Τεύχος 634

30.1.2020

οφορίας κλ

free press

2005

2020

λοφορίας υκ

στο μουσειο μπενακη

ρόνια κ υ •χ

ολα για την αθηνα! δωρεαν οδηγοσ τησ πολησ κυκλοφορει καθε πεμπτη

Η ΣΠΑΝΙΑ ΑΘΗΝΑ ΤΗΣ ΜΑΡΙΑΣ ΗΛΙΟΥ

ρόνια κ •χ

Μπορώ να το γράψω ή θα με σταυρώσουν;

Η αρθρογραφία απέναντι στην οχλοκρατία των social media δημητρης πολιτακησ σελ. 10

Ο ΕΙΣΒΟΛΕΑΣ ΛΊΓΟ ΠΡΙΝ ΣΑΡΑΝΤΑΡΊΣΕΙ ΞΑΝΑΒΡΉΚΕ ΤΟΝ ΛΙΑΚΟ Ο ΨΥΧΙΑΤΡΟΣ ΚΑΙ ΨΥΧΑΝΑΛΥΤΗΣ ΜΑΤΘΑΊΟΣ ΓΙΩΣΑΦΆΤ ΑΘΗΝΑΙΟΣ ΤΗΣ ΕΒΔΟΜΑΔΑΣ

ΟΛΗ Η ΕΛΛΑΔΑ ΔΙΑΒΑΖΕΙ LiFO.gr Unique Visitors ΣΤΗΝ ΚΟΡΥΦΗ. ΑΛΛΑ ΜΕ ΠΟΙΟΤΗΤΑ

6.200.000

Στοιχεία Google Analytics

Free Press media brand 2019

ΒΙΒΛΙΑ

ΚΥΚΛΟΦΟΡΕΙ ΞΑΝΑ ΤΟ ΕΞΑΝΤΛΗΜΕΝΟ ΑΡΙΣΤΟΥΡΓΗΜΑ ΤΗΣ

ΜΑΛΒΙΝΑΣ ΚΑΡΑΛΗ

NEA EKΔΟΣΗ ΕΠΑΥΞΗΜΕΝΗ ΜΕ ΑΝΕΚΔΟΤΑ ΚΕΊΜΕΝΑ

ΣΤΑ ΒΙΒΛΙΟΠΩΛΕΙΑ & ΣΤO www.lifoshop.gr

4 lifo – 30.1.20

☛ Για τη διαμόρφωση του νέου προσώπου του Πειραιά, του μεγαλύτερου λιμανιού της χώρας, έγραψε στο προηγούμενο τεύχος της LiFO ο Γιάννης Πανταζόπουλος. Σε αυτό το κείμενο, ο χρήστης SMURFakos έκανε την ακόλουθη ερώτηση: «Πότε, επιτέλους, θα αναβαθμιστούν και οι εγκαταστάσεις των επιβατών; Σε αυτόν τον τομέα δεν έχει αλλάξει τίποτα απ’ τη δεκαετία του ’50. Αναφέρομαι στην κατασκευή ενός σοβαρού τέρμιναλ, όπου θα μπορεί ο κόσμος να μπαίνει με φυσούνες κατευθείαν στο πλοίο και να μη “λιώνει” ή βρέχεται περιμένοντας. Φυσικά, πρέπει να γίνουν και αερογέφυρες για να μπαίνουν τα οχήματα στον μισό χρόνο. Αυτήν τη στιγμή το επίπεδο είναι αντίστοιχο με αυτό των ΚΤΕΛ Κηφισού». Στη συζήτηση που άνοιξε ανάμεσα στους χρήστες ο Harlan απάντησε: «Εδώ και 25 χρόνια σχεδιάζουν να μεταφέρουν το 80-90% των επιβατηγών στο Λαύριο. Στον Πειραιά θα μείνουν μόνο τα εμπορικά και η επιβατική κίνηση θα είναι ελάχιστη – έτσι λέει το σχέδιο. Όσο ισχύει αυτό στο σχέδιο, δεν έχει νόημα να επενδύσει κανείς σε υποδομές για τους επιβάτες στον Πειραιά, αφού θα αχρηστευτούν “σε λίγο”. Το σχέδιο δεν υλοποιείται γιατί το Λαύριο δεν έχει σύνδεση ούτε με τρένο ούτε με κάποιο σοβαρό οδικό δίκτυο. Πώς θα στείλεις όλο τον κόσμο εκεί; Το λιμάνι στο Λαύριο, αν και το έφτιαξαν τεράστιο (έπεσε μπόλικο παραδάκι), είναι ένα λιμάνι χωρίς πρόσβαση, δηλαδή άχρηστο. Πρόκειται για τη γνωστή περίπτωση της ανώτερης ελληνικής ικανότητας στον σχεδιασμό/προγραμματισμό». ☛ «Ποιος φοβάται την Κατερίνα Σακελλαροπούλου;» ήταν ο τίτλος στο άρθρο της Βασιλικής Σιούτη μετά την ανάδειξή της στη θέση της Προέδρου της Δημοκρατίας. Ο χρήστης TexM, αφού σχολίασε αρχικά ότι πρόκειται για ένα πολύ εύστοχο άρθρο, σημείωσε τα εξής: «Το κείμενο αναδεικνύει τις επαμφοτερίζουσες τάσεις του τύπου “μια στο καρφί και μια στο πέταλο” καθενός κόμματος και κομματάρχη στο θέμα της επιλογής προσώπου για ΠτΔ. Για παράδειγμα, ο Βαρουφάκης ξέχασε ότι κάποτε ψήφισε τον Παυλόπουλο, του Σαμαρά, που περίμενε πολιτικά ανταλλάγματα, του Τσίπρα, που δεν έβαλε πρόσωπο της αριστεράς, όταν είχε την ευχέρεια να το κάνει, και σήμερα εγκλωβίστηκε στην επιλογή του Παυλόπουλου που είχε κάνει τότε για να δείξει ότι είναι υπεράνω, με παράπλευρο όφελος το χάιδεμα της αντιμνημονιακής καραμανλικής πτέρυγας της ΝΔ. Αλλά ας σκεφτούμε και την υποκριτική ευαισθησία που δείχνει τώρα ο Τσίπρας στον θεσμό. Μην ξεχνάμε ότι το 2014 αρνήθηκε να προτείνει κάποιον για ΠτΔ (π.χ. τον Κουβέλη) μήπως η ΝΔ, το ΠΑΣΟΚ και η διαλυμένη ΔΗΜ.ΑΡ. δεν τον εξέλεγαν κι έτσι δεν θα συνέχιζε ως πρωθυπουργός για άλλα δύο χρόνια. Έτσι κι αλλιώς, πιστεύω ότι η εκλογή του ΣΥΡΙΖΑ στο τέλος της θητείας του Σαμαρά ήταν προδιαγεγραμμένη, με το κλίμα και την αποδοχή που είχε στον κόσμο το αντιμνημόνιο του Αλέξη». ☛ Η Βίβιαν Στεργίου στο τεύχος της περασμένης εβδομάδας άνοιξε ένα θέμα σχετικά με το πώς οι δρόμοι της Αθήνας παράγουν επί της ουσίας αποκλεισμό και μικροψυχία. Ανάμεσα στα σχόλια που συγκέντρωσε, ξεχώρισε αυτό του βασίλης βασιλειάδης: «Η ρίζα του προβλήματος (άρα και η λύση του) βρίσκεται αλλού, στην παιδεία. Τα τελευταία 38 χρόνια, ως πεζός, έχω συνειδητοποιήσει ότι δεν έχουμε αντιληφθεί πόσο σημαντική είναι η έννοια του χώρου και της άνεσης σε αυτόν. Για κάποιον περίεργο λόγο, ο Έλληνας αρέσκεται στο στρίμωγμα, είναι μαζοχιστής και του αρέσει να βρίσκεται σε απόσταση ενός εκατοστού από έναν άγνωστο. Αυτή η νοοτροπία, σε συνδυασμό με την παθολογική αγάπη για το Ι.Χ., μας οδήγησε σε αυτή την αποπνικτική κατάσταση, στην ελληνική πόλη που δεν περιλαμβάνει μόνο την Αθήνα αλλά και το ελληνικό χωριό. Με άλλα λόγια, οπουδήποτε αποφάσισε ο Έλληνας να χτίσει περισσότερα από δύο σπίτια. Εκεί δεν μπορείς να περπατήσεις! Για να πας από το ένα σημείο στο άλλο, πρέπει να περάσεις πεδίο μάχης, το οποίο αποτελείται από άλλους πεζούς, οχήματα, κάδους, δέντρα, ζαρντινιέρες και, να μη ξεχνάμε βέβαια, και τις ακαθαρσίες των ζώων. Γιατί δεν έχουμε μάθει να οργανώνουμε τον κοινόχρηστο χώρο; Τι παθογένεια είναι αυτή; Γιατί παρκάρετε στο πεζοδρόμιο; Με υποχρεώνεις, αν θέλω να περάσω απέναντι, να πηγαίνω από διαβάσεις πεζών και στο καπάκι με υποχρεώνεις να σε περιμένω και εκεί! Τι θράσος είναι αυτό; Η εικόνα της Αθήνας με ποδήλατα δεν είναι ειδυλλιακή, διότι το ποδήλατο θα έχει Έλληνα για αναβάτη και ο Έλληνας αλλάζει όχημα, όχι όμως νοοτροπία. Πόσες φορές δεν έχω καρδιοχτυπήσει όταν πέρασε ξαφνικά ένα ποδήλατο από δίπλα μου, πάνω στο πεζοδρόμιο; Αυτή η αύξηση των ποδηλάτων, η οποία παρατηρείται τα τελευταία χρόνια, οφείλεται στην κρίση και όχι στην ξαφνική επιθυμία του ελληνάρα για εναλλακτική ζωή. Σιγά μην εκτίμησε στα ύστερα το ποδήλατο, ενώ μέχρι πρόσφατα ονειρευόταν να πάρει αμάξι από τα δεκαπέντε του για να κυκλοφορεί την κοπέλα του!».

α π ό τ η lif o t ea m

Οι αντιδράσεις που δημιούργησαν τα άρθρα και τα posts μας την περασμένη εβδομάδα.

POSTS ΓΡAΜΜΑΤΑ E-MAILS

feedback633

ΤΑ ΑΛΛΕΠΆΛΛΗΛΑ ΡΕΚΌΡ ΤΟΥ ΛΙΜΑΝΙΟΎ ΤΟΥ ΠΕΙΡΑΙΆ, Η ΚΑΤΕΡΊΝΑ ΣΑΚΕΛΛΑΡΟΠΟΎΛΟΥ ΚΑΙ ΟΙ ΔΡΌΜΟΙ ΤΗΣ ΑΘΉΝΑΣ ΠΟΥ ΠΑΡΆΓΟΥΝ ΑΠΟΚΛΕΙΣΜΌ ΚΑΙ ΜΙΚΡΟΨΥΧΊΑ

*Στείλτε μας Feedback: feedback@lifo.gr

φωτογραφία εξωφύλλου

Illustration by Bloodbros

free press Eβδομαδιαίος οδηγός της Αθήνας. Κυκλοφορεί κάθε Πέμπτη.

30.1.20 – lifo

5

Index #634

www.lifo.gr

ΣΤΗΛΕΣ Ένα ανοιχτό δίλημμα στα ελληνοτουρκικά 9 και ο ΠΑΟΚ

Τι ξέρουμε για τη νέα πλατεία Ομονοίας

11

«Μπορώ να το γράψω ή θα με σταυρώσουν;»

Συνομιλώντας ασύστολα

12

από τh βασιλικη σιουτη

από τον δημήτρη πολιτάκη

10

από τον γιαννη πανταζοπουλο

από τον νικολα σεβαστακη

ΔΥΟ ΔΕΚΑ ΕΚΔΟΤΙΚΗ Α.Ε. ΒOΥΛΗΣ 22, 105 63 ΑΘΗΝΑ T 210 3254 290 F 210 3249 785 info@lifo.gr

εκδοτης

Στάθης Τσαγκαρουσιάνος γενικός διευθυντής Μιχάλης Μιχαήλ commercial director Πηνελόπη Μουλά διευθυντής lifo.gr Θανάσης Χαραμής διευθυντής mikropragmata.lifo.gr Άρης Δημοκίδης

ΘΕΜΑΤΑ

διευθυντής εντυπης εκδοσης Τάσος Μπρεκουλάκης σύμβουλος σχεδιασμού Γιάννης Καρλόπουλος

32 ΛΕΠΤΑ ΜΕ ΤΟΥΣ ΝΑΤΑΣΑ ΕΞΗΝΤΑΒΕΛΩΝΗ & ΓΙΩΡΓΟ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΥ

αrt director Χρήστος Τζοβάρας –––––– ε μπο ρικο τμημα advertising director Γιώτα Αθανασοπούλου digital advertising director Χριστίνα Γιαννοπούλου

13

direct sales director Κώστας Μαντάς chief creative officer Λευτέρης Κεφαλάς direct sales Γιώργος Λυκουργιώτης, Κωνσταντίνα Τριανταφύλλου senior digital campaign manager Ελένη Γκοβάτσου

ΣΠΆΝΙΕΣ ΕΙΚΌΝΕΣ

digital campaign manager Αγγελική Λάζου

ΤΗΣ ΑΘΉΝΑΣ

16

Ο ΕΙΣΒΟΛΕΑΣ ΛΙΓΟ ΠΡΙΝ ΣΑΡΑΝΤΑΡΙΣΕΙ

18

ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΚΑΛΛΙΘΕΑ

ΑΘΗΝΑΊΟΣ ΤΗΣ ΕΒΔΟΜΆΔΑΣ

client service coordinator Ξένια Στασινοπούλου (xenia@lifo.gr) –––––– ψηφιακή ανάπτυξη/προγραμματισμός lifo.gr Άγγελος Παπαστεργίου, Σπύρος Γκατζούνας –––––– συν ταξη αρχισυνταξία Αλέξανδρος Διακοσάββας συντακτικη ομαδα Θοδωρής Αντωνόπουλος, Λουίζα Αρκουμανέα (Θέατρο), Θοδωρής Κουτσογιαννόπουλος (Σινεμά), Τάσος Μελεμενίδης (Σινεμά), Γιάννης Κωνσταντινίδης (Εικαστικά), Τίνα Μανδηλαρά (Βιβλίο), Νίκη Μηταρέα (Γεύση), Μερόπη Κοκκίνη, Δημήτρης Κυριαζής, Γλυκερία Μπασδέκη, Γιάννης Πανταζόπουλος, Σταυρούλα Παπασπύρου, Γεωργία Παπαστάμου, Μαρία Παππά, Χρήστος Παρίδης, Δημήτρης Πολιτάκης, Νικόλας Σεβαστάκης, Κορίνα Φαρμακόρη, Λένα Φουτσιτζή newsroom Φιλιώ Ράγκου, Κατερίνα Αγριμανάκη, Ρούλα Βλασσοπούλου, Αναστασία Γαλάνη, Διονύσης Νοταράκης, Μαρία Νικολαΐδου, Πάνος Σάκκας –––––– φωτογράφοι Σπύρος Στάβερης, Πάρις Ταβιτιάν, Freddie f., Αναστασία Βουτυροπούλου, Γιώργος Αδάμος ατελιέ αssistant art director Βανέσσα Φερλέ διαμόρφωση ψηφιακής εκδοσης Νινέττα Γιακιντζή, Μαρούσα Θωμά διόρθωση κειμένων Μαρία Δρουκοπούλου, Μπέτυ Σπανοπούλου –––––– λογιστηριο οικονομική διεύθυνση Δημήτρης Τασιόπουλος λογιστήριο Άλκηστις Γκούμα, Βασίλης Κοτρωνάκης

24 6 lifo – 30.1.20

ΜΑΤΘΑΙΟΣ ΓΙΩΣΑΦΑΤ Ο σημαντικός ψυχίατρος αφηγείται τη ζωή του.

διανομή Άκης Ιωάννου

20

γραμματεία Βιβίκα Ανδριανάτου –––––– κωδικος εντυπου 7639

παρακαλουμε

ανακυκλωστε

30.1.20 – lifo

7

No 1 DATA

Πρώτη στην κατηγορία των free press με τριπλάσια διαφορά από το επόμενο Το μοναδικό free press που συμπεριλαμβάνεται στα 15 πιο επιδραστικά ενημερωτικά media της Ελλάδας, σύμφωνα με τη διεθνή μέτρηση του Reuters Το Νο 1 media brand μεταξύ όλων των free press

6.200.000 unique visitors 45.800.542 page views To lifo.gr συνεχίζει τον καλπασμό του με διπλάσια επισκεψιμότητα από τους ανταγωνιστές του Η official page της LiFO είναι η πιο ισχυρή και μοιρασμένη σελίδα των ελληνικών media με 750.000 likes

Στην κορυφή, αλλά με ποιότητα

ΟΛΗ Η ΕΛΛΑΔΑ διαβάζει LiFO

6.200.000 UNIQUE VISITORS ΣΤΟΙΧΕΙΑ

ΠΟΙΟΤΗΤΑ. ΕΓΚΥΡΟΤΗΤΑ. ΠΡΩΤΟΓΕΝΕΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ 8 lifo – 30.1.20

3 0 ι α ν ουα ρ ιου - 5 φ ε β ρ ουα ρι ου 20 20 , τευχοσ 63 4

talk town

Ένα ανοιχτό δίλημμα στα ελληνοτουρκικά και ο ΠΑΟΚ Όλα όσα ζήσαμε στην πολιτική την περασμένη εβδομάδα.

απ ό τh βασιλ ι κ η σιουτη

• Ένα ανοιχτό δίλημμα στα ελληνοτουρκικά και ο ΠΑΟΚ • «Μπορώ να το γράψω ή θα με σταυρώσουν;» • Συνομιλώντας ασύστολα • Τι ξέρουμε για τη νέα πλατεία Ομονοίας

Τα ελληνοτουρκικά είναι το θέμα που απασχολεί εντόνως την ελληνική κυβέρνηση το τελευταίο διάστημα και όλα μαρτυρούν ότι στο παρασκήνιο συμβαίνουν πολύ περισσότερα απ’ όσα βλέπουμε. Έντονη κινητικότητα, όμως, υπάρχει και στο προσκήνιο. Πλήθος δηλώσεων και αναλύσεων τις προηγούμενες μέρες έμοιαζαν να προετοιμάζουν την κοινή γνώμη για το ενδεχόμενο κάποιου επεισοδίου με την Τουρκία, ενώ από το πουθενά (αφού οι αρμόδιοι καμίας πλευράς δεν το θέτουν επισήμως) έχει φουντώσει πάλι η συζήτηση για προσφυγή στο Δικαστήριο της Χάγης. Οι κυβερνήσεις, πριν από σημαντικές αποφάσεις, ειδικά στα εθνικά, φροντίζουν πάντα τα τεστάρουν πρώτα τα όρια της κοινής γνώμης. Ο πιο παραδοσιακός τρόπος είναι με τους λεγόμενους «λαγούς». Αυτός που αναλαμβάνει να παίξει τον ρόλο του «λαγού» προβαίνει συνήθως σε μια οριακή ή και προκλητική για τα έως τότε δεδομένα τοποθέτηση, προκαλεί ένα πρώτο σοκ και μετά τα «μαζεύει», σε μικρότερο ή μεγαλύτερο βαθμό, αφού έχουν μετρηθεί και ζυγιστεί οι αντιδράσεις. Σύμφωνα με τις πρακτικές αυτές που χρησιμοποιούνται ευρέως στην πολιτική, ακόμα και αν οι αντιδράσεις είναι αποθαρρυντικές και το μήνυμα είναι «μην προχωράτε», θεωρείται ότι υπάρχει πάντα κέρδος, αφού ο κόσμος αρχίζει να συνηθίζει τουλάχιστον να ακούει αυτό που μέχρι τότε μπορεί να θεωρούσε ανήκουστο, έτσι ώστε το θέμα να μπορέσει να επανέλθει σε μεταγενέστερο χρόνο. Στα εθνικά θέματα το πρόβλημα είναι ότι δεν υπάρχει εθνική στρατηγική, ούτε επιδιώκεται συναίνεση. Στην υπόθεση του λεγόμενου Σκοπιανού, η Συμφωνία των Πρεσπών εμφανίστηκε ξαφνικά, υποστηρίχθηκε μόνο από τον ΣΥΡΙΖΑ, χωρίς να επιδιωχθεί διακομματική συναίνεση και με τον ελληνικό λαό να έχει μεσάνυχτα. Σήμερα όλοι αντιλαμβάνονται ότι κάτι τρέχει με τα ελληνοτουρκικά στο παρασκήνιο, αλλά κανείς δεν ενημερώνει επίσημα. Μόνο όσα καταλαβαίνει κανείς ερμηνεύοντας μισόλογα. Ο Ταγίπ Ερντογάν συνεχίζει να προκαλεί και να διεκδικεί. Η ελληνική κυβέρνηση προσπαθεί να δείχνει ψύχραιμη, ώστε να μην κατηγορηθεί ότι δίνει αφορμές, αλλά ανησυχεί μην περάσει την εικόνα της υποχωρητικότητας, είτε στην τουρκική πλευρά είτε στο εσωτερικό. Τις προηγούμενες μέρες αρκετοί συνομιλητές της κυβέρνησης εμφανίζονταν ανήσυχοι για κάποιο θερμό επεισόδιο, το οποίο χαρακτήριζαν αρκετά πιθανό, επισημαίνοντας ότι κάτι τέτοιο θα είχε συνέπειες για τη χώρα. Πριν από λίγο καιρό φιλοκυβερνητικά ΜΜΕ προετοίμαζαν το έδαφος για τη Χάγη. Λίγο αργότερα ο πρώην πρωθυπουργός Αντώνης Σαμαράς χαρακτήρισε εθνική συνθηκολόγηση ένα τέτοιο ενδεχόμενο. Αρνητικός με την προσφυγή στη Χάγη ήταν και ο Κώστας Καραμανλής, ο οποίος κατηγορήθηκε από τον Κώστα Σημίτη ότι δεν την προώθησε. Υπέρ της Χάγης, όπως ο Κώστας Σημίτης, χωρίς όμως κι αυτή να έχει τολμήσει ποτέ να μιλήσει εντελώς ξεκάθαρα, είναι και η Ντόρα Μπακογιάννη, η οποία πρωταγωνίστησε αυτές τις μέρες και στο προσκήνιο και στο παρασκήνιο. Σύμφωνα με αρθρογράφο της εφημερίδας «Τα Νέα», σε ανεπίσημη συνομιλία τους η Ντόρα Μπακογιάννη ανέφερε ότι ενδεχόμενη προσφυγή στη Χάγη μπορεί να σημαίνει την απώλεια της ΑΟΖ του Καστελόριζου, ωστόσο θα μπορούσε να κατοχυρώσει δικαιώματα άλλων νησιών, όπως της Ρόδου ή της Λέρου. Τα σχόλια αυτά προκάλεσαν πολλές αντιδράσεις μέσα στη ΝΔ και όχι μόνο, με βουλευτές, κυρίως του καραμανλικού κλίματος, να ταυτίζουν τις απόψεις αυτές με τις επιθυμίες της τουρκικής πλευράς. Ωστόσο, το βασικό που στο παρασκήνιο συζητούν όλοι, αλλά δημόσια κανείς, είναι ότι μια προσφυγή στο Δικαστήριο της Χάγης (το οποίο κάποιοι πολιτικοί κατηγορούν ότι αποφασίζει και με πολιτικά κριτήρια) πιθανόν να σημαίνει και απώλειες για την Ελλάδα. Πράγμα που φαίνεται να παραδέχε30.1.20 – lifo

9

talk

ΠΟΛΙΤΙΚΟ ΕΠΤΑΗΜΕΡΟ

ται και η Ντόρα Μπακογιάννη στις ανεπίσημες συνομιλίες της. «Για ποιον λόγο να πάμε στη Χάγη; Η Ελλάδα δεν διεκδικεί τίποτα από την Τουρκία. Η Τουρκία διεκδικεί από την Ελλάδα. Άρα θα πάμε να συζητήσουμε μαζί της τι απ’ όσα διεκδικεί μπορούμε να της δώσουμε. Για ποιον λόγο να το κάνουμε αυτό;» διερωτώνται όσοι αντιτίθενται στη Χάγη. Είναι προφανές, ωστόσο, ότι οι πιέσεις για να δεχτεί η Ελλάδα τη Χάγη έχουν ενταθεί. Οι πιέσεις αυτές υπήρχαν και παλιότερα, αλλά ακόμα και οι λίγοι πολιτικοί που συμφωνούσαν δεν τολμούσαν να προχωρήσουν, ούτε να υποστηρίξουν δημόσια τη θέση αυτή, για να μην κατηγορηθούν και κυρίως για να μην εισπράξουν πολιτικό κόστος. Ο ΣΥΡΙΖΑ, σε μια διένεξη με μια χώρα που θεωρείται πολύ μικρότερη απειλή, είναι ο πρώτος που τόλμησε και είχε σημαντικό κόστος, με τη συντριπτική πλειοψηφία του ελληνικού λαού απέναντι. Τον περασμένο Δεκέμβριο ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών Μεβλούτ Τσαβούσογλου είχε αφήσει να εννοηθεί ότι υπάρχει τέτοια συζήτηση, αλλά όχι ευθέως, μεταξύ των αρχηγών των δύο κρατών, λέγοντας ότι «η επιλογή να προωθηθούν οι διαφορές μεταξύ Τουρκίας και Ελλάδας στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης δεν συζητήθηκε ανοιχτά στη συνάντηση του Προέδρου μας με τον πρωθυπουργό Μητσοτάκη στο Λονδίνο, καθώς είναι ένα ζήτημα που αφορά μεταγενέστερο στάδιο. Δεν αναγνωρίζουμε αυτόματα την υποχρεωτική δικαιοδοσία του δικαστηρίου και η Ελλάδα έχει διατυπώσει επιφύλαξη επί της δικαιοδοσίας του δικαστηρίου για τις θαλάσσιες οριοθετήσεις. Ωστόσο, παραμένουμε ανοιχτοί σε όλες τις επιλογές που είναι αποδεκτές για τις δύο πλευρές, αλλά πρέπει να έχουμε μια διαδικασία διαλόγου για να φτάσουμε σε ένα αμοιβαία αποδεκτό αποτέλεσμα». Η τουρκική πλευρά, διά του Τσαβούσογλου, αφήνει το θέμα ανοιχτό για μεταγενέστερο χρόνο, όπως λέει. Στο μεταξύ, όμως, παραθέτει τα «κανόνια» της απέναντι στην Ελλάδα. Δηλαδή, ούτε λίγο ούτε πολύ, αυτό που λέει (και κάνει) είναι: «ναι, να μιλήσουμε, αλλά αφού πρώτα στήσω τα κανόνια μου, που θα σε σημαδεύουν. Η συμφωνία με τη Λιβύη είναι ένα από αυτά, καθώς είναι προφανές ότι δημιουργεί εντατικά και όπου μπορεί τετελεσμένα».

SHORTCUT

town

ε αυτήν τη φάση είναι σημαντική η υποστήριξη της Γαλλίας, την ώρα που Μέρκελ και Τραμπ, όταν δεν υποστηρίζουν ευθέως τον Ερντογάν, στην καλύτερη περίπτωση νίπτουν τα χείρας τους. Στην τηλεφωνική επικοινωνία για το θέμα της Λιβύης και της Συρίας που είχαν τη Δευτέρα, ο Αμερικανός Πρόεδρος και ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν συζήτησαν για τις εξελίξεις στη Λιβύη και στη Συρία, μιλώντας, σύμφωνα με τον εκπρόσωπο Τύπου του Λευκού Οίκου, για την ανάγκη να σταματήσει κάθε ξένη εμπλοκή αλλά και να διατηρηθεί η κατάπαυση πυρός στη Λιβύη. Όσο κι αν μοιάζει ουδέτερο κάτι τέτοιο, στην πραγματικότητα είναι υπέρ της πλευράς Σάρατζ - Ερντογάν, που θέλουν να σταματήσουν τον στρατηγό Χαφτάρ. Ο εκπρόσωπος του Λευκού Οίκου ενημέρωσε επίσης, μέσω Twitter, ότι Τραμπ και Ερντογάν συζήτησαν και για την κατάσταση στην ανατολική Μεσόγειο, με τον Ντόναλντ Τραμπ να αναφέρει την ανάγκη η Ελλάδα και η Τουρκία να λύσουν τις διαφορές τους στην περιοχή. Την αναφορά αυτή η ελληνική κυβέρνηση επιχείρησε να την παρουσιάσει ως θετική για την ίδια και κατά του Ερντογάν, κάποιοι μάλιστα ανέφεραν ότι ήταν και αποτέλεσμα της επίσκεψης του Κυριάκου Μητσοτάκη στον Λευκό Οίκο. Η αναφορά, ωστόσο, που δεν έχει καμία σχέση με την πραγματικά θετική για την Ελλάδα δήλωση Πομπέο πριν από λίγες μέρες, είναι μόνο αυτό που λέει και τίποτε άλλο. Από πότε, άλλωστε, το «βρείτε τα μεταξύ σας», όταν απευθύνεται σε αυτόν που δέχεται το μπούλινγκ και στον «νταή» είναι θετικό για τον πρώτο; Στο εσωτερικό, η κυβέρνηση προσπαθεί να τα δώσει όλα στην ανάκαμψη της οικονομίας και σίγουρα ανήκει στις σημαντικές ειδήσεις η έκδοση του 15ετούς ομολόγου με χαμηλό επιτόκιο, όσο κι αν αυτό δεν είναι αρκετό. Θετικές ήταν και οι προβλέψεις του Bloomberg, που ανέφερε ότι η Ελλάδα σύντομα θα επιστρέψει σε κανονική επενδυτική βαθμίδα, φεύγοντας από την κατηγορία «σκουπίδια», στην οποία ανήκε για χρόνια. Εντελώς κόντρα στο προφίλ που θέλει να χτίσει ο Κυριάκος Μητσοτάκης, όμως, ήταν η απόφασή του να υποκύψει στο «κόμμα Σαββίδη» και στον δημόσιο εκβιασμό που απηύθυνε ο παλαίμαχος ποδοσφαιριστής και νυν ευρωβουλευτής Θοδωρής Ζαγοράκης, που απείλησε με ανεξαρτητοποίηση από τη ΝΔ αν η κυβέρνηση δεν παρενέβαινε υπέρ της ιδιοκτησίας του ΠΑΟΚ, που ελέγχεται για παραβίαση του νόμου ο οποίος απαγορεύει κάποιος να έχει κι άλλη ομάδα στην κατοχή του. Πιέσεις υπέρ Σαββίδη άσκησαν και ο περιφερειάρχης Απ. Τζιτζικώστας και ο δήμαρχος Θεσσαλονίκης Κωνσταντίνος Ζέρβας. Ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Στέλιος Πέτσας, ενώ δήλωσε ότι ο πρωθυπουργός δεν εκβιάζεται και ανακοίνωσε τη διαγραφή του Θοδωρή Ζαγοράκη (η οποία δεν συνιστά τιμωρία επί της ουσίας, το αντίθετο, γλιτώνει και τις κομματικές εισφορές), ανακοίνωσε ότι «με απόφαση του πρωθυπουργού αναλαμβάνεται άμεσα νομοθετική πρωτοβουλία προκειμένου να μην επιβάλλονται εξοντωτικές κυρώσεις για θέματα όπως αυτά για τα οποία γνωμοδότησε η Επιτροπή Επαγγελματικού Αθλητισμού». Απόφαση που σημαίνει ότι ο πρωθυπουργός, παρά τα όσα είπε, υπέκυψε και παρενέβη τελικά για να μην εφαρμοστεί ο νόμος εναντίον της ομάδας του Σαββίδη. Η δικαιολογία γι’ αυτό ήταν ότι «την ώρα που η χώρα κάνει το άλμα προς τα εμπρός, ξεπερνώντας διχαστικά διλήμματα του παρελθόντος, δεν έχει την πολυτέλεια να διχάζεται με αφορμή το ποδόσφαιρο. Ιδίως σε τόσο κρίσιμες στιγμές για τα εθνικά μας θέματα».

10 lifo – 30.1.20

Είναι προφανές ότι οι πιέσεις για να δεχτεί η Ελλάδα τη Χάγη έχουν ενταθεί. Οι πιέσεις αυτές υπήρχαν και παλιότερα, αλλά ακόμα και οι λίγοι πολιτικοί που συμφωνούσαν δεν τολμούσαν να προχωρήσουν, ούτε να υποστηρίξουν δημόσια τη θέση αυτή, για να μην κατηγορηθούν και κυρίως για να μην εισπράξουν πολιτικό κόστος.

απ ό τ ο ν δημ ήτ ρη π ολ ι τάκ η

«Μπορώ να το γράψω ή θα με σταυρώσουν;»: Η αρθρογραφία απέναντι στην οχλοκρατία των social media

Οι αρθρογράφοι αντιμετωπίζονται πλέον αποκλειστικά ως εκπρόσωποι μιας συγκεκριμένης ατζέντας ή κοινότητας. Πριν ξεκινήσουμε να κάνουμε κλικ σε ένα άρθρο, το πρώτο που θέλουμε να γνωρίζουμε είναι πού ακριβώς ανήκει ο/η συγγραφέας του. υμάμαι κατά καιρούς Έλληνες συναδέλφους να διατρανώνουν την πεποίθησή τους ότι στα social media έχουν «άδεια» να γράφουν ό,τι θέλουν –εμπρηστικό, θολωμένο, αγρίως υποκειμενικό–, παρκάροντας τη δημοσιογραφική τους ιδιότητα έξω από το προφίλ και τις προσωπικές τους σελίδες. Καλώς ή κακώς, όμως, δεν λειτουργεί έτσι ακριβώς το σχετικό πρωτόκολλο αλλά και η σαδομαζοχιστική σχέση ανάμεσα στα μέσα και τις πλατφόρμες κοινωνικής δικτύωσης, όπως αποδείχτηκε με την απόλυση της δημοσιογράφου της «Washington Post», η οποία «τέθηκε σε διαθεσιμότητα», επειδή τόλμησε να υπενθυμίσει με ανάρτησή της στο Twitter την πιο μελανή κηλίδα στο βιογραφικό του Κόμπι Μπράιαντ (την καταγγελία βιασμού που τον βάραινε και δεν έφτασε ποτέ στη Δικαιοσύνη), λίγη ώρα μόνο μετά την ανακοίνωση του θανάτου του σούπερ σταρ του NBA. Μπορεί το timing της ανάρτησης να ήταν αντικειμενικά «πρόωρο» και «άκομψο» (παρότι δεν είναι σαφές το σαβουάρ βιβρ και το χρονοδιάγραμμα περί του θρήνου και του RIP διασήμων στα social – πόσες ώρες ή μέρες μετά είναι ok να αναμοχλεύσει κανείς τα σοβαρά, εν προκειμένω, σκοτεινά σημεία μιας δημοφιλούς ύπαρξης;), ομολογώ όμως ότι σοκαρίστηκα με την απόφαση της μεγάλης και έγκυρης εφημερίδας να ενδώσει στην κατακραυγή του όχλου, όπως εκφράστηκε με τους χιλιάδες τραμπουκισμούς που δέχτηκε η ανάρτηση στο Twitter. Κατά σύμπτωση, δύο μέρες πριν είχε δημοσιευτεί στο επίσης υψηλού κύρους «Atlantic» ένα βαρυσήμαντο κείμενο του βραβευμένου αρθρογράφου και συγγραφέα Τζορτζ Πάκερ με τίτλο «Οι εχθροί του γραψίματος» («The enemies of writing»), στο οποίο, μεταξύ άλλων σύγχρονων δεινών που υπονομεύουν την ελεύθερη λειτουργία του γραπτού λόγου, τονίζεται ακριβώς αυτός ο ανόσιος και εκβιαστικός δεσμός ανάμεσα στα δημοσιογραφικά μέσα και την οχλοκρατία των social media… «Οι αρθρογράφοι αντιμετωπίζονται πλέον ως εκπρόσωποι μιας συγκεκριμένης ατζέντας ή κοινότητας. Πριν ξεκινήσουμε να διαβάσουμε ένα βιβλίο ή να κάνουμε κλικ σε ένα άρθρο, το πρώτο που θέλουμε να γνωρίζουμε είναι σε ποια ομάδα ανήκει ο/η συγγραφέας του…» «Η “επίδραση” κωδικοποιείται πλέον και αριθμητικά μέσω των likes, των retweets και των “φίλων” στα social media. Σταδιακά μαθαίνει κανείς να αποφεύγει να εκφράζει σκέψεις και κρίσεις “ανεπιθύμητες” στην ομάδα όπου εμφανίζεται να ανήκει. Σε κάποιες περιπτώσεις, μάλιστα, η καλλιέργεια ακολούθων αποτελεί αυτοσκοπό, αντικαθιστώντας το πραγματικό γράψιμο…» «Όσο για την ιδέα της αυτόνομης στάσης ενός γραφιά, αυτή δεν θεωρείται πια άξια σεβασμού, ούτε καν επιθυμητή. Σε κάνει να μοιάζεις ύποπτος, αν όχι φαιδρός. Αν δεν έχεις κάποιου είδους κοινότητα από πίσω σου να σε επικροτεί, να εγγυάται για σένα, να προπηλακίζει τους αντιπάλους σου, τότε ποιος είσαι;» «… Ο φόβος των επικρίσεων, της διαπόμπευσης, της γελοιοποίησης, του εξοστρακισμού. Ο φόβος του να βρεθείς ξαφνικά στη λάθος πλευρά, στην αντίθετη όχθη από την ομάδα με την οποία έχεις συνδεθεί. Η ορθοδοξία που επιβάλλεται από την κοινωνική πίεση μπορεί να είναι πιο ισχυρή από οποιαδήποτε επίσημη ιδεολογία: η δημόσια κατακραυγή έχει πολύ μεγαλύτερο βάρος από την κομματική γραμμή στην εποχή μας…» Και καταλήγει: «Ο αρθρογράφος που κουβαλά τον βραχνά της αστυνομίας της σκέψης στο κεφάλι του, που πάντα νιώθει την υποχρέωση να αναρωτηθεί: “Μπορώ να το πω αυτό; Έχω το δικαίωμα; Θα δυσαρεστήσω τους «δικούς» μου; Θα ενισχύσω τους «εχθρούς» μου; Πώς θα αντιδράσει το Twitter;” – ο αρθρογράφος που φοβάται να πει στον κόσμο αυτό που ενδεχομένως ο κόσμος δεν θέλει να ακούσει έχει επιλέξει λάθος δουλειά».

URBAN LAB

Τι ξέρουμε για τη νέα πλατεία Ομονοίας Όσοι έχουν πρόσβαση στα γύρω κτίρια βλέπουν ήδη τις μεγάλες αλλαγές στην πολύπαθη πλατεία.

πλατεία Ομονοίας αποτελεί ένα εμβληματικό τοπόσημο της Αθήνας. Εδώ και πολλά χρόνια έχει περάσει διάφορες φάσεις ακμής και παρακμής. Σε λίγες μέρες αναμένεται να μπει σε μια νέα περίοδο, αλλάζοντας εντελώς πρόσωπο μετά τη διαδικασία συντήρησης, ανάπλασης και ανακατασκευής της. Ήδη πολλοί Αθηναίοι έχουν προσέξει τα ψηλά ελενίτ που κρύβουν τον νέο σχεδιασμό της πολύπαθης πλατείας, η οποία, όμως, βρίσκεται στην τελική ευθεία της παράδοσης στους κατοίκους της. Η σημαντικότερη μεταβολή σε όσα γνωρίζαμε μέχρι σήμερα είναι ότι γίνεται επαναφορά του σιντριβανιού, σφραγίζοντας κατ’ αυτόν τον τρόπο τη νέα εποχή εξωστρέφειας της πλατείας. Ένα τεράστιο σιντριβάνι διαμέτρου 30 μέτρων με 13 πίδακες, 188 δέσμες νερού και 90 υποβρύχιους προβολείς θα κοσμεί το μεγαλύτερο κομμάτι της ιστορικής πλατείας. Μάλιστα, ο κεντρικός πίδακας προβλέπεται ότι θα δίνει ώθηση ύψους 20 μέτρων στο νερό, εντυπωσιάζοντας τους διερχόμενους, ενώ θα περιβάλλεται από μια ήπια μορφή πρασίνου (γκαζόν). Το γιγαντιαίων διαστάσεων σιντριβάνι που θα καταλαμβάνει σχεδόν ολόκληρο τον χώρο της πλατείας διαθέτει και ανεμόμετρο, το οποίο θα ενημερώνει την κεντρική μονάδα ελέγχου, προκειμένου να μειώνεται το ύψος των πιδάκων και να μη δημιουργείται πρόβλημα διασκορπισμού του νερού. Επίσης, σύμφωνα με τα μέχρι στιγμής δεδομένα, έχουν γίνει ήδη δοκιμές προκειμένου να επαναλειτουργήσει το ανενεργό γλυπτό του Γ. Ζογγολόπουλου, ώστε το υδάτινο να είναι το κυρίαρχο στοιχείο της νέας μορφής της Ομόνοιας. Στη νέα της εκδοχή έχουν απομακρυνθεί τα παραπήγματα που υπήρχαν στην πλευρά της 3ης Σεπτεμβρίου, όπως και οι κερκίδες στο κέντρο της. Επίσης, η δαπεδόστρωση πραγματοποιείται με φιλικά προς το περιβάλλον υλικά, τα οποία θα είναι χρήσιμα, ειδικά κατά τους θερινούς μήνες, όταν ανεβαίνει η θερμοκρασία. Παρότι η παράδοσή της έχει καθυστερήσει –αρχικά προβλεπόταν ακόμα και πριν από τις γιορτές των Χριστουγέννων –, είναι πλέον γνωστό ότι εντός του Φεβρουαρίου, ξεπερνώντας κάποια τεχνικά προβλήματα και εργασίες, θα είναι έτοιμη προς χρήση, συμβάλλοντας στην κοινωνική γεωγραφία του ιστορικού κέντρου και στην αναζωογόνησή του. Έτσι, η νέα εικόνα της πλατείας θα παραπέμπει ευθέως στον σχεδιασμό της της δεκαετίας του ’60 αλλά και στην περίοδο προτού η κατασκευή του μετρό αλλάξει ριζικά τη φυσιογνωμία της, δημιουρ-

α πό τον γ ι αν ν η πα ν τα ζ οπουλο

γώντας κατά καιρούς πολυάριθμα προβλήματα στεγανότητας στην τσιμεντένια πλάκα. Αξίζει να σημειωθεί ότι το 1960, όταν ολοκληρώθηκαν τα έργα διαμόρφωσης της επιφάνειάς της με τη δημιουργία τεχνητής λίμνης με σιντριβάνια, μια εικόνα που κυκλοφορεί ακόμη στα social media, αποτέλεσε πολλές φορές πεδίο θριάμβου, αφού έδινε την ευκαιρία στους φιλάθλους να βουτούν στα νερά της έπειτα από επιτυχία της ομάδας τους. Το 1930, όταν η πλατεία έγινε κυκλική και κατασκευάστηκαν περίπτερα για τους ανθοπώλες, απέκτησε εμπορικό χαρακτήρα και θεωρούνταν το πιο αναγνωρίσιμο σημείο για τους κατοίκους της επαρχίας που έρχονταν στην πρωτεύουσα. Επιστρέφοντας στο παρόν, στη σύγχρονη κατασκευή έρχονται να προστεθούν κάποιες επιχειρηματικές πρωτοβουλίες, οι οποίες, σε συνδυασμό με τη διαρκή κινητικότητα της περιοχής, στόχο έχουν να τη μετατρέψουν σε εμπορικό κέντρο αλλά και σε πεδίο πολλαπλών στάσεων, δίνοντας νέα πνοή στο κέντρο της Αθήνας. Κάπως έτσι, η νέα δημοτική αρχή επιθυμεί να εντάξει επιτυχημένα στην καθημερινότητα των Αθηναίων την πλατεία, δίνοντάς της την καινούργια ταυτότητα του φωτεινού δημόσιου αστικού χώρου. Σε απόλυτη αρμονία με τη μετατόπιση του ενδιαφέροντος της μεσιτικής κοινότητας αλλά και των επενδυτικών πρωτοβουλιών, αναδεικνύεται στο νέο σύμβολο του ευρύτερου «εξευγενισμού», τονώνοντας τον αθηναϊκό ιστό της πόλης. Άλλωστε, αποτελεί βασικό μέρος του φιλόδοξου σχεδίου του δημάρχου Αθηναίων, Κώστα Μπακογιάννη, ο οποίος έχει μιλήσει για συμπράξεις δημόσιου και ιδιωτικού τομέα και για τη βοήθεια ιδρυμάτων, συλλόγων και σωματείων. Να θυμίσουμε ότι σε προηγούμενη συνέντευξή του στη LiFO είχε επισημάνει: «Το μεγάλο στοίχημα για εμάς είναι να επανασυνδέσουμε, όχι μόνο λειτουργικά αλλά και νοηματικά, το Σύνταγμα με την Ομόνοια και το Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο. Να γεφυρώσουμε αυτό το χάσμα που υπάρχει σήμερα στην πόλη. Είναι μια δυσάρεστη πραγματικότητα το γεγονός ότι ολόκληρες περιοχές του κέντρου έχουν αφεθεί και εγκαταλειφθεί. Η Ομόνοια έχει γίνει ένα νοητό τείχος που χωρίζει την Αθήνα στα δύο». Η πιο παλιά πλατεία της πόλης προβλέπεται να αποκτήσει ξανά την αλλοτινή της αίγλη και να αποτελέσει έναν νέο συγκοινωνιακό κόμβο, έναν ελπιδοφόρο ζωντανό αστικό χώρο, αφήνοντας πίσω της τα χρόνια της υποβάθμισης και της εγκατάλειψης, ειδικά την περίοδο της οικονομικής κρίσης.

Η νέα εικόνα της πλατείας θα παραπέμπει ευθέως στον σχεδιασμό της της δεκαετίας του ’60 αλλά και στην περίοδο προτού η κατασκευή του μετρό αλλάξει ριζικά τη φυσιογνωμία της, δημιουργώντας κατά καιρούς πολυάριθμα προβλήματα στεγανότητας στην τσιμεντένια πλάκα.

30.1.20 – lifo

11

talk town

από τον ν ι κόλα σ εβασ τάκη

ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΑΝΑΠΝΟΗΣ

Συνομιλώντας ασύστολα H επικοινωνία μοιάζει να είναι το μοναδικό πάθος των συγχρόνων, που ψάχνουν σανίδα σωτηρίας σε μια ασφυκτική κοινωνία.

δώ και λίγα χρόνια συμβαίνει κάτι που νομίζω ότι οι συνέπειές του υπερβαίνουν ήδη τις συνηθισμένες σκέψεις και ανησυχίες μας. Θα το πω με μία πρόταση: η επικοινωνία μοιάζει να είναι το μοναδικό πάθος των συγχρόνων. Δάσκαλοι, γονείς και «τρίτοι» από τις παλαιότερες γενιές προσπαθούν εναγωνίως να τους κάνουν να ενδιαφερθούν για αντικείμενα και γνώσεις. Όμως για τους νεότερους αυτό που μετράει περισσότερο είναι οι άλλοι, οι συνομήλικοι, οι φίλοι, ένα περιβάλλον που δεν αποτελείται μόνο από γνωστούς αλλά και από μεγάλο πλήθος αγνώστων. Η ανταλλαγή μηνυμάτων –κειμένων ή φωτογραφιών– που αναπαριστούν στιγμές του εικοσιτετραώρου είναι πια μια επείγουσα ανάγκη. Στην πληθωρική φιλολογία για την απόσπαση προσοχής διαβάζει κανείς πως τα σημερινά παιδιά δεν μπορούν να συγκεντρωθούν κάπου, να εμβαθύνουν σε κάτι. Λάθος. Απλώς δεν τους συγκινούν αντικείμενα και γεγονότα του κόσμου, παρά μόνο οι δικοί τους χάρτες και τα δικά τους stories. Κάπως έτσι, οι γενιές αυτές βιώνουν μια έκρηξη κοινωνικότητας που δεν έχει σημασία αν είναι μεσολαβημένη από οθόνες και απ’ το διαρκές scrolling, που μοιάζει με το γρήγορο φυλλομέτρημα ενός βιβλίου. Αυτό δεν αλλάζει το γεγονός πως σκέφτονται, απασχολούνται με τους άλλους και μάλιστα τρώγονται διαρκώς για την αποδοχή, την άρνηση, την αδιαφορία ή τους υπαινιγμούς των άλλων. Γι’ αυτό, άλλωστε, τρομάζει κάθε διακοπή και κάθε σιωπή ή προσωρινή έξοδος από αυτό τον συνομιλητικό κόσμο όπου, ανά πάσα στιγμή, προτιμούν να ανήκουν. Είναι «κριντζάρισμα» οποιαδήποτε απόσπαση από την προσοχή των άλλων. Και οι δικοί μας υπαρξισμοί των boomers, που έπαιζαν πολύ το παιχνίδι της φυγής και της συμμετοχής, μοιάζουν πια με υπολείμματα άλλου αιώνα. Η τωρινή ευαισθησία αγκαλιάζει περισσότερο την πραγματικότητα, αγνοώντας και περιπαίζοντας κάθε φυγόκοσμο λυρισμό: δεν είναι, πιστεύω, τυχαία η επέλαση του χιπ-χοπ σε όλες του τις εκδοχές, είτε τις μαστιγωτικά καταγγελτικές είτε τις κυνικές και «πλουτοκρατικές». Η μουσική γίνεται ρίμα και λούπα, όπως η επικοινωνία θρυμματίζεται σε μικροσχόλιο και φωτογραφία. Ένας ιδιόμορφος βρόμικος ρεαλισμός κερδίζει πια παγκόσμιο έδαφος που πάει παράλληλα με την ήττα και την απόσυρση των παλιότερων μεσοαστικών ευαισθησιών. Η επικοινωνία νικάει κατά κράτος την όποια ενδοσκόπηση. Ακόμα και τα εγκώμια στη σιωπή, στην αποσύνδεση ή στη γαλήνη, ακόμα κι αυτά μοιάζουν πλέον με παράπονα αδύναμα να προτείνουν κάτι ελκυστικό για τις γενιές που αναδύονται μετά το 2000. Οι νεότεροι δεν αντιλαμβάνονται τον κόσμο παρά ως ανταπόκριση στο κάλεσμα των δικών τους, φίλων και εχθρών, ποθητών ή «μισητών» όντων. Προφανώς, αυτή η στροφή προς το συνομιλείν δεν έχει τα χαρακτηριστικά που θα ήθελαν φιλόσοφοι και ιδεολόγοι: δεν διέπεται από ανιδιοτέλεια, ούτε σημαίνει κάλεσμα για κοινωνική δράση, ούτε προαναγγέλλει την αμοιβαία συμπάθεια και την αλληλεγγύη. Είναι μεγάλο πάντα το μερίδιο των ανταγωνισμών, του φθόνου, της ζήλιας και της ανασφάλειας, ένα συναισθηματικό μείγμα που δημιουργεί το άγχος για συνεχή επαφή, ιδίως μέσα από τον φόβο για την απώλεια και τη διακοπή της επικοινωνίας.

Η ανταλλαγή μηνυμάτων –κειμένων ή φωτογραφιών– που αναπαριστούν στιγμές του εικοσιτετραώρου είναι πια μια επείγουσα ανάγκη. Στην πληθωρική φιλολογία για την απόσπαση προσοχής διαβάζει κανείς πως τα σημερινά παιδιά δεν μπορούν να συγκεντρωθούν κάπου, να εμβαθύνουν σε κάτι. Λάθος. Απλώς δεν τους συγκινούν αντικείμενα και γεγονότα του κόσμου, παρά μόνο οι δικοί τους χάρτες και τα δικά τους stories.

ο πρόβλημα με αυτές τις στάσεις ζωής δεν είναι ότι μας φαίνονται εμάς (που μιλάμε σε απόσταση ή με μια μέτρια εξοικείωση με τους κώδικες αυτούς) ως θρίαμβος της ασημαντολογίας και του άνευ ουσίας ψηφιακού κουτσομπολιού. Προφανώς, για όσους αφήνονται σε αυτό το επικοινωνιακό παιχνίδι τίποτε απ’ όσα λένε και ανταλλάσσουν δεν είναι ασήμαντο. Κάθε σέλφι ή φωτογραφία ενός μόλις αγορασμένου ρούχου, κάθε λέξη που γράφει κανείς, αποτυπώνοντας και τις πιο μικρές πτυχώσεις της διάθεσής του, για τον ίδιο έχει βαρύτητα, ακριβώς διότι όλα αυτά φτιάχνουν τις σχέσεις του με τους άλλους και ως εκ τούτου και η πιο γελοία και τερματισμένη συζήτηση μπορεί και γίνεται σημαντική. Δεν μετράει ποιο είναι το θέμα, παρά μόνο η καθημερινή διαθεσιμότητα της επαφής και των ευκαιριών σύνδεσης. Το ζήτημα είναι όμως πως αυτή η κατάσταση τινάζει στον αέρα ορισμένα άλλα αγαθά που έχουμε πάντα σοβαρούς λόγους να υπερασπιζόμαστε. Κυρίως το αγαθό της ανάγνωσης. Και αυτό το αγαθό της ονειροπόλησης και της προσηλωμένης εξερεύνησης του κόσμου. Ο κόσμος αυτός (ας το ξαναθυμηθούμε) δεν είναι μόνο ο μικρόκοσμος των σχέσεών μας, δεν είναι ούτε η οικογένεια, ούτε οι κολλητοί, ούτε οι followers. Είναι αυτά όλα και μαζί κάτι περισσότερο που εκτείνεται πίσω στον χρόνο, σε άλλες ιστορίες, καθώς και σε πρόσωπα που δεν θα τα βρούμε ποτέ σε ένα chat. Υπάρχουν, δηλαδή, πολλές πραγματικότητες με τις οποίες συνομιλεί κανείς μόνο όταν ξεκόψει από τον κλοιό της επικοινωνίας. Υπάρχουν συνομιλίες που ανθίζουν μόνο σε απόσταση από τις κολεκτίβες της διαρκούς ανταλλαγής σχολίων. Όμως όλο το παράδοξο της σύγχρονης ζωής είναι ότι ο ατομικισμός ψάχνει πια σανίδα σωτηρίας σε μια ασφυκτική κοινωνικότητα. Σε μια κοινωνικότητα που την τροφοδοτούν εφήμερες ιστορίες και ο συμπτωματικός τους ρεαλισμός. Και αυτό για κάποιους (κι εγώ ένας από αυτούς) είναι αφόρητα βαρετό, ακόμα και αν μπορείς να αντιληφθείς από πού βγαίνει και τι κενά γεμίζει.

12 lifo – 30.1.20

32

με τους

ΝΑΤΑΣΑ ΕΞΗΝΤΑΒΕΛΩΝΗ & ΓΙΩΡΓΟ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΥ Οι δυο φωτογενείς ηθοποιοί ετοιμάζονται να ζήσουν έναν μεγάλο έρωτα ως Εστέλα και Πιπ στις «Μεγάλες Προσδοκίες» του Καρόλου Ντίκενς που σκηνοθετεί η Λίλλυ Μελεμέ στο Σύγχρονο Θέατρο.

απ ό το ν αλ έξ ανδρο δι ακοσάβ βα, φωτ ο γ ραφι εσ: γ ι ωργ ο σ α δ α μ ο σ 30.1.20 – lifo

13

talk town

Σου κολλάνε ταμπέλα όσον αφορά αυτά που σου προτείνουν να κάνεις, αλλά και ο θεατής δεν το ξεπερνά, όσο και να προσπαθείς, ότι δεν είσαι απλώς ένα ωραίο αγόρι. Έχω χαρεί πολύ σε παραστάσεις όπου πραγματικά έχουν προσπαθήσει να μη φαίνομαι όμορφος. γιωργοσ χριστοδουλου

14 lifo – 30.1.20

Ο απόλυτος λογοτεχνικός έρωτας. Μια σκοτεινή ιστορία ταξικής ανισότητας και εξουσίας, που εξελίσσεται παράλληλα με την προσπάθεια ενός ανθρώπου να ανέλθει κοινωνικά για να κατακτήσει τη γυναίκα με την οποία είναι εμμονικά ερωτευμένος από την παιδική του ηλικία. Οι Μεγάλες Προσδοκίες του Καρόλου Ντίκενς δεν έχουν σταματήσει να αποτελούν ένα από τα πιο ευπώλητα, πιο γνωστά και πιο διασκευασμένα μυθιστορήματα της παγκόσμιας λογοτεχνίας στα 160 χρόνια που έχουν μεσολαβήσει από την πρώτη τους έκδοση. Η ομώνυμη κινηματογραφική διασκευή του 1998 και μεταφορά στο σήμερα από τον –μετέπειτα σπουδαίο– Μεξικανό σκηνοθέτη Αλφόνσο Κουαρόν, με τον Ίθαν Χοκ και την Γκουίνεθ Πάλτροου στους κεντρικούς ρόλους, και τους Αν Μπάνκροφτ και Ρόμπερτ ντε Νίρο να τους πλαισιώνουν, υπήρξε ταινία εμβληματική για τη γενιά των millennials. Δύο φρέσκα πρόσωπα του ελληνικού θεάτρου, ο Γιώργος Χριστοδούλου και η Νατάσα Εξηνταβελώνη, ετοιμάζονται να υποδυθούν τον Πιπ και την Εστέλα στο πλάι της Φιλαρέτης Κομνηνού και του Αλέκου Συσσοβίτη, στη νέα θεατρική μεταφορά που ετοιμάζει η Λίλλυ Μελεμέ για το Σύγχρονο Θέατρο, η οποία θα χαρακτηρίζεται πρωτίστως από μια διάθεση πιστότητας στο κείμενο του Ντίκενς. «Στο βιβλίο του Ντίκενς ο έρωτας αυτών των δύο παιδιών δεν αποτυπώνεται τόσο δραστικά σε σχέση με το πόσες φορές συναντιούνται και τι συμβαίνει πραγματικά μεταξύ τους» ξεκινά να μου περιγράφει η Νατάσα σε μια βόλτα που κάνουμε στο Γκάζι ένα απόγευμα μετά την πρόβα τους. «Επειδή είναι μια πρωτοπρόσωπη αφήγηση, αντιλαμβανόμαστε αυτή την κατάσταση κυρίως μέσα από τα μάτια του Πιπ. Το μεγαλύτερο μέρος είναι στο μυαλό του. Αυτή ήταν για μένα η βασική δυσκολία, ότι έπρεπε να αποδοθούν πράγματα που αποτελούν φαντασίωση του ήρωα. Εγώ, ως Εστέλα, έχω περισσότερα αφηγηματικά κενά να καλύψω. Βέβαια, το γεγονός αυτό δεν αναιρεί το ότι πρόκειται για έναν πολύ μεγάλο έρωτα, όχι μόνο για τον Πιπ αλλά και για την Εστέλα». «Εγώ καταλαβαίνω πως αυτό που νιώθει ο Πιπ για την Εστέλα είναι το απόλυτο κόλλημα, η κατραπακιά που τυχαίνει σε μικρή ηλικία κι αυτό τον ακολουθεί σε όλη του τη ζωή» εξηγεί, από τη δική του πλευρά, ο Γιώργος. «Αυτό μου θυμίζει όλα τα μικρά πράγματα που γνωρίσαμε ως παιδιά και τα κουβαλάμε ή, όταν τα ξανασυναντάμε, αισθανόμαστε απίστευτη νοσταλγία και αγάπη γι’ αυτά – από τις παιδικές σειρές μέχρι τα καραμελάκια PEZ. Η ιστορία του Πιπ στο βιβλίο, αλλά και στην παράστασή μας, ξεκινά από τότε που είναι 12 χρονών. Γι’ αυτό προσπάθησα να ανακαλύψω το βλέμμα που είχα τότε, το τεράστιο μέγεθος που είχαν κάποια πράγματα ή πόσο πιο μικρά ήταν άλλα. Η Εστέλα για τον Πιπ δεν είναι μόνο ένας έρωτας. Σχετίζεται με όσα θέλει να κατακτήσει σε επίπεδο κοινωνικό. Νιώθει ότι αξίζει να αλλάξει για εκείνη. Τελικά, όλα καταστρέφονται, εκτός από τον έρωτά του. Δεν ξέρω όμως αν είναι αληθινός ή εμμονή». Υπάρχουν, τελικά, πολλών ειδών έρωτες; Η Νατάσα στέκεται στον πρώτο αληθινό έρωτα που βιώνει κάθε άνθρωπος, «αυτόν στον οποίον μεγαλώνεις μαζί με τον άλλον. Αν είναι αληθινός και με ουσία, σε μαθαίνει πράγματα. Αλλάζεις για χάρη του ή εξαιτίας αυτού. Ωστόσο, έχει πολύ εγωιστικά κίνητρα και εκπορεύεται από τον εαυτό, από σένα, για σένα. Αυτή είναι η διάκριση ανάμεσα σε έναν πραγματικό έρωτα, που έχει αγάπη, νοιάξιμο και απεύθυνση σε έναν άνθρωπο, και έναν που είναι κλειστός. Αν είναι κλειστός, μπορεί να είναι εμμονή, ψευδαίσθηση και πολλά άλλα». «Εγώ δεν πιστεύω ότι υπάρχουν πολλών ειδών έρωτες» αντιτείνει ο Γιώργος. «Μπορεί να έχει διαφορετικό αντικείμενο, π.χ. ο έρωτας για τη δουλειά. Τα χαρακτηριστικά μπορεί να διαφέρουν. Δεν έχεις ερωτευτεί πραγματικά αν δεν μισήσεις τον άλλο κάποια στιγμή. Υπάρχει πολύ σκοτάδι στον πραγματικό έρωτα. Η γκάμα των συναισθημάτων είναι ευρεία». Μπροστά μου έχω δυο φωτογενείς ηθοποιούς που φαίνεται να κουμπώνουν ιδανικά με τους αρχετυπικά όμορφους ήρωες του βιβλίου. Τους ρωτώ αν η δική τους εξωτερική εμφάνιση έχει αποτελέσει εργαλείο ή εμπόδιο στη δουλειά και στην καθημερινότητά τους. «Η Εστέλα έχει παιχτεί από όμορφες ηθοποιούς. Βέβαια, επειδή το έργο είναι αποτυπωμένο μέσα από τα μάτια ενός παιδιού, για μένα δεν είναι απόλυτο ότι αυτή η γυναίκα είναι τόσο ωραία» εξηγεί η Νατάσα. «Το σπίτι όπου εκτυλίσσεται το έργο είναι πολύ σκοτεινό, υπάρχει ένα πέπλο μυστηρίου που μαγεύει και αποπροσανατολίζει τον Πιπ, σε σημείο που χωράει και εντελώς ανάποδη ανάγνωση, κατά τη γνώμη μου. Η Εστέλα μεγαλώνει κάτω από ιδιάζουσες, πολύ κλειστές συνθήκες, είναι υιοθετημένη. Νιώθω ότι μαθαίνει τον εαυτό της και δεν έχει καμία σιγουριά για την ομορφιά της. Το ακούει, χτίζει την προσωπικότητά της πάνω σε αυτό το χαρακτηριστικό, γνωρίζοντας ότι αυτό είναι το εργαλείο της, αλλά αγωνιά πραγματικά να το επαληθεύσει. Γι’ αυτό ερωτεύεται βαθιά τον Πιπ, επειδή της προτείνει έναν άλλον τρόπο να επαληθεύσει την ομορφιά και την εξουσία της. Γενικά, η ομορφιά, όσο εργαλείο μπορεί να είναι, άλλο τόσο είναι και παγίδα. Η εμφάνιση έχει πιο σύνθετο ρόλο στη δουλειά μας από το στεγνό “είμαι/δεν είμαι ωραίος”». «Θεωρώ ότι το να σε θεωρούν οι άνθρωποι όμορφο είναι ένα δώρο που σου έχει δοθεί» καταλήγει ο Γιώργος. «Το βλέπω. Υπάρχει καλύτερη αντιμετώπιση, οι άνθρωποι είναι πιο ευγενικοί, σε προσέχουν. Πιστεύω, όμως, πως πρέπει να έχεις στο μυαλό σου τη φύση αυτού του πράγματος, ότι είναι εύθραυστο, εντελώς περαστικό. Στη δουλειά μας δεν είναι μόνο αβαντάζ. Σου κολλάνε ταμπέλα όσον αφορά αυτά που σου προτείνουν να κάνεις, αλλά και ο θεατής δεν το ξεπερνά, όσο και να προσπαθείς, ότι δεν είσαι απλώς ένα ωραίο αγόρι. Έχω χαρεί πολύ σε παραστάσεις όπου πραγματικά έχουν προσπαθήσει να μη φαίνομαι όμορφος, π.χ. ως Ριχάρδος Γ’ ή ως Χίτλερ. Εκεί έχω πάει ένα βήμα μπροστά υποκριτικά».

INFO Κάρολος Ντίκενς «Μεγάλες Προσδοκίες» ΜετάφρασηΣκηνοθεσία: Λίλλυ Μελεμέ Παίζουν: Φιλαρέτη Κομνηνού, Αλέκος Συσσοβίτης, Γιώργος Χριστοδούλου, Νατάσα Εξηνταβελώνη, Κωνσταντίνος Γεωργαλής, Λήδα Κουτσοδασκάλου Πρεμιέρα: 31 Ιανουαρίου 2020 Σύγχρονο Θέατρο Ευμολπιδών 45, Γκάζι, 210 3464380

30.1.20 – lifo

15

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ

ΔΥ Σ Η

Σπάνιες εικόνες της Αθήνας

Η ΣΚΗΝΟΘΈΤΙΣ ΚΑΙ ΠΑΡΑΓΩΓΌΣ ΜΑΡΊΑ ΗΛΙΟΎ ΜΙΛΆ ΣΤΗ LIFO ΚΑΙ ΠΑΡΟΥΣΙΆΖΕΙ ΜΟΝΑΔΙΚΑ ΣΤΙΓΜΙΟΤΥΠΑ ΑΠΌ ΤΟ ΝΈΟ ΙΣΤΟΡΙΚΌ ΝΤΟΚΙΜΑΝΤΈΡ ΚΑΙ ΤΗ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΚΉ ΈΚΘΕΣΗ «Η ΑΘΉΝΑ ΑΠΌ ΤΗΝ ΑΝΑΤΟΛΉ ΣΤΗ ΔΎΣΗ, 1821-1896».

1

Η

σεναριογράφος, σκηνοθέτις και παραγωγός Μαρία Ηλιού επανέρχεται με ένα νέο ιστορικό ντοκιμαντέρ και μια φωτογραφική έκθεση με τίτλο «Η Αθήνα από την Ανατολή στη Δύση, 1821-1896». Σε αυτό το πρότζεκτ, το οποίο είναι αφιερωμένο στη μνήμη του Άγγελου Δεληβορριά, παρουσιάζεται η ιστορία της Αθήνας τον 19ο αιώνα με οπτικό υλικό από αρχεία της Ελλάδας, της Ευρώπης, της Αμερικής, του Καναδά και της Αυστραλίας, αλλά και με ήχους και μουσική της εποχής εκείνης. Η έκθεση ξεκινά από την οθωμανική περίοδο και αναφέρεται στα χρόνια του Όθωνα αλλά και στην περίοδο της βασιλείας του Γεωργίου Α’. Πρόκειται για μια ξεχωριστή ιστορική αφήγηση της Αθήνας που συνδυάζει σπάνιο αρχειακό υλικό, εικόνες και γκραβούρες.

— Τι ήταν αυτό που σας ώθησε στη δημιουργία ενός ντοκιμαντέρ για την ιστορία της Αθήνας; Από πολύ παλιά ήθελα να ανακαλύψω και να «δω» την Αθήνα, αλλά και την καθημερινή ζωή των Αθηναίων, έτσι όπως άλλαζε μέσα στον χρόνο, από τη μικρή οθωμανική πόλη των αρχών του 19ου αι. έως τις μέρες μας. Θυμάμαι, ως παιδί, πόσο πολύ μου άρεσε να ακούω τις συζητήσεις του παππού μου, Κώστα, και της αδερφής του, της Χριστίνας, για την παλιά Αθήνα των γονιών τους και των παππούδων τους. Πόσο μου άρεσε να κοιτώ τα άλμπουμ με τις παλιές φωτογραφίες και να ταξιδεύω σε διαφορετικές στιγμές. Φανταζόμουν πως περπατούσα εκεί όπου περπατούσαν οι ίδιοι οι περαστικοί στις φωτογραφίες και πως μπορούσα να κάνω μια βόλτα μαζί τους στην Αθήνα των προπαππούδων μου. Μάλιστα, δεν

16 lifo – 30.1.20

1. Ένας τσολιάς και ένας αστός συζητούν μπροστά στους Στύλους του Ολυμπίου Διός. Τέλη 19ου-αρχές 20ού αι. Άγνωστος φωτογράφος. Ευγενική παραχώρηση: Library of Congress. Η συνύπαρξη της παραδοσιακής φουστανέλας με τα δυτικά ευρωπαϊκά ρούχα δείχνει μια Αθήνα που εξακολουθεί να βρίσκεται ανάμεσα σε Ανατολή και Δύση, παρ’ όλο τον σταδιακό εκσυγχρονισμό της πόλης.

2

θα ξεχάσω όταν γύρω στα 17 πρωτοδιάβασα Μαγιακόφσκι. Μου άρεσε πολύ η ιδέα της χρονομηχανής του που θα μπορούσε να με πηγαίνει σε ποικίλες ιστορικές στιγμές στο παρελθόν, αλλά και στο μέλλον. Συγχρόνως, αναπολώ στιγμές της ζωής μου που παρακολούθησα φωτογραφικές εκθέσεις για την Αθήνα, και μάλιστα κάποιες εξαιρετικές. Με ενδιέφερε να εστιάζω όχι μόνο στα μνημεία αλλά και στην καθημερινή ζωή, όχι μόνο σε μια εικόνα του τότε και σε μια εικόνα του τώρα που δείχνει πώς έχει αλλάξει η πόλη, αλλά να διακρίνω τις εικόνες σε συνέχεια, πώς αλλάζει η ζωή της πόλης και των κατοίκων της μέσα στον χρόνο. Ουσιαστικά, πρόκειται για μια διήγηση της ιστορίας της πόλης με εικόνες. Από την περίοδο των σπουδών μου και μετά άρχισε να με ενδιαφέρει πολύ η Ιστορία της νεότερης Ελλάδας και σκεφτόμουν πάντα πως ένας από τους πρωταγωνιστές της ιστορίας του τόπου είναι η Αθήνα. Το ντοκιμαντέρ και η έκθεση «Η Αθήνα από την Ανατολή στη Δύση, 1821-1896» αλλά και τα ντοκιμαντέρ και οι εκθέσεις που θα ακολουθήσουν για την ιστορία της Αθήνας έως το 2021 έχουν να κάνουν με αυτήν τη διπλή επιθυμία, εμμονή ή ανάγκη να ανακαλύψω τις εικόνες της πόλης και των κατοίκων της Αθήνας, της πόλης όπου

γεννήθηκα και μεγάλωσα, και συγχρόνως να ανακαλύψω και να διηγηθώ με τους συνεργάτες μου την ιστορία της πόλης μας, έχοντας κατά νου ότι μέσα από την ιστορία της Αθήνας περνάει κι ένα μεγάλο κομμάτι της ιστορίας του τόπου. Θα έλεγα, μάλιστα, πως η ανάγκη μου είναι να διηγηθώ με έναν νέο τρόπο αυτήν την ιστορία, να περάσουμε από τη μεγάλη ιστορία στις μικρές ιστορίες της καθημερινής ζωής και ταυτόχρονα –πράγμα πολύ σημαντικό– να δούμε και να διηγηθούμε όσο πιο αντικειμενικά μπορούμε την ιστορία του τόπου. Αν μπορέσουμε να ανακαλύψουμε, να διηγηθούμε και να παρακολουθήσουμε την ιστορία μας με ειλικρίνεια, αυτό θα είναι ένα πολύτιμο δώρο για το μέλλον μας. Η μνήμη θα μας χαρίσει το μέλλον.

— Μέσα από το υλικό που συνθέσατε, ποια είναι η προσωπική σας γνώμη για την εξέλιξη της πόλης από το 1821 έως το 1896; Ξέρετε, αυτό που ετοιμάζω με τους συνεργάτες μου είναι 5 ιστορικά ντοκιμαντέρ, 5 εκθέσεις και 5 φωτογραφικά λευκώματα. Η έρευνα που κάνουμε εδώ και χρόνια, λοιπόν, έχει να κάνει με ένα χρονικό τόξο που καλύπτει τον 19ο αιώνα και τον 20ό, από το 1821 ως το 2021, 200 χρόνια ιστορίας της πόλης και των ανθρώπων της. Θα σας πω τη γνώμη μου για το πρώτο επει-

3

ΑΠΌ ΤΟΝ ΓΙΆΝΝΗ ΠΑΝΤΑΖΌΠΟΥΛΟ

Α Ν ΑΤ Ο Λ Η

2. Αθηναίοι αστοί ποζάρουν μετά από μια παρτίδα τένις, τέλη του 19ου αι. Άγνωστος φωτογράφος Ευγενική παραχώρηση: Μουσείο Μπενάκη, Φωτογραφικά Αρχεία 3. H πόλη κάτω απ’ την Ακρόπολη, μεταξύ 1852 και 1860. Φωτογράφος: Φίλιππος Μαργαρίτης. Ευγενική παραχώρηση: Library of Congress. Μια σπάνια φωτογραφία που δείχνει πεσμένη την κολόνα του Ναού του Ολυμπίου Διός και περιφραγμένη, για να προστατεύονται από κλοπή οι σπόνδυλοι της κολόνας. Η περίφραξη παρέμεινε από το 1852 έως το 1860.

4. Οι Αθηναίοι φωτογραφίζονται μπροστά στο μνημείο του Λυσικράτη στις αρχές του 20ού αι. Άγνωστος φωτογράφος. Ευγενική παραχώρηση: Library of Congress. Οι Αθηναίοι νιώθουν περήφανοι για την αρχαία τους κληρονομιά, που τώρα πια έχει ανασκαφεί και παρουσιάζεται σ’ εκείνους και στους επισκέπτες της πόλης τους. πλατεία Ομονοίας, 1892.

5. Η Φωτογράφος: George Woodhouse. Ευγενική παραχώρηση: The University of Sydney, Nicholson Museum. Η φωτογραφική μηχανή του καθηγητή Αρχαίων Ελληνικών του Πανεπιστημίου του Σίδνεϊ αποτυπώνει μια εικόνα σπάνιας ζωντάνιας στην Ομόνοια στις αρχές της δεκαετίας του 1890.

4

«η αθήνα από την ανατολή στη δύση, 1821-1896» 13/2-26/4 Μουσείο Μπενάκη, Κολωνάκι, παράλληλα με φωτογραφική έκθεση. Σκηνοθεσία του ντοκιμαντέρ και επιμέλεια της έκθεσης: Μαρία Ηλιού Μουσική: Νίκος Πλατύραχος Μοντάζ: Αλίκη Παναγή Ιστορικός σύμβουλος: Αλέξανδρος Κιτροέφ _______ 5

Προβολές του ντοκιμαντέρ στο αμφιθέατρο της οδού Κουμπάρη:

δευτερα 10:30-12:00, 12:3014:00, 14:30-16:00, 16:15-17:45

τριτη ΚΛΕΙΣΤΑ

τεταρτη 10:30-12:00, 12:3014:00, 14:30-16:00, 16:15-17:45 πεμπτη 10:30-12:00, 12:3014:00, 14:30-16:0016:30-18:00, 18:3010:00, 20:30-22:00, 22:15-23:45

παρασκευη 10:30-12:00, 12:3014:00, 14:30-16:00, 16:15- 17:45 σαββατο 10:30-12:00, 12:3014:00, 14:30-16:00, 16:15-17:45 κυριακη 10:30-12:00, 12:1513:45, 14:00-15:30

σόδιο, «Η Αθήνα από την Ανατολή στη Δύση, 1821-1896», που παρουσιάζουμε φέτος. Στις αρχές του 19ου αιώνα η Αθήνα ήταν μια μικρή πόλη 8.000 κατοίκων, μια οθωμανική πόλη (το 1/3 ήταν μουσουλμάνοι), όπου χριστιανοί και μουσουλμάνοι ζούσαν αρμονικά. Οι Αθηναίοι κατοικούσαν γύρω από την Ακρόπολη, ενώ πάνω στο Κάστρο της Ακρόπολης ζούσαν μόνο μουσουλμάνοι και ο Οθωμανός φρούραρχος. Μετά την Επανάσταση και τις δύο πολιορκίες της Ακρόπολης, η Αθήνα περιγράφεται από τους περιηγητές ως μια πόλη γεμάτη ερείπια, εντελώς κατεστραμμένη από τον πόλεμο. Σε λιγότερο από 70 χρόνια αυτή η κατεστραμμένη πόλη θα μεταμορφωθεί σε μια νεοκλασική πόλη, στην αρχή επί της βασιλείας του Όθωνα, όταν χτίστηκαν τα πρώτα δημόσια κτίρια, το πανεπιστήμιο και το παλάτι αλλά και ιδιωτικές κατοικίες, και μετά επί Γεωργίου Α’, όταν η Αθήνα χτιζόταν αδιάκοπα. Τότε ολοκληρώνονται η Ακαδημία, η Βιβλιοθήκη, το Αρχαιολογικό Μουσείο, το Ζάππειο και η οδός Σταδίου αποκτά όλα αυτά τα νεοκλασικά που έφτιαχναν μια οπτική συνέχεια – νεοκλασικά μέτωπα στις λεωφόρους. Έχουμε, λοιπόν, μια πόλη που μεταμορφώνεται με διάφορους τρόπους. Παράλληλα, με την άφιξη του Γεωργίου Α’ έχουμε ένα νέο Σύνταγμα, το πιο

δημοκρατικό της Ευρώπης εκείνη την εποχή. Μαζί με την πόλη μεταμορφώνεται και η κοινωνία. Το εκσυγχρονιστικό έργο του Τρικούπη (πρωθυπουργός επτά φορές την περίοδο 1875-1895) θα μεταμορφώσει την Ελλάδα και την Αθήνα, και συγχρόνως, τα τελευταία 30 χρόνια του 19ου αιώνα, θα δημιουργηθεί μια αθηναϊκή αστική τάξη. Επί Τρικούπη η Αθήνα θα αποκτήσει τρένο, εκτός από την Κηφισιά, θα δημιουργηθεί το Νέο Φάληρο, ένα θαλάσσιο δημοκρατικό πάρκο με προκυμαίες, ξενοδοχείο, θέατρο και χώρους για μπάνιο. Οι Αθηναίοι θα ανακαλύψουν τα σπορ και το ποδήλατο, θα εμφανιστεί στους δρόμους το πρώτο αυτοκίνητο, η πόλη θα φωτιστεί από το γκάζι και τα κορίτσια θα αρχίσουν να μορφώνονται. Την τελευταία δεκαετία του αιώνα η πρώτη φοιτήτρια, η Ιωάννα Στεφανόπολι, θα γίνει δεκτή στο πανεπιστήμιο. Παρότι η Ελλάδα θα ζήσει την πτώχευση του 1893, λίγα χρόνια μετά, το 1896, οι Αθηναίοι θα καταφέρουν να φιλοξενήσουν με επιτυχία τους πρώτους Ολυμπιακούς Αγώνες της σύγχρονης εποχής. Επομένως, η εξέλιξη της πόλης τον 19ο αιώνα, παρ’ όλες τις αντιφάσεις, υπήρξε εντυπωσιακή και έχουμε λόγους να νιώθουμε περήφανοι γι’ αυτό το κομμάτι της Ιστορίας μας. Έγιναν απίστευτα άλματα μέσα σε 70 χρόνια.

30.1.20 – lifo

17

ΜΟΥΣΙΚΗ

εισβολέας full band Live Παρουσίαση Δίσκου, 31/1, Gagarin 205 Live Music Space

18 lifo – 30.1.20

ΑΠΌ ΤΟΝ M. HULOT

«ΤΟ ΡΑΠ ΕΊΝΑΙ ΆΜΕΣΟ, ΜΈΝΕΙ ΣΤΟ ΤΏΡΑ ΚΑΙ ΑΝΤΙΠΡΟΣΩΠΕΎΕΙ ΤΟ ΤΏΡΑ, ΟΠΌΤΕ ΑΎΡΙΟ-ΜΕΘΑΎΡΙΟ ΜΠΟΡΕΊ ΝΑ ΜΕΤΑΝΙΏΣΕΙΣ ΓΙ’ ΑΥΤO». Ο ΕΙΣΒΟΛΈΑΣ, ΛΊΓΟ ΠΡΙΝ ΣΑΡΑΝΤΑΡΊΣΕΙ, ΞΑΝΑΒΡΉΚΕ ΤΟΝ ΛΙΆΚΟ.

Έ

χουν περάσει 13 χρόνια από την τελευταία φορά που κάναμε μια μεγάλη κουβέντα με τον Εισβολέα. Μόλις είχε βγάλει το «Νταλαβέρι με το γνήσιο», ήταν 26 χρονών, ο γιος του (με τον οποίο είχε φωτογραφηθεί) ακόμη βρέφος και η Ελλάδα σε μια περίεργη, μουδιασμένη κατάσταση, λίγο πριν από την κατάρρευση. Σήμερα ο Εισβολέας είναι σχεδόν άλλος άνθρωπος. Έχει περάσει (κυριολεκτικά) διά πυρός και σιδήρου, έχει κάνει ένα σωρό απολογισμούς, έχει αφήσει πίσω του πολλά πράγματα, έχει μάθει να αυτοσαρκάζεται. Λίγο πριν από τα 40 ζει αποκλειστικά από τη μουσική, για πρώτη φορά στη ζωή του ξέρει τι θέλει και ασχολείται με αυτό που αγαπούσε από τότε που θυμάται τον εαυτό του. «Κάνω μόνο μουσική! Δεν μπερδεύω τον εαυτό μου με καμία άλλη ασχολία!» λέει με μια έκφραση χαράς που είναι δύσκολο να την περιγράψεις. Μιλάει με ενθουσιασμό για ένα φιλόδοξο σχέδιό του που δεν θέλει να αποκαλύψει ακόμα, για την αλλαγή του ήχου του, για τον νέο του δίσκο «Λιάκος vs Εισβολέας» και τη μουσική του αναγέννηση, για το live με φουλ μπάντα που ετοιμάζει στο Gagarin 205. «Είναι πολλά τα πρότζεκτ που ετοιμάζω, αλλά δεν έχω πολλή οργάνωση στη ζωή μου, γι’ αυτό βρίσκομαι μια εδώ και μια εκεί. Καταπιάνομαι με ένα πρότζεκτ, μετά ξεκινάω ένα άλλο κι έτσι χάνομαι. Τώρα, όμως, θα βάλω πρόγραμμα, δεν πάει άλλο...»

— Αν σε ρώταγε κάποιος σήμερα αν είσαι λαϊκός ή ράπερ, τι θα του έλεγες; Φίλε, είμαι μουσικός με την ευρύτερη έννοια. Πραγματικά το πιστεύω αυτό! Δεν είναι ούτε οι λαϊκές φόρμες αυτές που με εξιτάρουν ούτε οι ταμπέλες. Μ’ αρέσει απλώς να κάνω μουσική, από ροκ εν ρολ μέχρι ό,τι ακούγεται καλό στ’ αυτιά μου. Είναι σαν να έχεις αφήσει ελεύθερο το Windows Media Player να παίζει μόνο του: θα βάλει από Μότσαρτ μέχρι Πουλόπουλο!

— Το ραπ, έτσι κι αλλιώς, λαϊκή μουσική είναι. Εγώ το θεωρώ λαϊκή, αστική τέχνη που πρεσβεύει το τώρα, δηλαδή ένα άσμα που έχει γράψει ο Μικρούτσικος και θα μείνει στον χρόνο για μια πεντηκονταετία δεν είναι σαν ένα κομμάτι που έχω γράψει εγώ πριν από 20 χρόνια. Το ραπ είναι άμεσο, μένει στο τώρα και αντιπροσωπεύει το τώρα, οπότε αύριο-μεθαύριο μπορεί να μετανιώσεις γι’ αυτό. Το θέμα είναι ότι μένει η στάμπα, αν έχεις πει κάτι κακό σε μικρή ηλικία. Ένα μουσικό κομμάτι σ’ ακολουθεί πάντα! Από την άλλη, εμένα μου αρέσει, γιατί δεν έχει μέσα του διπλωματία.

— Είναι άλλο πράγμα να πεις κάτι όταν είσαι 18 κι άλλο όταν είσαι 40. Εκτός κι αν έχεις μείνει για πάντα στα 18 και δεν έχεις προχωρήσει καθόλου στη ζωή. Ναι, μετά γίνεσαι γραφικός. Κάποιοι είναι σαν να μη θέλουν να προχωρήσουν, σαν να φοβούνται να μεγαλώσουν και να ακολουθήσουν την ηλικία τους. Είναι πολύ περίεργο αυτό! Και μετά αναρωτιούνται γιατί ο κόσμος που πάει στα live τους είναι 15 χρονών. Το σημαντικό για μένα, όσον αφορά το ραπ, είναι ότι είναι μια μουσική του δρόμου που δεν μπορείς να σπουδάσεις. Γι’ αυτόν τον λόγο η ραπ δεν μασάει τα λόγια της. Κάνω απλώς μουσική του δρόμου. Έχει μια καθαρότητα όλο αυτό που μου αρέσει πολύ. Πάντως, να σου πω την αλήθεια, χαίρομαι που προχωράνε τα πράγματα και είμαι ευτυχής που οι σημερινοί πιτσιρικάδες που ασχολούνται με τη μουσική, είτε με την τραπ είτε με οτιδήποτε, μπορούν να βγάζουν μεροκάματο και μισθό από αυτήν. Είναι κάτι που εμείς, ως πιτσιρικάδες, δεν το ζήσαμε και ήταν ένα όνειρο ζωής. Χαίρομαι πολύ που το καταφέρνουν, χαίρομαι που κάνουν αυτό που αγαπούν και λένε «είμαι μουσικός». Κυρίως, όμως, χαίρομαι που όλοι το αποδέχονται πλέον ως κανονικό επάγγελμα, γιατί πριν από μερικά χρόνια η χιπ-χοπ για κάποιους δεν ήταν μουσική. Από την άλλη, βέβαια, λυπάμαι κιόλας που οι θεματικές και η γλώσσα τους χάνουν λίγο το νόημά τους μέσα σ’ αυτή την αργκό, σ’ αυτόν τον μεταβαλλόμενο γλωσσικό κώδικα. Δηλαδή, ακούς στίχους πολύ φτωχούς. Στα σημερινά παιδιά περνάει η άποψη ότι δεν πρέπει να σε ενδιαφέρει τίποτα, ούτε πολιτικό ούτε κοινωνικό. Κι ερχόμαστε σε αυτό το δίπολο: αριστερά το πνεύμα και δεξιά ο πλούτος. Ή θα δείχνω πλούτο και θα είμαι βλάκας ή θα δείχνω πνεύμα και θα είμαι στην αφάνεια. Ένα από τα δύο μετράει, δεν υπάρχει κάτι στη μέση! Αλλά όλο αυτό εγώ το αντιλαμβάνομαι ως κοινωνικό φαινόμενο και

χαίρομαι που έρχεται και φεύγει, ή που πολλοί τρώνε τα μούτρα τους και βλέπουν τη ζωή αλλιώς. Έχει την πλάκα του όλο αυτό! Για μένα, το σημαντικό είναι όταν κάποιος φτάσει 40 χρονών να μη μετανιώσει γι’ αυτά που έλεγε όταν ήταν 21 και να τον ρωτάει ο γιος του «μπαμπά, τι είναι κοκαΐνη;». Εγώ, όμως, δεν διαχωρίζω τα πράγματα σε παλιά και νέα αλλά με βάση την αντίληψη. Μπορώ να πω, δηλαδή, ότι η σημερινή εποχή είναι λίγο πιο μαλθακή στη σκέψη κι αυτό συμβαίνει γιατί η γλώσσα μπλέκεται κατευθείαν με τον νου και τη σκέψη.

— Τι διαφορά έχει ο Λιάκος από τον Εισβολέα; Γιατί τους έβαλες να κοντραριστούν στον νέο σου δίσκο; Ο Λιάκος γράφει τη μουσική και ο Εισβολέας εισβάλλει στη συνείδησή του και περνάει το μήνυμα, κάνει το ραπ. Μέχρι τα 13 μου όλοι με φωνάζανε Λιάκο, από κει και πέρα, όταν ήρθε το χιπ-χοπ, έβαλα ένα τείχος γύρω μου και είπα «μόνο ράπερ, δεν είμαι τίποτε άλλο». Έτσι, όμως, καταπίεζα τον Λιάκο μέσα μου. Γενικά, στη σκέψη μου είμαι λίγο διπολικός. Κάποια στιγμή, μετά από χρόνια, με πήρε τηλέφωνο η αδερφή μου στα γενέθλιά μου και μου είπε «άκου λίγο κάτι» και μου έβαλε έναν τύπο που έπαιζε κιθάρα. Τη ρώτησα: «Τι μου βάζεις ν’ ακούσω;». Την επόμενη μέρα ήρθε στη δουλειά και μου έφερε δώρο μια ηλεκτρική κιθάρα. «Τι να την κάνω, με δουλεύεις;» της είπα. Πήρα, τελικά, την κιθάρα στα χέρια μου και επειδή ντρεπόμουν να παίξω μ’ αυτήν, αγόρασα μια ακουστική για να μάθω. Έτσι, ξεκίνησα να ασχολούμαι με τα μουσικά όργανα. Δεν έπαιζα μπροστά σε κόσμο, αλλά τον πρώτο χρόνο έγραψα στην κιθάρα 40 κομμάτια. Δηλαδή, σκέψου πόσο εύκολο είναι για έναν ράπερ να γράψει όταν έχει ασχοληθεί τόσο πολύ με τον λόγο. Του είναι εύκολο να γράψει πάνω σε ένα ακόρντο, γιατί, ούτως ή άλλως, ένα κομμάτι χιπ-χοπ είναι ένα ακόρντο αλλά και ένας κύκλος που επαναλαμβάνεται συνέχεια και πρέπει να βρεις τον τρόπο να βάλεις και τον άλλον στο τριπάκι ότι «ακολουθώ τον κύκλο, αλλά δεν βαριέμαι!». Επειδή μου ήταν πολύ εύκολο να γράψω, άρχισε να βγαίνει και ο Ηλίας κι αυτά που άκουγα ως πιτσιρικάς. Η μάνα μου άκουγε δίσκους των Led Zeppelin, των Deep Purple, του Mάικλ Τζάκσον και του Βασίλη Καρρά, με το που ήρθε, όμως, το χιπ-χοπ στη ζωή μου τα πέταξα όλα! Μετά, στην πορεία, ήρθε και ο Λιάκος με τα όργανα και μέσα από αυτήν τη διαμάχη βρήκαμε την κοινή μας ταυτότητα. Κατάλαβα, όμως, ότι αυτό πρέπει να το ξεκαθαρίσω μέσα μου και για τον κόσμο αλλά και για τον ίδιο μου τον εαυτό, δηλαδή ότι είναι δύο πρόσωπα ο Εισβολέας και ο Λιάκος. Πέρασα πάρα πολύ καλά όταν έκανα αυτόν τον δίσκο. Βγήκε από μέσα μου.

— Πώς βλέπεις τα πράγματα στην Ελλάδα γενικά; Τώρα, όπως είμαστε με τη νέα κυβέρνηση, είναι δύσκολα τα πράγματα, με την αστυνομική βία, το 1142. Νιώθω ότι με ελέγχουν από παντού, δεν μπορείς να ανασάνεις. Νομίζω ότι ζω χουντικές καταστάσεις, από το γεγονός ότι μπορεί να πάω στο σινεμά με τον γιο μου και μπορεί να έρθει να με τραμπουκίσει ένας μπάτσος επειδή το παιδί μου είναι κάτω των 15 μέχρι την ανασφάλεια που νιώθω περνώντας δίπλα από μια διμοιρία, ενώ θα έπρεπε να νιώθω ασφάλεια. Τρομοκρατία για μένα πλέον δεν είναι ούτε τα χρόνια που φεύγουν ούτε το να φοβάμαι μήπως δεν αντεπεξέλθω στους λογαριασμούς μου. Τρομοκρατία είναι να βλέπω ένα παλικαράκι στη μέση της Πατησίων γυμνό να το τραμπουκίζουν επειδή τάχα του κάνουν εξακρίβωση στοιχείων, χωρίς κανένα νόημα. Τρομοκρατία είναι να βλέπω στην πλατεία Εξαρχείων όλη τη μαφία και τη μαφία της μαφίας από πάνω να θέλει να πάρει το πόστο. Και μετά λένε ότι πέθανε η ανομία! Βγήκε ο Πλεύρης στην πλατεία Εξαρχείων στις 6 η ώρα το πρωί, η γελοιότητα σε όλο της το μεγαλείο! To τελευταίο εξάμηνο-επτάμηνο μόνο έχουν γίνει 4-5 βιασμοί. Μιλάμε για ακραίες καταστάσεις. Για μένα, όσα δεν πιάνει η αλεπού τα πιάνει η τσιμπίδα του νόμου. Είναι μια διαμάχη για το ποιος θα επικρατήσει στην αλητεία. Μου τη σπάει που γίνονται κάποιες κινήσεις μέσα στα Εξάρχεια, επιθέσεις και δολοφονίες που δεν ακούγονται πουθενά στα media. Γίνονται πράξεις για να καθαρίσει η μαφία από κει, και πάλι δεν τα λένε. Υπάρχουν, βέβαια, και καλοί αστυνομικοί, δεν λέω ότι είναι όλοι ίδιοι. Υπάρχουν και κάποιοι που με χαιρετάνε στον δρόμο και μου φωνάζουν «ε, Λιάκο!».

30.1.20 – lifo

19

q Γεννήθηκα στην Κατερίνη Πιερίας. Έζησα σε πολλές πόλεις ως άλλος Οδυσσέας. Μεταξύ αυτών στη Λάρισα, στη

q Ο πατέρας μου ήταν βιοτέχνης – τότε ονομαζόταν λευκοσιδηρουργός. Η μητέρα μου ήταν νοικοκυρά, αφού είχε να αναθρέψει έξι παιδιά. Ένας αδερφός μου πέθανε νωρίς από λευχαιμία κι εγώ είμαι ο μεγαλύτερος από τα υπόλοιπα πέντε. Οι γονείς μου ήταν καλοί, φιλήσυχοι και έντιμοι άνθρωποι. Αγαπιόντουσαν πολύ μεταξύ τους. Ποτέ δεν θυμάμαι να μας έδειραν. Ο πατέρας μου ήταν ψυχαναγκαστικός, σοβαρός, εργασιομανής και αγράμματος. Η μητέρα μου ήταν χαρούμενη, της άρεσε πολύ το τραγούδι και ήταν η μορφωμένη της οικογένειας, έχοντας φτάσει ως τη Β’ Δημοτικού. Δεν ενδιαφέρθηκαν ποτέ για την εκπαίδευσή μου. Μετά από πολλά χρόνια, όταν βρέθηκα να δίνω μια ομιλία στην Κατερίνη, και η μητέρα μου καθόταν στην πρώτη θέση, υπερηφανευόταν για μένα και έλεγε στους άλλους ότι αυτή με έσπρωχνε προς τα γράμματα. Φυσικά, δεν ισχύει κάτι τέτοιο. Αλλά είμαι πολύ περήφανος γι’ αυτούς.

q Ως παιδί είχα μια έμφυτη περιέργεια για τον κόσμο. Ήμουν ανήσυχο πνεύμα και διερευνούσα διαρκώς τι γινόταν είτε στον συναισθηματικό μου κόσμο είτε στο περιβάλλον γύρω μου. Στράφηκα με πάθος στη μελέτη βιβλίων κι ευτυχώς είχα έναν φίλο βιβλιοπώλη που του χρωστώ πολλά. Ήμουν άριστος μαθητής. Έγραφα πολύ καλές εκθέσεις, τις οποίες διάβαζαν στην τάξη και τις έδιναν στα σχολεία της Μακεδονίας.

q Τα πρώτα μου διαβάσματα τα θυμάμαι στο βουνό, επειδή ο πατέρας μου ήταν στον ΕΛΑΣ. Μάλιστα, τότε ήταν μία από τις φορές που έφτασα πολύ κοντά στον θάνατο. Είχαν έρθει οι Γερμανοί για τον πατέρα μου και τον χτυπούσαν με τον υποκόπανο. Ήμουν μικρό παιδάκι, μπήκα στη μέση, έχοντας άγνοια κινδύνου, και δάγκωσα το χέρι του ενός Γερμανού. Μου δίνει μια με την μπότα του και με πετάει κάτω, σηκώνει το όπλο και με στήνει στον τοίχο για να με σκοτώσει. Ευτυχώς, μετά τις κραυγές της γιαγιάς μου, η οποία μπήκε μπροστά μου, αλλά και με τη μεσολάβηση ενός άλλου Γερμανού, τη γλίτωσα.

q Μικρός άρχισα να γράφω ποιήματα αλλά και δοκίμια, τα οποία δημοσιεύονταν κάθε εβδομάδα σε μια τοπική εφημερίδα της Κατερίνης. Έγραφα με ψευδώνυμο και πιθανολογούσαν πως είμαι ο Βενέζης ή ο Μυριβήλης. Είχα γράψει και ένα που το είχα ονομάσει «Δον Κιχώτες», το οποίο έλεγε: «Και μένουμε έτσι μέχρι τελευταίας μας πνοής, στη μοιραία αυταπάτη μας δοσμένοι, οι τραγικοί και άδοξοι ηττημένοι, οι γελοίοι Δον Κιχώτες της Ζωής».

q Δεν έπαψα να διαβάζω λογοτεχνία, ως συναισθηματική ανάγκη αλλά και ως απόλαυση. Ήθελα να γίνω συγ-

Ψυχίατροςψυχαναλυτής. Γεννήθηκε στην Κατερίνη Πιερίας, ζει στο Κολωνάκι.

ΓΙΩΣΑΦΆΤ

Θεσσαλονίκη, στην Αθήνα, στη Βιέννη, στο Παρίσι και στο Λονδίνο. Τα πρώτα χρόνια της ζωής μου ήταν την περίοδο του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου και αργότερα του Εμφυλίου. Εθνικόφρονες και αριστεροί. Έλληνες εναντίον Ελλήνων. Κάθε βράδυ άκουγες πυροβολισμούς. Τα πρωινά πήγαινες στο σχολείο περνώντας ανάμεσα από πτώματα αφημένα στους δρόμους. Σκληρή εποχή. Πείνα, κακουχίες, στερήσεις και αγριότητες.

γραφέας, αλλά αυτό δεν σου απέφερε χρήματα. Σκέφτηκα, λοιπόν, να γίνω φιλόλογος και άρχισα να προετοιμάζομαι για τις εξετάσεις. Έπειτα, μετά από μια συζήτηση με έναν φίλο μου, συνειδητοποίησα ότι το να γίνεις φιλόλογος απαιτούσε πολλές μετακινήσεις και αυτό δεν μου άρεσε. Έτσι, ακολούθησα τη δεύτερη επιλογή μου, την ιατρική. Επειδή ως δύσπιστος και αμφισβητίας εγκατέλειπα τη θεωρία αν δεν έδινε ορθολογικές απαντήσεις, επικεντρώθηκα στην ψυχανάλυση. Προφανώς και δεν είναι θρησκεία, αλλά είναι η επιστήμη που εξηγεί τα κίνητρα της ανθρώπινης συμπεριφοράς. Σου δίνει ένα πολύτιμο πλήθος γνώσεων, με τη βοήθεια των οποίων συνειδητοποιείς επαρκώς τις αιτίες για τον ασυνείδητο εσωτερικό κόσμο του παιδιού και του ανθρώπου. Μια καταβύθιση στην ανθρώπινη περιπέτεια και στο πεπρωμένο του ανθρώπου.

q Αποφοίτησα από την Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών το 1963 και απέκτησα την ειδικότητα του Νευρολόγου-Ψυχιάτρου το 1967. Αργότερα, πήγα για περαιτέρω σπουδές στον Λονδίνο, όπου και παρέμεινα δεκαπέντε χρόνια. Εκεί, κατόπιν εξετάσεων, έλαβα διάφορα διπλώματα στην Ψυχιατρική και Παιδοψυχιατρική. Όταν επέστρεψα, έγινα διευθυντής του Παιδοψυχιατρικού Νοσοκομείου Αττικής και ίδρυσα μαζί με άλλους την Ελληνική Εταιρεία Ψυχαναλυτικής Ψυχοθεραπείας, που εκπαιδεύει στην ατομική ψυχαναλυτική θεραπεία, και την Ελληνική Εταιρεία Ομαδικής Ανάλυσης και Οικογενειακής Θεραπείας.

q Οι παιδικές εμπειρίες είναι αυτές που διαμορφώνουν το σενάριο της ζωής μας. Κυρίως, ο πρώτος χρόνος και έπειτα τα επόμενα τέσσερα ή πέντε έτη. Ο βασικός χαρακτήρας, ο τρόπος που αγαπάμε, οι ανάγκες, οι ερωτικές επιθυμίες, διαμορφώνονται στα πέντε μας χρόνια.

ΑΘΗΝΑΙΟΙ

q Κρίση ήταν αυτή που ζήσαμε τη δεκαετία του ’40, όχι όπως την εννοούμε σήμερα. Είναι αστεία η σύγκριση. Τότε

20 lifo – 30.1.20

δεν μπορούσες να καλύψεις ούτε καν τις πρωταρχικές ανάγκες. Αντιθέτως, τα τελευταία δέκα χρόνια δεν πείνασε κανείς. Ούτε αυτοκτόνησε κανένας λόγω χρεών. Αυτά είναι παραμύθια. Δεν λέω ότι είναι καλό να είσαι φτωχός. Αλλά η ευτυχία δεν εξαρτάται από τα χρήματα. Σύμφωνα με τις στατιστικές έρευνες, ο αριθμός των αυτοκτονιών παρέμεινε στα ίδια επίπεδα. Ωστόσο, αυτό χρησιμοποιήθηκε ως πολιτικό επιχείρημα από τα κόμματα. Η αυτοκτονία είναι ψυχικό πρόβλημα. Οι πιο πολλές, μάλιστα, παρατηρούνται στη Σουηδία, μια κατεξοχήν πλούσια χώρα. Ακολουθούν η Δανία, η Γερμανία, η Ουγγαρία, ενώ η χώρα μας βρίσκεται στην τελευταία θέση. Δεν σας κρύβω ότι έχουν περάσει από το ντιβάνι μου πάρα πολλοί οικονομικά εύρωστοι άνθρωποι, οι οποίοι έπασχαν από βαριά κατάθλιψη. Όμως, κουβαλούσαν θέματα από την παιδική τους ηλικία.

q Αυτό που με ενοχλεί στα χαρακτηριστικά του Νεοέλληνα είναι η έλλειψη πολιτισμού, ο φθόνος, η επιθετικότητα και η αγένεια. Οι μισοί βρίζουν τους άλλους μισούς ως «γερμανοτσολιάδες», «προδότες» ή «ξεπουλημένους». Πάντα είχαμε διχόνοια. Είμαστε λίγο παρανοϊκός λαός, όχι με την έννοια της τρέλας, αλλά με εκείνη της καχυποψίας. Παραδείγματος χάριν, η οδηγική συμπεριφορά μας είναι ενδεικτική των διαθέσεών μας. Ένα νταηλίκι ακατανόητο. Πιστεύω ότι υπάρχουν θαυμάσιοι Έλληνες, αλλά και πολλά καθίκια.

q Ευτυχώς, η ψυχανάλυση και η ψυχιατρική δεν είναι ταμπού πλέον. Κάποτε, ναι, ήταν, αλλά σήμερα χιλιάδες άνθρωποι επιλέγουν την ψυχανάλυση. Οι Έλληνες είναι ένα έθνος αμόρφωτων μιας χώρας παραδοσιακής και υπανάπτυκτης. Το σχολείο είναι απαίσιο. Ο τρόπος διδασκαλίας είναι εντελώς ακατάλληλος. Η Ιστορία που μαθαίνουμε είναι ένα συνονθύλευμα από μύθους. Και δεν έχουμε φροντίσει ώστε να εισαχθούν τα «μαθήματα ζωής» στη σχολική εκπαίδευση. Μεγαλώνουν τα παιδιά έχοντας την αντίληψη ότι το σεξ είναι βρόμικο και κάτι κακό. Ότι ο μόνος τρόπος επιτυχίας είναι να παντρευτείς, καθώς και ότι σε διαφορετική περίπτωση είσαι μια πόρνη.

q Μια φορά, μεσημέρι ήταν, είχα ακούσει τη μητέρα μου να κάνει έρωτα με τον πατέρα μου. Φώναζε, δεν μπορούσα όμως να αντιληφθώ τι είχε συμβεί. Η μητέρα μου αργότερα βγήκε από το δωμάτιο με απίστευτη ευδιαθεσία. Κι εγώ την πέρασα για πόρνη. Δεν της μιλούσα για τρεις μήνες. Όταν το συζήτησα με τους συμμαθητές μου, μου είπαν ότι κι εκείνοι τα ίδια άκουγαν. Έτσι, τότε, τις θεωρήσαμε όλες πόρνες. Άλλες εποχές, χωρίς Διαδίκτυο ή τηλεόραση. Γι’ αυτό είναι πολύ σημαντικό το μάθημα της σεξουαλικής αγωγής στα σχολεία.

απο τον γιάννη πανταζόπουλο φωτογραφιeσ παρισ ταβιτιαν

ο θάνατος με απασχολεί από την ημέρα που γεννήθηκα Αυτό που με τρομάζει είναι η ανυπαρξία. Αλλά, μεγαλώνοντας, μαθαίνεις να συμβιβάζεσαι με το φυσικό τέλος. Δεν πιστεύω στον Θεό, αλλά είμαι θρησκευτικός άνθρωπος, με την έννοια ότι συνεχώς αναζητώ την προέλευση του κόσμου, όπως και απαντήσεις στα υπαρξιακά ερωτήματα του ανθρώπου. Ζούμε, πλέον, στην εποχή των παράλληλων συμπάντων. Άρα, πώς μπορώ να πιστέψω ότι υπάρχει Θεός με τόσες θρησκείες; Μακάρι να υπήρχε!

30.1.20 – lifo

21

νωνικής δικτύωσης έχουν ενισχύσει τον πανσεξουαλισμό. Στη νεωτερική περίοδο, οι γυναίκες δεν δίνουν στα παιδιά την απόλυτη αγάπη που χρειάζονται γιατί εργάζονται κι αυτό έχει ως αποτέλεσμα να μένουν με ένα κενό, το οποίο σπεύδουν να το γεμίσουν με σεξ, συνήθως τα κορίτσια, και με επιθετικότητα, συνήθως οι άνδρες, π.χ. στο γήπεδο.

q Το σεξ είναι βασικό κομμάτι της ζωής. Τα στάδια της ψυχοσεξουαλικής ανάπτυξης ενός παιδιού χωρίζονται στον πρώτο χρόνο της ζωής του, τη στοματική φάση, στον δεύτερο χρόνο της ζωής του, την πρωκτική φάση, στον τρίτο χρόνο της ζωής του, τη φαλλική φάση, και τέλος στο διάστημα από τον τρίτο ως τον έκτο χρόνο της ζωής του, που ονομάζουμε οιδιποδειακή ή γενετησιακή φάση. Άρα, όταν δεν μπορείς να αλλάξεις την κληρονομικότητα, χρειάζεται να δίνεται η απαραίτητη προσοχή στην ανατροφή ενός παιδιού. Τον πρώτο χρόνο της ζωής του ένα μωρό πρέπει να λαμβάνει τα πάντα, όλα όσα επιθυμεί. Διαφορετικά, μένουν πληγές ανοιχτές και η δημιουργία του εαυτού εξαρτάται πλήρως από τη σχέση με τη μητέρα. Έχει βρεθεί ότι αν η μητέρα είναι καταθλιπτική, αυτό επιδρά σε αντίστοιχα κομμάτια του πρώιμου εγκεφάλου του εμβρύου και μετέπειτα του βρέφους. Το άγχος, επίσης, ξεκινά από την εμβρυϊκή ζωή και εξαρτάται από την ψυχική ζωή της μητέρας.

q Τα προβλήματα της «αγίας ελληνικής οικογένειας» ξεκινούν από την υποβάθμιση της γυναίκας. Παλιότερα οι άνδρες την έδερναν, την υποτιμούσαν ή την απατούσαν. Ήταν υποτακτική και δεν είχε ανεξαρτησία. Έτσι, η μητέρα γινόταν προβληματική. Γι’ αυτό βλέπουμε πολλούς νέους, ακόμα και σε μεγάλη ηλικία, να μένουν με τη μητέρα τους. Είναι ο προστάτης-γιος. Ο γάμος είναι μία από τις σημαντικότερες αιτίες της χρόνιας κατάθλιψης. Το 80% των ζευγαριών στην Ελλάδα δεν τα πάνε καλά, το 50% χωρίζουν, το 30% δεν χωρίζουν για κοινωνικο-οικονομικούς λόγους, το 20% είναι σε σχετικά καλό επίπεδο και μόνο το 5%-10% είναι πραγματικά ευτυχισμένοι. Επομένως, η πλειονότητα των σχέσεων είναι ψεύτικες και βολεμένες. Δεν βρήκαν ποτέ το ιδανικό.

Ματθαίος Γιωσαφάτ

q Σήμερα, οι περισσότεροι νέοι που με επισκέπτονται έχουν απορίες για τις σχέσεις τους και το σεξ. Τα μέσα κοι-

q Κατά τον δεύτερο χρόνο της ζωής μας όλοι περνάμε μια ομοφυλοφιλική φάση. Επίσης, κάποια ομοφυλοφιλικά στοιχεία τα έχουμε όλοι μέσα μας λόγω ορμονών από τα δύο φύλα, αλλά και επειδή αγαπούσαμε εξίσου τη μητέρα και τον πατέρα μας. Σταδιακά, τα φυσιολογικά ομοφυλοφιλικά αισθήματα τα απωθούμε και ξαναζωντανεύουν στην ηλικία των 12-14 ετών. Τότε σχεδόν όλα τα παιδιά είναι για μια περίοδο ομοφυλοφιλικά. Και στον στρατό αναπτύσσονται αντίστοιχα αισθήματα. Αν εμάς τους δυο μάς αφήσουν σε ένα νησί μόνους μας, είναι σίγουρο ότι θα ξυπνήσει το σεξουαλικό μας ένστικτο, το οποίο θα θέλει εκτόνωση. Υπάρχει και ομοφυλοφιλία που μπορεί να είναι εν μέρει γονιδιακή και, φυσικά, υπάρχουν κι άλλες μορφές, που μπορεί να δημιουργηθούν μέσα στην οικογένεια.

q Ο κεραυνοβόλος έρωτας κρατά από έναν μήνα ως ένα έτος. Όταν ακούτε άτομα να λένε στην αρχή της γνωριμίας τους με ένα άλλο πρόσωπο ότι «βρήκαν το άλλο τους μισό» καθώς και ότι «είσαι αυτό που περίμενα», να φεύγετε μακριά. Ο έρωτας είναι ό,τι καλύτερο μπορεί να μας συμβεί. Μας δίνει χαρά, ευτυχία, ενθουσιασμό και όρεξη για ζωή. Υπάρχουν δύο είδη έρωτα: οι ενήλικοι ή ώριμοι έρωτες, που σχετίζονται με την αγάπη, και οι παλινδρομικοί έρωτες, που καλύπτουν ναρκισσιστικές ανάγκες. Αυτοί είναι συχνά εντονότατοι, αισθανόμαστε απελπισία, νιώθουμε κτητικότητα απέναντι στον άλλον και πολλές φορές διακρινόμαστε για την επιθετικότητά μας. Όλα αυτά προκαλούνται από την αναπόφευκτη ματαίωση των παιδικών επιθυμιών σε μια ενήλικη σχέση. Δεν είναι τυχαίο ότι παθαίνουμε εμμονή. Αναρωτιούνται: «με σκέφτεται;», «θα με πάρει τηλέφωνο;», «με θέλει;». Σκέφτονται, δηλαδή, το αντικείμενο του έρωτά τους ως μια ψυχαναγκαστική εμμονή.

q Για παράδειγμα, το κύριο στοιχείο ενός ρομαντικού έρωτα είναι η εξιδανίκευση. Η αγάπη που προσφέρουμε αγγίζει το τέλειο. Δεν χρειάζεται να κάνουμε σεξ με τον άλλον. Όταν επέλθει η οικειότητα, ψυχική και σωματική, βρισκόμαστε στην αρχή του τέλους. Όλα γκρεμίζονται και βλέπουμε τον άλλον όπως είναι και εκεί έρχεται η απογοήτευση. Υπάρχει, βέβαια, και ο ομοιωματικός έρωτας, όταν βρίσκουμε κάποιον ή κάποια σαν εμάς, που είναι η καλύτερη μορφή και μπορεί να κρατήσει για μια ζωή. Όμως, ο τέλειος έρωτας δεν υπάρχει. Προβάλλουμε συνήθως τις δικές μας ανάγκες μέσα από την υποτιθέμενη αγάπη του άλλου.

q Αγάπη είναι να μην περιμένεις να πάρεις αλλά να θες να δώσεις, όπως συμβαίνει με τη σωστή μητέρα που δίνει τα πάντα στο παιδί, χωρίς αντάλλαγμα. Αγάπη, φυσικά, σημαίνει νοιάζομαι για κάποιον πέρα από τον ίδιο μου τον εαυτό. Σημαίνει αφοσίωση, ενδιαφέρον, δημιουργείς έναν δεσμό, είτε φιλικό είτε συντροφικό. Στην αγάπη, όταν εναρμονίζεις το σεξ με τις συναισθηματικές ανάγκες μπορείς να βρεις μια μόνιμη ευτυχία, γιατί θα έχεις καταφέρει να έχεις κάποιον που υπάρχει για σένα.

q Ο θάνατος με απασχολεί από την ημέρα που γεννήθηκα. Αυτό που με τρομάζει είναι η ανυπαρξία. Αλλά, μεγαλώνοντας, μαθαίνεις να συμβιβάζεσαι με το φυσικό τέλος. Δεν πιστεύω στον Θεό, αλλά είμαι θρησκευτικός άνθρωπος, με την έννοια ότι συνεχώς αναζητώ την προέλευση του κόσμου, όπως και απαντήσεις στα υπαρξιακά ερωτήματα του ανθρώπου. Ζούμε, πλέον, στην εποχή των παράλληλων συμπάντων. Άρα, πώς μπορώ να πιστέψω ότι υπάρχει Θεός με τόσες θρησκείες; Μακάρι να υπήρχε!

q Φοβάμαι το αιφνίδιο, το απρόβλεπτο και το αναπάντεχο. Πριν από λίγες μέρες έπαθα πνευμονία και γνώρισα επακριβώς τι σημαίνει η ασθένεια του σώματος, η αρρώστια. Φοβάμαι, όταν, ξαφνικά, όλα μπορεί να τελειώσουν και τίποτα δεν θα έχει σημασία. Όταν γερνάς, αντιλαμβάνεσαι πόσο γρήγορα περνά ο χρόνος. Μέσα μου, όμως, αισθάνομαι ακόμη είκοσι πέντε ετών. Αντιμετωπίζω ακόμα τη ζωή, το φαγητό και τη δημιουργία με τον ίδιο τρόπο, όπως τότε που ήμουν νέος. Μόνο οι κοινωνικές συνθήκες και το σώμα μας αλλάζουν.

q Η γυναίκα μου Αθηνά είναι η μακρόχρονη σύντροφός μου στις περιπέτειες του γάμου μας. Είμαστε εξήντα χρόνια μαζί κι έχουμε ζήσει στιγμές αγάπης, τρυφερότητας, πάθους, αλλά και θυμού, απογοήτευσης, μίσους. Υπάρχουν μέρες που δεν μπορώ να είμαι μαζί της και θέλω να χωρίσουμε, αλλά και άλλες τόσες που δεν μπορώ να ζήσω χωρίς αυτήν. Έχουμε αποκτήσει μια κόρη, η οποία με βοήθησε πολύ σημαντικά στην εκπαίδευση μου ως πατέρα, και έναν υπέροχο εγγονό.

q Η ζωή μας είναι δύο ειδών: η συνειδητή και η ασυνείδητη. Είναι σύντομη, μία και μοναδική.

ΙNFO

Το τελευταίο βιβλίο του Ματθαίου Γιωσαφάτ Να παντρευτεί κανείς ή να μην παντρευτεί κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Αρμός.

22 lifo – 30.1.20

Ευτυχία δεν υπάρχει, παρά μόνο στιγμές ευδαιμονίας. Καλό, λοιπόν, θα ήταν οι άνθρωποι να στρέφονται στις πραγματικές αιτίες της δυστυχίας τους. Είναι πρώτιστο να ξέρουμε τι συμβαίνει μέσα μας. Να έχουμε το γνώθι σαυτόν αλλά και να ακολουθούμε το γνωμικό που λέει «βίος μη γνωτός, ου βιωτός», δηλαδή είναι σαν να μη ζεις αν δεν καταλαβαίνεις τον εαυτό σου και τον κόσμο γύρω σου. Γι’ αυτό και η ζωή με έχει διδάξει ότι αν δεν αγαπήσεις τον ίδιο σου τον εαυτό, δεν πρόκειται ποτέ να αγαπήσεις τους άλλους γύρω σου.

Τα προβλήματα της «αγίας ελληνικής οικογένειας» ξεκινούν από την υποβάθμιση της γυναίκας. Παλιότερα οι άνδρες την έδερναν, την υποτιμούσαν ή την απατούσαν. Ήταν υποτακτική και δεν είχε ανεξαρτησία. Έτσι, η μητέρα γινόταν προβληματική. Γι’ αυτό βλέπουμε πολλούς νέους, ακόμα και σε μεγάλη ηλικία, να μένουν με τη μητέρα τους.

PERSONAL SHOPPER

EXEIΣ ΓΟΥΣΤΟ ΜΆΡΚΟΣ ΡΟΒΉΛΟΣ

The good LiFO 5 ΕΣΤΙΑΤΟΡΙΑ ΠΟΥ ΑΓΑΠΑΜΕ ΣΤΗΝ ΠΙΟ ΝΕΑΝΙΚΗ ΓΕΙΤΟΝΙΑ ΤΗΣ ΑΘΗΝΑΣ

Νόστιμη

Καλλιθέα

Καλλιθέα

ΑΠΟ ΤΗ ΛΙΝΑ ΙΝΤΖΕΓΙΑΝΝΗ

30.1.20 – lifo

23

North Café

Καλλιθέα 24 lifo – 30.1.20

Ένα στέκι σταθερή αξία all-day διασκέδασης. Αν έχεις δει αμερικανικές σειρές τύπου «Φιλαράκια» και αναρωτιέσαι αν τα στέκια όπου η παρέα μαζεύεται οποιαδήποτε στιγμή της ημέρας υπάρχουν, τότε το North σού δίνει την απάντηση και αυτή είναι «φυσικά και υπάρχουν!» Στο North Café έχεις την άνεση και την οικειότητα να πας ακόμα και μόνος για να απολαύσεις καφέ, ποτό ή γεύσεις, γνωρίζοντας πως κάποιον θα συναντήσεις για παρέα. Ο καφές από Samba Cafe coffee roasters παραμένει σταθερή αξία, με blend για όλα τα γούστα και specialty single origin για τους πιο απαιτητικούς και τους καλά εκπαιδευμένους barista να σερβίρουν ό,τι καλύτερο! Το lunch break παίρνει γεύση από τα easy πιάτα που μπορείς να συνδυάσεις με ένα ποτήρι κρασί, ενώ δεν λείπουν οι επιλογές που θα συνοδεύσουν το ποτό σου στην μπάρα ή θα σε χορτάσουν με νόστιμες

συνταγές σε ένα βραδινό ραντεβού. Όσο για το ποτό, η ενημερωμένη κάβα και η λίστα κοκτέιλ πάνε με τη διάθεση του χώρου και, φυσικά, με τη μουσική, που κινείται σε ρυθμούς φανκ, σόουλ, τζαζ και μπλουζ, απαντώντας στην ανάγκη για πραγματική διασκέδαση. Αυτή, άλλωστε, είναι στις αδιαπραγμάτευτες αξίες του North Café, με τα Σάββατα να αφιερώνονται στα ελληνικά ακούσματα και το καθιερωμένο πάρτι να ξεσηκώνει μέχρι το πρωί. Στα new entries που θα σε τραβήξουν στο στέκι της Καλλιθέας είναι η λίστα με τα ζεστά κοκτέιλ, όπου θα βρεις επιλογές με τσάι ή ζεστό κρασί σε συνδυασμούς που θα σε ενθουσιάσουν. Ο χώρος, προσεγμένος σε κάθε λεπτομέρεια, και η ομάδα, που συνεχώς έχει να παρουσιάσει κάτι καινούργιο, κάνουν το North σταθερή all-day αξία και τον χειμώνα.

Λασκαρίδου 106, Καλλιθέα, 210 9523040 FΒ: northcafe, Instagram: northcafebar

Εκείνο που ίσως κάνει την ελληνική κουζίνα να ξεχωρίζει είναι η οικειότητα που σου δημιουργεί μέσα από συνταγές που κάτι σου θυμίζουν. Στον Μανδραγόρα, η ελληνική γαστρονομία με αναφορές σε ολόκληρη την κουζίνα της Μεσογείου παρουσιάζεται σε μια ειλικρινή εκδοχή, όπου τα υλικά συνδυάζονται αρμονικά, τιμώντας την κάθε εποχή. Με πρώτες ύλες που καταφθάνουν από διάφορα μέρη της Ελλάδας και εκλεκτές επιλογές από παραδοσιακά προϊόντα άλλων χωρών, ο σεφ Μάκης Κουτσονίκας δημιουργεί ένα μενού με πιάτα που έχουν καθιερωθεί και εμπλουτίζεται καθημερινά με συνταγές που προκύπτουν από την εποχικότητα των υλικών και τη φρεσκάδα της γεύσης τους. Στις must επιλογές θα βρεις τη σιγοψημένη πανσέτα με σάλτσα honey bbq που θα σε ενθουσιάσει, αλλά και τα φρέσκα ραβιόλια με μανιτάρια πορτσίνι που παρασκευάζονται στην κουζίνα του Μανδραγόρα, προτείνοντας κάτι διαφορετικό. Εξαιρετική είναι η σαλάτα με την καπνιστή μελιτζάνα, τη μοτσαρέλα, τα κουκουνάρια και τα ντοματίνια, ενώ οι καθημερινές προτάσεις αποτελούν μικρές γευστικές εκπλήξεις. Στη συνοδεία θα βρεις καταπληκτικές

επιλογές από χύμα κρασί όπως μοσχάτο Αλεξάνδρειας, μοσχοφίλερο ή ξινόμαυρο αλλά και εκλεκτές ετικέτες από τον ελληνικό αμπελώνα. Τα αποστάγματα δεν λείπουν, με το ούζο και το τσίπουρο να αποτελούν σταθερές αξίες, αναδεικνύοντας τις γεύσεις των μεζέδων. Όσο για το κλείσιμο, τα γλυκά του Μανδραγόρα είναι ιδανικός επίλογος και έρχονται κερασμένα μαζί με λικεράκι για να ολοκληρώσεις ιδανικά τη γευστική εμπειρία. Ένας χώρος φιλόξενος που δημιούργησε ο Μάκης Κουτσονίκας με τα αδέλφια του Βασίλη και Ελένη, μεταφέροντας την εμπειρία ετών στον χώρο της γαστρονομίας αλλά και όλη την αυθεντική αίσθηση φιλοξενίας, που είναι διάχυτη στον Μανδραγόρα. Ο χώρος, το όνομα του οποίου είναι εμπνευσμένο από το φυτό με τις θεραπευτικές αλλά και μεταφυσικές ιδιότητες, συνδυάζει vintage διακοσμητικά στοιχεία με το παραδοσιακό ύφος σε ένα φιλικό περιβάλλον, όπου η ανοιχτή κουζίνα αποτελεί σήμα κατατεθέν της φιλοσοφίας του. Στον Μανδραγόρα αυτή η φιλοσοφία βασίζεται στις συνεχείς γευστικές δοκιμές, δημιουργώντας μια γαστρονομική πρόταση, η οποία θα σε κατακτήσει.

Γαλάτειας 1 & Ευαγγελιστρίας, Καλλιθέα, 213 0441222 www.mandragoras-restaurant.gr, FΒ: Mandragoras εστιατόριον, Instagram: mandragoras_estiatorion

Καλλιθέα

Mandragoras

Η αλήθεια των γεύσεων σε έναν φιλόξενο χώρο που σε κερδίζει.

30.1.20 – lifo

25

Willy's

Το απόλυτο σημείο αναφοράς που θα αγαπήσεις στην Καλλιθέα. Αν έχεις ζήσει στην Καλλιθέα, σίγουρα το γνωρίζεις, αν όχι, αυτή την ξεχωριστή εμπειρία σίγουρα δεν πρέπει να τη χάσεις. Ο λόγος για το Willy’s, που εδώ και 30 χρόνια νοστιμίζει τα βράδια μας και στεγάζει κάθε λογής φρέσκες και δοκιμασμένες παρέες. Μια και είπα «φρέσκες», επειδή το καλό φαγητό είναι κομμάτι της ιδιαίτερης κουλτούρας μας, όλα τα υλικά του είναι προσεγμένα και άριστης ποιότητας. Η οικογένεια Αποστολίδη, άλλωστε, που ασχολείται με την τέχνη του καλού dining ήδη από το 1973, ξέρει πως αν δεν βάλεις μεράκι, το «γλυκό» δεν θα πετύχει. Ο φιλόξενος αυτός χώρος σε περιμένει με jazzy ήχους κάθε βράδυ, εκτός Δευτέρας, από τις 20:00, και αν πας Παρασκευή ή Σάββατο καλό θα ήταν να έχεις κλείσει από πριν. Το μενού του έχει διάφορες προτάσεις που κάθε εποχή συ-

μπληρώνονται από πιάτα εμπνευσμένα από τα υλικά που ευδοκιμούν την εκάστοτε περίοδο. Εσύ, όταν πας, μάλλον δεν θα ξέρεις τι να πάρεις και ευτυχώς ο γλυκύτατος σεφ και ιδιοκτήτης τα προτείνει όλα. Εμείς για αρχή πήραμε τη γευστικότατη ψητή πατάτα φούρνου από το νέο Fitness Menu, συνοδεία μαύρης καπνιστής μπίρας. Στη συνέχεια, δοκιμάσαμε μια πίτσα Μαργαρίτα, όπου συμπληρώσαμε πεπερόνι, αλλά και τη Viva Italia, καθότι λάτρεις του προσούτο. Επειδή ένα από τα δυνατά του χαρτιά είναι το grill, απολαύσαμε ζουμερά φιλετάκια κοτόπουλου και, φυσικά, το Willy’s Burger. Από τις σαλάτες, διαλέξαμε τη δροσερή Λιακάδα, ενώ για γλυκό δεν μπορέσαμε να αντισταθούμε στη χειροποίητη Μπόμπα σοκολάτας, που απλώς είναι «μπόμπα».

Καλλιθέα

Street 211

Δημοσθένους 54, Καλλιθέα, 210 9533033. FB: Willy’s Instagram: willys_place

26 lifo – 30.1.20

Μια street style πρόταση γεύσης για κάθε στιγμή της ημέρας. Κάποιες φορές η υψηλή ποιότητα αποκαλύπτεται σε καθημερινές συνταγές που μοιάζουν απλές, αλλά η γεύση τους έχει κάτι που σε κάνει να ενθουσιάζεσαι. Το Street 211 είναι μια περίπτωση easy κουζίνας που θα σου έρθει αυθόρμητα στο μυαλό κάθε φορά που θέλεις να χορτάσεις με ένα νόστιμο πιάτο. Ξεκινώντας από το πρωί με έναν πολύ προσεγμένο καφέ, το Street 211 θα σε καλοδεχτεί σε ένα περιβάλλον οικείο, με βιομηχανική ατμόσφαιρα, που γρήγορα γίνεται στέκι σου. Όλη μέρα η κουζίνα ετοιμάζει νόστιμα πιάτα, με την κρέπα να κλέβει τις εντυπώσεις σε όποια εκδοχή κι αν τη δοκιμάσεις, είτε σε γλυκές είτε σε αλμυρές δημιουργίες. Εκτός από τις προτάσεις του Street 211, μπορείς να κάνεις τον δικό σου συνδυασμό, επιλέγοντας ανάμεσα σε ολόφρεσκα υλικά που καταφθά-

νουν καθημερινά στον χώρο. Στα must-try και το club sandwich που πηγαίνει αυτό το κλασικό πιάτο ένα βήμα πιο πέρα, προτείνοντάς σου μια νόστιμη λύση για κάθε στιγμή της ημέρας. Στο μενού θα βρεις εξαιρετικά μπέργκερ, ζυμαρικά και σαλάτες, αλλά και χειροποίητα γλυκά για να συνοδεύσεις τον καφέ ή να κλείσεις το γεύμα σου. Μέσα σε ένα street style περιβάλλον, το Street 211 σε καλεί να απολαύσεις easy πιάτα που ανεβάζουν το καθημερινό γευστικό επίπεδο. Κι επειδή όλα όσα προσφέρει μπορείς να τα απολαύσεις και σε take away ή delivery, σε λίγες μέρες θα μπορείς, μέσα από την εφαρμογή street 211 app, να παραγγείλεις ό,τι επιθυμείς, γρήγορα και απλά. Πρόσεξε, όμως, να το γευτείς αργά και απολαυστικά!

Θησέως 211, Καλλιθέα, 211 111 8491, FΒ: Street 211, Instagram: street_211_

Αν το όνομα «μεθυσμένη πάπια» σού θυμίζει σουρεαλιστικό παραμύθι για μεγάλους, εμπνευσμένο από ταινίες του Tιμ Μπέρτον, μάλλον βρίσκεσαι στο σωστό μέρος για να γίνεις μέρος αυτού του παραμυθιού. Το Drunk Duck την τελευταία τριετία κατάφερε να γίνει το μοναδικό «διαφορετικό στέκι» της Καλλιθέας που αλλάζει όσα ξέραμε για τα μπαρ της βραδινής μας διασκέδασης στην περιοχή. Τα συστατικά είναι απλά, αλλά ο συνδυασμός τους άψογος: ζεστός χώρος που σε κάνει να αισθάνεσαι θαμώνας, ακόμα κι αν πηγαίνεις για πρώτη φορά, κοκτέιλ φτιαγμένα με μαεστρία και μουσικές που σε κάνουν να νιώθεις ότι η διασκέδαση έχει τον δικό της ρυθμό. Η φιλική ατμόσφαιρα του Drunk Duck σε περιμένει από το πρωί για καφέ και νηφάλιες στιγμές, ενώ μετα τις 18:30 μεταμορφώνεται στο απόλυτο cocktail spot με happy διάθεση και ακούσματα ’80s, φανκ, σόουλ και ροκ από τους DJs που εναλλάσσονται στα decks καθημερινά. Πολλές εκπλήξεις θα βρεις κατά τη διάρκεια της εβδομάδας, βραδιές με σαξόφωνο και ειδικά events με γνωστά ονόματα στα decks. Ο πλούσιος κατάλογος με τα κοκτέιλ θα σε απασχολήσει αρκετά, αφού θέλεις πραγματικά να τα δοκιμάσεις όλα!

Ελευθερίου Βενιζέλου 134, Καλλιθέα, 210 9533613 FB: DrunkDuck, Instagram: _drunkduck

Καλλιθέα

Drunk Duck

Εδώ η πάπια είναι στο επίκεντρο, πάντα σε διαφορετικές εκδοχές…

30.1.20 – lifo

27

ΔΕΝ ΜΠΟΡΩ ΝΑ ΖHΣΩ ΧΩΡIΣ...

ò

New Cult

The good LiFO

Φούτερ με κουκούλα. newcult.gr

ò

HUAWEI P smart Pro Μια νέα εμπειρία gaming στο κινητό σου.

Γιώργος Ανδρουλάκης Ο Γιώργος Ανδρουλάκης, δάσκαλος yoga και χορού στο Spiti Yoga, μας λέει ποια είναι εκείνα τα αντικείμενα ή καταναλωτικά προϊόντα χωρίς τα οποία δεν μπορεί να ζήσει.

î

Sophia Enjoy Thinking Live Δερμάτινη μολυβοθήκη σε σχήμα καγκουρό.

1. Magic cool camping lights. Η πιο τέλεια κινεζιά που έχω δει. Πίναμε μια ρακή στην Ψύρρα και ξαφνικά αρχίζει όλο το στενό να φωτίζεται με χρωματιστά φώτα. Γυρίζω και ήταν ένας μικροπωλητής που κρατούσε μερικούς φακούς. Φυσικά, αγόρασα δύο και μετά έψαχνα να βρω και για όλους τους φίλους. Έκτοτε, έχουμε βγάλει πολλά πάρτι, κάμπινγκ και βραδιές με άπειρο γέλιο μαζί με αυτά.

õ

Omega Ο θρυλικός μηχανισμός της Omega γίνεται κινητήριος δύναμη πίσω από ένα ακόμη μοντέλο moonwatch. omegawatches. com

2. Σακίδιο μεταφοράς γάτας space capsule. Η πιο τέλεια τσάντα μεταφοράς για γάτες. Είναι άνετη, ασφαλής, ωραία και πολύ αστεία. Όταν οδηγώ τη μηχανή μου με τον σκύλο μπροστά και τη γάτα στην πλάτη, είμαστε σαν τσίρκο.

3. UE megaboom ηχεία. Είμαι άσχετος με τα τεχνολογικά, οπότε επέλεξα ένα ηχείο που βρήκα πως ήταν χαριτωμένο, μικρό και πολύ δυνατό. Μας έσωσε όταν έγινε μια ξαφνική διακοπή ρεύματος ένα βράδυ που κάναμε πάρτι στην ταράτσα του Spiti Yoga. Μετά έμαθα ότι είναι και αδιάβροχο και το καλοκαίρι το έχω αγκαλιά με το στρώμα θαλάσσης μεσοπέλαγα.

ö

28 lifo – 30.1.20

5. Φορητή μηχανή εσπρέσο Wacaco Minipresso. Αν είσαι τόσο «καφεϊνομανής» όσο εγώ, θα νιώσεις μια ασφάλεια με αυτήν τη μηχανή στις αποσκευές σου, ειδικά αν οι προορισμοί που επιλέγεις φημίζονται για τους κακούς τους καφέδες.

2 1

ö

Monocle Madness

3 5

Μονόκλ για να διασκεδάσετε με στυλ την πρεσβυωπία.

Myran.gr kειμενο μεροπη κοκκινη

Personal

Shopper

Puma Με ενισχυμένο σχεδιασμό και ακόμα πιο ανθεκτικά υλικά, το νέο RS-X3 είναι εδώ για να σου χαρίσει στυλ. Στα Puma Stores (Κολωνάκι: Βουκουρεστίου 50 & Τσακάλωφ, Γλυφάδα: Λ. Αγγέλου Μεταξά 40Α / Θεσσαλονίκη: Μητροπόλεως 36) και σε επιλεγμένα sneaker stores σε όλη την Ελλάδα.

4. Τα πάνινα All-Star Converse. Μπορεί και να είναι τα μόνα παπούτσια που φοράω. Νομίζω έχω 2021 ζευγάρια σε διάφορα χρώματα. Χαμηλά, ψηλά, δερμάτινα ή σουέντ. Έχω μια άσπρη ξύλινη σκάλα δίπλα στην πόρτα και τα βάζω εκεί. Με ενημέρωσαν πέρσι ότι είναι πια «πασέ» και τα φοράμε εμείς οι «γριές», αλλά δεν με νοιάζει.

4

EXEIΣ ΓΟΥΣΤΟ Μάρκος Ροβήλος Φοιτητής Ψυχολογίας

Μπορείς να «ψυχολογήσεις» κάποιον από τον τρόπο που ντύνεται; Εννοείται! Το ντύσιμο είναι το πρώτο μήνυμα που στέλνουμε όταν βγαίνουμε έξω. Από πού αγοράζεις συνήθως τα ρούχα σου; Από παντού, αν και έχω μια προτίμηση στα second-hand μαγαζιά. Τι έχεις αγοράσει τελευταία; Μπορείς να το δεις στον λογαριασμό μου στο Instagram. Έχεις αρκετά ενεργό λογαριασμό. Πόσο εξαρτημένος είσαι από τα likes; Είμαι τόσο εξαρτημένος όσο είμαστε όλοι. Δανείζεις ρούχα σου σε φίλους; Όχι βέβαια! Πού τρως πολύ καλό ιταλικό φαγητό στην Αθήνα; Μισός Ιταλός είσαι, θα πρέπει να ξέρεις. Ως μισός Ιταλός, λοιπόν, θα σου απαντήσω, κλασικά, ότι το καλύτερο ιταλικό φαγητό της πόλης το μαγειρεύω εγώ, αλλιώς πάω να φάω στη μαμά, που μόνο ιταλικά μαγειρεύει.

kειμενο μεροπη κοκκινη

φωτογραφια παρισ ταβιτιαν

Τι πλάνα έχεις γι’ αυτό το Σαββατοκύριακο; Έχω σκοπό να «καώ» απ’ το μπάσο και πολύ χαίρομαι! Τι φοράς σήμερα και πόσο κοστίζει; Σήμερα κρόπαρα ένα μπλουζάκι (€6) για να δείξω και λίγο τους κοιλιακούς μου, το φόρεσα με το καλύτερο σορτσάκι που έχω, ένα vintage Levi’s (€20), και το απογείωσα με χρώμα στις λεπτομέρειες. Πού πηγαίνεις τώρα; Μα, εννοείται πως τρέχω να κάνω το beauty nap μου, για να είμαι έτοιμος να βγω το βράδυ.

FB: Marcos Rovilos IG: sodom1te

30.1.20 – lifo

29

The good LiFO

Πώς να προστατευτείς από το κρύο Προτάσεις για να κρατήσεις την επιδερμίδα σου λαμπερή και υγιή τον χειμώνα.

Το φαρμακείο του χειμώνα από τη φύση στο σπίτι ΙΏΣΕΙΣ, ΚΡΥΟΛΟΓΉΜΑΤΑ, ΠΟΝΌΛΑΙΜΟΣ, ΠΟΝΟΚΈΦΑΛΟΣ, ΑΔΥΝΑΜΊΑ, ΜΥΪΚΟΊ ΠΌΝΟΙ, ΚΟΎΡΑΣΗ, ΑΫΠΝΊΑ, ΣΤΟΜΑΧΌΠΟΝΟΣ. ΌΛΑ ΜΠΟΡΟΎΝ ΝΑ ΣΥΜΒΟΎΝ ΣΤΗ ΔΙΆΡΚΕΙΑ ΤΟΥ ΧΕΙΜΏΝΑ, ΜΕ ΤΗΝ ΕΠΟΧΙΚΉ ΓΡΊΠΗ ΝΑ ΒΡΊΣΚΕΤΑΙ ΉΔΗ ΣΕ ΈΞΑΡΣΗ ΚΑΙ ΤΑ ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΆ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΆ ΝΑ ΠΛΗΘΑΊΝΟΥΝ. ΑΛΛΆ, Ό,ΤΙ ΚΙ ΑΝ ΣΥΜΒΕΊ, ΔΕΝ ΧΡΕΙΆΖΕΤΑΙ ΝΑ ΣΕ ΒΓΆΛΕΙ ΕΚΤΌΣ ΜΆΧΗΣ. BE PREPARED, ΜΕ ΤΟΥΣ ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΟΎΣ ΘΗΣΑΥΡΟΎΣ ΤΗΣ ΦΎΣΗΣ ΣΤΟ ΝΤΟΥΛΆΠΙ ΣΟΥ ΓΙΑ ΤΙΣ ΔΎΣΚΟΛΕΣ ΏΡΕΣ…

Health

απ ό τη ν αλεξ ία σβώλου

30 lifo – 30.1.20

το φαρμακείο της γειτονιάς θα βρεις ό,τι χρειάζεσαι για να αντιμετωπίσεις τις εποχικές λοιμώξεις και όλα τα απρόοπτα του χειμώνα, ενώ ο φαρμακοποιός θα σε μυήσει στα μυστικά της αυτοφροντίδας ώστε να μάθεις να χρησιμοποιείς σωστά τα μη συνταγογραφούμενα σκευάσματα, στο πλαίσιο μιας πανελλαδικής ενημερωτικής εκστρατείας που θα διαρκέσει από τις αρχές Φεβρουαρίου μέχρι τα τέλη Μαΐου και υλοποιείται από τον Πανελλήνιο Φαρμακευτικό Σύλλογο και τον Σύνδεσμο Εταιρειών Φαρμάκων Ευρείας Χρήσης. Όμως για τις αληθινά δύσκολες ώρες θα χρειαστείς ένα καλά εξοπλισμένο φαρμακείο στο σπίτι. Με βότανα για τον πονόλαιμο, φυτικά σιρόπια για τον βήχα, βιταμίνες και συμπληρώματα διατροφής για τόνωση, εκχυλίσματα και αιθέρια έλαια για εντριβές και μερικά κλασικά OTC σκευάσματα, όπως αντιπυρετικά και αναλγητικά, για τη γρίπη και κάθε άλλη ίωση. Για θεραπευτικά αφεψήματα, επίλεξε βότανα που βοηθούν στην τόνωση του ανοσοποιητικού, όπως η εχινάκεια, η αλόη, το πράσινο τσάι, το τσάι του βουνού, το βαλσαμόδεντρο, η γλυκόρριζα, το φασκόμηλο, το χαμομήλι, η μέντα και το δίκταμο. Προσοχή, κάποια βότανα δεν πρέπει να λαμβάνονται κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης και του θηλασμού. Για τον πονόλαιμο, τη βραχνάδα και τη δυσκολία στην κατάποση δεν αρκούν μερικά φλιτζάνια ζεστό (όχι καυτό) αφέψημα βοτάνων με μέλι. Εξοπλίσου με φυτικά σιρόπια από θυμάρι, γλυκόρριζα και άλλα συστατικά που μαλακώνουν τον πονεμένο λαιμό και αναζήτησε στο φαρμακείο της γειτονιάς ελιξίρια για τον πονόλαιμο σε φακελάκια με τη μορφή σκόνης, που διαλύονται σε ζεστό νερό ή σε ζεστό αφέψημα και χαρίζουν άμεση ανακούφιση. Για τους μυϊκούς πόνους και την αφυδατωμένη από το κρύο

και ερεθισμένη επιδερμίδα κάνε μασάζ με αμυγδαλέλαιο και λίγες σταγόνες από αιθέριο έλαιο τεϊόδεντρου που έχει αντιβακτηριακές ιδιότητες. Μια απαραίτητη κατηγορία φυτικών προϊόντων, που δεν πρέπει να λείπει από το προσωπικό σου φαρμακείο, είναι οι πολυβιταμίνες και τα πρεβιοτικά συμπληρώματα διατροφής. Στα ράφια των φαρμακείων θα βρεις μεγάλη ποικιλία, προτίμησε όσα έχουν υψηλή περιεκτικότητα σε βιταμίνη C και είναι πλούσια σε ολιγοστοιχεία, όπως το σελήνιο, το χρώμιο και ο χαλκός, που έχουν αντιοξειδωτικές, τονωτικές και αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες. Τα πρεβιοτικά συστήνονται από φαρμακοποιούς και γιατρούς κατά την ανάρρωση από τις ιώσεις και τις λοιμώξεις, ειδικά αν έχει προηγηθεί λήψη αντιβιοτικών, καθώς τα αντιβιοτικά διαταράσσουν τη χλωρίδα του εντέρου, εκεί όπου γίνεται και η σύνθεση αρκετών απαραίτητων βιταμινών. Τέλος, για τους πιο παραδοσιακούς τύπους, δεν πρέπει να λείπουν από το σπίτι μερικά αντιπυρετικά και αναλγητικά πρώτης ανάγκης, όπως η παρακεταμόλη, η ιβουπροφαίνη και το ακετυλοσαλικυλικό οξύ (ασπιρίνη). Προσοχή, η κατάχρηση αναλγητικών προκαλεί πονοκεφάλους και η ασπιρίνη πειράζει στο στομάχι και αντενδείκνυται για ανθρώπους με ευαισθησία στο πεπτικό σύστημα, ενώ είναι χρήσιμη σε όσους έχουν υποστεί καρδιακό επεισόδιο, καθώς έχει αντιθρομβωτική δράση. Ωστόσο, δεν κάνει να τη λαμβάνεις προληπτικά, καθώς αυξάνει τον κίνδυνο αιμορραγιών. Τέλος, αν ξυπνάς συχνά νιώθοντας αδικαιολόγητη κούραση το πρωί, είναι πολύ πιθανό να σου λείπει σίδηρος. Πέρα από τις φακές, το σπανάκι, το κρέας και τα όσπρια, χρειάζεσαι σίδηρο σε συμπλήρωμα διατροφής (διατίθεται σε αμπούλα και ενέσιμη μορφή), αλλά πρώτα πρέπει να ρωτήσεις τον φαρμακοποιό ή τον γιατρό σου.

Η αλήθεια είναι πως το κρύο, ο αέρας, η βροχή και τα αλλεπάλληλα σοκ που δέχεται το δέρμα καθώς κινείσαι από το κρύο του δρόμου στη ζέστη του σπιτιού και του γραφείου συνθέτουν ένα επιβλαβές κοκτέιλ που δοκιμάζει την αντοχή των δερματικών κυττάρων και κάνει την επιδερμίδα στο πρόσωπο και τα χέρια (που είναι εκτεθειμένα) τραχιά, ερεθισμένη, γεμάτη κοκκινίλες και πολύ αφυδατωμένη. Όπως εξηγεί ο καθηγητής Δερματολογίας Δημήτρης Ρηγόπουλος, το (περιβαλλοντικό) κρύο, σε συνδυασμό με το τακτικό πλύσιμο και σαπούνισμα των χεριών, του προσώπου και του σώματος και την ατμοσφαιρική ρύπανση της πόλης διαταράσσει το υδρολιπιδικό φιλμ του δέρματος και το καθιστά ακόμα πιο ευάλωτο στην αφυδάτωση και στην εκδήλωση ευαισθησίας, ενώ στα δέρματα με ατοπική προδιάθεση αυξάνει την πιθανότητα εκδήλωσης εκζεμάτων. Αν σε αυτούς τους παράγοντες προσθέσεις το «τοξικό» μπλε φως που εκπέμπει η οθόνη του κομπιούτερ, η επιβάρυνση που δέχεται η επιδερμίδα μεγαλώνει ακόμα περισσότερο. Για να διατηρήσεις το δέρμα του προσώπου απαλό, σωστά ενυδατωμένο και χωρίς τον κίνδυνο εκζεμάτων, τραβήγματος και φαγούρας χρειάζεσαι το κατάλληλο κοσμετολογικό «οπλοστάσιο». Μια κρέμα ημέρας με δροσερή, μη λιπαρή σύνθεση και αντιοξειδωτικά σύμπλοκα θα βοηθήσει το δέρμα σου να διατηρήσει την ισορροπία του, ενώ μια πιο πλούσια κρέμα νύχτας θα βοηθήσει να επιδιορθωθούν οι φθορές που έγιναν κατά τη διάρκεια της ημέρας. Στην περιοχή γύρω από τα μάτια καλό είναι να χρησιμοποιείς ειδικά προϊόντα με υφή serum που δεν βαραίνουν το δέρμα, ώστε να μη δημιουργούνται «σακούλες». Για τα χείλη χρειάζεσαι ένα προστατευτικό balm –μην τα υγραίνεις με τη γλώσσα σου–, ενώ τα χέρια έχουν ανάγκη από μια θρεπτική, αναπλαστική κρέμα και γάντια κατά τη διάρκεια του πλυσίματος ρούχων ή πιάτων στο χέρι, γιατί αυτά τα σαπούνια αφυδατώνουν πολύ το δέρμα. Τα εκζέματα μην τα υποτιμάς, καθώς πρόσφατες έρευνες έδειξαν ότι υποβαθμίζουν την ποιότητα ζωής και προκαλούν αϋπνία από τη φαγούρα τα βράδια, με αποτέλεσμα να οδηγούν σε σοβαρή έλλειψη ύπνου. Στα παιδιά και τους ενήλικες με έκζεμα οι ειδικοί συστήνουν να κάνουν ντους κάθε δύο ημέρες και να χρησιμοποιούν μη αλκαλικά καθαριστικά προϊόντα και ειδικές φαρμακευτικές κρέμες. Ειδικά για τον καθαρισμό του προσώπου να χρησιμοποιείς eau démaquillage με νερό, να αποφεύγεις το πολύ τακτικό πίλινγκ και να προτιμάς τα ενζυμικά πίλινγκ από τα προϊόντα scrub.

week

32

ΕΓΚΑΙΝΙΑ ΠΡΕΜΙΕΡΕΣ Τι καινούργιο ξεκινάει αυτή την εβδομάδα

36

ΒΙΒΛΙΟ Η κυκλοφορία της «Ρωσικής Ψυχής» με αποσπάσματα από το «Ημερολόγιο ενός συγγραφέα» του Φιόντορ Ντοστογέφσκι

39

ΘΕΑΤΡΟ Η Λουίζα Αρκουμανέα γράφει για τις «Τρεις Αδελφές» του Τσέχοφ σε σκηνοθεσία Δημήτρη Καραντζά

ΣΙΝΕΜΑ Ο Φάρος Σε ένα μυστηριώδες νησί, οι δύο φρουροί ενός απομονωμένου φάρου θα έρθουν κοντά, θα συγκρουστούν και τελικά θα βυθιστούν στα ανείπωτα μυστήρια αυτού του παράξενου μέρους. από τον θοδωρη κουτσογιαννοπουλο

34

EIKΑΣΤΙΚΑ

Αδελφότητα, Ρέουσες φωνές, Ενοποιημένες ενέργειες Ποια είναι τα ζητήματα φύλου που προκύπτουν στη μετα-τεχνολογική εποχή; Ουδετεροποιείται ο ρόλος του φύλου στο Διαδίκτυο ή δημιουργούνται νέες online μορφές σεξισμού; Υπάρχει, τελικά, μια cyber-φεμινιστική αισθητική; Τα νέα εργαλεία της μετα-τεχνολογικής ζωής αντιπροσωπεύουν εξίσου τις γυναίκες στις τέχνες; Προερχόμενες από διαφορετικές γενιές και περιβάλλοντα, οι καλλιτέχνιδες της Αδελφότητας (Liliane Lijn, Πάολα Ρεβενιώτη, Γεωργία Σαγρή κ.ά.) συμμετέχουν με τα έργα τους στη νέα έκθεση που φιλοξενεί η Haus N, σε επιμέλεια του Άγγελου Πλέσσα. ä 6/2-7/3, Haus N, Καΐρη 6, Μοναστηράκι, Παρ.-Σάβ. 16:00-20:00, είσοδος ελεύθερη. Εγκαίνια: 6/2, 20:00

topevents

talk

6 week

30 ι α νο υ αρ ιου -5 φ εβρ ου αρ ιου 2 0 20

απο τη γεωργια παπασταμου

Μυρτώ Σταμπούλου Ένα αδαμαντωρυχείο, σκηνές από πορνοταινίες, ρομπότ, ζόμπι και ο «πατέρας» των εμπορικών κέντρων, Βίκτορ Γκρούεν, συναντιούνται στις συνθέσεις της εικαστικού.

1 ΜΟΥΣΙΚΗ Κωνσταντίνος Βήτα, Ο κόσμος είναι ένας Ο Κωνσταντίνος Βήτα συνομιλεί με το έργο του Γιάννη Ρίτσου σε ένα ηλεκτρονικό ταξίδι στο εσωτερικό σύμπαν του ποιητή. Η παράσταση αποτελεί μια μεγάλη ζωντανή εγκατάσταση με πρωτότυπη μουσική του Κωνσταντίνου Βήτα και βίντεο του Νίκου Πατρελάκη – καθένας τους αποδίδει με ξεχωριστό τρόπο την ποίηση του Γιάννη Ρίτσου. Τα ποιήματα απαγγέλλουν ο Κωνσταντίνος Βήτα και η Όλια Λαζαρίδου. 30/12/2, Εναλλακτική Σκηνή Εθνικής Λυρικής Σκηνής - ΚΠΙΣΝ, λεωφ. Ανδρέα Συγγρού 364, 20:30, εισ.: 10-20 ευρώ

Με αφετηρία το χρονικό της Μεταπολίτευσης, ο Μιχαήλ Μαρμαρινός επιστρέφει ύστερα από πολλά χρόνια στη θεατρική του έδρα, το «Θησείον». Το κοινό καλείται να συμμετάσχει σε μια παράσταση που μπλέκει μνήμες προσωπικές με συλλογικές μνήμες από την πρόσφατη Ιστορία της χώρας. Μονάδα μέτρησής της η καθημερινότητα και οι μικρο-ιστορίες της. 24/129/2, Θησείον, Τουρναβίτου 7, Θησείο, Τετ.-Σάβ.

20:30, Κυρ. 19:30, εισ.: 15-18 ευρώ

Τα νεότερα γλυπτά της Βούλας Γουνελά ανανεώνουν το παιγνίδι των υλικών με την προσθήκη της πορσελάνης. Στα έργα της θα βρούμε την ανάλυση της φόρμας στα γεωμετρικά σχήματα που συνθέτουν τη δομή τους, τις διασταυρούμενες ευθείες, την ιστορία του υλικού από τότε που αποτέλεσε την πρώτη ύλη της φωλιάς. 29/1-22/2, Γκαλερί 7, Σόλωνος 20 & Βουκουρεστίου, Κολωνάκι, Τετ. & Σάβ. 11:00-15:00, Τρ., Πέμ., Παρ. 11:00-14:00 & 18:00-21:00, είσοδος ελεύθερη

4 ΘΕΑΤΡΟ Η Μικρή μέσα στο Σκοτεινό Δάσος Ο Νεαρός Βασιλιάς βιάζει τη μικρή αδερφή της γυναίκας του μέσα σε μια καλύβα στο Σκοτεινό Δάσος. Της κόβει τη γλώσσα και την αφήνει αβοήθητη. Επιστρέφοντας στο παλάτι λέει στη γυναίκα του πως η Μικρή πνίγηκε εν μέσω θαλασσοταραχής. Δώδεκα μήνες με-

STOEP TH S PR ES ΘΕΑΤΡΟ

5 ΜΙΟΥΖΙΚΑΛ Into the woods

2 ΘΕΑΤΡΟ Κομμώτριες / Μεταπολίτευση

3 ΕΙΚΑΣΤΙΚΑ Βούλα Γουνελά, Ραφές στον χρόνο

32 lifo – 30.1.20

τά μια γριά αποκαλύπτει την αλήθεια στη βασίλισσα, δείχνοντάς της ένα μαντίλι κεντημένο από τη Μικρή. Τα κόκκινα νήματα αφηγούνται το έγκλημα και δείχνουν τον δρόμο για την καλύβα. Την ελεύθερη διασκευή του μύθου της Πρόκνης και της Φιλομήλας από τις Μεταμορφώσεις του Οβίδιου σκηνοθετεί ο Παντελής Δεντάκης. Έως 14/4, Κέντρο Ελέγχου Τηλεοράσεων, Κύπρου 91Α & Σικίνου 35Α, Κυψέλη, Δευτ.-Τρ. 21:00, εισ.: 5-12 ευρώ

Ένα σκοτεινό παραμύθι ενηλικίωσης γεμάτο συναρπαστικές μελωδίες, συνεχείς ανατροπές, χιούμορ και υποβλητική ατμόσφαιρα, το Into the woods ανεβαίνει για πρώτη φορά στην Ελλάδα στην εγκεκριμένη εκδοχή για πιάνο και κρουστά. Το πολυβραβευμένο μιούζικαλ του διάσημου συνθέτη και στιχουργού Στίβεν Σόντχαϊμ και του συγγραφέα Τζέιμς Λαπάιν παρουσιάζεται σε δύο κύκλους, τον Φεβρουάριο και τον Μάιο. Τη μουσική διεύθυνση έχει αναλάβει ο αρχιμουσικός Στάθης Σούλης. Τη σκηνοθεσία και τη μετάφραση υπογράφει ο Δημήτρης Μπογδάνος. 8-16/2 & 1317/5, Εναλλακτική Σκηνή Εθνικής Λυρικής Σκηνής - ΚΠΙΣΝ, λεωφ. Ανδρέα Συγγρού 364, 20:30 (Κυρ. 19:00), εισ.: 10-20 ευρώ

6 ΜΟΥΣΙΚΗ Whereswilder & World Brain Οι Αθηναίοι Whereswilder φτιάχνουν μουσική επηρεασμένη από διάφορες εποχές της ροκ. Σχηματίστηκαν το 2013 και έκτοτε έχουν κυκλοφορήσει δύο δισκογραφικές δουλειές: «Yearling» (2014, Six Dogs Records) και «Hotshot» (2017, Inner Ear Records). Λίγο πριν κυκλοφορήσουν το νέο τους άλμπουμ, το πρώτο single του οποίου έχει τίτλο «Hold Up» και έχει κυκλοφορήσει ήδη ψηφιακά, εμφανίζονται στη σκηνή με support τον Γάλλο World Brain των Fenster. 30/1, Bios. Ρομάντσο, Αναξαγόρα 3-5, Αθήνα, 21:00, εισ.: 8 ευρώ

Μαθήματα Πολέμου ΙΙΙ To τελευταίο μέρος της δραματικής τριλογίας Μαθήματα Πολέμου με θέμα την αρχαία ελληνική ιστορία και τον Πελοποννησιακό Πόλεμο, η oποία έγινε sold-out, παρουσιάζεται στο Μικρό Εθνικό. Η δραματουργική σύνθεση του Γιάννη Λιγνάδη είναι βασισμένη σε κείμενα του Ξενοφώντα και του Θουκυδίδη.

31/1-12/4, Μικρό Εθνικό, Πανεπιστημίου 48, Παρ.-Σάβ. 21:00, Κυρ.

19:30, εισ.: 10 ευρώ

Γιατί ονόμασες την έκθεσή σου «The Gruen Effect»; Τα έργα αυτής της τριετίας έχουν τις ρίζες τους στις σκέψεις και στην οργή μου ενάντια στις εξουσιαστικές δομές, την κατασκευή και επιτέλεση έμφυλων ρόλων, την καταστολή κάθε προσπάθειας μετακίνησης απ’ αυτά αλλά και την ανάγκη για επιβίωση, επαφή και αισθαντικότητα μέσα σε αυτές τις συνθήκες. Ο γενικός τίτλος της έκθεσης, τον οποίο αποφάσισα αφού είχα ολοκληρώσει τα έργα και τους επιμέρους τίτλους, βάζει τα υβριδικά τοπία και πλάσματα των σχεδίων μέσα στο περιβάλλον της εμπορευματοποίησης και φαινομενικής ασφάλειας, άνεσης και αποχαύνωσης του εμπορικού κέντρου. Διαβάζω ότι επί χρόνια έκανες έρευνα πάνω στα εμπορικά κέντρα. Tι περιλάμβανε; Συνέκρινα την αισθητική των εμπορικών κέντρων με το «Second Life», με έρευνες της ΝASΑ για αποικίες στο Διάστημα και με δυστοπίες και ουτοπίες επιστημονικής φαντασίας. Έψαχνα κείμενα και οπτικοακουστικό υλικό και πραγματοποιούσα επισκέψεις, όπου ήταν εφικτό. Στις επισκέψεις που έκανα σε εμπορικά κέντρα, πέρα από το να μαγνητοσκοπώ και να φωτογραφίζω, περνούσα χρόνο παρατηρώντας. Κάποια στιγμή απέκτησε για μένα μεγάλη σημασία το ότι στους χώρους όπου κινείται ο κόσμος κυριαρχούν οι αντανακλάσεις και διαλύονται οι σκιές. Η σκιά δίνει μια αίσθηση υλικότητας και βάρους, υπόστασης με λίγα λόγια. Έντονες σκιές και άρα υπόσταση και βάρος έχει μόνο το περιεχόμενο της βιτρίνας. Στα εμπορικά κέντρα στη Μεγάλη Βρετανία διαπίστωσα στην πράξη ότι αν δεν επιτελείς τον ρόλο που αναμένεται από σένα στον συγκεκριμένο χώρο, αλλά στέκεσαι και παρατηρείς το περιβάλλον, θεωρείσαι επικίνδυνο υποκείμενο και μπορεί να συλληφθείς και μόνο γι’αυτό. Είναι το λεγόμενο loitering (χρονοτριβή, το χάσιμο χρόνου) και είναι θεσμοθετημένο με νόμο του 1824 «κατά της αλητείας» και τοιχοκολλημένο ως απαγόρευση. Στα ελληνικά σημαίνει «το να παραμένεις σε έναν κοινό ή δημόσιο χώρο για παρατεταμένο χρονικό διάστημα χωρίς να είναι προφανής ο σκοπός για τον οποίο βρίσκεσαι εκεί». Τι πιστεύεις ότι έχει αξία σε αυτόν τον κόσμο; Για μένα, έχουν αξία η αισθαντικότητα, η επαφή, η επικοινωνία, η ομορφιά, η φιλία, η ανάπτυξη ουσιαστικών σχέσεων και η συλλογική δράση για την κοινωνική δικαιοσύνη.

Info: Έως 8/2, γκαλερί Ζουμπουλάκη, πλ. Κολωνακίου 20. Ημέρες & ώρες λειτουργίας: Τρ., Πέμ. & Παρ.

11:00-15:00 & 17:00-20:00, Τετ. 11:00-15:00 & Σάβ.

11:00-15:00, είσοδος ελεύθερη

Το BUENA VISTA SOCIAL BAR σε ταξιδεύει Κούβα

ε

Αγίου Φιλίππου 7, Μοναστηράκι, 210 3210017 FB: Buena Vista Social Bar, Instagram: buenavistasocial barathens

νας μικρός κουβανέζικος παράδεισος βρίσκεται στο κέντρο της Αθήνας. Είναι ένας έθνικ χώρος υψηλής αισθητικής που επιμελήθηκε ο σκηνογράφος Κωνσταντίνος Κασιδιάρης σε συνεργασία με το Workshop Makis, συνδυάζοντας υπέροχα την ομορφιά της Καραϊβικής με τη μαγεία του Παρθενώνα, που δεν χορταίνεις ποτέ να βλέπεις. Η ονειρεμένη αυτή ταράτσα σε περιμένει από το πρωί για ένα μοναδικό all-day experience. Το Buena Vista Social Bar, πέρα από αυτό που υπόσχεται το όνομά του (την όμορφη θέα και την ευκαιρία να γνωριστούμε καλύτερα), θα σε ταξιδέψει στην εξωτική Κούβα με τις vintage διακοσμητικές πινελιές του αλλά και με τις γαστρονομικές του προτάσεις. Αν πας νωρίς, δοκίμασε, συνοδεία του καλοψημένου καφέ, μέσα από την ενδιαφέρουσα λίστα του brunch, το Cuban Breakfast ή τα λαχταριστά Papas Con Carne. Αν πας λίγο αργότερα, θα βρεις ένα ακόμα πιο ενδιαφέρον μενού. Pizza Negra, Rum BBQ Burger, quesadillas, Cubano sandwiches, είναι μερικές μόνο από τις κουβανικής έμπνευσης επιλογές, με υψηλής ποιότητας πρώτη ύλη και φαντασία στους συνδυασμούς. Το τι θα πιεις θα γίνει επίσης ένα ωραίο ταξίδι για τους γευστικούς σου κάλυκες. Ξεκινάς με ένα ζεστό ρόφημα, συνεχίζεις με μια λεμονάδα με τζίντζερ και βασιλικό και, αφού έχει περάσει η ώρα, γίνεσαι ο επόμενος Χέμινγουεϊ. Μπορείς να παίξεις στην αρχή με κάποια παγωμένη μπίρα ή ένα καλό κρασί, αλλά μην αμελήσεις τα κοκτέιλ! Δώσε βάση στα signature, όπως τα Cuba Beso και Bloody Napoleon που επιμελούνται οι έμπειροι bartenders, οι οποίοι φροντίζουν να ανανεώνουν τις προτάσεις τους για να μη βαρεθείς ποτέ. Όσο για τις μουσικές, απογειώνουν την όλη εμπειρία με cubian και όχι μόνο ήχους. Τις όμορφες νύχτες θα φροντίσουν για σένα γνωστοί DJs, ενώ συχνά-πυκνά πραγματοποιούνται και special events, που σημαίνει stay tuned με τα social του Buena Vista Social Bar.

30.1.20 – lifo

33

σινεμά

H ΤΑΙΝΙΑ ΤΗΣ ΕΒΔΟΜΑΔΑΣ

Το απίθανο ταξίδι ενός φακίρη The extraordinary journey of the Fakir Σκηνοθεσία: Κεν Σκοτ Πρωταγωνιστούν: Ντανούς, Μπερενίς Μπεζό, Ζεράρ Ζινιό

Ο Φάρος

Ένας έξυπνος νεαρός φακίρης από τη Βομβάη ξεκινάει ένα απίθανο ταξίδι όταν πεθαίνει η μητέρα του, με στόχο να βρει τον πατέρα που δεν γνώρισε ποτέ.

The Lighthouse Σκηνοθεσία: Ρόμπερτ Έγκερς Πρωταγωνιστούν: Ρόμπερτ Πάτινσον, Γουίλεμ Νταφόου

Στημένο όλο πάνω στον Ινδό κινηματογραφικό αστέρα Ντανούς και στην προσπάθειά του να ξεπεράσει τα σύνορα της χώρας του, το υπερφορτωμένο σε υλικό Ταξίδι ενός φακίρη προσπαθεί, με μια πηγαία αθωότητα, να δώσει έμφαση στον προσδιορισμό «απίθανο». Με διεθνές καστ και γυρίσματα σε διάφορα μέρη, χάνει φυσιολογικά το παιχνίδι της συνοχής και μοιάζει περισσότερο με μια παρέλαση ανθρώπων που βοηθούν χάρη στο ταλέντο τους, χωρίς να έχουν κάποιες συγκεκριμένες εντολές, παίζοντας πάνω σε μια μείξη δυτικών κινηματογραφικών ειδών με το Μπόλιγουντ. Ο Ντανούς αλλάζει με ευκολία ταχύτητες μέσα στην πλοκή και στηρίζει με πυγμή την όλη προσπάθεια διασποράς θετικών μηνυμάτων, ανθρωπιάς και γενναιοδωρίας που βγαίνει από τις περιπέτειες του ήρωά του.

week

* Κριτική από τον Τάσο Μελεμενίδη ODEON MAROUSI 2,3-ODEON ESCAPE 3,7-ΑΕΛΛΩ CINEMAX 1-ΕΜΠΑΣΣΥ-ΚΗΦΙΣΙΑ CINEMAX 1,2-NANA CINEMAX 1

The Gentlemen Σκηνοθεσία: Γκάι Ρίτσι Πρωταγωνιστούν: Μάθιου ΜακΚόναχι, Τσάρλι Χάναμ, Μισέλ Ντόκερι, Κόλιν Φάρελ Ένας Αμερικανός έμπορος ναρκωτικών, που έχει χτίσει την αυτοκρατορία του στο Λονδίνο, θέλει να δώσει τα ηνία σε άλλον και να επιστρέψει στην πατρίδα του. Το γεγονός αυτό πυροδοτεί μια σειρά από συνωμοσίες, σχέδια και απόπειρες αρπαγής της περιουσίας του.

Αριστούργημα Πολύ Καλό Καλό Ικανοποιητικό Μέτριο

Κακό

Ο α πο τον θ οδ ω ρ η κο υτ σογ ιαν νοπου λο

34 lifo – 30.1.20

Ρόμπερτ Έγκερς εδραιώθηκε αμέσως με το ντεμπούτο του στο μεταφυσικό, αιθέριο Witch και με τον Φάρο εκτοξεύεται με ένα κολασμένο ντελίριο τρέλας και παράνοιας, γεμάτο μυθολογικές και λογοτεχνικές αναφορές, τερτίπια του μυαλού και παιχνίδια εξουσίας, γοργόνες και σκοτεινά όνειρα, ιδρώτα και θάνατο. Ασπρόμαυρο, σχεδόν τετράγωνο, γυρισμένο σε 35άρι φιλμ, το φαντασματικό horror του 36χρονου σκηνοθέτη λειτουργεί και ως θεατρικό δωματίου, με τους δυο φαροφύλακες, εξαίσια ερμηνευμένους από τον Γουίλεμ Νταφόου και τον Ρόμπερτ Πάτινσον, εγκλωβισμένους σε ένα ανελέητο κυνήγι με τον χρόνο και την άγρια φύση, σε μια κοπιώδη κατάβαση στον Άδη χωρίς επιστροφή. Εικαστικά, το κιαροσκούρο του Έγκερς προσθέτει συνεχώς ατμόσφαιρα στη μινιμαλιστική πλοκή (υποψηφιότητα για Όσκαρ Φωτογραφίας στον Γιάριν Μπλάσκε), την ίδια στιγμή που ο πεισματάρης, σαδιστής Νταφόου προκαλεί τον νεαρό βοηθό του σε

μια εξέλιξη ανοιχτή και ανατρεπτική. Έργο δύο προσώπων με δύο όψεις, ο Φάρος ξεκινά ως παραλλαγή του Έντγκαρ Άλαν Πόε και ουσιαστικά εικονογραφεί μελανά τον Χέρμαν Μέλβιλ και τον Ρόμπερτ Λιούις Στίβενσον, προσηλωμένο σταθερά σε έναν σισύφειο διάλογο ανάμεσα στον ψαρωμένο Εφρέμ και στον μπαρουτοκαπνισμένο Τόμας. Το ξύπνημα στον εφιάλτη μοιάζει δίχως αύριο, πνιγμένο στην ένταση και τα σύμβολα, από τον φαλλικό φάρο ως την απόκοσμη γοργόνα, τεστάροντας ανδρισμό και αντοχές με ρόλους που εναλλάσσονται και παραισθήσεις που διαδέχονται η μία την άλλη. Η ταινία έκλεψε την παράσταση στο Δεκαπενθήμερο των Σκηνοθετών στο Φεστιβάλ Καννών και η απουσία της από τις κατηγορίες του α’ και β’ ανδρικού ρόλου, καθώς και της σκηνοθεσίας στα Όσκαρ είναι η κρουστή απόδειξη πως φέτος η Ακαδημία παρέβλεψε μια σημαντική περιοχή του ανεξάρτητου, ανερχόμενου σινεμά. ΔΑΝΑΟΣ 1-ΕΛΛΗ-ΜΙΚΡΟΚΟΣΜΟΣ

Σε ένα μυστηριώδες νησί, οι δυο φρουροί ενός απομονωμένου φάρου έχουν χρέος να μείνουν στο πόστο τους για απροσδιόριστο χρονικό διάστημα. Εκεί θα έρθουν κοντά, θα συγκρουστούν και τελικά θα βυθιστούν στα ανείπωτα μυστήρια αυτού του παράξενου μέρους.

Μετά τη σπιντάτη αναβίωση του Σέρλοκ Χολμς, το κοσμοπολίτικα φάλτσο αναμάσημα του Man from UNCLE, τον παράλογα πανάκριβο και εντελώς περιττό Βασιλιά Αρθούρο, και τη βόλτα του στην Ντίσνεϊλαντ με τον Αλαντίν, ο Γκάι Ρίτσι επιστρέφει στα γνώριμα λημέρια του και στα παλιά του κόλπα. Οι Gentlemen θυμίζουν έντονα το ξεκίνημά του, με τις Δύο καπνισμένες κάννες και το Snatch, πέφτοντας μέσα στο είδος που επανέφερε στο προσκήνιο –αν δεν επινόησε από την αρχή– το βρετανικό γκανγκστερικό με γενναίες δόσεις κωμωδίας. Η πλοκή, στο σενάριο που υπογράφει ο ίδιος, γεμίζει σελίδες και χαρακτηρίζεται από την επίμονη εικονογράφηση του λόγου με σκηνές απλώς συνοδευτικές, μανιακά μονταρισμένες, που δεν αφήνουν τον θεατή ούτε λεπτό να αναπτύξει διάλογο με τους χαρακτήρες. Βασίζοντας τη δαιδαλώδη, ηθελημένα απατηλή αφήγηση σε ένα υποτιθέμενο σενάριο, που ο πονηρός ντεντέκτιβ Φλέτσερ (Χιου Γκραντ) θέλει να πουλήσει στη Miramax(!) και με την εξιστόρησή του εκβιάζει τον αυτοδημιούργητο βαρόνο της κάνναβης στην Αγγλία, τον Αμερικανό Μίκι Πίρσον, λίγο πριν αυτός κλείσει μια προσοδοφόρα συμφωνία με έναν πάμπλουτο, ψωνισμένο Εβραίο, η ταινία γίνεται από την αρχή meta, κάτι που τη διαχωρίζει από τη σαρωτική ορμή των Καπνισμένων Καννών και του Snatch. Οι χαρακτήρες, αναλώσιμοι και μη, σωρεύονται, με τον προσωπικό βοηθό του Μίκι, τον Ρέιμοντ (Τσάρλι Χάναμ), να είναι ο πιο λειτουργικός, αν και όχι τόσο κρίσιμος, περιπλέκοντας και απο-

προσανατολίζοντας: ανάμεσα στις μπηχτές για την κοινωνική διαστρωμάτωση, τις μειονότητες και τις διαφορετικές προφορές, ο Ρίτσι κάνει πλάκα με την πολιτική ορθότητα όποτε του δίνεται η ευκαιρία, αλλά βασικά σκορπάει εξυπνάδες στο ιδίωμα της fun περιπέτειας με κακοποιούς που αποθρασύνονται και «ήρωες» που ελέγχονται. Του ταιριάζει, αλλά επαναλαμβάνεται.

VILLAGE RENTI 6,13,18-VILLAGE MALL 10,11,13-VILLAGE PAGRATI 4-VILLAGE FALIRO 4,5,8-VILLAGE AG.DIMITRIOS 2-ODEON GLYFADA 1-ODEON MAROUSI 1-ODEON ESCAPE 2,4,6-ΑΕΛΛΩ CINEMAX 1,2-CINERAMA-WEST CITY 3-ΕΜΠΑΣΣΥ-ΚΙΝΗΜΑΤΟΘΕΑΤΡΑ ΚΩΝΣΤΑΝΤΑΡΑΣΒΛΑΧΟΠΟΥΛΟΥ 2-ΝΑΝΑ CINEMAX 5-ΤΡΙΑ ΑΣΤΕΡΙΑ 1

Cosmic Candy Σκηνοθεσία: Ρηνιώ Δραγασάκη Πρωταγωνιστούν: Μαρία Κίτσου, Μάγια Πιπερά, Κίμωνας Κουρής, Δημήτρης Λάλος Μια μοναχική και ιδιόρρυθμη ταμίας αναγκάζεται να πάρει υπό την προστασία της το δεκάχρονο κορίτσι του διπλανού διαμερίσματος μετά τη μυστηριώδη εξαφάνιση του μπαμπά της.

Οι ονειροφαντασίες της Άννας (Μαρία Κίτσου) αποδίδονται με φρεσκάδα και γούστο από τη Ρηνιώ Δραγασάκη, που στην πρώτη της μεγάλου μήκους ταινία, μια διελκυστίνδα ποπ παραίσθησης, σαν την καραμέλα cosmic candy που σκάει ψυχοτροπικά, δημιουργώντας ένα σύμπαν πολύχρωμης απόδρασης και δραματικής κομεντί, η πλοκή επιβραδύνεται και οι ερμηνείες χάνουν τον στόχο τους. ΑΣΤΟΡ

Πρόβατα εναντίον λύκων 2 Sheep and wolves: Pig Deal Σκηνοθεσία: Βλαντίμιρ Νικολάεφ Δανείζουν τη φωνή τους οι: Πάνος Αποστολόπουλος, Ντίνος Σούτης, Νίκος Παπαδόπουλος, Ιφιγένεια Στάικου

Ι

there

Το ενωμένο χωριό των προβάτων και των λύκων ζει μια ήρεμη και ειρηνική ζωή, όταν ξαφνικά καταφθάνουν δυο απρόσμενοι επισκέπτες, μια πολική αλεπού και μια μικρή προβατίνα.

Ιστοριούλα από αυτές που θα γέμιζαν το πρόγραμμα θεματικών καναλιών για παιδιά, όπου η καλοσύνη προσπαθεί να νικήσει τις ζωώδεις δυνάμεις, όπως περιγράφεται κάποια στιγμή η μάχη ανάμεσα σε μια εξελιγμένη κοινωνία λύκων και προβάτων που ζουν μαζί ειρηνικά και σε μια οπισθοδρομική αγέλη, η οποία δεν δέχεται τις μοντέρνες αλλαγές. Καμία αναγωγή σε καταστάσεις εκτός της ιστορίας, αντιθέτως μια φτωχή σε ιδέες αφήγηση που ακολουθεί ένα απλό σενάριο, ενώ ελάχιστες πραγματικά αστείες ή σπιρτόζικες στιγμές δίνουν χρώμα στο δασικό τοπίο. Αυστηρά για μικρές ηλικίες, οι μεγαλύτεροι μάλλον θα ουρλιάζουν σαν λύκοι. * Κριτική από τον Τάσο Μελεμενίδη VILLAGE RENTI 1,14,17,19-VILLAGE MALL 12-VILLAGE PAGRATI 1,3-VILLAGE FALIRO 3,6-VILLAGE AG.DIMITRIOS 5-ODEON GLYFADA 2-ODEON MAROUSI 3-ODEON ESCAPE 6-ΑΕΛΛΩ CINEMAX 4-ΑΘΗΝΑΙΟΝ 2-ΑΝΟΙΞΗ 1-CINERAMA-WEST CITY 2-ΚΗΦΙΣΙΑ CINEMAX 2-ΚΙΝΗΜΑΤΟΘΕΑΤΡΑ ΚΩΝΣΤΑΝΤΑΡΑΣΒΛΑΧΟΠΟΥΛΟΥ 2-ΝΑΝΑ CINEMAX 5-ΟΣΚΑΡ-ΤΡΙΑ ΑΣΤΕΡΙΑ 1-ΜΑΡΙΑ ΕΛΕΝΑ ΟΝΑΡ-ΟΝΕΙΡΟ-ΖΕΑ

«Blink» στο Faust, σε σκηνοθεσία Τάσου Πυργιέρη.

Τις «μικρές» θεατρικές παραστάσεις με δυο-τρεις ηθοποιούς, ελάχιστα σκηνικά και κοστούμια, που συνήθως ανεβαίνουν σε εναλλασσόμενο ρεπερτόριο σε μικρές θεατρικές σκηνές, τις έχουμε φάει με το κουτάλι τα τελευταία χρόνια στην Αθήνα. Σε αυτή την τόσο περιορισμένη κλίμακα, όταν η σκηνική δράση εξελίσσεται κυριολεκτικά σε απόσταση αναπνοής από τον θεατή, το παραμικρό λάθος μεγεθύνεται ανεπανόρθωτα. Πόσο μάλλον αν οι ερμηνευτές δεν είναι απόλυτα ταλαντούχοι ή αν η σκηνοθεσία δεν αναγνωρίζει καταρχάς πού απευθύνεται – τότε όλα μπορεί να φαντάζουν δυσθεώρητα κακά.Ε, λοιπόν, στο Blink του Τάσου Πυργιέρη τα πάντα ήταν ολόσωστα! Ομολογώ πως δεν ανέβηκα με μεγάλες προσδοκίες στον δεύτερο όροφο του Faust της Καλαμιώτου, κυρίως επειδή δυσκολεύομαι ο ίδιος να παρακολουθήσω κάτι τόσο «in my face». Έχοντας ξεφυλλίσει βιαστικά το πρόγραμμα που με ενημέρωνε για τα βασικά –ένα αγόρι, ένα κορίτσι, στα early 20s τους, μια ερωτική ιστορία στο σύγχρονο Λονδίνο–, περίμενα άλλο ένα ατάκτως μεταφρασμένο ξένο κείμενο, αφειδώς μεταφερμένο για «εσωτερική κατανάλωση». Διαψεύστηκα! Αρχικά, υποκλίνομαι στις δύο φάτσες που λάτρεψα κατά την εξηντάλεπτη διάρκεια της παράστασης. Ο Θάνος Λέκκας και η Παναγιώτα Βιτετζάκη ξετύλιξαν από τα πρώτα λεπτά το ταλέντο και τη χημεία που έχουν αναπτύξει μεταξύ τους, καθώς μπλέκονταν και αλληλοσυμπληρώνονταν σωματικά, λεκτικά και ερμηνευτικά στο ένα μέτρο από τα πόδια μου. (Ομολογώ, επίσης, πως δεν μπόρεσα να μη σκεφτώ πόσο ταιριαστός θα ήταν ο Λέκκας σε άλλη «μεγάλη» παράσταση της σεζόν που, κατά τη γνώμη μου, σχεδόν καταστράφηκε από τον πρωταγωνιστή της). Οk, το κείμενο του Βρετανού Φιλ Πόρτερ, γραμμένο το 2012, δεν διεκδικεί δάφνες πρωτοτυπίας. Αν εξαιρέσουμε το εύρημα της κάμερας παρακολούθησης, πρόκειται για μια ακόμα ιστορία αγάπης ανάμεσα σε δυο παιδιά που προσπαθούν, μέσω της σχέσης που αναπτύσσουν, να γλιτώσουν από τα οικογενειακά φαντάσματα του παρελθόντος και να μιλήσουν, μέσα από αυτήν, για όλες τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν οι σημερινοί νέοι στο θέμα της επικοινωνίας, ειδικά στις μεγαλουπόλεις. Ήταν όμως τόσο προσεκτική η μετάφραση της Χριστίνας Μπάμπου-Παγκουρέλη, τόσο παθιασμένη η προσέγγιση του Πυργιέρη, ο οποίος εκμεταλλεύτηκε κάθε πτυχή της ιστορίας και κάθε τέχνασμα της σκηνικής συνθήκης, τόσο ταιριαστή η τοποθέτηση στη βιομηχανική, γυμνή σκηνή του Faust και, κυρίως, τόσο αυθεντικές οι ερμηνείες των ηθοποιών, που όλα λειτούργησαν ως απάντηση στο «γιατί;» πρέπει να γίνονται τέτοιες παραστάσεις. Έως 2/2, Παρ., Σάβ. 21:00, Κυρ. 18:00. Faust (Καλαμιώτου 11 & Αθηναΐδος 12, 210 3234095). αλέξανδροσ διακοσάββασ

Κυριακή απόγευμα και ανάμεσα στο πλήθος κόσμου

που βρισκόταν στο Μέγαρο Μουσικής για την Όμορφη Πόλη του Μίκη Θεοδωράκη ήταν δύσκολο να βρεις τον δρόμο σου χωρίς να ρωτήσεις τις ταξιθέτριες για τις δύο εκθέσεις του AnnexM, που ολοκληρώνονταν την ίδια βραδιά. Η δυσκολία όμως έκρυβε και τη γοητεία της, επειδή σου έδινε την ευκαιρία να δεις το Μέγαρο αλλιώς, την εσωτερική βιομηχανική και υπόγεια ομορφιά ενός κτιρίου μέσα από τις λαβυρινθώδεις εγκαταστάσεις του. Από τον Νοέμβριο του 2019, στο πλαίσιο του «Επί το έργον», παρουσιάστηκαν δύο εκθέσεις σε καλλιτεχνική διεύθυνση της Άννας Καφέτση, μία ατομική και μία ομαδική, που στόχο είχαν να αναδείξουν νέους καλλιτέχνες. Στο πρώτο επίπεδο έβλεπες το «Τίποτα δεν είναι αληθινό παρά μόνο ο τρόπος που νιώθω» του Νίκου Καναρέλη, σε επιμέλεια του Χριστόφορου Μαρίνου. Ο τίτλος, δανεισμένος από τo «Self-Portrait», ένα από τα πιο γνωστά τραγούδια του heavy metal γκρουπ Rainbow, είναι ιδανικός για το θέμα της έκθεσης. Μια σειρά από πορτρέτα απεικονίζουν το ίδιο άτομο, μια νεαρή έφηβη –στην προκειμένη περίπτωση η 16χρονη ανιψιά του ζωγράφου–, και διάφορες εκφράσεις του θυμού της. Π.χ. σε κάποια γυρνάει την πλάτη στον θεατή, σαν να είναι τιμωρία. Συνολικά, δημιουργεί μια ευρύτερη μεταφορά για τη δεύτερη δεκαετία του 21ου αιώνα. Για να πας στην επόμενη έκθεση, με τίτλο «Gone today, here tomorrow», σε επιμέλεια της Εύας Βασλαματζή, περνάς μέσα από τα καμαρίνια των καλλιτεχνών και οι φωνές τους, καθώς έκαναν πρόβα εκείνη την ώρα, σε ακολουθούσαν μέχρι τον τεράστιο χώρο του πρώην πάρκινγκ και τωρινού περάσματος για τους εργαζόμενους. Η Βασλαματζή διάλεξε καλλιτέχνες των οποίων η πρακτική εξελίσσεται με τα χρόνια και αφορά μια κριτική ματιά στην ίδια την ιδιότητα του καλλιτέχνη και στη θέση του μέσα στο σύστημα, καθώς και στη σχέση της με το κοινό. Η προσοχή στρέφεται κατευθείαν στα εντυπωσιακά κέρινα γλυπτά της Μαλβίνας Παναγιωτίδη, που απεικονίζουν διάφορα σημεία του σώματος σε αποσύνθεση και ακροβατούν μεταξύ ζωής και θανάτου. Μεγάλο ενδιαφέρον είχαν τα βίντεο από τις τολμηρές δράσεις που η Μαρία Θεοδωράκη πραγματοποιεί σε εκθεσιακούς χώρους, μπροστά σε διάσημα έργα, χωρίς άδεια. Ο Κοσμάς Νικολάου επισκέπτεται νοητικά μια έκθεση που δεν έχει βιώσει, τα Παναθήναια Παγκόσμιας Γλυπτικής του 1965. Ο Marcos Lutyens, με δύο βίντεο από διαδραστικές περφόρμανς του το 2016 στο Guggenheim της Νέας Υόρκης και το 2019 στο Μέγαρο, καλεί τον θεατή να αφεθεί σε μια υπνωτιστική εμπειρία. Καθώς φεύγεις, δεν γίνεται να μη σου μείνουν τα λόγια του Basim Magdy από το έργο του «Clowns» του 2014. Τροφή για σκέψη! μαρία παππά

30.1.20 – lifo

35

βιβλίο week

απ ό τη ν τ ίν α μα ν δ η λαρ ά

36 lifo – 30.1.20

Η μεγάλη, ρωσική ψυχή του Φιόντορ Ντοστογέφσκι Η κυκλοφορία της «Ρωσικής Ψυχής» με αποσπάσματα από το «Ημερολόγιο ενός συγγραφέα» του Φιόντορ Ντοστογέφσκι από τις εκδόσεις Πατάκη αποκαλύπτει το προσωπικό εργαστήριο και τις βασικές αρχές του σπουδαίου Ρώσου μυθιστοριογράφου.

Π

όσο καλά μπορεί να ξέρει κανείς τον Ντοστογέφσκι, ο οποίος μπορούσε εν τέλει να κρύβεται ακόμα και από τον ίδιο του τον εαυτό; Ίσως και καθόλου, αφού η γνώση του εαυτού δεν αρκεί για να δικαιολογήσει το πολύπλοκο εύρος του έργου του, αδύνατο να χωρέσει σε μια προσωπική εξήγηση ή ίσως φτιαγμένο ακριβώς για να αντέξει μακριά από αυτήν. Έχοντας ζήσει τα νεανικά του χρόνια εφιαλτικά και δύσκολα, δεν είχε πλέον να φοβάται κάτι, γι’ αυτό ξεμπέρδεψε από νωρίς με τα απτά δεδομένα της ψυχολογικής εξήγησης ή του χαρακτήρα. Βρέθηκε εξόριστος και σιδηροδέσμιος στη Σιβηρία για λόγους πολιτικούς, έχοντας γλιτώσει την εκτέλεση σχεδόν από θαύμα, μαθαίνοντας παράλληλα από πρώτο χέρι τι σημαίνει οσμή θανάτου, εκδίκηση, κακό και κυνισμός. Επιστρέφοντας στην πόλη, η μοίρα δεν ήταν καλύτερη, καθώς οι επιφανείς διανοούμενοι της Πετρούπολης δεν μπόρεσαν να ενσωματώσουν τον μόνιμο αποσυνάγωγο και τις πυρωμένες αλήθειες του στα λαμπερά σαλόνια τους. Μέσα σε όλα αυτά, οι απονενοημένοι έρωτες –για τη Μαρία Ισάγεβνα ή την Πωλίνα Σουσλόβα– του στερούσαν διαρκώς τη δικαίωση και η επιληψία του τόνιζε την άρνηση της κανονικής ζωής. Φύσει και θέσει αυτοβιογραφικά, πολλά από τα αποσπάσματα των έργων του είναι ποτισμένα με συμπεράσματα προερχόμενα από μια βιωμένη με ακραίο τρόπο πραγματικότητα. Ενδεχομένως να είναι αρκετά για να εξηγήσουν την αυξημένη ευαισθησία του Ντοστογέφσκι απέναντι στη βία κατά των γυναικών και των μικρών παιδιών, την τάση του να αντιστρέφει ιδανικά τους όρους πραγματικότητας και φαντασίας, να αναγνωρίζει, ως εκ τούτου, ως ιδανικό συνωμότη τον Θερβάντες και στο τέλος να ασπάζεται τα θερμά κείμενα της Γεωργίας Σάνδη σε σχέση με τις απλοϊκές εξηγήσεις των εκδυτικισμένων διανοουμένων του τύπου του Στεπάν Τροφίμοβιτς από τους Δαιμονισμένους. Όλα αυτά φαίνονται διάχυτα στο προσωπικό του εργαστήρι που είναι το Ημερολόγιο ενός συγγραφέα, το οποίο ανθολογείται με ακρίβεια σε ένα τομίδιο με τον χαρακτηριστικό τίτλο Η ρωσική ψυχή από τις εκδόσεις Πατάκη και τη σειρά «Πολύτιμοι Λίθοι», σε μετάφραση Αλεξάνδρας Ιωαννίδου. Σε αυτό σταχυολογούνται ουσιαστικά οι πιο καίριες παρεμβάσεις του αχανούς Ημερολογίου του Φιόντορ Ντοστογέφσκι, του οποίου η πλήρης έκδοση ολοκληρώθηκε μόλις το 2011 και εκτείνεται σε χίλιες πεντακόσιες πυκνογραμμένες σελίδες. Σε αυτήν τη συνοπτική ανθολόγηση με κείμενα υψηλής λογοτεχνικής διαύγειας ή ένθερμης πολεμικής ή ειρωνείας, σε ύφος ανάλογο με αυτό του αφηγητή των Δαιμονισμένων, διαφαίνεται το όραμα του Ντοστογέφσκι για την επιστροφή σε έναν κόσμο αθωότητας, όπου θα δεσπόζουν η ομόνοια και η αγάπη, ενώ προβάλλεται επίσης η ανάγκη του επαναπροσδιορισμού της ρωσικής ταυτότητας πέρα από τα στενά όρια ενός έθνους ή μιας επικράτειας. Είναι προφανές ότι η βάση

της αποτύπωσης ενός τέτοιου οράματος είναι μια χώρα όπου η ψυχή θα προασπίζεται «στόχους οικουμενικούς και πανανθρώπινους», όπως τους έθετε ο Πούσκιν. Ο εκθαμβωτικός και συντριπτικός στην υπερβατικότητά του χαρακτήρας ενός νέου κόσμου εκ των πραγμάτων καταργεί στα μάτια του οραματιστή Ντοστογέφσκι τον χαρακτήρα της καθημερινότητας που προασπίζονταν ο κόσμος της εμπειρίας και των επιστημών και οι ανάλογες αρχές του δυτικού Διαφωτισμού. Σχεδόν αναγκαστικά, λοιπόν, καταλήγει ένας μέγας αντιδραστικός, σε αντίθεση με αυτό που σημαίνοντες Ευρωπαίοι μελετητές, όπως η Ρόζαμουντ Μπάρτλετ, η οποία υπογράφει την εισαγωγή της Ρωσικής Ψυχής, επιμένουν να διαβάζουν ως «πανσλαβισμό» – ο Ντοστογέφσκι μάλλον δείχνει να προσβλέπει σε ένα ιδεατό σύμπαν, όπου δεν διαφεντεύουν πλέον το κράτος, οι διανοούμενοι ή η καθεστωτική Εκκλησία, αλλά ο ίδιος ο λαός με τη μεγάλη ψυχή, τη δύναμη της επιθυμίας και τον ρομαντικό μυστικισμό. Αυτά διέκρινε και ο Τζορτζ Στάινερ, ο οποίος στη μελέτη του Τολστόι ή Ντοστογέφσκι (μτφρ. Κώστας Σπαθαράκης, εκδόσεις Αντίποδες) επέμενε πως η «ρωσική σκευή ήταν κυριολεκτικά θεομανής» και πως «οι οραματιστές και οι κυνηγημένοι είναι εκείνοι που κατάφεραν να γράψουν τα τιτάνια βιβλία». Την τρικυμία που ξεσήκωσε ο Ντοστογέφσκι στο πέλαγος του αστικού μυθιστορήματος επέμενε να την αποκαλεί σαρωτική, παρόμοια με εκείνη που έφερε στο δράμα ο Σαίξπηρ. Καμία σχέση δεν έχει το έργο του, λοιπόν, με το κλασικό ευρωπαϊκό αστικό μυθιστόρημα του 19ου αιώνα που διαμορφώνεται την εποχή εκείνη και εύστοχα ο Στάινερ τοποθετεί τον Ρώσο συγγραφέα δίπλα σε εκπροσώπους του αμερικανικού μυθιστορήματος, όπως ο Μέλβιλ, ως προς τον υπερβατικό στόχο του και τη βαθιά μεταφυσική του δομή. Ίσως να βοηθούν και τα μεγέθη, καθώς τέτοιοι σπουδαίοι συγγραφείς βασανίζονται από την απεραντοσύνη της γης και του θαύματος που δικαιολογούν την υπερβολή σε χώρες όπου τα πάντα, σε αντίθεση με την ευρωπαϊκή ήπειρο, ήταν υπερμεγεθυμένα. Μπορεί οι απέραντες στέπες να μην πρωταγωνιστούν στις περιγραφές του Ντοστογέφσκι, ο οποίος επιμένει στα σκοτάδια του αστικού σύμπαντος, στα υπόγεια και στα χαμαιτυπεία, αλλά του επιτρέπουν να ονειρευτεί έναν κόσμο που εκτείνεται πέρα από τα όρια μιας χώρας. υτό φανερώνει το ουτοπικό και σχετικά μη προβεβλημένο διήγημα Όνειρο ενός γελοίου που παρεμβάλλεται ανάμεσα στα δοκίμια της Ρωσικής Ψυχής και φανερώνεται σχεδόν σαν μανιφέστο για το μέλλον της Ρωσίας, μοιάζοντας ταυτόχρονα αποκαλυπτικό και μεσσιανικό, χωρίς καν την παρουσία ενός Μεσσία. Με σύγχρονους όρους θα μιλούσαμε για κείμενο ακραίου ουτοπισμού ή χιπισμού, καθώς τα πάντα εδώ, όπως τονίζει ο αφηγητής, είναι λουσμένα στο φως, σαν τα

φιόντορ ντοστογέφσκι

Ρωσική Ψυχή: Επιλογή από το ημερολόγιο ενός συγγραφέα Μτφρ.: Αλεξάνδρα Ιωαννίδου Εκδόσεις Πατάκη Σελ.: 288

νησιά του ελληνικού αρχιπελάγους, σε τέτοιον βαθμό που σχεδόν «είχε την εντύπωση πως τα πάντα έλαμπαν εορταστικά, σαν έναν μεγάλο, άγιο, από παλιά αναμενόμενο θρίαμβο. Μια τρυφερή, σμαραγδένια θάλασσα πλατάγιζε ήσυχα στην ακτή, φιλώντας με αγάπη μια φανερή, ορατή, σχεδόν συνειδητή αγάπη. Τα ψηλά, υπέροχα δέντρα υψώνονταν σε όλο το μεγαλείο της άνθησής τους, ενώ τα ατελείωτα φυλλαράκια τους –είμαι σίγουρος γι’ αυτό– με χαιρετούσαν με το ήσυχο, τρυφερό τους θρόισμα και έμοιαζαν να προφέρουν λόγια της αγάπης. Οι ανεμώνες έλαμπαν με τα φωτεινά τους χρώματα (...). Στο τέλος είδα και γνώρισα όλους τους ανθρώπους της ευτυχισμένης αυτής γης». Όσο κι αν ο αφηγητής στο τέλος αποκαλύπτει πως τη γη αυτή την οραματίστηκε σε ένα όνειρο, ουσιαστικά αντιστρέφει τους όρους μεταξύ φανταστικού και πραγματικού, αφού η φαντασία έχει μεγαλύτερη ισχύ από την πραγματικότητα και το ενορατικό θάμβος αποκτά περισσότερη ενάργεια και δύναμη από τις «ανήμπορες λέξεις μας». Η «επιφάνεια», δηλαδή η αδιαμεσολάβητη σύλληψη ενός άλλου κόσμου, αποκτά άλλη διάσταση στα μυθιστορήματα του Ντοστογέφσκι και μόνο τυχαία δεν είναι, αφού συνιστά μέρος ενός άλλου, ενορατικού τρόπου ανάκτησης του πραγματικού. Όπως χαρακτηριστικά υποστηρίζει στο υπέροχο δοκίμιό του για τον Δον Κιχώτη, ο διάσημος ιππότης τρελαίνεται όταν αρχίζει να αναζητά το ρεαλιστικό στοιχείο, και όχι το αντίθετο: «Δεν τον ανησύχησε η εμφάνιση των μαγεμένων στρατών, αυτό είναι κάτι που δεν τίθεται υπό αμφισβήτηση. Πώς θα μπορούσαν αυτοί οι σπουδαίοι και υπέροχοι ιππότες να επιδείξουν όλη τους την αρετή, αν δεν περνούσαν όλες αυτές τις δοκιμασίες, αν δεν υπήρχαν ζηλιάρηδες γίγαντες και κακοί μάγοι;».

βιβλίο

ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ

week

Στέργιος Σουγιουτζόγλου Ένας κορυφαίος χρηματοοικονομικός αναλυτής γράφει το δικό του Σχέδιο για όλους τους εξερευνητές της ζωής.

Β

ρες την τάση της Δικαιοσύνης, πέραν της σχιζοφρένειας των νόμων». «Απελευθέρωσε την εξυπνάδα σου». «Υπερηφάνεια: H οπτασία και η πραγματικότητα που σε περιμένει». «Θα νικήσεις τον εγωισμό αν δεις πρώτα τι είναι». «Η ευεξία δείχνει την πορεία της επιτυχίας». Αυτές είναι κάποιες μόνο από τις προτάσεις - προτροπές - εξηγήσεις που θα διαβάσεις στο βιβλίο του Στέργιου Σουγιουτζόγλου Το Σχέδιο - Αφυπνίζοντας το πνεύμα της επιτυχίας. Μακριά από ένα απλό φιλοσοφικό πόνημα, το βιβλίο αυτό όχι μόνο συνοψίζει μια σειρά από συμπεράσματα που αφορούν την αντίληψή μας σε συνδυασμό με την καθημερινή αναζήτηση της ισορροπίας αλλά προτείνει και πρακτικές λύσεις που αποκαλύπτουν μια άλλη διάσταση της πραγματικότητας που ζούμε. Εξάλλου, στόχος του συγγραφέα ήταν να μοιραστεί τη δική του διαδρομή προς την αρμονία και να βοηθήσει όσο περισσότερους μπορεί να βρουν τη δική τους. Ένα βιβλίο αυτοπραγμάτωσης, ένας οδηγός αυτοεξέλιξης, δημιούργημα ενός πολυταξιδεμένου εξερευνητή της επιχειρηματικότητας που συλλέγει, συνδυάζει και μοιράζεται προσωπικές ανακαλύψεις και εμπειρίες ετών.

— Κύριε Σουγιουτζόγλου, διακριθήκατε σε μια αμιγώς «τεχνοκρατική» καριέρα. Πώς οδηγηθήκατε στην αναζήτηση της αυτοεξέλιξης; Η αναζήτηση της αλήθειας στην εργασία γίνεται μια μεταβιβάσιμη δεξιότητα. Ο στόχος αυτός είναι κοινός

στην επαγγελματική και στην προσωπική ζωή. Δεν αρκεί να την αναζητούμε αλλού, πρέπει να την εφαρμόζουμε, αν θέλουμε μια ζωή ολοκληρωμένη. Είναι πραγματική νίκη όταν οι προσωπικές μας αξίες και η ζωή μας δεν είναι δύο ξεχωριστά πράγματα αλλά μία πραγματικότητα.

— Η επιτυχία είναι κάτι που διδάσκεται; Δεν προσπαθώ να διδάξω την επιτυχία, θα ήταν υπερβολή. Υπάρχουν πολλά είδη επιτυχίας. Για μένα είναι μια κατάσταση όπου υπάρχει η μέγιστη αξιοποίηση των δυνατοτήτων μας, τόσο στο περιβάλλον μας όσο και στον μέσα κόσμο μας. Επομένως, θέλω να μεταδώσω κάποιες καλές ιδέες που θα μας την κάνουν πιο εύκολη. Πώς; Με ξεχασμένες σκέψεις και ερμηνείες των αρχαίων προγόνων μας που είναι επικαιροποιημένες, από τον Πυθαγόρα ως τους μύθους μας. Για παράδειγμα, η ανάπτυξη του ορθολογισμού είναι βασικότερο στοιχείο επιτυχίας και από το EQ, αλλά ποιος ξέρει από που να αρχίσει; — Τι σχέση έχει η ευεξία με την επιτυχία; Η επιτυχία δεν μπορεί να είναι τυχαία αλλά αποτέλεσμα μιας αφθονίας εσωτερικής που, καθώς δυναμώνει, αρχίζει να εξωτερικεύεται. Η ευεξία σήμερα, πέρα από στόχος πολυτελείας σε ένα ξενοδοχείο, είναι το αποτέλεσμα ενός καλού εσωτερικού detox, που μας καθαρίζει από βλαβερά μοτίβα σκέψης, αλλά και ισχυροποίησης του αυτοελέγχου. Αυτά μας δυναμώνουν τον νου και τη βούληση, ωθώντας μας προς τους στόχους μας. Είναι επιτεύξιμοι στόχοι; Ναι, είναι στόχος του βιβλίου να διευρύνει την αντί-

Το βιβλίο Το Σχέδιο - Αφυπνίζοντας το πνεύμα της επιτυχίας του Στέργιου Σουγιουτζόγλου κυκλοφορεί από τις εκδόσεις i-write. info@madegroup.co, #to_sxedio_the_plan

ληψή μας ώστε να τους πετύχουμε.

— Πώς ξεχωρίζει το βιβλίο σας από άλλα βοηθήματα αυτοβοήθειας που κυκλοφορούν; Εκτός του ότι έχει πραγματικά ασυνήθιστες ιδέες μεγάλης αξίας, υπάρχουν πολύ λίγοι σύντομοι δρόμοι για την πρόοδό μας. Οι δοκιμές πρέπει να γίνουν από εσένα, για να ανακαλύψεις τι λειτουργεί, να ενστερνιστείς τις ιδέες αυτές για να σου δώσουν τη δύναμή τους. Τα βιβλία αυτοανάπτυξης και τα αντίστοιχα μαθήματα αποτελούν σήμερα μια κερδοφόρα βιομηχανία, προσφέροντας το ίδιο καλό αποτέλεσμα που συζητήθηκε πριν από χιλιετίες. Ειλικρινείς αναζητητές της αξίας αλλά και αυτοί που εμμονικά ψάχνουν βοηθήματα διαβάζουν, γυρεύοντας την επόμενη ριζική μεταμόρφωσή τους. Πολλοί αναγνώστες αναζητούν επιτυχία, ενώ άλλοι προσπαθούν να καταλάβουν γιατί ένιωθαν άβολα καθώς μεγάλωναν, προσπαθώντας να οικοδομήσουν την εμπιστοσύνη που πάντα ήθελαν. Πολύ λίγοι, όμως, αναζητούν την επαγγελματική και προσωπική πληρότητα ειλικρινά και πώς να εφαρμόζουν την ανάλογη νοοτροπία στη ζωή τους. Αυτό το βιβλίο είναι αφιερωμένο σε αυτούς.

— Αν μπορούσατε να ξεχωρίσετε τις πιο σημαντικές συμβουλές σας, ποιες θα ήταν; Η νοημοσύνη καλλιεργείται, όπως και η βούλησή μας. Δεν μας το έδειξε κανείς, αλλά πότε δεν είναι αργά! Η επιτυχία είναι ένα μονοπάτι που μας δίνει ευεξία, όχι ένας τελικός στόχος, θα πρέπει να είμαστε διαρκώς επάνω. Η αυτοδιδασκαλία σήμερα είναι ο καλύτερος τρόπος για την επαγγελματική μας ανέλιξη. Η επιστήμη είναι ακόλουθος, όχι οδηγός στην αντίληψή μας. Ο εγωισμός μας δημιουργεί μοτίβα παραλογισμού, πρέπει να τον αντιμετωπίσουμε. Η στιγμή της αφύπνισής μας θα έρθει από την εγκαθίδρυση μιας νέας αντίληψης που παρουσιάζεται για να απελευθερωθεί κανείς από κάθε φαύλο κύκλο στη ζωή του.

30.1.20 – lifo

37

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ

week

ΠΟΛΥΧΏΡΟΣ ΤΟΥ ΣΥΛΛΌΓΟΥ «ΟΙ ΦΊΛΟΙ ΤΗΣ ΜΟΥΣΙΚΉΣ» Μέγαρο Μουσικής Αθηνών, Πέτρου Κόκκαλη 1, Αθήνα 6/2/20, 17:00 Είσοδος ελεύθερη

Το Ίδρυμα Μιχελή γιορτάζει 40 χρόνια προσφοράς

Το Ίδρυμα Μιχελή στεγάζεται στη λεωφόρο Βασιλίσσης Σοφίας 79 σε πολυκατοικία που σχεδίασε ο Παναγιώτης Μιχελής. www. michelisfoundation.gr Τηλ. 210 7218626

Η πνευματική κληρονομιά των Παναγιώτη και Έφης Μιχελή προάγει μέχρι σήμερα την πνευματική ζωή της χώρας.

Τ

ο Ίδρυμα Μιχελή αποτελεί έναν φορέα προαγωγής και διάδοσης της αισθητικής και της φιλοσοφίας της τέχνης. Δημιούργημα του Παναγιώτη και της Έφης Μιχελή, λειτουργεί ως συνέχεια του οράματός τους, που δεν ήταν άλλο από την ουσιαστική συμβολή στην πνευματική ζωή της χώρας. Άλλωστε, η ζωή και το έργο των ιδρυτών ήταν αφιερωμένα στη σύγχρονη αισθητική στην Ελλάδα μέσα από την αρχιτεκτονική, τη ζωγραφική και την τέχνη εν γένει. Το ίδρυμα, που κλείνει 40 χρόνια, πραγματοποιεί καλλιτεχνικές εκθέσεις, διεθνή συνέδρια, σεμινάρια, διαλέξεις και επιστημονικές εκδόσεις, ενώ έχει καθιερώσει τη λειτουργία της Θέσης Μιχελή στο Πανεπιστήμιο Κρήτης για τη διδασκαλία της Αισθητικής. Διαθέτει, επίσης, Βιβλιοθήκη Αισθητικής, μοναδική στον τομέα της στην Ευρώπη, ανοιχτή στο κοινό για επιτόπια μελέτη, που ειδικεύεται σε θέματα αρχιτεκτονικής, καλών τεχνών και φιλοσοφίας. Ο πρόεδρος του Δ.Σ. Λάμπρος Γ. Αναγνωστόπουλος μας μιλά για τους ιδρυτές, τους στόχους αλλά και την επόμενη φάση του ιδρύματος, καθώς και για την εσπερίδα που διοργανώνεται στις 6 Φεβρουαρίου με θέμα «Αισθητική: Αρχιτεκτονική, Αρχαιολογία, Αρχιτεκτονική Τοπίου».

— Οι Παναγιώτης και Έφη Μιχελή υπήρξαν δύο σημαντικές προσωπικότητες που διαμόρφωσαν την πνευματική ζωή της Ελλάδας, ενώ ταυτόχρονα διατηρούσαν έναν διαρκή διάλογο με το εξωτερικό. Μιλήστε μας γι’ αυτούς τους ανθρώπους και τη σχέση τους με τη γενιά

38 lifo – 30.1.20

του ’30. Οι δύο αυτές προσωπικότητες υπήρξαν μέλη της πνευματικής πρωτοπορίας της εποχής τους, της Ελλάδας του Μεσοπολέμου και των πρώτων μεταπολεμικών χρόνων. Συνομίλησαν και συναναστράφηκαν με ό,τι πιο σύγχρονο συνέβαινε στο εξωτερικό, διαμορφώνοντας εκείνο το αμάλγαμα που βοήθησε την Ελλάδα να κάνει ένα βήμα μπροστά. Το 1946 η ναΐφ ζωγράφος Έφη Μιχελή παντρεύτηκε τον διαπρεπή αισθητικό, αρχιτέκτονα, συγγραφέα και καθηγητή της Σχολής Αρχιτεκτόνων του ΕΜΠ, Παναγιώτη Α. Μιχελή. Μαζί ταξίδεψαν σε όλη την Ελλάδα, στην Ευρώπη και στην Αμερική. Το 1960 ο Μιχελής διοργάνωσε στην Αθήνα το Δ’ Διεθνές Συνέδριο Αισθητικής και δύο χρόνια αργότερα ίδρυσε την Ελληνική Εταιρεία Αισθητικής. Ταυτόχρονα, η Έφη Μιχελή εργάστηκε για την προβολή της γυναικείας καλλιτεχνικής δράσης. Δημιούργησε μια σημαντική σειρά έργων ναΐφ ζωγραφικής που σήμερα βρίσκονται σε πινακοθήκες της Ελλάδας και σε μουσεία του εξωτερικού. Υπήρξε πρωτεργάτρια της δημιουργίας της Διεθνούς Γυναικείας Μορφωτικής Ομοσπονδίας με έδρα το Παρίσι (της οποίας το 1980 εξελέγη πρόεδρος παμψηφεί), ενώ τιμήθηκε με πολλές καλλιτεχνικές διακρίσεις και μετάλλια.

— Το ίδρυμα δημιουργήθηκε από την Έφη Μιχελή το 1979. Ποια είναι τα θέματα με τα οποία ασχολήθηκε και ποια η Θέση Μιχελή στο Πανεπιστήμιο Κρήτης; Θεωρείτε πως κάποιες πρωτοβουλίες λειτούργησαν «αντικαθιστώντας» το επίσημο κράτος; Εδώ και σαράντα χρόνια το ίδρυμα έχει οργανώσει πολλά και

Ο κ. Λάμπρος Αναγνωστόπουλος, ο σημερινός πρόεδρος του ιδρύματος.

φωτό: zavos

Στις 6 Φεβρουαρίου το ίδρυμα διοργανώνει την εσπερίδα με θέμα «Αισθητική: Αρχιτεκτονική, Αρχαιολογία, Αρχιτεκτονική Τοπίου» με διακεκριμένους επιστήμονες του εξωτερικού, οι οποίοι έρχονται στην Αθήνα για να παρουσιάσουν και να συζητήσουν τις σύγχρονες τοπιακές προσεγγίσεις και τάσεις. Αναλυτικά, το πρόγραμμα της εσπερίδας μπορείτε να το βρείτε στην ιστοσελίδα του ιδρύματος, www. michelisfoundation.gr.

σημαντικά διεθνή επιστημονικά συνέδρια και ημερίδες, καθώς και εκθέσεις ζωγραφικής και φωτογραφίας, τόσο σε διάφορες πόλεις της Ελλάδας όσο και στο εξωτερικό. Παράλληλα, έχει εκδώσει πάνω από 30 δοκίμια και επιστημονικές μελέτες, επανεκδίδει τα βιβλία του Παναγιώτη Μιχελή, έχει επιχορηγήσει πάνω από 400 υποτροφίες για μεταπτυχιακές σπουδές και λειτουργεί και εμπλουτίζει διαρκώς τη Βιβλιοθήκη Αισθητικής, μοναδική στον τομέα της στην Ευρώπη. Επίσης, από το ακαδημαϊκό έτος 1998-99 επιχορηγεί το Πανεπιστήμιο Κρήτης για τη λειτουργία μιας ακαδημαϊκής θέσης, της Θέσης Μιχελή, με γνωστικό αντικείμενο τις αισθητικές θεωρίες. Υπ’ αυτή την έννοια, μπορούμε να ισχυριστούμε ότι λειτουργούμε υποστηρικτικά/συμπληρωματικά ως προς το επίσημο κράτος σε τομείς που χρειάζονται υποστήριξη.

— Πόσο σημαντικός ήταν ο ρόλος του Δ.Σ., το οποίο αποτελούνταν από μαθητές του Παναγιώτη Μιχελή και φίλους της Έφης Μιχελή, που γνώριζαν τους ιδρυτές και το όραμά τους; Από την ίδρυσή του μέχρι το 1984, τη διοίκηση και διαχείριση του ιδρύματος ασκούσε η ίδια η Έφη Μιχελή. Μετά τον θάνατό της και με βάση τη διαθήκη της μια πενταμελής ομάδα από φίλους και συνεργάτες του ζεύγους, ο πατέρας μου Γιώργος Λ. Αναγνωστόπουλος, ο Διονύσης Α. Ζήβας, η Αγνή Ζήρου-Περιστεράκη, ο Γιάννης Κωστόπουλος και ο Αθανάσιος Τζάρτζανος, ανέλαβαν μέλη του πρώτου Δ.Σ. και ουσιαστικά θεμελίωσαν το ίδρυμα. Και τα πέντε αυτά μέλη αποτέλεσαν την ευρύτερη οικογένεια του ζεύγους και μοιράστηκαν το όραμά του, ενώ η αγαστή συνεργασία τους, η διάθεση να συνεισφέρουν, αμισθί φυσικά, στο ίδρυμα αλλά και στην επιστημονική και πολιτιστική κοινότητα της χώρας μας ευρύτερα, και οι πλούσιες επιστημονικές τους γνώσεις αποτέλεσαν εφαλτήριο για την εξέλιξη και τη διεύρυνση του ιδρύματος.

— Το Ίδρυμα Μιχελή έκλεισε 40 χρόνια. Ποια είναι η επόμενη μέρα και η θέση του επόμενου Δ.Σ. υπό τη δική σας προεδρία; Έχοντας γνωρίσει και συναναστραφεί με την Έφη Μιχελή αλλά και έχοντας παρακολουθήσει την άοκνη και επιτυχημένη προσπάθεια του πατέρα μου και των συνεργατών του, έχω πλήρη επίγνωση του βάρους της ευθύνης που αναλαμβάνουμε ως νέα μέλη του Δ.Σ. Δεν είναι μόνο ότι είναι εξαιρετικά δύσκολο να αντικαταστήσει κανείς σήμερα αυτές τις προσωπικότητες – και γίνεται ακόμα δυσκολότερο, μια και τα οικονομικά δεδομένα τα τελευταία δέκα χρόνια έχουν αλλάξει άρδην. Παρ’ όλα αυτά, αποτελεί μεγάλη πρόκληση για μένα προσωπικά αλλά και για τα υπόλοιπα μέλη του σημερινού Δ.Σ. η συνέχιση και διεύρυνση του έργου του ιδρύματος και η προσαρμογή του στη σύγχρονη πραγματικότητα. Η επέτειος της συμπλήρωσης των 40 χρόνων αποτελεί αφετηρία για μια εξίσου μακρόχρονη και –ευελπιστούμε– επιτυχημένη πορεία του ιδρύματος στο μέλλον.

Δ

εν έχει «προοπτική» αυτό το σκηνικό. Δεν υπάρχουν έπιπλα, δεν υπάρχει η συνήθης πολυκοσμία ενός τσεχοφικού έργου. Υπάρχουν μονάχα τρεις γυναίκες διαφορετικών ηλικιών. Στέκονται, κάθονται ή περπατούν μπροστά από έναν ξύλινο τοίχο με παλιές απλίκες. Κλικ, κλικ, ο επαναλαμβανόμενος ήχος της κάμερας: κάποιος τις φωτογραφίζει. Βρισκόμαστε στο «πριν» ή στο «μετά»; Δεν είναι ξεκάθαρο αν τα γεγονότα έχουν συμβεί ήδη ή αν πρόκειται να συμβούν. Οι γυναίκες έχουν γεράσει πρόωρα ή οι τρεις ηθοποιοί (Καρυοφυλλιά Καραμπέτη, Μαρία Κεχαγιόγλου, Αθηνά Μαξίμου) επιδίδονται σε στυλιστικά νάζια με τα μαλλιά τους; Σιγά σιγά κόσμος μαζεύεται, ο διάδρομος μετατρέπεται σε σαλόνι ευυπόληπτου αστικού σπιτιού: το βουητό μιας γιορτής, το πάρε-δώσε μιας επετείου, δεν έχει τόσο σημασία η αφορμή όσο ότι οι άνθρωποι συγκεντρώνονται, κάνουν δώρα, σερβίρουν τσάι, θυμούνται τα παλιά –α! προπαντός αυτό–, κι αν η ομήγυρη σταθεί τυχερή θα εμφανιστεί κι ένας γοητευτικός αντισυνταγματάρχης που θα πυροδοτήσει αναμνήσεις, θα ξυπνήσει πάθη, θα φέρει μια αύρα αισιοδοξίας, τόσο δυσανάλογα υψηλή, ώστε να μοιάζει σχεδόν ψεύτικη. Μα πώς μπορεί να ελπίζει κανείς ότι η ζωή μετά από διακόσια χρόνια θα είναι απίστευτα όμορφη και λαμπερή σ’ αυτόν τον πλανήτη; Έναν αιώνα μετά, μάλλον έχουμε πάψει να τρέφουμε τέτοιες ελπίδες. Ο ήρωας όμως, αυτός ο άνδρας με τη στολή που τον λένε Βερσίνιν (Αιμίλιος Χειλάκης), επιμένει. Και επειδή επιμένει και επειδή η μουσική τον πιστεύει και τον τυλίγει, το κλίμα αλλάζει και η σκηνή γεμίζει γέλια, και η μεσαία αδελφή χαίρεται, και, ναι, μπορούμε να πούμε πως ήταν μια ωραία βραδιά τελικά! Έσπασε για λίγο η μονοτονία της επαρχιακής ζωής... Από τη μια το πλήθος και ο θόρυβος των ανθρώπων, από την άλλη η απέραντη μοναξιά. Κουρασμένοι κουρνιάζουμε σαν πουλιά στις εσοχές του τοίχου. Η ζωή μας γεμίζει έπιπλα και λίγολίγο δεν μπορούμε να κινηθούμε. Ο χρόνος είναι ενιαίος: ταυτόχρονα συνυπάρχουν μέσα μας όσα συνέβησαν, όσα συμβαίνουν και όσα θα συμβούν. Ο σκηνοθέτης αντιστέκεται σθεναρά στη γραμμικότητα του χρόνου. Υποβαθμίζει εσκεμμένα όλα τα «μεγάλα» επεισόδια (τον έρωτα της Μάσας, τον θάνατο του Τούζενμπαχ κ.ά.) που δημιουργούν συνήθως την ψευδαίσθηση των «ορόσημων», των γεγονότων-σταθμών που τέμνουν και κορυφώνουν τη δράση. Όχι, το νόημα βρίσκεται πέρα από το γεγονός, πέρα από το ορατό. Οι Τρεις Αδελφές του Καραντζά είναι γερασμένες από το πρώτο λεπτό. Τίποτα κραυγαλέο και μεγαλόφωνο δεν έρχεται να το αλλάξει αυτό. Οι περισσότεροι σκηνοθέτες (και ηθοποιοί) πλάθουν

επί σκηνής «κανονικές» ηρωίδες. Προσπαθούν να μας δείξουν την ιδιαιτερότητα της καθεμιάς, τον χαρακτήρα που είναι συνυφασμένος με την ηλικία, το επάγγελμα ή την προσωπική της ζωή. Ο Καραντζάς όμως δεν ενδιαφέρεται για τα «ατομικά», τα εξωτερικά γνωρίσματά τους. Εστιάζει στο παλλόμενο είναι τους. Βλέπει τις τρεις αδελφές να αντιστέκονται. Όχι ότι οι τσεχοφικές ηρωίδες δεν είναι, και στη δική του ανάγνωση, αιχμάλωτες της μνήμης και της φθοράς, ευάλωτες στις καταστρεπτικές συνέπειες της επανάληψης και της συνήθειας που σκοτώνει κάθε élan vital. Ταυτόχρονα, όμως, υπάρχει κάτι μέσα τους που παραμένει άσβηστο: το επιθυμητικό εγώ. Αυτό το εγώ που είναι δυνάμει: ασταθές, ανοιχτό, μεταβαλλόμενο. Που αρνείται να παγιωθεί σε μια αμετάβλητη μορφή και να πεθάνει. Που αναζητά διαρκώς την ελευθερία, την αγάπη, τη δημιουργία, την εξέλιξη. Κάποια στιγμή η Αθηνά Μαξίμου στέκεται με τα μάτια καρφωμένα σε ένα μακρινό σημείο, αποκομμένη απ’ όσα συμβαίνουν γύρω της, σαν να βλέπει όραμα. Αποσβολωμένη, εμπύρετη, με μάγουλα σκαμμένα, δεν σταματά να επαναλαμβάνει: «Στη Μόσχα, στη Μόσχα, στη Μόσχα». Ένα ανθρώπινο ερείπιο που φλέγεται. Και ταυτόχρονα, όπως ονειρευόταν ο Αρτό, «στέλνει σινιάλα μέσα από τις φλόγες». Οι τρεις αδελφές είναι μέσα κι έξω από την αυταπάτη τους ταυτόχρονα. Από τη μια νιώθουν ότι σπαταλήθηκαν, ότι η ζωή τους πήγε χαμένη, ότι δεν θα πάνε στη Μόσχα. Δεν εγκαταλείπουν όμως: οι σπαρακτικοί μονόλογοι των τριών ηθοποιών στο κλείσιμο της παράστασης το καθιστούν ξεκάθαρο. Θα συνεχίσουν να επιθυμούν μέχρι τελικής πτώσης. Όσο κι αν δέχονται χτυπήματα, όσο κι αν συμβιβάζονται με μια άχαρη δουλειά ή έναν μικρόνοο σύζυγο, πάντοτε θα υπάρχουν «τα αποδημητικά πουλιά που ξεκινούν κάθε άνοιξη, εδώ και χιλιάδες χρόνια, χωρίς να ξέρουν γιατί φεύγουν...». Ανιχνεύουν το παρελθόν και αναζητούν διαφυγή στο μέλλον. Οι τοίχοι παραμερίζουν ξαφνικά και ω, τι αποκάλυψη! Όλα έχουν γίνει λευκά και ο ουρανός γαλάζιος! Οι τρεις αδελφές γδύνονται και φορούν τα παιδικά τους φορέματα. Στροβιλίζονται και χορεύουν γελώντας στην αυλή του σπιτιού τους, ενώ οι νιφάδες πέφτουν στο πρόσωπό τους. Ξαφνικά, ο χρόνος έχει συμπτυχθεί απόλυτα. Όλοι οι εαυτοί ενώνονται σε έναν: ο παλιός, ο τωρινός και ο μελλοντικός συναντιούνται μια μέρα που χιονίζει κι όλα μοιάζουν διαφορετικά. Είναι σπουδαίο το επίτευγμα του Καραντζά, δηλαδή το πώς καταφέρνει να τοποθετήσει το ανθρώπινο στο σημείο τομής των τριών διαστάσεων του χρό-

ΆΝΤΟΝ ΤΣΈΧΟΦ «Τρεις Αδελφές» Μετάφραση: Αλέξανδρος Ίσαρης – Γιώργος Δεπάστας Σκηνοθεσία: Δημήτρης Καραντζάς Σκηνικά: Μαρία Πανουργιά Κοστούμια: Ιωάννα Τσάμη Μουσική: Δημήτρης Καμαρωτός Κίνηση: Χρήστος Παπαδόπουλος Φωτισμοί: Αλέκος Αναστασίου Σύμβουλος δραματουργίας: Αντώνης Αντωνόπουλος Βοηθός σκηνοθέτη: Ασημίνα Αναστασοπούλου Παίζουν: Καρυοφυλλιά Καραμπέτη, Αιμίλιος Χειλάκης, Αθηνά Μαξίμου, Μαρία Κεχαγιόγλου, Ορφέας Αυγουστίδης, Κωνσταντίνος Αβαρικιώτης, Σύρμω Κεκέ, Γιάννης Κλίνης, Αινείας Τσαμάτης, Ευδοξία Ανδρουλιδάκη, Νίκος Μάνεσης και οι Υβόννη Μαλτέζου και Δημήτρης Πιατάς ΘΈΑΤΡΟ ΒΕΆΚΗ Στουρνάρη 32, 210 5223522 Από 17/1. Τετ. & Κυρ.

19:00, Πέμ. 20:00, Παρ.

21:00, Σάβ. 18:00 & 21:00 Εισ.: €15-25

νου. Το μέλλον υπάρχει ήδη στο παρελθόν. Επιστρέφουμε σε κάτι που θα συμβεί. Και αυτοί οι ατέρμονοι κύκλοι του Εγώ διαγράφονται με ανατριχιαστική και συγχρόνως συγκινητική διαύγεια στη διάρκεια της παράστασης. Να τονίσω εδώ την απόλυτη εναρμόνιση του σκηνοθετικού οράματος με εκείνα των υπόλοιπων συντελεστών. Η μουσική του Δημήτρη Καμαρωτού, η σκηνογραφία της Μαρίας Πανουργιά και ο φωτισμός του Αλέκου Αναστασίου ενώνονται για να προσδώσουν πρωτοφανή ισχύ και πειθώ στο σύμπαν του Τσέχοφ και του Καραντζά. Η μουσική είναι σαν να λέει όσα οι ήρωες δεν μπορούν, εκφράζει διακριτικά την εμμονή τους, το πέταγμά τους, τη λαχτάρα τους. Πλάθει μια δική της, παράλληλη και ζωτική δραματουργία που ενισχύει τη συναισθηματική μας εμπλοκή. Η σκηνογραφία, επίσης, αφηγείται την ιστορία των Τριών Αδελφών χωρίς λόγια, μόνο με εικόνες. Συνθέτει μια οπτική αλληγορία για τη σχέση τους με τον χρόνο, για την ασφυξία των αντικειμένων, για τα φυτά που ξεραίνονται και τα λουλούδια που ανθίζουν, για τις εσοχές στον τοίχο όπου θέλουμε να χωθούμε, αλλά και για το «μεγάλο γαλάζιο» μέσα μας που μένει πάντοτε ενεργό, ένα κάλεσμα στο μέλλον.

θέατρο

ΤΡΕΙΣ ΑΔΕΛΦΈΣ

week

Ο

ι ερμηνείες δεν αποδεικνύονται όλες εξίσου εύστοχες και θα έπρεπε ίσως μερικές από αυτές να ακονιστούν περισσότερο. Αμήχανη είναι π.χ. η παρουσία της Ανφίσας (Υβόννη Μαλτέζου), ενώ ο Δημήτρης Πιατάς, ως γιατρός, θα μπορούσε να δουλέψει περισσότερο την τοποθέτηση της φωνής του. Όσο για τον λευκοντυμένο βωβό «άγγελο», αυτός δεν καταφέρνει να πείσει για την αναγκαιότητά του. Εξαιρετική η Αθηνά Μαξίμου ως Ιρίνα, ενώ οι δύο άλλες ηθοποιοί, η Καρυοφυλλιά Καραμπέτη (Όλγα) και η Μαρία Κεχαγιόγλου (Μάσα), μοιάζουν περισσότερο οικείες σ’ εμάς, με το δράμα τους να διαγράφεται πιο αναγνωρίσιμο. Μας κατακτούν συναισθηματικά μονάχα στο τέλος. Ο Αιμίλιος Χειλάκης, ενώ διατηρεί την ειρωνεία που αναπόφευκτα κατοικεί σε έναν μονόλογο εξιδανίκευσης της μελλοντικής ζωής στον πλανήτη, ταυτόχρονα αποδίδει και τη γνησιότητα του συναισθήματος, τον ρομαντισμό και την ειλικρίνεια του ήρωα. Η Σύρμω Κεκέ είναι αφοπλιστική και απολαυστική ως Νατάλια, η κωμική ανάσα που τόσο χρειάζεται. Ανεξαρτήτως των όποιων αστοχιών, η δύναμη της ανάγνωσης του Δημήτρη Καραντζά παραμένει αμείωτη. Έχουμε να κάνουμε με μια πολύ σημαντική παράσταση, που συλλαμβάνει και αποτυπώνει με πάθος, λυρισμό και ποιητικότητα τη σχέση ανθρώπου και χρόνου στην πιο καθαρή της μορφή. Η ιστορία, τα συγκεκριμένα γεγονότα, δεν έχουν τόση σημασία εδώ. Σημασία έχει η ένταση της επιθυμίας. Σημασία έχει ότι για πρώτη φορά εισπράττουμε τόσο άμεσα, τόσο καθολικά, τόσο συμπυκνωμένα τη διττή αίσθηση της πικρής ματαίωσης και της άσβηστης λαχτάρας που εκπορεύεται από τον ψυχισμό των τριών ηρωίδων. Κι αυτή η αίσθηση θα μας στοιχειώνει και θα μας συναρπάζει για πολύ καιρό ακόμα...

Μια εξαιρετική ανάγνωση ενός κλασικού έργου

α πο τη λο υιζα α ρκο υμα ν εα

Ο Δημήτρης Καραντζάς σκηνοθετεί το αριστούργημα του Άντον Τσέχοφ.

30.1.20 – lifo

39

ααπο ποτον τη χρ λου η στο ιζα αρ κο π αρ υμ ιδαν η εα

Ο

Δημήτρης Τάρλοου, έχοντας διανύσει 20 χρόνια θεατρικής ζωής στο ιστορικό θέατρο Πορεία, εμπνεόμενος από το ποίημα του Ανδρέα Εμπειρίκου «Εις την Οδό των Φιλελλήνων», σκηνοθέτησε την παράσταση «Δόξα Κοινή», όπου ποίηση, έρωτας και θάνατος καθαγιάζονται και το σκοτάδι διαλύεται κάτω από το υπέρλαμπρο ελληνικό φως. Το κείμενο, το οποίο υπογράφει ο Στρατής Πασχάλης, αποτελείται από ποιήματα που καλύπτουν το σύνολο της ελληνικής λυρικής παράδοσης, από τη Σαπφώ μέχρι τον Σολωμό και από τον Καβάφη μέχρι τον Ελύτη. Διαφορετικές ποιητικές διάλεκτοι, εικόνες της καθημερινότητας, πανάρχαια τελετουργικά, γλωσσικό και πολιτιστικό παρελθόν γίνονται ένα στη σκηνή για να υμνήσουν τον έρωτα ως την απόλυτη αξία του ελληνικού πνεύματος.

— Ποιο ήταν το έναυσμα για ένα τέτοιο θεατρικό τόλμημα; Ότι ήθελα πάρα πολύ να ασχοληθώ με το ποιητικό θέατρο και ότι θεώρησα την ενασχόληση με την ελληνική ποίηση μια πάρα πολύ καλή άσκηση. Επίσης, είχα μνήμες από δουλειές άλλων που με ενέπνευσαν, όπως μια παράσταση του Βασίλιεφ που είχα δει πριν από πολλά χρόνια στη Μόσχα και ήταν βασισμένη σε ποίηση του Πούσκιν. Ήταν σχετικά απλός ο τρόπος που λειτουργούσε η παράσταση τότε στο θέατρο του Βασίλιεφ, το οποίο έμοιαζε με εκκλησία και οι θέσεις των θεατών ήταν σαν στασίδια. Οι ηθοποιοί απλώς σηκώνονταν και δημιουργούσαν μια σκηνή από το τίποτα, μέσα από τους στίχους. Εδώ είχε επιχειρηθεί από τον Λιβαθινό στην Πειραματική Σκηνή του Εθνικού, πάλι σε δραματουργία του Στρατή Πασχάλη, όπως τώρα.

— Πρέπει να ομολογήσω ότι θεώρησα συμβολική την αναφορά στον τίτλο του ποιήματος του Εμπειρίκου. Σαν να ήρθε η ώρα να επιστρέψουν οι φιλέλληνες για να μας σώσουν. Είναι το ποίημα που απήγγειλα για να μπω στη σχολή του Εθνικού. Έτσι, η «Οδός των Φιλελλήνων» υπήρξε πάντα για μένα οδηγός και νομίζω ότι στην παρούσα στιγμή μπορεί να ξαναγίνει, με μια έννοια. Είναι όντως μια συμβολική ονομασία. Καταλαβαίνω ότι οι φιλέλληνες είναι κάποιοι ξένοι που σπλαχνίστηκαν ή κατάλαβαν την ουσία αυτού του τόπου. Από αυτή την πλευρά με αφορά, γιατί ο πατέρας μου, ο οποίος δεν ήταν Έλληνας, έζησε στην Ελλάδα 15 χρόνια και κατάλαβε την ουσία του τόπου, όλως τυχαίως εξέθετε έργα του στην γκαλερί Ώρα, η οποία βρισκόταν ακριβώς εκεί, Όθωνος και Φιλελλήνων . Από την άλλη, πιστεύω ότι οι ίδιοι οι Έλληνες –θεωρώ τον εαυτό μου Έλληνα παρόλο που έχω μια μεικτή καταγωγή– μπορούμε να επιστρέψουμε στην ποίηση απενοχοποιημένα, κυρίως μ' έναν στόχο: να ανακαλύψουμε πάλι τη συνέχεια της γλώσσας και μέσω αυτής το ίδιο το συναίσθημα. Νομίζω ότι τα νέα ελληνόπουλα μπορούν και θέλουν. Ίσως, λοιπόν, μέσα από μια παράσταση η οποία απενοχοποιεί την ποίηση ή, τουλάχιστον, δεν την τοποθετεί σε ηλίθια βάθρα ανόητων διονυσιακών εορτών μπορούμε να ξαναδούμε λίγο την ποίηση όπως πρέπει. Ως κέντρισμα της φαντασίας και του ίδιου του αισθήματος, και δεν εννοώ την αισθηματολογία. Εκεί υπάρχει μια παρεξήγηση. Ο σουρεαλισμός, που κι αυτός υπήρξε παρεξηγημένος για ένα μεγάλο διάστημα, ως μείξη της

γλώσσας τολμάει να χρησιμοποιεί ελεύθερα δημοτική και καθαρεύουσα με έναν πάρα πολύ αναπάντεχο τρόπο και αυτό εξάπτει τη φαντασία και τις αισθήσεις. Όλες οι μορφές του ελληνικού μοντερνισμού, φιλτραρισμένες, πιστεύω ότι μπορούν να δημιουργήσουν ένα πυκνό, ωριαίο θέαμα. Να υπενθυμίσουμε στους θεατές ότι η ποίηση και η γλώσσα είναι μία και μπορούμε να τη διατρέξουμε σαν να ξεφυλλίζουμε πολύ γρήγορα ένα βιβλίο, δημιουργώντας μια ιστορία με όλες τις εκφάνσεις του έρωτα. Από τον πλατωνικό, τον παθιασμένο, τον προδομένο, τον αδελφικό και τον μάταιο έως τον πορνικό. Ο έρωτας σε όλες αυτές τις μορφές εμπεριέχει την επαναστατικότητα, άρα το αναπάντεχο, το ακραίο και το αναρχικό. Ίσως κι αυτός είναι ένας λόγος που επέλεξα την ποίηση ως όχημα, γιατί τα τελευταία χρόνια ακούγεται πάρα πολύ η έννοια της φράσης «ζυγούς λύσατε», αλλά εγώ ήθελα να προτείνω ένα λύσιμο ζυγών μέσα από την ποίηση και όχι μέσα από την καταστροφή. Δηλαδή να επανασυνθέσουμε και όχι να αποδομήσουμε πλήρως κάτι. Αυτή ήταν η ιδέα κι έτσι δημιουργήθηκε μια πρωτότυπη σύνθεση από καμιά δεκαπενταριά ποιητές που ο ένας μπλέκεται με τον άλλον, οι στίχοι του ενός συνδιαλέγονται με τους στίχους του άλλου έτσι ώστε να δημιουργηθεί ένα ενιαίο ποίημα όπου σχεδόν δεν καταλαβαίνεις ποιος έχει γράψει τι, γιατί τα ποιήματα που έχουμε επιλέξει δεν είναι και από τα πιο γνωστά. Αίφνης, λοιπόν, βρίσκεσαι από ένα δημοτικό τραγούδι ή από τον Χορτάτση στον Εγγονόπουλο, από τον Καβάφη στον Ελύτη, από τη Σαπφώ μεταφρασμένη στη Σαπφώ στο πρωτότυπο.

— Και όλα αυτά τα συνδέει ο έρωτας. Ο έρωτας και ο θάνατος ως έναυσμα νέας ζωής.

— Θεωρείτε ότι μια παράσταση έχει σημασία εφόσον είναι βαθύτερα πολιτική; Προσωπικά, δεν μπορώ να επικοινωνήσω με αυτές τις έννοιες. Δηλαδή οι ταινίες του Φελίνι είναι πολιτικές; Είναι πολιτικές οι ταινίες του Ταρκόφσκι; — Έχουν στο επίκεντρό τους τον άνθρωπο και τις αντιφάσεις του, οπότε γίνονται πολιτικές, αφού αποκτούν οικουμενική διάσταση. Με αυτή την έννοια όλα είναι πολιτικά και οποιοδήποτε statement είναι πολιτικό, εφόσον αποτελεί θέση. Το θέατρο ως κέντρο του έχει τον άνθρωπο και τις ανθρώπινες σχέσεις. Δεν μπορώ όμως να θεωρήσω τον Τσέχοφ πολιτικό, όπως ούτε το σινεμά του Γούντι Άλεν. Αυτό που αναφέρετε ως πολιτική εμένα με μπερδεύει. Είναι σαν να πρέπει να δώσεις μια μασημένη τροφή στον θεατή, να του επεξηγήσεις κάτι, αντί να ασχοληθείς με την πολυπλοκότητα, να απλοποιήσεις τα πράγματα έτσι ώστε να γίνουν κατανοητά. Εμένα δεν με ενδιαφέρει το θέατρο για ανόητους, με ενδιαφέρει το θέατρο για ευφυείς, οι οποίοι οφείλουν να μπουν σε ένα σύμπαν που θα τους δημιουργήσεις εσύ. Αυτό είναι το βασικό μέλημα του θεάτρου και όταν μπεις σε αυτό το σύμπαν, καθόλου δεν σε ενδιαφέρει η πολιτική προέκταση. Γιατί οι παραστάσεις του Βογιατζή είχαν τέτοια απήχηση; Διότι είχε την ικανότητα μέσα στα δύο πρώτα λεπτά να σε βάζει σε έναν κόσμο άλλοτε παράδοξο, αλλόκοτο, μαγικό ή ονειρικό. Έναν κόσμο που σε ρουφούσε σε μια χοάνη, από την οποία βγαίνοντας, όταν τελείωνε η παράσταση, έπαιρνες τις εικόνες του μαζί σου.

Ο Δημήτρης Τάρλοου στην Οδό των Φιλελλήνων Μια συζήτηση με τον σημαντικό σκηνοθέτη, με αφορμή τη νέα του παράσταση.

40 lifo – 30.1.20

φωτό: παρισ ταβιτιαν

θέατρο week

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ

— Η ποίηση ως θεατρική δράση δεν είναι αναπόφευκτα ένα είδος statement; Εγώ ό,τι κάνω το κάνω μόνο γιατί έχω μια βαθιά επιθυμία γι’ αυτό. Ο τρόπος που προκύπτει έχει να κάνει με το ανθρώπινο δυναμικό και το ίδιο το υλικό με το οποίο επιλέγουμε να ασχοληθούμε. Όσον αφορά την ποίηση, δεν είχα κάποιο statement να κάνω, παρά μόνο ένα αντίδωρο για την αγάπη, την εμπιστοσύνη και τη στήριξη που έχω δεχτεί από τους συνεργάτες μου, την οικογένειά μου και τους φίλους μου τα 20 χρόνια της λειτουργίας του θεάτρου Πορεία. Η θέση της παράστασης είναι η πίστη σε κάτι. Δεν είναι απλό να πάρεις 10 ηθοποιούς και μέσα σε 50 μέρες να έχουν αναπτύξει μια ανθρώπινη σχέση και εμπιστοσύνη. Για να το πετύχει κανείς αυτό πρέπει και ο ίδιος να έχει πίστη, αλλά και την εξομολογητικότητα και την ανοιχτή διάθεση να μιλήσει για τον εαυτό του. Εγώ μιλάω για τον εαυτό μου στους ηθοποιούς, τους αποκαλύπτω πράγματα που πολλές φορές δεν έχω πει ούτε σε φίλους μου.

— Αυτό το υποθάλπει η θεατρική σύμβαση. Προφανώς, γιατί δεν είναι ψυχοθεραπεία το θέατρο. Επίσης, υπάρχει αυτή η άτυπη συμφωνία μεταξύ μας πως οτιδήποτε λέγεται μέσα στους τέσσερις τοίχους της πρόβας είναι δικό μας και έχει αποκλειστικά και μόνο καλλιτεχνική χρήση. Με αυτή την έννοια, πολλοί ηθοποιοί μού έχουν αφηγηθεί πράγματα τα οποία είναι εξαιρετικά δύσκολα, όχι εν είδει ψυχοθεραπείας. Πολλές φορές, βέβαια, υπάρχουν εκρήξεις, κλάματα και αποχωρήσεις, οι οποίες αντιμετωπίζονται πάρα

πολύ ήρεμα, κι έτσι, αφού εκτονωθούν για λίγο, επιστρέφουν στο προστατευμένο περιβάλλον της πρόβας. Με τον ίδιο τρόπο έχω μιλήσει κι εγώ για τις δυσκολίες μου, για πράγματα τα οποία με ώθησαν να είμαι αυτό που είμαι, με σημάδεψαν, για γελοιοποιήσεις μου, για εξαιρετικά δύσκολες θέσεις στις οποίες βρέθηκα. Γενικά, στις πρόβες γίνεται μια τέτοιου είδους ανταλλαγή, έτσι ώστε στο τέλος τους να έχουμε γνωριστεί πιο καλά και να εμπιστευόμαστε ο ένας τον άλλον. Μέσα από αυτές τις αφηγήσεις γίνονται και οι κατάλληλες επενδύσεις. Οι αυτοσχεδιασμοί λειτούργησαν στη συγκεκριμένη παράσταση με πολύ μαλακό και περιχαρακωμένο τρόπο, αλλά είχε γίνει και μια πάρα πολύ προσεκτική επιλογή ηθοποιών.

— Πώς αντιμετώπισαν τις διάφορες εκφάνσεις της γλώσσας; Η ενασχόληση με τη γλώσσα και αυτού του είδους τον ρυθμό εξάπτει με κάποιον τρόπο και το αίσθημα. Οι ηθοποιοί ζητούσαν αυτού του είδους τη γλώσσα και την ενασχόληση με τον στίχο προκειμένου να εκφράσουν κάτι το υψιπετές, επιτρέψτε μου να πω, το υψηλόφρον. Όχι με την έννοια του βερμπαλισμού αλλά με την έννοια της εκρηκτικότητας, της επαναστατικότητας, της απελευθέρωσης. Ουσιαστικό εμπόδιο είναι η διακοπή της συνέχειας της γλώσσας. Υπάρχει ένα ταμπού, που είναι η καθαρεύουσα, η οποία συνδέθηκε κάποια στιγμή με την ανοησία, όταν ο Γεώργιος Παπαδόπουλος άρχισε να μιλάει μια γλώσσα η οποία προέκυψε μέσα από μια διαστροφή της καθαρεύουσας. Αυτή η κακοποίηση πέτυχε να απαξιώσει την καθαρεύουσα στα μάτια

Εμένα δεν με ενδιαφέρει το θέατρο για ανόητους, με ενδιαφέρει το θέατρο για ευφυείς, οι οποίοι οφείλουν να μπουν σε ένα σύμπαν που θα τους δημιουργήσεις εσύ.

των νέων ανθρώπων, καθιστώντας τη μια ξύλινη γλώσσα, η οποία δεν εκφράζει τίποτα το αληθινό. Αγνοώντας, βέβαια, και ότι η ανάποδη, η μαλλιαρική δημοτική, ήταν ακόμα χειρότερη. Εκεί κι αν υπήρχε διαστροφή σε σχέση με το αίσθημα! Εν πάση περιπτώσει, η ουσία είναι ότι ο υπερρεαλισμός δοκίμασε κάτι που ήταν αρκετά ρηξικέλευθο. Ο συγκερασμός των δύο γλωσσικών ιδιωμάτων, της δημοτικής και της καθαρεύουσας, δημιούργησε ένα εκρηκτικό μείγμα και ταυτοχρόνως συνέδεσε τις διάφορες εκφάνσεις της ελληνικής γλώσσας σε μία. Ευτυχώς, οι συγκεκριμένοι ηθοποιοί είναι εξαιρετικά διαβασμένοι.

— Η κρίση εκτίναξε τη θεατρική παραγωγή, με αποτέλεσμα να υπάρχει ετησίως ένας απροσδιόριστα μεγάλος αριθμός παραστάσεων. Είναι θεατρική παραγωγή να πάρω πέντε φίλους μου και να κάνω σε ένα υπόγειο μια παράσταση; Δεν νομίζω.

— Η στροφή στο ποιοτικό ρεπερτόριο που παρατηρήθηκε τα τελευταία χρόνια οριστικοποίησε τη θέση ενός αστικού θεάτρου, όπως το Πορεία, στον χάρτη της Αθήνας. Εγώ έχω την αίσθηση ότι το Πορεία μπήκε στον θεατρικό χάρτη λόγω του ότι σιγά-σιγά άρχισε να γίνεται κατανοητό ότι κάνει δουλειές από ένα επίπεδο και πάνω, οι οποίες προσελκύουν έναν συγκεκριμένο αριθμό θεατών. Αυτό έκανε ένα πιστό θεατρόφιλο κοινό να το ακολουθεί σε παραστάσεις που δεν είναι ενός δημιουργού. Δεν σκηνοθετώ μόνο εγώ στο Πορεία, έχουν σκηνοθετήσει από τον Λιβαθινό μέχρι τον Χουβαρδά, και από τον Γκραουζίνις, τον οποίο εγώ έφερα στην Ελλάδα, μέχρι τον Μουμουλίδη, τον Καρα-

ντζά και τον Μπινιάρη.

— Αυτό συμβαίνει γιατί, εκτός από παραγωγός, είστε και καλλιτέχνης κι έτσι έχετε καλλιτεχνική άποψη. Έχω ηθική άποψη.

— Εκεί που άλλοι έχουν πολιτική άποψη; Δεν θα διαφωνήσω. Η δική μου άποψη είναι ηθική και δεν ξέρω πού με κατατάσσει αυτό, στην αριστερά, στη δεξιά ή στην αριστεροδεξιά. Η άποψή μου είναι ότι οι άνθρωποι που ασχολούνται με το θέατρο πρέπει να αμείβονται και ότι πρέπει να τους αντιμετωπίζει κανείς ως ισότιμους συνεργάτες. Να τους σέβεται και να τους αγαπά γι’ αυτό που προσφέρουν ή να μην τους αγαπά γι’ αυτό που δεν προσφέρουν ή γιατί θέλησαν να καταστρέψουν κάτι το οποίο είναι ακριβό, σαν κόρη οφθαλμού. Κι αυτές οι περιπτώσεις υπάρχουν, δεν τους αγαπούμε όλους.

— Υπήρξαν μεγάλες ρήξεις; Φυσικά! Είναι δυνατόν μέσα σε 20 χρόνια να μην έχεις έρθει σε ρήξεις; Αλλά κι αυτές τις χρησιμοποίησα προς δικό μου όφελος, προσωπικό, για να καταλάβω κάτι δικό μου. Έτσι ώστε να αποφύγω κάτι στο μέλλον ή να καταλάβω πού έφταιξα σε σχέση με κάποια ρήξη ή με μια αποτυχία. Γιατί για όλες τις επιλογές μας εμείς είμαστε υπεύθυνοι, όχι μόνο οι άλλοι. Δεν είναι όλα μονομερή, οι άνθρωποι που τα ρίχνουν όλα στους άλλους δεν με ενδιαφέρουν. Εγώ πολλές φορές κάνω αυτοκριτική, και σοβαρή αυτοκριτική.

— Δεν έχετε δηλώσει πολιτική ταυτότητα. Δεν αφορά κανέναν η πολιτική μου θέση. Αυτό που με απασχολεί είναι αυτό που είπατε, ότι το θέατρο Πορεία είναι ένα αστικό θέατρο. Αυτό, λοιπόν, με απασχολεί ιδιαιτέρως.

— Πρώτη φορά το ακούτε; Όχι, το ακούω πολλοστή φορά. Κι αυτό μου προκαλεί την εξής απορία: υπάρχει κάτι σε αυτή την πόλη που δεν είναι αστικό; Δηλαδή, το θέατρο που κάνει ο Μπισμπίκης δεν είναι αστικό; Είναι του λόγγου, του βουνού; — Βρίσκεται στη βιομηχανική ζώνη, ένα είδος underground. Εγώ ξέρω ότι όσο πιο underground ή όσο πιο βιομηχανική ζώνη είσαι, τόσο πιο in και τόσο πιο εντός του συστήματος. Όταν ερχόντουσαν οπαδοί της Χ.Α. και βαρούσαν το ταμείο και τις πόρτες γιατί πίστευαν ότι κρύβουμε μες στο θέατρο μετανάστες, δεν είδα να απασχολεί κανέναν ιδιαίτερα.

— Το κοινοποιήσατε; Δεν βγήκαμε να το πούμε στα κανάλια. Εννοείται ότι έχουμε κοινωνική δράση και ότι συνεργαζόμαστε με τη Μέλισσα και πηγαίνουμε όλοι οι συνεργάτες ρουχισμό και ό,τι περισσεύει από τρόφιμα. Θεωρώ ότι αποτελεί υποχρέωσή μας. Θα το διαφημίζουμε στα κανάλια για να μας θεωρήσουν αριστερούς; — Ενώ κάποιοι έχουν ανάγκη να το διαφημίσουν; Εσείς τι λέτε; Δεν το παρατηρείτε; Και ξαφνικά κάποιοι αποκτούν αριστερό πρόσημο και κάποιοι «αστικό», δηλαδή δεξιό.

— Με τον χαρακτηρισμό «αστικό», πάντως, δεν εννοούσα δεξιό, ίσως πιο mainstream. Το κοινό έχει αλλάξει σε σχέση με αυτό που ήταν πριν από 20 χρόνια; Έχει εκπαιδευτεί; Νομίζω πως ναι. Το ελληνικό κοινό και εκπαιδευμένο είναι, τουλάχιστον περισσότερο απ' ό,τι πριν από 20-30 χρόνια, και πολύ ανοιχτό και πολύ έξυπνο. Δεν πρέπει να έχουμε παράπονο. Από τη στιγμή που μπορεί να στηρίζει όλες αυτές τις παραστάσεις ή κάποιες από αυτές –φέτος, ας πούμε, είναι μια κακή χρονιά, όλοι το λένε–, είναι γενναιόδωρο. Εγώ το θεωρώ πολύ ανεκτικό, αν ήμουν στη θέση τους, σε πολλές περιπτώσεις θα είχα σηκωθεί και θα είχα ουρλιάξει. Είναι ένα καλό κοινό, αλλά όχι πολύ γενναιόδωρο στο χειροκρότημα. Έχω βρεθεί στη Ρωσία, όπου χειροκροτούσαν ρυθμικά για ένα τέταρτο. Αλλά μιλάμε για μια κουλτούρα αποδοχής του επαγγέλματος σε εντελώς άλλο επίπεδο. Λες ότι είσαι ηθοποιός και υπάρχει θαυμασμός, γιατί ξέρουν τι χρειάζεται για να γίνεις. Ενώ εδώ ο κάθε πικραμένος λέει ότι είναι ηθοποιός ή σκηνοθέτης. Εγώ ντρέπομαι και να το λέω.

Δόξα Κοινή Σύνθεση κειμένου: Στρατής Πασχάλης Σκηνοθεσία: Δημήτρης Τάρλοου Σκηνικά: Εύα Μανιδάκη Κοστούμια: Αλέξανδρος Γαρνάβος, Τζίνα Ηλιοπούλου Μουσική: Λήδα Μανιατάκου Φωτισμοί: Αλέκος Αναστασίου Επιμέλεια κίνησης: Κορίνα Κόκκαλη Βοηθός σκηνοθέτη: Δήμητρα Κουτσοκώστα Βοηθός σκηνογράφου: Φιλάνθη Μπουγάτσου Βοηθός φωτιστή: Ναυσικά Χριστοδουλάκου Φωτογραφίες παράστασης: Βάσια Αναγνωστοπούλου Ηθοποιοί: Αλέξανδρος Βαμβούκος, Λήδα Μανιατάκου, Ηλιάνα Μαυρομάτη, Άρης Μπαλής, Γιάννης Νταλιάνης, Διονύσης Πιφέας, Θάλεια Σταματέλου, Αρετή Τίλη, Σίσσυ Τουμάση, Ορέστης Χαλκιάς Μουσικός: Μάριος Παπούλιας Θέατρο Πορεία (Τρικόρφων 3, 210 8210991) 27/1- 14/4 Δευτέρα & Τρίτη 21:00, Σάββατο 18:00, Κυριακή 16:00 Προπώληση: viva.gr

30.1.20 – lifo

41

θέατρο week

ΤΟ ΤΈΛΕΙΟ ΈΓΚΛΗΜΑ

Τ

ο σκηνικό, το οποίο υπογράφει ο Μανόλης Παντελιδάκης, ένα ευρύχωρο σαλόνι μίνιμαλ αισθητικής, κάπως σκοτεινό, με χαρακτηριστικά που προδίδουν ότι πρόκειται για ένα κλασικό βρετανικό μεγαλοαστικό λίβινγκ ρουμ του παλιού καιρού: πολυέλαιοι που κρέμονται, ένα επιδαπέδιο φωτιστικό σαν μανουάλι, στρωμένα χαλιά, τζάκι, ένα παλιάς τεχνολογίας μαύρο τηλέφωνο επάνω σε ένα τραπέζι-γραφείο που κυριαρχεί στη σκηνή. Και στο βάθος μια παραλληλόγραμμη καδραρισμένη από μπετόν οθόνη που παραπέμπει σε σινεμά. Η πρώτη μορφή που εμφανίζεται είναι μια έκπληξη, καθώς πρόκειται για τη διάσημη εικόνα του Άλφρεντ Χίτσκοκ με το τσεκούρι. Τον ίδιο τον ακούμε να προλογίζει την ιστορία που θα παρακολουθήσουμε! Φυσικά, πρόκειται για τον σαρκαστικό πρόλογο της περίφημης τηλεοπτικής σειράς αυτοτελών επεισοδίων του CBS «Ο Άλφρεντ Χίτσκοκ παρουσιάζει» («Alfred Hitchcock Presents»). Αυτό είναι αρκετό για να μας προϊδεάσει για ό,τι θα ακολουθήσει. Το Τέλειο Έγκλημα του Φρέντερικ Νοτ είναι από τα πιο διάσημα ψυχολογικά θρίλερ, αφού δεν είναι άλλο από το Dial M for murder που ο Χίτσκοκ έκανε διεθνώς γνωστό χάρη στην κινηματογραφική μεταφορά του 1954 (ο ελληνικός τίτλος είναι Τηλεφωνήσατε ασφάλεια αμέσου δράσεως), με την Γκρέις Κέλι σε έναν από τους κεντρικούς ρόλους. Ένα έργο που πρωτοπαρουσιάστηκε στο ραδιόφωνο από το BBC, μια εποχή που το ράδιο ήταν η καθημερινή ψυχαγωγία κάθε νοικοκυριού, αλλά σημείωσε μεγάλη επιτυχία όταν ανέβηκε το 1952 στο Westminster Theatre του Λονδίνου, με αποτέλεσμα να μεταφερθεί στο Μπρόντγουεϊ και να καταλήξει στο Χόλιγουντ. Πάντως, ο τίτλος της παράστασης στο θέατρο Κιβωτός οφείλεται σε μία από τις πάμπολλες παραλλα-

γές που ακολούθησαν την επιτυχία της ταινίας του Χίτσκοκ, συγκεκριμένα στο remake του 1998 με τον Μάικλ Ντάγκλας και την Γκουίνεθ Πάλτροου A perfect murder. Η πλοκή έχει να κάνει με ένα ερωτικό τρίγωνο, την πλούσια Μάργκο (που ερμηνεύει η Λίνα Σακκά), τον σύζυγό της Τόνι (Διαμαντής Καραναστάσης) και τον παλιό της φίλο και εραστή Μαρκ (Νίκος Ιωαννίδης). Στην πρωτότυπη εκδοχή του Φρέντερικ Νοτ ο Τόνι είναι τενίστας, ίσως γιατί ως μέλος της βρετανικής μεγαλοαστικής τάξης υπήρξε και ο ίδιος δεινός τενίστας. Στη θεατρική εκδοχή της Αθήνας είναι πετυχημένος φωτογράφος εφημερίδας και ο ρόλος του συνδέεται με τις εικόνες που προβάλλονται στην οθόνη, φωτογραφίες αλλά και σκίτσα όσων συμμετέχουν στην πλοκή του έργου, λειτουργώντας καταλυτικά στην εξέλιξή του. Ο Μαρκ εδώ δεν είναι απλώς ένας διάσημος συγγραφέας βιβλίων μυστηρίου, όπως στην ταινία, αλλά σεναριογράφος του Χίτσκοκ. Η Μάργκο παραμένει μια πάρα πολύ σικ και καλόγουστα ντυμένη κοσμική, όπως η Γκρέις Κέλι. Ενώ ετοιμάζεται να πάει στην όπερα με τον Τόνι, δέχεται επίσκεψη από τον Μαρκ, ο οποίος ζει στη Νέα Υόρκη. Προσποιείται ότι είναι η πρώτη φορά που τον συναντάει, αλλά ο Τόνι ξέρει ήδη τα πάντα για τη σχέση τους. Έναν χρόνο πριν είχε παρακολουθήσει και καταγράψει όλες τις συναντήσεις τους και τώρα σχεδιάζει να την εξοντώσει, είτε λόγω ζήλιας είτε γιατί φοβάται ότι θα τον εγκαταλείψει κι έτσι θα χάσει την άνετη και πλούσια ζωή που είχε ως τώρα. Συναντάει έναν παλιό του γνώριμο, για τον οποίο έχει φροντίσει να συλλέξει ενοχοποιητικές πληροφορίες, και, αφού τον εκβιάσει, του αναθέτει τη δολοφονία της Μάργκο. Κάτι θα πάει στραβά, όμως, και η Μάργκο βρίσκεται ένοχη για έναν φόνο που δεν

«Το τέλειο έγκλημα»: Το διάσημο ψυχολογικό θρίλερ ανεβαίνει στο θέατρο Κιβωτός Η ιστορία ενός αρχετυπικού ερωτικού τριγώνου συναρπάζει στο έργο «Dial M for murder», που έγινε γνωστό από την ομώνυμη ταινία του Άλφρεντ Χίτσκοκ.

«Το τέλειο έγκλημα» («Dial M for Murder») Συγγραφέας: Φρέντερικ Νοτ Σκηνοθεσία: Φρόσω Λύτρα Μετάφραση: Νίκος Χαρλαύτης Σκηνικά: Μανόλης Παντελιδάκης Εικαστικός καλλιτέχνης: Στέλιος Γαβαλάς Σκιτσογράφος: Πόπη Χασιώτη Κοστούμια: Νίκος Χαρλαύτης Μουσική επιμέλεια & σχεδιασμός ήχου: Διαμαντής Καραναστάσης Σχεδιασμός φωτισμών: Σάκης Μπιρμπίλης Φωτογραφία και μακιγιάζ: Αχιλλέας Χαρίτος Κίνηση - Χορογραφία: Σοφία Μιχαήλ Κατασκευή σκηνικών: Παναγιώτης Λαζαρίδης Παραγωγή: Ομάδα naan Executive producer: Παναγιώτης Τρύφων Διανομή: Λίνα Σακκά, Διαμαντής Καραναστάσης, Δημήτρης Γεωργαλάς, Δημήτρης Δεγαΐτης, Νίκος Ιωαννίδης Χορεύει η Αναστασία Κελέση ΘΈΑΤΡΟ ΚΙΒΩΤΌΣ Πειραιώς 115 Δευτέρα & Τρίτη στις 21:00 Προπώληση εισιτηρίων: viva.gr Τηλέφωνο κρατήσεων: 210 3427426

έκανε. Τι συνέβη πραγματικά, τι πήγε στραβά; Θα αποδειχτεί το σχέδιο του Τόνι το τέλειο έγκλημα ή ένα μοιραίο λάθος θα προδώσει τον ενορχηστρωτή του; Οι ανατροπές διαδέχονται η μία την άλλη, αποτελώντας μέρος της γοητείας του διάσημου έργου, κάτι που εξηγεί τον λόγο που παραμένει τόσο απολαυστικό. Η δράση είναι μηδαμινή, το έργο βασίζεται αποκλειστικά στους διαλόγους. Γι’ αυτό, μάλιστα, κατηγόρησαν τον Χίτσκοκ, δηλαδή για το ότι ήταν υπερβολικά θεατρικό. Στην παράσταση της ομάδας naan σε σκηνοθεσία Φρόσως Λύτρα οι γρήγοροι, στακάτοι ρυθμοί, το υποδόριο χιούμορ, η υποβλητική κινηματογραφική μουσική, σαν φόρος τιμής στα κλισέ των φιλμ νουάρ του Χόλιγουντ, και η ακρίβεια των ερμηνειών, που επίσης βασίστηκαν στο ευφυές βρετανικό φλέγμα, δημιουργούν ένα αναπάντεχο σασπένς που, ακόμα κι αν γνωρίζεις την έκβαση της ιστορίας, σε κρατάει σε αναμονή για την εξέλιξή της. Η σκηνοθέτις Φρόσω Λύτρα, που μαζί με τον μεταφραστή Νίκο Χαρλαύτη διασκεύασαν το αυθεντικό και μεγάλο σε διάρκεια θεατρικό έργο, έχοντας στο ενεργητικό της κι άλλα έργα μυστηρίου, μου εξηγεί: «Η δυσκολία και η πρόκληση είναι να βρεις καινούργιους κώδικες, ώστε να το κάνεις εξίσου ενδιαφέρον με την ταινία. Διαδραματίζεται σε μια αθώα εποχή, τη δεκαετία του ’50, ενώ ο σύγχρονος θεατής χρειάζεται τόνους αίματος και βίας για να πειστεί. Εγώ, που λάτρεψα το παλιό Χόλιγουντ και τα κλισέ του, επικεντρώθηκα ακριβώς σε αυτά, αποθεώνοντας και ταυτόχρονα σχολιάζοντάς τα μέσα από τη μουσική και τους ήχους. Όλη η εισαγωγή είναι μια αναφορά σ’ εκείνο το σινεμά, συνδέοντας το σήμερα με μια άλλη εποχή». Η σκηνοθεσία παίζει με τους ήχους, τους φωτισμούς, τις εικόνες στην οθόνη και όλες τις σύγχρονες θεατρικές συμβάσεις, που πια συνδιαλέγονται με τον κινηματογράφο. Τη βραδιά κλείνει και πάλι ο μεγάλος μετρ του μυστηρίου. Η έκπληξη είναι ότι μόλις κυκλοφόρησε το νέο άλμπουμ του Eminem με τίτλο «Music to be murdered by», όπου ο γνωστός Αμερικανός ράπερ φωτογραφίζεται μιμούμενος ακριβώς την πόζα του Χίτσκοκ που προβάλλεται στην παράσταση, στην οποία ακούγονται επίσης η εισαγωγή και ο επίλογος εκείνου. Άλλωστε και ο τίτλος είναι αναφορά σε δίσκο του 1958, με μουσικές ταινιών του «θείου Άλφρεντ». Αλλά, όπως λέει και η σκηνοθέτις: «Ποιος δεν θα ’θελε για συνεργό του τον Χίτσκοκ;»

φωτό: gkiokas kostis

α πο τον χρ η στο π αρ ιδ η

42 lifo – 30.1.20

gridfox.gr

Χρήστος Δασκαλάκης Ένας παραμυθάς που γράφει ιστορίες λύτρωσης για παιδιά και ενήλικες.

που σε κατακλύζει διαβάζοντας τις λέξεις του Χρήστου Δασκαλάκη. Η λύτρωση, που μπορεί να σε πάει ένα βήμα πιο πέρα, προς την κατεύθυνση που σου αξίζει.

— Στο «Γονεοτροφείο» οι ήρωες μπορούν να επιλέξουν τους γονείς τους. Αυτή η φανταστική συνθήκη θα μπορούσε να δημιουργήσει πιο ευτυχισμένα παιδιά ή, ακόμα καλύτερα, πιο ικανούς γονείς; Αυτή η συνθήκη θα μπορούσε να βοηθήσει και τις δύο πλευρές να εκτιμήσουν και να προσπαθήσουν περισσότερο για πράγματα που είναι βασικά και αναγκαία, την αποδοχή, την ασφάλεια, την αγάπη, την αγκαλιά. Το Γονεοτροφείο είναι ένα τρυφερό παραμύθι καληνύχτας, αλλά παράλληλα και μια ιστορία για όσα οι γονείς προσπαθούν και για όσα τα παιδιά αξίζουν. Στόχος, να έρθουν πιο κοντά ο ένας στον άλλον…

— Το παραμύθι, ως είδος γραφής, απευθύνεται τελικά περισσότερο στους μεγάλους; Έχουμε ως ενήλικες την ικανότητα να διαβάσουμε πραγματικά ένα παιδικό βιβλίο; Όταν γράφω ένα παραμύθι, το γράφω πρωτίστως για εμένα ως ενήλικα. Για να μπορώ να επιστρέφω, να ανακαλώ μνήμες, να μπαίνω σε μια συνθήκη που με κάνει να νιώθω λίγο πιο αθώος και ξέγνοιαστος, λίγο πιο «παιδί». Επομένως, ναι, τα παραμύθια λειτουργούν σε μερικές περιπτώσεις πιο ευεργετικά σ’ εμάς απ’ ό,τι στα παιδιά. Αν δεν μπούμε εμείς στον κόσμο της ιστορίας, πώς θα μπορέσουμε να τη μεταφέρουμε σε ένα παιδί; — Όταν γράφετε, φέρνετε στο μυαλό σας εικόνες από ανθρώπους που διαβάζουν το βιβλίο σας; Μπορείτε να μας περιγράψετε μία από αυτές; Αν είναι παραμύθι, φέρνω στο μυαλό μου ένα παιδικό δωμάτιο και μια μαμά να κρατάει το βιβλίο, διαβάζοντας προσεχτικά και τρυφερά κάθε του λέξη. Ίσως να είναι μια εικόνα που δεν βίωσα, γι’ αυτό την

week

Το Γονεοτροφείο κυκλοφορεί από τις

εκδόσεις Άγκυρα σε εικονογράφηση του Βασίλη

Παπατσαρούχα. Η Τελευταία Ιουλιέτα ανεβαίνει κάθε Τετάρτη στις 20:00 και θα παιχτεί για οκτώ ακόμα παραστάσεις στο

θέατρο Αλκμήνη (Αλκμήνης 8-10, Γκάζι, 210 3428650) Σκηνοθεσία: Σωκράτης

Πατσίκας Μουσική: Λία

Σταυροπούλου Πρωταγωνιστούν:

Φιλίνη Παναγιωτοπούλου, Μαρία Στάβαρη, Νάντια Συρίου, Τάσος Φόης christosdaskalakis.com Insta: Christos Daskalakis

gridfox.gr

Α

ν το σκεφτείς, τα παραμύθια μοιάζουν με την ποίηση. Η ιδιαίτερη γλώσσα, οι αλληγορίες, τα συμπυκνωμένα νοήματα που ξεπηδούν μέσα από τις λέξεις, όλα όσα βρίσκεις σε μια ποιητική συλλογή είναι εκεί, στις παιδικές ιστορίες που σε συγκινούν μέσα σε λίγες μόνο σελίδες. Ο Χρήστος Δασκαλάκης είναι παραμυθάς με όλη την ευαισθησία και την αυθεντικότητα που κάνει έναν συγγραφέα να γίνεται φίλος με τους ήρωές του και δικός σου άνθρωπος μέσα από τα κείμενά του. Με αφορμή (αλλά και αιτία) τα δικά του παιδικά βιώματα, γράφει για όλα τα παιδιά που κάποτε θα γίνουν μεγάλοι και όλους τους μεγάλους που κάποτε ήμασταν παιδιά. Γιατί, τελικά, το να κυνηγάς τα όνειρά σου και να μην το βάζεις κάτω, αφήνοντας τη ζωή να σε προσπεράσει, δεν έχει να κάνει με την ηλικία αλλά με την εσωτερική δύναμη που πρέπει να βρεις είτε ως πιτσιρικάς είτε ως ενήλικας. Μετά το best-seller παραμύθι του, H Χιονονιφάδα που αγάπησε το καλοκαίρι, ο Χρήστος Δασκαλάκης παρουσιάζει δυο νέες δουλειές. Το Γονεοτροφείο είναι ένα ενήλικο παραμύθι για παιδιά και ένα παιδικό παραμύθι για μεγάλους, όπως λέει και ο ίδιος. Στις σελίδες του οι ήρωες διεκδικούν μια ζεστή οικογένεια, ψάχνοντας αυτό που όλοι έχουμε ανάγκη, την αποδοχή, την τρυφερότητα, την ασφάλεια και την ανιδιοτελή αγάπη. Στην άλλη άκρη (ή μήπως όχι;) του συγγραφικού εύρους υπογράφει το θεατρικό κείμενο Η τελευταία Ιουλιέτα, μια παράσταση με πρωταγωνίστριες τρεις άνεργες ηθοποιούς που, απογοητευμένες από τα ανεκπλήρωτα όνειρά τους, ψάχνουν τον τρόπο να σωθούν, χτίζοντας ένα ακόμα ψέμα. Τελικά, όμως, η αλήθεια αποκαλύπτεται μπροστά τους και τις οδηγεί στην ουσιαστική λύτρωση. Ά λ λωστε, αυτό είναι το συναίσθημα

ονειρεύομαι. Γράφουμε, άλλωστε, για όσα μας έχουν λείψει, για όσα θα θέλαμε να αλλάξουμε, για όσα θα θέλαμε να μην τελειώσουν ποτέ…

— Η «Τελευταία Ιουλιέτα» είναι μια παράσταση για ενήλικες. Τι σας οδήγησε στη συγγραφή του συγκεκριμένου θεατρικού έργου; Μάλλον κάποια ανάγκη μου ξανά, υποθέτω. Η Τελευταία Ιουλιέτα μιλάει για τις ευκαιρίες που δεν είχαμε, για τα όνειρα που δεν κυνηγήσαμε, για τα «πρέπει» που μας νίκησαν. Για όλα όσα οι άλλοι έβλεπαν σ’ εμάς και όσα πραγματικά ήμασταν. Είναι εύκολο να παίζεις έναν ρόλο. Είναι δύσκολο όμως να δείξεις τον πραγματικό σου εαυτό. Μέσα από αυτή την παράσταση, με χιούμορ και με τη μαεστρία του Σωκράτη Πατσίκα στη σκηνοθεσία, μια ομάδα νέων ανθρώπων προσπαθούμε να πούμε τη δική μας ιστορία.

— Πως είναι να παίρνουν μορφή οι ήρωες που έχετε στο μυαλό σας τόσο καιρό; Λυτρωτικό! Και συγκινητικό παράλ ληλα, όταν τους βλέπεις να ζωντανεύουν στη σκηνή. Τους αγαπάς αυτούς τους ρόλους γιατί κουβαλούν πάνω τους μικρά κομμάτια από εσένα.

— Τι ονειρεύεστε για τη δική σας Ιουλιέτα; Να αγαπηθεί και να μπορέσει να αφήσει κάτι όμορφο πίσω της. Οι συγγραφείς αφήνουμε πίσω τα βιβλία μας. Ένας ρόλος μπορεί μόνο να αφήσει την αλήθεια του, τις λέξεις που γράφτηκαν και νιώθεις πως αξίζει να ακουστούν. Αυτή είναι η χαρά του συγγραφέα. Αυτό ίσως να είναι το δικό μας «παραμύθι».

θέατρο

ADVERTORIAL

Η Τελευταία Ιουλιέτα

30.1.20 – lifo

43

βγες έξω

ΕΣΤΙΑΤΟΡΙΑ

Ρόδακας

Ρ Μεξικάνικο στα καλύτερά του

week

α πό τη ν ίκη μηταρ έ α

44 lifo – 30.1.20

Στο Chilangos.

T

o «Viva Mexico!» μπορεί να ακούγεται κλισέ ως φράση, όμως είναι βέβαιο ότι θα σου έρθει στο μυαλό αμέσως μόλις μπεις στο πολύχρωμο σύμπαν του εστιατορίου Chilangos taqueria - tequileria, που σε κάνει να αισθάνεσαι ότι τρως σε κάποια καντίνα του Mexico City. Το γραφείο 9 design, που ανέλαβε την καλόγουστη διακόσμηση, δημιούργησε ένα πρόσχαρο σκηνικό που σε ταξιδεύει στην εξωτική γοητεία της πόλης. Οι προτάσεις του μενού είναι ερεθιστικές, με κλασικά πιάτα της μεξικάνικης κουζίνας ικανά να σου μεταδώσουν το άρωμά της. Μπαίνεις στο κλίμα ξεκινώντας με μια παγωμένη μαργαρίτα στην κλασική της μορφή ή σε κάποια από τις παραλλαγές του Μανώλη Λυκιαρδόπουλου, όπως αυτή με passion fruit. Τσιμπολόγημα με nachos a la diabla (€8) από ένα «βουνό» με tortillas chips που σκεπάζει chili con carne –πικάντικος σιγομαγειρεμένος μεξικάνικος κιμάς με φρέσκο κρεμμυδάκι–, cheddar sauce και sour cream που του χαρίζει νότες δροσιάς. Γεύση εθιστική που δεν πρέπει να σε παρασύρει, ώστε να δοκιμάσεις κι άλλα πιάτα. Η σαλάτα με κινόα, αβοκάντο, πράσινα ντοματίνια, καλαμπόκι, CHILANGOS κύβους καπνιστό χοιρομέρι κονφί, ντρέσινγκ βαλσάμικο, πίκλα καρότου, «κορδέλες» αγγούρι, καρότο και φύτρες (€10,80) είναι καλοφτιαγμένη, δροσερή, με ισορροπία στα υλικά και τρώγεται ευχάριστα. Οι παραδοσιακοί μεξικάνικοι κεφτέδες σερβίρονται με κόκκινη σάλτσα, φρεσκοτηγανισμένες πατάτες κομμένες κυδωνάτες, λιωμένα τυριά και cheddar sauce (€7,50). Χορταίνει πρώτα το μάτι με την πληθωρική μερίδα και ακολουθεί η πλούσια γεύση. Από τις επτά διαφορετικές προτάσεις σε tacos που προτείνει το μενού, η επιλογή κρίνεται δύσκολη. Θέλεις να τα δοκιμάσεις όλα. Η τορτίγια είναι χειροποίητη και φτιάχνεται στην κουζίνα από τους σεφ Μπάμπη Παντερμαλή και Σταύρο Ζαγορά, που έχουν γράψει πολλά χιλιόμετρα εμπειρίας στη μεξικάνικη μαγειρική. Τιμήσαμε το τάκος με τραγανή γαρίδα παναρισμένη σε πάνκο, μους αβοκάντο, φύλλα iceberg, μαγιονέζα chipotle και λίγες σταγόνες από το μοσχολέμονο που του πάει (€7,50). Αξίζει να δοκιμάσεις το παραδοσιακό μεξικάνικο πιάτο Chilaquiles, το χαρακτηριστικό του οποίου είναι η ψημένη και κομμένη σε λωρίδες τορτίγια που συνδυάζεται με γκρατιναρισμένες στον CHILANGOS φούρνο μπουκιές κοτόπουλο, τυρί τσένταρ, κομμάτια chorizo και γαρνίρεται με sweet mango chili και pico de gallo, που είναι η φρέσκια σάλτσα ντομάτας, με ψιλοκομμένο κρεμμύδι, κόλιανδρο και χυμό λάιμ (€12,50). Για δυνατούς παίχτες, ατρόμητους στις καυτερές γεύσεις, προσφέρεται το πιάτο Μole de Ρolo. Φιλέτο μπούτι κοτόπουλο σε sous-vide καλύπτεται με την παραδοσιακή σάλτσα από καυτερές πιπεριές και σοκολάτα και συνδυάζεται με νιόκι κολοκύθας σε σάλτσα κολοκύθας. Κάθε μπουκιά ξεχειλίζει νοστιμιά και το κρεσέντο έρχεται στην επίγευση, οπότε επικρατεί η καυτερή πιπεριά, ενώ τα νιόκι κολοκύθας προσπαθούν να σβήσουν την ένταση (€12,20). Το πιάτο Fajitas con Carne με flat iron steak, stir-fry λαχανικά και σάλτσα σε καυτό μαντέμι συνοδεύεται με μπολ με μεξικάνικο ρύζι, πίτες tortillas, sour cream, pico de gallo και γουακαμόλε (€17,90). Στη ζεστή τορτίγια βάζεις τα υλικά, την τυλίγεις και αφήνεις την πλούσια γεύση να ευφράνει τον ουρανίσκο. Τσουγκρίζεις τα ποτήρια με τη μαργαρίτα και χαζεύεις τα χαρούμενα πρόσωπα γύρω σου που απολαμβάνουν τις μεξικάνικες γεύσεις. Θα φύγεις με τη γλύκα από τα τσούρος που βουτάς σε πραλίνα φουντουκιού (€5,90) αλλά και την καλοφτιαγμένη tres leches flan τάρτα γάλακτος με σιρόπι καραμέλας, τη μεξικάνικη εκδοχή της κρέμας καραCHILANGOS μελέ (€5,50). Chilangos, Μεσογείων 258, Χολαργός, 210 6536293

όδακας» λέγεται το καινούργιο εστιατόριο που μόλις άνοιξε στο Μετς με ελληνικά πιάτα και ατμόσφαιρα παλαιού αθηναϊκού σπιτικού, η ταυτότητα του οποίου ορίζεται από δύο στοιχεία: το όνομά του και την κουζίνα του. Ρόδακας είναι το μοτίβο του τριαντάφυλλου που συναντάς ως διακοσμητικό στοιχείο σε κατασκευές από τη μινωική Κρήτη ως την κλασική αρχαιότητα και το Βυζάντιο, το οποίο έχει βρει τη θέση του και στην αρχιτεκτονική των νεοκλασικών αστικών σπιτιών. Η επιλογή του ονόματος δηλώνει τις προθέσεις των δημιουργών του, η ιστορία των οποίων καθορίζει και το είδος της κουζίνας, αφού πρόκειται για τη Μαριάνθη Ρασιδάκη και τον σύζυγό της Νίκο Κουτουζή, ο οποίος επί δύο δεκαετίες βρισκόταν στο τιμόνι του εμβληματικού εστιατορίου «Κεντρικόν» στην καρδιά της Αθήνας. Ο «Ρόδακας» πήρε θέση σε μια μονοκατοικία του 1935, σε έναν μικρό δρόμο ανάμεσα στη Βουλιαγμένης και στην Ηλιουπόλεως, στο ύψος του Α’ Νεκροταφείου. Εκεί έγινε κάθε δυνατή προσπάθεια να διατηρηθεί μια αύρα περασμένης εποχής τόσο στην αυλή όσο και στον εσωτερικό χώρο. Η κουζίνα αντιπροσωπεύει αυτό που θα μπορούσε να ονομαστεί «κλασική αθηναϊκή αστική μαγειρική» ή «νοσταλγικό αθηναϊκό comfort food με σπιτική αύρα». Σε αυτήν βρίσκουμε και επιτραπέζια σπανακοτυρόπιτα (που έβρισκες πάντα στο Κεντρικόν), λαχανοντολμάδες, το μοσχάρι στιφάδο, κοτόπουλο μιλανέζα και κρέμα καραμελέ. Με δυο λόγια, κουζίνα αστικής Αθήνας για όσους μπορούν θυμηθούν και για όσους θέλουν να μάθουν. Ας τα πάρουμε όμως από την αρχή. Η επιμέλεια του μενού είναι αποτέλεσμα της συνεργασίας του Νίκου Κουτουζή, που έχει μακρά μαγειρική εμπειρία, με τον εξαιρετικό και δημιουργικό σεφ Γιάννη Στανίτσα. Ξεκινάς με ορεκτική κοτόπιτα, που είναι πίτα ημέρας και φτιάχνεται με τραγανό φύλλο και πλούσια γέμιση από κότα, καρότο τριμμένο και τυρί (€3,50) – γεύση αληθινή. Οι γίγαντες πλακί σε βάζουν σε πειρασμό και έρχονται σωστά μαγειρεμένοι με τη σαλτσούλα τους και αρωματισμένοι με άνηθο (€5). Πραγματικά, είχα καιρό να απολαύσω τη γεύση τους. Η μελιτζανοσαλάτα με ταχίνι, που συνοδεύεται από τραγανά πιτάκια, είναι όμορφα καπνισμένη και τρώγεται ευχάριστα (€4). Ωραία η ιδέα της σαλάτας «Ρόδακας» με λάχανο, πρασινάδες τραγανές, ξηρούς καρπούς και κυδωνόπαστο που σερβίρεται με βινεγκρέτ εσπεριδοειδών (€7). Από τα κυρίως, το μοσχάρι στιφάδο είναι γευστικό ποίημα (€8), μελωμένο όμορφα, με αρώματα από γλυκά μπαχαρικά. Στο τραπέζι προσγειώνεται σε πήλινο σκεύος το μοσχάρι μαγειρεμένο με μελιτζάνες, ντομάτα και μυρωδικά και εδώ η έκπληξη έρχεται από τη φάβα που φιγουράρει στην κορυφή, γαρνιρισμένη με ψιλοκομμένο φρέσκο κρεμμυδάκι και μαϊντανό (€8). Το γευστικό παιχνίδι της μελιτζάνας με τη φάβα είναι απόλυτα ταιριαστό και ενισχύεται από τη νοστιμιά του καλοφτιαγμένου κρέατος. Αν πεθύμησες το σνίτσελ Βιενουά από τα χρόνια που το σέρβιραν στο Κεντρικόν, εδώ σε περιμένει λαχταριστό, με τραγανές τηγανητές πατάτες (€8). Κράτησε χώρο για τα επιδόρπια. Το εξαιρετικό ραβανί Βέροιας, που συνοδεύεται με παγωτό καϊμάκι (€4), είναι υπέροχο, όπως και η αληθινή κρέμα καραμελέ (€3) που ξυπνά παιδικές αναμνήσεις. Το εστιατόριο Ρόδακας αξίζει να μπει στην ατζέντα σου. Ρόδακας, Κέλσου 10, Αθήνα, 210 9216941

Ο Φεβρουάριος είναι για εσάς ο μήνας κατά τον οποίο θα ασχοληθείτε κυρίως με τα οικονομικά και με την περιουσία σας. Στις 3/2 εισέρχεται ο Ερμής στους Ιχθύς και θα υπάρξουν αρκετές ευκαιρίες για να διαπραγματευτείτε τις αποδοχές σας ή για να κλείσετε μια καινούργια συμφωνία που θα συμβάλει στην αύξηση του εισοδήματός σας. Ταυτόχρονα, επειδή θα υπάρχουν πολλά έξοδα, θα πρέπει να βάλετε σε προτεραιότητα τις υποχρεώσεις σας μέσω σωστού προγραμματισμού. Επενδύσεις και τυχερά παιχνίδια δεν θα ευνοηθούν το προσεχές διάστημα και καλύτερα να επικεντρωθείτε στη βελτίωση των μεθόδων και των γνώσεών σας. Στον οικογενειακό τομέα γίνονται κάποιες σημαντικές αλλαγές που αποτελούν πηγή άγχους. Η ερωτική σας ζωή έχει σκαμπανεβάσματα.

ΙΧΘΥΣ [20.2/20.3]

Με την είσοδο του Ερμή στο ζώδιό σας στις 3/2 ξεκινάει ο μήνας και πλέον η ανάγκη σας να εκφράσετε τις σκέψεις και τις επιθυμίες σας θα είναι αυξημένη. Τώρα είναι η εποχή που μπορείτε να διεκδικήσετε μια καλύτερη θέση εργασίας ή να θέσετε όρια σε όσους προσπαθούν να επωφεληθούν από εσάς. Μπορεί να προσπαθήσουν να σας φορτώσουν ευθύνες άτομα από τον εργασιακό σας χώρο ή ακόμη και από το οικογενειακό σας περιβάλλον, οπότε θα πρέπει να είστε προσεκτικοί. Επειδή είναι ένα διάστημα κατά το οποίο θέλετε να δώσετε έμφαση στα όνειρα και τις φιλοδοξίες σας, κρατήστε μυστικά τα σχέδιά σας. Ίντριγκες και κουτσομπολιά δεν πρέπει να απορροφήσουν την ενέργειά σας και καλό θα είναι να αποφύγετε όσους δεν σας σέβονται. Όσον αφορά τα ερωτικά σας, μπορείτε και καλύτερα.

ΚΡΙΟΣ [21.3/20.4]

Ο Ερμής εισέρχεται στους Ιχθύς στις 3/2 και κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου οι σκέψεις σας γίνονται πιο ξεκάθαρες και μπορείτε να πάρετε σημαντικές αποφάσεις για τη ζωή σας. Ο Ερμής, διανύοντας τον τομέα του ψυχισμού και των κρυφών εχθρών, σηματοδοτεί το τέλος ενός κύκλου και δίνει την ευκαιρία για μια καινούργια αρχή. Τώρα είναι η εποχή που μπορείτε να πετύχετε τους στόχους σας. Επικεντρωθείτε στις φιλοδοξίες σας, που μπορεί να αφορούν τα επαγγελματικά ή τα ερωτικά σας. Επίσης, πρέπει να προσέξετε, καθώς δεν θα λείψουν παρασκηνιακές ενέργειες και κάποιοι καβγάδες με οικείους. Ωστόσο, θα είναι ένα διάστημα έντονης εσωστρέφειας και θα εργαστείτε εντατικά για την επίτευξη των σχεδίων σας. Αφιερώστε χρόνο στη βελτίωση της φυσικής σας κατάστασης και αποφύγετε όσους σας ρίχνουν το ηθικό.

ΤΑΥΡΟΣ [21.4/20.5] Με την είσοδο του Ερμή στους Ιχθύς έρχονται στο προσκήνιο τα υψηλότερα ιδανικά και οι ελπίδες σας και θα ασχοληθείτε με την πρόοδο της σταδιοδρομίας σας. Ωστόσο, είναι και ο μήνας της διασκέδασης και των κοινωνικών επαφών, που σημαίνει πως θα μπορέσετε να προωθήσετε τις ιδέες σας και να βελτιώσετε την ερωτική σας ζωή οι ελεύθεροι. Αρκετοί από εσάς θα ταξιδέψετε και θα συναντηθείτε με άτομα που θα διευρύνουν τους ορίζοντές σας, ενώ μπορεί να προκύψει και μια επανασύνδεση με φιλικό σας πρόσωπο. Θέματα σπουδών ή μια νομική υπόθεση θα αποτελέσουν πηγή άγχους και πρέπει με κάθε τρόπο να αποσυμπιεστείτε. Επειδή έχετε μια επαναστατική διάθεση με τον Ουρανό στο ζώδιό σας, αποφύγετε τις συγκρούσεις με άτομα που μπορούν να σας δώσουν ώθηση και κινηθείτε διπλωματικά. Ο Άρης θα σας αναστατώσει ερωτικά.

Sudoku No 634 1

4 3 7 8 1 5 7 5 1

7 3 8

4 6 5

9 6 8 7

4

2 6 4 2 3

Η λύση του προηγούμενου 5 9 2 6 1 8

6 1 8 3 7 4

7 4 3 2 5 9

3 8 1 7 2 6

4 7 5 1 9 3

2 6 9 8 4 5

1 5 6 9 3 2

9 3 4 5 8 7

8 2 7 4 6 1

7 2 8 5 6 3 4 1 9 4 5 1 9 2 7 8 6 3 3 9 6 4 8 1 7 2 5

ΔΙΔΥΜΟΣ [21.5/21.6] Ο Φεβρουάριος ξεκινάει με την είσοδο του κυβερνήτη σας Ερμή στους Ιχθύς και, καθώς θα διανύει τον τομέα της καριέρας και της φήμης, είναι ιδανική εποχή για να αφοσιωθείτε σε σημαντικούς στόχους. Προσπαθήστε να μη φορτωθείτε πολλές ευθύνες, ώστε να είναι σίγουρη η επιτυχία. Επειδή είναι ένα διάστημα που είστε πολυάσχολοι, η απουσία σας από το σπίτι θα αποτελέσει πηγή εντάσεων και πρέπει να αντιμετωπίσετε τα παράπονα των άλλων. Τα οικονομικά σας αρχίζουν να σταθεροποιούνται, όμως δεν είναι κατάλληλη εποχή για ρίσκα. Όσον αφορά τα ερωτικά σας, έχετε έναν μυστικό θαυμαστή που μπορεί να ανήκει στο ζώδιο του Καρκίνου ή του Σκορπιού. Ιδιαίτερη προσοχή στις σχέσεις με πρόσωπα εξουσίας και με τους ηλικιωμένους. Η παρορμητική σας διάθεση και η ανάγκη σας να διακριθείτε σας κάνουν υπερβολικούς.

ΖΥΓΟΣ [23.9/22.10] Ο Φεβρουάριος ξεκι-

ΚΑΡΚΙΝΟΣ [22.6/22.7] Ο Φεβρουάριος σας βρίσκει αισιόδοξους και γεμάτους νέες ιδέες, καθώς ξεκινάει με την είσοδο του Ερμή στους Ιχθύς. Ο πλανήτης της επικοινωνίας και του εμπορίου θα διανύει τον τομέα της πνευματικής σας ανάπτυξης και θα σας δώσει την ευκαιρία για να προωθήσετε τα προϊόντα σας με επιτυχία. Πολύ καλή εποχή για τους σπουδαστές, μια και έχετε έφεση στη μάθηση, δεν θα λείψουν όμως και οι στιγμές πίεσης. Εξοικονομήστε χρόνο για ανάπαυλα και για την ενίσχυση του ψυχισμού σας μέσω της ψυχαγωγίας. Ταξίδια και επαφές με το εξωτερικό θα ενισχύσουν το εισόδημά σας, ωστόσο μπορεί να επανέλθει στο προσκήνιο μια παλιά νομική σας υπόθεση. Στον τομέα των σχέσεων και των συνεργασιών οι προοπτικές είναι θετικές και θα προκύψουν καινούργιες φιλίες με άτομα από τον χώρο των σπουδών ή της εργασίας. Ερωτικά είστε συγκρατημένοι.

ΣΚΟΡΠΙΟΣ [23.10/22.11] Ο Φεβρουάριος είναι για εσάς ο μήνας των απολαύσεων, της δημιουργικότητας και των εξόδων. Στις 3/2 εισέρχεται ο Ερμής στους Ιχθύς και η διάθεσή σας θα είναι ανεβασμένη, ωστόσο πρέπει να προσέξετε όσον αφορά την επικοινωνία με τους άλλους. Συναισθηματικά ζητήματα θα είναι πρωταρχικής σημασίας, καθώς και ό,τι αφορά τα παιδιά. Η συναισθηματική σας αστάθεια σας αναγκάζει να καταβάλετε προσπάθειες για να διατηρήσετε την ισορροπία στη σχέση σας, ενώ η συνεργασία και η ευελιξία είναι απαραίτητες για την επίτευξη των στόχων σας. Ο Άρης μπορεί να σας κάνει επιθετικούς, οπότε πρέπει να διοχετεύσετε την υπερβολική σας ενέργεια σε διάφορες δραστηριότητες. Ρίσκα, επενδύσεις και κερδοσκοπία δεν θα έχουν τα επιθυμητά αποτελέσματα. Όσον αφορά τα ερωτικά σας, προτιμάτε τις περιστασιακές σχέσεις παρά τις δεσμεύσεις.

ΛΕΩΝ [23.7/23.8]

Με την είσοδο του Ερμή στους Ιχθύς ξεκινάει για εσάς μια περίοδος κατά την οποία η σκέψη σας θα στραφεί σε υπαρξιακά ζητήματα και θα δείτε μέσα από μια αντικειμενική σκοπιά τα προσωπικά σας θέματα. Οικονομικές υποθέσεις εκτός της κύριας εργασίας (φόροι, συντάξεις κ.λπ.) θα τις τακτοποιήσετε με μεθοδικότητα. Διαπραγματεύσεις και αναζήτηση νέων πηγών εσόδων θα απορροφήσουν το μεγαλύτερο μέρος της προσοχής σας, ωστόσο είναι και μια πολύ καλή εποχή για να ασχοληθείτε με τα ερωτικά σας, ελεύθεροι και μη. Η επικοινωνιακή σας διάθεση σας κάνει καλούς ακροατές, ενώ μπορείτε να πείσετε για τις θέσεις σας. Οι ελεύθεροι, αν αφήσετε για λίγο στην άκρη τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και φλερτάρετε μέσω της προσωπικής επαφής, θα βγείτε κερδισμένοι. Η κοινωνική σας ζωή είναι έντονη. Αξιοποιήστε τις ευκαιρίες.

ΤΟΞΟΤΗΣ [23.11/21.12] Με την είσοδο

ΠΑΡΘΕΝΟΣ [24.8/22.9] Με την είσοδο του Ερμή στους Ιχθύς στις 3/2 οι επαγγελματικές φιλοδοξίες και οι προσωπικές σας υποθέσεις αποτελούν προτεραιότητα. Η ανεξαρτησία και η συνεργασία πρέπει να είναι ισορροπημένες, όπως και το συναίσθημα και η κοινή λογική. Ο πλανήτης της επικοινωνίας, διανύοντας τον τομέα των σχέσεων και των συνεργασιών, διεγείρει την επικοινωνία, δηλαδή είναι ιδανική εποχή για να συζητήσετε τους όρους και τις προϋποθέσεις μιας καινούργιας επαγγελματικής πρότασης. Η οικογενειακή ζωή θα είναι ευχάριστη και η σχέση με το ταίρι σας σε αρμονία. Διοχετεύστε την ενέργειά σας σε δραστηριότητες που σας ευχαριστούν. Όσον αφορά τα οικονομικά σας, οι προοπτικές είναι θετικές, αρκεί να αποφύγετε τις υπερβολές. Επίκεινται έξοδα.

ΑΙΓΟΚΕΡΩΣ [22.12/19.1]

νά με την είσοδο του Ερμή στους Ιχθύς στις 3/2 και, καθώς είναι ο πλανήτης της επικοινωνίας και του εμπορίου, είναι ιδανική εποχή για να ασχοληθείτε με τις εργασιακές σας σχέσεις και να βάλετε σε τάξη τις καθημερινές σας υποχρεώσεις. Τώρα που είστε πρόθυμοι να ασχοληθείτε περισσότερο με τα καθήκοντά σας παρά με δημιουργικές ενασχολήσεις, μπορείτε να πετύχετε πολλά όσον αφορά τα επαγγελματικά. Οι άριστες επικοινωνιακές σας δεξιότητες θα προκαλέσουν θετικές εντυπώσεις αν δώσετε συνέντευξη, ενώ θα εκτιμηθούν και οι γνώσεις σας σχετικά με υπολογιστές, προγραμματισμό κ.λπ. Επίσης, μην παραμελείτε την υγεία σας. Κάντε τις απαραίτητες εξετάσεις και ενημερωθείτε μέσω ενός ειδικού σχετικά με το διατροφικό πρόγραμμα που πρέπει να ακολουθήσετε. Τέλος, αναζητήσετε μεθόδους εκγύμνασης που ταιριάζουν στις ανάγκες σας. Η ερωτική σας ζωή περνάει φουρτούνες.

starfax

ΥΔΡΟΧΟΟΣ [20.1/19.2]

week

του Ερμή στους Ιχθύς στις 3/2 το ενδιαφέρον σας μετατοπίζεται στο σπίτι και στην οικογένεια και οι σκέψεις σας θα αφορούν τα αγαπημένα σας πρόσωπα. Τώρα είναι η εποχή που μπορείτε να αξιοποιήσετε ένα ακίνητο, να διαμορφώσετε τον χώρο σας ή να αλλάξετε τη διακόσμηση του σπιτιού ή/και της επιχείρησής σας. Τα οικονομικά σας είναι σε καλό σημείο, ωστόσο πρέπει να προσέξετε, καθώς έχετε και μια τάση για σπατάλες σε αγορές για τον εαυτό σας. Μπορεί εύκολα να σας παρασύρει η καταναλωτική μανία, κάτι που θα δυσχεράνει την υλοποίηση ενός σχεδίου. Αν ξεκινάτε τη δική σας επιχείρηση, προσέξτε τις λεπτομέρειες και μικροέξοδα που μπορούν να κάνουν τη διαφορά. Η ερωτική σας ζωή μπορεί να βελτιωθεί, μια και υπάρχουν ευκαιρίες. Παιχνίδια εξουσίας δοκιμάζουν τη σχέση σας. Ο Φεβρουάριος φέρνει έναν αέρα ανανέωσης στη ζωή σας και είστε σε θέση να κατευθύνετε τα πράγματα όπως θέλετε και να πετύχετε τους στόχους σας. Με την είσοδο του Ερμή στους Ιχθύς στις 3/2 η ροή των χρημάτων θα είναι άφθονη και συνεχής. Μπορείτε να αυξήσετε το εισόδημά σας χωρίς μεγάλη προσπάθεια. Οικονομικές διαπραγματεύσεις και συμφωνίες θα έχουν αίσια αποτελέσματα, ενώ οι επενδύσεις θα έχουν καλή απόδοση. Ωστόσο, επειδή θα είστε απασχολημένοι με την αύξηση των κερδών σας, θα περιορίσετε τις απολαύσεις. Φροντίστε να αφιερώνετε χρόνο στην ψυχαγωγία και στην επικοινωνία με αγαπημένα σας πρόσωπα, στη φυσική σας κατάσταση και στην ερωτική σας ζωή, ώστε να έχουν νόημα οι προσπάθειες που κάνετε. Ιδιαίτερη προσοχή σε θέματα υγείας των παιδιών.

α πό τη μα ριβίκυ κα λλέργ η (sta rfa x@ lifo .gr)

30.1.20 – lifo

45

thing the Πώς να βοηθήσεις αυτούς που βοηθούν

απ ο ton θο δ ω ρ η αντω ν οπ ου λο

Η Αλληλεγγύη Λέσβου (πρώην κατασκηνώσεις ΠΙΚΠΑ) βοηθά πρόσφυγες και μετανάστες στην πρώτη γραμμή, σε συνθήκες ιδιαίτερα αντίξοες. Εάν κάποιος/-α επιθυμεί να συντρέξει ένα συγκεκριμένο έργο της οργάνωσης, μπορεί να συνεννοηθεί απευθείας μαζί της. Επικοινωνία: 22510 62000, communicationspikpa@gmail.com, lesvossolidarity.org

Αλληλεγγύη Λέσβου Αλληλεγγύη Λέσβου είναι μια ακτιβιστική πρωτοβουλία πολιτών με πολύπλευρη προσφορά στο μεταναστευτικό-προσφυγικό. Το 2012, στο αποκορύφωμα της προσφυγικής κρίσης, δημιούργησε το χωριό «Όλοι Μαζί» στο πρώην ΠΙΚΠΑ Λέσβου, κοντά στο αεροδρόμιο της Μυτιλήνης, βασισμένο στις αρχές του εθελοντισμού, της κοινοτικής αλληλεγγύης, της αλληλοβοήθειας και της συνεργατικής οικονομίας. Εκεί φιλοξενήθηκαν και φιλοξενούνται πολλοί πρόσφυγες και μετανάστες, κατά γενική ομολογία σε συνθήκες πολύ ανθρωπινότερες από αυτές των κέντρων υποδοχής, ενώ ταυτόχρονα τους παρέχεται ιατρική, νομική, ψυχολογική και υλικοτεχνική βοήθεια. Το «Όλοι Μαζί» κλείνει φέτος 8 χρόνια λειτουργίας κόντρα στις δυσκολίες αλλά και στον πόλεμο που έχει δεχτεί από κάποιους τοπικούς παράγοντες. Στις εγκαταστάσεις του, που κανονικά μπορούν να στεγάσουν μέχρι 120 άτομα ημερησίως, έφτασαν να φιλοξενούνται το ’14 πάνω από 600 ψυχές. Υπολογίζεται ότι μέχρι τώρα πάνω από 30.000 άνθρωποι έχουν φιλοξενηθεί εκεί για μεγαλύτερα ή μικρότερα διαστήματα. Σήμερα δίνεται προτεραιότητα σε ευάλωτες ομάδες, όπως τα θύματα ναυαγίων, οι ασθενείς με χρόνιες παθήσεις, οι ανάπηροι, οι εγκυμονούσες, οι λεχώνες, οι οικογένειες με βρέφη και μικρά παιδιά και τα άτομα που αιτούνται άσυλο ή οικογενειακή επανένωση. Οι ένοικοι διαμένουν σε σπιτάκια που διαθέτουν θέρμανση, ψυγείο και κουζίνα, πέραν της συλλογικής. Παράλληλα, η οργάνωση φρόντισε για τη διανομή γευμάτων στη Μόρια, στον Καρά Τεπέ και στο λιμάνι, διαχειρίστηκε δωρεές, λειτούργησε ως κέντρο διανομής βοήθειας σε όλο το νησί, έτρεξε και τρέχει προγράμματα προσχολικής αγωγής, οργανώνει εκπαιδευτικές εκδρομές και άλλες επιμορφωτικές δραστηριότητες. Όμως η Αλληλεγγύη Λέσβου δεν έμεινε εκεί. Το 2016, σε συνεργασία με τους Γιατρούς Χωρίς Σύνορα, δημιούργησε στη Μυτιλήνη, σε κτίριο που παλιότερα στέγαζε κλινική, το ιατρικό κέντρο Ασκληπιός που προσφέρει υπηρεσίες σε ντόπιους και ξένους. Σε συνεργασία με τη ΜΚΟ Borderline Europe ίδρυσε το κέντρο υποστήριξης Mozaik, το οποίο πλέον λειτουργεί μόνη της. Εδώ παρέχονται μαθήματα ελληνικών, αγγλικών, γερμανικών, αραβικών και φαρσί, υπολογιστών, πληροφορικής και κιθάρας. Διοργανώνονται προβολές, εργαστήρια ανθρωπίνων δικαιωμάτων, λογοτεχνικά εργαστήρια, βραδιές ποίησης και έχουν συσταθεί δύο χορωδίες. Όλα αυτά με τη συμμετοχή εθελοντών, προσφύγων αλλά και ντόπιων. Δίνεται γενικότερα μεγάλη έμφαση στην αλληλεπίδραση, στην κοινωνικοποίηση και στην ενσωμάτωση, καθώς λειτουργούν ως «αντίδοτο» στην ξενοφοβία, στον ρατσισμό και στις λογής προκαταλήψεις και διακρίσεις. Σημαντική είναι και η δουλειά που έχει γίνει με την τοπική κοινωνία. Στο κέντρο υποστήριξης Mozaik στεγάζονται δύο ακόμη πρότζεκτ-εργαστήρια, τα Safe Passage Bags και Humade Crafts. Παρασκευάζουν και πωλούν διαφόρων ειδών τσάντες και χειροτεχνήματα από ανακυκλώσιμα υλικά (σωσίβια, κομμάτια από φουσκωτές βάρκες, πλαστικά ή γυάλινα μπουκάλια κ.λπ.), τα οποία έχουν συλλεχθεί από τις παραλίες του νησιού που δέχτηκαν τα μεγαλύτερα προσφυγικά κύματα. Επιπλέον, η οργάνωση συμμετέχει στο εγχείρημα του κοινωνικού, eco friendly καφέ-εστιατορίου Nan, μιας επιχείρησης εστίασης μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα με ελληνικές και έθνικ γεύσεις. Ό,τι περισσεύει διανέμεται καθημερινά σε δομές αστέγων και προσφύγων. «Απώτερος στόχος αυτών των πρότζεκτ είναι η δημιουργία χώρων κοινωνικοποίησης και αλληλεγγύης και η παροχή θέσεων εργασίας σε άτομα που βρίσκονται σε ανάγκη, έτσι ώστε να μπορούν να εξασφαλίσουν μια αξιοπρεπή ζωή εντός του κοινωνικού ιστού» αναφέρει σχετικά στην ιστοσελίδα της η Αλληλεγγύη Λέσβου. Ψυχή της οργάνωσης είναι η κοινωνική επιστήμονας Έφη Λατσούδη, στην οποία η Υπηρεσία Προσφύγων του ΟΗΕ (UNHCR) απένειμε το 2016 στη Γενεύη το βραβείο Nansen, από κοινού με τον Κωνσταντίνο Μητραγά της Ελληνικής Ομάδας Διάσωσης. «Η αλληλεγγύη σώζει ζωές, αλλά δεν αρκεί… Χρειάζονται και γενναίες πολιτικές αποφάσεις» δήλωνε τότε. Αρωγοί της προσπάθειας, οι ευαισθητοποιημένοι πολίτες. «Δεν δεχτήκαμε ποτέ οποιαδήποτε οικονομική βοήθεια από τις ελληνικές κυβερνήσεις, την Ε.Ε. ή τον ΟΗΕ. Είναι η γενναιοδωρία των συνεργατών και των υποστηρικτών μας που μας δίνει τη δύναμη να συνεχίσουμε» λέει η ίδια.

Πώς μπορεί να συνεισφέρει κανείς στις δράσεις σας και να βοηθήσει αυτό που κάνετε; Τι μπορεί να κάνει κάθε πολίτης; Μπορείς να στηρίξεις οικονομικά την Αλληλεγγύη Λέσβου είτε μέσω pay pal είτε καταθέτοντας οποιοδήποτε ποσό στον παρακάτω λογαριασμό: Όνομα Λογαριασμού: ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗ ΛΕΣΒΟΥ Τράπεζα: ΕΘΝΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ Αριθμός Λογαριασμού: 762/001341-20 ΙΒΑΝ: GR06 0110 7620 0000 7620 0134 120 SWIFT (BIC): ETHNGRAA

46 lifo – 30.1.20

ΚΥΚΛΟΦΟΡΕΊ Το νέο βιβλίο του Στάθη Τσαγκαρουσιάνου

Κυρίως όμως το βιβλίο αυτό είναι ένα tour de force ως προς το ύφος του – με μια γλώσσα μεστή και δωρική, αστραφτερή σαν λάμα και γεμάτη ποιητικές αντηχήσεις.

ΔΥΟ ΔΕΚΑ ΕΚΔΟΤΙΚΗ

ας φυσά τώρα

Το νέο βιβλίο του Στάθη Τσαγκαρουσιάνου είναι γραμμένο σε πρώτο πρόσωπο – δίχως αναστολές και δίχως απολογίες. Με σχεδόν εργαστηριακό βλέμμα καταγράφει την αγριότητα και την ομορφιά που ενυπάρχουν σε κάθε ζωή· τα τεχνάσματα και τα κατά συνθήκην ψεύδη που χύνονται σαν μέλι στην παντόφλα της δημοσιογραφίας και των social media.

210

ΣΤΑΘΗΣ ΤΣΑΓΚΑΡΟΥΣΙΑΝΟΣ

Είναι μια απόλαυση να το διαβάζεις: τόσο το πρώτο μέρος που συγκεφαλαιώνει τις αφηγήσεις του Νησιού, όσο και το δεύτερο μέρος που μιλά για τον ερχομό στη μεγάλη πόλη.

ΣΤΑ ΒΙΒΛΙΟΠΩΛΕΙΑ & ΣΤO www.lifoshop.gr 30.1.20 – lifo

47