Τεύχος 624

7.11.2019

οφορίας κλ

free press

2019

ν στο έγινα Όσαν

ι της

πάρτ

L

ρόνια κ υ •χ

ολα για την αθηνα! δωρεαν οδηγοσ τησ πολησ κυκλοφορει καθε πεμπτη

2005

λοφορίας υκ

ρόνια κ •χ

η λονίκ

εσσα

τη Θ iFO σ

σελ.

17

Ι’Μ POSITIVE: ΕΝΑ ΜΙΝΙ ΑΝΕΠΙΣΗΜΟ PRIDE

auτοκίνητο2Ο2Ο

Ο ΑΥΘΕΝΤΙΚΟΣ ΜΑΡΑΘΩΝΙΟΣ ΤΗΣ ΑΘΗΝΑΣ

Ο ΓΙΩΡΓΟΣ ΡΟΡΡΗΣ ΕΙΝΑΙ O AΘΗΝΑΙΟΣ ΤΗΣ ΕΒΔΟΜΑΔΑΣ

ΑΦΙΕΡΩΜA

Η Λένα Κιτσοπού�ου �ωγράφο� ΣΤΟ ΑΤΕΛΙΕ ΤΗΣ ΠΟΛΥΤΑΛΑΝΤΗΣ ΗΘΟΠΟΙΟΥ ΚΑΙ ΣΥΓΓΡΑΦΕΩΣ

Free Press media brand 2019 Βάσει στοιχείων Bari-Focus

2 lifo – 7.11.19

Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΉ ΚΌΛΑΣΗ ΕΝΌΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΎ, Η ΑΠΏΛΕΙΑ ΤΟΥ ΜΟΥΣΙΚΟΣΥΝΘΈΤΗ ΓΙΆΝΝΗ ΣΠΑΝΟΎ ΚΑΙ Η ΠΑΡΑΚΜΉ ΤΟΥ ΚΡΈΑΤΟΣ

POSTS ΓΡAΜΜΑΤΑ E-MAILS α π ό τ η lif o t ea m

feedback623

Oι αντιδράσεις που δημιούργησαν τα άρθρα και τα posts μας την περασμένη εβδομάδα.

*Στείλτε μας Feedback: feedback@lifo.gr

☛ Για την καθημερινή κόλαση ενός εκπαιδευτικού (μαχαιρώματα, εμπρησμοί αιθουσών, bullying στους δασκάλους) έγραψε ο M. Hulot. Στο κείμενο αυτό ξεχώρισε το σχόλιο του χρήστη Lumidy, ο οποίος ανέφερε τα εξής: «Πολύ ενδιαφέρον άρθρο και παράλληλα εξοργιστικό για το πώς έχουν τα πράγματα. Λείπουν η πειθαρχία και η επιβολή κανόνων απ’ τον δάσκαλο. Η εξουσία πρέπει να βρίσκεται στα χέρια του δασκάλου/καθηγητή και όχι στα χέρια του γονέα, πόσο μάλλον του παιδιού. Βέβαια, αυτή η μορφή εξουσίας πρέπει να είναι υγιής. Δηλαδή, να βάζει τα σωστά όρια και να μην είναι εξουσιομανής, όπως ήταν παλιά ο καθηγητής με τη βέργα. Έτσι, θα έχει και ο μαθητής ένα παράδειγμα. Πριν από περίπου δέκα χρόνια, όταν πήγαινα εγώ σχολείο, υπήρχαν στιγμές που αρκετοί μαθητές κάνανε τη ζωή πατίνι σε συγκεκριμένους δασκάλους. Αλλά πάντα υπήρχε η λύση της απουσίας/αποβολής, της κακής βαθμολογίας λόγω διαγωγής ή της επέμβασης του διευθυντή, που έκανε τις απαραίτητες ενέργειες. Κανένας γονιός δεν πήγαινε σε κανέναν δάσκαλο να πει τίποτα για καταγγελίες, παρά μόνο για να ρωτήσει τι γίνεται και πώς πάει το παιδί του στην τάξη. Αυτά που διάβασα στο παρόν άρθρο είναι εξοργιστικά και αδιανόητα. Σίγουρα φταίνε οι γονείς, που νομίζουν ότι τους ανήκει ο κόσμος και δεν ξέρουν πώς να διαπαιδαγωγήσουν τα παιδιά τους, καθιστώντας τα επικίνδυνα για τον εαυτό τους και τον περίγυρό τους. Έχει χαθεί ο σεβασμός μεταξύ δασκάλου και μαθητή. Έχει χαθεί ένας συνδετικός κρίκος. Έχει χαθεί το ενδιαφέρον για μάθηση. Έχει χαθεί η έννοια τιμωρία. Είναι δυνατόν να καις το σχολείο ή να μαχαιρώνεις έναν άνθρωπο και να μη σε αγγίζει τίποτα; Επίσης, ακόμα ένα σοβαρό πρόβλημα είναι το γεγονός της μονιμότητας. Δεν γίνεται, τη στιγμή που οι σχέσεις μεταξύ καθηγητή και μαθητή καλυτερεύουν και βρίσκονται κάποιες σταθερές μέσα στην τάξη, να σε στέλνουν να “δαμάσεις” έναν άλλον όχλο. Μέσα απ’ αυτό το άρθρο, που περιέχει προσωπικές εμπειρίες, μπορούμε εύκολα να διακρίνουμε το πρόβλημα που υπάρχει με τον σεξισμό, το body shaming και την απαξίωση των συνανθρώπων μας, ακόμη και στις πολύ νεαρές ηλικίες. Τέλος, ένα εξίσου σημαντικό πρόβλημα, που εμφανίστηκε τα χρόνια της κρίσης, είναι ο ντόρος που έγινε με το bullying. Η κατάχρηση του όρου και οι καταγγελίες που έχουν γίνει έχουν οδηγήσει τα πράγματα στα άκρα. Θεωρείται “bullying” το να επιπλήξεις τον μαθητή την ώρα του μαθήματος! Είμαστε σοβαροί;

Χρησιμοποιούμε κάτι τόσο σημαντικό για κάτι τόσο ασήμαντο; Δυστυχώς, το θετικό κίνημα του anti-bullying έχει γυρίσει μπούμερανγκ. Στα σχολεία της οικονομικής, αλλά προπάντων κοινωνικής κρίσης δεν υπάρχουν τάξεις, αλλά αταξίες. Είναι πραγματικά θλιβερό. Ιδιαίτερα όταν σκέφτεσαι ότι αυτά τα παιδιά θα είναι οι επόμενοι που θα πάρουν στα χέρια τους αυτήν τη χώρα». ☛ Στην απώλεια του γνωστού μουσικοσυνθέτη Γιάννη Σπανού αναφέρθηκε η μουσικολόγος Ρενάτα Δαλιανούδη. Ο χρήστης cham σχολίασε: «Μεγάλη απώλεια. Ήταν ένας πολύ σπουδαίος συνθέτης και άφησε πίσω του τεράστιο έργο. Όμως, υπάρχει κι ένα παράδοξο στην κληρονομιά του Σπανού. Συνέθεσε (όχι με δικούς του στίχους) ένα από τα δέκα καλύτερα τραγούδια και ίσως το χειρότερο ελληνικό που γράφτηκε. Το πρώτο είναι το “Κάτω απ’ τη μαρκίζα” σε στίχους Μάνου Ελευθερίου. Πρόκειται για ένα αριστουργηματικό ποίημα γεμάτο εικόνες, το οποίο έντυσε με θεϊκή μουσική και ερμήνευσε μοναδικά η Μοσχολιού με την μπάσα, αλλά γεμάτη ευαισθησία φωνή της. Το δεύτερο είναι το “Θέλω τα όπα μου” σε στίχους Αλέκου Σακελλάριου, που ερμήνευσαν η Άννα Φόνσου και η Δούκισσα, το οποίο περιέχει τους εξής στίχους: “Θέλω τ’ αστεία μου, τα καλαμπούρια μου, τη σαχλαμάρα μου να τηνε πω./ Θέλω τα χάδια μου και τη σφαλιάρα μου από τον άνθρωπο που αγαπώ”. Με τέτοια καριέρα, όμως, είναι απλώς ένα μικρό μελανό σημείο που υπερκαλύπτεται από άλλες, αμέτρητες, υπέροχες και αξέχαστες συνθέσεις». ☛ Για την παρακμή του κρέατος έγραψε ο Νίκος Ράπτης και το άρθρο του συγκέντρωσε πληθώρα σχολίων από τους αναγνώστες του Lifo.gr. Συγκεκριμένα, ο Takis, εκφράζοντας την άποψή του για το θέμα, σημείωσε: «Η αλήθεια είναι ότι απέχουμε πολύ από το να λέμε πως “η βιομηχανία του κρέατος είναι καταδικασμένη να δίνει μάχες οπισθοφυλακής”. Κανείς δεν σκέφτεται σοβαρά να θέσει στην παρανομία τα σφαγεία. Όσο και αν προσπαθούν οι χορτοφάγοι να μας πείσουν για το αντίθετο, ούτε οι πωλήσεις κρέατος έχουν υποστεί κάποιο ιδιαίτερο πλήγμα ούτε οι τιμές του κάποιες φοβερές μεταβολές. Αν και υπάρχουν υποκατάστατα του κρέατος, δεν νομίζω ότι μπορεί κανείς να τα βρει εύκολα, πλην μερικών γκουρμέ καταστημάτων. Η αλήθεια είναι ότι τα πάντα στη διατροφή χρειάζονται ισορροπία και τα ακραία διατροφικά πρότυπα, είτε χορτοφαγικά είτε κρεατοφαγικά, είναι σίγουρα καταδικαστέα».

φωτογραφία εξωφύλλου

Λεπτομέρεια από πίνακα της Λένας Κιτσοπούλου που εκτίθεται στην The Breeder.

free press Eβδομαδιαίος οδηγός της Αθήνας. Κυκλοφορεί κάθε Πέμπτη.

7.11.19 – lifo

3

4 lifo – 7.11.19

7.11.19 – lifo

5

Index #624

www.lifo.gr

ΣΤΗΛΕΣ Μεταναστευτικό - προσφυγικό: Ένα μπαλάκι σε αέναη κίνηση

Διαβάζοντας για να κερδίσεις τη ζωή σου

11

από τη βασιλικη σιουτη

από την βιβιαν στεργιου

13

ΔΥΟ ΔΕΚΑ ΕΚΔΟΤΙΚΗ Α.Ε. ΒOΥΛΗΣ 22, 105 63 ΑΘΗΝΑ T 210 3254 290 F 210 3249 785 info@lifo.gr

εκδοτης

Στάθης Τσαγκαρουσιάνος γενικός διευθυντής Μιχάλης Μιχαήλ

«Friends» και «Last Christmas»: Μήπως είμαστε 12 ήδη στο καθαρτήριο και δεν το ξέρουμε;

commercial director Πηνελόπη Μουλά

από τον δημήτρη πολιτάκη

διευθυντής lifo.gr Θανάσης Χαραμής διευθυντής mikropragmata.lifo.gr Άρης Δημοκίδης

ΘΕΜΑΤΑ

διευθυντής εντυπης εκδοσης Τάσος Μπρεκουλάκης σύμβουλος σχεδιασμού Γιάννης Καρλόπουλος αrt director Χρήστος Τζοβάρας

Η ΛΕΝΑ ΚΙΤΣΟΠΟΥΛΟΥ ΖΩΓΡΑΦΙΖΕΙ

–––––– ε μπο ρικο τμημα advertising director Γιώτα Αθανασοπούλου digital advertising director Χριστίνα Γιαννοπούλου

14

direct sales director Κώστας Μαντάς chief creative officer Λευτέρης Κεφαλάς direct sales Γιώργος Λυκουργιώτης, Κωνσταντίνα Τριανταφύλλου

I'M POSITIVE EΝΑ ΜΙΝΙ ΑΝΕΠΙΣΗΜΟ PRIDE

senior digital campaign manager Ελένη Γκοβάτσου digital campaign manager Αγγελική Λάζου client service coordinator Ξένια Στασινοπούλου (xenia@lifo.gr) ––––––

22

ΤΟ ΣΥΓΚΛΟΝΙΣΤΙΚΌ «ΝΥΧΤΟΔΆΣΟΣ» ΤΗΣ ΤΖΟΎΝΑ ΜΠΑΡΝΣ

66 ΑΘΗΝΑΊΟΣ ΤΗΣ ΕΒΔΟΜΆΔΑΣ

ΑΦΙΕΡΩΜA

ψηφιακή ανάπτυξη/προγραμματισμός lifo.gr Άγγελος Παπαστεργίου, Σπύρος Γκατζούνας –––––– συν ταξη αρχισυνταξία Αλέξανδρος Διακοσάββας συντακτικη ομαδα Θοδωρής Αντωνόπουλος, Λουίζα Αρκουμανέα (Θέατρο), Θοδωρής Κουτσογιαννόπουλος (Σινεμά), Τάσος Μελεμενίδης (Σινεμά), Γιάννης Κωνσταντινίδης (Εικαστικά), Τίνα Μανδηλαρά (Βιβλίο), Νίκη Μηταρέα (Γεύση), Μερόπη Κοκκίνη, Αναστασία Γαλάνη, Δημήτρης Κυριαζής, Γλυκερία Μπασδέκη, Γιάννης Πανταζόπουλος, Σταυρούλα Παπασπύρου, Γεωργία Παπαστάμου, Μαρία Παππά, Χρήστος Παρίδης, Δημήτρης Πολιτάκης, Φιλιώ Ράγκου, Πάνος Σάκκας, Νικόλας Σεβαστάκης, Κορίνα Φαρμακόρη, Λένα Φουτσιτζή –––––– φωτογράφοι Σπύρος Στάβερης, Πάρις Ταβιτιάν, Freddie f., Αναστασία Βουτυροπούλου, Γιώργος Αδάμος ατελιέ αssistant art director Βανέσσα Φερλέ διαμόρφωση ψηφιακής εκδοσης Νινέττα Γιακιντζή, Μαρούσα Θωμά

auτοκίνητο2Ο2Ο

διόρθωση κειμένων Μαρία Δρουκοπούλου, Μπέτυ Σπανοπούλου –––––– λογιστηριο οικονομική διεύθυνση Δημήτρης Τασιόπουλος λογιστήριο Άλκηστις Γκούμα, Βασίλης Κοτρωνάκης

35 6 lifo – 7.11.19

διανομή Άκης Ιωάννου

ΓΙΩΡΓΟΣ ΡΟΡΡΗΣ Ο ζωγράφος αφηγείται τη ζωή του.

γραμματεία Βιβίκα Ανδριανάτου ––––––

24

κωδικος εντυπου 7639

παρακαλουμε

ανακυκλωστε

7.11.19 – lifo

7

Η ηθοποιός Καρυοφυλλιά Καραμπέτη. Φωτογραφία: Σπύρος Στάβερης

8 lifo – 7.11.19

ΤΟ ΠΡΟΣΩΠΟ ΜΙΑΣ ΠΟΛΗΣ

οφορίας κλ

ρόνια κ •χ 2005

2019

λοφορίας υκ

ΤΗΣ

ρόνια κυ •χ

ΤΕΤΑΡΤΗ

27

ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2019 ΠΕΙΡΑΙΩΣ 138

7.11.19 – lifo

9

No 1 ΔΗΜΟΣΚΟΠΗΣΗ

Πρώτη στην κατηγορία των free press με μεγάλη διαφορά από το επόμενο

Το μοναδικό free press που συμπεριλαμβάνεται στα 15 πιο επιδραστικά ενημερωτικά media της Ελλάδας, σύμφωνα με τη διεθνή μέτρηση του Reuters Το Νο 1 media brand μεταξύ όλων των free press 5.097.000 unique visitors 36.000.000 page views To lifo.gr συνεχίζει τον καλπασμό του με διπλάσια επισκεψιμότητα από τους ανταγωνιστές του Η official page της LiFO είναι η πιο ισχυρή και μοιρασμένη σελίδα των ελληνικών media με 750.000 likes

Η μεγάλη ψηφιακή επιτυχία

ΟΛΗ Η ΕΛΛΑΔΑ διαβάζει LiFO

5.097.000 UNIQUE VISITORS ΣΤΟΙΧΕΙΑ

ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2019

ΠΟΙΟΤΗΤΑ. ΕΓΚΥΡΟΤΗΤΑ. ΠΡΩΤΟΓΕΝΕΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ 10 lifo – 7.11.19

talk of the town

Μεταναστευτικό-προσφυγικό: Ένα μπαλάκι σε αέναη κίνηση Η Ε.Ε. αντιμετωπίζει το μεταναστευτικό-προσφυγικό σε σχέση με την Ελλάδα όπως το αντιμετωπίζει και η ελληνική κυβέρνηση στο εσωτερικό της (η νυν και η προηγούμενη).

απ ό τh βασιλ ικη σιουτη

7-13 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2019 T. 624 βασι λ ι κη σι ου τ η — δημ ητ ρ η σ π ολι τα κ η σ — β ι β ι α ν σ τ ε ρ γ ι ου

• Μεταναστευτικό-προσφυγικό: Ένα μπαλάκι σε αέναη κίνηση • «Friends» και «Last Christmas»: Μήπως είμαστε ήδη στο καθαρτήριο και δεν το ξέρουμε; • Διαβάζοντας για να κερδίσεις τη ζωή σου

Ήταν απροετοίμαστοι, άργησαν, αλλά τώρα που άρχισαν να αντιλαμβάνονται το πολιτικό κόστος και τις συνέπειες τρέχουν. Στην πραγματικότητα, ωστόσο, η κυβέρνηση Μητσοτάκη δεν πιστεύει ότι μπορεί να λύσει μόνη της το πρόβλημα του μεταναστευτικού-προσφυγικού. Στο επιτελείο του Κυριάκου Μητσοτάκη θεωρούν ότι είναι ένα πρόβλημα που μόνο η Ευρωπαϊκή Ένωση μπορεί να λύσει. Αυτός ήταν και ο κυριότερος λόγος της αρχικής απραξίας. Η κυβέρνηση είχε απευθυνθεί στην ευρωπαϊκή γραφειοκρατία, ενημερώνοντάς την για την ασφυκτική πίεση που υφίσταται η Ελλάδα, και περίμεναν από εκείνη να δώσει λύση. Και θα περίμεναν για πολύ ακόμα, αφού η γραφειοκρατία της Ε.Ε., όπως και όλα τα κράτη-μέλη, γνωρίζει καλά το πρόβλημα της χώρας, αλλά δεν επείγεται καθόλου να το λύσει, καθώς αποτελεί μέρος της λύσης των υπολοίπων χωρών, που έχουν σφραγίσει από καιρό τα σύνορά τους και δεν δείχνουν καμία διάθεση να πιέσουν την Τουρκία. Έτσι, ο περιορισμός του προβλήματος στην Ελλάδα, που έχει μετατραπεί στην πράξη σε «αποθήκη ψυχών» και «πίσω αυλή» της Ευρώπης, είναι για όλους τους άλλους μια κάποια λύση. Η οικονομική αδυναμία της χώρας, που προσπαθεί να συνέλθει μετά από μια πολυετή κρίση, την έχει καταστήσει προ πολλού ανίσχυρη, με αποτέλεσμα να αδυνατεί να πιέσει αποτελεσματικά. Συνεπώς, αρκείται στα κονδύλια που της εκταμιεύουν για να «κλείνει τρύπες» και να κρατάει το θέμα χαμηλά, αλλά σε καμία περίπτωση δεν αντιμετωπίζουν το πρόβλημα, το οποίο άλλωστε δεν είναι οικονομικό.

7.11.19 – lifo

11

ΠΟΛΙΤΙΚΟ ΕΠΤΑΗΜΕΡΟ Η Ε.Ε. αντιμετωπίζει το μεταναστευτικό-προσφυγικό σε σχέση με την Ελλάδα όπως το αντιμετωπίζει και η ελληνική κυβέρνηση στο εσωτερικό της (η νυν και η προηγούμενη). Από τη μια κάποιοι χρειάζονται φθηνά εργατικά χέρια και ζητούν την ελεύθερη είσοδο των μεταναστών, οπότε κάνει τα στραβά μάτια στην (μη) τήρηση διαδικασιών και όλο αυτό το παρουσιάζει ως «ανθρωπιστική αλληλεγγύη», για να περιορίσει τη λαϊκή αντίδραση των φτωχότερων στρωμάτων. (Φυσικά, αν επρόκειτο για γνήσια αισθήματα αλληλεγγύης και ανθρωπισμού, θα είχαν σταματήσει προ πολλού να πωλούν στρατιωτικό εξοπλισμό σε όσους προκαλούν τους διωγμούς των προσφύγων.) Από την άλλη, προκειμένου να πείσουν την Ελλάδα να κάνει πρόθυμα τη δουλειά, εκταμιεύουν κοινοτικά κονδύλια, κάνοντας και πάλι τα στραβά μάτια στα χρήματα που χάνονται στη διαδρομή. Είναι χαρακτηριστικό ότι έχει υπάρξει πλήθος καταγγελιών και ρεπορτάζ τεκμηριωμένων που είδαν το φως της δημοσιότητας σχετικά με ατασθαλίες στη διαχείριση των κονδυλίων του προσφυγικού-μεταναστευτικού (βλ.σίτιση κ.ά.) και ουδείς έχει τιμωρηθεί ως τώρα. Εξίσου χαρακτηριστικό είναι και ότι κάποιων περιπτώσεων έχει επιληφθεί προ πολλού η περίφημη OLAF (Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Καταπολέμησης της Απάτης), η οποία όλο ερευνά τις ατασθαλίες, αλλά δεν βγάζει τίποτα συγκεκριμένο. Η προηγούμενη κυβέρνηση (που είχε καταγγελθεί ακόμα και από στελέχη της για βόλεμα ημετέρων, όπως η πρώην βουλευτής Σερρών που κατήγγειλε ότι μέλη της Νομαρχιακής ΣΥΡΙΖΑ είχαν αναλάβει τη σίτιση των προσφύγων στον νομό, ύψους 750.000 ευρώ) διαπίστωσε εγκαίρως ότι με τα χρήματα αυτά μπορούσαν να γίνουν αρκετές προσλήψεις αλλά και να κινηθεί μια συγκεκριμένη αγορά γύρω από τις ανάγκες του προσφυγικού. Πολλοί άνεργοι δικηγόροι, ψυχολόγοι κ.ά. βρήκαν δουλειά σε κάποιες ΜΚΟ και αυτό ήταν μια κάποια λύση για ορισμένους νέους ανθρώπους που ήταν άνεργοι. Ο Αλέξης Τσίπρας είχε επιχειρήσει να αξιοποιήσει το προσφυγικό και ως μέσο πίεσης απέναντι στη Μέρκελ, προκειμένου να πάρει κάποια ανταλλάγματα σε άλλους τομείς. Παρά την έντονη κριτική που ασκήθηκε, όμως, στην κυβέρνηση Τσίπρα από τη ΝΔ προεκλογικά, κάποια στελέχη της δεν βρήκαν κακή ιδέα να ακολουθήσουν την ίδια πολιτική. Παρέβλεψαν ωστόσο ότι δεν έχουν την ίδια εκλογική βάση. Οι ψηφοφόροι του ΣΥΡΙΖΑ δεν αντιδρούσαν τόσο έντονα και οι τοπικές κοινωνίες που ελέγχονταν από αυτόν δέχονταν πιο πρόθυμα να συνεργαστούν, υπολογίζοντας και τα οικονομικά οφέλη. Οι ψηφοφόροι της ΝΔ, όμως, ξεσηκώθηκαν μετά τον πρώτο κιόλας μήνα της κυβέρνησής τους και απαιτούσαν να εφαρμόσει όσα έλεγε προεκλογικά για κλειστές δομές, επιστροφές μεταναστών στην Τουρκία και αυστηροποίηση της διαδικασίας καταγραφής και ασύλου, καθώς και για φύλαξη των θαλασσίων συνόρων. Η πίεση αυτή ανάγκασε την κυβέρνηση να ασχοληθεί με το θέμα και να προχωρήσει άμεσα στα μέτρα που ανακοίνωσε αυτή την εβδομάδα. Τα κυβερνητικά στελέχη, ωστόσο, παραμένουν προβληματισμένα, καθώς διαπιστώνουν ότι ο Ερντογάν πιέζει την Ευρώπη για περισσότερα λεφτά και στήριξη, ενθαρρύνοντας την αύξηση των ροών προς την Ελλάδα σε βαθμό μη αντιμετωπίσιμο. Ήδη κάποια στελέχη της ΝΔ ανεπίσημα αναφέρουν ότι ο μόνος τρόπος να σταματήσουν οι ροές είναι ο «σκληρός», δηλαδή η αυστηρή φύλαξη των θαλάσσιων συνόρων και η αποτροπή, η οποία όμως είναι παράνομη (το λεγόμενο push back). «Από τη στιγμή που η Ελλάδα ούτε μπορεί ούτε της επιτρέπεται να κάνει push back, δεν μπορεί να λύσει μόνη της το πρόβλημα» δηλώνουν. Φαίνεται, όμως, ότι η προοπτική αυτή θορύβησε την Τουρκία, που φοβήθηκε μήπως η ΝΔ ενδώσει στις πιέσεις που δέχεται να αντιμετωπίσει τις ροές με σκληρές μεθόδους, γι’ αυτό και έσπευσε να καταγγείλει την Ελλάδα, τη σημερινή και την προηγούμενη κυβέρνηση, ώστε αυτή να δεχτεί πιέσεις. Ο Κυριάκος Μητσοτάκης, πάντως, ήταν πάντοτε αρνητικός απέναντι σε κάθε «σκληρή» πρόταση, παρά την πίεση της δεξιάς πτέρυγας. Η ανησυχία του Ερντογάν, που δεν κόπτεται και τόσο για το διεθνές δίκαιο, είναι ότι αν η Ελλάδα κατάφερνε να αντιμετωπίσει τις ροές, θα στερούσε από την Τουρκία ένα τεράστιο μέσο πίεσης και το καθεστώς του είναι αποφασισμένο να μην το επιτρέψει. Στο πλαίσιο αυτό χρησιμοποιεί κάθε μέσο, θεμιτό και αθέμιτο, και φυσικά τους μηχανισμούς προπαγάνδας. Πριν από λίγες μέρες υπήρξε η αποκάλυψη από Έλληνα δημοσιογράφο του διπλωματικού ρεπορτάζ ότι η τουρκική πρεσβεία διοργάνωσε αποστολή Ελλήνων δημοσιογράφων στα προσφυγικά στρατόπεδα της Τουρκίας. Η πληροφορία επιβεβαιώθηκε πλήρως μετά από λίγο και από την ίδια την τουρκική πρεσβεία. Τα μέλη της αποστολής των δημοσιογράφων ξεναγήθηκαν στις δομές που υπέδειξαν οι τουρκικές Αρχές. Λίγες μέρες μετά δημοσιεύτηκαν ρεπορτάζ που παρουσίαζαν τα τουρκικά προσφυγικά στρατόπεδα ως πεντάστερα ξενοδοχεία, την ώρα που υπάρχουν καταγγελίες από τη Διεθνή Αμνηστία για κακομεταχείριση προσφύγων από το τουρκικό καθεστώς και πολλές οργανώσεις δεν θεωρούν καν την Τουρκία ασφαλή χώρα για την παραμονή τους εκεί. Άλλη μία «λεπτομέρεια» που δεν είναι ευρέως γνωστή είναι πως από τα 4 εκατομμύρια που λέει ο Ερντογάν ότι είναι οι πρόσφυγες που βρίσκονται στην Τουρκία των 80 εκατομμυρίων κατοίκων, μόλις γύρω στους 300.000 βρίσκονται στις προσφυγικές δομές. Οι υπόλοιποι είναι διασκορπισμένοι σε όλη τη χώρα και αγωνίζονται μόνοι τους για την επιβίωσή τους. Τα εγκωμιαστικά δημοσιεύματα των ΜΜΕ που προσκλήθηκαν από το τουρκικό καθεστώς και προέβαλε το γραφείο Τύπου της τουρκικής πρεσβείας στην Αθήνα εμφανίστηκαν και σε λαϊκά γερμανικά ΜΜΕ, όπως η «Bild», τα οποία, διά της γνωστής μεθόδου της ανακύκλωσης, δημοσιεύτηκαν σε ελληνικά σάιτ με τίτλους στο στυλ «Πεντάστερα ξενοδοχεία οι προσφυγικές δομές στην Τουρκία σε σχέση με την Ελλάδα, αναφέρει ο γερμανικός Τύπος»...

12 lifo – 7.11.19

SHORTCUT

«Friends» και «Last Christmas»: Μήπως είμαστε ήδη στο καθαρτήριο και δεν το ξέρουμε; Η ανησυχία του Ερντογάν, που δεν κόπτεται και τόσο για το διεθνές δίκαιο, είναι ότι αν η Ελλάδα κατάφερνε να αντιμετωπίσει τις ροές, θα στερούσε από την Τουρκία ένα τεράστιο μέσο πίεσης και το καθεστώς του είναι αποφασισμένο να μην το επιτρέψει. Στο πλαίσιο αυτό χρησιμοποιεί κάθε μέσο, θεμιτό και αθέμιτο, και φυσικά τους μηχανισμούς προπαγάνδας.

απ ό τ ο ν δημ ήτ ρη π ολ ι τάκ η

Μήπως έχουμε κολλήσει σε μια λούπα αέναης περιδίνησης σε ένα οικείο και ασφαλές τοπίο συναισθηματικού τουρισμού;

Τ

ον τελευταίο καιρό έχω ακούσει δυο-τρεις φορές να μου μεταφέρουν συνομήλικοι, αλλά και νεότεροι, την ίδια περίπου σκηνή. Είναι το τέλος της μέρας, έχει σημάνει η λήξη (ή μάλλον η προσωρινή εκεχειρία) για τις πάσης φύσεως επαγγελματικές και οικογενειακές υποχρεώσεις, και ξεκινά η «χαλαρή» αναζήτηση στο Netflix, για «να δούμε κάτι πριν πάμε για ύπνο». Κάτι ο ιδιοσυγκρασιακός αλγόριθμος της πλατφόρμας όμως, κάτι η στριφνή πλοήγηση που παρέχει για το περιεχόμενό της, κάτι εμείς που δεν ξέρουμε τι θέλουμε, η αναζήτηση σύντομα γίνεται βραχνάς και μοιάζει κι αυτή με δουλειά, ώσπου καταλήγει κανείς για χιλιοστή φορά στη ζωή του στην ασφαλή αγκαλιά των «Friends» («κοτόσουπα για την ψυχή», που λένε) μέχρι να γλαρώσει, να του γλιστρήσει λίγο σάλιο από το στόμα και να κατευθυνθεί υπνωτικά προς το κρεβάτι, για να δει ασφαλή, ανέφελα και νοσταλγικά όνειρα, χωρίς ένταση, φόβο και πάθος. Ε, ναι, προφανώς ήξεραν τι έκαναν οι υπεύθυνοι της συνδρομητικής υπηρεσίας streaming που έσκασαν 100 εκατομμύρια δολάρια για να διατηρήσουν τη σειρά και το 2019 (που είναι και η επέτειος των 25 χρόνων από την πρεμιέρα της «αειθαλούς» σειράς που, όπως φαίνεται, θα μας στοιχειώνει γλυκά ως και τα βαθιά μας γεράματα), και υποθέτει κανείς ότι ξέρουν τι κάνουν και οι αντίστοιχοι ιθύνοντες του νεόκοπου HBO Max της Warner Media που (λέγεται ότι) κατέβαλαν 425(!) εκατομμύρια δολάρια για να την έχουν από το νέο έτος στη δική τους πλατφόρμα. Οσονούπω καταφθάνει, εκτός από το ομώνυμο τραγούδι που παραδοσιακά κάθε τέτοιες μέρες του Νοέμβρη ξεκινά τη μαρτυρική πορεία του προς τις γιορτές, και το Last Christmas, η ταινία (σε σενάριο της αγαπητής Έμα Τόμσον), κι έτσι θα είμαστε κομπλέ χριστουγεννιάτικα στο μαυσωλείο της νεότητάς μας.

«Last Christmas» και «Friends»… Μήπως έχουμε πεθάνει ήδη και δεν το ξέρουμε; Παρντόν για το μακάβριο και δυστοπικό ύφος, ήρεμα ρωτάω. Μήπως έχουμε κολλήσει σε μια λούπα αέναης περιδίνησης σε ένα τοπίο συναισθηματικού τουρισμού, όπου το υποκειμενικό προβάλλεται ως αντικειμενικό, εκτός πλαισίου και εκτός χρόνου; Μήπως είμαστε εγκλωβισμένοι για πάντα σε μια θολή ανάμνηση που έχει να κάνει με κάτι που συνέβη τα «περασμένα Χριστούγεννα» ή μήπως μας επισκέπτονται μυστικά στον ύπνο μας τα φαντάσματα των «Χριστουγέννων που πέρασαν». όπως στην κλασική ιστορία του Ντίκενς; Το ότι ο Τζορτζ Μάικλ πέθανε –μόνος και αβοήθητος–, κατά διαβολική σύμπτωση ανήμερα τα Χριστούγεννα, δεν φρικάρει κανέναν; Μου έρχονται στο μυαλό οι ξεκαρδιστικά μοιρολατρικές ατάκες του Κόλιν Φάρελ από την ταινία Αποστολή στην Μπριζ (In Bruges), αυτή την ατελή, πλην απολαυστική νεο-νουάρ μαύρη κωμωδία του 2008, που είδα ξανά τις προάλλες στο Netflix, μια νύχτα που δεν έβρισκα κι εγώ τι άλλο να δω και στράφηκα κάποια στιγμή στα «οικεία». Χριστούγεννα στη βελγική παραμυθούπολη, αλλά ο ήρωάς μας δεν είναι καθόλου καλά, βαθιά κλονισμένος από βασανιστικές μνήμες, όταν του σκάει η επιφοίτηση ότι βρίσκεται στην κόλαση, ή στο καθαρτήριο, ή σε μια δυσοίωνη «Μέρα της Μαρμότας»: «Και τότε, σαν φλασιά, συνειδητοποίησα ότι ίσως αυτό να είναι η κόλαση: να περνάς το υπόλοιπο της αιωνιότητας στη γ***μένη Μπριζ». Ή στο Netflix, βλέποντας «Friends», ενώ ακούγονται από κάπου έξω τα καμπανάκια του «Last Christmas».

GUEST EDITOR

Διαβάζοντας για να κερδίσεις τη ζωή σου Με τη Μορφωμένη στη Βιέννη.

Ό

λα αυτά για τα οποία δούλεψα, όλα τα χρόνια των σπουδών μου, ήταν για να κερδίσω αυτό μόνον το προνόμιο: να δω και να καταλάβω περισσότερες αλήθειες απ’ αυτές που μου ’δωσε ο μπαμπάς μου» (δική μου, πρόχειρη μετάφραση). Διαβάζω το βιβλίο Educated (Μορφωμένη, εκδόσεις Ίκαρος) της Tara Westover στη γραμμή U1. Μια φίλη που έκανε Erasmus στη Βιέννη με «πρόσταξε» να επισκεφτώ ένα συγκεκριμένο καφέ. Περιπλανιέμαι και κάνω λάθη και τελικά το βρίσκω. Φοιτητικό καφέ. Είσοδος στο πλάι. Αφίσες με συγγραφείς στους τοίχους. Σόμπα. Λίγα στενά τραπεζάκια. Κόσμος, κυρίως φοιτητές. Λάπτοπ, βιβλία, σημειώσεις. Μπαίνω. Πιάνω ένα τραπέζι μεταξύ ενός χιπστερο-μποέμ που γράφει στο σημειωματάριό του και καπνίζει και μιας επιμελούς φοιτήτριας που τσεκάρει σημειώσεις και το e-mail της. Στο μπαρ κάτι τύποι πίνουν τσάι, χαζεύοντας μπουκάλια ουίσκι πίσω απ’ την πλάτη της μπαργούμαν, και πλάι στην πόρτα ένα αγόρι διαβάζει ένα πολύ χοντρό βιβλίο, φορώντας το κασκόλ και το σκουφί του. Αφίσες με τον Ιησού, τον Κάφκα και την παλιά Βιέννη οδηγούν στην τουαλέτα και μια παρέα στέκεται μπροστά απ’ την είσοδο, πίνοντας μπίρες με μανία. Βγάζω και ακουμπάω τη Μορφωμένη στο τραπεζάκι μου σαν όπλο. Ξέκλεψα ματιές στο αεροπλάνο και στο μετρό, τώρα θα τη διαβάσω σοβαρά. Η Μορφωμένη είναι μαρτυρία. Η Tara γράφει πώς μεγάλωσε σε μια οικογένεια σκληροπυρηνικών μορμόνων. Έλαβε εκπαίδευση στο σπίτι. Ή, τουλάχιστον, αυτή είναι η επίσημη δήλωση προς τις Αρχές. Η αλήθεια είναι ότι τα περισσότερα πρωινά δούλευε για τον μπαμπά της. Όταν κάποιος καιγόταν, διαμελιζόταν, ακρωτηριαζόταν ή ξεφλούδιζε το δέρμα του στη σκληρή δουλειά, ήταν «θέλημα Θεού». Τα επιστημονικά βιβλία του σπιτιού ήταν παιδικά βιβλία. Γιατί να πάρουν άλλα; Δεν θα τους πει η κυβέρνηση τι να κάνουν! Η κυβέρνηση και το κράτος είναι μια θηριώδης σοσιαλιστική κουταμάρα και η οικογένεια της Tara είναι αποφασισμένη να μείνει καθαρή απ’ την απροκάλυπτη παρεμβατικότητά τους. Σοσιαλιστική προπαγάνδα, αυτό είναι η δημόσια παιδεία. Τρόπος να ελέγχει η κυβέρνηση το κεφάλι σου, αυτό είναι το πανεπιστήμιο. Η Τάρα τρώει ξύλο απ’ τον αδερφό της. Ακούει τα τραμπουκίστικα αστειάκια του. Όταν προσπαθεί να μιλήσει γι’ αυτό, η μαμά σιωπά, ο μπαμπάς κηρύττει τον λόγο του Θεού. Μια κόρη που ανοίγει το στόμα της είναι μια κακή κόρη – όλοι το ξέρουν αυτό. Η Tara προβλέπει τη ζωή της. Παράρτημα του μπαμπά. Θα κάνει παιδιά. Θα μείνει στην κοινότητα των μορμόνων. Θα τρώει, θα γελάει και θα συνομιλεί με τον αδερφό της σαν να μην της έχει βυθίσει το κεφάλι στο νερό της λεκάνης της τουαλέτας. Θα βοηθάει τη μαμά με τα «θεραπευτικά» της βότανα. Αποφασίζει να πάει να σπουδάσει. Παλεύει να βρει λεφτά. Κάνει παλιοδουλειές. Για καιρό δεν κυνηγάει χρηματοδοτήσεις – αυτά είναι για τους κομμουνιστές.

a π ό τη β ι βι α ν σ τ ε ργι ου

Κοιτάζω έξω απ’ το παράθυρο του καφέ. Φοιτητές με μακριά παλτά μπαίνουν και ξαπλώνουν στους καναπέδες, τα γυαλιά τους θαμπώνουν. Μιλάνε κυρίως αγγλικά ή γερμανικά με προφορά, κάποιοι ίσως είναι στο Εrasmus, στο μεταπτυχιακό τους ή σε ερευνητικό πρόγραμμα. Γυρίζω στο βιβλίο μου. Σκέφτομαι την ιδέα μιας εκπαίδευσης με μειωμένο ρόλο των κυβερνήσεων, που γίνεται ολοένα και πιο δημοφιλής. Προφανώς δεν προβάλλονται επιχειρήματα όπως αυτά του μπαμπά της Westover που ετοιμάζει ένα οπλοστάσιο για την περίπτωση που η κυβέρνηση επιχειρήσει να παρέμβει στο σπιτικό του. Η μαρτυρία της Westover, όμως, ίσως έχει κάτι κρίσιμο να προσφέρει στη συζήτηση, χωρίς να θέλω να αποδώσω στη συγγραφέα κανέναν άλλο σκοπό πέραν του να γράψει μια εξαιρετική μαρτυρία. Στη μέση του έργου τη βρίσκουμε να διαβάζει πυρετωδώς για να μη γυρίσει στην αξημέρωτη σκληρή χειρωνακτική δουλειά που οι γονείς της ονοματίζουν «homeschooling», εκπαίδευση στο σπίτι, και που ενδιάμεσα διακόπτεται από κηρύγματα του μπαμπά για το τέλος του κόσμου και παραλογισμούς της μαμάς-θεραπεύτριας («Χτύπημα στο κρανίο; Λίγη ενέργεια στα σωστά τσάκρα αρκεί»). Ως γυναίκα η Tara πρέπει να κερδίσει την ελευθερία της, να εξηγήσει γιατί δεν θα ζήσει ως ένα καλαθάκι που εκτοξεύει μωρά. Με πολλές υποτροφίες φτάνει στο Κέμπριτζ, στο Παρίσι, στη Ρώμη, στην Ευρώπη, σ’ αυτό που ο μπαμπάς θεωρεί «σοσιαλιστική κόλαση». Εκεί, κλείνεται σε βιβλιοθήκες και ανοίγει το κεφάλι της. Λίγα βιβλία αποδίδουν τόσο όμορφα το μεγάλωμα του νου, το ενδεχόμενο πίσω από ένα πρόγραμμα σπουδών να ελλοχεύουν άλλοι εαυτοί, πιο ελεύθεροι, λιγότερο φοβισμένοι. Μεγάλωσα σε μια οικογένεια που με πήγε στη δημοτική βιβλιοθήκη όταν ήμουν παιδάκι. Θυμάμαι πώς άλλαξε η ζωή μου τότε. Πώς ένιωσα. Έτσι πρέπει να νιώθουν οι εξερευνητές όταν το κύμα τούς ξεβράζει σε ένα άγνωστο νησί, αυτή την αίσθηση πρέπει να είχε ο Κολόμβος. Αυτή την αίσθηση μεταδίδει τέλεια η Westwood. Η Tara το ξέρει: η ζωή, οι εαυτοί, τα μυαλά, οι τόποι, αλλάζουν. Συχνά, αλλάζουν διαβάζοντας. Γυρίζω το βλέμμα μου στο φοιτητικό καφέ. Σκοτείνιασε. Στον δρόμο είναι ορατή μόνον η ταμπέλα ενός κινέζικου απέναντι. Οι θαμώνες αρχίζουν να πίνουν. Παραγγέλνουν κόκκινο κρασί στα αγγλικά, στα γερμανικά, στα γαλλικά, με τα χέρια τους. Εξερευνητές άλλων κόσμων κι αυτοί, μικροί Κολόμβοι.

7.11.19 – lifo

13

ΕΙΚΑΣΤΙΚΑ

λέν—α

πούλ—ου, 14 lifo – 7.11.19

,

Η ΠΟΛΥΤΆΛΑΝΤΗ, ΣΑΡΩΤΙΚΉ ΚΙ ΑΙΣΘΑΝΤΙΚΉ ΠΡΟΣΩΠΙΚΌΤΗΤΑ ΤΟΥ ΘΕΆΤΡΟΥ ΚΑΙ ΤΗΣ ΛΟΓΟΤΕΧΝΊΑΣ ΕΙΣΈΡΧΕΤΑΙ ΠΛΈΟΝ, ΚΑΙ ΠΆΝΤΑ ΜΕ ΛΆΜΨΗ, ΣΤΟΝ ΣΤΊΒΟ ΤΗΣ ΖΩΓΡΑΦΙΚΉΣ. ΑΠΌ ΤΟΝ ΓΙΆΝΝΗ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΙΔΗ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ: ΠΑΡΙΣ ΤΑΒΙΤΙΑΝ

κι—τσο Ο

ι επισκέψεις στα ατελιέ των καλλιτεχνών είναι πάντα απολαυστικές και αποκαλυπτικές. Όμως υπάρχουν και οι περιπτώσεις που ξεπερνούν κάθε προσδοκία. Αυτό συνέβη στο ηλιόλουστο εργαστήριο της Λένας Κιτσοπούλου. Ακόμα κι αν κάποιος γνώριζε για τη μακροχρόνια σχέση της με τα σκίτσα σε χαρτί, οι μεγάλου μεγέθους καμβάδες της αιφνιδιάζουν με τον δυναμισμό των συνθέσεων και της χρωματικής παλέτας τους. Αναγνωρίζει κάποιος αμέσως μια αληθινή ζωγραφική, πηγαία, τολμηρή, ηχηρή και πάνοπλη, ώστε καταλαμβάνει τον χώρο. «Προσπαθώ να εστιάζω», λέει η Λένα Κιτσοπούλου, «αλλά, καταλαβαίνεις, είμαι αυτοδίδακτη νίντζα. Θα ήθελα μερικά πράγματα να εμφανίζονται στα έργα μου με την ακρίβεια που θα είχε μια φωτογραφία τους. Λόγω τεχνικής άγνοιας, όμως, το φέρνω με το μάτι μέχρι εκεί που μου δημιουργείται μια αίσθηση ότι αυτό ήθελα. Με άλλα λόγια, μετατρέπω την ανικανότητα σε ένα αίσθημα ικανοποίησης. Το αποτέλεσμα είναι, βέβαια, άλλο από αυτό που θα ήθελα, αλλά λέω στον εαυτό μου «κοίτα, κι αυτό ωραίο είναι». Το μάτι μου ικανοποιείται τελικά με το ότι κάνω κάτι το οποίο εξαναγκάζομαι να αποδεχτώ. Δεν με νοιάζει αυτό, για να είμαι ειλικρινής – δηλαδή με νοιάζει. Αλλά, με νοιάζει για μένα. Τι θα λέω εγώ για το έργο μου και τι θα νιώθω γι’ αυτό. Δεν με νοιάζει τι θα πουν οι άλλοι.

Εμένα με ενδιαφέρει να μιλάω στα πινέλα. Να τους απευθύνομαι με μονολόγους. Να λέω στο πινελάκι «δώσε ρε, άντε ρε, είσαι και πλακέ!». Αλλά σε όλη αυτήν τη διαδικασία νιώθω ελεύθερη! Δεν νιώθω πλάκωμα επειδή αισθάνομαι ότι κάποιος περιμένει κάτι από μένα. Είμαι απενοχοποιημένη απέναντι στη ζωγραφική. Ίσως και επειδή δεν είναι αυτή η κύρια δουλειά μου, η επίσημη ιδιότητα με την οποία υπάρχω».

— Αν έπρεπε να συστηθείς, με ποια σειρά θα παρέθετες τις τόσες καλλιτεχνικές σου ιδιότητες; Λέω ότι είμαι άνθρωπος του θεάτρου πρωτίστως. Κι έτσι, η σειρά πάει μάλλον ως εξής: σκηνοθέτις, συγγραφέας, ηθοποιός. Θα έπρεπε να παραθέσω και τέταρτη ιδιότητα; Δεν ξέρω! Οπότε λέω: «Και μετά κάνω κι άλλα πράγματα».

— Υπάρχει κάποια κρίσιμη στιγμή συνειδητοποίησης της ανάγκης έκφρασής σου με τη ζωγραφική, που δεν θα παρέλειπες να σημειώσεις στην αυτοβιογραφία σου; Μπορεί να είναι η τωρινή μου ενασχόληση. Η φάση που με οδηγεί σήμερα στους Breeder ξεκίνησε από την εποχή που κάναμε πρόβες για τον Βυσσινόκηπο του Τσέχοφ, που σκηνοθετούσε ο Νίκος Καραθάνος στη Στέγη. Βαριόμουν επειδή ήταν μικρός ο ρόλος μου και πολύς ο κόσμος στον θίασο. Οπότε άρχισα να ζωγραφίζω όση ώρα περίμενα τη σειρά μου. Αλλά και στον Καραθάνο άρεσε να γίνονται κάπως έτσι οι πρόβες, μ’ εμάς να φέρνουμε τα δικά μας. Πάντως, κατέληξα να γεμίσω με σχέδια τεράστια τραπέ7.11.19 – lifo

15

ΕΙΚΑΣΤΙΚΑ ζια. Οι άλλοι από την πρόβα μού έφερναν, για δώρο, μαρκαδόρους, μπλοκ, παστέλ, τέμπερες και τέτοια σχετικά. Εν τω μεταξύ, ήταν εκεί και ο Άγγελος Παπαδημητρίου, ο οποίος κάθε τόσο μου έλεγε: «Βλέπω τώρα εγώ! Βλέπω!». Χάρηκα που του άρεσαν. Όταν πια ήρθαν οι Breeder να δουν την παράσταση, ο Άγγελος μου τους σύστησε λέγοντας: «Λοιπόν, παιδιά, πείτε τα, γνωριστείτε, κάντε έκθεση, κάντε ό,τι θέλετε, γεια σας!». Ο Βυσσινόκηπος του Καραθάνου ήταν, λοιπόν, η αρχή μιας πορείας που φτάνει μέχρι σήμερα, χωρίς να έχω σταματήσει να ζωγραφίζω στο ενδιάμεσο. αι αναγνωρίζω στον εαυτό μου ότι ζωγραφίζω όταν βρίσκομαι στη φάση της «βύθισής» μου σε αυτήν τη διαδικασία. Γιατί υπάρχει βύθιση εντός. Ήδη από την ώρα που παρατηρείς, κοιτάς και σκέφτεσαι το έργο που θα βγει, αναζητάς άλλες εικόνες για να συγκρίνεις και να φτιάξεις την ιστορία σου. Μετά, ακολουθεί η μαγική φάση της βύθισης στην πρακτική, με τα χρώματα και τα υλικά. Τότε ξεκινά και η συνομιλία με τα πινέλα που έλεγα πιο πριν. Όλα αυτά διαρκούν ώρες. Βρίσκομαι σε τρέλα τότε εγώ –πολύ ευχάριστη για μένα– και πέφτω τελικά στα γόνατα, για να το σχηματοποιήσω με ένα σχήμα μεταφοράς. Ας πούμε ότι γίνομαι κάτι σαν μηχανικός αυτοκινήτων. Στη συνέχεια, η βύθιση μετατρέπεται σε κάτι που τείνει προς το κόλλημα, επειδή δεν φεύγει από το μυαλό αυτό που ζωγραφίζω. Ξυπνάω και η πρώτη σκέψη είναι: «Πού το άφησα το έργο χθες; Τι να κάνει τώρα εκείνος που με κοίταζε με το βυζί έξω; Μήπως έπρεπε να κάνω έναν άλλο να έρχεται από πίσω του για να του κάνει κάτι άλλο;». Και κάθε φορά που διακόπτω τη δουλειά, φωτογραφίζω το έργο. Πάω μετά σε μπαρ για ποτό, ανοίγω τις φωτογραφίες στο κινητό κι αρχίζει ξανά ο καταιγισμός αυτοδιερωτήσεων: «Αυτό, τώρα, πού να το ξαναβάλω; Από κάτω του τι χρώμα να βάλω;» κ.λπ. Έτσι πάνε τα ζητήματα.

— Υπάρχει μια φαντασιακή «τρανσεξουαλικότητα» σε όλα τα έργα σου, που είναι ψυχική και σωματική, η οποία αναδύεται επίσης όταν μιλάς γι’ αυτά. Πού θα την απέδιδες; Νομίζω ότι είναι η φάση μου τέτοια. Ο ψυχικός τρανσεξουαλισμός είναι μέσα μου. Είμαι εγώ. Το φύλο το δικό μου. Το τι είμαι εγώ. Δεν αναφέρομαι σε άλλους με όλα αυτά που ζωγραφίζω. Έρχεται στο φως η δική μου αντρική πλευρά. Η δική μου αναζήτηση. Μια τάση που έχω να επιστρέφω στην ηλικία των 12 χρόνων. Στο τότε, που το καταλαβαίνω ως την εποχή πριν γίνεις γυναίκα. Και κάτι μου αρέσει εκεί. Και κάπως έχω κολλήσει εγώ

Κ

εκεί, με τρόπο που δεν ψάχνω και πάρα πολύ να βρω ποιος είναι. Ή, μάλλον, ψάχνω να βρω ποιος είναι, αλλά, τέλος πάντων, υπάρχει κάτι εκεί. Κάτι σημαδεμένο, στο μεταίχμιο μεταξύ παιδικής και εφηβικής ηλικίας. Θυμάμαι ότι ήμουν πολύ ελεύθερη τότε, επειδή δεν είχα επιλέξει ακόμα πού να βρίσκομαι. Και τώρα αρχίζω να καταλαβαίνω γιατί μου βγαίνουν όλα αυτά. Γιατί κι εγώ, ό,τι καλλιτεχνικό κι αν κάνω, γραπτό ή άλλο, δεν οργανώνω το πώς θα το κάνω. Εκπλήσσομαι που βλέπω ξαφνικά τον εαυτό μου να ενεργεί χωρίς πρόγραμμα. Μέσα από αυτήν τη διαδικασία καταλαβαίνω τελικά τι πρόγραμμα έχω, καθότι είμαι άτομο χαοτικό.

— Ωστόσο υπάρχει κάτι στα έργα σου που μοιάζει να αναπνέει στο φάσμα της ευταξίας και όχι του χάους. Ναι, ναι! Υπάρχει κι αυτό, όντως. Το χάος το εννοώ περισσότερο με την έννοια ότι δεν προγραμματίζω. Όταν όμως αποφασίσω ότι θέλω να αποδώσω κάτι με συγκεκριμένο τρόπο, προκύπτει ότι είμαι πολύ της υπομονής. Ενώ μοιάζω άνθρωπος που ανά πάσα στιγμή μπορεί να ανέβει σε ένα τραπέζι και να χορέψει ή ν› αρπάξει το μικρόφωνο και να τραγουδήσει, οι φωτογραφίες από την προσωπική μου ιστορία με δείχνουν να είμαι κάπου ήρεμη και καθιστή, συγκεντρωμένη σε κάτι συγκεκριμένο που με έχει απορροφήσει. Δεν είμαι το αγριεμένο άτομο που πολλοί θεωρούν ότι είμαι. Εάν πρέπει κάτι να κάνω, τα αφαιρώ όλα από το μυαλό μου και με ρουφάει αυτό που κάνω. Το χάος, αυτή η μούρλια μου, με πάει μέχρι εκεί όπου, ξαφνικά, κάπως, κάπου, μπαίνει μέσα ένας ελέφαντας και τα ποδοπατάει όλα. Μετά απ’ αυτό, όμως, όλα μπαίνουν σε συνεχή και κατανοητή ροή.

— Οι φιγούρες στα έργα που ζωγραφίζεις είναι όλες χωρίς μαλλιά. Κι αν το συσχέτιζε κάποιος αυτό με την άλλη ενότητα των έργων σου, της «αντι-αντικαπνιστικής εκστρατείας», θα υπέθετε ότι με τις φιγούρες χωρίς μαλλιά αναδύεται μια εμμονή στη συγκεκριμένη παρενέργεια της χημειοθεραπείας. Δεν ξέρω, μπορεί. Μπορεί... Η αλήθεια είναι ότι ξεκινάω να τους ζωγραφίσω με μαλλιά, αλλά καταλήγω ότι μια χαρά είναι κι έτσι, με τη χημειοθεραπεία τους. Μπορεί, όμως, πράγματι η εικόνα μου να αναφέρεται και κάπως πιο βαθιά σε αυτού του είδους τη φθορά. Γενικά, έχω μια αντίδραση, και αντίσταση, και αντίθεση προς την εποχή που τα θέλει όλα στην υπηρεσία της υγείας μας. Να ανάγονται τα πάντα σε ένα πλάνο υγιούς ζωής και διαρκούς προστασίας της. Σε ένα μοτίβο αφθαρσίας. Θεωρώ μεγάλη αηδία να προσπαθούμε με τόση αγωνία να παρατείνουμε αυτήν τη ζωή. Υπήρχε λόγος που οι άνθρωποι πέθαιναν νέοι στο παρελθόν.

Ίσως θα έπρεπε να τα είχαμε αφήσει όλα αυτά εντελώς στη φύση. Να φεύγουμε από τη ζωή, ακόμα κι εμείς. Αυτή η παράταση με ένα χαμόγελο και μια αισιοδοξία δεν μπορεί να ισχύει. Δεν μπορείς να με βλέπεις να είμαι στον ζόφο και να ελπίζεις. Δεν μ’ αρέσει η φθορά, ούτε πιστεύω ότι τα γηρατειά έχουν κάποια σοφία, γιατί άμα είσαι σοφός, είσαι σοφός και στα δέκα σου χρόνια. Τα γηρατειά έχουν απλώς μια επίγνωση της ματαιότητας και του θανάτου. Μια αποδοχή του τι ήταν τελικά όλο αυτό το φιάσκο, το αστείο, το πανηγύρι καμιά φορά, το συχνά-πυκνά απελπιστικό που λέγεται ζωή. Τι το ωραίο έχει αυτό; Εγώ θα ήθελα να είχα πεθάνει νέα! Θα το προτιμούσα. Δυστυχώς, δεν τα κατάφερα.

— Πρόκειται για δήλωση κάποιου είδους πρόθεσης αυτοκτονίας αυτό που περιγράφεις τώρα; Όχι, καθόλου! Δυστυχώς, ούτε καν αυτό. Βιώνω με τρομερή αισιοδοξία και όρεξη τα πάντα, ακόμα και τις απαισιόδοξες απόψεις μου. Λέω μόνο πόσο καλύτερα θα ήταν αν τα πράγματα παρέμεναν λίγο πιο φυσιολογικά. Να μη ζούμε με χάπια και γιατρούς, γιατί μ’ αυτά παρατείνεται το προσδόκιμο. Από μια ηλικία και μετά ψάχνεις να βρεις πώς θα τα καταφέρεις. Κάνεις κάθε χρόνο μαστογραφία. Πας για το ΠΑΠ. Είναι σαν να μένεις σε μια γειτονιά όπου πρέπει να βάζεις συνέχεια κάγκελα σε κάθε παράθυρο, επειδή φοβάσαι. Αλλά συνεχίζεις να φοβάσαι και αφού βάλεις τα κάγκελα, γιατί ζεις με την ιδέα ότι κλέφτες υπάρχουν και είναι απέξω.

— Πάντως, σίγουρα θα υπάρχει λόγος για τον οποίο ο κόσμος αφήνεται στην ορθοβιωτική νευρωσάρα του και δεν αποδέχεται τη φθαρτότητά του, έτσι δεν είναι; Είναι όμως πολύ λάθος αυτός ο λόγος! Νομίζω ότι αν αποδεχόμασταν την ασχήμια και τη φθορά μας, αν δεν τα φοβόμασταν όλα αυτά, μπορεί να ήμασταν λίγο καλύτερα. Ίσως να μην απογοητευόμασταν και να μη νιώθαμε ματαίωση. Αυτός είναι ο λόγος που μου τη σπάνε τα μηνύματα που λένε: μην καπνίζετε, μην πίνετε και λοιπά. Άντε και γ***. Και θα καπνίζω, και θα πίνω. Θα κάνω ό,τι θέλω. Δεν με πειράζει να πεθάνω. Βλέπω παλιές ταινίες και τώρα έχω πάθει ένα κόλλημα με τον Τζέιμς Ντιν. Μου αρέσει που τους βλέπω να καπνίζουν όλοι στα λόμπι και στα μπαρ των ξενοδοχείων. Έχει ένα στυλ αυτό. Κι εγώ ό,τι καπνίζω το συλλέγω, τα άδεια πακέτα των τσιγάρων μου. Και θέλω να κάνω ένα τεράστιο έργο με όλα αυτά.

— Γιατί ο κόσμος απελπίζεται; Έχεις βγάλει κάποιο γενικό συμπέρασμα; Ποιο είναι το πνεύμα της εποχής μας ως προς αυτό; Ποιο είναι το Ζeitgeist της απελπισίας; Νομίζω ότι έχει να κάνει με αυτό

που μόλις λέγαμε, την υπερβολική παράταση της ζωής και τον φόβο. Επίσης, με την προσήλωση και την αγωνία μας για ένα ιδανικό του τύπου να σώσουμε τον πλανήτη, να σώσουμε τα ζώα, να επικρατήσει ειρήνη στον κόσμο, να μη δούμε πια αρνί να γυρνάει το Πάσχα στη σούβλα. Όλη αυτή η τάση προς το ψεύτικο ιδανικό, την ψεύτικη καλοσύνη, που δεν υπάρχει στη φύση, ούτε και υπήρξε ποτέ πραγματικά στην ιστορία της ανθρωπότητας. Πρόκειται για προσποίηση και υποκρισία. Είναι το ψέμα προς εαυτόν. Και σε όλα αυτά προστίθεται και η εγγενής απελπισία της ύπαρξης, η συνείδηση της θνητότητάς μας και η φθορά μας που την επιβεβαιώνει. Η κούραση του σώματος από μια ηλικία και μετά. Έρχεται η ώρα που δεν μπορείς να παρτάρεις επί πέντε μέρες συνέχεια και να μην καταλαβαίνεις Χριστό! Όλοι το έχουμε βιώσει, φτάνοντας στη σχετική κρίσιμη ωρίμανση. Ούτε ερωτεύεσαι πια. Δεν μπορείς να ζήσεις καλά, να γ***, να πηγαίνεις στα νησιά σαν το ζώο και να μην κοιμάσαι όλη τη νύχτα. Δεν μπορείς πια να το κάνεις αυτό! Και μαζί έρχεται και η αίσθηση ότι δεν το έχεις πια το δέρμα το φρέσκο. Είναι φρικτό συναίσθημα αυτό. Δεν υπάρχει τίποτε το ωραίο σε αυτό. Είναι χάλια-μαύρα-χάλια. Το μόνο ωραίο είναι εάν βρεις κάτι να το κάνεις όλο αυτό .

— Αν σου πρότειναν να αναλάβεις μια συμβουλευτική εκπομπή στην τηλεόραση με σταθερό θέμα το πώς θα γλιτώσει κανείς από την απελπισία, θα δεχόσουν την πρόταση; Δεν νομίζω ότι θα ήμουν ικανή. Τι θα μπορούσα να πω; — Δηλαδή, δεν έχεις καμία συμβουλή για το πώς θα μπορούσε κάποιος να γλιτώσει από αυτήν; Σίγουρα γλιτώνεις με το να δημιουργείς. Με το να κάνεις κάτι με το χιούμορ ή με τα ωραία πράγματα. Γλιτώνεις με το να είσαι ικανός να τα μοιράζεσαι όλα αυτά. Και να υπάρχει κι άλλος ένας που σκέφτεται σαν κι εσένα. Γλιτώνεις με το να λες την αλήθεια στον εαυτό σου. Με το να προσπαθείς να μην προσπαθείς να κρύβεις όλο αυτό που σε απελπίζει, παριστάνοντας ότι είσαι καλά. Με το να μην κρύβεσαι από τον καθρέφτη. Με τέτοια πράγματα σώζομαι εγώ. Παραμυθιάζομαι. Έχω μια παιδικότητα που με σώζει, αλλά αυτό είναι του χαρακτήρα μου. Δεν ξέρω αν, με βάση αυτό, θα μπορούσα να συμβουλέψω άλλον. Ο καθένας έχει το δικό του κλειδί. Εγώ το κλειδί μου το βρίσκω σε μια παιδικότητα, σε ένα όνειρο ότι μπορεί να γίνει κάτι πολύ σπουδαίο. Τώρα, για παράδειγμα, έχω ερωτευτεί τον Τζέιμς Ντιν. Δηλαδή, δεν μπορείς να έρθεις εσύ και να μου πεις ότι πέθανε ο Τζέιμς Ντιν, άρα εγώ δεν είμαι η γυναίκα του. Θα σε σκοτώσω!

ΙNFO

λενα κιτσοπουλου - between my legs The Breeder Iάσονος 45 12 Δεκεμβρίου - 20 Φεβρουαρίου

Θεωρώ μεγάλη αηδία να προσπαθούμε με τόση αγωνία να παρατείνουμε αυτήν τη ζωή. Υπήρχε λόγος που οι άνθρωποι πέθαιναν νέοι στο παρελθόν. Ίσως θα έπρεπε να τα είχαμε αφήσει όλα αυτά εντελώς στη φύση.

16 lifo – 7.11.19

ΕΝ

ΥΧΟΣ ΓΙΑ Τ ΤΕ Η ΘΕ

ΣΣΑΛΟΝΙΚΗ

ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ ΕΥΧΑΡΙΣΤΟΥΜΕ ΠΟΥ ΗΡΘΕΣ ΣΤΟ ΠΑΡΤΙ ΜΑΣ

Α

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ: ΠΑΡΙΣ ΤΑΒΙΤΙΑΝ, ΓΙΩΡΓΟΣ ΑΔΑΜΟΣ

7.11.19 – lifo

17

fte

en

s # r a

fi

lifo

ye

18 lifo – 7.11.19

Πάνω από 1.000 άτομα πέρασαν από το Ύψιλον το βράδυ της Τετάρτης για να πάρουν το τεύχος της LifO. Φίλοι παλιοί και νέοι, αναγνώστες, συνεργάτες, ένα απίθανο crowd χόρεψε μαζί μας μέχρι τις πρωινές ώρες. Θεσσαλονίκη, ευχαριστούμε, θα τα ξαναπούμε σύντομα!

ΕΝ

ΘΕ

Α

ΥΧΟΣ ΓΙΑ Τ ΤΕ Η ΣΣΑΛΟΝΙΚΗ

τους cktails περίμεναν Grand Marnier Co

καλεσμένους.

Το Lidl Fresh Bar της

Lidl Hellas έφερε απί θανο street food!

LIFO PARTY, ΥΨΙΛΟΝ, 30.10.2019 7.11.19 – lifo

19

COMIC

ΙNFO Ο Ζητιάνος του Ανδρέα Καρκαβίτσα, διασκευασμένος σε κόμικ από τον Kanellos Cob, κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Polaris. Ολόκληρη η συνέντευξη στο www.lifo.gr

20 lifo – 7.11.19

από τον m. hulot

Ο Kanellos Cob μετέτρεψε τη σκοτεινή νουβέλα του 1897 σε ένα αριστουργηματικό graphic novel που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Polaris.

Ο ΖΗΤΙΆΝΟΣ ΤΟΥ ΑΝΔΡΈΑ ΚΑΡΚΑΒΊΤΣΑ ΜΌΛΙΣ ΈΓΙΝΕ ΈΝΑ ΕΞΑΙΡΕΤΙΚΌ ΚΌΜΙΚ

O

«ερωτόκριτος» και τα «μυστικά του βάλτου» άνοιξαν τον δρόμο: ήταν τα δύο πρώτα λογοτεχνικά έργα που έγιναν κόμικ από τις εκδόσεις Polaris, και μάλιστα με τεράστια επιτυχία, μεταφράστηκαν σε άλλες γλώσσες, βραβεύτηκαν και έδωσαν την ευκαιρία σε ένα κοινό νεανικό να τα γνωρίσει με έναν τρόπο εντελώς σύγχρονο. Αυτές τις μέρες κυκλοφορεί το τρίτο κόμικ στη σειρά, η μεταφορά της σκοτεινής νουβέλας του Ανδρέα Καρκαβίτσα με έντονα στοιχεία νατουραλισμού, του Ζητιάνου, που μετατράπηκε σε μια εξαιρετική έκδοση, σχεδιασμένη από τον Kanellos Cob (που έχει κάνει και τη μεταφορά σε κόμικ) και επιμελημένη από τον Γιάννη Ράγκο. «Ο Ζητιάνος είναι ένα πολιτικό παραμύθι που αντικατοπτρίζει όλα τα σκοτεινά σημεία μιας μικρής κοινωνίας, όπου δεν υπάρχουν καλοί ή κακοί, παρά μόνο άνθρωποι που πρέπει να επιβιώσουν» λέει ο Έλληνας δημιουργός Kanellos Cob, ο οποίος ζει στη Λυόν. «Σε όλο το διήγημα συμπαθείς και αντιπαθείς τους χαρακτήρες. Ακόμα και τον Ζητιάνο, που είναι η προσωποποίηση του “κακού”. Ο Καρκαβίτσας καυτηριάζει, πολλές φορές με χιούμορ, τη δομή των κοινωνικών τάξεων και τη σχέση της εξουσίας με το άτομο. Η ιστορία εξελίσσεται σε μια αγροτική, σχεδόν φεουδαρχική κοινωνία (με τα κατάλοιπα της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας), η οποία μετατρέπεται σε μια βιομηχανοποιημένη και καπιταλιστική κοινωνία. Ήταν από τα πρώτα νατουραλιστικά ελληνικά διηγήματα και ξεχωρίζει για την καυστικότητα με την οποία ο Καρκαβίτσας έκρινε τα κακώς κείμενα της εποχής του. Αυτά τα στοιχεία, καθώς και οι απίστευτες περιγραφές της ελληνικής υπαίθρου, που ήταν έμπνευση για το εικονογραφικό κομμάτι, με ώθησαν να διηγηθώ αυτή την ιστορία. Ο Καρκαβίτσας παρουσιάζει την ανατομία μιας κοινωνίας στην οποία επικρατούν η φτώχεια, η αμάθεια, η διαφθορά, το ταξικό μίσος, ο νόμος της ζούγκλας, η δεισιδαιμονία, ο μισογυνισμός και η πονηριά. Χρησιμοποιεί όλα τα μέσα για να κοροϊδέψει και να χειραγωγήσει τους κατοίκους. Σε όλο το διήγημα, ο Ζητιάνος μεταμορφώνεται συνεχώς. Είναι ο ξένος, ο απόβλητος, αλλά είναι και λίγο σαμάνος: πουλάει βοτάνια στις γυναίκες για πάσα νόσο, χρησιμοποιεί μαγικά σύμβολα στην κόντρα του με τον εξορκισμό του παπά. Στα ταξίδια του στον κόσμο έχει μάθει να αναγνωρίζει τις κρυφές επιθυμίες των ανθρώπων, να τις καλλιεργεί και μετά οπωσδήποτε να εξαργυρώνει τον “κόπο” του. Παρατηρεί και ζυγίζει τις καταστάσεις και προσαρμόζεται ώστε να εκμεταλλευτεί όλα τα μειονεκτήματα των χαρακτήρων του βιβλίου με σκοπό την εξουσία και το κέρδος. Ουσιαστικά, πουλάει ελπίδα. Αν σε όλα αυτά προσθέσεις την αφέλεια, τη δεισιδαιμονία και τη δουλικότητα των Καραγκούνηδων του χωριού, το μείγμα είναι εκρηκτικό και η καταστροφή –για τους άλλους, όχι για τον Ζητιάνο– έρχεται “φυσιολογικά”.

H κριτική του Καρκαβίτσα απέναντι στο κράτος και τους θεσμούς είναι ανελέητη. Είμαστε στο τέλος του 19ου αιώνα, σε χωριό στη Θεσσαλία που πρόσφατα απελευθερώθηκε από τον τουρκικό ζυγό. Οι κάτοικοι είναι μπερδεμένοι από τη μεταβολή, αφού δεν είναι πια δούλοι αλλά ούτε και ελεύθεροι. Σε αυτό το περιβάλλον ο συγγραφέας εξετάζει προσεκτικά τη θέση της γυναίκας. Αυτή είναι σε απελπιστική κατάσταση, τη βασανίζουν η φτώχεια, οι δουλειές του σπιτιού, τα πολλά παιδιά, που πρέπει να είναι και αγόρια, και ο άντρας της. Είναι και η ίδια, όπως και οι άλλοι, υπερβολικά δεισιδαίμων και κουτοπόνηρη. Έχει μια κοινωνική ζωή στο χωριό με τις υπόλοιπες γυναίκες, αλλά ο ορίζοντάς της είναι σκοτεινός και κλειστός, δεν υπάρχει τρόπος διαφυγής από πουθενά. Το εντυπωσιακό με το έργο του Καρκαβίτσα είναι η μεγάλη αντίθεση μεταξύ του ειδυλλιακού φυσικού περιβάλλοντος –το χωριό και η φύση γύρω είναι παραδεισένιας ομορφιάς– και της μαύρης ζωής των κατοίκων. Στην περίπτωση της γυναίκας, η αντίθεση αυτή είναι ακόμα πιο έντονη».

7.11.19 – lifo

21

LGBTQI+

Ο

Η ΣΤΈΓΗ ΤΟΥ ΙΔΡΎΜΑΤΟΣ ΩΝΆΣΗ ΔΙΟΡΓΑΝΏΝΕΙ ΚΑΙ ΦΈΤΟΣ, ΣΕ ΣΥΝΕΡΓΑΣΊΑ ΜΕ ΤΗ ΘΕΤΙΚΉ ΦΩΝΉ, ΈΝΑ ΔΙΉΜΕΡΟ ΕΝΗΜΈΡΩΣΗΣ ΓΙΑ ΌΛΕΣ ΤΙΣ ΤΕΛΕΥΤΑΊΕΣ ΕΞΕΛΊΞΕΙΣ ΓΎΡΩ ΑΠΌ ΤΟΝ HIV, ΠΡΟΣΚΑΛΏΝΤΑΣ, ΜΕΤΑΞΎ ΆΛΛΩΝ, ΤΟΝ ΈΛΛΗΝΑ ΓΙΑΤΡΌ ΔΗΜΉΤΡΗ ΔΑΣΚΑΛΆΚΗ ΠΟΥ ΈΧΕΙ ΠΕΡΙΟΡΊΣΕΙ ΤΙΣ ΝΈΕΣ ΛΟΙΜΏΞΕΙΣ ΣΤΗ ΝΈΑ ΥΌΡΚΗ. από τον αλέξανδρο διακοσάββα

Ο Ραφαήλ Μπιλίδας με τη μητέρα του, Κωνσταντίνα Παλυβού.

22 lifo – 7.11.19

σοι παρευρέθηκαν στην περσινή συζήτηση του «I’m Positive» στη Στέγη του Ιδρύματος Ωνάση θυμούνται ακόμα πόσο συγκινητική και ουσιώδης ήταν εκείνη η βραδιά: ένα unofficial χειμερινό μίνι Pride συντελέστηκε στους χώρους ενός από τους μεγαλύτερους πολιτιστικούς οργανισμούς της χώρας, με καλεσμένη όλη την LGBTQI+ κοινότητα αλλά και το αθηναϊκό κοινό γενικότερα. Ήταν συγκινητική, γιατί μέχρι πριν από λίγα χρόνια ήταν αδιανόητο να συζητιούνται θέματα όπως οι ιατρικές εξελίξεις για τον HIV στην κεντρική σκηνή ενός πολιτιστικού ιδρύματος –το οποίο όμως εξαρχής απέδειξε ότι είναι αρωγός στις διεκδικήσεις της κοινότητας και ένα φιλόξενο περιβάλλον για όλα τα μέλη της–, όσο αδιανόητη θεωρούνταν και μια μεγάλη διαφημιστική καμπάνια με το τρυφερό φιλί ενός ομόφυλου ζευγαριού να βρίσκεται διάσπαρτη σε όλη την πόλη. «Μια τρανς σεξεργάτρια, Σίσσυ νομίζω τη λένε, ήρθε στο “I’m positive” και μου είπε “έβλεπα το κτίριο τόσα χρόνια, δεν το πίστευα ποτέ ότι θα περνούσα απέναντι με αυτή την αφορμή”. Είναι σημαντικές στιγμές αυτές. Νιώθουμε χαρά, όχι υπερηφάνεια» δήλωνε πρόσφατα ο creative leader της Στέγης, Νίκος Αθανασόπουλος. Και ουσιώδης, γιατί η διοργάνωση του «I’m positive», που γίνεται σε συνεργασία με τη Θετική Φωνή, ήταν μια ιδανική ευκαιρία να ενη-

μερωθεί το ευρύ κοινό για όλα τα φλέγοντα ζητήματα γύρω από τον HIV, την πρόληψη και τις επιστημονικές εξελίξεις – η ενημέρωση, φυσικά, απευθυνόταν και σε μαθητές. Η Στέγη φιλοδοξεί να κάνει το «I’m Positive» ετήσιο θεσμό, που θα γιορτάζεται σε σωστό timing τον Νοέμβριο, δηλαδή λίγο πριν από την Παγκόσμια Ημέρα AIDS, την 1η Δεκεμβρίου. Επιστρέφει, λοιπόν, φέτος με τη δεύτερη διοργάνωση, που αφενός στήνει τη διαφημιστική της καμπάνια, επαναλαμβάνοντας την πετυχημένη συνταγή των τρυφερών, κοντινών πορτρέτων των συμμετεχόντων με το ζωηρό πρασινόχρωμο μότο, και αφετέρου επιφυλάσσει ένα εξίσου δυνατό πρόγραμμα προβολών για τα σχολεία αλλά και αγαπημένους allies, όπως η Μαίρη Συνατσάκη, που έχει αναλάβει το κομμάτι του συντονισμού της συζήτησης με τους μαθητές. Όμως, ως μεγάλο φετινό ατού, η Στέγη έχει προσκαλέσει στην ανοιχτή συζήτηση της 14ης Νοεμβρίου έναν γιατρό-ήρωα της κοινότητας, που έχει συμβάλει με το έργο του τα μέγιστα στην αντιμετώπιση του HIV και στην καταπολέμηση του στίγματος. Ο ελληνικής καταγωγής λοιμωξιολόγος Δημήτρης Δασκαλάκης (Demetre Daskalakis) είναι ομογενής από την Αμερική και εργάζεται ως αναπληρωτής επίτροπος για τον έλεγχο των λοιμώξεων στο Τμήμα Υγείας της Νέας Υόρκης. Τα αμερικανικά μέσα τον παρουσιάζουν ως «τον ριζοσπάστη γκέι γιατρό που

κατάφερε να ελέγξει την επιδημία του HIV στη Νέα Υόρκη» (η αναφορά στη σεξουαλικότητά του δεν γίνεται χωρίς λόγο, αφού ο ίδιος θεωρεί πως η ειλικρίνεια ως προς αυτό το κομμάτι τον έχει βοηθήσει να κερδίσει την εμπιστοσύνη της LGBTQI+ κοινότητας). Πρόκειται για τον πρώτο κρατικό αξιωματούχο στον κόσμο που συνυπέγραψε την παγκόσμια διακήρυξη η οποία αναφέρει ότι οι άνθρωποι με HIV που παίρνουν σωστά την αγωγή τους δεν κινδυνεύουν να μεταδώσουν τον ιό στους συντρόφους τους, ακόμα και με σεξουαλική επαφή χωρίς προφυλάξεις. « Ήθελα να γίνω γιατρός από πολύ μικρός. Δεν είχα όμως κάποιο σχετικό πρότυπο από την οικογένειά μου. Πήγα σε κολέγιο της Νέας Υόρκης το 1991. Εκείνη την εποχή έκανα και το coming out μου. Ήταν η σκληρή εποχή του AIDS για τη Νέα Υόρκη. Βλέποντας την κατάσταση και γνωρίζοντας από κοντά τον ακτιβισμό, κατάλαβα ότι ο δρόμος για την ιατρική που θα εστιάζει στους queer ανθρώπους έπρεπε υποχρεωτικά να περάσει μέσα από τη μεγάλη μάστιγα, που ήταν ο HIV. Όταν, λοιπόν, εμβάθυνα με τις σπουδές μου στην ιατρική, βρήκα ενδιαφέρον σε όλες τις λοιμώδεις ασθένειες και συνέχισα με αυτές» μου περιέγραφε πριν από λίγους μήνες σε μεγάλη συνέντευξη που παραχώρησε στο LIFO.gr, δηλώνοντας τότε πρόθυμος να συμμετάσχει σε πιθανή καμπάνια ενημέρωσης για τον HIV στη χώρα καταγωγής του.

Στη διοργάνωση της Στέγης, όπου θα συνοδεύεται από τον σύζυγό του Michael Macneal, ο δρ. Δασκαλάκης θα μιλήσει, μεταξύ άλλων, για όλες τις τελευταίες εξελίξεις γύρω από την PrEP, τη φαρμακευτική αγωγή που εδώ και κάποια χρόνια είναι διαθέσιμη για την πρόληψη του ιού στην Αμερική και σε πολλές χώρες της Ευρώπης, αλλά δυστυχώς δεν συνταγογραφείται ακόμα στην Ελλάδα. Πρόκειται για το πιο επαναστατικό μέσο στον αγώνα κατά του ιού και για τον λόγο που πλέον οι νέες λοιμώξεις στη Νέα Υόρκη είναι σε διαρκώς πτωτική τάση τα τελευταία χρόνια, με στόχο να μηδενιστούν μέχρι το τέλος του 2020. Ο γιατρός θα εξηγήσει γιατί είναι επιτακτική ανάγκη η έλευση της PrEP στην Ελλάδα, ποιες οι προϋποθέσεις λήψης της και πώς λειτουργεί. Στη συζήτηση, την οποία θα συντονίσουν η Λυδία Παπαϊωάννου και ο culture & strategy advisor του Ιδρύματος Ωνάση, Δημήτρης Θεοδωρόπουλος, θα συμμετάσχουν επίσης ο Bruce Richman (ιδρυτικός διευθυντής του παγκόσμιου κινήματος Prevention Access Campaign (Εκστρατεία Πρόσβασης στην Πρόληψη)], η sex worker και διευθύντρια του Red Umbrella Athens, Άννα Κουρουπού, ο υπεύθυνος του προγράμματος εργασίας στον δρόμο της Θετικής Φωνής, Νίκος Φιτσιάλος, και ο εργαζόμενος της Θετικής Φωνής και υπεύθυνος επικοινωνίας του Athens Pride Ραφαήλ Μπιλίδας με τη μητέρα

του Κωνσταντίνα Παλυβού, συνταξιούχο εκπαιδευτικό που ζει στην Τρίπολη. Ο Ραφαήλ είναι 29 ετών και διαγνώστηκε με HIV πριν από 5 χρόνια. «Η διάγνωσή μου ήρθε το 2014, σε ένα σημείο όπου είχα περάσει ήδη το πολύ φοβικό στάδιο. Εννοώ αυτό που σκέφτεσαι με φόβο ακόμα και το να πας να κάνεις εξετάσεις. Ήξερα κόσμο, είχα γνωρίσει οροασύμβατα ζευγάρια» μου εξηγεί. «Είναι όμως αλλιώς να το βλέπεις από απόσταση κι αλλιώς να σου συμβαίνει. Όλο αυτό που κουβαλάει ο HIV, το ιστορικό στίγμα των 30 ετών, το ζεις. Δύο πράγματα έχουμε φάει οι γκέι με το κουτάλι: ότι θα μείνουμε μόνοι μας και ότι θα πεθάνουμε από AIDS. Το ένα πλέον δεν ισχύει στον δυτικό κόσμο. Το άλλο, όμως, σχετίζεται με το στίγμα: πώς θα κάνεις σχέσεις, πώς θα δουλέψεις, σε ποιους θα το πεις, ότι θα πρέπει να μπαίνεις σε μια διαδικασία να εκπαιδεύεις τους άλλους συνέχεια και ταυτόχρονα να κρατάς την ψυχική σου ηρεμία, γιατί είναι τόσο πολλές οι αμφιβολίες που έχει ο κόσμος γύρω από το θέμα, οπότε πρέπει να είσαι σε θέση να τις αντικρούεις όλες συνεχώς». Καθώς, λοιπόν, η επιστήμη έχει κάνει αλματώδη πρόοδο, καθιστώντας μη μεταδοτικά τα οροθετικά άτομα που λαμβάνουν πιστά την αγωγή τους και έχουν μη ανιχνεύσιμο ιικό φορτίο, δίνοντας παράλληλα τη δυνατότητα στον γενικό πληθυσμό να αποφύγει τον HIV μέσω της PrEP, είναι εξαιρετικά σημαντικό να εστιάσουμε στην

εξάλειψη του στίγματος, που ειδικά στη χώρα μας ακόμα καλά κρατεί. Ο δρ. Δασκαλάκης προτείνει ένα ευφυές μοντέλο προσέγγισης που ονομάζει «Status Neutral Care»: «Όταν ασχολιόμουν με τη θεραπεία του HIV σε οροθετικά άτομα, εστίαζα μόνο σε αυτήν. Όταν άρχισα να ασχολούμαι και με την PrEP, η φροντίδα που έδινα στη θεραπεία κάποιου οροθετικού ατόμου ήταν σχεδόν πανομοιότυπη με την προληπτική θεραπεία κάποιου οροαρνητικού, που θέλει να προστατευτεί. Είναι κάπως παράλογο να υπάρχουν δύο πόρτες, μία για τους οροθετικούς και μία για τους οροαρνητικούς, όταν δουλεύουμε πάνω στο ίδιο πράγμα, τον HIV. Όταν σταματήσεις να έχεις διαφορετικές πόρτες, μπορεί επιτέλους να ξεφορτωθείς τις διακρίσεις που προκαλούν το στίγμα. Στο πλαίσιο του Status Neutral Care, όλα ξεκινούν από τον έλεγχο για τον HIV. Αν είσαι αρνητικός, μιλάμε για πρόληψη, και αν διατηρείς σωστή επαφή με την πρόληψη, δηλαδή την PrEP, ο ιός δεν μπορεί να μεταδοθεί σ’ εσένα. Αν είσαι θετικός, ξεκινάς την αγωγή και αν την ακολουθείς σωστά, το ιικό φορτίο είναι μη ανιχνεύσιμο, οπότε είσαι μη μεταδοτικός. Άρα το άτομο που ζει με τον HIV είναι το ίδιο άτομο με εκείνο που ανήκει σε ομάδα υψηλού ρίσκου, οπότε γιατί να συμπεριφερόμαστε διαφορετικά;

ΙNFO «I’m Positive 2019» Προβολές για σχολεία & συζήτηση, Μικρή Σκηνή, 13 & 14/11, 10:00 (οι συμμετοχές έχουν κλείσει) Συζήτηση, Κεντρική Σκηνή, 14/11, 20:00 (είσοδος ελεύθερη με σειρά προτεραιότητας)

Ο Dr Demetre Daskalakis με τον σύζυγό του, Michael Macneal.

7.11.19 – lifo

23

διότι έχω μεγαλώσει σε δύο χωριά. Γεννήθηκα το 1963 στον Κοσμά Κυνουρίας στην Αρκαδία, ένα χωριό που βρίσκεται σε υψόμετρο 1.150 μέτρων. Ένα όμορφο μέρος που, όταν εγώ ήμουν μικρός, παρουσίαζε την εξής ιδιομορφία: επειδή το ’43 πυρπολήθηκε από τους Γερμανούς, τα μισά σπίτια ήταν ανακατασκευασμένα και κατοικούνταν και τα άλλα μισά ήταν χαλάσματα κι ερείπια που η φύση είχε αρχίσει να καταλαμβάνει – στο εσωτερικό τους φύτρωναν δέντρα. Αυτά τα χαλάσματα, λοιπόν, ήταν το ιδανικό μέρος για να παίζουμε εμείς τα παιδιά κρυφτό και κυνηγητό. Στο χωριό δεν υπήρχαν αυτοκίνητα και ο ηλεκτρισμός έκανε κάποια χρόνια μέχρι να φτάσει και σ’ εμάς.

q Ο δρόμος που ένωσε το χωριό μου με τον υπόλοιπο κόσμο δημιουργήθηκε μόλις δώδεκα χρόνια προτού γεννηθώ. Τον χειμώνα όμως σχεδόν όλο το χωριό είχε τη συνήθεια να μετακομίζει σε ένα άλλο χωριό, πεδινό, το οποίο ήταν σε αρκετά κοντινή απόσταση, προς τη Λακωνία, και λέγεται Βρονταμάς. Πηγαίναμε εκεί για να φροντίσουμε τη μικρή περιουσία που είχαμε, κάτι χωράφια με ελιές κι ένα σπίτι. Όταν αργότερα είδα ταινίες του Κουστουρίτσα, μου έφεραν στον νου εικόνες από εκείνα τα χρόνια. Όπως και στις ταινίες του Σέρβου σκηνοθέτη, έτσι και με την οικογένειά μου φορτώναμε σε φορτηγά τις κότες μας, τη γάτα μας μέσα σε τσουβάλι, τα κατσαρολικά κι ένα σωρό συμπράγκαλα. Ανεβαίναμε κι εμείς και κατευθυνόμασταν προς τα κάτω για να ξεχειμωνιάσουμε. Το μόνον της ζωής μου ταξίδιον, όπως αυτό του Βιζυηνού, προσδιοριζόταν από αυτά τα δύο χωριά. Αυτός ήταν ο κόσμος μου τότε.

q Στο ορεινό χωριό η οικογένειά μου είχε ταβέρνα και κρεοπωλείο μαζί – τότε λεγόταν οινοκρεοπωλείο. Ο χώρος υπάρχει ακόμα και όλα είναι ακόμα εκεί όπως ήταν μέχρι και το 1980, που σταμάτησε πλέον να λειτουργεί. Στην ουσία, ήταν μια ταβέρνα όπου έρχονταν ντόπιοι άντρες οι οποίοι θέλανε έναν μεζέ –καμιά συκωταριά τηγανητή, πηχτή ή γίδα βραστή με ρίγανη– για να πιούνε εφτά κιλά κρασί. Η πρώτη δουλειά που θυμάμαι να κάνω είναι να κουβαλάω ποτήρια και να σερβίρω κρασί από τα βαρέλια.

q Στα μέρη όπου μεγάλωσα υπήρχαν δύο βασικά στοιχεία. Το καλοκαίρι η σκόνη και τον χειμώνα η λάσπη. Αυτή η σκόνη που γινόταν λάσπη δεν είναι τίποτε άλλο από το χρώμα με το οποίο ζωγραφίζω. Η δουλειά που κάνω τώρα είναι ουσιαστικά να ανακατεύω και να δημιουργώ μετατροπίες του χρώματος. Με τα χώματα και τις λάσπες ασχολούμαι και σήμερα. Την ώρα που ζωγραφίζω, δε, καθώς βλέπω τα χρώματα να ανακατεύονται, νιώθω όπως ένιωθα όταν, παιδί, ανακατευόμουν με τις λάσπες κι αυτό μου έδινε μια πρωτοφανή χαρά.

Ζωγράφος. Γεννήθηκε στον Κοσμά Κυνουρίας και ζει στην πλατεία Μαβίλη.

ΡΟΡΡΗΣ

q Το ουσιώδες κομμάτι της ζωής που ονομάζεται «παιδική ηλικία» το πέρασα στο χωριό μου ή, μάλλον, στα χωριά μου,

q Κάτι άλλο που επίσης δεν ξεχνάω είναι η ομίχλη, που υπήρχε πολύ συχνά στον Κοσμά. Ειδικά τέτοια εποχή, το φθινόπωρο, η ομίχλη μπορεί να κρατούσε και μια ολόκληρη μέρα. Όμως κάποιες στιγμές αραίωνε και ξαφνικά άρχιζαν να αναφαίνονται τα σπίτια που ήξερες. Η δουλειά μου στη ζωγραφική είναι να ξεδιαλύνω όσο τον δυνατό περισσότερο και να ξεκαθαρίζω τα πράγματα, να δίνω μια ακρίβεια πάνω στο ομιχλώδες χάος που κείται και ρέει μπροστά στα μάτια μου και πάνω σε ένα δεύτερο χάος, τυραννικό, που μου προσφέρει ο άσπρος μουσαμάς, όπου θα ξεκινήσω να ρίχνω με έναν χαώδη τρόπο αυτές τις λάσπες. Πολλές φορές ο εχθρός μου είναι η ομίχλη, η θολούρα. Η δουλειά του ζωγράφου, λοιπόν, είναι να αναιρέσει αυτή την καταχνιά.

q Μέσα στην ταβέρνα έβλεπα μια συνεχή μετατροπή των πρωτογενών υλικών σε φαγητά. Έβλεπα να έρχονται συνεχώς μπροστά μου αγαθά –μελιτζάνες, ντομάτες, κρέατα κρεμασμένα, λάδια, ελιές– και με έναν μαγικό τρόπο να γίνονται φαγητά που προσφέρονταν στα πιάτα, έχοντας πάρει πλέον μια άλλη μορφή. Αυτό έχει πολύ μεγάλη σχέση με τη ζωγραφική. Και εκεί χρησιμοποιείς πρωτογενείς ύλες, στις οποίες οφείλεις να εμφυσήσεις μια άλλη ιδιότητα, ώστε να πάψει η ύλη να είναι μπογιά και να γίνει πνευματική κατάσταση. Όταν βλέπει κανείς τον Ξανθό Έφηβο στο Αρχαιολογικό Μουσείο δεν σκέφτεται ότι έχει να κάνει με ένα κομμάτι βράχου, με ένα κομμάτι μάρμαρο. Όταν βλέπεις τη Μόνα Λίζα, δεν σκέφτεσαι ότι μπροστά σου βλέπεις μια σανίδα. Η τέχνη, όπως εγώ την αντιλαμβάνομαι, οφείλει να καταργήσει την κοινότοπη ιδιότητα των αντικειμένων που την απαρτίζουν και να τους εμφυσήσει πάθος και λύσσα ώστε κι αυτά με τη σειρά τους να αρπάξουν τον θεατή και να τον ταρακουνήσουν. Αλλιώς δεν έχει νόημα.

AΘΗΝΑΊΟΙ

q Όταν πήγαινα Α’ Δημοτικού, μου σχεδίαζε η μάνα μου τις εικόνες στο τετράδιο της αντιγραφής μου. Μάλιστα, η σύμβαση ήθελε να αντιγράφουμε και κατιτίς από το αλφαβητάριο της εποχής εκείνης που είχε τα γνωστά παιδάκια, τον Μίμη, την Άννα, τη Λόλα και την Έλλη, τα οποία αγαπάω πολύ και δεν πρόκειται να ξεχάσω ποτέ. Μάλιστα, ήταν εικονογραφημένο πανέμορφα από τον πολύ καλό χαράκτη Κώστα Γραμματόπουλο. Κάθε πρωί, λοιπόν, που ξύπναγα έβρισκα τις ζωγραφιές της μάνας μου μέσα στο τετράδιό μου. Συνήθως καθόταν και τις έφτιαχνε το βράδυ που γυρνούσε από τα χωράφια με τις ελιές. Θυμάμαι πόσο τις καμάρωνα. Μπορεί και ενστικτωδώς να ένιωθα ότι ήταν ένα έργο τέχνης, με την έννοια της μοναδικότητας. Ένιωθα ότι κανένα άλλο παιδάκι δεν θα είχε το ίδιο σχέδιο στο δικό του τετράδιο. Η πρώτη φορά που έπιασα να ζωγραφίσω ήταν όταν η μάνα μου χρειάστηκε να λείψει από το σπίτι κι έτσι έπρεπε να κάνω εγώ τα σχέδια για το σχολείο. Η πρώτη μου ζωγραφιά ήταν μια χελιδονοφωλιά με ένα χελιδονάκι που πάει να μπει μέσα. Κάπως άτεχνο το σχέδιο, αλλά πετυχημένο. Μετά, αποκτώντας μεγαλύτερο έλεγχο πάνω στις κλειδώσεις του καρπού, του αγκώνα και των δακτύλων, καταλάβαινα ότι έπιαναν τα χέρια μου. Αντέγραφα συνήθως τις ξυλογραφίες που υπήρχαν πάνω στα σχολικά βιβλία, διότι δεν είχαμε κάποιο άλλο βιβλίο με ζωγραφιές στο σπίτι μας – γενικά δεν είχαμε καθόλου βιβλία.

q Όμως η εποχή εκείνη δεν στερούνταν καθόλου εικόνων. Η θεία μου έφτιαχνε πολύ ωραίο δίσκο με κόλλυβα, ήταν ένα έργο τέχνης. Στο σπίτι υπήρχαν πολλά και ωραία υφαντά με χρώματα και διάφορα μοτίβα. Οι γιαγιάδες μου κεντούσαν περίτεχνα. Επίσης, στο χωριό υπήρχαν ντόπιοι οργανοπαίχτες και κάθε τόσο γινόντουσαν θεαματικοί γάμοι όπου κουβαλούσαν τα προικιά με άλογα και μουλάρια και οι νύφες κλαίγανε που θα αφήναν πίσω το πατρικό τους για να πάνε σε ξένα χωριά. Στο σχολείο υπήρχαν ένα σωρό λιθογραφίες του Αλεξανδράκη από τη σειρά « Έτσι πολεμούσαμε» και στην εκκλησία έβλεπα κάποιες ωραίες εικόνες ιταλικής τεχνοτροπίας των αρχών του 20ού αιώνα – υπήρχε μάλιστα μια «Κόλαση» που με συγκλόνιζε κάθε φορά που την αντίκριζα. Με λίγα λόγια, δεν ένιωσα ότι από την παιδική ηλικία έλειπε η τέχνη, παρότι δεν είχα αντικρίσει ακόμα έργο του Παπαλουκά ή του Γύζη.

q Δεν είχα φανταστεί ποτέ ότι θα έδινα εξετάσεις για την Καλών Τεχνών. Αυτό ήταν κάτι που υπερέβαινε τη φαντασία μου, γιατί δεν είχα την παράσταση άλλου ανθρώπου του περιβάλλοντός μου που να είχε ακολουθήσει παρόμοια πορεία. Κι έτσι, ήρθα στην Αθήνα το 1981. Το μόνο που ήξερα τότε ήταν το Μινιόν και η πλατεία Ομονοίας. Πήγα σε ένα φροντιστήριο για να προετοιμαστώ στο σχέδιο. Αν και είναι πολύ κρίσιμες οι εισαγωγικές εξετάσεις στην Καλών Τεχνών, μπορώ ευθέως να πω ότι παίζει μεγάλο ρόλο η τύχη και όχι τόσο πολύ οι ικανότητες. Κι είναι πολύ αμήχανη η στιγμή που τελικά καταφέρνεις να εισαχθείς στη σχολή, γιατί το πρώτο πράγμα που σου λένε είναι να ξεχάσεις όσα έμαθες στο σχέδιο.

q Ο Τέτσης αρχικά ήταν καθηγητής μου στη σχολή. Με τον καιρό, όμως, ήρθαμε πολύ κοντά και γίναμε φίλοι. Ήμουν δίπλα του μέχρι που πέθανε. Θυμάμαι έναν εντόνως διονυσιακό άνθρωπο, καθόλου απολλώνειο, με μεγάλο πάθος, ανοικονόμητο, για τη ζωή. Του άρεσαν τα τραπέζια, οι ταβέρνες, τα ποτά, το ξενύχτι, εκτιμούσε το χιούμορ. Ακόμα και η

24 lifo – 7.11.19

απο τη μεροπη κοκκινη φωτογραφιeσ παρισ ταβιτιαν

η αρχη Η πρώτη μου ζωγραφιά ήταν μια χελιδονοφωλιά με ένα χελιδονάκι που πάει να μπει μέσα. Κάπως άτεχνο το σχέδιο, αλλά πετυχημένο.

7.11.19 – lifo

25

q Στις αρχές του ’90 ήθελα να ζωγραφίσω την ωμή όψη της Αθήνας: γιαπιά, πολυκατοικίες κ.λπ. Αυτό το σπίτι το είχε για ατελιέ μια συνάδελφος και όταν αποφάσισε να το αφήσει, βρήκα τη ευκαιρία να το πάρω εγώ. Όταν πρωτοήρθα στην περιοχή του σταθμού Λαρίσης, ήταν ολόκληρη ένα εργοτάξιο, γιατί τότε είχε ξεκινήσει η κατασκευή του μετρό. Ήταν το ιδανικό σκηνικό. Επί τρία χρόνια ανέβαινα στην ταράτσα και ζωγράφιζα το τοπίο που αντίκριζα. Ήμουν επηρεασμένος τότε από τα έργα του Έντουαρντ Χόπερ και του Αντόνιο Λόπεζ Γκαρσία. Ακόμα πιστεύω ότι η σύγχρονη Αθήνα δεν έχει αποτυπωθεί αρκετά στη ζωγραφική. Μου κάνει εντύπωση πόσο λίγοι συνάδελφοι στρέφονται προς αυτό που υπάρχει γύρω μας.

q Οφείλεις να δώσεις μια ερμηνεία σε αυτό που έχεις μπροστά σου για να καταλάβεις κι εσύ επιτέλους γιατί σε ταράζει

Γιώργος Ρόρρης

ζωγραφική του το φανερώνει αυτό. Είναι μια χυμώδης και ζωογονημένη ματιά πάνω στα πράγματα. Δεν ξέρω πώς θα βλέπαμε την Ύδρα και τη Σίφνο αν δεν είχαμε τους πίνακες του Τέτση. Αυτήν τη χαρά της ζωής και τη σεξουαλική, διονυσιακή επαφή με τα πράγματα είναι εκείνα που θυμάμαι από αυτόν. Η καθημερινότητα μαζί του γινόταν γιορτή. Τι μου έμαθε; Ότι δεν πρέπει να ντρέπεσαι και να επιτρέπεις να εκφράζεται η λίμπιντό σου στο έργο.

τόσο πολύ. Πότε θα το μάθεις; Μα, όταν τελειώσει το έργο. Ο πίνακας είναι η χειροπιαστή απάντηση. Πολλές φορές αυτό που θα ζωγραφίσεις υπερβαίνει την απλή αισθητική έλξη που μπορεί να πιστεύεις ότι άσκησε πάνω σου. Τον Βαν Γκογκ, για παράδειγμα, τον κινητοποίησαν ένα ζευγάρι αρβύλες, κάποιες πατάτες πεσμένες κάτω ή ένα ανθοδοχείο με μάλλον ξεραμένα ηλιοτρόπια. Αυτό που βλέπουμε εμείς στο μουσείο σήμερα είναι η αποκρυστάλλωση μιας στιγμής σαγήνης που δημιουργήθηκε σε μια κατάσταση πυρετού. Εγώ, πάντως, αυτό το αίσθημα εισπράττω όταν βλέπω τα έργα του.

q Αντιθέτως αυτό που αισθάνομαι όταν τα τελειώνω –και έχω πια συμφιλιωθεί με αυτό– είναι ένα αίσθημα αποτυχίας, γιατί άλλα μεγαλεία αισθανόμουν όταν έβλεπα αυτό που ζωγράφιζα και ασκούσε πάνω αυτήν τη σαγήνη. Παρασυρόμουν και πίστευα ότι θα κάνω κάτι σπουδαίο και μεγαλειώδες. Δυστυχώς, δεν είμαι τόσο αφελής πια για να έχω τέτοιες προσδοκίες, μια και η τέχνη δίνει πικρές απαντήσεις. Εμένα μου λέει: «Πάλι απέτυχες. Ξεκίνα κάτι καινούργιο». Δεν γίνεται αλλιώς. Ο πίθος των Δαναΐδων δεν θα γεμίσει και ο λίθος του Σίσυφου θα ξανακυλήσει. Ταυτόχρονα, όμως, συμβαίνει και το άλλο. Δεν επιδιώκω τα έργα μου να είναι τεκμήρια συντριπτικής ισχύος έναντι του θεατή. Δεν νομίζω ότι αφορά κανέναν αυτό. Ο θεατής ενδιαφέρεται για κάτι για το οποίο θα νιώσει μια ρωγμή που θα του επιτρέψει να εισχωρήσει σε αυτό και να επικοινωνήσει με το πονεμένο έργο κάποιου άλλου ανθρώπου.

q Στη χώρα όπου ζούμε η κουλτούρα που αποθεώνει το ερείπιο έχει διαποτίσει την αισθητική μας. Αυτό που θεωρούμε ύψιστο κάλλος είναι ένα σύνολο σπαραγμάτων, θραυσμάτων και το αποτέλεσμα της φθοράς. Αν προσπαθήσουμε να φανταστούμε τα μνημεία των Δελφών, της Ολυμπίας, της Δήλου αλλά και τον βράχο της Ακρόπολης όπως ήταν παλιά, δεν είμαι σίγουρος ότι θα μας άρεσαν εξίσου.

q Η ζωγραφική δεν περνάει μια περίοδο ακμής, αντιθέτως έχουμε οδηγηθεί στην έννοια της απόλυτης ιδιωτικής έκφρασης. Τίποτε από αυτά που γίνονται σήμερα δεν εντάσσεται σε κάποια μεγαλύτερη πνευματική κίνηση που να περιλαμβάνει ενδεχομένως κι άλλες μορφές τέχνης σαν τη λογοτεχνία ή τη μουσική, όπως την περίοδο του ιμπρεσιονισμού ή ακόμα και του μπαρόκ. Ζούμε στην εποχή της άυλης εικόνας και εννοώ την εικόνα του υπολογιστή, της τηλεόρασης.

q Στην ηλικία που βρίσκομαι δεν με νοιάζει να σταματήσω να έρχομαι αντιμέτωπος με τα όρια του εαυτού μου μέσω της ζωγραφικής. Δεν με νοιάζει η υστεροφημία, ούτε αν θα θεωρηθώ μια περίπτωση νοσταλγού του παρελθόντος ή ότι δεν έχω καταλάβει πως αυτή η τέχνη έχει πεθάνει προ πολλού. Ένδειξη κομφορμισμού για μένα είναι να κάνω κάτι που δεν μου λέει τίποτα, απλώς και μόνο για να ακολουθήσω το βάδισμα της εποχής μου.

q Ζωγραφίζω αποκλειστικά εκ του φυσικού και πάντα με ζωντανά μοντέλα. Γιατί ζωγραφίζω κυρίως γυναίκες; Μα, γιατί με ενδιαφέρει η ετερότητα, ο άγνωστος κόσμος του άλλου που λέγεται γυναίκα. Αυτό ασκεί πάνω μου μια μεγάλη γοητεία, γιατί είναι κάτι που δεν γνωρίζω, κάτι που είναι μυστήριο για μένα. Οι γυναίκες που ζωγραφίζω θέλω να είναι σημερινές, αν και έχω την πεποίθηση ότι μοιάζουν πολύ με γυναίκες της δεκαετίας του ’30, κι αυτό χωρίς να έχω συγκεκριμένη εμπειρία από αυτήν τη γενιά. Πάντως, ο τρόπος που απεικονίζονται θέλω να πιστεύω ότι είναι σημερινός.

q Στην Ελλάδα δεν έχουμε πολλές εικόνες γυμνού στην τέχνη, ειδικά τους τελευταίους αιώνες. Δεν ξέρω αν είναι πειστική η μαρτυρία μου για τη γυναίκα της εποχής μου, αλλά εμένα αυτός είναι ο στόχος μου. Θα ήθελα, όταν θα έχω πεθάνει πια, να δει κάποιος ένα έργο μου και να πει «κάπως έτσι πρέπει να ήταν οι Ελληνίδες τότε». Αυτό θα ήταν η μεγαλύτερή μου ικανοποίηση. Γιατί αυτό το «πώς ήταν» είναι πολύ φευγαλέο. Εκεί που λες ότι το έχεις κατανοήσει, έχει αλλάξει.

q Με ενδιαφέρουν οι καθημερινοί, απλοί άνθρωποι με δική τους ζωή, όχι δανεική. Δεν με ενδιαφέρουν οι αντιγραφείς ζωής, από τους οποίους βρίθει η εποχή μας. Με ενδιαφέρουν οι γυναίκες που αγωνίζονται στη ζωή τους. Οι περισσότερες γυναίκες που έχω ζωγραφίσει είναι απόφοιτοι δραματικών σχολών κι αν το καλοσκεφτείς, έχει κάτι το θεατρικό όλη αυτή η κατάσταση: ο ζωγράφος, το μοντέλο, η στάση, ο ρόλος και το σκηνικό. Προσπαθώ να κάνω πάντα την εξής συμφωνία: να μη μου αποκαλύπτουν τον ρόλο που έχουν διαλέξει να παίξουν και να προσπαθώ να τον ανακαλύψω εγώ μόνος μου. Η ζωγραφική, άλλωστε, οφείλει να λειτουργεί ως αποκάλυψη με την έννοια της εκπαίδευσης του βλέμματος.

q Η Αθήνα είναι μια πόλη που βρίσκεται συνεχώς υπό διαμόρφωση. Δεν είναι τυχαίο που στις περισσότερες πολυκατοικίες υπάρχουν σίδερα που τα αποκαλούν «αναμονές». Σε αυτή την πόλη συνεχώς αναμένουμε κάτι άλλο. Ίσως γι’ αυτό υπάρχει αυτή η χαώδης κατάσταση, που κάνει την πόλη ολόκληρη να μοιάζει με γιαπί. Από αυτή την άποψη, η Αθήνα είναι το αντίθετο από τη Φλωρεντία ή τη Βενετία, που είναι πόλεις-μνημεία, μέσα στις οποίες ζούνε άνθρωποι.

q Η ζωή μας συνυφαίνεται με την πόλη. Μέσα εδώ ερωτευτήκαμε, τα ήπιαμε, βολτάραμε, είδαμε το φεγγάρι πίσω από τις πολυκατοικίες. Η πόλη είναι σαν το δέρμα μας. Δεν το βλέπουμε, το αισθανόμαστε. Αυτό που με ενοχλεί στην Αθήνα είναι ότι δεν έχω σημεία αναφοράς, γιατί όλα συνεχώς αλλάζουν. Μόνο τα μνημεία μένουν σταθερά. Οι πλατείες αλλάζουν, τα καφέ και τα μπαρ κλείνουν. Δεν υπάρχει η έννοια της συνέχειας. Μάλλον δεν είμαστε και τόσο συμφιλιωμένοι με το παρελθόν μας.

ΙNFO

O Γιώργος Ρόρρης αυτό τον καιρό ζωγραφίζει όπως πάντα, εκ του φυσικού, στο ατελιέ του, στην περιοχή του σταθμού Λαρίσης.

26 lifo – 7.11.19

q Πριν από 26 χρόνια, που πήρα αυτό το σπίτι για ατελιέ, ήμουν τριάντα ετών. Η έννοια του χρόνου τότε ήταν άπλετη μπροστά μου κι εγώ, σαν νέος, σπαταλούσα τον χρόνο μου σε ανοησίες, οι οποίες πολλές φορές επανερχόντουσαν με μια δύναμη που δεν μπορούσα να τιθασεύσω. Με τα χρόνια κατάλαβα ότι αυτή η ίδια δύναμη που με βοηθούσε να σπαταλάω τον καιρό μου απαιτείται και προς την αντίστροφη κατεύθυνση για να με σπρώξει να φτιάξω κάτι σε σχέση μ’ εμένα. Κι εγώ βασικά τι είμαι; Ένας κατασκευαστής εικόνων που τις φτιάχνω με τα χέρια μου. Πλέον δεν είμαι τριάντα και δεν νιώθω τον χρόνο απέραντο αλλά πολύτιμο.

Γιατί ζωγραφίζω κυρίως γυναίκες; Μα, γιατί με ενδιαφέρει η ετερότητα, ο άγνωστος κόσμος του άλλου που λέγεται γυναίκα.

ΑΠΌ ΤΟΝ ΣΤΆΔΙΟ ΔΡΌΜΟ ΚΑΙ ΤΟΝ ΔΊΑΥΛΟ ΜΈΧΡΙ ΤΗΝ ΑΝΑΒΊΩΣΗ ΤΩΝ ΟΛΥΜΠΙΑΚΏΝ ΑΓΏΝΩΝ ΤΟΥ 1896, ΠΏΣ Η ΔΙΑΔΡΟΜΉ ΤΟΥ ΑΘΗΝΑΊΟΥ ΣΤΡΑΤΙΏΤΗ ΠΟΥ ΈΦΕΡΕ ΤΑ ΜΑΝΤΆΤΑ ΤΗΣ ΝΊΚΗΣ ΣΤΗ ΜΆΧΗ ΤΟΥ ΜΑΡΑΘΏΝΑ ΣΤΆΘΗΚΕ Η ΑΦΟΡΜΉ ΓΙΑ ΤΟΝ ΠΙΟ ΙΣΤΟΡΙΚΌ ΑΓΏΝΑ ΔΡΌΜΟΥ ΣΤΟΝ ΚΌΣΜΟ.

Μαραθώνιο� τη� Αθήνα�

ΟΙ ΑΠΑΡΧΈΣ ΤΟΥ ΜΑΡΑΘΩΝΊΟΥ ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΕΓΚΥ ΡΙΓΓΑ

Ο

Μαραθώνιος είναι αγώνας αντοχής δρόμου, κάλυψης επίσημης απόστασης 42,195 χιλιομέτρων, και θεωρείται δικαίως η κορωνίδα των αγωνισμάτων του στίβου και όχι μόνο. Ο αγώνας ονομάζεται έτσι από την ιστορική διαδρομή του Αθηναίου στρατιώτη που μετά τη Μάχη του Μαραθώνα (490 π.Χ.) έτρεξε από το πεδίο της μάχης μέχρι την Αθήνα για να μεταφέρει τα νικητήρια νέα με τη λέξη «νενικήκαμεν» και αμέσως έπεσε νεκρός από την εξάντληση. Σε αυτό το σημείο θα πρέπει να τονίσουμε ότι ο Μαραθώνιος δεν αποτελούσε αρχαίο αγώνισμα αλλά κατοχυρώθηκε ως τέτοιο όταν συμπεριλήφθηκε στο πρόγραμμα των πρώτων σύγχρονων Ολυμπιακών Αγώνων, που πραγματοποιήθηκαν στην Αθήνα το 1896, οπότε

οι ιδρυτές και οι διοργανωτές έψαχναν ένα μεγάλο γεγονός που να υπενθυμίζει την αρχαία δόξα της Ελλάδας. Η ιδέα της διοργάνωσης του αγώνα του Μαραθωνίου προήλθε από τον Γάλλο γλωσσολόγο και ελληνιστή Michel Bréal, ο οποίος πρότεινε «την επανάληψη του διάσημου εκείνου δρόμου που εξετέλεσε ο στρατιώτης του Μαραθώνος» στον Pierre de Coubertin. Μάλιστα, λέγεται για τον Bréal πως, αν και είχε ασχοληθεί με τη συγγραφή βιβλίων με θέματα από την ελληνική μυθολογία και την αρχαία ιστορία, αρχικά, όταν έκανε την παραπάνω πρόταση, δεν γνώριζε πόση ήταν στην πραγματικότητα η απόσταση αυτή. Όταν όμως ενημερώθηκε ότι ήταν περίπου 40 χλμ., προσπάθησε να υπαναχωρήσει, ωστόσο ήταν αργά, καθώς το αγώνισμα είχε ήδη συμπεριληφθεί στο επίσημο πρόγραμμα των

Αγώνων που είχε σταλεί σε διάφορες χώρες. Αναμφισβήτητα, οι αγώνες δρόμου έχαιραν μεγάλης εκτίμησης ήδη από τους αρχαίους χρόνους. Σύμφωνα με τη μυθολογία, ο Ενδυμίων δήλωσε ότι θα παρέδιδε το βασιλικό αξίωμα της Ηλείας σ’ εκείνον από τους γιους του που θα νικούσε τους υπολοίπους σε αγώνα δρόμου. Το χέρι της κυνηγού Αταλάντης θα κέρδιζε αυτός που θα τη νικούσε στο τρέξιμο. Αλλά και στον πολεμικό τομέα ο «γρήγορος δρομέας» αποτελεί γνωστή μορφή. Έτσι, στον Όμηρο ο Αχιλλέας φέρει μόνιμα το προσωνύμιο «γοργοπόδαρος» (ωκύπους). Μάλιστα, το παλαιότερο και σημαντικότερο άθλημα των Ολυμπιακών Αγώνων ήταν ο στάδιος δρόμος. Ο νικητής αυτού ήταν εκείνος που έδινε και το όνομά του στην Ολυμπιάδα. Στην αρχή το αγωνιστικό πρόγραμμα περιλάμβανε μόνο το 7.11.19 – lifo

27

CITY VIBES

Ο Μαραθώνιος δεν αποτελούσε αρχαίο αγώνισμα αλλά κατοχυρώθηκε ως τέτοιο όταν συμπεριλήφθηκε στο πρόγραμμα των πρώτων σύγχρονων Ολυμπιακών Αγώνων, που πραγματοποιήθηκαν στην Αθήνα το 1896.

Στάδιον, δρόμο ταχύτητας 600 ποδιών (αντιστοιχεί στον σημερινό δρόμο των 200 μ.), και περιοριζόταν σε μία μόνο ημέρα. Στη 14η Ολυμπιάδα (724 π.Χ.) προστέθηκε ο Δίαυλος, επίσης δρόμος ταχύτητας με διπλή διαδρομή του σταδίου, δηλαδή με απόσταση 1.200 ποδιών. Αντιστοιχεί στον σημερινό δρόμο των 400 μ. Στη 15η Ολυμπιάδα (720 π.Χ.) καθιερώθηκε ο Δόλιχος (μακρός), δρόμος αντοχής 7 έως 24 σταδίων. Τις περισσότερες φορές η απόσταση ήταν καθορισμένη στα 20 στάδια, δηλαδή 3.550-3.800 μ. Πολύ αργότερα, και πιο συγκεκριμένα στην 65η Ολυμπιάδα (520 π.Χ.), εισάγεται ο Οπλιτόδρομος (αγώνας δρόμου ανδρών με πολεμική εξάρτυση). Το μήκος που διένυαν οι αθλητές ήταν 2-4 στάδια, ανάλογα με την τοποθεσία στην οποία διαγωνίζονταν (περίπου 400-1.600 μ.). Το αγώνισμα ήταν πολύ αγαπητό γιατί θύμιζε σε όλους πως κάποτε οι αθλητές και οι πολεμιστές ήταν το ίδιο ακριβώς. Σε αντίθεση με όλα τα άλλα αγωνίσματα, στα οποία οι αθλητές έτρεχαν γυμνοί, στην οπλιτοδρομία οι ανταγωνιστές έπρεπε να φορούν το κράνος και τις περικνημίδες του οπλίτη, από τον οποίο πήρε και το όνομά του το αγώνισμα. Οι δρομείς έφεραν επιπλέον την ασπίδα τους, η οποία ήταν χάλκινη και καλυμμένη με ξύλο, και ανέβαζε το συνολικό βάρος κατά τουλάχιστον 50 κιλά. Καθώς ο Οπλιτόδρομος ήταν από τους μικρότερους αγώνες δρόμου, η βαριά πανοπλία και η ασπίδα τον καθιστούσαν κυρίως διαγωνισμό μυϊκής δύναμης παρά αντοχής.

Α

πό τα παραπάνω γίνεται φανερό ότι κανένα από τα αγωνίσματα δρόμου των αρχαίων δεν πλησίαζε καν την απόσταση των 42 χλμ. του Κλασικού Μαραθωνίου. Πώς, λοιπόν, έγινε η σύνδεση και πήρε την ονομασία αυτή; Η Μάχη του Μαραθώνα υπήρξε μία από τις κρισιμότερες μάχες του αρχαίου κόσμου. Η σημασία της έγκειται κυρίως στο πολιτικό και ιδεολογικό της πλαίσιο παρά στη σύγκρουση καθαυτή. Για τους αρχαίους Έλληνες σηματοδοτεί την έναρξη των νικηφόρων Περσικών Πόλεμων, τις πρώτες προσπάθειες συνεργασίας μεταξύ τους, τη μετάβαση στην κλασική

28 lifo – 7.11.19

εποχή και την εδραίωση των δημοκρατικών θεσμών. Οι σύγχρονοι ιστορικοί κάνουν λόγο για τη σημαντικότερη ίσως μάχη των αρχαίων χρόνων, επειδή άλλαξε κυριολεκτικά τον ρου της Ιστορίας. Αν, αντί των Αθηναίων, είχαν επικρατήσει οι Πέρσες, πιθανότατα δεν θα μιλούσαμε σήμερα για τον «χρυσό αιώνα» και τα κλασικά χρόνια, ενώ η πορεία της Ευρώπης θα είχε διαφορετική τροπή. Στις αρχές του 5ου αι. π.Χ. η Περσική Αυτοκρατορία βρίσκεται στο απόγειο της δύναμής της. Σε ελάχιστο χρόνο είχε κατακτήσει όλα τα παλιά μεγάλα βασίλεια της Ανατολής, δημιουργώντας το μεγαλύτερο πολυεθνικό κράτος του αρχαίου κόσμου. Καθώς επεκτείνεται στην Ευρώπη, θα συναντηθεί με τον ελληνικό κόσμο, έναν κόσμο εκ διαμέτρου αντίθετο, κατακερματισμένο σε δεκάδες μικρά ανεξάρτητα κράτη, τις πόλεις, με ισχυρότερες τη στρατοκρατούμενη Σπάρτη και την ακμάζουσα Αθήνα. Οι πόλεις-κράτη μπορεί να είχαν ποίκιλα πολιτεύματα, αλλά είχε αρχίσει να σφυρηλατείται ένα είδος εθνικής συνείδησης ανάμεσα στους κατοίκους τους. Οι ρίζες της εχθρότητας Ελλήνων και Περσών βρίσκονται στην Ιωνική Επανάσταση (499-494 π.Χ.), η οποία απείλησε τη σταθερότητα της Περσικής Αυτοκρατορίας, γι’ αυτό ο Δαρείος ορκίστηκε να τιμωρήσει τις μόνες ελληνικές πόλεις που συμμετείχαν σε αυτήν, την Ερέτρια και την Αθήνα. Η πρώτη θα καταστραφεί ολοσχερώς, η δεύτερη πάλι θα πετύχει μια απροσδόκητη νίκη. Ο πάνοπλος περσικός στόλος προσάραξε στον απάνεμο κόλπο του Μαραθώνα κάπου μεταξύ Αυγούστου και Σεπτεμβρίου του 490 π.Χ. και αποβιβάστηκε στη μικρή πεδιάδα 40 χλμ. ΒΑ της Αθήνας. Σύμφωνα με τον Ηρόδοτο (Ιστορίαι 6.105), μόλις οι Αθηναίοι πληροφορήθηκαν την άφιξή του στην Αττική, έστειλαν τον ημεροδρόμο Φιλιππίδη1 (sic) στη Σπάρτη προκείμενου να εξασφαλίσουν τη βοήθειά τους. «Η πρώτη ενέργεια των στρατηγών, προτού ακόμα κινήσουν από την πόλη, ήταν να στείλουν στη Σπάρτη κήρυκα τον Φιλιππίδη, που βέβαια ήταν Αθηναίος, κι επίσης ταχυδρόμος – αυτή ήταν η δουλειά του…». Την απόσταση των 1.200 σταδίων (240 χλμ.) που χωρίζει τις δύο πόλεις θρυλείται ότι την κάλυψε σε δύο ημέρες, ωστόσο

η απάντηση των Σπαρτιατών ήταν αποκαρδιωτική, καθώς, επικαλούμενοι θρησκευτικούς λόγους, είπαν ότι θα στείλουν στρατό μετά την πανσέληνο. Τελικά, ενάντια στους Πέρσες παρατάχθηκαν μόλις 10.000 Αθηναίοι και 1.000 Πλαταιείς. Βάσει του ευφυούς σχεδίου του Μιλτιάδη, όμως, αντιμετωπίστηκε το πρόβλημα της αριθμητικής υπεροχής του εχθρικού πεζικού, καθώς ενίσχυσε τις πτέρυγες της αθηναϊκής παράταξης εις βάρος του κέντρου της. Οι αθηναϊκές πτέρυγες κατέστρεψαν τις περσικές γραμμές και περικύκλωσαν το ισχυρό κέντρο των Περσών με τους επίλεκτους πολεμιστές, με αποτέλεσμα η μάχη να λήξει με υποχώρηση των Περσών στα πλοία. Κατά τον Ηρόδοτο, οι Πέρσες έχασαν 6.400 άνδρες, ενώ σκοτώθηκαν μόνο 192 Αθηναίοι και 11 Πλαταιείς. Είναι άξιο προσοχής ότι, ενώ περιγράφει με λεπτομέρειες και αντικειμενικότητα όσα διαδραματίστηκαν στη Μάχη του Μαραθώνα, δεν αναφέρει το περιστατικό του αγγέλου της νίκης, ενώ σε μεταγενέστερους συγγραφείς είναι διάχυτη η πληροφορία ότι αυτό υπήρξε πράγματι. Σύμφωνα με τον ιστορικό του Αθλητισμού Θ. Γιαννάκη, η ιστορική αυτή παράλειψη του γεγονότος του αγγελιοφόρου δεν προσβάλλει την αξιοπιστία του συγγραφέα, αντίθετα τη δυναμώνει, γιατί το περιστατικό δεν είναι μοναδικό και ανεπανάληπτο στην αρχαία ιστορία, καθώς στα χρόνια του η αποστολή αγγελιοφόρου μετά την όποια μάχη ήταν θέμα ρουτίνας, εξού και αναφέρεται μόνο στο κατόρθωμα του ημεροδρόμου Φειδιππίδη που διέτρεξε την απόσταση μέσα σε δύο ημέρες, ενώ μετά τη μάχη την ίδια απόσταση έτρεξαν 2. 000 οπλίτες Σπαρτιάτες σε τρεις ημέρες. «Τέτοια δρομικά κατορθώματα, θαυμαστά και συγχρόνως αμφιλεγόμενα για την εποχή μας, ήταν φαινόμενα ασήμαντα και συνηθισμένα κατά την αρχαιότητα» καταλήγει. Σύμφωνα με μαρτυρία του Φιλόστρατου, τις ειδήσεις και τα αποτελέσματα των πολεμικών αναμετρήσεων αναλάμβαναν να μεταφέρουν ειδικά εκπαιδευμένοι δρομείς μεγάλων αποστάσεων. Το 668 π.Χ. οι Ηλείοι είχαν εμπλακεί σε πόλεμο με τους Δυμαίους, και μάλιστα η κρίσιμη μάχη διεξήχθη την τελευταία ημέρα των αγώνων της Ολυμπίας.

1. Επικρατεί μεγάλη σύγχυση στις πηγές για το ποια ορθογραφία του ονόματος είναι σωστή, Φιλιππίδης ή Φειδιππίδης; Κάποιοι υποστηρίζουν το πρώτο με την αιτιολογία ότι στις Νεφέλες ο Αριστοφάνης δεν θα χρησιμοποιούσε ένα ηρωικό όνομα για έναν αντιπαθητικό χαρακτήρα, όπως είναι ο Φειδιππίδης του.

Οι Ηλείοι νίκησαν και ένας αγγελιοφόρος έσπευσε να μεταφέρει το μήνυμα της νίκης στο στάδιο της Ολυμπίας. Ένα περιστατικό σχεδόν όμοιο με αυτό του Μαραθώνα συνέβη και μετά τη μάχη των Πλαταιών (479 π.Χ.). Σύμφωνα με τον Πλούταρχο, ένας κήρυκας ονόματι Ευχίδας διέτρεξε μια απόσταση 185 χλμ. μέσα σε μία ημέρα για να μεταφέρει το ιερό πυρ από το μαντείο και έπεσε νεκρός με την επιστροφή του στις Πλαταιές.

Φ

αίνεται, πάντως, ότι διαχρονικά οι μελετητές του Ηροδότου θεώρησαν παράλειψη το περιστατικό του αγγελιοφόρου και θέλησαν να διαιωνίσουν ιστορικά το όνομα και το γεγονός του άγνωστου αγγέλου της νίκης, συγχέοντάς τον προφανώς με τον ημεροδρόμο Φειδιππίδη. Ίσως να έπαιξε ρόλο και το δραματικό περιστατικό του θανάτου του και να επισκίασε το «μέγα κατόρθωμα» του Φειδιππίδη, όπως το χαρακτηρίζει ο Πλίνιος ο Πρεσβύτερος. Χαρακτηριστικά, 150 χρόνια μετά τη Μάχη του Μαραθώνα, ο ιστορικός Ηρακλείδης από τον Πόντο ιστορεί ότι ο δρομοκήρυκας που έτρεξε από τον Μαραθώνα προς την Αθήνα ήταν ο Θέρσιππος, καταγόμενος από τον αρχαίο δήμο των Ερωέων, αν και ο ίδιος είναι επιφυλακτικός, γιατί οι σύγχρονοι ή οι προγενέστεροί του θέλουν όχι τον Θέρσιππο αλλά τον Ευκλή, ο οποίος, τρέχοντας «συν τοις όπλοις θερμόν από της μάχης και ταις θύραις εμπεσόντα των πρώτων τοσούτον μόνον ειπείν χαίρετε και χαίρομεν, ειτ’ ευθύς εκπνεύσαι». Τη μαρτυ-

ρία διασώζει ο Πλούταρχος στο έργο του Δόξα της Αθήνας του 1ου αι. μ.Χ., καθώς το έργο του Ηρακλείδη έχει χαθεί. Πολύ αργότερα, κατά τον 2ο μ.Χ. αι., ο Λουκιανός αναφέρει το περιστατικό συγκεκριμένα με ήρωα τον Φιλιππίδη. Την ιστορική πληροφορία του Ηροδότου ως προς τον αγγελιοφόρο, προς τη Σπάρτη, την αντιγράφει και ο περιηγητής Παυσανίας. Φαίνεται, πάντως, ότι οι ημεροδρόμοι ή δρομοκήρυκες ήταν ένα ξεχωριστό επάγγελμα και δεν θα πρέπει να συγχέονται με τους αγγελιοφόρους της νίκης μετά την εκάστοτε μάχη. Οι ημεροδρόμοι ήταν επαγγελματίες δρομείς πολύ μεγάλων αποστάσεων, που μετέφεραν μηνύματα και αναφέρονται από διάφορους συγγράφεις, όπως ο Αριστοτέλης και ο Διόδωρος. Θα πρέπει, μάλιστα, να διαφοροποιηθούν και από τους λεγόμενους «βηματιστές», η δουλειά των οποίων ήταν να μετρούν τις αποστάσεις «διά των βημάτων». Τέτοιους χρησιμοποιούσε, για παράδειγμα, ο Μ. Αλέξανδρος κατά την εκστρατεία του στην Ασία, προκείμενου να μετρούν τις αποστάσεις μεταξύ των πόλεων και των δρόμων επικοινωνίας. Ο Παυσανίας αναφέρει ότι είδε στην Ολυμπία το άγαλμα ενός Φιλωνίδη, ταχυδρόμου του Μ. Αλεξάνδρου. Έχει διασωθεί το βάθρο του αδριάντα που φέρει επιγραφή, σύμφωνα με την οποία ο Φιλωνίδης ήταν και ημεροδρόμος και βηματιστής. Γιατί, όμως, ένας ημεροδρόμος να έχει στήσει το άγαλμά του μαζί με αυτά των αθλητών, και μάλιστα στην Ολυμπία; Ίσως η απάντηση να βρίσκεται στο περιστατικό που αναφέρει ο Πλίνιος ο Πρεσβύτερος, όπου ο Φιλωνίδης ξεπέρασε το

κατόρθωμα του Φειδιππίδη, διανύοντας τον ίδιο περίπου αριθμό σταδίων από τη Σικυώνα στην Ηλεία όχι σε δύο, αλλά σε μία ημέρα. Δρομείς πολύ μεγάλων αποστάσεων που μεταφέρουν μηνύματα αναφέρονται και από τη ρωμαϊκή περίοδο, αλλά σταδιακά φαίνεται ότι αποτέλεσαν αθλητικές ατραξιόν. Επιστρέφοντας στον αγγελιοφόρο της νίκης του Μαραθώνα, θα πρέπει να τονίσουμε ότι ήταν νομικά και ηθικά υποχρεωμένος να τρέξει οπλισμένος μετά τη μάχη, γιατί διαφορετικά θα τον εξελάμβαναν ως «ριψάσπιδα» ή «τρέσαντα», δηλαδή ατιμασμένο άτομο που είχε πετάξει τα όπλα του και είχε εγκαταλείψει τη μάχη από φόβο ή δειλία. Επίσης, είναι δεν είναι βέβαιο αν η διαδρομή που ακολούθησε ο αγγελιοφόρος συμπίπτει με την αποκαλούμενη σήμερα «κλασική διαδρομή του μαραθωνίου δρόμου», η οποία καθιερώνεται το 1896, επάνω στο τότε συγκοινωνιακό δίκτυο της εποχής. Θα πρέπει να προτίμησε τον πλέον σύντομο δρόμο, περίπου 35 χλμ., μια δυτική ανάβαση κατά μήκος των ανατολικών προπόδων της Πεντέλης, κι έπειτα μια ευθεία νότια πορεία προς τα κάτω, στην Αθήνα. Υπάρχουν όμως και αρκετοί μελετητές που υποστηρίζουν ότι ακολούθησε τη σύγχρονη ολυμπιακή διαδρομή. Όποια διαδρομή κι αν ακολούθησε, πάντως, το χαρμόσυνο και εν πολλοίς αναπάντεχο μήνυμα της νίκης εναντίον των «χρυσοφόρων Μήδων» μεταφέρθηκε στην Αθήνα πιθανότατα από έναν ανώνυμο στρατιώτη που ξεψύχησε αναφωνώντας «Χαίρετε! Νενικήκαμεν», μια ιστορική φράση μετά από ένα μεγάλο ιστορικό γεγονός.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ: F. G. Allinson, The original “Marathon Runner” The Classical Weekly Vol XXIV (1931), p. 152 Θ. Γιαννάκης, Ο μαραθωνοδρόμος του «νενικήκαμεν», ΤΟ ΒΗΜΑ, 24/11/2008 W. Decker, Ο αθλητισμός στην ελληνική αρχαιότητα: Από τους μινωικούς στους Ολυμπιακούς Αγώνες (2004) Hans W. Giessen: Mythos Marathon. Von Herodot über Bréal bis zur Gegenwart (2010) J. A. Lucas, A History of Marathon Race - 490 B. C. to 1975 Journal of Sport History, Vol 3 (1976), pp. 120-138 V. J. Matthews, The Hemerodromoi: Ultra Long-Distance Running in Antiquity The Classical World, Vol. 68 (1974), pp.

161-169

7.11.19 – lifo

29

AVRA Wave

Το κύμα υποστήριξης που χρειάζονται οι δρομείς στον 37ο Μαραθώνιο της Αθήνας.

AVRA WAVE MINI BUS ΔΡΟΜΟΛOΓΙΑ Πρώτη διαδρομή: Με αφετηρία τον σταθμό μετρό Δ. Πλακεντίας, θα οδηγεί τους υποστηρικτές στο 31ο χλμ. του Μαραθωνίου (Σταυρός Αγίας Παρασκευής) και πίσω. Δεύτερη διαδρομή: Με αφετηρία τον σταθμό μετρό «Ευαγγελισμός», θα οδηγεί στο Καλλιμάρμαρο και πίσω, μεταφέροντας τους υποστηρικτές στο σημείο τερματισμού.

30 lifo – 7.11.19

Ο

Μαραθώνιος της Αθήνας είναι ένα αθλητικό γεγονός που συμβολίζει αξίες διαχρονικές, ενώνοντας το παρελθόν με το παρόν, και διαπερνά την Αθήνα με όχημα τη θέληση, την επιμονή και τη δύναμη των δρομέων. Σε όλα αυτά έρχεται να προστεθεί η ενέργεια των υποστηρικτών που βρίσκονται στο πλευρό όλων εκείνων που συμμετέχουν στον 37ο Μαραθώνιο. Η μεγαλύτερη αθλητική γιορτή της χώρας φέτος μετατρέπεται σε ένα αθλητικό διήμερο, με τη διαδρομή των 10 χλμ. να πραγματοποιείται το Σάββατο 9 Νοεμβρίου και τις διαδρομές των 5 και 42 χλμ. την Κυριακή 10 Νοεμβρίου. Το Φυσικό Μεταλλικό Νερό ΑΥΡΑ της Coca-Cola Τρία Έψιλον εδώ και 22 χρόνια δροσίζει την προσπάθεια αυτή με τον δικό του, μοναδικό τρόπο και βρίσκεται στο πλευρό όλων των δρομέων, ενθαρρύνοντας την προσπάθειά τους σε αυτό το συμβολικό γεγονός. Φέτος, το Avra Wave έρχεται να δώσει ακόμα μεγαλύτερη αξία στην υποστήριξη των μαραθωνοδρόμων στο πιο κρίσιμο σημείο της διαδρομής, το 31ο χλμ., αποκαλούμενο από τους δρομείς και ως « Τοίχος». Δηλαδή, το σημείο όπου οι δυνάμεις και οι αντοχές δοκιμάζονται και χρειάζεται ένα κύμα ουσιαστικής ενθάρρυνσης που θα οδηγήσει τους δρομείς μέχρι τον τερματισμό. Αυτό το κύμα δημιουργείται από τους φίλους και γνωστούς του κάθε μαραθωνοδρόμου, που με τον δικό τους τρόπο θα δώσουν κουράγιο και θα ζητωκραυγάσουν τον αθλητή τους, προσφέροντάς του αυτό ακριβώς που χρειάζεται: το κίνητρο για να φτάσει μέχρι το Καλλιμάρμαρο και την κορδέλα τερματισμού. Τα Avra Wave Mini Buses, εκτελώντας συνεχή δρομολόγια ανά 10 λεπτά, θα μεταφέρουν τους υποστηρικτές των αθλητών στο 31ο χλμ., όπου η μουσική από τα DJ sets και οι φωνές των motivators θα δημιουργήσουν ένα κλίμα μοναδικό, ικανό να γεμίσει τους δρομείς με δύναμη και πείσμα μέχρι το τέρμα. Εξάλλου, τα Avra Wave Mini Buses θα μεταφέρουν σε δεύτερη διαδρομή τους υποστηρικτές μέχρι το Καλλιμάρμαρο για να περιμένουν τους δικούς τους ανθρώπους και να τους υποδεχτούν τη στιγμή του τερματισμού με όλο τον ενθουσιασμό που τους αξίζει. Όσοι χρησιμοποιήσουν τα Avra Wave Mini Buses θα κερδίσουν μια ατομική μάρκα, αποκτώντας τη δυνατότητα να δημιουργήσουν το δικό τους αθλητικό μπλουζάκι με το μήνυμα υποστήριξης που τους εκφράζει στο περίπτερο του Φυσικού Μεταλλικού Νερού ΑΥΡΑ στο Χωριό των Χορηγών. Το Φυσικό Μεταλλικό Νερό ΑΥΡΑ δεν θα λείπει, φυσικά, ούτε από τις διαδρομές των 5 και 10 χλμ., προσφέροντας όλο το διήμερο εκπλήξεις, δρώμενα και μουσική, κυρίως όμως δίνοντας στους δρομείς την υποστήριξη που έχουν ανάγκη σε ένα αθλητικό δρώμενο που σε καλεί να ξεπεράσεις τον εαυτό σου και να δημιουργήσεις το δικό σου κύμα προσωπικής θέλησης και υπέρβασης, τον 37ο Αυθεντικό Μαραθώνιο της Αθήνας. Περισσότερες πληροφορίες: avrawater.gr/avrawave

7.11.19 – lifo

31

CITY VIBES

Αυθεντικός Μαραθώνιος Αθήνας ΟΙ ΝΙΚΗΤΈΣ, ΟΙ ΣΥΜΜΕΤΕΧΟΝΤΕΣ, Η «ΑΓΩΝΙΣΤΙΚΗ ΕΠΙΜΗΚΥΝΣΗ», ΤΑ MUST ΣΗΜΕΙΑ ΓΙΑ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗ: ΟΛΑ ΟΣΑ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΞΕΡΕΙΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΦΕΤΙΝΟ ΜΑΡΑΘΩΝΙΟ ΤΗΣ ΑΘΗΝΑΣ.

ΑΠΟ ΤOΝ ΗΛΙΑ ΖΩΓΡΑΦΟ

ΠΟΙΕΣ ΕΊΝΑΙ ΟΙ ΕΚΤΙΜΉΣΕΙΣ ΤΩΝ ΔΙΟΡΓΑΝΩΤΏΝ ΓΙΑ ΤΟΝ 37ο ΜΑΡΑΘΏΝΙΟ ΤΗΣ ΑΘΉΝΑΣ; Την Κυριακή 10 Νοεμβρίου θα πραγματοποιηθεί ο 37ος Αυθεντικός Μαραθώνιος της Αθήνας. Με αφετηρία την πόλη του Μαραθώνα και τερματισμό στο Παναθηναϊκό Στάδιο, το αθλητικό γεγονός του μήνα αναμένεται να συγκεντρώσει και πάλι το ενδιαφέρον δρομέων και μη από ολόκληρο τον κόσμο. Φέτος, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του κ. Μπάμπη Ζανιά, υπεύθυνου Τύπου του ΣΕΓΑΣ και του Μαραθωνίου, ο αριθμός των συμμετεχόντων πρόκειται να ξεπεράσει τα 60.300 άτομα. Συγκεκριμένα, στον Αυθεντικό Μαραθώνιο των 42 χιλιομέτρων θα συμμετάσχουν περίπου 20.300 δρομείς, 20.000 στη διαδρομή των 5 χιλιομέτρων, 12.500 στα 10 χιλιόμετρα και περίπου 8.000 στους ειδικούς αγώνες για παιδιά δημοτικών σχολείων. Βέβαια, πέρα από τις κλασικές διαδρομές, τα τελευταία χρόνια είθισται να υπάρχει και μία επιπλέον, στην οποία συμμετέχουν μόνο ΑμεΑ. Συγκριτικά με τα περσινά στοιχεία, φέτος οι συμμετοχές αναμένεται να αυξηθούν περίπου κατά 10.000 – το 2018 οι συμμετέχοντες ήταν περίπου 52.000. Ωστόσο, όπως υπογραμμίζει ο κ. Ζανιάς, «υπάρχουν συγκε-

32 lifo – 7.11.19

κριμένα όρια σχετικά με το πόσοι μπορούν να συμμετάσχουν στον Μαραθώνιο και αφορούν κυρίως την ασφάλεια των δρομέων, καθώς με τις συνθήκες που επικρατούν στην αφετηρία του Μαραθώνα δεν είναι εφικτό να συμμετάσχουν περισσότεροι δρομείς λόγω περιορισμού σε επίπεδο χώρου. Άλλωστε, αυτός είναι και ο λόγος που οι δρομείς δεν εκκινούν όλοι μαζί αλλά κατά κύματα».

ΤΙ ΝΈΟ ΘΑ ΔΟΎΜΕ ΦΈΤΟΣ ΣΤΟΝ ΜΑΡΑΘΏΝΙΟ ΤΗΣ ΑΘΉΝΑΣ; Τα δύα καινούργια στοιχεία είναι η «αγωνιστική επιμήκυνση» και το νέο μετάλλιο, σχεδιασμένο από τον Αλέκο Φασιανό. Η «αγωνιστική επιμήκυνση» αφορά τη μετατόπιση της διαδρομής των 10 χιλιομέτρων από την Κυριακή, όπως ίσχυε τα προηγούμενα χρόνια, στο Σάββατο. Η εκκίνηση αυτού του αγώνα θα γίνει στις 5 το απόγευμα από τη λεωφόρο Αμαλίας, στην είσοδο του Εθνικού Κήπου. Επίσης, όσον αφορά τον σχεδιασμό του νέου μεταλλίου, στόχος είναι τα επόμενα οκτώ χρόνια το μετάλλιο των νικητών να φέρει τα γράμματα της λέξης «MARATHON» – κάθε χρόνο και από ένα γράμμα. Έτσι, οι φετινοί νικητές που θα ανέβουν σε ένα από τα σκαλιά του βάθρου θα έχουν σχεδιασμένο στο

μετάλλιό τους το γράμμα «M». Εκτός αυτού, το γράμμα «Μ» λειτουργεί και συμβολικά, ως ένας φόρος τιμής στη Μάχη του Μαραθώνα. Στη φετινή διαδρομή του Κλασικού Μαραθωνίου θα τρέξουν έξι εκ των κορυφαίων αθλητών, που ανήκουν στη λεγόμενη ελίτ των μαραθωνοδρόμων παγκοσμίως. Ανάμεσά τους θα αγωνιστεί και ο νικητής του 2017, Samuel Kalalei, με καταγωγή από την Αιθιοπία, ένα από τα μεγαλύτερα φαβορί της διοργάνωσης. Στην ελίτ των δρομέων ανήκει και ο Κωνσταντίνος Γκελαούζος, που κατετάγη 7ος το 2017 και 8ος το 2018. Από την άλλη, στις γυναικείες συμμετοχές ξεχωρίζει αυτή της Ελευθερίας Πετρουλάκη.

ΟΙ ΝΙΚΗΤΈΣ ΤΟΥ ΜΑΡΑΘΩΝΊΟΥ ΤΗΝ ΤΕΛΕΥΤΑΊΑ ΠΕΝΤΑΕΤΊΑ

2014: Ανάμεσα στα ονόματα των αθλητών που ξεχώρισαν στον Μαραθώνιο του 2014 ήταν αυτό του Felix Kipchirchir Kandie. Ο δρομέας μεγάλων αποστάσεων από την Κένυα προσπέρασε τους δύο συμπατριώτες του (Raymond Kimutai Bett και Chobei Josphat Kiptanui Too) και τερμάτισε πρώτος με 2:10:37. Τριπλή ήταν η παρουσία της Κένυας και στις γυναίκες, αφού η επίδοση της Naomi Jepkosgei Maiyo (2:41:06) της χάρισε την πρώτη θέση, με την Joan Nancy

Rotich να κατακτά το ασημένιο και τη Linah Jerop Chirchir το χάλκινο μετάλλιο. Την ίδια χρονιά, με τα ελληνικά χρώματα αγωνίστηκε ο Χριστόφορος Μερούσης, κατακτώντας τη δέκατη θέση στη διοργάνωση, ενώ θριαμβευτική ήταν η πορεία της Σοφίας Ρήγα, αθλήτριας του Γιάννη Δαγκόγλου από την Πάτρα, που σημείωσε χρόνο 2:45:38 και κατετάγη πέμπτη σε μια εξαιρετικά απαιτητική κούρσα.

2015: Το 2015 ήταν η χρονιά του κορυφαίου Έλληνα αθλητή Χριστόφορου Μερούση. Γεννημένος το 1982 και με καταγωγή από τη Χίο, ο αθλητής, έχοντας ήδη αρκετές διακρίσεις στο εξωτερικό, κατέκτησε το χρυσό στον 33ο Μαραθώνιο της Αθήνας, ολοκληρώντας τη διαδρομή σε 2:21:22. « Έκανα τον αγώνα της ζωής μου. Τη στιγμή που ο αγώνας φάνταζε σε όλους, ακόμα και σ’ εμένα, χαμένος, μπόρεσα και “γύρισα” την κατάσταση υπέρ μου. Χρειάστηκε πολλή εγκεφαλική δουλειά από πλευράς μου κατά τη διάρκεια του αγώνα, γιατί, φτάνοντας στην Αγία Παρασκευή, αισθανόμουν καταβεβλημένος, παρότι τα τελευταία χρόνια λαμβάνω μέρος σε πολλούς αγώνες και σε δύο μαραθωνίους κάθε χρόνο» δηλώσε αργότερα σε συνέντευξή του. Την ίδια χρόνια, όμως, τα ελληνικά χρώ-

ματα γιόρτασαν εις διπλούν, καθώς τη δεύτερη θέση μεταξύ των γυναικών κατέκτησε η μαραθωνοδρόμος Ουρανία Ρεμπούλη, με επίδοση 2:54:32. Η 26χρονη τότε αθλήτρια βρέθηκε μόλις μία θέση πίσω από τη Γιαπωνέζα Minori Hayakari και μπροστά από τη Μαγδαληνή Γαζέα που αγωνίστηκε με την Αθλητική Γυμναστική Ένωση Ζακύνθου.

2016:

Τρία χρόνια πριν, το χρυσό μετάλλιο είχε κερδίσει ο Κενυάτης Lobuwan Luka Rotich. Ο νεαρός δρομέας, έχοντας σημαντική πορεία στις μεγάλες αποστάσεις, έκοψε πρώτος την μπλε κορδέλα του τερματισμού με χρόνο 2:12:48. Εκείνη τη χρονιά η διάκριση για τη χώρα της Ανατολικής Αφρικής ήταν διπλή, καθώς η Arusei Nancy Jebichi τερμάτισε πρώτη ανάμεσα στις γυναίκες του Αυθεντικού Μαραθωνίου σε 2:38:13. Βέβαια, από τη λίστα με τις νικήτριες δεν θα μπορούσε να απουσιάζει η Ελληνίδα Ουρανία Ρεμπούλη, η οποία βελτίωσε την επίδοσή της συγκριτικά με το 2015 και βρέθηκε στο τρίτο υψηλότερο σκαλί του βάθρου με 2:49:24. Στην κατηγορία των ανδρών, για άλλη μια φορά ξεχώρισε ο Μερούσης, ο οποίος πέρασε δέκατος τη γραμμή του τερματισμού στο κατάμεστο Παναθηναϊκό Στάδιο.

7.11.19 – lifo

33

CITY VIBES 2017: Οι υψηλές θερμοκρασίες δεν επηρέασαν στο ελάχιστο τον νεαρό Samuel Kalalei. Το 2017 ο αθλητής από την Κένυα έγινε ο 35ος νικητής στην ιστορία του αθλητικού θεσμού με χρόνο 2:12:17. Λίγα λεπτά μετά τον τερματισμό του, ο Kalalei δήλωσε πως ήταν το καλύτερο δώρο γενεθλίων που θα μπορούσε να λάβει, καθώς την επομένη του Μαραθωνίου γιόρτασε τα 23α γενέθλιά του. Όμως, ο Sam δεν ήταν ο μόνος αθλητής από αφρικανική χώρα που κατάφερε να ξεχωρίσει και να διακριθεί. Η αθλήτρια από την Αιθιοπία Bedatu Hirpa Badane ανέβηκε επίσης στο υψηλότερο σκαλί του βάθρου, σημειώνοντας προσωπικό ρεκόρ με 2:34:18. Μάλιστα, την ίδια χρόνια ιδιαίτερο ενδιαφέρον είχε το γεγονός ότι στις τρεις πρώτες θέσεις στην κατηγορία των ανδρών βρέθηκαν μόνο Κενυάτες αθλητές, καθώς τη δεύτερη κατέκτησε ο Milton Rotich και την τρίτη ο Jonathan Kiptoo. Ο μεγάλος νικητής, λίγα λεπτά μετά τη λήξη της διαδρομής, ανέφερε: «Δεν ήταν ένας εύκολος αγώνας. Όμως, όταν πέρασα τα 35 χιλιόμετρα, διαπίστωσα ότι ο Rotich δεν μπορούσε πια να με φτάσει».

2018: Υπό τους ήχους της ελληνικής μουσικής και με τα χειροκροτήματα των θεατών να δυναμώνουν κατά την άφιξή του στο Παναθηναϊκό Στάδιο, ο Κενυάτης αθλητής Misoi Brimin Kipkorir ήταν αυτός που κατάφερε να τερματίσει πρώτος στη διαδρομή των 42 χιλιομέτρων με χρόνο 2:10:57. Ανάμεσα στους περίπου 55.000 συμμετέχοντες, πρώτη μεταξύ των γυναικών αναδείχθηκε η συμπατριώτισσά του Shelmith Muriuki Nyawira, η οποία ολοκλήρωσε τη διαδρομή σε περίπου δυόμισι ώρες. Την ίδια χρονιά, αξιοσημείωτη ήταν και η επίδοση της Ελληνίδας Ελευθερίας Πετρουλάκη, της πρώτης Ελληνίδας αθλήτριας που ολοκλήρωσε τον Μαραθώνιο σε 2:46:09, όπως και του συναθλητή της Κωνσταντίνου Γκελαούζου με 2:21:54. Μάλιστα, αμφότεροι θα δοκιμάσουν τις δυνάμεις τους και στη φετινή διοργάνωση, με την Πετρουλάκη να δηλώνει έτοιμη για την κατάκτηση της δεύτερης νίκης.

ΠΟΙΑ ΕΊΝΑΙ ΤΑ MUST ΣΗΜΕΊΑ ΤΗΣ ΠΌΛΗΣ ΓΙΑ ΝΑ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΉΣΕΙ ΚΑΝΕΊΣ ΤΟΝ ΜΑΡΑΘΏΝΙΟ; Εάν φέτος έχετε αποφασίσει να μη συμμετάσχετε στον Μαραθώνιο ως δρομείς αλλά να στηρίξετε τους αθλητές από την άνεση της εξέδρας, τότε πρέπει να ξέρετε ποια είναι τα σημεία της πόλης όπου θα είναι έντονος ο παλμός της διοργάνωσης και απ’ όπου θα απολαύσετε την ομορφιά της Αθήνας από μια διαφορετική οπτική. Άλλωστε, δεν είναι τυχαίο ότι ένα μεγάλο μέρος της επιτυχίας του συγκεκριμένου θεσμού οφείλεται στα μουσικά σύνολα, στους DJs, στις μπάντες και στους μεμονωμένους μουσικούς, που κάθε χρόνο ενώνονται με τους αθλητές και μετατρέπουν τη μαραθώνια διαδρομή σε ένα ατελείωτο πάρτι. Οι μουσικές δράσεις θα είναι και φέτος πολλές και θα ξεκινούν από τον Τύμβο του Μαραθώνα, όπου θα βρίσκεται ο πρώτος DJ, και θα συνεχίζουν στη Νέα Μάκρη, στο Πικέρμι, στην Παλλήνη και στον Γέρακα, για να φτάσουν στην Αγία Παρασκευή και στη γέφυρα της Κατεχάκη. Ανάλογο κλίμα γιορτής θα υπάρχει και στο κέντρο της Αθήνας: στην πλατεία Μαβίλη, όπου φέτος θα στηθεί το πρώτο stage, και στο Πάρκο Ελευθερίας, μέχρι και στο Άγαλμα του Βενιζέλου, όπου θα είναι η δεύτερη σκηνή. Αναλυτικότερα, τα κυριότερα σημεία της πόλης είναι τα εξής: Πλατεία Μαβίλη: Όσοι βρεθούν την Κυριακή 10 Νοεμβρίου στην πλατεία Μαβίλη θα διασκεδάσουν με τις μουσικές επιλογές των Groovy Peacocks (Δημήτρης Χατζηιωάννου, Βαγγέλης Κορτίδης, Μιχάλης Βλαχιώτης και Νίκος Αθανασιάδης). Το παραπάνω συγκρότημα θα πλαισιώνεται από ομάδα μουσικών, όπως οι Μάνος Μαυράκης, Θανάσης Κουζαμπάσης, Ιωάννα Ομορφιά, Νόρα Τσοπανάκη κ.ά. Άγαλμα Βενιζέλου (δίπλα στο Μέγαρο Μουσικής): Στο Πάρκο Ελευθερίας του Μεγάρου Μουσικής, όπου βρίσκεται το άγαλμα του Ελ. Βενιζέλου, θα παίξουν οι Deejay Nic The Band, συνδυάζοντας ηλεκτρονικά στοιχεία της EDM με τον αναλογικό ροκ ήχο ενός live συγκροτήματος. Πέρα από τους Deejay Nic, στη σκηνή θα βρεθεί ακόμη η Mica Eio που συνηθίζει να ανακατεύει μουσικά στοιχεία από contemporary R’n’B, drum ‘n’ bass grooves, soulful house και ambient, ενώ από τα μουσικά δρώμενα δεν θα μπορούσε να απουσιάζει το μουσικό σχολείο Art Note.

Η Coca-Cola επίσημος χορηγός του Αυθεντικού Μαραθωνίου με ηχηρό μήνυμα και δράση

34 lifo – 7.11.19

Δρομέας:

Για αρκετούς θεατές είναι συγκινητικό να βλέπουν τους δρομείς να περνούν μπροστά από το γνωστό άγαλμα του Δρομέα του Κώστα Βαρώτσου. Κέντρο: Στο κέντρο της πόλης θα στηθούν αρκετές αψίδες όπου οι χορηγοί θα προσφέρουν νερό και μια αίσθηση δροσιάς στους δρομείς. Οι αψίδες αυτές θα στηθούν στη συμβολή των οδών Πανεπιστημίου & Αμερικής, Ακαδημίας & Ομήρου, Ακαδημίας & Δημοκρίτου, Ακαδημίας & Κανάρη, Μεσογείων & Μεσσηνίας, αλλά και στη Βασιλίσσης Σοφίας. Επίσης, νέο χαρακτήρα θα αποκτήσουν και άλλα σημεία μέσα στην πόλη απ’ όπου θα περάσουν οι δρομείς, όπως η Βουλή των Ελλήνων, η Εθνική Βιβλιοθήκη και το Εθνικό Μουσείο. Ο ρυθμός και η μουσική, όμως, δεν θα περιοριστούν στα παραπάνω, καθώς ραδιοφωνικοί παραγωγοί και ομάδες κρουστών θα δίνουν τον παλμό σε όσους τρέχουν, δημιουργώντας έτσι ένα κλίμα γιορτής. Ανάμεσα στις ομάδες που θα ανεβάσουν τον ρυθμό των δρομέων και τη διάθεση των θεατών θα είναι οι φιλαρμονικές του Δήμου Ραφήνας-Σπάτων (στο 24ο χλμ. από την αφετηρία του Μαραθωνίου) και του Δήμου Χαλανδρίου. Παράλληλα, αναμένεται να δώσει το «παρών» και ο Δήμος Αθηναίων με δικά του μουσικά σύνολα, εκτός της Φιλαρμονικής, όπως τόνισε και η Άννα Ροκοφύλλου, πρόεδρος του ΟΠΑΝΔΑ: «Φέτος θα προσθέσουμε και τα μουσικά σύνολα τόσο στην εκκίνηση των 10 χλμ. το Σάββατο όσο και στη διαδρομή του Μαραθωνίου την Κυριακή 10 Νοεμβρίου». Τη σημασία του ρόλου της μουσικής και των μουσικών συνόλων στον Αυθεντικό Μαραθώνιο επισημαίνει και ο κ. Δημήτρης Κονδύλης (βιολόγος και μουσικός), αναφέροντας: «Η μουσική είναι αυτή που δίνει ώθηση στον κόσμο και δύναμη στους αθλητές σε σημαντικά σημεία του αγώνα. Για παράδειγμα, στην υπόγεια γέφυρα της Κατεχάκη, οι τυμπανιστές που θα βρίσκονται στο σημείο θα δημιουργούν τέτοια ατμόσφαιρα, που τόσο οι αθλητές όσο και ο κόσμος θα σταματούν για να φωτογραφηθούν μαζί τους. Όσο για τους συμμετέχοντες σε αυτήν τη δράση, πραγματικά το χαίρονται πολύ και το θεωρούν τιμή τους, γι’ αυτό τους προτείναμε να πάρουν μέρος σε αυτήν». Βέβαια, όπως καταλήγει ο κ. Ζανιάς, στόχος των διοργανωτών κάθε χρόνο είναι να γεμίσει το Καλλιμάρμαρο, γιατί εκεί βρίσκεται η καρδιά του Μαραθωνίου και οι αθλητές που κατορθώνουν τελικά να φτάσουν στον τερματισμό είναι σαν να «αναβαπτίζονται».

Η Coca-Cola, επίσημος χορηγός του 37ου Αυθεντικού Μαραθωνίου, μας καλεί φέτος να τρέξουμε και να ανακυκλώσουμε με στόχο έναν Μαραθώνιο Χωρίς Απορρίμματα. Φέτος είναι η πρώτη φορά που η Coca-Cola αναλαμβάνει δράση, ώστε να δοθεί προοπτική μηδενικών απορριμμάτων στον ιστορικό αγώνα δρόμου, τοποθετώντας ειδικούς κάδους κατά μήκος της διαδρομής και ειδικούς μπλε και καφέ κάδους στον τερματισμό του αγώνα, προωθώντας την ανακύκλωση και την κομποστοποίηση. Με βασικό σύνθημα «Τρέχουμε και Ανακυκλώνουμε», η Coca-Cola μάς παροτρύνει όλοι μαζί να συλλέξουμε και να ανακυκλώσουμε τα πλαστικά μπουκάλια για να βοηθήσουμε στη δημιουργία 3D printed υπαίθριων γυμναστηρίων από ανακυκλωμένο πλαστικό, σε συνεργασία με τους The New Raw. Τις ημέρες του 37ου Αυθεντικού Μαραθωνίου, η εταιρεία εστιάζει στην προώθηση της πρόληψης, της ανακύκλωσης και της επαναχρησιμοποίησης, με σκοπό να δώσει «δεύτερη ζωή» στα πλαστικά απορρίμματα μέσα από τη χρήση νέων τεχνολογιών. Παράλληλα, η Coca-Cola, ως επίσημος χορηγός του 37ου Αυθεντικού Μαραθωνίου, υποστηρίζει και χορηγεί τη Zero Waste Team, την ειδική ομάδα εθελοντών που θα βοηθά στις δράσεις συλλογής και ανακύκλωσης υπό την καθοδήγηση της ΜΚΟ Ινστιτούτο - Ομάδα για τον Κόσμο.

auto

ΑΦΙΕΡΩΜA

ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΔΗΜΉΤΡΗΣ ΓΡΆΤΣΟΣ

00

Μ

πορεί το 2019 να οδεύει προς το τέλος του, όμως οι αυτοκινητοβιομηχανίες δεν σταματούν να παρουσιάζουν νέα μοντέλα με ιλιγγιώδη ταχύτητα. Η ηλεκτροκίνηση προφανώς έχει την τιμητική της, ωστόσο και οι πιο «παραδοσιακές» επιλογές παραμένουν δημοφιλείς, ακόμα περισσότερο στη χώρα μας, η οποία, κατά την προσφιλή της συνήθεια, «θέλει τον χρόνο της» για να επεξεργαστεί κάθε είδους νέα «τάση». Στο 3o μεγάλο αφιέρωμα της LiFO για το αυτοκίνητο επιλέγουμε τα αγαπημένα μας μοντέλα που παρουσιάστηκαν μέσα στο 2019, αλλά είναι σίγουρο ότι θα μας απασχολήσουν και κατά τη διάρκεια της επόμενης χρονιάς, ενώ δεν παραλείπουμε να αναφερθούμε και σε πιο «ρετρό» ή μελλοντικές επιλογές. Παράλληλα, η θετική πορεία που κατέγραψε η ελληνική αγορά αυτοκινήτου εντός του 2019 αποδεικνύει ότι, παρά τις όποιες οικονομικές δυσκολίες τα τελευταία χρόνια στη χώρα μας, το αυτοκίνητο παραμένει αναπόσπαστο κομμάτι της καθημερινότητας του σύγχρονου ανθρώπου, είτε για πρακτικούς λόγους είτε για αναψυχή. Με λίγα λόγια, το αυτοκίνητο παραμένει τρόπος ζωής και βασικό συστατικό της καθημερινότητάς μας, όπως ακριβώς το προσεγγίζουμε στη LiFO. Καλή ανάγνωση!

ΤΑ ΚΟΡΥΦΑΊΑ ΜΟΝΤΕΛΑ ΤΟΥ 2019… ΚΑΙ ΌΧΙ ΜΌΝΟ!

Aυτοκίνητο 2O2O 91.01.42 – ofil 7.11.19 – lifo

5353

ΑΦΙΕΡΩΜA

«Εχθρός του καλού είναι το καλύτερο» κι αυτό ακριβώς συμβαίνει

και στην περίπτωση του νέου Opel Corsa. Στην έκτη γενιά του, το δημοφιλές μοντέλο παρουσιάζεται εμφανώς διαφοροποιημένο σε σχέση με τους προκατόχους του, ακόμα πιο σύγχρονο, με δυναμική εμφάνιση και, φυσικά, τεχνολογίες αιχμής. Η νέα γενιά του Opel Corsa βασίζεται στην πλατφόρμα CMP

(Common Modular Platform) του PSA Group, διαθέτει σχεδόν ίδιες διαστάσεις με την προηγούμενη (μήκος 4,06 μέτρα), ωστόσο είναι σαφώς ελαφρύτερο (980 κιλά). Σχεδιαστικά, το ολοκαίνουριο Corsa διαθέτει νέα φωτιστικά σώματα τεχνολογίας LED, νέα μάσκα και προφυλακτήρα στο εμπρόσθιο τμήμα, ενώ στο πίσω μέρος οι διαφορές είναι εξίσου εμφανείς, με νέα σχεδίαση στα φώτα και τοποθέτηση του προφυλακτήρα πιο χαμηλά. Στο σύνολό του το νέο μοντέλο δεν θυμίζει σε τίποτα το υπάρχον κατά μήκος του αμαξώματος. Στο επίσης ολόφρεσκο και υπερσύγχρονο εσωτερικό του νέου

OPEL Corsa

ΤΟ ΝΈΟ OPEL CORSA ΕΊΝΑΙ ΚΑΙ ΗΛΕΚΤΡΙΚΌ! Η ΈΚΤΗ ΓΕΝΙΆ ΤΟΥ ΔΗΜΟΦΙΛΟΎΣ ΜΟΝΤΈΛΟΥ ΤΗΣ OPEL ΚΑΤΈΦΘΑΣΕ ΠΙΟ ΑΠΟΛΑΥΣΤΙΚΉ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΆ ΠΡΟΗΓΜΈΝΗ ΑΠΌ ΠΟΤΈ.

Corsa κυριαρχεί το νέο σύστημα infotainment για πλήρη συνδεσιμότητα και ψυχαγωγία, το οποίο συνδυάζεται με έγχρωμη οθόνη αφής 7 ή 10 ιντσών και, φυσικά, με την υπηρεσία Opel Connect. Άξια αναφοράς είναι και το Live Navigation, το οποίο ενημερώνει σε πραγματικό χρόνο για την κυκλοφορία στους δρόμους, καθώς και οι υπηρεσίες οδικής βοήθειας και κλήσης έκτακτης ανάγκης. Παράλληλα, από το νέο Corsa δεν λείπουν τα απαραίτητα συ-

01

στήματα υποβοήθησης του οδηγού, όπως το αντιθαμβωτικό σύστημα φωτισμού IntelliLux LED Μatrix, το οποίο η Opel προσφέρει για πρώτη φορά στην κατηγορία των μικρών αυτοκινήτων, και τα οκτώ στοιχεία LED, ελεγχόμενα από μια εμπρός κάμερα υψηλής ανάλυσης νέας γενιάς, που προσαρμόζουν συνεχώς τη φωτεινή δέσμη στις επικρατούσες κυκλοφοριακές συνθήκες και στο περιβάλλον. Επιπλέον, εφοδιάζεται με νέα εμπρός κάμερα, σύστημα αναγνώ-

ρισης οδικής σήμανσης, διαθέτει προσαρμοζόμενο έλεγχο ταχύτητας με την υποστήριξη ραντάρ και σύστημα προστασίας Flank-Guard που λειτουργεί με αισθητήρα, όπως επίσης και σύστημα υποβοήθησης πλαϊνού τυφλού σημείου, καθώς και μια ποικιλία συστημάτων υποβοήθησης στάθμευσης. Στην «καρδιά» της έκτης γενιάς του Opel Corsa συναντάμε τρεις

κινητήρες βενζίνης και έναν diesel. Στους βενζινοκινητήρες η αρχική επιλογή είναι ο ατμοσφαιρικός 1.200άρης με απόδοση 75 ίππους, ο οποίος συνεργάζεται με μηχανικό κιβώτιο ταχυτήτων 5 σχέσεων, ενώ ακολουθεί ο υπερτροφοδοτούμενος 1.2 PureTech των 100 και 130 ίππων, ο οποίος με τη σειρά του συνεργάζεται είτε με μηχανικό κιβώτιο ταχυτήτων 6 σχέσεων είτε με αυτόματο 8άρι. Τέλος, όπως αναφέραμε ήδη διατίθεται και μια diesel επιλογή 1,5 λίτρων με απόδοση 102 ίππους. Ωστόσο, την παράσταση κλέβει το Corsa-e, η αμιγώς ηλεκτρική

έκδοση του νέου μοντέλου της Opel, που κινείται αποκλειστικά από ηλεκτροκινητήρα ισχύος 136 ίππων με αυτονομία έως 330 χιλιομέτρων. Το ηλεκτροκίνητο Corsa αναμένεται να δημιουργήσει νέα δεδομένα στην κατηγορία, ενώ θα είναι διαθέσιμο εντός του 2020.

Αυτοκίνητο2O2O

Αξίζει επίσης να σημειωθεί ότι η αρχική τιμή για το νέο μοντέ-

lifo – 24.10.19 36 36 lifo – 7.11.19

λο της Opel ορίστηκε στα 13.580 ευρώ στην έκδοση με τον ατμοσφαιρικό κινητήρα βενζίνης των 1,2 λίτρων απόδοσης 75 ίππων, εξοπλισμένη με το βασικό πακέτο Edition, ενώ στο εξοπλιστικό επίπεδο Elegance η τιμή ξεκινάει από τα 14.580 ευρώ. Αντίστοιχα, η έκδοση με τον turbo κινητήρα βενζίνης των 1,2

λίτρων (100 ίπποι) ξεκινάει από τα 14.380 ευρώ (Edition) και από τα 15.380 ευρώ (Elegance), ενώ αγγίζει τα 15.870 ευρώ στην κορυφαία έκδοση GS-Line. Επιπροσθέτως, το νέο Opel Corsa είναι διαθέσιμο και με τον 1,2 turbo κινητήρα βενζίνης με απόδοση 130 ίππους και τιμή από 17.280 ευρώ (GS-Line). Στις diesel επιλογές συναντάμε έναν πετρελαιοκινητήρα 1,5 λί-

τρων με ισχύ 102 ίππων και 250 Nm ροπής. Η τιμή του ξεκινάει από τα 15.980 ευρώ στην έκδοση Edition, από τα 16.980 ευρώ στην Elegance και από τα 17.280 ευρώ στην κορυφαία GS-Line.

7.11.19 – lifo

37

ΑΦΙΕΡΩΜA

RENAULT Clio

Στην ελληνική μυθολογία η Κλειώ ήταν η μούσα της Ιστορίας και η Renault συνεχίζει να γράφει τη δική της στην κατηγορία των super mini, με προτάσεις ξεχωριστές και εντελώς διαφοροποιημένες σε σχέση με τον ανταγωνισμό. Το διαχρονικό Clio επαληθεύει τον εν λόγω άγραφο «κανόνα» σε όλες τις γενιές του, με αποκορύφωμα την τελευταία, η οποία δικαιωματικά είναι η κορυφαία, ενώ ξεχωρίζει με τη νέα σχεδιαστική φιλοσοφία της, που είναι βασισμένη στην αρχή της «εξέλιξης και επανάστασης». Το νέο Clio, στην πέμπτη του γενιά, διακρίνεται για τις μοντέρνες και δυναμικές γραμμές, χωρίς να λείπουν οι «αναφορές» στον προκάτοχό του, καθώς και στο μεγαλύτερο Megane, το οποίο θυμίζει σε πολλά σημεία, για παράδειγμα στα εμπρόσθια φωτιστικά σώματα. Παράλληλα, το νέο Renault Clio είναι κατά 14 χιλιοστά μικρότερο σε μήκος από το προηγούμενο μοντέλο (σύνολο 4,05 μέτρα), ωστόσο παραμένει ευρύχωρο για τα δεδομένα της κατηγορίας, ενώ διαθέτει καλύτερη αεροδυναμική και σαφέστατα πιο σπορτίφ χαρακτήρα. Στα ενδότερα, οι αλλαγές είναι πιο αισθητές, καθώς κυριαρχούν τα ιδιαίτερα ποιοτικά υλικά και, φυσικά, το εντυπωσιακό Smart Cockpit, το οποίο περιλαμβάνει σύστημα infotainment με όρθια οθόνη αφής έως και 9,3 ίντσες και ψηφιακό πίνακα οργάνων με οθόνη 7 ή 10 ιντσών, ενώ στους υποψήφιους αγοραστές δίνεται η δυνατότητα διαμόρφωσης του εσωτερικού ανάλογα με το προσωπικό τους γούστο. Να σημειωθεί, επίσης, ότι ο διακόπτης πίεσης για το άνοιγμα του χώρου αποσκευών έχει μεταφερθεί χαμηλότερα, ακριβώς πάνω από την πινακίδα κυκλοφορίας. Το νέο Renault Clio είναι διαθέσιμο σε νέα χρώματα αμαξώματος, μεταξύ των οποίων το Valencia Orange, το Vison Brown και το Celadon Blue. Συνολικά, η πέμπτη γενιά του γαλλικού μοντέλου είναι διαθέσιμη σε 11 χρώματα αμαξώματος και 3 πακέτα εξατομίκευσης του εξωτερικού (κόκκινο, πορτοκαλί και μαύρο). Η πέμπτη γενιά του γαλλικού μοντέλου βασίζεται σε αναβαθμισμένη έκδοση της πλατφόρμας CMF-B, με τον χώρο αποσκευών να αγγίζει πλέον τα 391 λίτρα, τιμή η οποία φέρνει το νέο Clio στην κορυφή της κατηγορίας του.

Αυτοκίνητο2O2O

02 ΥΠΟΔΕΧΤΕΊΤΕ ΤΟ ΚΟΡΥΦΑΊΟ RENAULT CLIO! ΤΟ ΚΑΛΎΤΕΡΟ CLIO ΣΤΗΝ ΙΣΤΟΡΊΑ ΤΗΣ ΓΑΛΛΙΚΉΣ ΦΊΡΜΑΣ ΕΊΝΑΙ ΠΛΈΟΝ ΓΕΓΟΝΌΣ, ΜΕ ΤΙΣ ΤΙΜΈΣ ΤΟΥ ΝΑ ΞΕΚΙΝΟΎΝ ΑΠΌ ΤΑ 13.490 ΕΥΡΏ.

lifo – 24.10.19 38 38 lifo – 7.11.19

Σε όλα τα παραπάνω έρχεται να προστεθεί και το εξαιρετικό ηχοσύστημα της Bose με τα 9 ηχεία, ενώ στα συστήματα υποβοήθησης ξεχωρίζει αυτό της αποφυγής σύγκρουσης, το οποίο είναι διαθέσιμο στον βασικό εξοπλισμό! Δεν είναι τυχαίο, άλλωστε, ότι το νέο Renault Clio σημείωσε εξαιρετικές επιδόσεις στις ιδιαίτερα αυστηρές δοκιμές πρόσκρουσης του Euro NCAP, όπου διακρίθηκε με την κορυφαία βαθμολογία των 5 αστέρων. Παράλληλα, να σημειωθεί ότι το νέο Clio από το 2020 θα είναι διαθέσιμο και με ημιαυτόνομη οδήγηση 2ου επιπέδου. Σε ό,τι αφορά την γκάμα των μηχανικών συνόλων με τα οποία εφοδιάζεται το νέο Renault Clio, στους κινητήρες βενζίνης συναντάμε έναν 3κύλινδρο ατμοσφαιρικό χωρητικότητας 1 λίτρου με απόδοση 75 ίππων, έναν επίσης 3κύλινδρο 1.000άρη με turbo απόδοσης 100 ίππων και έναν 4κύλινδρο turbo 1,3 λίτρων με ισχύ 130 ίππους, ο οποίος συνδυάζεται με 7τάχυτο αυτόματο κιβώτιο ταχυτήτων διπλού συμπλέκτη, ενώ στις diesel επιλογές κυριαρχεί ο 1.5 Blue dCi με απόδοση 85 και 115 ίππους. Ωστόσο, το σημαντικό νέο για το νέο Clio είναι ότι από το 2020 αναμένεται να κυκλοφορήσει η έκδοση E-Tech με ήπια υβριδική τεχνολογία, η οποία συνδυάζει έναν καινούργιο ατμοσφαιρικό κινητήρα βενζίνης 1,6 λίτρων με δύο ηλεκτροκινητήρες και μπαταρία 1,2 kWh. Τέλος, οι τιμές για την 5η και κορυφαία γενιά του Renault Clio ξεκινούν από τα 13.490 ευρώ (1.0 SCe 75 PS/Authentic) και διαμορφώνονται ανάλογα με την έκδοση κινητήρα σε συνδυασμό με την επιλογή εξοπλιστικού πακέτου. Ενδεικτικά οι τιμές για την έκδοση 1.0 TCe 100 PS στο βασικό επίπεδο εξοπλισμού Authentic ξεκινούν από τα 14.690 ευρώ, από τα 15.540 ευρώ στο Expression και από 16.490 ευρώ στο Dynamic. Στις diesel επιλογές το κόστος απόκτησης εκκινεί από τα 14.790 ευρώ.

7.11.19 – lifo

39

ΑΦΙΕΡΩΜA Eίναι συνηθισμένο φαινόμενο να μας εκπλήσσει ευχάριστα η

Σε ό,τι αφορά την «καρδιά» του άσου της BMW, συναντάμε

BMW, όπως άλλωστε συνέβη και στην περίπτωση της τρίτης γενιάς της Σειράς 1. Το νέο μοντέλο «απαρνείται» το παρελθόν του και διαθέτει πλέον ιδιαίτερα ελκυστική εμφάνιση, ενώ για πρώτη φορά η κίνηση μεταδίδεται στους εμπρός τροχούς (ή και στους 4) αντί για τους πίσω.

δύο κινητήρες βενζίνης και τρεις πετρελαίου. Στην πρώτη περίπτωση ξεχωρίζει η βασική έκδοση 118i με τον 1.500άρη turbo κινητήρα των 140 ίππων, η τιμή της οποίας ξεκινάει από τα 26.125 ευρώ, και ακολουθεί ο 2λιτρος βενζινοκινητήρας των 306 ίππων της έκδοσης Μ135i xDrive.

Φαίνεται ότι το νέο πρόσωπο της BMW Σειράς 1 ενθουσιάζει

Στις diesel επιλογές την αρχή κάνει ο 1.500άρης των 116 ίππων

ακόμα και τους πιο δύσπιστους, ενώ το μήκος του αμαξώματος αγγίζει τα 4,3 μέτρα και, σε συνδυασμό με τη μεγάλη μάσκα και τα αντίστοιχα φωτιστικά σώματα, προσδίδει την απαιτούμενη επιβλητικότητα στην εμφάνιση του γερμανικού μοντέλου.

στην έκδοση 116d με τιμή από 26.300 ευρώ, ακολουθεί ο 2λιτρος των 150 ίππων και τέλος ο 2λιτρος των 190 ίππων στην έκδοση 120d xDrive.

Το νέο μοντέλο της πολυτελούς compact κατηγορίας, πέρα

από εντυπωσιακή σχεδίαση, διαθέτει και εξαιρετικά καινοτόμες τεχνολογίες, ενώ αποκαλύπτει τη νέα αρχιτεκτονική της BMW, η οποία υπόσχεται δυνατή οδηγική απόλαυση σε συνδυασμό με αισθητά αυξημένη ευρυχωρία και πλούσια πακέτα εξοπλισμού. Αντίστοιχη είναι η εικόνα και στο εσωτερικό της νέας Σειράς

1, το οποίο είναι πλέον αρκετά πιο ευρύχωρο και σύγχρονο, αποπνέοντας την απαιτούμενη premium αίσθηση, ενώ ο χώρος των αποσκευών διαθέτει χωρητικότητα 380 λίτρων, αποδεικνύοντας ότι η τρίτη γενιά του γερμανικού μοντέλου δεν αφήνει τίποτα στην τύχη.

Ένα μοντέλο όπως η νέα BMW Σειρά 1 αποτελεί υπόδειγμα

σε θέματα ενεργητικής και παθητικής ασφάλειας, καθώς απέσπασε πέντε αστέρια στις δοκιμές πρόσκρουσης του Euro NCAP, συγκεντρώνοντας 83% στην προστασία ενήλικων επιβατών, 87% στην προστασία των παιδιών, 76% στην προστασία των πεζών και 72% στα συστήματα ασφάλειας. Τέλος, αξίζει να σημειωθεί ότι το 2021 αναμένεται και η ηλε-

κτρική έκδοση της Σειράς 1, η οποία εμφανισιακά θα έχει ελάχιστες διαφορές, ενώ δεν αποκλείεται να ονομαστεί i1, αποτελώντας ένα από τα 12 νέα ηλεκτρικά μοντέλα της BMW που θα παρουσιαστούν μέχρι το 2023.

03

Η ΝΈΑ BMW ΣΕΙΡΆ 1 ΕΊΝΑΙ Ο «ΆΣΟΣ ΣΤΟ ΜΑΝΊΚΙ»!

Η ΤΡΊΤΗ ΓΕΝΙΆ ΤΗΣ ΣΕΙΡΆΣ 1 ΕΊΝΑΙ ΚΑΙ Η «ΦΑΡΜΑΚΕΡΉ», ΚΑΘΏΣ ΑΦΉΝΕΙ ΠΊΣΩ ΤΗΣ ΤΟ ΠΑΡΕΛΘΌΝ ΣΕ ΌΛΟΥΣ ΤΟΥΣ ΤΟΜΕΊΣ.

Αυτοκίνητο2O2O

BMW

lifo – 24.10.19 40 40 lifo – 7.11.19

7.11.19 – lifo

41

ΑΦΙΕΡΩΜA

ΤΟ ΝΈΟ NISSAN JUKE ΠΑΡΑΜΈΝΕΙ ΞΕΧΩΡΙΣΤΌ. Η ΔΕΎΤΕΡΗ ΓΕΝΙΆ ΤΟΥ ΔΗΜΟΦΙΛΟΎΣ ΙΑΠΩΝΙΚΟΎ ΜΟΝΤΈΛΟΥ ΑΠΟΚΑΛΎΦΘΗΚΕ ΚΑΙ ΒΑΔΊΖΕΙ ΣΤΑ ΧΝΆΡΙΑ ΤΗΣ ΠΡΏΤΗΣ. Έχουν περάσει 8 ολόκληρα χρόνια από το αρχικό λανσάρισμα του εκκεντρικού έως αμφιλεγόμενου εμφανισιακά Nissan Juke και πλέον έφτασε η στιγμή για το επόμενο βήμα. Η ιαπωνική φίρμα δημιούργησε εξαρχής ένα compact crossover με ιδιαίτερα προχωρημένη σχεδίαση και όπως φαίνεται η συνταγή παραμένει ίδια και στη δεύτερη γενιά του Juke, η οποία αποκαλύφθηκε με κάθε επισημότητα. Το νέο Nissan Juke διαθέτει μεγαλύτερες διαστάσεις, εντυπωσιακές ζάντες αλουμινίου 19 ιντσών και σχεδίαση «αιωρούμενης οροφής» τύπου coupé, ενώ διατηρεί τους χαρακτηριστικούς κυκλικούς προβολείς με τη νέα υπογραφή σχήματος Y, που συμπληρώνουν τη μάσκα V-Motion της Nissan. Ένα αποκλειστικό χρώμα του αμαξώματος, το Fuji Sunset, είναι διαθέσιμο για να συμπληρώσει με τον καλύτερο τρόπο την παλέτα των 11 χρωμάτων. Επίσης, το νέο Juke είναι πλέον πιο ευρύχωρο για τους επιβάτες και τις αποσκευές τους (χωρητικότητα 422 λίτρων). Το αναδιαμορφωμένο εσωτερικό προσφέρει ποιότητα, στυλ και άνεση, ενώ ξεχωρίζει το νέο πακέτο αναβάθμισης N-Design, με το οποίο οι υποψήφιοι αγοραστές μπορούν να δημιουργήσουν πραγματικά το δικό τους Juke! Να σημειωθεί ότι με μήκος 4.210 χλστ., ύψος 1.595 χλστ. και πλάτος 1.800 χλστ. για μεγαλύτερη ευρυχωρία, το νέο Nissan Juke παραμένει συμπαγές και ελαφρύτερο κατά 23 κιλά.

Αυτοκίνητο2O2O

04

NISSAN Juke

lifo – 24.10.19 42 42 lifo – 7.11.19

Παράλληλα, το ιαπωνικό compact crossover εφοδιάζεται με έναν άκρως αποδοτικό 3κύλινδρο turbo βενζινοκινητήρα DIG-T χωρητικότητας 1 λίτρου, με ισχύ 117 ίππους, ο οποίος συνεργάζεται με ένα 6τάχυτο χειροκίνητο κιβώτιο ταχυτήτων ή εναλλακτικά με ένα σπορ κιβώτιο διπλού συμπλέκτη (DCT) 7 σχέσεων με paddles στο τιμόνι, καθώς και με έναν επιλογέα τρόπου οδήγησης (Eco, Standard, Sport). Το νέο Nissan Juke διαθέτει την τεχνολογία ψυχαγωγίας και πληροφοριών Nissan Connect, καθώς και την τεχνολογία Nissan Intelligent Mobility, με κορυφαία συστήματα υποβοήθησης του οδηγού, όπως το ProPilot, η Έξυπνη πέδηση έκτακτης ανάγκης με αναγνώριση πεζών και ποδηλάτων, η Αναγνώριση Σημάτων Κυκλοφορίας, η Έξυπνη παρέμβαση εσφαλμένης αλλαγής λωρίδας, το Σύστημα προειδοποίησης πίσω διασταυρούμενης κυκλοφορίας και η Παρέμβαση Τυφλού Σημείου. Την ίδια στιγμή, με το NissanConnect οι επιβάτες του νέου Juke μπορούν να χρησιμοποιούν το Apple CarPlay και το Android Auto για να απολαμβάνουν τις αγαπημένες τους εφαρμογές από το smartphone τους, μέσω της οθόνης αφής 8 ιντσών του ιαπωνικού μοντέλου. Επίσης, οδηγός και επιβάτες θα απολαύσουν στο έπακρο την αγαπημένη τους μουσική χάρη στο ηχοσύστημα Bose Personal Plus, το οποίο διαθέτει οκτώ ισχυρά ηχεία. Τέλος, να σημειωθεί ότι οι πρώτες παραδόσεις στις ευρωπαϊκές αγορές, συμπεριλαμβανομένης της ελληνικής, θα πραγματοποιηθούν στα τέλη του τρέχοντος έτους, με το εργοστάσιο της ιαπωνικής φίρμας στο Σάντερλαντ του Ηνωμένου Βασιλείου να αποτελεί τη μοναδική μονάδα παραγωγής της δεύτερης γενιάς του δημοφιλούς compact crossover.

Το Volvo XC40 εισέρχεται στην υβριδική εποχή! Σύγχρονη εμφάνιση, πλήρης εξοπλισμός, premium αίσθηση και, φυσικά, τεχνολογία με νέα υβριδική έκδοση.

Σ

υμπαγές και γεμάτο προηγμένη τεχνολογία, το νέο Volvo XC40 αποτελεί το μικρότερο premium SUV της σουηδικής εταιρείας. Διαθέτει δυναμική και νεανική σχεδίαση, η οποία εξασφαλίζει ταυτόχρονα μοναδική λειτουργικότητα, ενώ, με απόσταση 21 εκατοστά από το έδαφος, αποδεικνύει έμπρακτα ότι πρόκειται περί ενός πραγματικού SUV. Την ίδια στιγμή, το XC40 αποτελεί το πρώτο μοντέλο της Volvo που βασίστηκε στην πλατφόρμα CMA (Compact Modular Architecture), ενώ ενσωματώνει πρωτοποριακές τεχνολογίες που παρουσιάστηκαν για πρώτη φορά στα μοντέλα της σειράς 60 και 90, όπως η ενεργή υποβοήθηση στο σύστημα διεύθυνσης. Σχεδιαστικά, κυριαρχεί το διαχρονικό σκανδιναβικό design, ενώ την παράσταση κλέβουν τα ξεχωριστά χρώματα με τη μεγάλη γκάμα συνδυασμών, π.χ. η δυνατότητα επιλογής διαφορετικού χρώματος για την οροφή, στοιχεία που δίνουν στους υποψήφιους αγοραστές του μοντέλου την ευκαιρία να εκφράσουν το προσωπικό τους ύφος. Στο εσωτερικό και στον χώρο αποσκευών (με χωρητικότητα από 460 έως 1.336 λίτρα) προσφέρονται πολλές έξυπνες λύσεις αποθήκευσης, ενώ το Sensus, το σύστημα πληροφόρησης και ψυχαγωγίας με τη μεγάλη κατακόρυφη οθόνη αφής 9 ιντσών, δίνει πρόσβαση σε μια σειρά λειτουργιών με διαισθητικό τρόπο, σε συνεργασία με τον ψηφιακό πίνακα οργάνων των 12,3 ιντσών. Το Volvo XC40 διαθέτει προηγμένα χαρακτηριστικά ασφαλείας, από τα οποία ξεχωρίζουν τα συστήματα αποφυγής εμπρόσθιων

συγκρούσεων City Safety τελευταίας γενιάς, αποφυγής εκτροπής από τον δρόμο Run-Off Road Mitigation και αποφυγής συγκρούσεων με οχήματα που κινούνται στο αντίθετο ρεύμα, Oncoming Lane Mitigation, τα οποία σε κρίσιμες συνθήκες λειτουργούν ως «ηλεκτρονικός συνοδηγός», προσφέροντας πολύτιμη βοήθεια στον οδηγό. Στον προαιρετικό εξοπλισμό του Volvo XC40 διατίθεται, μεταξύ άλλων, το Adaptive Cruise Control με σύστημα υποβοήθησης οδήγησης Pilot Assist για πρώτη φορά στην κατηγορία, καθώς και το IntelliSafe Surround, το οποίο συνδυάζει σύστημα επιτήρησης τυφλών σημείων BLIS (Blind Spot Information System), Rear Collision Warning και Cross Traffic Alert, για πρώτη φορά με αυτόματο φρενάρισμα. Ωστόσο, επειδή «ο εχθρός του καλού είναι το καλύτερο», η βασική έκδοση του μοντέλου εφοδιάζεται με τον κινητήρα βενζίνης Τ3 των 1.500 κ.εκ., ο οποίος αποδίδει πλέον 163 ίππους, ενώ συνδυάζεται είτε με μηχανικό κιβώτιο ταχυτήτων 6 σχέσεων είτε με το νέο αυτόματο κιβώτιο Geartronic των 8 σχέσεων, δημιουργώντας ένα ασυναγώνιστο πακέτο σε κάθε περίπτωση. Σε ό,τι αφορά τις υπόλοιπες διαθέσιμες εκδόσεις, συναντάμε αυτή με τον 2λιτρο κινητήρα diesel D3 των 150 ίππων, ενώ στην κορυφή της γκάμας του XC40 τοποθετούνται οι εκδόσεις με τους κινητήρες diesel D4 και βενζίνης Τ5, απόδοσης 190 και 247 ίππων αντίστοιχα, οι οποίες είναι διαθέσιμες αποκλειστικά με τετρακίνηση (AWD) και το αυτόματο κιβώτιο Geartronic 8 σχέσεων στις εκδόσεις εξοπλι-

σμού Momentum και R-Design. Ωστόσο, την παράσταση κλέβει η υβριδική επαναφορτιζόμενη έκδοση του XC40, η οποία εφοδιάζεται με 1.500άρη βενζινοκινητήρα απόδοσης 180 ίππων (για την περίσταση), ενώ, σε συνδυασμό με τους 82 ίππους του ηλεκτροκινητήρα, η συνολική ισχύς αγγίζει τους 262 ίππους. Το συγκεκριμένο υβριδικό σύνολο συνεργάζεται με αυτόματο κιβώτιο ταχυτήτων 7 σχέσεων, με την τελική ταχύτητα να ανέρχεται στα 205 χλμ./ώρα και την επιτάχυνση 0-100 χλμ./ώρα να σημειώνεται σε 7,3 δευτερόλεπτα. Το Volvo XC40, στην υβριδική εκδοχή του (PHEV), καταφέρνει να συνδυάσει την ξεχωριστή εμφάνιση και την πολυτέλεια με τα δυναμικά χαρακτηριστικά ενός SUV, το οποίο την ίδια στιγμή είναι φιλικό προς το περιβάλλον, ευχάριστο και ασφαλές σε κάθε περίπτωση στον δρόμο. Ένα πλήρες πακέτο από τη Volvo, η οποία δείχνει το μέλλον της αυτοκίνησης.

7.11.19 – lifo

43

ΑΦΙΕΡΩΜA

ΤΑ ΤΕΛΕΥΤΑΊΑ ΧΡΌΝΙΑ Η ΛΎΣΗ ΤΗΣ ΗΛΕΚΤΡΟΚΊΝΗΣΗΣ ΑΠΟΤΕΛΕΊ ΜΟΝΌΔΡΟΜΟ ΓΙΑ ΤΙΣ ΑΥΤΟΚΙΝΗΤΟΒΙΟΜΗΧΑΝΊΕΣ, ΣΕ ΌΛΑ ΤΑ ΕΠΊΠΕΔΑ. ΠΛΈΟΝ ΤΑ ΗΛΕΚΤΡΙΚΆ ΜΟΝΤΈΛΑ ΈΧΟΥΝ ΤΗ ΔΥΝΑΤΌΤΗΤΑ ΝΑ ΠΡΟΣΦΈΡΟΥΝ ΜΙΑ ΑΞΙΌΠΙΣΤΗ ΚΑΙ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΉ ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΉ, ΠΈΡΑ ΑΠΌ ΤΟ ΓΕΓΟΝΌΣ ΌΤΙ Η ΕΞΈΛΙΞΗ ΤΗΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΊΑΣ ΜΆΣ ΟΔΗΓΕΊ ΑΠΕΥΘΕΊΑΣ ΣΤΟ ΜΈΛΛΟΝ, ΧΩΡΊΣ ΕΝΔΙΆΜΕΣΕΣ ΣΤΆΣΕΙΣ ΚΑΙ ΗΜΊΜΕΤΡΑ.

Audi AI:Trail Quattro

Honda Jazz

Τo Audi AI:Trail Quattro αποτελεί μια ολοκληρωμένη ιδέα για βιώσιμη κινητικότητα, γεμάτη περιπέτεια σε εκτός δρόμου μονοπάτια. Όντας τετραθέσιο, το εντυπωσιακό ηλεκτρικό όχημα της Audi συνδυάζει την αυτόνομη οδήγηση με εξαιρετικές δυνατότητες κίνησης εκτός δρόμου. Επί της ουσίας, το «Trail» στην επωνυμία του ονόματος παραπέμπει στην εξερεύνηση της φύσης και αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο δεν υπάρχουν μεγάλες οθόνες στο εσωτερικό. Αντίθετα, οι μεγάλες γυάλινες επιφάνειες εξασφαλίζουν άνετη θέα του περιβάλλοντος. Παράλληλα, τα κρύσταλλα που περιβάλλουν την καμπίνα εκτείνονται σχεδόν μέχρι το έδαφος, παρέχοντας εξαιρετική ορατότητα, ενώ η αυξημένη χωρητικότητα της μπαταρίας εξασφαλίζει μεγάλη αυτονομία, ακόμα και μακριά από τα ανεπτυγμένα δίκτυα σταθμών φόρτισης.

Η Honda αποκάλυψε το νέο Jazz, το οποίο εφοδιάζεται αποκλειστικά με υβριδική τεχνολογία δύο ηλεκτροκινητήρων. Επί της ουσίας, με το νέο Jazz η Honda προετοιμάζει το έδαφος για τον απώτερο στόχο της, που περιλαμβάνει εξηλεκτρισμό της ευρωπαϊκής γκάμας της μέχρι το 2022.

Αυτοκίνητο2O2O

Με εξωτερικό μήκος 4,15 μέτρα, πλάτος 2,15 μέτρα, ύψος 1,67 μέτρα και τεράστιους τροχούς 22 ιντσών, η εκτός δρόμου δυναμική του Audi AI:Trail Quattro είναι δεδομένη. Με απόσταση 34 εκατοστά από το έδαφος, έχει τη δυνατότητα να διασχίσει νερό με βάθος μεγαλύτερο από μισό μέτρο.

lifo – 24.10.19 5.4.18 44 44 lifo – 7.11.19

Η ίδια η καμπίνα είναι ένας εκτεταμένος υαλοπίνακας που περιβάλλεται από πολυγωνικά σχήματα και διαθέτει χώρο να φιλοξενήσει έως και τέσσερις επιβάτες. Ένα ιδιαίτερο γνώρισμα είναι η προεξοχή στο μέσον των παραθύρων, με τη γραμμή αυτή να συνεχίζεται τόσο στο εμπρός όσο και στο πίσω μέρος. Το Audi AI:Trail Quattro εφοδιάζεται με 4 ηλεκτροκινητήρες συνδυαστικής απόδοσης 435 ίππων και 1.000 Nm , οι οποίοι είναι τοποθετημένοι κοντά στους τροχούς, κινώντας τον καθέναν ξεχωριστά. Σύμφωνα με την Audi, η τελική ταχύτητα του μοντέλου είναι ηλεκτρονικά περιορισμένη στα 130 χλμ./ώρα, με την αυτονομία να αγγίζει τα 400500 χιλιόμετρα ή εναλλακτικά τα 250 χιλιόμετρα σε εκτός δρόμου διαδρομές. Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός ότι, αντί για μεσαία και μεγάλη σκάλα προβολέων, το Audi AI:Trail Quattro είναι εξοπλισμένο με συνολικά πέντε τριγωνικού σχήματος ηλεκτρικά drones χωρίς έλικες και με ενσωματωμένα φωτεινά στοιχεία LED. Τα drones αυτά μπορούν να προσγειωθούν είτε σε μια ράγα οροφής είτε απευθείας στην οροφή και να συνδεθούν με τις ασύρματες βάσεις φόρτισής τους.

Η νέα γενιά του δημοφιλούς ιαπωνικού μοντέλου συνδυάζει κορυφαία άνεση και ευρυχωρία, στοιχεία για τα οποία φημίζεται διαχρονικά το Jazz, με εξαιρετική οδηγική συμπεριφορά, καθώς και προηγμένα χαρακτηριστικά τεχνολογίας και ασφάλειας. Να σημειωθεί, επίσης, ότι το νέο Jazz θα είναι το πρώτο ευρωπαϊκό μοντέλο της Honda που θα φέρει το νέο λογότυπο «e:HEV», σήμα κατατεθέν όλων των μελλοντικών ηλεκτροκίνητων μοντέλων της ιαπωνικής φίρμας. Την ίδια στιγμή, στην οικογένεια του Jazz προστίθεται και η νέα έκδοση Crosstar, με πιο crossover προσανατολισμό, αυξημένη απόσταση από το έδαφος και το ίδιο υβριδικό σύστημα κίνησης. Οι άνθρωποι της ιαπωνικής εταιρείας παραμένουν εξαιρετικά «μυστικοπαθείς» σχετικά με τα επίσημα τεχνικά χαρακτηριστικά του υβριδικού συστήματος του νέου Jazz, ωστόσο στα μέσα του 2020 αναμένεται να ξεκινήσει η εμπορική πορεία για το μοντέλο της Honda. Παράλληλα, το νέο Honda Jazz, ακόμα και ως αποκλειστικά υβριδικό, διατηρεί όλα τα στοιχεία που το κατέστησαν δημοφιλές, ενώ τα διανθίζει με όλες τις απαραίτητες τεχνολογίες. Έτσι, λοιπόν, αναμένουμε εξαιρετικούς χώρους, όπως σε όλες τις γενιές του, ενώ στην πρακτικότητα συμβάλλει και η ανανεωμένη εκδοχή των Magic Seats, δηλαδή των πίσω καθισμάτων με τις πολυάριθμες επιλογές διαμόρφωσης. Τέλος, από ένα μοντέλο που φέρνει το μέλλον στο παρόν δεν θα μπορούσαμε να περιμένουμε τίποτα λιγότερο από υπερπλήρεις δυνατότητες συνδεσιμότητας για έξυπνες συσκευές, καθώς και τις ακόμα πιο εξελιγμένες τεχνολογίες συστημάτων υποβοήθησης Honda Sensing.

ΤΑ

ΗΛΕΚΤΡΙΚΆ ΜΟΝΤΈΛΑ ΠΟΥ ΞΕΧΏΡΙΣΑΝ ΦΈΤΟΣ!

7.11.19 – lifo

45

Nissan Ariya Concept

Αυτοκίνητο2O2O

Το Ariya Concept αποτελεί το πιο πρόσφατο δημιούργημα της Nissan, το οποίο, όπως όλα δείχνουν, θα αποτελέσει τη φυσική εξέλιξη του Qashqai. Ο «βασιλιάς των crossovers» μπορεί να συνεχίζει την ξέφρενη πορεία του στους πίνακες των ταξινομήσεων, ωστόσο αναμένεται να εναρμονιστεί με τις επιταγές της εποχής και το Ariya Concept θα μπορούσε κάλλιστα να αποτελέσει ιδανικό διάδοχο για το Qashqai. Πρόκειται για ένα EV crossover με δύο ηλεκτρικούς κινητήρες που προσφέρουν εκπληκτική επιτάχυνση, βραβευμένη τεχνολογία υποστήριξης οδηγού και, φυσικά, εντυπωσιακή εμφάνιση, η οποία σηματοδοτεί την ολική «επανεκκίνηση» της Nissan σε ό,τι αφορά τη σχεδίαση των νέων μοντέλων της. Το Ariya Concept επί της ουσίας αποτελεί σχεδιαστική «προέκταση» του πρωτότυπου Nissan IMx, το οποίο μας συστήθηκε στο Σαλόνι Αυτοκινήτου στο Τόκιο το 2017, ενώ την ίδια στιγμή διαθέτει μια ευρύχωρη και ποιοτική καμπίνα με χαρακτηριστικά υψηλής τεχνολογίας και μια γενικότερη φουτουριστική αίσθηση. Παράλληλα, ενσωματώνει το όραμα του Nissan Intelligent Mobility για την ατομική μεταφορά, όπου η ηλεκτροκίνηση και η ευφυΐα των οχημάτων θα προσφέρουν απρόσκοπτη και ταυτόχρονα προσαρμοσμένη ταξιδιωτική εμπειρία, χωρίς ατυχήματα ή επιβλαβείς εκπομπές ρύπων. Παρά το γεγονός ότι πρόκειται για ένα πρωτότυπο όχημα, το εντυπωσιακό στυλ του crossover EV, σε συνδυασμό με τα ασυνήθιστα εσωτερικά και εξωτερικά στοιχεία του, θα μπορούσε να το οδηγήσει «αυτούσιο» στο στάδιο της παραγωγής, και μάλιστα σε πιο σύντομο χρονικό διάστημα απ’ ό,τι συνήθως. Να σημειωθεί, επίσης, ότι το Ariya Concept θα βρίσκεται στο προσκήνιο του Σαλονιού Αυτοκινήτου στο Τόκιο μαζί με το Nissan IMk, ένα πρωτότυπο ηλεκτρικό αστικό όχημα που αποκαλύφθηκε πρόσφατα. Τα δύο οχήματα αποτελούν το «βαρύ πυροβολικό» της Nissan στο όραμα «εξηλεκτρισμού» της εταιρικής της ταυτότητας.

lifo – 24.10.19 46 46 lifo – 7.11.19

Opel Corsa-e και Grandland X Hybrid4 Η Έκθεση Αυτοκινήτου της Φρανκφούρτης αποτελεί διαχρονικά το ιδανικό πεδίο δράσης για την

Opel, ενώ φέτος μας αποκάλυψε όλα τα μελλοντικά της σχέδια, τα οποία περιλαμβάνουν ορισμένα από τα πλέον ενδιαφέροντα ηλεκτρικά μοντέλα της αγοράς. Πιο αναλυτικά, η Opel παρουσίασε το νέο Corsa-e, μαζί με μια εντυπωσιακή αγωνιστική (επίσης αμιγώς ηλεκτρική) έκδοσή του ονόματι Corsa-e Rally, καθώς και το Grandland X Hybrid4. Το Opel Corsa-e αναμενόμενα συγκέντρωσε το μεγαλύτερο ενδιαφέρον του κοινού. H αμιγώς ηλεκτρική εκδοχή του δημοφιλούς μοντέλου της Opel κινείται αποκλειστικά από ηλεκτροκινητήρα ισχύος 136 ίππων, με αυτονομία έως 330 χιλιόμετρα. Από την πλευρά του, το υβριδικό σύστημα του τετρακίνητου Grandland X Hybrid4 αποτελείται από έναν turbo κινητήρα βενζίνης 1,6 λίτρων με απόδοση 200 ίππους, καθώς και από δύο ηλεκτροκινητήρες 109 ίππων και μια μπαταρία ιόντων λιθίου 13,2 kWh. Παράλληλα, με τη νέα χρονιά οι ηλεκτροκίνητες εκδόσεις του Vivaro και του διαδόχου του Mokka X θα πλαισιώσουν την ηλεκτρική γκάμα της Opel, ενώ ηλεκτρικές εκδόσεις των Combo και Combo Life, καθώς και του Zafira Life, θα προστεθούν το 2021. Την ίδια στιγμή προγραμματίζεται και μια ηλεκτρική έκδοση της επόμενης γενιάς Astra. Όπως γίνεται αντιληπτό, η Opel, λανσάροντας το πλέον δημοφιλές μοντέλο της (Corsa) σε αμιγώς ηλεκτρική έκδοση, πραγματοποίησε κίνηση ματ, προετοιμάζοντας το έδαφος και για την υπόλοιπη γκάμα της, η οποία θα έχει εξηλεκτριστεί πλήρως έως το 2024.

κό ID.3, το οποίο μάλιστα θα είναι και το πρώτο μοντέλο με το επίσης νέο λογότυπο της γερμανικής εταιρείας. Η εξωτερική εμφάνιση του VW ID.3 παραπέμπει εμφανώς στο πρωτότυπο μοντέλο που μας είχε συστηθεί νωρίτερα, με τις καμπύλες να τονίζουν τις συμπαγείς διαστάσεις του και τον χώρο αποσκευών να ανέρχεται στα 380 λίτρα. Το ID.3 προσφέρεται σε τρεις διαφορετικές εκδόσεις, με τη βασική να εφοδιάζεται με μπαταρία χωρητικότητας 45 kWh, η οποία θα προσφέρει αυτονομία έως 330 χιλιόμετρα (WLTP). Η ενδιάμεση έκδοση θα διαθέτει μπαταρία 58 kWh με μέγιστη αυτονομία τα 420 χιλιόμετρα, ενώ η μεγαλύτερη μπαταρία των 77 kWh θα έχει τη δυνατότητα να κινεί το νέο ηλεκτρικό όχημα μέχρι και 550 χιλιόμετρα. Παράλληλα, ο ηλεκτροκινητήρας αποδίδει ισχύ 204 ίππων και 310 Nm ροπής, με την τελική ταχύτητα να περιορίζεται ηλεκτρονικά στα 160 χλμ./ώρα. Το ID.3 χρειάζεται μόλις 30 λεπτά για να φορτίσει επαρκώς για μια απόσταση περίπου 290 χιλιομέτρων (WLTP), χρησιμοποιώντας ισχύ φόρτισης των 100 kW, ενώ η VW προσφέρει εγγύηση 8 ετών ή 160.000 χιλιομέτρων για την μπαταρία του. Τέλος, σε ό,τι αφορά την Ελλάδα, το ηλεκτροκίνητο Volkswagen ID.3 αναμένεται να ξεκινήσει την εμπορική του πορεία στα μέσα του επόμενου έτους, με τιμή εκκίνησης για τη βασική του έκδοση τα 30.000 ευρώ.

smart EQ ForTwo και EQ ForFour Τα ανανεωμένα μοντέλα της οικογένειας smart θα είναι πλέον αμιγώς ηλεκτρικά σε όλες τις εκδόσεις τους, με τη smart να αποτελεί την πρώτη εταιρεία που αποφάσισε την πλήρη μετάβαση της γκάμας στη νέα εποχή της ηλεκτροκίνησης. Έτσι, λοιπόν, τα ανανεωμένα EQ ForTwo και EQ ForFour διαφοροποιούνται αισθητικά από τα υπάρχοντα μοντέλα κυρίως στους προφυλακτήρες, στη γρίλια και στους LED προβολείς, οι οποίοι διατίθενται προαιρετικά. Στο εσωτερικό των ηλεκτροκίνητων smart ξεχωρίζει το νέο σύστημα infotainment με οθόνη αφής 8 ιντσών για πλήρη συνδεσιμότητα και ψυχαγωγία, καθώς και η νέα κεντρική κονσόλα, ενώ αυξημένοι είναι και οι αποθηκευτικοί χώροι. Σε ό,τι αφορά την «καρδιά» τους, συναντάμε μια μπαταρία ιόντων λιθίου 17,6 kWh που τροφοδοτεί με ενέργεια το ηλεκτρικό μοτέρ, το οποίο αποδίδει 82 ίππους και 160 Nm ροπής. Η τελική ταχύτητα ανέρχεται στα 130 χλμ./ώρα, ενώ η αυτονομία κίνησης για το EQ ForTwo αγγίζει τα 159 χιλιόμετρα, για το EQ ForTwo Cabrio τα 157 χιλιόμετρα και για το EQ ForFour τα 153 χιλιόμετρα. Τέλος, σύμφωνα με τη smart, ο προαιρετικά ενσωματωμένος φορτιστής 22 kW, ο οποίος διαθέτει λειτουργία γρήγορης φόρτισης, δίνει τη δυνατότητα για φόρτιση της μπαταρίας από 10% έως 80% σε λιγότερο από 40 λεπτά.

VW ID.3 Η Volkswagen παρουσίασε στη φετινή Έκθεση Αυτοκινήτου της Φρανκφούρτης το νέο ηλεκτρι-

Volvo XC40 Recharge Η Volvo Cars ήταν ο πρώτος κατασκευαστής αυτοκινήτων που δεσμεύτηκε για την καθολική εφαρμογή της ηλεκτροκίνησης, καθώς και για τη σταδιακή κατάργηση των αυτοκινήτων που χρησιμοποιούν αποκλειστικά κινητήρες εσωτερικής καύσης. Κάθε νέο Volvo περιλαμβάνει πλέον ηλεκτροκίνηση, ενώ η σουηδική φίρμα παρουσίασε και το πρώτο της αμιγώς ηλεκτρικό αυτοκίνητο, το XC40 Recharge, με ισχύ 408 ίππους και ηλεκτρική αυτονομία 400 χιλιομέτρων. Το εν λόγω ηλεκτροκίνητο όχημα αποτελεί το πρώτο αυτοκίνητο στη νέα σειρά Recharge της Volvo. Το όνομα Recharge θα προσδιορίζει όλα τα Volvo που φορτίζονται, δηλαδή διαθέτουν αμιγώς ηλεκτρικό ή plug-in υβριδικό σύστημα κίνησης. Η σειρά μοντέλων Recharge στόχο έχει να δώσει περαιτέρω ώθηση στις πωλήσεις των ηλεκτροκίνητων μοντέλων της Volvo και, μέσω παροχής κινήτρων, να ενθαρρύνει τους οδηγούς υβριδικών να χρησιμοποιούν όσο το δυνατόν περισσότερο το πρόγραμμα Pure που κινεί το αυτοκίνητο αποκλειστικά με τον ηλεκτροκινητήρα. Τέλος, ξεκινώντας από το XC40 Recharge, η Volvo θα γνωστοποιεί το μέσο αποτύπωμα άνθρακα στον κύκλο ζωής κάθε νέου της μοντέλου.

ΗΛΕΚΤΡΙΚΆ ΠΟΥ ΞΕΧΏΡΙΣΑΝ ΜΟΝΤΈΛΑ ΦΈΤΟΣ!

ΑΦΙΕΡΩΜA

Ford Focus

Με όνομα βαρύ σαν Ιστορία!

T

o Ford Focus αποτελεί το μικρομεσαίο μοντέλο που πρωταγωνιστεί στην κατηγορία του εδώ και 21 χρόνια, ενώ, στην τέταρτη γενιά του πλέον, παρουσιάζεται πιο ώριμο και ολοκληρωμένο από ποτέ.

Tο νέο Ford Focus διακρίνεται για τη μοντέρνα εικόνα του, τόσο στο εμπρόσθιο τμήμα με τα μακρόστενα LED φωτιστικά σώματα και το «μυώδες» καπό που προσδίδουν τον απαραίτητο δυναμισμό, όσο και με τις καμπύλες κατά μήκος του αμαξώματος, ενισχύοντας τον κομψό και φινετσάτο χαρακτήρα. Στο ίδιο μοτίβο κινείται και το εσωτερικό του νέου Focus, το οποίο διακρίνεται για την ευχάριστη και ποιοτική αίσθηση που αποπνέει με την πρώτη ματιά, ενώ και η τεχνολογία βρίσκεται σε πρώτο πλάνο. Οι άνθρωποι της Ford δεν παρέλειψαν να τονίσουν ακόμα περισσότερο τα διαχρονικά χαρακτηριστικά για τα οποία ξεχωρίζει το Focus, όπως η πρακτικότητα και η ευρυχωρία, με τους χώρους για τους επιβάτες και τις αποσκευές τους (341 λίτρα) να αποτελούν εγγύηση για άνετες και ασφαλείς μετακινήσεις. Το Ford Focus προσφέρεται με μια πλήρη γκάμα κινητήρων, βενζίνης και diesel. Σε περίοπτη θέση είναι ο πολυβραβευμένος 1.000άρης EcoBoost κινητήρας των 125 ίππων, καθώς και ο 1.5 EcoBoost με απόδοση 150 και 182 ίππους. Εξίσου αποδοτικός και οικονομικός αποδεικνύεται και ο diesel κινητήρας 1.5 EcoBlue, με απόδοση 95 και 120 ίππους. Ως «κερασάκια στην τούρτα» συναντάμε τις γρήγορες εκδόσεις ST, τόσο σε βενζινοκίνητη εκδοχή (280 ίπποι) όσο και σε diesel (190 ίπποι), οι οποίες αναμενόμενα κλέβουν την παράσταση με τις επιδόσεις τους. Παράλληλα, η Ford, εκτός από την επιλογή του 6τάχυτου χειροκίνητου κιβωτίου ταχυτήτων, προσφέρει, ανάλογα με την έκδοση, και το νέο 8άρι αυτόματο κιβώτιο διπλού συμπλέκτη, ενώ αξίζει να σημειωθεί ότι οι EcoBoost κινητήρες διαθέτουν τεχνολογία απενεργοποίησης κυλίνδρων για μειωμένη κατανάλωση καυσίμου και εκπομπή ρύπων. Το νέο Ford Focus βαθμολογήθηκε με την κορυφαία βαθμολογία των 5 αστέρων στις δοκιμές πρόσκρουσης του Euro NCAP, καθώς διαθέτει επίσης ένα πλήρες πακέτο τεχνολογιών αυτόνομης οδήγησης Επιπέδου 2, με σημαντικότερες τις Adaptive Cruise Control (με Stop & Go, Speed Sign Recognition και Lane-Centering), Adaptive Front Lighting System, Active Park Assist 2, Evasive Steering Assist, Pre-Collision Assist με Pedestrian & Cyclist Detection και Head-up Display. Τέλος, η νέα γενιά του Ford Focus έρχεται με 8 χρόνια εργοστασιακή εγγύηση και είναι διαθέσιμη σε έξι διαφορετικές εκδόσεις: τις Trend, Business και Titanium ως βασικές, την πιο σπορ ST-Line, την πολυτελή Vignale και την περιπετειώδη Active. Σε όλες τις περιπτώσεις ο εξοπλισμός είναι πλήρης, ακόμα και στη βασική έκδοση Trend, η οποία περιλαμβάνει κυριολεκτικά τα πάντα! Την ίδια στιγμή, η απόκτηση του Focus γίνεται απλή διαδικασία χάρη στα ιδιαίτερα ευέλικτα χρηματοδοτικά προγράμματα Ford Finance, είτε με προκαταβολή 0%, είτε με χαμηλό ονομαστικό επιτόκιο, είτε με χαμηλή μηνιαία δόση.

FordPass Το FordPass προσφέρει στους κατόχους Ford τη δυνατότητα να «συνδεθούν» με το όχημά τους και να αποκτήσουν μια βελτιωμένη και «Συνδεδεμένη Οδηγική Εμπειρία». Η εφαρμογή FordPass είναι διαθέσιμη δωρεάν στο Google Play (Android) και στο App Store (iOS). Μερικά από τα χαρακτηριστικά της εφαρμογής FordPass είναι:

➼ Πληροφορίες κυκλοφοριακής κίνησης μέσω της λειτουργίας «Η Κίνηση Τώρα»

➼ Εύρεση πρατηρίων καυσίμων, εύρεση θέσης στάθμευσης και άλλων σημείων ενδιαφέροντος

➼ Ειδοποιήσεις Υγείας Οχήματος ➼ Εύρεση Δικτύου Ford Στο σύντομο μέλλον, θα μπορείτε επίσης να ελέγχετε το όχημά σας από μακριά, να το χρησιμοποιείτε ως WiFi Hotspot, να έχετε την ακριβή τοποθεσία του, να κλείνετε ραντεβού για σέρβις, να λαμβάνετε εκτεταμένες πληροφορίες, ειδοποιήσεις και αναφορές σχετικά με το όχημά σας κ.ά.

7.11.19 – lifo

47

Αυτοκίνητο2O2O

ΑΦΙΕΡΩΜA

ΤΑ ΣΧΈΔΙΑ ΤΩΝ ΕΤΑΙΡΕΙΏΝ ΓΙΑ ΤΟ ΜΈΛΛΟΝ!

Volvo H Volvo Cars παρουσίασε ένα από τα πλέον φιλόδοξα σχέδια στην αυτοκινητοβιομηχανία, στοχεύοντας στη μείωση του αποτυπώματος άνθρακα στον κύκλο ζωής των αυτοκινήτων της έως και 40% ανά όχημα μεταξύ του 2018 και του 2025. Πρόκειται για το πρώτο ξεκάθαρο βήμα προς την υλοποίηση της φιλοδοξίας της Volvo να γίνει μια κλιματικά ουδέτερη εταιρεία έως το 2040. Το σχέδιο εμπεριέχει συγκεκριμένες δράσεις και εναρμονίζεται με την Παγκόσμια Συμφωνία του Παρισιού για το Κλίμα (2015), η οποία επιδιώκει να περιοριστεί η αύξηση της θερμοκρασίας του πλανήτη σε 1,5 βαθμούς Κελσίου πάνω από τα προβιομηχανικά επίπεδα. Οι στόχοι της Volvo για το 2040 δεν αφορούν μόνο την καθολική αντιμετώπιση του ζητήματος των εκπομπών καυσαερίων στα οχήματά της μέσω της ηλεκτροκίνησης. Η σουηδική φίρμα θα μειώσει δραστικά τις εκπομπές άνθρακα στο δίκτυο των μονάδων παραγωγής, στις ευρύτερες υπηρεσίες της και στην αλυσίδα εφοδιασμού, ενώ θα διευρύνει την ανακύκλωση και την επαναχρησιμοποίηση υλικών. Ως πρώτο βήμα στην πραγματοποίηση των φιλοδοξιών της για το 2040 η Volvo εφαρμόζει μια σειρά από άμεσα μέτρα, προσπαθώντας να ελαττώσει το αποτύπωμα διοξειδίου του άνθρακα στον κύκλο ζωής κάθε αυτοκινήτου της, όπως προαναφέραμε. Σε αυτό το χρονικό σημείο η εταιρεία στοχεύει επίσης

lifo – 24.10.19 5.4.18 48 48 lifo – 7.11.19

όλες της οι εγκαταστάσεις παραγωγής σε παγκόσμιο επίπεδο να είναι κλιματικά ουδέτερες. Για να πετύχει την ιδιαίτερα σημαντική μείωση κατά 40% του αποτυπώματος διοξειδίου του άνθρακα ανά αυτοκίνητο έως το 2025, θέτει ένα σύνολο στόχων που αφορούν διαφορετικά τμήματα των λειτουργιών της. Ο στόχος που έχει ανακοινωθεί ήδη, ότι έως το 2025 τα αμιγώς ηλεκτρικά αυτοκίνητα θα αντιπροσωπεύουν το 50% των πωλήσεων της Volvo, είναι πρωταρχικός. H επίτευξή του θα αποφέρει μείωση κατά 50% των εκπομπών άνθρακα ανά αυτοκίνητο «στην εξάτμιση» μεταξύ του 2018 και του 2025. Άλλοι βραχυπρόθεσμοι στόχοι είναι οι εξής: - Έως το 2025, μείωση κατά 25% των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα που σχετίζονται με την αλυσίδα εφοδιασμού σε παγκόσμιο επίπεδο.

- Έως το 2025, το 25% των πλαστικών στα νέα αυτοκίνητα της Volvo θα προέρχεται από ανακυκλωμένο υλικό.

- Μείωση κατά 25% των εκπομπών άνθρακα που προκύπτουν από τη συνολική δραστηριότητα της εταιρείας, συμπεριλαμβανομένων των παραγωγικών της δραστηριοτήτων και του εφοδιασμού.

Suzuki Η Suzuki έχει μεταστρέψει τη φιλοσοφία και τη στρατηγική εξέλιξής της με γνώμονα την προστα-

σία του περιβάλλοντος, προκειμένου να παραδοθεί στις επόμενες γενιές ένα βιώσιμο περιβάλλον. Το 2015 παρουσίασε στην Ευρώπη το πρώτο της υβριδικό μοντέλο, ενώ πριν ακόμα και από τη Συμφωνία του Παρισιού για την Κλιματική Αλλαγή (Μάρτιος 2016) έθεσε σε ισχύ το «Περιβαλλοντολογικό Πλάνο Suzuki 2015», στο οποίο καταγράφονται όλες οι δραστηριότητές της με οικολογικό χαρακτήρα. Η οικολογική δραστηριότητα της Suzuki που υπαγορεύεται από την περιβαλλοντική της συνείδηση αποτυπώνεται στις τεχνολογίες και στις δράσεις που πραγματοποιεί με σκοπό να μειώσει περαιτέρω το ενεργειακό της αποτύπωμα στον πλανήτη. Τα σημαντικότερα στοιχεία της μάρκας είναι οι καινοτομίες που τη χαρακτηρίζουν, η ποιότητα και η ιδιαίτερη ταυτότητά τους. Το «Περιβαλλοντολογικό Πλάνο Suzuki» έχει τεθεί ήδη σε εφαρμογή σε όλες τις εταιρικές της δομές, δίνοντας ιδιαίτερη βάση σε κομβικούς τομείς: 1. Μείωση της θερμοκρασίας του πλανήτη – Διατήρηση βιώσιμου περιβάλλοντος Μέσω της κατασκευής οχημάτων με κορυφαία στην κατηγορία τους υβριδική τεχνολογία, η οποία εξασφαλίζει απόδοση και χαμηλή κατανάλωση καυσίμου, μειώνει τις εκπομπές ρύπων CO2, ενώ ταυτόχρονα εξοικονομεί ενέργεια στην παραγωγή και κάθε μορφή εργασίας της.

2. Δίνοντας έμφαση στο τρίπτυχο των 3R, Reduce - Reuse - Recycle (Μείωση - Επαναχρησιμοποίηση - Ανακύκλωση) Ελαχιστοποιώντας τα απορρίμματα της παραγω-

γικής διαδικασίας χάρη στη μείωση δαπάνης των πόρων και συμβάλλοντας συνεχώς στις προσπάθειες ανακύκλωσης, όπως επιτάσσει η σύγχρονη εποχή. Με λίγα λόγια, η Suzuki φροντίζει να είναι απόλυτα συμβατή με όλες τις περιβαλλοντικές νομοθεσίες και κανονισμούς, κάνοντας παράλληλα το επιπλέον βήμα και θέτοντας η ίδια ακόμα υψηλότερους στόχους. Μέσω των αυτοκινήτων που διαθέτει στη σύγχρονη γκάμα της, επιδιώκει να πετύχει την τέλεια ισορροπία ανάμεσα σε απόδοση, ποιότητα και μειωμένο περιβαλλοντικό αποτύπωμα.

Nissan Η Nissan αποκάλυψε μια νέα υπηρεσία φόρτισης ηλεκτρικών οχημάτων, τη Nissan Charge, η οποία έχει σχεδιαστεί για να κάνει την εμπειρία ιδιοκτησίας ενός EV καλύτερη από ποτέ. Αποτέλεσμα της συνεργασίας με την Plugsurfing, τον κορυφαίο πάροχο υπηρεσιών ηλεκτροκίνησης στην Ευρώπη, η Nissan Charge επιτρέπει στους ιδιοκτήτες του Leaf να βρίσκουν και να έχουν πρόσβαση, πληρώνοντας μια συνδρομή, σε ένα δίκτυο 100.000 και πλέον σημείων φόρτισης σε όλη την Ευρώπη, ενώ βρίσκονται καθ’ οδόν. Διαθέσιμη με όλα τα καινούργια και μεταχειρισμένα ηλεκτρικά Leaf, η Nissan Charge επιτρέπει στους ιδιοκτήτες να αναζητήσουν το καλύτερο σημείο φόρτισης μέσω μιας ειδικής εφαρμογής smartphone για Apple και Android. Οι αναζητήσεις

ΜΕ

32

ΠΡΕΜΙΈΡΕΣ Η ΦΕΤΙΝΉ ΈΚΘΕΣΗ ΑΥΤΟΚΙΝΉΤΟΥ ΤΗΣ ΑΘΉΝΑΣ Η έκθεση «Αυτοκίνηση Anytime 2019»

αναμένεται ιδιαίτερα αναβαθμισμένη σε σχέση με τα προηγούμενα χρόνια. Με 150 νέα μοντέλα, καινοτόμες τεχνολογίες και φυσικά 32 πρεμιέρες επί ελληνικού εδάφους, η έκθεση θα πραγματοποιηθεί από τις 9 έως και τις 17 Νοεμβρίου στο πρώην Δυτικό Αεροδρόμιο (αίθουσα ξιφασκίας) στο Ελληνικό. Οι επισκέπτες θα έχουν την ευκαιρία να γνωρίσουν από κοντά νέα μοντέλα από τις εξής εταιρείες: Alfa Romeo, BMW, Dacia, DS Automobiles, FIAT, Ford, Hyundai, Jeep, KIA, Mazda, Mercedes-Benz, MINI, Opel, Peugeot, Renault, SEAT, Skoda, smart, Subaru, Volkswagen και Volvo. Η φετινή διοργάνωση αναμένεται να

μπορούν να φιλτραριστούν με βάση το μοντέλο του αυτοκινήτου, την ταχύτητα και τον τύπο φόρτισης, επιτρέποντας στους ιδιοκτήτες να εντοπίζουν γρήγορα το καλύτερο μέρος για την επαναφόρτιση τους οχήματός τους. Οι χρήστες μπορούν να πλοηγηθούν στο επιλεγμένο σημείο φόρτισης μέσω της εφαρμογής και να χρησιμοποιήσουν το τηλέφωνό τους για να εκκινήσουν και να σταματήσουν εξ αποστάσεως τις «συνεδρίες» φόρτισης σε συμβατούς σταθμούς. Η εφαρμογή Nissan Charge εντοπίζει, επίσης, σημεία φόρτισης σε αντιπροσώπους και συνεργάτες της Nissan, παρέχοντας στους χρήστες εύκολη πρόσβαση και ανταγωνιστικές τιμές, βελτιώνοντας με αυτόν τον τρόπο την εμπειρία ιδιοκτησίας ενός ηλεκτρικού οχήματος. Η νέα υπηρεσία ενισχύει το γόητρο του Nissan Leaf ως του εμβληματικού μοντέλου του οράματος Nissan Intelligent Mobility, καθώς διαθέτει πλήθος τεχνολογιών οδήγησης, όπως το ProPILOT για υποστήριξη του συστήματος διεύθυνσης, τα συστήματα ελέγχου λωρίδων κυκλοφορίας και πέδησης, το ProPILOT Park και το μοναδικό e-Pedal για οδήγηση με ένα πεντάλ. Επιπλέον, το καινούργιο Nissan Leaf διαθέτει το νέο προηγμένο σύστημα ψυχαγωγίας NissanConnect με τα Apple CarPlay και AndroidAuto, καθώς και το αναβαθμισμένο σύστημα πλοήγησης TomTom LIVE premium traffic, με δυνατότητες βελτιστοποίησης της διαδρομής. Τέλος, η Nissan Charge είναι διαθέσιμη στη Γερμανία και στην Ιταλία. Η υπηρεσία θα είναι δι-

αθέσιμη αργότερα και σε Βέλγιο, Γαλλία, Ολλανδία, Λουξεμβούργο, Ηνωμένο Βασίλειο, Ισπανία, Πορτογαλία, Αυστρία, Ελβετία, Νορβηγία, Δανία, Σουηδία, Φινλανδία, Πολωνία, Τσεχική Δημοκρατία, Ουγγαρία και Σλοβακία.

Mercedes-Benz Το πρότζεκτ με την ονομασία «Ambition2039» αποτελεί τη στρατηγική της Mercedes-Benz για το πώς θα κινηθεί στο άμεσο μέλλον. Αρχικά, σύμφωνα με το πλάνο της γερμανικής φίρμας, στόχος της είναι να περιορίσει τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα, σε τέτοιο σημείο ώστε να συνδράμει σημαντικά στη μείωση του φαινομένου της κλιματικής αλλαγής. Έτσι, λοιπόν, η Mercedes-Benz ευελπιστεί ότι μέχρι το 2029 τα μισά και πλέον μοντέλα στην γκάμα της θα είναι ηλεκτρικά ή plug-in υβριδικά, ενώ έως το 2039 επιδιώκει μηδενικές εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα! Μέσω του Ambition2039, η γερμανική φίρμα ενεργοποιεί άμεσα τον οικολογικό μηχανισμό της, ξεκινώντας από την αλλαγή των παραγωγικών διαδικασιών στα εργοστάσιά της στην Ευρώπη με το μοντέλο Factory56. Επιπλέον, η Mercedes-Benz, σε συνεργασία με τους προμηθευτές της, θα τους βοηθήσει ώστε να λειτουργούν σε όσο το δυνατόν πιο «πράσινες» διαδικασίες παραγωγής, για να συμβάλουν κι εκείνοι με τη σειρά τους στην προστασία του περιβάλλοντος.

Ford Η Ford ανακοίνωσε το λανσάρισμα εντός του 2019 16 νέων ηλεκτροκίνητων μοντέλων, ανάμεσα στα οποία περιλαμβάνονται επιβατικά και επαγγελματικά οχήματα, καθώς και προτάσεις της SUV κατηγορίας. Σε αυτό το πλαίσιο η Ford προετοιμάζει το έδαφος για τον πλήρη εξηλεκτρισμό της γκάμας της, ενώ το Ford Hybrid αποτελεί ένα νέο ορόσημο, τόσο για την εταιρεία με σήμα το Μπλε Οβάλ όσο και για τους υποψήφιους αγοραστές της στην Ευρώπη, οι οποίοι στο εξής θα έχουν τη δυνατότητα να απολαμβάνουν σε όλες τις κατηγορίες οχημάτων τα πλεονεκτήματα που προσφέρει σε οικονομία και απόδοση η υβριδική τεχνολογία. Απώτερος στόχος της Ford είναι να συμβάλει στη δημιουργία πιο καθαρών και αθόρυβων πόλεων, καθιστώντας την ηλεκτροκίνηση ακόμα πιο προσιτή στο ευρύ κοινό. Και όλα αυτά χωρίς συμβιβασμούς στους τομείς της οδηγικής απόλαυσης, της πρακτικότητας και της αξιοπιστίας.

εναρμονιστεί πλήρως με τις επιταγές της εποχής, με τα αμιγώς ηλεκτρικά αυτοκίνητα, την αυτόνομη οδήγηση, καθώς και τα υβριδικά μοντέλα να μονοπωλούν το ενδιαφέρον του κοινού και όχι μόνο. Η «Αυτοκίνηση Anytime 2019» παρουσιάζεται αναβαθμισμένη σε σχέση με τα προηγούμενα χρόνια, αφού έχει προστεθεί έξτρα εκθεσιακός χώρος για να καλύψει περισσότερες συμμετοχές, ενώ οι επισκέπτες θα έχουν τη δυνατότητα να πραγματοποιήσουν δωρεάν test drives στους χώρους του αεροδρομίου. Τέλος, να σημειωθεί ότι η έκθεση θα λειτουργεί από Δευτέρα έως Παρασκευή 15:00-21:00 και Σάββατο και Κυριακή 10:00-21:00.

7.11.19 – lifo

49

ΑΦΙΕΡΩΜA Όταν κινούμαστε σε βρεγμένο οδόστρωμα οφείλουμε να είμαστε σωστά προετοιμασμένοι, καθώς παραμονεύουν παγίδες, ορισμένες εκ των οποίων μπορούν να αντιμετωπιστούν έγκαιρα, εφόσον είμαστε προνοητικοί και προσεκτικοί. Παρακάτω ακολουθούν δέκα σημαντικές συμβουλές για ασφαλείς μετακινήσεις εν μέσω βροχοπτώσεων, έτσι ώστε να μη βρεθούμε σε δύσκολη θέση:

τους, καθώς με σωστά φώτα βλέπουμε καλύτερα στον δρόμο, ενώ γινόμαστε και ευκολότερα αντιληπτοί από τους άλλους οδηγούς!

5) Προσοχή όταν περνάμε από λιμνάζοντα νερά

και τα αντικαθιστούμε εφόσον αυτό κριθεί απαραίτητο. Ασφάλεια πάνω απ’ όλα!

στους δρόμους. Υπάρχει πιθανότητα, κάτω από την επιφάνεια του νερού, να κρύβεται κάποια λακκούβα, η οποία δεν αποκλείεται να δημιουργήσει ζημιά στα ελαστικά ή στον τροχό του αυτοκινήτου μας, ενώ ελλοχεύει και ο κίνδυνος να χάσουμε τον έλεγχο του οχήματος. Μακριά από εμάς!

2) Φροντίζουμε οι υαλοκαθαριστήρες μας να εί-

6) Προσοχή, επίσης, στο συχνό φαινόμενο της

ναι σε θέση να σαρώνουν άριστα το παρμπρίζ και να μην αφήνουν γραμμές ή θαμπάδες. Δεν επιτρέπεται να μην έχουμε καλή ορατότητα!

υδρολίσθησης! Όταν μαζεύεται υπερβολική ποσότητα νερού στο οδόστρωμα δεν προλαβαίνει να διαφύγει όλο αμέσως μέσω των αυλακώσεων του πέλματος του ελαστικού. Έτσι, το πέλμα δεν πατά πλέον στο οδόστρωμα αλλά «κολυμπάει» στο νερό. Σε περίπτωση που διαπιστώσουμε ότι το αυτοκίνητό μας υδρολισθαίνει και χάνουμε τον έλεγχό του, το σημαντικότερο είναι να διατηρήσουμε την ψυχραιμία μας. Δεν φρενάρουμε, κρατάμε σταθερό το τιμόνι και αποφεύγουμε απότομες κινήσεις, ενώ κόβουμε ταχύτητα, αφήνοντας το γκάζι. Αν τα ελαστικά μας βρίσκονται σε καλή κατάσταση, η πρόσφυση θα επανέλθει σχεδόν αμέσως!

1) Ελέγχουμε τα ελαστικά του αυτοκινήτου μας

3) Εξαερίζουμε σωστά την καμπίνα του αυτοκινή-

του. Παράλληλα, χρησιμοποιούμε τον κλιματισμό για το ξεθάμπωμα των παρμπρίζ. Είπαμε, η ορατότητα είναι το Α και το Ω σε δύσκολες καιρικές συνθήκες!

4) Τσεκάρουμε ότι τα φωτιστικά σώματα του αυ-

τοκινήτου (τόσο εμπρός όσο και πίσω) λειτουργούν στην εντέλεια και δεν υπάρχουν καμένοι λαμπτήρες. Σε περίπτωση που ανακαλύψουμε κάτι μεμπτό, προχωρούμε σε αντικατάστασή

7) Οδηγούμε με ηρεμία. Αποφεύγουμε τις απότο-

μες επιταχύνσεις και επιβραδύνσεις, διατηρούμε μεγαλύτερες αποστάσεις ασφαλείας απ’ ό,τι στη στεγνή άσφαλτο, ενώ φερόμαστε ώριμα για να αποφύγουμε δυσάρεστα απρόοπτα, τόσο για εμάς όσο και για τους γύρω μας!

8) Ελέγχουμε ότι η ρεζέρβα μας βρίσκεται σε κα-

λή κατάσταση, καθώς και το προειδοποιητικό τρίγωνο το οποίο τοποθετούμε στον δρόμο σε περίπτωση ανάγκης. Παράλληλα, δεν ξεχνάμε να τσεκάρουμε το φαρμακείο που διαθέτει το όχημα, προσθέτοντας ό,τι λείπει. Οι λεπτομέρειες κάνουν τη διαφορά!

9) Διεξάγουμε έναν χειμερινό έλεγχο στο αυτοκί-

νητό μας, τον οποίο μάλιστα αρκετές εταιρείες προσφέρουν εντελώς δωρεάν. Η πρόληψη δεν έβλαψε ποτέ κανέναν!

10) Ξεκινάμε νωρίτερα από το σπίτι για τις κα-

θημερινές μετακινήσεις μας, καθώς η βροχή δημιουργεί καθυστερήσεις στην κυκλοφορία, με αποτέλεσμα οι οδηγοί να γίνονται νευρικοί αντί να παραμένουν ψύχραιμοι, άρα οι κίνδυνοι ενδεχόμενων ατυχημάτων να αυξάνονται. Ειρήνη υμίν, κύριοι οδηγοί!

Αυτοκίνητο2O2O

Ο ΔΕΚΆΛΟΓΟΣ ΓΙΑ ΑΣΦΑΛΉ ΟΔΉΓΗΣΗ ΣΤΗ ΒΡΟΧΉ ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΤΕΊΤΕ ΚΑΤΆΛΛΗΛΑ ΓΙΑ ΦΘΙΝΟΠΩΡΙΝΈΣ ΚΑΙ ΧΕΙΜΩΝΙΆΤΙΚΕΣ ΕΞΟΡΜΉΣΕΙΣ ΜΕ ΔΈΚΑ ΒΑΣΙΚΈΣ ΣΥΜΒΟΥΛΈΣ ΑΣΦΑΛΟΎΣ ΟΔΉΓΗΣΗΣ.

lifo – 24.10.19 50 50 lifo – 7.11.19

Η

Michelin αποδεικνύει στην πράξη ότι τα ελαστικά της διατηρούν τις ίδιες κορυφαίες επιδόσεις και κυρίως την ασφάλεια, στοιχεία για τα οποία διακρίνονται καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής τους και όχι μόνο όταν είναι καινούργια! Σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία, για να κριθεί ασφαλές και αποδοτικό ένα ελαστικό, θα πρέπει να παραμένει πάνω από το όριο φθοράς πέλματος, το οποίο έχει οριστεί στα 1,6 χιλιοστά. Ωστόσο, στην αγορά κυκλοφορούν αυτήν τη στιγμή ελαστικά που όσο περισσότερο χρησιμοποιούνται, τόσο μειώνεται η απόδοσή τους, με αποτέλεσμα να παρουσιάζουν αποστάσεις φρεναρίσματος σε συνεχή επιδείνωση. Για τη Michelin αποτελεί δέσμευση το δικαίωμα όλων των ανθρώπων σε ασφαλή ελαστικά από το πρώτο έως το τελευταίο χιλιόμετρο που διανύουν. Παράλληλα, η φθορά ενός ελαστικού παίζει σημαντικό ρόλο στην ασφάλεια του οχήματος, δηλαδή στο κατά πόσο το ελαστικό μπορεί να φρενάρει αποτελεσματικά και, σε περίπτωση βροχής, να αποφύγει την υδρολίσθηση. Να σημειωθεί επίσης ότι η απουσία ενός ρυθμιστικού κανονισμού που να ορίζει ένα κατώτατο όριο επιδόσεων των φθαρμένων ελαστικών μπορεί να οδηγήσει τους επαγγελματίες οδηγούς αλλά και τους απλούς καταναλωτές στο να αντικαθιστούν τα ελαστικά τους πριν φτάσουν στο νόμιμο όριο φθοράς. Η πιο συνηθισμένη απορία μετά την πρώτη σκέψη για αλλαγή ελαστικών είναι η εξής: «Πότε πρέπει να αλλάξω τα ελαστικά μου για να είμαι σίγουρος ότι είναι ασφαλή;» Το ενδιαφέρον στοιχείο είναι ότι δεν υπάρχει συγκεκριμένη απάντηση, καθώς προς το παρόν δεν πραγματοποιούνται δοκιμές στα φθαρμένα ελαστικά. Από την άλλη, σύμφωνα με μελέτες, τόσο οι διάφορες αξιολογήσεις για τα καινούργια ελαστικά όσο και το βάθος πέλματος των ελαστικών δεν είναι εφικτό να μας αποκαλύψουν αν παραμένουν αποδοτικά μετά την πάροδο του χρόνου. Και κάπως έτσι, ο μόνος τρόπος για να μπορέσουμε να επαληθεύσουμε τις πραγματικές επιδόσεις των χρησιμοποιημένων ελαστικών είναι να τα υποβάλλουμε σε ειδικές δοκιμές! Όσο περισσότερο φθείρεται ένα ελαστικό, τόσο περισσότερο μεταβάλλονται οι επιδόσεις του, ειδικά στο φρενάρισμα σε βρεγμένο οδό-

στρωμα, το οποίο αποτελεί βασικό κριτήριο σε κάθε περίπτωση. Η Michelin υποστηρίζει την εφαρμογή ενός κατώτατου ορίου για το φρενάρισμα σε βρεγμένο οδόστρωμα όταν τα ελαστικά είναι φθαρμένα, ενώ τονίζει πώς η αντίσταση κύλισης και ο θόρυβος θα συνεχίσουν να υποβάλλονται σε δοκιμές όταν τα ελαστικά είναι καινούργια. Για τα καινούργια ελαστικά, η δοκιμή του φρεναρίσματος σε βρεγμένο οδόστρωμα μετρά την απόσταση που χρειάζεται για να επιβραδύνει ένα όχημα από τα 80 στα 20 χλμ./ ώρα σε κανονική επιφάνεια οδοστρώματος, με στρώμα νερού ύψους 1 χιλιοστού. Επιπλέον, αυτή η δοκιμή περιλαμβάνει και άλλες πολύ ακριβείς παραμέτρους, όπως ο συντελεστής τριβής, η θερμοκρασία του περιβάλλοντος κ.λπ. Η Michelin θεωρεί ότι αυτή η δοκιμή αποτελεί τον πιο κατάλληλο τρόπο για να αξιολογηθούν οι επιδόσεις και των φθαρμένων ελαστικών, για δύο βασικούς λόγους: 1. Η εν λόγω δοκιμή σε βρεγμένο οδόστρωμα μπορεί να προσδιορίσει το κατώτατο ρυθμιστικό όριο ασφάλειας για καινούργια ελαστικά και είναι ευρέως αποδεκτή από ειδικούς και επαγγελματίες των ελαστικών (κατασκευαστές, διανομείς, ενώσεις καταναλωτών, καταναλωτές κ.λπ.).

2. Καλύπτει τις πραγματικές συνθήκες και τους κινδύνους που μπορεί να αντιμετωπίσει ένας οδηγός στον δρόμο: • Αρχική ταχύτητα φρεναρίσματος 80 χλμ./ ώρα • Στρώμα νερού ύψους 1 χιλιοστού Τέλος, για τη Michelin οι βασικοί στόχοι είναι οι εξής: 1. Να βελτιώσει την ασφάλεια των καταναλωτών, προσφέροντάς τους τις σχετικές πληροφορίες για τις επιδόσεις των ελαστικών τους, είτε είναι καινούργια είτε χρησιμοποιημένα.

2. Να βελτιώσει συνολικά το περιβαλλοντικό αποτύπωμα της βιομηχανίας των ελαστικών, εξοικονομώντας μέχρι και 128 εκατομμύρια ελαστικά κάθε χρόνο στην Ευρώπη και 6,6 εκατομμύρια τόνους εκπομπών CO2.

3. Ν α βελτιώσει την αγοραστική δύναμη των καταναλωτών, εξοικονομώντας μέχρι και 6,9 δισεκατομμύρια ευρώ κάθε χρόνο για τους Ευρωπαίους οδηγούς.

Τα ελαστικά της Michelin δεν θα σε απογοητεύσουν ποτέ Επιδόσεις και ασφάλεια παραμένουν σε κορυφαίο επίπεδο καθ’ όλη τη διάρκεια ζωής τους.

7.11.19 – lifo

51

ΑΦΙΕΡΩΜA

Ο ΔΕΚΆΛΟΓΟΣ ΓΙΑ ΑΣΦΑΛΉ ΟΔΉΓΗΣΗ ΣΤΗ ΒΡΟΧΉ

Η ΣΩΣΤΉ ΕΠΙΛΟΓΉ ΕΛΑΣΤΙΚΏΝ 5 + 5 tips για τη σωστή επιλογή ελαστικών

Εν όψει του χειμώνα οφείλουμε να τσεκάρουμε την κατάσταση των ελαστικών μας και σε περίπτωση αντικατάστασής τους να κάνουμε την καλύτερη δυνατή επιλογή. Τα ελαστικά του αυτοκινήτου μας αποτελούν βασικό «γρανάζι» για τη σωστή και κυρίως ασφαλή λειτουργία του και οφείλουν να βρίσκονται μόνιμα σε άριστη κατάσταση. Όντας το μοναδικό σημείο επαφής με την άσφαλτο, είναι το πρώτο εξάρτημα του οχήματός μας που θα πρέπει να ελέγχουμε με τη μεγαλύτερη δυνατή συχνότητα. Πώς, όμως, θα είμαστε σίγουροι ότι χρειάζονται αντικατάσταση; Ακολουθούν πέντε σημάδια τα οποία μας «ενημερώνουν» ότι έφτασε η κατάλληλη στιγμή:

Αυτοκίνητο2O2O

1) Τα χιλιόμετρα που έχουμε διανύσει με αυτά

lifo – 24.10.19 52 52 lifo – 7.11.19

μαρτυρούν πολλά για την κατάστασή τους. Ένα μέσο σετ ελαστικών έχει ζωή περίπου 40.000 χιλιόμετρα με φυσιολογική οδήγηση. Οπότε, σημειώστε την ένδειξη του χιλιομετρητή όταν τα αντικαταστήσετε, για να ξέρετε πότε θα χρειαστείτε την επόμενη τετράδα!

2) Τα έτη τοποθέτησης «μαρτυρούν» επίσης πολ-

λά. Ακόμα κι αν έχουμε καλύψει 10.000 χιλιόμετρα ή λιγότερα, αν τα ελαστικά μας είναι 10 ετών δεν θα έχουν την ίδια απόδοση με μια νέα τετράδα. Έτσι, όταν κοιτάξετε την ημερομηνία παραγωγής τους και διαπιστώστε ότι έχουν περάσει 5 ή περισσότερα χρόνια από τότε, καλό θα ήταν να σκεφτείτε την αλλαγή τους, ακόμα κι αν έχουν πολύ «ψωμί» ακόμη.

3) Μια άτυχη στιγμή θα μπορούσε να φέρει πρό-

ωρη αντικατάσταση ελαστικών. Αν, για παράδειγμα, ένα από αυτά διατρηθεί από κάποια πρόκα, μπορεί να επισκευαστεί σε ένα βουλκανιζατέρ. Ωστόσο, μπορεί να δημιουργηθεί κάποιο πρόβλημα που δεν είναι εμφανές με την

πρώτη ματιά, όμως ο ειδικός θα το εντοπίσει και θα σας ενημερώσει. Αν, λοιπόν, τα ελαστικά σας έχουν αρκετό χρόνο ή χιλιόμετρα «στην πλάτη» τους και ένα από αυτά καταστραφεί, καλό θα ήταν να τα αλλάξετε όλα.

4) Ανεξάρτητα από τα χιλιόμετρα ή την ηλικία των

ελαστικών, πολύ μεγάλη σημασία παίζει και η φθορά τους. Αν στο αυτοκίνητο γίνεται «σκληρή» χρήση λόγω γρήγορης οδήγησης γενικότερα, η γόμα «τρώγεται» με ιδιαίτερη ευκολία, ακόμα κι αν πρόκειται για καινούργια ελαστικά με λίγα χιλιόμετρα. Το νόμιμο όριο βάθους του πέλματος είναι 1,6 χιλιοστά, οπότε, για να είστε νόμιμοι, θα πρέπει να διασφαλίσετε ότι στις αυλακώσεις είναι μεγαλύτερο από αυτό και αρκετά μεγαλύτερο, για να είστε απόλυτα ασφαλείς.

5) Οδηγώντας το αυτοκίνητο μπορούμε να κατα-

λάβουμε ευκολότερα αν τα ελαστικά μας βρίσκονται προς το τέλος της ζωής τους. Ακόμη κι αν για την ώρα παραμένουν απολύτως ασφαλή, η αλλαγή συμπεριφοράς στο φρενάρισμα ή στο στρίψιμο προφανώς είναι μήνυμα ότι ήρθε η ώρα για αντικατάσταση. Ο βαθμός φθοράς γίνεται αντιληπτός ευκολότερα σε δυσμενείς καιρικές συνθήκες, όπως η βροχή. Τι συμβαίνει, όμως, όταν τα πρώτα σημάδια αντικατάστασής τους επιβεβαιωθούν και κυρίως με τι κριτήριο θα πραγματοποιηθεί η αγορά νέων ελαστικών; Ακολουθούν 5 βασικές συμβουλές για σωστή επιλογή ελαστικών: 1) Προφανώς, ο τύπος του αυτοκινήτου μας και οι

διαστάσεις ελαστικών του αποτελούν το βασικό κριτήριο. Οι τύποι ελαστικών κάθε εταιρείας δεν διατίθενται σε όλες τις διαστάσεις, οπότε θα πρέπει να τσεκάρουμε πρώτα τι υπάρχει δι-

αθέσιμο για τη δική μας διάσταση, ενώ καλό θα ήταν να ακολουθούμε τις προτάσεις του κατασκευαστή και να μην επιλέγουμε λίγο μεγαλύτερες ή μικρότερες κατά την αλλαγή τους.

2) Ο τρόπος οδήγησης καθορίζει, επίσης, την τε-

λική επιλογή μας. Είμαστε φαν των χαλαρών μετακινήσεων με Eco Driving ή διαθέτουμε «βαρύ πόδι»; Ή μήπως ψηφίζουμε ορεινές διαδρομές; Η απάντηση σε αυτά τα ερωτήματα είναι εξαιρετικά κρίσιμη για το επόμενο σετ ελαστικών μας.

3) Οι καθημερινές μας μετακινήσεις αποτελούν

έναν ακόμη παράγοντα επιλογής ελαστικού. Αν, για παράδειγμα, κινούμαστε κατά κύριο λόγο εντός πόλης, η επιλογή θα είναι εντελώς διαφορετική απ’ ό,τι αν κινούμασταν καθημερινά σε εθνικό οδικό δίκτυο. Οπότε οφείλουμε να συνυπολογίσουμε και αυτή την παράμετρο προτού αποφασίσουμε οριστικά.

4) Οι καιρικές συνθήκες του τόπου διαμονής μας

επηρεάζουν σημαντικά την επιλογή ελαστικών, καθώς, ανάλογα με το πόσο χαμηλή είναι η θερμοκρασία τον χειμώνα, πόσο υψηλή το καλοκαίρι, πόσο συχνά βρέχει και κάθε πότε χιονίζει, θα κριθεί και το τελικό αποτέλεσμα της αναζήτησής μας.

5) Ο βαθμός φθοράς ενός ελαστικού διαφέρει ση-

μαντικά από τον αντίστοιχο σε έναν άλλο τύπο. Αυτό οφείλεται στην κατασκευή του, καθώς και στο πόσο μαλακή είναι η γόμα του. Αρκετά ελαστικά αντέχουν με σχετική άνεση για τρία με τέσσερα χρόνια, ήτοι όσο και το προτεινόμενο χρονικό διάστημα για αντικατάστασή τους, όμως κάποια ίσως χρειαστούν αλλαγή νωρίτερα. Τα τελευταία, ωστόσο, στην πλειονότητά τους διαθέτουν καλύτερο κράτημα και φρενάρισμα.

Η

Yokohama διακρίνεται διαχρονικά για την εξαιρετική απόδοση των ελαστικών της, κάτι το οποίο συμβαίνει και στην περίπτωση του Advan Sport V105. Δεν είναι τυχαίο, άλλωστε, ότι το εν λόγω ελαστικό έχει τοποθετηθεί σε μοντέλα με κύρος και υψηλές επιδόσεις, όπως τα Audi Audi RS6 και RS7 και οι Mercedes-Benz CLS και S-Class. Κατά τον σχεδιασμό του συγκεκριμένου ελαστικού, οι μηχανικοί της Yokohama χρησιμοποίησαν την εμπειρία που αποκτήθηκε από την πλούσια αγωνιστική κληρονομιά της μάρκας, με το τελικό αποτέλεσμα να τους δικαιώνει πλήρως. Αξίζει να σημειωθεί ότι το Advan Sport V105 βρέθηκε στην κορυφή σχετικών δοκιμών σε βρεγμένη πίστα από γνωστά έντυπα του εξωτερικού, ενώ εξαιρετικές ήταν και οι επιδόσεις του στο στεγνό οδόστρωμα, τόσο σε χρόνους όσο και στην υποκειμενική αξιολόγηση της όλης διαδικασίας. Σε τέτοιου είδους δοκιμές συμμετέχουν ελαστικά από ένα ευρύ φάσμα κατασκευαστών και βαθμολογούνται σε συνθήκες όπως το φρενάρισμα σε στεγνό και ολισθηρό οδόστρωμα, ο χειρισμός και ο χρόνος επιδόσεων σε πίστα, και με βάση την υποκειμενική αίσθηση που δίνουν στους επαγγελματίες οδηγούς-δοκιμαστές επί το έργον. Παράλληλα, η σπορ συμπεριφορά, η άνεση και η ασφάλεια που προσφέρει η σειρά Advan Sport V105 της Yokohama σε όλες τις διαθέσιμες διαστάσεις ικανοποιούν ακόμα και τους πιο απαιτητικούς ιδιοκτήτες αυτοκινήτων υψηλών επιδόσεων. Σχεδιασμένη με το απόλυτο κριτήριο της υψηλής απόδοσης, η πλούσια γκάμα των ελαστικών της Yokohama στο σύνολό της έχει κατασκευαστεί για να ανταποκρίνεται πλήρως στις απαιτήσεις του οδηγού και του αυτοκινήτου, ενώ περιλαμβάνει μεγάλη ποικιλία από σπορ ελαστικά έως SUV εξαιρετικά φιλικά προς το περιβάλλον. Η ακριβής απόκριση στις στροφές, η ασφάλεια, η τέλεια πρόσφυση και η πραγματική αίσθηση του δρόμου που προσφέρουν στον οδηγό είναι μερικά μόνο από τα χαρακτηριστικά των υψηλής τεχνολογίας ελαστικών Yokohama. Για την ιστορία, η ιαπωνική εταιρεία ιδρύθηκε το 1917 στην πόλη Yokohama της Ιαπωνίας και αποτελεί τον δεύτερο μεγαλύτερο παραγωγό ελαστικών στην Ιαπωνία, καθώς και τον έκτο μεγαλύτερο σε παγκόσμιο επίπεδο. Η φιλοσοφία της βασίζεται στη «Συμβολή στην Κοινωνία», έννοια που περιλαμβάνει τη διατήρηση της ευαισθησίας όσον αφορά τις αλλαγές που φέρνουν οι τάσεις της εκάστοτε εποχής σε συνδυασμό με την ανάπτυξη νέων, προηγμένων τεχνολογιών παραγωγής ελαστικών, σύμφωνα με τις μελλοντικές ανάγκες του καταναλωτή. Τέλος, η εταιρεία Θεοχαράκης Α.Ε. εισάγει και διανέμει τα υψηλής ποιότητας ελαστικά Yokohama στην ελληνική αγορά από το 1959, ανταποκρινόμενη πλήρως σε κάθε καταναλωτική απαίτηση.

Yokohama Advan Sport V105

Ένα ελαστικό για πραγματικά υψηλές επιδόσεις! Το Advan Sport V105 αποτελεί την αιχμή του δόρατος στα ελαστικά υψηλών επιδόσεων της Yokohama.

ΘΕΟΧΑΡΑΚΗΣ Α.Ε. Aθήνα: Λεωφ. Αθηνών 169, 210 3479700 Θεσσαλονίκη: Μοναστηρίου 177-179, 2310 561200 www.yokohama.gr | FB: YokohamaTyresGR | Instagram:yokohamatyres_gr

7.11.19 – lifo

53

ΑΦΙΕΡΩΜA

3

ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΆ

«ΜΕ»

ΑΥΤΟΚΊΝΗΤΟ

Αυτοκίνητο2O2O

Το αυτοκίνητο δεν αποτελεί απλώς το βασικό μεταφορικό μας μέσο σε κάθε είδους εξόρμηση ή μετακίνηση αλλά κάτι παραπάνω. Για παράδειγμα, μπορεί να χρειαστεί να ταξιδέψουμε με άλλο μεταφορικό μέσο για να απολαύσουμε ένα θεματικό πάρκο αφιερωμένο στα αυτοκίνητα ή για να παρακολουθήσουμε έναν αγώνα του μηχανοκίνητου αθλητισμού. Όσοι έχουν βιώσει μια αντίστοιχη εμπειρία είναι δεδομένο ότι την έχουν απολαύσει στο έπακρο, ενώ όσοι δεν έχουν βρεθεί ως τώρα στην ευχάριστη αυτή θέση, ήρθε η στιγμή να το επιχειρήσουν! Εμείς επιλέξαμε 3 διαφορετικές προτάσεις, οι οποίες συνδυάζουν τον κόσμο της αυτοκίνησης είτε με γνωστές κινηματογραφικές ταινίες είτε με άκρως βιωματικές εμπειρίες, όπως η εξερεύνηση της Ιταλίας με ένα supercar. Η τελική επιλογή είναι δική σας!

lifo – 24.10.19 5.4.18 54 54 lifo – 7.11.19

ΕΊΘΙΣΤΑΙ ΤΟ ΑΥΤΟΚΊΝΗΤΟ ΝΑ ΑΠΟΤΕΛΕΊ ΤΟ ΒΑΣΙΚΌ ΜΕΤΑΦΟΡΙΚΌ ΜΑΣ ΜΈΣΟ ΣΕ ΚΆΘΕ ΛΟΓΉΣ ΕΞΌΡΜΗΣΉ ΜΑΣ. ΩΣΤΌΣΟ, ΥΠΆΡΧΟΥΝ ΚΑΙ ΚΆΠΟΙΕΣ ΕΞΑΙΡΈΣΕΙΣ, ΟΠΌΤΕ ΤΟ ΤΑΞΊΔΙ ΓΊΝΕΤΑΙ ΓΙΑ ΝΑ ΓΝΩΡΊΣΟΥΜΕ ΑΠΌ ΚΟΝΤΆ ΤΗΝ ΙΣΤΟΡΊΑ ΤΗΣ ΑΥΤΟΚΊΝΗΣΗΣ. ΤΙ ΑΚΡΙΒΏΣ ΕΝΝΟΟΎΜΕ;

FERRARI LAND Η Ferrari φημίζεται διαχρονικά για τα εντυπωσιακά και γρήγορα μοντέλα της, με αποτέλεσμα να αποτελεί ισχυρό δέλεαρ για να επισκεφτείς οτιδήποτε σχετικό με αυτήν. Εάν, λοιπόν, είστε λάτρεις των εξωτικών supercars της Σκουντερία, επιβάλλεται να επισκεφτείτε το Ferrari Land, ένα θεματικό πάρκο αφιερωμένο στην ιταλική φίρμα που βρίσκεται στη Βαρκελώνη. Το Ferrari Land δεν είναι ένα συνηθισμένο τουριστικό μέρος, καθώς αποτελεί κομμάτι του συγκροτήματος θεματικών πάρκων PortAventura στην Ταραγόνα της Καταλονίας και τραβάει την προσοχή όλων όσοι αγαπούν την ταχύτητα. Το PortAventura διαθέτει δύο θεματικά πάρκα, πέντε θεματικά ξενοδοχεία και τρία γήπεδα golf, ενώ συγκεντρώνει κάθε χρόνο πάνω από 4.000.000 επισκέπτες από την Ισπανία και το εξωτερικό. Στα

70.000 τετραγωνικά μέτρα του Ferrari Land θα έχετε την ευκαιρία να θαυμάσετε από κοντά ορισμένα από τα πιο ιστορικά και σύγχρονα μοντέλα της ιταλικής φίρμας, όπως η Berlinetta, η Enzo, η California, η Italia, η Speciale, η Spider, καθώς και ορισμένα μονοθέσια από την πλούσια ιστορία της Ferrari στη Formula 1. Παράλληλα, στο Ferrari Land θα βρεθείτε πίσω από το τιμόνι του αγαπημένου σας μοντέλου, ενώ οι μικροί της παρέας θα δοκιμάσουν τις δυνατότητές τους στην πίστα 600 μέτρων με μινιατούρες των αγωνιστικών αυτοκινήτων της Ferrari. Στη συνέχεια η περιήγηση στο σπίτι του Enzo Ferrari περιλαμβάνει μια βόλτα στη vintage γωνιά του πάρκου με αντίκες της εταιρείας —που είναι απαραίτητη—, ενώ δεν λείπουν οι «κλεφτές ματιές» στα νέα μοντέλα της Ferrari, όπως ακριβώς θα τα απολαμβάνατε στο Μαρανέλο. Για περισσότερη διασκέδαση, ταυτόχρονα με αδρεναλίνη στα

ύψη, αρκεί μια βόλτα με το Vertical Accelerator, το υψηλότερο τρενάκι λούνα παρκ στην Ευρώπη, με το οποίο μπορείτε να απολαύσετε το πάρκο της Ferrari από ύψος 112 μέτρων και με ταχύτητα 180 χλμ./ώρα, σε μόλις 5 δευτερόλεπτα! Μια επίσκεψη σε ένα τέτοιο θεματικό πάρκο προφανώς περιλαμβάνει και τα απαραίτητα ψώνια, οπότε μην ξεχάσετε να επισκεφτείτε το Ferrari Shop για να αποκτήσετε έστω μια μινιατούρα του αγαπημένου σας μοντέλου ή οτιδήποτε αναμνηστικό σάς ταιριάζει. Για όσους επιθυμούν να παρατείνουν τη διαμονή τους στο Ferrari Land, αρκεί μια κράτηση στο ξενοδοχείο πέντε αστέρων Ferrari Hotel. Ακόμα το σκέφτεστε;

FAST & FURIOUS:

SUPERCHARGED

Είτε είστε λάτρεις της ταχύτητας είτε απλώς

ΤΑΞΊΔΙΑ

φαν της γνωστής σειράς ταινιών Fast & Furious, η Universal Studios σας προ(σ)καλεί να πατήσετε τέρμα γκάζι και να οργανώσετε ένα μοναδικό ταξίδι προς τα εκεί. Αναφερόμαστε στο πρώτο θεματικό πάρκο «Fast & Furious», το οποίο άνοιξε τις πύλες του και σας περιμένει για μια νέα περιπέτεια με εσάς πρωταγωνιστές! Ο Dom Toretto και η γνωστή οικογένεια είναι εκεί για να σας ξεναγήσουν στο γκαράζ με την εντυπωσιακή συλλογή αυτοκινήτων που διαθέτουν και, φυσικά, να απολαύσετε παρέα μια Corona στη διάσημη βεράντα, όπως ακριβώς και οι πραγματικοί πρωταγωνιστές. Πιο συγκεκριμένα, θα έχετε την ευκαιρία να δείτε μια ενδιαφέρουσα συλλογή από δεκαπέντε αυτοκίνητα που έχουν λάβει μέρος στις ταινίες Fast & Furious. Δώδεκα εξ αυτών θα σας είναι γνώριμα, ενώ τα υπόλοιπα έχουν κατασκευαστεί ειδικά για το θεματικό πάρκο. Παράλληλα, θα έχετε την ευκαιρία να περιηγη-

θείτε στο γκαράζ του Dom και να βγάλετε μια φωτογραφία με φόντο τον μαγνητικό πίνακα, όπου φαίνονται οι φωτογραφίες των αγαπημένων σας ηρώων. Εάν έχετε όρεξη για περιπέτεια, σας περιμένει το λεωφορείο για ένα κυνηγητό με υψηλές ταχύτητες, όπως ακριβώς συμβαίνει σε τέτοιου είδους κινηματογραφικές επιτυχίες. Μετά από αρκετή αναμονή στις ουρές των θεματικών δωματίων για το Fast & Furious, μην απογοητευτείτε εάν δεν δείτε από κοντά το αγαπημένο αυτοκίνητο του Toretto, το Dodge Charger RT του 1970, καθώς θα μπορέσετε να βρεθείτε για λίγο μέσα σε αυτό μέσω 3D προβολής. Παρακάτω θα συναντήσετε τον Hobbs, τη Letty, τον Roman και τον Dom μαζί με το μεγάλο φορτηγό τους. Τα ολογράμματά τους είναι τόσο αληθινά, που μέχρι και ο γιος του Βιν Ντίζελ μπερδεύτηκε, όπως αποκάλυψε ο ηθοποιός! Ακόμα, θα έχετε την ευκαιρία να δείτε τα σκηνικά από τα γυρίσματα των ταινιών

στο Λος Άντζελες, ενώ μόλις ολοκληρώσετε τις ξεναγήσεις σας σε όλα τα δωμάτια μια δροσερή Corona θα σας περιμένει στη βεράντα του Dom και της Letty, δίπλα σε εκείνη του αδικοχαμένου Πολ Γουόκερ. Ακόμα κι αν δεν είστε φαν του εν λόγω είδους ταινιών, η εμπειρία είναι ξεχωριστή!

ΕΞΕΡΕΥΝΏΝΤΑΣ ΤΗΝ ΙΤΑΛΊΑ

ΜΕ ΤΟ ΣΩΣΤΌ SUPERCAR Μπορεί στην Ελλάδα τα supercars να μην έχουν την τιμητική τους λόγω τιμής και φορολογίας, ωστόσο στις γειτονικές χώρες τα τιμούν δεόντως. Για παράδειγμα, στην Ιταλία μπορείτε να ανακαλύψετε τις ομορφιές της χώρας με μια Ferrari, μια Lamborghini ή οποιοδήποτε άλλο εξωτικό μοντέλο είναι διαθέσιμο προς ενοικίαση. Η διαδικασία είναι απλή. Αρχικά υπάρχει η δυνατότητα επιλογής ενός έμπειρου συνοδηγού, ο οποίος

μπορεί να ξεκινήσει τη βόλτα για να σας δείξει τη διαδρομή. Παράλληλα, οι επιλογές ενοικίασης ενός supercar στην Ιταλία είναι πραγματικά πολλές. Στη Ρώμη υπάρχουν αρκετές εταιρείες ενοικίασης supercars, όπως επίσης στη Φλωρεντία και στο Μιλάνο. Σε γενικές γραμμές και σε συνδυασμό με την επιλογή εταιρείας και κυρίως supercar, το κόστος της όλης διαδικασίας ξεκινάει από τα 100 ευρώ και διαμορφώνεται ανάλογα με τη συνολική διάρκεια της διαδρομής, η οποία κυμαίνεται από 10 έως και 120 λεπτά. Όσο για την επιλογή του αυτοκινήτου, είναι σίγουρα δύσκολη, καθώς θα πρέπει να επιλέξετε ανάμεσα σε Ferrari Portofino, California T, Lusso, Speciale, Spider και Challenge, αρκετές Lamborghini, αλλά και μη ιταλικά υπεραυτοκίνητα. La vita è bella!

7.11.19 – lifo

55

ΑΦΙΕΡΩΜA

ΤΑ

5

Dodge Charger

ΠΙΟ

ΕΜΒΛΗΜΑΤΙΚΆ ΑΥΤΟΚΊΝΗΤΑ ΣΕ ΤΑΙΝΊΕΣ

Lightning McQueen

ΤΗΣ ΤΕΛΕΥΤΑΊΑΣ ΔΕΚΑΕΤΊΑΣ Η απάντηση είναι μία και αποτελεί τη συνταγή για μια επιτυχημένη κινηματογραφική ταινία: γρήγορα ή βαριά «οπλισμένα» αυτοκίνητα που προσφέρουν εντυπωσιακές σκηνές δράσεις, οι οποίες μνημονεύονται για χρόνια από σινεφίλ και όχι μόνο. Έτσι, κάθε σούπερ ήρωας ή πρωταγωνιστής ταινιών δράσης εφοδιάζεται με το κατάλληλο για την περίσταση όχημα, όπως ο Batman με το χαρακτηριστικό Batmobile, το οποίο στην πρόσφατη τριλογία του Κρίστοφερ Νόλαν δεν θυμίζει σε τίποτα παλιότερες εκδοχές του. Εμείς επιλέξαμε τα πέντε πιο χαρακτηριστικά παραδείγματα μοντέλων που συμπρωταγωνίστησαν σε ταινίες της τελευταίας δεκαετίας και σας τα παρουσιάζουμε:

Lightning McQueen - «Cars» Στην παιδική σειρά ταινιών Cars από την Pixar την παράσταση κλέβει η Αστραπή McQueen (Lightning McQueen). Το χαρακτηριστικό κόκκινο αυτοκίνητο φαίνεται να έχει αντλήσει την έμπνευσή του από την Corvette, ενώ δεν διστάζει να μιλήσει με τη φωνή του γνωστού ηθοποιού Όουεν Ουίλσον.

Gigahorse - Mad Max: «Fury Road» Σε μια ταινία ολίγον βαρετή, κατά την ταπεινή μας άποψη, παρά τις υποτιθέμενες σκηνές δράσης (όλες στον ίδιο δρόμο), την παράσταση κλέβουν τα ειδικά διαμορφωμένα οχήματα και κυρίως το Gigahorse, το οποίο αποτελεί την ένωση δύο Cadillac Coupé de Villes του 1959, ενώ στον βασικό του εξοπλισμό φέρει αρκετά βαρύ... οπλισμό.

Bumblebee

Dodge Charger - «Fast & Furious» Προφανώς, χωρίς γρήγορα αυτοκίνητα δεν θα είχε λόγο ύπαρξης η σειρά ταινιών Fast & Furious. Έτσι, λοιπόν, στην 4η ταινία ξεχωρίζει, μεταξύ άλλων, ένα Dodge Charger R/T 426 Hemi του 1969, το οποίο θυμίζει αρκετά το αντίστοιχο που είχε πρωταγωνιστήσει σε μία από τις πιο κλασικές σκηνές της διαχρονικής ταινίας Bullitt.

Bumblebee - «Transformers» Μπορεί ο αυθεντικός Bumblebee να ήταν ένας ταπεινός «σκαραβαίος», ωστόσο στις ταινίες Transformers μεταμορφώθηκε σε μια εντυπωσιακή, και προφανώς κίτρινη, Chevrolet Camaro με μαύρες ρίγες, κλέβοντας την παράσταση από τους συμπρωταγωνιστές του, παρά το γεγονός ότι είχε χάσει την «ομιλία» του στη μάχη.

Tumbler - «The Dark Knight Trilogy» Το γνωστό και μη εξαιρετέο Batmobile στη σύγχρονη εκδοχή της τριλογίας του Σκοτεινού Ιππότη ονομάζεται «Tumbler» και αποτελεί το βαρύ πυροβολικό του Batman ενάντια στον Joker, κυρίως στην τρίτη και τελευταία ταινία της σειράς, με την οποία ολοκληρώνεται το έπος του Κρίστοφερ Νόλαν.

Αυτοκίνητο2O2O

Tumbler

lifo – 24.10.19 56 56 lifo – 7.11.19

Gigahorse

ΤΙ ΚΟΙΝΌ ΈΧΟΥΝ ΤΑ TRANSFORMERS ΜΕ ΤΗ ΣΕΙΡΆ ΤΑΙΝΙΏΝ FAST AND FURIOUS, ΤΟ MAD MAX ΚΑΙ ΤΗΝ ΤΡΙΛΟΓΊΑ ΤΟΥ ΣΚΟΤΕΙΝΟΎ ΙΠΠΌΤΗ;

7.11.19 – lifo

57

58 lifo – 7.11.19

theweek

60

ΕΓΚΑΙΝΙΑ ΠΡΕΜΙΕΡΕΣ Τι καινούργιο ξεκινάει αυτή την εβδομάδα

64 ΒΙΒΛΙΟ Κρίστοφερ Κλαρκ Ένας από τους σημαντικότερους ιστορικούς της εποχής μιλά στη LiFO. απο τον στεφανο καβαλιερακη

68

ΣΙΝΕΜΑ Ο Ματ Ντέιμον και ο Κρίστιαν Μπέιλ μιλούν για το «Κόντρα σε όλα» «Le Mans ’66»

74

ΘΕΑΤΡΟ Η Λουίζα Αρκουμανέα γράφει για τον «Πατέρα»

ΧΟΡΌΣ

Χορός με τη σκιά μου Τέσσερα από τα πιο εμβληματικά έργα του Μάνου Χατζιδάκι («Ο κύκλος του C.N.S.», «Ο καπετάν Μιχάλης», «Το καταραμένο φίδι» και «Το χαμόγελο της Τζοκόντας») χορογραφούνται από τον Κωνσταντίνο Ρήγο και παρουσιάζονται από το Μπαλέτο της Εθνικής Λυρικής Σκηνής σε μια ενιαία παράσταση. Το σκηνικό στήνεται με τρόπο που αντηχεί στα τέσσερα σημεία του ορίζοντα, στις διαφορετικές άκρες της Γης που επηρέασαν τον σπουδαίο δημιουργό, και η διαδρομή διαγράφεται από τον κρύο Βορρά προς τον ζεστό Νότο, την Κρήτη και τα παράλια της Ασίας, για να καταλήξει στο Μανχάταν και στη γοητεία της Νέας Υόρκης. Την παράσταση διευθύνει ο Λουκάς Καρυτινός. Συμμετέχουν οι πιανίστες Θοδωρής Τζοβανάκης και Λευτέρης Μιχαλόπουλος, ο βαρύτονος της ΕΛΣ Διονύσης Σούρμπης και ένα μουσικό σύνολο. ä 9, 10, 16, 17 & 24/11, Αίθουσα Σταύρος Νιάρχος της ΕΛΣ - Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος, λεωφ. Συγγρού 364, 20:00 (Κυρ. 18:30), εισ.: 10-70 ευρώ

topevents

talk

απο τη γεωργια παπασταμου

Sillyboy’s Lost Relatives

φωτό: φίλιππος μαργαλιάς

Ωμό, soft rock μέχρι το κόκαλο.

10 week

7-13 νο ε μ β ρ ιου 2019

1 ΕΙΚΑΣΤΙΚΑ Τάσος Μαντζαβίνος, Εγώ και ο Δράκος Έναν χρόνο περίπου προτού φύγει από τη ζωή, ο Άγγελος Δεληβορριάς οργάνωνε με τον Τάσο Μαντζαβίνο την «επιστροφή» του ζωγράφου στο Μουσείο Μπενάκη. Στην Πινακοθήκη Γκίκα, δίπλα στα αντικείμενα του Καρυωτάκη, στα έργα του Κόντογλου και του Σπαθάρη, ο Μαντζαβίνος μας ξανασυστήνει τώρα τον Δράκο. Κατασκευές με τσίγκο, ξύλο και άλλα υλικά που έχει μαζέψει από το Μοναστηράκι μεταμορφώνονται στο μυθικό πλάσμα.

6/11-4/1/20, Μουσείο Μπενάκη - Πινακοθήκη Χατζηκυριάκου-Γκίκα, Κριεζώτου 3, Τετ.-Σάβ.

10:00, 18:00, εισ.: 5 ευρώ

Πώς πήρε το όνομά της η νέα μπάντα; Από κάτι προσωπικό που μου συνέβη αλλά και από την ανάγκη μου για μια αλλαγή συνολικά. Μάλλον θέλω να «ωριμάσω» λίγο τον Sillyboy.

STOEP TH S PR ES ραμπέτη, Αλέκος Συσσοβίτης, Χάρης Φραγκούλης και Άκης Σακελλαρίου. Έως 12/1/20, Ίδρυμα Μιχάλης Κακογιάννης, Πειραιώς 206, Ταύρος. Τετ.-Παρ. 20:30, Σάβ. 18:00 & 21:00, Κυρ.

20:30, εισ.: 17-25 ευρώ

4 ΘΕΑΤΡΟ Να τελειώνουμε με τον Εντύ Μπελγκέλ

2 ΧΟΡΟΣ Elephant & You Should Have Seen Me Dancing Waltz Πολιτικοποιημένος, σκληρός και ταυτόχρονα ποιητικός, ο εικαστικός, σκηνοθέτης και περφόρμερ Ραμπί Μρουέ παρουσιάζει, μαζί με το Dance On Ensemble, δύο χορογραφίες του στη Στέγη. Ορμώμενος από τις δικές του εμπειρίες από τον πόλεμο και τους πολιτικούς αγώνες, ο Μρουέ δημιούργησε το You should have seen me dancing waltz που ανεβαίνει σε παγκόσμια πρεμιέρα στην Αθήνα, μαζί με το παλιότερο έργο του Elephant. 8-10/11, Στέγη Ιδρύματος Ωνάση, Συγγρού 107-109, 20:30, εισ.: 7-18 ευρώ (κανονικό)

3 ΘΕΑΤΡΟ Λούλου Γραμμένο στις αρχές του 20ού αιώνα, το θρυλικό έργο του Φρανκ Βέντεκιντ πέρασε από συνεχή κύματα απαγορεύσεων, λογοκρισίας, εκδόσεων, κινηματογραφικών διασκευών και σκηνικών θριάμβων. Στην παράσταση του Γιάννη Χουβαρδά τον κεντρικό ρόλο ενσαρκώνει η Άλκηστις Πουλοπούλου και μαζί της εμφανίζονται οι Καρυοφυλλιά Κα-

60 lifo – 7.11.19

ΠΑΡΤΙ Slam!

Queer αισθητική, ερωτική διάθεση και house, acid, electro και dirty disco μουσική σε ένα πάρτι γεμάτο χορό και ελευθερία έκφρασης. Το line up περιλαμβάνει τους residents του Slam!, ClubKid και Fro, αλλά και τον Sp Ps (Kissing Strangers), έναν από τους πιο αγαπημένους DJs της πόλης. Τέλος, το special hosting της βραδιάς αναλαμβάνουν οι Les Salopes.

9/11, 6 d.o.g.s, Αβραμιώτου 6-8, Μοναστηράκι, 24:00, εισ.: 5 ευρώ

Ένας από τους πιο σημαντικούς συγγραφείς της νέας γενιάς, ο 26χρονος Εντουάρ Λουί, με την αιχμηρή γραφή του καταγγέλλει τη βία εναντίον των «διαφορετικών». Το Να τελειώνουμε με τον Εντύ Μπελγκέλ είναι ένα παγκόσμιο μπεστ σέλερ με έντονα αυτοβιογραφική αφήγηση, στο οποίο ο Λουί αναμετριέται με ένα περιβάλλον που ο ίδιος έχει βιώσει, γεμάτο κοινωνικές ανισότητες, ομοφοβία, ξενοφοβία, βία και ρατσισμό. 6-17/11, Εθνικό Θέατρο, Σκηνή «Κατίνα Παξινού», Πανεπιστημίου 48. Τετ.-Σάβ. 21:00, Κυρ. 20:00, εισ.: 5-13 ευρώ

5 ΜΟΥΣΙΚΗ Nick Waterhouse Ο 33χρονος μουσικός, συνθέτης, παραγωγός και ερμηνευτής από την Καλιφόρνια ξαναφέρνει στη χώρα μας ένα μείγμα από rhythm & blues, ροκ εν ρολ, σόουλ-ποπ και τζαζ-ποπ. 8/11, Fuzz Club, Πατριάρχου Ιωακείμ 1, Ταύρος (Πειραιώς & Χαμοστέρνας), 20:00, εισ.: 25-28 ευρώ

Τι μουσική ακούγατε την περίοδο δημιουργίας του «In a small place»; Τα τελευταία χρόνια έχω βουτήξει βαθιά στα ’80s αλλά και στα ’70s, κυρίως σε soft rock και light rock δημιουργούς. Gerry Rafferty, Elton John, The Carpenters και Steely Dan είναι κάποιοι από αυτούς, αλλά εξακολουθώ να ακούω πολύ John Martyn. Από σύγχρονες δουλειές, παρακολουθώ περισσότερο τις κυκλοφορίες της Mexican Summer. Πρόσφατα ξεκινήσατε συνεργασία με την εκλεκτική βρετανική Claremont 56. Πώς προέκυψε αυτό; Στέλνουμε mails και, όταν υπάρχει ενδιαφέρον, απαντούν. Άλλες φορές αμέσως, όπως στην περίπτωση της Claremont 56 (πετύχαμε τον άνθρωπο να ακούει τα κομμάτια αραχτός, σε μια πισίνα – κέντα!), και άλλες φορές μετά από πολύ καιρό. Αρχικά, έδειξε ενδιαφέρον για το single «In a small place» και στην πορεία μάς έκανε πρόταση για φουλ LP. Πόσο διαφορετικό είναι να δουλεύεις με μπάντα; Το προτιμάς; Κάποιες φορές ναι, άλλες όχι και τόσο. Γουστάρω ακόμα να «σκαλίζομαι» μόνος μου. Σίγουρα έχει να κάνει με το ότι σε έναν βαθμό είμαι συγκεντρωτικός και θέλω να έχω την άνεση να βρίζω τον εαυτό μου όταν το αποτέλεσμα δεν είναι καλό – ξεκάθαρη περίπτωση S/M! Δουλεύοντας με την μπάντα, μπορεί να ξεκλειδώσεις πολλά πράγματα, πρέπει όμως να υπάρχει κοινός στόχος, δυνατή φιλία και διάθεση να μπαίνουν οι εγωισμοί στο ντουλάπι. Παρά τις αλλαγές, η μουσική σου παραμένει ατμοσφαιρική. Είναι κάτι που κάνεις συνειδητά; Πάντα τέτοια μουσική άκουγα πάνω κάτω και αυτή είναι και η μουσική που μου αρέσει να γράφω και να παίζω. Ωμό, soft rock μέχρι το κόκαλο! Ποιο είναι το τελευταίο όνειρο που είδες και θυμάσαι πιο έντονα; Είδα ότι ήμουν δεμένος σε ένα κρεβάτι και κάποιοι προσπαθούσαν να με υπνωτίσουν με ιερογλυφικά σύμβολα. Βόλτα με αυτοκίνητο το βράδυ στην Αθήνα. Ιδανική διαδρομή; Θα προτιμούσα μια βόλτα προς Πειραιά, ίσως στο λιμάνι πολύ περασμένη ώρα.

Info: To «Ιn a small place» κυκλοφορεί σε βινύλιο από την Just Gazing Records και είναι διαθέσιμο σε κεντρικά δισκοπωλεία της Αθήνας (Rock & Roll Circus, Σίνα 21 & Syd Record Shop, Πρωτογένους 13) και της Θεσσαλονίκης (Λωτός, Σκρα 7-9 & Stereodisc, Aριστοτέλους 4). Επίσης, είναι διαθέσιμο στο bandcamp. Στις 9/12 το συγκρότημα θα εμφανιστεί live στην Αγγλικανική Εκκλησία, στο πλαίσιο των Church Sessions του Pepper 96,6.

6 ΕΙΚΑΣΤΙΚΑ Qi Baishi, Η μυστηριώδης Ανατολή

Godspeed You! Black Emperor, PJ Harvey, Swans και Lambchop, οι Xylouris White παρουσιάζουν το διονυσιακό, αυτοσχεδιαστικό τους σύμπαν. 7/11, Φιλολογικός Σύλλογος Παρνασσός, πλ. Αγίου Γεωργίου, Καρύτση 8, Αθήνα, 21:00, εισ.: 1725 ευρώ

9 ΜΟΥΣΙΚΗ Liz Harris

DANCE

8 ΜΟΥΣΙΚΗ Actress � Young Paint 4 years Elektrika: Kas:st Η Elektrika γιορτάζει τέσσερα χρόνια παρουσίας μαζί με τους Γάλλους παραγωγούς Kas:st στο six d.o.g.s. Θα τους συνοδεύουν οι a.metz, Cirkle, ZAG και Leo. 8/11, 6 d.o.g.s, Αβραμιώτου 6-8, Μοναστηράκι, 24:00, εισ.: 8 ευρώ

Ονειρικά τοπία, ψάρια, καβούρια και λουλούδια ζωγραφισμένα από τον Qi Baishi (Τσι Μπαϊσί), έναν από τους τελευταίους μεγάλους παραδοσιακούς Κινέζους ζωγράφους, θα έχουμε την ευκαιρία να δούμε στο Ίδρυμα Β & Μ Θεοχαράκη. Έργα του βρίσκονται στο Μητροπολιτικό Μουσείο της Νέας Υόρκης, στο Εθνικό Μουσείο Τεχνών της Κίνας και σε δεκάδες άλλα μουσεία στις ΗΠΑ, στην Ευρώπη και στην Ασία. 4/11-19/1/20, Ίδρυμα Β & Μ Θεοχαράκη, Βασ. Σοφίας 9 & Μέρλιν 1, Δευτ.Κυρ. 10:00-18:00

7 ΜΟΥΣΙΚΗ Xylouris White Έχοντας περιοδεύσει σε ολόκληρο τον κόσμο τα τελευταία χρόνια μαζί με καλλιτέχνες όπως οι

Mix Master Mike

Κορυφαίος της ηλεκτρονικής σκηνής της Βρετανίας, ο Actress φέρνει στην Αθήνα ένα οπτικοακουστικό show-διάλογο μεταξύ τεχνητής νοημοσύνης και ζωντανής δημιουργίας. Ο Young Paint αποτελεί μια δημιουργική συνέργεια ανθρώπου και τεχνητής νοημοσύνης, που παίζει τον ρόλο του εικονικού βοηθού του Actress στη σκηνή. Από τις αρχές του 2018 λαμβάνει και εξομοιώνει σταδιακά τον σκοτεινό και απρόβλεπτο ήχο του Βρετανού παραγωγού και είναι πλέον ικανός να «απαντά» στους ήχους του αλλά και να επιδίδεται σε δικά του «σόλο». 9/11, Μέγαρο Μουσικής Αθηνών, Βασ. Σοφίας & Κόκκαλη, Χίλτον, 21:00, εισ.: 7-17 ευρώ

Ο Mixmaster Mike, DJ των Beastie Boys, παρουσιάζει για πρώτη φορά στην Ελλάδα ένα ολοκληρωμένο solo set.

13/11, Fuzz Club, Π. Ιωακείμ 1, Ταύρος, 20:30, εισ.: 15-18 ευρώ

ΜΟΥΣΙΚΗ Σε μία από τις σπάνιες ζωντανές εμφανίσεις της, η Αμερικανίδα Liz Harris (γνωστή και ως Grouper) θα παρουσιάσει το νέο της πρότζεκτ, το εσωστρεφές ρέκβιεμ «Nivhek», στα St Paul’s Sessions 4, στη Διπλάρειο αυτήν τη φορά. Η καλλιτέχνις έχει εμφανιστεί σε γνωστά φεστιβάλ όπως το Atonal στο Βερολίνο, ενώ έχει συνεργαστεί με ονόματα όπως οι Mirrorring, Slow Walkers, Raum, Xiu Xiu, Ilyas Ahmed, Inca Ore και Roy Montgomery. 7/11, Διπλάρειος Σχολή, πλατεία Θεάτρου 3, 21:00, εισ.: από 22 ευρώ

10 ΜΟΥΣΙΚΗ Clock DVA Οι Clock DVA παίζουν στο Temple μαζί με τους Body of Light, Blakaut και Kymatropika. DJ sets από τους Roman & Sarantis, Unhuman, DJ Stealth και Doctor Xou. 9/11, Temple Athens, Ιάκχου 17, 21:00, εισ.: 8-20 ευρώ

Chrysta Bell Η επιβλητική μούσα του Ντέιβιντ Λιντς με τη σπάνια κοντράλτο φωνή έρχεται στην κεντρική σκηνή του Gazarte. Με καταγωγή από το Τέξας, δουλεύει εδώ και μία εικοσαετία πλάι στον αγαπημένο σκηνοθέτη, ενώ πέρσι εμφανίστηκε και στην επιστροφή του Twin Peaks.

9/11, Gazarte, Βουτάδων 32-34, Γκάζι, 22:00, εισ.: 17- 31 ευρώ

7.11.19 – lifo

61

σινεμά

H ΤΑΙΝΙΑ ΤΗΣ ΕΒΔΟΜΑΔΑΣ

Δόκτωρ Ύπνος από τον Στίβεν Κινγκ Stephen King’s Doctor Sleep Σκηνοθεσία: Μάικ Φλάναγκαν Πρωταγωνιστούν: Γιούαν ΜακΓκρέγκορ, Ρεμπέκα Φέργκιουσον, Κάιλι Κάραν

week

Αριστούργημα Πολύ Καλό Καλό Ικανοποιητικό Μέτριο p

Κακό

Ο α πο τον θ οδ ω ρ η κο υτ σογ ιαν νοπου λο

62 lifo – 7.11.19

αστικός μύθος που, αν δεν ισχύει, είναι καταπληκτικό, αποκαλυπτικό ανέκδοτο λέει πως την περίοδο της ταραχώδους συνεργασίας του Στάνλεϊ Κιούμπρικ με τον Στίβεν Κινγκ, κατά τη διάρκεια των γυρισμάτων της Λάμψης, ο σκηνοθέτης τηλεφώνησε μέσα στη νύχτα, όπως το συνήθιζε, στον συγγραφέα, για να διαλύσει μια απορία ή, μάλλον, να επιβεβαιώσει μια υποψία του: «Για πες μου, Στίβεν, πιστεύεις στον Θεό;». «Φυσικά» απάντησε ο Κινγκ. «Το ήξερα» είπε ο Κιούμπρικ. Έκλεισε βιαστικά το τηλέφωνο και δεν ξαναμίλησαν ποτέ! Το περιστατικό λέει πολλά, και εξηγεί ακόμη περισσότερα. Η αναμενόμενη συνέχεια της Λάμψης, σχεδόν 40 χρόνια μετά την πρώτη προβολή του αριστουργήματος του Στάνλεϊ Κιούμπρικ, ελέγχεται πλήρως από τον συγγρα-

φέα και των δύο θρίλερ φρίκης, όπως δείχνει εύγλωττα το όνομα του Στίβεν Κινγκ μπροστά από τον τίτλο, μια πρακτική που εφαρμόστηκε σε περιπτώσεις δημιουργών που κατάφεραν να υποχρεώσουν τις εταιρείες να τους φερθούν ως πρώτα ονόματα στη μαρκίζα, όπως η Τζακλίν Σουζάν ή Σαφάιρ για τη Μονάκριβη, και στη σπάνια κατηγορία των σκηνοθετών, π.χ. στον Φεντερίκο Φελίνι, στον Γουές Κρέιβεν, στον Ντάριο Αρτζέντο ή στον Τζον Κάρπεντερ. Ο Κινγκ είχε κάνει ευρέως γνωστή την αντιπάθειά του για την απόδοση του Κιούμπρικ, επιμένοντας μέσα στις δεκαετίες πως, ενώ δεν είναι απαραίτητα κακή ταινία, απέχει αισθητά και διακριτά από το έργο που συνέλαβε και έγραψε – έδωσε, μάλιστα, τις ευλογίες του για μια άλλη διασκευή, πιο μακροσκελή και περιγραφική. Παρακολουθώντας τον Δόκτορα

Εξακολουθώντας να φέρει το ψυχολογικό τραύμα που υπέστη ως παιδί στο ξενοδοχείο Overlook, ο Νταν Τόρανς προσπαθεί να βρει την εσωτερική του ηρεμία. Όμως αυτή διαλύεται όταν συναντά την Άμπρα, μια θαρραλέα έφηβη που διαθέτει ένα υπερφυσικό χάρισμα, γνωστό ως «λάμψη».

Ύπνο, καταλαβαίνουμε τι εννοεί: στη Λάμψη ο κακός είναι το Κακό, μακριά από μια συγκεκριμένη, εύπεπτη μορφή και τη στενή διάσταση του χρόνου. Βούτυρο στο ψωμί του Κιούμπρικ, ο οποίος αντιλήφθηκε το ξενοδοχείο Overlook ως μια δαιμονική οντότητα και έδωσε διάσταση στην καταχωνιασμένη τρέλα που καταλαμβάνει τον Τζακ Τόρανς, πατέρα του προικισμένου με το χάρισμα της «λάμψης», μια υπεραντίληψης που ξεπερνά τον εγνωσμένο και τον ορατό κόσμο. Στην ταινία του Μάικ Φλάναγκαν, ο Ντάνι (Γιούαν ΜακΓκρέγκορ) μεγάλωσε με το τραύμα αποτυπωμένο στον ψυχισμό του και στην άκρη του μυαλού του, με την απειλή μιας ομάδας αδίστακτων, επίσης χαρισματικών δολοφόνων που σκοτώνουν κυρίως νέα παιδιά με τη «λάμψη» για να εισπνεύσουν την αύρα τους και να προσεγγίσουν όσο γίνεται την αθανασία. Και γιατί αυτά τα σχεδόν απέθαντα κοράκια, που πίνουν τον πόνο των θυμάτων τους, δεν είχαν εντοπίσει τον Ντάνι τόσα χρόνια; Διότι έκανε ό,τι περνούσε από το χέρι του να απωθήσει τις ικανότητές του, αποτοξινώθηκε από τις ουσίες και βρήκε την κλίση του σε μια κλινική για ετοιμοθάνατους, απαλύνοντας με τις οξυμένες δυνάμεις του, και με το παρατσούκλι «Δόκτωρ Ύπνος» πλέον, το επώδυνο τέλος. Μετά τον βίαιο θάνατο ενός αγοριού, μια έφηβη, η Άμπρα (που σέβεται το όνομά της), που κλονίζεται από την υπερβολική διαίσθησή της, τον εντοπίζει με το νου και τον παρακινεί να σταματήσουν τη φονική μανία της ανίερης ομάδας, της οποίας ηγείται η Ρόουζ (Ρεμπέκα Φέργκιουσον). Η μακρινή επικοινωνία τους εξελίσσεται σε μια βαθύτερη γνωριμία από κοντά και με την παρότρυνση φαντασμάτων ο Ντάνι πείθεται να ξυπνήσει επιτέλους, αφού ο σκοπός είναι σημαντικός. Το Κακό της Λάμψης έχει αντικατασταθεί πλέον από τους κακούς, καθώς το ύφος του Στίβεν Κινγκ είναι ενδελεχές και φιλικότατο στην πλοκή και τις απτές ανατροπές – αυτό είναι το ταλέντο που τον εξύψωσε στην κορυφή του είδους του. Ένας τακτοποιημένος συγγραφέας, όπως αυτός, δεν θα άντεχε άλλο ένα επικίνδυνο χάος όπως αυτό που φώλιαζε στη μελανή καρδιά της πρώτης κινηματογραφικής Λάμψης, γι’ αυτό και η οργάνωση της δράσης και των χαρακτήρων στο λειτουργικό αυτό σίκουελ κατέχουν βασική θέση και ως έναν βαθμό πετυχαίνουν τον στόχο τους. Τα επιμέρους στοιχεία, ωστόσο, είναι πολλά και σπέρνονται παντού. Η σκηνοθεσία του Μάικ Φλάναγκαν φαντάζει διατακτική (όχι διεκπεραιωτική) και φροντίζει να δέσει τον κύριο κορμό του θρίλερ, τοποθετώντας με χρονική ακρίβεια τις κομβικές στροφές της τεχνικής του Κινγκ. Ώσπου έρχεται το φινάλε και μας παραπέμπει στη Λάμψη που μας καθήλωσε και μας τρόμαξε όσο καμία άλλη. Εκτός από την εισαγωγή, όπου χρησιμοποιεί σκηνές απευθείας βγαλμένες από το original, ο Δόκτωρ Ύπνος στέκει με αυτονομία και διαφορετικό πνεύμα, ηθικά τοποθετημένος στο σήμερα, μέχρι να αυτοσυγκριθεί με ένα έργο που δεν τον συμφέρει να παλέψει. Μπορεί να επινοεί κάποιες λύσεις για το τι απέγινε ύστερα από το μακελειό, αλλά η Stanley Kubrick’s Shining παραμένει ένα κουτί της Πανδώρας, χαίνον σαν ασυγκράτητος εφιάλτης και ανοιχτό σαν αμαρτία ακόμα και πέραν του μεταφυσικού.

VILLAGE RENTI 4,7,10-VILLAGE MALL 2,4,5,7,10,12,14VILLAGE PAGRATI 2,4-VILLAGE FALIRO 4,7,9-VILLAGE AG.DIMITRIOS 2,3-ODEON MAROUSI 3-ODEON ESCAPE 4,5-ΑΕΛΛΩ 1-ΑΘΗΝΑΙΟΝ 2-ΑΝΟΙΞΗ 1-WEST CITY 1-ΚΗΦΙΣΙΑ 2-ΚΙΝΗΜΑΤΟΘΕΑΤΡΑ ΚΩΝΣΤΑΝΤΑΡΑΣΒΛΑΧΟΠΟΥΛΟΥ 1-ΝΑΝΑ 1,3-TOWN CINEMAS 1,3-ΤΡΙΑ ΑΣΤΕΡΙΑ 1-ΜΑΡΙΑ ΕΛΕΝΑ ΟΝΑΡ-ΖΕΑ

Δυστυχώς, απουσιάζατε Sorry, we missed you Σκηνοθεσία: Κεν Λόουτς Πρωταγωνιστούν: Κρις Χίτσεν, Ντέμπι Χάνεϊγουντ, Ρις Στόουν Ένα ζευγάρι που δουλεύει σκληρά συνειδητοποιεί πως δεν θα αποκτήσει ποτέ οικονομική ανεξαρτησία ή το δικό του σπίτι και μια νέα ευκαιρία για δουλειά δίνει ελπίδες, αλλά δημιουργεί και πίεση.

Μπορεί να ακούγεται οξύμωρο, αλλά ο Κεν Λόουτς αντιλαμβάνεται μόνο συλλογικά το «προσωπικό» σινεμά. Για τον Βρετανό σκηνοθέτη, δις νικητή του Χρυσού Φοίνικα, το ατομικό σβήνει μαχητικά στην πάλη για ένα καλύτερο κοινωνικό μέλλον. Το Δυστυχώς, απουσιάζατε αποτελεί φυσική συνέχεια του έργου του, σαν διαδοχή, χωρίς διακοπή, επεισοδίων με ήρωες εργαζόμενους στη δίνη της αδικίας και της εκμετάλλευσης. Αυτήν τη φορά στο στόχαστρό του μπαίνει η ανησυχητική «μόδα» της εκούσιας σκλαβιάς στην ελεύθερη αγορά, το μπλοκάκι αντί του εύλογου, ηθικά νόμιμου, αλλά πρακτικά σπάνιου κανονικού μισθού για πλήρη εργασία διευρυμένου ωραρίου, που θα λέγαμε κι εμείς. Ο Ρίκι, οικογενειάρχης, πατέρας δύο παιδιών, χρεωμένος μέχρι εκεί που δεν πάει, αναλαμβάνει μεγαλύτερο βάρος, πιστεύοντας πως θα κερδίσει περισσότερα χρήματα, οδηγώντας φορτηγάκι και παραδίδοντας δέματα με τη σπάθη της μέγιστης απόδοσης στον λιγότερο δυνατό χρόνο να κρέμεται στον λαιμό του − ο έφηβος γιος του, που μαζί με φίλους του φιλοτεχνεί γκράφιτι στους τοίχους της πόλης, τον ειρωνεύεται, λέγοντάς του πως κατάντησε ένας ακόμη white van man. Στο ανελέητο κυνήγι του επιού-

σιου και στον βωμό της ανταγωνιστικότητας θυσιάζονται ο προσωπικός χρόνος και οι συνδικαλιστικές κατακτήσεις, γεννιούνται τριβές, προστίθενται ρωγμές στα υπάρχοντα προβλήματα και διαλύεται η ενότητα μιας αγαπημένης οικογένειας. Η μητέρα φροντίζει αρρώστους με περιορισμένα προνόμια, η μικρή κόρη ταράζεται από τα προβλήματα, ενώ ο πατέρας συγκρούεται με τον γιο και αμφότεροι χάνουν την ψυχραιμία τους με σπασμωδικές, βίαιες αντιδράσεις. Ο 82χρονος Λόουτς (μαζί με τον σεναριογράφο του) έψαξε ενδελεχώς το θέμα του, έχει ως συνήθως δίκιο και μας βάζει να σκεφτόμαστε αριστερόστροφα και ανθρωποκεντρικά. Το συλλογικό ζητούμενο είναι γι’ αυτόν η κινητήρια δύναμη και ο λόγος που συνεχίζει να γυρίζει ταινίες, και μάλιστα το Δυστυχώς, απουσιάζατε είναι μεστότερη, πιο εύστοχη και λιγότερο τραβηγμένα συγκινητική ταινία από το βραβευμένο Εγώ, ο Ντάνιελ Μπλέικ. ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ-ΑΤΛΑΝΤΙΣ 1-ΒΑΡΚΙΖΑ 1-ΔΑΝΑΟΣ 1-ΔΙΑΝΑ -ΕΛΛΗ-ΚΗΦΙΣΙΑ CLASS-ΜΙΚΡΟΚΟΣΜΟΣ-ΟΣΚΑΡΣΠΟΡΤΙΓΚ 2-ΤΑΙΝΙΟΘΗΚΗ ΛΑΙΣ 1-ΖΕΑ

Κλέφτης Αλόγων Out stealing horses Σκηνοθεσία: Χανς Πέτερ Μόλαντ Πρωταγωνιστούν: Στέλαν Σκάρσγκαρντ, Μπγιορν Φλόμπεργκ, Τομπάιας Σάντελμαν Ένας άνδρας που έχει χάσει τη σύζυγό του μετακομίζει στην επαρχία, όπου μια συνάντηση ξυπνά μνήμες από το παρελθόν του.

Απαλλαγμένος από την ευχή και την κατάρα της Ψυχρής Καταδίωξης, δηλαδή του επιτυχημένου πρωτότυπου και της πιστής αγγλόφωνης διασκευής που ο ίδιος σκηνοθέτης, ο

Χανς Πέτερ Μόλαντ, συνέλαβε και έφερε σε πέρας και στις δύο, εγγενώς σκανδιναβικού ύφους εκδοχές, ο Νορβηγός δημιουργός προχωρά σε μια φιλόδοξη μεταφορά ενός μυθιστορήματος του Περ Πέτερσεν. Ο Κλέφτης Αλόγων διατρέχει δεκαετίες και γενιές, προσωπικές στιγμές και ιστορικά γεγονότα, και χωρίς να διακατέχεται από το άγχος και τον στόμφο του έπους, εκλύει δράμα βαθύ και τραύμα σκληρό, βγαλμένο από μνήμες, αδόκητα σπαρμένο σε τοπία βουκολικής καλλονής. Αφηγητής είναι ο Τροντ που το 1999, μια ανάσα πριν από τη νέα χιλιετία, έχει αποσυρθεί στα δάση της Νορβηγίας μετά από 40 χρόνια πλούσιας ζωής στη Σουηδία. Μέσα στη νύχτα, νέος γείτονας με μοβόρο σκύλο τού θυμίζει την εφηβική του ηλικία, και πιο συγκεκριμένα το καλοκαίρι του ’48, τις διακοπές με τον πατέρα του, κατά τη διάρκεια των οποίων τον βοηθούσε στη μεταφορά ξυλείας στον ποταμό, καθώς και ένα τραγικό περιστατικό, την ακούσια δολοφονία ενός από τα δίδυμα αγόρια της γειτονικής οικογένειας φίλων (υποτίθεται πως ο φίλος του Τροντ, ο Γιον, αδελφός των διδύμων, τα επιτηρούσε, αλλά ένα κυνηγετικό όπλο βρέθηκε στα χέρια του ενός από αυτά), που πυροδοτεί ένα μυστικό: ο πατέρας του Τροντ, ένας άνδρας-πρότυπο, ευειδής, απόμακρος και τρυφερός μαζί, είχε κρυφό δεσμό από την περίοδο της αντίστασης στους ναζί με την όμορφη μητέρα των αγοριών, η οποία γοήτευσε και τον νεαρό Τροντ. Ο Κλέφτης Αλόγων, ως ιστορία ενηλικίωσης με μότο «εμείς αποφασίζουμε πότε πονάμε», μετατρέπεται σε αντι-παραβολή τραυματικών και ευτυχισμένων στιγμών που στοιχειώνουν τη μνήμη και κατακάθονται ως φαντάσματα, έτοιμα να ανασυρθούν σε ανύποπτο χρόνο. Ο Μόλαντ επικεντρώνεται κυρίως στην αφήγηση του παρελθόντος, κοντράροντάς την με τον παγωμένο συναισθηματικό κόσμο του γηραιού Τροντ (Στέλαν Σκάρσγκαρντ). Η δι-

αδρομή κρατά το ενδιαφέρον ακόμα και σε φάσεις ατμόσφαιρας που υφίστανται για να γεμίσουν το δράμα. ΑΙΓΛΗ 4-ΑΝΔΟΡΑ-ΑΣΤΟΡ-ΣΙΝΕ ΠΑΡΑΔΕΙΣΟΣ 1

Ποτέ δεν είναι αργά, κύριε καθηγητά The Professor Σκηνοθεσία: Γουέιν Ρόμπερτς Πρωταγωνιστούν: Τζόνι Ντεπ, Ζόι Ντόιτς, Ρον Λίβινγκστον Ένας καθηγητής πανεπιστημίου διαγιγνώσκεται με ανίατη ασθένεια και αποφασίζει να εγκαταλείψει τα προσχήματα και τις κοινωνικές συμβάσεις και να ζήσει το υπόλοιπο της ζωής του όσο πιο έντονα και ελεύθερα γίνεται.

Ως ένα σημείο, η εικόνα του Τζόνι Ντεπ ως καθηγητή πανεπιστημίου που έχει διαγνωστεί με ανίατη ασθένεια και αποφασίζει, στην αντίστροφη μέτρηση της ζωής του, να χαρεί όλες τις καταχρήσεις (ως και σεξ με μαθητή του!) και κυρίως να απολαύσει το ακαταλόγιστο της ειλικρίνειας που πονάει απέναντι σε οποιονδήποτε τον έχει πειράξει, ακόμα και στους πιο δικούς του ανθρώπους, φαίνεται ενδιαφέρουσα και είναι ταιριαστή. Γρήγορα, ωστόσο, η ιδέα εξατμίζεται σε μια διαδρομή που δεν οδηγεί πουθενά, όπως ακριβώς θέλει να δηλώσει συμβολικά το τελευταίο πλάνο σε αυτή την βαθύτατα ηθικοπλαστική σύγχρονη παραβολή.

VILLAGE RENTI 18-VILLAGE MALL 1-ODEON GLYFADA 2-ODEON MAROUSI 1-ODEON ESCAPE 2-ODEON OPERA 2-ΑΕΛΛΩ 4-CINERAMA-NANA 4,6-ΝΙΡΒΑΝΑ 2-ΑΘΗΝΑ

7.11.19 – lifo

63

σινεμά

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ

week

Μια φιλία που άλλαξε την Ιστορία Οι βραβευμένοι με Όσκαρ Ματ Ντέιμον και Κρίστιαν Μπέιλ πρωταγωνιστούν στο «Κόντρα σε όλα» που είναι βασισμένο στην αληθινή ιστορία του οραματιστή Αμερικανού σχεδιαστή αυτοκινήτων Κάρολ Σέλμπι (Ντέιμον) και του ατρόμητου Βρετανού οδηγού Κεν Μάιλς (Μπέιλ), οι οποίοι ένωσαν τις δυνάμεις τους προκειμένου να κατασκευάσουν ένα επαναστατικό αγωνιστικό αυτοκίνητο για την εταιρεία Ford Motor και να αναμετρηθούν με τα πανίσχυρα αγωνιστικά αυτοκίνητα του Έντσο Φεράρι στο 24ωρο πρωτάθλημα του Λε Μαν στη Γαλλία το 1966.

α πο τη βαν ε σσα μ ι χ αη λιδ ου

64 lifo – 7.11.19

— Πρόκειται για τη συναρπαστική ιστορία μιας απίθανης φιλίας, με τα πάνω της και τα κάτω της, αλλά και με δεσμούς αλληλοϋποστήριξης. Τι γνωρίζατε για την ιστορία και τους χαρακτήρες σας προτού ξεκινήσετε τα γυρίσματα; Κρίστιαν Μπέιλ: Δεν ήξερα τίποτα για τον χαρακτήρα μου, όπως συμβαίνει συνήθως με όλους, πιστεύω. Είναι εν πολλοίς ένας άγνωστος ήρωας της αυτοκινητοβιομηχανίας με καταγωγή από τα Μίντλαντς της Μεγάλης Βρετανίας. Κατά τη γνώμη μου, ήταν πολύ Εγγλέζος. Πριν από τους αγώνες ταχύτητας, ήταν στρατιωτικός σε δεξαμενόπλοιο. Συμμετείχε στην απόβαση στη Νορμανδία και στη συνέχεια πέρασε στην Ευρώπη. Βρέθηκε στην απελευθέρωση του στρατοπέδου συγκέντρωσης Μπέργκεν-Μπέλσεν. Έπειτα έγινε ο απόλυτος αγωνιστής, ο κορυφαίος των κορυφαίων, πολύ δυνατός και απίστευτα παθιασμένος με αυτό που έκανε. Στο κύκλωμα των

αυτοκινητιστικών αγώνων ακούγονται πολλές ιστορίες γι’ αυτόν, για τον διάσημο αγώνα του ’66, αλλά εγώ δεν είχα ακούσει τίποτα. Ματ Ντέιμον: Σε ένα διάστημα περίπου 10 χρόνων υπήρξαν διάφορες βερσιόν αυτού του έργου, οπότε ήμουν εξοικειωμένος με την ιστορία. Αλλά αυτή η εκδοχή, με τη συγκεκριμένη ομάδα συντελεστών, τον Τζέιμς (σ.σ. Μάνγκολντ) και τον Κρίστιαν, ήταν διαφορετική. Έτσι, λοιπόν, άρχισα να παρακολουθώ ντοκιμαντέρ για τον Σέλμπι και να διαβάζω γι’ αυτόν. Επίσης, μίλησα με πολλούς ανθρώπους που έτυχε να τον γνωρίζουν – υπήρξε αρκετά γνωστό πρόσωπο εδώ, στο Λος Άντζελες! Πολλοί μού τον περιέγραψαν ως τον άνθρωπο που θα μπορούσε να σου πουλήσει οτιδήποτε.

— Τι ήταν διαφορετικό σε αυτή την εκδοχή της ιστορίας που σας κίνησε το ενδιαφέρον; Μ.Ν.: Είναι μια εκπληκτική ιστορία, αλλά καμία από τις προηγούμενες εκδοχές δεν την

ΙNFO Η ταινία «Κόντρα σε όλα» του Τζέιμς Μάνγκολντ έρχεται στους κινηματογράφους από 14 Νοεμβρίου σε διανομή της ODEON.

απέδιδε με ενδιαφέροντα τρόπο. Υπήρξαν ορισμένες που έδιναν έμφαση σε ολόκληρη την ομάδα των οδηγών και των μηχανικών και άλλες που είχαν απλωθεί σε 10 και πλέον τηλεοπτικά επεισόδια. Αλλά μέχρι τώρα δεν είχα δει σενάριο που να έχει πιάσει την ουσία αυτής της απίστευτης ιστορίας, και μάλιστα για μια ταινία διάρκειας δυόμισι ωρών που να χωρίζεται σε τρεις πράξεις. Αυτή η καταγραφή της ιστορίας των δύο παιδιών, της φιλίας του Μάιλς και του Σέλμπι, ήταν τέλεια. Είναι μια κλασική ιστορία αουτσάιντερ. Αυτοί οι δύο τύποι ήταν πολύ διαφορετικοί, αλλά είχαν τις ίδιες ανησυχίες, έτσι συνδέθηκαν με έναν τρόπο που τους επέτρεψε να υπερβούν εαυτόν. Πάλεψαν σαν αδέρφια, τρέλαιναν ο ένας τον άλλον, κάτι που νομίζω ότι συμβαίνει σε πολλούς ανθρώπους, αλλά συνεργάστηκαν για να πετύχουν κάτι πραγματικά σπουδαίο.

Κ.Μ.: Κάνω το ίδιο πράγμα επί 30 χρόνια και ακόμα δεν έχω καταλάβει πώς ακριβώς λειτουργούν τα πράγματα. Δεν έχω γίνει ούτε ελάχιστα σοφότερος επ’ αυτού. Αλήθεια! Μερικές φορές λειτουργούν, κάποιες άλλες όχι. Γιατί; Πραγματικά, δεν ξέρω. Αισθάνομαι ότι αυτήν τη φορά μού βγήκε. Ο Ματ είναι ένας σπουδαίος ηθοποιός. Επίσης, γνωρίζει από φωτογραφικές μηχανές, από φακούς. Η προσέγγισή του είναι εντελώς διαφορετική από τη δική μου, πιθανώς πληρέστερη και ευφυέστερη. Νομίζω ότι κάποια στιγμή θα γίνει ένας πραγματικά καλός σκηνοθέτης. Ο τρόπος που προσεγγίσαμε τη δράση ακολούθησε τις διαφορές των χαρακτήρων μας. Ο Σέλμπι είναι ένας καταπληκτικός αγωνιστής, αλλά έχει περισσότερη στρατηγική και κατανόηση των πραγμάτων, σε αντίθεση με τον Μάιλς, ο οποίος κάνει ακριβώς το αντίθετο, προκαλεί ρήξεις και δημιουργεί εντάσεις, επειδή αυτός είναι ο μόνος τρόπος που ξέρει να αντιδρά. Αυτό το πράγμα είναι το μόνο που ξέρω πώς να πετυχαίνω στην υποκριτική –αν και πολλοί θα διαφωνούσαν–, ενώ ο Ματ είναι πολύ ταλαντούχος.

— Υπό μία έννοια, αυτή η ταινία μιλάει για την αναζήτηση της τελειότητας. Την έχετε πετύχει ποτέ; Κ.Μ.: Δεν θα το έλεγα, όχι. Αλλά δεν είμαι σίγουρος ότι η επίτευξη της τελειότητας είναι πραγματικά ο στόχος, παρότι θα μπορούσε.

Αυτοί οι δύο τύποι ήταν πολύ διαφορετικοί, αλλά είχαν τις ίδιες ανησυχίες, έτσι συνδέθηκαν με έναν τρόπο που τους επέτρεψε να υπερβούν εαυτόν. Πάλεψαν σαν αδέρφια, τρέλαιναν ο ένας τον άλλον, κάτι που νομίζω ότι συμβαίνει σε πολλούς ανθρώπους, αλλά συνεργάστηκαν για να πετύχουν κάτι πραγματικά σπουδαίο.

Πιστεύω πως το να προσπαθείς να πετύχεις την τελειότητα είναι διασκεδαστικό. Πρόκειται για μια πρόκληση κι αυτό χρειάζεται πάντα για να διατηρείς τον ενθουσιασμό σου. Βέβαια, υπάρχει το μεγάλο ερώτημα: «Τι είναι η τελειότητα;». Κατά τη γνώμη μου, κάτι αφηρημένο. Υποψιάζομαι ότι η τελειότητα είναι εντελώς ανέφικτη και η προσπάθεια να την κατακτήσουμε φέρνει την ποιότητα στη ζωή μας. Μ.Ν.: Νομίζω ότι η τελειότητα είναι κάτι αδύνατο, κι αυτή είναι η ομορφιά της. Δεν είναι κάτι στο οποίο πρέπει να παραδοθεί κανείς αλλά ούτε και να το κυνηγήσει, γιατί μπορεί να σε οδηγήσει στην τρέλα. Είμαι ακόμα σε αναζήτηση της τέλειας ταινίας και μου αρέσει αυτό. Ξέρετε, η ζωή μου είναι πολύ διαφορετική τώρα απ’ ό,τι όταν ξεκίνησα, πλέον έχω πολλές και διαφορετικές προτεραιότητες κι αυτό μου αρέσει πολύ. Δεν υπάρχει το τέλειο σχέδιο, επαγγελματικά. Προσπαθώ απλώς να φτιάξω κάθε φορά μια υπέροχη ταινία. Είναι τόσο δύσκολο να κάνεις μια καλή ταινία, πόσο μάλλον μια σπουδαία ταινία. Ενώ είναι πραγματικά πολύ εύκολο να κάνεις μια κακή ταινία. Δεν σκέφτομαι τίποτε άλλο πέρα από αυτό. Για μένα, το θέμα είναι να εκτιμάς αυτό το ταξίδι και μέσω αυτού να αποκτάς περισσότερη γνώση γι’ αυτό που αγαπάς τόσο πολύ.

σινεμά

— Κρίστιαν, είσαι περήφανος που κάνεις γνωστή την ιστορία του Μάιλς στο πλατύ κοινό; Κ.Μ.: Ναι, αν και δεν νομίζω ότι αυτός ο άνθρωπος νοιαζόταν για τη φήμη του και πιστεύω ότι οι δρομείς γι’ αυτό τον θαύμαζαν, επειδή τα κίνητρα ήταν αγνά, χωρίς υστεροβουλία. Ήταν ήδη γνωστός και νομίζω ότι το γεγονός πως ο αγωνιστικός χώρος τον γνώριζε τον χαροποιούσε πολύ. Έτσι υποψιάζομαι ότι αισθάνθηκε όταν ήρθε η αναγνώριση. Κατά τη γνώμη μου, δεν ήθελε κάτι περισσότερο.

— Ο χαρακτήρας σου, Ματ, ρισκάρει τα πάντα για έναν φίλο. Πώς δουλέψατε για να φτάσετε σε αυτό το επίπεδο εμπιστοσύνης στην οθόνη; Μ.Ν.: Κοίτα, ο Κρίστιαν είναι ένας από τους καλύτερους ηθοποιούς που έχω δει ποτέ. Έτσι, ήταν εύκολο να καταλάβει κανείς πως ο Σέλμπι νοιαζόταν για τον Μάιλς, επειδή πολύ απλά τον θεωρούσε τον καλύτερο μηχανικό και οδηγό που είχε δει ποτέ. Ο Κρίστιαν αφοσιώνεται με έναν ιδιαίτερο τρόπο στη δουλειά του. Όσο τον αφορά, δεν χρειάζεται να γνωρίζει κανείς πόσο σκληρά δουλεύει, τι δίνει ή ποιες θυσίες κάνει. Αυτό τον χαρακτηρίζει, η τεράστια αφοσίωση στο έργο του. Ο Κεν Μάιλς ήταν ακριβώς έτσι. Δεν ήταν κανένας τυχαίος. Ήταν πολύ σοβαρός τύπος. Ο Κρίστιαν του μοιάζει πολύ. Αντιμετωπίζει με πολλή σοβαρότητα αυτό που κάνει. Υπ’ αυτή την έννοια, η δική μου δουλειά ήταν πιο εύκολη τελικά!

week

7.11.19 – lifo

65

βιβλίο

ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ

week

Το συγκλονιστικό «Νυχτοδάσος» της Τζούνα Μπαρνς Ο Τζέιμς Τζόις και ο T.Σ. Έλιοτ, που έγραψε την εισαγωγή, θεωρούσαν το «Νυχτοδάσος» της Τζούνα Μπαρνς αριστούργημα, ενώ ο Ντίλαν Τόμας έλεγε πως είναι μία από τις τρεις μοναδικές γυναίκες συγγραφείς που αξίζουν.

Α απ ό τη ν τ ίν α μα ν δ η λαρ ά

66 lifo – 7.11.19

νένταχτη, πολυμαθής και κοσμοπολίτισσα, παράτολμη και αποσυνάγωγη, αλκοολική, λεσβία, παν-ερωτική, με το χάρισμα να μεταπλάθει σε τέχνη κάθε λεπτομέρεια του βίου, η Τζούνα Μπαρνς άφησε το δικό της ισχυρό αποτύπωμα στη λογοτεχνία. Όχι άδικα τη λάτρεψαν οι μοντερνιστές για την αδιανόητη τόλμη του ύφους της, με τον Τ.Σ. Έλιοτ να αποφασίζει να εκδώσει το εμβληματικό Νυχτοδάσος της το 1936 στον Faber & Faber, γράφοντας μάλιστα την εισαγωγή και κάνοντας ευρέως γνωστή την Αμερικανίδα συγγραφέα στους ευρωπαϊκούς κύκλους. Γεννημένη λίγο πριν από το τέλος του 19ου αιώνα σε μια ξύλινη καλύβα στα βόρεια της Νέας Υόρκης, την οποία είχαν καταλάβει εναλλακτικοί και ελευθεριακοί καλλιτέχνες όπως ο ζωγράφος πατέρας της, η Μπαρνς ανατράφηκε με καλλιτεχνικά ερεθίσματα αντί για απλά παιχνίδια. Η ώριμη ματιά της στα εικαστικά και ένα κύμα από αναφορές σε κάθε επίπεδο καλλιτεχνικού γεγονότος – ποίηση, λογοτεχνία, ακόμα και ιερά κείμενα, τα οποία επίσης διαβάζει ως ποιητικά έργα– διαπερνούν το αδιανόητα πρωτότυπο Νυχτοδάσος που δεν σε αφήνει για μέρες αφότου το

έχεις τελειώσει. Και όπως όλα τα αξιοσημείωτα έργα που διαθέτουν έναν ανάλογο ποιητικο-κρυπτικό χαρακτήρα, σου αντιστέκεται σθεναρά. Ίσως είχε δίκιο ο Έλιοτ που έγραφε πως χρειάζεται η επίμονη επαναληπτική ανάγνωσή του για να αντιληφθείς τις κρυφές του χάρες, «το μεγάλο επίτευγμα του ύφους του, την ομορφιά της έκφρασης, τη λαμπρότητα του πνεύματος και των χαρακτηρισμών και μια ατμόσφαιρα φρίκης και ολέθρου που μας φέρνει κοντά στην ελισαβετιανή τραγωδία». Ενδεχομένως και κοντά στην μπαρόκ πρόσληψη του κόσμου, αφού οι ήρωες του Νυχτοδάσους ψάχνουν εναγωνίως αυτό που τους υπερβαίνει, επικαλούμενοι εκστατικές καταστάσεις σε ένα κείμενο που θάλλει μέσα στον πειραματισμό του μοντερνισμού. Μια τέτοια αντίστιξη συναντά κανείς στην υπερβολική και συνάμα απέριττη πρόζα του Τζέιμς Τζόις, ίσως και στα ενορασιακά μοντερνιστικά παιχνίδια του Ντίλαν Τόμας, και δεν είναι να απορείς που αμφότεροι αγάπησαν την Τζούνα Μπαρνς όσο καμία. Ειδικά ο Ντίλαν Τόμας έλεγε πως ήταν η μόνη από τις τρεις γυναίκες που παραδεχόταν, δημιουργώντας αντιδράσεις μέχρι σήμερα. Με τα χρόνια η

τζουνα μπαρνσ Νυχτοδάσος

Μτφρ.: Αργυρώ Μαντόγλου Εκδόσεις Gutenberg

Αμερικανίδα συγγραφέας και δημοσιογράφος μετατράπηκε σε περσόνα, καθώς η ισχυρή της παρουσία στους κύκλους του μεσοπολεμικού Παρισιού ή στον γαλλικό Νότο ως μέλους της περίφημης «Χαμένης Γενιάς» φάνηκε να πρωταγωνιστεί στις καλλιτεχνικές φαντασιώσεις. Αφού συνέβαλε στη διαμόρφωση της φήμης του Γκρίνουιτς Βίλατζ ως ενός τόπου οργιαστικού και καλλιτεχνικού, συνιστώντας αδιαμφισβήτητο μέλος του, την περίοδο του Μεσοπολέμου μετοίκησε στη Γαλλία για να πάρει συνεντεύξεις από κορυφαίους εκπροσώπους του μοντερνισμού. Φορώντας μια μαύρη κάπα, κατεβάζοντας μπουκάλια κρασί και αψέντι και διαθέτοντας ένα βιτριολικό χιούμορ που όλοι τότε παρομοίαζαν με του Όσκαρ Ουάιλντ, έγινε γνωστή στους κύκλους του Παρισιού ως η περιπετειώδης ελευθεριακή ύπαρξη που αγαπούσε τις γυναίκες. Διαβόητη έμεινε και η σχέση της με τη γλύπτρια Θέλμα Γουντ, με τις διαπρύσιες ερωτικές ομολογίες της Νόρα προς τη Ρόμπιν στο βιβλίο να απηχούν κάτι από τις έντονες στιγμές εκείνου του έρωτα. Ίσως γι’ αυτό το Νυχτοδάσος εξυμνήθηκε τόσα χρόνια μετά την έκδοσή του ως κομμάτι της περίφημης «λεσβιακής λογοτεχνίας» –αν και το έργο, όπως αντίστοιχα το Ορλάντο της Γουλφ, υπερβαίνει κάθε κατηγορία– και τελικά επανεκδόθηκε το 2007 από τη Faber & Faber, με την Τζάνετ Γουίντερσον να υπογράφει τη σχετική εισαγωγή. Αυτή την εισαγωγή μπορεί κανείς να βρει τώρα στην άρτια έκδοση του Gutenberg από τη σειρά της Aldina, συμπληρωμένη από την αντίστοιχη που έγραψε ο T.Σ. Έλιοτ για την πρώτη έκδοση και το κατατοπιστικότατο επίμετρο της μεταφράστριας Αργυρώς Μαντόγλου, στην οποία οφείλουμε την όμορφη και ακριβή απόδοση του πολυποίκιλτου ύφους της Μπαρνς στα ελληνικά. Όπως επισημαίνει χαρακτηριστικά μιλώντας για το Νυχτοδάσος: «Μικρό σε όγκο, αλλά αριστοτεχνικά γραμμένο, συνεχίζει να προκαλεί με τις τολμηρές υφολογικές επιλογές και τις αμφιλεγόμενες περιγραφές των χαρακτήρων του, τις πολυσημίες, την αβίαστη συγκίνηση και τα θέματά του: το πάθος, την παρακμή, τον έρωτα για άτομα του ίδιου φύλου αλλά και τον έρωτα εν γένει, το μίσος, την πλήξη, αλλά και την αδάμαστη φύση που ελλοχεύει μέσα σε κάθε ανθρώπινο ον και που, κατά κάποιον τρόπο, αυτή αποφασίζει για το πώς και ποιους θα αγαπάμε για λίγο ή για μια ζωή». Σε κάθε της φράση η Τζούνα Μπαρνς επικαλείται την τύχη, την οποία ορίζει ως μια διαρκή μάχη με το πεπρωμένο ή μια ατέρμονη αντιπαλότητα με την αιωνιότητα, την οποία φαίνεται να χαρίζει μονάχα στην τέχνη ή στις στιγμές του έρωτα. Οι ήρωές της, ο υποτιθέμενος βαρόνος Φέλιξ Φολκμπάιν, η χαμένη βαρόνη Ρόμπιν Βόουτ, την οποία όλοι ερωτεύονται και όλοι αναζητούν, ο γιατρός Μάθιου-Μέγκας-κόκκος-άλατος-Δάντης Ο’Κόνορ και η στωική Νόρα Φλαντ, όλοι μαζί μοιάζουν βγαλμένοι από ένα πολύχρωμο έργο τέχνης, αποτελώντας τις καλοδουλεμένες λεπτομέρειές του. Κάθε στιγμιότυπο από τη ζωή τους, ασήμαντο ή καθοριστικό, συνιστά υψηλό εικαστικό γεγονός με τα χρώματα και τις αντιθέσεις του, τις λεπτές σκιές αλλά και τον μπαρόκ-ροκοκό διάκοσμο τοποθετημένο σε ένα τεράστιο ταμπλό βιβάν που είναι η ίδια η λογοτεχνία. Επίσης, όλοι επιτελούν ρόλους, δεν είναι ποτέ αληθινοί, θυμίζοντας ήρωες της όπερας, στους οποίους παραπέμπει διαρκώς η συγγραφέας. Όμως, αυτό που ουσιαστικά τους απασχολεί, κατά την Μπαρνς, είναι να βρουν

τη μοίρα τους –«σπίτι, πουλί ή άνθρωπο»–, ανακαλύπτοντας διαρκώς ότι είναι χαμένοι σε ένα συμβολικό εσωτερικό νυχτοδάσος: «Δεν είμαστε παρά κουφάρια στον άνεμο, με τους μυς μας σφιγμένους μπροστά στη θνητότητα. Μας παίρνει ο ύπνος μέσα στην ατέρμονη σκόνη που επικάθεται στο σαρκίο μας. Είμαστε βυθισμένοι μέσα στα ονόματα που δίνουμε στη δυστυχία μας. Ζωή, το λιβάδι όπου η νύχτα βόσκει να αναμασά το χορτάρι που θρέφει την απόγνωσή μας. Ζωή, το δικαίωμα να γνωρίσουμε τον θάνατο. Δημιουργηθήκαμε μόνο και μόνο για να μπορέσει η γη να μάθει τις απάνθρωπες προτιμήσεις της και αγαπάμε μόνο και μόνο για να γίνει το σώμα μας τόσο πολύτιμο, ώστε ακόμα και η γη να βογκάει όταν το υποδέχεται. Μάλιστα, εμείς που ξεχειλίζουμε από θλίψη πρέπει να κοιτάζουμε γύρω μας προσεκτικά, να αμφιβάλλουμε για όσα βλέπουμε, για όσα γίνονται και λέγονται, επειδή ξέρουμε μονάχα το όνομά τους και όχι την πεμπτουσία τους».

Ε

κια και τις βαρετές συναναστροφές, ήξερε πόσο καταστροφικά μπορούν να αποβούν για τη λογοτεχνία. Γιατί η ουσιαστική διαχωριστική γραμμή ανάμεσα στην ακρίβεια και στην υπερβολή, στην επίφαση και στην πραγματικότητα, δεν μπορεί να είναι παρά η υψηλή τέχνη και η εικαστική λειτουργία, οι αρχαίοι μύθοι με τη μεταφορική τους διάσταση, η ποίηση με τους άγραφους κανόνες της. Εκεί λειτουργούν όλες οι αντιθέσεις που χαρακτηρίζουν τους πρωταγωνιστές της Τζούνα Μπαρνς, οι οποίοι μπορεί να ψεύδονται καταφανώς στις αφηγήσεις τους, αλλά είναι πραγματικά ικανοί να νιώσουν βαθιά συγκίνηση, μπορεί να φαίνονται άνθρωποι του λόγου, αλλά ενίοτε διαθέτουν βαθιά ενσυναίσθηση, όπως το alter ego της, η Νόρα, για την οποία γράφει πως «υπήρχε μια παραφροσύνη στην ισορροπία της, η οποία τη διατηρούσε απρόσβλητη από την ίδια της την πτώση» – και θαρρείς πως περιγράφει τον ίδιο της τον εαυτό. Ικανοί κόλακες, αποτυχημένοι γονείς, χαμένοι εραστές, τελικά αυτό που όλοι αναζητούν μέσα στην ιερή τους παραφροσύνη είναι η αγάπη. «Προσκολληθήκαμε στη ζωή με τον τελευταίο μυ που μας έχει απομείνει... την καρδιά» γράφει η Μπαρνς, για να τονίσει ότι το χαμένο νόημα κάθε αρχέγονης πράξης και η πραγματική κινητήρια δύναμή της, εκτός από τη μοίρα, είναι η αγάπη, γράφοντας έναν από τους πιο όμορφους μονολόγους στην ιστορία της λογοτεχνίας: «Η αγάπη γίνεται ο χώρος όπου φυλάσσεται η καρδιά, ανάλογος, από κάθε άποψη, με τα “ευρήματα” ενός τάφου. Όπως σε έναν τάφο χαρτογραφείται το σημείο που καταλαμβάνουν το σώμα, τα ρούχα, τα χρειώδη σκεύη για την άλλη ζωή, έτσι και στην καρδιά του αγαπημένου θα χαρτογραφηθεί η ανεξίτηλη σκιά εκείνου που αγαπά. Στην καρδιά της Νόρας υπήρχε το απολίθωμα της Ρόμπιν, η σφραγίδα της ταυτότητάς της και γύρω της, για να συντηρηθεί, έρρεε το αίμα της Νόρας. Συνεπώς το σώμα της Ρόμπιν δεν θα ξέμενε ποτέ από αγάπη, ποτέ δεν θα φθειρόταν ούτε θα παραμεριζόταν. Η Ρόμπιν τώρα βρισκόταν πέρα από τις μεταβολές που επιφέρει ο χρόνος, εκτός από τις μεταβολές του αίματος που της έδινε ζωή. Με τη σκέψη πως εκείνο το αίμα θα μπορούσε να χυθεί, η Νόρα εναγωνίως σταθεροποιούσε τη ρευστή εικόνα της Ρόμπιν στο μυαλό της – η Ρόμπιν μόνη της να διασχίζει τους δρόμους, να κινδυνεύει. Της έγινε έμμονη ιδέα και ο φόβος της έκανε τη Ρόμπιν να φαντάζει γιγάντια, να γίνεται δύο πόλοι που έλκυαν όλες τις καταστροφές, μαγνήτιζαν όλες τις δυσκολίες: η Νόρα ξυπνούσε από τον ύπνο ουρλιάζοντας, ανακαλώντας τη δίνη των εφιαλτών που η ανησυχία της την είχε βυθίσει, συμπαρασύροντας και το σώμα της Ρόμπιν εκεί κάτω, όπως τα επίγεια πλάσματα παρασύρουν ένα πτώμα κάτω από το χώμα, ενώ αυτό προβάλλει ελάχιστη αντίσταση, αφήνοντας πάνω στο χορτάρι σχήματα, λες και κατά τη διάρκεια της κατάβασής τους ταυτόχρονα κεντούν».

H άκρως ποιητική πρόζα της Μπαρνς δεν έχει τίποτα αμερικανικό και ακόμα και οι στιγμές της γιορτής περισσότερο μοιάζουν με σκηνές της δαντικής κόλασης παρά με εκείνες του Φιτζέραλντ.

πομένως, η αφρώδης ψευδαίσθηση της ματαιότητας, τα πάρτι, οι συνευρέσεις, οι ευκαιριακοί εναγκαλισμοί, δεν είναι ποτέ ικανά να κρύψουν την αγωνία γι’ αυτό που υπάρχει πίσω από το γέλιο, «το δεύτερο κέλυφος κάτω από το οποίο κρύβεται ο απροστάτευτος άνθρωπος», που δεν είναι άλλο από το διαρκές άγχος του θανάτου. Παραδόξως η άκρως ποιητική πρόζα της Μπαρνς δεν έχει τίποτα αμερικανικό και ακόμα και οι στιγμές της γιορτής περισσότερο μοιάζουν με σκηνές της δαντικής κόλασης παρά με εκείνες του Φιτζέραλντ. Το Παρίσι των έντονων αντιθέσεων και η Βιέννη στην αριστοκρατική της αιχμή και όχι στο μοντερνιστικό της κλέος, με τα παλάτια της ή τους αυτοκρατορικούς κήπους, δεσπόζουν παντού στο βιβλίο ως το κατεξοχήν ταμπλό βιβάν του ψευτοβαρόνου πρωταγωνιστή της και ως απόδειξη πως «η ανάμνηση του παρελθόντος είναι το μοναδικό μας μέλλον», υπογραμμίζοντας πως ακόμα και οι βασιλιάδες και οι σπουδαίες προσωπικότητες, όπως η Αικατερίνη η Μεγάλη, ουρούσαν στους θρόνους των αντιπάλων τους και κυλιόντουσαν στη λάσπη. Κανείς δεν μπορεί να ξεφύγει από τη μοίρα του χαρακτήρα. Αυτό που συνδέει τους ετερόκλητους πρωταγωνιστές της Μπαρνς είναι ότι ακόμα και την πιο ιταμή στιγμή δεν στερούνται τη χαμένη μεγαλοπρέπεια την οποία η Μπαρνς καταφανώς αναζητά σε κάθε φευγαλέα λεπτομέρεια. Δεν την απασχολεί οτιδήποτε θα γινόταν αφορμή να καταργηθεί η ποιητικότητα και σε καμία περίπτωση δεν ήθελε να ταυτιστεί με την τριταγωνίστριά της Τζένη Πεθερμπρίντζ, η οποία επιθυμούσε «να γίνει η αφορμή όλων των γεγονότων κι έτσι κατέληγε να μην είναι η αιτία για το τίποτα» και «ήταν ειδική στις υπερβολικά γλυκές φράσεις και στις υπερβολικά σφιχτές αγκαλιές». Τα είχε δει αυτά η Μπαρνς στα διάσημα καλλιτεχνικά στέ-

7.11.19 – lifo

67

βιβλίο week

α πό τον στέ φ αν ο καβα λιε ρ άκ η

68 lifo – 7.11.19

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ

Ο

sir Christopher Munro Clark γεννήθηκε το 1960 στην Αυστραλία. Σπούδασε στο Πανεπιστήμιο του Σϊδνεϊ και στο Ελεύθερο Πανεπιστήμιο του Βερολίνου, ενώ έλαβε το διδακτορικό του από το Πανεπιστήμιο του Κέμπριτζ. Είναι μόλις ο 22ος καθηγητής στην ιστορία του Πανεπιστημίου του Κέμπριτζ που κατέχει τον τίτλο Regius Professor στην έδρα της Ιστορίας (η έδρα ιδρύθηκε το 1724 από τον Γεώργιο Ι) και είναι βραβευμένος από τη Βρετανική Ακαδημία. Έχει ασχοληθεί με πληθώρα ιστορικών θεμάτων. Τα πρώιμα έργα του περιστρέφονται γύρω από την θρησκευτική συγκρότηση της Κεντρικής Ευρώπης και τη διαπάλη πολιτικής και θρησκευτικής εξουσίας. Το εμβληματικό του έργο Iron Kingdom: The rise and downfall of Prussia, 1600-1947 για την ιστορία της Πρωσίας βραβεύτηκε ποικιλοτρόπως. Στα ελληνικά έχει μεταφραστεί το βιβλίο του για τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο Οι Υπνοβάτες, το οποίο επίσης έχει λάβει σειρά διακρίσεων.

— Ποιον ορισμό θα δίνατε στην Ιστορία σήμερα; Ο Edward Carr1 γράφει στο Τι είναι Ιστορία: «Ο ιστορικός και τα γεγονότα της Ιστορίας έχουν απόλυτη ανάγκη ο ένας τον άλλον. Χωρίς τα γεγονότα ο ιστορικός είναι μετέωρος και αυθαίρετος, χωρίς τον ιστορικό τους τα γεγονότα είναι νεκρά και δίχως νόημα. Μπορούμε να κατανοήσουμε το παρελθόν μόνο υπό το φως του παρόντος και το παρόν υπό το φως του παρελθόντος. Η Ιστορία έχει διπλό καθήκον, αφενός να δώσει τη δυνατότητα στον άνθρωπο να γνωρίσει την κοινωνία του παρελθόντος και αφετέρου να κατανοήσει καλύτερα την κοινωνία στην οποία ζει». Κατά συνέπεια, ο ιστορικός κοντεύει να μοιάζει με δικαστή που βγάζει συμπεράσματα, σύμφωνα με τον Guinzburg2, ή με γιατρό που εξετάζει τα συμπτώματα, όπως υποστήριζε ο Arnaldo Momigliano3; Η θεώρηση του Carr ήταν βασικά εγελιανή, πίστευε σε τρία πράγματα. Πρώτον, ότι η Ιστορία αγκαλιάζει κάθε πτυχή της ανθρώπινης ζω-

κριστοφερ κλαρκ

Οι Υπνοβάτες – Πώς η Ευρώπη πήγε στον πόλεμο το 1914 Μτφρ.: Κώστας Κουρεμένος Εκδόσεις Αλεξάνδρεια

ής, με άλλα λόγια ότι τίποτα το ανθρώπινο δεν μπορεί να αποκλειστεί από αυτήν, δεύτερον, ότι όλα μέσα σε αυτό το πλαίσιο συνδέονται και, τρίτον, ότι η Ιστορία είναι μια διαδικασία, όχι μια αποθήκη διαφόρων παραδειγμάτων αλλά μια εξελισσόμενη διαδικασία στον χρόνο. Αυτή η θεώρηση της Ιστορίας, την οποία ασπάζομαι, έχει επιπτώσεις στο πώς βλέπουμε τον ρόλο του ιστορικού. Σημαίνει ότι οι ιστορικοί είναι μέρος του αντικειμένου που μελετούν. Σημαίνει ότι η αλλαγή, οι μεταβολές των ανθρώπων, οι οικονομίες, τα τοπία, οι πόλεις στο πέρασμα των χρόνων, είναι το κύριο ενδιαφέρον τους (π.χ. περισσότερο από την εξιστόρηση των πραγμάτων που υποθετικά έχουν παραμείνει τα ίδια). Συνεπώς, καμία ιστορική ετυμηγορία δεν είναι τελική. Αυτή η διαδικασία της ιστορικής θεώρησης εξελίσσεται, όπως και η Ιστορία. Αυτό δημιουργεί μια δυναμική διαδικασία αβεβαιότητας που λειτουργεί αποσταθεροποιητικά, αλλά παράλληλα και συναρπαστικά.

Κρίστοφερ Κλαρκ: «Η Ιστορία μάς υπενθυμίζει ότι δεν είμαστε μόνοι» Ένας από τους σημαντικότερους ιστορικούς της εποχής μιλά στη LiFO.

ΙΣΤΟΡΙΑ

— Πώς θα περιγράφατε το «ιστορικό» σας ταξίδι από την Αυστραλία στην Αγγλία και το αρχικό σας ενδιαφέρον για την ιστορία της Κεντρικής Ευρώπης; Ως προπτυχιακός φοιτητής στο Πανεπιστήμιο του Σίδνεϊ υπήρξα ένας παθιασμένος μεσαιωνιστής. Είχα μελετήσει κάθε εργασία αναφορικά με τον Μεσαίωνα που είχε πέσει στα χέρια μου. Και ως έφηβο στο σχολείο με συνάρπαζαν οι ισλανδικές σάγκα4, η Αλεξιάς5 της Άννας Κομνηνής, τα χρονικά του Φρουασάρ6, του Γοδεφρείδου του Μονμάουθ7, του Ζουανβί8 κ.λπ. Με συνάρπαζε η ιδέα ότι ο κόσμος θα μπορούσε να είναι διαφορετικός, να διαπνέεται από τόσο διαφορετικές αντιλήψεις και να οργανώνεται γύρω από τόσο διαφορετικές δομές. Μεγαλώνοντας σε ένα άνετο περιβάλλον στα βόρεια προάστια του Σίδνεϊ τις δεκαετίες του ’60 και του ’70, ένιωθε κανείς ότι τίποτα το ιστορικό δεν είχε συμβεί εκεί πέρα. Το να διαβάζω αυτά τα κείμενα ήταν ένας τρόπος να πείσω τον εαυτό μου ότι υπήρχαν και άλλα ανθρώπινα σύμπαντα, πέραν του δικού μου. Αν και το παιδικό μου όνειρο στο πανεπιστήμιο ήταν να είμαι ο τελευταίος σημαντικός κρίκος της σχολής των Annales9 και να γράψω εμπνευσμένα κείμενα, πίνοντας τον καφέ μου στο Café Saint-German, η απόφασή μου να συνεχίσω τις σπουδές μου το δεύτερο μισό της δεκαετίας του ’80 στο Δυτικό Βερολίνο με έβαλε σε ένα διαφορετικό μονοπάτι. Η πόλη ήταν ακόμα διαιρεμένη ανάμεσα σε δύο διαφορετικές κοσμοθεωρίες κι αυτό ήταν κάτι που με ώθησε να μετακινηθώ από τη μελέτη των μεσαιωνικών ετών στη σύγχρονη εποχή.

— Καθένας θέλει να είναι ένας ιστορικός, να είναι μέρος της ιστορικής αφήγησης. Ποια είναι η εξήγηση που δίνετε γι’ αυτό και ποιος είναι ο ρόλος της δημόσιας ιστορίας σήμερα; Αυτή είναι μια ενδιαφέρουσα παρατήρηση. Για μένα, είναι προφανές ότι η Ιστορία έχει ένα τεράστιο και μοναδικό ενδιαφέρον. Οτιδήποτε κάνουμε ως άνθρωποι περιλαμβάνεται σε αυτήν. Είναι γεμάτη πόνο, λύπες και θριάμβους, όπως συμβαίνει σε κάθε μυθιστόρημα, με μια ουσιώδη διαφορά, ότι όλα αυτά πραγματικά συνέβησαν σε ανθρώπους που πραγματικά έζησαν. Αυτή είναι, αν θέλετε, η ποιητική αξία της Ιστορίας. Αλλά η Ιστορία μάς υπενθυμίζει ότι δεν είμαστε μόνοι, ότι υπήρξαν κι άλλοι πριν από εμάς και κατάφεραν ή απέτυχαν να διαχειριστούν μεγάλες δυσκολίες ή σημαντικότερες από τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουμε σήμερα. Και σε αυτό το σημείο βρίσκουμε μια φιλοσοφική ανακούφιση. Εν τέλει, η Ιστορία αναφέρεται σ’ εκείνο το θέμα που πάντα μας απασχολεί, την αλλαγή. Είναι το μόνο επιστημονικό αντικείμενο που επικεντρώνεται με συντεταγμένο τρόπο στην αλλαγή, προϊόντος του χρόνου, των ανθρώπινων υποθέσεων. Είναι βασικό, λοιπόν, να στρέψουμε τη σκέψη μας, με έναν σύνθετο και σκεπτόμενο τρόπο, προς έναν κόσμο που δεν θα είναι πάντα ο ίδιος. Τους ανθρώπους που ασκούν εξουσία ενδιαφέρει κυρίως να είναι μέρος της ιστορικής αφήγησης γιατί θέλουν να ελέγχουν τις ιστορίες των οποίων αποτελούν μέρος. Ο Φρειδερίκος II της Πρωσίας είχε παραδεχτεί ότι η πρόθεσή του να γράψει την ιστορία της εποχής του στόχευε στο να μην το κάνει κάποιος άλλος με τελείως λανθασμένο τρόπο μετά τον θάνατό του. Ο Τσόρτσιλ είχε έναν παρόμοιο στόχο όταν συνέγραψε το δικό του χρονικό. Αργότερα, ο Μπόρις Τζόνσον, στο πρόσφατο βιβλίο του για τον Ουίνστον Τσόρ-

τσιλ, έκανε την καταπληκτική ανακάλυψη ότι Τσόρτσιλ και Τζόνσον είναι επί της ουσίας το ίδιο πρόσωπο.

— Τα λαϊκιστικά κόμματα, ειδικά στην Ευρώπη, επινόησαν μια νέα ιστορική αφήγηση και ερμηνεία της Ιστορίας. Πώς μπορεί να υπάρξει ανάσχεση αυτού του φαινομένου; Αυτό που είναι ενδιαφέρον με τους λαϊκιστές είναι ότι δείχνουν να καταλαβαίνουν πόσο σημαντική είναι η Ιστορία. Αν δεν το καταλάβαιναν, δεν θα έκαναν τόσο μεγάλη προσπάθεια να την προσαρμόσουν στην ιδεολογία τους. Θα μπορούσαν απλώς να πουν «θα κάνουμε τα πράγματα διαφορετικά». Αντίθετα, ισχυρίζονται ότι επανασυνδέουν το παρόν με ένα ένδοξο και γεμάτο τιμή εθνικό παρελθόν. Μετά καταπιάνονται με την αναδόμηση αυτού του παρελθόντος. Για τον Τραμπ είναι η δεκαετία του 1950, για τους υποστηρικτές του Brexit η εποχή που η Βρετανία (ή η Αγγλία) «είχε τον έλεγχο», για τον Βίκτορ Όρμπαν η Χριστιανική Ουγγαρία των παλαιών ημερών, αμόλυντη από τον κομμουνισμό, τον φιλελευθερισμό και τον κοσμοπολιτισμό. Αυτό που επιδιώκουν οι λαϊκιστές είναι να αντικαταστήσουν το παλαιό μέλλον με ένα νέο, επινοημένο παρελθόν.

— Έχετε κάνει σημαντικές έρευνες σε τελείως διαφορετικά ιστορικά πεδία. Από τη θρησκευτική συγκρότηση της νεότερης Ευρώπης και τον «πολιτισμικό αγώνα»10 μέχρι τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Πώς καταφέρνετε να ελίσσεστε σε τόσο διαφορετικά πεδία; Όπως και ο Carr, βλέπω την Ιστορία ως σύνολο του οποίου όλα τα μέρη συνδέονται με κάποιον τρόπο, εφόσον υπάρχουν νήματα που τα ενώνουν. Κατά συνέπεια, είναι λογικό να κινούμαι με αυτόν τον τρόπο, αναλογιζόμενος πως τα διαφορετικά κομμάτια της ευρωπαϊκής Ιστορίας διαπλέκονται μεταξύ τους. Επιπλέον, σκέφτομαι ότι η σύγχρονη ευρωπαϊκή Ιστορία είναι πολύ ενδιαφέρουσα για να περιοριστεί κάποιος σε ένα μικρό κομμάτι της. Υπάρχουν τόσο πολλά που μπορούν να δώσουν αφορμή για σκέψη.

— Στην Ελλάδα έχετε γίνει γνωστός από τους «Υπνοβάτες»11. Προσωπικά, το θεωρώ ένα από τα σημαντικότερα βιβλία Ιστορίας που έχω διαβάσει. Στην Ελλάδα ο Α’ Παγκόσμιος Πόλεμος έγινε αντιληπτός μέσα από τους Βαλκανικούς Πολέμους και τη Μικρασιατική Καταστροφή. Αυτό οδήγησε σε μια «άρνηση» κατανόησης του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου (1914-18) με τον τρόπο που συνέβη στην υπόλοιπη Ευρώπη. Τα δύο προαναφερθέντα γεγονότα είναι μέρος του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου; Οι Βαλκανικοί Πόλεμοι και η ελληνική «καταστροφή» είναι βεβαίως μέρος αυτής της τρομερής σύγκρουσης. Στη Δ. Ευρώπη τείνουμε να θεωρούμε ότι ο Α’ Παγκόσμιος διήρκεσε από το 1914 έως το 1918, αλλά για την Ελλάδα, τη Σερβία, τη Ρουμανία, τη Βουλγαρία και την Οθωμανική Αυτοκρατορία το να τοποθετήσουμε την έναρξη του πολέμου το 1914 δεν έχει νόημα. Ακόμα και για την Ιταλία ο πόλεμος πραγματικά ξεκίνησε με την εισβολή στη Λιβύη το 1911. Επίσης, ο πόλεμος δεν τελείωσε το 1918. Συχνά εξετράπη σε έναν ιδιαίτερα βίαιο ανταρτοπόλεμο και σε γενοκτονική βία. Αυτή είναι η πραγματικότητα για τον ελληνικό κόσμο της Μικράς Ασίας αλλά και για την Κεντρική Ευρώπη, όπου Πολωνοί, Γερμανοί, Τσέχοι, Ουκρανοί και Ρώσοι ενεπλάκησαν σε μια σειρά σκληρών συγκρούσεων πάνω από τα νέα σύνορα που μόλις είχαν χαραχτεί, κάτι που ισχύει επίσης για τη Φινλανδία, καθώς και για τα κράτη της Βαλτικής. Κατά συνέπεια, κατα-

Αυτό που είναι ενδιαφέρον με τους λαϊκιστές είναι ότι δείχνουν να καταλαβαίνουν πόσο σημαντική είναι η Ιστορία. Αν δεν το καταλάβαιναν, δεν θα έκαναν τόσο μεγάλη προσπάθεια να την προσαρμόσουν στην ιδεολογία τους. Θα μπορούσαν απλώς να πουν «θα κάνουμε τα πράγματα διαφορετικά».

νοώ την «άρνηση» για μια κοινωνία που βίωσε τέτοια τραύματα. Στη Ρωσία οι απώλειες από τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο, αν και σημαντικές (2 εκατ. άνθρωποι), υποσκελίστηκαν από το σφαγείο του ρωσικού εμφυλίου που ακολούθησε. Εκεί, επίσης η μνήμη του πολέμου επισκιάστηκε από τις καταστροφές που ακολούθησαν.

— Θα έπρεπε πολιτικά σώματα όπως τα εθνικά κοινοβούλια ή το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο να προσπαθούν να επιβάλουν μια επίσημη ιστορική αφήγηση; Ασφαλώς όχι! Ακόμα και όταν υπάρχει το καλύτερο κίνητρο και οι καλύτερες προθέσεις, τέτοιες παρεμβάσεις είναι κυρίως αντιπαραγωγικές. Η εσωτερική διαμάχη στην τουρκική κυβέρνηση για τη γλώσσα που θα χρησιμοποιήσει αναφορικά με τις σφαγές των Αρμενίων κατά τη διάρκεια του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου όχι μόνο δεν ξεκαθάρισε το θέμα αλλά το πολιτικοποίησε με τέτοιον τρόπο, που υπονόμευσε την αξιοπιστία της επίσημης θέσης. Παρεμβάσεις όπως αυτή καταδεικνύουν ότι η κυβέρνηση δεν εμπιστεύεται την κοινωνία των πολιτών να αποφανθεί για τέτοια ζητήματα μέσα από έναν ανοιχτό διάλογο.

— Θεωρείτε ότι ειδικά τα τελευταία 10 χρόνια οι ιστορικοί χρησιμοποιούν την ανάλυσή τους όχι για να ερευνήσουν το παρελθόν αλλά για να ερμηνεύσουν το σήμερα, φτάνοντάς τη στο σήμερα και σχολιάζοντας τρέχουσες πολιτικές εξελίξεις; Οι ιστορικοί έχουν πάντα το άγχος να συνδέσουν αυτό που κάνουν με το σήμερα. Αλλά υπάρχει μια ειδοποιός διαφορά μεταξύ του να χρησιμοποιεί κάποιος την Ιστορία ως ένα μέσο εξέτασης σύγχρονων διακυβευμάτων και να επεξεργάζεται την επίδραση ενός ιστορικού γεγονότος ή μιας ιστορικής διαδικασίας στο παρόν, αφού πρώτα τα έχει μελετήσει στο χωροχρονικό πλαίσιο όπου συνέβησαν. Η ωραία ιστορική γραφή αναγνωρίζει την αμοιβαιότητα αυτής της διαδικασίας. Ο ιστορικός είναι μια δημιουργία του σήμερα και δεν μπορεί να είναι τίποτε άλλο. Έτσι, μπορεί να παρέμβει διορθωτικά σε πιθανές στρεβλώσεις, λαμβάνοντας υπ’ όψιν τα πλέον σύγχρονα ευρήματα, και να τολμήσει να αντιταχθεί στην όποια παραφιλολογία έχει αναπτυχθεί γύρω από τέτοια ζητήματα. Στη περίπτωση του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου υπάρχουν πολυάριθμα βιβλία και άρθρα από διαφορετικές γενιές ιστορικών που έγραψαν μετά το ξέσπασμα του πολέμου. Γνωρίζοντας πώς εξελίχθηκαν τα πράγματα στο παρελθόν, μπορούμε να αντιμετωπίσουμε τον πειρασμό του παροντισμού και να είμαστε ειλικρινείς όσον αφορά τον τρόπο που το παρόν ή το πολύ πρόσφατο παρελθόν διαμορφώνει το πώς κατανοούμε τα ζητήματα.

— Το 2021 συμπληρώνονται 200 χρόνια από την Ελληνική Επανάσταση του 1821. Ποια είναι η συμβολή της στη διαμόρφωση της νεότερης Ευρώπης; Η Ελληνική Επανάσταση υπήρξε ένα σημαντικό κεφάλαιο στην αναδίπλωση της αυτοκρατορικής εξουσίας στην ευρωπαϊκή περιφέρεια ανάμεσα στη Ρωσική, Οθωμανική και Αυστριακή Αυτοκρατορία, μια διαδικασία που είχε βαθιά επίδραση στις διεθνείς σχέσεις στην ευρωπαϊκή ήπειρο. Ακόμα πιο σημαντικό είναι το γεγονός ότι υπήρξε η πρώτη σύγχρονη ευρωπαϊκή εθνική επανάσταση. Υπήρχε τεράστιο ενδιαφέρον γι’ αυτήν ειδικά στην Ιταλία, στη Γερμανία και στην Πολωνία, όπου θα ξεσπούσαν επίσης εθνικές επαναστάσεις τον 19ο αιώνα. Αλλά οι Έλληνες έδειξαν τον δρόμο!

1. Βρετανός ιστορικός, πολιτικός επιστήμων, δημοσιογράφος και διπλωμάτης. Γνωστός για τη 14τομη ιστορία της ΕΣΣΔ από το 1917 έως το 1929 και το βιβλίο του «Τι είναι Ιστορία» (μτφρ. Ανδρέας Παππάς, Πατάκης, Αθήνα, 2015) 2. Από τους πλέον γνωστούς Ιταλούς ιστορικούς, θεωρείται από τους βασικούς θεμελιωτές της Μικροϊστορίας.

3. Ιταλός ιστορικός, θεωρείται από τους κορυφαίους παγκοσμίως στο πεδίο της αρχαίας Ιστορίας.

4. Ιστορίες σε πεζό λόγο που περιγράφουν κυρίως γεγονότα που συνέβησαν στην Ισλανδία την περίοδο της Εγκατάστασης και είναι γραμμένες σε αρχαία σκανδιναβική γλώσσα.

5. Το ιστορικό αυτό σύγγραμμα που αποτελείται από 15 βιβλία γράφτηκε από την Άννα Κομνηνή και καλύπτει τα γεγονότα από το 1069 έως το 1148 μ.Χ.

6. Γαλλικά μεσαιωνικά χρονικά του 14ου αιώνα που γράφτηκαν από τον Ζαν Φρουασάρ.

7. Ουαλός επίσκοπος, σημαντικός στην ιστορία της βρετανικής ιστοριογραφίας, που μετέφερε τους μύθους του αρθουριανού κύκλου.

8. Σημαντικός χρονικογράφος της μεσαιωνικής Γαλλίας.

9. Από τις σημαντικότερες ιστοριογραφικές ευρωπαϊκές σχολές, ιδρύθηκε στα τέλη της δεκαετίας του 1920 στο Πανεπιστήμιο του Στρασβούργου από τους Γάλλους ιστορικούς Λ. Φεβρ και Μ. Μπλοχ και σκοπός ήταν, σε πρώτο τουλάχιστον στάδιο, η συνεργασία της Ιστορίας με άλλες επιστήμες για πιο ολοκληρωμένα συμπεράσματα.

10. Kulturkampf : Γερμανικός όρος που περιγράφει τη σύγκρουση της Γερμανικής Αυτοκρατορίας και της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας από το 1872 έως το 1878 για εκπαιδευτικά και εκκλησιαστικά ζητήματα.

11. Chr. Clark, «Οι Υπνοβάτες», Αλεξάνδρεια, Αθήνα, 2014

7.11.19 – lifo

69

ΑΛΛΙΩΤΙΚΑ 5 εναλλακτικά στέκια στην Αθήνα απο th lifo team

70 lifo – 7.11.19

Μέρη

Brauhaus είναι το σπίτι της μπίρας και το σπίτι της μπίρας δεν θα μπορούσε να είναι άλλο από το ιστορικό στέκι της Ν. Φιλαδέλφειας που από τη δεκαετία του ’90 στεγάζει σε ένα παλιό αρχοντικό του 1920 όλη την αγάπη αλλά και την εξειδίκευσή του στο θέμα «ζύθος». Από το 2019 οι νέοι ιδιοκτήτες πήγαν ένα βήμα πιο πέρα την υπόθεση «μπίρα» με ένα μενού που περιλαμβάνει αυθεντικά πιάτα εμπνευσμένα από την ευρωπαϊκή κουζίνα, με σαφείς αναφορές στη γερμανική, αλλά και με μια σειρά από ετικέτες εμφιαλωμένες και draught που ολοκληρώνουν (ή καθοδηγούν) τη γευστική εμπειρία: πάνω από 60 επιλογές σε μπουκάλια ελληνικής παραγωγής ή εισαγωγής, με την Guiness να ξεχωρίζει, 7 βαρέλια ροής και 1 guest που κάθε τόσο ανανεώνεται για να έχεις πάντα κάτι καινούργιο να δοκιμάσεις. Το pairing μπίρας και γεύσεων είναι μια υπόθεση που η ομάδα του Brauhaus γνωρίζει καλά, προτείνοντας πάντα ό,τι καλύτερο. Οι πατάτες τσένταρ με λουκάνικο, τραγανό μπέϊκον, τσένταρ και παρμεζάνα, που αποτελεί και μπεστ σέλερ πιάτο, το κρύο πιάτο αλλαντικών με προσούτο Grudo, πεπερόνι, σαλάμι Spianata, ρικότα και παρμεζάνα, αλλά

και η ποικιλία από λουκάνικα είναι κάποιες από τις επιλογές που ταιριάζουν ιδανικά με παγωμένη Guiness, αναδεικνύοντας τη γεμάτη και ιδιαίτερη γεύση της. Με τον ίδιο τρόπο θα βρεις εκείνο το πιάτο που συμπληρώνει την μπίρα της επιλογής σου ή το αντίστροφο, και μάλιστα Δευτέρα και Τρίτη βράδυ μπορείς να απολαύσεις 1+1 σε επιλεγμένες ελληνικές ή ξένες ετικέτες. O χώρος ζεστός, με βασικά υλικά την πέτρα και το ξύλο, σε υποδέχεται σε μια ατμόσφαιρα όπου κάθε λεπτομέρεια είναι προσεγμένη και συμφωνεί με τη φιλοσοφία περί υψηλής ποιότητας που χαρακτηρίζει την Brauhaus. Οι μουσικές επιλογές συνοδεύουν τη βόλτα σου, με τον Δημήτρη Μαχαίρα (Sport24 Radio 103.3) να αναλαμβάνει τα decks κάθε Παρασκευή και Σάββατο, ενώ στα highlights βρίσκονται οι Πέμπτες με live acoustic sets από εγχώρια σχήματα σε ρoκ, εναλλακτικούς και indie ήχους με αγγλόφωνο και ελληνόφωνο στίχο. Στην Brauhaus η μπίρα γίνεται μια συνολική εμπειρία που σερβίρεται όπως ακριβώς της αρμόζει, δικαιώνοντας τους φαν του είδους αλλά και τους σταθερούς θαμώνες του νεοκλασικού της Ν. Φιλαδέλφειας.

Δεκελείας 67, Ν. Φιλαδέλφεια, 210 2526624 FΒ: Brauhaus 3K, Instagram: brauhaus3k

βγες έξω

Brauhaus 3K

Η υπόθεση ζύθος στεγάζεται στο παλιό αρχοντικό της Ν. Φιλαδέλφειας.

7.11.19 – lifo

71

Chameleon με χωρίστρα

Φαγοποτείον αυθεντικού τύπου. «Κάνει ο χαμαιλέων χωρίστρα;»: Δεν είναι ένα ερώτημα σαν το «πετάει οι γαΐδαρος;». Είναι μια δήλωση που εδώ και λίγο καιρό βρίσκεις στο Γκάζι και ανατρέπει όσα γνώριζες ή σε μυεί σε όσα δεν γνώριζες. Το «Chameleon με χωρίστρα» είναι ένα στέκι φαγητού που φέρνει τις δικές του προτάσεις στο κέντρο της Αθήνας και από το όνομα και μόνο αποκαλύπτεται η ατμόσφαιρα χαλαρότητας και η διάθεση για πλάκα που το χαρακτηρίζουν. Γιατί αυτός ο χαμαιλέων δεν προσαρμόζεται στις δικές σου ορέξεις αλλά μάλλον σε καλεί να προσαρμοστείς στο δικό του κλίμα, αφήνοντας πίσω ό,τι μπορεί να σε «καίει» και να σε χαλάει. Τα δημιουργικά μεζεδάκια, οι τραγανές μπρουσκέτες, οι ποικιλίες τυριών και αλλαντικών αλλά και τα πεντανόστιμα πιάτα που ετοιμάζονται με ολόφρεσκα υλικά συνοδεύουν δεόντως το κρασάκι, την μπιρίτσα ή οποιοδήπο-

τε απόσταγμα επιλέξεις. Τσιπουράκι ανάμεσα στα μεζεδάκια, κρασάκι και κουβέντα με φίλους, ούζο με τις κατάλληλες γεύσεις στα πιάτα: αυτή είναι μια κλασική εικόνα από το «Chameleon με χωρίστρα». Όσο για τη μουσική; Αυτή είναι το άλλο μεγάλο κεφάλαιο που θα σε ενθουσιάσει, καθώς έχει όλα εκείνα τα χαρακτηριστικά που θα φτιάξουν τη βραδιά σου. Είναι καλή, ελληνική και παίζει στη σωστή ένταση. Κάθε Πέμπτη, Παρασκευή, Σάββατο και Κυριακή θα απολαύσεις εξαιρετικές φωνές και μουσικούς live στον ζεστό χώρο του «Chameleon με χωρίστρα» που μεταμορφώνεται ανάλογα με τη διάθεση, αλλά διατηρεί πάντα τη δική του αυθόρμητη αυθεντικότητα. Ένα φαγοποτείον ειδικού τύπου που αποδεικνύει πως αν θέλεις να περνάς καλά δεν αρκεί να αλλάζεις το έξω, πρέπει να αλλάζεις και το μέσα σου. Κι αυτό θα πει «χαμαιλέων»…

βγες έξω

Ραραού Cantina

Περσεφόνης 19, Γκάζι, 211 1829652 FΒ: chameleon με χωρίστρα

72 lifo – 7.11.19

Ένα gipsy στέκι που επαναφέρει την αυθόρμητη βόλτα στην καθημερινότητά σου. Όταν μια ιδέα είναι πραγματικά διαφορετική, εκτός από ενθουσιασμό, προκαλεί και μια αγωνία για το αν θα παραμείνει έτσι, χωρίς να απορροφηθεί από την κανονικότητα, το συνηθισμένο και τη ρουτίνα. Η Ραραού έκλεισε έναν χρόνο και παραμένει ένα στέκι εναλλακτικό που σε κάθε του λεπτομέρεια φέρει την προσωπική φροντίδα των τριών καλλιτεχνών που βρίσκονται πίσω από τη δημιουργία του, προτείνοντας την πολύχρωμη boho gipsy αισθητική στο κέντρο της Αθήνας. Μια αισθητική που νιώθεις ότι σε παρασύρει στον καιρό των Τσιγγάνων, τιμώντας τη φιλοσοφία του νομά και της ανεπιτήδευτης φιλοξενίας που σε κάνει να νιώθεις πως βρίσκεσαι ακριβώς εκεί όπου θα ήθελες. Στη Ραραού μπορείς από το πρωί να απολαύσεις καφέ, πρωινό ή brunch, διαβάζοντας, χαλαρώνοντας ή κάνοντας πρόβα, αφού ο χώρος είναι ανοιχτός και γενναιόδωρος ώστε να μετατρέπεται από

restroom σε study spot όποτε το θέλεις. Μέσα στην ημέρα θα απολαύσεις τα πιάτα από το νέο vegan friendly μενού, όπου, εκτός των άλλων, προστέθηκε και μια σειρά από πίτσες που θα συνοδεύσουν το κρασί σου στο lunchbreak ή το late drink με τιμές από 7 έως 8,80 ευρώ. Στα must try είναι ο κατάλογος γλυκών που περιλαμβάνει συνταγές με ζάχαρη ανθών καρύδας κατάλληλες για όσους πάσχουν από διαβήτη (η συνεργασία με την ΕatWalk φέρνει τη φιλοσοφία του βιολειτουργικού τροφίμου στην πιο ποιοτική εκδοχή της) και γλυκά όπως το red velvet και η vegan τάρτα με φιστικοβούτυρο και μπανάνα. Στέκι καλλιτεχνών και όχι μόνο, η Ραραού επαναφέρει την έννοια της αυθόρμητης βόλτας, αφού πάντα θα βρεις κάποιον να σου κάνει παρέα, ενώ η ηρωίδα του Παύλου Μάτεσι σού κλείνει συνωμοτικά το μάτι.

Εμμανουήλ Μπενάκη 69Α, Εξάρχεια, 210 3300237 FB: RaraouCantina, Instagram: raraou_cantina

Ρεμπέτικα-Λαϊκά

Κάβουρας

Αξία σταθερή στον χρόνο, που ορίζει την αυθεντική διασκέδαση. Αν σε ρωτήσουν τι θυμάσαι από τα φοιτητικά σου χρόνια στην Αθήνα, είναι πολλά αυτά που σου έρχονται στο μυαλό. Από συμφοιτητές και καθηγητές, ξενύχτια για διάβασμα και πάρτι μέχρι το πρωί μέχρι αγαπημένα στέκια και ιστορίες χωρίς τελειωμό, αυτά που έχεις να πεις είναι άπειρα. Στην πρώτη τριάδα, πάντως, βρίσκεται σίγουρα ο Κάβουρας. Το αγαπημένο στέκι των Εξαρχείων, ένα από τα πιο γνωστά και αγαπημένα της πόλης που εδώ και 37 χρόνια φιλοξενεί τις πιο όμορφες στιγμές με φίλους, μεγαλώνοντας μαζί σου, αλλά παραμένοντας το σημείο αναφοράς της αυθεντικής διασκέδασης. Η ζωντανή μουσική με ρεμπέτικα και λαϊκά που συνοδεύει το κρασί αλλά και τις εξαιρετικές γεύσεις της κουζίνας είναι το στοιχείο εκείνο που έχει κάνει τον Κάβουρα συνώνυμο της διασκέδασης. Και μάλιστα εκείνης της διασκέδασης που σε

κάνει να τραγουδάς με την πρώτη νότα (γιατί, ναι, εδώ τα περισσότερα τραγούδια τα γνωρίζεις) και να σηκώνεσαι αυθόρμητα για χορό, παρασύροντας και την παρέα σου. Όλη αυτήν τη διάθεση, την οικειότητα και τη ζεστασιά ο Κάβουρας την έχει μεταφέρει σε έναν νέο, μεγαλύτερο και ακόμα πιο όμορφο και φιλόξενο χώρο μόλις λίγα μέτρα από το παλιό στέκι, ακριβώς κάτω από το καφέ Διπλό. Τα ξενύχτια συνεχίζονται με τον ίδιο αυθεντικό τρόπο που μόνο ο Κάβουρας ξέρει να δημιουργεί μέσα σε μια ατμόσφαιρα όπου όλοι νιώθουν ότι γνωρίζονται από παλιά. Εκεί συνεχίζεις να διασκεδάζεις με άλλες παρέες και παρότι τα φοιτητικά χρόνια έχουν μείνει πίσω εδώ και (πολλά) χρόνια, ξέρεις πως, ευτυχώς, κάποιες αξίες μένουν σταθερές στον χρόνο για να σου θυμίζουν πως υπάρχουν στιγμές και χώροι όπου όλοι γίνονται μια παρέα που τραγουδά και χορεύει μέχρι το πρωί.

Ένα σημείο γεύσης που μοιάζει με κάλεσμα φίλων στο σπίτι. Όταν μιλάς για ελληνική κουζίνα, σου έρχονται στο μυαλό γεύσεις και αρώματα αλλά και μια αίσθηση ζεστασιάς και φροντίδας που συμβολίζει το στρωμένο τραπέζι. Αυτή η οικειότητα είναι που κάνει την Κυβέλη να ξεχωρίζει, με έναν χώρο που θα μπορούσε να είναι το δικό σου σπίτι και μια σειρά από γεύσεις που βγάζουν τη ζεστασιά της ελληνικής παράδοσης. Το μενού, βασισμένο σε συνταγές από διάφορα μέρη της Ελλάδας, σου δίνει τη δυνατότητα να μοιραστείς τα διαφορετικά πιάτα ή να απολαύσεις ατομικές μερίδες χωρίς καμιά σκέψη, ενώ η μουσική, με έντεχνα και ρεμπέτικα, παίζει στην ένταση που θα την έβαζες στο σπίτι σου. Σαλάτες με φρέσκα λαχανικά εποχής, οι περίφημοι κολοκυθοκεφτέδες, το εντυπωσιακό κοτόπουλο «χαρακίρι», που έρχεται κρεμασμένο, αλλά και οι τηγανιές, είναι από τα πιάτα που πρέπει οπωσδήποτε να δοκιμάσεις (και μάλιστα όπου θέλεις, χάρη στην

υπηρεσία delivery που λειτουργεί καθημερινά). Ολόφρεσκο και το μοσχαρίσιο συκώτι που καταφθάνει από τον χασάπη της γειτονιάς, αλλά και το λαβράκι που τηγανίζεται σε καλαμποκάλευρο, ενώ αδιαπραγμάτευτης νοστιμιάς είναι η χειροποίητη τυροκαυτερή σε συνταγή της γιαγιάς, που έχουν γευτεί γενιές και γενιές. Γιατί πίσω από την Κυβέλη κρύβεται (ή μάλλον αποκαλύπτεται) μια οικογενειακή παράδοση που φέρει όλη την ποιότητα και τη γνώση και, κυρίως, ξεκινά από το κάλεσμα φίλων στο σπίτι και τα φαγητά που βγαίνουν αυθόρμητα από την κουζίνα της μαμάς για φίλεμα. Έτσι αυθόρμητα μαγειρεύονται και τα πιάτα ημέρας που θα βρεις καθημερινά για να σου θυμίζουν πως εδώ το φαγητό απλώς επιβεβαιώνει την έννοια του «μαζευόμαστε γύρω από το τραπέζι και περνάμε καλά».

Επτανήσου 15, πλ. Αγ. Γεωργίου, Κυψέλη, Delivery: 210 8219406 FΒ: Κυβέλη, Instagram: kyveli_kypseli

βγες έξω

Κυβέλη

Θεμιστοκλέους 70, Εξάρχεια, 210 3810202 FΒ: ΚΑΒΟΥΡΑΣ Ρεμπέτικα – Λαϊκά, Instagram: kavouras_rempetika_laika

7.11.19 – lifo

73

θέατρο

Ο ΠΑΤΈΡΑΣ

week Ο Στρίντμπεργκ στο Περιστέρι Ο σκηνοθέτης Βασίλης Μπισμπίκης κατορθώνει έναν θεατρικό άθλο φέρνοντας το έργο «Ο Πατέρας» στην Ελλάδα του σήμερα.

Ο

α πο τη λου ιζ α αρ κο υ μ αν ε α

74 lifo – 7.11.19

σο κι αν έχει περιγραφεί ως νατουραλιστικό δράμα, ο Πατέρας του Στρίντμπεργκ δεν εντάσσεται άνετα σε μια κατηγορία. Είναι ένα κείμενο τόσο παραληρηματικό, τόσο πυρετώδες, τόσο εμμονικό. Σπάει αυτομάτως τα δεσμά του, σαν τρομαγμένο ζώο που εκτινάσσεται από τα βάθη του ασυνειδήτου, ορμάει για να δαγκώσει, γρυλίζει πληγωμένο και χάνεται κραυγάζοντας στο σκοτάδι. Ένας άνδρας στο έλεος μιας γυναίκας, της συζύγου του. Ένας άνδρας ανίκανος να υπερασπιστεί τον εαυτό του απέναντι σε αυτή την ανεξιχνίαστη δύναμη που σαρώνει τα πάντα στο πέρασμά της. Ο μισογυνισμός του Στρίντμπεργκ είναι ίσως το πιο διαβόητο χαρακτηριστικό του στην ποπ κουλτούρα. Στον Πατέρα εύκολα μπορεί να επιβεβαιώσει κανείς την εντύπωση αυτή. Η κεντρική ηρωίδα, η Λάουρα, σύζυγος του Ίλαρχου (του Πατέρα), παρουσιάζεται ως αδίστακτη, αδυσώπητη φιγούρα, μια δαιμονική και δόλια μορφή που μηχανεύεται πάσης φύσεως τεχνάσματα προκειμένου να οδηγήσει τον άνδρα της στην παράνοια και να επιβεβαιώσει την κυριαρχία της επάνω στο παιδί τους. Η ηρωίδα ενσαρκώνει εδώ το παράλογο, το ανεξέλεγκτο, το χάος. Ο άνδρας μπροστά της συρρικνώνεται σταδιακά σε νήπιο: «Δεν βλέπεις πως είμαι ανήμπορος σαν μωρό; Δεν μ’ ακούς που σε παρακαλάω, όπως το παιδί τη μάνα του; Σε ικετεύω εγώ, ένας άνδρας, ένας στρατιωτικός […] Το μόνο που σου ζητάω είναι να με λυπηθείς, όπως θα λυπόσουν έναν άρρωστο» λέει ο Ίλαρχος στη σύζυγό του. Ως γνωστόν, ο Στρίντμπεργκ, υποφέροντας από πρώιμη στέρηση –αληθινή ή φανταστική– της μητρικής αγάπης, πέρασε την ενήλικη ζωή του αναζητώντας μητρικό υποκατάστατο και θεωρούσε τη μητρότητα και την οικιακή φροντίδα το ιδανικό της θηλυκής ύπαρξης. Ο μισογυνισμός του δεν απορρίπτει τη γυναίκα ως οντότητα αλλά περισσότερο εκφράζει τον φόβο του απέναντι σε κάποιες «ανυπότακτες» πτυχές της. Η Λάουρα διαθέτει διττή υπόσταση: μάνα και σύζυγος ταυτόχρονα. «Η μάνα ήταν φίλη σου, βλέπεις, αλλά η γυναίκα ήταν εχθρός σου». Η πρώτη τον έθρεψε, η δεύτερη τον κατέστρεψε. Οι δύο πλευρές συνυπάρχουν, εκλύοντας τα πλέον αμφιλεγόμενα συναισθήματα εκ μέρους του άνδρα-θύμα-

τος και εντείνοντας ακόμα περισσότερο τη σύγχυση και το μαρτύριό του. Το μεγαλύτερο επίτευγμα του Στρίντμπεργκ, όμως, είναι ότι ανάγει τον πόλεμο των φύλων σε μια πνευματική και ψυχική σύρραξη κολοσσιαίων διαστάσεων. Ο άνδρας μάχεται τη γυναίκα, ναι. Αλλά αυτό είναι το πρώτο επίπεδο. Ταυτόχρονα, μάχεται τον φόβο του θανάτου, ενός υπαρξιακού κενού που απειλεί να τον καταπιεί. Σε έναν κόσμο στερημένο από νόημα, αναζητά μια βεβαιότητα: ότι είναι ο πατέρας του παιδιού του. Αν μη τι άλλο, αυτό. Αν έχει χάσει την πίστη του στον Θεό και στη μετά θάνατον ζωή, τότε η μόνη αθανασία που του αναλογεί είναι η πεποίθηση ότι θα αφήσει ένα κομμάτι του επάνω στη γη, έναν συνεχιστή του. Κι όταν η τελευταία αυτή βεβαιότητα δολοφονείται, τότε εκείνος δεν έχει πλέον πουθενά να στραφεί, τίποτα να περιμένει. Είναι χαμένος, είναι νεκρός. Επιδιώκοντας να βρει τη «φόρμα με την οποία θα περάσει το έργο στον σύγχρονο θεατή», όπως δηλώνει ο ίδιος, ο Βασίλης Μπισμπίκης διασκεύασε ριζικά το πρωτότυπο κείμενο, κατορθώνοντας έναν άθλο: να το κάνει «δικό του» και «δικό μας», μένοντας ταυτόχρονα πιστός στο πνεύμα του συγγραφέα. Ας μου επιτραπεί να το επαναλάβω αυτό: είναι εξαιρετικά δύσκολο και σπάνιο να ξαναγράψεις ένα κορυφαίο έργο της παγκόσμιας δραματουργίας με όρους σημερινούς, αποδεικνύοντας εκ νέου τη διαχρονικότητα, την αλήθεια, την ανυπέρβλητη ισχύ του. Και μάλιστα να το κάνεις με τόσο δυναμισμό, τόση ζωντάνια αλλά και τόσο χιούμορ, μέσα από μια συλλογική διαδικασία, με τη συνεργασία των ηθοποιών, σε κλίμα εξόχως ομαδικό. Να αλλάξεις εντελώς τα εξωτερικά γνωρίσματά του, αλλά να κρατήσεις την ουσία των προσώπων, των σχέσεων, των συγκρούσεων, των αδιεξόδων που συνθλίβουν το άτομο, τότε και τώρα, παντού και πάντοτε. Στην παράσταση, το σπίτι μιας μικροαστικής ελληνικής οικογένειας που έχει πληγεί θανάσιμα από την οικονομική κρίση των τελευταίων ετών περιθάλπει μια κόλαση εξίσου ζοφερή με εκείνη του Ίλαρχου και του δικού του σπιτιού στη Σουηδία του 1886. Ο Πατέρας δεν είναι πλέον αξιωματικός του στρατού αλλά αυτοδημιούργητος μικροεπιχειρηματίας με δύο μαγαζιά, στον Πειραιά και στο Περιστέρι, ο οποίος αναζητά απεγνωσμένα λύση

Αύγουστος Στρίντμπεργκ Ο Πατέρας Σκηνοθεσία: Βασίλης Μπισμπίκης Πρωταγωνιστούν: Μαρίνα Ασλάνογλου, Τάσος Ιορδανίδης, Ιωσήφ Ιωσηφίδης, Γιάννα Σταυράκη, Νικολέττα Χαρατζόγλου Σκηνικά - Κοστούμια: Μαρία Καραθάνου ΑΠΟΘΗΚΗ ΣΑΡΡΗ 40, 210 3253153 ΤΕΤΑΡΤΗ & ΚΥΡΙΑΚΗ 20:00, ΠΕΜΠΤΗ, ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ, ΣΑΒΒΑΤΟ 21:00, ΣΑΒΒΑΤΟ ΑΠΟΓΕΥΜΑΤΙΝΗ: 18:00

για να ξαναπιάσει «την καλή». Η γυναίκα του, μια χαρακτηριστική Ελληνίδα που παράτησε την καριέρα της για να αφοσιωθεί στην οικογένεια και στην ανατροφή της κόρης τους. Η τελευταία είναι κι αυτή με τη σειρά της μια κλασική επαναστατημένη έφηβη που αναζητά την ταυτότητά της σε πείσμα των γονεϊκών προσδοκιών και πιέσεων. Πατέρας και μητέρα βλέπουν τη νεαρή κόρη τους ως προέκτασή τους. Και οι δύο επιθυμούν να τη μετατρέψουν σε βελτιωμένη εκδοχή του εαυτού τους, μετατρέποντας έτσι την ψυχή της σε πεδίο ολέθριων αντιπαραθέσεων. Αυταπάτες και ψέματα που ενδύονται τον μανδύα της αυτοθυσίας. Πίκρα, απροσμέτρητη πίκρα για όλες τις ματαιώσεις της ζωής. Ο έρωτας που τέθηκε σε λάθος βάση και μούχλιασε, αναδίδοντας βρόμα φρικτή. Ο απολογισμός μιας ζωής που γίνεται όταν είναι πλέον πολύ αργά και η ελπίδα έχει χαθεί. Η αδυναμία αντιμετώπισης της αλήθειας από εμάς τους ανθρώπους, που επιλέγουμε πάντοτε την εύκολη λύση, την άρνηση, τις δικαιολογίες, τις φαντασιώσεις. Η ανικανότητα επικοινωνίας ακόμη και ανάμεσα στα πιο αγαπημένα πρόσωπα. Είναι μεγάλη η οδύνη που εκλύεται από τη σκηνή και από τις εξαιρετικές ερμηνείες των ηθοποιών. Παράλληλα, όμως –κι αυτό συγκαταλέγεται στα επιτεύγματα της παράστασης–, το αστείρευτο χιούμορ που εκπηγάζει από τον διάλογο είναι λυτρωτικό. Η αθυροστομία των ηρώων αποκτά νόημα ακριβώς επειδή εξυπηρετεί άψογα αυτόν τον διπλό σκοπό: όχι μόνο την ανάγκη της αληθοφάνειας (το λεξιλόγιο που αρμόζει ενδεχομένως στην κοινωνική-μορφωτική κατάστασή τους) αλλά και τη δική μας ανάγκη να διασχίσουμε το ναρκοπέδιο κάνοντας «στάσεις», παίρνοντας ανάσες και αφομοιώνοντας πλήρως ό,τι καλό και ό,τι κακό φέρουν μέσα τους. Επειδή προφανώς κανένας τους δεν είναι μονοδιάστατος αλλά όλοι κρύβουν έναν πλούτο αντιφατικών στοιχείων, γοητείας, τρυφερότητας, αγάπης, αλλά και εκκωφαντικής εγωπάθειας, μας δίνεται η δυνατότητα να τους συμπονέσουμε ακόμη περισσότερο τη στιγμή του ολέθρου τους. Ακόμα κι αν δεν ταυτιζόμαστε με τα εξωτερικά γνωρίσματα των ηρώων, βρίσκουμε στην αγωνία τους κάτι από τον εαυτό μας. Απ’ όπου κι αν προερχόμαστε, όπως κι αν μιλάμε, αν είμαστε ειλικρινείς, θα συνδεθούμε μαζί τους. Κι αυτό συμβαίνει όχι μόνο επειδή το κείμενο της παράστασης είναι ουσιαστικό, πυκνό, ζουμερό, καίριο, βαθύ και απολαυστικό, αλλά και επειδή η αλήθεια που φέρουν τα πρόσωπα αποδεικνύεται πράγματι διαχρονική, διαταξική, διαγλωσσική. Η παθογένεια της ελληνικής οικογένειας υπερβαίνει τις τάξεις, απλώς έρχεται στην επιφάνεια πιο κραυγαλέα εκεί όπου εκλείπει το χρήμα. Σπαρακτική η Μαρίνα Ασλάνογλου στον ρόλο της συζύγου που προσπαθεί με νύχια και με δόντια να αναιρέσει τον ακυρωμένο εαυτό της, σαρώνοντας τους πάντες και πληρώνοντας το πιο ακριβό τίμημα. Συγκινητικός στην απόγνωσή του ο Τάσος Ιορδανίδης ως πατέρας που αδυνατεί να τα βγάλει πέρα, να νικήσει τον ίδιο του τον εαυτό. Η ήττα του είναι προδιαγεγραμμένη, αλλά αυτός πορεύεται αιμορραγώντας μέχρι τελικής πτώσης. Εντυπωσιακά ευθύβολος και άμεσος ο Ιωσήφ Ιωσηφίδης ως αντίποδας του πατέρα, ευθυνόφοβος και λάγνος Ελληναράς από τη μια, πιστός συνοδοιπόρος στα δύσκολα από την άλλη. Η Νικολέττα Χαρατζόγλου εκπέμπει όλη την αγαρμποσύνη και το πάθος της εφηβείας, του παιδιού που αγαπάει τους γονείς του, αλλά πασχίζει ταυτόχρονα να βρει τη δική του φωνή, κραδαίνοντας το κλαρίνο της με όλο τον παρορμητισμό και την αθωότητα που αρμόζουν στην ηλικία της. Τέλος, η γριά μάνα (Γιάννα Σταυράκη) λειτουργεί ως υπόμνηση μιας άλλης εποχής, έτσι όπως φέρει στη μνήμη της τα τραύματα του Εμφυλίου. Αδυνατεί να κατανοήσει τα σημερινά ζητήματα, ενώ ταυτόχρονα διαιωνίζει συντηρητικές, μισογυνικές αντιλήψεις που μας οδήγησαν ως εδώ. Μια υποδειγματική δουλειά, από κάθε άποψη.

Ρίξε δόλωμα

Τ Αγάπη για το ψάρι Στο Ψάρι-Ψάρι

Α

ν αναζητήσεις εικόνες της ελληνικής διατροφικής παράδοσης που φτάνουν αναλλοίωτες στο σήμερα, επηρεάζοντας σύγχρονες συνήθειες και προτιμήσεις, θα διαπιστώσεις ότι ένα ψητό ψάρι με τα αρώματα και τη φρεσκάδα της θάλασσας, αλλά και με την πλούσια γεύση του ελληνικού ελαιόλαδου, θα είναι μία από τις πρώτες σου επιλογές. Η αγάπη για το ψάρι και τους ψαρομεζέδες που συνοδεύονται με ένα καλό τσίπουρο ή ένα ούζο είναι μια σταθερή αξία. Ο Κωστής Ρωμανάκης άνοιξε στην περιοχή της Αγίας Παρασκευής, απέναντι από το γνωστό κρητικό μαγαζί του «Τα Ρωμανάκια», το Ψάρι-Ψάρι, αφουγκραζόμενος τις επιθυμίες των πελατών του. «Η φιλοσοφία του μενού στο Ψάρι Ψάρι είναι οι ψαρομεζέδες και, φυσικά, το φρέσκο ψάρι από τις ελληνικές θάλασσες σε τιμές προσιτές» λέει ο Κωστής. Οι θησαυροί της θάλασσας (ψάρια, όστρακα, μαλάκια) προσφέρουν άπειρες μαγειρικές δυνατότητες. Και να σκεφτεί κανείς ότι ως παιδιά αποστρεφόμασταν το ψάρι, γιατί πάντα μας φόβιζαν τα κόκαλά του. Μεγαλώνοντας, ανακαλύπτουμε το μεγαλείο τους αλλά και τη διατροφική τους αξία. Την ποικιλία των θαλασσινών μεζέδων θα την απολαύσεις σε ένα περιβάλλον με έντονο κυκλαδίτικο άρωμα. Το μενού είναι πλούσιο, με πολλές ορεκτικές προτάσεις και καλύπτει όλα τα γούστα. Ξεκινάς κλασικά με χειροποίητη ταραμοσαλάτα από λευκό ταραμά, με απαλή υφή και αληθινή γεύση (€4), και συνεχίζεις επιλέγοντας κάποια από τις εννέα σαλάτες που φιγουράρουν στον κατάλογο. Δοκιμάσαμε τη γευστική σαλάτα «Ψάρι Ψάρι» με φινόκιο, λάχανο άσπρο και μοβ, φέτες πορτοκάλι και ψιλοκομμένη πιπεριά Φλωρίνης, λουσμένα με σάλτσα από μουστάρδα και μέλι (€7,90). Από τη μεγάλη ποικιλία ορεκτικών δεν θα πεις «όχι» ΨΆΡΙ-ΨΆΡΙ στα χειροποίητα ντολμαδάκια (€4,20) που σερβίρονται με μια κουταλιά δροσερό γιαούρτι και είναι νοστιμότατα. Ωραίος μεζές είναι οι λουκουμάδες μπακαλιάρου –θα τους ήθελα πιο τραγανούς–, που η γεύση τους απογειώνεται με τη σάλτσα ταρτάρ (€7,20). Από τις προτάσεις ημέρας, εξαιρετικές ήταν οι ζαργάνες –ψάρια πολύ νόστιμα, που δύσκολα βρίσκεις σε μενού με ψαρομεζέδες–, οι οποίες συνόδευαν φάβα με μελάνι σουπιάς και τηγανητή κάππαρη. Από τα πιάτα της ώρας οπωσδήποτε να δοκιμάσετε το αχνιστό σαλάχι με φρέσκα μυρωδικά και λεμόνι (€9,80), που σύντομα θα το σερβίρουν και στην παριανή εκδοχή του, το γνωστό σαλατούρι. Ωραία παρουσία έχει το πιάτο με το σουβλάκι σφυρίδα με λαχανικά που ακομπανιάρει εξαιρετικά το νοστιμότατο κουσκουσάκι με ψιλοκομμένη ντομάτα, φρέσκο κρεμμυδάκι και άνηθο. Για τους εραστές των ζυμαρικών υπάρχουν αρκετές προτάσεις τόσο σε ζυμαρικά όσο και σε ριζότο, που συνδυάζονται με σουπιές, γαρίδες, καλαμάρι ή χταπόδι. Κατόπιν παραγγελίας μπορείς να απολαύσεις φρέσκα, μεγάλα πελαγίσια ψάρια αλλά και πληθωρική αστακομακαρονάδα για δύο άτομα. Η λίστα με τα αποστάγματα προσφέρει καλές προτάσεις για να συνοδέψεις τα θαλασσινά πιάτα. Για την καλή χώνεψη οι θαλασσινοί μεζέδες αναζητούν ένα γλυκό σιροπιαστό και η γλύκα της ωραιότατης πορτοκαλόπιτας με παγωτό είναι ιδανικός επίλογος. Αν θέλεις να αναβιώσεις εικόνες από τις καλοκαιρινές διακοπές σου στο νησί, τότε το Ψάρι Ψάρι είναι μια καλή επιλογή. Ψάρι-Ψάρι, πλατεία Κοραή 2-4, Αγία Παρασκευή, 210 6522299

α μεζεδοπωλεία με έμφαση στο ψάρι και τα θαλασσινά έχουν μια παράδοση πολλών χρόνων στη χώρα μας. Οι λιτοί ψαρομεζέδες, με τους οποίους οι παλαιοί πότες συνόδευαν το ούζο ή το τσίπουρό τους, δεν απέβλεπαν στον κορεσμό της πείνας αλλά προσφέρονταν για χαλαρό, παρεΐστικο τσιμπολόγημα. Στον Πειραιά άνοιξε πανιά το μουσικό ψαρομεζεδοπωλείο «Ρίξε δόλωμα» εκεί όπου βρίσκαμε παλιά το Lola’s. Εδώ την επιμέλεια του μενού έχει αναλάβει ο Χρήστος Τζιέρας και προτείνει μεζέδες με κλασική αλλά και μοντέρνα προσέγγιση. Το μεγαλείο της απλότητας αναδεικνύεται μέσα από τη λακωνικότητα της γεύσης και η σκέψη αυτή ταιριάζει στην αφράτη λευκή ταραμοσαλάτα που σερβίρεται με αυγοτάραχο Μεσολογγίου, κύβους ντομάτας, ψιλοκομμένο άνηθο και τηγανητή τορτίγια που στολίζει το πιάτο και θυμίζει πανιά ιστιοπλοϊκού (€6). Το καρπάτσιο από λαβράκι μαρινάρεται με μοσχολέμονο και ενισχύεται γευστικά με ροδέλες πιπεριάς τσίλι (€12). Μεζές για νόστιμο τσιμπολόγημα είναι το χταποδάκι σχάρας πάνω σε φάβα και παλαιωμένο ξίδι (€12). Η ελληνική κυκλαδίτικη σαλάτα, εκτός από τα ντοματίνια, τις πιπεριές, τα χαρουποπαξίμαδα και την τριμμένη φέτα, έχει και σπαγγέτι κολοκυθιού (€7,50). Για πιο θαλασσινή προσέγγιση υπάρχει και η πολίτικη σαλάτα με μαριναρισμένα φιλέτα ψαριών (€9,90). Για δυνατούς παίκτες είναι τα τραγανά καλαμαράκια κομμένα σε λωρίδες, παναρισμένα και περασμένα από το τηγάνι, που συνοδεύονται με πικάντικη τσάτνεϊ πιπεριάς Φλωρίνης και τσίλι (€12). Οι ψητές σαρδέλες είναι μια κλασική επιλογή. Να δοκιμάσετε οπωσδήποτε το καλοφτιαγμένο γιουβέτσι με μύδια και γαρίδες, που έχει πληθωρική γεύση (€16,50). Υπάρχουν στο μενού και επιλογές για ψάρι ημέρας (65 ευρώ/κιλό) αλλά και γιουβετσάκι κακαβιάς με ψάρι ημέρας (€14,50). Η λίστα κρασιών προσφέρει καλές επιλογές, αλλά θα βρεις και μια σειρά από αποστάγματα. Για το τέλος, σοκολατόπιτα με παγωτό αλλά και σπασμένο μιλφέιγ με κρέμα βανίλιας, καραμέλα και παγωτό. Ρίξε δόλωμα, 2ας Μεραρχίας 14, Πειραιάς, 210 4529722

βγες έξω

ΕΣΤΙΑΤΟΡΙΑ

week

α πό τη ν ίκη μητα ρέα

7.11.19 – lifo

75

starfax

ΣΚΟΡΠΙΟΣ [23.10/22.11] Οι πιέσεις που ΙΧΘΥΣ [20.2/20.3] έχετε υποστεί το τελευταίο διάστημα σας έχουν κάνει εριστικούς και πάνω στον εκνευρισμό σας μπορεί να εκφράσετε σκέψεις που δεν πρέπει σε συνεργάτες και οικείους. Προσέξτε τις απαιτήσεις σας και δώστε σε υφισταμένους σας την ευκαιρία να ακολουθήσουν τους ρυθμούς σας, δίχως να προκαλείτε πανικό. Από την Πέμπτη και μετά θα έχετε περισσότερες ευκολίες στη διευθέτηση επαγγελματικών υποχρεώσεων και επειδή θα είναι ένα πολύ επικοινωνιακό διάστημα, ίσως ανακαλύψετε μια νέα πηγή εσόδων. Οι γεννημένοι το 2ο δεκαήμερο ενδεχομένως να μπείτε στον πειρασμό για παράνομες ενέργειες που θα φέρουν γρήγορα κέρδη. Οι πιθανότητες να εξαπατηθείτε είναι πολλές. Η Πανσέληνος της Τρίτης στον Ταύρο πραγματοποιείται στον τομέα των σχέσεων και των συνεργασιών και, εντείνοντας την ανάγκη σας να ασχοληθείτε με τις προσωπικές σας επιθυμίες, θα προκαλέσει εσωτερικές συγκρούσεις.

ΤΟΞΟΤΗΣ [23.11/21.12]

week

Μέσα σε έναν μήνα έχετε καταφέρει να αποδείξετε στους συνεργάτες σας την αξία σας και έχετε γίνει απαραίτητοι, καθώς είστε πολυπράγμονες και μπορείτε να αντεπεξέρχεστε στις προκλήσεις με επιτυχία. Συνέπεια όλων αυτών είναι η επαγγελματική καταξίωση που αυξάνει τις αποδοχές σας και σταθεροποιεί τη ροή των χρημάτων σας, οπότε μπορείτε να προγραμματίσετε ένα ταξίδι ή να κάνετε αγορές για τον εαυτό σας. Ιδανική εποχή για να ασχοληθείτε με τον χώρο σας προκειμένου να φέρετε μια αύρα ανανέωσης. Πετάξτε ή χαρίστε ό,τι δεν σας προκαλεί ευχάριστα συναισθήματα, ασχοληθείτε με τον κήπο σας και φυτέψτε βολβούς και λαχανικά που θα ανθίσουν την άνοιξη. Η Πανσέληνος της Τρίτης στον Ταύρο δίνει έμφαση στον τομέα εργασία - υγεία και σας υπενθυμίζει πως πρέπει να ρίξετε τους ρυθμούς σας, ώστε να αποφύγετε τον εκνευρισμό και την υπερκόπωση.

ΑΙΓΟΚΕΡΩΣ [22.12/19.1]

Η δημιουργική σας διάθεση αυτή την εποχή είναι στα ύψη και μάλλον οφείλεται σε έναν κεραυνοβόλο έρωτα που σας χτύπησε κατακέφαλα. Από ορκισμένοι εργένηδες μπορεί ξαφνικά να νιώσετε την ανάγκη να κάνετε πρόταση γάμου στο ταίρι σας, μη βιαστείτε όμως. Μπορεί να προκαλέσετε άγχος μέχρι και ανησυχία, αν είναι πολύ γρήγορη η απόφασή σας. Το κυριότερο είναι πως μπορεί αργότερα να σας περάσει η έξαψη και να μην ξέρετε πώς να αποδεσμευτείτε. Επιχειρηματικά ρίσκα, κερδοσκοπία και καλλιτεχνικές δραστηριότητες δίνουν ευκαιρίες για αύξηση του εισοδήματός σας και θα ικανοποιηθούν οι φιλοδοξίες σας, όμως πρέπει να αποφύγετε τις υπερβολές με τα έξοδα. Απολαύσεις και έντονη κοινωνική ζωή σάς κάνουν να μην υπολογίζετε τις συνέπειες των πράξεών σας. Με την Πανσέληνο της Τρίτης στον Ταύρο δίνεται έμφαση στον τομέα του έρωτα και η αντίθεση με τον Ήλιο προμηνύει εντάσεις με φιλικά σας πρόσωπα.

ΥΔΡΟΧΟΟΣ [20.1/19.2]

από τη μα ρ ιβ ίκυ καλλέ ρ γ η (s tar f ax@ li f o. g r )

76 lifo – 7.11.19

Έχετε υποστεί αρκετές πιέσεις το προηγούμενο διάστημα και στην προσπάθειά σας να βγείτε ασπροπρόσωποι έχει μείνει πίσω η προσωπική σας ζωή, κάτι που μπορεί να σας προκαλέσει μελαγχολία. Όλα αυτά μέχρι την Πέμπτη, καθώς από κει κι έπειτα κάποιες θετικές εξελίξεις στον τομέα της καριέρας θα σας δώσουν ώθηση και θα ασχοληθείτε εκτενέστερα με τις προσωπικές σας επιθυμίες. Πολύ καλή εποχή για να αξιοποιήσετε ένα ακίνητο που θα μπορούσε να αποτελέσει μια έξτρα πηγή εσόδων ή για να κάνετε μια μετακόμιση σε έναν καλύτερο χώρο. Η Πανσέληνος της Τρίτης στον Ταύρο θα επηρεάσει κυρίως τους γεννημένους το 2ο δεκαήμερο και καθώς πραγματοποιείται στον άξονα καριέρα - οικογένεια, ενδεχομένως να βρεθείτε σε δίλημμα αν πρέπει να πάρετε σημαντικές αποφάσεις ή μπορεί να συγκρουστείτε με ένα υψηλά ιστάμενο πρόσωπο και να αναζητήσετε μια νέα επαγγελματική κατεύθυνση. Αποφύγετε τις σπασμωδικές ενέργειες.

ΚΑΡΚΙΝΟΣ [22.6/22.7]

Μελλοντικοί στόχοι, σπουδές και θέματα καριέρας θα έχουν αίσια αποτελέσματα, μπορεί και πέραν των προσδοκιών σας. Όλο αυτό το διάστημα που χαθήκατε από προσώπου γης, προκειμένου να πραγματοποιήσετε τα όνειρά σας, δεν πήγε χαμένο και τώρα που αρχίζουν να αποδίδουν οι κόποι σας, θα πρέπει να τους απολαύσετε, με μέτρο όμως. Δώστε έμφαση στην κοινωνική σας ζωή, επικοινωνήστε με φίλους που σας έχουν λείψει και ψυχαγωγηθείτε. Πολιτιστικά δρώμενα, εκδρομές και η ενασχόληση με τη φυσική σας κατάσταση θα συμβάλουν στην ψυχική σας ευεξία. Η Πανσέληνος της Τρίτης στον Ταύρο ενεργοποιεί τον τομέα της επικοινωνίας και της εκπαίδευσης και μπορεί να σημάνει την ολοκλήρωση ενός κύκλου σπουδών ή διαδικαστικών-νομικών υποθέσεων που θα δοκιμάσουν σχέσεις με οικείους. Αν μπορέσετε να επιλύσετε τις όποιες διαφορές σας εξωδικαστικά, θα διαφυλάξετε την ψυχική σας ηρεμία. Ιδιαίτερη προσοχή στις μετακινήσεις σας οι γεννημένοι το 2ο δεκαήμερο.

Οι επόμενες μέρες θα είναι πολύ σημαντικές για τα επαγγελματικά σας και θα πρέπει να δώσετε τον καλύτερό σας εαυτό, καθώς τέτοιες ευκαιρίες δεν παρουσιάζονται συχνά. Κατάλληλη εποχή για όσους σκοπεύουν να ανοίξουν τη δική τους επιχείρηση, για ταξίδια και προώθηση υπηρεσιών, ωστόσο πρέπει να αποφύγετε τον ενθουσιασμό, που σας κάνει να χάνετε την αίσθηση της πραγματικότητας. Δηλαδή μη θεωρήσετε δεδομένο πως θα πλουτίσετε από τη μια στιγμή στην άλλη και κάνετε ανοίγματα και σπατάλες σε απολαύσεις. Οι γεννημένοι το 3ο δεκαήμερο έχετε κάποια οικογενειακά θέματα που σας απασχολούν και οικονομικές υποθέσεις του παρελθόντος που επανέρχονται στο προσκήνιο δοκιμάζοντας τις σχέσεις σας. Αναλάβετε την ευθύνη που σας αναλογεί και μην παριστάνετε τους ανίδεους. Η Πανσέληνος της Τρίτης στον Ταύρο πραγματοποιείται στον τομέα των στόχων και της συλλογικής προσπάθειας και θα προκαλέσει συγκρούσεις μεταξύ του καθήκοντος και της επιθυμίας για απολαύσεις.

ΚΡΙΟΣ [21.3/20.4]

Μπορεί η εβδομάδα να ξεκίνησε με κάποια πίεση στον επαγγελματικό τομέα, από την Πέμπτη όμως το κλίμα αρχίζει να γίνεται πιο ευχάριστο. Νέες ευκαιρίες που προκύπτουν ανεβάζουν το ηθικό σας και μπορείτε να αντεπεξέλθετε στις υποχρεώσεις σας δίχως άγχος. Κοινοί πόροι ενισχύουν το εισόδημά σας και είναι μια καλή εποχή για να κάνετε μια νέα επιχειρηματική προσπάθεια ή για να ξεκινήσετε μια καινούργια συνεργασία. Πρόσωπα ισχύος ή η οικογένεια θα σας διευκολύνουν, μην καταχραστείτε τη διάθεση εξυπηρέτησης που θα δείξουν. Η Πανσέληνος της Τρίτης στον Ταύρο πραγματοποιείται στον τομέα των χρημάτων και μπορεί να σημάνει την αποπληρωμή μιας οφειλής που αφορά κάποια ακριβή αγορά ή την εξόφληση ενός δανείου. Οι γεννημένοι το 2ο δεκαήμερο, που επηρεάζεστε περισσότερο, ενδεχομένως να μείνετε δυσαρεστημένοι με τον τρόπο διαχείρισης κοινών πόρων και θα επανεξετάσετε τη σχέση σας ή μια συνεργασία.

ΛΕΩΝ [23.7/23.8]

Η εβδομάδα ξεκίνησε με κάποια θέματα υγείας που έκαναν δύσκολο το έργο σας, όμως από την Πέμπτη, που αρχίζει να διαμορφώνεται πιο θετικά το κλίμα στον εργασιακό σας χώρο, θα αποβάλετε το άγχος και θα είστε πιο παραγωγικοί. Τα όνειρα και οι επιθυμίες σας θα αποτελέσουν προτεραιότητα και είναι πολύ καλή εποχή για να προβάλετε τις ιδέες σας στα κατάλληλα άτομα. Θέματα σπουδών και επαγγελματικοί στόχοι θα διευκολυνθούν και αν κάνετε έξυπνες συμμαχίες θα έχετε ακόμα περισσότερες πιθανότητες για επιτυχία. Η κοινωνική σας ζωή είναι σε καλό σημείο, ενώ δεν αποκλείεται να κάνετε μια ενδιαφέρουσα γνωριμία με άτομο διαφορετικής κουλτούρας που θα σας προκαλέσει έντονα συναισθήματα. Η Πανσέληνος της Τρίτης στον Ταύρο πραγματοποιείται στον άξονα καριέρα - οικογένεια και μπορεί να συγκρουστείτε με ένα άτομο από το περιβάλλον σας, αν δεν σας υποστηρίξει ή αν προσπαθήσει να βάλει εμπόδια στον δρόμο σας.

ΤΑΥΡΟΣ [21.4/20.5]

Πολύ ευνοϊκό διάστημα για τους γεννημένους το 2ο και 3ο δεκαήμερο που έχετε επικεντρωθεί στον στόχο σας δίχως να πτοείστε από τον φόρτο των υποχρεώσεων. Ταξίδια και συλλογικές δράσεις, εκτός του ότι σας δίνουν την ευκαιρία να ανακαλύψετε νέα, δημιουργικά μονοπάτια, διευρύνουν τον κύκλο των γνωριμιών σας και θα ωφεληθείτε ποικιλοτρόπως. Μπορεί να προκύψει μια συνεργασία ή ακόμα και μια ερωτική σχέση που θα έχει διάρκεια και ομαλή πορεία. Ιδανική εποχή για να προωθήσετε τις ιδέες και τα ταλέντα σας μέσα από κανάλια επικοινωνίας που προάγουν την προώθηση έργων και καλλιτεχνών. Η Πανσέληνος της Τρίτης στο ζώδιό σας θα προκαλέσει μια κυκλοθυμία στους γεννημένους το 2ο δεκαήμερο, που επηρεάζεστε περισσότερο, καθώς μπορεί να συγκρούονται οι προσωπικές σας επιθυμίες με τις ανάγκες μιας σχέσης επαγγελματικής ή προσωπικής, και δεν θα λείψουν οι εντάσεις, αν αφήσετε το συναίσθημα να κυριαρχήσει.

ΠΑΡΘΕΝΟΣ [24.8/22.9]

Οικονομικές υποθέσεις θα σας απασχολήσουν τις επόμενες μέρες και δεν θα λείψουν οι συγκρούσεις με άτομα που μπορεί να καταχραστούν την εμπιστοσύνη σας και κοινόχρηστους πόρους. Όπως και να έχει, θα πρέπει να παραμείνετε ψύχραιμοι, ώστε να επιλύσετε τις διαφορές σας με το γάντι, προκειμένου να μην υποστείτε άλλες καθυστερήσεις. Επαφές με δυνητικούς πελάτες, ταξίδια και θέματα σπουδών θα ικανοποιήσουν τις προσδοκίες σας και θα είναι εποικοδομητική η κούραση. Μέσα στο Σ/Κ θα σας δοθεί η ευκαιρία για ανάπαυλα και ανάκτηση δυνάμεων. Την Τρίτη πραγματοποιείται η Πανσέληνος στον Ταύρο και καθώς κυβερνά τον τομέα της πνευματικής σας ανάπτυξης, μπορεί να σημάνει την ολοκλήρωση ενός σεμιναρίου ή μιας νομικής υπόθεσης που σας έχει γίνει βραχνάς. Η αντίθεση με τον Ήλιο στον Σκορπιό δείχνει κάποια ένταση στις σχέσεις με οικείους.

ΔΙΔΥΜΟΣ [21.5/21.6]

Μπορεί η εβδομάδα να ξεκίνησε λίγο άχαρα με όλους τους λογαριασμούς και τις οικονομικές υποθέσεις που σας απασχόλησαν έντονα, όμως από την Πέμπτη, οπότε σημειώνεται σημαντική βελτίωση στον επαγγελματικό τομέα, θα είστε κι εσείς πιο ήρεμοι. Οι γεννημένοι το 2ο και 3ο δεκαήμερο μπορείτε να βάλετε σε εφαρμογή τα σχέδιά σας, για εσάς, όμως, του 1ου δεκαημέρου δεν προβλέπεται ιδιαίτερη κινητικότητα ή δράση. Ενδεχομένως να έχετε επιλύσει όλα σας τα θέματα και να είστε επικεντρωμένοι στην προσωπική σας ζωή ή να έχετε καεί από τη συνεχή ενασχόληση με υποχρεώσεις και να έχετε κλατάρει. Όπως και να έχει, πάρτε τον χρόνο σας και ακολουθήστε το ρεύμα. Η Πανσέληνος της Τρίτης στον Ταύρο φέρνει αποκαλύψεις που θα σας διχάσουν και θα σας προκαλέσουν σύγχυση. Προσέξτε ποιους θα υποστηρίξετε, καθώς υπάρχουν πολλές πιθανότητες να επιλέξετε λάθος στρατόπεδο.

ΖΥΓΟΣ [23.9/22.10]

Sudoku No 611 6 6 1 8 9 8 1

9 5 3

9 2 4

2

4 1 9

8 4 8

2 7 3 4

1 8

7

Η λύση του προηγούμενου 6 3 1 9 5 7

2 5 8 1 6 4

9 4 7 8 3 2

1 9 6 7 2 8

8 2 5 3 4 9

4 7 3 5 1 6

3 1 9 4 8 5

7 8 2 6 9 3

5 6 4 2 7 1

2 9 1 5 7 8 6 4 3 4 7 6 3 1 9 2 5 8 8 3 5 4 6 2 7 1 9

Εβδομάδα εξαιρετικών εξελίξεων στον οικονομικό τομέα, οι οποίες θα αποτελέσουν αντίβαρο σε κάποια οικογενειακά προβλήματα που παίζουν με την υπομονή και τις αντοχές σας. Η τύχη είναι με το μέρος σας αυτή την εποχή και όσο περισσότερες επαφές κάνετε, τόσο αυξάνονται οι πιθανότητες να σας κάνουν μια πρόταση συνεργασίας που θα εκτινάξει τα κέρδη σας. Ωστόσο, δεν πρέπει να πάρετε βιαστικές αποφάσεις πάνω στον ενθουσιασμό σας. Μελετήστε προσεκτικά όλες τις παραμέτρους και συζητήστε με κάποιο έμπειρο άτομο που είναι της εμπιστοσύνης σας και θα μπορούσε να σας κατατοπίσει, αν έχετε κάποια απορία. Την Τρίτη η Πανσέληνος στον Ταύρο ενεργοποιεί τον άξονα οφειλές - οικονομικά και αν δεν έχετε τακτοποιήσει τις υποχρεώσεις σας, θα κάνουν την εμφάνισή τους υποθέσεις που θα χρειαστούν άμεση διευθέτηση. Η ερωτική σας ζωή είναι η κινητήριος δύναμή σας, καθώς εισπράττετε την επιβεβαίωση που αναζητάτε.

7.11.19 – lifo

77

α΄ πρόσωπο week

Μιχάλης Μιχαήλ: Στο Βυζαντινό Μουσείο της Θεσσαλονίκης, μόνοι σχεδόν στις αίθουσες με τα πανέμορφα ψηφιδωτά και τους διακοσμημένους τάφους και μια εικόνα του Αγίου Δημητρίου σε μπλε φόντο, ένα κόκκινο άλογο και καταπράσινους λόφους. Λίγο αργότερα, στη Μούργα θα δοκιμάζαμε για άλλη μια φορά αυτό που μας λείπει από την Αθήνα. Η αυθεντική μαγειρική, τα μικρά ιδιαίτερα, προσωπικά μαγαζιά που δεν επιθυμούν τη μάζα, θέλουν απλώς να καταλαβαινόμαστε. Εις το επανιδείν!

Γεωργία Παπαστάμου: Το Facebook και το Instagram «απαγορεύουν», λέει, τα υπαινικτικά emoji τύπου ροδάκινο, σταγονίτσες, μελιτζάνα και θα στέλνουν προειδοποιητικά μηνύματα στους χρήστες που αναρτούν περιεχόμενο που σχετίζεται έμμεσα ή άμεσα με το σεξ, το γυμνό και το sexting. Όλο αυτό είναι μέρος μιας γενικότερης προσπάθειας να σταματήσει η «σεξουαλική κοινωνικοποίηση» στις συγκεκριμένες πλατφόρμες. Την ίδια στιγμή, πολιτικές διαφημίσεις με ψευδές περιεχόμενο είναι μια χαρά αποδεκτές.

Γιάννης Πανταζόπουλος: Ένας νεαρός μετανάστης κάθεται στα σκαλάκια εισόδου πολυκατοικίας στην Καλλιθέα και χαζεύει το κινητό του. Κάποιοι περίοικοι καλούν την αστυνομία. Το γεγονός ότι ένας μετανάστης κάθεται ανέμελα δημιουργεί ερωτηματικά, ανησυχία και φόβο. Τελικά, λίγη ώρα μετά αστυνομικοί της ομάδας ΔΙΑΣ καταφθάνουν. Έπειτα από έλεγχο αποκαλύπτεται ότι ο μετανάστης καθόταν στο συγκεκριμένο σημείο επειδή είχε βρει δωρεάν WiFi. Είναι εντυπωσιακό πώς μερικοί πολίτες επηρεάζονται από τα τηλεοπτικά δελτία ειδήσεων και δεν μπορούν να σκεφτούν ορθολογικά. Αποτέλεσμα; Γίνονται ρατσιστές λόγω του δωρεάν WiFi!

Χρήστος Παρίδης: Ο ηθοποιός, συγγραφέας, σκηνοθέτης, σκηνογράφος και ιδρυτής του Θεάτρου του Γελοίου, Τσαρλς Λάντλαμ, από τα πρώτα θύματα του AIDS στη Νέα Υόρκη τη δεκαετία του ’80, αποτελούσε μια ξεχωριστή περίπτωση της θεατρικής πρωτοπορίας. Υπηρετώντας το σύγχρονο μπουρλέσκ, έστηνε τις πιο χαοτικές, αντικομφορμιστικές και εξωφρενικές παραστάσεις, ξαναγράφοντας κλασικά έργα –κολάζ από διάφορες πηγές ανάμεικτα με δικά του κείμενα–, μετατρέποντάς τα σε παρωδίες. Ανάμεσα σε κακόγουστα φανταχτερά σκηνικά συνήθιζε να ερμηνεύει γυναικείους ρόλους ο ίδιος. Ανάμεσα στις μεγάλες του προσωπικές επιτυχίες συγκαταλέγονταν η Σαλαμπό του Φλομπέρ και η Galas, εμπνευσμένη από την Κάλλας. Αν ζούσε σήμερα στην Αθήνα και έκανε αυτό το είδος θεάτρου, δεν θα είχε καμία τύχη. Η κεντρική θεατρική πιάτσα καταφέρνει να μετατρέπει δραματικά θέματα σε ξεκαρδιστικές παρωδίες.

Άρης Δημοκίδης: Ωραία πράγματα: Το πάρτι της LiFO στη Θεσσαλονίκη. Καταρχάς, γιατί συναντηθήκαμε τόσοι συνεργάτες και μάλιστα, για πρώτη φορά, ήρθαν αυτοί στην έδρα μου, αντί να πάω εγώ στην Αθήνα. Έπειτα: μουσική, φίλοι, γνωριμίες, ποτά, χορός (υπάρχει η φήμη ότι κάποιος με τράβηξε βίντεο να χορεύω ξέφρενα και θέλω να το δω)./ Το Φεστιβάλ Κινηματογράφου με εξαιρετική διοργάνωση./ Νέα ανακάλυψη στα Λαδάδικα: Gaia’s Den για vegan, vegetarians και pescetarians. Δεν είμαι κάτι απ’ αυτά, αλλά ξετρελάθηκα./ Το ότι υπάρχουν τα άπαντα της Μαρίας Βουμβάκη στο Spotify. Είναι απλώς υπέροχη.

μικρές εξομολογήσεισ από τους συντάκτες της lifo

78 lifo – 7.11.19

Γιάννης Κωνσταντινίδης: Ένα βιβλίο εκλαϊκευμένης ψυχοδερματολογίας εκδόθηκε πρόσφατα στη Γαλλία, που, αν ποτέ κυκλοφορούσε στα ελληνικά, θα είχε τίτλο: «Το δέρμα σας έχει πραγματάκια να σας πει». Η έκδοση αναδεικνύει μια συγκινητική φράση του Πολ Βαλερί που λέει για το δέρμα πως είναι «ό,τι βαθύτερο διαθέτει ο άνθρωπος για να εκφράσει το ηθικό του». Κυρίως, όμως, τολμά να αναδείξει ένα τεράστιο «ταμπού»: τις ανεξήγητες φαγούρες. Επιπλέον, εξυψώνει τη φαγούρα, ως αίσθηση, στο επίπεδο του πόνου. Κι αυτό συνιστά σοβαρή αναγνώριση της δραματικής διάστασης του να σε τρώει το δέρμα σου. Ωστόσο, ο συγγραφέας ονομάζεται Laurent Misery. Και δυστυχώς, παραμένει ασαφές αν αυτό το «Misery» συμπάσχει με το δράμα σου ή σε προδίδει, ενώ έχεις ανάγκη να το εμπιστευτείς. Και κάθε τέτοιος εσωτερικός διχασμός είναι, δυνάμει, αίτιο ατέλειωτου κνησμού.

ρώτα την απο τη λενα φουτσιτζη

Αγαπητή «Α,μπα»: Πώς καταλαβαίνεις αν είναι μαμάκιας; Είναι ένας μεγάλος μου φόβος ότι δεν θα δω τα σημάδια. Έχω μια απορία που προέρχεται κυρίως από τον φόβο της απειρίας που έχω στις σχέσεις. Πώς καταλαβαίνεις έναν μαμάκια; Ποιες είναι αυτές οι καμπάνες που χτυπάνε και όταν είσαι στον πρώτο ενθουσιασμό δεν τις βλέπεις; Μιλάω για άντρες που τους παντρεύεσαι, μένετε μαζί ή, ακόμα χειρότερα, κάνετε και παιδί και ξαφνικά καταλαβαίνεις ότι η μαμά τους είναι πιο σημαντική από την καινούργια τους οικογένεια και εκθέτουν εσένα και το παιδί σου σε κίνδυνο. Δεν σε υπερασπίζονται και δεν είναι με το μέρος σου. Είναι ένας μεγάλος μου φόβος ότι δεν θα δω τα σημάδια και θα μπλέξω σε μια τέτοια κατάσταση. Το μεγαλύτερο πρόβλημα σε όλο αυτό είναι ότι πιστεύω πως, αφού παντρευτεί κάποιος και κάνει οικογένεια, του βγαίνουν τέτοιες τάσεις, ίσως από τον φόβο της ευθύνης. Πιστεύεις ότι υπάρχει τρόπος να τα προβλέψεις όλα αυτά; -Σ’ ευχαριστώ, Α απαντηση α,μπα

Πώς καταλαβαίνεις οτιδήποτε; Και πώς μπορείς να προβλέψεις οτιδήποτε; Γιατί σε προβληματίζει ιδιαίτερα το συγκεκριμένο; Όταν κάνεις σχέση, ο άλλος μπορεί να είναι οτιδήποτε. Είναι σημαντικό να μας πεις, γιατί αυτό που φοβάσαι κυρίως για σένα μιλάει παρά για τον αντικειμενικό κίνδυνο. Επειδή δεν μπορείς να μας πεις, σκέψου το μόνη σου. Γιατί αν δεν ακούς καμπάνες που χτυπάνε, για οποιονδήποτε λόγο, τότε έχεις λόγο που το κάνεις και αυτό είναι το πρόβλημα. Δεν μπορώ να σου πω εγώ ποια είναι τα χαρακτηριστικά του μαμάκια αν εσύ λειτουργείς με έναν τρόπο που σε εμποδίζει να τα βλέπεις. Πίστεψέ με, αν θέλεις να ακούσεις τις καμπάνες, χτυπάνε πάρα πολύ δυνατά. Πώς όμως θα σε κάνω εγώ να καταλάβεις ότι είναι μαμάκιας και όχι κάποιος που είναι σε μια «δεμένη οικογένεια;» Μη σε προβληματίζει η απειρία στις σχέσεις, γιατί καλές επιλογές στις σχέσεις δεν κάνεις δημιουργώντας πολλές σχέσεις, δεν είναι άλμα επί κοντώ. Καλές επιλογές κάνεις δουλεύοντας τον εαυτό σου, ασταμάτητα, συνέχεια και προσφέροντάς του νέες εμπειρίες – όχι άντρες, εμπειρίες, που σίγουρα θα σε πάνε μπροστά. Από τις δύσκολες, που θέλουν και λίγο κόπο και προσπάθεια.

Αγαπητή «Α,μπα»: Η μητέρα μου δεν δέχεται ότι δεν θέλω να κάνω παιδί. Γιατί εμάς, που δεν θέλουμε παιδιά, μας ενοχλεί τόσο πολύ μια τέτοια αναφορά; Είμαι μια γυναίκα 37 χρονών και γύρω στα 30 αποφάσισα ότι δεν θέλω να κάνω παιδιά. Με αφορμή σχετικές συζητήσεις το έλεγα στη μητέρα μου από τότε. Παρότι της είχα πει ότι δεν θέλω να κάνω παιδιά, ανέφερε κάποιες φορές ότι υπολογίζει ότι θα κάνω παιδί μετά τα 35, όπως και η ίδια και η αδερφή της και η άλλη μου θεία. Όταν πέρασα τα 35, οι αναφορές έγιναν πιο συχνές, τύπου «θα θελήσεις κάποια στιγμή και θα δυσκολευτείς», «όλες όσες δεν έκαναν το μετάνιωσαν και λένε ψέματα για να μην τις λυπούνται», «θα κάνεις και θα το αγαπήσεις, θα αλλάξει η ζωή σου». Εγώ, από την άλλη, δεν θέλω παιδί. Πρόσφατα της είπα ότι αν το αναφέρει ξανά, θα της κόψω την «καλημέρα». Και μου απάντησε ότι είμαι υπερβολική, ότι οι αναφορές της είναι σπάνιες και ότι είναι μια φράση το εξάμηνο σε ήρεμο τόνο. Για να θέλω να της κόψω την «καλημέρα» επειδή απλώς εκφράζει μια ανησυχία, χωρίς να με προσβάλλει, σημαίνει ότι δεν είμαι καθόλου σίγουρη για την επιλογή μου. Και τότε αναρωτήθηκα: γιατί εμάς, που δεν θέλουμε παιδιά, μας ενοχλεί τόσο πολύ μια τέτοια αναφορά; Γιατί δεν είμαι κουλ; - Ξένια απαντηση α,μπα

Αχ, αλήθεια αναρωτιέσαι; Στενοχωριέμαι πάρα πολύ που το λες. Επειδή σου λέει ότι αν δεν κάνεις παιδί θα είσαι ανολοκλήρωτη και αξιολύπητη. Σε ήρεμο τόνο. Και επειδή ό,τι άλλο κι αν κάνεις, και το Νόμπελ να πάρεις, αυτή θα σε λυπάται και θα σε θεωρεί μισή. Και είναι η μάνα σου, από την οποία περιμένεις αποδοχή χωρίς όρους. Πόσο μάλλον όταν οι όροι είναι εντελώς δικοί της και δεν λαμβάνουν καθόλου υπόψη τις δικές σου επιθυμίες, τα δικά σου όνειρα, την προσωπικότητά σου. Όχι μόνο δεν εκφράζει μια ανησυχία (ανησυχία είναι να σου πει να πάρεις ζακέτα, όχι να κάνεις παιδί) αλλά σε προσβάλλει. Σε προσβάλλει εδώ και περίπου επτά χρόνια για μια απόφαση καθαρά προσωπική που δεν την αφορά καθόλου και δεν χρειάζεται να εγκρίνει ή να απορρίψει. Δεν αναστατώνονται το ίδιο με αυτά τα σχόλια όλοι όσοι δεν κάνουν παιδιά, δεν είναι μια ειδική ομάδα με κοινά χαρακτηριστικά όσοι δεν κάνουν παιδιά. Αυτό που έχουμε όλοι ως κοινό χαρακτηριστικό είναι η ανάγκη της αποδοχής των γονιών μας, και όταν μας τη δίνουν υπό όρους υποφέρουμε. Η δική σου μητέρα χώνει αρκετά βαθιά το μαχαίρι με το «δήθεν ήρεμα» και το «εγώ μια κουβέντα είπα» και «άρα εσύ φταις που θυμώνεις». Το χώνει και μετά το στρίβει. Μπορείς να της το πάρεις, ξέρεις. Θα το καταφέρεις όταν σταματήσεις να προσπαθείς να την κάνεις να σε καταλάβει. Δεν θα το κάνει, γιατί δεν της περνάει από το μυαλό να σε δει ως αυτόνομο άνθρωπο. Κατά τη γνώμη της, εσύ είσαι αυτή που πρέπει να καταλάβει. Οι γονείς μας σπάνια μας καταλαβαίνουν. Δύσκολα μας καταλαβαίνουν. Ειδικά για τις γυναίκες παλιότερων εποχών, τα παιδιά τους είναι η μοναδική πίστα εξουσίας που τους παραχωρείται και αν έχουν πολλά μαζεμένα μέσα τους, του δίνουν και καταλαβαίνει. Ο θυμός σου την τρέφει, γιατί έχει τη δύναμη να κάνει κάποιον να νιώσει κάτι πολύ έντονο, κι ας είναι δυσάρεστο. Η ένταση είναι που της αρέσει. Η ένταση, μαζί με την πλύση εγκεφάλου που έχει φάει για την αξία μιας γυναίκας, κάτι που πιστεύει ως δόγμα, με πάθος θρησκευτικό. Ανίκητος συνδυασμός! στειλτε τισ δικεσ σας ερωτησεις και διαβαστε περισσοτερεσ απαντησεισ στο ampa.lifo.gr