Τεύχος 614 by Dyo Deka S.A.

ολα για την αθηνα! δωρεαν οδηγοσ τησ πολησ κυκλοφορει καθε πεμπτη

free press 25.7.2019 mia συλλεκτικη εκδοση για τον καυτο μηνα αυγουστο

2 lifo – αυγουστος 2019

εκδοτης

Στάθης Τσαγκαρουσιάνος γενικός διευθυντής Μιχάλης Μιχαήλ

www.lifo.gr ΔΥΟ ΔΕΚΑ ΕΚΔΟΤΙΚΗ Α.Ε. ΒOΥΛΗΣ 22, 105 63 ΑΘΗΝΑ T 210 3254 290 F 210 3249 785 info@lifo.gr

commercial director Πηνελόπη Μουλά διευθυντής lifo.gr Θανάσης Χαραμής διευθυντής mikropragmata.lifo.gr Άρης Δημοκίδης διευθυντής εντυπης εκδοσης Τάσος Μπρεκουλάκης σύμβουλος σχεδιασμού Γιάννης Καρλόπουλος αrt director Χρήστος Τζοβάρας ––––––

εμπορ ικ ο τμημα advertising director Γιώτα Αθανασοπούλου digital advertising director Χριστίνα Γιαννοπούλου direct sales director Κώστας Μαντάς direct sales Γιώργος Λυκουργιώτης, Ισιδώρα Γενούζου, Κωνσταντίνα Τριανταφύλλου senior digital campaign manager Ελένη Γκοβάτσου digital campaign manager Αγγελική Λάζου client service coordinator Ξένια Στασινοπούλου (xenia@lifo.gr) ––––––

ψηφιακή ανάπτυξη/ προγραμματισμός lifo.gr Άγγελος Παπαστεργίου, Σπύρος Γκατζούνας –––––– σ υνταξη αρχισυνταξία Αλέξανδρος Διακοσάββας συντακτικη ομαδα Θοδωρής Αντωνόπουλος, Λουίζα Αρκουμανέα (Θέατρο), Θοδωρής Κουτσογιαννόπουλος (Σινεμά), Τάσος Μελεμενίδης (Σινεμά), Γιάννης Κωνσταντινίδης (Εικαστικά), Τίνα Μανδηλαρά (Βιβλίο), Νίκη Μηταρέα (Γεύση), Μερόπη Κοκκίνη, Αναστασία Γαλάνη, Άκης Κατσούδας, Κατερίνα Κοντίνη, Δημήτρης Κυριαζής, Γλυκερία Μπασδέκη, Γιάννης Παπαϊωάννου, Γιάννης Πανταζόπουλος, Σταυρούλα Παπασπύρου, Γεωργία Παπαστάμου, Μαρία Παππά, Χρήστος Παρίδης, Δημήτρης Πολιτάκης, Φιλιώ Ράγκου, Πάνος Σάκκας, Νικόλας Σεβαστάκης, Κορίνα Φαρμακόρη, Λένα Φουτσιτζή ––––––

φωτογράφοι Σπύρος Στάβερης, Πάρις Ταβιτιάν, Freddie f., Αναστασία Βουτυροπούλου, Γιώργος Αδάμος ατελιέ αssistant art director Βανέσσα Φερλέ διαμόρφωση ψηφιακής εκδοσης Νινέττα Γιακιντζή, Μαρούσα Θωμά διόρθωση κειμένων Μαρία Δρουκοπούλου, Μπέτυ Σπανοπούλου –––––– λογιστηριο οικονομική διεύθυνση Δημήτρης Τασιόπουλος λογιστήριο Άλκηστις Γκούμα, Βασίλης Κοτρωνάκης διανομή Άκης Ιωάννου γραμματεία Βιβίκα Ανδριανάτου –––––– κωδικος εντυπου 7639

αυγουστος 2019 – lifo

4 lifo – αυγουστος 2019

αυγουστος 2019 – lifo

Καλοκαίρι...

από τον δημήτρη πολιτάκη

Η τέχνη της ξάπλας από τον m. hulot

Εκεί που δεν θα μας βρει κανείς

από τον στεφανο ψημενο

Christian Zervos Ένας σχεδόν άγνωστος σπουδαίος Έλληνας

από τον γιαννη κωνσταντινιδη

Βιβλία για τον Αύγουστο από την τινα μανδηλαρα

Με τον Φελίνι στα θερινά της πόλης

από τον θοδωρη κουτσογιαννοπουλο

Η γεύση τη� Τήνου

από τον γιαννη πανταζοπουλο

Ωραία μου παραλία από τη lifo team

Πώς να διαβάζεις τον νυχτερινό ουρανό από τον m. hulot

Φωτογραφικό πορτφόλιο: Η πισίνα από τον παρι ταβιτιαν

Αύγουστος στην Αθήνα από τη lifo team

6 lifo – αυγουστος 2019

αυγουστος 2019 – lifo

shortcut

Kαλοκαίρι…

Δυο-τρία πράγματα που ξέρω γι’ αυτό (revisited). Είχε δημοσιευτεί πριν από είκοσι τόσα καλοκαίρια στο περιοδικό «01» ένα συλλογικού τύπου κομμάτι, μια ανθολογία θερινών σπαραγμάτων στην οποία είχα συμβάλει κι εγώ: «Kαλοκαίρι... Δυο-τρία πράγματα που ξέρω γι’ αυτό» (το «δυο-τρία πράγματα που ξέρω για…» δεν είχε ακόμα τότε εξαντληθεί πλήρως ως κλισέ επικεφαλίδας). Κοιτάζοντάς το ξανά μετά από τόσο καιρό, υπάρχουν κάποια στοιχεία που ισχύουν στη βάση τους και μεταφέρουν κάτι από τη «βάρβαρη ομορφιά» του βαθέος θέρους που παραμένει ισχυρή και απαράλλαχτη, ακόμα κι όταν αλλάζουν οι εποχές, οι συνθήκες και οι τάσεις. Κάποιες άλλες ατάκες, πάλι από εκείνο το «θερμόπληκτο» ποτ-πουρί, μοιάζουν εντελώς vintage και όχι μόνο από άλλες εποχές ή από άλλα ήθη και έθιμα αλλά και από άλλες νοοτροπίες, και μάλιστα στην ασύλληπτη εκείνη εποχή πριν από τα κινητά και το Ίντερνετ.

Όπως η αναφορά στις εφημερίδες (πολιτικές και αθλητικές) ως χαλαρή σύνδεση με την ειδησεογραφική επικαιρότητα σε συνθήκες πλήρους ραστώνης. Ή στις ειδικά επιμελημένες για τις διακοπές μουσικές συλλογές σε κασέτες ήχου TDK, που έλιωναν από τον ήλιο ή καταστρέφονταν από την άμμο και τις χυμένες μπίρες. Ή οι διάφορες καλοκαιρινές σκηνές που δεν έπαιρναν καθόλου ως δεδομένο την πανταχού παρουσία του κλιματισμού που ισχύει σήμερα. Ή κάτι περίεργα περί «υποθαλάσσιου σεξ» που εμπίπτουν σαφώς πλέον σε «γκρίζες περιοχές» και σε πεδία ενδεχόμενης σεξουαλικής παρενόχλησης. Ιδού, λοιπόν, μερικά από εκείνα τα θραύσματα μιας αιώνιας καλοκαιρινής εσάνς, διαμορφωμένα ή εντελώς μεταλλαγμένα, συν κάποιες σημερινές προσθήκες στο πάντα ημιτελές λεύκωμα του καλοκαιριού, όπως ημιτελείς είναι πάντα οι καλοκαιρινές διακοπές…

ταν η προσμονή μιας ηλιόλουστης κι ανέμελης ιδανικότητας μετουσιώνεται σε πραγματικότητα, έστω και για λίγες στιγμές. ¶ Τα ιδρωμένα σεντόνια νωρίς το πρωί. ¶ Τα παγάκια. Γιατί λιώνουν εύκολα. ¶ Τα «αδήλωτα» ενοικιαζόμενα δωμάτια, σπίτια ντόπιων συνήθως με έντονα τα ίχνη της ζωής τους, που τα εγκατέλειψαν περιστασιακά για να τα νοικιάσουν στη ζούλα στους τουρίστες της τελευταίας στιγμής. Στην αρχή είναι περίεργο να κάνεις διακοπές με προγόνους αγνώστων στους τοίχους και μια «γιαγιαδίλα» στην ατμόσφαιρα, μέσα σε δυο μέρες όμως έχετε οικειοποιηθεί το μέρος και προσκαλείτε κι εσείς στη ζούλα με τη σειρά σας άλλους «άστεγους» να φιλοξενηθούν εντός. ¶ Τ’ αστέρια που πέφτουν δεξιά και αριστερά στον ουρανό, ενώ προσπαθείς να αναγνωρίσεις τον σχηματισμό της Μεγάλης Άρκτου. ¶ Κάτι τέτοια ξάστερα καλοκαιρινά βράδια συγκλονίζονται οι άνθρωποι σε τρυφερή ηλικία, καθώς πληροφορούνται για πρώτη φορά από κάποιον στην παρέα ότι τα αστέρια που βλέπουμε στον ουρανό έχουν πεθάνει στα βάθη του χρόνου. ¶ Οι αποικιακοί ανεμιστήρες οροφής με τις νουάρ ψευδαισθήσεις και την υπνωτική περιστροφή που σε μοντάζ ονείρου γίνεται ελικόπτερο στο Αποκάλυψη τώρα. ¶ Η αρμύρα που έχει κολλήσει ενοχλητικά πίσω από τ’ αυτιά σου την ώρα που κουτσομπολεύεις ανέμελος εκείνη την παρέα στο απέναντι τραπέζι, αργά το απόγευμα. ¶ Οι προτεραιότητες των διακοπών που αλλάζουν με τα χρόνια και οι προτεραιότητες που δεν αλλάζουν ποτέ. ¶ Η κραιπάλη όχι ως εκτόνωση ή ως τελετουργία αλλά ως ρουτίνα και ως αυτοσκοπός – κάθε βράδυ είναι το τελευταίο βράδυ, όταν οι μέρες άδειας είναι λίγες και πολύτιμες. α π ό τον δ ημήτρη πολι τά κη

8 lifo – αυγουστος 2019

αυγουστος 2019 – lifo

shortcut 10 lifo – αυγουστος 2019

¶ Τα εκστατικά νυχτερινά μπάνια σε παραλίες όπου μάλλον δεν θα πατούσες ποτέ τη μέρα, ανάμεσα σε ανθρώπους που δεν γνωρίζεις. ¶ Τα καταστήματα με τα σουβενίρ με τους βαρεμένους υπαλλήλους που κρύβονται πίσω από πλήθος αγαλματίδια του Πανός στις πιο ακραίες του καύλες. ¶ Τα μεσημέρια που κλιμακώνουν το ηχητικό τους σύστημα τζιτζίκια και τριζόνια − το πιο φυσικό και το πιο βαθύ trance. ¶ Όταν είσαι κάτω απ’ το νερό με ανοιχτά τα μάτια, με κομμένη σχεδόν την ανάσα και πιο ελαφρύς απ’ όσο θα μπορούσες ποτέ να φανταστείς ¶ Ο ήχος των μηχανών του πλοίου να σε νανουρίζει είτε στην καμπίνα είτε στο κατάστρωμα ενός φέρι μποτ που ξεχειλίζει από προσδοκίες. ¶ Η στιγμή που ανάβουν τα πρώτα φώτα στην παραλία. ¶ Τα αλμυρά φιλιά. ¶ Το καρτούν, «αναστενάρικο» βάδισμα στην καυτή άμμο, συνοδεία άναρθρων κραυγών. ¶ Οι ξαφνικές καλοκαιρινές μπόρες στο νησί τον Αύγουστο – όλοι αναζητούν ξαφνικά τα παλιά επιτραπέζια στο καφενείο. ¶ Τα παλιά κόμικς που ανασταίνονται κάθε καλοκαίρι όταν τα ξεθάβεις από τις ντουλάπες που τρίζουν στο εξοχικό. ¶ Ένας αναπτήρας που γράφει I love… το όνομα του νησιού δεν έχει καμιά σημασία. ¶ Ο αποκλειστικός οδηγός του λεωφορείου από τη Χώρα στο Λιμάνι και πάλι πίσω. ¶ Οι βουτιές από ψηλούς βράχους και τα μακροβούτια που σου κόβουν την αναπνοή και σε κάνουν να ορκιστείς ότι δεν θα ξανακαπνίσεις ποτέ. ¶ Οι υπαίθριες ντίσκο (ως σπάνιο και πολύτιμο καλοκαιρινό αγαθό πλέον). ¶ Ο ύπνος οκτώ με δώδεκα το βράδυ. ¶ Τελικά, είναι ανακουφιστικό ή δυσοίωνο πράγμα η έρημη Αθήνα μέσα Αυγούστου; Η ετυμηγορία εξακολουθεί να βρίσκεται μετέωρη. ¶ Ο ήχος που ακούγεται τα καλοκαιρινά βράδια στην πόλη από τα μπαλκόνια των πολυκατοικιών όταν χτυπάει το πιρούνι στο πιάτο με το καρπούζι. ¶ Τα βιβλία που μένουν αδιάβαστα και παραμορφωμένα από την αλμύρα και τον ήλιο. ¶ Τα σημεία εκείνα όπου ακόμα δεν φτάνει κανένα σήμα κινητής τηλεφωνίας. ¶ Οι μνήμες από περασμένα καλοκαίρια που συνωστίζονται στην ουρά και ζητούν δικαίωση. ¶ Οι καινούργιοι φίλοι με το «υπέροχο χιούμορ», το «διαπεραστικό βλέμμα», τα «λαμπερά μάτια» και την ημερομηνία λήξης όπως αυτή αναγράφεται στο εισιτήριο επιστροφής ¶ Οι φωτιές στη σκοτεινή παραλία ως τελετή στον βωμό του καλοκαιριού. ¶ Το ποδόσφαιρο στην παραλία πολυεθνικού κάμπινγκ (Εθνική Ελλάδος - Εθνική Ξένων). Το πιο ηρωικό πράγμα στον κόσμο είναι να προσπαθείς να μαρκάρεις μεθυσμένο Ολλανδό. ¶ Τα εξοχικά των φίλων μας στα κοντινά θέρετρα – μισές διακοπές, μισές διεγέρσεις, αλλά μια αιώνια ασφάλεια και χαλάρωση στα οικεία και στα πέριξ. ¶ Το σεξ το απόγευμα μετά τη θάλασσα. ¶ Η Εποχική Συναισθηματική Διαταραχή (που στα αγγλικά λέγεται Seasonal Affective Disorder, δηλαδή SAD εν συντομία, κατά συγκλονιστικά ειρωνικό τρόπο) έχει να κάνει συνήθως με την απουσία ηλιοφάνειας τον χειμώνα, αλλά σε έναν μικρό αριθμό περιπτώσεων η ετήσια υποτροπή εμφανίζεται το καλοκαίρι. Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, η κατάθλιψη είναι πιο πιθανό να χαρακτηρίζεται από αϋπνία, μειωμένη όρεξη, απώλεια βάρους και διέγερση ή άγχος. Και μια χαρά να είσαι πάντως, όλα τα παραπάνω συμπτώματα επίσης συμβαίνουν το καλοκαίρι, ειδικά αν κάνεις το λάθος να ερωτευτείς μέσα στην ντάλα του καλοκαιριού και μέσα στην ντίρλα των διακοπών.

αυγουστος 2019 – lifo

Φωτό: Άρης Κωνσταντινίδης, Αττική, 1947

Η τέχν� τ�� (καλοκαιρινή�) ξάπλα� Δύο αποσπάσματα από το απολαυστικό «Εγχειρίδιο για τον οριζόντιο τρόπο ζωής» του Bernd Brunner για ξάπλα και περισυλλογή στη φύση και στον αυγουστιάτικο ήλιο. επιμελεια: m. hulot

12 lifo – αυγουστος 2019

Παιδικές ευχές γίνονται πραγματικότητα από τον ΟΠΑΠ Πώς θα μπούμε στην «Ομάδα Προσφοράς» για να χαρίσουμε περισσότερα χαμόγελα στα παιδιά του Make-A-Wish.

Η δράση «MAD for a Cause» είναι μια πρωτοβουλία που ενώνει όλους μας, όταν απέναντί μας έχουμε παιδιά-μικρούς αγωνιστές που ονειρεύονται και μας κοιτούν στα μάτια περιμένοντας από εμάς το αυτονόητο: να τους προσφέρουμε αυτό που τους αξίζει.

ν τα δικά μας όνειρα δεν μπορούν πάντα να πραγματοποιηθούν, τα όνειρα των μικρών παιδιών είναι εκείνα που οφείλουμε όλοι να προσπαθήσουμε να υλοποιήσουμε. O OΠΑΠ, στο πλαίσιο της πρωτοβουλίας «MAD for a Cause», η οποία υλοποιείται σε συνεργασία με το MAD, το μοναδικό ελληνικό μουσικό κανάλι και το κορυφαίο μουσικό love brand, δημιούργησε για την επτάχρονη Κωνσταντίνα το δωμάτιο των ονείρων της. Έναν φούξια κοριτσίστικο χώρο, όπου της κρατάνε συντροφιά μαγικοί μονόκεροι και της δίνουν δύναμη για να αντιμετωπίσει τη σοβαρή ασθένεια από την οποία πάσχει. Κι αυτή είναι μόνο μία από τις τέσσερις παιδικές ευχές του Make-A-Wish (Κάνε-Μια-Ευχή Ελλάδος) που θα πραγματοποιήσει ο ΟΠΑΠ μέχρι τις 8 Αυγούστου. Το πιο σημαντικό στην πρωτοβουλία αυτή είναι πως μπορούμε όλοι να συμμετάσχουμε, προσφέροντας με τον δικό μας τρόπο την ευκαιρία να δούμε χαμογελαστά παιδικά πρόσωπα. Αρκεί να κατεβάσουμε δωρεάν την εφαρμογή «Ομάδα Προσφοράς ΟΠΑΠ», η οποία παράλληλα μας δίνει τη δυνατότητα να κερδίσουμε τρία συλλεκτικά αντικείμενα που ανήκουν στην Έλενα Παπαρίζου, στους Marcus & Martinus και στους Alcatrash. Οι αγαπημένοι μας καλλιτέχνες με αυτόν τον τρόπο δίνουν το δικό τους στίγμα προσφοράς, παραχωρώντας κάτι από τον εαυτό τους γι’ αυτόν τον καλό σκοπό. Η Έλενα Παπαρίζου προσφέρει στο «MAD for a Cause» τον χρυσό δίσκο της με τίτλο «Mambo!», ο οποίος κυκλοφόρησε το 2005, μετά τη μεγάλη επιτυχία της στον διαγωνισμό τραγουδιού της Eurovision. Τα δίδυμα αδέρφια από τη Σκανδιναβία Marcus & Martinus προσφέρουν για καλό σκοπό ένα jean jacket που αγαπούν και οι δύο. Οι Alcatrash χαρίζουν το πρώτο τους midi keyboard, το οποίο έχει ιδιαίτερη συναισθηματική αξία. Η πραγματοποίηση των παιδικών ευχών ξεκινά από τη συμμετοχή μας στη δράση «MAD for a Cause». Τα βήματα που πρέπει να ακολουθήσουμε είναι απλά και ο σκοπός είναι τόσο σημαντικός όσο ένα παιδικό χαμόγελο.

Έλενα Παπαρίζου

Κατεβάζουμε, χωρίς χρέωση, την εφαρμογή «Ομάδα Προσφοράς ΟΠΑΠ» στο κινητό ή στο tablet (Google Play και App Store)

Επιλέγουμε το αντικείμενο του καλλιτέχνη που θέλουμε να αποκτήσουμε

Marcus & Martinus

Παίζουμε στα παιχνίδια της εφαρμογής και συγκεντρώνουμε πόντους

Ο ΟΠΑΠ πραγματοποιεί τις ευχές τεσσάρων παιδιών από το Make-AWish (Κάνε-ΜιαΕυχή Ελλάδος)

Alcatrash

αυγουστος 2019 – lifo

ο σώμα μας έχει σχεδιαστεί για πολλές λειτουργίες, πέρα από τις περιορισμένες κινήσεις που το αναγκάζουμε να κάνει σήμερα» γράφει ο Γερμανός συγγραφέας Μπερντ Μπρούνερ στο απολαυστικό βιβλίο του Η τέχνη της ξάπλας που έχει μεταφραστεί σε πολλές γλώσσες (στα ελληνικά κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Αλεξάνδρεια). «Καθόμαστε πολύ περισσότερο και κινούμαστε πολύ λιγότερο σε σχέση με τους προγόνους μας ελάχιστες γενιές πριν από εμάς. Χάρη στον γενετικό μας σχεδιασμό και στη σωματική μας προδιάθεση είμαστε προορισμένοι να κάνουμε πολλές και διάφορες κινήσεις: να περπατάμε, να ξαπλώνουμε, να καθόμαστε, να στεκόμαστε όρθιοι και ούτω καθεξής. Η παραμονή στην οριζόντια θέση είναι μόνο μία από αυτές. Είναι όμως έντονος ο πειρασμός να ενδώσουμε στη βαρύτητα που μας τραβάει προς τη γη. Βρισκόμαστε, εξάλλου, σε συνεχή αντιπαράθεση με αυτήν τη δύναμη. Παρ’ ότι δεν το αντιλαμβανόμαστε, διότι έχουμε συνηθίσει να το κάνουμε αυτόματα, δαπανάμε ένα μεγάλο μέρος της ενέργειάς μας παλεύοντας ενάντια στη βαρύτητα». Η Τέχνη της ξάπλας είναι ένας ύμνος του Μπερντ Μπρούνερ στην ξαπλωμένη ανά τους αιώνες ανθρωπότητα, μια πλούσια διερεύνηση της πολιτισμικής μας ιστορίας (μέσα από την ξάπλα) και συγχρόνως μια απολαυστική συλλογή ιστοριών, γεμάτων αλλόκοτες ή απροσδόκητες λεπτομέρειες, από το πώς ξάπλωναν –ή πώς δεν ξάπλωναν– οι άνθρωποι τη Λίθινη Εποχή μέχρι την ιστορία του στρώματος και τις τελευταίες επιστημονικές ανακαλύψεις γύρω από τον ύπνο ή το «κίνημα της αργής ζωής». Η θέση (και κατάσταση) στην οποία περνάμε το ένα τρίτο της ζωής μας ταυτίζεται σήμερα με την αδράνεια και την παθητικότητα και δεν είναι και τόσο αποδεκτή από τη σύγχρονη κοινωνία. Κι όμως, αυτή η οριζόντια δραστηριότητα είναι ανεκτίμητης αξίας: μας προσφέρει στιγμές χαλάρωσης και περισυλλογής που οδηγούν σε καλύτερες ιδέες. Δεν χρειάζεται να είναι κανείς Μιχαήλ Άγγελος ή Ντοστογιέφσκι για να ξαπλάρει και να διαλογιστεί, ειδικά το καλοκαίρι, που προσφέρεται για οριζοντίωση και ανέμελη σκέψη περισσότερο από κάθε άλλη εποχή. Και ο Αύγουστος είναι περισσότερο από κάθε μήνα κατάλληλος για ξάπλα.

Ξάπλα στη φύση «Υπάρχουν κάποια σημεία στη φύση που μας καλούν κυριολεκτικά να ξαπλώσουμε πάνω τους: το γρασίδι, μια αμμουδιά, ένα άνετο κοίλωμα στους βράχους που φαίνεται σαν να έχει φτιαχτεί για να κουλουριαστούμε πάνω στη ζεστή από τον ήλιο πέτρα. Όταν βρισκόμαστε έξω, το βλέμμα μας δεν περιορίζεται από το ταβάνι του δωματίου, μπορεί να χαθεί στον γαλάζιο ουρανό, στα σύννεφα και στην κίνησή τους, στην αδιάκοπα μεταβαλλόμενη μορφή τους. Έχουμε μια αίσθηση του απείρου. Βέβαια, το οπτικό μας πεδίο εξαρτάται από το αν είμαστε ξαπλωμένοι ανάσκελα, στο

14 lifo – αυγουστος 2019

πλάι ή μπρούμυτα. Όταν είμαστε μπρούμυτα, το μόνο που βλέπουμε είναι λίγο πάνω από το γρασίδι, τον ουρανό απλώς τον φανταζόμαστε. Το ξάπλωμα στη φύση έχει έναν εντελώς διαφορετικό χαρακτήρα από το ξάπλωμα σε έναν κλειστό χώρο κι αυτό δεν οφείλεται μόνο στο ότι δεν υπάρχει κάποιο εμπόδιο από πάνω μας. Έξω στη φύση γινόμαστε αποδέκτες ενός πλήθους αισθητηριακών ερεθισμάτων: το έντονο φως, ο άνεμος, το κελάηδισμα των πουλιών, το άρωμα των λουλουδιών, ο φλοίσβος του νερού, οι ευχάριστοι ή και δυσάρεστοι θόρυβοι των ανθρώπων και των μηχανών, τα βήματα που πλησιάζουν προς το μέρος μας ή μια μακρινή φωνή που σπάει ξαφνικά τη σιωπή. Στην παραλία μπορούμε να ακούσουμε τον ρυθμό των κυμάτων που σπάει τον χρόνο σε μικρά περιοδικά διαστήματα. Ακόμα κι αν δεν υπάρχει κανένας άνθρωπος κοντά μας, δεν είμαστε μόνοι. Τα πάντα, έμψυχα ή άψυχα, μας αγγίζουν, μπορεί ακόμα και να μιλήσουν μαζί μας αν είμαστε ανοιχτοί και θέλουμε να αφεθούμε σ’ αυτήν τη συνομιλία. Όταν είμαστε ξαπλωμένοι, αφομοιωνόμαστε στο τοπίο. Είμαστε κομμάτι του και αυτό είναι δικό μας. Ανάλογα με το αν είμαστε ξαπλωμένοι στο γρασίδι ενός κομματιού γης που δεν είναι προσβάσιμο στους άλλους ή σε μια παραλία, η δραστηριότητα αυτή μπορεί να έχει πότε δημόσιο και πότε ιδιωτικό χαρακτήρα. Ένα θρυλικό διαφημιστικό σποτ μιας γερμανικής μπύρας που φτιάχνεται στην Ανατολική Φριζία δείχνει έναν άντρα που πέφτει στους αμμόλοφους και τεντώνει με ευχαρίστηση τα πόδια και τα χέρια του – η απόλυτη έκφραση χαλάρωσης και ελευθερίας. Όποιος έχει δικό του κήπο ή δεν ζει κοντά στη θάλασσα είναι αναγκασμένος να αρκεστεί στα πάρκα. Λέγεται επίσης ότι τα λιβάδια είναι ωραίο μέρος για να ξαπλώνει κανείς, προστατευμένο μάλιστα από τα αδιάκριτα βλέμματα που συναντάει σε άλλα μέρη. Τα ζεστά βράδια του καλοκαιριού, που μέσα στο δωμάτιο δεν φυσάει το παραμικρό αεράκι, είναι τεράστιος ο πειρασμός να πάρουμε στρώμα και το σεντόνι και να κοιμηθούμε έξω. Μας ανταμείβει η δροσερή αύρα, η ευκαιρία να παρατηρήσουμε τ’ αστέρια στον καθαρό ουρανό και ίσως ένα ευχάριστο πρωινό ξύπνημα υπό τους ήχους των πουλιών. Μπορεί να αποδειχθεί μια εξαιρετικά ειδυλλιακή εμπειρία, ωστόσο καλό θα ήταν να μην την εξιδανικεύουμε κιόλας. Όποιος έχει προσπαθήσει να κοιμηθεί στην ύπαιθρο γνωρίζει πόσο ενοχλητικοί μπορεί να είναι οι συνεχείς ασυνήθιστοι θόρυβοι. Η ακουστική είναι πολύ διαφορετική απ’ αυτήν που έχουμε συνηθίσει στο υπνοδωμάτιό μας. Έξω συμβαίνει συνεχώς κάτι. Εάν ακουστεί ένας δυνατός θόρυβος, ενώ βρισκόμαστε ακόμη στην πρώτη φάση του ύπνου, είναι σχεδόν σίγουρο ότι θα πεταχτούμε πάνω. Κάποιοι πιστεύουν ότι η ακοή μας οξύνεται μέσα στο σκοτάδι. Ίσως να υπάρχει βαθιά ριζωμένο μέσα μας ένα κρυμμένο ένστικτο, από παλιότερα στάδια της εξέλιξης του ανθρώπινου είδους, που μας θυμίζει ότι είμαστε πολύ πιο εκτεθειμένοι σε κινδύνους όταν βρισκόμαστε έξω. Στην πραγματικότητα, δεν ξεφεύγουμε

ποτέ απ’ αυτό το ένστικτο. Έχει παρατηρηθεί στους άστεγους που κοιμούνται έξω πόσο διαταράσσεται ο ύπνος τους εξαιτίας της συνεχούς εγρήγορσης στην οποία βρίσκονται, γεγονός που έχει πολύ αρνητικές επιπτώσεις και στην υγεία τους. Για να απολαύσουμε, λοιπόν, την ανάπαυση και τον ύπνο έξω στη φύση πρέπει να είμαστε προσεκτικοί. Αυτό ισχύει πολύ περισσότερο όταν κοιμόμαστε στο δάσος, όχι μόνο εξαιτίας της έντονης ή ακόμη κι ενοχλητικής μυρωδιάς των λουλουδιών, της ύπαρξης μικρών ή μεγάλων ζώων που φτερουγίζουν γύρω μας ή μας κοιτάζουν μέσα στο σκοτάδι, αλλά και λόγω του υγρού και λασπώδους εδάφους όπου θα πρέπει να ξαπλώσουμε. Γενικά τα δάση δεν ευνοούν τον καλό ύπνο, έστω κι αν δεν αποτελούν πλέον καταφύγιο φαντασμάτων, μαγισσών και άγριων θηρίων. Παρότι έχουν χάσει σε μεγάλο βαθμό αυτό τον άγριο χαρακτήρα τους, όποιος περνάει τη νύχτα σ’ αυτά ή σε κάποιο πάρκο θεωρείται ύποπτος. Τη δεκαετία του 1860, όσοι συλλαμβάνονταν να περνούν τη νύχτα στο πάρκο Τίργκαρτεν του Βερολίνου κατατάσσονταν αμέσως στην κατηγορία του “αλήτη” και του “εγκληματία”, ακόμη κι αν δεν είχαν διαπράξει κανένα αδίκημα».

Λάτρεις του ήλιου «Στις μέρες μας είναι συνηθισμένο να ξαπλώνουν οι άνθρωποι στην ήλιο. Ωστόσο, αν το εξετάσουμε ιστορικά και πολιτισμικά, πρόκειται για ένα αρκετά ιδιόρρυθμο ζήτημα. Για πολλούς αιώνες το μαυρισμένο δέρμα θεωρούνταν χαρακτηριστικό των φτωχών, που ήταν καταδικασμένοι να δουλεύουν κάθε μέρα στα χωράφια. Ήταν σημάδι έλλειψης κουλτούρας και άξεστης συμπεριφοράς. Πολλοί παράγοντες έπρεπε να συναντηθούν προκειμένου να θεωρηθεί ωραίο το μαύρισμα από τον ήλιο. Η λατρεία του ήλιου εξαπλώθηκε κι έγινε μέρος μιας νέας σωματικής απόλαυσης που ήταν συνδεδεμένη με το γεγονός ότι οι άνθρωποι άρχισαν να εκτιμούν την αξία της υπαίθριας σωματικής άσκησης. Ο Γερμανός συγγραφέας Γκέοργκ Κρίστοφ Λίχτενμπεργκ (1742-1799), που έχει γίνει ευρύτερα γνωστός για τους αφορισμούς του, υποστήριζε ότι το φως του ήλιου είναι το “πρωταρχικό μέσο ενίσχυσης της υγείας και της ζωτικότητας”. Συνιστούσε το αερόλουτρο, δηλαδή την έκθεση του γυμνού σώματος στον αέρα, και κάποτε μάλιστα παρατήρησε ότι είχε γίνει “σχεδόν μαύρος” από τον αέρα της θάλασσας. Ο Ελβετός υπέρμαχος της φυσικής ιατρικής Άρνολντ Ρίκλι (1823-1906), ο οποίος –προς μεγάλη φρίκη των γύρω του– συνήθιζε να κάθεται στον ήλιο εντελώς γυμνός, άνοιξε το 1854 στη Σλοβενία την πρώτη εγκατάσταση θεραπευτικών αερόλουτρων. Συνέδεσε την ηλιοθεραπεία με την ευεξία και έκανε γνωστή και δημοφιλή αυτή την πρακτική όσο κανένας άλλος μέχρι τότε. Έμεινε έτσι στην ιστορία ως ο “γιατρός του ήλιου”. Υπήρξε μια εποχή, όταν κανείς δεν είχε ακόμη φανταστεί ότι η παρατεταμένη παραμονή στον ήλιο μπορεί να προκαλέσει καρκίνο του δέρματος, που η ηλιοθεραπεία ήταν μια αθώα απόλαυση».

ινfο Η Τέχνη της ξάπλας - Εγχειρίδιο για τον οριζόντιο τρόπο ζωής του Bernd Brunner κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Αλεξάνδρεια

Mavili Beach Urban Seaside Μια ονειρεμένη παραλία των Κυκλάδων με θέα τον Λυκαβηττό.

α όνειρα υπάρχουν για να σε κάνουν να ξεφεύγεις από την πραγματικότητα. Κάποιες φορές, όμως, τα όνειρα συναντιούνται με την πραγματικότητα, και μάλιστα για να γίνουν ακόμα πιο εντυπωσιακά. Η παραλία Μαβίλη είναι μια φαντασία (ή φαντασίωση, πες το όπως θες) που ξεφεύγει απ’ ό,τι μπορεί να έχεις βάλει στο μυαλό σου. Γιατί δεν είναι δυνατόν να μην έχεις ευχηθεί με όλη σου τη δύναμη να βρεθείς σε μια παραλία εκεί που περπατάς στο καυτό κέντρο της πόλης. Στην ταράτσα του ξενοδοχείου Alexandros θα συναντήσεις μια εικόνα που θα σου δώσει την εντύπωση πως βρίσκεσαι μακριά από την Αθήνα. Μια εικόνα που θα σε μεταφέρει σε νησιά των Κυκλάδων, σε καλοκαιρινές διακοπές και σε μια διάθεση αέρινη που ξεφεύγει εντελώς από τους ρυθμούς της πόλης. Η παραλία Μαβίλη είναι ακριβώς αυτό που λέει το όνομά της, με όλα τα χαρακτηριστικά του ελληνικού καλοκαιριού. Άμμος, ξαπλώστρες, πλακόστρωτα, λευκό κυκλαδίτικο και μια πινελιά χρωματιστής βουκαμβίλιας να σε περιβάλλει, καθώς απολαμβάνεις γεύσεις στο ταβερνάκι της παραλίας. Ελληνικοί μεζέδες, ούζο ή μπίρα αλλά και το εξαιρετικό μενού à la carte του ξενοδοχείου Alexandros θα σε κρατήσουν για ώρες στην ταράτσα του κέντρου με θέα τον Λυκαβήττο. Οι εξοπλισμένες καμπάνες με ιδιωτικό μίνι μπαρ και τηλεόραση θα σε καλωσορίσουν στην πολυτέλεια της καλοκαιρινής ηρεμίας και ιδιωτικής απόλαυσης, ενώ οι ηλεκτρικές πρίζες, οι θύρες USB και η δωρεάν πρόσβαση στο Internet που προσφέρονται στα 400 τετραγωνικά μέτρα της παραλίας προσθέτουν στην κλασική ελληνική φιλοξενία όλη τη σύγχρονη υπηρεσία που αναζητάς. Πέρα από την καθημερινή απόδραση, για την οποία σου είναι απαραίτητα μόνο το μαγιό και το καπέλο, η παραλία Μαβίλη είναι ένας open air χώρος, ιδανικός για να οργανώσεις όποια εκδήλωση επιθυμείς, από το πάρτι των γενεθλίων σου μέχρι ένα αξέχαστο εταιρικό event που θα συζητιέται για καιρό. Στην καρδιά της Αθήνας, το νησί που ονειρεύεσαι βρίσκεται λίγο πιο πάνω από τα καυτά πεζοδρόμια και σε περιμένει καθημερινά, οποιαδήποτε στιγμή της ημέρας, για πρωινό ή απογευματινό μπάνιο, γεύσεις και δροσιστικά κοκτέιλ, δημιουργώντας μια εμπειρία μοναδική που αλλάζει τα δεδομένα της καλοκαιρινής απόλαυσης. Τιμ. Βάσσου 8, Αθήνα, 216 2007699 mavilibeach.gr, info@mavilibeach.gr FΒ: mavilibeach, Ιnstagram: mavilibeach

αυγουστος 2019 – lifo

Αφού έχεις κλειδιά, μπαίνεις όποτε θέλεις, χωρίς να ρωτάς. Σήμερα το μεσημέρι, ας πούμε, εμφανίστηκες την ώρα που κατηφόριζα με τη μοτοσικλέτα μου στη Βουλιαγμένης, κάθισες στην πίσω σέλα και μου είπες «γάμα τον τον πελάτη, πάμε στη θάλασσα». Κι έτσι σταμάτησα στην άκρη του δρόμου, τηλεφώνησα στον κ. Αθανασίου και του είπα ότι μου έτυχε κάτι έκτακτο και δεν θα μπορέσω να έρθω. Χαμογέλασες, με κράτησες σφιχτά από τη μέση, άνοιξα το γκάζι. «Πού πάμε;» σε ρώτησα. «Κάπου που να μη μας βρει κανείς» μου απάντησες.

Αντίψαρα

Τήλος

Λιγότερο από 2 ναυτικά μίλια δυτικά από τα Ψαρά υπάρχει ένα ερημητήριο γεννημένο από ένα ηφαίστειο, με μαύρα και λευκά πετρώματα, δύο ερημοκλήσια και περισσότερες από είκοσι μικρές και μεγάλες παραλίες με ψιλή λευκή άμμο. Το μέρος όπου θέλεις να ναυαγήσεις και να μη σε βρει κανείς.

Νότια από τα Λιβάδια, θα ακολουθήσουμε τον δρόμο μέχρι το τέρμα του, στο ξωκλήσι του ΑϊΓιάννη. Από κει θα περπατήσουμε δύομισι χιλιόμετρα στο πιο όμορφο χτιστό μονοπάτι που έχεις δει, μέσα στην άγρια ερημιά. Και θα φτάσουμε στο χωριό-φάντασμα Γερά, με τα σπίτια ακόμα όρθια, αλλά χωρίς ψυχή. Εδώ από κάτω, στον μυχό της Κόκκινης Πούντας, στη σκιά του πέτρινου γίγαντα με τις φωλιές των γερακιών, είναι του Δεσπότη το Νερό και ο Αϊ-Ζαχαρίας, οι δύο παραλίες που βλέπεις στα όνειρά σου και δεν ήξερες πού είναι.

Όρμος Πλανήτης, Ερημονήσι ΚυραΠαναγιά Άμα τον δεις από ψηλά, μοιάζει με μια μεγάλη καρδιά. Απέχει εννιά ναυτικά μίλια από τον ανατολικό κάβο της Αλοννήσου – είναι μακριά. Αν ρίξεις άγκυρα καταμεσής του όρμου και στρώσεις να κοιμηθείς στο κατάστρωμα του σκάφους μια αφέγγαρη καλοκαιρινή νύχτα, να, έτσι ν’ απλώσεις τα χέρια σου, θα φτάσεις στ’ αστέρια. Αλήθεια!

Σαμοθράκη

Σύμη

Γεμάτη φαράγγια, δάση, νερά, καταρράκτες. Όλα αυτά μαζί στο ίδιο σκηνικό. Δένεσαι με ένα σχοινί και κατεβαίνεις στα φαράγγια, χώνεσαι μέσα στους καταρράκτες, πηδάς από ψηλά στις βάθρες (στις λιμνούλες με τα κρυστάλλινα νερά). Ο εξοπλισμός και οι γνώσεις γι’ αυτήν τη βουτιά στη μαγεία που λέγεται canyoning στη Σαμοθράκη είναι απλή υπόθεση: υπάρχουν ειδικευμένες εταιρείες που σου παρέχουν ό,τι χρειάζεσαι. Μετά, τίποτα δεν θα είναι όπως πριν.

Στο μέσον της ανατολικής ακτής ένας θεόρατος κάθετος βράχος και μια απόκρημνη ακτογραμμή κόβουν την πρόσβαση από ξηράς. Εδώ, στην πανέμορφη παραλία στον όρμο Δυσάλωνα, έρχεσαι μόνο με σκάφος. Υπάρχει ένας μικρός μόλος για να δέσεις, λίγα αρμυρίκια για σκιά, το ξωκλήσι του Αϊ-Γιώργη και τα πιο γαλανά, κρυστάλλινα νερά. Την ώρα που ανατέλλει ο ήλιος από απέναντι είναι η στιγμή να κάνεις τη βουτιά, να βυθιστείς και να αναδυθείς σε ένα παραμύθι.

Εκεί που δεν θα μας βρει κανείς 10 ταξίδια στην πιο σπάνια και απομονωμένη Ελλάδα. από τον στέφανο ψημένο, χαρτογράφο της terrain

lifo – αυγουστος αυγουστος 2019 16 lifo –

Σάμος Ωωω, εδώ δεν έχει τελειωμό η ομορφιά! Μπορείς να μείνεις όλο το καλοκαίρι, να έρθει το φθινόπωρο (που είναι ακόμα καλοκαίρι), ο γλυκός χειμώνας με τις δροσερές βροχές, η άνοιξη με τα εκατομμύρια αγριολούλουδα και να μην τα έχεις δει όλα. Συνωστισμός δεν υπάρχει ποτέ και πουθενά. Οι παραλίες είναι αμέτρητες και μεγάλες – ακόμα και στο Ποτοκάκι και στα Βοτσαλάκια και στο Κοκκάρι υπάρχει χώρος για όλους και θα βρεις ήσυχες γωνιές ακόμα και τον Αύγουστο. Το Μικρό Σεϊτάνι και το Μεγάλο Σεϊτάνι είναι τα sos για τους πεζοπόρους φυσιολάτρες και το μονοπάτι που οδηγεί εκεί είναι πια βατό για όλους, καθαρισμένο και σηματοδοτημένο από την TERRAIN. Αλλά τα αμμουδερά «διαμαντάκια» είναι κρυμμένα αλλού: να, όπως η μικρή παραλία Κλήμα με τα λευκά βότσαλα και το δροσερό νερό από πηγή ένα χιλιόμετρο ανατολικά από το μοναστήρι-όαση του Αγίου Ιωάννη του Ελεήμονα στη νοτιοδυτική γωνιά της Σάμου, που θέλει περπάτημα για να πας εκεί ή σκάφος.

Κεδρόδασος, νοτιοδυτική Κρήτη Αυτό το ροζ που βλέπεις στην άκρη της παραλίας, εκεί όπου το νερό ακουμπάει στη λευκή άμμο, δεν είναι ψεύτικο, είναι αληθινό! Και όλα τα άλλα που βλέπεις γύρω σου είναι αληθινά, παρ’ ότι μοιάζουν σαν ζωγραφισμένα: οι τεράστιοι κέδροι που δίνουν σκιά για να στήσεις κάτω από τα κλαδιά τους τη σκηνή σου, το κρυστάλλινο γαλαζοπράσινο νερό της θάλασσας, οι αμμόλοφοι, ο πιο λαμπερός έναστρος ουρανός (αφού δεν υπάρχει φωτορύπανση από πουθενά) και, βέβαια, η γαλήνη της ερημικής ακτής. Όχι τώρα όμως, τον Οκτώβριο. Να έχουν φύγει όλοι, ή σχεδόν όλοι. Να είναι όλος δικός μας αυτός ο επίγειος παράδεισος.

Κύθηρα Έχεις μεγάλο σακίδιο; Ωραία. Βάλε μέσα τα κατασκηνωτικά σου, λαδοπαξίμαδα που θα αγοράσεις από τον φούρνο του Καραβά, νερό που θα γεμίσεις από την πηγή του Αμίρ Αλί, ένα βιβλίο, το αντηλιακό σου, μια πετσέτα. Μαγιό δεν χρειάζεσαι. Από τον Καραβά, τράβα βόρεια, στη βόρεια άκρη του νησιού, την πιο ερημική και πιο ήσυχη. Μετά από 6 χιλιόμετρα ο χωματόδρομος καταλήγει στην παραλία του Αγίου Νικολάου, όπου υπάρχει και το ομώνυμο ξωκλήσι. Δίπλα στο ξωκλήσι, μια στέρνα με γλυκό νερό για να κάνεις ντους. Πιο δίπλα, η βοτσαλένια παραλία. Ελάχιστοι έρχονται ως εδώ, ακόμα και τον Αύγουστο – αφού φτάνει δρόμος, φτάνουν και επισκέπτες. Αν θέλεις την απόλυτη ερημιά και όλη την παραλία δική σου, πάρε έναν πεζοπορικό χάρτη και βρες το μονοπάτι που οδηγεί στην πανέμορφη ερημική αμμουδερή παραλία Αμμούτσι, επίσης στη βόρεια ακτή, λίγο πιο δυτικά από τον Άγιο Νικόλαο. Εδώ δεν θα σε βρει κανείς!

Παραλία Σούφι, Κίμωλος Το μελτέμι μπορεί να λυσσομανάει στο πέλαγος, αλλά μια μεγάλη «πλάτη» από βράχια κόβει τα κύματα και τον άνεμο και φροντίζει να είναι πάντα μια όαση γαλήνης ο μικρός όρμος Σούφι με τα αρμυρίκια και την ψιλή άμμο. Θέλει περπάτημα ένα χιλιόμετρο σε μονοπάτι για να έρθεις ως εδώ κι έτσι δεν έχει πολύ κόσμο, άσε που οι περισσότεροι σταματάνε στην προηγούμενη παραλία, που είναι κι αυτή πολύ όμορφη, τα Μοναστήρια. Όμως η καλύτερη εποχή γι’ αυτόν τον αμμουδερό παράδεισο δεν είναι ο Αύγουστος, είναι ο Σεπτέμβριος, κι ακόμα καλύτερα ο Οκτώβριος. Χωρίς μελτέμια, χωρίς ψυχή τριγύρω.

Σαρία Μια στενή θαλασσινή γλώσσα μήκους 130 μέτρων χωρίζει το μικρό νησί Σαρία από τη βόρεια άκρη της Καρπάθου – περνάς κολυμπώντας! Όμως εκεί που θέλω να σε πάω είναι τέσσερα ναυτικά μίλια πιο βόρεια, στη βορειοανατολική γωνιά του ερημόνησου. Είναι ο μικρός όρμος Παλάτια, με τα μεγάλα λευκά βότσαλα και τα αρμυρίκια. Αυτά τα ερειπωμένα κτίσματα που θα δεις στην πλαγιά βόρεια και νότια από την παραλία είναι ένας μεσαιωνικός πειρατικός οικισμός! Το ξωκλήσι δίπλα στην παραλία είναι χτισμένο στα θεμέλια ενός αρχαίου ναού και το φαράγγι που ανοίγεται στο βάθος του ορμίσκου οδηγεί προς τα δυτικά, στον εγκαταλελειμμένο μικρό αγροτικό οικισμό που κι αυτός είναι χτισμένος πάνω στα ερείπια μιας αρχαίας πόλης. Όχι, δεν θα έρθουμε εδώ τον Αύγουστο, γιατί θα βρούμε πολύ κόσμο που έρχεται ημερήσια εκδρομή με πλοιαράκια από το Διαφάνι. Σημείωσέ το για το φθινόπωρο ή, ακόμα καλύτερα, για την άνοιξη, τότε αξίζει!

Σου χαμογέλασα, γύρισα και σε αγκάλιασα εκεί στην αμμουδιά και σε φίλησα. Το παρακάτω δεν το έζησα, έφυγες ξαφνικά όπως ήρθες, μέσα στη ζέστη του καλοκαιρινού μεσημεριού. «Κύριε Αθανασίου, άλλαξε το πρόγραμμα, σε είκοσι λεπτά μπορώ να είμαι εκεί» είπα βιαστικά στο τηλέφωνο. Αλλά δεν ήμουν και σίγουρος. Είπαμε, έχεις κλειδιά, έρχεσαι όποτε θέλεις.

αυγουστος 2019 – lifo

Christian Zervos, φωτογραφία αγνώστου, Ελλάδα 1933 Ευγενική παραχώρηση Musée Zervos, Vézelay – Conseil départemental de l’Yonne

CHRISTIAN ZERVOS Ένας σχεδόν άγνωστος σπουδαίος Έλληνας Μεσουράνησε στην υπέροχη ακμή του μοντερνισμού ως εκδότης, κριτικός τέχνης και συλλέκτης τέχνης. Υπήρξε φίλος του Picasso, ο οποίος του εμπιστεύτηκε την έκδοση του πλήρους καταλόγου των έργων του. Ωστόσο, στην Ελλάδα λίγοι γνωρίζουν την τεράστια επίδραση που είχε στην εποχή του και στο Παρίσι. Τον Δεκέμβριο στο Μουσείο Μπενάκη θα έχουμε την ευκαιρία να δούμε μια μεγάλη έκθεση για τη ζωή και το έργο του. από τον γιάννη κωνσταντινίδη

18 lifo – αυγουστος 2019

Εξώφυλλο «Cahier d’Art» του Marcel Duchamp, Cœurs Volants , τεύχος 1-2, 1936

αυγουστος 2019 – lifo

ε τον τίτλο «Christian Zervos & Cahiers d’Αrt - H αρχαϊκή στροφή» το Μουσείο Μπενάκη, η Γαλλική Σχολή Αθηνών και το Μουσείο Zervos (Musée Zervos στο Vézelay της Γαλλίας) οργανώνουν τον ερχόμενο Δεκέμβριο μια έκθεση αφιερωμένη στο πρόσωπο και στο έργο του Christian Zervos, την οποία η LifΟ έχει τη χαρά να παρουσιάσει τώρα, πρώτη και κατ’ αποκλειστικότητα. Βασικός στόχος της έκθεσης είναι να συστήσει στο ελληνικό κοινό μια προσωπικότητα ελληνικής καταγωγής, που εδώ παραμένει λίγο έως πολύ «αγνοημένη», σε σύγκριση με την αναγνώρισή της στη Γαλλία και διεθνώς. Ο Zervos υπήρξε, επίσης, ο άνθρωπος που συνέδεσε την Ελλάδα με την αιχμή της αρχιτεκτονικής σκέψης του μεσοπολεμικού μοντερνισμού και τον κύριο εκφραστή της, που ήταν ο Le Corbusier, ως τον κατεξοχήν τόπο όπου τα ιδεώδη του σπουδαίου αυτού ρεύματος είχαν πραγματωθεί ήδη με αδιαμφισβήτητη επιτυχία μέσα από το παρελθόν και το παρόν της εντόπιας δόμησης και πολεοδομίας. Γεννήθηκε στο Αργοστόλι το 1889. Μεγάλωσε στην Αλεξάνδρεια, όπου μετανάστευσε η οικογένειά του, και έφτασε στο Παρίσι για σπουδές Φιλοσοφίας στη Σορβόννη. Το 1918 υποστήριξε εκεί τη διδακτορική του διατριβή με θέμα τον βυζαντινό λόγιο και πανεπιστήμονα Μιχαήλ Ψελλό. Κατά τη διάρκεια των σπουδών του, ο Zervos συνδέθηκε φιλικά με τον Ρουμάνο φοιτητή αρχιτεκτονικής Jean Badovici και κατοπινό συνεργάτη της Eileen Gray. Χάρη σ’ αυτόν, το 1923, και αφού μέχρι τότε έκανε διάφορες δουλειές του ποδαριού, ο Zervos βρήκε δουλειά στον εκδοτικό οίκο βιβλίων τέχνης του Albert Morancé. Δούλεψε ως γραμματέας σύνταξης του τριμηνιαίου περιοδικού τέχνης «L’ art d’ aujourd’hui» και αργότερα διηύθυνε την εξαμηνιαία έκδοση «Les arts de la maison», που σκοπό είχε να γνωρίσει στο φιλότεχνο κοινό τη σύγχρονη τέχνη της εποχής. Κι έτσι, αφού μαθήτευσε εκεί επί τρία χρόνια, ο Christian Zervos λάνσαρε το 1926, σε ηλικία 37 ετών, τη δική του επιθεώρηση τέχνης με τον φοβερό τίτλο «Cahiers d’Αrt», που σημαίνει «Τετράδια Τέχνης». Και αυτή εκδιδόταν συνέχεια μέχρι το 1960, με διετή διακοπή κατά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Στο περιοδικό του φιγουράρουν αναλύσεις αισθητικής και κριτικές τέχνης που απλώνονται από το φάσμα της προϊστορίας μέχρι την τότε σύγχρονη τέχνη. Επρόκειτο για μια «επιθεώρηση» αυτού του είδους θεμάτων που εξέδιδε ένας άνθρωπος μόνος του, ο οποίος ήταν ταυτόχρονα εκδότης, διευθυντής έκδοσης, μακετίστας, αρχισυντάκτης και ο κύριος συντάκτης ύλης. Αυτή η τόσο προσωποπαγής συνθήκη ερμηνεύει, κατά κάποιον τρόπο, τη μακροβιότητα του περιοδικού και την εντυπωσιακή ομοιογένειά του σε ό,τι αφορά το εκδοτικό στίγμα του, τη θεματογραφία του και τη θέση του απέναντι σ’ αυτήν. Tα «Cahiers d’Αrt» απέκτησαν κύρος επειδή παρουσίαζαν καίρια κείμενα χωρίς την ελαφρότητα ή την προχειρότητα της δημοσιογραφικής γραφής, αλλά ταυτόχρονα και χωρίς να αυτοπαγιδεύονται σε λόγο ακαδημαϊκό. Κάθε τεύχος ήταν αποτέλεσμα δουλειάς προμελέτης που οδηγούσε σε μια ισορροπία ως προς

20 lifo – αυγουστος 2019

την ποικιλία των θεμάτων, τα οποία κάλυπταν ουσιαστικά δύο θεμελιώδεις πόλους, τη σύγχρονη τέχνη και την αρχαιολογία, αποδίδοντας ειδικό βάρος στην αρχαιολογία των προϊστορικών περιόδων και ειδικότερα εκείνων της Ελλάδας. Επιπλέον, είχαν γραφιστικό ενδιαφέρον, καθώς οι σελίδες τους ήταν «ευάερες και φωτεινές», με εκλεκτή εικονογράφηση, προσεκτικά πλαισιωμένη. Ο Zervos έκανε παραγγελίες φωτογραφικών ρεπορτάζ εντός των εργαστηρίων καλλιτεχνών με φωτογραφίσεις έργων τους που σήμερα θεωρούνται κλασικά του είδους, όπως η περίφημη φωτογράφιση του ατελιέ του Giacometti, το 1932, ή η παρουσίαση της εξέλιξης, μέρα με τη μέρα, της «Guernica» του Picasso, ενόσω εκείνος ακόμα δούλευε το έργο και με φωτογράφο την Dora Maar. Η σημασία που αποκτούσε ως μέσο η φωτογραφία στις εκδόσεις των «Cahiers d’Αrt» ήταν κάτι το εντελώς καινοφανές και αυτό είχε τεράστια διεθνή απήχηση. Η έκδοση του περιοδικού έγινε τελικά η καλύτερη πρέσβειρα στο εξωτερικό όχι μόνο της τέχνης στη Γαλλία αλλά και του τρόπου με τον οποίο το Παρίσι υποδεχόταν και αντιμετώπιζε τη σύγχρονη τέχνη. Ωστόσο, η έκθεση «Christian Zervos & Cahiers d’Αrt - H αρχαϊκή στροφή», η οποία είναι η πρώτη που οργανώνεται εδώ για εκείνον, επιδιώκει να φωτίσει και τους δεσμούς του Zervos, ο οποίος ήταν Γάλλος πολίτης από το 1927, με τη γενέτειρά του, την Ελλάδα, και τις δικές του αναφορές σ’ αυτήν. Η έκθεση συνδέεται άμεσα με το ερευνητικό πρόγραμμα της Γαλλικής Σχολής Αθηνών με τίτλο «Christian Zervos au miroir de la Grèce » (βλ. «Ο Christian Zervos στον καθρέφτη της Ελλάδος»), το οποίο διεξάγεται από το 2017 με τη συνεργασία ομάδας ερευνητών που δραστηριοποιούνται στη Γαλλία και στην Ελλάδα. Η «αρχαϊκή στροφή» στον τίτλο δεν αναφέρεται μόνο στη θεματογραφία του περιο-

δικού σχετικά με την προϊστορική και αρχαϊκή περίοδο του πολιτισμού αλλά και στα βιβλία που εξέδωσε ο Zervos (από τον εκδοτικό οίκο του, που ήταν ομώνυμος του περιοδικού του), ξεκινώντας από το πρώτο, με αντικείμενο μια επισκόπηση της ελληνικής τέχνης και τίτλο L’ art en Grèce, des temps préhistoriques au début du XVIIIe siècle (Η τέχνη στην Ελλάδα από τους προϊστορικούς χρόνους μέχρι την αρχή του 18ου αι.). Το βιβλίο αυτό παρουσιάστηκε τότε ως «ένα απαραίτητο εγχειρίδιο για την κατανόηση της σύγχρονης τέχνης», που προοριζόταν «για τους καλλιτέχνες και τους ποιητές». Η έκθεση θα διερευνά το πώς, σε διεθνές επίπεδο και υπό το πρίσμα των ιδεών του μοντερνισμού, σπουδαίοι καλλιτέχνες και αρχιτέκτονες της εποχής προσλάμβαναν τον «πριμιτιβισμό της Μεσογείου» και ανάλογα θα ανιχνεύει την εδώ πρόσληψη του μοντέρνου κινήματος, καθώς και τον αντίκτυπό της στην πνευματική ζωή της εποχής και στο κεφαλαιώδες ζήτημα/αίτημα της «ελληνικότητας». Παράλληλα, θα παρουσιαστούν 60 σημαντικά έργα από τη συλλογή του Zervos που ανήκουν πλέον στο μουσείο και φέρουν το όνομά του. Πρόκειται για έργα των Matisse, Mirό, Picasso, Laurens, Calder, Lam, Kandinsky, Γκίκα, Σκλάβου, Giacometti, Brancusi κ.ά., τα οποία θα ταξιδέψουν για πρώτη φορά από το Vézelay της Βουργουνδίας, προκειμένου να εκτεθούν στο Μουσείο Μπενάκη της οδού Πειραιώς. Η έκθεση τελεί υπό την αιγίδα της Γαλλικής Πρεσβείας στην Αθήνα και η επιμέλειά της είναι του Christian Derouet, ιδρυτικού διευθυντή του Μουσείου Zervos στο Vézelay, του Alexandre Farnoux, διευθυντή της Γαλλικής Σχολής Αθηνών, και της Πολύνας Κοσμαδάκη, επιμελήτριας μοντέρνας και σύγχρονης τέχνης στο Μουσείο Μπενάκη. Θα διαρκέσει από 10/12/2019 έως 1/3/2020.

Εξώφυλλο «Cahier d’Art» του Joan Mirό για το τεύχος 3-4, 1940

Camping Simos Διακοπές στον Παράδεισο

υτή την παραλία την έχεις ονειρευτεί. Αυτές τις διακοπές τις έχεις ευχηθεί κι αν βρεθείς εκεί, έχεις δει τον Παράδεισο με τα μάτια σου. Η παραλία του Σίμου στην Ελαφόνησο σε μαγεύει από την πρώτη στιγμή που την αντικρίζεις μέχρι την ώρα που θα την αποχωριστείς. Γιατί όσες μέρες κι αν έχεις για να την απολαύσεις ποτέ δεν είναι αρκετές, όχι για να τη βαρεθείς (ούτε καν!) αλλά ούτε και για να συνηθίσεις πως αυτό το τοπίο υπάρχει στην πραγματικότητα. Η λευκή άμμος που απλώνεται μέχρι εκεί όπου φτάνει το βλέμμα σου και τα καταγάλανα νερά που μοιάζουν εξωπραγματικά δημιουργούν ένα σκηνικό μοναδικής ομορφιάς, με έντονο το στοιχείο της ελευθερίας. Αυτή η ελευθερία ολοκληρώνεται από τη φιλοσοφία του camping που σου δίνει τη δυνατότητα να κοιμάσαι κάτω από τ’ αστέρια, ακούγοντας τον ήχο της θάλασσας. Το Camping του Σίμου στην Ελαφόνησο είναι από τα πιο γνωστά της Ελλάδας, και όχι άδικα. Άλλωστε, είναι μία από τις λίγες περιπτώσεις που ένα ολόκληρο νησί οφείλει τη φήμη του στο camping που έγινε must προορισμός για campers (και μη) από την πρώτη στιγμή της λειτουργίας του. Ακριβώς πάνω από τη θάλασσα, θα σου προσφέρει σκιερές θέσεις για να τοποθετήσεις τη σκηνή σου ή το τροχόσπιτό σου, ρεύμα και camping, καθώς και όλα όσα μπορούν να κάνουν τη διαμονή σου μια άνετη και αξέχαστη εμπειρία. Το μίνι μάρκετ του camping σου παρέχει όλα όσα χρειάζεσαι σε καθημερινή βάση, από τα πιο απλά και χρηστικά μέχρι προϊόντα για την καθημερινή μαγειρική στην κοινόχρηστη κουζίνα. Φυσικά, αν δεν θέλεις να σε απασχολεί το φαγητό, στην ταβέρνα θα βρεις ό,τι επιθυμείς από ελληνικές παραδοσιακές γεύσεις. Στο Camping Σίμος είναι ευπρόσδεκτα τα κατοικίδια, ενώ οι λάτρεις του ποδηλάτου θα βρουν να νοικιάσουν το αγαπημένο τους δίτροχο για να κάνουν βόλτα ή απλώς να πεταχτούν μέχρι το χωριό του νησιού. Αν πάλι δεν είσαι εξοπλισμένος, το camping θα σου παρέχει ό,τι χρειάζεσαι για τη σκηνή σου, από τα πιο βασικά μέχρι την ίδια τη σκηνή, ενώ οι φανατικοί των τοίχων μπορούν να μείνουν σε κάποιο από τα bungalows του camping, απολαμβάνοντας καθημερινά τη μαγευτική παραλία. Ακόμα και το αυτοκίνητο μοιάζει περιττό στην Ελαφόνησο, αφού ο Σίμος διαθέτει mini bus που θα σε μεταφέρει από και προς το λιμάνι. Εσύ το μόνο που χρειάζεται να κάνεις είναι να βρεις τον χρόνο για τις καλοκαιρινές διακοπές, να κλείσεις θέση και να αφεθείς στη μαγεία της παραλίας του Σίμου και στην εμπειρία του camping που θα σου μείνει αξέχαστη.

Παραλία Σίμος, Ελαφόνησος, 27340 22672, 6940 994994, www.simoscamping.gr, info@simoscamping.gr

αυγουστος 2019 – lifo

Δεν είναι λίγα τα βιβλία που ξεδίπλωσαν και ενίοτε αποθέωσαν κρυφές ή φανερές μεριές της Ελλάδας και κατέληξαν να γίνουν συνώνυμα συγκεκριμένων τόπων και ειδικά το καλοκαίρι αναδεικνύουν ακόμα περισσότερο τη μαγεία τους. από την τινα μανδηλαρα

22 lifo – αυγουστος 2019

αυγουστος 2019 – lifo

Σπέτσες

Σκιάθος

Άνδρος

Κέρκυρα

Πάτμος

Τζων Φώουλς, Ο Μάγος,

Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης, Άπαντα, κριτική έκδοση - Ν.Δ.

Ιωάννα Καρυστιάνη, Μικρά Αγγλία, Καστανιώτης

Λόρενς Ντάρελ, Η σπηλιά του Πρόσπερου,

Χρήστος Βακαλόπουλος, Η γραμμή του ορίζοντος,

Τριανταφυλλόπουλος, Δόμος, Αθήνα

Λίγοι συγγραφείς ξέρουν την Άνδρο όσο η Καρυστιάνη και την έχουν δει στην άγρια και σκληρή αλλά και στην υπόγεια, αρχοντική και ανάλογα δοξασμένη πλευρά της. Η εσωστρέφεια και η αυστηρότητα που χαρακτήριζε τις αρχοντοοικογένειες, με το βλέμμα πάντα στραμμένο πέρα από τα πέλαγα, εκεί όπου χάνονταν οι καραβοκύρηδες και φτιάχνονταν οι εφοπλιστές, είναι κυρίαρχες στο μυθιστόρημα για τη σκληρή καρδιά και τα κυρίαρχα ήθη της Άνδρου. Μικρά Αγγλία έλεγαν την Άνδρο ακριβώς γιατί τολμούσε να αντιπαρατεθεί στο αυτοκρατορικό κλέος της θαλασσοκράτειρας Μεγάλης Βρετανίας και να εμπνεύσει στους κατοίκους αντίστοιχα μεγαλόπνοες ενατενίσεις. Εξού και η πρωταγωνίστρια του μυθιστορήματος Όρσα αναγκάζεται να παντρευτεί έναν καραβοκύρη, θάβοντας για πάντα στην καρδιά της τον ανεκπλήρωτο έρωτα για τον Σπύρο, ο οποίος θα επιστρέψει μετά από χρόνια θριαμβευτής για να παντρευτεί τη μικρή της αδελφή, Μόσχα. Όσα διαμείβονται μέσα και έξω από το αρχοντικό ουσιαστικά συνιστούν μια ακριβέστατη αναπαράσταση του νησιού με τα πανέμορφα βυσσινοχώραφα, τους ανεμοδαρμένους βράχους, τις χρυσαφένιες αμμουδιές, όπως αυτή του Νεμποριού, τα ασημένια τρεχούμενα νερά και τις μυστικές ιαματικές πηγές, σαν τα μυστικά που βασανίζουν τις καρδιές.

μτφρ. Λύο Καλοβυρνάς, Μεταίχμιο

Εκδόσεις της Εστίας

Ο επίγειος παράδεισος, γεμάτος οπωροφόρα δέντρα, παλιά αρχοντικά και μια φύση που μεταμορφώνει και την πιο αδιάφορη συνείδηση, στο μυαλό των Ντάρελ ήταν συνώνυμος της Κέρκυρας. Ολόκληρη η οικογένεια έτυχε να μεταφερθεί εκεί λίγο πριν από το ξέσπασμα του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου και να μαγευτεί για πάντα από το τοπίο – απόδειξη οι πανέμορφες λυρικές περιγραφές στο βιβλίο και το ειδικό παράρτημα για τους ταξιδιώτες στο τέλος, όπου καταγράφονται με λεπτομέρεια οι ιστορικοί σταθμοί του πανέμορφου νησιού του Ιονίου. Κέντρο του οικογενειακού αυτού παραδείσου ήταν το περίφημο Άσπρο Σπίτι, το οποίο περιγράφει αναλυτικά και ο Χένρι Μίλερ στον Κολοσσό του Μαρουσιού, καθώς υπήρξε από τους διασημότερους επισκέπτες του. Ανάγλυφες εικόνες δίνει με τον δικό του τρόπο και ο αδελφός του Λόρενς, Τζέραλντ, ο οποίος έγραψε την Τριλογία της Κέρκυρας, μέρος της οποίας είναι το περίφημο χρονικό από εκείνα τα χρόνια Η οικογένειά μου και άλλα ζώα, που ενέπνευσε την ομώνυμη σειρά του BBC. Αν η φύση της Κέρκυρας ήταν που μετέτρεψε τον Τζέραλντ σε παντοτινό φυσιοδίφη, ο έντονος ερωτισμός είναι που έκανε τον Λόρενς αισθαντικό και υποβλητικό συγγραφέα.

«Τριάντα δύο χρονών, χωρισμένη, ρίχνει μια ματιά κατανόησης στον κόκκινο δίσκο που χάνεται, προσπερνάει μια μικρή εκκλησία που στέκει ξεκάρφωτη στην άκρη του γκρεμού μ’ ένα λευκό πανί ν’ ανεμίζει στην πόρτα της. Κάνει δυο βήματα, στέκεται, γυρίζει και βλέπει στα μάτια τη μικρή ξεκάρφωτη εκκλησία, της έρχεται να κάνει το σταυρό της και δεν το κάνει γιατί ντρέπεται, χιλιάδες φίλοι μέσα της τής λένε να μην το κάνει, τι νόημα έχει αυτό που κάνει, το κάνει χωρίς να το εννοεί, δεν είναι του επιπέδου της να κάνει το σταυρό της, αυτό το κάνουν άνθρωποι που δεν σκέφτονται τι νόημα έχει αυτό που κάνουν» γράφει για την επισκέπτρια της Πάτμου στο βιβλίο αναφοράς, που ωστόσο παραμένει εξαντλημένο, Η Γραμμή του ορίζοντος, ο Χρήστος Βακαλόπουλος. Η χωρισμένη Ρέα Φραντζή καταφεύγει στην Πάτμο της εσωτερικής ανασκόπησης και της αλήθειας, όπου αποκαλύπτεται κυριολεκτικά όλος ο κόσμος. Η Πάτμος, δοσμένη ανάγλυφα από τον συγγραφέα ως μέρος ησυχίας και εσωτερικής προσευχής, εμπνέει οράματα αλλά και ένα από τα πιο μοντέρνα μυθιστορήματα που έχουν γραφτεί, γεμάτο συμβολισμούς και σημειολογικές-κοινωνικές αναλύσεις για τα αδιέξοδα της δικής του γενιάς και για έναν κόσμο που χάνεται. Η Ρέα, όπως και ο συγγραφέας, σε ένα βιβλίο που μοιάζει άκρως αυτοβιογραφικό όχι μόνο αγωνιά να βρει τον εαυτό της αλλά και να δει πώς είναι ένα νησί πραγματικά σε σχέση με το αλλαγμένο τότε από τον τουρισμό ελληνικό τοπίο, γιατί «κάποτε υπήρχε μόνο το νησί και τώρα πηγαίνουν όλοι σε κανένα νησί, να πάμε σε κανένα νησί, θα είναι σε κανένα νησί, θα έχουν ανακαλύψει κανένα νησί, να την κάνουνε σε κανένα νησί».

μτφρ. Φαίδων Ταμβακάκης, Εκδόσεις της Εστίας

Πίσω από τα κατάλευκα αρχοντικά με τις βοτσαλωτές αυλές και την αρμονική ομορφιά κρύβεται η τρέλα. Ή και η σοφία. Ή ένας άλλος τρόπος να βρεις την αρμονική σου σύνδεση με το σύμπαν, που μετατρέπει τις Σπέτσες στη γη της σύγκρουσης και εν τέλει της συμφιλίωσης, εκεί όπου, με άλλα λόγια, ο Νίκολας Ερφ ή αλλιώς ο ίδιος ο Φώουλς βρίσκει τον εαυτό του. Όχι τυχαία, ένα από τα σημαντικότερα βιβλία ενηλικίωσης της παγκόσμιας λογοτεχνίας εκτυλίσσεται στο μικρό διαμαντένιο νησάκι του Αργοσαρωνικού, εκεί όπου βρέθηκε ριγμένος ο Οξφορδιανός Τζων Φώουλς, διδάσκοντας αγγλικά στην Αναργύρειο και Κοργιαλένειο Σχολή. Αρχικά, το ασφυκτικό περιβάλλον του μικρού για τα μέτρα του συγγραφέα νησιού τον ανάγκασε να μετονομάσει το μέρος σε Φράξο, όπως είναι γνωστές οι Σπέτσες στο βιβλίο, αλλά στη συνέχεια το μετέτρεψε σταδιακά σε τόπο ελευθερίας, ειδικά μετά τη γνωριμία του ήρωα με τον επικίνδυνο θεομπαίχτη που τον παρασύρει τα περίεργα βράδια στο Μπουράνι, που οι ντόπιοι ταυτίζουν με τη Βίλα Μπόταση. Επομένως, οι Σπέτσες δεν είναι μονάχα ο τόπος απ’ τον οποίο ο Φώουλς μπορεί να αγναντεύει την Επίδαυρο και τις Μυκήνες αλλά και ένα μυθικό μέρος γεμάτο πεύκα και «λουσμένα στο φως ξέφωτα», με τις «σμαραγδένιες σαύρες» να δημιουργούν το απόλυτο και ιδανικό συμπλήρωμα, χάρη στις μικρές βάρκες στη θάλασσα που λούζονται στο εξαγνιστικό φως της Μεσογείου, φέρνοντας εν τέλει κοντά το φως στο σκοτάδι.

24 lifo – αυγουστος 2019

Ανοίγεις κάθε σελίδα και κάθε διήγημα και ανιχνεύονται οι μυρωδιές, οι εικόνες, τα μαγικά τοπία που μετέτρεψαν τη Σκιάθο σε παντοτινή μούσα του κορυφαίου συγγραφέα, ποιητή και αναχωρητή. Οι μνημειώδεις και άκρως υποβλητικές περιγραφές του Σκιαθίτη μετατρέπουν το νησί σε ένα αιώνιο τοπίο φαντασιώσεων και προσδοκιών: οι νύχτες με τη «φθίνουσα σελήνη» και οι περιγραφές στην «άπειρον σκιαυγή θέαν, με τον ψίθυρον της αύρας επί των θάμνων και αγριελαιών, τους μακρυσμένους φλοίσβους των κυμάτων κάτω, τους δούπους του ρεύματος εις την χαράδραν της βαθείας κυλάδος, και τους μυστηριώδεις θρους, ήχους, μορμύρους της κοιμωμένης φύσεως ως εν ονείρω λικνιζομένης και αναφρισσούσης» (από την πανέμορφη Σταγόνα Νερού). Ίσως είχε δίκιο ο Καρκαβίτσας όταν έλεγε πως η Σκιάθος του Παπαδιαμάντη φαντάζει ωραιότερη από εκείνη του Θεού, αφού η λαμπρότητα της ψυχής του την καθιστά έναν τόπο ανοιχτών προσδοκιών και αναπολήσεων. Ο γύρος στην παραλία από τα Ρόδινα Ακρογιάλια είναι ίσως η καλύτερη διαφήμιση του νησιού σε παγκόσμια κλίμακα και το σπίτι του Παπαδιαμάντη, που είναι ακόμα επισκέψιμο, το ταπεινό σύμβολο σε ένα νησί ακραιφνούς ελληνικότητας.

Σύρος

Μύκονος

Επίδαυρος - Μυκήνες

Μάνη

Κρήτη

Μιχάλης Καραγάτσης, Η μεγάλη χίμαιρα,

Robert Α. McCabe, Μύκονος 1955-1957, μτφρ.

Χένρι Μίλερ, Ο Κολοσσός του Μαρουσιού,

Πάτρικ Λη Φέρμορ, Μάνη, μτφρ. Τζαννής Τζαννετάκης,

Εκδόσεις Της Εστίας

Κρυστάλλη Γλυνιαδάκη, Πατάκης

μτφρ. Ιωάννα Καρατζαφέρη, Μεταίχμιο

Κέδρος

Patricia Highsmith, Τα δύο πρόσωπα του Ιανουαρίου, μτφρ. Ανδρέας

Ποτέ άλλοτε ένα νησί δεν συνδέθηκε τόσο με ένα βιβλίο όσο η Σύρος με τη Μεγάλη Χίμαιρα. Το βιβλίο που γράφτηκε το 1936 από τον Καραγάτση για να προκαλέσει τα τότε «κοινά ήθη» με τις τολμηρές του σκηνές και να φτάσει να απαγορευτεί κρατάει δυνατή τη φήμη του μέχρι σήμερα, καθώς εξακολουθεί να είναι ευπώλητο, ενώ πρόσφατα το είδαμε να μεταφέρεται με επιτυχία στο θέατρο. Πρωταγωνιστικό ρόλο στο βιβλίο διαδραματίζει το καταραμένο σπίτι όπου μένει η Γαλλίδα Μαρίνα Μπαρέ, η οποία γνωρίζεται με τον καπετάνιο Γιάννη Ρεΐζη σε κάποιο από τα ταξίδια του και αποφασίζει να τον ακολουθήσει στη Σύρο. Εκεί προσπαθεί να συμφιλιωθεί με τους δαίμονές της και να θάψει τα τραύματά της στη συριανή ομορφιά – μια αντίθεση που κάνει ακόμα πιο έντονες τις περιγραφές του συγγραφέα. Λένε πως ο Καραγάτσης εμπνεύστηκε την τραγωδία της Μαρίνας από την πραγματική ιστορία που κρύβεται πίσω από το Κόκκινο Σπίτι στο αρχοντικό Επισκοπειό και στοιχειώνει ακόμα τις ιστορίες των Συριανών. Οι εικόνες, πάντως, από τις όμορφες γωνιές που ακολουθούν τις φαντασιώσεις της Μαρίνας σε μεταφέρουν σε ένα ειδυλλιακό σκηνικό που παραμένει ανέγγιχτο μέχρι σήμερα και είναι φυσικό πολλές διαδρομές στο νησί να φέρνουν κατευθείαν στον νου τις άκρως πειστικές περιγραφές του Καραγάτση.

Ένας από τους φωτογράφους που λάτρεψαν πραγματικά την Ελλάδα απαθανατίζει τη Μύκονο πριν από την επέλαση των τουριστών, των αυτοκινήτων και του λάιφ-στάιλ. Η Μύκονος του ’55, όταν πρωτοπήγε εκεί ο Μακέιμπ με μια βάρκα, αφού δεν υπήρχε ακόμα το λιμάνι, και κινούνταν με το ένα και μοναδικό δωδεκαθέσιο λεωφορείο, ήταν το φτωχό, πλην όμως πανέμορφο νησί των Κυκλάδων που ζωντανεύει στις φωτογραφίες του. Μαγεμένος από τη μικροκλίμακα, το απέραντο γαλάζιο, τους νησιώτες και την απλότητα, κατέγραψε με την κάμερά του διαφορετικά ενσταντανέ από τη ζωή στο νησί και μαγεύτηκε από τα αυτοσχέδια γλέντια, τον πολιτισμό, την κουζίνα και τις συνήθειες των κατοίκων. Η Μύκονος αλλιώς ή, όπως ομολογεί και στο λεύκωμα ο ίδιος ο συγγραφέας, «πόσο τυχερός ήμουν που γνώρισα το νησί την εποχή εκείνη, όταν βρισκόταν στο κατώφλι της μελλοντικής δραματικής του αλλαγής!».

Το βιωματικό βιβλίο που έγραψε ο Χένρι Μίλερ για την επίσκεψή του στην Ελλάδα λίγο πριν από το ξέσπασμα του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου παραμένει η πιο εναργής και συγκινητική ωδή στις ομορφιές της χώρας μας. Με τρόπο διαυγή και ενορατικό, χωρίς όμως εξωραϊσμούς, ο Μίλερ διείδε την αρχέγονη δύναμη που διέπει τις γωνιές της Ελλάδας από την Αθήνα έως την Κέρκυρα και από την Επίδαυρο και τις Μυκήνες έως τον Πόρο. Γράφει χαρακτηριστικά για το ταξίδι του στην Επίδαυρο: «Περπατώντας πάνω στους φωσφορίζοντες νεκρούς, στην Επίδαυρο ένιωσα μια ακινησία τόσο έντονη, που για ένα κλάσμα του δευτερολέπτου άκουσα τη μεγάλη καρδιά του κόσμου να χτυπά και κατάλαβα το νόημα του πόνου και της λύπης: στην Τίρυνθα στάθηκα στον ίσκιο του κυκλώπειου ανθρώπου και ένιωσα τη φλόγα εκείνου του εσωτερικού ματιού που τώρα έχει γίνει ένας αρρωστιάρικος αδένας: στο Άργος ολόκληρη η πεδιάδα ήταν μια πύρινη ομίχλη στην οποία είδα τα φαντάσματα των δικών μας Ινδιάνων και τους χαιρέτησα σιωπηλά. Τριγυρνούσα μ’ έναν ξεκομμένο τρόπο, τα πόδια μου πλημμυρισμένα από μια γήινη λάμψη. Βρίσκομαι στην Κόρινθο μέσα σ’ ένα ροζ φως, ο ήλιος μάχεται το φεγγάρι, η γη γυρίζει: αργά, με τα χοντρά της ερείπια περιστρέφεται στο φως σαν νερόμυλος που αντανακλάται σε ακίνητη λίμνη».

Ο Πάτρικ Λη Φέρμορ δεν έγραψε μόνο για τη Μάνη αλλά την έζησε από πρώτο χέρι, αγόρασε εκεί σπίτι, έγραψε, έζησε και πέθανε, αφουγκράστηκε όλες τις αλλαγές στο απόκοσμο αυτό μαγικό μέρος της Ελλάδας καθώς τα χρόνια περνούσαν. Το βιβλίο του με τις πρώτες εντυπώσεις κατά την άφιξή του στη χώρα μας τη δεκαετία του ’50 παραμένει αλησμόνητο: «Αυτές τις άδειες κορφές, όπως γράφει ο Όμηρος, είχε για λημέρι της η Άρτεμη μαζί με τρεις κατσικοπόδαρες νύμφες. Αυτές παρασέρνανε τους μοναχικούς ταξιδιώτες σ’ έναν λαϊκό χορό και τους οδηγούσαν, ανυποψίαστους, σ’ έναν γκρεμό απ’ όπου τους έσπρωχναν, στέλνοντάς τους κουτρουβαλιαστά κάτω στον κόλπο… Ξαφνικά, ένα θαύμα ακόμα ήρθε να προστεθεί στην ευτυχία μας· μια κρύα πνοή αγέρα. Αυτή είναι μία από τις ευλογίες που σπάνια λείπουν απ’ το κατακαλόκαιρο της Πελοποννήσου. Έπειτα από ατέλειωτα πρωινά όπου ψήνεσαι, σαν έρθει το απόγευμα, που θαρρείς πως το τρομερό αυτό μαρτύριο θα δυναμώσει ακόμα πιο πολύ, υψώνεται ξαφνικά αυτός ο ακίνητος αέρας που ζεσταίνεται παραπάνω απ’ ό,τι μπορείς να αντέξεις. Το κενό αυτό, το οποίο τόσο αποστρέφεται η φύση, όπως υψώνεται σαν αερόστατο, σέρνει δροσερά θαλασσινά ρεύματα αέρα στα στριφογυριστά φαράγγια και δημιουργεί μιαν ευχάριστη αναταραχή της ατμόσφαιρας· μια σταθερή, δροσερή αύρα που ξαναζωντανεύει τον ταξιδιώτη στα τελευταία του ξέπνοα βήματα».

Αποστολίδης, Άγρα

Ίσως μόνο η ευφυΐα της Χάισμιθ να μπορούσε να αντιληφθεί ότι το μυστηριακό σκοτάδι της Κνωσού συνιστά το ιδανικό περιβάλλον για φόνο. Από κει πήρε την ιδέα και έστησε ένα από τα πιο ακριβή της μυθιστορήματα, τα Δύο πρόσωπα του Ιανουαρίου. Το φονικό έχει επίκεντρο το Κινγκ Πάλας και τη Μεγάλη Βρετανία, καταγράφοντας ανάγλυφα την εικόνα της Αθήνας τη δεκαετία του ’60, αλλά σύντομα μεταφέρεται στην Κρήτη, και συγκεκριμένα στα Χανιά, στο Ρέθυμνο, στο Ηράκλειο και στο ανάκτορο της Κνωσού. Έχοντας φύγει από τις ΗΠΑ, όπου κινδυνεύει να φυλακιστεί για απάτες, ο Τσέστερ ΜακΦάρλαντ φτάνει στην Ελλάδα μαζί με τη νεαρή γοητευτική γυναίκα του Κολέτ. Και οι δυο προσπαθούν να δώσουν την εντύπωση αθώων τουριστών στην Αθήνα μέχρι τη μέρα που πάνω στον πανικό του ο Τσέστερ σκοτώνει, άθελά του, έναν ιδιαίτερα περίεργο αστυνομικό επιθεωρητή. Από κει ξεκινά ένα παράξενο κυνηγητό που οδηγεί το ζευγάρι στην Κρήτη, την οποία μεταφέρει άκρως παραστατικά, με τις απαραίτητες δόσεις μυστηρίου, η κατεξοχήν συγγραφέας του ανθρώπινου βάθους.

αυγουστος 2019 – lifo

26 lifo – αυγουστος 2019

Μία από τις σπουδαιότερες ταινίες στην ιστορία του κινηματογράφου έρχεται στα θερινά της πόλης. από τον θοδωρη κουτσογιαννοπουλο

αυγουστος 2019 – lifo

ία από τις σπουδαιότερες ταινίες για την αμφιβολία, την προσωπική και την καλλιτεχνική, το 8 ½ καταφέρνει συνεχώς να ανατρέπει τα δεδομένα της αφήγησης, συγχέοντας παραληρηματικά τα όρια της πραγματικότητας με τη φαντασία, αλλά και το οπτικό του κέντρο, την ίδια στιγμή που ο πρωταγωνιστής παραμένει, χωρίς αμφισβήτηση, ο Γκουίντο Ανσέλμι. Ευειδής, καταξιωμένος, γοητευτικός, ο σκηνοθέτης βρίσκεται στην πιο κρίσιμη καμπή της ζωής και της καριέρας του. Πελαγοδρομεί στην τελική φάση της νέας του ταινίας, που μάλιστα φλερτάρει ανοιχτά με την επιστημονική φαντασία, αλλά μπλοκάρει σε μια παρατεταμένη, ιλαροτραγική υπαρξιακή κρίση. Κολλημένος σε τέλμα, αποσύρεται σε ένα spa με επισκέπτες κυρίως εχθρικούς, φανταστικούς και μη, δικούς του ανθρώπους ή πρόσωπα επιρροής από το παρελθόν, βιώνοντας μια επώδυνη σύγχυση, ανάμεσα στις μνήμες και στις τύψεις. Όπως ισχυρίζεται, φιλοδοξία του ήταν να γυρίσει ένα ειλικρινές φιλμ, χωρίς ψέματα, να πει απλά πράγματα. Ένα φιλμ που θα τον βοηθούσε να θάψει μια και καλή όλα τα νεκρά πράγματα που κουβαλάει. Αντ’ αυτού, αντιλαμβάνεται πως, όντας μπερδεμένος, και με ένα ασήκωτο φορτίο στα χέρια του, αδυνατεί να θάψει οτιδήποτε, γιατί του λείπει το κουράγιο. Μεγαλωμένος σε ένα περιβάλλον τυπικά καθολικό και αντιμέτωπος με απανωτές, σφαγιαστικές κριτικές στα πρώτα του βήματα, ο Φεντερίκο Φελίνι θα έπρεπε να κρυφτεί κάτω από μια πέτρα και να μην ξαναπιάσει στα χέρια του κάμερα αν έπαιρνε τοις μετρητοίς αυτά που του έγραφαν πριν από τα πρώτα ξενόγλωσσα Όσκαρ του και την τεράστια επιτυχία του Dolce Vita το 1960. Ο Γκουίντο είναι ένας συνδυασμός του σταρ που γέννησε η Γλυκιά Ζωή και του επίμονου, εκρηκτικού Φελίνι, ενός σκηνοθέτη με μεγάλες σκηνοθετικές φιλοδοξίες, που με το 8 ½ άνοιξε το κουτί της Πανδώρας χάρη στις επάλληλες προσμείξεις σουρεαλισμού και ονειρικών τόνων – αυτό που οι θαυμαστές και οι επικριτές του βάφτισαν «felliniesque» και επηρέασε γενιές κινηματο-

28 lifo – αυγουστος 2019

γραφιστών, με πρώτο και καλύτερο τον Ντέιβιντ Λιντς. Η θρησκευτική γαλούχηση του Ιταλού σκηνοθέτη λειτουργεί ως το αδιαφιλονίκητο τόξο της βασικά δαιδαλώδους ταινίας του, ξεκινώντας από τις πολλαπλές ενοχές και καταλήγοντας σε μια μακρά, κοπιαστική λύτρωση. Στο ενδιάμεσο, η αμαρτία των σκέψεων και των πράξεων βασιλεύει καρκινοβατώντας, όχι ακατάσχετα, αλλά με τον αυξομειούμενο ρυθμό και την επείγουσα ανάγκη ενός γητευτή δερβέναγα που έχει μάθει όλη του τη ζωή να φοράει πολλές μάσκες, ειδικά μπροστά σε γυναίκες. Ο Γκουίντο βρίσκεται σε διάσταση με τη γυναίκα που δεν έχει πάψει να αγαπά. Η ερωμένη του είναι stand by, αλλά η παρουσία της δεν τον βολεύει στο πρόβλημα που περνά. Η πιστή συνεργάτις και εξομολόγος του, αναγκαστικά, του υπενθυμίζει αλήθειες που δεν θέλει να ακούσει. Η ιδανική γυναίκα που οραματίζεται για τον μεγάλο ρόλο στην ταινία του τον βρίσκει αντιπαθή. Η πόρνη των παιδικών του χρόνων, μια επιβλητική ανάμνηση πληθωρικής σκανδαλιάς, όπως τη μοιράστηκε με τα χωριατόπαιδα της γειτονιάς, τον ξεστρατίζει ακόμα περισσότερο. Η σεπτή μορφή της μητέρας τον επαναφέρει προσωρινά στο ουτοπικό κανάκεμα. Η φίλη του κολλητού του, ο μοναδικός πραγματικά μορφωμένος άνθρωπος στο πολυπρόσωπο καστ, κριτικάρει αρνητικά τις προηγούμενες ταινίες του και, κυρίως, του αντιγυρίζει τις σοβινιστικές του αιχμές και τις αυταπάτες που τρέφει για το αμετακίνητο, παθητικό του χαρέμι, έμμεσα και ποιητικά, επισημαίνοντας πως οι γυναίκες είναι έτοιμες να επαναστατήσουν από τη σκλαβιά ενός γερασμένου αφέντη. Σαν να μην έφταναν αυτά, ο Γκουίντο έχει προσλάβει έναν επαγγελματία κριτικό για να διυλίσει τις νέες του κινηματογραφικές ιδέες κι εκείνος δεν παραλείπει να τις απορρίπτει συστηματικά ως αδύναμες, ανερμάτιστες και μπερδεμένες, υπερβολικά δωρεάν και αχρείαστα προσωπικές! Έντεχνα και πλάγια, ο Φελίνι βγάζει το άχτι του για τη χρόνια απόρριψη του έργου του, αλλά βασανίζεται να βρει το νήμα της δικής του «κρίσης», εξετάζοντας την ορθότητα των επιλογών του, ανακινώντας έτσι την ουσία του σινεμά με έναν νοηματικό και σκηνογραφικό οργασμό. Τα sets, πολύπλοκα και ευκρινή, σε εκτυφλωτικό ασπρόμαυρο, μοιάζουν έτοι-

μα να καταπλακώσουν το κατ’ ευφημισμόν αφεντικό τους, έναν σκηνοθέτη που ομολογεί την ανημπόρια του. Ο Γκουίντο κρύβεται πίσω από το παιδί που κάποτε ήταν, καταφεύγοντας είτε στην ασφάλεια μιας αγνής, ξένοιαστης νεότητας, είτε καμωνόμενος το θιγμένο και θλιμμένο θύμα, ως ντίβα που σαδομαζοχιστικά επιθυμεί επιβεβαίωση από το δίπτυχο της μάνας/ερωμένης αλλά και την αναγνώριση για τον επαγγελματικό του κόπο. Γιατί; Η συναισθηματική του ανεπάρκεια, η παραδοχή της ανικανότητάς του να αγαπήσει, πυροδοτεί το χάος, αλλά οδηγεί το οικοδόμημά του στο τέρμα, ενδεχομένως από πονηριά, για να προλάβει τους άλλους. Προκαλώντας το ομαδικό μαστίγωμά του, εκλιπαρεί τη συμπόνια, για να μη διακρίνει, ως έξυπνος και ευαίσθητος άνθρωπος, τον πραγματικό οίκτο στην επερχόμενη, οριστική του ήττα. Στήνει έτσι το ελεύθερο συμπόσιο του καλλιτέχνη που πολιορκείται από τη στενή και ευρύτερη οικογένειά του, προτιμώντας την αταξία αντί την τυπική δημιουργία περιττών πραγμάτων. Υπό αυτή την έννοια, το 8 ½ ( δηλαδή το αριθμητικό σύνολο των μεγάλου μήκους ταινιών και της συμμετοχής σε σπονδυλωτές ταινίες του σκηνοθέτη) είναι πρόδρομος του κόμικ στον κινηματογράφο, με τη διάσπαρτη, ονειρική (και ονειρώδη) λογική του. Αν και διασκέδασε όλες τις φημολογούμενες επιρροές για τον χαρακτήρα του Γκουίντο Ανσέλμι, με κυριότερη εκείνη του Λίοπολντ Μπλουμ, ο Φελίνι δεν αρνήθηκε ποτέ πως ο σκηνοθέτης του βασίζεται εν πολλοίς στον ίδιο και η οδύσσεια της προετοιμασίας της ταινίας χρωστάει πολλά στην πίεση που δέχτηκε από τους παραγωγούς να παραδώσει νέο έργο το ταχύτερο δυνατόν, αν και δεν είχε καταλήξει σε συγκεκριμένους άξονες. Παράλληλα, το απόλυτο αριστούργημά του, που κέρδισε δύο Όσκαρ και την αγάπη ενός μεγάλου κοινού που για πρώτη φορά έσπευσε να συμμετάσχει σε ένα αβανγκάρντ, διόλου εύπεπτο, ποπ φαινόμενο, επηρέασε (και σίγουρα ενθάρρυνε) και τον ίδιο τον Φελίνι για το πιο μεγάλο του τόλμημα, την Ιουλιέτα των Πνευμάτων, που θα γύριζε τρία χρόνια αργότερα, αφού εκείνη ακριβώς την περίοδο δοκίμαζε συστηματικά LSD, για να απελευθερώσει ευκρινέστερα τη φαντασιακή του δυναμική.

αυγουστος 2019 – lifo

Η γεύση τη� Τήνου Ένα γαστρονομικό οδοιπορικό στο νησί που όλοι λένε πως «έχει το καλύτερο φαΐ». από τον γιαννη πανταζοπουλο φωτογραφιεσ: ευριπιδης αποστολιδης

lifo – αυγουστος 2019 2019 30 lifo – αυγουστος

αυγουστος 2019 – lifo

Άγριες αγκινάρες:

Τήνος είναι από τα ομορφότερα νησιά των Κυκλάδων. Ένας τόπος με φυσικό κάλλος και κρυφές ομορφιές, ο οποίος φημίζεται για την τέχνη, τον πολιτισμό και την πνευματικότητά του, με ανθρώπους φιλόξενους, χαμογελαστούς και ανοιχτόκαρδους. Σε αυτό το νησί του Αιγαίου θα δεις βράχους σμιλεμένους από τον άνεμο, παραλίες με καταγάλανα νερά, κυκλαδίτικα χωριά σκαρφαλωμένα στις πλαγιές και παραδοσιακούς οικισμούς που διατηρούνται αναλλοίωτοι στον χρόνο. Πέρα από την πρώτη εικόνα που βλέπει ο επισκέπτης φτάνοντας στο λιμάνι, η περιήγηση στην ενδοχώρα, όπως και η ανακάλυψη των μυστικών κάθε χωριού, αποτελεί μια μοναδική εμπειρία για όλους όσοι επισκέπτονται το νησί. Όμως το ασύγκριτο πλεονέκτημά του είναι ο γαστρονομικός του πλούτος. Εκεί, στα ορεινά χωριά με τους σπάνιους γεωλογικούς σχηματισμούς, όπως οι επιβλητικοί γρανιτένιοι όγκοι στο χωριό Βωλάξ, την πλούσια βλάστηση, την αμφιθεατρική αρχιτεκτονική, τις ξερολιθιές, τα γραφικά εκκλησάκια αλλά και τις τοποθεσίες με τις απόμερες παραλίες και τους απάνεμους όρμους επιβιώνουν οι αξίες της κοινότητας, της συμμετοχής και της συλλογικής προσπάθειας. Αυτά τα δεδομένα έχουν βοηθήσει την Τήνο να εξελιχθεί σε έναν από τους σημαντικότερους γαστρονομικούς προορισμούς της χώρας. Πολυάριθμα προϊόντα και εξαιρετικές πρώτες ύλες συνιστούν την παραγωγή της τοπικής παράδοσης, προερχόμενα από γοητευτικούς αγροτικούς μικρόκοσμους. Δίπλα σε ερειπωμένα σπίτια που συνεχίζουν να αντιστέκονται στη φθορά του χρόνου, με το πάλλευκο του ασβεστωμένου τοίχου και το γαλάζιο της θάλασσας, αυτό το πνευματικό νησί ξεχωρίζει για τη γευστική του αφθονία. Σε πρόσφατο ταξίδι μου στην Τήνο περιπλανήθηκα σε αυτά τα χωριά και βίωσα από κοντά την ιεροτελεστία της διατροφικής παράδοσης. Παρ’ ότι πολλοί θα αναρωτηθούν πώς από έναν τόπο με λιγοστό νερό και άγονο, πετρώδες έδαφος γεννιούνται τέτοιοι γευστικοί θησαυροί, είναι αλήθεια ότι σε τούτο το μέρος πραγματοποιείται η πιο επιτυχημένη μεταποίηση των καρπών της γης. Η επαφή με τη φύση και τις πρώτες ύλες, η θρησκεία, οι παγανιστικές δοξασίες και οι κατά τόπους ιστορίες έχουν συμβάλει στη δημιουργία του γαστρονομικού πολιτισμού. Μάλιστα, όπως αφηγούνται οι ντόπιοι ηλικιωμένοι, κατά το παρελθόν αξιοποιούσαν όσο διαθέσιμο χώρο υπήρχε, χτίζοντας τις γνωστές αναβαθμίδες. Ο διευθυντής εστιατορίων Ευριπίδης Αποστολίδης πριν από λίγο καιρό πήρε την απόφαση να μετακομίσει μόνιμα στο νησί της Τήνου και σήμερα είναι υπεύθυνος του εστιατορίου Μαραθιά στην παραλία Άγιος Φωκάς. « Ήταν έρωτας με την πρώτη ματιά. Ένα ταξίδι που εξελίχθηκε σε σχέση ζωής. Ένα μέρος μοναδικής ομορφιάς που διαθέτει γευστικό πλούτο και σπουδαία παράδοση στην αγροτική και κτηνοτροφική ζωή». Όταν τον ρωτώ τι είναι η Τήνος για εκείνον, απαντά: «Η Τήνος είναι ο αέρας που γεμίζει τις φλέβες σου όταν κατεβαίνεις από το καράβι και περνάει μέσα σε κάθε σου κύτταρο. Τήνος είναι τα κατώγια της, τα χοιροσφάγια, τα ρακιζιά, οι αγκινάρες, η κάππαρη, το καρίκι και το βολάκι. Τήνος είναι οι περιστεριώνες και τα κρασιά της». Στη συνέχεια μας ξεναγεί στον γαστρονομικό πολιτισμό αυτού του ξεχωριστού τόπου και απαριθμεί μερικά από τα πιο ενδιαφέροντα προϊόντα αυτής της εύφορης γης.

lifo – αυγουστος 2019 2019 32 lifo – αυγουστος

Στην Κοιλάδα της Κώμης, και όχι μόνο, καλλιεργούνται οι άγριες αγκινάρες Τήνου, μικρές, πεντανόστιμες, χωρίς να έχουν εσωτερικά το γνωστό χνούδι. Τρώγονται ξιδάτες και μαγειρεμένες με κατσικάκι ή πίτα και είναι μοναδικές. Η συλλογή της μικροσκοπικής, ακάνθινης και ημιάγριας αγκινάρας γίνεται από τον Ιανουάριο μέχρι τον Μάιο, και κάποιες φορές έως και τον Ιούνιο. Ανθεκτική στους δυνατούς ανέμους του νησιού, προσφέρει θρεπτικούς και εύγευστους καρπούς.

Βολάκι: Η τυροκομική παράδοση αποτελεί συνώνυμο των τηνιακών κατοικιών. Το βολάκι είναι ένα τυρί που το βρίσκουμε στην Τήνο και στην Άνδρο. Το όνομά του το παίρνει από το σχήμα του, αφού πλάθεται σε σχήμα στρογγυλωπό, σαν αχλαδάκι, που έχει λεία υφή και έντονο κίτρινο χρώμα. Γίνεται συνήθως από αγελαδινό γάλα. Αν ωριμάσει καλά, θυμίζει την παρμεζάνα. Όταν είναι φρέσκο, χρησιμοποιείται όπως και η φέτα στην υπόλοιπη Ελλάδα, ενώ, όταν ξεραθεί και ωριμάσει, η γεύση του γίνεται πολύ πικάντικη.

Λιαστές ντομάτες: Επειδή

Σαλτσίσι: Πικάντικο σκορδάτο

το καλοκαίρι υπάρχει μεγάλη παραγωγή ντομάτας, για να τις διατηρήσουν και να τις έχουν και τον υπόλοιπο χρόνο, τις ξεραίνουν στον ήλιο και τις κρεμούν σε αρμαθιές σε σκιερό μέρος. Μετά τις αποθηκεύουν και τις κάνουν τηγανητές, συνήθως με κουρκούτι, ή τις διατηρούν σε λάδι.

σαλάμι από χοιρινό. Την καλύτερη εκδοχή του τη βρίσκουμε την εποχή που γίνονται τα χοιροσφάγια στο νησί.

Η Τήνος είναι τα κατώγια της, τα χοιροσφάγια, τα ρακιζιά, οι αγκινάρες, η κάππαρη, το καρίκι και το βολάκι. Τήνος είναι οι περιστεριώνες και τα κρασιά της.

Αλιφώνια: Τα αλιφώνια

Φουρτάλια: Παραδοσιακό

Καρίκι: Τα τηνιακά τυριά παρα-

Κάππαρη: Η κάππαρη είναι ένα

Αμπουρκούνες: Τα μοβ

ή σταμναγκάθι ή το ραδίκι της θάλασσας ή όπως αλλιώς τα αποκαλούν σε διάφορα μέρη της Ελλάδας είναι ένα βότανο-χόρτο πολύ νόστιμο, αλλά δύσκολο στη συλλογή του. Η δυσκολία έγκειται στο ίδιο το φυτό, που είναι ένα σκληρό αγκάθι το οποίο φυτρώνει στα βράχια πάνω από τη θάλασσα.

κυκλαδίτικο πιάτο του οποίου τα υλικά διαφέρουν ανά περιοχή, όμως τα βασικά είναι τα αυγά –αρκετά σε αριθμό– τα λουκάνικα και οι πατάτες. Πρόκειται για μια πολύ πλούσια και χορταστική ομελέτα.

σκευάζονται κυρίως από αγελαδινό γάλα. Το καρίκι είναι ένα τυρί που παραλίγο να εξαφανιστεί από την εμπορική παραγωγή. Για πολλά χρόνια το έβρισκες μόνο στο σπίτι των μερακλήδων οικιακών τυροκόμων. Η Αγγέλα Ρουγγέρη, όμως, του έδωσε ξανά νόημα και το έφερε στη ζωή μας. Στη γεύση θυμίζει έντονα το ροκφόρ. Το όνομά του το έχει πάρει από την ξερή κολοκύθα, μέσα στην οποία ωριμάζει από εκατό ημέρες μέχρι και πέντε μήνες. Παραδοσιακά κόβεται το πάνω μέρος της ξερής κολοκύθας, το αδειάζουν και το χρησιμοποιούν σαν δοχείο. Τοποθετούν στρώσεις από το τυρί πέτρωμα μαζί με χοντρό αλάτι, τα πιέζουν να φύγει ο αέρας και τα κλείνουν ερμητικά. Εκεί το τυρί μένει όσο χρόνο χρειάζεται ώστε να δουλέψουν οι ζυμομύκητες. Είναι ένα από τα πιο ιδιαίτερα ελληνικά τυριά και οι ρίζες της τεχνικής του φτάνουν στους Φράγκους. Ωριμάζει συνήθως επί έξι μήνες ή περισσότερο για να αποκτήσει τα αρώματα και τη γεύση που το κάνουν ανεπανάληπτο. Όσο ωριμάζει, τόσο περισσότερο γευστικό ενδιαφέρον αποκτά και θυμίζει τα δυνατά μπλε τυριά.

ξεχωριστό λαχανικό που μπορεί να βρεθεί σε άγρια μορφή σε πολλά σημεία του νησιού, από το Ξώμπουργο μέχρι τον Τσικνιά και από τα Υστέρνια ως τον Πάνορμο, σε πλαγιές και λαγκάδες. Οι καππαριές από τα τέλη Μαΐου και όλο τον Ιούνιο είναι φορτωμένες με καρπό, έτοιμες να παραδοθούν στα χέρια του κατάλληλου συλλέκτη. Γνωστή από την αρχαιότητα, θεωρούνταν ότι διέθετε θεραπευτικές ιδιότητες. Η κάππαρη είναι γνωστή για τη χρήση της στη μαγειρική, προσφέροντας μια έντονη, πικάντικη γεύση και προσδίδοντας, χάρη στην οξύτητά της, ένα περίεργο άρωμα και αλμυρότητα στα φαγητά.

πρώιμα σύκα με το μακρόστενο σχήμα που βγαίνουν στα μέσα του Ιουνίου. Συνήθως οι συκιές στην Τήνο φυτεύονται στις πεζούλες προκειμένου να εξασφαλίσουν την απαραίτητη υγρασία ώστε να επιβιώσουν και να καρποφορήσουν. Η ανάδειξη της γαστρονομικής ταυτότητας του νησιού, καθώς και η παράδοση και η αυθεντικότητα της Τήνου, συμπυκνώνονται σε αυτό που οι ίδιοι οι κάτοικοι λένε: «Ένα πιάτο, ζεστό ή κρύο. Μια μπουκιά, μικρή ή μεγάλη. Η γεύση. Το φαγητό, ένας από τους βασικότερους και ομορφότερους τρόπους γνωριμίας ενός τόπου. Ο γαστρονομικός μας πολιτισμός βρίσκεται παντού. Στη θάλασσα και στα χωράφια μας. Στα σπίτια μας και στις αυλές. Στα κατώγια. Στα κελάρια. Στα αγαθά που κρατάνε στα χέρια τους και στην ψυχή τους οι άνθρωποι του τόπου αυτού».

Λούζα: Ένα αλλαντικό που φτιάχνεται από το στρογγυλό κομμάτι της χοιρινής μπριζόλας και είναι σχετικά χαμηλό σε λιπαρά. Η διαδικασία παραγωγής της περιλαμβάνει διάφορα στάδια: αλάτισμα, μαρινάρισμα σε κόκκινο κρασί με μπαχαρικά, πάτημα με βάρη (για να πάρει το χαρακτηριστικό πλακέ σχήμα), τύλιγμα σε φυσικό έντερο και κρέμασμα στον αέρα για ωρίμανση από 1 έως 2 μήνες. Η λούζα προετοιμάζεται από τα χοιροσφάγια του Νοεμβρίου και είναι ένα τρόπος αποθήκευσης του κρέατος, ώστε να υπάρχει απόθεμα για τις κρύες μέρες του χειμώνα.

Μπουράντζα: Είναι το φυτό που ο Όμηρος αναφέρει ως νηπενθές, το μυθικό φάρμακο που αλλάζει τη διάθεση, φέρνει ευεξία, χαλαρώνει, ηρεμεί και κάνει να ξεχνιούνται η λύπη και ο θυμός. Σύμφωνα πάντα με τον Όμηρο, τα άνθη του προσφέρθηκαν στην Ωραία Ελένη κατά την επίσκεψή της στην Αίγυπτο. Η γεύση ενός τρυφερού φύλλου έχει αυτήν του δροσερού αγγουριού. Τα άνθη του Μποράγκο είναι μια πολύ όμορφη γαρνιτούρα στη σαλάτα ή ένα εντυπωσιακό γαρνίρισμα σε πικάντικα ή γλυκά πιάτα καθώς και κρύες σούπες.

αυγουστος 2019 – lifo

lifo – αυγουστος 2019 2019 34 lifo – αυγουστος

απο τη lifo team εικονογραφηση: γιωργοσ γουσησ

Από τον Ρούκουνα μέχρι τους Φούρνους, και από τον Αϊ Γιάννη της Γαύδου μέχρι τη Μάνη, 8 συνεργάτες της LiFO γράφουν για την αγαπημένη τους παραλία (με αρκετή δόση νοσταλγίας).

αυγουστος 2019 – lifo

Η παραλία δίχως όνομα στους Πέταξα Φούρνους Ικαρίας γρήγορα το Δεν ξέρω ποια είναι η αγαπημένη μου παραλία. Μάλλον δεν έχω. Όμως αυτό που με παρεό, έπια- τα χρόνια έχω καταλάβει είναι πως απ’ όλες σα τα μαλλιά τις καλοκαιρινές διακοπές η παραλία που θυμάμαι πάντα είναι εκείνη που για να τη κότσο, πήρα βρω θα πάρω κάποιο μονοπάτι, φορώντας σαγιονάρες που γλιστράνε. Θα περάσω ανάτη μάσκα, μεσα από σκίνα και ξεραμένους θάμνους που χαιρέτησα γδέρνουν τα πόδια. Στον δρόμο θα σταματήάπειρες φορές για να χαζέψω το τοπίο, με ένα φιλί σω συνήθως το πέλαγος από ψηλά, δίπλα στον γκρεμό. Θα συναντήσω πολλές διασταυρώσεις κι έτρεξα θα πάρω πάντα τον λάθος δρόμο – χωρίς να μπω στο και να το καταλάβω, θα έχω βρεθεί στη μέση του πουθενά και θα χρειαστεί να πάω πάλι πίσω νερό. Για και φτου κι απ’ την αρχή. Θα σιχτιρίσω την τέσσερις ώρα και τη στιγμή που ξεκίνησα. Θα πω «εγώ ώρες σερί δεν φταίω που σε άκουσα». Θα τσακωθούμε λίγο γιατί θα έχουμε ξεχάσει να πάρουμε νερό. τον ξαναείδα. Θα έχουμε ιδρώσει και θα έχουμε φτάσει στα της ηλίασης. Θα βγάλουμε τα ρούχα Βούταγα και πρόθυρα και θα μείνουμε με τα μαγιό. Θα προχωρήσεις ξαναβούταγα μπροστά και θα σε ακολουθώ. Θα σκέφτομαι ήδη τον δρόμο της επιστροφής, «πώς θα ξανα σιγουνακάνουμε όλον αυτόν τον δρόμο». Σε κάποιο ρευτώ ότι ο σημείο θα δούμε κάτι μεγάλες πέτρες σημαδεμένες με μπογιά να μας δείχνουν το μονοβυθός υπάρ- πάτι. Θα αναθαρρήσω: «είμαστε στον σωστό δρόμο». Θα φυσήξει λίγο αεράκι – είμαστε χει και δεν ψηλά πια και είναι ωραία. Θα μυρίσουμε το είναι προϊόν θυμάρι και το φασκόμηλο στον αέρα. Στο βάτης φαντασί- θος κάποιο κρις κραφτ θα σκίζει τη θάλασσα, σχηματίζοντας μια λευκή γραμμή. Ξαφνικά, ας μου. Στην ο ήχος των τζιτζικιών θα γίνει εκκωφαντικός. συνεχίσουμε το περπάτημα μέχρι τη στροαρχή λευκός, Θα φή στην πλαγιά απ’ όπου θα μας αποκαλυφθεί ύστερα μοβ, H ΠΑΡΑΛΙΑ. Πέρσι, την ημέρα του Δεκαπενταύγουστου, τιρκουάζ και πήραμε πάλι το μακρύ μονοπάτι. Αφήσαμε τέλος βαθύ, πίσω την ταβέρνα στο Καμάρι, έναν μικρό όρμο στην ανατολική πλευρά των Φούρνων, σκούρο μπλε. περάσαμε μέσα από την Παραλία της Γριάς, που στον βυθό της έχει αρχαία ναυάγια, και Τριγύρω μετά από μισή ώρα περπάτημα, σκαρφάλωκρυμμένες μα και μετά κουτρουβάλημα βρεθήκαμε στην δίχως όνομα. Άδεια κι έρημη και μυστηριώδεις παραλία κάπως εχθρική. Κανένα δέντρο για ίσκιο και υποθαλάσσι- μια τεράστια αποικία αχινών –δεν είχα ξανατόσο πολλούς αχινούς στη ζωή μου– μέσα ες σπηλιές. δεί στα νερά της. Όμως, κάπου εκεί, στην απόλυτη απουσία Κολυμπώκάθε ίχνους ζωής, βρήκαμε και πάλι αυτό που ντας, έφτασα ψάχνουμε πάντα: λίγη ησυχία. Το απόλυτο τίποτα. Μερόπη Κοκκίνη σε μία που βρισκόταν Σεϋχέλλες όχι οι mainstream, οι πάμε για δίπλα στην Σεϋχέλλες, τρέλες. Όχι, όχι. Εγώ μιλάω για τις εναλλαπαραλία. κτικές, τις ντόπιες, τις ικαριώτικες. Την εξωτικότερη παραλία του Αιγαίου που προκαλεί

36 lifo – αυγουστος 2019

διαταραχή κροταφογναθικής άρθρωσης σε όποιον την επισκεφτεί. Αυτό συνέβη με το που πάτησα τα υπέροχα, καμένα, ξυπόλυτα πόδια μου στα λεία, ανοιχτόχρωμα βότσαλά της. Μου έπεσε το σαγόνι. Και για 10 ώρες που έκατσα εκεί δεν ξανανέβηκε. Η ιστορία ξεκινάει μ’ εμένα γαντζωμένη, εντελώς αδέξια, σε ζεματιστούς βράχους να κατεβαίνω με την όπισθεν και να φωνάζω απεγνωσμένα «Παναγιά μου, θα πεθάνουμε!», ενώ από δίπλα μου κατηφόριζαν μπαλετικά ψύχραιμοι τουρίστες με τα σανδαλάκια τους. Κάποια στιγμή, μετά από αίμα, δάκρυα, ιδρώτα κι ένα κάψιμο στη δεξιά φτέρνα, έφτασα στην παραλία. Εκεί οι παρακλήσεις και τα τροπάρια αντικαταστάθηκαν από ένα επαναλαμβανόμενο ενθουσιώδες «τιναφτορε!». Κυριολεκτικά δεν πίστευα ό,τι έβλεπα. Χάζεψα! Κοίταξα τον φίλο μου, που είχε βρει ήδη ένα σημείο με σκιά πίσω από έναν επιβλητικό βράχο. «Τιναφτορε;» του είπα. «Δεν πιστεύω να θες να γυρίσουμε στο κάμπινγκ; Εδώ θα μείνουμε, όσο διαρκεί η άδεια και η ζωή μας». Δεν θυμάμαι τι μου απάντησε, είχα σταματήσει να ακούω, μόνο θαύμαζα με γουρλωμένα μάτια και ανοιχτό στόμα. Πέταξα γρήγορα το παρεό, έπιασα τα μαλλιά κότσο, πήρα τη μάσκα, χαιρέτησα με ένα φιλί κι έτρεξα να μπω στο νερό. Για τέσσερις ώρες σερί δεν τον ξαναείδα. Βούταγα και ξαναβούταγα να σιγουρευτώ ότι ο βυθός υπάρχει και δεν είναι προϊόν της φαντασίας μου. Στην αρχή λευκός, ύστερα μοβ, τιρκουάζ και τέλος βαθύ, σκούρο μπλε. Τριγύρω κρυμμένες μυστηριώδεις υποθαλάσσιες σπηλιές. Κολυμπώντας, έφτασα σε μία που βρισκόταν δίπλα στην παραλία. Μπήκα πατώντας διστακτικά πάνω στις πολύχρωμες πέτρες, σκαρφάλωσα με δέος σε ένα από τα πιο ψηλά σημεία και στάθηκα να κοιτάω μαγεμένη τους σταλακτίτες και τις αντανακλάσεις του φωτός μέσα στο σκοτάδι. Η παντελής έλλειψη θορύβου, η ανεκτίμητη απουσία ανθρώπινης ύπαρξης, διακόπτονταν από τον γλυκό παφλασμό του νερού πάνω στις πέτρες. Έκλεισα τα μάτια. Όταν ξύπνησα, είχε αρχίσει πια να σουρουπώνει. Βγήκα νωχελικά από τη σπηλιά και κολύμπησα προς την ακτή. Ο κόσμος είχε αρχίσει να αραιώνει. Γυρνούσαν πίσω; Έψαχναν για τον επόμενο εξωτικό προορισμό; Δεν ξέρω. Όπως και δεν ξέρω τι είναι αυτό (ρε) που κάνει τις Σεϋχέλλες τόσο απερίγραπτα όμορφες και ιδανικές. Και δεν με νοιάζει να μάθω. Φτάνει να λιάζομαι ξαπλωμένη στους γρανιτένιους βράχους τους, να βουτάω στα τιρκουάζ νερά τους, να εξερευνώ τις μυστηριώδεις σπηλιές τους. Το ονειροπόλημά μου διεκόπη απότομα από την παρουσία ανθρώπινης ύπαρξης που πεινούσε και ήθελε να γυρίσουμε. Ακολούθησα, έβαλα αργά το παρεό, έλυσα τα μαλλιά, πήρα τα πράγματα, χαιρέτησα με ένα φιλί και ξεκίνησα να ανηφορίζω προς το ταξίδι –το λες και κτηνωδία– του γυρισμού. Την επόμενη

χρονιά ξαναπήγα κι ας ήξερα τι θα περάσω για να φτάσω, γιατί αν κάτι μου δίδαξε αυτή η παραλία, είναι πως τελικά «σημασία δεν έχει το ταξίδι αλλά ο προορισμός». Άννα Κόκορη

Ρούκουνας - Ανάφη Ο Ρούκουνας δεν έχει σήμα. Ο Ρούκουνας είναι το μοναδικό μέρος στη γη όπου δεν έχω επαφή με τον έξω κόσμο. Ούτε κλήσεις, ούτε 4G, ούτε scroll down ανά πεντάλεπτο. Στον Ρούκουνα νιώθω τα μέλη μου να χαλαρώνουν, τα μάτια μου να καθαρίζουν, το πνεύμα μου να γαληνεύει. Κάποιες μέρες με βιβλίο, κάποιες χωρίς, πιάνω τον εαυτό μου να χαζεύει τις βραχονησίδες απέναντι, τα λεπτά, οι ώρες να περνούν, το μυαλό να φεύγει, κι εγώ να είμαι ακόμα εκεί. Εγώ, που τα τελευταία χρόνια το span της προσοχής μου δεν μπορεί να διαρκέσει πάνω από πεντάλεπτο – εκτός αν βλέπω θέατρο ή σινεμά. Δεν είναι όμως μόνο η τεχνολογική απομόνωση που προσφέρει αυτή η παραλία και καταφέρνει να με αλλάζει – αυτήν, εξάλλου, μπορείς να τη βρεις κι αλλού ή να την επιβάλεις στον εαυτό σου, αν την έχεις τόσο μεγάλη ανάγκη. Η χαλαρότητα, οι ελεύθεροι κατασκηνωτές, οι αργοί ρυθμοί (σωστότερα, η παντελής έλλειψη οποιουδήποτε ρυθμού), η ανθρώπινη γύμνια, συχνά σεξουαλικά φορτισμένη, ποτέ όμως αγοραία ή επί τούτου, στοιχεία που σε άλλες συνθήκες μπορούν να μου προκαλέσουν τον απόλυτο εκνευρισμό, εκεί λειτουργούν πάντα ως η μεγάλη κάθαρση από τη σεζόν που έχει προηγηθεί και η πιο ιδανική προετοιμασία για όσα έρχονται. Είτε στην τούρλα του Αυγούστου, με τις σκηνές να φτάνουν στο κύμα, είτε στην απόλυτη ηρεμία των αρχών του Ιουλίου που ανακάλυψα φέτος, με όλους κι όλους 20 ανθρώπους τριγύρω, τη σαγήνη που μου ασκεί αυτό το μέρος δεν μπορώ να τη βρω αλλού – και τον βαθμό καθαρότητας των νερών και της αμμουδιάς επίσης. Ακόμα και η μέλισσα που με γυρόφερνε τις προάλλες και, τελικά, σχεδόν με τσίμπησε δεν χρειάστηκε να θυσιαστεί. Συνέχισε την πτήση της, αρτιμελής, και το δικό μου τσούξιμο υποχώρησε μετά από πέντε λεπτά – ω του θαύματος! Από πάνω, η Ταβέρνα του Παπά είναι το απάγκιο των campers, σταθερά, εδώ και χρόνια. Παραδίπλα μετακόμισε από τη χώρα και το αγαπημένο «Πού πας καραβάκι» και μετατράπηκε σε βραχώδες lounge – αλλά σε εντελώς αναφιώτικη βερσιόν, άνυδρη, άγρια, με γεννήτρια, μη φανταστείς κάτι που θα κλοτσήσει στο σκηνικό. Πλέον αρνούμαι να χαραμίσω έστω και μία μέρα από τις περιορισμένες που περνάω στην Ανάφη για να επισκεφθώ οποιαδήποτε άλλη παραλία του νησιού. Φέτος ακούστηκαν κάποια στιγμή και ρακέτες. Ήταν οριακά αστείος ο ήχος, εντελώς παράταιρος στη ρουκουνιώτικη πραγματικότητα και μάλλον το κατάλαβαν από μόνα τους τα

κορίτσια που ευθύνονταν γι’ αυτή την εγκληματική παραβίαση της συνθήκης, αφού μετά από λίγη ώρα σταμάτησαν. «Και τι έκανες στην Ανάφη;». «Κυλιόμουνα στον Ρούκουνα». «Αυτό, μόνο;». «Αυτό, αρκεί!» Aλέξανδρος Διακοσάββας

Αλυκή (πίσω παραλία) Ο πατέρας μου τη σιχαινόταν. Ο χωματόδρομος περνάει ακριβώς πάνω από την παραλία και «εκεί που είσαι μέσα στο αλάτι και τη ζέστη και κολλάς», όπως έλεγε πάντα ανατριχιάζοντας σχεδόν, σου σκάει πού και πού και λίγο χώμα από τα διερχόμενα αυτοκίνητα. Η μάνα μου, απ’ την άλλη, πετούσε πάντα τη σκούφια της για θάλασσα και κάθε Κυριακή προσπαθούσε να μας ψήσει να πάμε οικογενειακώς στην κοντινή αλυκή, βγάζοντας τα μαγιό όλων από τα συρτάρια και ξυπνώντας μας απότομα, πιο νωρίς απ’ όσο θα ήθελε κανείς να ξυπνήσει μια Κυριακή πρωί. Λίγο passive aggressiveness μεταξύ τους και 20 λεπτά γεμάτα στροφές αργότερα φτάναμε στη βοτσαλωτή παραλία με το κρύο νερό και την υπο-ροζ έκταση με το αλάτι παραδίπλα, που δίνει το όνομα στην περιοχή. Γύρω γύρω λίγα σπίτια, εξοχικά συγχωριανών που τότε δεν είχαν καν τρεχούμενο νερό, δύο ταβέρνες και ένα ψιλικατζίδικο με παγωτά και την καλύτερη γρανίτα καρπούζι. Στην πίσω παραλία, 10 λεπτά με τα πόδια περίπου από τη βασική, οι γονείς μου δεν κάθονταν ποτέ. Κανένας γονιός για την ακρίβεια, καθώς όλοι βαριούνταν. Άλλωστε, αντικειμενικά, ήταν η ίδια μετριότητα με την μπροστά, μόνο λίγο πιο ρηχή και ζεστή. Για μας όμως, τα 12χρονα που μπορούσαμε να αλωνίζουμε μόνα μας εκεί, νομίζοντας ότι είμαστε ιθαγενείς σε έρημο νησί (παρ’ ότι όλο και κάποιος μεγάλος περνούσε κάθε τόσο να μας τσεκάρει), η πίσω αλυκή ήταν κάτι σαν τη Γαλάζια Λίμνη: μόνιμα ζαρωμένες πατούσες και παλάμες και βουτιές με άγρια χαρά με τις ώρες. Θυμάμαι όταν άρχισε να έρχεται στην παραλία και μια κοπέλα, παιδί χωρισμένων γονιών. Στα αυτιά μου τότε αυτό την εξίσωνε τουλάχιστον με τη Γουινόνα Ράιντερ σε επίπεδο coolness. Δεν θυμάμαι πώς την έλεγαν ούτε πότε σταμάτησε να έρχεται και γιατί, αλλά δεν θα ξεχάσω τη μέρα που άρχισε να πιάνει γυαλιστερές και να μας δείχνει πώς τρώγονται, το εξωγήινο κόκκινο γλωσσάκι που σάλευε μέσα στο όστρακο και το θάρρος που μάζεψα για να το δοκιμάσω και να μη φανώ κότα. Πλέον, όπως με ενημερώνουν, η παραλία δεν έχει γυαλιστερές αλλά πολλές πολλές μέδουσες που εμφανίστηκαν τα τελευταία χρόνια, αφήνοντάς την τελείως έρημη χειμώνα - καλοκαίρι. Γεωργία Παπαστάμου

Αϊ-Γιάννης, Γαύδος Σε μια χώρα με ακτογραμμή 15.147 χλμ., 7 πελάγη, 6.000 νησιά και πλήθος, περισσότερο ή λιγότερο γνωστές, σούπερ παραλίες για κάθε γούστο, είναι πολύ δύσκολο να ξεχωρίσεις κάποια, ειδικά αν έχεις υπάρξει ή είσαι ακόμα «μικρός εξερευνητής». Θα σταθώ, όμως, ιδιαίτερα στον Αϊ-Γιάννη της Γαύδου κι ας έχω πολλά χρόνια να τον επισκεφτώ. Δεν είναι μόνο για το εξωτικό σκηνικό με τους κέδρους, την ξανθή άμμο, τις αμμοθίνες και τα πρασινογάλαζα νερά, για τη μοναδική αίσθηση αναχωρητισμού, απεραντοσύνης και ελευθερίας που δίνει γενικότερα αυτός ο βράχος στη μέση του Λιβυκού, απ’ όπου ακόμα και η Κρήτη φαντάζει μια χώρα μακρινή – μιλάμε εξάλλου για το νοτιότερο σημείο της Ευρώπης. Είναι γιατί ήταν από τα ωραιότερα μέρη όπου έκανα ελεύθερη κατασκήνωση σε εποχές κιόλας –κάπου τρεις δεκαετίες πριν– που τα καλοκαίρια μου ήταν ακόμα «ινδιάνικα». Που μπορούσα να κυκλοφορώ καθημερινά ολόγυμνος χωρίς να νοιάζομαι γι’ αυτό, αποκτώντας σταδιακά μια διαφορετική σχέση με το σώμα μου και τα σώματα των άλλων. Που είχα ξεχάσει σε τι χρειάζονται κλειδιά, πορτοφόλια, κάρτες και τα συναφή. Που συνέλεγα κάθε απόγευμα ξύλα και φρύγανα για τη βραδινή φωτιά, που φέρναμε προμήθειες με κλήρο κάθε τόσο και μαγειρεύαμε συλλογικά στο ύπαιθρο, κόντρα στα στοιχεία της φύσης (η πλησιέστερη ταβέρνα απείχε τότε αρκετά, όπως και οποιοδήποτε δείγμα πολιτισμού), τρίβοντας ύστερα τα πιατικά στην αμμουδιά να καθαρίσουν – και όχι προχειρότητες, μιλάμε για γκουρμέ γεύσεις! Που χρειαζόταν κάποτε να βγάλω και να μεταφέρω νερό από το πηγάδι γειτονικής παραλίας, που ένεκα η σπάνη του έμαθα να πλένομαι (παρ’ ότι σπάνια χρειαζόταν) με όχι πάνω από 1,5 λίτρο νερό – όσο για την ανάγκη μας, ποιο χαρτί, μπουκαλάκι με θαλασσινό. Που περιφερόμασταν για χιλιόμετρα στη γύρω περιοχή, θαυμάζοντας μια σχεδόν παρθένα φύση –η περιοχή είναι ενταγμένη στο δίκτυο Natura–, ατενίζοντας κάθε που σουρούπωνε εκπληκτικά ηλιοβασιλέματα και ύστερα με τις ώρες τα άστρα στο διαυγέστερο ίσως νυχτερινό στερέωμα της Ελλάδας, διασκεδάζοντας, φιλοσοφώντας επί παντός επιστητού ή απλώς σιωπώντας και μετρώντας μετεωρίτες και ξωτικά. Που είχα την ευχέρεια να διαβάσω μια σωστή μικρή βιβλιοθήκη, από Νίτσε και καταστασιακούς μέχρι Άλαν Γουότς και Νόρμαν Σπίνραντ, ενώ στην αδηφάγα Αθήνα δεν καταφέρνω πια ούτε ένα βιβλίο τον μήνα. Που μπορούσα να κρατώ απενεργοποιημένο το νεοαποκτηθέν τότε κινητό μου για μέρες ή και βδομάδες ολόκληρες, που χαμπάρι δεν έπαιρνα, κοντά δυο μήνες, τι γινόταν στον κόσμο παραέξω, μήτε με ένοιαζε. Που όταν

στον γυρισμό, κατίμαυροι και «αγριεμένοι», πιάναμε Παλιόχωρα –όχι καμιά μεγαλούπολη δηλαδή–, τρόμαζα σαν ιθαγενής με τη φασαρία και τα αυτοκίνητα! Δυστυχώς, δεν έχω πια την πολυτέλεια για διακοπές μακράς διαρκείας, απομυθοποίησα κάπως στο μεταξύ και το τελείως χύμα, τουλάχιστον για τόσο μεγάλο διάστημα. Ίσως γιατί μεγάλωσα, ίσως γιατί απαιτεί μια άνεση χρόνου και μια ξενοιασιά δυσεύρετη σήμερα, ίσως γιατί άλλαξαν οι προτεραιότητες και οι ανάγκες. Στον πολυσύχναστο, πλέον, ΑϊΓιάννη της Γαύδου οι χίπστερ και οι λοιπές mainstream δυνάμεις έχουν κάνει «κατάληψη» καιρό τώρα. Υπάρχουν, βέβαια, κι αλλού ομορφιές και ευκαιρίες για free camping, αν θελήσω. Όμως η συγκεκριμένη παραλία, όπως και τα βιώματα που έχω συνδέσει μαζί της εκεί, «στον ουρανό του τίποτα μ’ ελάχιστα» (που όμως ήτανε ταυτόχρονα το παν), έχουν χαραχτεί βαθιά στη μνήμη. Θοδωρής Αντωνόπουλος

Ο Βίβος Η αγαπημένη μου παραλία δεν είναι μόνο ένα πανέμορφο μέρος πνιγμένο στα πεύκα που φτάνουν μέχρι τη θάλασσα –από τα λίγα που γλίτωσαν από τις πυρκαγιές στην περιοχή (όπου έχουν καεί κατά καιρούς τα πάντα)–, είναι και η παραλία της παιδικής μου ηλικίας, όπου έχω ζήσει τα πιο ανέμελα χρόνια της ζωής μου, λίγο πριν από την εφηβεία. Μόλις έκλειναν τα σχολεία, μετακομίζαμε οικογενειακώς στο ίδιο σημείο, κάτω από τα πεύκα και δίπλα ακριβώς στο κύμα, και μέναμε μέχρι τον Δεκαπενταύγουστο, τρεις ολόκληρους μήνες. Για ένα παιδί ήταν κάτι σαν παράδεισος: μια ζούγκλα από πεύκα και σκίνους, αμμουδιά που, όταν άδειαζε η θάλασσα, γινόταν ένα τεράστιο νησί όπου μπορούσες να παίξεις μπάλα, ο ίδιος σχεδόν κόσμος κάθε καλοκαίρι δίπλα μας σε σκηνές, σε ένα καλοκαιρινό χωριό όπου ήξερες τους πάντες, πολλά παιδιά, παρέες, βράδια με το τρανζιστοράκι να ακούμε μουσική και να λέμε τρομακτικές ιστορίες πάνω στα βράχια μέχρι να έρθουν να μας μαζέψουν για ύπνο. Ο Βίβος, ακριβώς απέναντι από τον Θεολόγο, ήταν θέρετρο για τους κατοίκους της ευρύτερης περιοχής επί χρόνια, μέχρι να εμφανιστούν τα ιχθυοτροφεία και να καταστρέψουν την παραλία (τα οποία σήμερα έχουν κλείσει και το μέρος έχει επανέλθει στην παλιά του μορφή, ίσως και πιο όμορφο, μόνο που απαγορεύεται πια το κάμπινγκ). Το καλύτερο που είχε ο Βίβος για τους γονείς ήταν τα ρηχά νερά. Έπρεπε να περπατήσεις 200 μέτρα μέσα στο νερό για να μην πατώνεις, οπότε ήταν ένα ασφαλές μέρος όπου μπορούσαν να αφήνουν τα παιδιά να παίζουν για ώρες, επιβλέποντας από απόσταση. Το καλύτερο που είχε για ένα παιδί ήταν οι παρέες του καλοκαιριού, παιδιά που έβλε-

Ο Ρούκουνας δεν έχει σήμα. Ο Ρούκουνας είναι το μοναδικό μέρος στη γη όπου δεν έχω επαφή με τον έξω κόσμο. Ούτε κλήσεις, ούτε 4G, ούτε scroll down ανά πεντάλεπτο. Στον Ρούκουνα νιώθω τα μέλη μου να χαλαρώνουν, τα μάτια μου να καθαρίζουν, το πνεύμα μου να γαληνεύει. Κάποιες μέρες με βιβλίο, κάποιες χωρίς, πιάνω τον εαυτό μου να χαζεύει τις βραχονησίδες απέναντι, τα λεπτά, οι ώρες να περνούν, το μυαλό να φεύγει, κι εγώ να είμαι ακόμα εκεί.

αυγουστος 2019 – lifo

38 lifo – αυγουστος 2019

πες μία φορά τον χρόνο, μόνο εκεί, και μετά πάλι το επόμενο καλοκαίρι, αλλά ήταν φίλοι σου, και όταν τα ξανασυναντούσες ήταν σαν να μην πέρασε μια μέρα. Βέβαια, ήταν έναν χρόνο μεγαλύτερα, αλλαγμένα και με σημαντικές διαφορές, π.χ. είχαν βγάλει τρίχες παντού, που τις επιδείκνυαν περήφανα (ενώ εσύ δεν είχες ακόμα), ή είχαν αρχίσει να έχουν ερωτικές περιπέτειες (ενώ εσύ δεν είχες ακόμα), ή ήξεραν να χορεύουν όπως ο Τραβόλτα το «Grease Lightning» (ενώ εσύ δεν ήξερες ακόμα). Τέλος πάντων, ένα καλοκαίρι έμαθα να χορεύω το «Grease Lightning», χωρίς να έχω δει το Grease, πάνω σε μια χορογραφία στην οποία συμμετείχαν σχεδόν όλα τα παιδιά του Βίβου – η χορογραφία ήταν κάποιου Σπύρου, που ήταν πολύ μεγάλος (17) και μας δίδασκε πώς να τραγουδάμε και το «My Sharona» στα gibberish (χωρίς να έχουμε ιδέα τι λέμε). Από τον Σπύρο μάθαμε και τι είναι σεξ, όχι στα λόγια, στην πράξη: κάθε βράδυ έμπαινε στη σκηνή μιας Γιούλης (21) που παραθέριζε με την ξαδέρφη της και έκαναν κάτι που εμείς παρακολουθούσαμε από το παράθυρο της σκηνής. Κρυφά, φυσικά. Όταν τον ρωτήσαμε, κόντεψε να μας σκοτώσει. Θα μας σκότωνε έτσι κι αλλιώς αν το λέγαμε οπουδήποτε. Εκεί πρέπει να έδωσα και τον πρώτο μου όρκο σιωπής (με αίμα, όπως έκαναν στις ταινίες). Κατά τ’ άλλα, κάναμε εξερευνήσεις κάθε μέρα στη βίλα της Μαρινέλλας και στον «Παυλόπουλο», βουτιές στην πισίνα μέχρι να γίνουμε μοβ, πηγαίναμε ατελείωτες βόλτες τα μεσημέρια που οι μεγάλοι έπεφταν για ύπνο, μέχρι που κάποια Δέσπω έπεσε μέσα σε μια τρύπα στα βράχια κι έκαναν μισή μέρα να τη βγάλουν (και από τότε κομμένες οι βόλτες), μαζεύαμε «ντουλαπάκια» (το πιο νόστιμο όστρακο που έχω φάει ποτέ), ψαρεύαμε σπάρους και λέγαμε ιστορίες φαντασμάτων. Η τελευταία χρονιά που πέρασα εκεί το καλοκαίρι μου ήταν πριν τελειώσω το Δημοτικό, πριν από άπειρα χρόνια. Ξαναπήγα το φετινό καλοκαίρι με τα ανίψια μου και έκανα εκεί το πρώτο μου μπάνιο. Τίποτα δεν έχει αλλάξει, μόνο που η παραλία είναι έρημη πια… M. Hulot

Στη Μάνη Πού ακριβώς στη Μάνη είναι η παραλία, ή πώς τη λένε, δεν ξέρω, θα σας γελάσω. Τίποτα συγκεκριμένο δεν θυμάμαι από εκείνο το ταξίδι πριν από 15 χρόνια στην άγνωστη για μένα τότε περιοχή της Μάνης. Θυμάμαι μόνο τα εξής: ήμασταν πέντε φίλοι, μέναμε σε ένα χωριό ψηλά στο βουνό, σε ένα σπίτι διακοπών με ξύλινα δοκάρια στην οροφή (τα θυμάμαι γιατί δεν με έπιανε ύπνος και τα μετρούσα το χάραμα, έτσι όπως τα χτυπούσε το φως) και με έναν κήπο που συνόρευε με το δάσος. Τα μεσημέρια μπαίναμε στο αυτοκίνητο και κατηφορίζαμε το βουνό. Ο προορισμός ήταν πάντα ο ίδιος. Μια παραλία που την έκρυβε από τον δρόμο ένα δάσος από καλαμιές. Για όσους ήξεραν (ένας φίλος ήξερε πολύ καλά),

το στενό δρομάκι οδηγούσε σε έναν παράδεισο. Στο τέλος του δρόμου μια μικρή ταβέρνα, μπροστά η παραλία με το ψιλό χαλίκι. Μη φανταστείς κάτι πολύ γραφικό. Δεν ήταν, δηλαδή, η ομορφότερη παραλία που είχες δει, ήταν όμως αυτό που λέμε «στην άκρη του κόσμου» και ήσουν μόνος, εσύ κι οι φίλοι σου. Το νερό βαθύ και παγωμένο, όπως πρέπει να είναι τα νερά για τους τυχερούς τον Αύγουστο. Kάπου στη μέση του κόλπου (κόλπος ήταν, είμαι σίγουρος) κατέβαινε κι ένα μικρό ποτάμι με τη συνοδεία ενός διαδρόμου από καλαμιές. Καθόμασταν για σκιά κάτω από κάτι αρμυρίκια, κάναμε βόλτα στα λασπώδη νερά του ποταμιού (ακούς τον ήχο που κάνουν οι καλαμιές όταν φυσάει;) και μετά βουτιές μέχρι να δύσει ο ήλιος. Μετά, για φαγητό στον Τάκη στο Λιμένι, που τότε δεν ήταν ακόμα διάσημος (όπως ούτε και η Μάνη), σε ένα από τα τραπέζια που συνόρευαν με το τιρκουάζ νερό του κόλπου. Είναι κι άλλα που θυμάμαι από αυτό το ταξίδι. Μια βόλτα σε κάτι ξεχασμένα κάστρα ένα απόγευμα και μια εκδρομή σε ένα ορεινό χωριό όπου έκανε κρύο μέσα στο κατακαλόκαιρο. Αλλά αυτά νομίζω ότι είναι για άλλο κείμενο. Το θέμα είναι ότι αυτή η παραλία στη Μάνη έχει όλα όσα επιθυμώ από το καλοκαίρι. Δροσερά νερά, ησυχία, τον ήχο της καλαμιάς και τους φίλους μου. Ελπίζω να ξαναβρεθώ εκεί κάποια στιγμή, αν και καλό είναι οι όμορφες αναμνήσεις να μη διακινδυνεύουν ποτέ την αξία τους μπαίνοντας στη δοκιμασία του σήμερα. Μιχάλης Μιχαήλ

Αστέρια Γλυφάδας Τοστάκι τυλιγμένο σε αλουμινόχαρτο, φρούτα μέσα στη σακούλα και ένα ολοκόκκινο μαγιό –το πρώτο μου μπικίνι– άρτι αγορασμένο από το Μινιόν είναι η πρώτη και κάπως θολή εικόνα, σαν εκείνες τις παλιές φωτογραφίες με το πορτοκαλί χρώμα που έχω από την πλαζ των παιδικών και εφηβικών μου χρόνων. Κάθε μέρα το ραντεβού με την αγαπημένη παραλία δινόταν συγκεκριμένη ώρα, καθώς όλο το καλοκαίρι τη βγάζαμε στην πόλη εξαιτίας επαγγελματικών υποχρεώσεων: το βιβλιοπωλείο της μητέρας στη Γλυφάδα ετοιμαζόταν πυρετωδώς για τη νέα σχολική χρονιά. Οφείλω να ομολογήσω πως η αναγκαστική παραμονή επί σειρά ετών στη Γλυφάδα καθόλου δεν με πείραζε, αφού σήμαινε ελεύθερα πρωινά και αντίστοιχα ελεύθερο διάβασμα, αμερικανικό χαμ –καλύτερο από το μπέργκερ– στο γειτονικό Κουίν και, φυσικά, βουτιές στα αγαπημένα Αστέρια. Για χρόνια η συγκεκριμένη παραλία ήταν για μένα, αλλά και για τους περισσότερους από εμάς τους παλιούς Γλυφαδιώτες, ένα χαρούμενο λούνα παρκ. Πιο πολύχρωμη από τον σκληροπυρηνικό Αστέρα, που ποτέ δεν χώνεψα, και χωρίς τα λαϊκά τεκνά της παραλίας της Βούλας, διέθετε από τότε πολύχρωμες ομπρέλες, καμπάνες, ξύλινα επίπεδα –η χαρά του παιδιού– και το απαραίτητο μπαρ που με-

ταμόρφωνε τη βαρετή παραμονή σε αφορμή για διασκέδαση. Σε αντίθεση με τη σημερινή αγάπη μου για τις ερημικές αμμουδιές, η συνάθροιση στο μπαρ ήταν σχεδόν αποκαλυπτική, καθώς πιάναμε κουβέντα με φίλους και γνωστούς, παραγγέλναμε αρχικά φρουτ-παντς χωρίς αλκοόλ ή κόκα-κόλα και τα κατοπινά χρόνια μπατίντα ντε κόκο, ακούγοντας από τα μεγάφωνα στη διαπασών τους αγαπημένους μας Wham! – θάλασσα και ωραία hits, δύο σε ένα. Επίσης, στα Αστέρια ήταν που σκαρφαλώσαμε στα πρώτα πλαστικά πορτοκαλί θαλάσσια ποδήλατα, κάνοντας τις γνωστές κόντρες και ρίχνοντας σύντομους ύπνους με όνειρα καλυμμένα με άρωμα Κόπερτον. Κάθε φορά που μου έρχεται αυτή η μυρωδιά θυμάμαι αυτά τα ανέμελα χρόνια με τις αμέτρητες ιστορίες, τις ατελείωτες συζητήσεις, με τον πατέρα μου να μου εξηγεί πρώτη φορά τι σημαίνει «αντικομφορμισμός» στον κυριλέ περίγυρο της πλαζ, τις μετέπειτα πλάκες με τα ξαδέλφια, τον Θανάση και τη Λίτσα, και τις μεγάλες παρέες. Όλες οι αντιθέσεις, άλλωστε, φύτρωσαν σ’ εκείνη την παραλία που παρέμενε το μόνιμο καταφύγιό μου, ένα μέρος, όπως έλεγε και ο Καπότε για το Τiffany’s, όπου ένιωθα πως δεν θα συμβεί ποτέ τίποτα κακό. Ακόμα κι αν τα χρόνια πέρασαν και σταμάτησα να τυλίγω πια τα τοστ σε αλουμινόχαρτο, πετώντας μακριά τις ρακέτες, τα Αστέρια παρέμειναν το μέρος όπου πάντοτε το σκάγαμε για ένα βιαστικό μπάνιο. Αργότερα, διαβάζοντας για τις Πανελλήνιες, έσερνα μαζί τους Πλατωνικούς Διαλόγους που ήταν πάντα γεμάτοι με άμμο και αναμνήσεις από πρώτους έρωτες. Ενίοτε, μάλιστα, μπέρδευα στο μυαλό μου τη μυρωδιά από τα πεύκα της παραλίας με αυτήν του αρώματος που φορούσε ο πατέρας μου, όπως και τη μυρωδιά βενζίνης από τα μηχανάκια που με χτυπούσε μόλις έβγαινα από την πλαζ με τη σκέψη του πρώτου έρωτα – όλα συνυφασμένα με τα γρήγορα μπάνια στα Αστέρια. Μας άρεσε, επίσης, που μέναμε με τα αλάτια και περιφερόμαστε στα μαγαζιά – στο τότε Όσκαρ ή στη Ροζίτα, που τώρα έχει γίνει Starbucks, στην πλατεία Εσπερίδων, ή στο μετέπειτα Applebee’s, όπου πίναμε θεόρατες γρανίτες με αλκοόλ και χάρτινη ομπρελίτσα για διακόσμηση. Όταν αντέχαμε τη ζέστη, αγοράζαμε θεόρατα παγωτά από το Gelato και κατηφορίζαμε στα Αστέρια με τα πόδια. Δεν ξέρω, λοιπόν, αν καμιά κατοπινή παραλία, που μοιάζει μάλλον με περιστασιακή εμμονή, μπορεί να συγκριθεί με τα καλοκαίρια στα Αστέρια, που τώρα έμαθα πως ανακαινίζονται. Τίποτα δεν θα είναι το ίδιο και, συγγνώμη που το λέω, αλλά το μούχρωμα στην παραλία της πόλης δεν συγκρίνεται με κανενός εξωτικού νησιού – εκεί όπου παραμονεύουν όλες οι εκπλήξεις και δεν υπάρχει ο κίνδυνος να πέσεις πάνω σε κανέναν ανέμελο τουρίστα. Άλλωστε, πάντα προτιμούσα το Blade Runner από τους πάσης φύσεως εξωτισμούς. Τίνα Μανδηλαρά

αυγουστος αυγουστος 2019 2019 – lifo

Ένας οδηγός για την παρατήρηση του αυγουστιάτικου ουρανού όπως φαίνεται απ’ όλη την Ελλάδα. από τον m. hulot

αστερισμός είναι μια ομάδα φωτεινών αστέρων που όταν τα ενώσεις με νοητές γραμμές σχηματίζουν μια εικόνα, σαν να παίζεις «ενώστε τις τελείες» στον ουρανό! Μολονότι πολλοί πολιτισμοί γνώριζαν τους αστερισμούς, ήταν οι αρχαίοι Έλληνες, και αργότερα οι ευρωπαϊκοί πολιτισμοί, που κατέγραψαν τους 88 επίσημους αστερισμούς οι οποίοι χρησιμοποιούνται σήμερα από τους επιστήμονες που μελετούν τα άστρα. Οι επιστήμονες αυτοί ονομάζονται αστρονόμοι και οι αστερισμοί τούς βοηθούν να προσανατολίζονται στον νυχτερινό ουρανό. Πίσω από το φως των αστεριών αναδεικνύονται ιστορίες με πλάσματα, πρόσωπα και πράγματα, τις οποίες οι άνθρωποι μοιράζονται εδώ και χιλιάδες χρόνια. Για παράδειγμα, ένας αστερισμός μπορεί να μας αφηγηθεί την ιστορία ενός πλοίου που ταξίδευε σε επικίνδυνες θάλασσες για να μεταφέρει διάφορους ήρωες οι οποίοι είχαν βαλθεί να αποκτήσουν έναν θησαυρό που κανένας δεν πίστευε ότι υπήρχε. Ένας άλλος αστερισμός απεικονίζει έναν δράκοντα ο οποίος στέκει φρουρός δίπλα σε μια μηλιά που χαρίζει την αθανασία σε όποιον δοκιμάσει τους καρπούς της. Οι αστερισμοί δεν έχουν να κάνουν μόνο με αστέρια αλλά και με αφηγήσεις. Ο σχηματισμός αστεριών είναι ένα μικρό

2019 40 lifo – αυγουστος 2019

σχέδιο ή μια ομάδα αστέρων –συχνά, μα όχι πάντοτε, βρίσκεται εντός ενός γνωστού αστερισμού και αποτελεί τμήμα του–, η οποία δεν έχει επίσημα αναγνωριστεί από τη Διοίκηση Αεροπορικής Εκπαίδευσης (ΔΑΕ). Κάποιοι άνθρωποι νομίζουν ότι το Άροτρο είναι αστερισμός, στην πραγματικότητα όμως είναι σχηματισμός αστεριών και αποτελεί τμήμα της Μεγάλης Άρκτου. Δεν βλέπουν όλοι οι πολιτισμοί τους ίδιους αστερισμούς, συνεπώς τα ονόματα και τα σχήματά τους ποικίλλουν. Τα άστρα στον ουρανό δεν μοιάζουν μεταξύ τους και διαφέρουν και σε φωτεινότητα. Όταν ψάχνουμε έναν αστερισμό, ο ευκολότερος τρόπος να τον βρούμε είναι να αναζητήσουμε αρχικά το πιο φωτεινό του αστέρι. Στον χάρτη του ουρανού οι μεγαλύτεροι κύκλοι εκπροσωπούν τα φωτεινότερα αστέρια, οι μεσαίοι τα σχετικά φωτεινά και οι μικρότεροι τα άστρα που λάμπουν αμυδρά. Η ιδανική νύχτα για να παρατηρήσουμε τα αστέρια είναι όταν ο ουρανός είναι καθαρός. Η πανσέληνος σκεπάζει το φως των άστρων, γι’ αυτό και είναι καλύτερο να αναζητήσουμε άστρα όταν έχουμε Νέα Σελήνη ή όταν αυτή δεν είναι ορατή, τουλάχιστον όχι ολόκληρη. Το καλύτερο, αν θέλουμε να αναζητήσουμε στον ουρανό άστρα και αστερισμούς, είναι να βγούμε έξω από τις πόλεις, γιατί τα φώτα από τα ψηλά κτίρια και τα αυτοκίνητα δυσχεραίνουν την παρατήρησή τους. Ωστόσο, και μέσα

στην πόλη μπορούμε να δούμε ένα μέρος τους, αν βρούμε ένα σημείο μακριά από τα φώτα. Όσο πιο σκοτεινό, τόσο το καλύτερο. Κάτω από μια λάμπα του δρόμου είναι αδύνατο να δούμε τα αστέρια! Όταν φτάσουμε στο σκοτεινό σημείο, αφήνουμε τα μάτια μας να συνηθίσουν για περίπου 15 λεπτά – με αυτόν τον τρόπο θα καταφέρουμε να δούμε όσο το δυνατόν περισσότερα. Ένα μπαλκόνι, μια ταράτσα ή το κέντρο ενός μεγάλου πάρκου μπορούν να αποτελέσουν κατάλληλα μέρη για να δούμε αστέρια μέσα στην πόλη. Τα άστρα δεν είναι μονάχα κάτι όμορφο, είναι και σημαντικά για τους ανθρώπους για πολλούς λόγους, ήδη από τους αρχαίους χρόνους. Πριν ακόμα δημιουργηθούν οι χάρτες και τα GPS, βοηθούσαν τους ταξιδιώτες και τους ναυτικούς στην πλοήγηση και στον προσανατολισμό τους στα πέρατα του κόσμου. Βοηθούσαν τους αγρότες να προβλέψουν τις εποχές και να ξέρουν πότε είναι η καλύτερη περίοδος για να σπείρουν τα χωράφια, και πριν ακόμα υπάρξουν οι ταινίες, το Ίντερνετ και τα εικονογραφημένα βιβλία, οι μορφές τους ενέπνεαν τον άνθρωπο να αφηγείται ιστορίες και θρύλους από άλλους πολιτισμούς, καθώς και να επινοεί καινούργιες. Το μόνο που έχεις να κάνεις για να δημιουργήσεις τις δικές σου είναι να συμβουλευτείς τον χάρτη και να κοιτάξεις ψηλά στον ουρανό!

αυγουστος 2019 – lifo

Δράκων: Ηνίοχος: Περσεύς:

Μεγάλη Άρκτος: Ο τρίτος μεγαλύτερος αστερισμός και από τους αρχαιότερους. Στη Μεγάλη Άρκτο βρίσκεται ένας από τους πιο διάσημους σχηματισμούς αστέρων, το Άροτρο, γνωστό και ως Μεγάλη Κουτάλα. Τα δύο άστρα που βρίσκονται μπροστά του λέγονται Δείκτες και δείχνουν προς τον Πολικό Αστέρα. Λέγεται πως στην ελληνική μυθολογία η Μεγάλη Άρκτος ήταν η Καλλιστώ, η κυνηγός που γέννησε τον γιο του Δία, τον Αρκά. Όταν η Ήρα το ανακάλυψε, θύμωσε πολύ και μεταμόρφωσε την Καλλιστώ σε αρκούδα. Η Καλλιστώ περιπλανιόταν μέσα στο δάσος, προσπαθώντας να αποφύγει τους κυνηγούς, έως ότου ο Δίας την τοποθέτησε με ασφάλεια ανάμεσα στα άστρα.

42 lifo – αυγουστος 2019

Μικρή Άρκτος: Ένας μικρός, αλλά εύκολος στην παρατήρησή του αστερισμός, τα άστρα του οποίου σχηματίζουν μια μικρή κουτάλα. Η Μικρή Άρκτος φιλοξενεί ένα από τα πιο σημαντικά αστέρια όσον αφορά τον προσανατολισμό, τον Πολικό Αστέρα. Βρίσκεται στον βόρειο αστρικό πόλο, έτσι οι ναυτικοί ήξεραν προς το πού πέφτει ο βορράς. Σύμφωνα με την ελληνική μυθολογία, η Μικρή Άρκτος ήταν ο Αρκάς, ο γιος της Καλλιστούς, ο οποίος μεγαλώνοντας έγινε κυνηγός. Μια μέρα συνάντησε στο δάσος τη μητέρα του με τη μορφή της αρκούδας. Καθώς ήταν έτοιμος να τη χτυπήσει με το τόξο του, ο Δίας μεταμόρφωσε και αυτόν σε αρκούδα, μεταφέροντας στη συνέχεια μάνα και γιο κάπου ανάμεσα στα άστρα.

Αστερισμός μεσαίου μεγέθους, τα άστρα του οποίου σχηματίζουν τη φιγούρα ενός ανθρώπου που κρατάει ξίφος. Ο αστερισμός περιλαμβάνει ακόμα το αστέρι Αλγκόλ, το οποίο πολλοί νομίζουν ότι φέρνει γρουσουζιά ή και τρόμο, επειδή η φωτεινότητά του μεταβάλλεται κάθε τόσο με έναν ιδιαίτερο τρόπο. Ο Περσέας ήταν γιος του Δία και της πριγκίπισσας Δανάης. Είναι διάσημος στην αρχαία ελληνική μυθολογία για τις πολλές ηρωικές του πράξεις. Νίκησε το τέρας που είχε φίδια αντί για μαλλιά, τη Μέδουσα, η οποία με το βλέμμα της μπορούσε να πετρώσει οποιονδήποτε την κοίταζε, και έσωσε την πριγκίπισσα Ανδρομέδα από το Κήτος, το τρομερό θαλασσινό τέρας – την οποία αργότερα παντρεύτηκε. Ο Περσέας βρίσκεται στον ουρανό δίπλα στην αγαπημένη του Ανδρομέδα.

Μεγάλος αστερισμός με πολλά φωτεινά αστέρια, το κυρίως σχήμα του οποίου είναι ένα ακανόνιστο εξάγωνο, με ένα τρίγωνο στην κορυφή. Ο Ηνίοχος είναι αυτός που οδηγεί μια άμαξα με δύο ρόδες, την οποία σέρνουν άλογα. Πρόκειται για τον Εριχθόνιο, ήρωα που μεγάλωσε στην αρχαία Αθήνα από τη θεά Αθηνά. Εκείνη τον δίδαξε την τέχνη της ιππασίας, στην οποία πολύ γρήγορα αρίστευσε. Η βαθιά του γνώση σχετικά με τα άλογα τον κατέστησε άριστο ηνίοχο και τον βοήθησε να κερδίσει πολλούς αγώνες στα Παναθήναια, τους αγώνες της αρχαίας Αθήνας. Σύμφωνα με ορισμένες ιστορίες, αυτός εφηύρε το τέθριππο, άμαξα που σέρνουν τέσσερα άλογα, κάτι το οποίο εντυπωσίασε πραγματικά τον Δία. Σύμφωνα με άλλες ιστορίες, η κατσίκα που κρατάει στο χέρι είναι αυτή που φρόντισε τον Δία όταν ήταν βρέφος. Κανείς δεν ξέρει γιατί την κρατάει.

Είναι ο όγδοος μεγαλύτερος αστερισμός στον ουρανό. Τα άστρα του σχηματίζουν ένα ακανόνιστο πολύγωνο με μια μακριά επικλινή γραμμή που καμπυλώνει στον βόρειο αστρικό πόλο, νοητό σημείο στον ουρανό ακριβώς επάνω από τον βόρειο πόλο της Γης. Η Ήρα, η σύζυγος του Δία, είχε μια μηλιά που την αγαπούσε πολύ και της είχε δοθεί ως γαμήλιο δώρο. Ήταν τόσο ιδιαίτερη αυτή η μηλιά, που έβαλε να τη φυλάει ένας τρομακτικός δράκοντας που έμοιαζε με φίδι και λεγόταν Λάδων. Τα μήλα της ήταν από χρυσό και όποιος ήταν αρκετά τυχερός να τα δοκιμάσει γινόταν αθάνατος. Μια μέρα, ο Ηρακλής επισκέφθηκε το δέντρο για να ολοκληρώσει έναν από τους 12 άθλους του ως τιμωρία για ένα τρομερό έγκλημα που είχε διαπράξει. Μπόρεσε να ολοκληρώσει την αποστολή του και να κλέψει μερικά χρυσά μήλα, σκοτώνοντας τον δράκοντα με δηλητηριασμένο βέλος. Η Ήρα τοποθέτησε την εικόνα του δράκοντα στον ουρανό, στον αστερισμό των Δράκων.

Κύκνος:

Δίδυμοι:

Καρκίνος:

Λέων:

Ταύρος:

Ένας μεγάλος αστερισμός. Τα άστρα του σχηματίζουν έναν πολύ μεγάλο σταυρό. Περιλαμβάνει έναν σχηματισμό αστέρων που ονομάζεται Βόρειος Σταυρός. Σε έναν από τους αρχαίους ελληνικούς μύθους που σχετίζονται με τον Κύκνο, δύο φίλοι, ο Κύκνος, γιος του Ποσειδώνα, και ο Φαέθων, γιος του θεού Ήλιου, συναγωνίζονται με τις άμαξές τους στον ουρανό. Όταν πλησίασαν πολύ κοντά στον Ήλιο, οι άμαξες πήραν φωτιά και ο Φαέθων σκοτώθηκε. Ο Κύκνος στενοχωρήθηκε τόσο πολύ που έχασε τον φίλο του, ώστε ο Δίας τον λυπήθηκε, τον μετέτρεψε στο λευκό πτηνό και τον τοποθέτησε στα άστρα.

Ένας μεσαίου μεγέθους αστερισμός, του οποίου πολλά άστρα είναι ορατά με τηλεσκόπιο. Τα άστρα του μοιάζουν να σχηματίζουν δύο ανθρώπινες φιγούρες που κρατιούνται χέριχέρι. Είναι ο Κάστωρ και ο Πολυδεύκης, γιοι της Λήδας, βασίλισσας της Σπάρτης στην αρχαία ελληνική μυθολογία. Ο πατέρας του Πολυδεύκη ήταν θεός, οπότε ο ίδιος ήταν αθάνατος, ο Κάστωρ όμως ήταν θνητός, διότι ο πατέρας του ήταν άνθρωπος. Ο Κάστωρ ήταν δυναμικός πολεμιστής και αναβάτης, ενώ ο Πολυδεύκης ταλαντούχος παλαιστής. Τα δίδυμα αδέλφια ήταν οι καλύτεροι φίλοι και ήρωες. Σάλπαραν μαζί με τον Ιάσονα και το πλήρωμά του, τους Αργοναύτες, με το φημισμένο πλοίο, την Αργώ, προκειμένου να πάρουν πίσω το Χρυσόμαλλο Δέρας. Έχοντας ξεχωριστές ναυτικές δυνάμεις, ως δώρο του Ποσειδώνα, προστάτεψαν την Αργώ από πολλούς κινδύνους. Όταν πέθανε ο Κάστωρ, ο Δίας συμφώνησε να τον κάνει αθάνατο για να μη χωριστούν ποτέ με τον Πολυδεύκη και τους τοποθέτησε μαζί στον ουρανό.

Ένας μεσαίου μεγέθους αστερισμός, τα άστρα του οποίου σχηματίζουν κάτι σαν το γράμμα Y στον ουρανό. Από τα άστρα που φαίνονται πιο αμυδρά στον ζωδιακό κύκλο. Ο δεύτερος άθλος του Ηρακλή, στο πλαίσιο των 12 που έπρεπε να εκτελέσει, ήταν να εξοντώσει τη Λερναία Ύδρα, ένα τέρας του νερού, που ήταν όμως το αγαπημένο της Ήρας. Όταν όλα έδειχναν ότι ο Ηρακλής νικούσε, η Ήρα έστειλε ένα τεράστιο καβούρι για να τον δυσκολέψει, αλλά ο δυνατός Ηρακλής το έλιωσε με το πόδι του. Η Ήρα τοποθέτησε τον κάβουρα στον ουρανό για να τον ανταμείψει για τις υπηρεσίες του.

Είναι ο μεγαλύτερος από τους αστερισμούς, τα άστρα του οποίου, αν τα ενώσουμε, σχηματίζουν ένα λιοντάρι. Για τους αρχαίους Έλληνες ήταν το λιοντάρι της Νεμέας, ένα τεράστιο κτήνος, άτρωτο σε οποιοδήποτε όπλο. Ο Ηρακλής στάλθηκε για να παλέψει μαζί του στον πρώτο του άθλο, αλλά τα τόξα του και τα ρόπαλά του απλώς αναπηδούσαν με το που έβρισκαν πάνω στο δέρμα του λιονταριού. Όταν τελικά το κατατρόπωσε με τη συμβουλή που του έδωσε η θεά Αθηνά, το έγδαρε και χρησιμοποίησε το δέρμα του, τη λεοντή, όπως αποκαλείται, ως πανοπλία κατά τη διάρκεια των υπόλοιπων άθλων του.

Ένας μεγάλος και εύκολος στον εντοπισμό του αστερισμός, τα άστρα του οποίου σχηματίζουν ένα μεγάλο V στην κορυφή του και ένα μικρότερο στην κάτω πλευρά του. Ο Ταύρος περιλαμβάνει δύο γνωστούς σχηματισμούς: τις Υάδες και τις Πλειάδες. Είναι από τους αρχαιότερους αστερισμούς. Στην ελληνική μυθολογία συνδέεται με τον Δία, ο οποίος συχνά μεταμφιεζόταν σε ταύρο. Έτσι κολύμπησε ως το νησί της Κρήτης, γεγονός που εξηγεί γιατί βλέπουμε μονάχα το πάνω μέρος του σώματός του, το κάτω μέρος βρίσκεται κάτω από το νερό. Ο σχηματισμός των αστεριών στην πλάτη του Ταύρου ονομάζεται «Πλειάδες», γνωστές και ως Επτά Αδελφές, αν και μόνο οι έξι φαίνονται με γυμνό μάτι. Οι Υάδες ήταν ετεροθαλείς αδελφές των Πλειάδων. Λέγεται ότι πέθαναν από θλίψη όταν ο αδελφός τους, ο Ύας, σκοτώθηκε και γι’ αυτό τοποθετήθηκαν στον ουρανό.

ινfο Το βιβλίο της Σάρα Γκίλινχαμ Κοιτάζοντας τα αστέρια - Ένας πλήρης οδηγός για τους 88 αστερισμούς σε μετάφραση Ηλία Μαγκλίνη κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Καπόν.

αυγουστος 2019 – lifo

lifo – αυγουστος 2019 44 lifo – αυγουστος

Ένα καλοκαιρινό απόγευμα στην πισίνα του Grand Hyatt Athens με 14 ταλαντούχους Αθηναίους. απο τη lifo team φωτογραφιεσ: παρισ ταβιτιαν

ΚΑΤΕΡΊΝΑ DUSKA μουσικός

H φετινή χρονιά έχει υπάρξει τρομερά μοναδική για μένα. Είναι σίγουρα η πιο δημιουργική, παραγωγική, εκπαιδευτική και έντονη χρονιά της μουσικής μου διαδρομής μέχρι στιγμής και είμαι πολύ ευγνώμων γι’ αυτό. Η εμπειρία της Eurovision ήταν ανεκτίμητη, μου πρόσφερε πάρα πολλά και είμαι πολύ περήφανη για την πορεία του «Better Love» εντός και εκτός Ελλάδας. Ήταν ένα διάστημα υπέρβασης, εξουθενωτικό και γεμάτο προκλήσεις. Χάρη σε αυτό, όμως, αισθάνομαι πιο δυνατή, πιο ώριμη από ποτέ καλλιτεχνικά και νιώθω πως τα νέα τραγούδια που έχω γράψει αυτό το διάστημα είναι το καλύτερό μου υλικό μέχρι στιγμής. Βρίσκομαι στο στάδιο παραγωγής του επόμενου δίσκου, του οποίου το πρώτο single αναμένεται να κυκλοφορήσει το φθινόπωρο. Παράλληλα, ετοιμάζουμε μια σειρά από συναυλίες στην Ελλάδα και στο εξωτερικό, διάφορα μουσικά πρότζεκτ και κάποιες συνεργασίες. Μέσα σε όλα, ελπίζω να καταφέρω να ξεκλέψω λίγο χρόνο για να πάω στο αγαπημένο μου νησί, την Κέρκυρα.

αυγουστος 2019 – lifo

lifo – αυγουστος 2019 46 lifo – αυγουστος

ΚΑΤΕΡΊΝΑ ΦΩΤΗ χορεύτρια

Είμαι μέλος της ομάδας χορού Stereo Nero Dance co, την οποία ιδρύσαμε το 2014 με τη χορογράφο Εύη Σούλη. Τη σεζόν που πέρασε συμμετείχαμε στο Φεστιβάλ Αθηνών με την παραγωγή Φθογγικά Πάθη. Για την επόμενη σχεδιάζουμε πολλά, τα οποία για την ώρα βρίσκονται σε στάδιο προετοιμασίας και παράλληλα αποτελούν συνέχεια της έρευνάς μας στην κινητική και αισθητική μας ταυτότητα και εξέλιξη των εργαλείων που χρησιμοποιούμε κατά τη δημιουργική διαδικασία.

ΠΑΝΑΓΙΏΤΗΣ ΓΑΒΡΈΛΑΣ ηθοποιός

Με την ομάδα μου, τους C for Circus, παρουσιάσαμε το Δαχτυλίδι της μάνας στο Tempus Verum για δεύτερη χρονιά. Παράλληλα, έπαιζα στην Κουζίνα σε σκηνοθεσία του Γιώργου Νανούρη στο θέατρο Αποθήκη και στο Η υπόσχεση - Καημένε μου Μάρικ στο θέατρο Φούρνος σε σκηνοθεσία Ελεάννας Σαντοριναίου. Τέλος, με τους C for Circus συμμετείχαμε για πρώτη φορά στο Φεστιβάλ Αθηνών με τις Μεταμορφώσεις του Οβίδιου. Μια καταιγιστική χρονιά με όμορφες συνεργασίες και όμορφους ανθρώπους. Για του χρόνου, με τους C for Circus ετοιμάζουμε πρώτη φορά παιδική παράσταση, σε μουσική Θάνου Μικρούτσικου και κείμενα Μαρίας Παπαγιάννη, που θα στεγαστεί στο θέατρο Τζένη Καρέζη. Επίσης, θα ανέβει για τρίτη χρονιά το Δαχτυλίδι της μάνας στο Bios main.

αυγουστος 2019 – lifo

lifo – αυγουστος 2019 48 lifo – αυγουστος

ΝΕΦΈΛΗ ΠΑΠΑΝΑΓΙΏΤΟΥ

αρχιτέκτων, σχεδιάστρια κοσμημάτων Η χρονιά που διανύουμε ήταν σίγουρα φρέσκια! Η νέα συλλογή TWIST των κοσμημάτων Nefelia ήταν ένα νέο βήμα στον τρόπο κατασκευής τους. Η ιδέα βασίστηκε στην καθαρά χειροποίητη διαδικασία και στον τρόπο που αλλοιώνονται οι χημικές ιδιότητες του πλεξιγκλάς όταν θερμαίνεται και μπορείς να το πλάσεις. Κάθε κόσμημα κατασκευάζεται από ένα μονοκόμματο τεμάχιο κι έτσι το αποτέλεσμα είναι μια φρέσκια, μίνιμαλ συλλογή από μικρά έργα τέχνης! Σίγουρα η διακοπή είναι στο πρόγραμμά μου. Μόλις τελείωσε η εικαστική έκθεση REMAIN(S) στο πρώην ξενοδοχείο «Περσεύς» στη Σέριφο, της οποίας είχα αναλάβει την οργάνωση και την επιμέλεια. Έχω επιστρέψει στην Αθήνα για λίγο, ώστε να οργανώσω με τους πελάτες και συνεργάτες μου τις αυγουστιάτικες παραγγελίες για τα κοσμήματα Nefelia. Το υπόλοιπο πρόγραμμα είναι καθαρά καλοκαιρινό, έχει ξεκούραση αλλά και περιπέτεια, για τον ωραιότερο μήνα του χρόνου! αυγουστος 2019 – lifo

lifo – αυγουστος 2019 50 lifo – αυγουστος

COMPLEX SHADOW/ ATH KIDS μουσικός, φωτογράφος

Αυτό που έκανα πιο πολύ φέτος ήταν η φωτογραφία. Ήθελα να εκφράσω το καλλιτεχνικό κομμάτι του εαυτού μου και να δείξω περισσότερα πράγματα μέσα από τις εικόνες. Συμμετείχα σε μια ομαδική έκθεση που έγινε στην Allouche Benias Gallery και αυτό μου άνοιξε τα μάτια και διεύρυνε τους ορίζοντές μου. Ήταν κάτι καινούργιο για μένα και ήθελα να το ζήσω. Ήταν μια έκθεση που ακούστηκε πολύ, γιατί είχε ως θέμα την Αθήνα. Την παρουσίασα με ’90s αισθητική, γιατί είμαι παιδί των ’90s. Αυτή η χρονιά ήταν γεμάτη ταξίδια. Πήγα στην Τουρκία, στην Ελβετία και ετοιμάζουμε κι άλλα πολλά ταξίδια στην Ευρώπη – ελπίζουμε και πιο μακριά. Θέλουμε να βγάλουμε την Αθήνα προς τα έξω μέσα από τη μουσική ή τα βίντεο και αυτός ήταν ο σκοπός μας εξαρχής. Από Σεπτέμβρη θα κάνω focus στη μουσική. Το καλοκαίρι θα δουλέψουμε πάνω σε διάφορα πρότζεκτ, το πιο δυνατό από τα οποία είναι μια συνεργασία με ένα brand ρούχων. Έχουμε αναλάβει τον σχεδιασμό και όλη την αισθητική μια σειράς ρούχων ως ATH Κids.

αυγουστος 2019 – lifo

NATASHA ΚAY

τραγουδίστρια, YouTuber Αυτή ήταν μία ακόμα γεμάτη χρονιά, με πολλή δουλειά αλλά και πολλά χαμόγελα. Εκτός από τα videos που «ανεβάζω» στο YouTube –και χαίρομαι που ο κόσμος τα αγκαλιάζει, τα παρακολουθεί και τα σχολιάζει–, έβγαλα το πρώτο μου single. Λέγεται «Bunda» και είναι ένα καλοκαιρινό fun anthem στο οποίο συνεργάζομαι με τους Boombamontana, το μυστηριώδες duo με τις χρωματιστές μάσκες, και κυκλοφορεί από την Panik Records. Και σε αυτό μου το βήμα ο κόσμος με αγκάλιασε: μέσα σε λίγες μέρες το music video ξεπέρασε το μισό εκατομμύριο ΥouTube views και παραμένει σταθερά στις τάσεις! Παράλληλα με τις διακοπές, ετοιμάζω καινούργια κομμάτια, τόσο διασκευές όσο και original, τα οποία θα κυκλοφορήσουν το φθινόπωρο. Επίσης, ξεχωριστή στιγμή για μένα φέτος ήταν η βράβευσή μου στα MAD VMA ως Teen Icon, αλλά και το act που παρουσίασα, τραγουδώντας το «Con Altura» της Rosalia και του J Balvin σε ένα mash up με το «Σαν Λάβα» του OGE και της Έλενας Τσαγκρινού.

lifo – αυγουστος 2019 52 lifo – αυγουστος

ΙΆΣΟΝΑΣ ΜΑΝΔΗΛΆΣ τραγουδιστής, ηθοποιός, χορευτής

Η χρονιά φέτος ήταν πολύ διαφορετική από κάθε άλλη. Αναθεώρησα τις προτεραιότητές μου στον επαγγελματικό τομέα, δοκιμάστηκα σε καινούργια πράγματα και αυτό ήταν κάτι που πραγματικά το είχα ανάγκη. Αρχικά, έκανα αυτό που ήθελα εδώ και πάρα πολλά χρόνια, το πρώτο μου δισκογραφικό βήμα. Το «Χίλια Κομμάτια» κυκλοφορεί από τη Minos EMI/Universal και δεν θα μπορούσα να είμαι περισσότερο περήφανος για το αποτέλεσμα. Ο χειμώνας με βρήκε στο πλευρό της Έλενας Παπαρίζου ως τραγουδιστή και χορευτή. Η Έλενα είναι ένας άνθρωπος που θαυμάζω και εκτιμώ αφάνταστα εδώ και πολλά χρόνια. Συνεχίζουμε τη συνεργασία μας και φέτος το καλοκαίρι και εύχομαι να συνεχιστεί για πολύ καιρό ακόμα. Σύντομα θα μπω ξανά σε στούντιο για να βγάλω καινούργια μουσική και είμαι ενθουσιασμένος. Με το που θα τελειώσει το καλοκαίρι θα ξεκινήσω σίγουρα κάποια live και είμαι σε συζητήσεις για να ξανακάνω επιτέλους θέατρο – ίσως να είμαι σε κάποιο σχήμα τον χειμώνα. Ανυπομονώ για τη σεζόν που θα μας έρθει, πιστεύω πως θα είναι η πιο ωραία στη μέχρι τώρα πορεία μου!

αυγουστος 2019 – lifo

ΤΖΟΎΛΗ ΑΓΟΡΆΚΗ

δημοσιογράφος, συγγραφέας Στα Νew Year’s Resolutions δεσμεύτηκα να πίνω περισσότερο νερό και να τελειώσω με όλα εκείνα τα γραπτά που είχαν μείνει μισογραμμένα. Με το νερό δεν τα κατάφερα, αλλά oλοκλήρωσα μια σειρά διηγημάτων με τίτλο Ανδρολίβαδο Ιστορίες σπαρακτικής αγνότητας και ένα θεατρικό, τη Μίσανδρο. Τώρα περιμένω τον εκδότη να δώσει το πράσινο φως και με μια σκηνοθέτιδα φιλοδοξούμε να συνσκηνοθετήσουμε και να ανεβάσουμε το θεατρικό, όλα όμως από Σεπτέμβρη, γιατί τώρα η μόνη εντατική σκέψη είναι να αδειάσω από πάθη, σκέψεις και εξαρτήσεις και σαν βότσαλο να αφεθώ στη Λάγκερη, την αγαπημένη παραλία μου στην Πάρο, και να χτυπάω αέρα κοπανιστό μέχρι οριστικής καταπόνησης. Τo δοξαστικό fare niente είναι εδώ και χαίρομαι που αφήνω τη δράση και αρκούμαι απλά στην παρατήρηση. Οικονομία λέξεων, σκέψεων. Ένα μαγιό, σαγιονάρες, το βιβλίο μου και μια σκιά, μόνο αυτά χρειάζομαι.

lifo – αυγουστος 2019 54 lifo – αυγουστος

αυγουστος 2019 – lifo

ΓΙΏΡΓΟΣ ΠΑΠΑΔΌΠΟΥΛΟΣ

lifo – αυγουστος 2019 56 lifo – αυγουστος

ΈΛΕΝΑ ΚΈΚΚΟΥ

χορευτής του Μπαλέτου της Εθνικής Λυρικής Σκηνής

χορεύτρια, μέλος του Μπαλέτου της Εθνικής Λυρικής Σκηνής

Το 2019 ήταν μια πολύ δημιουργική χρονιά για μένα. Μεταξύ άλλων, συμμετείχα στο Festival Comma στο Ρότερνταμ της Ολλανδίας, σε χορογραφία της Όλγας Σπυράκη, στο Φεστιβάλ Αθηνών, σε χορογραφία του Παρασκευά Τερζάκη, και στο Thread σε χορογραφία Ράσελ Μάλιφαντ, το οποίο έκανε πρεμιέρα στο Sadler’s Wells. Από τον Σεπτέμβριο του 2019 θα είμαι μέλος του Μπαλέτου της Εθνικής Λυρικής Σκηνής και θα συμμετέχω στις παραγωγές Χορός με τη σκιά μου, Η λίμνη των κύκνων, Δον Κιχώτης.

Κοιτώντας πίσω μου, συνειδητοποιώ ότι το 2019 ήταν μια χρονιά γεμάτη δημιουργία, χορό, σκληρή δουλειά. Είμαι πολύ ενθουσιασμένη, γιατί το καλοκαίρι μου ξεκινά στο Ηρώδειο με την Τραβιάτα του Τζουζέπε Βέρντι σε σκηνοθεσίαχορογραφία Κωνσταντίνου Ρήγου. Χαίρομαι με το καλοκαίρι, για τις προσδοκίες που πρόκειται να πραγματοποιηθούν. Κάθε καλοκαίρι έχει την ιστορία του και ανυπομονώ να εξερευνήσω τη δική μου. Από τον Σεπτέμβρη θα συμμετέχω σε όλες τις παραγωγές του Μπαλέτου της ΕΛΣ.

αυγουστος 2019 – lifo

ΜIKE

τραγουδιστής Αυτή η χρονιά ήταν πολύ ιδιαίτερη για μένα. Αρχικά, έδειξα μια άλλη πτυχή του εαυτού μου, την πιο αγωνιστική, καθώς συμμετείχα στο παιχνίδι επιβίωσης «Nomads». Φυσικά, δεν σταμάτησα την καλλιτεχνική μου παραγωγή. Κυκλοφόρησα το «Κουνελάκι» πριν φύγω για Μαδαγασκάρη και, αφότου επέστρεψα, το πρόσφατό μου hit «Καρμικά». Παράλληλα, στις ήδη επιτυχημένες συνεργασίες μου, όπως αυτή με την Άννα Βίσση, την Ελένη Φουρέιρα και την Demy, προστέθηκε το αγγλο-ελληνικό ντουέτο Telephone, στο οποίο συμπράττω με έναν από τους πιο γνωστούς Βρετανούς τραγουδιστές και συνθέτες της νέας γενιάς, τον Hardy. Τώρα σχεδιάζω ολιγοήμερες διακοπές σε κάποιο από τα όμορφα ελληνικά νησιά και τη νέα σεζόν θα επιστρέψω με νέα δισκογραφικά βήματα και live εμφανίσεις, τα οποία ετοιμάζω με την εταιρεία μου, την Panik Records.

58 lifo – αυγουστος 2019

αυγουστος 2019 – lifo

lifo – αυγουστος 2019 60 lifo – αυγουστος

ΑΝΔΡΟΜΆΧΗ ΔΗΜΗΤΡΟΠΟΎΛΟΥ τραγουδίστρια

Η σεζόν που ολοκληρώθηκε μου άφησε, γι’ ακόμα μια φορά, μια γλυκιά γεύση! Έκανα εμφανίσεις στο πλευρό του Κωνσταντίνου Αργυρού, μια συνεργασία που συνεχίστηκε για δεύτερη χρονιά. Παράλληλα, μετά το τραγούδι «Το Φεγγάρι» που μου έγραψε ένας από τους πιο επιτυχημένους τραγουδιστές και δημιουργούς της νέας γενιάς, ο Γιώργος Παπαδόπουλος, και το «Δεν Μπορώ», στο οποίο ξεδίπλωσα το συνθετικό μου ταλέντο, κυκλοφόρησα ακόμα ένα τραγούδι που έγραψα η ίδια, το «Δεν σε διάλεξα». Το καλοκαίρι θα με βρει με την οικογένειά μου και αγαπημένα μου πρόσωπα στην αγαπημένη μου παραλία, στον τόπο μου, στα Λεχαινά. Το φθινόπωρο, εκτός από τις live εμφανίσεις, για τις οποίες είμαι σε συζητήσεις, θα κυκλοφορήσει από την εταιρεία μου, την Panik Records, το καινούργιο μου single, που θα έχει τίτλο «Να ’σουν ψέμα».

αυγουστος 2019 – lifo

Ν.O.E. ράπερ

Ο Ν.Ο.Ε. είναι αυτό που λέμε «a rapper’s rapper» για την ελληνική σκηνή. Αβίαστο flow, μοναδική χροιά και swagger, τερματίζει πρώτος σε ό,τι κι αν κάνει, από κολύμβηση και snowboard μέχρι spitting bars! «Το 2019 ξεκίνησε δυνατά με το ατόφιο ραπ workout του “Tory Lanez” και “OG Silence” και συνεχίστηκε με μπαλάντες τύπου “Κυνήγι Ονείρων” και το “Kelly Family” inspired “Δεν τα παρατάμε” μαζί με τους Inco. Μόλις κυκλοφόρησε το remix μου στο “Old town road”. Το επόμενο διάστημα έρχεται η κυκλοφορία νέου EP σε συνεργασία με τον Low P στην παραγωγή και θα ακολουθήσει μια πανελλήνια περιοδεία, νέα βιντεοκλίπ και πολλή δουλειά».

lifo – αυγουστος 2019 62 lifo – αυγουστος

αυγουστος 2019 – lifo

μουσικός

Ήταν ίσως η πιο γεμάτη χρονιά της ζωής μου μέχρι τώρα. Ήμουν στον δρόμο συνέχεια, έκανα τέσσερις περιοδείες στην Αμερική αυτόν τον χρόνο και πολλές συναυλίες σε Ελλάδα και Ευρώπη. Παρ’ ότι δεν πρόλαβα να δω πολλά σε όλα αυτά τα μέρη όπου πήγα, η εμπειρία ήταν ανεπανάληπτη. Γνώρισα ανθρώπους, μοιράστηκα τα τραγούδια μου και έμαθα πολλά πράγματα. Επίσης, έγραψα το «Better Love» μαζί με την Κατερίνα Ντούσκα, το οποίο αγαπήθηκε από πολύ κόσμο – ήταν πρώτο στα ελληνικά charts και μέσα και σε πολλά ξένα. Αυτό κι αν ήταν πρωτόγνωρη εμπειρία! Τον τελευταίο μήνα γράφω τα καινούργια τραγούδια που θα κυκλοφορήσουν το φθινόπωρο. Στις 3 Αυγούστου παίζω στο River Party στο Νεστόριο και μετά κατευθείαν βουτιά στη θάλασσα και διακοπές.

64 lifo – αυγουστος 2019

Η φωτογράφιση έγινε στην εντυπωσιακή πισίνα του Grand Hyatt Athens (Συγγρού 115).

LEON OF ATHENS

Αύγουστος 2019

Culture Guide Όλα όσα θα δείτε και θα ακούσετε τον Αύγουστο στην Αθήνα

ΧΟΡΟΣ «The Thread»: Μια σύγχρονη χορογραφία για την ελληνική παράδοση στο Αρχαίο Θέατρο Επιδαύρου

ΠΟΙΗΣΗ Ο Peter Jeffreys μιλάει για τον Καβάφη

STARFAX Τι λένε τα ζώδια για τον Αύγουστο

ΣΙΝΕΜΑ

Κάποτε στο Χόλιγουντ Μία από τις πιο αναμενόμενες ταινίες της χρονιάς, η ένατη δημιουργία του Κουέντιν Ταραντίνο είναι μια μαύρη κωμωδία που φέρνει επιτέλους στο ίδιο πλάνο τον Λεονάρντο ντι Κάπριο και τον Μπραντ Πιτ (έχουν βρεθεί μαζί μόνο στο μικρού μήκους The Audition του Μάρτιν Σκορσέζε). Τοποθετείται στο Λος Άντζελες των ’60s, έχει θέμα –τι άλλο– τη βία, καυτηριάζει την κινηματογραφική βιομηχανία εκ των έσω και, σύμφωνα με τον σκηνοθέτη, ίσως να είναι η τελευταία του ταινία, αν τελικά δεν αποφασίσει να κλείσει τη σκηνοθετική του καριέρα στο «δέκα το καλό». Οι κριτικές από τις Κάννες, όπου έκανε πρεμιέρα, είναι διθυραμβικές και το τρομερό παιδί του Χόλιγουντ δείχνει εδώ πιο ώριμο από ποτέ. ä Κυκλοφορεί στις αίθουσες από 22/8.

topevents

6 ΜΟΥΣΙΚΗ She Wants Revenge Με επιρροές που ξεκινούν από τους Joy Division και τους Depeche Mode και φτάνουν μέχρι τον Marilyn Manson, το darkwave/post-punk ντουέτο απ’ την Καλιφόρνια που έγινε γνωστό μέσα από κομμάτια όπως τα «Tear you apart», «These Things» και «Out of Control» έρχεται για πρώτη φορά στην Αθήνα, στο Gagarin 205, σε μια παραγωγή του Death Disco. Στο πλευρό τους θα είναι η indie/post-punk μπάντα Melldrop. 29/8, Gagarin 205, Λιοσίων 205, 21:00, εισ.: από 20 ευρώ

7 ΕΙΚΑΣΤΙΚΑ Σμίλη και Μνήμη

1 ΣΙΝΕΜΑ Μεσοκαλόκαιρο Όσοι έχουν δει τη νέα ταινία του Άρι Άστερ μιλούν για ένα φιλμ τρόμου ολότελα πρωτότυπο και διαφορετικό απ’ ό,τι έχουμε δει ως τώρα. O μόλις 33 ετών σκηνοθέτης είχε δείξει δείγμα γραφής ήδη από το 2011 με το μικρού μήκους The strange thing about the Johnsons, ήταν όμως πέρσι που το πρώτο του μεγάλου μήκους φιλμ Η Διαδοχή έκανε όλους να μιλούν γι’ αυτόν ως το νέο μεγάλο ταλέντο του σινεμά τρόμου. Η ιστορία μιας ομάδας φίλων που ταξιδεύουν στη Σουηδία για να παρακολουθήσουν ένα φεστιβάλ και βρίσκονται παγιδευμένοι σε ένα παγανιστικό cult υπόσχεται πολύ περισσότερα από το πρώτο επίπεδο ανάγνωσης. Κυκλοφορεί στις αίθουσες από 22/8.

2 ΜΟΥΣΙΚΗ Orquesta Akokan Οι Orquesta Akokan είναι μια μεγάλη ορχήστρα-κολεκτίβα στην οποία κορυφαίοι μουσικοί της Αβάνας συνυπάρχουν με μερικά από τα μεγαλύτερα και δημιουργικότερα ταλέντα της νεοϋορκέζικης λάτιν σκηνής. Τα δυναμικά μάμπο τους θυμίζουν τον Pérez Prado και τον Benny Moré με την Banda Gigante του από τις δεκαετίες του ’40 και του ’50, ενώ επικεφαλής είναι ο πάντα γεμάτος ενέργεια τραγουδιστής José «Pepito» Gomez. 2/8, Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος, Πάρκο Σταύρος Νιάρχος, Ευριπίδου & Δοϊράνης, 21:00, είσοδος ελεύθερη

3 ΜΟΥΣΙΚΗ David Morales Έχοντας πραγματοποιήσει αναρίθμητες συνεργασίες με τα μεγαλύτερα ονόματα της παγκόσμιας μουσικής βιομηχανίας, όπως οι Jamiroquai, Μπιορκ, Τζάνετ Τζάκσον, Mαντόνα, Mαράια Καρεϊ, U2, Mάικλ Τζάκσον και Γουίτνι Χιούστον, ο Νεοϋορκέζος David Morales μπορεί να χαρακτηριστεί ο διασημότερος DJ στον πλανήτη. Στις 24 Αυγούστου ο σού-

66 lifo – αυγουστος 2019

STOEP TH PR ES S ΕΓΚΑΤΆΣΤΑΣΗ περ-σταρ DJ/παραγωγός της house γιορτάζει τα γενέθλιά του με ένα 6ωρο set στο Bolivar Beach Bar. Μαζί του ο Akylla. 24/8, Bolivar Beach Bar, Ακτή του Ήλιου, Άλιμος, 21:00, εισ.: 10 ευρώ

4 ΜΟΥΣΙΚΗ Prophets of Rage Οι επαναστάτες του σκληρού ήχου συναντούν τους θρυλικούς εκπροσώπους της ραπ σε ένα συγκρότημα-ορισμό του σούπερ γκρουπ. Τα μέλη των Rage Against the Machine και Audioslave, Tom Morello, Tim Commerford και Brad Wilk, ενώνουν τις δυνάμεις τους με τους DJ Lord και Chuck D των Public Enemy και τον B Real των Cypress Hill εν μέσω της πολιτικής κρίσης και του φαινομένου Ντόναλντ Tραμπ και, παραφράζοντας το διαβόητο «Make America great again», αντιπροτείνουν «Make the world rage again!». 27/8, Κλειστό Γήπεδο Φαλήρου (Tae Kwon Do), Δέλτα Φαλήρου, 21:30, εισ.: 29-36 ευρώ

5 ΜΟΥΣΙΚΗ Ramόn Valle Trio

Ο Κουβανός πιανίστας που έχει εμφανιστεί στα μεγαλύτερα τζαζ φεστιβάλ του κόσμου και έχει αναγνωριστεί ως το μεγαλύτερο ταλέντο της γενιάς του από τον σαρωτικό Chucho Valdes παρουσιάζει στο ΚΠΙΣΝ τις ωραιότερες στιγμές της καριέρας του και κομμάτια από την τελευταία του κυκλοφορία «The time is now». 30/8, Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος, Πάρκο Σταύρος Νιάρχος, Ευριπίδου & Δοϊράνης, 22:30, εισ.: 10 ευρώ

Σιντριβάνια στο Κανάλι στο ΚΠΙΣΝ Η πιο καλοκαιρινή εγκατάσταση βρίσκεται φέτος στο ΚΠΙΣΝ. Η σύνθεση από 59 σιντριβάνια κατακόρυφης εκτόξευσης νερού, σε συνδυασμό με 10 επιπλέον περιστρεφόμενα σιντριβάνια, προσφέρει υδάτινα θεάματα χορογραφημένα με μουσική, φαντασμαγορικά τόσο την ημέρα όσο και τη νύχτα. Καθημερινά πραγματοποιούνται water shows, με δύο διαφορετικά κομμάτια κάθε φορά. Τον Ιούλιο και τον Αύγουστο θα παρουσιάζονται κομμάτια του Μάνου Χατζιδάκι και του Μπιζέ. Μέχρι 31/8, Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος, Πάρκο Σταύρος Νιάρχος, Ευριπίδου & Δοϊράνης. Ωράριο λειτουργίας: καθημερινές 21:00, 22:00, 23:00, 00:00, Σαββατοκύριακα 11:00, 12:00, 13:00, 21:00, 22:00, 23:00, 00:00. Είσοδος ελεύθερη

Μια ξεχωριστή φωτογραφική έκθεση για το έργο των μαρμαροτεχνιτών της Ακρόπολης παρουσιάζει η Επιτροπή και η Υπηρεσία Συντήρησης των Μνημείων της Ακρόπολης. Oι γιγαντιαίου μεγέθους φωτογραφίες προβάλλουν τον ανθρώπινο παράγοντα και αναδεικνύουν τα συναισθήματα όσων εργάστηκαν στην αποκατάσταση των μνημείων. Μέχρι 31/10. Μουσείο Ακρόπολης, Αίθουσα Περιοδικών Εκθέσεων, Διονυσίου Αρεοπαγίτου 15. Ωράριο λειτουργίας: Δευτ. 8:00-16:00, Τρ.- Κυρ. 8:00-20:00, Παρ. 8:00-22:00, είσοδος ελεύθερη

8 ΣΙΝΕΜΑ Η Έβδομη Σφραγίδα (επανέκδοση) Ευκαιρία να δούμε για ακόμα μια φορά στη μεγάλη οθόνη την ανεπανάληπτη δημιουργία του Ίνγκμαρ Μπέργκμαν που περιλαμβάνεται σε όλες τις λίστες με τις καλύτερες ταινίες όλων των εποχών. Η σκηνή με την παρτίδα σκάκι ανάμεσα στον ιππότη και στον Θάνατο είναι επίσης μία από τις πιο γνωστές, τις πιο εμβληματικές σκηνές στην ιστορία του σινεμά και 62 χρόνια μετά την πρεμιέρα της στη Σουηδία εξακολουθεί να προσφέρεται για αναλύσεις, συζητήσεις και επιδείξεις λατρείας προς την έβδομη τέχνη. Κυκλοφορεί στις αίθουσες από 1/8.

9 ΕΙΚΑΣΤΙΚΑ Avigdor Arikha, Μια ανάσα Τα έργα του Αρίκα, σημαντικού και διεθνώς ανα-

γνωρισμένου σύγχρονου ζωγράφου που γεννήθηκε στη Ρουμανία από γερμανόφωνους Ρουμανοεβραίους, εκτίθενται για πρώτη φορά στην Ελλάδα. Συγκαταλέγεται στους μεγαλύτερους ζωγράφους της γενιάς του, μαζί με τον Λούσιαν Φρόιντ και τον Ρ.Μπ. Κιτάζ, ενώ αναδρομικές εκθέσεις του έχουν διοργανωθεί στο Μουσείο Τέχνης του Τελ Αβίβ (1998), στην Εθνική Πινακοθήκη Σύγχρονης Τέχνης της Σκωτίας και στο Μέγαρο Καλών Τεχνών της Λιλ (1999), στο Βρετανικό Μουσείο (2006) και στο Μουσείο Τίσεν-Μπορνεμίτσα στη Μαδρίτη (2008). Έως 1/9 (εκτός 15/8). Μουσείο Μπενάκη, Κουμπάρη 1 & Βασ. Σοφίας, Κολωνάκι. Ωράριο λειτουργίας: Τετ., Παρ. 10:00-18:00, Πέμ., Σάβ. 10:00-00:00, Κυρ. 10:00-16:00, εισ: 5-7 ευρώ

10 ΕΙΚΑΣΤΙΚΑ Πικάσο και Αρχαιότητα. Γραμμή και πηλός

με παλιότερο σκάνδαλο σεξουαλικής παρενόχλησης. Τελικά, η διεθνής διανομή της ξεκινά και από το αυγουστιάτικο ελληνικό καλοκαίρι θα βρεθούμε στη βροχερή Νέα Υόρκη, την αγαπημένη πόλη του 83χρονου δημιουργού, τις ιστορίες της οποίας ξέρει να αποδίδει μοναδικά. Κυκλοφορεί στις αίθουσες από 22/8.

ΘΕΑΤΡΟ

12 ΕΙΚΑΣΤΙΚΑ Jeff Wall

με τις δύο τελευταίες προβολές που είναι προγραμματισμένες για τον Αύγουστο και κλείνουν ιδανικά τη φετινή διοργάνωση. Ο Φανφαρόνος του Ντίνο Ρίζι, με τους Βιτόριο Γκάσμαν και Ζαν-Λουί Τρεντινιάν, θα προβληθεί την Παρασκευή 23/8 στο Νομισματικό Μουσείο και το θρυλικό Μπραζίλ του Τέρι Γκίλιαμ την Τετάρτη 28/8 στο Θέατρο Κολωνού. Οι προβολές ξεκινούν στις 21:00 και είναι δωρεάν.

14 ΘΕΑΤΡΟ Νεφέλες Οιδίπους Τύραννος

Σπάνια έργα του Πικάσο με θαλάσσια όντα, τετράποδα, ανθρώπινες μορφές, μυθολογικές σκηνές και άλλα στοιχεία εμπνευσμένα από αρχαίες τραγωδίες και κωμωδίες συνδιαλέγονται θεματικά με αντίστοιχες αρχαιότητες σε μία εξαιρετικά πρωτότυπη έκθεση που φιλοξενεί ολόκληρο το καλοκαίρι το Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης. Μέχρι 20/10 (εκτός 15/8), Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης, Νεοφύτου Δούκα 4, Κολωνάκι. Ωράριο λειτουργίας: Δευτ., Τετ., Παρ., Σάβ. 10:00-17:00, Πέμ. 10:0020:00, Κυρ. 11:00-17:00, εισ.: 7 ευρώ

11 ΣΙΝΕΜΑ Μια βροχερή μέρα στη Νέα Υόρκη Οι Έλληνες φαν του Γούντι Άλεν έχασαν μετά από πολλά χρόνια το σταθερά ετήσιο ραντεβού τους με τη νέα ταινία του Αμερικανού auteur, αιτία όμως δεν ήταν κάποια ξαφνική έλλειψη έμπνευσης ή παραγωγικότητας από την πλευρά του – οι λόγοι ήταν εντελώς εξωκινηματογραφικοί. Η ταινία στην οποία πρωταγωνιστούν οι Τιμοτέ Σαλαμέ, Ελ Φάνινγκ, Σελίνα Γκόμεζ και Τζουντ Λο είναι έτοιμη από το 2017, όμως η παραγωγός Amazon έβαλε το πρότζεκτ στο συρτάρι εξαιτίας της εκ νέου σύνδεσης του Άλεν

Με φόντο το Βανκούβερ, μια πόλη με φυσική ομορφιά αλλά και με ψυχρά βιομηχανικά τοπία, ο Καναδός φωτογράφος ενσωματώνει στα έργα του στοιχεία από διάφορες μορφές τέχνης, όπως η ζωγραφική, το σινεμά και η λογοτεχνία. Η πρώτη ατομική έκθεση του καλλιτέχνη στην Ελλάδα συνεχίζεται στη Συλλογή Γιώργου Οικονόμου στο Μαρούσι ολόκληρο τον Αύγουστο (και την επόμενη σεζόν). Μέχρι 30/4/20, Συλλογή Γιώργου Οικονόμου, λεωφ. Κηφισίας 80, Μαρούσι. Ωράριο λειτουργίας: Δευτ.-Παρ. 10:00-18:00

13 ΣΙΝΕΜΑ Τελευταίες προβολές του 9ου Athens Open Air Film Festival Ακόμα μια επιτυχημένη χρονιά για το Φεστιβάλ Θερινού Κινηματογράφου της Αθήνας ολοκληρώνεται

Το τελειότερο έργο του Σοφοκλή και κατά γενική ομολογία την πλέον υποδειγματική αρχαία τραγωδία σκηνοθετεί ο Κωνσταντίνος Μαρκουλάκης. Η ιστορία ξεκινά με ένα μυστήριο: η πόλη της Θήβας πλήττεται από λοιμό και ο βασιλιάς Οιδίποδας ζητά να εξακριβώσει τον λόγο.

ΦΕΣΤΙΒΑΛ

48ο Φεστιβάλ Βιβλίου στο Ζάππειο

26/8, Δημοτικό θέατρο του Άλσους (Δ. Κιντής), Ηλιούπολη & 29/8, Κατράκειο Θέατρο, Νίκαια, 21:30, εισ.: 15 ευρώ

Ο Δημήτρης Καραντζάς καταπιάνεται για πρώτη φορά με το αριστοφανικό έργο και χρίζει πρωταγωνίστριες της παράστασης τις ίδιες τις Νεφέλες που έρχονται να κηρύξουν την αμφισβήτηση της παντοδυναμίας της λογικής και την επιστροφή σε μια χαμένη πνευματικότητα. Ο θίασος περιλαμβάνει αξιόλογους ηθοποιούς, όπως ο Νίκος Καραθάνος, ο Χρήστος Λούλης, η Καρυοφυλλιά Καραμπέτη και η Έμιλυ Κολιανδρή. 28/8, Βεάκειο Θέατρο, Πειραιάς, 21:00, εισ.: 15 ευρώ

Η μεγάλη ετήσια εκδήλωση για το βιβλίο έρχεται στο Ζάππειο Μέγαρο με πλήθος εκδηλώσεων και κεντρικό αφιέρωμα με τίτλο «Λογοτεχνία επί σκηνής». Τα επίσημα εγκαίνια θα πραγματοποιηθούν στις 3 Σεπτεμβρίου στις 20:00. 30/8-15/9, Ζάππειο Μέγαρο (υπαίθριος χώρος), είσοδος ελεύθερη

αυγουστος 2019 – lifo

σινεμά

H ΤΑΙΝΙΑ ΤΗΣ ΕΒΔΟΜΑΔΑΣ

Ποια νομίζεις ότι είμαι Celle que vous croyez

Σκηνοθεσία: Σαφί Νεμπού Πρωταγωνιστούν: Ζιλιέτ Μπινός, Νικόλ Γκαρσιά

Αριστούργημα Πολύ Καλό Καλό Ικανοποιητικό Μέτριο p

Κακό

απ ο τον θο δ ω ρ η κουτσογ ιαν νο που λο

ποδυόμενη μια λίγο νεότερη γυναίκα, η 54χρονη Ζιλιέτ Μπινός προσδίδει υπόσταση, χιούμορ και τραγικούς τόνους σε μια διττή προσωπικότητα. Στην αληθινή της ζωή η Κλερ Μιλό είναι σοβαρή φιλόλογος, με δυο γιους, έναν σύζυγο, ο οποίος την παράτησε για τα μάτια μιας κοπέλας που θα μπορούσε να είναι κόρη τους, και μια όψιμη τάση να φλερτάρει πολύ νεότερούς της άνδρες, όπως πρόσφατα τον Λουντό. Η «άλλη» είναι η Κλάρα Αντουνές, η εικονική προσωπικότητα που έχει υιοθετήσει στο Facebook, έχοντας δανειστεί στοιχεία από το προφίλ της ανιψιάς της, έτσι ώστε να φαίνεται, και να διαβάζεται, με άνεση και αποτελεσματικότητα στην τρέχουσα lingo της ψηφιακής πλοήγησης. Το άβατάρ της συνάπτει διαδικτυακό δεσμό με έναν άνδρα, κολλητό και συγκάτοικο του πρώην φίλου της, τον Άλεξ, ο οποίος τσιμπάει κανονικά και παίρνει στα σοβαρά τη σχέση τους. Παράλληλα, η Κλερ κάνει ψυχανάλυση και προσπαθεί να πείσει τον εαυτό της, καθώς και τη γιατρό που την παρακολουθεί, πως οι προθέσεις της είναι τίμιες. Σε μια νοήμονα και περίπλοκη δραματική κομεντί ο σκηνοθέτης Σαφί Νεμπού δεν κάνει το λάθος να γυρίσει την ταινία σε θρίλερ, ακόμα και όταν η πλοκή του ασύμβατου έρωτα στραβώνει άσχημα, αλλά προτιμά να επικεντρώσει την προσοχή του θεατή στην πρωταγωνίστρια μιας αυτοσχέδιας παγίδας. Η Κλερ της σταθερά υπέροχης Μπινός διαμαρτύρεται για τον χρόνο που περνά και την αλλοιώνει, στέκει στο ύψος των τυπικών και οικογενειακών υποχρεώσεών της και προσπαθεί εκ των ενόντων να συμμαζέψει απωθημένα συναισθήματα που έσκασαν με δύναμη στο αντικείμενο της αγάπης της. Φιλόλογος γαρ, χειρίζεται έντεχνα, πονηρά και επινοητικά τον γραπτό λόγο και ως θηλυκός Σιρανό γοητεύει από την ασφάλεια της απόστασης, ακυρώνοντας προσωρινά τις ανασφάλειές της, ωστόσο, αμύητη, λόγω ηλικίας και απειρίας, στην παραδόξως άμεση πλατφόρμα της κοινωνικής δικτύωσης, χάνει τον έλεγχο. Αντί να τιμωρηθεί από τρίτους, βιώνει την κόλαση της προσωπικής αμφιβολίας. Η Ζιλιέτ Μπινός συναρπάζει και πάλι, διατηρώντας το κατώφλι μιας κρίσιμης ανατροπής στην πλοκή, με υπόνοιες καταστροφικής αστάθειας. Η Γαλλίδα ηθοποιός παραμένει μοναδική στη διάπλαση χαρακτήρων που είναι αρκετά έξυπνες ώστε να γνωρίζουν πως στα θέματα της καρδιάς δεν υπάρχει καθαρή αδικία, αλλά, παρ’ όλα αυτά, δεν μπορούν να ξεφύγουν από τις τύψεις τους. ΑΕΛΛΩ 3-ΑΘΗΝΑΙΑ ΘΕΡΙΝΟ-ΑΜΥΝΤΑΣ ΘΕΡΙΝΟ-ΑΝΟΙΞΙΣ ΘΕΡΙΝΟ-ΒΑΡΚΙΖΑ 1,3ΘΕΡΙΝΗ-ΔΙΟΝΥΣΙΑ ΘΕΡΙΝΟ-ΕΛΛΗΝΙΣ ΘΕΡΙΝΟ-ΛΑΟΥΡΑ ΘΕΡΙΝΟ-ΛΙΛΑ ΘΕΡΙΝΟ-ΣΙΝΕ ΠΑΡΙ ΘΕΡΙΝΟΑΡΤΕΜΙΣ ΘΕΡΙΝΟ-ΑΛΟΜΑ ΘΕΡΙΝΟ-ΚΟΡΑΛΙ ΘΕΡΙΝΟΜΑΡΓΑΡΙΤΑ ΘΕΡΙΝΟ-ΒΟΤΣΑΛΑΚΙΑ ΘΕΡΙΝΟ

68 lifo – αυγουστος 2019

Μια επίκαιρη ιστορία για τον χρόνο που περνά, τις σχέσεις και την ερωτική επιθυμία την εποχή που «βασιλιάς» είναι ένας, το Διαδίκτυο.

Η γνωριμία της σάρκας Carnal Knowledge Σκηνοθεσία: Μάικ Νίκολς Πρωταγωνιστούν: Τζακ Νίκολσον, Αν Μάργκρετ, Αρτ Γκαρφάνκελ Διείσδυση στη σεξουαλική και στην αισθηματική ζωή δύο συμφοιτητών στο κολέγιο του Άμχερστ, από τη δεκαετία του ’50 μέχρι και τις μέρες του πολέμου του Βιετνάμ τα τέλη της δεκαετίας του ’60.

Επιλεκτική ενδοσκόπηση, που καλύπτει ένα διάστημα περίπου 20 χρόνων, σε σχέσεις και απόψεις περί σεξ και έρωτα όπως προκύπτουν από τη στάση ζωής δύο ανδρών που κατά τα κοινωνικά πρότυπα μοιάζουν πετυχημένοι. Γιατρός και δικηγόρος πλέον (Γκαρφάνκελ και Νίκολσον αντίστοιχα), διατρέχουν μια σεξουαλική ζωή που μοιάζει αποτέλεσμα όσων πίστευαν στα νιάτα τους και κυρίως της ανικανότητάς τους να δουν τις γυναίκες ως ένα ισότιμο μέλος του μικρόκοσμού τους. Εκπρόσωποι δύο αντίθετων, αλλά κυρίαρχων πόλων της νοοτροπίας της εποχής τους, που περιέγραφαν τη γυναίκα είτε ως άψυχο σεξουαλικό αντικείμενο είτε ως καλή νοικοκυρά, οι ήρωες που εμπνεύστηκε η ακανθώδης πένα του Τζουλς Φάιφερ ενόχλησαν και ξεβόλεψαν αρκετά το κοινό των αρχών της δεκαετίας του ’70, καθώς ένα μέρος αυτού είδε αντανακλάσεις της ασχήμιας του και βωμολοχίες. Σήμερα όλα αυτά μπορεί να μοιάζουν συνηθισμένα, αλλά το φιλμ του Νίκολς δικαίως βρίσκεται ανάμεσα σε αυτά που προσπάθησαν να αλλάξουν το σινεμά της χώρας, ενώ η διαχρονικότητά του παραμένει ανάλογη με την ποιότητα των θεατών του. Όσο διακατέχονται από αντίστοιχες αντιλήψεις, τόσο επίκαιρη παραμένει η προβολή του. * Κριτική από τον Τάσο Μελεμενίδη ΘΗΣΕΙΟΝ ΘΕΡΙΝΟ-ΡΙΒΙΕΡΑ ΘΕΡΙΝΟ

Σεξ και ψυχανάλυση Sibyl Σκηνοθεσία: Ζιστίν Τριέ Πρωταγωνιστούν: Βιρζινί Εφιρά, Αντέλ Εξαρχόπουλος, Γκασπάρ Ιλιέλ Μια ψυχοθεραπεύτρια έχει κουραστεί από τη δουλειά της και αποφασίζει να τα παρατήσει και να επιστρέψει σε αυτό που την παθιάζει όσο τίποτα, τη συγγραφή. Όμως η τελευταία της ασθενής αποδεικνύεται μια πολύ ενδιαφέρουσα πηγή έμπνευσης για το βιβλίο της.

Η Ζιστίν Τριέ έχει αρχίσει να ειδικεύεται σε πορτρέτα γυναικών όχι σε κάψα αλλά στα πρόθυρα νευρικής κρίσης κι ακόμα παραπέρα. Μετά τη Βικτόρια, και πάλι η Βιρζινί Εφιρά πρωταγωνιστεί σε ταινία της, στον ρόλο της Σιμπίλ. Το όνομα Σίβυλλα μόνο ως περιπαικτικό μπορεί να εκληφθεί για μια ψυχαναλύτρια: η μάντισσες των αρχαϊκών χρόνων προφήτευαν χωρίς να ερωτηθούν, αντίθετα με τις «μισθωτές» ομολόγους τους στα μαντεία, τη στιγμή που μια ψυχίατρος απαντά συνήθως με ερωτήσεις και σκαλίζει το παρελθόν. Όταν μια καταρρέουσα ηθοποιός (Αντέλ Εξαρχόπουλος) την πιέζει να τη δεχτεί, παρά την απόφαση της Σιμπίλ να σταματήσει τη δουλειά της για να επιστρέψει στη συγγραφή μυθιστορημάτων, έρχεται αντιμέτωπη με μια ιστορία πάθους που την εμπνέει – και τελικά τη δανείζεται, για να την οικειοποιηθεί. Αλλά μπλέκει προσωπικά, εκτίθεται και ξεγυμνώνεται. Η απόσταση και ο έλεγχος πάνε περίπατο, το ίδιο και η αξιοπρέπειά της. Το χειρότερο είναι πως ανακαλύπτει ότι ο χειρότερός της φόβος, δηλαδή ότι δεν έχει ξεπεράσει τα πιο κρί-

σιμα εδάφια της ζωής, τον θάνατο της μητέρας της και τον χωρισμό της από τον άνδρα που πόθησε περισσότερο και με τον οποίο έχει μια μικρή κόρη, επιβεβαιώνεται. Η Τριέ δεν κρύβει τη συμπάθειά της για μια ηρωίδα που πασχίζει να ορίσει εκ νέου τις χαμένες ισορροπίες της και, στην προσπάθειά της να είναι εντάξει σε όλα τα μέτωπα, να χωρέσει την ακυρωμένη επιθυμία. Δεν είναι εύκολο για τον θεατή να ξεχάσει πως μια γυναίκα σκηνοθετεί, συνεπώς βλέπει το σεξ με τα δικά της μάτια. Η Τριέ, από τη δική της μεριά, επιμένει σε δηλώσεις της πως είναι κάτι παραπάνω από μια γυναίκα σκηνοθέτις, λέγοντας μάλιστα πως είναι παράλογο οι μισοί φοιτητές της πιο διάσημης κινηματογραφικής σχολής στο Παρίσι, της Fémis, να είναι γυναίκες, αλλά οι άνδρες που τελικά υπογράφουν ταινίες μεγάλου μήκους να αποτελούν το 80% στην πράξη. Το Σεξ και Ψυχανάλυση παρουσιάζει αδυναμίες κινηματογραφικής έκφρασης σε πολλές στροφές της λοξής, αντιδεοντολογικής διαδρομής της παρεμβατικής πρωταγωνίστριας, αλλά δεν παραλείπει να επισημαίνει τις μικρές κατακτήσεις της, ακόμα και μέσα από τα μεγάλα ρεζιλίκια στα οποία εκτίθεται – η Εφιρά ενηλικιώνεται ολοένα εντονότερα σε κάθε κινηματογραφικό της βήμα. ΔΕΞΑΜΕΝΗ ΘΕΡΙΝΟ-ΦΙΛΙΠ ΘΕΡΙΝΟ-ΦΙΛΟΘΕΗ ΘΕΡΙΝΟ-ΑΚΤΗ ΘΕΡΙΝΟ

Η ληστεία της μαφίας Vault Σκηνοθεσία: Τομ ΝτεΝούτσι Πρωταγωνιστούν: Τσαζ Παλμιντέρι, Γουίλιαμ Φορσάιθ, Κλάιβ Στάντεν 1975: Μια συμμορία μικροεγκληματιών αποπειράται να κάνει τη μεγαλύτερη ληστεία στην ιστορία της Αμερικής, κλέβοντας πάνω από 30 εκατομμύρια δολάρια από τη μαφία στην πιο μικρή Πολιτεία των ΗΠΑ, το Ρόουντ Άιλαντ.

Μεγαλωμένος στο Ρόουντ Άιλαντ, ο Τομ ΝτεΝούτσι ανέλαβε μια υπόθεση που σημάδεψε τη φαινομενικά ήσυχη, αλλά πρακτικά βυθισμένη στο έγκλημα περιοχή του, μια ληστεία του 1975, που απ’ όποια πλευρά και να τη δεις στερείται κάθε λογικής. Δύο μικροληστές, με τη βοήθεια τεσσάρων συνεργατών, μπαίνουν σε μια βιοτεχνία με γούνες, επιχείρηση που λειτουργεί ως βιτρίνα, έχοντας στο υπόγειο ένα τεράστιο χρηματοκιβώτιο με όλο τον πλούτο της μαφίας. Η επιχείρηση είναι απλή, λόγω μηδαμινής ασφάλειας, αφού κανείς δεν θα τολμούσε να αγγίξει ένα τέτοιο μέρος. Ο ΝτεΝούτσι προσπαθεί να αναπτύξει τα κίνητρα δύο ονειροπόλων κακομοίρηδων που προβαίνουν σε κάτι που μοιάζει με επιχείρηση αυτοκτονίας, κοιτώντας στο παρελθόν του Σκορσέζε και τις σχετικές ταινίες του, όπου ήρωες ακμάζουν και παρακμάζουν ως δέσμιοι φιλοδοξιών χωρίς τέλος και φρένο, αλλά και στο σινεμά των Κοέν. Εκεί ο ίδιος υπολείπεται, καθώς δεν διαθέτει το οπτικό χιούμορ και τη ροπή στον μηδενισμό που τα δύο αδέρφια μπορούν να πετύχουν με ένα πλάνο. Ο ίδιος παραμένει κυρίως περιγραφικός, παρά αναλυτικός, και είναι προσηλωμένος στον στόχο, που είναι να διηγηθεί μια σύνθετη ληστεία ως απλή ιστορία, με σκοτεινές φιγούρες να κινούν τα νήματα και πρωταγωνιστές-πιόνια που νομίζουν ότι έγιναν βασιλιάδες. * Κριτική από τον Τάσο Μελεμενίδη VILLAGE RENTI 3,5-VILLAGE MALL 2,6,10.13-VILLAGE PAGRATI 3-ODEON ESCAPE 8-ΑΕΛΛΩ 1,2-ΑΙΓΛΗ 3ΘΕΡΙΝΟ-ΑΙΓΛΗ ΖΑΠΕΙΟΥ ΘΕΡΙΝΟ-ΑΤΤΙΚΟΝ ΑΛΣΟΣ ΘΕΡΙΝΟ-ΣΙΝΕ ΦΛΟΙΣΒΟΣ ΘΕΡΙΝΟ-ΣΠΟΡΤΙΓΚ ΘΕΡΙΝΟ-TOWN CINEMAS 4-ΤΡΙΑ ΑΣΤΕΡΙΑ ΘΕΡΙΝΟ-ΜΑΡΙΛΕΝΑ ΘΕΡΙΝΟ-ΑΙΓΛΗ ΘΕΡΙΝΟ-ΑΛΕΞ ΘΕΡΙΝΟ-ΑΛΙΚΗ ΘΕΡΙΝΟ-ΑΜΑΡΥΛΛΙΣ ΘΕΡΙΝΟ-TYMVOS 2ΘΕΡΙΝΗ-ΧΛΟΗ ΘΕΡΙΝΟ-ΚΗΠΟΣ ΘΕΡΙΝΟ

Γιώργος Τσίλης

ΝΟΜΗ Οι Έλληνες παραγωγοί φροντίζουν τα προϊόντα τους και οι άνθρωποι της ΝΟΜΗΣ φροντίζουν την προώθησή τους.

διατροφικός πλούτος της χώρας, αυτό το σημαντικό κομμάτι του πολιτισμού μας, ταξιδεύει σε κάθε γωνιά της χώρας αλλά και του εξωτερικού μέσα από ένα εξαιρετικό concept που απευθύνεται τόσο σε επαγγελματίες όσο και σε απλούς καταναλωτές. Ο εμπνευστής της ΝΟΜΗΣ Γιώργος Τσίλης μας μιλά για το πώς γεννήθηκε η ιδέα προώθησης των μικρών Ελλήνων παραγωγών μέσα από ολοκληρωμένες υπηρεσίες μάρκετινγκ και μας μεταφέρει τη θετική του άποψη για το μέλλον της ελληνικής γαστρονομίας. —Κύριε Τσίλη, θα λέγαμε ότι το concept NOMH συνδυάζει το σύγχρονο μάρκετινγκ με την ελληνική παράδοση. Πώς θα περιγράφατε αυτόν τον συνδυασμό; Η ΝΟΜΗ από το 2015 παρέχει υπηρεσίες σύγχρονου μάρκετινγκ στον κλάδο των ελληνικών ντελικατέσεν και παραδοσιακών προϊόντων. Φροντίζει και υποστηρίζει τα προϊόντα των μικρών Ελλήνων παραγωγών που τολμούν να επιβιώσουν μέσα σε μια αγορά με ισχυρά διεθνή brands. Για να αντισταθμίσουμε τη δύναμη αυτών των εταιρειών, εφαρμόζουμε ό,τι πιο σύγχρονο σε επίπεδο μάρκετινγκ και προσφέρουμε μια ουσιαστική συνεργασία, ώστε να ισχυροποιήσουμε την εικόνα των προϊόντων

που προωθούμε. —Πόσο μακριά θεωρείτε πως βρίσκονται οι Έλληνες παραγωγοί από την ιδέα μιας στρατηγικής μάρκετινγκ και πόσο ανοιχτοί είναι σε τέτοιες δράσεις; Οι Έλληνες παραγωγοί γίνονται όλο και πιο δεκτικοί γιατί καταλαβαίνουν πια ότι μια καλά σχεδιασμένη στρατηγική μάρκετινγκ είναι ζωτικής σημασίας. Όμως, ένας άνθρωπος που καθημερινά δίνει όλη του την ενέργεια στην παραγωγή ενός πολύ αξιόλογου προϊόντος δεν θα μπορούσε να ασχοληθεί και με την προώθηση. Αυτή ακριβώς είναι η δική μας δουλειά. Αλλά, πέρα από την προώθηση των προϊόντων, η NOMH προσφέρει εξειδικευμένη συμβουλευτική επάνω στην επιχειρηματικότητα κάθε παραγωγού, καταρτίζοντας ένα πολύ συγκεκριμένο marketing plan αλλά και σχεδιάζοντας ένα ολοκληρωμένο rebranding. —Τι ακριβώς προσφέρει η ΝΟΜΗ και με ποιον τρόπο εξυπηρετεί καταναλωτές και παραγωγούς; Η ΝΟΜΗ προσφέρει στους παραγωγούς μια υπηρεσία στοχευμένης διαφήμισης και ανάδειξης των προϊόντων τους. Στόχος της είναι να αποτελέσει ένα σημείο αναφοράς στο ελληνικό τρόφιμο και ποτό, έναν κόμβο συνάντησης όλων των ανθρώπων που τους αφορά η ελληνική γαστρονομία και η ποιοτική ελληνική δι-

Η επιτυχία του www.nomeefoods.gr με αριθμούς 2015 Χρήστες: 5.233 Προβολές σελ.: 31.553 Παραγωγοί: 30 Ομάδα 3 ατόμων 2016 Χρήστες: 18.849 Προβολές σελ.: 144.495 Παραγωγοί: 120 Ομάδα 4 ατόμων 2017 Χρήστες: 45.149 Προβολές σελ.: 345.425 Παραγωγοί: 260 Ομάδα 5 ατόμων 2018 Χρήστες: 69.785 Προβολές σελ.: 483.166 Παραγωγοί: 400 Ομάδα 7 ατόμων

ατροφή. Στη ΝΟΜΗ, λοιπόν, οι μεν παραγωγοί διαφημίζονται και βρίσκουν τους δυνητικούς αγοραστές των προϊόντων τους, οι δε ενδιαφερόμενοι καταναλωτές έχουν μια πληρέστατη βάση δεδομένων. Πέραν της διαφημιστικής δραστηριότητας, υπάρχει ένα κομμάτι χονδρικού εμπορίου που είναι τα NOMH CORNERS. Μια υπηρεσία που απευθύνεται σε επαγγελματίες του χώρου, προσφέροντάς τους τα προϊόντα των παραγωγών. Αυτό σημαίνει πως με τη ΝΟΜΗ αποκτούν έναν συνεργάτη που τους συγκεντρώνει όλη την αγοραστική διαδικασία. Στην ιστοσελίδα www.nomeefoods.gr μπορεί κανείς να αναζητήσει τα προϊόντα που τον ενδιαφέρουν και να τα παραλάβει στον χώρο του, εντός ή εκτός ελληνικών συνόρων. Το εμπορικό αυτό κομμάτι λειτουργεί ήδη 2,5 χρόνια και έχουμε πλέον πελάτες σε 15 πόλεις της Ελλάδας και 4 χώρες της Ευρώπης. Απ’ την άλλη, υπάρχουν τα φυσικά καταστήματα NOMH STORES που λειτουργούν ως franchise και έχουν σκοπό να φέρουν στις γειτονιές όλα αυτά τα ελληνικά προϊόντα, ώστε να μπορούν να τα απολαύσουν όλοι. Το πρώτο ΝΟΜΗ STORE ξεκίνησε το 2018 στην Κέρκυρα και σύντομα θα μπει σε λειτουργία το NOMH eshop, που θα σου δίνει τη δυνατότητα να προμηθευτείς τα προϊόντα που επιθυμείς οποιαδήποτε στιγμή, όπου κι αν βρίσκεσαι. —Πείτε μας περισσότερα για το NOMH STORE στην Κέρκυρα. Είναι ένα σύγχρονο ντελικατέσεν κατάστημα που απευθύνεται στον ντόπιο πληθυσμό αλλά και στους χιλιάδες τουρίστες που επισκέπτονται το νησί. Εγκαινιάστηκε τον Μάιο του 2018 και από τότε έως και σήμερα έχει παρουσιάσει περισσότερα από 1.500 διαφορετικά προϊόντα. Μέσω των NOMH STORES οι συνεργάτες παραγωγοί αποκτούν μια δική τους στέγη σε διαφορετικά σημεία. Στόχος μας είναι τα επόμενα χρόνια να ανοίξουν franchise καταστήματα και σε άλλες πόλεις της Ελλάδας αλλά και της Ευρώπης και μέσω αυτών τα προϊόντα των παραγωγών μας να ταξιδέψουν παντού. —Πόσο εύκολο είναι υλοποιήσεις μια καινοτόμο ιδέα και τι ακριβώς χρειάστηκε στη δική σας περίπτωση; Σε γενικές γραμμές, η υλοποίηση μιας τέτοιας ιδέας είναι σπουδαία διαδικασία. Θα πρέπει κανείς να μπορεί να οραματιστεί μια ιδανική κατάσταση, έπειτα να τη συνδέσει με τις πραγματικές ανάγκες που έρχεται να καλύψει και να αποκτήσει την πίστη ότι αυτό μπορεί να γίνει έργο. Σε αυτήν τη διαδικασία θα βρεις κινδύνους αλλά και ευκαιρίες. Όταν, όμως, η ιδέα έχει τη δύναμη να σε ενθουσιάζει καθημερινά, καταφέρνεις να ξεπεράσεις όποια εμπόδια παρουσιάζονται και βρίσκεις τους καταλληλότερους συνεργάτες να μοιραστούν το όραμά σου. —Πώς βλέπετε το μέλλον του κλάδου των τροφίμων στην Ελλάδα και ποιο είναι το δικό σας όραμα; Το μέλλον του κλάδου προβλέπεται πολύ θετικό και ελπιδοφόρο. Η παγκόσμια τάση προς τη μεσογειακή διατροφή έχει ως αποτέλεσμα να επανεκτιμάται ο διατροφικός πλούτος της χώρας και σήμερα οι παραγωγοί είναι πολύ περισσότεροι και με πιο σύγχρονα προϊόντα. Το δικό μας όραμα είναι να συνεχίσουμε να είμαστε σημείο αναφοράς, καθώς γνωρίζουμε πως έχουμε συμβάλει κατά πολύ στη σημερινή κατάσταση της ελληνικής αγοράς τροφίμου και ποτού. Θέλουμε να κάνουμε με σεβασμό και αγάπη κάτι πολύ σημαντικό για όλους μας, να επαναδομήσουμε τις διατροφικές μας αξίες, να επανεκτιμήσουμε τη γαστρονομική μας κουλτούρα. Αυτό είναι ένα τεράστιο κομμάτι του πολιτισμού μας που ενισχύει σημαντικά το βιοτικό μας επίπεδο.

γεύση

ΕΛ ΛΗΝΙΚΑ ΠΡΟΪΟΝΤΑ

αυγουστος 2019 – lifo

χορός

THE THREAD

«The Thread»: Μια σύγχρονη χορογραφία για την ελληνική παράδοση στο Αρχαίο Θέατρο Επιδαύρου Ο χορογράφος Ράσελ Μάλιφαντ, ο συνθέτης Βαγγέλης Παπαθανασίου, ο σχεδιαστής θεατρικών φωτισμών Μάικλ Χαλς και η σχεδιάστρια μόδας Μαίρη Κατράντζου συνεργάζονται σε μια συνομιλία των ελληνικών παραδοσιακών χορών με τον σύγχρονο χορό.

Π α πό τον χ ρ ή στο π αρ ίδ η

ριν από τρία χρόνια, η οργανώτρια μεγάλων πολιτιστικών εκδηλώσεων Γεωργία Ηλιοπούλου έβαλε έναν στόχο. Θέλοντας να αναδείξει τον σύγχρονο ελληνικό πολιτισμό σε διεθνές επίπεδο, να συμβάλει στη διάδοση της πολιτιστικής μας κληρονομιάς σε ολόκληρο τον κόσμο, έπεισε και συγκέντρωσε γύρω της ένα ξεχωριστό team διάσημων καλλιτεχνών με σκοπό να εργαστούν επάνω σε μια κοινή ιδέα, να δημιουργήσουν μια μοντέρνα χορογραφία που μέσα από μια σύγχρονη ματιά θα πάντρευε την ελληνική παράδοση με την εξέλιξη του χορού τον 21ο αιώνα. Οι καλλιτέχνες που δέχτηκαν να συμμετάσχουν και αμέσως συμπορεύτηκαν σε αυτό το φιλόδοξο εγχείρημα ήταν ο σημαντικός Βρετανός χορογράφος Ράσελ Μέλιφαντ, γνωστός διεθνώς για τις περίφημες συνεργασίες του με τη Σιλβί Γκιγιέμ, ο κορυφαίος Έλληνας μουσικός και κάτοχος Όσκαρ Βαγγέλης Παπαθανασίου, ο σχεδιαστής θεατρικών φωτισμών Μάικλ Χαλς και η Ελληνίδα σχεδιάστρια μόδας Μαίρη Κατράντζου, από τις πλέον ταλαντούχες της βρετανικής σκηνής. Όλοι μαζί, λοιπόν, έθεσαν έναν κοινό και σημαντικό στόχο: να δημιουρ-

70 lifo – αυγουστος 2019

γήσουν μια μεγαλειώδη παράσταση στο πλαίσιο της οποίας θα έφερναν σε διάλογο, αλλά και σε αντιπαράθεση, τους ελληνικούς παραδοσιακούς χορούς με τον σύγχρονο χορό, συνοδευμένους από ήχους παραδοσιακών οργάνων και διαθλασμένους μέσα από ηλεκτρονική μουσική. Μια παράσταση όχι έθνικ αλλά οικουμενικού χαρακτήρα, που θα αφορούσε τους θεατές σε κάθε σημείο του ορίζοντα. Οι υποχρεώσεις των τεσσάρων αυτών δημιουργών ήταν πολλές, θα χρειαζόταν χρόνος για να χτιστεί ένα τέτοιο «οικοδόμημα». Οι απαιτήσεις ενός τόσο σημαντικού οράματος γενικότερα το καθιστούσαν χρονοβόρο και καθόλου εύκολο ως πρότζεκτ. Σύντομα εξασφαλίστηκε η συμπαραγωγή του Μεγάρου Μουσικής Αθηνών, στους χώρους του οποίου θα γινόταν και η όλη προετοιμασία. Ο Μάλιφαντ ήρθε και ξαναήρθε στην Ελλάδα (που γνωρίζει καλά χάρη στη σύζυγό του, την ελληνικής καταγωγής χορεύτρια Ντάνα Φούρας), επέλεξε μετά από ακρόαση 18 χορευτές και χορεύτριες, εκ των οποίων οι 12 είναι ερμηνευτές σύγχρονου χορού και οι 6 προέρχονται από τον χώρο των παραδοσιακών χορών, και με τη συνδρομή δύο

Ελλήνων δασκάλων, της Ελένης Σπαθιά και του Τάκη Καραχάλιου, μελέτησε σε βάθος την ελληνική χορευτική παράδοση. Έχοντας στα χέρια του ένα τόσο πλούσιο υλικό, και καθώς στο παρελθόν είχε ασχοληθεί με ανατολικούς πολιτισμούς (συχνά επιστρατεύει το ενδιαφέρον του για τη γιόγκα, τις πολεμικές τέχνες, το kathak αλλά και το χιπ-χοπ), το αποδόμησε και στη συνέχεια, αναδομώντας το εκ νέου με τον δικό του τρόπο, το εξέλιξε σε μια παράσταση όπου το ελληνικό στοιχείο συνομιλεί, και ενίοτε αντιπαρατίθεται, με το λεξιλόγιο της σύγχρονης χορευτικής έκφρασης. Φυσικά, δεν ήταν ούτε αυτονόητη ούτε εύκολη υπόθεση η συνύπαρξη των 18 χορευτών και χορευτριών, καθώς ο τρόπος εκγύμνασης και προετοιμασία διέφερε αισθητά: αλλιώς ήταν μαθημένοι όσοι προέρχονταν από το μπαλέτο και αλλιώς όσοι προέρχονταν από τους δημοτικούς χορούς. Δημιουργήθηκαν προβλήματα ακόμα και σε απλά, πρακτικά ζητήματα, όπως η χρήση των υποδημάτων, π.χ. κάποιοι προπονούνται με γυμνά πόδια. Οι πρόβες κράτησαν περί τους 6-7 μήνες, κατά τη διάρκεια των οποίων ο Μάλιφαντ ερχόταν αεροπορικώς στην Αθήνα σε

εβδομαδιαία βάση για να συναντάει την ομάδα. Ο Βαγγέλης Παπαθανασίου αντίστοιχα κάλεσε στο Παρίσι, όπου βρίσκεται η έδρα του, σπουδαίους οργανοπαίκτες από την Ελλάδα, κλαριντζήδες, λυράρηδες, ζουρνατζήδες και άλλους, τους ηχογράφησε και χρησιμοποιώντας τους ήχους τους δημιούργησε μια ηλεκτρονική συμπαντική σύνθεση, η οποία αποτελεί πια τη μουσική της χορογραφίας του Μάλιφαντ. Τέλος, η Μαίρη Κατράντζου εντρύφησε με τη σειρά της στα ελληνικά μοτίβα, στην τέχνη της μινωικής Κρήτης, στα αγγεία αυτού του μεγάλου πανάρχαιου πολιτισμού, μετουσιώνοντάς τα σε σύγχρονες ενδυμασίες με χρώματα και σχήματα που πια στέκουν ακέραια ως κοστούμια σύγχρονου χορού. Ο Μάικλ Χαλς, μόνιμος συνεργάτης του Μάλιφαντ, όπως και άλλων σημαντικών δημιουργών όπως ο Άκραμ Καν και ο Ρομπέρ Λεπάζ, έχει χαρακτηριστεί από τον Τύπο «χορογράφος του φωτός», οπότε και η δική του συμβολή ήταν εξίσου καθοριστική. Η παράσταση The Thread, όπως ονομάστηκε τελικά, εξελίχθηκε σε μια εκρηκτική χορογραφία του Μάλιφαντ σε μουσική Vangelis, η οποία έκανε παγκόσμια πρεμιέρα στις 15 Μαρτίου στο Sadler’s Wells του Λονδίνου, αποσπώντας διθυραμβικές κριτικές. Στις 24 Αυγούστου έρχεται στην Επίδαυρο για την ελληνική της πρεμιέρα. Ουσιαστικά, όμως, είναι σαν να επιστρέφει εκεί απ’ όπου ξεκίνησε, αφού αυτή η δεύτερη πρεμιέρα αποτελεί το πιο σημαντικό στοίχημα τόσο της εμπνεύστριας όσο και των δημιουργών της παράστασης, που δεν είναι άλλο από το βάπτισμα του πυρός του Thread στο αρχαίο θέατρο, ώστε να πάρει κάτι από την ενέργειά του και να ταξιδέψει στα πέρατα του κόσμου. «Thread» σημαίνει «νήμα». Μπορεί να παραπέμπει στον μίτο της Αριάδνης, που έσωσε τον Θησέα από τον Μινώταυρο, αλλά και στην κόκκινη κλωστή της μοίρας της ασιατικής φι-

λοσοφίας. Μια περιπλάνηση του ανθρώπου στα σκοτάδια του λαβυρίνθου της περιπέτειας της ζωής, μέχρι να βγει στο φως. Μπορεί, επίσης, ως έννοια να συνδέει το μακρινό παρελθόν με το παρόν, να σκιαγραφεί μια μεγάλη διαδρομή που έρχεται από πολύ μακριά και συναντάει το σήμερα. Αφού οι άνθρωποι παραμένουν ουσιαστικά ίδιοι στις ανάγκες και στις επιθυμίες τους, αφού η ανθρώπινη μοίρα μοιάζει να επαναλαμβάνεται σαν να μην έχει αλλάξει τίποτα κι ας έχουν περάσει αιώνες από τα πρώτα δείγματα πολιτισμού, είναι σαν αυτός ο προαιώνιος «μίτος» να μας ενώνει με τους πιο μακρινούς μας προγόνους.

Βαγγέλης Παπαθανασίου, σε μήνυμά του από το Παρίσι, λέει χαρακτηριστικά: «Με ενδιαφέρει πάρα πολύ η παραδοσιακή μας μουσική. Μια μουσική που έρχεται από τότε που ο άνθρωπος άρχισε να δημιουργεί. Ο χορός και η μουσική είναι οι δύο παλιότερες ανθρώπινες προσεγγίσεις με τις οποίες ο άνθρωπος εκφράστηκε. Τη μουσική την έχει μέσα του, προέρχεται από αυτήν, τον κατευθύνει και τον καθοδηγεί. Στον χορό είναι το ίδιο πράγμα. Αυτό που βλέπω κάθε φορά στη μουσική είναι να ταυτίζεται με πάρα πολύ βαθιά προσωπικά, ανθρώπινα, λειτουργικά αισθήματα. Αυτό που με ενδιαφέρει και με αφορά είναι να προσεγγίσω απλά και με το ένστικτό μου την παραδοσιακή μουσική που είναι η πιο αρχέγονη και πιο καθάρια, χωρίς επιδράσεις – σέβομαι όλες τις χώρες και τις παραδοσιακές μουσικές, εκεί βρίσκεται ο πλούτος−, και γι’ αυτό προσπάθησα να εκφραστώ με μια φόρμα σημερινή, με παραδοσιακά όργανα αλλά και ηλεκτρονικά, τα οποία έχουν παρεξηγηθεί ως πηγή ήχου που είναι φερέγγυα – όλο το σύμπαν είναι ένας ηλεκτρισμός, μια δόνηση, δεν έχει σημασία από πού βγαίνει αυτός ο ήχος, αλλά τι κάνουμε με αυτόν. Η αρχέγονη μουσική και ο

The Thread Πρωτότυπη μουσική: Βαγγέλης Παπαθανασίου Διεύθυνση Χορογραφία: Ράσελ Mάλιφαντ Κοστούμια: Μαίρη Κατράντζου Φωτισμοί: Mάικλ Χαλς Διδασκαλία παραδοσιακών χορών: Ελένη Σπαθιά, Τάκης Καραχάλιος Σύλληψη ιδέας: Γεωργία Ηλιοπούλου ΑΡΧΑIΟ ΘEΑΤΡΟ ΕΠΙΔΑYΡΟΥ ΣAΒΒΑΤΟ 24 ΑΥΓΟYΣΤΟΥ ΠΡΟΠΩΛΗΣΗ ΕΙΣΙΤΗΡIΩΝ: VIVA.GR

αρχέγονος χορός είναι πανανθρώπινα και παγκόσμια». Οι παραδοσιακοί χοροί στους οποίους βασίστηκε και από τους οποίους εμπνεύστηκε ο Μάλιφαντ είναι ο πεντοζάλης, ο τσάμικος, ερμηνευμένος σόλο από τον Αναστάση Καραχανίδη, αλλά και οι ομαδικοί χοροί σαν τον τσέστο ζωναράδικο από την ανατολική Ρωμυλία και τον κουλουριαστό ζωναράδικο από τον Έβρο, τον κρητικό μαλεβιζιώτη, τον ναστρίτζινι από τις Σέρρες, τον ατσαπάτ από τα Πλάτανα του ανατολικού Πόντου, τον σέρρα από την Τραπεζούντα, τον Χορό των Μαντιλιών από την Καππαδοκία, καθώς και μοτίβα από την Αλεξάνδρεια της Ημαθίας και άλλα δανεισμένα από τους ανωγειανό πηδηχτό, μπάλο, κόνιαλι και Κόρη Ελένη. Την παράσταση Thread τη χαρακτηρίζουν κινήσεις αέρινες και βήματα περίτεχνα, εκτελεσμένα από μια εκπληκτική χορευτική ομάδα που διαχέεται στη γυμνή σκηνή κάτω από εναλλαγές ψυχρού και θερμού φωτός σε γεωμετρικούς σχεδιασμούς. Ένα εντυπωσιακό μουσικοχορευτικό θέαμα που συνδυάζει αρχαϊκά όργανα με ηλεκτρονική μουσική, πανάρχαια εθιμοτυπικά χορευτικά με σύγχρονο χορό, ερμηνευμένα από νεανικά κορμιά που πάλλονται και λικνίζονται σαν να κουβαλάνε τη μνήμη αιώνων, άλλοτε σόλο, συχνότερα σε ομαδικούς σχηματισμούς. Μια μαγευτική παράσταση που ξεκινάει από τα βάθη του ελληνικού αρχέγονου πολιτισμού και φτάνει στα λαμπερά σύγχρονα θέατρα, χωρίς να προδίδει τη γήινη προέλευσή της. Να σημειώσουμε ότι λόγω ειδικών συνθηκών η παράσταση της Επιδαύρου θα παρουσιαστεί ειδικά προσαρμοσμένη για την ορχήστρα του αρχαίου θεάτρου, με παρεμβάσεις τόσο χορογραφικές από τον Μάλιφαντ όσο και φωτιστικές από τον Γιώργο Τέλλο, σε συνεργασία με τον Χαλς. αυγουστος 2019 – lifo

χειρόγραφα ποιημάτων/πορτρετο του κ.π. καβάφη. πηγή: αρχείο καβάφη

ποίηση

ΔΙΕΘΝΕΣ ΘΕΡΙΝΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΚΑΒΑΦΗ

Peter Jeffreys: Ο Καβάφης γνώριζε ότι μια μέρα το queer αναγνωστικό κοινό θα τον αναγνωρίσει Ο ελληνικής καταγωγής ακαδημαϊκός βρέθηκε στην Αθήνα για να παραστεί στο Διεθνές Θερινό Σχολείο Καβάφη που διοργανώνει το Αρχείο Καβάφη και το Ίδρυμα Ωνάση. Μίλησε στη LiFO για τη ζωή και το έργο του Καβάφη, αλλά για και τις τεράστιες δυνατότητες που μας παρέχει πια το ψηφιοποιημένο αρχείο του.

Τ α πό τον χ ρ ή στο π αρ ίδ η

ο Διεθνές Θερινό Σχολείο Καβάφη αποτελεί μια ετήσια επιστημονική διοργάνωση του Αρχείου Καβάφη και του Ιδρύματος Ωνάση, η πρώτη του είδους της που είναι αποκλειστικά αφιερωμένη στον Κ.Π. Καβάφη και στον αντίκτυπο του έργου του. Το κεντρικό θέμα της φετινής διοργάνωσης (8-14 Ιουλίου 2019), που ολοκληρώθηκε πριν από μερικές ημέρες, ήταν «Οι προσ/ ανατολισμοί του Καβάφη» και οι πολλαπλές τοπογραφίες και πολιτισμικές δυναμικές του καβαφικού έργου. Έτσι, οι συμμετέχοντες, οι διδάσκοντες και οι σπουδαστές (διδακτορικοί φοιτητές, ερευνητές και μελετητές στην αρχή της σταδιοδρομίας τους, που η δουλειά τους σχετίζεται με τα πεδία της συγκριτικής φιλολογίας, της παγκόσμιας λογοτεχνίας, των καβαφικών σπουδών, των νεοελληνικών σπουδών, των κλασικών σπουδών και άλλων συναφών κλάδων) προσέγγισαν το φαινόμενο Καβάφη στο ευρύτερο γεωγραφικό και ιστορικό του πλαίσιο, τόσο το διάστημα της ζωής του ποιητή στην Αλεξάνδρεια όσο και τις δεκαετίες

72 lifo – αυγουστος 2019

που ακολούθησαν τον θάνατό του. Αναζήτησαν τους λόγους της τεράστιας απήχησης που απέκτησε το έργο του διεθνώς, ανάγοντάς το σε παγκόσμιο λογοτεχνικό γεγονός. Κατά τη διάρκεια της διοργάνωσης, διερευνήθηκαν η θέση του Καβάφη μεταξύ Ανατολής και Δύσης, η σημασία της Αλεξάνδρειας, αρχαίας και σύγχρονης, στην ιστορία των μεγάλων αυτοκρατοριών, η σύνδεση του καβαφικού έργου με τη συζήτηση περί οριενταλισμού, η σημασία των αποικιακών και μετα-αποικιακών τρόπων ανάγνωσης του Καβάφη, η στροφή του ερμηνευτικού ενδιαφέροντος από το τοπικό επίπεδο στο παγκόσμιο. Πάνω απ’ όλα, όμως, αντικείμενο μελέτης αποτέλεσαν οι πολλαπλοί προσανατολισμοί του ίδιου του Καβάφη (ποιητικοί, ιστορικοί, ερωτικοί). Την επιμέλεια της φετινής διοργάνωσης είχαν σημαντικοί ακαδημαϊκοί, όπως ο Στάθης Γουργουρής (Πανεπιστήμιο Κολούμπια) και ο Τάκης Καγιαλής (Ελληνικό Ανοιχτό Πανεπιστήμιο), που πλαισιώνονταν από εισηγητές σαν τη Hala Halim (Πανεπιστήμιο Νέας Υόρκης), τον Peter Jeffreys (Πανεπιστήμιο Σάφολκ) κ.ά.

Μιλήσαμε με τον ελληνικής καταγωγής Peter Jeffreys, ο οποίος ετοιμάζει μια βιογραφία του Αλεξανδρινού σε συνεργασία με τον Gregory Jusdanis, που θα έχει τον τίτλο Alexandrian Sphinx: C.P. Cavafy - A poet’s life. Στην αρχή της κουβέντας μας, μία μέρα μετά την εισήγησή του στο πλαίσιο του Θερινού Σχολείου, μου εκμυστηρεύτηκε πόσο μοναδική εμπειρία είναι να διδάσκεις Καβάφη στη Βιβλιοθήκη του Ιδρύματος Ωνάση, έχοντας δίπλα σου το πιάνο της Μαρίας Κάλλας, την οποία εκτιμάει βαθύτατα, και στον τοίχο, ανάμεσα σε άλλα σημαντικά εκθέματα, να βλέπεις έργο ενός άλλου σημαντικού Έλληνα, του ζωγράφου Δομήνικου Θεοτοκόπουλου.

www.onassis.org

— Θα ήθελα να μου εξηγήσετε ποια η σημασία του Καβάφη για έναν Αμερικανό ελληνικής καταγωγής όπως εσείς. Καταρχάς, ήταν ανέκαθεν η ίδια η ποίησή του που μου μιλούσε σε προσωπικό επίπεδο, η μελαγχολία της, αλλά σε κάποιον βαθμό και το θέμα της διασποράς. Ο Καβάφης συλλαμβάνει μοναδικά τη φευγαλέα στιγμή, τη μνήμη της στιγμής. Από αισθητικής πλευράς

βρίσκω τα ποιήματά του πανέμορφα και μου αρέσει και η γλώσσα του. Όταν ξεκίνησα να τον διαβάζω, ήταν η εποχή που προσπαθούσα να μάθω ελληνικά εκτός Ελλάδας, έτσι είχε ενδιαφέρον η χρήση της καθαρεύουσας. Κάθε φορά που διαβάζουμε ποίηση, συντελείται ένας υποσυνείδητος διάλογος με πράγματα που μας έλκουν και δεν το γνωρίζουμε. Προφανώς, ο Καβάφης για κάποιον λόγο μου άρεσε ιδιαίτερα. — Γράφει στα ελληνικά, αλλά είναι σαν να γράφει με βρετανική ιδιοσυγκρασία. Πολύ σωστή παρατήρηση αυτή. Γράφω μια βιογραφία του Καβάφη σε συνεργασία με έναν συνάδελφό μου και επικεντρώνομαι ακριβώς στη ζωή του στην Αγγλία. Προσπαθώ να αποδώσω εκείνη την περίοδο και τα αγγλόφιλα συναισθήματα του Καβάφη. — Βέβαια, απέρριψε τη βρετανική του υπηκοότητα και επέλεξε την ελληνική. Ποτέ του όμως δεν απέρριψε την πολιτισμική μητροπολιτική του ταυτότητα που συνδεόταν με το κέντρο της Αυτοκρατορίας. Αυτό είναι συναρπαστικό και εγώ μελετώ αυτή την παράμετρο. Η ομιλία μου στο Ίδρυμα Ωνάση στο πλαίσιο του Summer School είχε να κάνει με τα νεανικά του χρόνια στο Λίβερπουλ και στο Λονδίνο. Συγκεκριμένα, με όλα όσα τον συνδέουν με τον χώρο της τέχνης, καθώς ο θείος του και η οικογένεια Ιωαννίδη ήταν προστάτες των τεχνών και διατηρούσαν στενή σχέση με τους σημαντικότερους καλλιτέχνες της εποχής. Όσο περισσότερο διεισδύω σε αυτόν τον κόσμο, τόσο περισσότερο γοητεύομαι. — Αυτά ήταν που προξενούσαν την αυταπάτη στον ίδιο, αλλά και σε όλη την οικογένεια, ότι, παρά την οικονομική τους καταστροφή, παρέμεναν μέλη της ανώτερης τάξης. Απολύτως! Αυτό είναι και το θέμα μου. Ενώ έχουν καταστραφεί, ποτέ δεν παραιτούνται από την πνευματική τους υπόσταση ως μέρος της εφοπλιστικής ελίτ. Ο θείος του Γεώργιος Καβάφης ήταν ένας ιδιαίτερα εύπορος Έλληνας του Λονδίνου. Οπότε, έχοντας μείνει πολλά χρόνια εκεί, όλα τα αδέλφια θεωρούσαν ότι είναι Βρετανοί. Παράλληλα, ποτέ τους δεν απώλεσαν τα καλλιτεχνικά τους ενδιαφέροντα. — Οπότε, σας ενδιέφερε να προσεγγίσετε αυτή την πλευρά της εξέλιξής τους. Υπάρχουν τόσο πολλά που δεν γνωρίζουμε. Έχει ενδιαφέρον να περπατάς στους δρόμους του Λίβερπουλ, ανακαλύπτοντας πώς ήταν η ζωή εκεί τα χρόνια εκείνα. Στη βιογραφία που επιμελούμαι προσπαθώ να συντάξω τη ζωή του στην Αγγλία. Όταν πέθανε ο πατέρας του, ουσιαστικά δεν άφησε τίποτα. Έγιναν προσπάθειες να ξεκινήσουν ξανά την επιχείρηση, καθώς ο θείος συνδεόταν με εφοπλιστικές οικογένειες. Αυτός ήταν ο στόχος των μεγαλύτερων αδελφών του στην Αγγλία, αλλά δεν τα κατάφεραν, και ο αδελφός του Γεώργιος χρειάστηκε να κηρύξει πτώχευση. Εν τέλει, μετά από παραμονή 5-6 χρόνων στην Αγγλία, αναγκάστηκαν να επιστρέψουν στην Αλεξάνδρεια. Μετά συνέβη ο βομβαρδισμός της, οπότε έπρεπε να φύγουν στην Κωνσταντινούπολη άφραγκοι, περιμένοντας την αποζημίωση της αγγλικής κυβέρνησης. Όταν επιτέλους επέστρεψαν οριστικά, άρχισε και η σχέση του Κωνσταντίνου Καβάφη με την πόλη. Μέχρι τότε ήταν εδώ κι εκεί. Ήταν χαρακτηριστικό αυτών των κοινοτήτων να βρίσκονται σε διαρκή μετακίνηση. Πάντως, στο Λονδίνο, με το οποίο ταυτιζόταν πλήρως, αναμφισβήτητα απέκτησε τα αριστοκρατικά του γούστα, που, είτε εκφράζονταν με βρετανικό φλέγμα είτε όχι, ήταν σε απόλυτη ταύτιση, ψυχολογικά και πνευματικά, με τη μητροπολιτική κουλτούρα. Αυτό δεν άλλαξε ποτέ. — Πόσο γνωστός είναι ο Καβάφης στις ΗΠΑ; Πάρα πολύ! Βρίσκεις ποιήματα του Καβάφη σε όλα τα

βιβλιοπωλεία, ακόμα και στα πιο mainstream. Οι γκέι δείχνουν μεγάλο ενδιαφέρον. — Αυτός είναι ο λόγος της αναγνώρισής του; Είναι ο βασικότερος. Αυτό έλκει τους περισσότερους αναγνώστες και μετά, από περιέργεια, αρχίζουν να εξερευνούν τα υπόλοιπα, για τα οποία χρειάζεται γνώση της ελληνικής ιστορίας και της ελληνιστικής περιόδου. Δεν είμαι σίγουρος αν αυτά τα ποιήματά του τους αρέσουν ή όχι. Υπάρχει γκέι αναγνωστικό κοινό, κλασικής λογοτεχνίας κοινό, ιστορικού ενδιαφέροντος κοινό. Στα εργαστήρια δημιουργικής γραφής-ποίησης προσπαθούν να τον μιμηθούν. Μεταφράζεται εύκολα, οπότε παρατηρείται το φαινόμενο των εργαστηρίων που ξαναγράφουν τον Καβάφη. Συνεπώς, αν κάτι είναι σίγουρο, είναι ότι αφορά τις μεθόδους της δημιουργικής γραφής. — Οι σπουδαστές του Διεθνούς Θερινού Σχολείου Καβάφη μοιάζει να έχουν πιο ευρύ ορίζοντα. Παρατήρησα ότι τα σχόλιά τους μετά την ομιλία σας αφορούσαν πλευρές στις οποίες δεν δίνουμε ανάλογη έμφαση στην Ελλάδα. Γιατί τον συνδέσαμε με την αποικιοκρατία κι έτσι καταλήξαμε σε μια ενδιαφέρουσα συζήτηση σχετικά με το πού θα τον τοποθετούσαμε και αν θα τον προσδιορίζαμε ως λογοτέχνη της αποικιοκρατίας, και από κει προχωρήσαμε στην έννοια του λεβαντινισμού και στο αν ο Καβάφης είναι ένα λεβαντινισμού λογοτέχνης και τι σημαίνει αυτό με τη σειρά του. Ήταν μια ζωντανή και συναρπαστική αντιπαράθεση. Είχαμε όλοι διαφορετικές προσεγγίσεις και το ωραίο με το Summer School είναι ότι δεν είναι όλοι ειδικοί στον Καβάφη. Οπότε είχαμε έναν φρέσκο διάλογο, ο οποίος προσωπικά μου διέγειρε διάφορα συναισθήματα, ενώ παράλληλα οι μαθητές συμμετείχαν ενεργά. Η όλη συζήτηση περί του πού να τον τοποθετήσουμε, πώς να τον προσδιορίσουμε και πώς να τον πλησιάσουμε μέσα από τις αναλύσεις μας είχε μεγάλο ενδιαφέρον. — Ο ίδιος ο Καβάφης έλεγε ότι είναι ένας ποιητής του μέλλοντος, όπως γνωρίζουμε. Το έλεγε πράγματι αυτό, αν και η δική μου μελέτη αφορά τη ζωή του κατά τον 19ο αι., καθώς πιστεύω ότι αποτελεί το κλειδί για να τον ερμηνεύσεις. Βέβαια, πολλοί διαφωνούν με αυτό. Θεωρώ, πάντως, έξυπνη στρατηγική να πει ως ποιητής κάτι αντίστοιχο, αφού κάθε ποιητής ξέρει ότι ανήκει στο μέλλον. — Ίσως το πιο προφητικό του θέμα ήταν η ομοφυλοφιλία, στην οποία αναφέρεται με υπονοούμενα στο ποίημά του «Κρυμμένα», σαν να γνωρίζει ότι μια μέρα θα είναι διαφορετική η αντιμετώπισή της. Απολύτως. Γνώριζε ότι μια μέρα το queer αναγνωστικό κοινό θα τον αναγνωρίσει, όπως και συνέβη. Αυτή είναι η σημαντικότερη συμβολή του όσον αφορά το μέλλον. Όπως και ο στίχος, η γλώσσα και άλλα ζητήματα. — Το Αρχείο Καβάφη, το οποίο ανήκει στο Ίδρυμα Ωνάση, φωτίζει ζητήματα που αφορούν τη ζωή και τη σχέση του με την οικογένειά του; Αυτό είναι το καταπληκτικό με την ψηφιοποίηση του αρχείου. Είναι πια προσιτό σε όλους και μπορεί ο καθένας να διαβάσει κάθε λεπτομέρεια όσον αφορά την οικογένειά του. Ξόδεψα πολύ χρόνο διαβάζοντας όλες τις συναρπαστικές επιστολές. Ο Τζον ήταν επίσης ποιητής, ο Αριστείδης ζωγράφος, ο Πολ ήταν κι αυτός ταλαντούχος. Όλοι τους γαντζωμένοι στην καλλιέργειά τους, σαν pedigree που τους πρόσφερε τη δυνατότητα να βλέπουν τον εαυτό τους ως φορέα μιας καλλιτεχνικής αριστοκρατικής αύρας. Ο Κωνσταντίνος, φυσικά, το διοχετεύει διαφορετικά όλο αυτό και πιο αυθεντικά από τα αδέλφια του, που ζουν προστατευμένα, σε σχετική ασφάλεια. Βασισμένοι στα απομεινάρια της μόρφωσης που απέκτησαν στα νεανικά τους χρόνια. — Δεν νομίζετε ότι η ταξική πτώση και η οικονομική

Peter Jeffreys

καταστροφή καθόρισαν αποφασιστικά το ποιητικό έργο του Καβάφη; Όπως και η Αλεξάνδρεια, η οποία γεωγραφικά, ιστορικά και αποικιοκρατικά φλερτάρει με την παρακμή, στην οποία βρίσκει αναφορές στη δική του περίπτωση. Είχε επαφή με το λογοτεχνικό κίνημα της παρακμής και του αισθητισμού της Αγγλίας και της Γαλλίας. Δηλαδή μπορούσε κάλλιστα να παραλληλίσει τον αισθητισμό με την ελληνιστική περίοδο και την παρακμή της Αλεξάνδρειας, που ταυτίζεται με την προσωπική του ιστορία και της οικογένειάς του. Κι αυτό σε συνδυασμό με το ότι περνάει τη ζωή του ως ένας απλός υπάλληλος σε μια δημόσια υπηρεσία. Αλλά όλα αυτά η ποίηση τα μετουσιώνει. Έτσι, καταφέρνει να κάνει αυτή την εξαιρετική μείξη παρόντος, παρελθόντος, οικονομικών θεμάτων και λογοτεχνίας, όλα όσα συναντιούνται με απίθανο τρόπο στο έργο του. — Είναι καταπληκτικό το ότι έχετε τέτοια πρόσβαση στα αυθεντικά γραπτά μέσω του αρχείου. Εργάζομαι επάνω στο αρχείο. Έχω δει τα πραγματικά χειρόγραφα, αλλά, όπως είπα και πριν, με την ψηφιοποίηση μπορείς να έρθεις σε επαφή μαζί τους μέσω Διαδικτύου, ώστε να επεξεργαστείς το υλικό του, να το μεγεθύνεις, να κάνεις οτιδήποτε σε βοηθάει. — Πώς ήταν συνολικά η εμπειρία του Θερινού Σχολείου; Πολλοί από τους συμμετέχοντες ετοιμάζουν πρότζεκτ που σχετίζονται με τον Καβάφη, έχουν συγκεκριμένες προσεγγίσεις επάνω στις οποίες εργάζονται, αλλά για μένα αυτό που έχει σημασία είναι η ανταλλαγή απόψεων, η δυνατότητα να ακούσεις ανθρώπους που προέρχονται από διαφορετικούς χώρους, όπως η Hala Halim, που ασχολείται με την αποικιοκρατία και έχει γράψει σχετικά με τον κοσμοπολιτισμό από τη σκοπιά της σύγχρονης Αιγύπτου, ή ο καθηγητής Στάθης Γουργούρης, που έχει πλατιά γνώση. Οι μαθητές μόνο κερδισμένοι βγαίνουν, ενώ, στο μεταξύ, δεν μαθαίνουν μόνο εκείνοι από εμάς αλλά κι εμείς από εκείνους. — Τι τους έκανε να συμμετάσχουν; Ο καθένας για διαφορετικούς λόγους. Η συμμετοχή, πάντως, συνδέεται με την αυξανόμενη δημοτικότητα του Καβάφη. Ενδιαφέρει όλο και περισσότερους ανθρώπους. Όταν ξεκινούσαμε, μου ζητήθηκε να γράψω ένα σύντομο κείμενο με τίτλο «The Cavafy Aenigma». Καθώς δεν υπάρχει σαφής απάντηση, έγραψα ότι υπάρχει μια σχεδόν μυστική ερμηνεία της δημοτικότητάς του. Πώς είναι δυνατόν κάποιος με όλες αυτές τις σκοτεινές αναφορές να έχει ένα τόσο μεγάλο και ευρύ αναγνωστικό κοινό; Να έχει μια απίστευτη επιρροή σε νεότερους και σε ανθρώπους με κάθε είδους λογοτεχνικές προτιμήσεις; Αυτό που λέω στο δοκίμιό μου είναι ότι σχεδόν δεν θέλεις να απαντήσεις στο αίνιγμα, γιατί αν το κάνεις θα καταστρέψεις το μυστήριο που κρύβει. Δεν έχουμε ανάγκη από μια εύκολη απάντηση, ώστε να ξεμπερδέψουμε εύκολα με αυτό. Θέλω, όμως, να προσθέσω κάτι ακόμα σχετικά με το αρχείο. Είναι η πρώτη φορά που μαθητές εντάσσουν μέσω της ψηφιοποίησης αυθεντικά χειρόγραφα στη σπουδαστική τους ύλη, κάτι που τους ενθαρρύνει να ερευνήσουν σε βάθος το θέμα. Το να έχεις τη δυνατότητα να διαβάζεις όλα αυτά από την άνεση του σπιτιού σου, εφόσον το να ταξιδέψεις κοστίζει, ανοίγει ένα νέο κεφάλαιο στη μελέτη του Καβάφη. Αλλάζει εντελώς τα δεδομένα και η μετάλλαξη έγινε με το καλοκαιρινό αυτό σχολείο. Από δω και πέρα παύουμε να αναμασούμε απόψεις και ιδέες προκατασκευασμένες σχετικά με το ποιος ήταν ο Καβάφης. Μπορείς πια να μελετήσεις την πηγή και να τον ανακαλύψεις μόνος σου. Δεν αλλάζει, κατά κάποιον τρόπο, τα πάντα αυτό;

Ήταν ανέκαθεν η ίδια η ποίησή του που μου μιλούσε σε προσωπικό επίπεδο, η μελαγχολία της, αλλά σε κάποιον βαθμό και το θέμα της διασποράς. Ο Καβάφης συλλαμβάνει μοναδικά τη φευγαλέα στιγμή, τη μνήμη της στιγμής.

αυγουστος 2019 – lifo

βιβλίο

ΜΥΘΙΣΤΟΡΗΜΑ

Τα «Τάπερ της Αλίκης» δεν είναι απλώς ένα απολαυστικό καλοκαιρινό ανάγνωσμα Λίγα λόγια για το νέο μυθιστόρημα της Έλενας Ακρίτα.

Τ α πο τον αρ η δημ οκ ιδ η

ο νέο βιβλίο της Έλενας Ακρίτα Τα τάπερ της Αλίκης (εκδόσεις Διόπτρα) είναι ό,τι καλύτερο διάβασα φέτος. Συμπυκνώνει όλες τις αρετές της συγγραφέως: το γάργαρο χιούμορ, την πικρή συγκίνηση, τη διεισδυτική ματιά, την αφηγηματική μαεστρία, την κοινωνική συνείδηση. Βουτηγμένο απολαυστικά στην πραγματικότητα, ξαναζωντανεύει την Αθήνα του ’80 και του ’90 μέσα από ηρωίδες που θυμίζουν τις μάνες και τις φίλες μας και σκιαγραφεί γλυκόξινα μια Ελλάδα που (δεν) έφυγε. Παρακολουθούμε τρεις γενιές γυναικών και το πώς περνάει ο χρόνος τους («Ο χρόνος εκδικείται», διαβάζουμε κάπου στο βιβλίο, όμως εδώ οι ηρωίδες αποφασίζουν να εκδικηθούν εκείνες τον χρόνο). Έχουμε την Κοραλία, που

74 lifo – αυγουστος 2019

έρχεται στην Αθήνα μόνη με το κοριτσάκι της. Την Ελένη, το κοριτσάκι που μεγαλώνει και δουλεύει στο Μινιόν και κάνει και επιδείξεις τάπερ. Και την Αλίκη, εξώγαμη κόρη της Ελένης, που έχει νονά την Αλίκη Βουγιουκλάκη. Οι ζωές τους παρουσιάζονται με αβίαστο χιούμορ, ασυνήθιστη ειλικρίνεια και ενίοτε πικρή μελαγχολία που σε συγκινεί. Τα δε πραγματολογικά στοιχεία, και οι διασημότητες κάθε εποχής, κάνουν ακόμα πιο ενδιαφέρουσα την ιστορία. Με έκανε να νιώσω περίπου όπως όταν πρωτοδιάβασα το Τρίτο Στεφάνι του Ταχτσή. Είναι εξαιρετικά σύγχρονο, γεμάτο κοινωνικά θέματα που μας απασχολούν πιο πολύ από ποτέ: από το bullying και την κακοποίηση των γυναικών μέχρι τις δυσκολίες του έρωτα μεταξύ ατόμων

έλενα ακρίτα Τα τάπερ της Αλίκη

Eκδόσεις Διόπτρα Σελ. 408

του ίδιου φύλου. Και το κάνει χωρίς καθόλου διδακτισμό, χωρίς μελό, χωρίς να κουνάει το δάχτυλο. Αυτό που μου άρεσε πιο πολύ είναι ότι, ενώ είναι ταυτόχρονα ένα «βιβλίο παραλίας» (όπως κάθε βιβλίο εξάλλου, μόνο που αυτό διαβάζεται πιο εύκολα και με μεγαλύτερη απόλαυση απ’ το μέσο βιβλίο), λειτουργεί και ως ψυχολογική συνεδρία. Στα πολύχρωμα τάπερ που την εντυπωσίαζαν όταν ήταν μικρή, η ηρωίδα Αλίκη έβαζε αρχικά όλα τα μικροπράγματα που αγαπούσε. Όμως σταδιακά άρχισε να κλείνει εκεί, μεταφορικά, τα συναισθήματα και τα παράπονά της. Ο τρόπος που θα τα ανοίξει και θα αποφασίσει να ζήσει τη ζωή της είναι λυτρωτικός, όχι μόνο γι’ αυτήν αλλά και για τον αναγνώστη.

ben houdijk

Armin van Buuren: Ένας σούπερ σταρ της ηλεκτρονικής μουσικής έρχεται στην Αθήνα Ο Ολλανδός θρύλος της trance και βασικός headliner του Unite With Tomorrowland μιλά στη LiFO λίγο πριν από την πολυαναμενόμενη διοργάνωση.

ραβεία Grammy, DJ Mag Awards, η λίστα του DJ magazine με τους 100 καλύτερους DJs, International Dance Music Awards, International Golden Gnome Awards, World Music Awards και η λίστα συνεχίζεται. Ξεκινώ να μετράω την παρουσία του σε όλα αυτά: 91 υποψηφιότητες, 50 βραβεία και διακρίσεις και ανάμεσα σε όλα αυτά πολλά ρεκόρ. Ο Armin van Buuren είναι ένας από τους κολοσσούς της χορευτικής μουσικής, που στα 23+ χρόνια καριέρας το μόνο που κάνει είναι να βάζει κάθε φορά τον πήχη λίγο πιο ψηλά. Γεννημένος στο Leiden της Ολλανδίας και επηρεασμένος από τον JeanMichel Jarre, ξεκινά να φτιάχνει μουσική στα 14 του χρόνια. Κατά τη διάρκεια των σπουδών του στη Νομική αρχίζει να πειραματίζεται με το DJing. Το 1999 είναι η χρονιά-σταθμός στην πορεία του, αφού σιγά-σιγά η φήμη του εξαπλώνεται στην Αγγλία και στην Αμερική. Ακολουθεί μια σειρά από πολύ επιτυχημένες κυκλοφορίες, hits που ξεπερνούν τα όρια της χορευτικής μουσικής, εμφανίσεις στα μεγάλα στάδια και διοργανώσεις, για να φτάσει στο απόλυτο star

status όπου βρίσκεται σήμερα. Η Ολλανδία νιώθει περηφάνια για το «παιδί» της, που την εκπροσωπεί με τέτοιο τρόπο στο παγκόσμιο μουσικό γίγνεσθαι, κι έτσι τον αναγορεύει Ιππότη του Τάγματος Orange Nassau. Λίγο πριν προσγειωθεί στην Αθήνα για τις ανάγκες του Unite With Tomorrowland, ο Armin van Buuren μιλάει για τον εαυτό του και μας δίνει μια ιδέα για τον άνθρωπο πίσω από τον καλλιτέχνη. — Ποια είναι η πιο έντονη ανάμνηση από τα παιδικά σου χρόνια που περιλαμβάνει μουσική; Ο μπαμπάς μου να ακούει Vangelis και συγκεκριμένα το σάουντρακ του «Antarctica». — Τι κάνει το Unite With Tomorrowland τόσο ξεχωριστό; Το ότι είναι προσβάσιμο σε πάρα πολύ κόσμο, εφόσον διοργανώνεται σε τέσσερα διαφορετικά μέρη ταυτόχρονα. Είναι ένα τεράστιο φεστιβάλ που «σπάει» σε τέσσερα σημεία του πλανήτη, έτσι ώστε να μπορούν να το παρακολουθήσουν όλοι. — Ο πρώτος δίσκος ή τραγούδι ηλεκτρονικής μουσικής που άκουσες στη ζωή σου. Το «Adventures beyond the Ultraworld» των Orb.

Unite With Tomorrowland Athens Ο Armin van Buuren θα βρίσκεται στο Unite With Tomorrowland Athens, το Σάββατο 27 Ιουλίου. ΟΛΥΜΠΙΑΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΞΙΦΑΣΚΙΑΣ ΣΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ

— Ξεκίνησες να γράφεις μουσική στα 14 σου γιατί... Άκουσα αυτόν τον δυναμικό, επαναστατικό ήχο της χορευτικής μουσικής και τον ερωτεύτηκα. — Ο Jean-Michel Jarre είναι ένας ζωντανός θρύλος, γιατί... Είναι ένας από τους ανθρώπους που έθεσαν τις βάσεις γι’ αυτό που ονομάζουμε σήμερα «ηλεκτρονική μουσική». — Η πιο ζωντανή ανάμνηση από την πρώτη φορά που έπαιξες μουσική. Σε ένα σχολικό πάρτι όπου έγινε χαμός όταν έπαιξα το «The House of God» από DHS! — Η πιο αστεία ανάμνηση πίσω από τα decks, την εποχή που ξεκινούσες την καριέρα σου. Το να βγάζεις από την πρίζα το CD player που παίζει εκείνη τη στιγμή οδηγεί στο σίγουρο αποτέλεσμα της νεκρικής σιγής στον χώρο... — Τα κοινά σημεία της Νομικής με το DJing. Και στα δύο οι άνθρωποι ψειρίζουν οτιδήποτε κάνεις ή προσφέρεις. Και στα δύο συναντάς ανθρώπους που δείχνουν ευγνωμοσύνη. — Η πιο συναισθηματικά φορτισμένη δημόσια εμφάνισή σου. Στο Tomorrowland του 2013, όταν ανακοίνωσα σε όλο τον κόσμο ότι η γυναίκα μου είχε μόλις γεννήσει τον γιο μας! — Η χώρα που έχεις επισκεφτεί και σε έχει εντυπωσιάσει περισσότερο από τις άλλες. Αγαπώ πολύ την Αυστραλία, λόγω της φύσης της και της άγριας ζωής. — Σε ποια χώρα έπαιξες μπροστά στο πιο εκφραστικό κοινό; Νομίζω πως έχει να κάνει περισσότερο με τον χώρο ή το πάρτι παρά με τη χώρα. — Το μεγαλύτερο crowd στο οποίο έχεις παίξει. Στις 12 και 13 Μαΐου του 2017, στο «The Best of Armin Only», στο Amsterdam ArenA. — Το πιο τρελό πράγμα που σου έχει πει ή σου έχει ζητήσει κάποιος θαυμαστής. Να υπογράψω στο λευκό, δερμάτινο σαλόνι της ολοκαίνουριας BMW του. — Τα τρία μέρη στον κόσμο όπου μπορείς να φας το πιο εντυπωσιακό φαγητό. Λατρεύω την ασιατική κουζίνα, άρα θα πω Ιαπωνία, Κίνα και Ταϊλάνδη. — Πριν από μια εμφάνιση πάντα... Ρίχνω τον «γρήγορο ύπνο του DJ». — Μετά από μια εμφάνιση πάντα... Πίνω ένα ποτήρι σαμπάνια για να ρίξω τους τόνους. — Η πρώτη φορά που σε είδαν τα παιδιά σου να παίζεις. Η κόρη μου με είδε για πρώτη φορά στην πατρίδα μου, το Leiden, όταν διοργάνωσα ένα πάρτι κατά τη διάρκεια του King’s Day. Το λάτρεψε! — Η Ολλανδία έχει αυτή την εντυπωσιακή παρουσία στον χώρο της trance μουσικής γιατί... Δεν ξέρω ακριβώς. Είναι απίστευτο πόσο πολλοί ταλαντούχοι άνθρωποι υπάρχουν εδώ. Ίσως να φταίει το ότι οι Ολλανδοί πάντα ήταν ανοιχτόμυαλοι και αγκαλιάζουν αμέσως οτιδήποτε καινούργιο, είτε έχει να κάνει με τη μουσική είτε όχι. Έτσι, όλο αυτό μάλλον μας δίνει ένα προβάδισμα. — Ο δικός σου ορισμός για το trance. Ο απόλυτος συνδυασμός ενέργειας, μελωδίας, συναισθήματος και δύναμης. — Για να χαλαρώσεις από το τρελό επαγγελματικό σου πρόγραμμα... Παίζω βιντεοπαιχνίδια, πηγαίνω για φαγητό με τη γυναίκα μου, περνάω χρόνο με τα παιδιά μου. — Πώς ένιωσες όταν σου απένειμαν τον τίτλο του Ιππότη του Τάγματος Orange Nassau στη χώρα σου; Ήταν τεράστια τιμή για μένα και μόνο που το σκέφτηκαν. Ένιωσα πάρα πολύ όμορφα, με σκλάβωσαν κυριολεκτικά. — Πες μου κάτι που πολύ λίγοι ξέρουν για σένα. Πέρσι τον χειμώνα έφτιαξα το Millennium Falcon από το Star Wars με τουβλάκια Lego. — Η πιο όμορφη ανάμνησή σου από την Ελλάδα. Το 1999 γνώρισα τη γυναίκα μου στην Κρήτη.

μουσική

UNITE WITH TOMORROWLAND

α πο τη φ ώφ η τσεσμελή

αυγουστος 2019 – lifo

starfax

ΚΑΡΚΙΝΟΣ [22.6/22.7]

Ο φετινός Αύγουστος είναι ένας από τους καλύτερους των τελευταίων ετών, καθώς ξεκινά με τη Νέα Σελήνη στον Λέοντα, που δίνει σημαντικές ευκαιρίες για τη βελτίωση των οικονομικών σας και σηματοδοτεί την έναρξη ενός κύκλου από τον οποίο δεν θα λείψουν οι επιτυχίες που θα συμβάλουν στην επαγγελματική σας καταξίωση. Η επαναφορά του Ερμή στο ζώδιό σας σε ορθόδρομη πορεία τη 1/8 ξεκαθαρίζει τη σκέψη σας και μπορείτε να πάρετε σημαντικές αποφάσεις για τη ζωή σας, ενώ στις 11/8, που εισέρχεται στον Λέοντα, μαζί με Ήλιο, Αφροδίτη και Άρη, δίνεται έμφαση στον τομέα των χρημάτων και των αποκτημάτων σας. Οι μετακινήσεις σας θα είναι συχνές και θα αυξηθεί η φήμη σας κατακόρυφα όσον αφορά την ποιότητα της δουλειάς σας. Στις 11/8 επανέρχεται ο Δίας στον Τοξότη σε ορθόδρομη πορεία και φέρνει τύχη στα επαγγελματικά σας, ενώ σας παρακινεί να ασχοληθείτε με τη φυσική σας κατάσταση. Η Πανσέληνος στον Υδροχόο στις 15/8 ενεργοποιεί τον τομέα των κοινών πόρων και τον έρωτα, ωστόσο θα σας προκαλέσει μια νοσταλγική διάθεση για κάποιο αγαπημένο πρόσωπο που μπορεί να έχετε αποχωριστεί. Από τις 18/8 όλοι οι πλανήτες που ήταν στον Λέοντα αρχίζουν να περνούν σταδιακά στην Παρθένο και θα είναι ένα πολύ επικοινωνιακό διάστημα για εσάς, με αποκορύφωμα τη Νέα Σελήνη στις 30/8 που φέρνει κάποια πολύ θετικά νέα σχετικά με την κατάκτηση σημαντικών στόχων. Θα ανταμειφθούν συλλογικές προσπάθειες που συνεχίστηκαν παρ’ όλες τις αντιξοότητες. Μια νέα εποχή ξεκινά για την κοινωνική σας ζωή και γίνεστε πολύ δημοφιλείς, κάτι που θα βελτιώσει τα ερωτικά σας.

ΛΕΩΝ [23.7/23.8]

Με τη Νέα Σελήνη στο ζώδιό σας σε τρίγωνο με τον Δία τη 1/8 ξεκινά ο Αύγουστος, που σημαίνει πως οι επιτυχίες σε επαγγελματικό και προσωπικό επίπεδο θα είναι πέραν της φαντασίας σας και προβλέπονται σημαντικές εξελίξεις στα οικονομικά σας. Η δημιουργικότητα, η ψυχαγωγία και οι απολαύσεις θα αποτελέσουν το επίκεντρο της προσοχής σας και θα είναι μια πολύ ευχάριστη εποχή, καθώς από τις 11/8, που εισέρχεται ο Ερμής στο ζώδιό σας και επανέρχεται ο Δίας σε ορθόδρομη πορεία, γίνεστε πιο επικοινωνιακοί, η γοητεία σας κερδίζει τις εντυπώσεις, ενώ αυξάνεται και η τύχη σας. Επιχειρηματικά ρίσκα και ό,τι έχει να κάνει με κερδοσκοπία θα έχουν αίσια αποτελέσματα, αρκεί να ξέρετε πώς πρέπει να κινηθείτε. Στις 12/8 γυρίζει ο Ουρανός σε ανάδρομη πορεία και, καθώς διανύει τον τομέα της καριέρας, θα επανεξετάσετε κατά πόσο σας ικανοποιεί αυτό που κάνετε και θα επιδιώξετε να αλλάξετε κατεύθυνση, προκειμένου να ασχοληθείτε με αυτό που σας ταιριάζει. Η Πανσέληνος στον Υδροχόο στις 15/8 πραγματοποιείται στον τομέα των σχέσεων και θα σας απασχολήσει πολύ μια συνεργασία, ενώ μπορεί να δοκιμαστεί η σχέση ή ο γάμος σας. Από τις 18/8 που αρχίζουν να μετακινούνται προς την Παρθένο ο Άρης, η Αφροδίτη, ο Ήλιος και ο Ερμής οι ευκαιρίες για οικονομική βελτίωση θα είναι πολλές και στις 30/8 η Νέα Σελήνη στην Παρθένο θα σηματοδοτήσει την έναρξη μιας νέας εποχής για τα οικονομικά σας. Τα όνειρα και οι φιλοδοξίες σας μπορούν να γίνουν πραγματικότητα και πρέπει να αξιοποιήσετε προς όφελός σας αυτήν τη θετική εποχή με κάθε τρόπο.

ΠΑΡΘΕΝΟΣ [24.8/22.9]

α πό τη μ αρ ιβ ίκυ κα λλέ ρ γ η (st ar f ax@ li f o. g r )

Ο Αύγουστος σας βρίσκει εσωστρεφείς και επικεντρωμένους στον εαυτό σας, εξαιτίας της συστάδας των πλανητών (Ήλιος, Αφροδίτη, Άρης και Ερμής) που είναι συγκεντρωμένοι στον τομέα του ψυχισμού σας και των μυστικών εχθρών, ωστόσο δεν λείπει το παρασκήνιο και πρέπει να προσέχετε τις συναναστροφές σας. Η Νέα Σελήνη στον Λέοντα τη 1/8 σας καλεί να κάνετε μια συναισθηματική επανεκκίνηση προκειμένου να επουλώσετε πληγές που

76 lifo – αυγουστος 2019

σας κρατούν στάσιμους σε προσωπικό ή επαγγελματικό επίπεδο, ώστε να μη σαμποτάρετε εσείς οι ίδιοι τον εαυτό σας. Στις 11/8 ο Δίας στον Τοξότη επανέρχεται σε ορθόδρομη πορεία και διευκολύνει θέματα που αφορούν την ακίνητη περιουσία σας, ενώ μπορεί να υποδεχτείτε και ένα νέο μέλος στην οικογένεια. Στις 12/8 γυρίζει ο Ουρανός στον Ταύρο ανάδρομος για πολλούς μήνες και πολύ πιθανό να αλλάξουν τα σχέδιά σας ή να αλλάξετε τόπο κατοικίας, αν προκύψει μια δουλειά ή σπουδές στο εξωτερικό. Η Πανσέληνος στον Υδροχόο στις 15/8 πραγματοποιείται στον τομέα εργασία/υγεία και θα είναι κομβική, καθώς ολοκληρώνεται ένας κύκλος εργασιών ή μιας θεραπείας. Από τις 18/8 ξεκινούν το ταξίδι τους σταδιακά όλοι οι πλανήτες από τον Λέοντα στο ζώδιό σας και γίνεστε πιο επικοινωνιακοί, αυξάνεται η αυτοπεποίθησή σας και δίνετε έμφαση στις προσωπικές σας υποθέσεις. Η Νέα Σελήνη στο ζώδιό σας, που είναι η 2η μέσα στον μήνα, προμηνύει σημαντικές αλλαγές που θα βελτιώσουν τη ζωή σας και ίσως να είναι μία από τις θετικότερες στιγμές των τελευταίων ετών, καθώς σπανίως πραγματοποιούνται ταυτόχρονα τόσο πολλές θετικές όψεις μεταξύ Ουρανού, Ήλιου, Ερμή, Αφροδίτης και Άρη.

ΖΥΓΟΣ [23.9/22.10] Ο Αύγουστος σας βρίσκει απασχολημένους με τους στόχους σας και, καθώς ξεκινά με τη Νέα Σελήνη στον Λέοντα, ανοίγουν νέες προοπτικές για συνεργασίες, ενώ έρχονται νέες ευκαιρίες για αύξηση των κερδών σας. Ιδανική στιγμή για να κάνετε ένα καινούργιο ξεκίνημα με φίλους που μπορεί να είχαν ψυχρανθεί οι σχέσεις σας. Τη 1/8 επανέρχεται ο Ερμής στον Καρκίνο σε ορθόδρομη πορεία και κάποια εμπόδια στις συνεννοήσεις με πρόσωπα εξουσίας αρχίζουν να υποχωρούν, ενώ στις 11/8 περνά στον Λέοντα, συμπληρώνοντας μαζί με Ήλιο, Αφροδίτη και Άρη την πλανητική συστάδα που είναι συγκεντρωμένη στον τομέα της συλλογικότητας. Πολλές οι επαφές με άτομα με τα οποία έχετε κοινά ιδανικά και, καθώς έρχονται νέα πρόσωπα στη ζωή σας, θα κάνετε καινούργιες φιλίες. Στις 12/8 γυρίζει ο Ουρανός στον Ταύρο ανάδρομος για πολλούς μήνες, γεγονός που σημαίνει πως θα υπάρξουν αυξομειώσεις στα οικονομικά σας και συχνές αλλαγές ερωτικών συντρόφων, τουλάχιστον μέχρι να κατασταλάξετε κάπου. Η Πανσέληνος στον Υδροχόο στις 15/8 ενεργοποιεί τον τομέα του έρωτα και μπορεί να λήξει άδοξα μια σχέση που δεν ικανοποιεί τις ανάγκες σας, ενώ από τις 18/8, που αρχίζουν να κινούνται όλοι ο πλανήτες από τον Λέοντα στην Παρθένο, ξεκινά ένα διάστημα έντονης εσωστρέφειας και περισυλλογής. Αφιερώστε χρόνο στον εαυτό σας και μεριμνήστε εγκαίρως για θέματα υγείας. Ιδιαίτερη προσοχή σε αλλεργίες που μπορούν να σας ταλαιπωρήσουν και στις υπερβολές με το αλκοόλ, καθώς αυτή την εποχή αναζητάτε την απόλαυση και την ηρεμία μέσω διαφόρων καταχρήσεων. Οι ελεύθεροι που είστε απογοητευμένοι με την ερωτική σας ζωή φανείτε πρόθυμοι για νέες γνωριμίες και μην αποκλείσετε τίποτα. ΣΚΟΡΠΙΟΣ [23.10/22.11]

Ο Αύγουστος είναι ο μήνας των εκπλήξεων, καθώς προμηνύονται επιτυχίες σε θέματα καριέρας, ενώ αυξάνονται και οι πιθανότητες να συνάψετε ερωτική σχέση με ένα σημαντικό πρόσωπο. Τη 1/8 η Νέα Σελήνη στον Λέοντα δίνει ευκαιρίες για επαγγελματική καταξίωση και, επειδή την ίδια μέρα επιστρέφει σε ορθόδρομη πορεία ο Ερμής στον Καρκίνο, θα ευνοηθούν τα ταξίδια και οι διαδικαστικές υποθέσεις που συναντούσαν εμπόδια το προηγούμενο διάστημα. Με την είσοδο του Ερμή επίσης στον Λέοντα στις 11/8 συμπληρώνεται η πλανητική συστάδα μαζί με Ήλιο, Αφροδίτη και Άρη στον τομέα των φιλοδοξιών και μέσα από τις επαφές που θα κάνετε θα ωφεληθείτε ποικιλοτρόπως. Στις 12/8 γυρίζει ο Ουρανός στον Ταύρο ανάδρομος και προβλέπονται πολλές αλλαγές κατοικίας, ενώ δεν θα λείψουν κάποιες ανατροπές στα σχέδιά σας. Νο-

μικές υποθέσεις επανέρχονται στο προσκήνιο και αυτήν τη φορά θα πρέπει να διευθετηθούν, όπως και να έχει. Η Πανσέληνος στον Υδροχόο στις 15/8 μπορεί να φέρει μια αναστάτωση στον οικογενειακό τομέα και δεν θα λείψουν οι απογοητεύσεις και οι εντάσεις με ηλικιωμένα πρόσωπα. Από τις 18/8 που αρχίζουν να μετακινούνται προς την Παρθένο Άρης, Ήλιος, Αφροδίτη και Ερμής, οι κοινωνικές επαφές θα είναι πολλές και θα γίνουν αρκετές συναντήσεις προκειμένου να επιλύσετε ένα σημαντικό σας πρόβλημα, θα είναι όμως κι ένα διάστημα έντονων συγκινήσεων για τα ερωτικά σας. Η Νέα Σελήνη στην Παρθένο στις 30/8 δίνει ευκαιρίες για να θέσετε νέους στόχους και, καθώς συμμετέχει ο Ουρανός με τις αρμονικές του όψεις, θα έχετε σημαντικές εξελίξεις που μπορεί να αφορούν μια συνεργασία ή ακόμα και την επισημοποίηση της σχέσης σας.

ΤΟΞΟΤΗΣ [23.11/21.12]

Ο Αύγουστος ξεκινά με τη Νέα Σελήνη στον Λέοντα και, καθώς ενεργοποιείται ο τομέας της πνευματικής σας ανάπτυξης, είναι ιδανική στιγμή για να κάνετε ένα ταξίδι ή για να ξεκινήσετε έναν νέο κύκλο σπουδών. Νομικά και διαδικαστικά θέματα μπορούν να επιλυθούν και μάλιστα να έχετε και οικονομικά οφέλη, καθώς την ίδια μέρα (1/8) επανέρχεται ο Ερμής σε ορθόδρομη πορεία και θα διευθετηθούν οι υποθέσεις σας με άνεση. Στις 11/8 εισέρχεται ο Ερμής στον Λέοντα και μαζί με Ήλιο, Αφροδίτη και Άρη δίνουν έμφαση σε σημαντικούς στόχους, ενώ αυξάνουν και τις επικοινωνιακές σας δεξιότητες. Την ίδια μέρα επιστρέφει ο κυβερνήτης σας Δίας σε ορθόδρομη πορεία και μπορείτε να βρείτε τις εσωτερικές σας ισορροπίες και να πάρετε σημαντικές αποφάσεις. Στις 12/8 γυρίζει ο Ουρανός στον Ταύρο ανάδρομος και, καθώς θα διανύει τον 6ο οίκο της εργασίας και της υγείας για αρκετούς μήνες, προμηνύονται αλλαγές στα επαγγελματικά σας που θα σας βγάλουν από το αδιέξοδο, ενώ θα ασχοληθείτε πολύ και με τη φυσική σας κατάσταση. Η Πανσέληνος στον Υδροχόο στις 15/8 μπορεί να σημάνει την ολοκλήρωση μιας ιδέας ή ενός εγχειρήματος, οπότε θα έχετε την ευχέρεια να κάνετε τις διακοπές σας και να ξεκουραστείτε. Από τις 18/8, που αρχίζουν να μετακινούνται ο Άρης, η Αφροδίτη, ο Ήλιος και ο Ερμής στην Παρθένο, θα δώσετε έμφαση στα όνειρα και τις φιλοδοξίες σας και θα είναι ένα πολύ επικοινωνιακό διάστημα για εσάς. Η Νέα Σελήνη στην Παρθένο στις 30/8 θα είναι μία από τις πιο καλές στιγμές των τελευταίων μηνών για να ξεκινήσετε ένα νέο εγχείρημα.

ΑΙΓΟΚΕΡΩΣ [22.12/19.1]

Έρωτας και χρήμα θα σας απασχολήσουν τον Αύγουστο και, καθώς ξεκινά ο μήνας τη 1/8 με τη Νέα Σελήνη στον Λέοντα, είναι ιδανική εποχή για να δώσετε έμφαση στη σχέση σας, επιλύοντας κάποια θέματα που σας κρατούν μακριά από το ταίρι σας. Επίσης, μπορεί να βρείτε μια νέα πηγή εσόδων μέσω μιας επένδυσης ή μιας συνεργασίας και να αυξήσετε τα κέρδη σας ή να πάρετε ένα δάνειο. Στις 12/8 γυρίζει ο Ουρανός στον Ταύρο ανάδρομος και, καθώς θα διανύει τον τομέα της δημιουργικότητας και του έρωτα για αρκετούς μήνες, μπορεί να συμβούν γεγονότα που θα αλλάξουν τη ζωή σας. Μπορεί να συναντήσετε τον έρωτα της ζωής σας σε ένα ταξίδι ή να δημιουργήσετε οικογένεια. Η Πανσέληνος στον Υδροχόο στις 15/8 δίνει έμφαση σε οικονομικά θέματα και μπορεί να δημιουργηθούν προστριβές με το ταίρι σας, ωστόσο θα είναι μια καλή στιγμή για να επανεξετάσετε τον προϋπολογισμό σας. Από τις 18/8 αρχίζουν να μετακινούνται ο Άρης, η Αφροδίτη, ο Ήλιος και ο Ερμής στην Παρθένο και το ενδιαφέρον σας μετατοπίζεται σε ταξίδια και σε θέματα σπουδών, ενώ θα ασχοληθείτε και με διαδικαστικές υποθέσεις. Η Νέα Σελήνη στις 30/8 στην Παρθένο φέρνει σημαντικά νέα σχετικά με την επίτευξη ενός στόχου και με τη συμμετοχή του Ουρανού προβλέπονται επιτυχίες που θα αυξήσουν τα κέρδη και τη φήμη σας.

Γνωριμίες και επαφές με άτομα από το εξωτερικό ανοίγουν νέες πόρτες και δεν αποκλείεται να αλλάξετε τόπο κατοικίας αν ξεκινήσετε μια καινούργια συνεργασία ή μια ερωτική σχέση. Η κοινωνική σας ζωή είναι έντονη και οι εμπειρίες συναρπαστικές.

το μέρος σας, κάτι που σημαίνει πως θα πρέπει να αξιοποιήσετε τις ευκαιρίες που θα σας δοθούν για κοινωνική καταξίωση. Η επιτυχία αυξάνει τη γοητεία σας και οι κατακτήσεις θα είναι πολλές. Στις 12/8 γυρίζει ο Ουρανός στον Ταύρο ανάδρομος και ξεκινά μια εποχή με πολλές μετακινήσεις και αλλαγές σχεδίων, ανταλλαγές ιδεών και για πολλούς από εσάς με αλλαγή πλεύσης στις σπουδές. Η ανάγκη σας να υλοποιήσετε τις ιδέες σας σάς κάνει τολμηρούς, όμως θα πρέπει να αποφύγετε τις παρορμητικές ενέργειες. Η Πανσέληνος στον Υδροχόο στις 15/8 σας κάνει ευσυγκίνητους, με έντονες τάσεις μοναχικότητας. Βιώστε τα συναισθήματά σας δίχως να τα καταπιέζετε και βάλτε σε προτεραιότητα την ενίσχυση του ψυχισμού σας. Η Νέα Σελήνη στην Παρθένο στις 30/8 θα ευνοήσει καινούργια ξεκινήματα.

ΥΔΡΟΧΟΟΣ [20.1/19.2]

Σχέσεις και συνεργασίες θα σας απασχολήσουν το 1ο δεκαπενθήμερο του Αυγούστου και, καθώς ο μήνας ξεκινά με τη Νέα Σελήνη στον Λέοντα, είναι μια ευοίωνη ένδειξη για τα επαγγελματικά σας. Τη 1/8, επίσης, επανέρχεται ο Ερμής στον Καρκίνο σε ορθόδρομη πορεία και πλέον οι συνεννοήσεις με άτομα από τον εργασιακό σας χώρο γίνονται πιο ξεκάθαρες, ενώ θα επικρατεί ένα κλίμα σύμπνοιας. Στις 11/8 περνά ο Ερμής στον Λέοντα και μαζί με Ήλιο, Αφροδίτη και Άρη δίνουν ευκαιρίες για να διευρύνετε το δίκτυο των συνεργατών σας. Ταυτόχρονα, επανέρχεται σε ορθόδρομη πορεία ο Δίας και καθυστερήσεις που μπορεί να υπήρχαν στην υλοποίηση ενός σχεδίου αρχίζουν να υποχωρούν. Στις 12/8 γυρίζει ο Ουρανός στον Ταύρο ανάδρομος και ξεκινά μια εποχή κατά την οποία μπορεί να αλλάζετε συχνά κατοικία, ενώ δεν αποκλείεται να αγοράσετε ένα ακίνητο. Επίσης, μπορεί να υποδεχθείτε ένα νέο μέλος στην οικογένεια. Η Πανσέληνος στο ζώδιό σας στις 15/8 βγάζει στην επιφάνεια απωθημένα και ανάγκες που θα σας φέρουν σε αντιπαράθεση με το ταίρι σας, καλύτερα όμως να αποφύγετε τη λήψη σημαντικών αποφάσεων. Από τις 18/8 αρχίζουν να ταξιδεύουν όλοι οι πλανήτες από τον Λέοντα στην Παρθένο και ξεκινά μια φάση κατά την οποία θα ασχοληθείτε πολύ με οικονομικές υποθέσεις που θα αφορούν κοινούς πόρους, δάνεια, κληρονομιές κ.λπ. Η Νέα Σελήνη στην Παρθένο στις 30/8, μαζί με τη συμμετοχή του Ουρανού, φέρνει αναπάντεχα θετικές εξελίξεις στα οικονομικά σας μέσω της ακίνητης περιουσίας ή του συντρόφου. Η ερωτική σας ζωή είναι περιπετειώδης και τείνει να γίνει περίπλοκη, καθώς η γοητεία σας προσελκύει έντονα το ενδιαφέρον των άλλων.

ΚΡΙΟΣ [21.3/20.4] Ο Αύγουστος ξεκινά με

ΙΧΘΥΣ [20.2/20.3]

Με τη Νέα Σελήνη στον Λέοντα ξεκινά ο Αύγουστος και, καθώς είναι σε τρίγωνο με τον Δία, αναμένονται σημαντικές εξελίξεις στον επαγγελματικό τομέα. Ιδανική εποχή για να ξεκινήσετε ένα καινούργιο εγχείρημα, να ανοίξετε τη δική σας επιχείρηση και γενικά να ικανοποιήσετε τις όποιες φιλοδοξίες σας. Δώστε έμφαση στην προώθηση των υπηρεσιών σας και στη βελτίωση του επαγγελματικού σας προφίλ. Η επαναφορά του Ερμή σε ορθόδρομη πορεία διευκολύνει την επικοινωνία με την οικογένεια και από τις 11/8, που εισέρχεται στον Λέοντα, συμπληρώνοντας την πλανητική συστάδα που έχει συγκεντρωθεί στον τομέα της εργασίας μαζί με Ήλιο, Αφροδίτη και Άρη, θα μπορείτε να κάνετε τις απαραίτητες επαφές για να προωθήσετε τη δουλειά σας και κάποιες εξετάσεις προκειμένου να τσεκάρετε την υγεία σας. Την ίδια μέρα γυρίζει σε ορθόδρομη πορεία και ο Δίας και η τύχη είναι με

Sudoku No 601 2

1 6 4 1 9 8 5 7 1 8 5 4 8 3 4 5 9 5 7 8 3 8 6 4 1 5

Η λύση του προηγούμενου 9 8 5 7 4 3

6 3 2 5 1 9

4 7 1 6 8 2

2 1 9 3 7 5

5 6 8 4 9 1

3 4 7 2 6 8

7 5 6 9 3 4

1 2 4 8 5 7

8 9 3 1 2 6

6 8 3 4 7 1 2 9 5 2 4 9 8 3 5 1 6 7 1 7 5 6 2 9 8 3 4

τη Νέα Σελήνη στον Λέοντα και η επίδρασή της είναι έντονη και καθοριστική. Θίγει ερωτικά θέματα και είναι ιδανική στιγμή για νέα ξεκινήματα και για απόκτηση παιδιού, που σημαίνει πως θα σας μείνει αξέχαστο αυτό το καλοκαίρι. Η ανάγκη σας για απολαύσεις είναι αυξημένη και θα πρέπει να αξιοποιήσετε στο έπακρο την ενέργειά σας, προκειμένου να εκφράσετε τα συναισθήματά σας και να επανασυνδεθείτε με το ταίρι σας. Την ίδια μέρα (1/8) επιστρέφει ο Ερμής στον Καρκίνο σε ορθόδρομη πορεία και μπορείτε να βελτιώσετε τις σχέσεις με την οικογένεια ή να επιλύσετε θέματα που αφορούν την ακίνητη περιουσία σας. Στις 11/8 ο Ερμής εισέρχεται στον Λέοντα και μαζί με Ήλιο Αφροδίτη και Άρη αυξάνουν τη δημιουργικότητα και τον ενθουσιασμό σας, ενώ οι επικοινωνιακές σας δεξιότητες σας κάνουν ακαταμάχητους. Την ίδια μέρα επανέρχεται και ο Δίας σε ορθόδρομη πορεία και, καθώς διανύει τον τομέα της πνευματικής σας ανάπτυξης, σηματοδοτείται η έναρξη ενός κύκλου επιτυχιών σε θέματα σπουδών και νομικές υποθέσεις. Η Πανσέληνος στον Υδροχόο στις 15/8 μπορεί να προκαλέσει κρίση σε φιλικές σας σχέσεις, ωστόσο θα χρειαστούν ιδιαίτερη προσοχή οι αποφάσεις που θα πάρετε. Από τις 18/8, που οι παραπάνω πλανήτες αρχίζουν να εισέρχονται στην Παρθένο, ξεκινά μια πιο αναλυτική και ορθολογική φάση για εσάς, κατά την οποία θα δώσετε έμφαση σε θέματα της καθημερινότητας και της εργασίας, ενώ θα ασχοληθείτε και με τη φυσική σας κατάσταση. Η Νέα Σελήνη στην Παρθένο στις 30/8 θα είναι μία από τις δυνατότερες μέρες της χρονιάς για τα επαγγελματικά και οικονομικά σας θέματα.

ΤΑΥΡΟΣ [21.4/20.5]

Με τη Νέα Σελήνη στον Λέοντα τη 1/8 θα έχετε ένα πολύ ευνοϊκό ξεκίνημα του μήνα, καθώς δίνετε έμφαση στο σπίτι και είναι ιδανική εποχή για δημιουργία οικογένειας ή για κάθε είδους ξεκινήματα που θα αφορούν την ακίνητη περιουσία σας. Την ίδια μέρα επιστρέφει σε ορθόδρομη πορεία ο Ερμής στον Καρκίνο, οπότε παύουν οι καθυστερήσεις

και τα εμπόδια στην επικοινωνία και τα ταξίδια, ενώ γίνεστε πιο κοινωνικοί. Με την είσοδο του Ερμή στον Λέοντα στις 11/8 και την επαναφορά του Δία σε ορθόδρομη πορεία η τύχη θα είναι με το μέρος σας και θα μπορέσετε να αυξήσετε το εισόδημά σας, ενώ θα είναι και η γοητεία σας στα ύψη, γεγονός που σημαίνει πως κάτι καλό θα προκύψει στην ερωτική σας ζωή. Στις 12/8 αρχίζει ο Ουρανός στο ζώδιό σας την ανάδρομη πορεία του, η οποία θα διαρκέσει αρκετούς μήνες, οπότε θα μπορέσετε να επανεξετάσετε τα σχέδιά σας και να σκεφτείτε κατά πόσο πληρούν τις ανάγκες σας οι επιλογές που έχετε κάνει. Η Πανσέληνος στον Υδροχόο στις 15/8 ενεργοποιεί τον τομέα της καριέρας και μπορεί να κλείσει ένα κεφάλαιο, δίνοντας την ευκαιρία για επαγγελματική καταξίωση μέσω μιας νέας απασχόλησης, ενώ από τις 18/8, που αρχίζουν να εισέρχονται σταδιακά ο Ήλιος, η Αφροδίτη, ο Ερμής και ο Άρης στην Παρθένο, ξεκινά ένα διάστημα κατά το οποίο θα δώσετε έμφαση στην ψυχαγωγία και συνεπώς θα είστε πιο ευδιάθετοι. Η Νέα Σελήνη στις 30/8 στην Παρθένο φέρνει αναπάντεχα θετικά γεγονότα που θα αφορούν τα ερωτικά σας ή την απόκτηση ενός παιδιού, καθώς συμμετέχει κι ο Ουρανός με τις αρμονικές του όψεις.

ΔΙΔΥΜΟΣ [21.5/21.6] Ο Αύγουστος θα είναι ένας από τους καλύτερους μήνες της χρονιάς για σχέσεις και συνεργασίες, καθώς ξεκινά με τη Νέα Σελήνη στον Λέοντα, που δίνει ευκαιρίες για προώθηση των υπηρεσιών σας και σίγουρα θα προκύψουν κάποιες σημαντικές εξελίξεις στον επαγγελματικό και οικονομικό τομέα, καθώς την ίδια μέρα επανέρχεται σε ορθόδρομη πορεία ο κυβερνήτης σας Ερμής. Οι καθυστερήσεις και τα εμπόδια σε οικονομικές υποθέσεις γίνονται παρελθόν και βαδίζετε με γοργούς ρυθμούς προς την υλοποίηση των σχεδίων σας. Στις 11/8 ο Ερμής έρχεται να συμπληρώσει την πλανητική συστάδα μαζί με Ήλιο, Αφροδίτη και Άρη στον Λέοντα, κάτι που σημαίνει πως οι μετακινήσεις και οι επαφές με άτομα που μπορούν να στηρίξουν τις ιδέες σας θα είναι πολλές, ενώ θα ευνοηθούν και οι σχέσεις με οικείους. Την ίδια μέρα επανέρχεται ο Δίας σε ορθόδρομη πορεία και, καθώς διανύει τον τομέα των συνεργασιών, θα διευρύνει με τον επεκτατικό του χαρακτήρα το δίκτυο των συνεργατών σας. Ιδανική εποχή για γάμο για όσους είστε κατασταλαγμένοι. Στις 15/8 η Πανσέληνος στον Υδροχόο θα σας προκαλέσει μια μελαγχολική διάθεση η οποία θα έχει να κάνει με συναισθηματικές απώλειες και καθώς θα είναι μια δύσκολη στιγμή, θα αποφύγετε τις επαφές και την επικοινωνία με κόσμο, ενώ μπορεί να δημιουργηθούν εντάσεις με πρόσωπα του περιβάλλοντός σας. Από τις 18/8 που αρχίζουν να εισέρχονται ο Ήλιος, η Αφροδίτη, ο Ερμής και ο Άρης στην Παρθένο το μεγαλύτερο μέρος της ενέργειάς σας θα διοχετευτεί στο σπίτι και την οικογένεια, ενώ στις 30/8, με τη Νέα Σελήνη στην Παρθένο, αναμένονται εξελίξεις που θα είναι πέραν των προσδοκιών σας.

αυγουστος 2019 – lifo

Στο μεταξύ... καθημερινά στο www.ligo.gr 78 lifo – αυγουστος 2019

natasha kay από τον πάρι ταβιτιάν

Η ομάδα της LiFO σας εύχεται ένα μαγικό καλοκαίρι

Το Novotel Athenes σε φέρνει κοντά στ’ αστέρια, με γεύσεις που θα σε απογειώσουν.

ώς μοιάζει η Αθήνα από ψηλά; Στο εστιατόριο Claire de Lune, στο roof garden του 7ου ορόφου του ξενοδοχείου Novotel Athenes, η πόλη απλώνεται σαγηνευτικά στα πόδια σου. Καθώς πέφτει η νύχτα και η πόλη αρχίζει να φωτίζεται, η Ακρόπολη, ο Λυκαβηττός,

ακόμα και το φεγγάρι θα σου φανούν τόσο κοντινά, που θα μπορούσες να τα αγγίξεις ακόμα και με τα χέρια σου. Σε αυτό το «κρυμμένο» μπαλκόνι στην καρδιά της Αθήνας, με τη μοναδική θέα 360 μοιρών, μπορείς να απολαύσεις εξαιρετική δημιουργική μεσογειακή κουζίνα από τις 20:00 έως τις 24:00 και εμπνευσμένα κοκτέιλ, ακούγοντας χαλαρωτική lounge μουσική. Πάνω από το Novotel Athenes και κάτω ακριβώς από τα αστέρια του αθηναϊκού ουρανού υπάρχει ένας lounge χώρος που σου δίνει την εντύπωση πως το όριό του είναι ο ορίζοντας. Extra tip: Χρησιμοποίησε το δωρεάν υπόγειο πάρκινγκ του ξενοδοχείου και ζήσε μια βραδιά χαλάρωσης και μαγείας.

Μιχαήλ Βόδα 4-6, Αθήνα, 210 8200700 novotelathens.gr, FB: Novotel Athenes

αυγουστος 2019 – lifo