α
ΝΙΚΟΣ ΛΙΑΚΟΓΚΟΝΑΣ 39 ετών // Ιδιωτικός Υπάλληλος ταν στις αρχές του 2013 αποφάσισα να δοκιμάσω την τύχη μου στον Κλασικό Μαραθώνιο για πρώτη φορά, συγγενείς και φίλοι μού έλεγαν «πού να τρέχεις τώρα;». Η δυσκολία είναι σίγουρα μεγάλη, αλλά από το 2010 είχα αρχίσει το τρέξιμο ως τρόπο εκγύμνασης, που τελικά έγινε τρόπος ζωής. Από τότε τρέχω κάθε χρόνο στη μεγάλη αυτή διοργάνωση, με τη φετινή μου να είναι η έκτη συνεχόμενη φορά. Το τρέξιμο, ουσιαστικά, δεν μου προσφέρει μόνο σωματική υγεία αλλά και πνευματική διαύγεια, όπως και ψυχική ανάταση. Πολλοί με ρωτούν τι σκέφτομαι όταν τρέχω. Το βασικότερο είναι ότι έχω τη σπάνια ευκαιρία να συγκεντρώνομαι στον εαυτό μου, δουλεύοντας μαζί του. Στον μαραθώνιο έχω τη δυνατότητα να ανασύρω από τη μνήμη μου πολλές από τις ευχάριστες, μεγάλες στιγμές της ζωής μου, όπως ο γάμος μου ή όταν γεννήθηκαν οι δυο μου κόρες. Δύναμη μου δίνουν, εξάλλου, οι συγγενείς και οι φίλοι που είναι πάντα εκεί για μένα, ακολουθώντας και περιμένοντας την προσπάθειά μου, όπου κι αν καταλήξει. Μετά την πίστη στη δύναμή μου έρχονται οι θυσίες, η υπομονή και η επιμονή για τον τελικό στόχο, που δεν είναι άλλος από το να τρέξω τα τελευταία 800 μέτρα, τερματίζοντας χέρι-χέρι με τη μεγάλη μου κόρη.
Ό
ΧΡΙΣΤΟΦΟΡΟΣ ΜΕΡΟΥΣΗΣ 36 ετών // Πρωταθλητής Μαραθωνίων ε μια πορεία 21 χρόνων στον χώρο του στίβου και έχοντας ξεκινήσει από τα 3.000 μέτρα με φυσικά εμπόδια, πλέον ξέρω καλά ότι το να τρέχεις στον μαραθώνιο δεν συγκρίνεται με τίποτα. Είναι κάτι μοναδικό. Κάθε αγώνας θα εντυπωθεί στη μνήμη σου και δεν θα συγκρίνεται με προηγούμενο για μια σειρά από ξεχωριστούς λόγους. Ο Κλασικός Μαραθώνιος είναι από μόνος του ξεχωριστός και ιδιαίτερος. Μπορεί να είναι από τους δυσκολότερους στον κόσμο, αλλά η συγκεκριμένη διαδρομή γέννησε το ίδιο το αγώνισμα και διαδόθηκε παντού ραγδαία. Για μένα, σηματοδοτεί την έβδομη συμμετοχή μου στην Αθήνα και ευελπιστώ να τερματίσω υγιής και περήφανος ως Έλληνας, τρέχοντας μέσα από τη ζωντανή Ιστορία μας.
Μ
Το τρέξιμο, ουσιαστικά, δεν μου προσφέρει μόνο σωματική υγεία αλλά και πνευματική διαύγεια, όπως και ψυχική ανάταση. Πολλοί με ρωτούν τι σκέφτομαι όταν τρέχω. Το βασικότερο είναι ότι έχω τη σπάνια ευκαιρία να συγκεντρώνομαι στον εαυτό μου, δουλεύοντας μαζί του. νίκος λιακόγκονας
8.11.18 – lifo
11
TalkoftheTown
ΑΝΘΗ ΚΥΡΙΑΚΟΠΟΥΛΟΥ
ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ ΠΟΛΙΤΑΚΗΣ
Το δικό μου μυστικό για να μπορώ να ξεφεύγω από τις δυσκολίες αυτές είναι απλό: τρέχω. Κάθε απόγευμα που φεύγω από το γραφείο και πάω για τρέξιμο είναι σαν να πατάω ένα κουμπί αποσυμπίεσης. Μέσα από το τρέξιμο και την άθληση μου δίνεται η δυνατότητα να χαίρομαι τη ζωή και να μπορώ να δραπετεύω από τις δύσκολες συνθήκες της καθημερινότητάς μου. διονύσης αρκαδινός
12 lifo – 8.11.18
48 ετών // Μαθηματικός άθε φορά στο 34ο χιλιόμετρο με πιάνει απελπισία. Ο χρόνος και ο χώρος διαστέλλονται, παρά την αντίθετη άποψη του Άλμπερτ Αϊνστάιν. Ο δρόμος είναι ατελείωτος. Τα λεπτά κολλημένα. Ζηλεύω την ψυχική δύναμη των συναθλητριών που περνάνε. Οι άνδρες λυγίζουμε εύκολα. Αυτό ήταν. Τελευταία φορά. Δεν το ξανακάνω. Όμως, μετά τις αγκαλιές του τερματισμού και την πρώτη κρύα μπίρα ξέρω ότι και του χρόνου θα είμαι εδώ. Δεν το χάνω με τίποτα. Περιμένω να περάσει γρήγορα ο χρόνος να βρεθώ πάλι στο Σύνταγμα, στην ουρά για το λεωφορείο που θα με πάει στον Μαραθώνα, δυνατό, μοναδικό. Νικητή πριν ακόμη τρέξω.
Κ
ΚΑΝΕΛΛΑ ΑΡΑΠΟΓΛΟΥ 46 ετών // Γραφίστρια τον Κλασικό Μαραθώνιο της Αθήνας έχω τρέξει τρεις φορές. Στην προπόνηση δεν έχω πειθαρχία και πρόγραμμα, δεν κάνω διαλειμματικές, δεν παίρνω τζελάκια, δεν έχω προπονητή ούτε καλούς χρόνους. Απλώς τρέχω. Την πρώτη φορά που έτρεξα με κάποιον τρόπο τα έκανα όλα λάθος. Το αποφάσισα αργά, αρχές Σεπτέμβρη, κατά τη διάρκεια της διαδρομής δεν ήπια νερό από το άγχος μου και δεν είχα μελετήσει τη διαδρομή. Τη δεύτερη φορά δεν ήθελα να τρέξω, αλλά κάπως με συνεπήρε η προετοιμασία που είχα αρχίσει με τους φίλους μου που ήθελαν. Την τρίτη φορά με παρακίνησε ένας φίλος τελευταία στιγμή: «Έλα, θα το κάνουμε σαν περίπατο, θα περάσουμε τέλεια». Όντως περάσαμε τέλεια, γιατί κάθε φορά που τρέχεις στον μαραθώνιο είναι μαγική, γιατί νιώθεις ότι είσαι σούπερ-ήρωας όταν τον ολοκληρώνεις, γιατί όλοι οι φίλοι σου είναι στον δρόμο για να σε υποστηρίξουν, γιατί ξεπερνάς κάθε σωματικό πόνο και όριο για να τερματίσεις, γιατί κάθε φορά ανακαλύπτεις και μια νέα κρυφή πτυχή του εαυτού σου, γιατί όλη η πόλη επιτέλους είναι χαρούμενη και εξανεμίζεται το γκρίζο της, γιατί στο τέλος μαθαίνεις ακόμα και την πειθαρχία της προπόνησης – μάλιστα, μπορεί και να την απολαύσεις. Και γιατί, τελικά, ζεις την απόλυτη στιγμή συγκίνησης στον τερματισμό στο Καλλιμάρμαρο. Αξίζει πραγματικά αυτή η εμπειρία. Αν μπορώ να τερματίζω εγώ, πιστεύω ότι μπορούν όλοι.
Σ
25 ετών // Φοιτήτρια δώ και τέσσερα χρόνια συμμετέχω σε αυτήν τη μεγάλη αθλητική γιορτή, τον Αυθεντικό Μαραθώνιο της Αθήνας. Έτσι και φέτος θα πάρω μέρος για πέμπτη φορά στα 5 χλμ. Το συναίσθημα που νιώθω κάθε φορά που συμμετέχω είναι απερίγραπτο. Συναντώ κόσμο όλων των ηλικιών με έναν κοινό στόχο, τον τερματισμό στο Παναθηναϊκό Στάδιο, το οποίο από μόνο του είναι ένα μοναδικό θέαμα. Πόσο μάλλον όταν σε περιμένει τόσος κόσμος και σε χειροκροτεί. Η εμπειρία αυτή κάθε φορά μού μένει αξέχαστη. Προσωπικά, αυτός ο αγώνας σηματοδοτεί μια ένωση: είναι η μέρα που όλοι τρέχουμε, ξυπνάμε πολύ πρωί, με χαμόγελα και όρεξη, πιο δυνατοί και αποφασιστικοί. Τέλος, σηματοδοτεί την αρχή της αθλητικής και αγωνιστικής μου χρονιάς.
Ε
ΔΙΟΝΥΣΗΣ ΑΡΚΑΔΙΝΟΣ 35 ετών // Πολιτικός Μηχανικός καθημερινότητα για τους περισσότερους ανθρώπους της εποχής μας περιλαμβάνει άγχος, πίεση και ένταση, στοιχεία τα οποία δεν μας αφήνουν να ευχαριστηθούμε τη ζωή μας και να εκτιμήσουμε πράγματα που είναι σπουδαία, όπως η οικογένεια, η υγεία και όσα πετυχαίνουμε. Το δικό μου μυστικό για να μπορώ να ξεφεύγω από τις δυσκολίες αυτές είναι απλό: τρέχω. Κάθε απόγευμα που φεύγω από το γραφείο και πάω για τρέξιμο είναι σαν να πατάω ένα κουμπί αποσυμπίεσης. Μέσα από το τρέξιμο και την άθληση μου δίνεται η δυνατότητα να χαίρομαι τη ζωή και να μπορώ να δραπετεύω από τις δύσκολες συνθήκες της καθημερινότητάς μου. Φυσικά, επειδή το τρέξιμο ως άσκηση πολλές φορές γίνεται δύσκολο –γιατί, μεταξύ μας, όλοι έχουμε σκεφτεί «πού να πάω να τρέξω με τόση ζέστη» ή «κάνει κρύο, καλύτερα να μείνω μέσα σήμερα»–, χρειάζεσαι ένα ισχυρό κίνητρο ή, καλυτέρα, έναν ισχυρό στόχο. Αυτός ο στόχος για μένα είναι η μαραθώνια διαδρομή, την οποία έχω τρέξει 3 φορές τα τελευταία τέσσερα χρόνια. Αθήνα, Ρότερνταμ και Αμβούργο είναι οι πόλεις στις οποίες έχω συμμετάσχει σε μαραθώνιο, με την ίδια αγωνία και την ίδια ανυπομονησία κάθε φορά. Με την καθοδήγηση του προπονητή μου Δ. Θεοδωρίδη και τη βοήθεια των φίλων μου από το Marathon Club, με τους οποίους μοιραζόμαστε καθημερινά τις δυσκολίες της προετοιμασίας, τελικά τα καταφέρνουμε και πάντα περνάμε τη γραμμή του τερματισμού. Το πιο σημαντικό όμως είναι ότι μέσα από το τρέξιμο έχω αποκτήσει έναν όμορφο τρόπο ζωής, ο οποίος είναι ξεχωριστός. Γιατί, τελικά, το τρέξιμο δεν είναι απλώς τρόπος εκγύμνασης του σώματος, είναι τρόπος ζωής.
Η
ΑΥΓΟΥΣΤΙΝΟΣ ΠΑΣΧΑΛΙΔΗΣ 38 ετών // Ιδιωτικός Υπάλληλος ήρα την απόφαση να συμμετάσχω στον πρώτο μου μαραθώνιο, και πιο συγκεκριμένα στον Αυθεντικό Μαραθώνιο της Αθήνας, το 2016, μετά από αρκετή σκέψη. Είχα παρακολουθήσει από την τηλεόραση τον Μαραθώνιο της Αθήνας της προηγούμενης χρονιάς για να δω κάποιους γνωστούς μου που θα συμμετείχαν. Ανατρίχιαζα μόνο που έβλεπα τον κόσμο να τερματίζει μέσα στο Καλλιμάρμαρο. Ήθελα να το ζήσω κι εγώ αυτό το συναίσθημα. Αλλά πώς θα μπορούσα να διανύσω τόσο μεγάλη απόσταση, τρέχοντας έστω με χαλαρό ρυθμό; Το βάρος μου μέχρι πριν από λίγα χρόνια δεν μου επέτρεπε να κάνω πράγματα της απλής καθημερινότητας. Οk, είχα ξεφορτωθεί κάποια από τα περιττά κιλά, αλλά, και πάλι, πώς να μπεις σε μια τέτοια επίπονη διαδικασία; Ευτυχώς, η δύναμη της θέλησης με έσπρωξε στην απόφαση που έμελλε να αποτελέσει σημαντικότατο σταθμό στη ζωή μου. Στάθηκα στην εκκίνηση του 34ου Αυθεντικού Μαραθωνίου με στόχο να υπερβάλω εαυτόν και να φέρω εις πέρας κάτι που μέχρι τότε φάνταζε αδύνατο. Τα συναισθήματα καθ’ όλη τη διάρκεια της διαδρομής εναλλάσσονταν συνεχώς: ενθουσιασμός, αμφιβολία, ελπίδα, κούραση, πείσμα, πόνος και ξανά από την αρχή. Εκεί που νιώθεις εξαντλημένος από την προσπάθεια, βρίσκεις τη δύναμη να συνεχίσεις με καλύτερο ρυθμό. Και πώς να μη γίνει αυτό, όταν βλέπεις δρομέα να τρέχει σπρώχνοντας αναπηρικό αμαξίδιο, κάποιον άλλον που έχει γρήγορο ρυθμό με δύο προσθετικά κάτω άκρα ή ιερέα να τρέχει φορώντας ράσα; Σημαντικότατο ρόλο στην αναπτέρωση του ηθικού παίζει ο κόσμος που συγκεντρώνεται στην άκρη του δρόμου και χειροκροτά την προσπάθεια όλων μας, τα παιδάκια που συναγωνίζονται ποιο απ’ όλα θα μαζέψει τα περισσότερα high-five, οι DJs, οι μπάντες των τυμπάνων και τα χορευτικά συγκροτήματα. Μ’ αυτά και μ’ αυτά, φτάνω στο τέλος του άθλου. Εκεί, στο 38ο χλμ., όπου πλέον καταλαβαίνω ότι το όνειρο είναι τόσο κοντά, αρχίζουν τα δάκρυα. Μπαίνω στο Καλλιμάρμαρο. Συγκίνηση, ρίγος, ανατριχίλα, δάκρυα. Ναι, τα κατάφερα. Κατάφερα να ξεπεράσω τα όριά μου, να προκαλέσω τον εαυτό μου και αμέσως μετά να τον διαψεύσω και να ζήσω μια μοναδική εμπειρία, έχοντας διανύσει την ίδια διαδρομή στην οποία ο ημεροδρόμος Φειδιππίδης είχε πορευτεί για να αναγγείλει το «νενικήκαμεν». Η στιγμή της εισόδου και ο τερματισμός στο Καλλιμάρμαρο είναι σίγουρα η πιο δυνατή εμπειρία που μπορεί να βιώσει κάποιος δρομέας. Περιττό να πω βέβαια ότι συμμετείχα και στον περσινό Αυθεντικό Μαραθώνιο. Τα συναισθήματα και οι συγκινήσεις ήταν το ίδιο δυνατά, όπως αυτά της πρώτης φοράς. Τελικά, η συγκεκριμένη δοκιμασία σε αυτήν τη διαδρομή δεν απλώς ένας αγώνας. Είναι μια γιορτή, στην οποία θα ήθελα να συμμετέχω κάθε χρόνο.
Π
Σημαντικότατο ρόλο στην αναπτέρωση του ηθικού παίζει ο κόσμος που συγκεντρώνεται στην άκρη το δρόμου και χειροκροτά την προσπάθεια όλων μας, τα παιδάκια που συναγωνίζονται ποιο απ’ όλα θα μαζέψει τα περισσότερα high-five, οι DJs, οι μπάντες των τυμπάνων και τα χορευτικά συγκροτήματα. Μ’ αυτά και μ’ αυτά, φτάνω στο τέλος του άθλου. αυγουστίνος πασχαλίδης
8.11.18 – lifo
13
TalkoftheTown 8–14 NOEMBΡΙΟΥ 2018
H «ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΗ ΟΥΔΕΤΕΡΟΤΗΤΑ», Η ΕΡΤ ΚΑΙ Ο ΣΟΡΟΣ Όλες οι πολιτικές εξελίξεις την εβδομάδα που πέρασε.
απ ο τh βα σι λ ι κ η σι ου τη
Πολιτικό7ήμερο
Συνάντηση του Πρωθυπουργού, Αλέξη Τσίπρα με τον Αρχιεπίσκοπο Ιερώνυμο, Τρίτη 6 Νοεμβρίου 2018. (EUROKINISSI/ΧΡΗΣΤΟΣ ΜΠΟΝΗΣ)
14 lifo – 8.11.18
Η υπόθεση του θανάτου του 35χρονου ομογενή στην Αλβανία, του οποίου τη σορό αρνούνταν για μέρες να παραδώσουν στην οικογένειά του οι αλβανικές αρχές προκειμένου να κηδευτεί, απασχόλησε και δίχασε για άλλη μια φορά την ελληνική κοινωνία. Ο αναπληρωτής υπουργός Εξωτερικών Γιώργος Κατρούγκαλος κράτησε μια προσεκτική στάση στο συγκεκριμένο θέμα, αλλά τόσο στην κυβέρνηση όσο και στο πολιτικό σκηνικό γενικά διατυπώθηκαν αντιμαχόμενες απόψεις. Πολλοί στον ΣΥΡΙΖΑ χαρακτήριζαν τον νεκρό Κωνσταντίνο Κατσίφα «εθνικιστή» και υπήρχαν κάποιοι που σχεδόν δικαιολόγησαν την αλβανική αστυνομία που του αφαίρεσε τη ζωή, υποστηρίζοντας ότι εκείνος πυροβόλησε πρώτος και προκάλεσε όσα ακολούθησαν. Ο αντίλογος σε αυτό αμφισβητούσε τα γεγονότα όπως παρουσιάστηκαν, επειδή πηγή ήταν η αλβανική αστυνομία, και υποστήριζε ότι οι νεκροί οφείλουν να αντιμετωπίζονται με σεβασμό, όποιοι κι αν είναι. Σε σχέση με τα πραγματικά γεγονότα, ο 35χρονος ομογενής φαίνεται (και από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης) να είχε όντως μια εμμονή με τα εθνικά θέματα, ωστόσο, σύμφωνα με την οικογένειά του, δεν είχε κάποια σχέση με τη Χρυσή Αυγή και πολιτικά είχαν υποστηρίξει οικογενειακώς τον ΣΥΡΙΖΑ, όπως ανέφερε η Κύπρια ευρωβουλευτής Ελένη Θεοχάρους, η οποία τους επισκέφτηκε στους Βουλιαράτες. Ο Κ. Κατσίφας κατέβαινε στα συλλαλητήρια για τα εθνικά θέματα, τραγουδούσε τον εθνικό ύμνο και σκάλιζε σταυρούς, ενώ ήθελε να βάλει μια τεράστια ελληνική σημαία σε έναν λόφο στους Βουλιαράτες και για όλα αυτά είχε στοχοποιηθεί από την αλβανική αστυνομία, όπως λένε στη μειονότητα. Οι συγγενείς του νεκρού Έλληνα ομογενή υποστηρίζουν ότι δύο μέρες πριν τον σκοτώσει η αλβανική αστυνομία, τον είχε προκαλέσει η ίδια και ότι αυτό συνέβη και την 28η Οκτωβρίου, οπότε έχασε τη ζωή του. Ισχυρίζονται δηλαδή ότι ήταν η αλβανική αστυνομία που το ξεκίνησε και όχι ο 35χρονος, για το όπλο του οποίου λένε ότι ήταν κυνηγετικό και ότι έριχνε με αυτό στον αέρα, χωρίς να σημαδεύει κανέναν. Εκτός από τον αναπληρωτή υπ. Εξωτερικών Γ. Κατρούγκαλο, η υπόλοιπη κυβέρνηση έδειξε να φοβάται το θέμα και προτίμησε να κρατήσει αποστάσεις ή και να μην ασχοληθεί, ενώ δέχτηκε κριτική ότι υιοθετεί την εκδοχή της αλβανικής αστυνομίας, αδιαφορώντας και αποφεύγοντας να ερευνήσει τα πραγματικά περιστατικά. Ένα άλλο θέμα που διχάζει (για άλλη μια φορά) τον πολιτικό κόσμο και την ελληνική κοινωνία είναι αυτό της σχέσης του κράτους με την Εκκλησία και η περίφημη «θρησκευτική ουδετερότητα» που λέει ότι θα προωθήσει η κυβέρνηση με την αναθεώρηση του Συντάγματος. Θα πρέπει να σημειωθεί, ωστόσο, ότι η σημερινή Βουλή απλώς θα κληθεί να ψηφίσει για την ανάγκη αναθεώρησης του Συντάγματος. Τις τελικές αποφάσεις θα τις λάβει η επόμενη Βουλή. Οπότε, όλα όσα λέει ότι προωθεί η κυβέρνηση, αλλά και κάθε άλλο κόμμα, είναι πιθανό, σε μικρότερο ή μεγαλύτερο βαθμό, να αποτελούν πυροτεχνήματα προς εντυπωσιασμό ή απλώς πολιτικό παιχνίδι. Σημασία έχουν οι τελικές προτάσεις και τι θα ψηφιστεί στο τέλος, δηλαδή στην επόμενη Βουλή. Το Μέγαρο Μαξίμου, στο θέμα των σχέσεων με την Εκκλησία, έχει αποφασίσει από την αρχή να πατάει σε δύο βάρκες και μέχρι στιγμής, από άποψη τακτικής (για όσους δεν έχουν ευαισθησίες με ζητήματα αρχών), του Τσίπρα του βγαίνει. Στον ΣΥΡΙΖΑ θέλουν να ακούν μια μαχητική ρητορική έναντι της Εκκλησίας και πολιτικές υπέρ του διαχωρισμού. Στην Εκκλησία, που είναι πιο πραγματιστές εν προκειμένω, διεκδικούν συνεχώς και πιέζουν. Δεν τους ενδιαφέρει το θέαμα αλλά η ουσία, να πάρουν δηλαδή αυτά που θέλουν. Ο Αλέξης Τσίπρας, που κατάλαβε γρήγορα ότι η Εκκλησία στην Ελλάδα έχει πραγματική ισχύ, δεν έχει καμία πρόθεση να συγκρουστεί μαζί της
και κοιτάζει να έχει και τις δύο πλευρές ικανοποιημένες. Στο κόμμα του θέλει να κάνει μια κίνηση που να δείχνει πως κάτι αλλάζει (αλλά στην πράξη να μη θίξει την Εκκλησία). Με αυτό τον τρόπο θα είναι και οι δύο ευχαριστημένοι. Η Εκκλησία επειδή δεν θίχτηκε (και στο παρασκήνιο μπορεί να πετύχει να πάρει και κάτι) και ο ΣΥΡΙΖΑ γιατί θα έχει να επικαλείται π.χ. τη «θρησκευτική ουδετερότητα», έστω κι αν αυτό στην πράξη δεν σημαίνει σχεδόν τίποτα. Στο Μαξίμου θέλουν να χρησιμοποιήσουν και πολιτικά το θέμα της ανάδειξης της «θρησκευτικής ουδετερότητας», καθώς εκτιμούν ότι θα προσελκύσουν τους ψηφοφόρους εκείνους της κεντροαριστεράς που ανήκαν κάποτε στο σημιτικό ΠΑΣΟΚ. Εκεί στόχευε, άλλωστε, και η υπουργοποίηση της «σημιτικής» Μυρσίνης Ζορμπά. Κατά τ’ άλλα, στην κυβέρνηση πρώην και νυν υπουργοί εξακολουθούν να τσακώνονται για το «ποιους χρηματοδοτεί ο Σόρος» και ποιοι είναι και αν είναι οι «προστατευόμενοί» του. Τελευταία πράξη σε ένα «δράμα» που αναμένεται να έχει συνέχεια ήταν η μηνυτήρια αναφορά που κατέθεσε ο Νίκος Κοτζιάς κατά παντός υπευθύνου για συκοφαντική δυσφήμηση και διασπορά ψευδών ειδήσεων και η διενέργεια προκαταρκτικής εξέτασης που διέταξε η εισαγγελέας του Αρείου Πάγου Ξένη Δημητρίου για όσα περιγράφει ο πρώην υπουργός Εξωτερικών. Την αρχή είχε κάνει ο Πάνος Καμμένος, ο οποίος, απαντώντας σε επίθεση του Ν. Κοτζιά στο υπουργικό συμβούλιο, άφησε υπονοούμενα για χρηματοδοτήσεις του Σόρος. Στη συνέχεια, δημοσιεύματα που απηχούσαν τις απόψεις Κοτζιά τον έφερναν να λέει ότι αυτός ήταν που είχε στοχοποιηθεί από τον Σόρος, για να βγει μετά και ο Βαρουφάκης (που έχει κατηγορηθεί πολλάκις ως ο αγαπημένος του περιβόητου μεγαλοεπιχειρηματία) και να πει ότι ο Σόρος είχε ζητήσει από τον Τσίπρα να τον διώξει από την κυβέρνηση! Κυβερνητικές πηγές αναφέρουν ότι στο Μέγαρο Μαξίμου είναι πολύ ενοχλημένοι από τους δημόσιους τσακωμούς και κυρίως από τη στάση του Ν. Κοτζιά, η οποία τους προκαλεί εκνευρισμό. Συνεργάτες του Αλέξη Τσίπρα αυτές τις μέρες τον χαρακτήριζαν «πολιτικά τελειωμένο και εμπαθή που προσπαθεί να τραβήξει δημοσιότητα». Κοτζιάς και Καμμένος, πάντως, δεν αναμένεται να παραδώσουν τα όπλα εύκολα και εξακολουθεί να μαίνεται ένας υπόγειος πόλεμος με διαρροές προς δημοσιογράφους και από τις δύο πλευρές, που κατηγορούν η μία την άλλη για «παρασυστήματα», ελεγχόμενα ΜΜΕ και δημοσιογράφους, περίεργες χρηματοδοτήσεις και κονδύλια, καθώς και με απειλές για αποκαλύψεις. Μεγάλη ένταση εξακολουθεί να πυροδοτεί και το θέμα της ΕΡΤ, με τα στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ αυτήν τη φορά να έχουν ξεσηκωθεί και εσωκομματικά να γίνονται μεγάλες μάχες για τον έλεγχό της. Οι «53» κατηγορούν τον αρμόδιο υπουργό ότι έχει μετατρέψει την ΕΡΤ σε «παπική τηλεόραση» και ότι προβάλλει μόνο τον ίδιο και τους πολιτικούς συμμάχους του, αφήνοντας απ’ έξω τους εσωκομματικούς του αντιπάλους ή ακόμα και χρησιμοποιώντας την εναντίον τους, όπως λένε ορισμένοι. Η πλευρά του Νίκου Παππά βάλλει κατά του Ευκλείδη Τσακαλώτου, που, όπως ισχυρίζονται, βάζει εμπόδια στους νέους διορισμούς που θέλει να κάνει. «Τα στελέχη της ΕΡΤ που ελέγχουν την ενημέρωση δίνουν αναφορά στον Παππά και αυτός ελέγχει απολύτως και με τον τρόπο που θέλει τις ειδήσεις και τις ενημερωτικές εκπομπές» είναι μερικά από τα παράπονα που ακούγονται στην Κουμουνδούρου από τους εσωκομματικούς του αντιπάλους, που τον κατηγορούν ότι «αποκλείει πολλούς συντρόφους». Ένα από τα «χαριτωμένα» παραλειπόμενα που συνδέουν κάπως δύο από τα θέματα της επικαιρότητας, Εκκλησία και ΕΡΤ, είναι ότι διευθυντής Τεχνικών Υπηρεσιών της ΕΡΤ εδώ και λίγο καιρό έχει γίνει ο αδελφός του μοναχού Αρσενίου (δεξί χέρι του ηγούμενου Εφραίμ της υπόθεσης του Βατοπεδίου), ο οποίος προωθήθηκε από την κυβέρνηση ως ευνοούμενός της, χωρίς να διαθέτει την απαιτούμενη εμπειρία ούτε τα κατάλληλα προσόντα, πέρα από το ότι θεωρείται «συριζαίος», ιδιότητα που μπορεί να χαρακτηριστεί και ως «προσόν» για να προωθηθεί κάποιος στο κράτος αυτή την περίοδο.
Το Μέγαρο Μαξίμου, στο θέμα των σχέσεων με την Εκκλησία, έχει αποφασίσει από την αρχή να πατάει σε δύο βάρκες και μέχρι στιγμής, από άποψη τακτικής (για όσους δεν έχουν ευαισθησίες με ζητήματα αρχών), του Τσίπρα του βγαίνει.
8.11.18 – lifo
15
TalkoftheTown
απ ό το ν βασί λ η βαμβα κά
GuestEditor
Τ
ΤΣΆΝΤΑ, ΣΧΟΛΕΊΟ ΚΑΙ ΚΟΠΆΝΑ
ο 2017 κυκλοφόρησε ένα διαφημιστικό σποτάκι εταιρείας κινητής τηλεφωνίας* που καλούσε με τρόπο οξύμωρο τον πατέρα μιας οικογένειας να κλείσει το κινητό και να σταματήσει να ασχολείται με τη δουλειά του ώστε να περάσει περισσότερο χρόνο με τα δυο παιδιά του. Λίγοι θα μπορούσαν να φανταστούν ότι αυτή η διαφήμιση θα συμβάδιζε με τη νέα παιδαγωγική οδηγία που εφαρμόζεται στα δημόσια δημοτικά σχολεία εδώ και περίπου έναν χρόνο. Είναι το μέτρο με τίτλο-σύνθημα «τσάντα στο σχολείο», που υποχρεώνει τους μαθητές να αφήνουν τα βιβλία τους στο σχολείο ορισμένα Σαββατοκύριακα για να μπορούν να περνούν ξένοιαστα όμορφες οικογενειακές στιγμές με τους γονείς τους. Οι αντιδράσεις γι’ αυτό το μέτρο είναι κάπως μοιρασμένες. Πολλοί πιστεύουν ότι πράγματι τα παιδιά σήμερα περνούν πάρα πολύ χρόνο σε εκπαιδευτικές δραστηριότητες και διάβασμα, ότι δεν χαίρονται όσο θα έπρεπε την παιδική τους ηλικία και ότι αυτό το μέτρο κινείται προς την αποκατάσταση αυτού του προβλήματος. Όπως τονίζει η σχετική υπουργική εγκύκλιος: «Η δράση υλοποιείται με σεβασμό στις ανάγκες της παιδικής ηλικίας, με γνώμονα την πολύπλευρη ανάπτυξη των παιδιών της σχολικής ηλικίας (συναισθηματική, κοινωνική και ψυχοκινητική) και με σκοπό να υποστηρίξει ουσιαστικά τον μειωμένο χρόνο δημιουργικής επαφής και επικοινωνίας γονέων-παιδιών». Με βάση, μάλιστα, αυτή την επιχειρηματολογία, η «δράση» αυξήθηκε φέτος σε δύο Σαββατοκύριακα τον μήνα, προσφέροντας όχι μόνο στους «ευαίσθητους» γονείς αλλά και στους ρέκτες ξένων εκπαιδευτικών συστημάτων μια εικονική εκπαιδευτική μεταρρύθμιση. Άλλοι γονείς, πάλι, βρίσκουν αυτή την αλλαγή ακατανόητη ή προσχηματική και προβληματίζονται για το γεγονός ότι τα παιδιά τους κουβαλάνε ό,τι βιβλίο έχουν και δεν έχουν στο σχολείο (επιβαρύνοντας ακόμη περισσότερο τις ασήκωτες τσάντες τους), μη τυχόν μπουν στον πειρασμό να διαβάσουν κάτι (αφού δεν προτείνεται κάποιο εξωσχολικό ανάγνωσμα στο πλαίσιο της δράσης). Οι μαθητές φυσικά και χαίρονται με την όλη κατάσταση, αν και ορισμένοι από αυτούς δεν μπορούν να καταλάβουν ακριβώς γιατί τα συγκεκριμένα Σαββατοκύριακα «ελευθερίας» ο δάσκαλος ή η δασκάλα δεν τους απαλλάσσουν απλώς από το διάβασμα. Το κουβάλημα των βιβλίων δημιουργεί μερικώς την εύλογη καχυποψία στους μαθητές ότι οι δάσκαλοι δεν τους εμπιστεύονται και τους θεωρούν σαδομαζοχιστές που θα υποκύψουν στο διάβασμα εάν έχουν τα βιβλία τους σπίτι! Το «τσάντα στο σχολείο» αποτελεί ίσως το πρώτο μέτρο κρατικής έμπνευσης που προσπαθεί με τόσο απροσχημάτιστο τρόπο να επέμβει στην οικονομία σχέσεων και συναισθημάτων της ελληνικής οικογένειας. Το υποτιθέμενο πρόβλημα του υπουργείου Παιδείας και της παιδαγωγικής λογικής που ακολουθεί είναι ότι οι γονείς καταπιέζουν τα παιδιά τους, «στριμώχνοντάς» τα στη δουλειά. Πατώντας σε κάποιες πραγματικές ή υποθετικές περιπτώσεις υπερβολής, οι οποίες όμως σε καμία περίπτωση δεν αποτελούν τον κανόνα της επιτρεπτικής και ιδιαίτερα προστατευτικής μέσης ελληνικής οικογένειας, προσπαθεί να επιφέρει δύο χτυπήματα. Το πρώτο είναι να αισθανθούν οι γονείς ενοχές για οποιαδήποτε παραπάνω φιλοδοξία έχουν για τα παιδιά τους. Το άλλο είναι να αισθανθούν διπλές ενοχές για τη σχετική αδυναμία τους να είναι διαθέσιμοι στα κελεύσματά τους εξαιτίας επαγγελματικών ή άλλων λόγων. Όπως ο πρωταγωνιστής της διαφήμισης της εταιρείας κινητής τηλεφωνίας, έτσι και ο σημερινός γονέας εγκαλείται από το υπουργείο (δηλαδή από το κράτος) για τη δοτικότητά του και, βέβαια, για τις απαιτήσεις του όσον αφορά το μέλλον των παιδιών του. «Κλείστε τα κινητά σας, κλείστε τα βιβλία και αγαπηθείτε, ελάτε πιο κοντά» είναι η σχεδόν ιερατική φωνή που ακούγεται τόσο στην υπουργική εγκύκλιο όσο και σε άλλες πρακτικές εμπορίας κοινωνικής ευαισθησίας.
Μ
ε την «τσάντα στο σχολείο» δεν έχουμε να κάνουμε με την κάπως βαρύγδουπη συζήτηση που έχει ξεκινήσει εδώ και χρόνια για την αριστεία. Εδώ έχουμε να κάνουμε με κάτι πολύ πιο βασικό. Το δημόσιο δημοτικό σχολείο, που σε μεγάλο βαθμό, λόγω των αδυναμιών του, αφήνει τους γονείς να παίξουν, ως μη όφειλαν, ρόλο παιδαγωγικό (είτε οι ίδιοι είτε, αν δεν έχουν χρόνο, καταφεύγοντας στην παραπαιδεία, ήδη από το δημοτικό), τους λέει ξαφνικά να μην το παρακάνουν, να μην ανησυχούν για τα κενά των παιδιών τους, να ξεχάσουν για λίγο τον ρόλο του απαιτητικού φροντιστή και να πάρουν εκείνον του αγαπησιάρικου διασκεδαστή. Κάπως έτσι η κινηματογραφική ταινία των ’80s Ρόδα, τσάντα και κοπάνα ολοκληρώνεται και υπερβαίνεται ταυτόχρονα. Το σχολείο θεσμοθετεί τις χαμηλές προσδοκίες όχι μόνο εντός (π.χ. με το σχεδόν ανύπαρκτο σύστημα βαθμολογικής διαφοροποίησης των μαθητών, τη μη διόρθωση εργασιών κ.ά.) αλλά και εκτός των ορίων του. Το ίδιο το σχολείο γίνεται ο φύλακας των βιβλίων που δεν πρέπει να διαβαστούν παραπάνω. Κανείς δεν μπορεί να είναι αδιάβαστος, αφού κανείς δεν μπορεί να διαβάσει τις ημέρες της συγκεκριμένης «δράσης». Η οργανωμένη κοπάνα των δύο Σαββατοκύριακων τον μήνα με σατανικό τρόπο απονευρώνει κρούσματα απειθαρχίας που μέχρι πρότινος κρατούσαν οι μαθητές ως δυνατότητα με πιθανές κυρώσεις, αφού τώρα συμμετέχουν σε αυτήν κανονικά οι γονείς. Η κοπάνα γίνεται πια εκπαιδευτικός θεσμός, οικογενειακός δεσμός, συλλογικός κανόνας διαφυγής από τη δύσκολη πραγματικότητα. Η υπερπροστατευτική ευαισθησία απέναντι στα παιδιά, που συνεχίζουν να ταυτίζονται στερεοτυπικά με την αθωότητα και την ανωριμότητα, κρατικοποιείται. Η ελληνική οικογένεια που προσβλέπει ακόμα μέσω της εκπαίδευσης στην κοινωνική κινητικότητα ή καταξίωση θα πρέπει να το ξανασκεφτεί: είτε να στείλει τα παιδιά της στα ιδιωτικά σχολεία είτε απλώς να αποδεχτεί το δημόσιο σχολείο της κοινωνικής εξίσωσης προς τα κάτω.
* www.youtube.com/watch?v=x_Lw-id02QQ Ο Βασίλης Βαμβακάς είναι επίκουρος καθηγητής Κοινωνιολογίας και Επικοινωνίας στο ΑΠΘ
16 lifo – 8.11.18
Το δημόσιο δημοτικό σχολείο, που σε μεγάλο βαθμό, λόγω των αδυναμιών του, αφήνει τους γονείς να παίξουν, ως μη όφειλαν, ρόλο παιδαγωγικό, τους λέει ξαφνικά να μην το παρακάνουν, να μην ανησυχούν για τα κενά των παιδιών τους, να ξεχάσουν για λίγο τον ρόλο του απαιτητικού φροντιστή και να πάρουν εκείνον του αγαπησιάρικου διασκεδαστή.
8.11.18 – lifo
17
ΦωνήΛαού TalkoftheTown
ΤΗΛΕΌΡΑΣΗ: ΙΣΤΟΡΊΕΣ ΠΑΡΑΚΜΉΣ Μιζέρια και δακρύβρεχτο πελατειακό μελό για ένα απολιθωμένο κοινό.
α π ό τ ο ν ν ι κ όλ α σ εβα σ τά κη
ΔεύτερεςΣκέψεις
Έ
18 lifo – 8.11.18
χει επιστρέψει, λοιπόν, για τα καλά η συζήτηση για τα τηλεοπτικά μας πράγματα. Το τέλος του Μega στην Digea –μετά τη χρόνια μετατροπή του σε τηλε-νοσταλγική ζώνη για σαραντάρηδες–, η κρίση στη διοίκηση και οι αλληλοκατηγορίες στην ΕΡΤ, ο «πόλεμος» των κομμάτων για τις πολιτικές κατευθύνσεις των σταθμών, όλα αυτά αποπνέουν μια παρακμιακή ατμόσφαιρα. Δεν έχει σημασία εδώ αν για κάποιους (και για μένα προσωπικά) η τηλεόραση έχει δώσει από καιρό τη θέση της σε άλλες εκδοχές ψυχαγωγίας και ενημέρωσης. Το θέμα είναι ότι για μεγάλο αριθμό ανθρώπων η τηλεόραση μετράει στη ζωή τους. Όπως –σε άλλο επίπεδο φυσικά– μετράει πάντα η Εκκλησία, η ομάδα, οι μνήμες και τα βιώματα που, όπως είδαμε και με το Mega, ρυθμίζουν και τα σημερινά συναισθήματα, ακόμα και τα πολιτικά. Ας μιλήσουμε, επομένως, για τη μιζέρια στην ελληνική τηλεόραση. Για την απελπισία που μπορεί να γεννάει, λόγου χάρη, η διαίρεση της πρωινής ενημερωτικής ζώνης μεταξύ του δακρύβρεχτου πελατειακού μελό των μεν και του νεόκοπου και κάπως αστείου «πατριωτισμού» των δε. Όσο για την κρατική τηλεόραση, εκεί μπορεί να διαπιστώσει κανείς πιο παραδοσιακούς ιδεολογικούς και πολιτικούς μηχανισμούς της κυβέρνησης. Έστω και αν υπάρχουν διαφοροποιήσεις, πιο επαγγελματικές προσπάθειες και αποκλίσεις από μια απλουστευτική προπαγανδιστική γραμμή. Στους μεγάλους ιδιωτικούς σταθμούς, όμως, συναντά κανείς μιαν άλλη μιζέρια: ο ΣΚΑΪ, ας πούμε, έχει γίνει συχνότητα ειδικευμένη στην τόνωση του «εθνικού φρονήματος», με την εμφανή (και μοιραία για την όποια σοβαρότητα) προσπάθεια να μετατοπιστεί η αντιπολίτευση στην κυβέρνηση από την οικονομία στα εθνικά ζητήματα. Το Σαββατοκύριακο, επίσης, θριαμβεύει σταθερά ο ευτελής ιδεολογικός μηχανισμός του επιδοματικού κρατισμού. Ως προς αυτό, έχει πάντα ενδιαφέρον το εξής: ενώ πολλοί αριστεροί σχολιαστές και ένας κόσμος έβλεπαν και βλέπουν μονότονα παντού «νεοφιλελεύθερους» στα κατεστημένα μίντια, η αλήθεια είναι ότι αυτό που αποτελεί την αιχμή της λαϊκής ενημέρωσης είναι στο πνεύμα των εκπομπών του Αυτιά: ένα μείγμα δεξιού και αριστερού λαϊκισμού γύρω από μια ιδιόμορφη (επιδερμική και απολύτως δημοκοπική) αντίληψη «διανεμητικής» δικαιοσύνης. Ο συμπονετικός εξωτισμός των ελίτ σε γλοιώδη εκδοχή. Από τη μια απόστρατοι και ιερωμένοι, από την άλλη η αγωγή του συνταξιούχου και μια πολύ φτηνή διαχείριση των αναγκών και των θυμών του αδύναμου. Η κρατική τηλεόραση στον κόσμο της, να περιστρέφεται γύρω από τον εξωραϊσμό των κυβερνητικών πολιτικών, την αποθέωση του πρωθυπουργού Τσίπρα ή μονόπλευρες «προοδευτικές» αφηγήσεις σε ντοκιμαντέρ και επιμορφωτικές εκπομπές – που πάλι φαίνεται να υπηρετούν την πιο στενή εκλογική/πολιτική ατζέντα. Μένω εδώ σε κάποιες ενημερωτικές στιγμές, γιατί προφανώς δεν με ενδιαφέρει ούτε έχω την επάρκεια για μια συνολική κριτική στην τηλεόραση. Θα ήταν, άλλωστε, άδικη, καθώς δεν έχω παρακολουθήσει καθόλου (ή, έστω, ελάχιστα) τις πρόσφατες εκδοχές στην ψυχαγωγική ζώνη.
Φ
υσικά, δεν έχει νόημα να πιστεύει κανείς πως ο φιλολαϊκός οίστρος του Παπαδάκη ή του Αυτιά «κατασκευάζουν» τάχα τις αντίστοιχες στάσεις μέσα στο κοινωνικό σώμα. Ούτε είναι λογικό να θεωρεί κανείς ότι οι καθημερινοί αναλυτές εθνικών κινδύνων και οι σκοπιανο-τουρκολόγοι που βγάζει τα πρωινά ο ΣΚΑΪ είναι οι «αιτίες» για το γεγονός πως διάφορα εθνοκεντρικά και συντηρητικά σύνδρομα απλώνονται σε μεγαλύτερα ακροατήρια. Όλο αυτό, όμως, φαίνεται να καθηλώνει ένα ορισμένο κοινό (που δεν είναι ολιγάριθμο) σε μια σκιαμαχία με βάναυσες απλουστεύσεις. Από τη μια τα λεφτά και από την άλλη «αυτοί που τα έφαγαν». Από τη μια ο Έλληνας και τα φρονήματά του και από την άλλη οι εθνομηδενιστές και κάποιοι παράξενοι που απειλούν τα πάτρια ήθη και εδάφη. Από τη μια ο προοδευτικός δρόμος (όπως τον χειρίζονται ορισμένοι στην κρατική τηλεόραση) και από την άλλη η ακροδεξιά που με τα χίλια πρόσωπά της θέλει την «παλινόρθωση» του παλαιού συστήματος. Ακόμα και αν αποχρώσεις και ατομικές φωνές ή ξεχωριστοί επαγγελματικοί κώδικες διατηρούν πάντα αποθέματα αξιοπρέπειας, έχω την εντύπωση ότι τα εύκολα σχήματα δίνουν τον τόνο. Η τηλεόραση που υποδύεται έναν μηχανισμό παροχών ή φωνάζει για τις «εθνικά ορθές» στάσεις στο Μακεδονικό και τις Πρέσπες ή μπερδεύει μονίμως τη δουλειά του δημοσιογράφου με γραφείο Τύπου και ιδεολογική εξέδρα, αυτή η τηλεόραση φαίνεται να απευθύνεται σε έναν απολιθωμένο κόσμο. Αντιγράφει τις παλιότερες μανιέρες με πιο κουρασμένο και λιγότερο πειστικό τρόπο. Το θέμα όμως είναι ότι έτσι χάνονται τα καλά στοιχήματα γι’ αυτή την εκπληκτική επινόηση. Αναβάλλεται πάντα η ευκαιρία για μια ουσιαστική και εκτός κυβερνητικών-συνδικαλιστικών βραχυκυκλωμάτων δημόσια τηλεόραση. Την ίδια στιγμή δεν βλέπουμε και μια συγχρονισμένη με τις προτεραιότητες του 2018 ιδιωτική τηλεόραση. Όπου, νομίζω, κάτι σημαντικό θα έχει κερδηθεί όταν σταματήσει ο κάθε τηλε-δημαγωγός να εκμεταλλεύεται τις αγωνίες του συνταξιούχου για τα αναδρομικά του. Και όταν θα πάψουν τα ρεπορτάζ να στρατεύονται στη μία ή την άλλη παραταξιακή λογική με τρόπο ρηχό και κραυγαλέο. Οι φιγούρες του κομισάριου, του παλαιάς κοπής καθοδηγητή γνώμης ή του δημοσιογράφου-υποψήφιου πολιτευτή είναι προεκτάσεις μιας φάσης που ακόμα δεν έχει παρέλθει. Και αυτήν τη φάση θα ήταν καλό να την κλείσουμε συλλογικά. Γυρίζοντας αποφασιστικά την πλάτη στα παρακμιακά πλάνα της που ανακυκλώνονται και φέρνουν ακόμα περισσότερη ασφυξία.
ΜΑΡIΑ ΔΑΝΙHΛ Tα πρώτα ξενοδοχεία της Αθήνας και η συνεισφορά τους στην εικόνα αλλά και στην πνευματική ζωή της πόλης τα πρώτα της χρόνια ως πρωτεύουσας του ελληνικού κράτους. α π ό τ ο ν δ η μ ή τ ρ η κ υρ ι α ζ ή
Η αρχιτέκτονας και καθηγήτρια του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου απαντά στις ερωτήσεις σχετικά με το θέμα. Ποια είναι τα πρώτα ξενοδοχεία της Αθήνας; Μέχρι τα μέσα του 19ου αιώνα τα περισσότερα ξενοδοχεία στεγάζονται στην πλειοψηφία τους σε υφιστάμενες μεγαλοαστικές κατοικίες. Το παλαιότερο ξενοδοχείο στην Αθήνα, που σχεδιάστηκε ειδικά για τη χρήση αυτή, το Αίολος, χτίστηκε το 1835 στην αρχή της οδού Αιόλου. Στα παλαιότερα περιλαμβάνονται το ξενοδοχείο Βύρων του 1840 στην πλατεία της Αγίας Ειρήνης, που στέκει ακόμη μισοερειπωμένο, και το Ξενοδοχείο των Ξένων, του 1850, στην αρχή της οδού Φιλελλήνων, στην πλατεία Συντάγματος, που σήμερα έχει κατεδαφιστεί. Ποιες ήταν οι οικονομικές και κοινωνικές συνθήκες που επηρέασαν τη χωροθέτηση και τη μορφή τους; Αρχικά εμφανίζονται στο κέντρο του παραδοσιακού οικισμού στην Πλάκα και επεκτείνονται σταδιακά στους βασικούς εμπορικούς άξονες, στις οδούς Αιόλου, Ερμού και Αθηνάς, γύρω από την πλατεία Καπνικαρέας και την πλατεία Λουδοβίκου. Από τη δεκαετία του 1870 κι έπειτα καταλαμβάνουν τα μέτωπα της πλατείας Συντάγματος και Ομονοίας. Μεγάλα παραθεριστικά ξενοδοχεία στα περίχωρα της πόλης (Κηφισιά, Φάληρο κ.λπ.) οικοδομούνται από τα τέλη του 19ου αι. και απευθύνονται στη μεσαία και ανώτερη κοινωνική τάξη. Τα μεγάλα και πολυτελή ξενοδοχεία απευθύνονται κυρίως σε μεγαλοαστούς ταξιδιώτες, διπλωμάτες ή εμπορικούς αντιπροσώπους, ενώ τα λαϊκότερα γύρω από την Αγορά της οδού Αθηνάς και τον σταθμό Λαρίσης και Πελοποννήσου σε επαρχιώτες ταξιδευτές χαμηλής οικονομικής υπόστασης και εργατικό προσωπικό. Ποια ήταν η περίοδος άνθησής τους; Ποια ξενοδοχεία περιλαμβάνονται σε αυτήν; Από τη δεκαετία του 1880 πληθαίνουν, λόγω της αύξησης του πληθυσμού της πόλης, ιδιαίτερα μετά την επέκταση των ορίων της χώρας (1881), και της μεγάλης ζήτησης καταλυμάτων που προέκυψε. Στεγάζονται σε ειδικά για τη χρήση αυτή κατασκευασμένα κτίρια, σύμφωνα με τα δυτικοευρωπαϊκά πρότυπα. Πόσα από αυτά στέκονται ακόμα και πού μπορούμε να τα βρούμε; Σήμερα τα περισσότερα είτε έχουν αλλάξει χρήση είτε έχουν κατεδαφιστεί. Πολλά έχουν κηρυχθεί διατηρητέα, συνήθως ως προς το κέλυφος. Ένα παράδειγμα αποτελεί το ξενοδοχείο Αθήναι (1890) στη Σταδίου και Κοραή, που στέγαζε γραφεία και τα τελευταία χρόνια κατάστημα ρούχων. Ορισμένα έχουν διατηρήσει την αρχική τους χρήση, αλλά όχι και την αρχική τους διάταξη, όπως το ξενοδοχείο της Μ. Βρεταννίας, που οικοδομήθηκε την περίοδο 1839-1843 και ο πρώτος του όροφος χρησιμοποιούνταν ως κατοικία της οικογένειας Δημητρίου, ενώ το ισόγειο για τα γραφεία της επιχείρησης.
8.11.18 – lifo
19
TalkoftheTown
ΠΏΣ ΦΤΆΣΑΜΕ Ο «ΦΑΣΊΣΤΑΣ» ΝΑ ΣΗΜΑΊΝΕΙ «ΑΥΤΌΣ ΠΟΥ ΜΑΣ ΤΗ ΣΠΆΕΙ»;
Η ΓΟΗΤΕΊΑ ΤΗΣ ΝΟΣΤΑΛΓΊΑΣ Τα φίλτρα στο Instagram είναι όλα αισθητικής vintage. Βγάλαμε το φιλμ από τη ζωή μας και βάλαμε φίλτρα που κάνουν τις φωτογραφίες να μοιάζουν σαν να είναι τραβηγμένες με φιλμ.
απ ό το ν ανδ ρέ α λου κ άκ ο
SweetNothing 20 lifo – 8.11.18
Τι έχουμε πάθει και αποζητούμε τόσο πολύ το παρελθόν; Είναι κάποιου είδους αποστροφή που μας προκαλεί το παρόν ή κάτι άλλο; Ειλικρινά, δεν έχω ιδέα, αλλά βλέπω ότι μου συμβαίνει κι εμένα. Όσο μεγαλώνω, τόσο θέλω να βρίσκω μπροστά μου πράγματα που να μου θυμίζουν το παρελθόν μου. Στο αμάξι, όταν οδηγώ μόνος, βάζω μουσικές που ντρέπομαι να αναφέρω, ξαναβλέπω παλιές ταινίες και συγκινούμαι βαθιά όταν πηγαίνω σε μέρη όπου είχα βρεθεί μικρός και είχα χρόνια να επισκεφτώ. Η νοσταλγία είναι ένα ταξίδι στον χρόνο που, απ’ ό,τι φαίνεται, το έχουμε όλοι μας, λίγο-πολύ, ανάγκη. Σε μια δεύτερη ανάγνωση, η νοσταλγία και τα συναισθήματα που μας προκαλεί η επαφή με στοιχεία του παρελθόντος μας είναι ένα ταξίδι στον παλιό μας εαυτό και σε μια ακόμα βαθύτερη ανάγνωση, η οποία μπορεί να είναι τρομερά λανθασμένη, αλλά τι να κάνουμε, δεν είμαι ο Φρόιντ, η νοσταλγία είναι ένα ταξίδι σε χρόνια που ζήσαμε λίγο ως πολύ ανέμελα. Μεγαλώνοντας, αν μας λείπει κάτι, αυτό είναι ο παλιός μας εαυτός, η όρεξη και η ενέργεια που είχαμε στα 10 και στα 20 μας, η προοπτική της ζωής που φαινόταν απέραντη, η αίσθηση ότι δεν θα πεθάνουμε ποτέ, καθώς ο θάνατος φαινόταν κάτι τρομερά μακρινό που δεν μας άγγιζε, πολύ πέρα από εμάς. Πλέον, στα σαράντα μου, γνωστοί μου ή συνομήλικοί μου αρρωσταίνουν ή πεθαίνουν, και όσο κι αν ακούγεται μακάβριο, αυτή είναι απλώς η λογική πορεία των πραγμάτων. Ο θάνατος, από ένα σημείο και μετά, δεν είναι κάτι πολύ μακρινό και, κυρίως, δεν είναι κάτι που δεν απασχολεί το μυαλό μας. Οι πετυχημένες μόδες του παρελθόντος επιστρέφουν μετά από ένα μεγάλο διάλειμμα για να βρουν τα ενήλικα πλέον παιδιά εκείνης της εποχής αλλά και τα παιδιά εκείνων των παιδιών. Τα Stan Smith, ας πούμε, είναι παπούτσια που πολλοί σημερινοί τριαντάρηδες είχαν δει τους γονείς τους να φοράνε, οπότε είναι και γι’ αυτούς μια ανάμνηση που τους πηγαίνει στο δικό τους παρελθόν. Από τη μια, λοιπόν, σκέφτομαι ότι νοσταλγία δεν σημαίνει αποστροφή για το παρόν αλλά αγάπη για το παρελθόν, από την άλλη, όμως, ίσως υπάρχει κι ένα θέμα με το παρόν και αυτό είναι η δυσκολία να δημιουργηθούν νέες φόρμες που να στηρίζονται στο καινούργιο και όχι στο παλιό. Ζούμε σε μια εποχή στην οποία η τεχνολογία προχωράει με καταιγιστικούς ρυθμούς και με τέτοιους ρυθμούς αλλάζει και τη ζωή μας. Παράλληλα, όμως, αυτά που αγαπάμε τα βρίσκουμε στο παρελθόν, οι περισσότερες νέες μόδες βασίζονται σε μια vintage αισθητική και ακόμα και η τεχνολογία πολλές φορές χρησιμοποιείται για να πετυχαίνουμε αυτήν τη vintage αισθητική, όπως λέγαμε και στην αρχή του άρθρου για τα φίλτρα του Instagram. Το παρελθόν μας είναι ένα κομμάτι του εαυτού μας που κουβαλάμε πάντα μέσα μας. Είναι αυτό που καθορίζει σε μεγάλο βαθμό το συναίσθημα και την αισθητική μας. Για εμάς που γεννηθήκαμε στο μεταίχμιο μεταξύ των ’70s και των ’80s, που ενηλικιωθήκαμε στα ’90s και ζήσαμε ως πολύ νέοι τα ’00s, οι αναφορές μας και αυτά που θεωρούμε οικεία βρίσκονται μπλεγμένα σ’ εκείνες τις εποχές. Ο Μαραντόνα είναι ο μεγαλύτερος παίκτης όλων των εποχών γιατί όταν έβαλε το γκολ με το χέρι και αμέσως μετά το γκολ που πέρασε όλη την Εθνική Αγγλίας ήμουν 8 χρονών και αυτό που έβλεπα δεν το είχα ξαναδεί ποτέ. Η αίσθηση που μου δημιουργούνταν τότε ότι αυτό που βλέπω μπροστά μου είναι μεγαλειώδες και ταυτόχρονα πρωτοφανές ίσως εξηγεί όλα αυτά που είπα με περισσότερα λόγια σε αυτές τις γραμμές που είχατε την υπομονή να διαβάσετε.
Χρησιμοποιούμε τον όρο ανιστόρητα και «για πλάκα», την ώρα που αναδύονται από παντού πραγματικές φασιστικές συμπεριφορές. α π ό τ ον δ ημήτ ρ η π ολιτά κη
ShortCut
Οι πετυχημένες ταινίες των ’80s γίνονται ριμέικ και οι περισσότερες πετυχημένες σειρές διαδραματίζονται στα ’70s ή στα ’80s. Στα πάρτι χορεύουμε με τραγούδια που μέχρι πριν από μερικά χρόνια θεωρούσαμε ότι τα είχαμε ξεπεράσει. Τα ’80s και τα ’90s κομμάτια ξεσηκώνουν περισσότερο απ’ όλα, ακόμα κι αν ο DJ έχει παίξει μουσικάρες μέχρι εκείνη τη στιγμή. Παλιά κομμάτια μιξάρονται ή διασκευάζονται και συγκροτήματα φτιάχνουν καριέρες χρησιμοποιώντας παλιές συνταγές. Τα Stan Smith και τα Vans είναι ξανά στη μόδα, όπως και το μουστάκι, το οποίο πριν από μερικά χρόνια το «φορούσαν» μόνο οι παππούδες στα χωριά. Ταβέρνες, καφενεία, μπαρμπέρικα, ξεφυτρώνουν συνέχεια, ξεπατικώνοντας διακοσμητικά στοιχεία του παρελθόντος, στηρίζοντας μια πιθανή επιτυχία τους στις αναμνήσεις που θέλουν να φέρουν στο μυαλό κάθε επισκέπτη. Όσο πιο μεγάλος είναι κάποιος, εν τω μεταξύ, τόσο πιο ωραιοποιημένο βλέπει το παρελθόν. Οι παππούδες θεωρούν τον Σιδέρη και τον Δομάζο αξεπέραστους και πολύ μεγαλύτερους παίκτες απ’ όλους τους σημερινούς και το ποδόσφαιρο που παιζόταν παλιά σαφώς ποιοτικότερο από αυτό που παίζεται τώρα, όμως τότε το ποδόσφαιρο παιζόταν σε χωμάτινα γήπεδα, οι παίκτες ήταν ερασιτέχνες, πολύ λιγότερο γυμνασμένοι και προπονημένοι και το επίπεδο του ποδοσφαίρου σαφώς χαμηλότερο.
Έχω δει να αποκαλούνται «φασίστες» από άλλους συντρόφους ακόμα και στελέχη της Antifa(!), που σημαίνει ότι δεν γλιτώνεις ακόμα κι αν γράψεις «αντιφασίστας» στο μέτωπό σου.
Ζούμε καιρούς συγχρόνως ιστορικούς και ανιστόρητους, κρίσιμα μοναδικούς αλλά και αφόρητα μπανάλ στο δυστοπικό τους περιτύλιγμα, πεπεισμένοι ότι η Αποκάλυψη μας κυκλώνει, ενώ στην πραγματικότητα επιτρέπουμε στη ρουτίνα του 24ωρου κύκλου μιας «και μη χειρότερα» διαβίωσης να μας κατατρώει χειρότερα ίσως από ποτέ. Και ένα δείγμα αυτής της σχιζοειδούς συμπεριφοράς είναι ότι χρησιμοποιούμε τόσο εύκολα (νωχελικά σχεδόν) και καταχρηστικά πλέον τον προσδιορισμό «φασίστας» για να περιγράψουμε ή να εγκαλέσουμε ή να την πούμε σε κάποιον που μας τη σπάει ή μας ενοχλεί ή μας καταπιέζει προσωρινά, την ώρα που αναδύονται από παντού πραγματικές φασιστικές συμπεριφορές και τάσεις με την «κλασική», ιστορική έννοια του όρου. Όπως έλεγε και μια φίλη τις προάλλες, συζητώντας για κάποια φραξιονιστικά μαλλιοτραβήγματα σε ακαδημαϊκούς μάλιστα κύκλους της ευρύτερης ριζοσπαστικής αριστεράς (στην οποία ανήκει), όπου η λέξη πεταγόταν ως φτυσιά κατά την κλιμάκωση των αντιπαραθέσεων, ο όρος «φασίστας» έχει εκπέσει σε ένα διεθνές συνώνυμο του «μαλάκα», ένας χαρακτηρισμός που πετάς αβίαστα χωρίς να κινδυνεύεις να εμπλακείς σε ρητορική μίσους και, συχνά, χωρίς να ρισκάρεις να εμπλακείς σε διάλογο με νηφάλια επιχειρήματα που ίσως, εν προκειμένω, δεν διαθέτεις. Κάπως έτσι «ξεπλένονται» από το αιματηρό ιστορικό τους πλαίσιο και κανονικοποιούνται ακόμα και οι πιο αυταρχικές, ολοκληρωτικές και ισοπεδωτικές ιδεολογίες που κόστισαν τη ζωή σε εκατομμύρια ανθρώπους και τώρα επιστρέφουν για να εμπεδωθούν στην κοινή συνείδηση ως «αναγκαία κακά» (βλ. και «σταλινισμός»). Η ειρωνεία είναι ότι δεν χρησιμοποιείται ο όρος αυθαίρετα και κάποιες φορές στο πλαίσιο ξεκαθαρίσματος λογαριασμών μόνο από ανθρώπους που αυτοπροσδιορίζονται, έστω και αφηρημένα, ως αριστεροί ή αναρχοαυτόνομοι –έχω δει να αποκαλούνται «φασίστες» από άλλους συντρόφους ακόμα και στελέχη της Antifa(!) που σημαίνει ότι δεν γλιτώνεις ακόμα κι αν γράψεις «αντιφασίστας» στο μέτωπό σου– αλλά και από φιλελεύθερους, και από νεοδεξιούς και από καραδεξιούς και από καραμπινάτους νεο-ναζί ακόμα. Εξού και διάφορα σύγχρονα συνθετικά παράγωγα τύπου «οικο-φασισμός», «ισλαμοφασισμός» αλλά και «φεμιναζισμός». O χαρακτηρισμός «φασίστας» έχει γίνει καραμέλα, placebo, μια πασπαρτού βρισιά που δεν κόβεται στη λογοκρισία και τελειώνει κάθε συζήτηση πριν αυτή ξεκινήσει. Την ίδια στιγμή, η πλειοψηφία που υποτιμητικά αποκαλούμε «ο κοσμάκης» ή «οι νοικοκυραίοι» παρακολουθεί τη λέξη να εκστομίζεται δεξιά κι αριστερά ελλείψει σοβαρού πολιτικού λόγου, ενώ τα φασιστοειδή στοιχεία τρίβουν τα χέρια τους εκμεταλλευόμενα την απορία, την ανασφάλεια και τη σύγχυση. Δεν πρόκειται, πάντως, για κάποια καινούργια συγκλονιστική διαπίστωση η έλλειψη κάθε οικονομίας και αυτοσυγκράτησης στη χρήση του όρου. Από το 1944 ήδη, δηλαδή έναν χρόνο πριν από τη λήξη του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου και τη συντριβή των φασιστικών υπερδυνάμεων, ο Τζορτζ Όργουελ, στο άρθρο του με τίτλο «Τι είναι φασισμός;», έγραφε ότι έχει χάσει νόημα ο όρος και έχει γίνει συνώνυμο του «αντιπαθητικού» ή του «νταή» και χρησιμοποιείται αδιακρίτως από τους αντιπάλους τους εναντίον συντηρητικών, σοσιαλιστών, αναρχικών, τροτσκιστών, Καθολικών, αντιρρησιών συνείδησης, εθνικιστών πάσης φύσεως και φυλής κ.ο.κ.: «… Ο φασισμός όμως είναι κυρίως ένα πολιτικό και οικονομικό σύστημα. Γιατί τότε δεν μπορούμε να τον ορίσουμε με έναν ξεκάθαρο και ευρέως αποδεκτό τρόπο; Αλίμονο, δεν νομίζω να τα καταφέρουμε – όχι σύντομα, πάντως. Οι λόγοι είναι πολλοί και σύνθετοι, αλλά βασικά εστιάζονται στο ότι είναι αδύνατον να ορίσεις ικανοποιητικά τον φασισμό χωρίς να γίνουν παραχωρήσεις που ούτε οι συντηρητικοί, ούτε οι κομμουνιστές ούτε οι ίδιοι οι φασίστες, βέβαια, δεν θα δεχόντουσαν ποτέ να κάνουν. Το μόνο που μπορεί κάποιος είναι να χρησιμοποιεί τη λέξη με κάποιο βαθμό περίσκεψης και όχι, όπως γίνεται πλέον συνήθως, να την υποβαθμίζει στο επίπεδο μιας βρισιάς του συρμού».
Μ
Η British American Tobacco ενισχύει την παρουσία της στην Ελλάδα με 150 εκατομμύρια ευρώ επενδύσεις και 250 νέες θέσεις εργασίας. ία από τις μεγαλύτερες εταιρείες διεθνώς επέλεξε την Ελλάδα ως μία από τις πρώτες χώρες παγκοσμίως που θα διαθέτει ολόκληρη τη γκάμα των Προϊόντων Επόμενης Γενιάς του Ομίλου, λανσάροντας το καινοτόμο προϊόν θερμαινόμενου καπνού glo. Συνολικά, η κίνηση αυτή θα ενισχύσει με 150 εκατομμύρια ευρώ την ελληνική οικονομία τα επόμενα δύο χρόνια, δημιουργώντας παράλληλα 250 νέες θέσεις εργασίας μέχρι τα τέλη του 2019.
ΠΟΙΑ ΕΙΝΑΙ Η BRITISH AMERICAN TOBACCO Η British American Tobacco είναι μία από τις μεγαλύτερες εταιρείες διεθνώς, η οποία παρέχει προϊόντα καπνού και νικοτίνης σε εκατομμύρια καταναλωτές σε όλο τον κόσμο. Ο Όμιλος απασχολεί πάνω από 55.000 ανθρώπους, διαθέτει εργοστάσια σε 42 χώρες και κατέχει ηγετική θέση σε πάνω από 55 χώρες. Πρόκειται για τον μεγαλύτερο Όμιλο στον τομέα των προϊόντων ατμίσματος παγκοσμίως με βάση τα έσοδα του 2017. Η British American Tobacco, με στόχο να ηγηθεί της κατηγορίας των προϊόντων δυνητικά μειωμένου κινδύνου, έχει επενδύσει πάνω από 2,5 δισεκατομμύρια δολάρια τα τελευταία έξι χρόνια στην έρευνα και ανάπτυξη των εναλλακτικών στο κάπνισμα προϊόντων με δυνητικά μειωμένο κίνδυνο, όπως είναι τα προϊόντα θερμαινόμενου κα-
πνού και τα προϊόντα ατμίσματος. Παγκοσμίως, πάνω από 1.500 επιστήμονες και ειδικοί εργάζονται στα κέντρα Έρευνας και Ανάπτυξης της εταιρείας με στόχο να εξασφαλίσουν ότι οι ενήλικες καπνιστές έχουν στη διάθεσή τους μια ευρεία γκάμα καινοτόμων προϊόντων. Στην Ελλάδα, μέσα και από τις δυνατότητες που ανοίγονται από την ανάπτυξη στον τομέα αυτό, η British American Tobacco Hellas στηρίζει ακόμα περισσότερο την ελληνική οικονομία με επενδύσεις 150 εκατομμυρίων ευρώ τα επόμενα δύο χρόνια, ενισχύοντας τους Έλληνες λιανεμπόρους, προμηθευτές και εργαζόμενους και παράλληλα επεκτείνοντας περαιτέρω το Διεθνές Διαμετακομιστικό Κέντρο στον Πειραιά. Το λανσάρισμα του glo αποτελεί σημαντική βάση γι’ αυτή την επένδυση, καθώς το λανσάρισμα δημιουργεί αμέσως 100 νέες θέσεις εργασίας. Ο γενικός διευθυντής της British American Tobacco για τη Νότια Ευρώπη, κ. Andrea Conzonato, δήλωσε σχετικά: «Μετά το επιτυχημένο λανσάρισμα του Vype λίγους μήνες πριν, το λανσάρισμα του glo στην ελληνική αγορά αντιπροσωπεύει μια στρατηγική κίνηση για την British American Tobacco στην Ελλάδα. Αποδεικνύει τη σημασία της χώρας για την εταιρεία, καθώς καθιστά την Ελλάδα μία από τις πρώτες χώρες παγκοσμίως που θα διαθέτει την πλήρη γκάμα των Προϊόντων Επόμενης Γενιάς του Ομίλου». Παράλληλα, ο πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της British American Tobacco Hellas, κ. Juan José Marco, ανέφερε: «Συνεπείς με τον στόχο της British American Tobacco να προσφέρουμε στους ενήλικες καταναλωτές εναλλακτικές επιλογές στο κάπνισμα, υποδεχόμαστε με μεγάλο ενθουσιασμό το glo στην Ελλάδα. Με τη φιλοδοξία να ηγηθεί της κατηγορίας των Προϊόντων Επόμενης Γενιάς και έχοντας επενδύσει σημαντικά σε αυτήν, η British American Tobacco αποδεικνύει έμπρακτα τη δέσμευση της εταιρείας να συνεχίσει να στηρίζει την ανάκαμψη της Ελλάδας».
Η τεχνολογία πίσω από το glo
Τ
ο glo είναι προϊόν δυνητικά μειωμένου κινδύνου, με το αερόλυμα που σχηματίζεται από τη θέρμανση να παράγει μια φυσική γεύση καπνού, αντίστοιχη με αυτή του τσιγάρου, αλλά με περίπου 90%-95% λιγότερες τοξικές ουσίες σε σχέση με τον καπνό του τσιγάρου. Το πρώτο λανσάρισμα του glo έγινε με μεγάλη επιτυχία στην Ιαπωνία. Έκτοτε, το glo έχει επεκταθεί σε διάφορες αγορές, μεταξύ άλλων στον Καναδά, στη Νότια Κορέα, στη Ρουμανία, στη Ρωσία και στην Ιταλία. Το glo έχει λιγότερη μυρωδιά και καθόλου στάχτη. Άλλο ένα βασικό πλεόνεκτημά του είναι η απλότητα: η συσκευή διαθέτει μόνο ένα κουμπί και διαρκεί για έως και 30 χρήσεις χωρίς να χρειάζεται επαναφόρτιση μετά την κάθε χρήση. Η συσκευή είναι εύχρηστη και θερμαίνει ειδικά σχεδιασμένες ράβδους καπνού (NEO™ Sticks) χωρίς καύση. Η συσκευή glo είναι διαθέσιμη στην Ελλάδα μέσω των καταστημάτων και του e-shop της NOBACCO (nobacco. gr/glo), ενώ οι ράβδοι καπνού που χρησιμοποιούνται στη συσκευή είναι διαθέσιμες και σε άλλα σημεία πώλησης σε ολόκληρη την Ελλάδα.
8.11.18 – lifo
21
ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΟ
ΜΙΑ ΠΡΩΤΗ ΜΑΤΙΑ ΣΤΟΝ ΠΡΟΤΕΛΕΥΤΑΙΟ ΤΟΜΟ ΤΩΝ ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΩΝ ΤΟΥ ΚΟΡΥΦΑΙΟΥ ΕΛΛΗΝΑ ΠΟΙΗΤΗ. 22 lifo – 8.11.18
Ο Γιώργος Σεφέρης στην αυλή του σπιτιού του στην οδό Άγρας, Νοέμβριος 1963. Φωτό: Πρακτορείον Φωτογραφικών Επικαίρων «ΕΝΩΣΙΣ»/ Φωτογραφικό Αρχείο Γιώργου Σεφέρη Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης
8.11.18 – lifo
23
ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΟ
Η λέξη,
η φτιαγμένη από πολλή ζωή και πολύ πόνο, και πολλή τριβή ανάμεσα στους ανθρώπους γιώργος σεφέρης, μέρες η΄
24 lifo – 8.11.18
Η
πολυαναμενόμενη κυκλοφορία του τόμου Η΄ από τις Μέρες του Γιώργου Σεφέρη, πάντα από τις εκδόσεις Ίκαρος, σε επιμέλεια Κατερίνας Κρίκου-Davis, έρχεται σε μια πολύ κρίσιμη στιγμή για την Ευρώπη και τη χώρα μας, καθώς διακυβεύονται κρίσιμα θέματα ταυτότητας και η καθημερινότητα επιβάλλει τον επαναπροσδιορισμό της θέσης μας παντού. Η τεράστια διάσταση του σεφερικού προσώπου και έργου αναφαίνεται περισσότερο
τότε ασυρματιστή και ποιητή Νίκο Καββαδία σε μία από τις πιο συγκινητικές στιγμές του παρόντος τόμου. Έντονη παρουσία έχει ο ζωγράφος Φράνσις Μπέικον, ενώ διαρκείς αναφορές γίνονται σε συναυλίες και στη μουσική που από τις πρώτες μέρες των φοιτητικών του χρόνων μέχρι και τις τελευταίες φαίνεται να «συντρίβει» (λόγια του ίδιου) τον ποιητή, όπως εκείνη η βραδιά στο Φέστιβαλ Χολ το καλοκαίρι του ’61, όπου ακούει τον Σβιατοσλάβ Ρίχτερ που «δίνει τους ήχους με τις ρίζες τους». Οι τέχνες, άλλωστε, δεν ασκούν στον Σεφέρη φαινομενική αλλά καταλυτική και απόλυτη επίδραση.
O προτελευταίος τόμος των ημερολογίων του Γιώργου Σεφέρη με τον τίτλο Μέρες Η΄, τον οποίο παρουσιάζει σε αποκλειστικότητα η LiFΟ, εκδίδεται ύστερα από πολυετή αναμονή από τις εκδόσεις Ίκαρος σε επιμέλεια Κατερίνας Κρίκου-Davis και, παρότι αφορά το σύντομο διάστημα 2 Γενάρη 1961 – 16 Δεκέμβρη 1963, είναι πλούσιος σε γεγονότα, μεταξύ των οποίων η ανακοίνωση του βραβείου Νόμπελ, ενώ περιλαμβάνει αναφορές σε περίβλεπτα πρόσωπα της εποχής, από τον Τ.Σ. Έλιοτ και τον Γκράχαμ Γκριν έως τον Κωνσταντίνο Καραμανλή και τη Μελίνα Μερκούρη. ΑΠΟ THN ΤΊΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΆ
Πάνω: Ο Γιώργος Σεφέρης στην αυλή του σπιτιού του στην οδό Άγρας, Νοέμβριος 1963. Φωτό: Πρακτορείον Φωτογραφικών Επικαίρων «ΕΝΩΣΙΣ»/ Φωτογραφικό Αρχείο Γιώργου Σεφέρη Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης Κάτω: Πρόχειρο σκίτσο από την τρίτη σελίδα της Εγγραφής. 4.4.1961.
καίρια από ποτέ και καθιστά την παρούσα έκδοση όχι μόνο απαραίτητη αλλά και άκρως συμβολική. Είναι ενδεικτικό ότι ο τόμος Η΄, που φέρνει για πρώτη φορά η LiFO στη δημοσιότητα, ξεκινά με παρατηρήσεις του Σεφέρη για τη θέση μας στην ευρωπαϊκή πολιτική κονίστρα λόγω Κυπριακού και ολοκληρώνεται με αντίστοιχες ανησυχίες για το πού ακριβώς τοποθετείται η χώρα μας σε σχέση με την Ανατολή και τη Δύση, όπως αυτές καταγράφονται στην ανεπίδοτη επιστολή προς τον Ζήσιμο Λορεντζάτο, την οποία πολύ σοφά η επιμελήτρια περιλαμβάνει στην ίδια έκδοση. Θαρρείς πως οι λαμπρές σεφερικές σκιές των μυθικών και πραγματικών προσώπων έρχονται και πάλι προς το μέρος μας με κάθε τρόπο, καθεμιά με τον δικό της προσανατολισμό και τη δική της ιστορία: τραγικοί ήρωες συνδιαλέγονται ιδανικά με τους πραγματικούς για να δείξουν πώς φτάσαμε τελικά σε αυτό το αδιέξοδο, με το διεισδυτικό πάντα βλέμμα του Σεφέρη να αποκαλύπτει τις προφανείς αλλά και άγραφες αλήθειες. Ο συγκεκριμένος τόμος, ο οποίος ταυτίζεται με την τελευταία περίοδο της ζωής και του έργου του, μπορεί να έχει περιορισμένη χρονικά έκταση (1961-63), αλλά είναι ύψιστης συμβολικής αποτίμησης για όλους όσοι οδήγησαν τη χώρα σε αυτό το σημείο αλλά και για τους προσωπικούς του μύθους που κατέρρευσαν τόσο σε πολιτικό όσο και σε λογοτεχνικό επίπεδο. Για παράδειγμα, ο ίδιος δεν φαίνεται να ασπάζεται τη νευρικότητα του Κωνσταντίνου Καραμανλή, ενώ εκφράζει απόλυτη δυσπιστία, για να μην πούμε απέχθεια, για πρόσωπα που έχαιραν καθολικής αναγνώρισης και φήμης, όπως η Μελίνα Μερκούρη. Είναι, αντίστοιχα, ιδιαίτερα δηκτικός ως προς τους εμπλεκόμενους στις διαπραγματεύσεις της τελικής, όπως φαινόταν τότε, φάσης του Κυπριακού και φανερώνει ξεκάθαρα τα αρνητικά του αισθήματα προς τους πρίγκιπες και βασιλείς του ελληνικού κράτους, τους οποίους έχει αναλάβει να ξεναγεί σε μια σειρά από επίσημες επισκέψεις τους στο Λονδίνο, λίγο προτού εισηγηθεί την απομάκρυνσή του από την υπηρεσία. Αλλά και οι λογοτέχνες ενίοτε δείχνουν κατώτεροι των προσδοκιών, με εξαίρεση τις εποικοδομητικές συζητήσεις, οι οποίες καταλήγουν σε επιμέρους εγγραφές με τον Γκράχαμ Γκριμ, τον Ιβ Μπονφουά, τον Οδυσσέα Ελύτη – ακόμα και με τον
Α
ν όμως κάτι κάνει τις Μέρες Η΄ να ξεχωρίζουν είναι, κατά τη γνώμη μας, η άμεση και έντονη επαφή που έχει ο Γιώργος Σεφέρης με το μυστικό σε όλες τις εκφάνσεις του: σκέψεις, αναζητήσεις και οράματα. Ο συμβολικός κύκλος του μυστικού, όπως και οι υπόλοιποι κύκλοι που ανοίγουν και κλείνουν με μεταφυσικό τρόπο στον παρόντα τόμο – επίσκεψη σε μοναστήρια, η έντονη αίσθηση μυσταγωγίας στους Δελφούς, η ονειρική συνάντησή του με τις Φαιδριάδες, η παράθεση του μουσείου μαγείας, η αναφορά του, για μια ακόμα φορά, στα τζιτζίκια, πρόδηλη παραπομπή στον ομώνυμο μύθο του Πλάτωνα από τον Φαίδρο, ακόμα και τα σχεδιάσματα για τα πλέον απόκρυφα από τα ποιήματά του–, αναδεικνύουν το άλλο πρόσωπο του ποιητή, ο οποίος, αναγιγνώσκοντας σοφά το τώρα, μαντεύει με ακρίβεια το μέλλον. Είναι η εποχή που νιώθει, αγγίζει και βλέπει περισσότερο από ποτέ, που αρχίζει να μεταφράζει το Άσμα Ασμάτων και ξέρει, ανεβαίνοντας ψηλά ως το Κωρύκειο Άντρο, πως το σώμα που πάσχει αποκαλύπτει αληθινά μεγαλεία για την ποιητική του ψυχή. Νιώθοντας την «αναστάσιμη ωδίνη», όπως την αποκαλεί, κάνει θαύματα, προσπερνά ακόμα και την αγωνία του για την επικείμενη ανακοίνωση του βραβείου Νόμπελ και αναζητά την ψυχική γαλήνη στα κύματα και στο φως των Κυκλάδων. Σαν να ψάχνει κι αυτός την ιδανική κόχη για να λυτρωθεί ή να ολοκληρώσει τον κύκλο του μυστικού με τα ποιητικά χαρακτηριστικά του μύθου. «Απέσβετο και λάλον ύδωρ» γράφει εν είδει ενοράσεως για το μπετόν που πέφτει πάνω στην πηγή με το αγίασμα, δείχνοντας να ταυτίζεται με το αλλοτινό, πένθιμο σήμαντρο του Ορειβασίου, του τελευταίου ιστορικά επισκέπτη του Μαντείου των Δελφών που έμελλε να μεταφέρει από την Πυθία τα νέα για τον ερχομό του τέλους. Ο Σεφέρης είναι ο μάντης και ο ιεροφάντης που αφουγκράζεται με ακρίβεια τις υπερκοσμικές δυνάμεις που διασαλεύουν την πραγματικότητα. Η ποιητική πράξη εδώ δείχνει να κάνει με ανάλογο τρόπο τον κύκλο της – δεν είναι τυχαίο ότι η τελευταία του συλλογή θα έχει
τον τίτλο Τα τρία κρυφά ποιήματα. Πάντως, η έντονη επαφή με το μεταφυσικό αυτά τα τρία πρώτα χρόνια της δεκαετίας του ’60, τα οποία σφραγίζουν το ποιητικό του έργο και συμπίπτουν με την αποχώρηση από τον χώρο της διπλωματίας, φέρει εντός της την αποτρόπαια δύναμη της πιο οδυνηρής προφητείας. Πολύ καίρια ο Μπίτον είχε κάνει λόγο για την καταλυτική επίδραση που άσκησε στον Σεφέρη η επίσκεψή του στην Πάτμο λίγα μόλις χρόνια πριν – αντίστοιχα, τώρα, όλη αυτή η προεργασία της κάθαρσης βρίσκει την αλήθεια της μέσα από το άνοιγμά του στον κόσμο του μυστικού.
O
μως το ότι ο Γιώργος Σεφέρης βλέπει καθαρά και διαισθάνεται είναι κάτι που καθιστά την πραγματικότητα ακόμα πιο οδυνηρή για εκείνον. Μάλιστα, έχει κανείς την αίσθηση ότι ήρθε επιτέλους ο καιρός τα πράγματα να ειπωθούν με το όνομά τους, ενώ προηγουμένως –και όχι μόνο εξαιτίας της δικής του εκ των υστέρων παρέμβασης– εκφράζονταν μέσα από ευφημισμούς και έμμεσες υποδείξεις. Σε αυτό τον τόμο όλα μοιάζουν να βρίσκουν τη θέση τους, καθώς, χωρίς υπεροψία, αλλά με πικρή συνειδητοποίηση των ορίων και της θέσης του, ο Σεφέρης αφήνει, επιτέλους, πίσω του τον ρόλο του διπλωμάτη και εκφράζεται πιο ελεύθερα. Ενταγμένος σε ένα τέλειο σύστημα κοινωνικών σχέσεων υψηλού επιπέδου, σε ένα ραφιναρισμένο σύμπαν όπου δεν επιτρέπονται οι ψυχικές ρωγμές, μοιάζει να αντιλαμβάνεται τις αντιθέσεις τόσο έντονα όσο ποτέ. Η ζωή του στο Λονδίνο καταλήγει μάλιστα να αφυδατωθεί στο παιχνίδι όλων αυτών των σχημάτων και φτάνει να γίνει μια ατέρμονη κατάσταση, ένα παιχνίδι ρόλων δίχως τέλος (και όχι για λόγους λογοτεχνικούς). Πρόσωπα πάσης φύσεως παρελαύνουν το ένα μετά το άλλο σαν μια παράξενη κουστωδία, όπως εκείνη που παρακολουθούσαν οι γυναίκες που έπιναν τσάι μιλώντας για τον Μικελάντζελο στο ποίημα του Έλιοτ. Ακόμα και αυτός ο εμβληματικός ποιητής, όμως, μοιάζει να αποκτά στα μάτια του Σεφέρη, στις Μέρες Η΄, μια πιο γήινη διάσταση, ενίοτε γεμάτη αντιφάσεις, αν και η καχυποψία του στο τέλος έχει να κάνει με μια παρεξήγηση, όπως πολύ σωστά εξηγεί η Κρίκου-Davis σε σχετική παραπομπή της: ο Σεφέρης εκδήλωσε προφανώς πικρία από τη χλιαρή υποδοχή εκ μέρους του Τ.Σ. Έλιοτ της αναγγελίας του βραβείου Νόμπελ, αλλά αυτό,
Χάσαμε καιρό, χάσαμε πολύν καιρό, και τώρα ακόμη αδιαφορούμε εγκληματικά. Χρειαζόμαστε παιδεία, και την παιδεία την έχουμε γράψει στα παλιά μας τα παπούτσια.
όπως εκ των υστέρων αποδεικνύεται, οφείλεται στην έντονη παρασκηνιακή δραστηριότητα του Έλιοτ για να προκριθεί τελικά το όνομα του Έλληνα ποιητή στη λίστα των υποψήφιων νικητών. Τα μετρημένα του λόγια, επομένως, είχαν ως στόχο να μην κινήσουν υποψίες, αν και για τον Σεφέρη προέκριναν, για μια ακόμα φορά, την ορθή απόφασή του να εμπιστεύεται σχεδόν αποκλειστικά τους πεθαμένους παρά τους ζωντανούς, όπως έγραφε στο «Πάνω σε έναν ξένο στίχο»: «Και πόσο παράξενα αντρειεύεσαι μιλώντας με τους πεθαμένους, όταν δε φτάνουν πια οι ζωντανοί που σου απομέναν». 8.11.18 – lifo
25
ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΟ
O
σο το σκέφτομαι πρέπει να είμαι ένα λάθος στην ελλ. Λογοτεχνία» αναφέρει η λακωνική εγγραφή στον παρόντα τόμο Η΄, τρεις μόλις μέρες μετά τον ερχομό της νέας χρονιάς, του 1962, οπότε είθισται οι άνθρωποι να αποφαίνονται με τρόπο κατηγορηματικό για τα πράγματα ή να λαμβάνουν καίριες αποφάσεις. Η διαφοροποίηση από τον μεγάλο λογοτεχνικό κανόνα είναι, εν προκειμένω, όχι μόνο προφανής αλλά συνειδητή. Ο ποιητής/λογοτέχνης δεν χωράει στη συνολικότερη απαρίθμηση, δεν ομαδοποιείται, δεν κατέρχεται στην κλίμακα των υφιστάμενων κατηγοριών. Από τη μια ο Ηράκλειτος που αποκάλυψε την ορμητική διάσταση του φωτός και του ύδατος, από την άλλη ο κυνηγός της
Παράδοση δε θα πει μίμηση, θα πει δημιουργία. Αν είναι μίμηση είναι νεκρό πράγμα η παράδοση — δεν αξίζει τίποτε. Το επίσημο κράτος, οι ακαδημίες, τα πανεπιστήμια μιλώντας για την παράδοση των αρχαίων δεν εννοούν τίποτε.
Σελίδα από τον μαυρόδετο αγγλικό ημεροδείκτη γραφείου.
26 lifo – 8.11.18
αιώνιας αλήθειας και ομορφιάς Πλάτωνας. Από τη μια ο μυστικός και παράφορος Ευριπίδης που «είδε τις φλέβες των ανθρώπων σαν ένα δίκτυ των θεών, όπου μας πιάνουν σαν τ’ αγρίμια», από την άλλη ο χθόνιος και επικός Αισχύλος. Οι συμβολικές μορφές που συνοψίζουν τις διαφορετικές πλευρές του Σεφέρη και επανέρχονται διαρκώς στο έργο του δεν τελειώνουν στο ονειροπόλημα παρά αποκτούν ενσαρκωμένη διάσταση σε αυτό που βιώνεται μέσα στη γραφή και στη λογοτεχνία. Και οι Μέρες, ως το πιο απτό συμφιλιωτικό μέρισμα αυτών των διαφορετικών όψεων, απλώνονται σαν ένα παζλ που ενώνει αρμονικά τα πλέον ετερόκλητα κομμάτια. Εν προκειμένω, μιλάμε για ένα ανοιχτό εργαστήρι, το πιο πρόδηλο, κατά τη γνώμη μας, δείγμα του ελληνικού μοντερνισμού, το οποίο,
αποκτώντας τη μορφή του ημερολογίου, καταφέρνει να ενώσει αρμονικά τον αυθορμητισμό των σημειώσεων ως άσκηση γραφής με πιο επεξεργασμένες διαπιστώσεις για τη σημασία και τον σκοπό της τέχνης. Είναι ένα παζλ από σκόρπιες σκέψεις και σχεδιάσματα, πολλές φορές από αυτούσιους ποιητικούς στίχους, σε ένα ανοιχτό και γοητευτικά ετερόκλητο λογοτεχνικά πρόταγμα, το οποίο ωστόσο διατηρεί τη δική του αυταξία. Ακόμα και σε αυτό τον τόμο, στον οποίο δεν έχει μεσολαβήσει η επεξεργασία του συγγραφέα και ό,τι έχουμε το οφείλουμε στην πολύτιμη και σχολαστική επιμέλεια της κ. Κρίκου-Davis, είναι σαφές και ενδεικτικό το παιχνίδι ανάμεσα στο παροντικό και στο αιώνιο, στο βαθυστόχαστο και στο στιγμιαίο. Στη μέχρι τώρα φιλολογική γραμματεία υπάρχουν διάφορες εκτιμήσεις για τη θέση που έχουν οι Μέρες στο σεφερικό λογοτεχνικό corpus. Είναι γνωστή, για παράδειγμα, η άποψη του Κ.Θ. Δημαρά για την υπεροχή του πεζογραφικού λόγου του Σεφέρη έναντι του ποιητικού, όπως γνωστές είναι και οι θέσεις του Νάσου Βαγενά ότι τα ημερολόγια δεν μπορούν να έχουν σχέση με τη λογοτεχνία, εφόσον σε αυτά «κυριαρχεί μια επιδίωξη ταυτιστική» και μάλλον εξωραϊστική (Νάσος Βαγενάς, « Έξι νύχτες στην Ακρόπολη – Το Ημερολόγιο ως μυθιστόρημα», περιοδικό «Διαβάζω», τεύχος 142). Σε αυτές τις φιλολογικές επισημάνσεις αντιπαρατίθεται η καίρια διαπίστωση ότι το ημερολόγιο του Σεφέρη εκφράζει ένα ιδιοσυστασιακό είδος και συνδιαλέγεται ιδανικά με άλλα ευρωπαϊκά δημιουργήματα, όπως το ημερολόγιο του Σταντάλ, του Κάφκα, της Γουλφ ή, ακόμα περισσότερο, του Αντρέ Ζιντ.
Π
ολύ ενδιαφέρουσα και ενδεικτική είναι εν προκειμένω η μελέτη της Αλεξάνδρας Σαμουήλ Ο βυθός του καθρέφτη: Ο André Gide και η ημερολογιακή μυθοπλασία (Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης), η οποία μιλάει εκτενώς για τα μοντέρνα στοιχεία ενός νέου είδους (ημερολογιακή μυθοπλασία), το οποίο εκ των πραγμάτων καταργεί τη φιλολογική έριδα για την ειδολογική διάκριση πεζογραφικού και ποιητικού έργου, μυθοπλασίας και ποίησης. Είναι, άλλωστε, προφανές πως ο Σεφέρης λάμβανε σοβαρά υπόψη τις Μέρες σε σχέση με το ποιητικό του έργο και τις προέτασσε ως το βασικό δείγμα του εργαστηρίου του, αποφασίζοντας μάλιστα να εντάξει σε αυτές τα πιο κεντρικά ποιητικά του σχεδιάσματα. Η διαλογική αυτή σχέση λειτουργούσε ενίοτε και αντίστροφα, καθώς πολλά από τα ποιήματα έχουν ημερολογιακό τίτλο: «Ημερολόγιο Καταστρώματος» ή «Ημερολόγιο ενός ποιήματος». Είναι ενδεικτικό πως το Τετράδιο Γυμνασμάτων περιλαμβάνει τις σημειώσεις για ολόκληρο το επταήμερο, αφού τα ποιήματα εμπνέονται από τις ημέρες της εβδομάδας, όπως αντίστοιχα τα τεκταινόμενα στις Έξι νύχτες στην Ακρόπολη εμπνέονται, σύμφωνα με τον ίδιο, «από τις ημέρες της εβδομάδας και τα φεγγάρια του ’28». Χαρακτηριστικό, επίσης, είναι το «Ημερολόγιο ενός ποιήματος», το οποίο περιλαμβάνεται στον τόμο με την αλληλογραφία με τον Ζήσιμο Λορεντζάτο (σε επιμέλεια Ν.Δ. Τριανταφυλλόπουλου, από τις εκδόσεις Δόμος). Στις Μέρες Η΄ τα ποιητικά σχεδιάσματα αφορούν το «Πάνω σε μια χειμωνιάτικη ακτίνα» που θα περιληφθεί στα Τρία κρυφά ποιήματα, την τελευταία ποιητική συλλογή πριν από τον θάνατό του. Εικόνες, παρομοιώσεις, μεταφορές, υπάρχουν τόσο στο ποιητικό όσο και στο ημερολογιακό έργο του Γιώργου Σεφέρη σε ένα αλληλοτροφοδοτού-
μενο πλην όμως ενιαίο πλαίσιο, καθώς, όπως έλεγε σχεδόν αφοριστικά ο Ρόμπερτ Γκρέιβς, «υπάρχει μία και μόνο μία ιστορία». Το δημιουργικό διάνυσμα ανάμεσα στην ποιητική εργασία και το ημερολογιακό έργο προσδιορίζει μια αμφίπλευρη διαδικασία και αναδεικνύει μια ενωτική παρά αντιθετική σχέση. Αντίστοιχα, πάλι, η αέναη μάσκα των μεταμορφώσεων του ημερολογιογράφου, διπλωμάτη και ποιητή δεν φανερώνει ανειλικρίνεια, αφού μέσα από αυτές γεννήθηκαν ο Στράτης Θαλασσινός και ο Μαθιός Πασκάλης. Ενδεχομένως να είναι αυτό το παιχνίδισμα που έσωσε, με διαφορετικούς τρόπους, τον Σεφέρη, όπως αντίστοιχα το ψευδώνυμο ούτις (κανένας) είχε σώσει τη ζωή του Οδυσσέα στην αντιπαράθεσή του με τον Κύκλωπα. Πόρρω απέχει, επομένως, η εναλλαγή των λογοτεχνικών ρόλων από την ανειλικρίνεια ή την αυτολογοκρισία που πολλοί σπεύδουν να αποδώσουν στα δουλεμένα από τον ποιητή ημερολόγια. Οι όποιες επεξεργασίες ή αποσιωπήσεις δεν έγιναν για λόγους εξωραϊσμού ή φτιασιδώματος αλλά από απόλυτο σεβασμό προς το περίοπτο αυτό φιλολογικό είδος. Εκ των πραγμάτων ο ποιητικός διχασμός δεν μπορεί να αφορά την τόσο πολύπλευρη διαμορφωτική δύναμη που χαρακτηρίζει το έργο του Σεφέρη. Όπως τονίζει εύστοχα και η κ. Κρίκου-Davis τόσο στα προλεγόμενά της στη συγκεκριμένη έκδοση όσο και σε άλλα σημεία του έργου της: «Ο περίφημος “διχασμός του Σεφέρη” αν όχι ιδεολόγημα, είναι, πάντως, κάτι πολύ σχετικό». Η διαρκής αγωνία του, όπως αποκαλύπτουν ταυτόχρονα οι εγγραφές, τα σχόλια και οι ποιητικοί του στίχοι, είναι η αναμέτρηση με το κενό και τη βαθιά αλήθεια του, την οποία αναζητά όχι ως επιδιωκόμενη έμπνευση αλλά ως υπαρξιακή ταυτότητα. Γι’ αυτό και από τις Μέρες Η΄ απουσιάζουν οι παραπομπές στην εξωτερική του εικόνα ή στην εφήμερη διασημότητα την οποία του χάρισε ο ντόρος, πριν και μετά, γύρω από το βραβείο Νόμπελ. «Κατά βάθος νομίζω ότι 2 σωστές γραμμές θα μπορούσαν να εξαγοράσουν καλύτερα τη ζωή μου από οποιαδήποτε δημόσια επιτυχία» γράφει ο Σεφέρης στον παρόντα τόμο με την ακρίβεια ενός στοχαστή ο οποίος απεχθανόταν όσο κανείς την ευκολία της εξομολόγησης, πόσο μάλλον της συγκίνησης. Ως εκ τούτου είναι σαφές ότι η λογική των Ημερολογίων δεν είναι εξομολογητική και το de profundis στοιχείο τιθασεύεται από το συμβολικό βάρος και βάθος του εκάστοτε αφορισμού (στις Μέρες Η΄ έχει κανείς την αίσθηση ότι ο λόγος γίνεται ακόμα πιο αφοριστικός). Ακόμα και σε περιπτώσεις που τα προσωπικά του δεν αποκρύπτονται, καθώς τα όρια μεταξύ κρυφού και φανερού είναι κάπως δυσδιάκριτα στο ανοιχτό εργαστήρι που αποτελούν οι Μέρες, αυτό δεν συμβαίνει για να δείξει ο συγγραφέας τους την ευάλωτη κατάστασή του. Τα περιστατικά καταγράφονται περισσότερο συγκριτικά με την υφιστάμενη πνευματική και ψυχική συνθήκη που προκάλεσε άλλοτε αδιέξοδα και άλλοτε δημιουργήματα. Συχνά-πυκνά, για παράδειγμα, ο Σεφέρης αναφέρεται στις κρίσεις που έχει με τα νεύρα του, εκτός από την εγχείρηση στον προστάτη, αλλά και στη δύσκολη περίοδο της συμβίωσης στο Λονδίνο με τη Μαρώ, προφανώς εξαιτίας της εμφάνισης κάποιου τρίτου προσώπου. Στη βιογραφία του με τίτλο Περιμένοντας τον Άγγελο (Ωκεανίδα) ο Ρόντρικ Μπίτον κάνει σαφή αναφορά στη γραμματέα που είχε γοητεύσει τον διπλωμάτη την περίοδο εκείνη, ενώ η κ. Κρίκου-Davis, μάλλον από διακριτικότητα, αρκείται στο να αναφέρει ότι το κρυπτικό όνομα στην εν λόγω εγγραφή προφανώς παραπέμπει σε αυτήν ακριβώς την περίπτωση.
Ο Γιώργος και η Μαρώ Σεφέρη στο σαλόνι του σπιτιού τους, Νοέμβριος 1963. Φωτό: Πρακτορείον Φωτογραφικών Επικαίρων «ΕΝΩΣΙΣ»/ Φωτογραφικό Αρχείο Γιώργου Σεφέρη Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης
Ω
Το βιβλίο κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Ίκαρος τις επόμενες μέρες. www.ikarosbooks.gr
στόσο, το κλίμα βελτιώνεται όταν το ζεύγος επιστρέφει στην Ελλάδα, όπου ετοιμάζουν πια το νέο τους σπίτι, την αιγαιοπελαγίτικη μονοκατοικία στην Άγρας 20, επιβεβαιώνοντας αυτή την τόσο έντονη αναλογία μεταξύ ψυχικού κόσμου και εξωτερικής πραγματικότητας, καθώς κανένα κτίριο και κανένας ουρανοξύστης δεν μπορεί, στα μάτια του Σεφέρη, να γνωρίσει «τη δροσούλα που κατεβαίνει στην Κηφισιά». Αντίθετα, τα μουχλιασμένα από την υγρασία σπίτια στο Λονδίνο τού θυμίζουν, όπως γράφει στις Μέρες Η΄, πως ζει «μέσα σε roquefort σα σκουλήκι τυριού». Όπως τονίζει και η επιμελήτρια στην υποσημείωση 192: «Δείγμα της ευφορίας που του προκάλεσε η ανανέωση της επαφής του με το ελληνικό τοπίο, την παράδοση και κάποιους απλούς ανθρώπους –“χειροποίητους”, όπως τους περιγράφει (βλ. εγγραφή 11.10.63.)– είναι η σύνθεση μιας σειράς “σκαμπρότζικων”, όμως δεξιοτεχνικών στιχουργημάτων που τελικά περιλήφθησαν στον παραπάνω τόμο: βλ. “Διπλές μαντινάδες για μαχαίρια”, “Μαντινάδες”, “Αρετούσα και Ρωτόκριτος”, “οπ.π.σσ. 30-47”». Η αλαφράδα που δημιουργούν στον Σεφέρη αυτές οι συνάφειες δεν προκύπτει, ωστόσο, ως ειρωνεία, όπως ενίοτε συμβαίνει με τον συνομιλητή του Έλιοτ, αλλά ως σεβάσμια κίνηση αναγνώρισης μιας ένδοξης λαϊκότητας που έρχεται από τα βάθη του χρόνου. Πάντα στο ασυνείδητο του νομπελίστα λογοτέχνη κατοικούσαν οι χωρικοί και ο Μακρυγιάννης, ο όμορφος αυτός εσμός από απλούς ανθρώπους που έδεσαν την ποίηση και τη γλώσσα του –βλ. αγάπη στη δημοτική– με αιώνιους δεσμούς. Στον αντίποδα αυτού του κλίματος καταγράφεται η συναναστροφή του με τους ψεύτικους και μάλλον κυνικούς εκπροσώπους της καλής κοινωνίας και είναι χαρακτηριστική, και άκρως λογοτεχνική, η σχετική περιγραφή της δεξίωσης όπου έτυχε να συναντήσει, μετά από καιρό, τον Τ.Σ. Έλιοτ (το απόσπασμα είναι από τις Μέρες Η΄): «H.M. Garden Party. Είχα να πάω δυο χρόνια. Όμορφο απόγευμα. Πράσινο χορτάρι φρέσκο και τα φύλλα των δέντρων το ίδιο από τις τελευταίες βροχές. Εκτός απ’ αυτό έχουν κάτι από την κολυμπήθρα του Σιλωάμ ή από τη Δευτέρα Παρουσία τούτες οι συγκεντρώσεις — γέροι, πολλοί γέροι, αλλοτινοί στυλοβάτες της αυτοκρατορίας, όπου η πονηριά έχει μονιμοποιηθεί γύρω στο στόμα και στα μάτια — καροτσάκια ανάπηρων, γριές — κάθε λογής φορέματα τώρα που η κοινοπολιτεία έχει ξεγεννήσει τόσες ανεξαρτησίε — ακόμη
κι ένας με γκρίζο καπέλο κάου-μπόη με φτερουδάκια μπηγμένα στην κορδέλα — νέγροι και χρωματιστοί με ντόπιες φορεσιές και σαντάλια, κάποτε ωραίες φυσιογνωμίες άντρες και γυναίκες ή καλοί κεφαλόδεσμοι. Μαζί μ’ όλα τούτα η πατροπαράδοτη ζακέτα, το γαρύφαλλο στη μπουτονιέρα, το γκρίζο καπέλο του Άσκοτ, καπέλα και γάντια στο χέρι — ανάμεσα σ’ αυτούς ξαφνικά ο Έλιοτ με τη γυναίκα του φρέσκος από τη Τζαμάικα, πραγματικά ξανανιωμένος και η γυναίκα του ίσως παχύτερη. —Πόσο χαίρομαι, του είπα, που ξεκουραστήκατε. —Το πνεύμα κοιμάται, είπε, σε τέτοιες περιστάσεις. —Μόνο που βαρέθηκα στο τέλος, είπε είχα ανάγκη για κάτι πιο ζωντανό. Έκανε κολύμπι — η θάλασσα είχε 70 Φαρενχάιτ. Η γυναίκα του έχει ένα βραχιόλι όπου έχει κρεμάσει από σμάλτο μικροσκοπικές απομιμήσεις των βιβλίων [του]. —Αυξήθηκαν τούτα; της είπα. —Όχι — φαντάζομαι τώρα θα αυξηθούν».
Κ
αμία κουβέντα, πάντως, ή λογοτεχνική συνάντηση δεν έχει σημασία αν δεν έχει στο επίκεντρο όχι την κοινωνική καταξίωση ή συνάφεια αλλά τον ίδιο τον άνθρωπο, αφού είναι προφανές ότι, παρά τις δυσκολίες και την αγανάκτηση, ο Σεφέρης δεν χάνει ποτέ τον ανθρωπισμό του: «Σε κάθε σταυροδρόμι μια Σφίγγα μας θέτει ρωτήματα — μια Σχιστή οδός — και φοβούμαστε μήπως η απάντησή μας βάλει μπρος την τραγωδία του Λαυδακίδη Οιδίποδα, δεν ξέρουμε τι λόγο να βάλουμε στη θέση της απάντησης εκείνης: ο άνθρωπος». Όλα επιστρέφουν σ’ εκείνο το τρίστρατο, όπου ο τραγικός ήρωας πρωταντίκρισε την ανθρώπινη μοίρα του και άπαντες καταφθάνουν από τους μακρινούς γαλαξίες και το Διάστημα –ιδού η διαρκής αναφορά στον Γκαγκάριν– για να θέσουν το ίδιο πάντα πανανθρώπινο ερώτημα. Υπάρχει μια αμετάβλητη ενότητα στον τρόπο που τίθενται τα ερωτήματα από την αρχαία έως τη σύγχρονη, αποσταθεροποιημένη Ελλάδα και ο Σεφέρης εντοπίζει τις ίδιες αντιδράσεις ως κομμάτια μιας πραγματικότητας που ήταν πάντοτε εκεί: «Οι Έλληνες τίποτε: είναι απαθείς, κουβεντιάζουν, κάνουν λογαριασμούς. Ξαφνικά πετάνε μια απίθανη μυθολογία — ίσως τιναγμένη προς τα έξω από αυτά που έχουν στοιβαγμένα στο υποσυνείδητό τους». Και ο ίδιος γνωρίζει πως, όταν γράφει, χαρίζει τα δώρα του στον αιώνα ως παντοτινή παρακαταθήκη αλλά και ως ένα διαρκές, ανοιχτό ερώτημα που δεν έπαψε ποτέ να τίθεται με ανάλογο τρόπο. Αυτή είναι γι’ αυτόν, άλλωστε, η επαφή με την άγραφη πολιτιστική και πνευ-
ματική περιουσία του τόπου του: «Παράδοση δε θα πει μίμηση, θα πει δημιουργία. Αν είναι μίμηση είναι νεκρό πράγμα η παράδοση — δεν αξίζει τίποτε. Το επίσημο κράτος, οι ακαδημίες, τα πανεπιστήμια μιλώντας για την παράδοση των αρχαίων δεν εννοούν τίποτε» γράφει με πικρία στις Μέρες Η΄. Η Ελλάδα τον πονάει, η Ελλάδα τον διώχνει αλλά και τον ξανακαλεί, η Ελλάδα τον κάνει να επιμένει σε αυτό τον ηδυσμένο λόγο που η ίδια έχει τόσο ανάγκη. Τα λόγια του στην ανεπίδοτη επιστολή προς τον Ζήσιμο Λορεντζάτο που παρατίθεται στη συγκεκριμένη έκδοση ως επίμετρο είναι ενδεικτικά και άκρως αποκαλυπτικά γι’ αυτό που ζούμε σήμερα: «Χάσαμε καιρό, χάσαμε πολύν καιρό, και τώρα ακόμη αδιαφορούμε εγκληματικά. Χρειαζόμαστε παιδεία, και την παιδεία την έχουμε γράψει στα παλιά μας τα παπούτσια: χρειαζόμαστε καλούς υπηρέτες του Θεού κι έχουμε όλο και τρισχειρότερους. Χρειαζόμαστε αγάπη και γλεντάμε κάθε τόσο φορώντας το πετσί του λύκου. Μπροστά σε μια τέτοια κατάσταση, αναρωτιέμαι, μη δε θα ’ταν καλύτερο να οικονομάμε τις σαΐτες μας εναντίον στη λογοτεχνία, όπως την παρασταίνεις, για να τις έχουμε διαθέσιμες για εκείνα τα χάλια μας; Έπειτα, στο κάτω-κάτω της γραφής, μπορεί αυτοί οι αιρετικοί της λογοτεχνίας να τύχει και να ρίξουν καμιά φορά ένα λόγο σπερματικό, χρήσιμο για τα ανώτατα του πνεύματος. Ενώ αλλιώς υπνοβασία και αυτοματισμός». Συμπέρασμα; Τα οδοφάναρα της
Σελίδα από τον μαυρόδετο αγγλικό ημεροδείκτη γραφείου.
Οι Έλληνες τίποτε: είναι απαθείς, κουβεντιάζουν, κάνουν λογαριασμούς. Ξαφνικά πετάνε μια απίθανη μυθολογία — ίσως τιναγμένη προς τα έξω από αυτά που έχουν στοιβαγμένα στο υποσυνείδητό τους. γοργόνας του Τζον Κράξτον και το ρόπτρο σε σχήμα δελφινιού τα οποία κοσμούν ακόμα και σήμερα την είσοδο της οικείας Σεφέρη δεν είναι απλοί οδοδείκτες του ατελεύτητου ιωνικού σύμπαντος αλλά και οδηγοί του ποιητή προς μια βαθιά ριζωμένη πραγματικότητα: η Ελλάδα είναι ό,τι ονειρεύτηκε, ό,τι τον πλήγωσε και ό,τι ακόμα μπορεί να μας δώσει μέσα από τα ποιήματα, τα Ημερολόγια, τη ζωή και το έργο του. Ας μην το ξεχνάμε: ένα από τα πιο πολύτιμα κομμάτια της περιουσίας μας είναι (και) ο Γιώργος Σεφέρης. 8.11.18 – lifo
27
VINIETA ΤΙ ΘΑ ΦΆΜΕ ΦΈΤΟΣ ΣΤΗΝ ΠΌΛΗ OΠΟΥ ΤΑ ΕΣΤΙΑΤΌΡΙΑ ΚΑΙ ΤΑ ΓΑΣΤΡΟΝΟΜΙΚΆ TRENDS ΑΥΞΆΝΟΝΤΑΙ ΚΑΙ ΑΛΛΆΖΟΥΝ ΣΥΝΕΧΏΣ; ΓΡΆΦΟΥΝ ΟΙ: ΝΊΚΗ ΜΗΤΑΡΈΑ M. HULOT ΜΕΡΌΠΗ ΚΟΚΚΊΝΗ ΔΗΜΉΤΡΗΣ ΚΟΎΜΑΝΗΣ ΜΙΧΆΛΗΣ ΜΙΧΑΉΛ ΓΕΩΡΓΊΑ ΠΑΠΑΣΤΆΜΟΥ ΦΩΤΟΓΡΑΦΊΕΣ: ΠΆΡΙΣ ΤΑΒΙΤΙΆΝ
28 lifo – 8.11.18
Καυτερή σούπα με θαλασσινά εμπνευσμένη από τις συνταγές της Νέας Ορλεάνης από τον σεφ Βασίλη Ακρίβο.
8.11.18 – lifo
29
ΣΕΦ, ΓΕΥΣΙΓΝΏΣΤΕΣ ΚΑΙ ΕΣΤΙΆΤΟΡΕΣ ΜΆΣ ΔΊΝΟΥΝ ΛΊΓΗ ΑΠΌ ΤΗ ΣΟΦΊΑ ΤΟΥΣ ΓΎΡΩ ΑΠΌ ΤΟ ΜΕΓΆΛΟ ΘΈΜΑ ΤΟΥ ΦΑΓΗΤΟΎ, ΤΩΝ ΕΣΤΙΑΤΟΡΊΩΝ ΑΛΛΆ ΚΑΙ ΤΗΣ ΤΕΡΆΣΤΙΑΣ ΙΔΙΑΙΤΕΡΌΤΗΤΑΣ ΠΟΥ ΈΧΕΙ ΤΟ ΕΠΆΓΓΕΛΜΑ ΤΟΥ ΜΆΓΕΙΡΑ. ΕΠΙΜΈΛΕΙΑ: THE LIFO TEAM
«Ένας restaurateur χρειάζεται να έχει στόχο. Πρόκειται για μια θεατρική παράσταση. Μπαίνει κάποιος για δυο-τρεις ώρες στον χώρο σου και πρέπει να ευχαριστηθεί, να γελάσει, να κλάψει, να αισθανθεί, να πετάξει και να φύγει ευχαριστημένος. Κι επειδή πληρώνει, να νιώθει ότι πληρώνει λιγότερα απ’ όσα εισέπραξε».
Πώς να τρως ωραία
«Ο εστιάτορας, φυσικά, οφείλει να παρακολουθεί τις πολιτικές και οικονομικές εξελίξεις. Ο πελάτης του, όμως, όχι. Πρέπει, αν τις παρακολουθεί, να τις ξεχνά όταν πηγαίνει σε ένα εστιατόριο. Εδώ θέλω να ξεχνά τα προβλήματά του. Η υπερ-φιλικότητα δεν μου αρέσει καθόλου, η πολιτική κουβεντούλα με τον πελάτη, το χτύπημα στην πλάτη… Προτιμώ να είμαι περήφανος γι’ αυτό «Καλό φαγητό είναι αυτό που έρχεπου κάνω και να ψυχαγωγώ τον πελάτη μου με το ται στο τραπέζι και δεν σταματάει η εξαιρετικό φαγητό σε έναν ωραίο χώρο. Εμείς το παρέα να μιλάει. Που δεν σε ενοχλεί. έχουμε αποφασίσει εξάλλου, δεν θα γίνουμε ποτέ Συμμετέχει κι εκείνο στην παρέα, δεν πρωταγωνιστεί. Το καλό φαγητό δεν πάμπλουτοι από αυτήν τη δουλειά. Όμως στους πρέπει να έχει ρόλο το ίδιο. Σκοπός εργαζόμενούς μας δίνουμε μπόνους επίδοσης και του είναι να μη χαλάσει την παρέα δώρο Χριστουγέννων κι αισθάνομαι περήφανος γι’ τύπου “μου το ’καψε, δεν είναι καλά αυτό. Είμαι περήφανος που μπορώ να το κάνω στο μαγειρεμένο”, να σε φέρνει κοντά με τον άλλον, κι αυτό είναι δύσκολο να εστιατόριό μου, όσο περήφανος νιώθω που είμαι γίνει. Αν μπορούσα να σου περιγράψω εστιάτορας στην ώριμη γαστρονομικά Αθήνα».
ΑRI VEZENÉ Σεφ, Vezené, Birdman
ΑΠΌΣΤΟΛΟΣ ΤΡΑΣΤΈΛΗΣ Restaurateur, Σπονδή
«Το φαγητό έχει μια τεράστια δύναμη να σε ξεκλειδώνει, ό,τι άνθρωπος και να είσαι, όσο στριφνός και κακός και προκατειλημμένος. Το φαγητό έχει τη δύναμη όλα αυτά να τα κάνει πέρα. Δεν μας λείπουν ούτε οι καλές πρώτες ύλες ούτε οι καλοί μάγειρες. Τα αγαπημένα μου υλικά είναι το ελαιόλαδο, τα μυρωδικά, τα λαχανικά. Δεν είμαι τόσο του κρέατος και του ψαριού. Από τη μαγειρική μου δεν λείπουν ποτέ το ελαιόλαδο και τα μυρωδικά. Και το κρεμμύδι, αγαπημένο μου υλικό. Το αγαπημένο μου φαγητό είναι ψωμί με τυρί».
ΘΟΔΩΡΉΣ ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΆΟΥ Σεφ, Parla
«Το ιδανικό εστιατόριο για μένα είναι ελληνικό και μεγάλο. Αν έφτιαχνα το δικό μου εστιατόριο, το μόνο που δεν θα διαπραγματευόμουν είναι η ποιότητα του φαγητού. Θα ήθελα να προσφέρω πραγματική ελληνική κουζίνα, αυτήν που έχω βιώσει. Ο χώρος είναι δεύτερη προτεραιότητα. Όμως δεν θα προτιμούσα κάποιο μικρό, “ελεγχόμενο” εστιατόριο. Έχω συνηθίσει να δουλεύω σε μεγάλα μεγέθη, σε αστικό κέντρο και με πολύ κόσμο. Δεν μπορώ να δουλέψω σε κάποιο νησάκι, σε ταβερνάκι, κάνοντας κάτι τόσο προσωπικό. Εκεί θα πήγαινα για διακοπές». ΣΩΤΉΡΗΣ ΕΥΑΓΓΈΛΟΥ Executive chef, Μacedonia Palace
30 lifo – 8.11.18
το ελληνικό φαγητό με μια φωτογραφία, θα διάλεγα μια φωτογραφία από ένα τραπέζι που μόλις τελείωσαν το φαγητό τους και γίνεται της πουτάνας το κάγκελο. Αυτό το “της πουτάνας το κάγκελο” είναι ο τρόπος που τρώμε και θα έπρεπε να ήταν προϊόν εξαγωγής. Θεωρώ ότι δεν υπάρχει τίποτα πιο σέξι από αυτό το πράγμα στο φαγητό. Να έχουμε μπανίσει την ίδια ντομάτα, να σου δώσω το τζατζίκι που είναι πιο κοντά μου – αυτό το πράγμα που θα μας φέρει πιο κοντά δεν μπορεί να το κάνει το φαγητό που είναι μπροστά μου και μπροστά σου. Είναι κρίμα που δεν έχουμε επενδύσει σε αυτό. Ωστόσο, την παράδοση πρέπει να την εκμεταλλευόμαστε μεν, αλλά να τη φέρνουμε και στα μέτρα των ημερών μας».
ΠΕΡΙΚΛΉΣ ΚΟΣΚΙΝΆΣ Σεφ, Cookoοvaya
8.11.18 – lifo
31
«Βάζω πάντα μια γεύση Ανατολής στα γλυκά μου, όπως και στην αισθητική μου. Η Ελλάδα έχει έτσι κι αλλιώς μια γεύση Ανατολής. Με έχουν ταυτίσει με τη σοκολάτα, αν και μου αρέσουν όλα τα γλυκά. Η σοκολάτα έχει εξελιχθεί πάρα πολύ στην εποχή μας. Είναι εθισμός που μεγαλώνει, όσο πιο πικρή είναι η γεύση της. Δεν έχει σημασία η προέλευσή της αλλά πώς την εκμεταλλεύεται μια βιομηχανία. Σήμερα ανήκει σε ένα διεθνές χρηματιστήριο που βρίσκεται στο Λονδίνο και στην Ολλανδία. Η γαλλική Valrhona είναι η μόνη που την προμηθεύεται κατευθείαν από τους παραγωγούς και απαιτεί να τη χρησιμοποιούν οι καλύτεροι σεφ του κόσμου. Έχω την τιμή να με συμπεριλαμβάνει σε αυτούς».
«Ο Έλληνας ξέρει να φάει σαν Έλληνας. Είναι οξύμωρο να λέμε ότι ο Έλληνας δεν ξέρει να τρώει και η μεσογειακή διατροφή να είναι πρότυπο σε όλο τον κόσμο, να θεωρείται η καλύτερη. Δεν ξέρει να φάει πρώτο, δεύτερο πιάτο και δεν τρώει το κρέας του σενιάν, αλλά ξέρει να φάει με τον τρόπο του. Υπάρχουν κανόνες δανεισμένοι από τους Γάλλους, που η παράδοσή μας δεν τους χρειάζεται. Ούτε το ωμό των Γιαπωνέζων είναι στην κουλτούρα μας και μέχρι πριν από μερικά χρόνια θεωρούνταν ακραία συμπεριφορά, όπως το να τρως κατσαρίδες. Οι σαρδέλες και ο γαύρος είναι παστωμένα στο αλάτι και στο ξίδι και είναι ψημένα, δεν είναι το ίδιο με το σούσι, αλλά δεν χρειάζεται να συγκρίνουμε πράγματα. Το να τρως φασολάκια λαδερά με τη φέτα δίπλα είναι σοφό».
ΧΡΙΣΤΌΦΟΡΟΣ ΠΈΣΚΙΑΣ Σεφ, Balthazar
ΣΤΈΛΙΟΣ ΠΑΡΛΙΆΡΟΣ Ζαχαροπλάστης, Sweet Alchemy
« Ένα καλό φαγητό θα κάνει την ψυχή σου να χαμογελάσει. Σε γαληνεύει, όπως όταν υποδεχόμαστε φίλους στο σπίτι μας και θέλουμε να τους κάνουμε να περάσουν όμορφα. Αντίστοιχα, ένα καλό εστιατόριο, για να είναι πετυχημένο, πρέπει να αφουγκράζεται τις ανάγκες των πελατών του. Θέλει αναζήτηση καλών υλικών, συνεχή ενημέρωση και ατελείωτες ώρες μέσα στην κουζίνα. Πρέπει, είτε μέσα είτε έξω από την κουζίνα, να αναλαμβάνεις ρόλο ψυχιάτρου και ψυχολόγου. Να υπάρχει σεβασμός και να αναπτύσσονται σχέσεις εμπιστοσύνης με τους πελάτες, ώστε να φτάνεις στο σημείο να καταφέρνεις τον άλλον να τρώει σωστά».
ΧΡΎΣΑΝΘΟΣ ΚΑΡΑΜΟΛΈΓΚΟΣ Εxecutive chef, Costa Navarino
«Πρέπει να μάθουμε τον κόσμο να σταματήσει να ψάχνει για ημίγλυκα ή ολόγλυκα φαγητά – γιατί σήμερα δεν υπάρχει φαγητό στα εστιατόρια που να μην έχει ζάχαρη. Όμως τη ρόκα τη θέλουμε με το μπαλσάμικο, και μάλιστα συμπυκνωμένο. Όλοι αναγνωρίζουμε ότι μας κάνει καλό η ρόκα, αλλά κανείς δεν ξέρει ότι το πικρό της είναι το ωφέλιμο. Γενικά, η πικρή γεύση έχει εξαφανιστεί. Προτιμώ αυτήν τη γαστρονομία παρά τη γαστρονομία που σε κάνει διάσημο γιατί πουλάς κάτι που το έχεις αντιγράψει από κάποιον και το έχεις ανακατέψει με τη σάλτσα ενός τρίτου». ΦΑΜΠΡΊΤΣΙΟ ΜΠΟΥΛΙΆΝΙ Σεφ
32 lifo – 8.11.18
«Αυτό που γουστάρω στην ελληνική κουζίνα είναι η απλότητά της, κάτι που άργησα να το καταλάβω. Όπως λέει και ο συνεργάτης μου Περικλής Κοσκινάς, “σε ένα νησί υπάρχει ένα εκκλησάκι, είναι απλό και το θαυμάζεις ακριβώς γι’ αυτό που είναι, το ίδιο συμβαίνει όταν πηγαίνεις στο Παρίσι, όπου αντίστοιχα μένεις έκθαμβος μπροστά στην Παναγία των Παρισίων”. Κάθε πράγμα στον τόπο του. Αν δεν μπορείς να μαγευτείς από το απλό και τη μαγειρική του τόπου σου, δεν θα μπορέσεις να βγάλεις κάτι που κρύβει πραγματική τέχνη και τεχνική. Αυτό είναι το μεγαλείο της μαγειρικής, συνίσταται σε αυτό ακριβώς που δεν φαίνεται. Οι σαρδέλες με λαδολέμονο από αυγοτάραχο μπορεί να φαίνονται ένα απλό πιάτο, αλλά άντε φτιάξε σωστό λαδολέμονο. Τι να τα κάνω τα κόλπα με το πικάπ στη μαγειρική, όταν δεν μπορείς να φτιάξεις το απλό, ωραίο πιάτο του τόπου σου; Μας έφαγε η κατάρα του -ότο στην Ελλάδα: κριθαρότο, ριζότο. Μας κάθεται άσχημα να πούμε “τραχανάς”, επειδή έχουμε μέσα μας ριζωμένη την ενοχή. Στην αρχή είχαμε τη δημιουργική κουζίνα και όπου πήγαινες έβλεπες δημιουργική κουζίνα, μετά ήρθε το σούσι – μόνο τα περίπτερα δεν πουλούσαν σούσι».
ΝΊΚΟΣ ΚΑΡΑΘΆΝΟΣ Σεφ, Cookoovaya
CE OI CH FO Li
Είναι πλέον συνυφασμένο με τη λέξη «κέντρο». Οι απίθανοι χώροι του είναι σήμα κατατεθέν και σημείο αναφοράς του διεθνούς design. Το σύγχρονο σημείο που έγινε άμεσα κλασικό και αγαπημένο στη γειτονιά παραδίδει μαθήματα design και χαρίζει όμορφες στιγμές σε όσους το επιλέγουν για μεσημεριανό, βραδινό ή ένα ποτό στο πανέμορφο μπαρ του και, φυσικά, αποτελεί έναν γαστρονομικό προορισμό που από την πρώτη μέρα λειτουργίας του διαθέτει έναν δυναμικό και, πάνω απ’ όλα, νόστιμο κατάλογο φαγητού και ποτού, ιδανικό για όσους αγαπούν το καλό και ποιοτικό φαγητό. Για τη φετινή σεζόν το New Hotel θέλει να σε φέρει στο μοναδικό του lounge για after work drinks και σε
φωτο: γιωργοσ αδαμοσ
Ένα από τα ωραιότερα ξενοδοχεία της
προσκαλεί να βιώσεις την απόλυτη εμπειρία των δύο εστιατορίων του που δύσκολα συγκρίνονται με άλλα της πόλης μας. Η απόλαυση ξεκινάει από το ισόγειο και το εστιατόριο New Taste. Σε αυτό το απολύτως cool περιβάλλον όπου εστιατόριο, μπαρ και lounge γίνονται ένα εξαιρετικό urban σκηνικό για να δοκιμάσεις το φαγητό του New Hotel. Tι το χαρακτηρίζει; Διατηρεί και αναδεικνύει τη φιλοσοφία του comfort food, όμως παραμένει δημιουργικό και υγιεινό, με signature πιάτα και healthy twists, συμπληρώνοντας τέλεια το παζλ. Είναι ένα άψογα φτιαγμένο φαγητό, ιδανικό για όσους εργάζονται στο κέντρο και όσους θέλουν και αγαπούν
New Hotel το light & sophisticated φαγητό. Στα μεγάλα συν οι 20 ετικέτες υπέροχων κρασιών, που ο επισκέπτης μπορεί να παραγγείλει σε ποτήρι, αλλά και τα μοναδικά γλυκά. Φυσικά, ειδική μνεία πρέπει να γίνει στο απίθανο brunch του New Taste, ένα από καλύτερα και τα πρώτα που καθιέρωσαν αυτό το νόστιμο trend στην Αθήνα. Στον 7ο όροφο η εμπειρία αλλάζει, αφού το αθηναϊκό skyline γίνεται το σκηνικό του πιο exclusive χώρου της περιοχής που σχεδόν «απαιτεί» ένα καλό κοκτέιλ. Στο New Art Lounge θα βρεις όχι μόνο εξαίρετα signature cocktails αλλά και το απόλυτο περιβάλλον για ένα δείπνο «παρέα» με το πιο όμορφο σκηνικό στον κόσμο.
Αθήνας έχει το εστιατόριο που θέλουμ ε.
Φιλελλήνων 16, Σύνταγμα, 210 3273170
8.11.18 – lifo
33
«Το φαΐ συμπορεύεται με τη φύση. Ανάλογα με τον τόπο από τον οποίο κατάγεσαι και το τι παράγει, τρως. Δεν μπορείς να καταστρέφεις τα πάντα γύρω σου. Δεν μπορείς να αγνοείς αυτά που έχεις. Στην Ήπειρο, που έχουν κάτι μανιτάρια απίστευτα, οι γριές έφτιαχναν μανιταρόπιτα και μανιταρόσουπα. Δεν τα θεωρούσαν λουξ, ήταν ένα χόρτο, όπως και τα άλλα άγρια που έβγαιναν και τα μάζευαν. Ο θείος μου ήταν χομπίστας ψαράς. Ψάρευε κι έφερνε στο σπίτι μας κάτι αστακούς και κωλοχτύπες που η μάνα μου έκανε «Το γαστρονομικό ενδιαφέρον με μακαρόνια για να φτουρήσουν για μένα είναι καθαρά στην και δεν μας έκανε και ιδιαίτερη ανεύρεση και στη διαλογή, όχι στο αποτέλεσμα. Εκεί αίσθηση, δεν είχαμε ιδέα ότι τρώμε είναι η γαστρονομία. Υψηλή αστακομακαρονάδα. Σιγά την γαστρονομία είναι μια καλή γκλαμουριά». ντομάτα που έχει ωριμάσει
«Η συναναστροφή με τους μεγάλους σεφ, καθώς και με τους μεγάλους κουζινογράφους, σου μαθαίνει την τάξη, την πειθαρχία και τον σεβασμό στην ιερότητα της πρώτης ύλης. Από κει καταλαβαίνεις τον μεγάλο σεφ. Είναι αυτός που τη μικρή ντομάτα, κι ας έχει ένα σημαδάκι, θα την καθαρίσει και θα τη χρησιμοποιήσει. Ο Φρέντι Ζιραρντέ, για παράδειγμα, που τον γνώρισα αφού είχε συνταξιοδοτηθεί. Με
ΕΎΗ ΒΟΥΤΣΙΝΆ
καθήλωσε και μου έφερε δάκρυα στα μάτια. «Αν σε είχα κόρη μου, θα ξαναγύριζα στη μαγειρική. Θες να σε υιοθετήσω;» μου είχε πει. Είναι ο μόνος που έχω φωτογραφία του στο σπίτι. Ο Ζοέλ Ρομπισόν, γιατί είχε ένα μυστικό, όπως και όλοι οι μεγάλοι: το focus. Προαισθάνθηκαν αυτό που θα γίνουν. Όχι για τη δόξα, όχι για τα χρήματα. Αγαπούσαν πραγματικά την κουζίνα. Την υπηρέτησαν ολόψυχα, με τρομερή αφοσίωση και μεγάλες σωματικές θυσίες. Η δουλειά του μάγειρα είναι εξαιρετικά κουραστική. Μια μέρα κάνε ένα τραπέζι για έξι και στο τέλος της ημέρας θα καταλάβεις πόσο σκληρά έχουν εργαστεί αυτοί οι άνθρωποι. Αν ξεχωρίζω τον Ρομπισόν, το κάνω γιατί είχε πλήρη συγκέντρωση σε αυτό που ήθελε να κάνει. Αν κάποιος θέλει να έχει ένα βιβλίο μαγειρικής, πρέπει να είναι ένα απ’ τα δικά του. Είναι Ευαγγέλιο!»
ΜΑΡΊΑ ΧΑΡΑΜΉ
« Ένα μενού γευσιγνωσίας δεν πρέπει να είναι μονάχα άρτια μαγειρεμένο και γευστικό αλλά στο τέλος να σε κάνει να πεις: “Αυτό ήταν μια εμπειρία”. Μας αρέσει το φαγητό να είναι ένα παιχνίδι, ένα ταξίδι με εκπλήξεις, όπου τα πράγματα δεν είναι πάντα όπως φαίνονται. Μερικές φορές συμβαίνει κάτι μπροστά σου, ενίοτε καλείσαι να τελειώσεις το πιάτο μόνος σου ή ο σερβιτόρος μπορεί να παίξει κι αυτός έναν ρόλο. Για παράδειγμα, έχουμε ένα πιάτο στο εστιατόριο που το ονομάζουμε “Πικνίκ”. Έρχεται μπροστά σου ένα μικρό, αληθινό δεντράκι απ’ το οποίο κρέμονται εικονικές ελιές που έχουν μέσα υγρό ζωμό ελιάς και αυτός εσωκλείεται σε μια κρούστα από βούτυρο κακάο. Έρχεται ένα καλαθάκι με ένα καρό τραπεζομάντιλο που το στρώνεις μπροστά σου, κάτω από το δέντρο! Τοποθετείς επάνω του επτά διαφορετικές λιχουδιές. Στην ουσία, είναι όλες διαφορετικές τεχνικές: ένα σακουλάκι με φιστίκια, που όμως τρώγεται και το σακουλάκι, ένα εικονικό σουβλάκι από τσιπς χοιρινού, μια μίνι «μπόμπα»-σάντουιτς όπου το μπέικον είναι σε μορφή ζελέ. Ο sommelier ταιριάζει το πικνίκ με ένα ωραίο Prosecco, όπως ενδεχομένως να έπινες σε ένα πραγματικό πικνίκ».
ΝΊΚΟΣ ΡΟΎΣΣΟΣ & ΓΕΩΡΓΙΆΝΝΑ ΧΙΛΙΑΔΆΚΗ Σεφ, Funky Gourmet
«Θεωρώ ευλογία να ξέρει ένα παιδί στα 17 του τι θέλει να κάνει με τα μπούνια, όμως αυτό δεν το έχουμε όλοι. Υπάρχει και λάθος ενημέρωση στο σχολείο, κυνηγάς επαγγέλματα που δίνουν λεφτά, οπότε συνήθως ξεχνάς τι πραγματικά θες να κάνεις. Ευτυχώς, για μένα η μαγειρική ήταν πάντα κάτι πιο άμεσο, πιο απτό, λιγότερο δυσκίνητο. Μαγειρεύεις καλά; Μπορείς να εμπνεύσεις 5 άτομα ώστε να σε ακολουθήσουν σε ένα όραμα που έχεις και να σερβίρετε σε 40 άτομα; Άψογα! Δεν θα σου ζητήσει κανείς πτυχίο, θα σου ζητήσουν ένα χαρτί ότι γνωρίζεις τους βασικούς κανόνες υγιεινής και καθαριότητας. Υπάρχουν τρομεροί σεφ που έχουν μαγειρέψει μόνο στις δικές τους κουζίνες κι έχουν πάρει σύνταξη από αυτές. Γιατί, στο τέλος, το αποτέλεσμα είναι αυτό από το οποίο κρίνεσαι». ΣΩΤΉΡΗΣ ΚΟΝΤΙΖΆΣ Σεφ, Nolan
34 lifo – 8.11.18
σε σωστές συνθήκες. Προσπάθησα να το παίξω αγρότης, αλλά ήταν πολύ δύσκολο. Δεν θέλει μαγκιές, θέλει “κάτσε και σκάψε”, και δεν μιλάμε για ένα μποστανάκι. Σε επίπεδο εστιατορίου τίποτα δεν είναι εύκολο. Η τάση στην Αμερική τώρα είναι ότι δεν γίνεται μενού χωρίς να λέει από ποια συγκεκριμένη φάρμα είναι το κάθε υλικό. Θέλω να ξέρω από πού παίρνεις τι για να φάω, να έχει ταυτότητα η πρώτη ύλη που διαλέγω. Αυτή είναι η τάση των πραγμάτων τώρα και έτσι διαχωρίζεται το καλό από το κακό, ο πλούσιος και ο φτωχός. Ο πλούσιος τρώει καλό κοτόπουλο και ο φτωχός τρώει άτριχο. Πεθαίνει. Ο διαχωρισμός είναι η πρώτη ύλη και δεν υπάρχει τίποτα πιο σημαντικό στη μαγειρική από την πρώτη ύλη».
ΓΙΏΡΓΟΣ ΒΕΝΙΈΡΗΣ Σεφ, Mr. Pug
Τα αποσπάσματα αντλήθηκαν από συνεντεύξεις που έχουν δοθεί στη LifO την τελευταία δεκαετία.
8.11.18 – lifo
35
VINIETA
ΤΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ NATURAL WINES, Η ΜΑΝΙΑ ΜΕ ΤΑ ENERGY BOWLS, ΤΑ ΩΜΑ, ΤΑ ΚΑΥΤΕΡΑ, ΤΑ ΝΕΑ ΤΟΛΜΗΡΑ ΓΛΥΚΑ, ΤΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΤΥΡΙΑ, ΤΟ ΦΑΓΗΤΟ ΣΤΑ BARS, ΤΟ ARTISANAL ΠΑΓΩΤΟ, Η ΠΟΙΚΙΛΙΑ ΑΠΟ ΤΑ ΒΙΓΚΑΝ ΠΙΑΤΑ, ΕΙΝΑΙ ΟΣΑ ΤΡΩΕΙ (ΚΑΙ ΘΑ ΤΡΩΕΙ ΤΟΥΣ ΕΠΟΜΕΝΟΥΣ ΜΗΝΕΣ) Η ΑΘΗΝΑ. ΕΠΙΜΈΛΕΙΑ: THE LIFO TEAM
36 lifo – 8.11.18
GRANA PADANO DOP Απόλαυση που σε κάνει να παραμιλάς.
FB: @granapadano Instagram: @granapadanodop Twitter: @granapadanodop
Αν δεν έχεις δοκιμάσει την Grana Padano DOP ως τώρα, δεν ξέρεις τι χάνεις. Πρόκειται για ένα από τα πρώτα σκληρά τυριά του κόσμου με ιστορία 900 χρόνων. Δημιουργήθηκε από τους κινστεριανούς μοναχούς της μονής του Chiaravalle, κοντά στο Μιλάνο, και είναι από τα πλέον γνωστά τυριά τη Ιταλίας με προστατευόμενη ονομασία προέλευσης. Το όνομά του είναι συνδυασμός της ιταλικής λέξης grana, που παραπέμπει σε ένα τυρί με χαρακτηριστική κοκκώδη υφή, και του επιθέτου Padano, που δηλώνει ότι προέρχεται από την κοιλάδα του Πάδου (Po). Τι είναι όμως αυτό που κάνει την Grana Padano DOP να ξεχωρίζει; Οι πρώτες ύλες από τις οποίες παρασκευάζεται (π.χ. το γάλα που χρησιμοποιείται προέρχεται αποκλειστικά την κοιλάδα του ποταμού Πάδου), που του δίνουν εξαιρετικές θρεπτικές ιδιότητες και μπορούν να καλύψουν τις διαφορετικές ανάγκες του καθενός μας. Περιέχει πρωτεΐνες υψηλής βιολογικής αξίας σε υψηλή συγκέντρωση, ενώ έχει αποδειχτεί ότι η συχνή κατανάλωση της Grana Padano DOP αυξάνει την ημερήσια πρόσληψη ανόργανων αλάτων, στοιχείο απαραίτητο για μια ισορροπημένη διατροφή. Επιπλέον, αποτελεί σημαντική πηγή βιταμινών Α, Β2, Β12, ενώ είναι πλήρως απαλλαγμένη από υδατάνθρακες και λακτόζη λόγω της μακράς περιόδου γήρανσης, πράγμα που την κάνει ιδανική για όσους είναι δυσανεκτικοί στη λακτόζη. Φυσικά, πέρα από τις θρεπτικές του ιδιότητες, αυτό που θα σε κάνει να τη λατρέψεις είναι η άπαιχτη γεύση της που μετατρέπει κάθε μπουκιά της τον τέλειο συνδυασμό απόλαυσης και υψηλής διατροφικής αξίας. Την Grana Padano Fattorie Cremona θα της βρεις σε ποικίλες συσκευασίες: ολόκληρα κομμάτια των 500 γρ. ή του 1 κιλού, τριμμένο τυρί των 100 γρ. ή του 1 κιλού και, τέλος, νιφάδες σε συσκευασίες 500 γρ. και 1 κιλού. Και το καλύτερο; Όλες οι συσκευασίες είναι πρακτικές, ασφαλείς και με διάρκεια ζωής 90 ημερών.
ΤΑ PAX BURGERS ΈΦΤΑΣΑΝ ΕΠΙΤΈΛΟΥΣ ΣΤΗΝ ΑΘΉΝΑ
Κανείς δεν μπορεί να αμφισβητήσει πως στη Θεσσαλονίκη ξέρουν να τρώνε, γι’ αυτό και όταν μια επιτυχημένη επιχείρηση εστίασης ανοίγει τα φτερά της, το κοινό πάντα ανταποκρίνεται με ενθουσιασμό. Έτσι, η είδηση ότι τα Pax Βurgers, μετά από τρία καταστήματα στη Θεσσαλονίκη, έκαναν απόβαση στην Αθήνα, και μάλιστα σε ένα τέλειο σημείο του κέντρου, κυκλοφόρησε σε χρόνο dt. Η τρίτη θέση στα Βραβεία του Κοινού στο πρόσφατο Burger Fest ήταν απλώς η επιβεβαίωση. Με την πρώτη επίσκεψη καταλαβαίνεις αμέσως γιατί αυτό το burger house ξεχωρίζει. Το μωσαϊκό στον τοίχο του νεοκλασικού κτιρίου έχει διατηρηθεί για να σου θυμίζει ότι βρίσκεσαι στον ιστορικό πυρήνα της Αθήνας. Ο κατάλογος είναι ελκυστικός. Εγώ ξεκίνησα με μια τεράστια μερίδα φρεσκοπαναρισμένα τραγανά onion rings που συνόδευσα με δύο διαφορετικά dips: honey mustard και pax sauce. Για τη συνέχεια, το Bourbon Bacon Jam Βurger δικαίωσε τον τίτλο του best-seller με την πρώτη μπουκιά: αυτή η σάλτσα με ψιλοκομμένο μπέικον και bourbon που καλύπτει με τη μορφή μαρμελάδας το μπιφτέκι, μαζί με την ομελέτα, είναι για πολλά θαυμαστικά. Kudos στο ίδιο το φτιαγμένο από 100% μοσχαρίσιο κιμά μπιφτέκι, το οποίο δοκίμασα και σκέτο για να καταλάβω την υπεροχή του. Πάντως, αν και λάτρης των μπέργκερ, ομολογώ πως απόλαυσα με εξίσου μεγάλη ευχαρίστηση τη χορτοφαγική πρόταση με μανιτάρια portobello, feta mix, ψητά ντοματίνια και ρόκα. Όσο για τα συνοδευτικά, οι τηγανητές πατάτες είναι ολόφρεσκες και η coleslaw όσο πρέπει ζουμερή. Θα επιστρέψω σύντομα για να δοκιμάσω τα chicken burgers, άλλη μια δελεαστική μπέργκερ πρόταση με κατσικίσιο τυρί και truffle mayo, καθώς και το Chilli con Carne τους.
Αιόλου 34 & Αθηναΐδος 12, www.paxburgers.gr, FΒ: Pax burgers, Instagram: paxburgers
8.11.18 – lifo
37
ΕΛΛΗΝΙΚΑ NATURAL Τι πρέπει να ξέρετε για τα κρασιά ήπιας-φυσικής οινοποίησης και 5 προτάσεις που αξίζει να δοκιμάσετε. Σε πρόσφατο αφιέρωμα που έγινε στον Πιερ-Πάολο Παζολίνι από την Ταινιοθήκη της Ελλάδος, την Πρεσβεία της Ιταλίας και το Ιταλικό Μορφωτικό Ινστιτούτο στην Αθήνα, αναφέρθηκε η φράση που είχε πει ο αιρετικός σκηνοθέτης: «Αν θέλουμε να γίνουμε απλοί άνθρωποι και ειλικρινείς, πρέπει να ξεκινήσουμε από το μηδέν, να αρχίσουμε να οργώνουμε τη γη μας, όπως γινόταν παλιά». Αντίστοιχες ανησυχίες άρχισαν να απασχολούν μερίδα Γάλλων οινοποιών στα μέσα της δεκαετίας του ’90 κι έτσι ξεκίνησε αυθόρμητα η τάση των «φυσικών κρασιών», δηλαδή η (επι)στροφή σε εναλλακτικές μεθόδους καλλιέργειας και οινοποίησης. Η αλήθεια είναι ότι ο όρος «φυσικά κρασιά» είναι μεν ελκυστικός, αλλά αποπροσανατολίζει. Στα ελληνικά, είναι προτιμότερο να τα διαχωρίζουμε σε κρασιά «ήπιας-φυσικής οινοποίησης» και «συμβατικά», που ακολουθούν δηλαδή βιομηχανοποιημένες πρακτικές. Οποιοσδήποτε διαχωρισμός έχει να κάνει με στάση και στυλ των οινοποιών σε καμία περίπτωση δεν χαρακτηρίζει την ποιότητα. Το εμφιαλωμένο κρασί, σε οποιαδήποτε έκφρασή του, είναι το αγνότερο προϊόν που φτάνει στο τραπέζι μας. Οι πολέμιοι τέτοιων κρασιών συχνά θέτουν ερωτήματα για τις πιστοποιήσεις. Βεβαίως και υπάρχουν φορείς που
πιστοποιούν, αυτό όμως δεν είναι κριτήριο ή προϋπόθεση. «Εμπιστοσύνη» είναι η καλύτερη απάντηση και μόνο αυτή πρέπει να χαρακτηρίζει τις επιλογές μας. Σύντομα και περιεκτικά, οι προϋποθέσεις βάσει των οποίων χαρακτηρίζεται ένα κρασί «φυσικό» ή «ήπιας καλλιέργειας και οινοποίησης» είναι οι ήπιες μέθοδοι καλλιέργειας (βιολογική, βιοδυναμική κ.λπ.), η συλλογή σταφυλιών με το χέρι, η απαγόρευση τεχνολογικών παρεμβάσεων και χρήσης οινολογικών πρόσθετων, η χρήση αυτόχθονων ζυμών και ελάχιστη ή καθόλου χρήση θειώδους. Έλληνες οινοποιοί που για τουλάχιστον μία δεκαετία ακολουθούν με συνέπεια τέτοιες μεθόδους καλλιέργειας και οινοποίησης είναι οι Παναγιώτης Παπαγιαννόπουλος (Τετράμυθος, Ορεινή Αιγιαλεία), Ευρυβιάδης Σκλάβος (Κεφαλονιά), αδελφοί Τάτση (Γουμένισσα), Γιάννης Οικονόμου (Σητεία), Δημήτρης Γεώργας (Αττική) και η οικογένεια Λίγα (Γιαννιτσά). Επιπλέον, τα τελευταία χρόνια περίφημη δουλειά κάνουν οι Αποστόλης Θυμιόπουλος (Νάουσα), Παναγιώτης Δημητρόπουλος (Αχαΐα), Jerome Binda (Τήνος) και Κωστής Δαλαμάρας (Νάουσα), η οικογένεια Ταραλά (Νάουσα), η οικογένεια Κιουτσούκη (Θεσσαλονίκη) και ο négociant Γιώργος Ιωαννίδης. Ιδιαίτερη μνεία οφείλουμε στον Χαρίδημο Χατζηδάκη που καθιέρωσε το δικό του στυλ στη Σαντορίνη. Σας προτείνουμε 5 ελληνικές ετικέτες από γηγενείς ποικιλίες που εκφράζουν απόλυτα αυτή την παγκόσμια τάση στο κρασί. Δοκιμάστε και η απόφαση δική σας, ανάλογα με το τι πάει στη γευστική σας παλέτα.
TΑ ENERGY
ΕIΝΑΙ Η ΝΕΑ ΜΑΝΙΑ ΟΣΩΝ ΤΡΩΝΕ ΥΓΙΕΙΝΑ Buddha bowls, μπολ ενέργειας, smoothie μπολ, ασάι (açaί) μπολ. Μία από τις πιο δυναμικές διατροφικές τάσεις των τελευταίων χρόνων έχει πλάκα, φωτογένεια και φτιάχνεται γρήγορα, παίρνοντας εύκολα τον ρόλο του κλασικού πρωινού ή μεσημεριανού. Ικανοποιώντας από τη μια το συνεχώς αυξανόμενο ενδιαφέρον για την υγιεινή διατροφή και ταυτόχρονα την εμμονή της εποχής του Instagram με την τέλεια εικόνα, έχει εξαπλωθεί με ταχύτητα και φωτογραφηθεί με μανία. Ένας πυκνός συνδυασμός φρούτων, λαχανικών, superfoods και άλλων καλών πηγών ενέργειας που έχει σκοπό να σε χορτάσει και να σε «κρατήσει» για αρκετές ώρες είναι ουσιαστικά εκείνο που καθιστά ένα πιάτο energy bowl. Αυτό, μαζί με το προφανές ότι σερβίρεται σε μπολ. (Τώρα, γιατί αποκλειστικά σε μπολ,
ΤΣΑΟΥΣΙ ΣΚΛΑΒΟΥ Ληξούρι, Κεφαλονιά Oινοποιείο Σκλάβου / Τσαούσι / 2017 Ο οραματιστής Ευρυβιάδης Σκλάβος φημίζεται για την ανάδειξη των τοπικών ποικιλιών της Κεφαλονιάς με το προσωπικό οινοποιητικό του στυλ. Αυτήν τη φορά μάς συστήνει την εξαιρετικά σπάνια ποικιλία Τσαούσι. Αρώματα τροπικών φρούτων με νότες χαμομηλιού, λεμονανθού και ορυκτότητας. Στόμα λιπαρό, με τραγανή οξύτητα και μακρά επίγευση.
38 lifo – 8.11.18
MUSCAT BLANC SEC NATURE Άνω Διακοπτό, Αχαΐα Οινοποιείο Τετράμυθος / Μοσχάτο (μικρόρωγο) / 2017 Αν το σπουδαίο κρασί γεννιέται στ’ αμπέλι, τότε αυτό το ξηρό Μοσχάτο είναι η τρανή απόδειξη. Κόσμημα της φύσης σε υψόμετρο 1.000 μέτρων με βόρειο προσανατολισμό. Το αποτέλεσμα απίθανο σε ένα λευκό που δείχνει μεγάλη εξέλιξη στον χρόνο. Μύτη πολύπλοκη και ανθική, με νύξεις λουκουμιού. Πλούσιο στο στόμα, με κοφτερή οξύτητα και επίγευση που συνέχεια εξελίσσεται. Τα αδέλφια Σπανού μαζί με τον οινολόγο Παναγιώτη Παπαγιαννόπουλο είναι οι «ενορχηστρωτές» αυτής της άρτιας οινικής συμφωνίας.
ΡΟΔΙΤΗΣ BARRIQUE
ANGEL’S HEART
ΣΗΤΕΙΑ ΟΙΚΟΝΟΜΟΥ
Γιαννιτσά, Πέλλα Κτήμα Λίγα / Κυδωνίτσα / 2017 Η οικογένεια Λίγα εφαρμόζει φυσική αειφόρο καλλιέργεια (Masanobu Fukuoka), δηλαδή ούτε ποτίζουν, ούτε ραντίζουν, ούτε οργώνουν με μηχανικά μέσα το αμπέλι, αφήνοντας ουσιαστικά τη φύση να ισορροπήσει από μόνη της. Αναζητούν με επιμονή και συνέπεια πλούτο στο σταφύλι. Τα κρασιά τους, αποκλειστικά από γηγενείς ποικιλίες, έχουν μοναδικό χαρακτήρα. Ο Ροδίτης, με ζύμωση σε παλαιά γαλλικά βαρέλια για έναν χρόνο, έχει διακριτική μύτη, ζουμερή γεύση και μπαχαρένια επίγευση.
Γουμένισσα, Κιλκίς Κτήμα Τάτση / Νεγκόσκα / 2013 Μία από τις σπάνιες μονοποικιλιακές οινοποιήσεις της ερυθρής ποικιλίας Νεγκόσκα από την οικογένεια Τάτση που έχει μεγάλη αμπελουργική ιστορία στην περιοχή της Γουμένισσας. Στη μύτη ώριμα κόκκινα φρούτα, γλυκά και πικάντικα μπαχάρια, καθώς και αποξηραμένα σύκα. Στο στόμα πλούσιο και τανικό, με αισθητή οξύτητα και απολαυστικό φρέσκο κόκκινο φρούτο. Επίγευση μακράς διάρκειας με αίσθηση σοκολάτας και πιπεριού.
Ζήρος, Λασίθι Κτήμα Οικονόμου / Λιάτικο - Μαντηλάρι / 2004 Ο Γιάννης Οικονόμου απεχθάνεται τον όρο «φυσικά κρασιά» και δηλώνει απλά «εγώ σέβομαι το κρασί των προγόνων μου». Δεν μπορεί να είναι και διαφορετικά, μια και ο καλός Κρητικός οινοποιός επέστρεψε στη γενέθλια γη μετά από συνεργασίες με κορυφαία κτήματα του Bordeaux, του Piemonte και του Freiburg για να φροντίσει τ’ αμπέλια και να φτιάξει το δικό του κρασί στο οροπέδιο της Ζήρου. Μοναδικός χαρακτήρας οξειδοαναγωγικής ωρίμανσης και εξαιρετική πολυπλοκότητα. Κρασιά περιζήτητα, που τα συναντάμε σε φημισμένα εστιατόρια της Ευρώπης, της Αμερικής και της Ιαπωνίας.
κανείς δεν ξέρει.) Στα αλμυρά energy bowls θα βρεις μια σχετικά ουδέτερη βάση: γλυκοπατάτα, κινόα, ρεβίθια ή ρύζι που σκεπάζεται από αναρίθμητα toppings, όπως σπόροι, τηγανητά αυγά, τριμμένο παντζάρι, και η λίστα συνεχίζεται επ’ άπειρον. Τα smoothie bowls είναι smoothies που είναι λίγο πιο πηχτά σε σχέση μ’ εκείνα που πίνονται σε ποτήρι. Αφού μπουν σε μπολ, καλύπτονται αντίστοιχα με κομμένα φρούτα, σπόρους τσία, γύρη, ακατέργαστο κακάο, ξηρούς καρπούς και ό,τι άλλο σου κάνει αποδεδειγμένα, ή όχι, καλό. Η Βραζιλία είναι η χώρα καταγωγής των εντυπωσιακών, σκούρων μοβ ασάι μπολ. To ασάι, το σκουρόχρωμο μπέρι που μεγαλώνει στο ομώνυμο είδος φοίνικα, φτάνει στις υπόλοιπες χώρες σε παγωμένη ή αποξηραμένη μορφή. Βάλ’ το στο μπλέντερ με μια παγωμένη μπανάνα και λίγο νερό ή γάλα και έχεις τη βάση. Tα παραδοσιακά toppings των ασάι μπολ είναι γκρανόλα και κομμάτια μπανάνας, αλλά προφανώς το μόνο όριο είναι η φαντασία και οι γνώσεις σου στη γεωμετρία.
CE OI CH FO Li
Η Ιταλία είναι αναμφισβήτητα μία από τις πιο ατμοσφαιρικές χώρες του κόσμου, γεμάτη εικόνες, γεύσεις και αρώματα που σε γοητεύουν. Δυστυχώς, όμως, για τους περισσότερους από εμάς δεν είναι εύκολο να κάνουμε τέτοια ταξίδια συχνά. Ευτυχώς, υπάρχει το Ramino που εδώ και τρία χρόνια φέρνει τον αέρα και τις γεύσεις της Ιταλίας στη Γλυφάδα. Με το που μπαίνεις, νιώθεις σαν να μεταφέρθηκες με τρόπο μαγικό στη γειτονική χώρα. Η cozy, ρομαντική ατμόσφαιρά του, οι ιταλικές μελωδίες που παίζουν στο background, ακόμα και η εμφάνιση του χαμογελαστού προσωπικού του θυμίζουν κάτι από Ρώμη. Βέβαια, πέρα από τη ρομαντική της διάθεση, η Ιταλία φημίζεται και για τις υπέροχες γεύσεις της. Κι αυτό ακριβώς είναι το δυνατό χαρτί του
Ramino. Στο μενού του θα βρεις αυθεντικές ιταλικές συνταγές με μια πιο δημιουργική και μοντέρνα νότα από τα χεράκια του ταλαντούχου σεφ Χρήστου Γιατράκου. Σε κάθε πιάτο η απλότητα συναντά την ποιότητα: όλα τα προϊόντα και οι πρώτες ύλες που χρησιμοποιούνται είναι άριστης ποιότητας, κατευθείαν από την Ιταλία, σε έναν γευστικό συνδυασμό που θα κάνει τον ουρανίσκο σου να ζητωκραυγάσει. Στις πίτσες, απόλυτη πρωταγωνίστρια στέφεται η Salsiccia. Με σάλτσα κίτρινης ντομάτας, λουκάνικο, μπρόκολο και burrata, αποτελεί μια top επιλογή, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι οι υπόλοιπες υστερούν. Αν, πάλι, θέλεις κάτι σε κρέας, νομίζω ότι το Vitello Tonnato με φιλέτο μοσχαρίσιο γάλακτος, κάππαρη και σάλτσα τόνου είναι αυτό που ψάχνεις, καθώς
Ramino
αποτελεί μια πραγματικά ιδιαίτερη γευστική πρόταση. Φυσικά, θα είναι αμαρτία να μη δοκιμάσεις το εξαιρετικό Gnocchi Fonduta. Πρόκειται για νιόκι με κρέμα παρμεζάνας, μοσχοκάρυδο και λάδι μαύρης τρούφας και, ναι, είναι τόσο νόστιμο όσο ακούγεται! Το γευστικό σου ταξίδι στην Ιταλία θα συμπληρώσει μια λίστα από εξαιρετικά ιταλικά κρασιά, ενώ στον κατάλογο θα βρεις και υπέροχα δροσερά κοκτέιλ που μπορούν να αποτελέσουν τόσο την ιδανική αρχή όσο και τον ιδανικό επίλογο ενός τέλειου γεύματος. Τώρα, λοιπόν, ξέρεις ότι την επόμενη φορά που θα θέλεις να κάνεις διάλειμμα από τη ρουτίνα και να πας ένα γευστικό ταξίδι στην Ιταλία, είτε με την παρέα σου είτε για ένα ρομαντικό δείπνο για δύο, όλοι οι δρόμοι οδηγούν στο Ramino.
φωτο: γιωργοσ αδαμοσ
Ιταλικός αέρας στην καρδιά της Γλυφά δας.
Λεωφόρος Δημάρχου Μεταξά 36, Γλυφάδα, 210 8944430 www.raminoresto.gr, FΒ: Ramino Resto, Ιnstagram: raminoresto 8.11.18 .18 – lifo
39
VINIETA
ΟΛΟΙ ΣΕΡΒΙΡΟΥΝ
Σεβίτσε, ταρτάρ και καρπάτσιο είναι οι νέες αγαπημένες μας λέξεις. Μελετώντας τους καταλόγους των αθηναϊκών εστιατορίων, εύκολα θα διαπιστώσεις ότι ένα μέρος του κοινού που έως σχετικά πρόσφατα έτρωγε το κρέας του ψημένο στον βαθμό που μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για διάφορες χρήσεις, όχι όμως και να φαγωθεί, έχει παραδοθεί τώρα στη γοητεία του σεβίτσε, του ταρτάρ και του καρπάτσιο, που φέρνουν μεγαλοπρεπώς στο πιάτο του το ωμό ψάρι και κρέας στις διάφορες παραλλαγές τους. Για τα εστιατόρια θεωρείται περίπου απαραίτητο να εντάξουν στο μενού τους πιάτα που αξιοποιούν σε ωμές προσεγγίσεις τον σολομό, τον ροφό, το λαβράκι, τον τόνο ή ακόμη και το μοσχάρι και το αρνί, βάζοντας τους σεφ τους να δοκιμάσουν τη δημιουργικότητά τους πάνω στις κλασικές συνταγές που γέννησε η κουζίνα της Ιαπωνίας, της Λατινικής Αμερικής ή της Ιταλίας και της Γαλλίας.
ΣΥΝΗΘΙΣΑΜΕ ΤΑ
Αυτό που κάποτε ήταν αδιανόητο τώρα το αναζητάμε.
40 lifo – 8.11.18
Τρώγοντας το φαγητό που σερβίρουν αυτόν το χειμώνα τα εστιατόρια της πρωτεύουσας, είναι πολύ πιθανό να… δακρύσεις. Όχι απαραίτητα από ευχαρίστηση αλλά και από πόνο, αφού οι αθηναϊκές κουζίνες φαίνεται να ζουν αυτή την περίοδο ένα φλογερό ειδύλλιο με το καυτερό φαγητό, ανεβάζοντας απολαυστικά επικίνδυνα το θερμόμετρο στα πιάτα τους. Δεν είναι ελληνικό φαινόμενο, είναι παγκόσμια τάση, αλλά φαίνεται ότι η κουλτούρα του πικάντικου αποκτά πλέον «οργανωμένους» φανατικούς οπαδούς και στην Ελλάδα, οι οποίοι έχουν συνηθίσει τον ουρανίσκο τους σε αυτό. Σεφ και συλλέκτες γεύσεων απευθύνονται στις λαϊκές κουζίνες ανά τον κόσμο που βασίζονται στις καυτερές γεύσεις για να αντλήσουν ιδέες. Αν και τα καυτερά φαγητά υπάρχουν στην παράδοσή μας, π.χ. το σπεντζοφάι, που φτιάχνεται με την καυτερή πιπεριά σπέντζα, ή το μπούκοβο, που καρυκεύει τη φασολάδα, οι Έλληνες μάγειρες έχουν υιοθετήσει στην κουζίνα τους ένα μεγάλο οπλοστάσιο από τα καυτερά υλικά που προσφέρουν οι διάφορες έθνικ κουλτούρες. Τα και-
νούργια «παιχνίδια» για πειραματισμό είναι πολλά. Μεγάλη ποικιλία από καυτερές πιπεριές σε διάφορες βαθμίδες που προσφέρουν πύρινη κόλαση, καυτερές ασιατικές σάλτσες, αφρικανικές, τζαμαϊκανές, μαροκινές, που χαρίζουν σχεδόν οδυνηρή αίσθηση, λουκάνικα chorizo και ντούγια από τη νότια Ιταλία φλογερά πρωταγωνιστούν στα μενού των σεφ, ενισχύοντας την αίγλη των πικάντικων πιάτων και προσφέροντας συναρπαστική εμπειρία. Την επιστήμη την έχει απασχολήσει το ερώτημα γιατί κάποιος να καταναλώνει τροφή η οποία όχι απλώς είναι καυτερή αλλά πληγώνει. Η απάντηση αναφέρει ότι το να καταναλώνουμε καυτερό φαγητό μάς επιτρέπει να αντιμετωπίζουμε τον κίνδυνο με ελεγχόμενο ρίσκο, ενώ ταυτόχρονα ενεργοποιούμε περιοχές του εγκεφάλου οι οποίες σχετίζονται τόσο με τον πόνο όσο και με την απόλαυση. Εύκολα πλέον θα συναντήσεις ανθρώπους που θα προβάλουν με αυταρέσκεια την ανθεκτικότητα της γλώσσας και του στομαχιού τους στις καυτερές επιθέσεις και θα είναι πάντα έτοιμοι να δοκιμάσουν τις αντοχές τους σε υψηλότερες βαθμίδες πόνου.
Οι νέοι Έλληνες μάγειροι δοκιμάζουν τις δυνάμεις τους σμίγοντας νέες τεχνικές με πρώτες ύλες ελληνικές και ξένες. Υιοθετούν στην κουζίνα τους τα ελληνικά προϊόντα για τα μαριναρίσματα των ωμών ψαριών. Αντί για σόγια, χρησιμοποιούν αγουρίδα, αντί για γιούζου, παίρνουν τις οξύτητες από το μανταρίνι, το πορτοκάλι, το λεμόνι και το κουμκουάτ για να «ψήσουν» το ψάρι. Έτσι, επιτυγχάνεται ένας γευστικός fusion διάλογος με πιάτα και ένα γαϊτανάκι διαφορετικών υφών και γεύσεων που ξεδιπλώνονται μαγικά στον ουρανίσκο. Το ωμό κρέας ήταν πιο δύσκολο να ενταχθεί στις διατροφικές συνήθειες του Έλληνα. Όμως τα ερεθίσματα πλέον είναι πολλά και παγκόσμια. Εκτός από μοσχάρι καρπάτσιο, που στην κλασική εκδοχή του σερβίρεται με ελαιόλαδο, ρόκα και φλοίδες παρμεζάνα, στα μενού πλέον βρίσκουμε και «φρέσκες», πιο δημιουργικές προτάσεις, όπως τα αποδομημένα «σουτζουκάκια σμυρναίικα αλλιώς» του Χριστόφορου Πέσκια (μοσχαρίσιο ταρτάρ με σίσο, oyster σος, αρωματισμένο με κύμινο και γαρίφαλο, που συνοδεύει κρέμα αβοκάντο με μιρίν και τσιπς ρυζιού).
CE OI CH FO Li
CHE
Cocina y Barra Sudamericana Πώς θα σου φαινόταν ένα ταξίδι στη Λατινική Αμερική; Ξέρω, υπέροχο, αλλά λίγο δύσκολο. Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι δεν μπορείς να ζήσεις μια πραγματική λατινοαμερικάνικη εμπειρία σαν να βρισκόσουν εκεί. Αρκεί να πας μέχρι τον Πειραιά και να επισκεφτείς το CΗΕ Cocina y Barra Sudamericana. Μιλάμε για την πιο όμορφη και δροσερή χασιέντα της πόλης, τοποθετημένη σε ένα μικρό αστικό «διαμάντι», ένα νεοκλασικό σπίτι του 1880 στη οδό Καραΐσκου 151. Μπαίνοντας στο CΗΕ Cocina y Barra Sudamericana, πρώτη σε υποδέχεται η περσόνα της Φρίντα Κάλο, μια υπέροχη φιγούρα-γκράφιτι με ύψος 14 μέτρα που στέκεται εκεί για να σε βάλει
στο κλίμα του μαγαζιού. Και αφού εγκλιματιστείς και παρασυρθείς για τα καλά από τη λατινοαμερικάνικη ατμόσφαιρα έρχεται η ώρα να γνωρίσεις το μενού του, το οποίο πλέον επιμελείται ο διακεκριμένος σεφ Θάνος Στασινός και το έχει εμπλουτίσει με υπέροχες γεύσεις από το Περού και τη Βραζιλία. Ξεκίνα το γευστικό σου ταξίδι στο CΗΕ Cocina y Barra Sudamericana με κάποια από τα λαχταριστά ορεκτικά του. Παραδοσιακά Pork Belly Tacos και tacos με Chilli con Carne και χειροποίητη πίτα, Causas con cochita (αργομαγειρεμένο χοιρινό πάνω σε περουβιανή πατάτα και γραβιέρα) και Salmon Τiradito φρέσκου σολομού σε καυτερή σάλτσα σόγιας
είναι κάποιες από τις επιλογές που θα σε ενθουσιάσουν και θα σου ανοίξουν την όρεξη γι’ αυτό που ακολουθεί. Κι αυτό που ακολουθεί είναι απίθανα κυρίως πιάτα, όπως το Brazilian Churasco Iberico, δηλαδή παραδοσιακή σούβλα από presa μαύρου χοίρου Iberico, το Duck Peruvian style, πάπια με σος σόγιας από φρούτα του πάθους, το Brazilian Picanha με πουρέ chorizo και η φαντασική paella με γαρίδα, κοτόπουλο και iberico pork. Και για να απογειώσεις το γεύμα σου μην ξεχάσεις να αφεθείς στη γλυκιά απόλαυση ενός επιδορπίου, όπως το σοκολατένιο Moele Κalingo.
φωτο: γιωργοσ αδαμοσ
Ταξίδι στη Λατινική Αμερική.
Καραΐσκου 151, Πειραιάς 210 4296660, cherestaurant.gr, FB: CHE Cocina y Barra Sudamericana, Instagram: che_piraeus
8.11.18 – lifo
41
VINIETA
1
ΚΑΣΣΙΑΝΉ (Βενιζέλου Ελευθερίου 129 & Ανατολικής Ρωμυλίας, Πετρούπολη, 211 0124691)
1 Τάρτα βανίλιας Τραγανή βάση από μπισκότο βουτύρου, γεμισμένο με γκανάς λευκής κουβερτούρας-βανίλιας, μπισκουί βανίλια και γκανάς μοντέ λευκή κουβερτούρα και μασκαρπόνε-βανίλια.
4
ΤΑ ΝEΑ ΤΟΛΜΗΡA
Οι νέοι ζαχαροπλάστες της πόλης καθημερινά φτιάχνουν θαύματα από ζάχαρη, φρούτα, βούτυρο και σοκολάτα.
2 Τάρτα φραμπουάζ Τραγανή τάρτα από μπισκότο βουτύρου με γκανάς σοκολάτας γάλακτος, κομπότ φραμπουάζ και φρέσκα φραμπουάζ απ’ το Ρεζίς.
PAVLOV’S LAB (Πατριάρχου Γρηγορίου Ε’ 15, Νέα Ερυθραία, 210 5019480)
3 Baba au mandarin (μπαμπάς με μανταρίνι) 4 Pistachio tartelette Τάρτα με μουαλέ φιστικιού Αιγίνης και φρούτα του δάσους σε τραγανή βάση από σαμπλέ αμυγδάλου.
GB CORNER GIFTS & FLAVORS (Ξενοδοχείο Μεγάλη Βρεταννία, πλατεία Συντάγματος, 210 3330750)
5 Paris Fraise Τραγανό σου με κρέμα βανίλιας, κομπότ πορτοκάλι, σαντιγί τριαντάφυλλο και φρέσκες φράουλες.
2
42 lifo – 8.11.18
Τολμηροί συνδυασμοί με άριστης ποιότητας υλικά (εποχής και πολύ προσεκτικά επιλεγμένα), γεύσεις και υφές που είναι υψηλή γαστρονομία (και αποτέλεσμα βαθιάς γνώσης), γλυκά πιο όμορφα από ποτέ που φτιάχνονται καθημερινά από το μηδέν και είναι πάντα φρέσκα, αυτή είναι η νέα τάση και αυτήν τη στιγμή οι ζαχαροπλάστες της νέας γενιάς φτιάχνουν τα καλύτερα γλυκά που έχει φάει ποτέ η Αθήνα. Ο Δημήτρης Οικονομίδης (στην Κασσιανή και σύντομα στην Κηφισίας 340), ο Alexander Pavlov (στο Pavlov’s Lab) αλλά και ο «βετεράνος» Arnaud Larher (στο GB Corner Gifts & Flavors, στο ξενοδοχείο Μεγάλη Βρεταννία) δημιουργούν γλυκά γαλλικής, κυρίως, «σχολής», που σε πολλές περιπτώσεις αγγίζουν το εξαιρετικό. Η Αθήνα έχει αρχίσει να ζει κυριολεκτικά «μέρες καλού γλυκού», με τα μικρά ζαχαροπλαστεία της περιφέρειας να
3
δίνουν το στίγμα και να μεγαλουργούν, βάζοντας στον γαστρονομικό χάρτη περιοχές όπως η Πετρούπολη και η Νέα Ερυθραία, που δεν φανταζόσουν ποτέ ότι θα γίνουν ο must εβδομαδιαίος προορισμός για τους απαιτητικούς γλυκατζήδες. Οι νέοι ζαχαροπλάστες έφεραν στην Αθήνα τη γνώση και την εμπειρία από τη θητεία τους δίπλα σε μεγάλους ζαχαροπλάστες, έγιναν πιο αυστηροί και πιο απαιτητικοί κι έχουν βάλει πολύ ψηλά τον προσωπικό τους πήχη. Τα γλυκά τους δεν είναι απλώς εξαιρετικά, δεν είναι απλώς όμορφα, κάποια από αυτά είναι πραγματικά έργα τέχνης που φτιάχνονται σε ζαχαροπλαστεία-μπουτίκ, μια νέα τάση που επέβαλε η εποχή αλλά και η ανάγκη αναβάθμισης του ελληνικού γλυκού – χωρίς καμία αμφιβολία είναι ανάμεσα στα καλύτερα ζαχαροπλαστεία της Ευρώπης. Κι αυτή είναι μόνο η αρχή.
5
CE OI CH FO Li
Η ιδανική έξοδος αλά ελληνικά θέλει καλή παρέα, κεφάτη ατμόσφαιρα, κρασάκι ή τσίπουρο και, φυσικά, καλό μεζέ. Πού θα βρεις, όμως, το μέρος που θα σου προσφέρει όλα τα συστατικά της τέλειας εξόδου σε αφθονία, πέρα από την καλή παρέα, που τη βάζεις εσύ, και με τιμές που δεν θα αδειάσουν το πορτοφόλι σου; Το Mezze στη Γλυφάδα είναι η προφανής απάντηση, γιατί πρόκειται για ένα μέρος που έδειξε επιτέλους στον μεζέ τον σεβασμό που του αξίζει! Ας πάρουμε, όμως, τα πράγματα από την αρχή. Πριν καν γνωρίσεις τα πιάτα του, το Mezze σε κερδίζει με την κεφάτη, παρεΐστικη ατμόσφαιρά του. Είναι το χαμογελαστό σέρβις, είναι η minimal country style διακόσμηση, είναι το φιλόξενο κλίμα του μαγαζιού που σε
Mezze Glyfada
κάνει να νιώσεις πως βρέθηκες σε έναν δικό σου χώρο, σε ένα μέρος όπου όλοι είστε μία παρέα. Αφού χαλαρώσεις, έρχεται η ώρα των λαχταριστών μεζέδων. Οι επιλογές είναι ατελείωτες και θα ικανοποιήσουν τόσο τους φαν των θαλασσινών –άλλωστε το Mezze φέρει την εγγύηση της ποιότητας των θαλασσινών του Ομίλου Καστελόριζο– όσο και αυτούς των κρεατικών. Μια must επιλογή που αν βρεθείς στο Mezze οφείλεις να τιμήσεις δεόντως είναι το λεμονάτο γιουβετσάκι με καλαμάρι. Επιπλέον, από τα θαλασσινά, μια θέση στο στομάχι σου αξίζει σίγουρα και η τηγανιά θαλασσινών. Το κρητικό ξύγαλο, το μανιταροπίλαφο με απάκι Κρήτης και, φυσικά, το αγαπημένο κανταΐφι τυριών σαγανάκι είναι επίσης πιάτα που δεν πρέπει να
λείψουν από το τραπέζι σου. Και επειδή, όπως είπαμε, στο Mezze οι παρέες έχουν το πρώτο λόγο, οι επιτραπέζιες σούβλες του με μοσχαράκι γάλακτος ή ζουμερό φιλέτο κοτόπουλο είναι ό,τι πρέπει για να τις μοιραστείς με την παρέα σου. Αν, πάλι, είσαι από εκείνους που προσέχουν τη διατροφή τους, τότε η σούβλα με σολομό και πιάτα όπως το καλαμάρι σχάρας με φάβα και η σαλάτα με φακές, αρωματικά βότανα και τζίντζερ είναι ιδανικές επιλογές που συνδυάζουν χαμηλές θερμίδες μεν, άπαιχτη γεύση δε. Και επειδή η ιδανική έξοδος θέλει και το ποτό της, στο Mezze Glyfada έχουν επιστρατεύσει επιλεγμένα ελληνικά κρασιά, κρητική ρακή και τσίπουρο που δένουν αρμονικά με το γεύμα σου.
φωτο: γιωργοσ αδαμοσ
Εδώ ξέρουν τι θα πει καλός μεζές.
Δημάρχου Αγγέλου Μεταξά 36 & Φοίβης 11, Γλυφάδα, 210 8980480 www.mezzeglyfada.gr, FB: MEZZE Glyfada, Instagram: @mezze_glyfada 8.11.18 – lifo
43
Δεν σε αφήνει, στην κυριολεξία, να φύγεις
ΜΉΠΩΣ ΤΑ ΕΛΛΗΝΙΚA ΖΟΥΝ ΤΗ ΜΕΓAΛΗ ΤΟΥΣ ΣΤΙΓΜH; Λίγοι γνωρίζουν τα ελληνικά τυριά τόσο καλά όσο ο κ. Θύμιος Αλεξανδρής του ομώνυμου παντοπωλείου της Ηλιούπολης. Είναι ο άνθρωπος στον οποίο απευθύνομαι κάθε φορά που θέλω να μάθω τις νέες αφίξεις, κάτι που στο μαγαζί του γίνεται οπωσδήποτε με γευστική δοκιμή και κουβέντα.
δίχως να δοκιμάσεις τις πρόσφατες ανακαλύψεις του που προέρχονται απ’ όλη την Ελλάδα, πότε από γνωστούς και πότε από πρωτοεμφανιζόμενους τυροκόμους. Στην τελευταία μου επίσκεψη μού έδωσε να δοκιμάσω μια υπέροχη γραβιέρα με τρούφα από την Τυροκομική Μυτάς της Αργολίδας, καπνιστό τυρί με κόλιανδρο και καπνιστό με παστουρμά από το τυροκομείο Τρέμπελης της Νάουσας και μια πενταετούς ωρίμασης γραβιέρα Νάξου του τυροκομείου Κουφόπουλος που έμοιαζε να είναι πολλά τυριά μαζί: γραβιέρα, κεφαλοτύρι, πεκορίνο και ροκφόρ. Όλα τους τόσο ξεχωριστά, γευστικά και υπέροχα. «Περάσαμε κάποια χρόνια καλά. Μάθαμε να τρώμε» ξεκινάει να μου λέει ο κ. Αλεξανδρής και συνεχίζει: «Μετά ήρθε η κρίση, όμως ευτυχώς δεν χάσαμε τη γεύση μας. Η κρίση έφερε παράλληλα και ένα αίτημα: τα τυριά μας να γίνουν οικονομικά. Ζητάμε την καλή γεύση και την ποιότητα, αλλά δεν θέλουμε να δίνουμε πολλά λεφτά». Λογικό μου ακούγεται. «Επίσης, πάλι λόγω της κρίσης, πολλοί νέοι γύρισαν στα χωριά και έψαξαν να βρουν τις παλιές” δουλειές. Ε, μία από αυτές είναι η τυροκόμηση. Οπότε, τώρα πλέον, στην τυροκομία υπάρχουν νέοι άνθρωποι που έχουν προσθέσει νέες ιδέες και νέες γεύσεις, σημερινές. Αυτοί οι νέοι τυροκόμοι έχουν δημιουργήσει 360-370 νέα καταγεγραμμένα τυριά!». Τυριά με ελληνικά βότανα, από ρίγανη και θυμάρι μέχρι άρκευθο και μάραθο, με κουρκουμά, με κάρι, με πάπρικα, ακόμα και κάνναβη. «Τα τυριά με κάνναβη φαίνεται να είναι μία από τις τελευταίες μόδες. Υπάρχει ήδη σε αλοιφώδες τυρί και σε κασέρι. Ιδιαίτερα αυτό το δεύτερο έχει μεγάλο ενδιαφέρον, διότι, όσο το αφήνουμε να “ανοίγει”, εκτός ψυγείου δηλαδή, σε θερμοκρασία δωματίου, τόσο περισσότερα αρώματα βγάζει η κάνναβη». Επίσης, μία από τις σημερινές γαστρονομικές τάσεις, στην Αθήνα κυρίως, θέλει όσους βγαίνουν να προτιμούν να τσιμπολογήσουν κάτι με το κρασί ή την μπίρα τους. Υπάρχει, λοιπόν, η μόδα των wine bars αλλά και του φαγητού που σερβίρεται πάνω στο μπαρ γενικότερα. Είναι μια οικονομική λύση για έξοδο, ενώ ταυτόχρονα δίνεται η ευκαιρία να δοκιμάσει κανείς διάφορες γεύσεις. Και σε αυτή την περίπτωση μερικά καλά τυριά είναι απαραίτητα. «Χωρίς να θέλω να ακουστώ τοπικιστής, μπορούμε να πούμε ότι η χώρα μας μπορεί πλέον να συναγωνιστεί τους Γάλλους και τους Ολλανδούς, που έχουν παράδοση στο κομμάτι της τυρόμησης. Εκεί που μας χτυπάνε οι ξένοι, προπάντων οι Γάλλοι, είναι στην παστερίωση. Τα τυριά τους είναι μη παστεριωμένα, δηλαδή δεν βράζουν το τυρί τους στους 70 βαθμούς ώστε να σκοτώσουν κάθε μικρόβιο, όπως είναι υποχρεωμένοι να κάνουν οι δικοί μας τυροκόμοι, κι έτσι διατηρούν καλύτερα τη γεύση του. Γιατί γίνεται αυτό; Κυρίως επειδή δεν υπάρχει υγειονομική παιδεία στη χώρα μας. Βέβαια, υπάρχει και το άλλο. Οι περισσότερες κτηνοτροφικές μονάδες στα μέρη μας είναι με ζώα ελευθέρας βοσκής, ενώ των Γάλλων και των Ολλανδών είναι σε κλειστούς, περιορισμένους χώρους.
Όλο αυτό μας υποχρεώνει μεν να χάνουμε στη γεύση, όμως, από την άλλη πλευρά, εκμεταλλευόμαστε στο έπακρο τη διαφορετική χλωρίδα που υπάρχει στις μικρές μας κτηνοτροφικές μονάδες. Το αποτέλεσμα είναι ότι μπορούμε να φάμε κατσικίσιο τυρί από την Κρήτη, τα νησιά ή τον Έβρο και καμία γεύση να μην είναι ίδια. Αυτό συμβαίνει διότι τα ζώα βόσκουν ελεύθερα και η χλωρίδα είναι πολύ διαφορετική σε κάθε τόπο! Στα νησιά, για παράδειγμα, οι τυροκόμοι δεν θα βάλουν αλάτι, γιατί το παίρνουν από τη χλωρίδα που καταναλώνει το ζώο, η οποία είναι αλατισμένη κυρίως γιατί φύεται δίπλα στη θάλασσα. Από κει παίρνουμε τυριά που είναι πιο αλμυρά, πιο γευστικά και πιο στυφά. Όσο προχωράμε προς Βόρεια Ελλάδα, τα ζώα είναι πιο στεγνά κι έτσι είναι πιο δυνατά τα αρώματα που θα πάρουμε. Ευτυχώς, αυτές τις ιδιαιτερότητες οι τυροκόμοι μας τις εκμεταλλεύονται πλέον. Αυτήν τη στιγμή υπάρχουν 15 είδη γίδινων τυριών στην Ελλάδα με διαφορετική γεύση και αποκλείεται να μη βρεις κάποια που να είναι κοντά στα δικά σου γούστα». Ένα στοιχείο που κατά τον κ. Αλεξανδρή απογειώνει τα ελληνικά τυριά είναι ο συνδυασμός τους με μαρμελάδες γλυκές αλλά και με τσάτνεϊ ( πικάντικες). «Ο συνδυασμός αυτός έρχεται να συμπληρώσει και να αναδείξει τη γεύση των τυριών. Επίσης, συνδυάζονται πολύ όμορφα και με τα παραδοσιακά μας γλυκά του κουταλιού». Ζητήσαμε από τον κ. Αλεξανδρή να μας προτείνει τα αγαπημένα του τυριά αυτή την εποχή και ιδού πέντε γραβιέρες που διαφέρουν σε ωρίμανση και γεύση: Λιόκαφτο Ρούμελης από το τυροκομείο Ίναχος. Γραβιέρα από μείγμα αιγοπρόβειου και αγελαδινού γάλακτος με μπούκοβο. Το τυρί αυτό αλμυρίζει, ενώ το μπούκοβο τού δίνει μια ωραία γεύση. Η γλυκύτητα της γραβιέρας έρχεται σε αρμονική αντίθεση με το κάψιμο από το μπούκοβο. Γίδινη γραβιέρα (100%) της τυροκομίας «Ξυλούρης» από την Κρήτη. Ενώ υπάρχει η γεύση του γίδινου γάλακτος, σε καμία περίπτωση δεν πρόκειται για εκείνη την έντονη κατσικίλα. Είναι εξάμηνης ωρίμανσης, γι’ αυτό έχει αρκετά ώριμη γεύση. Του ταιριάζουν οι μαρμελάδες και τα τσάτνεϊ. Της πάει πολύ μια ωραία μαρμελάδα βατόμουρο με ούζο από τη Μυτιλήνη ή το τσάτνεϊ ντομάτας με τσίλι. Γραβιέρα αιγοπρόβεια καπνιστή από την Κρήτη Κρητών. Είναι από τις καλύτερες καπνιστές γραβιέρες που κυκλοφορούν. Έχει πολύ ωραία γεύση και ωραία αρώματα. Εδώ ταιριάζουν οι μαρμελάδες εσπεριδοειδών: πορτοκάλι, μανταρίνι, λεμόνι και περγαμόντο. Γραβιέρα Κρήτης καπνιστή με θυμάρι από το τυροκομείο Τσιτσιρίδης. Είναι εξάμηνης ωρίμανσης και αυτό το καταλαβαίνεις και στη γεύση. Είναι μια γραβιέρα που σου δίνει πολύ ωραία τα αρώματά της. Γραβιέρα με πιπέρια και κόλιανδρο από την Κρήτη. Σε αυτήν τη γραβιέρα συμβαίνει το εξής: εκεί που πάνε να σε κάψουν τα πιπέρια, έρχεται ο κόλιανδρος και σ’ το γυρίζει, σ’ το αρωματίζει και σ’ το κάνει πιο γευστικό το τυρί.
Αλεξανδρής, Ηρώων Πολυτεχνείου 30, Ηλιούπολη, 210 9918730
44 lifo – 8.11.18
CE OI CH FO Li
Κρυμμένο στη στοά του Πύργου Αθηνών, μια περιοχή που τα τελευταία χρόνια αναγεννιέται, το Novak είναι ένα all day bar restaurant που δεν θυμίζει σε τίποτα όσα έχεις δει ως τώρα. Ο χώρος του, δημιούργημα του Workroom2 της Αλεξάνδρας Νικολάου, με έντονα industrial στοιχεία στη διακόσμηση, μοιάζει σαν να μεταφέρθηκε κατευθείαν από κάποια πρωτεύουσα του ευρωπαϊκού Βορρά. Προχωρώντας, θα συναντήσεις ένα μεγάλο coffee table, μια γωνιά-εστιατόριο, μία boho βεράντα και μία μεγάλη μπάρα, και θα διαπιστώσεις ότι το Novak είναι φτιαγμένο έτι ώστε ο καθένας να μπορεί να βρει τη δική του γωνιά που θα ταιριάξει στην ιδιοσυγκρασία του. Και δεν είναι μόνο ο χώρος που προσφέρει στον καθένα αυτό που ζητά αλλά και τα υπέροχα πιάτα του.
Με βάση την ελληνική δημιουργική κουζίνα και προϊόντα από μικρούς και μεγάλους Έλληνες παραγώγους στο μενού του, που πλέον επιμελείται ο βραβευμένος σεφ Γιάννης Κουτσώνης, θα βρεις προτάσεις εξαιρετικής ποιότητας και γεύσεις που μπορούν να ικανοποιήσουν κάθε γούστο και το κάνουν μία από τις top value for money επιλογές της πόλης. Γι’ αυτό και μόλις το γνωρίσεις θα πηγαίνεις ξανά και ξανά εκεί, επιλέγοντάς το για το lunch break σου, το δείπνο σου και, φυσικά, για το υπέροχο και πλουσιοπάροχο brunch που προσφέρει καθημερινά, και όχι μόνο τα Σαββατοκύριακα. Παράλληλα, στη μεγάλη του μπάρα θα απολαύσεις δροσερά κοκτέιλ και απεριτίφ, ενώ θα βρεις και μια καρτέλα με λαχταριστά finger-foods για να συνοδεύσεις το ποτό σου. Όμως το
Novak
Novak δεν προσφέρει μόνο γαστρονομικές συγκινήσεις, συνδυάζει γεύση και πολιτισμό. Έτσι, συχνά διοργανώνονται εκεί διάφορα πολιτιστικά events. Συγκεκριμένα, κάθε Πέμπτη σε περιμένουν live μουσικές με τον Νικόλα Ραπτάκη, τα Παρασκευοσάββατα τη διασκέδασή σου αναλαμβάνουν DJs, ενώ το brunch της Κυριακής θα το απολαύσεις με τζαζ από τη Σοφία Μπράιλα. Από Δεκέμβρη, στο παιχνίδι μπαίνει και το θέατρο. H Ελένη Καρακάση, η Τζένη Διαγούπη και η μπάντα τους σε προσκαλούν σε μια μοναδική μουσικοχορευτική παράσταση που θα σε ξεσηκώσει. Αν όλα τα παραπάνω δεν σε έχουν πείσει ακόμα ότι στο Novak θα βρεις αυτό που ζητάς, τότε δεν έχεις παρά να πας μια βόλτα ως εκεί και σίγουρα θα πειστείς.
Εδώ ο καθένας βρίσκει τη δική του γω νιά.
Άγγελου Πύρρη 5, Αθήνα, 210 7481446, FΒ: Novak Athens Towers, Instagram: Novak Athens
8.11.18 – lifo
45
Η ΓΑΣΤΡΟΝΟΜΙΚΗ ΕΚΡΗΞΗ ΤΟΥ
ΠΑΓΩΤΟΥ Όσο πιο καλά τρως τόσο πιο πολύ, και καλά, πίνεις
Δεν ήταν μόνοι οι νέες συνθήκες που δημιούργησε η γαστρονομική άνθηση της τελευταίας πενταετίας που έφεραν το παγωτό, όπως δεν το είχαμε ξαναφάει ποτέ, στην Αθήνα. Η σχέση των νέων παγωτατζήδων με το (αληθινό) παγωτό χαρακτηρίζεται από πάθος, μια σχέση που εύκολα καταλαβαίνεις ότι ξεκινάει από την εμμονή στην ποιότητα και στοχεύει στη δημιουργία του «τέλειου παγωτού». Το παγωτό που φτιάχνουν οι νέου τύπου τζελατερίες είναι χειροποίητο, παγωτό artisanal ή gelato artigianale, με τις καλύτερες φυσικές πρώτες ύλες, πολλές φορές ΠΟΠ, από κάθε μέρος της Ελλάδας, με γάλα από μικρές φάρμες, φρέσκο τυρί, φρέσκα φρούτα εποχής και άριστης ποιότητας υλικά, όπως η πραγματική σοκολάτα, η βανίλια, τα αρωματικά, υλικά που «κραυγάζουν» αλήθεια και όχι εντυπωσιασμό, γιατί τα χρώματα και τα αρώματα είναι πραγματικά, άρα και διακριτικά, χωρίς βελτιωτικά γεύσης και χρωστικές ουσίες. Οι φυσικές γεύσεις με σεβασμό στις πρώτες ύλες κάθε περιοχής και πειραματική διάθεση των La Greche, Fatto a mano και Κόκκιον και το soft arisanal του Dickie Dee ξεκινούν μια ολόκληρη γενιά νέου παγωτού στην Αθήνα, ξαναδίνουν νόημα στη λέξη «χειροποίητο» και μαθαίνουν στους Αθηναίους τι σημαίνει καλό παγωτό.
ΚΑΛΟ ΦΑΓΗΤΟ ΣΤΑ
Τα παλιά κλασικά μπαρ της Αθήνας συντηρούσαν ανέκαθεν τη συνήθεια του μεζέ για όποιον έπινε στην μπάρα τους. Όλοι έχουμε τιμήσει τα «καναπεδάκια», το πιάτο «χοιρινό - ρώσικη», τα ριγανάτα ψωμιά και το club sandwich του Galaxy της Σταδίου. Αγναντεύοντας τη νυχτερινή Πατησίων, βουτάγαμε τα βραστά λουκάνικα στη μουστάρδα όσο έρρεε το ουίσκι στο Au Revoir. Και ήταν πάντα ένα αποκούμπι αυτός ο μεζές και ένα αβαντάζ των παλιών αυτών «ναών» του ποτού απέναντι στα νέα μπαρ που, για να το θέσουμε ευγενικά, δεν ασχολήθηκαν ποτέ με το άθλημα. Τι πρέπει να είναι ο μεζές σε ένα μπαρ; Κάτι που να τρώγεται εύκολα, με το χέρι, να μην προκαλεί ακαταστασία στην μπάρα, να είναι συνήθως αλμυρό για να «ενθαρρύνει» το αλκοόλ, ίσως και ελαφρά πικάντικο. Προσέξτε, δεν μιλάμε για τα wine bars, που κι αυτά έχουν τα δικά τους συνοδευτικά και συνήθως πρόκειται για εκλεκτά τυριά και αλλαντικά, δηλαδή φαγητά που ταιριάζουν με το κρασί και μπορούν να αναδείξουν τα ιδιαίτερά χαρακτηριστικά του. Μιλάμε για τα φαγητά των κανονικών μπαρ. Το κενό ήρθε να καλύψει πρώτος ο Άρης Βεζενές με το άκρως επιτυχημένο Birdman του. Aυτό το yakitori bar με τον διάκοσμο που φωνάζει «κλασικό» από μακριά σερβίρει «γιαπωνέζικα σουβλάκια», και όχι μόνο, και είναι η ιδανική πρόταση για ένα after work drink με μεζέ. Ακόμα και τα αλμυρά - καυτερά - σκορδάτα edamame του είναι λόγος για να πας. Ο Senios, πάλι, το νέο πρότζεκτ της ομάδας πίσω από το πολυβραβευμένο Clumsies αναβιώνει το παλιό ελληνικό καφενείο, μεταμορφώνοντάς το σε «σκανδιναβικής» αισθητικής και φινέτσας χώρο, χωρίς να ξεχνάει τις «ελληνικές» του ρίζες με τα βαρέλια πίσω από το μπαρ. Στην μπάρα του μπορείς να δοκιμάσεις πολλά και ενδιαφέροντα που φτιάχνει ο σεφ Αλμπέρτο Σιμιλλίδης: από σαρικόπιτα με βολάκι Τήνου μέχρι «γκόκλιες» με καμένο κατσικίσιο βούτυρο. Όπως όλα δείχνουν, φαγητό και ποτό σμίγουν γλυκά στην πόλη μας, που όλο θέλει να τρώει και να πίνει.
16 +1 ΠΙΑΤΑ Τα βίγκαν πιάτα που σερβίρονται στα εστιατόρια της Αθήνας είναι περισσότερα (και νοστιμότερα) από ποτέ.
46 lifo – 8.11.18
ΣΤΗΝ ΑΘΗΝΑ
Παλιότερα, αν ήσουν χορτοφάγος, για να μην πω βίγκαν, δυσκολευόσουν να βγεις έξω για φαγητό. Οι επιλογές στις ταβέρνες και τα εστιατόρια σταματούσαν στις σαλάτες, στις τηγανητές πατάτες και στη φασολάδα. Μου έχει τύχει σε ταβέρνα να μου προσφέρουν κοτόπουλο με το επιχείρημα «μα, δεν είναι κρέας!». Όμως αυτές οι μέρες μάλλον έχουν περάσει ανεπιστρεπτί. Σήμερα, δεν υπάρχει μεγαλύτερο διατροφικό trend από αυτό του βιγκανισμού. Βίγκαν εστιατόρια, street food, παντοπωλεία και γαστρονομικά φεστιβάλ ξεφυτρώνουν σαν τα μανιτάρια στην πόλη. Ίσως, μάλιστα, μπορούμε να πούμε ότι το 2018, που σε λίγο θα αποχαιρετίσουμε, ήταν η χρονιά που ο βιγκανισμός έγινε mainstream. Αβοκάντο, γάλα καρύδας, λιναρόσποροι, σιρόπι αγαύης και κινόα έχουν βρει μια θέση στα ράφια των ελληνικών νοικοκυριών, ακόμα και εκείνων που θεωρούνται πιο παραδοσιακά, ενώ μεγάλα νούμερα χτυπάνε οι αναζητήσεις στο Google και στο YouTube που σχετίζονται με βίγκαν συνταγές. Πολλοί από τους ανθρώπους που αποφασίζουν να ακολουθήσουν «πράσινη» διατροφή το κάνουν στο πλαίσιο μιας ηθικής στάσης απέναντι στα ζώα και το περιβάλλον αλλά και σε μια προσπάθεια βελτίωσης της υγείας μέσω της διατροφής. Υπάρχουν, βέβαια, και πολλοί περιστασιακοί βιγκανιστές, άνθρωποι που προσπαθούν κυρίως να μειώσουν την κατανάλωση ζωικών προϊόντων στη διατροφή τους. Στην Ελλάδα, τελικά, το να είσαι βίγκαν είναι πολύ εύκολο. Βρίσκεις παντού φρέσκα φρούτα και λαχανικά, ξηρούς καρπούς και μαγειρεμένα φαγητά σχεδόν σε όλα τα εστιατόρια. Ιδού κάποια απ’ αυτά που έχουμε ξεχωρίσει για εσάς:
Wagamama Yasai yaki soba. Udon νουντλς, μανιτάρια, κρεμμύδι, πράσινη και κόκκινη πιπεριά, βλαστάρια φασολιών σόγιας, φρέσκο κρεμμυδάκι και yasai vinegar με γαρνιτούρα από σουσάμι, τηγανητά κρεμμύδια και και πίκλες τζίντζερ. Κηφισίας 41 (Golden Hall), 210 6836844 | Mystic Pizza Mystic Spiroulina. Σπαγγέτι με σπιρουλίνα, κολοκύθι, ελιές, καρότο, μανιτάρια, φυτική κρέμα γάλακτος και φυτικό τυρί. Εμμανουήλ Μπενάκη 76, Εξάρχεια, 210 3839500 | Avit Mπέργκερ με χειροποίητο ψωμάκι μπριός από γλυκοπατάτα, γεμιστό με ντομάτα και σπιτικό τυρί από κάσιους, μαζί με τηγανητές πατάτες. Μαραγκού 19, Γλυφάδα, 6970 688962 | Cookoomela Grill Cookoomela Red: Γύρος μανιταριού, αβοκάντο, φυτική μαγιονέζα από βιολογικό γάλα σόγιας, μουστάρδα, ντομάτα, κρεμμύδι, μαϊντανός και πατάτες. Θεμιστοκλέους 43-45, Εξάρχεια, 211 1822343 | Mama Tierra Vegetable korma με λαχανικά, γάλα καρύδας και κάρι. Ακαδημίας 84, Αθήνα, 211 4114420 | Lacantina Βελουτέ σούπα με καρότο και πορτοκάλι. Κωλέττη & Ζωοδόχου Πηγής 24, Εξάρχεια, 210 3810542 | Trivoli Vegan Kafeneio Σουβλάκι με μπιφτέκι φακής, ντομάτα, πατάτες, λόλα και τζατζίκι σόγιας. Μαρίνου Αντύπα 107, Ηλιούπολη | Μ2, Συνεταιριστικός Décaφενές Βίγκαν καλαμάκια με ολόκληρα ψημένα μανιτάρια, κρεμμύδι και πράσινες πιπεριές. Ανδρέα Μεταξά 2, 215 5019787 | Σαλίγκαρος Aρχαιοελληνική σαλάτα με πλιγούρι, πρασινάδες, φρέσκα μυρωδικά, φέτα, κόλιανδρο και καρύδι. Σολωμού 37, Εξάρχεια, 213 0226262 | Ali Baba Αιγυπτιώτικο σουβλάκι μέσα σε χειροποίητη πίτα του «σάντουιτς», κάτι σαν κυπριακή πίτα, τηγανητή μελιτζάνα και σαλάτα τσομπάν, δηλαδή ντομάτα, κρεμμύδι, αγγούρι, σουμάκ. Βενιζέλου Ελευθερίου 185, Μυτιληναίικα, Νέα Σμύρνη , 210 9316680 | Λάιμ Bistro Βurrito curry bowl: Ριζότο με καστανό ρύζι, φακή και κόκκινα φασόλια, δεμένο με σάλτσα από μακαντέμια, ηλιόσπορους και κάσιους, σερβιρισμένο με καλαμπόκι, πιπεριά, κέιλ, σπανάκι και τυρί από κάσιους. Δεκελέων 23, Αθήνα, 210 3474423 | Peas Aλμυρή τάρτα με κρέμα κάσιους, λιαστές ντομάτες και βασιλικό. Φαλήρου 40, Κουκάκι, 210 9218875 | Vegan Nation «Mουσακάς» με κιμά σόγιας, μελιτζάνες και μπεσαμέλ από γάλα καρύδας. Ερμού 86, Μοναστηράκι, 210 3226226 | Los Loros Caraotas με μπιφτέκι απο μαύρα φασόλια και φρέσκα μυρωδικά, καλαμπόκι, κινόα, ψιλοκομμένη σαλάτα και vegan mayo. Ξενοφώντος 14, 210 3243232 | Avocado Zen Tempeh: Νουντλς ρυζιού με τζίντζερ, φασολάκια, κόκκινο κάρι, γάλα καρύδας και τέμπε. Νίκης 30, 210 3237878 | Δίπορτο Σούπα με ρεβίθια και δεντρολίβανο. Σωκράτους 9 & Θεάτρου, 210 3211463 | Feyrouz Ζάαταρ: Λαχματζούν με χειροποίητη ζύμη και ένα μείγμα μπαχαρικών, μυρωδικών και ξηρών καρπών. Καρόρη 23 & Αιόλου, 213 0318060
CE OI CH FO Li
Ella Στη Μητροπόλεως, στο νούμερο 26, στο Σύνταγμα, σε περιμένει ένα όμορφο καταφύγιο από τον θόρυβο του κέντρου, που θα σου προσφέρει πεντανόστιμους λαχταριστούς μεζέδες της ελληνικής και μεσογειακής κουζίνας. Ο λόγος για το Ella, ένα μαγαζί ιδανικό για όλες τις ώρες της ημέρας. Στο ζεστό και όμορφο χώρο του, με το μεγάλο καθιστικό να δεσπόζει στο κέντρο, θα πας το μεσημέρι, την ώρα που η πείνα γίνεται ανυπόφορη, για ένα διάλειμμα από τη δουλειά. Θα πας όμως και το βράδυ με την οικογένεια ή την παρέα σου για κρασοκατάνυξη. Αν θελήσεις να διοργανώσεις ένα εταιρικό τραπέζι, και πάλι το Ella θα επιλέξεις. Ο λόγος; Πρώτα απ’ όλα η
χαλαρή και κεφάτη διάθεση που σου μεταδίδει και σε κάνει να νιώθεις άνετα, σαν σε δικό σου χώρο. Δεύτερον, και κυριότερο, οι καταπληκτικές μυρωδιές και λιχουδιές που βγαίνουν από την κουζίνα και σίγουρα θα σε κολάσουν! Στο πλούσιο μενού του θα βρεις τα πάντα: απίθανους κολοκυθοκεφτέδες, λαχταριστά παστουρμαδοπιτάκια που είναι σκέτος πειρασμός και δροσερή χωριάτικη σαλάτα. Οι κρεατοφάγοι θα λατρέψουν το υπέροχο κεμπάπ γιαουρτλού και θα ξετρελαθούν με το χοιρινό ψαρονέφρι κοντοσούβλι. Οι λάτρεις των θαλασσινών, από την άλλη, αποκλείεται να μην υποκλιθούν στο φανταστικό σπαγγέτι θαλασσινών του Ella. Όσο για τους vegetarian της
παρέας, το Ella έχει προνοήσει και υπάρχουν και γι’ αυτούς αρκετές νόστιμες επιλογές, όπως το μιλφέιγ λαχανικών με καπνιστό τυρί Μετσόβου. Όλα τα πιάτα στο Ella είναι φτιαγμένα με αγνά υλικά, μεράκι και πολλή αγάπη που τους δίνει έξτρα νοστιμιά. Και επειδή το καλό φαγητό θέλει και την κατάλληλη συνοδεία, στο Ella θα βρεις κρασιά, μπίρες, αποστάγματα αλλά και αναψυκτικά από Έλληνες παραγωγούς. Extra Tip: Στο Ella, πέρα από ένα εξαιρετικό μεζεδοπωλείο, θα βρεις και ένα παντοπωλείο με μεγάλη ποικιλία σε προϊόντα αποκλειστικά από Έλληνες μικροπαραγωγούς.
φωτο: γιωργοσ αδαμοσ
Ένα όμορφο καταφύγιο στην καρδιά του κέντρου.
Μητροπόλεως 26, Σύνταγμα, 210 3315547 e-mail: info@ellagreekcooking.gr 8.11.18 – lifo
47
ΤΑ ΑΓΑΠΗΜΕΝΑ ΜΑΣ ΜΕΡΗ ΓΙΑ ΦΑΓΗΤΟ ΣΤΗΝ ΑΘΗΝΑ
48 lifo – 8.11.18
CE OI CH FO Li
Για πολλά χρόνια η Τρούμπα υπήρξε μία από τις πλέον κακόφημες συνοικίες του Πειραιά. Τα τελευταία χρόνια, όμως, ένας αέρας ανανέωσης έχει φυσήξει στην περιοχή, φέρνοντάς τη στο προσκήνιο της νυχτερινής εξόδου, με πολλά μαγαζιά για φαγητό ή ποτό. Ανάμεσά τους, όμως, υπάρχει και ένα μαγαζί που ξεχωρίζει, το Beluga. Πρόκειται για έναν all- day πολυχώρο με 4 επίπεδα που ξεχωρίζει για την ιδιαίτερη artistic αισθητική του και, φυσικά, για την υπέροχη κουζίνα του. Μία μίνι θεατρική σκηνή, γλυπτά εμπνευσμένα από τον Mondrian, μία μπάρα με ασανσέρ και ένα υπέροχο αίθριο είναι κάποια από τα στοιχεία που το κάνουν ξεχωρι-
στό. Βέβαια, την παράσταση κλέβει το πριβέ εστιατόριο, όπου θα απολαύσεις εξαιρετικό φαγητό, ενώ κάτω από τα πόδια σου απλώνεται μέρος των Τειχών του Πειραιά. Πέρα και πάνω από την ατμοσφαιρική διακόσμησή του, όμως, το Beluga ξεχωρίζει κυρίως χάρη στην κουζίνα του. Ο ταλαντούχος σεφ Στράτος Κουλέλης, έχοντας εργαστεί για χρόνια στο Λονδίνο και στο Ντουμπάι στο La Petite Maison, ανέλαβε να απογειώσει το μενού του μαγαζιού και να το κάνει αγαπημένο προορισμό για Πειραιώτες και όχι μόνο. Έτσι, στο Beluga σε περιμένει μια πραγματικά μεγάλη γκάμα γευστικότατων επιλογών. Πιάτο ημέρας από φρέσκο ψάρι, μπέργκερ με εξαιρετι-
Beluga
κό rib eye Βlack Αngus αλλά και πιάτα από την ασιατική κουζίνα, όπως υπέροχο sushi, είναι ενδεικτικά κάποιες από τις επιλογές που υπόσχονται να ικανοποιήσουν και τον πλέον απαιτητικό ουρανίσκο. Βέβαια, αν βρεθείς στο Beluga, θα είναι μεγάλη παράλειψή σου να μη δοκιμάσεις το απίθανο California maki του και το πεντανόστιμο ταρτάρ σολομού με σος από μαύρη τρούφα. Από τα επιδόρπια του μενού, η μπουγάτσα είναι ο πιο γλυκός πειρασμός που θα κλείσει ιδανικά ένα τέλειο γεύμα. Και μην ξεχάσεις, πριν ή μετά το γεύμα σου, να περάσεις από την επιβλητική μπάρα και να απολαύσεις ένα ποτό ή ένα δροσερό κοκτέιλ.
τέιλ. σε μαγέψει με υπέροχες γεύσεις και απολαυστικά κοκ να για ει ιμέν περ σε ραιά Πει του ι στέκ T HO πιο Το
2ας Μεραρχίας 8-10, Πειραιάς, 210 4116505, FB: www.facebook.com/Beluga
8.11.18 – lifo
49
Winter Garden City Lounge
Το Ξενοδοχείο Μεγάλη Βρεταννία δημιουργεί την απόλυτη brunch menu εμπειρία και μας περιμένει να τη ζήσουμε στο Winter Garden City Lounge. Κάθε Σαββατοκύριακο, σε μια πραγματικά ειδυλλιακή ατμόσφαιρα, ο executive chef Αστέριος Κουστούδης και η ομάδα του δημιουργούν ένα μενού αλμυρών και γλυκών εδεσμάτων που συνθέτουν μια εμπειρία διαφορετική από τις συνηθισμένες: την εμπειρία «Weekends at Winter Garden». Χειροποίητα ζεστά κρουασάν, σπιτική μαρμελάδα, κρέμα βανίλια, που εμπνεύστηκαν και δημιούργησαν οι ζαχαροπλάστες του ιστορικού Ξενοδοχείου Μεγάλη Βρεταννία, συναντούν το εγχώριο φρέσκο βούτυρο και το μέλι καστανιάς, δημιουργώντας μια τέλεια γευστική αρμονία που σε κάνει να παραμιλάς. Ειδική μνεία οφείλουμε να κάνουμε και στο χειροποίητο τσουρέκι με μαστίχα, ένα δημιούργημα προσωπικά επιμελημένο από τον pastry chef
Ευγένιο Βαρδακαστάνη, που ταιριάζει τέλεια με τον καφέ, τον χυμό ή το τσάι που θα επιλέξεις. Βιολογικά αυγά μελάτα με σολομό μπαλίκ και χαβιάρι, βιολογικά αυγά Βenedict με αστακό και sauce hollandaise αρωματισμένη με εσπεριδοειδή, καθώς και το αβοκάντο με βασιλικό καβούρι, δίκοκκο σιτάρι και σέλερι συμπληρώνουν την παλέτα των αλμυρών εδεσμάτων του μενού. Και για να έχει το «Weekends at Winter Garden» τον επίλογο που του αξίζει, μια πλούσια ποικιλία επιδορπίων σε περιμένει να αφεθείς στον γλυκό πειρασμό της. Extra Tip: Ζήστε την εμπειρία Weekends at Winter Garden κάθε Σάββατο και Κυριακή από τις 11:00 ως τις 14:00.
Balcony Restaurant & Bar
Βασιλέως Γεωργίου A' 1, Σύνταγμα, 210 3330000 grandebretagne.gr, gbrestaurants.gr
Το πιο «νόστιμο» μπαλκόνι της πόλης. Στο Κουκάκι υπάρχει ένα μπαλκόνι που ξεχωρίζει για δύο λόγους, για την υπέροχη θέα του προς τη Μακρυγιάννη και κυρίως για τα υπέροχα πιάτα της ελληνικής δημιουργικής κουζίνας που προσφέρει. Τοποθετημένο σε ένα ανακαινισμένο νεοκλασικό της Βεΐκου, με φινετσάτη σάλα και ζεστή ατμόσφαιρα που σε κάνει να νιώθεις σαν στο σπίτι σου, σε περιμένει από το μεσημέρι ως το βράδυ για να απολαύσεις τις υπέροχες γαστρονομικές δημιουργίες του σεφ του Βασίλη Ρούσσου. Χτένια αλά πολίτα με τσιπς τοπιναμπούρ και πουρέ καρότο, Αθηναϊκή με μπλε καβούρι, σφυρίδα με πράσο, σέλινο, κρέμα άνηθου και αφρό αυγολέμονο αλλά και αρνίσι-
ος σβέρκος με τσιγαριστά χόρτα και νιόκι από αρσενικό και ξινόχοντρο είναι μερικές μόνο από τις απολαυστικές επιλογές που θα βρεις εκεί. Ποιο είναι όμως το μυστικό της επιτυχίας του Balcony; Οι πρώτες ύλες που χρησιμοποιεί σε κάθε πιάτο του φυσικά! Βλέπεις, η ομάδα του Balcony ψάχνει, βρίσκει και φέρνει τα καλύτερα τοπικά προϊόντα από κάθε γωνιά της Ελλάδας. Αλλαντικά από τη Δράμα, τυριά από την Άνδρο, τη Ρούμελη και τη Θεσσαλία, ψάρια και θαλασσινά από τον Ευβοϊκό συνθέτουν ένα μενού που θα σε ταξιδέψει γευστικά από τη μια άκρη της χώρας ως την άλλη.
Βεΐκου 1 & Δημητρακοπούλου, Αθήνα, 211 4118437, www.balconyathens.com, FB: Balcony Restaurant & Bar
50 lifo – 8.11.18
L’ Artigiano
Το σημείο αναφοράς της ιταλικής κουζίνας στον Πειραιά! Στην Ακτή Μουτσοπούλου στον Πειραιά, στο κατάστημα της L’ Artigiano με το χαρακτηριστικό λευκό, κόκκινο και πράσινο χρώμα, «χτυπά» η καρδιά της ιταλικής γαστρονομίας που εκπροσωπεί η αγαπημένη αλυσίδα εδώ και περισσότερο από δύο δεκαετίες. Αποτελώντας ένα από τα 19 καταστήματα της εταιρείας σε Αττική, Κόρινθο, Καλαμάτα και Χαλκίδα, με την πρόσφατη ανακαίνισή του το κατάστημα L’ Artigiano ταυτίζεται με τις αυθεντικές ιταλικές γεύσεις, τις διαλεχτές φρέσκες πρώτες ύλες και τις μοναδικές συνταγές, φέρνοντας ιταλικό αέρα στην περιοχή. Με signature προτάσεις και ποικιλία απολαυστικών επιλογών που
αντανακλούν το γνήσιο ιταλικό ταπεραμέντο, η L’ Artigiano αποτελεί την ιδανική λύση για τους λάτρεις της αυθεντικής ιταλικής πίτσας αλλά και για όσους αναγνωρίζουν τις πρωτότυπες γευστικές ιδέες! Από τη ζουμερή Pizza Aioli μέχρι και την ευφάνταστη Pizza Salad, η L’ Artigiano χορταίνει κάθε επισκέπτη, ενώ με πιάτα όπως η Spaghetti Carbonara και τα λαχταριστά Linguine Prosciutto e Funghi σε ταξιδεύει στις ομορφότερες γωνιές της Ιταλίας! Ραντεβού, λοιπόν, στον σταθμό της μεσογειακής γαστρονομικής παράδοσης με την απόλυτη ιταλική προσωπικότητα στον Πειραιά!
Mπαρ Μπεε Κιου
Ακτή Μουτσοπούλου 62, Πειραιάς, 210 4525777, FB: lartigiano.gr, www.l’artigiano.gr
Το απόλυτο μπέργκερ βρίσκεται στον Πειραιά! Αν υπάρχει ένα μπεργκεράδικο σε αυτή την πόλη όπου αξίζει να φας τουλάχιστον μία φορά στη ζωή σου, θα λέγαμε σίγουρα ότι αυτό είναι το Μπαρ Μπεε Κιου, που μας συστήθηκε πριν από περίπου πέντε χρόνια σε μία από τις πλέον κοσμοπολίτικες γειτονιές του Πειραιά. Οι burger lovers της Αθήνας σχηματίζουν μέχρι και σήμερα απέξω ουρές, περιμένοντας να απολαύσουν το «απόλυτο μπέργκερ» που αφήνει τις ίδιες εντυπώσεις με κάποιο από τα καλύτερα στην Αμερική. Το Μπαρ Μπεε Κιου κατέκτησε την 10η θέση στη λίστα με τα 25 καλύτερα μπέργκερς του κόσμου στο list25.com, το διεθνές portal με εκατομμύρια αναγνώστες, αλλά και την 1η θέση στο Athens Burger Fest! Λόγω του ξακουστού «γενναίου» signature μπέργκερ του, μετατράπηκε στον πιο hot προορισμό στο είδος του, ξεχωρίζοντας για τα φημισμένα μπιφτεκόψωμα
που σερβίρει και λανσάροντας κάθε μήνα κι ένα ξεχωριστό. Κλασικό, Βελζεβούλης, Μπλε του μπέικον, Μπαρ-Μπεε-Κιου, Άγγλος Ασθενής, Γενναίος, Grill em All, ΤΣΑΚΙ ΤΣΑΝ, είναι μερικά απ’ τα best sellers. Μάλιστα, σύντομα θα χορταίνει και τους λάτρεις του στο Χαλάνδρι και όχι μόνο, με το νέο του κατάστημα στην πλατεία Κασταλίας! Από τον «Παππού του Γενναίου» που ζυγίζει 3 κιλά, προκαλώντας μια πραγματική έκρηξη γεύσεων στον ουρανίσκο σου, μέχρι φρέσκες σαλάτες, σπέσιαλ μερίδες και τηγανητές πατάτες σε διάφορες παραλλαγές, το Μπαρ Μπεε Κιου φημίζεται για τα εξαιρετικής ποιότητας υλικά του, όπως τον φρέσκο κιμά Βlack Αngus Ιρλανδίας, καθώς και τα μοναδικά φρέσκα ψωμάκια του που φτιάχνονται καθημερινά κατ’ αποκλειστικότητα σε έναν φούρνο στον Πειραιά.
Φρεαττύδος 13, Πειραιάς, 210 4518129 / Μπαρ Μπεε Κιου Delivery, λεωφ. Παπαναστασίου 116, Καστέλλα, Πειραιάς, 210 4126222 / Ελευθερίου Βενιζέλου 18, Νέα Σμύρνη, 210 9333318, FB: mparmpeekiou.gr, www.mparmpeekiou.com 8.11.18 – lifo
51
Dos Hermanos
Το πιο αυθεντικό μεξικάνικο της πόλης. Κάπου σε αυτή την πόλη υπάρχει μια γυάλινη πόρτα. Αν την ανοίξεις, θα σε πάει σε μια χώρα πολύ μακρινή που τη λένε Μεξικό. Το Dos Hermanos, το πρώτο μεξικάνικο της Αθήνας, δεν είναι απλώς ένα εστιατόριο, περισσότερο μοιάζει με μια τυπική γειτονιά του Μεξικού. Εδώ οι άνθρωποι γελάνε, χορεύουν και απολαμβάνουν το μυστικό της ευτυχίας, το νόστιμο φαγητό. Με φόντο το βλέμμα της Φρίντας Κάλο, κάτσε στην πολύχρωμη σάλα και ανακάλυψε όλη τη μαγεία της αυθεντικής μεξικάνικης κουζίνας. Άρχισε με ό,τι δεν πρέπει ποτέ να λείπει από ένα μεξικάνικο γεύμα, τα fajitas! Μαριναρισμένα chili μοσχαρίσια φιλετάκια, ψημένα στη σχάρα με τρίχρωμες πιπεριές, σερβίρονται σε καυτό
μαντεμένιο σκεύος μαζί με μαλακές tortillas και πολλά μυστικά. Αν σου αρέσουν οι φλογερές γεύσεις, όμως, διάλεξε τις ζουμερές enchiladas με γέμιση από πικάντικο κιμά και ψημένες στον φούρνο. Και μετά; Τι θα έλεγες για ένα κοτόπουλο με σοκολάτα και chili; Το Mole de Poblano είναι ένα παραδοσιακό μεξικάνικο πιάτο, σωστή υπερπαραγωγή! Ταιριάζει υπέροχα με μία (ή και δύο!) από τις καλύτερες Margaritas της πόλης. Αλλά, αν θες ένα κοκτέιλ που δεν μοιάζει με κανένα, πιες το «Los Muertos» με παλαιωμένη τεκίλα ή την πατροπαράδοτη Paloma. Extra Tip: Η ψυχή του Dos Hermanos είναι τα live salsa parties του. Και πραγματικά, δεν θες να τα χάσεις.
Da Bruno
Κυριαζή 24, Κηφισιά, 210 8087906 www.doshermanos.gr, FΒ: doshermanos.gr, Ιnstagram: doshermanos.gr
Ένα γευστικό ταξίδι στην Ιταλία. Το Da Bruno είναι ένα μαγαζί που δεν χρειάζεται πολλές συστάσεις. Οι λάτρεις της ιταλικής κουζίνας το ξέρουν και το αγαπάνε ήδη, αφού πρόκειται για ένα από τα τρία ιταλικά εστιατόρια της Ελλάδας με πιστοποίηση από το ιταλικό κράτος, το οποίο εδώ και 35 χρόνια μάς μυεί στις κλασικές γεύσεις της γειτονικής χώρας. Όμως, παρά τη μεγάλη αγάπη από τον κόσμο, το Da Bruno δεν εφησυχάζει ποτέ και ανανεώνει διαρκώς τον κατάλογό του, προσφέροντάς μας νέα υπέροχα πιάτα της ιταλικής κουζίνας. Έτσι, φέτος τον Νοέμβριο το μενού του είναι αφιερωμένο στη λευκή τρούφα από την περιοχή Άλμπα της Ιταλίας. Το αποτέλεσμα; Υπέροχα πιάτα που θα σε κάνουν να γλείφεις και
τα δάχτυλά σου. Σούπα βελουτέ, ταρτάρ από μοσχαράκι γάλακτος, tagliolini χειροποίητο, ριζότο με μυρτίλο, είναι ενδεικτικά κάποια από τα απίθανα πιάτα όπου συναντάτε τη λευκή τρούφα σε έναν ασυναγώνιστο συνδυασμό. Και για τους λάτρεις της μακαρονάδας υπάρχει ένα πιάτο σκέτος πειρασμός: ζεστό σπαγγέτι σε κεφάλι παρμεζάνας, ωρίμανσης 30 μηνών, το οποίο ετοιμάζεται και σερβίρεται τη στιγμή που το παραγγέλνεις, μπροστά στα μάτια σου! Και επειδή, όπως είπαμε, η λευκή τρούφα έχει την τιμητική της, δοκίμασε και τα δύο νοστιμότατα κοκτέιλ με λευκή τρούφα που ετοίμασε η ομάδα του Da Bruno, το Μartini Dry και το Νegroni!
Αγίου Αλεξάνδρου 46, Παλαιό Φάληρο, 210 9818959 www.dabruno.gr, FB: dabruno46
52 lifo – 8.11.18
CE OI CH FO Li
Η πλατεία Αγίου Γεωργίου στην Κυψέλη, μια όμορφη και καταπράσινη πλατεία, έχει πάρει τα πάνω της τελευταία, με πολλές επιλογές για έξοδο. Ανάμεσά τους υπάρχει ένα μαγαζί που ξεχωρίζει, η Κυβέλη. Με περιμετρική τζαμαρία για να βλέπεις την πλατεία ή με ένα τραπεζάκι έξω τις πιο ζεστές ημέρες, σε περιμένει τα μεσημέρια και τα βράδια για φαγητό ή τσίπουρο και υπέροχα μεζεδάκια. Ειδικά μετά από κάποια θεατρική παράσταση, καθώς η Κυψέλη υπήρξε ανέκαθεν θεατρική περιοχή, η Κυβέλη είναι ό,τι πρέπει. Εκεί θα δοκιμάσεις υπέροχες λιχουδιές της ελληνικής κουζίνας, οι οποίες σερβίρονται σε χρωματιστά σερβίτσια που μαρτυρούν την παιχνιδιάρικη διάθεση του μαγαζιού. Το μεγάλο ερώτημα, βέβαια, για κάθε επισκέπτη της Κυβέλης είναι τι θα πρωτοπαραγγείλει. Οι γνώστες θα
φωτο: γιωργοσ αδαμοσ
Ένα στέκι που είναι από μόνο του λόγος
σου πουν κολοκυθοκεφτέδες, κι έχουν δίκιο! Δοκίμασέ τους και θα γλείφεις και τα δάχτυλά σου. Στο μενού θα βρεις και μια μεγάλη ποικιλία από σαλάτες, κλασικές αλλά και πιο ιδιαίτερες, που θα σε δροσίσουν και θα συνοδεύσουν όποιο πιάτο κι αν επιλέξεις. Είτε διαλέξεις κάτι για το κέντρο του τραπεζιού, όπως οι τηγανιές της Κυβέλης, είτε μία από τις πολλές επιλογές κυρίως πιάτων με κρεατικά και θαλασσινά, σε συμβουλεύουμε να το συνοδεύσεις με τις υπέροχες χειροποίητες σος της Κυβέλης, όπως η απίστευτη τυροκαυτερή και η λατρεμένη μελιτζανοσαλάτα. Καθημερινά ετοιμάζουν επιπλέον πιάτα ημέρας που δεν θα βρεις στον κατάλογο, οπότε μην ξεχάσεις να ρωτήσεις τον σερβιτόρο γι’ αυτά! Ένα μεγάλο ατού της Κυβέλης είναι το καθαρό περι-
Κυβέλη
βάλλον, καθώς στον εσωτερικό χώρο του μαγαζιού το κάπνισμα απαγορεύεται κι έτσι οι γεύσεις και οι μυρωδιές παραμένουν αναλλοίωτες. Όμως η Κυβέλη σκέφτηκε και τους φίλους της που δεν μπορούν να ζήσουν χωρίς τσιγάρο κι έχει μια θέση και γι’ αυτούς. Στον εξωτερικό χώρο σε περιμένουν τραπεζάκια όπου μπορείς να απολαύσεις το φαγητό σου. Και επειδή χειμωνιάζει, έχουν φροντίσει να τοποθετήσουν μεγάλες σόμπες που θα μας κρατήσουν ζεστούς. Στα μεγάλα συν της Κυβέλης δεν πρέπει να ξεχάσουμε να προσθέσουμε και τις πραγματικά προσιτές της τιμές. Extra Tip: Η Κυβέλη διαθέτει και delivery για όσους δεν μπορούν να την επισκεφτούν αλλά θέλουν να γευτούν τις λιχουδιές της!
για να πας στην Κυψέλη.
Επτανήσου 15, Κυψέλη, 210 8219406, FΒ: Κυβέλη
8.11.18 – lifo
53
Αντάμα
Υπέροχες γεύσεις της ελληνικής και μεσογειακής κουζίνας. Όλα ξεκίνησαν πριν από περίπου έναν χρόνο, όταν ο σεφ Πάρης Κολιάδης, με χρόνια εμπειρίας στα καλύτερα caterings της Αθήνας, και η σύζυγός του Λόρα Τομαρά αποφάσισαν να δημιουργήσουν έναν χώρο ζεστό και φιλόξενο που θα εκφράζει την αγάπη του σεφ για τη δημιουργία γευστικών φαγητών, ελληνικών και μεσογειακών, ικανών να ικανοποιήσουν και τον πλέον απαιτητικό. Και τα κατάφεραν! Το μαγαζί αμέσως ξεχώρισε χάρη στις γεύσεις και την ποιότητα των πιάτων του. Στο μενού του θα βρεις υπέροχα ορεκτικά, όλα χειροποίητα, όπως τυροκαυτερή, μελιτζανοσαλάτα, ρολάκια παστουρμά και τυροπιτάκια κ.ά. Από κυρίως πιάτα, οι γνώστες θα σου προτείνουν σίγουρα το φιλέτο κοτόπουλο, καθώς είναι από τα πιο γευστικά και ζουμερά που έχεις δοκιμάσει ποτέ. Ακολουθούν
λαχταριστά κεφτεδάκια με όλα τους τα αρώματα, ενώ δεν πρέπει να αμελήσεις να δοκιμάσεις και το πιο ιδιαίτερο πιάτο του μαγαζιού. Μιλάμε, φυσικά, για το αξεπέραστο, ζουμερό ψαρονέφρι με τα σπαγγέτι λαχανικών, το οποίο, μαζί με το ριζότο μανιταριών, είναι από τις μεγάλες σπεσιαλιτέ του μαγαζιού που θα σε ξετρελάνουν. Το μενού του Αντάμα συμπληρώνουν τα πεντανόστιμα πιάτα ημέρας που εναλλάσσονται καθημερινά, ενώ φέτος προστέθηκαν στον κατάλογο και ένα φοβερό ριζότο και κριθαρότο γαρίδας που σίγουρα θα γίνουν best-seller επιλογές! Extra Tip: Στο Αντάμα, πέρα από τα πιάτα του καταλόγου, μπορείς να ζητήσεις, κατόπιν συνεννόησης μία με δύο ημέρες νωρίτερα, να σου ετοιμάσουν ό,τι τραβάει η όρεξή σου.
Brinner
Μίνωος 16, Παλαιό Φάληρο, 210 9824441 www.pameantama.com, FB: antamageyseis
Ένα όμορφο καταφύγιο με specialty coffee και υπέροχες γεύσεις σε περιμένει στο Μαρούσι. Brinner: το όνομά του είναι πάντρεμα των λέξεων «breakfast» και «dinner» και εδώ και δύο χρόνια βρίσκεται στη λεωφόρο Κηφισίας, στο νούμερο 56. Ο χώρος του, μοντέρνος και cozy, σε περιμένει καθημερινά, εκτός Κυριακής, για να σε ξυπνήσει με μυρωδάτο καφέ και διαφορετικές προτάσεις ζεστών και κρύων πιάτων. Όλα είναι φτιαγμένα με αγνά υλικά και προσοχή, καθώς τόσο ο Νίκος, ο ιδιοκτήτης του Brinner, όσο και όλη η ομάδα του έχουν στόχο να μας κάνουν να τρώμε νόστιμα μεν, υγιεινά δε. Ένα κλίμα παρεΐστικο και ζεστό που κάνει το Brinner να ξεχωρίζει, κάνοντάς σε να νιώθεις πως είσαι σπίτι σου. Γι’ αυτό και θα το επιλέξεις για να πας για το break lunch σου, για κάποιο επαγγελματικό ραντεβού, ακόμα και μόνος σου για
να διαβάσεις το βιβλίο σου και να απολαύσεις τον καφέ σου. Και όταν λέμε καφέ, μιλάμε για πραγματικά μοναδικό καφέ, γιατί στο Brinner δεν θα βρεις ό,τι κι ό,τι, αλλά εκλεκτούς, βιολογικούς specialty coffees από μοναδικά χωράφια και μικροπαραγωγούς απ’ όλο τον κόσμο. Πέρα από τον υπέροχο καφέ, στο Brinner σε περιμένει και πλήθος άλλων εκλεκτών γεύσεων. Φρέσκοι χυμοί φρούτων με φρούτα σε κρύα πρέσα, λαχανικά και ρίζες, δροσερές και προσεγμένες σαλάτες, απολαυστικότατα χειροποίητα σάντουιτς αλλά και αρκετές vegan επιλογές. Extra Tip: Δοκιμάστε το νέο σάντουιτς Umami με καρπάτσιο νεαρού μόσχου ψημένο rôtie, trufle mayo με κουρκουμά, φύλλα ροκάς και flakes παρμεζάνα.
Λεωφόρος Κηφισίας 56 & Δελφών 2, Μαρούσι, 210 6108820 FΒ: Brinner, Instagram: @brinner.athens
54 lifo – 8.11.18
CE OI CH FO Li
Περπατώντας στο πιο κεντρικό και ethnic σημείο της Πλάκας, στην οδό Απόλλωνος, θα συναντήσεις το MAMACITA. Αν δεν το ξέρεις ήδη, ήρθε η ώρα να το γνωρίσεις! Πρόκειται για ένα μαγαζί που, μόλις μπεις μέσα, με έναν τρόπο μαγικό σε μεταφέρει στο Μεξικό. Λάτιν μουσικές, παγωμένες μαργαρίτες και σανγκρία, μοναδικά κοκτέιλ και λαχταριστά tacos σε περιμένουν για να σε ταξιδέψουν μέχρι την πανέμορφη χώρα της Λατινικής Αμερικής. Κάκτοι και τοιχογραφίες από την παραδοσιακή γιορτή Día de los Muertos του Μεξικού, led φωτισμοί που χαρίζουν στον χώρο την απαραίτητη ατμόσφαιρα για τις βραδινές ώρες, λάτιν μουσική και
MAMACITA
ένα μοναδικό κλίμα, φιλόξενο, παρεΐστικο και γεμάτο κέφι, στήνουν το κατάλληλο σκηνικό που σε προσκαλεί να απολαύσεις τα δροσερά κοκτέιλ και το απίθανο φαγητό του MAMACITA. Και μιλάμε για πραγματικά απίθανο φαγητό! Καθημερινά σου ετοιμάζουν υπέροχα πιάτα που θα σε ταξιδέψουν μέχρι το Ακαπούλκο, την Τιχουάνα ή τη Γουαδαλαχάρα: Chilli con Carne, chorizo, barbacoa µέσα σε tacos, nachos, tortillas, quesadillas, fajitas, µεξικάνικες σαλάτες και ορεκτικά είναι μερικές από τις γευστικές προτάσεις που θα σε ξετρελάνουν! Φυσικά, αν βρεθείς στο MAMACITA, μια βόλτα από το μπαρ του επιβάλλεται. Εκεί o Christian
και o Mauricio αναλαμβάνουν να ετοιμάσουν για σένα απίθανα κοκτέιλ, παγωμένες μαργαρίτες και σανγκρία που θα δέσουν και θα συνοδεύσουν ιδανικά όποιο πιάτο κι αν επιλέξεις. Και επειδή η μεξικάνικη κουλτούρα απαιτεί οι φίλοι να μοιράζονται τα πάντα, στο MAMACITA θα βρεις απολαυστικές και δροσιστικές κανάτες με παγωμένη μαργαρίτα και σανγκρία για να μοιραστείς με την παρέα σου! Αν δεν έχεις επισκεφτεί ως τώρα το MAMACITA, κανόνισέ το άμεσα με την παρέα σου και είναι σίγουρο πως δεν θα ξεκολλάς από κει!
φωτο: γιωργοσ αδαμοσ
πόλης. Ένα μαγαζί που φέρνει το Μεξικό στην καρδιά της
Απόλλωνος 9Β, Αθήνα, 210 3210240 , www.mamacita.com.gr FΒ: Mamacita - Tacos & Margaritas, Instagram: @MamacitaTacosGR 8.11.18 .18 – lifo
55
Vinarte
Εδώ το κρασί είναι ο πρωταγωνιστής σε ένα τέλειο πάντρεμα με υπέροχες, ιταλικές γεύσεις. Κρασί, γεύση και τέχνη, αυτό είναι το τρίπτυχο του Vinarte, ενός πανέμορφου και ζεστού wine bar-restaurant στη Γλυφάδα που έχει γίνει σημείο αναφοράς για τους κατοίκους των νοτίων προαστίων και όχι μόνο. Ο χώρος του, προσεγμένος και φιλόξενος, είναι το ιδανικό μέρος για να απολαύσεις το κρασί με ένα ελαφρύ γεύμα αλλά και για ένα πλήρες δείπνο με την παρέα ή το ταίρι σου. Στο Vinarte ο απόλυτος πρωταγωνιστής είναι το κρασί, με μια πλήρως ενημερωμένη και πλούσια wine list με ετικέτες ιταλικές, ελληνικές αλλά και απ’ όλο τον κόσμο. Πλάι στο κρασί φιγουράρουν τα πιάτα του Vinarte, τα οποία, εμπνευσμένα κυρίως από την ιταλική κουζίνα αλλά και με έντονες επιρροές από τη μεσογειακή, γίνονται
το απόλυτο ταίρι του κρασιού σε ένα τέλειο πάντρεμα γεύσεων. Άλλωστε αυτή είναι η βασική φιλοσοφία του Vinarte που έχει αναγάγει το food pairing σε επιστήμη, φροντίζοντας το κάθε πιάτο να αναδεικνύει το κρασί που θα επιλέξεις, αφού πρώτα συμβουλευτείς κάποιον από τους εξειδικευμένους sommeliers του μαγαζιού. Το μενού, υπό τη φροντίδα του σεφ Terens Hoxha, όπως και η wine list, ανανεώνονται 2-3 φορές τον χρόνο, ώστε να διατηρούν το ενδιαφέρον μας για τις απολαυστικότατες γευστικές του προτάσεις αμείωτο. Extra Tip: Κάθε Πέμπτη στο Vinarte σε περιμένει και ένα υπέροχο live για να συνοδεύσει το δείπνο σου.
Μπέμπα
Μαραγκού 18, Γλυφάδα, 210 8941511, www.vinarte.gr, FΒ: Vinarte
Εκλεκτές γεύσεις φτιαγμένες με αληθινό μεράκι. Το Μεταξουργείο έχει το δικό του σημείο αναφορά, για τους λάτρεις του καλού φαγητού, την Μπέμπα, ένα μαγαζί που μας μυεί στον νόστιμο κόσμο της ελληνικής και μεσογειακής δημιουργικής κουζίνας. Η Μπέμπα συστεγάζεται με το Θέατρο Μεταξουργείο και βρίσκεται ακριβώς απέναντι από το Από Μηχανής Θέατρο, γι’ αυτό συχνά θα δεις κόσμο που πριν ή μετά τις παραστάσεις απολαμβάνει εκεί τον καφέ του, το ποτό ή το φαγητό του. Άλλωστε, ο χώρος προσφέρεται για χαλάρωση και αποφόρτιση μετά τις παραστάσεις, χάρη στο ζεστό περιβάλλον του με το εξυπηρετικότατο και πάντα χαμογελαστό προσωπικό του. Στη
διακόσμηση κυρίαρχο στοιχείο είναι το υπέροχο μαρμάρινο μπαρ, όπου θα αράξεις για να απολαύσεις το ποτό σου, και τα αντικέ κάδρα που δεσπόζουν στους τοίχους, δίνοντας έναν νοσταλγικό χαρακτήρα στο μαγαζί. Η Μπέμπα είναι ανοιχτή από τις 2:30 το μεσημέρι και μας περιμένει με υπέροχα ριζότι, ζουμερά κρεατικά αλλά και πλήθος επιλογών σε θαλασσινά. Όλα αυτά θα τα συνδυάσεις με εξαιρετικό κρασί. Στα μεγάλα συν του μαγαζιού και οι πολύ καλές τιμές του. Το μόνο του μειονέκτημα είναι ότι μόλις δοκιμάσεις τα υπέροχα πιάτα του θα κολλήσεις μαζί του και θα σου είναι αδύνατο να μην πηγαίνεις ξανά και ξανά.
Ακαδήμου 16, Μεταξουργείο, 211 4061847 FΒ: Μπέμπα Bar Restaurant
56 lifo – 8.11.18
CE OI CH FO Li
MASK Κλείσε τα μάτια και φαντάσου για λίγο, εκεί όπου περπατάς στο κέντρο της Αθήνας, έχοντας μπουχτίσει από την καθημερινότητα και ενώ ονειρεύεσαι ταξίδια σε εξωτικούς κόσμους, να ερχόταν ξαφνικά μια μάσκα και να σου άλλαζε το οπτικό πεδίο. Κι όμως, κάτι τέτοιο δεν είναι απλή φαντασία, μπορεί να συμβεί! Αρκεί να πας μέχρι την πλατεία Αγίας Ειρήνης, στην οδό Καλαμιώτου 16 συγκεκριμένα, και να επισκεφτείς το Mask. Αμέσως θα νιώσεις πως μεταφέρεσαι κάπου αλλού. Εκεί όλα παίρνουν χρώμα και γίνονται εικόνες παράξενες. Ταύροι, λιοντάρια, μαϊμούδες, αμαζόνες και κυρίες των τιμών ξεπροβάλλουν μέσα από τα πορτρέτα που στολίζουν τους τοίχους του. Παντού θα δεις αριθμούς που μοιάζουν τυχαίοι, αλλά δεν είναι, αφού πρόκειται για τον
συνδυασμό ενός κρυφού κωδικού καλά κρυμμένου πίσω από τους ζωγραφισμένους τοίχους. Στο Mask σε περιμένει ένα σουρεάλ σκηνικό, με εντυπωσιακούς καναπέδες στο κόκκινο της πορφύρας, φλοράλ υφάσματα και σταυρούς με πολύτιμες πέτρες διασκορπισμένους στις μεγάλες μαξιλάρες, ροτόντες και πολυελαίους-αντίκες να βάζουν τη δική τους σφραγίδα στον χώρο. Η μαγεία του Mask, όμως, δεν σταματά στο ονειρικό τοπίο του χώρου αλλά επεκτείνεται και φτάνει στις γεύσεις που σου προσφέρει. Μέσα σε πολύχρωμα σερβίτσια θα δοκιμάσεις εκπληκτικές γεύσεις από τη μεσογειακή κουζίνα που μπορούν να ικανοποιήσουν με τον καλύτερο και πιο δημιουργικό τρόπο την απαιτητική αίσθηση της γεύσης. Μην ξεχάσεις να δοκι-
μάσεις το ασυναγώνιστο brunch του Mask, το οποίο σπάει τα στερεότυπα που θέλει το brunch να είναι μόνο πολυτέλεια του Σαββατοκύριακου και σερβίρεται καθημερινά 11:00-18:00, έχοντας φανατικούς followers! Στo top 10 των πολλών επιλογών σε αλμυρές και γλυκές γεύσεις φιγουράρουν μοναδικά προϊόντα, όπως το ελληνικό καλάθι, τα βιολογικά αυγά στη χόβολη και η αυθεντική λαδένια (πίτσα) με καπνιστό κοτόπουλο, κρέμα φέτας, αυγά και ντοματίνια. Κι αν μαγευτείς από τον παραμυθένιο κόσμο του Mask και σε πάρει το βράδυ εκεί, πέρνα μια βόλτα από την κεντρική του μπάρα και δοκίμασε τα εντυπωσιακά του κοκτέιλ, όλα σερβιρισμένα με τρόπο που ξεφεύγει από τα καθημερινά και τα τετριμμένα.
φωτο: γιωργοσ αδαμοσ
Μια μάσκα σε ταξιδέψει σε έναν αλλιώτικο κόσμο.
Kαλαμιώτου 16-18, πλατεία Αγίας Ειρήνης, Σύνταγμα, 210 3314676, 6987 454777, FΒ: Mask, Ιnstagram: maskathens 8.11.18 – lifo
57
Pantony Coffee
Μοναδικές γλυκές & αλμυρές δημιουργίες… για εσάς αξέχαστες! Το Pantony Coffee είναι αυτό που ζητάς! Από νωρίς το πρωί η μέρα θα ξεκινήσει με την πιο θετική ενέργεια, με τα πιο απολαυστικά φρεσκοφουρνισμένα προϊόντα, επιλογές πρωινών αλλά και ροφημάτων. Λίγο αργότερα, το μεσημεράκι, θα βρεις λαχταριστές χειροποίητες πίτσες, πεϊνιρλί αλλά και σάντουιτς, τα οποία ικανοποιούν κάθε γούστο, και αργά το απόγευμα έρχονται οι πιο γλυκές «αμαρτίες», τις οποίες είτε θα τις απολαύσεις με την παρέα σου είτε μόνος! Το χαλαρό κλίμα με την πιο smooth μουσική και το προσωπικό είναι οι κύριοι λόγοι
που πολλοί το χαρακτηρίζουν, όχι άδικα, «το μαγαζί της παρέας και της οικογένειας», όπου η εξυπηρέτηση είναι μοναδική για τον καθέναν. Στα πολύ θετικά του μαγαζιού και οι πολύ προσιτές τιμές και τα άριστα ποιοτικά προϊόντα, που το κάνουν top value for money επιλογή. Εxtra Tip: Πλησιάζουν τα Χριστούγεννα και ο πιο όμορφος και μοναδικός στολισμός είναι εδώ, τέλεια συνδυασμένος με τα πιο λαχταριστά εορταστικά προϊόντα μας που έρχονται για μικρούς και μεγάλους!
Νέα υπέροχα πιάτα στο πιο αγαπημένο στέκι του Συντάγματος. Το Meatropoleos 3 είναι το πιο αγαπημένο εστιατόριο στο Σύνταγμα, αφού σε κάθε συνταγή του χρησιμοποιεί το ίδιο βασικό συστατικό, την αγάπη για το καλό φαγητό. Φέτος, προσθέτει σελίδα στο μενού του και σερβίρει νέα υπέροχα πιάτα με την υπογραφή του σεφ Χρήστου Ιωαννίδη. Στα μπέργκερ μπαίνουν ζουμερά μπιφτέκια Αngus, λαχταριστές σάλτσες και ελληνικά τυριά, ενώ οι σαλάτες κλείνουν το μάτι στα υλικά που όλοι θέλουν: κινόα, τρίμμα από μπισκότα Digestive, καραμελωμένα φιστίκια Αιγίνης, superfoods, αναπάντεχα dressings και κρέμες τυριών. Η απόλαυση όμως δεν σταματά εδώ, αφού στο κόλπο μπαίνουν τα τρία ανοιχτά σάντουιτς με μαριναρισμένο χοιρινό μπριζολάκι, χειροποίητα κεφτεδάκια ούζου και Rib Eye. Μην ξεχάσεις να δοκιμάσεις τα απίθανα comfort πιάτα του Meatropoleos 3, όπως οι λεπτοκομμένες τηγανητές πατάτες με σπιτικό κιμά και αυγά μάτια.
Μητροπόλεως 3, Σύνταγμα, 210 3241805 FΒ: MEATropoleos 3
58 lifo – 8.11.18
Κayak
Meatropoleos 3
Λεωφόρος Πεντέλης 67, Βριλήσσια, 210 8030311, www. pantonycoffee.com, FB: Pantony67, Instagram: Pantonycoffee
Τα πιο «νόστιμα» Σαββατοκύριακα θα τα ζήσεις εδώ. Οι πιο πολλοί από εμάς γνωρίζουν ήδη τα απίθανα γλυκά Κayak, τα οποία είναι σκέτος πειρασμός. Φανταστείτε τώρα πόσο νόστιμο θα ήταν και ένα brunch Κayak. Κι όμως, δεν είναι φαντασία αλλά πραγματικότητα, καθώς από τον Νοέμβριο του 2018 η Κayak λανσάρει αποκλειστικά στο κατάστημα της Γλυφάδας το concept Βrunch Combo, δίνοντάς μας την ευκαιρία να απολαμβάνουμε τις μοναδικές γλυκές αλλά και αλμυρές δημιουργίες της σε απίστευτα προσιτή τιμή. Έτσι, τα Σαββατοκύριακα και τις αργίες στο Κayak Γλυφάδας μας περιμένει à la carte menu που περιλαμβάνει 2 πιάτα, ένα smoothie ή φυσικό χυμό και έναν καφέ ή ρόφημα! Στο αγαπημένο στέκι της Γλυφάδας θα βρεις 18 γευστικές αλμυρές και γλυκές προτάσεις, στις οποίες περιλαμβάνονται κλασικές επιλογές όπως Croque Madame ή αυγά scrambled αλλά και εναλλακτικές δημιουργίες όπως pancakes με σολoμό ή με τηγανητό αυγό, μπέικον, γκούντα και maple syrup, pretzels με τυρί Φιλαδέλφεια, προσούτο και αυγό ποσέ κ.ά.
Αγγέλου Μεταξά 24-26 & Ζησιμοπούλου, Γλυφάδα, 210 8949130, FΒ: Kayak Glyfada
CE OI CH FO Li
e u Q a r a B r a B Στη οδό Εθνικής Αντιστάσεως 27 στα Βριλήσσια σε περιμένει το BarBara Que και τα μπέργκερ του, τα οποία διεκδικούν επάξια τον τίτλο των πιο λαχταριστών και εθιστικών μπέργκερ της πόλης. Ο χώρος του, φτιαγμένος σύμφωνα με το αμερικανικό στυλ, διαθέτει μοντέρνα διακόσμηση με τραπέζια και καρέκλες επίτηδες διαφορετικά για να δίνουν χρώμα και ποικιλομορφία στον χώρο. Αντί για τοίχο, όλο το μαγαζί έχει τζαμαρία, η οποία το καλοκαίρι ανοίγει και γίνεται ένα με την αυλή, ενώ πέρα από το ισόγειο υπάρχει και ένα μπαλκόνι-ημιώροφος. Η μεγάλη ξύλινη μπάρα του δεσπόζει στον χώρο και σε προσκαλεί να κάτσεις εκεί για να απολαύσεις το φαγητό σου. Την παράσταση, όμως, κλέβει η ανοιχτή κουζίνα του. Μόλις μπεις στο μαγαζί, είναι αδύνατον να
κοιτάξεις αλλού. Άπαξ και κοιτάξεις, είναι αδύνατον να σταματήσεις να λαχταράς όσα βλέπεις να ετοιμάζονται εκεί υπό την επιμέλεια του ταλαντούχου σεφ Γιώργου Οικονόμου. Ξεκίνα το γευστικό σου ταξίδι με ορεκτικά και κάποια από τις φρέσκες και δροσερές σαλάτες του BarBara Que. Η σαλάτα «ΒarBara Spell’s», το συκώτι και το Magic Mashroom από ορεκτικά είναι πολύ δυνατές επιλογές, χωρίς αυτό φυσικά να σημαίνει ότι οι υπόλοιπες υστερούν στο παραμικρό. Και όταν έρθει η ώρα του κυρίως, ετοιμάσου, γιατί οι επιλογές είναι πραγματικά άπειρες. Πέρα από τα μπέργκερ, σε περιμένουν και ζουμερά φιλέτα. Όλα, τόσο τα μπέργκερ όσο και τα φιλέτα, είναι από μοσχάρι Βlack Αngus, ενώ οι σος που τα συνοδεύουν
είναι όλες χειροποίητες και πεντανόστιμες! Δοκίμασε οπωσδήποτε το Italian Mafia burger με mayo sauce, ρόκα, ντομάτα, πατέ μανιταριών αρωματισμένο με λάδι τρούφας και πούδρα μείγματος σκληρών ιταλικών τυριών. Το Blue Black με ντομάτα, καραμελωμένα κρεμμύδια, μανιτάρια σοτέ, ρόκα και blue cheese sauce είναι άλλη μια must try επιλογή. Αν, πάλι, θέλεις να παίξεις μπάλα με τις Βlack Αngus steaks, δοκίμασε την πικάνια, μια μπριζόλα βραζιλιάνικης κοπής που θα σε ξετρελάνει. Στο BarBara Que, όμως, δεν θα σε ταΐσουν μόνο, θα σε ποτίσουν κιόλας, καθώς διαθέτουν εκπληκτικά κοκτέιλ και μια λίστα με εκλεκτά κρασιά, όπως το Amarone Della Valpolicella, που θα συμπληρώσουν τέλεια τη γευστική εμπειρία του BarBara Que.
φωτο: γιωργοσ αδαμοσ
Ο δρόμος για τον γευστικό παράδεισο είναι στρωμέ νος με μπέργκερ.
Εθνικής Αντιστάσεως 27, Βριλήσσια, 213 0349058, FΒ: BarBara Que
8.11.18 – lifo
59
Zuccherino
Οι πιο γλυκοί πειρασμοί βρίσκονται στις βιτρίνες τους. Αν είσαι από εκείνους που δεν μπορούν να φανταστούν τη ζωή τους χωρίς γλυκό, τότε αποκλείεται να μην έχεις υποκύψει στον πειρασμό που ακούει στο όνομα Zuccherino. Τα συγκεκριμένα ζαχαροπλαστεία έχουν κυριολεκτικά τα πάντα και αποτελούν τον παράδεισο του κάθε γνήσιου γλυκατζή. Και όταν λέμε τα πάντα, εννοούμε τα πάντα: γλυκά παραδοσιακά αλλά και μοντέρνα, τούρτες γενεθλίων και πρωτότυπες δημιουργίες που μπορούν να ικανοποιήσουν τα γούστα και του πιο απαιτητικού ουρανίσκου. Πέρα από τη μεγάλη ποικιλία τους, τα Zuccherino τα έχουμε αγαπήσει και για έναν ακόμη λόγο, την εξαιρετική τους ποιότητα! Τα πάντα εδώ δημιουργούνται από αγνά,
ολόφρεσκα υλικά, με μεράκι και αφοσίωση. Και μην ξεχνάς, πέρα από τα λαχταριστά γλυκά, στα Zuccherino θα βρεις το καλύτερο ίσως παγωτό της πόλης. Εδώ μιλάμε για ολόφρεσκο χειροποίητο gelato σε πάνω από 100 διαφορετικές γεύσεις που ετοιμάζεται καθημερινά στα εργαστήρια των καταστημάτων, φτιαγμένο από 100% ελληνικό φρέσκο γάλα και με τις πιο αγνές πρώτες ύλες. Extra Tip: Στα Zuccherino πιστεύουν ότι η απόλαυση δεν είναι μόνο για λίγους, γι’ αυτό δημιουργούν γλυκά και παγωτά με 0% ζάχαρη και λιπαρά, καθώς και μια μεγάλη ποικιλία σε είδη χωρίς γλουτένη.
φωτο: mario karkalis
IceRoll
ειρήνων 48, Π. Φάληρο, 210 9830869 / Αγ. Αλεξάνδρου 41 & Ναϊάδων, Π. Σ Φάληρο, 210 9830049 / 2ας Μαΐου 12, πλατεία Ν. Σμύρνης, 210 9357590 / Μητροπόλεως 80, Μοναστηράκι, 210 3213015, www.zuccherino.gr, FΒ: Zuccherino Ζαχαροπλαστείο, Instagram: zuccherino.gr
60 lifo – 8.11.18
Οι νέες γευστικές προτάσεις του είναι ο πιο γλυκός πειρασμός που μπορείς να φανταστείς. Το IceRoll δεν χρειάζεται ιδιαίτερες συστάσεις! Αν και δεν πάει πολύς καιρός που μπήκε στη ζωή μας, έχει καταφέρει να κερδίσει επάξια μια θέση στην καρδιά και στο στομάχι μας χάρη στο θεϊκό παγωτό που μας σερβίρει. Επειδή, όμως, πλέον χειμωνιάζει για τα καλά, η ομάδα του IceRoll σκέφτηκε κάτι που θα του δώσει μια πιο χειμωνιάτικη και χουχουλιάρικη νότα. Έτσι, δημιούργησαν μια ζεστή αγκαλιά για τα παγωτά μας! Και τι είναι αυτή η αγκαλιά; Ζεστά, λαχταριστά κρουασάν που θα αγκαλιάζουν το πολυαγαπημένο μας παγωτό IceRoll. Έχουμε
και λέμε: Total Black με κρεμώδη μαύρη σοκολάτα, oreo, nutella και νιφάδες μαύρης σοκολάτας, Crunchy Milk Chocolate με nutella, κροκάν φουντούκι, caprice και coco pops φιγουράρουν πλάι στο Banoffee, στο Apple Strudel, στο Strawberries and Cream και στο Choco Cherry με λευκή πραλίνα, αμαρένες, νιφάδες λευκής σοκολάτας και σιρόπι βύσσινο, δημιουργώντας έξι ολοκαίνουριες προτάσεις που θα γλυκάνουν τον χειμώνα μας και θα μας εθίσουν ακόμα περισσότερο στην εμπειρία που ακούει στο όνομα IceRoll.
Γιαννιτσοπούλου 2, Γλυφάδα / Αθηνάς 2 & Ερμού, Μοναστηράκι / Παπακυριαζή 23, Λάρισα / Ερμού 83, Ρόδος, Παλιά Πόλη iceroll.gr, FΒ: @IceRollGR, Instagram: @iceroll.gr
CE OI CH FO Li
Με το μότο «Η Ελληνική Κουζίνα… Αλλιώς», το Κιουζίν σε περιμένει σε ένα φιλικό και ζεστό περιβάλλον με vintage αισθητική στο Κολωνάκι, όπου θα δοκιμάσεις ξεχωριστές συνταγές της ελληνικής κουζίνας στην πιο μοντέρνα και δημιουργική τους εκδοχή. Χρησιμοποιώντας ελληνικά προϊόντα ΠΟΠ, ολόφρεσκα υλικά και superfoods, στο Κιουζίν παντρεύουν την παράδοση με τις πιο σύγχρονες τάσεις της μαγειρικής και δημιουργούν μοναδικά πιάτα που ξεχωρίζουν τόσο για τη γεύση όσο και για την παρουσίαση και την ποιότητά τους. Η ποιότητα εξασφαλίζεται χάρη στην επιμονή της ομάδας του μαγαζιού να χρησιμοποιεί αποκλειστικά προϊόντα από Έλληνες μικροπαραγωγούς. Φάβα Σχοινούσας, προσούτο Ευρυτανίας, αρσενικό Νάξου,
κοπανιστή Μυκόνου, πηχτόγαλο Χανίων, αυγοτάραχο Μεσολογγίου, μακαρούνες Καρπάθου, είναι ενδεικτικά κάποιες από τις απίθανες γεύσεις που θα σε ταξιδέψουν σε κάθε γωνιά της Ελλάδας. Φυσικά, από το τραπέζι σου δεν θα λείψει και το καλό κρασί, αφού το Κιουζίν συνεργάζεται με ελληνικούς αμπελώνες, προσφέροντάς μας σπάνιες ελληνικές ποικιλίες, όπως η αρχαία ελληνική ποικιλία Μούχταρο και η ποικιλία Παμίδι από την περιοχή των Αβδήρων. Οι απολαύσεις στο Κιουζίν, όμως, δεν σταματούν στο πεντανόστιμο σπιτικό φαγητό που μας προσφέρει αλλά συνεχίζονται με μουσικές και διάφορα events που διοργανώνει. Έτσι, κάθε Κυριακή σε περιμένει live πρόγραμμα με έντεχνα και ελαφρολαϊκά τραγούδια, ενώ μία Κυρια-
Κιουζίν
κή τον μήνα πραγματοποιείται ένα θεματικό event, για το οποίο μπορείς να ενημερώνεσαι από τη σελίδα του μαγαζιού. Και επειδή, δυστυχώς, κάποιοι από εμάς δεν μπορούν να επισκέπτονται το μαγαζί όσο συχνά θα ήθελαν, το Κιουζίν μας σκέφτηκε κι έτσι διαθέτει και υπηρεσία delivery που φέρνει στον χώρο σου ό,τι λαχταρήσεις. Με τέτοια ζεστή ατμόσφαιρα, υπέροχες γεύσεις και μοναδικά events είναι σίγουρο πως το Κιουζίν θα γίνει το αγαπημένο σου μέρος, όπου θα περάσεις όμορφες, γεμάτες στιγμές με την οικογένεια, την παρέα ή το άλλο σου μισό. Extra Tip: Το Κιουζίν αναλαμβάνει εταιρικά events και δεξιώσεις με μενού ή μπουφέ ειδικά διαμορφωμένο κάθε φορά για την περίσταση.
φωτο: γιωργοσ αδαμοσ
Η ελληνική κουζίνα στην πιο δημιουργι κή της μορφή.
Λυκαβηττού 16, Κολωνάκι, 210 3647407 kiouzin.com, FΒ: kiouzin Instagram: @kiouzin 8.11.18 – lifo
61
Li FO CH OI CE Φαντάσου να περπατάς στην Αργυρούπολη και ξαφνικά να μεταφέρεσαι σε άλλα μέρη, πιο τροπικά. Ακούγεται τρελό, κι όμως γίνεται. Αρκεί να επισκεφτείς το all day bar restaurant στη Μαρίνου Γερουλάνου 23, στην Αργυρούπολη. Με διακόσμηση που πραγματικά παραπέμπει σε κάτι εξωτικό, lounge μουσική και με υπέροχα, δροσερά κοκτέιλ που έχει επιμεληθεί ο Αλέξανδρος Οικονομίδης, θα νιώσεις αμέσως πως βρίσκεσαι μακριά από την Αθήνα, σε κάποιο τροπικό νησί. Το Ivy, όμως, δεν θα το αγαπήσεις μόνο για τα απίθανα κοκτέιλ
του και το μοναδικό του κλίμα αλλά και για τα γευστικότατα πιάτα που θα σου προσφέρει. Πίτσες, ζυμαρικά, κρεατικά και μπέργκερ, μεξικάνικα τάκος, κουβανέζικα πιάτα και ασυναγώνιστες μπρουσκέτες δημιουργούν ένα μενού που θα σε παρασύρει σε ατελείωτες γευστικές αμαρτίες. Η μπρουσκέτα με αβοκάντο, καπνιστό σολομό, ντοματίνια, καππαρόφυλλα και ξινότυρο Μυκόνου είναι must try επιλογή. Από πίτσες, δοκίμασε οπωσδήποτε την Tartufona & prosciutto με φρέσκια μοτσαρέλα, λάδι τρούφας, παρμεζάνα, prosciutto di Parma, baby
Ivy
ρόκα και χυμό λεμονιού. Και για τους vegetarians της παρέας υπάρχει η απίθανη vegetarian πίτσα με φρέσκια μοτσαρέλα, σάλτσα από ντοματίνια cherry, βασιλικό, καλαμπόκι, πιπεριά, μανιτάρια, φιλέτα ελιάς και creamy gorgonzola salsa. Και το καλύτερο; Εκεί θα βρεις καθημερινά ένα πλούσιο brunch με πολλές πεντανόστιμες επιλογές, γιατί στο Ivy πιστεύουν ότι η απόλαυση δεν είναι μόνο για τα Σαββατοκύριακα, γι’ αυτό και μας την προσφέρουν απλόχερα κάθε μέρα.
Μαρίνου Γερουλάνου 23, Αργυρούπολη, 210 9949555 FΒ: Ivy Lounge & Bar
62 lifo – 8.11.18
φωτο: γιωργοσ αδαμοσ
Ένα ταξίδι σε μέρη τροπικά.
ΤheWeek
ΕΓΚΑΙΝΙΑ ΠΡΕΜΙΕΡΕΣ Τι καινούργιο ξεκινάει αυτή την εβδομάδα. σελιδα
64
ΘΕΑΤΡΟ
STARFAX
LIFO PICKS
Η Λουίζα Αρκουμανέα γράφει για τον Γυάλινο Κόσμο.
Τι λένε οι νέες αστρολογικές προβλέψεις.
Όσα έζησαν οι συντάκτες της LifΟ.
σελιδα
σελιδα
68
69
σελιδα
70
ΣΙΝΕΜΑ Το κορίτσι στον ιστό της αράχνης Η νεαρή χάκερ Λίσμπεθ Σαλάντερ και ο δημοσιογράφος Μίκαελ Μπλόμκβιστ βρίσκονται παγιδευμένοι σε έναν ιστό από κατασκόπους, κυβερνοεγκληματίες και διεφθαρμένους πολιτικούς. Από τον Θοδωρή Κουτσογιαννόπουλο
σελιδα
66
ΘΕΑΤΡΟ The Factory, Omar Abusaada – Mohammad Al Attar
Στο περιθώριο των συγκρούσεων στη Συρία κάποιοι μετρούν μεγάλα κέρδη. Η βιομηχανία του πολέμου μέσα από την αιχμηρή ματιά δύο σημαντικών δημιουργών από τη Συρία. Ο σκηνοθέτης Ομάρ Αμπουσαάντα και ο συγγραφέας Μοχάμαντ Αλ Άταρ αποκαλύπτουν την κρυμμένη διάσταση του πολέμου στη Συρία ερευνώντας μια πραγματική ιστορία: Το 2010, παραμονές της Αραβικής Άνοιξης, στα βόρεια σύνορα της χώρας εγκαινιάζεται ένα εργοστάσιο τσιμέντου της γαλλικών συμφερόντων εταιρείας Lafarge, που αποτελούσε μία από τις μεγαλύτερες ξένες επενδύσεις στη χώρα. Το ξέσπασμα της λαϊκής εξέγερσης κατά του καθεστώτος Άσαντ και η κορύφωσή της σε αιματηρή σύγκρουση θα ορίσει δραματικά το μέλλον της Συρίας· αλλά η επιχείρηση θα εξακολουθήσει να λειτουργεί με κάθε κόστος... ä Στέγη Ιδρύματος Ωνάση, Κεντρική Σκηνή, λεωφ. Συγγρού 107, 8-11/11, 20:30 8.11.18 – lifo
63
απο τη γεωργια παπασταμου
SmallTalk
TopEvents
8 NOEM. 64 lifo – 8.11.18
Bonebrokk Ο μουσικός και ιδρυτής της Trial & Εrror βρίσκει έμπνευση στους ήχους του gaming.
Οι βασικές επιρροές στη μουσική σου ποιες είναι; Μου αρέσουν πολύ τα εξής labels: Timedance, Whities, Ilian Tape, Hessle Audio και The Trilogy Tapes.
1. ΕΙΚΑΣΤΙΚΑ Alice Potts, Sweat Η Alice Potts γεμίζει τη Στέγη με κρυστάλλινα αξεσουάρ δημιουργημένα από τον ιδρώτα αθλητών και χορευτών στη νέα έκθεση της Στέγης Ιδρύματος Ωνάση, σε επιμέλεια του Σταύρου Καρέλη. Στο επίκεντρο της δουλειάς της Potts, που αποφοίτησε πρόσφατα από το Royal College of Art, είναι η εξερεύνηση της σύγκλισης ανάμεσα στη μόδα, την επιστήμη και το ανθρώπινο σώμα.ä14-27/11, Στέγη Ιδρύματος Ωνάση - Εκθεσιακός Χώρος, λεωφ. Συγγρού 107-109. Καθημερινά 18:00-22:00, είσοδος ελεύθερη
Ποιος είναι ο τελευταίος δίσκος με τον οποίο θα έλεγες ότι συνδέθηκες συναισθηματικά; Πέρασα μια φάση «ημι-νοσταλγίας» με τον καινούργιο δίσκο, το «Virtue», των Voidz. Είναι η καινούργια μπάντα του Julian Casablancas, frontman των Strokes, με τους οποίους μεγάλωσα. Είναι πραγματικά καλός δίσκος και χάρηκα πολύ που 10-15 χρόνια μετά κατάφερε να με κάνει να κολλήσω σαν έφηβος με τη μουσική του.
κές δουλειές του. Στα St Paul’s Sessions θα παρουσιάσει το «Persona», ένα ατμοσφαιρικό κομψοτέχνημα που πολλοί κατατάσσουν στα κορυφαία άλμπουμ της χρονιάς. ä8/11, Αγγλικανική Εκκλησία Αγίου Παύλου, Φιλελλήνων 27 & Σιμωνίδου, 21:00, εισ.: 18 ευρώ
4. ΕΙΚΑΣΤΙΚΑ Ντανίκα Ο. Κους, Η ποιητική της αρχιτεκτονικής του Όσκαρ Νιεμάγιερ
2. ΘΕΑΤΡΟ The Factory
STOEP TH S PR ES ΜΟΥΣΙΚΗ Xylouris White
Το 2010, παραμονές της Αραβικής Άνοιξης, στα βόρεια σύνορα της Συρίας εγκαινιάζεται ένα εργοστάσιο τσιμέντου γαλλικών συμφερόντων που αποτελούσε μία από τις μεγαλύτερες ξένες επενδύσεις στη χώρα. Το ξέσπασμα της λαϊκής εξέγερσης κατά του καθεστώτος Άσαντ και η κορύφωσή της σε αιματηρή σύγκρουση θα ορίσει δραματικά το μέλλον της Συρίας, αλλά η επιχείρηση θα εξακολουθήσει να λειτουργεί με κάθε κόστος. Ο σκηνοθέτης Ομάρ Αμπουσαάντα και ο συγγραφέας Μοχάμαντ Αλ Άταρ αποκαλύπτουν την κρυφή διάσταση του πολέμου στη Συρία, ερευνώντας την πραγματική αυτή ιστορία.ä8-11/11, Στέγη Ιδρύματος Ωνάση, λεωφ. Συγγρού 107-109, 20:30, εισ.: 7-15 ευρώ
08-14
THE FACE
3. ΜΟΥΣΙΚΗ Rival Consoles Ο Βρετανός Rival Consoles ή Ryan Lee West συστήθηκε ως Aparatec το 2007, κυκλοφορώντας διάφορα EPs στη νεοσύστατη τότε Erased Tapes, όπου και κυκλοφόρησε στη συνέχεια όλες τις μετέπειτα δισκογραφι-
«Αυτό που με ελκύει είναι οι ελεύθερες και αισθησιακές καμπύλες. Οι καμπύλες που βρίσκουμε στα βουνά, στα κύματα της θάλασσας, στο σώμα της γυναίκας που αγαπάμε. Οι γωνίες δεν με έλκουν. Οι σκληρές, άκαμπτες ευθείες, δεν είναι δημιούργημα του ανθρώπου» έγραψε στα απομνημονεύματά του ο Όσκαρ Νιεμάγιερ. Τα εμβληματικά κτίρια του σπουδαίου Βραζιλιάνου αρχιτέκτονα αποτύπωσε στις ασπρόμαυρες φωτογραφίες της η Ντανίκα Ο. Κους. ä14/1125/01, Πρεσβεία Βραζιλίας, Βασ. Σοφίας 23, Δευτ.-Παρ. 10:00-17:00, είσοδος ελεύθερη
5. ΘΕΑΤΡΟ Η κωμωδία των παρεξηγήσεων Δύο ζευγάρια πανομοιότυπων διδύμων που είχαν χωριστεί στη γέννα βρίσκονται ξαφνικά στην ίδια πόλη χωρίς να το γνωρίζουν. Η Κατερίνα Ευαγγελάτου, μετά τη μεγάλη επιτυχία που σημείωσε πέρσι στην Επίδαυρο με την Άλκηστη του Ευριπίδη, σκηνοθετεί για
Έχοντας περιοδεύσει σε ολόκληρο τον κόσμο τα τελευταία χρόνια παρέα με καλλιτέχνες όπως οι Godspeed You! Black Emperor, PJ Harvey, Swans και Lambchop, οι Xylouris White παρουσιάζουν το διονυσιακά αυτοσχεδιαστικό σύμπαν τους για πρώτη φορά και στο six d.o.g.s. 8/11, 6 d.o.g.s, Αβραμιώτου 6-8, Μοναστηράκι, 21:00, εισ.: 12-14 ευρώ
Όταν δεν ασχολείσαι με τη μουσική, τι σου αρέσει να κάνεις; Αν εξαιρέσουμε οτιδήποτε έχει άμεση ή έμμεση σχέση με τη μουσική (βιβλία, άρθρα, podcasts κ.λπ.), βλέπω ποδόσφαιρο και παίζω games. Είμαι φανατικός φίλαθλος της Άρσεναλ (από κούνια) και προσπαθώ να μελετήσω τον «δημιουργικό» ήχο του gaming, καθώς τελευταία με έχει συνεπάρει ως μέσο περισσότερο από τον κινηματογράφο ή τις ξένες σειρές. Τι δουλεύεις τώρα; Το πρώτο μου ολοκληρωμένο LP. Είναι ένας DJ friendly δίσκος που λειτουργεί και σε home listening επίπεδο και αποτελείται από 10 καινούργια κομμάτια. Ποια είναι τα τελευταία νέα της Trial & Εrror; Σε μερικές εβδομάδες η δεύτερη κυκλοφορία σε βινύλιο (TNE002) θα πάει για mastering. Είναι ένα club EP από τον Dervisis, με το οποίο είμαστε πολύ χαρούμενοι. Ακόμα, υπάρχουν πλάνα για περισσότερες βραδιές «2028». Σύντομα θα έχετε περισσότερες πληροφορίες. Πώς βλέπεις την Αθήνα σήμερα; Έβλεπα με έναν φίλο ένα πολύ γνωστό βιντεοκλίπ των ’90s τις προάλλες και συνειδητοποιήσαμε πόσο λίγο έχει αλλάξει εξωτερικά η Αθήνα. Πραγματικά, θα μπορούσε να έχει φτιαχτεί σήμερα. Στα καλλιτεχνικά υπάρχει ολοένα περισσότερη κινητικότητα, αλλά, γενικότερα, συμβαίνουν συχνά περιστατικά όπως αυτό του Ζακ, έτσι δεν ξέρω αν σημειώνεται πραγματική πρόοδος σε οτιδήποτε. Αν έπρεπε να διαλέξεις, ποια θα έλεγες ότι είναι τα τρία αγαπημένα σου άλμπουμ όλων των εποχών; Εφηβεία: The Strokes – «Is This It?». Πρώτα χρόνια ενηλικίωσης: Why? – «Alopecia». Τελευταία: Bruce – «Sonder Somatic». Τι άκουσες πιο πολύ φέτος; Φέτος προσπάθησα να ακούσω περισσότερο «ολοκληρωμένους» δίσκους και μερικοί που ξεχώρισα είναι οι: Pariah – «Here from where we are», Jeremiah Jae – «DAFFI», Chevel – «Always Yours» και Young Echo – «Young Echo».
πρώτη φορά έργο του Σαίξπηρ. Στο νεανικό έργο του μεγάλου δραματουργού πρωταγωνιστεί το δίδυμο Νίκος Κουρής - Ορφέας Αυγουστίδης.ä9-30/11, Βασιλάκου - Κεντρική Σκηνή, Πλαταιών & Προφήτη Δανιήλ 3, Κεραμεικός, Τετ.-Παρ. 21:00, Σάβ. 18:00, Κυρ. 21:00, εισ.: 12-20 ευρώ
6. ΕΙΚΑΣΤΙΚΑ Άρωμα γυναίκας στην ελληνική ζωγραφική
DANCE Purple Night Τα Purple Nights καταλαμβάνουν το Ρομάντσο. Στις μουσικές επιλογές οι Dreamer, Wrapped in Plastic και Denis D’ or. 10/11, Ρομάντσο, Αναξαγόρα 3-5, 23:30
Christos Kalopitas, A musical trip O Χρήστος Καλοπήτας, δημιουργός των θρυλικών Jungle parties που άφησαν εποχή, αναλαμβάνει τη μουσική στο Λουκούμι. 9/11, Λουκούμι, πλατεία Αβησσυνίας 3, 21:30
Ογδόντα πέντε πίνακες της νεοελληνικής ζωγραφικής αναδεικνύουν την εικόνα της γυναίκας κατά τον 19ο και τον 20ό αιώνα σε μια μεγάλη έκθεση του Ιδρύματος Θεοχαράκη. Οι μεταμορφώσεις της εικόνας της Ελληνίδας προβάλλονται μέσα από αντιπροσωπευτικές προσωπογραφίες, ηθογραφικές και οριενταλιστικές σκηνές, συμβολισμούς, αλληγορίες και πίνακες σύγχρονων ζωγράφων.ä7/11-3/2, Ίδρυμα Εικαστικών Τεχνών & Μουσικής Β & Μ Θεοχαράκη, Βασ. Σοφίας 9 & Μέρλιν 1. Δευτ.-Τετ. & Παρ.-Κυρ. 10:00-18:00, Πέμ. 10:00-20:00, εισ.: 7, 4 ευρώ
7. ΜΠΑΛΕΤΟ Η λίμνη των κύκνων
Technotropia: Pirupa Η Technotropia υποδέχεται στο Steam Athens τον ταλαντούχο Ιταλό DJ και ιδιοκτήτη της «Nonstop!». 9/11, Steam Athens, Ευρυμέδοντος 3, 24:00, εισ.: 10 ευρώ
Kormoranos & Needless: Moscoman O Moscoman, υπερδραστήριος παραγωγός με προσωπικές κυκλοφορίες και αμέτρητα remixes σε εταιρείες όπως οι ESP Institute, I’m a cliché, Eskimo και Multi Culti, ιδρυτής της πολυσυλλεκτικής ετικέτας Disco Halal, επιστρέφει στην Αθήνα. 10/11, 6 d.o.g.s, Αβραμιώτου 6-8, Μοναστηράκι, 24:00, εισ.: 8 ευρώ
Πώς μπορούν να «ξαναδιαβαστούν» σήμερα τα κλασικά έργα του ρεπερτορίου του κλασικού χορού; Η πρώτη χορογραφία του νέου διευθυντή του Μπαλέτου της Εθνικής Λυρικής Σκηνής Κωνσταντίνου Ρήγου επιχειρεί μια νέα ανάγνωση του διασημότερου μπαλέτου όλων των εποχών. ä10, 11, 16-18/11 & 22, 2829/12, Αίθουσα Σταύρος Νιάρχος της Εθνικής Λυρικής Σκηνής - ΚΠΙΣΝ, λεωφ. Ανδρέα Συγγρού 364, εισ.: 15-70 ευρώ
8. ΘΕΑΤΡΟ Απόψε αυτοσχεδιάζουμε
DJ SET Maceo Plex Ο κατά κόσμον Eric Estornel, ιδιοκτήτης της Ellum Audio Records και «ένας από τους πέντε καλύτερους DJs του κόσμου» σύμφωνα με το Resident Advisor, έρχεται στην Αθήνα καλεσμένος του Blend για μια βραδιά γεμάτη πρωτοποριακή dark house. 10/11, Ιερά Οδός 18-20, 23:00, εισ.: από 28 ευρώ
Ο Δημήτρης Μαυρίκιος επιστρέφει στο Εθνικό Θέατρο και στον Λουίτζι Πιραντέλο, ανεβάζοντας το Απόψε αυτοσχεδιάζουμε με τη μουσική που είχε γράψει πριν από δεκαετίες ο Μάνος Χατζιδάκις για το έργο. Η ιστορία θέλει έναν θίασο να προσπαθεί να διασκευάσει σε θεατρικό έργο το διήγημα του ίδιου του Λουίτζι Πιραντέλο Αντίο Λεονόρα!. Οι σκηνοθετικές εντολές δημιουργούν ασάφεια στους ηθοποιούς, οι οποίοι στο μεταξύ ταυτίζονται τόσο πολύ με τους ρόλους τους ώστε διώχνουν τον σκηνοθέτη, προκειμένου να ζήσουν τη ζωή των χαρακτήρων που υποδύονται. ä11/11-24/2, Εθνικό Θέατρο - Κεντρική Σκηνή, Αγ. Κωνσταντίνου 2224, Ομόνοια. Tετ., Κυρ. 19:00, Πέμ.-Σάβ. 20:30, εισ.: 10-25 ευρώ 8.11.18 – lifo
65
H ΤΑΙΝΙΑ ΤΗΣ ΕΒΔΟΜΑΔΑΣ Το κορίτσι στον ιστό της αράχνης
Αριστούργημα Πολύ Καλό Καλό Ικανοποιητικό Μέτριο p
Κακό
ΛΗΣΤΕΙΑ ΣΤΟ ΜΟΥΣΕΙΟ Museo Σκηνοθεσία: Αλόνσο Ρουιθπαλάθιος Πρωταγωνιστούν: Γκαέλ Γκαρσία Μπερνάλ, Σάιμον Ράσελ Μπιλ
The girl in the spider’s web
Δύο τριαντάχρονοι αποφασίζουν ότι ήρθε η ώρα να ξεχωρίσουν, διαπράττοντας την πιο διάσημη ληστεία αρχαιοτήτων.
Σκηνοθεσία: Φέντε Άλβαρεζ Πρωταγωνιστούν: Κλερ Φόι, Σβέριρ Γκούντνασον
Διασκεδαστική, γεμάτη ενέργεια και πονηρά σχόλια για την προσωπική και εθνική ταυτότητα, η Ληστεία στο Μουσείο είναι μια επινοημένη μεταφορά της αληθινή κλοπής πολύτιμων αρχαίων αντικειμένων από το Μουσείο Ανθρωπολογίας στην Πόλη του Μεξικού με δράστες έναν αιώνιο φοιτητή, ρεμπεσκέ, καλόκαρδο, απερίσκεπτο, επισκιασμένο από τον γιατρό πατέρα του, και τον πιστό του φίλο, ο οποίος αφηγείται την ιστορία, παραμονή Χριστουγέννων του 1985. Με πολλές σκηνοθετικές επιρροές και ευδιάκριτο ύφος, στη δεύτερη ταινία του ο Αλόνσο Ρουιθπαλάθιος ξεκινάει με αναγνωριστικούς γύρους και αυτοπεποίθηση, και εξελίσσει το κοινωνικό road movie σε φαρσική σάτιρα, πάντα ευχάριστη, κατά τόπους σχηματική, προσφέροντας μια ανάσα ποιητικής ελαφρότητας στο πολυποίκιλο οικοδόμημα του νέου μεξικανικού κινηματογράφου. ODEON GLYFADA 1 - ΑΒΑΝΑ - ΑΤΛΑΝΤΙΣ 2 ΕΜΠΑΣΣΥ - ΙΛΙΟΝ - ΚΗΦΙΣΙΑ 2 - ΝΙΡΒΑΝΑ 2 - ΣΙΝΕ ΧΟΛΑΡΓΟΣ - ΣΠΟΡΤΙΓΚ 2 - ΣΙΝΕΑΚ
Η ΚΟΙΛΆΔΑ ΤΩΝ ΣΚΙΏΝ Valley of Shadows
Στο πνεύμα του Στιγκ Λάρσον, που έπλασε την εναλλακτική cyber-hacker ηρωίδα Λίσμπεθ Σαλάντερ, η επανεκκίνηση της γυναίκας με το τατουάζ μετασχηματίζεται σε μια θεαματικότερη, πιο κινηματογραφική περιπέτεια, χωρίς να ξεχνά το υπαρξιακό Angst που εξακολουθεί να τροφοδοτεί με χολερικό θυμό και κυκλοθυμική ενέργεια την αγγλόφωνη περίοδο αυτού του πολύ σκανδιναβικού νουάρ. Φτιαγμένο με χαμηλότερο προϋπολογισμό σε σχέση με το προηγούμενο «επεισόδιο» του Ντέιβιντ Φίντσερ (ο οποίος παραμένει στα credits, ως παραγωγός), το Κορίτσι στον ιστό της αράχνης δεν φαίνεται καθόλου φτηνό, καθώς ο Ουρουγουανός σκηνοθέτης Φέντε Άλβαρεζ στήνει μερικές εκπληκτικές σκηνές δράσης σε παγωμένο ντεκόρ, στην πόλη και στη φύση, ωρολογιακά ενορχηστρωμένες για αποτελεσματική αγωνία, σαφώς πιο εκρηκτικές από το σχηματικό σενάριο, που σκαλώνει συχνά σε κλισέ διαλόγους και ελαφρώς ελλειμματικούς χαρακτήρες. Πιο αδύναμος απ’ όλους, εκείνος της αδελφής της Λίσμπεθ, η οποία, όπως παρακολουθούμε στο ξεκίνημα της ταινίας σε μια περίτεχνη σεκάνς που ξεδιπλώνεται ως εφιάλτης, αλλά αποδεικνύεται κομμάτι της πραγματικότητας, μένει πίσω στην αχανή έπαυλη, ενώ η διεκδικητική μικρότερη αδελφή της πηδάει αποφασιστικά από το ψηλό παράθυρο, αψηφώντας τον θάνατο, και κατρακυλάει σε μια χιονισμένη πλαγιά για να ξεφύγει από τον τυραννικό, διεστραμμένο πατέρα. Σημαδεμένο για πάντα, το όμορφο ξανθό θύμα εξελίσσεται σε μια σατανική αντίθεση στην κοντοκουρε-
66 lifo – 8.11.18
μένη εκδικήτρια της νύχτας, τη διάσημη καταζητούμενη/ φαντομά που δρα ως άλλος Ρομπέν των Γυναικών και που ως αυτόκλητη τιμωρός του 21ου αιώνα τοποθετείται πλέον με οργανικό τρόπο στην εμπροσθοφυλακή του φεμινιστικού ρεύματος, προσφέροντας μια ενδιαφέρουσα αλληγορία στο περιθώριο της πεζής πολιτικής ορθότητας. Η ιστορία της εδώ γίνεται προσωπική, αφού εμπλέκει οικογενειακά βιώματα, αλλά το πλαίσιο αποδυναμώνεται από μια υπερβολή που θυμίζει πολύ τη διάταξη χαρακτήρων στις ταινίες του Τζέιμς Μποντ: η Σαλάντερ μπαίνει στη θέση ενός άτυπου πράκτορα που αποφεύγει παγίδες και ενέδρες οι οποίες θίγουν ποινικά και ηθικά τις προθέσεις και την αξιοπρέπειά της, ενώ οι κακοί ξεφυτρώνουν από παντού, ακόμη και από κει που δεν θα φανταζόταν πως θα την πρόδιδαν. Η Κλερ Φόι προσπαθεί να προσαρμοστεί σε αγγλικά με βαρύ σουηδικό αξάν και μετά από λίγη ώρα ακούγεται φυσική, ενώ ταυτόχρονα δαμάζει με το ταλέντο της μια μονοκόμματη ηρωίδα που υπονοεί πολύ περισσότερα απ’ όσα εκφράζει. Πέρα από τις ψυγαγωγικές του διαθέσεις, το Κορίτσι στον ιστό της αράχνης έχει λόγο ύπαρξης και στακάτη εκτέλεση, αν και χρειάζεται ουσιαστικότερο reboot στην προσέγγιση των χαρακτήρων. VILLAGE RENTI 7,11,14,20 - VILLAGE MALL 2,7,8,10,13,14 - VILLAGE PAGRATI 1,2,4,5 - VILLAGE FALIRO 2,6,7,8 - VILLAGE AG.DIMITRIOS 1,4,5 - ODEON ESCAPE 1,2,3 - ODEON STARCITY 1,2,5 - ΑΕΛΛΩ 1,3 - ΑΘΗΝΑΙΟΝ 1,2 - ΑΙΓΛΗ 2 - ΑΝΟΙΞΗ 1 - CINERAMA - WEST CITY 1 - ΚΗΦΙΣΙΑ 1 - ΚΙΝΗΜΑΤΟΘΕΑΤΡΑ ΚΩΝΣΤΑΝΤΑΡΑΣ-ΒΛΑΧΟΠΟΥΛΟΥ 2 - ΝΑΝΑ 1,3,4 - TOWN CINEMAS 1,3 - ΤΡΙΑ ΑΣΤΕΡΙΑ 2 - ΑΡΤΕΜΙΣ - ΜΑΡΙΑ ΕΛΕΝΑ-ΟΝΑΡ - ΟΝΕΙΡΟ ΖΕΑ - ΣΙΝΕ ΠΑΡΑΔΕΙΣΟΣ
απο τον θοδωρη κουτσογιαννοπουλο
Η νεαρή χάκερ Λίσμπεθ Σαλάντερ και ο δημοσιογράφος Μίκαελ Μπλόμκβιστ βρίσκονται παγιδευμένοι σε έναν ιστό από κατασκόπους, κυβερνοεγκληματίες και διεφθαρμένους πολιτικούς.
Κινηματογράφος
Σκηνοθεσία: Γιόνας Μάτζοου Γκούλμπραντσεν Πρωταγωνιστούν: Άνταμ Έκελι, Κάθριν Φάγκερλαντ Ένας εξάχρονος που ζει σε μικρό χωριό της Νορβηγίας γίνεται μάρτυρας ενός τραγικού γεγονότος το οποίο δεν μπορεί να κατανοήσει και χάνεται στα βουνά της περιοχής του, ψάχνοντας για απαντήσεις.
Από τις ευχάριστες περιπτώσεις ταινιών που προέρχονται από άγνωστους νέους δημιουργούς και καταφέρνουν να μαγνητίσουν τις αισθήσεις του θεατή, η Κοιλάδα των Σκιών ζητά την υπομονή μας μέχρι να ξετυλίξει την πλοκή της και τις διττές προεκτάσεις της. Ένα εξάχρονο αγόρι αδυνατεί να καταλάβει όσα συμβαίνουν στο σπίτι του αλλά και τους σωρούς από ξεκοιλιασμένα πρόβατα που βρίσκει στην ανοιχτή κοιλάδα που καλύπτει το μικρό χωριό του, βρίσκοντας απαντήσεις σε πνεύματα και τέρατα που υποτίθεται πως ζουν στο κοντινό δάσος. Η πηγαία ανάγκη του για εξηγήσεις το οδηγεί σε ένα ταξίδι που σταδιακά ανατρέπει τις μεταφυσικές του ανησυχίες σε πιο γήινους προβληματισμούς. Το ταξίδι αυτό, όμως, επιτηδευμένα ασαφές χωροχρονικά, κινηματογραφείται υποβλητικά, με την ομίχλη και τους χορωδιακούς ήχους να δεσπόζουν σαν κομμάτια ενός ρέκβιεμ για τη χαμένη παιδική ηλικία, την πρόωρη ενηλικίωση και την απαξίωση μιας μυθολογίας που βαστά αιώνες, σε μια αναπάντεχα συναρπαστική σκηνοθετική επιλογή που δεν υποκύπτει ολοκληρωτικά στον ρασιοναλισμό αλλά ψάχνει την αποδοχή του Άλλου μέσα από τον μύθο. * Κριτική από τον Τάσο Μελεμενίδη ΑΝΔΟΡΑ - ΑΣΤΟΡ
ΤΟ ΜΥΣΤΙΚΌ ΤΗΣ ΠΈΤΡΑ Petra
ΜΗ ΜΕ ΑΓΓΙΖΕΙΣ Touch me not
Σκηνοθεσία: Χάιμε Ροζάλες Πρωταγωνιστούν: Μπάρμπαρα Λένι, Μαρίζα Παρέδες
Σκηνοθεσία: Αντίνα Πιντίλιε Πρωταγωνιστούν: Λόρα Μπένσον, Αντίνα Πιντίλιε
Η Πέτρα δεν γνώρισε ποτέ τον πατέρα της. Μετά τον θάνατο της μητέρας της ξεκινά μια έρευνα που την οδηγεί στον Γιάμε, έναν διάσημο καλλιτέχνη και παράλληλα έναν άνθρωπο που μπορεί να γίνει αδίστακτος.
OVERLORD
Μια σκηνοθέτις και οι χαρακτήρες της μπαίνουν σε ένα προσωπικό ερευνητικό πρόγραμμα με αντικείμενο την οικειότητα.
* Κριτική από τον Τάσο Μελεμενίδη
Η Χρυσή Άρκτος στο φετινό Φεστιβάλ Βερολίνου είναι, δίχως άλλο, ένα φιλμ που όμοιό του δεν έχουμε ξαναδεί: η κινηματογραφική ψυχανάλυση μιας γυναίκας που την υποδύεται η σκηνοθέτις Αντίνα Πιντίλιε μέσα από την αγωνία μιας άλλης ηρωίδας (η Βρετανίδα Λόρα Μπένσον), τα ψυχοσωματικά της τραύματα και την αργή, προβληματική, λυτρωτική σχέση με άνδρες με αναπηρία, έναν «αρτιμελή» επισκέπτη στη ζωή της, ο οποίος πληρώνεται για να αυνανίζεται, και έναν συνειδητοποιημένο trans χαρακτήρα που την προσκαλεί στην αγάπη για το σώμα. Όλοι μαζί συναντιούνται σε sex club με σκηνές που εσφαλμένα παραπέμπουν στην ελευθερία σεξουαλικής έκφρασης, αφού κι εκεί το πρωτόκολλο κινήσεων είναι συγκεκριμένο. Ο κλινικός τόνος του Μη με αγγίζεις, που ως τίτλος περιγράφει επακριβώς την ουσία και την αγωνιώδη συναισθηματική ανοσία της ταινίας, είναι ένας εσωστρεφής μαίανδρος, παρά τις πολλαπλές εξομολογήσεις και το ψυχικό ξεγύμνωμα. Εκτελείται με συστηματική επιτήδευση και αδυνατεί να δηλώσει άποψη και δράμα.
ΑΙΓΛΗ 4 - ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ - ΑΝΟΙΞΗ 2 - ΔΑΝΑΟΣ 1 - ΕΛΛΗ -
ΜΙΚΡΟΚΟΣΜΟΣ - ΤΡΙΑΝΟΝ
Με βάση την αρχαία ελληνική τραγωδία και μια αφήγηση με κεφάλαια που θυμίζει την κλασική λογοτεχνία, η νέα ταινία του Χάιμε Ροζάλες, σκηνοθέτη με πιστό κοινό στο φεστιβαλικό κύκλωμα, είναι πιθανότατα η πιο εξωστρεφής του, αν και διακατέχεται από έναν μυστικισμό, που όμως φαίνεται να είναι ο κινητήριος μοχλός του. Ο Ροζάλες μπλέκει τον χώρο της τέχνης, την ασχήμια που μπορεί να βρει κάποιος μέσα σε αυτόν όταν εξερευνά τον καλλιτέχνη και όχι τα έργα του, την αναζήτηση της ταυτότητας και μια σειρά από οικογενειακά μυστικά που φανερώνονται με ρυθμούς και συνοχή σαπουνόπερας, τοποθετώντας την κάμερά του με έναν τρόπο που δίνει την εντύπωση ότι μια θεϊκή δύναμη παρατηρεί τους ήρωές του, χωρίς όμως να έχει την πρόθεση να επέμβει. Το πάντρεμα των ειδών είναι πολύ φιλόδοξο και ως ένα σημείο εύστοχα διεκπεραιωμένο, αλλά τα θεματικά στοιχεία είναι πολλά και ανόμοια μεταξύ τους, συνηγορώντας σε ένα άνισο αποτέλεσμα.
ΤΑΙΝΙΟΘΗΚΗ ΛΑΪΣ 2
Σκηνοθεσία: Τζούλιους Έιβερι Πρωταγωνιστούν: Γουάιατ Ράσελ, Πίλου Ασμπάεκ, Γιόβαν Αντέπο Λίγες ώρες πριν από την απόβαση στη Νορμανδία, μια ομάδα Αμερικανών αλεξιπτωτιστών πέφτει στην κατεχόμενη από τους ναζί περιοχή, εκεί όπου θα ανακαλύψει ένα μυστηριώδες εργαστήριό τους.
Τα τελευταία χρόνια έχουν κυκλοφορήσει αρκετές ταινίες τρόμου που εκτυλίσσονται στα χαρακώματα κάποιου εκ των δύο παγκόσμιων πολέμων, ώστε να μπορούμε να κάνουμε λόγο για υποείδος. Καμιά τους άξια ιδιαίτερης μνείας, καμιά τους καλύτερη όχι μόνο από το ονειρικής αφήγησης και ’80s αισθητικής The Keep του Μάικλ Μαν αλλά ούτε καν από το βρετανικό Deathwatch, το ανοικονόμητο φιλμικό ανάλογο ενός μέτριου επεισοδίου της Ζώνης του Λυκόφωτος. Το Overlord, καμωμένο υπό την αιγίδα του παραγωγού J.J. Abrams, διόλου δεν ξεχωρίζει από τον σωρό. H όποια έκπληξη έχει προεξοφληθεί από το προωθητικό υλικό του. Μετά την αποκάλυψη του «μυστικού» ακολουθεί ένα θορυβώδες, ανέμπνευστο κράμα περιπέτειας και τρόμου, που κάπως αναβαθμίζεται από το παλιομοδίτικο μουσικό score του Ζεντ Κούρζελ. *Κριτική από τον Γιάννη Βασιλείου VILLAGE RENTI 8,9,15 - VILLAGE MALL 1,3 - VILLAGE PAGRATI 3 - VILLAGE FALIRO 2 - ODEON MAROUSI 3 ODEON ESCAPE 4,5 - ODEON STARCITY 4,6,9,10 - ΑΕΛΛΩ 2 - ΓΑΛΑΞΙΑΣ 2 - WEST CITY 3 - ΚΙΝΗΜΑΤΟΘΕΑΤΡΑ ΚΩΝΣΤΑΝΤΑΡΑΣ-ΒΛΑΧΟΠΟΥΛΟΥ 1 - ΝΑΝΑ 3,5 - TOWN CINEMAS 2
MASK
Μέγας Ανατολικός Τι σχέση έχει ένας θύτης ναυτικός, μια μαθήτρια και η παιδαγωγός της με μια χορεύτρια και μια εναέρια ακροβάτισσα; Πώς συνδέονται ένας Ρώσος κι ένας Άγγλος κοσμοπολίτης με δύο τραγουδίστριες; Και όλοι αυτοί πώς σχετίζονται με ένα υπερωκεάνιο; Αν το όνομά του είναι «Μέγας Ανατολικός», η σχέση είναι απόλυτη! σκηνοθεσία: Γιάννης Δρίτσας συγγραφέας: Ανδρέας Εμπειρίκος διανομη: Joanna Dousso, Αμαλία Κλημοπούλου, Ελίνα Μαντζαβίνου, Εβελίνα Γράφη
Mask Καλαμιώτου 18 & Κολοκοτρώνη 55, πλατεία Αγ. Ειρήνης, 6987454777 Πρεμιέρα: 6/2/19 Κάθε Τετάρτη στις 21:00
8.11.18 – lifo
67
©ΓΚΈΛΥ ΚΑΛΑΜΠΆΚΑ
ΓΥΆΛΙΝΟΣ ΚΌΣΜΟΣ
Ένας χειροποίητος, τρυφερός Γυάλινος Κόσμος Ο Δημήτρης Καραντζάς ανεβάζει το κλασικό έργο του Τενεσί Ουίλιαμς στο Θέατρο της Οδού Κεφαλληνίας.
απο τη λουίζα αρκουμανέα
Θέατρο
Κ
68 lifo – 8.11.18
ανένας από τους ήρωες του Γυάλινου Κόσμου δεν μπορεί να ζήσει στο παρόν. Η πληθωρική Αμάντα Γουίνγκφιλντ αδυνατεί ν’ αποδεχτεί τη ζοφερή πραγματικότητα που την κυκλώνει: την οικονομική ύφεση, το μαραμένο διαμέρισμα, τις ξεφλουδισμένες ταπετσαρίες, την ντροπαλή κόρη με την ελαφριά αναπηρία και τη βαθιά έλλειψη αυτοεκτίμησης, τον ατίθασο γιο που διαβάζει «περίεργα» βιβλία και γράφει ποιήματα πάνω σε κουτιά παπουτσιών. Πόσο πιο αναζωογονητικό το να ταξιδεύει, κάθε φορά που σκουραίνουν τα πράγματα, σε μια ολόφωτη γωνιά του αμερικανικού Νότου,στο Δέλτα του Μισισιπή, εκεί όπου, πάντα χαριτόβρυτη και λαμπερή, συνομιλεί με τους πλουσιότερους άνδρες της περιοχής! Πόσο πιο συναρπαστική εκείνη η εποχή στο μαγικό Μπλου Μάουντεν με τους δεκαεπτά τζέντλεμεν να την πολιορκούν! Αδιαμφισβήτητα το παρελθόν συνιστά πηγή ηδονής για την Αμάντα: δεν ισχύει όμως το ίδιο για τον γιο της Τομ. Αν η πρώτη λαχταρά να επιστρέφει στα ένδοξα, ανέμελα νεανικά χρόνια της, ο δεύτερος πασχίζει πυρετωδώς να δραπετεύσει από την ασφυξία της νιότης και να εκτοξευτεί στο μέλλον των φαντασιώσεών του, εκεί όπου, παντοτινά ελεύθερος, θα κυνηγά την περιπέτεια της ζωής και της ποίησης. Στην αρχή πιστεύουμε πως τα κατάφερε. «Έχω πολλά κόλπα στο μανίκι μου» μας υπόσχεται στον εναρκτήριο μονόλογό του αυτός ο αντισυμβατικός «μάγος» που ξέρει να «γυρνάει αντίστροφα τον χρόνο». Το έργο είναι δικό του. Ο κόσμος που ζωντανεύει μπροστά μας είναι ο κόσμος του μυαλού του, η μητέρα και η αδελφή του, όπως τις θυμάται ο Τομ πολλά χρόνια αργότερα. Όταν βρίσκεται πλέον μακριά από εκείνη την τραυματική συμβίωση, όταν έχει εγκαταλείψει τον ρόλο του ευσυνείδητου γιου που εργάζεται σε μια αποθήκη παπουτσιών για 65 δολάρια την εβδομάδα κι έχει πάρει πια τον δρόμο του, μακριά από την υστερία της μητέρας και τη μελαγχολία της αδελφής, μακριά απ’ όλα εκείνα που τον κρατούσαν δέσμιο
μιας μίζερης πραγματικότητας, εχθρικής προς κάθε ποιητική ψυχή που φιλοδοξεί να δοκιμαστεί στην πολύβουη όσο και μοναχική αρένα της ζωής. Ο Τομ χρειάστηκε να προδώσει τα δύο πιο αγαπημένα του πρόσωπα προκειμένου να μείνει πιστός στον εαυτό του. Άφησε πίσω όχι μόνο τη σαρωτική Αμάντα αλλά και τη γλυκιά Λόρα, το εύθραυστο κορίτσι με τους εύθραυστους φίλους, που δεν μπόρεσε ποτέ να σπάσει τον μητρικό κλοιό και να ανακαλύψει τον εαυτό της, όπως έκανε ο αδελφός της. Ούτε κι εκείνος, όμως, φαίνεται να ξέφυγε εντελώς από τα δεσμά του παρελθόντος: τον συναντάμε ώριμο πια, ως Αφηγητή, να επιστρέφει ξανά και ξανά στο καταθλιπτικό διαμέρισμα των Γουίνγκφιλντ, προσπαθώντας να δαμάσει τις επώδυνες αναμνήσεις και τις τύψεις του. Οι μονόλογοι του Τομ ως Αφηγητή αποκαλύπτουν την απόσταση, κυριολεκτική και ψυχική, που χρειάζεται να διανύσει ένας καλλιτέχνης προκειμένου να μετατρέψει τη ζωή του σε τέχνη (ως γνωστόν, ο Γυάλινος Κόσμος είναι το πλέον αυτοβιογραφικό έργο του Ουίλιαμς). Το μέσο που εξασφαλίζει στον ποιητή την απαιτούμενη αυτή απόσταση είναι η ειρωνεία και το χιούμορ: μόνο με αυτά τα δύο όπλα μπορεί να τιθασεύσει το υλικό του και να αποφύγει την υπερχείλιση του συναισθήματος. Οι μονόλογοι του Τομ αλλά και πολλοί διάλογοι του κειμένου είναι γεμάτοι από τέτοιες στιγμές σαρκασμού και αυτοσαρκασμού, μικρές εκρήξεις που ξορκίζουν το μελόδραμα κι ανοίγουν την πόρτα στην πολυπλοκότητα των αντιδράσεων του θεατή. Πρώτη φορά γέλασα τόσο με παράσταση του Γυάλινου Κόσμου: το λέω αυτό ως ύψιστο κοπλιμέντο για τους συντελεστές. Το λέω με εκτίμηση για την ικανότητα του σκηνοθέτη και των ηθοποιών του να κάνουν το έργο δικό τους, να το φέρουν στο σήμερα, να το απαλλάξουν από φωνές και κλάματα, υπερ-δραματικές εντάσεις, να του δώσουν φρέσκια πνοή, να το καταστήσουν μοντέρνο, σπαρταριστό και αστραφτερό. «Ζεστά λουτρά συναισθήματος... ακολουθού-
ΤΕΝΕΣΙ ΟΥΙΛΙΑΜΣ Γυάλινος Κόσμος Μετάφραση: Αντώνης Γαλέος Σκηνοθεσία: Δημήτρης Καραντζάς Σκηνικά: Ελένη Μανωλοπούλου Κοστούμια: Ιωάννα Τσάμη Μουσική: Κορνήλιος Σελαμσής Φωτισμοί: Αλέκος Αναστασίου Συνεργάτης στη δραματουργία: Θεοδώρα Καπράλου Βοηθός σκηνοθετη: Γκέλυ Καλαμπάκα Παίζουν: Μπέτυ Αρβανίτη, Χάρης Φραγκούλης, Ελίνα Ρίζου, Έκτορας Λιάτσος
ΘEΑΤΡΟ ΟΔΟY ΚΕΦΑΛΛΗΝIΑΣ Κεφαλληνίας 18, Κυψέλη 210 8838727 Παραστάσεις: Πέμ.-Σάβ. 21:00, Τετ., Κυρ. 20:00
μενα από ψυχρά ντους ειρωνείας»: ο ορισμός του Έρβινγκ Μπάμπιτ για τη ρομαντική ειρωνεία ταιριάζει όχι μόνο στο έργο του Τενεσί Ουίλιαμς αλλά και στην παράσταση που σκηνοθέτησε ο Δημήτρης Καραντζάς, εναρμονίζοντας άψογα τη δραματική με την κωμική διάσταση, έτσι ώστε η μια να εμπεριέχει και να αναδεικνύει την άλλη. Πουθενά δεν γίνεται περισσότερο αισθητή αυτή η θαυμαστή ισορροπία απ’ ό,τι στην εξαιρετική ερμηνεία του Χάρη Φραγκούλη. Ο δικός του Τομ, αεικίνητος, νευρωτικός, γοητευτικός, οργώνει τη σκηνή, μετακινεί τους προβολείς, φωτίζει τα πρόσωπα των ηθοποιών, ανασύρει έπιπλα από τα «εντόσθια» του θεάτρου –την περίφημη καταπακτή του «Μάγου»–, γράφει εύθυμα σχόλια σε μεγάλα κομμάτια χαρτιού, συμμετέχει ως «ηθοποιός» αλλά και παρατηρεί τη δράση ή την καθοδηγεί ως «σκηνοθέτης», βγάζοντας κόλπα από το μανίκι του και στήνοντας με δεξιοτεχνία το θέατρο της μνήμης για να εξιλεωθεί, ν’ απαλύνει τη θλίψη του μέσα από την ομορφιά. Παιδί και ενήλικας ταυτόχρονα, ο Φραγκούλης είναι αστείος όταν μιμείται την υστερία της μητέρας του, όταν θυμώνει με τις παράλογες ανακρίσεις της, όταν πεισμώνει πως «δε θα φέξει» ή όταν εκτελεί μικρά χορευτικά με τα πιάτα πριν τα βάλει στο τραπέζι. Όσο κι αν ειρωνεύεται, όμως, όσο κι αν εκτονώνει τον εκνευρισμό που του προκαλεί η μητέρα του μέσα από χαριτωμένες κωμικές χειρονομίες, η φωνή του ταυτόχρονα προδίδει τον πόνο ενός ανθρώπου διχασμένου ανάμεσα στο καθήκον και στο όνειρο, ενός ανθρώπου που βασανίστηκε πολύ και πλήρωσε ακριβά το τίμημα των επιλογών του, χωρίς ποτέ να κατακτήσει την πολυπόθητη λύτρωση. Απολαυστικότατη η Μπέτυ Αρβανίτη ως Αμάντα, εκπέμπει σε υπέροχο γκροτέσκο στυλ όλο τον παραλογισμό της υπερπροστατευτικής μητέρας που ανησυχεί για το αν είναι αλκοολικός ο Τομ ή για το αν θα μείνει γεροντοκόρη η Λόρα, ενώ παράλληλα φαντασιώνεται πως είναι μια grande dame που κατεβαίνει τα σκαλοπάτια αλά Γκλόρια Σουάνσον στο Sunset Boulevard, με τον σκηνοθέτηΑφηγητή να ρίχνει επάνω της τον προβολέα. Εύστοχη παρωδία, εμπνευσμένες στιγμές «απάτης». Οι σκηνές μεταξύ των δύο ηθοποιών εξασφαλίζουν ατόφια θεατρική χαρά στον θεατή. Δεν μπορούμε, δυστυχώς, να πούμε το ίδιο για την άδοξη συνάντηση της Λόρα με τον παλιό συμμαθητή και υποψήφιο «μνηστήρα» της Τζιμ Ο’ Κόνορ: η Ελίνα Ρίζου και ο Έκτορας Λιάτσος δεν καταφέρνουν να εντοπίσουν την ιδιαίτερη τονικότητα της σκηνής αυτής, η έκβαση της οποίας γκρεμίζει τις ελπίδες της ηρωίδας και την οδηγεί να αναδιπλωθεί εκ νέου στον κόσμο των πληγωμένων μονόκερων και των ουράνιων τόξων. Σε αυτό το κομμάτι, αμέσως μετά το διάλειμμα, η μεγάλη διάρκεια της παράστασης αρχίζει να βαραίνει επικίνδυνα επάνω στους ώμους του θεατή και χρειάζεται προσοχή. Σκοτάδι, υπέροχο σκοτάδι, διάστικτο με μικρές εστίες φωτός σαν πυγολαμπίδες που έχουν καταλάβει τον χώρο (φωτισμοί Αλέκος Αναστασίου), η απαλή μουσική (Κορνήλιος Σελαμσής), μικρές κινήσεις ή φράσεις που επαναλαμβάνονται με παραλλαγές, μια κοπέλα που σκοντάφτει εις διπλούν, δύο εγκαταλελειμμένα τσιγάρα που στέλνουν σήματα καπνού στην έξοδο πυρασφάλειας, το πάτωμα που σκίζεται σαν την καρδιά του Αφηγητή κάθε φορά που θυμάται την άτυχη αδελφή του, το μωσαϊκό των αναμνήσεων, ο συναρπαστικός ήχος των τακουνιών της Λόρα πάνω στα θραύσματα κρυστάλλων (σκηνογραφία Ελένη Μανωλοπούλου), όλα σχεδόν τα στοιχεία της παράστασης μας οδηγούν σε ένα χειροποίητο, τρυφερό σύμπαν, το οποίο αξίζει πραγματικά να επισκεφτεί κανείς.
ΣΚΟΡΠΙΟΣ [23.10/22.11] Την Πέμπτη εισέρχεται ο Δίας στον Τοξότη και μέχρι τις 2/12/19 που θα διανύει τον τομέα των χρημάτων θα φέρει τύχη και εύνοια στα οικονομικά σας. Έπειτα από 12 χρόνια που είχε ξαναβρεθεί στην ίδια θέση, θα σας δοθούν ευκαιρίες να αποκτήσετε περισσότερα αγαθά, θα έχετε όμως και μια τάση για σπατάλες, κάτι που θα σας οδηγήσει μερικές φορές σε άσκοπο ξόδεμα χρημάτων σε πράγματα που θα σας είναι άχρηστα. Από την Παρασκευή και μετά βελτιώνονται οι σχέσεις με τα μέλη της οικογένειας και θα αφιερώσετε περισσότερο χρόνο στις ανάγκες των αγαπημένων σας προσώπων, ενώ μπορεί να προκύψει και κάτι καλό στον επαγγελματικό τομέα. Η ψυχολογία σας θα είναι καλή και θα προτιμήσετε να απέχετε για κάποιο διάστημα από κοινωνικές επαφές, καθώς θα επιλέξετε τη θαλπωρή του σπιτιού σας. Οι ελεύθεροι θα έχετε έντονο ρομαντισμό και θα προσελκύσετε το ερωτικό ενδιαφέρον.
ΚΑΡΚΙΝΟΣ [22.6/22.7] Η είσοδος του ευεργέτη Δία στον Τοξότη την Πέμπτη θα φέρει τύχη και εύνοια στα εργασιακά σας θέματα και μέχρι τις 2/12/19 που θα παραμείνει εκεί θα καταφέρετε να κερδίσετε τον χαμένο χρόνο προσπαθειών που δεν είχαν θετικά αποτελέσματα. Τελευταία φορά που ήταν ο Δίας στο ίδιο ζώδιο ήταν πριν από 12 χρόνια, οπότε, αν κάνετε μια αναδρομή στο παρελθόν, θα διαπιστώσετε πως ήταν όντως καλύτερα τα πράγματα στον επαγγελματικό τομέα. Η υγεία σας θα είναι αρκετά καλή και θα βρείτε τρόπους για να βελτιώσετε τη φυσική σας κατάσταση. Τις επόμενες μέρες θα αντιμετωπίσετε προκλήσεις που θα αφορούν την οικογένεια και την περιουσία σας, η βελτίωση των οικονομικών σας όμως θα σας δώσει την ευκαιρία να βάλετε μια τάξη στις οφειλές σας. Μια καινούργια σχέση με πρόσωπο από το εργασιακό σας περιβάλλον ή από τον χώρο της υγείας θα έχει καλές προοπτικές.
ΛΕΩΝ [23.7/23.8] Η ερωτική σας ζωή και η δη-
ΤΟΞΟΤΗΣ [23.11/21.12] Έπειτα από 12 χρόνια επανέρχεται την Πέμπτη ο κυβερνήτης σας Δίας στο ζώδιό σας και προβλέπονται ευχάριστες εξελίξεις στη ζωή σας. Μέχρι τις 2/12/19 που θα διανύει τον τομέα της προσωπικής σας ανάπτυξης θα έχετε την ευχέρεια να ικανοποιήσετε τις προσδοκίες σας και να κατακτήσετε τους στόχους σας σε προσωπικό και επαγγελματικό επίπεδο. Μπορεί να ανοίξετε τη δική σας επιχείρηση ή να βρείτε την ιδανική δουλειά που θα αυξήσει τα κέρδη σας. Ακόμη μπορεί να δημιουργήσετε οικογένεια ή μια ερωτική σχέση που θα εξελιχθεί ομαλά. Ωστόσο, επειδή η αισιοδοξία και ο ενθουσιασμός σας θα είναι στα ύψη θα πρέπει να αποφύγετε τη σπατάλη χρημάτων για άτομα που θα θελήσουν να επωφεληθούν από την επιτυχία σας. Τις επόμενες μέρες η προσοχή σας θα είναι στραμμένη στα επαγγελματικά σας, οι μετακινήσεις σας θα είναι συχνές και θα προωθήσετε τα προϊόντα και τις υπηρεσίες σας με επιτυχία.
δο του Δία στον Τοξότη έπειτα από 12 χρόνια, ξεκινάει ένας νέος κύκλος που θα διαρκέσει μέχρι τις 2/12/19, κατά τη διάρκεια του οποίου θα σας δοθεί η ευκαιρία να ταξιδέψετε, να διαπρέψετε σε θέματα σπουδών και να βάλετε σε εφαρμογή τους στόχους σας. Η αισιοδοξία σας θα είναι στα ύψη και θα νιώθετε μεγαλύτερη σιγουριά για τον εαυτό σας, αλλά θα πρέπει να μην υπερβείτε τα όρια και να κινηθείτε στο πλαίσιο των δυνατοτήτων σας. Τις επόμενες μέρες μπορεί να αντιμετωπίσετε κάποια εμπόδια τα οποία θα σας πεισμώσουν και θα τα ξεπεράσετε με επιτυχία, ωστόσο καλό είναι να αποφύγετε τα μεγάλα ρίσκα. Η σχέση ή ο γάμος σας είναι σε αρμονία και είστε ευτυχισμένοι. Η λίμπιντό σας είναι σε υψηλά επίπεδα και η ερωτική σας ζωή αρκετά ενδιαφέρουσα. Πιθανή επιστροφή ενός πρώην έρωτα θα φέρει θετικές αλλαγές στους ελεύθερους.
μιουργικότητά σας θα ευνοηθούν από την Πέμπτη που περνάει ο Δίας στον Τοξότη έπειτα από 12 χρόνια. Μέχρι τις 2/12/19 που θα διανύει τον τομέα των απολαύσεων θα ζήσετε συναρπαστικές στιγμές και θα καταφέρετε να βρείτε το κατάλληλο ταίρι, ενώ θα είναι και μια εποχή που θα είναι αυξημένη η πιθανότητα απόκτησης ενός παιδιού. Οι επόμενες μέρες θα είναι κουραστικές και ψυχοφθόρες εξαιτίας προσωπικών θεμάτων που είναι σε οριακό σημείο και θα χρειαστεί να υπερβείτε τον εαυτό σας για να αντεπεξέλθετε στα καθήκοντά σας. Η ψυχολογία σας θα είναι ευμετάβλητη και θα έχετε έντονες τάσεις μοναχικότητας, κάτι που θα σας επιβαρύνει ακόμα περισσότερο. Ιδιαίτερη προσοχή οι γεννημένοι το 3ο δεκαήμερο, καθώς υπάρχει κίνδυνος για συγκρούσεις με το ταίρι σας ή με τα παιδιά λόγω αυξημένης νευρικότητας. Μια καινούργια ερωτική σχέση θα δοκιμαστεί και η εξέλιξή της θα είναι αμφίβολη.
ΑΙΓΟΚΕΡΩΣ [22.12/19.1] Η είσοδος του Δία στον Τοξότη την Πέμπτη και μέχρι τις 2/12/19 που θα διανύει τον τομέα του ψυχισμού σας θα σας δώσει τη δυνατότητα να αφήσετε πίσω σας προβλήματα από το παρελθόν που σας έχουν προκαλέσει τραύματα και να βελτιώσετε την ψυχολογία σας μέσω της εσωτερικής σας δύναμης που θα αυξημένη. Έπειτα από 12 χρόνια που ήταν στην ίδια θέση θα ανακτήσετε την αισιοδοξία σας και θα είστε πιο ήρεμοι σχετικά με τις επιλογές σας. Το προσεχές διάστημα θα ασχοληθείτε με τις επιθυμίες και τα μελλοντικά σας σχέδια και θα είναι αισθητή η απουσία σας από το σπίτι, κάτι που θα σας απομακρύνει από τα παιδιά. Προσπαθήστε με κάποιον τρόπο να μοιράσετε το χρόνο σας έτσι ώστε να μην παραμελείτε την προσωπική σας ζωή. Η κοινωνική σας ζωή θα είναι έντονη από την Παρασκευή και μετά που βελτιώνονται τα οικονομικά σας.
ΤΑΥΡΟΣ [21.4/20.5] Η είσοδος του Δία στον
ΠΑΡΘΕΝΟΣ [24.8/22.9] Από την Πέμπτη
ΥΔΡΟΧΟΟΣ [20.1/19.2] Σημαντική εβδο-
Τοξότη την Πέμπτη σηματοδοτεί την έναρξη μιας περιόδου που θα διαρκέσει μέχρι τις 2/12/19, κατά τη διάρκεια της οποίας θα μπορέσετε να βελτιώσετε τα οικονομικά σας με κέρδη που θα προέρχονται από πηγές εκτός της τρέχουσας δουλειάς σας. Επενδύσεις, αγοραπωλησίες και η ερωτική σας ζωή θα ευνοηθούν – οι ελεύθεροι, μάλιστα, θα ζήσετε έναν δυνατό έρωτα. Το προσεχές διάστημα πρέπει να προσέξετε τις επιλογές σας, αποφεύγοντας τις βιαστικές αποφάσεις για επαγγελματικά ζητήματα, καθώς θα νιώθετε πιεσμένοι και θα θέλετε να αλλάξετε κατεύθυνση, κάτι που μπορεί να σας δημιουργήσει περισσότερα προβλήματα. Θέματα υγείας μην τα παραμελείτε περιμένοντας να βρείτε χρόνο για να ασχοληθείτε με τον εαυτό σας και βάλτε τα σε προτεραιότητα. Η συνεχής ενασχόληση με τους στόχους και τις φιλοδοξίες σας αποτελούν αντίβαρο στην προσωπική σας ζωή και αρχίζουν να δημιουργούνται κενά στον οικογενειακό τομέα.
ξεκινάει ένα ευνοϊκό διάστημα για τον τομέα της οικογένειας, καθώς, έπειτα από 12 χρόνια, εισέρχεται ο Δίας στον Τοξότη και θα φέρει ευχάριστες αλλαγές στις σχέσεις με αγαπημένα σας πρόσωπα και ευκαιρίες για να τακτοποιήσετε θέματα που έχουν σχέση με την ακίνητη περιουσία σας. Μέχρι τις 2/12/19 που θα παραμείνει εκεί ενδεχομένως να κάνετε πετυχημένες αγοραπωλησίες ακινήτων και να αυξηθούν τα κέρδη σας ή να αποκτήσετε τη δική σας κατοικία. Τις επόμενες ημέρες θα πρέπει να προσέχετε την υγεία σας και τη διατροφή σας για να δυναμώσει ο οργανισμός σας, καθώς ο Άρης στον Υδροχόο σάς προκαλεί νευρικότητα και ανορεξία. Διατηρήστε την ψυχραιμία σας, αποφύγετε τις συγκρούσεις με άτομα από το περιβάλλον της εργασίας ή της οικογένειας και φανείτε πιο συνεργάσιμοι. Τα οικονομικά σας είναι σε καλό δρόμο, ενώ μπορεί να έχετε ένα θετικό νέο σχετικά με μια καινούργια συνεργασία.
μάδα με πολλές θετικές προοπτικές και δυνατότητες εξέλιξης. Την Πέμπτη εισέρχεται ο Δίας στον Τοξότη και μέχρι τις 2/12/19 που θα διανύει τον τομέα της συλλογικότητας και της κοινωνικής σας ζωής το ενδιαφέρον σας να ασχοληθείτε με τα κοινά θα σας οδηγήσει σε νέες κατευθύνσεις και θα προσφέρετε τις υπηρεσίες σας και τη βοήθειά σας με ανιδιοτέλεια. Έπειτα από 12 χρόνια που ήταν στην ίδια θέση, θα έχετε εύνοια στις σχέσεις με τους φίλους σας και θα επιλυθούν προβλήματα που σας κρατούσαν σε απόσταση. Τις επόμενες μέρες μπορεί να συμβούν ανατροπές και εμπόδια στις μετακινήσεις σας και να χαθεί η επικοινωνία με σημαντικά πρόσωπα που θα συμβάλουν στην υλοποίηση ενός σχεδίου. Από την Παρασκευή κι έπειτα προβλέπονται ευχάριστες εξελίξεις στις σχέσεις σας και μπορεί να συναντηθείτε με άτομα που είχαν χωρίσει οι δρόμοι σας. Μικρές αποδράσεις θα ευνοηθούν.
ΖΥΓΟΣ [23.9/22.10] Η είσοδος του Δία στον
ΙΧΘΥΣ [20.2/20.3] Εβδομάδα ευχάριστων
Τοξότη την Πέμπτη θα σημάνει την έναρξη μιας περιόδου με πολλές ευκαιρίες επέκτασης των επιχειρηματικών σας δραστηριοτήτων και θα ευνοήσει θέματα εκπαίδευσης. Έπειτα από 12 χρόνια που ήταν στο συγκεκριμένο ζώδιο και μέχρι τις 2/12/19 που θα διανύει τον τομέα της επικοινωνίας θα έχετε τη δυνατότητα να βελτιώσετε τις γνώσεις σας και να αποκτήσετε δεξιότητες που θα σας κάνουν ικανούς να διεκδικήσετε καλύτερες οικονομικές απολαβές στην αγορά εργασίας. Σχέσεις με αδέλφια θα βελτιωθούν και θα κάνετε συχνές μετακινήσεις που θα σας δώσουν την ευκαιρία να αναπτύξετε ένα νέο δίκτυο συνεργατών. Τις επόμενες μέρες μπορεί να μην είστε και τόσο πρόθυμοι να ασχοληθείτε με τη σχέση σας, κάτι που θα δημιουργήσει ανασφάλεια στο ταίρι σας. Ευχάριστες αλλαγές στην ερωτική ζωή των γεννημένων το 3ο δεκαήμερο. Μπορεί να επισημοποιήσετε τη σχέση σας ή να υποδεχθείτε ένα νέο μέλος στην οικογένεια.
αλλαγών που θα έχουν σχέση με τα όνειρα και τις φιλοδοξίες σας. Την Πέμπτη εισέρχεται ο Δίας στον Τοξότη και μέχρι τις 2/12/19 που θα διανύει τον τομέα της καριέρας θα υλοποιήσετε ένα νέο εγχείρημα που θα σας δώσει κύρος και θα συμβάλει στην επαγγελματική και κοινωνική σας ανέλιξη. Σχέσεις με πρόσωπα εξουσίας θα σας δώσουν την ευκαιρία να διακριθείτε και να κατακτήσετε μια σημαντική θέση εργασίας. Επίσης, θα είναι ιδανική περίοδος για να αυξήσετε τη φήμη σας μέσω της διαφήμισης και των δημοσίων σχέσεων, ενώ θα βελτιώσετε και το επαγγελματικό σας προφίλ. Τις επόμενες μέρες θα βελτιωθούν τα οικονομικά σας και θα νιώθετε περισσότερη αισιοδοξία, αφιερώνοντας χρόνο στην ψυχαγωγία και τις επαφές με φιλικά σας πρόσωπα. Η ερωτική ζωή δεν ικανοποιεί τις προσδοκίες των μη δεσμευμένων, καθώς αναζητάτε τρυφερότητα από τις σχέσεις σας και δεν την εισπράττετε.
νεργασίες σας θα ευνοηθούν από την Πέμπτη που εισέρχεται ο Δίας στον Τοξότη έπειτα από 12 χρόνια. Μέχρι τις 2/12/19 που θα διανύει τον συγκεκριμένο τομέα θα σας δοθούν ευκαιρίες για καινούργιες συνεργασίες που θα αυξήσουν τα κέρδη σας και θα κάνετε έναν πετυχημένο γάμο. Εσείς που είστε σε σχέση θα ξεπεράσετε προβλήματα του παρελθόντος που επισκίαζαν την προσωπική σας ζωή και θα βρείτε τις ισορροπίες, αρκεί να δουλέψετε με τον εαυτό σας. Όσον αφορά το προσεχές διάστημα, οικονομικές υποχρεώσεις θα σας αγχώσουν και θα πρέπει να τις αντιμετωπίσετε με ψυχραιμία προκειμένου να αποφύγετε λανθασμένες ενέργειες. Είναι πολύ σημαντικό να έχετε ψυχολογική υποστήριξη, ώστε να μη χάνετε το κουράγιο σας. Θέματα παιδιών και η δημιουργικότητά σας θα σας χαρίζουν στιγμές απόλαυσης, ενώ μπορεί να κάνετε και μια καινούργια γνωριμία που θα προσελκύσει το ενδιαφέρον σας.
StarFax
ΔΙΔΥΜΟΣ [21.5/21.6] Οι σχέσεις και οι συ-
α πό τη μ αρι βίκυ κα λλέρ γη (starf a x@lif o.g r)
ΚΡΙΟΣ [21.3/20.4] Την Πέμπτη, με την είσο-
Sudoku No 572 8 9 6 2 1 8 9 8 6
5
7 1 3 5 2
4 1 7 4
7 6 5 2
9 6
Η λύση του προηγούμενου 8 4 1 6 5 2
7 6 3 8 4 9
5 9 2 1 3 7
9 3 8 2 7 4
4 1 7 5 8 6
2 5 6 9 1 3
6 2 5 7 9 1
3 8 9 4 6 5
1 7 4 3 2 8
9 5 8 1 3 7 4 2 6 3 1 6 5 2 4 8 7 9 7 2 4 6 9 8 3 1 5
8.11.18 – lifo
69
08—14.11.2018
TheLiFOTeamPicks
aπό ό σα ζήσα μ ε την προηγ ο ύμεν η ε βδομάδ α
!
70 lifo – 8.11.18
Εάν κάποιος αυτή την περίοδο δεν έβηξε, δεν φτερνίστηκε, δεν κρεβατώθηκε και δεν επισκέφτηκε την τουαλέτα πάνω από 4 φορές σε διάστημα ενός δεκαλέπτου, πρέπει να μεταβεί άμεσα στο πρακτορείο της γειτονιάς του, να συμπληρώσει 6 αριθμούς στην τύχη και να περιμένει μέχρι την Κυριακή το βράδυ που κληρώνει.
Είναι απίστευτο το πόσοι άνθρωποι είναι έτοιμοι να βγουν και να πανηγυρίσουν στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης για τον θάνατο κάποιου για τον οποίο δεν έχουν ξανακούσει στη ζωή τους. Το ανησυχητικότερο, ωστόσο, είναι ότι τέτοιου είδους συμπεριφορές συναντά κανείς σε όλο το φάσμα της κοινωνίας και όχι μόνο στο πιο «μπρουτάλ» κομμάτι της.
Απ’ το «Romanoffs» το περιμέναμε, απ’ την Τζούλια Ρόμπερτς μας βρήκε. Ενώ η επιστροφή του Μάθιου Γουάινερ βλέπεται ευχάριστα, δεν πλησιάζει για κανέναν λόγο την προηγούμενη δουλειά του, το αξεπέραστο «Mad Men». Η Τζούλια και ο Sam Esmail (του Mr. Robot) στο «Homecoming», από την άλλη, σερβίρουν νουάρ και σασπένς στα 30λεπτα, απολαυστικά μέχρι στιγμής επεισόδια.
Άννα Κόκορη
Κορίνα Φαρμακόρη
Γεωργία Παπαστάμου
Βαγγέλης Λιακόγκονας
Χρήστος Παρίδης
Άγγελος Κλειτσίκας
Όσοι θυμούνται την Γκόλφω του Σπυρίδωνος Περεσιάδη διά χειρός Νίκου Καραθάνου προ πενταετίας στο Εθνικό Θέατρο θα συναντήσουν και πάλι την ιστορική παράδοση των «μπουλουκιών», αν δουν φέτος το Δαχτυλίδι της μάνας σε σκηνοθεσία Παύλου Παυλίδη, με αφορμή το έργο του Γιάννη Καμπύση. Το θεατρικό έργο ηλικίας 120 ετών έχει χαρακτηριστεί μουσικό δράμα αλλά και χριστουγεννιάτικο ονειρόδραμα. Στην παράσταση που παρουσιάζεται στο Tempus Verum - Εν Αθήναις Δευτέρες και Τρίτες από την ομάδα C.for Circus η μουσική, η ποίηση και η φαντασία συναντιούνται με τρόπο μαγικό σε ένα «βουκολικό ακροβατικό» και μαζί παραμυθένιο θέαμα. Ταξιδέψτε κι εσείς και αναζητήστε τις νεράιδες του βουνού.
Έπρεπε να περάσουν 25 χρόνια για να έρθω σε επαφή με το έργο κάποιου που κάποτε έβλεπα καθημερινά στην αφίσα ενός δισκοπωλείου μιας στοάς κοντά στο Μαρέ στο Παρίσι και αναρωτιόμουν ποιος ήταν. Σάββατο βράδυ στη Στέγη ο Γιώργος Απέργης, ένας ακόμα από εκείνη τη μεταπολεμική φουρνιά χαρισματικών Ελλήνων που συνέβαλαν στην καλλιτεχνική πρωτοπορία της Γαλλίας, παρουσίασε την τελευταία μουσικοθεατρική δημιουργία του Thinking Things. Ένα πολυθέαμα με ιδιάζοντα συνδυασμό ήχων, μελωδιών, φωνών, επαναλαμβανόμενων κρότων, κινήσεων και, κυρίως, εικόνων που προβάλλονταν επάνω σε ένα «ρομποτικό τοτέμ». Άνθρωποι, ανθρώπινα μέλη, μηχανές, σχηματισμοί και φώτα γίνονταν ένα εντυπωσιακό κουβάρι στο οποίο αδυνατούσες να ξεχωρίσεις το συναίσθημα από το εργαλείο, το χιούμορ από την απειλή, το ανθρώπινο από την τεχνολογία, το μέλλον.
Η έρευνα που δημοσίευσε η WWF είναι το πιο σοκαριστικό, αλλά και αναμενόμενο, νέο των τελευταίων ημερών: η ανθρωπότητα έχει αφανίσει το 60% των θηλαστικών, των πτηνών, των ψαριών και των ερπετών στον πλανήτη από το 1970. Γεγονός, γράφουν, που απειλεί με αφανισμό τον ίδιο μας τον πολιτισμό. Αν είναι έτσι, τουλάχιστον να επιτρέψουμε και σε κανένα άλλο κακόμοιρο πλάσμα να ξεφύγει από το μοναδικό ζώο που σκοτώνει για ευχαρίστηση, τον άνθρωπο.
Αν είσαι 20 χρονών και ό,τι ξέρεις για τους Queen και τον Freddie Mercury είναι από τη μουσική τους, το Bohemian Rhapsody είναι ok. Αν είσαι 40 χρονών –και μεγάλωσες με την πορεία και το τραγικό τέλος του leadsinger–, η ταινία βρίθει ανακριβειών και σηκώνει άπειρες ερμηνείες ως προς το γιατί συνέβη αυτό. Αν ήσουν ο Ράμι Μάλεκ, θα άκουγες πολλά μπράβο γιατί το προσπάθησες, αν και κάπου σε «κατάπιε» τo όλο εγχείρημα. Αν ήσουν ο Ρότζερ Τέιλορ (ή ο Τζον Ντίκον), θα είχες ενημερωθεί ήδη ότι ποτέ δεν είναι αργά για ψυχανάλυση και για τις καταστροφικές συνήθειες του φθόνου και των απωθημένων. Αν ήσουν ο Freddie Mercury, θα τους είχες κάνει μήνυση, ντάρλινγκ!
Το Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης μέχρι στιγμής: Καλός καιρός / Πανέξυπνα τα σποτάκια της Ζακλίν Λέντζου, στα οποία δύο κοπέλες προσπαθούν να μαντέψουν τη διάσημη ταινία από τις λεπτομέρειες / Πολλά sold-out / Η διοργάνωση και οι εκδηλώσεις είναι καλύτερες από ποτέ / Το εστιατόριο Παπαρούνα έκλεισε και έγινε Fyssalida (πράγμα που συνειδητοποιήσαμε μόνο αφού καθίσαμε για παραγγελία), που είναι πολύ νόστιμο / Χρήσιμο και ωραίο το αφιέρωμα στο ελληνικό queer σινεμά / Ωραίο το κινούμενο λογότυπο και πρωτότυπη οπτικοακουστική παρουσία του στην αίθουσα για πολλή ώρα, πριν καν κλείσουν τα φώτα / (συνεχίζεται...)
Είδα το Roma του Αλφόνσο Κουαρόν στο 59ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης και είναι αριστούργημα. Μπράβο στο Netflix που το χρηματοδότησε –αγαπάμε το Netflix, αλλά αυτή την ταινία πρέπει να τη δεις στο σινεμά– και ευτυχώς που έχει λάβει διανομή στην Ελλάδα. Εν τω μεταξύ, είχα ξεχάσει τελείως ότι ο Κουαρόν είναι, μεταξύ άλλων, ο άνθρωπος που πριν από 20 χρόνια είχε καταφέρει με τις Μεγάλες Προσδοκίες να κάνει το πιο ξινό πλάσμα του Χόλιγουντ, την Γκουίνεθ Πάλτροου, να δείχνει συμπαθητική.
Αυτές τις ημέρες διαδραματίζεται ένα ατελείωτο σίριαλ το οποίο έχει να κάνει με τις συντάξεις. Συνεχείς συνεδριάσεις, έκτακτα Eurogroups και εκατοντάδες δηλώσεις, με τη μία να αναιρεί την άλλη. Θα περικοπούν ή όχι; Κανείς δεν ξέρει. Το δεύτερο έχει να κάνει με τα αναδρομικά και αν αυτά τελικά θα δοθούν στους συνταξιούχους. Κι εκεί έχουμε μια διαρκή συζήτηση που δεν οδηγεί πουθενά. Οι μόνοι χαμένοι είναι οι ίδιοι οι συνταξιούχοι, που έχουν υποστεί μια ψυχολογική ταλαιπωρία και ζουν καθημερινά με την αγωνία τι θα αποφασιστεί. Ελλάς, το μεγαλείο σου!
Άρης Δημοκίδης
Αλέξανδρος Διακοσάββας
Γιάννης Πανταζόπουλος
Θοδωρής Αντωνόπουλος
Γιάννης Κωνσταντινίδης
Νικόλας Σεβαστάκης
Η αποκάλυψη για εντοιχισμένη «γιάφκα εγγράφων» –άγνωστο ακόμα τι περιέχουν και για ποια χρήση προορίζονταν– στα υπόγεια του εν πολλαίς αμαρτίαις περιπεσόντος ΚΕΕΛΠΝΟ φαίνεται να επιβεβαιώνει ότι το Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων, όπως είναι η πλήρης ονομασία του, είχε μηδενική ανοσία στους «ιούς» της διαφθοράς, της διαπλοκής και των οικονομικών σκανδάλων. Άραγε, έχει τουλάχιστον ξεκινήσει η χορήγηση της κατάλληλης «αγωγής»;
Σοβαροί αναλυτές συμφώνησαν ότι η μανιακή δαιμονοποίηση του εβραϊκής καταγωγής Σόρος από τον Τραμπ (εν όψει ενδιάμεσων εκλογών και επειδή ο Σόρος χρηματοδοτεί το αντίπαλο κόμμα) είναι συγκαλυμμένος αντισημιτισμός, αλλά παραληρηματικός, όσο κι εκείνος της (cult) έκδοσης Τα πρωτοκόλλα των Σοφών της Σιών. Εντελώς συνειρμικά, λοιπόν, προέκυψε σύγκριση του «κακού» Σόρος με τον Κάιζερ Σόζε – χαρακτήρα μυθοπλαστικό από την ταινία Συνήθεις Ύποπτοι, μέγα θρύλο της ασπλαχνιάς, που καμιά φαντασία δεν επαρκεί για να συλλάβει και γι’ αυτό τον λάτρεψε η πoπ κουλτούρα. Όμως ο Σόρος, ακόμα και ως η προτιμώμενη ενσάρκωση σκοτεινών κέντρων που, στο μυαλό της απανταχού βαριάς δεξιάς, συνωμοτικά στηρίζουν τις μεταναστευτικές ροές, δεν θα καταφέρει ποτέ να γίνει «αξιοσέβαστος κακός», επειδή η κακία του έχει ισοδύναμο σε δολάρια.
Διάφορα τρεχάματα και προσωπικές ατυχίες των ημερών –συν ο νόμος της αδρανείας μετά από υπερκατανάλωση ταινιών σε παλιότερες εποχές– δεν με άφησαν να δω πολλές ταινίες στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου. Στέκομαι σε δύο στιγμές μόνο, στην Παρισινή Εκπαίδευση του Γάλλου (και) φιλοσόφου Ζαν Πωλ Σιβεράκ και στο εξαιρετικό διαβολόψαρο (Manta Ray) του Ταϊλανδού Πουτιφόνγκ Αρονφέγκ, γιατί αντιπροσωπεύουν δύο διαφορετικούς δρόμους του σημερινού σινεμά και ίσως κάθε σύγχρονης μυθοπλασίας. Στα άλλα αγαπημένα των ημερών, το σάουντρακ του Suspiria από έναν εξαιρετικό Τομ Γιορκ, μερικές μεστές σελίδες του Απέναντι στην τυραννία του ιστορικού Timothy Snyder και τα καλά νέα για την υγεία ενός ακριβού φίλου.
Χριστίνα Γαλανοπούλου
Πάνος Μιχαήλ «Η νοσταλγία για βαρβαρότητα είναι η τελευταία λέξη κάθε πολιτισμού» είχε πει ο φιλόσοφος Εμίλ Σιοράν. Φυλλομετρώντας τις σελίδες των περασμένων εβδομάδων, me, you and everyone we know (που έλεγε και η Miranda July στις, αχ, τόσο μακρινές πια indie αισιόδοξες αρχές του millennium), καταλήγει κανείς πως η βαρβαρότητα μετατράπηκε με τη σειρά της σε παρενδυτική κανονικότητα και εντάχθηκε, από τις ελίτ μέχρι τη μάζα, στη φαρέτρα του καθενός μας. Από τον Κασόγκι μέχρι τον Ζακ Κωστόπουλο, δεν προλαβαίνουμε καν να νοσταλγήσουμε γιατί η τοξική βία που ενυπάρχει στη θεολογία της οικονομίας μας έχει ήδη μετατρέψει μητροπόλεις και επαρχίες σε αλγεινά social media ποπ φέρετρα. Ποιος, στ’ αλήθεια, έχει την τελευταία λέξη όταν οι λέξεις έχουν μετατραπεί σε άψυχα drones;
8.11.18 – lifo
71