free press
ολα για την αθηνα! δωρεαν οδηγοσ τησ πολησ κυκλοφορει καθε πεμπτη
21.2.2019
Η MIMH ΝΤΕΝΙΣΗ ΕΙΝΑΙ Η ΑΘΗΝΑΙΑ ΤΗΣ ΕΒΔΟΜΑΔΑΣ
Ο ΜΙΧΑΗΛ ΜΑΡΜΑΡΙΝΟΣ ΠΡΩΤΑΓΩΝΙΣΤΕΙ ΣΤΟΝ ΜΙΣΑΝΘΡΩΠΟ
ΣΤΟ
Χ Α ΡΤΙ
Τ1ΥΟ ο Ν ΙΑΔΊΚ Βάσει στοιχείων Bari-Focus
ΣΤΟ
Δ
www.lifo.gr Στοιχεία s Google Analytic
ΤΟ ΓΛΕΝΤΙ ΤΗΣ ΑΠΟΚΡΙΑΣ ΣΤΗΝ ΑΘΗΝΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΑ ΜΕΧΡΙ ΣΗΜΕΡΑ
ανθεστήρια, απόκριες & ψυχοσάββατα
2 lifo – 21.2.19
Ο ΛΆΝΘΙΜΟΣ ΚΑΙ ΈΝΑ ΘΈΑΤΡΟ ΠΟΥ ΔΕΝ ΠΡΈΠΕΙ ΝΑ ΧΑΘΕΊ
POSTS ΓΡAΜΜΑΤΑ E-MAILS
feedback593
α π ό τ η lif o t ea m
Oι αντιδράσεις που δημιούργησαν τα άρθρα και τα posts μας την περασμένη εβδομάδα.
*Στείλτε μας Feedback: feedback@lifo.gr
☛ Η «Φανερή γοητεία της βασιλείας», το άρθρο του Γιώργου Θ. Μαυρογορδάτου για το κατά πόσο ήταν ιστορικά ακριβής η Ευνοούμενη του Λάνθιμου, προκάλεσε ποικίλες αντιδράσεις. Ο/Η Less is More γράφει: «Ο κινηματογράφος είναι μια τέχνη μυθοπλαστική και ως τέτοια συχνά αλλοιώνει τα γεγονότα, υπακούοντας στο όραμα του δημιουργού περί φόρμας και εικαστικής αρμονίας. Αναγνωρίζω, φυσικά, το δικαίωμα της κάθε πλευράς να εκφράσει την κριτική της, οχυρωμένη στο επιτήδευμά της. Η ταινία του Λάνθιμου είναι ένα αριστούργημα, κατά τη γνώμη μου, και δεν χρειάζονται στη θριαμβευτική της πορεία τέτοιου είδους δυσκοίλιες και αποστειρωμένες αναλύσεις. Επιτέλους, αν, για παράδειγμα, ακτινογραφούσαμε τη “Νυχτερινή Περίπολο” του Ρέμπραντ και διαπιστώναμε ότι ο καμβάς που χρησιμοποιήθηκε αποτελείται από δύο κομμάτια, άσχημα ψαλιδισμένα και χοντροραμμένα μεταξύ τους, η τεχνική αυτή γνώση, αόρατη στο βλέμμα, θα μείωνε την αξία του έργου; Τέλος, ο άνθρωπος δεν μαθαίνει την Ιστορία από τον κινηματογράφο και τα προϊόντα του, αλλά διαβάζοντας...». Συνεχίζει ο/η Master Kenobi: «Για μυριάδες θεατές, μόνο αυτή θα μείνει στο τέλος, ενισχύοντας την ημιμάθεια που είναι χειρότερη από την αμάθεια, αφού όλοι αυτοί θα πιστεύουν πλέον ότι “ξέρουν” για την Ιστορία όσα “έμαθαν” από την ταινία. Το πρόβλημα με τα “ιστορικά” έργα είναι ότι πάντα ο δημιουργός τα βλέπει από τη δική του, σύγχρονη σκοπιά. Αυτό πολλές φορές αγγίζει τα όρια του ιστορικού αναθεωρητισμού. Όντως, ο κινηματογράφος είναι πάντα επιδραστικότερος από ένα ντοκιμαντέρ ή βιβλίο Ιστορίας (δυστυχώς). Έχω ως παράδειγμα το ανιστόρητο Braveheart και τη ζημιά που προκάλεσε, περνώντας στη συλλογική συνείδηση ότι ο Γουίλιαμ Γουάλας ήταν ένας ημίγυμνος ορεσίβιος που φορούσε κιλτ και βαφόταν μπλε πριν από τη μάχη. Ακόμα και η χρονολογία στους τίτλους αρχής ήταν λάθος στην ταινία». Ο Takis Papas διαφωνεί με τον αρθρογράφο: «Μάλλον δεν έχετε λάβει υπόψη σας ότι ποτέ κανένας βασιλιάς και καμία βασίλισσα δεν “αποδείχτηκαν” ιστορικά ομοφυλόφιλοι. Το να μην υπήρξαν ποτέ είναι εντελώς απίθανο. Το ότι ήταν συχνά παντρεμένοι και έκαναν παιδιά, με όλο τον σεβασμό, είναι απλώς γελοίο ως επιχείρημα. Προφανώς, δεν γνωρίζετε ότι ακόμα και σήμερα ένας τεράστιος αριθμός ομοφυλόφιλων αντρών και γυναικών έχει οικογένεια με το αντίθετο φύλο. Πόσο μάλλον οι βασιλείς, που έπρεπε να αφήσουν διαδόχους. Όσο για τις
απτές “αποδείξεις”, δεν χρειάζεται να πούμε πολλά, εφόσον μιλάμε για μια εποχή κατά την οποία η ομοφυλοφιλία διωκόταν ποινικά. Ούτε για το επιχείρημα της “θρησκευτικότητας”, τη στιγμή που οι πάντες έπρεπε να δηλώνουν πιστοί, πόσο μάλλον οι άρχοντες. Δεν μιλάω για την περίπτωση της Άννας, αλλά θα μπορούσε κάλλιστα να ισχύει. Η λέξη “ευνοούμενος”, εξάλλου, χρησιμοποιήθηκε για αιώνες για να δηλώνει τους ομόφυλους ερωτικούς συντρόφους, από την εποχή του Αδριανού (που ήταν παντρεμένος, ω, τι έκπληξη!) και του Αντίνοου». ☛ « Έχουμε ξεφύγει;» αναρωτιέται ο Νικόλας Σεβαστάκης στην εβδομαδιαία του στήλη. Ο/Η Psineas ρωτά: «Δηλαδή, εγώ, που παρακολουθώ όσα συμβαίνουν στον “ναό της δημοκρατίας”, το ελληνικό Kοινοβούλιο, την κατάντια του δημόσιου βίου, τα πρωτοφανή κοινοβουλευτικά ήθη, την πλήρη απαξίωση της πολιτικής, τον Κουφοντίνα να βολτάρει στο Κολωνάκι και να δηλώνει ότι βρήκε την Αθήνα μίζερη, χωρίς χαρά, εξαιτίας των μνημονίων, την αδελφική μέχρι προχθές συνύπαρξη της “αριστεράς” με τον ακροδεξιό εθνικιστή Καμμένο, και τον Πολάκη να δηλώνει στους δημοσιογράφους “σας έχω”, τη δίκη της Χρυσής Αυγής να σέρνεται αδικαιολόγητα τόσα χρόνια, δεν δικαιούμαι να μονολογώ τουλάχιστον πέντε φορές την ημέρα ότι έχουμε ξεφύγει εντελώς; Και γιατί κινδυνεύω να θεωρηθώ συντηρητικός μικροαστός ή φασίστας; Δεν έχουμε ξεφύγει εντελώς, λοιπόν;». ☛ Η Ανοιχτή επιστολή της Άννας Κοκκίνου στον Αλέξη Τσίπρα για τη σωτηρία του θεάτρου Σφενδόνη και το αίτημα για συλλογή υπογραφών ένωσαν τον καλλιτεχνικό κόσμο και το φιλοθεάμον κοινό και σημείωσε ρεκόρ υπογραφών, που ξεπερνούν τις 8.000. Ελπίζουμε αυτό να αποτελέσει ένα δυνατό σημάδι για όσους θέλουν και μπορούν να βοηθήσουν να διατηρηθεί ζωντανό ένα από τα σημαντικότερα θέατρα της Αθήνας. Ο Μαύρος Γάτος ρωτά: «Αλήθεια, αυτό το Ίδρυμα Κουτλίδη ποιο ακριβώς έργο έχει παραγάγει; Ποιοι είναι οι πόροι του και πώς τους έχει χρησιμοποιήσει; Ποιοι το διοικούν; Αμειβόμενοι ή άμισθοι; Αξίζει ίσως να γίνει μια δημοσιογραφική έρευνα σχετικά με όλα αυτά τα ιδρύματα, τους πόρους τους, το έργο τους, τη διοίκησή τους... Θυμάμαι και ένα πρόσφατο άρθρο στη LifΟ σχετικά με τους κλειστούς κινηματογράφους Απόλλων και Αττικόν, που τόσο μας λείπουν. Το κύριο πρόβλημα προέρχεται λιγότερο από τις καταστροφές των ανεγκέφαλων και περισσότερο από την κόντρα ανάμεσα σε δύο “κοινωφελή” ιδρύματα».
free press Eβδομαδιαίος οδηγός της Αθήνας. Κυκλοφορεί κάθε Πέμπτη.
21.2.19 – lifo
3
Index #594
www.lifo.gr
ΣΤΗΛΕΣ
Αποχαιρετισμός σε μια δημιουργική ιδιοφυΐα
7
Φωνή Λαού
8
απο τη ματουλα κουστενη
με τισ βανεσσα αρχοντιδου, χριστινα φλαμπουρη
Ο αγώνας για επιβίωση των πολιτικών δυνάμεων, οι ευρωεκλογές και η νομή της εξουσίας από τη βασιλικη σιουτη
Το σύμπαν που συνωμοτεί
από τον νικόλα σεβαστάκη
«Καλέ, αυτός την ψώνισε!»: Η περίπτωση του σταυροφόρου Πολάκη
από τον δημητρη πολιτακη
11
εκδοτης
Στάθης Τσαγκαρουσιάνος
11
γενικός διευθυντής Μιχάλης Μιχαήλ εμπορική διεύθυνση ψηφιακησ εκδοσησ Πηνελόπη Μουλά διευθυντής lifo.gr Θανάσης Χαραμής
10
διευθυντής mikropragmata.lifo.gr Άρης Δημοκίδης διευθυντής εντυπης εκδοσης Τάσος Μπρεκουλάκης
ΘΕΜΑΤΑ
σύμβουλος σχεδιασμού Γιάννης Καρλόπουλος αrt director Χρήστος Τζοβάρας
ΜΙΧΑΗΛ ΜΑΡΜΑΡΙΝΟΣ: Η
υπεύθυνη social media Χριστίνα Γαλανοπούλου –––––– ε μπο ρικο τμημα διευθυντής ελευθερησ αγορασ Κώστας Μαντάς (kmantas@lifo.gr)
ΜΕΤΡΙΌΤΗΤΑ ΔΕΝ ΠΑΡΉΓΑΓΕ ΠΟΤΈ ΚΑΝΈΝΑΝ ΜΎΘΟ
digital advertising director Χριστίνα Γιαννοπούλου
12
yπεύθυνoi διαφήμισης direct market Γιώργος Λυκουργιώτης (likourgiotis@lifo.gr), Ισιδώρα Γενούζου (isidora@lifo.gr), Κωνσταντίνα Τριανταφύλλου (ktriantafyllou@lifo.gr) senior digital campaign manager Ελένη Γκοβάτσου digital campaign manager Γιάννης Παπαϊωάννου
ΑΝΘΕΣΤΉΡΙΑ ΑΠΌΚΡΙΕΣ
& ΨΥΧΟΣΆΒΒΑΤΑ ΣΤΗΝ ΑΘΗΝΑ
14
HPΘA ΓΙΑ ΝΑ ΜΕΙΝΩ!
ΣΤΗΝ ΓΚΑΛΕΡΙ ALIBI ΑΦΙΕΡΩΜΑ
ΔΥΟ ΔΕΚΑ ΕΚΔΟΤΙΚΗ Α.Ε. ΒOΥΛΗΣ 22, 105 63 ΑΘΗΝΑ T 210 3254 290 F 210 3249 785 info@lifo.gr
16 ΑΘΗΝΑΊΑ ΤΗΣ ΕΒΔΟΜΆΔΑΣ
yποδοχή διαφήμισης & συντονισμός Ξένια Στασινοπούλου (xenia@lifo.gr) –––––– ψηφιακή ανάπτυξη/προγραμματισμός lifo.gr Αγγελική Βαξάλη, Άγγελος Παπαστεργίου, Σπύρος Γκατζούνας –––––– συν ταξη αρχισυνταξία Αλέξανδρος Διακοσάββας συντακτικη ομαδα Θοδωρής Αντωνόπουλος, Λουίζα Αρκουμανέα, Αναστασία Γαλάνη, Δημήτρης Καβατζικλής, Ευθύμης Κάλφας, Άκης Κατσούδας, Άγγελος Κλειτσίκας, Μερόπη Κοκκίνη, Κατερίνα Κοντίνη, Θοδωρής Κουτσογιαννόπουλος, Δημήτρης Κυριαζής, Γιάννης Κωνσταντινίδης, Ανδρέας Λουκάκος, Τάσος Μελεμενίδης, Τίνα Μανδηλαρά, Νίκη Μηταρέα, Πάνος Μιχαήλ, Γλυκερία Μπασδέκη, Γιάννης Παπαϊωάννου, Γιάννης Πανταζόπουλος, Σταυρούλα Παπασπύρου, Γεωργία Παπαστάμου, Μαρία Παππά, Χρήστος Παρίδης, Μαρίνα Πετρίδου, Δημήτρης Πολιτάκης, Φιλιώ Ράγκου, Πάνος Σάκκας, Ειρήνη Σαρλή-Θεοφυλακτοπούλου, Νικόλας Σεβαστάκης, Βασιλική Σιούτη, Κορίνα Φαρμακόρη, Λένα Φουτσιτζή –––––– φωτογράφοι Σπύρος Στάβερης, Πάρις Ταβιτιάν, Freddie f., Αναστασία Βουτυροπούλου, Γιώργος Αδάμος ατελιέ αssistant art director Βανέσσα Φερλέ διαμόρφωση ψηφιακής εκδοσης Νινέττα Γιακιντζή, Μαρούσα Θωμά διόρθωση κειμένων Μαρία Δρουκοπούλου, Μπέτυ Σπανοπούλου –––––– λογιστηριο οικονομική διεύθυνση Δημήτρης Τασιόπουλος λογιστήριο Άλκηστις Γκούμα, Βασίλης Κοτρωνάκης
24-25
ΤΣΙΚΝΟΠΕΜΠΤΗ 4 lifo – 21.2.19
ΜΙΜΗ ΝΤΕΝΙΣΗ Η σκηνοθέτις και ηθοποιός αφηγείται τη ζωή της.
διανομή Άκης Ιωάννου
18
γραμματεία Βιβίκα Ανδριανάτου –––––– κωδικος εντυπου 7639
παρακαλουμε
ανακυκλωστε
21.2.19 – lifo
5
ΔΗΜΟΣΚΟΠΗΣΗ
Τέταρτο πιο ισχυρό media brand της Ελλάδας
Πρώτη στην κατηγορία των free press με διπλάσια διαφορά από τον επόμενο
Το τέταρτο ισχυρότερο media brand μεταξύ όλων των κατηγοριών 4.000.000 unique visitors 40.000.000 page views To lifo.gr συνεχίζει τον καλπασμό του με υπερτριπλάσια επισκεψιμότητα από τον ανταγωνιστή του Η official page της LiFO είναι η πιο ισχυρή και μοιρασμένη σελίδα των ελληνικών media με 724.000 followers
959.900
Το μοναδικό free press που συμπεριλαμβάνεται στα 15 πιο επιδραστικά ενημερωτικά media της Ελλάδας,σύμφωνα με τη διεθνή μέτρηση του Reuters, ισοβαθμίζοντας με την «Καθημερινή» και το «Πρώτο Θέμα»
ΣΥΝΟΛΙΚΗ ΑΝΑΓΝΩΣΙΜΟΤΗΤΑ ΜΕΤΑΞΥ ΟΛΩΝ ΤΩΝ ΜΕDIA BRANDS 1. ΠΡΩΤΟ ΘΕΜΑ
1.410.800
2. ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ
1.186.900
3. REAL NEWS
1.008.700
4. LIFO
959.900
5. ΒΗΜΑ ΚΥΡΙΑΚΗΣ
831.600
6. ATHENS VOICE
571.300
7. ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ
563.900
Athens Voice
571.300
No 1
Focus-Βari 2018: Κορυφαίο free press της Ελλάδας με σχεδόν ΔΙΠΛΑΣΙΑ διαφορά από το επόμενο
Πηγή: Focus-Bari, Έρευνα ΒΑRI S.M.A.R.T. / ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟΣ ΤΥΠΟΣ/ Ιανουάριος - Ιούνιος 2018, Κοινό: Άντρες-Γυναίκες 13-74 ετών, Σύνολο Ελλάδας
6 lifo – 21.2.19
talk of the town 21–27 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ 2019 T. 594 μ ατουλα κου στε νη — βασιλ ικη σιουτη — ν ι κολα σ σ εβαστακησ — δημητρησ πολι τακη σ
• Καρλ Λάγκερφελντ (1933-2019) • Δυο κορίτσια στα πιο ψηλά βουνά • Συνωμοσιολογία και fake news • Η περίπτωση Πολάκη
Αποχαιρετισμός σε μια δημιουργική ιδιοφυΐα O Καρλ Λάγκερφελντ, η ιστορική περσόνα πίσω από τη Chanel και τη Fendi, έφυγε σημαίνοντας το τέλος μιας εποχής στον χώρο της μόδας.
«Οι μύωπες έχουν πάντα ένα βλέμμα καλοκάγαθου σκύλου, γιατί να βλέπει κι αυτή την πλευρά μου ο κόσμος;». Έτσι αντιδρούσε όταν τον κατηγορούσαν ότι τα τελευταία χρόνια κρυβόταν πίσω από ένα ζευγάρι μαύρα γυαλιά. Αλλά στον Καρλ Λάγκερφελντ δεν άρεσε να δραπετεύει από τίποτα. Πόσο μάλλον να υπεκφεύγει. Ό,τι είχε να πει το φώναζε, ό,τι αγαπούσε το αποθέωνε, ό,τι ήθελε να εκφράσει το σχεδίαζε, ό,τι μισούσε το σκότωνε, ό,τι αποφάσιζε να αγνοήσει, όπως ο έρωτας, το υπονόμευε με δυο κουβέντες: «Υπερτιμημένος κι αυτός!». Τη Δευτέρα το βράδυ στο Αμερικανικό Νοσοκομείο του Παρισιού δεν σταμάτησε απλώς να χτυπά η καρδιά του Κάιζερ, για λίγο λύγισε ολόκληρος ο κόσμος της μόδας. Διότι, όπως είχε πει και η Άννα Γουίντουρ (με όση διαχυτικότητα και θέρμη αντέχει): «Ο Καρλ, περισσότερο απ’ όλους όσους γνωρίζω σε αυτό τον κόσμο, αντιπροσωπεύει την ψυχή της μόδας». Ο τελευταίος των μεγάλων, ο πιο μυθικός, αυστηρός, αντισυμβατικός, δηλητηριώδης, εργατικός και κυνικός, ο άνθρωπος που πήρε έναν μικρό οίκο και τον ανέδειξε σε παγκόσμιο ηγέτη της βιομηχανίας της μόδας, που μετέτρεψε το μικρό του όνομα και το πρόσωπό του σε παντοδύναμο brand, αναγνωρίσιμο στα πέρατα της γης, έφυγε από τη ζωή, αφήνοντας τους Γάλλους να αναρωτιούνται: «Ποιος θα καταφέρει, μετά από αυτόν, να “αγκαλιάσει το παρόν και να επινοήσει το μέλλον” με τον τρόπο που το έκανε εκείνος;». Επί χρόνια υπήρχε στη σκιά άνθρωπος που έκανε βάρδιες για να του κρατά την Coca-Cola (light εσχάτως), με την οποία είχε πάθος. Στα άδυτα της Chanel, εκεί όπου δεν μπορούσες να έχεις εύκολα πρόσβαση, μια ολόκληρη στρατιά συνεργατών έτρεμε τη στιγμή που θα ακύρωνε με μια γραμμή την προετοιμασία και τον κόπο εβδομάδων. Το iPad του ήταν ειδική παραγγελία, γεμάτο αστραφτερές πολύτιμες πέτρες. Το λευκό κολάρο του πουκαμίσου σηκωνόταν όλο και 21.2.19 – lifo
7
GUEST EDITOR
ΦΩΝH ΛΑΟY
ψηλότερα, έτσι που να μοιάζει απροσπέλαστος. Τα μαύρα κοστούμια του, όσο περνούσαν τα χρόνια, έφταναν στο διαμέρισμά του σε όλο και μικρότερο μέγεθος και τα μαύρα γυαλιά έβγαιναν πια σπάνια. Τα γάντια στα χέρια παρέμεναν. Τα ντεφιλέ αποκτούσαν κολοσσιαίες διαστάσεις, οι αφορισμοί του (τα περίφημα «karlismes», όπως τα αποκαλούν οι Γάλλοι) εξακολουθούσαν να είναι μνημειώδεις, οι εχθροί του θανάσιμοι, η γάτα του, η Choupette, το διασημότερο κατοικίδιο του Instagram, ο φόβος του, ένας μόνο: η ανία.
Γ
α πό th μ ατουλα κ ουσ τεν η
8 lifo – 21.2.19
εννημένος στο Αμβούργο της Γερμανίας το φθινόπωρο του 1933 ή του 1935, ο Καρλ Ότο Λάγκερφελντ μεγάλωσε πλάι σε έναν μεγαλοαστό βιομήχανο μπαμπά (που έγινε πατέρας στα 54) και μια σκληρή 40άρα κουλτουριάρα μητέρα που του προσέφερε απλόχερα κάθε οικονομική άνεση και συγχρόνως του έσφιγγε τον λαιμό με τις φιλοδοξίες της. Εκείνη πρώτη πίστεψε πως το παιδί της αξίζει μόνο δόξες και τον παρότρυνε να εγκαταλείψει το άχρωμο βιομηχανικό λιμάνι για τα γαλλικά σαλόνια. Όταν, μάλιστα, κάποια στιγμή ο μικρός Καρλ ξεστόμισε ότι θα σπουδάσει ζωγραφική, έξαλλη του εξηγήθηκε: «Δεν σε κουβαλούσα εννέα μήνες για να καταντήσεις καλλιτέχνης». Επίσης, παρόλο που εκείνη κάπνιζε αρειμανίως, όταν ο πιτσιρικάς Καρλ της ζήτησε μια τζούρα, τον ισοπέδωσε λέγοντας: «Κοίτα, δεν πρέπει να καπνίζεις, γιατί τα χέρια σου δεν είναι όμορφα και το κάπνισμα τονίζει την ασχήμια». Είχε, λοιπόν, μπόλικο κυνισμό να κληρονομήσει για να καταφέρει να διαδεχτεί τη σπουδαιότερη μάγισσα της ευρωπαϊκής μόδας, Κοκό Σανέλ. Όφειλε να της μοιάσει λίγο, αν και στα γεράματα την ξεπέρασε στο φαρμάκι. Ακόμα και στο Παρίσι, που αργότερα τον λάτρεψε σαν θεό, τίποτα δεν του χαρίστηκε. Ειρωνευόταν όσους συνέδεαν την τέχνη με τη μόδα, γελούσε όταν αποκαλούσαν τους σχεδιαστές μεγαλοφυΐες και επέμενε πως τα κίνητρά του είναι συνήθως πιο ταπεινά: «Η Chanel είναι ένα ίδρυμα και πρέπει να αντιμετωπίζεται ως πόρνη, όπως όλα τα ιδρύματα. Αλλιώς δεν θα έχεις κέρδος από αυτά». Η πρώτη κολεξιόν που παρουσίασε εκεί το 1983 μόνο θρίαμβος δεν ήταν, καθώς η επιφυλακτικότητα απέναντί του ήταν ξεκάθαρη. Με τη δεύτερη συλλογή, άρχισε να αποδομεί τον μύθο της Κοκό, αποθέωσε τουίντ, πλεξούδες και καπιτονέ τσάντες, έβαλε το περίφημο logo παντού και σε όσους ανατρίχιασαν με την απότομη προσγείωση στη νέα εποχή απάντησε: «Η Ωραία Κοιμωμένη ξύπνησε. Ξεχάστε ό,τι ξέρατε!». Γενικότερα, έφριττε με τη συγκίνηση. «Απεχθάνομαι τη νοσταλγία, τα ταξίδια στο παρελθόν και τις γενέτειρες» έλεγε όταν οι αφελείς δημοσιογράφοι τον ρωτούσαν για την επίδραση της Ιστορίας στα σχέδιά του. Είχε κάμποσα χιλιόμετρα διανύσει μέχρι να αναλάβει την ιερή θέση στη Chanel. Στα 17 του χρόνια καταφθάνει στο Παρίσι και το 1955, κερδίζοντας έναν διαγωνισμό σχεδίου, κάνει ποδαρικό στον κόσμο της μόδας ως βοηθός του Πιερ Μπαλμέν. Έπειτα δοκιμάζεται ως καλλιτεχνικός διευθυντής στον Patou, αλλά βαριέται την αφοσίωση και επιλέγει να μοιράζει σχέδιά του παντού: περνά από τον οίκο μόδας Tiziani, γοητεύει με μερικά σχέδια τους Γάλλους στην Chloé, τόλμησε πρώτος να παρουσιάσει δημιουργίες με γούνες στην κολεξιόν του Fendi το 1967, σχεδίασε για τους Krizia, Ballantyne, Charles Jourdan. Εξήντα χρόνια στις αρένες της μόδας, κάθε τόσο κάποιο δημοσίευμα κινδυνολογούσε και προέβλεπε ότι ο Καρλ ήταν άρρωστος και ότι επρόκειτο να αποσυρθεί. Δεν τους επιβεβαίωσε ποτέ. Απεναντίας, έλεγε πως τα συμβόλαιά του με τη Chanel και τον Fendi είναι αιώνια και θα λήξουν όταν πάψει να αναπνέει. Στα τέλη Ιανουαρίου ο οίκος Chanel παρουσίασε την τελευταία του κολεξιόν. Στο φινάλε, για πρώτη φορά στην ιστορία του, η αμήχανη Βιρζινί Βιάρ (επί 32 χρόνια δεξί χέρι του Λάγκερφελντ) βγήκε για την «υπόκλιση», έχοντας πάρει από τον ίδιο τον Καρλ το χρίσμα. Οι ανυποψίαστοι υψηλοί καλεσμένοι που δεν ήξεραν τι συνέβαινε με την κλονισμένη υγεία του την υποδέχτηκαν με ένα «oh», που αργότερα πήρε διαστάσεις θύελλας στο Παρίσι. Η λευκή κόμη και το αφόρητα αλαζονικό ύφος του για πρώτη φορά δεν ήταν εκεί για να τους αποδοθούν τιμές. Τελικά, ο Λάγκερφελντ είχε δραπετεύσει από κάτι. Αλλά, κακά τα ψέματα, αυτό που θα μας λείψει από το ιερό τέρας της μόδας δεν είναι τα ανεπανάληπτα σχέδιά του αλλά η ικανότητά του να πραγματεύεται εκ νέου την ιστορία ενός οίκου και με ένα μαγικό άγγιγμα να την κάνει συνώνυμο της ποπ κουλτούρας. Κυρίως, όμως, ο τρόπος που μας επέβαλε τον εαυτό του. Δεν περιμέναμε από εκείνον να αλλάξει την ιστορία του ενδύματος, όπως το έκαναν ο Ντιόρ, ο Μπαλεντσιάγκα, η Κοκό Σανέλ. Διότι το πιο ισχυρό δημιούργημα του Λάγκερφελντ ήταν ο Καρλ!
Είχε, λοιπόν, μπόλικο κυνισμό να κληρονομήσει για να καταφέρει να διαδεχτεί τη σπουδαιότερη μάγισσα της ευρωπαϊκής μόδας, Κοκό Σανέλ. Όφειλε να της μοιάσει λίγο, αν και στα γεράματα την ξεπέρασε στο φαρμάκι.
ΒΑΝΕΣΣΑ ΑΡΧΟΝΤΙΔΟΥ ΧΡΙΣΤΙΝΑ ΦΛΑΜΠΟΥΡΗ Δύο γυναίκες θέλουν να ανέβουν στα πιο ψηλά βουνά. α π ό τ ο ν δ η μ ή τ ρ η κ υρ ι α ζ ή Πώς προέκυψε ο στόχος με τις 7 Κορυφές; Το πρώτο μας από κοινού expedition με τη Χριστίνα στην Αργεντινή το 2015 έγινε με αρχηγό τον Νίκο Μαγγίτση, τον πρώτο και μοναδικό έως τώρα Έλληνα που έχει ολοκληρώσει τα 7 Summits (δηλαδή τις 7 υψηλότερες κορυφές των ηπείρων του κόσμου). Μας περιέγραφε τις εμπειρίες του με τόσο ενθουσιασμό, που πραγματικά ήταν σαν να μας μετέφερε νοητά στις 7 ηπείρους. Βέβαια, εκείνη τη χρονική στιγμή, αλλά και πολύ καιρό μετά, καμία από τις δύο δεν τολμούσε να εκφράσει αυτόν το στόχο, δεδομένου ότι δεν ήμασταν επαγγελματίες αθλήτριες/ορειβάτισσες. Όμως σίγουρα μας έτρωγε αυτή η επιθυμία και κάθε στόχος που βάζαμε από τότε και μετά περιστρεφόταν γύρω από το συγκεκριμένο πρότζεκτ. Πείτε μας δυο λόγια για τις 5 κορυφές που έχετε κατακτήσει ως τώρα. Τι ξεχωρίζετε για καθεμία από αυτές; Καθεμία είχε τις δικές της προκλήσεις και τη δική της ομορφιά. Μάλλον γιατί τα βουνά των διαφορετικών ηπείρων κουβαλούν στοιχεία από τη μορφολογία αλλά και τον πολιτισμό των χωρών στις οποίες ανήκουν. To Kιλιμάντζαρο είχε τα χρώματα και τη ζωντάνια των ανθρώπων της Τανζανίας, η Aconcagua στην Αργεντινή ήταν ένα βουνό όπου κυριαρχούσε το μπρίο και η ζεστασιά των ανθρώπων της Λατινικής Αμερικής. Στο Elbrus, στον Καύκασο, το βουνό ήταν σκληρό και παγωμένο, ενώ στην Αλάσκα, στο Denali, οι απέραντοι παγετώνες και τα crevasse (χαράδρες στον πάγο) που κρύβονταν μέσα τους δημιουργούσαν ανάμεικτα συναισθήματα θαυμασμού και συνεχούς εγρήγορσης. Τέλος, στην Ωκεανία, στο Carstensz Pyramid, στην Παπούα, η ατελείωτη βροχή και η υγρασία ήταν μεγάλη πρόκληση, σε συνδυασμό με την αναρρίχηση σε βράχο που απαιτούσε η προσέγγιση της κορυφής. Το πρότζεκτ προβάλλει αρκετά το φύλο σας. Θέλετε να περάσετε κάποια σχετικά μηνύματα; Δεν είναι τόσο το πρότζεκτ που προβάλλει τις γυναίκες όσο η σύνθεση της ομάδας, αλλά και ο φορέας που το πλαισιώνει, δηλαδή το Α Woman Can Βe. Έχει να κάνει με το όνειρο της ανάβασης στις 7 υψηλότερες κορυφές των ηπείρων του κόσμου (7 Summits Ρroject: The Hellenic Dream) και αφορά ένα ελληνικό εγχείρημα καθαρά ορειβατικό και συμβολικό ταυτόχρονα, που είναι η κατάκτηση των προσωπικών μας κορυφών, όποιες κι αν είναι αυτές για τον καθέναν. Ωστόσο, η ανάγκη χρηματοδότησης του συγκεκριμένου πρότζεκτ μάς οδήγησε στη δημιουργία ενός φορέα που είναι πάνω και πέρα από αυτό. To A Woman Can Be είναι ένας μη κερδοσκοπικός οργανισμός (και ευελπιστούμε ότι θα συνεχίσει να υπάρχει για πολλά χρόνια μετά την ολοκλήρωση του 7 Summits Ρroject) που στόχο έχει να προάγει τη διά βίου άθληση ανεξαρτήτως επαγγελματικού υπόβαθρου και ηλικίας, την αλληλεγγύη στην επίτευξη υψηλών στόχων, αλλά και τη γυναικεία αλληλεγγύη. Για εμάς, είναι σημαντικό να δείξουμε με το παράδειγμά μας ότι οι ατομικοί στόχοι είναι σημαντικοί για την ευτυχία όλων μας και πρέπει να τους δίνουμε προτεραιότητα, να μην τους παραμελούμε. Τι είδους προετοιμασία κάνετε πριν από κάθε ταξίδι; Ποια είναι τα μεγαλύτερα προβλήματα που μπορεί να συναντήσετε; Το κομμάτι της προετοιμασίας είναι το πιο δύσκολο για εμάς. Δεν είμαστε επαγγελματίες αθλήτριες, επομένως είναι ένας άθλος από μόνος του το να βρούμε την ώρα μέσα στην ημέρα για να προπονηθούμε κατάλληλα. Η ενδυνάμωση και η αερόβια άσκηση είναι απαραίτητες για να προετοιμάσουμε το σώμα μας για όσα θα αντιμετωπίσουμε στο βουνό. Πολύ σημαντικό, όμως, είναι να ζήσουμε και στο βουνό όσο περισσότερο γίνεται, ώστε να ξέρουμε τι μας βολεύει/ταιριάζει και τι όχι, από το φαγητό μέχρι τον εξοπλισμό. Άρα, κάθε Σαββατοκύριακο είμαστε σε κάποιο βουνό της Ελλάδας ή σε κάποιο κοντινό βουνό του εξωτερικού. Σχετικά με τα προβλήματα, τα περισσότερα σχετίζονται με τα απρόοπτα. Οτιδήποτε δεν έχουμε προβλέψει μπορεί να δημιουργήσει πρόβλημα, από μια αλλαγή στο πλάνο χρηματοδότησης μέχρι τις αλλαγές του καιρού, πράγμα που εκ των πραγμάτων δεν μπορεί να προβλεφθεί εκ των προτέρων. Όσο πιο καλά είμαστε προετοιμασμένες, τόσο πιο ομαλά είναι τα πράγματα στο βουνό αλλά και στην οργάνωση της αποστολής, που είναι «βουνό» από μόνη της.
21.2.19 – lifo
9
ΠΟΛΙΤΙΚΟ 7ΗΜΕΡΟ
Ο αγώνας για επιβίωση των πολιτικών δυνάμεων, οι ευρωεκλογές και η νομή της εξουσίας Όλες οι πολιτικές εξελίξεις την εβδομάδα που πέρασε.
Ε
μείς οι αστοιχείωτοι καταφέρνουμε και ξεπερνάμε, πολλές φορές, ακόμα και θεσμικά εμπόδια, αυτών που έχουν ιδιαίτερη στοιχείωση» είχε πει –όχι σε άψογα ελληνικά– ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας προς τον αναπληρωτή υπουργό Υγείας, Παύλο Πολάκη, πριν από περίπου δύο χρόνια. Η φράση αυτή είχε προκαλέσει έντονη κριτική τότε, όχι τόσο για τα ελληνικά του κ. Τσίπρα όσο για την περιφρόνηση των θεσμών. Ο κ. Πολάκης αυτές τις μέρες πρωταγωνίστησε για άλλη μια φορά, καθώς, μετά την αποκάλυψη ότι έτυχε ευνοϊκής μεταχείρισης από την Attica Bank, η οποία του χορήγησε δάνειο 100.000 ευρώ, τηλεφώνησε στον διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδος για να του πει να ψάξει τη νομιμότητα των δανείων άλλων πολιτικών, αλλιώς σε τρεις μέρες θα πήγαινε από κει. Πέρα, όμως, από την πρακτική και τη ρητορική αυτή, που παραπέμπει στο ύφος μη δημοκρατών πολιτικών, υπήρξε και υποκλοπή της συνομιλίας τους, η οποία διοχετεύτηκε (παραποιημένη, σύμφωνα με τον κ. Στουρνάρα) σε φιλοκυβερνητικό μέσο. Όσα συμβαίνουν το τελευταίο διάστημα στη χώρα καταδεικνύουν ότι ούτε το δημοκρατικό πολίτευμα ούτε η κοινοβουλευτική μας δημοκρατία λειτουργούν υποδειγματικά (μεταγραφές βουλευτών έναντι ανταλλαγμάτων, εκβιασμοί, αλληλομηνύσεις και καταγγελίες πρώην υπουργών, υποκλοπές συνομιλιών κ.ά.), ούτε η Δικαιοσύνη φαίνεται να είναι σε εγρήγορση (μειωμένο ενδιαφέρον για τις πράξεις ή παραλείψεις της εξουσίας, ατιμωρησία, καθυστέρηση της δίκης της Χρυσής Αυγής κ.λπ.). Σε αυτό το περιβάλλον οι πολιτικές δυνάμεις της χώρας ασχολούνται κυρίως με την επιβίωσή τους και τη νομή της εξουσίας. Έτσι, είδαμε αυτή την εβδομάδα να ορκίζονται ως μέλη της κυβέρνησης δύο ατυχήσαντες πολιτευτές του ΠΑΣΟΚ (ένας που γαλουχήθηκε στο περιβάλλον του Άκη Τσοχατζόπουλου και ένας από τη δεύτερη κατηγορία των «κηπουρών» του Γιώργου Παπανδρέου). Δεν πρόκειται για πολιτικούς που κρατούσαν χαμηλούς τόνους και ήταν κοντά στις θέσεις του ΣΥΡΙΖΑ αλλά για πολιτικούς που μέχρι πρότινος έκαναν την πιο έντονη κριτική που μπορούσαν σε πολιτικό αντίπαλο. Είναι ενδεικτικό ότι οι τρεις τελευταίες δηλώσεις του κ. Μωραΐτη για την κυβέρνηση στην οποία μπήκε ήταν οι εξής: «Το μοναδικό τους σχέδιο ήταν, και είναι, ο τυχοδιωκτισμός», «Στην κυβέρνηση αξίζουν 3 Όσκαρ: το Όσκαρ της αποτυχίας, το Όσκαρ του τυχοδιωκτισμού και το Όσκαρ του διχασμού» και «Η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝ.ΕΛ. είναι η μεγαλύτερη πολιτική απάτη της Μεταπολίτευσης». Όσο για τον Άγγ. Τόλκα, αυτός έκανε σφοδρή κριτική στην κυβέρνηση για τη Συμφωνία των
Με το σύστημα του σταυρού θα αναγκαστεί να αναζητήσει προσωπικότητες γνωστές πανελλαδικά για να χρίσει υποψηφίους, τις οποίες όμως δύσκολα θα ελέγχει απολύτως. Με τη λίστα, θα βάλει απλώς τους δικούς του ανθρώπους, οι οποίοι μπορεί να μην έχουν καμία πιθανότητα να εκλεγούν με σταυρό.
από τh βασ ι λι κη σ ι ου τη
10 lifo – 21.2.19
Πρεσπών, παίρνοντας μάλιστα θέση πιο σκληρή από αυτήν του κόμματός του. Αν και ανήκε στο πολιτικό περιβάλλον του Γ. Παπανδρέου (που είναι υπέρ της συμφωνίας), στη διαμόρφωση του δικού του κριτηρίου υπερίσχυσε το ότι οι ψηφοφόροι του είναι Μακεδόνες. Ο κ. Τόλκας, σύμφωνα με το ρεπορτάζ, επιθυμούσε διακαώς να πάρει το χρίσμα του υποψήφιου περιφερειάρχη του κόμματός του και, όταν έλαβε αρνητική απάντηση από την ηγεσία, αποφάσισε να δεχτεί την πρόταση του ΣΥΡΙΖΑ, που τον πολιορκούσε. Το επιτελείο του κ. Τσίπρα είναι εδώ και μήνες ανήσυχο για την πολιτική ζημιά που καταγράφουν στη Μακεδονία εξαιτίας της Συμφωνίας των Πρεσπών. Για τον λόγο αυτό αποφάσισαν να την περιορίσουν με μεταγραφές πρώην βουλευτών και πολιτευτών του ΠΑΣΟΚ. Τη δουλειά έχουν αναλάβει εδώ και καιρό ο Χριστόφορος Βερναρδάκης και ο Μάρκος Μπόλαρης, οι οποίοι είχαν συναντήσει τον κ. Τόλκα και κάποια άλλα στελέχη στη Μακεδονία.
Ο
κ. Βερναρδάκης δήλωσε ότι θα υπάρξουν κι άλλες αποχωρήσεις από το κόμμα της κ. Γεννηματά, προβλέποντας ότι το ΚΙΝ.ΑΛ. θα δυσκολευτεί να μπει στη Βουλή. Το βέβαιο είναι ότι εκείνος, για λογαριασμό του Αλέξη Τσίπρα, κάνει ό,τι μπορεί γι’ αυτό. Αρκετά στελέχη του χώρου αυτού, πάντως, είναι γεγονός ότι παίζουν και στα δύο στρατόπεδα εδώ και καιρό. Δεν είναι μόνο ο Γ. Παπανδρέου που διατηρεί διαύλους με τον Τσίπρα. Είναι και ο Κώστας Λαλιώτης, που, ενώ φέρεται να είναι συνεργάτης της κ. Γεννηματά, κυβερνητικές πηγές αναφέρουν ότι συναντάται συχνά με τον πρωθυπουργό και μάλιστα ότι είναι ο μόνος που ακούει και υπολογίζει απ’ όσους πασοκογενείς έχει κοντά του. Επίσης, ο κ. Λαλιώτης είχε διαθέσει τον προσωπικό του μηχανισμό σε στενό συνεργάτη του πρωθυπουργού, ήδη από τις
εκλογές του 2015. Το άλλο θέμα που απασχολεί έντονα το πολιτικό προσωπικό της χώρας αυτές τις μέρες είναι η στελέχωση των ευρωψηφοδελτίων. Κανείς δεν είναι σίγουρος ακόμα αν ο Αλέξης Τσίπρας δεν το ξαναγυρίσει σε λίστα αντί σταυρού, καθώς οι περιορισμένες θέσεις των ευρωβουλευτών είναι περιζήτητες και θα ήθελε να τις διαθέσει σε δικούς του ανθρώπους. Με το σύστημα του σταυρού θα αναγκαστεί να αναζητήσει προσωπικότητες γνωστές πανελλαδικά για να χρίσει υποψηφίους, τις οποίες όμως δύσκολα θα ελέγχει απολύτως. Με τη λίστα, θα βάλει απλώς τους δικούς του ανθρώπους, οι οποίοι μπορεί να μην έχουν καμία πιθανότητα να εκλεγούν με σταυρό. Ο λόγος που οι έδρες στην Ευρωβουλή είναι τόσο περιζήτητες είναι οι οικονομικές απολαβές, οι οποίες είναι μεγαλύτερες και από αυτές του Προέδρου της Δημοκρατίας. Ο μισθός, μαζί με τις αποζημιώσεις, είναι κοντά στα 15.000 ευρώ, ενώ λαμβάνουν κι ένα κονδύλι 24.000 ευρώ τον μήνα για συνεργάτες (πέρα από το δικαίωμα αποσπάσεων δημοσίων υπαλλήλων που έχουν), μελέτες κ.λπ., το οποίο όμως διαθέτουν όπως θέλουν. Οι απολαβές αυτές δεν υπάρχουν πλέον στην Ελλάδα για κανένα άλλο αξίωμα και αντιλαμβάνεται κανείς πως αν κάποιοι είναι πρόθυμοι να κάνουν τα πάντα για μια θέση βουλευτή ή υπουργού, για τη θέση του ευρωβουλευτή (η οποία έχει ελάχιστες απαιτήσεις, καθώς ο ρόλος τους είναι περίπου διακοσμητικός) υπάρχει τεράστιος ανταγωνισμός. Δυστυχώς, σε μια περίοδο κατά την οποία οι πολιτικές Αρχές και οι ιδεολογίες στη χώρα μας έχουν υποχωρήσει μεταξύ του πολιτικού προσωπικού, το ωμό κυνικό προσωπικό συμφέρον είναι το κριτήριο για τις επιλογές πολλών πολιτικών, όπως μπορεί να αντιληφθεί ο καθένας με όσα συμβαίνουν και έρχονται στο φως της δημοσιότητας καθημερινά.
ΔΕΥΤΕΡΕΣ ΣΚΕΨΕΙΣ
SHORTCUT
Το σύμπαν που συνωμοτεί
«Καλέ, αυτός την ψώνισε!»: Η περίπτωση του σταυροφόρου Πολάκη
Οι καθημερινές δόσεις fake news και συνωμοσιολογίας κάνουν μεγαλύτερο κακό απ’ ό,τι νομίζουμε.
Σ
τη Γαλλία αυτό τον καιρό έγινε μια μεγάλη έρευνα (από το Ίδρυμα Ζαν Ζωρές και το Conspiracy Watch) που έδειξε ότι όσοι ενημερώνονται περισσότερο από τα social media είναι πιο εκτεθειμένοι στη συνωμοσιολογία από τους αναγνώστες των εφημερίδων και όσους βλέπουν ειδήσεις στην τηλεόραση. Το θέμα είναι σοβαρό, γιατί εμπλέκει διαφορετικές ηλικίες, μορφωτικά και ταξικά προφίλ. Νεότεροι άνδρες και με χαμηλό μορφωτικό επίπεδο καταναλώνουν τις μεγαλύτερες ποσότητες πληροφορίας στους συνωμοσιολογικούς ιστότοπους και στις αντίστοιχες σελίδες του Facebook. Οι μεγαλύτεροι και πιο μορφωμένοι κρατούν ακόμα αποστάσεις1. Αυτά περίπου λέει η έρευνα των Γάλλων, η οποία πιστεύω ότι φωτίζει αντίστοιχες τάσεις στην ελληνική αγορά της πληροφορίας. Συχνά υποτιμούμε αυτές τις πλάγιες διαστάσεις και στεκόμαστε, μαρμαρωμένοι, στους παραδοσιακούς δείκτες της πολιτικής και θεσμικής κρίσης. Κάνουμε λάθος. Η συνωμοσιολογική σφαίρα επεκτείνεται και έχει γίνει ένας ιός σαν τους αδυσώπητους ιούς στις ταινίες καταστροφής. Μια καθημερινή δοσολογία συνωμοσιολογικών fake news δεν είναι ανώδυνη συνήθεια. Ως αισθητική απόλαυση, μπορεί να συναρπάζει τον θεατή των σειρών του Netflix (άφθονα τα δείγματα εκεί) . Όμως οι άνθρωποι που υπερκαταναλώνουν συνωμοσιολογικές τροφές γίνονται μνησίκακοι και τοξικοί. Το σύνδρομο της παντογνωσίας του αδαούς αναπτύσσεται μαζί με την περιφρόνηση στους πραγματικούς επιστήμονες, το μίσος για τους διανοούμενους και την ισοπεδωτική αντιμετώπιση όλου του πολιτικού κόσμου ως σάπιου. Άνθρωποι της γενιάς μου και γενικά φορείς των προ-ψηφιακών αναμνήσεων έχουν την τάση να πιάνονται από αυτές τις εκτροπές της ενημέρωσης, αναπολώντας τα κλασικά κανάλια της ενημέρωσης. Πώς, όμως, να παραβλέψουμε το γεγονός ότι τα μεγάλα συνωμοσιολογικά κύματα στην Ιστορία δεν περίμεναν τα social media για να υπάρξουν; Γύρω στο 1900 στη Γαλλία στήθηκε μια μαζική αγορά αντι-εβραϊκής φήμης και τερατολογίας, τη δεκαετία του ’30 στην Ελλάδα άνθησε η αντι-προσφυγική δαιμονολογία, που στεγαζόταν μάλιστα σε ευυπόληπτες συντηρητικές εφημερίδες, στην Αμερική του ’50 οι αριστεροί εμφανίζονταν ως ισοδύναμα των εξωγήινων τεράτων. Εδώ και χρόνια, στην ελληνική φασιστο-σφαίρα διακινούνται, με μεγαλύτερη ή μικρότερη επιτυχία, εξαιρετικά δείγματα συνωμοσιολογικού παραληρήματος. Έτσι, έχουμε διαβάσει (πολύ πριν από τα social media εννοείται) ότι ο Ισραηλινός στρατηγός Μοσέ Νταγιάν επόπτευε και συντόνιζε την εξέγερση στο Πολυτεχνείο του ’73 από κάποιο γιοτ, ότι τα sms των αναρχικών τον Δεκέμβρη του 2008 στάλθηκαν από δυτικές υπηρεσίες που ήθελαν να ανατρέψουν την κυβέρνηση Καραμανλή και, βέβαια, ότι η ηγεσία της ελληνικής τρομοκρατίας πηγαινοερχόταν στο Καστρί του Ανδρέα Παπανδρέου. Αυτά, φυσικά, δεν είναι τίποτα μπροστά στους παγκόσμιους συνωμοσιολογικούς ιστούς και στους δικούς τους χάρτες γεγονότων και εξηγήσεων. Υπάρχουν, πάντως, σοβαρά ερωτήματα και με αυτή την έρευνα στη Γαλλία, όπως και με τα δικά μας δείγματα. Είμαστε βέβαιοι ότι ο καταναλωτής πιστεύει στα συγκεκριμένα προϊόντα; Ποιος μας διαβεβαιώνει πως η προτίμηση στις αλλόκοτες συνωμοσιολογικές κατασκευές δεν είναι απλώς έξοδος από την ανία, τον προβλέψιμο χαρακτήρα και τη ρηχότητα της πιο «επίσημης» ενημέρωσης; Πού σταματάει ο πειραματισμός με το τρελό ανέκδοτο και ο επικίνδυνος προσηλυτισμός στην ηλιθιότητα; Ποια είναι τα όρια ανάμεσα σε μια σχετικά ανώδυνη, μεταμοντέρνα δεισιδαιμονία και στις αντιδημοκρατικές φαντασιώσεις; Προφανώς, η συνωμοσιολογία είναι μια μορφή αναδιπλασιασμού της πραγματικότητας. Στα συνηθισμένα γεγονότα διπλωματικών, πολιτικών ή οικονομικών εντάσεων προσθέτει κάτι απίθανο ή αναπάντεχο. Και, βέβαια, επιμένει ότι ο κόσμος μας είναι απλώς το θέατρο αόρατων δυνάμεων που στόχο έχουν να μας εξουσιάσουν.
Δεν είναι τυχαίο ότι το συνωμοσιολογικό «μπουμ» συνυπάρχει με τον κλονισμό της παραδοσιακής πολιτικής.
α π ο τον ν ικολα σ εβασ τακη
Αυτό ακριβώς το μοτίβο διαχέεται στα social media με ταχύτητες άγνωστες στο παρελθόν. Ενώ το ζήτημα δεν είναι καθόλου καινούργιο, η ικανότητα μετάδοσης του ιού αλλάζει με θεαματικό τρόπο από την πρώτη δεκαετία του 21ου αιώνα και μετά. Η κλίμακα της συνωμοσιολογίας και ιδίως ο συντονισμός των σχετικών δημοσιευμάτων και «αποδείξεων» δεν έχει προηγούμενο. Και δεν είναι τυχαίο ότι το συνωμοσιολογικό «μπουμ» συνυπάρχει με τον κλονισμό της παραδοσιακής πολιτικής. Αν υποθέσουμε ότι στη λαϊκιστική πολιτική αγορά περισσεύουν οι πωλητές θαυμάτων και μαγικών αφεψημάτων, κάτι αντίστοιχο προσφέρει η συνωμοσιολογική σφαίρα: θαυμαστά και τερατώδη σημεία που προαναγγέλλουν το τέλος του κόσμου μας ή τη σωτηρία των Ελλήνων. Σε αυτό το τελευταίο, στην ιδέα της δικής μας σωτηρίας εν μέσω χαλασμών, είμαστε μάλλον πιο κοντά σε Αμερικανούς ευαγγελιστές παρά σε Γάλλους αντισημίτες. Χωρίς αντίβαρα ενημερωτικά και αντίπαλα παραδείγματα λόγου και σκέψης, όλο αυτό μπορεί να γίνει κάτι χειρότερο από μια χρηματοπιστωτική κρίση. Γι’ αυτό και πρέπει να μας καίει η τοξική λάσπη των social media. Γιατί είναι το γήπεδο των επόμενων κι αυτών που θα έρθουν μετά. www.lepoint.fr/societe/les-reseaux-sociaux-sont-ils-responsables-du-complotis me-18-02-2019-2294100_23.php 1
Μάγκας ή τζάμπα μάγκας ή ψώνιο, δεν έχει τόση σημασία: το υπόδειγμα που περιφέρει ο αναπληρωτής υπουργός Υγείας είναι δυσώδες και σκάρτο.
Α
ς αφήσουμε κατά μέρος τα πολιτικά κόλπα και το πώς εκμεταλλεύονται το «υπόδειγμα Πολάκη» κύκλοι της συμπολίτευσης («καταπίνετε τα σκάνδαλα και διυλίζετε τον Πολάκη!») και της αντιπολίτευσης («αυτοί είστε!»). Ας αφήσουμε και τα στερεότυπα του κραυγαλέου «μαυροπουκαμισά» εκπροσώπου της λεβεντογέννας, που ο ίδιος ξεχειλώνει καθημερινά σχεδόν με τις φορτισμένες παρεμβάσεις του στη δημόσια σφαίρα και την πληθωρική ματσίλα που αναδίδει ο επιδεικτικός τρόπος του. Είναι αυτή αποδεκτή συμπεριφορά ενός κρατικού λειτουργού, και μάλιστα σε τόσο ευαίσθητο πόστο; Και όλα τα δίκια του κόσμου να είχε, τι παριστάνει ο αναπληρωτής υπουργός Υγείας (τον υπουργό Ανδρέα Ξανθό έπρεπε να τον γκουγκλάρω για να θυμηθώ την ύπαρξή του); Τον μάγκα; Υποτίθεται ότι οι μάγκες είναι λακωνικοί τύποι, αλλά αυτοί είναι άλλου είδους μάγκες μάλλον, πολύ παλαιάς κοπής, από αυτούς που τους πάτησε το τρένο. Η συμπεριφορά του Παύλου Πολάκη μοιάζει με προσωπική εκστρατεία επαναφοράς του τύπου του (νεο)μάγκα που αναδύθηκε στο πολιτικό και πολιτισμικό κλίμα της δεκαετίας του ’80.
Και όλα τα δίκια του κόσμου να είχε, τι παριστάνει ο αναπληρωτής υπουργός Υγείας (τον υπουργό Ανδρέα Ξανθό έπρεπε να τον γκουγκλάρω για να θυμηθώ την ύπαρξή του); Τον μάγκα; Υποτίθεται ότι οι μάγκες είναι λακωνικοί τύποι, αλλά αυτοί είναι άλλου είδους μάγκες μάλλον, πολύ παλαιάς κοπής, από αυτούς που τους πάτησε το τρένο.
απ ό τ ο ν δημ ήτ ρη π ολ ι τάκη
Έλεγε προ διετίας περίπου σ’ αυτό εδώ το μέσο σε συνέντευξή του στον Μ. Hulot o Νίκος Τσακνής, συγγραφέας του βιβλίου Η εγκυκλοπαίδεια του μάγκα: «Αν σταθούμε σε εκφράσεις όπως “υπέρ των λαϊκών συμφερόντων”, “κάτω τα χέρια από τον λαό”, “λαϊκή τέχνη” κ.ο.κ., τότε κάποιος πατερναλισμός αναδύεται, όπως υποκρύπτεται και κάποιο συμφέρον στην υπεράσπιση των “καλών” υποθέσεων. Αρκεί να φέρουμε στο μυαλό μας την εικόνα και τον λόγο του προστάτη ή του κηδεμόνα στον χώρο των κομμάτων ή του συνδικαλισμού. Αυτή η μαγική επίδραση που έχει το επίθετο “λαϊκός” μοιάζει μ’ εκείνη που έχει ο “μάγκας”. Και όπως δεν τα βάζουμε με τον λαό, έτσι δεν τα βάζουμε και με τον μάγκα. Ή, όπως δεν στρεφόμαστε εναντίον της λαϊκότητας, αν τύχει και χαρακτηρίζει έναν φονιά, έτσι μάλλον δεν τα βάζουμε με τη μαγκιά, όταν τη συναντάμε στον σκληρό πυρήνα της, με το εύκολο επιχείρημα ότι υπάρχουν και μάγκες που λερώνουν την υπόσταση της μαγκιάς… [σ.σ. η υπόσταση της μαγκιάς] είναι υπεράνω πάσης αμφισβητήσεως, και στον λαό και στο Κολωνάκι, και στα ρετιρέ και στα υπόγεια, και στα δυτικά και στα βόρεια προάστια, αφού ο μάγκας έχει το προνόμιο η έννοια που τον στεγάζει να είναι “λάστιχο”».
Πρόσφατες κοινωνιολογικές έρευνες, πάντως, έδειχναν ότι αυτό το πολιτισμικό πρότυπο είχε ατονήσει στην ελληνική κοινωνία. Προφανώς όχι. Η κρίση το αναπτέρωσε και τα social media, τα οποία χρησιμοποιεί κατά κόρον ο αναπληρωτής υπουργός, το απογείωσαν. Τζάμπα μαγκιά ή και θρασυδειλία ακόμα η ρητορική αντιπαράθεσης και καταγγελίας σ’ αυτά τα μέσα, θα πει κανείς. Μαγκιά ή ψευτομαγκιά, όμως, η ουσία είναι η ίδια. Και όσο πιο χυδαία η ρητορική, όσο πιο χύμα το ιδίωμα, όσο πιο επιδεικτική η μαγκιά, τόσο πιο πιστευτή η καταγγελία. Κι άμα δεν γουστάρεις, κάνε μόκο και «μάθε πριν μιλήσεις», που είναι και η κλασική «πολάκεια» επωδός. «Καλέ, αυτός την ψώνισε» είπε μια φίλη της μάνας μου ακούγοντας να αναμεταδίδεται στην τηλεόραση κάποια από τις αναρτήσεις-μπουρλότο του πρώην δημάρχου Σφακίων. Αυτή είναι μάλλον η πιο ορθολογική αντιμετώπιση του φαινομένου Πολάκη που έχω συναντήσει.
21.2.19 – lifo
11
ΘΕΑΤΡΟ
ΈΝΑΣ ΑΠΌ ΤΟΥΣ ΣΗΜΑΝΤΙΚΌΤΕΡΟΥΣ ΑΝΘΡΏΠΟΥΣ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΎ ΘΕΆΤΡΟΥ ΑΝΑΛΑΜΒΆΝΕΙ ΤΟΝ ΠΡΩΤΑΓΩΝΙΣΤΙΚΌ ΡΌΛΟ ΣΤΟΝ ΜΙΣΆΝΘΡΩΠΟ ΠΟΥ ΣΚΗΝΟΘΕΤΕΊ Ο ΓΙΆΝΝΗΣ ΧΟΥΒΑΡΔΆΣ ΓΙΑ ΤΟ ΕΘΝΙΚΌ ΘΈΑΤΡΟ. ΑΠΌ ΤΗ ΜΑΤΟΎΛΑ ΚΟΥΣΤΈΝΗ ΦΩΤΟΓΡΑΦΊΑ: ΠΆΡΙΣ ΤΑΒΙΤΙΆΝ
12 lifo – 21.2.19
Πάνε 23 χρόνια από την πρώτη του καλλιτεχνική συνεύρεση με τον Γιάννη Χουβαρδά, στην Ελένη του Ευριπίδη, πέντε χρόνια από την τελευταία φορά που τον σκηνοθέτησε κάποιος και δύο από τη στιγμή που πρωτοκουβέντιασε για τον Μισάνθρωπο. Σήμερα, το σκηνικό της Εύας Μανιδάκη στήνεται στην Κεντρική Σκηνή του Εθνικού Θεάτρου και μπουκάλια αλκοόλ σκορπίζονται παντού. Η έμμετρη, εμπνευσμένη μετάφραση της Χρύσας Προκοπάκη είναι στα χέρια του all-star θιάσου, η μουσική του Κορνήλιου Σελαμσή παίζει δυνατά, οι οθόνες ρυθμίζονται, οι κάμερες ζουμάρουν στα πρόσωπα. Όλοι μετρούν αντίστροφα για την πρεμιέρα. — Είναι πάρτι ή επί σκηνής διαμαρτυρία αυτό που έχει στήσει ο Γιάννης Χουβαρδάς; Υπάρχει ένα διαρκές πάρτι της καλής κοινωνίας. Και μάλιστα αυτοί που γλεντούν είναι οι περισσότεροι «άνεργοι», που δεν έχουν τι άλλο να κάνουν, πράγμα πολύ οικείο σε όλους μας. — Θα δούμε και γνώριμα πρόσωπα; Δεν είναι στις προθέσεις μου να ψάχνω στη δραματουργία τις αντιστοιχίες με το σήμερα, διότι μου φαίνεται πολύ ’70s και χονδροειδές. Άλλωστε, ο καθένας βρίσκει τις αναλογίες του, αλλά με πιο κομψούς, και δηλητηριώδεις, τρόπους. Το να προσπαθείς να μεταφέρεις κάτι με το ζόρι στο σήμερα υποτιμά τη νοημοσύνη του κόσμου. Δεν δουλεύει έτσι η δραματουργία. Μου φαντάζει παλαιοκομμουνιστικό θέατρο της σκοπιμότητας. Δεν είναι κριτήριο αξίας για μια παράσταση να τρίβει στα μούτρα του άλλου τις σημερινές «αναλογίες»... Αν υπάρχει ένα «τώρα» που μας πληγώνει, αυτό θα περάσει στο κοινό. — Στο θέατρο σας έχουν χαρακτηρίσει ποτέ «μισάνθρωπο»; Μισάνθρωπο ίσως όχι, αλλά μια απόκλιση από τη μέση, κοινή γραμμή μού την έχουν χρεώσει. Τώρα που το λες, δεν ξέρω ποιο υπήρξε το έναυσμα του Γιάννη (σ.σ. Χουβαρδά) για να μου δώσει τον ρόλο του Αλσέστ. Δεν νομίζω ότι ζήλεψε το ταλέντο μου και ότι χωρίς εμένα δεν θα μπορούσε να ανέβει ο Μισάνθρωπος… (γέλια) — Ο Μολιέρος επινόησε τη λέξη με πολλή αγάπη για τον ήρωά του. Σήμερα ο μισάνθρωπος μόνο αρνητική έννοια έχει. Ευκαιρία να ξανακερδίσουμε την αυθεντική έννοια του όρου. Στις μέρες μας η εμμονή με την ηθική μοιάζει γραφική. Παρ’ όλα αυτά, πιστεύω ότι κάπου αποτιμάται η εντιμότητα, η προσπάθεια για καθαρότητα, η συνέπεια!
ΜΙΧΑΗΛ ΜΑΡΜΑΡΙΝΟΣ
Η μετριότητα δεν παρήγαγε ποτέ κανέναν μύθο
Η
ατμόσφαιρα είναι ηδονιστική, η καλοπέραση ζητούμενο, η ηθική χαμένη, ο έρωτας φθαρμένος και αναχρονιστικός, οι αντιδικίες συχνές, ο πρωταγωνιστής ένας αθεράπευτα ειλικρινής τύπος που απεχθάνεται την υποκρισία και ποθεί μια γυναίκα βουτηγμένη σε ό,τι στηλιτεύει. Το όνομά του είναι Αλσέστ κι ο Μολιέρος, για να τον περιγράψει, επινόησε τη λέξη «Μισάνθρωπος». Ο Γιάννης Χουβαρδάς αφήνει τον χαρακτηριστικό διδακτισμό του Γάλλου δραματουργού και μετατρέπει μια κωμωδία ηθών σε πάρτι, ζητώντας από τον Μιχαήλ Μαρμαρινό να ερμηνεύσει αυτό τον αθεράπευτα ειλικρινή και έντιμο ήρωα που, σε ένα περιβάλλον σήψης, παλεύει να κατακτήσει μια γυναίκα με όπλο του την ηθική. O Μιχαήλ Μαρμαρινός ξέρει από υπερβάσεις κι έχει παλιούς λογαριασμούς με τον συγγραφέα. «Από την ανάγκη του να διατυπώσει κάτι σημαντικό, ο Μολιέρος εγκαθίδρυσε έναν όρο. Πρέπει να έχεις πολύ βαθιά πληγή για να συνθέσεις γλώσσα. Είναι τεράστια η δύναμη ενός κειμένου όταν καταφέρνει να καθιερώσει ένα επίθετο» λέει.
ΙNFO Μολιέρος Ο Μισάνθρωπος Μετάφραση: Χρύσα Προκοπάκη Σκηνοθεσία: Γιάννης Χουβαρδάς Πρωταγωνιστούν: Μιχαήλ Μαρμαρινός, Χρήστος Λούλης, Κωνσταντίνος Αβαρικιώτης, Γιάννης Βογιατζής, Έμιλυ Κολιανδρή κ.ά. Εθνικό Θέατρο – Κεντρική Σκηνή Αγ. Κωνσταντίνου 22-24, Ομόνοια, 210 5288170, 210 3305074 10/3-26/5
Και αυτό είναι ελπιδοφόρο για την Ιστορία και την τρέχουσα συνείδηση. Νομίζω ότι οι άνθρωποι που με κάποιον τρόπο κράτησαν μια στάση με αρχές απέναντι στην Ιστορία (φοβάμαι να χρησιμοποιήσω τον όρο «ηθική»), έστω και ετεροχρονισμένα, εκτιμώνται, ακόμα κι αν στην εποχή τους λοιδορήθηκαν. — Ναι, αλλά αυτό αφορά μόνο την υστεροφημία κάποιου. Προφανώς, γιατί το παρόν οφείλει να είναι πάντοτε πιο βασανιστικό. Πώς μπορεί να ζει καλά ένα πρόσωπο που διεκδικεί την ηθική σε ένα περιβάλλον κραιπάλης; Που επιμένει να λέει: «Θέλω να είμαστε ειλικρινείς. Με όρκο τιμής δεμένοι, λέξη να μην προφέρουμε που απ’ την καρδιά δεν βγαίνει». Είναι ένας ακραίος, περιθωριακός κι εγωιστής ρομαντικός που πιστεύει ότι «η φλόγα που έχει στην καρδιά θα λευκάνει την ψυχή» της γυναίκας που αγαπά. Με συγκινεί που παλεύει να σώσει μια ψυχή απολεσθείσα. Από την άλλη, είναι αισιόδοξο για το μέλλον αυτού του κόσμου το γεγονός ότι οι θηλυκές υπάρξεις στο κείμενο τον θαυμάζουν για την ευθύτητά του. Είναι παρήγορο να θεωρούνται ελκυστικοί οι έντιμοι. Οι άνθρωποι με αυτά τα μοιραία, δονκιχωτικά χαρακτηριστικά κινούν καμιά φορά την Ιστορία. Μπορεί να το κάνουν με τραγικό τρόπο, αλλά έτσι προχωράει η ζωή. — Με έναν δεν άλλαξε ποτέ ο κόσμος. Πράγματι, αλλά ως γνήσια τραγικό πρόσωπο, εκείνος δεν γνωρίζει το μάταιο του πράγματος. Άνθρωποι σαν τον Αλσέστ «προέβλεψαν» με την κριτική τους ματιά και την ανεξάρτητη στάση τους απέναντι στην εξουσία τη Γαλλική Επανάσταση και την γκιλοτίνα. Το θλιβερό στις μέρες μας είναι ότι, σε αντίθεση με εκείνη την εποχή –που διεφθαρμένοι υπήρξαν οι άνθρωποι της εξουσίας και πέριξ αυτής–, η διάβρωση μοιάζει να έχει διαποτίσει όλη την κοινωνική διαστρωμάτωση. Θέλω, όμως, να πιστεύω ότι υπάρχουν ψήγματα Αλσέστ που αναζητούν τρόπο να βγουν στην επιφάνεια. Όπως ήταν εξαίρεση και μειοψηφία οι Beatles όταν εμφανίστηκαν στη συντηρητική κοινωνία της Βρετανίας τη δεκαετία του ’60, έτσι και σήμερα κάπου ελλοχεύουν όλοι αυτοί. Και μαζί τους η ελπίδα μας. Το μέγα ζητούμενο είναι να γίνουν τραγούδι, γιατί η μουσική μεταδίδεται πιο γρήγορα και με το τραγούδι δεν μπορείς να τα βάλεις. — Σας αρέσει η απολυτότητά του; Αλίμονο αν δεν υπάρχει το απόλυτο, έστω και ως πόθος στη ζωή. Η ηθική, η ζωή, η φιλία, η ειλικρίνεια, είναι ωραίο να είναι απόλυτες. Επίσης, δεν υπάρχει τέχνη έξω από απόλυτους όρους. Και ο έρωτας: ή είναι απόλυτος ή δεν είναι τίποτα. Για μένα, η υψηλή θερμοκρασία είναι προαπαιτούμενο. — Δεν βγαίνει η ζωή με τόσο υψηλές θερμοκρασίες. Ναι, αλλά, από την άλλη, να έχει καταρριφθεί ο έρωτας ως ιδέα, πιθανότητα και απόλυτη εμπειρία είναι αίσχος. Έτσι όπως πάμε, θα ξεχάσουμε πώς ήταν κάποτε η υπέρτατη ταραχή που σε ανεβοκατεβάζει στα ουράνια, που σε χτυπάει σαν ηλεκτρόνιο και σταματά τον χρόνο. Ζούμε σε μια εποχή παραπλανητικής ευκολίας στις σχέσεις. Η ευκολία είναι εχθρός της ευτυχίας, διότι απεμπολεί το αίσθημα της αξίας. Σήμερα εμπλεκόμαστε εύκολα και λίγο. Και καθώς ο βαθμός ηδονής είναι ευθέως ανάλογος του βαθμού εμπλοκής, δεν ευχαριστιόμαστε, διότι δεν καιγόμαστε. Η μετριότητα δεν παρήγαγε ποτέ κανέναν μύθο. — Τότε, γιατί η κοινωνία οδηγείται συνεχώς στα άκρα; Η απελπισία της μη επικοινωνίας είναι σοβαρό κριτήριο για την άναρχη βιαιότητα. Τα υπόλοιπα είναι αρκετά κομπλικέ και δεν χωρούν σε μια συνέντευξη. — Απ’ όλα τα σαθρά χαρακτηριστικά που ο
Αλσέστ αποδίδει στον περίγυρό του, ποιο θεωρείτε ότι μας αφορά περισσότερο; Αυτή η μαγική, συγκλονιστική λέξη που λέγεται «αξιοπρέπεια». Δυστυχώς, μπήκε στις προεκλογικές δεσμεύσεις πολιτικών και κακοποιήθηκε. Και η ευγένεια, που, όπως λέει ο Ελύτης, «φτάνει πιο γρήγορα». Θα ήμασταν αλλού ως χώρα αν δεν τη θεωρούσαμε συνώνυμο της ανοησίας. Έχουμε αποδώσει ενοχή σε όλα τα θετικά μας χαρακτηριστικά. Κι όμως, η ευγένεια σου επιτρέπει να αντιληφθείς περισσότερες πτυχές στη ζωή. Θα σας δώσω ένα παράδειγμα: στη Θεσσαλονίκη, στο πανεπιστήμιο (σ.σ. διδάσκει στο Αριστοτέλειο), με συναντούν φοιτητές στη σκάλα και δεν με χαιρετούν. Αυτό σηματοδοτεί δύο πράγματα: από τη μια μπορεί να ντρέπονται, που το θεωρώ κοινωνικό ρήγμα και πρόβλημα, από την άλλη, όμως, υπάρχει μια μεγάλη μερίδα που αισθάνεται πως δεν οφείλει «καλημέρα» σε κανέναν. Ο γνωστός «εκτσογλανισμός» ανθρώπων που, μέσα από ένα ολέθριο, αφηρημένο ιδεολόγημα, θεωρούν δικαίωμά τους τα πάντα, με πρώτη την αγένεια. Στα πανεπιστήμια αυτή η παθογένεια αντανακλάται σε όλο της το μεγαλείο και η αριστερά εδώ, ως αφηρημένη επιθετικότητα, έχει, δυστυχώς, σοβαρή ευθύνη. — Ποιος πολιτικός σάς θυμίζει τον Αλσέστ; Έχουμε Αλσέστ στις μέρες μας; Άμα είναι, να τρέξω να τον ψηφίσω από τώρα. — Ως καλλιτέχνη, σας αρέσει ο τρόπος με τον οποίο συνδιαλέγονται οι συνάδελφοί σας με την πολιτική; Όχι βέβαια. Είναι πολλές φορές κατάπτυστος και χωρίς όριο. Μου θυμίζει πως κάποιες μορφές τέχνης είναι τόσο ζητιάνες, που καταρρακώνουν και απαξιώνουν την προσωπικότητα των καλλιτεχνών. Ηθοποιός είσαι όταν χτυπάει το τηλέφωνό σου. Όταν δεν χτυπάει όμως; Αμολιούνται όλοι στα Facebook, Instagram και σε αυτό το σαθρό για τη στήριξη της προσωπικότητας περιβάλλον της πολιτικής. Αναζητούν συχνά την προβολή κάνοντας τούμπες, επιδίδονται σε αισχρές μεταμορφώσεις, γλειψίματα... Με άλλα λόγια, οδηγούνται από την αρχή σε έναν διάλογο που δεν είναι ισότιμος. — Υπήρξε η τέχνη ευεργετική για τη ζωή σας; Υπήρξε όχι μόνο καταφύγιο αλλά και χώρος όπου μετασχημάτιζα και μετέτρεπα σε αφήγημα τις πληγές και τους πόνους μου. Ο τρόπος που μετατρέπουμε τη ζωή σε αφήγημα είναι η τέχνη. Αυτή πολλαπλασιάζει την αξία της ζωής, την κάνει «ευ ζην». — Κι ο έρωτας; Τόσο ο έρωτας όσο και οι απώλειές του έπαιξαν αδιαμφισβήτητα σημαντικότατο ρόλο. Έχω κάνει τρομερές ξεφτίλες για τον έρωτα και ποτέ δεν μετάνιωσα. Τις θεωρούσα αδιαίρετο κομμάτι της κατάπτωσης. Είναι ένας τεκτονικός σεισμός που δεν ξέρω πόσο με άλλαξε εν τέλει. — Αν δεν μπορεί ο έρωτας να σε αλλάξει, τότε τι μπορεί; O θάνατος, ένας αδήριτος πόνος, μια σπαρακτική απώλεια. Αυτά τα δύο ταρακουνούν το είναι μας. — Θα μου πείτε τι είναι το τατουάζ σας με τα πουλιά; Είναι το σώμα μου ως τοπίο για να πετάνε 74 γλάροι. Ξεκινά από τον αχίλλειο τένοντα και φτάνει ως τον λαιμό. Πουλιά και θάλασσα που λατρεύω. — Στο Θησείο γιατί θέλετε να επιστρέψετε; Γιατί μου λείπουν οι συνθήκες που μου παρέχει αυτός ο μοναδικός χώρος. Γιατί ένα κομμάτι της ψυχής μου γαλουχήθηκε εκεί, ανήκει εκεί και μόνο εκεί μπορεί να ανθήσει. Θέλω τη φάτνη μου για να δουλέψω ιδανικά. — Τι θα ανεβάσετε εκεί τον χειμώνα; Ο τίτλος εργασίας του έργου που φτιάχνω είναι Μεταπολίτευση. Το θέατρο, κάποιες στιγμές, είναι αναγκαίο να γίνεται το χρονικό μιας εποχής. 21.2.19 – lifo
13
ΑΘΗΝΑ
ανθεστήρια, απόκριες & ψυχοσάββατα Η συγγραφέας και ξεναγός Άρτεμις Σκουμπουρδή κάνει μια ιστορική αναδρομή στο ξεκίνημα του Τριωδίου στην Αθήνα.
Σ
τη μαγική πόλη, την Αθήνα της αρχαιότητας, αλλά και όπου άνθησε ο ελληνισμός, κάθε χρόνο τέτοιες μέρες γιόρταζαν τα Ανθεστήρια. Επί τρεις συνεχόμενες μέρες, στις 11, 12 και 13 του μηνός Ανθεστηριώνος, που αντιστοιχούν στα τέλη του δικού μας Φεβρουαρίου, οι Έλληνες απολάμβαναν τη σπουδαία αυτή διονυσιακή γιορτή σε πάνδημες χαρούμενες συγκεντρώσεις. Η ονομασία Ανθεστήρια ετυμολογείται από τα ρήματα αναθέω και αναθεύσασθαι που ερμηνεύονται ως επανέρχομαι - ανακαλώ. Επομένως, ο παλλαϊκός εορτασμός αποσκοπούσε στην «ανάκληση του έαρος», δηλαδή στην αφύπνιση της φύσης μετά τη χειμερία καταστολή. Αργότερα, στα χρόνια του ναδίρ, της λησμονιάς και των δοκιμασιών του Μεσαίωνα, οι Αθηναίοι, χριστιανοί πλέον, κάλυψαν με χριστιανικό πέπλο την παραδοσιακή τους λατρεία. Άλλαξαν τα ονόματα των θεών, των εορτών, διαφοροποίησαν συνήθειες και, αναγκαστικά, ακολούθησαν τη νέα τάξη πραγμάτων με σεβασμό και πίστη, διατηρώντας αξίες, ήθη και έθιμα. Στη μεσαιωνική Αθήνα, κάθε χρόνο την ίδια εποχή οι κήρυκες ήταν εξουσιοδοτημένοι να αναγγείλουν στους ανθρώπους της πόλης ότι «μπαίνει το τριώδι» και διαλαλούσαν την Κυριακή του Τελώνου και του Φαρισαίου την «προφωνούσιμη», όπως ακριβώς αποκαλούνταν η συγκεκριμένη ημέρα, επειδή αποτελούσε τον προπομπό της αποκριάτικης περιόδου. Στη συνέχεια, κάθε νοικοκυριό έκανε τις προμήθειές του σε τρόφιμα, κυρίως κρέας. Με «καλό φαγί» θα ερχόταν και το κέφι για μασκαρέματα και χορούς, στοιχεία απαραίτητα για την άρνηση της μιζέριας και των θλιβερών μεσαιωνικών συγκυριών που ταλάνιζαν ιδιαιτέρως τους Αθηναίους. Γλεντούσαν και πάλι οι ταλαίπωροι άνθρωποι του πάλαι ποτέ «κλεινού άστεως», για να ξορκίσουν το κακό, τις συμφορές, για να ξεδώσουν και να εκτονωθούν. Ούτε στα χρόνια της οθωμανικής κυριαρχίας εγκατέλειψαν τις παγανιστικές εκείνες διονυσιακές τελετές που τους πρόσφεραν χαρές κι ελπίδες. Τέτοιες μέρες διατηρούσαν το κέφι τους ακμαίο και πολλοί εμφανίζονταν μασκαρεμένοι, παριστάνοντας, όπως έλεγαν, τα «είδωλα». Κάποιοι κρατούσαν ξύλινα ανδρείκελα που τα αποκαλούσαν «ξόανα». Άλλοι, πάλι, μεταμφιέζονταν σε ζώα και τους αποκαλούσαν «ταράματα». Πάνω στα μάρμαρα του ναού του Ηφαίστου και της Εργάνης Αθηνάς (Θησείον), ανάμεσα σε πολλά άλλα
14 lifo – 21.2.19
γκράφιτι, ξεχωρίζει η επιγραφή κάποιου ανώνυμου Αθηναίου: «1800 Φλεβαρίου 18 εχορέψαμεν την αποκρηά». Ο αθηναιογράφος Δημήτριος Καμπούρογλου μας πληροφορεί ότι την ίδια αυτή μέρα ακούστηκε για πρώτη φορά το τραγούδι «Τούτη τη γη που την πατούμε, όλοι μέσα της θα μπούμε». Μετά την Απελευθέρωση, και όταν η Αθήνα πλέον ανακηρύσσεται πρωτεύουσα του νεοσύστατου ελληνικού κράτους, οι άνθρωποί της γλεντούν με την καρδιά τους την Αποκριά. Έστηναν σε αρχοντικά και σε φτωχόσπιτα χαρούμενες συγκεντρώσεις και… υπηρετούσαν επαξίως τον Διόνυσο και την Τερψιχόρη! Ο Γάλλος αρχαιολόγος Edmond About, στα 1852, ερχόμενος στην Αθήνα, ομολογεί: «Δεν είχα δει ποτέ κόσμο να χορεύει με μεγαλύτερη μανία απ’ όσο η καλή ελληνική κοινωνία!... Είναι αλήθεια ότι δεν ταξίδεψα στην Ισπανία… Οι γυναίκες προπάντων είναι ακούραστες…». Αλλά και τα φαγοπότια καλά κρατούσαν, καρυκευμένα με μπόλικο σκόρδο. Γράφει πάλι ο Edmond About, ο οποίος παρίσταται σε όλα τα «καθώς πρέπει» γλέντια της αθηναϊκής αποκριάς του 1852: «Μόλις έφθασε η ορχήστρα, χύθηκε μέσα στην αίθουσα μια μυρωδιά σκόρδου που όλο και δυνάμωνε. Είναι μια μυρωδιά λοκάλ που την ξαναβρίσκεις σχεδόν σε όλους τους χορούς. Πιστεύουν στη χώρα ότι χωρίς σκόρδο οι χοροί είναι άνοστοι, όπως και τα ροσμπίφ».
Τ
ην ίδια περίπου εποχή τριγύριζαν στους δρόμους της πόλης και άλλα αποκριάτικα δρώμενα, όπως το γνωστό «Γαϊτανάκι» και η «Γκαμήλα του Βαγγελάρα». Αυτή η «Γκαμήλα» ήταν ένα τερατόμορφο κατασκευάσμα, όπου κάτω από ένα μεγάλο δέρμα κινούνταν ρυθμικά τέσσερις άνθρωποι, υπό τον ήχο του τυμπάνου του Βαγγελάρα. Καθώς η «γκαμήλα» περνούσε από τα στενά σοκάκια της Πλάκας, οι κινούμενοι άνθρωποι, μέσα από τα σωθικά της, άπλωναν τα χέρια τους κι έκλεβαν ψωμιά, λαχανικά κι άλλες νοστιμιές από τα εκτεθειμένα υπαιθρίως αγαθά των εμπορικών καταστημάτων. Ο ποιητής της ανθισμένης αμυγδαλιάς Γεώργιος Δροσίνης μας αναφέρει ότι έξω από το πατρικό του σπίτι, κατά τη δεκαετία 1860-1870, στη συμβολή των δρόμων Αδριανού, Θέσπιδος και Τριπόδων, πραγματοποιούνταν ένα εντυπωσιακό αποκριάτικο δρώμενο, η «Αρπαγή της Ωραίας
Ελένης». Σ’ αυτήν έπαιρναν μέρος οι «κάρη κομμώοντες Αχαιοί» με τους «χρυσοφόρους Μήδους» και όλοι διεκδικούσαν την «Ωραία Ελένη», που ήταν νεαρός μυστακοφόρος και ενίοτε φρεσκοξυρισμένος. Στην ίδια αποκριάτικη ατμόσφαιρα της περιόδου αυτής εξελίσσεται και ένα άλλο κωμικοτραγικό συμβάν: η πρέσβειρα της Ρωσίας, άρτι αφιχθείσα στην Αθήνα, θέλησε να οργανώσει χορό μεταμφιεσμένων. Έβγαλε, λοιπόν, ντελάλη και προσκαλούσε στην πρεσβεία, στην οδό Αδριανού «… οιονδήποτε γλεντζέ, ευπρεπώς ενδεδυμένο, φέροντα προσωπίδα». Δυστυχώς, όμως, για την πρέσβειρα και τους προσκεκλημένους της, μαζί με τους μασκαράδες της υψηλής αθηναϊκής κοινωνίας εισχώρησαν στη φιλόξενη Ρωσική Πρεσβεία και αρκετοί μάγκες του Ψυρρή μασκαρεμένοι. Όταν η κρασοκατάνυξη έφτασε στο αποκορύφωμά της, συνέβη το απροσδόκητο. Οι μάγκες, ευπρεπώς ενδεδυμένοι και με προσωπίδες, άρχισαν να βγάζουν τα άπλυτα των ευγενών στη φόρα και η βραδιά έκλεισε με λιποθυμίες και βογγητά. Μετά το ατυχές συμβάν πέρασαν χρόνια πολλά έως ότου οι Αθηναίοι να αποτολμήσουν άλλον χορό μεταμφιεσμένων. Το 1887 ιδρύθηκε η Επιτροπή του Κομιτάτου για τον Καρνάβαλο στην πόλη μας. Χαράς ευαγγέλια! Και στα 1889 εμφανίστηκε, επιτέλους, στους αθηναϊκούς δρόμους ο πρώτος έντεχνος Καρνάβαλος! Τότε, στον Τύπο της εποχής κυκλοφόρησε ως πρωτοσέλιδο ο τίτλος: «Είμαστε εφάμιλλοι των Ευρωπαίων μασκαράδων!». Χαλασμός Κυρίου, πατείς με πατώ σε στον Καρνάβαλο που συνοδευόταν από «ανθοβολίας» και ενίοτε «οσπριοβολίας», πόλεμο ανθέων αλλά και οσπρίων, και ο σωζών εαυτόν σωθήτω! Πριν ακόμα της Πλάκας οι ανηφοριές σιγήσουν, οι θιασώτες του Διονύσου, της παλιάς Αθήνας, οργάνωναν το γλέντι της Καθαράς Δευτέρας. Ήταν η ευτυχής μέρα που γιόρταζαν στην Αθήνα και οι γαλατάδες. Τότε, σουραύλια, ζουρνάδες και τύμπανα αντάμα με βιολιά, λαούτα και σαντούρια δοξάζονταν στους Στύλους του Ολυμπίου Διός. Ήταν η κορύφωση των διονυσιακών εορτών, αιώνες μετά το πέρασμα του θεού. Γιατί ο Διόνυσος ποτέ δεν σβήστηκε από την ψυχή των Ελλήνων. Ζει και βασιλεύει στις καρδιές μας, προσπαθώντας να μας χαρίσει ελπίδα. Ο ντελάλης της τελευταίας Κυριακής διαλαλούσε ακούραστα: «Μασκαράδες και πολίται, στις κολώνες να βρεθείτε!». Όπως καταλαβαίνετε, το κάλεσμα ήταν για τους Στύλους του Ολυμπίου Διός, την Καθαρά Δευτέρα.
Δεν είχα δει ποτέ κόσμο να χορεύει με μεγαλύτερη μανία απ’ όσο η καλή ελληνική κοινωνία!... Είναι αλήθεια ότι δεν ταξίδεψα στην Ισπανία… Οι γυναίκες προπάντων είναι ακούραστες…» —EDMOND ABOUT, 1852
14.2.19 21.2.19 7.2.19 – lifo
15
ΕΙΚΑΣΤΙΚΑ
HPΘA ΓΙΑ ΝΑ ΜΕΙΝΩ!
Μια έκθεση στην γκαλερί ALIBI παρουσιάζει το έργο νεαρών καλλιτεχνών που επισκέφθηκαν την Αθήνα και αποφάσισαν να μην την εγκαταλείψουν ποτέ.
Η έκθεση «Here to Stay», που στα ελληνικά σημαίνει « Ήρθα για να μείνω» και εγκαινιάζεται στις 22 Φεβρουαρίου, παρουσιάζει πέντε νεαρούς καλλιτέχνες από διάφορα σημεία του κόσμου που τους ενώνει το γεγονός ότι ήρθαν για επίσκεψη στην Αθήνα κι έμειναν. Όπως γράφει στο Δελτίο Τύπου, στα μέρη μας τους έφερε κάποια από τις μεγάλες διεθνείς εκθέσεις, το hype, η φήμη για φτηνά ενοίκια ή απλώς ο ήλιος. Αγάπησαν την πόλη τόσο πολύ, που αποφάσισαν να μείνουν μόνιμα εδώ, ακόμη κι όταν τέλειωσαν οι μεγάλες εκθέσεις ή εκτινάχθηκε η τιμή των ενοικίων. Την έκθεση επιμελείται ο Ιάσονας Μέγκουλας (Cacao Rocks) και αναφέρει χαρακτηριστικά για τους καλλιτέχνες ότι «η αλήθεια είναι πως δεν τους διάλεξα εγώ αλλά με διάλεξαν αυτοί. Εδώ και χρόνια φιλοξενώ και βοηθάω με όποιον τρόπο μπορώ καλλιτέχνες απ’ το εξωτερικό που έρχονται στην Αθήνα. Η αλήθεια είναι πως έχω κουραστεί και τον τελευταίο καιρό έχω κλειστεί στον εαυτό μου. Δέχομαι mail από άτομα που ψάχνουν να νοικιάσουν στούντιο στην Αθήνα, λες και είμαι μεσιτικό γραφείο. Κανείς όμως δεν θέλει να γίνει το νέο Βερολίνο, όπως ακούγεται». Στο «Here to Stay» θα δείξουν ζωγραφική σε καμβά, ακουαρέλες σε χαρτί, εγκαταστάσεις, ανάγλυφα και λίγο απ’ την τέχνη του δρόμου. Στην έκθεση παίρνει μέρος ο Βρετανός David Fenwick που φτιάχνει κυρίως έργα από ξύλο και μετέφερε το στούντιό του στην Κυψέλη από το Λονδίνο. Επίσης, ο Maxim Heller που κατάγεται από το Μέιν των Ηνωμένων Πολιτειών, ήρθε ως φοιτητής και επέλεξε εδώ να κυνηγήσει το όνειρο του καλλιτέχνη. Αυτήν τη στιγμή δουλεύει στο Communitism στο Μεταξουργείο και κάνει τα πρώτα του βήματα στο street art. Εκτός από τη ζωγραφική, του αρέσει να κάνει κατασκευές με ανακυκλωμένα υλικά και αντικείμενα που βρίσκει στον δρόμο. Ο βραβευμένος κινηματογραφιστής Alexander Jaschik ήρθε στην Αθήνα το 2015 από το Μόναχο. Μάλιστα, πρόσφατα έκανε οικογένεια. Είναι γνωστός από την ταινία Ψωμί και Ελιές με τον Αντώνη Καφετζόπουλο, ενώ βρίσκεται πίσω από το πρότζεκτ «The doors of Athens». Στην έκθεση θα παρουσιάσει ζωγραφικά του έργα. Η Lydia Birdly είναι μια street artist από τη Ρωσία, της οποίας αγαπημένη θεματική είναι τα πουλιά επειδή συμβολίζουν την ελευθερία, όπως λέει. Τέλος, ο Amneris είναι ο μόνος με ελληνική καταγωγή. Το πραγματικό του όνομα είναι Δημήτρης Βασιλείου. Γεννήθηκε στην Αντιπάτρεια και μεγάλωσε στο Κιλκίς. Το 2004 μετακόμισε στη Φλωρεντία, όπου έκανε μαθήματα ζωγραφικής. Στην Ελλάδα επέστρεψε το 2015, οπότε και εγκαταστάθηκε στην Αθήνα.
ΙNFO Γκαλερί ALIBI Σαρρή 12, Ψυρρή Η έκθεση ξεκινάει την Παρασκευή 22 Φεβρουαρίου
16 lifo – 21.2.19
21.2.19 – lifo
17
q Γεννήθηκα στη Λαμία, την πατρίδα της μητέρας μου, σε μία από τις μεταθέσεις του πατέρα μου. Όταν ήμουν τεσσεράμισι, ήρθαμε στο σπίτι μας στην Αθήνα. Ο μπαμπάς μου ήταν ήρωας πολέμου και έφτασε στον βαθμό του στρατηγού σε νεαρή ηλικία. Η καταγωγή του ήταν από τα Κανάλια, έξω από την Καρδίτσα, Θεσσαλός από οικογένεια καπνεμπόρων, με παιδικούς του φίλους τον Φλωράκη και τον Αρχιεπίσκοπο Σεραφείμ, με τους οποίους συναντιόταν μέχρι το τέλος της ζωής τους. Η μαμά μου κατάγεται από μεγάλη αστική οικογένεια της Φθιώτιδας, με παραδόσεις και τρόπους της παλιάς εποχής. Το διπλανό σπίτι στο δικό τους ήταν ενός φίλου του παππού μου, του κ. Κλάρα, που έστειλε τον γιο του να σπουδάσει στη Γαλλία και μετά έγινε ο Άρης Βελουχιώτης. Από μικρή είχα μεγάλη σχέση με την ιστορία της χώρας, άκουγα όσα αφηγούνταν και μεγάλωσα σε ένα περιβάλλον με πολλή δικαιοσύνη, γιατί με είχαν μάθει ότι δεν υπάρχει καλό και κακό, αριστερό και δεξιό, υπάρχουν χάλια και από δω και από κει, που κάναν εγκλήματα. Ο μπαμπάς μου ήταν στον τακτικό στρατό, παρ’ όλα αυτά, όποτε άκουγε ότι γινόταν κάποιο στρατοδικείο προσπαθούσε να σώσει αυτούς που ήταν αριστεροί. Αυτό το ξέρουν στη Θεσσαλία και ονόμασαν προς τιμήν του ολόκληρη λεωφόρο.
q Οι μεταφράσεις ξεκίνησαν λόγω επιμονής του Φέρτη, γιατί για το Bent, που ανέβαζε με τον Φυσούν, είχε μια μετάφραση που δεν του άρεσε. Έτσι, μου είπε «εσύ μιλάς καλά αγγλικά, έχεις τελειώσει Λογοτεχνία, για δες το». Ήταν ένα πάρα πολύ ενδιαφέρον έργο και πολύ τολμηρό για την εποχή. Από τότε ξεκίνησε και η φιλία μου με τον Μάρτιν Σέρμαν, με τον οποίο τώρα γράψαμε μαζί το σενάριο της Σμύρνης. Δεν έβαλα καν το όνομά μου, αλλά μετά ήθελε όλα τα έργα που παίζαμε μαζί να τα μεταφράζω και είδα κι εγώ ότι μπορούσα να το κάνω – όχι να διασκευάζω τότε, απλώς να κάνω μια καλή μετάφραση. Μετά μπήκα στη διασκευή και στη συνέχεια στο γράψιμο. Στην ουσία, έχω παίξει σε θίασο άλλου μία φορά, στης Αλίκης. Μετά, κάναμε θίασο με τον Γιάννη – ήταν δικός του ο θίασος φυσικά, εγώ ήμουν σαν μαθήτριά του. Έμαθα πάρα πολλά απ’ τον Φέρτη, κυρίως το ήθος το θεατρικό, που πιστεύω ότι το έχω κι εγώ.
q Με τον Γιάννη κάναμε μια πολύ ωραία σειρά από έργα που πέτυχαν όλα, τα Οργισμένα Νιάτα, το Πιο Αληθινό του Στόπαρντ, το Αμαντέους, που ήταν πολύ πρωτοποριακό για την Ελλάδα, τις Επικίνδυνες Σχέσεις, έργα που ξαναπαίζονται τώρα από ποιοτικούς θιάσους. Μέσω των έργων αυτών άρχισα να έχω πολλές επαφές με το αγγλικό θέατρο. Επειδή ταξίδευα συχνά για τις μεταφράσεις, γνωρίστηκα με τον Κρίστοφερ Χάμπτον, με τον Στόπαρντ, με τον Μάρτιν Σέρμαν και τον Ίαν Μακέλεν, που έπαιζε κι εκείνος το Αμαντέους, και με τη Βανέσα Ρεντγκρέιβ. Έμαθαν τη δουλειά μου από πολύ μικρή. Από το 1987, που χωρίσαμε με τον Γιάννη, έκανα δικό μου θίασο, μετά φόβου Θεού βέβαια, γιατί ήμουν πάρα πολύ νέα γι’ αυτό, ήμουν στο θέατρο μόλις εφτά χρόνια. Όλοι έλεγαν ότι θα αποτύγχανα, μου έλεγαν «πού πας;». Τότε έκανα μια μεγάλη τουρνέ με τον Καφετζόπουλο, που έσκισε στην κυριολεξία σε όλη την Ελλάδα, το Τσάο, γιατί είχα παράλληλα μια σειρά στην τηλεόραση με τεράστια θεαματικότητα, τον «Θάνατο του Τιμόθεου Κώνστα». Μετά, πήγα στο Βρετάνια, όπου έγινα πια θιασάρχης. Μετά το βαρύ ρεπερτόριο που κάναμε με τον Γιάννη, ανέβαζα κυρίως κωμωδίες, γιατί είχα ανασφάλεια να πάω σε ένα βαρύ ρεπερτόριο μόνη μου, με την κωμωδία ήμουν πιο σίγουρη. Οι πιο πολλοί πρωταγωνιστές της γενιάς μου έκαναν τον πρώτο πρωταγωνιστικό ρόλο στον δικό μου θίασο: Βαλτινός, Σπύρος Παπαδόπουλος, Κυριακίδης.
q Στο Βρετάνια είχα πολύ μεγάλες επιτυχίες. Τα χρόνια αυτά, που ήταν για μένα πολύ σημαδιακά, ήμουν με μια πολύ μεγάλη προσωπικότητα, τον Αντώνη Τρίτση, ο οποίος πάντα με έσπρωχνε να κάνω κάτι περισσότερο, πιο καλό, πιο ποιοτικό και πιο μεγάλο – είναι πολύ σημαντικό να έχεις σύντροφο που θέλει να πηγαίνεις μπροστά. Ειδικά οι Έλληνες άντρες, τις πιο πολλές φορές, δεν θέλουν η γυναίκα τους να έχει τέτοια μεγάλη άνοδο. Ο Αντώνης πάντα το ήθελε και ήταν και πολύ του καλλιτεχνικού. Δεν ήταν ένας πολιτικός σαν κι αυτούς που ξέρουμε, του συμφέροντος, καμία σχέση. Τότε δεινοπάθησα με την πολιτική του καριέρα, γιατί υπήρχαν τα σκάνδαλα. Έφυγε απ’ το ΠΑΣΟΚ και όποτε γινόταν κάτι, έρχονταν κι έσπαγαν τις βιτρίνες του Βρετάνια. Ήταν πολιτικός άτακτος, τον κυνηγούσαν οι παπάδες που ήθελε να πάρει την περιουσία της Εκκλησίας, τον είχαν αφορίσει, είχαν γίνει σημεία και τέρατα τότε. Δυστυχώς, εξακολουθούν να γίνονται σημεία και τέρατα στην Ελλάδα.
q Όταν πέθανε ο Αντώνης, τόσο πρόωρα, τόσο νέος, λίγο πριν παντρευτούμε, σταμάτησα το θέατρο γιατί έπαθα κατάθλιψη. Δεν μπορούσα να πηγαίνω να παίζω κωμωδία, σταμάτησα για έναν χρόνο γιατί διαλύθηκε η ζωή μου τελείως. Είχα χωρίσει με δυσκολία από τον Γιάννη, που τον αγαπούσα πολύ, αλλά δεν ήταν τόσο συμβατοί οι χαρακτήρες μας, είχα βρει τον άντρα της ζωής μου, ήμουν έτοιμη να τον παντρευτώ, και όταν χάθηκε ο Αντώνης, έχασα όλη τη ζωή μου. Όταν αποφάσισα να επιστρέψω στο θέατρο, είπα «θα κάνω κάτι πολύ μεγάλο για να έχω την πρόκληση: μπορεί να πετύχω πολύ ή να αποτύχω». Δεν είχε νόημα για μένα να κάνω μια κωμωδία στο Βρετάνια, όπου θα έβαζα ωραία ρούχα και θα έρχονταν 600 άτομα. Ήθελα να κάνω κάτι που να με προκαλεί πνευματικά. Έτσι, πήγα στο Ακροπόλ, που ανέβαζε μεγάλες επιθεωρήσεις, και έκανα την Άννα Καρένινα. Μετά έκανα τη Θεοδώρα για τρεις σεζόν και στη συνέχεια την Μπουμπουλίνα. Και τα τρία έργα στο Ακροπόλ ήταν για τότε ό,τι μεγαλύτερο είχε γίνει και σε παραγωγή αλλά και σε εισιτήρια. Η Θεοδώρα είχε κάνει σχεδόν τα ίδια εισιτήρια που έκανε η Σμύρνη τώρα. Ήταν μια τολμηρή κίνηση για τότε, που όμως μου βγήκε σε καλό. Είχα πάντα πολύ καλή σχέση με το κοινό, δεν νομίζω ότι είναι κάτι που εξηγείται. Μπορεί κάποιος να είναι μεγαλύτερος ηθοποιός, αλλά το γκελ με το κοινό είναι κάτι που ή το έχεις ή δεν το έχεις.
18 lifo – 21.2.19
HΘΟΠΟΙΌΣ, ΣΚΗΝΟΘΈΤΙΣ, ΜΕΤΑΦΡΆΣΤΡΙΑ. ΓΕΝΝΗΘΗΚΕ ΣΤΗ ΛΑΜΙΑ, ΜΕΝΕΙ ΣΤΟ ΠΕΔΙΟΝ ΤΟΥ ΑΡΕΩΣ.
έγινα χάρη στον Βασίλη Γεωργιάδη, έναν από τους σπουδαίους μας σκηνοθέτες και από τους λίγους που έφτασαν στα Όσκαρ, που τότε έκανε τον «Γιούγκερμαν». Είχα κάνει πολλά διαφημιστικά με τον Πανουσόπουλο, τον Τσεμπερόπουλο, τον Διαγόρα τον Χρονόπουλο, διαφημιστικά για μαλλιά, για καλλυντικά. Ήμουν μέσα στη μόδα γιατί είχα, και έχω, μια πολύ καλοντυμένη μαμά, την οποία έντυνε ο Ντίμης Κρίτσας, και μια μέρα τής είπε «δεν κάνουμε μια φωτογραφία στη Μιμή;». Πριν τελειώσω το σχολείο, στα 17 μου, με ζήταγαν όλοι για διαφημιστικά. Έτσι με είδε ο Βασίλης Γεωργιάδης και με πήρε για τον ρόλο της Ντάινα, παρόλο που δεν είχα πάει στη σχολή. Βρέθηκα πρωταγωνίστρια με τον Αλέκο Αλεξανδράκη και τον Νικήτα Τσακίρογλου, χωρίς να έχω ιδέα από τίποτα, φυσικά. Με καθοδηγούσαν ο Βασίλης και ο Αλέκος πάρα πολύ και είπα «θα παίξω έναν χρόνο και, αν μπορώ, μετά θα πάω στη σχολή». Από τον πρώτο χρόνο έγινα πολύ δημοφιλής, χωρίς να είμαι ηθοποιός. Ήμουν απλώς αυθόρμητη επειδή είχα πλήρη άγνοια, δεν είχα το στήσιμο ενός κανονικού ηθοποιού. Τον δεύτερο χρόνο πήγα στη Σχολή Θεοδοσιάδη, ταυτόχρονα με το πανεπιστήμιο, κι έκανα πάρα πολλές σειρές, ενώ ήμουν ακόμα στη σχολή: το «Ταξίδι», την «Ετυμηγορία» με τον Ληναίο, την «Αστροφεγγιά». Ηθοποιός συνειδητοποιημένα έγινα μετά, με το θέατρο, αλλά στον «Συμβολαιογράφο», όταν τέλειωνα τη σχολή, ήμουν ήδη πάρα πολύ γνωστή. Τότε η τηλεόραση δεν έκανε 30% τηλεθέαση, που σήμερα θεωρείται κατόρθωμα – ο «Συμβολαιογράφος» είχε 81%. Ήταν σαν να έπαιζες σε μια ταινία κάθε εβδομάδα. Κι ήταν και πολύ καλές οι σειρές, από σημαντικούς σκηνοθέτες: Γιώργος Μιχαηλίδης, Διαγόρας Χρονόπουλος, Βασίλης Γεωργιάδης. Γυρνάγαμε δώδεκα μέρες ένα επεισόδιο και μάθαινες ένα σωρό πράγματα.
ΜΙΜΗ ΝΤΕΝΙΣΗ
απο τον m. hulot. φωτογραφιεσ: παρις ταβιτιαν.
ΟΙAΘΗΝΑΊΟΙ
q Ηθοποιός πάντα ήθελα να γίνω, απλώς, επειδή ήμουν κόρη στρατηγού, δεν τολμούσα να το πω. Στην ουσία, ηθοποιός
συγχωρώ, αλλά δεν ξεχνάω Συγχωρώ, γιατί το να κρατάς μέσα σου πράγματα μόνο κακό σού κάνει, σου δημιουργεί πικρία, προβλήματα ψυχολογικά, που δεν τα θέλω. Δεν ξεχνάω όμως. Το να συγχωρήσω κάποιον που μου έχει κάνει κακό δεν σημαίνει ότι θα τον κάνω φίλο μου, κι επειδή εύκολα θα είμαι ευγενική μαζί του, δεν πρέπει να θεωρεί ότι θα συνεργαστούμε κιόλας. Όχι, μέχρι εκεί.
21.2.19 – lifo
19
q Μετά από μια μεγάλη περίοδο στο Ιλίσια, όπου έφυγα από τα ελληνικά θέματα κι έκανα μιούζικαλ –το Ο βασιλιάς κι εγώ, το Βίκτορ Βικτόρια, το Φάνι, κάποια έργα σύγχρονα–, ξαναγύρισα σε αυτά που αγαπώ. Πήγα στο Κρατικό Θέατρο στην Κύπρο με την Ολυμπία Δουκάκη, τη σπουδαία αυτή ηθοποιό, και κάναμε ένα έργο γιατί ήθελα να καθαρίσει το μυαλό μου ως προς το τι ήθελα να κάνω. Και η Ολυμπία, που όλοι οι παππούδες της ήταν από το Αδραμύττιο κοντά στη Σμύρνη, όταν έσπασα το πόδι μου στην Κύπρο και καθόμουν στο κρεβάτι, μου είπε «τι διασκευάζεις και γράφεις, γράψε για τη Σμύρνη, κανένας δεν έχει γράψει γι’ αυτήν». Και μου έφερε το πιο ενδιαφέρον βιβλίο που έχω διαβάσει για τη Σμύρνη, το οποίο δεν κυκλοφορεί πια, ένα βιβλίο του ’23 που το απαγόρευσαν οι Αμερικανοί μετά, γραμμένο από μια Αμερικανίδα γιατρό, τη Lester Landjoy, η οποία ήταν η μόνη που έμεινε μέχρι τις τελευταίες μέρες της Σμύρνης στο λιμάνι. Λέγεται Some Great Samaritans. Αυτή, λοιπόν, μαζί με τον Αsa Jennings, κάποιον απ’ τη ΧΑΝ, ήταν οι μόνοι Aμερικανοί που έμειναν μέχρι το τέλος, ακόμα και όταν έφυγε ο Χόρτον, ο πρόξενος, που ήταν διπλωμάτης και τον ανάγκασαν να φύγει. Η Lester βόηθαγε τις γυναίκες που γεννούσαν κι αυτούς που πέθαιναν, ήταν μια τρομερή γυναίκα, πολύ θαρραλέα, αν σκεφτείς ότι αυτά γίνονταν το ’22. Αυτή, λοιπόν, είχε μια συγκλονιστική περιγραφή, απ’ όπου ξεκίνησα το έργο, πώς τη νύχτα που πήγαιναν οι Τσέτες και βίαζαν και σκότωναν, στα πλοία των συμμάχων μας οι αξιωματικοί ντύνονταν με τα σμόκιν κι έβαζαν τις ορχήστρες να παίζουν δυνατά κομμάτια από όπερες και οπερέτες για να μην ακούν οι ναύτες τι γίνεται στο λιμάνι και αγριεύονται. Περιγράφει ανατριχιαστικά πώς πάνω στα αγγλικά και γαλλικά πλοία (όχι στα αμερικανικά) είχε δει πάρα πολλούς ναύτες από διάφορα κράτη που ήθελαν να βοηθήσουν, αλλά είχαν εντολές ότι έπρεπε να είναι ουδέτεροι. Κι έλεγε αυτή: «Μα, πώς έγιναν ουδέτεροι, όταν αυτοί έστειλαν τους Έλληνες στη Μικρασία;» – ότι οι κυβερνήσεις αυτές ευθύνονται για τη σφαγή. Αυτό το κομμάτι, αυτή η περιγραφή, με έκανε να γράψω τη Σμύρνη.
ΟΙAΘΗΝΑΊΟΙ
ΜΙΜΗ ΝΤΕΝΙΣΗ
q Τώρα ετοιμάζω τη συνέχεια της Σμύρνης. Είναι το πρώτο ελληνικό θεατρικό sequel, δεν έχει ξαναγίνει. Είναι η ζωή των προσφύγων από τη στιγμή που γίνεται η ανταλλαγή των πληθυσμών. Είναι ίδια η οικογένεια με της Σμύρνης, εγώ με την κόρη μου, τον γιο μου και την υπηρετριούλα που είχε σωθεί πάμε στη Θεσσαλονίκη, σε σπίτι μουσουλμάνων, που φεύγουν όμως με αγκαλιές και φιλιά και με τα πράγματά τους, δεν φεύγουν όπως φύγαμε εμείς από τη Σμύρνη. Διαδραματίζεται στη Θεσσαλονίκη, γιατί ποτέ δεν έχει γραφτεί έργο γι’ αυτή την πόλη, που τότε ήταν πολυπολιτισμική. Από τη μια Πόντιοι, Θρακιώτες, Μικρασιάτες, οι Εβραίοι, μια ακμάζουσα κοινωνία μορφωμένη και πλούσια, και από την άλλη οι ρημαγμένοι ντόπιοι από την πυρκαγιά που είχε κάψει όλο το κέντρο το ’17. Οπότε, είναι μια συγκρουσιακή πόλη και εποχή, γιατί οι ντόπιοι δεν ήθελαν τους πρόσφυγες, οι πρόσφυγες δεν ήθελαν τους Εβραίους, τα μεροκάματα όλο και μειώνονταν, κανείς δεν ήθελε κανέναν. Είναι ένας παραλληλισμός με τη Σμύρνη. Βλέπεις τους πρόσφυγες πώς από κουρελήδες που μένουν στο χώμα φτιάχνονται, η μία κάνοντας κουλουράκια σμυρναίικα, ο άλλος ως καπνεργάτης, η άλλη ως μοδίστρα. Παράλληλα, οι Εβραίοι, που ξεκινάνε με μια υπεροψία, έναν σνομπισμό, με τα γαλλικά τους και με τα λαντίνο, ενώ ο ναζισμός άρχισε σιγά-σιγά να εξαπλώνεται κι έφτασε τελικά το μικρόβιο του φασισμού και στη Θεσσαλονίκη, έλεγαν, όπως οι Σμυρνιοί, «έλα, μωρέ, αυτά γίνονται στη Γερμανία, γιατί να φύγουμε;». Φτάνω μέχρι τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο και το έργο λέγεται Κι από Σμύρνη... Σαλονίκη.
Tο καλό πειραματικό είναι σε δέκα σκηνές. Από κει και πέρα, όποιος δεν έχει χρήματα για μια παραγωγή, βάζει μια κουρτίνα, παίρνει έναν ξάδερφό του και λέει «κάνω πειραματικό θέατρο». Αυτό δεν είναι πειραματικό θέατρο.
q Στην Ελλάδα έχουμε πολύ καλό θέατρο, το πιστεύω απόλυτα, από τα καλύτερα στην Ευρώπη. Το αγγλικό είναι αξεπέραστο, αλλά από τις άλλες χώρες έχουμε το καλύτερο. Δεν το συγκρίνω καν με το γαλλικό, όπου παίζουν ακόμα σαν να είμαστε στο 1821. Όμως το καλό πειραματικό είναι σε δέκα σκηνές. Από κει και πέρα, όποιος δεν έχει χρήματα για μια παραγωγή, βάζει μια κουρτίνα, παίρνει έναν ξάδερφό του και λέει «κάνω πειραματικό θέατρο». Αυτό δεν είναι πειραματικό θέατρο. Ανοίγει δρόμους, βρίσκει καινούργιες φόρμες, πιστεύω, βέβαια, σε αυτό, αλλά όχι έτσι όπως έχει γίνει. Στην Ελλάδα έχει γίνει κι άλλο ένα μεγάλο κακό, έχει χαθεί το καλό mainstream θέατρο, εγώ αυτό προσπαθώ να κάνω. Την εποχή που βγήκα, τη δεκαετία του ’80, το mainstream θέατρο δεν ήταν καρκατσουλέ και κιτς, όπως τώρα. Ήταν ο Κούρκουλος, η Καρέζη με τον Καζάκο, η Μελίνα, εγώ με τον Φέρτη, η Αλίκη με διάφορους παρτενέρ, το Εθνικό, το Τέχνης, που έπαιζε το Αμαντέους, τη Βιρτζίνια Γουλφ, τη Φιλουμένα Μαρτουράνο. Μετά πήραν όλους τους ηθοποιούς από την τηλεόραση και τους έκαναν θιασάρχες, κι έγινε το καρακιτσαριό στα μεγάλα έργα. Άντε να ξεχωρίσουν δυο-τρία, όλοι οι υπόλοιποι υποτίθεται ότι είναι στο πειραματικό. Αν η χώρα δεν έχει καλό mainstream θέατρο, που είναι τα μεγάλα κλασικά έργα ή τα έργα που αφορούν τη χώρα, όπως τα δικά μου, δεν μπορεί να έχει ούτε καλό πειραματικό.
q Είμαστε πιο κατεστραμμένοι τώρα απ’ ό,τι ήμασταν τη δεκαετία του ’80. Σίγουρα η δεκαετία του ’80 μάς φαίνεται κιτς τώρα –βλέπω φωτογραφίες μου με φουντωτά μαύρα μαλλιά και τη Βίσση δίπλα μου με κατσαρό μαλλί, με κοσμήματα και βάτες και λέω «πώς ήμασταν έτσι!»–, αλλά έπεσε πολύ χρήμα τότε στην Ελλάδα κι έγιναν πάρα πολλά λάθη, από κει ξεκίνησε το κακό. Βέβαια, τότε ήμουν πολύ νέα για να κάνω τέτοιες σκέψεις, ήμουν στο ξεκίνημα, στην επιτυχία και στον έρωτά μου με τον Αντώνη, δεν εμβάθυνα τόσο στα πράγματα. Μετά τα σκέφτηκα όλα αυτά που γίνονταν. Όμως, και πάλι, επειδή είχα την τύχη να είμαι με τον Αντώνη που αντιδρούσε σε όλα αυτά, που έφυγε όταν γίναν τα σκάνδαλα από το ΠΑΣΟΚ, που αισθανόταν ότι προδόθηκαν αυτά που πίστευε, βρισκόμουν κοντά στα γεγονότα από μια πολύ καλή πλευρά. Πιστεύω όμως ότι τότε ξεκίνησε το κακό, ο νεοπλουτισμός. Επειδή είχα ζήσει και το κολέγιο, τη δεκαετία του ’80 και στις αρχές του ’90 υπήρχε ακόμα μια αστική κοινωνία με τη σωστή έννοια του όρου. Όταν λέω ότι κάποιος είναι αστός στην Ελλάδα, ότι είμαι αστή, δεν εννοώ τον πλούσιο, εννοώ αυτόν που επί κάποιες γενιές υπάρχει καλλιέργεια στην οικογένειά του. Αυτός είναι ο αστός ο Έλληνας, εμείς δεν είμαστε ούτε μαρκήσιοι ούτε βαρόνοι, δεν έχουμε τέτοια αστική κοινωνία, αλλά επειδή η γιαγιά μου είχε πάει στο πανεπιστήμιο, εγώ είμαι αστή. Έζησα σε περιβάλλον τέτοιο. Και το κολέγιο που θυμάμαι δεν είχε καμία σχέση με νεοπλουτισμό, ήταν όλοι από καλές οικογένειες μετρημένες, κανένας δεν έκανε επίδειξη σε κανέναν, όλοι φοράγαμε μια γκρι φούστα με ένα μπλε πουλόβερ. Όσο «μεγάλες» οικογένειες και να ήταν, δεν μίλαγαν ποτέ για το τι λεφτά είχαν και τι αγόραζαν. Από το τέλος του ’80 και μετά άρχισε αυτή η νέα τάξη, οι νεόπλουτοι, που συζητούσαν τι σκάφος πήραν, πόσες φορές πήγαν στη Μύκονο, αυτή η σάχλα που τη βοήθησε και ο Τύπος της εποχής. Γιατί ξαφνικά έμπαινε εξώφυλλο μια κυρία γι’ αυτά που είχε, ενώ μέχρι τότε έμπαινες γι’ αυτό που ήσουν. Παντρευόσουν κάποιον πλούσιο, είχες πέντε εκατομμύρια στην τράπεζα κι ήσουν στο εξώφυλλο. Το κακό συνέχισε τη δεκαετία του ’90.
q Βλέπω ότι δεν υπάρχει καμία ιδεολογία. Δεν υπάρχει Έλληνας αυτήν τη στιγμή, εκτός κι αν είναι πολύ συμφεροντολόγος ή ρουσφετολόγος, που να μην είναι απογοητευμένος. Πες μου, τι πολιτικοί είναι αυτοί που πάνε με άνεση σε οποιοδήποτε κόμμα τούς πάρει; Επί χρόνια βρίζαμε όποιον έφευγε από ένα κόμμα και πήγαινε σε ένα άλλο, του Μητσοτάκη τού έμεινε το «αποστάτης» επί χρόνια. Εδώ με τεράστια άνεση κάποιος που έχει καταβρίσει τον ΣΥΡΙΖΑ, που έχει πει ότι είναι η χειρότερη κυβέρνηση, ότι διαφωνεί με τη «Μακεδονία», με όλα, σε δύο μέρες αλλάζει κόμμα και γίνεται υπουργός. Τρελαίνομαι! Καλά, δεν ντρέπονται καθόλου; Γι’ αυτό δεν θα ήθελα να ανακατευτώ με την πολιτική, ειδικά τέτοια εποχή. Κάθε τόσο υπάρχουν συμμαχίες που ξέρεις ότι μόλις διαλυθούν θα βγει οχετός. Φαίνεται η συμφεροντολογία, μας τη δείχνουν κατάμουτρα. Νιώθω μεγάλη απογοήτευση. Προτιμώ να ασχολούμαι με το θέατρο, να κάνω πολιτική με τα έργα μου.
20 lifo – 21.2.19
ΙNFO
Το έργο της Μιμής Ντενίση Κι από Σμύρνη… Σαλονίκη, ανεβαίνει στο ΘΕΑΤΡΟΝ του Κέντρου Πολιτισμού «Ελληνικός Κόσμος» σε παραγωγή του Ιδρύματος Μείζονος Ελληνισμού. Πειραιώς 254, Ταύρος, τηλ. 212 254 0300 www.theatron254.gr
ΕΧΕΙΣ ΓΟΥΣΤΟ ΔΑΦΝΗ ΛΑΖΟΥ
Alfa Romeo Giulia Έρωτας με την πρώτη ματιά!
The good LiFO ΓΕΥΣΗ
Η Αποκριά αρχίζει με ένα μεγάλο τραπέζι Η Τσικνοπέμπτη έρχεται, και αυτή είναι η στιγμή για να οργανωθείς σωστά.
παρισ ταβιτιαν
Θέλει προσοχή η επιλογή του μέρους όπου θα γιορτάσει κανείς αυτήν τη βραδιά κρεατοφαγίας. Όταν όλοι αναζητούν το ίδιο πράγμα, τα λάθη που μπορούν να γίνουν είναι πολλά. Συμβουλευτείτε τον οδηγό του LifO.gr για τα καλύτερα μέρη της πόλης για κρέας (όπως κι αν σου αρέσει) ή αντλήστε ιδέες από το πολύτιμο συνταγολόγιό μας για κρεατοφαγία στο σπίτι. Ας αρχίσει, λοιπόν, η πιο διονυσιακή γιορτή του χρόνου με φωτιά και κοψίδια!
21.2.19 – lifo
21
ΡΩΤΗΣΑΜΕ ΤΟΝ ΕΙΔΙΚΟ
The good LiFO
ö
Carpisa Backback σε φωτεινό κίτρινο από την κορυφαία ιταλική μάρκα στις γυναικείες τσάντες, τα είδη ταξιδίου και τα αξεσουάρ. carpisa.com
ò
New Balance
ô
Εμπνευσμένο από την κλασική σιλουέτα του 997, το μοντέρνο 997Η είναι σχεδιασμένο με βάση τις τάσεις του σήμερα. www.newbalance.gr
Aγγελική Πλανουδάκη Ιδιοκτήτρια του καταστήματος Eclectica, Χαιρεφώντος 10, Πλάκα Τι μπορώ να βρω στο Eclectica; Κρυμμένη σε μια άγνωστη γειτονιά της Πλάκας, δίπλα στη βυζαντινού ρυθμού εκκλησία της Αγίας Αικατερίνης, η οποία με τη σειρά της είναι χτισμένη πάνω στο ιερό της θεάς Αρτέμιδος, βρίσκεται η γκαλερί-αντικερί Eclectica της Αγγελικής Πλανουδάκη.
Miu Miu Ολόκληρη η αρωματική σύνθεση της Miu Miu, Fleur D’Argent, κυριαρχείται από την τρυφερή και αισθησιακή τουμπερόζα, χάρη στην οποία το άρωμα γίνεται πολύ κομψό και θηλυκό.
î
Samsung
lifo – 21.2.19 22 lifo –
Τι είδους αντικείμενα μπορεί να βρει κανείς σ’ εσάς; Από σύγχρονα χειροποίητα κεραμικά από το νησί της Χίου, ξυλόγλυπτα σκυριανά διακοσμητικά στοιχεία μέχρι φωτιστικάαπό φυσητό γυαλί από το Κάιρο και μικρούς θησαυρούς από τη Γαλλία και την Ιταλία. Αντικείμενα που αγαπώ ιδιαίτερα είναι τα αγάλματα του 1800 που απεικονίζουν αγίους της Καθολικής Εκκλησίας, φτιαγμένα από ξύλο ή papiermâché, στα οποία οι χειροτέχνες έχουν καταφέρει να αποτυπώσουν την εγκαρτέρηση, τον πόνο. Επίσης, τις μαριονέτες από τη Σικελία, τις pupi Siciliani, που, όπως ο δικός μας Καραγκιόζης, διηγούνται την ιστορία του τόπου τους με ιππότες και πριγκιποπούλες. Κάπου τυχαία στην περιήγησή μου και στην αναζήτηση του μοναδικού ή ιδιαίτερου που θα κινήσει τις χορδές μου εμφανίζονται μπροστά μου. Σε σωρούς ξεχασμένων παλαιοπωλείων, σε πάγκους και παζάρια κωμοπόλεων της Ιταλίας ή της Γαλλίας, στο εργαστήριο του maestro Marco στη Φλωρεντία ή τυχαία σε κάποιο σπίτι, όπου πια δεν έχουν θέση.
î
Hommer Το σαμπουάν για γένια με λάδι κάνναβης είναι διακριτικά αρωματισμένο με τόνους ξύλου, μαύρης σοκολάτας, vetiver και αποσταγμάτων. hommer.gr
Mizuno Το Wve Knit S1 (W) είναι πλεκτό στο πάνω μέρος και είναι φτιαγμένο από υλικά εξαιρετικής ποιότητας για τέλεια εφαρμογή, σταθερότητα πέλματος και μοναδική αίσθηση ελευθερίας κινήσεων. www.mzn.gr
ö
ò
Cyclades Σχέδιο εμπνευσμένο από τα μαρμάρινα ειδώλια της πρώιμης κυκλαδικής περιόδου, πάνω σε 100% μεταξωτό μαντίλι. cyclades.shop
kειμενο μεροπη κοκκινη
Personal
Shopper
Το Samsung Galaxy Gear 2 επιτρέπει στους χρήστες να ζουν την κάθε στιγμή, ενώ, παράλληλα, παραμένουν συνδεδεμένοι στις Samsung Galaxy συσκευές τους. public.gr
Τι είναι αυτό που ξεχωρίζει το Eclectica από ένα οποιοδήποτε παλαιοπωλείο; Η αντικερί Eclectica δεν είναι ένα απλό παλαιοπωλείο. Είναι τα αναρίθμητα ταξίδια στη θαυμαστή Ιταλία, η αποκρυπτογράφηση των μυστικών πεδίων που κρύβουν τα εργαστήρια συντήρησης της Φλωρεντίας, στους οποίους είχα το προνόμιο να εργαστώ, ο άκρατος ρομαντισμός και η ένωση δύο κόσμων τόσο κοντινών αλλά και τόσο μακρινών συγχρόνως, με αποκλειστικό συνδετικό κρίκο την αισθητική.
Τι είναι αυτό που δίνει αξία στην αντίκα; Οι αντίκες αποτελούν έναν θαυμαστό κόσμο που υπόκειται στους δικούς του κανόνες. Σε μια αντίκα, το πιο σημαντικό στοιχείο είναι η σπανιότητά της. Όσο πιο σπάνια, τόσο πιο περιζήτητη και, συνεπώς, τόσο πιο υψηλή η αξία της. Σημαντική, επίσης, είναι η αξία του υλικού από το οποίο είναι φτιαγμένη: χρυσός, μπρούντζος, ξύλο, μάρμαρο. Κάθε τομέας αποτελεί έναν ξεχωριστό λαβύρινθο με πολλές παραμέτρους, εξού και η εξειδίκευση των εκτιμητών όταν πρόκειται για αντίκες υψηλής αξίας. Τέλος, παράγοντας διόλου αμελητέος είναι η μόδα στις αντίκες, δηλαδή η γενική τάση της αγοράς.
EXEIΣ ΓΟΥΣΤΟ Δάφνη Λάζου Frontwoman στους Daphne and the Fuzz
Δάφνη, πες μου ένα μουσικό κομμάτι που σε συγκινεί πολύ. Το πρώτο που μου έρχεται στο μυαλό είναι το «Hellhole Ratrace» των Girls. Ήταν το πρώτο κομμάτι τους που άκουσα σε μια πολύ μεταβατική περίοδο, στα 19 μου, και βούρκωσα αμέσως. Από τότε βουρκώνω κάθε φορά που το ακούω. Και ένα που σε κάνει να θες να χορέψεις. D.A.N.C.E. των Justice. «Do the D.A.N.C.E.!». Πώς θα χαρακτήριζες τη μουσική που φτιάχνεις; Τον Οκτώβριο που μας πέρασε κυκλοφορήσαμε τον δεύτερο δίσκο μας με τίτλο «2ΑΜ», ο οποίος αισθητικά διαφέρει αρκετά από τον πρώτο μας. Μου αρέσει να ανακαλύπτω καινούργιους τρόπους να γράφω μουσική και όσο μπορώ να μην επαναλαμβάνομαι. Θέλω να εμπνέομαι συνεχώς από καινούργιες μουσικές που ακούω και πράγματα που βλέπω, οπότε μου είναι πολύ δύσκολο να δώσω αυτήν τη στιγμή μια συγκεκριμένη περιγραφή για τη μουσική μου γενικά. Το «2ΑΜ», πάντως, χαρακτηρίζεται από αυθορμητισμό, εξωστρέφεια και είναι μάλλον ένας ποπ δίσκος. Αν ήταν να χρησιμοποιήσεις κάποιους ήχους της Αθήνας στα κομμάτια σου, ποιοι θα ήταν αυτοί; Νομίζω, οι ήχοι χώρου της νυχτερινής ζωής της Αθήνας θα είχαν πολύ ενδιαφέρον. Ένα άδειο μπαρ, μια γεμάτη συναυλία πριν ξεκινήσει, μια ταβέρνα, ένα πάρκο όπου κάποιος έχει βγάλει τον σκύλο του βόλτα. Ποιο είναι το πιο τρελό σου όνειρο; Να γυρίσω τον κόσμο με τη μουσική μου. Θα σε ενδιέφερε να γράψεις και ελληνικό στίχο; Έχω προσπαθήσει να γράψω ελληνικό στίχο. Είναι κάτι που ίσως να με ενδιέφερε, αλλά όχι για τους Daphne and the Fuzz. Θα προτιμούσα να δώσω τα κομμάτια σε άλλους να τα ερμηνεύσουν. Σε απασχολεί η εμφάνιση όταν είναι να παίξεις σε λάιβ; Η αλήθεια είναι ότι, συνήθως, μέχρι την τελευταία στιγμή δεν ξέρω τι θα φορέσω. Πες μου κάτι ωραίο που έμαθες τελευταία. Οι Tame Impala βγάζουν καινούργιο δίσκο και οι Justice, ταινία – Space Opera!
kειμενο μεροπη κοκκινη
φωτογραφια παρισ ταβιτιαν
Τώρα πού πηγαίνεις; Για φαγητό με τους φίλους μου και μετά για ποτό. Τι φοράς και πόσο κοστίζει; Original Getta boots (50 ευρώ, από στοκάδικο), φόρεμα made by me, vintage jean jacket της μαμάς μου με τις αγαπημένες μου κονκάρδες, κοτλέ πουκάμισο του μπαμπά μου, διχτυωτές κάλτσες που για κάποιον λόγο έχουν κρατήσει πάνω από 7 χρόνια και, αν θυμάμαι καλά, πρέπει να έκαναν γύρω στα 7 ευρώ. Γενικά, είμαι κατά του fast fashion, αγοράζω μόνο ό,τι χαλάει και γρήγορα (Τ-shirts, κάλτσες, εσώρουχα). Όλα τα υπόλοιπα μου αρέσει να τα βρίσκω second hand, να φτιάχνω ό,τι μπορώ και να μεταποιώ. Αν είναι να δώσω αρκετά χρήματα για κάτι, θα είναι είτε επειδή ξέρω ότι θα μου κρατήσει για χρόνια είτε γιατί στα μάτια μου είναι έργο τέχνης.
21.2.19 – lifo
23
Ρις Γούστο
The good LiFO
Ένα ξεκαθάρισμα λογαριασμών με τις γεύσεις! Αν ψάχνεις ένα πραγματικό γαστρονομικό διαμάντι σε καθημερινή συσκευασία, το εστιατόριο «Ρις με γούστο» στη Βούλα μπορεί εύκολα να δώσει τέλος στην αναζήτησή σου. Εκεί μπορείς να απολαύσεις γευστικές εξάρσεις, πρωτόγνωρες ίσως, χωρίς να θυσιάσεις την άνεση και τη χαλάρωση και, κυρίως, χωρίς να χρειαστεί να αποκωδικοποιήσεις γεύσεις και να ερμηνεύσεις συνδυασμούς. Άλλωστε, ο εμπνευστής και ιδιοκτήτης του «Ρις με γούστο» Γρηγόρης Τσακίρης δηλώνει ευθέως, όταν τον ρωτήσεις για τη φιλοσοφία της κουζίνας του, ότι πρόκειται για ένα «ξεκαθάρισμα λογαριασμών με τις μπερδεμένες γεύσεις». Μια προσέγγιση που δεν μπορεί να αγνοηθεί, όταν προέρχεται από έναν «άνθρωπο του φαγητού» με μακρά παράδοση στη δημιουργία εστιατορίων αλλά και στην επεξεργασία τροφίμων – ναι, το ιστορικά καλύτερο ελληνικό τυποποιημένο σνακ, τα πατατάκια Τσακίρης, αποτελούν μέρος της οικογενειακής παράδοσης του Γρηγόρη. Έτσι προκύπτουν πιάτα φτιαγμένα με υλικά πολύ κα-
λής ποιότητας, οικεία, προσγειωμένα, μακριά από εξεζητημένους πειραματισμούς, στα οποία η διαφορετική μαγειρική προσέγγιση χαρίζει άλλη διάσταση. Στην κουζίνα, που είναι ανοιχτή, εκφράζοντας την ειλικρίνεια της παραγωγής, μαγειρεύουν με πάθος ο Γρηγόρης Τσακίρης και η νέα γενιά, ο γιος του, ο Γιώργος, που ξεδιπλώνει το ταλέντο του στα νόστιμα πιάτα που θα βρεθούν στο τραπέζι σου. Η κουζίνα είναι επικεντρωμένη στο κρέας με ελληνική καταγωγή, από Μυτιλήνη μέχρι Κομοτηνή. Σίγουρα, δε, ο τρόπος ψησίματος έχει την ταυτότητα του Τσακίρη και απογειώνει τις γεύσεις. Το μενού πατάει πάνω σε καλοδουλεμένες συνταγές με πινελιές από ιταλικά υλικά. Θα δοκιμάσεις μπιφτέκι κατσικίσιο, τα διάσημα φρέσκα τσιπς «αλά Τσακίρης» που συνοδεύονται με αυγά τηγανητά και παρμεζάνα, λουκάνικα χειροποίητα που φτιάχνονται στο μαγαζί από μοσχίδα με αυθεντική και χωρίς καρυκεύματα κρεάτινη γεύση, ψητή φορμαέλα Αράχωβας που σερβίρεται με σπιτικό γλυκό κουταλιού βύσσινο.
3
Αφιέρωμα
Tσικνοπέμπτη
ΜΑΓΑΖΙΑ ΠΟΥ ΘΑ ΓΙΟΡΤΑΣΟΥΝ ΤΗΝ ΤΣΙΚΝΟΠΕΜΠΤΗ!
24 lifo – 21.2.19
Ρις Με Γούστο, Β. Παύλου 98, Βούλα, 210 8959185
Σάλτσες τομάτας Ένα μυστικό στην κουζίνα σου!
Για εκείνες τις στιγμές που χρειάζεσαι κάτι γρήγορο για να νοστιμίσει το φαγητό σου, οι νέες σάλτσες τομάτας ΚΥΚΝΟΣ είναι η λύση που πρέπει να έχεις στην κουζίνα σου. Όποιο ζυμαρικό, ρύζι, κρέας, θαλασσινό ή ζύμη κι αν ετοιμάζεις, η γεύση του απογειώνεται με την επιλογή κάποιας από τις σάλτσες ΚΥΚΝΟΣ που θέλουν απλώς 2-3 λεπτά ζέσταμα. Τόσο απλά και τόσο φυσικά! Γιατί η σύστασή τους δεν περιλαμβάνει ζάχαρη, μόνο σταφυλοχυμό που έχει χαμηλό γλυκαιμικό δείκτη και έλαιο που είναι 100% έξτρα παρθένο ελαιόλαδο. Οι πιστοποιημένες ντομάτες από τον κάμπο της Ηλείας, χωρίς κατάλοιπα βλαβερών για την υγεία χημικών και λιπασμάτων, γίνονται η βάση πάνω στην οποία δημιουργούνται, υπό τις πιο αυστηρές διεθνείς προδιαγραφές, τρεις εξαιρετικές συνταγές της ελληνικής κουζίνας: πικάντικη πιπερίτσα και σκόρδο, φέτα και ελληνική ρίγανη, μανιτάρια και μαϊντανός. Η προσεκτική επιλογή των πρώτων υλών και η γεύση κάθε συνταγής είναι αυτή που φέρνει τις σάλτσες ΚΥΚΝΟΣ πρώτες στη λίστα με τα καθημερινά σου ψώνια και τις κάνει το απόλυτο μυστικό επιτυχίας στην κουζίνα σου.
Voula K
H απόλαυση σερβίρεται ψητή στην πλατεία της Βούλας. Κι όμως, οι πιο κλασικές γεύσεις μπορούν να σου ανοίξουν νέους γαστρονομικούς ορίζοντες, όταν η παρασκευή τους περιλαμβάνει μεράκι και έμπνευση, αποκαλύπτοντας την απλότητα και τη μοναδικότητα της ελληνικής κουζίνας. Το K Grill στη Βούλα είναι η πρόταση του Ομίλου Καστελόριζο και απευθύνεται στους λάτρεις του κρέατος που ψάχνουν κάτι διαφορετικό στη γευστική τους αναζήτηση. Με ένα μενού βασισμένο σε εκλεκτά κρέατα που ψήνονται στον αυθεντικό ισπανικό φούρνο Josper, η γνήσια ελληνική παράδοση περνά σε άλλο επίπεδο. Παραδοσιακό σουβλάκι σε καλαμάκι ή πίτα, ζουμερό ψητό κοτόπουλο, νόστιµο κεµπάπ, χωριάτικο λουκάνικο, χοιρινά µπριζολάκια και μια πλούσια ποικιλία κρεάτων είναι αυτά που θα σε εντυπωσιάσουν με τη γεύση αλλά και την παρουσίασή τους, ενώ στα must που πρέπει να
δοκιμάσεις είναι η τρυφερή picanha, τα μοσχαρίσια μπιφτέκια που μοσχοβολούν με αυγά μάτια, η χοιρινή tomahawk που ζυγίζει σχεδόν 1 κιλό, το αρνίσιο φιλέτο και, φυσικά, η εξαιρετική σαλάτα με πρόβειο προσούτο που δεν θα βρεις αλλού. Για την παρέα υπάρχει η πρόταση της ποικιλίας κρεάτων, ενώ για τους χορτοφάγους, οι επιλογές σε πιάτα είναι εξαιρετικές και βασισμένες πάντα στα φρέσκα υλικά της ελληνικής γαστρονομίας. Σε ένα χαλαρό περιβάλλον, στην κεντρική πλατεία της Βούλας, το K Grill είναι το στέκι που φέρει τη σφραγίδα του Ομίλου Καστελόριζο ως εγγύηση γεύσης και ποιότητας. Την Τσικνοπέμπτη τα αρνίσια παϊδάκια έρχονται να προστεθούν στο μενού των ψητών γεύσεων ως μια πρόταση που ετοιμάζεται εξαιρετικά για την ημέρα και θα σε μυήσει στα μυστικά της grilled απόλαυσης.
BarBara
Burger και steaks που αλλάζουν ό,τι ήξερες για την ψητή γεύση. Αν είσαι από εκείνους που θεωρούν ότι φαγητό ίσον κρέας, τότε το ΒarBara Que είναι το μέρος που πρέπει οπωσδήποτε να επισκεφτείς. Αν, πάλι, είσαι από εκείνους που εκτιμούν μια ιδιαίτερη κοπή και αναγνωρίζεις το πραγματικά καλό κρέας, τότε το ΒarBara Que θα γίνει το αγαπημένο σου στέκι, αφού εδώ θα βρεις μια σειρά από πιάτα που σε κάνουν να αισθάνεσαι ότι βρίσκεσαι σε κάποιο από τα πιο χαρακτηριστικά στέκια της Νέας Υόρκης. Εμπνευσμένο από το αμερικανικό στυλ, το ΒarBara Que σε υποδέχεται σε έναν χώρο όπου η τζαμαρία έχει αντικαταστήσει τους τοίχους, έτσι ώστε το καλοκαίρι ο εσωτερικός χώρος να γίνεται ένα με την εξωτερική αυλή. Η μεγάλη ξύλινη μπάρα γίνεται το αγαπημένο σημείο απ’ όπου μπορείς να απολαύσεις το φαγητό σου και η ανοιχτή κουζίνα σού αποκαλύπτει όλα τα μυστικά των
γεύσεων που σε περιμένουν ή σχεδόν όλα… Οι πέντε διαφορετικές κοπές κρέατος, που περιλαμβάνουν τη βραζιλιάνικη picanha, το rib eye, το tomahawk, το ribroast και το flank, αναδεικνύουν έναν γαστρονομικό θησαυρό που προέρχεται αποκλειστικά από μοσχάρι Black Angus. Το ίδιο ισχύει και για τα burgers, που έχουν κάνει γνωστό το ΒarBara Que ως must spot όσων αγαπούν την αμερικανική κουζίνα, αφού ο κατάλογος περιλαμβάνει μια σειρά από burgers που δεν έχεις ξαναδοκιμάσει, βασισμένα στην πλούσια και ζουμερή γεύση που προσφέρει το μοσχαρίσιο μπιφτέκι αλλά και ο συνδυασμός των εξαιρετικών υλικών σε κάθε συνταγή. Αν το ψητό είναι ο οδηγός της γευστικής σου αναζήτησης, ο προορισμός σου είναι το ΒarBara Que που θα σε παρασύρει σε ένα ταξίδι στην άλλη άκρη του Ατλαντικού.
Εθνικής Αντιστάσεως 27, Βριλήσσια, 213 0349058, FB: BarBara Que, Instagram: Barbara_que_
Tσικνοπέμπτη
Βασιλέως Παύλου 78, Βούλα, 210 899 4040 www.kgrillvoula.gr, FB: kgrillvoula, Instagram: kgrillvoula
21.2.19 – lifo
25
The good LiFO
ALFA ROMEO GIULIA Έρωτας με την πρώτη ματιά! ΕΝΑ ΑΠΌ ΤΑ ΠΙΟ ΕΛΚΥΣΤΙΚΑ ΑΥΤΟΚΊΝΗΤΑ ΠΟΥ ΚΥΚΛΟΦΟΡΟΎΝ ΚΑΤΑΓΕΤΑΙ ΑΠΌ ΤΗΝ ΙΤΑΛΊΑ.
Car
απο τον δημητρη γρατσο
26 lifo – 21.2.19
επιστροφή της ιταλικής φίρμας στην premium μεσαία κατηγορία αποτέλεσε μια ιδιαίτερα σημαντική είδηση και πλέον, σχεδόν τρία χρόνια μετά, οι Ιταλοί αισθάνονται δικαιωμένοι με την επιλογή τους. Σχεδιαστικά, η Giulia αποτελεί την επιτομή του «έρωτα με την πρώτη ματιά». Όπως ήταν αναμενόμενο, ξεχωρίζουν ο χαρακτηριστικός θυρεός της Alfa Romeo στη μάσκα, τα αμυγδαλωτά φώτα με προβολείς τεχνολογίας LED, ενώ είναι εντυπωσιακό το «πάντρεμα» της ελκυστικής σιλουέτας με τη σπορ/σεντάν σχεδιαστική λογική. O εσωτερικός κόσμος της Giulia έρχεται να επιβεβαιώσει όλα όσα διαδραματίζονται εκτός, με bonus την εξαιρετική αίσθηση ποιότητας την οποία αποπνέει, πέρα από τη διαχρονική σπορ αίσθηση και τη δεδομένη ιταλική φινέτσα. Τόσο ο πίνακας οργάνων όσο και η οθόνη στην κορυφή της κεντρικής κονσόλας παρέχουν όλες τις απαραίτητες πληροφορίες, με το σύστημα Alfa D.N.A. να δίνει τον ρυθμό σχετικά με τον τρόπο οδήγησης που θέλει να ακολουθήσει ο εκάστοτε οδηγός. Οι επιβάτες θα μετακινηθούν με άνεση και ασφάλεια, ενώ ο χώρος για τις αποσκευές των 480 λίτρων είναι υπέρ το δέον αρκετός για μεταφορές αντικειμένων όλων των ειδών και μεγεθών. Μιλώντας για ασφάλεια, να αναφέρουμε ότι στον βασικό εξοπλισμό της Giulia περιλαμβάνονται συστήματα ενεργητικής ασφάλειας, όπως είναι τα Integrated Braking System, Forward Collision Warning, Autonomous Emergency Brake και Lane Departure Warning.
Τον εξοπλισμό ολοκληρώνουν η κάμερα οπισθοπορείας με δυναμικές γραμμές καθοδήγησης, οι αισθητήρες παρκαρίσματος εμπρός και πίσω, η ηλεκτρικά ανοιγόμενη πόρτα του χώρου αποσκευών και η αυτόματη ενεργοποίηση των εμπρός προβολέων. Η Alfa Romeo Giulia είναι διαθέσιμη με κινητήρες βενζίνης και diesel για όλα τα γούστα και, κυρίως, βαλάντια. Σίγουρα ξεχωρίζει η πιο προσιτή έκδοση με τον turbodiesel κινητήρα των 2,2 λίτρων, ο οποίος αποδίδει από 150 έως και 210 ίππους, πετυχαίνοντας ταυτόχρονα εξαιρετική οικονομία καυσίμου, χωρίς να υστερεί σε επιδόσεις σε σχέση με τις βενζινοκίνητες εκδοχές του ιταλικού μοντέλου. Από την άλλη, η κορυφαία Quadrifoglio Verde των 510 ίππων ξεπερνάει κάθε προσδοκία, βάζοντας «φωτιά» στην άσφαλτο, προφανώς, όμως, με το ανάλογο οικονομικό «τίμημα». Στον δρόμο η Giulia σου προσφέρει όλα όσα θα περίμενες από ένα αυτοκίνητο της κατηγορίας της και, κυρίως, του χαρακτήρα της. Πίσω κίνηση ή τετρακίνηση, σπορ αίσθηση, η οποία συνδυάζεται με οικολογικό χαρακτήρα, ασφάλεια ακόμα και στην ανώτερη ταχύτητα και απόλαυση στα ύψη. Ένα αυτοκίνητο για να το ερωτευτείς! Συνολικά, η επανεμφάνιση της Alfa Romeo στην premium μεσαία κατηγορία ανακάτεψε την τράπουλα και με όπλο την αξεπέραστη σχεδιαστική φιλοσοφία της, την ανταγωνιστική αρχική τιμή της, καθώς και το ιταλικό DNA, το οποίο ρέει άφθονο κατά μήκος του αμαξώματός της, η Giulia βάζει δύσκολα στον ανταγωνισμό.
Το επετειακό MINI Cooper S 60 Years Edition Με αφορμή τη συμπλήρωση 60 ετών από τη «γέννηση» του πρώτου MINI, η βρετανική φίρμα γιορτάζει με μια συλλεκτική έκδοση. Το MINI Cooper S 60 Years Edition αποτελεί τη συλλεκτική έκδοση που δημιούργησε η βρετανική φίρμα με αφορμή τα 60ά «γενέθλια» του θρυλικού μοντέλου. Να σημειωθεί ότι το «αυθεντικό» MINI έμεινε στην παραγωγή μέχρι το 2000 και αναδείχτηκε στο πιο δημοφιλές σε πωλήσεις βρετανικό μοντέλο όλων των εποχών! Σε ό,τι αφορά την επετειακή έκδοση Cooper S 60 Years Edition, θα παραχθεί σε μόλις 500 «αντίτυπα», ενώ όλα θα διατεθούν εντός του Ηνωμένου Βασιλείου. Οι διαφορές του συγκριτικά με τα υπόλοιπα Cooper S επικεντρώνονται κυρίως στο αισθητικό κομμάτι, με το παραδοσιακό χρώμα British Racing Green να κλέβει την παράσταση, καθώς και με τα λογότυπα «60 Years» κατά μήκος του αμαξώματος, για να υπενθυμίζουν τη σημασία της συγκεκριμένης έκδοσης. Στο εσωτερικό του Cooper S 60 Years Edition, εκτός από τα αντίστοιχα λογότυπα, ξεχωρίζει το καφέ χρώμα των δερμάτινων επενδύσεων με τις πράσινες λεπτομέρειες. Στην «καρδιά» του επετειακού MINI συναντάμε τον turbo τετρακύλινδρο κινητήρα βενζίνης των 2,0 λίτρων, ο οποίος αποδίδει 192 ίππους και συνδυάζεται αποκλειστικά με αυτόματο κιβώτιο ταχυτήτων.
week ΣΙΝΕΜΑ
Η Σύζυγος Η Γκλεν Κλόουζ δίνει ρεσιτάλ ερμηνείας στην ταινία του Μπιορν Ρούνγκε και δικαίως προτείνεται για Όσκαρ Α’ Γυναικείου Ρόλου. από τον θοδωρή κουτσογιαννόπουλο
30
28
ΕΓΚΑΙΝΙΑ ΠΡΕΜΙΕΡΕΣ Τι καινούργιο ξεκινάει αυτή την εβδομάδα.
32
ΘΕΑΤΡΟ Κριτική για την παράσταση «Η Γίδα ή Ποια είναι η Σύλβια;»
34
ΒΙΒΛΙΟ Τα διηγήματα του Ρέιμοντ Κάρβερ.
ΕΙΚΑΣΤΙΚΑ
Βασίλης Σελιμάς, Reality Η έκθεση αποτελείται από είκοσι έργα μικρών και μεγάλων διαστάσεων, ακρυλικά σε καμβά και χαρτί, σχέδια με μολύβι. Ανθρωποκεντρική ζωγραφική, σκοτεινές συνθέσεις που εναλλάσσονται με έργα στα οποία υπερτερούν το φως και το έντονο χρώμα. Αυτά που προβάλλει ο Βασίλης Σελιμάς δημιουργήθηκαν τα τελευταία τρία χρόνια και αποτελούν, όπως λέει ο ίδιος, ένα ιδιότυπο ημερολόγιο της ζωής του. ä ΕΙΚΑΣΤΙΚΟΣ ΚΥΚΛΟΣ ΔΛ, Ακαδημίας 6, Κολωνάκι, 210 3646818-9. Μέχρι 09/03
21.2.19 – lifo
27
topevents
talk
8 week
2 1 - 27 φεβρου αρ ιου 20 1 9
απο τη γεωργια παπασταμου
Σοφία Κωνσταντοπούλου Στο Fluffy Library της Atopos cvc το Genderhood διοργανώνει ένα βιωματικό workshop σχετικά με τα ζητήματα φύλου για παιδιά από 4 ετών.
STOEP TH S PR ES ΟΠΕΡΑ Λουτσία ντι Λαμερμούρ
1 ΕΙΚΑΣΤΙΚΑ Printed Στον κόσμο του τυπώματος μας ξεναγεί η νέα ομαδική έκθεση της γκαλερί Blender. Όσοι παρευρεθούν στα εγκαίνια θα έχουν την ευκαιρία να περιεργαστούν τα έργα των Γιάννη Βαλυράκη, Δημήτρη Δάλλα, Γιώργου Μακράκη, Ελένης Μαραγκάκη-Ξηρομάμου, Ταξιάρχη Μερμίρη και Paul Oz υπό τις μουσικές του Mr Z. Παράλληλα, από τις 20:00 μέχρι και τις 22:00 οι επισκέπτες θα μπορούν να δημιουργήσουν τις δικές τους μεταξοτυπίες με βοήθεια από τις Λούπες Printing. 21/2-30/3, Blender Gallery, Ζησιμοπούλου 4, Γλυφάδα, Δευτ.-Τρ. 10:00-18:00, Τετ.-Παρ. 10:00-20:00, Σάβ. 12:0016:00, είσοδος ελεύθερη. Εγκαίνια: 21/2,19:00
2 ΣΥΝΑΥΛΙΑ Εβρίτικη Ζυγιά Θρακιώτικη έκσταση στο κέντρο της Αθήνας φέρνει το συγκρότημα από τον Έβρο. Η Εβρίτικη Ζυγιά, ένα σχήμα που κρατάει ζωντανή τη μουσική παράδοση της Θράκης, προσφέρει μια ολοκληρωμένη εμπειρία ειδικής έντασης στις συναυλίες της. Για πρώτη φορά μετά την εμφάνισή τους στο μεγάλο φεστιβάλ world μουσικής, Womex, θα παρουσιάσουν στο Ρομάντσο ένα διαφορετικό πρότζεκτ, δίνοντας βάση στις δυναμικές των οργάνων και μεγαλύτερο χώρο σε κάθε μουσικό για αυτοσχεδιασμούς. 22/2, Bios.Ρομάντσο, Αναξαγόρα 3-5, Αθήνα, 21:00, εισ.: 8 ευρώ
3 ΜΟΥΣΙΚΗ Ελληνικά διάφορα Η Νατάσσα Μποφίλιου, ο Θέμης Καραμουρατίδης και ο Γεράσιμος Ευαγγελάτος σε μια ολοκαίνουρια παράσταση στη νέα μουσική σκηνή Κρεμλίνο, στη βιομηχανική περιοχή του Πειραιά. 22/2-23/3, Kremlino, Καραΐσκου 119, πλατεία Κοραή, Παρασκευή & Σάββατο: 22:00, εισ.: από 15 ευρώ
28 lifo – 21.2.19
4 ΘΕΑΤΡΟ Βόιτσεκ
Με τον Γιώργο Γάλλο στον ομώνυμο ρόλο, η Κατερίνα Ευαγγελάτου παρουσιάζει το ημιτελές αριστούργημα του Μπίχνερ Βόιτσεκ στο Δημοτικό Θέατρο Πειραιά. Ο Γερμανός δραματουργόςέγραψε το έργο το 1836/7, όταν ήταν μόλις 23 ετών, αλλά πέθανε από τύφο προτού προλάβει να το ολοκληρώσει. Παρ’ όλα αυτά, η ιστορία του Γιόχαν Κρίστιαν Βόιτσεκ, που σε μια κρίση ζήλιας μαχαίρωσε την ερωμένη του και καταδικάστηκε σε θάνατο, έχει επηρεάσει σχεδόν ολόκληρο το δυτικό θέατρο, προσεγγίζοντας θέματα όπως η σεξουαλική επιθυμία, η αποκτήνωση του ανθρώπου, η ζήλια και ο θάνατος. 22/2-21/4, Δημοτικό Θέατρο Πειραιά, Ηρώων Πολυτεχνείου & Βασ. Γεωργίου, Πειραιάς, Τετ. 19:00, Πέμ. 20:30, Παρ. 20:30, Σάβ. 18:00 & 21:00, Κυρ. 19:00, εισ.: 25, 20 & 15 ευρώ
5 ΣΥΝΑΥΛΙΑ Death Disco Mini Fest Μερικά από τα σημαντικότερα σύγχρονα darkwave, electro, post punk συγκροτήματα φέρνει η Death Disco που, ειδικά για το βράδυ του Σαββάτου, μεταφέρεται στο Fuzz. Με headliners τους VNV Nation και τους In The Nursery από την Αγγλία, τους Ιταλούς Frozen Autumn και τους Whispering Sons από
Η πρώτη συμπαραγωγή της Εθνικής Λυρικής Σκηνής με τη Βασιλική Όπερα του Λονδίνου επιστρέφει, μετά την επιτυχία που σημείωσε την προηγούμενη σεζόν, για πέντε παραστάσεις. Η όπερα του Ντονιτσέτι παρουσιάζεται σε σκηνοθεσία της διακεκριμένης Βρετανίδας Κέιτι Μίτσελ και μουσική διεύθυνση Πιερ Ντιμουσό. 24/2 & 3, 20, 22, 24/3, Αίθουσα Σταύρος Νιάρχος της Εθνικής Λυρικής Σκηνής ΚΠΙΣΝ, λεωφ. Ανδρέα Συγγρού 364, 20:00 (Κυρ. 18:30), εισ.: 1590 ευρώ
Tι είναι το Genderhood; Ένα εκπαιδευτικό πρόγραμμα για την ισότητα των φύλων, τους ρόλους εξουσίας, τα ανθρώπινα δικαιώματα και την πρόληψη της έμφυλης βίας. Δημιουργήθηκε από μια επικοινωνιολόγο (εμένα) και τη Νίκη Παντελιού, που είναι εκπαιδευτικός. Απευθύνεται σε παιδιά 4+ ετών, εκπαιδευτικούς, γονείς, αλλά και ενήλικες. Επειδή μέσα από το βίωμα σωματοποιείται η μάθηση, χρησιμοποιούμε εργαλεία δανεισμένα από τις εικαστικές τέχνες και το θέατρο, κυρίως μέσω παιχνιδιών ρόλων. Η βάση μας για την ώρα είναι στη Θεσσαλονίκη, αλλά συχνά-πυκνά στο Genderhood αρέσει να παίρνει λεωφορεία, τρένα, αεροπλάνα και να ταξιδεύει ανά την Ελλάδα. Δεν ανησυχείς μήπως οι περισσότεροι συμμετέχοντες είναι άνθρωποι (και τα παιδιά αυτών των ανθρώπων) ήδη ευαισθητοποιημένοι σε τέτοια ζητήματα; Πράγματι, κι εγώ προβληματίζομαι για το background των παιδιών που έρχονται στα εργαστήριά μας. Τα φέρνουν γονείς που ούτως ή άλλως επιδιώκουν τα παιδιά τους να έχουν μια πιο ανοιχτή ματιά στα πράγματα. Γι’ αυτό έχουμε ανοίξει ήδη έναν δίαυλο επικοινωνίας με το υπουργείο Παιδείας, ώστε να μπορεί να μας καλέσει κάθε εκπαιδευτικός που βλέπει ότι το Genderhood μπορεί να βρει χώρο στο σχολείο όπου εργάζεται. Ποιος είναι ο Ηρακλής Πουα-Ρόζ που έρχεται στην Atopos; Είναι ο κατάσκοπος της καρδιάς μας. Είναι πολύ πουά και πολύ ροζ – και όποιο άλλο χρώμα θέλει δηλαδή. Ντύνεται και μεταμορφώνεται σε ένα βιωματικό εργαστήριο για παιδιά 4-8 ετών. Εκεί που νομίζαμε ότι η παλέτα των χρωμάτων είναι σωστά στημένη και ότι το γαλάζιο είναι το χρώμα που θέλουν τα αγόρια και το ροζ το χρώμα των κουφετί κοριτσιών, έρχεται ο Ηρακλής Πουα-Ρόζ και μας ιντριγκάρει. Βάζει γρίφους στα παιδιά προκειμένου να εξιχνιάσουν το μυστήριο του διαχωρισμού των χρωμάτων βάσει του φύλου. Έπειτα τους δίνει tips για να κατασκευάσουν τα δικά τους παιχνίδια. Κι επειδή καμιά φορά νιώθει μοναξιά, το Σάββατο 2 Μαρτίου θα τον συντροφεύσει στις κατασκοπικές του δράσεις ο Φλάφι του Fluffy Library στην Atopos cvc. 2/3, Fluffy Library - Atopos cvc, Σαλαμίνος 72, 11:00-13:00, κόστος συμμετοχής: 12 ευρώ
το Βέλγιο, το Death Disco Mini Fest προσφέρει μια εμπειρία που καιρό περίμεναν να ζήσουν οι φίλοι της σκοτεινής εναλλακτικής σκηνής στην Ελλάδα. 23/2, Fuzz Club, Πατριάρχου Ιωακείμ 1, Ταύρος (Πειραιώς & Χαμοστέρνας), 19:00, εισ.: 2833 ευρώ
6 ΕΙΚΑΣΤΙΚΑ Νίκος Χουλιαράς, Οι ζωγραφιές της επόμενης μέρας
DANCE
Μια ξεχωριστή προσέγγιση της ζωγραφικής του Νίκου Χουλιαρά μέσα από μια σειρά έργων που έχει επιλέξει ο αδερφός του, γλύπτης και oμότιμος καθηγητής της ΑΣΚΤ, Γιώργος Χουλιαράς, φιλοξενεί η γκαλερί Ευριπίδη. Στην πρώτη έκθεση με ζωγραφικά έργα του καλλιτέχνη, τριάμισι χρόνια από τον θάνατό του, το 2015, ξαναζωντανεύει το έργο ενός από τους σημαντικότερους καλλιτέχνες της μεταπολεμικής γενιάς, που διακρίθηκε ως ζωγράφος, ποιητής, πεζογράφος, συνθέτης, στιχουργός και τραγουδιστής. 23/2-16/3, Γκαλερί Ευριπίδη, Ηρακλείτου 10 & Σκουφά, Κολωνάκι, Τρ., Πέμ., Παρ. 11:0020:30, Τετ. 11:00-17:00 & Σάβ. 11:00-16:00, είσοδος ελεύθερη. Εγκαίνια: 23/2, 12:00
7 ΘΕΑΤΡΟ Νεολιθική νυχτωδία στην Κρονστάνδη
ΕΙΚΑΣΤΙΚΑ
Ανατομία Πολιτικής Μελαγχολίας Η έκθεση του Ιδρύματος Schwarz που καταγράφει και εξετάζει τη διαρκώς αυξανόμενη έλλειψη εμπιστοσύνης των πολιτών στην πολιτική και στους πολιτικούς του σήμερα πρωτοπαρουσιάστηκε στη Σάμο το περασμένο καλοκαίρι με 11 καλλιτέχνες, ενώ για την Αθήνα επεκτάθηκε και συμπεριλαμβάνει δέκα επιπλέον καλλιτέχνες και μία κολεκτίβα.
Το σπουδαίο ποίημα του Νίκου Καρούζου, μια «νυχτωδία» για κάθε λογής χαμένη επανάσταση, γίνεται παράσταση σε σκηνοθεσία του Άρη Μπαλή και ανεβαίνει στο Bios για λίγες μόνο βραδιές. Έργο πολιτικό και ταυτόχρονα υπαρξιακό, το οποίο ο Νίκος Καρούζος επεξεργαζόταν χρόνια, κυκλοφόρησε το 1987, κερδίζοντας το Κρατικό Λογοτεχνικό Βραβείο Ποίησης την επόμενη χρονιά. 25/2-26/3, Bios, Πειραιώς 84, Δευτέρα & Τρίτη: 21:00, εισ.: 10 ευρώ
8 ΘΕΑΤΡΟ Βρικόλακες
Banana Habibi Στο πρώτο τους πάρτι στο six d.o.g.s για το 2019 οι Banana Boys προτείνουν τσιφτετέλι και ανατολίτικο ήχο. 23/2, 6 d.o.g.s, Αβραμιώτου 6-8, Μοναστηράκι, 23:00, είσοδος ελεύθερη
Romantso<3 Kormoranos<3 Needless: Baris K. Το Ρομάντσο φιλοξενεί τη σύμπραξη δύο εκ των πιο δραστήριων mobile parties της πόλης και όλοι μαζί υποδέχονται τον περίφημο Τούρκο DJ και παραγωγό Baris K. για ένα house, techno, disco, ψυχεδελικό DJ set. 22/2, Bios.Ρομάντσο, Αναξαγόρα 3-5, Αθήνα, 23:30, εισ.: 8 ευρώ
Spinster’s Birthday Το Spinster κλείνει τέσσερα χρόνια και το γιορτάζει το βράδυ της Παρασκευής με Bonso, ClubKid και nikolasgale στα decks. 22/2, Spinster, Ικτίνου 3, Ομόνοια, 22:00, είσοδος ελεύθερη
Warehouse: Akylla, Pascal, Christo Z Τρεις εγχώριοι DJs ενώνουν δυνάμεις σε ένα πρότζεκτ εμπνευσμένο από το θρυλικό κλαμπ Warehouse του Σικάγου.
27/2-13/4, Ωδείο Αθηνών, λεωφ. Βασιλέως Γεωργίου Β’ 17, Αθήνα, είσοδος ελεύθερη
Λεόντιος και Λένα
Ένα σκοτεινό παραμύθι για τον έρωτα και την αναπόφευκτη μοίρα.
Τ
ο Λεόντιος και Λένα, ένα έργο που λίγες φορές έχει παρουσιαστεί στην Ελλάδα, ανεβαίνει στο θέατρο Σφενδόνη σε σκηνοθεσία του Γιώργου Κατσή και η LiFO βρέθηκε κατ’ αποκλειστικότητα στις πρόβες της παράστασης που έκανε πρεμιέρα στις 11 Φεβρουαρίου για να καταγράψει όχι μόνο τα στοιχεία, που κάνουν αυτήν τη θεατρική δουλειά εξαιρετική, αλλά και την ατμόσφαιρα πίσω από τη σκηνή. Εκεί όπου μια νέα γενιά ηθοποιών συνεργάζεται γι’ ακόμα μία φορά με τον Γιώργο Κατσή στο αριστούργημα του Γκέοργκ Μπίχνερ. Ένα έργο που μοιάζει με σκοτεινό ρομαντικό παραμύθι, αφού η υπαρξιακή ματιά του Μπίχνερ έρχεται να καλύψει την ιστορία με ένα πέπλο ματαιότητας που έχει να κάνει με την αδυναμία του καθενός να ξεφύγει από την προδιαγεγραμμένη μοίρα του. Ο Λεόντιος, ένας πρίγκιπας βουτηγμένος στην πλήξη, αποφασίζει να περιπλανηθεί μόνος του, θέλοντας να ξεφύγει από τον γάμο που του ετοιμάζει ο πατέρας του με τη Λένα. Το ίδιο κάνει κι εκείνη, προσπαθώντας να αλλάξει τη μοίρα που της γράφουν οι άλλοι. Τελικά, οι δύο νέοι συναντιούνται και ερωτεύονται ο ένας τον άλλον, χωρίς να γνωρίζονται. Όταν η αλήθεια αποκαλυφθεί, όλη η ιστορία μοιάζει με μια εξαπάτηση, μια φάρσα, στην οποία πρωταγωνιστούμε χωρίς να το θέλουμε και χωρίς να μπορούμε να το αποφύγουμε. «Πηγαίνετε τώρα στα σπίτια σας, και μην ξεχάσετε τους λόγους σας, τα κηρύγματα και τους στίχους σας, γιατί αύριο, με όλη μας την ησυχία και την άνεση, θα ξαναπαίξουμε αυτήν τη φάρσα από την αρχή». «Το Λεόντιος και Λένα, από την πλευρά του Μπίχνερ, μιας πολύ έντονης προσωπικότητας, είναι η απόλυτη αποδόμηση της εμπορευματοποιημένης έννοιας του έρωτα και η αντίσταση στο σοκολατάκι σε σχήμα καρδιάς, ντυμένο με κόκκινο ύφασμα» αναφέρει ο Γιώργος Κατσής, που έχει τον διπλό ρόλο του σκηνοθέτη και ηθοποιού της παράστασης. Μιας παράστασης σκοτεινής, που ξεχωρίζει καταρχάς λόγω του ίδιου του έργου αλλά και λόγω των επιμέρους στοιχείων που συνθέτουν το έργο. Η σκηνοθεσία του Γιώργου Κατσή, τα σκηνικά και τα κοστούμια της Ιωάννας Πλέσσα και, φυσικά, οι ερμηνείες από μια ομάδα ταλαντούχων νέων ηθοποιών αναδεικνύουν το Λεόντιος και Λένα σε μια παράσταση που αξίζει να δεις.
22/2, Steam Athens, Ευρυμέδοντος 3, Αθήνα, 24:00, εισ.: 8 ευρώ
Ο Δημήτρης Καραντζάς, μετά τον Γυάλινο Κόσμο του Τένεσι Ουίλιαμς, στήνει στη σκηνή του Θεάτρου Τέχνης τον σκοτεινό κόσμο της κυρίας Άλβινγκ. Οι βρικόλακεςτου παρελθόντος και του παρόντος, όσα κρατήθηκαν μυστικά για δεκαετίες, έρχονται στο φως με απρόβλεπτες συνέπειες. Η Ρένη Πιττακή, ο Ακύλλας Καραζήσης και ο Μιχάλης Σαράντης κρατούν τους πρωταγωνιστικούς ρόλους στο σημαντικό έργο του Ίψεν. 22/2-21/4, Θέατρο Τέχνης Καρόλου Κουν, Φρυνίχου 14, Πλάκα, Τετ.-Κυρ. 21:15, εισ.: 8-18 ευρώ
ΘΕΑΤΡΟ ΣΦΕΝΔΟΝΗ Μακρή 4, Αθήνα Παραστάσεις: Δευτ.-Τρ. 21:00 Μετάφραση: Γιώργος Δεπάστας Σκηνοθεσία: Γιώργος Κατσής Σκηνικά-Κοστούμια: Ιωάννα Πλέσσα Φωτισμοί: Τάσος Παλαιορούτας Φωτογραφίες: Νίκος Πανταζάρας Ηθοποιοί: Χαρά-Μάτα Γιαννάτου, Νατάσα Εξηνταβελώνη, Γιάννης Καράμπαμπας, Γιώργος Κατσής, Πάνος Παπαδόπουλος, Γιώργος Τριανταφυλλίδης Τιμές εισιτηρίων: 8-12€ (φοιτητικό/ανέργων)
21.2.19 – lifo
29
σινεμά
H ΤΑΙΝΙΑ ΤΗΣ ΕΒΔΟΜΑΔΑΣ
Η Σύζυγος The Wife Σκηνοθεσία: Μπγιορν Ρούνγκε Πρωταγωνιστούν: Γκλεν Κλόουζ, Τζόναθαν Πράις, Μαξ Άιρονς
Θα μπορούσες ποτέ να με συγχωρέσεις;
Η Τζόαν είναι η τέλεια σύζυγος επί σαράντα χρόνια. Όταν ο άντρας της ετοιμάζεται να παραλάβει το Νόμπελ Λογοτεχνίας, η Τζόαν αποφασίζει να αποκαλύψει το μεγαλύτερο μυστικό της καριέρας του.
Can you ever forgive me?
Σκηνοθεσία: Μαριέλ Χέλερ Πρωταγωνιστούν: Μελίσα Μακάρθι, Ρίτσαρντ Ε. Γκραντ
week
Τ
Αριστούργημα Πολύ Καλό Καλό Ικανοποιητικό Μέτριο p
Κακό
α πο τον θ οδ ω ρ η κο υτ σογ ιαν νοπου λο
30 lifo – 21.2.19
ο υπέροχο συνταίριασμα μιας «ατυχήσασας» σε όλα τα επίπεδα, ξοφλημένης βιογράφου με έναν αδέσποτο, παρακμιακό μεσήλικα gay, μια γλυκόπικρη ιστορία δαγκωμένης φιλίας και διστακτικής εκδίκησης είναι από μόνη της υλικό ικανό για μια ζουμερή, ουσιαστική, ανθρώπινη ταινία. Το Θα μπορούσες ποτέ να με συγχωρέσεις;, ωστόσο, είναι πολύ περισσότερα και, κυρίως, μια συγκινητική, σκηνοθετημένη ζεστά, σαν συρραφή από οικείες τζαζ βινιέτες, ωδή σε μια εποχή που πέρασε ανεπιστρεπτί. Η ταινία της Μαριέλ Χέλερ, σε υποψήφιο για Όσκαρ σενάριο της Νικόλ Χολοφσένερ, επικεντρώνεται στα πέτρινα χρόνια της Λι Ίσραελ, μιας δημοσιογράφου και συγγραφέως που έβγαζε τα προς το ζην –σε κάποιες καλές περιόδους και με το παραπάνω– γράφοντας βιογραφίες διασήμων, επαγγελματικά, αλλά τυπικά, εξαφανίζοντας τη δική της φωνή πίσω από την προσωπικότητα με την οποία καταπιανόταν κάθε φορά. Το βιογραφικό δράμα τη βρίσκει λίγο μετά το φιάσκο που ακολούθησε το βιβλίο της για την Εstée Lauder – η Ίσραελ δέχτηκε από την αυτοκράτειρα των καλλυντικών πιέσεις να μην το δημοσιεύσει, το έβγαλε όπως-όπως, μαστιγώθηκε από τους κριτικούς και απέτυχε παταγωδώς σε πωλήσεις. Ακοινώνητη και δύστροπη, πικρόχολη και μοναχική, με παρέα τη γάτα της και εντελώς ξεκομμένη από τους γνωστούς της, η Ίσραελ παλεύει να βγάλει το νοίκι, πουλώντας ό,τι θεωρούσε πολύτιμο. Όταν της έρχεται η φαεινή και μοιραία ιδέα να πλαστογραφήσει επιστολές συγγραφέων και ποιητών, βάζοντας μια τσαχπίνικη, κουτσομπολίστικη πινελιά στα κείμενα, ή ακόμα και δημιουργώντας γράμματα από το μυαλό της, ανακαλύπτει μια αγορά συλλεκτών πρόθυμων να πληρώσουν μια μικρή περιουσία για τις ρήσεις ανθρώπων που διακρίνονταν για το πνεύμα τους, δημοσιοποιώντας ταυτόχρονα γαργαλιστικές πλευρές του χαρακτήρα τους με περιστατικά που δεν συνέβησαν ποτέ! Στη στρεβλή, ευγενή στο απεγνωσμένο της μυαλό και τσαλαπατημένο της ηθικό, προσπάθεια να γράψει ιστορία πίσω και πέρα από την Ιστορία, βρίσκει τυχαία στον δρόμο της (σε ένα μπαρ, για να είμαστε ακριβείς) έναν παραστρατημένο άνδρα, τον Τζακ Χοκ, άνεργο, μάλλον άστεγο, απένταρο, άσχετο περί τα λογοτεχνικά, αλλά ανεξήγητα αισιόδοξο και πρόθυμο για ζαβολιές, που λειτουργεί ως παρατρεχάμενος και σανίδα σωτηρίας στην πάντα μαγκωμένη, κλειστή Ίσραελ. Οι δυο τους συνδέονται με τη χαμένη bohemia της Νέας Υόρκης, τη μαγική εποχή κατά την οποία οι καλλιτέχνες, οι εγγράμματοι, οι ευφυολόγοι και μοιραία κάποιοι dilettantes, όπως ο Τζακ, αντιστέκονταν με την ανένταχτη στά-
ση τους και τη δημιουργική τους σκέψη στον κομφορμισμό και στην κανονικότητα. Από τις επικές συναντήσεις που οργάνωνε η Ντόροθι Πάρκερ στη στρογγυλή τράπεζα του ξενοδοχείου Αλγκόνκουιν μέχρι τους ασυμμάζευτους ενοίκους του Τσέλσι, ο απόηχος προσγειώνεται απότομα και σκληρά (η ποιότητα λάκισε και τα νοίκια εκτοξεύτηκαν) σε δυο ανθρώπους που δεν γίνεται πλέον να περιδιαβαίνουν χαριτωμένα σε μια πόλη δημοσίων σχέσεων και υγιεινής συμπεριφοράς. Η Ίσραελ διατείνεται πως γράφει καλύτερα ως Ντόροθι Πάρκερ και από την ίδια την Ντόροθι Πάρκερ (στην οποία ανήκει ο ψευδής, αλλά τόσο εύστοχος τίτλος της ταινίας), την ίδια στιγμή που το αγοραίο σεξ του Τζακ ισοδυναμεί με φλερτ με τον θάνατο – βρισκόμαστε στις αρχές της δεκαετίας του ’80. Ατιμασμένη και ανοχύρωτη, η Ίσραελ πλαστογραφεί στα μάτια του νόμου και των οργισμένων συλλεκτών που, όσο χάρηκαν με τα πρωτόφαντα ευρήματά της, άλλο τόσο τρομοκρατήθηκαν με τη διατάραξη μιας κίβδηλης φούσκας που έπλασαν προς ίδιον όφελος, αλλά επιτέλους βρίσκει για πρώτη φορά το βήμα για να αφήσει το πνεύμα της ελεύθερο, φυσιολογικά και αβίαστα, χρησιμοποιώντας ως έμπνευση και άξονα αναφοράς τις επιρροές που τόσα χρόνια αποτελούσαν τη δική της πηγή διαβίωσης. Ακούγοντας την εκδότριά της που την προέτρεψε να επανεφεύρει τη δημόσια εικόνα της, έκανε του κεφαλιού της και το έσπασε υπερήφανη. Το σύμπαν της, μικροσκοπικό όσο και το στενό διαμερισματάκι της, κλονίζεται, ενώ εκείνη λυτρώνεται με μια τιμωρία που επιδίωκε με πεισματάρικη αγένεια και παθολογική, επιθετική αγοραφοβία, περιφέροντας τη μιζέρια της σαν ογκώδες φάντασμα που σέρνει τις αλυσίδες του. Η Μελίσα Μακάρθι σφίγγει τα δόντια και ζυγιάζει μαεστρικά μυριάδες ανασφάλειες και κάποιες τραχιές και τρανταχτές αρετές της Ίσραελ, ενώ ο Ρίτσαρντ Γκραντ, σε ένα απολαυστικό αντίδωρο, του Withnail and I, δίνει λάμψη στο περιθώριο με τα ανώδυνα τσιτάτα του και την απρόβλεπτη, παιδική ψυχή του να αντισταθμίζουν τη δηκτική, προσβλητική ειρωνεία της όψιμης, άσπονδης φίλης του. Βασικά ζουν άθλια, αλλά σκορπίζουν κάθε τόσο τρέλα στο άχρωμο περιβάλλον, σαν στιγμιαίο ξέσπασμα μεγαλείου κόντρα στο σαρωτικό, επικείμενο ξεκαθάρισμα του ψηφιακού αιώνα. Είναι χάρμα οι δυο τους, ένα αξέχαστο δίδυμο, σαν ζωντανή ανάμνηση δύο διαφορετικών εκδοχών της τέχνης του εφήμερου – κι έχουν μια τελευταία, κόντρα σε κάθε κώδικα του μελό, συνάντηση αξιοπρέπειας και συμπόνιας, σωστό σεμινάριο οικονομίας και ουσίας στο σενάριο και την ερμηνεία. ODEON GLYFADA 2-ODEON STARCITY 3-ΓΑΛΑΞΙΑΣ 1-WEST CITY 3-ΕΜΠΑΣΣΥ-ΑΕΛΛΩ 2,3-ΚΗΦΙΣΙΑ CLASS-ΑΘΗΝΑ
Η αληθινή ιστορία της κορυφαίας σε πωλήσεις βιογράφου διασημοτήτων Λι Ίσραελ που έβγαζε τα προς το ζην καταγράφοντας τις ζωές διασημοτήτων και, όταν δεν μπορούσε να εκδώσει πια τα έργα της, μετέτρεψε την τέχνη της σε απάτη.
Bρισκόμαστε στο 1992, την κρίσιμη στιγμή που το ζεύγος Κάσλμαν δέχεται τηλεφώνημα από τη Σουηδική Ακαδημία που απονέμει τα βραβεία Νόμπελ. Η ύψιστη τιμή για τον λογοτέχνη Τζόζεφ αντιμετωπίζεται με παιδικό ενθουσιασμό και, μαζί με την Τζόαν, χοροπηδάνε στο κρεβάτι από τη χαρά τους για κάτι που προφανώς είναι το επιστέγασμα μιας κοπιώδους, μεγάλης καριέρας στα γράμματα. Από την ανακουφιστική είδηση της νίκης μέχρι το ταξίδι στη Σκανδιναβία και την απονομή μεσολαβούν ανάμεικτα συναισθήματα και σημαντικές αναδρομές στο παρελθόν του ζευγαριού, στα τέλη της δεκαετίας του ’50, όταν εκείνη ήταν μια φιλόδοξη σπουδάστρια Λογοτεχνίας κι αυτός, παντρεμένος καθηγητής. Τα όνειρά της για καριέρα σταμάτησαν όταν ο Τζόζεφ ξεκίνησε τη δική του πορεία, που σταθερά τον έφερε στην κορυφή του αμερικανικού κύκλου λογοτεχνών. Η μεταμόρφωση της Κλόουζ είναι σταθερή και αδιόρατη, σαν ένα παιδί που ψηλώνει κάθε μέρα και κανείς δεν το αντιλαμβάνεται σε πλήρη κλίμακα. Ώσπου φτάνει το διαφωτιστικό φινάλε, με την καταλυτική ψυχολογική βοήθεια του ενήλικου γιου, ο οποίος γράφει επίσης ποίηση, αλλά ο πατέρας του δεν αναγνωρίζει ούτε ενθαρρύνει τη φιλότιμη προσπάθειά του, και την αφηγηματική εμπλοκή ενός φορτικού δημοσιογράφου που πιέζει το ζευγάρι να του επιτρέψει να γράψει τη βιογραφία του Τζόζεφ, και φαίνεται να ξέρει σημαντικές λεπτομέρειες από το παρελθόν. Η Κλόουζ εκφράζει μια αυξανόμενη δυσφορία απέναντι στην κορυφαία στιγμή της βράβευσης. Φροντίζει και συμπληρώνει τον Τζόζεφ, του στέκεται και τον καμαρώνει, αλλά ιδιωτικά υποφέρει και λυπάται, χωρίς να μπορεί να δείξει σε κανέναν τι την ενοχλεί πραγματικά και για ποιον λόγο φέρεται περίεργα. Αριστοτεχνικά υπονοεί συνεχώς στον σύζυγο πως δεν προτίθεται να παριστάνει τη σύζυγο και αυτός γνωρίζει πώς να την κρατήσει πίσω, στη θέση που ανέκαθεν διατηρούσε. Στην ανέλιξη μιας ταινίας που ο Σουηδός Μπγιορν Ρούνγκε σκηνοθετεί απέριττα, σεβάσμια και θεατρικά, η ερμηνεία της Κλόουζ τροφοδοτείται από τις αποκαλύψεις της νεότητας και τη σταθεροποίηση μιας νοσηρής, πνευματικής παιδεραστίας. Κάτι πολύ ζωτικό έχει κλαπεί από την ψυχή της, για να αντικατασταθεί, σαν σε αυτόματη αντίδραση άμυνας και επιβίωσης, από αυτοκαταστροφική στωικότητα. Ο κίνδυνος ζωγραφίζεται στο ανεπανάληπτο πρόσωπο της Γκλεν Κλόουζ σε μια παράσταση για έναν ρόλο. Η Σύζυγος γιορτάζει τη δεύτερη ευκαιρία, αυτή την μπερδεμένη εξίσωση της ξανακερδισμένης αυτοπεποίθησης με το γύρισμα της τύχης, και ανανεώνει το αντίκρισμα στο παλιό, γνωστό ευφυολόγημα, πως η εκδίκηση σερβίρεται κρύα. VILLAGE RENTI 19-VILLAGE MALL 1,6-VILLAGE PAGRATI 3-VILLAGE FALIRO 4,8-ΑΘΗΝΑΙΟΝ 1-ΑΙΓΛΗ 1-ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ-ΑΤΛΑΝΤΙΣ 1-ΒΑΡΚΙΖΑ 1,2-CINERAMA-WEST CITY 2-ΙΝΤΕΑΛ-ΚΗΦΙΣΙΑ 2-ΚΙΝΗΜΑΤΟΘΕΑΤΡΑ ΚΩΝΣΤΑΝΤΑΡΑΣΒΛΑΧΟΠΟΥΛΟΥ 1-ΣΙΝΕ ΧΟΛΑΡΓΟΣΤΑΙΝΙΟΘΗΚΗ ΛΑΪΣ 1-TOWN CINEMAS 1-ΤΡΙΑ ΑΣΤΕΡΙΑ 2
Αν η οδός Mπιλ μπορούσε να μιλήσει If Beale Street could talk Σκηνοθεσία: Μπάρι Τζένκινς Πρωταγωνιστούν: Στέφαν Τζέιμς, Κίκι Λέιν, Ρετζίνα Κινγκ Δύο ερωτευμένοι νέοι βλέπουν τη ζωή τους να ανατρέπεται όταν ο ένας φυλακίζεται για ένα έγκλημα που δεν έχει διαπράξει και η σύντροφός του ανακαλύπτει ότι είναι έγκυος.
Φίλοι από παιδιά, συνωμότες του πρώτου, αμήχανου και τρυφερού οργασμού, αντιμέτωποι, τόσο νέοι, με μια δυσβάσταχτη συγκυρία: ο Φόνι συλλαμβάνεται με την ψευδή κατηγορία του βιασμού, ενώ η Τις ανακαλύπτει πως είναι έγκυος από αυτόν. Θερμό και στιλπνό, όπως το Moonlight, πιο σαρκικό και γραμμικό στην αφήγηση, παρά τα flashbacks, το Αν η οδός Μπιλ μπορούσε να μιλήσει διασκευάζει το ομώνυμο μυθιστόρημα του Τζέιμς Μπόλντουιν από το 1974. Όπως προειδοποιεί ευγενικά πριν από τους τίτλους αρχής, πρόκειται για μια ιστορία που θα μπορούσε να συμβεί σε οποιαδήποτε γειτονιά και ο Μπάρι Τζένκινς εγγράφει άλλον έναν μαρτυρικό μύθο στο DNA της μαύρης φυλής – μια ειδίκευση που έχει παραδεχτεί και ο ίδιος, άλλωστε. Παντρεύοντας το ποιητικό, μαχητικό πνεύμα του Αμερικανού συγγραφέα με την εικαστική του φιλοσοφία, ο Τζένκινς χάνει μέρος της δύναμής του από την έκφραση, την αποστασιοποιημένη εκφορά, που συχνά δεν ταιριάζει με τον σπαραχτικό αποχωρισμό. Ωστόσο, η ταινία, ένα βαθυκόκκινο δοκίμιο για τον έρωτα και την αδικία, έχει αξιοζήλευτη ροή, υπέροχη μουσική από τον Νίκολας Μπριτέλ και μερικές αξέχαστες στιγμές, όπως η ανταλλαγή βλεμμάτων στον τελετουργικό αυτοσχεδιασμό του έρωτα ή οι δύο λέ-
ξεις, «yes, baby», με τις οποίες η μάνα Ρετζίνα Κινγκ αγκαλιάζει τον φόβο της κόρης της, πριν εκείνη της αναγγείλει τη γλυκόπικρη εγκυμοσύνη. ΑΙΓΛΗ 4-ΑΝΟΙΞΗ 2-ΔΑΝΑΟΣ 1-ΕΛΛΗ-ΚΗΦΙΣΙΑ 1-ΜΙΚΡΟΚΟΣΜΟΣ-ΝΑΝΑ 1,6-TOWN CINEMAS 4-ΖΕΑ
Ο Φαροφύλακας The Vanishing Σκηνοθεσία: Κρίστοφερ Νίχολμ Πρωταγωνιστούν: Τζέραρντ Μπάτλερ, Πίτερ Μάλαν Τρεις φαροφύλακες πηγαίνουν για έξι εβδομάδες σε ένα ακατοίκητο νησί, είκοσι μίλια μακριά από τις δύσβατες ακτές της Σκωτίας. Καθώς τακτοποιούνται στη συνηθισμένη τους ρουτίνα, κάτι απρόσμενο και πιθανώς καταλυτικό συμβαίνει, όταν πέφτουν πάνω σε κάτι που δεν είναι δικό τους για να το κρατήσουν.
Η αληθινή ιστορία της εξαφάνισης τριών φαροφυλάκων σε ένα απομακρυσμένο νησάκι έξω από τη Σκωτία έναν χειμώνα του 1900, γνωστή και ως Flannan Isle Mystery, παραμένει άλυτο μυστήριο έναν και πλέον αιώνα μετά. Ο Δανός σκηνοθέτης Κρίστοφερ Νίχολμ δίνει τη δική του ερμηνεία, φτιάχνοντας βασικά ένα σινεμασκόπ, γκρίζο δράμα δωματίου με τρεις χαρακτήρες διαφορετικών γενεών. Ο Πίτερ Μάλαν, αμίλητος και βαρύς, κάνει τη δουλειά του βυθισμένος σε ένα βουβό μοιρολόι για τους αγαπημένους του που έχει χάσει, ενώ ο Τζέραρντ Μπάτλερ έχει αποχαιρετήσει προσωρινά την οικογένειά του επειδή τον καλεί το σκληρό καθήκον. Ο νεότερος συνάδελφός τους έχει ψυχολογικές μεταπτώσεις, ενδεχομένως ως απόρροια της ορφάνιας του. Όταν βρίσκουν έναν άνδρα ξεβρασμένο σε μια στενή λωρίδα βράχου και δίπλα του ένα σεντούκι με χρυσό, πυροδοτείται η παράνοια, που ενισχύεται από την αναπόφευκτη μοναξιά και την ανθρώπινη
απληστία. Το κύμα σκάει άγρια, ο άνεμος σφυρίζει με δύναμη και η ένταση βγαίνει με το σταγονόμετρο σε μια αξιοπρεπή ψυχολογική διελκυστίνδα, χωρίς εξάρσεις, που φιλοδοξεί να αφήσει τον θεατή να μαντέψει ποιος από τους τρεις άνδρες είναι ο πιο ανθεκτικός στα δύσκολα. VILLAGE RENTI 9,14-VILLAGE MALL 10,13-VILLAGE PAGRATI 4-VILLAGE FALIRO 5-VILLAGE AG.DIMITRIOS 2-ODEON ESCAPE 7-ODEON STARCITY 5-ΑΕΛΛΩ 1-ΑΘΗΝΑΙΟΝ 2-ΑΝΟΙΞΗ 1-WEST CITY 3,4-NANA 3-ΟΣΚΑΡ-TOWN CINEMAS 3,4
Σοφία Sofia Σκηνοθεσία: Μεριέμ Μπενμ’ Μπαρέκ Πρωταγωνιστούν: Μαχά Αλεμί, Λούμπνα Αζαμπάλ Μια νέα γυναίκα αντιμέτωπη με μια ανεπιθύμητη εγκυμοσύνη θα κάνει τα πάντα για να διατηρήσει τη θέση της στη συντηρητική κοινωνία του Μαρόκου.
Λίγο πριν δώσει έμφαση στην οικονομία χρόνου και χώρου, το εύστοχο ντεμπούτο της Μαροκινής Μπενμ’ Μπαρέκ ξεκινά με τη διατύπωση ενός εξωφρενικού για τα δυτικά πρότυπα νόμου που ισχύει ακόμη στη χώρα της. Σύμφωνα με αυτόν, τα ζευγάρια που έχουν σεξουαλικές σχέσεις εκτός γάμου τιμωρούνται με φυλάκιση έως και έναν χρόνο και με βάση αυτή την απειλή η πρωταγωνίστρια της ταινίας προσπαθεί να αποβάλει, χωρίς να τα καταφέρνει, την ιδέα μιας ανεπιθύμητης εγκυμοσύνης που οδηγεί σε αντιδικία οικογενειών διαφορετικών τάξεων, αλλά ίδιων πεποιθήσεων, που αρχίζουν και τελειώνουν στο προσωπικό συμφέρον. Εκεί ακριβώς η ταινία παίρνει αποστάσεις από τη φόρμα μιας τυπικής καταγγελίας, κάνοντας κάτι πολύ πιο γενναίο, μετατρέποντας ένα δείγμα αναχρονιστικής νομοθεσίας από απειλή σε αποκούμπι της ηρωίδας, πάνω στο
οποίο στέκεται όχι για να διατηρήσει την ακεραιότητά της αλλά για να διαιωνίσει μια χρόνια υποκριτική συμπεριφορά που η γενιά και η τάξη της όφειλαν να έχουν σταματήσει. * Κριτική από τον Τάσο Μελεμενίδη ΑΑΒΟΡΑ-ΑΝΔΟΡΑ-ΔΙΑΝΑ-ΜΙΚΡΟΚΟΣΜΟΣ-ΟΣΚΑΡ
Ο Σεισμός The Quake Σκηνοθεσία: Τζον Αντρέας Άντερσεν Πρωταγωνιστούν: Κρίστοφερ Γιόνερ, Αν Νταλ Τορπ Το 1904 ένας σεισμός 5,4 Ρίχτερ συγκλόνισε το Όσλο. Σεισμοί μικρότερου μεγέθους εξακολουθούν να συμβαίνουν στην περιοχή ακόμα και σήμερα. Οι γεωλόγοι δεν είναι απολύτως σίγουροι, αλλά υπάρχουν ενδείξεις ότι ένας εξαιρετικά ισχυρός σεισμός είναι πολύ πιθανό να συμβεί στο κοντινό μέλλον.
Οι δημιουργοί του φιλμ αυτού από τη Νορβηγία φαίνεται να γνωρίζουν το αξίωμα και τοποθετούν τον περισσότερο χρόνο δράσης της ταινίας πριν από την καταστροφή, περιγράφοντας κυρίως τη σταδιακή καταστροφή μιας οικογένειας, καθώς ο γεωλόγος πρωταγωνιστής αδυνατεί να φροντίσει και τα παιδιά του και το υπέδαφος της χώρας του. Παράλληλα, δεν μπορεί να ξεφύγει από το στερεότυπο του «τρελού» επιστήμονα, του μόνου που βλέπει το μέλλον, όταν οι υπόλοιποι κωλυσιεργούν, σημείο στο οποίο στέκεται υπερβολικά η αφήγηση, με αποτέλεσμα, όταν φτάνει πια η στιγμή της καταστροφής, τα κλισέ να έχουν θριαμβεύσει ήδη, έστω κι αν η μάχη για την επιβίωση καταγράφεται με αξιοπρέπεια. * Κριτική από τον Τάσο Μελεμενίδη VILLAGE RENTI 6,17-VILLAGE MALL 11-ODEON ESCAPE 3-ODEON STARCITY 10-ΑΕΛΛΩ 2-ΑΘΗΝΑΙΟΝ 2-ΑΝΟΙΞΗ 2-NANA 2-ΜΑΡΙΑ ΕΛΕΝΑ ΟΝΑΡ
21.2.19 – lifo
31
θέατρο
Η ΓΙΔΑ
week
με τον αποξενωμένο εαυτό του. Μέσα από αυτές τις ατραπούς των ευαίσθητων υφολογικών διακυμάνσεων κινήθηκαν με αυτοκυριαρχία οι ηθοποιοί της παράστασης που παρακολουθήσαμε στο θέατρο «Θησείον». Χωρίς να φοβηθούν το κωμικό στοιχείο, το ενσωμάτωσαν οργανικά στη ροή, ενώ ταυτόχρονα έμειναν αφοσιωμένοι στον απώτερο στόχο τους, τη μετάδοση μιας ακραίας συναισθηματικής και ψυχολογικής κατάστασης που δοκιμάζει τις αντοχές όλων μας. Το αποτέλεσμα είναι συμπαγές και εύρωστο. Δίχως αμφιβολία, όμως, η σπαρακτική ερμηνεία του Νίκου Κουρή ως Μάρτιν είναι αυτό που εκτοξεύει την παράσταση σε ένα επίπεδο σπάνιας συγκινησιακής φόρτισης. Μαζί του διανύουμε όλη την οδυνηρή διαδρομή του ήρωα: από τη βασανιστική ενοχή στην απελευθερωτική εξομολόγηση, από την ταραγμένη εγκράτεια στην τρικυμιώδη υπερχείλιση των συναισθημάτων και στον υπαρξιακό σπαραγμό του τέλους.
Κ
Από την κωμωδία στη φρίκη Η Γίδα του Έντουαρντ Άλμπι στο θέατρο «Θησείον» σε σκηνοθεσία Νικορέστη Χανιωτάκη.
Ε
α πο τη λου ιζα αρ κο υ μ αν ε α
32 lifo – 21.2.19
λάχιστα πράγματα σημάδεψαν τόσο βαθιά τον ανθρώπινο ψυχισμό όσο η μετάβασή του από τη φυσική σε μια πολιτισμική κατάσταση, σύμφωνα με τον σπουδαίο ανθρωπολόγο Κλοντ Λεβί-Στρος. Εγκαταλείψαμε ή δαμάσαμε τη φύση για να ζήσουμε καλύτερα: πιο προστατευμένοι, πιο ασφαλείς, πιο υγιείς. Οικοδομήσαμε ελεγχόμενα περιβάλλοντα, νικήσαμε το κρύο, το σκοτάδι, τους ρύπους, τις αρρώστιες. Θεσπίσαμε νόμους, ρυθμίσαμε τη συνύπαρξή μας σύμφωνα με κανόνες, απαγορεύσεις και πρωτόκολλα. Το ασυνείδητο είναι πανίσχυρο. Δεν ηττάται ούτε φιμώνεται. Θα εντοπίσει τη χαραμάδα, θα αναδυθεί, θα αποσυντονίσει ακόμα και την πιο τακτοποιημένη ζωή. Εκεί όπου όλα μοιάζουν άψογα εναρμονισμένα, εκεί όπου η καθημερινότητα εκτυλίσσεται με σταθερούς ρυθμούς, ευλογημένη με κοινωνική αναγνώριση, βραβεία και διακρίσεις, μ’ έναν επιτυχημένο γάμο, με μια υγιή σεξουαλική σχέση. Δεν υπάρχει τίποτε στη μακροχρόνια συνύπαρξη του Μάρτιν και της Στήβι Γκρέι, στη Γίδα του Έντουαρντ Άλμπι, που να προδίδει σημάδια κόπωσης, αδιαφορίας, δυσαρέσκειας ή κακοπιστίας. Μετά από είκοσι χρόνια γάμου, οι ήρωες δηλώνουν ακόμη ερωτευμένοι ο ένας με τον άλλον, απόλυτα ικανοποιημένοι από τον κοινό βίο, την πορεία και τις κατακτήσεις τους. Γι’ αυτό και όταν σκάσει η βόμβα δεν βρίσκουν από πουθενά να πιαστούν. Το ρήγμα είναι απότομο, βίαιο, ολέθριο. Καταργεί όλα τα κεκτημένα, όλες τις καθιερωμένες θέσεις και τις ασφαλιστικές δικλίδες. Κινείται πέρα από τη λογική, πέρα από τη φαντασία, πέρα από κάθε κοινωνικό και διαπροσωπικό συμβόλαιο. Αφήνει τους εμπλεκόμενους μετέωρους, γυμνούς, παροπλισμένους, απόλυτα αιφνιδιασμένους. Καμία διαπραγμάτευση, καμία εξήγηση, καμία νοητική κατασκευή δεν μπορεί να χωρέσει το αδιανόητο. Ο καταξιωμένος Μάρτιν, ο βραβευμένος και εύπορος αρχιτέκτων, ο καλός σύζυγος και πατέρας, ο άνδρας που απέκτησε όλα αυτά για τα οποία αγωνίστηκε, έχοντας στο πλάι του μια τρυφερή, ευαίσθητη και ευφυή σύντροφο, βρίσκεται τώρα στριμωγμένος στη γωνία, δακτυλοδεικτούμενος, στιγματισμένος σαν τον χειρότερο εγκληματία. Σήμερα δεν είναι τίποτε απ’
όσα ήταν μέχρι χθες· τώρα πια είναι μόνον ένα πράγμα, τρομακτικό, γκροτέσκο και μολυσμένο: ένας κτηνοβάτης. Ο άνδρας που κάνει σεξ με μια γίδα. Αυτός που παραβίασε ένα από τα ιερότερα ταμπού, που αψήφησε τον ίδιο τον ορισμό του τι σημαίνει να είσαι άνθρωπος. Γιατί οι άνθρωποι δεν τα κάνουν αυτά. Μονάχα οι αρρωστημένοι παραδίδονται σε τέτοιες διεστραμμένες πράξεις. Πώς να σταθεί κανείς απέναντί του; Τι είδους κατανόηση να επιδείξει απέναντι σε έναν άνθρωπο που δηλώνει σοβαρά και αμετανόητα ερωτευμένος με μια γίδα; «Κι αισθάνθηκα… μια έκσταση και μιαν αγνότητα κι έναν… έρωτα α-φά-ντα-στο, που δεν συγκρίνεται με τίποτα, τίποτα δεν μπορεί να συγκριθεί μαζί του!» λέει στη γυναίκα του, ανακαλώντας την πρώτη και μοιραία συνάντηση με την τετράποδη αγαπημένη του. «Καταλαβαίνεις;» τη ρωτάει ο Μάρτιν με απόγνωση. «Δεν καταλαβαίνεις το… δεν καταλαβαίνεις “αυτό” που μου συνέβη; Τι δεν καταλαβαίνετε όλοι σας;».1 Η Στήβι αδυνατεί, προφανώς, να καταλάβει. Η γυναίκα που εδώ και δύο δεκαετίες ορίζεται και καθορίζεται από το ερωτικό βλέμμα του άνδρα της, που οικοδόμησε ένα ολόκληρο σύμπαν γύρω του, έφερε στον κόσμο το παιδί του κι ένιωθε πλήρης μέσα στην αγάπη τους, βρίσκεται τώρα αντιμέτωπη με την πιο φριχτή απώλεια. Όχι μόνο του δεσμού που έδινε νόημα στην ύπαρξή της αλλά και της ίδιας της ταυτότητάς της. «Να μ’ αγαπάς όπως ένα ζώο, ισάξια, αυτό δεν διορθώνεται» λέει στον Μάρτιν. Σε μια ύστατη απόπειρα επανάκτησης της ταυτότητάς της, η ηρωίδα καταφεύγει στον σφαγιασμό της αντιπάλου της. Ενεργοποιεί την πιο πρωτόγονη πλευρά του εαυτού της, αυτή που δεν εξημερώθηκε ποτέ από κανένα εκπαιδευτικό σύστημα. Πού μπορεί να πάει μετά από αυτό; Τι υπάρχει μετά το σημείο μηδέν; Η Γίδα του Άλμπι, αυτό το πολυσήμαντο και τολμηρό κείμενο, δεν αφήνει τον θεατή να ησυχάσει: τραβάει διαρκώς το χαλί κάτω από τα πόδια του, τον πετάει από την κωμωδία στη φρίκη, από τη γελοιότητα στην απελπισία, ανατρέχει ακόμα στις απαρχές της τραγωδίας, στην περίφημη «ωδή των τράγων», στην εποχή δηλαδή που ξεκίνησε, σε θεατρικό επίπεδο, η προσπάθεια του ανθρώπου να συμφιλιωθεί
Έντουαρντ Άλμπι Η Γίδα ή Ποια είναι η Σύλβια; ΘΗΣΕΙΟΝ, ΕΝΑ ΘΕΑΤΡΟ ΓΙΑ ΤΙΣ ΤΕΧΝΕΣ Έως 23 Απριλίου 2019 Δευτέρα 21:15 Τρίτη 21:15
1 Από τη μετάφραση του Ερρίκου Μπελιέ, εκδόσεις Κέδρος.
ομψός μέσα στο βραδινό κοστούμι του, ο ηθοποιός δίνει από την αρχή τα πρώτα σήματα του εσωτερικού αναβρασμού που τον ταλανίζει: ανήσυχος, νευρικός, σαν να μην μπορεί να βρει πουθενά ηρεμία, σε καμία θέση, μαζεύει εμμονικά τη φράντζα του, σφίγγει τα μάτια του, δένει γελοιωδώς κοντή τη γραβάτα του, ένας άνθρωπος που σιγοψήνεται στην αποφορά των μυστικών του. Παλεύει με την απέχθεια που εκπορεύεται από τα μάτια των αγαπημένων του, υψώνει το ανάστημά του και υπερασπίζεται το πάθος του. «Είμαι μόνος μου!» φωνάζει με αγωνία λίγο πριν από το τέλος και κλοτσάει με μανία τους τοίχους του γυάλινου κλουβιού, μέσα στο οποίο βρίσκονται εγκλωβισμένοι οι ηθοποιοί καθ’ όλη τη διάρκεια της παράστασης. Η σκηνή αυτή είναι από τις συγκλονιστικότερες που έχω δει στο θέατρο: μια εμπύρετη μεταφορά για την ανθρώπινη κατάσταση, την τελεσίδικη και αθεράπευτη μοναξιά που μας κατατρύχει και δεν εξορκίζεται όσο κι αν γρονθοκοπούμε το σκοτάδι γύρω μας. Οι άναρθρες, ζωώδεις κραυγές του ηθοποιού έρχονται να επιβεβαιώσουν την κάθοδο σε ένα εξω-ανθρώπινο στάδιο, εκεί όπου ο λόγος ούτε να αρθρωθεί μπορεί αλλά ούτε και να παρηγορήσει. Η Λουκία Μιχαλοπούλου δίνει τη δική της μάχη ως Στήβι, δεν καταφέρνει όμως να μεταδώσει πλήρως την αίσθηση μιας γυναίκας που βλέπει τη ζωή να γκρεμίζεται μπροστά στα μάτια της. Εξαιρετικά συμπαθής ο νεαρός Μιχαήλ Ταμπακάκης στον ρόλο του γιου, εκπέμπει όλη την αθωότητα ενός πληγωμένου εφήβου, ενώ ταυτόχρονα επιδεικνύει μια υποκριτική εγκράτεια που δεν τον αφήνει να χάσει το μέτρο. Ακατέργαστος ο Ρος του Γιάννη Δρακόπουλου, δεν προσέδωσε στον ρόλο του υποκριτή φίλου τη δυναμική που θα του άρμοζε. Μεγαλύτερο μειονέκτημα της παράστασης, όμως, θα έλεγα πως είναι η διαρρύθμιση του σκηνικού χώρου: η τοποθέτηση των θεατών γύρω από τις τέσσερις πλευρές της γυάλινης κατασκευής που βρισκόταν στο μέσον της σκηνής είχε ως αποτέλεσμα να βλέπουμε για μεγάλα διαστήματα την πλάτη των ηθοποιών, και μάλιστα σε στιγμές κρίσιμης αντιπαράθεσης, όταν αποζητάει κανείς την άμεση σύνδεση με το πρόσωπο που μιλάει. Το γυάλινο κλουβί καθαυτό υπηρετεί γόνιμα και ευφάνταστα τους στόχους του κειμένου και της σκηνοθεσίας, αλλά τα σκηνικά αντικείμενα που περιλαμβάνει εκπέμπουν αίσθηση προχειρότητας, σημειώνοντας σημαντική αισθητική έκπτωση στην όψη του εγχειρήματος (σκηνογραφία: Αρετή Μουστάκα).
Dream Story
Η Πολυξένη Μυλωνά μας μιλά για τον ρόλο της Αλμπερτίν, που έχει κάτι απ’ όλες τις γυναίκες.
Α
ν έχεις δει το Μάτια Ερμητικά Κλειστά κι έχεις αναρωτηθεί πώς εμπνεύστηκε ο Στάνλεϊ Κιούμπρικ το κύκνειο άσμα του, τότε η απάντηση δίνεται στο Θέατρο Πόλη, στην παράσταση Dream Story. Η σπουδαία νουβέλα του Σνίτσλερ ανεβαίνει σε σκηνοθεσία Γιάννη Βούρου και μας μεταφέρει στην καρναβαλική Βιέννη, σε μια ατμόσφαιρα μυστηριακή, με πρωταγωνιστές τον γιατρό Φριντολίν και τη σύζυγο του ετοιμοθάνατου ασθενούς του, Αλμπερτίν. Στο περιπετειώδες εικοσιτετράωρο που αφηγείται η παράσταση, ανάμεσα στους ήρωες διεισδύουν ανθρώπινες παρουσίες που υπογραμμίζουν τα ενοχικά σύνδρομα, τα συνειδησιακά αδιέξοδα, τους δαιδάλους του ασυνείδητου. «Ανάμεσα στο σκοτεινό ασυνείδητο και την ερωτική παραβατικότητα της Αλμπερτίν και του Φριντολίν ο ιστός της πραγματικότητας κλυδωνίζεται, αφήνοντας να αναδυθεί μια αλήθεια εκτυφλωτική όσο και το δυνατό φως». Η Πολυξένη Μυλωνά μας μίλησε γι’ αυτή την ιδιαίτερη παράσταση, διεισδύοντας στην οπτική του Σνίτσλερ και αποκαλύπτοντας τη δικής της Αλμπερτίν. — Γιατί πιστεύετε ότι η νουβέλα του Σνίτσλερ «Dream Story» ενέπνευσε στον Στάνλεϊ Κιούμπρικ ώστε να δημιουργήσει τη μνημειώδη ταινία «Μάτια Ερμητικά Κλειστά»; Το συγγραφικό έργο του Σνίτσλερ στο σύνολό του αποτελεί σταθμό για τη συνάντηση ψυχανάλυσης και θεάτρου. Ο ίδιος ο Φρόιντ ομολόγησε ότι το έργο του δεκαετιών περικλείεται στο Dream Story. Πέρα από αυτό, δραματουργικά είναι ένα έξοχο κείμενο-σημείο αναφοράς για εκατοντάδες μεταγενέστερα έργα που αποπειράθηκαν να ενταχθούν σε αυτήν τη θεματολογία. — Τις ανεκπλήρωτες φαντασιώσεις, εκείνες που στοιχειώνουν τους ήρωες του Σνίτσλερ, πρέπει να τις βιώνουμε ή να τις αποφεύγουμε; Κανείς μας δεν ξέρει τα όρια της πραγματικότητας και τα σύνορα μεταξύ λογικής και φαντασίωσης. Η ερωτική μας ζωή διαβρώνεται από τα υπόγεια ρεύματα των εξορισμένων επιθυμιών και πολλές αρρώστιες εμφανίζονται ως αποτέλεσμα αυτού του «πνιγμού». Με το να αποφεύγουμε την ανεκπλήρωτη φαντασίωση διαιωνίζουμε τη δυστυχία μας και δυσκολεύουμε τη ζωή μας. — Ερμηνεύετε την Αλμπερτίν, τη γυναίκα που στην ταινία υποδύεται η Νικόλ Κίντμαν. Μιλήστε μας για τη δική σας Αλμπερτίν. Η δική μου Αλμπερτίν έχει κάτι απ’ όλες τις γυναίκες. Έχει την επιθυμία για ηδονή, το δικαίωμα στο όνειρο, την ανάγκη για επικοινωνία, τη διάθεση για περιπετειώδη ζωή. Είναι εκεί, στη διπλανή πόρτα, και μιλάει με τη φωνή μου για το δικαίωμα της γυναίκας στον ηδονικό βίο μέσα από ομολογίες που απελευθερώνουν και τα δύο φύλα. Η Πολυξένη Μυλωνά γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη και ζει στην Αθήνα. Ως ηθοποιός έχει εργαστεί στο Εθνικό Θέατρο, στο ΚΘΒΕ και στο ελεύθερο θέατρο, συνεργαζόμενη με σκηνοθέτες όπως η Ρούλα Πατεράκη, ο Νίκος Μαστοράκης, ο Δήμος Αβδελιώδης, ο Σωτήρης Χατζάκης, ο Γιάννης Κακλέας και ο Ένκε Φεζολλάρι. Φέτος, τη συναντάμε στο «Dream Story» του Σνίτσλερ, που κάνει πρεμιέρα στο Θέατρο Πόλη, στις 4 Μαρτίου. Εκεί ερμηνεύει την Αλμπερτίν στο πλευρό του Γιάννη Βούρου, υπό τις σκηνοθετικές του οδηγίες.
ΠΟΛΗ ΘΕΑΤΡΟ Φωκαίας 4 & Αριστοτέλους 87, πλ. Βικτωρίας Κρατήσεις στο 2111828900 Παραστάσεις: Δευτέρα & Τρίτη, 21:00 Εισιτήρια: 15€ γενική είσοδος και 10€ μειωμένο Μετάφραση - προσαρμογή: Αντώνης Γαλέος Σκηνοθεσία: Γιάννης Βούρος Μουσική: Γιώργος Πούλιος Σκηνογραφία - Κοστούμια: Έρση Δρίνη Φωτισμοί: Βασίλης Κλωτσοτήρας Πρωταγωνιστούν: Γιάννης Βούρος, Πολυξένη Μυλωνά, Πέρης Μιχαηλίδης
21.2.19 – lifo
33
βιβλίο
ΔΙΗΓΗΜΑΤΑ
week Ο σαρωτικός «Ελέφαντας» του Ρέιμοντ Κάρβερ Η σπουδαιότερη, ίσως, συλλογή διηγημάτων του Ρέιμοντ Κάρβερ με τον τίτλο Ελέφαντας κυκλοφορεί από το Μεταίχμιο, θυμίζοντάς μας γιατί ήταν ο πιο σημαντικός διηγηματογράφος της Αμερικής – και αμετανόητος ποιητής του ανθρώπινου πόνου.
Ζ
α πό τη ν τίν α μ αν δ η λαρ ά
34 lifo – 21.2.19
ώντας στα πιο μικροαστικά σύμπαντα των ΗΠΑ, σε εποχές που πάσχιζαν να δώσουν στους Αμερικανούς πίστη και φως, ο Ρέιμοντ Κάρβερ, γνωρίζοντας πως είναι απλώς από τύχη ένας ακόμα «επιζήσας», όπως έλεγε ο ίδιος, βάλθηκε να δείξει από τι είναι φτιαγμένη η ζωή: από σάρκα και αίμα, από υλικά που μπορεί στα μάτια των βαθυστόχαστων να φαίνονται φτηνά, από μορφές που, σαν βγαλμένες από πίνακες του Χόπερ, αποκαλύπτουν τη δύναμη που έχει ακόμα και η σιωπή. Αυτές είναι που πολλές φορές στα διηγήματά του κραυγάζουν περισσότερο και από τις εκκωφαντικές δηλώσεις και παίρνουν τη θέση ολοσέλιδων περιγραφών. Άλλωστε, πίστευε πως τα πάντα είναι ποίηση, αρκεί να θες πραγματικά να γραπώσεις και όχι να προσπεράσεις αυτό που βρίσκεται δίπλα σου, δοξάζοντας ακόμα και το φευγαλέο ή το απατηλό. «Η ποίηση είναι βίωμα» έγραφε και ξανάγραφε, παραπέμποντας στον Ρίλκε, επιβεβαιώνοντας έτσι το μεγάλο ανθρωπιστικό του πρόταγμα, που αφορούσε τον τρόπο που οι άνθρωποι σκέφτονται, ερωτεύονται και ζουν. Εκεί αρχίζει και τελειώνει για τον Κάρβερ η επαφή του με το ανεξήγητο, συγκεντρώνοντας στο θαύμα της θνητότητας ολόκληρο το υπαρξιακό μεγαλείο. Το επισημαίνει η μεταφράστρια Τρισεύγενη Παπαϊωάννου, τονίζοντας πως ο ίδιος δήλωνε ανθρωπιστής, ακολουθώντας τον Τσέχοφ και υποστηρίζοντας πως η «τέχνη δεν είναι αυτοέκφραση αλλά επικοινωνία». Εξού και ότι δεν έγραφε από φιλαρέσκεια αλλά για να δείξει πώς νιώθουν και ενεργούν οι άνθρωποι στις πιο κρίσιμες στιγμές. Δηλαδή στον Ελέφαντα, την τελευταία αριστουργηματική συλλογή του, όπου περιλαμβάνεται το «Θέλημα», το προφητικό του διήγημα για τον θάνατο του Τσέχοφ, σαν να έβλεπε ταυτόχρονα τη δική του λογοτεχνική αναγέννηση και την επικείμενη τελευτή – μοιάζει με το τέλος μιας αρμονικής συμφωνίας, γεμάτης από αυξομειώσεις με φράσεις που ξεκλειδώνουν όσα θα χρειάζονταν εκατοντάδες λέξεις για να ειπωθούν. Οι επιμέρους ιστορίες ανοίγουν κεφάλαια που γράφουν μυθιστορήματα ολκής, αλλά ακριβώς επειδή οι δυνατότητες είναι
άπειρες, υπονοούνται μέσα από τον τρόπο που κάποιος θα κουρέψει το γκαζόν, θα οδηγήσει το αυτοκίνητο ή θα πει ένα τραγούδι. Μοιάζουν με μια μπαρόκ μουσική της οποίας η μαγεία κρύβεται στις χρυσές παραλλαγές και υποδηλώσεις, σαν ένα ριζωματικό έργο, όπως θα έλεγε ο Ντελέζ, με ρίζες που απλώνονται σε άλλες ιστορίες, σε άλλα συγκείμενα και καταστάσεις. Εσφαλμένα, λοιπόν, οι περισσότεροι, από άγνοια για τον τρόπο που έκρυβε τις αυτονόητες εντάσεις ή εξάρσεις στις φαινομενικά απλές προτάσεις, έσπευσαν να αποδώσουν στον Κάρβερ την ταυτότητα του μινιμαλιστή, κάτι που ο ίδιος απεχθανόταν. Απλώς για τους περισσότερους από τους πρωταγωνιστές της συλλογής οι συμπαντικές αλήθειες κρύβονται, όπως ο διάολος, στις λεπτομέρειες και σε όλα όσα δεν λέγονται, π.χ. στους συμβολισμούς των φευγαλέων ονείρων που πολλές φορές αποκαλύπτουν πολύ περισσότερα από τους διαλόγους της πραγματικότητας. Έτσι, στα περισσότερα από τα διηγήματα ζευγάρια αποκαλύπτουν τα όνειρα ή τους εφιάλτες τους πάνω από τασάκια γεμάτα αποτσίγαρα ή σύζυγοι που ξαγρυπνούν –σχεδόν όλοι ταλαιπωρούνται από αϋπνίες– επανεκτιμούν ριζικά τη ζωή τους, χαζεύοντας στην αυλή τα πουλιά. Για τον πρώην αλκοολικό, όπως και ο ίδιος ο Κάρβερ, ήρωά του στον Ελέφαντα, ο εφιάλτης που βλέπει ότι επέστρεψε στο πιοτό είναι ακόμα μεγαλύτερος και από το γεγονός ότι αναγκάζεται να εργαστεί νυχθημερόν με τρύπιες κάλτσες για να θρέψει όλη του την οικογένεια: μητέρα, δύο παιδιά, πρώην σύζυγο και αδελφό. Η τρομερή επιστροφή του τραύματος δείχνει έτσι εντονότερη από την πιο φρικιαστική ζωή. Δουλειά του συγγραφέα, επομένως, είναι να θυμίζει όσα ασυνείδητα κρύβονται κάτω από την επιφάνεια, αφήνοντας τον αναγνώστη να ανακαλύψει ή να ακολουθήσει την πορεία. Αυτό που κάνει ο ίδιος ο συγγραφέας είναι να παρατηρεί, όπως οι δύο αστυνομικοί που παρακολουθούν αμήχανα τον χωρισμό του ζευγαριού έξω από το σπίτι στο διήγημα με τίτλο «Κοτσυφόπιτα»: «Δεν ξέρω πώς αισθάνονταν οι άλλοι. Αυτοί μπορεί να έβλεπαν τέτοια πράγματα κάθε μέρα. Ζωές
ανθρώπων που διαλύονται ξαφνικά». Ή, όπως έλεγε ο ίδιος σε μια συνέντευξή του: «Γράφω για τους τσακισμένους ανθρώπους δίπλα μου. Είναι οι δικοί μου άνθρωποι, δεν θα μπορούσα να τους υποτιμήσω». Σκληραγωγημένος, γιος ενός αλκοολικού πατέρα και μιας υποταγμένης μάνας, αλλά ριζοβολημένος στα βιβλία αντί για τους νόμους, ο Κάρβερ έμαθε να αντικρίζει από μικρός τα αστέρια από τις λάσπες. Δεν πτοήθηκε αλλά κυνήγησε την κλίση του δουλεύοντας από επιστάτης νοσοκομείου μέχρι οδηγός φορητού, υπάλληλος σε φαρμακείο αλλά και επιμελητής εγχειριδίων στο Science Research Associates. Τα οικονομικά προβλήματα και οι προσωπικές δυσκολίες τον έφεραν κοντά στον θάνατο τέσσερις φορές τη δεκαετία του ’60 και του ’70 εξαιτίας του αλκοόλ, που ήταν το μοναδικό του καταφύγιο. Τη δεκαετία του ’80, ζώντας έναν διαλυμένο γάμο, γνωρίζει τον έρωτα της ζωής του, την ποιήτρια Τες Γκάλαχερ, στην οποία χρωστάμε τη μετέπειτα φροντίδα του έργου του. Ακολουθώντας μια «δεύτερη ζωή», όπως ο ίδιος έλεγε, φάνηκε να πηγαίνει κόντρα στο πεπρωμένο, σαν τον πρωταγωνιστή του στο «Menudo» που ειρωνεύεται την επίδραση που έχει στους ανθρώπους η μοιρολατρία. Για τον ίδιο, σημασία δεν έχει το ριζικό αλλά εκείνη ακριβώς η στιγμή και ο κρίσιμος λόγος που αρκούν για να αλλάξουν την πορεία μιας ζωής. Εξού και οι λέξεις του δεν καταλήγουν σε θεωρίες, είναι απτές και γήινες, έχουν σάρκα και οστά, καίνε όπως οι ήρωές του. Έχουν τη μουσική των πραγματικών διαλόγων, αφουγκράζονται τις απλές αντιδράσεις με τον ίδιο τρόπο που βυθομετρούν την ανθρώπινη ψυχή. «Η θεμελιώδης ακρίβεια της πρότασης είναι η μοναδική ηθική που έχει η γραφή» ήταν το μότο που ο Έζρα Πάουντ είχε κρεμασμένο στο γραφείο του.
Σ
ρέϊμοντ κάρβερ
Ελέφαντας Εκδόσεις Μεταίχμιο Σελ.: 160
ε αντίθεση, όμως, με τη γραφή του, ο Κάρβερ δεν έπαιρνε τα πράγματα στα σοβαρά, αφήνοντας το υποδόριο χιούμορ να ποτίσει τις ιστορίες του και βγάζοντας έτσι αυθάδικα τη γλώσσα στη ζωή. Εξάλλου, έβλεπε τους ήρωές του να βγαίνουν και να μπαίνουν, όπως ο ίδιος, στις καταστάσεις, προσπαθώντας να αναπνεύσουν, να πάρουν δύναμη και να συνεχίσουν, παρ’ ότι ήξεραν ότι είναι τυλιγμένοι από ανέφικτα όνειρα. Τους έδινε το δικαίωμα, ακόμα και σε μεγάλη ηλικία –όπως η ηλικιωμένη πρωταγωνίστριά του στα «Κιβώτια»–, να γυρίζουν τον κόσμο και να ανατρέπουν την κυρίαρχη εικόνα. Το έκανε κι εκείνος τα τελευταία σύντομα χρόνια της ευτυχίας, προτού τον νικήσει οριστικά ο καρκίνος, γυρίζοντας όλο τον κόσμο με την αγαπημένη του και προσπαθώντας να δώσει λίγο αέρα στα λαβωμένα του πνευμόνια: έπαιζε χαρτιά, κολυμπούσε ή πήγαινε για ψάρεμα μαζί με τους καλούς του φίλους, τους συνωμότες του «βρόμικου ρεαλισμού», όπως ο Ρίτσαρντ Φορντ, αναμειγνύοντας τις βιωμένες εμπειρίες με το μυθιστορηματικό του τέλος. Λίγο πριν από τον θάνατό του, όπως αφηγείται η Τες Γκάλαχερ σε ένα ντοκιμαντέρ, τον πήρε από το χέρι και παντρεύτηκαν σε ένα ξωκλήσι που στεγαζόταν σε ένα αυθαίρετο οίκημα, σαν τα αυτοσχέδια που στήνονταν στο Λας Βέγκας. Μετά έφαγαν ζαχαρωτά στον ήλιο, πήγαν στο γειτονικό καζίνο και έπαιξαν ρουλέτα. « Ήταν η πρώτη φορά που κέρδισα τέτοιο ποσό», λέει η Γκάλαχερ στην κάμερα, «που μπορέσαμε και επιστρέψαμε σπίτι μας με ταξί». Ο ίδιος ο Κάρβερ στη γαμήλια φωτογραφία χαμογελάει, κρύβοντας το γυμνό του κεφάλι κάτω από ένα κομψό ψάθινο καπελάκι, δείχνοντας πραγματικά ευτυχισμένος. Πέθανε λίγο αργότερα. Τελικά, τα πάντα αποκτούν δύναμη όταν ξέρεις γιατί μιλάς, όταν μιλάς για την αγάπη.
Έλενα Γκίκα-Πετρουλάκη: «Εσφαλμένα η γυναικεία λογοτεχνία θεωρείται εύπεπτη ή επιφανειακή» Με το πρώτο της μυθιστόρημα Καθρέφτες και είδωλα η συγγραφέας καταδύεται στη σκληρή ιστορία μιας γυναίκας που αναζητά δικαίωση και εξιλέωση.
Γ
ιατί αποφασίσατε να ασχοληθείτε με μια ιστορία εγκλήματος στο πρώτο σας μυθιστόρημα; Σας επηρέασε ενδεχομένως η πρόσφατη ειδησεογραφία στη χώρα μας, με την έκρηξη περιστατικών ενδοοικογενειακής βίας και γυναικείας κακοποίησης που βλέπουν το φως της δημοσιότητας; Οι σχέσεις που αναπτύσσουμε με τους οικείους μας, με τους ανθρώπους του οικογενειακού μας περιβάλλοντος αλλά και γενικότερα με ανθρώπους που ανήκουν στον κοινωνικό ή επαγγελματικό μας περίγυρο είναι σίγουρα καθοριστικές για τη ζωή μας. Μέσα απ’ αυτές διδασκόμαστε την αγάπη, την ανοχή, την προσφορά και τόσα άλλα. Μέσα απ’ αυτές εξελισσόμαστε σε υγιή μέλη της κοινωνίας μας. Όταν αυτές οι σχέσεις διέπονται από εκδηλώσεις βίας κάθε είδους, όταν εκφράζουν απειλή αντί για φροντίδα και ασφάλεια, τότε η επίδρασή τους στον ανθρώπινο ψυχισμό γίνεται καταστροφική. Η βία, η ηθελημένη πρόκληση κακού, αγριεύει τον άνθρωπο. Τον μετατρέπει σε τρομαγμένο αγρίμι που αργά ή γρήγορα θα βλάψει κι αυτός είτε τους άλλους είτε τον εαυτό του. Πολύ φοβάμαι πως τα πρόσφατα περιστατικά που είδαν το φως της δημοσιότητας είναι μόνο η κορυφή του παγόβουνου. Υπάρχουν αναρίθμητα τέτοια περιστατικά πίσω από κλειστές πόρτες που δεν έχουν δει το φως της δημοσιότητας, γιατί συμπτωματικά και μόνο δεν έφτασαν να προκαλέσουν έναν βίαιο φυσικό θάνατο. Η τοξικότητά τους, όμως, είναι εκεί, προκαλεί καθημερινούς ψυχικούς θανάτους με θύματα τους πιο αδύναμους, που συνήθως, αν και όχι πάντα, είναι γυναίκες και παιδιά. Όλες αυτές οι σκέψεις έγιναν το έναυσμα για τη συγγραφή του Καθρέφτες και είδωλα. Μέσα από το βιβλίο προσπάθησα να βρω τις απαντήσεις για το αν και το πώς ένας άνθρωπος που βιώνει τέτοιες καταστάσεις έχει την επιλογή να σώσει, τελικά, την ψυχή του. — Πόσο δύσκολο είναι να αφηγηθείς μια τέτοια ιστορία χωρίς να μπεις στον πειρασμό της γλαφυρής αφήγησης; Έπαιξε ρόλο το ότι συνεχίζετε τις σπουδές σας στη Νομική, άρα γνωρίζετε αρκετά καλά το πλαίσιο του νόμου και της ορολογίας; Η απόφαση να σπουδάσω Νομική δεν ήταν συνδεδεμένη ούτε με την επαγγελματική μου διαδρομή ούτε με τις προηγούμενες σπουδές μου. Είχε να κάνει καθαρά
με την έλξη που μου ασκεί η ευρύτερη θεματική του νόμου και του δικαίου. Η ενασχόλησή μου με τη διδακτέα ύλη δεν ακολουθεί τις πρακτικές ακαδημαϊκές ανάγκες, αλλά τα προσωπικά, κυρίως συγγραφικά μου ενδιαφέροντα. Έχω τόσα βιβλία ποινικού δικαίου στη βιβλιοθήκη μου, που θα νόμιζε κανείς πως διαπρέπω ακαδημαϊκά! Ομολογώ όμως πως δεν είμαι ιδιαίτερα επιμελής φοιτήτρια. Μελετώ αυτό που κάθε φορά με ενδιαφέρει και τραβάει την προσοχή μου. Σίγουρα, ωστόσο, οι σπουδές στη Νομική όχι μόνο βοήθησαν αλλά νομίζω πως έχουν και φανερή επιρροή στο ύφος και στο θέμα του βιβλίου. Πέραν αυτού, ένιωσα απ’ την πρώτη σελίδα πως αυτή η ιστορία δεν θα μπορούσε να ειπωθεί με γλαφυρό ύφος. Οι εμπειρίες της Στέλλας είναι τέτοιες που απαιτούν μια κάποια λεκτική οικονομία. Δεν μπορείς να αφηγηθείς γλαφυρά κάτι τόσο οδυνηρό όσο αυτά που βίωσε η Στέλλα. Τα γεγονότα μιλούν από μόνα τους. Κι επειδή η ιστορία της Στέλλας βασίζεται σε πολλές αληθινές ιστορίες, η υπερβολική περιγραφή ένιωσα πως θα υποτιμούσε και θα υποβάθμιζε την αλήθεια της. — Θεωρείτε ότι μυθιστορήματα σαν το δικό σας λειτουργούν και ως μορφή αφύπνισης γυναικών που έχουν υποστεί για χρόνια κακοποιητικές σχέσεις; Η λογοτεχνία, η τέχνη γενικότερα, μπορεί να λειτουργεί αφυπνιστικά. Σίγουρα θα ήθελα και το Καθρέφτες και είδωλα να λειτουργήσει ανάλογα. Δεν ξέρω αν ο στόχος επιτεύχθηκε, αυτό μόνο οι αναγνώστριες θα μπορούσαν να το πουν. Μακάρι έστω και μία γυναίκα που βιώνει κάτι τέτοιο να βρει έναυσμα στις σελίδες του βιβλίου μου ή οποιουδήποτε βιβλίου για να διεκδικήσει μια καλύτερη ζωή! Αυτό και μόνο ως σκέψη με κάνει κυριολεκτικά να αγαλλιάζω. Καμία σχέση που χτίστηκε πάνω στην κακοποίηση δεν αξίζει να συνεχίζεται. Οι άνθρωποι δεν είναι αναλώσιμοι, δεν είναι σάκοι του μποξ. Οι ζωές, τα κορμιά, οι ψυχές των ανθρώπων, δεν μπορούν να γίνονται εργαλεία εκτόνωσης ή χώροι υποδοχής της οργής ή του μίσους των άλλων. Το θέμα είναι πως οι θύτες αυτού του είδους δεν κάνουν ποτέ πίσω, αν πρώτα δεν αντιδράσουν τα θύματα. — Η γυναικεία λογοτεχνία είναι ιδιαίτερα δημοφιλής, τόσο στο εξωτερικό όσο και στην Ελλάδα, αν και θεματικά θα μπορούσαμε να
έλενα γκίκαπετρουλάκη
Καθρέφτες και είδωλα Εκδόσεις Ψυχογιός Σελ.: 472
Ευχαριστούμε το βιβλιοπωλείο Booktalks (Αρτέμιδος 47, Παλαιό Φάληρο, 210 9802520) για τη φιλοξενία της φωτογράφισης.
πούμε ότι οι εγχώριες προσεγγίσεις διαφέρουν αρκετά από τις διεθνείς τάσεις. Θεωρείτε ότι το δικό σας βιβλίο είναι ένα «γυναικείο βιβλίο» ή απλώς ένα βιβλίο με γυναίκα κεντρική ηρωίδα; Μια γυναίκα είναι η κεντρική ηρωίδα. Η Στέλλα θα μπορούσε να είναι άντρας. Η ιστορία της θα μπορούσε να είναι η ιστορία ενός άντρα. Δεν είμαι σίγουρη, επομένως, για το αν είναι ένα «γυναικείο βιβλίο». Δεν είμαι σίγουρη ποια είναι τα «γυναικεία βιβλία». Το Καθρέφτες και είδωλα δεν είναι μια καθαρά ερωτική ιστορία. Ίσα-ίσα που ο έρωτας βρίσκεται μάλλον σε δεύτερο πλάνο. Η μητρότητα, από την άλλη πλευρά, πρωταγωνιστεί. Ίσως, από αυτή την άποψη, να είναι «γυναικείο» το βιβλίο. Ειλικρινά, όμως, δεν ξέρω αν απευθύνεται στις γυναίκες. Σίγουρα, πάντως, αναφέρεται σε αυτές, και μάλιστα σε μεγάλο βαθμό. Η πηγή έμπνευσής μου ήταν κατά κύριο λόγο οι γυναίκες. Αληθινές γυναίκες, με αληθινές ιστορίες, αλλά ιδωμένες από μια ανθρώπινη και όχι αποκλειστικά γυναικεία οπτική γωνία. Σε κάθε περίπτωση, θα με ενδιέφερε πάρα πολύ να μάθω τι πιστεύουν σχετικά οι άντρες αναγνώστες του βιβλίου. — Γιατί πιστεύετε ότι αυτό το είδος γυναικείας λογοτεχνίας αντιμετωπίζεται με επιφύλαξη στην Ελλάδα, παρά το πολυπληθές αναγνωστικό κοινό που το υποστηρίζει; Δεν την έχω εισπράξει αυτή την επιφύλαξη. Όχι ακόμα τουλάχιστον! Αν υπάρχει, είναι ίσως επειδή, εσφαλμένα κατά τη γνώμη μου, η γυναικεία λογοτεχνία ταυτίζεται με τις εκατό αποχρώσεις του ροζ ή θεωρείται εύπεπτη και επιφανειακή. — Το βιβλίο είναι αφιερωμένο στη μνήμη της μητέρας σας. Θέλετε να μας πείτε δυο λόγια για τη σχέση σας και για τον τρόπο που επηρέασε την προσωπικότητα και την εξέλιξή σας; Η μητέρα μου ήταν μια γυναίκα πολύπαθη αλλά και απερίγραπτα δυνατή και δυναμική. Παρόλο που από τα παιδικά της χρόνια βίωσε δυσκολίες που γι’ άλλους θα ήταν ίσως ανυπέρβλητες, εκείνη δεν έπαψε ποτέ να κοιτά μπροστά και να δημιουργεί. Ήθελε να προοδεύσει, να χτίσει μια καλύτερη ζωή τόσο για την ίδια όσο και για τα παιδιά της. Και αγωνίστηκε σκληρά, σχεδόν υπεράνθρωπα, για να το καταφέρει. Κόντρα σε όλες τις παραμέτρους που στατιστικά θα έπρεπε να την έχουν οδηγήσει στο κοινωνικό περιθώριο, κατάφερε να σταθεί όρθια, να προκόψει και να φτιάξει μια υγιή οικογένεια. Κατάφερε να δώσει αγάπη, υποστήριξη και καθοδήγηση, που η ίδια ως παιδί δεν πήρε. Τη θαυμάζω απεριόριστα γι’ αυτό. Έγινε πολύ καλύτερη απ’ όλα όσα είδε και γνώρισε. Η μητέρα μου με έμαθε να μετατρέπω το «θέλω» σε «μπορώ». Μου κληροδότησε το πείσμα και την επιμονή της, αλλά και την άρνησή της να επιτρέψει στη ζωή να την πάει όπου εκείνη ήθελε. Μου έμαθε να μην κοιτάω πίσω, να μην αναλώνομαι στο «γιατί σ’ εμένα», αλλά να εστιάζω στο «πάμε παρακάτω». Πάνω απ’ όλα, ίσως επειδή εκείνη γνώρισε καλά τον πόνο, την εγκατάλειψη και την απελπισία, μου δίδαξε την αγάπη, τη φιλοξενία και τη συμπόνια. Με έμαθε να νοιάζομαι και να προσφέρω. Η παρουσία της υπήρξε τόσο έντονη, που με έναν περίεργο τρόπο δεν νιώθω την απώλειά της. Τη νιώθω πάντα παρούσα. — Έχετε ασχοληθεί παράλληλα με την ποίηση, τη συγγραφή θεατρικών μονόπρακτων και διηγημάτων. Τι να περιμένουμε από εσάς στο μέλλον; Ένα δεύτερο μυθιστόρημα ή κάτι από τα παραπάνω; Το ότι οι εκδόσεις Ψυχογιός με εμπιστεύτηκαν για την έκδοση του Καθρέφτες και είδωλα μου δίνει έτσι κι αλλιώς κίνητρο και δύναμη να συνεχίσω. Δουλεύω ήδη πάνω σε ένα μυθιστόρημα που ελπίζω πως σύντομα θα ολοκληρωθεί. Σε κάθε περίπτωση, θα συνεχίσω να γράφω και ελπίζω πως με τη στήριξη και του εκδοτικού μου σπιτιού θα συνεχίσω να μοιράζομαι το έργο μου με το αναγνωστικό κοινό.
βιβλίο
παρισ ταβιτιαν
ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ
week
α πό το ν α λεξα ν δ ρο δ ια κο σα ββα
21.2.19 – lifo
35
γεύση
ΑΣΙΑΤΙΚΗ ΚΟΥΖΙΝΑ
week
e&ο: Ένα από τα πιο γνωστά εστιατόρια του Λονδίνου ήρθε στην Αθήνα Ένα ρεσιτάλ ασιατικής κουζίνας στον 8ο όροφο του Athens Marriott Hotel.
Ό
α πό τη ν ίκη μηταρ έ α
36 lifo – 21.2.19
σοι έχουν κάνει τη βόλτα τους στο Notting Hill γνωρίζουν καλά ότι το ασιατικό εστιατόριο e&o είναι ένα από τα σημεία αναφοράς της γραφικής συνοικίας του Λονδίνου. Δεκαοκτώ χρόνια αφότου άνοιξε, λίγο μετά το ξεκίνημα του millennium, το e&o εξακολουθεί να φημίζεται για τα εξαιρετικά κοκτέιλ που σερβίρει, τα ενδιαφέροντα fusion πιάτα, εμπνευσμένα από την Κίνα, την Ιαπωνία και την Ταϊλάνδη, το πρωτοποριακό design του και τη μοναδική του ατμόσφαιρα. Ανάμεσα στο φανατικό κοινό του είναι και η Ελληνίδα ξενοδοχειακή επιχειρηματίας Ευγενία Χανδρή και η προτίμησή της αυτή είναι η αιτία που οι Αθηναίοι μπορούν να απολαύσουν την ατμόσφαιρα και το φαγητό του e&o χωρίς να επισκεφτούν τη βρετανική πρωτεύουσα. Λίγο πριν από το γύρισμα της νέας χρονιάς άνοιξε τη σάλα του το e&o Athens, σκαρφαλωμένο στον όγδοο όροφο του Athens Marriott Hotel, που προσφέρει στην ελληνική εκδοχή του e&o ένα ακόμα ισχυρό χαρακτηριστικό: συναρπαστική θέα. Το νέο εστιατόριο είναι συνδημιούργημα του Ομίλου Χανδρή και των Ricker Restaurants. Το rooftop του Athens Marriott Hotel διαμορφώθηκε με τον καλύτερο τρόπο, διαθέτοντας χώρους για γεύμα και δείπνο, μπαρ και πισίνα, καθώς και ένα συναρπαστικό playroom για ενήλικους επισκέπτες, ο οποίος μπορεί να φιλοξενήσει παρουσιάσεις ή εκδηλώσεις σε ένα περιβάλλον που διαμορφώνεται ανάλογα με τις ανάγκες κάθε event. Η θέση του, μοναδική. Το βλέμμα ταξιδεύει απρόσκοπτα στη θάλασσα και σε εμβληματικά σημεία της Αθήνας, όπως η Ακρόπολη και
ο Λυκαβηττός, αφήνοντας το μυαλό να ταξιδεύει. Το φυσικό ξύλο και η πέτρα είναι τα υλικά που χάρισαν στην εταιρεία Wimberly Ιnteriors την έμπνευση για τον σχεδιασμό. Σαν να φιλοξενείσαι σε ένα καλόγουστο και ζεστό διαμέρισμα με βιβλιοθήκες, αναπαυτικές πολυθρόνες, άφθονο πράσινο και γήινες αποχρώσεις. Στο μενού ανακαλύπτεις έναν γευστικό fusion διάλογο που περνά από την Ιαπωνία, αντλεί έμπνευση από την Κίνα και κλείνει το μάτι στον thai αισθησιασμό με πιάτα από την ταϊλανδέζικη κουζίνα που σε κερδίζουν με τα αρώματα και τις υφές τους. Σε καλόγουστο μπολ σερβίρονται τα edamame που αγκαλιάζει kimchi butter, δίνοντας ένταση στη γεύση τους (€5). Τρώγονται με τα χέρια και είναι ό,τι πρέπει για χαλαρό ξεκίνημα. Το λαβράκι σασίμι με yuzu, λάδι τρούφας και γαρνιρισμένο με σχοινόπρασο κρατά τις ισορροπίες και τρώγεται ευχάριστα (€12). Ανάλαφρο ξεκίνημα που δίνει τη σκυτάλη σε μια πολύχρωμη και αναζωογονητική thai beef σαλάτα, ωραία παρουσιασμένη, με φύτρες, φύλλα σπανάκι και λάχανο, κόκκινο ψιλοκομμένο τσίλι, λεπτοκομμένες και ιδανικά καψαλισμένες φέτες μοσχάρι, γαρνιρισμένη με ψημένο τραγανό φιστίκι (€14). Στην κουζίνα μαγειρεύει με τέχνη ο σεφ Δημήτρης Λιέμ και σερβίρει βασιλικές γαρίδες φτιαγμένες στη ρομπάτα με τσίλι Καντονίας, φύτρες φασολιών, κόλιανδρο και γαρνιρισμένες με ευωδιαστά φύλλα δυόσμου (€18). Γεύση συναρπαστική με ωραία, πικάντικη, επίμονη επίγευση. Να γλείφεις και τα δάχτυλά σου. Προκλητικός είναι ο «λόφος» με καλοφτιαγμένα Singapore noodles αυγού με γαρίδες, μπουκιές χοιρινό και σόγια, που θα έπρεπε ίσως να είναι σε μικρότερη δόση. Στην κορυφή, μια εκτυφλωτική κόκκινη τούφα ψιλοκομμένο τσίλι. Απαραίτητη η συνοδεία της φέτας μοσχολέμονου: λίγες σταγόνες αρκούν για να απογειώσουν με τη δροσιά και τα αρώματά τους τη γεύση του πιάτου (€6). Τα τσόπστικς παίρνουν φωτιά και χαρίζουν τη διαφορετικότητα στην τελετουργία της απόλαυσης. Πιάτο εντυπωσιακό, πληθωρικό, όπου ευωδιάζει το άρωμα του μαύρου πιπεριού, είναι οι μπουκιές μοσχαριού μαγειρεμένου στο γουόκ με σπαράγγια και πινελιές από ψιλοκομμένο τσίλι (€24). Γεύση πολυεπίπεδη που θα ικανοποιήσει τους λάτρεις των πικάντικων. Κρατήστε χώρο για κάποιο από τα τέσσερα επιδόρπια του καταλόγου, όπως η λέμονγκρας κρεμ μπριλέ (€5) ή η lychee granita (€5). Το έθνικ φαγητό δίνει την ευκαιρία να ανακαλύψουμε καινούργιες γεύσεις, αρώματα και υλικά που μεγιστοποιούν την απόλαυση. Το e&o είναι ένας γαστρονομικός προορισμός, μια αρχιτεκτονική αποκάλυψη, ένας χώρος αυθεντικής φιλοξενίας, και όλα αυτά σε ένα σημείο όπου η θέα δημιουργεί μια αξέχαστη αίσθηση μοναδικότητας. Ζήσε την εμπειρία του.
e&o, Athens Marriott Hotel, Λ. Συγγρού 385, Παλαιό Φάληρο, 210 9471234
μήνα θα είναι αρκετά κρίσιμες για τις σχέσεις και τις συνεργασίες σας και αν νιώσετε αδικημένοι δεν αποκλείεται να δώσετε ένα τέλος προκειμένου να απαλλαγείτε από καταστάσεις που σας προκαλούν στασιμότητα. Ιδανική εποχή για να διευρύνετε την κοινωνική σας δραστηριότητα και να βασιστείτε σε άτομα που μπορούν να σας φανούν χρήσιμα. Προσωπικές σας υποθέσεις προσπαθήστε να τις αντιμετωπίσετε με ψυχραιμία, αποφεύγοντας τη λήψη σημαντικών αποφάσεων, κυρίως οι γεννημένοι το 2ο δεκαήμερο, που επηρεάζεστε από τη σύνοδο Ερμή - Ποσειδώνα και δεν έχετε ξεκάθαρη κρίση. Η Αφροδίτη στον Αιγόκερω, μαζί με Κρόνο και Πλούτωνα, αυξάνουν το ενδιαφέρον σας για φιλικά σας πρόσωπα και θα είναι αρκετά συχνή η επικοινωνία σας, οπότε θα βελτιωθούν και οι σχέσεις σας. Οι ελεύθεροι θα κάνετε μια συναρπαστική γνωριμία, αλλά θα πρέπει να αφήσετε τον χρόνο να δείξει την πραγματική της ποιότητα.
ΚΡΙΟΣ [21.3/20.4] Μέχρι και το Σάββατο μπορεί να έχετε μια σημαντική εξέλιξη στην καριέρα σας και να αυξηθούν τα κέρδη σας, οπότε βάλτε τα δυνατά σας να αξιοποιήσετε τις ευκαιρίες που θα σας δοθούν. Η Αφροδίτη, σε σύνοδο με τον Κρόνο και τον Πλούτωνα, προμηνύει μια κορύφωση, η οποία μπορεί να έχει σχέση με τα επαγγελματικά σας ή με πρόσωπα εξουσίας. Η σχέση σας μπορεί να αποτελέσει πηγή άγχους για εσάς που θέλετε να κάνετε ένα ταξίδι, ενώ δεν αποκλείεται να το αναβάλετε αν προκληθούν εντάσεις στον γάμο σας. Ωστόσο, είναι μια καλή εποχή για να ξεκινήσετε κάτι δικό σας και να έχετε μακροπρόθεσμα οφέλη, αρκεί να είστε διατεθειμένοι να εργαστείτε εντατικά. Στην ερωτική σας ζωή υπάρχει ένταση και, καθώς αναζητάτε τη δέσμευση, μπορεί να γίνετε κτητικοί, με αποτέλεσμα να καταπιέζετε το ταίρι σας. Ενδυναμώστε την αυτοπεποίθησή σας και δουλέψτε με τον εαυτό σας. ΤΑΥΡΟΣ [21.4/20.5] Η τελευταία εβδομάδα του μήνα θα σας προσφέρει χρόνο για απολαύσεις, καθώς η επεκτατική επιρροή της Αφροδίτης ενεργοποιεί τον τομέα των ταξιδιών και της γνώσης και είναι ιδανική εποχή για να διευρύνετε τους ορίζοντές σας οι γεννημένοι το 2ο και 3ο δεκαήμερο. Ωστόσο, πρέπει να είστε ιδιαίτερα προσεχτικοί στις μετακινήσεις σας, ενώ μπορεί να προκύψει και ένα ζήτημα υγείας που θα είναι μεν αντιμετωπίσιμο, αλλά θα πρέπει να το κοιτάξετε εγκαίρως. Ιδιαίτερη προσοχή στην κατανάλωση επιβαρυντικών για την υγεία σας τροφίμων, όπως γλυκά, junk food κ.λπ. Στον επαγγελματικό τομέα δεν έχει σταθεροποιηθεί η κατάσταση και είστε λίγο προβληματισμένοι, ωστόσο μπορεί να βρείτε μια παράλληλη απασχόληση προκειμένου να ενισχύσετε το εισόδημά σας. Τα έξοδά σας χρήζουν προσοχής και πρέπει να κρατήσετε άμυνες μέχρι να βγει ο μήνας. Η ερωτική σας ζωή βελτιώνεται πολύ από την Τετάρτη, που κορυφώνεται η σύνοδος Σελήνης - Δία. ΔΙΔΥΜΟΣ [21.5/21.6]Θέματα ακίνητης περιουσίας που σας απασχολούν σας επιβάλλουν να αφήσετε για λίγο καιρό στην άκρη τα μελλοντικά σας σχέδια, καθώς προέχουν άλλες σημαντικές προτεραιότητες. Από το Σάββατο και μετά μπορεί να προκύψουν κάποιες θετικές εξελίξεις στον επαγγελματικό τομέα που θα σας δώσουν ώθηση και θα αρχίσει να σταθεροποιείται η κατάσταση και στα οικονομικά σας. Αποφύγετε τα ρίσκα και τις επενδύσεις μέχρι να βγει ο μήνας και τακτοποιήστε εκκρεμότητες που μπορεί να έχουν σχέση με διαδικαστικά θέματα. Με την υποστήριξη της οικογένειας θα ταξιδέψετε και θα διευρύνετε τις γνώσεις σας, ενώ μπορεί να προκύψει και ένας νέος έρωτας που θα σας χαρίσει όμορφες στιγμές. Όσον αφορά θέματα παιδιών, μια πίεση θα τη νιώσετε στην προσπάθειά σας να αντεπεξέλθετε στις ανάγκες τους, όμως μέσα στο Σ/Κ θα σας δοθεί η ευκαιρία για ανάπαυλα και αλλαγή παραστάσεων. Σχέση/γάμος μπορεί να δεχτεί τα πυρά συγγενών.
Sudoku No 585 1 6 7 9 7 2 5 9 8 4 2 4 3 6
4
8
5
1
5 6 2 3 7 2 3 5
5
2
Η λύση του προηγούμενου 7 3 9 5 6 1
4 6 8 3 2 7
5 2 1 9 8 4
1 8 3 7 9 6
9 4 2 1 5 3
6 5 7 8 4 2
8 7 6 4 3 9
3 1 5 2 7 8
2 9 4 6 1 5
8 1 7 5 6 9 2 4 3 2 5 6 4 8 3 1 9 7 4 9 3 2 7 1 5 6 8
ΚΑΡΚΙΝΟΣ [22.6/22.7] Σχέσεις και συνεργασίες θα σας απασχολήσουν τις επόμενες μέρες και θα αρχίσουν να γίνονται κάποια θετικά βήματα από την Παρασκευή και μετά, που κορυφώνεται η σύνοδος Αφροδίτης - Κρόνου. Θέματα καριέρας θα ευνοηθούν, όμως θα πρέπει να κρατήσετε τα σχέδιά σας μυστικά, αποφεύγοντας να μοιραστείτε τις ιδέες σας με τον καθένα. Ο ανταγωνισμός είναι σκληρός και πρέπει να φυλάτε τα νώτα σας. Μέσα στο Σ/Κ μπορείτε να αφιερώσετε χρόνο στην ερωτική σας ζωή και να βελτιώσετε τη σχέση ή τον γάμο σας μέσα από ένα ταξίδι για λόγους αναψυχής. Την Τετάρτη αναμένονται σημαντικές εξελίξεις στα επαγγελματικά σας, καθώς πραγματοποιείται η σύνοδος Σελήνης - Δία που φέρνει τύχη με την επεκτατική της επιρροή, ενώ θα είναι και μια καλή στιγμή για να ξεκινήσετε διατροφή και άσκηση, προκειμένου να ξαναβρείτε τη φόρμα σας και να έχετε περισσότερη αυτοπεποίθηση. ΛΕΩΝ [23.7/23.8] Νομικά ζητήματα και ταξίδια στο εξωτερικό θα ευνοηθούν από την Πέμπτη και μετά, όμως θα σας απασχολήσουν οφειλές που έχουν συσσωρευθεί και θα είναι μια αρκετά κουραστική εβδομάδα για εσάς. Διπλοτσεκάρετε τους λογαριασμούς σας, καθώς υπάρχει πιθανότητα να γίνει κάποιο λάθος. Η Αφροδίτη στον Αιγόκερω, σε σύνοδο με τον Κρόνο και τον Πλούτωνα, αυξάνει μεν τις ευθύνες σας στον τομέα της εργασίας, αλλά δεν θα μείνετε παραπονεμένοι, καθώς από το Σάββατο προβλέπεται αύξηση του εισοδήματός σας. Την Τετάρτη, η σύνοδος Σελήνης - Αφροδίτης στον Τοξότη θα ευνοήσει τις επενδύσεις και τα ρίσκα, ενώ μπορεί να συναντήσετε ένα νέο πρόσωπο που θα κινήσει έντονα το ερωτικό σας ενδιαφέρον. Θέματα παιδιών θα δοκιμάσουν την υπομονή σας, ενώ στην ερωτική σας ζωή κάποια σκαμπανεβάσματα μπορεί να οφείλονται είτε σε δικές σας ανασφάλειες είτε στου συντρόφου σας. ΠΑΡΘΕΝΟΣ [24.8/22.9] Ταξίδια και επαγγελματικά θέματα θα έχουν αίσια εξέλιξη, ωστόσο πρέπει να είστε προσεχτικοί, καθώς ο κυβερνήτης σας Ερμής, σε σύνοδο με τον Ποσειδώνα, μπορεί να προκαλέσει μια σύγχυση στην επικοινωνία. Καινούργιες συνεργασίες και υπογραφές συμβολαίων δεν ευνοούνται αυτή την εποχή, οπότε καλύτερα να ασχοληθείτε με θέματα οργάνωσης και να κλείσετε τις όποιες εκκρεμότητες. Αναπάντεχα έξοδα που μπορεί να προκύψουν για τους γεννημένους το 3ο δεκαήμερο θα έχουν σχέση με θέματα Δημοσίου και θα πρέπει να τακτοποιηθούν άμεσα, που σημαίνει πως πρέπει να κάνετε υπομονή, να αποφύγετε τις ακριβές αγορές και τις σπατάλες γενικότερα. Σχέσεις με παιδιά είναι σε αρμονία και είναι μια καλή εποχή για να ενισχύσετε τους δεσμούς σας μέσω της επικοινωνίας και κοινών δραστηριοτήτων. Η ερωτική σας ζωή είναι ικανοποιητική, όμως δεν είναι κατάλληλη στιγμή για την επισημοποίηση της σχέσης σας. Μπορεί να αλλάξετε γνώμη σύντομα. ΖΥΓΟΣ [23.9/22.10] Αφροδίτη, Κρόνος και Πλούτωνας στον Αιγόκερω δίνουν έμφαση στον τομέα οικογένεια - ακίνητη περιουσία και είναι ιδανική εποχή για να κάνετε τις απαραίτητες ενέργειες προκειμένου να αξιοποιήσετε ένα ακίνητο. Στον επαγγελματικό τομέα επικρατεί ασάφεια που σχετίζεται με επικοινωνιακά θέματα που συναντούν εμπόδια εξαιτίας της συνόδου Ερμή - Ποσειδώνα, οπότε θα πρέπει να είστε πολύ προσεχτικοί και να μην εξιδανικεύετε καταστάσεις. Αποφύγετε νέα ξεκινήματα. Τη Δευτέρα μπορεί να δοκιμαστούν οι σχέσεις με την οικογένεια και να ανατραπούν τα σχέδιά σας, κάτι που θα σας αναστατώσει και θα σας κάνει να αποστασιοποιηθείτε για κάποιο διάστημα. Κάποιες τονωτικές ενέσεις στην κοινωνική σας ζωή θα επηρεάσουν θετικά τα ερωτικά σας. Μπορεί να κάνετε μια νέα γνωριμία που θα σας εξιτάρει και η σχέση σας να έχει ομαλή πορεία. Ασχοληθείτε με τη φυσική σας κατάσταση και ανακτήστε την αυτοπεποίθησή σας.
ΣΚΟΡΠΙΟΣ [23.10/22.11] Με την αποφασιστικότητα που σας διακρίνει θα επιλύσετε ένα πρόβλημα με τους συνεργάτες σας και θα βγείτε αλώβητοι. Οι επόμενες μέρες θα είναι έντονες όσον αφορά την εργασία και κάποιες στιγμές που θα είναι πιο βατές και ξεκούραστες θα είναι η εξαίρεση στον κανόνα. Ακατάλληλη εποχή για να επενδύσετε χρήματα σε νέες συνεργασίες και εγχειρήματα, παρ’ όλη την τάση σας για γρήγορα κέρδη. Ερμής και Ποσειδώνας σε σύνοδο μπορεί να προκαλέσουν αυταπάτες και να έχετε οικονομικές απώλειες. Οι γεννημένοι το 2ο και 3ο δεκαήμερο προωθήστε τις ιδέες και τις ικανότητές σας και μη χάνετε ευκαιρίες που θα σας δοθούν μέχρι το Σάββατο. Από τη Δευτέρα αρχίζουν να σας απασχολούν έντονα οι σχέσεις και οι συνεργασίες σας και βασικός λόγος θα είναι οι οικονομικές διαφορές. Οι εντάσεις στον γάμο σας θα οφείλονται στην κακή διαχείριση των χρημάτων σας. ΤΟΞΟΤΗΣ [23.11/21.12] Τις επόμενες μέρες θα καταφέρετε να βάλετε σε τάξη οικογενειακά σας θέματα και θα έχετε περισσότερο χρόνο για να ασχοληθείτε με την εργασία σας. Η παρουσία της Αφροδίτης στον Αιγόκερω και η σύνοδός της με τον Κρόνο και τον Πλούτωνα το Σάββατο θα σας κάνουν να ασχοληθείτε εξονυχιστικά με οικονομικά θέματα, ώστε να κάνετε εγκαίρως τον προγραμματισμό σας, τώρα που θα έχετε μια σχετική οικονομική άνεση. Ακατάλληλη εποχή για αγοραπωλησίες ακινήτων και υπογραφές συμβολαίων. Αν σκοπεύετε να αλλάξετε τόπο κατοικίας, φροντίστε να είστε πολύ προσεχτικοί στις συνεννοήσεις σας και να διαβάζετε τα ψιλά γράμματα προτού δεσμευτείτε. Από τη Δευτέρα αυξάνονται τα έξοδα των παιδιών και θα είναι αρκετά φορτωμένο το πρόγραμμά σας, οπότε θα είναι πολύ σημαντική η εξοικονόμηση χρόνου για τις προσωπικές σας ανάγκες. Ιδανική εποχή για ερωτική επανασύνδεση. ΑΙΓΟΚΕΡΩΣ [22.12/19.1] Επικοινωνία και μετακινήσεις χρήζουν προσοχής, όπως και ό,τι αφορά εμπορικές συναλλαγές και συμφωνίες. Ερμής και Ποσειδώνας, σε σύνοδο στους Ιχθύς, μπορεί να προκαλέσουν λάθη και οικονομικές απώλειες, ενώ παράλληλα δεν αποκλείεται να υπάρξει ασυνεννοησία με οικεία σας πρόσωπα. Πρακτικά και προσωπικά ζητήματα θα απαιτήσουν προσεχτικό χειρισμό, ειδικά για εσάς που έχετε το πάνω χέρι και συνεπώς την ευθύνη για ό,τι συμβεί. Η ερωτική σας ζωή βελτιώνεται και έχετε περισσότερη διάθεση να ασχοληθείτε με τη φυσική σας κατάσταση, κάτι που θα σας ωφελήσει γενικότερα σε θέματα εμφάνισης και κυρίως υγείας. Μην αγνοείτε το καμπανάκι του οργανισμού σας ότι χρειάζεστε ξεκούραση. Ο μήνας τελειώνει και σας βρίσκει αρκετά ικανοποιημένους με τα αποτελέσματα των προσπαθειών σας, όμως πρέπει να αφιερώσετε χρόνο σ’ εσάς και στην προσωπική σας ζωή. Ιδιαίτερη προσοχή σε θέματα υγείας των παιδιών. ΥΔΡΟΧΟΟΣ [20.1/19.2]Κάτι θετικό προκύπτει στα οικονομικά των γεννημένων το 1ο δεκαήμερο, που ευνοείστε από το εξάγωνο Ήλιου, Άρη και Ουρανού. Μπορεί να αυξηθεί το εισόδημά σας μέσω μιας εμπορικής συμφωνίας ή μέσω της πώλησης ενός ακινήτου και θα μπορέσετε να επιλύσετε αρκετά από τα θέματα που σας απασχολούν. Εσείς του 2ου που επηρεάζεστε από τη σύνοδο Ερμή - Ποσειδώνα καλύτερα να αποφύγετε τις επενδύσεις και τα ρίσκα και να περιμένετε κάποιες ασάφειες στις συνεννοήσεις σας. Κοντινές μετακινήσεις μπορεί να κάνουν δύσκολη την καθημερινότητά σας και πρέπει να είστε υπομονετικοί. Οι γεννημένοι το 3ο δεκαήμερο μπορεί να κρατήσετε αποστάσεις από τον κοινωνικό σας περίγυρο εξαιτίας μιας παρεξήγησης με φιλικό σας πρόσωπο και θα είναι μια περίοδος μοναχικότητας. Κάποια σύννεφα στη σχέση ή στον γάμο σας θα οφείλονται στην ανάγκη σας για ανεξαρτησία και όλα θα εξαρτηθούν από το πώς θα διαχειριστείτε μια ερωτική πρόκληση.
starfax
ΙΧΘΥΣ [20.2/20.3] Οι τελευταίες μέρες του
week
α πό τη μα ριβίκυ κα λλέργ η (sta rfa x@ lifo .gr)
21.2.19 – lifo
37
α΄ πρόσωπο week
Μερόπη Κοκκίνη: Το συμβάν δεν έχει αναφερθεί μέχρι στιγμής σε κανένα δελτίο ειδήσεων. Το διάβασα μέσα από το timeline της Ένωσης Αφρικανών Γυναικών στο Facebook και έπειτα στη ροή των ειδήσεων στη LifΟ. Μιλούσε για τη δολοφονία, στην ουσία τον ξυλοδαρμό μέχρι θανάτου, ενός άνδρα από τη Νιγηρία πριν από λίγες μέρες στο αστυνομικό τμήμα της Ομόνοιας. Νεκρός ο Εμπουκά, πατέρας δύο παιδιών, το ένα νεογέννητο. Τον πενθούν η γυναίκα του, τα παιδιά του και η κοινότητά του. «Η αστυνομία δεν μας προστατεύει. Ως Αφρικανική Κοινότητα στην Ελλάδα αισθανόμαστε συνεχώς ότι οι ζωές μας είναι σε κίνδυνο. Απαιτούμε δικαιοσύνη για τον Εμπουκά!» έλεγε η ανακοίνωση. Η υπόθεση ενδεχομένως θα έμενε στην αφάνεια, όπως πιθανότατα έχει συμβεί και με άλλες, αν δεν είχε αναδειχθεί από την Ένωση Αφρικανών Γυναικών.
Ενοχλητικά θορυβώδεις Γιάννης Πανταζόπουλος: Οι δαπάνες των νοικοκυριών για εφημερίδες και περιοδικά στα χρόνια της κρίσης μειώθηκαν κατά 50%. Το χρονικό διάστημα 2009-2017 η δισκογραφική παραγωγή μειώθηκε σε ποσοστό 63%, ενώ το 2015, στην Ελλάδα, το 77,8% των νέων (περίπου 8 στους 10) από 16 έως 24 ετών δήλωσε ότι δεν επισκέφθηκε κανένα αξιοθέατο. Αποτελέσματα της έρευνας που εκπονήθηκε από το ΕΚΠΑ για λογαριασμό του υπουργείου Πολιτισμού σχετικά με τη σχέση των παιδιών, των νέων και των ευάλωτων ομάδων με τον πολιτισμό την εποχή της κρίσης.
Χριστίνα Γαλανοπούλου: Ξαναβλέπεις την Εγκληματική ζωή του Αρτσιμπάλντο ντε λα Κρουζ (1955) ένα σκουπιδιασμένο βράδυ Παρασκευής στην ΕΡΤ2 (είχε κέφια ο υπεύθυνος προγράμματος, φαίνεται) και ξαφνικά συνειδητοποιείς πόσο μπροστά από τον Χίτσκοκ υπήρξε ο κατατρεγμένος Μπουνιουέλ. Το Ψυχώ, που κυκλοφόρησε το ’60, ήταν μια καλογυαλισμένη εκδοχή της ιστορίας του Μπουνιουέλ, σε πιο εμπορικό περιτύλιγμα. Ωστόσο, τη λεπτή ειρωνεία, το κατάμαυρο χιούμορ και τη σκαμπρόζικη διάθεση του Ισπανού δεν θα τα έφτανε ποτέ. Κι ας ξέρουν όλοι το Ψυχώ και ελάχιστοι τον ακαταμάχητο ψυχάκια του Μπουνιουέλ.
Νικόλας Σεβαστάκης: Η μεγάλη έκθεση του φωτογράφου Άρι Γεωργίου «Αμερική-Ρωσία ισοπαλία» στο Πολιτιστικό Κέντρο Θεσσαλονίκης του ΜΙΕΤ. Μια μεγάλη μελέτη των δύο αυτοκρατοριών σε διαφορετικές στιγμές της Ιστορίας./ Η Αμερική του 1978 και η μετα-κομμουνιστική Ρωσία του 1998 και δύο βιβλία που λειτουργούν ως δοκίμια με τη γλώσσα της εικόνας./ Το «What chaos is imagery» των Girlpool, θεσπέσια ποπ μελαγχολία./ Η κινητοποίηση για το θέατρο Σφενδόνη, το πνευματικό σπίτι της ακριβής Άννας Κοκκίνου./ Οι αμοιβαίες απειλές υπουργών, νυν και πρώην στελεχών, και η περίπτωση Πολάκη: η θλίψη των ημερών σε tweets και «μαγνητοφωνήσεις».
Γεωργία Παπαστάμου: Η πιο σημαντική είδηση της περασμένης εβδομάδας σχετικά με αυτό τον πλανήτη είναι ο σοκαριστικός ρυθμός μείωσης των εντόμων που κατέγραψε η πρώτη παγκόσμια έρευνα για το ζήτημα. Αν συνεχίσουμε να παράγουμε τροφή με τον τρόπο που το κάνουμε σήμερα (βλέπε λιπάσματα, εντομοκτόνα κ.λπ.), προβλέπεται να εξαφανιστούν ολοκληρωτικά μέσα στα επόμενα 100 χρόνια. Όχι, μην ανησυχούμε τώρα για τις μύγες, δεν μας αφορά. Τα έντομα είναι, άλλωστε, απλώς η καρδιά κάθε τροφικής αλυσίδας και εντελώς απαραίτητα για την ισορροπία όλων των οικοσυστημάτων.
μικρές εξομολογήσεισ από τους συντάκτες της lifo
38 lifo – 21.2.19
Γιάννης Κωνσταντινίδης: Έγιναν διαβόητα προτού καν εκδοθούν τα Σόδομα του Γάλλου δημοσιογράφου Frédéric Martel για το λόμπι του ομοφυλόφιλου ιερατείου στην Καθολική Εκκλησία, κυρίως χάρη στο «βομβαρδιστικό» ταλέντο του όταν διοχετεύει στα media πιπεράτα αποσπάσματα (σαν την κωδικοποιημένη ερώτηση «είναι, άραγε, της ενορίας μας;», για όποιον αναρωτιόντουσαν οι καρδινάλιοι αν είναι gay). Το βιβλίο θα κυκλοφορήσει σε 20 χώρες, στις 21/2, οπότε ξεκινά στη Ρώμη η μεγάλη σύνοδος για τα σεξουαλικά σκάνδαλα στο εσωτερικό της Καθολικής Εκκλησίας. Μήπως δρομολογεί κάποια «κατεδάφιση με ελεγχόμενη έκρηξη» του ομοφοβικού άξονά της; Κι αν ναι, θα οδηγούσε σε άνοιγμα της αγκαλιάς της προς τους gay ή σε νέα στεγανά, ώστε να βλέπουν πάντα τον Χριστό φαντάρο; Ή μήπως πρόκειται γι’ ακόμα μία πεζή επιθετική κίνηση του μάρκετινγκ βιβλίων;
ΑΠΟ ΤΟΝ Μ. HULOT
Σ
υνειδητοποιώντας με τρόμο ότι έχουν περάσει 32 ολόκληρα χρόνια από την πρώτη φορά που άκουσα να παίζει το «Yo! Bum rush the show» των Public Enemy, ο πιο ακραίος ήχος που είχε φτάσει στ’ αυτιά μου μέχρι τότε, διαβάζω όσα γράφονται στην Αγγλία για την περιοδεία «Gods of Rap» στην οποία συμμετέχουν, μαζί με τους Wu Tang Clan και τους De La Soul, ίσως τα πιο εμβληματικά σχήματα στην ιστορία του αμερικανικού χιπ-χοπ. Καθένα από τα τρία γιορτάζει την επέτειο του κορυφαίου άλμπουμ στην καριέρα του, οι Public Enemy το «It takes a nation of millions to hold us back» (του 1988), οι De La Soul το «3 feet high and rising» (του 1989) και οι νεότεροι Wu Tang Clan το «Enter the Wu-Tang 36 chambers» (του 1993), και προσθέτουν συνεχώς ημερομηνίες σε ευρωπαϊκές πόλεις, σε ένα από τα πιο μεγάλα rap events που έχουν γίνει ποτέ. Το ανοίγει ο DJ Premier των Gang Starr, άλλο ένα από τα χιπ-χοπ σχήματα που σημάδεψαν το old school. Οι Public Enemy, που το πρώτο άλμπουμ τους το αγνόησαν οι μεγάλοι αμερικανικοί ραδιοφωνικοί σταθμοί, ήταν σταθερά στο airplay ενός πειρατικού στην Αθήνα που εξέπεμπε από τους Θρακομακεδόνες και έπαιζε καταπληκτική μουσική, του θρυλικού Star Radio. Εκείνη τη βραδιά που άκουσα να το παρουσιάζουν ολόκληρο, από την αρχή μέχρι το τέλος, έζησα μία από τις πιο έντονες μουσικές εμπειρίες της ζωής μου, σχεδόν τόσο έντονη όσο η πρώτη φορά που είδα τους Sugarcubes, το συγκρότημα της Björk. Είναι σίγουρα από τα άλμπουμ που άλλαξαν τον τρόπο που άκουγα στη συνέχεια τη μουσική και πραγματική αποκάλυψη, παρόλο που υπήρχαν ήδη πολύ πετυχημένα ραπ σχήματα – οι Run DMC και οι Beastie Boys (πριν ακόμα αρχίσουν να είναι cool). To «Yo! Bum rush the show» που ο κριτικός της Village Voice το είχε βρει «ενοχλητικά θορυβώδες», χαρακτηρίζοντας τον Chuck D «βαρετό», δεν άλλαξε απλώς την πορεία του αμερικανικού ραπ αλλά και την αισθητική στους στίχους, συστήνοντας το πολιτικοποιημένο χιπ-χοπ στο κοινό της ποπ, μαύρο και λευκό, δημιουργώντας ένα πλήθος ραπ καλλιτεχνών σε ολόκληρο τον κόσμο – φυσικά, και στην Ελλάδα. Τα αφιερώματα που γίνονται στην «ιερή τριάδα» αναφέρουν ότι είναι η πρώτη φορά που εμφανίζονται στη σκηνή όλοι μαζί, και είναι αλήθεια, αλλά τα σχόλια δεν είναι πάντα κολακευτικά και για τους τρεις. Το βρετανικό ραπ περιοδικό «Brick» έχει ένα αφιέρωμα στους De La Soul, που ούτε λίγο ούτε πολύ λέει ότι είναι ένα από τα πιο υπερεκτιμημένα σχήματα στην ιστορία του χιπ-χοπ, κάτι που δεν είναι ακριβώς αλήθεια, αλλά, όντως, σε σχέση με τους άλλους δύο, σήμερα φαίνονται πιο «λίγοι». Το old school δεν πουλάει όσο το νέο ραπ, αλλά υπάρχει ακόμα ενδιαφέρον για τους «γερόλυκους», τουλάχιστον για το λάιβ τους, γιατί και ο τελευταίος δίσκος των Public Enemy και των Wu Tang Clan «πάτωσε» εντελώς και χάθηκε μέσα στις ειδήσεις για τον δίσκο της Beyoncé και του Jay Z ή τις απανωτές επιτυχίες του Drake. Τέλος πάντων, η περιοδεία τους είναι μέγα γεγονός της άνοιξης παντού, εκτός από την Ελλάδα, και το πρόσφατο βιβλίο του Lamont «U-God» Hawkins των Wu Tang Clan είναι από τις πιο σημαντικές στιγμές χιπ-χοπ λογοτεχνίας: «Όταν ήμουν περίπου 10 χρονών, θυμάμαι να ρωτάω τη μάνα μου συνέχεια για τον πατέρα μου, αλλά δεν μου έλεγε τίποτα. Δεν μου είπε τίποτα γι’ αυτόν μέχρι που ενηλικιώθηκα. Τη ρώταγα συνέχεια, για χρόνια ο πατέρας μου ήταν ένα κομμάτι που έλειπε από τη ζωή μου. “Ποιος είναι ο πατέρας μου;”. “Ο Θεός” μου απαντούσε. Τελικά, όταν έγινα 21, με έπιασε και μου μίλησε με κάθε λεπτομέρεια, εξηγώντας μου γιατί δεν μου είχε μιλήσει πιο νωρίς. Μου είπε ότι μια μέρα συνάντησε τον πατέρα μου κι εκείνος την εξαπάτησε, κάνοντάς τη να πιστεύει ότι είναι φωτογράφος και ότι την ήθελε για μοντέλο. Την πήγε σε έναν έρημο χώρο και τη βίασε, και μετά την άφησε εκεί και εξαφανίστηκε. Δεν τον ανέφερε ποτέ, ούτε μίλησε σε κανέναν γι’ αυτόν, δεν ήθελε να ξέρουν ότι είμαι μωρό από βιασμό. Η μόνη που τον γνώριζε ήταν μια φίλη της που έπαθε ανεύρυσμα και πέθανε πριν προλάβει να τη ρωτήσει. Σοκαρίστηκα. Μου είπε ότι δεν το μετάνιωσε ποτέ που με γέννησε, ακόμα και όταν πέρναγε χάλια εξαιτίας μου, γιατί είναι τεράστια ευθύνη το να μεγαλώνεις μόνος σου ένα παιδί. Πρέπει να είσαι μεγάλη ψυχή για να κάνεις κάτι τέτοιο…».
21.2.19 – lifo
39