Τεύχος 596 by Dyo Deka S.A.

7.3.2019 free press

ολα για την αθηνα! δωρεαν οδηγοσ τησ πολησ κυκλοφορει καθε πεμπτη

ΚΕΊΜΕΝΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΙΣΌΤΗΤΑ ΚΑΙ ΤΗ ΒΊΑ ΚΑΤΆ ΤΩΝ ΓΥΝΑΙΚΏΝ

ΣΤΟ

Χ Α ΡΤΙ

Τ1ΥΟ ο Ν ΙΑΔΊΚ Βάσει στοιχείων Bari-Focus

ΣΤΟ

www.lifo.gr

8 Μαρτίου, Παγκόσμια Ημέρα της Γυναίκας

– σιν βι ε β μ – λιο α – ει – θ κα μ ε στ ου ατρ ικ σι ο α κη

Σου λένε ότι γιορτάζεις. Ότι είναι η μέρα σου. Ότι είσαι το όμορφο φύλο. Καλή για μάνα. Καλή για σεξ. Καλή για τις δουλειές στο σπίτι. Αλλά εσύ ξέρεις ότι στη δουλειά σε πληρώνουν λιγότερο. Σε αποκλείουν αθόρυβα από τις θέσεις ευθύνης. Σε θεωρούν κάτι χαριτωμένο και κατώτερο. Σε χτυπάνε, σε βιάζουν, σε σκοτώνουν. Ναι, είναι η μέρα σου. Αλλά για άλλον λόγο. Όχι επειδή γιορτάζεις, αλλά επειδή όλο αυτό πρέπει να αλλάξει.

Th CUL eW TUR ee E k

Στοιχεία s Google Analytic

2 lifo – 7.3.19

POSTS ΓΡAΜΜΑΤΑ E-MAILS

feedback595

α π ό τ η lif o t ea m

ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΌ ΣΙΝΕΜΆ, ΤΟ ΧΙΟΎΜΟΡ ΤΟΥ ΑΡΚΆ ΚΑΙ Ο ΘΆΝΑΤΟΣ ΤΟΥ ΓΙΆΝΝΗ ΜΠΕΧΡΆΚΗ

*Στείλτε μας Feedback: feedback@lifo.gr

Oι αντιδράσεις που δημιούργησαν τα άρθρα και τα posts μας την περασμένη εβδομάδα. ☛ «Γιάννη, ο θάνατος σε ξεγέλασε, αλλά είσαι ακόμα εδώ» έγραψε η Τίνα Μανδηλαρά σε έναν προσωπικό αποχαιρετισμό στον βραβευμένο με Πούλιτζερ φωτορεπόρτερ Γιάννη Μπεχράκη που πέθανε το Σάββατο. Ο/Η ΣπaΜ σχολιάζει: « Έκλαψα με αυτή την είδηση και συγκινήθηκα από αυτό το δυνατό, από καρδιάς γράμμα. Δεν θυμάμαι αν η πρώτη φορά που άκουσα το όνομα του Γιάννη Μπεχράκη ήταν όταν κατάφερε να σωθεί στη Σιέρα Λεόνε. Η φωτογραφία εκείνη αποτύπωνε μια πολύ δυνατή στιγμή, σαν να ήσουν εσύ που έζησες τον εφιάλτη. Από τότε κάθε φορά έβλεπα κάτι από το έργο του, πάντα στεκόμουν να νιώσω το βάθος της δικής του ματιάς, να μοιραστώ τα δικά του συναισθήματα, όταν έβγαζε τη φωτογραφία. Δεν τον γνώριζα, αλλά νιώθω θλίψη, όπως όταν χάνεις έναν δικό σου άνθρωπο». ☛ «Θέλουμε κι εμείς λίγη αγάπη από το ελληνικό σινεμά» ανέφερε ο Δημήτρης Πολιτάκης με αφορμή το «γράμμα στον Γιώργο Λάνθιμο» που έστειλε με τη μορφή ενός βίντεο γυρισμένου συμβολικά στην Κινέττα η ΕΣΠΕΚ ( Ένωση Σκηνοθετών - Παραγωγών Ελληνικού Κινηματογράφου) υπό το ψευδώνυμο του κινήματος «Δώσε Λίγη Αγάπη στον Ελληνικό Κινηματογράφο». «Θέλουμε μια ταινία που να κυριαρχήσει στη δημόσια συζήτηση, να γίνει σημείο αναφοράς και να αγαπηθεί πραγματικά, κάτι που έχει να συμβεί πάρα πολύ καιρό» συμπλήρωνε ο αρθρογράφος της LiFO. Ο/Η lilbitter απαντά: «Υπάρχει τέτοιο σινεμά στη χώρα μας και το υπηρετεί ο Παπακαλιάτης, όσο κι αν τον σνομπάρουν πολλοί. Μόνο αυτός κάνει ταινίες-event στην Ελλάδα. Εμπορική, τεχνικά άρτια και σοβαρή παραγωγή, στο πλαίσιο που δίδαξαν οι αντίστοιχες αμερικανικές, μόνο αυτός κάνει. Μαζί με όλο το weird wave, που είναι αναγκαίο να υπάρχει, θέλουμε λίγο περισσότερους ανθρώπους σαν τον Παπακαλιάτη». ☛ «Ποιος, τελικά, επιτρέπεται να κάνει χιούμορ στην Ελλάδα;» αναρωτιόταν ο Βασίλης Βαμβακάς με αφορμή τα νέα σκίτσα του Αρκά που παρουσιάζουν τα παιδικά χρόνια του πρωθυπουργού. Ο Μαύρος Γάτος σημειώνει: «Θεωρώ απόλυτα λογικό και θεμιτό να σατιρίζεται η εξουσία γενικά και ο Τσίπρας ειδικότερα ως φορέας της εν προκειμένω, αλλά και γενικότερα οποιοδήποτε πολιτικό ή δημόσιο πρόσωπο. Απλώς θεωρώ πως το χιούμορ αρκετών από αυτές τις γελοιογραφίες του Αρκά κυμαίνεται πολύ συχνά μεταξύ του

φτηνού χιούμορ και της προσπάθειας εκβιαστικής απόσπασης γέλιου (την ίδια αίσθηση είχα πριν από δύο χρόνια σε συναυλία όπου ο Ζουγανέλης έκανε show). Μου δίνει την εντύπωση ότι έχει αρχίσει να εξαντλείται. Είναι και τέσσερις δεκαετίες στην πιάτσα... Απολαμβάνω τον Πέτρο Ζερβό όταν διακωμωδεί τον Τσίπρα, σχεδόν πάντα επιτυχώς και με πολύ πιο σκληρό, σχεδόν ανελέητο τρόπο σε σχέση με εκείνον του Αρκά, ενώ το ίδιο συμβαίνει συχνά και στην περίπτωση του Ιωάννου, ο οποίος, όμως, μερικές φορές μου δίνει την εντύπωση ότι έχει αρχίσει να χάνει την έμπνευσή του και να επαναλαμβάνεται. Και μια μικρή παρατήρηση: Όταν στις αρχές της δεκαετίας του 1980 ο Αρκάς έκανε τα πανέξυπνα και όντως αρκετά σεξιστικά με τα σημερινά κριτήρια κόμικς του (τα οποία περιείχαν και σημαντικές δόσεις αυτοσαρκασμού – θυμηθείτε το τετράπαχο γουρούνι να λέει “με θέλουν όλες για το κορμί μου!”), ο “εχθρός” του καλλιτεχνικού και του πιο ανήσυχου κόσμου, κυρίως της νεολαίας, ήταν ο απίστευτος πουριτανισμός, η υποκρισία και η σοβαροφάνεια που χαρακτήριζαν σχεδόν ολόκληρη την ελληνική κοινωνία, από τη θεοσεβούμενη δεξιά του “Πατρίς - Θρησκεία - Οικογένεια” ως την απολιθωμένη παραδοσιακή αριστερά. Ο όποιος σεξιστικός χαρακτήρας αυτών των αστείων περνούσε σχεδόν απαρατήρητος τότε. Σήμερα, περισσότερο από μια γενιά αργότερα, δεν νομίζω ότι ο “Κόκκορας” θα είχε την ίδια επιτυχία, για τους παραπάνω ευνόητους λόγους». ☛ H αποκαλυπτική, μεγάλη συνέντευξη του συνταγματολόγου Νίκου Αλιβιζάτου στην Κατερίνα Ι. Ανέστη προκάλεσε αίσθηση. Ο Άρης Κωνσταντινίδης αναφέρει: «Λέει ο καθηγητής ότι υπάρχουν τα ακραία αριστερά στελέχη ακόμα, όμως ο Τσίπρας και πολλοί άλλοι προσπαθούν να μετακινηθούν. Να γίνουν κατά κάποιον τρόπο πιο ευρωπαϊστές, πιο πραγματιστές, και να μπορέσουν να πάρουν τον τίτλο του κεντροαριστερού. Να πω την αλήθεια μου, πραγματικά πιστεύω στην εξυπνάδα του Τσίπρα, αλλά δεν του έχω την παραμικρή εμπιστοσύνη. Μ’ αυτή την έννοια, θα με τρόμαζε να τον δω εκ νέου αρχηγό ενός πολύ μεγάλου κόμματος, ακόμα μεγαλύτερου και από τον σημερινό ΣΥΡΙΖΑ. Όμως δεν αποφασίζω εγώ, ούτε οι σχολιαστές της LiFO. Αποφασίζει ο “σοφός λαός”. Κι αυτός δεν χάνει ευκαιρία να αποδεικνύει πόσο ανάξιος του χαρακτηρισμού του είναι...».

free press Eβδομαδιαίος οδηγός της Αθήνας. Κυκλοφορεί κάθε Πέμπτη.

7.3.19 – lifo

aπ ο τ ον σ ταθη τ σαγκ αρ ουσιανο

Editorial

www.lifo.gr ΔΥΟ ΔΕΚΑ ΕΚΔΟΤΙΚΗ Α.Ε. ΒOΥΛΗΣ 22, 105 63 ΑΘΗΝΑ T 210 3254 290 F 210 3249 785 info@lifo.gr

εκδοτης

Στάθης Τσαγκαρουσιάνος γενικός διευθυντής Μιχάλης Μιχαήλ commercial director Πηνελόπη Μουλά διευθυντής lifo.gr Θανάσης Χαραμής διευθυντής mikropragmata.lifo.gr Άρης Δημοκίδης διευθυντής εντυπης εκδοσης Τάσος Μπρεκουλάκης σύμβουλος σχεδιασμού Γιάννης Καρλόπουλος αrt director Χρήστος Τζοβάρας

ΠΟΙΟΣ ΔΉΜΑΡΧΟΣ, ΤΕΛΙΚΆ, ΣΏΖΕΙ ΤΗΝ ΑΘΉΝΑ; Λίγο πριν αρχίσει η κούρσα των δημοτικών εκλογών, ορισμένες λεπτομέρειες μπορεί ίσως να δείχνουν ποιος θα αποδειχτεί καλός ή σκάρτος. Μια καραμπόλα από θεματάκια που σχετίζονται με τον γλύπτη Τάκι μού έφεραν σκέψεις για τους δημάρχους της Αθήνας, διασκεδαστικές και επείγουσες. Διάβασα καταρχάς ότι η Tate τον ερχόμενο Ιούνιο θα κάνει μια μεγάλη αναδρομική του Τάκι, μετά τη μεγαλειώδη έκθεση που είχε στο Palais de Tokyo. Είδα μετά τον Κώστα Μπακογιάννη να τον επισκέπτεται στο Γεροβουνό, τρεις μέρες μετά τη φωτογράφιση των interiors που κάναμε εκεί, στο πλαίσιο της προεκλογικής του δραστηριότητας. Και θυμήθηκα, τέλος, την ιλαροτραγική διαμάχη του καλλιτέχνη με τον (επίσης ιλαροτραγικό) πρώην δήμαρχο Νικήτα Κακλαμάνη, μόλις εξελέγη. Ο Τάκις, κατά παραγγελία της προηγούμενης δημάρχου Ντόρας Μπακογιάννη, είχε τοποθετήσει μερικά από τα ωραιότερα Σινιάλα του στον πεζόδρομο της Ακρόπολης, μεταξύ Ηρωδείου και Φιλοπάππου. Ήταν πανέμορφα, ειδικά τη νύχτα. Και ήταν από τον σημαντικότερο ζώντα Έλληνα καλλιτέχνη. Ο Τάκις, αν και δοξάζεται διεθνώς, στην Ελλάδα της πτωχαλαζονείας, της ημιμάθειας και τελικά της χαμηλής αυτοεκτίμησης, θεωρείται ένα παραδείσιο πουλί. Το κούφιο ΕΜΣΤ (τεράστια κτίρια, ασήμαντη συλλογή), που κανονικά θα έπρεπε να τον έχει διαμάντι στο τσίγκινο στέμμα του, δεν έχει κανένα έργο του! Και η Εθνική Πινακοθήκη της κυρίας Λαμπράκη-Πλάκα (που έχει ριζώσει στα οφίκια με την αραχνιασμένη λύσσα των βαμπίρ) έχει δύο ελάσσονα έργα του από δωρεές (το ένα του Ιόλα, το άλλο του υπουργείου Πολιτισμού). Αυτό ίσως οφείλεται στον ζόρικο χαρακτήρα του καλλιτέχνη. Και στο γεγονός ότι δεν γλείφει και δεν μασάει τα λόγια του. Λες κι αυτό είναι η αποστολή της Τέχνης: να κολακεύει τους ανθρώπους της εξουσίας. Θυμήθηκα, λοιπόν, ότι μόλις εξελέγη ο κύριος Κακλαμάνης, είχε παραγγείλει στον Τάκι, με το γνωστό τουπέ του, «να πάει να μαζέψει τα έργα του».

καθωσπρεπισμού που από πίσω του περνούσαν τρένα), στην κακοδιαχείριση της Τεχνόπολης (που σε ένα κανονικό κράτος θα είχε οδηγήσει τους υπαίτιους στη Δικαιοσύνη) και πλήθος άλλων αθλιοτήτων που κακώς έμειναν ατιμώρητες, με τελευταία, αλλά όχι έσχατη, το θλιβερό διπλάρωμα των μέσων μέσω της δημοτικής διαφήμισης. Τα θυμήθηκα όλα αυτά, καθώς πλησιάζει η ώρα των εκλογών – και οι νέοι υποψήφιοι δήμαρχοι ζεσταίνονται στην κούρσα που αρχίζει. Σκέφτηκα ότι αρκεί ένα απλό τροχιοδεικτικό για να καταλάβεις τι σου ξημερώνει ο καθένας. Ο Κακλαμάνης σηματοδότησε την αποτυχημένη θητεία του με τα Σινιάλα του Τάκι. Οι σημερινοί τι λένε; Πώς αντιδρούν; Τι προοιωνίζονται; Και σκέφτομαι: Ποιος θα φανεί πραγματικά διορατικός και χρήσιμος; Ποιος δεν χρησιμοποιεί τα σάπια μέσα των παλιών; Ποιος, όταν εκλεγεί, δεν θα μεταλλαχθεί σε μία από τα ίδια; Ποιος θα είναι ακριβοδίκαιος με τους πολίτες και τα μέσα; Ποιος δεν θα διαχειριστεί το δημόσιο χρήμα σαν περιουσία της μάνας του και του πατέρα του; Ποιος δεν μιλά με προτηγανισμένα κλισέ και μαυρογιαλούρικες υποσχέσεις; Ποιος θα είναι ουσιωδώς μοντέρνος και καινοτόμος, συμμετέχοντας στις νέες προβληματικές (περί αυτοδιάθεσης, φύλου, φυλής, ποικίλων ρατσισμών), χωρίς να ξεχνάει να μαζέψει τα σκουπίδια; Ποιος δεν βλέπει τον δήμο ως ευκαιριακό σκαλοπάτι της καριέρας του, αλλά νοιάζεται πραγματικά γι’ αυτή την πόλη; Οι μήνες που έρχονται θα έχουν ενδιαφέρον. Θα τους παρακολουθήσουμε στενά!

4 lifo – 7.3.19

digital advertising director Χριστίνα Γιαννοπούλου direct sales director Κώστας Μαντάς direct sales Γιώργος Λυκουργιώτης, Ισιδώρα Γενούζου, Κωνσταντίνα Τριανταφύλλου senior digital campaign manager Ελένη Γκοβάτσου digital campaign manager Γιάννης Παπαϊωάννου client service coordinator Ξένια Στασινοπούλου (xenia@lifo.gr) –––––– ψηφιακή ανάπτυξη/προγραμματισμός lifo.gr Αγγελική Βαξάλη, Άγγελος Παπαστεργίου, Σπύρος Γκατζούνας –––––– συν ταξη αρχισυνταξία Αλέξανδρος Διακοσάββας συντακτικη ομαδα Θοδωρής Αντωνόπουλος, Λουίζα Αρκουμανέα (Θέατρο), Θοδωρής Κουτσογιαννόπουλος (Σινεμά), Τάσος Μελεμενίδης (Σινεμά), Γιάννης Κωνσταντινίδης (Εικαστικά), Τίνα Μανδηλαρά (Βιβλίο), Νίκη Μηταρέα (Γεύση), Μερόπη Κοκκίνη, Αναστασία Γαλάνη, Άκης Κατσούδας, Κατερίνα Κοντίνη, Δημήτρης Κυριαζής, Πάνος Μιχαήλ, Γλυκερία Μπασδέκη, Γιάννης Παπαϊωάννου, Γιάννης Πανταζόπουλος, Σταυρούλα Παπασπύρου, Γεωργία Παπαστάμου, Μαρία Παππά, Χρήστος Παρίδης, Δημήτρης Πολιτάκης, Φιλιώ Ράγκου, Πάνος Σάκκας, Νικόλας Σεβαστάκης, Βασιλική Σιούτη, Κορίνα Φαρμακόρη, Λένα Φουτσιτζή –––––– φωτογράφοι Σπύρος Στάβερης, Πάρις Ταβιτιάν, Freddie f., Αναστασία Βουτυροπούλου, Γιώργος Αδάμος ατελιέ αssistant art director Βανέσσα Φερλέ διαμόρφωση ψηφιακής εκδοσης Νινέττα Γιακιντζή, Μαρούσα Θωμά διόρθωση κειμένων Μαρία Δρουκοπούλου, Μπέτυ Σπανοπούλου –––––– λογιστηριο οικονομική διεύθυνση Δημήτρης Τασιόπουλος λογιστήριο Άλκηστις Γκούμα, Βασίλης Κοτρωνάκης διανομή Άκης Ιωάννου

Ο Τάκις μάς είχε δώσει τότε και μια συνέντευξη, όπου διεκτραγωδούσε τα γεγονότα, ενώ εμείς παρακολουθούσαμε άναυδοι. Αυτό ήταν η αρχή της βαθύτατης αντιπάθειας που άρχισε να τρέφει η LiFO γι’ αυτόν τον ακαλαίσθητο δήμαρχο. Ο οποίος δεν άργησε να ξεδιπλώσει την ελεεινή αισθητική του και θητεία – στο ύφος του 9.84 (ένα υβρίδιο χουντοδεξιού

υπεύθυνη social media Χριστίνα Γαλανοπούλου –––––– ε μπο ρικο τμημα advertising director Γιώτα Αθανασοπούλου

γραμματεία Βιβίκα Ανδριανάτου –––––– κωδικος εντυπου 7639

www.facebook.com/stathis.tsagar

παρακαλουμε

ανακυκλωστε

7.3.19 – lifo

ΔΗΜΟΣΚΟΠΗΣΗ

Τέταρτο πιο ισχυρό media brand της Ελλάδας

Πρώτη στην κατηγορία των free press με διπλάσια διαφορά από τον επόμενο

Το τέταρτο ισχυρότερο media brand μεταξύ όλων των κατηγοριών 4.000.000 unique visitors 40.000.000 page views To lifo.gr συνεχίζει τον καλπασμό του με υπερτριπλάσια επισκεψιμότητα από τον ανταγωνιστή του Η official page της LiFO είναι η πιο ισχυρή και μοιρασμένη σελίδα των ελληνικών media με 724.000 followers

959.900

Το μοναδικό free press που συμπεριλαμβάνεται στα 15 πιο επιδραστικά ενημερωτικά media της Ελλάδας,σύμφωνα με τη διεθνή μέτρηση του Reuters, ισοβαθμίζοντας με την «Καθημερινή» και το «Πρώτο Θέμα»

ΣΥΝΟΛΙΚΗ ΑΝΑΓΝΩΣΙΜΟΤΗΤΑ ΜΕΤΑΞΥ ΟΛΩΝ ΤΩΝ ΜΕDIA BRANDS 1. ΠΡΩΤΟ ΘΕΜΑ

1.410.800

2. ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ

1.186.900

3. REAL NEWS

1.008.700

4. LIFO

959.900

5. ΒΗΜΑ ΚΥΡΙΑΚΗΣ

831.600

6. ATHENS VOICE

571.300

7. ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ

563.900

Athens Voice

571.300

No 1

Focus-Βari 2018: Κορυφαίο free press της Ελλάδας με σχεδόν ΔΙΠΛΑΣΙΑ διαφορά από το επόμενο

Πηγή: Focus-Bari, Έρευνα ΒΑRI S.M.A.R.T. / ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟΣ ΤΥΠΟΣ/ Ιανουάριος - Ιούνιος 2018, Κοινό: Άντρες-Γυναίκες 13-74 ετών, Σύνολο Ελλάδας

6 lifo – 7.3.19

talk of the town

Η κρυφή γοητεία της ψευδοεπιστήμης Το ψηφιδωτό ον, το ελληνικό DNA και το κβαντικό mentoring.

7-13 ΜΑΡΤΙΟΥ 2019

T. 596

κ ωστ ησ π απ αϊ ωαν ν ου — δ η μ ή τ ρ η σ κ υρ ι α ζ ή σ — ν ι κ ολα σ σ ε βα σ τα κ η σ — δημ ητ ρησ π ολ ι τακ ησ

• Όταν επιστημονικοί φορείς στηρίζουν ψευδοεπιστήμονες • Η επιστολογραφία στην εποχή των social media • Δημοκρατικοί θόρυβοι, αριστοκρατικές σιωπές

Ο Βελόπουλος πουλάει ιδιόχειρες επιστολές του Ιησού Χριστού. Ο Λιακόπουλος μιλά για ταξιδιώτες του Σείριου, Ελοχίμ και Νεφελίμ. Κάποιοι πουλάνε αντιεμβολιασμό, άλλοι «καταρρίπτουν» τη θεωρία της εξέλιξης. Πολλά τα άνθη της ψευδοεπιστήμης: απόψεις, παραδόσεις, θεωρίες ή πρακτικές που παρουσιάζονται ως επιστημονικές χωρίς να ακολουθούν επιστημονικές μεθόδους ή το πνεύμα της επιστήμης. Εκμεταλλεύονται γνωστικά κενά και ανθρώπινες ανάγκες, πείθοντας πολλούς πιστούς (και εύπιστους). Η συνταγή είναι δοκιμασμένη: βάλτε λίγη ανατολική θρησκεία, προσθέστε μια δόση μυστικισμού, λίγο new age, μπόλικη αρχαιολατρία και προγονοπληξία, αρκετή αστρολογία, κάμποση lounge ψυχολογία. Για πιο καυτερά, βάλτε λίγη ευγονική και συνωμοσίες του DNA. Έτοιμο το φαγητό: (ψευδο)επιστήμη με βάση κβαντική και σάλτσα ακροδεξιά. Σερβίρετε σε social media και τηλεόραση. Λέει ο Στ. Τραχανάς που διδάσκει στο τμήμα Φυσικής του Πανεπιστημίου Κρήτης: «Η διάκριση μεταξύ επιστήμης και ψευδοεπιστήμης είναι αναμφίβολη: επιστήμη και επιστημονική γνώση είναι οτιδήποτε έχει περάσει ανοιχτή διαδικασία ελέγχου και έχει 7.3.19 – lifo

GUEST EDITOR αποτυπωθεί στα έγκριτα επιστημονικά περιοδικά και στα προγράμματα σπουδών των πανεπιστημίων ή στα καθιερωμένα πανεπιστημιακά συγγράμματα. Οτιδήποτε αρνείται να υποβληθεί σε αυτήν τη διαδικασία και μετράει μόνο προβολές στο YouTube ανήκει σίγουρα στην άλλη όχθη. Είναι η επιστήμη του… Διαδικτύου ή απλώς ψευδοεπιστήμη». Και εξηγεί ότι η διαδικασία ελέγχου αφορά δημοσίευση σε επιστημονικά περιοδικά, εξονυχιστικό πειραματικό έλεγχο από πολλούς ανεξάρτητους επιστήμονες και άλλα στάδια («Η Εφημερίδα των Συντακτών», 2/3). Διαβάζουμε σε δημοσιεύματα που πληθαίνουν: «Η μεγάλη επιτυχία της Ένωσης Ελλήνων Φυσικών (ΕΕΦ) τα τελευταία χρόνια και αυτό που προσπαθεί να κάνει και το πετυχαίνει είναι ότι πλέον έχει συνδέσει και συνθέσει όλα τα γνωστικά πεδία, ό,τι υπάρχει. Δηλαδή, μέσα (sic) σε ένα τραπέζι κάθεται ένας καλλιτέχνης, ένας επιστήμονας, ένας γιατρός, ένα μέντιουμ, δηλαδή ένα melting pot, μια σύνθεση μυαλών και ανθρώπων, και όλοι μαζί δημιουργούμε και αυτό είναι το εξαιρετικό». Τα παραπάνω έλεγε η πολιτιστική εκπρόσωπος της ΕΕΦ και συγγραφέας του βιβλίου PAD Μέθοδος: Ο συμπαντικός ηθοποιός - Άπειρες ζωές - Άπειροι χαρακτήρες Άπειρα frames. Σημείωση 1η: Η συγγραφέας συστήνεται ως «γνήσια Καρκίνος». Σημείωση 2η: Η ΕΕΦ εξέδωσε και παρουσιάζει το βιβλίο σε όλη την Ελλάδα.

α π ό ton κ ω σ τη π α π αϊ ωαν ν ου

8 lifo – 7.3.19

ρόεδρος και αντιπρόεδρος της ΕΕΦ προλόγισαν το βιβλίο: «Η συγγραφέας πέτυχε να δομήσει μια πρωτότυπη θεωρία που δίνει τη δυνατότητα όλο αυτό το γήινο σύστημα από άτομα, ιδέες, αναζητήσεις να προσλαμβάνει σκέψεις, νέες θέσεις, διαπεραστικές μεθόδους, φτάνοντας στην κορύφωση της επικοινωνίας των ψυχών τους». Στο site της ΕΕΦ το βιβλίο τοποθετήθηκε στην κατηγορία «επιστημονικά βιβλία» (κατόπιν αντιδράσεων μετατέθηκε αλλού), η συγγραφέας (μη φυσικός, αλλά μέλος της Ένωσης Φυσικών) χαρακτηρίστηκε «αληθινή ερευνήτρια της ψυχής του ανθρώπινου δυναμικού». Χαρακτηριστικό το απόσπασμα του βιβλίου: «Οραματίσου τον εαυτό σου και όλους τους χαρακτήρες μέσα σε μια χρυσή μπάλα που πάλλεται σαν καρδιά. (…) Χρησιμοποίησε το ένστικτό σου αντί της λογικής. Το ένστικτο είναι πιο δυνατό από τη λογική. Είναι διαλογισμός σε δράση». Δύσκολα το λέει κανείς δείγμα επιστημονικού λόγου. Μεμονωμένη αστοχία; Διαβάζουμε στα ellinika hoaxes πως η Ένωση οργανώνει σεμινάρια «Φυσικής της Ψυχής». Καλεί ως εισηγήτρια σε επιστημονικό συνέδριο μια «Κβαντικό Μέντορα Ζωής» που προσφέρει αντιμετώπιση προβλημάτων μέσω «συμπαντικών νόμων». Η μέθοδος λέγεται 5D Miracles, μείξη «επιστήμης και πνευματικότητας» ή αλλιώς «πώς τα πιστεύω μας αλλάζουν την τετραδιάστατη πραγματικότητα». Η υπόθεση είναι σοβαρή. Λέει ο Στ. Τραχανάς: «Είναι φανερό ότι η ΕΕΦ βρίσκεται σε πλήρη δυσαρμονία με την καταστατική αποστολή της. Ο ρόλος που έχει επιλέξει για τον εαυτό της συνιστά μια θεσμική ανωμαλία». Υπάρχουν όμως και χειρότερα: οι θεωρίες εθνοφυλετισμού. Μέλος του Δ.Σ. της ΕΕΦ έγραψε στο Facebook: «Επειδή βλέπω πολύ (sic) απαισιοδοξία. Έμαθα από πολύ σημαντικό μοναδικό και ειδικό επιστήμονα ότι το DNA των Ελλήνων έχει μια αναπάντεχη και πολύ καλή ιδιότητα. Στις επιμιξίες όχι μόνο διατηρεί τα καλά χαρακτηριστικά του αλλά παίρνει και τα καλύτερα χαρακτηριστικά των επιμειξιών. (…) Αυτό σημαίνει ότι οι Έλληνες δεν θα πεθάνουν ποτέ». Εδώ έχουμε ακραίες θεωρίες του αίματος. Ο συντάκτης επικαλείται ανύπαρκτα επιστημονικά δεδομένα, τα οποία αρνείται να παρουσιάσει. Μετά από βδομάδες σφοδρής κριτικής ανασκεύασε, χωρίς να ανακαλέσει. Πρόσφατα έκρυψε την ανάρτηση. Μεμονωμένη αστοχία επίσης; Διαβάζουμε σε ενυπόγραφη επιστολή («Η Εφημερίδα των Συντακτών», 26/2) ότι καθηγητής στο Φυσικό, πρόεδρος της ΕΕΦ, είπε στο αμφιθέατρο «φωτιά στη μαυρίλα», αναφερόμενος στους μετανάστες στην Ελλάδα. Αν ισχύει η καταγγελία, τότε έχουμε διδασκαλία φυλετικού μίσους σε πανεπιστημιακό αμφιθέατρο. Επιστημονικοί φορείς ανησυχούν, υπερασπίζονται την επιστήμη τους. Το τμήμα Φυσικής του Πανεπιστημίου Αθηνών ομόφωνα αποδοκίμασε τα φαινόμενα προβολής και υποστήριξης ψευδοεπιστημονικών απόψεων και πρακτικών από άτομα που εμφιλοχωρούν στα επιστημονικά σωματεία. Κάλεσε, μάλιστα, τους αρμόδιους φορείς να μη στέκονται πλέον απαθείς. Ο πρόεδρος του τμήματος σε άρθρο του ρητά αναφέρθηκε σε «φαιδρές εκφάνσεις υπερδραστηριότητας» της ΕΕΦ που θα μπορούσαν και να αγνοηθούν, αν δεν πιθανολογούνταν οικονομικά κίνητρα και οφέλη από την εμπλοκή της με τη δημόσια εκπαίδευση («Όταν η ψευδοεπιστήμη διεκδικεί κοινωνικό ρόλο», «Το Βήμα», 3/3). Η Ελληνική Εταιρεία Φυσικής για την Επιστήμη και την Εκπαίδευση επισημαίνει πολλά ακόμα για την ΕΕΦ: εξέδωσε βιβλίο περί «ψηφιδωτού όντος», πιστοποίησε την «εφεύρεση του αεικίνητου», δημοσίευσε άρθρο με το οποίο «… ανατρέπεται όλη η φυσική». Κάνει λόγο για παρα-επιστήμη για οικονομικούς λόγους «με την οργάνωση –αζημίως– επιμορφώσεων και εκδηλώσεων για μαθητές και εργαστηριακά πειράματα από εκπαιδευτικούς». Δεν αρμόζουν σε επιστημονικό φορέα οι τεχνικές τηλεπαστόρων, τα «σεμινάρια ζωής», οι ευθείες αναφορές σε ψευδοεπιστήμονες (όπως ο Deepak Chopra), η trash αισθητική. Πολύ περισσότερο δεν αρμόζουν οι ιδέες φυλετικής ανωτερότητας των Ελλήνων. Είναι η αντίδραση ευθύνη μόνο των φυσικών; Όχι. Ό,τι εμπλέκεται στη δημόσια εκπαίδευση μας αφορά όλους. Τόσο το περιεχόμενο όσο και οι οικονομικοί όροι αυτής της εμπλοκής πρωτίστως αφορούν τους ελεγκτικούς μηχανισμούς της πολιτείας. Οι δε εξάρσεις τοξικού ρατσιστικού λόγου από χείλη πανεπιστημιακών δασκάλων ίσως παρουσιάζουν διοικητικό και ποινικό ενδιαφέρον. Αυτά για όσους νόμιζαν ότι οι Νεφελίμ είναι αξεπέραστοι. Πάντως, δεν χωρά εφησυχασμός. Εδώ, με τις ιδιόχειρες επιστολές του Ιησού ο Βελόπουλος μπορεί και να μπει στη Βουλή.

ΦΩΝH ΛΑΟY

Δεν αρμόζουν σε επιστημονικό φορέα οι τεχνικές τηλεπαστόρων, τα «σεμινάρια ζωής», οι ευθείες αναφορές σε ψευδοεπιστήμονες (όπως ο Deepak Chopra), η trash αισθητική. Πολύ περισσότερο δεν αρμόζουν οι ιδέες φυλετικής ανωτερότητας των Ελλήνων.

ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΕΞΑΡΧΕΑΣ, ΑΡΗΣ ΜΠΑΛΗΣ, ΚΟΡΝΗΛΙΟΣ ΣΕΛΑΜΣΗΣ Μιλήσαμε με τους συντελεστές της παράστασης «Συστημένο» για τις ερωτικές επιστολές του χθες και τη μετάλλαξή τους στην εποχή των κοινωνικών δικτύων. α π ό τ ο ν δ η μ ή τ ρ η κ υρ ι α ζ ή Είναι τα μακροσκελή μηνύματα στα κοινωνικά δίκτυα οι νέες ερωτικές επιστολές; Α.Μ.: Θα ήταν αφέλεια να θεωρήσει κανείς ότι τα μακροσκελή μηνύματα στα κοινωνικά δίκτυα δεν είναι οι νέες ερωτικές επιστολές. Είναι, είναι και παραείναι. Αλλά αυτή η παραδοχή δεν μας εμποδίζει να διαπιστώσουμε ταυτόχρονα ότι η ιλιγγιώδης αυτή ταχύτητα και ευκολία με την οποία μεταφέρονται τα εν λόγω μηνύματα αφαιρεί κάτι ιδιαίτερο που υπήρχε/υπάρχει στις τυπικές, κλασικές ερωτικές επιστολές. Η πολύωρη αγωνία του ερωτευμένου υποκειμένου όταν γράφει, το γράψιμο από την αρχή, ξανά και ξανά, ο σωρός με τα σκισμένα χαρτιά παραδίπλα, όλες οι αποτυχημένες προσπάθειες του ερωτικού υποκειμένου να εκφράσει αυτό που πραγματικά θέλει, η αγωνία του όταν στέλνει την επιστολή και αγνοεί παντελώς το πότε ακριβώς θα φτάσει, σε πόσες μέρες, εβδομάδες ή μήνες, πότε ακριβώς θα διαβαστεί το μήνυμα από το υποκείμενο του πόθου, οι μυρωδιές και τα δάκρυα με τα οποία έχει ποτίσει το χαρτί, ο ιδιαίτερος τρόπος γραφής του καθενός, με ποιον τρόπο γράφτηκε το γράμμα, με μολύβι, στιλό, πένα ή γραφομηχανή, η ατελείωτη αναμονή για μια ενδεχόμενη απάντηση. Βέβαια, και το Στάλθηκε - Παραδόθηκε - Διαβάστηκε - Ο χρήστης τάδε πληκτρολογεί... έχει την πλάκα του. Και στη μία και στην άλλη περίπτωση σημασία έχει τα ερωτικά υποκείμενα να καταφέρουν να επικοινωνήσουν. Δώστε μας ένα παράδειγμα αποστολέα του οποίου η ιδιωτική εικόνα ήταν πολύ διαφορετική από τη δημόσια. Α.Μ.: Ποιος περιμένει το ερωτευμένο υποκείμενο να έχει μια τυπική εικόνα, αυτήν που όλοι θα περιμέναμε να δούμε; Αντιθέτως, όλα τα ερωτευμένα υποκείμενα είναι πολύ διαφορετικά και γι’ αυτόν τον λόγο πολύ πιο ενδιαφέροντα από τη δημόσια εικόνα τους (ή, ακόμα καλύτερα, από τις προβολές που εμείς κάνουμε στη δημόσια εικόνα τους). Κάθε συγγραφέας ερωτικής επιστολής εμφανίζει μια εξαιρετικά ιδιαίτερη και προσωπική οπτική του εαυτού του και γι’ αυτόν τον λόγο είναι συγκινητικός. Τι θα λέγατε ότι κάνει μια ερωτική επιστολή καλή; Κ.Σ.: Δεν είμαι σε θέση να κρίνω μια χειρονομία που έχει ως κίνητρο την έκφραση της επιθυμίας ή/και της οδύνης προς τον άλλον. Νιώθω μόνο σεβασμό και συγκίνηση. Εν προκειμένω, παρουσιάζουμε πολύ υψηλές λογοτεχνικές απόπειρες στην πλειοψηφία τους. Οπότε σας προτρέπω να παραστείτε και να κρίνετε οι ίδιοι! Ποια είναι η δική σας αγαπημένη και γιατί; Π.Ε.: Κατά τη διάρκεια των προβών άλλαζα συχνά γνώμη για το ποια ήταν η αγαπημένη μου ή, τέλος πάντων, αυτή με την οποία συνδεόμουν πιο πολύ απ’ όλες. Τελικά, αυτή που έχει καταφέρει να με κάνει να συγκινηθώ πιο πολύ είναι η επιστολή που γράφει ο Νίκος Καββαδίας στο άλογό του, που ήταν ο συνοδοιπόρος του στον πόλεμο. Υπάρχει κάτι τρομερά σπαρακτικό στην προσπάθεια να γράψει κανείς κάτι τέτοιο σε ένα ζώο. Το αναφέρει κι ο ίδιος. Ο τρόπος, όμως, με τον οποίο αποχαιρετά το άλογο, ο τρόπος που σε κάνει να μη βρίσκεις τη διαφορά απ’ ό,τι αν έγραφε κάτι αντίστοιχο σε κάποιον άνθρωπο, είναι αυτό που με συγκλονίζει τόσο πολύ. Η σύνδεση που αποκτά σε συνθήκες πολέμου με το άλογό του, η επικοινωνία που αναπτύσσεται μεταξύ τους, το δέσιμο αυτό, και η ανάγκη του να του γράψει. (Νίκος Καββαδίας, Του πολέμου - Στο άλογό μου, εκδ. Άγρα, 2009) Οικία Άγγελου και Λητώς Κατακουζηνού, κάθε Σάββατο από τις 16/3 για έξι παραστάσεις.

7.3.19 – lifo

ΔΕΥΤΕΡΕΣ ΣΚΕΨΕΙΣ

SHORTCUT

Δημοκρατικοί θόρυβοι, αριστοκρατικές σιωπές

Πρέπει να το πιστέψεις για να το δεις

Πώς ο θόρυβος και η ένταση έγιναν διαπιστευτήρια εισόδου στη vita moderna.

Η θέση του φωτορεπορτάζ αιχμής στην εποχή της κατακλυσμιαίας ροής πληροφορίας και της ψηφιακής πανσπερμίας εικόνων που κατακλύζουν καθημερινά τις οθόνες μας.

ιαβάζω διάφορα άρθρα για τη νέα μορφή μαζικής αϋπνίας που σχετίζεται με την αγωνία για το μήνυμα στο messenger ή με άλλες νυχτερινές ειδοποιήσεις. Μικροί και μεγάλοι αρνούνται να βυθιστούν στον ύπνο, να αποχωριστούν τους περισπασμούς του ενεργού χρόνου, του χρόνου της πλοήγησης και των ποικίλων επαφών. Άλλο ένα πρόβλημα που δύσκολα μπορεί να φανταστεί κανείς τη λύση του, τουλάχιστον με τα συνηθισμένα εργαλεία των πολιτικών μέτρων ή των ηθικοπλαστικών ευχών. Ας σταθούμε, όμως, λίγο περισσότερο σε αυτή την ύπαρξη που τρέμει μη λείψει από τη σκηνή. Είναι μια ύπαρξη που τρέφεται από τον διαρκή θόρυβο και έξω από αυτόν υποφέρει σαν να βρίσκεται στα αζήτητα. Η αλήθεια είναι όμως ότι η ίδια η σύγχρονη κοινωνία εμφανίστηκε μαζί με τον πολλαπλασιασμό των θορύβων. Ας σκεφτούμε μόνο την εισβολή από τις φωνές του πλήθους στους προφυλαγμένους χώρους. Με την εξαίρεση κάποιων δύστροπων θρησκευόμενων και συντηρητικών συγγραφέων, η μοντέρνα λογοτεχνία και σκέψη υποδέχτηκε θερμά αυτήν τη νέα κατάσταση θορύβου. Δεν είναι τυχαίο που δοξάστηκαν η φασαρία των καφέ, ο ίλιγγος των δρόμων της μεγάλης πόλης και οι μηχανές που έγιναν ένα με την πολύχρωμα αστική ζωή. Το κεντρικό σύνθημα των δημοκρατικών καιρών ήταν ένα στεντόρειο «ξυπνήστε!». Οι επαναστάτες και οι ριζοσπάστες επαινούσαν την επαγρύπνηση και τη διαρκή υποψία, δυο δυνάμεις που, αν το σκεφτεί κανείς, απομακρύνουν το ενδεχόμενο του ήρεμου ύπνου. Οι κεφαλαιοκράτες και όσοι αγκάλιαζαν τον τρόπο ζωής του ρίσκου είχαν το δικό τους ρεπερτόριο θορύβων και παρενοχλήσεων. Έτσι, ο άνθρωπος που ήθελε να γείρει και να ξεκουραστεί γινόταν ύποπτος για νωθρότητα, παρασιτισμό ή παράλογη ονειροπόληση. Η ηθική των επαναστατών και η ηθική των καπιταλιστών συντονίστηκαν στην ομόθυμη καταδίκη της βύθισης και της απουσίας. Κανένας σωστός πολίτης δεν έπρεπε να απουσιάζει από τα καθήκοντά του. Καθένας έπρεπε να είναι διαθέσιμος, παρών, μάχιμος. Η δραπέτευση ήταν αδίκημα πρώτου βαθμού στο καπιταλιστικό εργοστάσιο και στα ριζοσπαστικά κόμματα. Το δημιουργικό ξενύχτι, η περιφρόνηση για την κόπωση, το επίμονο πλάνο, ήταν η μία πλευρά. Η άλλη πλευρά ήταν το πλήθος των κοινωνικών συναναστροφών και η μανία με την κοινωνικοποίηση των ατόμων: όσο περισσότερο οργανωμένη και πυκνή σε γεγονότα γινόταν η ζωή, τόσο εντονότερα αποδοκίμαζε τους μοναχικούς και τις αναιτιολόγητες σιωπές των μελών της. Τα διαλείμματα χρωματίστηκαν με ενοχικούς τόνους, έγιναν συνώνυμα της αναβλητικότητας, της λούφας, της ανευθυνότητας. Η ευθύνη, όπως το λέει και η έννοια στις λατινογενείς γλώσσες, έχει μέσα της την απάντηση στους άλλους (response). Κάπως έτσι και από διάφορες αφετηρίες φτιάχτηκε μια κληρονομιά όπου ο θόρυβος και η ένταση έγιναν διαπιστευτήρια εισόδου στη vita moderna. Η σιωπή, η βύθιση και ο αναχωρητισμός έγιναν ιδιότητες του αριστοκράτη, του αμέριμνου ή αυτού που ζει εκτός πραγματικότητας.

Δεν είναι τυχαίο που δοξάστηκαν η φασαρία των καφέ, ο ίλιγγος των δρόμων της μεγάλης πόλης και οι μηχανές που έγιναν ένα με την πολύχρωμα αστική ζωή. Το κεντρικό σύνθημα των δημοκρατικών καιρών ήταν ένα στεντόρειο «ξυπνήστε!».

Μετά τις τεχνολογικές αλλαγές των τελευταίων χρόνων φτάσαμε σήμερα στους πανικόβλητους ειδικούς και παιδοψυχολόγους που συμβουλεύουν: κοιμηθείτε, αναπαυθείτε, αποσυνδεθείτε. Μετά από αιώνες εγερτήριων σαλπισμάτων ήρθε η εποχή που ακούγονται συστάσεις κατευνασμού. Εκατομμύρια υπνοδωμάτια, όπου όλο και κάποια οθόνη αρνείται πεισματικά να σβήσει, πρέπει τώρα να ξαναθυμηθούν ένα παρελθόν παλιών σκοταδιών. Το εγκώμιο στον αδιατάρακτο ύπνο συμβαδίζει πια με τη μερική αποκατάσταση της σιγής ως δικαιώματος στη γαλήνη. Εδώ και καιρό γράφονται άπειρα βιβλία αταραξίας. Και εδώ ισχύει φυσικά η γνωστή δολιότητα της Ιστορίας: κάτι εκτινάσσεται τη στιγμή ακριβώς που ξέρουμε ότι δεν μπορεί να επιστρέψει. Στη συγκεκριμένη περίπτωση οι συμβουλές ηρεμίας απογειώνονται όταν ξέρουμε πως δεν θα ξαναζήσουμε ήρεμα. Γιατί καλό είναι να μη μας ξεγελούν οι μόδες των tips ή τα ιατρικά ένθετα με τα καμπανάκια τους για τον «ύπνο των καημένων των παιδιών». Η ηρεμία είναι αδύνατο να επανέλθει ως κανόνας, μόνο ως εξαίρεση. Το ίδιο και η βραδύτητα με όλες τις πολυδιαφημισμένες εκδοχές της σε κάποιες κινήσεις ή πρωτοβουλίες πολιτών (άλλωστε, είναι χτυπητή η αντίφαση ανάμεσα στην έννοια της κίνησης ή του κινήματος και στη βραδύτητα, αφού κάθε κίνημα πρέπει πάντα να σπεύδει και να επισπεύδει). Στην καλύτερη περίπτωση, μπορούμε ίσως να ψάξουμε μια νέα ισορροπία μεταξύ σύνδεσης και αποσύνδεσης, συμμετοχής και αποσκίρτησης. Αυτό σημαίνει όμως έναν πραγματικό τετραγωνισμό του κύκλου και μια δύσκολη άσκηση: να πετάξουμε, πράγματι, κάποια από τα περιττά, δίχως την αυταπάτη ότι μπορούμε να ζήσουμε μόνο με τις «βασικές ανάγκες».

α π ο τον νι κολα σ εβα σ τα κη

10 lifo – 7.3.19

Από αυτή την άποψη το στοίχημα δεν είναι τόσο η ηρεμία όσο η ίδια η ελευθερία. Η ελευθερία που είχε πάντοτε δύο άκρες, μία στραμμένη προς την εξωτερική ζωή και τις επαφές της και μία άλλη προς τα ενδότερα. Αυτό το ένδον ή η εσωτερική ζωή φαίνεται να είναι ο μοναδικός αριστοκράτης της εποχής μας. Και αν σώζεται ακόμα, αυτό συμβαίνει μόνο και μόνο γιατί κάποτε κουράζονται και οι διώκτες του και κλείνουν για λίγο τα φώτα.

ε αφορμή τον πρόωρο θάνατο του διακεκριμένου Έλληνα φωτορεπόρτερ Γιάννη Μπεχράκη και την κοινοποίηση κάποιων από τις πιο ισχυρές εικόνες που είχε απαθανατίσει σε διάφορα σκηνικά, πεδία και μέτωπα, ανέκυψε ξανά ένας διαχρονικός προβληματισμός για τον ρόλο και την επίδραση του φωτορεπορτάζ αιχμής, ειδικά στην εποχή της κατακλυσμιαίας ροής πληροφορίας και της ψηφιακής πανσπερμίας εικόνων που κατακλύζουν καθημερινά τις οθόνες μας. Πώς αντιλαμβανόμαστε –και κυρίως, ίσως, πώς αφομοιώνουμε– στις μέρες μας το έργο του φωτογράφου-πολεμικού ανταποκριτή; Πώς επεξεργαζόμαστε διανοητικά και συναισθηματικά και αισθητικά το φωτορεπορτάζ, τη «φωτογραφία ντοκιμαντέρ» ή τη φωτογραφία κρίσης ή σύγκρουσης, όπως αποκαλείται, σε καιρούς που υπάρχει διαρκής πρόσβαση σε τέτοιες εικόνες από τις εκατοντάδες εστίες ανθρωπιστικών κρίσεων και πολεμικών συγκρούσεων στον πλανήτη; Ενισχύουν αυτές οι συνταρακτικές (όπως νωχελικά τις αποκαλούμε) εικόνες τη συνειδητοποίησή μας ή λειτουργούν απλά ως ένα φευγαλέο «reality check» (λιγότερο ή περισσότερο εντυπωσιακό), καθώς «σκρολάρουμε» στα social media; Οι σύγχρονοι προβληματισμοί έρχονται να προστεθούν στους παλιότερους που τριγυρίζουν το πεδίο του φωτογραφικού ρεπορτάζ από τα μέσα του προηγούμενου αιώνα, ήδη από την εποχή που ο Καρτιέ-Μπρεσόν συνέλαβε την έννοια της «αποφασιστικής στιγμής», και έχουν να κάνουν με διάφορες ενστάσεις περί στησίματος και χειραγώγησης της εικόνας προκειμένου να δημιουργηθεί ένα όσο το δυνατόν πιο εντυπωσιακό, διεγερτικό και συχνά «κραυγαλέο» εφέ.

Οι εμβληματικές εικόνες έχουν ακόμα μεγάλη ισχύ, ίσως μεγαλύτερη και απ’ ό,τι πριν από την ψηφιακή επέλαση, επειδή ακριβώς φτάνουν παντού, ανά πάσα στιγμή. Αυτό που δεν έχει αλλάξει είναι η αμφιλεγόμενη υφή τους ως απόλυτων και στεγνών ντοκουμέντων, ως φορέων της Αλήθειας.

απ ό τ ο ν δημ ήτ ρη π ολ ι τάκη

Μάλλον, όμως, δεν έχει πλέον νόημα (αν είχε ποτέ) η ιερή αναζήτηση μιας υπερβατικής αυθεντικότητας στην εικόνα που καταγράφει κρίσιμες και οριακές περιστάσεις και στόχο έχει να μεταδώσει μια βαθύτερη αίσθηση του επείγοντος. Με έναν τρόπο, όλες οι φωτογραφίες είναι στημένες και ο φωτορεπόρτερ είναι θηρευτής που αναζητά το ιδανικό στιγμιότυπο, την πιο φορτισμένη συμβολικά (και αισθητικά συχνά) φωτογραφική ευκαιρία. Στημένη, όμως, δεν σημαίνει ψεύτικη. Όλες οι διάσημες εικόνες είναι «μολυσμένες», καθώς δίνουν εκ προοιμίου έμφαση στη δραματική αναπαράσταση της στιγμής. Αυτή η αισθητική δραματοποίηση των γεγονότων ήταν πάντα και παραμένει αναπόσπαστο τμήμα του επαγγελματικού φωτορεπορτάζ. Εξάλλου, πρόκειται σαφώς για υβριδικό είδος που συμπεριλαμβάνει στοιχεία δημοσιογραφίας, φωτογραφίας, ιδεολογικής προσέγγισης και εικαστικής αντίληψης.

Οι εμβληματικές εικόνες έχουν ακόμα μεγάλη ισχύ,

ίσως μεγαλύτερη και απ’ ό,τι πριν από την ψηφιακή επέλαση, επειδή ακριβώς φτάνουν παντού, ανά πάσα στιγμή. Αυτό που δεν έχει αλλάξει είναι η αμφιλεγόμενη υφή τους ως απόλυτων και στεγνών ντοκουμέντων, ως φορέων της Αλήθειας. «Οι φωτογραφίες αποκαλύπτουν και αποκρύπτουν συγχρόνως» είχε γράψει στο βιβλίο του Believing is seeing (ο τίτλος αποτελεί μια αντιστροφή του κλασικού αξιώματος, σύμφωνα με το οποίο «πρέπει να το δεις για να το πιστέψεις») ο διάσημος ντοκιμαντερίστας Έρολ Μόρις, ο οποίος πιστεύει ότι η φωτογραφική κάμερα δεν είναι ποτέ ολοκληρωτικά ούτε camera obscura ούτε camera lucida. «Η αλήθεια στη φωτογραφία είναι μια φευγαλέα και παραπλανητική ιδέα. Ενδεχομένως να μην υφίσταται καν τέτοιο πράγμα». Μπορεί, όμως, φωτογραφίες σαν αυτές που τραβούσε σε διάφορες εύφλεκτες εστίες ανά τον πλανήτη ο Μπεχράκης να είναι μια έκκληση για προσοχή, μια πρόσκληση για μια διακοινοτική εμπειρία, μια διακήρυξη του επείγοντος, ένα θαυμαστικό που εμπεριέχει ίσως και μικρότερα ερωτηματικά, αλλά στόχος του κυρίως είναι να σου δηλώσει «κοίτα τι γίνεται εκεί έξω!».

7.3.19 – lifo

VINIETA

ΚΕΊΜΕΝΑ ΓΙΑ

ΙΣΌΤΗΤΑ ΚΑΙ ΤΗ ΒΊΑ

ΤΗΝ

ΚΑΤΆ ΤΩΝ

ΓΥΝΑΙΚΏΝ

12 lifo – 7.3.19

7.3.19 – lifo

«Αλήθεια, πότε ξεκουραστήκαμε τελευταία φορά;» Βία, σεξισμός, εκμετάλλευση, διακρίσεις, ανισότητες... Οι Ελληνίδες φεμινίστριες διεκδικούν «ίση ζωή, ίσα δικαιώματα» και τιμούν την 8η Μαρτίου με συγκέντρωσηπορεία στην Κλαυθμώνος, καλώντας, ταυτόχρονα, σε γενική απεργία των γυναικών. ΑΠΌ ΤΟΝ ΘΟΔΩΡΗ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟ

«Δεν μπορεί και δεν πρέπει να μένουμε αδρανείς και σιωπηλές μπροστά στην καταπάτηση των δικαιωμάτων μας, στον προφανή σεξισμό που διέπει τις ζωές και την καθημερινότητά μας, συχνά σε εναγκαλισμό με τον ακραίο ρατσισμό, στον έλεγχο των σωμάτων μας και της αυτοδιάθεσής μας, στον κίνδυνο που διατρέχουμε...» 14 lifo – 7.3.19

τις 8 Μαρτίου κατεβαίνουμε στον δρόμο! Διαδηλώνουμε και απεργούμε μαζί με τις συναδέλφισσες, τις γειτόνισσες, τις συμφοιτήτριες και τις συμμαθήτριές μας, δίνουμε αυτήν τη μάχη ενωτικά και συλλογικά. Για να μη χρειαστεί ποτέ ξανά καμιά από εμάς να σηκώσει το βάρος της καταπίεσής της μόνη της!» διακηρύσσουν οι γυναικείες συλλογικότητες που διοργανώνουν την πρώτη φεμινιστική απεργία στην Ελλάδα με συμμετοχή της ΓΣΕΕ, της ΑΔΕΔΥ και άλλων φορέων. Η νομοθεσία για την απαγόρευση των εκτρώσεων στην Πολωνία και η έξαρση των γυναικοκτονιών στην Αργεντινή το 2016 προώθησαν έκτοτε σε πολλές χώρες αυτήν τη μορφή αγώνα στο πλαίσιο του εορτασμού της Παγκόσμιας Ημέρας της Γυναίκας, ο οποίος ως θεσμός κλείνει φέτος τα 110 του χρόνια. Εντούτοις, η πρώτη γυναικεία μαζική απεργία συνέβη στην Αγία Πετρούπολη στις 8/3/1917, με τις διαδηλώτριες που πρωτοστάτησαν –εργάτριες στην κλωστοϋφαντουργία– να απαιτούν ψωμί, ειρήνη και τερματισμό του πολέμου σαν άλλες Λυσιστράτες! Το διάσημο «φεμινιστικό», τρόπον τινά, θεατρικό του Αριστοφάνη εστιάζει, με όρους κωμωδίας μεν, απολύτως ρεαλιστικά δε, στον κοινωνικό αντίκτυπο μιας γενικής απεργίας διαρκείας γένους θηλυκού και όχι μόνο στο ερωτικό πεδίο... «Οργανώνουμε την απεργία σε σπίτι και δουλειά! Διεκδικούμε ίση ζωή με ίσα δικαιώματα... Stop στις γυναικοκτονίες, όχι στον σεξισμό, την έμφυλη βία και τις διακρίσεις... Οι περισσότερες από εμάς είτε εργαζόμαστε με ελαστικές σχέσεις εργασίας είτε αντιμετωπίζουμε τη μακροχρόνια ανεργία και τη μαύρη εργασία, ενώ συχνά αμειβόμαστε λιγότερο σε σχέση με τους άντρες... Ταυτόχρονα, όσες είμαστε πάνω από 30 χρονών δυσκολευόμαστε ακόμα περισσότερο να βρούμε δουλειά, ενώ όσες εργαζόμαστε κινδυνεύουμε με απολύσεις λόγω εγκυμοσύνης, περιορισμένες ή καθόλου γονεϊκές άδειες και ανύπαρκτες υποστηρικτικές δομές μητρότητας» συνεχίζει το κείμενο της «Συνέλευσης 8ης Μάρτη». Αυτά, όμως, δεν είναι τα μόνα άχθη μιας γυναίκας στην Ελλάδα, εργαζόμενης ή μη: «Εν έτει 2019 συνεχίζουμε να επωμιζόμαστε τις περισσότερες δουλειές του σπιτιού, αλλά κυρίως την οργάνωσή τους, την ανατροφή των παιδιών και τη φροντίδα των ηλικιωμένων, το μαγείρεμα, το καθάρισμα, τους γιατρούς κ.ο.κ. Αλήθεια, πότε ξεκουραστήκαμε τελευταία φορά;» Πολυτέλεια, πράγματι, η χαλάρωση για μια γυναίκα σε μια χώρα που φιγουράρει τελευταία στην Ε.Ε. στον Δείκτη Ισότητας των Φύλων, με τους Έλληνες άντρες να εμφανίζονται από τους πλέον απρόθυμους να μοιραστούν ανατροφή παιδιών (53%) και δουλειές του σπιτιού (μόλις 16%!). Όσον αφορά την εργασιακή ισότητα, το «Balance for Βetter» («Ισορροπία για το Καλύτερο»), κεντρικό σύνθημα της φετινής International Women’s Day, φαίνεται πως έχει ακόμα πολύ δρόμο να διανύσει, καθώς, σύμφωνα με τη Eurostat, είμαστε «πρωταθλητές Ευρώπης» στις έμφυλες ανισότητες που αφορούν την πρόσβαση στην αγορά εργασίας. Το ποσοστό απασχόλησης είναι 61% για τους άντρες και 43,3% για τις γυναίκες, οι οποίες έχουν κιόλας τις λιγότερες πιθανότητες να εξελιχθούν σε ανώτερα διευθυντικά στελέχη (25% έναντι ενός μέσου όρου 33%). Στην Ελλάδα παρατηρείται η μεγαλύτερη απόκλιση στην Ε.Ε. στο ποσοστό ανεργίας μεταξύ αντρών (19,9%) και γυναικών (28,1%), ενώ, παρά το κλείσιμο της μισθολογικής «ψα-

λίδας», οι δεύτερες εξακολουθούν να αμείβονται λιγότερο (από -5% έως και - 20%) σε όλες σχεδόν τις επαγγελματικές κατηγορίες. Δεν είναι, βέβαια, μόνο το εργασιακό. Είναι ακόμα η έξαρση της ενδοοικογενειακής βίας (που σπάνια αφορά άντρες), των βιασμών, των γυναικοκτονιών (13 καταγράφηκαν πέρσι, 3 ήδη φέτος), της βίας κατά των γυναικών γενικότερα, στην οποία κιόλας αν αντισταθούν, συχνά βρίσκονται οι ίδιες υπόδικες. Η Γενική Γραμματεία Ισότητας αναφέρει πως μόνο το 2018 στα συμβουλευτικά κέντρα απευθύνθηκαν 4.909 γυναίκες, 286 φιλοξενήθηκαν σε ξενώνες, ενώ η γραμμή SOS 15900 δέχτηκε 5.088 κλήσεις. Είναι οι έμφυλες διακρίσεις στην εκπαίδευση, στην πολιτική, στην τέχνη κ.α., η εξάπλωση ενός σεξιστικού, μισογύνικου λόγου στη δημόσια σφαίρα, που καθίσταται ηθικός αυτουργός τέτοιων φαινομένων σε συνδυασμό με το νεοσυντηρητικό ρεύμα «επιστροφής» στις παλιές, καλές παραδοσιακές (δηλαδή κλασικές πατριαρχικές) αξίες. Εντούτοις, οι άπορες, οι άνεργες, οι χαμηλόμισθες, οι μοναχικές, οι «ξένες», οι διαφορετικές, οι μη προνομιούχες γυναίκες γενικότερα, είναι σαφώς πιο εκτεθειμένες ακόμα και από τους άντρες που βρίσκονται στην ίδια κατάσταση όσον αφορά την εκμετάλλευση, τη βία και τους αποκλεισμούς. Όπως έλεγε χαρακτηριστικά η Βιρτζίνια Γουλφ, «στο μεγαλύτερο μέρος της Ιστορίας, ο Ανώνυμος Άνθρωπος ήταν μια γυναίκα». «Δεν μπορεί και δεν πρέπει να μένουμε αδρανείς και σιωπηλές μπροστά στην καταπάτηση των δικαιωμάτων μας, στον προφανή σεξισμό που διέπει τις ζωές και την καθημερινότητά μας, συχνά σε εναγκαλισμό με τον ακραίο ρατσισμό, στον έλεγχο των σωμάτων μας και της αυτοδιάθεσής μας, στον κίνδυνο που διατρέχουμε... Αγωνιζόμαστε για έναν κόσμο που θα μας χωρά όλες και όλους, εργαζόμενες, άνεργες, μαθήτριες, φοιτήτριες, ΛΟΑΤΚΙΑ, γυναίκες με αναπηρία, μετανάστριες, προσφύγισσες» διαβάζω ακόμα στο κείμενο-διακήρυξη – μια προσέγγιση σίγουρα αισιόδοξη, όπως και η αναζωπύρωση του γυναικείου κινήματος στη χώρα μας τα τελευταία χρόνια. Οπότε, στηρίζουμε την απεργία των κοριτσιών και δίνουμε ραντεβού με το άλλο μισό του ουρανού την Παρασκευή στην πλατεία Κλαυθμώνος!

7.3.19 – lifo

Οι σκοτεινές υποθέσεις κακοποίησης γυναικών Αναζητώντας κανείς τα επίσημα στοιχεία και τις καταγγελίες για την άσκηση βίας σε γυναίκες, μένει το λιγότερο αμήχανος, αφού ο φόβος για τον κοινωνικό αντίκτυπο σε περίπτωση που «μαθευτεί το κακό» μοιάζει να βαραίνει όσο η ίδια η βία που δέχονται σε σώμα και ψυχή. Μιλήσαμε με την Ελληνική Αστυνομία και με το Δίκτυο Υποστηρικτικών Δομών. ΑΠΌ ΤΗΝ ΚΑΤΕΡΊΝΑ Ι. ΑΝΈΣΤΗ

Από τις 2.864 που έκαναν οι ίδιες καταγγελίες ως και τον Δεκέμβριο, το 64% είναι μητέρες. Το 20% είναι άνεργες και το 11% μακροχρόνια άνεργες, 30% απασχολούμενες, 10% ανενεργές, 8% παρακολουθούν κάποια μορφή εκπαίδευσης ή επαγγελματικής κατάρτισης. Το 53% αυτών των γυναικών είναι παντρεμένες, το 6% σε συμβίωση, 11% άγαμες, 7% σε διάσταση, 7% διαζευγμένες, 1% χήρες. 16 lifo – 7.3.19

κτιμάται, ωστόσο, ότι υπάρχει αρκετά υψηλός σκοτεινός αριθμός υποθέσεων, καθώς τα θύματα ενδοοικογενειακής βίας διστάζουν να καταγγείλουν σχετικά περιστατικά λόγω του κοινωνικού αντικτύπου». Αυτό το «ωστόσο» στην εκτενέστατη απάντηση με στατιστικά στοιχεία που απέστειλε η Ελληνική Αστυνομία στη LiFO είναι σοκαριστικό και αποκαλυπτικό της πραγματικότητας όταν κοιτάξει κανείς τις επίσημα καταγεγραμμένες καταγγελίες. Με τη βιαιότητα των υποθέσεων βιασμών που έρχονται στη δημοσιότητα να παραλύει την αίσθηση της λογικής, μια άλλη μορφή διαβρωτικής βίας είναι αυτή που αφορά τον τρόμο των γυναικών να καταγγείλουν το γεγονός ότι κακοποιήθηκαν. Αρκεί να δεις κατευθείαν τα επίσημα στοιχεία που έχει καταγράψει η Ελληνική Αστυνομία. Το 2018 μόλις 27 γυναίκες κατήγγειλαν ότι έπεσαν θύματα σεξουαλικής εκμετάλλευσης έναντι 4 ανδρών που έκαναν αντίστοιχες καταγγελίες. Το 2017 οι καταγγελίες ήταν 35 και 3 αντίστοιχα. Όσον αφορά τους βιασμούς, το 2018, σύμφωνα με την Ελληνική Αστυνομία, σημειώθηκαν 204, έναντι 223 βιασμών το 2017. Πάντα με τη σαφή υποσημείωση των επίσημων Αρχών για τον δισταγμό των γυναικών να καταφύγουν στην αστυνομία. Και εδώ τραβάμε μια σαφή διαχωριστική γραμμή για να περάσουμε στους αριθμούς που καταγράφει το Δίκτυο Υποστηρικτικών Δομών της Γενικής Γραμματείας Ισότητας των Φύλων, όπου λειτουργεί ένα στέρεο κέλυφος που, απ’ ό,τι φαίνεται, προσφέρει στις γυναίκες μεγαλύτερη αίσθηση ασφάλειας. Εκεί φαίνεται ότι υπάρχουν κάποιες λύσεις, διέξοδοι για τις γυναίκες θύματα βίας, ενδοοικογενειακής ή μη, που καταρχάς επικοινωνούν με την τηλεφωνική γραμμή SOS 15900. Με τη διευκρίνιση –και από την πλευρά της Ελληνικής Αστυνομίας προς τη LiFO– ότι με την έννοια «ενδοοικογενειακή βία» εννοούμε τη βία μεταξύ συζύγων αλλά και συντρόφων.

TΑ ΘΎΜΑΤΑ ΚΑΙ ΤΟ «ΠΕΡΙΒΆΛΛΟΝ» Ήταν 5.088 οι τηλεφωνικές κλήσεις που έγιναν μέσα στο 2018 στη γραμμή SOS από γυναίκες που ήθελαν να καταγγείλουν ότι είναι θύματα έμφυλης βίας ή να ζητήσουν βοήθεια, συμβουλές, χωρίς να επιθυμούν να προβούν σε επίσημη καταγγελία. Η διαφορά μεταξύ των γυναικών που τόλμησαν να πάνε στην αστυνομία είναι εκκωφαντική. Έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον να δούμε όμως πώς κινητοποιείται όχι μόνο το ίδιο το θύμα αλλά και το περιβάλλον του για την προστασία αυτής της γυναίκας. Αυτοί που «δεν πέφτουν από τα σύννεφα». Που δεν δυναμώνουν απλώς τη μουσική όταν ακούν ύποπτους θορύβους και φωνές από το διπλανό διαμέρισμα. Από το σύνολο των κλήσεων, λοιπόν, οι 2.864 έγιναν από τα ίδια τα θύματα και οι 1.252 από τρίτα πρόσωπα. Αναφέρουμε χαρακτηριστικά ότι το 26% των περιπτώσεων που τόλμησαν να σηκώσουν το τηλέφωνο είναι φίλοι, 11% γονείς, 15% γείτονες, σύμφωνα πάντα με τα στοιχεία του Δικτύου Υποστηρικτικών Δομών της Γενικής Γραμματείας Ισότητας των Φύλων. Η διάσταση της ενεργοποίησης του οικείου περιβάλλοντος, των αυτοπτών μαρτύρων, έχει ξεχωριστή σημασία, ιδίως εσχάτως, οπότε και έρχονται στο φως περιπτώσεις κακοποίησης που οδηγούν σε θάνατο και αίφνης αποκαλύπτεται ότι υπήρξαν ενδείξεις που κάποιοι προσπέρασαν. Ξαφνικά θυμούνται. Σύμφωνα πάντα με τα στοιχεία της Ελληνικής Αστυνομίας, το 2018 ήταν 13 οι γυναίκες που δολοφονήθηκαν από τους συζύγους ή τους συντρό-

φους τους έναντι 7 το 2017. Το ερώτημα είναι σαφές: αν τα ίδια τα θύματα κακοποίησης που κατορθώνουν να επιβιώσουν διστάζουν να προβούν σε καταγγελίες από φόβο ή ανασφάλεια για το μέλλον τους, πώς αντιδρούν όσοι ζουν κοντά σε αυτά τα ζευγάρια και βλέπουν όλες τις ενδείξεις; Σημειώνουμε ότι με τον νόμο 3500/2006 το αδίκημα της ενδοοικογενειακής βίας ορίζεται ως αυτοτελές και συνιστά ποινικά κολάσιμη πράξη, στοχεύοντας κυρίως στην προστασία των ανθρωπίνων μελών της οικογένειας. «Η ενδοοικογενειακή βία αποτελεί όχι μια ιδιωτική υπόθεση αλλά ένα αδίκημα το οποίο παραβιάζει ατομικές ελευθερίες» υπογραμμίζει η Ελληνική Αστυνομία στο πλαίσιο του ρεπορτάζ μας.

ΤΟ ΠΡΟΦΊΛ ΤΩΝ ΘΥΜΆΤΩΝ Οι καταγγελίες που φτάνουν στις επίσημες δομές αφορούν βιασμούς, θύματα ενδοοικογενειακής βίας, σεξουαλική παρενόχληση, trafficking (αν και μόλις δύο σχετικές κλήσεις έγιναν πέρσι…). Έχει ξεχωριστό ενδιαφέρον να δούμε το προφίλ των γυναικών αυτών. Από τις 2.864 που έκαναν οι ίδιες καταγγελίες ως και τον Δεκέμβριο, το 64% είναι μητέρες. Το 20% είναι άνεργες και το 11% μακροχρόνια άνεργες, 30% απασχολούμενες, 10% ανενεργές, 8% παρακολουθούν κάποια μορφή εκπαίδευσης ή επαγγελματικής κατάρτισης. Το 53% αυτών των γυναικών είναι παντρεμένες, το 6% σε συμβίωση, 11% άγαμες, 7% σε διάσταση, 7% διαζευγμένες, 1% χήρες. Όσον αφορά το μορφωτικό τους επίπεδο, από το σύνολο των 2.864 γυναικών, οι 5 δήλωσαν τυπικά αναλφάβητες, 41 έχουν τελειώσει δημοτικό ή γυμνάσιο, 75 το λύκειο, 290 τριτοβάθμια εκπαίδευση. Σχεδόν οι μισές γυναίκες που τηλεφωνούν στη γραμμή SOS 15900 ζητούν ψυχοκοινωνική υποστήριξη, το 33% νομικές συμβουλές για να αποφασίσουν αν μπορούν να προσφύγουν στη Δικαιοσύνη, 7% όχι απλώς συμβουλές αλλά νομική βοήθεια. Το 7% των γυναικών που κάλεσαν τον αριθμό SOS πέρσι, δηλαδή 281, ζήτησαν να φιλοξενηθούν, στέγη και προστασία. Είναι το μεγάλο βήμα φυγής και απόκτησης ξανά του ελέγχου της ζωής τους.

7.3.19 – lifo

Αφού έχουμε ισότητα, γιατί στα πάντα κάνουν κουμάντο άνδρες; Ακόμα και στην εποχή που ζούμε, ο φεμινισμός είναι πιο αναγκαίος από ποτέ. ΑΠΌ ΤΗ ΒΊΒΙΑΝ ΣΤΕΡΓΊΟΥ

Ας σκεφτούμε πόσο συχνά ένα κορίτσι πρέπει να υψώσει ανάστημα, κάθε πότε πρέπει να διαχειριστεί ένα αίσθημα απειλής ή ανασφάλειας, πόσες φορές πρέπει να πει «όχι». Είναι ο φεμινισμός μας περιττός; 18 lifo – 7.3.19

ίναι αδιανόητο να συζητάμε αν χρειάζεται ο φεμινισμός. Χρειάζεται. Δεν με ενδιαφέρει καθόλου να τον ορίσω. Χωρίς να παραβλέπω την ιστορία της λέξης, λέω ν’ αφήσουμε στην άκρη τον ψυχαναγκασμό των ορισμών. Θα καταλάβουμε πιο πολλά για το πόσο αναγκαίος ήταν ο φεμινισμός, και πόσο αναγκαίος και επίκαιρος είναι εδώ και τώρα, αν δούμε την πραγματικότητα. Πώς γίνεται στην Ελλάδα να μην είναι όλοι και όλες φεμινιστές και φεμινίστριες; Η Βουλή είναι για μάγκες, για τα παλικάρια. Έχουμε 2019 και η πολιτική δεν έχει γυναίκες. Ό,τι κι αν πουν, ό,τι κι αν κάνουν, είναι το αδύναμο φύλο, τις βλέπουν ως γλάστρες, κόρες ή δορυφόρους ανδρών και συχνά πράγματι έτσι είναι. Δεν μας λείπουν απ’ τα κόμματα κι άλλες γυναίκες-δορυφόροι ανδρών. Μας πνίγει που λείπουν γυναίκες με σοβαρό, δικό τους πολιτικό λόγο και πολιτικό βάρος. Μια πολιτική συζήτηση έχει συνήθως διπλάσιους απ’ τις γυναίκες ή μόνο άνδρες καλεσμένους. Αυτό περνάει ένα ξεκάθαρο μήνυμα στα κορίτσια: παίξε με τις κούκλες σου και φτιάξε τα μαλλάκια σου, η πολιτική αντιπαράθεση είναι για τους λεβέντες. Οι «επιφανείς» άνδρες, φυσικά, περιβάλλονται από γυναίκες. Αλλά όταν σκέφτομαι γυναίκες στη δημόσια ζωή, δεν σκέφτομαι αυτές τις ετερόφωτες θαυμάστριες των συζύγων, συντρόφων ή κομματικών αφεντικών που είναι ο μέγας χορηγός της αυταπάτης «έλα, μωρέ, υπάρχουν γυναίκες με δημόσιο λόγο». Σκέφτομαι γυναίκες που θα μπορούσαν να απειλήσουν την ανδρική υπεροχή με τον πολιτικό τους λόγο, την αξία τους και την επιρροή τους στον πολιτικό χώρο. Είναι εξαιρετικά σπάνιες. Κι όλο αυτό ακούγεται τόσο παλιακό! Το ξέρω. Έτσι είναι, όμως. Νέες πτυχές παλιών προβλημάτων ξεπηδάνε συνέχεια. Άνδρες κι αγόρια που δεν θέλουν να γίνουν συνεχιστές της ανδροκρατικής παράδοσης ασφυκτιούν. Είναι «μαλακοί» και, κατά βάθος, «κρυφές». Ακούμε για πολιτικούς ότι είναι «φλώροι» ή βλέπουμε την αγωνία των βουλευτών να «χτυπήσουν το χέρι στο τραπέζι». Ξανάγιναν πρότυπα οι φουσκωμένοι που «τη βαράνε την γκόμενα» και οι παιχταράδες ριάλιτι που είναι πιο στερεοτυπικά άντρες και από την κούκλα Action Μan με την οποία παίζανε μικροί. Στην αγία, ελληνική, χριστιανική οικογένεια, για παράδειγμα, ο μπαμπάς είναι ακόμα αρχηγός. Οι νέοι άντρες που μαγειρεύουν, πλένουν και καθαρίζουν πρέπει να εξηγήσουν στους μπαμπάδες τους, φεύγοντας, για να κάνουν δικές τους οικογένειες, ότι δεν είναι γκέι. Εξαιρέσεις υπάρχουν, αλλά η πατριαρχία είναι ο κανόνας. Λυπάμαι που στενοχωρώ όσους εχθρούς της ισότητας διαδίδουν ότι ο φεμινισμός είναι για εκνευρισμένες που ζουν στο ’70 και μισούν τ’ αγόρια, αλλά ο φεμινισμός ασχολείται στα σοβαρά και με τα καταπιεστικά στερεότυπα για τους άνδρες. Πολλές γυναίκες είναι ακόμα σκλάβες στο σπίτι. Παρά τα χρόνια αγώνων για το αντίθετο, οι άντρες συχνά εκμεταλλεύονται τη μητρική αγάπη (τι θα φάνε τα παιδιά αν δεν μαγειρέψεις;) για να τις κρατάνε δεμένες. Οι γυναίκες είναι ακόμα σκλάβες στη δουλειά. Άρχισαν να σπουδάζουν και να δουλεύουν χωρίς να υπάρξει καμία σοβαρή αλλαγή στις προσδοκίες για το τι θα κάνουν στο σπίτι. Έτσι, δουλεύουν το πρωί και πλένουν το βράδυ. Θηλάζουν τα παιδιά και πάνε και στα meetings. Κι αυτό επειδή η Ελλάδα δεν έχει σοβαρή, καλά θεμελιωμένη πολιτική για τις εργαζόμενες μαμάδες. Μια μαμά που δουλεύει μπορεί να τα βγάλει πέρα μόνο αν έχει

συγγενείς ή αρκετά χρήματα. Αλλιώς, είναι στο έλεος μιας πανδύσκολης καθημερινότητας. Όσοι νομίζουν ότι οι εργοδότες/εργοδότριες δείχνουν κατανόηση στις μαμάδες που δουλεύουν, μάλλον δεν έχουν δουλέψει ποτέ πουθενά. Πιεστικά «διλήμματα» του τύπου «καριέρα και εργασία ή προσωπική ζωή και ανεργία» τίθενται συνεχώς και οι εργοδότες, όχι σπάνια, εκμεταλλεύονται το ένστικτο των μαμάδων να φροντίσουν τα παιδιά τους. Παρόμοια η κατάσταση για τους μόνους μπαμπάδες. Έτσι, γονείς αποδέχονται φριχτούς όρους εργασίας για να μην απολυθούν και στερηθεί πράγματα το παιδί τους. Συχνά, μαμάδες, για να τους κάνουν τη χάρη να φεύγουν «νωρίτερα» και να μη βλέπουν το παιδί μόνο μεσάνυχτα, δέχονται να μην «ανέβουν» στην εταιρεία για μερικά χρόνια. Δεν μιλάω, λοιπόν, για πράγματα που συμβαίνουν σε μετανάστριες καθαρίστριες μόνο. Έτσι είναι για γυναίκες δικηγόρους ή υπαλλήλους επιχειρήσεων. Ακόμα, ας θυμηθούμε ότι είναι ανδρικό προνόμιο να πας σε συνέντευξη για δουλειά και να μη σε ρωτήσουν «σκέφτεστε να κάνετε παιδιά;». Είναι ανδρικό προνόμιο να πας σε επαγγελματικό ραντεβού και να μη σου την πέσουν. Είναι ανδρικό προνόμιο να περπατάς αγέρωχα, γυρίζοντας αργά τη νύχτα απ’ τη δουλειά, χωρίς να φοβάσαι ότι θα σ’ ακολουθήσουν και θα σου επιτεθούν. Είναι ανδρικό προνόμιο να μείνεις στο γραφείο ως αργά και να συνεργάζεσαι με άντρες χωρίς να σχολιαστεί. Είναι ανδρικό προνόμιο να μη φοβάσαι, δουλεύοντας αργά τη νύχτα, ότι θα σ’ την πέσουν, θα σε βιάσουν, θα σε κάνουν να νιώσεις άβολα. Είναι ανδρικό προνόμιο ν’ ασχοληθείς με τα μαθηματικά ή τις επενδύσεις.

ωρίς να βγούμε απ’ τη χώρα, ας σκεφτούμε πώς ζουν οι γυναίκες πρόσφυγες: ξύλο, βιασμοί, βία και δυστυχία. Στα σύνορα της χώρας, έμποροι ανθρώπων διακινούν ακούραστα γυναίκες-πράγματα για σεξουαλική εκμετάλλευση. Ακόμα, ας πάμε στα χωριά, στα υπόγεια των πολυκατοικιών και στα μέρη με διακριτικούς γείτονες: ξύλο, βρίσιμο, κλοτσιές και μόνιμη απειλή. Ας σκεφτούμε πόσο συχνά ένα κορίτσι πρέπει να υψώσει ανάστημα, κάθε πότε πρέπει να διαχειριστεί ένα αίσθημα απειλής ή ανασφάλειας, πόσες φορές πρέπει να πει «όχι». Είναι ο φεμινισμός μας περιττός; Όμως, και πάλι, είναι και δεν είναι θέμα φύλου. Αν είσαι γυναίκα πρόθυμη να παίξει με τους όρους της ανδροκρατίας, όλα καλά. Αν θέλεις να είσαι ο σκιερός, σιωπηλός δορυφόρος του σπουδαίου άντρα σου, μπορεί να σου βρει μια θεσούλα στην εταιρεία του, στο πανεπιστήμιο, στο κόμμα του ή σε όποιο άλλο τσιφλίκι διαχειρίζεται αυτός κι άλλα αρσενικά. Αντιστοίχως, αν είσαι φλώρος, αν δεν είσαι καλός γιος, αν «κουνιέσαι», αν είσαι low profile, θέλει προσοχή, μπορεί να καταδικαστείς να αποδεικνύεις τον ανδρισμό σου κάθε μέρα. Πολλοί βρίσκουν ότι το θέμα «φεμινισμός» έχει λήξει. Είναι απρόσεκτοι, αδιάφοροι ή υπερβολικά προνομιούχοι; Οι γυναίκες τα καταφέρνουν όλο και περισσότερο και τ’ αγόρια ελευθερώνονται κάπως από επιβεβλημένους έμφυλους ρόλους, όμως αυτό δεν σημαίνει ότι δεν χρειαζόμαστε τον φεμινισμό. Ο κόσμος παραμένει φτιαγμένος για τους άντρες. Πρέπει ν’ αμφισβητήσουμε με κάθε τρόπο ό,τι διατηρεί τα πράγματα έτσι όπως είναι τώρα.

Η Βίβιαν Στεργίου είναι νομικός και συγγραφέας

ΠΑΠΑΣΤΡΆΤΟΣ Η πρώτη εταιρία στην Ελλάδα με την πιστοποίηση EQUAL-SALARY Η Χριστίνα Ακουρή, διευθύντρια Επικοινωνίας και Βιωσιμότητας της Παπαστράτος, μας μιλάει γι’ αυτή την εξαιρετική διάκριση.

Παπαστράτος, έχοντας επανειλημμένως διακριθεί ως Καλύτερος Χώρος Εργασίας (Best Place to Work), Κορυφαίος Εργοδότης (Top Employer) αλλά και ως η Πιο Αξιοθαύμαστη Εταιρία (Most Admired Company), πρωτοπόρησε φέτος λαμβάνοντας άλλη μια πολύ σημαντική αναγνώριση. Είναι η πρώτη εταιρία στην Ελλάδα που αποκτά πιστοποίηση EQUAL-SALARY, γεγονός που αποδεικνύει την ίση αμοιβή που παρέχει στους εργαζομένους της, καθώς και τις πολλαπλές ευκαιρίες που προσφέρει. Η κ. Χριστίνα Ακουρή, διευθύντρια Επικοινωνίας και Βιωσιμότητας, με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα της Γυναίκας μιλά στη LiFO για την κοινή δέσμευση της μητρικής εταιρείας, Philip Morris International (ΡΜΙ), και της Παπαστράτος ενάντια στις διακρίσεις και στις ανισότητες βάσει φύλου. Παράλληλα, μας περιγράφει πώς η Παπαστράτος στηρίζει την ενδυνάμωση της γυναίκας, τόσο με ευκαιρίες καριέρας και ανέλιξης όσο και καταπολεμώντας χρόνια κοινωνικά προβλήματα, όπως η έμφυλη βία. — Με αφορμή την πιστοποίηση EQUALSALARY που λάβατε, ανοίγει ξανά μια μεγάλη συζήτηση περί εργασιακών ανισοτήτων. Ποια δέσμευσή σας πραγματώνεται με αυτήν τη διάκριση και τι σημαίνει αυτό για την απασχόληση στην Ελλάδα; Η επίσημη πιστοποίηση EQUAL-SALARY προέκυψε μετά από έλεγχο στις πολιτικές HR που εφαρμόζουμε, προκειμένου να πιστοποιήσουμε ότι οι πρακτικές μας στα θέματα ανθρώπινου δυναμικού σε ένα εύρος διαδικασιών, από την αξιολόγηση των εργαζομένων, τις ευκαιρίες εξέλιξης και καριέρας έως τη μισθολογική ισότητα, γίνονται με διαφανή τρόπο, μακριά από ανισότητες. Η πιστοποίηση αυτή ήρθε να επιβεβαιώσει και την επιτυχία μας στον αγώνα για την εξάλειψη του μισθολογικού κενού που χωρίζει άνδρες γυναίκες. Οι στερεοτυπικές αντιλήψεις και οι διακρίσεις απέναντι στις εργαζόμενες γυναίκες είναι, δυστυχώς, ένα επίκαιρο και υπαρκτό πρόβλημα και οι σύγχρονες επιχειρήσεις πρέπει να το αντιμετωπίσουν δραστικά. Το γεγονός ότι είμαστε η πρώτη –και μόνη– εταιρία στην Ελλάδα που λαμβάνει αυτήν την αναγνώριση δείχνει ξεκάθαρα ότι ως χώρα έχουμε ακόμα πολύ δρόμο να διανύσουμε προς αυτήν την κατεύθυνση. Βασική μας επιδίωξη είναι να χτίσουμε ένα ισότιμο περιβάλλον εργασίας, όπου αποκλεισμοί και διακρίσεις δεν θα έχουν θέση. Και απόδειξη ότι το καταφέρνουμε είναι το γεγονός ότι η Παπαστράτος είναι σήμερα όχι μόνο κορυφαίος εργοδότης αλλά και εργοδότης επιλογής! Και αυτή είναι η επιβεβαίωση μιας πολυετούς προσπάθειας. Στην οικογένεια της

Παπαστράτος η καριέρα και οι φιλοδοξίες δεν έχουν φύλο, ούτε «ταβάνι». — Τι προεκτάσεις παίρνει αυτή η πιστοποίηση για εσάς; Πέρα από τα προφανή, δηλαδή ότι βεβαιώνει πως η εταιρία προσφέρει ίση αμοιβή μεταξύ ανδρών και γυναικών για ισοδύναμη εργασία, η Παπαστράτος παρέχει ίσες ευκαιρίες και κατάρτιση, από την πρόσληψη ως την επαγγελματική ανέλιξη μέσα στον οργανισμό. Έχουμε ικανότατες γυναίκες επικεφαλής σε θέσεις ευθύνης που συνήθως είναι ανδροκρατούμενες. Ερχόμαστε βήμα-βήμα πιο κοντά στην απομάκρυνση από κάθε είδους διάκριση με βάση το φύλο. Η πιστοποίηση είναι η αφορμή. Η εταιρική κουλτούρα μας, όμως, είναι ο λόγος που αισθανόμαστε υπερήφανοι, μακριά από προκαταλήψεις που θέλουν τη γυναίκα να μη διεκδικεί την καριέρα και τη θέση που της αξίζει. Οι δράσεις που υλοποιούμε συστηματικά είναι αυτές που στοχεύουν περισσότερο στην ισορροπία μεταξύ προσωπικής και επαγγελματικής ζωής. Τελικά, η Παπαστράτος αποτελεί όντως ένα περιβάλλον όπου μπορούν οι εργαζόμενοι να επιτύχουν και να φτάσουν πολύ ψηλά, χωρίς αυτό να λειτουργεί εις βάρος της προσωπικής τους ζωής. Η γυναίκα εργαζόμενη της Παπαστράτος είναι μητέρα, σύντροφος, φίλη και αυτό προσθέτει στην αξία της και την καθιστά περισσότερο ικανή να ισορροπήσει στις απαιτήσεις μιας ιδιαίτερα έντονης καθημερινότητας. — Π ο ι α η θ έ σ η τ η ς P h i l i p M o r r i s International σε ένα περιβάλλον παγκόσμιο, όπου οι κοινωνικές, εργασιακές και οικονομικές συνθήκες ποικίλλουν; Σε κάθε ευκαιρία η PMI αποδεικνύει ότι οι επιχειρήσεις μπορούν να έχουν στο κέντρο τους τον άνθρωπο. Λαμβάνοντας την αντίστοιχη πιστοποίηση, σε άλλη κλίμακα και σε παγκόσμιο επίπεδο, επιβεβαιώνει ότι το σύνολο των εργαζομένων της σε περισσότερες από 90 χώρες σε όλο τον

κόσμο αμείβεται εξίσου για εργασία ίσης αξίας, ανεξαρτήτως φύλου και προκαταλήψεων. Η αναγνώριση αυτή επιβεβαιώνει μια συνειδητή και διαχρονική δέσμευση της εταιρίας. Όπως ακριβώς έχει επιτύχει στον μετασχηματισμό της ίδιας της εταιρίας και της λειτουργίας της προς την επίτευξη του οράματός της για ένα μέλλον χωρίς τσιγάρο, με πολλαπλά οφέλη για την κοινωνία, έτσι δεσμεύεται να συνεχίσει, οικοδομώντας έναν ισορροπημένο οργανισμό χωρίς αποκλεισμούς. — Είναι προφανές πως η Παπαστράτος επενδύει στην ενίσχυση της θέσης των γυναικών εντός της εταιρίας. Έχουμε δει όμως να αναλαμβάνετε δράση και στα θέματα της βίας κατά των γυναικών. Πράγματι, ένας από τους σημαντικότερους πυλώνες της κοινωνικής μας δράσης είναι η ενδυνάμωση των γυναικών με την ευρεία έννοια. Τα τελευταία χρόνια έχουμε υλοποιήσει πολλές δράσεις για την υποστήριξη των γυναικών, είτε άστεγων, είτε άνεργων, είτε μονογονεϊκών οικογενειών, είτε κάτω από το όριο της φτώχειας είτε κακοποιημένων. Πιο πρόσφατα, από το 2017 ενώσαμε τις δυνάμεις μας με το ΚΓΜΕ ΔΙΟΤΙΜΑ σε ένα πρόγραμμα για την καταπολέμηση της έμφυλης βίας, με την παροχή νομικής υποστήριξης σε θύματα αλλά και τη δημιουργία μιας καμπάνιας ώστε να σπάσει επιτέλους αυτή η κουλτούρα ανοχής και σιωπής που υπάρχει στην ελληνική κοινωνία. Η δράση αυτή συνιστά ένα δυναμικό και πολύπλευρο εργαλείο ενάντια στην άμεση ή έμμεση βία κατά των γυναικών, απέναντι στην οποία απαιτείται αδιαπραγμάτευτα μηδενική ανοχή. Η καμπάνια #don’t skip μας προτρέπει όλους να μην προσπερνάμε τα περιστατικά έμφυλης βίας όταν πέφτουν στην αντίληψή μας. Τη στιγμή που μία στις τρεις γυναίκες έχει υπάρξει θύμα κάποιου είδους βίας, είναι σίγουρα ένα θέμα που μας αφορά όλους, στο οποίο δεν πρέπει να εθελοτυφλούμε.

Ερχόμαστε βήμα-βήμα πιο κοντά στην απομάκρυνση από κάθε είδους διάκριση με βάση το φύλο. Η πιστοποίηση είναι η αφορμή. Η εταιρική κουλτούρα μας, όμως, είναι ο λόγος που αισθανόμαστε υπερήφανοι, μακριά από προκαταλήψεις που θέλουν τη γυναίκα να μη διεκδικεί την καριέρα και τη θέση που της αξίζει.

7.3.19 – lifo

Tα θύματα της εκδικητικής πορνογραφίας είναι κυρίως γυναίκες ταν η κακοποίηση περνά (και διαιωνίζεται) στο Διαδίκτυο. ΑΠΌ ΤON M. HULOT

ον Δεκέμβριο του 2017 η Γαλήνη Κοεμτζή έβαλε τέλος στη ζωή της, πέφτοντας από τον 9ο όροφο της φοιτητικής εστίας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Ήταν 21 χρονών, φοιτήτρια στο τμήμα Βιολογίας, και ο λόγος της αυτοκτονίας της οι απειλές που δεχόταν για δημοσιοποίηση ενός «ροζ» βίντεο που είχε γυρίσει πρώην φίλος της. Ήταν η πρώτη περίπτωση cyber bullying που γινόταν ευρέως γνωστή στην Ελλάδα, παρόλο που δεν ήταν η μόνη. Η εκδικητική πορνογραφία ή «διαδικτυακός βιασμός», όπως επίσης αποκαλείται, είναι από χρόνια γνωστή στις ελληνικές Αρχές, με πολλά παρόμοια περιστατικά. Ωστόσο, το φαινόμενο του διαδικτυακού bullying αυξάνεται με ανησυχητικούς ρυθμούς τα τελευταία χρόνια και παίρνει όλο και πιο τρομακτικές διαστάσεις. Οι περιπτώσεις είναι αμέτρητες και οι περισσότερες δεν γίνονται γνωστές ούτε στο οικογενειακό περιβάλλον των θυμάτων, γιατί, συνήθως, το πιο μεγάλο πρόβλημα είναι η ντροπή και η αμηχανία που τους προκαλεί η εμπλοκή σε μια τέτοια κατάσταση. Κι όσο πιο μικρής ηλικίας είναι το θύμα, τόσο δυσκολότερο είναι να ζητήσει βοήθεια, οπότε η ψυχολογική πίεση που συσσωρεύεται μπορεί να οδηγήσει σε όλο και πιο ακραίες συμπεριφορές. Η πρόσφατη περίπτωση της Ελένης Τοπαλούδη με τις τραγικές συνέπειες είναι σοκαριστική και η δημοσιοποίηση του βίντεο της Ειρήνης Καζαριάν είναι από τα περιστατικά εκδικητικής πορνογραφίας που έγιναν πρωτοσέλιδο και θέμα στα δελτία ειδήσεων. Το γεγονός ότι οποιοσδήποτε πλέον μπορεί πολύ εύκολα να τραβήξει φωτογραφίες και βίντεο με την κάμερα του κινητού και να τις μοιραστεί στα social media ή σε πορνογραφικά sites κάνει την κατάσταση ακόμα πιο δύσκολη. «Εκδικητική πορνογραφία ή “διαδικτυακός βιασμός” ορίζεται η μη συναινετική πορνογραφία που περιλαμβάνει τη δημοσίευση σεξουαλικού περιεχομένου (βίντεο ή φωτογραφιών) χωρίς τη συναίνεση του υποκειμένου» λέει η Καλλιόπη Ιωάννου, διευθύντρια του Ινστιτούτου Διεθνούς Κυβερνοασφάλειας (CSIi), κλινική εγκληματολόγος και σύμβουλος Οικογένειας και Υποστήριξης Θυμάτων Εγκλημάτων. «Τα θύματα εκδικητικής πορνογραφίας είναι κυρίως γυναίκες. Όσο για τους δράστες, αυτοί συνήθως είναι οικεία πρόσωπα των θυμάτων, όπως σύζυγοι

20 lifo – 7.3.19

ή σύντροφοι, οι οποίοι, κάτω από ορισμένες συνθήκες (για παράδειγμα, διαζύγιο/χωρισμός), επιθυμούν να εκδικηθούν τις πρώην ερωτικές συντρόφους τους, αναρτώντας γυμνές φωτογραφίες τους στο Διαδίκτυο χωρίς τη θέλησή τους. Μετά τη δημοσίευση του σεξουαλικού περιεχομένου, οι συνέπειες για τα θύματα μπορεί να αποβούν καταστροφικές. Συγκεκριμένα, διακρίνονται τρεις κύριες επιδράσεις του φαινομένου της εκδικητικής πορνογραφίας: αρχικά, προβλήματα στην καριέρα και στις διαπροσωπικές σχέσεις, που μπορεί να προκύψουν μετά τη δημοσίευση του αποκαλυπτικού υλικού. Επιπλέον, δημιουργούνται αυτοκτονικές τάσεις, ειδικά όσον αναφορά γυναίκες με ευάλωτη προσωπικότητα. Τέλος, η ανάρτηση των γυμνών φωτογραφιών μπορεί να συνδυάζεται και με άλλες μορφές εκβιασμού (π.χ. χρηματικού). Η διεθνής έρευνα έχει καταδείξει ότι υπάρχουν σαφείς ομοιότητες μεταξύ των θυμάτων βιασμού/σεξουαλικής κακοποίησης και των θυμάτων εκδικητικής πορνογραφίας. Συγκεκριμένα, αποτελέσματα επιστημονικών ερευνών έχουν εντοπίσει κοινά προβλήματα ψυχικής υγείας, όπως κατάθλιψη, άγχος, κατάχρηση ουσιών και διαταραχή μετατραυματικού στρες (PTSD). Υπό αυτό το πρίσμα, η εκδικητική πορνογραφία θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ως μια νέα και ιδιαίτερα επικίνδυνη μορφή διαδικτυακής τρομοκρατίας, δεδομένου ότι το “cyber bullying” (αν και δεν υπάρχει κοινά αποδεκτός ορισμός διεθνώς) περιγράφεται ως η ατομική ή ομαδική πράξη που σκοπό έχει να βλάψει ψυχικά και να προκαλέσει βλάβη σε ένα ανυπεράσπιστο θύμα μέσω της συνεχούς χρήσης της τεχνολογίας. Στην Ελλάδα το φαινόμενο δεν μπορεί να καταγραφεί, γιατί δεν έχει πάρει τόσο μεγάλες διαστάσεις όσο σε άλλες χώρες. Σε αυτό βασικό ρόλο παίζει ο αποκαλούμενος “σκοτεινός αριθμός” της εγκληματικότητας. Ο σκοτεινός αριθμός (εγκλήματα που δεν γίνονται γνωστά, εγκληματίες που δεν συλλαμβάνονται) είναι μεγάλος σε αυτές τις περιπτώσεις, καθώς τα θύματα δύσκολα αναφέρουν στις Αρχές τους εκβιασμούς που δέχονται, κυρίως λόγω ντροπής και αμηχανίας που μπορεί να αισθάνονται.

ο φαινόμενο της εκδικητικής πορνογραφίας συναντάται πιο συχνά στις ηλικίες 1630 και αυτό είναι φυσικό, αν κάποιος σκεφτεί ότι τότε τα άτομα ανακαλύπτουν ακόμα και πειραματίζονται με τη σεξουαλικότητά τους. Με τα εργαλεία που τους προσφέρει η νέα τεχνολογία, αρκετοί από αυτούς ανταλλάσσουν μέσω μηνυμάτων, chatrooms, social media και e-mails φωτογραφίες ή βίντεο σεξουαλικού περιεχομένου (φαινόμενο γνωστό και ως texting). Συνεπώς, σε αυτές τις ηλικίες είναι πιο πιθανό να πέσει κανείς θύμα εκδικητικής πορνογραφίας». Ο Μανώλης Σφακιανάκης, αντιστράτηγος της ΕΛ.ΑΣ., ιδρυτής και πρόεδρος του Ινστιτούτου Διεθνούς Κυβερνοασφάλειας, ειδικός ερευνητής-αναλυτής ηλεκτρονικών εγκλημάτων και ιδρυτής του τμήματος Ηλεκτρονικής Δίωξης της ΕΛ.ΑΣ., αναφέρει ότι οι πιο συχνές καταγγελίες για σεξουαλική εκβίαση είναι οι εξής: «Περιστατικά με κρυφή κάμερα, απόσπαση φωτογραφιών κρυφά (hacking). Δηλαδή κάποιος επιτήδειος έχει μπει στον υπολογιστή, τον έχει παγιδέψει και τη στιγμή που κάθεται το κοριτσάκι αμέριμνο με το εσώρουχο ή γυμνό, την καταγράφει και τη φωτογραφίζει. Το πλέον ανησυχητικό είναι το φαινόμενο της εκδικητικής πορνογραφίας, δηλαδή το να είσαι σε μια σχέση, στο πλαίσιο αυτής

της σχέσης να τα μοιράζεσαι όλα και, όταν χωρίζεις, για να πάρεις εκδίκηση από τον/την πρώην σου, να μοιράζεις τις ερωτικές στιγμές που έχεις καταγράψει σε sites, μπλογκ, social media και πορνογραφικές σελίδες». Το υλικό που ανεβαίνει σε ένα site πορνογραφικού περιεχομένου είναι πολύ δύσκολο να ελεγχθεί κι ακόμα πιο δύσκολο να κατέβει από το Διαδίκτυο από τη στιγμή που δημοσιοποιείται. Τα πιο πολλά sites έχουν υπο-sites όπου μοιράζονται τα βίντεο ή οι φωτογραφίες και σχεδόν όλα δίνουν τη δυνατότητα για download, πράγμα που σημαίνει ότι μπορεί οποιοσδήποτε να κατεβάσει το υλικό στον υπολογιστή του και στη συνέχεια να το μοιραστεί. Γενικά, ανοίγει ένας φαύλος κύκλος από τον οποίο πάρα πολύ δύσκολα μπορείς να ξεφύγεις. «Ο κόσμος θα πρέπει να γνωρίζει ότι η Ελληνική Αστυνομία δεν μπορεί να κατεβάσει αυτό που είναι πάνω, το “βρόμικο” υλικό» λέει ο κ. Σφακιανάκης. «Μπορεί να εκκινήσει τη διαδικασία προς εντοπισμό του ενόχου και ο ένοχος θα λογοδοτήσει στο δικαστήριο. Τα δικαστήρια, κατόπιν απόφασης, μπορούν να το κατεβάσουν μετά από σχετικές διαδικασίες. Άρα, είναι μεγάλο κομμάτι το κατεβάζω ένα τέτοιου είδους υλικό από το Διαδίκτυο. Είναι συγκεκριμένες εταιρείες που το κάνουν αυτό και άνθρωποι εξειδικευμένοι. Εν ολίγοις, οφείλω να πω ότι εάν κάποιος έχει πορνογραφικό υλικό στον “αέρα”, η Ελληνική Αστυνομία το μόνο που θα κάνει είναι να βρει τον δράστη. Αν κάποιος θέλει να κατεβάσει τις φωτογραφίες, γίνονται ενέργειες με άλλους τρόπους, από γραφεία τα οποία είναι εξειδικευμένα στο να κατεβάζουν αυτές τις φωτογραφίες νόμιμα, μέσα από δικαστικές ενέργειες». Τι πρέπει να κάνει όποια ή όποιος υποστεί τέτοιου είδους βία; «Οι περιπτώσεις της Καζαριάν κι ακόμα χειρότερα της Ελένης Τοπαλούδη και της Γαλήνης Κοεμτζή είναι σοκαριστικές και δείχνουν ότι η ελληνική κοινωνία δεν είναι ενημερωμένη» σχολιάζουν και οι δύο. «Γι’ αυτόν τον λόγο το Ινστιτούτο Διεθνούς Κυβερνοασφάλειας εξειδικεύεται στην πρόληψη των εγκλημάτων, στη διαχείριση των κινδύνων και στη γενικότερη αντιμετώπιση ανθρώπινων καταστάσεων που εμπεριέχουν πόνο και βία. Έτσι, πραγματοποιούμε σεμινάρια σε όλη την Ελλάδα και διεθνώς που απευθύνονται είτε προς συγκεκριμένα γυναικεία σωματεία είτε γενικότερα σε κόσμο που θέλει να ενημερωθεί για περιπτώσεις εκδικητικής πορνογραφίας και διαδικτυακού εκφοβισμού. Συγκεκριμένα, για την αντιμετώπιση του φαινομένου της εκδικητικής πορνογραφίας και του διαδικτυακού εκφοβισμού επόμενος στόχος του CSIi είναι η δημιουργία μιας δεξαμενής σκέψης (think tank) της οποίας πρόεδρος θα είναι ο κ. Ιωάννης Νέστορος, καθηγητή Ψυχιατρικής και Ψυχολογίας. Σε αυτήν τη δεξαμενή σκέψης σκοπεύουμε να καλέσουμε παράλληλα κι άλλους διακεκριμένους ψυχολόγους και εγκληματολόγους, όπως ο κ. Ιωάννης Πανούσης, για να συμμετάσχουν στις δράσεις μας και στα συνέδριά μας, προσφέροντας τις γνώσεις τους και τη βοήθειά τους σε ανθρώπους που θέλουν να ενημερωθούν για συναφείς κινδύνους που ελλοχεύουν στο Διαδίκτυο. Όσα αναφέραμε μέχρι στιγμής έχουν να κάνουν με τη σωστή ενημέρωση, την πρόληψη και τη διαχείριση κινδύνου. Όμως στην περίπτωση που κάποιο θύμα δέχεται τέτοιου είδους καταστάσεις και έχει υποκύψει σε συνεχείς εκβιασμούς, κακοποιήσεις και οτιδήποτε άλλο αφορά βλάβη της ψυχικής υγείας που ενδέχεται να έχει προκληθεί από τις διαδικτυακές απειλές, τότε μπορεί να απευθυνθεί σ’ εμάς, έτσι ώστε να τον/την παραπέμψουμε σε εξειδικευμένους ψυχολόγους/κλινικούς εγκληματολόγους που θα αναλάβουν τη σωστή καθοδήγησή του/της».

7.3.19 – lifo

Η νομοθεσία είναι μόνο η αρχή Χρειάζεται περισσότερη δουλειά, πέρα από τον νόμο, για να υπάρξει ισότητα. ΑΠΌ ΤΗ ΒΙΒΙΑΝ ΣΤΕΡΓΙΟΥ

Οι νομικές ρυθμίσεις υπέρ των γυναικών είναι ένα όπλο στα χέρια τους ή στα χέρια των συνηγόρων τους. Διευκολύνουν πολλές ζωές κάθε μέρα, γίνονται μέσα πίεσης, διαμορφώνουν το πώς βλέπουμε τον κόσμο, προωθούν διεκδικήσεις και εκφράζουν και μια ηθική αξιολόγηση για το τι είναι καλό ή κακό. 22 lifo – 7.3.19

σοι φαντασιώνονται ότι τα προβλήματα των γυναικών λύθηκαν, άρα ο φεμινισμός είναι ανεπίκαιρος, επικαλούνται το επιχείρημα ότι είναι σε ισχύ εκτενείς νομοθετικές ρυθμίσεις για την ισότητα. Με δική της πρωτοβουλία ή λόγω δικαίου Ε.Ε., η Ελλάδα έχει πράγματι ρυθμίσει πολλά θέματα ισότητας και με αρκετά σύγχρονο τρόπο. Το σύνταγμα λέει ότι άνδρες και γυναίκες είμαστε ίσοι, το οικογενειακό δίκαιο έχει απαλλαγεί από τα πατριαρχικά του ένστικτα, στην εργασία, στην κοινωνική ασφάλιση και στην πρόσβαση σε θέσεις και υπηρεσίες απαγορεύεται η άνιση μεταχείριση, ενώ η εμπορία ανθρώπων, η ενδοοικογενειακή βία, ο βιασμός, τα εγκλήματα τιμής και η σεξουαλική παρενόχληση στον χώρο εργασίας αντιμετωπίζονται ποινικά. Όμως αυτά δεν φτάνουν. Το επιχείρημα δεν στέκει. Αρχικά, το νομοθετικό πλαίσιο μπορεί να βελτιώνεται συνέχεια, όμως μερικά πράγματα συμβαίνουν όχι επειδή δεν υπάρχουν νόμοι που να τα απαγορεύουν αλλά επειδή δεν γίνεται να ρυθμιστούν νομικά σε όλη τους την έκταση. Με άλλα λόγια, αν εστιάζουμε την προσοχή μας σε νομικές απαγορεύσεις μόνο, δεν κάνουμε μεγάλη πρόοδο σε θέματα που από τη φύση τους δεν έχουν νομική λύση ή έχουν πολύ βαθιές ρίζες. Για παράδειγμα, η εργατική νομοθεσία πράγματι απαγορεύει να σε μεταχειρίζονται αρνητικά στη δουλειά επειδή δεν ήσουν «ενδοτική» σε ανήθικες απαιτήσεις στον εργασιακό σου χώρο. Αυτό σημαίνει ότι οι γυναίκες είναι ασφαλείς; Όχι πάντα. Μια γυναίκα που δεν «ενδίδει» ίσως πάρει χαμηλότερο μισθό από τους άντρες συναδέλφους ή χειρότερο γραφείο απ’ τις «ενδοτικές». Επειδή ψηφίστηκαν νόμοι κατά των διακρίσεων δεν σημαίνει ότι η πραγματικότητα άλλαξε με τη μία. Τι κι αν ο νόμος επιβάλλει τη «συμμετοχή των γυναικών στα κέντρα λήψης αποφάσεων» για παράδειγμα; Αυτά τα κέντρα θα παραμείνουν οικογενειακές επιχειρήσεις των ανδρών και των συζύγων ή συντρόφων τους, αν δεν αλλάξουν ριζικά η θέση των γυναικών στους πολιτικούς χώρους, οι ευκαιρίες, οι προσλαμβάνουσές τους, η αυτοαντίληψη και τα πρότυπά τους. Όσες ποσοστώσεις κι αν περάσουν σαν χάρη προς εμάς από την ανδροκρατική πολιτική εξουσία, δεν φτάνουν. Μια μετατόπιση της κουβέντας στα δύσκολα θέματα φαίνεται αναγκαία. Θα προτιμούσα, για παράδειγμα, να έχουμε το θάρρος να συζητήσουμε τι πάει στραβά και οι γυναίκες υπομένουν να τις μειώνουν ή να τις πειράζουν για το πάχος και το στήθος τους κάθε μέρα στη δουλειά, αντί να κάνουμε ότι δήθεν αυτά δεν συμβαίνουν ή ότι αρκεί που ο νόμος απαγορεύει την παρενόχληση. Δεν έχουμε πει πολλά γι’ αυτά τα πράγματα αν μείνουμε μόνο στο νομικό επίπεδο και δεν γίνεται να αποφεύγουμε τη συζήτηση για τις περίπλοκες πτυχές τους, που δεν λύνονται με νομικά μέσα. Όμως και η θέση ότι δεν χρειάζονται νομοθετικές παρεμβάσεις στην ισότητα, αφού δεν πετυχαίνουν στα πάντα, είναι λάθος. Οι νομικές εξελίξεις υπέρ των γυναικών, παρόλο που δεν εξασφαλίζουν την ίση αντιμετώπιση στην πράξη, είναι ένα σπουδαίο βήμα κάθε φορά. Οι φαντασιώσεις ότι τα πράγματα θα αυτορρυθμιστούν, ότι οι εργοδότες θα σταματήσουν μόνοι τους να παρενοχλούν, ότι η βία στο σπίτι θα εξαλειφθεί επειδή ο «κόσμος προχωράει», είναι προνομιακές αυταπάτες. Οι νομικές ρυθμίσεις υπέρ των γυναικών είναι ένα όπλο στα χέρια τους ή στα χέρια των συνηγόρων τους. Διευκολύνουν πολλές ζωές κάθε μέρα,

γίνονται μέσα πίεσης, διαμορφώνουν το πώς βλέπουμε τον κόσμο, προωθούν διεκδικήσεις και εκφράζουν και μια ηθική αξιολόγηση για το τι είναι καλό ή κακό. Η έννομη τάξη λέει στις γυναίκες: «αποδοκιμάζω αυτό που σου συμβαίνει, δεν είναι δίκαιο». Λάθος είναι και η ιδέα ότι η ισότητα δεν πρέπει να είναι προτεραιότητα τώρα, επειδή, τελικά, τα θέματα των γυναικών «είναι σ’ ένα καλό σημείο». Μαζί μ’ αυτήν έρχεται συνήθως και η επικίνδυνα αφελής, στη βάση της εντελώς συντηρητική θέση ότι αρκεί η νομική κατοχύρωση κάποιων θεμελιωδών δικαιωμάτων για όλους και όλες και μετά η καθεμία κάνει τις επιλογές της, δήθεν. Αυτή η θέση εστιάζει στις επιτυχίες του φεμινισμού στο παρελθόν (τη νομική κατοχύρωση ενός μίνιμουμ δικαιωμάτων) για να βγάλει τον σύγχρονο φεμινισμό άχρηστο. Καταλήγει στο ότι «διαλέγει» τη ζωή της όπως ακριβώς τη θέλει μια γυναίκα. Κρύβει αδέξια το ότι ζούμε σε μια κοινωνία όπου η εξουσία είναι άντρας. Άλλοι επιστρατεύουν το ντροπιαστικό επιχείρημα ότι οι γυναίκες τα καταφέρνουν μόνες τους και ο νόμος που τις προστατεύει υποτιμά τις δυνάμεις τους. Φυσικά και πολλές γυναίκες τα καταφέρνουν. Όμως αυτό δεν γίνεται να λειτουργεί ως άλλο ένα παράδοξο ανάχωμα στη συνειδητοποίηση ότι πολλές γυναίκες δεν μπορούν να ξεφύγουν από τοξικά περιβάλλοντα ή συνθήκες βίας, απειλής και εκφοβισμού.

ράγματι, κάποιες γυναίκες μπορούν να επιβληθούν σε ένα τοξικό περιβάλλον. Ένας άνθρωπος δεν είναι μόνο το φύλο του. Για παράδειγμα, μια γυναίκα οικονομικά ανεξάρτητη και με δυναμικό χαρακτήρα μπορεί να απαντήσει ευκολότερα σε μια λεκτική πρόκληση. Βλέποντας γυναίκες να πετυχαίνουν, πολλοί υποκρίνονται ότι τα θέματα λύθηκαν: υπάρχει το νομοθετικό μίνιμουμ κατοχύρωσης και από κει και πέρα η καθεμία ας πάρει τον δρόμο της. Για μένα, αυτή η θέση παραβλέπει απροκάλυπτα το ότι οι γυναίκες υποχρεώνονται να δίνουν καθημερινά μάχες που οι άντρες δεν χρειάστηκε να δώσουν ποτέ. Κάποιες τα καταφέρνουν, άλλες όχι, και η εστίαση στις πρώτες είναι βολική. Πολλές γυναίκες παραλύουν απ’ το ξύλο, δεν βγαίνουν απ’ το σπίτι, δεν μιλάνε, απλώς αφήνονται να νιώθουν αυτές ντροπή που κάποιος τις κακοποιεί, τις βρίζει ή τις υποτιμά. Δεν μπορούμε να συμπεραίνουμε ότι τα θέματα βίας λύθηκαν επειδή απαγορεύτηκαν νομοθετικά ή επειδή δεν είναι ιδιαίτερα εμφανή ή επειδή κάποιες γυναίκες τα ξεπερνούν και πετυχαίνουν ή άλλες είναι τυχερές και δεν τα αντιμετωπίζουν ποτέ. Υπάρχουν γυναίκες που, από τυχαίους λόγους, βρέθηκαν να ανέχονται για χρόνια κλοτσιές, βία και μια καθημερινότητα σκλάβου. Ποιες είναι οι πιθανότητες να βρουν τα μέσα ή την αυτοπεποίθηση όχι μόνο να επιβληθούν σε ένα τοξικό περιβάλλον αλλά και να σταματήσουν να το καλύπτουν, να το κρύβουν ή να το δικαιολογούν; Αυτές οι γυναίκες χρειάζονται ρυθμίσεις πέρα από τη λογική της απαγόρευσης, δομές ενημέρωσης, εύκολη απονομή δικαιοσύνης, που δεν τις εξοντώνει ψυχολογικά ή οικονομικά ως τη δικαίωση, ψυχολογική υποστήριξη. Και σίγουρα δεν χρειάζονται μια κοινωνία (τη δική μας) που σκανδαλωδώς υποκρίνεται ότι οι γυναίκες δεν εξαναγκάζονται να δίνουν καθημερινές μάχες για να βρεθούν εκεί όπου οι άνδρες φύτρωσαν, στο status του ανθρώπου που τον σέβονται. Η Βίβιαν Στεργίου είναι νομικός και συγγραφέας

7.3.19 – lifo

«Η Ελλάδα παραμένει ένα μη ασφαλές πεδίο για τις μετανάστριες» Η Φαρζανέ Κ., επιζήσασα περιστατικού έμφυλης βίας, αφηγείται την ιστορία της στη LiFO. ΑΠΌ TON ΓΙΑΝΝΗ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟ

ΜΕΛΙΣΣΑ ΔΙΚΤΥΟ ΜΕΤΑΝΑΣΤΡΙΩΝ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ Φερών 18, Αθήνα 210 8218486 https://www. facebook.com/ Melissanet workgreece33/

24 lifo – 7.3.19

«Ένας ατελείωτος κύκλος βίας, και το χειρότερο είναι πως δεν σε ακούει κανείς. Δεν μπορείς να ζητήσεις βοήθεια από την αστυνομία ή οποιονδήποτε άλλον επειδή είσαι “παράνομη” και οι διακινητές το εκμεταλλεύονται κανονικότατα. Ο υπερπληθυσμός των καταυλισμών, οι κακές συνθήκες διαβίωσης, η έλλειψη υποδομών και η απουσία πληροφόρησης μας κάνουν εξαιρετικά ευάλωτες σε κινδύνους».

δός Φερών 18, πλατεία Βικτωρίας. Ένα όμορφο νεοκλασικό στεγάζει τις δραστηριότητες της Μέλισσας, του δικτύου μεταναστριών στην Ελλάδα, το οποίο έχει σκοπό να προωθεί την ενδυνάμωση και την ενεργή συμμετοχή τους στα κοινά, λειτουργώντας ως μια γέφυρα επικοινωνίας με την κοινωνία υποδοχής. Ιδρύθηκε τον Σεπτέμβριο του 2014 με την άμεση συμμετοχή μεταναστριών και απευθύνεται σε γυναίκες από περισσότερες από 45 χώρες που βρίσκονται στην Ελλάδα. Ένας διασυνοριακός κόμβος όπου μπορούν να συναντηθούν δίκτυα και άτομα, να μοιραστούν τις ανησυχίες και τις ιδέες τους και να υποστηρίξουν η μία την άλλη στην επιδίωξη κοινών στόχων. Στην είσοδο με υποδέχεται η συντονίστρια του δικτύου και ανθρωπολόγος Ναντίνα Χριστοπούλου μαζί με τη νομικό Alice Fevre και την εκπρόσωπο της Φιλιππινέζικης Ένωσης Γυναικών, Debbie Valencia, που είναι ιδρυτικό μέλος της οργάνωσης. Όπως μου εξηγούν, καθημερινά καταφθάνουν περιστατικά γυναικών που έχουν υποστεί πολλαπλή κακοποίηση κατά τη διάρκεια του επικίνδυνου ταξιδιού τους προς την Ευρώπη, αλλά και κατά τη διαμονή τους στα νησιά και στην Αθήνα. Σεξουαλικές παρενοχλήσεις, απειλές, κρούσματα βίας και προβλήματα διακρίσεων βρίσκονται στην κορυφή των θεμάτων που καλούνται να αντιμετωπίσουν. Πράγματι, πρόσφατες έρευνες που είδαν το φως της δημοσιότητας κατέδειξαν ότι πολλές γυναίκες πρόσφυγες υπέστησαν τις συνηθέστερες μορφές σεξουαλικής και έμφυλης βίας: ανάρμοστη συμπεριφορά, σεξουαλική παρενόχληση και επιθέσεις. Μάλιστα, πάνω από το 46% δήλωσε ότι δεν αισθάνεται ασφάλεια στους καταυλισμούς και στις δομές φιλοξενίας, ενώ το 69% ανέφερε ότι ζει σε κατοικίες ή καταλύματα χωρίς κλειδαριά. Επίσης, αρκετά μεγάλο ποσοστό γυναικών δήλωσε ότι φοβάται ακόμα και να πάει στην τουαλέτα το βράδυ εξαιτίας του κακού φωτισμού. Όλες οι έρευνες οδηγούνται σε ένα βασικό συμπέρασμα: οι γυναίκες αποτελούν τον εύκολο στόχο σε επιθέσεις. «Καθοριστικό στοιχείο στην προσέγγισή μας είναι να χτίσουμε μια σχέση εμπιστοσύνης» λέει η Ναντίνα Χριστοπούλου και επισημαίνει ότι «χωρίς ασφαλές πλαίσιο και συνθήκες εμπιστοσύνης πολύ δύσκολα θα καταγγείλουν αυτά που έχουν υποστεί. Γι’ αυτό προσπαθούμε να τις στηρίζουμε, ώστε να αισθανθούν δυνατές και ικανές να αλλάξουν όχι μόνο τη δική τους ζωή αλλά και άλλων γυναικών που αντιμετωπίζουν παρόμοιους κινδύνους. Ολοένα και περισσότερο ερχόμαστε αντιμέτωποι με περιστατικά που καταδεικνύουν το εύρος ενός ολόκληρου κύκλου επισφάλειας που ξεκινά από τη χώρα προέλευσης, συνεχίζεται κατά τη διάρκεια του δύσκολου ταξιδιού προς ασφαλέστερες χώρες και, δυστυχώς, παραμένει και στη χώρα υποδοχής. Η Ελλάδα συνιστά, λοιπόν, ένα μη ασφαλές πεδίο για τις γυναίκες, όχι μόνο γιατί απουσιάζει η κρατική υποδομή αλλά και γιατί η προστασία είναι ελλιπής. Συχνά οι γυναίκες που απευθύνονται σ’ εμάς είναι εξαρτημένες από διαφόρων ειδών διακινητές και παραμένουν εκτεθειμένες σε απειλές. Δυστυχώς, ένα μεγάλο ποσοστό ζει σε έναν κύκλο φόβου, ανασφάλειας και εξάρτησης: φοβούνται όχι μόνο για τον εαυτό τους αλλά και για την τύχη της οικογένειας που έχουν αφήσει στην πατρίδα τους. Στην πλειονότητα των περιπτώσεων, τα θύματα μένουν εγκλωβισμένα στον κλοιό της έμφυλης βίας. Αναλύοντας τα στοιχεία μας, καταμετρήσαμε πολλά διαφορετικά εμπόδια που προκύπτουν κατά τη διαδικασία παραπομπής. Όλο αυτό δημιουργεί ένα νέο τραυματικό πεδίο, που βαθαίνει το ήδη υπάρχον. Οι υπηρεσίες

υπάρχουν μεν, αλλά δυστυχώς δεν είναι ικανές να οικοδομήσουν ένα ασφαλές πλαίσιο» υποστηρίζει η Ναντίνα Χριστοπούλου. Η Φαρζανέ Κ. από το Ιράν έχει υποστεί έμφυλη βία. Τα σημάδια στο σώμα της είναι εμφανή. Όση ώρα μιλάμε, το βλέμμα της ατένιζε στο κενό, σαν οι σκέψεις της να βρίσκονταν κάπου αλλού. Ξεκίνησε την αφήγησή της τονίζοντας το μέγεθος της κακοποίησης που έχει υποστεί στην Ελλάδα. Τη μετάφραση από τα φαρσί έχει αναλάβει μία από τις διερμηνείς της οργάνωσης. «Στο Ιράν δεν υπάρχουν ευκαιρίες για τις γυναίκες. Έφυγα με σκοπό να μπορέσω να αποκτήσω μόρφωση και να εργαστώ, ώστε να είμαι σε θέση να βοηθήσω και την οικογένειά μου. Στην Ελλάδα βρίσκομαι τα τελευταία τρία χρόνια και, δυστυχώς, έχω υποστεί κάθε είδους βία, σωματική και ψυχολογική, όχι μόνο στις διαπροσωπικές μου σχέσεις αλλά και στον τρόπο που με αντιμετώπισαν οι οργανώσεις. Ήδη, με έχουν διώξει με τον χειρότερο τρόπο από τους δύο ξενώνες όπου έμενα τους προηγούμενες μήνες. Στην αρχή προσπαθούσα να εργάζομαι σε εστιατόρια και καφετέριες προκειμένου να εξοικονομήσω χρήματα για να μπορέσω να πάω σε άλλη χώρα της Ευρώπης. Όμως, η ελλιπής γνώση αγγλικών μού δημιούργησε σημαντικές δυσκολίες στη διατήρηση κάποιας εργασίας για μεγάλο διάστημα. Όλη αυτή την περίοδο έτυχε να γνωρίσω κάποιους ανθρώπους που υποτίθεται πως ήθελαν να με βοηθήσουν. Τους εμπιστεύθηκα. Με χτύπησαν, με πέταξαν στον δρόμο και μου έκλεψαν τα χρήματα. Στη συνέχεια με απείλησαν πως αν πήγαινα στην αστυνομία θα με σκότωναν. Υπήρχε μεγάλο πρόβλημα στην ανανέωση των χαρτιών και αυτό δυσκόλευε ακόμα περισσότερο τη διαμονή μου στους ξενώνες. Το πλαίσιο είναι πολύ αυστηρό και οι προθεσμίες διαμονής στους ξενώνες ασφυκτικές. Όταν είσαι παράνομη, αποτελείς εύκολο στόχο. Χωρίς προειδοποίηση πέταξαν στον δρόμο όλα μου τα υπάρχοντα και όταν πήγα να δω τι έχει συμβεί, με κακοποίησαν σωματικά. Κανείς δεν σου εξηγεί, κανείς δεν σου αφιερώνει χρόνο και κανείς δεν σε προστατεύει. Αισθάνεσαι μόνος, εμπιστεύεσαι πολύ πιο εύκολα κι αυτό έχει τίμημα είτε τη σεξουαλική είτε την οικονομική σου εκμετάλλευση. Υπήρξαν στιγμές που όταν χρησιμοποιούσα το ασανσέρ του ξενώνα, το μόνο σημείο που δεν έχει κάμερες, έμπαιναν κάποιοι μαζί μου, αγγίζοντας το κορμί μου με χυδαίο τρόπο. Όταν αντιδρούσα, χρησιμοποιούσαν βία προκειμένου να συναινέσω στις προθέσεις τους. Είναι μια καθημερινότητα που βιώνω τα τελευταία χρόνια που βρίσκομαι στην Ελλάδα, όπου ήρθα από το Ιράν για ένα καλύτερο μέλλον. Οι απειλές είναι διαρκείς. Άτομα που σε παρακολουθούν συνεχώς επιτίθενται, βρίζουν, χτυπούν χωρίς να τιμωρούνται. Θυμάμαι κάποιο βράδυ που βρισκόμουν στον καταυλισμό προσφύγων στον Ελαιώνα. Εκεί υπήρχαν άτομα που προσπαθούσαν να με παρενοχλήσουν σεξουαλικά. Αντιδρούσα. Προσπαθούσα να βρίσκομαι συνεχώς με παρέα. Ο φωτισμός το βράδυ ήταν κακός. Δεν ήθελες να πηγαίνεις ούτε στην τουαλέτα. Ένας ατελείωτος κύκλος βίας, και το χειρότερο είναι πως δεν σε ακούει κανείς. Δεν μπορείς να ζητήσεις βοήθεια από την αστυνομία ή οποιονδήποτε άλλον επειδή είσαι “παράνομη” και οι διακινητές το εκμεταλλεύονται κανονικότατα. Ο υπερπληθυσμός των καταυλισμών, οι κακές συνθήκες διαβίωσης, η έλλειψη υποδομών και η απουσία πληροφόρησης μας κάνουν εξαιρετικά ευάλωτες σε κινδύνους. Το μόνο που θέλουμε είναι να είμαστε ασφαλείς, να υπάρχει κατανόηση στα προβλήματά μας και να δίνονται ισότιμες ευκαιρίες απασχόλησης. Να μην αισθάνομαι ξεχασμένη επειδή δεν μιλάω τη γλώσσα, αλλά κυρίως να μπορώ να δημιουργήσω μια κανονική ζωή» καταλήγει.

7.3.19 – lifo

Ποια είναι τα βήματα που μια γυναίκα οφείλει να ακολουθήσει μετά τον βιασμό; Οι συμβουλές της αστυνομίας, η άποψη ενός ιατροδικαστή. ΑΠΌ ΤΗ ΧΡΙΣΤΊΝΑ ΓΑΛΑΝΟΠΟΎΛΟΥ

Αν μια γυναίκα πέσει θύμα βιασμού σε μια πόλη όπου δεν υπάρχει ιατροδικαστής, θα πρέπει, παραμένοντας στην κατάσταση που επιβάλλεται, να κάνει ένα ταξίδι μέχρι τον πλησιέστερο νομό που θα διαθέτει τέτοια δομή. Απλώς απαράδεκτο. Μη νομίζετε, όμως, ότι και στην Αθήνα τα πράγματα είναι καλύτερα. 26 lifo – 7.3.19

οια είναι τα βήματα που μια γυναίκα οφείλει να ακολουθήσει μετά τον βιασμό; Οι ταινίες και ο τρόπος με τον οποίο περιγράφονται οι βιασμοί από τα media την τελευταία 20ετία ελάχιστα έχουν βοηθήσει στη σωστή και αποτελεσματική ενημέρωση των γυναικών σχετικά με το πώς οφείλουν να κινηθούν μετά από μια τέτοια φρικτή εμπειρία. Εκείνο που γνωρίζουμε –βάσει στατιστικών και μαρτυριών– είναι ότι ένα μεγάλο ποσοστό των θυμάτων διστάζει να καταγγείλει το περιστατικό άμεσα, με αποτέλεσμα να χάνονται πολύτιμα στοιχεία, ή απλώς δεν φτάνει ποτέ στις αστυνομικές αρχές, φοβούμενο τα ακόμη χειρότερα. Τι έχει να πει, όμως, η ελληνική εμπειρία για τα θύματα που φτάνουν στην αστυνομία για να καταγγείλουν τον βιασμό τους; Η διαδικασία περιγράφεται ως εξής, με αρκετά θολά σημεία: το θύμα, φτάνοντας στις Αρχές, καταγγέλλει το συμβάν και στη συνέχεια παραπέμπεται επισήμως σε ιατροδικαστή δημόσιου νοσοκομείου, ώστε να υποβληθεί σε εξέταση. Αν το θύμα έχει υποστεί και βαριές σωματικές βλάβες, βρήκε ωστόσο το κουράγιο να καταγγείλει το περιστατικό, οδηγείται στο νοσοκομείο συνοδευόμενο από αξιωματικό υπηρεσίας. Μετά την ιατροδικαστική εξέταση το σύνολο των στοιχείων που σχηματίζει τη δικογραφία παραπέμπεται στον αρμόδιο εισαγγελέα για τα περαιτέρω… Στο εξωτερικό, και κυρίως στις Ηνωμένες Πολιτείες, εδώ και χρόνια τα θύματα βιασμού, στην τραγική κατάσταση που βιώνουν, έχουν να ελπίζουν στην αποτελεσματικότητα και στο αδιάβλητο της υπόθεσής τους λόγω ενός κουτιού: του κουτιού βιασμού ή rape kit. Αυτά συνοδεύονται από έναν χρηστικό μπούσουλα οδηγιών εκ μέρους του Εθνικού Κέντρου για την Αντιμετώπιση της Σεξουαλικής Κακοποίησης (με 24ωρη ανοιχτή γραμμή βοήθειας) και είναι ο λόγος της εξιχνίασης άπειρων υποθέσεων βιασμών ακόμη και μετά από χρόνια. Ποια είναι, όμως, η εμπειρία στο ελληνικό έδαφος; Υπάρχει στην Ελλάδα τέτοιο κουτί ή παρόμοια τεχνολογία που να βοηθά τις γυναίκες - θύματα βιασμού να βρουν, τελικά, το δίκιο τους και να επιτύχουν τη δίωξη του δράστη; Και τι πρέπει να γνωρίζει και να πράξει ένας ιατροδικαστής, όταν βρεθεί με μια τέτοια υπόθεση απέναντί του; Ο Γρηγόρης Λέων, από τους πλέον έμπειρους Έλληνες ιατροδικαστές-πραγματογνώμονες και πρόεδρος της Ελληνικής Ιατροδικαστικής Εταιρείας, οριοθετεί τα βήματα που πρέπει να γίνουν μετά από μια επίθεση βιασμού, μιλά ανοιχτά για την τεχνολογία που δεν έφτασε ποτέ στη χώρα μας αλλά και για την εμπειρία της ελληνικής επαρχίας στο ζήτημα των βιασμών, που αλίμονο αν μια γυναίκα βιαστεί Παρασκευή βράδυ… — Ποια είναι τα βήματα που ακολουθεί ο ιατροδικαστής από τη στιγμή που έχει απέναντί του μια γυναίκα θύμα βιασμού; Η γυναίκα που πέφτει θύμα βιασμού είναι βασικό να γνωρίζει τις κινήσεις που πρέπει να κάνει μέχρι να βρεθεί μπροστά σε έναν ιατροδικαστή. Δύο είναι οι βασικότερες ενέργειες: πρώτον, πρέπει να παραμείνει άπλυτη, χωρίς λουτρό, από τη στιγμή της κακοποίησής της μέχρι την εξέτασή της. Δεύτερον, θα είναι καλό να βγάλει τα ρούχα και τα εσώρουχα που φορούσε κατά τη διάρκεια της κακοποίησης και να τα μεταφέρει σε μια χάρτινη, κατά προτίμηση, σακούλα στον ιατροδικαστή. Ο ιατροδικαστής, με τη σειρά του, ξεκινάει την εξέτασή του, λαμβάνοντας το ιστορικό του περιστατικού, ένα σύντομο ιατρικό ιστορικό και στη συνέχεια προχωράει στην κλινική εξέταση. Η κλινική εξέταση του σώματος γίνεται με ιδιαίτερη επιμέλεια, ενώ ακολουθεί εξέταση των

γεννητικών οργάνων και του πρωκτού και, αν απαιτείται, με τη συμβολή άλλων ειδικοτήτων (γυναικολόγος, γαστρεντερολόγος). Την κλινική εξέταση ακολουθεί η δειγματοληψία όλων των βιολογικών υλικών που είναι δυνατό να ανιχνευθούν και να συλλεγούν, όπως, για παράδειγμα, σπέρμα, σωματικά υγρά, τρίχες κ.λπ. Τα υλικά αυτά αποστέλλονται στο εργαστήριο και μπορούν να παίξουν καθοριστικό ρόλο όχι απλώς για την πιστοποίηση του βιασμού αλλά και για τον εντοπισμό του δράστη ή των δραστών. — Τι ακριβώς περιέχουν τα kits βιασμού και γιατί αυτή η τεχνολογία δεν έφθασε ποτέ στην Ελλάδα; Ένα kit βιασμού περιέχει κυρίως διαφανείς συλλέκτες και χάρτινους σάκους για τη συλλογή πειστηρίων, υλικά για συλλογή αίματος, βαμβακοφόρους στειλεούς, φακέλους, διάφορα έντυπα και οδηγίες. Όπως αντιλαμβάνεστε, το kit αυτό είναι ό,τι ακριβώς πρέπει να έχει ένας ιατροδικαστής, ιδιαίτερα για τη συλλογή των διαφόρων βιολογικών υλικών που θα αποσταλούν προς εργαστηριακή εξέταση. Στην Ελλάδα, πράγματι, είναι αρκετά σπάνιο κάποιο εργαστήριο να έχει διαθέσιμα τέτοια kits με αυτήν τη μορφή και οι λόγοι προφανώς είναι οικονομικοί. Ο κύριος λόγος είναι ότι η πολιτεία δεν έχει αντιληφθεί τη σπουδαιότητα της ιατροδικαστικής επιστήμης, έτσι ώστε να αντιληφθεί και την ανάγκη για τα αναλώσιμα αλλά και τα εργαλεία που απαιτεί η άσκησή της. Αρκεί να σας αναφέρω ότι ακόμα και για τη διαδικασία της νεκροψίας-νεκροτομής δεν υπάρχει εργαστήριο στον δυτικό κόσμο που να μη διαθέτει, έστω, ένα απλό ακτινολογικό μηχάνημα. Αντίστοιχα, στην Ελλάδα σχεδόν το σύνολο των νεκροτομείων δεν διαθέτει κανένα ακτινολογικό. Αντιλαμβάνεστε, λοιπόν, ότι η πολιτεία μάλλον θεωρεί πολυτέλεια τα kits βιασμού. — Τι συμβαίνει με τα κέντρα βιασμού ανά την Ελλάδα; Ποια είναι η εμπειρία σας από την επαρχία και γιατί δεν υπάρχουν αρκετά; Στη χώρα μας δεν νοείται κέντρο βιασμού χωρίς την παρουσία ιατροδικαστή. Συνεπώς, η έλλειψη ανάλογων κέντρων οφείλεται στην έλλειψη δημόσιων ιατροδικαστικών δομών. Είναι σημαντικό να αναφέρουμε ότι στην Ελλάδα, εν έτει 2019, μόνο 22 νομοί (δηλαδή λιγότεροι από τους μισούς) καλύπτονται έστω από έναν ιατροδικαστή. Είναι χαρακτηριστικό ότι μεγάλες περιφέρειες, όπως η Θεσσαλία και η Στερεά Ελλάδα, διαθέτουν από έναν ιατροδικαστή. Συνεπώς, αν μια γυναίκα πέσει θύμα βιασμού σε μια πόλη όπου δεν υπάρχει ιατροδικαστής, θα πρέπει, παραμένοντας στην κατάσταση που επιβάλλεται (δηλαδή άπλυτη), να κάνει ένα ταξίδι μέχρι τον πλησιέστερο νομό που διαθέτει τέτοια δομή. Απλώς απαράδεκτο. Μη νομίζετε, όμως, ότι και στην Αθήνα τα πράγματα είναι καλύτερα. Δυστυχώς, λόγω της μεγάλης έλλειψης προσωπικού, αν μια γυναίκα βιαστεί Παρασκευή βράδυ, θα πρέπει να περιμένει μέχρι τη Δευτέρα το πρωί για να εξεταστεί. Αν η πολιτεία θέλει να ισχυρίζεται ότι διαθέτει κοινωνικό κράτος, το πρώτο που πρέπει να κάνει είναι στελεχώσει πλήρως τις υπάρχουσες ιατροδικαστικές δομές και να αναπτύξει αντίστοιχες σε κάθε νομό.

Γενική Γραμματεία Ισότητας του Υπουργείου Εσωτερικών, 210 3315291-6 Κέντρο για κακοποιημένες γυναίκες και ειδικότερα: Συμβουλευτικό Κέντρο για τη βία κατά των γυναικών, 210 3317305-6 (Αθήνα) Σύνδεσμος για τα Δικαιώματα της Γυναίκας, 210-3626460 / 3616236 (τηλ. & φαξ) Τμήμα Πολιτικών Ισότητας και Αντιμετώπισης Διακρίσεων, 210 5210634, 210 5210644-6 Διεθνής Κοινωνική Υπηρεσία, 210 3617710

ΕΣΤΙΑΤΟΡΙΑ ΓΙΑ ΚΑΛΟ ΨΑΡΙ ΚΑΙ ΘΑΛΑΣΣΙΝΆ

The good LiFO

ΜΟΔΑ

Νέο denim, νέοι σχεδιαστές O Tommy Hilfiger παρουσιάζει την Tommy Jeans καμπάνια για την άνοιξη 2019. Η καμπάνια περιλαμβάνει μία ομάδα από πρωτοεμφανιζόμενους δημιουργούς, όπως η τραγουδίστρια-στιχουργός Lolo Zouaï, η τραγουδίστρια-στιχουργός και καλλιτέχνις Kilo Kish, ο ράπερ Saba και τα μοντέλα Sofia Mechetner και Hunter Chung. Η συλλογή Tommy Jeans γιορτάζει την πλούσια denim κληρονομιά του brand, αναβιώνοντας τα κλασικά αμερικανικά στυλ με τολμηρό ύφος. Αγαπημένες σιλουέτες, όπως το μοντέρνο tapered παντελόνι και τα mom jeans, έχουν επανασχεδιαστεί σε ανακυκλωμένο βαμβάκι για πλύσιμο φιλικό προς το περιβάλλον, με λιγότερο νερό, λιγότερα χημικά και λιγότερη ενέργεια, ενώ παράλληλα έχουν second life τελειώματα. Τα στυλ έχουν εκμοντερνιστεί, με το iconic λογότυπο Tommy Hilfiger flag σε απρόσμενα σημεία, ενώ γιορτάζουν τα βιώσιμα στοιχεία της συλλογής με το πράσινο Tommy Jeans patch. Oversized Oxford πουκάμισα, T-shirts με ρίγες, λιλά και ανοιχτό μπλε δίνουν ένα φρέσκο και νεανικό twist. Μια συλλογή με επαναστατικό πνεύμα για τους φαν που αγαπούν τα cool, premium και μοναδικά denim ρούχα.

7.3.19 – lifo

The good LiFO

Trussardi Θήκη για iΡhone με τον γνωστό σκύλο ράτσας Greyhound, σήμα-κατατεθέν της ιταλικής φίρμας. trussardi.com

Vichy Κρέμα ημέρας για τον λαιμό και το περίγραμμα προσώπου, ειδικά για τις γυναίκες που βρίσκονται σε εμμηνόπαυση.

Vichy

Lola

Moleskine

Ρομαντικό πουκάμισο από πολυτελές γαλλικό ύφασμα με μετάξι.Lola.gr

Από τη συλλεκτική σειρά με notebooks, εμπνευσμένη από τον Jean-Michel Basquiat. Moleskine.com

Κρέμα ημέρας με υαλουρονικό οξύ για επανόρθωση των ρυτίδων, εμπνευσμένη από τη νέα γενιά μη επεμβατικών αισθητικών διαδικασιών.

Flâneur Η Tinsley Tote Bag της Millican είναι φτιαγμένη για κάθε περιπέτεια, εντός και έκτος πόλης. facebook.com/ flaneursouvenirsandsupplies instagram.com/flaneur_ souvenirs_supplies/

Lola Δυναμική, ολόσωμη φόρμα σε ποιοτικό denim ύφασμα. lola.gr

T-shirt με στάμπα. owlclothes.com

Hush Puppies Aθλητικά παπούτσιακάλτσα από την αμερικανική εταιρεία υποδημάτων Hush Puppies.

Personal

Shopper

Owl

lifo – 7.3.19 28 lifo –

Diesel Ζώνη με μεταλλικό κούμπωμα. Diesel.com

EXEIΣ ΓΟΥΣΤΟ Αναστασία Μιάρη Δημοσιογράφος

Αναστασία, αισθάνεσαι περισσότερο Κερκυραία ή Αγγλίδα; Καταρχάς, να πω ότι αισθάνομαι εξίσου Ελληνίδα και Αγγλίδα, αν και τελευταία δεν αισθάνομαι και πολύ περήφανη για το δεύτερο, λόγω του Brexit. Επίσης, λένε ότι οι Κερκυραίοι έχουν μια τρέλα, κάτι που είναι και δικό μου χαρακτηριστικό. Ναι, αλλά τώρα έχεις γίνει και Αθηναία. Πώς και αποφάσισες να μετακομίσεις εδώ από το Λονδίνο; Αποφάσισα να έρθω στην Αθήνα κυρίως επειδή η πόλη έχει μια ιδιαίτερη ενέργεια αλλά και επειδή βαρέθηκα το Λονδίνο. Το Brexit βοήθησε σε αυτήν την απόφαση. Ασχολήθηκες πολύ καιρό με ένα υπέροχο πρότζεκτ, το «Grand Dishes». Πες μου δυο λόγια γι’ αυτό. Είναι ένα πρότζεκτ που έχει να κάνει με γιαγιάδες απ’ όλον τον κόσμο. Ταξιδεύω, λοιπόν, για να τις συναντήσω και να μαγειρέψω μαζί τους. Στη διάρκεια αυτών των ταξιδιών, και μαγειρεύοντας μαζί τους, είχα την ευκαιρία να μάθω όχι μόνο τις πιο παραδοσιακές συνταγές από κάθε μικρό χωριό και γωνιά της γης αλλά και να πάρω πολλά μαθήματα για τη ζωή μέσα από τις εμπειρίες τους. Δηλαδή τι έμαθες; Να είμαι αρκετά πιο ψύχραιμη με τις επιλογές που κάνω στη ζωή μου. Η ζωή είναι μεγάλη! Πιστεύεις ότι οι γυναίκες μεγαλύτερης ηλικίας είναι δυνατές; Ναι, είναι αρκετά δυνατές, επειδή έχουν ζήσει παρά πολλά. Οι περισσότερες έχουν ζήσει και πολέμους κι έτσι εκτιμούν τη ζωή που ζουν. Ποια είναι η γνώμη σου για την ανισότητα που υπάρχει μεταξύ των φύλων; Πρέπει να πω ότι έχω μεγάλο πρόβλημα με το slut shaming και αυτό είναι κάτι που έχω βιώσει κυρίως στην Ελλάδα. Πιστεύω πως η ρίζα του προβλήματος βρίσκεται στις μικρές καθημερινές συνήθειες ενός νοικοκυριού. Για παράδειγμα, στην οικογένειά μου, όταν ήμουν μικρή, πάντα εγώ ήμουν αυτή που θα έπλενε τα πιάτα μετά το φαγητό και όχι ο αδερφός μου, που ήταν αγόρι. Αυτή η μικρή διάκριση επεκτείνεται σε σημαντικότερα ζητήματα, όπως η διαφορά στους μισθούς γυναικών και ανδρών. Κι αυτό είναι κάτι που παρατηρώ πιο έντονα στις ελληνικές οικογένειες.

φωτογραφια παρισ ταβιτιαν

Και τι σου τη σπάει; Τα μεσιτικά γραφεία. Ψάχνω ν’ αγοράσω σπίτι εδώ και μήνες και ακόμα να τα καταφέρω να συνεννοηθώ με τους μεσίτες της Αθήνας.

kειμενο μεροπη κοκκινη

Τι σου αρέσει στην Αθήνα αυτήν τη στιγμή; Μου αρέσει παρά πολύ ο καιρός, ειδικά αυτήν την εποχή που τα πάντα είναι ανθισμένα και υπάρχει αυτή η αίσθηση στον αέρα ότι το καλοκαίρι πλησιάζει.

Πού πας τώρα; Στο αγαπημένο μου μαγαζί, για να δουλέψω, στους Χάρτες στα Εξάρχεια.

Τι φοράς σήμερα και πόσο κοστίζει; Κίτρινο παντελόνι (€7) vintage από το Λονδίνο, πουκάμισο που σχεδίασα η ίδια και το έραψα στην Ινδία (€10), κορδέλα (€3) vintage από ένα μαγαζί στο Λονδίνο και αθλητικά Nike (€80).

@anastasia_miari

7.3.19 – lifo

The good LiFO

Σαρακοστή

Ιωλκός

ΕΣΤΙΑΤΟΡΙΑ ΓΙΑ ΚΑΛΟ ΨΑΡΙ ΚΑΙ ΘΑΛΑΣΣΙΝΆ

30 lifo – 7.3.19

Μεσογειακές γεύσεις με έμπνευση, που μυρίζουν θάλασσα.... «Ιωλκός» είναι η αρχαία ονομασία του Βόλου που αποτελεί την έμπνευση αλλά και τον τόπο καταγωγής του Αλέξη Κωνσταντά, ενός εκ των δύο ανθρώπων που βρίσκονται πίσω από το τσιπουράδικο της Γλυφάδας, το οποίο έχει εξελιχθεί σε γαστρονομικό προορισμό για όποιον θέλει να γευτεί ψάρια και θαλασσινά στην πιο αυθεντική και νόστιμη εκδοχή τους. Μαζί του η Μαρία Παπαγεωργίου που φροντίζει για όλα, ώστε κάθε γεύμα στην Ιωλκό να είναι μια αξέχαστη εμπειρία που σε φέρνει πιο κοντά στη μεσογειακή κουζίνα και να σου αποκαλύπτει τον πλούτο της ελληνικής θάλασσας. Έναν πλούτο που έρχεται καθημερινά από τη Λήμνο και τη Σύρο και αποτυπώνεται σε δημιουργικά πιάτα

που μυρίζουν θάλασσα και συνοδεύονται από τσίπουρο και ούζο αποκλειστικά από μικρούς Έλληνες παραγωγούς. Το πλατό από φρέσκα όστρακα και το ταρτάρ κόκκινης φρέσκιας γαρίδας από την Ερμιόνη είναι κάποιες από τις προτάσεις στις οποίες τα φρέσκα υλικά συνδυάζονται με μοναδικό τρόπο για να αναδείξουν ό,τι βγάζει η θάλασσα. Άλλωστε, μοναδικός είναι και ο συνδυασμός των ανθρώπων που βρίσκονται πίσω από την Ιωλκό, αφού το χαμόγελό τους σε κερδίζει και σε κάνει να αισθάνεσαι ότι βρίσκεσαι σε στέκι φίλων. Ο χώρος, διακοσμημένος με προσοχή σε κάθε λεπτομέρεια, σε καλωσορίζει σε μια γευστική εμπειρία που μυρίζει Ελλάδα και έχει την ατμόσφαιρα της ντόπιας φιλοξενίας.

Ζέππου 15, Γλυφάδα, 211 4111819, FB: Ιωλκός / Iolkos, Instagram: Ιωλκός / Iolkos

Λούτσος

Κερδίζει το στοίχημα των θαλασσινών γεύσεων. Η υπόθεση «ψάρι» είναι ένα δύσκολο στοίχημα που, αν το κερδίσεις, γίνεσαι διά παντός γαστρονομικός προορισμός για τους πιο απαιτητικούς, εκείνους που εκτιμούν τη λεπτή γεύση των ψαρικών και των θαλασσινών και απολαμβάνουν συνταγές που αναδεικνύουν τον πλούτο της θάλασσας. Ο Λούτσος κέρδισε όχι μόνο το στοίχημα της γεύσης αλλά και της ατμόσφαιρας, δημιουργώντας ένα χαλαρό περιβάλλον με αναφορές στην παραδοσιακή ψαροταβέρνα σε μια πολύ πιο σύγχρονη εκδοχή, όπου επικρατεί το ξύλο στο φυσικό και στο λευκό χρώμα. Η αίσθηση ότι βρίσκεσαι σε νησί σε προϊδεάζει για όσα πρόκειται να γευτείς, με τα πιτάκια γαρίδας με ναξιώτικα τυριά, το σεβίτσε από ψάρι ημέρας, τα πικάντικα μύδια σαγανάκι με χλωρό

τυρί, το φιλέτο από μυλοκόπι, σολομό ή ακόμα και γαύρο να ξεχωρίζουν, όπως πολλές ακόμα υπέροχες επιλογές που συνοδεύονται επάξια με τα κρασιά της πολύ καλά ενημερωμένης λίστας του Λούτσου. Η ομάδα του εστιατορίου Family που βρίσκεται πίσω από την κουζίνα εγγυάται τις προσεγμένες πρώτες ύλες και τις εκπληκτικές καινοτομίες σε συνταγές της μεσογειακής παράδοσης, όπως η φάβα, που σε καλωσορίζει και αποκαλύπτει τις ιδιαίτερες γεύσεις που σε περιμένουν. Εξάλλου, η δημιουργικότητα των πιάτων αποτυπώνεται και στην εμφάνισή τους, ολοκληρώνοντας τη γευστική εμπειρία που προστέθηκε πρόσφατα στην πλατεία της Βούλας. Όποια κι αν είναι η άποψή σου για τις θαλασσινές γεύσεις, ήρθε η ώρα να αναθεωρήσεις!

Γεύση χωρίς πολλά λόγια. Κάποιες φορές η απλότητα είναι ό,τι πιο δύσκολο μπορείς να πετύχεις γιατί σε αφήνει γυμνό απέναντι στην ουσία των πραγμάτων. Στο Ψαροχώρι, η απλότητα βρίσκεται στο κέντρο της φιλοσοφίας του, γιατί εκείνο που μετράει τελικά είναι η ουσία των γεύσεων και τίποτα δεν πρέπει να σε αποσπά από αυτές. Οι εξαιρετικές πρώτες ύλες γίνονται βάση για συνταγές που παρουσιάζονται σε έναν λιτό κατάλογο, ο οποίος δεν σε κουράζει με την περιγραφή των υλικών και σε πείσμα των καιρών προτείνει πιάτα τα οποία απλώς είναι εξαιρετικά σε γεύση. Ο πλούτος της θάλασσας αποτυπώνεται σε μια σειρά από προτάσεις που δημιουργούν φανατικούς οπαδούς. Γιατί στο Ψαροχώρι κάθε πιάτο έχει το δικό του κοινό που επιστρέφει ξανά και ξανά για να απολαύσει γευστικά ψάρια και θαλασσινά, έτσι όπως δεν τα έχει γευτεί αλλού. Η ψαρόσουπα ξεδιπλώνει στο πιάτο σου όλα τα

Τσόχα 21, Αθήνα, 210 6438691, FB: Ψαροχώρι, Instagram: psarochori

υλικά της, το φρικασέ με φιλέτο σφυρίδας είναι μια μαγειρευτή έκπληξη, το γιουβέτσι με μύδια προκαλεί με το άρωμα και τον συνδυασμό των υλικών, ενώ στις επιλογές που πρέπει οπωσδήποτε να δοκιμάσεις είναι το ψάρι σε κρούστα αλατιού που φλαμπάρεται μπροστά σου για να αποκαλύψει έναν γευστικό θησαυρό που έχει όλη τη φρεσκάδα της θάλασσας. Αν, μάλιστα, ρωτήσεις τους ιδιοκτήτες, θα σου προτείνουν την απλή και ταπεινή φάβα που θα σε γυρίσει πίσω στη μαμαδίστικη κουζίνα της ελληνικής παράδοσης. Μέσα σε ένα ολόλευκο περιβάλλον χωρίς περιττές φλυαρίες που σου επιτρέπει να μοιραστείς με την παρέα σου αυτήν την εμπειρία, το Ψαροχώρι προτείνει καθημερινά πιάτα ημέρας αλλά και εξαιρετικό χύμα κρασί για να συνοδεύσεις τις θαλασσινές γεύσεις. Γιατί εδώ η απλότητα είναι ένα στοίχημα που κερδήθηκε!

Σαρακοστή

Ψαροχώρι

Βασιλέως Παύλου 76, Βούλα, 211 4112444 FB: loutsos.voula, Instagram: loutsos.voula

7.3.19 – lifo

The good LiFO

Το πιο ανατρεπτικό, λάτιν αποκριάτικο πάρτι στα TGI Fridays Κολωνακίου! Το καθιερωμένο αποκριάτικο πάρτι των TGI Fridays στο Κολωνάκι έρχεται και φέτος να μας συνεπάρει στους ρυθμούς της σάμπα και του λάτιν στο απόλυτο σημείο συνάντησης της πόλης! Οι Salsa Sinners μας υποδέχονται σε ένα πάρτι γεμάτο χορό, κέφι, μοναδικά κοστούμια και πολύ αλκοόλ. Φορέστε την πρωτότυπη στολή σας, πολύχρωμα αξεσουάρ ή απλώς τη χορευτική σας διάθεση κι ελάτε! Στo μπαρ οι μοναδικοί bartenders θα φτιάχνουν με δεξιοτεχνία τα αγαπημένα σας κοκτέιλ στην ειδική τιμή των 5,50 ευρώ. Οι Margarita lovers μπορούν να απολαύσουν την κλασική Margarita ή The Best Fridays Margarita. Όσοι προτιμούν το ρούμι, μπορούν να χορέψουν παρέα με ένα Classic Mojito, ένα Daiquiri ή ένα Caribbean Rum Punch. Εναλλακτικά, οι λάτρεις του τζιν μπορούν να επιλέξουν το Marilyn’s Gin. Ραντεβού, λοιπόν, στα TGI Fridays στο Κολωνάκι, την Κυριακή 10/3 μετά τις 21:30, σε ένα πάρτι όπου το κέφι και η διάθεση των Fridays συναντά το πάθος και τον χορό των Salsa Sinners!

Η United Colors της Benetton για πρώτη φορά στην Eβδομάδα Mόδας του Μιλάνου υπό την καλλιτεχνική διεύθυνση του Jean-Charles de Castelbajac

Market

Το Rainbow Machine είναι η πρώτη συμμετοχή της United Colors of Benetton στην Eβδομάδα Mόδας του Μιλάνου, που αποτίνει φόρο τιμής στη βιομηχανική παραγωγή, στην καινοτομία και στο χρώμα. Το «Rainbow» αντιπροσωπεύει ένα όραμα που μοιράζονται ο Luciano Benetton και ο JeanCharles de Castelbajac. «Ο Luciano κι εγώ λατρεύουμε το χρώμα» λέει ο Γάλλος σχεδιαστής, ο οποίος εξηγεί ότι η παλέτα της συλλογής στηρίζεται κυρίως στα βασικά χρώματα του ουράνιου τόξου –κίτρινο, κόκκινο, πράσινο, μπλε–, με μερικές μαύρες πινελιές. Το «Machine» είναι ένα αφιέρωμα στη μεγάλη βιομηχανική παράδοση της Benetton, στην τεχνογνωσία της και στη μοναδική τεχνολογική της εμπειρία. Η πασαρέλα πάνω στην οποία θα περπατήσουν τα μοντέλα θα διαθέτει πραγματικές πλεκτομηχανές και τεράστιες φωτογραφίες με κοντινές λήψεις των προϊόντων διά χειρός Oliviero Toscani.

32 lifo – 7.3.19

ΑΜΣΤΕΛ FREE 0,0% αλκοόλ και με χυμό από λεμόνια 20% extra στις ήδη μειωμένες τιμές στο εκπτωτικό χωριό McArthurGlen, ειδικά για την Ημέρα της Γυναίκας Η Παγκόσμια Ημέρα της Γυναίκας είναι αφορμή για γιορτή στο εκπτωτικό χωριό ΜcArthurGlen. Την Παρασκευή 8 Μαρτίου η απόλυτη shopping εμπειρία περιμένει όλες τις fashion lovers με μοναδικές προσφορές! Μόνο για εκείνη την ημέρα, για όλη τη γυναικεία ανοιξιάτικη συλλογή απολαμβάνουμε επιπλέον 20% στις ήδη μειωμένες τιμές των συνεργαζόμενων designer brands. Η ευκαιρία να ανανεώσετε τη διάθεση και το στυλ σας θα βρίσκεται στον απόλυτο προορισμό έξυπνου shopping την Παρασκευή 8 Μαρτίου. Συνδυάστε τις έξυπνες αγορές σας με μια στάση για δωρεάν μακιγιάζ στo κατάστημα Dust & Cream από τις 11:00 έως τις 20:00 και στιγμές χαλάρωσης στα εστιατόρια και στα καφέ του εκπτωτικού χωριού για όλη την οικογένεια. Για περισσότερες πληροφορίες μπορείτε να επισκεφθείτε το mcarthurglenathens.gr και το facebook.com/McArthurGlenAthens.

Η νέα ΑΜΣΤΕΛ FREE LEMON 0.0%, ήρθε για να μας επιβεβαιώσει ότι η απόλαυση δεν έχει περιορισμούς και μπορεί να είναι παρούσα κάθε στιγμή, καλώντας μας να ζήσουμε τη ζωή όπως εμείς τη θέλουμε! Απολαμβάνουμε την εμπειρία της μπίρας χωρίς ίχνος αλκοόλ και με απίθανη γεύση χυμού λεμονιού, γιατί έτσι μας αρέσει. Από ένα δροσιστικό λανσάρισμα σαν κι αυτό δεν θα μπορούσε να λείπει και μια φρέσκια συσκευασία. Το νέο προϊόν κυκλοφορεί σε κουτάκι των 330 ml, διατηρώντας το έντονο μπλε της ΑΜΣΤΕΛ FREE, συνδυάζοντάς το όμως με τα ζουμερά λεμόνια, από τα οποία δημιουργείται ο χυμός της! Η Αθηναϊκή Ζυθοποιία πρωτοστάτησε στη δημιουργία και στην ανάπτυξη της alcohol free κατηγορίας, η οποία αποκτά όλο και περισσότερους λάτρεις, ενώ συνεχίζει να καινοτομεί, δημιουργώντας συνεχώς νέες επιλογές.

week 34

ΕΓΚΑΙΝΙΑ ΠΡΕΜΙΕΡΕΣ Τι καινούργιο ξεκινάει αυτή την εβδομάδα.

ΕΙΚΑΣΤΙΚΑ Ηώ Αγγελή Μια συζήτηση με τη σημαντική Ελληνίδα ζωγράφο πριν από τα εγκαίνια της νέας της έκθεσης. από τον χρήστο παρίδη

ΒΙΒΛΙΟ Χρήστος Μπράβος και Μιχάλης Κατσαρός: Οι βραχνοί προφήτες της ελληνικής ποίησης.

ΘΕΑΤΡΟ Κριτική για την παράσταση «Βρικόλακες» του Χένρικ Ίψεν.

ΜΟΥΣΙΚΗ Συνέντευξη με τον πιανίστα Lubomyr Melnyk.

ΣΙΝΕΜΑ

Captain Marvel H βραβευμένη με Όσκαρ Μπρι Λάρσον κρατά τον κεντρικό ρόλο στη νέα ταινία της Marvel που για πρώτη φορά έχει μια γυναίκα να πρωταγωνιστεί, μόνη της. Η πρωτοτυπία του εγχειρήματος δεν εξαντλείται εδώ, αφού η ταινία έχει για πρώτη φορά στην ιστορία της Marvel γυναίκα στον ρόλο του σκηνοθέτη (Anna Boden). Στην περιπέτεια παρακολουθούμε την Carol Danvers τη στιγμή που μετατρέπεται σε μία από τις πιο δυναμικές ηρωίδες του σύμπαντος, όταν ο πλανήτης Γη βρίσκεται στη μέση μιας διαγαλαξιακής μάχης μεταξύ δύο εξωγήινων φυλών. ä 7 Μαρτίου στους κινηματογράφους

7.3.19 – lifo

topevents

νου σε ένα ιδιόμορφο μυστηριακό όργανο, το οποίο ακούγεται άλλοτε ως τρομπέτα ή σαξόφωνο και άλλοτε ως κρουστό. Στο L’ Ensemble ensEmble, η Risser πλαισιώνεται από τέσσερις ιδιαίτερους μουσικούς και οι ηλεκτρονικοί πειραματισμοί συναντούν τη νορβηγική φολκ και την αυτοσχεδιαστική τζαζ. 9/3, Στέγη Ιδρύματος Ωνάση (Μικρή Σκηνή), λεωφ. Συγγρού 107-109, Αθήνα, 21:00, εισ.: 7-12 ευρώ

8 week 7-13 μ αρ τιου 20 1 9

6 ΟΠΕΡΑ Η κερένια κούκλα

STOEP TH S PR ES ΠΑΡΤΙ 100 χρόνια Bauhaus

1 ΜΟΥΣΙΚΗ Pre-ADD: Amelie Lens Το ADD, το νεοσύστατο μεγάλο φεστιβάλ της Αθήνας για τον σύγχρονο ηλεκτρονικό ήχο, επιστρέφει φέτος στις 25 Μαΐου. Το Σάββατο 9 Μαρτίου το κεντρικό pre-ADD event φέρνει στην Αθήνα τη νέα σταρ της techno και απόλυτο highlight του περσινού φεστιβάλ, Amelie Lens. Μαζί της ο ανερχόμενος Βέλγος DJ και παραγωγός Milo Spykers και ο δικός μας Cirkle. 9/3, Βοτανικός, Ιερά Οδός 72 & Σπ. Πάτση, Μεταξουργείο, 23:00, εισ.: 24-29 ευρώ

Προκοπάκη στη μετάφραση και έναν δυνατό θίασο (Χρήστος Λούλης, Κωνσταντίνος Αβαρικιώτης, Γιάννης Βογιατζής, Έμιλυ Κολιανδρή, Άλκηστη Πουλοπούλου, Έλενα Τοπαλίδου, Λαέρτης Μαλκότσης και Δημήτρης Παπανικολάου). 10/3-26/5, Εθνικό Θέατρο - Κεντρική Σκηνή, Αγ. Κωνσταντίνου 2224, Ομόνοια, Tετ., Κυρ. 19:00, Πέμ.-Σάβ. 20:30, εισ.: 10-25 ευρώ

4 ΜΟΥΣΙΚΗ Moritz von Oswald

2 ΕΙΚΑΣΤΙΚΑ Στράτος Καλαφάτης, Αρχιπέλαγος Με βασικό άξονα την αιρετική πεποίθηση του ιστορικού Ruggiero Romano πως το Αρχιπέλαγος είναι μια πόλη, ο Καλαφάτης ξεκίνησε να φωτογραφίζει τα πλοία του Αιγαίου και τις διαδρομές του μετά από ανάθεση των επιμελητών της 10ης Μπιενάλε Αρχιτεκτονικής της Βενετίας. Χρόνια μετά, επέστρεψε στη θάλασσα για ένα νέο ταξίδι, καταγράφοντας επιπλέον στοιχεία: «Η καμένη λέμβος και η μοναχική σημαία αποτελούν τις τελευταίες χειρονομίες μιας επικαιρότητας που θα χαθεί κι αυτή στα βάθη του χρόνου» γράφει ο ίδιος. 15/3-20/4, Μέγαρο Εϋνάρδου, Αγ. Κωνσταντίνου 20 & Μενάνδρου, Τρ.-Παρ. 12:00-18:00, Σάβ. 11:00-17:00, είσοδος ελεύθερη

3 ΘΕΑΤΡΟ Μισάνθρωπος O Αλσέστ αγαπά τη Σελιμέν, αλλά μισεί όλη την υποκριτική κοινωνία του αριστοκρατικού Παρισιού. Όταν διαπιστώνει ότι και η αγαπημένη του είναι αναπόσπαστο κομμάτι αυτής της κοινωνίας, δεν του μένει άλλη επιλογή από τη μοναξιά. Ο Γιάννης Χουβαρδάς επιστρέφει στο Εθνικό με ένα από τα σπουδαιότερα έργα του Μολιέρου, τον Μιχαήλ Μαρμαρινό στον πρωταγωνιστικό ρόλο, τη Χρύσα

34 lifo – 7.3.19

Με αφορμή τα εκατό χρόνια από την ίδρυση της σχολής του bauhaus, το ΚΠΙΣΝ διοργανώνει μια ημέρα αφιερωμένη στο μεγάλο καλλιτεχνικό κίνημα, η οποία θα κορυφωθεί με ένα θεματικό πάρτι εμπνευσμένο από τo διάσημο Metallische Fest του 1929. Η πρόσκληση τότε προέτρεπε τους επισκέπτες να ντυθούν ανοιχτήρια, τιρμπουσόν και αυγοδάρτες. Τη μουσική θα διαλέγει ο DJ Blue Lagoon (Κορμοράνος). 9/3, ΚΠΙΣΝ, πάρκο Σταύρος Νιάρχος, Ευριπίδου & Δοϊράνης, 20:00, είσοδος ελεύθερη

Ο επιδραστικός Γερμανός πολυοργανίστας και ηλεκτρονικός παραγωγός είναι ο καλεσμένος των St Paul’s Sessions 3 αυτή την εβδομάδα. Το άλμπουμ του «Borderland» στην Tresor το 2013, σε συνεργασία με τον σπουδαίο Juan Atkins, αποτελεί ένα μινιμαλιστικό techno κομψοτέχνημα και έχει καταταχθεί ανάμεσα στα κορυφαία άλμπουμ ηλεκτρονικής μουσικής όλων των εποχών. 13/3, Αγγλικανική Εκκλησία Αγίου Παύλου, Φιλελλήνων 27 & Σιμωνίδου, 21:00, εισ.: 18 ευρώ

5 ΜΟΥΣΙΚΗ Eve Risser, L' Ensemble ensEmble Ιδιοσυγκρασιακή δημιουργός του σύγχρονου γαλλικού αυτοσχεδιασμού, η πιανίστρια και συνθέτρια Eve Risser μετατρέπει το εσωτερικό του πιά-

Γκόθικ όπερα σε σκηνοθεσία Σίμου Κακάλα γίνεται το μυθιστόρημα του Κωνσταντίνου Χρηστομάνου, που σκανδάλισε στην εποχή του και έφερε διαφορετικό αέρα στην ελληνική λογοτεχνία των αρχών του 20ού αιώνα. Ο θάνατος και η ζωή χάνουν τα ευδιάκριτα όριά τους, παίρνοντας τη μορφή του ήλιου, της Αποκριάς, του φεγγαριού, της αμυγδαλιάς, του μωρού, της θάλασσας και του ίδιου του Χρηστομάνου. Τη μουσική συνέθεσε ο Τάσος Ρωσόπουλος, ενώ το λιμπρέτο είναι του Γιάννη Σβώλου.7, 8, 1517, 21, 22-23/3, Εναλλακτική Σκηνή Εθνικής Λυρικής Σκηνής - ΚΠΙΣΝ, λεωφ. Ανδρέα Συγγρού 364, 20:30, εισ.: 15-25 ευρώ

7 ΠΑΡΤΙ Athens DJs and Performers for Athens Pride

Το μεγάλο πάρτι που ενισχύει οικονομικά το Φεστιβάλ Υπερηφάνειας της Αθήνας επιστρέφει μεγαλύτερο από ποτέ. Είκοσι τέσσερις DJs και εικοσιένας περφόρμερ (A Man To Pet, Chraja, Express Skopelitis, Δουkissα, House of Kareola, K.Atou, Sound Injections, Strap-on Unicorns, The Dreamer κ.ά.) από την Ελλάδα και το εξωτερικό συμμετέχουν και πάλι αφιλοκερδώς. Για πρώτη φορά, τα stages του πάρτι θα είναι τρία, ενώ η βραδιά θα έχει και live από το synth-pop συγκρότημα SWIM. 16/3, Bios. Ρομάντσο, Αναξαγόρα 3-5, 22:00, εισ.: 5 ευρώ

8 ΜΟΥΣΙΚΗ Λεωνίδας Καβάκος & Κρατική Ορχήστρα Αθηνών Ο μεγαλύτερος Έλληνας σολίστ ερμηνεύει μαζί με την ΚΟΑ Mότσαρτ (Συμφωνία αρ. 31 σε ρε μείζονα) και Μπραμς (Συμφωνία αρ.1 σε ντο ελάσσονα, έργο 68). 8/3, Μέγαρο Μουσικής Αθηνών (Αίθουσα Χρήστος Λαμπράκης), Βασ. Σοφίας & Κόκκαλη, Χίλτον, 20:30, εισ.: 7-45 ευρώ

7.3.19 – lifo

σινεμά

H ΤΑΙΝΙΑ ΤΗΣ ΕΒΔΟΜΑΔΑΣ

Αδέλφια εξ αίματος Boys Cry (La Terra del’ Abbastanza) Σκηνοθεσία: Νταμιάνο ντ’ Ινοτσέντζο, Φάμπιο ντ’ Ινοτσέντζο Πρωταγωνιστούν: Ματέο Ολιβέτι, Αντρέα Καρπεντσάνο

Το μυστικό της Ασημένιας Λίμνης Under the Silver Lake

Δύο φίλοι που ζουν σε προάστιο της Ρώμης ένα βράδυ παρασύρουν άθελά τους με το αμάξι έναν πληροφοριοδότη της αστυνομίας και με αυτόν τον τρόπο κερδίζουν μια θέση στην τοπική μαφιόζικη συμμορία.

Σκηνοθεσία: Ντέιβιντ Ρόμπερτ Μίτσελ Πρωταγωνιστούν: Άντριου Γκάρφιλντ, Ράιλι Κίο

Εκτός από το θέμα της ταινίας, την ιστορία δύο φίλων σε ένα προάστιο της Ρώμης που μετά από αυτοκινητικό ατύχημα (χτύπησαν ακούσια έναν άνδρα που αποδείχτηκε κυνηγημένος χαφιές) γίνονται εκτελεστές και μπλέκονται σε μαφιόζικο δίκτυο σωματεμπορίας, είναι εξαιρετικά ενδιαφέρον πώς οι τριαντάχρονοι δίδυμοι Ιταλοί σκηνοθέτες Νταμιάνο και Φάμπιο ντ’ Ινοτσέντζο μελετούν τον υποδόριο ψυχικό δεσμό μεταξύ των ηρώων, του ορμητικού Μίρκο και του εσωστρεφούς Μανόλο, και σχεδιάζουν τις ανατροπές τόσο στην πλοκή όσο και στους χαρακτήρες τους.

week

ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ-ΔΑΝΑΟΣ 2-ΔΙΑΝΑ-ΕΛΛΗ-ΤΑΙΝΙΟΘΗΚΗ ΛΑΪΣ 1

Ίαν ΜακΚέλεν: Ρόλος Ζωής McKellen: Playing the part

Αριστούργημα Πολύ Καλό Καλό Ικανοποιητικό Μέτριο p

Κακό

α πο τον θ οδ ω ρ η κο υτ σογ ιαν νοπου λο

36 lifo – 7.3.19

μέσως μετά το εξαιρετικό θρίλερ It Follows, ο Ντέιβιντ Ρόμπερτ Μίτσελ διαγωνίζεται στις Κάννες με το Μυστικό της Aσημένιας Λίμνης και βουτάει έντεχνα, πολύπλοκα, υπνωτιστικά και μπερδεμένα στον σουρεαλιστικό λαβύρινθο του Λος Άντζελες, θυμίζοντας έντονα δύο ταινίες του Ντέιβιντ Λιντς σχετικά με την Πόλη των Αγγέλων, το Mulholland Drive και το Inland Empire, την υπερφιλόδοξη πανωλεθρία του Ρίτσαρντ Κέλι Southland Tales αλλά και την «μπάμπουσκα» πλοκή του Donnie Darko, και πάλι του Κέλι, διατηρώντας την αργή, διεισδυτική ματιά της κάμερας και του σεναρίου που έκανε την προηγούμενη ταινία του τόσο απρόβλεπτη. Χωρίζοντας γεωγραφικά το Λος Άντζελες σε ζώνες με έναν ευφάνταστο τρόπο (πιο χαλαρό και παιχνιδιάρικο από αυτόν του Εξαιρετικά δυνατά, απίστευτα κοντά του Στίβεν Ντάλντρι, σε αντιστοιχία με τα διαμερίσματα της Νέας Υόρκης), βάζει τον γενικώς και αορίστως περί τη show business άεργο Σαμ (εξαιρετικός ο Άντριου Γκάρφιλντ) να ψάχνει την γκόμενα που λιμπίστηκε, ως άλλος Τζίμι Στιούαρτ στον Σιωπηλό Μάρτυρα, από το διπλανό διαμέρισμα στο χαρακτηριστικό συγκρότημα κατοικιών στο προάστιο του Silver Lake, στην ανατολική πλευρά της πόλης, μετά από μια γλυκιά, αν και ανολοκλήρωτη βραδιά μαζί της. Αντίθετα από το δραματικό θρίλερ του Λιντς και την κούκου επιστημονική φαντασία του Κέλι, ο Μίτσελ ασχολείται με τους γρίφους της ποπ μυθολογίας και την ιδιαίτερη συνωμοσιολογία μιας πόλης που ομφαλοσκοπεί και τριγυρνάει στα πάρτι και τις ακροάσεις, τις τυχαίες συναντήσεις και την ξεχειλωμένη παιδικότητα, πετυχαίνοντας το πορτρέτο μιας συλλογικής, υποχθόνια διαδεδομένης new age αφέλειας που φτάνει στο σημείο της ευγενικής γελοιότητας, ειδικά όταν όλοι παρατηρούν πως ο Σαμ μυρίζει άσχημα − τον έχουν ψεκάσει, όχι οι εξωγήινοι, αλλά ένα από τα πολλά κουνάβια που τρυπώνουν στους θάμνους της περιοχής. Ο Μίτσελ έχει αβίαστη αίσθηση του σινεμά μέσα στο σινεμά, με πάμπολλες αναφορές από παλιές ταινίες φυτεμένες στον laid back ρυθμό του L.A., με την παλιομοδίτικη, εξαίσια ορχηστρική μουσική του νεότατου και hip

«Disasterpeace» (είναι ο συνθέτης Ρίτσαρντ Βρίλαντ που επιμελήθηκε και το σκορ στο It Follows) να λειτουργεί ως το κλασικό πνεύμα που υπογραμμίζει ειρωνικά πως η πρωτεύουσα των λουσάτων ονείρων και των στέρεων προτύπων έχει καταντήσει, κάτω από την υπέροχη επιφάνειά της, άντρο παρανοϊκής φιλοσοφίας, καλτ σαχλαμάρας και ψεύτικων υποσχέσεων − μια σειρά από υπόγειες στοές που επιχειρούν να ενώσουν το φαντασιακό του κινηματογράφου με το νόημα της πραγματικότητας. Κόντρα σε ενδεχόμενη πίεση για τη δημιουργία μιας εντατικής αναθεώρησης του νεο-νουάρ, το φιλμ προσπερνά το μέτα- και είναι περισσότερο παρά- (παραπομπή, παράφραση, παράκαμψη) σε χρόνο παρακείμενο, σαν μια παμπάλαια ιστορία φαντασμάτων που υπνοβατεί στον ενεστώτα χρόνο, γίνεται σύγχρονο παραμύθι που ευτυχώς δεν κάνει το λάθος να αυτοπαρατηρείται με κυνισμό και απόσταση, και χρησιμοποιεί έναν νέο που δεν έχει να χάσει πολλά για να διασχίσει τους καπνούς και τους καθρέφτες, να διαβάσει τα κρυφά σημάδια και να χωθεί στην τρύπα σαν την Αλίκη, χωρίς εγγυήσεις και πυξίδα. Χωρίς να τρέχει ποτέ εκτός ελέγχου, το Under the Silver Lake εξανεμίζεται κομψά όσο περισσότερο προσπαθεί να βρει μια συγκεκριμένη λύση στα τουλάχιστον πέντε φινάλε που μέτρησα πριν από τους τίτλους τέλους. Ο Μίτσελ πετάει πολλά στοιχεία και θέματα στις πλάτες ενός χαρακτήρα που εξελίσσεται σε ντετέκτιβ της σκιάς του, δυναμιτίζοντας τη δυναμική του για χάρη μιας υπέρμετρα διασταυρούμενης πλοκής. Με αρκετές σκηνές που κρατάνε το ενδιαφέρον κι άλλες που υπόσχονται ζωηρότερη τροπή, αλλά κόβουν ταχύτητα χωρίς προφανή λόγο, το Μυστικό της Ασημένιας Λίμνης διεκδικεί αυτόματα κορυφαία θέση στο πάνθεον των χολιγουντιανών «was ist das» και χάνει στο τσακ την ευκαιρία για instant classic στη λίστα των φιλμ γύρω από την πόλη των ονείρων. Παραδόξως, τα μειονεκτήματά του δεν του αφαιρούν τη γοητεία της μεθυστικής εμπειρίας – πρέπει να το δείτε για να το πιστέψετε… VILLAGE RENTI 5-VILLAGE MALL 11-VILLAGE PAGRATI 1-VILLAGE FALIRO 5-VILLAGE AG.DIMITRIOS 3-ODEON ESCAPE 3-ODEON STARCITY 9-ΑΕΛΛΩ 2-ΑΝΔΟΡΑΕΜΠΑΣΣΥ-ΝΑΝΑ 6-ΣΠΟΡΤΙΓΚ 1-TOWN CINEMAS 3

Ένας απογοητευμένος 33χρονος ξεκινάει μια σουρεαλιστική αναζήτηση στο Λος Άντζελες για να ανακαλύψει το μυστικό που κρύβεται πίσω από την εξαφάνιση μιας μυστηριώδους γυναίκας.

Σκηνοθεσία: Τζο Στίβενσον Βασισμένη σε μια συνέντευξη 14 ωρών, η ταινία «Ίαν ΜακΚέλεν: Ρόλος ζωή» είναι ένα μοναδικό ταξίδι στις σημαντικές στιγμές της ζωής του ΜακΚέλεν, από την πρώιμη παιδική ηλικία σε μια απαιτητική καριέρα που τον έθεσε υπό το φως της δημοσιότητας για το μεγαλύτερο μέρος της ζωής του.

Μια ακόμη μεγάλη συνέντευξη, σεταρισμένη και τυπικά γυρισμένη, με εμβόλιμες δραματοποιήσεις της παιδικής ηλικίας και πλάνα αρχείου από τα επαγγελματικά επιτεύγματα, καθώς και κάποιες στιγμές από την κοινωνική του δράση, μετατρέπεται σε μια κατάθεση ψυχής από τον σπουδαίο Ίαν ΜακΚέλεν. Ο εξπέρ στον Σαίξπηρ και όψιμος σταρ στον Άρχοντα των Δαχτυλιδιών και στους X-Men διαθέτει την απαραίτητη ισορροπία ανάμεσα στην ελαφράδα του ιλαρού και παιγνιώδους διασκεδαστή και στη σοβαρότητα της τέχνης που υπηρετεί για να γνωρίζει πότε μπορεί να αστειευτεί, να κλείσει το μάτι στην κάμερα και να μας θυμίσει πως αυτό που ήταν κάποτε κενά μάταιο έπρεπε να ωριμάσει σε λυτρωτική συνειδητοποίηση, και πότε να τονίσει το ανθρωπίνως δίκαιο και το πολιτικά επείγον. Ένας ρόλος είναι η ζωή, απλώς ο αιώνιος Γκάνταλφ πληρώνεται μια ζωή για να δίνει παραστάσεις για πολλούς ρόλους. ΑΑΒΟΡΑ-ΔΙΑΝΑ-ΜΙΚΡΟΚΟΣΜΟΣ-ΤΑΙΝΙΟΘΗΚΗ ΛΑΪΣ 2

Σόπι – Μια ημέρα ακόμη Σκηνοθεσία: Χρήστος Πυθαράς Με αφορμή και αφηγηματικό όχημα την περίοδο του τρύγου, ο Χρήστος Πυθαράς («Ευτυχία») επισκέπτεται το Σόπι, το χωριό των νεανικών του καλοκαιριών, κινηματογραφεί τους απίθανους ανθρώπους του και αποτυπώνει ένα απρόσμενο, σχεδόν ιμπρεσιονιστικό 24ωρο μιας αλλιώτικης, ίσως φθίνουσας Ελλάδας, γεμάτης χιούμορ, ζέση, λιτότητα και γοητεία ζωής.

Κινηματογραφώντας ένα 24ωρο στην ιδιαίτερη πατρίδα του, το Σόπι της Ηλείας, ο Χρήστος Πυθαράς επισκέπτεται τα καλοκαίρια των εφηβικών του χρόνων και καταγράφει μια ημέρα στον τρύγο, μιλώντας με πρόσωπα που

δείχνουν χαρακτήρα και λένε ιστορίες, ασυνήθιστες ή καθημερινές. Αυτό που πετυχαίνει, μετά από πολλές τεχνικές ατυχίες που κόστισαν την απώλεια του μεγαλύτερου μέρους του αρχικού υλικού που είχε γυρίσει, είναι να μεταδώσει τη θερινή ραστώνη σε όλο το μεγαλειωδώς αργό της τέμπο, δηλωτικό του ελληνικού χωριού, ταυτόχρονα εκλύοντας μια βιωματική αγάπη για τον τόπο, χωρίς νοσταλγικές τρίλιες ή εμφατικές παρατηρήσεις. Είναι σαν να βρεθήκαμε εκεί… ΔΑΝΑΟΣ 2

Ένα όμορφο αγόρι Beautiful Boy Σκηνοθεσία: Φέλιξ βαν Γκρόνιγκεν Πρωταγωνιστούν: Στιβ Καρέλ, Τιμοτέ Σαλαμέ, Μόρα Τίρνεϊ Η αληθινή ιστορία της αιώνιας μάχης μιας οικογένειας με τον εθισμό.

Το καλαίσθητο δράμα του δημιουργού της ταινίας Ραγισμένα Όνειρα, Φέλιξ βαν Γκρόνιγκεν, βασίζεται στην πραγματική ιστορία του Ντέιβ Σεφ, ενός γνωστού δημοσιογράφου, ρεπόρτερ και interviewer, ο οποίος έγραψε best seller με θέμα την εξάρτηση του γιου του από τον πρώτο του γάμο, Νικ, από τη μεθαμφεταμίνη. Οι ερμηνείες των Στιβ Καρέλ και Τιμοτέ Σαλαμέ παραμένουν στέρεες και αφοσιωμένες σε όλη τη διάρκεια της εξοντωτικής διαδρομής των ψεμάτων και του πόνου που βιώνει ένας πατέρας, ανήμπορος κι απεγνωσμένος, όσο μπορεί λογικός και ψύχραιμος, με κατανόηση αλλά και τις αναπόφευκτες ενοχές, που βλέπει ένα έξυπνο παιδί να αναπληρώνει ένα (ανεξήγητο) ψυχικό κενό με εκτεταμένη χρήση ναρκωτικών, ενώ αντιλαμβάνεται πως γλιστράει στην κόλαση. Το πρόβλημα

δεν είναι οι ηθοποιοί ή το ίδιο το θέμα στην πρωτότυπη εκδοχή και τη σεναριακή διασκευή του – και μάλιστα με αρνητικό πρωταγωνιστή έναν προνομιούχο λευκό έφηβο, σε αντίθεση με όλες τις περιπτώσεις που παρακολουθούμε κατά καιρούς στο σινεμά. Είναι ο σκηνοθετικός χειρισμός του Βέλγου, «μακρινός» και γυαλισμένος, που κρατάει ασφαλή απόσταση, σχεδόν χολιγουντιανή, στην πρώτη του αγγλόφωνη ταινία, τη στιγμή που το στόρι εκλιπαρεί για μια ευθεία προσέγγιση, βαθιά στο πρόβλημα, και όχι μια ακόμη παρατήρηση του κοινωνικού φαινομένου. ΑΤΛΑΝΤΙΣ 1-CINERAMA-ΙΝΤΕΑΛ-ΚΗΦΙΣΙΑ 2-ΚΙΝΗΜΑΤΟΘΕΑΤΡΑ ΚΩΝΣΤΑΝΤΑΡΑΣ-ΒΛΑΧΟΠΟΥΛΟΥ 2-ΝΙΡΒΑΝΑ 2-ΟΣΚΑΡ

Captain Marvel Σκηνοθεσία: Άνα Μπόντεν, Ράιαν Φλεκ Πρωταγωνιστούν: Μπρι Λάρσον, Σάμιουελ Τζάκσον H βραβευμένη με Όσκαρ Μπρι Λάρσον κρατά τον κεντρικό ρόλο στη νέα ταινία της Marvel που για πρώτη φορά έχει μια γυναίκα, μόνη της, να πρωταγωνιστεί.

Υπό την αιγίδα του überπαραγωγού Κέβιν Φιγκ, η Captain Marvel δεν είναι μόνο η πρώτη ταινία στο σύμπαν της Marvel με πρωταγωνίστρια γυναίκα, αλλά η πρώτη με τόσο θηλυκό ταλέντο σπαρμένο σε όλους τους δημιουργικούς και τεχνικούς τομείς, από τη σκηνοθεσία και το σενάριο μέχρι τη μουσική, που συνέθεσε η Τουρκο-αμερικανίδα Πίναρ Τοπράκ. Η ηρωίδα, η πιλότος Κάρολ Ντάνβερς, εμβολίζει το ιδιόρρυθμου ταμπεραμέντου περιβάλλον των Εκδικητών σε αυτή την origin ιστορία που διαδραματίζεται το 1995, όταν η Ντάνβερς, που ανήκει στη φυλή των Κρι, αιχμαλωτίζεται από τους αντιπάλους Σκραλ, δραπετεύει, προσγειώνεται στην Αμερική

και μεταφέρει έναν μαινόμενο διαγαλαξιακό πόλεμο κοντά σε μνήμες γήινες και αχνές, που την ταλαιπωρούν και θέτουν σε αμφισβήτηση την πραγματική της ταυτότητα. «Δεν είμαι αυτή που νομίζετε» λέει η ηρωίδα και δεν εννοεί μόνο το όνομα και την εξωγήινη υπηκοότητά της, αλλά απευθύνεται σε όσους την παίρνουν τοις μετρητοίς και υποβαθμίζουν τη δύναμη της θέλησης που σταδιακά επανέρχεται στα πρώιμα, υψηλά επίπεδα. Αρωγός της είναι ο Νικ Φιούρι στα πρώτα του βήματα, κουμανταδόρος στην Ασπίδα και πολύ μπερδεμένος με τα ακαταλαβίστικα πλάσματα που απειλούν την ισορροπία του πλανήτη – στον ρόλο, πάντα ο αξιόπιστος Σάμιουελ Τζάκσον, ψηφιακά «ανανεωμένος», λίγο πριν εξελιχθεί σε μονόφθαλμο αφεντικό των ιδιοσυγκρασιακών Εκδικητών. Η πλοκή κινείται αργά την πρώτη ώρα της ταινίας των Μπόντεν - Φλεκ και ανεβαίνει όταν τα φαινόμενα θολώνουν και οι περισσότεροι απατούν την πολεμίστρια Ντάνβερς, έναν πεισματάρικο χαρακτήρα που πασχίζει να βάλει σε τάξη ετερόκλητα και αλληλοσυγκρουόμενα στοιχεία. Η Μπρι Λάρσον δεν είναι κακή, αν και δείχνει να προθερμαίνεται για κάτι πιο δυναμικό, ενδεχομένως την πιο καταλυτική συμμετοχή της στο φινάλε των Εκδικητών, όπως έχει υπονοηθεί από τον μαρτυριάρη Σάμιουελ Τζάκσον! VILLAGE RENTI 2,4,7,8,11,20-VILLAGE MALL 2,4,5,7,14-VILLAGE PAGRATI 4,5-VILLAGE FALIRO 1,3,4,7,8,9-VILLAGE AG.DIMITRIOS 1,2,5-ODEON MAROUSI 2-ODEON ESCAPE 1,2,5,6-ODEON STARCITY 1,5,6,7,10-ΑΕΛΛΩ 3,4-ΑΘΗΝΑΙΟΝ 1,2-ΑΙΓΛΗ 2-ΑΝΟΙΞΗ 1-WEST CITY 1,4-ΚΗΦΙΣΙΑ 1-ΚΙΝΗΜΑΤΟΘΕΑΤΡΑ ΚΩΝΣΤΑΝΤΑΡΑΣ-ΒΛΑΧΟΠΟΥΛΟΥ 1-ΝΑΝΑ 1,2,4,5-TOWN CINEMAS 1,4-ΜΑΡΙΑ ΕΛΕΝΑ-ΟΝΑΡΟΝΕΙΡΟ -ΖΕΑ-ΣΙΝΕ ΠΑΡΑΔΕΙΣΟΣ 1

Ο τυχοδιώκτης του Παρισιού L’ Empereur de Paris Σκηνοθεσία: Ζαν Φρανσουά Ρισέ Πρωταγωνιστούν: Βενσάν Κασέλ, Όλγκα Κουριλένκο, Φαμπρίς Λικινί

Στο απόγειο της βασιλείας του Ναπολέοντα, ο Βιντόκ κατηγορείται για μια δολοφονία που δεν διέπραξε. Για να αποδείξει την αθωότητα και τις καλές του προθέσεις, κλείνει μια συμφωνία με την αστυνομία: κυνηγά όλους τους κλέφτες και δολοφόνους του Παρισιού με αντάλλαγμα την ελευθερία του.

Ο Βιντόκ, διαβόητος κακοποιός, κατάδικος, εκδικητής, αυτόκλητος «καθαριστής» της ανθρώπινης βρομιάς στο Παρίσι με αντάλλαγμα την ελευθερία του, άνδρας ελαστικής ηθικής, με ισχυρή προσωπικότητα, ένας πεισματάρης ατομιστής που δεν ανεχόταν εύκολα βοηθούς και συνοδοιπόρους, έχει εμπνεύσει μυθιστορηματικούς χαρακτήρες, όπως ο Βοτρέν του Μπαλζάκ ή ο Γιάννης Αγιάννης του Ουγκό, πολλαπλά πιο συναρπαστικούς και πλήρεις από αυτή την απεικόνιση του Ζαν Φρανσουά Ρισέ. Κι ενώ ο Γάλλος κινηματογραφιστής έβγαλε δύναμη και αιχμή από τον Βενσάν Κασέλ όταν τον σκηνοθέτησε στο Ennemi Public ως Μεσρίν, εδώ πελαγοδρομεί περιττά ανάμεσα στα ναπολεόντεια ντεκόρ και το μωσαϊκό των προσώπων, στην απόπειρά του να καταλήξει στο συμπέρασμα πως η ύπαρξη ενός σερίφη του Παρισιού της εκτεταμένης και ασυμμάζευτης ανομίας, βγαλμένου από τον υπόκοσμο και όχι από την παρασημοφορεμένη ιεραρχία, ήταν το απαραίτητο βήμα στην εποχή της μετεπαναστατικής αυτοκρατορίας. Ο Τυχοδιώκτης του Παρισιού είναι εντυπωσιακός και βαρύς σαν το παλιομοδίτικο Χόλιγουντ, διαθέτει έναν ενδιαφέροντα παραλληλισμό στον θεματικό του πυρήνα, αλλά σκοντάφτει στην ευστοχία της απόδοσης των χαρακτήρων και στην επινοητικότητα στη δράση. VILLAGE RENTI 19-VILLAGE MALL 1,6,12-VILLAGE FALIRO 2-ODEON GLYFADA 2-ODEON MAROUSI 3-ODEON ESCAPE 7-ODEON STARCITY 2-ΑΕΛΛΩ 1-ΓΑΛΑΞΙΑΣ 2-ΝΑΝΑ 3-ΤΡΙΑ ΑΣΤΕΡΙΑ 1-ΑΘΗΝΑ-ΣΙΝΕΑΚ

7.3.19 – lifo

βιβλίο week

α πό τη ν τίν α μ αν δ η λαρ ά

ΠΟΙΗΣΗ Χρήστος Μπράβος Βραχνός Προφήτης, εκδόσεις Μελάνι

ς γνήσιος προφήτης μιας Ελλάδας που ξεδιπλώνεται ποιητικά μέσα από πεθαμένους, πατημένα από τους νεκρούς βουνά και σκοτεινές φιγούρες, μαυροφορεμένες νύφες και δοξασίες που αντηχούν στους αιώνες, ο Χρήστος Μπράβος ενσάρκωσε ακριβώς στο μεταίχμιο της ελληνικής Ιστορίας ολόκληρη την εποποιία της όχι ως ηρωικό κλέος αλλά ως μια σιωπηρή αφήγηση των χαμένων αφανών. Σε αυτή την «απέραντη πατρίδα των απόντων» υπάρχει αυτούσιο το χοϊκό στοιχείο και ο Όμηρος, τα δημοτικά τραγούδια, τα επιτύμβια επιγράμματα και η Παλατινή Ανθολογία. Στον σύντομο βίο του, καθώς η ποτισμένη από τον θάνατο ποίησή του διακόπηκε απότομα στα 39 του χρόνια, εκτός από τις ποιητικές συλλογές Ορεινό Καταφύγιο (1983), Με των αλόγων τα φαντάσματα (1985) και Μετά τα μυθικά, που θα εκδοθούν post-mortem, έγραψε και μια σειρά από κριτικά δοκίμια που ρίχνουν άπλετο φως στους ποιητές με τους οποίους συνομιλεί, τον Γιάννη Δάλλα και τον Μίλτο Σαχτούρη. Δεδομένου ότι οι ποιητικές του συλλογές ήταν προ πολλού εξαντλημένες και τα κριτικά κείμενα ανεύρετα, οι εκδόσεις Μελάνι προέβησαν στην έκδοση του βιβλίου Βραχνός Προφήτης - Ποιήματα & Κριτικά Κείμενα 1981-1987 με την εξαιρετική φροντίδα του Χρήστου Δανιήλ, ο οποίος υπογράφει και το επίμετρο. Η εν λόγω έκδοση, εκτός από την ιδανική αυτή συνένωση αλληγορικού λόγου και κριτικής ματιάς, βοηθάει να εντοπιστεί με ακρίβεια η αντίστροφη εικονοποιία του Μπράβου, με την Κόλαση να κατοικείται από έκπτωτους αγγέλους και τους σκοτωμένους του Εμφυλίου να στοιχειώνουν, σαν ήρωες του Λόρκα, την ευδαιμονία των πεθαμένων, τις γιορτές, τους γάμους, τις συλλογικές συναθροίσεις. Αν, λοιπόν, στο Ορεινό Καταφύγιο πρωταγωνιστούν τα μαύρα άλογα με τα φτερά, νύφες με μαύρα πέπλα σε σκηνές από ματωμένους γά-

μους, στο Με των αλόγων τα φαντάσματα ο κόσμος είναι πιο ανδρικός, αυτός που συναθροίζεται στην πλατεία του χωριού ή στο καφενείο, μόνο που εδώ δεν πρόκειται για το εξιδανικευμένο καφενείο του Τσαρούχη αλλά για ένα πιο σκοτεινό και γεμάτο εκτελεσμένους. «Κάθεσαι στην καρέκλα του· μου είπαν» γράφει στο δωρικό ποίημά του. «Και έπειτα οι καβαλάρηδες εσκόρπισαν με δυνατό κερί κι άλογα δίχως / στους έρωτες τους ποταμούς / λίγο μετά τη λύπη πριν τα αίματα». Στην ποίηση του Μπράβου δεν υπάρχει πριν και μετά, παρά ένα αδιευκρίνιστο διηνεκές που ξεκινάει από τη νύχτα και φτάνει μέχρι το «Μάτι της αβύσσου. Κλείνει ματωμένο. Σε κυκλώνουν νύχτα τα παλιά στοιχειά / ο πνιγμένος λάμνει σε νερά βαθιά-/ μα το μυστικό της είν’ αλλού κρυμμένο». Ζει φασματικά στο ασυνείδητο και τις νεκρωμένες συνειδήσεις. Θαρρείς πως στην καίρια επισήμανση που κάνει ο ίδιος στο κριτικό του κείμενο για τον Σαχτούρη («Δεν ξορκίζει τον εφιάλτη – τον διατηρεί εν φάσματι. Η φρίκη δεν απωθείται – φέρεται από το ποίημα) αναφέρεται στα δικά του νηπενθή που δίνουν το συμβολικό μέτρο της αποτίμησης των ποιητικών πραγμάτων. Συγκαιρινός, συντοπίτης και συνομιλητής του Μιχάλη Γκανά, και οι δυο μαζί ιδανικοί ακόλουθοι των στίχων του Μάρκου Μέσκου, ο Μπράβος διαφοροποιείται στο χθόνιο λοξοδρόμισμά του από την υπόλοιπη γενιά του ’70 και γι’ αυτό τρυπώνει ιδανικά στη μελοποιημένη εκδοχή ενός αντίστοιχα χοϊκού τροβαδούρου, του Θανάση Παπακωνσταντίνου, ο οποίος τον έκανε γνωστό στο ευρύ κοινό. Σε κάθε περίπτωση, «το πιο γλυκό βιολί το παίζει ο θάνατος» και «το μαύρο ξεγεννάει τους ποιητές του». Είναι ποιητής, πληγωμένος, ήρωας φασματικός, προδομένος, βραχνός προφήτης, γι’ αυτό και προοικονομεί τον αιώνιο θάνατό του: «Αυτό δεν είναι χάραμα είναι τρόμος. Ούτε βαρούλκα ούτε φτερά-/ με τη φωτιά θα βγω τρελό αγρίμι/ Έτσι να πάω. Σαν ένατος. Σ’ ενέδρα».

Μιχάλης Κατσαρός, Μείζονα Ποιητικά, εκδόσεις Τόπος

Μ χρήστος μπράβος Βραχνός Προφήτης

Εκδόσεις Μελάνι

μιχάλης κατσαρός Μείζονα Ποιητικά

Εκδόσεις Τόπος

Χρήστος Μπράβος - Μιχάλης Κατσαρός: Οι βραχνοί προφήτες της ελληνικής ποίησης Δύο από τους σπουδαιότερους ποιητές του μεταπολεμικού τοπίου, ο Μιχάλης Κατσαρός και ο Χρήστος Μπράβος, έρχονται ξανά στο προσκήνιο μέσα από δύο άκρως φροντισμένες συλλογές από τις εκδόσεις Τόπος και Μελάνι αντίστοιχα.

38 lifo – 7.3.19

ε έναν αντίστοιχα προφητικό τρόπο, σαν ένας άλλος βραχνός προφήτης βγαλμένος από τα έγκατα των δημοτικών τραγουδιών, έκανε την εντυπωσιακή αρχική του εμφάνιση με τη γλυκόπικρη ποιητική του συλλογή Μεσολόγγι ο Μιχάλης Κατσαρός. Βγαλμένη από τα νοτισμένα από την υγρασία σύμπαντα, τα οποία εκ των πραγμάτων γλυκαίνουν την αιχμηρή όψη του Εμφυλίου, αυτή η πρώτη ποιητική εμφάνιση στη δύση της πολυτάραχης δεκαετίας του ’40 δίνει τον ρυθμό της σιγουριάς, της ταυτότητας, της καταγωγής, της εξαγγελίας. Ανοίγει και τον δρόμο στη μεγάλη έξαρση των επόμενων εκρηκτικών ποιημάτων του, στους μαγιακοφσκικο-αλληγορικούς τρόπους, στους δυνατούς αρμούς που έδεσαν την πολιτικά αποσυνάγωγη, αλλά βαθιά συνειδητοποιημένη ποίηση του Κατσαρού. Πάντοτε αιχμηρός, υπερρεαλιστικός, αλλά εξέχων, μισήθηκε από τους στρατευμένους υπερασπιστές του σταλινισμού και δεν γινόταν πάντα κατανοητός απ’ όλους όσοι δεν ήταν σε θέση να αντιληφθούν τον ελληνικό εξπρεσιονισμό του. Λόγω «ανεξιθρησκίας» προφανώς δεν βρήκε τη θέση που του άξιζε στο πάντοτε πρόθυμο για ομαδοποιήσεις, αποστασιοποιημένο βλέμμα των κριτικών. Σήμερα, όμως, που η ζωντάνια της ποίησής του είναι τόσο εναργής όσο ποτέ, που τα πολιτικά του μηνύματα είναι ακόμα πιο απαραίτητα σε έναν κόσμο που ρέπει ολοένα προς τον σκοταδισμό, η συλλογική έκδοση του Τόπου με τις κεντρικές ποιητικές συλλογές του –εκτός από τις Μεσολόγγι (1949), Κατά Σαδδουκαίων (1953) και Οροπέδιο (1957)– περιλαμβάνει στο δεύτερο μέρος έναν μεγάλο αριθμό ποιημάτων και αθησαύριστων κειμένων που καταδεικνύουν το εύρος και τη σπουδαιότητα της ποιητικής κλίμακας του Μιχάλη Κατσαρού. Τα δεκάδες ανέκδοτα ποιήματα, που, σημειωτέον, γράφτηκαν την περίοδο της ακμής, άρα συμπληρώνουν με ακρίβεια το ποιητικό προφίλ, εντόπισαν ο γιος του Στάθης και ο επίσης συγγενής Άρης Μαραγκόπουλος, σκύβοντας πάνω τους με ιδιαίτερη μέριμνα και φροντίδα. Τόσο ο γιος του, ο οποίος υπογράφει ένα διαφορετικό επίμετρο-βιογραφία, όσο και ο Άρης Μαραγκόπουλος, του οποίου το όνομα δεσπόζει στην εισαγωγή, γνωρίζουν σε βάθος το έργο του Κατσαρού και την άμεση σχέση ποίησης και βίου. Όπως καίρια επισημαίνει ο Μαραγκόπουλος στην εισαγωγή του: «Ο Μιχάλης Κατσαρός, που αγωνίστηκε πολύ νέος μέσα από τις γραμμές της ΕΠΟΝ, του ΕΑΜ και του ΚΚΕ, που βασανίστηκε από τους Γερμανούς, που έδωσε το “παρών” στα Δεκεμβριανά, πίστεψε πολύ νέος, γελάστηκε πολύ νέος, τραυματίστηκε ψυχικά πολύ νέος, κατέγραψε τον καημό όλης αυτής της Ιστορίας στην ποίησή του πολύ νέος». Και η αλήθεια είναι πως από τις πρώτες γραμμές του αγώνα, όπως και αργότερα, μέσα από τους δρόμους της πόλης, τους οποίους κατέκτησε ως ένας σύγχρονος Βιγιόν με αντίστοιχη θεατρικότητα και εμβληματικό αστικό εκτόπισμα, ο Κατσαρός αντιτάχθηκε στους οπαδούς της τυπολατρίας και αποφάσισε να μείνει με την πλευρά της ποίησης. Θέλησε εσκεμμένα να γίνει ο «διαρκώς εκτός», ο συνωμότης («με τα κουρέλια μου / όπως με γέννησε η Γαλλική Επανάσταση / όπως με γέννησε η μάνα μου Ισπανία»), και να καταθέσει ως «Υστερόγραφο» τη δική του διαθήκη: «Η διαθήκη μου πριν διαβαστεί – καθώς διαβάστηκε ήταν ένα ζεστό άλογο ακέραιο. Πριν διαβαστεί όχι οι κληρονόμοι που περίμεναν αλλά οι σφετεριστές καταπάτησαν τα χωράφια». Στα ανέκδοτα ποιήματα, που είναι μια αποκάλυψη, δείχνει να κρατάει την μπρετονική ειρωνεία, αλλά ταυτόχρονα αναδεικνύει μια σολωμική γλύκα που χαρακτηρίζει τις εσωτερικές αγωνίες του: Πολύτιμη έκδοση για την ιστορία της ελληνικής λογοτεχνίας.

φωτό: παρισ ταβιτιαν

Γ. Ευσταθιάδης: «Οι Έλληνες μετατρέπουν το κόμπλεξ κατωτερότητας σε κόμπλεξ ανωτερότητας» Ο γνωστός συγγραφέας, ποιητής και ραδιοφωνικός παραγωγός μιλά στη LiFO με αφορμή το νέο του βιβλίο. — Πώς προέκυψαν οι «Αντιστίξεις»; Πρόκειται για κείμενα που δημοσιεύτηκαν στην «Καθημερινή» της Κυριακής, στη ομώνυμη στήλη, η οποία ξεκίνησε το 1999 και ολοκληρώθηκε το 2005. Ουσιαστικά, είναι όλα τα κείμενα των βιβλίων που προηγήθηκαν, συγκεντρωμένα σε έναν τόμο. Σε αυτά τα δοκίμια καταθέτω την ερμηνεία και τη διάσταση του ακροατή για όλα τα είδη της μουσικής, χωρίς καμία αξιολογική πρόθεση. Η στήλη, ύστερα από έξι χρόνια, ολοκλήρωσε τον κύκλο της. Όμως το περιεχόμενό της παραμένει διαχρονικό και εξακολουθεί να διατηρεί αναλλοίωτη την αξία της στη διάρκεια των ετών. Ουσιαστικά, είναι δομημένες σκέψεις, κρίσεις και εντυπώσεις σε χρόνο ουδέτερο. Δημιουργήσαμε, λοιπόν, μία εξαιρετικά λειτουργική έκδοση, η οποία ενοποιεί με όμορφο τρόπο όλα τα κείμενα σε ένα ενιαίο σύνολο. — Πώς ορίζετε τη μουσική; Όπως αναφέρω και στο βιβλίο μου, υπάρχει μια φράση του Wittgenstein, η οποία με εκφράζει απολύτως: «Μου είναι αδύνατον να πω έστω και μία λέξη για το τι σημαίνει για μένα η μουσική σε όλη μου τη ζωή». Ως συγγραφέας βρίσκω στη μουσική αντιστοιχίες λέξεων και εννοιών, απλώς οι λέξεις και οι έννοιες εδώ είναι ωραιότερες. Για μένα, η μουσική είναι η πιο αφηρημένη τέχνη. Άρα, είναι δύσκολο να ορίσεις γιατί την αγαπάς. Πάντως, γι’ αυτήν θα μπορούσε να ισχύσει ο ισχυρισμός του Georges Braque: « Έρωτας είναι ό,τι αγαπάμε χωρίς βάσιμο λόγο». — Γιατί σας γοητεύει το ραδιόφωνο; Διότι είναι το κατεξοχήν μέσο «επικοινωνίας». Η πρώτη ύλη του ραδιοφώνου –η φωνή, ο ήχος– είναι η πρώτη ύλη της ανθρώπινης επικοινωνίας. Μπορεί ο άνθρωπος πρώτα να βλέπει και μετά να μιλά, όμως η επικοινωνία πραγματώνεται με τη γλώσσα. Μ’ αυτή την έννοια, η εικόνα της τηλεόρασης αναπαράγει τεχνητά τη ζωή, ενώ το ραδιόφωνο φυσικά. Το ραδιόφωνο συνεγείρει, κινητοποιεί, κάνει τον δέκτη πάσχον πρόσωπο. Και, βέβαια, πέρα από τον «ψυχαγωγικό» χα-

ρακτήρα, έχει κι έναν χαρακτήρα «παρηγορητικό», χτίζοντας έτσι με τον ακροατή μια σχέση πολύ πιο προσωπική, άρα και ισχυρή. Μιλάς σε εκατομμύρια, αλλά απευθύνεσαι σε έναν. Το ραδιόφωνο οδήγησε στον «εκδημοκρατισμό της ακοής» και δεν κάνει τίποτε άλλο εκτός από αυτό: αφηγείται. Λειτουργεί με τη χροιά, με τον τόνο. Βασίζεται στις αποχρώσεις. Οι σιωπές δεν έχουν λογικές αντιστοιχίες. Δίνει στον ακροατή το πρόσχημα και του αφήνει την ολοκλήρωση. Κάθε λέξη που εκφωνείται είναι ήδη παρελθόν. Κάθε ήχος αποτελεί μνήμη. Η απόλαυση της μουσικής είναι η απόλαυση της ανάπλασης της μελωδίας. Το ραδιόφωνο είναι μια συνεχής ανάμνηση της ευτυχίας. — Η διαφήμιση πότε μπήκε στη ζωή σας; Λίγο πριν πάρω το πτυχίο Νομικής, ως άφραγκος φοιτητής, με τη βοήθεια ενός θείου μου μπήκα σε μια διαφημιστική εταιρεία προκειμένου να βγάλω ένα χαρτζιλίκι καλοκαιρινό, μένοντας δυο-τρεις μήνες. Τελικά, έμεινα μια ολόκληρη ζωή. Στη διαφήμιση εισχώρησα ως κειμενογράφος. Ίσως θα ήταν καλύτερο να έλεγα ιδεογράφος, διότι σε αυτόν τον χώρο παράγεις την ιδέα που μετατρέπεται σε μήνυμα. Η διαφήμιση είναι ένα μεγάλο σχολείο, διότι αποτελεί μια άσκηση με τη γλώσσα και τις λέξεις. Μια καθημερινή τριβή που σε οδηγεί στη φόρμα του εκάστοτε μηνύματος. Δούλεψα με σπουδαίες προσωπικότητες κι έτσι πολλά δικά μου σλόγκαν έγιναν πασίγνωστα, περνώντας στην ιστορία της ποπ κουλτούρας των νεοελλήνων. — Ποιες ήταν οι πιο επιτυχημένες σας διαφημίσεις; Νομίζω ότι ακόμα αναπαράγεται το σλόγκαν «Ο επιμένων ελληνικά». Αλλά και άλλα, όπως το «Μόνος ή Μάνος», «Μπίρα κουτί - κουτί», «Αλκοόλ και οδήγηση; Ποτέ των ποτών» και, φυσικά, η διαφήμιση της σοκοφρέτας «Serenata». Όπως και η διαφήμιση για τα προφυλακτικά με το χαρακτηριστικό τραγουδάκι: «Μάθετέ με, ωραία μου πουλάκια, μάθετέ με». — Τι είναι αυτό που σας ενοχλεί σήμερα στη δημόσια

γιάννησ ευσταθιάδησ Αντιστίξεις

Εκδόσεις Μελάνι

Το βιβλίο του Γιάννη Ευσταθιάδη Αντιστίξεις (τα τρία βιβλία), που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Μελάνι, περιλαμβάνει CD.

σφαίρα; Η άνοδος του λαϊκισμού, εγχώριου και διεθνoύς, με την ευρύτερη έννοια. Είναι κάτι που με ανησυχεί και δεν ξέρω πού θα μας οδηγήσει. Τα τελευταία χρόνια ζοριστήκαμε σε πολλά επίπεδα, νομίζω ότι ως κοινωνία σκεφτόμαστε λανθασμένα. Πιο συγκεκριμένα, σκεφτόμαστε λανθασμένα ως προς την ιεράρχηση των αξιών. Εκεί εντοπίζεται, κατά τη γνώμη μου, η ρίζα του προβλήματος. Αναμφίβολα, ο μέσος Έλληνας έχει διαμορφώσει μια παραποιημένη εικόνα για τη χώρα του και, κατ’ επέκταση, για τον εαυτό του. — Ως άνθρωπος που ασχολείται πάνω από πενήντα χρόνια με τη διαφήμιση, πώς ορίζετε την ψυχολογία του Έλληνα; Ποιο είναι το βασικό μας ελάττωμα; Αυτό που με ενοχλεί σε ορισμένους Έλληνες είναι ότι μετατρέπουν το κόμπλεξ κατωτερότητας σε κόμπλεξ ανωτερότητας κι αυτός είναι ο χειρότερος μετασχηματισμός. Επίσης, με ενοχλεί που πολλοί επικαλούνται συνεχώς την ιστορία του παρελθόντος, ενώ λησμονούν ότι η Ιστορία γράφεται κάθε μέρα. Και κάτι ακόμη: αγαπώ πολύ την ελληνική γλώσσα, ειδικά όταν δεν τη μιλούν κάποιοι Έλληνες. — Τι είναι για σας συγγραφή; Κάτι που γράφουμε για εμάς ή για να διαβαστεί από τους άλλους; Γράφω για μένα με την επίγνωση ότι θα βρεθεί μπροστά στα μάτια των άλλων. Αντιμετωπίζω τη συγγραφή στηριζόμενος σε τρεις άξονες: παρατήρηση, μνήμη, επινόηση. Ο συγγραφέας απαιτείται να παρατηρεί και να καταγράφει σκέψεις που θα τον οδηγήσουν σε κάποιο εύρημα. Παράλληλα, όσον αφορά την ανάμνηση, θεωρώ ότι χρειάζεται να επιστρέφεις πίσω με γόνιμο τρόπο και να ανασυνθέτεις στοιχεία της προσωπικής σου ζωής και μιας εποχής που πιθανόν δεν υπάρχει. Η μνήμη, και όχι η νοσταλγία που ρέπει προς τον μελοδραματισμό, είναι απαραίτητη και στην πεζογραφία και στην ποίηση. — Στα «Γραμμένα Φιλιά» αναφέρετε στον υπότιτλο ότι πρόκειται για «Ασκήσεις μνημονικής για αγαπημένους απόντες». Αυτό το βιβλίο είναι γραμμένο για τον πρόωρο θάνατο του μικρού μου γιου, Νίκου, σε ηλικία είκοσι πέντε ετών. Είχε μεσογειακή αναιμία, όμως αυτή ήταν υπό έλεγχο. Δυστυχώς, πρόσβαλε την καρδιά του ο ιός Κοξάκι, με αποτέλεσμα να φύγει από τη ζωή μέσα σε μία βδομάδα. — Πώς διαχειρίζεται κάποιος μια τέτοιου είδους απώλεια; Η μνήμη είναι μαχαίρι και πονά. Αφού υπερβείς το κενό, συνειδητοποιείς πως ό,τι χάσαμε μένει δικό μας για πάντα και δεν το ξεχνάς ποτέ. Η λήθη είναι ο μεγαλύτερος φόβος. «Γερνώ ανήμπορος και τίποτα δεν κατέχω, όλα ξεθωριάζουν γλυκά και μ’ εγκαταλείπουν, όλα αδυνατίζουν και χάνονται στο βάθος μιας μνήμης ισχνής που δεν αναλύει, ούτε συναρμόζει. Ζητώ τα θρύμματα κι έχω το ακέραιο· ποθώ τα χιλιάδες κομμάτια κι έχω το όλο· ανιχνεύω το πολλαπλό κι έχω το ένα» έγραφα στα Γραμμένα Φιλιά. Επίσης, όταν εκδόθηκε το βιβλίο αυτό, υπήρξε πολύς κόσμος που στάθηκε συμπαραστάτης, επειδή είχε ζήσει κάτι παρόμοιο. — Με τη σύζυγό σας είστε πενήντα χρόνια παντρεμένοι. Πείτε μας το μυστικό της επιτυχίας. Επειδή τα 50 χρόνια γάμου εν προκειμένω είναι και 50 χρόνια έρωτα, διευκρινίζω: «Ο στιγμιαίος έρωτας είναι συχνά αδίκημα. Ο ισόβιος, πάντα μια ποινή ευτυχίας». — Πραγματοποιήσατε όλα όσα θέλατε να κάνετε στη ζωή σας; Δύσκολη ερώτηση και μου δημιουργεί ανάμεικτα συναισθήματα. Νομίζω, ναι, έκανα πολλά, ίσως όχι απ’ αυτά που ήθελα αλλά απ’ όσα στην πορεία με γοήτευσαν. Γι’ αλλού ξεκίνησα κι αλλού έφτασα. — Τι θεωρείτε σημαντικό στη ζωή; Όλοι είμαστε ερασιτέχνες σε όλα. — Πώς θα περιγράφατε τον εαυτό σας; Μετά από είκοσι χρόνια έβγαλα ένα ποιητικό βιβλίο με τίτλο Μάθημα Ωδικής. Σας διαβάζω το ομότιτλο ποίημα: «Δεν έμαθα ποτέ να τραγουδάω, σωστή φωνή δεν είχα, ήμουν φάλτσος. “Τραγούδα, τραγούδα” επέμενε η δασκάλα. “Δεν μπορώ κυρία, δεν μπορώ” απαντούσα. “Δεν έχω φωνή, δεν ξέρω καν να γράφω νότες”. Κι αυτή με περιφρόνηση: “Τότε κάτσε και γράφε λέξεις”. Έτσι με τιμώρησε».

βιβλίο

ΚΕΙΜΕΝΑ

week

α πό το ν γ ιά ν νη πα ντα ζό πο υλο

7.3.19 – lifo

εικαστικά

ΖΩΓΡΑΦΙΚΗ

ΠΑΡΙΣ ΤΑΒΙΤΙΑΝ

week

Ηώ Αγγελή:

«Δεν μπορώ να ακούω ότι αμφισβητείται η ζωγραφική» Μια συζήτηση με τη γνωστή ζωγράφο λίγο πριν από τα εγκαίνια της νέας της έκθεσης.

Α α πό τον χρ ή στο παρ ίδ η

40 lifo – 7.3.19

λλόκοτα τοπία που μοιάζουν ταυτόχρονα εσωτερικά σπιτιών, έρημα και θολά, απ’ όπου ξεπροβάλλουν ανεμιστήρες, ελικόπτερα, έπιπλα, φυτά που θυμίζουν κάκτους και φοίνικες, εικόνες σε ψυχρά χρώματα που «φυτρώνουν» επάνω σε δάπεδα αλλά και παράπλευρα σε πισίνες, φόρμες που οριοθετούν τις εικαστικές αναμετρήσεις με το άγνωστο της ζωγράφου Ηούς Αγγελή. Λίγο πριν από τη νέα της έκθεση με τίτλο «Ιs it a trap?» της ζητήσαμε να μας αποκωδικοποιήσει τον μικρόκοσμο που αποτυπώνει στους καμβάδες της. — Επιλέξατε έργο σας με ένα μυστηριώδες ελάφι ως το πιο αντιπροσωπευτικό της νέας σας έκθεσης. Το ελάφι ανήκει στην κατηγορία των συμπαθητικών ζώων, εκφράζει ένα τρυφερό κομμάτι του ανθρώπου. Περισσότερο ταυτίζεται με την έννοια της θυσίας, δηλαδή του θύματος, παρά του θύτη, ενώ, παράλληλα, στους αρχαίους μύθους το συναντάμε ως ένα περήφανο ζώο.

— Το τοποθετείτε, πάντως, σε ένα παράξενο πέρασμα, σε μια ανθρώπινη συνθήκη, με έναν προβολέα ανακρίσεων και μια κάμερα ασφαλείας να το στοχεύουν. Μπορεί να απειλείται, αλλά μπορεί και να προστατεύεται. Αυτό είναι κυρίαρχο στοιχείο της δουλειάς μου, δηλαδή η αμφιβολία ως προς το αν κάτι αποτελεί απειλή ή προστασία. Έτσι, η αφήγηση μένει ανοιχτή για τον θεατή. Η κάμερα με μια έννοια το προστατεύει σε αυτό το πέρασμα, αλλά μπορεί και να το ελέγχει. Εν μέρει είναι ένας αφανής έλεγχος. Εγώ, πάλι, αισθάνομαι συλλέκτης μικρών εικόνων, σαν κάποιος που περπατάει στον δρόμο με ένα σακούλι και συλλέγει. — Παρ’ όλα αυτά, τα έργα σας μοιάζουν να αφηγούνται μικρές ιστορίες. Ανήκουν σε μια ενότητα ευρύτερη, αλλά καθένας είναι αυτόνομος, αυτούσιος. Δεν μπορώ να κάνω παραλλαγή του ίδιου θέματος, να φτιάξω ένα έργο και μετά να το επαναλάβω σε άλλα παρόμοια. Αν έχουν κάτι κοινό, αυτό είναι η αμφιβολία. Δεν πιστεύω στις βεβαιότητες και με διεγείρουν εικαστικά οι μικρές ρωγμές, τα μικρά

info

Ηώ Αγγελή Ιs it a trap? Γκαλερί Ζουμπουλάκη πλ. Κολωνακίου 20, Αθήνα 21/3 - 4/5 Ώρες λειτουργίας: Τρ., Πέμ. & Παρ. 11:00-15:00 & 17:00-20:00, Τετ. 11:00-15:00, Σάβ. 11:00-14:00

κενά. Εκεί μέσα πιστεύω ότι υπάρχει περισσότερο περιεχόμενο απ’ ό,τι στις βεβαιότητες που μας περιβάλλουν. Αν δεν υπάρχουν ρωγμές, εγώ τουλάχιστον δεν μπορώ να δουλέψω. Η ζωγραφική στους τέσσερις τοίχους έχει μια δέσμευση. Αν δεν νιώσεις την ανάγκη να πεις πράγματα πρώτα για να γεμίσεις δικά σου κενά, δεν το κάνεις. Είναι ένας αυτοπεριορισμός, γιατί καταρχάς κάνεις μια δουλειά με τον εαυτό σου, αλλά όταν αυτή η δουλειά ξεπερνάει το προσωπικό και αφορά και τους άλλους, το αποτέλεσμα είναι πολύ ενδιαφέρον. Δηλαδή το πώς ξεκινάς για να κοινοποιήσεις αυτό που σκέφτεσαι και καταλήγει να αφορά κι άλλους. — Πού σας έχει τοποθετήσει η κριτική ως ζωγράφο; Σε διάφορες κατηγορίες, από τον μαγικό ρεαλισμό μέχρι την αγγλική σκηνή του ’90. Από την άλλη, συνήθως αυτά που δουλεύω είναι πολύ βιωματικά. Δεν μπορώ να δουλέψω κάτι που δεν με αφορά. Πολλές φορές επανέρχεται ένα πάτωμα –το πάτωμα του εργαστηρίου μου– ή μια σκάλα, που είναι η σκάλα που χρησιμοποιώ κι εγώ, ο πάγκος μου,

το σκαμνί μου, το καβαλέτο μου. Υπάρχει το δικό μου κομμάτι, διαφορετικά δεν με αφορά το έργο. Σε όλη μου τη διαδρομή δουλεύω έναν βιωματικό χώρο και χρόνο. Στα έργα βγαίνει αυτό που με απασχολεί την εκάστοτε εποχή. — Το γεγονός ότι επιστρέφετε συνεχώς σε εσωτερικούς χώρους προφανώς κάτι σημαίνει. Εσωτερικούς και ρευστούς χώρους, όπως αυτοί μπροστά από ένα επιβλητικό βουνό στο βάθος, με ένα δάπεδο σε πρώτο πλάνο. Θα μπορούσε να είναι και κομμάτι υπαίθρου. Στην προηγούμενη έκθεσή μου ασχολήθηκα με το θέμα των ορίων, πώς μπορούμε να τα δούμε σε επίπεδο χώρου, πώς μπαίνουν ταμπέλες ή τα όρια που διαγράφονται καθώς περπατάει κάποιος σε ένα χωράφι. Ανοίγει ένα δρομάκι και ορίζει το δεξιά - αριστερά, το μπρος - πίσω. Τα όρια είναι είτε απαγορευτικά είτε χρήσιμα. — Συμφωνείτε με τη λογική τού να εξηγείται ένα έργο από τον δημιουργό του ή θα έπρεπε να είναι ανοιχτά στην ερμηνεία τους; Πάντα υπάρχει ένα κομμάτι, που είναι και το μεγαλύτερο, το οποίο είναι ανεξήγητο. Δεν μπορούμε να εξηγήσουμε τα πάντα, αλλιώς έχουμε ένα δοκίμιο. Ακόμα κι αν κάνεις έναν μονοχρωματικό πίνακα θα σε ρωτήσουν «γιατί». Πάντοτε τίθενται ερωτήματα, αλλά αυτά θα προχωρήσουν ως ένα σημείο, δεν μπορούν να ερμηνεύσουν τα πάντα. Το κομμάτι το ανερμήνευτο είναι το πολύ ουσιαστικό. — Γιατί επιλέγετε ψυχρά χρώματα; Μου αρέσει το ψυχρό φως, θεωρώ ότι έχει μια διάρκεια. Τα θερμά φώτα –και η Ελλάδα έχει κυρίως θερμά– είναι θερμά όταν δουλεύεις στο ύπαιθρο. Αισθάνομαι ότι το θερμό φως είναι πολύ έντονο, ότι διαλύει τα πράγματα, ενώ το ψυχρό τα συγκρατεί. — Κάνατε μεταπτυχιακές σπουδές στην Αγγλία. Ήταν διαφορετική η δουλειά σας πριν φύγετε; Ναι, ήταν πιο ανθρωποκεντρική. Ζωγράφιζα ανθρώπους με έναν όχι τόσο ρεαλιστικό τρόπο αλλά που με αφορούσανε. Φίλους, συμφοιτητές μου, όσους

τα εργα 1. Is it a Trap? 130x 150 cm, acrylic on canvas, 2017 2. Τελευταία Πρόβα / Last Rehearsal, 135x150 cm, acrylic on canvas, 2018 3. Αυτό δεν είναι Σπίτι / This is not a House, 130x150 cm, acrylic on canvas, 2018 4. Υπερχείλιση / Overflow, 130x150 cm, acrylic on canvas, 2017

με περιέβαλλαν, που δεν μου ήταν άγνωστοι. Στο Λονδίνο, όπου δεν ήξερα κανέναν, δεν μπορούσα να ζωγραφίσω, έτσι ξεκίνησα σχεδόν από την αρχή. Ξαναέμαθα ένα αλφάβητο. Μετά, παίρνεις από το ένα, παίρνεις από το άλλο, τα περνάς από κόσκινο και αυτό που μένει είναι δικό σου. — Ήταν μεγάλη η διαφορά μεταξύ της ελληνικής και της βρετανικής σας εκπαίδευσης; Η μεγάλη διαφορά είναι ότι οι Άγγλοι ρωτάνε «γιατί;» σε βαθμό εξονυχιστικό, σε ξετινάζουν, για να σε κάνουν να σκεφτείς γιατί το κάνεις ό,τι κάνεις, να αναρωτηθείς, να τα βρεις με τον εαυτό σου. Δεν απορρίπτουν, σε εκτιμούν και σε σέβονται σαν να είσαι επαγγελματίας, όπως εκείνοι. Δεν έχουν καθόλου την απόσταση λόγω φόβου και τα πράγματα γίνονται πιο απλά. Σε κρίνουν βάσει του ποιος είσαι εσύ και τι θέλεις. — Αυτό το κρατήσατε; Ρωτάτε σήμερα το «πώς» και το «γιατί» όταν ζωγραφίζετε; Ο τίτλος της νέας μου αυτής έκθεσης είναι «Is it a trap?». Είναι σαν να αναρωτιέμαι: «Θα μπορούσαν να είναι παγίδα αυτά τα τοπία;». Είναι ένα χάσμα; Υπάρχει ένα συναίσθημα που τα κινητοποιεί. Εγώ ερευνώ αυτό το συναίσθημα που είναι κοινό και δημιουργεί κάθε φορά μια εικόνα. Σ’ αυτό το κοινό συναίσθημα αναφερόμουν προηγουμένως, ότι πάντα υπάρχει μια αμφιβολία απέναντι στην κανονικότητα ή στις βεβαιότητες. Μπορεί να είναι μια περιρρέουσα ατμόσφαιρα, μπορεί να είναι κάτι τελείως προσωπικό. Αλλά αυτό το συναίσθημά μου ερμηνευόταν πάρα πολύ ωραία με αυτόν τον τίτλο. — Εξακολουθεί σήμερα η ζωγραφική να παίζει ρόλο στην τέχνη ή έχει παραγκωνιστεί από άλλες εκφράσεις και μέσα; Δεν μπορώ να ακούω ότι αμφισβητείται η ζωγραφική. Απλώς περνάει διάφορες φάσεις, αφουγκράζεται τα πράγματα σαν μια άλλη γλώσσα. Όπως κάθε γλώσσα που μιλάμε και παίρνει από την αργκό αλλά και από την αρχαία και τη σύγχρονη, συνεχίζοντας να είναι γλώσσα, έτσι και η ζωγραφική παίρνει από τις άλλες τέχνες και συνεχίζει

να υπάρχει. Δεν θα έπρεπε να τίθεται το ερώτημα αν παίζει σημαντικό ρόλο στην τέχνη. Ζούμε μια εποχή όπου όλοι οι τρόποι προσέγγισης είναι αποδεκτοί. Υπάρχει μια ανεξιθρησκία στη ζωγραφική. Μπορεί να γίνεται με ξερά κλαδάκια, μπορεί να είναι μια γραμμή, αλλά μπορεί να είναι και μια πάστα από χρώμα και υλικό που προσεγγίζει μια εικόνα. Αυτό που θα έβλεπα ως διαφορά είναι ότι οι εικόνες ίσως δεν είναι πια πολύ προσφιλείς. Οι αδελφοί Τσάπμαν, που συνάντησα στο Λονδίνο, κάνουν πολύ σκληρές εικόνες. Τα σχέδιά τους πατάνε στον Γκόγια και στους ακρωτηριασμούς, στον πόλεμο, μιλάνε για ένα είδος βίας. Μια ωμή βία που έχει τα δικά της μέσα. Η ζωγραφική δεν πρόκειται να σταματήσει. Είναι ένας τρόπος που συμπορεύεται μαζί μας από τότε που μαθαίνουμε να μιλάμε και κάνουμε κινήσεις για να απεικονίσουμε τα πράγματα, είναι ο πιο άμεσος κώδικας επικοινωνίας. Μέσα στον χρόνο έχει βιώσει όλα τα ρεύματα, όλες τις ανακατατάξεις, κοινωνικές, οικονομικές, πολιτικές, όλα αυτά τα μονοπάτια της αμφισβήτησης, της ανατροπής και του αφορισμού της εικόνας. Το θέμα είναι τι έχει να πει σήμερα η ζωγραφική με όλη αυτή την πολυ-εικόνα με τα βίντεο και τις περφόρμανς. Δεν νομίζω ότι η ζωγραφική αντιστέκεται. Έχει μια αμεσότητα και ένα δικό της λεξιλόγιο. Αφομοιώνει τις αλλαγές, δεν αντιστέκεται, παίρνει κομμάτια που μπορεί να θεωρηθεί ότι είναι άλλων τεχνών, μπορεί να αποκτήσει άλλα υλικά. — Ποιο είναι το πιο αναπάντεχο πράγμα που σας έχουν πει για τη ζωγραφική σας; Θυμάμαι κάποια γυναίκα που έκλαψε γιατί κάπου την άγγιξε. Επίσης, ένας κύριος που ερχόταν και ξαναρχόταν, και τον πλησίασα κάποια στιγμή, μου είπε ότι ήταν γιατρός εντατικολόγος και τον ανακούφιζε να έρχεται και να βλέπει τα έργα της έκθεσής μου. Η τέχνη δεν μπορεί να υπάρξει χωρίς τραύματα, λειτουργούν ως κινητήριος δύναμη γι’ αυτήν. Αν είσαι υγιής, βγαίνεις έξω και περνάς καλά.

Δεν μπορώ να ακούω ότι αμφισβητείται η ζωγραφική. Απλώς περνάει διάφορες φάσεις, αφουγκράζεται τα πράγματα σαν μια άλλη γλώσσα. Όπως κάθε γλώσσα που μιλάμε και παίρνει από την αργκό αλλά και από την αρχαία και τη σύγχρονη, συνεχίζοντας να είναι γλώσσα, έτσι και η ζωγραφική παίρνει από τις άλλες τέχνες και συνεχίζει να υπάρχει.

7.3.19 – lifo

θέατρο

ΒΡΙΚΌΛ ΑΚΕΣ

week

Στον σκοτεινό οίκο της οικογένειας Άλβινγκ Ο Δημήτρης Καραντζάς καταπιάνεται με ένα από τα πιο γνωστά έργα του Χένρικ Ίψεν, με Πιττακή, Καραζήση, Σαράντη και Κολλιοπούλου στους πρωταγωνιστικούς ρόλους.

α πο τη λου ιζα αρ κο υ μ αν ε α

42 lifo – 7.3.19

μας «η φάρσα της τραπεζαρίας», όπως θα χαρακτήριζα τη σκηνή όπου η Έλεν Άλβινγκ και ο πάστορας Μάντερς βλέπουν τους «βρικόλακες» να ζωντανεύουν μπροστά τους. Έχοντας χάσει την ισορροπία τους από το σοκ, οι δυο τους αρχίζουν τότε έναν χορό στραβοπατημάτων και στροβιλισμών που θα τους οδηγήσει σε άτακτη φυγή στο διπλανό δωμάτιο, όπου καταλήγουν στο πάτωμα να μιλούν ψιθυριστά, κρυμμένοι πίσω από την πολυθρόνα. Ο ελαφρώς νευρωτικός πάστορας του Ακύλλα Καραζήση μοιάζει να ενσαρκώνει έναν διασκεδαστικό, συμπαθή αναχρονισμό: έναν άνθρωπο που κουνάει το δάχτυλο, φιλάει τα πατώματα, λιποθυμά όταν σοκάρεται ή μυξοκλαίει στα γόνατα της Έλεν Άλβινγκ, επαναλαμβάνοντας θλιβερά το όνομα της καταπιεσμένης αγάπης του.

λοχαγός Άλβινγκ. Ένας άνθρωπος γεμάτος ζωντάνια, ενθουσιασμό, αστείρευτη δύναμη. Ένα «χαρούμενο παιδί», όπως τον αποκαλεί δεκαετίες αργότερα η ίδια η γυναίκα του, αναγκασμένο από τις περιστάσεις να ζήσει σε μια μικρή πόλη με ανήλιαγα δωμάτια και ευσεβείς κατοίκους. Ενέργεια ζωής, ερωτική ορμή, λάμψη νεότητας, καταδικασμένες να υποταχθούν στον κοινωνικό καθωσπρεπισμό, στις μικροαστικές αντιλήψεις, στη θρησκευτική υποκρισία. Και τι χειρότερο για έναν τέτοιο άνθρωπο από το να στέκεται στο πλευρό του μια γυναίκα που ενσαρκώνει ό,τι εκείνος προσπαθεί να αποφύγει. Η Έλεν Άλβινγκ παντρεύτηκε από καθήκον, στήριξε τον «άσωτο» άνδρα της από καθήκον, έζησε μια ζωή στεγνή, χωρίς αγάπη, μόνο και μόνο επειδή αυτό της επιβλήθηκε από την οικογένεια, τη θρησκεία, τις κοινωνικές επιταγές και τις αντιλήψεις περί συζυγικής αφοσίωσης. Όταν για πρώτη και τελευταία φορά αποφάσισε να επαναστατήσει, όταν διέσχισε την καταιγίδα και χτύπησε με μανία την πόρτα του μοναδικού άνδρα που αγάπησε αληθινά, του πάστορα Μάντερς, αυτός της κούνησε σθεναρά το δάχτυλο και την έστειλε πίσω στο καθήκον της. Αμαρτίαι γονέων παιδεύουσι τέκνα. Πώς να γεννηθεί ένα υγιές πλάσμα από μια άρρωστη και βεβιασμένη ένωση αντιθέτων; Όσο μακριά κι αν έστειλε τον Όσβαλντ η μητέρα του, ελπίζοντας να τον κρατήσει αμόλυντο από τη «διεφθαρμένη» πατρική επιρροή, όσο κι αν πάσχισε να σκεπάσει τις ακολασίες του συζύγου της, τόσο από τον γιο τους όσο και από την κοινωνία ολόκληρη, στάθηκε αδύνατο για την παγιδευμένη γυναίκα να ανατρέψει το βιολογικό και ψυχολογικό πεπρωμένο του παιδιού της. Οι βρικόλακες είναι πανίσχυροι. Μόνο το φως του ήλιου μπορεί να τους νικήσει και στην εστία των Άλβινγκ δεν φτάνει ούτε μία αχτίδα του. Ο Όσβαλντ κληρονομεί από τον πατέρα του την ορμή για ζωή αλλά και το αντίθετό της, τη θανατηφόρα αρρώστια, που θα βάλει τέλος σε κάθε σχέδιο του νεαρού ζωγράφου να γευτεί ως το μεδούλι την μποέμικη ελευθερία του Παρισιού, όπου ζούσε ως τώρα. Από την πόλη του φωτός θα επιστρέψει ηττημένος στην πόλη του σκότους. Επάνω στο σώμα και στο μυαλό του άτυχου νέου διεξάγεται η πάλη όχι μόνον των μυστικών και των ψεμάτων που κατέστρεψαν την οικογένεια Άλβινγκ αλλά, παράλληλα, μια πολύ παλαιότερη:

η πάλη των δύο ασυμβίβαστων κοσμοθεωριών που ενσαρκώνουν οι γονείς του. H πάλη, με άλλα λόγια, ανάμεσα στο φως της δημιουργικής χαράς και στο σκοτάδι της στείρας ευλάβειας. Η αποκάλυψη της αλήθειας θα έρθει πολύ αργά. Όταν φτάνει στο πατρικό του, ο Όσβαλντ είναι ένας ζωντανός-νεκρός. Η χαρά της ζωής έχει ήδη σβήσει μέσα του. Μετά από ένα εξοντωτικό βράδυ, ο ήλιος ανατέλλει, εκείνος όμως δεν μπορεί να τον δει. Προτού ακόμη αρχίσει η παράσταση της οδού Φρυνίχου, το ενδιάφερον του θεατή έχει προκληθεί από το σκηνικό. Εδώ δεν έχουμε τα συνήθη παραφερνάλια του ιψενικού κόσμου, τα βαριά έπιπλα, τις βαριές κουρτίνες και τις λάμπες πετρελαίου που τρεμοσβήνουν ασθενικά. Η σκηνή ορίζεται περιμετρικά από μεταλλικές κατασκευές που θυμίζουν έντονα προθήκες ενός μουσείου. Αντικείμενα-σύμβολα καταλαμβάνουν περίοπτη θέση μέσα σε αυτές. Ένα παλιό βιβλίο με χειρόγραφες σημειώσεις, μια πίπα, ένα ξύλινο μουσικό κουτί, μια κρεμάστρα, μια αρχιτεκτονική κάτοψη κι ένας προβολέας ομίχλης συνθέτουν τα «εκθέματα» αυτού του βρικολακιασμένου σπιτιού, στοιχειωμένου από τα κληροδοτήματα του παρελθόντος. Την εικόνα συμπληρώνουν μια πολυθρόνα αριστερά μας και δεξιά μας δύο μεταλλικά καθίσματα διαγωνίως κολλημένα σ’ ένα γυάλινο «τραπέζι» –προθήκη και αυτό– γεμάτο ποτήρια και μπουκάλια, απομεινάρια του μεγάλου πάθους του λοχαγού Άλβινγκ. Στη γεωμετρικότητα του χώρου υπακούν και οι στυλιζαρισμένες κινήσεις των ηθοποιών, οι οποίοι διαγράφουν πάντοτε ευθείες γραμμές ή γωνίες όταν διασχίζουν τους διαδρόμους ή όταν στρίβουν, αποφεύγοντας ωστόσο την αίσθηση της μηχανικότητας. Ποτέ δεν περιφέρονται άσκοπα και ποτέ δεν χαλαρώνουν. Όπως και η μοίρα τους, είναι όλα αυστηρά προδιαγεγραμμένα, κάθε βήμα και κάθε περιστροφή. Ως αντίστιξη, σε αυτή την επιτηδευμένη αυστηρότητα εισβάλλει συχνά-πυκνά στο παίξιμό τους μια διάθεση παιχνιδιάρικη. Τα «κακά» γαλλικά της μωροφιλόδοξης υπηρέτριας (Ιωάννα Κολλιοπούλου), που ονειρεύεται τη μεγάλη ζωή στο Παρίσι, καθώς και ο τρόπος που περπατάει, σαν πάκμαν, ή φλερτάρει με τον πάστορα προσδίδουν εξαρχής μια κωμική νότα στο εγχείρημα. Μια νότα η οποία θα ξανακουστεί αρκετές φορές ακόμα, ειδικότερα στο τέλος της Πρώτης Πράξης, όταν θα διεξαχθεί ενώπιόν

Χένρικ Ίψεν Βρικόλακες Σκηνοθεσία: Δημήτρης Καραντζάς Πρωταγωνιστούν: Ρένη Πιττακή, Ακύλλας Καραζήσης, Μιχάλης Σαράντης, Ιωάννα Κολλιοπούλου, Κώστας Μπερικόπουλος Θέατρο Τέχνης Καρόλου Κουν (Πλάκα) Φρυνίχου 14, Πλάκα, 210 3222464

Έλεν της Ρένης Πιττακή, από την άλλη, είναι μια απόμακρη, εκλεπτυσμένη γυναίκα, σαγηνευτική και επιβλητική μέσα στο μακρύ σμαραγδί φόρεμά της, σίγουρη για τον εαυτό της, απρόσιτη στον θρόνο της. Η μονότονη εκφορά του λόγου της, όμως, δεν μας ανοίγει σχεδόν καμία πόρτα. Λόγος πεζός, χωρίς υπόστρωμα εντάσεων, δεν καταφέρνει να μεταδώσει βιώματα ή συναισθήματα, παρά μόνο πληροφορίες στεγνές. Ο περίφημος μονόλογος για τους βρικόλακες δεν αγγίζει καμία χορδή, λες και η ηρωίδα μένει ασυγκίνητη από την οδυνηρή ανασκαφή του παρελθόντος. Στην Τρίτη Πράξη η φωνή της σπάει, όταν έρχεται αντιμέτωπη με το αδιανόητο. Γενικότερα, στο τελευταίο μέρος της παράστασης ο τόνος πλέον σοβαρεύει· δεν υπάρχει πια περιθώριο γι’ αστεία. Ο Μιχάλης Σαράντης βάζει τα δυνατά του και στέκεται με την πρέπουσα ευαισθησία απέναντι στον ρόλο του Όσβαλντ, αδυνατεί όμως τελικά να μεταδώσει τη σπαρακτική τραγικότητα του καταδικασμένου ήρωα. Ως αποτέλεσμα όλων αυτών, μένουμε μετέωροι. Οι Βρικόλακες του Δημήτρη Καραντζά ερεθίζουν αισθητικά τον θεατή: τα όμορφα κοστούμια της Ιωάννας Τσάμη, τα υπαινικτικά σκηνικά της Κλειώς Μπομπότη, η μέριμνα για την υφολογική ενότητα και συνέπεια της κίνησης (Τάσος Καραχάλιος), τα γοητευτικά ευρήματα, ο Όσβαλντ που κοιμάται στην «κάσα» του, το κάψιμο της κάτοψης και η συνεπακόλουθη μυρωδιά που ηλεκτρίζει την αίθουσα, ο «ήλιος» που ανατέλλει κάνοντας τα ποτήρια ν’ αστράφτουν (φωτισμοί Λευτέρης Παυλόπουλος), το τρεμάμενο περπάτημα της Ρένης Πιττακή προς τον προβολέα που την περιμένει πίσω από τη σκηνή, στο φουαγέ, οδηγώντας το κλείσιμο «έξω» από το θέατρο, σε έναν χώρο άχρονο και διαχρονικό, στην ίδια τη ζωή, όλα αυτά προσφέρουν πραγματική αισθητική απόλαυση στον θεατή. Δυστυχώς, όμως, ο παλμός των ιδεολογικών, κοινωνικών και ψυχολογικών συγκρούσεων δεν μεταδίδεται. Ο πάστορας παραείναι αμελητέος ως εκπρόσωπος των παντοδύναμων «παλαιών αντιλήψεων που κυβερνούν τον κόσμο» και η Έλεν Άλβινγκ παραείναι ξύλινη ως συνειδητοποιημένη γυναίκα που υπέφερε πολύ στο παρελθόν, αλλά τώρα αντικρίζει πεφωτισμένη την αλήθεια. Ο πόνος της μάχης, τα σημάδια των τύψεων, δεν φανερώνονται. Οι δυνάμεις που καθορίζουν τη μοίρα των ηρώων, ο αναπόδραστος κλοιός κοινωνικής ασφυξίας, όλη αυτή η σκοτεινιά που μας αποδεκατίζει δεν γίνεται αισθητή στον θεατή σε συγκινησιακό επίπεδο, παρά μόνο σε εγκεφαλικό. Το στυλ, το μεγαλύτερο πλεονέκτημα του εγχειρήματος δηλαδή, είναι σημαντικό, αλλά δεν αρκεί… Συνεπώς, φεύγουμε υποψιασμένοι από τη μία, διψασμένοι από την άλλη. Βρικόλακες κι εμείς που μένουμε στεγνοί από συναίσθημα.

σική σήμερα. Το κλασικό ακροατήριο έχει αποκοιμηθεί μέσα σε σιωπηλά μουσεία, ενώ ο υπόλοιπος δυτικός κόσμος είναι πολύ απορροφημένος από το Διαδίκτυο και δεν μπορεί να ακούσει τι γίνεται γύρω του». Είχε δηλώσει παλιότερα ότι αν γεννιόταν ο Σοπέν σήμερα, θα έκανε ambient και continuous music, παρ’ όλα αυτά έχει μια απαισιόδοξη άποψη για τη σημερινή μουσική. «Η κοινωνία μας πεθαίνει επειδή δεν έχουμε πια άτομα σαν τον Μπαχ και τον Μπετόβεν ανάμεσά μας» αναφέρει. «Είναι χαμένη σε έναν κόσμο από ρυθμούς της ζούγκλας και ζώα που γρυλίζουν και δεν ξέρουν να τραγουδούν. Οι άνθρωποι που έχουν χάσει την επαφή τους με το παρελθόν δεν έχουν μέλλον. Θα ζουν τη μία μέρα μετά την άλλη, αλλά δεν θα έχουν ρίζες. Η κλασική μουσική έχει έναν βελούδινο ήχο που δεν μπορεί να αναπαραχθεί. Και δεν ξέρω κανέναν που να μπορεί να την αναπαραγάγει σήμερα. Με πιάνει κατάθλιψη απ’ όσα ακούω γύρω μου. Το ραδιόφωνο δεν παίζει τίποτα που να αξίζει. Ξέρω ότι κάπου γράφονται σπουδαία πράγματα, αλλά τέλος πάντων. Είμαι εξαιρετικά στενοχωρημένος που δεν βγαίνει ροκ μουσική πια όπως παλιά, όχι επειδή ήταν πολύ σπουδαία αλλά επειδή αυτό που την έχει αντικαταστήσει είναι πολύ κακό».

μουσική

CONTINUOUS MUSIC

week

Σ O Lubomyr Melnyk παίζει πιάνο με την ταχύτητα του φωτός Ο Ουκρανός συνθέτης και πιανίστας είναι από τους πιο σημαντικούς εκπροσώπους της μοντέρνας κλασικής μουσικής και δεν θεωρείται άδικα ο προφήτης του πιάνου.

Ουκρανός συνθέτης και πιανίστας Lubomyr Melnyk παίζει πιάνο πιο γρήγορα από οποιονδήποτε άνθρωπο στον πλανήτη αυτήν τη στιγμή. Το 1985 έσπασε δύο παγκόσμια ρεκόρ που καταγράφηκαν στην κάμερα. H ταχύτητά του στο πιάνο είναι 19,5 νότες το λεπτό σε κάθε χέρι και μπορεί να παίξει 13 και 14 νότες για μία ολόκληρη ώρα. Όλα αυτά τα πετυχαίνει λόγω μιας πολύ ιδιαίτερης τεχνικής που έχει αναπτύξει, την continuous music (συνεχόμενη μουσική). Πρόκειται για μία από τις πιο πολύπλοκες τεχνικές για πιάνο και αρκετά δύσκολη για οποιονδήποτε σολίστα που παίζει μπροστά σε κοινό. Την παρομοιάζουν με αυτές που χρησιμοποιούν στις πολεμικές τέχνες. Μάλιστα, σχετίζεται άμεσα, όπως μαθαίνω από τον ίδιο. Για τον Melnyk, που εκπαιδεύτηκε ως κλασικός πιανίστας, είναι το πιο απολαυστικό πράγμα στον κόσμο. Αντλεί απεριόριστη ευχαρίστηση μέσα από αυτό. Έχει γράψει αρκετές σχετικές μελέτες και ίσως είναι από τους τελευταίους που τη χρησιμοποιούν. O μεγαλύτερος φόβος του

είναι ότι κάποια στιγμή θα πεθάνει και η συγκεκριμένη μουσική και γνώση θα χαθούν μαζί του. Πριν από μερικά χρόνια το έργο του ήταν παντελώς άγνωστο στο ευρύτερο κοινό. Βγήκε από το σκοτάδι όταν ένας από τους λιγοστούς μαθητές του τον ανέφερε σε μια συζήτηση που είχε με τον Γερμανό πιανίστα Hauschka. Σήμερα η φήμη του τον φέρνει στην Αθήνα για δύο εμφανίσεις τον Απρίλιο στον Φιλολογικό Σύλλογο «Παρνασσός», με τη μία να έχει γίνει ήδη sold-out. Για μεγάλο διάστημα έβγαζε τα προς το ζην παίζοντας πιάνο στις πρόβες της χορογράφου Carolyn Carlson για την Όπερα του Παρισιού, ενώ πέρασε περιόδους που δεν είχε να φάει. Τον ρωτάω αν σκέφτηκε ποτέ να τα παρατήσει λόγω της αδιαφορίας για την τέχνη του και των κακουχιών που πέρασε. «Όχι, δεν μου πέρασε απ’ το μυαλό» λέει. «Γιατί να σταματήσω να παίζω πιάνο όταν η continuous music και το ότι την κατέχω αξίζουν όλο το χρυσάφι του κόσμου; Είναι εξαιρετικά δύσκολο να κάνεις αυτήν τη μου-

O Lubomyr Melnyk έρχεται στην Αθήνα στο πλαίσιο των pre-events του Plisskën Festival για δύο εμφανίσεις, στις 3 και 4 Απριλίου, στον Φιλολογικό Σύλλογο «Παρνασσός».

τη συνέντευξη βγάζει μια απόλυτα δικαιολογημένη νευρικότητα και μια βαθιά λύπη. Για χρόνια ζούσε στην αφάνεια, χωρίς να αναγνωρίζεται η δουλειά του. Σχεδόν μου τη λέει όταν του ζητάω να μου πει πώς αισθάνεται που τον θεωρούν τον γρηγορότερο πιανίστα του κόσμου, αλλά πιστεύω ότι είμαστε απλώς χαμένοι στη μετάφραση. «Δεν είμαι σίγουρος αν ο κόσμος το συνειδητοποιεί πραγματικά. Ακόμα και η ερώτησή σου είναι προβληματική, δεν θα έλεγες το ίδιο για μια Φεράρι π.χ. Οι πιανίστες παίζουν σε κανονικούς ανθρώπινους ρυθμούς, αντίθετα, εγώ τους ξεπερνάω, φτάνοντας σχεδόν σε υπερηχητικά επίπεδα. Αρχικά είχα την εντύπωση ότι ο κόσμος θα το καταλάβαινε και θα εντυπωσιαζόταν αλλά, όχι, αρνούνται να το πιστέψουν, ακόμη κι όταν τους το αποδεικνύω. Έτσι, το να μπορώ να κάνω αυτό το θαυματουργό πράγμα δεν μου έχει προσφέρει τίποτα εκτός από θλίψη. Φαντάσου να μπορούσες να πετάξεις τέσσερα μέτρα πάνω από το έδαφος διανύοντας απόσταση 100 μέτρων και κανένας να μη νοιαζόταν γι’ αυτό. Το ίδιο πράγμα συμβαίνει μ’ εμένα». Κλείνουμε τη συνέντευξη με μια αναφορά στο πιάνο του και εκεί συγκινείται. Δεν τον έχουν χαρακτηρίσει τυχαία «προφήτη του πιάνου». «Αγαπώ το πιάνο με κάθε μόριο της ύπαρξής μου. Το σώμα μου και το πιάνο είναι ένα. Το πιάνο παίζει εμένα. Μου έμαθε όλα όσα χρειάζεται να ξέρει κανείς. Αν μπορέσεις να αγγίξεις το σύμπαν με το πιάνο, μπορείς να φτάσεις να μάθεις τα πάντα. Τα πλήκτρα του βρίσκονται οριζόντια, σε μία διάσταση, όχι σε δύο διαστάσεις, όπως των υπόλοιπων οργάνων που απαιτούν δύο χέρια για να λειτουργήσουν σε δύο διαφορετικά επίπεδα. Αυτή η ενότητα με το σώμα δημιουργεί μια ενέργεια που φτάνει μέχρι την ψυχή και ακόμη παραπέρα, εκεί όπου κανένας άνθρωπος δεν έχει πάει ποτέ πριν. Και κάθε βήμα προς αυτή την κατεύθυνση είναι τόσο όμορφο, που σου φέρνει δάκρυα».

α πο τη μα ρία πα ππά

7.3.19 – lifo

γεύση

TASTY ATHENS

week

despina millefeuilles Ερυθραία, Νέο Ψυχικό, Κολωνάκι, Αγία Παρασκευή, Φιλοθέη, Νέα Σμύρνη, Άνοιξη FB: despina.millefeuille, Instagram: despinamillefeuilles www.despina.gr

Despina Millefeuilles Χιλιάδες φύλλα απόλαυσης!

ε αυτήν τη ζωή υπάρχουν εκείνοι που αγαπούν τα γλυκά κι εκείνοι που δεν ξέρουν τι χάνουν… Αν ανήκεις στην πρώτη κατηγορία, τότε είναι σίγουρο ότι κάποια στιγμή έχεις δοκιμάσει μιλφέιγ από τη Δέσποινα κι αν όχι, επιβάλλεται να το γευτείς άμεσα για να καταλάβεις πού οφείλεται η φήμη του ιστορικού ζαχαροπλαστείου, το οποίο μπορείς να βρεις σε οκτώ σημεία σε όλη την Αττική. Εμείς βρεθήκαμε στο κατάστημα της Νέας Ερυθραίας, απ’ όπου ξεκίνησαν όλα το 1987, και μιλήσαμε με τον Λουκά, ο οποίος, ως δεύτερη γενιά, συνεχίζει την παράδοση του Νίκου και της Δέσποινας Ρούλια. Μια παράδοση που έχει τις βάσεις της πολύ πιο πίσω, στη δεκαετία του ’70 και στα γνωστά «Μπισκότα Ρούλιας». Ένα ταξίδι στην Αφρική ήταν η αρχή για μια πορεία που γράφεται μέχρι σήμερα με σφολιάτα και κρέμα, αφού η κλασική γαλλική συνταγή του μιλφέιγ προσαρμόστηκε σε μια παραλλαγή και έκτοτε παραμένει μυστική αλλά και μοναδική σε γεύση. Η τραγανή σφολιάτα, η αφράτη κρέμα και το τριμμένο αμύγδαλο ανάμεσα στις στρώσεις είναι αυτά που μπορείς να αντιληφθείς, προσπαθώντας να καταλάβεις τι κάνει αυτό το μιλφέιγ εξαιρετικό. Αλλά σε αυτές τις περιπτώσεις δεν χρειάζεται να ξέρεις τίποτα παραπάνω από το προφανές. Στη Δέσποινα θα απολαύσεις το πιο γευστικό μιλφέιγ που έχεις δοκιμάσει ποτέ, και μάλιστα σε αναπάντεχες παραλλαγές εκτός της κλασικής κρέμας, όπως πραλίνα, λεμόνι και κάστανο. Μαζί τους μια σειρά από προτάσεις patisserie και confiserie, τούρτες αλλά και σιροπιαστά που μπορείς να συνοδεύσεις με τον εξαιρετικό καφέ που δοκιμάσαμε στην επίσκεψή μας – όλα σου δείχνουν τον δρόμο για το πιο κοντινό ζαχαροπλαστείο Δέσποινα… Αυτή η απόλαυση δεν μπορεί να περιμένει!

44 lifo – 7.3.19

ταν αισθάνεσαι ότι έχεις δοκιμάσει όλες τις γεύσεις και όλους τους συνδυασμούς, τότε έρχεται το Οn tap για να σου αποδείξει ότι υπάρχουν ακόμα κάποιες γευστικές ανακαλύψεις που θα σε κάνουν να νιώσεις τον ενθουσιασμό του καινούργιου. Ένα νέο concept all day coffee, wine and pizza bar, που από το όνομα κιόλας δηλώνει τη διαφορετικότητά του, αφού «tap» είναι η «κάνουλα». Και στο Οn tap μπορείς να δοκιμάσεις κρασιά και αποστάγματα by the glass από τις δέκα κάνουλες που συνδέονται με ψυκτικό θάλαμο ακριβώς πάνω από αυτές, έτσι ώστε να εξασφαλίζεται η απαραίτητη φυσική ροή και η σωστή θερμοκρασία συντήρησης του κρασιού. Ελληνικά, επώνυμα, ποιοτικά κρασιά λευκά, ροζέ και κόκκινα αλλά και αποστάγματα διαλεγμένα με την επιμέλεια οινολόγου μέσα από σχολαστική ποιοτική αναζήτηση περιοχών και οινοπαραγωγών προσφέρονται σε μια μίνι-γευσιγνωσία για να τα γνωρίσεις και να επιλέξεις ποιο θα παραγγείλεις! Όσο για το γευστικό pairing, εδώ ο κατάλογος δεν κρύβει αλλαντικά και τυριά αλλά πίτσα! Ιταλική πίτσα τύπου Romana με λεπτή ζύμη από αλεύρι caputo, φτιαγμένη από τα χέρια του έμπειρου pizzaiolo του Οn tap σε διάφορες εκδοχές: κλασική Margherita, λαχταριστή Parma με προσούτο, ρόκα και λάδι τρούφας, πικάντικη Diavola, vegan χωρίς τυρί με λαχανικά, Fiorentina χωρίς ντομάτα με σπανάκι και αυγό, 4 Formaggi, Caprese, είναι κάποιες από τις επιλογές που θα συνοδεύσουν το κρασί σου μαζί με δεκάδες προτάσεις σε σαλάτες και ορεκτικά. Από το πρωί για καφέ, το μεσημέρι για lunch break και το βράδυ για δείπνο ή κοκτέιλ, το Οn tap έχει να σου προτείνει κάτι ξεχωριστό εκεί που νόμιζες ότι όλα είναι ίδια. Εσύ απλώς διάλεξε αν θα καθίσεις στον προσεγμένο εσωτερικό χώρο ή σε κάποιο τραπεζάκι της πλατείας και απόλαυσε όσα περισσότερα μπορείς για όσο περισσότερο μπορείς!

On tap Ένας συνδυασμός που θα σε κάνει να ανακαλύψεις τη χαρά του καινούργιου.

on tap Πλατεία Ηρώων 5 & Στοά Ψυρρή, Ψυρρή 216 8008481 FΒ: On tap Athens

ΚΑΡΚΙΝΟΣ [22.6/22.7] Εργασιακός ορ-

ΣΚΟΡΠΙΟΣ [23.10/22.11] Όλο το βάρος της

μέρες να σας κούρασαν ψυχικά και σωματικά, ωστόσο το επόμενο διάστημα θα είναι πιο ήπιο και θα μπορέσετε να αναπληρώσετε τις δυνάμεις σας. Οι συνθήκες γίνονται ολοένα και καλύτερες και θα σας δοθούν νέα ερεθίσματα για να προωθήσετε τα ζητήματα που επιθυμείτε, ενώ είναι και μια πολύ καλή εποχή για να ξεμπερδεύετε με διάφορες εκκρεμότητες προκειμένου να έχετε μεγαλύτερη ελευθερία κινήσεων και να κάνετε σχέδια που θα συμβάλουν στην πρόοδό σας. Τα οικονομικά σας μπορεί να μην είναι στην καλύτερη φάση τους, ωστόσο έχετε τη δυνατότητα να πραγματοποιήσετε ορισμένα από τα σχέδιά σας, αρκεί να είστε προνοητικοί και να αποφύγετε τις υπερβολές λόγω ενθουσιασμού. Ειδικά εσείς που ζείτε έναν καινούργιο έρωτα, δεν το ’χετε σε τίποτα να εξαντλήσετε τον προϋπολογισμό σας, οπότε κρατήστε ένα μέτρο. Για τους ελεύθερους είναι μια πολύ καλή περίοδος για να βρείτε ταίρι. Μη χάσετε την ευκαιρία.

γασμός θα επικρατήσει τις επόμενες μέρες, οι ευθύνες σας θα αυξηθούν πολύ και θα είστε σε πολύ δημιουργική φάση, όμως πρέπει να κοντρολάρετε το πάθος και τον ενθουσιασμό σας ώστε να αποφύγετε τις κόντρες με όσους θα προσπαθήσουν να σας προσγειώσουν στην πραγματικότητα. Οργανώστε τα σχέδιά σας και φροντίστε να είστε πιο ήρεμοι, γιατί έτσι θα είναι ευκολότερο να γίνουν τα πράγματα πιο δημιουργικά. Τακτοποιήστε πρακτικές υποθέσεις και αξιοποιήστε ευκαιρίες που μπορούν να προωθήσουν τη φήμη σας, να αυξήσουν τις πωλήσεις σας ή να σας οδηγήσουν στην κατάκτηση μιας νέας θέσης. Στον οικονομικό τομέα μπορεί να προκύψουν έξοδα που δεν τα είχατε υπολογίσει και ίσως χρειαστεί να προσαρμόσετε τα σχέδιά σας για το τριήμερο με τέτοιον τρόπο ώστε να τα συνδυάσετε όλα (τις υποχρεώσεις σας και τις προσωπικές σας επιθυμίες). Ιδιαίτερη προσοχή σε θέματα υγείας και στις διατροφικές σας συνήθειες. ΛΕΩΝ [23.7/23.8] Οι επαγγελματικές σας υποθέσεις εξελίσσονται ομαλά και είστε αρκετά αισιόδοξοι, από το Σάββατο όμως και μετά αυξάνονται οι ευθύνες σας και μαζί με αυτές και το άγχος, αλλά θα μείνετε ικανοποιημένοι με τις αποδοχές σας. Αξιοποιήστε τις επικοινωνιακές σας δεξιότητες, που είναι άριστες, και κερδίστε χρόνο, που ενδεχομένως να χάθηκε σε προηγούμενες προσπάθειες που δεν στέφθηκαν με επιτυχία. Επιχειρηματικές προσπάθειες και κάθε είδους ρίσκα θέλουν προσοχή, ωστόσο είναι μια καλή εποχή για να ξεκινήσετε τη δική σας επιχείρηση, εφόσον έχετε τα φόντα. Μην αφήνετε το άγχος να σας αποδιοργανώνει, προσέχετε την υγεία σας και αποφύγετε τον εκνευρισμό και τις αντιπαραθέσεις με άτομα που θα μπορούσαν να επηρεάσουν την πρόοδό σας. Στον ερωτικό τομέα επικρατεί κομφούζιο και πρέπει να προσέχετε την ακραία εκδήλωση των συναισθημάτων σας, καθώς μπορεί να γίνουν λάθη και να παρθούν αποφάσεις που θα έχουν δυσάρεστες συνέπειες στο μέλλον. ΠΑΡΘΕΝΟΣ [24.8/22.9] Ταξίδια, επαφές με καινούργια πρόσωπα, συχνές αλλαγές παραστάσεων, θα σας δώσουν την ευκαιρία να προωθήσετε τις υπηρεσίες και τα προσόντα σας και γενικά θα είναι ένα διάστημα σημαντικών εξελίξεων όσον αφορά τις συνεργασίες και τα εργασιακά σας θέματα. Οι συνθήκες μπορεί να απαιτούν περισσότερη δουλειά, αλλά εσείς θα αποδείξετε πως έχετε την πνευματική διαύγεια και τη φυσική αντοχή για να αντεπεξέλθετε. Όσον αφορά την πρόοδό σας σε καριέρα ή σπουδές, οι προοπτικές είναι καλές. Περιορίστε τα προσωπικά σας προβλήματα, ώστε να μη σας αποσυντονίζουν, και προσπαθήστε να μην παίρνετε τοις μετρητοίς ό,τι ακούτε. Μπορεί σε κάποιες φάσεις να παρεξηγήσετε το χιούμορ των άλλων και να δημιουργήσετε εντάσεις χωρίς ιδιαίτερο λόγο. Τα οικονομικά σας σάς επιτρέπουν να κάνετε πράγματα για τον εαυτό σας, ωστόσο η παρορμητική συμπεριφορά μπορεί να σας οδηγήσει σε αδιέξοδο. ΖΥΓΟΣ [23.9/22.10] Μέχρι την Παρασκευή θα εξελίσσονται ομαλά υποθέσεις που έχουν σχέση με την ακίνητη περιουσία και με τα επαγγελματικά σας θέματα, από το Σάββατο όμως, που αρχίζουν οι απαιτήσεις να αυξάνονται, θα υπάρχει τεταμένο κλίμα στις εργασιακές και στις προσωπικές σας σχέσεις, οπότε θα πρέπει να είστε πολύ προσεχτικοί στο πώς θα εκφράσετε τις απόψεις και τις διαφωνίες σας. Επιστρατεύστε την προσαρμοστικότητά σας για να αντιμετωπίσετε τις προκλήσεις, καθώς με ευελιξία μπορείτε να πετύχετε πολλά. Κάποια γεγονότα που θα οφείλονται σε εξωγενείς παράγοντες αντιμετωπίστε τα με ψυχραιμία, ώστε να μη φρενάρουν οι ενέργειές σας. Ο προϋπολογισμός σας θα επιβαρυνθεί, καθώς αυτές τις μέρες θα είστε σε μια συνεχή κίνηση, θα κάνετε εκδρομές, θα το ρίξετε περισσότερο έξω και μόνο αν κρατήσετε ένα μέτρο στο ξόδεμα των χρημάτων σας δεν θα μείνετε ταπί. Στον ερωτικό τομέα, μπλέκονται τρίτοι στη σχέση σας.

προσοχής σας είναι στραμμένο σε επαφές και διαπραγματεύσεις που μπορεί να αφορούν μια καινούργια συνεργασία ή μια επένδυση που σας ενδιαφέρει να κάνετε. Γενικά, είναι ένα πολύ επικοινωνιακό διάστημα για εσάς. Τα έξοδά σας είναι αυξημένα, καθώς έχετε έντονες τάσεις για απολαύσεις και ψυχαγωγία, ενώ εσείς που ζείτε έναν καινούργιο έρωτα μπορείτε πολύ εύκολα να βγείτε εκτός προϋπολογισμού. Οι γονείς δώστε έμφαση στην επικοινωνία με τα παιδιά προκειμένου να μη χάνετε επεισόδια και φανείτε πιο συγκαταβατικοί όσον αφορά τις ανάγκες τους. Στον ερωτικό τομέα επικρατεί αλαλούμ με μια πρώην σχέση του ερωτικού σας συντρόφου και πολλά θα εξαρτηθούν από τη δική σας διαχείριση των καταστάσεων. Οι ελεύθεροι έχετε τους καλύτερους οιωνούς για να ζήσετε έναν μεγάλο έρωτα, οπότε αφήστε να σας παρασύρει ο ερωτισμός που θα είναι έντονος γύρω σας. ΤΟΞΟΤΗΣ [23.11/21.12] Οι επόμενες μέρες θα είναι καθοριστικής σημασίας, καθώς θα διευθετηθούν σημαντικές υποθέσεις που θα αφορούν θέματα ακίνητης περιουσίας και οικογένειας και μέχρι την Κυριακή θα έχετε ολοκληρώσει ένα μεγάλο εγχείρημα. Μπορεί να είναι μια μετακόμιση ή το άνοιγμα της δικής σας επιχείρησης. Ιδιαίτερη προσοχή στην ανεξέλεγκτη σπατάλη χρημάτων. Αγορές για τον εαυτό σας, για τα παιδιά, πολλές εκδρομές και αποδράσεις, που ευνοεί και η εποχή, οπότε είναι πολύ εύκολο να ξεφύγετε από τα επιτρεπτά όρια του προϋπολογισμού σας. Στον επαγγελματικό τομέα η αύξηση των ευθυνών μπορεί να δοκιμάσει τις αντοχές και τις σχέσεις σας με άτομα από το εργασιακό σας περιβάλλον και εκεί θα χρειαστεί να επιστρατεύσετε την ψυχραιμία σας, προκειμένου να μην πέσει η απόδοση της ομάδας. Η ερωτική σας ζωή έχει κάποια θετικά στοιχεία και μπορεί να γίνει πολύ καλή, αν ξεπεράσετε έναν αποτυχημένο έρωτα. ΑΙΓΟΚΕΡΩΣ [22.12/19.1] Αυτή την εποχή έχετε μια ακόρεστη διάθεση για μετακινήσεις και επικοινωνία, οι επαφές με άτομα που μπορούν να εξυπηρετήσουν τα συμφέροντά σας είναι πολλές και είναι σίγουρο πως θα έχετε τα επιθυμητά αποτελέσματα, αρκεί να μην το βάλετε κάτω σε περίπτωση που συναντήσετε ορισμένες προκλήσεις. Αν σας ενοχλεί κάτι στη δουλειά σας, κάντε υπομονή και αποφύγετε τις σπασμωδικές ενέργειες που θα είναι εις βάρος σας. Από την Τρίτη και μετά θα σας απασχολήσουν θέματα ακίνητης περιουσίας και ίσως επανεξετάσετε μια πρόταση σχετικά με την αξιοποίηση ενός ακινήτου. Ωστόσο μη βιάζεστε, συμβουλευτείτε άτομα που μπορούν να σας κατατοπίσουν ανάλογα με τις ανάγκες σας και κάντε μια έρευνα αγοράς προτού προβείτε σε οποιαδήποτε διαδικασία, καθώς οι συνθήκες είναι ρευστές. Προσέξτε θέματα υγείας που μπορεί να έχουν σχέση με λοιμώξεις, αλλεργίες, μολύνσεις και μικροατυχήματα και μην κάνετε υπερβολές με το αλκοόλ και τις διατροφικές σας συνήθειες. ΥΔΡΟΧΟΟΣ [20.1/19.2] Είστε σίγουροι για τις αποφάσεις σας και δεν επιδέχεστε καμία αμφισβήτηση για τα σχέδιά σας, ωστόσο καλό είναι να ακούσετε τις συμβουλές κάποιων που μπορεί να έχουν περισσότερες γνώσεις και εμπειρία πάνω σε επιχειρηματικά θέματα. Τα σχέδιά σας για το τριήμερο της Καθαράς Δευτέρας θα απορροφήσουν ένα μεγάλο μέρος της προσοχής σας και θα σπαταληθεί πολύτιμος χρόνος από τη δουλειά σας, οπότε φροντίστε ώστε να μην αφήσετε εκκρεμότητες που θα βρείτε μπροστά σας από την Τρίτη κι έπειτα. Όσοι αναζητάτε περισσότερη ελευθερία για να δράσετε όπως επιθυμείτε, μη βιάζεστε. Προτιμήστε τον αργό βηματισμό, που είναι πιο σίγουρος. Στον οικονομικό τομέα θα υπάρξουν προοπτικές για αύξηση των κερδών σας και δεν πρέπει να αφήσετε καμία ευκαιρία ανεκμετάλλευτη. Οι σχέσεις σας μπορεί να δοκιμαστούν, αν προσπαθήσετε να φέρετε τους άλλους στα μέτρα σας προκειμένου να νιώσετε ασφαλείς.

ΚΡΙΟΣ [21.3/20.4] Με την προσοχή στραμμένη στους στόχους και τις φιλοδοξίες σας μπορείτε να έχετε τα επιθυμητά αποτέλεσμα, ωστόσο πρέπει να προσέξετε κάποιες λεπτομέρειες που μπορούν να επηρεάσουν τις εξελίξεις. Τα οικονομικά σας βαίνουν καλώς και έχετε τη δυνατότητα να υλοποιήσετε ένα σημαντικό σας σχέδιο, όμως δεν είναι κατάλληλη εποχή για νέα εγχειρήματα. Οι ελεύθεροι επαγγελματίες επιλέξτε με προσοχή τους συνεργάτες σας και μην αφήνετε πρωτοβουλίες σε όσους νομίζετε πως δεν θα φανούν αντάξιοι της εμπιστοσύνης σας. Μέχρι την Παρασκευή οι σχέσεις σας θα είναι σε αρμονία και η κοινωνική σας ζωή πολύ έντονη, από το Σάββατο και μετά όμως αρχίζουν να δημιουργούνται κάποια σύννεφα που θα αφορούν τα οικονομικά σας, κάτι που θα επηρεάσει και τις σχέσεις σας. Τα σχέδιά σας ενδεχομένως να αλλάξουν, ενώ μπορεί να συγκρουστείτε με ένα φιλικό σας πρόσωπο, αν νιώσετε ότι προσπαθεί να επωφεληθεί οικονομικά. ΤΑΥΡΟΣ [21.4/20.5] Αυτή την εποχή είστε πολύ δραστήριοι, ταξιδεύετε συχνά και καθώς γίνονται πολλές γνωριμίες και συζητήσεις, θα προωθηθούν κάποια από τα επαγγελματικά σας σχέδια, χωρίς αυτό να σημαίνει πως δεν θα βρεθείτε αντιμέτωποι με ορισμένες προκλήσεις. Φανείτε προσεχτικοί στον χώρο της δουλειάς σας, αποφύγετε τις κόντρες με συναδέλφους και προσέξτε τα επικίνδυνα ανοίγματα. Τα οικονομικά σας έχουν έντονες αυξομειώσεις, ειδικά αν ξεκινάτε τη δική σας επιχείρηση, ωστόσο και η έντονη κοινωνική ζωή είναι ένας σημαντικός λόγος εξαιτίας του οποίου θα δείτε τον προϋπολογισμό σας να μειώνεται. Όσον αφορά τις σχέσεις σας, μπορεί να νιώσετε πιεσμένοι από τις απαιτήσεις των άλλων και θα πρέπει να σταθείτε στο ύψος των περιστάσεων, όπως και να έχει. Η προσωπική σας ζωή δέχεται αναταράξεις και είστε επιρρεπείς σε ερωτικά σκάνδαλα, ενώ οι ελεύθεροι μπορεί να απογοητευτείτε αν δεν ανταποκριθεί στον έρωτά σας ένα νέο πρόσωπο. ΔΙΔΥΜΟΣ [21.5/21.6] Τα σχέδιά σας προχωρούν με γοργούς ρυθμούς και μέχρι το Σ/Κ θα έχετε ολοκληρώσει μια σημαντική σας υπόθεση, με την οποία θα κλείσετε ένα μεγάλο και πολύ σημαντικό κεφάλαιο της ζωής σας. Τα έξοδά σας χρειάζονται προσοχή, μια και είναι εποχή που το ρίχνετε έξω συχνά, οι μετακινήσεις σας είναι πολλές και έχουν να κάνουν κυρίως με την ψυχαγωγία, οπότε κρατήστε ένα μέτρο. Έντονη κινητικότητα και πολλές συνομιλίες για επαγγελματικά και διαδικαστικά θέματα θα σας δώσουν την ευκαιρία να προωθήσετε τις ιδέες σας και να διευθετήσετε εκκρεμότητες που μπορεί να αφορούν την ακίνητη περιουσία σας. Στον τομέα των διαπροσωπικών σας σχέσεων μπορεί να υπάρξουν εντάσεις αν δεν συμφωνείτε με τη διαχείριση κοινών πόρων, κάτι που μπορεί να επηρεάσει και τον γάμο σας. Ιδανική εποχή για νέες γνωριμίες και φλερτ. Ο ερωτισμός είναι στα ύψη.

Sudoku No 587 7

5 4 3 9

6 3 8 4

7 6 5 9 5 3

9 7 5 2

4 1 7

4 2

Η λύση του προηγούμενου 5 9 1 3 8 2

2 6 7 4 9 5

3 8 4 7 6 1

4 3 2 1 7 8

9 7 8 6 5 3

1 5 6 2 4 9

8 4 9 5 3 7

7 1 5 9 2 6

6 2 3 8 1 4

7 1 9 6 4 3 2 8 5 6 3 5 9 2 8 1 4 7 4 8 2 5 1 7 6 3 9

starfax

ΙΧΘΥΣ [20.2/20.3] Μπορεί οι προηγούμενες

week

α πό τη μα ριβίκυ κα λλέργ η (sta rfa x@ lifo .gr)

7.3.19 – lifo

α΄ πρόσωπο week

Χριστίνα Γαλανοπούλου: Κάθε φορά που πεθαίνει ένας σπουδαίος άνθρωπος που πρόσφερε, που είχε κάτι να σου μάθει, έναν καινούργιο κόσμο να σου δείξει, ένα μεγαλείο να σου φανερώσει μέσα από τα πιο απλά και με τις πιο σεμνές κινήσεις, συγγνώμη, δεν είναι η θλίψη που σε πλημμυρίζει αλλά η μοναξιά. Στην περίπτωση του Γιάννη Μπεχράκη σκέφτεσαι, και κολάζεσαι πολύ, ότι αύριο, ας πούμε, ξημερώνει άλλη μια μέρα σε ένα επάγγελμα γεμάτο βρομιά και μετριότητα (ας είμαστε ειλικρινείς), γεμάτο ανθρώπους χωρίς λόγο και τιμή, γεμάτο τραγικούς φανφαρόνους που πληρώνονται ακριβά για να φτύνουν φτηνά κατεβατά πάνω στο προσφυγικό και λυπάσαι ακόμα πιο πολύ. Ας είναι καλό το ταξίδι του κι ας γίνουν οι συγκλονιστικές φωτογραφίες του, έστω και τώρα, ένα μάθημα για όλους.

ΑΠΟ ΤΟΝ Μ. HULOT Θοδωρής Αντωνόπουλος: Δεκατέσσερις σύλλογοι πολιτών της Αθήνας αντιτίθενται σφόδρα, διαβάζω, στην προοπτική δημιουργίας χώρων ελεγχόμενης χρήσης για εξαρτημένους συμπολίτες μας – μια πολιτική που αποδεδειγμένα περιορίζει τη βλάβη και τον κοινωνικό της αντίκτυπο, που εφαρμόζεται χρόνια τώρα στις περισσότερες μεγάλες ευρωπαϊκές πρωτεύουσες, καθυστερεί όμως εγκληματικά στη δική μας. Το πώς στην ευχή θα επιβιώσουν αξιοπρεπώς τόσες ψυχές, πώς θα περιοριστούν δραστικά θάνατοι και λοιμώξεις, πώς κάποια κεντρικά, κιόλας, σημεία της πόλης θα πάψουν να θυμίζουν δυστοπικούς πίνακες του Μπος, το ότι έτσι χτυπιέται επίσης το λαθρεμπόριο και τα σχετιζόμενα με αυτό κυκλώματα, ποσώς τους απασχολούν – «στην πόρτα μου μην είναι κι όπου θέλει ας είναι». Μόνο μην ξεχάσουν να «χτίσουν» και τα παράθυρα...

Γιάννης Κωνσταντινίδης: Tην εβδομάδα που πέρασε κατέκτησε ένα κάποιο ζενίθ η «μόδα» της χειρουργικής μάσκας σε δημόσιους χώρους για προστασία από ιούς κ.λπ. Υπήρξε ακόμα και θεατής που παρακολούθησε με καλυμμένη τη ρινοστοματική περιοχή ολόκληρο τον Οθέλλο του Σαίξπηρ στο Θέατρο Τέχνης. Κι επειδή ο Οθέλλος –σε κάθε εκδοχή του, πόσο μάλλον σ’ αυτό το ρηξικέλευθο ανέβασμά του– σου κόβει την ανάσα, ποια καλύτερη προφύλαξη από αυτό θα μπορούσε να παράσχει ποτέ μια μάσκα; «Καμία» θα έλεγαν οι Γάλλοι, που μέσω επίσημης έρευνας δημόσιου οργανισμού τους έχουν καταλήξει ότι οι προστατευτικές ιδιότητες της χειρουργικής μάσκας, όπως επιβεβαιώνεται στα εργαστήρια δοκιμών, δεν επαληθεύονται κατά την καθημερινή χρήση. Άρα, το όφελος είναι μόνο ένα «καθησυχαστικό συναίσθημα», μια αυταπάτη, ότι πράττεις το σωστό.

Γεωργία Παπαστάμου: Το ReMastered: Tricky Dick & The Man in Black εστιάζει στην περφόρμανς του Τζόνι Κας στον Λευκό Οίκο μετά από πρόσκληση του τότε Προέδρου Ρίτσαρντ Νίξον, το 1970, εν μέσω του πολέμου στο Βιετνάμ. Οι πεποιθήσεις του Κας συγκρούονται με τις πολιτικές του Νίξον, που, ενώ προσκαλεί τον μουσικό με στόχο να πάρει περισσότερο με το μέρος του τον Νότο που ακούει country, θα βρεθεί θεατής μιας άβολης για εκείνον μουσικής παράστασης. Παρόλο που το ντοκιμαντέρ μού φάνηκε κάπως λειψό και όχι αντάξιο της τεράστιας προσωπικότητας του Κας, αυτό που δεν με απογοήτευσε ήταν το μαλλί της αδερφής του, Τζόαν, και συστήνω να το δείτε μόνο και μόνο γι’ αυτό.

μικρές εξομολογήσεισ από τους συντάκτες της lifo

46 lifo – 7.3.19

It’s (not) over

Γιάννης Πανταζόπουλος: Παρακολουθώντας από κοντά τις εργασίες του 4ου Οικονομικού Φόρουμ των Δελφών, συνειδητοποίησα πώς μια εξαιρετική διοργάνωση μπορεί να αποτελέσει εφαλτήριο για την προβολή της Ελλάδας και να συγκεντρώσει στον ομφαλό της γης όλες τις σημαντικές προσωπικότητες της πολιτικής, της επιχειρηματικής και της πνευματικής ελίτ. Σε ένα ασύγκριτο φυσικό τοπίο παρακολουθούσες εμπνευσμένες ομιλίες, όπως αυτήν της Ελένης Γλύκατζη-Αρβελέρ, του Γιώργου Δερτιλή, του Στάθη Καλύβα ή του Christopher Wylie, που έδιναν πολλή τροφή για σκέψη.

ίναι γεγονός ότι το «It’s Over» του Mόρισεϊ, που μόλις κυκλοφόρησε για να ανακοινώσει το νέο άλμπουμ του «California Son», είναι το καλύτερο τραγούδι του εδώ και πολλά χρόνια και τον βρίσκει και στην καλύτερη στιγμή του ερμηνευτικά. Βέβαια, δεν είναι δικό του κομμάτι, είναι το κλασικό τραγούδι του Ρόι Όρμπινσον, αλλά αυτό έχει λίγη σημασία. Το άλμπουμ (που θα περιέχει μόνο διασκευές) βρέθηκε αμέσως στην πρώτη δεκάδα με τις προπαραγγελίες του Amazon και η είδηση ήταν ότι στα κομμάτια του συμμετέχουν μερικά από τα πιο γνωστά ονόματα της αμερικανικής εναλλακτικής σκηνής των τελευταίων δύο δεκαετιών, από τον Ed Droste των Grizzly Bear, τον Sameer Gadhia των Young the Giant και τη Lydia Night των Regrettes, μέχρι τον Billie Joe Armstrong των Green Day και την Ariel Engle των Broken Social Scene. Όλα ονόματα πρώτης γραμμής, καλλιτέχνες «συνειδητοποιημένοι» και κάποιοι από αυτούς αριστεροί ακτιβιστές, που έκαναν το «Fader» να αναρωτηθεί πώς στο καλό δέχτηκαν να συνεργαστούν με έναν «νεοφώτιστο ακροδεξιό», ο οποίος τα τελευταία χρόνια έχει κάνει ένα σωρό δηλώσεις που τον έχουν εκθέσει ανεπανόρθωτα. Οι πρώτες δηλώσεις του Mόρισεϊ που είχαν αρχίσει να βάζουν ψύλλους στ’ αυτιά των θαυμαστών του ήταν πριν από περίπου δέκα χρόνια, σε μια συνέντευξη στο NME, όπου, αναφερόμενος στους μετανάστες που δεχόταν η Βρετανία, είχε πει: «Η Αγγλία είναι πλέον μια ανάμνηση. Οι πόρτες είναι ορθάνοιχτες, οποιοσδήποτε μπορεί να έρθει στην Αγγλία και να μείνει». Σε μια απόπειρα να τα μαζέψει, κατηγόρησε το περιοδικό ότι προσπάθησε να τον δυσφημίσει, το πήγε στο δικαστήριο, έχασε πανηγυρικά και αναγκάστηκε να απολογηθεί και να δώσει 28.000 λίρες στην αντιρατσιστική καμπάνια «Love Music Hate Racism». Το 2010, σε μια συνέντευξη στο περιοδικό «Weekend» της «Guardian», εκνευρισμένος από τον τρόπο που η Κίνα μεταχειριζόταν τα ζώα, αποκάλεσε τους Κινέζους «υποείδη», ενώ το 2013 επανήλθε, κάνοντας δηλώσεις στήριξης στο ακροδεξιό Kόμμα Ανεξαρτησίας Ηνωμένου Βασιλείου που είναι ενάντια στους μετανάστες, λέγοντας ότι «συμπαθεί πολύ» τον (τότε) αρχηγό τους Νάιτζελ Φάρατζ. Από τότε τα χτυπήματα είναι απανωτά. Κατά καιρούς έχει πει τα καλύτερα για την ακροδεξιά Anne Marie Waters και το αντιισλαμικό κόμμα της For Britain, για τον ακροδεξιό ακτιβιστή Tommy Robinson, ιδρυτή του English Defence League, ενώ για τον πακιστανικής καταγωγής (και μουσουλμάνο) δήμαρχο του Λονδίνου Σαντίκ Χαν έχει σχολιάσει ότι «δεν μπορεί να μιλήσει σωστά». Σε κάθε του συνέντευξη τα τελευταία χρόνια λέει και κάτι που τον απομακρύνει όλο και πιο πολύ από τον παλιό Mόρισεϊ και την εικόνα που είχε χτίσει ως υπέρμαχος των ζώων και το «αριστερό» προφίλ των Smiths, σε τέτοιον βαθμό που κάποιοι αναρωτιούνται αν όντως εννοεί αυτά που λέει –και έχει γίνει ένας ακροδεξιός ρατσιστής– ή απλώς προσπαθεί απεγνωσμένα, με προβοκατόρικες δηλώσεις, να παραμείνει στην επικαιρότητα (γιατί, ως γνωστόν, δεν υπάρχει κακή διαφήμιση). Πέρσι δήλωσε στο γερμανικό «Der Spiegel» τη συμπαράστασή του στον Κέβιν Σπέισι και τον Χάρβεϊ Γουάινστιν. Στην ίδια συνέντευξη είχε πει ότι «το Βερολίνο έχει γίνει η πρωτεύουσα των βιασμών, επειδή η Γερμανία άνοιξε τα σύνορά της». Όταν κατηγόρησε το έντυπο για συκοφαντία, ότι έκοψαν κι έραψαν τη συνέντευξη για να τον εκθέσουν, εκείνο έδωσε στη δημοσιότητα ολόκληρη την ηχογράφηση. Η λίστα με όσα έχει πει δεν έχει τέλος, με τελευταία τη δήλωσή του στο site κάποιου John Riggers: «Η παλαβή αριστερά φαίνεται πως ξέχασε ότι ο Χίτλερ ήταν ακροαριστερός, αλλά μας αποκαλούν όλους ρατσιστές τώρα και η λέξη δεν έχει κανένα νόημα». H «Guardian» επικοινώνησε με τους μουσικούς που συμμετέχουν στο «California Son» για να σχολιάσουν τη συνεργασία τους με τον Mόρισεϊ, αλλά κανείς δεν δέχτηκε να μιλήσει. Στο ερώτημα που έθεσε και το «Fader», «για ποιον λόγο οποιοσδήποτε από αυτούς τους μουσικούς να τρέχει πίσω από τον Mόρισεϊ αυτήν τη στιγμή;», απάντησε μόνο η Ariel Engle, που είπε ότι ο Αμερικανός παραγωγός Joe Chiccarelli της πρότεινε να συμμετάσχει. «Έκανα βοηθητικά φωνητικά στο “Don’t interrupt the sorrow” της Τζόνι Μίτσελ και πήρα 500 δολάρια για δύο ωρών δουλειά» είπε. «Δεν είχα ιδέα για τις πολιτικές του απόψεις. Δεν είναι δικαιολογία, είναι η αλήθεια». Παρόλο που κάποια μέσα τού ασκούν σκληρή κριτική και ένας μεγάλος αριθμός των φαν του έχει απογοητευτεί, φαίνεται πως ό,τι και να πει, όσο προκλητικές δηλώσεις και να κάνει, υπάρχει κόσμος που τον στηρίζει φανατικά, ειδικά στην Αμερική, γιατί αφενός δεν ενδιαφέρονται για την πολιτική (και έχουν πλήρη άγνοια για το τι συμβαίνει στην Ευρώπη) και αφετέρου πληροφορούνται ελάχιστα απ’ όσα λέει κάποιος καλλιτέχνης. Το άλμπουμ είναι στο Νο 7 στις προπαραγγελίες και, απ’ ό,τι φαίνεται, θα είναι η πιο μεγάλη επιτυχία του εδώ και χρόνια.

7.3.19 – lifo