Τεύχος 640

12.3.2020 free press

ολα για την αθηνα! δωρεαν οδηγοσ τησ πολησ κυκλοφορει καθε πεμπτη

O AΡΧΙΤΕΚΤΟΝΑΣ ΣΤΕΛΙΟΣ ΚΟΗΣ ΕΙΝΑΙ Ο ΑΘΗΝΑΙΟΣ ΤΗΣ ΕΒΔΟΜΑΔΑΣ

ΟΙ ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΕΣ ΓΚΑΛΕΡΙ ΤΗΣ ΑΘΗΝΑΣ ΣΥΝΕΡΓΑΖΟΝΤΑΙ ΣΕ ΕΝΑ ΦΑΝΤΑΣΤΙΚΟ ΠΡΟΤΖΕΚΤ Ο ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΑΡΚΑΣ ΜΙΛΑ ΣΤΗ LIFO ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΑΘΩΩΣΗ ΤΟΥ ΓΙΑ ΤΗΝ ΥΠΟΘΕΣΗ ΒΙΑΣΜΟΥ ΤΟΥ ΟΔΗΓΟΥ ΤΑΞΙ

Έργο της Γρηγορίας Βρυττιά, από το φεστιβάλ τέχνης Death in Athens, που ξεκινά αυτές τις μέρες.

Ο ΑΝΕΣΤΗΣ ΑΖΑΣ ΚΑΙ Η ΛΕΝΑ ΚΙΤΣΟΠΟΥΛΟΥ ΚΑΝΟΥΝ ΦΥΛΛΟ ΚΑΙ ΦΤΕΡΟ ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ ΤΟ ΝΕΟ ΩΔΕΙΟ ΑΘΗΝΩΝ υπη στην έντ έκδοση cus Bari Πηγή: Fo 2020

Ο ΚΟΡΟΝΟΪΟΣ ΩΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΕΜΠΕΙΡΙΑ απο τον νικολα σεβαστακη

2 lifo – 12.3.20

☛ Αθηναία της προηγούμενης εβδομάδας ήταν η Μάγδα Φύσσα. Η μητέρα του Παύλου Φύσσα, που δολοφονήθηκε πριν από επτά χρόνια από τον Γιώργο Ρουπακιά, μέλος της Χρυσής Αυγής, μίλησε στον Γιάννη Πανταζόπουλο για τα παιδικά της χρόνια, τον τρόπο που μεγάλωσε και πώς έχει καταφέρει, με τη βοήθεια του συζύγου της, να αντέξει την απώλεια του Παύλου. Μεταξύ άλλων, η κ. Φύσσα ανέφερε τα εξής: «Η ελληνική κοινωνία είναι συνυπεύθυνη για τη δολοφονία του γιου μου. Το αίμα του Παύλου έχει κυλήσει στα χέρια των ψηφοφόρων της Χ.Α. Ακόμα και τώρα η πλειονότητα δεν γνωρίζει και δεν ενδιαφέρεται να ασχοληθεί για ποιον λόγο έγινε. Κυρίως, δεν επιθυμεί να μάθει. Αποποίηση ευθυνών, αυτό μας χαρακτηρίζει ως λαό. Διότι, αν σκαλίσει για να διαπιστώσει τι πραγματικά συνέβη, θα αντικρίσει στον καθρέφτη τον ίδιο της τον εαυτό». Ο τυχαίος περαστικός, συμφωνώντας με τα λόγια της μητέρας του Παύλου, σχολίασε: «Οι παραπάνω φράσεις της είναι τόσο, μα τόσο αληθινές και αποτυπώνουν με ρεαλισμό τι είναι η κοινωνία. Ακριβώς αυτό που λέει είμαστε. Δυστυχώς! Της εύχομαι κουράγιο, τίποτε άλλο. Να είναι πάντα καλά. Είναι ένα πρότυπο μητέρας και ανθρώπου γενικότερα». Από τα σχόλια ξεχώρισε επίσης αυτό του χρήστη σαλιγκάρι: «Οι διεφθαρμένοι άνθρωποι είναι υποκριτές. Οι απατεώνες τα καταφέρνουν με την υποκρισία, αυτό είναι το όπλο τους. Οι υποκριτές είτε θα σε κάνουν να αισθανθείς θαυμάσια, γιατί έχουν συμφέρον από σένα, είτε θα μείνουν ανέκφραστοι, εάν δεν τους εξυπηρετείς σε κάτι. Κι αυτό επειδή είναι ανίκανοι να εκφράσουν κάποιο συναίσθημα, πέραν όσων υπαγορεύονται από την υποκριτική τους στάση. Είναι ανίκανοι να εκφραστούν ως άνθρωποι». ☛ Για μια αμήχανη συνάντηση με έναν Σύριο πρόσφυγα σε ένα βερολινέζικο καφέ έγραψε στη στήλη της η Βίβιαν Στεργίου. Περιγράφοντας αυτή την ιδιαίτερη συνάντηση, ανέφερε τα ακόλουθα: «Ο σερβιτόρος ήξερε ελληνικά, γιατί ήταν στην Ελλάδα πρόσφυγας. Στη Λέσβο. Πώς μπορεί να νιώθει ένας Σύριος, προερχόμενος από μια τόσο πολύχρωμη και ζωηρή κουλτούρα, όταν καταδικάζεται στη γερμανική γκριζίλα; Σίγουρα τυχερός, αφού η εναλλακτική θα ήταν θάνατος. Κάπως βουρκώνω, αλλά προλαβαίνω να υποκριθώ ότι είναι απ’ τον καπνό του μαγαζιού [...]. Φαίνεται να συμμερίζεται τη γνώμη μου ότι, γενικά, δεν είμαστε καθόλου απαίσιος λαός, κάθε άλλο. Με βλέπει που σκοτεινιάζω, μου γελάει. “ Έχετε έναν τέλειο καφέ”, μου λέει και γελάει πάλι, “φρέντο καπουτσίνο”, και φεύγει. Πιάνω τον εαυτό μου να κολλάει αισιοδοξία. Πώς γίνεται να πέρασες τόσα και να σχολιάζεις τον καφέ; Κι όμως, λογικά μόνο έτσι γίνεται να ξανακερδίσεις τη ζωή, εστιάζοντας στα καλά, ξεχνώντας τελείως τα άλλα, όποιος κι αν είσαι, ό,τι κι αν περνάς». Το κείμενο αυτό έδωσε αφορμή σε αρκετούς αναγνώστες της LiFO να περιγράψουν με τη σειρά τους αντίστοιχες ιστορίες που έχουν ζήσει με πρόσφυγες και μετανάστες. Μία από αυτές ήταν η ιστορία που μοιράστηκε μαζί μας το βλαχάκι, που θυμήθηκε όσα ακολουθούν: «Αναγκαστικά (αυτό το κείμενο) μου θύμισε ένα άλλο γεγονός. Πριν από περίπου δύο χρόνια είχα πάει το καλοκαίρι στην Λέσβο, όταν τα πράγματα ήταν πολύ πιο ήρεμα και φαινόταν να υπάρχει “κανονικότητα” στο νησί. Tουλάχιστον εγώ αυτό είχα δει τότε, αλλά και σύμφωνα με τα λεγόμενα των ντόπιων, που συνέκριναν την κατάσταση με το χάος του ’15. Να πω την αλήθεια, πριν πάω, σκεφτόμουν τις εικόνες λουόμενων και παραθεριστών μαζί με πρόσφυγες-μετανάστες, αναδυόμενους απ’ τη θάλασσα, και φοβόμουν αυτό το θέαμα. Ίσως όχι τόσο το ίδιο το θέαμα όσο ένα ξεβρασμένο ανθρώπινο πτώμα. Μάλλον ήταν κάπως “καρμικό” όλο αυτό, διότι ο φόβος μου πραγματοποιήθηκε, όχι με πρόσφυγα-μετανάστη αλλά με πνιγμένο τουρίστα. Tον κάλυψαν μπροστά μας με την ψάθα μας. Ακόμα θυμάμαι το σοκ, τα κλάματα και τον οδυρμό των οικείων του». Παρόμοια ιστορία είχε να αφηγηθεί και ο Μαύρος Γάτος, ο οποίος το καλοκαίρι του 2015 βρέθηκε στον Μόλυβο και έζησε από κοντά –έστω και ως παραθεριστής– την πραγματική διάσταση του μεταναστευτικού - προσφυγικού. Από εκείνο το καλοκαίρι έχει να θυμάται τα εξής: « Ήμουνα το καλοκαίρι του ’15 στη Λέσβο, στον Μόλυβο, τότε που οι βάρκες έρχονταν κατά δεκάδες κάθε μέρα. Πηγαίναμε για μπάνιο στην Εφταλού – ωραία παραλία.

Eκεί βγαίνουν οι βάρκες. Φυσικά, ως χαλαροί Έλληνες παραθεριστές πηγαίναμε μετά τις 11, δηλαδή την ώρα που ομάδες προσφύγων βάδιζαν ήδη, με βρεγμένα ρούχα, προς τον Μόλυβο. Δεν θα ξεχάσω ποτέ το χαμόγελό τους. Νόμιζαν οι έρημοι ότι θα έπαυαν τα προβλήματά τους τώρα που είχαν πατήσει το πόδι τους στην Ευρώπη. Το ελάχιστο που μπορούσα να κάνω ήταν να τους χαιρετήσω με ένα νεύμα και παίζοντας τα φώτα της μοτοσικλέτας. Αντιχαιρετούσαν κι εκείνοι με ενθουσιασμό και ακόμα πλατύτερα χαμόγελα».

α π ό τ η lif o t ea m

Οι αντιδράσεις που δημιούργησαν τα άρθρα και τα posts μας την περασμένη εβδομάδα.

feedback639

Η ΜΆΓΔΑ ΦΎΣΣΑ ΚΑΙ ΜΙΑ ΑΜΉΧΑΝΗ ΣΥΝΆΝΤΗΣΗ ΜΕ ΈΝΑΝ ΣΎΡΙΟ ΠΡΌΣΦΥΓΑ ΣΕ ΈΝΑ ΒΕΡΟΛΙΝΈΖΙΚΟ ΚΑΦΈ

POSTS ΓΡAΜΜΑΤΑ E-MAILS

*Στείλτε μας Feedback: feedback@lifo.gr

free press Eβδομαδιαίος οδηγός της Αθήνας. Κυκλοφορεί κάθε Πέμπτη.

12.3.20 – lifo

3

λεπτομέρεια από το έργο ngarduk kunred (η γη μου) της helen lanyinwanga, καλλιτέχνιδας του bαbbarra women’s centre.

talk town

εικαστικά

jarracharra: οι άνεμοι της ξηρής εποχής

i

Athens

Πειραιώς 138 Μουσείο Μπενάκη

4 lifo – 12.3.20

Υφάσματα με περίπλοκα, δυναμικά μοτίβα που δημιούργησαν ιθαγενείς καλλιτέχνιδες από το Babbarra Women’s Centre στην Αυστραλία έρχονται στο Μουσείο Μπενάκη. Η εντυπωσιακή συλλογή φιλοτεχνήθηκε σε βάθος πολλών ετών, από διαφορετικές γενιές γυναικών, στα κοινοτικά εργαστήρια της Maningrida, μιας παραθαλάσσιας κοινότητας Αβορίγινων στο δυτικό Arnhem Land. «Jarracharra» ονομάζεται ο ισχυρός ψυχρός άνεμος που φυσάει στην περιοχή κατά τη διάρκεια της ξηρής εποχής, o οποίος σηματοδοτούσε την έναρξη μιας περιόδου ανταλλαγών μεταξύ των διάφορων φυλών και την ετήσια τελετουργική συνάθροιση.

2/4-3/5, Μουσείο Μπενάκη, Πειραιώς 138 & Ανδρονίκου, Γκάζι, Πέμπτη & Κυριακή: 10:00-18:00, Παρασκευή & Σάββατο: 10:00-22:00, ισ.: 3,5-7 ευρώ. Εγκαίνια: 9/4, 20:00.

12.3.20 – lifo

5

No 1 ΟΛΗ Η ΕΛΛΑΔΑ διαβάζει LiFO

6.231.065 UNIQUE VISITORS

στην ψηφιακή έκδοση ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 2020

No 1

στην έντυπη έκδοση

αναγνωσιμοτητα

LiFO

136,6

ATHENS VOICE

125,6

Πηγή: Focus Bari, Ιούλιος-Δεκέμβριος 2019

ΣΤΗΝ ΚΟΡΥΦΉ, ΑΛΛΆ ΜΕ ΠΟΙΌΤΗΤΑ

6 lifo – 12.3.20

1 2 -1 8 ma ρ ti oy 2 0 2 0, τευχοσ 64 0

talk town Η διπλή πρόκληση κορονοϊού και Ερντογάν Όλα όσα ζήσαμε στην πολιτική την περασμένη εβδομάδα.

απ ό τh βασιλ ικη σιουτη

• Η διπλή πρόκληση κορονοϊού και Ερντογάν • Ο ιός ως κοινωνική εμπειρία • Μακριά κι αγαπημένοι: Μετά την Ιταλία, εμείς; • Εκκλησία κατά λαού • Μια νέα εποχή για το Ωδείο Αθηνών

Σε κατάσταση διαρκούς συναγερμού βρίσκεται εδώ και μέρες η ελληνική κυβέρνηση, αφού, εκτός από την έξαρση του κορονοϊού, με την οποία ασχολείται ολόκληρη η διεθνής κοινότητα, έχει να αντιμετωπίσει και τις εχθρικές ενέργειες του αυταρχικού ηγέτη της Τουρκίας, οι οποίες έχουν δημιουργήσει μια κατάσταση έκτακτης ανάγκης στα σύνορα της χώρας. Αντιμέτωπη με μια διπλή κρίση σε μια κρίσιμη στιγμή που, υπό κανονικές συνθήκες, θα έπρεπε επικεντρώνεται στη δημόσια υγεία, στην προστασία του πληθυσμού από τον νέο ιό και στην αντιμετώπιση των επιπτώσεών του στην οικονομία, η ελληνική κυβέρνηση αναγκάζεται να ξοδεύει δυνάμεις για ένα πρόβλημα που ούτε προκάλεσε η Ελλάδα ούτε οφείλεται σε αυτήν. Ο Ταγίπ Ερντογάν, ηττημένος στη Συρία (όπου οι δυνάμεις της κυβέρνησης Άσαντ, με την καθοριστική συμβολή της Ρωσίας, έχουν από καιρό περικυκλώσει τις δυνάμεις των ισλαμιστών και του τουρκικού στρατού στην Ιντλίμπ), αναγκάστηκε να συνθηκολογήσει ταπεινωμένος. Η Ιντλίμπ, ο τελευταίος θύλακας των ισλαμιστών όπου έχει συγκεντρωθεί πληθυσμός από τις περιοχές στις οποίες έχασε ο ISIS, παρά τη βοήθεια της Τουρκίας, βρίσκεται εδώ και καιρό στο έλεος του Άσαντ και του Πούτιν. Το ίδιο και οι δυνάμεις του τουρκικού στρατού που έστειλε εκεί ο Ερντογάν. Σύμφωνα με τους διεθνείς

12.3.20 – lifo

7

talk

ΠΟΛΙΤΙΚΟ ΕΠΤΑΗΜΕΡΟ

town αναλυτές αλλά και με τους ίδιους τους πολιορκημένους, η Ιντλίμπ θα μπορούσε να έχει κυριευτεί εδώ και καιρό. Αντ’ αυτού, οι δυνάμεις του κυβερνητικού στρατού, που συνεπικουρούνται από τους Ρώσους, προτίμησαν να στείλουν στην Τουρκία «μερικά φέρετρα με άντρες του τουρκικού στρατού», οδηγώντας τον Ερντογάν στη συνθηκολόγηση. Τι ακριβώς συζητήθηκε μεταξύ των Προέδρων της Ρωσίας και της Τουρκίας μπορεί να μη γίνει γνωστό ποτέ. Ούτε αν θα τηρηθούν όσα συμφώνησαν. O Βλαντίμιρ Πούτιν, ωστόσο, φρόντισε να εκθέσει τον Ταγίπ Ερντογάν και σε επίπεδο συμβολισμού, μην αφήνοντας καμία αμφιβολία για τον συσχετισμό δυνάμεων στο πεδίο. Κατά την πρόσφατη συνάντησή τους στη Μόσχα για το θέμα της Συρίας, αντί να τον υποδεχτεί, ως είθισται, τον άφησε να περιμένει για δύο λεπτά, με τις κάμερες των ρωσικών ΜΜΕ να καταγράφουν το συντετριμμένο ύφος του Ερντογάν και την αμηχανία της τουρκικής αποστολής για το κάζο. Μετά την ήττα στη Συρία και τον εγκλωβισμό του σε αυτήν, ο Ερντογάν απαιτεί βοήθεια από το ΝΑΤΟ και την Ε.Ε. προκειμένου να κερδίσει κάτι από την περιπέτεια στην οποία έμπλεξε τη χώρα του. Από τον γενικό γραμματέα του ΝΑΤΟ, Γενς Στόλτενμπεργκ, βρήκε κατανόηση (του είπε πως η Τουρκία είναι σημαντικός σύμμαχος που συμβάλλει στην κοινή ασφάλεια), αλλά με την Ε.Ε. αυτήν τη φορά τα βρήκε πιο σκούρα, καθώς ο εκβιασμός, χάρη στην ελληνική αντίδραση, δεν του βγήκε. Ο γραμματέας του ΝΑΤΟ δήλωσε ότι παρακολουθεί με μεγάλη ανησυχία όσα συμβαίνουν στα ελληνοτουρκικά σύνορα τις τελευταίες ημέρες και ότι οι σύμμαχοι θα συνεχίσουν να στηρίζουν την Τουρκία. Είπε, επίσης, ότι η Τουρκία σηκώνει μεγάλο βάρος και φιλοξενεί 4 εκατομμύρια πρόσφυγες. Η καγκελάριος Μέρκελ, στις δικές της δηλώσεις, μίλησε για 3,6 εκατομμύρια πρόσφυγες που φιλοξενεί η Τουρκία και την κατηγόρησε ότι φορτώνει στους ώμους των μεταναστών τα δικά της προβλήματα και ότι τους εξωθεί στα σύνορα με την Ελλάδα. Η Γερμανίδα καγκελάριος για πρώτη φορά επέκρινε κατηγορηματικά δημοσίως την Τουρκία, ξεκαθαρίζοντάς της ότι αυτή η πολιτική είναι αδιέξοδη, εκφράζοντας ταυτόχρονα την αμέριστη υποστήριξή της στην Ελλάδα, που ανέλαβε την ευθύνη της φύλαξης των συνόρων για λογαριασμό ολόκληρης της Ευρώπης. Αλλά και από τις Βρυξέλλες ο Ερντογάν έφυγε φανερά απογοητευμένος μετά τη συνάντησή του με την πρόεδρο της Κομισιόν και τον πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, τους οποίους είχε προσκαλέσει η ελληνική κυβέρνηση στα σύνορα στον Έβρο, όπου και διαπίστωσαν την κατάσταση με τα ίδια τους τα μάτια. Η «ομάδα διαλόγου για την κοινή δήλωση Ε.Ε.-Τουρκίας» που προέκυψε ήταν το μόνο που δεν τον ενδιέφερε, γι’ αυτό αποχώρησε χωρίς να κάνει δηλώσεις, εκνευρισμένος. Όσον αφορά το θέμα της προσωρινής αναστολής των αιτήσεων ασύλου, για την οποία η Ελλάδα έχει δεχτεί κριτική από την Ύπατη Αρμοστεία και τον ΣΥΡΙΖΑ, η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν ανέφερε ότι το αίτημα του ασύλου είναι σεβαστό, αλλά τα σύνορα πρέπει να προστατεύονται. Επιπλέον, το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο απέρριψε τα ασφαλιστικά μέτρα κατά της Ελλάδας για την αναστολή του ασύλου, κρίνοντας ότι οι λόγοι εθνικής ασφάλειας που την επέβαλαν νομιμοποιούν την απόφαση αυτήν. Το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο, σύμφωνα με το δικαστικό ρεπορτάζ, έβγαλε την απόφαση αυτή μετά τη διαδικασία των ασφαλιστικών μέτρων στα οποία κατέφυγαν τρεις Σύριοι με τον Τούρκο δικηγόρο τους, ζητώντας από το δικαστήριο να λάβει προσωρινά μέτρα κατά της Ελλάδας, αφού θεώρησαν παράνομη την απόφασή της. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η ελληνική κυβέρνηση έχει

8 lifo – 12.3.20

Ίσως ο εκβιασμός και ο τρόμος που ήθελε να σπείρει ο Ερντογάν στην Ε.Ε. να είχαν κάποιο αποτέλεσμα αν δεν μεσολαβούσε ο τρόμος για τον κορονοϊό, που είναι μεγαλύτερος. Σε κάθε περίπτωση, η απειλή του Ερντογάν και του κορονοϊού μαζί δεν επιτρέπουν σε κανέναν να αισιοδοξεί για το επόμενο διάστημα.

τη στήριξη της Ε.Ε. σε αυτήν της την απόφαση να κλείσει τα σύνορα και είναι χαρακτηριστικό ότι τις προηγούμενες μέρες πρωθυπουργοί και υπουργοί της Ε.Ε. ευχαριστούσαν τους Έλληνες ομολόγους τους που «φυλάνε τα σύνορα της Ευρώπης». Αυτό, ωστόσο, δεν σημαίνει ότι η Ελλάδα θα έχει κάποια ουσιαστική βοήθεια και πραγματική αλληλεγγύη. Αυτήν τη στιγμή κανένας στην Ε.Ε. δεν ενδιαφέρεται πραγματικά να λύσει το προσφυγικό και το μεταναστευτικό. Μια βολική διαχείριση θέλουν, χωρίς να έχουν κανένα πρόβλημα να μετατρέψουν την Ελλάδα σε μόνιμη αποθήκη ψυχών. Και μπορεί αυτήν τη φορά να άσκησαν έντονη κριτική στον Ταγίπ Ερντογάν που εργαλειοποιεί τόσο κυνικά και απροκάλυπτα μετανάστες και πρόσφυγες για να εκβιάσει την Ε.Ε., αλλά η επιδίωξή τους να τον τραβήξουν από την αγκαλιά της Ρωσίας παραμένει μεγαλύτερη προτεραιότητα από το πρόβλημα της Ελλάδας. Ο Ταγίπ Ερντογάν, μετά το φιάσκο με τη Συρία, είδε να αποτυγχάνει και το σχέδιο εκβιασμού της Ε.Ε. μέσω της Ελλάδας, καθώς ήταν βέβαιος ότι η Ελλάδα δεν θα κατάφερνε να φυλάξει τα σύνορά της (το είπε κιόλας). Πίστευε ότι η εικόνα δεκάδων χιλιάδων ανθρώπων να ρίχνουν τα σύνορα στον Έβρο και να μπαίνουν σε μια χώρα της Ε.Ε. θα κατάφερνε να τους τρομοκρατήσει, με αποτέλεσμα να δεχτούν τα καινούργια του αιτήματα. Ποια είναι αυτά; Οι πληροφορίες λένε ότι ο Ταγίπ Ερντογάν, πέρα από το θέμα της βίζας και όσα έθετε ως τώρα, ζήτησε 30 δισεκατομμύρια αυτήν τη φορά. Η λογική του ήταν ότι τα 6 δισεκατομμύρια ευρώ το 2016 ήταν για 2 εκατομμύρια πρόσφυγες. Τώρα λέει ότι οι πρόσφυγες που φιλοξενεί είναι 4 εκατομμύρια και ότι αναμένονται άλλοι 5 εκατομμύρια από την περιοχή της Ιντλίμπ, μαζί με τους εκατοντάδες χιλιάδες μετανάστες που έχει από το Πακιστάν, το Αφγανιστάν και την Αφρική (τους οποίους προσκαλεί ο ίδιος στην Τουρκία και είναι αυτοί που κυρίως έρχονται πλέον με τις βάρκες στα νησιά αλλά και στον Έβρο). Δηλαδή, αυτό που λέει στους Ευρωπαίους είναι ότι τα 6 δισ. ήταν για 2 εκατομμύρια πρόσφυγες, αλλά τώρα έχει 9 εκατομμύρια πρόσφυγες και θέλει 30 δισεκατομμύρια. Τα τεράστια αυτά ποσά και ο αυθαίρετος αριθμός των προσφύγων που επικαλείται αποτελούν μέρος του τουρκικού παζαριού που κάνει, καθώς, σύμφωνα με διπλωματικές πηγές, διαμηνύει ότι θα μπορούσε να δεχτεί και με 9-10 δισεκατομμύρια. «Το θέμα είναι ότι οι Ευρωπαίοι αυτήν τη στιγμή δεν έχουν τα χρήματα για να του τα δώσουν» αναφέρουν διπλωματικές πηγές της Ε.Ε. «Από τη μια έχει φύγει η Βρετανία και οι πηγές των πόρων έχουν μειωθεί σημαντικά, από την άλλη έχουν να αντιμετωπίσουν τις οικονομικές επιπτώσεις του κορονοϊού. Δεν υπάρχει καμία περίπτωση να πάρει τα λεφτά που ζητάει». Ίσως ο εκβιασμός και ο τρόμος που ήθελε να σπείρει ο Ερντογάν στην Ε.Ε. να είχαν κάποιο αποτέλεσμα αν δεν μεσολαβούσε ο τρόμος για τον κορονοϊό, που είναι μεγαλύτερος. Σε κάθε περίπτωση, η απειλή του Ερντογάν και του κορονοϊού μαζί δεν επιτρέπουν σε κανέναν να αισιοδοξεί για το επόμενο διάστημα. Πρόκειται για μια ιδιαίτερα δύσκολη περίοδο – και για την Ελλάδα λίγο παραπάνω από τις άλλες χώρες της Ε.Ε., λόγω του απρόβλεπτου Τούρκου γείτονα. Για την ώρα, η Ελλάδα δείχνει να ανταποκρίνεται στη διπλή πρόκληση, με όσους είναι στα κρίσιμα πόστα, από τα σύνορα μέχρι τα νοσοκομεία και την κυβέρνηση, να μην κοιμούνται. «Αν δεν είχε καταφέρει να φυλάξει τα σύνορα, η κυβέρνηση θα είχε πέσει» είπε πρόσφατα βουλευτής της ΝΔ. Εξαιρετικά κρίσιμη, όμως, θα είναι και η διαχείριση του κορονοϊού τις επόμενες μέρες, γι’ αυτό και στην κυβέρνηση ελπίζουν «τουλάχιστον ο Ερντογάν να τα μαζέψει», ώστε να ασχοληθούν με αυτό που τώρα θεωρούν προτεραιότητα.

12.3.20 – lifo

9

talk town

α π ό τον ν ικόλα σ εβα σ τά κη

ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΑΝΑΠΝΟΗΣ

Ο ιός ως κοινωνική εμπειρία www.lifo.gr

Σκέψεις με αφορμή τον covid-19. covid-19 είναι, τελικά, η αντιστροφή της παγκοσμιοποίησης, μια «αποπαγκοσμίευση»; Κάπου το διάβασα πριν από μέρες –στη «Monde» συγκεκριμένα– και το βρήκα εν μέρει αληθινό, έστω ως υπερβολή ενός δημοσιογραφικού τίτλου. Τώρα, όμως, που ο πρωθυπουργός της Ιταλίας ανακοίνωσε πως μια χώρα εξήντα εκατομμυρίων μπαίνει σε καραντίνα, αυτή η υπερβολική υπόθεση μοιάζει να πλησιάζει κάπως περισσότερο την πραγματικότητα. Υπάρχει, φυσικά, το παράδοξο πως η πρόσβασή μας στη ροή της πληροφορίας, στις γνώσεις για τον ιό και στις συνέπειές του είναι το πιο απτό δείγμα μιας παγκοσμιοποιημένης κοινής γνώμης που συντονίζεται συναισθηματικά στους ίδιους φόβους, καταναλώνοντας τις ίδιες εικόνες από τα διεθνή πρακτορεία. Την ίδια στιγμή, όμως, είναι αδιάψευστο πως αυτός ο ιός προκαλεί βλάβη σε ιδέες, τρόπους ζωής και δραστηριότητες των συνδεδεμένων κοινωνιών. Με τον έναν ή άλλον τρόπο θίγονται όλες οι μορφές της κοινωνικότητας και της φυσικής επικοινωνίας των ανθρώπων. Μορφές διασκέδασης και πολιτισμικές εμπειρίες που αποτελούν ρουτίνες της σύγχρονης κοινωνικής ζωής, από τον σωματικό συγχρωτισμό σε συναυλίες και γήπεδα μέχρι τις παρουσιάσεις βιβλίων, τις εκθέσεις ή την παρακολούθηση συνεδρίων, όλα αυτά αναστέλλονται ή περιορίζονται με τρόπο δραστικό. Αλλά το πιο χαρακτηριστικό πλήγμα στον πολιτισμό της φιλελεύθερης παγκοσμιοποίησης είναι η «επίθεση» στον τουρισμό. Σε μια περίοδο που πολλοί μιλούσαν για τις συνέπειες του υπερτουρισμού, εμφανίζεται ο covid-19 ως παράξενος και μακάβριος «ρυθμιστής» του προβλήματος. Μπορούμε, νομίζω, να τολμήσουμε μια αναλογία ανάμεσα στον συγκεκριμένο ιό και στην ιδεολογική συγκυρία την οποία διανύουμε. Ο κορονοϊός συναντά τη γενικότερη ορμή για αναδίπλωση, για συσπείρωση στα «δικά μας», για στροφή κυβερνήσεων και ατόμων στα του οίκου τους. Η πρόκληση μιας εν εξελίξει πανδημίας ενισχύει τις δυνάμεις της αμοιβαίας καχυποψίας, τον ανορθολογισμό, όπως και κάποιες τάσεις κοινωνικού κανιβαλισμού που αποτελούν τις σκοτεινές όψεις των συλλογικών και ατομικών κατορθωμάτων που έχουν σημειώσει οι σύγχρονες φιλελεύθερες δημοκρατίες. Θα μπορούσε, όμως, να είναι και αφορμή να επανεκτιμήσουμε την αξία της πρακτικής (όχι ρητορικής) αλληλεγγύης και της ενίσχυσης των συστημάτων υγείας και προστασίας της ζωής. Ακριβώς γι’ αυτό δεν συνιστά μόνο θέμα ιατρικό και επιδημιολογίας, ούτε μόνο μια μεγάλη πρόκληση για τους σχεδιαστές των μέτρων δημόσιας υγείας και τους ειδικούς της πολιτικής προστασίας. Ο covid-19 ενδέχεται να είναι προσωρινή δοκιμασία (αν υποθέσουμε ότι σε κάποιον καιρό θα ελεγχθεί η δυναμική του με ένα εμβόλιο), αλλά αποκαλύπτει ήδη το τι μας κάνει πιο ευάλωτους ως κοινωνίες: βγάζει απότομα στην επιφάνεια ηθικά διλήμματα για τα άτομα και τους ίδιους τους θεσμούς. Βάζοντας, για παράδειγμα, στην ημερήσια διάταξη πολλούς περιορισμούς και αυτοπεριορισμούς, η κατάσταση με τον ιό έρχεται σε αντίθεση με την ιδεολογία των ανεμπόδιστων επιλογών και μια ορισμένη φαντασίωση ατομικής «παντοδυναμίας». Παράλληλα, επιστρέφει για τα καλά η αποτροπή, το πνεύμα της απαγόρευσης, η πολιτική εντολή μαζί με την επιστημονική σύσταση – αυτό που ορισμένοι βλέπουν ως βιοπολιτικό έλεγχο του πληθυσμού. Εκτός από τις αντοχές των συστημάτων υγείας, η απειλή φανερώνει και τα όποια ηθικά αποθέματα των επιμέρους κοινωνιών και συλλογικών δομών.

Σ

Ωστόσο, αν η ασθένεια δεν αναχαιτιστεί μέσα στις επόμενες εβδομάδες, φοβάμαι πως θα δούμε πολλές εκδηλώσεις εγωιστικής μικρότητας και κωμικοτραγικής ασχήμιας. Προς το παρόν, διαφαίνεται μια κουλτούρα άρνησης της πραγματικότητας με την καταφυγή σε «εναλλακτικές», θεραπευτικές αλχημείες και αλλοπρόσαλλους συσχετισμούς.

τη χώρα μας, ας πούμε, αυτός ο ιός «προκαλεί» την πυκνή εξωστρέφεια της ελληνικής ζωής, τη μακάρια αμεριμνησία των κοινωνικών μας τρόπων, όπως και την αίσθηση πολλών πως κάτι μας προστατεύει μεταφυσικά ως Έλληνες από παγκόσμιες καταστροφές και δεινά. Ωστόσο, αν η ασθένεια δεν αναχαιτιστεί μέσα στις επόμενες εβδομάδες, φοβάμαι πως θα δούμε πολλές εκδηλώσεις εγωιστικής μικρότητας και κωμικοτραγικής ασχήμιας. Προς το παρόν, διαφαίνεται μια κουλτούρα άρνησης της πραγματικότητας με την καταφυγή σε «εναλλακτικές», θεραπευτικές αλχημείες και αλλοπρόσαλλους συσχετισμούς. Το βέβαιο είναι πως ένας ιός με εύκολη διάδοση δεν αποτελεί θέμα που προσφέρεται για ψύχραιμες σκέψεις. Ο πανικός, οι φήμες και οι σκοτεινές προβλέψεις έχουν αρχίσει ήδη να παίζουν σε κάποιες γωνιές των ψηφιακών μας καφενείων. Από την άλλη πλευρά, ένας μεγάλος αριθμός ανθρώπων βρίσκονται στον κόσμο τους, δεν αλλάζουν συμπεριφορά, ούτε καταλαβαίνουν καλά-καλά τι λένε αυτοί στις τηλεοράσεις. Ιδιαίτερα ο νεότερος κόσμος –που έχει αντιληφθεί ότι ο ίδιος δεν απειλείται σοβαρά– δεν πείθεται από όλο αυτό το σκηνικό, που το βλέπει ως ρεπορτάζ για κάποια απόμακρα σύνορα. Υπάρχει μια φυσική αδιαφορία της νεότητας –απολύτως εξηγήσιμη εξάλλου–, που αντιστέκεται στον φόβο, αλλά την ίδια στιγμή μπορεί να παράγει ανεύθυνη και επιπόλαια συμπεριφορά διασποράς του ιού. Ξέρουμε ότι κάθε μεγάλη κρίση έχει ρυθμούς πανικού και αδιαφορίας, εναλλαγές ατμόσφαιρας από την υποχονδριακή ακρότητα στην υποτίμηση των κινδύνων. Και οι δύο στάσεις ριζώνουν στην κοινωνία ως τρόποι διαχείρισης της έντασης και του άγχους. Ένα πολιτικό και φιλοσοφικό ερώτημα για τον covid-19 είναι αν οι νέες μορφές εξουσίας και φόβου που έφερε στην επιφάνεια είναι σπόροι του μέλλοντος. Μήπως αυτή η κρίση προεικονίζει μια μετα-φιλελεύθερη οργάνωση των κοινωνιών, βασισμένη στον κανόνα της διαρκούς προφύλαξης και αντισηψίας; Μήπως, όπως συνέβη κάποτε με το AIDS και την παρέμβασή του στην ανέμελη σεξουαλικότητα, ιοί σαν τον covid-19 μαρκάρουν πιο μόνιμα τις κοινωνικές σχέσεις και τη σχέση μας με τις δημόσιες εξουσίες του κράτους και της επιστήμης; Πολύ συχνά τέτοια ερωτήματα δείχνουν υπερβολικά και αποκομμένα από τον αγώνα των γιατρών, των νοσηλευτών, των δομών, από την αγωνία πασχόντων και συγγενών – ερωτήματα «πολυτελείας», λένε κάποιοι. Ας τα έχουμε όμως κι αυτά στο πίσω μέρος του μυαλού μας, αφού κάθε μολυσματική ασθένεια είναι και μια κοινωνική εμπειρία και όχι απλώς κάτι περιορισμένο στην κοινότητα των πασχόντων και των γιατρών τους. Ο αγώνας εναντίον του κορονοϊού είναι συγχρόνως και συλλογικό στοίχημα, για να μη χάσουμε την εμπιστοσύνη μας στον ορθολογισμό, στην αλληλεγγύη και στη σημασία της ατομικής ευθύνης για μας και τους άλλους.

10 lifo – 12.3.20

ΔΥΟ ΔΕΚΑ ΕΚΔΟΤΙΚΗ Α.Ε. ΒOΥΛΗΣ 22, 105 63 ΑΘΗΝΑ T 210 3254 290 F 210 3249 785 info@lifo.gr

εκδοτης

Στάθης Τσαγκαρουσιάνος γενικός διευθυντής Μιχάλης Μιχαήλ commercial director Πηνελόπη Μουλά διευθυντής lifo.gr Θανάσης Χαραμής διευθυντής mikropragmata.lifo.gr Άρης Δημοκίδης διευθυντής εντυπης εκδοσης Τάσος Μπρεκουλάκης σύμβουλος σχεδιασμού Γιάννης Καρλόπουλος αrt director Χρήστος Τζοβάρας –––––– ε μπο ρικο τμημα advertising director Γιώτα Αθανασοπούλου digital advertising director Ρένα Κροκίδα direct sales director Κώστας Μαντάς chief creative officer Λευτέρης Κεφαλάς direct sales Γιώργος Λυκουργιώτης, Κωνσταντίνα Τριανταφύλλου senior digital campaign manager Ελένη Γκοβάτσου digital campaign manager Αγγελική Λάζου client service coordinator Ξένια Στασινοπούλου (xenia@lifo.gr) –––––– ψηφιακή ανάπτυξη/προγραμματισμός lifo.gr Άγγελος Παπαστεργίου, Σπύρος Γκατζούνας –––––– συν ταξη αρχισυνταξία Αλέξανδρος Διακοσάββας συντακτικη ομαδα Θοδωρής Αντωνόπουλος, Λουίζα Αρκουμανέα (Θέατρο), Θοδωρής Κουτσογιαννόπουλος (Σινεμά), Τάσος Μελεμενίδης (Σινεμά), Γιάννης Κωνσταντινίδης (Εικαστικά), Τίνα Μανδηλαρά (Βιβλίο), Νίκη Μηταρέα (Γεύση), Μερόπη Κοκκίνη, Δημήτρης Κυριαζής, Γλυκερία Μπασδέκη, Γιάννης Πανταζόπουλος, Σταυρούλα Παπασπύρου, Γεωργία Παπαστάμου, Μαρία Παππά, Χρήστος Παρίδης, Δημήτρης Πολιτάκης, Νικόλας Σεβαστάκης, Κορίνα Φαρμακόρη, Λένα Φουτσιτζή newsroom Πάνος Σάκκας (Αρχισυνταξία) Φιλιώ Ράγκου, Κατερίνα Αγριμανάκη, Ρούλα Βλασσοπούλου, Αναστασία Γαλάνη, Διονύσης Νοταράκης, Μαρία Νικολαΐδου, –––––– φωτογράφοι Σπύρος Στάβερης, Πάρις Ταβιτιάν, Freddie f., Αναστασία Βουτυροπούλου, Γιώργος Αδάμος ατελιέ αssistant art director Βανέσσα Φερλέ διαμόρφωση ψηφιακής εκδοσης Νινέττα Γιακιντζή, Μαρούσα Θωμά διόρθωση κειμένων Μαρία Δρουκοπούλου, Μπέτυ Σπανοπούλου –––––– λογιστηριο οικονομική διεύθυνση Δημήτρης Τασιόπουλος λογιστήριο Άλκηστις Γκούμα, Βασίλης Κοτρωνάκης διανομή Άκης Ιωάννου γραμματεία Βιβίκα Ανδριανάτου –––––– κωδικος εντυπου 7639

παρακαλουμε

ανακυκλωστε

12.3.20 – lifo

11

talk town

α πό τον δ η μ ή τρη πολ ι τάκη

SHORTCUT

ΑΘΗΝΑΙΟΣ ΟΜΗΡΟΣ

Μακριά κι αγαπημένοι: Μετά την Ιταλία, εμείς;

Εκκλησία κατά λαού

Πίστευε, μη ερεύνα και αρρώσταινε: ασκήσεις βιοπολιτικής στους ναούς.

ν μη τι άλλο, με τη δραματική εξάπλωση του ιού συνειδητοποιούμε ότι οι συνθήκες αποκαλυπτικής δυστοπίας δεν είναι και τόσο συναρπαστικές ούτε τόσο μαζοχιστικά απολαυστικές, όταν ξεφεύγουν από τη μυθοπλασία και προσγειώνονται στην πραγματικότητα. Αυτό που συμβαίνει στην Ιταλία μάς τρομάζει και μας αποσυντονίζει και μας προκαλεί να ακουμπήσουμε τα χέρια στο πρόσωπο, σε μια αντανακλαστική πόζα περίσκεψης ή απελπισίας. Και μετά τρέχουμε να τα σαπουνίσουμε με εκδικητική μανία. Νίπτουμε τας χείρας μας όλη μέρα – τι άλλο μπορούμε να κάνουμε στην πραγματικότητα; Αυτό μόνο, και να περιμένουμε τη σειρά μας στην ακολουθία της πανδημίας, ελπίζοντας ότι τελικά δεν θα έρθει. Πώς είναι πραγματικά η ζωή σε καραντίνα; Θα το διαπιστώσουμε κι εμείς σύντομα ή θα τη σκαπουλάρουμε τελικά με ελάχιστες απώλειες; Θα είναι μια δοκιμασία από την οποία θα βγούμε σοφότεροι ή θα γίνει κυριολεκτικά και ολοκληρωτικά της κακομοίρας στο έτσι κι αλλιώς αποσαθρωμένο κράτος μας; Αυτός ο νέος τρόμος –ο τρόμος της πανδημίας– είναι ένας ιδιότυπος και περίεργα διαβρωτικός τρόμος. Μια διαρκής παραλυτική αναστολή. Θα αναγκαστούμε μάλλον να περιπλανηθούμε σε απάτητα εδάφη, όπως κάνουν οι Ιταλοί. Η εμπειρία τους μέχρι τώρα, όμως, ίσως μας φανεί χρήσιμη. Διάβαζα χθες με δέος το κείμενο-μαρτυρία για τη ζωή σε συνθήκες εθνικής καραντίνας που έστειλε στους «New York Times» από το Μιλάνο, όπου ζει μόνιμα, ο γνωστός και υποψήφιος παλιότερα για το βραβείο Booker Βρετανός συγγραφέας Τιμ Παρκς (ένα από τα πολλά βιβλία του, το Πεπρωμένο, έχει μεταφραστεί και στα ελληνικά). Γράφει, λοιπόν, μεταξύ άλλων: «Σ’ αυτόν τον κόσμο ζούμε πλέον. Μέσα σε δύο μόλις εβδομάδες όλες οι βεβαιότητες έχουν χαθεί. Η όλη εμπειρία μοιάζει με πνευματική άσκηση αναστολής των πάντων… Μέρα με τη μέρα γίνεται πιο έντονη η συνειδητοποίηση της ανάγκης να κρατάς αποστάσεις από τους ανθρώπους, να μην ακουμπάς, να μην κάνεις χειραψίες. Ξαφνικά, σε πνίγει η οσμή του αντισηπτικού στο ασανσέρ. Κάποιος σου ανοίγει την πόρτα και οχυρώνεται πίσω της. Το κορίτσι στο ταμείο του σούπερ μάρκετ φορά λαστιχένια γάντια. Της φεύγει ένα μικρό φτάρνισμα και απολογείται αμέσως, λέγοντας ότι έχει ιγμορίτιδα από μικρή. … Αναπόφευκτα, όμως, ο ιός κουβαλά και μια νέα αντίληψη: ότι όλοι μας μοιραζόμαστε τον ίδιο φυσικό χώρο, εδώ, στο Μιλάνο της Ιταλίας. Εδώ ζούμε, και θα κολυμπήσουμε ή θα πνιγούμε μαζί. Ίσως θα πρέπει να γνωριστούμε κιόλας, βεβαίως χωρίς χειραψίες… Ξανά και ξανά χρησιμοποιείται η λέξη “μάχη” κατά του ιού, παρότι ο πιο ασφαλής τρόπος καταπολέμησής του είναι να μείνεις κλεισμένος μέσα, πράξη ουδόλως αγωνιστική. Ωστόσο, όταν βγαίνει κανείς έξω και συναντά ανθρώπους στα μαγαζιά ή στο φαρμακείο, η ιδέα ότι πρέπει να αποφεύγουμε ο ένας τον άλλον δημιουργεί μια νέα συνενοχή, σαν να χορεύεις με κάποιον χωρίς να επιτρέπεται να τον αγγίξεις. Ελπίζει κανείς να μείνει κάτι από αυτή την αλληλοκατανόηση και μετά». Μια κουβέντα είναι, όμως, εν τέλει η αλληλοκατανόηση ή η αλληλεγγύη, μια τυφλή και αφηρημένη ιδέα που αναζητά εφαρμογές στο σκοτάδι. Δύσκολα καλλιεργείται εξ αποστάσεως και σε συνθήκες αυτοπεριορισμού και φόβου της ίδιας μας της σκιάς. Μετά τη χθεσινή ανακοίνωση του αποκλεισμού ολόκληρης της γειτονικής χώρας με κατέλαβε μια συναισθηματική παρόρμηση και έγραψα στο Facebook τη φράση «καημένη Ιταλία». Λίγες ώρες μετά, μια παλιά φίλη και συμφοιτήτρια, που ζει μόνιμα στη Ρώμη τα τελευταία χρόνια, σχολίασε την ανάρτηση ως εξής: «Ε, όχι και καημένη, που σηκώθηκε όλο το Μιλάνο Σάββατο βράδυ να κατέβει στον Νότο για να γλιτώσει την καραντίνα. Η παντελής έλλειψη προσωπικής και κοινωνικής ευθύνης είναι που οδήγησε στα 9.000 κρούσματα!». Έχουμε να δούμε πολλά και απρόβλεπτα, αυτό είναι το μόνο βέβαιο.

α μας κόψουν και την εκκλησία; Θα στερηθούμε και τα εγγόνια μας; Μα έτσι, αν γλιτώσουμε από την αρρώστια, θα πεθάνουμε από κατάθλιψη». Όσοι προσπαθείτε να θορυβήσετε τους δικούς σας ηλικιωμένους, μπορεί αυτές τις μέρες να έχετε ακούσει αντίστοιχα. Αυτά τα λόγια τα ξεπερνάμε με ένα «έλα, μάνα, μην πας στην εκκλησία έναν μήνα, δεν είδες τι γίνεται στην Ιταλία;» Έχουμε δίκιο. Καλά κάνουμε και τους πιέζουμε. Όμως, οι μη πιστοί και οι λίγο πιστοί αδυνατούμε να καταλάβουμε το βάθος του θρησκευτικού συναισθήματος. Αδυνατούμε να αντιληφθούμε πως οι μεγαλύτεροι σε τέτοιες περιόδους λειτουργούν σε safe mode: επαναφέρουν τις πιο βασικές λειτουργίες τους, αγνοούν άλλες εφαρμογές ή προγράμματα. Η πίστη τους είναι βασική λειτουργία. Δεν προσφέρεται ο ιός για ρηχό αντικληρικαλισμό. Και δεν πρόκειται περί αυτού. Πρόκειται περί επίγνωσης του τεράστιου κοινωνικού ρόλου της Εκκλησίας. Καλείται να καταπραΰνει την αγωνία των πονεμένων και στενεμένων ανθρώπων. Έλα όμως που δεν μπορεί. Έλα που δεν έχει η ίδια επίγνωση του ρόλου της. Πάσχει από ξεροκεφαλιά, είναι συντηρητική, προσκολλημένη στο δόγμα. Βλέπουμε και κάτι άλλο: η Εκκλησία δείχνει να χάνει το πιο βασικό της ένστικτο, το ένστικτο επιβίωσης. Η ελλαδική Εκκλησία είναι ένας γερασμένος θεσμός, πάσχει από γεροντικό πείσμα και πτωχαλαζονεία. Προσοχή, δεν μιλώ για την ηλικία των ιεραρχών –υπάρχουν νεότατοι και ευρύνοες ανάμεσά τους. Αγωνιούν, δίνουν μάχη. Μη γενικεύουμε, μην αδικούμε πρόσωπα. Μιλώ για το αγύριστο κεφάλι του ίδιου του θεσμού. Η επίσημη στάση της Eκκλησίας δεν επιδέχεται πολλές αναγνώσεις. Είναι ένας κακομαθημένος θεσμός, συνηθισμένος να γίνεται το δικό του, θεσμός-άσος στους βυζαντινισμούς, στη σκληρή πολιτική, στις κλειστές πόρτες, στα power games, στα deals, στις απειλές, στα παζάρια. Αν αποφάσιζε να κάνει πολιτική για το Μακεδονικό, τις ταυτότητες ή τα σχολικά βιβλία, να πιέσει υπογείως για την εκκλησιαστική περιουσία, δεν θα είχε κανένα θέμα. Γιατί αυτό για αιώνες είναι το γήπεδό της. Η άσκηση κοσμικής εξουσίας. Σήμερα όμως απαιτείται το αντίθετο, ένας κόντρα ρόλος. Να συγκεράσει το κοσμικό με το μεταφυσικό σε συνθήκη έκτακτης ανάγκης. Και δεν μπορεί. Αντιμέτωπη με μια ιστορική πρόκληση, αποτυγχάνει παταγωδώς. Κλείνεται στα συνοδικά μέγαρα, εγκλωβίζεται στην πεισματική άρνηση. Τι κάνουν άλλες Εκκλησίες; Δεν με νοιάζει. Τι λένε οι επιστήμονες; Δεν με νοιάζει. Τι λέει η απλή λογική; Δεν με νοιάζει. Διαβάστε το επίμαχο σημείο 3 της ανακοίνωσης της Ιεράς Συνόδου. Απερίφραστος βιασμός της λογικής: η Θεία Κοινωνία δεν μεταδίδει ασθένειες, γιατί οι πιστοί γνωρίζουν ότι νικά κάθε φόβο. Δηλαδή τι λέει; Δεν κολλάει γιατί ξέρουμε ότι δεν κολλάει. Αυτό, ενώ περιμένουμε πανδημία! Είμαστε μπροστά σε ιστορική δοκιμασία. Όταν τελειώσει η υπόθεση του ιού, θα μείνει πολύς πόνος και απώλειες. Αυτό λένε οι προβλέψεις, μακάρι να διαψευστούν. Αν τα πράγματα πάνε άσχημα, σε μερικούς μήνες δεν θα είμαστε ίδιοι. Θα κλονιστούν κοινωνικές δομές, θα κλατάρουν κρατικές υποδομές. Θα ζήσουμε αγριάδα, κοινωνικό αυτοματισμό, φυσική επιλογή και παθητική ευθανασία. Θα δοκιμαστούμε όλοι. Και μετά, πενθούντες, πληγωμένοι και θυμωμένοι, θα κοιτάξουμε τι έκανε καθένας τις ώρες της δοκιμασίας. Ευθύνες θα έχουν πολλοί. Οι αρμόδιοι υπουργοί, αντί να λάβουν μέτρα για τις εκκλησίες, σφυρίζουν αδιάφορα. Δειλοί, μοιραίοι και άβουλοι. Και πολλοί δημοσιογράφοι συνεχίζουν να διακινούν επικίνδυνες βλακείες. Και η δικαιοσύνη φοβάται να αναζητήσει ποινικές ευθύνες για την έκθεση της δημόσιας υγείας σε κίνδυνο στους ναούς. Ο κόσμος χάνεται και όλοι αυτοί, έμφοβοι, υποκλίνονται μπροστά στο σκήνωμα. Αλλά επιστρέφουμε στην Εκκλησία. Όχι μόνο δεν κάνει ό,τι μπορεί για να σώσει ανθρώπους και να απαλύνει τον πόνο. Κάνει ό,τι μπορεί για το αντίθετο. Κάνει ασκήσεις βιοπολιτικής στους ναούς. Ο κορονοϊός απειλεί να γίνει το βατερλό της.

Νίπτουμε τας χείρας μας όλη μέρα – τι άλλο μπορούμε να κάνουμε στην πραγματικότητα; Αυτό μόνο, και να περιμένουμε τη σειρά μας στην ακολουθία της πανδημίας, ελπίζοντας ότι τελικά δεν θα έρθει.

Ξαφνικά, σε πνίγει η οσμή του αντισηπτικού στο ασανσέρ. Κάποιος σου ανοίγει την πόρτα και οχυρώνεται πίσω της. Το κορίτσι στο ταμείο φορά λαστιχένια γάντια. Της φεύγει ένα μικρό φτάρνισμα και απολογείται αμέσως, λέγοντας ότι έχει ιγμορίτιδα από μικρή.

12 lifo – 12.3.20

aπ ό τ ο ν κ ωστ η π απ αϊ ωαν ν ου

Η επίσημη στάση της Eκκλησίας δεν επιδέχεται πολλές αναγνώσεις. Είναι ένας κακομαθημένος θεσμός, συνηθισμένος να γίνεται το δικό του, θεσμός-άσος στους βυζαντινισμούς, στη σκληρή πολιτική, στις κλειστές πόρτες, στα power games, στα deals, στις απειλές, στα παζάρια.

12.3.20 – lifo

13

talk town

α πό τον m. hu lot

14 lifo – 12.3.20

URBAN LAB

Μια νέα εποχή για το Ωδείο Αθηνών Tο εμβληματικό κτίριο του Ιωάννη Δεσποτόπουλου ανακαινίζεται.

Τ

ο Ωδείο Αθηνών, στα 150 χρόνια συνεχούς λειτουργίας του, έχει περάσει ένδοξες και δύσκολες μέρες. Το πιο παλιό μουσικοθεατρικό εκπαιδευτικό ίδρυμα της Ελλάδας έχει ζήσει πολλές περιπέτειες από τότε που στεγάστηκε στο εμβληματικό κτίριο του Ιωάννη Δεσποτόπουλου, το 1976. Η αρχική μελέτη του έργου, που έγινε επί Κωνσταντίνου Καραμανλή τη δεκαετία του ’50 και προέβλεπε ένα ολόκληρο οικοδομικό τετράγωνο που θα περιλάμβανε την Όπερα των Αθηνών, ένα μεγάλο ξενοδοχείο, ένα μουσείο και το νέο κτίριο του Ωδείου Αθηνών που τότε στεγαζόταν στην οδό Πειραιώς, δεν ολοκληρώθηκε ποτέ. Το κτίριο του Ωδείου, εξαιρετικό δείγμα ελληνικού μοντερνισμού με πολλές προοπτικές, έμεινε ημιτελές κατά 40% για διάφορους λόγους. «Το πώς φτάσαμε εδώ ακόμα μου είναι πάρα πολύ δύσκολο να το συλλάβω, διότι υπάρχει κάτι που είναι αδιανόητο» λέει ο Νίκος Τσούχλος, πρόεδρος του Δ.Σ. του Ωδείου Αθηνών. «Είμαστε στο κέντρο μιας ευρωπαϊκής πρωτεύουσας, 200 μέτρα από το προεδρικό μέγαρο, και υπάρχει ένας φορέας 150 ετών, ένα καταπληκτικό κτίριο του Δεσποτόπουλου, συνολικού εμβαδού 14.000 τ.μ., το οποίο είναι ημιτελές, ένα no man’s land για πάρα πολύ καιρό. Το γιατί πρέπει να ερευνηθεί, το θέμα είναι τι κάνουμε τώρα». Ο κ. Τσούχλος ανέλαβε το Ωδείο το 2012, σε μια περίοδο πολύ δύσκολη για τη λειτουργία του, λόγω συσσωρευμένων λειτουργικών και κτιριακών προβλημάτων, και με μεγάλο αγώνα κατάφερε «να κινηθούν τα πράγματα προς μια καλή κατεύθυνση». «Υπάρχει μια χρηματοδότηση του ΕΣΠΑ, η οποία ήρθε μετά από αδιανόητη γραφειοκρατική ταλαιπωρία έξι ετών» εξηγεί. «Μερικά στάδια στα οποία κόλλησε είναι διασκεδαστικά, μερικά είναι εξοργιστικά. Βρέθηκα να συμπληρώνω μια φόρμα στην οποία συμπληρώναμε ακόμα και τις αποστάσεις που χωρίζουν το Ωδείο Αθηνών από το Λονδίνο και το Παρίσι!» Περιληπτικά, η ιστορία είναι η εξής: ο Σύλλογος Φίλοι της Μουσικής πρόσφερε μια μελέτη ανάπλασης και βιωσιμότητας την άνοιξη του 2013, η οποία, λόγω μεγάλου κόστους μέσα στην κρίση (18 εκατομμύρια ευρώ, που ήταν αδύνατο να βρεθούν), έσπασε σε τρία κομμάτια. Το πρώτο από αυτά, η ολοκλήρωση των πολιτιστικών υποδομών, αξίας 6 εκατομμυρίων ευρώ, εντάχθηκε στο ΕΣΠΑ, στα ΠΕΠ Αττικής, επί Καμίνη. Το έργο έπρεπε να ολοκληρωθεί το 2015, αλλά από την ευθύνη του δήμου Αθηναίων πέρασε στην περιφέρεια Αττικής. Αλλάζει διαχειριστική περίοδο (2014-2020) και ξεκινάει ένας γολγοθάς από γραφειοκρατικές διαδικασίες, γίνονται άπειροι έλεγχοι και, ενώ οι μελέτες έχουν υποβληθεί σε διάφορους φορείς και φαίνεται ότι το έργο προχωράει, το υπουργείο Πολιτισμού, με προτροπή των αρχιτεκτόνων του Μετσοβίου, κηρύσσει το κτίριο

«μνημείο»! «Μπήκαμε σε ιστορίες τελείως κωμικές» λέει ο κ. Τσούχλος. «Η Περιφέρεια μας είπε ότι μας εποπτεύουν τα τεχνικά συμβούλια του υπουργείου Πολιτισμού, τα οποία μετά από οκτώ μήνες σκέψης δήλωσαν ότι δεν είναι εποπτεύων φορέας. Αυτές είναι λεπτομέρειες μόνο μίας διαδικασίας. Χάσαμε και μία δωρεά του Ιδρύματος Νιάρχος, η οποία αφορούσε την επίβλεψη του έργου – μετά από τριάμισι χρόνια υπομονή που είχαν κάνει, την απέσυραν. Και όταν την ξαναζητήσαμε, δεν μας την έδωσαν. Όλα αυτά, ευτυχώς, έχουν ξεπεραστεί πλέον, γιατί αυτήν τη στιγμή η εργολαβία έχει ξεκινήσει και το έργο φτιάχνεται. Για να ολοκληρωθεί το κτίριο θέλει πολλή δουλειά. Σε πρώτη φάση, φτιάχνουμε περίπου το 1/3 του κτιρίου, το οποίο περιλαμβάνει το περίφημο αμφιθέατρο 600 θέσεων και τους χώρους κάτω από αυτό, ένα κομμάτι των οποίων μετατρέπεται σε πειραματική σκηνή χωρητικότητας 200-250 ατόμων, τα φουαγέ και τους χώρους εκδηλώσεων και εκθέσεων. Επίσης, ένα εστιατόριο, χώρους τεχνολογίας και κυψέλες νεανικής επιχειρηματικότητας στη μουσική, στα υπόγεια του πίσω κομματιού. Το σχέδιο προβλέπεται να τελειώσει τον Δεκέμβρη και είναι ωραίο που θα το εγκαινιάσουμε το ’21, που είναι η επέτειος των 150 χρόνων του Ωδείου Αθηνών. Το Ωδείο Αθηνών ήταν πάντοτε μια πολύ συντηρητική, παραδοσιακή υπόθεση που πρέπει να περάσει σε νέα εποχή. Δεν υπηρετούμε μόνο τις ύψιστες κορυφές της μουσικής τέχνης, που είναι ο Μπετόβεν, τα πράγματα είναι πλέον πολύ διαφορετικά. Γίνεται μια τεράστια επένδυση στα πιτσιρίκια, ιδίως στην εποχή της κρίσης. Έχουμε ένα σύστημα που το λέμε “Μικροί Μουσικοί” και είναι με χορηγίες και με υποτροφίες 100% για ταλαντούχα παιδιά τα οποία δεν μπορούν να αντιμετωπίσουν ούτε τα χαμηλά δίδακτρα που έχουμε. Είναι μια πολυπολιτισμική ομάδα που έχει μεγάλο ενδιαφέρον, γιατί τα παιδάκια που ξεκίνησαν το 2013 τώρα είναι μερικά από τα καλύτερα διπλώματα που βγάζουμε. Άψογα! Και τώρα, χάρη σε μια χορηγία ιδιωτική, προσπαθούμε να στήσουμε ένα σύστημα διδασκαλίας εξ αποστάσεως που επιτρέπει την εξωστρέφεια, την εισαγωγή εκπαιδευτικής ύλης απ’ έξω, αλλά και να δείξουμε στο εξωτερικό πράγματα τα οποία γίνονται μόνο εδώ. Στο τετράγωνο αυτό συνυπάρχουν η αρχαιότητα (με το Λύκειο Αριστοτέλη), το Βυζάντιο (με το Βυζαντινό Μουσείο) και η σύγχρονη Ελλάδα. Σκοπεύουμε αυτά σύντομα να επικοινωνήσουν λειτουργικά και οπτικά, να γίνει ο χώρος του πάρκινγκ πίσω από το Ωδείο περίπατος χωμάτινος με μπαλκόνια για να βλέπουν οι επισκέπτες τον χώρο του Λυκείου και να μπορείς, εάν θέλεις, να μπεις και από το Ωδείο στο Βυζαντινό Μουσείο. Υπάρχει μια μελέτη από το γραφείο Παπαγιάννη, που είναι επίσης στα άμεσα σχέδιά μας…»

Το Ωδείο Αθηνών ήταν πάντοτε μια πολύ συντηρητική, παραδοσιακή υπόθεση που πρέπει να περάσει σε νέα εποχή. Δεν υπηρετούμε μόνο τις ύψιστες κορυφές της μουσικής τέχνης, που είναι ο Μπετόβεν, τα πράγματα είναι πλέον πολύ διαφορετικά. Γίνεται μια τεράστια επένδυση στα πιτσιρίκια, ιδίως στην εποχή της κρίσης.

12.3.20 – lifo

15

ΘΕΑΤΡΟ

O Ανέστης Αζάς και η Λ Η ΣΚΟΤΕΙΝΉ ΠΛΕΥΡΑ ΤΗΣ ΣΥΛΛΟΓΙΚΉΣ ΦΑΝΤΑΣΊΩΣΗΣ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΎ ΚΑΛΟΚΑΙΡΙΟΎ ΣΤΗ ΝΈΑ ΠΑΡΆΣΤΑΣΗ ΤΗΣ ΣΤΈΓΗΣ ΤΟΥ ΙΔΡΎΜΑΤΟΣ ΩΝΆΣΗ. ΑΠΌ ΤΟΝ ΑΛΈΞΑΝΔΡΟ ΔΙΑΚΟΣΆΒΒΑ ΦΩΤΟΓΡΑΦΊΕΣ: ΠΆΡΙΣ ΤΑΒΙΤΙΆΝ

INFO

ΣΤΈΓΗ ΙΔΡΎΜΑΤΟΣ ΩΝΆΣΗ - ΜΙΚΡΉ ΣΚΗΝΉ. 18 ΜΑΡΤΊΟΥ - 5 ΑΠΡΙΛΊΟΥ, 21:00 ΠΑΡΑΣΤΆΣΕΙΣ: ΤΕΤΆΡΤΗ-ΚΥΡΙΑΚΉ ΕΙΣ.: €5-15

16 lifo – 12.3.20

ελληνικό καλοκαίρι

ερωτικές καρτ ποστάλ από την ελλάδα Σύλληψη & Σκηνοθεσία: Ανέστης Αζάς Κείμενο: Λένα Κιτσοπούλου και η ομάδα Μια παραγωγή της Στέγης του Ιδρύματος Ωνάση Κατάλληλο για ηλικίες 16+

Λένα Κιτσοπούλου κάνουν Η

Λένα Κιτσοπούλου κάθεται μπροστά από ένα MacBook και ξεκινά μέσω μικροφώνου μια συνομιλία με έναν εθνικιστή Ελληνάρα νέας κοπής, κάτι που μοιάζει με αυτοσχεδιασμό, αφού περιλαμβάνει τις παύσεις και τον τονισμό της καθομιλουμένης, αλλά στην πραγματικότητα πατάει σε ένα πολύ δουλεμένο κείμενο που έχει επιμεληθεί η ίδια για τις ανάγκες αυτής της «αποδομημένης, “κακοφτιαγμένης” επιθεώρησης», όπως χαρακτηρίζει τη μορφή της παράστασης. Ο Γιώργος Βουρδαμής ανταποκρίνεται στις πάσες της, καθώς φτιάχνει πλάνο προώθησης της χώρας για τον ΕΟΤ. Ο Κώστας Κουτσολέλος έχει τις αμφιβολίες του. Η σκηνή, φυσικά, ξεφεύγει και καταλήγει στον εικονικό βιασμό μιας τουρίστριας. Η βρόμα της τεστοστερόνης πλημμυρίζει το προβάδικο. Πέρα από το προφανές πρώτο επίπεδο σχολιασμού της εξέλιξης της τουριστικής βιομηχανίας της χώρας, το έργο, έτσι όπως εξελίχθηκε μέσα από τις πρόβες της ομάδας, κινείται και προς πιο επίκαιρες κατευθύνσεις: σεξισμός, τοξική αρρενωπότητα, έμφυλη βία, πατριαρχία. Οι στερεοτυπικοί (καλοκαιρινοί) ρόλοι των φύλων μπαίνουν στο μικροσκόπιο, πάντα στο πλαίσιο του ελληνικού καλοκαιριού. «Με τη Λένα γνωριζόμαστε αρκετά χρόνια και θέλαμε πάντα να κάνουμε κάτι μαζί. Σκέφτηκα ότι είναι θέμα που της ταιριάζει» ξεκινάει ο Ανέστης Αζάς. «Αρχικά, είχα μια πιο ντοκιμαντερίστικη προσέγγιση, γιατί εγώ προέρχομαι από αυτό το είδος θεάτρου. Στην πορεία, το έργο προέκυψε αρκετά έως τελείως μυθοπλαστικό. Είναι μια σπονδυλωτή παράσταση. Aποτελείται από 4-5 επεισόδια, που όλα εκτυλίσσονται στη φάση των διακοπών και του ελληνικού καλοκαιριού, ιστορίες όπου όλα πηγαίνουν στραβά. Παίζουμε αρκετά με τα στερεότυπα και προσπαθούμε να τα αναποδογυρίσουμε, ακόμα και με τη χρήση γνωστών καλοκαιρινών τραγουδιών. Λόγω του θέματος, που περιλαμβάνει τον καλοκαιρινό, εφήμερο έρωτα, το πράγμα πηγαίνει στις σχέσεις, οπότε γίνεται και ένας σχολιασμός για την περιρρέουσα ματσίλα στη χώρα. Τα καμάκια μάς απασχόλησαν αρκετά. Είναι ένα από τα κεντρικά θέματα. Τελικά, από αυτό έχουν μείνει 1-2 σκηνές, γιατί τώρα είμαστε στη φάση της αφαίρεσης και κρατάμε το πιο μεστό υλικό». Έχει έρθει η στιγμή για μία από τις παραληρηματικές παρλάτες της Κιτσοπούλου, αυτές που προσωπικά λατρεύω. Επί σκηνής αποδομεί τη χειραφέτηση και αυτοπραγμάτωση που η σύγχρονη γυναίκα καμώνεται πως πέτυχε εκεί κοντά στα δεύτερα -άντα, καθώς επιστρέφει στα σεξουαλικά ένστικτα της εφηβείας, της πραγματικής νεότητας. «Εγώ είχα αυτόν τον στάνταρ προορισμό, το χωριό του πατέρα μου, το Αντίρριο» θα μου πει. «Εκεί πέρασα όλα μου τα καλοκαίρια μέχρι 15-16 χρονών, οπότε έχω όλη μου την εφηβεία εκεί. Εκεί έζησα τους έρωτες, την ελευθερία, τα τσιγάρα, τις ντισκοτέκ, παρέες που περίμενα κάθε χρόνο να δω. Είχα το στάνταρ μέρος. Μετά, σε πιο μεγάλη ηλικία, από τα 20 και μετά, αυτό μετατοπίστηκε στη Σαντορίνη, όπου πήραμε ένα σπίτι. Ακόμα και τώρα, όταν πηγαίνω στη Σαντορίνη, προσπαθώ να θυμηθώ πώς ήταν όταν πήγαινα τότε. Τρώω φλασιά απότομη (σ.σ. η εικόνα της σάπιας πλευράς του τουρισμού ήρθε σιγά-σιγά και ύπουλα). Το καταλαβαίνω από τη Σαντορίνη, επειδή είναι ένα μέρος όπου έχω μείνει μήνες, έχω δουλέψει, έχω εμπλακεί. Επειδή συναναστρέφομαι ντόπιο κόσμο, άρχισα να συνειδητοποιώ πώς αυτοί οι άνθρωποι μιλάνε μόνο για χρήμα». Στην παράσταση υπάρχει μια σκηνή ομαδικού αυνανισμού (για την οποία δεν χρειάζεται να αποκαλύψουμε περισσότερα), θορυβώδης, γκροτέσκα, αλλά καταπληκτικά συντονισμένη, της οποίας η θέαση μοιάζει όντως με κορύφωση. «Η Λένα φτιάχνει έναν αυτοτελή κόσμο και λέει τα πράγματα με τη σκληρότητα που πρέπει να ειπωθούν, με τρόπο που δεν θα τολμούσαμε ποτέ να τα πούμε στην καθημερινή μας ζωή. Αυτό το βρίσκω πολύ ενδιαφέρον θεατρικά» συνοψίζει ο Ανέστης Αζάς. «Συν το γεγονός ότι σκέφτεται πάντα την ανάποδη πλευρά των πραγμάτων και υπάρχει μια βαθιά απελπισία σε όλο αυτό, την οποία εγώ την αισθάνομαι, αλλά δεν μπορώ ίσως να τη διατυπώσω».

12.3.20 – lifo

17

φύλλο και φτερό το

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ

επειδη ειπα την αληθεια Kρίθηκα προφυλακιστέος και δεν είχα καταλάβει τον λόγο. Επειδή είπα την αλήθεια, ότι πήγα σε ένα κατάστημα ερωτικών ειδών και ότι θα πέρναγα το βράδυ με έναν φίλο μου. Αυτή η φράση ήταν αρκετή για να ανοίξει ο ασκός του Αιόλου.

18 lifo – 12.3.20

— Πες μου μερικά πράγματα για τη ζωή σου. Μεγάλωσα στην περιοχή του Κερατσινίου. Δυτικά, δυτικότατα προάστια. Έχω μια αδελφή και δύο υπέροχους γονείς, οι οποίοι έχουν μια μικρομεσαία οικογενειακή επιχείρηση με είδη υγιεινής, επίσης στο Κερατσίνι. Από μικρός ήθελα να γίνω ηθοποιός. Μεγαλώνοντας, όμως, το πρακτικό κομμάτι «καβάλησε» τα όνειρα. Έτσι, έδωσα Πανελλήνιες και πέρασα στη Σχολή Διεθνούς Εμπορίου στο ΤΕΙ Δυτικής Μακεδονίας, στην Καστοριά. Τελείωσα κανονικά, στα 4 χρόνια, γιατί από ένα σημείο κι έπειτα δεν άντεχα τη ζωή σε μικρή πόλη, παρότι η Καστοριά είναι πολύ όμορφη. Κατεβαίνοντας στην Αθήνα, μέσα στο αμάξι –ήταν Ιούλιος–, ανακοινώνω στον πατέρα μου ότι θα δώσω εξετάσεις στο Τέχνης. Είχα ξεκινήσει ήδη την προετοιμασία με μια φίλη που είχε σπουδάσει σκηνοθεσία στη Βοστώνη.

— Γιατί συγκεκριμένα στο Τέχνης; Ένιωθα ότι μου ταίριαζε πιο πολύ.

— Όταν ερχόσουν στην Αθήνα, εμπλεκόσουν με τον κόσμο του θεάτρου; Έβλεπες παραστάσεις; Ναι, αλλά δεν ήμουν πολύ ενεργός ως προς αυτό που αποκαλούμε στερεοτυπικά «γνωριμίες». Ούτε από οικογένεια καλλιτεχνών προερχόμουν. Έβλεπα θέατρο ως θεατής. Δίνω, λοιπόν, εξετάσεις τον Σεπτέμβριο, μπαίνω στο Τέχνης και η πορεία ήταν πολύ όμορφη. Πήρα πολλά, ως άνθρωπος πρώτα και έπειτα ως επαγγελματίας. Από το πρώτο έτος κιόλας με είχαν προτείνει, ο Διαγόρας Χρονόπουλος συγκεκριμένα, σε ένα έργο με τη Βίκυ Βολιώτη που ανέβαινε τότε στο Τέχνης. Αυτή ήταν η πρώτη μου συμμετοχή σε επαγγελματική παράσταση. Έπειτα, τελειώνοντας τη σχολή, έψαχνε η Λένα Κιτσοπούλου άτομα που να τραγουδάνε κιόλας για τον Ματωμένο Γάμο με τον Καραθάνο στο Φεστιβάλ Αθηνών. Ήμουν 24-25. Ακολούθησε η Σατωβριάνδου και Γ’ Σεπτεμβρίου, στην Πειραματική Σκηνή του Εθνικού, και μια άλλη παράσταση με τη Βάνα Μπάρμπα.

— Ξεκινά, όμως, τότε μια δύσκολη περίοδος, ο εθισμός σου στις ουσίες. Στα 26 άρχισα να φλερτάρω, στα 27 τις είχα «παντρευτεί».

— Για να εξηγήσεις τι συνέβη εκείνο το βράδυ, μίλησες συγκεκριμένα για τον εθισμό σου στην crystal meth. Πρόσφατα, άρθρο των «New York Times» χαρακτήρισε τη συγκεκριμένη ουσία τη νέα τεράστια απειλή για την γκέι κοινότητα παγκοσμίως –για την οποία δεν μιλά κανείς ανοιχτά–, συγκρίνοντας την κρίση με αυτήν του AIDS στα ’80s. Μια ουσία που προκαλεί κοινωνικό χάος στη ζωή των χρηστών. Από τη θέση που είμαι τώρα, με καθαρό το μυαλό και βλέποντάς το από απόσταση, μπορώ να πω ότι είναι μια μανία που σε κάνει να θες να χορτάσεις με λύσσα την ψυχή σου, χρησιμοποιώντας μόνο το σώμα σου. Θεωρώ ότι αυτή η λύσσα και η μανία με τη συγκεκριμένη ουσία, που συνδυάζεται απόλυτα με το σεξ στην γκέι κοινότητα, έχει πρωτίστως κοινωνικές προεκτάσεις. Θέλουμε να ζήσουμε για ένα βράδυ ή για δύο ή για τρία, παρέα με τη χρήση, ό,τι θέλουμε να νιώσουμε σε όλη μας τη ζωή.

— Φτάνει, λοιπόν, το βράδυ της Τρίτης, 13 Νοεμβρίου 2018. Είσαι στη γύρα από το Σάββατο. Μπαίνεις σε ένα ταξί, έχοντας ραντεβού αργότερα, και ακολουθεί η γνωστή πλέον πορεία: Ομόνοια, στάση στο sex shop, Μοναστηράκι, στάση για φαγητό, Βοτανικός, περιπλάνηση στο cruising spot. Δεν χρειάζεται να αναφερθούμε ξανά σε όλες τις λεπτομέρειες, τα έχεις περιγράψει πολλές φορές. Μετά το πάρκο, αφού καταλήξατε πάλι στο ταξί, κι ενώ του είπες για τον τελικό σου προορισμό, αποκοιμιέσαι στο αυτοκίνητο και ξυπνάς στο Ιπποκράτειο, με τον οδηγό του ταξί να σε κατηγορεί ότι κάτι του έριξες στον καφέ. Οδηγείσαι στο τμήμα. Πότε ξεκίνησες να συνειδητοποιείς τη σοβαρότητα της κατάστασης; Ήμουν από το ένα τμήμα στο άλλο, από τους Αμπελόκηπους, όπου

ξεκίνησε όλη αυτή η μεροληπτική και ομοφοβική στάση των Αρχών, στον Κολωνό, στο κρατητήριο, από εκεί στον ανακριτή εισαγγελέα, μετά πάλι Αμπελόκηπους και στον Κολωνό. Έφτασε Παρασκευή, κρίθηκα προφυλακιστέος και ακόμα δεν είχα καταλάβει τον λόγο. Επειδή είπα την αλήθεια, ότι πήγα σε ένα κατάστημα ερωτικών ειδών και θα πέρναγα το βράδυ με έναν φίλο μου. Αυτή η φράση ήταν αρκετή για να ανοίξει ο ασκός του Αιόλου.

— Πώς πάρθηκε η απόφαση δημοσιοποίησης των στοιχείων σου; Γελοιωδέστατα. Η ασόβαρη απόφαση του δημόσιου κατήγορου πάρθηκε με ένα χαρτί από το αστυνομικό τμήμα. Ενώ η ιατροδικαστική βγήκε στις 15 Νοεμβρίου, η αστυνομία είχε γράψει «αποδείχτηκε» στο διαβιβαστικό της έγγραφο στις 14 Νοεμβρίου. Μια μέρα πριν, σαν να το ’ξεραν! Ο εισαγγελέας με ρωτούσε για τα ερωτικά βοηθήματα και απλώς μου είπε: «Θα έχετε πρόβλημα όταν μαθευτεί, ο οδηγός βρέθηκε βιασμένος». Ένδειξη ενοχής ήταν ότι είχα βρεθεί σε ένα sex shop και ότι θα πήγαινα να περάσω ένα βράδυ με κάποιον.

— Πότε κατάλαβες ότι ένα μεγάλο μέρος της LGBT κοινότητας συσπειρώνεται υπέρ σου; Γύρω στους 4-5 μήνες μετά, μόλις απορρίφθηκε η πρώτη αίτηση αποφυλάκισης και πήραμε το γελοιωδέστατο, ασυνάρτητο και άκρως ρατσιστικό βούλευμα που περιέγραφε την ομοφυλοφιλία ως ακραία και παρεκκλίνουσα συμπεριφορά. Βέβαια, ήταν και η συμπεριφορά που είχα εισπράξει από τις Αρχές. Εκεί ξεκίνησα να συνειδητοποιώ τα ρατσιστικά και ομοφοβικά χαρακτηριστικά της συμπεριφοράς των Αρχών απέναντί μου και τον τρόπο με τον οποίον μου είχε ασκηθεί η ποινική δίωξη. Τότε άρχισα να μιλάω και να εξηγώ ότι στην ουσία είπα την αλήθεια και κατηγορήθηκα γι’ αυτό. Βέβαια, ήρθαν και τα αντικειμενικά στοιχεία, οι καθαρές τοξικολογικές, το καθαρό DNA. Εκεί πια άρχισε ο κόσμος να πείθεται και να συσπειρώνεται.

— Θες να μπεις ξανά στην ενεργό θεατρική δράση; Δεν είναι ότι την άφησα για να κάνω κάτι άλλο. Την παραμέρισα επειδή άρχισα να είμαι ένας εξαρτημένος άνθρωπος.

— Ένας ιδανικός ρόλος που θα ήθελες να υποδυθείς κάποια στιγμή στο θέατρο; Ο Ριχάρδος Γ’. Ή, σε μια μεταμοντέρνα εκδοχή, η Μπλανς (σ.σ. από το Λεωφορείον ο Πόθος), αν ήταν άντρας. Μέχρι που μπήκα φυλακή ήμουν κάπως αγαθομαλάκας βασιζόμουν στην ντομπροσύνη των άλλων. Θα ήταν και λίγο βιωματικό. Κι αν η Μπλανς δεν υπάρχει σε άντρα, να τη φτιάξουν!

— Υπάρχουν αξιώσεις από την πλευρά σου για οικονομική αποζημίωση για όλο αυτό που πέρασες; Δεν έχω μιλήσει ακόμα σχετικά με τον δικηγόρο μου, δεν έχω προλάβει από την κούραση.

— Η ερώτησή μου είναι πώς θα αποζημιωθείς εσύ για όλα όσα έζησες. Μπορεί κάποιος εύκολα να το συμπεράνει, αν δει τον τρόπο που κινήθηκα εγώ και η οικογένειά μου μέχρι να βγω από τη φυλακή. Πώς μας κόβεις; — Ότι θα το πάτε all the way. Αυτό ακριβώς. Και ο λόγος είναι ότι αν ήταν άλλο παλικάρι στη θέση μου, χωρίς το υποστηρικτικό πλαίσιο που είχα εγώ, κάποιος που δεν θα ένιωθε άνετα να εκθέσει τη ζωή του στα μέσα, θα είχε φουντάρει. Αυτό μου δημιουργεί ακόμα μεγαλύτερο θυμό, και το παιδί που μπορεί να είχε αυτοκτονήσει εγώ το έχω αγκαλιάσει. Όταν πληρώσουν θα το θυμούνται, όχι όταν ζητήσουν συγγνώμη.

— Φαντάζομαι ότι η οικογένειά σου έχει μεγάλη οικονομική ζημιά από την υπόθεση. Σίγουρα, και εγώ και η οικογένειά μου. Και όλο αυτό, από το πουθενά. Υπάρχει τεράστια ζημιά σε πολλά επίπεδα, γι’ αυτό θέλω να αποζημιωθώ εντός και εκτός εισαγωγικών.

Διαβάστε ολόκληρη τη συνέντευξη στο LIFO.gr

Ο Γιώργος Καρκάς μιλά στη LiFO μετά την αθώωσή του για την υπόθεση βιασμού του οδηγού ταξί

ΜΌΛΙΣ ΜΊΑ ΕΒΔΟΜΆΔΑ ΜΕΤΆ ΤΗΝ ΑΘΏΩΣΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΑΠΟΦΥΛΆΚΙΣΉ ΤΟΥ ΚΑΙ ΈΠΕΙΤΑ ΑΠΌ 16 ΜΉΝΕΣ ΕΓΚΛΕΙΣΜΟΎ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΟΛΎΚΡΟΤΗ ΥΠΌΘΕΣΗ ΒΙΑΣΜΟΎ ΤΟΥ ΟΔΗΓΟΎ ΤΑΞΊ, Ο ΗΘΟΠΟΙΌΣ ΓΙΏΡΓΟΣ ΚΑΡΚΆΣ ΜΙΛΆ ΓΙΑ ΤΗ ΖΩΉ ΤΟΥ ΜΈΧΡΙ ΤΗΝ ΑΠΟΦΡΆΔΑ ΝΎΧΤΑ, ΓΙΑ ΤΗΝ ΆΔΙΚΗ ΚΑΙ ΕΞΕΥΤΕΛΙΣΤΙΚΉ ΔΗΜΟΣΙΟΠΟΊΗΣΗ ΤΩΝ ΣΤΟΙΧΕΊΩΝ ΤΟΥ ΚΑΙ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΆΓΚΗ ΤΟΥ ΝΑ ΕΠΙΣΤΡΈΨΕΙ ΆΜΕΣΑ ΣΤΟ ΘΈΑΤΡΟ. ΑΠΌ ΤΟΝ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟ ΔΙΑΚΟΣΑΒΒΑ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ: ΠΑΡΙΣ ΤΑΒΙΤΙΑΝ 12.3.20 – lifo

19

20 lifo – 12.3.20

volk kinetshniy / ps

γρηγορια βρυττια / δωματιο

13 —— 15.3.20

μαρια μπουρμπου / fokianoy art space

ΑΠΌ ΤΗ ΜΑΡΙΑ ΠΑΠΠΑ

ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΟΊ ΧΏΡΟΙ ΤΈΧΝΗΣ ΤΗΣ ΑΘΉΝΑΣ ΣΥΝΕΡΓΆΖΟΝΤΑΙ ΣΕ ΈΝΑ ΦΕΣΤΙΒΆΛ ΠΟΥ ΠΗΡΕ ΤΟ ΌΝΟΜΑ ΤΟΥ ΑΠΌ ΤΟN «ΘΆΝΑΤΟ ΣΤΗ ΒΕΝΕΤΊΑ» ΤΟΥ ΤΟΜΑΣ ΜΑΝ.

ΕΙΚΑΣΤΙΚΑ

Συμμετέχουν οι χώροι: l a-dash Ασκληπιού 74, https://a-dash.space l aparämillon Παράσχου 87, Γκύζη, https://cargocollective.com/aparamillonl athens open studio Σισίνη 15, Ιλίσια, http://athensopenstudio.com l backspace Πολυβίου 6, Εξάρχεια, https://www.facebook. com/backspace.athens l come alone Λ. Γιαννόπουλου 9, Ζωγράφου, https://www.facebook.com/comealonespace | nitism Κεραμεικού 28, Κεραμεικός, https://www.facebook.com/communitism l δωμάτιο Σολωμού 55, κέντρο, https://www.facebook.com/Art.and.more. domatio l fokianou art space Ζωοδόχου Πηγής 80A, Εξάρχεια (& Φωκιανού 24, κέντρο), http://fokianou247.gr l institut für alles mögliche Αριστοτέλους 130, κέντρο, https://www.facebook.com/institutfuerallesmoeglicheberlin l kp studio Πραξιτέλους 31, κέντρο, https:// www.facebook.com/katerinapapazissistudio l noucmas Κάσου 3, Κυψέλη, https://www.facebook.com/noucmas l one minute space Μαραθώνος 71, Μεταξουργείο, https://www.facebook.com/One-Minute-Space-OMS-105308437748566 l o meteoritis Φωκίωνος Νέγρη 68, Κυψέλη, https://www.facebook.com/ometeoritis | phoenix athens Ασκληπιού 87, κέντρο, https://www.phoenixathens.org l pow wow Γράμμου 30, Mαρούσι, https://www.facebook.com/powwow.culture l ps Κεραμεικού 28, Κεραμεικός, https://www.facebook.com/ pscommunitism l sektor30 Μανδροκλέους 30, Νέος Κόσμος, http://sektor30.org l snehta . Δροσοπούλου 47, Κυψέλη, https://www.snehtaresidency.org/ l the athens zine bibliotheque Κορινθίας 19, Αμπελόκηποι, https://www.facebook.com/theAthensZineBibliotheque l eight Πολυτεχνείου 8, Εξάρχεια, https://8athens.wordpress.com l yellow brick Επταπυργίου 7, Νέα Ιωνία, https://www.facebook.com/yellowbrick.gr l zoetrope Κιμώλου 17, Κυψέλη, https://www.zoetropeathens.net

Γ

ια όποιον ασχολείται με τα εικαστικά, είναι εμφανές ότι τα τελευταία χρόνια η Αθήνα έχει γεμίσει ανεξάρτητες καλλιτεχνικές πλατφόρμες που μπορεί να μην αυτοπροσδιορίζονται ως γκαλερί, αλλά φιλοξενούν συχνά ενδιαφέρουσες εκθέσεις, εικαστικές δράσεις και περφόμανς.

To Death in Athens, που θα πραγματοποιηθεί από τις 13 έως τις 15 Μαρτίου, είναι ένα φεστιβάλ σχεδιασμένο έτσι ώστε να γνωρίσει αυτούς τους χώρους σε ένα ευρύτερο, μη υποψιασμένο κοινό. Σε αυτό συμμετέχουν 22 χώροι και πλατφόρμες τέχνης σε διάφορα σημεία της πόλης. Πίσω του βρίσκεται η νεοσύστατη ομάδα Athens ArtCore. Είναι το πρώτο φεστιβάλ που διοργανώνουν. Η ιδέα ξεκίνησε από τρεις χώρους: το Backspace της Κατερίνας Μπότσαρη, το Fokianou Art Space της Mary Cox και το PS της Maaike Stutterheim. «Συναντιόμαστε συχνά τους τελευταίους δύο μήνες, αλλά όλα άρχισαν πριν από έναν χρόνο, με τη σκέψη ότι υπήρχαν τόσοι εναλλακτικοί χώροι που λειτουργούσαν μόνοι τους και θα ήθελαν να συνδεθούν για να δυναμώσουν. Καθεμιά μας είχε τον δικό της, μικρότερο ή μεγαλύτερο, κοινωνικό κύκλο, αλλά οι περισσότεροι γνωριστήκαμε μέσα από τις συναντήσεις. Αργότερα ήρθαν κι άλλοι, που δεν μπορούσαν να συμμετάσχουν εκείνη την περίοδο και χτίσαμε σιγά-σιγά την ιδέα. Μέχρι στιγμής έχουν προσχωρήσει στην ομάδα 30 χώροι και από αυτούς 22 θα πάρουν μέρος στο φεστιβάλ. Είμαστε πάντοτε ανοιχτοί στο ενδεχόμενο να προσθέσουμε καινούργιους. Η βασική ιδέα είναι να δημιουργήσουμε ένα δίκτυο συνεργασίας, υποστήριξης και κοινής οπτικής γύρω από ζητήματα επιμελητικών προγραμμάτων και την αύξηση της προβολής και της σημασίας αυτών των εναλλακτικών χώρων τέχνης». Το φεστιβάλ πήρε την ονομασία του από την κλασική νουβέλα του Τόμας Μαν Θάνατος στη Βενετία, που στις αρχές του ’70 μεταφέρθηκε στη μεγάλη οθόνη από τον Λουκίνο Βισκόντι. «Στην ουσία, συστηνόμαστε μεταξύ μας, αλλά και στον κόσμο, που δεν γνωρίζει την πλειονότητα των ανεξάρτητων χώρων που υπάρχουν στην Αθήνα. Ο τίτλος του φεστιβάλ αφορά κυρίως τα θέματα που εξετάζει ο Μαν στο βιβλίο του, όπως η έμπνευση, η δημιουργία και η ιδιαίτερη σχέση τους με την πόλη και την τοποθεσία. Η νουβέλα, επίσης, αναφέρεται στην πλατωνική θεωρία των μορφών και στο πώς η κληρονομιά της στις δυτικές παραδόσεις της τέχνης παράγει “διαταραχές” της ιδέας και της μορφής, του σημαίνοντος και του σημαινόμενου. Το Death in Athens προωθεί αυτά τα θέματα και τη συγκεκριμένη απήχησή τους στη σύγχρονη αθηναϊκή μητρόπολη και καλούμε τις πλατφόρμες που συμμετέχουν να τα προσεγγίσουν υπό το δικό τους επιμελητικό πρίσμα. Αυτό που λείπει από την αθηναϊκή καλλιτεχνική σκηνή είναι ο πειραματισμός. Στις επίσημες γκαλερί βλέπουμε, λίγο-πολύ, τους ίδιους καλλιτέχνες, αυτούς που είναι πιο δημοφιλείς και ίσως πιο κοινωνικοί. Ένας σύλλογος από ανεξάρτητους χώρους που τον τρέχουν καλλιτέχνες δίνει μια ευκαιρία στον κόσμο που θέλει να εξερευνήσει κάτι εντελώς διαφορετικό. Ένα πρότζεκ σαν το συγκεκριμένο δίνει μια ξεκάθαρη ιδέα για το τι μπορούν να κάνουν οι καλλιτέχνες όταν είναι ενωμένοι. Παρουσιάζουμε τον πλουραλισμό και τη διαφορετικότητα και αυτό που μας ενώνει δεν είναι ούτε οι ιδέες μας ούτε η αισθητική μας, αλλά η ανάγκη για επικοινωνία ανάμεσά μας αλλά και με το ευρύτερο κοινό».

—Τι θα δούμε; «Όλοι οι εκθεσιακοί χώροι θα παρουσιάσουν αυθεντικά έργα τέχνης και ορισμένα αρκετά πειραματικά πράγματα. Πρότζεκτ που οι εμπορικές γκαλερί θα απέρριπταν με την πρώτη ματιά. Υπάρχουν τουλάχιστον δύο εκδηλώσεις που δεν πρέπει να χάσει κάποιος. Το πάρτι λήξης με ποτά και DJs αλλά και εκπλήξεις την Κυριακή το βράδυ, το Trelό Tόmbola, ένα παιχνίδι από την Eliana Otta που προσφέρει την ευκαιρία να κερδίσει κανείς αληθινά έργα τέχνης, φανζίν και άλλα ενδιαφέροντα και αστεία αντικείμενα, και το Athens Death Tour, μια μεγάλη βόλτα σε όλα τα σημεία από τη Γρηγορία Βρυττία. Θα προτείναμε σε κάποιον να κάνει το τουρ και να αποφασίσει ο ίδιος ποιο είναι το highlight της έκθεσης. Υπάρχει μια λεπτομερής λίστα με όλες τις περφόμανς και τις εκδηλώσεις στον ιστότοπο του φεστιβάλ, έτσι μπορεί καθένας να διαλέξει τι του αρέσει καλύτερα».

12.3.20 – lifo

21

χτισμένο δίπλα στη θάλασσα. Ένας ξεχωριστός και αμόλυντος τόπος με φυσικό κάλλος, όπου συνυπήρχε το πνευματικό με το κοσμικό στοιχείο. Μεγαλώνοντας στο περιβάλλον της αθωνικής πολιτείας, μυήθηκα στην ασκητική ζωή, γνώρισα τη βυζαντινή τέχνη και αυτό ήταν κάτι που επηρέασε αργότερα τη δουλειά μου. Η σχέση μου με το φως, τους ήχους και τις εικόνες διαμορφώθηκε από τον μοναστηριακό τρόπο ζωής. Ο πατέρας μου είχε αμπέλια στο Άγιο Όρος. Η μητέρα μου, οικιακά. Μάλιστα, το Κόης είναι το επίθετο της μητέρας μου, γιατί, λίγους μήνες πριν γεννηθώ, πέθανε ο παππούς μου, Στέλιος, και όλοι έλεγαν ότι φυσιογνωμικά του έμοιαζα υπερβολικά. Κάπως έτσι απέκτησα το ονοματεπώνυμό του.

q Ήμουν ένα ιδιαίτερο και μοναχικό παιδί. Δεν μου άρεσε ο θόρυβος και το παιχνίδι με τα άλλα παιδιά. Οι γονείς μου δεν μπορούσαν εύκολα να διαχειριστούν αυτή την κατάσταση, εν αντιθέσει με την αδερφή μου, που ήταν πιο κοινωνική. Οι επαγγελματικές υποχρεώσεις του πατέρα μου ήταν πολυάριθμες. Τον θυμάμαι διαρκώς σε κίνηση, να τακτοποιεί εκκρεμότητες και να λύνει προβλήματα. Παράλληλα, η μητέρα μου δεν κατανοούσε ότι τα ενδιαφέροντά μου ήταν διαφορετικά και ότι με γοήτευε το να μένω μόνος. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα οι γονείς μου να μην είναι τόσο παρόντες. Στα δικά τους ερωτήματα δεν είχα τις απαντήσεις που ήθελαν. Έτσι, μου πρόσφεραν αυτό που με χαροποιούσε περισσότερο, την αποχή τους.

q Από τα παιδικά μου χρόνια διατηρώ πολύ έντονα στη μνήμη μου τη γειτόνισσά μας, την κυρία Φανή. Την είχα σαν γιαγιά μου, διότι αυτή η γυναίκα σχεδόν με μεγάλωσε. Πήγαινα στο σπίτι της το πρωί και έφευγα αργά το βράδυ, πολλές φορές ακόμα και κοιμισμένος στην αγκαλιά του πατέρα μου. Μαζί της ανακάλυψα το σύμπαν της αγιογραφίας. Περνούσαμε ώρες ατελείωτες με χρώματα, ζωγραφιές, μπογιές, σχεδιάζοντας διάφορες δημιουργίες. Σεβόταν απεριόριστα τον χώρο μου, τις επιθυμίες μου, είχε άπειρη υπομονή και πρόσφερε αγάπη σε όλους. Δυστυχώς, σκοτώθηκε με έναν πολύ περίεργο τρόπο. Το ασθενοφόρο που τη μετέφερε στο νοσοκομείο μια καλοκαιρινή μέρα για μια τυπική επέμβαση συγκρούστηκε με διερχόμενο όχημα. Ο μόνος που επέζησε από το τροχαίο ήταν ο γιος της.

Aρχιτέκτων. Γεννήθηκε στην Ουρανούπολη Χαλκιδικής, ζει στην Πλάκα.

ΚΌΗΣ

q Γεννήθηκα στους πρόποδες του Aγίου Όρους και συγκεκριμένα στην Ουρανούπολη Χαλκιδικής. Το σπίτι μας είναι

q Σχολείο πήγα στη Θεσσαλονίκη. Στην αρχή ήταν δύσκολα. Εκεί απέκτησα περισσότερους φίλους και είχα στραφεί ήδη στη ζωγραφική. Από μικρός, στα βαρετά χρονικά διαστήματα του καλοκαιριού, ζωγράφιζα πάνω στα βότσαλα και μετά καθόμουν στο πεζοδρόμιο και τα πουλούσα. Με γοήτευε η ζωγραφική και νομίζω ότι είχα ένα έμφυτο ταλέντο γι’ αυτήν. Είχα καταλάβει από νωρίς ότι υπάρχει ένας συναρπαστικός κόσμος κάπου αλλού και επιδίωκα να τον ανακαλύψω. Σε αυτό συντέλεσε το ότι ήρθα γρήγορα σε επαφή με τη γνώση, αφού είτε στο σπίτι μας είτε στης κυρίας Φανής, υπήρχε πρόσβαση σε πολλά βιβλία. Ήμουν σίγουρος ότι κάποια στιγμή θα έφευγα.

q Κάποτε διάβασα μια συνέντευξη του Λούντβιχ Μις φαν ντερ Ρόε στην οποία έλεγε ότι η αρχιτεκτονική μπορεί να αλλάξει τον κόσμο και ότι οι αρχιτέκτονες είναι σαν μικροί θεοί. Πήγα στη Ρώμη και σπούδασα αρχιτεκτονική στο Università degli studi di Roma. Ένα φοιτητικό αρχιτεκτονικό βραβείο μού έδωσε την ευκαιρία να βρεθώ στην Οζάκα της Ιαπωνίας. Εκεί μελέτησα την ιαπωνική αρχιτεκτονική, η οποία βασίζεται στην ισορροπία φυσικών υλικών και φωτός. Μετά επέστρεψα στην Αθήνα, συνέχισα τις σπουδές μου στο ΕΜΠ και ύστερα από διάφορες συνεργασίες ίδρυσα το δικό μου γραφείο.

q Η αρχιτεκτονική για μένα είναι αναπόσπαστο μέρος της καθημερινότητάς μου. Είναι η ζωή μου, τα πάντα. Σχεδιάζω στο σπίτι, στα αεροπλάνα ή στο γραφείο. Για μένα, είναι μια τέχνη εξελισσόμενη, που δεν χωρά ορισμούς. Οι ιδέες μου είναι ένα σύνολο ερεθισμάτων και αποτέλεσμα της παρατήρησης. Μου αρέσει να επικεντρώνω την προσοχή μου στους ανθρώπους, στις κινήσεις τους ή στα χαρακτηριστικά τους. Στην αρχιτεκτονική μού αρέσει το ότι έχει στο επίκεντρό της τον άνθρωπο. Διότι η αρχιτεκτονική χωρίς τον άνθρωπο και την εμπειρία είναι γλυπτική. Με ελκύει η ποικιλομορφία και οι αντιθέσεις, απεχθάνομαι την επανάληψη και στηρίζομαι στο τρίπτυχο: ατμοσφαιρική συναίσθηση, υλική πραγματικότητα και χρόνος.

q Παράλληλα, πιστεύω ότι η αρχιτεκτονική πρέπει να εξυπηρετεί τον άνθρωπο και να τον κάνει ευτυχισμένο. Να δημιουργεί την ποιότητα της ζωής του. Ως αρχιτέκτονας προτιμώ τους ειλικρινείς πελάτες, γι’ αυτό επιλέγω εκείνους με τους οποίους θα συνεργαστώ. Υπάρχουν πολλοί καλοί αρχιτέκτονες στην Ελλάδα, αλλά όχι το ίδιο καλοί πελάτες. Δυστυχώς, απουσιάζει το όραμα. Εξηγείς το αυτονόητο και δεν είναι κατανοητό. Μπορούν ακόμα και να σε χλευάσουν ή να σε υποτιμήσουν, κάτι που αναπόφευκτα σου δημιουργεί οργή και θυμό. Γι’ αυτό αρκετοί με έχουν χαρακτηρίσει εγωκεντρικό, αλαζόνα ή σνομπ.

ΑΘΗΝΑΙΟΙ

q Θαυμάζω τους αρχιτέκτονες που μένουν πιστοί στα ιδεώδη τους. Ξεχωρίζω τον Άρη Κωνσταντινίδη, τον Τάκη Ζενέτο, τον Νίκο Βαλσαμάκη και από ξένους τους Peter Zumthor και Ταντάο Άντο. Το έργο του Τάκη Ζενέτου χαρακτηρίζεται από τη λειτουργικότητα της οργάνωσης, την καθαρότητα της μορφής και τη σαφήνεια της κατασκευής. Είναι ο άνθρωπος που κοίταξε το μέλλον και κατασκεύασε το στρογγυλό σχολείο με ένα ρηξικέλευθο σχέδιο και μια πρωτοποριακή αναφορά στην εξέλιξη της τεχνολογίας. Όσον αφορά το ΕΜΣΤ, νομίζω ότι θα τρίζουν τα κόκαλά του με την καρατόμηση του κτιρίου. Είναι τεράστια ντροπή και αποδεικνύει την έλλειψη γνώσης και παιδείας. Η λύση που επέλεξαν για το ΕΜΣΤ έχει επικίνδυνες επιρροές από το αρχιτεκτονικό έργο του Κάρλο Σκάρπα. Στον Άρη Κωνσταντινίδη εκτιμούσα πολύ που το έργο του ήταν επικεντρωμένο στη δημιουργία μιας σύγχρονης αρχιτεκτονικής που να πηγάζει από τις ανάγκες του τόπου του, την ένταξη στο περιβάλλον και τη λειτουργικότητα των χώρων. Σε μια άλλη εποχή και σε μια άλλη χώρα θα είχε πάρει το βραβείο Pritzker.

q Το χρήμα αλλοίωσε και επηρέασε δραματικά τη δόμηση στην Ελλάδα, σε συνδυασμό, φυσικά, με το χαμηλό μορφωτικό επίπεδο των ανθρώπων που έχουν οικονομική άνεση. Είναι ελάχιστοι οι άνθρωποι που έχουν χρήματα και ταυτόχρονα ένα πολύ ωραίο σπίτι. Δεν αρκεί ένας καλός αρχιτέκτονας. Ο Ζενέτος δεν ήταν μόνος, είχε πίσω του και έναν Φιξ.

q Η Αθήνα έχει τον δικό της χαρακτήρα. Είναι μια ιδιαίτερη πόλη. Δεν υπάρχει όμορφο και άσχημο. Είναι καθαρά υποκειμενικό. Ποιος ορίζει το τέλειο; Μια ωραία φωτογραφία δεν είναι απαραιτήτως η ρετουσαρισμένη. Η Αθήνα διαθέτει μαγεία. Έχει το στοιχείο του αιφνιδιασμού και της έκπληξης. Αγαπώ την κινητικότητα και το ιστορικό της υπόβαθρο. Μένω στην Πλάκα, την οποία λατρεύω. Παλιότερα κατοικούσα στο Κολωνάκι, αλλά επέλεξα να φύγω λόγω μιας διαρκούς γκρίνιας εξαιτίας της οικονομικής κρίσης. Όλοι παραπονιόντουσαν για τα πάντα. Επίσης, μου αρέσει πολύ η πλατεία Αγίας Ειρήνης, ο Λόφος του Φιλοπάππου, ενώ η Πνύκα μού προσφέρει προσωπικές στιγμές διαφυγής και αποσυμπίεσης.

q Με ενοχλεί το «έλα μωρέ», η αγένεια και η αδιαφορία για το κοινό καλό. Επιλέγουμε τη βολή μας και το αρχιτεκτονικό αποτύπωμα της πόλης είναι εντελώς αντιπροσωπευτικό αυτής της αντίληψης. Οι άνθρωποι είναι αυτοί που δημιουργούν τις πόλεις και όχι το αντίθετο. Επίσης, με εκνευρίζει η ημιμάθεια. Και ως κοινωνία μάς αρέσει να λέμε ότι γνωρίζουμε τα

22 lifo – 12.3.20

απο τον γιάννη πανταζόπουλο φωτογραφιeσ: πάρις ταβιτιάν

δεν αρκεί ένας καλός αρχιτέκτονας Το χρήμα αλλοίωσε και επηρέασε δραματικά τη δόμηση στην Ελλάδα, σε συνδυασμό, φυσικά, με το χαμηλό μορφωτικό επίπεδο των ανθρώπων που έχουν οικονομική άνεση. Είναι ελάχιστοι οι άνθρωποι που έχουν χρήματα και ταυτόχρονα ένα πολύ ωραίο σπίτι. Δεν αρκεί ένας καλός αρχιτέκτονας. Ο Ζενέτος δεν ήταν μόνος, είχε πίσω του και έναν Φιξ.

12.3.20 – lifo

23

q Θεωρώ ότι από την κρίση δεν μάθαμε τίποτα. Σε περιοχές του κέντρου ενοικιάζονται χώροι και διαμερίσματα σε τιμές που ισοδυναμούν με έξι μισθούς, κι αυτό επειδή κάποιοι θέλουν μέσω αυτών των ενοικίων να ζουν εύρωστα για το υπόλοιπο της ζωής τους. Άρα, είναι προφανές ότι δεν έχουν κατανοήσει τίποτε απ’ όσα περάσαμε. Ξεχνάμε πολύ γρήγορα ως λαός και δεν μαθαίνουμε από τα λάθη μας.

q Ζούμε σε μια επιφανειακή εποχή. Λείπει το βάθος των πραγμάτων και η συνοχή. Στην καθημερινότητα, στις ανθρώπινες σχέσεις, όλα έχουν γίνει εύκολα. Αν τα ξύσεις λίγο, αντικρίζεις ότι από κάτω δεν υπάρχει τίποτα. Μια εφήμερη λάμψη κι ύστερα το κενό. Σήμερα οι άνθρωποι δυσκολεύονται να ακούσουν τον εαυτό τους και να συνομιλήσουν με το εγώ τους. Κι αυτό συμβαίνει επειδή δεν μπορούν να τον ανεχτούν. Πιστεύω ότι δεν χρειάζεται να μεγαλοποιούμε τα πάντα. Έχω επιλέξει να μην έχω λογαριασμούς στα social media και δεν με ενδιαφέρει αυτού του είδους η προβολή ή η επικοινωνία.

Στέλιος Κόης

πάντα. Είναι εθνικό μας χαρακτηριστικό ο «ξερολισμός». Όπως και η ανωμαλία να προσπαθούν να σου επιβάλουν αυτό που εκείνοι κρίνουν ως σωστό. Στη δουλειά μου το αντιμετωπίζω αυτό πολύ συχνά. Υπάρχουν πελάτες που ζητούν όχι απλώς να τους φτιάξεις ένα ωραίο σπίτι αλλά και να τους πεις πόσο ωραία είναι η ιδέα τους.

q Η Μπιενάλε ήταν ένα τεράστιο και δύσκολο κεφάλαιο της ζωής μου. Υπέγραψα μαζί με τον Αλεσάντρο Γκάλο την καλλιτεχνική διεύθυνση και τον αρχιτεκτονικό σχεδιασμό του περιπτέρου της Βενετίας στην 58η Μπιενάλε. Συνολικά οκτώ καλλιτέχνες συνεργάστηκαν για να προσφέρουν το εξαιρετικό αποτέλεσμα. Οι Σιντιβάλ Φίλα, Φάμπιο Βιάλε, Φερζάν Οζπετέκ, Μίρκο Μπόρσε, Λορέντζο Ντάντε Φερό και η κολεκτίβα Plastique Fantastique. Ανάμεσά τους και ο συνθέτης και καλλιτεχνικός διευθυντής της Εθνικής Λυρικής Σκηνής, Γιώργος Κουμεντάκης, ο οποίος είχε δημιουργήσει ένα ηχητικό σύμπαν που θύμιζε θαλάσσιο ρεύμα με βυζαντινές και δυτικότροπες αναφορές.

q Έστησα όλο τον χώρο ως ένα ενιαίο έργο τέχνης με τέτοιον τρόπο ώστε να μπορεί κάποιος να το βλέπει εξωτερικά ως θεατής, αλλά όταν εισέρχεται στο εσωτερικό του να γίνεται μέρος αυτού του έργου. Είχα οραματιστεί κάτι συγκεκριμένο για τη Βενετία. Όμως ταλαιπωρήθηκα πολύ, γιατί δεν ήξερα πώς παίζονται τα πολιτικά παιχνίδια. Πέρασα άσχημες στιγμές. Υπήρξαν νύχτες που δεν κοιμήθηκα. Οι ιδέες σου δεν αρκούσαν. Γινόσουν έρμαιο του ιταλικού κατεστημένου. Αισθάνθηκα σαν να βιάζουν ένα παιδί μου κι εγώ να μην μπορώ να το σώσω επειδή είχα δεμένα τα χέρια μου. Είναι λυπηρό, αλλά η Μπιενάλε αποδείχτηκε ένα μεγάλο σούπερ-μάρκετ με πολιτικό μανδύα.

q Ως χαρακτήρας, ποτέ δεν λάτρεψα τα χρήματα. Αν δεν ήταν η κοινωνία κατ’ αυτόν τον τρόπο δομημένη, είμαι σίγουρος ότι θα προτιμούσα να μην αμείβομαι. Ως προσωπικότητα, αντιπαθώ τη μιζέρια, την υποκρισία, τη μοιρολατρία και τον πολιτικαντισμό. Προτιμώ, όπως έλεγε ο Χατζιδάκις, να συνομιλώ με αυτούς που επιθυμώ. Ποτέ δεν με ενδιέφερε να αρέσω σε όλους. Αντιθέτως, η δουλειά μου, επειδή απευθύνεται στο κοινό, θέλω να έχει αποδοχή, γιατί, διαφορετικά, δεν θα επιτύχει τον σκοπό της.

q Στο Άγιο Όρος ανακαλύπτεις τον εαυτό σου. Η τελευταία φορά που το επισκέφθηκα ήταν μαζί με έναν Ιταλό φίλο μου πριν από τέσσερα χρόνια. Νομίζω ότι σε αυτό το μέρος είναι καλό να πηγαίνεις με παρέα. Για τις συζητήσεις που κάνεις, αλλά και επειδή κατανοείς τον τρόπο που αντιλαμβάνεται ο άλλος αυτόν τον τόπο –που για μένα είναι τρομερά οικείος– και τη σημασία της πίστης. Στο παρελθόν έχω ζήσει σε κελί, αλλά και σε σκήτη με τρεις μοναχούς, τους οποίους έδιωξαν επειδή δεν υμνούσαν τον Πατριάρχη. Για μένα, ήταν κάτι θλιβερό αυτό, επειδή αποδομήθηκε εντός μου όλος ο θεσμός της Εκκλησίας. Ωστόσο, πιστεύω στον Θεό και σε αυτό που διδάσκει ο χριστιανισμός για την αγάπη και το καλό.

q Στη ζωή μου στάθηκα τυχερός. Έχω ταξιδέψει από πολύ μικρή ηλικία σε πολλά μέρη του κόσμου. Πολλές φορές ταξιδεύω και μόνος. Έχω γνωρίσει άτομα διαφορετικών εθνικοτήτων και πρόσωπα απ’ όλα τα μήκη και πλάτη της Γης. Εκτιμώ πολύ την ευγένεια της ψυχής, το μεγαλείο της προσφοράς και την ανιδιοτελή αγάπη. Η φιλία για μένα είναι ερωτικής φύσεως. Περιέχει όλα τα συστατικά μιας σχέσης, χωρίς το σεξ. Έχω πιστούς φίλους. Όταν, όμως, διαπιστώσω ότι μπορεί κάποιες βάσεις και στάνταρ να αλλοιωθούν, τότε απομακρύνομαι. Σπάω κάθε δεσμό. Στη ζωή μου το έχω κάνει δύο φορές αυτό και έγινε με γενναίο τρόπο. Όταν δεν πληρούνται οι προϋποθέσεις, απογοητεύομαι. Συνειδητοποιείς ότι αυτό που είχες στο μυαλό σου γι’ αυτούς τους ανθρώπους δεν ισχύει.

q Δεν με φοβίζει τίποτα. Μετανιώνω για εκείνες τις απαντήσεις που δεν έδωσα σε άτομα που με πρόσβαλαν. Για τις στιγμές που επέστρεψα σπίτι μου και είπα «γιατί, ρε ηλίθιε;» και αφορούσε άτομα που για μένα ήταν ένα απόλυτο τίποτα. Όμως, καμιά φορά η σιωπή είναι πιο δυνατή από την κραυγή. Την ευτυχία ακόμα την ψάχνω. Τα συναισθήματά μου δεν τα εκφράζω εύκολα. Ακολουθώ πολύ το ένστικτό μου. Θεωρώ ότι ο έρωτας είναι σαν το πέταγμα της σαΐτας. Όσο εύκολα απογειώνεται, τόσο απότομα προσγειώνεται στο έδαφος. Πάντως, έχω ερωτευτεί παράφορα κι έχω πονέσει στον ίδιο βαθμό. Αλλά, ευτυχώς, λίγες φορές.

q Με γοητεύει η έξαψη της δημιουργίας και η ηδονή που εμπεριέχεται σ’ αυτήν. Λίγο πριν από την ηλικία των σαράντα ετών πέρασα μια κρίση προσωπικής νοηματοδότησης. Μια εσωτερική αναζήτηση με ερωτήματα μελλοντικής ανασφάλειας και συναισθηματικής φόρτισης. Όμως την ξεπέρασα. Πήρα κάποιες αποφάσεις, αλλά χωρίς να έχω βρει όλες τις απαντήσεις. Είμαι ένα άτομο που βαριέται πολύ εύκολα. Δημιουργώ πολλές διαφορετικές ρουτίνες. Επομένως, το να κάνω οικογένεια δεν θα είναι στην τυπική μορφή που όλοι γνωρίζουμε. Ωστόσο, θα με ενδιέφερε να αποκτήσω παιδιά, όχι απαραιτήτως δικά μου αλλά και υιοθετημένα. Κι αυτό γιατί θα ήθελα να μεταδώσω σε ένα παιδί όλα τα θετικά χαρακτηριστικά που διαθέτω. Δεν με αφορούν τα παιδιά ως φυσική συνέχεια αλλά ως ένα πεδίο ελεύθερης ανατροφής. Ουσιαστικά, μέσω μιας πηγής πολλαπλών ερεθισμάτων να μπορεί να αναπτύξει γνώσεις και δεξιότητες ώστε να καθορίσει τον δικό του τρόπο ζωής και σκέψης.

Με ενοχλεί το «έλα μωρέ», η αγένεια και η αδιαφορία για το κοινό καλό. Επιλέγουμε τη βολή μας και το αρχιτεκτονικό αποτύπωμα της πόλης είναι εντελώς αντιπροσωπευτικό αυτής της αντίληψης. Οι άνθρωποι είναι αυτοί που δημιουργούν τις πόλεις και όχι το αντίθετο.

q Κάνω ψυχοθεραπεία πολλά χρόνια. Με έχει βοηθήσει πολύ. Συνέβαλε καθοριστικά στο να διορθώσω τη σχέση

ΙNFO

Λεωφ. Βασ. Κωνσταντίνου 33, Αθήνα, info@koisarchitecture.com www.koisarchitecture. com/

24 lifo – 12.3.20

μου με τους γονείς μου και να καταλάβω τον τρόπο που με αγαπούν. Προφανώς, δεν ήταν αυτός που επιθυμούσα, αλλά στο πέρασμα του χρόνου έμαθα να τον δέχομαι. Φυσικά, είναι πολλά εκείνα που δεν έχω καταφέρει ακόμα να επιλύσω, για παράδειγμα το ενοχικό σύνδρομο που με κατατρέχει από παιδί. Θυμάμαι ότι επέστρεφα στο σπίτι χτυπημένος και η μητέρα μου πάντα αναρωτιόταν τι μπορεί να είχα κάνει, ποτέ τι μου έκαναν. Αυτό ήταν κάτι που στην ενήλικη ζωή μου με ακολούθησε, καθώς πολλές φορές πίστευα ότι η αιτία ήμουν εγώ, όχι οι άλλοι. Σταδιακά απελευθερώθηκα, αλλά όχι ολοκληρωτικά. Σημαντικό στη ζωή θεωρώ την αγάπη σε όλες τις εκφάνσεις της. Να δίνεις ολόψυχα. Να προσφέρεις χωρίς ανταλλάγματα. Αυτή είναι η κυτταρική δύναμη της ανθρώπινης ύπαρξης. Να εκτιμάμε τους άλλους γι’ αυτό που πραγματικά είναι και όχι γι’ αυτό που θέλουμε εμείς να είναι.

week ΜΟΥΣΙΚΗ Ποπ υψηλών προδιαγραφών H Grimes επιστρέφει στη θνητή πραγματικότητα. ΑΠΟ ΤΗ ΜΑΡΙΑ ΠΑΠΠΑ

29

26

ΕΓΚΑΙΝΙΑ ΠΡΕΜΙΕΡΕΣ Τι καινούργιο ξεκινάει αυτή την εβδομάδα

30

ΒΙΒΛΙΟ Ο Μιχάλης Μακρόπουλος μιλάει για το βιβλίο του «Μαύρο Νερό»

32

ΘΕΑΤΡΟ Η Λουίζα Αρκουμανέα γράφει για την «Ηλέκτρα» του Σοφοκλή σε διασκευή του σκηνοθέτη Άρη Μπινιάρη

ΘΕΑΤΡΟ

The sea between my soul Ένα ροκ μιούζικαλ με βαλσαμωμένα ζώα που τραγουδούν με τη φωνή του Άλαν Μπίσοπ, το The sea between my soul βρίσκεται στα όρια μεταξύ εγκατάστασης και θεάτρου. Το έργο του Λιβανέζου εικαστικού καλλιτέχνη, μουσικού και σκηνοθέτη Ράεντ Γιασίν αποτελεί έναν νοσηρό στοχασμό πάνω στην πολυετή ιστορία θανάτων στη Μεσόγειο. ä 13-15/3, Στέγη Ιδρύματος Ωνάση, λεωφ. Συγγρού 107-109, Παρ.Κυρ. 20:00 & 22:00, εισ.: 5-8 ευρώ

topevents

talk

6 week

12- 1 8 μ αρ τιου 20 20

απο τη γεωργια παπασταμου

Γιάννης Μαμουτζής Νέοι δημιουργοί απ’ όλες τις πτυχές του design παρουσιάζουν για τέσσερις μέρες τη δουλειά τους στο Ρομάντσο. Ένας από αυτούς, ο κεραμίστας Γιάννης Μαμουτζής, μας συστήνεται.

STOEP TH PR ES S ΜΟΥΣΙΚΗ 1 ΜΟΥΣΙΚΗ Sugahspank! & The Swing Shoes Η Sugahspank! και οι Swing Shoes παίζουν μαζί από το 2008. Τους ενώνει η αγάπη για τη μαύρη μουσική παράδοση, ενώ οι διαφορετικές μουσικές αφετηρίες και επιρροές κάθε μέλους φέρνουν κάτι διαφορετικό στο μουσικό τους σύνολο: γκόσπελ ακούσματα και στοιχεία rhythm ‘n’ blues, σόουλ και σουίνγκ. 16/3, Half Note Jazz Club, Τριβωνιανού 17, Μετς, 21:30, εισ.: 10-15 ευρώ

φορά στο Musicians Against Police Brutality που οργανώθηκε μετά τον πυροβολισμό του Akai Gurley από αστυνομικούς στο Μπρούκλιν της Νέας Υόρκης τον Νοέμβριο του 2014. Στη free jazz κολεκτίβα που δραστηριοποιείται από τότε έχουν προστεθεί ο τρομπετίστας Aquiles Navarro και ο ντράμερ Tcheser Holmes.

12/3, 6 d.o.g.s, Αβραμιώτου 6-8, Μοναστηράκι, 21:00, εισ.: 16-18 ευρώ

5 ΟΠΕΡΑ Orfeas 2020

2 ΘΕΑΤΡΟ Παίζοντας το θύμα Η μαύρη κωμωδία των πολυβραβευμένων αδελφών Πρεσνιακόφ παρουσιάζεται για πρώτη φορά στην Ελλάδα, στο Εθνικό, σε σκηνοθεσία του Γιώργου Κουτλή. Οι Όλεγκ και Βλαντίμιρ Πρεσνιακόφ συγκαταλέγονται στους γνωστότερους σύγχρονους Ρώσους συγγραφείς και εκπροσώπους του ρωσικού νέου δράματος και θίγουν με σαρκασμό και ειρωνεία την παράδοξη βία του σύγχρονου τρόπου ζωής. 13/3-12/4, Εθνικό Κοτοπούλη-Ρεξ, Πανεπιστημίου 48, Τετ.Σάβ. 21:00, Κυρ. 20:00, εισ.: 5-13 ευρώ

3 ΧΟΡΟΣ Instar Στο βιομηχανικό πάρκο των Παλιών Πλεκτηρίων– Υφαντηρίων Αθηνών στον Βοτανικό θα δούμε τη νέα δουλειά της ομάδας χορού «Πρόσχημα». Η Μαρία Κολιοπούλου έχει δημιουργήσει ένα ντουέτο για τη γυναικεία ταυτότητα, το οποίο ερμηνεύουν οι Ιωάννα Αποστόλου και Χριστίνα Ράινχαρτ. 12-15 & 19-22/3, Κορυτσάς 39, Βοτανικός, 21:00, εισ.: 10 ευρώ

4 ΜΟΥΣΙΚΗ Irreversible Entanglements Ο σαξοφωνίστας Keir Neuringer, η ποιήτρια/ακτιβίστρια Camae Ayewa (Moor Mother) και ο κοντραμπασίστας Luke Stewart εμφανίστηκαν μαζί για πρώτη

26 lifo – 12.3.20

Διασκευάζοντας ριζικά την μπαρόκ όπερα Ορφέας του Κλαούντιο Μοντεβέρντι, το ντουέτο εννοιολογικής τέχνης ΦΥΤΑ φέρνει στη Λυρική την πρώτη ελληνική queer όπερα. Ο µπαρόκ ήχος ενώνεται µε ρετρο-φουτουριστικά συνθεσάιζερ των ’80s, η οπερατική εκφορά του λόγου µε την προσέγγιση της περφόρµανς αρτ και οι πληθωρικές οπτασίες των θεϊκών χαρακτήρων του µύθου µε τις σύγχρονες θεότητες της queer DIY πανκ µόδας. 14-15, 21-22, 28-29/3, Εναλλακτική Σκηνή Εθνικής Λυρικής Σκηνής - ΚΠΙΣΝ, λεωφ. Ανδρέα Συγγρού 364, 20:30 (Κυρ. 19:00), εισ.: 10-20 ευρώ

6 ΜΟΥΣΙΚΗ Blaine L. Reininger Band Aναδρομή σε όλες τις προσωπικές μουσικές επιτυχίες του αλλά και σε αγαπημένα κομμάτια των Tuxedomoon κάνει αυτή την Παρασκευή ο Blaine Reininger στην Αθήνα. 13/3, Temple Athens, Ιάκχου 17, 21:00, εισ.: 12-18 ευρώ

Mechanimal / Vagina Lips Οι Mechanimal και ο Vagina Lips επιστρέφουν δισκογραφικά με τα καινούργια τους άλμπουμ, «Crux» και «Outsider Forever» αντίστοιχα, και το γιορτάζουν με ένα double bill την Παρασκευή 13 Μαρτίου.

13/3, Death Disco, Ωγύγου 16 & Λεπενιώτου, Ψυρρή, 21:00, εισ.: 8 ευρώ

Πώς θα περιέγραφες το στυλ σου και πώς αναπτύχθηκε; Αρχικά, χρησιμοποιούσα το υλικό για να πραγματοποιήσω μια έμπνευσή μου, και αυτό απαιτεί ακρίβεια και επιμονή, με τα χρόνια όμως θέλησα να αναδείξω και αυτά που το ίδιο το υλικό έλεγε σ’ εμένα, την ομορφιά του, τη διαδικασία του. Σήμερα εκτιμώ και τις δύο προσεγγίσεις και τις χρησιμοποιώ παράλληλα. Τι κάνει την κεραμική ξεχωριστή για σένα; Είναι ένα υλικό πολύ άμεσο και οικείο και ταυτόχρονα πολυδιάστατο και αχανές. Μίλησέ μου για ένα αγαπημένο σου αντικείμενο που έφτιαξες τελευταία. Πρόσφατα βρισκόμουν σε μια παιδική χαρά και, κοιτάζοντας το έδαφος, η εικόνα ήταν πανέμορφη: λευκά πέταλα από τα λουλούδια ενός κοντινού δέντρου, διασκορπισμένα πάνω σε ένα σκούρο κεραμιδί λαστιχένιο δάπεδο. Λίγες σκέψεις αργότερα, αντικατέστησα το δάπεδο με έναν κόκκινο πηλό υψηλής θερμοκρασίας, που βγάζει αυτό το βαθύ σκούρο κόκκινο, και τα πέταλα με κατάλευκη πορσελάνη. Το πρώτο κομμάτι που έχω φτιάξει με ενθουσίασε και σίγουρα θα κάνω κι άλλα. Ονειρεύεσαι κάποιο πρότζεκτ που θα ήθελες να πραγματοποιήσεις το επόμενο διάστημα; Οραματίζομαι κεραμικά που συνυπάρχουν με το νερό. Τι ανταπόκριση έχει στις μέρες μας ένα καλοφτιαγμένο χειροποίητο αντικείμενο; Θα ήθελα να πω μεγάλη, γιατί νιώθω ότι ως άνθρωποι έχουμε απομακρυνθεί από την κλίμακά μας και χρειαζόμαστε ξανά την ενασχόληση με πράγματα που έχουν φτιαχτεί από έναν άλλον άνθρωπο και όχι από τεράστιες εταιρείες, με τρόπους που δεν μπορείς να προσεγγίσεις, αλλά στην πραγματικότητα δεν μπορώ. Είναι πολύ μικρό το ποσοστό εκείνων που καλύπτουν αυτή την ανάγκη με ένα καλοφτιαγμένο, χειροποίητο αντικείμενο. Πώς βλέπεις το μέλλον της κεραμικής; Με την εξέλιξη των υλικών η κεραμική έχει γίνει πολύ πιο προσιτή και όλο και περισσότερος κόσμος θα ασχολείται και θα την προχωράει. Τι θα δούμε στην έκθεση στο Ρομάντσο; Θα εκτεθούν έργα μου από μια αγαπημένη μου περίοδο, με αυστηρή φόρμα, αρχιτεκτονική προσέγγιση και έμφαση στη σχέση ανάμεσα στον χώρο, στον όγκο και στη φωτιά.

Info: 12-15/3, Bios. Ρομάντσο, Αναξαγόρα 3-5, 17:0021:00, είσοδος ελεύθερη. Εγκαίνια: 12/3, 20:00. Στην έκθεση «Forma: 1o Athens Creators Showcase» συμμετέχουν και οι: Αλεξάνδρα Μπίσα, Αλέξανδρος Ντούρας, Greece is for Lovers, it’s a shirt, Un.processed Realities, Σταύρος Περάκης.

Mailo’s THE PASTA PROJECT Original fresh pasta στο χέρι!

Η Πατριάρχου Ιωακείμ 39, Κολωνάκι, 210 7210177 FB: @Mailos, Instagram: mailos_pasta

ιταλική κουζίνα είναι ένας γευστικός έρωτας των Ελ λήνων χρόνια τώρα. Όσο περίεργος και greek traditional και αν είναι κάποιος, τα μακαρόνια είναι σίγουρα στο μενού του. Και πώς να μην είναι! Τόσοι συνδυασμοί διαφορετικών ζυμαρικών με όλες τις πιθανές και απίθανες σάλτσες, που μόνο η σκέψη τους ενεργοποιεί τους σιελογόνους αδένες… Αυτό θα πάθεις περνώντας μια βόλτα από το Κολωνάκι, έξω από το νέο talk of the town, funky μέρος που ακούει στο όνομα Mailo’s The Pasta Project. Πρόκειται για ένα αυθεντικό street food pasta που εγγυάται φρεσκάδα μπροστά στα μάτια σου! Φτιάχνεται από 100% ιταλικό αλεύρι/σεμολίνα και κόβεται σε μακαρονομηχανές που θα τις χαζεύεις το 5λεπτο

σκόρδο, κουκουνάρι και πεκορίνο), είτε δοκιμάσεις την ιδιαίτερη Beef Ragu (με σιγομαγειρεμένο μοσχαράκι), την αγαπημένη Truffle Mushrooms (με άγρια μανιτάρια, κρέμα παρμεζάνας και λάδι τρούφας) ή τη must try best seller Parmesan Chicken. O Mailo, η ψυχή αυτού του fresh pasta project, με σπουδές στην Ιταλία πάνω στην pasta, φροντίζει να προσφέρει μια γνήσια ιταλική εμπειρία σε χορταστική ποσότητα και με τιμές από 5,50 ευρώ(!). Αν θέλεις να πάρεις μια πρώτη «γεύση», τσέκαρε το Mailo’s The Pasta Project στο Instagram (@mailos_pasta) και θα καταλάβεις. Το ευχάριστο είναι ότι θα το δούμε σύντομα και σε άλλες γειτονιές της Αθήνας, γι’ αυτό stay tuned.

που θα περιμένεις το μαγικό super-box με την pasta σου, που, συν τοις άλλοις, σου δίνει τη δυνατότητα να την απολαύσεις ακόμα και περπατώντας. Εκτός, βέβαια, αν αράξεις στα όμορφα τραπεζάκια απέξω και χαζεύεις τον κόσμο, καθότι, μην ξεχνάς, βρίσκεσαι στο κέντρο του Κολωνακίου. Το σίγουρο είναι ότι καμία από τις 10 υπέροχες και φρέσκες, μυρωδάτες σάλτσες δεν θα σε αφήσει ασυγκίνητο, είτε κάνεις μια κλασική επιλογή, όπως η γευστική απλότητα μιας Napoli (με φρέσκια σάλτσα ντομάτας και βασιλικού), η all time classic Bolognese (με 100% μοσχαρίσιο κιμά) και η αγαπημένη της χώρας Carbonara (με μπέικον, κρέμα γάλακτος & παρμεζάνα), είτε προτιμήσεις μια veggie favorite, όπως η Pesto Genovese (με σάλτσα από βασιλικό,

12.3.20 – lifo

27

σινεμά

H ΤΑΙΝΙΑ ΤΗΣ ΕΒΔΟΜΑΔΑΣ

Μάντεψε ποιος ήρθε για τα γενέθλιά σου; Fête de famille Σκηνοθεσία: Σεντρίκ Καν Πρωταγωνιστούν: Κατρίν Ντενέβ, Εμανουέλ Μπερκό, Βενσάν Μακέν, Σεντρίκ Καν

week

Ε

Αριστούργημα Πολύ Καλό Καλό Ικανοποιητικό Μέτριο

Κακό

α πο τον θ οδ ω ρ η κο υτ σογ ιαν νοπου λο

κρηκτικά ξεσπάσματα και τρυφερές στιγμές συνθέτουν τη γιορτή μιας μητέρας, της Αντρεά (Κατρίν Ντενέβ), η οποία καλεί ολόκληρη την οικογένεια με αφορμή τα γενέθλιά της – κλείνει τα 70, εκφράζει συνεχώς την επιθυμία να περάσει όσο καλύτερα γίνεται, αλλά μόνο ανώδυνα δεν εκτυλίσσεται το Σαββατοκύριακο στο γεμάτο αναμνήσεις εξοχικό. Ο ισορροπημένος γιος Βενσάν (Σεντρίκ Καν) καταφθάνει με τη σύζυγο και τους δυο γιους του, ο αδελφός του, ο Ρομέν (Βενσάν Μακέν), φέρνει τη φλογερή και συχνά θυμωμένη μαζί του νέα ερωμένη, την Αργεντίνα Ροζίτα, ενώ βρίσκονται ήδη εκεί ο σύντροφος της Αντρεά και η εγγονή της, η Έμα, μαζί με τον πιανίστα φίλο της. Όταν η εξαφανισμένη μητέρα της, η Κλερ, τηλεφωνεί και ζητά από τη δική της μητέρα να τη μαζέψει από τον δρόμο, η χαρά και η έκπληξη γρήγορα μετατρέπονται σε αμηχανία και ανησυχία: η Κλερ λέει ότι έλειπε στην Αμερική για μία τριετία, εξακολουθεί να είναι απένταρη και συζητά την πώληση του σπιτιού της (που είναι δικό της), ενώ η κόρη της την απορρίπτει επιδεικτικά, μπροστά σε όλους, αρνούμενη να κρατήσει τα προσχήματα. Το γιατί μια μάνα εγκατέλειψε το παιδί της αναπτύσσεται σταδιακά και δικαιολογείται μέσα από την πιο ενδιαφέρουσα ερμηνεία της ταινίας, από τη βραβευμένη στις Κάννες Εμανουέλ Μπερκό, σε μια dramedy συνόλου, οικεία στο πλαίσιο και ικανοποιητική στην εκτέλεσή της. Η δυναμική των διαπροσωπικών σχέσεων απασχολεί τον σκηνοθέτη και ηθοποιό Σεντρίκ Καν, ο οποίος διανθίζει τον νατουραλιστικό διάλογο με εγκάρδιες εξομολογήσεις, ανακουφιστικά αστείες σκηνές και ταιριαστά τραγούδια εποχής από τον Μουλουτζί και τη Φρανσουάζ Αρντί, εκτός από εκείνα που συνέθεσε ο Ζοσουά Ροζινέ. Όπως και σε σχετικές ταινίες με θέμα τις δυσλειτουργικές φαμίλιες (το πανικοβλημένο Juste la fin du monde του Ξαβιέ Ντολάν και το πιο ανάλαφρο, γλυκόπικρο, εν τέλει ικανοποιητικότερο Home for the holidays της Τζόντι Φόστερ έρχονται στον νου), κάποιο μέλος της σύναξης κατευθύνει ή ισορροπεί. Η Κατρίν Ντενέβ είναι αυτή που ρυθμίζει την ταινία, χωρίς ωστόσο να την επηρεάζει: η Γαλλίδα ηθοποιός μοιάζει διακριτικά εξουδετερωμένη στα χέρια του Καν και μόνο λίγες στιγμές αντικρούει ευεργετικά την ετοιμόρροπη ερμηνεία της Μπερκό.

VILLAGE RENTI 17-VILLAGE MALL 3,14-VILLAGE PAGRATI 3,5-VILLAGE FALIRO 1,8-ΔΑΝΑΟΣ 1-ΕΛΛΗΚΙΝΗΜΑΤΟΘΕΑΤΡΑ ΚΩΝΣΤΑΝΤΑΡΑΣ-ΒΛΑΧΟΠΟΥΛΟΥ 2-ΑΤΛΑΝΤΙΣ 1-ΑΕΛΛΩ CINEMAX 4-ΟΣΚΑΡ-TOWN CINEMAS 3-ΜΙΚΡΟΚΟΣΜΟΣ-ΑΡΤΕΜΙΣ-ΚΗΦΙΣΙΑ CLASSCINERAMA-ΣΠΟΡΤΙΓΚ 1-WEST CITY 3-ΑΙΓΛΗ 1

28 lifo – 12.3.20

fiction

απο τον θοδωρη κουτσογιαννοπουλο

Μια μεγάλη οικογένεια συγκεντρώνεται στο σπίτι της στη νότια Γαλλία για να γιορτάσει τα γενέθλια της μητέρας που γίνεται 70 χρονών. Όλα μοιάζουν να πηγαίνουν μια χαρά, μέχρι που χτυπάει το τηλέφωνο και εμφανίζεται η μικρότερη κόρη της οικογένειας, που όλοι έχουν πάρα πολύ καιρό να δουν.

Ιστορίες Εγκλεισμού H Berlinale στον ρυθμό του κορονοϊού. Το Βερολίνο παρέμεινε τευτονικά ψύχραιμο κατά τη διάρκεια του πρόσφατου φεστιβάλ. Όταν έπεσε σύρμα από Αθήνα «φέρε όσα μπουκαλάκια απολυμαντικού βρεις» στον δυτικό τομέα της πόλης, βρήκα τα ράφια γεμάτα, αλλά λίγες ημέρες αργότερα, φαρμακεία και σχετικά καταστήματα στο ανατολικό, σαφώς πιο τουριστικό και γεμάτο Έλληνες φεστιβαλιστές τμήμα παρουσίαζαν σοβαρή έλλειψη. Στο περιθώριο των ταινιών του διαγωνιστικού σκεφτόμουν αντανακλαστικά και δημοσιογραφικά παλιότερες ταινίες, «πανδημικά» προσανατολισμένες: το Contagion του Σόντερμπεργκ, με το όμορφο κρανίο της άπιστης Γκουίνεθ χαιρέκακα διάπλατο σε ένα από τα πιο αστραπιαία ξεπαστρέματα στο σινεμά. Το 28 ημέρες μετά και το εξίσου τρομερό σίκουελ με το ερημωμένο Λονδίνο, το I am legend, με τα ανατριχιαστικά, αν και εφετζίδικα, ερείπια της Νέας Υόρκης να αποτελούν την καθημερινότητα του κυνηγού και ταυτόχρονα πολιορκημένου Γουίλ Σμιθ. Και, βέβαια, τον πιο πιστό στο μυθιστόρημα του Ρίτσαρντ Μάθεσον προκάτοχό του, το Omega Man, με τον Τσάρλτον Ίστον, που είχε διαπρέψει στον πρωτότυπο, κλασικό Πλανήτη των Πιθήκων, παρεμφερή παραβολή για την εξαφάνιση του πληθυσμού και τις συνέπειες μιας ποικιλόμορφης επιδημίας. Η συνήθης τροπή μιας τέτοιας υπόθεσης είναι η μεταμόρφωση των προσβεβλημένων σε ζόμπι, μια δραματική υπέρβαση προς το φανταστικό που υπερβάλλει στη σύλληψη, αλλά προειδοποιεί, χωρίς απαραίτητα να υποκύπτει στον εύκολο πειρασμό της διδακτικότητας. Στον 21ο αιώνα οι μετα-αποκαλυπτικές ταινίες έδωσαν το στίγμα του φόβου μπροστά σε μια υπερψηφιακή σιγουριά, ποντάροντας στο κενό που δημιουργείται από την εμπιστοσύνη στην ανάπτυξη και στην παράλληλη έλλειψη επαρκών προφυλάξεων. Από το Road του Χίλκοουτ ως το Light of my Life του Κέισι Άφλεκ, η ματιά εξελίχθηκε σε μια φιλοσοφική ανησυχία, περισσότερο υπαρξιακή και μελαγχολική, χωρίς να λείπουν τα χορταστικά θεάματα, όπως το προβληματικό στην παραγωγή του, αλλά όχι και τόσο απογοητευτικό World War Z του Μαρκ Φόρστερ, με τον Μπραντ Πιτ. Μπορεί να μην απειλούμαστε από τη βουβωνική πανώλη ή τον λοιμό του Περικλή, αλλά δεν έχουμε απομακρυνθεί όσο νομίζουμε από τον ισπανική γρίπη του 20ού αιώνα, κάτι που οι σεναριογράφοι και σκηνοθέτες αντιλαμβάνονται, ανάλογα με το ταλέντο, τη γραφή τους και τον διαθέσιμο προϋπολογισμό. Κι ενώ η Berlinale έβαινε προς το τέλος της και περιμέναμε την ταινία που θα διεκδικούσε τη Χρυσή Άρκτο από το First Cow της Κέλι Ράιχαρτ, που μου άρεσε πολύ, και το Never rarely sometimes always της Ελίζα Χίτμαν, που άρεσε σε όσους το πρόλαβαν, τις τελευταίες ημέρες προβλήθηκε το There is no evil του Μοχάμεντ Ρασούλοφ. Με το που το είδα, σιγουρεύτηκα πως θα έφευγε με το πρώτο βραβείο, για πολιτικούς και καλλιτεχνικούς λόγους. Η ταινία, όχι ο ίδιος: ο Ρασούλοφ παρέμεινε σε κατ’ οίκον περιορισμό στη χώρα του, καθώς οι Αρχές τού έχουν απαγορεύσει όχι μόνο να μεταβεί σε άλλο κράτος αλλά και να συμμετέχει σε συναθροίσεις και εκδηλώσεις, όπως επίσης και να σκηνοθετεί! Δεν είναι η πρώτη φορά που το Φεστιβάλ Βερολίνου ανταμείβει με την υψηλότερη διάκριση τιμωρημένο Ιρανό δημιουργό. Το 2015 ο Τζαφάρ Παναχί γύρισε αντάρτικα το Ταξί, το έστειλε κρυφά στο πρόθυμο να το προβάλει φεστιβάλ και η ανιψιά του παρέλαβε την Άρκτο αντ’ αυτού. Το There is no evil είναι μια πιο ενδιαφέρουσα, σοβαρή και απαιτητική ταινία σε σχέση με το Ταξί. Πραγματεύεται 4 διαφορετικές ιστορίες στρατιωτικών που αναγκάζονται να υπακούσουν, αλλά αμφισβητούν την ορθότητα και τη σκοπιμότητα των καθηκόντων τους. Με άλλα λόγια, ο Ρασούλοφ μιλά για τη δική του περίπτωση, χρησιμοποιώντας ανώνυμους «υπαλλήλους» του κράτους. Το ζήτημα που προέκυψε μετά τη βράβευση ήταν αν ο Ρασούλοφ θα έπρεπε να υποστεί τις συνέπειες της παράνομης πράξης του ή θα τη γλίτωνε με κίτρινη κάρτα – άλλωστε, οι Ιρανοί διαμαρτύρονται όποτε θίγονται, όπως συνέβη με το Argo, αν και, εκ των πραγμάτων, δεν θα μπορούσαν να επιβάλουν ποινή στο Χόλιγουντ. Το πρόβλημα είναι πως ο Ρασούλοφ είχε καταδικαστεί ήδη με αναστολή, άρα η πρώτη παρατήρηση αυτόματα μετατράπηκε σε κόκκινη κάρτα. Πριν από λίγες ημέρες ανακοινώθηκε πως θα οδηγηθεί στις φυλακές και η παγκόσμια κινηματογραφική κοινότητα έσπευσε να τον υπερασπιστεί, ζητώντας την άμεση απαλλαγή του. Ο ίδιος έστειλε μια ανακοίνωση που, ανάμεσα σε άλλα, αναφέρει: «Η κλήση μου να εκτίσω ποινή στις ιρανικές φυλακές απλώς φανερώνει ένα μικρό δείγμα της έλλειψης ανεκτικότητας και του θυμού που χαρακτηρίζει το καθεστώς της χώρας μου απέναντι στην κριτική. Πολλοί ακτιβιστές στον χώρο του πολιτισμού έχουν φυλακιστεί γιατί ασκούν κριτική στο καθεστώς. Ο διαδεδομένος και ανεξέλεγκτος κορονοϊός στις ιρανικές φυλακές απειλεί σοβαρά την υγεία τους. Οι παρούσες συνθήκες απαιτούν άμεση αντίδραση από τη διεθνή κοινότητα». Η ειρωνεία είναι πολλαπλή: επαγγελματίες απ’ όλο τον κόσμο βρέθηκαν σε έναν χώρο για να γίνουν κοινωνοί ταινιών απ’ όλο τον κόσμο, εν μέρει αψηφώντας μια επιδημία που τότε ξεκινούσε τα φονικά της βήματα στην Ευρώπη, και απουσίαζε εκείνος που έμελλε να κερδίσει το κορυφαίο βραβείο. Τώρα, ο νικητής βρίσκεται σε κίνδυνο, εξαιτίας των ιδεολογικών και πολιτικών του διαφορών με το καθεστώς, αναγκασμένος να υπακούσει και να περάσει τουλάχιστον έναν χρόνο, έγκλειστος, στο άνδρο της επιδημίας…

Η Grimes επιστρέφει στη θνητή πραγματικότητα Ποπ υψηλών προδιαγραφών με τραγούδια που μιλάνε για τον αφανισμό του ανθρώπινου είδους.

Μ

ουσική παραγωγός, ηχολήπτρια, γραφίστρια και σκηνοθέτις: η Grimes, που το πραγματικό της όνομα είναι Claire Boucher, είναι όλα αυτά. Και ως γυναίκα, όταν έκανε τα πρώτα της βήματα στη μουσική στις αρχές των ’00s, έπρεπε να πολεμήσει αρκετά για να πείσει ότι μπορεί να τα καταφέρει εξίσου καλά σε όλα. Μέχρι σήμερα επιμένει να είναι η μοναδική παραγωγός όλου του έργου της, κάτι που είναι εντυπωσιακό, δεδομένου ότι αναφερόμαστε στην ποπ του 21ου αιώνα. Είχε δηλώσει σε μια συνέντευξή της στο «New Yorker» το 2015 ότι αισθανόταν σαν τον Phil Spector, με το μουσικό της πρότζεκτ «Grimes» στη θέση των Ronettes. Κι αν όλα αυτά ακούγονται περίεργα και αυτονόητα το 2020, πριν από πέντε χρόνια η συζήτηση γύρω από τις γυναίκες δημιουργούς δεν ήταν τόσο έντονη ή σοβαρή όσο είναι σήμερα, ενώ προτιμούσαμε να συζητάμε για παρωχημένες πλέον πλατφόρμες, όπως το Tumblr, λες και ήταν το μέλλον του Διαδικτύου. Για να γυρίσουμε στην Grimes, την αντιμετωπίζαμε περισσότερο ως ένα βραχύβιο πείραμα που ξεπήδησε από την εναλλακτική σκηνή του Μοντρεάλ κάνοντας ποπ μουσική με έναν καταδικό της τρόπο και, παρ’ όλα αυτά, δεν μπορούσες να την πεις mainstream ακριβώς. Εκείνη τη θολή περίοδο με αυτόν τον τρόπο αντιμετωπίζονταν σχεδόν όλοι οι καλλιτέχνες που έκαναν υβριδική και ακατάτακτη μουσική. Βέβαια, οι χίπστερ μουσικοί «πυλώνες» σαν το «Pitchfork» θεωρούσαν την Grimes έναν ουρανοκατέβατο μεσσία του indie rock, προβληματίζοντας αρκετούς αναγνώστες. Η ίδια, πάντως, είχε βρει έναν ιδανικό και αρκετά ακαδημαϊκό όρο για να χαρακτηρίσει το στυλ της: post-internet. Μιλούσε γι’ αυτό ήδη από το 2012 που κυκλοφόρησε το «Visions», όταν ήμασταν ακόμη τεχνολογικά αδαείς. Τώρα, όμως, έχει γίνει τόσο τρέντι, που απέκτησε αρνητική χροιά και την κριτικάρουν γι’ αυτό. Κατά μία άποψη, τόσο η μουσική της όσο και η περσόνα της, ένα συνονθύλευμα από αναφορές, είναι αποτέλεσμα του Διαδικτύου. Εξάλλου, ανήκει στην πρώτη γενιά που μεγάλωσε μέσα σε αυτό. Κόρη μιας εισαγγελέως και ενός τραπεζίτη, μεγάλωσε σχετικά άνετα στο Βανκούβερ μέχρι τα 12 της, οπότε χώρισαν οι γονείς της. Έχει τέσσερα αδέρφια, όλα αγόρια, και η ανταγωνιστική σχέση της μαζί τους την ώθησε να αριστεύει σε ό,τι έκανε. Ο πιο στενός συνεργάτης της παραμένει ο μικρότερος αδερφός της, Mac Boucher. Την αγάπη της για την επιστημονική φαντασία την πήρε από τον πατέρα της, που της διάβαζε βιβλία όπως ο Άρχοντας τον Δαχτυλιδιών και το Dune, όταν ήταν μικρή. Η εφηβεία της ήταν άγρια και γενικά δεν θέλει να συζητάει γι’ αυτή την περίοδο. Πήγαινε σε καθολικό σχολείο και συνήθιζε να ντύνεται γκόθικ. Στη μεγάλη της συνέντευξη στο «Rolling Stone» δήλωσε ότι συχνά αντιμετώπιζε προβλήματα με τον νόμο, ενώ έχει ζή-

σει αρκετά τραυματικές εμπειρίες εξαιτίας του θανάτου πολλών κοντινών της φίλων. Κάποια στιγμή έφτασε στο σημείο να χάσει την πράσινη κάρτα που είχε στις ΗΠΑ, αλλά γι’ αυτό δεν έχει αποκαλύψει περισσότερες λεπτομέρειες. Παρ’ όλα αυτά, κατάφερε να μπει στο περίοπτο Παντεπιστήμιο McGill του Μοντρεάλ για να σπουδάσει νευροϊατρική. Συνεχίζει να μην έχει ιδέα από μουσική θεωρία και να μην παίζει κάποιο όργανο, αλλά γνωρίζει ότι υπάρχει πρόγραμμα που δημιουργεί μουσική. Από το 2018 άρχισε να χρησιμοποιεί το αρχικό «c» ως το πραγματικό της όνομα, αφήνοντας το Claire (σ.σ. το «c» χρησιμοποιείται και ως σύμβολο, για να δηλώσει την ταχύτητα του φωτός). Από την αρχή της καριέρας της η Grimes είχε μια προβληματική σχέση με τη φήμη και τη διασημότητα, η οποία παραμένει προβληματική. Για χρόνια αμφιταλαντεύεται ανάμεσα στη δημόσια περσόνα της και στην αναγνωρισιμότητα της μουσικής της. Μπορεί τα άλμπουμ και τα κομμάτια της να είναι πρώτα στις λίστες με τα καλύτερα και να αποθεώνονται από τον Τύπο, ωστόσο δεν ανεβαίνουν στα τσαρτ και δεν θεωρούνται εμπορικά. Παρ’ όλα αυτά, είναι ένα όνομα που γκουγκλάρεις ενίοτε για να μάθεις νέα του και διαβάζεις τις ειδήσεις που την αφορούν. Στο «New Yorker» έγραψαν το 2015 ότι η online παρουσία της μπορεί να είναι πιο διάσημη και πιο επιδραστική από τη μουσική της. Φυσικά, πρέπει να λάβουμε υπόψη ότι τα τελευταία δύο χρόνια είναι η σύντροφος του μεγαλομεγιστάνα της Tesla, Έλον Μασκ, και περιμένουν το πρώτο τους παιδί.

Δ

ιάφοροι φαν στράφηκαν εναντίον της και την κατηγόρησαν για υποκρισία, μάλιστα απαίτησαν να τον χωρίσει όταν επιβεβαιώθηκε ο δεσμός τους. Διάφοροι συνάδελφοί της, όπως η Ζοla Jesus, της επιτέθηκαν λέγοντας ότι προμοτάρει πια απροκάλυπτα τον φασισμό της Silicon Valley και μέσα από τη μουσική της. Λες και δεν είναι αρκετά σεξιστικό να θεωρείς ότι μια γυναίκα προσδιορίζεται από τη σχέση της. Μετά συνέβη και το απερίγραπτα γελοίο περιστατικό με την Azealia Banks που την έκανε ρεζίλι και στοίχισε στον Μασκ την επαγγελματική του αξιοπιστία. Η Grimes συνεχίζει να δηλώνει αριστερή και ότι ψηφίζει Μπέρνι Σάντερς, αυτό όμως δεν σημαίνει ότι δεν μπορεί ταυτόχρονα να αγαπάει τον σύντροφό της. Μέσα σε όλο αυτό το κλίμα κυκλοφόρησε ένα άλμπουμ με κάπως αμφιλεγόμενο περιεχόμενο. Πιο σκοτεινό σε ύφος από τις προηγούμενες δουλειές της, το «Miss Anthropocene» συνεχίζει να συνθέτει ποπ υψηλών προδιαγραφών με τραγούδια που μιλάνε για τον αφανισμό του ανθρώπινου είδους και πρωταγωνίστρια μια ανθρωπόμορφη τιμωρητική θεά που λειτουργεί ως η προσωποποίηση της κλιματικής αλλαγής. Βαριά πράγματα που ίσως ξενίσουν παλιότερους φαν της, οι οποίοι θα διαφωνήσουν και θα πουν ότι δεν φτάνει π.χ. στο επίπεδο του «Art Angels», που το «Pitchfork»

Στο «New Yorker» έγραψαν το 2015 ότι η online παρουσία της μπορεί να είναι πιο διάσημη και πιο επιδραστική από τη μουσική της. Φυσικά, πρέπει να λάβουμε υπόψη ότι τα τελευταία δύο χρόνια είναι η σύντροφος του μεγαλομεγιστάνα της Tesla, Έλον Μασκ, και περιμένουν το πρώτο τους παιδί.

ανακήρυξε το καλύτερο άλμπουμ του 2015 και τοποθέτησε στο Νο 11 στη λίστα με τα καλύτερα άλμπουμ της δεκαετίας (sic). Από την άλλη, ορισμένοι χαρακτηρίζουν ειρωνική την ιδέα της να μιλήσει για την κλιματική κρίση μέσα από ένα ανθρωπομορφικό πρίσμα. Στην «Guardian» περιέγραψαν το «Miss Anthropocene» ως μια όμορφη και συναισθηματικά περίπλοκη δουλειά: «Λόγω της διαρκούς πίστης της Boucher ότι η δημιουργία μπορεί να λειτουργήσει ως αντίδοτο στην καταστροφή και αυτής της απρόσμενης και αισιόδοξης χειρονομίας της που συμβάλλει στην ιδέα ότι η τέχνη μπορεί να γίνει μια ισχυρή δύναμη υπέρ του κοινού καλού. Επίσης, για πρώτη φορά συμφιλιώνεται με το κοινό. Στο άλμπουμ γίνεται ένας καθρέφτης που μας προσκαλεί να εξερευνήσουμε την πηγή της κακής μας πίστης». Και, ναι, μπορεί πράγματι να ακούγεται αφελής και αισιόδοξη, αλλά σίγουρα αυτό δεν είναι κάτι τόσο κακό ώστε να την κατακρίνεις.

μουσική

NEA KYKΛΟΦΟΡΙΑ

week

Το «Miss Anthropocene» κυκλοφορεί από την 4AD.

απο τη μαρια παππα

12.3.20 – lifo

29

βιβλίο week

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ

O Μιχάλης Μακρόπουλος απεχθάνεται τη στρατευμένη λογοτεχνία Το «Μαύρο Νερό» είναι μία συγκλονιστική νουβέλα για τον αγώνα του ανθρώπου να επιβιώσει σε μια έρημη γη, γραμμένη με μια «παπαδιαμαντική» θρησκευτικότητα.

— Μίλησέ μου για το «Μαύρο Νερό», θα μπορούσε να το θεωρήσει κανείς οικολογικό βιβλίο; Είναι και αυτό, αλλά δεν το έχει χαρακτηρίσει κανείς οικολογικό και αυτό το θεωρώ μια επιτυχία, γιατί απεχθάνομαι τη στρατευμένη λογοτεχνία. Ήθελα μια ιστορία που να έχει την ατμόσφαιρα του Στάλκερ του Ταρκόφσκι. Δεν γράφουμε λογοτεχνία για να κάνουμε μάθημα, γράφουμε λογοτεχνία για να πούμε ιστορίες. Στη καθημερινότητά μου μπορεί να γίνω μέχρι και σπαστικός με τα «πρέπει» που θέτω στους άλλους. Το κάνω στη γυναίκα μου και στα παιδιά μου, όταν όμως κάθομαι να γράψω μια ιστορία, φοράω έναν άλλον εαυτό. Τον εαυτό που στέκει πέρα από τα πράγματα. Η ιδέα του Μαύρου Νερού μού ήρθε λόγω των δοκιμαστικών γεωτρήσεων που έκαναν στην Ήπειρο. Όταν νιώσαμε τις εταιρείες γύρω μας –γιατί κάνουν πράγματα εν κρυπτώ, δεν τους βλέπεις, παίρνουν πληροφορίες, ξέρουν πού να πάνε, ποια πόρτα θα χτυπήσουν, ξέρουν πού να κάνουν μια γεώτρηση, υπάρχουν και

δεν υπάρχουν, είναι μια περίεργη υπόθεση–, αναρωτηθήκαμε αν θα γίνουν εξορύξεις στο Πωγώνι και όταν το μάθαμε στενοχωρήθηκα πάρα πολύ. Καπάκι γίνεται και η τραγωδία στο Μάτι, που τη βίωσα εξ αποστάσεως, με πάρα πολύ μεγάλη ένταση όμως, και όλα αυτά μαζί δημιούργησαν μια διάθεση από την οποία βγήκε το Μαύρο Νερό. Αμέσως σκέφτηκα τη φιγούρα του πατέρα που κουβαλάει τον ανάπηρο γιο του στην πλάτη και πηγαίνουν από δω κι από κει, και μετά η ιστορία γράφτηκε μόνη της, πάρα πολύ γρήγορα, μέσα σε τρεις εβδομάδες, ενώ ταυτόχρονα μετέφραζα.

— Σε έχει βοηθήσει η μετάφραση στον τρόπο που γράφεις; Με έχει βοηθήσει, γιατί όλη την ημέρα ασχολούμαι με τον γραπτό λόγο. Έχω μεταφράσει 120 βιβλία, καλά, κακά, μέτρια, δεν έχει σημασία. Η μετάφραση δεν είναι πάντα επιλογή, είναι δουλειά. Παίρνω αυτό που μου δίνουν. Διαβάζω πολύ και όλη την ώρα κάνω κάτι που έχει σχέση με τη συγγραφή. Όλα αυτά κάτι φτιάχνουν στον γραπτό σου λόγο.

παρισ ταβιτιαν

α πό τον m. h ul ot

30 lifo – 12.3.20

INFO Το «Μαύρο Νερό» του Μιχάλη Μακρόπουλου κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Κίχλη. Το παραμύθι του «Η μαλαματένια βελανιδιά» κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Καλειδοσκόπιο.

— Το «Μαύρο Νερό» είναι ένα ξεκάθαρα ελληνικό βιβλίο, όσο το διάβαζα όμως προέκυπταν λεπτομέρειες που θυμίζουν αμερικανική λογοτεχνία ή ταινίες. Όλες οι συναντήσεις γίνονται μέσα στην εκκλησία και στην Ελλάδα δεν είναι πολύ συνηθισμένο αυτό. Έχεις δίκιο, όμως τα ξωκλήσια, η φύση, ο τρόπος που γράφω, ο λόγος, όλα αυτά είναι πολύ ελληνικά. Βέβαια, το χωριό της νουβέλας μου είναι χωριό φαντασμάτων, βρίσκεται όλο μαζί τον Δεκαπενταύγουστο, το Πάσχα και τα Χριστούγεννα, όταν ανοίγει η εκκλησία, και οι 12 ήρωες, που λιγοστεύουν στη συνέχεια, βρίσκονται εκεί ως κοινότητα και κάτι κάνουν. Να πω επίσης ότι ο ερχομός μου στην επαρχία τρόπον τινά συνδέθηκε με τις εκκλησίες, γιατί ο πεθερός μου είναι παπάς, δεν είχα σχέση πρωτύτερα – όλα σημαίνουν κάτι τελικά. Ένας μικρός τόπος συνδέεται πολύ με τις εκκλησίες. Στο Δελβινάκι, το χωριό όπου πηγαίνουμε καλοκαίρι και το Πάσχα, τρεις μήνες συνολικά τον χρόνο, κάθε που γιορτάζει ξωκλήσι το ανοίγουν και το λειτουργούν και γίνεται και κάτι σαν πανηγυράκι απέξω. Παίζει ρόλο αυτό, γιατί εκεί ξαναβρίσκονται οι άνθρωποι με τρόπο διαφορετικό απ’ ό,τι στην Αθήνα. Καταλαβαίνεις, λοιπόν, ότι ήταν κάπως αυτονόητη αυτή η χρήση των ξωκλησιών και της εκκλησίας στο αφήγημά μου.

— Είσαι αισιόδοξος γενικά; Όχι τόσο αισιόδοξος όσο πεισματάρης. Και το πείσμα είναι μια μορφή αισιοδοξίας. Το οικολογικό θέμα είναι μια έγνοια μου τα τελευταία χρόνια, όλο και πιο μεγάλη, ένα πράγμα που με πειράζει. Όταν ξέρω ότι από το ’70 μέχρι τώρα έχει χαθεί πάνω από το 60% της βιοποικιλότητας, δεν νιώθω καλά. Αποφάσισα να γίνω βιολόγος επειδή αγαπούσα πολύ τα ζώα, από παιδί. Όταν βλέπω αυτή την αλόγιστη σπατάλη της ζωής, δεν νιώθω καλά, προσπαθώ να το εκλογικεύσω, να το βάλω στην άκρη. Δεν θρηνώ για τα δελφίνια, αν και στενοχωριέμαι πάρα πολύ. Από αυτή την άποψη, είμαι μάλλον απαισιόδοξος. Από την άλλη, δεν είμαι προφήτης και δεν μπορώ να σου πω τι θα γίνει. Με ενοχλεί που οι άνθρωποι κάνουν τις ίδιες βλακείες ξανά και ξανά, με ενοχλούν τα πλήθη. Ένας από τους λόγους που φύγαμε από την Αθήνα είναι επειδή δεν μας αρέσει ο πολύς κόσμος, δεν αισθάνομαι καλά όταν υπάρχει κάτι μαζικό, γιατί η μάζα, το πλήθος, αποκτά ιδιότητες που δεν μου είναι αρεστές. Μια διαδήλωση αποτελείται από μονάδες, τους ανθρώπους, έχει όμως έναν «υπερανθρώπινο» χαρακτήρα, στον οποίον, τρόπον τινά, υποτάσσονται. Αυτός ο χαρακτήρας μού είναι ξένος, με κάνει να μη νιώθω καλά.

— Γιατί έχεις αυτή την εμμονή με τον θάνατο; Είναι το κύριο θέμα σε αρκετές νουβέλες σου. Είναι η κοινή μας μοίρα. Είναι κινητήριος δύναμη ο θάνατος, γιατί ορίζει τη ζωή. Εάν η ζωή ήταν απεριόριστη, απλώς δεν θα το συζητούσαμε. Θα ήταν μια έρημος, κάτι αχανές. Επίσης, ας μη γελιόμαστε, μεγαλώνουμε, πεθαίνουν άνθρωποι δικοί μας, από καρκίνο, από έμφραγμα. Οι δικοί σου άνθρωποι μπορεί να είναι πια γέροι και ξέρεις ότι κάποια στιγμή θα τους χάσεις. Βέβαια, καλύτερα να χάσεις εσύ αυτούς παρά αυτοί εσένα. Οπότε, ο θάνατος είναι κάτι κοινό, είναι αυτό που μας ενώνει. Δεν θέλω να γίνω ελεγειακός, αλλά περί αυτού πρόκειται. Αν το συνειδητοποιήσεις, ο θάνατος είναι η απόλυτη δημοκρατία, δεν υπάρχει τίποτα πιο δημοκρατικό. Όλα τα υπόλοιπα έχουν τρομερή ταξική διαστρωμάτωση. Αν το συνειδητοποιούσαμε αυτό, θα βάζαμε κάποια πράγματα στην άκρη, θα σκεφτόμασταν και δεύτερη φορά τη συμπεριφορά μας απέναντι στον συνάνθρωπο, στο ζώο, στον πλανήτη…

άτιμη φωνή του εξαγριωμένου σκύλου; Μα δεν προσέχει ο ηθοποιός Χέφγκεν ότι οι εκδηλώσεις, των οποίων αυτός είναι ο αμφίβολος ήρωας, είναι κατά βάθος μακάβριες και ότι ο χορός που σέρνει πρώτος αυτός μαζί με τους άλλους ευνοούμενους οδηγεί κατευθείαν στην άβυσσο;»

Ε Η λογοτεχνία κόντρα στον φασισμό Δύο σπουδαία μυθιστορήματα, το «Μεφίστο» του Κλάους Μαν και το «Σώσα» του Ισαάκ Μπάσεβις Σίνγκερ, δείχνουν πως το κραταιό όπλο ενάντια στους ναζί του Χίτλερ ήταν τελικά η λογοτεχνία.

Α

ν ο Τόμας Μαν κατάφερε να απεικονίσει τις δύο πτυχές της Ευρώπης, την ορθολογική και την ανορθολογική, που στήριξαν τα κεντρικά της αφηγήματα, ο γιος του, Κλάους Μαν, τόλμησε να παραστήσει τη διάλυσή της: την υποκρισία των κυρίαρχων ιδεών, τα αδιέξοδα της κουλτούρας, τη ματαιότητα ενός πολιτισμού που έφτασε κάποια στιγμή στο απόγειό του για να καταλήξει στην πιο φρικτή έκφανση της δαντικής κόλασης. Άλλωστε, αν χρειαζόταν ένα πρόσωπο για να την περιγράψει, αυτό ήταν αποκλειστικά και μόνο ο δαίμονας, ένας Μεφιστοφελής που μπορούσε να μεταλλάσσεται σε άγγελο διαφθορέα, σε γητευτή των κυρίαρχων παθών ή πραγματικό ηγέτη, ανάλογα με τις αναγκαιότητες αυτού του φαιδρού θεάτρου που λέγεται κοινωνική συνθήκη. Πολύ εύστοχα, μετακομίζοντας από την κονίστρα της πολιτικής σε αυτήν της τέχνης, που την ήξερε όσο λίγοι, ο Κλάους Μαν στο μυθιστόρημά του Μεφίστο (κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Έρμα, σε ωραία μετάφραση της Σοφίας Αυγερινού και επίμετρο του Δημήτρη Τσεκούρα) εφευρίσκει έναν χαρακτήρα που πουλάει την ψυχή του στον διάβολο με αντάλλαγμα την καταξίωση και την εφήμερη δόξα. Αρχικά, όλα δείχνουν πως ο σοσιαλιστής και μάλλον επαναστάτης Χέντρικ Χέφγκεν δεν μπορεί να ανεχτεί τον φαρισαϊσμό των μεγαλοαστών και την υποκρισία των καλών τρόπων. Σχεδόν κερδίζει τη συμπάθεια του αναγνώστη ως ένας μανιακός αποσυνάγωγος που τρέφει κρυφά όνειρα, έστω και κάπως ματαιόδοξα, είναι επιρρεπής σε κάθε λογής αμαρτία, όπως με τη λάγνα Μαύρη Αφροδίτη του, με την οποία συνουσιάζονται κάτω από τον πίνακα της Μαντόνας του Ραφαέλ, και αποστασιοποιείται από τη μικροαστική καταγωγή του. Τι κι αν κοροϊδεύει και απατά την αστή γυναίκα του Μπάρμπαρα και τελικά τον ίδιο του τον εαυτό; Έχει ανάγκη να κερδίσει την αναγνώριση και να κατακτήσει την πρωτεύουσα, ερμηνεύοντας ρόλους σαν εκείνους που παίζουν οι πολιτικοί στην καθημερινότητά τους, μεταλ-

λασσόμενοι σταδιακά σε φασίστες. Καταφέρνει να μπει στα μεγάλα σαλόνια, συναγελάζεται με πεπαιδευμένους λογοτέχνες και μουσικούς, μαθαίνει να ακούει όπερα και να λανσάρει πιασάρικες φράσεις. Αλλά ποτέ, μα ποτέ δεν γίνεται Άμλετ, λόγω της αδυναμίας του να συλλάβει τη βαθιά ενόρμηση του δικαίου, που στα πλατωνικά μάτια του Μαν ταυτίζεται με το καλό και το όμορφο. Ο λόγος, όπως ακούγεται σε κάποια στιγμή του βιβλίου, είναι ότι δεν έχει υποφέρει αρκετά ούτε έχει παρασυρθεί από την άβυσσο μιας λαβωμένης ψυχής, όπως ο ίδιος ο Κλάους Μαν, που οδηγήθηκε τελικά στην αυτοκτονία. Κάπως έτσι συμβαίνει, όμως, με όλους σχεδόν τους χαρακτήρες του Μεφίστο, οι οποίοι, όπως και στον Τόμας Μαν, ενσαρκώνουν συμβολικούς ανθρωπότυπους και αντιστοιχούν σε συγκεκριμένες ιδέες. Εξού και οι συγκρούσεις τους, όπως αυτές ανάμεσα στον Ότο Ούλριχς και τον Χανς Μίκλας, είναι αντίστοιχες με τις μνημειώδεις ιδεολογικές μάχες ανάμεσα στον Λοντοβίκο Σετεμπρίνι και τον Λέο Νάφτα στο Μαγικό Βουνό. Κανείς δεν είναι νικητής ή ηττημένος, αφού σημασία έχουν οι λεπτεπίλεπτες μεταμορφώσεις που μπορεί να κρύβουν με μαεστρία το πραγματικό πρόσωπο του φασίστα και του υποψήφιου δολοφόνου, αποδεικνύοντας πως όλοι είναι κατά κάποιον τρόπο συνένοχοι σε αυτό το έγκλημα που έχει ενσκήψει σαν λυσσασμένο σκυλί πάνω στην ανθρωπότητα. «Στο μέγαρο του αξιοσέβαστου στρατηγού οι μεγαλογαιοκτήμονες συνωμοτούν ενάντια σε μια δημοκρατία που τρέμει. Οι δημοκράτες ορκίζονται πως ο εχθρός είναι στα αριστερά. Αρχηγοί αστυνομίας που αυτοαποκαλούνται σοσιαλιστές διατάζουν τους αστυνόμους να πυροβολήσουν τους εργάτες. Αλλά η φωνή σαν γάβγισμα επιτρέπεται καθημερινά και ανενόχλητη ευαγγελίζεται τη δίκαιη τιμωρία και την αιματοβαμμένη κατάρρευση του “συστήματος”. Τέτοιο πράγμα δεν έχει ξαναδεί ο κόσμος! Μα δεν το βλέπει ο ακριβοπληρωμένος γελωτοποιός αυτού ακριβώς του συστήματος, εναντίον του οποίου εξαπολύει τις κατάρες της η

klaus mann Μεφίστο

Μτφρ.: Σοφία Αυγερινού Εκδόσεις Έρμα Σελ.: 480

isaac bashevis singer Σώσα

Μτφρ.: Μιχάλης Πάγκαλος Εκδόσεις Κίχλη Σελ.: 472

ίναι σχεδόν συγκινητικός ο τρόπος που στο Σώσα (σε μετάφραση Μιχάλη Πάγκαλου, επίμετρο του ίδιου και του Σταύρου Ζουμπουλάκη από τις εκδόσεις Κίχλη) ο νομπελίστας Ισαάκ Μπάσεβις Σίνγκερ μπορεί να αποδομήσει το στιβαρό οικοδόμημα του εβραϊσμού του –ή μήπως το αποθεώνει;– για χάρη της αγάπης, για χάρη ενός έρωτα ή για την ίδια λογοτεχνία. Γιατί, διαβάζοντας την ιστορία του Άρελε, ο οποίος μεγαλώνει στο ασφυκτικό περιβάλλον μιας πολωνικής εβραϊκής συνοικίας όπου άρχουν ο νόμος και το αθέατο μάτι του ραβίνου, σε ένα σπίτι όπου οι θεόρατοι τόμοι των θρησκευτικών βιβλίων έχουν αντικαταστήσει τα έπιπλα, δεν μπορείς να πιστέψεις ότι ο ίδιος, ένας κατά τα άλλα αδύναμος χαρακτήρας, θα καταφέρει να διεκδικήσει το δικαίωμά του να φαντάζεται έναν κόσμο με ατιθάσευτη λογοτεχνική έκφραση, με σαρκική ή πνευματική δύναμη, φτάνοντας να ορίζει ακόμα και την πορεία του ντρέιντελ (η εβραϊκή σβούρα). Τολμά να κάνει τομή στα πάντα, καθώς από τη μια γίνεται ηδονοθήρας και από την άλλη ερωτεύεται μια νέα, τη Σώσα, που όλοι θεωρούν χαζή, άσχημη, αμόρφωτη, αποδιοπομπαία. Αλλά είναι η καλή ψυχή της που τον κάνει να την ερωτευτεί, θυσιάζοντας ουσιαστικά τη ζωή του, καθώς αυτή του δίνει τη δύναμη να ονειρεύεται ένα σύμπαν γεμάτο αστείρευτες εντάσεις ανάλογα με τους τρόπους της υπόστασης, όπως λέει κάπου ο ίδιος, ακολουθώντας τον Σπινόζα, την ίδια στιγμή που θεριεύει ο αντισημιτισμός σε κάθε έκφανση της καθημερινότητας, λίγο πριν από τη σαρωτική επικράτηση της Σοά. Ως φέρελπις συγγραφέας, λοιπόν, ο Άρελε, που εδώ μοιάζει να είναι το alter ego του Σίνγκερ, ξέρει ότι αυτό είναι το κύριο αιτούμενο της απελπισμένης ζωής του. Με την αμόρφωτη, κατά τα άλλα, Σώσα γίνεται αφηγητής, μάστορας, ελεύθερος άνθρωπος και, κυρίως, λογοτέχνης. Οι άκρως εκλεπτυσμένες περιγραφές του Σίνγκερ και η αναζήτηση μιας επαφής με την άλλη, πιο μεταμορφική και ποιητική όψη του λόγου, έξω από τις δυνατότητες της εξήγησης, έχουν να κάνουν με το μυστηριακό φως που καταυγάζει κάθε έκφραση της γραφής και ταυτίζονται, εν τέλει, με τον έρωτα. Εδώ ακριβώς έγκειται η αρχέγονη δύναμη αντίστασης που διατηρούσαν οι Εβραίοι και την οποία ο Σίνγκερ αναδεικνύει περισσότερο από κάθε άλλον, όπως πολύ σωστά επισημαίνει ο μεταφραστής Μιχάλης Πάγκαλος στο επίμετρό του, στη δύναμη της λογοτεχνίας ή στη λογοτεχνία ως παραμυθία. Όλα εμπλέκονται σε μια αδιόρατη συνάφεια ή σε ένα υφάδι που δικαιολογεί όλες τις αντιθέσεις και δεν είναι παρά η ίδια η αφήγηση στην οντολογική και μεταφυσική της βάση. Όπως τονίζει στο πρώτο επίμετρο του βιβλίου ένας βαθύς γνώστης της λογοτεχνίας του Σίνγκερ αλλά και της εβραϊκής ταυτότητας, ο Σταύρος Ζουμπουλάκης: «Τα δεκάδες διηγήματα και νουβέλες του Σίνγκερ είναι, νομίζω, το κομμάτι εκείνο του έργου του όπου αληθινά θεριεύει το υπερφυσικό ή παραφυσικό στοιχείο που χαρακτηρίζει όλη τη συγγραφική του δραστηριότητα, τα αμέτρητα –λεγεών όνομα αυτοίς (Κατά Μάρκον, 5:9)– φαντάσματα, πνεύματα δαίμονες, ντιμπούκ. Ο υπερφυσικός αυτός πληθυσμός διαπλέκεται στο έργο του Σίνγκερ αξεδιάλυτα με τον ανθρώπινο και κάνει πάντοτε την εμφάνισή του μέσα σε ένα φόντο ρεαλιστικό».

βιβλίο

ΜΥΘΙΣΤΟΡΗΜΑ

week

α πό την τίνα μα ν δ ηλα ρά

12.3.20 – lifo

31

θέατρο

Π

ώς μπορούμε εμείς, τα άπιστα τέκνα της νεωτερικότητας και της προόδου, να συνδεθούμε με τον ιδεολογικό πυρήνα των κλασικών τραγωδιών; Πώς είναι δυνατόν εμείς, που ζούμε σε μια άκρως ματεριαλιστική και αντι-μεταφυσική κοινωνία, να πιάσουμε το νήμα ενός κόσμου που άνθησε 25 αιώνες πριν; Ο Πίτερ Μπρουκ, ένας από τους σημαντικότερους σκηνοθέτες του 20ού αιώνα, προβληματίζεται εντόνως γι’ αυτό το είδος θεάτρου, το «Ιερό Θέατρο», όπως το αποκαλεί, το οποίο επιδιώκει να ξαναβρεί την τελετουργική και πνευματική διάσταση της δραματικής τέχνης σήμερα. Μήπως, αναρωτιέται, έχει χαθεί ανεπιστρεπτί αυτή η δυνατότητα, όταν «μέσα στο πέρασμα των αιώνων τα Ορφικά Μυστήρια μετατράπηκαν σε Βραδιές Γκαλά»; Η αρχαία ελληνική τραγωδία γεννήθηκε και έζησε τον 5ο αιώνα π.Χ. και «πέθανε» μαζί του. Αυτό το μοναδικό καλλιτεχνικό και υψηλό είδος αναπτύχθηκε σε ένα συγκεκριμένο ιδεολογικό, κοινωνικό και θρησκευτικό περιβάλλον, που λειτουργούσε ως κοινός παρονομαστής για όλους τους εμπλεκόμενους – όχι μόνο στην αρχαιότητα αλλά και μεταγενέστερα. Με άλλα λόγια, ποιητής και θεατές, τόσο την εποχή του Σοφοκλή όσο και του Σαίξπηρ, μοιράζονταν

το ίδιο αξιακό σύστημα, πίστευαν στις ίδιες σχέσεις αλληλεπίδρασης μεταξύ των γήινων και των υπερφυσικών στοιχείων. «Ο ρόλος των θεοτήτων στο ελληνικό και στο ρωμαϊκό τραγικό θέατρο είναι ουσιώδης» γράφει ο κορυφαίος διανοητής Τζορτζ Στάινερ στον Θάνατο της τραγωδίας. «Οι τρεις Μάγισσες στον Μακμπέθ ή το Φάντασμα στον Άμλετ δεν είναι συμβατικά ή τεχνητά παραγεμίσματα. Δηλώνουν την παρείσφρηση των θνητών σε ένα αραχνοΰφαντο δίχτυ υπερανθρώπινων παραγόντων, των οποίων η τρομακτική εγγύτητα προς το ανθρώπινο γένος είναι ολοφάνερη». Ακόμα κι αν το θέατρο γεννήθηκε μέσα από αρχέγονες τελετουργίες, δεν είναι όνειρο απατηλό να αναζητούμε μια τέτοιου είδους σύνδεση με το παρελθόν; Πώς μπορεί να αποφευχθεί ο κίνδυνος του κακέκτυπου, της κενής φόρμας, του φολκλόρ; Σε αυτές τις σκέψεις με έβαλε η παράσταση του Άρη Μπινιάρη που παρακολούθησα προ ημερών στο Θέατρο Τέχνης, στη Φρυνίχου. Η χορευτική κινησιολογία των ηθοποιών, τα δεκάδες κεράκια, στρατηγικά αναμμένα στον χώρο, ο Παιδαγωγός-σαμάνος με κουκούλα και ραβδί, η εμμονική επανάληψη ζωτικών φράσεων, ο έντονος, επιβλητικός ρυθμός της μουσικής, η σχεδόν ασθματική εκφορά του

Σοφοκλής Ηλέκτρα Θέατρο Τέχνης, Φρυνίχου 14, μέχρι τις 22 Μαρτίου

φωτο: kωστησ σωχωριτησ

week

ΗΛΈΚΤΡΑ

α πο τη λου ιζα αρ κο υ μ αν ε α

Η αρχαία τραγωδία ως ζωντανό κύτταρο «Ηλέκτρα» του Σοφοκλή σε διασκευή του σκηνοθέτη Άρη Μπινιάρη, βασισμένη στη μετάφραση του Γ. Χειμωνά.

32 lifo – 12.3.20

λόγου, όλα αυτά προσέδιδαν στη βραδιά μια αίσθηση τελετουργίας που δεν μπορούσε να την αγνοήσει κανείς. Προσωπικά, χρειάστηκα αρκετά λεπτά προτού καταφέρω να εισέλθω στον κόσμο που με καλούσε από σκηνής. Μου φαινόταν σχεδόν αφύσικη η παρακολούθηση τραγωδίας σε κλειστό χώρο τέτοια εποχή του χρόνου. Σιγάσιγά, όμως, οι ενδοιασμοί ξεπεράστηκαν και η καλοκουρδισμένη ομάδα των ερμηνευτών, αρμονικά συνδεδεμένων μεταξύ τους και φανερά αφοσιωμένων στην αποστολή τους, άρχισε να κερδίζει έδαφος μέσα μου. Όταν πιστεύεις πολύ σε κάτι, μεταδίδεις την πίστη σου και στους άλλους. Στο μεταμοντέρνο μείγμα αυτής της Ηλέκτρας, το αφρικανικό βουντού παίρνει την ηλεκτρική κιθάρα και ενδύεται ένα τρέντι γκόθικ στυλ, με τα μαύρα μακριά κρόσσια να σκίζουν τον αέρα ή να χαϊδεύουν το πάτωμα (εξαιρετικά τα κοστούμια της Νίκης Ψυχογιού)· η Ηλέκτρα μοιάζει κατειλημμένη από πνεύματα που προσπαθούν να επικοινωνήσουν μαζί μας· η Κλυταιμνήστρα παραπέμπει σε σύγχρονη μεγαλοαστή μέγαιρα και ο Παιδαγωγός –ο ίδιος ο σκηνοθέτης, με την κουκούλα να κρύβει μονίμως το πρόσωπό του, αναγκάζοντάς μας να εστιάσουμε στα χέρια και στη φωνή του– θυμίζει ζοφερή μορφή που ξεπήδησε από κάποιο σκοτεινό καρτούν. Όλα αυτά τα επιμέρους στοιχεία, σε συνδυασμό με την έντονη κινησιολογική και συναισθηματική πλαστικότητα του Χορού, ενώνουν αβίαστα την ορμή τους, παρασύροντας κι εμάς στη δική τους συχνότητα. Εναρμονισμένες με το όραμα του σκηνοθέτη αποδεικνύονται οι περισσότερες ερμηνείες: απόκοσμα γοητευτική η Νάνσυ Μπούκλη ως Ηλέκτρα και απολαυστικά δαιμόνια η Εβελίνα Παπούλια ως Κλυταιμνήστρα. Όσον αφορά, όμως, τη Χρυσόθεμη της Λένας Μποζάκη, ο σκηνοθέτης την έπλασε ως μια καρικατούρα, με διαπεραστική φωνή και δεκατετράποντα τακούνια, μια κωμική νότα υπερβολής, αταίριαστη με το σύνολο. Σίγουρα το εγχείρημα επιδεικνύει μερικά αξιοπρόσεκτα μειονεκτήματα: ο λόγος δεν γίνεται πάντοτε κατανοητός και κατ’ επέκταση η πλοκή ίσως αναδύεται ελαφρώς θολή για τους λιγότερο εξοικειωμένους με το κείμενο. Αυτό το εμπόδιο θα μπορούσε να υπερπηδηθεί αν ο σκηνοθέτης είχε φροντίσει να ενεργοποιήσει περισσότερο το θυμικό μας, πράγμα που εδώ συμβαίνει μονάχα κατά τη διάρκεια της σκηνής αναγνώρισης Ηλέκτρας - Ορέστη. Σε κάθε περίπτωση, ο Άρης Μπινιάρης φέρει ένα αναγνωρίσιμο σύμπαν μέσα στο μυαλό του, έναν δικό του τρόπο που «βλέπει» και «ακούει» την αρχαία τραγωδία, και είναι αναντίρρητα προς όφελος όλων μας αν ο νεαρός σκηνοθέτης συνεχίσει να αναζητεί και να διερευνά τις συνισταμένες που θα καταστήσουν την προσέγγισή του ακόμα πιο γόνιμη και λειτουργική. Δεν είχα δει τις Βάκχες, σε σχέση όμως με τους ακόμα παλιότερους Πέρσες του ίδιου σκηνοθέτη, παρατηρώ εδώ μια ευπρόσδεκτη αφαίρεση, ένα αισθητικό «ησύχασμα» και μια αυξημένη αμεσότητα. Συναντούμε μια ομάδα ηθοποιών και συντελεστών η οποία αφηγείται μια θρυλική αρχαία ιστορία, προσπαθώντας να ανακαλύψει εκ νέου τα νοήματα, να τα παρουσιάσει με δικούς της κώδικες, να σφυρηλατήσει τις επιρροές και τα δάνειά της σε ένα παλλόμενο όλον. Για μία ακόμη φορά, η αρχαία τραγωδία φανερώνει τη δύναμή της ως ένα ζωντανό κύτταρο που δεν παύει να γεννά ιδέες, να συσπειρώνει ανθρώπους και να οδηγεί σε πειραματισμούς και αναζητήσεις.

Taco Maria Aπό τη Nίκη Mηταρέα.

Η

άνθηση των μεξικάνικων εστιατορίων στην πόλη, όπως όλα δείχνουν, είναι μόδα και τα τάκος, τα νάτσος και τα φαχίτας, συνοδεία δροσερής μαργαρίτας, έχουν φανατικό κοινό. Το εστιατόριο Taco Maria στον πεζόδρομο της Χάριτος στο Κολωνάκι είναι πραγματικά «του κουτιού». Ευχάριστος, cozy χώρος, που θα σε μυήσει στην μεξικάνικη κουζίνα. Το Taco Maria σού φτιάχνει τη διάθεση με τα ζωηρά χρώματα που οι Nine Design επέλεξαν για να διακοσμήσουν τη σάλα. Το χαρούμενο σύμπαν του Taco Maria μεταφέρεται και στον πεζόδρομο με τις πολύχρωμες καρέκλες, τους ξύλινους πάγκους και τα παρτέρια με τους κάκτους. Το μενού, που επιμελήθηκε ο σεφ Στέφανος Στεφανίδης, δεν είναι φλύαρο, προσφέρει κλασικές επιλογές της μεξικάνικης κουζίνας και δεν θα σε προβληματίσει. Η καράφα με τη μαργαρίτα προσγειώνεται TACO MARIA στο τραπέζι, τσουγκρίζεις τα ποτήρια και με τις πρώτες γουλιές μπαίνεις στο κλίμα και στη γοητεία της τεκίλας. Τα εξωτικά φρούτα δίνουν ωραία ιδέα για τη σαλάτα De frutas tropicales με βαλεριάνα, αρακά ατμού, ανανά, ραπανάκια και τραγανά κρεμμύδια με γλυκοπικάντικο λαδολέμονο αρωματισμένο με habaneros (€10). Τρώγεται ευχάριστα και σε προετοιμάζει για το επόμενο πιάτο με την πικάντικη γεύση. Τα nachos medianoche, με χειροποίητα καλοφτιαγμένα νάτσος που φτιάχνει η ομάδα της κουζίνας, ενισχύονται με τσένταρ, chili con carne, pico de gallo –η κλασική συνοδευτική σαλάτα με καρεδάκια ντομάτας, κρεμμύδι και κόλιανδρο– και jalapenos και γαρνίρεται με τριμμένο μεξικάνικο λευκό τυρί cotijia queso (€4). Οπωσδήποτε να δοκιμάσεις την καβουρντισμένη γλυκοπατάτα, Volcan de Batata, αλειμμένη με μπαχαρικά και chipotle και γεμισμένη με pico de gallo που χαρίζει νότες δροσιάς, τραγανά κρεμμύδια, τραγανά νάτσος, κομματάκια chorizo, sour cream, cotijia queso και γαρνιρισμένη με φρέσκο κόλιανδρο (€5). Πληθωρικό το πιάτο Chimichanga Crujiente με παναρισμένη τορτίγια σε αυγό, γεμισμένη με chili con carne, φασόλια μεξικάνικα, pico de gallo, ρύζι πράσινο, τσένταρ, γλυκό καλαμπόκι και jalapenos (€12). Σε ξύλινη βάση έρχονται τα τάκος με τα χειροποίητα πιτάκια που γεμίζονται με γαρίδες, ανανά, αβοκάντο, ψιλοκομμένο κόκκινο λάχανο, τραγανά κρεμμύδια, κρέμα τυριού και sweet chili (€8). Τα διπλώνεις σε ρολό και γεύεσαι με ευχαρίστηση τον ισορροπημένο συνδυασμό των υλικών. Επάνω σε περιστρεφόμενο ξύλινο πλατό φτάνει το μαντέμι όπου μαγειρεύονται παραδοσιακά τα fajitas jugosas με ψιλοκομμένο κρέας, πράσινες και κόκκινες πιπεριές και δίπλα φιγουράρουν τα συνοδευτικά, οι τορτίγιες και σε μπολάκια ο πολτός φασιολιών, το γουακαμόλε, το pico de gallo και η sour cream. Μπορείς να κλείσεις το δείπνο σου με τη γλύκα των παιχνιδιάρικων τσούρος ή με το παραδοσιακό μεξικάνικο κέικ, ψημένο σε τρία γάλατα, με κρέμα φράουλας (€7). Η οινική λίστα προσφέρει ενδιαφέρουσες επιλογές από τον ελληνικό αμπελώνα, αλλά μπορείς να επιλέξεις και από την πλούσια συλλογή με ετικέτες τεκίλας. Χάριτος 43, Κολωνάκι

βγες έξω

ΕΣΤΙΑΤΟΡΙΑ

week

Blue Jasmine Μοσχομύρισε φινέτσα η Αριστείδου.

Κ

άτω από το Κlepsydra Urban Suites άνοιξε πριν από λίγες μέρες ένα νέο στέκι που κάθε Παρασκευή και Σάββατο το ρίχνει έξω λίγο παραπάνω, γεγονός που το κάνει ιδανική επιλογή για το πρώτο βραδινό σου κοκτέιλ. Ήρθε με τις γευστικές του προτάσεις αλλά και για να μας θυμίσει τη Θλιμμένη Τζάσμιν που τόσο αγαπήσαμε στο πρόσωπο της οσκαρικής Μπλάνσετ. Το σίγουρο είναι, όμως, ότι το Blue Jasmine μόνο blue δεν θα σε αφήσει, αφού και ο Γούντι Άλεν πιθανότατα θα το έκανε στέκι του. Βρίσκεται, άλλωστε, σε μια περιοχή γεμάτη θέατρα και κινηματογράφους. Το Blue Jasmine ήρθε για να ομορφύνει τη hip γειτονιά πίσω από την πλατεία Κλαυθμώνος, σε έναν ιδιαίτερο χώρο του 1930 που συνδυάζει τη νοσταλγία της παλιάς Αθήνας με εκλεπτυσμένες πινελιές του σήμερα. Ένας από τους κρυφούς άσους του BLUE JASMINE μαγαζιού είναι ο πρωινός μπουφές (07:30-10:30), όπου μπορείς να απολαύσεις όποιον καφέ θέλεις και φρέσκο χυμό, συνοδεία φρέσκων χειροποίητων εδεσμάτων, όπως πίτα ημέρας, μπουγάτσα, γκρανόλα, μαρμελάδες, αλλά και διάφορους τύπους αυγών, pancakes και πολλών ακόμα λιχουδιών (15 ευρώ). Αν βρεθείς εκεί μετά τις 10:30, ξεκινάει το brunch, με την κουζίνα να μένει ανοιχτή μέχρι τις 19:00. Από το μενού δεν λείπουν και κυρίως πιάτα για lunch ή και (early) dinner, για όσους επιθυμούν ένα όμορφο after work γεύμα με φίλους, συναδέλφους ή και εκλεκτούς συνεργάτες. Δοκίμασε το Blue Jasmine Bowl ή ένα Blue Corn Taco με σολoμό, που καπνίζεται στην κουζίνα τους, παρέα με μια signature Breakfast Margarita (με μανταρίνι!), ένα Handcrafted Pastrami με μπίρα ή τo ιδιαίτερo Avocado Τartine. Για κλείσιμο, μη χάσεις το απολαυστικό Greek Yogi με κρέμα γιαουρτιού, καυτερό μέλι και φιστίκια ή το πειραγμένο ρυζόγαλο με σπόρους chia, γάλα αμυγδάλου και πορτοκάλι. Ο φροντισμένος κατάλογος δεν είναι φλύαρος και δίνει βάση στην καλή πρώτη ύλη, με γαστρονομικές προτάσεις του σεφ Χρήστου Μανουσόπουλου. Μη χάσεις τη ζεστή σοκολάτα με τριαντάφυλλο ή το signature cocktail Blue Jasmine, αν θες κάτι τζινάτο και γευστικό.

Tip! Το μαγαζί έχει και vegan επιλογές.

BLUE JASMINE

Αριστείδου 1, Αθήνα, 216 9390566, FB: Blue Jasmine Athens, Instagram: bluejasmine_ath 12.3.20 – lifo

33

ΔΕΝ ΜΠΟΡΩ ΝΑ ΖHΣΩ ΧΩΡIΣ...

ò

Καπαρντίνα Lola

The good LiFO

Από τη συλλογή Άνοιξη/Καλοκαίρι 2020. Σε επιλεγμένα καταστήματα.

ó

ö

Γυαλιά ηλίου Luxottica Hellas

Αθλητικά παπούτσια Mizuno

Από τη νέα συλλογή «Vogue Eyewear» με τη Millie Bobby Brown. Luxottica Hellas

Μοντέλο Mizuno Sky Medal, https://www. mzn.gr/

Iδιοκτήτρια του γραφείου marketing μόδας «Play»

ö

Πουκάμισο H&M

1. Αντρικό βαμβακερό πουκάμισο. Δεν μπορώ να ζήσω χωρίς ένα χαλαρό και καλοραμμένο κλασικό αντρικό βαμβακερό πουκάμισο. Μια πιο upscale επιλογή σε loose γραμμή είναι η limited συλλογή που κυκλοφόρησε ο οίκος Karl Lagerfeld στο White Shirt Project.

Aπό τη συλλογή H&M Studio 2020, www.hm.com

2. Casual sneakers. Φοράω 40 με 41, οπότε μπορώ συχνά να επιλέγω και από τις ανδρικές συλλογές. Φέτος έχω κολλήσει με τη νέα Pro Leather συλλογή της Converse και φοράω συνέχεια το Original, που είναι χαμηλό, ασπρόμαυρο και πάει με όλα.

3. Τα γυαλιά ηλίου Rossio της TOMS. Απαραίτητο αξεσουάρ για τα ανοιχτόχρωμα μάτια μου αλλά και για τη δουλειά μου. Τέλος πάντων, πώς θα κοιτάξω με ύφος τις νέες συλλογές για να εκφέρω γνώμη; Δεν έχω φορέσει πιο street, θηλυκά, «πάνε με όλα», ανθεκτικά, value for money και με καλό σκοπό γυαλιά ηλίου από τα Rossio της TOMS. 4. Lip balm. Κάποια καλλυντικά, όπως το lip balm, τα χρησιμοποιώ περισσότερο και από το κινητό μου. Πραγματικά, εάν ψάξω τυχαία τις τσέπες μου, θα βρω ένα σε καθεμία. Αγαπώ αυτό της Nuxe χρόνια τώρα, αλλά τελευταία ανυπομονώ για ένα νέο ελληνικό brand που θα λέγεται Harites και έχω τεστάρει ήδη όλα τα υπέροχα vegan και polution free δείγματά του. Θα το δούμε σε λίγους μήνες και θα ακουστεί πολύ!

5. Nutiva coconut oil. Μια αγαπημένη μου ιεροτελεστία, που έχω σκαρφιστεί μόνη μου, είναι το γάλα καρύδας. Μη γελάτε! Το χρησιμοποιώ σίγουρα μία φορά την εβδομάδα σε πρόσωπο, μαλλί και σώμα για σούπερ βαθιά ενυδάτωση αλλά και ως λύση για τη σούπερ ευαίσθητη επιδερμίδα μου.

ö

Μάσκα μαλλιών Elvive Extraordinary Oil Jojoba

6. Το Νo5 All Over Spray της Chanel. To λέω χωρίς ντροπή. Είμαι η σταθερή φαν του. Λεμόνι, πορτοκάλι, τριαντάφυλλο και ylang ylang.

Foundation True Match L’Οréal Paris Eμπλουτισμένo με υαλουρονικό οξύ και εκχύλισμα aloe vera.

Το έλαιο Jojoba αποτελεί ένα συστατικό με εξαιρετικά ενυδατικές ιδιότητες και χαρίζει εντατική θρέψη στα ξηρά μαλλιά.

4 1

3 6

ñ

Φούτερ Napapijri Από τη συλλογή Tribe της Napapijri. Σε επιλεγμένα καταστήματα.

5

ò

Ρολόι Swatch Ρολόι από τη συλλογή Swatch X 007, http:// swatch.com/

kειμενο ηλιασ ζωγραφοσ

Personal

Shopper

ñ

34 lifo – 12.3.20

Βερονίκη Χαριτάτου

2

EXEIΣ ΓΟΥΣΤΟ Τι σημαίνει να είσαι σχεδιαστής ρούχων στην Ελλάδα σήμερα; Σημαίνει ότι είσαι ένας σύγχρονος αγωνιστής. Θα πέσεις, θα χτυπήσεις, θα κλάψεις, αλλά θα συνεχίσεις.

Αντώνης Κοζακίδης Σχεδιαστής μόδας

Πώς φανταζόσουν ότι θα ήταν αυτή η δουλειά; Ήξερα από πριν ότι όλα τα δημιουργικά επαγγέλματα θέλουν αφοσίωση και επιμονή. Κάνοντας τη δική μου εταιρεία, διαπίστωσα ότι στο design δεν υπάρχουν τα ωράρια που ήξερα. Είκοσι τέσσερις ώρες την ημέρα, επτά μέρες την εβδομάδα, δεν φεύγει από τη σκέψη σου ούτε στιγμή. Ποιος είναι ο αγαπημένος σου σχεδιαστής/σχεδιάστρια; Είναι αδύνατο να διαλέξω μόνο έναν. Δύο σταθερές αξίες όλα αυτά τα χρόνια είναι η Prada και ο Dries Van Noten. Επίσης, όλη η δουλειά που έκανε η Phoebe Philo στη Celine. Εδώ και τρεις σεζόν έχω έναν μικρό έρωτα με την Clare Waight Keller και τη δουλειά της στη Givenchy. Πώς ήταν να εργάζεσαι στους οίκους Lanvin και Balenciaga; Απαιτητικό, επιμορφωτικό, δημιουργικό και αρκετά αγχωτικό. Έχεις δημιουργήσει μόνο αντρικές σειρές, σωστά; Θα έλεγα ότι η παρουσίαση των συλλογών γίνεται σε μορφή αντρικού lookbook. Με μεγάλη μου χαρά, όμως, βλέπω να ανταποκρίνονται και γυναίκες από σεζόν σε σεζόν. Γιατί μόνο αντρικό ρούχο; Καλή ερώτηση! Το πτυχίο μου ήταν πάνω σε αυτό κι αυτό γιατί ένιωθα ότι το αντρικό ρούχο είχε αρκετό περιθώριο για ανάπτυξη και καινοτομία συγκριτικά με το γυναικείο. Έπειτα συνειδητοποίησα ότι αγαπώ πολύ τη λογική αλλά και την τεχνοτροπία που ακολουθεί. Με αυτή την τεχνοτροπία ως πλοηγό καταλήγω πάντα σε ανδρόγυνες σιλουέτες. Σας μπέρδεψα όσο κι εμένα; Όχι, αλλά δεν καταλαβαίνω τι εννοείς όταν λες πως τα ρούχα σου παρουσιάζουν ένα «gender journey». Έχω ένα μικρό φετίχ: σε κάθε συλλογή βάζω ένα στοιχείο της αντρικής γκαρνταρόμπας από παλιές δεκαετίες, που στο παρόν συγκαταλέγεται στη γυναικεία γκαρνταρόμπα, και παρατηρώ τις αντιδράσεις του κόσμου. Με εντυπωσιάζει το πόσο εύκολα ξεχνάμε το παρελθόν και το ότι κάτι «αρρενωπό» γίνεται «θηλυπρεπές» με το πέρασμα των δεκαετιών και αντίστροφα.

kειμενο μεροπη κοκκινη

φωτογραφια παρισ ταβιτιαν

Ποιο είναι το δυνατό σου σημείο; Μαγειρεύω καλά, μου λένε! Τι φοράς σήμερα; Φοράω ένα nylon shirt jacket από την capsule collection μου, που είναι διαθέσιμη στο Critical Store (https://www.critical-store. com/adonis ), ένα στάνταρ μαύρο T-shirt Balenciaga, ένα navy straight leg παντελόνι από τα Cos, Saint Laurent sneakers και το αγαπημένο μου ασημένιο cuff της B-Tal από το Feather Shop Psychiko. Πού πηγαίνεις τώρα; Στο αεροδρόμιο, γιατί πετάω για το Βουκουρέστι για δουλειά. www.adoniskozakidis.com @adonis.kozakidis

12.3.20 – lifo

35

Market

The good LiFO 36 lifo – 12.3.20

Η adidas αλλάζει το νόημα του «Γρήγορου»

«Για ό,τι θέλεις να είσαι»: Η νέα επικοινωνία της ΑΒ Βασιλόπουλος είναι εδώ για καθέναν ξεχωριστά Συγκεκριμένα, όπως αναφέρει η ΑΒ Βασιλοπουλος: «Για σένα που είσαι της υγιεινής διατροφής, αλλά θα κλάψεις με την αγαπημένη σου σειρά πάνω από ένα μπολ “υγιεινό” παγωτό. Για σένα, νέα και εκκεντρική, που αγαπάς τις παραδοσιακές συνταγές της μαμάς και νοσταλγείς εκείνες του παππού σου. Για σένα, φανατική της γιόγκα, που βλέπεις τον κόσμο “ανάποδα” και “ισιώνεις” με ένα vegan πιάτο. Αλλά και για σένα που επιλέγεις τα καλύτερα κρασιά για τα αγαπημένα σου τυριά. Σίγουρα και για σένα που είσαι τσακωμένος με την “τάξη” και ψάχνεις, ψάχνεις… Και για σένα, όμως, που είσαι γενικώς εντάξει και ειδικώς ψαγμένος. Για σένα που στόμα έχεις και μιλιά δεν έχεις, αλλά έχεις το ψυγείο σου να λέει πολλά για σένα. Και για εμάς να λέει τα πάντα. Γιατί το καλάθι σου είναι σαν το DNA σου. Μοναδικό! Και το ψυγείο σου, ο καθρέφτης του εαυτού σου. Τελικά, είμαστε όσα επιλέγουμε; Ή τα επιλέγουμε επειδή έτσι είμαστε; Τι σημασία έχει; Το σημαντικό είναι να βρίσκεις όλα όσα χρειάζεσαι για να είσαι απλά ο εαυτός σου. Για σένα είμαστε εμείς εδώ, στην ΑΒ Βασιλόπουλος! Με περισσότερους από 2,5 εκατομμύρια πελάτες, βλέπουμε κάθε (εσ)ένα ξεχωριστά».

«ΜΕΝΟΎ ΜΕ Ό,ΤΙ ΈΧΕΙΣ», Η ΝΈΑ ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΊΑ ΤΗΣ COCACOLA ΕΝΆΝΤΙΑ ΣΤΗ ΣΠΑΤΆΛΗ ΤΡΟΦΊΜΩΝ Η Coca-Cola, το brand που είναι άρρηκτα συνδεδεμένο με το φαγητό, στο πλαίσιο της κοινωνικής πλατφόρμας Zero Waste Future υλοποιεί, σε συνεργασία με τον Άκη Πετρετζίκη, την καμπάνια «Μενού με ό,τι έχεις» που θα είναι στον αέρα μέχρι και τις 18 Απριλίου. Στόχος της καμπάνιας είναι να εκπαιδεύσει και να ενημερώσει τον Έλληνα καταναλωτή γύρω από το θέμα της σπατάλης τροφίμων, να προτείνει πρακτικούς τρόπους με τους οποίους μπορεί να καταπολεμηθεί και να δώσει καθημερινές συμβουλές ανακύκλωσης των συσκευασιών τους. Συγκεκριμένα, το εν λόγω πρόγραμμα, που τρέχει από τις 17 Φεβρουαρίου, υλοποιείται μέσα από δύο άξονες. Αρχικά, μέσω μιας διασκεδαστικής διαδικασίας στο Messenger της Coca-Cola, ο καταναλωτής μπορεί να «συνομιλεί» με τον Άκη, αναφέροντας τα υλικά που του έχουν περισσέψει και με βάση αυτά ο σεφ να του προτείνει απολαυστικές και εύκολες συνταγές για κάθε στιγμή της ημέρας. Παράλληλα, χάρη σε μια εντυπωσιακή AR εφαρμογή ο Άκης «ζωντανεύει» μέσα από το πακέτο της CocaCola και δίνει χρήσιμες συμβουλές και ιδέες για το πώς μπορεί κάποιος να αξιοποιήσει το φαγητό με πολύ απλούς τρόπους, για να μην πάει τίποτα χαμένο.

Η adidas καλωσορίζει μια νέα εποχή στο running με το λανσάρισμα της νέας, εμψυχωτικής καμπάνιας «Faster Than_», η οποία καλεί τους runners να δώσουν νέο νόημα στο «Γρήγορο» σε σχέση με τη μέχρι τώρα σύνδεσή του με την ταχύτητα και τις επιδόσεις σε ένα προσωπικό αίσθημα αυτοβελτίωσης. Η καμπάνια υποστηρίζεται από μια εμπεριστατωμένη μελέτη της adidas πάνω στις τάσεις του running, η οποία άντλησε δεδομένα από 6.000 δρομείς απ’ όλο τον κόσμο και δείχνει πως τα 2/3 τους (66%) τρέχουν με στόχο την προσωπική βελτίωση και τη θετική αλλαγή. Η adidas, με την καμπάνια «Faster Than_», ρίχνει φως σε εμψυχωτικές ιστορίες από την παγκόσμια κοινότητα των runners, όπως αυτή του δρομέα Martinus Evans που ζυγίζει 136 κιλά, της επιζήσασας από μεταμόσχευση ήπατος Ellie Lacey, της θρυλικής μαραθωνοδρόμου Kathrine Switzer, αλλά και των Noah Lyles και Mo Salah. Για πρώτη φορά η παραγωγή της καμπάνιας «Faster Than_» έγινε και στην Ελλάδα, αναδεικνύοντας τους δρόμους της Αθήνας, όπου Έλληνες και ξένοι runners δίνουν το δικό τους νόημα στο «Γρήγορο».

Η Purina Petcare υποστηρίζει νεοφυείς επιχειρήσεις μέσω του προγράμματος Unleashed Η Purina Petcare, σε συνεργασία με τον οργανισμό TNW, εγκαινιάζει το πρόγραμμα Unleashed για την ενίσχυση της καινοτομίας στον τομέα της φροντίδας των κατοικιδίων. Στόχος του προγράμματος είναι η υποστήριξη νεοφυών επιχειρήσεων (start-ups) από διαφορετικές χώρες, μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα, οι οποίες ενσωματώνουν ψηφιακές και τεχνολογικές λύσεις στην ανάπτυξη προϊόντων ή και υπηρεσιών αφιερωμένων στη φροντίδα των κατοικιδίων, αξιοποιώντας καινοτόμες ιδέες που βελτιώνουν την ποιότητα της δικής τους ζωής αλλά και αυτής των κηδεμόνων τους. Μέσω του προγράμματος Unleashed οι start-ups που θα προκριθούν στην τελική φάση του θα έχουν την υποστήριξη μιας ομάδας ειδικών που θα τις βοηθήσει να αναπτύξουν περαιτέρω την ιδέα τους και τις δυνατότητες εφαρμογής της στη βιομηχανία φροντίδας κατοικίδιων ζώων. Αν έχετε μια start-up που δραστηριοποιείται στον τομέα της φροντίδας των κατοικιδίων, το πρόγραμμα Unleashed σάς δίνει τη δυνατότητα να… απελευθερώσετε τις καινοτόμες ιδέες σας και να τις κάνετε πράξη! Μπορείτε να υποβάλετε την αίτησή σας έως 31 Μαρτίου.

Η Σαντορίνη γίνεται «plastic free» με τη συμβολή της Lidl Ελλάς Η επιλογή της Σαντορίνης δεν είναι τυχαία, καθώς αποτελεί ένα νησί με ιδιαίτερες ευαισθησίες στους τομείς του περιβάλλοντος, της παραδοσιακής αρχιτεκτονικής, της πρωτογενούς παραγωγής και βρίσκεται στο επίκεντρο της κυβερνητικής προσπάθειας για την αναβάθμισή της ως προς τη βιώσιμη ανάπτυξη, αποτελώντας ταυτόχρονα έναν παγκόσμιο τουριστικό προορισμό. Πρόκειται για μια κοινή πρωτοβουλία του υπουργού Τουρισμού, κ. Χάρη Θεοχάρη, του δημάρχου Σαντορίνης, κ. Αντώνη Σιγάλα, και του προέδρου της διοίκησης της Lidl Ελλάς, κ. Ιάκωβου Ανδρεανίδη. Με την πρωτοβουλία αυτή, που φέρει και την υπογραφή του Εθνικού Συλλογικού Συστήματος Εναλλακτικής Διαχείρισης Συσκευασιών Ανταποδοτική Ανακύκλωση, η Σαντορίνη γίνεται η καρδιά μιας σπείρας περιβαλλοντικής ευαισθητοποίησης για τη μείωση της αλόγιστης χρήσης πλαστικού σε όλη την Ελλάδα, με στόχο να απλωθεί σταδιακά σε όλες τις Κυκλάδες και στα νησιά του Αιγαίου.

ΚΑΡΚΙΝΟΣ [22.6/22.7] Οι συνεργασίες

με την πολυαστρία στον Αιγόκερω και είστε σε πολύ δημιουργική φάση αυτή την εποχή, υπάρχουν όμως και κάποια εμπόδια που καθυστερούν την υλοποίηση ενός σχεδίου. Στην παρούσα φάση καλό θα είναι να αποφύγετε τα ανοίγματα, εκτός κι αν είστε αποφασισμένοι να αναλάβετε ρίσκα με όποιο κόστος. Μέσω Διαδικτύου η προώθηση των προϊόντων ή των υπηρεσιών σας θα φέρει κάποια κέρδη, οπότε φροντίστε να βελτιώσετε την επαγγελματική σας εικόνα. Μπορεί οι συνθήκες να είναι ρευστές, ωστόσο δημιουργούνται νέες ευκαιρίες, αρκεί να κινείστε με ευελιξία. Από τη Δευτέρα, που εισέρχεται ο Ερμής στο ζώδιό σας, θα είστε ακόμα πιο πρόσχαροι και κοινωνικοί και μέχρι τις 11/4 θα είναι ιδανική περίοδος για την ψυχαγωγία και την κοινωνική σας ζωή.

και οι σχέσεις σας θα αποτελέσουν το επίκεντρο του ενδιαφέροντός σας και θα είναι ένα διάστημα πολλών μετακινήσεων και επαφών για τους γεννημένους το 2ο και 3ο δεκαήμερο. Προωθήστε με θάρρος τις δεξιότητες και τις υπηρεσίες σας και επιστρατεύστε τη διπλωματία σας για να πετύχετε τον σκοπό σας. Σχέση/γάμος χρήζει προσοχής. Ενδεχομένως να υπάρχουν άτομα στο περιβάλλον σας που προσπαθούν να εμπλακούν στην προσωπική σας ζωή και θα πρέπει να θέσετε όρια, ώστε να μη διαταραχτούν οι ισορροπίες στη σχέση σας. Εσείς του 1ου δεκαημέρου, που έχετε παραμελήσει την κοινωνική σας ζωή, θα αναζητήσετε την πρωτοτυπία και την περιπέτεια, κάτι που θα έχει θετικό αντίκτυπο στα ερωτικά σας. Τη Δευτέρα εισέρχεται ο Ερμής στους Ιχθύς και μέχρι τις 11/4 θα ευνοηθούν οι σπουδές και οι επαφές με το εξωτερικό.

ΚΡΙΟΣ [21.3/20.4]

Αυτή την εποχή είναι συγκεντρωμένοι πολλοί πλανήτες στον Αιγόκερω, δηλαδή στον τομέα της καριέρας, και διοχετεύετε την ενέργεια και τον περισσότερο χρόνο σας στην ικανοποίηση των φιλοδοξιών σας. Η φήμη και η αναγνώριση αποτελούν βασική σας ανάγκη και μπορείτε να πετύχετε πολλά αν αξιοποιήσετε τις επιχειρηματικές σας ικανότητες. Οι γεννημένοι το 1ο δεκαήμερο θα ασχοληθείτε με οικονομικές υποθέσεις και ίσως να αναβάλετε για λίγο την υλοποίηση μιας καινούργιας ιδέας. Γενικά, θα πρέπει να προσέξετε πού θα επενδύσετε τα χρήματά σας, ώστε να αποφύγετε τις απώλειες. Το γεγονός ότι λείπουν εντελώς οι πλανήτες από ζώδια της φωτιάς υποδεικνύει έλλειψη πάθους στην ερωτική σας ζωή. Τη Δευτέρα επιστρέφει ο Ερμής στους Ιχθύς και ξεκινάει μια περίοδος εσωστρέφειας, κατά την οποία δεν θα ευνοηθεί η προώθηση των ιδεών.

ΛΕΩΝ [23.7/23.8]

Στον τομέα της εργασίας και της υγείας έχει συγκεντρωθεί συστάδα πλανητών και επικρατεί ένα κομφούζιο, κυρίως για τους γεννημένους το 2ο και 3ο δεκαήμερο. Οι υποχρεώσεις σας είναι αυξημένες και πρέπει να διαμορφώσετε το πρόγραμμά σας έτσι ώστε να μη μείνει πίσω η προσωπική σας ζωή. Μακροπρόθεσμοι στόχοι είναι στον αέρα λόγω αλλαγών ορισμένων συνθηκών και δεν πρέπει να ρισκάρετε. Όσον αφορά τη φυσική σας κατάσταση, πρέπει να κόψετε τις βλαβερές συνήθειες και να αλλάξετε τρόπο ζωής. Τα ερωτικά σας βαίνουν καλώς και απολαμβάνετε τις στιγμές με το ταίρι σας. Από τη Δευτέρα, που εισέρχεται ο Ερμής στους Ιχθύς, και μέχρι τις 11/4 οι γεννημένοι το 1ο δεκαήμερο θα έχετε την ευχέρεια να συναναστραφείτε με σημαντικά πρόσωπα και μπορεί να προκύψει ερωτικό ειδύλλιο με άτομο μεγαλύτερης ηλικίας.

ΤΑΥΡΟΣ [21.4/20.5]

ΠΑΡΘΕΝΟΣ [24.8/22.9] Δημιουργικό-

Οι πλανήτες που έχουν συγκεντρωθεί στον τομέα της πνευματικής σας ανάπτυξης σας ωθούν στην αναζήτηση νέων προοπτικών και δίνουν ευκαιρίες, σε όσους δουλέψουν εντατικά, να κατακτήσουν τον στόχο τους. Είναι ένα διάστημα κατά το οποίο η έμπνευσή σας είναι στα ύψη και δίνετε έμφαση στην προώθηση των ιδεών, καθώς και στο δημιουργικό κομμάτι της δουλειάς σας. Επαφές με το εξωτερικό ευνοούνται, καθώς και ό,τι αφορά τις σπουδές, ωστόσο υπάρχουν κάποια θέματα που απασχολούν τους γεννημένους το 3ο δεκαήμερο –μπορεί να αφορούν οφειλές προς το Δημόσιο ή θέματα υγείας– και δεν είστε σε θέση να πάρετε σημαντικές αποφάσεις. Από τη Δευτέρα, που εισέρχεται ο Ερμής στους Ιχθύς, και μέχρι τις 11/4 θα είναι ένα πολύ επικοινωνιακό διάστημα, κατά το οποίο θα ασχοληθείτε περισσότερο με την κοινωνική σας ζωή, με συλλογικές δράσεις και θα διευρύνετε τον κύκλο σας με νέες γνωριμίες.

τητα, επενδύσεις και απολαύσεις θα αποτελέσουν το επίκεντρο του ενδιαφέροντος των γεννημένων το 2ο και 3ο δεκαήμερο, έτσι θα έχετε γεμάτο πρόγραμμα, ωστόσο δεν θα λείψουν οι στιγμές που θα αναζητήσετε τον προσωπικό σας χρόνο. Πολλές οι συζητήσεις που θα αφορούν επιχειρηματικές προτάσεις, ενώ πολλοί από εσάς θα δοκιμάσετε την τύχη σας μέσω τυχερών παιχνιδιών. Στα ερωτικά προβλέπονται περιπέτειες για εσάς που θα προβείτε στη δημιουργία παράλληλης σχέσης. Ανατροπές σε θέματα σπουδών, νομικών υποθέσεων ή ταξιδιών προκαλούν στασιμότητα στους γεννημένους το 1ο δεκαήμερο, καθώς μεταβάλλονται διαρκώς οι συνθήκες και είστε σε απόγνωση. Τη Δευτέρα εισέρχεται ο Ερμής στους Ιχθύς και θα ενισχύσει τον τομέα των διαπροσωπικών σας σχέσεων. Μέχρι τις 11/4 θα είναι ιδανική εποχή για διαπραγματεύσεις, συμφωνίες και υπογραφές συμβολαίων.

ΔΙΔΥΜΟΣ [21.5/21.6]

Τα οικονομικά θα απασχολήσουν τους γεννημένους το 2ο και 3ο δεκαήμερο, κυρίως οφειλές, φόροι, δάνεια και κοινόχρηστοι πόροι. Είναι μια καλή εποχή για να θέσετε όρια στον εαυτό σας και να βάλετε μια τάξη σε διαδικαστικές υποθέσεις. Εργασία και υγεία θα είναι το βασικό μέλημα των γεννημένων το 1ο δεκαήμερο και ίσως να αναβάλετε ένα επαγγελματικό ταξίδι στο εξωτερικό. Από τη Δευτέρα, που εισέρχεται ο κυβερνήτης σας Ερμής στους Ιχθύς, και μέχρι τις 11/4, που θα παραμείνει στον τομέα της καριέρας, θα είναι ιδανική περίοδος για να πετύχετε μια επιχειρηματική συμφωνία και για να κάνετε επαφές με πρόσωπα κύρους που μπορούν να εξυπηρετήσουν τα συμφέροντά σας. Η ενίσχυση της φήμης σας θα εξαρτηθεί από τους δικούς σας χειρισμούς.

ΖΥΓΟΣ [23.9/22.10]

Sudoku No 640 2 5 1 3 5

7 2 3 5 2 1 6 5

7

7 3

8

8 6 3

4

7 2 5 1 5 9 7

Η λύση του προηγούμενου 8 7 5 4 3 6

3 1 2 9 7 5

9 6 4 8 2 1

7 5 1 6 9 2

4 3 8 5 1 7

6 2 9 3 4 8

2 4 7 1 8 3

5 9 3 7 6 4

1 8 6 2 5 9

2 4 5 3 9 1 6 8 7 1 8 7 4 6 5 9 2 3 9 6 3 8 2 7 5 1 4

Τον τομέα του σπιτιού επηρεάζει η συγκέντρωση πλανητών στον Αιγόκερω και θα ασχοληθείτε με την ακίνητη περιουσία σας εσείς του 2ου και 3ου δεκαημέρου. Ενδεχομένως να έχετε αύξηση εσόδων από κτίρια και γη, ωστόσο πρέπει να αποφύγετε τις σπατάλες. Στον επαγγελματικό τομέα υπάρχουν προοπτικές, όμως είστε συγκρατημένοι. Ιδιαίτερη προσοχή οι γεννημένοι το 2ο δεκαήμερο, ώστε να μην εξιδανικεύσετε ανθρώπους και καταστάσεις. Επίσης, μην παίρνετε αψήφιστα θέματα που αφορούν την υγεία σας. Τη Δευτέρα εισέρχεται ο Ερμής στους Ιχθύς και μέχρι τις 11/4 θα είναι ιδανική εποχή για να αναζητήσετε μια θέση εργασίας, προωθώντας τις δεξιότητες και τα ταλέντα σας. Οι ελεύθεροι, μέσω της ενασχόλησής σας με τα κατοικίδια, μπορεί να γνωρίσετε ένα άτομο με το οποίο θα έχετε κοινά ενδιαφέροντα.

ΣΚΟΡΠΙΟΣ [23.10/22.11]

Στον τομέα της επικοινωνίας και της εκπαίδευσης επικρατεί μια χαοτική κατάσταση και νιώθετε λίγο χαμένοι οι γεννημένοι το 2ο και 3ο δεκαήμερο. Όλη αυτή η συγκέντρωση πλανητών στον Αιγόκερω προκαλεί κάποια εμπόδια σε μετακινήσεις και εμπορικές υποθέσεις, ωστόσο δείχνει και μια έντονη κινητικότητα προς εύρεση πιθανών λύσεων. Η ερωτική σας ζωή είναι σε καλά επίπεδα και αν αφήσετε τη φαντασία σας ελεύθερη, μπορεί να γίνει καλύτερη. Οι ελεύθεροι έχετε κάποιους ενδοιασμούς και δεν είστε πολύ ανοιχτοί στο φλερτ. Με την είσοδο του Ερμή στους Ιχθύς τη Δευτέρα οι γεννημένοι το 1ο δεκαήμερο θα επιδοθείτε στο κυνήγι των απολαύσεων και θα δοκιμάσετε την τύχη σας μέσω επενδύσεων. Θέματα παιδιών θα σας απασχολήσουν πολύ και μπορεί να γίνετε υπερβολικοί. Πολύ καλή εποχή για όσους ασχολείστε με καλλιτεχνικές δραστηριότητες.

ΤΟΞΟΤΗΣ [23.11/21.12] Οικονομικές υποχρεώσεις θα προκαλέσουν πονοκέφαλο στους γεννημένους το 2ο και 3ο δεκαήμερο, καθώς είναι συγκεντρωμένοι πολλοί πλανήτες στον Αιγόκερω. Πολλές οι συζητήσεις και οι επαφές προς αναζήτηση μιας νέας πηγής εσόδων, ωστόσο δεν πρέπει να βιαστείτε, αν πρόκειται να ρισκάρετε τους πόρους σας σε μια νέα επιχειρηματική προσπάθεια. Μέσω της ακίνητης περιουσίας θα ενισχυθεί το εισόδημα των γεννημένων το 2ο δεκαήμερο και θα μπορέσετε να κάνετε τον προγραμματισμό σας. Αναπάντεχες αλλαγές στον επαγγελματικό τομέα βάζουν σε σκέψεις εσάς του 1ου δεκαημέρου και θέλετε να έχετε οπωσδήποτε ένα plan b. Από τη Δευτέρα, που εισέρχεται ο Ερμής στους Ιχθύς, και μέχρι τις 11/4 θα δώσετε έμφαση στην επικοινωνία με αγαπημένους. Κατάλληλη εποχή για να αξιοποιήσετε ένα ακίνητο. Οι επικοινωνιακές σας δεξιότητες θα σας βγάλουν ασπροπρόσωπους.

starfax

ΙΧΘΥΣ [20.2/20.3] Νέες ιδέες αφθονούν

week

ΑΙΓΟΚΕΡΩΣ [22.12/19.1] Σημαντικές αλλαγές φέρνουν οι πλανήτες που έχουν συγκεντρωθεί στο ζώδιό σας και μπορεί να αφορούν τα επαγγελματικά ή την προσωπική ζωή των γεννημένων το 2ο και 3ο δεκαήμερο. Είναι η εποχή που δοκιμάζετε την τύχη σας σε διαφορετικές κατευθύνσεις, οι μετακινήσεις σας είναι συχνές και η προώθηση των δεξιοτήτων ή των υπηρεσιών σας έχει ανταπόκριση. Στον τομέα της εκπαίδευσης υπάρχουν κάποια κολλήματα παροδικά, ενώ μπορεί να προκύψουν και κάποια εμπόδια σε εμπορικές υποθέσεις. Τους γεννημένους μέσα στο 1ο δεκαήμερο απασχολούν θέματα παιδιών ή τα ερωτικά, από τη Δευτέρα, όμως, που εισέρχεται ο Ερμής στους Ιχθύς και ενισχύεται ο τομέας της επικοινωνίας, θα διευκολυνθείτε αρκετά. Εμπορικές συναλλαγές θα ευνοηθούν και θα αυξηθούν τα κέρδη σας από πωλήσεις μέσω Διαδικτύου. ΥΔΡΟΧΟΟΣ [20.1/19.2]

Αυτή την εποχή είστε ευάλωτοι σε εξαπατήσεις εξαιτίας της ανάγκης σας να αυξήσετε το εισόδημά σας και πρέπει να είστε ιδιαίτερα προσεχτικοί στις συμφωνίες και στις οικονομικές σας συναλλαγές. Στον επαγγελματικό τομέα επικρατεί αστάθεια, ενώ δεν λείπουν παρασκηνιακές ενέργειες που σας επιβαρύνουν. Παρ’ όλα αυτά, τα οικονομικά σας βελτιώνονται. Με την είσοδο του Ερμή τη Δευτέρα στους Ιχθύς ξεκινάει μια περίοδος πολλών διαπραγματεύσεων για το 1ο δεκαήμερο και αν επιστρατεύσετε τις επικοινωνιακές σας δεξιότητες, θα βγείτε κερδισμένοι. Αποφύγετε την άσκοπη σπατάλη χρημάτων και το ρίσκο. Στον ερωτικό τομέα υπάρχει στασιμότητα επειδή έχετε επιδοθεί στο κυνήγι της επιτυχίας. Ωστόσο, δεν αποκλείεται να κάνετε μια ενδιαφέρουσα γνωριμία μέσω μιας συλλογικής δράσης.

α πό τη μα ριβίκυ κα λλέργ η (sta rfa x@ lifo .gr)

12.3.20 – lifo

37

thing the Πώς να βοηθήσεις αυτούς που βοηθούν

απ ο ton η λία ζωγρ άφ ο

38 lifo – 12.3.20

Οι Eφτάψυχες - Nine Lives σιτίζουν και στειρώνουν τις αδέσποτες γάτες της πόλης, δίνοντάς τους το δικαίωμα να ζήσουν αξιοπρεπώς.

Εάν κάποιος/-α επιθυμεί να συντρέξει ένα συγκεκριμένο έργο της οργάνωσης, μπορεί να συνεννοηθεί απευθείας μαζί της. Επικοινωνία: ninelivesgreece@gmail.com, www.ninelivesgreece.com

Eφτάψυχες Nine Lives ι Εφτάψυχες - Nine Lives, από το 2008 –ανεπίσημα από το 2005–, έχουν κάνει αμέτρητες στειρώσεις στις γάτες της Αθήνας. «Τα τελευταία χρόνια κάνουμε περίπου 1.700-1.800 στειρώσεις ανά έτος, ενώ παράλληλα βοηθάμε ανθρώπους που ταΐζουν γάτες» αναφέρει η Ελένη Κεφαλοπούλου, υπεύθυνη της οργάνωσης. Ο κεντρικός πυρήνας της ομάδας αποτελείται από δώδεκα άτομα, τα οποία κάνουν όλη τη δουλειά, ενώ ο αμέσως επόμενος (20-30 άτομα) περιλαμβάνει τους ανθρώπους που βοηθούν με τις μεταφορές των ζώων και τα μπαζάρ μέσα από πωλήσεις ημερολογίων. Την ίδια στιγμή, υπάρχει ένας ακόμα μεγαλύτερος κύκλος ανθρώπων (50-60 άτομα) που κάνουν στειρώσεις και χρηματοδοτούνται συνεχώς από τις Εφτάψυχες. «Υπάρχουν, βέβαια, και αρκετοί υποστηρικτές, που έρχονται στα μπαζάρ και στις εκδηλώσεις που κάνουμε ή αγοράζουν πράγματα που βγάζουμε κατά καιρούς (μπλουζάκια, ημερολόγια κ.λπ.)» συνεχίζει η κ. Κεφαλοπούλου. «Μεγάλη είναι και η στήριξη ανθρώπων από το εξωτερικό, που έχουν βρεθεί στην Ελλάδα, έχουν δει την κακή κατάσταση που επικρατεί με τα αδέσποτα και θέλουν να υποστηρίξουν την όλη προσπάθειά μας. Συνεργαζόμαστε, επίσης, και με κάποιες οργανώσεις του εξωτερικού, οι οποίες μας χρηματοδοτούν κάποια προγράμματα στειρώσεων, υπό τον όρο πάντοτε ότι θα τους δίνουμε τις αποδείξεις, τις φωτογραφίες των γατιών, την περιοχή στην οποία βρίσκονται κ.ο.κ. Τα έσοδά μας είναι όλα από τα μπαζάρ, τις δωρεές, τα μπλουζάκια και τα ημερολόγια που πουλάμε. Βέβαια, πολλές φορές μάς λένε: “A, ξέρουμε ότι πήρατε τα λεφτά της Ευρωπαϊκής Ένωσης και τα τρώτε!”. Φυσικά γελάμε μ’ αυτά, γιατί δεν υπάρχουν τέτοια προγράμματα για τα αδέσποτα ζώα! Έχουμε πλέον πολλές περιπτώσεις ανθρώπων που θέλουν να καταγγείλουν περιστατικά κακοποίησης. Εμείς, λόγω του ότι δεν μπορούμε να επέμβουμε άμεσα, αυτό που κάνουμε oυσιαστικά είναι να καθοδηγούμε τον κόσμο, λέγοντάς του βήμα-βήμα τι ακριβώς πρέπει να κάνει, π.χ. να πάρουν την αστυνομία ή να καλέσουν τον εισαγγελέα ζώων. Παράλληλα, τα τελευταία χρόνια παρατηρείται μια πιο θετική στάση ως προς την υιοθέτηση πιο μεγάλων, ηλικιωμένων ή και ανάπηρων γατών (που είναι με ένα μάτι ή ακόμα και τυφλές). Γενικά, ο κόσμος είναι πιο φιλόζωος. Ένα άλλο μεγάλο κεφάλαιο είναι οι συλλέκτες ζώων, δηλαδή οι φιλόζωοι, που έχουν αρχικά δυο-τρεις γάτες και καταλήγουν ακόμα και με 60! Αυτή είναι μια πιο δύσκολη περίπτωση, γιατί τότε χρειάζεται είτε να απευθυνθείς στον εισαγγελέα είτε να πας με τα “νερά” του συλλέκτη για να αρχίσει σιγά-σιγά να σου δίνει ζώα. Εμείς, βέβαια, προσπαθούμε να βοηθάμε και με ομάδες εθελοντών, π.χ. στο Μάτι και στη Ραφήνα, όπου υπάρχουν τραυματισμένα ζώα με εγκαύματα. Συνεχίζουμε μέχρι και σήμερα αυτό το πρόγραμμα, προσφέροντας σίτιση και στειρώσεις. Πέρσι, για παράδειγμα, στειρώσαμε συνολικά 110 γάτες στο Μάτι, ενώ φέτος είμαστε ήδη στις 30. Δηλαδή δεν τα έχουμε ξεχάσει αυτά τα ζώα». Το κύριο πεδίο δραστηριοποίησης των Nine Lives είναι το κέντρο της Αθήνας, όπου υπάρχουν οι περισσότεροι εθελοντές. Σταδιακά, όλοι καταλαβαίνουν ότι καλυτερεύει η ζωή των γατιών όλης της γειτονιάς, τόσο αυτών όσο και των ανθρώπων κάθε περιοχής. Οι μεγαλύτερες αποικίες βρίσκονται γύρω από την Ακρόπολη και τους αρχαιολογικούς χώρους, στην Πλάκα, στο Μεταξουργείο και στην Ομόνοια, όπου οι γάτες ταΐζονται αργά το βράδυ. Οι Αμπελόκηποι, τα Πετράλωνα και το Παγκράτι είναι επίσης περιοχές όπου εκτείνεται το έργο της οργάνωσης, που, ανάλογα με το ενδιαφέρον των εθελοντών, αυξάνει το πεδίο δράσης της. Ένα από τα καινούργια πράγματα που μπορεί να βρει κανείς στο site των Εφτάψυχων - Nine Lives είναι ένα παιδικό βιβλίο, διαθέσιμο στα ελληνικά και στα αγγλικά, με τίτλο Η γατοσυμμορία του Μπέντλαμ. To βιβλίο αυτό είναι για παιδιά δημοτικού και το έχει φτιάξει η Sally Cooper (ζωγράφος και συγγραφέας), η οποία έχει δώσει τα δικαιώματα στην εθελοντική οργάνωση, έτσι ώστε τα έσοδα να πάνε για την υποστήριξη του έργου των Nine Lives. «Κοιτάζοντας το μέλλον των αδέσποτων στην Αθήνα, αυτό που χρειάζεται να γίνει είναι να αποκτήσουν οι δήμοι προγράμματα στειρώσεων. Δεν χρειάζονται καταφύγια ή μεγαλόπνοα σχέδια. Υπάρχουν άνθρωποι που είναι πρόθυμοι να βοηθήσουν και να στειρώσουν αδέσποτα ζώα. Νομίζω ότι κάπως έτσι το πρόβλημα σταδιακά θα εκλείψει. Δηλαδή χρειάζεται υπεύθυνη ιδιοκτησία και προγράμματα στειρώσεων» καταλήγει η κ. Κεφαλοπούλου.

12.3.20 – lifo

39