Τεύχος 618

26.9.2019 free press

ολα για την αθηνα! δωρεαν οδηγοσ τησ πολησ κυκλοφορει καθε πεμπτη

Free Press media brand 2019 Βάσει στοιχείων Bari-Focus

O PAN PAN ΕΙΝΑΙ O AΘΗΝΑΙΟΣ ΤΗΣ ΕΒΔΟΜΑΔΑΣ

Mουσείο του Ιδρύματος Βασίλη & Ελίζας Γουλανδρή

10

ΑΡΙΣΤΟΥΡΓΗΜΑΤΑ

ΑΦΙΕΡΩΜΑ

καφές σελ. 29–41

ΤΙ ΘΑ ΔΟΥΜΕ ΦΕΤΟΣ ΣΤΗ ΣΤΕΓΗ

LARRY GUS ΕΛΛΗΝΟΦΩΝΟΣ ΚΑΙ ΥΠΟΤΑΚΤΙΚΟΣ

2 lifo – 26.9.19

POSTS ΓΡAΜΜΑΤΑ E-MAILS

Ο ΜΗΤΣΟΤΆΚΗΣ, ΤΑ ΕΞΆΡΧΕΙΑ ΚΑΙ Η ΓΚΡΈΤΑ ΤΟΎΝΜΠΕΡΓΚ

feedback617

α π ό τ η lif o t ea m

Oι αντιδράσεις που δημιούργησαν τα άρθρα και τα posts μας την περασμένη εβδομάδα.

*Στείλτε μας Feedback: feedback@lifo.gr

☛ «Ο νεομητσοτακισμός ως new age θρησκεία» ήταν ο τίτλος του άρθρου του Κωστή Παπαϊωάννου και ο χρήστης AlexK σχολίασε σχετικά: «Οι εκλογές έγιναν, το αποτέλεσμα αναμφισβήτητο, ας το ξεπεράσουμε και ας το δεχτούμε πλέον ως γεγονός ότι ο ΣΥΡΙΖΑ έχασε την εξουσία. Με το να προσβάλλουμε τους πολίτες που ψήφισαν Νέα Δημοκρατία νομίζω ότι δεν κερδίζουμε τίποτα. Πριν από 5 χρόνια ο ΣΥΡΙΖΑ έφερνε το νέο και ξεμπέρδευε με το παλιό, με την κοινοβουλευτική του ομάδα να απαρτίζεται από παλιότερα μέλη του ΠΑΣΟΚ και κάνοντας συγκυβέρνηση με τον ακροδεξιό Πάνο Καμμένο, ενώ οι groupies του νέου πρωθυπουργού χόρευαν μεθυσμένοι από χαρά στο Σύνταγμα. Ο λαός δεν συγχώρησε την πολιτική του ΣΥΡΙΖΑ, όπως δεν συγχώρησε και μερικά χρόνια πριν το ΠΑΣΟΚ, ένα τόσο ισχυρό κόμμα, και το έστειλε στην τέταρτη θέση. Κανείς δεν έχει αυταπάτες ότι η Νέα Δημοκρατία είναι ένα νέο κόμμα, ξέρουμε τις θέσεις της, ο λόγος που βγήκε πρώτη και αυτοδύναμη δεν οφείλεται στο πολιτικό της πλάνο, οφείλεται στην παταγώδη αποτυχία του Αλέξη Τσίπρα – δεν είναι τυχαίο ότι μεγάλο μέρος των νέων ψηφοφόρων της Νέας Δημοκρατίας προέκυψαν από εκροή από τον ΣΥΡΙΖΑ. Ο Μητσοτάκης έχει 4 χρόνια μπροστά του να δείξει το πολιτικό του έργο, οι επόμενες εκλογές θα κριθούν διά του αποτελέσματος, το πολιτικό οπαδιλίκι έχει τελειώσει και ο λαός δεν συγχωρεί λάθη, ψέματα και ανεκπλήρωτες υποσχέσεις». ☛ Για τα «Εξάρχεια ή Το δάσος των συμβόλων» έγραψε ο Νικόλας Σεβαστάκης και ο Γράφων αναφέρει για την κατάσταση στη γειτονιά της Αθήνας: «Στα Εξάρχεια ξεκίνησα να πηγαίνω το 1995. Και στις μακρινές εκείνες εποχές υπήρχε ο φόβος “μα, καλά, πηγαίνεις Εξάρχεια;”. Για την ακρίβεια, τότε ξεκίνησε να γεννιέται, με τα επεισόδια που έγιναν επί Σημίτη. Όταν κάηκε το κτίριο του Πολυτεχνείου. Τα Εξάρχεια έγιναν ό,τι έγιναν όχι γιατί τους έριξαν κάτι στο γάλα αλλά επειδή εκεί είναι το Πολυτεχνείο και η ΑΣΚΤ. Μετατράπηκαν σε κέντρο ιδεών. Τα Εξάρχεια κατοικούνταν από ανθρώπους σαν τον Γύζη, τη Βέμπο, τον Κύρκο, την Ψαρούδα-Μπενάκη, τον Κουν, τον Ξαρχάκο, την Τριανταφύλλου, όχι από αγανακτισμένους ανθρώπους που μισούσαν πατρίδα και κράτος. Οι κάτοικοί του, λοιπόν, ήταν, ως επί το πλείστον, ευπατρίδες και οι “guest-stars” άνθρωποι των

γραμμάτων και των τεχνών. Αυτός ο συνδυασμός έφερε μια ανεκτικότητα στο νέο και στο διαφορετικό. Μετά τα γεγονότα του Πολυτεχνείου γεννήθηκε ο μύθος του, ο οποίος κατέστη αριστερό φετίχ. Με κάτι τέτοιες στρεβλώσεις οι μισοί Έλληνες που είναι σήμερα 60άρηδες δηλώνουν ότι “ήταν κι αυτοί στο κότερο, ε, στο Πολυτεχνείο”. Στα Εξάρχεια, λοιπόν, ρίζωσε η αριστεροσύνη μετά τη Μεταπολίτευση. Ο βασικός κάτοικος των Εξαρχείων είναι η πρωτοπορία, οι τέχνες (τυπογράφοι, γλύπτες, ζωγράφοι, ηθοποιοί), τα γράμματα, το πνεύμα ελευθερίας. Όποιος πει ότι στα Εξάρχεια σήμερα υπάρχει ελευθερία απλώς ψεύδεται. Μαύρη μαυρίλα υπάρχει. Όχι. Τα Εξάρχεια ανήκουν στο πνεύμα ελευθερίας που σήμερα ζει κατατρεγμένο από μολότοφ, μυρωδιά ούρων, σπασμένα πεζοδρόμια και μαχαιρώματα συμμοριών. Ναι. Μέσα σε όλα αυτά υπάρχει η υπόμνηση του παρελθόντος τους σε δύο μπαρ και δύο ταβέρνες. Ό,τι ξέραμε από Εξάρχεια έχει απομείνει στις καταναλωτικές μας συνήθειες. Πουθενά αλλού». ☛ «Γκρέτα Τούνμπεργκ: Η Ζαν ντ’ Αρκ της κλιματικής αλλαγής» σημειώνεται σε άρθρο του LIFO.gr εν μέσω της επίσκεψης της 16χρονης στις ΗΠΑ και της ομιλίας της στην έκτακτη σύνοδο του ΟΗΕ, με τον χρήστη Harlan να απαντά σε σχόλιο αναγνώστη, ο οποίος υποστηρίζει ότι το ενδιαφέρον της πηγάζει μόνο από το νεαρό της ηλικίας της: «Είναι συγκινητική η αφ’ υψηλού συγκατάβαση με την οποία αντιμετωπίζεις μια 16χρονη που, κατά τη γνώμη σου, “θα μεγαλώσει και θα μάθει να μην είναι σταυροφόρος”. Σχεδόν δάκρυσα. Εσύ, λοιπόν, που δεν είσαι σταυροφόρος “της μίας ή της άλλης πλευράς”, όπως λες, έχεις αράξει στην καναπεδάρα σου και παραγγέλνεις πιτόγυρα ντελίβερι. Η κλιματική αλλαγή αφορά τα φτωχαδάκια. Εσύ είσαι ένας καταπληκτικός τύπος που δεν πρόκειται να τον αγγίξει ποτέ τίποτα. Εξάλλου, το να πάρουμε θέση “υπέρ της μίας ή της άλλης πλευράς” είναι ένα κουραστικό και βαρετό πράγμα. Γιατί να ξεβολευόμαστε τώρα; ΥΓ.: Είτε σου αρέσει είτε όχι, παίρνεις το μέρος της μίας πλευράς. Γιατί, ως αδρανές άτομο, και καλά ουδέτερο, παίζεις το παιχνίδι των πετρελαϊκών εταιρειών, με όλες τις επιπτώσεις. Το να μην κάνουμε απολύτως τίποτα, επειδή όλα είναι φυσιολογικά και δεν διατρέχουμε κανέναν κίνδυνο, είναι η βασική προτροπή τους».

free press Eβδομαδιαίος οδηγός της Αθήνας. Κυκλοφορεί κάθε Πέμπτη.

26.9.19 – lifo

3

Index #618

www.lifo.gr

ΣΤΗΛΕΣ

Γκάφες, μετριοπάθεια και διεκπεραιωτική κριτική

9

από τη βασιλικη σιουτη

Το Απόλλων και το Αττικόν μπορεί να επιστρέψουν, η παλιά «κανονικότητα» 10 όμως κάηκε ολοσχερώς

Η σούπερ ηρωίδα Γκρέτα

12

Φθινοπωρινά καφέ

12

από τον βασιλη βαμβακα

από τη βιβιαν στεργιου

ΔΥΟ ΔΕΚΑ ΕΚΔΟΤΙΚΗ Α.Ε. ΒOΥΛΗΣ 22, 105 63 ΑΘΗΝΑ T 210 3254 290 F 210 3249 785 info@lifo.gr

εκδοτης

Στάθης Τσαγκαρουσιάνος γενικός διευθυντής Μιχάλης Μιχαήλ commercial director Πηνελόπη Μουλά διευθυντής lifo.gr Θανάσης Χαραμής

από τον δημήτρη πολιτάκη

διευθυντής mikropragmata.lifo.gr Άρης Δημοκίδης

ΘΕΜΑΤΑ

διευθυντής εντυπης εκδοσης Τάσος Μπρεκουλάκης σύμβουλος σχεδιασμού Γιάννης Καρλόπουλος αrt director Χρήστος Τζοβάρας

36 ΛΕΠΤΑ ΜΕ ΤΗ ΜΑΡΙΑ

–––––– ε μπο ρικο τμημα advertising director Γιώτα Αθανασοπούλου

ΚΑΒΟΓΙΑΝΝΗ

digital advertising director Χριστίνα Γιαννοπούλου

13

direct sales director Κώστας Μαντάς direct sales Γιώργος Λυκουργιώτης, Ισιδώρα Γενούζου, Κωνσταντίνα Τριανταφύλλου senior digital campaign manager Ελένη Γκοβάτσου digital campaign manager Αγγελική Λάζου client service coordinator Ξένια Στασινοπούλου (xenia@lifo.gr)

ΤΙ ΘΑ ΔΟΥΜΕ

––––––

ΣΤΗ ΣΤΕΓΗ

ψηφιακή ανάπτυξη/προγραμματισμός lifo.gr Άγγελος Παπαστεργίου, Σπύρος Γκατζούνας

18

LARRY GUS

ΕΛΛΗΝΟΦΩΝΟΣ ΚΑΙ ΥΠΟΤΑΚΤΙΚΟΣ

52

ΑΦΙΈΡΩΜΑ ΚΑΦΕΣ

ΑΘΗΝΑΊΟΣ ΤΗΣ ΕΒΔΟΜΆΔΑΣ

–––––– συν ταξη αρχισυνταξία Αλέξανδρος Διακοσάββας συντακτικη ομαδα Θοδωρής Αντωνόπουλος, Λουίζα Αρκουμανέα (Θέατρο), Θοδωρής Κουτσογιαννόπουλος (Σινεμά), Τάσος Μελεμενίδης (Σινεμά), Γιάννης Κωνσταντινίδης (Εικαστικά), Τίνα Μανδηλαρά (Βιβλίο), Νίκη Μηταρέα (Γεύση), Μερόπη Κοκκίνη, Αναστασία Γαλάνη, Άκης Κατσούδας, Κατερίνα Κοντίνη, Δημήτρης Κυριαζής, Γλυκερία Μπασδέκη, Γιάννης Παπαϊωάννου, Γιάννης Πανταζόπουλος, Σταυρούλα Παπασπύρου, Γεωργία Παπαστάμου, Μαρία Παππά, Χρήστος Παρίδης, Δημήτρης Πολιτάκης, Φιλιώ Ράγκου, Πάνος Σάκκας, Νικόλας Σεβαστάκης, Κορίνα Φαρμακόρη, Λένα Φουτσιτζή –––––– φωτογράφοι Σπύρος Στάβερης, Πάρις Ταβιτιάν, Freddie f., Αναστασία Βουτυροπούλου, Γιώργος Αδάμος ατελιέ αssistant art director Βανέσσα Φερλέ διαμόρφωση ψηφιακής εκδοσης Νινέττα Γιακιντζή, Μαρούσα Θωμά διόρθωση κειμένων Μαρία Δρουκοπούλου, Μπέτυ Σπανοπούλου –––––– λογιστηριο οικονομική διεύθυνση Δημήτρης Τασιόπουλος λογιστήριο Άλκηστις Γκούμα, Βασίλης Κοτρωνάκης

21 29 4 lifo – 26.9.19

ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΠΑΝΤΑΖΗΣ (PAN PAN)

26

Ο γνωστός κομίστας αφηγείται τη ζωή του.

διανομή Άκης Ιωάννου γραμματεία Βιβίκα Ανδριανάτου –––––– κωδικος εντυπου 7639

παρακαλουμε

ανακυκλωστε

26.9.19 – lifo

5

6 lifo – 26.9.19

26.9.19 – lifo

7

No 1 ΔΗΜΟΣΚΟΠΗΣΗ

Πρώτη στην κατηγορία των free press με μεγάλη διαφορά από το επόμενο

Το μοναδικό free press που συμπεριλαμβάνεται στα 15 πιο επιδραστικά ενημερωτικά media της Ελλάδας, σύμφωνα με τη διεθνή μέτρηση του Reuters Το Νο 1 media brand μεταξύ όλων των free press 5.097.000 unique visitors 36.000.000 page views To lifo.gr συνεχίζει τον καλπασμό του με διπλάσια επισκεψιμότητα από τους ανταγωνιστές του Η official page της LiFO είναι η πιο ισχυρή και μοιρασμένη σελίδα των ελληνικών media με 750.000 likes

Η μεγάλη ψηφιακή επιτυχία

ΟΛΗ Η ΕΛΛΑΔΑ διαβάζει LiFO

5.097.000 UNIQUE VISITORS ΣΤΟΙΧΕΙΑ

ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2019

ΠΟΙΟΤΗΤΑ. ΕΓΚΥΡΟΤΗΤΑ. ΠΡΩΤΟΓΕΝΕΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ 8 lifo – 26.9.19

talk of the town

Γκάφες, μετριοπάθεια και διεκπεραιωτική κριτική Πολιτικοί αυτοσχεδιασμοί και αμηχανία στην κυβέρνηση και στην αντιπολίτευση.

απ ό τh βασιλ ικη σιουτη

26 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ - 2 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 2019

T. 618

βασι λ ι κ η σι ου τ η — δ η μ η τ ρ η σ π ολι τα κ η σ — βα σ ι λη σ βα μ βα κ α σ — β ι β ι αν στ εργ ι ου

• Γκάφες, μετριοπάθεια και διεκπεραιωτική κριτική • Το Απόλλων και το Αττικόν μπορεί να επιστρέψουν, η παλιά «κανονικότητα» όμως κάηκε ολοσχερώς • Η σούπερ ηρωίδα Γκρέτα • Φθινοπωρινά καφέ

Ο Κυριάκος Μητσοτάκης είχε δώσει μεγάλη επικοινωνιακή βαρύτητα στην ομιλία του στον ΟΗΕ για την κλιματική αλλαγή, αλλά όλοι θα τη θυμούνται πλέον για την επική γκάφα που έκανε κατά την εκφώνησή της. Ο πρωθυπουργός, μιλώντας από το βήμα του ΟΗΕ για το κλίμα, απέδωσε τη μεγάλη καταστροφή στο Μάτι στην κλιματική αλλαγή, δίνοντας βάσιμα επιχειρήματα στην αξιωματική αντιπολίτευση να τον κατακεραυνώσει, κατηγορώντας τον για υποκρισία. Σε πολύ έντονο ύφος, του υπενθύμισαν ότι προεκλογικά κατηγορούσε την κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ και την Περιφέρεια Αττικής για την καταστροφή και τους νεκρούς, ενώ μετά τις εκλογές εμφανίζεται να υιοθετεί πλήρως τη θέση του ΣΥΡΙΖΑ, που έριχνε την ευθύνη στην κλιματική αλλαγή. Του υπενθύμισαν επίσης, σε επιθετικό τόνο, ότι διόρισε γενικό γραμματέα της κυβέρνησής του μέχρι και τον τότε αρχηγό της Αστυνομίας του ΣΥΡΙΖΑ, Κωνσταντίνο Τσουβάλα, στον οποίο είχε ασκήσει κριτική ο ίδιος και οι συριζαίοι τον είχαν αποπέμψει, αποδίδοντάς του ευθύνες. Και στην υπόθεση της επιλογής του Τσουβάλα είναι αλήθεια ότι η ΝΔ δεν έχει δώσει καμία πειστική απάντηση ως τώρα. Βεβαίως, ο ΣΥΡΙΖΑ δικαιολογείται να παριστάνει τον οργισμένο μετά 26.9.19 – lifo

9

ΠΟΛΙΤΙΚΟ ΕΠΤΑΗΜΕΡΟ την γκάφα του Κυριάκου Μητσοτάκη, που κανείς δεν κατάλαβε γιατί είπε όσα είπε. Λάθος του λογογράφου; Μπέρδεψε τα λόγια του; Το επιτελείο του εκ των υστέρων επιχείρησε να δικαιολογήσει τα αδικαιολόγητα, αλλά ήταν αργά. Αν πιστεύει αυτά που είπε, πάντως, τότε θα έπρεπε πράγματι να ζητήσει συγνώμη από τον ΣΥΡΙΖΑ για την κριτική που του άσκησε, όπως απαίτησαν τα στελέχη του. Αυτό που δήλωσε στην ομιλία του στον ΟΗΕ ο Κυριάκος Μητσοτάκης, ωστόσο, δεν ισχύει. Η φωτιά άναψε από κάποιον απρόσεκτο κάτοικο και επεκτάθηκε γρήγορα λόγω των ισχυρών ανέμων, των οποίων η ταχύτητα ίσως θα μπορούσε να αποδοθεί στην κλιματική αλλαγή. Όμως η φωτιά άναψε από ανθρώπινο χέρι, δεν την προκάλεσε η κλιματική αλλαγή, και οι αρμόδιοι που έπρεπε να δώσουν εντολή για εκκένωση δεν το έκαναν, ρίχνοντας ο ένας την ευθύνη στον άλλον. Αν οι αρμόδιοι της τότε κυβέρνησης είχαν κάνει όσα έπρεπε και ορίζονται διά νόμου γι’ αυτές τις περιπτώσεις, τότε κανείς δεν θα δικαιούνταν να τους κάνει κριτική, ακόμα και αν η καταστροφή και οι ανθρώπινες απώλειες ήταν οι ίδιες. Επιπλέον, από διάφορα ρεπορτάζ και έρευνες που έγιναν εμφανίστηκαν ντοκουμέντα που αποδεικνύουν πόσο ανοργάνωτη και απροετοίμαστη ήταν η κρατική μηχανή, παρότι επρόκειτο για περίοδο υψηλού κινδύνου για πρόκληση πυρκαγιάς. Η εκλογική βάση της ΝΔ έδειξε να ενοχλείται για άλλη μια φορά εντόνως από τις δηλώσεις αυτές και, σε αντίθεση με την εκλογική βάση του ΣΥΡΙΖΑ που ανεχόταν τα πάντα, δεν κρύβει τη δυσφορία της για ό,τι την ενοχλεί. Όπως για το μεταναστευτικό, για παράδειγμα, το οποίο η κυβέρνηση αδυνατεί να αντιμετωπίσει αποτελεσματικά, προκαλώντας την κριτική του εκλογικού της κοινού, που δεν φαίνεται να έχει διάθεση για επιείκεια. Θα μπορούσε να πει κανείς ότι η κριτική που δέχεται η κυβέρνηση Μητσοτάκη από τη βάση των ψηφοφόρων της είναι πολύ πιο πιεστική από εκείνη του ΣΥΡΙΖΑ, που είναι σχεδόν διεκπεραιωτική και για την ώρα δεν της δημιουργεί κανένα πρόβλημα. Βασικός λόγος της αδυναμίας της κριτικής του ΣΥΡΙΖΑ είναι η αμηχανία που τους προκαλεί το γεγονός ότι την ώρα που ανησυχούν μήπως ο Τσίπρας κάνει ΠΑΣΟΚ το κόμμα τους βλέπουν τον Μητσοτάκη να έχει κάνει (εκσυγχρονιστικό) ΠΑΣΟΚ την κυβέρνησή του, δυσκολεύοντάς τους στην κριτική περί ακροδεξιάς κυβέρνησης κ.λπ. Από την άλλη, όλος ο ΣΥΡΙΖΑ, ηγεσία και νομενκλατούρα, ασχολείται με το ποιος θα επικρατήσει στο επερχόμενο συνέδριο του ΣΥΡΙΖΑ και δεν έχουν πολύ χρόνο για όλα τα άλλα. Είναι χαρακτηριστικό ότι δεν έχουν διατυπώσει καμία πολιτική πρόταση αυτούς τους μήνες και ο καθένας αυτοσχεδιάζει.

Ο

Κυριάκος Μητσοτάκης, από την άλλη, εμφανίζεται ως μετριοπαθής που δεν θέλει να πάρει εκδίκηση, εξού και στην υπόθεση Novartis περιορίζει τα βέλη στον Δημήτρη Παπαγγελόπουλο, κίνηση που έχει θετική απήχηση σε ένα κεντρώο κοινό που τον ψήφισε (και δείχνει να τον ενδιαφέρει περισσότερο), ενοχλεί όμως τους δεξιούς ψηφοφόρους που προσδοκούσαν «τιμωρία». Αλλά και ο Αλέξης Τσίπρας με τους βουλευτές του ψήφισαν τη μείωση του ΕΝΦΙΑ του Μητσοτάκη και δεν θα έλεγε κανείς ότι του ασκούν σκληρή και ανελέητη κριτική. Μια παραπομπή του Αλέξη Τσίπρα, πάντως, θα συσπείρωνε τον ΣΥΡΙΖΑ και αυτό θα βοηθούσε το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης να ανακάμψει. Πιθανόν αυτό να μέτρησε στην απόφαση του Κυριάκου Μητσοτάκη. Στο εσωτερικό της ΝΔ, όπως είναι αναμενόμενο, ενισχύονται οι μητσοτακικοί, ενώ υποχωρούν οι καραμανλικοί, κάποιους από τους οποίους ο Κυριάκος Μητσοτάκης προσπαθεί να προσεταιριστεί, προωθώντας τους σε σημαντικές θέσεις, ακόμα κι εκείνους που κατά τη διάρκεια της κυβέρνησης Τσίπρα συνομιλούσαν με στελέχη του περιβάλλοντος του πρώην πρωθυπουργού και ήταν απέναντί του. Αντιθέτως, ενοχλημένοι εμφανίζονται αρκετοί σαμαρικοί που στήριξαν τον Κυριάκο Μητσοτάκη κι εκείνος βασίστηκε πολύ σε αυτούς προεκλογικά, προσεγγίζοντας και πολιτικά το κοινό τους. Ένα κοινό που έχει ενοχληθεί για τη μετεκλογική του στάση και στη Συμφωνία των Πρεσπών και στο μεταναστευτικό. Το γεγονός αυτό, σε συνδυασμό με το κενό που υπάρχει στα δεξιά της ΝΔ, προκαλεί κάποιον προβληματισμό, αλλά για την ώρα δεν τους ανησυχεί ιδιαιτέρως. Το να προσπαθείς να ισορροπήσεις μεταξύ της φιλελεύθερης και της πατριωτικής δεξιάς δεν είναι εύκολη υπόθεση, αν και ο Μητσοτάκης επιθυμεί διακαώς να εμφανίζεται ως πολιτικός του κέντρου. Το κοινό που τον ψήφισε, όμως, είναι όλων των τάσεων και αν χάσει οποιοδήποτε κομμάτι, θα έχει πρόβλημα. Άλλωστε οι φιλελεύθεροι, στους οποίους ανήκει ο ίδιος, ήταν πάντα μειοψηφία στη ΝΔ. Τα δύσκολα για τον Κυριάκο Μητσοτάκη είναι μπροστά. Όσο περνάει ο χρόνος, τόσο τα προβλήματα θα υψώνονται μπροστά του. Ειδικά το μεταναστευτικό, αν δεν βρει τρόπο να το διαχειριστεί, θα έχει μεγάλο κόστος, όπως είχε οπουδήποτε αλλού που δεν τα κατάφεραν οι ηγεσίες.

10 lifo – 26.9.19

SHORTCUT

Το Απόλλων και το Αττικόν μπορεί να επιστρέψουν, η παλιά «κανονικότητα» όμως κάηκε ολοσχερώς

Βασικός λόγος της αδυναμίας της κριτικής του ΣΥΡΙΖΑ είναι η αμηχανία που τους προκαλεί το γεγονός ότι την ώρα που ανησυχούν μήπως ο Τσίπρας κάνει ΠΑΣΟΚ το κόμμα τους βλέπουν τον Μητσοτάκη να έχει κάνει (εκσυγχρονιστικό) ΠΑΣΟΚ την κυβέρνησή του, δυσκολεύοντάς τους στην κριτική περί ακροδεξιάς κυβέρνησης κ.λπ.

απ ό τ ο ν δημ ήτ ρη π ολ ι τάκ η

Χρόνια περιμένουμε να επουλωθεί η πληγή του καμένου κτιρίου στη Σταδίου. Μάταια όμως. Τα χαλάσματα παραμένουν εκεί, σαν καλλιτεχνική εγκατάσταση με θέμα την οργή, το τραύμα, τις ψευδαισθήσεις, τις κοινωνικές ρωγμές.

Ε

ίδα με πολλή συγκίνηση να περιφέρεται στα social media το βίντεο που γυρίστηκε στο θαυματουργά ανέπαφο εσωτερικό του ρημαγμένου απ’ έξω κινηματογράφου Αττικόν και προβλήθηκε αρχικά στις «Νύχτες Πρεμιέρας» ως χαιρετισμός προς την τελετή έναρξης του φετινού φεστιβάλ και ως προσδοκία να επανέλθει σύντομα στο προηγούμενο μεγαλείο του ο ιστορικός και βαθιά αγαπημένος χώρος. Το «σύντομα» είναι, βέβαια, πολύ αφηρημένο και σχετικό εν προκειμένω, από τη στιγμή που το συγκεκριμένο κτίριο έχει περιέλθει εδώ και χρόνια σε μια σειρά από «ιδρυματικές» εμπλοκές με μοναδικό φως στο τούνελ το γεγονός ότι πρόσφατα κρίθηκε διατηρητέο, απελευθερώνοντας θεωρητικά τις προοπτικές αποκατάστασής του. Χρόνια περιμένουμε να επουλωθεί η πληγή του καμένου κτιρίου που φιλοξενούσε τα σινεμά Απόλλων και Αττικόν στη Σταδίου. Μάταια όμως. Τα χαλάσματα παραμένουν εκεί, σαν καλλιτεχνική εγκατάσταση με θέμα την οργή, το τραύμα, τις ψευδαισθήσεις, τις κοινωνικές ρωγμές. Οκτώ χρόνια θα συμπληρωθούν τον Φλεβάρη που μας έρχεται από εκείνη τη νύχτα που καιγόταν η Αθήνα και οι αναθυμιάσεις εισέρχονταν δυσοίωνες και απειλητικές στο σπίτι σου αν έμενες στο ευρύτερο κέντρο, πείθοντάς σε ότι δεν υπάρχει τρόπος διαφυγής από τη βία, την παραφροσύνη και την απόγνωση. Δεν ήταν η πρώτη ούτε η μόνη νύχτα φωτιάς και Αποκάλυψης εκείνη την εποχή, που περιέργως μοιάζει συγχρόνως μακρινή και κοντινή, σαν να συντηρείται στη μνήμη αυτή η απόκοσμα ρεαλιστική υφή που έχουν οι εφιάλτες άγχους και αγωνίας όταν σε παίρνει ένας καταθλιπτικός ύπνος κάποιο απομεσήμερο. Από την επομένη της πυρκαγιάς (ή του εμπρησμού, είναι αργά για να τα χαλάσουμε σε τέτοια ζητήματα), πάντως, οι ελπίδες για γρήγορη αποκατάσταση αναπτερώθηκαν όταν μάθαμε ότι η φωτιά δεν είχε αγγίξει τις λαμπερές αίθουσες. Κάποιοι επίσημοι, μάλιστα, είχαν δηλώσει ότι οι ζημιές θα μπορούσαν να αποκατασταθούν σε 40 μέρες (έπρεπε να έχουμε διαισθανθεί ότι το «σαράντα μέρες» είναι πάντα δυσοίωνο). Κι από τότε, κοντεύουν να περάσουν τρεις χιλιάδες σαράντα μέρες. Νιώθω πολύ «σεντιμεντάλ» με τη συγκεκριμένη αίθουσα (και ο Απόλλων είναι υπέροχος «σινεμάς», αλλά το Αττικόν ήταν/είναι άλλο μέγεθος και άλλη κλάση), που υπήρξε αναμφισβήτητα ο ιδανικός «καλός» κινηματογράφος της ζωής μας. Δεν αντέχω πολύ τις μάταιες και συμβολικές χειρονομίες, είχα συγκινηθεί όμως ακόμα και όταν, πριν από τρία χρόνια περίπου, τα Χριστούγεννα του ’16, είχε τραγουδήσει «συμβολικά» ο Σαββόπουλος τα χριστουγεννιάτικα κάλαντα με φόντο τα αποκαΐδια του κτιρίου. Διαβάζω κατά καιρούς διάφορες παραινέσεις υπέρ της άμεσης επαναλειτουργίας των δύο κινηματογράφων, συχνά σε συνδυασμό με την προοπτική λειτουργίας νέων ξενοδοχείων στο παλιό «Εσπέρια» και στο παλιό κτίριο του ΟΤΕ, έτσι ώστε να αλλάξει η εμπορική «δυναμική» της πάλαι πότε ακμάζουσας και νυν παρηκμασμένης Σταδίου. Προσωπικά, ουδόλως με απασχολεί το ζήτημα της εμπορικής ανάπτυξης της περιοχής. Αυτό που με απασχολεί είναι η επιστροφή στη ζωή –και στο πρόσωπο– της πόλης ενός σπάνιου, ιστορικού, υπέροχου κτιρίου και των δύο κινηματογράφων που φιλοξενεί στα έγκατά του. Δεν έχω καμία ψευδαίσθηση ότι αν συμβεί αυτό θα γυρίσουν ως διά μαγείας πίσω «τα παλιά» – ειδικά όταν πρόκειται για κινηματογραφικές αίθουσες οι οποίες σταδιακά βαδίζουν προς έναν περιφερειακό και vintage ρόλο ανά τον πλανήτη και δεν πρόκειται να ανακτήσουν ποτέ ξανά την κεντρική θέση που είχαν κάποτε στη ζωή μας. Θα είναι όμως κάτι σημαντικό, κάτι που θα θυμίζει μια ιδέα «κανονικότητας», όρος που εσχάτως όχι μόνο έχει ευτελιστεί αλλά προσβάλλει βάναυσα την πλειοψηφία των πολιτών που βιώνουν τις ίδιες συνθήκες επισφάλειας που ίσχυαν και χθες και προχθές και από τότε που αντιμετωπίσαμε με βία και οργή και άστοχο μίσος τη μοίρα μας, την ώρα που το «εμβληματικό» κτίριο της Σταδίου τυλιγόταν στις φλόγες.

26.9.19 – lifo

11

GUEST EDITOR

GUEST EDITOR

Η σούπερ ηρωίδα Γκρέτα

Φθινοπωρινά καφέ

Η νεαρή ακτιβίστρια ενισχύει με τη δράση της το γενεακό χάσμα.

Διαβάζοντας το M Train της Patti Smith.

Δ

ιαβάζω το M Train της Patti Smith. Οι ρουτίνες της με ξετρελαίνουν. Σηκώνεται και αρπάζει το παλτό της, φοράει ένα σκουφί, βγαίνει στην παγωμένη γειτονιά, πάει στο καφέ που της αρέσει, κάθεται στο τραπέζι της και πίνει τον καφέ της σκέτο. Μου αρέσει που πάει στο ίδιο καφέ. Μου αρέσει που κάθεται στο ίδιο τραπέζι. Μου αρέσει που όταν ταξιδεύει στο Βερολίνο πάει να βρει ένα καφέ που την είχε άλλοτε γοητεύσει. Θυμάται τους καφέδες που έχει πιει. Στο Μεξικό. Στη Νέα Υόρκη. Ανασαίνει ήρεμα στο γωνιακό της τραπεζάκι και σκέφτεται να γράψει έναν ύμνο στο ναρκωτικό της. Τα πρωινά, σαν μπισκοτάκι που βυθίζεται και λιώνει στο φλιτζάνι, καταπίνει με τον καφέ της και μερικές σελίδες από ένα βιβλίο. Λάθος διατύπωση: τα βιβλία την καταπίνουν τα πρωινά σαν μπισκοτάκι. Η αθωότητα (είναι πολύ να πω αγιότητα;) της ρουτίνας που περιγράφει με ηρεμεί. Είναι αυτός ο υπέροχος κόσμος που βγαίνεις από το σπίτι μόνο με το παλτό σου και ίσα ίσα λίγα λεφτά για δυο καφέδες, μπορεί ίσως και για ένα γλυκό. Με καθησυχάζει ότι υπάρχει κάπου αυτή η πρωινή ρουτίνα. Καμία σχέση με το να κοιτάζεις το πρωί το κινητό σαν κατάδικος στη high-tech ματαιότητα. Αναρωτιόμουν πώς της ήρθε να κάθεται σκανδαλωδώς κάθε πρωί σ’ ένα καφέ και να ξεκινάει τη μέρα πίνοντας μαύρες γουλιές σκέτου καφέ. Πικρός καφές και τσουχτερό κρύο, μαζί με μυθιστορήματα του Μουρακάμι. Τι ευτυχία! Σχεδόν μπορείς να μυρίσεις τους κόκκους που θρυμματίζονται, τις σελίδες που ανοίγονται, τα τραπεζάκια που απολυμαίνονται. Με ηρεμεί η ιδέα ότι υπάρχουν διάφορα καφέ σε διάφορες πόλεις του κόσμου όπου μπορείς να πιάσεις μια θέση κοντά στο παράθυρο και να παρατηρείς. Με ηρεμεί που υπάρχουν μέρη όπου κανείς μπορεί να πηγαίνει και να διαβάζει χωρίς να τον ενοχλούν. Μέρη όπου ρομαντικοί τύποι ακούνε το γουργούρισμα της μηχανής του καφέ, τις συζητήσεις των άλλων ή τις παραγγελίες των πρώτων υλών. Μέρη όπου μπορεί κανείς να βλέπει τους σερβιτόρους να βγαίνουν έξω να καπνίσουν, τους πελάτες να τρώνε τσιζκέικ ή όσους εργάζονται πρωί να περιμένουν με αγωνία στην ουρά για ένα αλμυρό σάντουιτς κι έναν καφέ πακέτο. Ο τέλειος τρόπος να γνωρίσεις πραγματικά μια ξένη πόλη, ειδικά όταν βρέχει.

Τ

ην προηγούμενη Παρασκευή, στο πλαίσιο μιας νεανικής κινητοποίησης σε 140 πόλεις σε όλο τον κόσμο που ονομάστηκε «Παγκόσμια απεργία για την κλιματική αλλαγή», η Αθήνα πλημύρισε από νέους και παιδιά που κρατούσαν πλακάτ που δεν έφεραν τα συνηθισμένα πολιτικά συνθήματα του παρελθόντος. Το βασικό σύνθημα που έγινε viral είναι ότι «ο πλανήτης γίνεται πιο hot από τον Ντι Κάπριο στα νιάτα του», πρόδηλο του χιούμορ, της εξοικείωσης με την ποπ κουλτούρα, αλλά και του εντελώς διεθνικού πλαισίου αυτής της νεανικής πολιτικοποίησης (τα περισσότερα πλακάτ ήταν γραμμένα στα αγγλικά). Σε μια χώρα όπως η Ελλάδα, όπου οι πορείες και οι διαμαρτυρίες ακόμα και νέων έχουν συνήθως απλώς τελετουργικό χαρακτήρα, ξεκάθαρο πολιτικό πρόσημο (αριστερά και πέρα), βίαιες απολήξεις και συχνά απλώς αναπαράγουν πολιτικά κλισέ παλαιότερων γενεών, η εικόνα και μόνο αυτής της ειρηνικής κινητοποίησης αποτελεί μια αλλαγή, κάτι καινούργιο που πρέπει να δούμε πώς θα εξελιχθεί ή αν θα αφομοιωθεί από την εγχώρια παραδοσιακή υπερπολιτικοποίηση. Είναι σίγουρο ότι αυτή η αλλαγή που είδαμε την προηγούμενη βδομάδα στους δρόμους της Αθήνας αλλά και σε πολλές πόλεις του εξωτερικού χρωστάει πολλά, αν όχι τα πάντα, σε ένα πρόσωπο: τη Σουηδή 16χρονη ακτιβίστρια Γκρέτα Τούνμπεργκ, που εδώ και περίπου έναν χρόνο έχει κεντρίσει το δημόσιο ενδιαφέρον παγκοσμίως με τις εμφανίσεις και τη δράση της για την προάσπιση του περιβάλλοντος. Τα σχόλια που έχει προσελκύσει, βέβαια, δεν είναι μόνο θετικά. Η εικόνα που εκπέμπει, μιας μικρομέγαλης, πολύ σοβαρής και μάλλον από άλλη εποχή παρουσίας, δημιουργεί σατιρικά σχόλια τόσο από τους κακοπροαίρετους όσο και από τους καλοπροαίρετους επικριτές της. Η αποκάλυψη της ίδιας ότι πάσχει από μια μορφή αυτισμού (σύνδρομο Άσπεργκερ) και η δήλωσή της ότι η διαφορετικότητά της είναι η υπερδύναμή της αποτελεί ίσως την καλύτερη εξήγηση για το πώς αυτή η κοπέλα έχει καταφέρει να κάνει είδηση κάτι που μέχρι πρότινος φαινόταν μια εντελώς μακρινή και αδιάφορη συζήτηση ειδικευμένων επιστημόνων και ευαισθητοποιημένων ή αναίσθητων πολιτικών. Η Γκρέτα προσωποποιεί για τις νεότερες γενιές μια σούπερ ηρωίδα. Θα μπορούσε κάλλιστα να ανήκει στους μεταλλαγμένους X-men ή σους τραυματικούς Avengers. Θα μπορούσε να είναι συγγενής των δημοφιλών όσο και αμφίσημων κοριτσίστικων προτύπων, όπως το κορίτσι χωρίς στόμα Σαντόρο και η δαιμονική κούκλα Άναμπελ. Η αδυναμία της, αυτό που ξενίζει και φοβίζει, αυτό που η ίδια προσπαθεί να υπερκεράσει, γίνεται αυτό που την ξεχωρίζει και αυτό που την κάνει ισχυρή, επιδραστική. Η Γκρέτα, όπως όλοι οι σούπερ ήρωες και ηρωίδες της σημερινής εποχής, κρύβει σκοτεινά μυστικά, ενσαρκώνει κοινωνικές και βιολογικές αναπηρίες, οι οποίες όμως μετατρέπονται στο συγκριτικό πλεονέκτημα, στην υπερδύναμη που υπηρετεί το καλό (όσο και αν κάποιες φορές φλερτάρει και με το κακό). Το παγερό πρόσωπο της Τούνμπεργκ, η υπερβολική σοβαροφάνειά της, το παλιομοδίτικο image της, γίνονται φορείς έκφρασης ενός εντελώς διαφορετικού λόγου, μιας φλογερής διαμαρτυρίας, μιας παιδικής εμμονής, μιας εκλαϊκευμένης επιστημοσύνης.

Η Γκρέτα, όπως όλοι οι σούπερ ήρωες και ηρωίδες της σημερινής εποχής, κρύβει σκοτεινά μυστικά, ενσαρκώνει κοινωνικές και βιολογικές αναπηρίες, οι οποίες όμως μετατρέπονται στο συγκριτικό πλεονέκτημα, στην υπερδύναμη που υπηρετεί το καλό.

Ο Βασίλης Βαμβακάς είναι επίκουρος καθηγητής Κοινωνιολογίας και Επικοινωνίας στο ΑΠΘ.

απο τον βα σ ί λη βα μβα κα

12 lifo – 26.9.19

Αυτό στο οποίο ίσως να συμβάλει με τρόπο αποφασιστικό το νεανικό κίνημα του οποίου ηγείται η Τούνμπεργκ δεν είναι μόνο η ευαισθητοποίηση για την κλιματική αλλαγή, που μπορεί να αποδειχτεί και κάτι παροδικό, μια ακόμη αντισυμβατική μόδα, μια ακόμα περφόρμανς μιας αντισυστημικής διασημότητας. Αυτό που φαίνεται να ενισχύει, ίσως εν αγνοία της, είναι μια νέα διαιρετική τομή που είχε καιρό να εμφανιστεί στην παγκόσμια δημόσια σφαίρα, το γενεακό χάσμα. Ειδικά στην Ελλάδα, η διάκριση και η σύγκρουση μεταξύ των γενεών είτε υπήρξε ανύπαρκτη τα τελευταία χρόνια, στο πλαίσιο μιας ενδοοικογενειακής συμφωνίας-ισορροπίας, είτε εκφράστηκε με πολύ έμμεσους τρόπους (εσωτερικευμένη ενδοοικογενειακή βία, παράλογα εγκλήματα κ.λπ.). Το κίνημα για την κλιματική αλλαγή και ο ίδιος ο λόγος της Τούνμπεργκ έρχονται να μιλήσουν για μια μεγάλη κοινωνική διαφορά ανάμεσα σε αυτούς που ανησυχούν για το μέλλον, γιατί θα το ζήσουν, και αυτούς που δεν ανησυχούν, επειδή θα έχουν πάει στον «άλλο κόσμο». Αν μέχρι σήμερα το μεγαλύτερο πρόβλημα είχε να κάνει με το γεγονός ότι οι νεότερες γενιές δεν θα ζήσουν στο επίπεδο ζωής των γονιών τους, ο «προφήτης Γκρέτα» έρχεται να πει κάτι πολύ πιο τρομοκρατικό από την κοινωνική κάθοδο, μιλάει για ένα πραγματικό θρίλερ αυτοκαταστροφής: οι νεότεροι και τα παιδιά τους δεν θα έχουν πού να ζήσουν, ίσως να μη ζήσουν και καθόλου. Αν σε κοινωνίες όπως η ελληνική προσθέσουμε κι άλλα σοβαρά προβλήματα, όπως αυτό της κοινωνικής ασφάλισης, τότε καταλαβαίνουμε ότι το ανοίκειο και θυμωμένο πρόσωπο της Γκρέτα, το μαύρο-άσπρο που βλέπει και εκφράζει, έρχεται να υπογραμμίσει μια νέα συγκρουσιακή πραγματικότητα που έχει καθαρά ηλικιακά χαρακτηριστικά και δεν έχει γνωστές πολιτικές ή πολιτισμικές οριοθετήσεις. Εάν από τη δεκαετία του ’60 η νεανική αντίδραση έπαιρνε τη μορφή της νεανικής υποκουλτούρας (χίπις, πανκ, χιπ χοπ κ.ά.) επάνω σε διαφορετικές επιλογές ζωής που είχαν να κάνουν κυρίως με διαφορετικά ιδεολογικά ή αισθητικά κριτήρια, τώρα φαίνεται να παίρνει άλλη μορφή. Εδράζεται στα αντισυμβατικά σύμβολα της δημοφιλούς κουλτούρας και μιλάει με επιστημονικούς όρους για την επιβίωση, για την ανασφάλεια της ίδιας της ύπαρξης.

απ ό τ η β ι β ι αν στ εργ ι ου

Η Patti Smith δηλώνει ότι θα ήθελε να έχει δικό της καφέ. Εγώ, αν είχα καφέ, θα φρόντιζα να μην υπάρχει σύνδεση στο Ίντερνετ. Η πελατεία μου δεν θα ήταν εθισμένη στο κινητό και δεν θα είχε τύπους που ουρλιάζουν επειδή τους βρήκε η συμφορά σε μορφή mail. Θα γλίτωνα και απ’ αυτά τα ζόμπι που σκρολάρουν αντί να χουφτώνονται ή να γελάνε με την παρέα τους. Δεν θα έπαιζε αυτό το «κάτι ήρθε απ’ τη δουλειά» στις συζητήσεις και ο ενοχλητικός της παρέας δεν θα μπορούσε να δείξει στο κινητό του το τελευταίο story που τον συγκλόνισε για δέκα ολόκληρα δευτερόλεπτα προτού το σκόρπιο και υπερβολικά ευάλωτο στις συγκινήσεις μυαλό του στραφεί αλλού. Οι θαμώνες θα τρύπωναν στο καφέ για να γλιτώσουν απ’ τη βροχή και την άσχετη πληροφόρηση. Θα ξέραμε ότι κανείς δεν μπορεί να μας βρει εκεί, γιατί «δεν πιάνει το κινητό», και θα συμπεριφερόμασταν σαν χαρακτήρες από βιβλία του Μοντιανό, θα γράφαμε, θα λέγαμε ασυναρτησίες, θα φλερτάραμε, θα αγγιζόμασταν στιγμιαία, θα χανόμασταν και θα ξαναβρισκόμασταν τυχαία, χωρίς ειδοποιήσεις ανά ένα δευτερόλεπτο, χωρίς να ξέρουν όλοι ποια ώρα ακριβώς βγήκαμε από το μπάνιο για να ντυθούμε. Το αγαπημένο μας καφέ θα σέρβιρε συγκεντρωμένο μυαλό και γαλήνη. Θα γευόμασταν τον καφέ του. Θα απολαμβάναμε τους πίνακες ή τα βιβλία μας. Θα προσέχαμε τη θέα απ’ το παράθυρο. Όλ’ αυτά με το σύνολο της προσοχής μας. Όλα αυτά χωρίς παράλληλα συναισθήματα απέχθειας, φιλίας και ψευτοσύνδεσης με άτομα που έχουμε να δούμε δέκα χρόνια. Θα ζούσαμε για δύο ώρες τη μέρα μέσα σε μια φούσκα, καθόλου εσωστρεφή, καθόλου εγωκεντρική, καθόλου ναρκισσιστική, καθόλου ψεύτικη. Δεν θα ακούγαμε τι απαντάνε οι γύρω μας σε ηχητικά μηνύματα. Θα ακούγαμε καυτές κούπες καφέ να σέρνονται σε χοντρούς, ξύλινους πάγκους. Μπαίνω στο αγαπημένο μου καφέ για να γλιτώσω απ’ τη βροχή. Βάζω το κινητό σε λειτουργία πτήσης. Πιάνω θέση κοντά στο παράθυρο, για να μυρίζει χώμα. Δίνω όλη μου την προσοχή στην κούπα μου. Α, και στην Patti Smith. Με απελευθερώνει η μανία της να βρει το καλύτερο βιβλίο, τον καλύτερο καφέ και ένα όμορφο σημείο στο πάρκο. Πόσοι αντέχουν την ελευθερία της; Το Instagram, το Airbnb και κάθε ειδικά διαλεγμένη για εμάς διαφήμιση της Google θέλουν να μας πείσουν να κυνηγήσουμε την τέλεια, υποτίθεται, «εμπειρία». Ένα πανάκριβο ξενοδοχείο ή εκείνο το σπάνιο πάρτι που πας μόνο αν είσαι στη λίστα των κομπλεξικών. Μου αρέσει να ξέρω ότι οι πραγματικοί σταρ δεν ζούνε έτσι. Το ναρκωτικό τους; Ένας ταπεινός καφές. Ο απόλυτος προορισμός τους; Το αγαπημένο τους καφέ, που το προτιμούν για λόγους που δεν χρειάζεται ποτέ να εξηγήσουν. Το κόστος είναι χαμηλό. Και σίγουρα η συγκέντρωση της προσοχής δεν αγοράζεται.

36

Διαβάζοντας πως στο νέο ελληνικό ανέβασμα του εμβληματικού για τα ’80s βρετανικού έργου Top Girls της Κάριλ Τσέρτσιλ από τον Θωμά Μοσχόπουλο παίζει η Μαρία Καβογιάννη, έκανα τον εξής συνειρμό: η ηθοποιός που στα ’90s υποδύθηκε στην τηλεόραση με τεράστια επιτυχία δύο απόλυτα στερεοτυπικούς γυναικείους χαρακτήρες, αυτούς του «δουλικού» (στην «Ντόλτσε Βίτα») και της πόρνης (στα «Εγκλήματα»), με εντελώς απενοχοποιημένο και ανεξάντλητα κωμικό τρόπο, συνδέοντας το όνομά της ανεξίτηλα με αυτούς, τώρα περνά στην αντίπερα όχθη, συμμετέχοντας στο απόλυτο φεμινιστικό θεατρικό. Επιλογή αρκετά έξω από τα νερά της, θα μπορούσε να πει κανείς, και η ίδια δηλώνει ενθουσιασμένη που βγαίνει από το comfort zone

με τη ΜΑΡΙΑ ΚΑΒΟΓΙΑΝΝΗ" Η δημοφιλής ηθοποιός ηγείται μιας all-female διανομής στη νέα σκηνική μεταφορά του εμβληματικού φεμινιστικού βρετανικού έργου «Top Girls» από τον Θωμά Μοσχόπουλο.

κει μ εν ο : αλ εξ ανδροσ δι ακ οσαβ βασ, φωτ ο γ ραφι εσ: π α ρ ι ς τα β ι τ ι α ν 26.9.19 – lifo

13

36

με την ΜΑΡΙΑ ΚΑΒΟΓΙΑΝΝΗ

TalkoftheTown

«Σέβομαι πολύ τις γυναίκες που μένουν στο σπίτι και στην ουσία εργάζονται ολημερίς, με όλο τους τον εαυτό, χωρίς οικονομικές απολαβές. Εμένα με βοήθησαν οι γυναίκες της ζωής μου. Η γιαγιά μου και η μητέρα μου ήταν εργαζόμενες, δυναμικές γυναίκες».

14 lifo – 26.9.19

της, όταν την επισκέπτομαι στο σπίτι της στον Βύρωνα, μετά το τέλος των προβών μιας καθημερινής. «Είναι άλλη γραφή, άλλος τρόπος, με τράβηξε κυρίως ο Θωμάς Μοσχόπουλος, γιατί ήθελα επί χρόνια να δουλέψω μαζί του, και η ομάδα των γυναικών, που τις θαυμάζω όλες. Έχουμε κάνει διαφορετικά πράγματα, είμαστε από διαφορετικές “σχολές”, αλλά επικοινωνούμε. Βρίσκουμε διαφορετικούς δρόμους για να διαβάσουμε το κείμενο, αυτοσχεδιάζουμε, βάζουμε τη δική μας γλώσσα. Είναι για μένα σαν ένα είδος σεμιναρίου. Θέλω να μάθω, να διδαχτώ, να δω και αυτόν τον τρόπο». Στο Top Girls, ο κεντρικός χαρακτήρας της Μαρλίν, τον οποίο υποδύεται η Αλεξία Καλτσίκη, είναι μια φράου των επιχειρήσεων που έχει πατήσει επί πτωμάτων για να αναδειχτεί, θυσιάζοντας σε μεγάλο βαθμό την οικογενειακή γαλήνη και την ανθρωπιά της. Επί σκηνής παρελαύνουν ένα κάρο ιστορικοί γυναικείοι χαρακτήρες σε μια παράδοξη, σουρεαλιστική σύνδεση φαντασίας και πραγματικότητας, ενώ το ίδιο το έργο, παρότι γράφτηκε πρωτίστως για να κριτικάρει τον θατσερισμό, φαντάζει πιο επίκαιρο παρά ποτέ την εποχή του #metoo και του παγκόσμιου αγώνα για την κατάκτηση μιας ουσιώδους, πολυεπίπεδης ισότητας. «Το γυναικείο ζήτημα είναι πάντα επίκαιρο. Η γυναίκα μέχρι σήμερα έχει αυτή την, αν το θέλεις, δυσκολία μεταξύ καριέρας και οικογένειας. Αυτό που λέμε “φύση”, τουλάχιστον στα πιο παλιά χρόνια, την τραβούσε προς την οικογένεια. Όμως οι ρυθμοί, οι χρόνοι, οι εποχές, αλλάζουν και οι γυναίκες έχουν πάρει στα χέρια τους τη ζωή τους και την καριέρα τους, λαμβάνοντας ικανοποίηση και από άλλα πράγματα. Ωστόσο, αυτές οι αποκλίσεις υπάρχουν ακόμα. Εγώ, λοιπόν, υποδύομαι την αδερφή της Μαρλίν, μια γυναίκα που έχει μείνει στο σπίτι, αλλά θεωρώ πως είναι εξίσου δυναμική μέσα στις συνθήκες που έζησε, χωρίς να έχει επιλέξει μια καριέρα». Η Μαρία Καβογιάννη τα κατάφερε και τα δύο: να χτίσει μια όμορφη καριέρα και να μεγαλώσει με καμάρι την κόρη της. Έχοντας σπουδάσει στην ΑΣΟΕΕ, θεωρεί σήμερα την τόλμη της να δοκιμαστεί στην υποκριτική το πιο χειραφετημένο πράγμα που έκανε στη ζωή της. «Σέβομαι πολύ τις γυναίκες που μένουν στο σπίτι και στην ουσία εργάζονται ολημερίς, με όλο τους τον εαυτό, χωρίς οικονομικές απολαβές. Εμένα με βοήθησαν οι γυναίκες της ζωής μου. Η γιαγιά μου και η μητέρα μου ήταν εργαζόμενες, δυναμικές γυναίκες. Η γιαγιά μου, έχοντας γεννηθεί τον προ-περασμένο αιώνα, κατάφερε να γίνει δασκάλα εκείνη την εποχή και να κάνει και οικογένεια. Τελείωσε 16 χρονών την Παιδαγωγική Ακαδημία. Για μένα, ήταν πολύ σημαντική προσωπικότητα και σίγουρα το πρότυπό μου, γιατί τα ενδιαφέροντά της ήταν πολλά. Της άρεσε το θέατρο, ασχολούνταν με τη συγγραφή – τότε οι δάσκαλοι τα έκαναν όλα. Και η μαμά δασκάλα και ζωγράφος. Έχει πάει σόι το βασίλειο! Είχα ποτιστεί από νωρίς με το ότι πρέπει να είμαι ανεξάρτητη και να τα καταφέρνω μόνη μου, χωρίς το αποκούμπι ενός άντρα. Αυτό το έχω εμφυσήσει και στην κόρη μου. Αν είχα κι άλλα χρόνια, θα ήθελα να έχω δοκιμαστεί και σε άλλα πράγματα. Ως όνειρα τα έχω μέσα μου, όχι ως απωθημένα. Θα ήθελα να έκανα σεμινάρια σε μια καταπληκτική σχολή στο εξωτερικό, υποκριτική, σκηνοθεσία, σινεμά. Θα ήθελα να έχω γνωρίσει την τέχνη της ζωγραφικής…». Πώς αντιλαμβάνεται όμως τον φεμινισμό σήμερα; «Πολλές φο-

ρές οι γυναίκες διεκδικούν μια πατριαρχική θέση, πράγμα που μπορεί να αποβεί επίσης αρνητικό. Ο φεμινισμός για μένα λειτουργεί όταν μια γυναίκα διεκδικεί τα δικαιώματά της, που παλιότερα ήταν θαμμένα, όσον αφορά τη σχέση της με την κοινωνία, την ανεξαρτησία της, τις πολιτικές της θέσεις, την εργασία και την εργασιακή ισότητα. Δεν είναι δεύτερο είδος ανθρώπου η γυναίκα. Χρειάζεται καλλιέργεια ο άνθρωπος για να τα κατακτήσει όλα αυτά, να αλλάξουν τα συστήματα εκπαίδευσης και να γίνουν προσιτά στα παιδιά. Η γνώση θέλει εμπειρία, δεν πρέπει να προέρχεται από καταπίεση». Καθώς συζητάμε για τα μικρά πράγματα της καθημερινότητας που μπορούν να κάνουν την αλλαγή, η Μαρία, που βλέπει πλέον πάρα πολλές ξένες σειρές, κάνει μια σημαντική διαπίστωση, ακόμα σημαντικότερη αν αναλογιστεί κανείς ότι είναι μια καλλιτέχνις προερχόμενη από τη «χρυσή» τηλεοπτική εποχή: «Με το Netflix νιώθω πλέον σαν να είμαστε εγκαταλελειμμένοι στην ελληνική τηλεόραση. Οι σειρές έχουν φτάσει στο φεγγάρι, είναι εξαιρετικής ουσίας, όχι μόνο αισθητικής. Η πρόσβαση, όμως, σε όλη αυτήν τη γνώση ίσως βοηθήσει περισσότερο στην καθολική παιδεία των παιδιών. Αφού η τηλεόραση είναι μέσα στο σπίτι μας, ας έχει προγράμματα τέτοιου επιπέδου, τόσα ντοκιμαντέρ, τόση μυθοπλασία…». Ακροβατώντας δεξιοτεχνικά μεταξύ της κωμωδίας, που την έκανε διάσημη, και του δράματος, που την καταξίωσε, η Μαρία Καβογιάννη νιώθει καθ’ όλα τυχερή. Θυμάμαι πόσο σοκαριστική ήταν η μεταμόρφωσή της στις πρώτες της συμμετοχές στις σειρές του Πάνου Κοκκινόπουλου κι έπειτα στην ταινία Οξυγόνο των Ρ έ π π α - Π απ α θ ανα σ ί ου και το μοιράζομαι μαζί της. «Όταν ξεκίνησα να ασχολούμαι με το θέατρο, ποτέ δ ε ν φ αν τ α ζό μ ο υ ν ότι θα γινόμουν κωμική περσόνα. Και στη σχολή (σ.σ. του Καρόλου Κουν) δεν είχα τέτοιες ευκαιρίες και τέτοια κατεύθυνση. Όλο αυτό στα δύο σίριαλ που παίζονται μέχρι σήμερα προέκυψε κάπως κατά τύχη. Μέσα μου, βέβαια, έχω τον αυτοσαρκασμό. Ακόμα και σε τραγικές ιστορίες, υπάρχουν μικρά πραγματάκια που μπορείς να πεις κωμικά. Είναι μια ανακούφιση αυτό. Ήμουν τυχερή που συμμετείχα σε αμιγείς κωμωδίες, αλλά και σε δραματικές δουλειές. Στους πρώτους δραματικούς ρόλους είχα μεγάλη συστολή, ακόμα και λόγω της χαρακτηριστικής χροιάς της φωνής μου, είχα φόβο μήπως γελάσουν ενώ λέω κάτι που δεν είναι κωμικό. Μπαίνουν εύκολα οι ταμπέλες του κωμικού ή του δραματικού ηθοποιού. Εμείς υπηρετούμε. Φυσικά, πάντα μπορούσα να επιλέξω τι θα κάνω, αλλά όχι να επιβάλω αυτό που θέλω». Σήμερα η Μαρία αγαπά να περπατά στην πόλη και να παρατηρεί, να φαντάζεται πώς μπορεί να είναι οι άνθρωποι που βρίσκονται μέσα στα σπίτια, πώς ζουν, αν έχουν οικογένειες, να κάνει εικόνες. «Μ’ αρέσει που συναντιέμαι με τους φίλους μου σε σπίτια, μαγειρεύουμε, παίζουμε. Η παιδική μου ηλικία δεν έχει περάσει. Έτσι ζούσα από μικρή, με άλλους τρόπους. Γι’ αυτό μένω ακόμα στην ίδια γειτονιά, εδώ που μεγάλωσα». Τελικά, το δουλικό και η πόρνη είχαν κάτι κοινό, που μάλλον τους το μετέφερε η ίδια η Μαρία Καβογιάννη, καθαρή ψυχή.

INFO «Top Girls» της Κάριλ Τσέρτσιλ Μετάφραση Σκηνοθεσία: Θωμάς Μοσχόπουλος Παίζουν: Μαρία Καβογιάννη, Βίκυ Βολιώτη, Αλεξία Καλτσίκη, Αλεξάνδρα Αϊδίνη, Ευδοκία Ρουμελιώτη, Σίσσυ Τουμάση, Ειρήνη Μακρή Θέατρο Πόρτα (Μεσογείων 59, 210 7711333) Από 2/11/19 Παραστάσεις: Τετ.

20:00, Πέμ.-Σάβ.

21:00, Κυρ. 19:00 Εισιτήρια: €12-20

26.9.19 – lifo

15

ΜΟΥΣΙΚΗ

© ΕΥΤΥΧΙΑ ΒΛΑΧΟΥ

ΟΣΑ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΞΕΡΕΙΣ ΓΙΑ ΤΟΥΣ

5.4.18 16 lifo – 26.9.19

Και για έναν κορυφαίο δίσκο της σύγχρονης ελληνικής δισκογραφίας που παντρεύει τους ήχους της Δύσης και της Ανατολής. από τον m. hulot

o όνομά τους Dury Dava είναι το «νταβαντούρι» αναγραμματισμένο. Σχηματίστηκαν στην Αθήνα στα τέλη του 2015 και αποτελούνται από τους Γιωργή Καρρά (ηλεκτρική κιθάρα, dilruba), Ηλία Λιβιεράτο (τύμπανα, κρουστά), Δημήτρη Κούλογλου (φωνητικά, ηλεκτρική κιθάρα, μπουζούκι), Κάρολο Μπεράχα (μπάσο, πλήκτρα, synth) και Δημήτρη Πρόκο (κλαρινέτο, νέι, synth). Το πρώτο (ομώνυμο) άλμπουμ τους, που κυκλοφόρησε στο τέλος της άνοιξης από την Inner Ear, διαρκεί 70 λεπτά και είναι progressive rock με πολλά ανατολίτικα (κυρίως τούρκικα) στοιχεία, krautrock τύπου CAN, αλλά και παραδοσιακές μελωδίες με ελληνικό στίχο, που κάνουν τον δίσκο μοναδικό στη σύγχρονη ελληνική δισκογραφία. Ως επιρροές τους αναφέρουν τους Kings, Pink Floyd, Grateful Dead, Doors, τον David Bowie, τον Ευγένιο Τριβιζά, τον Νίκο Γκάτσο και τον Notorious B.I.G. Τα τέσσερα κομμάτια που είναι μεγάλης διάρκειας («Τρίπτυχο» - 8’ 36’’, «34522» - 12’ 10’’, «Σάτανα» - 8’ 55’’ και «Ταρλάμπασι» –που είναι μια γειτονιά της Κωνσταντινούπολης– 13’ 02’’) φαίνεται ότι είναι αυτοσχεδιασμοί, αλλά είναι αποτέλεσμα επίπονης διαδικασίας (και, ναι, τα παίζουν με τον ίδιο τρόπο και live). Η ηχογράφηση του δίσκου κράτησε συνολικά έξι μέρες (τέσσερις τον Ιούλιο και δύο τον Νοέμβριο του 2018) και έγινε ζωντανά στο Hobart Phase, δηλαδή στο μουχλιασμένο ημιυπόγειο όπου πρωτοσυγκροτήθηκε η μπάντα πριν από τέσσερα χρόνια. Το «Καλοκαίρι» είναι ένα αριστούργημα που θυμίζει (σε ήχο και στίχους) «παιδιά των λουλουδιών» και σε μεταφέρει στο ’69: «Τώρα που φεύγεις εσύ / Μ’ όλα τα κύματα μαζί / Πέφτει σ’ όλο το σύμπαν βροχή / Το καλοκαίρι δεν θα ’ρθει | Μου ’χες κρεμάσει στα μαλλιά / Ναρκωτικά και γιασεμιά / Που ’χουνε τώρα μαραθεί όπως κι εσύ / Πέσε βαθιά να κοιμηθείς…». Στο «34522» τραγουδάνε το μισό τραγούδι στα τούρκικα. Το «Σάτανα» έχει τους πιο σουρεαλιστικούς (και αμφιλεγόμενους) στίχους του δίσκου: «Άκου τον σατανά / Μέσα από ταμπούρλα / Που φωνάζουν / Τον θάνατο σκορπά / Σαν ελέφαντας με μαύρα μάτια / Μες στ’ όνειρό μου τριγυρνά / Και κολυμπάει μια φάλαινα / Μα θα την πιάσω…».

ΙNFO Οι Dury Dava εμφανίζονται ζωντανά στο six d.o.g.s στις 6/10. Ο ομώνυμος διπλός δίσκος τους κυκλοφορεί από την Inner Ear. Μπορείς να τον ακούσεις στο https://durydava-innerear.bandcamp.com/ 26.9.19 – lifo

17

ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ

Γ

ια ακόμα μία συναρπαστική, πολυσυλλεκτική σεζόν ετοιμάζεται η Στέγη του Ιδρύματος Ωνάση και το γιορτάζει στις 26/9 με το καθιερωμένο πλέον block πάρτι της στον Νέο Κόσμο, στην αναβάθμιση του οποίου έχει συμβάλει καθοριστικά την τρέχουσα δεκαετία. «Περίεργη, ευαίσθητη, ελληνική και διεθνής», έτσι αυτοχαρακτηρίζεται η Στέγη στην παρουσίαση του πλήρους προγράμματος που μόλις ανακοινώθηκε και, όπως κάθε Σεπτέμβριο, προκαλεί ανυπομονησία. Ποιες από τις φετινές της δράσεις μέχρι το επόμενο καλοκαίρι θα κάνουν τη διαφορά και θα συζητηθούν περισσότερο στους πολιτιστικούς κύκλους της πόλης; Ποιες θέσεις, συζητήσεις, αντιπαραθέσεις θα αφήσουν το στίγμα τους; Ποιοι καλλιτέχνες από την Ελλάδα και το εξωτερικό θα ξεχωρίσουν στις σκηνές της (και έξω από αυτές); Ποιες από τις θεματικές που σταθερά την απασχολούν θα αναδειχτούν; Κοινωνικά συνειδητοποιημένη και φύσει δημοκρατική, η Στέγη εστιάζει και φέτος σε αυτές τις πτυχές της. Ο Σαράντος Γεώργιος Ζερβουλάκος ανεβάζει το Tom in Greece (Tom à la ferme), έργο που έχει γίνει ταινία από τον Ξαβιέ Ντολάν, ως ανατομία μιας κλειστής κοινωνίας με φόντο την Ελλάδα του σήμερα (12-29/12/19), υπογράφοντας την πρώτη μεγάλη ελληνική queer παραγωγή της Στέγης. Η Γεωργία Μαυραγάνη συνεργάζεται με τον Δημοσθένη Παπαμάρκο στην Εξημέρωση και παραδίδουν μια σύγχρονη παραβολή για το πώς ο ανθρώπινος λόγος εξημερώνει και υποτάσσει την πραγματικότητα (16-26/1/20). Η Λενιώ Κακλέα, με την παράσταση χορού Πρακτική Εγκυκλοπαίδεια, Αποκλίσεις, ανιχνεύει το σύγχρονο κοινωνικό τοπίο της Ευρώπης (1012/1/20). Ο Lloyd Newson (DV8) επιτίθεται στην πολιτική ορθότητα και στην κυρίαρχη άποψη για την αρρενωπότητα με το Enter Achilles (19-25/2/20). Οι μουσικές παραγωγές Happiness Machine, 24 ώρες ευτυχίας με το Klangforum Wien (1-2/11/19), Songs of Rebellion από τους Brigitta Muntendorf και Michael Höppner (22/2/20) και The City Talks Back από το Theatrum Mundi (26-28/6/20) καταπιάνονται με το πρόβλημα της κοινωνικής δικαιοσύνης, με τους καλλιτέχνες να αναρωτιούνται πώς μπορούν να συνεισφέρουν στη σχετική συζήτηση, που γίνεται ευρύτερα στην κοινωνία. Ξεχωρίζουν και δύο δράσεις αμιγώς κοινωνικού χαρακτήρα: το «I’m Positive», που διοργανώνεται για δεύτερη χρονιά και καλεί την κοινωνία να σπάσει το ταμπού του HIV (1314/11/19), και το συνέδριο «Sex Education», που επιδιώκει τη σεξουαλική διαπαιδαγώγηση στα σχολεία (15/12/19). Τα θέματα του προσφυγικού και του μεταναστευτικού και οι βίαιες μετατοπίσεις των πληθυσμών απασχολούν τη Στέγη από τη γέννησή της, καθώς υποστηρίζει σθεναρά την ελεύθερη μετακίνηση ανθρώπων, ιδεών και πολιτισμών. Ο Rabih Mroué και το Dance On Ensemble αναρωτιούνται τι αφήνει πίσω του ένας πόλεμος στο Elephant και πώς το ανθρώπινο σώμα ορθώνεται σαν τείχος στο You should have seen me dancing waltz (8-10/11/19). Η Tania El Khoury μιλά για την πανανθρώπινη ιστορία της μετανάστευσης στο Cultural exchange rate (68/3/20). Το φεστιβάλ Movement (1920-2020), εξετάζοντας τη μετανάστευση πληθυσμών στη Μεσόγειο από τον Μεσοπόλεμο έως τις μέρες μας, μας καλεί να φανταστούμε το κοινό μας μέλλον μέσα σε έναν ανοιχτό κόσμο, πέρα από σύνορα, φυλετικούς και έμφυλους περιορισμούς (21-23/2/20). O Faustin Linyekula μας προσκαλεί, με αφορμή τη βίαιη αποικιοκρατία, σε ένα οδοιπορικό στους δρόμους της παγκόσμιας Ιστορίας, χορογραφώντας το

18 lifo – 26.9.19

Congo (12-14/2/2020). O Raed Yassin, με το ροκ μιούζικάλ του με βαλσαμωμένα ζώα στον ρόλο των ερμηνευτών, το The sea between my soul, στοχάζεται πάνω στην πολυετή ιστορία θανάτων στη Μεσόγειο (13-15/3/20). Η Αθήνα είναι πρωταγωνίστρια στο DNA της Στέγης, αλλά την απασχολεί και η ευρύτερη γεωγραφική γειτονιά της: το Borderline Festival (9-12/4/20) διατηρεί τις ισχυρές γέφυρες επικοινωνίας με χώρες της Μέσης Ανατολής, ενώ το Big Bang Festival 6 (16-17/5/20) μυεί τα παιδιά σε μουσικές της περιοχής. Ως γνήσια κοσμοπολίτισσα, βέβαια, αρέσκεται να παρακολουθεί Έλληνες και ξένους καλλιτέχνες να καταπιάνονται με ελληνική ή διεθνή πρώτη ύλη. Ο Θάνος Παπακωνσταντίνου ανοίγει το φετινό ρεπερτόριο με την Αποκάλυψη του Ιωάννη και στήνει μια σύγχρονη τελετουργία στην Κεντρική Σκηνή (3-20/10/19). Ο Stefan Kaegi των Rimini Protokoll επιβιβάζεται στο θρυλικό πλοίο Granma για να αναδομήσει την κουβανική ουτοπία 63 χρόνια μετά την επανάσταση, με την παράσταση Granma: Trombones from Havana (19-21/12/19). Ο Νίκος Καραθάνος φτιάχνει μια νέα εκδοχή των Ορνίθων του, μιας παράστασης που αγαπήθηκε όσο λίγες τα τελευταία χρόνια, σε μια σύμπραξη Ελλήνων και Βραζιλιάνων ηθοποιών (29-30/12/19). Ο Ανέστης Αζάς, με τη συνδρομή της Λένας Κιτσοπούλου, μιλά για την Ελλάδα ως εθνικό μνημείο και την εθνική ταυτότητα ως τουριστικό προϊόν με την παράσταση Ερωτικές καρτ ποστάλ από την Ελλάδα (18/3-5/4/20). Στο φετινό Onassis Youth Festival (24-26/4/20), οι έφηβοι μαθητές των σχολείων της Αττικής φτιάχνουν το δικό τους μανιφέστο, που θα μπορούσε να υπάρχει και μετά από 200 χρόνια. Στη μουσική, η Κρατική Ορχήστρα Αθηνών, με έργα των Καλλιόπης Τσουπάκη, Chaya Czernowin και Δημήτρη Σκύλλα, μας παραδίδει ηχοχρώματα που αναδύονται από το βάθος του μουσικού χρόνου, την αρχαιότητα, το Βυζάντιο και την Αναγέννηση (19/3/20). Όμως και ο Δημήτρης Παπαδημητρίου πρόκειται να παρουσιάσει το νέο του συμφωνικό έργο στη Στέγη (6-7/3/20), καθώς και νέες μουσικές παραγωγές σε συνεργασία με το Ελληνικό Σχέδιο: «Μεγάλος Αιρετικός» [Μέρος Δεύτερο] (22-23/11/19), «Μουσική Αλληλογραφία: Γιώργος Σαραντάρης - Μελισσάνθη» (24/1/20), «Μουσικά Παραμύθια για αφηγητή και ορχήστρα για το αποκριάτικο καρναβάλι» (8-9/2/20). Τη φετινή σεζόν δύο κορυφαίοι Έλληνες χορογράφοι θα παρουσιάσουν επίσης τις νέες τους δουλειές στη Στέγη, αποθεώνοντας το ανθρώπινο σώμα. Ο Δημήτρης Παπαϊωάννου, που πάντα εξυμνεί το σώμα στις παραστάσεις του, καταθέτει το νέο του έργο στη Στέγη σε παγκόσμια πρεμιέρα (6-31/5/20) και ο Ευριπίδης Λασκαρίδης μας συστήνει με το Elenit έναν θίασο από παράξενα πλάσματα (28/117/12/19). Οι RootlessRoot επανέρχονται στην Κεντρική Σκηνή και εκθέτουν το σώμα απέναντι σε ένα από τα πιο σκληρά υλικά, το μάρμαρο, με τη νέα τους χορογραφία «Stones & Bones» (2-5/4/20). Έφηβοι μαθητές από την Αθήνα και την Καλαμάτα μιλούν με το σώμα και σκέφτονται με την καρδιά στο Dancing to connect (22/3/20). Η Πατρίσια Απέργη χορογραφεί τους «νέους» χορευτές ηλικίας 65+ μετά από επτά χρόνια μαθημάτων και προβών στα εκπαιδευτικά εργαστήρια της Στέγης, αποδεικνύοντας ότι το σώμα μπορεί να χορεύει για πάντα (12-16/6/20).

INFO www.sgt.gr

ΘΕΑΤΡΟ, ΧΟΡΟΣ, ΜΟΥΣΙΚΗ, ΣΥΝΕΔΡΙΑ, ΨΗΦΙΑΚΗ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ: ΟΙ ΔΡΑΣΕΙΣ ΤΗΣ ΣΤΕΓΗΣ ΙΔΡΥΜΑΤΟΣ ΩΝΑΣΗ ΓΙΑ ΤΗ ΝΕΑ ΣΕΖΟΝ ΚΑΛΥΠΤΟΥΝ ΕΝΑ ΕΥΡΥΤΑΤΟ ΦΑΣΜΑ ΘΕΜΑΤΙΚΩΝ, ΕΠΙΣΤΡΑΤΕΥΟΝΤΑΣ ΜΕΓΑΛΟΥΣ ΕΛΛΗΝΕΣ ΚΑΙ ΞΕΝΟΥΣ ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΕΣ. ΑΠΟ ΤΟΝ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟ ΔΙΑΚΟΣΑΒΒΑ

Λενιώ Κακλέα

Στέγη Στέγη Στέγη Στέγη Στέγη Στέγη Στέγη Στέγη Στέγη

Clare Strand, The Discrete Channel with noise, Transeurope (Λέξεις και Σκέψεις)

Enter Achilles

Δημήτρης Παπαϊωάννου

ηη 2019-2020 2019-2020 ηη 2019-2020 2019-2020 ηη 2019-2020 2019-2020 ηη 2019-2020 2019-2020 η 2019-2020 26.9.19 – lifo

19

ΜΟΥΣΕΙΟ

10

20 lifo – 26.9.19

αριστουργήματα του νέου μουσείου του Ιδρύματο� Βασί�η & Ε�ί�α� Γου�ανδρή

Σε μία εβδομάδα από σήμερα το ολοκαίνουριο μουσείο

Οι πρωτοπορίες που τόσο αγαπούσαν οι δύο μαικήνες.

συλλογής) θα χρειαστούν πολλές βόλτες στην Ερατο-

του Ιδρύματος Βασίλη & Ελίζας Γουλανδρή εγκαινιάζε-

Ο ιμπρεσιονισμός. Ο Σεζάν που οριοθετούσε τα πάντα.

σθένους. Και είναι σίγουρο ότι κάθε φορά θα ενωνόμα-

ται και, όπως επιβεβαιώνουν οι πρώτες μας ώρες στις

Ο Βαν Γκογκ. Ο κυβισμός. Ο σουρεαλισμός. Η σύγχρο-

στε με ένα διαφορετικό έργο. Από το 1956, που άρχι-

αίθουσές του, είναι απολύτως αντάξιο των προσδοκιών

νη τέχνη. Οι Έλληνες καλλιτέχνες στους οποίους πίστε-

σε να δημιουργείται η μυθική συλλογή, μέχρι σήμερα

μας. Καμία από τις περιπέτειες του παρελθόντος δεν

ψαν. Οι επιλογές του Βασίλη και της Ελίζας Γουλανδρή

έχουν υφανθεί άπειροι μύθοι: έληξαν διενέξεις, αγορά-

μπορεί να στερήσει από το ελληνικό κοινό τη συνομιλία

είχαν προσωπικότητα, τόλμη, μεθοδικότητα, σκέψη,

στηκαν εκατοντάδες πίνακες, λύθηκαν αινίγματα, με-

με την τόσο υψηλή τέχνη. Η Αθήνα καμαρώνει επιτέ-

υπομονή. Θα έλεγα ότι το όμορφο δεν τους ενδιέφερε

τατράπηκαν σε θρίλερ δημοπρασίες, γράφτηκαν οι πιο

λους για πίνακες που, κακά τα ψέματα, έτσι όπως έχει

καθόλου. «Αυτό που ήθελαν είναι το ωραίο» λέει σήμε-

γοητευτικές ιστορίες. Γιατί τι είναι το εικαστικό ταξίδι,

διαμορφωθεί η «εικαστική» αγορά, ελάχιστοι άνθρωποι

ρα η υπεύθυνη της συλλογής, Μαρία Κουτσομάλλη. Για

αν δεν μπορείς να μοιραστείς τις ιστορίες του;

στον πλανήτη μπορούν πια να αποκτήσουν.

να χορτάσουμε τα 180 έργα (από τα 600 περίπου της

απο τη ματουλα κουστενη

Francis Bacon (1909-1992)

ΤΡΕΙΣ ΣΠΟΥΔΕΣ ΓΙΑ ΑΥΤΟΠΡΟΣΩΠΟΓΡΑΦΙΑ 1972 Λάδι σε καμβά, σε τρία μέρη, 35.5 x 30.5 cm. έκαστο © The Estate of Francis Bacon / All rights reserved / Adagp, Paris and DACS, London 2019 / OSDEETE Athens 2019. Photograph: Christophoros Doulgeris

➼ Σημαντικότατο έργο για τον ίδιο τον Μπέικον. Λίγους μήνες πριν από τη δημιουργία του ο Βρετανός έχει τη σπάνια τιμή να δει αναδρομική του έκθεση στο Grand Palais του Παρισιού. Το βράδυ των εγκαινίων, και ενώ είναι ήδη στο μουσείο, μαθαίνει ότι ο σύντροφός του Τζορτζ Ντάιερ (με τον οποίο γνωρίστηκε όταν τον έπιασε να του ληστεύει το σπίτι) αυτοκτόνησε. Δεν είναι ο πρώτος θάνατος γύρω από αυτή την αδιανόητη μορφή, όμως αυτό δεν σημαίνει ότι ο ψυχισμός του άντεχε τέτοιους κραδασμούς. Η οδύνη ήταν μεγάλη, ο ζωγράφος ένιωθε μόνος και δυστυχής και, για να ξεφύγει από την αφόρητη μελαγχολία, ζωγραφίζει ακατάπαυστα, κυρίως τον εαυτό του. Το προσωπικό του δράμα αλλά και το γεγονός ότι στον πίνακα

κρατά τα μάτια του κλειστά, σαν να αρνείται ό,τι σημαντικότερο ενώνει έναν ζωγράφο με τον υπόλοιπο κόσμο, καθιστά την τριπλή αυτή σπουδή κορυφαία. Ο ίδιος λάτρευε τόσο πολύ το έργο, που μερικές εβδομάδες μετά την πώλησή του στον Β. Γουλανδρή έστειλε στον Έλληνα συλλέκτη γράμμα, ζητώντας του την άδεια να το δανειστεί για να το στείλει στο Metropolitan της Νέας Υόρκης, όπου του ετοίμαζαν μεγάλη έκθεση. Του έγραψε χαρακτηριστικά: «Σας παρακαλώ, πρόκειται για ένα από τα σημαντικότερα έργα που έχω σχεδιάσει πρόσφατα και θα ήθελα πολύ να είναι σε αυτή την έκθεση». Αποτέλεσμα; Το συγκεκριμένο τρίπτυχο έγινε η αφίσα της έκθεσης στη Νέα Υόρκη.

26.9.19 – lifo

21

ΜΟΥΣΕΙΟ Joan Miró (1893-1983)

Η ΑΚΡΙΔΑ 1926 Λάδι σε καμβά, 114 × 147 cm © Successiό Mirό / Adagp, Paris, 2019 / OSDEETE Athens 2019

➼ Το ζεύγος Γουλανδρή επέλεξε τον συγκεκριμένο Μιρό (το έργο ανήκε στον Πιερ Ζανλέ, διευθυντή του Μουσείου των Βρυξελλών) διότι ήθελαν ένα έργο που να δείχνει τον σουρεαλισμό στην πιο παιδική, την πιο αυθόρμητη και αισιόδοξη μορφή του. Ο Μιρό, που ποτέ δεν εγκατέλειψε την Καταλονία, αλλά πηγαινοερχόταν ανάλογα με τις εποχές στο Παρίσι, αρθρώνει με αυτόν τον πίνακα τη δική του καλλιτεχνική γλώσσα, συντάσσει το δικό του μανιφέστο. Έτσι, σκορπά τα γράμματα (από την υπογραφή του) σε διάφορα σημεία πάνω στον πίνακα, χρησιμοποιεί κίτρινο τόσο για τον ουρανό όσο και για τη γη (μάλλον αποθεώνοντας το μεσογειακό τοπίο) και επιβεβαιώνει με αυτή την ωραία διαφυγή το μαύρο χιούμορ που βασίλευε στο σύμπαν του. Ένα μόνο στοιχείο υπάρχει «κανονικά» τοποθετημένο στην «Ακρίδα»: η χρονολογία. Είναι συμβολική. Είναι η εποχή που ωριμάζει.

ö Paul Cézanne

Jackson Pollock

ΠΡΟΣΩΠΟΓΡΑΦΙΑ ΤΟΥ ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΗ ΕΝΩ ΚΟΙΤΑΖΕΙ ΠΑΝΩ ΑΠΟ ΤΟΝ ΩΜΟ ΤΟΥ 1883-1884

ΑΡΙΘΜΟΣ 13 1950

(1839-1906)

Λάδι σε καμβά, 25 x 25 cm

➼ Ο Πολ Σεζάν καθόρισε τη συλλογή, όπως καθόρισε και την εξέλιξη της ζωγραφικής. Το πρώτο έργο του Γάλλου ιμπρεσιονιστή που αποκτήθηκε είναι μια αυτοπροσωπογραφία, ένα έργο μόλις 25x25 εκατοστά, που όμως είναι από τις πιο δυνατές του είδους. Η αυτοαπεικόνιση κατέχει ιδιαίτερη θέση στις θεματικές του επιλογές (σήμερα έχουν καταμετρηθεί 54 αυτοπροσωπογραφίες), αλλά η συγκεκριμένη είναι αναμφίβολα από τις πιο εντυπωσιακές. Ο καλλιτέχνης επικεντρώνεται στο πρόσωπο που έχει αποδοθεί στο πραγματικό του μέγεθος και κυριολεκτικά δεσπόζει στη σύνθεση. Τίποτε δεν παρεμβάλλεται στην απευθείας σχέση που θα έχει αυτός ο άνδρας, παρά την άβολη πόζα του (κοιτά πάνω από τον ώμο του), με τον θεατή που θα σταθεί μπροστά του. Ο Σεζάν περιγράφει τον εαυτό του χωρίς να προσθέτει καλλωπιστικά στοιχεία. Υπογραμμίζει την κοκκινωπή χροιά της μύτης, του μάγουλου και του αυτιού, τους γκριζαρισμένους κροτάφους, την προχωρημένη φαλάκρα. Αν όντως ο πίνακας δημιουργήθηκε μεταξύ 1883 και 1884, ο Σεζάν δεν είναι πάνω από 45 ετών όταν ζωγραφίζει το έργο. Παρ’ όλα αυτά, δείχνει πρόωρα γερασμένος. Γιατί; Μα, επειδή υποφέρει από τα άλυτα προσωπικά του ζητήματα. Αν και συζεί με την Ορτάνς Φικέ από το 1870 και έχουν αποκτήσει τον γιο τους Πολ, δεν έχει βρει ακόμα το θάρρος να μιλήσει για τη γυναίκα αυτή στον πατέρα του. Φοβούμενος μήπως δει το επίδομα που του καταβάλλουν να μειώνεται, ίσως και να καταργείται, ο Σεζάν υποτάσσεται στη διπλή ζωή που του επιβάλλει η οικογένειά του και, όπως είναι ολοφάνερο, υποφέρει σφόδρα.

22 lifo – 26.9.19

(1912-1956)

Λάδι σε μασονίτη (pavatex), 56.5 x 56.5 cm © Adagp, Paris, 2019 / OSDEETE Athens 2019.

Photograph: Christophoros Doulgeris

➼ Ο εμβληματικός εκπρόσωπος του αφηρημένου εξπρεσιονισμού εντάσσει ακόμα και το σώμα του στην ιεροτελεστία της δημιουργίας, καθώς δονείται από την ιδέα να γίνεται μέρος του πίνακα. Αδιαμφισβήτητα είναι εκείνος που αποθέωσε το dripping, στοιβάζοντας επάνω στις στρώσεις χρώματος τις πιο μύχιες επιθυμίες του και τις πιο σφοδρές εσωτερικές μάχες του. Κανείς δεν έχει καταφέρει, ακόμα και σήμερα, 63 χρόνια από τον θάνατό του σε τροχαίο, να ξεδιαλύνει απολύτως την πολυπλοκότητα των δημιουργιών του. Το έργο που έχουμε στην Αθήνα είναι από εκείνη τη σειρά δώδεκα πινάκων που συνέθεσε το 1950 πάνω σε επιτραπέζια παιχνίδια του μπέιζμπολ, τα οποία έπαιρνε από τον αδερφό του που δούλευε σε μια σχετική βιοτεχνία. Μικρότερος από τα μεγάλα murals στα οποία μας είχε συνηθίσει εκείνη την εποχή, ο «Αριθμός 13» καθόλου δεν στερείται δυναμικής και επιπλέον έχει μια συγκλονιστική ισορροπία στα χρώματα. Στο κέντρο του πίνακα, μια μεγάλη, κατακόκκινη βούλα, που δίνει ακόμα και σήμερα στους απανταχού ψυχαναλυτές μπόλικο υλικό για ερμηνείες...

Claude Monet (1840-1926)

Ο ΚΑΘΕΔΡΙΚΟΣ ΝΑΟΣ ΤΗΣ ΡΟΥΕΝ ΤΟ ΠΡΩΙ (ΡΟΖ ΑΠΟΧΡΩΣΗ), 1894 Λάδι σε καμβά, 100.3 x 65.5 cm © Photograph: Christophoros Doulgeris

➼ Άλλο ένα εμβληματικό έργο. Ο Μονέ βρίσκεται στη Ρουέν το 1892 για να ρυθμίσει κληρονομικά ζητήματα και αποφασίζει να ασχοληθεί με αυτόν τον ναό που είχε θέα από το σπίτι που νοίκιαζε. Τον παρατηρεί, τον φαντάζεται, τον σχεδιάζει από διάφορες πλευρές, ωστόσο, από ένα σημείο και μετά, το γοτθικό μνημείο (ο ψηλότερος ναός της Γαλλίας ακόμα και σήμερα) μετατράπηκε σε ένα είδος εμμονής. Μέχρι που άρχισε να το βλέπει ως εφιάλτη. Άλλοτε τον πλάκωνε, άλλοτε ένιωθε να του επιτίθεται, άλλοτε άλλαζε χρώματα. Είναι τέτοια η μανία του, που όταν κάποια στιγμή ανακαλύπτει ότι το δοκιμαστήριο μιας γειτονικής μπουτίκ προσφέρει καταπληκτική θέα προς την εκκλησία, εγκαθίσταται εκεί! Οι πελάτισσες όμως αγανακτούν από την παρουσία του και γρήγορα τον διώχνουν. Έτσι, γυρνά στο δωμάτιο που του προσφέρει πιο κοντινή αλλά και πιο περιορισμένη θέα. Είναι πολλές οι φορές που ο Γάλλος ιμπρεσιονιστής θα επιστρέψει στην πόλη, είναι πολλά τα τελάρα που θα παρατάξει, είναι διαφορετικές οι στιγμές μέσα στην ημέρα και στον χρόνο που θα τον «απαθανατίσει» με τις μπογιές του. Έτσι σήμερα είναι πολλά τα μουσεία σε όλο τον πλανήτη όπου μπορεί κανείς να συναντηθεί με μια όψη ή μια απόχρωση αυτού του ναού...

26.9.19 – lifo

23

ΜΟΥΣΕΙΟ Pablo Picasso (1881-1973)

ΓΥΜΝΗ ΓΥΝΑΙΚΑ ΜΕ ΣΗΚΩΜΕΝΑ ΧΕΡΙΑ 1907

Λάδι σε καμβά, 150 × 100 cm © 2019 Succession Picasso

➼ Πετυχαίνουμε τον Πικάσο σε μια εποχή που ήθελε να αλλάξει τη ζωγραφική και να την κάνει πιο προσωπική. Είναι μόλις 26 ετών, απομονώνεται στο εργαστήριό του, παραμελεί τους φίλους του, παύει να ζωγραφίζει και δημιουργεί τρομερή ανησυχία στην τότε σύντροφό του Φερνάντ. Το μόνο που συσσωρεύει με φρενήρεις ρυθμούς στα σημειωματάριά του είναι πέντε γυναικείες φιγούρες που μοιάζουν με μάσκες. Όταν τελειώνει όλη αυτή η προσωπική εξερεύνηση, ο κόσμος της τέχνης κρατά στα χέρια του τις «Δεσποινίδες της Αβινιόν». Η «Γυμνή γυναίκα με σηκωμένα χέρια» είναι το έργο που ζωγραφίζει αμέσως μετά τις «Δεσποινίδες». Μόνο που εδώ η δίψα του διαβολεμένου Πικάσο για ελευθερία είναι ακόμα πιο ισχυρή. Υποχωρούν οι παστέλ τόνοι, φεύγει ό,τι μπορεί να φανεί ελκυστικό, ωραιοποιημένο, νατουραλιστικό. Αντ’ αυτού, μας δείχνει αυτήν τη γυναίκα να στέκεται στα γόνατά της, να σηκώνει τα χέρια, να μας κοιτάει και να λέει: «Έτσι είμαι εγώ και δεν με ενδιαφέρει καθόλου αν με βρίσκετε όμορφη ή όχι». Από κείνη τη διακήρυξη και μετά ξεκινάει για τον Πικάσο μια περιπέτεια που θα κρατήσει δεκαετίες και λέγεται κυβισμός. Το πρόσωπο γίνεται μάσκα, η προοπτική αλλάζει, η τρίτη διάσταση εξαφανίζεται και η ζωγραφική μετατρέπεται σε αυτό που έλεγε ο Σεζάν: «μόνο γεωμετρία».

INFO Ίδρυμα Βασίλη & Ελίζας Γουλανδρή (Ερατοσθένους 13, Αθήνα) Από Τετάρτη 2 Οκτωβρίου Ώρες λειτουργίας: Τρ.-Κυρ. 10:00-18:00, Παρ. 10:00-22:00, Δευτέρα κλειστά Εισιτήρια: γενική είσοδος €8, μειωμένο εισιτήριο: €6 Περισσότερες πληροφορίες στο goulandris.gr facebook.com/ BEGoulandrisFoundation instagram.com/ begoulandrisfoundation #BEGoulandris

24 lifo – 26.9.19

Paul Gauguin

Vincent van Gogh

Edgar Degas

El Greco

ΝΕΚΡΗ ΦΥΣΗ ΜΕ ΓΚΡΕΪΠ ΦΡΟΥΤ 1901 ή 1902

ΝΕΚΡΗ ΦΥΣΗ ΜΕ ΚΑΦΕΤΙΕΡΑ ΜΑΪΟΣ 1888

ΜΙΚΡΗ ΧΟΡΕΥΤΡΙΑ ΔΕΚΑΤΕΣΣΑΡΩΝ ΕΤΩΝ 1878-1881 ΠΕΡΙΠΟΥ

Η ΘΕΙΑ ΜΟΡΦΗ ΤΟΥ 1580

(1848-1903)

(1853-1890)

(1834-1917)

(1541-1614)

Λάδι σε καμβά, 66 x 76.5 cm

Λάδι σε καμβά, 65 x 81 cm

© Photograph: Christophoros Doulgeris

© Photograph: Christophoros Doulgeris

Μπρούντζος με καφέ πατίνα, τούλινη φούστα και σατέν κορδέλα σε ξύλινη βάση, 96.5 x 47 x 35 cm

© Photograph: Christophoros Doulgeris

➼ Το έργο που δυσκόλεψε πιο πολύ τον Βασίλη

➼ Τρία αριστουργήματα του κορυφαίου Φλα-

© Photograph: Christophoros Doulgeris

➼ Στα μέσα της δεκαετίας του ’50 ο Βασίλης και

Γουλανδρή και αυτό με το οποίο ξεκινά η συλλογή της μοντέρνας τέχνης για το ζευγάρι. Ο Έλληνας μαικήνας είχε θαμπωθεί από το αριστούργημα όσο βρισκόταν στην κατοχή της Margaret Biddle και για χάρη του ήταν ικανός να περιμένει χρόνια ατελείωτα. Όταν το 1957 η Biddle πέθανε, η συλλογή της πουλήθηκε στο Παρίσι. Ο Β. Γουλανδρής κατάλαβε ότι αυτή ήταν η ευκαιρία που διακαώς αναζητούσε. Έκανε τα πάντα για να είναι παρών στη δημοπρασία, ταξίδεψε στη γαλλική πρωτεύουσα αποφασισμένος, έβαλε τα δυνατά του και ανέβασε με τα χτυπήματα την τιμή του έργου στα 104 εκατομμύρια γαλλικά φράγκα (δηλαδή 231.000 δολάρια εκείνης της εποχής), τη στιγμή που το προηγούμενο ρεκόρ για έργο ήταν 81.000 δολάρια. Με αυτόν τον πίνακα, όπου ο Γκογκέν αποτίει φόρο τιμής στο μεγαλείο του Σεζάν, όχι μόνο εκτόξευσε τις τιμές αλλά μέσα σε μία βραδιά έγινε ένας από τους δημοφιλέστερους συλλέκτες. Από εκείνη την ημέρα είχε τη δυνατότητα να απευθυνθεί σε όλους τους μεγάλους εμπόρους, οι οποίοι ήταν πια απολύτως πρόθυμοι να του δώσουν τα καλύτερά τους έργα.

μανδού εξπρεσιονιστή υπάρχουν στο μουσείο, αλλά κανείς δεν μπορεί να μείνει ασυγκίνητος μπροστά στη θέα της «Νεκρής φύσης με καφετιέρα» [τα άλλα δύο είναι η «Συγκομιδή της ελιάς» (1889) και τα «Αλυσκάν» (1888)], καθώς η ιστορία της είναι σπαρακτική. Ο Βαν Γκογκ έχει μόλις μετακομίσει στη νότια Γαλλία, είναι μόνος του και περιμένει τον Πολ Γκογκέν, οποίος του είχε υποσχεθεί ότι θα τον επισκεφθεί. Δεν έχει καμία οικονομική βοήθεια, πέρα από τα χρήματα που του στέλνει ο αδερφός του Τεό από το Παρίσι, δεν έχει κρεβάτι να κοιμηθεί, μένει σε κάποια ξενοδοχεία και προσπαθεί, νοικιάζοντας έναν χώρο, να στήσει ένα στοιχειώδες εργαστήριο. Στα 35 του χρόνια ο αξεπέραστος Ολλανδός είναι πάμφτωχος. Τα μόνα πενιχρά υπάρχοντά του είναι ένα τραπέζι, δύο καρέκλες και τα σκεύη που βλέπουμε στον πίνακα: μια καφετιέρα, κάποια φλιτζάνια και λίγα φρούτα, τα οποία θα παρουσιάσει ως πραγματικούς θησαυρούς. Πώς θα τα δείξει τόσο πολύτιμα; Θα γεμίσει τον πίνακα με το λατρεμένο του κίτρινο –το οποίο εκείνη τη φορά δεν θα αναμείξει με τίποτα– και θα μεταμορφώσει τη σκηνή σε ιερή. Έπειτα, θα ισορροπήσει τα πάντα με διάφορες μπλε αποχρώσεις και στο τέλος θα παραδεχτεί ότι αυτή η σύνθεση του σημάδεψε ανεξίτηλα τη ζωή.

➼ Αυτό είναι το μόνο γλυπτό που ο Ντεγκά εξέθεσε ολόκληρη τη ζωή του. Δεν θεωρούσε τον εαυτό του γλύπτη, παρότι, όταν πέθανε και άνοιξαν οι πόρτες του εργαστηρίου του, βρέθηκαν πάνω από 70 κορυφαία έργα του είδους. Σήμερα αντίτυπα των χορευτριών υπάρχουν στα μεγαλύτερα μουσεία του κόσμου (στο σύνολό τους τα κορίτσια είναι 27), αλλά η πρώτη απόπειρα να εκθέσει τη Μικρή Χορεύτρια υπήρξε ολέθρια. Ας δούμε καταρχάς ποια είναι η 14χρονη. Λεγόταν Μarie von Goethem. Ο πατέρας της ήταν ράφτης και η μητέρα της πλύστρα. Η οικογένειά της έμενε στο φτωχικό 9ο Διαμέρισμα του Παρισιού και οι τρεις κόρες, για να γλιτώσουν την εξαθλίωση και την πείνα, διάλεξαν να γίνουν χορεύτριες. Ο Ντεγκά, λοιπόν, αφού «φιλοτέχνησε» το γλυπτό της Μarie, αποφάσισε να την εκθέσει σε μια βιτρίνα. Οι επικρίσεις πήραν διαστάσεις ολέθρου, καθότι η ιδέα του θεωρήθηκε υποτιμητική. Αφενός εκείνη την εποχή μόνο τα ζώα βρίσκονταν σε βιτρίνα, αφετέρου κάποιοι πίστεψαν ότι με τον τρόπο αυτόν σχολιάζει τα νεαρά κορίτσια της Όπερας του Παρισιού που βασανίζονταν από τις σκληρές συνθήκες του μπαλέτου στα πρώτα τους χρόνια εκεί. Αποτέλεσμα; Αποθαρρύνθηκε τόσο, που κράτησε το γλυπτό επί 30 χρόνια στα σκοτάδια του εργαστηρίου του και δεν το ξαναέδειξε σε κανέναν.

Λάδι σε καμβά, 51 x 66 cm

η Ελίζα Γουλανδρή, αποφασισμένοι να φτιάξουν μια συλλογή έργων τέχνης, κάνουν ποδαρικό στην εικαστική αγορά με τη «Θεία Μορφή» του Γκρέκο (1956). Είναι το πρώτο σημαντικό έργο που θα μπει στη συλλογή τους, και μάλιστα ήταν πολύ μεγάλη η υπερηφάνεια τους, διότι είναι από τα τελευταία έργα του ζωγράφου που βρίσκονταν σε ιδιωτικές συλλογές και τα οποία μπορούσαν να αποκτήσουν. Με αυτόν εδώ τον πίνακα ο Θεοτοκόπουλος (στο Τολέδο της Ισπανίας εκείνο το διάστημα) κάνει αυτό που λίγοι καλλιτέχνες τόλμησαν στη ζωή τους: απεικονίζει ένα μείγμα καθολικού κόσμου και ορθόδοξου. Εμπνευσμένος από τον καθολικό θρύλο της Αγίας Βερονίκης, μας παρουσιάζει το ιερό «μανδήλιόν» της, ωστόσο στη σύλληψη του πίνακα συμπεριέλαβε έναν ακόμα θρύλο, προερχόμενο τούτη τη φορά από τον ορθόδοξο κόσμο, αυτόν της εικόνας της Έδεσσας. Έτσι, καταφέρνει να παρουσιάσει τον Χριστό με τον πλέον απλό και προσωπικό τρόπο, και το μόνο που μαρτυρά το πάθος του είναι η μία και μοναδική σταγόνα από αίμα στο μέτωπό του.

26.9.19 – lifo

25

q Γεννήθηκα στην Αθήνα, στο Πολύγωνο. Εδώ έζησα μέχρι τα 18 μου, εδώ πήγα σχολείο, και παρότι ήμουν πολύ κοντά στο κέντρο, μέχρι τα 15-16 δεν πολυπήγαινα, σπάνια έφευγα από τη γειτονιά μου. Μου άρεσε να τα βλέπω όλα από ψηλά, γιατί είμαστε κοντά στα Τουρκοβούνια και έχουμε θέα προς τα κάτω. Από μικρός έπαιζα μπάλα και ήθελα να γίνω ποδοσφαιριστής στον Παναθηναϊκό, το φαντασιωνόμουν συνέχεια και με τα χρόνια αυτό το πράγμα μεγεθύνθηκε και έγινε δεκαπλάσιο μέσα στο μυαλό μου. Όταν έπαιζα με τον πατέρα και τον θείο μου, ως μικρότερο με έβαζαν τέρμα και μια φορά που ήμασταν στα χορτάρια στο Πόρτο Ράφτη, μου ρίχνουν ένα σουτ και η μπάλα πήγε τόσο ψηλά, που εγώ «πέταξα» για να την πιάσω. Προσπαθούσα να αποδείξω ότι αξίζω, κι αυτό στη φαντασία μου έχει γίνει ολόκληρο ταξίδι στο φεγγάρι, να πιάσω την μπάλα και να ξανάρθω.

q Αγαπούσα, επίσης, από παιδί να ζωγραφίζω και τη μουσική – τότε, μόνο να ακούω. Άκουγα κυρίως χιπ χοπ

Comic artist, illustrator, μουσικός. Γεννήθηκε και ζει στο Πολύγωνο.

PAN PAN

και η πρώτη κασέτα που αγόρασα ήταν Ημισκούμπρια, γιατί μου άρεσε ο ρυθμός και ο χαβαλές που έκαναν. Με τον ξάδερφό μου λιώσαμε εκείνο το καλοκαίρι την κασέτα τους, είχαμε μάθει απ’ έξω όλα τα κομμάτια, ξέραμε μέχρι και τις ανάσες και ραπάραμε κι εμείς από πάνω. Έτσι άρχισα να αγοράζω διάφορα ελληνικά χιπ χοπ που κυκλοφορούσαν και μετά να ακούω και ξένα. Τότε είχε μια εκπομπή ο Βουρλιώτης στο Mad και έψαχνα να βρω όλα όσα έπαιζε. Με το χαρτζιλίκι μου μπορούσα να αγοράζω ένα καινούργιο CD κάθε δύο εβδομάδες, αυτό ήταν το στάνταρ μου, δεν αγόραζα τίποτε άλλο με τα λεφτά μου και κάπως έτσι πήγε μέχρι να τελειώσω το σχολείο.

q Όταν πέρασα Αρχιτεκτονική στον Βόλο και άλλαξα πόλη, όλα ήταν διαφορετικά. Μου έκανε εντύπωση που ήταν εντελώς επίπεδος και έπρεπε να πας στο Πήλιο για να μπορείς να δεις την πόλη από ψηλά. Γενικά, ήταν ωραία στον Βόλο, η σχολή μού άρεσε πάρα πολύ, περνούσα ωραία και με ενδιέφερε, αλλά πάντα είχα στο μυαλό μου ότι θα έφευγα κάποια στιγμή. Σίγουρα δεν θα μπορούσα να μείνω για πάντα στον Βόλο.

q Στην Αρχιτεκτονική πήγα με προτροπή των γονιών μου. Εγώ ήθελα να γίνω γραφίστας, ήθελα να κάνω κάτι με σχέδιο, πιο ποπ, αλλά οι γονείς μου ήθελαν να πάρω μια πιο γενική παιδεία. Αυτή η ιδέα ήταν πολύ καλή και λειτούργησε, αλλά λόγω των συγκεκριμένων συνθηκών, επειδή είχα την τύχη να περάσω στον Βόλο, γιατί αν ήμουν στην Αρχιτεκτονική άλλης πόλης, όπου θα ήταν πιο κλασικές οι σπουδές, δεν ξέρω αν θα τελείωνα τη σχολή. Στον Βόλο, χάρη στους καθηγητές, τον Ψυχούλη, τον Σπύρο Παπαδόπουλο, τον Ντάνη Στυλίδη, τον Τζιρτζιλάκη, ήταν πολύ πιο εικαστικό το συνολικό πρόγραμμα. Μου άρεσε που είχε εικαστική κατεύθυνση η σχολή, έτσι την τελείωσα στην ώρα της και με καλό βαθμό. Έκανα μάλιστα και μεταπτυχιακό στο Πολυτεχνείο. Μετά βγήκα στην εργασιακή πραγματικότητα της Αρχιτεκτονικής, δούλεψα έναν μήνα σε ένα γραφείο και είπα «όχι, δεν θέλω». Ταυτόχρονα, είχα αρχίσει να φτιάχνω και κόμικς, από φοιτητής. Τον τελευταίο χρόνο είχα αρχίσει να συνεργάζομαι με το περιοδικό «9» επαγγελματικά. Σκεφτόμουν ότι αν δούλευα ως αρχιτέκτονας, σε πέντε χρόνια θα είχα πεθάνει, δεν μου άρεσε καθόλου, και αποφάσισα να βάλω τα δυνατά μου να ζήσω ως comic artist και illustrator. Και σχετικά γρήγορα, μέσα στον επόμενο χρόνο, καθιερώθηκα στον χώρο και μπόρεσα να φύγω από το πατρικό μου. Ήμουν πολύ χαρούμενος που έκανα τη δουλειά που μου άρεσε πιο πολύ απ’ όλα και μπορούσα να είμαι ανεξάρτητος.

q Μέχρι να ενηλικιωθώ, άκουγα αποκλειστικά χιπ χοπ. Άκουγα κι άλλα πράγματα γύρω-γύρω, αλλά αγόραζα μόνο χιπ χοπ. Επειδή γύρω στο 2000 το χιπ χοπ που έβγαινε το ψιλοβαριόμουν, γιατί είχε κάνει τρελή «κοιλιά», άρχισα να ακούω indie και μετά πάρα πολύ post-rock, σε υπερβολικό βαθμό, τότε που άκουγαν όλοι. Σκέφτομαι εκ των υστέρων ότι έτσι ήμουν και ως άτομο: δηλαδή στην post-rock περίοδο ήμουν λίγο πιο βαρετός. Επειδή πολλοί από τους φαν του χιπ χοπ προσπαθούν να κάνουν και οι ίδιοι, το δοκίμασα κι εγώ, έγραψα ραπ στίχους στην αρχή και, επειδή δεν είχα εξοπλισμό, έκανα κάτι που το θεώρησα πολύ πρωτοποριακό, παρότι το έκαναν χιλιάδες άνθρωποι: έπαιρνα το κασετόφωνο, έβαζα να γράφει μια λούπα, με το που έφτανε στο τέλος πατούσα pause, ξαναγύριζα πίσω και κάπως έτσι έφτιαχνα τα beats μου.

q Η αδερφή μου είναι πιανίστρια και επειδή είχαμε ένα πιάνο στο σπίτι και άλλο στο εξοχικό, για να μη χάνει την εξάσκηση στις διακοπές, μόλις πέρασα στον Βόλο ζήτησα να πάρω το πιάνο από το εξοχικό για να παίζω. Ο πατέρας μου μού είπε «αυτό είναι της Μαριάνθης, αν θες να σου πάρω ένα άλλο», έτσι πήγαμε σε ένα μαγαζί με όργανα στα Εξάρχεια κι άρχισα να κοιτάω και εκεί σκέφτηκα «τι στο καλό ψάχνω πιάνα και αρμόνια, sampler θέλω». Βλέπω ότι είχε ένα sampler σε λογική τιμή, άρχισα να το δοκιμάζω, κατουρήθηκα από τη χαρά μου, μέχρι που ήρθε ο υπάλληλος του καταστήματος, που δεν είχε ιδέα από τα όργανα, και με ρώτησε τι μουσική παίζω. Του λέω «χιπ χοπ» και μου απαντάει «αν δεν παίζεις κάποιο όργανο, σου είναι άχρηστο το sampler» – δεν είχε ιδέα τι κάνει. Το αγόρασα και από τα 19 μου άρχισα να φτιάχνω δική μου μουσική.

AΘΗΝΑΙΟΙ

q Το 2011 συνέβαιναν πολλά κακά πράγματα στη ζωή μου, τα οποία είχαν να κάνουν και με την ψυχική μου

26 lifo – 26.9.19

υγεία. Ήμουν χάλια μαύρα και ταυτόχρονα συνέβαιναν άσχημα πράγματα και τριγύρω. Ένα από αυτά ήταν ότι ξέχασα μέσα στο πορτμπαγκάζ ενός ταξί όλα μου τα μουσικά όργανα, όσα είχα μαζέψει με αίμα δέκα χρόνια. Γύρισα στο σπίτι από το στούντιο όπου ηχογραφούσα, δεν είχα πάνω μου λεφτά για να πληρώσω το ταξί, ανέβηκα στο σπίτι για να τα φέρω, αλλά στο σπίτι είχε έρθει κόσμος και χαιρέτησα ανθρώπους και ξεχάστηκα. Όταν βγήκα, το ταξί είχε κλείσει δύο δρόμους κι έκαναν ουρά τα αυτοκίνητα κορνάροντας, οπότε πλήρωσα την οδηγό κι έφυγε βιαστικά, έτσι ξέχασα να πάρω τα όργανα. Όταν μπήκα στο σπίτι και συνειδητοποίησα ότι δεν τα είχα, ένιωσα μια καταπακτή να ανοίγει και να φεύγω προς το κέντρο της γης. Γύρισα όλες τις πιάτσες, μέχρι που με έμαθαν όλοι οι ταξιτζήδες, αλλά δεν τα βρήκα ποτέ. Και επειδή μου έκλεψαν το μπουφάν με την ταυτότητά μου μετά από μερικές μέρες, σκέφτηκα ότι μάλλον έπρεπε να αλλάξω τη ζωή μου – μάλλον δεν ήταν τυχαίο που όσα έχανα είχαν σχέση με την ταυτότητά μου.

q Θα μπορούσα να πω ότι το πιο ριψοκίνδυνο πράγμα που έχω κάνει, σύμφωνα με όλους τους άλλους γύρω μου, ήταν ότι, τελειώνοντας την Αρχιτεκτονική, είπα: «Δεν θέλω να ασχοληθώ καθόλου με αυτό το πράγμα, θέλω να κάνω κόμικς». Στους άλλους γύρω μου αυτό φάνταζε φοβερά ριψοκίνδυνο και αυτοκαταστροφικό, αλλά εγώ δεν ένιωσα ποτέ έτσι. Πάντα ένιωθα ότι αυτό ήθελα να κάνω. Ξέρω ότι είμαι καλός σε αυτό και ότι θα με κάνει χαρούμενο κάθε μέρα.

q Το πανεπιστήμιο με βοήθησε πάρα πολύ σε ό,τι κάνω, γιατί εκεί έμαθα σύνθεση, έμαθα τι σημαίνει δομή, ρυθμός, και όλα αυτά τα χρησιμοποίησα στην αφήγησή μου στα κόμικς και στη μουσική μου: στο πώς θα πω μια ιστορία, πώς θα αναγνωρίσω patterns κ.λπ. Γενικότερα, το πανεπιστήμιο αναπτύσσει τη συναισθηματική σου νοημοσύνη, σε βοηθάει σε πολλά πράγματα – η εργασιακή πραγματικότητα είναι κάτι άλλο βέβαια. Τέλειωσα το 2006, δύο-τρία χρόνια προτού σκάσει η μεγάλη κρίση και σταμάτησαν να χτίζουν στην Ελλάδα έτσι κι αλλιώς. Μία από τις μεγαλύτερες προσωπικές ικανοποιήσεις είναι ότι μπορώ να κάνω κάτι που έχει σχέση με τέχνη χωρίς να είμαι από οικογένεια που μπορούσε να με στηρίξει σε αυτό το πράγμα, γιατί, τελειώνοντας τη σχολή και βοηθώντας καθηγητές μου, συνειδητο-

απο τον m. hulot φωτογραφιeσ παρισ ταβιτιαν

αρχιτεκτων κομιστασ Θα μπορούσα να πω ότι το πιο ριψοκίνδυνο πράγμα που έχω κάνει, σύμφωνα με όλους τους άλλους γύρω μου, ήταν ότι, τελειώνοντας την Αρχιτεκτονική, είπα: «Δεν θέλω να ασχοληθώ καθόλου με αυτό το πράγμα, θέλω να κάνω κόμικς». Στους άλλους γύρω μου αυτό φάνταζε φοβερά ριψοκίνδυνο και αυτοκαταστροφικό, αλλά εγώ δεν ένιωσα ποτέ έτσι.

26.9.19 – lifo

27

q Το χειρότερο που φοβάμαι ότι μπορεί να μου συμβεί είναι να πεθάνω νέος, γιατί θέλω να κάνω χίλια πράγματα και δεν θα προλάβω να τα κάνω. Κι επίσης, επειδή έχω ένα παιδί, με τρομάζει πάρα πολύ να μην είμαι δίπλα του όσο μεγαλώνει. Σκέφτομαι ότι, αφού δεν το γλιτώνω, τουλάχιστον ας γίνει όταν ο Βασίλης θα είναι έτοιμος να αντιμετωπίσει μόνος του κάποια πράγματα. Περισσότερο απ’ όλα αυτήν τη στιγμή με ενδιαφέρει να δω τι θα κάνει ο Βασίλης στη ζωή του, πώς θα είναι ως άνθρωπος, όχι αν θα του πάνε καλά τα πράγματα, αλλά αν θα είναι ο ίδιος δυνατός για να τα αντιμετωπίσει.

q Η Αθήνα είναι φανταστική, είναι η πόλη μου και μου αρέσει πάρα πολύ να ζω εδώ. Υπάρχουν χίλια δυο που μπορούν να σε πνίξουν κάθε μέρα, από την αγένεια και την ανοργανωσιά μέχρι τα άσχημα κτίρια που βλέπεις, αλλά ο παλμός που έχει η Αθήνα ήταν πάντα αυτός που με έκανε να νιώθω ότι εδώ είναι το σπίτι μου. Ό,τι ταξίδι έχω κάνει, όπου και να έχω πάει, μου άρεσε πάρα πολύ, αλλά ούτε για ένα δευτερόλεπτο δεν σκέφτηκα «τι ωραία που θα ήταν να έμενα εδώ πέρα». Ο πλούτος των πραγμάτων που μπορείς να βρεις σε κάθε γειτονιά είναι τεράστιος: Γκύζη, Κουκάκι, Κυψέλη, Σεπόλια, Καισαριανή, Βύρωνας, Παγκράτι, πουθενά δεν βρίσκεις τα ίδια. Νιώθω πολύ όμορφα να κατεβαίνω με το ποδήλατο τη Μιχαλακοπούλου και γενικότερα το Παγκράτι, επειδή ήταν η πρώτη περιοχή όπου έμεινα μόνος μου όταν έφυγα από το πατρικό μου, την Υμηττού με την καγκουριά της. Όταν περπατάω στην Εθνικής Αντιστάσεως που πάει προς Καισαριανή ή στην Ούλωφ Πάλμε, νιώθω ότι ανασαίνω 100% οξυγόνο, είναι πολύ περίεργο.

q Όταν το Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης πρότεινε στον Γιώργο Γούση να φτιάξει ένα κόμικ για το φεστιβάλ, η ιδέα του ήταν ένα love story. Είχε πέντε μήνες για να το παραδώσει, έτσι ο Γιώργος έφτιαξε μια ομάδα με τη Γεωργία Ζάχαρη κι εμένα και τα κάναμε όλοι όλα: το γράψαμε όλοι μαζί και το σχεδιάσαμε. Το ενδιαφέρον είναι ότι καθένας φέρνει τα στοιχεία του, είναι σαν να αλλάζεις φακό σε μια κάμερα. Δουλέψαμε με μεγάλη ταχύτητα και σε δύο μήνες φτιάξαμε 180 σελίδες. Τα Μυστικά του Βάλτου, που ήταν 100 σελίδες, τα σχεδίαζα 13 μήνες και ο Ερωτόκριτος πήρε 10 μήνες για να γίνει. Το «Φεστιβάλ» το φτιάξαμε από το μηδέν, χωρίς να υπάρχουν χαρακτήρες, φτιάξαμε έναν ολόκληρο κόσμο από το μηδέν μέσα σε τέσσερις μήνες, και είμαστε πάρα πολύ περήφανοι γι’ αυτό.

Παναγιώτης Πανταζής (Pan Pan)

ποιούσα ότι όποιος κάνει τέχνη έχει λεφτά ή ένα δίχτυ ασφαλείας και μπορεί να ασχολείται μόνο με την τέχνη, χωρίς να τον αφορά το κομμάτι της επιβίωσης. Εγώ είπα «θα ζήσω από αυτό το πράγμα, χωρίς να ξέρω κανέναν, θα πληρώνω τους λογαριασμούς μου», ενώ δεν είχα την πολυτέλεια να το κάνω. Αυτό είναι για μένα η περηφάνια μου.

q Η ιστορία του «Φεστιβάλ» είναι ο έρωτας ενός άντρα και μιας γυναίκας, του Σωτήρη και της Ντάριας, που συσχετίζονται με κάποιον τρόπο με το Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης. Στο πρώτο κεφάλαιο ο άντρας είναι εθελοντής στο φεστιβάλ και έχει κάνει και μια μικρού μήκους ταινία, γι’ αυτό θέλει να είναι κοντά στη φάση και προσπαθεί να καταλάβει τι συμβαίνει. Η κοπέλα έχει το μπλογκ της και γράφει φουλ για ταινίες και μόλις έχει γράψει το πρώτο της άρθρο για το περιοδικό «Σινεμά». Στο δεύτερο κεφάλαιο, που είναι κάποια χρόνια μετά, αυτός ντεμπουτάρει με την πρώτη του ταινία, που τα έχει ισοπεδώσει όλα: έχει πάρει Χρυσή Άρκτο στο Βερολίνο και έρχεται να κάνει πρεμιέρα στη Θεσσαλονίκη σε αποθέωση, ενώ αυτή είναι πια μια καταξιωμένη κριτικός με δική της εκπομπή στο YouTube. Η σχέση τους, όμως, έχει διαλυθεί. Το πρώτο κεφάλαιο είναι fun, στο δεύτερο βλέπουμε ότι είναι σε ένα επαγγελματικό peak, αλλά τα προσωπικά τους είναι διαλυμένα και προσπαθούν να ισορροπήσουν μέσα σε αυτό το πράγμα που βλέπει ο ένας τον άλλο, αναγκαστικά, λόγω καταστάσεων, και στο τρίτο κεφάλαιο, που είναι μερικά χρόνια αργότερα, η Ντάρια έχει γίνει διευθύντρια του φεστιβάλ και αυτός έχει να κάνει καλή ταινία χρόνια. Στην ουσία, περιλαμβάνει όλο το στόρι του φεστιβάλ. Σε όλο αυτό το ερωτικό πανηγύρι εμφανίζονται cameo προσωπικότητες που σχετίζονται με την ιστορία του, ο Τσιώλης, ο Βέγγος, ο Τζάρμους, η Ιζαμπέλ Ιπέρ, που είναι μια ταξιτζού, πολλά πρόσωπα που το σημάδεψαν με κάποιον τρόπο.

q Με ενοχλεί η αγένεια των αγνώστων, το ύφος που έχει κάποιος που δεν με ξέρει, ειδικά σε μαγαζιά. Ήθελα πρόσφατα να παρκάρω σε ένα σημείο όπου πρέπει να πληρώσεις εισιτήριο, έτσι άφησα την οικογένειά μου μέσα στο αυτοκίνητο και πήγα να πάρω ένα από το περίπτερο. Ρωτάω τον περιπτερά αν έχει εισιτήρια για στάθμευση και μου λέει «δεν τα λένε εισιτήρια, τα λένε κάρτες», του λέω «εντάξει, έχετε τέτοιες;» και μου κάνει «κοίτα την ταμπέλα εκεί, ξέρεις γράμματα;». Εννοούσε ότι σε ένα τέταρτο δεν θα τη χρειαζόμουν, επειδή έληγε ο χρόνος και θα ήταν δωρεάν, αλλά εκνευρίστηκε και έπρεπε να το κάνει θέμα. Βγήκα από τα ρούχα μου πραγματικά.

q Την ευτυχία τη βρίσκεις σε διαφορετικά πράγματα κατά καιρούς. Υπήρχαν φάσεις που την έβρισκα στους φίλους μου, υπήρχαν φάσεις που την έβρισκα παίζοντας μουσική, υπήρχε φάση που η ευτυχία μου ήταν μόνο η δουλειά μου. Τώρα τη βρίσκω σε διάφορα μικροπράγματα, κυρίως στην ύπαρξη του Βασίλη, στο ότι είμαστε καλά με τη σύντροφό μου κι έχουμε αυτό το παιδί και κάθε μέρα το βλέπω να κάνει και κάτι καινούργιο. Μπορεί με κάτι πολύ απλό που κάνει να με γεμίσει χαρά για λίγο.

q Αν μπεις και διαβάσεις το μοναδικό φόρουμ για κόμικς που υπάρχει αυτήν τη στιγμή στην Ελλάδα, όπου ψηφίζουν μία φορά τον χρόνο μεταξύ τους για τα καλύτερα της χρονιάς, θα περίμενες ότι καλύτερο περιοδικό θα ήταν ο «Μπλε Κομήτης», αλλά, όχι, φέτος ήταν το «Μπλεκ». Αυτός είναι και ο λόγος που τα τελευταία χρόνια προσπαθώ να κάνω δουλειές που δεν απευθύνονται στο «κοινό των κόμικς». Το κοινό των κόμικς δεν είναι κοινό για όλους όσοι κάνουν κόμικς στην Ελλάδα, δεν υπάρχει ένα γενικό ενδιαφέρον για κάποιον, κι αυτό είναι λογικό. Αυτό που δεν είναι λογικό είναι η μιζέρια που υπάρχει, η γκρίνια ότι ο «Μπλε Κομήτης» δεν τους είχε όλους, παρότι έδωσε την ευκαιρία σε περισσότερα από 100 άτομα να δείξουν τη δουλειά τους. Όλοι ψάχνουν λόγο να γκρινιάξουν και δεν καταλαβαίνουν ότι με αυτόν τον τρόπο κερδίζεις νέους δημιουργούς. Οι ιστορίες που πήγα στον Άγγελο Μαστοράκη, τον διευθυντή του «9», όταν ήμουν ακόμα παιδί, σήμερα μου φαίνονται για γέλια, αυτός όμως κάτι είδε σ’ εμένα, ήξερε ότι θα δουλέψω και θα γίνω καλύτερος. Μου έδωσε την ευκαιρία να πληρωθώ για τη δουλειά μου και αυτό με πώρωσε για να κάνω κι άλλη, καλύτερη. Ο «Μπλε Κομήτης» είχε πολλές δουλειές νέων ανθρώπων δίπλα σε καθιερωμένα ονόματα και ο πήχης ήταν ψηλά, αλλά δεν είχε κοινό να τον στηρίξει.

q Το κοινό που στηρίζει τα κόμικς είναι μικρό και το κομμάτι από την πίτα που μου αντιστοιχεί

ΙNFO

Το κόμικ «Φεστιβάλ» θα κυκλοφορήσει στα ελληνικά και στα αγγλικά.

28 lifo – 26.9.19

είναι ακόμα μικρότερο. Θέλω να κάνω κόμικς που θα τα πάρει ο οποιοσδήποτε και θα βγάλει νόημα. Δεν με ενδιαφέρει να έχω μέσα αναφορές που θα εντυπωσιάσουν έναν πενηντάχρονο ούτε η κριτική αυτού που θεωρεί ότι του χρωστάω ως δημιουργός. Είμαι τυχερός γιατί έχω ένα μικρό, έστω, κοινό που του αρέσει η δουλειά μου και θα τσεκάρει ό,τι κάνω. Αυτοί μου δίνουν δύναμη και χαρά.

Το κοινό των κόμικς δεν είναι κοινό για όλους όσοι κάνουν κόμικς στην Ελλάδα, δεν υπάρχει ένα γενικό ενδιαφέρον για κάποιον, κι αυτό είναι λογικό. Αυτό που δεν είναι λογικό είναι η μιζέρια που υπάρχει, η γκρίνια ότι ο «Μπλε Κομήτης» δεν τους είχε όλους, παρότι έδωσε την ευκαιρία σε περισσότερα από 100 άτομα να δείξουν τη δουλειά τους.

ΑΦΙΕΡΩΜΑ

ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ

The good LiFO

καφές ΑΦΙΕΡΩΜΑ

ΟΛΑ ΟΣΑ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΞΕΡΕΙ ΟΠΟΙΟΣ ΑΓΑΠΑ ΤΟΝ ΚΑΦΕ

Με αφορμή το Athens Coffee Festival απολαμβάνουμε τους καλύτερους καφέδες της πόλης, ενώ μαθαίνουμε νέα (καφέ) κόλπα από τους ειδικούς.

26.9.19 – lifo

29

The good LiFO

Eίναι ο καφές το νέο κρασί; Η νέα εποχή του δημοφιλέστατου ροφήματος είναι εδώ. ΑΠΟ ΤΗ ΜΕΡΟΠΗ ΚΟΚΚΙΝΗ Όμως δεν είναι μόνο τα νούμερα. Ο καφές έχει περάσει σε άλλα επίπεδα. Πλέον ψάχνουμε την ιστορία πίσω από κάθε φλιτζάνι. Όλο και περισσότεροι ευαισθητοποιημένοι καταναλωτές ψάχνουν να μάθουν ακόμα και για τον αγρότη που έχει εργαστεί στη φάρμα η οποία παρήγαγε τον καφέ που καταναλώνουν. Ποια είναι η χώρα προέλευσής του; Ποιο είναι το μικροκλίμα στην περιοχή καλλιέργειάς του; Με ποια μέθοδο καλλιεργήθηκαν οι κόκκοι του; Πώς τους επεξεργάστηκαν, πώς ψήθηκαν και πώς αποθηκεύτηκαν; Τα μικρά cafés αγοράζουν πλέον καφέ κατευθείαν από τις φάρμες και σερβίρουν εξαιρετικά ροφήματα από εκπαιδευμένους baristi, οι οποίοι θα μπορούσαμε να πούμε ότι λειτουργούν ως οι «σεφ του καφέ». Ζούμε το λεγόμενο «3ο κύμα καφέ», αν και πολλοί υποστηρίζουν ότι έχουμε ξεκινήσει ήδη να βιώνουμε το 4ο, το οποίο τώρα διαμορφώνεται. O specialty καφές, ακριβώς όπως συμβαίνει και στον χώρο του κρασιού, είναι διαθέσιμος σε πάρα πολλές ποικιλίες και η γεύση του επηρεάζεται σε μεγάλο βαθμό από το έδαφος και το κλίμα στο οποίο καλλιεργείται. Ας μην ξεχνάμε ότι ο καφές, όπως ακριβώς και το κρασί, προέρχεται από τον καρπό ενός φρούτου. Η γεύση, η οξύτητα και το σώμα είναι τρία χαρακτηριστικά που συναντάμε τόσο στον καφέ όσο και στο κρασί και χρησιμοποιούνται για την περιγραφή όχι μόνο των χαρμανιών αλλά και των single terroir ή estate καφέδων.

Η ΧΗΜΕΙΑ ΤΟΥ ΝΕΡΟΥ ΣΤΟΝ ΚΑΦΕ ΕΙΝΑΙ ΕΝΑ ΑΠΟ ΤΑ ΜΥΣΤΙΚΑ ΤΟΥ ΤΕΛΕΙΟΥ ΚΑΦΕ Σύμφωνα με τους ειδικούς, η παρασκευή ενός πολύ καλού φλιτζανιού καφέ ξεκινά με το νερό. Σας ακούγεται υπερβολικό; «Κι όμως, ισχύει» θα πει ο Γιώργος Μακρόπουλος, coffee expert και Nestlé professional,, ο οποίος πρόσφατα έφτιαξε τη δική του μέθοδο δημιουργίας του σωστού νερού. Με τη νέα μέθοδο που προτείνει, ο barista μπορεί να δώσει στο νερό συγκεκριμένες ποσοστώσεις σε σκληρότητα, αλκαλικότητα αλλά και στερεά διαλυτά, διατηρώντας σε αυτό πολύτιμα μέταλλα και ιχνοστοιχεία. «Είναι μια μέθοδος που σε καθοδηγεί να “χτίσεις” το νερό σου με τα χαρακτηριστικά που θέλεις» λέει ο ίδιος. Γιατί το νερό είναι τόσο σημαντικό στη δημιουργία ενός καλού καφέ; Σκεφτείτε μόνο ότι σε μία κούπα καφέ φίλτρου το ποσοστό του νερού είναι περίπου 98,5%, ενώ σε έναν φρέντο εσπρέσο περίπου 95%. Ένας πικρός καφές μπορεί να εί-

30 lifo – 26.9.19

ναι αποτέλεσμα αυξημένης παρουσίας χλωρίου στο νερό, ενώ μια πιο αλκαλική γεύση μπορεί να προκύψει αν βρεθούμε σε μια πιο ξηρή γεωγραφική περιοχή, της οποίας το νερό περιλαμβάνει περισσότερα μεταλλικά στοιχεία. «To νερό, κατά την παρασκευή/εκχύλιση του καφέ, παίζει τον ρόλο διαλύτη. Πρακτικά, περνάει μέσα από τον αλεσμένο καφέ, αποσπά τα χαρακτηριστικά των κόκκων και καταλήγει στην κούπα μας. Ανάλογα με τη σύσταση, τη δομή και την καθαρότητά του θα δώσει διαφορετικά αποτελέσματα στο τελικό ρόφημα. Το καλύτερο νερό για καφέ είναι ένα νερό μαλακό, καθαρό από οσμές, απαλλαγμένο από μικροσωματίδια και χλώριο. Πάντως, τα τελευταία χρόνια όλο και περισσότεροι επαγγελματίες του χώρου δίνουν την απαραίτητη προσοχή στο νερό. Ωστόσο, δεν θα έλεγα ότι μιλάμε για την πλειοψηφία» λέει ο κ. Μακρόπουλος

ΓΙΑΤΙ Ο ΚΑΦΕΣ ΦΙΛΤΡΟΥ ΘΕΩΡΕΙΤΑΙ ΣΗΜΕΡΑ Η ΓΚΟΥΡΜΕ ΕΚΔΟΧΗ ΤΟΥ ΚΑΦΕ; Κατά τον κ. Στάθη Κορέμπτα, 3ο παγκόσμιο πρωταθλητή στον καφέ φίλτρου τις δύο περασμένες χρονιές, ο καφές φίλτρου είναι η γκουρμέ εκδοχή του καφέ. Πρόκειται για μια συνήθεια που κερδίζει ολοένα έδαφος, παγκοσμίως αλλά και στη χώρα μας, αν και ο συγκεκριμένος είναι ένας από τους πιο παρεξηγημένους τρόπους παρασκευής. «Αυτό μπορεί να συμβαίνει γιατί είναι πιο χρονοβόρος από τον εσπρέσο, όμως με πολύ λιγότερα χρήματα μπορείς να έχεις το ίδιο ακριβώς αποτέλεσμα με αυτό που σερβίρει ένα πολύ καλό café και στο σπίτι σου. Επίσης, πιστεύω ότι αρκετοί καταναλωτές δεν γνωρίζουν τις καινούργιες μεθόδους, όπως η ν60, μια μέθοδος pour over, κατά την οποία η εκχύλιση γίνεται με τη βοήθεια της βαρύτητας. Δηλαδή ρίχνουμε νερό στον αλεσμένο καφέ και αυτός το διαπερνά, δεν μένει σε επαφή με το νερό, όπως γίνεται με τη γαλλική πρέσα, μια μέθοδος που δεν δίνει και τόσο καλό αποτέλεσμα. Αυτό έχει ως συνέπεια να αναδεικνύονται η οξύτητα και η διαύγεια στο τελικό αποτέλεσμα, γιατί χρησιμοποιείται και χάρτινο φίλτρο. Θεωρώ, λοιπόν, τον καφέ φίλτρου γκουρμέ, διότι βγάζει πολύ περισσότερες γεύσεις μέσα στο φλιτζάνι και μπορείς να τον πίνεις περισσότερη ώρα. Το μαγικό, όμως, με τον φίλτρου είναι το πώς αλλάζει γεύση όσο περνάει η ώρα. Έχει διαφορετική γεύση όταν είναι ζεστός, χλιαρός και παγωμένος, κάτι που δεν συμβαίνει με τον εσπρέσο, γιατί καταναλώνεται άμεσα» λέει ο κ. Κορέμπτας. Φυσικά, υπάρχει και η τάση των παγωμένων

Τα μικρά καφέ αγοράζουν πλέον καφέ κατευθείαν από τις φάρμες και σερβίρουν εξαιρετικά ροφήματα από εκπαιδευμένους baristi, οι οποίοι θα μπορούσαμε να πούμε ότι λειτουργούν ως οι «σεφ του καφέ».

καφέδων φίλτρου, των cold drip και cold brew, η οποία ευνοείται και από τις κλιματολογικές συνθήκες της χώρας μας. Ποια είναι, όμως, τα υπέρ και τα κατά; «Προσωπικά, προτιμώ τον cold drip κι αυτό γιατί πιστεύω ότι δίνει ένα αποτέλεσμα πιο γλυκό και με καλύτερη οξύτητα» λέει ο κ. Κορέμπτας και συνεχίζει: «Νομίζω ότι οι περισσότεροι cold brew μού θυμίζουν λικέρ σοκολάτας. Καλύτερο πάντα, βέβαια, είναι ο φίλτρου να είναι ζεστός, γιατί έτσι έχει άρωμα και μεγαλύτερη πολυπλοκότητα στη γεύση, όμως καταλαβαίνω γιατί, λόγω κλίματος, πίνουμε στην Ελλάδα παγωμένο φίλτρου» καταλήγει.

Η ΠΡΟΣΘΗΚΗ ΓΑΛΑΚΤΟΣ ΤΕΛΙΚΑ ΑΛΛΟΙΩΝΕΙ Η ΑΝΑΔΕΙΚΝΥΕΙ ΕΝΑ ΦΛΙΤΖΑΝΙ ΚΑΦΕ; «Η παλιά αντίληψη, η οποία ήθελε το γάλα να προστίθεται στον καφέ αποκλειστικά για να αποσιωπήσει την ένταση κάποιων κακών γευστικών χαρακτηριστικών, είναι αφενός αναχρονιστική και αφετέρου εκτός σύγχρονης πραγματικότητας» λέει η κ. Μαριλένα Κουίδου, εκπρόσωπος της Alpha Kaffe και του Beverage Standards Association του Ηνωμένου Βασιλείου για την Κύπρο. Σύμφωνα με την κ. Κουίδου, το σωστό γάλα αναδεικνύει τη δομή, το σώμα και την επίγευση του ροφήματος του καφέ λόγω της περιεκτικότητάς του σε λίπος, βοηθώντας έτσι τα λιποδιαλυτά μόρια του καφέ να διαμοιραστούν καλύτερα μέσα στο ρόφημα, κυρίως όταν περιέχει εσπρέσο. «Σε συνάρτηση με τα παραπάνω, βοηθάει στην εξισορρόπηση της πικράδας και της οξύτητας του καφέ. Για παράδειγμα, συνδυάζοντας ένα χαρμάνι από Arabica ανοιχτού ψησίματος με γάλα θα έχουμε ένα ήπιας έντασης ρόφημα με αρωματική επίγευση. Μια ποικιλία Ethiopia, ψημένη ανοιχτόχρωμα, με την προσθήκη γάλακτος θα αναδείξει ακόμα παραπάνω την επίγευση με νότες από πορτοκάλι και μέλι. Από την άλλη, αν ο καφές είναι ένα δυνατό χαρμάνι που περιέχει και μικρό ποσοστό Robusta μέτριου ψησίματος, η προσθήκη γάλακτος θα αναδείξει το έντονο άρωμα, το γεμάτο σώμα και τη μακρόχρονη επίγευση. Άρα, φτάνουμε στο συμπέρασμα ότι το κατάλληλο γάλα μπορεί να αναδείξει τη γεύση ενός καλού φλυτζανιού καφέ και σίγουρα δεν μπορεί να καλυτερεύσει την τελική γεύση ενός κακού φλιτζανιού καφέ». Τα τελευταία χρόνια, μάλιστα, πολλαπλοί ηθικοί και διατροφικοί λόγοι έχουν ωθήσει μεγάλο ποσοστό καταναλωτών στη χρήση εναλλακτικών τύπων γάλακτος. Το φυτικό γάλα έχει γίνει πιο δημοφιλές από ποτέ. «Υπάρχουν πολλά είδη εναλλακτικών τύπων γάλακτος, το καθένα από τα οποία έχει διαφορετικά χαρακτηριστικά –άρα δίνει και διαφορετική γεύση στο ρόφημα του καφέ–, και χρήζει διαφορετικού χειρισμού από τον barista. H περιεκτικότητα, έστω και σε μικρή ποσότητα, σε πρωτεΐνη δίνει τη δυνατότητα σε όλα τα εναλλακτικού τύπου γάλατα να φουσκώσουν για να χρησιμοποιηθούν για ροφήματα τύπου λάτε ή καπουτσίνο (εκτός του γάλακτος ρυζιού). Τα τρία πιο δημοφιλή είδη είναι το γάλα σόγιας, το γάλα αμυγδάλου και το γάλα βρώμης. Πιο συγκεκριμένα, το γάλα σόγιας είναι το πιο γνωστό και πιο παλιό στη χρήση από τα υπόλοιπα φυτικά γάλατα. Έχει το πλεονέκτημα ότι φουσκώνει πιο εύκολα από τους άλλους τύπους εναλλακτικού γάλακτος, ταιριάζει όμως σε καφέδες με χαμηλή οξύτητα ή mild από τη Ν. Αμερική, όχι σε αφρικανικούς με φρουτώδη γεύση.

26.9.19 – lifo

31

The good LiFO

ΙNFO Όλοι οι coffee experts που μας μίλησαν συμμετέχουν στα Coffee Masterclasses του φετινού Coffee Festival που θα γίνει από 28-30 Σεπτεμβρίου στην Τεχνόπολη στο Γκάζι. Εκεί θα παρουσιάσουν όλες τις νέες τάσεις που κυριαρχούν στη σύγχρονη διεθνή σκηνή του καφέ, ενώ παράλληλα θα συζητήσουν τους προβληματισμούς που απασχολούν την παγκόσμια βιομηχανία του καφέ.

Επίσης, πρέπει να ζεσταθεί σιγά και σταθερά, διότι χαλάει εύκολα. Το γάλα αμυγδάλου είναι το πιο δημοφιλές. Έχει μια ξεχωριστή, γλυκιά γεύση, με νότες ξηρών καρπών, που πολλές φορές είναι τόσο έντονη, ώστε επισκιάζει τις νότες του ίδιου του καφέ. Το γάλα βρώμης, λόγω της ισορροπημένης γεύσης του και της κρεμώδους υφής του, είναι καλή εναλλακτική των συμβατικών τύπων γάλακτος. Έχει μια ουδέτερη γεύση που δεν ενοχλεί και συνδυάζεται όμορφα με τον καφέ. Άλλες επιλογές είναι το γάλα καρύδας, το γάλα ρυζιού, το γάλα από κάσιους κ.λπ. Όλα αυτά τα γάλατα εξυπηρετούν έναν διατροφικό σκοπό που είναι απολύτως σεβαστός. Παρ’ όλα αυτά, είναι σημαντικό ο barista να είναι εκπαιδευμένος στη γευστική συμπεριφορά του καθενός σε συνδυασμό με τον καφέ, ώστε να συμβουλέψει ανάλογα τους πελάτες του και να το χειριστεί σωστά στον ατμό, ανάλογα με τις ιδιαιτερότητές του» λέει η κ. Κουίδου. Τελικά τι πρέπει να προσέχει κανείς όταν προσθέτει γάλα στον καφέ του; «Το σημαντικότερο στοιχείο απ’ όλα είναι η ποιότητα του γάλακτος. Σημαντικότατο είναι ο barista να έχει χειριστεί σωστά το γάλα θερμαίνοντάς το, ποτέ πάνω από τους 70 βαθμούς, διότι έτσι καταστρέφεται η δομή της πρωτεΐνης του. Iδανική θερμοκρασία, σύμφωνα με την ιταλική παράδοση του καπουτσίνο, είναι οι 62 βαθμοί Κελσίου. Τέλος, η επιλογή της χρήσης γάλακτος με πλήρη ή χαμηλά λιπαρά θα καθορίσει και τον τύπο της κρέμας “microfoam” που θα πάρουμε στο καπουτσίνο μας» λέει η ίδια. Ο flat white είναι μια σχετικά καινούργια προσθήκη, τουλάχιστον για τα ελληνικά δεδομένα, αν και είναι ένας αρκετά παλιός τύπος καφέ, γνωστός στις περιοχές της Αυστραλίας και της Ν. Ζηλανδίας. Η ιστορία του ξεκινάει από την παράδοση σύμφωνα την οποία τον καφέ με γάλα τον χαρακτήριζαν «white coffee», σε αντίθεση με τον σκέτο «black coffee». Mετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, το κύμα μεταναστών από χώρες όπως η Ιταλία και η Ελλάδα σε Αυστραλία και Ν. Ζηλανδία έφερε μαζί του και τις συνήθειες τις σχετικές με τον καφέ. Έτσι, στη Ν. Ζηλανδία άρχισε να καταναλώνεται ευρέως o ιταλικός καπουτσίνο, αλλά επειδή είχε παραπάνω αφρό απ’ ό,τι ταίριαζε στα γούστα τους, του άλλαξαν μορφή, κάνοντας το αφρόγαλα μικρότερο σε πάχος, σχεδόν επίπεδο, flat. Έτσι, λοιπόν, προέκυψε η ονομασία «flat white». «Ο flat white ουσιαστικά μοιάζει με τον λάτε, αλλά σε μικρότερη ποσότητα, 160 ml αντί 240 ml του λάτε, με διπλή δόση εσπρέσο και γάλα με ελάχιστο αφρό. Άρα έχουμε έναν δυνατό λάτε με έναν πολύ απαλό αφρό που σε κάνει να νιώθεις περισσότερο τον εσπρέσο, όχι τόσο τη γεύση του γάλακτος» σημειώνει η κ. Κουίδου.

DEGAS: H ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΗΣ ΕΞΑΕΡΩΣΗΣ ΣΤΟΝ ΚΑΦΕ Πολύ συχνά συμβαίνει το εξής: όταν ρίχνουμε καυτό νερό σε φρεσκοαλεσμένο καφέ αμέσως σχηματίζονται άπειρες φυσαλίδες στην επιφάνεια του ροφήματος. Αυτό σημαίνει ότι οι κόκκοι που χρησιμοποιήσαμε δεν εξαερώθηκαν σωστά μετά το καβούρδισμά τους. Η διαδικασία της εξαέρωσης, που ονομάζεται «degas», μπορεί να διαρκέσει από πέντε έως και επτά ημέρες, ανάλογα με το ψήσιμο που έχει υποστεί ο καφές. Σύμφωνα με τον κ. Γιώργο Μωραΐτη, baristi trainer, μία από τις φυσικές ιδιότητες του φρεσκοκαβουρδισμένου καφέ είναι η αποβολή στην ατμόσφαιρα μεγάλων ποσοτήτων

32 lifo – 26.9.19

καφέ ήταν τον Μάιο του 2018. Πήγα στη φάρμα Herbazu στο Naranjo της Κόστα Ρίκα. Το συγκλονιστικό ήταν ότι με το που έφτασα εκεί ο Τόνιο, ο ιδιοκτήτης της φάρμας, με πήγε στο σπίτι του για καφέ. Εκεί κάτσαμε και έφτιαξε να πιούμε καφέ από μια γαλλική πρέσα. Ήταν συγκλονιστικό το συναίσθημα του να είσαι στην άλλη άκρη του κόσμου, στο σπίτι ενός αγρότη, και να σου φτιάχνει να πιεις από τον καφέ που παράγει ο ίδιος και πουλά σε όλο τον κόσμο για να ζήσει την οικογένειά του. Νομίζω πως μόνο έτσι μπορεί κανείς να καταλάβει τη διαδρομή που ακολουθεί ο καφές μέχρι να φτάσει στο φλιτζάνι του και μόνο έτσι μπορεί να συνειδητοποιήσει ότι θαύματα δεν γίνονται, η ποιότητα πρέπει να πληρωθεί. Αλλιώς δεν την απολαμβάνουμε».

διοξειδίου του άνθρακα. Η διαδικασία degas ουσιαστικά βοηθάει τους κόκκους του καφέ να αποβάλουν όσο το δυνατόν μεγαλύτερη ποσότητα διοξειδίου του άνθρακα άνθρακα. Εάν οι κόκκοι δεν περάσουν από αυτήν τη διαδικασία, υπάρχει περίπτωση ο καφές να μην έχει σωστή ροή στην επαφή του με το νερό. Και όταν η ροή δεν είναι σταθερή και ομοιόμορφη, γευστικά έχουμε έντονα πικρά και μεταλλικά στοιχεία. Τι πρέπει να γνωρίζουμε; «Ότι οι βαλβίδες ελέγχου που διαθέτουν οι σακούλες με zippack διευκολύνουν τη διαδικασία του degas, ενώ παράλληλα προστατεύουν τον καφέ από την οξείδωση».

ΤΟ «ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ ΠΡΟΣΩΠΟ» ΤΟΥ ΚΑΦΕ «Ο καφές, ως αγροτικό προϊόν, έχει πολύ μεγάλη δύναμη. Πολλές φορές, λόγω και της γεωγραφικής μας θέσης, ξεχνάμε ότι ένας παραγωγός καφέ αντιμετωπίζει τις ίδιες ακριβώς δυσκολίες με αυτές που έχει ένας παραγωγός ελαιόλαδου ή κρασιού στη χώρα μας» λέει ο κ. Βασίλης Τάρταρης, ιδιοκτήτης της Taresso IKE. «Αλήθεια, πόσο ωραία θα νιώθαμε εάν μαθαίναμε ότι γνωστοί ή συγγενείς μας που ασχολούνταν με την παραγωγή ελαιόλαδου αναγκάστηκαν να κλείσουν την επιχείρησή τους επειδή η συμπίεση των τιμών τούς έκανε μη βιώσιμους;» συνεχίζει, θέτοντας και τα ηθικά ζητήματα που πρέπει να μας προβληματίζουν σε σχέση με την κατανάλωση του καφέ. Τελικά, κατά πόσο είναι ηθικό να καταναλώνουμε καφέ; «Όχι και τόσο» λέει ο κ. Τάρταρης, αν και τα τελευταία χρόνια στη χώρα μας αυτό έχει αλλάξει πάρα πολύ. «Όσο ο καταναλωτής στρέφεται προς τον specialty καφέ, τόσο πιο ηθική γίνεται η κατανάλωση. Πρέπει, επιτέλους, να αντιληφθούμε πως, και στον καφέ, ό,τι πληρώσεις παίρνεις». Είναι αλήθεια ότι η μοναδική λύση για έναν αγρότη καφέ είναι η παραγωγή καφέ ανώτερης ποιότητας, γνωστού ως specialty καφέ. Πόσο εύκολο είναι όμως αυτό; «Με δεδομένο ότι μια μικρή φάρμα καφέ θέλει τουλάχιστον 4-5 χρόνια για να καρποφορήσει, είναι πολύ δύσκολο για οποιονδήποτε μικρό αγρότη να κάνει τη μετάβαση. Ίδια είναι και η λογική για τα νέα παιδιά που ονειρεύονται είτε να ξεκινήσουν μια δική τους φάρμα είτε να συνεχίσουν την οικογενειακή επιχείρηση. Η δική μας ευθύνη είναι να είμαστε δίκαιοι. Πώς μπορούμε να διαπραγματευόμαστε έναν καφέ του οποίου η συγκομιδή έχει γίνει με το χέρι και να μη σκεφτόμαστε τα μεροκάματα των ανθρώπων; Πώς θέλουμε να είναι καλός ο καφές, αλλά η τιμή του χαμηλή; Πώς περιμένουμε να έχει ονομασία προέλευσης και ταυτόχρονα να τον συγκρίνουμε με τους καφέδες των συνεταιρισμών; Αλήθεια, θα πληρώνατε το ίδιο για ένα κρασί από 20 διαφορετικά χωράφια και το ίδιο για ένα κρασί που τα σταφύλια του μαζεύτηκαν με το χέρι, ήταν όλα γινωμένα και από ένα χωράφι με συγκεκριμένη φροντίδα από τον παραγωγό;» επισημαίνει ο κ. Τάρταρης. Σύμφωνα με τον ίδιο, είναι μεγάλη μας υποχρέωση να ανταμείβουμε την ποιότητα του φλιτζανιού που πίνουμε και να είμαστε δίκαιοι. Ο τόπος προέλευσης του καφέ μπορεί να μας δώσει πολύ σημαντικά στοιχεία, είτε αυτό είναι σε επίπεδο χώρας είτε σε επίπεδο φάρμας. Αρκετές χώρες εφαρμόζουν γενικότερη πολιτική ποιότητας πάνω στην παραγωγή καφέ. Τα τελευταία χρόνια, δε, παρατηρείται η τάση της προσωπικής επαφής των ανθρώπων του καφέ με τους παραγωγούς του. Ο κ. Τάρταρης, μάλιστα, έχει τις δικές του εμπειρίες. «Τελευταία φορά που επισκέφτηκα φάρμα

«Η δική μας ευθύνη είναι να είμαστε δίκαιοι. Πώς μπορούμε να διαπραγματευόμαστε έναν καφέ του οποίου η συγκομιδή έχει γίνει με το χέρι και να μη σκεφτόμαστε τα μεροκάματα των ανθρώπων; Πώς θέλουμε να είναι καλός ο καφές, αλλά η τιμή του χαμηλή; Πώς περιμένουμε να έχει ονομασία προέλευσης και ταυτόχρονα να τον συγκρίνουμε με τους καφέδες των συνεταιρισμών;»

THE FARMERS CAMP: ΕΝΑ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΠΡΩΤΟΤΥΠΟ ΠΡΟΤΖΕΚΤ ΣΕ ΦΑΡΜΕΣ ΚΑΦΕ ΣΤΗΝ ΚΟΛΟΜΒΙΑ Είναι γεγονός ότι όλο και περισσότεροι άνθρωποι του καφέ επισκέπτονται χώρες παραγωγής και έρχονται σε στενή επαφή με τους αγρότες με σκοπό την καλύτερη και ποιοτικότερη παράγωγη του καφέ , όπως τονίσαμε ήδη. Το συγκεκριμένο πρότζεκτ, το Farmers Camp, έγινε σε δύο περιοχές στην Κολομβία, και συγκεκριμένα στην Τολίμα και στο Κάλι. «Ο λόγος που επιλέξαμε αυτές τις περιοχές για την πρώτη μας απόπειρα είναι οι ισχυρές σχέσεις που έχουμε ως εταιρεία με τους παραγωγούς των συγκεκριμένων περιοχών» λένε οι Νίκος Αντζάρας και Μιχάλης Κατσιαβός της εταιρείας Samba Café. «Σκοπός του Farmers Camp είναι να μεταδώσουμε στους παραγωγούς τις γνώσεις μας πάνω στη διαδικασία καβουρδίσματος, στη γευστική ανάλυση και στις βασικές τεχνικές εκχύλισης. Επενδύουμε στην εκπαίδευση των παραγωγών σε αυτούς τους τομείς, καθώς πιστεύουμε πως η γνώση των ιδιαιτεροτήτων του καφέ δημιουργεί ακόμα μεγαλύτερη εκτίμηση και αγάπη για το προϊόν που παράγουν» λένε οι εμπνευστές του πρωτότυπου εγχειρήματος που έμειναν στην Κολομβία 24 μέρες και, παράλληλα με το εκπαιδευτικό πρόγραμμα, συμμετείχαν στην παράγωγη του καφέ, στην επεξεργασία καθώς και στη συγκομιδή του. Το επίπεδο παραγωγής του καφέ στην Κολομβία είναι αρκετά υψηλό. Μάλιστα, σε πολλές φάρμες οι εγκαταστάσεις επεξεργασίας είναι αρκετά καινοτόμες και σιγάσιγά όλο και περισσότερες επενδύουν σε αυτό. Ωστόσο, το επίπεδο γνώσης όσον αφορά τον καφέ ως καταναλωτικό προϊόν είναι αρκετά χαμηλό. «Αυτός είναι και ο λόγος που θελήσαμε να πραγματοποιήσουμε το Farmers Camp» λένε οι ίδιοι. Το γεγονός ότι οι παραγωγοί υπολείπονται σε επίπεδο αντικειμενικής αξιολόγησης έχει ως αποτέλεσμα πολλές φορές να πέφτουν θύματα εκμετάλλευσης από μεγάλες εταιρείες εξαγωγής καφέ, οι οποίες δοκιμάζουν τον καφέ τους αντί για εκείνους προτού συμφωνήσουν την τιμή αγοράς του. «Εμείς πιστεύουμε ότι όλοι μαζί μπορούμε να εξελίξουμε ακόμα περισσότερο την παράγωγη του καφέ και να εξασφαλίσουμε ένα καλύτερο μέλλον για τους ανθρώπους που δουλεύουν στη φάρμα. Μην ξεχνάμε πως χωρίς αυτούς δεν υπάρχει καφές» λένε οι κ.κ. Αντζάρας και Κατσιαβός.

coffee

ΦΕΣΤΙΒΑ Λ ΚΑΦΕ

4 Αthens Coffee Festival 28-30.9/ ΤΕΧΝΟΠΟΛΗ ΔΗΜΟΥ ΑΘΗΝΑΙΩΝ

Για περισσότερες πληροφορίες για το φεστιβάλ μπορείτε να επισκεφτείτε το site www. athenscoffeefestival.gr

Eίστε έτοιμοι να ανακαλύψετε τον μαγικό κόσμο του καφέ;

Τ

ο τριήμερο 28-30/9 η Τεχνόπολη Δήμου Αθηναίων στο Γκάζι θα γίνει ακόμα μία χρονιά το σημείο συνάντησης των επαγγελματιών του κλάδου του καφέ αλλά και των coffee lovers γενικότερα. Εσείς πού θα πιείτε καφέ το τελευταίο τριήμερο του Σεπτέμβρη; Το Athens Coffee Festival, μέγας χορηγός του οποίου είναι το NOUNOU Barista’s Gold, επιστρέφει δυναμικά στο ανανεωμένο του ραντεβού με τους λάτρεις του καφέ, Σάββατο 28 με Δευτέρα 30 Σεπτεμβρίου. Εκατόν είκοσι εκθέτες, 200 κορυφαία brands, σπάνια blends, μοναδικές ποικιλίες, masterclasses, διαγωνισμοί και μουσικές εκδηλώσεις σάς περιμένουν στην Τεχνόπολη από το πρωί μέχρι το βράδυ.

Athens Coffee Festival. Aπό τις μεγάλες προμηθευτικές και παραγωγικές εταιρείες καφέ μέχρι εταιρείες εξοπλισμού και από προμηθευτές λοιπών ροφημάτων (τσάι, energy drinks κ.λπ.) μέχρι εξειδικευμένα e-shops κ.ά., όλα τα διεθνούς φήμης brands αλλά και ελληνικές εταιρείες θα δώσουν δυναμικό «παρών». Οι 40.000 επισκέπτες που αναμένονται θα έχουν τη δυνατότητα να δουν νέα και καινοτόμα προϊόντα που θα κάνουν τη διαφορά στην επιχείρησή τους και θα τους βοηθήσουν να αναβαθμίσουν το προϊόν που προσφέρουν στον πελάτη τους, ενώ οι καταναλωτές θα δουν νέες προτάσεις για την οικιακή χρήση τόσο σε ροφήματα όσο και σε home coffee machines.

ΟΛΕΣ ΟΙ ΚΟΡΥΦΑΙΕΣ ΕΤΑΙΡΕΙΕΣ ΚΑΦΕ ΣΥΜΜΕΤΕΧΟΥΝ ΣΤΟ ACF

Έλληνες και ξένοι κορυφαίοι επαγγελματίες και εξειδικευμένοι επιστήμονες θα παρουσιάσουν στα Coffee Masterclasses όλες τις νέες τάσεις που κυριαρχούν στη σύγχρονη διεθνή σκηνή του καφέ, ιδέες που θα συμβάλλουν στην περαιτέρω ανάπτυξη και ό,τι θα απασχολήσει το επόμενο

Εκατόν είκοσι από τις πιο σημαντικές επιχειρήσεις που διαπρέπουν στον κλάδο του καφέ και διαμορφώνουν τις εξελίξεις τόσο στη χώρα μας όσο και παγκοσμίως θα συμμετάσχουν στο 4ο

ΤΑ ΠΑΝΤΑ ΓΙΑ ΤΟΝ ΚΑΦΕ ΣΤΑ COFFEE MASTERCLASSES

με την αιγίδα του sca greece Το Athens Coffee Festival τελεί υπό την αιγίδα του διεθνούς οργανισμού Specialty Coffee Association και για τη διοργάνωσή του συνεργάζεται με τον SCA Greece, θεσμικό εκπρόσωπό του στη χώρα μας.

διάστημα σε διεθνές επίπεδο την αγορά. Παράλληλα, θα συζητηθούν και θα αναλυθούν οι προβληματισμοί που απασχολούν στην παγκόσμια βιομηχανία του καφέ.

ΜΕ ΑΤΜΟΣΦΑΙΡΑ ΦΕΣΤΙΒΑΛΙΚΗ Φεστιβάλ χωρίς καλή μουσική δεν γίνεται. Έτσι, η κεντρική σκηνή που δεσπόζει στον υπαίθριο χώρο της Τεχνόπολης θα «πλημμυρίσει» από μελωδίες και ενέργεια. Καθημερινά, λοιπόν, θα φιλοξενεί DJ sets αλλά και live ραδιοφωνικές εκπομπές με δημοφιλείς ραδιοφωνικούς παραγωγούς (En Lefko 87.7, Hit 88.9, Red 96.3, Μελωδία 99.2) όπως ο Νίκος Δρογώσης, η Εύα Μπουντούρη, ο Σάκης Τσιτομενέας, η Αφροδίτη Σημίτη, η Ελένη Μανουσάκη, η Μαίρη Μαργέλη, ο Μανώλης Οικονόμου, ο Δημήτρης Βραχνός, ο Γιάννης Γιακουμάκης. Στις 28/9 θα πραγματοποιηθεί συναυλία με το συγκρότημα Αlcatrash.

4 ΠΡΩΤΑΘΛΗΜΑΤΑ ΚΑΦΕ ΓΙΑ ΠΡΩΤΗ ΦΟΡΑ ΣΤΟ ACF 2019 Με ακόμα περισσότερους διαγωνισμούς καφέ επιστρέφει το Athens Coffee Festival 2019, καθώς φέτος φιλοξενεί, εκτός από το πρωτάθλημα Roasting, και αυτά των Latte Art, Cezve/Ibrik και Cup Tasters, τα οποία διοργανώνονται από τον SCA Greece. Οι αναμετρήσεις θα διεξαχθούν στην ειδικά διαμορφωμένη αίθουσα D10 της Τεχνόπολης.

26.9.19 – lifo

33

ΑΦΙΕΡΩΜΑ

14

ΜΕΡΗ ΠΟΥ ΞΕΡΟΥΝ ΑΠΟ

Coffee

καλό καφέ 34 lifo – 26.9.19

Η λέξη «Sapid» μπορεί να μεταφράζεται ως «εύγευστο», αλλά ο καφές που παράγει η ελληνική βιοτεχνία καβουρδίσματος είναι πολύ περισσότερα από αυτό. Είναι ένα καφές ποιοτικός, που διατηρεί σταθερά το υψηλό του επίπεδο και απευθύνεται σε όλα εκείνα τα cafés που θέλουν να σερβίρουν ένα προϊόν που ξεχωρίζει. Η Sapid εισάγει καφέδες από διάφορα μέρη του κόσμου, τους καβουρδίζει, δημιουργεί γευστικά blends και προμηθεύει την Ελλάδα και το εξωτερικό με κορυφαία χαρμάνια αλλά και μια σειρά από ποιοτικά τσάγια και σοκολάτες, καλύπτοντας όλη την γκάμα των απαραίτητων προϊόντων για τους πελάτες της. Σε μια σύγχρονη μονάδα που πρόσφατα εμπλουτίστηκε με νέο εξοπλισμό, οι καφέδες που καβουρδίζονται φτάνουν τη δυναμική των 3 τόνων ημερησίως. Ακριβώς αυτή η φρεσκάδα του καβουρδίσματος, οι επιτυχημένες συνταγές και η διαρκής εξέλιξη είναι κάποια από τα στοιχεία που φέρνουν τον καφέ Sapid στην κορυφή της γεύσης. Μια γεύση που πίσω της κρύβει την αναζήτηση εκείνης την περιοχής, της φάρμας και του αγρότη που παράγει καφέ με εξαιρετικά χαρακτηριστικά. Ο Παναμάς, η Κολομβία, το Σαλβαδόρ, είναι κάποιοι από τους προορισμούς όπου ταξιδεύουν κάθε τόσο οι άνθρωποι της Sapid, ψάχνοντας το κάτι διαφορετικό. Όπως λέει ο Αντώνης Καργιώτης, που μαζί με τον Γιώργο Μπουρνέλη ίδρυσαν την εταιρεία, «χρειάστηκε να ταξιδέψουμε οδικώς 12 ώρες στην Κολομβία για να βρούμε τη σπάνια ποικιλία Wush Wush, η οποία έχει μεταφυτευτεί από την Αιθιοπία στη φάρμα Μοντεβέρντε». Αυτός είναι ο καφές που θα παρουσιάσει φέτος η εταιρεία

Sapid στο Coffee Festival σε ένα slot που κάθε χρόνο τραβά το ενδιαφέρον. Και επειδή ένας καφές ανώτερης ποιότητας απαιτεί επιδέξιους χειρισμούς, η Sapid προσφέρει στους συνεργάτες της την απαραίτητη εκπαίδευση των baristi τους, οι οποίοι λαμβάνουν διπλώματα πιστοποιημένα από τον SCA. Ο Sapid Espresso Blend παραμένει το best seller προϊόν που αναδεικνύει τη γεύση και τα αρώματά του σε κάθε ζεστό ή κρύο ρόφημα, ενώ οι συνταγές της εταιρείας έχουν βραβευτεί σε παγκόσμια και ελληνικά πρωταθλήματα, με τελευταίο τίτλο την πρώτη θέση στο Hellenic Brewers Cup Championship 2019. Ο καφές Sapid, όμως, ξεχωρίζει και για κάτι ακόμα, τη σταθερότητα και την επιμονή σε κάποιες αξίες που οδηγούν την ελληνική αυτή βιοτεχνία σε σταθερές συνεργασίες και σχέσεις εμπιστοσύνης με τους πελάτες της που γνωρίζουν πως Sapid θα πει «εύγευστος καφές».

Δωδώνης 100, Ίλιον, 210 5022885 FB: Sapid Coffee Roasting Co., Instagram: sapidcoffee

Coffee

Sapid

Εύγευστος καφές ανώτερης ποιότητας.

26.9.19 – lifo

35

Foyer Espresso Bar

Το hip στέκι που ξέρει τον καφέ, και αυτό φαίνεται. Αν έχεις πιει καφέ σε κάποιο coffee shop της Κεντρικής Ευρώπης, τότε, μπαίνοντας στο Foyer Espresso Bar, θα νιώσεις πως ταξιδεύεις σε μια άλλη χώρα, μακριά από την Αθήνα, εκεί όπου το μοντέρνο φτιάχνεται με ζεστά υλικά και το design προσδιορίζεται από την οικειότητα και την αμεσότητα του χώρου. Το Foyer Espresso Bar είναι ένα hip στέκι που σε περιποιείται με σπιτικό τρόπο, προσφέροντας απολαύσεις για κάθε στιγμή της ημέρας. Πρώτη ανάμεσα σε αυτές ο καφές, που αποτελεί ταυτόχρονα και ανάγκη… Γιατί τον καλό καφέ δεν τον επιθυμείς απλώς, τον χρειάζεσαι για να ξεκινήσεις την ημέρα σου, να κάνεις διάλειμμα ή να πάρεις ενέργεια για τη συνέχεια. Εδώ η μυρωδιά των φρεσκοκομμένων κόκκων θα σε προετοιμάσει για την προσοχή στη λεπτομέρεια που αφορά την παρασκευή του καφέ. Επιλεγμένοι coffee roasters από διάφορα μέρη της Ευρώπης καταφθάνουν στην μπάρα του Foyer Espresso Bar και οι εξειδικευμένοι baristi βάζουν όλη την τέχνη τους για να αναδείξουν τα ξεχωριστά χαρακτηριστικά τους και να σερβίρουν στο φλιτζάνι ή στο ποτήρι το άρωμα, τη γεύση και την υψηλή ποιότητα των καφέδων μοναδικής προέλευσης που εναλλάσσονται κάθε τόσο. Οι μηχανές κορυφαίας τεχνολογίας παίζουν τον δικό τους σημαντικό ρόλο και η απόλαυση ολοκληρώνεται με τη latte art που εντυπωσιάζει. Στο Foyer Espresso Bar θα συνοδεύσεις τον καφέ σου με εξαιρετικά σνακ ή γλυκά που απευθύνονται σε κάθε γούστο, αφού εδώ θα βρεις vegan επιλογές, όπως

ωμοφαγικές μπάρες δημητριακών. Και επειδή είναι σίγουρο πως μόλις δοκιμάσεις αυτόν τον καφέ δεν θα θέλεις κάτι άλλο, μπορείς να προμηθευτείς για το σπίτι κόκκους αλλά και τον κατάλληλο εξοπλισμό για να ετοιμάσεις τον καφέ που τόσο επιθυμείς.

Coffee

Emporio café

Πανεπιστημίου 46, Αθήνα, 210 3800047 FB: Foyer Espresso Bar, Instagram: foyer.espressobar

36 lifo – 26.9.19

Η συνήθεια γίνεται απόλαυση στην πρώτη γουλιά.

To παγκόσμιο εμπόριο και εξέλιξή του ήταν αυτό που έφερε τον καφέ στη ζωή μας και τον έβαλε στην καθημερινότητά μας ως απαραίτητο αγαθό αλλά και απόλαυση. Τολμώντας να προτείνει μια νέα άποψη για το σημερινό εμπόριο, το Emporio café αποτελεί πλέον στέκι για τις καθημερινές συνήθειες στην πιο απολαυστική τους μορφή! Ανάμεσα σε αυτές υπερισχύει, φυσικά, ο καφές με τα αρώματα και την πλούσια γεύση του, που μπορείς να ευχαριστηθείς οποιαδήποτε στιγμή της ημέρας σε έναν χώρο σύγχρονο, όπου η προσοχή στη λεπτομέρεια τον κάνει να ξεχωρίζει. Αυτή η προσοχή δίνεται και στην επιλογή της ποικιλίας που σερβίρεται για να ικανοποιήσει τους λάτρεις του είδους. Ο

Tierra της Lavazza είναι ένας specialty coffee 100% Arabica που απευθύνεται σε όλες σου τις αισθήσεις. Φτιαγμένος με μεράκι και μαεστρία από τους baristi του Emporio café, αποδίδεται ακριβώς όπως πρέπει για να ξεδιπλώσει στο φλιτζάνι σου όλο το εύρος της ποιότητάς του. Το βαφλάκι, που είναι must try, συνοδεύει τη γεύση του, ενώ εδώ θα βρεις ιδιαίτερα σνακ και γεύσεις για κάθε περίσταση. Η ομάδα του Emporio café είναι αυτή που δημιουργεί μια άκρως φιλική ατμόσφαιρα, αναδεικνύοντας τη συνεχή προσπάθεια να προσφέρει πάντα ό,τι καλύτερο. Άλλωστε, αυτό το αντιλαμβάνεσαι με την πρώτη γουλιά του αγαπημένου σου καφέ, που θα σε φέρει ξανά και ξανά στο στέκι σου.

Παπαναστασίου 1 & Στριγγάρη 2, πλ. Καλογήρων, μετρό Δάφνης, 210 9768684 FΒ: EMPORIO café, Instagram: emporio_cafe_bar

Lot51

Εξειδίκευση που προκαλεί οικειότητα. Το χιούμορ είναι σημαντική υπόθεση για τη ζωή σου. Αν καταφέρεις όμως να το βάλεις και στη δουλειά σου, τότε έχεις κατακτήσει ήδη ένα επίπεδο ευτυχίας. Στο Lot51 νιώθεις πως η πλάκα, η παρέα και η καλή διάθεση κρύβονται πίσω από κάθε σημείο του χώρου όπου επικρατεί το στοιχείο του surf και σε κερδίζει με το design και τις progressive λεπτομέρειες. Εκείνο όμως με το οποίο δεν αστειεύεται είναι η ποιότητα και η εξειδίκευση σε καθετί που προσφέρει. Ο καφές εδώ γίνεται αντικείμενο μελέτης και η απόλαυση μέρος της ιεροτελεστίας που αναδεικνύει τα αρώματα και τη γεύση της κάθε ποικιλίας. Καφέδες single origin από την Αιθιοπία, τη Βραζιλία, την Ινδία, την Κολομβία, την Κόστα Ρίκα και πολλά ακόμα μέρη του κόσμου εναλλάσσονται, αφού στο Lot51 σερβίρονται καθημερινά 3 διαφορετικές προελεύσεις, όλες από την Area51 (όχι, ο συσχετισμός με το νούμερο δεν είναι σύμπτωση…), τις οποίες οι baristi παρασκευάζουν με τον τρόπο που αρμόζει στην καθεμιά. Αν αυτό δεν είναι εξειδίκευση, τότε τι; Οι σύγχρονες μηχανές La Marzocco, που θεωρούνται από τις καλύτερες στον κόσμο, αναλαμβάνουν το τεχνικό κομμάτι, αναδεικνύοντας, όπως ακριβώς πρέπει, το άρωμα και τη γεύση των specialty coffees που επιλέγει ομάδα του Lot51 για τους λάτρεις του είδους. Εξάλλου, στο retail corner μπορείς να προμηθευτείς τον καφέ που ταιριάζει στη δική σου καθημερινότητα για να μεταφέρεις ένα μέρος της απόλαυσης στον χώρο σου. Εκείνο που δεν μπορείς να μεταφέρεις είναι η παρεΐστικη ατμόσφαιρα που θα σε κάνει να νιώσεις

όμορφα, αφού όλοι στο Lot51 θα σου μιλήσουν με το μικρό σου όνομα κι αυτό από μόνο του λέει κάτι.

Δύο χρόνια τώρα αφηγείται τη δική του ιστορία με εκλεκτά χαρμάνια καφέ. Το Beauty Killed The Beast θα μπορούσε να είναι ο τίτλος ενός σουρεαλιστικού παραμυθιού για μεγάλους, όπου όλα τα δεδομένα ανατρέπονται και οι ήρωες έχουν μια προσωπικότητα που καταρρίπτει τα στερεότυπα. Δεν είναι τυχαίο που το BTKB βρίσκεται στην οδό Παραμυθίας, εξιστορώντας εδώ και δύο χρόνια τις δικές του καθημερινές αφηγήσεις που μυρίζουν εκλεκτά χαρμάνια καφέ. Κι αν τα παραμύθια γράφονται για να σε νυστάξουν, το Beauty Killed The Beast φτιάχτηκε για να σε ξυπνάει καθημερινά με το επιλεκτικό χαρμάνι του Wiseup Coffee Roasters. Η κομψότητα του νεοκλασικού όπου στεγάζεται και η εμμονή των ιδιοκτητών στη λεπτομέρεια, η οποία αποτυπώνεται στους καταλόγους, δεν θα μπορούσαν να συνυπάρξουν με τίποτα λιγότερο από τους γοητευτικούς τόνους ενός single

origin καφέ από τη Βραζιλία και την περιοχή Sul De Minas. Ο premium καφές με τo πλούσιο άρωμα και τις απαλές/υψηλές οξύτητες σε περιμένει από τις 10 το πρωί, ενώ οι σοκολατένιες γεύσεις και το decaf χαρμάνι με προέλευση από το Μεξικό εμπλουτίζουν το μενού με τον δικό τους γευστικό τόνο. Το brunch που συνοδεύει τον καφέ σου αποτελείται από δημιουργικά πιάτα που σε παρασύρουν σε διάφορα μέρη της Ελλάδας, ενώ το βράδυ η ενημερωμένη κάβα μπορεί να σε κρατήσει μέχρι αργά στην ατμόσφαιρα του Beauty Killed The Beast για να απολαύσεις τα ιδιαίτερα κοκτέιλ που ετοιμάζουν οι bartenders. Ένα στέκι όπου η απόλαυση απευθύνεται σε όσους πιστεύουν ότι τα παραμύθια λένε την αλήθεια και αναζητούν τον καφέ που θα ξυπνήσει όλες τους τις αισθήσεις με την πρώτη γουλιά.

Παραμυθίας 14, Κεραμεικός, 210 5240117 FΒ: Beauty Killed the Beast , Instagram: beauty_killed_the_beast_gr

Coffee

Beauty Killed The Beast

Παπαδιαμαντοπούλου 24Β, Ιλίσια, 6937 337066 FB: LOT51, Instagram: lot.51

26.9.19 – lifo

37

Streetwise The extra mile

Η απόσταση μέχρι τον εκλεκτό καφέ είναι μόλις ένα μίλι. Αν είχες βρεθεί παλιότερα στην Πετρούπολη, δεν μπορεί να μην ήπιες καφέ στο Cups. Αν βρεθείς σήμερα στην περιοχή, δεν μπορεί να μην πιεις καφέ στο Streetwise που πήρε τη θέση του Cups –με την ίδια ομάδα– και αποτελεί το ανανεωμένο στέκι που ξέρει από καλό καφέ. Για να πάρουμε τα πράγματα από την αρχή, το Streetwise all-day bar πάει στο επόμενο στάδιο το γνώριμο coffee spot, προσφέροντας μια εμπειρία για κάθε στιγμή της ημέρας, που ορίζεται σίγουρα, μεταξύ άλλων, από τον καφέ που ετοιμάζει. Το πάθος γι’ αυτήν τη διαδικασία είναι οδηγός που σε οδηγεί σε μέρη μακρινά σε κάθε γωνιά του πλανήτη. Εξάλλου, το Streetwise, σε συνεργασία με την Taf, σου δίνει τη δυνατότητα να επιλέξεις ανάμεσα σε δύο χαρμάνια: τον Competition με το

κρεμώδες σώμα, την επίγευση μαύρης σοκολάτας και νότες κανέλας και μία σειρά από single estate/origin καφέδες που ανανεώνεται κάθε τόσο ώστε να προτείνει διαφορετικές μονοποικιλιακές επιλογές. Εδώ οι λάτρεις του καφέ φίλτρου θα βρουν επίσης δύο διαφορετικές προτάσεις, ενώ στον καφέ που επιθυμείς μπορεί να χρησιμοποιηθεί γάλα σόγιας ή αμυγδάλου. Και επειδή το Streetwise θα σου ανοίξει άγνωστα μονοπάτια στην απόλαυση του καφέ, στο retail corner μπορείς να προμηθευτείς τον αγαπημένο σου εσπρέσο, φίλτρου, decaffeinated ή ελληνικό, είτε αλεσμένο είτε σε κόκκους, για να μεταφέρεις στο σπίτι το άρωμα και τη γεύση του εκλεπτυσμένου καφέ που θα σε κάνει να διανύσεις αυτό το έξτρα μίλι προς την αυθεντική απόλαυση.

Coffee

Montauk

25ης Μαρτίου 102, Πετρούπολη, 210 5019559 http://streetwisebar.gr, FB: streetwisebar, Instagram: streetwisebar

38 lifo – 26.9.19

Το στέκι των δυτικών προαστίων που σε κάνει να επιστρέφεις εκεί. Όταν είχα δει το Επιστροφή στο Μόντοκ, είχα νιώσει μια βαθιά ηρεμία. Λίγο ο Στέλαν Σκάρσγκαρντ, λίγο η υπόθεση, χωρίς να είναι στις αγαπημένες μου, αυτή η ταινία μού έχει μείνει για κάποιον λόγο στο μυαλό ως ιδιαίτερη. Μετά συνειδητοποίησα ότι ήταν το τοπίο που την έκανε ξεχωριστή, αυτό το παραθαλάσσιο χωριό του βόρειου Μανχάταν, το οποίο θυμήθηκα όταν συνάντησα το Montauk. Ένα café εμπνευσμένο από εκείνη την ατμόσφαιρα που σου μένει στο μυαλό ως κάτι ξεχωριστό για πολλούς λόγους. Το design του χώρου, η ηρεμία των υλικών εσωτερικά και εξωτερικά, στη μικρή αυλή, αλλά και η ποιότητα σε ό,τι κι αν δοκιμάσεις σου δίνει έναν πολύ καλό λόγο να επισκεφτείς τα δυτικά προάστια. Ο καφές του Montauk είναι σίγουρα αυτός που ξεχωρίζει για τις ποικιλίες των specialty coffees της εταιρείας Κudu που επιλέγονται με πολλή προσοχή και γνώση, παρασκευ-

άζονται από baristi που γνωρίζουν πολύ καλά τι κάνουν και σερβίρονται με εντυπωσιακό τρόπο, αφού στο Montauk δημιουργούν με latte art μικρά κομψοτεχνήματα που λυπάσαι να τα πιεις. Αυτό μέχρι την πρώτη γουλιά, γιατί μετά το άρωμα και η πλούσια γεύση σε συνεπαίρνουν και αντιλαμβάνεσαι ότι βρίσκεσαι σε ένα στέκι όπου ο καφές βρίσκει τη θέση που του αρμόζει. Η εντυπωσιακή εντοιχισμένη μηχανή που δεσπόζει πίσω από την μπάρα παίζει τον δικό της ρόλο, αφού πρόκειται για μια τεχνολογική καινοτομία (που δεν συναντάς στην Ελλάδα) και έχει έρθει κατευθείαν από το Σιάτλ. Στα must try είναι ο flat white αλλά και το ζεστό καπουτσίνο που θα σε συνοδεύσει τώρα που αρχίζει να κρυώνει ο καιρός. Ό,τι κι αν δοκιμάσεις, η «επιστροφή στο Montauk» είναι δεδομένη.

Καραϊσκάκη 49, Χαϊδάρι, 210 5324499 FΒ: Montauk café & Cocktail Bar, Instagram: @montauk_cafe

Folk.

Η ετοιμασία του καφέ γίνεται εμπειρία που καταρρίπτει τα διαχωριστικά. Στο όνομα Folk. ίσως το χαρακτηριστικό στοιχείο είναι η τελεία. Αυτό το σημείο στίξης που δείχνει το τέλος, την κατάληξη και την ολοκλήρωση. Γιατί σε αυτόν τον χώρο τελειώνει η αναζήτηση του καλού καφέ, το design ολοκληρώνεται από τη γεύση και οι επιλογές του coffee menu είναι εκείνες στις οποίες καταλήγεις καθημερινά, όποτε χρειάζεσαι το αγαπημένο σου ρόφημα. Το ισόγειο του Blend Hotel, ένας χώρος απλός και φιλόξενος όπου το μέσα και το έξω παίζουν με δυσδιάκριτες ισορροπίες, γίνεται το στέκι για τους λάτρεις του καφέ.

H υπογραφή του κορυφαίου Taf σε προδιαθέτει για την απόλαυση που κρύβει κάθε γουλιά του Pianeta blend με την ήπια οξύτητα και τη γλυκιά γεύση που παραπέμπει σε βότανα, κακάο και καστανή ζάχαρη. Στο Folk., όμως, θα απολαύ-

σεις και τον Costa Rica Magdalena, μια single estate ποικιλία, της οποίας το άρωμα αναδίδει την ανώτερη ποιότητα αλλά και την ιδιαίτερη πορεία του καφέ από τη φάρμα του μικροπαραγωγού μέχρι το φλιτζάνι σου. Κι επειδή ο καλός καφές θέλει ειδικούς χειρισμούς, στο Folk. μπορείς να χαζέψεις κάθε κίνηση του barista, αφού όλα γίνονται μπροστά σου. Κι αυτό χάρη στην ιδιαίτερη μηχανή Modbar που ξεχωρίζει όχι μόνο για το πρωτοποριακό design της αλλά και για τη δυνατότητά της να συνδυάζει την παρασκευή του εσπρέσο με αυτήν του hand brewing. Η εμπειρία του καφέ αλλάζει και η μπάρα δεν λειτουργεί διαχωριστικά αλλά ως σημείο ένωσης. Όπως ακριβώς το Folk. ενώνει το μέσα με το έξω και το αφαιρετικό με το high end.

Η αγάπη για τον καφέ παίρνει μέρος στον διαγωνισμό του coffee festival. Υπάρχουν πολλοί λόγοι για να κοντοσταθείς περνώντας έξω από το NooK. Το minimal design, που σε ξεκουράζει και μόνο που το βλέπεις, και η οικειότητα της ατμόσφαιρας είναι κάποιοι από αυτούς. Το άρωμα του καφέ που αναδύεται από τη μηχανή του μπαρ, όμως, είναι ένας πολύ καλός λόγος για να μπεις και να ξεκινήσεις (ή να συνεχίσεις) τη μέρα σου, απολαμβάνοντας τις specialty επιλογές που καταφθάνουν φρεσκοκαβουρδισμένες με προορισμό το φλιτζάνι σου. Καθημερινά ο μονοποικιλιακός καφές από τη Βραζιλία σε μαγεύει με την πλούσια γεύση του, ενώ κάθε μήνα θα βρεις guest coffees από διάφορα μέρη του κόσμου που διαλέγει προσεκτικά η ομάδα του NooK και ο δημιουργός του Κωνσταντίνος Μητρόπουλος. Αυτόν τον μήνα η Ρουάντα εί-

ναι η φιλοξενούμενη χώρα που προσφέρει τον single origin ο οποίος καλλιεργείται στη γη της. Συνοδευτικά για τον καφέ θα βρεις χειροποίητα γλυκά αλλά και ένα εξαιρετικό brunch για το Σαββατοκύριακο (μόνο μη δοκιμάσεις την τύχη σου χωρίς να έχεις κάνει κράτηση…). Η γνώση και η αγάπη για τον καφέ φέρνουν το NooK να διαγωνίζεται στο φετινό coffee festival στην κατηγορία Aeropress. Ο head barista Βαγγέλης Πορέτσης, με την καθοδήγηση του Κωνσταντίνου, θα κληθεί να φτιάξει την καλύτερη συνταγή καφέ φίλτρου, χρησιμοποιώντας μια συγκεκριμένη ποικιλία και μέθοδο, αλλά έχοντας καταλήξει στη σωστή ποσότητα, άλεση και θερμοκρασία. Κι αν αναρωτιέσαι πώς γίνεται αυτό, η απάντηση είναι «μετά από πολλές, πάρα πολλές δοκιμές!».

Κάλχου 35 & Νέστορος, Ίλιον, 213 0437511 FB: nookccp, Instagram: nook.official

Coffee

NooK

Bύσσης 2, Μοναστηράκι, 210 3221219 www.blendhotel.gr, FB: folkathens, Instagram: folkathens

26.9.19 – lifo

39

Το Δέντρο του Καφέ

Ένα σύγχρονο καφεκοπτείο. Το Δέντρο του Kαφέ είναι μια ιδιαίτερη περίπτωση, γιατί δεν μπορείς να το κατατάξεις, κι αυτό είναι μάλλον το στοιχείο της επιτυχίας του. Ωστόσο, ο χαρακτηρισμός «σύγχρονο καφεκοπτείο» είναι εκείνος που ορίζει καλύτερα την ταυτότητά του. Αυτή η ταυτότητα διαμορφώνεται από μια παρέα ανθρώπων που δημιουργούν με μεράκι μια μοναδική ατμόσφαιρα και θα σε κάνουν να αγαπήσεις την ιεροτελεστία του καφέ. Οι ποικιλίες καφέδων που θα βρεις είναι δεκάδες και εκείνες που δεν θα βρεις μπορείς να τις παραγγείλεις για να απολαύσεις ακριβώς το χαρμάνι που θέλεις ή τους single origin από οποιαδήποτε γωνιά του πλανήτη. Κι όπως ακριβώς το καφεόδεντρο μεγαλώνει και σου προσφέρει πάντα κάτι περισσότερο, έτσι και το Δέντρο του Kαφέ εξελίσσεται συνεχώς για να κάνει τη διαφορά στην πιο αγαπημένη συνή-

θεια της καθημερινότητάς μας. Το ψηστήρι που ετοιμάζει το δικό σου προσωπικό χαρμάνι είναι η νέα ιδέα που σου δίνει τη δυνατότητα να επιλέξεις τις ποικιλίες που θέλεις και στην ένταση που επιθυμείς, ανάλογα με τον χρόνο ψησίματος. Το άρωμα και η γεύση των φρεσκοψημένων κόκκων ωριμάζουν όσο χρειάζεται ώστε να αποδώσουν στο μέγιστο τα χαρακτηριστικά του καφέ, όταν έρθει η ώρα να τον απολαύσεις. Αυτή η custom διαδικασία είναι που σε κάνει μέρος της μεγάλης παρέας του Δέντρου. Εκτός από τους ευωδιαστούς καφέδες που μπορείς να πάρεις για το σπίτι ή να απολαύσεις εκεί, στο Δέντρο του Καφέ θα βρεις μια σειρά από βότανα και τσάγια αλλά και μέλια, σπιτικές μαρμελάδες και γλυκά του κουταλιού για να θυμηθείς ότι στην Ελλάδα ο καφές θα συνδέεται πάντα με την έννοια του μερακλή.

Coffee 40 lifo – 26.9.19

Εσπρεσάκι από όλα τα μέρη του κόσμου. Το Cup of Joe μιλάει αμερικανική αργκό, αλλά σερβίρει χαρμάνια απ’ όλα τα μέρη του κόσμου. Στο στέκι, του οποίου το όνομα σημαίνει γρήγορο καφεδάκι, θα βρεις specialty blends που επιλέγονται προσεκτικά αλλά και single origin από διάφορες χώρες όπως η Ουγκάντα, η Νικαράγουα και η Αιθιοπία. Οι μονοποικιλιακοί καφέδες εναλλάσσονται κάθε εβδομάδα, προτείνοντας κάτι διαφορετικό, αλλά εκείνο που παραμένει σταθε-

ρό είναι η υψηλή ποιότητα σε κάθε στάδιο της παρασκευής, ώστε το άρωμα και η γεύση να αναδεικνύονται με τον καλύτερο τρόπο. Tα σαντουιτσάκια με χειροποίητο χωριάτικο ψωμί που φτάνει καθημερινά φρέσκο στην κουζίνα συνοδεύουν τον καφέ σου ιδανικά. Άσε που το Cup of Joe σε βρίσκει όπου κι αν είσαι με την υπηρεσία delivery, που το έχει κάνει αγαπημένη συνήθεια της περιοχής.

Λεωφόρος Κηφισίας 59, Μαρούσι, 210 6106066 FB: Cup of Joe, Instagram: Cupofjoe_coffee

Café Νανά

Cup of Joe

Χαριλάου Τρικούπη 89, 215 550 3754 FB: todentrotoukafe

Το Café Νανά συνεχίζει να μεταμορφώνεται και να αλλάζει. Πλάι στον πεζόδρομο, από την είσοδο του Παντείου, βρίσκουμε ένα από τα πιο «γλυκά» café στην Αθήνα. Από την πρώτη μέρα λειτουργίας του πρόσεξε την ποιότητα του καφέ και την ποιότητα του brunch που φτιάχνεται με σπιτικά υλικά, αλλά και των κοκτέιλ που μπορείς να απολαύσεις στον υπέροχο εξωτερικό του χώρο. Σύντομα αγαπήθηκε απ’ όλη την περιοχή, αλλά κυρίως από τους φοιτητές που μπορούν ακόμα και να διαβάσουν ή να εργαστούν στον εσωτερικό χώρο του μαγαζιού. Το Café Nανά σε κάνει να νιώθεις σαν στο σπίτι σου. Aυτός ο Σεπτέμβρης

θα κλείσει με το πιο ωραίο πάρτι στο πιο must μέρος των νοτίων προαστίων. Σε μια σούπερ groovy βραδιά, το Café Νανά σας περιμένει το Σάββατο 28 Σεπτεμβρίου και ώρα 21:00 για να διασκεδάσετε παρέα κάτω από τους ήχους της τζαζ μουσικής στον υπέροχο πεζόδρομο πίσω από το Πάντειο. Το συγκρότημα Τhe groovy jazz funk, με 3 υπέροχους και ταλαντούχους μουσικούς, θα παίζει ζωντανά και θα σας ταξιδέψει με τις μουσικές του. Ετοιμαστείτε για την ομορφότερη groovy jazz funk μουσική βραδιά! Μη λείψει κανείς!

Αλεξάνδρου Πάντου 18, Καλλιθέα, 213 0993161

North

Καφές που σου φτιάχνει την ημέρα. Στο North γνωρίζουν πολύ καλά πως η ώρα του καφέ είναι μια ιερή στιγμή μέσα στην ημέρα που μπορεί να σου φτιάξει τη διάθεση ή να τη στείλει στα τάρταρα. Γι’ αυτό την αντιμετωπίζουν ως μια ιεροτελεστία που ξεκινά από την επιλογή του καλύτερου specialty coffee, συνεχίζεται με την παρασκευή από εξειδικευμένους baristi που κατέχουν τα μυστικά του είδους και τελειώνει με το σερβίρισμα που εντυπωσιάζει με τη latte art. Με την πρώτη γουλιά

μπορείς να νιώσεις το άρωμα και την πλούσια γεύση, βιώνοντας την απόλαυση που καθημερινά δικαιούσαι να προσφέρεις στον εαυτό σου. Τα πιάτα που μπορείς να βρεις οποιαδήποτε στιγμή, το εξαιρετικό brunch που σερβίρεται καθημερινά, αλλά και το προσεγμένο περιβάλλον ολοκληρώνουν την εμπειρία στο North που γίνεται στέκι για όσους θεωρούν τον καφέ βασικό συστατικό μιας καλής μέρας.

Γεύση από τη γη της Αιθιοπίας στο κέντρο του Πειραιά. Αν έχεις χρησιμοποιήσει 100στάρα βενζίνη στο αυτοκίνητό σου, τότε θα γνωρίζεις τη διαφορά από το απλό καύσιμο. Κι αν έχεις πιει το blend 100% Arabica στο Fuel, τότε θα μπορείς να αντιληφθείς πως ο καφές δεν είναι απλώς το καύσιμο που χρειάζεσαι για να ξεκινήσεις την ημέρα σου αλλά μια απόλαυση που δικαιούσαι να αισθανθείς σε όλο της το μεγαλείο οποιαδήποτε στιγμή της ημέρας. Αυτό το μεγαλείο εξυμνεί το Fuel μέσα από τους ιδιαίτερους μονοποικιλιακούς καφέδες που θα σου προσφέρει με την υπογραφή της new entry εταιρείας Samba. Ο Guji Ethiopia με τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του μεταφέρει στο φλιτζάνι σου την κορυφαία ποιότητα της γης της Αιθιοπίας και

μια επίγευση που δεν μοιάζει με καμία άλλη. Οι εξειδικευμένοι baristi του Fuel αναλαμβάνουν να αποδώσουν όλα τα χαρακτηριστικά του specialty coffee με τον καλύτερο τρόπο. Kαι το καταφέρνουν περίφημα αλλάζοντας τον χάρτη του καφέ στον Πειραιά, που εδώ και 4 χρόνια έχει προορισμό το Fuel, ένα από τα λίγα σημεία όπου η τέχνη του καφέ γίνεται ιεροτελεστία και οι ποικιλίες έχουν ένα μόνο όνομα και εξαιρετικά χαρακτηριστικά. Εκτός από την ανανέωση στον specialty coffee, το Fuel ετοιμάζει πολύ σύντομα και μια ανανέωση στον χώρο του για να φιλοξενεί και στο εσωτερικό του τους λάτρεις του καφέ. Εκείνους που με την πρώτη γουλιά χαμογελούν και σκέφτονται: «Αγαπημένη Αιθιοπία!».

Κολοκοτρώνη 82 & Σωτήρος Διός, Πειραιάς, 212 1040483 FB: Fuel Coffee Lab, Instagram: fuel-coffee-lab

Coffee

Fuel

Λασκαρίδου 106, Καλλιθέα, 210 9523040 FB: northcafe, Instagram: northcafebar

26.9.19 – lifo

41

The good LiFO ΒΑΚΑΛΟ ART & DESIGN COLLEGE

ΧΑΛΚΗΔΟΝΙΟ ΩΔΕΙΟ

Λ. Κατσώνη 26, Αθήνα, 210 6442514, 210 6456035, info@vakalo.g, https: vakalo.gr/

Λεωφ. Δεκελείας 71, Νέα Φιλαδέλφεια, 210 2530080, info@halkidonio.gr, http:// halkidonio.gr/

Μια παρέα διακεκριμένων καλλιτεχνών και διανοουμένων βρίσκεται πίσω από τη Σχολή Βακαλό, η οποία ιδρύθηκε το 1958 ως η πρώτη σχολή εφαρμοσμένων τεχνών στην Ελλάδα. Οι φοιτητές, μέσα στο ήρεμο περιβάλλον ενός καταπράσινου λόφου, έχουν την ευκαιρία να ανακαλύψουν το ταλέντο τους, επιλέγοντας κορυφαίου επιπέδου προπτυχιακές και μεταπτυχιακές σπουδές σε τομείς όπως Graphic Design (BA), Interior Design (BA), Digital Design (BA), Visual Communication (MA) και Architectural Design (MA), καθώς και μονοετή εργαστήρια και σεμινάρια. Οι καθηγητές και οι άνθρωποι της σχολής την αντιμετωπίζουν όχι απλώς ως ένα εκπαιδευτικό ίδρυμα αλλά ως μια οικογένεια όπου, καθένας από την πλευρά του, υποστηρίζει τους νέους ανθρώπους και τους δίνει τις κατάλληλες γνώσεις ώστε να ξεχωρίσουν ανάμεσα στους καλύτερους designers εντός και εκτός Ελλάδας.

ΜΑΘΑΙΝΟΝΤΑΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟ 12 καλλιτεχνικές σχολές στην Αθήνα που θα σε φέρουν κοντά στον κόσμο της τέχνης. επιμέλεια

↓

lifo team

αφιέρωμα εκπαίδευση

ΘΟΔΩΡΗΣ ΠΑΝΑΣ/ ΣΧΟΛΗ ΧΟΡΟΥ ΑΘΗΝΩΝ

ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΘΕΡΒΑΝΤΕΣ Σκουφά 31, Κολωνάκι, Αθήνα, 210 3634117, cenate@cervantes.es, www. atenas.cervantes.es Στόχος του Ινστιτούτου Θερβάντες, που ιδρύθηκε το 1991 στην Ισπανία, είναι η διάδοση της ισπανικής γλώσσας και του πολιτισμού της Ισπανίας και των ισπανόφωνων χωρών. Διαθέτει 90 παραρτήματα σε περισσότερες από σαράντα χώρες, μεταξύ των οποίων το Ινστιτούτο Θερβάντες της Αθήνας που προσφέρει μαθήματα ισπανικών αλλά και επιμόρφωσης για καθηγητές ισπανικής, στηρίζει τις διάφορες δραστηριότητες των ισπανιστών και παράλληλα προωθεί πολιτιστικές εκδηλώσεις σε συνεργασία με άλλους φορείς. Με πάνω από 100.000 σπουδαστές, το Ινστιτούτο Θερβάντες είναι ο μεγαλύτερος διεθνής φορέας που ασχολείται με την εκμάθηση της ισπανικής γλώσσας και έχει τιμηθεί με το βραβείο «Πρίγκιπας της Αστούριας» στην κατηγορία «Επικοινωνία & Ανθρωπιστικές Σπουδές». Οι καθηγητές του είναι από την Ισπανία ή άλλη ισπανόφωνη χώρα, έχουν υψηλή πανεπιστημιακή μόρφωση και χρησιμοποιούν τις πιο σύγχρονες μεθόδους διδασκαλίας. Το Θερβάντες προσφέρει και online μαθήματα ισπανικών, ενώ διεξάγει τις εξετάσεις για τα διπλώματα της ισπανικής ως

42 lifo – 26.9.19

ξένης γλώσσας ( DELE ) και εκδίδει πιστοποιητικά και επίσημους τίτλους συμμετοχής στα μαθήματά του.

ΑΚΤΟ Ευελπίδων 11, Αθήνα, 210 5230130 / 26ης Οκτώβρη 38-40 & Ανδρέου Γεωργίου, Θεσσαλονίκη, 2310 221231, information@ aktocollege.gr, akto.gr/ O ΑΚΤΟ είναι ο μεγαλύτερος εκπαιδευτικός όμιλος Τέχνης, Design & Media στην Ελλάδα, όπου διδάσκονται με έναν πολύπλευρο τρόπο προγράμματα σπουδών, συνδυάζοντας μοναδικά την επιστημονική θεωρία με την καλλιτεχνική πράξη. Μέσα από την εξειδίκευση, την πρωτοπορία και τη διαρκή εξέλιξη οι σπουδαστές έχουν την ευκαιρία να ανακαλύψουν τα ταλέντα τους και να επιλέξουν την κατεύθυνση που τους ταιριάζει. Η συνεργασία με το Middlesex University έχει ως αποτέλεσμα την απόκτηση των διεθνών αναγνωρισμένων τίτλων ΒΑ (Ηοnours) Degree και Master of Arts in Design.

ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΙΚΕΣ ΣΧΟΛΕΣ

Μαραθωνομάχων 51, Ακαδημία Πλάτωνος, 210 5158735, info@athensdanceschool.gr, www.athensdanceschool.gr Ο Θοδωρής Πάνας, ο Ίων Κυπραίος και η Χριστίνα Λεγάκη συγκέντρωσαν γύρω τους μια εξαιρετική ομάδα διακεκριμένων και έμπειρων καθηγητών και ίδρυσαν το 2015 τη Θοδωρής Πανάς / Σχολή Χορού Αθηνών, θέλοντας να προσφέρουν ευέλικτο πρόγραμμα διδασκαλίας, όπου ο καθένας θα μπορεί να βρει αυτό που τον εκφράζει. Στην καρδιά της Αθήνας, στην Ακαδημία Πλάτωνος, δημιουργήθηκε ένας χώρος άρτια εξοπλισμένος που λειτουργεί ως σημείο μάθησης αλλά και συνάντησης για παιδιά, νέους και ενήλικες, ερασιτέχνες και επαγγελματίες. Εκεί μπορείτε να παρακολουθήσετε μαθήματα κλασικού μπαλέτου, σύγχρονου χορού, funky jazz, hip hop, breakdance, commercial, afrorythm babies, musical kids, latin, oriental, yoga, progressive ballet & stretching και το τμήμα Express yourself by Thodoris που συνδυάζει χορευτικούς ρυθμούς zumba, latin και αεροβικές κινήσεις. Ο συνδυασμός χορού και μουσικής ως τρόπος έκφρασης βρίσκεται στο επίκεντρο της σχολής χορού Θοδωρής Πανάς / Σχολή Χορού Αθηνών. Η μεγάλη ομάδα δασκάλων, καθένας από τους οποίους ειδικεύεται σε ένα είδος χορού, θα βοηθήσει τον κάθε σπουδαστή να ανακαλύψει την κίνηση που τον εκφράζει περισσότερο, οδηγώντας τον στον μαγικό κόσμο αυτής της τέχνης. Εξάλλου, ο εμπνευστής της σχολής Θόδωρος Πανάς κάνει πράξη τη φιλοσοφία του, σύμφωνα με την οποία «χορεύοντας φτάνεις εκεί όπου δεν μπορείς… Με τη σωστή διδασκαλία και καθοδήγηση, μα, πάνω απ’ όλα, με έμπνευση, όλοι μπορούν να ασχοληθούν με τον χορό, είτε ερασιτεχνικά είτε εξελισσόμενοι σε επαγγελματίες χορευτές και περφόρμερ».

Το Χαλκηδόνιο Ωδείο αποτελεί μια κορυφαία επιλογή μουσικών σπουδών και λειτουργεί από το 1991, εξασφαλίζοντας στους μαθητές του όλες τις απαραίτητες προϋποθέσεις ώστε να γνωρίσουν τον φανταστικό κόσμο της μουσικής με τον πιο ουσιαστικό τρόπο. Η ομάδα των καθηγητών αποτελείται από μουσικούς που δίνουν ρεσιτάλ στην Ελλάδα και το εξωτερικό και διδάσκουν σε διεθνή φεστιβάλ μουσικής, ενώ τα έργα τους παίζονται από συμφωνικές ορχήστρες στο Μέγαρο Μουσικής και παγκοσμίως. Στις πλήρως εξοπλισμένες αίθουσες διδασκαλίας οι εκπαιδευτικές μέθοδοι έχουν στο επίκεντρο κάθε μαθητή ξεχωριστά, αναδεικνύοντας το προσωπικό του ταλέντο. Δεν είναι τυχαίο το ότι πολλοί από τους μαθητές του έχουν διακριθεί σε πανελλήνιους διαγωνισμούς και διεθνή φεστιβάλ και έχουν εισαχθεί στο Μουσικό Πανεπιστήμιο, ενώ κάποιοι από τους παλιότερους μαθητές είναι σήμερα σολίστ με μεγάλες ορχήστρες και διδάσκουν στο Χαλκηδόνιο Ωδείο.

ΘΕΑΤΡΙΚΟ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙ POCKETFLAT Πατησίων 299. Αθήνα, 213 0324265, 6937 382885, mar_stel@yahoo.gr, FB: Θεατρικό Εργαστήρι PocketFlat - Stella Mari Το θεατρικό εργαστήρι PocketFlat στεγάζεται σε ένα παλιό διαμέρισμα στην οδό Πατησίων και δημιουργήθηκε από τη Στέλλα Μαρή, ηθοποιό, σκηνοθέτιδα και υπεύθυνη της αστικής μη κερδοσκοπικής εταιρείας Θεάτρου Minus [two]. Στον ιδιαίτερο αυτόν χώρο κάνει πραγματικότητα το όραμά της, διδάσκοντας με πολύ μεράκι την υποκριτική τέχνη που τόσο αγαπάει σε όλους εκείνους που μοιράζονται το ίδιο πάθος για το θέατρο με εκείνη. Το θεατρικό εργαστήρι PocketFlat είναι 4ετούς φοίτησης, με δυνατότητα επιλογής μεμονωμένων μαθημάτων. Οι σπουδαστές διδάσκονται υποκριτική, αρχαίο δράμα, χοροκίνηση, χοροθέατρο και φωνητική, ενώ λειτουργούν τμήματα θεατρικού παιχνιδιού για παιδιά 5-10 χρονών. Επίσης, μπορεί κανείς να επιλέξει τα τετραμηνιαία εργαστήρια με θέμα τη θεατρική διασκευή κειμένου ή το «Θέατρο Νο και Δύση». Στο PocketFlat το σύστημα εκπαίδευσης δεν είναι μόνο μία σκηνοθετική ματιά αλλά η ουσία του εναλλακτικού και πρωτοποριακού.

Το Μικρό Πολυτεχνείο γίνεται δεκαοκτώ Μια στιχομυθία με τον «γονιό» του, Θράσο Καμινάκη. από τον γιάννη μελά

— Τι σημαίνουν 18 χρόνια Μικρό Πολυτεχνείο; Ενηλικίωση.

— Ποια εποχή στο Μ.Π. θα σας μείνει αξέχαστη; Οι πρώτες μέρες και το τώρα. Το κάθε τώρα.

— Το Μ.Π. πώς δέχτηκε την κρίση; Με χιούμορ.

— Τι δεν θα αλλάζατε ποτέ στο Μ.Π.; Τη διάθεση για παιχνίδι.

— Τι θα αλλάζατε, αν μπορούσατε; Τον φόβο της έκθεσης σε επιθυμία για έκφραση.

— Ποια τα κοινά χαρακτηριστικά των περισσότερων μαθητών; Ανεξερεύνητο ή καταπιεσμένο ταλέντο, απωθημένο για μια τέχνη, αντίσταση στη μοναξιά.

— Τι κάνει ένα σεμινάριο δημοφιλές; Ο δάσκαλος… και μετά ο μαθητής του.

— Πότε ένα σεμινάριο αποβαίνει παθητικό; Όταν

το φοβάσαι και δεν το τολμάς.

— Τι κάνει προσωπικότητες όπως η Λίνα Νικολακοπούλου, η Δήμητρα Γαλάνη, ο Νίκος Ζούδιαρης, η Όλια Λαζαρίδου, η Μελίνα Τανάγρη, ο Παύλος Παυλίδης και τόσοι άλλοι ως τώρα να είναι μέσα στην εκπαιδευτική σας ομάδα; Ποιο το μυστικό σας; Τα μυστικά, όταν λέγονται, χάνουν τον χαρακτήρα τους.

— Είστε ένα εργαστήριο αξιοποίησης ελεύθερου χρόνου; Είμαστε πρώτιστα ένα εργαστήριο δημιουργίας ελεύθερου χρόνου.

— Σας έχει ποτέ απογοητεύσει κάτι μέσα στο Μ.Π.; Απογοητεύεσαι όταν θες να γοητεύεσαι εύκολα. Εγώ δεν μπορώ να το κάνω αυτό.

— Πώς δίνετε βήμα σε νέους δημιουργούς για να έρθουν σε επαφή με το κοινό τους; Τους ρωτάμε αν πραγματικά το θέλουν. Αν ναι, όλα γίνονται πιο απλά και πηγαία.

— Στα σεμινάρια Δημιουργικής Γραφής που συντονίζετε υπάρχουν άτομα με κλίση στο γράψιμο και άλλα με καλή πρόθεση πιο πολύ… Πώς συνδυάζονται μέσα στο μάθημα; Όταν έχεις όρεξη, μπαίνεις στον κόπο. Ο κόπος αυτός οδηγεί στο αποτέλεσμα και όχι το να εύχεσαι ακούραστα να φτάσεις σε αυτό. Άσε που και μόνο που προσπάθησες, χαίρεσαι.

— Έχουν πρόσφατα εκδοθεί συλλογικές δουλειές μαθητών; Στη λογοτεχνία ο Κήπος με τα Μπονζάι από τις εκδόσεις Φίλντισι, με 20 πρωτοεμφανιζόμενους γραφιάδες μικρής φόρμας. Στη στιχουργική, το συλλογικό CD με 16 νέους στιχουργούς στο φως και τίτλο «16 γάμοι για μιαν αγάπη» από τις μουσικές εκδόσεις Μικρός Ήρως. Οι μαθητές ραδιοφώνου έχουν τις προσωπικές τους μουσικές ραδιοφωνικές εκπομπές. Οι μαθητές εικαστικών και φωτογραφίας εκθέτουν συλλογικά τα έργα τους στον χώρο τέχνης «-ισμός». Και αναμένεται οι μαθητές του Νίκου Ζούδιαρη και οι μαθητές της Λίνας

Νικολακοπούλου να δουν τα έργα τους να φτάνουν άμεσα στο κοινό.

— Τι εύχεστε για τον φετινό χειμώνα; Να είναι περισσότερο δημιουργικός και συναρπαστικός από τον περσινό και λιγότερο από τον επόμενο.

— Τι δώρο θα κάνατε στο Μ.Π. για την ενηλικίωσή του; Μια κουκουβάγια από πηλό. Το Μικρό Πολυτεχνείο λειτουργεί στο Θησείο, στο διώροφο όπου ξεκίνησε πριν από 18 χρόνια τη δράση του, απέναντι από τον Ηλεκτρικό (πλατεία Αγίων Ασωμάτων 7). Συντονίζονται, επίσης, σεμινάριά του στον χώρο τέχνης «-ισμός» (Τριπτολέμου 7, Γκάζι) και στο θέατρο Όλβιο (Φαλαισίου 7, Βοτανικός). Λειτουργεί καθημερινά 09:00-23:00 και μιλάτε με τη δημιουργική του ομάδα* στα 210 3252998, 210 3243306 και στο www.mikropolytexneio.gr. *Τη δημιουργική ομάδα ενημέρωσης του κοινού στο Μ.Π. αποτελούν, εκτός από τον Θράσο, ο Παναγιώτης, ο Θοδωρής, ο Γιώργος, η Μαρία και η Ελένη, που λύνουν κάθε απορία σας.

26.9.19 – lifo

43

ΤΟ ΣΠΙΡΤΟ

ΜΙΚΡΟ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ

αφιέρωμα εκπαίδευση

Ιωάννου Αποστολόπουλου 11, Χαλάνδρι, 210 6753306, info@tospirto.com, www. tospirto.com/ Στόχος του Σπίρτου από την πρώτη στιγμή της ίδρυσής το 2009 ήταν η προώθηση της μοντέρνας τέχνης σε όλο το φάσμα της μουσικής και των εικαστικών, και σήμερα, μετά από 10 χρόνια, εξακολουθεί να προσφέρει ένα πλούσιο πρόγραμμα μαθημάτων και σεμιναρίων που ξεφεύγει απ’ τον τυποποιημένο τρόπο εκμάθησης. Ο μαθητής, μέσα από την πρακτική εμπειρία μιας μεγάλης σειράς εικαστικών σεμιναρίων, έχει τη δυνατότητα να γνωρίσει τέχνες όπως η ζωγραφική, η φωτογραφία, το χειροποίητο κόσμημα, το κόμικ και η εικονογράφηση, καθώς και πλήθος σεμιναρίων χειροτεχνίας όπως το μακραμέ, το faux bijoux, το υγρό γυαλί, το χειροποίητο σαπούνι-κερί, το βελονάκι και οι βελόνες, τα pop-up βιβλία και η δημιουργία ρούχου. Η δημιουργική γραφή, το ποιητικό εργαστήρι, η Ιστορία της Τέχνης και του κινηματογράφου καθώς και το digital filmmaking, το photoshop και το stop-motion βρίσκονται στη λίστα των σεμιναρίων, εμπλουτίζοντας τα πεδία γνώσεων που μπορεί κανείς να επιλέξει στο Σπίρτο. Παράλληλα, σε συνεργασία με το Registry of Guitar Tutors (RGT) και το London College of Music (LCM), λειτουργεί μουσικό τμήμα μοντέρνας και παραδοσιακής μουσικής, όπου διδάσκονται ηλεκτρική και ακουστική κιθάρα, τραγούδι, μπάσο, ντραμς, πιάνο, μουσική παραγωγή αλλά και ακορντεόν, μπουζούκι, λαούτο, σαντούρι και πολλά άλλα.

Πλ. Αγίων Ασωμάτων 7, Θησείο, 210 3243306, 210 3252998 info@mikropolytexneio.gr, www. mikropolytexneio.gr

FEEL-FREE JEWELRY WORKSHOP Κολοκοτρώνη 74-76 Πειραιάς, 2ος όροφος, 210 3006663, info@feel-free.gr, feel-free.gr Το Feel-Free λειτουργεί από το 2009 στο κέντρο του Πειραιά ως ένα πρότυπο εργαστήριο κατασκευής χειροποίητου κοσμήματος. Τα μαθήματα φέρνουν τους εκπαιδευόμενους σε επαφή με την τέχνη της αργυροχρυσοχοΐας και διεξάγονται σε ατομική βάση ή σε ολιγομελή τμήματα 4-6 ατόμων. Με πρώτη ύλη το μέταλλο και σε συνδυασμό, όπου απαιτείται, με ημιπολύτιμους λίθους, σύρματα, ρητίνες, νήματα κ.ά, μπορείς να μάθεις να κατασκευάζεις τα δικά σου κοσμήματα, δίνοντας μορφή και σχήμα στη φαντασία σου και χρησιμοποιώντας αυτή την τέχνη ως ένα σημαντικό μέσο έκφρασης. Στον χώρο του εργαστηρίου κάθε σπουδαστής έχει τον προσωπικό του πάγκο που είναι πλήρως εξοπλισμένος με γραφική ύλη για τον σχεδιασμό, ατομικό εξοπλισμό αργυροχρυσοχοΐας και προσωπική εργαλειοθήκη. Παρέχονται δωρεάν όλα τα εργαλεία και τα μέταλλα που απαιτούνται για την εκμάθηση των τεχνικών δημιουργίας κοσμημάτων. Στη διάρκεια των μαθημάτων δίνονται σημειώσεις για τα εργαλεία, τις τεχνικές αλλά και θεωρητικές πληροφορίες σχετικά με την αργυροχρυσοχοΐα. Στο FeelFree η κατασκευή χειροποίητων κοσμημάτων αναδεικνύεται σε μια γοητευτική χειροτεχνία και απευθύνεται όχι μόνο σε όσους θέλουν να ασχοληθούν με αυτήν από χόμπι αλλά και σε όσους θέλουν να ακολουθήσουν έναν νέο επαγγελματικό δρόμο.

ΙΔΡΥΜΑ FULBRIGHT Λεωφ. Βασιλίσσης Σοφίας 6, 210 7241811, info@fulbright.gr, www.fulbright.gr Το Ίδρυμα Fulbright υπήρξε το προσωπικό όραμα του γερουσιαστή J. William και δημιουργήθηκε το 1946. Βασιζόταν σε μια απλή, αλλά πολύ σημαντική ιδέα: για να επιτευχθεί η ειρήνη στον κόσμο οι άνθρωποι όλων των χωρών της γης πρέπει να γνωρίσουν και να σεβαστούν τις παραδόσεις, τον πολιτισμό και τις αξίες των άλλων. Το αποτέλεσμα της έμπνευσής του είναι αυτό το κορυφαίο ίδρυμα εκπαιδευτικών ανταλλαγών. Το Ίδρυμα Fulbright της Ελλάδας προσφέρει υποτροφίες σε Έλληνες και Αμερικανούς πολίτες, φοιτητές, επιστήμονες, ερευνητές, εκπαιδευτικούς και καλλιτέχνες που επιθυμούν να σπουδάσουν, να διδάξουν, να δώσουν διαλέξεις ή να διεξαγάγουν έρευνα στις Ηνωμένες Πολιτείες και στην Ελλάδα αντιστοίχως. Ο διακρατικός του χαρακτήρας είναι το στοιχείο εκείνο που κάνει αυτό το ακαδημαϊκό πρόγραμμα ανταλλαγών να ξεχωρίζει από τα υπόλοιπα του είδους, δημόσια ή ιδιωτικά.

44 lifo – 26.9.19

Το Μικρό Πολυτεχνείο είναι ένας πολυχώρος σεμιναρίων τέχνης που λειτουργεί από το 2002, διοργανώνοντας επιμορφωτικά σεμινάρια τέχνης σε ειδικά διαμορφωμένους χώρους στο κέντρο της ιστορικής Αθήνας, κάτω από την Ακρόπολη. Περισσότερα από 100 σεμινάρια διοργανώνονται κάθε χρόνο σε όλο το φάσμα των τεχνών με αναγνωρισμένους και χαρισματικούς δασκάλους και με πρωτότυπες μεθόδους διδασκαλίας. Η ομάδα εισηγητών αποτελείται από καλλιτέχνες και δασκάλους με τεχνογνωσία και εμπειρία, ενώ ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στην προώθηση των έργων των σπουδαστών μέσα από εκθέσεις, συναυλίες, παραστάσεις και παραγωγές. Τα σεμινάρια που προσφέρονται καλύπτουν ένα μεγάλο φάσμα ενδιαφερόντων και είναι τα εξής: Γραφή, Εικαστικά, Κινηματογράφος, Θέατρο, Χορός, Μουσική, Ραδιόφωνο, Στιχουργική, Ψηφιακά Μέσα και πολλά άλλα. Κάθε καλοκαίρι το Μικρό Πολυτεχνείο ταξιδεύει με το «Μικρό Πολυτεχνείο Εν Πλω», διοργανώνοντας για τα μέλη του εκδρομές με εκπαιδευτικό-καλλιτεχνικό χαρακτήρα σε κυκλαδίτικους προορισμούς, αλλά το πιο σημαντικό είναι πως αυτός ο πολυχώρος αποτελεί πλέον σημείο αναφοράς για ανθρώπους όλων των ηλικιών που θέλουν να ασχοληθούν με την αγαπημένη τους τέχνη. Ένας μεγάλος αριθμός συνεργαζόμενων επιχειρήσεων από τον ευρύτερο χώρο της ψυχαγωγίας παρέχει ειδικές τιμές στα μέλη του Μικρού Πολυτεχνείου με την επίδειξη του ειδικού πάσο.

ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΙΚΕΣ ΣΧΟΛΕΣ

The good LiFO

ΠΟΛΥΧΩΡΟΣ ΜΕΤΑΙΧΜΙΟ Ιπποκράτους 118, Αθήνα, 211 3003580, polychoros@metaixmio.gr, www. metaixmio.gr Ο εκδοτικός οίκος Μεταίχμιο δημιούργησε το 2006 έναν πολυχώρο με στόχο να προσφέρει ένα σημείο αναφοράς για τους φίλους των βιβλίων και της τέχνης. Το 2014 ο χώρος ξανασυστήθηκε στο κοινό ανανεωμένος και πλέον λειτουργεί από το 2017 ως πιστοποιημένο Κέντρο Διά Βίου Μάθησης Επιπέδου 1 (Κε.Δι.Βι.Μ.1) με περισσότερους από 1.200 σπουδαστές στα σεμινάριά του. Ο Πολυχώρος Μεταίχμιο συνεχίζει να ανανεώνεται και να διοργανώνει σεμινάρια και εργαστήρια για ενηλίκους με άξονα το βιβλίο και την ανάγνωση, τη γλώσσα, την εκπαίδευση και τον πολιτισμό, πάντα με κεντρικό άξονα τη διά βίου μάθηση. Επιπλέον, οργανώνει Λέσχες Ανάγνωσης, εκδηλώσεις και εργαστήρια για παιδιά, παρουσιάσεις βιβλίων αλλά και θεματικές βραδιές, αφιερώματα σε συγγραφείς, βραδιές ποίησης, ημερίδες για εκπαιδευτικούς, Σχολή Γονέων, Cinema Therapy, παιχνίδια μυστηρίου, εικαστικές εκθέσεις και πολλές άλλες ενδιαφέρουσες εκδηλώσεις. Ταυτόχρονα, στον Πολυχώρο λειτουργεί και αίθουσα τέχνης που φιλοξενεί όλο τον χρόνο εικαστικές εκθέσεις. Η δημιουργία των εκδόσεων Μεταίχμιο αποτελεί πλέον ένα στέκι πολιτισμού που ενθαρρύνει την ελεύθερη έκφραση για όλους.

ΔΙΑΔΡΟΜΕΣ Καραϊσκάκη 28, πλατεία Ψυρρή, Αθήνα, 6944 377374, 6948 822899, info@diadromeseminars.gr, www. diadromeseminars.gr Δύο άνθρωποι με μεγάλη αγάπη για την τέχνη και ειδικότερα τη φωτογραφία, ο Γιώργος Ασημακόπουλος και ο Τόλης Χατζηγνατίου, δημιούργησαν τη φωτογραφική ομάδα «Διαδρομές». Με πλούσια εμπειρία λόγω συμμετοχής σε δρώμενα, εκθέσεις φωτογραφίας και κύκλους διδασκαλίας και με αποκορύφωμα τη δημιουργία του πρότζεκτ «Common Routes» και της ομώνυμης ομάδας φωτογραφίας, οι εμπνευστές των «Διαδρομών» αποφάσισαν να δημιουργήσουν έναν πόλο έκφρασης και διδασκαλίας για όποιον ενδιαφέρεται να μυηθεί στη φωτογραφική τέχνη και να γνωρίσει τα μυστικά της. Οι «Διαδρομές» στεγάζονται στο ιστορικό κέντρο της Αθήνας, στην περιοχή του Ψυρρή, ενώ στον ανακαινισμένο χώρο της Δημοτικής Αγοράς στην Κυψέλη πραγματοποιούνται τα σεμινάρια, που χωρίζονται σε εισαγωγικό τμήμα και προχωρημένων. Η φωτογραφική ομάδα «Διαδρομές» είναι ένα σπίτι που χωράει τις ιδέες και τα πρότζεκτ τόσο των δημιουργών της όσο και των μελών της.

Φωτογραφική ομάδα «Διαδρομές» Αθηναϊκή Σκηνή Κάλβου–Καλαμπόκη Μια ξεχωριστή εκπαιδευτική εμπειρία υποκριτικής τέχνης.

υποκριτική είναι μια ιδιαίτερη τέχνη που μέσα από την έκφραση σε ταξιδεύει σε μονοπάτια που δεν έχεις φανταστεί. Η Αθηναϊκή Σκηνή Κάλβου - Καλαμπόκη εδώ και δύο δεκαετίες αποτελεί μια ανώτερη δραματική σχολή που προσφέρει μαθήματα υποκριτικής, οδηγώντας στην απόκτηση διπλώματος αναγνωρισμένου από το κράτος, ενώ ταυτόχρονα λειτουργεί ως επαγγελματικό θέατρο αλλά και θεατρικό εργαστήρι, παρέχοντας επιμορφωτικά προγράμματα και ομάδες. Η εκπαιδευτική εμπειρία των σπουδαστών βασίζεται σε καινοτόμες μεθόδους με στόχο να αναδείξει την καλλιτεχνική διαφορετικότητα του καθενός. Άλλωστε, τι άλλο μπορεί να αναζητά ένας σπουδαστής αν όχι τη δυνατότητα να εκφραστεί με τον δικό του τρόπο, δημιουργώντας το προσωπικό του ύφος που θα τον χαρακτηρίζει στην επαγγελματική του πορεία; Στην Αθηναϊκή Σκηνή αυτή η δυνατότητα περνά από τη διαρκή επαφή με συνθήκες επαγγελματικών παραστάσεων, δεδομένου ότι η σχολή διαθέτει και επαγγελματικό θέατρο. Η συστηματική συνεργασία με παραγωγούς, σκηνοθέτες και casting directors, αλλά και η διδασκαλία από καθηγητές νεότερης γενιάς και ενεργούς σκηνοθέτες με διοικητική εμπειρία σε θέατρα και οργανισμούς είναι τα στοιχεία που διαφοροποιούν τη διδακτική εμπειρία στην Αθηναϊκή Σκηνή Κάλβου - Καλαμπόκη. Εξάλλου, οι σπουδαστές διδάσκονται όλα τα είδη θεάτρου (αρχαίο δράμα, δράμα, κωμωδία) μέσα από διαφορετικές τεχνικές, ώστε να μπορούν αργότερα να δεχτούν την καθοδήγηση διαφορετικών σκηνοθετών και τάσεων. Στη μέθοδο της σχολής η υποκριτική διδάσκεται μέσα από έναν ρόλο ανά περίοδο, ώστε οι εκπαιδευόμενοι να εστιάζουν στην εργασία καθενός σκηνοθέτη ξεχωριστά, και μάλιστα δουλεύοντας σε χρόνους αντίστοιχους με αυτού του επαγγελματικού θεάτρου. Οι εκπαιδευτικοί στόχοι καθορίζονται μέσα από τη συνεργασία των καθηγητών,

ενώ στα νέα μαθήματα, που συνάδουν με τις ανάγκες του σύγχρονου θεάτρου, περιλαμβάνονται η πρακτική μεταγλώττισης (σε στούντιο της σχολής), η ψυχολογία, η Ιστορία Τέχνης, η σκηνοθεσία, η παρτιτούρα, τα κρουστά και πολλά άλλα πεδία, χρήσιμα στην επαγγελματική εξέλιξη των αποφοίτων. Δράσεις όπως τα street events, οι συμμετοχές σε φεστιβάλ όπως της Επιδαύρου, οι εκπαιδευτικές εκδρομές σε αρχαία θέατρα και οι θεατρικές ομάδες συμπληρώνουν την εκπαιδευτική εμπειρία στην Αθηναϊκή Σκηνή Κάλβου Καλαμπόκη που στεγάζεται σε ένα ιστορικό νεοκλασικό κτίριο με σύγχρονες υποδομές, έξω από το μετρό της Ακρόπολης.

ΜΑΘΗΜΑΤΑ Υποκριτική, Αυτοσχεδιασμός, Τεχνικές προσέγγισης ρόλου και Ψυχολογία, Αγωγή του προφορικού λόγου, Μεταγλώττιση και σπικάζ, Μουσική - Τραγούδι, Παρτιτούρα, Μουσικό όργανο - κρουστά, ΧορόςΚίνηση, Σκηνική πάλη, Μακιγιάζ, Οργάνωση παραγωγής, Ιστορία Θεάτρου, Δραματολογία, Ιστορία Τέχνης, Λογοτεχνία, Ιστορία Κινηματογράφου, Σκηνοθεσία, Υποκριτική στην κάμερα. Διδάσκουν οι: Κώστας Γάκης, Λίλλυ Μελεμέ, Κοραής Δαμάτης, Μιχάλης Καλαμπόκης κ.ά.

Τ

ο κλικ της φωτογραφικής μηχανής είναι ένας ήχος που πάντα θα συγκινεί γιατί ξέρεις πως ορίζει την αποτύπωση της στιγμής με έναν τρόπο μοναδικό. Το πάθος γι’ αυτή την αποτύπωση στεγάζεται στο ιστορικό κέντρο της Αθήνας και αποκτά τη θέση που του αξίζει από τη φωτογραφική ομάδα «Διαδρομές». Μια ομάδα που ορίζει ως μέσο τη φωτογραφία και ως προορισμό την προσωπική έκφραση του καθενός. Τα αντικείμενα, τα πρόσωπα και οι καταστάσεις χρησιμοποιούνται όχι απαραίτητα για να απεικονίσουν την αλήθεια της δεδομένης στιγμής αλλά για να αποτυπώσουν την αλήθεια του ίδιου του φωτογράφου, μέσα από τη μοναδικότητα του δικού του κόσμου. Πίσω από τις «Διαδρομές» βρίσκονται οι Γιώργος Ασημακόπουλος και ο Τόλης Χατζηγνατίου που ένωσαν τις πορείες και το πάθος τους για τη φωτογραφία και δημιούργησαν αυτή την ομάδα, παρέχοντας μια διέξοδο έκφρασης σε όποιον μοιράζεται την ίδια αγάπη, ενώ ταυτόχρονα προσφέρουν μαθήματα σε όποιον ενδιαφέρεται να μυηθεί στα μυστικά της φωτογραφικής τέχνης. Το εκπαιδευτικό πρόγραμμα χωρίζεται σε ένα εισαγωγικό τμήμα και σε τμήμα προχωρημένων για να καλύψει κάθε ανάγκη και επιθυμία των εκπαιδευόμενων. Το εισαγωγικό τμήμα απευθύνεται σε όσους επιθυμούν να γνωρίσουν τον κόσμο της φωτογραφίας και να εξοικειωθούν με τη χρήση της φωτογραφικής μηχανής ως ενός μέσου έκφρασης της προσωπικής τους αισθητικής. Το τμήμα των προχωρημένων αποτελεί το δεύτερο έτος των μαθημάτων και απευθύνεται σε όσους κατέχουν τις βασικές γνώσεις και έχουν εξοικειωθεί με τους τεχνικούς και θεωρητικούς κανόνες της φωτογραφίας, αλλά πλέον επιθυμούν να εμβαθύνουν στον χώρο της φωτογραφίας, διευρύνοντας τους καλλιτεχνικούς τους ορίζοντες. Και στα δύο τμήματα μία φορά την εβδομάδα πραγματοποιείται το θεωρητικό σκέλος της εκπαίδευσης σε ένα δίωρο σεμινάριο και μία φορά τον μήνα διοργανώνεται φωτογραφική εξόρμηση για την πρακτική διαδικασία μάθησης. Πέρα από τα εκπαιδευτικά προγράμματα, στην ομάδα «Διαδρομές» μπορείς να βρεις ειδικά τμήματα για προχωρημένους μαθητές, όπως το Ομαδικό Ρroject, που πραγματοποιείται στο 3ο έτος σπουδών, τη Δημιουργία portfolio, για ανάπτυξη προσωπικής θεματικής, αλλά και το σεμινάριο «Φωτογραφία και Κινηματογράφος», όπου μελετάται η σχέση του κινηματογράφου με τη φωτογραφία. Στη φωτογραφική ομάδα «Διαδρομές» θα βρεις το εκπαιδευτικό περιβάλλον που θα σε φέρει πιο κοντά στην Τέχνη της φωτογραφίας, θα σου δώσει την ευκαιρία να εκφραστείς όπως επιθυμείς και θα σε φέρει σε επαφή με ανθρώπους που έχουν το ίδιο πάθος μ’ εσένα.

φωτό: δαουάχερ άννα

ΑΝΩΤΕΡΗ ΔΡΑΜΑΤΙΚΗ ΣΧΟΛΗ – ΘΕΑΤΡΟ – ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑ

Στεγάζει στο κέντρο της Αθήνας το πάθος για τις στιγμές.

Για πληροφορίες σχετικά με το πρόγραμμα σεμιναρίων 2019/20 επισκέψου την επίσημη ιστοσελίδα www. diadromeseminars. gr. Έναρξη 1/10 Καραϊσκάκη 28, Πλατεία Ψυρρή, Αθήνα, 6944 377374, 6948 822899 FΒ: diadromeseminars. gr, Instagram: diadromes_ photography

Αθανασίου Διάκου & Τζιραίων 13 Αθήνα, έξω από το μετρό Ακρόπολης, 210 9222300 www.athstage.gr, FB: Athinaiki Skini, mail: mk0078@hotmail.com

26.9.19 – lifo

45

The good LiFO

ΟΙ ALCATRASH ΣΤΟ 4Ο ATHENS COFFEE FESTIVAL!

H νέα µπίρα Νύµφη ενθουσίασε τους επισκέπτες της ∆ΕΘ Η Νύμφη, η νέα ξεχωριστή μπίρα που παράγεται στη Θεσσαλονίκη και διανέμεται στη Βόρεια Ελλάδα, δεν θα μπορούσε να λείπει από την ετήσια γιορτή επιχειρηματικότητας, καινοτομίας και πολιτισμού της 84ης Διεθνούς Έκθεσης Θεσσαλονίκης. Το εντυπωσιακό περίπτερο της επίσημης μπίρας της ΔΕΘ προσέλκυσε τους λάτρεις του ποτού, οι οποίοι ενημερώθηκαν για τα συστατικά της Νύμφης και την 100% θεσσαλονικιά προέλευση και παραγωγή της. Οι επισκέπτες είχαν επίσης της ευκαιρία να προμηθευτούν και να απολαύσουν από τα σημεία πώλησης της έκθεσης τη Νύμφη Dark, τη μαύρη εκδοχή της Νύμφης που φτιάχτηκε αποκλειστικά και μόνο για τη ΔΕΘ. Η μπίρα σχεδιάστηκε και παράγεται στη Θεσσαλονίκη από 100% μακεδονικό κριθάρι και το όνομά της βασίζεται στον μύθο της γοργόνας Θεσσαλονίκης, αδερφής του Μ. Αλεξάνδρου. Με πέντε λυκίσκους και 5% αλκοόλ από ανθώδη αρώματα, φρουτώδη γεύση και μια ήπια πικρή επίγευση που ολοκληρώνει τη γευστική εμπειρία, η νέα Νύμφη έχει κατακτήσει ήδη τους Θεσσαλονικείς. www.nymfi-beer.gr, @nymfi-skg

Market

H United Colors of Benetton ανοίγει την Εβδοµάδα Μόδας του Μιλάνου µε µια επίδειξη µόδας µέσα σε µια πισίνα

46 lifo – 26.9.19

Η United Colors of Benetton, υπό την καλλιτεχνική διεύθυνση του Jean-Charles de Castelbajac, μας παρουσίασε ένα σόου μόδας για την ερχόμενη σεζόν Άνοιξη/Καλοκαίρι 2020 εμπνευσμένο εξ ολοκλήρου από τη θάλασσα. Το σόου πραγματοποιήθηκε στην ιστορική πισίνα Piscina Cozzi, ένα κομψοτέχνημα της αρχιτεκτονικής της δεκαετίας του ’30, το ιδανικό σκηνικό για το μήνυμα που θέλει να περάσει ο Γάλλος σχεδιαστής: «Βουτήξτε στην Εβδομάδα Μόδας με τη Benetton και απολαύστε τις τελευταίες μέρες του καλοκαιριού à la piscine». Η θάλασσα, το νερό και η ιστιοπλοΐα αποτελούν βασικά θέματα του στυλ της United Colors of Benetton, που στη συγκεκριμένη περίπτωση ερμηνεύονται ως ένα ταξίδι στα πιο όμορφα και χαρακτηριστικά λιμάνια της Μεσογείου από το Σεν Τροπέ μέχρι την Ύδρα. Μια παλέτα με παστέλ αποχρώσεις, όπως ροζ, λιλά και γαλάζιο –τα «παστέλ του Bajac», όπως τις αποκαλεί ο ίδιος–, αποτελούν το μοτίβο για τη δημιουργία μια γκαρνταρόμπας με ιδιαίτερα ενδύματα. Μια κομψή μαρινιέρα, ένα υπέροχο πουλόβερ, ένα μοντέρνο, δυναμικό look για τις ώρες της δουλειάς, ένα mix ‘n’ match αντρικό κοστούμι με απαράμιλλο στυλ, είναι τα κομμάτια-κλειδιά για τη Benetton και προσφέρονται σε όλους τους κοσμοπολίτες κάθε ηλικίας και φύλου.

Ειδικότητά τους να μετατρέπουν κάθε εμφάνισή τους σε ένα ξέφρενο πάρτι και αυτό θα κληθούν να κάνουν το Σάββατο 28 Σεπτεμβρίου στην Κεντρική Σκηνή της Τεχνόπολης στο Γκάζι στο πλαίσιο του 4ου Athens Coffee Festival. Όσοι βρεθούν στη μεγάλη γιορτή του καφέ θα έχουν την ευκαιρία να απολαύσουν το συγκρότημα Alcatrash, το οποίο θα παίζει τόσο δικά τους τραγούδια όσο και διασκευές ’90s, χάρη στις οποίες έχτισαν το όνομά τους στην εγχώρια σκηνή (η συναυλία είναι προγραμματισμένη για τις 20:00). Το 4ο Athens Coffee Festival επιφυλάσσει κι άλλες διασκεδαστικές εκπλήξεις. Καθ’ όλη τη διάρκεια του τριημέρου (28-30/9) το main stage θα αποτελεί την ψυχή του φεστιβάλ, καθώς από κει θα παρελάσουν πολλοί γνωστοί ραδιοφωνικοί παραγωγοί και DJs, όπως οι Αφροδίτη Σημίτη, Εύα Μπουντούρη, Δημήτρης Βραχνός, Σάκης Τσιτομενέας, Γιώργος Αποστόλου, Μαίρη Μαργέλη και Μανώλης Οικονόμου (το αναλυτικό πρόγραμμα μπορείτε να το δείτε στο επίσημο site του φεστιβάλ www. athenscoffeefestival. gr). Η δράση στην Κεντρική Σκηνή, όμως, δεν σταματά εδώ. Και τις τρεις ημέρες που θα διαρκέσει το φεστιβάλ το κοινό θα έχει την ευκαιρία να κερδίσει πλούσια δώρα από τους εκθέτες, λαμβάνοντας μέρος σε διαγωνισμούς γνώσεων γύρω από τον καφέ.

Το Escape Room της Lidl Ελλάς δεν κρύβει παγίδες, µόνο τον δρόµο για την επιτυχία!

H Lidl Ελλάς έρχεται να επιβεβαιώσει επάξια τον τίτλο του εργοδότη επιλογής στην Ελλάδα για 2η συνεχόμενη χρονιά αλλά και του κορυφαίου εργοδότη στην Ελλάδα και την Ευρώπη για 3η συνεχόμενη χρονιά με τη δημιουργία του Τhe Lidl Skills Trap, ενός πρωτότυπου escape room που προσομοιώνει το περιβάλλον εργασίας της εταιρείας. To Lidl Skills Trap θα εισάγει τους συμμετέχοντες σε έναν συναρπαστικό κόσμο γρίφων και αινιγμάτων, όπου θα αξιολογείται, μεταξύ άλλων, η ικανότητα λήψης αποφάσεων. Οι παίκτες θα έχουν 20 λεπτά στη διάθεσή τους για να αντεπεξέλθουν σε μία σειρά από προκλήσεις και να λύσουν τους γρίφους, αξιοποιώντας με κάθε τρόπο τις δεξιότητές τους. Το βιωματικό διαδραστικό παιχνίδι απόδρασης της Lidl Ελλάς θα ταξιδέψει στις 21-22 Σεπτεμβρίου στη Θεσσαλονίκη, στις 28-29 Σεπτεμβρίου στην Πάτρα και στις 5-6 και 12-13 Οκτωβρίου στην Αθήνα. Όσοι περάσουν τη δοκιμασία θα έχουν την ευκαιρία να συμμετέχουν σε ένα συναρπαστικό career workshop, όπου ένας κορυφαίος σύμβουλος καριέρας θα τους δώσει τα εφόδια που θα απογειώσουν την επαγγελματική τους καριέρα. Μάθετε περισσότερα για τον κόσμο του Lidl Skills Trap, δείτε τη διαθεσιμότητα σε ημερομηνίες, ώρες και τοποθεσίες και δηλώστε συμμετοχή στο lidlskillstrap.gr.

Για 4η συνεχή χρονιά η KPMG δωρίζει νέα σχολικά είδη στα παιδιά της ΕΛΕΠΑΠ Με συγκινητικό βαθμό ανταπόκρισης, για τέταρτη συνεχή χρονιά οι άνθρωποι της KPMG συμμετείχαν στη δράση με τίτλο «Back to School» που διοργάνωσε η εταιρεία στο πλαίσιο της Εταιρικής Κοινωνικής της Ευθύνης, με αφορμή τη Διεθνή Ημέρα για την Εξάλειψη του Αναλφαβητισμού. Αυτήν τη χρονιά, εκτός από τη δωρεά νέων σχολικών ειδών στα σχολεία της ΕΛΕΠΑΠ σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη, η KPMG επέκτεινε τη συνεισφορά της, χαρίζοντας στην ΕΛΕΠΑΠ εκπαιδευτικό υλικό το οποίο θα χρησιμοποιηθεί για τις ατομικές συνεδρίες συμβουλευτικής προς παιδιά και, επιπλέον, ανταποκρινόμενη στο κάλεσμα της ΜΚΟ «Θεόφιλος», πρόσφερε σχολικά είδη σε τρίτεκνες και πολύτεκνες οικογένειες. Η συνεισφορά της KPMG προς τους δύο φορείς πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο του τέταρτου στόχου βιώσιμης ανάπτυξης (SDGs) των Ηνωμένων Εθνών σχετικά με τη διασφάλιση ποιοτικής εκπαίδευσης και σε συνέπεια των ενεργειών που πραγματοποιεί η εταιρεία διεθνώς για την καταπολέμηση του παιδικού αναλφαβητισμού όπως πραγματοποιούνται από το KPMG’s Family for Literacy (KFFL).

theweek ΜΟΥΣΙΚΗ Larry Gus Επιστροφή με νέο ελληνόφωνο δίσκο και εξομολογήσεις. απο τον m. hulot

52

48

ΕΓΚΑΙΝΙΑ ΠΡΕΜΙΕΡΕΣ Τι καινούργιο ξεκινάει αυτή την εβδομάδα

50

TAIΝΙΕΣ Όλες οι νέες ταινίες στις αίθουσες

54

BIBΛΙΟ Αν Κάρσον: Πώς ερωτεύονται και γράφουν ποίηση στην αρχαία Ελλάδα

ΜΟΥΣΙΚΗ

Kimbra Βραβευμένη με δύο Γκράμι και περισσότερο γνωστή στην Ελλάδα από το «Somebody that Ι used to know», στο οποίο τραγουδούσε στο πλευρό του Gotye, η Kimbra έρχεται για πρώτη φορά στην Ελλάδα για να παίξει κομμάτια από την τελευταία της δουλειά, το άλμπουμ «Primal Heart», που κυκλοφόρησε πέρσι, καθώς και άλλες της επιτυχίες. Ο ήχος της συνδυάζει ποπ με κλασικό R&B, τζαζ και μιούζικαλ ροκ στοιχεία και οι επιρροές της ποικίλλουν, από τον Prince και τη Minnie Riperton έως την Björk και τον Jeff Buckley. ä 29/9, Gazarte, Βουτάδων 32-34, Γκάζι, 21:15, εισ.: από 15 ευρώ.

topevents

talk

8 week

26 σε πτε μ β ρ ιο υ - 2 οκ τω β ρ ιο υ 20 1 9

απο τη γεωργια παπασταμου

Mazoha Το «synthpunk» του Τζίμη Πολιούδη μιλά για τα άγχη του, γίνεται προσωπικό, πολιτικό και την ίδια στιγμή σε τραβάει στο dancefloor.

STOEP TH PR ES S 1 ΠΑΡΤΙ Neos Kosmos Stegi Block Party Στους δρόμους του Νέου Κόσμου γύρω από τη Στέγη Ιδρύματος Ωνάση θα διεξαχθεί το καθιερωμένο πλέον πάρτι για την έναρξη της σεζόν. Η βραδιά διοργανώνεται σε συνεργασία με το six d.o.g.s και θα έχει συναυλίες, δωρεάν μπίρα, DJ sets και voguing. Τη μουσική αναλαμβάνουν οι Athens Disco Kidz, DJ Palov, Santoner, Trophy Wives, Σtella (live) και Discosodoma Soundsystem. Περφόρμανς θα παρουσιάσουν οι Kangela Tromokratisch, A Man to Pet και Go Go Boys. 26/9, Στέγη Ιδρύματος Ωνάση, λεωφόρος Συγγρού 107-109, Αθήνα, 17:30, είσοδος ελεύθερη

σημαίες και επιγραφές καταστημάτων συνθέτουν μια ξεχωριστή εικόνα της κοινωνίας. 25/9-2/11, Can Gallery, Αναγνωστοπούλου 42, Κολωνάκι, Tρ.-Παρ. 12:00-15:00, 17:00-20:00, Σάβ. 12:0016:00, είσοδος ελεύθερη

4 ΕΙΚΑΣΤΙΚΑ RTMONE, Astytherapy

2 ΘΕΑΤΡΟ Ξέπλυνες το αλάτι από πάνω σου; Πέντε νέοι απόφοιτοι της δραματικής σχολής του Θεάτρου Τέχνης Καρόλου Κουν συστήνονται ως Ομάδα Sacra και ανεβάζουν μία παράσταση που υπακούει στους κανόνες του devised theater. Εμπνεόμενοι από το φιλοσοφικό δοκίμιο του Επίκτητου Η Ελευθερία, αναρωτιούνται αν υπάρχει ελεύθερος εαυτός που αντιστέκεται στα μοτίβα της κοινωνικής συμπεριφοράς. Η παράσταση διακρίθηκε με το 1ο βραβείο στο AdaptFestival 2 τον Ιούνιο. 25-29/9, Tempus Verum - Εν Αθήναις, Ιάκχου 19, 21:00, εισ.: 10 ευρώ

3 ΕΙΚΑΣΤΙΚΑ Σωτήρης Πανουσάκης, flip DREAMS Από το 2006 και κατά τη διάρκεια της οικονομικής κρίσης στην Ελλάδα ο Πανουσάκης αποτυπώνει, στην αρχή φωτογραφικά και στη συνέχεια ζωγραφικά, πινακίδες και βιτρίνες καταστημάτων, χώρους διασκέδασης, εσωτερικούς χώρους σχολείων και άλλων δημόσιων κτιρίων. Σε κάποιες περιπτώσεις πιστά και φωτορεαλιστικά και αλλού εξπρεσιονιστικά αρχιτεκτονικά στοιχεία, κορδέλες,

48 lifo – 26.9.19

ΣΥΝΑΥΛΙΕΣ Lost Bodies Οι Lost Bodies δεν φοβούνται να καταργήσουν τα όρια ανάμεσα στα μουσικά είδη, αλλά παίζουν αυτό που νιώθουν, με ειλικρίνεια, λίγη παράνοια και άμεση επικοινωνία με το κοινό. Η μουσική τους βρίσκεται στις παρυφές της ελληνικής εναλλακτικής μουσικής σκηνής και ενσωματώνει στοιχεία από industrial, triphop και post-punk ήχους, με αρκετά στοιχεία πρόζας και κοινωνικής σάτιρας.

28/9, Bios. Ρομάντσο, Αναξαγόρα 3-5, Αθήνα, 21:00, είσοδος ελεύθερη

Ο street artist και εικονογράφος RTMONE στην πρώτη του ατομική έκθεση μοιράζεται ένα «ημερολόγιο» εικονογραφημένων σκέψεών του, ξορκίζοντας αμήχανες στιγμές του παρελθόντος, χρησιμοποιώντας την ίδια γλώσσα που χρησιμοποιεί και στους τοίχους. Την Κυριακή 29 Σεπτεμβρίου ο καλλιτέχνης θα πραγματοποιήσει δύο διαδραστικά εργαστήρια για παιδιά 17-12 ετών, σχεδιάζοντας χαρακτήρες-λογότυπα εμπνευσμένα από την πόλη (κρατήσεις: 6972 609567). 27/9-11/10, Bar Efimerida, Βησσαρίωνος 9 & Σίνα 6, καθημερινά: 10:00-22:00, είσοδος ελεύθερη

Πώς είναι να γράφεις και να τραγουδάς ελληνικούς στίχους πλέον; Είναι απελευθερωτικό; Απελευθερωτικό δεν ξέρω αν είναι, σίγουρα είναι πιο άμεσο για τον ακροατή, γιατί αφουγκράζεται απευθείας τη μητρική μας γλώσσα. Η απελευθέρωση που λες δεν νομίζω πως έρχεται ποτέ. Είναι θέμα εκτόνωσης η διαδικασία του γραψίματος, δηλαδή της σύνθεσης και της στιχουργικής, είναι το πάγωμα του χρόνου που καταφέρνει αυτός που γράφει. Εκείνη τη στιγμή σταματούν τα πάντα. Μια φίλη μου το παρομοίασε με επαφή με το «θείο». Προσοχή, αυτά είναι λόγια της φίλης μου, όχι δικά μου.

To «Ποπ 81» ξεχωρίζει αμέσως απ’ τον καινούργιο σου δίσκο. Τι είχες στο μυαλό σου όταν το έφτιαχνες; Ξεχωρίζει με την έννοια του hit μάλλον, γιατί μου το έχουν πει κι άλλοι. Είχα γράψει το beat, το οποίο έστεκε μονάχο του, σαν αρχείο, για 2-3 μήνες. Μια μέρα πριν από την ηχογράφηση έκατσα και έγραψα τις κιθάρες και τους στίχους μαζί με τη φωνητική γραμμή. Eίναι πολύ φτωχό σε στίχους, αλλά δεν νομίζω πως χρειαζόταν κάτι περισσότερο. Ο τίτλος του αναφέρεται στη χρονολογία γέννησής μου, το ’81, και στη θρυλική γιουγκοσλαβική ομάδα, την Pop 84. Στην ουσία η Pop 84 ήταν ιταλική μάρκα ρούχων που έμπαινε ως χορηγός στην μπασκετική φανέλα της κάποτε Γιουγκοπλάστικα. Πώς τα πας με το άγχος; Πιστεύεις ότι είναι το συναίσθημα που χαρακτηρίζει περισσότερο την εποχή μας; Πώς το χρησιμοποιείς μέσα στη μουσική σου; Καλά τα πάω με το άγχος, έχω άφθονο. H μοναξιά και η αυταρέσκεια νομίζω πως χαρακτηρίζουν την εποχή αυτή. Το άγχος δεν είναι καλό εργαλείο στη μουσική μου. Όταν είμαι ιδιαίτερα αγχωμένος δεν νομίζω πως μπορώ να καταφέρω και πολλά. Πώς διάλεξες το καινούργιο όνομα για το πρότζεκτ σου; Έπαιζα μπάσο σε μια φιλική μπάντα και ψάχναμε όνομα. Ο ντράμερ πέταξε το όνομα Mazoha. Δεν ταίριαζε σ’ εκείνη την μπάντα, οπότε το κράτησα για προσωπική χρήση, γιατί νομίζω πως είναι η τέλεια περιγραφή του σύγχρονου Έλληνα. Βλέπουμε και ξέρουμε τι φταίει για όλα αυτά που μας συμβαίνουν, αλλά δεν αντιδρούμε. Σαν από μαζοχισμό να τ’ απολαμβάνουμε όλα αυτά.

5 ΠΑΡΤΙ Temple Club Opening

-Θυμάσαι το πρώτο κομμάτι που έγραψες; Ναι. Ήταν πριν από πολλά πολλά χρόνια (22) και λεγόταν «Dust and mud».

Το Temple εγκαινιάζει τις club βραδιές του με ένα διήμερο πάρτι και καλεσμένους τον James Ruskin, τον Morah, την Ayshel κ.ά. 27-28/9, Temple, Ιάκχου 17, 00:30, εισ.: 5-15 ευρώ

Info: Το «Μπάσταδρο» κυκλοφορεί σε βινύλιο και digital album από την Ιnner Ear.

6 ΘΕΑΤΡΟ Εuropeana

«Το Βιβλίο των Ωδών» Η τέχνη του δυτικού μιούζικαλ συναντά το ομηρικό έπος της Ανατολής.

DANCE

Ένα έργο με επίκεντρο 150 αφηγήσεις ασυνόδευτων προσφυγόπουλων σκηνοθετεί η Ραφίκα Σαουίς, γνωστή για την εικαστικότητα των παραστάσεών της. Η διεθνής παραγωγή, που έχει τιμηθεί με την υποτροφία Ίψεν από τα σημαντικά ομώνυμα νορβηγικά βραβεία, μιλά για την ομορφιά, την τρυφερότητα και τις ανησυχίες της εφηβείας με τη συμμετοχή 60 νέων από διαφορετικές χώρες. Τα όνειρα αυτών των μικρών σύγχρονων Οδυσσέων που διέσχισαν εμπόλεμες και αφιλόξενες περιοχές συνδέονται με το κλασικό θεατρικό του Ερρίκου Ίψεν Ο μικρός Έγιολφ. 27-29/9, Εναλλακτική Σκηνή Εθνικής Λυρικής Σκηνής-ΚΠΙΣΝ, λεωφ. Ανδρέα Συγγρού 364, 20.30, εισ.: 8-15 ευρώ

7 ΜΟΥΣΙΚΗ Calypso Rose

Club Opening Weekend at six d.o.g.s Η δέκατη club σεζόν της Αβραμιώτου ξεκινά και το gig space ανοίγει τις πόρτες του με ένα Σαββατοκύριακο γεμάτο house και techno.

27-28/9, 6 d.o.g.s, Αβραμιώτου 6-8, Μοναστηράκι, 24:00, εισ.: 5 ευρώ

Christos Aggelopoulos Ο Χρήστος Αγγελόπουλος (Diskotekken) παίζει από disco, house και indie dance μέχρι techno στην Cantina.

27/9, Cantina Social, Λεωκορίου 8, Ψυρρή, 22:30, είσοδος ελεύθερη

Power Dance Club x Fantastic Man

ΜΟΥΣΙΚΗ

Της τριανταφυλλιάς τα φύλλα Περισσότεροι από 200 νέοι μουσικοί και τραγουδιστές εμπνέονται από την καλλιτεχνική προσωπικότητα της Δόμνας Σαμίου και πειραματίζονται, μεταφέροντας στο σήμερα τους παραδοσιακούς ήχους.

28-29/9, Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος, Πάρκο Σταύρος Νιάρχος, Ευριπίδου & Δοϊράνης, 19:30, ελεύθερη είσοδος

Θεωρείται μητέρα της μουσικής calypso. Το πρώτο της τραγούδι, που συνέθεσε σε ηλικία 15 ετών, αποτελεί το πρώτο του είδους που έθιξε την ανισότητα των φύλων. Το 1963 ήταν η πρώτη γυναίκα που απέσπασε τον τίτλο του «Calypso King» και το 2019 η 79χρονη πλέον Calypso Rose είναι η μεγαλύτερη σε ηλικία καλλιτέχνις που έχει εμφανιστεί στο φεστιβάλ Coachella. 27/9, Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος, Ευριπίδου & Δοϊράνης, 21:00, ελεύθερη είσοδος

8 ΜΟΥΣΙΚΗ Post Lovers & Late Farewell

Το προσωπικό πρότζεκτ της Ελένης Καραγεώργου μας συστήθηκε για πρώτη φορά το καλοκαίρι του 2017 με το σινγκλ «Melbourne / Going Anyway». Το ντεμπούτο άλμπουμ είναι μια παραγωγή του Coti K και κυκλοφόρησε τον Δεκέμβρη του 2018 από την Inner Ear Records. 29/9, 6 d.o.g.s, Αβραμιώτου 6-8, Μοναστηράκι, 21:00, εισ.: 5 ευρώ

Το ανδρικό περιοδικό «Fantastic Man» ενώνει τις δυνάμεις του με το Power Dance Club και διοργανώνουν το πρώτο πάρτι της σεζόν με αφορμή το τεύχος του που είναι αφιερωμένο στην Ελλάδα.

28/9, 23:00

Τ

ο δυτικό μιούζικαλ και το κινεζικό έπος Βιβλίο των Ωδών συναντήθηκαν σε μια εξαιρετική παράσταση που βασίζεται στο ποίημα «Επιστροφή μετά τον πόλεμο», η οποία έκανε πρεμιέρα την Παρασκευή 20 Σεπτεμβρίου, παρουσία σημαντικών επισήμων και καλεσμένων. Το Βιβλίο των Ωδών είναι για την ανατολική ιστορία ό,τι τα έπη του Ομήρου για τον δυτικό πολιτισμό. Βασισμένο σε λαϊκές ιστορίες, αποτελεί μια συλλογή από έργα λαϊκών βάρδων αλλά και ένα αριστούργημα της δημιουργικότητας του λαού, όπου αναφέρονται έντονα οι κοινωνικές μορφές, οι ιδέες, οι θρησκευτικές δραστηριότητες, η ποιμαντική καλλιέργεια και τα έθιμα εκείνης της εποχής με μια μυθολογική αύρα. Το σημαντικό αυτό έργο τραγουδά τις όμορφες πλευρές της ζωής, όπως η αγάπη και η εργασία, αλλά αντανακλά και τη νοσταλγία, τη δυσαρέσκεια και την οργή του λαού εναντίον της καταπίεσης και του εκφοβισμού. Το Βιβλίο των Ωδών περιλαμβάνει 305 έργα διαφόρων ποιητών που χρονολογούνται από τον 11ο έως τον 7ο αιώνα π.Χ. και θεωρείται το ανατολικό ομηρικό έπος, αφού μοιράζονται την ίδια περίοδο δημιουργίας, το ίδιο κειμενικό είδος και την ίδια σημαντική ιστορική αξία. Το μιούζικαλ Επιστροφή μετά τον πόλεμο βασίζεται στο ομώνυμο ποίημα του έπους και αποτελεί το πρώτο του είδους του που μεταφέρει στη σκηνή κάποιο έργο από το Βιβλίο των Ωδών, και μάλιστα μέσα από την τέχνη του δυτικού μιούζικαλ. Την πρεμιέρα, που πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο των εορτασμών του παραδοσιακού Κινεζικού Μεσοφθινοπωρινού Φεστιβάλ, τίμησαν με την παρουσία τους η Α.Ε. κ. Zhang Qiyue, πρέσβης της Λαϊκής Δημοκρατίας της Κίνας στην Ελλάδα, ο κ. Yu Zenggang, πρόεδρος του διοικητικού συμβουλίου του Οργανισμού Λιμένος Πειραιώς (ΟΛΠ Α.Ε.), και η κ. Ειρήνη Νταϊφά, εντεταλμένη δημοτική σύμβουλος Πολιτισμού, με την εποπτεία και τον συντονισμό της Δ/νσης Πολιτισμού του δήμου Πειραιά. Η παράσταση, που παρουσιάστηκε με την υποστήριξη του ΟΛΠ και της COSCO Shipping Group, συμβολίζει τον δίαυλο επικοινωνίας μεταξύ δύο πολιτισμών που αγαπούν την ειρήνη και προσφέρει μια μοναδική εμπειρία στους θεατές με αλληγορικά μηνύματα. Η παράσταση αποτελεί παραγωγή της Sino-Saint Culture Industrial Investment Co. Ltd και παρουσιάστηκε στην Ελλάδα από την China Arts and Entertainment Group Ltd. Υπό την αιγίδα της Πρεσβείας της Λαϊκής Δημοκρατίας της Κίνας στην Ελλάδα και του δήμου Πειραιά.

26.9.19 – lifo

49

σινεμά

H ΤΑΙΝΙΑ ΤΗΣ ΕΒΔΟΜΑΔΑΣ

Τρομακτικές ιστορίες στο σκοτάδι Scary stories to tell in the dark Σκηνοθεσία: Αντρέ Ορβεντάλ Πρωταγωνιστούν: Ζόι Μάργκαρετ Κολέτι, Μάικλ Γκάρζα, Γκράμπριελ Ρας

week

Ο

p

Αριστούργημα Πολύ Καλό Καλό Ικανοποιητικό Μέτριο Κακό

απο τον θοδ ω ρ η κου τσογ ιανν οπου λο

Γκιγιέρμο ντελ Τόρο έπρεπε να σεβαστεί τους οπαδούς της δημοφιλούς σειράς των διηγημάτων φρίκης του Άλβιν Σουόρτς αλλά και να μείνει πιστός στη δική του κοσμοθεωρία, όπως την έχει μοιραστεί με το κοινό στη φιλμογραφία του. Από το πόστο του παραγωγού και του συνσεναριογράφου, ανέθεσε την εκτέλεση στον Νορβηγό σκηνοθέτη Αντρέ Ορβεντάλ και επέλεξε μισή ντουζίνα από τις ιστορίες του Σουόρτς, στέλνοντας τους ανήλικους ήρωες της ταινίας σε δύο διαφορετικές χρονικές περιόδους: στο 1968 των προεδρικών εκλογών που θα έκριναν τελικά νικητή τον Ρίτσαρντ Tricky Dick Νίξον, αμέσως μετά τη δολοφονία του Κένεντι και κατά τη διάρκεια της αμφισβήτησης της χρησιμότητας του πολέμου του Βιετνάμ, και στις αρχές του αιώνα, σε μια μεγαλοπρεπή έπαυλη πόνου και φρίκης κάπου στην Πενσιλβάνια, όπου μια οικογένεια κρατούσε φυλακισμένη τη Σάρα Μπέλοους, μια κοπέλα που υπέφερε φρικτά γιατί ήταν διαφορετική (διόλου εμφανίσιμη για τη νόρμα της εποχής, πάλλευκη σαν φάντασμα) και φημολογούνταν πως ψιθύριζε αλλόκοτες ιστορίες στα παιδιά που κρυφάκουγαν στους τοίχους του σπιτιού χρόνια μετά τη μυστηριώδη εξαφάνισή της. Το ημερολόγιο που έγραφε με κατακόκκινα γράμματα λειτουργούσε ως κανονική γκιλοτίνα για τα πρόσωπα που περιέγραφε γλαφυρά. «Δεν διαβάζεις το βιβλίο, σε διαβάζει αυτό» συμπέραναν οι αρχικά αδιάφοροι και στη συνέχεια έντρομοι φίλοι όταν πλέον αραίωναν, πέφτοντας θύματα του χειρότερου εφιάλτη τους. Εκτός από τον ανομολόγητο φόβο και τη διαφορετικότητα, οι Τρομακτικές ιστορίες στο σκοτάδι είναι μια ταινία για το storytelling, την επώδυνη αλλά και λυτρωτική σημασία του όπως επαναλαμβάνεται σαν μότο στο γοτθικού ρυθμού νεκροζώντανο σκηνικό που έστησε ο Μεξικανός διά των αντιπροσώπων του.

VILLAGE RENTI 6,8,16,17,20-VILLAGE MALL 3,10-VILLAGE PAGRATI 3,4-VILLAGE FALIRO 1,5-VILLAGE AG.DIMITRIOS 1,3-ODEON ESCAPE 3,6-ΑΕΛΛΩ 3-ΑΘΗΝΑΙΟΝ 1-ΑΝΕΣΙΣ ΘΕΡΙΝΟ-ΑΝΟΙΞΗΑΡΙΑΝ ΘΕΡΙΝΟ-CINERAMA-WEST CITY 3-ΝΑΝΑ 4-ΣΙΝΕ ΠΑΡΙ ΘΕΡΙΝΟ-ΤΡΙΑ ΑΣΤΕΡΙΑ 1-ΑΛΕΞ ΘΕΡΙΝΟ-ΜΑΡΙΑ ΕΛΕΝΑ ΟΝΑΡ-ΧΛΟΗ ΘΕΡΙΝΟ-ΟΝΕΙΡΟ ΘΕΡΙΝΟ

50 lifo – 26.9.19

Σε μια έπαυλη στην άκρη μιας μικρής πόλης, ένα κορίτσι με φριχτά μυστικά μετέφερε τη ζωή του σε μία σειρά από τρομακτικές ιστορίες γραμμένες σε ένα βιβλίο που έχει υπερβεί τον χρόνο. Ιστορίες που έχουν έναν τρόπο να ζωντανέψουν σε βάρος μιας παρέας εφήβων που θα ανακαλύψει το βιβλίο.

Blinded by the light Σκηνοθεσία: Γκουρίντα Τσάντα Πρωταγωνιστούν: Βιβέικ Κάλρα, Κούλβιντερ Γκιρ, Μίρα Γκανάτρα, Νελ Γουίλιαμ Ένας Βρετανός έφηβος πακιστανικής καταγωγής μεγαλώνει στο Λούτον του 1987 εν μέσω αναταραχών, γράφει ποίηση και ταυτίζεται με τη μουσική και τους στίχους του Μπρους Σπρίνγκστιν.

Το Blinded by the light (κατά σύμπτωση, το μοναδικό Nο 1 σινγκλ του Μπρους Σπρίνγκστιν, αλλά σε διασκευή από τους Manfred Mann’s Earth Band) θα μπορούσε να είναι ένα από τα rock ‘n’ roll πνευματικά παιδιά του Νικ Χόρνμπι, αλλά εδώ υπάρχει μια διαφορά: η ταινία της Ινδής Γκουρίντα Τσάντα εμπνέεται από τη ζωή και το memoir του δημοσιογράφου Σαφράζ Μανσούρ, ενός πακιστανικής καταγωγής Βρετανού που είδε τη βαρετή ζωή του στο βιομηχανικό Λούτον ν’ αλλάζει δραματικά, όταν άκουσε για πρώτη φορά τα τραγούδια του Μπρους Σπρίνγκστιν! Το alter ego του, ο Τζάβεντ Χαν, υπακούει τον συντηρητικό πατέρα του και προσπαθεί να γράψει στίχους για το γκρουπάκι του κολλημένου με τη synth pop φίλου του. Είμαστε στα 1987 των walkmans και των baggy pants, όταν οι Pet Shop Boys ήταν «θεοί» και το «Pump up the volume» δονούσε τα πάρτι. Όπως του υπενθυμίζει ο αρχισυντάκτης της σχολικής εφημερίδας, κανείς δεν ακούει πλέον Σπρίνγκστιν (το «Born in the USA» έχει κουράσει, άσε που είναι πολύ Αμερικανός…). Κι όμως, το «Dancing in the dark» είναι μια αποκάλυψη, οι στίχοι τού μιλάνε απευθείας και όλα τα κλασικά τραγούδια που ανακαλύπτει, από το «River» μέχρι το «Darkness on the edge of town», του φανερώνουν την ανήσυχη ματιά του ροκά που επιφανειακά ταυτίστηκε με τις ασπροκόκκινες ρίγες και τα αστέρια της σημαίας του και την εργατιά. Οι ταξικοί παραλληλισμοί λειτουργούν μια χαρά στην έξυπνα συγκαλυμμένη μελό φαντασία της Τσάντα, που εδώ συνέρχεται από τον στείρο ακαδημαϊσμό της προηγούμενης ταινίας της, του Viceroy’s House, και υπηρετεί την τζουκ μποξ έκρηξη μιας coming of age story με χαρακτήρες και καλές ερμηνείες. Σε αντίθεση με τις πιο πρωτότυπες συλλήψεις του Yesterday (στο σενάριο) και του Rocketman (στη σκηνοθεσία), το Blinded by the light φαντάζει πιο στρογγυλεμένο και στρωτό, αλλά αποζημιώνει με την αλήθεια που βγάζει. Δεν γίνεται κι αλλιώς: η μουσική του σπουδαίου Σπρίνγκστιν είναι ένα πονεμένο ημερολόγιο από μόνη της και το σαξόφωνο του Κλάρενς Κλέμονς δεν χορταίνεται! Η συνθετική μουσική μπορεί να επικράτησε τις επόμενες δεκαετίες, αλλά το point της ταινίας, πως η ροκ μουσική δεν αλλάζει τον κόσμο αλλά καθέναν ξεχωριστά, έστω και αναδρομικά, δεν είναι ουτοπία.

VILLAGE RENTI 12,16-VILLAGE MALL 3,6,14-VILLAGE PAGRATI 1-VILLAGE FALIRO 2,3,9-ODEON ESCAPE 4-ΑΕΛΛΩ ΘΕΡΙΝΟ-ΑΘΗΝΑΙΟΝ 2-ΔΙΑΝΑΚΗΦΙΣΙΑ 2-ΚΙΝΗΜΑΤΟΘΕΑΤΡΑ ΚΩΝΣΤΑΝΤΑΡΑΣΒΛΑΧΟΠΟΥΛΟΥ 2-ΛΑΟΥΡΑ 6-ΣΠΟΡΤΙΓΚ 2-TOWN CINEMAS 3-ZEA

Ράμπο: Το τελευταίο αίμα Σκηνοθεσία: Άντριαν Γκρούνμπεργκ Πρωταγωνιστούν: Σιλβέστερ Σταλόνε, Παθ Βέγκα Ο Τζον Ράμπο, στην τελευταία του επικίνδυνη αποστολή, θα πρέπει να έρθει αντιμέτωπος με το παρελθόν του και να φέρει ξανά στην επιφάνεια τις πολεμικές του ικανότητες, με σκοπό να πάρει εκδίκηση.

Σε αντίθεση με τον χαρακτήρα του Ρόκι, που βρήκε μια νέα πρόκληση στη ζωή του, ικανή να ανανεώσει το franchise, ο Ράμπο έδειχνε να ολοκληρώνει το ταξίδι του με την

ταινία του 2008, που τον έστελνε ουσιαστικά σε συνταξιοδότηση, βυθισμένο σε δαίμονες που και ο ίδιος παραδεχόταν ότι δεν θα ξεπεράσει ποτέ. Με μια αφήγηση που θυμίζει το Taken, η τωρινή του περιπέτεια είναι από την αρχή ως το τέλος ένας βίαιος πλεονασμός και συρρικνώνει την όλη πορεία του ήρωα από την προσωποποίηση της συνολικής τραγωδίας μιας χώρας σε έναν μανιασμένο εκδικητή που αναλαμβάνει να ξεκληρίσει μια συμμορία Μεξικανών μαφιόζων απευθυνόμενος, εννοιολογικά και αισθητικά, στο λάθος κοινό. Με την προσωπική τραγωδία να δίνει ένα συναισθηματικό βάρος στις πράξεις του, ο Ράμπο εδώ είναι πιο κοντά στον αντίστοιχο χαρακτήρα του Λίαμ Νίσον, με έξτρα focus στη γραφική βία και εχθρούς ένα σύνολο κακοποιών βγαλμένων από κακό κόμικ, που συνεισφέρουν στην ενίσχυση της ιδεολογίας του Manga. * Κριτική από τον Τάσο Μελεμενίδη VILLAGE RENTI 4,5,7,11,14-VILLAGE MALL 2,4,5,6,7,8,12,13-VILLAGE PAGRATI 4,5-VILLAGE FALIRO 4,6,7,8-VILLAGE AG.DIMITRIOS 2,4,5-ODEON MAROUSI 2-ODEON ESCAPE 1,5,8 ΘΕΡΙΝΗΑΕΛΛΩ 1,4-WEST CITY 4-ΘΗΣΕΙΟΝ ΘΕΡΙΝΟΚΙΝΗΜΑΤΟΘΕΑΤΡΑ ΚΩΝΣΤΑΝΤΑΡΑΣ-ΒΛΑΧΟΠΟΥΛΟΥ 1,2-ΝΑΝΑ 2,3,5-ΝΙΡΒΑΝΑ 2-ΣΙΝΕ ΓΑΛΑΤΣΙ ΘΕΡΙΝΟTOWN CINEMAS 1,3-ΤΡΙΑ ΑΣΤΕΡΙΑ 2-ΡΙΑ ΘΕΡΙΝΟ-ΣΙΝΕ ΣΕΛΗΝΗ ΘΕΡΙΝΟ

Η ζωή του Τζον Φ. Ντόνοβαν The life and death of John F. Donovan Σκηνοθεσία: Ξαβιέ Ντολάν Πρωταγωνιστούν: Κιτ Χάρινγκτον, Μπεν Σνέτζερ, Τζέικομπ Τρεμπλέ, Νάταλι Πόρτμαν, Κάθι Μπέιτς, Σούζαν Σαράντον Ένας διάσημος ηθοποιός πεθαίνει αιφνιδίως και ένα θαυμαστής του, ο 11χρονος Ρούπερτ Τέρνερ, είναι ο μόνος που γνωρίζει τι συνέβη στην ψυχή του, καθώς αλληλογραφούσαν κρυφά για πέντε χρόνια. Ενήλικας πια, ο Ρούπερτ αποκαλύπτει όλα όσα γνωρίζει για την ταραγμένη ζωή του Τζον.

Η πιο προσωπική, βασισμένη σε ένα παράξενο ανέκδοτο από το παρελθόν, αυτοαναφορική ταινία του Ξαβιέ Ντολάν καταντά μια εξουθενωτική ομφαλοσκόπηση, ένα έντονο κυνήγι της καλλιτεχνικής αλήθειας, μια και ξεκινά παραθέτοντας τη σχετική ρήση του Θορό, που δεν ακούγεται ούτε φαίνεται αληθινή. Κρίμα, γιατί η Ζωή του Τζον Φ. Ντόνοβαν, το αγγλόφωνο ντεμπούτο του δημιουργού από το Κεμπέκ, ξεκινά να πει κάτι σημαντικό και μάλλον γυρνά συστημένο στον αποστολέα με τη μορφή του μπούμερανγκ, καθώς χάνει το δίκιο του, και μάλιστα σε ένα πλαίσιο που είναι πολύ γνωστό στον Καναδό σκηνοθέτη. Ο Ντολάν εξοικειώθηκε νωρίς με την κάμερα, παίζοντας ως ηθοποιός από την παιδική του ηλικία. Πριν αποφασίσει ότι θα γίνει σκηνοθέτης (χωρίς να ξεχνά από πού ξεκίνησε, όπως διαπιστώσαμε και στο δεύτερο κεφάλαιο του Αυτό, εκτός από τη συμμετοχή στις δικές του ταινίες), αποκάλυψε πως στα 11 του είχε στείλει μια επιστολή στον Λεονάρντο ντι Κάπριο, σαν ερωτοχτυπημένο αγόρι που αποζητά απάντηση – εις μάτην, όπως αποδείχτηκε. Παίρνοντας το περιστατικό ως αφορμή, φτιάχνει μια πλοκή, σύμφωνα με την οποία ένα αγόρι, ο επίσης 11χρονος Ρούπερτ Τέρνερ, που έχει μετακομίσει στην Αγγλία με τη χωρισμένη μητέρα του και δοκιμάζεται ως ηθοποιός σε ακροάσεις, έχει συντάξει και αποστείλει δεκάδες γράμματα στον σταρ Τζον Ντόνοβαν από τότε που ήταν 6 ετών, και μάλιστα ισχυρίζεται πως έχει λάβει απαντητικές συμβουλές από εκείνον. Η αποκάλυψη έρχεται εν μέσω συνεχούς bullying από τους συμμαθητές του, κατά κάποιον τρόπο το συμβάν γίνεται γνωστό από τις ειδήσεις και τα περίεργα, διφορούμενα νέα διακόπτουν την αυτοσυγκέντρωση του ήδη κλονισμένου, κρυφά ομοφυλόφιλου Ντόνοβαν. Σε παράλληλο μοντάζ παρακολουθούμε τα διστακτικά βήματα του

Ντόνοβαν, καθώς αποζητά τη θαλπωρή της πατρικής εστίας και απομακρύνεται άτσαλα από τη δημοσιότητα, αλλά και τη συνέντευξη του 27χρονου πλέον Τέρνερ (ο Μπεν Σνέτζερ που τον υποδύεται δεν μοιάζει καθόλου στον μικρό ομόλογό του, τον Τζέικομπ Τρεμπλέ) σε μια απρόθυμη και αγενή δημοσιογράφο με αφορμή την έκδοση του χρονικού της ζωής του. Με την τυπικά εντυπωσιακή τεχνική του και το παραφορτωμένο σάουντρακ, με Φλόρενς και Αντέλ φυσικά, ο Ντολάν συγκαλύπτει μετά βίας το κήρυγμα για την αποδοχή της σεξουαλικής ειλικρίνειας και την ενδιάμεση μισαλλοδοξία, τη στιγμή που το συναισθηματικά υπερφορτισμένο μελό τον προδίδει, όπως συνέβη και στο Μέχρι το τέλος του κόσμου αλλά και στο πρόσφατο Ματίας και Μαξίμ που είδαμε φέτος στις Κάννες. Το θέμα δεν είναι πόσο Ντολάν αντέχει να χωνέψει ο θεατής, όπως έγραψαν οι περισσότεροι κριτικοί στην αποτυχημένη πρεμιέρα της ταινίας στο περσινό Φεστιβάλ του Τορόντο, ούτε το παρασκήνιο, με την Τζέσικα Τσαστέιν να πέφτει θύμα ενός ξέφρενου μοντάζ. Το πρόβλημα είναι πως, παρά το χάρισμα της αφήγησης που διαθέτει ο Ντολάν και το αναμφισβήτητα καλό του γούστο, η ιστορία είναι τραβηγμένη από τα μαλλιά, οι χαρακτήρες είναι κλισέ και ελλιπώς γραμμένοι (με εξαίρεση έναν στιβαρό μονόλογο-νουθεσία της σπουδαίας Κάθι Μπέιτς στον ντροπιασμένο σταρ που εκπροσωπεί) και το ηθικό δίδαγμα, δηλαδή η τραγωδία ενός επώνυμου ως πρότυπο για τον σωστό δρόμο ενός νέου, που μπορεί να είναι και φαντασιόπληκτος, ελέγχεται αγρίως. ΓΑΛΑΞΙΑΣ 1-ΔΕΞΑΜΕΝΗ ΘΕΡΙΝΟ

fiction

απο τον θοδωρη κουτσογιαννοπουλο

Η κάμερα μένει σταθερή στο κρεβάτι, στραμμένη προς το τσαλακωμένο σεντόνι. Το φόντο είναι αρχικά θολό και σταθερά αποκαλύπτεται πως η κλίνη κινείται σε διαδρόμους κλινικής. Η σιωπή παραχωρεί τη θέση της σε απανωτά κακά μαντάτα για την ασθενή, που σηκώνεται για να ακούσει πως έχει καρκίνο στο στήθος και θα χρειαστεί χημειοθεραπεία. Το «θύμα» είναι η σκηνοθέτις και πρωταγωνίστρια του πρωτότυπα αυτοβιογραφικού δράματος που παίρνει ριζική απόσταση από τη μυθοπλασία: εν μέρει βλοσυρό ντοκιμαντέρ γεγονότων και βασικά γιορτή της ίδιας της τέχνης, το Serendipity προσπερνά τον προφανή οίκτο και τιμά την έννοια του τίτλου, δηλαδή την ευτυχία της συγκυρίας, της στιγμής. Και η Προυν Νουρί αξιοποιεί κάθε λεπτό της ιατρικής της οδύσσειας για να ενισχύσει με δημιουργικό τρόπο τη σταθερή έμπνευση του έργου της, το γυναικείο σώμα. Η Γαλλίδα καλλιτέχνις, που σπούδασε στο Παρίσι και τον τελευταίο καιρό ζει και εργάζεται στο Μπρούκλιν, κάνει μια αναδρομή στις πρότερες δουλειές της, θυμίζοντας, εν είδει χιουμοριστικής εισαγωγής, το δείπνο για την εξωσωματική γονιμοποίηση, για να συνεχίσει με στοχασμό τη γλυπτική που προκύπτει από τα βήματα της θεραπείας της. Η απόπειρα μιας γυναίκας να απαθανατίσει όλα τα στάδια, ως concept, ακούγεται ανατριχιαστική στα χαρτιά. Η Νουρί, ωστόσο, ποτέ δεν έκρυψε πως δεν την πείραζε να μοιράζεται,

Prune Nourry Η ασθένεια ως τέχνη.

καλλιτεχνικά, το κορμί της με τους δυνητικούς αποδέκτες. Επίσης, πιστεύει πως το σώμα είναι ένα παράδοξο σύστημα και ως τέτοιο το ανασυνθέτει στα έργα της, για να

καταδείξει τις λειτουργίες, τη σημασία και τις προοπτικές του. Από ανθρώπινες στιγμές, όπως όταν κόβει τα μαλλιά της λίγο πριν από τον βομβαρδισμό με ακτινοβολία, μέχρι τα αργά πλάνα που διακόπτουν τον πόνο και την αγωνία της με το αποτέλεσμα της εμπειρίας της, το Serendipity, που έκανε πρεμιέρα στο Πανόραμα του Φεστιβάλ Βερολίνου και θα προβληθεί για πρώτη φορά στην Ελλάδα στις 25ες Νύχτες Πρεμιέρας της Αθήνας, είναι μια ιστορία επιβίωσης τόσο μακριά από τις τυπικές κουβέντες παρηγοριάς, το κουράγιο, την παθητικότητα και τη μοιρολατρία, που μπορεί να δώσει την εντύπωση πως η Νουρί εκμεταλλεύεται το παραλίγο μοιραίο με σκοπό να επιδειχτεί ή να ικανοποιήσει μια αχόρταγη, άσπλαχνη ματαιοδοξία. Με την επίμονη ματιά της καταφέρνει το αντίθετο: φτιάχνει κάτι εγκεφαλικό για να δηλώσει πως ό,τι συμβαίνει στο σώμα (άλλο ένα από τα weird, αν και σαφώς πιο ειρωνικό, περιστατικά που την απασχολούσαν μια ζωή) δεν είναι μια μεγαλόσχημη εκκίνηση αλλά η συνέχεια στη ζωή που έχει στρώσει ήδη για τον εαυτό του ο οποιοσδήποτε «άτυχος», αρκεί να δει καθαρότερα πώς θα γυρίσει την κακή συγκυρία προς όφελός του. Γι’ αυτό δεν είναι καθόλου τυχαίο πως, λόγω θέματος και προσέγγισης, η Αντζελίνα Τζολί αγκάλιασε την ιδέα της και ανέλαβε την παραγωγή, μαζί με τον Ντάρεν Αρονόφσκι. Η Νουρί αφιερώνει το Serendipity σε όλες τις αγωνίστριες.

26.9.19 – lifo

51

μουσική

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ

Larry Gus: Tο μόνο πράγμα που με κάνει χαρούμενο πολλές φορές είναι να λέω συνέχεια «συγγνώμη» Ο νέος ελληνόφωνος δίσκος του με τίτλο «Υποτακτικός» και βορειοελλαδίτικο ήχο είναι μια ημαθιώτικη Sublime Frequencies συλλογή με απρόσμενα τραγούδια.

week

Ε

ίχα πολύ καιρό να τα πω στ’ αλήθεια με τον Larry Gus. Σε λίγες μέρες κυκλοφορεί ο νέος ελληνόφωνος δίσκος του στην αμερικανική DFA, συνεργάζεται με τον Ευθύμη Φιλίππου σε ένα πολύ ενδιαφέρον πρότζεκτ που ετοιμάζεται για τη Στέγη του Ιδρύματος Ωνάση, έχει έτοιμο ένα σίριαλ με τον Βασίλη Κατσούπη και δουλεύουν μαζί και μία ταινία – τρέχει παράλληλα ένα σωρό πράγματα, κι ακόμα επιμένει ότι «δεν έχει καταφέρει σχεδόν τίποτα», με μια ταπεινότητα σχεδόν εκνευριστική. Όταν σ’ το λέει, δεν ξέρεις αν θέλεις να τον αγκαλιάσεις ή να τον βρίσεις. Ο νέος του δίσκος έχει τίτλο «Υποτακτικός» (στα ελληνικά το «subservient» μεταφράζεται ως «κατώτερος», «υποτακτικός») και προσπαθεί να με πείσει ότι ποτέ δεν αισθάνθηκε πως κάνει κάτι σημαντικό. Αυτό, άλλωστε, δηλώνει κατά κάποιον τρόπο και στον τίτλο του άλμπουμ του. «Ξεκίνησε από πόνο στην πλάτη που κατέβηκε στη μέση

φωτό: παρισ ταβιτιαν

από τον m. hulot

52 lifo – 26.9.19

σιγά-σιγά και καταλαβαίνω ότι περπατάω σκυφτός από το δημοτικό ακόμα» λέει, ρουφώντας σχεδόν με ενοχές τον καφέ του. «Και επίσης καταλαβαίνω ότι το μόνο πράγμα που με κάνει χαρούμενο πολλές φορές είναι να λέω συνέχεια “συγγνώμη” και μετά να ζητάω “συγγνώμη” για τα πολλά “συγγνώμη” που λέω, και οι συνομιλητές μου φτάνουν σε σημείο να εκνευρίζονται γιατί στο τέλος η λέξη χάνει την αξία της. Και ξαναπιάνω τον εαυτό μου να είναι χαρούμενος όταν μου λένε τι να κάνω, όταν είμαι μέρος μιας διαδικασίας που είναι μεγαλύτερη από μένα και απλώς κάθομαι εκεί μέσα και κοιτάω τον εαυτό μου να κινείται και να δρα, χωρίς να ξεκινάει κάτι από την πλευρά μου. Επίσης, από πολύ μικρός ένιωθα μια παράξενη χαρά όταν οι άνθρωποι με αγνοούσαν, αλλά δεν ξέρω αν την ένιωθα εξαρχής ή αν έφτασα σε σημείο να αγαπήσω την αδιαφορία γιατί τη συνήθισα. Και σκέφτομαι εδώ και χρόνια ασταμάτητα τη λέξη “υποταγή”, με συναρπάζει η λέξη “υποταγή”. Σε κάθε τομέα, σε όλα τα πράγματα που κάνω και εμπλέκομαι θέλω να είμαι υποταγμένος 100%. Και στο τέλος ο υποτακτικός είμαι εγώ, που κάθομαι στο σούπερ μάρκετ και προχωράει μία ουρά για τρία διαφορετικά ταμεία και δεν μιλάω και μου ζητάνε τη σειρά μου και λέω συνέχεια “ναι, συγγνώμη, πάρτε την, είναι δική σας, είναι λάθος μου” –συνέχεια είναι δικό μου το λάθος– και στο τέλος φτάνει μια στιγμή που μου λέει κάποιος “βιάζομαι, μπορώ;” και η μόνη μου αντίδραση είναι “αν βιαζόσασταν, να μην ερχόσασταν ή, έστω, να ερχόσασταν νωρίτερα”. Και, ναι, κάθε φορά στο σούπερ μάρκετ θυμάμαι τον τίτλο του δίσκου μου κι εμένα γενικότερα, λογικά». Ο «Υποτακτικός» έρχεται τέσσερα χρόνια μετά το «I need new eyes», τον δίσκο που σηματοδοτούσε το νέο του ξεκίνημα, ολοκλήρωνε την περίοδο που δούλευε με sample και ξεκίναγε μια νέα ζωή ως πατέρας. «Δυσκολεύτηκα πολύ με την Αθήνα από την ώρα που γυρίσαμε από το Μιλάνο» λέει, δικαιολογώντας το μεγάλο διάστημα που μεσολάβησε για να βγει νέα δουλειά του. « Έγραφα συνέχεια, πάντα γράφω συνέχεια, αλλά υπήρχαν μεγάλα διαστήματα με διάφορα προβλήματα υγείας που με πήγαν πίσω, γιατί δεν δούλευα καν. Ο αρχικός τίτλος ήταν “Feats of strength and agility”. Eπίσης σκεφτόμουν το “PFFF” ως τίτλο ή ακόμα και το “HMM”, ειδικά αυτό, γιατί είναι σαν πινακίδες αυτοκινήτου στη Βέροια αλλά και σαν το αληθινό “χμ” που περιγράφει τη ζωή μου. Το μόνο που ξέρω είναι ότι είναι μια ζωή γεμάτη αποτυχίες και διλήμματα, σαν να πρέπει απλώς να διαλέξεις σε τι θα αποτύχεις από τις συνεχόμενες επιλογές που ανοίγονται μπροστά σου. Τουλάχιστον, υπάρχει ένας αιώνιος σεβασμός στην αιτιοκρατία με αυτόν τον τρόπο, ξέρεις ότι όλοι οι δρόμοι, όλες οι διακλαδώσεις καταλή-

γουν σε αποτυχίες, σε συνεχόμενες αποτυχίες που η μία επηρεάζει την άλλη και αυτό τις κάνει να μπλέκονται ακόμα περισσότερο μεταξύ τους, σαν χιλιάδες αράχνες που κάθονται σε γωνίες του σπιτιού και, αντί να ξοδεύουν τον χρόνο τους σκοτώνοντας και τρώγοντας έντομα, το μόνο που κάνουν είναι να κοιτάνε τριγύρω τους πώς ενώνεται ο ιστός με το υπόλοιπο σπίτι και στο τέλος πώς ενώνεται με τους υπόλοιπους ιστούς. Στην πραγματικότητα, δεν κοιτάνε τα σημεία ένωσης αλλά μόνο τα σημεία που υπολείπονται, συνέχεια με μεγεθυντικό φακό, και το αληθινό πρόβλημα είναι τα πολλαπλά μάτια κάθε αράχνης». Ο «Υποτακτικός» είναι ο πρώτος του δίσκος που τραγουδάει σε όλα τα κομμάτια, κυρίως στα ελληνικά, και μάλιστα συνοδεύεται από ένα 7ιντσο με δύο εντελώς απρόσμενα νεο-λαϊκά τραγούδια σε στίχους του Ευθύμη Φιλίππου. Για όσους έχουν δει τα τελευταία live του δεν είναι και μεγάλη έκπληξη, αλλά για όσους έχουν μείνει στον παλιό ήχο του Larry Gus είναι ένα σοκ. «Αληθινά η πρώτη φορά χωρίς καθόλου samples, όλα παιγμένα στο σπίτι, όλα με τη σειρά» εξηγεί. «Είχα ένα μόνο μικρόφωνο για όλα και τα παλιά μου όργανα – έχω να αγοράσω καινούριο εξοπλισμό από το 2014, είμαι πολύ χαρούμενος γι’ αυτό, θέλω να μείνω για πάντα με τα ίδια όργανα, τα ίδια ρούχα, τα ίδια παπούτσια. Μάλλον για τα ρούχα έφαγα τα ψέματα του Χέρτσογκ, αλλά, ναι, γιατί όχι, ψέματα ή όχι, είναι σίγουρα θετικό αυτό που συνέβη. Σε κάθε περίπτωση, ξεκίνησα με τη σκέψη ότι θέλω να κάνω έναν ελληνικό δίσκο όχι με την έννοια του ελληνόφωνου – εξάλλου από πάντα έγραφα ελληνικούς στίχους, απλώς προσπαθούσα να σκεφτώ πώς ήταν όταν μεγάλωνα χορεύοντας παραδοσιακούς χορούς στη Βέροια. Υπάρχουν και κομμάτια που δεν μπήκαν καν στον δίσκο, που είναι ακόμα πιο κοντά σε αυτό. Αλλά η DFA αυτά τα τραγούδια διάλεξε και χάρηκε πολύ για τα ελληνικά. Η Κωστάντια έκανε λογότυπο το ΘΑΨ αντί για DFA (death from above = θάνατος από ψηλά) και, ναι, σκέφτομαι, υπάρχει ένας σταθμός στην Βέροια, στην Ημαθία εννοώ, που λέγεται Ράδιο Αστέρας Μελίκη, που είναι σαν να βούτηξε κάποιος σε ημαθιώτικη Sublime Frequencies συλλογή. Ήθελα να γράψω διάφορα τραγούδια με ελληνικό, βορειοελληνικό ήχο για την ακρίβεια, σαν συλλογή από διαφορετικούς καλλιτέχνες. Τελείωσα 43 τραγούδια, ο Τζόναθαν διάλεξε από αυτά και οι ηχογραφήσεις ξεκίνησαν στην ουσία τον Οκτώβριο του 2016, όταν έγραφα κάποια τραγούδια για πιθανή συνεργασία με έναν άλλον μουσικό. Αρχικά σκεφτόμουν συνεργασίες και επέκταση, αλλά στο τέλος όλα αγκυλώθηκαν πάλι τριγύρω μου, όπως πάντα, και δεν νιώθω ούτε ελάχιστα άσχημα γι’ αυτό. Μόνο ο Ευθύμης είναι σε όλο αυτό εκτός από εμένα – έγραψε τους στίχους για την “Κουτσουπιά”. Θα ήθελα να κάνω χιλιάδες πράγματα μαζί του, ξεκινώντας από δίδυμο τύπου Μπατίστι / Μογκόλ ή Μπάκαρα / Ντέιβιντ, αλλά στο τέλος δεν θα γίνουν και πολλά, κυρίως γιατί εγώ δεν μπορώ να γράψω τόσο καλά τραγούδια όσο αυτοί. Όχι πως δεν προσπαθώ, απλώς δεν μπορώ, το ταβάνι είναι η έλλειψη ταλέντου μου κ.λπ. κ.λπ. Ο Ευθύμης σίγουρα μπορεί να γράψει ακόμα καλύτερους στίχους από αυτούς και ετοιμάζουμε διάφορα πράγματα, κυρίως ένα παράξενο audio play, σαν ηχητικό θεατρικό με άπειρη μουσική. Επίσης, ο Ευθύμης μου έχει γνωρίσει τόσους και τόσους ανθρώπους που συ-

Εγώ είμαι ερωτευμένος με τον Φρανκ Όσεαν, αληθινά ερωτευμένος. Και στα μάτια του και στη φωνή του ξέρω ότι υπάρχουν χιλιάδες τραγούδια που μπορούν ακόμα να γραφτούν, κυρίως στα χέρια του και στους στίχους του. Και είναι ο λόγος που δεν ξεχνάω τη μουσική.

νεργάζομαι μαζί τους, όπως ο Κώστας Τσιούκας, που έκανε τη “Ζιζέλ”. Tο πιο αστείο είναι το ότι γνωριστήκαμε μέσω του μπλογκ μου – σχεδόν ανέκδοτο. Τους δύο καινούργιους φίλους που έκανα από την ημέρα που ήρθα στην ουσία τους γνώρισα μέσω του μπλογκ μου: ένας ο Ευθύμης και ένας ο Κωνσταντίνος Αντωνόπουλος – τόσο παράξενο». Τον ρωτάω πώς τη βλέπει τη μουσική σήμερα, που έχουν αλλάξει τα πάντα. «Εγώ είμαι ερωτευμένος με τον Φρανκ Όσεαν, αληθινά ερωτευμένος. Και στα μάτια του και στη φωνή του ξέρω ότι υπάρχουν χιλιάδες τραγούδια που μπορούν ακόμα να γραφτούν, κυρίως στα χέρια του και στους στίχους του. Και είναι ο λόγος που δεν ξεχνάω τη μουσική, δεν μπορώ να σταματήσω να τη σκέφτομαι. Έπρεπε να πέσει και να ξαναπέσει στα χέρια μου το “Blonde” για να θυμάμαι καθημερινά ότι λατρεύω τα πάντα, αλλά κυρίως τη μουσική. Και δεν τελειώνει αυτό μάλλον. Τα τελευταία χρόνια η ψύχωσή μου είναι το “Blonde” και το “On the corner” και περνάω μέρες και νύχτες ακούγοντας πάλι μουσική. Ενώ παλιότερα άκουγα μόνο podcast και διάβαζα ασταμάτητα, τώρα θέλω πάλι να ακούω μουσική. Ίσως να είναι η αληθινή συνειδητοποίηση ότι απέτυχα, οπότε επανήλθε πάλι όλο αυτό σε αληθινή κλίμακα χαράς, σαν να έκανε τον κύκλο του. Θυμάμαι που όταν μας είπαν ότι θα παίξουμε με τους Ginger στο Μικρό Μουσικό Θέατρο ήταν Πάσχα κι εγώ ήμουν στη Βέροια – άκουγα μουσική μέχρι που σκοτείνιαζε. Είχα ξαπλώσει για απόγευμα και θυμάμαι να ακούω μουσική και να σκέφτομαι “η μουσική δεν θα είναι ποτέ ξανά το ίδιο για μένα, τώρα μπορώ να το κάνω σοβαρά”. Από εκείνη την ημέρα μόνο άκουγα και σύγκρινα τον εαυτό μου με τα πάντα. Και τώρα που απέτυχα, συγκρίνω τον εαυτό μου μόνο με τον εαυτό μου, με τις πράξεις και τα λάθη μου. Και η μουσική είναι ακριβώς εκεί όπου ήταν πάντα, να την κοιτάω και να με κοιτάει και κανένας από τους δυο μας να μη μιλάει, σίγουρα όχι εγώ, σε καμία περίπτωση εγώ, αλλά είμαι και πάλι χαρούμενος. Και υπάρχει μόνο η μουσική και το φαγητό και το τρέξιμο και το διάβασμα. Και υπάρχουν και χιλιάδες εκατομμύρια άνθρωποι που δεν θα καταλάβω ποτέ κανέναν τους, αλλά η μουσική θα είναι πάντα εκεί να με περιμένει, σαν το app της ΕΡΤ, να ακούω “Νοτούρνο” με την Αλεξάνδρα Γιαλίνη στο Τρίτο Πρόγραμμα και να είναι πάντα εκεί όλη τη νύχτα, σαν ατελείωτη κατάβαση σε πηγάδια που δεν έχουν τίποτα μέσα τους». «Τι άλλο ετοιμάζεις;» «Μαζί με τον Βασίλη Κατσούπη γράφουμε μια ταινία που λέγεται Η μηχανή που παράγει αποτυχίες. Αυτές τις μέρες γράφουμε και μία σειρά. Γυρίσαμε ήδη τον πιλότο με τη Φιλμική και τώρα ετοιμάζουμε τα υπόλοιπα εφτά επεισόδια. Επίσης, έχω τελειωμένα κάποια κείμενα με γενικό τίτλο Μονοσύλλαβες Περιπτώσεις, που χωρίζονται σε δύο μέρη: “αναλυτικό πλαίσιο” και “σειρά γραφής”. Εννοείται ότι μου αρέσει να γράφω και στίχους και όλα αυτά, αλλά, στ’ αλήθεια, το μόνο που γίνεται είναι ένα diversification της επένδυσης που στο τέλος θα έχει ως μοναδικό αποτέλεσμα έναν νέο όλεθρο, μια αληθινά νέα καταστροφική απόφαση, αλλά για κάποιον λόγο είναι πολύ χαρούμενη η σκέψη ότι όλα αυτά είναι διαφορετικά μεταξύ τους. Σαν να τρέχεις κάθε μέρα την ίδια διαδρομή, αλλά να σπας το πόδι σου γυρνώντας από το σούπερ μάρκετ».

Το άλμπουμ του Larry Gus «Subservient» κυκλοφορεί στις 25/10 από την DFA Records.

26.9.19 – lifo

53

βιβλίο

ΔΟΚΙΜΙΟ – ΠΟΙΗΣΗ

week Αν Κάρσον: Πώς ερωτεύονται και γράφουν ποίηση στην αρχαία Ελλάδα Διαβάζοντας τα βιβλία της «Έρως ο Γλυκόπικρος» από τις εκδόσεις Δώμα και το «Λίγα Λόγια» από τον Πατάκη.

Α

από τη ν τίν α μ αν δ η λαρ ά

54 lifo – 26.9.19

ρκεί να διαβάσει κανείς την Αντιγόνη για να δει να υψώνονται, στην καρδιά του αρχαίου δράματος, όχι μόνο η ορμή του έρωτα αλλά και δυνάμεις αλλόκοτες, λέξεις ταυτόχρονα φωτεινές και σκοτεινές, μια ολόκληρη σκόνη, όπως την περιγράφει χαρακτηριστικά ο Σοφοκλής, που σηκώνεται σαν ανεμοστρόβιλος και συμπαρασύρει τους ανθρώπους από τη γη στον ουρανό. Μια ανεμοθύελλα που σπάνια θα πρόσεχε κάποιος μελετητής – εκτός από την Αν Κάρσον, η οποία χρόνια τώρα επιλέγει μέσα από λεπτομέρειες, σπαράγματα, ελάχιστα σημειώματα και σιβυλλικά νοήματα ό,τι έμενε στο περιθώριο της αρχαϊκής πρώτα και κατόπιν της αρχαίας τραγικής ποίησης και απέκτησε ρόλο συμπαντικό. Έτσι, είναι από τις πρώτες που διείδε, μέσα από τα πανέμορφα σπαράγματα της Σαπφώς, την απεριόριστη δυναμη της μεταφοράς και του έρωτα, όπως αντίστοιχα διέκρινε, για παράδειγμα, μέσα από τον μύθο για τα τζιτζίκια του Πλάτωνα ένα σχόλιο πάνω στην απεραντοσύνη του χρόνου. Άκουσε τις λέξεις να σπάνε –το ηχόχρωμα, τις συνηχήσεις τους– στους στίχους του Αρχίλογου και έκανε τον ήχο τους να ακουστεί μέχρι τα αλατωρυχεία του Σάλτσμπουργκ (ο Σταντάλ, μας λέει, αποκαλούσε τον έρωτα «κρυστάλλωση»). Μικρές αδαμάντινες (απο)κρυσταλλώσεις που έκαναν, μέσα από τη δυνατή, αν και άκρως επαμφοτερίζουσα μεταφορά του έρωτα, κάποιον να απογειώνεται και ταυτόχρονα να νιώθει τα μέλη του να κόβονται (λυσιμελής πόθος) στο ποίημα του Αρχίλοχου ή να τον διαπερνούν τα βέλη της Κύπριδος, «που τα βυθίζει και τα σκληραίνει στο μέλι» σε ένα γνωστό ποίημα του Ανακρέοντα. Άλλωστε, για την κορυφαία ποιήτρια και φιλόλογο Αν Κάρσον τα πάντα εξηγούνται και κινούνται από τη δυναμική του έρωτα, που είναι γλυκόπικρη, άκρως αντιφατική και παράδοξη. Αυτή η ατελείωτη παραδοξότητα που παραμένει γοητευτικά άλυτη ανά τους αιώνες, κάνοντας τις μεταφορές να αποκτούν σάρκα και

οστά, μετέτρεψε την Αν Κάρσον σε ουσιαστικό ρέκτη της λυρικής τέχνης: ποιήτρια η ίδια, μελετήτρια και πανεπιστημιακός, έφτιαξε ένα σύμπαν αποκωδικοποίησης το οποίο χώρεσε από την αρχαϊκή ποίηση μέχρι τις σύγχρονες γυναικείες φωνές της λογοτεχνίας (Βιρτζίνια Γουλφ, Γερτρούδη Στάιν), μυθοπλαστικά τέρατα όπως ο Γηρυόνης, οριακές μορφές έκφρασης, σύγχρονα κελεύσματα, ακόμα και μάταιες κοσμικότητες – ποια θέση στους μύθους της ομορφιάς μπορεί να κατέχει, φέρ’ ειπειν, η Μπριζίτ Μπαρντό; Ο λόγος της επομένως δεν έχει όρια, παίζοντας ιδανικά με την ποίηση, το δοκίμιο, ακόμα και με το λιμπρέτο, λειτουργώντας σαν ένα ολοζώντανο, ρέον σύμπαν, γεμάτο λεπτή ειρωνεία και ομορφιά. Στην Ελλάδα τη γνωρίσαμε χάρη στην πρωτοβουλία του ποιητή Χάρη Βλαβιανού, ο οποίος όχι μόνο μας τη σύστησε μέσα από αφιέρωμα της «Ποιητικής» το 2010 αλλά την είχε προσκαλέσει και στο Κολέγιο Αθηνών με την παράσταση-περφόρμανς Αntigonick. Ο Βλαβιανός, επίσης, μετέφρασε και την πρώτη της ποιητική συλλογή Λίγα Λόγια (Πατάκης, 2013), όπου με τον τρόπο της παλατινής ανθολογίας, τον ελλειπτικό λόγο των ποιητών του αρχαϊκού δράματος και την ειρωνεία του Έλιοτ η Αν Κάρσον αποκαλύπτει τον βιταλιστικό της κόσμο γεμάτο από εμπειρίες, αλληλοαναιρέσεις και γοητευτικούς ακκισμούς που έχουν τη δύναμη της εξερεύνησης, γιατί έχει σημασία, όπως λέει η ίδια, να «μαθαίνεις τη ζωή» και να προχωράς, ακόμα και αν βλέπεις «με απέραντη θλίψη τις μικρές λαμπερές επιφάνειες του τοπίου να ξεγλιστρούν μέσα από τα χέρια σου», με τον ίδιο τρόπο που ο εραστής βλέπει να του γλιστράει ή μάλλον, καλύτερα, να λιώνει ο έρωτάς του «σαν ένα κομμάτι πάγος μέσα στα ζεστά χέρια που τον κρατάνε», σύμφωνα με την ακριβή διατύπωση του Σοφοκλή. Τουλάχιστον αυτήν τη μεταφορά επαναφέρει διαρκώς η ίδια η Κάρσον στο εμβληματικό της δοκίμιο για το «ερωτικό παράδοξο στην κλασι-

κή παράδοση» με τον τίτλο Έρως ο Γλυκόπικρος (κυκλοφορεί στα ελληνικά σε μετάφραση Ανδρονίκης Μελετλίδου από τις εκδόσεις Δώμα), όπου η εικονοποιητική δύναμη της ποίησης αναδεικνύεται σε κάθε κεφάλαιο: οι στίχοι αποθεώνουν κάθε έκφανση αισθαντικότητας –το μεγαλύτερο στοίχημα της ποίησης για την Κάρσον–, απογειώνονται ή τσουρουφλίζονται σαν το απόσπασμα 31 της Σαπφώς, όπου «η γλώσσα είναι ανήμπορη / λεπτή φωτιά ξεσπάει κάτω από το δέρμα / κι είναι τα μάτια μου αδειανά / βουίζουνε τα αυτιά μου», με τον έρωτα να ανακινεί, μέσω της δύναμης της επιθυμίας, ολόκληρους κόσμους παρομοιώσεων και μεταφοράς. «Μέσα από τη συνειδητοποίηση της επιθυμίας για τον άλλον ο εραστής-ποιητής ή εράστρια/ποιήτρια συνειδητοποιεί έτσι για πρώτη φορά στην αρχαϊκή ποίηση τη σύνδεση αλλά και την απόσταση που τον/την χωρίζει από το ερώμενο αντικείμενο και από ολόκληρο τον κόσμο. Όπως στους Έλληνες ποιητές, η οδύνη εμφανίζεται σ’ εκείνο ακριβώς το όριο όπου ο εαυτός αλλοιώνεται και το γλυκό ρέπει ανησυχητικά προς το πικρό» γράφει εμφατικά για την παραδοξότητα του έρωτα η Κάρσον, για να συνεχίσει: «Η αμφιρρέπεια του έρωτα προκύπτει άμεσα από τη δύναμη που έχει να “ανακατεύει” τον εαυτό. Ο ερωτευμένος παραδέχεται με απόγνωση ότι αισθάνεται και καλά και άσχημα που ανακατεύεται, αλλά κατόπιν επιστρέφει στο ερώτημα “Αφού έχω ανακατευτεί μ’ αυτόν τον τρόπο, ποιος είμαι τελικά;”. Με άλλα λόγια, η επιθυμία αλλάζει τον ερωτευμένο. “Ξεκινώντας από τα όρια της σάρκας, ο Αρχίλοχος κατανοεί τον νόμο που διαφοροποιεί τον εαυτό από τον μη εαυτό, γιατί ο Έρωτας τον χτυπά ακριβώς στο σημείο όπου εδράζεται αυτή η διαφορά”. Τελικά, η δράση του έρωτα προϋποθέτει μια δύναμη, ένα βιταλιστικό ρεύμα ανανέωσης και αλλαγής που συμπαρασύρει ολόκληρο το σύμπαν της ποίησης, δίνει πνοή στους στίχους της Σαπφώς και στα σταρένια τοπία του Βαγκ Γκογκ ή κανει τον κόσμο να είναι κόκκινος ή μπλε, ταυτόχρονα μαύρος και άσπρος».

Χ αν κάρσον

Έρως ο Γλυκόπικρος Μτφρ.: Ανδρονίκη Μελετλίδου Εκδόσεις Δώμα Σελ.: 230

ανne cάrsον Λίγα Λόγια

Μτφρ.: Χάρης Βλαβιανός Εκδόσεις Πατάκη Σελ.: 112

ωρίς αυτήν τη δύναμη που σε κάνει να ξυπνάς, να τρομάζεις ή να ταράζεσαι –να τι μπορεί να κάνει ένας ποιητής ή ενας ζωγράφος!– δεν παράγεται ποίηση. «Ο Ρέμπραντ σε ξυπνάει τη στιγμή ακριβώς που βλέπεις την ύλη να βγαίνει παραπατώντας απ’ τις μορφές της» γράφει στα Λίγα Λόγια η Κάρσον κι αυτό θαρρώ πως είναι το δικό της στοίχημα: να κάνει τις λέξεις να αποκτήσουν τα φτερά του Πλάτωνα, ώστε να μπορούν να ίπτανται. Να φτάσουν εν ολίγοις στο χείλος του κρατήρα –ιδού η μανία της με τα ηφαίστεια– σαν τον τρικέφαλο Γηρυόνη από την Αυτοβιογραφία του Κόκκινου που κατοικούσε στα πέρατα του Ωκεανού – ένας τερατόμορφος ήρωας που ενέπνευσε διαφορετικές μορφές, όπως εκείνες του Δάντη. Αν, λοιπόν, στον κόσμο του Ομήρου αποκαλύπτεται η μαγεία των επιθέτων, όπως τονίζει η ίδια στην εισαγωγή της Αυτοβιογραφίας του Κόκκινου, όπου το αίμα είναι μαύρο, οι γυναίκες καλλίπυγες και ο Ποσειδώνας έχει μπλε βλεφαρίδες, στην ποίηση του Στησίχορου οι μεταφορές αποκτούν μια δύναμη κυριολεκτική και απελευθερωτική, όχι συμπληρωματική. Αυτό, άλλωστε, που βλέπει η ποιήτρια εδώ δεν είναι η ανυπέρβλητη ηρωική δύναμη, όπως στο έπος, ούτε ο μυθικός τερατόμορφος ήρωας Γηρυόνης, αλλά ένα «κόκκινο αγόρι και το μικρό του σκυλί» και κυρίως η τρυφερή δυνατότητα της ποίησης να κάνει ακόμα και τα πιο απρόσιτα τερατα –που εν τέλει μπορεί να έχουν το ίδιο το νόημα– να αποκτήσουν μια απλότητα στα ανθρώπινα μέτρα, να γίνουν μέρος από εμάς για εμάς.

σε εφαρμογή ένα εγχείρημα και, καθώς οι συνθήκες σάς ευνοούν, αναμένονται αίσιες εξελίξεις. Με τον Δία να δίνει έμφαση στην επικοινωνία, είναι ιδανική εποχή για προώθηση των δεξιοτήτων ή των υπηρεσιών σας, για εμπορικές συναλλαγές και για θέματα εκπαίδευσης. Επίσης, μπορείτε να βελτιώσετε σχέσεις με οικείους, δίνοντας τόπο στην οργή και αφήνοντας πίσω το παρελθόν. Η Νέα Σελήνη του Σαββάτου στο ζώδιό σας δίνει ευκαιρίες για προσωπική και επαγγελματική πρόοδο και θα αποτελέσει την έναρξη ενός κύκλου κατά τον οποίο θα ασχοληθείτε περισσότερο με τους στόχους σας και λιγότερο με τις επιθυμίες των άλλων. Επίσης, ένα ξεσκαρτάρισμα στις σχέσεις σας θα σας απαλλάξει από την αρνητική ενέργεια ατόμων που σας φθονούν και θα απολαμβάνετε τις συναναστροφές σας με όσους σας σέβονται και σας αγαπούν. Στον ερωτικό τομέα κάποιες εξελίξεις θα σας φανούν πολύ καλές για να είναι αληθινές.

ΥΔΡΟΧΟΟΣ [20.1/19.2] Οι τελευταίες μέρες του μήνα θα σας φανούν ατελείωτες αν έχετε εξαντλήσει τον προϋπολογισμό σας και το άγχος μπορεί να σας οδηγήσει σε λαθεμένες ενέργειες και αποφάσεις. Με τη Νέα Σελήνη του Σαββάτου στον Ζυγό μπορείτε να ξεκινήσετε έναν κύκλο σπουδών ή να διευθετήσετε διαδικαστικές υποθέσεις που σας προκαλούν πονοκέφαλο, ενώ θα ευνοηθούν και οι διαπροσωπικές σας σχέσεις. Η ερωτική σας ζωή παίζει σημαντικό ρόλο στην ψυχολογία σας και αν δεν ικανοποιηθούν οι ανάγκες σας θα είστε μες στην γκρίνια, οπότε βγείτε από το καβούκι σας και δώστε έμφαση στο ερωτικό παιχνίδι. Οι γεννημένοι το 2ο δεκαήμερο προσέξτε τις υπερβολές με το ξόδεμα χρημάτων. Επίσης, μην είστε τόσο ανοιχτοχέρηδες, γιατί κάποιοι θα σας πλησιάσουν με σκοπό να επωφεληθούν. Θέματα εμφάνισης που σας απασχολούν μπορούν να βελτιωθούν μέσω της διατροφής και της άσκησης, οπότε μην τεμπελιάζετε και αφήστε τις δικαιολογίες.

ΣΚΟΡΠΙΟΣ [23.10/22.11] Αυτή την εποχή

ΙΧΘΥΣ [20.2/20.3] Τις επόμενες ημέρες θα

νιώθετε αναζωογονημένοι και σίγουροι για τον εαυτό σας, καθώς εξελίσσονται θετικά τα επαγγελματικά σας και μπορείτε να προγραμματίσετε το μέλλον σας. Με τον Δία σύμμαχό σας, τα οικονομικά σας είναι σε καλό σημείο, οπότε έχετε τη δυνατότητα να ικανοποιήσετε τις προσωπικές σας επιθυμίες και αυτές του ερωτικού σας συντρόφου ή των παιδιών, όμως πρέπει να αποφύγετε τα άσκοπα έξοδα. Η σχέση σας είναι σε αρμονία και δεν αποκλείεται να προχωρήσετε στην απόκτηση ενός παιδιού, οι ελεύθεροι όμως είστε λίγο επιπόλαιοι και δεν δίνετε την απαραίτητη σημασία σε σχέσεις που πάνε να δημιουργηθούν. Η αίσθηση ελευθερίας είναι ό,τι πιο σημαντικό για εσάς και μόλις τείνει να σοβαρέψει η κατάσταση κάνετε ένα βήμα πίσω. Ωστόσο, ποτέ μη λέτε ποτέ. Μπορεί να σας χτυπήσει ο έρωτας κατακέφαλα και να αλλάξει η στάση σας. Φανείτε πρόθυμοι για νέες γνωριμίες.

σας απασχολήσουν οι κοινοί πόροι και οι στόχοι σας θα μείνουν για λίγο στην άκρη, καθώς προέχουν έξοδα Δημοσίου και διάφορες ανάγκες της οικογένειας. Πρέπει, λοιπόν, να είστε προσεχτικοί στις ενέργειές σας. Η Νέα Σελήνη του Σαββάτου στον Ζυγό έχει τον χαρακτήρα της αποκατάστασης και της βελτίωσης και δίνει ευκαιρίες για οικονομική ανάκαμψη. Επίσης, μια ερωτική σχέση που θα ξεκινήσει με όλη αυτήν τη θετική επιρροή θα έχει μέλλον και ομαλή πορεία. Θέματα καριέρας και ό,τι έχει να κάνει με τη σταδιοδρομία σας θα αποτελέσουν πηγή άγχους, όμως έχετε την τύχη με το μέρος σας, καθώς ο Δίας κυβερνά τον τομέα των φιλοδοξιών και δεν πρέπει να φοβάστε. Δοκιμάστε να κινηθείτε προς νέες κατευθύνσεις και βελτιώστε τις δεξιότητές σας. Οι γονείς μη γίνεστε καταπιεστικοί.

ΚΡΙΟΣ [21.3/20.4] Τα οικονομικά σας συνεχίζουν να σας απασχολούν, καθώς παρουσιάζουν διακυμάνσεις και είναι λίγο αγχωτικό το προσεχές διάστημα. Οι δυσαρμονικές όψεις Ήλιου - Ουρανού φέρνουν κάποιες αλλαγές που σας περιορίζουν και σας αναγκάζουν να εργαστείτε ομαδικά, πράγμα που σημαίνει πως πρέπει να είστε ευέλικτοι και συνεργάσιμοι. Σχέσεις με πρόσωπα εξουσίας χρήζουν προσοχής ώστε να αποφύγετε τις όποιες δυσάρεστες συνέπειες. Η Νέα Σελήνη του Σαββάτου στον Ζυγό φέρνει τύχη, απολαύσεις και ευνοεί την έναρξη μιας συνεργασίας, ενώ αποτελεί και ιδανική στιγμή για γάμο. Αύξηση ευθυνών και ενδεχομένως εξόδων για όσους ξεκινάτε μια καινούργια επιχειρηματική προσπάθεια, ωστόσο, με την ευεργετική επιρροή του Δία, θα ξεπεράσετε τυχόν προκλήσεις και θα μείνετε ικανοποιημένοι με τα αποτελέσματα. Δώστε έμφαση στην προσωπική σας ζωή και περάστε ποιοτικό χρόνο με το ταίρι σας. Οι ελεύθεροι, αν ξεπεράσετε τις ανασφάλειές σας, θα βελτιώσετε την ερωτική σας ζωή.

ΤΟΞΟΤΗΣ [23.11/21.12]

Μια νέα εποχή ξεκινά για εσάς που κυνηγάτε το όνειρό σας δίχως να πτοείστε από προκλήσεις και αν καταφέρετε να αποβάλετε το άγχος που είναι κακός σύμβουλος, θα βγείτε κερδισμένοι. Με τη συμβολή αγαπημένων σας προσώπων ξεπερνάτε μια κρίσιμη κατάσταση και έχετε καθαρό μυαλό για να ασχοληθείτε με τα επαγγελματικά σας. Δώστε έμφαση στην επικοινωνία και μην ξεχνάτε πως όσο συναναστρέφεστε με κόσμο, όλο και κάτι μπορεί να ακούσετε ή να σας προτείνουν. Προωθήστε με σιγουριά τις δεξιότητές σας και δοκιμάστε την τύχη σας σε νέες κατευθύνσεις. Με τη Νέα Σελήνη του Σαββάτου στον Ζυγό μπορείτε να θέσετε νέους στόχους και θα είναι ιδανική στιγμή για να ξεκινήσετε μια συλλογική προσπάθεια ή μια συνεργασία. Επίσης, ευνοούνται σχέσεις με φίλους και η κοινωνική σας ζωή – είναι καιρός να βγείτε από το σπίτι.

ΑΙΓΟΚΕΡΩΣ [22.12/19.1] Ο ανταγωνισμός είναι σκληρός, ωστόσο έχετε τα εφόδια για να αντεπεξέλθετε. Η αποφασιστικότητα και οι άριστες επικοινωνιακές σας δεξιότητες σας δίνουν το προβάδισμα και μπορείτε να διακριθείτε για τα επιτεύγματά σας. Επειδή είναι ένα διάστημα συνεχούς ενασχόλησης με τα σχέδιά σας, δεν λείπουν οι στιγμές που νιώθετε κουρασμένοι, ωστόσο έχετε όραμα που σας δίνει ώθηση. Η Νέα Σελήνη του Σαββάτου στον Ζυγό μπορεί να σημάνει την έναρξη μιας νέας εποχής, κατά την οποία θα δείτε τις επιθυμίες σας να πραγματοποιούνται, αρκεί να αποφύγετε τις επιπολαιότητες. Επίσης, φανείτε επιλεκτικοί στις φιλίες και μην εμπιστεύεστε τα προσωπικά σας θέματα στον καθένα. Μπορεί ξαφνικά να γίνετε το θέμα συζήτησης σε διάφορα πηγαδάκια και δεν θα είναι ό,τι καλύτερο. Ένας νέος έρωτας ξεκινά με θετικούς οιωνούς και η βελτίωση της εμφάνισής σας γίνεται προτεραιότητα. Ξεκινήστε διατροφή και άσκηση για να τονώσετε την αυτοπεποίθησή σας.

ΤΑΥΡΟΣ [21.4/20.5]

Sudoku No 605 1 7 4 8

8 1 6 8 5 5

7 2

9 1 5

4 2

9 3

8

6 3 2 3 8 6

Η λύση του προηγούμενου 8 6 5 7 3 4

4 3 2 8 1 9

1 9 7 6 5 2

5 4 6 9 2 1

7 1 3 5 8 6

2 8 9 4 7 3

3 2 4 1 9 5

6 7 1 3 4 8

9 5 8 2 6 7

9 7 3 8 4 5 6 2 1 2 6 4 7 9 1 8 5 3 1 5 8 3 2 6 7 9 4

Νέοι επαγγελματικοί ορίζοντες ανοίγονται για εσάς και είναι ιδανική εποχή για να ορίσετε ξεκάθαρα τον στόχο σας. Με τη σωστή στρατηγική μπορείτε να υλοποιήσετε τα σχέδιά σας, όμως θα πρέπει να αποφύγετε την ενασχόληση με πολλά πράγματα ταυτόχρονα. Δηλαδή μην αναλαμβάνετε έξτρα υποχρεώσεις αν δεν είστε σε θέση να τις υποστηρίξετε. Η Νέα Σελήνη του Σαββάτου στον Ζυγό ευνοεί τα νέα ξεκινήματα και σας ωθεί στην αναζήτηση της αλλαγής. Παλιές μέθοδοι που σας προκαλούν στασιμότητα δίνουν τη θέση τους σε καινούργιες και μπορείτε να ανταποκριθείτε στις επιταγές της εποχής. Βελτιώστε τις δεξιότητές σας και προωθήστε τις ιδέες σας σε άτομα που μπορούν να σας υποστηρίξουν οικονομικά. Με τη θετική επιρροή του Δία η καλή τύχη μπορεί να έρθει μέσω δώρων, χρημάτων ή κάποιας επιβράβευσης και θα πάρετε αρκετή ικανοποίηση. Η φροντίδα της φυσικής σας κατάστασης βελτιώνει την ψυχολογία σας.

ΔΙΔΥΜΟΣ [21.5/21.6] Αρχίζουν να σας δυσκολεύουν οι αποφάσεις και οι επιλογές που έχετε κάνει και αντιλαμβάνεστε πως δεν μπορείτε να τα αναλάβετε όλα μόνοι στη δουλειά σας. Ωστόσο, ο εγωισμός δεν σας αφήνει να παραδεχτείτε τα λάθη σας και αυτό έχει αντίκτυπο στα επαγγελματικά και στις προσωπικές σας σχέσεις. Πολύ καλή εποχή για όσους έχετε καλλιτεχνική κλίση, με τον Ερμή να δίνει πρωτότυπες ιδέες και έμπνευση, ενώ η Αφροδίτη αυξάνει το πάθος σας για δημιουργία και μπορείτε να αυξήσετε το εισόδημά σας αν προωθήσετε τα έργα σας. Η Νέα Σελήνη του Σαββάτου στον Ζυγό δίνει ευκαιρίες για νέα ξεκινήματα σε επαγγελματικό ή προσωπικό επίπεδο και για ανάκτηση δυνάμεων, έπειτα από τις δυσκολίες που προηγήθηκαν. Στον ερωτικό τομέα είναι λίγο θολό το κλίμα και δεν είστε σίγουροι αν πρέπει να επενδύσετε συναισθηματικά. Ωστόσο η γοητεία σας είναι αυξημένη. ΚΑΡΚΙΝΟΣ [22.6/22.7] Εβδομάδα σημαντικών εξελίξεων στον επαγγελματικό τομέα και αν παραμείνετε επικεντρωμένοι στους στόχους σας, θα μπορέσετε να υλοποιήσετε τα σχέδιά σας. Ωστόσο, πρέπει να προσέξετε τη διαχείριση των πόρων σας, λαμβάνοντας υπόψη και κάποια μικροέξοδα, τα οποία μπορεί να μην τα υπολογίζετε, είναι όμως ικανά να μειώσουν τον προϋπολογισμό σας. Με τη Νέα Σελήνη του Σαββάτου στον Ζυγό ενεργοποιείται ο τομέας του σπιτιού και είναι ιδανική εποχή για να κάνετε ένα καινούργιο ξεκίνημα ή για να διορθώσετε τα κακώς κείμενα. Σημαντικό ρόλο θα παίξει σε αυτό η αυτογνωσία και η αυτοκριτική. Η ερωτική σας ζωή έχει μείνει πολύ πίσω και αρχίζετε να γίνεστε μονόχνοτοι. Περιορίστε τις ευθύνες σας ώστε να έχετε περισσότερο προσωπικό χρόνο και δώστε έμφαση στην ψυχαγωγία και στην επικοινωνία με νέα πρόσωπα. Αν παραμένετε κολλημένοι με έναν αδιέξοδο έρωτα, είστε άξιοι της μοίρας σας.

starfax

ΖΥΓΟΣ [23.9/22.10] Ανυπομονείτε να βάλετε

week

ΛΕΩΝ [23.7/23.8] Οι τελευταίες μέρες του Σεπτεμβρίου μπορεί να είναι μεν κουραστικές, όμως θα καταφέρετε να βγείτε από μια δύσκολη κατάσταση, καθώς προβλέπεται αύξηση του εισοδήματός σας μέσω της εργασίας. Οι προκλήσεις στην καθημερινότητά σας, σε συνδυασμό με κάποια επικοινωνιακά προβλήματα με οικείους, αυξάνουν την ανάγκη σας για απολαύσεις και θα εκτονωθείτε αρκετά μέσω της ψυχαγωγίας. Η Νέα Σελήνη του Σαββάτου μπορεί να βγάλει στην επιφάνεια κάποια ζητήματα τα οποία θα πρέπει να επιλυθούν, διαφορετικά θα κουβαλάτε φορτίο που θα σας προκαλεί στασιμότητα. Απαλλαγείτε από καταστάσεις που δεν σας ωφελούν και δώστε περισσότερη έμφαση στις προσωπικές σας επιθυμίες. Η ερωτική σας ζωή με τον Δία σύμμαχο είναι σε καλό σημείο, ωστόσο οι γεννημένοι το 2ο δεκαήμερο έχετε μια τάση να εξιδανικεύετε πρόσωπα και μπορεί να απογοητευτείτε. Η ανάγκη σας για συντροφικότητα σας κάνει ευάλωτους και είστε επιρρεπείς σε εξαπατήσεις.

ΠΑΡΘΕΝΟΣ [24.8/22.9] Πολλές οι επαφές και οι συζητήσεις γύρω από οικονομικά θέματα και αν δεν είστε απόλυτοι στις διαπραγματεύσεις σας, μπορείτε να πετύχετε μια καλή συμφωνία. Επενδύσεις και σημαντικές αγορές θα ευνοηθούν με τη Νέα Σελήνη του Σαββάτου στον Ζυγό, αλλά θα πρέπει να αποφύγετε τις υπερβολές, καθώς έχετε μια τάση για σπατάλες. Η ερωτική σας ζωή εξαρτάται από την οικονομική σας κατάσταση και τώρα που θα είστε πιο άνετοι, θα ανακτήσετε τον δυναμισμό σας και θα μπορέσετε να προσεγγίσετε με περισσότερο θάρρος το άτομο που σας ενδιαφέρει. Οι γονείς είστε σε συνεχή εγρήγορση λόγω των παιδιών και αρχίζει να σας πιάνει μελαγχολία που απέχετε από τις κοινωνικές σας επαφές. Είναι και το φθινόπωρο που προκαλεί μια νοσταλγία για τις στιγμές ξεγνοιασιάς του καλοκαιριού και όλο αυτό εντείνει την ανάγκη σας για επικοινωνία με φίλους και αγαπημένα πρόσωπα.

α πό τη μα ριβίκυ κα λλέργ η (sta rfa x@ lifo .gr)

26.9.19 – lifo

55

α΄πρόσωπο week

Άννα Κόκορη: «Οφείλουμε να αναγνωρίσουμε την πιθανότητα πως η ιστορία της κοπέλας είναι αληθινή». Μια φράση που είχα διαβάσει μικρότερη σε ένα βιβλίο του Προυστ. Τότε την είχα προσπεράσει, μου είχε φανεί αδιάφορη και καθόλου χρήσιμη. Τώρα, όμως, μετά το διαυγέστατο ιντερνετικό παραλήρημα της Τζούλιας, η φράση αυτή βρίσκει πια το νόημά της. Μπορεί τα μεταμοντέρνα γαλλικά της παραλίγο Σταρ Ελλάς να μην ταιριάζουν στην πολιτισμένη μας κοινωνία, αλλά μπορούμε τουλάχιστον να αναγνωρίσουμε πως υπάρχει μεγάλη πιθανότητα να περιέχουν κάποιες αλήθειες. Νομίζω, της το οφείλουμε, τουλάχιστον ως έθνος. Γιάννης Κωνσταντινίδης: Στη Γαλλία, δικαστήριο αναγνώρισε το δικαίωμα κόκορα να λαλεί όποτε θέλει ως απάντηση σε μήνυση εναντίον των ιδιοκτητών του από νεόφερτους «διπλανούς» που μετοίκησαν στο χωριό από την πόλη και βρέθηκαν στην «ηχοκόλαση» των πετεινών. Οι Γάλλοι, όμως, παραμένουν διχασμένοι σε: α) «παλαιοαγροτικούς» που δεν αποδέχονται καν τον όρο «ηχορρύπανση» για φυσικούς θορύβους και β) σε «νεορουστίκ» που απορρίπτουν κάθε διάσπαση της «γλυκιάς ζωής» στην εξοχή. Αποκαλύφθηκε επίσης πληθώρα τέτοιων δικαστικών διενέξεων με αφορμή υστερικές χήνες, βατράχια που κοάζουν σε διακοσμητικές λιμνούλες, δυσώδεις γούρνες κοπριάς, υπερδραστήριες καμπάνες εκκλησιών κ.λπ. Στην Ελλάδα, ανάλογα συμπτώματα καταγράφονται κυρίως μεταξύ «νεορουστίκ εποίκων» με «παλαιοαγροτικές φαντασιώσεις» και άλλων με «προαστιακή συνείδηση». Η πρώτη φάση καβγάδων τους είναι η μόνη χαριτωμένη, λόγω «παρα-λογικής» επιχειρηματολογίας των «προαστιακών». Παράδειγμα: «Τι τις χρειάζεσαι δέκα κότες και έναν κόκορα! Αφού με πέντε κοτούλες κάνεις τη δουλειά σου». Χρήστος Παρίδης: Σάββατο βράδυ η Βασιλίσσης Αμαλίας θύμιζε εγκαίνια ΔΕΘ. Μιλιούνια πήγαιναν πέρα δώθε για το Φεστιβάλ Βιβλίου αλλά και για την ArtAthina στο Ζάππειο. Έλεγες, τόσος κόσμος για το βιβλίο και τα εικαστικά; Κι όμως, την ίδια κατάσταση διαπίστωσα Κυριακή μεσημέρι, ιδίως στους χώρους του Ζαππείου. Η ιδέα να φιλοξενηθεί εκεί η ετήσια αθηναϊκή φουάρ αποδείχτηκε εξαιρετική! Το ιστορικό κτίριο με τις ευρύχωρες ψηλοτάβανες αίθουσες, το υπέροχο αίθριο και το άπλετο φως αναδεικνύει τα έργα και ίσως όλα αυτά να τους προσδίδουν και μια επιπρόσθετη λάμψη, να τους προσθέτουν μεγαλύτερη αξία, καθώς εντάσσονται σε αυτό το απαστράπτον περιβάλλον. Έτσι, η ατυχία να μην ανοίξει το Ακροπόλ για την ArtAthina χάρισε στον θεσμό νέα, εκλεκτή στέγη. Αλέξανδρος Διακοσάββας: Ταινίες για τις οποίες ανυπομονώ στις φετινές Νύχτες Πρεμιέρας: Παράσιτα, Συνώνυμα, Επουράνια Αγάπη, Monsoon, Δονήσεις, Πορτρέτο μιας γυναίκας που φλέγεται, Ο Πρίγκιπας, Αράχνη, Bacurau, Zombi Child, άντε και το Ενήλικοι στην αίθουσα του Γαβρά. Αν προλάβω να δω τις μισές από αυτές, θα είμαι ευχαριστημένος. Άρης Δημοκίδης: Μερικά πράγματα που μου άρεσαν το τελευταίο διάστημα: Ο δίσκος της Λάνα Ντελ Ρέι – χωρίς να είναι ο καλύτερός της, έχει τη δική του ομορφιά / Ότι για πρώτη φορά πρωθυπουργός ρωτήθηκε στη ΔΕΘ για τα φιλοζωικά ζητήματα / Η αξιολάτρευτη νέα ταινία του Γούντι Άλεν σε θερινό / Ότι ο Μαυρίδης υιοθέτησε το ακρωτηριασμένο, βασανισμένο κουταβάκι της Ξάνθης / Η εκπομπή του Γιάννη Πετρίδη στην ΕΡΑ1. Είναι πάντα εκεί, μια σταθερά στη ζωή μου από τότε που ήμουν παιδάκι, για να παίζει ό,τι δεν παίζεται αλλού / Η νέα σεζόν του «Sorjonen» («Bordertown») στο Netflix: σκανδιναβικό, φινλανδικό στη συγκεκριμένη περίπτωση, νουάρ στα καλύτερά του.

ρώτα την απο τη λενα φουτσιτζη

«Αγαπητή Α,μπα»: Η οικογένειά μου δεν τον δέχεται αν δεν είναι να τον παντρευτώ. Είμαστε τέλεια μεταξύ μας. Έχω μια σχέση εδώ και μια 5ετία, εγώ στα 29, αυτός 32. Έχουμε υπάρξει σε απόσταση λόγω επαγγελματικών υποχρεώσεων, αλλά δεν μας σταματά τίποτα. Θα μου πεις «και πού το πρόβλημα;». Το πρόβλημα είναι ότι η οικογένειά μου δεν θέλει να τον γνωρίσει αν δεν είναι να τον παντρευτώ! Και θα μου πεις «τι σε πειράζει και γιατί εξαρτάσαι συναισθηματικά ακόμα;», αλλά, πώς να το κάνουμε, δεσμοί είναι αυτοί και πολύ καλοί μάλιστα, με πειράζει. Θέλω αυτήν τη γνωριμία για το οk, αλλά χωρίς να πρέπει να την ονομάσω κάπως. Σίγουρα για την οικογένειά μου έχω ξεφύγει όσον αφορά το τι είναι κοινωνικά αποδεκτό, σίγουρα έχω κάνει και λάθη (καλά, μη φανταστείς) που αν γυρνούσα τον χρόνο πίσω δεν θα έκανα ξανά, αλλά και ποιος δεν κάνει, δεν θα ζω με τύψεις για πάντα! Δεν ξέρω τι απάντηση περιμένω, ίσως και καμία. Δεν ξέρω καν τι θέλω να ρωτήσω! Πώς θα το αποδεχτούν, αυτό ρωτάω, ή πώς θα ζήσω εγώ χωρίς να με νοιάζει; - Σεθέλω_μεθέλεις ΑΠΑΝΤΗΣΗ Α,ΜΠΑ

Θα βρεις έναν τρόπο να καταλάβεις ότι είσαι 29 και δεν χρειάζεται να ζητάς την αποδοχή των γονιών σου για να είσαι εντάξει με τον εαυτό σου. Δεν είναι επιχείρημα το «πώς να το κάνουμε, δεσμοί είναι αυτοί». Είναι μέρος της ενηλικίωσης. Αν δεν ενηλικιωθείς, βλέπεις τι προκύπτει. Αυτό δεν σημαίνει ότι δεν θα σε νοιάζει καθόλου η γνώμη τους, αν και θα ήταν ιδανικό να μη σε ένοιαζε. Βέβαια, κάπου μας μπερδεύεις όλους, γιατί ούτε εσύ είσαι ξεκάθαρη. Τι θα πει «θέλω αυτήν τη γνωριμία για το οk, αλλά χωρίς να την ονομάσω κάπως»; Ποιο οk; Ότι είναι οk να κάνεις σεξ εκτός γάμου; Πραγματικά, τι θα πει «οk»; Αν έλεγες ότι «θέλω να γνωριστούν για να βρισκόμαστε όλοι τα Χριστούγεννα», εντάξει. Το οk δεν το καταλαβαίνω. Κάπως πρέπει να την ονομάσεις. Γιατί να μπουν στον κόπο να γνωρίσουν κάποιον αν δεν ξέρουν αν πρέπει να επενδύσουν σε αυτήν τη συνάντηση; Θα ήθελα πολύ να μάθω ποια είναι αυτά τα λάθη που δεν μας αναφέρεις, επειδή, οk, όλοι κάνουν λάθη. Πολλά οk για τόσο λίγο χώρο.

«Αγαπητή Α,μπα»: Δεν του ζήτησα ποτέ τα ρέστα, τώρα τι θέλει; Μου τηλεφωνεί σχεδόν κάθε μήνα. Πριν από 3 χρόνια αρχίσαμε να κάνουμε παρέα με ένα παιδί. Πολλή παρέα κάθε μέρα, μαζί με φίλους και γονείς. Μετά από λίγους μήνες κάναμε σεξ. Εκείνος μου είπε πως δεν ήθελε σχέση, γιατί σκεφτόταν την πρώην του. Εγώ, λοιπόν, είπα «πάμε και ό,τι γίνει, εξάλλου σε θέλω, γιατί να αντισταθώ στο πάθος μου;». Μετά από λίγους μήνες η πρώην του γυρίζει, τα βρίσκουν, πηγαίνει να μείνει μαζί της και με το παιδί της και μου εξηγεί το και το. Οk, το περίμενα, δεν μου ήρθε και ξαφνικό. Ήξερα πού έμπαινα, αλλά αυτό ήθελα. Εγώ, λοιπόν, ξεκόβω απ’ ό,τι μας συνδέει και συνεχίζω, κάνω άλλη σχέση που τελειώνει, φλερτάρω, ελπίζω να έρθει κι άλλη, καλύτερη σχέση. Εκείνος όμως μου τηλεφωνεί σχεδόν κάθε μήνα. Ρωτάει τι κάνω, τα νέα μου και πού και πού καμιά μπηχτή του τύπου «σε σκέφτομαι, μου έχεις λείψει, αλλά δεν πρέπει να τα λέω αυτά» και άλλα τέτοια όμορφα. Γνωρίζει πως είχα παραπάνω συναισθήματα γι’ αυτόν και ότι θα ήθελα να ήταν αλλιώς τα πράγματα για μας, ότι ήξερα πως ήθελε να είναι με εκείνη. Δεν ζήτησα ποτέ τα ρέστα. Τώρα, τι θέλει; Μου λες; Τα κάναμε, τα είπαμε, τα ξεκαθαρίσαμε, τα σεβάστηκα όλα και τώρα τι θέλει; Να παρανοήσω; Ίσως τα γράφω λίγο χωρίς συναίσθημα, απλώς υπολόγισε ότι υπήρξε και υπάρχει ακόμα μέσα μου. Προσπαθώ να σκεφτώ λογικά και να πω ότι αν ήθελε, θα ήταν εδώ, απλώς μου τα λέει από εγωισμό. Λένα, πες την άποψή σου, που τη λατρεύω πάντα.

-Φρίντα! ΑΠΑΝΤΗΣΗ Α,ΜΠΑ

μικρές εξομολογήσεισ από τους συντάκτες της lifo

56 lifo – 26.9.19

Γιάννης Πανταζόπουλος: Παρακολουθώντας από κοντά τη μεγάλη φωτιά στο Λουτράκι το προηγούμενο Σαββατοκύριακο, θαύμασα, για άλλη μια φορά, το σθένος και τη δύναμη των πυροσβεστών. Ολονύχτιες μάχες με τη φωτιά, υπεράνθρωπες προσπάθειες και το μέγεθος της κούρασης τεράστιο. Πάντοτε στην πρώτη γραμμή της μάχης. Διαρκώς δίπλα σε κάθε κρίσιμη και δύσκολη στιγμή κάθε πολίτη. Με αυταπάρνηση, αυτοθυσία και ελάχιστες ώρες ξεκούρασης. Αυτή, λοιπόν, είναι η ζωή του πυροσβέστη. Πολλοί τους κατηγορούν ότι κατά τη διάρκεια του χειμώνα δεν εργάζονται. Όμως το επάγγελμά τους αποτελεί λειτούργημα. Μια επικίνδυνη εργασία με επίκεντρο την προσφορά στον συνάνθρωπο. Άλλωστε, το βασικό σύνθημά τους τα λέει όλα: «Εκεί που πάνε οι πυροσβέστες, όλοι φεύγουν».

Θέλει να παίρνει ένα σφηνάκι αυτοπεποίθησης, θέλει να νιώθει επιθυμητός, θέλει να ξέρει ότι τον θέλουν και είναι πολύ πιθανό να εύχεται να είσαι πρόθυμη να γίνεις το εξτραδάκι του περιστασιακά. Καταλαβαίνει ότι έχει ακόμα εξουσία πάνω σου, και την ασκεί. Αυτά γι’ αυτόν. Εσύ γιατί απαντάς στα τηλεφωνήματα; Ούτε φίλοι είσαστε, ούτε πρώην είσαστε. Δεν χρειάζεται να ξέρει τα νέα σου, εφόσον βασανίζεσαι και λες ότι θα παρανοήσεις. Ή θα του ξεκόψεις το φλερτ ή θα ξεκόψεις τελείως. Πάρε την εξουσία στα χέρια σου, αρκετά του την έχεις παραχωρήσει. Μη φοβάσαι ότι αν κάνεις αυτό θα εξαφανιστεί: μάλλον αυτό θα γίνει. Ώρα καλή στην πρύμνη του! Προστάτεψε τον εαυτό σου! στειλτε τισ δικεσ σας ερωτησεις και διαβαστε περισσοτερεσ απαντησεισ στο ampa.lifo.gr