Τεύχος 653

10.9.2020 free press

ολα για την αθηνα! δωρεαν οδηγοσ τησ πολησ κυκλοφορει καθε πεμπτη

O ΕΙΚΑΣΤΙΚΟΣ ΗΛΙΑΣ ΠΑΠΑΗΛΙΑΚΗΣ ΕΙΝΑΙ Ο ΑΘΗΝΑΙΟΣ ΤΗΣ ΕΒΔΟΜΑΔΑΣ

υπη στην έντ έκδοση

ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ σελ. 46

ΕΝΑΡΞΗ ΣΧΟΛΙΚΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ: Η ΝΙΚΗ ΚΕΡΑΜΕΩΣ ΑΠΑΝΤΑ ΣΕ ΟΛΑ

Άγριες Μέλισσες ΠΩΣ Γ ΥΡ Ι Ζ Ε ΤΑΙ ΜΙΑ Τ Η Λ ΕΟ Π Τ ΙΚΗ ΕΠ Ι ΤΥ Χ Ι Α

cus Bari Πηγή: Fo 2020

4 lifo – 10.9.20

13 ΣΤΗΛΕΣ

εκδοτης

Στάθης Τσαγκαρουσιάνος γενικός διευθυντής Μιχάλης Μιχαήλ

index

www.lifo.gr

Μόρια, το χρονικό μιας προαναγγελθείσας καταστροφής

24

από τον θοδωρη αντωνοπουλο

Η συμμαχία της Ελλάδας με τη Γαλλία εκνευρίζει τον Ερντογάν και ενοχλεί τη Μέρκελ

ΔΥΟ ΔΕΚΑ ΕΚΔΟΤΙΚΗ Α.Ε. ΒOΥΛΗΣ 22, 105 63 ΑΘΗΝΑ T 210 3254 290 F 210 3249 785 info@lifo.gr

ΆΓΡΙΕΣ ΜΈΛΙΣΣΕΣ ΠΩΣ ΓΥΡΙΖΕΤΑΙ ΜΙΑ ΕΠΙΤΥΧΙΑ

διευθυντής εντυπης εκδοσης Τάσος Μπρεκουλάκης

digital advertising director Ρένα Κροκίδα direct sales director Κώστας Μαντάς direct sales Γιώργος Λυκουργιώτης, Κωνσταντίνα Τριανταφύλλου senior digital campaign manager Ελένη Γκοβάτσου

από ton νικολα σεβαστακη

30

από τον δημητρη πολιτακη

Η Χρυσή Αυγή και η τιμή της ελληνικής Δικαιοσύνης από τον κωστη παπαϊωαννου

από τον δημήτρη π. σωτηρόπουλο

διευθυντής mikropragmata. lifo.gr Άρης Δημοκίδης

αrt director Χρήστος Τζοβάρας –––––– ε μπο ρικο τμημα advertising director Γιώτα Αθανασοπούλου

Φτηνά διεγερτικά

Τα όρια του διαλόγου με την Τουρκία του Ερντογάν

διευθυντής lifo.gr Θανάσης Χαραμής

σύμβουλος σχεδιασμού Γιάννης Καρλόπουλος

από τη βασιλικη σιουτη

Άντε πάλι με τη δύσμοιρη ελληνική τηλεόραση

commercial director Πηνελόπη Μουλά

49

digital campaign manager Αγγελική Λάζου client service coordinator Ξένια Στασινοπούλου (xenia@lifo.gr) –––––– ψηφιακή ανάπτυξη/ προγραμματισμός lifo.gr Άγγελος Παπαστεργίου, Σπύρος Γκατζούνας

0 ΗΛΙΑΣ ΠΑΠΑΗΛΙΑΚΗΣ ΕΙΝΑΙ 0 ΑΘΗΝΑΙΟΣ ΤΗΣ ΕΒΔΟΜΑΔΑΣ

week

ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΗ ΕΒΔΟΜΑΔΑ

παρακαλουμε

ανακυκλωστε

social media Χριστίνα Γαλανοπούλου (Head) Στράτος Μωραΐτης, Ηλέκτρα Χατζηκάλφα –––––– συν ταξη αρχισυνταξία Αλέξανδρος Διακοσάββας

συντακτικη ομαδα Θοδωρής Αντωνόπουλος, Λουίζα Αρκουμανέα (Θέατρο), Θοδωρής Κουτσογιαννόπουλος (Σινεμά), Τάσος Μελεμενίδης (Σινεμά), Γιάννης Κωνσταντινίδης (Εικαστικά), Τίνα Μανδηλαρά (Βιβλίο), Νίκη Μηταρέα (Γεύση), Γιάννης Βασιλείου, Μερόπη Κοκκίνη, Ματούλα Κουστένη, Δημήτρης Κυριαζής, Γλυκερία Μπασδέκη, Γιάννης Πανταζόπουλος, Σταυρούλα Παπασπύρου, Γεωργία Παπαστάμου, Μαρία Παππά, Χρήστος Παρίδης, Δημήτρης Πολιτάκης, Αφροδίτη Σακκά, Νικόλας Σεβαστάκης, Βασιλική Σιούτη, Κορίνα Φαρμακόρη, Λένα Φουτσιτζή newsroom Πάνος Σάκκας (Αρχισυνταξία) Φιλιώ Ράγκου, Κατερίνα Αγριμανάκη, Ρούλα Βλασσοπούλου, Αναστασία Γαλάνη, Σόφη Ζιώγου, Διονύσης Νοταράκης –––––– φωτογράφοι Σπύρος Στάβερης, Πάρις Ταβιτιάν, Freddie f., Αναστασία Βουτυροπούλου, Γιώργος Αδάμος ατελιέ αssistant art director Βανέσσα Φερλέ διαμόρφωση ψηφιακής εκδοσης Νινέττα Γιακιντζή, Μαρούσα Θωμά διόρθωση κειμένων Μαρία Δρουκοπούλου, Μπέτυ Σπανοπούλου –––––– λογιστηριο οικονομική διεύθυνση Δημήτρης Τασιόπουλος λογιστήριο Άλκηστις Γκούμα, Βασίλης Κοτρωνάκης διανομή Άκης Ιωάννου γραμματεία Βιβίκα Ανδριανάτου –––––– κωδικος εντυπου 7639

10.9.20 – lifo

5

Επιχειρηματικές ιδέες που γράφουν το μέλλον Ο Διαγωνισμός Καινοτομίας & Τεχνολογίας της Εθνικής Τράπεζας οδηγεί τις πρωτότυπες ιδέες στον δρόμο της επιτυχίας. Δες την επιχειρηματική σου ιδέα να γίνεται η επόμενη start-up που θα αλλάξει τα δεδομένα.

1ο Βραβείο

2ο Βραβείο

3ο Βραβείο

4ο Βραβείο

5ο Βραβείο

Κodika.io

ΚΥΤΙΟΝ

Τrimsignal

RecyTrust

BioCoS

€20.000

κωνσταντίνος αντωνόπουλος Το Kodika.io αποτελεί μια εφαρμογή για iPad και Mac, η οποία επιτρέπει σε οποιονδήποτε να αναπτύξει προηγμένες εφαρμογές για κινητά μέσα σε λίγες ώρες, χωρίς να χρειάζεται προηγούμενη γνώση προγραμματισμού. Η ιδέα υλοποιήθηκε μετά την ανάπτυξη εκατοντάδων εφαρμογών και αφού διαπιστώθηκε ότι δεν υπήρχε εφαρμογή για κινητά ισοδύναμη των drag-and-drop builders, όπως το Wordpress. Υπήρχαν μόνο έτοιμα πρότυπα εφαρμογών που πρόσφεραν περιορισμένες δυνατότητες παραμετροποίησης και δημιουργίας μοναδικών mobile apps. Στόχος της επιχείρησης είναι να απλοποιήσει ακόμα περισσότερο τη διαδικασία του προγραμματισμού.

€10.000

διονύσιος μπίτας, νικόλαοςκυριάκος παπασταύρος Το ΚΥΤΙΟΝ είναι ένα ολοκληρωμένο σύστημα Γεωργίας Ακριβείας με ρομπότ, κατάλληλο για χρήση σε ανοιχτές και θερμοκηπιακές καλλιέργειες. Απευθύνεται σε παραγωγούς και παραγωγικές μονάδες, γεωπόνους και γεωργικούς συμβούλους που επιθυμούν να βελτιώσουν τα ποσοτικά και ποιοτικά χαρακτηριστικά μιας καλλιέργειας, με παράλληλη μείωση των εισροών. Οι δημιουργοί του, δυο τελειόφοιτοι ηλεκτρολόγοι μηχανικοί του Πανεπιστημίου της Πάτρας, χρησιμοποιούν τεχνολογία αιχμής για να δώσουν λύσεις σε προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι καλλιεργητές.

€6.000

νικόλαος ζομπάκης H start-up Trimsignal επικεντρώνεται στην εφαρμογή μιας κατοχυρωμένης τεχνολογίας –αποτέλεσμα πολυετούς ερευνητικής μελέτης– για τον σχεδιασμό ψηφιακών συστημάτων, όπως οι επεξεργαστές, βελτιώνοντας την απόδοσή τους 35-60% και την κατανάλωση ισχύος 15-40%, πετυχαίνοντας ασφαλή λειτουργία με υψηλή απόδοση. Αυτό σημαίνει πως η συγκεκριμένη τεχνολογία βελτιώνει την ταχύτητα επεξεργασίας των ψηφιακών συστημάτων σε σχέση με την ισχύ που αυτά καταναλώνουν. H Trimsignal έχει αποκτήσει έδρα στη Φλόριντα των ΗΠΑ για την περαιτέρω ανάπτυξη αυτής της τεχνολογίας και τη διαχείριση των δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας που απορρέουν από αυτήν, ενώ επόμενος στόχος είναι να προσεγγίσει την αγορά σχεδιασμού και κατασκευής ψηφιακών συστημάτων σε Αμερική και Ασία αλλά και η ίδρυση R&D τμήματος στην Ελλάδα.

€4.000

γεώργιος πλάκας-κουμαδωράκης, mαρία-ελένη μακρυνικόλα, μαρία μάτσα, γιώργος στέγγος Η ομάδα της RecyTrust έχει σχεδιάσει και αναπτύξει μια διαδικτυακή πλατφόρμα για B2B χρήση και μια εφαρμογή κινητού που συνδέει απευθείας επιχειρήσεις, γραφειακούς χώρους και βιομηχανικές μονάδες που παράγουν ανακυκλώσιμα υλικά (Παραγωγοί Απορριμμάτων) με πιστοποιημένες εταιρείες ή ιδιώτες που δραστηριοποιούνται στην περισυλλογή, επεξεργασία και αξιοποίηση των απορριμμάτων (Συλλέκτες Απορριμμάτων). Στόχος αυτής της διασύνδεσης είναι να παρέχονται στους Παραγωγούς Απορριμμάτων ανταποδοτικά οφέλη από την καταμετρημένη ανακύκλωση που πραγματοποιούν και στους Πιστοποιημένους Συλλέκτες Απορριμμάτων η δυνατότητα στοχευμένης συλλογής καθαρών και διαχωρισμένων απορριμμάτων συσκευασίας. Αυτήν τη στιγμή υλοποιούνται beta δοκιμές μεγάλης κλίμακας σε μεγάλους εταιρικούς πελάτες που έδειξαν ενδιαφέρον, ενώ στόχος είναι η δραστηριοποίηση σε παγκόσμια κλίμακα με την κατάλληλη χρηματοδότηση. Ακολουθούν 5 ισάξια βραβεία, €1.500 έκαστο:

6 lifo – 10.9.20

€1.500

στέλιος αρχοντάκης, αθανασία-μαρία δούρου Η τεχνολογία που παρουσιάζει η BioCoS βασίζεται σε έναν καινοτόμο αλγόριθμο (True-Plant BioCoS) ικανό να εξάγει βιοδείκτες (στοιχεία DNA που υπάρχουν στο γονιδίωμα), ώστε να διακρίνει τις ποικιλίες ελιάς που υπάρχουν σε μια φιάλη ελαιόλαδου. Σκοπός είναι η προστασία των εταιρειών από ενέργειες δόλου κατά μήκος της αλυσίδας εφοδιασμού αλλά και των καταναλωτών από παραπλανητικές επισημάνσεις. H BioCoS συνδυάζει τη σημαντική ερευνητική εμπειρία με την καινοτομία και προσφέρει τις υπηρεσίες της από το 2018.

Ό

ταν έχεις μια πραγματικά καλή ιδέα, αυτό που χρειάζεσαι είναι κάποιον που να πιστέψει σε αυτήν. Ο Διαγωνισμός Καινοτομίας & Τεχνολογίας της Εθνικής Τράπεζας, που εντάσσεται στο NBG Business Seeds, αποτελεί έναν από τους σημαντικότερους θεσμούς στην Ελλάδα που αναδεικνύει και υποστηρίζει έμπρακτα την καινοτομία και τη νεοφυή επιχειρηματικότητα. Κι αυτό γιατί η διαδικασία ανάδειξης νέων επιχειρηματικών ιδεών ολοκληρώνεται μεν με τη βράβευση των προτάσεων, αλλά συνεχίζεται μέσα από ουσιαστικές δράσεις με στόχο την υλοποίηση των προτάσεων που έχουν διακριθεί. Η καθοδήγηση (mentoring) από έμπειρα στελέχη με γνώση σε διαφορετικούς τομείς, η εκπαίδευση σε θέματα επιχειρηματικότητας, η στόχευση σε δράσεις οικονομικής στήριξης, η παροχή υποδομών και δικτύωσης και, φυσικά, η ανάδειξη των καινοτόμων ιδεών είναι η ουσιαστική συμβολή του προγράμματος NBG Business Seeds, ώστε να αναπτυχθεί η εξωστρεφής επιχειρηματικότητα. Εξάλλου, αυτή δεν είναι που μπορεί να αλλάξει τη

σύγχρονη οικονομία αλλά και την κοινωνία εν γένει; Στη 10η χρονιά του ο Διαγωνισμός Καινοτομίας & Τεχνολογίας επιβράβευσε τις 10 ιδέες που ξεχώρισαν ανάμεσα σε 328, προσφέροντας χρηματικά έπαθλα συνολικής αξίας €49.000. Ανάμεσα σε αυτές, 183 προτάσεις αφορούσαν την κατηγορία «Ηλεκτρονική Επιχειρηματικότητα», 90 την κατηγορία «Περιβάλλον και Τεχνολογία» και 55 την κατηγορία «Πολιτισμός και Τεχνολογία». Οι νικητές του φετινού διαγωνισμού ξεχώρισαν για την πρωτοποριακή σκέψη τους και στη διαδικτυακή τελετή βράβευσης ο πρόεδρος της Εθνικής Τράπεζας, Κώστας Μιχαηλίδης, συνεχάρη όλους τους συμμετέχοντες και τόνισε μεταξύ άλλων: «Σήμερα είμαστε εδώ, για άλλη μια φορά, ανάμεσα στους τωρινούς και αυριανούς ηγέτες της επιχειρηματικότητας. Το μέλλον είναι στα χέρια σας. Εσείς καλείστε να δημιουργήσετε νέα επιχειρηματικά μοντέλα, να αναπτύξετε ιδέες που θα αλλάξουν τα δεδομένα». Μήπως έχει έρθει η σειρά της δικής σου ιδέας να ξεχωρίσει;

5ο Βραβείο

5ο Βραβείο

5ο Βραβείο

5ο Βραβείο

5ο Βραβείο

MOJOOLS

PTA Rehab Ecorthotics

Mojestik

MyAlgos

Collaborate

1.500€

€1.500

περικλής γαλανάκης, κυριάκος αγιαννίδης

μαρκος κυριαζης, αγησιλαος κυριαζης

Με τη χρήση της τεχνολογίας του 3D Printing, η Mojools εφηύρε και πατεντάρισε ένα νέο είδος κοσμήματος που μετατρέπει τους χρήστες σε δημιουργούς των δικών τους, εξατομικευμένων συνθέσεων, εναλλάσσοντας διακοσμητικά στοιχεία σε όλες τις «βάσεις» κοσμήματος. Μετά από μεγάλη έρευνα στον χώρο του κοσμήματος, διαπιστώθηκε η σημαντική έλλειψη στη δυνατότητα customization αυτών των προϊόντων και στόχος της εταιρείας είναι η εξέλιξη στον χώρο της κοσμηματοποιίας.

Η PTA Ecorthotics κατασκευάζει εξατομικευμένους ορθοπεδικούς νάρθηκες με τη μέθοδο του 3D Printing, χρησιμοποιώντας ως πρώτη ύλη βιοδιασπώμενο-πολτοποιήσιμο πλαστικό (PLA και Carbon Filament). Απευθύνεται στον ασθενή, αθλητή αλλά και σε κάθε ιατρική ειδικότητα σχετική με την αποκατάσταση, καθώς και σε μεγάλες δομές και οργανισμούς υγείας. Η κεντρική ιδέα της εταιρείας είναι η ταχύτερη και άνετη αποκατάσταση των ασθενών με τη χρήση ανακυκλώσιμων υλικών.

€1.500

€1.500

ηλίας παντελάκης

δημήτρης παπαδόπουλος

Η Mojestik παρασκευάζει super premium ποιότητας τροφή για κατοικίδια, την οποία διαθέτει απευθείας στους τελικούς καταναλωτές με τη μέθοδο της συνδρομής. Αφορά όλους όσοι έχουν κατοικίδιο και αναζητούν μια πολύ ποιοτική τροφή, χωρίς να τους απασχολεί ούτε το πότε θα τους τελειώσει ούτε το πώς θα τη μεταφέρουν. Το συνδρομητικό μοντέλο που λάνσαρε η Mojestik, εκτός από την ευκολία που προσφέρει, παρακάμπτει τους ενδιάμεσους, με αποτέλεσμα τη μείωση του τελικού κόστους. Η εταιρεία δραστηριοποιείται τα τελευταία 3 χρόνια σημειώνοντας κέρδη, ενώ στα μελλοντικά της σχέδια είναι να αυξήσει τον αριθμό των προϊόντων και να αναπτυχθεί και σε παραδοσιακό δίκτυο πωλήσεων, πέρα από το e-commerce.

Το ηλεκτρονικό σύστημα myAlgos αναπτύχθηκε από την Hermes Healthcare για να προσφέρει μια ολοκληρωμένη λύση στην απομακρυσμένη παρακολούθηση και διεπιστημονική διαχείριση ασθενών με χρόνιες παθήσεις. Το σύστημα παρέχει σε γιατρούς, ασθενείς και φροντιστές ένα ηλεκτρονικό περιβάλλον συνεργασίας, όπου αυτοματοποιημένες διαδικασίες και ένας mobile virtual assistant ικανοποιούν τις διαφορετικές τους προσδοκίες και ενδυναμώνουν την αντιμετώπιση χρόνιων παθήσεων. Το myAlgos αρχικά σχεδιάστηκε για τον χρόνιο πόνο, δοκιμάστηκε επιτυχώς και μετεξελίχθηκε σε μια ολοκληρωμένη λύση για τη διαχείριση των χρόνιων ασθενειών.

€1.500

κώστας σαριδάκης, γιάννης δεληγιάννης Tο Collaborate αποτελεί μια σύγχρονη εφαρμογή διαχείρισης ιατρικών φακέλων ασθενών, απομακρυσμένης συνεργατικής διάγνωσης και υποστήριξης λήψης ιατρικών κλινικών αποφάσεων μέσω μηχανικής μάθησης (Machine Learning). Στόχος είναι η αντιμετώπιση προβλημάτων του κλάδου υγείας, όπως τα διαγνωστικά λάθη και η μη-συμμόρφωση των ασθενών με τις ιατρικές οδηγίες. Η εφαρμογή απευθύνεται σε παιδιάτρους και παθολόγους που διατηρούν ιδιωτικό ιατρείο και παρέχεται ως μηνιαία συνδρομητική υπηρεσία. Κυκλοφόρησε σε beta τον Σεπτέμβριο του 2019 και ήδη δοκιμάζεται από τους πρώτους γιατρούς με πολύ θετικά αποτελέσματα. Στόχος της εταιρείας είναι το product market fit στην Ελλάδα και η εύρεση θεσμικού επενδυτή για επέκταση στις αγορές του εξωτερικού.

Αν θέλεις να δεις την ιδέα σου να υλοποιείται, δήλωσε συμμετοχή στον 11ο Διαγωνισμό Καινοτομίας & Τεχνολογίας σε μία από τις τρεις θεματικές ενότητες: Ηλεκτρονική Επιχειρηματικότητα // Περιβάλλον και Τεχνολογία // Πολιτισμός και Τεχνολογία. Μπες σήμερα στο nbg.gr/competition, στείλε την πρότασή σου και μπορεί να γίνεις ένας από τους νικητές που θα κερδίσουν χρηματικά βραβεία αλλά και την απαραίτητη υποστήριξη και προβολή. Η δήλωση συμμετοχής λήγει στις 8 Οκτωβρίου 2020 και ώρα 15:00.

10.9.20 – lifo

7

Feedback

Η ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΠΟΥ ΣΥΖΗΤΗΘΗΚΕ

ΧΡΙΣΤΙΆΝΑ ΛΑΜΠΡΙΝΊΔΗ: «Έφερα το γκέτο στο Χάρβαρντ»

ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ

Cristina Zenato

Μια εξαιρετικά ενδιαφέρουσα κουβέντα με τη βραβευμένη συγγραφέα, σκηνοθέτιδα και ακτιβίστρια, με αφορμή το νέο, φιλόδοξο πρότζεκτ που ετοιμάζει με τίτλο «Μονόλογοι των Συνόρων».

Αποκλειστική συνέντευξη στη Χριστίνα Γαλανοπούλου της διεθνούς φήμης δύτριας που έκανε τους καρχαρίες οικογένειά της.

ΠΡΩΤΗ ΠΡΟΒΟΛΗ

I’m thinking of ending things

page

απο τον m. hulot

Η Χριστιάνα Λαμπρινίδη είναι συγγραφέας, σκηνοθέτις και ακτιβίστρια των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, έχει τιμηθεί με το βραβείο Lillian Hellman & Dashiell Hammett του Human Rights Watch και υπήρξε δύο φορές υποψήφια για το Right to Livelihood Award, ένα βραβείο γνωστό ως «Εναλλακτικό Νόμπελ Ειρήνης» που απονέμεται σε «θαρραλέες προσωπικότητες/οργανισμούς που προσφέρουν παραδειγματικές λύσεις για τις γενεσιουργούς αιτίες των διεθνών προβλημάτων». Θεατρικά έργα της έχουν παρουσιαστεί σε όλο τον κόσμο. Έχει λάβει μέρος σε διεθνή συνέδρια και ήταν η πρώτη Ελληνίδα συγγραφέας που φιλοξενήθηκε με τη διάκριση Writer-in-Residence στο Πανεπιστήμιο του Χάρβαρντ.

gr

Στο Ίντερνετ κυκλοφορούν άπειρα βίντεο της Cristina Zenato με στιγμιότυπα από τη ζωή και την έρευνά της για τους καρχαρίες. Τα media αρέσκονται να προβάλλουν την εικόνα της να χαϊδεύει το πιο παρεξηγημένο πλάσμα των ωκεανών, να βρίσκεται περικυκλωμένη από ομάδες καρχαριών την ώρα που δουλεύει στον βυθό, όμως ευτυχώς η ουσία της εργασίας της άρχισε να έρχεται στο φως πριν από λίγο καιρό: σε μια εκστρατεία αφαίρεσης αγκιστριών και πλαστικών από το στόμα καρχαριών που ζουν και πεθαίνουν υποφέροντας, υπογράμμισε με τον πιο υποδειγματικό τρόπο την ανάγκη να αναθεωρήσουμε όσα πιστεύουμε για την ωκεάνια ζωή.

Ο Δημήτρης Πολιτάκης για τη νέα φαντασμαγορική αλληγορία του Τσάρλι Κάουφμαν που έκανε πρεμιέρα στο Netflix.

8 lifo – 10.9.20

Ο M. Hulot μίλησε με τα μέλη της ομάδας Insects of Greece and Cyprus που ταξινομούν και μελετούν σπάνια έντομα της ελληνικής εντομοπανίδας.

1

Empusa fasciata

Η δράση της στην Αμερική, την Ευρώπη και την Ελλάδα είναι πολύ πλούσια: ειδικεύεται στην επίλυση συγκρούσεων και συνεργάζεται με διεθνείς οργανισμούς, ενώ παράλληλα διδάσκει και οργανώνει προγράμματα δημιουργικής γραφής/σκέψης με δική της μεθοδολογία, καθώς και θεατρικές παραστάσεις, απευθυνόμενη σε εγγράμματες και αγράμματες γυναίκες, συνοριακούς πληθυσμούς που βρίσκονται σε σύγκρουση, σε εφήβους, καθηγητές, παιδιά του δρόμου κ.ά. Το 2017 τιμήθηκε από την Εταιρεία Συγγραφέων με το βραβείο «Διδώ Σωτηρίου» για «την πολύπλευρη προσφορά της στα γράμματα, τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό». Η κουβέντα μας με αφορμή το νέο, φιλόδοξο πρότζεκτ που ετοιμάζει με τίτλο «Μονόλογοι των Συνόρων» ξεκίνησε σχολιάζοντας την πρόσφατη απεργία των Αμερικανών παικτών του μπάσκετ, που ήταν πολιτική πράξη –«αυτό που γίνεται αυτήν τη στιγμή με τους μαύρους είναι γενοκτονία»–, και το «WAP» της Cardi B –«δεν έχει καμία σχέση με τη γυναικεία ενδυνάμωση, είναι μόνο δημόσιες σχέσεις»–, για να καταλήξει στον φόβο που εξαπλώνεται επικίνδυνα σε όλο τον πλανήτη. «Όταν χτύπησε το AIDS ήμουν στην Αμερική, στη Βοστώνη, και τα καλοκαίρια πήγαινα στο Provincetown, ένα ψαροχώρι που έγινε πάρα πολύ γνωστό από τον Γιουτζίν Ο’Νιλ και συγγραφείς σαν κι αυτόν, που είχαν φτιάξει εκεί μια κοινότητα συγγραφέων» λέει. «Το P’town ήταν ένας τόπος με στρέιτ και γκέι ανθρώπους, κυρίως άντρες, αλλά και γυναίκες, και έγινε κάτι πάρα πολύ ζωντανό, μια δημιουργική κοινότητα γεμάτη φως. Κάποια στιγμή, όμως, λόγω του AIDS, ήταν όλες οι πόρτες με μαύρα στεφάνια και, πέρα από τον φόβο, που υπάρχει και τώρα, το καταπληκτικό ήταν ότι δημιουργήθηκε μια πάρα πολύ ισχυρή κοινότητα ανθρώπων όπου βοηθούσε ο ένας τον άλλον. Και εκεί μιλούσαμε για θάνατο.

ti δ ι α β α σ α με αυ τη την εβ δομ α δ α σ το

Στην αρχή όλα μοιάζουν σχετικά σαφή και νορμάλ, αν εξαιρέσουμε το γεγονός ότι οι δύο πρωταγωνιστές ηθοποιοί έχουν (σχεδόν) το ίδιο μικρό όνομα. Μέσα στη βαρυχειμωνιά, ο Τζέικ (Τζέσι Πλέμονς) οδηγεί με συνοδηγό την κοπέλα του «Λούσι» (Τζέσι Μπάκλεϊ) και προορισμό το πατρικό του σπίτι. Σταδιακά, όμως, τα πράγματα γίνονται περίεργα και αν δεν έχει φρικάρει ήδη ο υποθετικός θεατής μας από τις σκέψεις («οι σκέψεις δεν μπορούν να είναι ψεύτικες» σκέφτεται η Λούσι – ή μήπως μπορούν;) και τους διαλόγους που διεξάγονται κατά τη διάρκεια της διαδρομής στο αυτοκίνητο, πιθανότατα θα εγκαταλείψει αυτό το επικό κινηματογραφικό mindfuck όταν το ζεύγος φτάσει επιτέλους στο πατρικό του Τζέικ, όπου καιροφυλακτούν οι αγρίως ιδιοσυγκρασιακοί γονείς του.

έντομα της Ελλάδας που δεν φαντάζεσαι ότι υπάρχουν

Δεν είναι ακριβώς το ίδιο τώρα, αλλά υπάρχει πάλι η διάσταση του φόβου. Και έχει ενδιαφέρον πώς αυτό εξελίσσεται στην Ελλάδα, που από τη μια έχει πολλές συλλογικότητες και απ’ την άλλη είναι τελείως ατομικιστική. Νομίζω ότι είναι καλύτερα, πάντως, να μην τοποθετηθούμε δυστοπικά. Aυτό είναι το πιο σημαντικό, γιατί αλλιώς πέφτει το ηθικό και με πεσμένο το ηθικό δεν είναι και πολλά τα πράγματα που μπορείς να κάνεις για να έχεις μια ζωή φωτεινή, για να εκπλήσσεσαι και να εκπλήττεις».

2

Hypolixus pica

3

Pygopleurus foina

ΝΕΑ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΣΤΗΛΗ

ΤΙ ΔΙΑΒΆΖΟΥΜΕ ΣΉΜΕΡΑ Ο καθηγητής του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης και συγγραφέας Κώστας Αναγνωστόπουλος σχολιάζει καθημερινά την εγχώρια και διεθνή επικαιρότητα.

Saturnia pyri

122 ΓΥΝΑΙΚΟΚΤΟΝΙΕΣ ΣΤΗ ΓΑΛΛΙΑ ΣΕ ΕΝΑΝ ΧΡΟΝΟ: Μέσα σε έναν χρόνο, από τις 30 Αυγούστου 2019, διαπράχθησαν 122 γυναικοκτονίες στη Γαλλία (47 μέσα στο 2020): 111 από πρώην ή νυν συντρόφους τους, 10 ιερόδουλων και μίας 15χρονης, την οποία βίασε και σκότωσε ένας καθ’ υποτροπή εγκληματίας. Το κίνημα των «colleuses» γεννήθηκε στη Γαλλία πριν από έναν χρόνο. Την περασμένη Κυριακή, στην επέτειο της ίδρυσης του κινήματός τους, οι «colleuses» του Παρισιού απέτισαν φόρο τιμής στις 122 γυναίκες που έχασαν τη ζωή τους, διαμορφώνοντας ένα «μνημείο» με κολάζ των ονομάτων των θυμάτων. Η γυναικοκτονία αποτελεί σοβαρό πρόβλημα σε πολλές χώρες (π.χ. Ισπανία, Τουρκία). Όσοι ενοχλούνται από τη λέξη «γυναικοκτονία» –και είναι πολλοί–, καλό θα ήταν να σκεφτούν τα θύματα, που μετριούνται πλέον σε εκατοντάδες, αν όχι χιλιάδες, ετησίως.

Polyphylla hassi

4

5

10.9.20 – lifo

9

talk town

σινεμα

art + docs: στο μυαλό του καλλιτέχνη

i

Athens

10-16 Σεπτεμβρίου Θερινός Κινηματογράφος Λαΐς, Ταινιοθήκη της Ελλάδος

10 lifo – 10.9.20

H Ταινιοθήκη της Ελλάδος και το Exile Room παρουσιάζουν μια εβδομάδα ντοκιμαντέρ αφιερωμένη στις εικαστικές τέχνες και στο εμμονοληπτικό σύμπαν της καλλιτεχνικής δημιουργίας. Υπογραφές αναγνωρισμένων δημιουργών ντοκιμαντέρ, όπως ο Πίτερ Γουάτκινς, η Aνιές Βαρντά και ο Nαθάνιελ Kαν, συναντιούνται με ανερχόμενα ονόματα του είδους για να μας προσφέρουν ένα συναρπαστικό κινηματογραφικό καλειδοσκόπιο με το αιώνιο κυνήγι της καλλιτεχνικής έμπνευσης, τη φευγαλέα φύση του ταλέντου και τα όρια της εικαστικής έκφρασης. Αναπάντεχες ματιές στο αστικό σκηνικό της street art και στο χρηματιστήριο της τέχνης, αντισυμβατικές ιδιοφυΐες, όπως ο Έντβαρντ Μουνκ και ο Ντέιβιντ Χόκνεϊ, πρωτοπόρες γυναίκες δημιουργοί που απαιτούν την αναθεώρηση της Ιστορίας της Τέχνης, προκλητικός ερωτισμός και ξεδιάντροπα παιχνίδια με τη δημοσιότητα διά χειρός Ρόμπερτ Μέιπλθορπ και Mαουρίτσιο Κατελάν, περιγράφουν μερικές μονάχα από τις ταινίες του αφιερώματος, που συνθέτουν μια ιλιγγιώδη διαδρομή στο τοπίο των οπτικών τεχνών. Θερινός Κινηματογράφος Λαΐς, Ταινιοθήκη της Ελλάδος Ιερά Οδός 48 & Μεγάλου Αλεξάνδρου www.tainiothiki.gr

10.9.20 – lifo

11

το ντοκιμαντέρ «a bigger splash»” του jack hazan, που θα δούμε στην ταινιοθήκη, είναι μια ονειρική κατάδυση στον κόσμο του ζωγράφου ντέϊβιντ χόκνεϊ, έναν κόσμο που μεταφέρθηκε μοναδικά στα έργα που δημιούργησε τις δεκαετίες του ’70 και του ’80, όπως στο έργο «afternoon swimming» (1980).

Όλη η Ελλάδα διαβάζει LiFO

6.755.720 UNIQUE VISITORS στην ψηφιακή έκδοση ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2020

Reuters:

Το LiFO.gr στη λίστα με τα κορυφαία ενημερωτικά sites στην Ελλάδα για το 2020

αναγνωσιμοτητα

LiFO 136,6 ATHENS VOICE

125,6

στοιχεια focus bari 2020

πη έντυ στην οση έκδ Bari us : Foc Πηγή

Στην κορυφή, αλλά με ποιότητα

12 lifo – 10.9.20

town

ΣΕΠΤΈΜΒΡΙΟΣ 2013 Ξεκινά η λειτουργία του κέντρου υποδοχής στη Μόρια, στον χώρο πρώην στρατοπέδου. Δύο μόλις χρόνια μετά η κατάσταση χαρακτηρίζεται «οριακή» – και δεν μιλάμε ούτε για 2.000 «ενοίκους».

ΙΑΝΟΥΆΡΙΟΣ 2015 Στο αποκορύφωμα της προσφυγικής κρίσης δημιουργείται στη Μόρια το Κέντρο Υποδοχής και Ταυτοποίησης (ΚΥΤ) Λέσβου. Στον υπερπληθυσμό (μέχρι και 25.000 πρόσφυγες βρίσκονταν στο νησί το φθινόπωρο) και στις άθλιες συνθήκες που επικρατούν στο camp αναφέρονται πολλά εγχώρια και διεθνή ΜΜΕ, με τα τελευταία να χαρακτηρίζουν συχνά τη Μόρια «Κόλαση» και «ντροπή για την Ευρώπη».

19/9/2016

ΑΠΡΊΛΙΟΣ 2018

29/10/2019

4/2/2020

9/9/2020

Ύστερα από συμπλοκή ανάμεσα σε άτομα από διαφορετικές εθνικότητες, ξεσπά πυρκαγιά που καίει αρκετές σκηνές και μεγάλο μέρος του καταυλισμού. Κάπου 5.000 πρόσφυγες και μετανάστες περιφέρονται στο νησί, αναζητώντας προσωρινό κατάλυμα. Τα παιδιά μεταφέρονται σε εγκαταστάσεις του ΠΙΚΠΑ. Η αστυνομία συλλαμβάνει εννέα άτομα, ενώ η τότε κυβέρνηση ναυλώνει πλοίο για να στεγάσει τους «ενοίκους» του καταυλισμού ωσότου αποκατασταθούν οι ζημιές.

Εκατοντάδες μετανάστες και πρόσφυγες από τη Μόρια κατασκηνώνουν στην πλατεία Σαπφούς της Μυτιλήνης, ζητώντας επίσπευση των διαδικασιών απόδοσης ασύλου και άρση των γεωγραφικών περιορισμών. Στις 22/4 δέχονται επίθεση από καμιά 200αριά «αγανακτισμένους πολίτες», με αλληλέγγυους και άλλους πρόσφυγες να δημιουργούν ανάχωμα, σχηματίζοντας αλυσίδα. Δεκάδες τραυματισμοί και δικογραφίες για 120 πρόσφυγες και αλληλέγγυους, καμία επιτόπια σύλληψη επιτιθέμενου.

Δύο πυρκαγιές στη Μόρια, εντός και εκτός camp. Μια γυναίκα απανθρακώνεται μέσα σε κοντέινερ στον καταυλισμό του Καρά Τεπέ, αρκετοί ακόμα πρόσφυγες μεταφέρονται στο νοσοκομείο με τραύματα ή/και αναπνευστικά προβλήματα. Υπόψη ότι έχουν υπάρξει και «αδιευκρίνιστοι» θάνατοι στο camp, ανάμεσά τους και ενός βρέφους.

Εκτεταμένα επεισόδια με 2.000 Αφγανούς, κυρίως, πρόσφυγες που ζητάνε άσυλο και ανθρωπινότερες συνθήκες διαβίωσης, φωνάζοντας «ελευθερία».

Ανυπολόγιστες καταστροφές από μεγάλη φωτιά που ξεσπά στη Μόρια ύστερα από επεισόδια μεταξύ προσφύγων – είχε προηγηθεί η ανακοίνωση για 35 κρούσματα κορωνοϊού στον καταυλισμό, η επιβολή lockdown και η άρνηση κάποιων προσβληθέντων να μπουν σε καραντίνα (να στοιβαχτούν σε μια αποθήκη για την ακρίβεια, όπως καταγγέλλεται). Κάπου 4.000 άνθρωποι βγαίνουν στον δρόμο και στα γύρω βουνά, το νησί κηρύσσεται σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης, αναστάτωση προκαλείται σε Αθήνα και Βρυξέλλες.

ΙΑΝΟΥΆΡΙΟΣ 2017 Τρεις άνθρωποι πεθαίνουν στη Μόρια εξαιτίας αναθυμιάσεων από αυτοσχέδια μαγκάλια, τα οποία άναψαν για να αντιμετωπίσουν τον χιονιά ελλείψει άλλων μέσων. Οι οικογένειες δύο εξ αυτών θα διεκδικήσουν αργότερα αποζημίωση από το ελληνικό Δημόσιο.

ΣΕΠΤΈΜΒΡΙΟΣ 2018 Η Περιφέρεια Βορείου Αιγαίου αξιώνει να μπει «λουκέτο» στο camp, καθώς χαρακτηρίζεται επικίνδυνο για τη δημόσια υγεία λόγω των απαράδεκτων υγειονομικών συνθηκών που επικρατούν εκεί. Τίποτα ουσιαστικό δεν γίνεται για τη βελτίωσή τους. Την ίδια περίοδο οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα καταγγέλλουν από βιασμούς, ακόμα και ανηλίκων, μέχρι απόπειρες αυτοκτονίας.

20/11/2019 Στη Μόρια και στα «προάστιά» της συνωστίζονται κάπου 13.000 ψυχές, ενώ το camp χωράει με το ζόρι 3.500. Η κυβέρνηση ανακοινώνει την άμεση μεταφορά χιλιάδων αιτούντων άσυλο από τη Λέσβο στην ηπειρωτική Ελλάδα. Η διαδικασία προχωρά σημειωτόν, ενώ δυσκολεύουν και οι προϋποθέσεις για το άσυλο.

8/4/2020 Άγριες συμπλοκές μεταξύ ανηλίκων ύστερα από δολοφονία με μαχαίρι 16χρονου Αφγανού από 20χρονο συμπατριώτη του. Δύο ακόμη ανήλικοι τραυματίζονται σοβαρά. Δυστυχώς, δεν είναι πρωτοφανή τέτοια σκηνικά στο camp, η είδηση είναι ότι δεν συμβαίνουν συχνότερα.

20/8/2020 Ομάδες ντόπιων δημιουργούν σοβαρά επεισόδια έξω από το ΚΥΤ της Μόριας, συγκρουόμενες με αστυνομικούς, ενώ στο νησί περιοδεύει η Πρόεδρος της Δημοκρατίας. Το οξύμωρο είναι πως ζητούν ό,τι και οι εγκλωβισμένοι εκεί πρόσφυγες και μετανάστες, δηλαδή την άμεση απομάκρυνσή τους από το νησί.

aπο τον θοδωρη αντωνοπ[ουλο

ΜΌΡΙΑ, ΤΟ ΧΡΟΝΙΚΌ ΜΙΑΣ ΠΡΟΑΝΑΓΓΕΛΘΕΊΣΑΣ ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΉΣ

TheBuzz

eurokinnissi

talk

Ένα μικρό χρονικό της Μόριας, από την ίδρυση της δομής τον Σεπτέμβριο του ’13 μέχρι τη σχεδόν ολοκληρωτική πυρπόλησή της οκτώ χρόνια μετά

10.9.20 – lifo

13

talk town

ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΑΝΑΠΝΟΗΣ

Φτηνά διεγερτικά

ΠΟΛΙΤΙΚΟ ΕΠΤΑΗΜΕΡΟ

Η συμμαχία της Ελλάδας με τη Γαλλία εκνευρίζει τον Ερντογάν και ενοχλεί τη Μέρκελ

Το στοίχημα είναι η διαμόρφωση ενός δημόσιου χώρου με λιγότερη νοσηρότητα, λιγότερη βία και ανορθολογισμό.

Όλες οι πρόσφατες εξελίξεις στο ελληνοτουρκικό ζήτημα.

από τh βασ ι λι κη σ ι ου τη

14 lifo – 10.9.20

συνάντηση του Κυριάκου Μητσοτάκη με τον Γάλλο Πρόεδρο Εμανουέλ Μακρόν στην Κορσική για την αμυντική συνεργασία των δύο χωρών, και όχι μόνο, είναι ίσως το σημαντικότερο γεγονός των ημερών. Η συμμαχία Ελλάδας - Γαλλίας, τα συμφέροντα των οποίων στη Μεσόγειο συγκλίνουν, είναι αυτή που ενοχλεί περισσότερο τον Ταγίπ Ερντογάν, αλλά ούτε και η Άνγκελα Μέρκελ τη βλέπει με καλό μάτι. Σύμφωνα με διπλωματικές πηγές, η Γερμανία ασκεί εδώ και καιρό έντονες παρασκηνιακές πιέσεις, ώστε η ελληνική κυβέρνηση να μην προχωρήσει στην αγορά των γαλλικών οπλικών συστημάτων. Βέβαια, η Γερμανία προσπαθεί να αποτρέψει την ενίσχυση των δεσμών μεταξύ Γαλλίας και Ελλάδας, αλλά η ίδια δεν προτίθεται να προσφέρει στην Ελλάδα τη βοήθεια που η Γαλλία είναι πρόθυμη να της δώσει. Αντιθέτως, η Γερμανία πουλάει όπλα στην Τουρκία και σε καμία περίπτωση δεν καταδικάζει τις παράνομες ενέργειες του Ταγίπ Ερντογάν με τον ξεκάθαρο και κατηγορηματικό τρόπο που το κάνει η γαλλική κυβέρνηση του Μακρόν. Ο Κυριάκος Μητσοτάκης, που δεν διαθέτει προφίλ επαναστάτη, προφανώς δεν είχε καμία διάθεση να εξεγερθεί εναντίον της Άνγκελα Μέρκελ. Είναι όμως υποχρεωμένος να προστατεύσει τα συμφέροντα της χώρας του. Και από τη στιγμή που από τη μεριά της Γερμανίας βρίσκει τοίχο, αναγκάζεται να στραφεί προς τη Γαλλία για λόγους που υπαγορεύει το εθνικό συμφέρον. Οι Γερμανοί αυτά τα καταλαβαίνουν, αλλά δεν θέλουν να χάσουν την Ελλάδα από την επιρροή τους. Την ίδια ώρα, όμως, δεν σκοπεύουν να πιέσουν την Τουρκία όσο χρειάζεται. Και μέχρι τώρα δείχνουν ότι θεωρούν την Τουρκία πιο σημαντική για τα γερμανικά συμφέροντα από την Ελλάδα. Σε διπλωματικό επίπεδο, σημαντική είναι και η επίσκεψη του προέδρου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Σαρλ Μισέλ, στην Αθήνα την ερχόμενη Τρίτη, προκειμένου να συναντηθεί με τον Κυριάκο Μητσοτάκη και να προωθήσει την πρόταση της πολυμερούς διάσκεψης για το ζήτημα της Ανατολικής Μεσογείου. Η πρωτοβουλία του Σαρλ Μισέλ, τον οποίον ο πρωθυπουργός εμπιστεύεται πολύ περισσότερο στην υπόθεση αυτή από τη Γερμανίδα καγκελάριο, υποστηρίζεται θερμά από την Ελλάδα, αλλά δύσκολα θα έχει τύχη. Η ελληνική κυβέρνηση βάζει ως όρο την αυτονόητη συμμετοχή της Κυπριακής Δημοκρατίας, κράτους-μέλους της Ε.Ε. και χώρας της Ανατολικής Μεσογείου, της οποίας τα συμφέροντα θίγονται εξίσου από τις παράνομες ενέργειες της Τουρκίας. Με ποια λογική θα μπορούσε να αποκλειστεί; Ο Ταγίπ Ερντογάν, όμως, δεν φαίνεται διατεθειμένος να τη δεχτεί, χωρίς να έχει κανένα νόμιμο επιχείρημα να προβάλει, κάτι που φυσικά τον εκθέτει και τον αποκαλύπτει, αλλά για τον Πρόεδρο της Τουρκίας αυτό είναι αδιάφορο. Άλλωστε, με όλο και περισσότερες δηλώσεις του τελευταία φανερώνει πως δεν τον ενδιαφέρει το δίκαιο, αλλά η ισχύς. Όλο αυτό το διάστημα, με το Ορούτς Ρέις και τις πολεμικές φρεγάτες που το συνοδεύουν, αυτό επιδεικνύει: την πολεμική του ισχύ και όχι το δίκαιο, που άλλωστε δεν είναι με το μέρος του. Και αν ως τώρα ήλπιζε πως σε μια σύγκρουση με την Ελλάδα θα «την είχε», η συνεργασία με τη Γαλλία τού καταστρέφει την προσδοκία αυτή, καθώς είναι πολύ ισχυρή δύναμη για να την αγνοήσει. Γι’ αυτό «κλαίγεται» στη Μέρκελ για τη δυναμική είσοδο της Γαλλίας και διαμαρτύρεται ότι μπλέκεται στα πόδια του ο Μακρόν. Η Γερμανίδα καγκελάριος, ωστόσο, δεν μπορεί να κάνει και πολλά και σε μεγάλο βαθμό έχει εκτεθεί και η ίδια αυτήν τη φορά. Το πρόβλημα, ωστόσο, παραμένει και θα παραμένει όσο ο Ερντογάν αρνείται να αποχωρήσει με «άδεια χέρια» και ταπεινωμένος. Ως τώρα δεν έχει καταφέρει να κερδίσει τίποτα, πέρα από το να εξοργίζει όλο και περισσότερους. Αυτήν τη φορά το αποτέλεσμα της επεκτατικής μεγαλομανίας του και των παράνομων ενεργειών του ήταν να συσπειρωθούν εναντίον του όλοι εκείνοι των οποίων τα συμφέροντα θίγονται και να φέρει σε δύσκολη θέση όσους τον υποστηρίζουν.

απ ό τ ο ν ν ι κόλ α σεβαστάκη

Από τη στιγμή που από τη μεριά της Γερμανίας βρίσκει τοίχο, ο Μητσοτάκης αναγκάζεται να στραφεί προς τη Γαλλία για λόγους που υπαγορεύει το εθνικό συμφέρον. Οι Γερμανοί αυτά τα καταλαβαίνουν, αλλά δεν θέλουν να χάσουν την Ελλάδα από την επιρροή τους.

κοινωνία είναι κουρασμένη και εκνευρισμένη. Το νιώθει κανείς και έξω από τα περιτειχισμένα στέκια των ψηφιακών όχλων, όπου η ανθρωποκτόνα διάθεση μεταμφιέζεται, όλο και πιο συχνά, σε δολοφονικό σχόλιο. Πάνω σε αυτή την κακόκεφη κόπωση, που παλεύει με τις εμπειρίες της οικονομικής πτώσης, τον κορωνοϊό και την αβεβαιότητα της περιόδου, προβάλλουν διάφορα διεγερτικά. Ως γνωστόν, η κατατονία αναζητεί την ακρότητα και τρόπους να περάσει στην επίθεση. Ένα κομμάτι της τηλεοπτικής και διαδικτυακής αγοράς αγκαλιάζει την παρακμή, έστω στην αποτριχωμένη και γυμνασμένη εκδοχή της ωμής «άποψης». Εδώ και χρόνια, άλλωστε, σέρνεται και η δικαιολόγηση των φτηνών διεγερτικών με ένα ψεύτικο επιχείρημα: ότι αυτό το ωμό πράγμα είναι το δημοφιλές και το μαζικά επιβραβευμένο. Ότι, με άλλα λόγια, ο μοναδικός τρόπος να επινοήσεις ενδιαφέρουσες εντάσεις προς τέρψη του κοινού είναι απελευθερώνοντας διάφορα τέρατα. Και όλα εν τέλει βαφτίζονται «άποψη» σε μια αρένα που τρέφεται τακτικά από διαταραγμένα και γελοία πρόσωπα. Υπάρχει, παρ’ όλα αυτά, κάτι παρήγορο. Οι θορυβώδεις, λούμπεν κυψέλες και τα σποτ των νέων ανορθολογισμών και φασισμών συναντούν αντιστάσεις. Σοβαρές αντιστάσεις. Κόσμος κινητοποιείται και εναντιώνεται στα φτηνά διεγερτικά. Ξεκινώντας συχνά από διαφορετικές πολιτικές ερμηνείες ή πολιτισμικά γούστα, υψώνονται φωνές που δεν αφήνουν τα πράγματα να περάσουν έτσι. Υπάρχει έτσι ένα στοίχημα μεγαλύτερο από την ηθική καταδίκη ενός παίκτη σε reality ή μιας συγκεκριμένης τηλεοπτικής παραγωγής. Το στοίχημα είναι η διαμόρφωση ενός δημόσιου χώρου με λιγότερη νοσηρότητα, λιγότερη βία και ανορθολογισμό. Είναι, επίσης, η υπεράσπιση της επιστήμης από τους μάγους θεραπευτές και τις σοφίες τους, αλλά και η εγκατάλειψη πια των προϊόντων που έχουν μείνει στα στάσιμα ύδατα του παλιού trash. Προφανώς, το στοίχημα δεν είναι η ισοπεδωτική καταδίκη κάθε τηλεοπτικής και θεαματικής ελαφρότητας. Για πολλούς και διαφόρους λόγους, το εναλλακτικό δίλημμα δεν είναι ή «Big Brother» ή «Αrte», ή ριάλιτι ή ντοκιμαντέρ στο Κανάλι της Βουλής. Είναι πιο σημαντικό να υπάρχει ένα ανοιχτό και ανάλαφρο ψυχαγωγικό πεδίο που να μην αφήνει χώρο για τη λούμπεν παραμόρφωση και να μην καλλιεργεί εσκεμμένα την εξαχρείωση των συμπεριφορών. Για ποιον λόγο να ταυτίζεται η απόσπαση της προσοχής με την κτηνωδία, η χαλαρή διασκέδαση με τον ήπιο, εξ αποστάσεως σαδισμό ενός θεατή που «δεν μπορεί να ξεκολλήσει»; Νομίζω ότι η αφύπνιση των διαμαρτυριών γι’ αυτό που συνέβη στο «Big Brother», όπως και ο θυμός για το αντικοινωνικό –και καταστροφικά ανεύθυνο– «κίνημα κατά της μάσκας», ότι αυτές οι πυκνές αντιδράσεις μπορεί να έχουν μια βαρύτητα για το παραπέρα: βεβαιωνόμαστε πως υπάρχει και ο κόσμος που δεν αντέχει τα προσωπεία της σύγχρονης σκληρότητας, τον πρωτόγονο ρατσισμό και σεξισμό ή τις τερατώδεις απλουστεύσεις που εμφανίζονται πότε ως ιδεολογίες των «νέων» και πότε ως εθνικοτοπικές ιδιαιτερότητες (τη μια η Θεσσαλονίκη, την άλλη η Κρήτη, η μια ή η άλλη εκδοχή λεβεντο-θρασυδειλίας). Ας μην επαναλαμβάνουμε, όμως, πια ότι η «κοινωνία» είναι αυτό ή εκείνο. Ας κάνουμε απλώς την υπόθεση ότι υπάρχουν και μορφές αξιοπρέπειας, λαϊκής αντίδρασης στο χυδαίο, όπως και κοινωνικής επιβράβευσής του. Δεν είναι όλη η σφαίρα του γέλιου το ανέκδοτο του Σεφερλή που έχει παγώσει σε μια κρύα κυριολεξία. Ούτε το ερωτικό πάθος συναντά μοιραία την ταύτιση με τον βιαστή – δηλαδή την ακυρωμένη, την απολύτως μίζερη «σεξουαλικότητα» του καταναγκασμού. Πέρα από τους θύλακες της βαρβαρότητας και της αμάθειας (η οποία είναι, φυσικά, κάτι διαφορετικό από την απουσία πτυχίων), μια δημοκρατική δημόσια σφαίρα μπορεί ακόμα να κρίνει, να παρεμβαίνει, δίνοντας αυτές τις μικρές μάχες που δείχνουν πως μερικά πράγματα δεν έχουν χαθεί. Η επιθετική παρακμή, όταν αφήνεται ήσυχη να κάνει τη δουλειά της, προσβάλλει όλους τους ιστούς. Γι’ αυτό και έχει σημασία να ονοματίζονται τα δεινά κι εμείς να μη βολευόμαστε στη συγκαταβατική αποδοχή πως «έτσι είναι η κοινωνία». Δεν είναι «έτσι» ο κόσμος αλλά όλοι όσοι σωπαίνουμε ή προσπερνάμε όταν ένας διαφημίζει τον βιασμό ή τη μισανθρωπία του και κάποιοι τον προβάλλουν ως φτηνό διεγερτικό. Και τα προϊόντα και οι πωλητές των φτηνών διεγερτικών πρέπει πια να μείνουν στα αζήτητα.

10.9.20 – lifo

15

talk town

από τον δημήτρη πολιτάκη

Όλοι ανεξαιρέτως έχουμε μια (θλιβερή) εικόνα της ελληνικής τηλεοπτικής παραγωγής, ασχέτως του πόσο συχνά επισκεπτόμαστε το πρόγραμμα των καναλιών, είτε των ιδιωτικών, με την αγοραία τους αντίληψη, είτε των κρατικών, με τον κατατονικό τους ευπρεπισμό.

16 lifo – 10.9.20

SHORTCUT

GUEST EDITOR

Άντε πάλι με τη δύσμοιρη ελληνική τηλεόραση

Η Χρυσή Αυγή και η τιμή της ελληνικής Δικαιοσύνης

Πρόκειται εδώ και πολλά χρόνια για ένα μαυσωλείο αβάσταχτης κακογουστιάς και «επίπλαστης ευδαιμονίας», για ένα μαγαζί που υπολειτουργεί (ενώ συγχρόνως εξακολουθεί να μαζεύει μπόλικο διαφημιστικό «χαρτί»), για ένα μουσείο κέρινων ομοιωμάτων της προ κρίσεως εποχής, που απευθύνεται στρατηγικά στον χαμηλότερο κοινό παρονομαστή.

Η Δικαιοσύνη μπορεί να είναι τυφλή, αλλά πρέπει να έχει μνήμη.

γώ δεν βλέπω τηλεόραση…» ή «Εγώ δεν έχω τηλεόραση…». Κάπως έτσι ξεκινούσαν τις δυο-τρεις τελευταίες μέρες στα social media πολλές από τις χιλιάδες αναρτήσεις-καταγγελίες που είχαν στόχο όχι μόνο τον «παίκτη» (ή τον «Κρητικό») του «Big Brother», που ξέρασε στο ιντερνετικό live streaming της εκπομπής τις γνωστές πλέον χυδαίες και εγκληματικές φρικαλεότητες, και το κανάλι που τις μετέδωσε αλλά και το ίδιο το τηλεοπτικό μέσο συλλήβδην – συχνά με εκφράσεις μεταπολιτευτικού διδακτισμού του τύπου «η τηλεόραση είναι η λογοτεχνία των αγράμματων» κ.λπ. (Αναρωτιέται κανείς αν κάποιοι από τους ανθρώπους που σπεύδουν να τονίσουν ότι δεν βλέπουν ή δεν έχουν καν τηλεόραση –ενώ συχνά μπορεί να βλέπουν τόνους «τηλεόρασης» πάσης φύσεως στην οθόνη του υπολογιστή– είναι ίδιοι μ’ εκείνους που σπεύδουν εσχάτως να διαμαρτυρηθούν έντονα ότι ήταν οι μόνοι που φορούσαν προστατευτική μάσκα σε κάποια περίσταση). Η αλήθεια είναι, βέβαια, ότι όλοι ανεξαιρέτως έχουμε μια (θλιβερή) εικόνα της ελληνικής τηλεοπτικής παραγωγής, ασχέτως του πόσο συχνά επισκεπτόμαστε το πρόγραμμα των καναλιών, είτε των ιδιωτικών, με την αγοραία τους αντίληψη, είτε των κρατικών, με τον κατατονικό τους ευπρεπισμό. Πρόκειται εδώ και πολλά χρόνια για ένα μαυσωλείο αβάσταχτης κακογουστιάς και «επίπλαστης ευδαιμονίας», για ένα μαγαζί που υπολειτουργεί (ενώ συγχρόνως εξακολουθεί να μαζεύει μπόλικο διαφημιστικό «χαρτί»), για ένα μουσείο κέρινων ομοιωμάτων της προ κρίσεως εποχής, που απευθύνεται στρατηγικά στον χαμηλότερο κοινό παρονομαστή. Ακόμα και οι άνθρωποι (ο κοσμάκης ντε) που την ανοίγουν συχνά και καθημερινά, κυρίως ως αντιπερισπασμό και ως βόμβο που σκεπάζει τις γκρίνιες και τις σκοτούρες, σπανίως εξασκούν στοχευμένη τηλεθέαση – άντε σε κάποιο σίριαλ ευρείας αποδοχής, όπως οι «Άγριες Μέλισσες», ή σε κάποιο νέο ριάλιτι. Ή σε κάποιο παλιό ριάλιτι που ξανασερβίρεται σε ακόμα πιο λούμπεν συσκευασία, όπως στην περίπτωση του τρέχοντος «Big Brother», το οποίο προσφέρει μια εμπειρία που δεν έχει καμία σχέση με εκείνη την πρώτη φορά που το είδαμε «στην αυγή της νέας τεχνολογικής εποχής» και έμοιαζε (δυσοίωνα έστω) φουτουριστικό και απόκοσμο, παρότι έζεχνε ποδαρίλα και κλεισούρα σε κρατητήριο του IKEA. Έκτοτε, δεν σταμάτησαν ποτέ να γυρίζονται «Big Brother» ανά την πολιτισμένη Ευρώπη (και όχι μόνο) και εξακολουθούν να προβάλλονται στα αντίστοιχα κανάλια με σχετική επιτυχία. Πολλές από αυτές τις «εθνικές» παραγωγές είναι ξεκάθαρα πορνογραφικής αντίληψης και προβάλλονται συνήθως πολύ αργά το βράδυ, με τις πιο «καυτές» σκηνές να διαιωνίζονται στο Διαδίκτυο (δηλαδή εκεί όπου βόσκουν κατά κανόνα οι άνθρωποι που «δεν βλέπουν τηλεόραση»). Στο ισπανικό «Big Brother», μάλιστα, υπήρξε πρόσφατα καταγγελία βιασμού (από παίκτη σε παίκτρια) και ελπίζει κανείς να μη φτάσουμε κι εδώ, από το ξέπλυμα της κουλτούρας του βιασμού, στην ίδια την πράξη σε ζωντανή μετάδοση. Ο κακός του έργου, όμως, αποπέμφθηκε, οπότε όλα καλά. Επίσης, την Τρίτη 8/9/2020 η «Espresso» είχε τον εξής πρωτοσέλιδο τίτλο, με τη φωτογραφία του «βιαστή με το βγαλμένο φρύδι – άσε μας, κουκλίτσα μου», όπως έγραψε ένας (γκέι) φίλος: «Κόψτε τώρα το εμετικό Big Brother!». Η δημοσιογραφία αντεπιτίθεται και γελάνε μέχρι και τα πόμολα στις πόρτες. Κανένας οίκτος για το υπόδειγμα αυτό της πιο εμετικής εδώδιμης αρσενικής παθολογίας, μπορεί όμως τουλάχιστον να ισχυριστεί ότι έγινε αποδιοπομπαίος τράγος. Μπορεί να πει ότι το μόνο που έκανε ήταν να φτάσει τον ρόλο που του ανατέθηκε στα άκρα, ως επαγγελματίας ηθοποιός της Μεθόδου. Η ίδια η παραγωγή του καναλιού (το οποίο κατά καιρούς και με διάφορους τρόπους έχει αναδείξει όσο κανένας άλλος φορέας τη «λαχτάρα» που σιγοκαίει πολλούς εκπροσώπους του για μια «σοβαρή Χρυσή Αυγή») ήταν εκείνη που τον είχε παρουσιάσει μερικές μέρες πριν με το εξής χαριτωμένο βιογραφικό, το οποίο θα μπορούσε να λειτουργεί και ως αλληγορική σύνοψη της επικίνδυνα χαζοχαρούμενης επιπολαιότητας που μαστίζει την ελληνική τηλεόραση: «Ο Αντώνης είναι 30 ετών, από την Κρήτη, γεννημένος στο Λονδίνο. Αντώνη, μήπως μπέρδεψες το Big Ben με το Big Brother; “Είναι κοπέλι κρητικό και είναι και bartender, με gay δεν κάνει ούτε χωριό γιατί τον πιάνει temper”!».

aπό τον κωστη παπαϊωαννου

Η Δικαιοσύνη πρέπει, λέγεται, να είναι τυφλή. Όχι όμως αμνήμων. Η Δικαιοσύνη έχει συνέχεια, άρα οφείλει να έχει θεσμική μνήμη. Αυτή την ιστορική στιγμή δεν συναντιέται μόνο με το νεοναζιστικό μόρφωμα. Αναπόφευκτα συναντιέται και με ό,τι συνιστά τη στάση της δημοκρατίας της ύστερης Μεταπολίτευσης απέναντί του.

αμυνόμενη δημοκρατία κάθισε τους νεοναζί στο σκαμνί μετά τη δολοφονία Φύσσα. Η κατακραυγή για την παγιωμένη ατιμωρησία ξεχείλισε. Οι απρόθυμες ως τότε Αρχές επιτέλους αντέδρασαν. Έτσι, φτάσαμε στη μεγαλύτερη δίκη νεοναζί στην ιστορία της Ευρώπης. Επί πεντέμισι χρόνια η δημοκρατία παραστάθηκε στο δικαστήριο, ήταν καθημερινά δίπλα στους συγγενείς των θυμάτων, δίπλα στη Μάγδα Φύσσα, στον Χαντίμ Χουσεΐν, πατέρα του Σαχζάτ Λουκμάν. Δίπλα στους τραυματισμένους αλιεργάτες και συνδικαλιστές. Η δημοκρατία θα παρίσταται και θα ακούει με προσοχή και την ώρα που θα ανακοινώνεται η απόφαση. Το δικαστήριο θα σταθμίσει προσεκτικά τα πλούσια στοιχεία που παρουσιάστηκαν ενώπιόν του. Οι κατηγορούμενοι δεν δικάζονται για τις απεχθείς ιδέες τους. Για τη συμμετοχή τους σε βαριά αδικήματα του ποινικού δικαίου θα τους κρίνει η Δικαιοσύνη. Με νηφαλιότητα και απροκατάληπτα. Η ως τώρα διαδικασία συνηγορεί σε αυτό. Η Δικαιοσύνη πρέπει, λέγεται, να είναι τυφλή. Όχι όμως αμνήμων. Η Δικαιοσύνη έχει συνέχεια, άρα οφείλει να έχει θεσμική μνήμη. Αυτή την ιστορική στιγμή δεν συναντιέται μόνο με το νεοναζιστικό μόρφωμα. Αναπόφευκτα συναντιέται και με ό,τι συνιστά τη στάση της δημοκρατίας της ύστερης Μεταπολίτευσης απέναντί του. Να γιατί είναι τεράστιο το βάρος που φέρει αυτό το δικαστήριο. Όσα διερευνά σήμερα είναι συνέχεια και αποτέλεσμα όσων δεν διερευνήθηκαν επί πολλά χρόνια πριν από αυτό. Όσα διερευνά συναρτώνται με την προηγηθείσα μακρά θεσμική αμεριμνησία και ανεκτικότητα (από κάποιους και εφεκτικότητα) έναντι του νεοναζιστικού μορφώματος. Η Δικαιοσύνη γνωρίζει και θυμάται. Δεν συναντιέται πρώτη φορά με την οργανωμένη βία της Χρυσής Αυγής. Το 1998 ψηλάφισε την εγκληματική της δράση στη δολοφονική επίθεση έξω από τα δικαστήρια της Ευελπίδων. Φορέας της μνήμης η σημερινή πρόεδρος του δικαστηρίου: ανακρίτρια τότε, είχε πάρει κατάθεση στον θάλαμο του Ιατρικού Κέντρου από τον Δημήτρη Κουσουρή, σακατεμένο από τα χτυπήματα των χρυσαυγιτών στο κεφάλι. Η Δικαιοσύνη γνωρίζει και θυμάται. Το 2009 η δικαστική απόφαση στη δίκη Περίανδρου αναγνώριζε ότι το έγκλημα έγινε από δεκαμελή φάλαγγα της Χρυσής Αυγής, από δράστες που ενήργησαν έχοντας αποφασίσει να τελέσουν το κακούργημα της ανθρωποκτονίας με πρόθεση. Από το 2009, απόφαση ανώτερου δικαστηρίου στοιχειοθετούσε τη σχέση της οργάνωσης με τα τάγματα εφόδου που στοχοποίησαν το θύμα ως κατεξοχήν εχθρό της εθνικιστικής τους ιδεολογίας. Δηλαδή η Δικαιοσύνη είπε αυτό που φωνάζουμε χρόνια: οι χρυσαυγίτες εγκληματούν οργανωμένα επειδή ακριβώς είναι χρυσαυγίτες. Με τις βίαιες πράξεις δεν παρεκκλίνουν από την οργάνωση, την υπηρετούν ακόμα περισσότερο. Για τη Χρυσή Αυγή η βία δεν ήταν απλώς το μέσον αλλά ο ίδιος ο σκοπός της δράσης της. Ακολούθησαν πολλά χαμένα χρόνια μέχρι να αξιοποιηθεί το άρθρο 187 του Ποινικού Κώδικα για τις εγκληματικές οργανώσεις. Στο μεταξύ, η αστυνομία επιδείκνυε εξόφθαλμη απροθυμία να διερευνήσει το ρατσιστικό κίνητρο των επιθέσεων. Σε πολλές περιπτώσεις ακραίας οργανωμένης βίας δεν αναζητήθηκε ούτε ο ομφάλιος λώρος των δραστών με την οργάνωση. Προσφέρθηκε άπλετος χώρος και χρόνος στο δίκτυο οργανωμένης βίας που απλωνόταν στη χώρα. Η ατιμωρησία τούς αποχαλίνωσε. Πόσες επιθέσεις, πόσα θύματα, πόσος πόνος, πόσος φόβος, επειδή δεν χρησιμοποίησε η συντεταγμένη πολιτεία τα όπλα της εναντίον της εγκληματικής βίας της Χρυσής Αυγής; Ευελπιστούμε ότι η Δικαιοσύνη θα φανεί τώρα μνήμων της Ιστορίας, κάτι που δεν είδαμε στην εισαγγελική πρόταση. Γιατί η Δικαιοσύνη γνωρίζει ότι μετά την εξάρθρωση της ηγετικής ομάδας και την έναρξη της ποινικής διαδικασίας οι επιθέσεις των ταγμάτων εφόδου έπεσαν κατακόρυφα. Γνωρίζει ότι λάθη και παραλείψεις του παρελθόντος, λάθη θεσμικά, παιχνίδια πολιτικά, αδράνειες κοινωνίας και θεσμών, επέτρεψαν να συμβεί το ανήκουστο: μια εγκληματική οργάνωση ενδύθηκε τον μανδύα πολιτικού κόμματος και απολάμβανε προνόμια και πόρους του δημοκρατικού πολιτεύματος για να το πολεμάει. Αποκορύφωμα του αυτοεξευτελισμού της δημοκρατίας ήταν οι κρυφές συνομιλίες του γενικού γραμματέα της κυβέρνησης Σαμαρά, Μπαλτάκου, με τους υπόδικους νεοναζί. Φυσικά, δεν είναι ευθύνη και δουλειά της Δικαιοσύνης να θεραπεύει συνολικά ελλείμματα και αβελτηρίες της πολιτικής τάξης, των Αρχών, των ΜΜΕ, των κοινωνικών φορέων. Και να ήθελε, δεν μπορεί να κάνει κάτι τέτοιο. Μπορεί όμως η δικαστική απόφαση πρώτα να σώσει την τιμή της ίδιας της Δικαιοσύνης. Μετά να αποτελέσει τομή στην αντιμετώπιση της ρατσιστικής και νεοναζιστικής βίας. Και, τέλος, να στείλει ένα ηχηρό μήνυμα σε όλους να αναλάβουν τις ευθύνες τους. Γιατί ο κίνδυνος δεν έχει εκλείψει. Έχει μια μοναδική ευκαιρία η ελληνική Δικαιοσύνη. Τώρα και ξέρει και μπορεί.

10.9.20 – lifo

17

talk town

ΑΘΗΝΑΙΟΣ ΟΜΗΡΟΣ

Τα όρια του διαλόγου με την Τουρκία του Ερντογάν Οι φανατικοί οπαδοί του διαλόγου υποπίπτουν σε αναλυτικά λάθη, τα οποία θα ήταν χρήσιμο να αναδειχθούν, όχι για να αποδυναμωθεί η προοπτική του διαλόγου αλλά για να επισημανθούν τα όριά του και να καταστούν σαφείς οι ρεαλισμοί που επιβάλλει η συνολική κατάσταση.

α π ό τον δ η μήτρη π. σ ωτη ρόπουλο αθώς η τουρκική προκλητικότητα γνωρίζει νέα έξαρση τους τελευταίους μήνες, είναι όλο και περισσότερες οι φωνές στην ελληνική πλευρά που ζητούν διάλογο με τη γείτονα και το ερντογανικό καθεστώς. Από μόνο του το αίτημα, ως καταστατική αρχή και ξεκομμένο από την πραγματικότητα, είναι σωστό φυσικά. Η Ελλάδα είναι ένα κράτος-μέλος της Ε.Ε. που σέβεται το διεθνές δίκαιο και τους ειρηνικούς τρόπους επίλυσης των διακρατικών διαφορών, και άλλωστε δεν υπάρχει αυτήν τη στιγμή ουδείς σοβαρός άνθρωπος στη συμπολίτευση ή την αντιπολίτευση που να πιστεύει ότι η στρατιωτική σύγκρουση θα ήταν προσφορότερος τρόπος για να ξεκαθαριστούν οι ελληνοτουρκικές διαφορές. Έτσι κι αλλιώς, η ίδια η δυναμική των πραγμάτων και οι πιέσεις της διεθνούς κοινότητας δείχνουν ότι είναι πολύ πιθανό να οδηγηθούν πράγματι οι δύο πλευρές σε συνομιλίες, αν και είναι ασαφές με τι όρους, σε τι πλαίσιο και με ποια ατζέντα – κάτι, πάντως, πολύ σημαντικό για την κατάληξη του διαλόγου. Ωστόσο, οι φανατικοί οπαδοί του διαλόγου υποπίπτουν σε αναλυτικά λάθη, τα οποία θα ήταν χρήσιμο να αναδειχθούν, όχι για να αποδυναμωθεί η προοπτική του διαλόγου αλλά για να επισημανθούν τα όριά του και να καταστούν σαφείς οι ρεαλισμοί που επιβάλλει η συνολική κατάσταση. Το πρώτο τους λάθος είναι ότι εκκινούν από ιδεολογική βάση, εκείνη του αντιεθνικισμού. Θεωρούν δηλαδή ότι η ελληνική πολιτική κουλτούρα είναι τόσο βαθιά εμποτισμένη με το εθνικιστικό πάθος, που δεν της επιτρέπεται να κάνει τις αναγκαίες υποχωρήσεις έναντι των ενδεχόμενων «δίκαιων» τουρκικών διεκδικήσεων. Κάνουν, έτσι, ένα λάθος αντίστοιχο με των εθνικιστών, η κρίση των οποίων θολώνει επίσης εξαιτίας της ιδεολογίας. Όπως εκείνοι δεν δέχονται κανένα δίκαιο πάνω από το εθνικό, έτσι και οι τελευταίοι είναι έτοιμοι, ελαφρά τη καρδία, να θεωρήσουν τουρκικό δίκαιο οτιδήποτε θα διαπαιδαγωγούσε, υποτίθεται, τους Έλληνες στον αντιεθνικισμό. Να υπενθυμίσουμε ωστόσο ότι ο σημερινός υπουργός Εξωτερικών, ο Νίκος Δένδιας, θεωρείται από τους πλέον μετριοπαθείς πολιτικούς της ΝΔ, με δεδηλωμένη τη μετριοπαθή του στάση ακόμη και έναντι της Συμφωνίας των Πρεσπών που υπεγράφη από την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ, ενώ συνολικά η ρητορική της σημερινής κυβέρνησης, αλλά και της αξιωματικής αντιπολίτευσης, όλο αυτό το διάστημα παραμένει εξόχως μετρημένη. Αντιθέτως, όποιος παρακολουθεί τη ρητορική της τουρκικής κυβέρνησης, ιδίως του ίδιου του Προέδρου Ερντογάν, θα διαπιστώσει καθημερινές απειλές κατά της Ελλάδας, που αντιβαίνουν σε κάθε έννοια σεβασμού του διεθνούς δικαίου. Το επισημαίνει άλλωστε σε πρόσφατο άρθρο του στα «Νέα» και ο έγκριτος διεθνολόγος Χρ. Ροζάκης, που δεν θα μπορούσε προφανώς να κατηγορηθεί ως τουρκοφάγος. Υπό αυτή την έννοια, η τήρηση ίσων αποστάσεων, όταν η ακραία στάση της μιας πλευράς καταδικάζεται απ’ όλο τον δυτικό κόσμο, δεν μπορεί να είναι βάσιμη, ακόμα κι αν έχει τις πιο αγαθές προθέσεις. Ο άγριος και επιθετικός εθνικισμός, πολιτικά και στρατιωτικά, εκφράζεται σήμερα από την Τουρκία και όχι από την Ελλάδα και αυτό πρέπει να είναι το σημείο εκκίνησης της όποιας ανάλυσης, ακόμα και της πλέον συναινετικής. Το άλλο πρόβλημα της θέσης αυτής συνίσταται στο ότι σπανίως αναφέρεται στον τύπο του πολιτικού καθεστώτος που έχει σήμερα η Τουρκία και με το οποίο καλούμαστε να κάτσουμε στο ίδιο τραπέζι. Τα κράτη λειτουργούν μεν με συνέχειες στην εξωτερική τους πολιτική, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι μένουν ανεπηρέαστα από το ποιος τα κυβερνά, με ποια ιδεολογία και τι στοχεύσεις. Στην Τουρκία, ιδίως μετά την απόπειρα πραξικοπήματος των κεμαλιστών το 2016, έχει εδραιωθεί ένα ημιδικτατορικό καθεστώς με ισχυρό προσωποπαγή (και οικογενειοκρατικό) χαρακτήρα, το οποίο μάλιστα, αν κρίνουμε

18 lifo – 10.9.20

από τις τελευταίες αποφάσεις προσωπικά του Ερντογάν για τη μετατροπή της Αγίας Σοφίας σε τζαμί, τείνει να αποκτήσει θεοκρατικό χαρακτήρα. Με άλλα λόγια, το ερντογανικό καθεστώς υπονομεύει με ποικίλους τρόπους τις δημοκρατικές ελευθερίες, διώκοντας με φυλάκιση, περιθωριοποίηση κ.λπ. τους επικριτές του, την ίδια στιγμή που απεργάζεται την ισλαμοποίηση του κράτους το οποίο ίδρυσε με δυτικά, κοσμικά πρότυπα ο Κεμάλ Ατατούρκ πριν από έναν αιώνα. Το πόση σημασία έχει σε έναν διάλογο με τους γείτονές σου να έχεις απέναντί σου έναν δημοκρατικό ηγέτη με συναφή κουλτούρα, αξιοπιστία και αυτοσυγκράτηση ή, αντίθετα, έναν ανεξέλεγκτο (εκλεγμένο) δικτάτορα μπορεί κανείς να το αντιληφθεί π.χ. και από το γεγονός ότι ήταν η χούντα του Ιωαννίδη το 1974 εκείνη που επεξεργάστηκε το καταστροφικό σχέδιο της ανατροπής του Μακάριου, προσφέροντας το πάτημα για την τουρκική εισβολή και την κατοχή έκτοτε της μισής Κύπρου. Αλλά της ανάλυσης αυτής διαφεύγει ακόμα μία παράμετρος, η γεωπολιτική. Η Τουρκία του Ερντογάν δεν έχει καμία σχέση με εκείνη 15-20 χρόνια πριν, όταν αισθανόταν να δεσμεύεται ακόμη από την ενταξιακή της προοπτική στην Ε.Ε. Η εγκατάλειψη της προοπτικής αυτής, μαζί με την αλλαγή της στρατηγικής του Ερντογάν, ο οποίος ιδίως την τελευταία δεκαετία επιδιώκει να εμφανίσει την Τουρκία ως την ηγετική δύναμη του σουνιτικού Ισλάμ, με έντονη μάλιστα αντισιωνιστική και φιλοπαλαιστινιακή ρητορική, αλλάζει πλήρως όσα πιστεύαμε για την Τουρκία δύο δεκαετίες πριν. Πρόκειται, δε, για μια στρατηγική που ενισχύθηκε το τελευταίο διάστημα ελέω Τραμπ και της μερικής αμερικανικής απουσίας από την περιοχή. Εκμεταλλευόμενος το κενό αυτό (μάλιστα πριν από μια ενδεχόμενη αλλαγή Προέδρου στις ΗΠΑ) και διαθέτοντας το ισχυρό εργαλείο πίεσης του προσφυγικού, που φοβίζει ιδίως τη Γερμανία, το ερντογανικό καθεστώς θεωρεί ότι είναι κατάλληλη η ευκαιρία για την «αναθεώρηση της Συνθήκης των Σεβρών», όπως το θέτει ξεκάθαρα, δηλαδή για μια συνολική επαναδιαπραγμάτευση των όποιων διαφορών στο Αιγαίο και στη νοτιοανατολική Μεσόγειο. Ποιος είναι εδώ ο τακτικισμός: όπου θεωρεί ότι μπορεί να αποκομίσει κέρδη μέσα από απευθείας συνομιλίες (και ίσως παραπομπή στη Χάγη) και την εν γένει πίεση της Γερμανίας για συμβιβασμό, θα ποντάρει στον διάλογο και στο διεθνές δίκαιο. Όπου, πάλι, πιστεύει ότι είναι προσφορότερη η στρατιωτική πίεση και η εργαλειοποίηση των προσφύγων, όπως έκανε στη συνοριακή γραμμή του Έβρου στις αρχές της χρονιάς, δεν θα διστάσει να αμφισβητήσει και τα χερσαία σύνορα της Ελλάδας, που είναι και σύνορα της Ε.Ε. (έχει τη σημασία της, αν ισχύει, η είδηση ότι ο τουρκικός στρατός μετακινεί εκεί αυτές τις μέρες σαράντα τεθωρακισμένα). Η διττή αυτή τακτική δείχνει και τα όρια της αξιοπιστίας του Ερντογάν. Δείχνει, επίσης, και τι μπορούμε ρεαλιστικά να περιμένουμε από τον διάλογο, ασχέτως του αν είναι πράγματι αναγκαίο και υποχρεωτικό να γίνει, για πολλούς λόγους. Την ατζέντα θα τη συμφωνήσει η ελληνική διπλωματία –η τεχνογνωσία της οποίας δεν πρέπει καθόλου να υποτιμάται–, αλλά σε κάθε περίπτωση θα πρέπει να καταστεί σαφές ότι, όποια κατάληξη κι αν έχει, ο διάλογος αυτός δεν πρόκειται να λύσει το σύνολο των προβλημάτων μας με την Τουρκία. Η αποτελεσματικότητά του θα είναι μερική, επισφαλής και μάλλον βραχύβια, όσο η ερντογανική Τουρκία έχει τις ηγεμονικές φιλοδοξίες που περιγράψαμε στην περιοχή. Και απέναντι σε αυτήν τη διαρκή πρόκληση, λύση δεν είναι ούτε οι εθνικιστικές πομφόλυγες ούτε ο αντιεθνικιστικός ταυτοτισμός, αλλά μόνο η πολιτική, στρατιωτική και οικονομική ενίσχυση του ειδικού βάρους της χώρας στην Ε.Ε., στο ΝΑΤΟ και γενικώς στον σύγχρονο δυτικό κόσμο, και η καλή διακυβέρνησή της από σοβαρές και υπεύθυνες ηγεσίες.

Η δυναμική των πραγμάτων και οι πιέσεις της διεθνούς κοινότητας δείχνουν ότι είναι πολύ πιθανό να οδηγηθούν πράγματι οι δύο πλευρές σε συνομιλίες, αν και είναι ασαφές με τι όρους, σε τι πλαίσιο και με ποια ατζέντα – κάτι, πάντως, πολύ σημαντικό για την κατάληξη του διαλόγου.

συνε ν τ ευ ξ η: βασι λ ι κη σι ου τ η, φωτ ο γ ραφι εσ: π αρι ς ταβ ιτ ι α ν

νεα σχολικη χρονια

Η Νίκη Κεραμέως απαντά σε όλα Λίγο πριν από την έναρξη μιας δύσκολης σχολικής χρονιάς σε συνθήκες πανδημίας, η υπουργός Παιδείας απαντά σε όλα τα «καυτά» ερωτήματα.

Το αίτημα για διά ζώσης συνέντευξη με την υπουργό Παιδείας Νίκη Κεραμέως ήταν σε εκκρεμότητα εδώ και αρκετούς μήνες, πολύ πριν από την πανδημία. Το ραντεβού όμως κλείστηκε τώρα, λίγες μέρες προτού ανοίξουν τα σχολεία, με το υπουργείο Παιδείας σε κατάσταση εντατικών προετοιμασιών, καθώς έχει να διευθετήσει όχι μόνο τα συνήθη και πολλά προβλήματα αυτής της περιόδου αλλά και την έγκαιρη προετοιμασία για τις συνθήκες πανδημίας, μέσα στις οποίες θα ξεκινήσει φέτος η εκπαιδευτική διαδικασία. Σκοπός της συνέντευξης, λοιπόν, σε αυτήν τη συγκυρία δεν ήταν μόνο να γνωρίσουμε λίγο παραπάνω τη Νίκη Κεραμέως αλλά και να μάθουμε αν τα σχολεία είναι έτοιμα για τις ιδιαίτερες συνθήκες στις οποίες θα λειτουργήσουν φέτος. Όσο για την εμβάθυνση και την κάλυψη όλων όσα

θέλαμε να ρωτήσουμε ούτε λόγος, αφού ο χρόνος που είχαμε ήταν μόλις μία ώρα και μέσα σε αυτήν έπρεπε να χωρέσουμε όσα προλαβαίναμε. Και δεν τα προλάβαμε όλα. Έμειναν πολλά ερωτήματα αναπάντητα, τα οποία ελπίζουμε να τεθούν μια επόμενη φορά.

— Ποιες είναι οι βασικές ιδεολογικές διαφορές που σας χωρίζουν από την αξιωματική αντιπολίτευση, ειδικά από τους προηγούμενους υπουργούς Παιδείας; Υπάρχει μια θεμελιώδης διαφορά σχετικά με τα ιδανικά στην παιδεία. Η προηγούμενη κυβέρνηση έδειχνε προς την κατεύθυνση της ήσσονος προσπάθειας, εμείς, αντιθέτως, θέλουμε να επιβραβεύσουμε την προσπάθεια.

— Δεν μιλούσε για πολιτική ήσσονος προσπάθειας ο ΣΥΡΙΖΑ, αλλά για ισότητα. Η εξίσωση προς τα κάτω, η κατάργηση εν τοις πράγμασι πολλών πρότυπων σχολείων, δεν προωθεί την ισότητα.

10.9.20 – lifo

19

talk town — Όταν υπάρχουν ιδιωτικά σχολεία, πώς μπορεί να υπάρχει ισότητα στην παιδεία; Αν θεωρούνται ελιτίστικα τα δημόσια πρότυπα, δεν είναι ελιτίστικα τα ιδιωτικά; Τα ιδιωτικά σχολεία προβλέπονται από το Σύνταγμα και είναι ένα βασικό δικαίωμα γονεϊκής επιλογής. Ο γονέας μπορεί να επιλέξει ό,τι θέλει…

— … αν έχει την οικονομική δυνατότητα. Προφανώς. Για εμάς, ωστόσο, είναι πολύ σημαντικό με τα πρότυπα και τα πειραματικά να δημιουργήσουμε νησίδες αριστείας και καινοτομίας που θα τραβήξουν όλα τα δημόσια σχολεία προς τα πάνω.

— Ένας από τους πυλώνες του προεκλογικού προγράμματος της Νέας Δημοκρατίας για την παιδεία ήταν η αναβάθμιση των πρότυπων και πειραματικών σχολείων και η διεύρυνση του θεσμού. Παρ’ όλα αυτά, γιατί μόλις τον Ιούνιο του 2020 ήρθε η αντίστοιχη νομοθετική ρύθμιση για τον θεσμό και τον Ιούλιο προκηρύχθηκαν οι θέσεις των εκπαιδευτικών για τη στελέχωση των σχολείων; Ήταν να περάσει τον Φεβρουάριο, όμως ήρθε η πανδημία και έκλεισε η Βουλή. Ήταν πολύ σημαντικό για εμάς να μην αφήσουμε τη χρονιά να περάσει, παρά την πανδημία. Και μολονότι ήταν δύσκολο να περάσει τον Ιούνιο –και δεν σας κρύβω ότι υπήρχε ένας ενδοιασμός αν, ψηφίζοντάς την τον Ιούνιο, θα βάζαμε εξετάσεις εισαγωγής–, ήταν πολύ σημαντικό να μην κάνουμε εκπτώσεις.

— Είστε ικανοποιημένη από το ενδιαφέρον που έδειξαν οι εκπαιδευτικοί για τη στελέχωση αυτών των σχολείων; Γιατί δεν καλύφθηκαν όλες οι θέσεις; Θέλαμε να κάνουμε τη μεγάλη αλλαγή στα πρότυπα και πειραματικά από την πρώτη χρονιά. Εξαιτίας της πανδημίας και του χρόνου που εν τέλει ψηφίστηκε το νομοσχέδιο, δεν δόθηκε η δυνατότητα σε όσους εκπαιδευτικούς θα θέλαμε να δραστηριοποιηθούν, να δηλώσουν συμμετοχή, να πάρουν τις αποφάσεις τους κ.ο.κ. Εφεξής θα βγει μια δημόσια πρόσκληση για όσα δημόσια σχολεία επιθυμούν να μετατραπούν σε πρότυπα και πειραματικά. Προχωράει τώρα και η αξιολόγηση στα πρότυπα και πειραματικά σχολεία.

— Έχετε θεσμοθετήσει και ανακοινώσει ήδη την αξιολόγηση των εκπαιδευτικών στα πρότυπα και πειραματικά σχολεία. Θεωρείτε ότι από μόνη της η αξιολόγηση των εκπαιδευτικών, μαζί με τις εξετάσεις εισαγωγής των μαθητών, αρκούν για την αναβάθμιση των σχολείων, και μάλιστα χωρίς αυτά να είναι στελεχωμένα με διευθυντές αντίστοιχων προσόντων και χωρίς κανένα προβλεπόμενο κίνητρο για τους εκπαιδευτικούς; Ένας νόμος που επίσης παρουσιάστηκε τον Φεβρουάριο έχει να κάνει με τις δομές και τη στελέχωσή τους και εκεί προβλέπεται η αξιολόγηση των διευθυντών όλων των σχολείων, άρα και αυτό θα δρομολογηθεί το αμέσως επόμενο διάστημα. Το θέμα των κινήτρων το εξετάζουμε. Σε επόμενη νομοθετική ρύθμιση ίσως υπάρξει κάτι επ’ αυτού. Προφανώς είναι πολλές οι ενέργειες που χρειάζεται να γίνουν ακόμα για να αναβαθμιστούν τα πρότυπα σχολεία.

— Μα όλα αυτά τα χρόνια, τα πειραματικά γυμνάσια και λύκεια, για παράδειγμα, δεν είχαν καθόλου χαρακτήρα πειραματικού σχολείου, ούτε εφάρμοζαν καινοτόμες μεθόδους. Θα φροντίσουμε να υπάρχει καλύτερη σύνδεση των πειραματικών με τα πανεπιστήμια και θα δούμε πώς θα μπορέσει αυτή η σύνδεση να είναι προς όφελος της μαθητικής κοινότητας. Πρώτο μας μέλημα, ωστόσο, είναι τα δημόσια σχολεία και πώς θα τα αναβαθμίσουμε συνολικά.

— Θα προχωρήσετε άμεσα στη διεύρυνση του θεσμού, όπως έχετε ανακοινώσει; Ο σχεδιασμός είναι η επόμενη σχολική χρονιά να μας βρει με πολύ περισσότερα πρότυπα και πειραματικά σχολεία.

— Πάντως, ούτε καν ρομποτική δεν υπάρχει στα σχολεία. Αυτό είναι θέμα ομίλων. Σε κάποια υπάρχει. Πλην όμως, τώρα η ρομποτική μπαίνει σε όλα τα σχολεία της χώρας. Έχουν ψηφιστεί τα εργαστήρια δεξιοτήτων που βασίζονται σε τέσσερις άξονες και ένας από αυτούς έχει να κάνει και με τη ρομποτική. Αυτές τις μέρες έχει ξεκινήσει ήδη η επιμόρφωση για τα σχολεία που θα ξεκινήσουν πιλοτικά. Τα εργαστήρια δεξιοτήτων μπαίνουν υποχρεωτικά στο πρόγραμμα. Όπως κάνεις μαθηματικά, γλώσσα, φυσική, ιστορία, με τον ίδιο τρόπο θα κάνεις ρομποτική, εθελοντισμό, σεξουαλική αγωγή.

— Έχουν γίνει προσλήψεις; Ποιος θα διδάξει αυτά τα μαθήματα; Υπάρχουν συγκεκριμένες αναθέσεις που έχουν βγει με υπουργικές αποφάσεις και οι επιμορφώσεις που τρέχουν ήδη.

— Είναι όλα έτοιμα για τη φετινή χρονιά; Δεν θα υπάρχουν ελλείψεις, κενά κ.λπ.; Γιατί πέρσι υπήρχαν κενά σε κάποια σχολεία κατά την έναρξη. Γιατί πέρσι λειτουργήσαμε με βάση τις ρυθμίσεις που είχε νομοθετήσει η προηγούμενη κυβέρνηση. Φέτος οι προσλήψεις εκπαιδευτικών έγιναν πιο νωρίς απ’ όλα τα προηγούμενα χρόνια και θεσμοθετήσαμε επιπλέον ρυθμίσεις: διπλή μοριοδότηση στα δυσπρόσιτα, ρήτρα αποκλεισμού αν κάποιος εκπαιδευτικός επιλέξει τη συγκεκριμένη περιοχή και δεν εμφανιστεί. Εφόσον δεν συντρέχει κάποιος σοβαρός λόγος, δεν μπορεί η τοπική

20 lifo – 10.9.20

κοινωνία, οι μαθητές, να μένουν χωρίς εκπαιδευτικούς.

— Σε κάποιες περιοχές, ωστόσο, π.χ. σε κάποια νησιά, οι εκπαιδευτικοί δεν μπορούν να βρουν καν σπίτια για να μείνουν και τα ενοίκια είναι πολύ υψηλότερα από τις αντικειμενικές οικονομικές δυνατότητές τους. Κοιτάξτε, αυτό είναι ένα χρόνιο πρόβλημα και σε συνεργασία με την τοπική αυτοδιοίκηση προσπαθούμε να δώσουμε λύσεις – το είχαμε κάνει πέρσι στη Σαντορίνη.

— Τι έχει γίνει για την ψηφιακή εξ αποστάσεως εκπαίδευση; Η εξ αποστάσεως διδασκαλία ήταν ένα μεγάλο στοίχημα. Έπρεπε η εκπαιδευτική κοινότητα συνολικά, μέσα σε λίγα εικοσιτετράωρα, να προσαρμόσει όλη την εκπαιδευτική διαδικασία. Φυσικά, υπήρχαν πάρα πολλές δυσκολίες, πάσης φύσεως. Παρ’ όλα αυτά, η εκπαιδευτική κοινότητα, χάρη και στο μεράκι και στο φιλότιμο των εκπαιδευτικών, έκανε άλματα. Προφανώς, υπήρχαν δομές που ανταποκρίθηκαν καλύτερα από άλλες και υπήρχαν και εγγενείς δυσκολίες, ειδικά στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση, γι’ αυτό δώσαμε βάρος και στην εκπαιδευτική τηλεόραση. Φτιάξαμε ομάδες υποστήριξης, οι οποίες αποτελούνταν από τον διευθυντή του σχολείου και έναν-δυο καθηγητές Πληροφορικής, οι οποίοι λειτουργούσαν ως επιμορφωτές για όλους τους υπολοίπους. Έκτοτε έχει «τρέξει» το Ινστιτούτο Εκπαιδευτικής Πολιτικής δύο σεμινάρια για την εξ αποστάσεως διδασκαλία, τα οποία έχουν παρακολουθήσει πάρα πολλοί εκπαιδευτικοί, και ταυτόχρονα «τρέχει» και τώρα ένα ταχύρρυθμο για την εξ αποστάσεως εκπαίδευση.

— Τα σεμινάρια για τους εκπαιδευτικούς είναι υποχρεωτικά ή προαιρετικά; Προαιρετικά για την ώρα, αλλά μελετάμε την ολική αναμόρφωση του θεσμού των επιμορφώσεων.

— Άρα δεν επιμορφώσατε όλους τους εκπαιδευτικούς. Και την προηγούμενη φορά υπήρχαν πολλοί εκπαιδευτικοί που έλεγαν ότι είχαν δυσκολίες. Πράγματι, η εικόνα δεν ήταν ομοιογενής. Σαφώς υπήρξαν διαφορές στην εφαρμογή, και στα σχολεία και στα πανεπιστήμια. Η επίδραση της πανδημίας στην εκπαίδευση παγκοσμίως ήταν τεράστια και όλοι κλήθηκαν να προσαρμοστούν σε πολύ δύσκολες συνθήκες. Υπάρχουν εκπαιδευτικοί που είχαν μεγαλύτερη εξοικείωση με τα νέα μέσα και άλλοι που δεν είχαν. Για εμάς είναι πολύ σημαντικό να δώσουμε τη δυνατότητα να επιμορφωθούν όλοι και μέσα από τα εργαλεία που δίνουν οι πλατφόρμες να έχουμε την καλύτερη ποιότητα μαθήματος.

— Και στα πανεπιστήμια, σε κάποιες περιπτώσεις, τα εξ αποστάσεως μαθήματα που έγιναν είχαν προβλήματα, με αποτέλεσμα πολλοί φοιτητές να είναι σαν να έχασαν τα μαθήματα αυτά. Στο κομμάτι των πανεπιστημίων έχουμε προσφέρει από την πρώτη στιγμή δύο υπερσύγχρονες πλατφόρμες της Google και της Microsoft, δωρεά προς το ελληνικό Δημόσιο, προκειμένου να χρησιμοποιηθούν από τα πανεπιστήμια, εφόσον το επιθυμούν. Δεν τις αξιοποίησαν όλοι. Στα σχολεία έχουμε την πλατφόρμα της Cisco, κι αυτή δωρεάν. Σήμερα έχουμε προκρίνει να βρεθούν ο μαθητής και ο φοιτητής στον φυσικό τους χώρο, σύμφωνα με τη διεθνή τάση, με αυξημένα μέτρα προστασίας και πρόληψης φυσικά, και με την κάλυψη της τηλεκπαίδευσης, όπου και όταν η ανάγκη αυτή εμφανίζεται.

— Με τις ευπαθείς ομάδες εκπαιδευτικών και μαθητών τι θα γίνει; Και για τις δύο περιπτώσεις θα υπάρχει η τηλεκπαίδευση και θα είναι υποχρεωτική. Υπάρχει διάταξη που έχει περάσει προς αυτή την κατεύθυνση. Και υπάρχει και η επιλογή της δημιουργίας διαδικτυακών τμημάτων. Αν σε μια περιφέρεια π.χ. λείπουν 300 μαθητές της Γ’ Λυκείου, θα δημιουργηθούν διαδικτυακά τμήματα, είτε με τους εκπαιδευτικούς που θα είναι σπίτι, γιατί ανήκουν σε κάποια ομάδα υψηλού κινδύνου, είτε με εκπαιδευτικούς που θα προσληφθούν με τρίμηνες συμβάσεις για την περίοδο αυτήν.

— Με τις απουσίες στα γυμνάσια και στα λύκεια έχετε σκεφτεί να είστε πιο χαλαροί αυτή την περίοδο της πανδημίας; Είναι κάτι που συζητήσαμε πάρα πολύ με τους ειδικούς, που ομόφωνα συμφώνησαν ότι πρέπει να φύγουμε από το πλαίσιο που είχαμε στην πρώτη φάση της πανδημίας. Ο κίνδυνος που ελλοχεύει από τη μακρόχρονη απουσία από την εκπαιδευτική διαδικασία μπορεί να είναι μεγαλύτερος για τα παιδιά από αυτόν του κορωνοϊού. Οι οδηγίες πρέπει να είναι ξεκάθαρες και, φυσικά, όποια παιδιά πρέπει να απουσιάζουν για ιατρικούς λόγους, θα μπορούν να το κάνουν. Η επιτροπή έχει δώσει έναν αναλυτικό κατάλογο για όλες τις ευπαθείς ομάδες. Σε όσα παιδιά ανήκουν σε αυτόν τον κατάλογο δεν θα προσμετρηθούν οι απουσίες και θα υπάρξει τηλεκπαίδευση. Η χαλάρωση στο θέμα των απουσιών έχει νόημα μόνο γι’ αυτούς που πραγματικά δεν πρέπει να πηγαίνουν στο σχολείο για ιατρικούς λόγους. Το σχολείο είναι μέρος της καθημερινότητας των μαθητών και είναι το φυσικό τους περιβάλλον. Είναι πολύ σημαντικό να επανέλθουμε σε μια κανονικότητα σε ό,τι έχει να κάνει με την εκπαιδευτική διαδικασία. Επίσης, τα παιδιά είναι πιο ασφαλή σε ένα πλαίσιο που λειτουργεί με κανόνες απ’ ό,τι όταν

Ο κίνδυνος που ελλοχεύει από τη μακρόχρονη απουσία από την εκπαιδευτική διαδικασία μπορεί να είναι μεγαλύτερος για τα παιδιά από αυτόν του κορωνοϊού. Οι οδηγίες πρέπει να είναι ξεκάθαρες και, φυσικά, όποια παιδιά πρέπει να απουσιάζουν για ιατρικούς λόγους, θα μπορούν να το κάνουν. Η επιτροπή έχει δώσει έναν αναλυτικό κατάλογο για όλες τις ευπαθείς ομάδες.

παίζουν –και εδώ αναφέρομαι στα πιο μικρά παιδιά– στις πλατείες και στους δρόμους.

— Αν, όμως, έχουμε κάποια έξαρση γενική ή σε κάποια σχολεία, δεν θα χρειαστεί να κλείσουν; Βεβαίως, και είμαστε πλήρως προετοιμασμένοι για αυτό. Υπάρχουν τρεις περιπτώσεις στις οποίες θα εφαρμοστεί η τηλεκπαίδευση. Η πρώτη αφορά τους μαθητές που ανήκουν στις ευπαθείς ομάδες ή αυτούς που θα νοσήσουν οι ίδιοι ή κάποιος στο σπίτι τους. Η δεύτερη περίπτωση αφορά την ύπαρξη κρουσμάτων σε κάποιο τμήμα, οπότε θα κλείνει το τμήμα και θα περνάμε στην τηλεκπαίδευση. Η τρίτη περίπτωση αφορά την έξαρση κρουσμάτων σε συγκεκριμένη περιοχή, οπότε θα χρειαστεί να κλείσουν και σχολεία.

— Πώς θα υποστηριχτούν οικονομικά οι ασθενέστεροι για να έχουν ισότιμη πρόσβαση στην εξ αποστάσεως εκπαίδευση; Κάποιες οικογένειες π.χ. έχουν έναν υπολογιστή στο σπίτι και δύο ή περισσότερα παιδιά που ίσως χρειαστεί να κάνουν ταυτόχρονα εξ αποστάσεως μαθήματα. Όταν αναλάβαμε, υπήρχαν 4.500 φορητές συσκευές σε όλα τα σχολεία της χώρας. Μέσα σε πολύ λίγες εβδομάδες ξεπεράσαμε τις 20.000 και ταυτόχρονα δρομολογήσαμε ένα κατεπείγον έτοιμο αίτημα ΕΣΠΑ για να έχουμε συνολικά 70.000 συσκευές. Οι συσκευές αυτές, tablets ή laptops, ανήκουν στη σχολική μονάδα και διατίθενται με απόφαση του διευθυντή σ’ εκείνους που έχουν μεγαλύτερη ανάγκη. Επίσης, έχουμε εξασφαλίσει εκ νέου δωρεάν δεδομένα από τους παρόχους κινητής τηλεφωνίας για οποιαδήποτε πλατφόρμα χρησιμοποιεί το υπουργείο Παιδείας για την τηλεκπαίδευση και θα υπάρχει πάντα η δυνατότητα να συνδεθεί κανείς με την πλατφόρμα και τηλεφωνικά, με αστική χρέωση.

— Προηγουμένως επιχειρηματολογήσατε για την ανάγκη να βρεθούν οι μαθητές στο σχολικό περιβάλλον και στη φυσική τάξη. Γιατί δεν ισχύει αυτό και για τους φοιτητές, που είναι νέοι και η πανδημία τούς στερεί τη ζωή στην πανεπιστημιακή κοινότητα και την παρουσία στα αμφιθέατρα; Εκεί έχουμε δώσει μια ξεκάθαρη οδηγία, ότι οι φοιτητές θα επιστρέψουν στην έδρα, στην πόλη του πανεπιστημίου τους, με βάση το μοντέλο που ακολουθείται στις περισσότερες ευρωπαϊκές πόλεις. Για τις τάξεις με λιγότερους από 50 φοιτητές μπορούν να γίνουν διά ζώσης μαθήματα. Γι’ αυτές με περισσότερους από 50 φοιτητές προκρίνεται η εξ αποστάσεως διδασκαλία. Όλα τα μέτρα που έχουν υιοθετηθεί είναι μετά από συζήτηση για το τι αρμόζει σε κάθε ηλικία και ανάλογα με τον κίνδυνο διασποράς του ιού στη συγκεκριμένη πληθυσμιακή ομάδα.

— Προ πανδημίας –και προφανώς το ίδιο θα συμβαίνει και μετά– υπήρχαν αμφιθέατρα χωρητικότητας 200 ατόμων, στα οποία γινόταν μάθημα με 300 φοιτητές που στοιβάζονταν ο ένας πάνω στον άλλον και κάθονταν ακόμα και στα σκαλάκια. Θα γίνει κάτι γι’ αυτό; Οι επιστήμονες μας λένε, άλλωστε, ότι στο εξής θα πρέπει να ζούμε με τον φόβο των πανδημιών και να αλλάξουμε πολλά. Τα πανεπιστήμια θα πρέπει να έχουν μεγαλύτερο λόγο σε ό,τι αφορά τα του οίκου τους, για παράδειγμα στον καθορισμό του αριθμού των εισακτέων. Επίκειται ένα συνολικό νομοσχέδιο για την τριτοβάθμια εκπαίδευση και πριν από αυτό θα κατατεθεί τώρα ένα νομοσχέδιο για την επαγγελματική εκπαίδευση. Τα συνδέω, γιατί το θεωρώ πολύ σημαντικό να έχεις χτίσει πρώτα την επαγγελματική εκπαίδευση σε νέες βάσεις, για να προχωρήσεις σε αλλαγές και στην τριτοβάθμια εκπαίδευση. Το λέω αυτό και με αφορμή τη μεγάλη συζήτηση που έγινε για τις βάσεις. Ξέρετε, το πιο εύκολο είναι να έρθουμε με μια υπουργική απόφαση και να πούμε ότι μειώνεται ο αριθμός των εισακτέων. Δεν θα ήμασταν εντάξει ως πολιτεία αν το κάναμε αυτό όμως, γιατί θα έπρεπε πρώτα να δώσουμε εναλλακτικές. Γι’ αυτό έχουμε προκρίνει να βάλουμε πρώτα σε νέες βάσεις όλο το σύστημα επαγγελματικής κατάρτισης με ένα νομοσχέδιο που είναι σε διαβούλευση εδώ και αρκετούς μήνες και τώρα τον Σεπτέμβριο οδεύει προς το υπουργικό συμβούλιο. Θα δίνει ουσιαστικές διεξόδους στους νέους. Δεν είναι τυχαίο ότι στην Ελλάδα το 28% των νέων πηγαίνει σε ΕΠ.ΑΛ. και πάνω από 70% στα γενικά λύκεια. Σε άλλες χώρες συμβαίνει ακριβώς το αντίστροφο. Υπάρχουν χώρες, όπως η Γερμανία και η Φινλανδία, όπου τα αντίστοιχα ποσοστά μαθητών που φοιτούν στην

επαγγελματική εκπαίδευση υπερβαίνουν το 60%.

— Φέτος θα αλλάξει κάτι για τους μαθητές που είναι στη Γ’ Λυκείου; Έχουν γίνει ήδη κάποιες αλλαγές. Έχουν μειωθεί οι ομάδες προσανατολισμού. Το θέμα των ελαχίστων βάσεων θα συζητηθεί στο επόμενο νομοσχέδιο. Του χρόνου δεν θα έχουμε το ίδιο φαινόμενο.

— Πώς θα αλλάξει αυτό; Κάντε λίγη υπομονή να ολοκληρώσουμε τη διαβούλευση με τους φορείς.

— Θα εφαρμοστεί φέτος ή του χρόνου αυτό που θα αποφασίσετε; Θα είναι στο νομοσχέδιο που θα ψηφιστεί το επόμενο διάστημα. Τότε θα δούμε όλες τις λεπτομέρειες σ’ εκείνο το νομοθέτημα.

— Στο θέμα της κατάργησης του ασύλου δέχεστε κριτική και από δεξιά και από αριστερά. Από αριστερά επειδή διαφωνούν και από δεξιά γιατί υποστηρίζουν ότι στην πράξη δεν άλλαξε τίποτα. Την προηγούμενη εβδομάδα είχαμε πάει με τον πρωθυπουργό στη Θεσσαλονίκη κι εκεί είχαμε μια πολύ ενδιαφέρουσα συνομιλία με τον πρύτανη του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου, ο οποίος μας εξηγούσε πως έχει αλλάξει πλήρως η λειτουργία του πανεπιστημίου και του campus μετά τη ρύθμιση αυτή, ενός πανεπιστημίου που είχε ζητήματα και με ναρκωτικά και με άλλες έκνομες ενέργειες. Προφανώς, η εφαρμογή στα επιμέρους ακαδημαϊκά ιδρύματα είναι διαφορετική. Στο νομοσχέδιο για την τριτοβάθμια, πάντως, θα υπάρχουν περαιτέρω ρυθμίσεις για κάποια ζητήματα.

— Έχετε πάει ποτέ στην πανεπιστημιούπολη στου Ζωγράφου; Ναι.

— Έχετε δει ότι δεν υπάρχουν ούτε παγκάκια για να καθίσουν οι φοιτητές; Γενικά, το campus είναι εξαιρετικά αφιλόξενο. Γιατί να μην είναι πιο φιλικός ο χώρος για τους φοιτητές; Η περίπτωση που θίγετε είναι ιδιάζουσα, γιατί υπάρχει και ένα πάρκο που είναι στη διάθεση της κοινωνίας γενικότερα. Πρόκειται για ένα ειδικό καθεστώς στου Ζωγράφου. Δεύτερον, προφανώς εναπόκειται στο κάθε ίδρυμα να οργανώσει το ακαδημαϊκό του περιβάλλον. Εμείς, ως πολιτεία, δίνουμε τα εργαλεία. Από κει και πέρα, κάθε ίδρυμα αναλαμβάνει τις δράσεις που θέλει για την αναβάθμιση του περιβάλλοντός του.

— Τα ιδρύματα λένε ότι δεν έχουν χρήματα. Γι’ αυτό δίνουμε –και θα δώσουμε– εργαλεία στα πανεπιστημιακά ιδρύματα, που θα παρέχουν τη δυνατότητα για περισσότερους πόρους.

— Υπάρχουν πολλά κακογραμμένα βιβλία. Θα αλλάξουν; Γίνεται μια τεράστια προσπάθεια αυτήν τη στιγμή για την πλήρη αναμόρφωση 453 προγραμμάτων σπουδών. Έχουν επιλεγεί ήδη όλοι οι συντονιστές.

— Οι πανελλήνιες εξετάσεις εξακολουθούν, όπως και όλο το εκπαιδευτικό σύστημα, να αξιολογούν τους μαθητές κυρίως με βάση την ικανότητά τους στην αποστήθιση, μια δεξιότητα ελάχιστα χρήσιμη ή σημαντική στην εποχή μας. Αντιθέτως, ένα σωρό άλλες σημαντικότερες δεξιότητες δεν λαμβάνονται καν υπόψη. Ποια η γνώμη σας γι’ αυτό; Αυτό αλλάζει ήδη. Η γενική κατεύθυνση που έχουμε δώσει για τα νέα προγράμματα σπουδών είναι αυτή της κριτικής σκέψης, για παράδειγμα να συνδυάζουν ο εκπαιδευτικός και ο μαθητής πολλαπλές πηγές. Είναι μια κουλτούρα που θα αλλάξει. Θα αλλάξει σιγά σιγά αυτή η διαδικασία με τα νέα προγράμματα σπουδών και τα εργαστήρια δεξιοτήτων που σας ανέφερα, τα οποία μπαίνουν στο υποχρεωτικό ωρολόγιο πρόγραμμα με βασικό στόχο να καλλιεργήσουν δεξιότητες. Θα φύγουμε από ένα σχολείο που εστιάζει στη στείρα μετάδοση γνώσεων, για να το εμπλουτίσουμε ακόμη περισσότερο με δεξιότητες. Στον 21ο αιώνα πρέπει να δοθεί ιδιαίτερο βάρος στην καλλιέργεια δεξιοτήτων μέσα από θεματικές όπως ο εθελοντισμός, ο σεβασμός στον άλλον, ο σεβασμός της διαφορετικότητας, η σεξουαλική αγωγή, η περιβαλλοντική συνείδηση.

— Γιατί να μην μπορούν να δίνουν εξετάσεις για διπλώματα ξένων γλωσσών μέσα από τα δημόσια σχολεία οι μαθητές, αφού τις διδάσκονται; Είχαμε πει ότι θα δρομολογήσουμε το πιστοποιητικό πληροφορικής και το πιστοποιητικό ξένων γλωσσών. Το πιστοποιητικό πληροφορικής έχει θεσμοθετηθεί ήδη για το σχολείο και θα ακολουθήσει αυτό για τις ξένες γλώσσες, το οποίο, όπως ξέρετε, υπάρχει ήδη σε κρατικό επίπεδο.

Υπάρχουν τρεις περιπτώσεις στις οποίες θα εφαρμοστεί η τηλεκπαίδευση. Η πρώτη αφορά τους μαθητές που ανήκουν στις ευπαθείς ομάδες ή αυτούς που θα νοσήσουν οι ίδιοι ή κάποιος στο σπίτι τους. Η δεύτερη περίπτωση αφορά την ύπαρξη κρουσμάτων σε κάποιο τμήμα, οπότε θα κλείνει το τμήμα και θα περνάμε στην τηλεκπαίδευση. Η τρίτη περίπτωση αφορά την έξαρση κρουσμάτων σε συγκεκριμένη περιοχή, οπότε θα χρειαστεί να κλείσουν και σχολεία. Διαβάστε ολόκληρη τη συνέντευξη στο lifo.gr.

10.9.20 – lifo

21

talk town

URBAN LAB

Τι αλλάζει στην Αθήνα το φθινόπωρο; ΑΝΑΠΛΑΣΗ ΕΘΝΙΚΟΥ ΚΗΠΟΥ

α π ό τον γ ι άν ν η π α ν ταζόπουλο

Ο Εθνικός Κήπος παραμένει ένας μοναδικός τόπος γαλήνης και μια ζωντανή κληρονομιά της μακρόχρονης αθηναϊκής ιστορίας. Σε μια έκταση που καλύπτει 154.000 τετραγωνικά μέτρα και περιέχει 7.000 δέντρα, 40.000 θάμνους και φυτά που ανήκουν σε 519 είδη και ποικιλίες, θεωρείται ανεκτίμητη πράσινη όαση στην καρδιά της πρωτεύουσας. Έτσι, το επόμενο χρονικό διάστημα –ήδη κάποιες εργασίες έχουν αρχίσει– αναμένεται να μπουν τα συνεργεία του δήμου Αθηναίων για να ξεκινήσουν τα έργα και οι λειτουργικές παρεμβάσεις που θα συμβάλουν στην αισθητική του αναβάθμιση. Η ανάπλαση θα αφορά τη συντήρηση, αποκατάσταση και αναβάθμιση των υποδομών του. Φυσικά, καθ’ όλη τη διάρκεια των έργων θα παραμείνει ανοιχτός και προσβάσιμος για το κοινό. Συγκεκριμένα, οι εργασίες περιλαμβάνουν την ανακατασκευή όλων των διαδρόμων κίνησης των πεζών με χρήση σταθεροποιημένου χωμάτινου δαπέδου, την επισκευή του παραδοσιακού συστήματος ύδρευσης, τη συντήρηση και ανακατασκευή όλων των μεταλλικών κιγκλιδωμάτων των παρτεριών, όπως και των φυλακίων εισόδου με αλλαγή της σκεπής τους. Επιπρόσθετα, αναμένονται τα έργα συντήρησης και συμπλήρωσης του αστικού εξοπλισμού του Κήπου (παγκάκια, παραδοσιακές καρέκλες και κάδοι), η νέα μεταλλική περίφραξη στη ζωολογική συλλογή, νέα δάπεδα ασφαλείας στην παιδική χαρά, καθώς και καινούργιο σύστημα σήμανσης με τη χρήση πινακίδων και χαρτών, ώστε ο επισκέπτης να γνωρίζει ανά πάσα στιγμή σε ποια τοποθεσία βρίσκεται. Παράλληλα, οι νέες παρεμβάσεις θα ενισχύσουν την παρουσία του υδάτινου στοιχείου στις λίμνες, στα σιντριβάνια και στους καταρράκτες του Κήπου. Τέλος, η εγκατάσταση του φωτισμού θα είναι νέας τεχνολογίας και θα καλύπτει όλες τις σύγχρονες προδιαγραφές.

POCKET PARKS Η έλλειψη ελεύθερων χώρων σε πολλές μεγαλουπόλεις, όπως η Αθήνα, έχει οδηγήσει στην άνθηση των υπαίθριων χώρων μικρής κλίμακας. Μετά την παράδοση του πρώτου «πάρκου τσέπης» (pocket park) στην περιοχή της Άνω Κυψέλης, στη συμβολή των οδών Ευδοκίας και Καρτερίας, προβλέπεται να δοθεί ιδιαίτερη έμφαση σε τέτοιου είδους αστικές

22 lifo – 10.9.20

παρεμβάσεις. Σύμφωνα με τον προγραμματισμό του δήμου, θα δημιουργηθούν άλλα δεκαπέντε «πάρκα τσέπης», τα οποία θα κατασκευαστούν εντός των ορίων του δήμου Αθηναίων και ειδικά σε γειτονιές πυκνοκατοικημένες. Συγκεκριμένα, ο δήμος Αθηναίων έχει σκοπό να εκμεταλλευτεί οικόπεδα που ανήκουν στη δικαιοδοσία του και παραμένουν εγκαταλελειμμένα και ανεκμετάλλευτα. Ακολουθώντας το νέο μοντέλο συνεργασίας με δωρητές, στόχο έχει να δημιουργήσει μικρούς τόπους αναψυχής, αποκομίζοντας οικολογικά οφέλη και αναβαθμίζοντας κατ’ αυτόν τον τρόπο περιοχές με πυκνή δόμηση. Το παράδειγμα των «πάρκων τσέπης» κυριαρχεί σε πολλές ευρωπαϊκές πόλεις, διότι είναι ένας πρακτικός τρόπος να απελευθερωθούν δημόσιοι χώροι, να ενισχυθεί η λειτουργικότητα της πόλης και να δοθεί νέα πνοή σε πολλές συνοικίες. Σύμφωνα με ασφαλείς πληροφορίες, το επόμενο pocket park θα γίνει στην περιοχή του Παγκρατίου, σε έκταση περίπου 800 τ.μ., και θα είναι ενταγμένο, όπως και τα υπόλοιπα, στο πρόγραμμα «Υιοθέτησε την πόλη σου». Αυτό σημαίνει ότι οι εργασίες θα πραγματοποιηθούν μέσω δωρεάς, άρα ο δήμος δεν θα επιβαρυνθεί οικονομικά.

ΠΛΑΤΕΙΑ ΘΕΑΤΡΟΥ Ένα από τα ιστορικότερα σημεία της πόλης θα αλλάξει όψη με την υλοποίηση ενός έργου που θα αγγίξει τα 2.500.000 ευρώ και θα αναζωογονήσει το ιστορικό κέντρο. Η πλατεία Θεάτρου είναι τοποθετημένη στον πυρήνα της πρωτεύουσας, αφού βρίσκεται πίσω από το δημαρχείο της Αθήνας. Με την επικαιροποίηση της υφιστάμενης μελέτης εντάσσεται στο ευρύτερο αναπτυξιακό πλάνο του ιστορικού κέντρου της πρωτεύουσας, τονώνοντας το αστικό περιβάλλον. Το νέο πρόσωπο της πλατείας Ομονοίας δημιούργησε ένα ντόμινο επενδυτικών πρωτοβουλιών και επιχειρηματικών δραστηριοτήτων στην ευρύτερη περιοχή. Στη λογική αυτή, η νέα φυσιογνωμία της πλατείας Θεάτρου –το έργο δημοπρατείται μέσα στο φθινόπωρο– στοχεύει στη βελτίωση της ποιότητας ζωής στην πόλη, καθώς και στην αισθητική αναβάθμιση μιας κατεξοχήν υποβαθμισμένης περιοχής. Σε μια περιοχή ιδιαίτερα επιβαρυμένη ως προς τις χρήσεις γης η τοποθέτηση νέων φυτών και στοιχείων αστικού εξοπλισμού θα συνεισφέρει στην ενίσχυση της ζωής του αθηναϊκού εμπορικού τριγώνου. Να

Σύμφωνα με τον προγραμματισμό του δήμου, θα δημιουργηθούν άλλα δεκαπέντε «πάρκα τσέπης», τα οποία θα κατασκευαστούν εντός των ορίων του δήμου Αθηναίων και ειδικά σε γειτονιές πυκνοκατοικημένες.

Στρατηγικές παρεμβάσεις, αξιοποιήσεις εκτάσεων, αναπλάσεις και συμπράξεις δημόσιου και ιδιωτικού τομέα με τη βοήθεια ιδρυμάτων, συλλόγων και σωματείων –και όχι μόνο– είναι κάποιες από τις δράσεις που περιλαμβάνουν τα σχέδια του δήμου Αθηναίων και προβλέπεται να κυριαρχήσουν κατά την έναρξη του δεύτερου έτους της νέας δημοτικής αρχής. Πιο κάτω παραθέτουμε όλες τις πληροφορίες για κάποιες από τις αλλαγές που θα γίνουν το επόμενο χρονικό διάστημα σε συνοικίες και γειτονιές της πόλης.

θυμίσουμε ότι εντός του καλοκαιριού άνοιξε στην περιοχή της πλατείας το ξενοδοχείο Selina Theatrou Athens, ένα κτίριο οκτώ ορόφων και επιφάνειας 4.500 τ.μ., το οποίο διαθέτει συνολικά 100 δωμάτια. Την ίδια στιγμή, πολλές ξενοδοχειακές επιχειρήσεις βρίσκονται στο τελικό στάδιο της ανακατασκευής και λειτουργίας τους, αλλά δεν έχουν ολοκληρωθεί εξαιτίας της πανδημίας του κορωνοϊού.

τεία Ομονοίας). Πλατεία Εργάτη - Τραλλέων & Συρακουσών (Λαμπρινή). Πλατεία Πέτρουλα (Λένορμαν & Αλεξανδρείας). Πλατεία Καραϊσκάκη (κέντρο). Πλατεία Αμερικής. Πλατεία Αττικής - Λιοσίων & Αγορακρίτου. Πλατεία Κουμουνδούρου, Πειραιώς & Κριεζή. Άγιος Νικόλαος - Αχαρνών & Ζερβουδάκη (Αχαρνών).

ΣΙΝΤΡΙΒΑΝΙΑ

Με μια σειρά από έργα και παρεμβάσεις ο δήμος Αθηναίων επιχειρεί να αλλάξει την όψη του λόφου του Λυκαβηττού. Το έργο, προϋπολογισμού 1.500.000 ευρώ, περιλαμβάνει την πιλοτική εφαρμογή καινοτόμων αντιπλημμυρικών τεχνικών, ασφαλτόστρωση με ειδικό υλικό του δρόμου 1.700 μέτρων που διατρέχει τον λόφο και αποκατάσταση της περιπατητικής διαδρομής στα υφιστάμενα μονοπάτια, συνολικού μήκους τριών χιλιομέτρων. Όσον αφορά τα μονοπάτια, προβλέπεται ότι θα συνδέουν επιμέρους σημεία του λόφου της Αθήνας, όπως το Πέτρινο Περίπτερο και την Πράσινη Τέντα, ενώ τμήματα αυτής της διαδρομής θα κατασκευαστούν από υλικό που θα συμβάλει στην αντιπλημμυρική της προστασία.

Σε διαδικασία αποκατάστασης, συντήρησης και επαναλειτουργίας θα μπουν άμεσα 34 παραμελημένα σιντριβάνια. Με πρότυπο το νέο σιντριβάνι στην Ομόνοια, θα ακολουθήσει καθαρισμός και ενίσχυση των ηλεκτρομηχανολογικών και υδραυλικών στοιχείων των 34 σιντριβανιών που βρίσκονται σε κάκιστη κατάσταση για πολύ καιρό. Ειδικότερα, θα γίνουν εργασίες επισκευής και καθαρισμού στους υδατοπίδακες, θα πραγματοποιηθεί αντικατάσταση των σωληνώσεων, επισκευή των μαρμάρινων επιφανειών και των ορατών τμημάτων των σιντριβανιών με ενιαία κλειστά συστήματα αντιβανδαλιστικού τύπου, ώστε να περιοριστούν οι βανδαλισμοί και να αυξηθεί ο χρόνος ζωής τους, ενώ, όσον αφορά τον φωτισμό, οι υπάρχοντες προβολείς θα αντικατασταθούν με νέας τεχνολογίας. Αναλυτικά τα σημεία: Χίλτον (Βασ. Σοφίας & Βασ. Κων/νου, κέντρο). Πνευματικό Κέντρο (Ακαδημίας 50). Βεΐκου & Δημητρακοπούλου. Πλατεία Κοραή (Πυραμίδα). Πανεπιστήμιο-1 (Πανεπιστήμιο Αθηνών, κέντρο). Υμηττού & Ευτυχίδου (Παγκράτι). Πλατεία Ναθαναήλ (Αχαρνών). Πλατεία Κοραή & Σταδίου (κέντρο). Πλατεία Συντάγματος. Πανεπιστήμιο-2 (Πανεπιστήμιο Αθηνών, κέντρο). Πλατεία Βουκουρεστίου. Πλατεία Μαβίλη. Φωκίωνος Νέγρη & Επτανήσου. Πλατεία Ρηγίλλης. Πλατεία Κοτζιά. Φωκίωνος Νέγρη & Αγ. Ζώνης. Πλατεία Μεσολογγίου - Αστυδάμαντος & Ιφικράτους (Παγκράτι). Καταρράκτες Συντάγματος. Πλατεία Κανάρη. Φωκίωνος Νέγρη & Ι. Δροσοπούλου. Πλατεία Μαδρίτης. Πλατεία Αιγύπτου. Πλατεία Ιδρύματος Ερευνών (Βασ. Κων/νου & Ναΐάδων, Παγκράτι). Πλατεία Μεταξουργείου - Λένορμαν & Αχιλλέως. Πλατεία Τρούμαν 1 & 2. ΦΙΞ - Πατησίων - Πατησίων & Καυτατζόγλου (Κάτω Πατήσια). Πλατεία Λαυρίου - Γ’ Σεπτεμβρίου & Χαλκοκονδύλη (πλα-

ΛΟΦΟΣ ΛΥΚΑΒΗΤΤΟΥ

ΑΔΕΣΠΟΤΑ ΖΩΑ Στην περιοχή του Βοτανικού, στη συμβολή των οδών Αγίου Πολυκάρπου και Χαρτεργατών, δημιουργείται ένα σύγχρονο καταφύγιο ζώων που θα φιλοξενεί περίπου 70 ζώα, ενώ άμεση προτεραιότητα αποτελεί και η λειτουργία δημοτικού κτηνιατρείου. Ταυτόχρονα, έχει τεθεί σε εφαρμογή ένα νέο πρόγραμμα που αφορά την προστασία των αδέσποτων ζώων με ταΐστρες τοποθετημένες σε σημεία που υπέδειξαν οι δημότες που φροντίζουν καθημερινά τα αδέσποτα. Οι ταΐστρες για τους σκύλους έχουν αυτόματο πορτάκι, για να μην είναι εκτεθειμένη η τροφή, ενώ αυτές για τις γάτες έχουν πορτάκι που το ανοίγουν οι εθελοντές το απόγευμα και το κλείνουν το πρωί. Τέλος, έχει ξεκινήσει η τοποθέτηση μικρών σπιτιών για γάτες, που φέρουν το λογότυπο του δήμου Αθηναίων και αναγράφουν τα τηλέφωνα της Διεύθυνσης Αστικής Πανίδας. Ήδη υπάρχουν στις περιοχές του Γκύζη και των Αμπελοκήπων, ενώ θα ακολουθήσουν στο Άλσος Παγκρατίου και άλλες γειτονιές της Αθήνας.

Οι εργασίες στον Εθνικό Κήπο περιλαμβάνουν την ανακατασκευή όλων των διαδρόμων κίνησης των πεζών με χρήση σταθεροποιημένου χωμάτινου δαπέδου, την επισκευή του παραδοσιακού συστήματος ύδρευσης, τη συντήρηση και ανακατασκευή όλων των μεταλλικών κιγκλιδωμάτων των παρτεριών, όπως και των φυλακίων εισόδου με αλλαγή της σκεπής τους.

10.9.20 – lifo

23

ΤΗΛΕΟΡΑΣΗ

Η LIFO ΠΈΡΑΣΕ ΜΙΑ ΜΈΡΑ ΣΤΑ ΚΑΠΑ STUDIOS, ΌΠΟΥ ΠΡΑΓΜΑΤΟΠΟΙΟΎΝΤΑΙ ΤΑ ΔΕΚΑΕΤΊΑΣ, ΜΊΛΗΣΕ ΜΕ ΤΟΥΣ ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΈΣ ΚΑΙ ΑΠΟΚΑΛ

π ω ς γυριζετα 24 lifo – 10.9.20

ΑΠΌ ΤΟΝ ΑΛΈΞΑΝΔΡΟ ΔΙΑΚΟΣΆΒΒΑ ΦΩΤΟΓΡΑΦΊΕΣ: STEPHIE GRAPE

ΓΥΡΊΣΜΑΤΑ ΤΟΥ ΠΙΟ ΕΠΙΤΥΧΗΜΈΝΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΎ ΣΊΡΙΑΛ ΤΗΣ ΤΕΛΕΥΤΑΊΑΣ ΎΠΤΕΙ ΌΛΕΣ ΤΙΣ ΕΞΕΛΊΞΕΙΣ ΤΟΥ ΔΕΎΤΕΡΟΥ ΚΎΚΛΟΥ.

αι μ ι α επ ι τ υ χ ι α 10.9.20 – lifo

25

Π ΟΙ ΑΓΡΙΕΣ ΜΕΛΙΣΣΕΣ ΣΕ ΑΡΙΘΜΟΥΣ

2

συνεργεία γυρισμάτων

3

σκηνοθέτες

2

σεναριογράφοι

2

διευθυντές Φωτογραφίας

120

άτομα συνολικά απασχολούνται (ηθοποιοί, συνεργείο, κομπάρσοι)

125

επεισόδια (Α’ κύκλος)

22:00

Νέα ώρα έναρξης

5

μέρες μετάδοσης (Δευτέρα-Παρασκευή)

31,2%*

Μέσος όρος τηλεθέασης Α’ κύκλου (29/9/2019-16/7/2020) στο δυναμικό κοινό (18-54)

7

μονάδες μπροστά από τον ανταγωνισμό

1.500.000

περίπου σταθεροί τηλεθεατές

40,6%*

Μερίδιο τηλεθέασης σε επιμέρους γυναικείο κοινό

26,8%*

Μέγιστο μερίδιο τηλεθέασης στο ανδρικό κοινό *στοιχεία nielsen

26 lifo – 10.9.20

έρυσι τέτοιον καιρό οι «Άγριες Μέλισσες» πλασάρονταν ως το μεγαλύτερο στοίχημα της ελληνικής τηλεόρασης εδώ και μία δεκαετία. Και ήταν. Καθημερινή σειρά εποχής, πανάκριβη παραγωγή, με άγνωστους στο ευρύ κοινό ηθοποιούς σε βασικούς ρόλους (που έχουν, ωστόσο, καταθέσει τα διαπιστευτήριά τους στο θέατρο) και με έναν head σκηνοθέτη που δεν είχε ξαναδοκιμαστεί στο μέσο. Έναν χρόνο, μία πανδημία και δύο εκατομμύρια τηλεθεατές μετά, κάτι φαίνεται να πήγε σωστά. Ή, ίσως, όλα. Γι’ αυτό οι «Μέλισσες» συνεχίζονται για δεύτερη (και μάλλον τελευταία, όπως ήδη ψιθυρίζεται) σεζόν και το κοινό ετοιμάζεται να επιστρέψει στον θεσσαλικό κάμπο των ’60s για να πιάσει το νήμα της ιστορίας των αδερφών Σταμίρη από κει που το άφησε. Το πρόγραμμα της ημέρας περιλαμβάνει σκηνές από διαφορετικά επεισόδια που εκτυλίσσονται στο σαλόνι του Δούκα (Λεωνίδας Κακούρης), ο οποίος είναι εξαφανισμένος, με ένα ένταλμα σύλληψης να εκκρεμεί εις βάρος του. Ο ενωμοτάρχης Προύσαλης (Γιώργος Σουξές) τον ψάχνει, η γυναίκα του, η Μυρσίνη (Κατερίνα Διδασκάλου), η αδερφή του, η Ανέτ (Κάτια Δανδουλάκη), και ο γιος του, ο Κωνσταντής (Γιάννης Κουκουράκης), (δείχνουν πως) δεν γνωρίζουν τίποτα. Η σκηνή είναι μικρή και ολοκληρώνεται με ευκολία – τα πάντα φαίνονται να λειτουργούν ρολόι και οι ηθοποιοί δεν χάνουν ούτε λέξη. Όπως θα μου εξηγήσει στη συνέχεια η βοηθός σκηνοθέτη Μαίρη Τρυφιάτη, «σήμερα γυρνάμε μια σειρά σκηνών από το επεισόδιο 142 μέχρι το 150 περίπου, οπότε τοποθετούμαστε περίπου τέλη Σεπτέμβρη με αρχές Οκτώβρη. Δεν γυρίζουμε το σενάριο γραμμικά, στήνονται οι σκηνές από μια σειρά πεντέξι επεισοδίων και προχωράμε ανά location αλλά και βάσει της διαθεσιμότητας των ηθοποιών». Λίγες στιγμές μετά, εμφανίζεται μια τούρτα και όλοι συγκεντρώνονται για μια μίνι έκπληξη στην Άσπα, τη μακιγέζ, και τον Δημοσθένη, τον ηχολήπτη, που έχουν γενέθλια. Η έκπληξη πετυχαίνει και όλοι δείχνουν ευδιάθετοι. «Στο τέλος του πρώτου κύκλου βρισκόμαστε ουσιαστικά στη μέση της ιστορίας που ξεκίνησε με τον φόνο που διέπραξαν οι τρεις αδερφές, η Ελένη, η Ασημίνα και η Δρόσω. Θα δούμε να πληρώνει η καθεμιά το τίμημα των πράξεων και των επιλογών της. Η μεγαλύτερη τιμωρία τους είναι πως αυτές οι κοπέλες, που ήταν μια γροθιά και κουβαλούσαν ένα τόσο τρομερό μυστικό, πλέον θα ζούνε χωρισμένες, αποκομμένες η μία από την άλλη» μου εξηγούν οι σεναριογράφοι Μελίνα Τσαμπάνη και Πέτρος Καλκόβαλης. «Μπαίνουμε στον δεύτερο κύκλο με πολύ σημαντικά θέματα ανοιχτά. Ένα παιδί έχει αλλάξει χέρια, αφήνοντας μεγάλες πληγές, ο κύκλος αίματος που άνοιξε με τον θάνατο του Γιώργη δεν έχει κλείσει ακόμα και η δικαιοσύνη δεν έχει αποδοθεί. Αυτή η πορεία προς τη δικαίωση των ηρώων θα είναι επίπονη και διαφορετική για τον καθέναν. Το βασικό ζητούμενο είναι αν οι αδερφές Σταμίρη θα καταφέρουν να ενωθούν ξανά, όπως παλιά, ενάντια σε όσα και όσους τους χωρίζουν. Αυτή την επιθυμία εξέφρασε η Ελένη στον πρώτο κύκλο και πρέπει να δούμε αν η θέλησή της είναι πιο δυνατή από τα εμπόδια που έχουν ν’ αντιμετωπίσουν». Αξίζει να σημειωθεί ότι για τις ανάγκες των γυρισμάτων επιστρατεύονται δύο ξεχωριστά συνεργεία με δύο σκηνοθέτες, τον Σπύρο Μιχαλόπουλο και τον Σταμάτη Πατρώνη. Έχοντας πετύχει τον κ. Μιχαλόπουλο στο μόνιτορ να προετοιμάζει την επόμενη σκηνή, τον ρωτώ αν η υψηλή τηλεθέαση έχει φέρει περισσότερες δημιουργικές ελευθερίες. «Η επιτυχία του πρώτου κύκλου κάνει πιο δύσκολη τη δουλειά μας. Υπάρχει μια πολύ γερή βάση και αυτό είναι λίγο αγχωτικό, γιατί πρέπει να κρατηθεί. Η αλήθεια είναι ότι πέρσι είχαμε περισσότερους φόβους στην αρχή, ήταν ένα περίπλοκο στοίχημα. Ο θεατής γενικά αποκομίζει έναν σεβασμό. Βλέπει μια σειρά που δεν τον κοροϊδεύει, σε επίπεδο παραγωγής, έρευνας… Βλέπει μια συνέπεια από εμάς». Ο σκηνοθέτης πλησιάζει στο τραπέζι του σαλονιού όπου ήδη έχουν πάρει θέση η Μυρσίνη και η Ανέτ μαζί με την Ασημίνα (Έλλη Τρίγγου), τη μεσαία από τις αδερφές Σταμίρη, και την Πηνελόπη (Μαρία Πετεβή), την κόρη του Δούκα. Η σκηνή είναι διαλογική και γεμάτη ένταση, καθώς οι γυναίκες συγκρούονται μεταξύ τους, ενώ δύο πράγματα μου κάνουν εντύπωση. Καταρχάς, ο χρόνος που αφιερώνεται στη σωστή προετοιμασία της. Ο σκηνοθέτης μαζί με τη βοηθό του έχουν σχηματίσει μια «στρογγυλή τράπεζα» με τις ηθοποιούς και αναλύουν σχεδόν κάθε φράση, πώς λειτουργεί το

λεκτικό πινγκ-πονγκ, ποιες θα πρέπει να είναι οι αυξομειώσεις στον τόνο. Ακολουθεί η πρόβα και στη συνέχεια το γύρισμα, που επαναλαμβάνεται δύο φορές, για να κρατηθούν συγκεκριμένα κάδρα. Εκεί συνειδητοποιώ ότι μεγάλο μέρος της μαγείας της σειράς οφείλεται σε αυτό το «χώνεμα» ηθοποιών διαφορετικών καταβολών, που κατά περίεργο τρόπο έχουν δέσει. Ο καθένας υπηρετεί άξια και με τη δική του ερμηνευτική στόφα τον ρόλο του, αλλά όλοι δείχνουν να μιλούν την ίδια γλώσσα, όπως θα μου επιβεβαιώσει στη συνέχεια η Κάτια Δανδουλάκη. «Ό,τι αφορά αυτήν τη δουλειά ήταν θετικό από την πρώτη στιγμή. Είπα ότι θέλω να συμμετέχω για να ξαναθυμηθώ πώς ήταν οι δουλειές κάποτε. Είχαμε χάσει αυτήν τη μαγεία, τότε που νόμιζες ότι έβλεπες σινεμά. Έπειτα, σχεδόν όλοι οι νέοι ηθοποιοί έχουν βγάλει καλές σχολές, έχουν κάνει θέατρο, που είναι πολύ σημαντικό, γιατί έχουν βάση, και είναι σαν να μιλάμε την ίδια γλώσσα. Δεν θέλω να καταργήσω αυτούς που δεν έχουν κάνει θέατρο, είναι ελεύθερο το επάγγελμα. Όμως υπάρχει μια ειδοποιός διαφορά στο αποτέλεσμα που βλέπουμε. Αυτό που κάποτε λέγανε, “μη μιλάς θεατρικά στην τηλεόραση”, δεν υπάρχει. Ο κίνδυνος είναι να μιλάς αδιάφορα. Το σωστό είναι να μιλάς στο μέτρο που αντιστοιχεί στο θέατρο ή στην τηλεόραση, γιατί είναι διαφορετική η εκφορά του λόγου και του συναισθήματος». Εν τω μεταξύ, η επόμενη, σύντομη, αλλά αρκετά σύνθετη σκηνή, καθώς πρόκειται για ένα flashback, μετά την κηδεία του Σέργιου (Ανδρέας Κωνσταντίνου), ετοιμάζεται πυρετωδώς. Πάνω από 10 άτομα παίρνουν θέση και η ατμόσφαιρα «βαραίνει» ταιριαστά. «Ησυχία, συγκεντρωνόμαστε, σταματάνε οι φωτογραφίες και οι ομιλίες» φωνάζει η βοηθός σκηνοθέτη, δίνοντας τον τόνο. Παρά την αυξημένη δυσκολία, όλα βαίνουν καλώς και οι παρευρισκόμενοι σχεδόν κρατάμε την ανάσα μας με την επιβλητική άφιξη του Βασίλη Μπισμπίκη, που υποδύεται τον σημαντικότερο νέο χαρακτήρα του δεύτερου κύκλου, τον σαδιστή διευθυντή της φυλακής όπου καταλήγει η Ελένη (Μαρία Κίτσου). «Τώρα κάνουμε εξαιρετικά περίπλοκα γυρίσματα φυλακών στο Δρομοκαΐτειο. Δεν μου έχει ξανατύχει δουλειά με τόσο υψηλό βαθμό δυσκολίας, που έχει να κάνει κυρίως με το ότι όλα πρέπει να είναι πολύ προσεγμένα επειδή είναι εποχής, τι βλέπουμε στο κάθε κάδρο και τι όχι. Το ρακόρ πρέπει να είναι τσεκαρισμένο, τα ρούχα…» μου περιγράφει η βοηθός σκηνοθέτη στη συνέχεια.

It’s a wrap για σήμερα, για το εσωτερικό γύρισμα στο σαλόνι, και πετυχαίνω τον Δούκα αυτοπροσώπως, δηλαδή τον Λεωνίδα Κακούρη, που κατάφερε να πλάσει έναν εμβληματικό πια κακό για την ελληνική τηλεόραση. «Δεν θα μπορούσε να είναι αλλιώς ο συγκεκριμένος κύριος. Και στην πραγματικότητα, αν υπήρχε, κάπως έτσι θα τον αντιμετώπιζαν» μου λέει με τη χαρακτηριστική, μπάσα φωνή του. «Αυτός ήταν και ο σκοπός της ζωής του, να γίνει ένας πολύ μάτσο άντρας, να είναι ο φόβος και ο τρόμος των άλλων, ώστε να μπορέσει να αποκτήσει όλη την επιβεβαίωση που δεν είχε ως παιδί. Εξού και έχτισε αυτό το σκληρό προσωπείο. Θυμάμαι τον παππού μου, που ήταν σε αρκετά μεγάλη ηλικία όταν τον είχα δει μικρός. Μια επιβλητική παρουσία που όταν είχε ανοίξει το ταξί για να βγει έξω, με το που τον είδα, μαζεύτηκα και παραλίγο να βάλω τα κλάματα». Λίγο πριν αποχωρήσω, καταφέρνω να αποσπάσω για πέντε λεπτά τον Λευτέρη Χαρίτο από την πυρετώδη επίβλεψη του μοντάζ. «Έπρεπε να γίνει επιτέλους μια όμορφη σειρά στην ελληνική τηλεόραση, που να μπορούν να δουν ενήλικες το βράδυ και να μη βρίζουν. Έχουν γίνει κι άλλες, απλώς ήταν μεγάλο το κενό από την τελευταία φορά» συνοψίζει. «Αυτό που ήθελα να κάνω ήταν να τιμήσω την τηλεόραση, γιατί την αγαπώ γενικά, όχι μόνο στην Ελλάδα, χωρίς να έχω κάνει τηλεόραση. Στον δεύτερο κύκλο το σίριαλ θα γίνει πιο ρεαλιστικό, με την έννοια ότι και το σενάριο γίνεται πιο σκληρό. Νομίζω ότι ο Βασίλης Μπισμπίκης θα δώσει τον τόνο. Όταν ξεκίνησα λέγοντας ότι θέλω τον Βασίλη γι’ αυτόν τον ρόλο, που είναι ο μεγαλύτερος της δεύτερης σεζόν, στην ουσία έλεγα ότι πρέπει να γίνουν πιο σκοτεινά τα πράγματα. Θα έχουμε περισσότερο κάμερα στο χέρι, ειδικά στις φυλακές. Βέβαια, όταν είμαστε στο Διαφάνι, στο σπίτι του Δούκα, δεν αλλάζει κάτι. Ό,τι και να γίνεται, στο Διαφάνι υπάρχει μια δόση παραμυθιού. Είπα στον δεύτερο κύκλο να το σπάσω αυτό».

Λευτέρης Χαρίτος Ο σκηνοθέτης της σειράς.

Άγριες Μέλισσες ΟΙ ΠΡΩΤΑΓΩΝΙΣΤΕΣ

Μαρία Κίτσου Ελένη Σταμίρη, η μεγαλύτερη αδερφή και ο «βράχος» της οικογένειας.

Έλλη Τρίγγου Ασημίνα Σταμίρη, η μεσαία αδερφή και η μεγάλη καρδιά της οικογένειας.

Δανάη Μιχαλάκη Δρόσω Σταμίρη, η μικρότερη αδερφή και η χαρά της οικογένειας.

Λεωνίδας Κακούρης Δούκας Σεβαστός, ο μεγαλογαιοκτήμονας του χωριού, αδίστακτος και φιλόδοξος.

Κατερίνα Διδασκάλου Μυρσίνη Σεβαστού, η σύζυγος του Δούκα, που μισεί την Ελένη.

backstage Οι πρωταγωνιστές της σειράς κατά την προετοιμασία και τα γυρίσματα στους εσωτερικούς χώρους και στο «χωριό» που έχει δημιουργηθεί στα ΚΑΠΑ Studios.

Πρωταγωνιστούν επίσης: Παύλος Ορκόπουλος, Χρήστος Πλαΐνης, Γιώργος Γεροντιδάκης, Θανάσης Κουρλαμπάς, Χριστίνα Χειλά-Φαμέλη, Γιάννης Κουκουράκης, Μαρία Πετεβή, Αλίκη Αλεξανδράκη, Νίκος Ψαρράς, Αμαλία Καβάλη, Κωστής Σαββιδάκης, Αλέξανδρος Καλπακίδης, Ελένη Καρακάση, Βαγγέλης Αλεξανδρής, Γιώργος Ηλιόπουλος, Κωνσταντίνος Δανίκας, Μαρία Αντουλινάκη, Δανάη Λουκάκη

AΓΡΙΕΣ ΜEΛΙΣΣΕΣ Πρεμιέρα 2ου κύκλου: Δευτέρα 14/9 Καθημερινά, από Δευτέρα έως Παρασκευή, στις 22:00, στον ΑΝΤ1. Διαβάστε ολόκληρο το ρεπορτάζ στο LIFO.gr.

Κάτια Δανδουλάκη Ανέτ Ρουσσώ, η μεγάλη αδερφή του Δούκα, που ξεχωρίζει για τις προοδευτικές της απόψεις.

Γιώργος Γάλλος Μιλτιάδης Σεβαστός, αδερφός του Δούκα και ο μεγάλος αδικημένος της οικογένειας.

Γιάννης Στάνκογλου Θωμάς Κυπραίος, έρχεται ως ιδιωτικός ερευνητής για τη δολοφονία του Σέργιου.

Θεοφανία Παπαθωμά Βιολέτα Μαυρούδη, η ζωντοχήρα που συντηρεί το καφενείο.

Αναστάσης Ροϊλός Νικηφόρος Σεβαστός, ρομαντικός, επαναστάτης και ο βενιαμίν των Σεβαστών.

Γιώργος Σουξές Βασίλης Προύσαλης, ο ενωμοτάρχης του χωριού, αυστηρός και δίκαιος.

Δημήτρης Γκοτσόπουλος Λάμπρος Σεβαστός, ο μεγάλος γιος του Μιλτιάδη, που επιστρέφει στο χωριό ως δάσκαλος.

10.9.20 – lifo

27

Motorway 65

ΣΙΝΕΜΑ

28 lifo – 10.9.20

Ο ΑΥΤΟΚΙΝΗΤΌΔΡΟΜΟΣ ΠΟΥ ΟΔΗΓΕΊ ΤΗΝ ΕΎΗ ΚΑΛΟΓΗΡΟΠΟΎΛΟΥ ΣΤΟ ΦΕΣΤΙΒΆΛ ΤΩΝ ΚΑΝΝΏΝ απο τη μεροπη κοκκινη

ίγο παραπάνω από έναν χρόνο μετά τη βράβευση του Βασίλη Κεκάτου με τον Χρυσό Φοίνικα για τη μικρού μήκους ταινία του Η απόσταση ανάμεσα στον ουρανό κι εμάς, η εικαστικός και κινηματογραφίστρια Εύη Καλογηροπούλου είναι υποψήφια για το ίδιο βραβείο στην ίδια κατηγορία του Φεστιβάλ των Καννών. Η ταινία της Motorway 65, γυρισμένη στην Ελευσίνα, ξεχώρισε ανάμεσα σε 3.810 ταινίες από 137 χώρες και θα διαγωνιστεί μαζί με άλλες έντεκα ταινίες στο εν λόγω τμήμα του φεστιβάλ, το οποίο, αν και αρχικά ακυρώθηκε, στη συνέχεια ανακοίνωσε ότι, καλώς εχόντων των πραγμάτων, τα βραβεία για τη συγκεκριμένη κατηγορία θα απονεμηθούν το φθινόπωρο του τρέχοντος έτους. Κοντός ψαλμός αλληλούια δηλαδή. Η Εύη, πριν επιδοθεί στη σκηνοθεσία, υπήρξε πολύ δραστήρια ως εικαστική καλλιτέχνις, έχοντας εκθέσει σε χώρους όπως το Lenbachhaus, το Chisenhale Gallery στο Λονδίνο και το Ίδρυμα DESTE στην Αθήνα, ενώ παράλληλα εκπροσωπείται από την Breeder Gallery και είναι καλλιτέχνις του Residency in Somerset House Studios στο Λονδίνο. Το σκηνικό της ταινίας της είναι η βιομηχανική Ελευσίνα. Η ίδια είχε βρεθεί εκεί ως φιλοξενούμενη του διεθνούς προγράμματος φιλοξενίας ανερχόμενων καλλιτεχνών «Initiator» που διοργάνωσε ο οργανισμός Ελευσίνα - Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης 2021 πριν από δύο χρόνια. Στο πρόγραμμα συμμετείχαν έξι εικαστικοί, από τη Γαλλία, τη Γερμανία, την Ελλάδα και το Κόσοβο, οι οποίοι έζησαν στην Ελευσίνα για δύο μήνες, πειραματιζόμενοι πάνω σε μια εικαστική εγκατάσταση. Έτσι βρέθηκε να μένει κι εκείνη εκεί, προσπαθώντας να γνωρίσει πιο βαθιά αυτή την πολυεπίπεδη περιοχή. «Αν και είχα εικόνα της Ελευσίνας ως εργατούπολης, δεν είχα ποτέ εμπειρία από την καθημερινότητά της,

το πώς είναι να μένεις εκεί. Είναι πάντως ένα μέρος στο οποίο μπορείς να κάνεις πολλές αναγνώσεις, μια πόλη που έχει πολύ μεγάλο ενδιαφέρον ιστορικά, μεγάλη βιομηχανική δραστηριότητα και από τα μεγαλύτερα ποσοστά εργατικής τάξης» λέει η σκηνοθέτις. Κάπως έτσι, λοιπόν, ήρθε σε επαφή με τις κοινότητες των Ελευσίνιων κατοίκων και αθλητών, μπαίνοντας βαθιά μέσα στους μικρόκοσμούς τους. Με αυτούς συνεργάστηκε στη συνέχεια και για την ταινία της, στο πλαίσιο της οποίας όχι μόνο αξιοποίησε το χαρακτηριστικό βιομηχανικό σκηνικό της περιοχής αλλά και τις σχέσεις που ανέπτυξε με τους αθλητές του Συλλόγου Πολεμικών Τεχνών «Ελευσίς». Η ιδέα για την ταινία, πάντως, ήρθε στην Εύη μετά την επίσκεψή της στην ΠΥΡΚΑΛ, ένα εργοστάσιο πυρομαχικών στη βιομηχανική περιοχή του Ασπροπύργου, που έκλεισε πριν από τρία χρόνια. «Στο δωμάτιο συνελεύσεων των υπαλλήλων υπήρχαν γκράφιτι που έγιναν από γυναίκες που αγωνίζονταν για τα εργασιακά τους δικαιώματα τη δεκαετία του ’90. Κατά τη διάρκεια της επίσκεψής μου, ο διευθυντής ασφάλειας του εργοστασίου μού περιέγραφε τη διαδικασία δημιουργίας ενός συστατικού πυρομαχικών με πολλές λεπτομέρειες, ειδική ορολογία και τεχνικούς όρους. Οι ιστορίες που άκουγα για τις συνεχιζόμενες διαμάχες μεταξύ διαφόρων τοπικών ομάδων συμπλήρωσαν την εμπειρία μου από αυτό το πολύ ξεχωριστό μέρος και μου δημιούργησαν εκείνη τη στιγμή την ανάγκη να φτιάξω μια ιστορία που να μιλά για όλα αυτά τα στοιχεία» λέει η σκηνοθέτις, η οποία εξηγεί ότι το πιο σημαντικό και πιο δύσκολο έργο της ήταν η απεικόνιση του ιδιαίτερου βιομηχανικού τοπίου του Ασπροπύργου, ενός μέρους με έντονες πατριαρχικές αποχρώσεις, όπως τις υπαγορεύει η ίδια η βιομηχανία. «Αυτό που με ενδιέφερε ήταν να συλλάβω το γυναικείο στοιχείο σε ένα τόσο δυστοπικό, βιομηχανικό περιβάλλον. Δηλαδή τις δυσκολίες που αντιμετωπίζει μια γυναίκα όταν ζει και εργάζεται εκεί, αλλά και τη δύναμη και

την αίσθηση της γυναικείας ενδυνάμωσης που προκύπτει μέσα από την εμπειρία τέτοιων δυσμενών συνθηκών». Αφετηρία της, λοιπόν, ήταν οι ιστορίες γυναικών που εργάζονταν στην ΠΥΡΚΑΛ, όπου έτυχε να συμβούν και ατυχήματα με θύματα τις εργάτριες που επιλέγονταν να κάνουν τις πιο λεπτεπίλεπτες, αλλά πολλές φορές και πιο επικίνδυνες εργασίες. Ένα τέτοιο συμβάν εντάσσει με κάποιον τρόπο στην ταινία της, η οποία ταυτόχρονα μιλά και για τις διαφορετικές πολιτισμικές κοινότητες της περιοχής. Μέσα από έναν αυτοκινητόδρομο-γέφυρα της βιομηχανικής ζώνης της περιοχής Ελευσίνας - Ασπροπύργου, τον Αυτοκινητόδρομο 65, που χωρίζει (ή και ενώνει) τους παλιούς μετανάστες από τον Πόντο από τους νέους, οι οποίοι έχουν έρθει από την Αλβανία, το Πακιστάν και την Αφρική, σηματοδοτώντας δύο περιοχές που βαφτίζει «Άνω Μικρή Μόσχα» και «Κάτω Μικρή Μόσχα» αντίστοιχα και βρίσκονται σε μόνιμη αναταραχή και σύγκρουση, η Εύη αποδίδει την υπάρχουσα γεωγραφική και κοινωνική διαίρεση και την αισθητική κουλτούρα της περιοχής, δυναμιτίζοντας τη σχέση των δύο αδελφών και πρωταγωνιστών της ταινίας, της Σίμας και του Ισαάκ, που υποδύονται η Έλλη Τρίγγου και ο Αργύρης Πανταζάρας. Καμία κοινότητα δεν περνάει ποτέ στην άλλη πλευρά, που έχει σαν κοινό πέρασμα τη γέφυρα-Αυτοκινητόδρομο 65. Μόνο η Σίμα διασχίζει αυτήν τη μικρή απόσταση, προτιμώντας να περνάει χρόνο στην απέναντι πλευρά με την καλύτερή της φίλη, την Ξένια, την οποία υποδύεται η Ξένια Ντάνια. Πάντως, πέρα από τους τρεις κύριους επαγγελματίες ηθοποιούς, οι υπόλοιποι χαρακτήρες της ταινίας είναι απλοί άνθρωποι που υποδύονται τον εαυτό τους, ενώ όλοι οι αθλητές της ταινίας είναι πραγματικοί αθλητές τοπικών συλλόγων, για τους οποίους τα αθλήματα – στην ταινία, όπως και στη ζωή– έχουν ιδιαίτερη σημασία, μια και λειτουργούν ως διέξοδος από αυτόν τον δυστοπικό χώρο και ως μια ελπίδα για μια καλύτερη ζωή.

Η εικαστικός και κινηματογραφίστρια διαγωνίζεται για τον Χρυσό Φοίνικα με μια ταινία μικρού μήκους που μιλά γι’ αυτά που ενώνουν και χωρίζουν τους κατοίκους της Ελευσίνας.

ΙNFO Η μικρού μήκους ταινία «Motorway 65» της Εύης Καλογηροπούλου, με τους Έλλη Τρίγγου, Αργύρη Πανταζάρα και Ξένια Ντάνια, θα διαγωνιστεί στο Φεστιβάλ Καννών τον Νοέμβριο διεκδικώντας τον Χρυσό Φοίνικα.

10.9.20 – lifo

29

του ’70 και του ’80. Οι γονείς μου ήταν αγρότες και ο πατέρας μου γραμματέας στην κοινότητα. Δεν είχαν σχέση με τα καλλιτεχνικά, αλλά ο πατέρας μου διάβαζε πολύ και με κάποιον τρόπο ήταν συμφιλιωμένος με την ιδέα ότι μπορεί να υπάρχει τέχνη.

q Ζωγράφος ήθελα να γίνω από πολύ μικρός. Νομίζω ότι ήξερα από την πρώτη στιγμή που θυμάμαι τον εαυτό μου πως είμαι καλλιτέχνης, πως είμαι δηλαδή ένας άνθρωπος που μπορεί να τον απασχολεί η σκέψη του με έναν δημιουργικό τρόπο. Και, βέβαια, μου άρεσε πάρα πολύ και η ζωγραφική. Το μέρος όπου μεγάλωσα είχε, και έχει, σπουδαία ζωγραφική. Επίσης, έχει διάσπαρτες βυζαντινές εκκλησίες μικρής κλίμακας, αλλά πάρα πολύ έντονες και ενδιαφέρουσες στο εικονογραφικό τους κομμάτι, οπότε από πολύ νωρίς ήρθα σε επαφή με μεγάλη ζωγραφική. Βλέποντας αυτές τις εκκλησίες και έχοντας τη δυνατότητα να τις επισκέπτομαι ανά πάσα στιγμή, άρχισα να ασκούμαι στην ιδέα ενός χώρου όπου υπάρχει μια εικόνα, όχι απαραίτητα θρησκευτική, αναπαραστατική, φθαρμένη απ’ τον χρόνο κ.λπ., κι εγώ να την περιεργάζομαι. Όντως, η πρώτη μου επαφή με τη ζωγραφική ήταν μέσα από την αγιογραφία, με τη βυζαντινή παράδοση. Αλλά και όταν αποφάσισα ότι θα γίνω ζωγράφος, στα 5 μου, ήρθα σε επαφή με έναν αγιογράφο ο οποίος δούλευε στην εκκλησία του χωριού και τον παρακολουθούσα. Πραγματικά, τότε βεβαιώθηκα ότι αυτό είναι που θέλω να κάνω. Δεν ήξερα ότι θα γινόμουν ζωγράφος, ήξερα ότι με ενδιέφερε πάρα πολύ ένας άνθρωπος που μέσα σε έναν χώρο, με μια γραφίδα, αφήνει ένα ίχνος σε μια επιφάνεια. Δεν μπορούσα να καταλάβω ότι είναι ζωγραφική αυτό το πράγμα, αλλά μου άρεσε πολύ να φαντάζομαι τον εαυτό μου να το κάνει. Αισθανόμουν πολύ ήρεμος στην ιδέα αυτού του ονείρου, της προβολής στο μέλλον, κι έτσι έγινε.

q Η ζωγραφική σήμερα είναι ο εαυτός μου. Δεν θέλω να πω ότι εγώ είμαι η ζωγραφική, είναι όμως ό,τι πιο κοντινό έχω σε έκφραση, σε σημασία, σε περιεχόμενο, σε νόημα, σε φόβο, ελπίδα, τα πάντα. Είναι δουλειά, εργασία κανονικότατη. Τη διάσταση της τέχνης δεν μπορώ να τη βάλω στην κουβέντα, γιατί αν δεν δουλέψω μια μέρα, δεν την παλεύω, οπότε είναι πολύ προσωπικό αυτό το πράγμα για να μπορέσω να μιλήσω για τέχνη. Είναι δουλειά, και πολύ βαριά μερικές φορές.

q Για μένα, η τέχνη είναι ξεκάθαρα πιο δύσκολη από τη ζωή. Η ζωή είναι πολύ απλό πράγμα, ίσως επειδή δεν την πήρα ποτέ στα σοβαρά. Δεν έχω και τον χρόνο να την πάρω στα σοβαρά. Έχω μεγάλη ευκολία να ζω, χωρίς λεφτά, με λεφτά, μπορώ να ζω ερωτευμένος, χωρίς να έχω ερωτευτεί, και γι’ αυτό νομίζω ότι είμαι και καλός στο να φτιάχνω σχέσεις, έχω άνεση σε αυτό το πράγμα. Η τέχνη, όμως, ή, αν θέλεις, η δουλειά, με έχει δυσκολέψει πάρα πολύ. Αυτή την έκθεση την κάνω για να δείξω ακριβώς πόσο πολύ με έχει δυσκολέψει. Είναι τρία χρόνια δουλειάς και κατά τη διάρκειά τους έχω κάνει ένα πολύ μεγάλο ταξίδι εσωτερικό, νομίζω, και εκφραστικό. Κάποια έργα τα δούλευα επί δέκα χρόνια και τελείωσαν το 2018. Όταν δουλεύεις δέκα χρόνια σε μια επιφάνεια και επιμένεις να τη μετασχηματίζεις, ενώ αλλάζεις κι εσύ μαζί της, αυτό είναι ένα πολύ βαρύ πράγμα. Γι’ αυτό μου φαίνεται ευκολότερη η ζωή.

q Τα πιο πρόσφατα έργα μου είναι πάλι με γραμμές, αλλά δεν είναι ότι τις έχω δει κάπου και τις ξανασχεδιάζω, είναι εικόνες δικές μου. Δεν ξέρω αν είμαι αφαιρετικός, νομίζω ότι γίνομαι πιο περιεκτικός, πιο πυκνός. Αυτό σημαίνει ότι έχω μεγάλη ανάγκη για λιγότερα, όχι για περισσότερα. Λιγοστεύει κάτι, αν θέλεις, αλλά εγώ δεν αισθάνομαι να το αφαιρώ. Γίνεται με λιγότερα πράγματα, αλλά είναι αυτά που θέλω, αυτά που χρειάζομαι.

q Τις γραμμές δεν τις είχα ποτέ στο μυαλό μου, προέκυψαν μέσα από τη δουλειά. Δουλεύοντας αυτήν τη σειρά των έργων, σιγά σιγά τα πράγματα άρχισαν να τοποθετούνται σε τέτοια διάσταση που δεν χρειάστηκε να τα ξανασυναντήσω για να πάω παρακάτω. Τα τελευταία έργα είναι αυτά που με οδήγησαν στο να φτιάξω ένα καινούργιο ιδίωμα, μια καινούργια έκφραση που να είναι μόνο με γραμμές. Εντυπωσιάστηκα όταν το έκανα. Δεν πίστευα ποτέ ότι θα μπορούσα να ζωγραφίσω έτσι, δεν σκεφτόμουν καν ότι θα μπορούσε να υπάρξει ως πιθανότητα. Τώρα είναι ο μόνος τρόπος που μπορώ να φανταστώ. Μου αρέσει γιατί είναι όρια, μου αρέσει επίσης γιατί δεν σβήνω, γιατί έρχομαι κατευθείαν και βάζω αυτά τα πράγματα εκεί όπου πιστεύω ότι πρέπει να είναι για να δημιουργήσω αυτά που θέλω. Αυτό με ενδιαφέρει περισσότερο απ’ όλα, ότι όταν στέκομαι μπροστά σε μια επιφάνεια είμαι σε θέση να την αντιλαμβάνομαι συνολικά και να μπορώ να ξέρω πώς πρέπει να κινηθώ χωρίς να χάνω χρόνο για να διατυπώσω αυτό που θέλω. Αυτό με ενδιαφέρει πολύ. Αυτό στη ζωή δεν νομίζω ότι το έχω πετύχει.

Εικαστικός. Γεννήθηκε στα Χανιά, μένει στο Μεταξουργείο.

ΠΑΠΑΗΛΙΑΚΗΣ

q Γεννήθηκα στην Κρήτη και μεγάλωσα εκεί, σε ένα χωριό των Χανίων, στο περιβάλλον ενός χωριού της δεκαετίας

q Πάντα προσέχω τι βλέπω σε ένα έργο. Είμαι ένας καλλιτέχνης που έχει κάνει βαριά μαθητεία και συνεχίζει μέσα

AΘΗΝΑΊΟΙ

στην τέχνη. Με απασχολεί πολύ αυτό. Παλιότερα με απασχολούσε ακόμα πιο πολύ και διάβαζα χρησιμοθηρικά, με πολύ μεγάλη ένταση. Από αυτή την άποψη, ευτυχώς, τώρα δεν κάνω το ίδιο, το ευχαριστιέμαι. Πηγαίνω συνέχεια σε μουσεία, μου αρέσουν κυρίως τα αρχαιολογικά μουσεία. Αυτά νομίζω ότι έχουν πολλά πράγματα να μου δώσουν και τα χρειάζομαι ανά πάσα στιγμή. Αλλά βλέπω, βέβαια, και πάρα πολλή σύγχρονη τέχνη, που την αγαπώ. Βλέπω τέχνη, δηλαδή έχω φίλους καλλιτέχνες, συνεργάζομαι επίσης πολύ με καλλιτέχνες. Δεν έχω φίλους που δεν είναι καλλιτέχνες. Δεν είναι ένα πράγμα που το σκέφτηκα, αλλά αν έχω να διαλέξω μεταξύ ενός καλλιτέχνη κι ενός μαθηματικού, θα προτιμήσω τον καλλιτέχνη – σίγουρο αυτό, δεν έχω κανέναν φίλο μαθηματικό, κι έχω συναντήσει μαθηματικούς στη ζωή μου.

q Πλέον ξεκινάω να φτιάχνω έναν πίνακα από τη διάθεσή μου να ρίξω μια βουτιά. Δεν θέλει πολύ, τώρα το τσακμάκι αρπάζει αμέσως, είμαι γρήγορο πιστόλι. Παλιά ήξερα πολύ καλά να κάνω τη βουτιά, αλλά δεν ήξερα πώς να γυρίσω πίσω. Το πώς γυρίζεις πίσω, όμως, είναι όλη η ιστορία κι αυτό είναι η τέχνη, η δυνατότητα του ανθρώπου να πηγαίνει σε ένα μέρος που ενδεχομένως το επισκέπτεται πρώτη φορά και επιστρέφοντας να είναι σε θέση να μας πει κάτι γι’ αυτό που του συνέβη εκεί. Όλη αυτή η διαδικασία, που είναι μια διαδικασία αυτογνωσίας τελικά, η οποία πρέπει να μετασχηματιστεί σε λόγο, σε ήχο, σε οτιδήποτε, είναι η τέχνη. Αυτό μερικές φορές είναι δύσκολο, γιατί αν θέλεις πραγματικά να εμβαθύνεις, δεν υπάρχει manual. Θα πρέπει να γίνει ανάκληση εμπειριών, βιωμάτων, πραγμάτων που δεν έχεις ή που πίστευες ότι δεν έχεις και πραγματικά είναι πάρα πολύ ενδιαφέρον ταξίδι. Και το μορφοπλαστικό μέρος έχει πολύ ενδιαφέρον, το πώς αυτό το υλικό που συναντάς μπορεί κάθε φορά, μέσα από τη γλώσσα, μέσα από τις δονήσεις, τη συγκίνηση και τις απαγορεύσεις να γίνει τελικά μια καρέκλα, ένα σχέδιο.

q Έχω ζωγραφίσει έναν πολύ ωραίο πίνακα με τον Παζολίνι. Είναι ένα ωραίο έργο, που αγαπάω πολύ. Το δούλευα οχτώ μήνες. Ήταν πολύ υψηλή η ταύτιση με αυτή την εικόνα που βρήκα στο Ίντερνετ, η οποία έδειχνε τον Παζολίνι νεκρό, να τον έχει πατήσει το αυτοκίνητο, σε αυτήν τη στάση, και μετά σκεφτόμουν: «Πώς θα μπορούσα να ζωγραφίσω αυτή την εικόνα;». Νομίζω ότι μπόρεσα να κάνω μια πραγματικά πολύ ενδιαφέρουσα ζωγραφιά, αυτό ήταν κάτι πολύ σημαντικό για μένα, και έπαιξε πραγματικά πολύ μεγάλο ρόλο για τη συνέχεια. Όταν άρχισα να βλέπω τι ζωγραφίζω, ποιος είναι ο βαθμός ταύτισης και από πού αντλώ αυτό το υλικό, προκειμένου να το μεταφράσω σε χρώματα και σχήματα, ήξερα ότι είχα φτάσει σε ένα όριο.

q Τα έργα της έκθεσης έχουν να κάνουν πολύ με το πώς ελέγχω την τονική κλίμακα – κάτι που είναι συναισθήματα βέβαια. Το χρώμα και οι τονικές διαβαθμίσεις που ένας ζωγράφος επιχειρεί κάθε φορά έχουν να κάνουν με το πώς έχει

30 lifo – 10.9.20

απο τον m. hulot φωτογραφιeσ: παρισ ταβιτιαν

είναι πολύ δύσκολα τα πράγματα για έναν εικαστικό Σ’ εμάς το κράτος δεν έδωσε ούτε τα ψίχουλα που έδωσε στους υπόλοιπους. Ξέρουμε όλοι ότι τον χειμώνα θα είμαστε άφραγκοι, οι περισσότεροι είμαστε ήδη άφραγκοι. Θα ήθελα να δω να κάνουν κάτι αυτήν τη στιγμή και οι θεσμοί και η κρατική μέριμνα, πραγματικά. Πρέπει να βάλουν λεφτά, αλλιώς δεν βγαίνει. Η αγορά τέχνης έχει «κάτσει», ούτως ή άλλως είναι μια αγορά που είναι αρρύθμιστη, ασύμμετρη, ό,τι να ’ναι. Δεν βρίσκεις άκρη, ακόμη κι αν έχεις μάθει να πλοηγείσαι σε αυτό το πράγμα, σήμερα η κατάσταση είναι πολύ δύσκολη. Είμαστε όλοι φεσωμένοι αγρίως.

10.9.20 – lifo

31

Η χρήση ιατρικής μάσκας είναι υποχρεωτική κατά την παραμονή του κοινού στον εκθεσιακό χώρο.

κατανοήσει τον συναισθηματικό χώρο και τις ποιότητες των συναισθημάτων. Και με αφορμή διάφορες σκέψεις, τα ολογράμματα, τον χώρο λατρείας, δοκιμαζόμουν σε αυτές τις τονικότητες, ώσπου έφτασα σε μια τονικότητα που ήταν πραγματικά πάρα πολύ ανοιχτή, τόσο υπερφωτισμένη, που άρχισε σιγά σιγά να χάνεται η εικόνα, η αναπαράσταση. Κι εκεί νομίζω ότι έχω βρει κάτι πάρα πολύ σπουδαίο για μένα, έναν καινούργιο χώρο εκφραστικό, στον οποίο μετά τοποθέτησα τις γραμμές ή έφτιαξα με γραμμές αυτό που με ενδιέφερε.

q Δεν μπορώ να ζήσω πουθενά αλλού εκτός από την Αθήνα. Δεν έχω ζήσει ποτέ αλλού, δεν αντέχω καθόλου. Φεύγω για τρεις μέρες και πονάω πάρα πολύ. Αυτό που την κάνει μοναδική είναι το φως κι επίσης νομίζω ότι από την άποψη του ανθρώπινου δυναμικού είναι πραγματικά μια πολύ μεγάλη πόλη –και ήταν πάντα–, αρρύθμιστη και πάρα πολύ ενδιαφέρουσα. Τη δε Ευρώπη τη θεωρώ αβίωτη, με καταπιέζει φοβερά. Κάθε φορά που έχω μια έκθεση στην Ευρώπη, πάω για τέσσερις μέρες, αλλά δεν μπορώ να ζήσω περισσότερο, θέλει προσπάθεια από μέρους μου, ενώ εδώ, από την πρώτη στιγμή που ήρθα, αισθάνθηκα ότι είναι η πόλη μου. Ζω συνέχεια εδώ και είμαι κολλημένος, που σημαίνει ότι κάτι μου δίνει, το οποίο είναι πάρα πολύ χρήσιμο, γι’ αυτό δεν θέλω να το αφήσω. Σίγουρα έχει να κάνει με το φως.

q Προσπαθώ να είμαι ένας ήρεμος άνθρωπος, αλλά με προσβάλλουν οι φασίστες. Δεν έχω τηλεόραση, δεν έχω smartphone, το κινητό μου δεν έχει ούτε κάμερα. Μπαίνω καμιά φορά στο Ίντερνετ για να τσεκάρω το Facebook, να δω για δυο λεπτά ειδήσεις, και άμα είμαι πολύ καμένος και πολύ χάλια θα κολλήσω στο YouTube, θα δω σκουπίδια για λίγο, κι αυτό είναι όλο. Είμαι πολύ προστατευμένος και το κάνω πολύ συνειδητά.

Ηλίας Παπαηλιάκης

ΙNFO

Ηλίας Παπαηλιάκης, «Τα θεωρητικά αντικείμενα. Έργα 2017-2020» στην Πινακοθήκη Δήμου Αθηναίων, κτίριο Μεταξουργείου (Λεωνίδου & Μυλλέρου, πλ. Αυδή), 17/9 29/11. Ώρες λειτουργίας: Τρ.

10:00-21:00, Τετ-Σάβ. 10:0019:00, Κυρ. 10:00-16:00, Δευτ. κλειστά. Με ελεύθερη είσοδο.

q Είναι πολύ ζορισμένη η φάση αυτήν τη στιγμή, οπότε την ελληνική κοινωνία τη βλέπω με συμπάθεια εξαιτίας αυτού του τεράστιου καναλιού που δεν λέει να τελειώσει. Ο Γκάτσος έχει ένα στιχάκι που λέει ότι φεύγει το ένα πράγμα κι έρχεται το άλλο και είναι το ένα χειρότερο από το άλλο. Λοιπόν, είναι ακριβώς αυτή η φάση. Πώς να συγκροτηθεί αυτό το σώμα σε κοινωνία με όλο αυτό που συμβαίνει; Και πάλι καλά, λέω εγώ. Αυτή είναι η ζωή. Πρέπει να το πάρουμε χαμπάρι. Είναι ζόρι και ο καθένας την παλεύει με το εσωτερικό του απόθεμα, αν έχει.

q Είναι πολύ δύσκολα τα πράγματα για έναν εικαστικό. Σ’ εμάς το κράτος δεν έδωσε ούτε τα ψίχουλα που έδωσε στους υπόλοιπους. Ξέρουμε όλοι ότι τον χειμώνα θα είμαστε άφραγκοι, οι περισσότεροι είμαστε ήδη άφραγκοι. Θα ήθελα να δω να κάνουν κάτι αυτήν τη στιγμή και οι θεσμοί και η κρατική μέριμνα, πραγματικά. Πρέπει να βάλουν λεφτά, αλλιώς δεν βγαίνει. Η αγορά τέχνης έχει «κάτσει», ούτως ή άλλως είναι μια αγορά που είναι αρρύθμιστη, ασύμμετρη, ό,τι να ’ναι. Δεν βρίσκεις άκρη, ακόμη κι αν έχεις μάθει να πλοηγείσαι σε αυτό το πράγμα, σήμερα η κατάσταση είναι πολύ δύσκολη. Είμαστε όλοι φεσωμένοι αγρίως.

q Μου αρέσει πάρα πολύ να περπατάω, είμαι δεινός περιπατητής. Μπορώ να ξεκινήσω από το Μεταξουργείο, να κάνω βόλτα στο Θησείο, να πάω στο Σύνταγμα ή στην Ομόνοια, μια μικρή βόλτα. Επίσης, κάτι που μου αρέσει πάρα πολύ να κάνω είναι, όπου είμαι καλεσμένος για φαγητό, σε οποιοδήποτε μέρος, στο Ψυχικό, στη Γλυφάδα, στον Πειραιά, να γυρίζω στο κέντρο με τα πόδια. Αυτό σημαίνει έξι ώρες περπάτημα και είναι κάτι που με έχει βοηθήσει πολύ να ξεκαθαρίσω πράγματα στο κεφάλι μου. Μου αρέσει πολύ να ακούω μουσική, μου αρέσει να διαβάζω, επίσης μου αρέσει να μην κάνω τίποτε απολύτως. Να κάθομαι σε έναν καναπέ και να κοιτάζω το ταβάνι. Δεν το κάνω συχνά, αλλά το ευχαριστιέμαι πολύ. Επίσης, μου αρέσει πάρα πολύ να κουτσομπολεύω με τους φίλους μου και να μαθαίνω νέα. Είναι μεγάλη απόλαυση. Και με την οικογένειά μου το κάνω αυτό.

q Δύναμη μου δίνει η δουλειά μου και οι άνθρωποι που έχω γύρω μου. Αυτή η δουλειά έχει κάτι πολύ χαρακτηριστικό: όταν πάει καλά, το νιώθεις, το αισθάνεσαι, δεν κουράζεσαι, κι όταν δεν πάει καλά, πάλι το νιώθεις, γιατί πονάς, πονάνε τα χέρια σου, η πλάτη σου. Όταν πηγαίνει καλά, όταν η ενέργεια μπορεί να ρέει κανονικά, είναι μεγάλη η ανακούφιση. Δεν εννοώ το αποτέλεσμα, καθόλου, μιλάω για την ίδια τη διαδικασία αυτού του πράγματος. Όταν υπάρχει αυτή η ροή και είναι ομαλή, είναι πολύ θεραπευτικό πράγμα.

q Η έκθεσή μου έχει τίτλο «Τα θεωρητικά αντικείμενα» και έχει έργα από το 2017 μέχρι το 2020, τριακόσια έργα που προσωπικά μού φαίνονται πολύ ίδια με διαφορετικούς τρόπους. Νομίζω ότι δείχνω πολύ τη διαδικασία της δουλειάς, πώς δουλεύω, πώς από το ένα πράγμα πηγαίνω στο άλλο, «τι είναι αυτό που με κινεί», που λέει και η φίλη μας η Πίνα Μπάους, μέσα στο έργο όμως, μέσα στο εργαστήρι. Είναι η μεγαλύτερη έκθεση που έχω κάνει μέχρι τώρα και είναι η προσπάθεια ενός ανθρώπου να κάνει ζωγραφική με σημερινούς όρους, σύγχρονη ζωγραφική. Εμένα με ενδιαφέρει να είμαι νέος σε αυτήν τη γλώσσα, θεωρώ ότι είμαι ένας ανανεωτής ζωγράφος, δεν είμαι συντηρητικός, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι είμαι καλός ή κακός. Και χωρίς, επίσης, να σημαίνει ότι θεωρώ τους συντηρητικούς ζωγράφους κακούς. Θα ήθελα πολύ να προχωρήσω τα πράγματα από το σημείο από το οποίο τα πήρα, να δώσω ένα έργο πιο βελτιωμένο, φωτισμένο και από άλλες έγκυρες πλευρές. Αυτή η έκθεση είναι η προσπάθεια να κατανοήσω τα προβλήματα της ζωγραφικής, τα οποία έχουν να κάνουν με την επιφάνεια και με το πώς αυτή συντάσσεται, πώς αρθρώνεται, όχι με το αν θα φτιάξω μια ωραία εικόνα ή μια άσχημη. Και να προτείνω τις δικές μου λύσεις, οι οποίες θέλω να είναι καινούργιες. Αν είναι δικές μου και είναι στέρεες και έρχονται πραγματικά από μια παράδοση, θα ’χουν και κάτι καινούργιο.

q Ίσως οι σχολές –και δεν αναφέρομαι μόνο στη Σχολή Καλών Τεχνών, που είναι μια σοβαρή σχολή– δεν βγάζουν απαραιτήτως καλλιτέχνες. Πρώτα απ’ όλα βγάζουν δασκάλους μέσης εκπαίδευσης, οι καλλιτέχνες είναι ένα μικρό ποσοστό μέσα στις σχολές, πολύ μικρό. Άντε να είναι ένα 5% αυτοί που θα συνεχίσουν και θα κάνουν την έκθεση μετά την πτυχιακή, και θα κάνουν και δεύτερη κ.λπ. Αυτό το ποσοστό είναι πάντα εκεί, πάντα υπάρχει, απλώς δεν το διακρίνεις.

q Τα νέα παιδιά έχουν να σου μάθουν πολλά πράγματα, αυτό το έχω ζήσει. Δίδαξα για πολλά χρόνια στο τμήμα Αρχιτεκτόνων της Πάτρας. Είναι ένα μικρό τμήμα, αλλά πάρα πολύ ωραίο και πάρα πολύ σύγχρονο, σημερινό, και νομίζω ότι βγήκα άλλος άνθρωπος. Αυτά που πήρα φεύγοντας είναι πολύ περισσότερα από αυτά που έδωσα. Όσο για το τι θα απογίνει ένας νέος καλλιτέχνης, είναι και θέμα τύχης. Είναι πολύ δύσκολο για έναν άνθρωπο που φέρνει καινούργιες ιδέες ή θέλει να διακριθεί, γιατί υπάρχουν παράνοιες, παράκρουση, διάφορα. Ωστόσο, τα πράγματα είναι καλύτερα απ’ ό,τι όταν ξεκινούσα εγώ. Νομίζω ότι ένας νέος καλλιτέχνης έχει περισσότερες ευκαιρίες για να προβληθεί, π.χ. τα σόσιαλ μίντια. Υπάρχουν πιο πολλές ανεξάρτητες μικρές γκαλερί, υπάρχουν πολλοί πειραματικοί χώροι αυτήν τη στιγμή στην Αθήνα, όχι εμπορικές αίθουσες τέχνης, κι αυτό είναι καλό πράγμα. Μερικές φορές πάω κι εγώ να κάνω εκθέσεις σε τέτοιους χώρους, γιατί μου αρέσει πολύ να είμαι εκεί εκείνη την ώρα.

q Η ζωή με έμαθε ότι είναι μεγαλύτερη από μένα. Μόνο αυτό.

32 lifo – 10.9.20

Για μένα, η τέχνη είναι ξεκάθαρα πιο δύσκολη από τη ζωή. Η ζωή είναι πολύ απλό πράγμα, ίσως επειδή δεν την πήρα ποτέ στα σοβαρά. Δεν έχω και τον χρόνο να την πάρω στα σοβαρά. Έχω μεγάλη ευκολία να ζω, χωρίς λεφτά, με λεφτά, μπορώ να ζω ερωτευμένος, χωρίς να έχω ερωτευτεί, και γι’ αυτό νομίζω ότι είμαι και καλός στο να φτιάχνω σχέσεις, έχω άνεση σε αυτό το πράγμα.

10.9.20 – lifo

33

ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ στο σχολείο

Επιστροφή στα θρανία, λοιπόν

H νέα σχολική χρονιά ξεκινά και το πρώτο μάθημα μετά το κουδούνι αφορά την πρόληψη και την προστασία της υγείας. Ένα μάθημα εξίσου απαραίτητο με τη γραμματική, τη γλώσσα και τα μαθηματικά, ένα μάθημα που καλύπτει τα κενά σε θέματα ζωτική σημασίας και βοηθά τα πιτσιρίκια να είναι ασφαλή και τους γονείς να έχουν ήσυχο το κεφάλι τους. Η πρόληψη δεν σταματά στα μέτρα προστασίας από τον κορωνοϊό, αναφέρεται και στη σημασία του εμβολιασμού, στη χρησιμότητα των τακτικών εξετάσεων και στην ενημέρωση σχετικά με νοσήματα που έχουν μείνει στην αφάνεια, όπως το λέμφωμα. Πάρτε μολύβι και χαρτί, ξεκινάμε!

34 lifo – 10.9.20

10.9.20 – lifo

35

ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ στο σχολείο

ΜΑΣΚΕΣ ΥΓΙΕΙΝΗ

Ασφαλής επιστροφή στα θρανία για όλους τους μαθητές Της Αλεξίας Σβώλου 36 lifo – 10.9.20

Σε λίγες μέρες χτυπά το πρώτο κουδούνι και για πρώτη φορά νιώθουμε όλοι, μικροί και μεγάλοι, μαθητές, γονείς και εκπαιδευτικοί, σαν πρωτάκια. Γιατί αυτή η επιστροφή στα θρανία διαφέρει, γίνεται με ειδικές συνθήκες και πολλή προετοιμασία ώστε να προστατευτούν οι μαθητές από τον κίνδυνο του κορωνοϊού. Τα παιδιά γυρνούν στον φυσικό τους χώρο, το σχολείο, και ο χρυσός κανόνας «μάσκες, αποστάσεις και ατομική υγιεινή» διασφαλίζει πως αυτή η μετάβαση θα είναι απολύτως ομαλή, χωρίς παρατράγουδα.

O

που ανοίγει ένα σχολείο, κλείνει η πόρτα μιας φυλακής» είχε πει στα μέσα του 1800 ο Γάλλος συγγραφέας Βικτόρ Ουγκό, κλείνοντας σε μια φράση το νόημα και τις προεκτάσεις της εκπαίδευσης. Σχεδόν δύο αιώνες μετά οι δομές της εκπαίδευσης βρίσκονται αντιμέτωπες με την πανδημία του κορωνοϊού και το επερχόμενο άνοιγμα των σχολείων πέρασε διά πυρός και σιδήρου προκειμένου να καταστρωθούν από την επιτροπή των εμπειρογνωμόνων τα πρωτόκολλα ασφαλούς επιστροφής των μαθητών και να πειστούν οι αμφισβητίες-αντιρρησίες (γονείς κυρίως) που επιθυμούσαν να μετατεθεί για αργότερα το πρώτο κουδούνι. Όπως εξηγεί η καθηγήτρια Παιδιατρικής και Παιδιατρικής Λοιμωξιολογίας Μαρίζα Τσολιά από το νοσοκομείο Παίδων «Αγλαΐα Κυριακού», το σχολείο είναι ο φυσικός χώρος των παιδιών, ο χώρος μόρφωσης και κοινωνικοποίησής τους, γι’ αυτό πρέπει να επιστρέψουν στα θρανία σε καθημερινή βάση, προκειμένου να μην υπάρξουν επιπτώσεις στην ψυχοκοινωνική και συναισθηματική τους ανάπτυξη. Σε λίγες ημέρες, λοιπόν, χτυπά το πρώτο κουδούνι και οι περίπου 13.071 σχολικές μονάδες της επικράτειας θα υποδεχτούν τους μαθητές, έχοντας ανοίξει ήδη εδώ και μέρες για τις απαραίτητες απολυμάνσεις και την πρόβα τζενεράλε που επιβάλλει η πολιτική πρόληψης της διασποράς του κορωνοϊού. Ταυτόχρονα, γίνεται

μεγάλη συζήτηση για τις μάσκες, τις αποστάσεις των θρανίων, τον αριθμό των μαθητών ανά τάξη και το τι θα συμβεί με τα διαλείμματα, με την επιτροπή εμπειρογνωμόνων να καθησυχάζει τους φόβους των αγχωμένων γονιών και να περιγράφει το σχέδιο λειτουργίας του σχολείου την εποχή του Covid-19 διά στόματος του καθηγητή Παθολογίας-Λοιμωξιολογίας Σωτήρη Τσιόδρα. «Η μάσκα είναι το μέσο που μας επιτρέπει να διατηρήσουμε την κανονικότητα στη ζωή μας» λέει ο κ. Τσιόδρας, χαρακτηρίζοντάς την ως ένα μικρό αναγκαίο κακό (όχι με την έννοια του κακού αλλά με την έννοια του μπελά) και κομμάτι στο παζλ της προστασίας των παιδιών. Τα παιδιά πρέπει να φορούν μάσκα στους εσωτερικούς χώρους του σχολείου, όχι στα διαλείμματα και στα σπορ, γι’ αυτό, προκειμένου να μην επιβαρυνθούν οι οικογένειες οικονομικά, χάρη σε μια γενναία ιδιωτική προσφορά, θα μοιραστούν σπό δύο μάσκες και ένα παγούρι σε όλους τους μαθητές δημόσιων και ιδιωτικών σχολείων της επικράτειας και σε όλους τους εκπαιδευτικούς. Οι μάσκες που θα μοιραστούν στα παιδιά θα έχουν δύο μεγέθη (για κάτω των 10 ετών και άνω των 10 ετών) και τα παιδιά θα πρέπει να τις φορούν με τον σωστό τρόπο, έχοντας πρώτα απολυμάνει τα χεράκια τους. Φυσικά, όπως τονίζει ο κ. Τσιόδρας, η χρήση μάσκας δεν αναιρεί την υποχρέωση για τήρηση των αποστάσεων μεταξύ των θρανίων, που ιδανικά πρέπει να φτάνει το 1,5 μέτρο ανάμεσα σε δύο μαθητές. Σε

πολλά σχολεία μεγάλων πόλεων ο αριθμός των μαθητών ανά τάξη αγγίζει τα 28 ή και τα 30 παιδιά, όντας πολύ μεγαλύτερος από τον ιδανικό αριθμό των 15 μαθητών ανά τμήμα που χρησιμοποιείται σε μελέτες-μαθηματικά μοντέλα του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, που διερευνούν πότε τα παιδιά κινδυνεύουν περισσότερο και πότε λιγότερο από τη διασπορά του κορωνοϊού μέσω της αύξησης ή της μείωσης του αριθμού των στενών τους επαφών. Οι μάσκες, μαζί με την απόσταση, την υγιεινή των χεριών, τον σωστό τρόπο βηξίματος (δηλαδή να φταρνιζόμαστε και να βήχουμε στον αγκώνα μας και όχι στο πρόσωπο του άλλου ή χωρίς κάλυμμα στο στόμα), τον συστηματικό αερισμό των τάξεων με ανοιχτά παράθυρα αλλά και την απολύμανση των χώρων, αποτελούν τη χρυσή συνταγή με την οποία θα σηκωθεί η αυλαία τη νέα σχολική χρονιά. Όπως τονίζει ο παθολόγος λοιμωξιολόγος Πάνος Γαργαλιάνος-Κακολύρης, πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρείας Λοιμώξεων και επικεφαλής της Ειδικής Επιτροπής Λοιμώξεων του υπουργείου Υγείας, όταν φταρνιζόμαστε ή βήχουμε ή μιλάμε δυνατά ή τραγουδάμε, τα σταγονίδια που εκτινάσσονται από το στόμα μας –με τα οποία μεταδίδεται ο κορωνοϊός– μπορούν να φτάσουν σε απόσταση έως και 8 μέτρων. Συνεπώς, η μάσκα και ο σωστός τρόπος βηξίματος είναι απαραίτητα μέτρα προστασίας. Φέτος ειδικά οι λοιμωξιολόγοι αναμένουν μείωση στα περιστατικά γρίπης και άλλων ιώσεων (γαστρεντερίτιδες, κρυολογήματα κ.λπ.) στον παιδικό πληθυσμό, καθώς η χρήση της μάσκας στο σχολείο θα λειτουργήσει αποτρεπτικά στη μετάδοσή τους. Έτσι, λοιπόν, ακόμα κι αν βλέπουμε τη μάσκα ως «αναγκαίο κακό», η χρήση της έχει σημαντικά οφέλη τόσο για την οικογενειακή ζωή (λιγότερες μέρες ασθένειας και ταλαιπωρίας για τα παιδιά και τους γονείς τους) όσο και για το σύστημα υγείας. Σε ό,τι αφορά τον ίδιο τον ιό Sars-Cov-2, όλες οι μελέτες συγκλίνουν στο ότι τα παιδιά, ακόμα κι αν κολλήσουν και νοσήσουν, νοσούν ήπια. Μάλιστα, σε μια πρόσφατη βρετανική μελέτη με 651 παιδιά, μόνο 6 περιστατικά εκδήλωσαν βαριά νόσο και κακή πορεία. Τα παιδιά έχουν αξιοπερίεργη ανθεκτικότητα στον κορωνοϊό, πιθανώς επειδή βρίσκονται διαρκώς εκτεθειμένα στα «ξαδελφάκια» του –τους άλλους κορωνοϊούς του κοινού κρυολογήματος–, με συνέπεια η προκαλούμενη ανοσιακή απάντηση του οργανισμού τους να περιλαμβάνει ενεργοποίηση των Τ-λεμφοκυττάρων, των κυττάρων στρατιωτών-εξολοθρευτών του ανοσοποιητικού συστήματος, όπως εξηγεί ο κ. Τσιόδρας. Ωστόσο, αν και τα ίδια τα παιδιά δεν νοσούν σοβαρά, μπορούν να μεταφέρουν ακόμα και ως ασυμπτωματικοί φορείς τον κορωνοϊό στα σπίτια τους, με συνέπεια να κινδυνεύουν οι γονείς ή οι ηλικιωμένοι συγγενείς τους και οποιοδήποτε άτομο του κύκλου τους ανήκει σε ευπαθή ομάδα. Για να προστατευτούν τα παιδιά από τον κίνδυνο διασποράς του Covid-19, πέρα από τη χρήση αντισηπτικών και το τακτικό πλύσιμο των χεριών με σαπούνι και νερό, πρέπει να έχουν όσο το δυνατόν πιο εύκολα ιχνηλατούμενες επαφές με άλλα άτομα. Γι’ αυτό, λοιπόν, κάθε σχολικό τμήμα φέτος θα λειτουργήσει σαν μια οικογένεια, βγαίνοντας χωριστά για διάλειμμα, ώστε ακόμα και στα μεγάλα σχολικά συγκροτήματα κάθε τάξη να αντιστοιχεί σε μια κυψέλη.

υγεία

Τα τελευταία χρόνια τα λεμφώματα παραμένουν στη σκιά των λευχαιμιών, με τη γνώση γύρω από αυτά να είναι ελλιπής. Ωστόσο, η Ιατρική έχει κάνει σημαντικά βήματα, προσθέτοντας στη φαρέτρα της επαναστατικές θεραπείες για μια κατηγορία ασθενειών που δεν μπορούν να θεωρηθούν σπάνιες, καθώς πρόσφατη μελέτη φανερώνει ότι η πατρίδα μας είναι «πρωταθλήτρια» στη συχνότητα εμφάνισης λεμφωμάτων παγκοσμίως. Με την εκστρατεία της πράσινης κορδέλας και μια σειρά συμβολικών δράσεων της Ελληνικής Ομοσπονδίας Καρκίνου-ΕΛΛΟΚ και των συλλόγων ασθενών ΑγκαλιάΖΩ και ΚΕΦΙ, αλλά και με την υποστήριξη της Gilead Sciences Hellas και της Kite, μαθαίνουμε τι είναι τα λεμφώματα και πώς τα αντιμετωπίζουμε.

Ο

περιέγραψε στα μέσα του 19ου αιώνα. Τα λεμφώματα αφορούν τους καρκίνους του λεμφικού συστήματος και η 15η Σεπτεμβρίου έχει καθιερωθεί διεθνώς ως Παγκόσμια Ημέρα Ευαισθητοποίησης για το Λέμφωμα, επιστρατεύοντας ένα μήνυμα πρόληψης και έγκαιρης διάγνωσης που διαδίδεται με σήμα την πράσινη κορδέλα. Ωστόσο, η εκστρατεία της πράσινης κορδέλας δεν είναι ιδιαίτερα διαδεδομένη στη χώρα μας, ως εκ τούτου μέχρι τώρα δεν έχουν πραγματοποιηθεί ιδιαίτερες δράσεις. Όπως γνωρίζουμε για τα ογκολογικά νοσήματα, η λέξη «καρκίνος» καλύπτει περίπου 200 διαφορετικές ασθένειες, οι οποίες έχουν κάτι κοινό: σε όλες τις περιπτώσεις κακοήθειας διαταράσσεται η φυσιολογική λειτουργία των κυττάρων και ο φυσιολογικός κύκλος ζωής τους, με αποτέλεσμα τα κύτταρα να καθίστανται αθάνατα και να δημιουργούνται όγκοι ή αδενώματα. Έτσι και στα λεμφώματα διαταράσσεται η λειτουργία των λεμφικών κυττάρων, τα οποία κυκλοφορούν μέσω των λεμφαγγείων και εντοπίζονται στα όργανα του λεμφικού συστήματος (π.χ. λεμφαδένες). Μερικές φορές τα λεμφικά κύτταρα ξεφεύγουν από την αρχική τους θέση και επηρεάζουν άλλους λεμφαδένες. Περιστασιακά μπορεί να εισέλθουν στο αίμα και να καταλήξουν σε διάφορα όργανα. Τα λεμφώματα Hodgkin συνήθως παρουσιάζονται σε νεαρής ηλικίας ασθενείς 15-35 ετών

Φέτος τον Σεπτέμβριο ταράζουμε τα στάσιμα νερά της άγνοιας όσον αφορά το λέμφωμα. Η Ελληνική Ομοσπονδία Καρκίνου-ΕΛΛΟΚ και οι σύλλογοι ασθενών ΑγκαλιάΖΩ και ΚΕΦΙ, με την υποστήριξη των φαρμακευτικών εταιρειών Gilead Sciences Hellas και Kite, ενώνουν τη φωνή τους για την ενημέρωση των πολιτών σχετικά με τον συγκεκριμένο τύπο αιματολογικού καρκίνου, την πρόληψη και τη θεραπεία των λεμφωμάτων. Στο πλαίσιο της ενημερωτικής δράσης θα φωταγωγηθεί συμβολικά η Βουλή των Ελλήνων και το νέο σιντριβάνι της Ομόνοιας με το πράσινο χρώμα, που είναι παγκοσμίως αφιερωμένο στο λέμφωμα. Η ενημερωτική κίνηση περιγράφεται με τη φράση-σύνθημα #LightItGreen, ενώ η διοργάνωση της καμπάνιας συνάδει τόσο με τον σκοπό των συλλόγων ασθενών όσο και με την αποστολή και το όραμα της Gilead και της Kite να προάγουν τη θεραπευτική φροντίδα των ανθρώπων που πάσχουν από ασθένειες απειλητικές για τη ζωή τους σε όλο τον κόσμο. Η δράση αποτελεί αναπόσπαστο μέρος των πρωτοβουλιών τους για ουσιαστική ενεργοποίηση της κοινωνίας, καλώντας τη να ακολουθήσει τις σημαντικές εξελίξεις της επιστήμης σε ό,τι αφορά τη θεραπεία των δύσκολα αντιμετωπίσιμων ασθενειών.

Της Αλεξίας Σβώλου

ι ηθοποιοί Τζιν Γουάιλντερ και Mάικλ Χολ είναι δύο μόνο από τους διάσημους ασθενείς με λέμφωμα, που, δημοσιοποιώντας την ιστορία τους, συνέβαλαν στην αύξηση της ευαισθητοποίησης του κόσμου όσον αφορά τους αιματολογικούς καρκίνους και ειδικότερα τα λεμφώματα, που έχουν την ιδιαιτερότητα ότι πλήττουν συχνά νέους ανθρώπους ηλικίας από 15 έως 35 ετών. Ωστόσο, παρότι εμφανίζονται σε μικρής ηλικίας άτομα, γεγονός που αυξάνει το ειδικό βάρος τους ως ογκολογικών νοσημάτων, έχουν παραμείνει στη σκιά των λευχαιμιών και μια έρευνα που έγινε προ διετίας στην Ελλάδα έδειξε ότι η γνώση των περισσότερων Ελλήνων για τα λεμφώματα είναι ελλιπής και αποσπασματική, αν και, σύμφωνα με μελέτη που δημοσιεύτηκε πριν από μερικούς μήνες στο επιστημονικό περιοδικό «JAMA Oncology», η Ελλάδα καταγράφει πρωτιά, έχοντας τα περισσότερα νέα περιστατικά παγκοσμίως. Συγκεκριμένα, στην πατρίδα μας καταγράφονται 5,3 περιστατικά λεμφώματος ανά 100.000 ανθρώπους, ενώ ο μέσος όρος διεθνώς είναι 1 περιστατικό ανά 100.000 κατοίκους. Σε γενικές γραμμές, τα λεμφώματα χωρίζονται σε δύο κατηγορίες, τα Hodgkin και τα ΝonHodgkin, έχοντας πάρει την ονομασία τους από τον γιατρό Thomas Hodgkin που πρώτος τα

ΟΙ ΣΎΛΛΟΓΟΙ ΑΣΘΕΝΏΝ ΜΕ ΤΗ ΣΤΉΡΙΞΗ ΤΗΣ GILEAD/KITE ΦΈΡΝΟΥΝ ΤΟ ΛΈΜΦΩΜΑ ΣΤΟ ΕΠΊΚΕΝΤΡΟ ΤΗΣ ΠΡΟΣΟΧΉΣ

#lightitgreen Ανάβουμε το πράσινο φως στη γνώση για τα λεμφώματα

και σε άτομα άνω των 50 ετών και εμφανίζονται σε ομάδες γειτονικών λεμφαδένων. Η διάγνωση της ασθένειας γίνεται με τη χειρουργική αφαίρεση και βιοψία κάποιου λεμφαδένα. Η θεραπεία του λεμφώματος Hodgkin είναι συνήθως επιτυχής. Αρκετοί ασθενείς μπορούν να θεραπευτούν ή να έχουν υπό έλεγχο την αρρώστια τους για πολλές δεκαετίες. Τα υπόλοιπα λεμφώματα ονομάζονται Νon-Hodgkin και το συνηθέστερο σύμπτωμά τους είναι μια διόγκωση χωρίς πόνο στους λεμφαδένες, στον λαιμό, στις μασχάλες ή στη βουβωνική χώρα. Άλλα συμπτώματα μπορεί να περιλαμβάνουν πυρετούς, νυχτερινούς ιδρώτες, αίσθημα κόπωσης, απώλεια βάρους, κνησμό και ερυθρά στίγματα στο δέρμα. Μερικές φορές εμφανίζεται ναυτία, τάση για έμετο ή στομαχικός πόνος. Καθώς εξελίσσεται η ασθένεια, το σώμα εμφανίζεται λιγότερο ικανό να καταπολεμήσει τις διάφορες λοιμώξεις, αφού η βλάβη αφορά το λεμφικό σύστημα, το οποίο είναι μέρος του ανοσοποιητικού συστήματος του οργανισμού. Συνολικά τα λεμφώματα αντιπροσωπεύουν το 4% των καρκίνων, βάσει των στοιχείων της Αμερικανικής Εταιρείας Κλινικής Ογκολογίας.

Λέμφωμα

LiFO health/2020

10.9.20 – lifo

37

ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ στο σχολείο

ΣΧΟΛΕΙΟ ΚΑΙ ΕΜΒΟΛΙΑ

Ο πιο καλός ο μαθητής κάνει τα εμβόλιά του! Της Αλεξίας Σβώλου 38 lifo – 10.9.20

Ο δρόμος για το σχολείο περνάει από τον παιδίατρο και τον εμβολιασμό, καθώς, εκτός από τη γρίπη και τις άλλες ιώσεις, έχουμε να αντιμετωπίσουμε και τον κορωνοϊό Sars-Cov-2. Ο εμβολιασμός των παιδιών με τα παιδιατρικά εμβόλια που έχουμε στην ιατρική φαρέτρα προστατεύει τα παιδιά από τις εποχικές λοιμώξεις και ταυτόχρονα βοηθάει στην ταχύτερη αναγνώριση των περιστατικών Covid-19 λόγω του αποκλεισμού της γρίπης σε περίπτωση που εμφανιστούν τα ύποπτα συμπτώματα, τα οποία είναι κοινά σε πολλές λοιμώξεις.

Η

ανακοίνωση πριν από λίγες ημέρες από τον πρόεδρο του Φαρμακευτικού Συλλόγου Αττικής Κωνσταντίνο Λουράντο ότι ξεκίνησαν οι «κρατήσεις» του εμβολίου της γρίπης μέσω της ηλεκτρονικής συνταγογράφησης, ώστε όσοι ανήκουν σε ευπαθείς ομάδες πληθυσμού να μπορέσουν να εμβολιαστούν κατά προτεραιότητα, όταν το νέο αντιγριπικό εμβόλιο γίνει διαθέσιμο –κατά τις 15 Οκτωβρίου–, επιβεβαιώνει αυτό που γνωρίζαμε ήδη, πως φέτος είναι η χρονιά των εμβολίων. Και ενώ περιμένουμε την άφιξη των πολυαναμενόμενων και πολυσυζητημένων Covid-19 εμβολίων, πρέπει πάση θυσία να επιστρατεύσουμε τα υπάρχοντα όπλα της επιστήμης –τα ήδη δοκιμασμένα εμβόλια– και να τα αξιοποιήσουμε στο έπακρο για να περιορίσουμε την επιβάρυνση της υγείας μικρών και μεγάλων και να μειώσουμε την πίεση που πρόκειται να δεχτεί το σύστημα υγείας. Ρίχνοντας στη μάχη τα δοκιμασμένα εμβόλια, για των οποίων την ασφάλεια και την αποτελεσματικότητα δεν υπάρχουν αμφιβολίες, μειώνουμε και τον κίνδυνο συλλοίμωξης από γρίπη και κορωνοϊό ταυτόχρονα, ένα ενδεχόμενο που, σύμφωνα με τον καθηγητή Γενετικής του Πανεπιστημίου της Γενεύης Μανώλη Δερμιτζάκη, σχετίζεται με αυξημένη πιθανότητα βαριάς νόσησης και κακής εξέλιξης. Ακόμα κι αν τα ίδια τα παιδιά σπάνια νοσούν βαριά όταν κολλούν τον ιό Sars-Cov-2, υπάρχει ο

κίνδυνος να τον μεταφέρουν στους οικείους τους ως ασυμπτωματικοί φορείς και να μεταδώσουν τη λοίμωξη στους παππούδες, στις γιαγιάδες και σε άλλα ευπαθή άτομα του περιβάλλοντός τους. Τα άτομα αυτά, λόγω προχωρημένης ηλικίας ή υποκείμενων νοσημάτων, έχουν σοβαρό κίνδυνο να νοσήσουν βαριά και αν προσβληθούν ταυτόχρονα και από γρίπη, η υγεία τους μπορεί να επιδεινωθεί ραγδαία, μη αφήνοντας «παράθυρο» στους θεράποντες γιατρούς για σωτήρια παρέμβαση. Όπως εξηγεί από το νοσοκομείο Παίδων «Αγλαϊα Κυριακού» η αναπληρώτρια καθηγήτρια Παιδιατρικής-Εφηβικής Υγείας Άρτεμις Τσίτσικα, πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρείας Εφηβικής Ιατρικής, τα παιδιά, κατά την έναρξη της σχολικής χρονιάς, πρέπει να κάνουν τα απαιτούμενα για την ηλικία τους εμβόλια και οι γονείς οφείλουν να δώσουν ιδιαίτερη προσοχή στην πραγματοποίηση των αναμνηστικών δόσεων που εξασφαλίζουν ανοσιακή απάντηση μακράς διάρκειας. Η μη πραγματοποίηση των αναμνηστικών δόσεων, όπως επισημαίνει ο πρόεδρος της Ελληνικής Παιδιατρικής Εταιρείας, καθηγητής Παιδιατρικής Ανδρέας Κωνσταντόπουλος, εγκυμονεί κινδύνους για όλο τον πληθυσμό, καθώς προκαλεί ρωγμές στο τείχος της ανοσίας που είθισται να αποκαλούμε «ανοσία αγέλης», επιτρέποντας τη διασπορά επικίνδυνων ιών και την επανεμφάνιση «ξεχασμένων» λοιμώξεων, όπως συνέβη προ διετίας με την επιδημική έξαρση ιλαράς, ενώ αντίστοιχος κίνδυνος έχει δι-

απιστωθεί και για τον κοκίτη. «Αν μη τι άλλο, με την πανδημία του κορωνοϊού καταλάβαμε όλοι την ανεκτίμητη αξία των εμβολίων, αφού όλη η συζήτηση για το τι μέλλει γενέσθαι με τον κορωνοϊό αφορά τα Covid εμβόλια» λέει η καθηγήτρια Επιδημιολογίας Αθηνά Λινού, επιβεβαιώνοντας το απόφθεγμα «ουδέν κακόν αμιγές καλού». Επειδή μεγάλη κουβέντα γίνεται τον τελευταίο καιρό και για την ανοσιακή απάντηση που προκαλούν τα εμβόλια, από τα επιστημονικά ευρήματα διαφαίνεται πως το αναμενόμενο εμβόλιο για τον κορωνοϊό που αναπτύσσει το Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης θα χρειαστεί να γίνεται κάθε χρόνο –σαν της γρίπης– σε δύο δόσεις, όπως εξηγεί ο καθηγητής Παθολογίας-Λοιμωξιολογίας Σωτήρης Τσιόδρας. Η προσωρινή αναστολή της πραγματοποίησης κλινικής μελέτης φάσης 3 για το εμβόλιο της Οξφόρδης και της Astra Zeneca, μετά την εκδήλωση σοβαρής ανεπιθύμητης ασθένειας, μεταθέτει πιθανώς την άφιξή του στο 2022, ενώ οι μελέτες που έχουν γίνει μέχρι τώρα όσον αφορά την ανίχνευση αντισωμάτων στους ανθρώπους που νόσησαν από τον κορωνοϊό ορίζουν το διάστημα διατήρησης της ανοσιακής απάντησης στους τέσσερις μήνες. Από την άλλη, οι κλινικές μελέτες που είναι σε εξέλιξη για τα 180 υπό ανάπτυξη Covid-19 εμβόλια παγκοσμίως δείχνουν πως στα 7 πειραματικά εμβόλια που έχουν εισέλθει στην τελευταία φάση των δοκιμών ο μηχανισμός ενεργοποίησης του ανοσοποιητικού συστήματος είναι διπλός. Ενώ κάθε πειραματικό Covid-19 εμβόλιο έχει δικό του τρόπο δράσης και δική του διαδικασία παραγωγής, το κοινό στοιχείο ανάμεσα στους επτά «φιναλίστ», που αναμένεται να κόψουν πρώτοι το νήμα στην κούρσα, είναι πως, εκτός του ότι δημιουργούν αντισώματα, ενεργοποιούν και τα Τ-λεμφοκύτταρα. Όπως εξηγεί ο κ. Τσιόδρας, τα Τ-λεμφοκύτταρα είναι τα κύτταρα-εξολοθρευτές του οργανισμού μας και φαίνεται πως ενεργοποιούνται και κατά την έκθεση του οργανισμού στα «ξαδελφάκια» του ιού Sars-Cov-2, τους κορωνοϊούς του κοινού κρυολογήματος. Το γεγονός αυτό πιθανώς εξηγεί τη μεγάλη ανθεκτικότητα των παιδιών στη λοίμωξη Covid-19. Συγκεκριμένα, τα παιδιά, λόγω των παιδικών λοιμώξεων, εκτίθενται περισσότερο από οποιαδήποτε ηλικιακή ομάδα σε όλους αυτούς τους ιούς, με συνέπεια να έχουν ιδιαίτερα ενεργοποιημένα τα Τ-λεμφοκύτταρά τους έναντι του φονικού κορωνοϊού. Το ότι τα παιδιά σπάνια νοσούν από βαριά λοίμωξη Covid-19 επιβεβαιώθηκε πρόσφατα και από άλλη μία μελέτη στο Ηνωμένο Βασίλειο με 651 λιλιπούτειους συμμετέχοντες, όπου μόνο σε 6 περιστατικά διαπιστώθηκε κακή πορεία. Ο βασικότερος κίνδυνος που αφορά τα πιτσιρίκια είναι η εκδήλωση ενός γενικευμένου συνδρόμου φλεγμονής που εμφανίζεται ως αντίδραση στη λοίμωξη Covid-19 και μοιάζει με τη νόσο Kawasaki, που αντιμετωπίζεται. «Αν και σπάνιο νόσημα, οι παιδίατροι τη γνωρίζουν και ξέρουν πώς να την αντιμετωπίσουν» λέει ο πρύτανης του ΕΚΠΑ, καθηγητής Αιματολογίας Θάνος Δημόπουλος.

10.9.20 – lifo

39

PERSONAL SHOPPER

ΡΩΤΑ ΤΟΝ ΥΠΕΥΘΥΝΟ ΠΑΝΑΓΙΏΤΗΣ ΔΡΑΚΌΠΟΥΛΟΣ

The good LiFO

BacktoSch 40 lifo – 10.9.20

EXEIΣ ΓΟΥΣΤΟ ΕΛΊΝΑ ΚΩΛΈΤΤΗ

AΦΙΕΡΩΜΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ DESIGN

Οι ήρωες του 1821 σε σχολικά τετράδια

hool

Στο πλαίσιο του εορτασμού της 200ής επετείου της Ελληνικής Επανάστασης, το δημιουργικό γραφείο Re-two design προτείνει μια συλλεκτική σειρά σχολικών στο Πλαίσιο. Ο Ρήγας Βελεστινλής, ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης, η Λασκαρίνα Μπουμπουλίνα και η Μαντώ Μαυρογένους είναι μερικοί από του ήρωες του 1821 που εμφανίζονται στη σειρά τετραδίων του δημιουργικού γραφείου Re-two design, τα οποία μπορεί να βρει κανείς στo Πλαίσιο. Αναμφίβολα πρόκειται για μια ευχάριστη έκπληξη ανάμεσα στα σχέδια και τα εικαστικά που επικρατούν στον χώρο των σχολικών, ενώ ταυτόχρονα είναι ένας ωραίος τρόπος και μια ευκαιρία για τους μαθητές να γνωρίσουν οπτικά, μέσα από έναν διαφορετικό τρόπο, τους ήρωες της Επανάστασης και να μάθουν γι’ αυτούς, μια και στο πίσω μέρος των τετραδίων αναγράφεται μια πολύ σύντομη περιγραφή με τα στοιχεία του καθενός. Η ομάδα των Re-two design αποτελείται από δύο γραφίστριες, τη Γεωργία Αγγελοπούλου και τη Λία Ρομπόλη, και έναν σκηνογράφο, τον Σπύρο Λάσκαρη, οι οποίοι σκέφτηκαν ότι η επέτειος του 1821 είναι μια αφορμή για να δουν και σχεδιαστικά την Ελληνική Επανάσταση. «Σκεφτήκαμε ότι είναι μια καλή ευκαιρία να γνωρίσουμε τους ήρωες και τα γεγονότα καλύτερα, μια και η φετινή χρονιά είναι αφιερωμένη στη 200ή επέτειο και είναι ωραίο, καθ’ όλη τη διάρκεια της χρονιάς, τα παιδιά να έχουν τετράδια και λοιπά χαρτικά είδη εμπνευσμένα από το 1821 – στο σχολείο και όχι μόνο. Η περίοδος της Ελληνικής Επανάστασης, όπως και οι ήρωές της, είναι από τις ιδιαίτερα προσφιλείς της ελληνικής ιστορίας και μας ενδιαφέρει πάντα. Παλιότερα, τα μεγάλα χαρτοπωλεία-βιβλιοπωλεία κυκλοφορούσαν επετειακές-συλλεκτικές σειρές με αφορμή επετείους» εξηγούν για την ιδέα τους, η οποία βρήκε θετική ανταπόκριση από το Πλαίσιο. Με γενικό τίτλο «Χαίρε, ως χαίρε Ελευθεριά», τον στίχο του Εθνικού μας Ύμνου, και σε συνεργασία με την εξαιρετική εικονογράφο Zafuko Yamamoto, σχεδίασαν δύο σειρές: μία για παιδιά προσχολικής ηλικίας και δημοτικού και μία για μεγαλύτερα παιδιά, για όλους μας δηλαδή. Η ανταπόκριση μέχρι στιγμής είναι πολύ μεγάλη. «Μας λένε ότι αρέσουν πολύ και ότι ζητάνε επιμόνως τον Καραϊσκάκη και τους άλλους ήρωες!» λένε οι Re-two design. Ίδωμεν…

10.9.20 – lifo

41

ΡΩΤΑ ΤΟΝ ΥΠΕΥΘΥΝΟ

ö

Kotsovolos Λάπτοπ Huawei MateBook D 1’’.

The good LiFO

www.kotsovolos.gr

ó

Adidas Adicolor bucket καπέλο από την Adidas Originals σε λευκό χρώμα, με κεντημένο λογότυπο μπροστά. www.adidas.gr

î

Vans Το συλλεκτικό backpack The Simpsons x Vans Old Skool III διαθέτει ένα εντυπωσιακό allover checkerboard print με πορτρέτα των μελών της γνωστής οικογένειας.

Οι χειροποίητες τσάντες του Parnès

ö

Polo

Ο Παναγιώτης Δρακόπουλος, στο εργαστήριό του στην οδό Ρόμβης, σχεδιάζει και κατασκευάζει χειροποίητα είδη από δέρμα και άλλα παλιά υλικά, όπως ο στρατιωτικός καμβάς.

Δοχείο φαγητού από την Polo.

Σε επιλεγμένα καταστήματα.

www.polo.gr

Παναγιώτη, τι ακριβώς φτιάχνεις στο Parnès, το εργαστήριό σου στην οδό Ρόμβης; Σακίδια πλάτης, τσάντες διαφόρων μεγεθών, ζώνες, θήκες για σημειωματάρια, κασετίνες, πορτοφόλια, card folders.

ö

Reebok Από τη συλλογή Reebok Classic Leather Legacy. www.reebok.com

ñ

Marks & Spencer Παγούρι νερού με το αλφάβητο. www. marksandspencer. com

î

New Cult T-shirt από την εταιρεία Santa Cruz.

42 lifo – 10.9.20

ñ

ö

Swatch Από τη σειρά «1983» της Swatch ένα ρολόι από την γκάμα Bioreloaded. www.swatch.com

Korres Αντισηπτικό τζελ χεριών. Στα φαρμακεία.

î

G-STAR T-shirt G-STAR από τη συλλογή Φθινόπωρο/ Χειμώνας 2020. Σε επιλεγμένα καταστήματα.

kειμενο μεροπη κοκκινη

Personal

Shopper

www.newcult.gr

Τα υλικά που χρησιμοποιείς, εκτός από το δέρμα, είναι συνήθως παλιά και είχαν άλλη χρήση, όπως ο στρατιωτικός καμβάς. Πού τα βρίσκεις; Θέλει πολύ ψάξιμο. Είναι η πρώτη ύλη και γίνομαι ένας εξερευνητής για να την εντοπίσω. Έχω βρει δύο παλαιοπώλες στο Μοναστηράκι που, μεταξύ άλλων, εμπορεύονται και παλιό στρατιωτικό υλικό. Υπάρχουν, επίσης, μαγαζιά με αντίκες, παζάρια και υπαίθριες αγορές. Αλλά μην ξεχνάμε και τις δυνατότητες που μας δίνει το Ίντερνετ. Φανταστείτε ότι χρησιμοποιώ στρατιωτικό καμβά ακόμα και από τη δεκαετία του ’40! Είναι ένα υλικό μεγάλης αντοχής, που γίνεται όλο και πιο ιδιαίτερο με την πατίνα του χρόνου. Επιπλέον, κουβαλάει μια ολόκληρη ιστορία από ταξίδια με λεωφορεία, τρένα, πλοία, αεροπλάνα. Παρότι είναι άψυχο υλικό, είναι φορτωμένο με μνήμες, ιστορικά γεγονότα, προσωπικές ιστορίες. Ποια είναι η φιλοσοφία σου; Τα υλικά που χρησιμοποιείς εμπεριέχουν την έννοια της επαναχρησιμοποίησης υλικών. Η αρχική ιδέα βασίζεται σε πρώτες ύλες που είχαν μείνει σε αχρησία, ενώ θα μπορούσαν, με σωστό μετασχηματισμό, να αποκτήσουν χρηστική αξία, προσαρμοσμένες στις απαιτήσεις του σήμερα. Είναι μια ιδέα οικολογική, που ταυτόχρονα έχει και μια αισθητική διάσταση. Η φιλοσοφία μας –γιατί μαζί μου είναι και ο αδερφός μου, ο Γιάννης, απόφοιτος της Σχολής Καλών Τεχνών– είναι να απέχουμε από τη μαζική παραγωγή και να δημιουργούμε προϊόντα που να αντέχουν στον χρόνο και να διαφοροποιούνται αισθητικά και ποιοτικά από αυτά της μαζικής παραγωγής, με διαδικασίες που δεν μολύνουν το περιβάλλον και με όρους που συνάδουν με το κίνημα της αργής μόδας, π.χ. sustainable και upcycled. Γιατί επέλεξες την Πάρνηθα (στα γαλλικά Parnès) για το όνομα του brand σου; Όταν έψαχνα για όνομα, ήθελα κάτι που να έχει σχέση με τον τόπο μου, τη γειτονιά μου. Σκέφτηκα διάφορα και κατέληξα στην Πάρνηθα, ένα βουνό που αγαπώ γιατί μεγάλωσα στους πρόποδές του και το επισκέπτομαι συχνά. Ήταν μια πρόκληση για εμάς όταν ήμασταν παιδιά και προσπαθούσαμε να ανέβουμε κάθε φορά και ψηλότερα. Ρόμβης 32, Σύνταγμα.

Facebook: parnes.ath Instagram: parnes.ath

Ελίνα, πες μου μερικά πράγματα για σένα. Μέχρι τα δεκαπέντε μου ζούσα σε μια μικρή κοινωνία και δεν ήξερα τι πάει να πει μόδα. Αντιμετώπιζα πολλά οικογενειακά προβλήματα εκείνη την περίοδο και χρειάστηκε να μετακομίσω στην Αθήνα. Στην αρχή, όπως κάθε παιδί της ηλικίας μου, προσπαθούσα να βρω τον εαυτό μου μέσα από διάφορες παρέες. Μου πήρε πολύ καιρό να μάθω τα δεδομένα της Αθήνας και να τη νιώσω πιο δική μου. Τι σου αρέσει περισσότερο σ’ αυτή την πόλη; Το γεγονός ότι έχει πολλές επιλογές, αν θέλεις να κάνεις δημιουργικά πράγματα. Τι σου τη σπάει; Ο οπισθοδρομικός τρόπος σκέψης των ανθρώπων. Με τι ασχολείσαι εδώ; Αυτή την περίοδο, πέρα από τις διάφορες συνεργασίες που έχουν να κάνουν με φωτογραφίσεις και βιντεοκλίπ, ασχολούμαι και λίγο με τη μουσική.

EXEIΣ ΓΟΥΣΤΟ Ελίνα Κωλέττη Mουσικός

Δηλαδή αυτό είναι το όνειρό σου; Ναι, θα ήθελα να καταφέρω να μαζέψω ένα μπάτζετ και να κάνω μουσική στο εξωτερικό. Τι μουσική ακούς; Οι επιρροές μου είναι άπειρες. Μπορώ να ακούσω τα πάντα και να παίρνω στοιχεία απ’ όλα τα είδη. Ξεκίνησα με ποπ/πανκ, μετά πέρασα σε πιο emo/goth ήχους και τώρα ακούω κυρίως RnB/ραπ και αρκετή technο. Αλήθεια, πώς και βρέθηκες να κάνεις φωτογραφίσεις μόδας; Οι φωτογραφίσεις μόδας ήταν και είναι ακόμα κάτι καινούργιο για εμένα. Όλα ξεκίνησαν από διάφορα outfits που ανέβαζα στον λογαριασμό μου στο Ιnstagram. Πολλοί άνθρωποι, ακόμα και οι γονείς μου, θεωρούν το στυλ μου πολύ «ακραίο» για τα δεδομένα της Ελλάδας. Εμένα πάντοτε μου άρεσε το διαφορετικό και ήξερα ότι μπορούσα να το υποστηρίξω, γιατί έτσι νιώθω καλά με τον εαυτό μου. Τι σου αρέσει περισσότερο στη διαδικασία; Μου αρέσει που μέχρι τώρα δεν μου έχουν επιβάλει πώς να στηθώ στις φωτογραφίσεις. Γενικότερα, τα άτομα με τα οποία έχω συνεργαστεί ήταν πολύ κουλ. Δεν έχω νιώσει σχεδόν ποτέ άβολα, ούτε με τα ρούχα, ούτε με τις πόζες. Με αφήνουν να είμαι ο εαυτός μου. Γιατί νομίζεις ότι σε επιλέγουν από τα διάφορα αθηναϊκά brands για τα lookbooks τους; Πιστεύω ότι ζούμε σε μια εποχή που δεν θα έπρεπε να υπάρχει γυναικείο ή αντρικό ρούχο. Για παράδειγμα, εμένα, που είμαι κοπέλα, μου αρέσει να ψωνίζω μόνο από τα αντρικά. Αυτό που προσπαθώ να περάσω ως μήνυμα είναι ότι τα ρούχα που επιλέγουμε να φοράμε θα πρέπει να μας κάνουν να αισθανόμαστε άνετα. Γι’ αυτό με επιλέγουν τα διάφορα brands, άλλωστε. Πώς θα χαρακτήριζες το προσωπικό σου στυλ; Αρχικά, δικό μου. Το στυλ είναι έκφραση και έμπνευση και λέει αρκετά για τον χαρακτήρα του καθενός μας.

φωτογραφια παρισ ταβιτιαν

Τι φοράς σήμερα και πόσο κοστίζει; Φοράω μια κόκκινη μπλούζα που έχω πάρει από thrift, μια βερμούδα και παπούτσια Jordan, ένα γιλέκο επίσης από thrift κι ένα φουλάρι Burberry. Η τσάντα και το bucket καπέλο είναι Gucci. Οι τιμές των ρούχων μου ξεκινάνε από 3 ευρώ και φτάνουν μέχρι τα 300 ευρώ.

kειμενο μεροπη κοκκινη

Από πού ψωνίζεις συνήθως τα ρούχα σου; Κυρίως από thrifts που βρίσκω σε διάφορα στενά της Αθήνας, αλλά ψωνίζω αρκετά πράγματα και online.

Πού πηγαίνεις τώρα; Να συναντήσω την παρέα μου στου Ψυρρή, για να πιούμε μπίρες. @yametesenpa1

10.9.20 – lifo

43

44 lifo – 10.9.20

10.9.20 – lifo

45

The good LiFO

Back School 46 lifo – 10.9.20

5

Ο

πράγματα που πρέπει να ξέρεις για τη νέα σχολική χρονιά Το μέλλον ξεκινά με την απόφαση σπουδών που θα πάρεις στο παρόν.

Σεπτέμβρης είναι ένα κλισέ. Ένας μήνας που φορτώνεται την ευθύνη για τα νέα ξεκινήματα, τους επόμενους στόχους και την επιστροφή σε μια κανονικότητα που έχει ακόμα το σημάδι από το μαγιό και τα μπάνια των καλοκαιρινών διακοπών. Αυτός ο μήνας συναγωνίζεται –χωρίς να το έχει ζητήσει ποτέ– την έναρξη της νέας χρονιάς, ορίζοντας ημερολογιακά μια αρχή που ξεκινά με το άνοιγμα των σχολείων, των σχολών και των λοιπών εκπαιδευτικών ιδρυμάτων. Κι αυτή η αρχή κάθε άλλο παρά κλισέ είναι, αφού περιέχει όλα εκείνα τα συστατικά που διαμορφώνουν το μέλλον. Η εκπαίδευση είναι ένα ταξίδι που δεν σου αποκαλύπτει εκ των προτέρων όλα εκείνα που θα ανακαλύψεις, αλλά όταν αποφασίσεις να το κάνεις, θα ζήσεις μια εμπειρία μοναδική. Είτε βρίσκεσαι σ’ εκείνο το κομβικό σημείο που πρέ-

πει να αποφασίσεις για το μέλλον σου, επιλέγοντας τη σχολή που επιθυμείς, είτε νιώθεις πως πρέπει να εμβαθύνεις στο αντικείμενό σου, αναζητώντας το πρόγραμμα σπουδών που ταιριάζει στην επαγγελματική σου πορεία, είτε έχει έρθει η στιγμή να αλλάξεις κατεύθυνση και να ειδικευτείς σε έναν καινούργιο τομέα, οι επιλογές που έχεις είναι άπειρες και είναι σίγουρο πως θα βρεις αυτό ακριβώς που σου ταιριάζει. Όσο κι αν οι σπουδές είναι συνδεδεμένες με το αύριο, η αλήθεια είναι πως η απόφαση να σπουδάσεις αφορά το σήμερα. Γιατί αυτά που σου προσφέρει σε διαμορφώνουν ως άνθρωπο και με τους νέους ανοιχτούς ορίζοντες, τις νέες γνώσεις και εμπειρίες ξεκινάς την πορεία σου προς το αύριο. Ό,τι κι αν χρειάζεται να κάνεις για να ζήσεις την εμπειρία της εκπαιδευτικής διαδικασίας, όσο χρόνο και ενέργεια κι αν χρειάζεται να αφι-

ερώσεις, το μόνο σίγουρο είναι πως αξίζει τον κόπο και δεν θα το μετανιώσεις ποτέ. Ακόμα κι αν δεν ασχοληθείς αργότερα με τον κλάδο των σπουδών σου, καμία γνώση δεν μένει χωρίς αντίκρισμα, απλώς μπορεί να λειτουργεί σε ένα επίπεδο πιο βαθύ, σαν κομμάτι του εαυτού σου που δεν θυμάσαι πότε το κατέκτησες. Μαζί με αυτό το δεδομένο σού παρουσιάζουμε πέντε πράγματα που πρέπει να γνωρίζεις για την εκπαίδευση και ισχύουν πάντα – μην αφήσεις κανέναν να σου πει το αντίθετο. Αυτή η λίστα έχει προκύψει μέσα από έρευνα, προσωπική εμπειρία και πολλή χαρά για την καινούργια αρχή που ανοίγεται μπροστά σου.

1. Σου είναι απαραίτητη

απο τη λινα ιντζεγιαννη

Σ’ αυτήν τη ζωή μπορείς να επιλέξεις να κάνεις ό,τι θέλεις, αλλά πρέπει να φροντίσεις να το κάνεις καλά. Διάλεξε τομέα, σχολή, σπουδές, επιστημονικό κλάδο, τεχνική κατάρτιση και αφέσου στο μαγικό ταξίδι της γνώσης. Μπορεί κάποια στιγμή να νομίζεις ότι αυτά που μαθαίνεις δεν έχουν εφαρμογή, αλλά στην πραγματικότητα όλα όσα περιλαμβάνει η τεχνική ή η επιστημονική σου εκπαίδευση κάποια στιγμή θα σου χρειαστούν – και όχι μόνο. Μάλλον αυτές οι γνώσεις είναι που θα σε αναδείξουν ως επαγγελματία. Το θεωρητικό υπόβαθρο, σε συνδυασμό με την πρακτική εφαρμογή που προσφέρουν οι σχολές και τα κολέγια ή οποιοδήποτε εκπαιδευτικό ίδρυμα επιλέξεις, είναι η συνταγή της επιτυχίας για την επαγγελματική σου πορεία. Ακόμα κι αν δεν έχεις διαλέξει τι

ακριβώς θα κάνεις, οι σπουδές μπορεί να σε οδηγήσουν σε δρόμους που δεν φανταζόσουν. Άλλωστε, πολλά ιδρύματα σου εξασφαλίζουν την πρώτη σου δουλειά, και μάλιστα σε αναγνωρισμένες σύγχρονες επιχειρήσεις. Γι’ αυτό, μη χάσεις διάλεξη, εργαστήριο, παράδοση ή πρακτική άσκηση που μπορεί να γίνει αφορμή για τις πιο σημαντικές αποφάσεις της ζωής σου. Μπορεί, εκεί που δεν το περιμένεις, να δώσεις απάντηση στην ερώτηση που σου θέτουν βασανιστικά από τότε που ήσουν μικρός: «Εσύ τι θα γίνεις όταν μεγαλώσεις;».

2. Δεν έχει ηλικία Το στερεότυπο του φοιτητή που κάποια στιγμή τελειώνει την εκπαίδευσή του αποτελεί παρελθόν και στη θέση του ήρθε για να μείνει η έννοια της «διά βίου μάθησης». Μάλιστα, πολλές φορές η εκπαίδευση σε μεγαλύτερες ηλικίες είναι πιο συνειδητή, πιο στοχευμένη και σίγουρα πιο απολαυστική, αφού ανήκει στη λίστα των «to do για τον εαυτό μου». Οι επιλογές που δίνουν τα εκπαιδευτικά ιδρύματα σε κλασική ή εξ αποστάσεως κατάρτιση είναι άπειρες και αυτή που θα κάνεις εσύ μπορεί να αφορά την επαγγελματική σου πορεία ή την αλλαγή σελίδας στην εργασιακή σου πορεία. Θα εκπλαγείς όταν ανακαλύψεις πόσο απολαυστική διαδικασία γίνεται η εκπαίδευση όταν συνοδεύεται από την εμπειρία που έχεις αποκτήσει ήδη αλλά και από την ανάγκη να κάνεις ένα βήμα πιο πέρα. Αν έχεις περάσει ήδη από τον ακαδημαϊκό χώρο, η επιστροφή θα σου ξυπνήσει ευχάριστες αναμνήσεις. Αν, πάλι, έρχεσαι για πρώτη φορά σε επαφή με τον κόσμο των σπουδών, θα ζήσεις πρωτόγνωρα συναισθήματα που θα σου δώσουν την αυτοπεποίθηση να κάνεις αυτό ακριβώς που ονειρεύεσαι, αρκεί να αναζητήσεις το πρόγραμμα σπουδών που σου ταιριάζει και να αφιερώσεις τον χρόνο που απαιτείται για να δεις τη ζωή σου να αλλάζει. Είναι πιο εύκολο απ’ όσο ακούγεται και σίγουρα αξίζει τον κόπο!

3. Δεν περιορίζεται από τον φυσικό χώρο Πολλά έχουν αλλάξει στην εκπαίδευση τα τελευταία χρόνια και η αποσύνδεσή της από τον φυσικό χώρο ενός ιδρύματος είναι ένα από αυτά. Αυτή η συνθήκη, που πλέον αποτελεί δεδομένο, σου δίνει τη δυνατότητα να παρακολουθήσεις το πρόγραμμα σπουδών που επιθυμείς από τον χώρο σου. Η απόσταση ακυρώνεται και μαζί της καταρρίπτεται η πεποίθηση πως για να σπουδάσεις πρέπει να αλλάξεις όλη σου τη ζωή. Οι ευκαιρίες για εκπαίδευση και κατάρτιση που προσφέρονται online είναι τόσο πολλές, που σίγουρα θα βρεις αυτή που σου ταιριάζει. Το πιο σημαντικό είναι ότι η διαδικασία εκπαίδευσης προσαρμόζεται στο δικό σου πρόγραμμα, ειδικά αν είσαι επαγγελματίας. Η οθόνη του υπολογιστή σου και οι υπερσύγχρονες πλατφόρμες τηλεκπαίδευσης θα γίνουν ένας νέος κόσμος γνώσης που θα φωτίσει το μέλλον σου. Εκτός από τα αμιγώς e-learning προγράμματα, πολλά εκπαιδευτικά ιδρύματα προσφέρουν την επιλογή παρακολούθησης των προσφερόμενων μαθημάτων online, διατηρώντας υψηλό επίπεδο σπουδών με εξειδικευμένους καθηγητές που γνωρίζουν καλά την εξ αποστάσεως εκπαίδευση. Άλλωστε, η γνώση είναι μια έννοια που δεν περιορίζεται από τον χώρο αλλά μεταδίδεται με κάθε τρόπο μεταξύ εκπαιδευτών και εκπαιδευόμενων.

4. Θα σου χαρίσει μοναδικές συγκινήσεις Η αναζήτηση της κατάλληλης σχολής, του εκπαιδευτικού ιδρύματος και της κατεύθυνσης που θα ακολουθήσεις συνοδεύεται από την αγωνία για το μέλλον και συχνά αυτό το άγχος παραμερίζει τις μοναδικές στιγμές που σε περιμένουν όταν γίνεις μέλος της εκπαιδευτικής κοινότητας. Ίσως δεν υπάρχει άλλη περίοδος στη ζωή σου που θα νιώσεις τόσο πολλές συγκινήσεις, ξεκινώντας από τη στιγμή της εγγραφής σου στη σχολή που διάλεξες. Οι άπειρες ευκαιρίες γνώσης, οι οπτικές που αποκαλύπτονται και που δεν είχες σκεφτεί μέχρι τώρα, η εφαρμογή της θεωρίας στην πράξη και η ικανοποίηση από την αίσθηση της προσωπικής εξέλιξης συνοδεύονται από φιλίες, παρέες και γνωριμίες με ανθρώπους που θα θυμάσαι για χρόνια. Όσο διαρκούν οι σπουδές σου πρέπει να έχεις όλες σου τις αισθήσεις σε ετοιμότητα, ώστε να απολαμβάνεις κάθε μέρα, ακόμα κι αν αυτή περιέχει ατελείωτο διάβασμα ή πολύωρα εργαστήρια. Η εκπαιδευτική διαδικασία είναι εκείνο το βήμα πριν από την αναζήτηση εργασίας που σηματοδοτεί το τέλος της αθωότητας και την αρχή της ενήλικης ζωής. Αυτό το βήμα είναι τόσο ξεχωριστό, που οφείλεις να νιώσεις με κάθε τρόπο όλα όσα θα σου προσφέρει, από τις πιο δύσκολες μέχρι τις πιο ευχάριστες πτυχές του. Αυτές οι αναμνήσεις θα σε συνοδεύουν ως επαγγελματία για να σου θυμίζουν κάθε τόσο πώς ξεκίνησαν όλα.

5. Η Ελλάδα μπορεί να σου προσφέρει αυτό που επιθυμείς Οι ευκαιρίες εκπαίδευσης στην Ελλάδα είναι άπειρες και μάλιστα βρίσκονται σε ένα επίπεδο που δεν έχει να ζηλέψει τίποτα από το σύστημα του εξωτερικού. Εκτός από τα πολύ ενδιαφέροντα προγράμματα σπουδών που προσφέρονται σε κάθε επιστημονικό τομέα, θα βρεις αρκετά κολέγια που συνεργάζονται με αντίστοιχα ιδρύματα του εξωτερικού και προσφέρουν ισότιμους τίτλους μέσα από μια μοναδική εμπειρία γνώσης. Ακολουθώντας τη διαδικασία μεγάλων πανεπιστημίων άλλων χωρών, διαθέτοντας υπερσύγχρονες αίθουσες διδασκαλίας και καθηγητές με εμπειρία και βαθιά κατάρτιση, αυτές οι σχολές φέρνουν στην Ελλάδα την επιτυχημένη εκπαιδευτική διαδικασία που φέρει την υπογραφή σημαντικών ονομάτων από τον χώρο. Κλασικές σπουδές αλλά και σύγχρονες επιστήμες προσφέρονται σε ένα πλήθος επιλογών, ώστε να αποφασίσεις ποια είναι εκείνη που σου ταιριάζει. Ό,τι κι αν διαλέξεις, το σίγουρο είναι πως μπορείς να είσαι υπερήφανος για το γεγονός ότι επέλεξες να μείνεις στην Ελλάδα, αφού το επίπεδο του προγράμματος σπουδών αλλά και το διδακτικό προσωπικό θα σε οδηγήσουν σε μια εκπαιδευτική εμπειρία που έχει άμεση εφαρμογή στη σύγχρονη αγορά εργασίας. Αναζήτησε τον τομέα που σε ενδιαφέρει και απόλαυσε την εκπαίδευση σε αυτήν την χώρα, όπου οι περισσότερες επιστήμες θεμελιώθηκαν για να αλλάξουν τον κόσμο. Οι σκέψεις που αφορούν την εκπαίδευση είναι άπειρες, κι αυτό γιατί η προσωπική εμπειρία του καθενός διαμορφώνει μια ξεχωριστή λίστα. Αν ήρθε η ώρα να φτιάξεις τη δική σου, κάν’ το με ανοιχτό μυαλό, φωτεινό βλέμμα και όλες τις αισθήσεις σου σε συναγερμό. Καλή αρχή!

E-learning του ΕΚΠΑ 20 χρόνια επιτυχημένης λειτουργίας στην εξ αποστάσεως εκπαίδευση.

Πληροφορίες στις σελίδες: elearningekpa.gr: προγράμματα στα ελληνικά elearninguoa.org: προγράμματα στα αγγλικά

Ό

ταν θέλεις να συνδέσεις την επιστημονική γνώση με την πρακτική κατάρτιση, αναζητάς ένα από τα προγράμματα εξ αποστάσεως επιμόρφωσης του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστήμιου Αθηνών. Προσφέροντας περισσότερα από 400 προγράμματα στην ελληνική και πάνω από 40 στην αγγλική γλώσσα, το e-learning του ΕΚΠΑ γράφει εδώ και 20 χρόνια τη δική του ιστορία στην εξ αποστάσεως εκπαίδευση. Οι 90.000 εκπαιδευόμενοι και απόφοιτοι αποδεικνύουν τη σημαντικότητα και εγκυρότητα του προγράμματος, στο οποίο διδάσκουν περισσότεροι από 100 καθηγητές του ΕΚΠΑ, διατηρώντας το υψηλό επίπεδο σπουδών που φέρει τη σφραγίδα του αρχαιότερου πανεπιστημίου της Ελλάδας. Αυτό εξασφαλίζεται με τη συνεχή ανάπτυξη και αναβάθμιση μέσω της υιοθέτησης των πλέον σύγχρονων εκπαιδευτικών προσεγγίσεων, μεθόδων και εργαλείων. Οργάνωση και διοίκηση επιχειρήσεων, χρηματοοικονομικά, coaching, marketing, τουριστικά, ναυτιλιακά, πληροφορική, web development, ψηφιακός μετασχηματισμός, υγεία, ψυχολογία, περιβάλλον, πολιτισμός, παιδαγωγικά, ειδική αγωγή, είναι κάποιες από τις εκπαιδευτικές κατευθύνσεις που θα βρεις για να αποκτήσεις τα εφόδια που θα σου εξασφαλίσουν μια θέση στην αγορά εργασίας ή θα ενδυναμώσουν την επαγγελματική σου πορεία. Εξάλλου, μπορείς να επιλέξεις αυτό που σου ταιριάζει ανάμεσα σε μια σειρά από προγράμματα προσωπικής ανάπτυξης, όπως προγράμματα δημιουργικής γραφής, life coaching, αυτοβελτίωσης, διαχείρισης άγχους, και πολλά άλλα σύγχρονα επιμορφωτικά πεδία. Στόχος του Προγράμματος Εξ αποστάσεως Επιμόρφωσης του ΕΚΠΑ, σύμφωνα με τον επιστημονικό υπεύθυνο, καθηγητή Π.Ε. Πετράκη, είναι «να εφοδιάζει τους εκπαιδευόμενους με τις απαραίτητες γνώσεις, δεξιότητες και ικανότητες για συγκεκριμένες θέσεις εργασίας. Σε ένα εργασιακό περιβάλλον που γίνεται ολοένα πιο ψηφιακό και διεθνοποιημένο κρίνεται αναγκαία η συνεχής επιμόρφωση και κατάρτιση σε νέες γνώσεις και δεξιότητες». Και αυτός ο στόχος επιτυγχάνεται, προσφέροντας εδώ και είκοσι χρόνια ουσιαστική εκπαίδευση και ενισχύοντας τη διά βίου μάθηση ως τρόπο ζωής.

10.9.20 – lifo

47

The good LiFO

Back School 48 lifo – 10.9.20

Μαθήματα γερμανικών για ενήλικες, διά ζώσης και οnline, από το Goethe-Institut

«Πάμε μπροστά στα χρόνια τα φοιτητικά» με δώρα από τον Κωτσόβολο Τα φοιτητικά χρόνια μένουν ανεξίτηλα στους περισσότερους ανθρώπους και ο Kωτσόβολος φιλοδοξεί να παρέχει τα καλύτερα προϊόντα και υπηρεσίες σε αυτό το νέο ξεκίνημα. «No more back to school» λέει στους νέους φοιτητές με ελκυστικά φοιτητικά πακέτα για τον εξοπλισμό του σπιτιού και του γραφείου, προσφέροντας δωροεπιταγές για την επόμενη αγορά τους. Τα φοιτητικά πακέτα προϊόντων περιλαμβάνουν οικιακές συσκευές, μικροσυσκευές, προϊόντα τεχνολογίας και εξοπλισμό γραφείου σε μια μεγάλη γκάμα, ώστε ο καθένας να βρει αυτό που ταιριάζει στις ανάγκες του. Οι αγορές για το φοιτητικό σπίτι συνδέονται με δωροεπιταγές έως και 100 ευρώ για επόμενη αγορά. Συγκεκριμένα, για αγορές φοιτητικών πακέτων αξίας από 500 έως 800 ευρώ οι φοιτητές θα λαμβάνουν δωροεπιταγή αξίας 50 ευρώ, ενώ για αγορές αξίας 800 ευρώ και άνω θα λαμβάνουν δωροεπιταγή αξίας 100 ευρώ για χρήση στα καταστήματα Κωτσόβολος. Η ενέργεια ισχύει για παραγγελίες μέσω των καταστημάτων Κωτσόβολος, του kotsovolos.gr και τηλεφωνικές παραγγελίες έως τις 20/9/2020, ενώ οι δωροεπιταγές έχουν ισχύ ως τις 31/10/2020. Επίσης, οι φοιτητές μπορούν να αποκτήσουν περαιτέρω εγγύηση στα προϊόντα τους, καθώς γι’ αυτή την περίοδο ισχύει όφελος 30% σε όλα τα 5ετή συμβόλαια εγγύησης συσκευών Total Support για τις συσκευές των φοιτητικών πακέτων. Για περισσότερες λύσεις τεχνολογίας, τα φυσικά καταστήματα του δικτύου Κωτσόβολος, το kotsovolos,gr και το τηλεφωνικό κέντρο (210 2899999) είναι στη διάθεση όλων, ώστε να βρουν ό,τι νεότερο κυκλοφορεί. www.kotsovolos.gr/pages/students

Γαλλικό Ινστιτούτο Ελλάδος: Για να μάθετε γαλλικά Επιλέξτε με βάση τις ανάγκες σας στη μάθηση γαλλικών ανάμεσα σε διαδικτυακά μαθήματα ή σε εκείνα που πραγματοποιούνται με απόλυτη ασφάλεια στις ειδικά διαμορφωμένες τάξεις του Γαλλικού Ινστιτούτου. Από την 1η Σεπτεμβρίου 2020 μπορείτε να εγγραφείτε και διαδικτυακά μέσω της ιστοσελίδας www.ifg.gr. Πραγματοποιήστε την εγγραφή σας και επωφεληθείτε από τις προσφορές που είναι διαθέσιμες αυτή την περίοδο. Για περισσότερες πληροφορίες και το πρόγραμμα μαθημάτων μπορείτε να επικοινωνήσετε με το Τμήμα Μαθημάτων στο 210 3398323/693 ή στο cours@ifg.gr.

ΣΤΗΝ IDS ΘΑ ΒΡΕΙΣ ΠΡΟΓΡΆΜΜΑΤΑ ΣΠΟΥΔΏΝ ΓΙΑ ΠΆΝΩ ΑΠΌ 20 ΠΕΡΙΖΉΤΗΤΑ ΕΠΑΓΓΈΛΜΑΤΑ ΤΗΣ ΑΓΟΡΆΣ ΕΡΓΑΣΊΑΣ Με καθηγητές καταξιωμένους επαγγελματίες και σημαντικές προοπτικές για επιτυχημένη σταδιοδρομία, οι σπουδαστές της IDS καταρτίζονται πάνω σε πεδία όπως Διοίκηση Ξενοδοχειακών Επιχειρήσεων, Στέλεχος Διοίκησης Επιχειρήσεων, Στέλεχος Πωλήσεων, Στέλεχος Φαρμακευτικής Βιομηχανίας, Βοηθός Οδοντιάτρου, Βοηθός Κτηνιατρικής Κλινικής, Pet Grooming, Pet Νutrition, Τεχνικός Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας, Τεχνικός Βιομηχανικού Εξοπλισμού, Προγραμματιστής Android και Τεχνικός Ηλεκτρονικών Συστημάτων. Η International Distance Studies (IDS) είναι ένας σύγχρονος και «ζωντανός» εκπαιδευτικός οργανισμός με κορυφαία τεχνογνωσία και εμπειρία στην εξ αποστάσεως εκπαίδευση (distance learning) που προσφέρει τα πλέον ανταγωνιστικά προγράμματα σπουδών για επαγγελματίες σε όλη την Ελλάδα και στην Κύπρο, με στόχο τόσο την επαγγελματική αποκατάσταση όσο και την εργασιακή τους εξέλιξη.

Για περισσότερα από 65 χρόνια το Goethe-Institut είναι ο κατεξοχήν αρμόδιος φορέας για τη διοργάνωση γλωσσικών τμημάτων γερμανικών σε όλο τον κόσμο. Κάθε χρόνο, πάνω από 200.000 σπουδαστές φοιτούν σε κάποιο τμήμα γερμανικών ενός από τα 150 Goethe-Instituts που λειτουργούν σε περισσότερες από 90 χώρες. Αν ξεκινάς σήμερα και θέλεις να δεις αποτελέσματα αύριο, χωρίς να χάνεις χρόνο, το Ινστιτούτο Γκαίτε είναι το σωστό μέρος, μια και μέσω των διαδραστικών συστημάτων και σύγχρονων μεθόδων διδασκαλίας θα μπορείς να χρησιμοποιείς τη γλώσσα από την πρώτη κιόλας ώρα στην αίθουσα και όχι μόνο. H δομή των τμημάτων πηγαίνει με τους ρυθμούς σου, αφού σου επιτρέπει να επιλέξεις ένα κανονικό, εντατικό ή ειδικό τμήμα, ανάλογα με τις επαγγελματικές ή προσωπικές σου υποχρεώσεις και ανάγκες. Όμως, εκτός από τα τμήματα γερμανικών για ενήλικες, υπάρχει και το ομαδικό τμήμα Deutsch Online του Goethe-Institut που σου δίνει τη δυνατότητα να προσαρμόσεις τα μαθήματα στο καθημερινό σου πρόγραμμα, παίρνοντας μέρος σε σύγχρονες εξ αποστάσεως συνεδρίες, και να χρησιμοποιήσεις την πλατφόρμα εκμάθησης για εξάσκηση. www.goethe.de/athen

The MindMap School: Πολυχώρος εκπαίδευσης για μαθητές με μαθησιακές δυσκολίες Τρεις νέες εκπαιδευτικοί-ειδικοί παιδαγωγοί, μεταφέροντας την εμπειρία τους από το εξωτερικό, δημιούργησαν για πρώτη φορά στην Ελλάδα έναν πρότυπο πολυχώρο εκπαίδευσης για μαθητές με μαθησιακές δυσκολίες, το MindMap School. Στις ειδικά διαμορφωμένες τάξεις του MindMap School οι μαθητές/μαθήτριες με δυσλεξία διδάσκονται αγγλικά, καθώς και δεξιότητες μελέτης στα μαθήματα του σχολείου μέσω της πρότυπης μεθοδολογίας TMS που βασίζεται στη διαφοροποιημένη διδασκαλία. Η καινοτόμος μεθοδολογία TMS πάνω στην αναγνωστική ικανότητα μαθητών με δυσλεξία έχει δημοσιευτεί στο διεθνές επιστημονικό περιοδικό «International Journal of Language & Linguistics», έχει παρουσιαστεί σε διεθνή συνέδρια, εκπαιδεύοντας καθηγητές/καθηγήτριες στη διδασκαλία αγγλικών σε μαθητές με μαθησιακές δυσκολίες, ενώ πάνω από 200 γονείς έχουν παρακολουθήσει βιωματικά εργαστήρια, λαμβάνοντας πρακτικά εργαλεία που μπορούν να χρησιμοποιήσουν για τη μελέτη στο σπίτι των σχολικών μαθημάτων. Στόχος της επιστημονικής ομάδας του MindMap School είναι η διάχυση της γνώσης στον διαφορετικά δομημένο εγκέφαλο της δυσλεξίας.

week

50

ΕΓΚΑΙΝΙΑ ΠΡΕΜΙΕΡΕΣ Τι καινούργιο ξεκινάει αυτή την εβδομάδα

54

MULTIMEDIA Η Κυριακή Γονή μιλάει για την εγκατάστασή της «Κήπος των Δεδομένων» στη Στέγη του Ιδρύματος Ωνάση

56

ΒΙΒΛΙΟ Η μεταφράστρια της Έλενα Φερράντε σε μια συνέντευξη για την αινιγματική Ιταλίδα συγγραφέα

58

ΓΕΥΣΗ Λιχουδιές από ζυμάρι στους νέους φούρνους της Αθήνας

ΣΙΝΕΜΑ Μια σφαίρα στην καρδιά

Ένας Σικελός αριστοκράτης τραυματίζει έναν ηλικιωμένο γκάνγκστερ που ορκίζεται να τον εκδικηθεί, κυνηγώντας τον σε διάφορα σημεία της Ελλάδας. από τον θοδωρη κουτσογιαννοπουλο

52

ΣΥΝΑΥΛΙΑ

Η Ναλύσσα Γκρην στην ταράτσα του Bios, σε ένα μετακαλοκαιρινό set με θέα την Ακρόπολη Στην επέτειο των δέκα χρόνων από τον πρώτο της δίσκο «Barock» και λίγο πριν από την κυκλοφορία του νέου της άλμπουμ με τίτλο «Ταξίδι Αστρικό», η Ναλύσσα Γκρην καλεί τους φίλους της σε ένα ακουστικό live με τραγούδια απ’ όλους τους δίσκους της, παλιά και νέα, μαζί με αγαπημένες της διασκευές. Τη βραδιά ανοίγουν ο Tsolimon (Uncensored) και η κιθάρα του. ä Bios Rooftop, Πειραιώς 84, 21/9, στις 20:00, εισ.: €7

topevents

4 ΕΙΚΑΣΤΙΚΑ Κώστας Τσόκλης, ΖωγραφικήΌρια και υπερβάσεις

9 week

10-16 σεπ τε μ β ρ ιου 20 20

Πενήντα αντιπροσωπευτικά έργα της εξελικτικής πορείας του Κώστα Τσόκλη από το 1955 έως πρόσφατα φιλοξενεί το Ίδρυμα Θεοχαράκη. Η έκθεση ξεκινάει με τα πορτρέτα της μητέρας και του πατέρα του (1955-1957) και συνεχίζει με τα πολυσυζητημένα έργα του «Το σκιάχτρο» (1960), «Ερείπια αρχαίας πόλης» (1960), «Δύο καρέκλες» (1967), «Ένας κουβάς γεμάτος μέρα κι ένας άλλος γεμάτος νύχτα» (1990) και «Μολυβένια σύννεφα» (1988), όπως και με τα πορτρέτα του Αλέξανδρου Ιόλα, του Hλία Πετρόπουλου και της συζύγου του Ελένης (1995), μεταξύ άλλων. Έως 8/11, Ίδρυμα Εικαστικών Τεχνών & Μουσικής Β&Μ Θεοχαράκη, Βασ. Σοφίας 9 & Μέρλιν 1, Δευτ.-Κυρ. 10:00-18:00

5 ΜΟΥΣΙΚΗ Παύλος Παυλίδης, Dueto 2

1 ΧΟΡΟΣ Centaur Μια ξεχωριστή συνάντηση μεταξύ χορευτών και τεχνητής νοημοσύνης θα έχουν την ευκαιρία να παρακολουθήσουν όσοι αναζητήσουν online την παράσταση Centaur. Το καλλιτεχνικό έργο, στη δημιουργία του οποίου συμμετείχαν το Royal Danish Ballet και ο διάσημος Ιάπωνας συνθέτης Ryoji Ikeda, παρουσιάζει στις 10 Σεπτεμβρίου το 16o Διεθνές Φεστιβάλ Ψηφιακών Τεχνών της Ελλάδας σε παγκόσμια διαδικτυακή πρεμιέρα. Η τεχνητή νοημοσύνη, που ονομάζεται David και προγραμματίστηκε αποκλειστικά γι’ αυτή την παράσταση, είναι ταυτόχρονα συνδημιουργός και συμμετέχων.

10/9, 21:00, online.adaf.gr/events/centaur-2

θουσα Σταύρος Νιάρχος χωρίς την παρουσία κοινού και θα αναμεταδοθεί ζωντανά στο Ξέφωτο του Πάρκου Σταύρος Νιάρχος, καθώς και διαδικτυακά.

13/9, Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος, λεωφ. Συγγρού 364, Καλλιθέα, 20:30, είσοδος ελεύθερη

3 ΕΙΚΑΣΤΙΚΑ Botanical Rhapsody

50 lifo – 10.9.20

STAND-UP COMEDY Unchained Η ταλαντούχα ηθοποιός Σοφία Μουτίδου παρουσιάζει το δικό της stand-up comedy show ζωντανά, στη σκηνή του θεάτρου Πέτρας.

2 ΜΟΥΣΙΚΗ Κρατική Ορχήστρα Αθηνών, Αφιέρωμα στον Ένιο Μορικόνε

Η ΚΟΑ, σε συνεργασία με το European Film Philharmonic Institute, ετοιμάζει μια συναυλία-αφιέρωμα στον Moρικόνε, που θα περιλαμβάνει όχι μόνο εμβληματικά σάουντρακ από τη δεκαετία του ’60 (The Good, the Bad and the Ugly, Once upon a time in the West) αλλά και σύγχρονες δημιουργίες του, όπως η μουσική για τη Mαλένα του Τζουζέπε Τορνατόρε και η βραβευμένη με Όσκαρ μουσική για την ταινία του Κουέντιν Ταραντίνο The Ηateful Εight. Η συναυλία θα πραγματοποιηθεί στην Αί-

STOEP TH PR ES S

Ο Παύλος Παυλίδης και ο Φώτης Σιώτας, μετά τη sold-out εμφάνισή τους στην Τεχνόπολη του Δήμου Αθηναίων τον Ιούλιο, συναντιούνται στην ταράτσα του Gazarte, πειραματίζονται και προσεγγίζουν μ’ έναν ιδιαίτερο τρόπο τα τραγούδια του πρώτου, δίνοντάς τους νέα δυναμική. Θα ακουστούν και ακυκλοφόρητα τραγούδια του Παυλίδη, καθώς και κάποια αγαπημένα τους τραγούδια από την ελληνική δισκογραφία. 11-25/9, Gazarte, Βουτάδων 32-34, Γκάζι, 210 3460347, 21:30, εισ.: από 13 ευρώ

6 ΕΙΚΑΣΤΙΚΑ Η Σχολή των Αθηνών

12/9, θέατρο Πέτρας, 21:30

Εμπνεόμενες από την πλούσια συλλογή του παλαιοπωλείου Μαρτίνος, τέσσερις σύγχρονες καλλιτέχνιδες παρουσιάζουν διαφορετικές προσεγγίσεις φυτικών μοτίβων. Η Judith Allen χαρτογραφεί ένα αρχαίο μονοπάτι στην Κέα, η Ειρήνη Ευσταθίου παρουσιάζει το εν εξελίξει αρχείο της με την καταγραφή του αποδεκατισμού των φοινικιών στην Αθήνα από το κόκκινο σκαθάρι, η Μυρτώ Ξανθοπούλου εμπνέεται από αντικείμενα του παλαιοπωλείου (ρόκες, υφαντά και έργα ανώνυμων καλλιτεχνών) και δημιουργεί μια σειρά αντικειμένων και σχεδίων από ευτελή υλικά (χαρτιά, σελοτέιπ, καρμπόν, καλάμια), ενώ η Ίρις Πλαϊτάκη εκθέτει μικρής κλίμακας σχέδια με μελάνι και ενσωματωμένα αποκόμματα χαρτιών, συχνά φλοράλ. 15/9-3/10, Μαρτίνος, Πινδάρου 24, Κολωνάκι, Δευτ., Τετ., Σάβ. 10:00-15:00, Τρ., Πέμ.-Παρ. 10:00-20:00

Φυσικά μοντέλα εβδομήντα διαφορετικών ακαδημαϊκών κοινών χώρων από την Ιστορία και τον κόσμο, υλοποιημένων και μη, φιλοξενούνται στο Μουσείο Μπενάκη. Yπό την επιμέλεια των Νeiheiser Argyros, η «Σχολή των Αθηνών» αποτελεί συνέχεια της έρευνας που παρουσιάστηκε στο Εθνικό Περίπτερο Ελλάδας στην Μπιενάλε Αρχιτεκτονικής στη Βενετία το 2018 και αποτέλεσμα της συνεργασίας φοιτητών της Αρχιτεκτονικής Σχολής του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου και της Architectural Association στο Λονδίνο. Έως 11/10, Μουσείο Μπενάκη, Πειραιώς 138 & Ανδρονίκου, Γκάζι, Πέμ., Κυρ. 10:00-18:00, Παρ.-Σάβ.

10:00-22:00, εισ.: 3,5-7 ευρώ

7 ΜΟΥΣΙΚΗ Πετρολούκας Χαλκιάς & Μουσικό σχήμα «Ήπειρος»

ΕΙΚΑΣΤΙΚΑ

Γιώργος Τσόπανος, Αρρηφόροι Αυτοδίδακτος και σκοτεινός, ο εικαστικός και εικονογράφος Γιώργος Τσόπανος (Heo Tsop) παρουσιάζει έργα με πενάκι και ινδική μελάνη που αναπαριστούν ένα μακάβριο σύμπαν συμβολισμών και μυστικισμού.

Νέα Μπριός

Ο Πετρολούκας Χαλκιάς, ένας από τους πιο σημαντικούς μουσικούς και αυτοσχεδιαστές της δημοτικής μας παράδοσης, θα βρεθεί για μία μόνο μέρα στην Αθήνα μαζί με το μουσικό σχήμα «Ήπειρος» και τον Θωµά Κωνσταντίνου, έναν κορυφαίο Ηπειρώτη µουσικό, συνθέτη και τραγουδιστή της νεότερης γενιάς, παρουσιάζοντας ένα μουσικό ταξίδι στους ήχους της Ηπείρου. 16/9, Christmas Theater, Ολυμπιακά Ακίνητα Γαλατσίου, λεωφ. Βεΐκου 137, Γαλάτσι, 21:00, εισ.: 15-20 ευρώ

8 ΕΙΚΑΣΤΙΚΑ Matthew Wong, Postcards

ΘΕΑΤΡΟ www.mon-kulur.gr

15/9-3/10, γκαλερί Έρση, Κλεομένους 4, Δεξαμενή, Δευτ.Παρ. 11:00-14:30 & 17:00- 20:00, Σάβ.

11:00- 14:30, είσοδος ελεύθερη

monkulur

Mon Kulur

Mon Kulur

Όμορφη Πόλη

Η γκαλερί Arch στην Πλάκα παρουσιάζει τη νέα ατομική έκθεση του Matthew Wong, η οποία περιλαμβάνει είκοσι πρόσφατα έργα του καλλιτέχνη, όπου πρωταγωνιστούν πραγματικά και φανταστικά τοπία. 10/9-11/12, Arch, Γκούρα 5, Πλάκα, Τρ.-Σάβ. 11:00-18:00 ή με ραντεβού, είσοδος ελεύθερη

Με άξονα τις γνωστές μελωδίες και την ποίηση του Μίκη Θεοδωράκη ο σκηνοθέτης Γιώργος Βάλαρης παρουσιάζει ένα μοντέρνο εικαστικοοπτικοακουστικό θέαμα-ωδή στον σπουδαίο συνθέτη.

13 & 14/9, Ηρώδειο, Διονυσίου Αρεοπαγίτου, 21:00, εισ.: 10-60 ευρώ

9 ΜΟΥΣΙΚΗ Petros Klampanis Τrio, Irrationalities

O Πέτρος Κλαμπάνης, με καλεσμένη την Katerine Duska, παρουσιάζει στον Κήπο του Μεγάρου μια ιδιαίτερη παράσταση, βασισμένη στην τελευταία του δισκογραφική δουλειά «Irrationalities», που κυκλοφόρησε τον Οκτώβριο του ’19 από το γερμανικό jazz label «Enja». 12/9, Μέγαρο Μουσικής (κήπος), 20 :30, εισ.: 12 ευρώ

10.9.20 – lifo

51

σινεμά

H ΤΑΙΝΙΑ ΤΗΣ ΕΒΔΟΜΑΔΑΣ

Μια σφαίρα στην καρδιά (1966) Une balle au coeur Σκηνοθεσία: Ζαν-Ντανιέλ Πολέ Πρωταγωνιστούν: Σάμι Φρέι, Φρανσουάζ Αρντί, Τζένη Καρέζη

week

E Αριστούργημα Πολύ Καλό Καλό Ικανοποιητικό Μέτριο

Κακό

α πο τον θ οδ ω ρ η κο υτ σογ ιαν νοπου λο

52 lifo – 10.9.20

νας άνδρας διασχίζει ασθμαίνοντας την καταπράσινη είσοδο μιας μεγάλης έπαυλης. Κυνηγημένος, ανεβαίνει τα σκαλιά, σαν να έχει μόλις αντικρίσει ένα φάντασμα. Ακούγεται ξαφνικός πυροβολισμός και τον βλέπουμε να κατευθύνεται προς την έξοδο, πιάνοντας το στομάχι του, τραυματισμένος. Τίτλοι αρχής και ξεκίνημα στην ίδια βίλα στο Παλέρμο. Ο Φραντσέσκο Μοντελέπρε είναι ένας ευειδής νέος μαρκήσιος (που είδαμε στο πρώτο πλάνο), σαστισμένος στη δυσάρεστη είδηση της αρπαγής της ακίνητης περιουσίας του από έναν κανονικό μαφιόζο, που, απροειδοποίητα, έχει εισβάλει στον χώρο του με τη συμμορία του, φέρνοντάς τον προ τετελεσμένου. Ο Φραντσέσκο δεν έχει άλλη λύση από το να αποδράσει. Προορισμός του η Αθήνα των ’60s. Κάνει δουλειές του ποδαριού, πιανίστας και κομπάρσος, και πέφτει στον έρωτα μιας πόρνης που εμφανίζεται σε καμπαρέ με στραφταλιστά φορέματα και τραγουδά τον «Καημό» και το «Να ’χα δυο χέρια δυο σπαθιά» – η Τζένη Καρέζη στον τρίτο της ρόλο ως γυναίκα ελευθερίων ηθών σε τρία συναπτά έτη, και μάλιστα στο ίδιο άντρο, την Τρούμπα του Πειραιά! Ο ήρωας του Ζαν-Ντανιέλ Πολέ περιφέρεται σαν νεκρός τουρίστας του πεπρωμένου του, προσκαλώντας το τυχαίο, όπως ακριβώς επιθυμεί ο ελληνολάτρης σκηνοθέτης, θιασώτης των τελευταίων στιγμών, ηρώων που ρέπουν προς το επόμενο λάθος κι ενός κόσμου βωβού, στο περιθώριο του Λόγου. Πολύ πιο συγκεκριμένος σε σχέση με το συγκλονιστικό, ποιητικό δεκάλεπτο ντοκιμαντέρ που είχε γυρίσει έναν χρόνο νωρίτερα, τις Βάσσες, σε αφήγηση του Αλεξάντρ Αστρίκ, στον ναό του Επικούρειου Απόλλωνα στην Αρκαδία, ο Πολέ, με τη Σφαίρα στην καρδιά, επιβεβαιώνει πως ήταν ένας ανένταχτος δημιουργός: ψήγματα της νεωτερικής nouvelle vague και ο κορμός του ακαδημαϊκού γαλλι-

κού σινεμά συγκατοικούν σε ένα ελεύθερο νουάρ, σκληρό και γοητευτικά περιπατητικό, εντελώς διαφορετικό σε ύφος και βλέμμα από οποιαδήποτε μυθοπλασία είχε ή έμελλε να γυριστεί στο ελληνικό τοπίο. Ο Φραντσέσκο, απογοητευμένος και βαρύς, μετατρέπεται σε νομάδα-γκάνγκστερ για να επιβιώσει και να πάρει εκδίκηση για μια περιουσία που δεν μεταφράζεται απλώς σε ένα ωραίο, ακριβό σπίτι, αλλά ορίζει την ψυχή του και σημαίνει το παρελθόν του – μια μοναδική πραγματική περιουσία ενός μοναχικού άνδρα που έχει μάθει να ελέγχει την απόγνωσή του και μοιάζει να αδράχνει τη δυσάρεστη αφορμή για να γνωρίσει τον κόσμο. Ο Σάμι Φρέι, ένας Αλέν Ντελόν «τσέπης», λιγότερο αλήτης και αδίστακτος, πιο μελαγχολικός, αλλά φατάλ με τον τρόπο του, ενσωματώνεται στην αταξική ελληνική φιλοξενία (αλλά και στην αταξία της εποχής, αυτό το χύμα που αιφνιδιάζει ευχάριστα τους ξένους) με σταράτες, λιτές κουβέντες και την απρόθυμη διάθεση για μια αξιοπρεπή τρίτη πράξη σε μια ζωή που καθημερινά χάνει το νόημά της, δίπλα σε δύο γυναίκες, την Κάρλα της Καρέζη (που εδώ έχει την ευκαιρία να ακονίσει τα καλλιεργημένα γαλλικά της και να παίξει μακριά από τα φορσέ ελληνικά μελό) και τη Φρανσουάζ Αρντί, το σύμβολο της γιε-γιε γενιάς, ένα δροσερό sixties κορίτσι με περιορισμένες υποκριτικές ικανότητες, αλλά ένα πρόσωπο που ταξιδεύει τον θεατή (και τον Φραντσέσκο βέβαια) με την αβίαστη ομορφιά και τις παιδιάστικες εκφράσεις του. Στην ταινία, η Αρντί είναι η ερωτική αφορμή για την καθαρότητα στη ματιά του Φραντσέσκο, το έναυσμα για την απαρχή μιας συντελεσμένης τραγωδίας: ο θάνατος είναι θέμα χρόνου, κυριολεκτικά και μεταφορικά, και ο Πολέ φέρνει κοντά δυο Γάλλους σούπερ-σταρ του γαλλικού θεάματος μετά την πιο ψυχαγωγική σκηνή της ταινίας, όπου ο Φρέι συναντά ένα ζωηρά κοκκινοφορεμένο

Ένας νεαρός αριστοκράτης από τη Σικελία τραυματίζει έναν ηλικιωμένο γκάνγκστερ που θέλει να τον κλέψει. Αυτός ορκίζεται να τον εκδικηθεί και μαζί με τη συμμορία του τον κυνηγά σε διάφορα σημεία της Ελλάδας, εκεί όπου έχει ταξιδέψει μαζί με τη σύντροφό του.

τάγμα Γερμανών μοναχών (με επικεφαλής τον Δημήτρη Μυράτ) στο τρένο που προσπαθεί να προλάβει με έναν μπράβο, λίγο πριν φτάσουν όλοι, μαζί και η Αρντί, στους Δελφούς για να θαυμάσουν την αιώνια τελειότητα του Ηνίοχου. Ανέκαθεν ο Πολέ επιδείκνυε μεγαλύτερη θέρμη όταν κινηματογραφούσε χώρους με πέτρες, φύση και μνημεία, παλιούς πολιτισμούς και απομεινάρια ενός πολιτισμού που χάθηκε. Οι «κομπάρσοι» των Δελφών φαντάζουν ανθρώπινα ατυχήματα, όπως επισήμαιναν καίρια τα «Cahiers du Cinema». Τα λόγια ακούγονταν φευγαλέα, παράταιρα σχόλια μιας δράσης που βρίσκεται αλλού. Ακόμη και στην πιο ανάλαφρη, θεωρητικά, ταινία του, ο Πολέ δεν παρέλειψε να τονίσει ανάμεσα στις γραμμές της αφήγησης πως οι ήρωές του είναι όμηροι που ψάχνουν τη διαφυγή. Τα γυρίσματα της ταινίας διήρκεσαν τέσσερις μήνες και συνέπεσαν με τα Ιουλιανά και την κοινωνική ταραχή στους δρόμους της Αθήνας, ενώ τα τραγούδια υπέγραψε ο Μίκης Θεοδωράκης. Η ειρωνεία είναι πως αυτή ήταν και η μοναδική απόπειρα του Πολέ να φλερτάρει με έναν κινηματογράφο είδους, αποσκοπώντας σε εισιτήρια, αλλά η εμπορική απόδοση της ταινίας σε Ελλάδα και Γαλλία απογοήτευσε. Ο σκηνοθέτης, που δεν είχε ιδιαίτερη αδυναμία στην ταινία, επέστρεψε στο αταξινόμητο σινεμά που τον ιντρίγκαρε ούτως ή άλλως, ξαναγυρίζοντας συχνά στην Ελλάδα για να κάνει ταινίες και να δει τους φίλους του (ο Κώστας Φέρρης παρέμεινε στενός και αγαπημένος του συνεργάτης), η Τζένη Καρέζη δεν έκανε ποτέ διεθνή καριέρα μετά την αδιάφορη αντιμετώπιση της Σφαίρας κι ένας μικρός στρατός από Έλληνες ηθοποιούς (Ζαννίνο, Μουστάκας, Φωκάς, Διαμαντόπουλος, Χηνάς, Μαρίνος) είχε την ευκαιρία να εμφανιστεί σε μικρούς ρόλους σε μια διεθνή, και μάλιστα γαλλόφωνη, παραγωγή. ΡΙΒΙΕΡΑ ΘΕΡΙΝΟ

Ο Προδότης The Traitor Σκηνοθεσία: Μάρκο Μπελόκιο Πρωταγωνιστούν: Πιερφραντσέσκο Φαβίνο, Μαρία Φερνάντα Καντίντο, Φαμπρίτσιο Φερακάνε, Λουίτζι Λο Κάσιο Η ιστορία του Τομάτο Μπουσέτα, του πρώτου πληροφοριοδότη στην ιστορία της μαφίας, που κρύφτηκε με την οικογένειά του στη Βραζιλία μετά τον πόλεμο που ξέσπασε μεταξύ των αφεντικών της σικελικής μαφίας, γνωστής και ως Κόζα Νόστρα, στις αρχές της δεκαετίας του ’80.

Η ιστορία του πρώτου στελέχους της Κόζα Νόστρα που εμφανίστηκε στις Αρχές και αποκάλυψε με κάθε λεπτομέρεια ονόματα και διευθύνσεις, προκαλώντας κύμα συλλήψεων, καταγράφεται από τον βετεράνο Μάρκο Μπελόκιο αρχικά κάπως αποσπασματικά, σαν μια επιλεκτική καταγραφή όσων συνέβησαν. Παρουσιάζει τον ήρωά του ως έναν κουρασμένο παράνομο που μπορεί κάποτε να πίστεψε στις αρχές και στην τιμή των μαφιόζων, όμως η αδυναμία του να αναγνωρίσει πλέον αρετές σε αυτό που υπηρετούσε τον οδήγησε στην απέναντι πλευρά. Ενώ η φόρμα του παραπέμπει σε μια πληροφοριακή, αλλά άγευστη μίνι σειρά, όταν φτάνει η στιγμή της δίκης, η εμπειρία του σκηνοθέτη οδηγεί την ταινία σε κάτι μεγαλύτερο. Ο Μπελόκιο κρατά ηθελημένα μεγάλες τις σκηνές της γελοιοποίησης των ηρώων του, βγάζοντάς τους απογυμνωμένους σε μια αρένα θεατών που διψούν να μάθουν τα κατορθώματά τους και τα μαθαίνουν σχεδόν κουτσομπολίστικα. Η απομυθοποίηση χαρακτήρων που πίστεψαν ότι έγιναν λαϊκά είδωλα, μαζί με την αδυναμία της Δικαιοσύνης να εμπλέξει σε αυτό το γαϊτανάκι παρανομίας τους πολιτικούς, είναι επιτεύγματα ενός σεναρίου που στην πορεία βρίσκει στοιχεία για να

στηριχτεί ως ένα ουσιώδες ιστορικό ντοκουμέντο μιας χώρας όπου οι παράνομοι λατρεύτηκαν σαν θεοί. * Κριτική από τον Τάσο Μελεμενίδη ΑΕΛΛΩ CINEMAX ΘΕΡΙΝΟ - ΛΑΟΥΡΑ ΘΕΡΙΝΟ ΠΑΝΑΘΗΝΑΙΑ ΘΕΡΙΝΟ - ΦΙΛΙΠ ΘΕΡΙΝΟ - ΑΛΟΜΑ ΘΕΡΙΝΟ - ΤΡΙΑΝΟΝ CINEMAX ΘΕΡΙΝΟ - ΒΟΤΣΑΛΑΚΙΑ ΘΕΡΙΝΟ

Μουλάν Mulan Σκηνοθεσία: Νίκι Κάρο Πρωταγωνιστούν: Λιου Γιφέι, Γιόσον Αν, Τζετ Λι, Γκονγκ Λι Όταν ο αυτοκράτορας της Κίνας διατάζει ότι ένας άντρας ανά οικογένεια πρέπει να υπηρετήσει τον αυτοκρατορικό στρατό για να υπερασπιστεί τη χώρα από τους εισβολείς, η Χούα Μουλάν, η μεγαλύτερη κόρη ενός διάσημου πολεμιστή, παίρνει τη θέση του άρρωστου πατέρα της.

Η Ντίσνεϊ διασκευάζει ξανά έναν πολυτραγουδισμένο μύθο, την Μπαλάντα της Μουλάν, που βασίζεται στη θρυλική ιστορία μιας νεαρής πολεμίστριας τόσο ατρόμητης, που αψήφησε τους αυστηρούς νόμους, ντύθηκε άντρας, παίρνοντας τη θέση του πατέρα της, μαζί με το άλογο και το ξίφος του, και κατετάγη στον στρατό για να υπερασπιστεί την αυτοκρατορία. Εναρμονισμένη με το #metoo και την ασιατική κουλτούρα, αυτή η Χούα Μουλάν, σε αντίθεση με τη σχεδόν καπριτσιόζα, ακατάσχετα ατομίστρια προκάτοχό της στα κινούμενα σχέδια, ακολουθεί το υψηλό αίσθημα ευθύνης καθώς και την ορμή της να αγωνιστεί για τα ιδανικά και την πατρίδα, πέρα από τις νόρμες, αλλά επιδεικνύει σεβασμό και ως έναν βαθμό μια συμβιβαστική στάση προς την ηθική πλευρά των κανόνων – ένα κράμα θερμοκέφαλης ακτιβίστριας πριν από την εποχή της και κόρης με

συναίσθηση και ταπεινότητα. Η πρωταγωνίστρια Λιου Γιφέι καταφέρνει να εσωτερικεύσει τις στιγμές που χρειάζεται να διστάσει μπροστά στα δραματικά διλήμματα, στο περιθώριο του μεγάλου θεάματος με το αμβλύ ύφος που έχει προσεκτικά επιμεληθεί η Νεοζηλανδή σκηνοθέτις Νίκι Κάρο (Whale Rider). Η Κάρο, η πρώτη γυναίκα που υπογράφει ταινία προϋπολογισμού άνω των 200 εκατομμυρίων δολαρίων, πασπάλισε με κινηματογραφικό (Άπω) οριενταλισμό και μπόλικη wuxia χορογραφία τη Μουλάν της, πλαισιώνοντας την ηρωίδα με μια σειρά από γνωστούς ηθοποιούς ασιατικής καταγωγής, από τον αγνώριστο Τζετ Λι, τον Τζέισον Σκοτ Λι και πολλούς καρατερίστες που έχουμε δει κατά καιρούς σε αμερικανικές ταινίες ως την ιέρεια του σινεμά του Ζανγκ Γιμού, Γκονγκ Λι, η οποία κρατά με ένταση και επείγουσα δραματικότητα τον ρόλο-κλειδί της μάγισσας Τσιάν Λανγκ, της γυναίκας που αλλάζει σχήματα και φανερώνει τα πραγματικά της «χρώματα» δυναμικά και εντυπωσιακά τις λίγες φορές που εμφανίζεται στις κρίσιμες σκηνές της. Η υπερπαραγωγή της Ντίσνεϊ, που προβάλλεται στη streaming πλατφόρμα του στούντιο και σε επιλεγμένες αγορές, όπως η Ελλάδα, στις αίθουσες, θα μπορούσε να ανελιχθεί γύρω από τα πολλά θέματα που αγκαλιάζουν το εμβληματικό φολκλόρ παραμύθι, αλλά, αντί να αναπτυχθεί σε μια σαιξπηρικού βάθους παραβολή για την ειρωνική έννοια της ανδρείας, τη συλλογική αντίληψη του δικαίου και της ηθικής, καθώς και την επαχθή λύτρωση από μια απαγορευμένη πράξη αυτοθυσίας, αποφεύγει μεν την εκτεταμένη κωμωδία μασκαρεμένων παρεξηγήσεων, αλλά αναλύεται σε μια αναμενόμενα διδακτική περιπέτεια, επικαιροποιημένη και στρογγυλή.

VILLAGE RENTI 1,2,3,7,8,9,10,11,20 - VILLAGE MALL 1,2,4,7,8,9,10,14 - VILLAGE PAGRATI 2,4 - VILLAGE FALIRO 3,4,5,7,8 - VILLAGE AG.DIMITRIOS 1,3 - ODEON ESCAPE 2,3,5,7,8 ΘΕΡΙΝΗ - ΑΕΛΛΩ CINEMAX 1 - ΑΘΗΝΑΙΟΝ 1,2 ΑΙΓΛΗ 1, 3ΘΕΡΙΝΗ - ΑΛΕΚΑ ΘΕΡΙΝΟ - ΑΜΥΝΤΑΣ ΘΕΡΙΝΟ ΑΡΙΑΝ ΘΕΡΙΝΟ - ΒΑΡΚΙΖΑ 3 ΘΕΡΙΝΗ - ΔΙΟΝΥΣΙΑ ΘΕΡΙΝΟ ΚΑΡΜΕΝ ΘΕΡΙΝΟ - ΚΙΝΗΜΑΤΟΘΕΑΤΡΑ ΚΩΝΣΤΑΝΤΑΡΑΣ-

ΒΛΑΧΟΠΟΥΛΟΥ 1 - ΣΙΝΕ ΓΑΛΑΤΣΙ ΘΕΡΙΝΟ - ΣΙΝΕ ΦΛΟΙΣΒΟΣ ΘΕΡΙΝΟ - ΣΠΟΡΤΙΓΚ ΘΕΡΙΝΟ - ΣΤΕΛΛΑ ΘΕΡΙΝΟ - TOWN CINEMAS 1 - ΤΡΙΑ ΑΣΤΕΡΙΑ ΘΕΡΙΝΟ, 2 ΑΛΣΟΣ ΘΕΡΙΝΟ - ΑΡΤΕΜΙΣ ΘΕΡΙΝΟ - ΣΙΝΕ ΑΡΓΥΡΟΥΠΟΛΙΣ ΘΕΡΙΝΟ - ΑΕΛΛΩ ΘΕΡΙΝΟ - ΑΛΕΞ ΘΕΡΙΝΟ - ΑΜΑΡΥΛΛΙΣ ΘΕΡΙΝΟ - ΑΣΤΕΡΙ ΘΕΡΙΝΟ - TYMVOS 2 ΘΕΡΙΝΗ - ΓΑΛΑΖΙΑ ΑΚΤΗ ΘΕΡΙΝΟ - ΣΙΝΕ ΠΑΝΘΕΟΝ ΘΕΡΙΝΟ - ΣΙΝΕ ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΘΕΡΙΝΟ - ΜΑΡΓΑΡΙΤΑ ΘΕΡΙΝΟ - ΜΑΡΙΑ ΕΛΕΝΑ ΟΝΑΡ ΘΕΡΙΝΟ - ΣΙΝΕ ΠΑΛΛΗΝΗ ΘΕΡΙΝΟ - ΣΙΣΣΥ ΘΕΡΙΝΟ ΧΛΟΗ ΘΕΡΙΝΟ - ΚΗΠΟΣ ΘΕΡΙΝΟ - ΟΝΕΙΡΟ ΘΕΡΙΝΟ ΣΙΝΕ ΝΙΚΑΙΑ ΘΕΡΙΝΟ - ΣΙΝΕ ΠΑΡΑΔΕΙΣΟΣ ΘΕΡΙΝΟ - ΣΙΝΕ ΠΕΡΑΜΑ - ΣΙΝΕ ΣΕΛΗΝΗ ΘΕΡΙΝΟ

Πρόσωπο με πρόσωπο (1976) Face to face Σκηνοθεσία: Ίνγκμαρ Μπέργκμαν Πρωταγωνιστούν: Λιβ Ούλμαν, Έρλαντ Γιόζεφσον Η διακεκριμένη ψυχίατρος Τζένι Ίσακσον είναι παντρεμένη με τον επίσης επιτυχημένο ψυχίατρο Έρικ. Ο φόρτος εργασίας και μια σειρά από γεγονότα ταράζουν την ψυχική της ηρεμία και την οδηγούν σε νευρικό κλονισμό. Η Τζένι εμφανίζει σημάδια ψύχωσης, με ψευδαισθήσεις και οράματα που δυσκολεύουν τις καθημερινές της ασχολίες και θέτουν σε κίνδυνο την ίδια της τη ζωή.

Η Λιβ Ούλμαν προτάθηκε για όλα τα διεθνή βραβεία, αν και απέσπασε μόνο εκείνο των Κριτικών της Νέας Υόρκης, για την αξέχαστη, ίσως κορυφαία ερμηνεία της καριέρας της στον ρόλο μιας φαινομενικά αταλάντευτης ψυχιάτρου, η οποία παθαίνει μνημειώδες breakdown. Ο Ίνγκμαρ Μπέργκμαν δείχνει να την υποβάλλει σε συνεχή τεστ, δοκιμάζει την οχυρωμένη λογική της με εσωτερικούς δαίμονες και συμβολικά φαντάσματα, αλλά η Ούλμαν, δυναμική και εύστροφη, μια σπουδαία καλλιτέχνις, θέτει τους δικούς της όρους και κερδίζει ένα δύσκολο στοίχημα με τον σκηνοθέτη/ψυχαναλυτή της. ΑΤΤΙΚΟΝ ΑΛΣΟΣ ΘΕΡΙΝΟ - ΔΑΦΝΗ ΘΕΡΙΝΟ - ΣΤΕΛΛΑ ΘΕΡΙΝΟ - ΧΛΟΗ ΘΕΡΙΝΟ

10.9.20 – lifo

53

εγκατάσταση

MULTIMEDIA

week

Ένας Κήπος Δεδομένων στη Στέγη του Ιδρύματος Ωνάση α πο τη αλου πο ιζα τη αρ κο αν ε α μα ρ ιαυ μ παππα

54 lifo – 10.9.20

Η πολυμεσική εγκατάσταση της Κυριακής Γονή μας ξεναγεί ψηφιακά στον «μυστικό» κόσμο της Micromeria acropolitana που φύεται αποκλειστικά στον βράχο της Ακρόπολης.

Α

ν μπορούσε κανείς να επισκεφτεί τον Κήπο των Δεδομένων ή αλλιώς Data Garden της Κυριακής Γονή, θα έρχοταν αντιμέτωπος με μια πολυμεσική εγκατάσταση που απλώνεται σε ολόκληρο τον εκθεσιακό χώρο της Στέγης. Το πολυεπίπεδο και μεγάλο αυτό έργο, μια διευρυμένη εγκατάσταση, όπως τη χαρακτηρίζει η δημιουργός της, άνοιξε για το κοινό για πρώτη φορά διαδικτυακά μέσα από τις streaming πλατφόρμες και τα social media της Στέγης στις 9 Σεπτεμβρίου. Αφηγείται μια ιστορία βασισμένη σε πραγματικά και μη πραγματικά στοιχεία. Το έργο είναι πολυμεσικό γιατί αποτελείται από βίντεο, συνεντεύξεις, σχέδια, ψηφιακές εκτυπώσεις και μια εφαρμογή επαυξημένης πραγματικότητας. Ένας από τους βασικούς πραγματικούς πρωταγωνιστές της έκθεσης είναι το Micromeria acropolitana, το θρυλικό αυτό ροζ άνθος που φυτρώνει μόνο στον λόφο της Ακρόπολης και καταγράφηκε για πρώτη φορά το 1906 από Γάλλους βοτανολόγους, για να εξαφανιστεί και να ανακαλυφθεί εκ νέου μετά από 100 χρόνια από έναν πατέρα κι έναν γιο, τον Γρηγόρη και τον Λάμπρο Τσούμη. Με βάση αυτή την πληροφορία και σε συνδυασμό με τις έρευνες της δρος Karin Fister, που το 2016 πραγματοποίησε επιτυχώς με την ομάδα της την αποθήκευση και ανάκτηση της φράσης «Hello World» στο DNA του φυτού Nicotiana benthamiana, η Κυριακή Γονή έχτισε έναν κόσμο μεταξύ πραγματικότητας και φαντασίας, όπου μια μυστική οργάνωση έρχεται σε επαφή μαζί της και της αφηγείται πώς έχει δημιουργήσει έναν κήπο όπου τα φυτά λειτουργούν ως φορείς και δέκτες δεδομένων.

Μολονότι αρχικά η Μicromeria φαίνεται πως έδωσε το ερέθισμα για να ξεκινήσει το πρότζεκτ, η κεντρική ιδέα ήταν ένα προσωπικό βίωμα, όπως μου αναφέρει η Κυριακή. «Το συγκεκριμένο έργο ξεκίνησα να το δουλεύω το 2018. Έχασα τον παππού μου τότε, με τον οποίον ήμουν πολύ δεμένη. Επρόκειτο για έναν άνθρωπο που αγαπούσε πολύ τη φύση. Είχε έναν μικρό κήπο και περιποιούνταν τα φυτά του, τους μιλούσε κανονικά, ήταν τέτοια η σχέση τους. Ένας τρόπος για να αντιμετωπίσω αυτή την απώλεια ήταν να σκέφτομαι πώς θα μπορούσα να μεταφέρω τα ψηφιακά αρχεία φωτογραφιών που του έβγαζα και συζητήσεών μας που ηχογραφούσα στα φυτά που αγαπούσε. Βρήκα τη Μicromeria εντελώς τυχαία, αλλά μου τράβηξε το ενδιαφέρον επειδή έχει μια ιδιαίτερη ιστορία, πέρα από το ότι βρίσκεται στην Ακρόπολη – αυτό δεν ήταν το highlight για μένα. Μου έλεγαν διάφοροι άνθρωποι που έχουν ασχοληθεί με τον εντοπισμό της ότι κρατάνε την τοποθεσία της μυστική, επειδή κατά καιρούς έρχονται κυνηγοί φυτών που προσπαθούν να την εντοπίσουν και να τη φωτογραφίσουν. Μετά τις συζητήσεις μου δημιουργήθηκε μια εικόνα του βράχου που θαυμάζουμε ως του απόλυτου αρχιτεκτονήματος, ενώ από κάτω υπάρχει ένα πολύ πλούσιο οικοσύστημα που, εκτός από τη Μicromeria, περιλαμβάνει γενικά φυτά και ζώα για τα οποία δεν μιλάει κανείς ποτέ. Από τη μια ήταν ο δυτικός πολιτισμός και από την άλλη η φύση και το οικοσύστημα, και τελικά η σύγκρουσή τους. Ουσιαστικά, αυτή η φανταστική κοινότητα είναι εμπνευσμένη από τους ανθρώπους με τους οποίους μίλησα και προστατεύουν το φυτό, αλλά στην ιστορία μου

Kήπος Δεδομένων www.stegi.gr ΕΩΣ 20/9

lockdown και φυσικά δεν πραγματοποιήθηκε ποτέ. Με τα νέα δεδομένα και με τα νούμερα των κρουσμάτων του κορωνοϊού που ανεβαίνουν μέρα τη μέρα, αποφασίστηκε τελικά ότι δεν θα ανοίξει στο κοινό. Το virtual tour θα γινόταν έτσι κι αλλιώς για τις ανάγκες της συμμετοχής στο Ars Electronica, απλώς τώρα, λόγω της κατάστασης στην Αθήνα και στην Ελλάδα, δυστυχώς δεν θα ανοίξει ούτε για το αθηναϊκό κοινό». Πώς την επηρεάζει αυτή η κατάσταση ως καλλιτέχνιδα αλλά και σε προσωπικό επίπεδο; «Γενικά, θεωρώ τον εαυτό μου αρκετά αισιόδοξο. Η αλήθεια είναι ότι τον τελευταίο καιρό, με όλα αυτά που συμβαίνουν, δυσκολεύομαι να διατηρώ την αισιοδοξία μου. Αυτή η υποβάθμιση της τέχνης ως επαγγέλματος συνοδεύεται, δυστυχώς, και από την υποβάθμιση της τέχνης ως μέρους της εκπαιδευτικής διαδικασίας, όπως είδαμε προσφάτως. Θεωρώ απαραίτητο να διδάσκεται η τέχνη στα σχολεία. Είναι ένας τρόπος να ανοίξουν οι ορίζοντες, να μπορεί ένα παιδί να σκεφτεται πιο δημιουργικά, να αποκτήσει μεγαλύτερη ανοχή στο διαφορετικό. Για κάποια παιδιά το μάθημα των εικαστικών αποτελεί έναν χώρο στον οποίον μπορούν να εκφράζονται ελεύθερα και να νιώθουν ότι ανήκουν κάπου. Γενικότερα, πιστεύω ότι ζούμε μια περίοδο που πρέπει να μας τραντάξει. Η ανθρωπότητα αρχίζει να συνειδητοποιεί ότι κάτι πρέπει να αλλάξει, όχι μόνο για εμάς τους ίδιους αλλά για τους επόμενους. Πάντα πιστεύαμε ότι είμαστε το κέντρο του πλανήτη, αυτό τώρα διαψεύστηκε όμως, οπότε πρέπει να αναθεωρήσουμε. Το έργο πιστεύω ότι προτείνει μια τέτοιου είδους αναθεώρηση των πραγμάτων».

φωτόγραφιεσ: νικοσ κοκκασ

φωτό: ανδρεασ σιμοπουλοσ

Κυριακή Γονή

οι συγκεκριμένοι χρησιμοποιούν το φυτό για να αποθηκεύσουν την ψηφιακή πληροφορία. Φαντάσου έναν σκληρό δίσκο που, αντί να τον έχω στον υπολογιστή μου, τον έχω μέσα στην αλόη ή στη γλάστρα μου».

O Κήπος Δεδομένων, σε μια δεύτερη ανάγνωση και με όσα έχουν συμβεί στον πλανήτη το τελευταίο διάστημα, αποκτάει έντονα επίκαιρο χαρακτήρα. Η φανταστική κοινότητα που περιγράφει η Γονή δρα με αυτόν τον τρόπο για διάφορους λόγους, κυρίως πολιτικούς, όχι μόνο από την ανάγκη της να συνάψει συνέργεια με τα φυτά και τη φύση. «Αρχικά, το κάνουν ως αντίσταση στο surveillance, το οποίο γίνεται όλο και χειρότερο, ειδικά εν μέσω Covid-19, με βιομετρική επιτήρηση πολύ αυστηρή» μου εξηγεί. «Το κάνουν, επίσης, ως μια αντίσταση στο μονοπώλιο μεγάλων εταιρειών όπως το Facebook, η Google κ.λπ., αλλά και για να προτείνουν μια πιο βιώσιμη σχέση με τον πλανήτη. Τα τελευταία χρόνια, όσο περισσότερα δεδομένα δημιουργούμε, τόσο τα κέντρα όπου αποθηκεύονται έχουν τεράστιες ενεργειακές απαιτήσεις, άρα επιβαρύνουν το κλίμα». Είναι περίεργο να μιλάς για ένα έργο χωρίς να έχεις τη δυνατότητα να το δεις από κοντά, παρά μόνο μέσω ενός virtual tour. Αυτή η φυσική επαφή στην εποχή του Covid-19 φαντάζει σαν πολυτέλεια και είναι περίεργο να το συζητάς, επειδή σου δημιουργείται η λαχτάρα να το δεις από κοντά, αλλά υποθέτω ότι πρέπει να συνηθίσουμε τη νέα πραγματικότητα με κάποιον τρόπο. «Αυτό το έργο έχει περάσει από 40 κύματα» αναφέρει η Κυριακή. « Ήταν προγραμματισμένο να ανοίξει τον Μάρτιο του 2020. Έγινε το

Το συγκεκριμένο έργο ξεκίνησα να το δουλεύω το 2018. Έχασα τον παππού μου τότε, με τον οποίον ήμουν πολύ δεμένη. Επρόκειτο για έναν άνθρωπο που αγαπούσε πολύ τη φύση. Είχε έναν μικρό κήπο και περιποιούνταν τα φυτά του, τους μιλούσε κανονικά, ήταν τέτοια η σχέση τους.

10.9.20 – lifo

55

βιβλίο

ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ

Δήμητρα Δότση: «Ουδέποτε ήταν ροζ λογοτεχνία η Φερράντε» Η μεταφράστρια των βιβλίων της Έλενα Φερράντε στην Ελλάδα μιλά στη LiFO για τη μυστηριώδη συγγραφέα, την τέχνη της μετάφρασης και τα βιβλία που παραδίδει στους εκδότες το επόμενο διάστημα.

week

φ ω τ ο γρ αφια : πα ρισ τ α β ιτ ιαν

Π

α πό τον m. h ul ot

56 lifo – 10.9.20

όσα βιβλία έχετε μεταφράσει; Επειδή μεταφράζω και πολλά παιδικά, μέχρι στιγμής πρέπει να είναι γύρω στα 160. Από τα οκτώ της Φερράντε που έχουν κυκλοφορήσει στην Ελλάδα, έχω μεταφράσει τα επτά.

— Τα βιβλία που μεταφράζετε τα επιλέγετε η ίδια ή σας τα αναθέτουν; Τα τελευταία χρόνια τα περισσότερα βιβλία που μεταφράζω τα επιλέγω. Με κάποιους εκδότες έχω τέτοιου είδους συνεργασία, που μου επιτρέπει να μεταφράζω μόνο βιβλία που μου αρέσουν. Δεν δουλεύω μόνο ως μεταφράστρια, δουλεύω και ως reader, που σημαίνει ότι για τους εκδότες με τους οποίους έχω συνεχή συνεργασία διαβάζω, αξιολογώ και προτείνω κι εγώ βιβλία προς μετάφραση.

— Η Φερράντε ήταν δική σας επιλογή; Όχι. Μου την είχαν προτείνει δύο εκδότες. Το είχαμε συζητήσει, αλλά το φοβόντουσαν τότε. Ήταν το 2011, είχε βγει η Υπέροχη φίλη μου, ο πρώτος τόμος της Τετραλογίας της Νάπολης, μόνο που κανείς δεν ήξερε ακόμα ότι θα γινόταν τετραλογία, ούτε και η ίδια η Φερράντε. Τότε μιλούσαν για τριλογία και οι Έλληνες εκδότες φοβήθηκαν. Έλεγαν «τι πάμε να βγάλουμε, την ιστορία δύο γυναικών στη Νάπολη, ποιον θα ενδιαφέρει αυτό;». Την πρότεινα σε έναν τρίτο εκδοτικό οίκο, αλλά οι εκδότες δεν τα έβρισκαν στα οικονομικά με τους Ιταλούς κι έτσι τα παράτησα. Η Τετραλογία ήρθε ξαφνικά από μόνη της στα χέρια μου χάρη στις εκδόσεις Πατάκη, όταν πλέον είχε αρχίσει να εκδίδεται στα αγγλικά και να γίνεται μεγάλος ντόρος γύρω από το όνομα της Φερράντε. Η μεγάλη επιτυχία ήρθε όταν άρχισε να εκδίδεται στα αγγλικά.

— Στην Ιταλία δεν είχε την ίδια επιτυχία; Την ήξεραν, γιατί είχαν γυριστεί και δύο ταινίες βασισμένες σε βιβλία της, η Βάναυση Αγάπη και οι Μέρες Εγκατάλειψης, και οι ταινίες αυτές έπαιξαν σημαντικό ρόλο στο να τη μάθει ο πολύς κόσμος. Είναι λίγο παράδοξο, όταν βγήκαν οι δύο πρώτοι τόμοι στην Ιταλία, την έθαψαν οι Ιταλοί. Έλεγαν ότι δεν ξέρει να γράφει, ότι είναι ασύντακτες οι προτάσεις της και ποιος θα κάτσει να το διαβάσει, όταν όμως άρχισε να γίνεται διάσημη στην Αμερική, ήρθαν τα πάνω κάτω στην Ιταλία, με αποτέλεσμα, ακόμα και σήμερα που έχει περάσει σχεδόν μία δεκαετία, τα βιβλία της Τετραλογίας να είναι ακόμη στα μπεστ-σέλερ. Βέβαια, έχει παίξει τεράστιο ρόλο ως προς αυτό, πέρα από την

Αμερική, και η σειρά του ΗΒΟ. Πολλοί Ιταλοί συγγραφείς την αντιπαθούν σφόδρα, διότι εκείνη είναι ένα άγνωστο πρόσωπο και έχει καταφέρει κάτι που δεν έχει καταφέρει κανένας. Άλλωστε, μετά τον Ουμπέρτο Έκο και τον Καλβίνο δεν έχει ξαναϋπάρξει τέτοιο φαινόμενο στην Ιταλία. Στη γείτονα χώρα, όταν εκδίδεται ένα καινούργιο βιβλίο, ακόμα και διάσημος να είναι ο συγγραφέας, δεν ξέρω πόσους μήνες ταξιδεύει απ’ άκρη σ’ άκρη, πηγαίνοντας από το πιο μεγάλο μέχρι το πιο μικρό βιβλιοπωλείο. Οργώνουν τη χώρα για να μπορέσουν να πουλήσουν πέντε βιβλία παραπάνω. Και η Φερράντε το καταφέρνει αυτό από την καρέκλα του γραφείου της, χωρίς να την ξέρει κανείς.

— Πιστεύετε ότι δεν ήταν μελετημένη αυτή η μυστικότητα, ώστε να χτίσει έναν μύθο και να γίνει π.χ. ένας νέος Σάλιντζερ ή ένας Πίντσον; Δεν το είχε αυτό στο μυαλό της εξαρχής; Δεν το ξέρω αυτό, βλέπω όμως ότι αυτό που είχε εξαρχής στο μυαλό της το τηρεί πιστά. Δεν είναι από τους ανθρώπους που θα αλλάξουν στην πορεία. Εγώ μία φοβία έχω, μήπως μάθουμε ποια είναι όταν πεθάνει. Δεν θα ήθελα να το μάθω ποτέ. Παρότι υποπτεύονται ποιος/ποιοι είναι, δεν με ενδιαφέρει καθόλου. Δεν θέλω να το μάθω, θέλω να φύγει με τον μύθο που έχει χτίσει.

— Όταν άρχισε να γράφει στην «Guardian», υπήρξαν άνθρωποι που μιλούσαν για εντελώς διαφορετικό ύφος μεταξύ του λογοτεχνικού και μη λογοτεχνικού λόγου της. Ότι είναι δύο ή παραπάνω πρόσωπα. Εσείς καταλαβαίνετε διαφορά από βιβλίο σε βιβλίο; Στην αγγλική γλώσσα δεν νομίζω ότι φαίνεται κάτι τέτοιο, στα ιταλικά είναι πιο εμφανές. Ναι, βλέπω έντονες υφολογικές διαφορές από βιβλίο σε βιβλίο. Και από την Τετραλογία στο τελευταίο της βιβλίο, την Απατηλή ζωή των ενηλίκων, είναι αισθητή αυτή η διαφορά. Στην Τετραλογία είναι έντονες οι εναλλαγές του ύφους, τα υφολογικά σκαμπανεβάσματα, ο τρόπος που εναλλάσσονται οι λέξεις, ακόμα και η σύνταξη των προτάσεων. Κάποιες φορές είχα όντως την αίσθηση πως μπορεί και να ήταν δύο οι συγγραφείς. Στην Απατηλή ζωή των ενηλίκων, ωστόσο, το ύφος της είναι ενιαίο. Αν διαβάσετε, πάντως, και τις συνεντεύξεις της, καταλαβαίνετε την προσωπικότητά της, καταλαβαίνετε με ποια από τις πρωταγωνίστριές της ταυτίζεται.

— Με ποια; Η τελευταία της συνέντευξη είναι πάρα πολύ κατατοπιστική και πάρα πολύ χαρακτηριστικές οι απαντήσεις της. Κάποιες

Η Φερράντε ρίχνει στα τάρταρα τις ηρωίδες της, τις κάνει συντρίμμια και στη συνέχεια, σιγά σιγά, αυτά τα συντρίμμια επανασυντίθενται και οι ηρωίδες της μεταμορφώνονται, γίνονται πιο ώριμες, πιο ολοκληρωμένες. Αυτό κάνει και στην «Απατηλή ζωή των ενηλίκων».

στιγμές είχα την αίσθηση ότι η Φερράντε είναι ίδια η Λίλα, κι ας έχει πιο πολλά κοινά με τη Λενού, όπως λέει η ίδια. Αν δείτε πώς απαντά σε μια μεταφράστριά της, που της κουνάει το δάχτυλο και της λέει: «Αγαπητή μου, πήγαινε να διαβάσεις εκείνο το απόσπασμα για να καταλάβεις καλύτερα».

— Δεν γίνεται να χτίσεις χαρακτήρες σε τόσες χιλιάδες σελίδες χωρίς καμία δόση αλήθειας. Δεν μπορεί να είναι όλα μυθοπλασία. Το λέει και η ίδια άλλωστε. Στη συνέντευξή της αυτή τονίζει ότι ακόμα και οι αντρικοί χαρακτήρες έχουν δικά της χαρακτηριστικά. Νομίζω ότι στη μυθοπλασία αυτό ισχύει για όλους τους συγγραφείς.

— Επίσης, αυτό που έχει καταφέρει είναι ότι δεν μιλάει πλέον κανείς για «ροζ λογοτεχνία», όπως στην αρχή. Ουδέποτε ήταν ροζ λογοτεχνία η Φερράντε. Σε τελική ανάλυση, τι σημαίνει «ροζ λογοτεχνία»; Είναι εύκολο να εφευρίσκουμε διάφορους χαρακτηρισμούς όταν ένα βιβλίο καταφέρνει να εντάσσεται στη λίστα των παγκόσμιων ευπώλητων. Κακώς μιλούσαν και συνεχίζουν να μιλάνε για ροζ λογοτεχνία, κυρίως όσοι δεν την έχουν διαβάσει καν. Δεν ξέρω αν άνοιξε καινούργιους δρόμους στη λογοτεχνία, αλλά σίγουρα άνοιξε καινούργιους δρόμους στο μάρκετινγκ της λογοτεχνίας. Δεν είναι τυχαίο ότι δεκάδες εκδοτικοί οίκοι χρησιμοποιούν το όνομά της για να πλασάρουν καινούργια γυναικεία ονόματα στον λογοτεχνικό χώρο.

— Έπεσε και πάνω στα σεξουαλικά σκάνδαλα στην Αμερική και παρότι δεν ήταν εκπρόσωπος της γυναικείας χειραφέτησης, έδωσε ένα στίγμα στη γυναικεία λογοτεχνία. Ήταν περίπου παράλληλα, κι αυτός είναι ένας λόγος που η Φερράντε πέτυχε παγκοσμίως – μιλάμε για περίπου 50 χώρες. Χθες έριξα μια ματιά σε κάποιες κριτικές που έχουν προλάβει να γραφτούν για το νέο βιβλίο της στο εξωτερικό, και οι «New York Times» και ο «New Yorker», ενώ είπαν ότι πήγε στα ύψη και δεν υπάρχει περίπτωση να μη γίνει μπεστ-σέλερ μέσα στην εβδομάδα, τουλάχιστον στην Αμερική, άρχισαν να λένε ότι δεν είναι σαν την Τετραλογία, με έναν κάπως επικριτικό λόγο. Λογικό είναι. Μέχρι τώρα, παρακολουθώντας τις κριτικές σε διάφορες χώρες, δεν είχα δει τίποτα αρνητικό. Είναι η πρώτη φορά, πράγμα αναμενόμενο, γιατί όταν έχεις φτάσει στα ύψη με την Τετραλογία, όλοι περιμένουν από σένα ένα ακόμη αριστούργημα.

— Εσάς πώς σας φάνηκε το νέο βιβλίο σε σχέση με την «Τετραλογία»; Αυτό το βιβλίο πετυχαίνει κάτι που το θεωρούσα ακατόρθωτο: σε κάνει να ξεχνάς τη Λίλα και τη Λενού και αυτό από μόνο του είναι μια τεράστια επιτυχία. Η Φερράντε στο μεταξύ χρησιμοποιεί μια συγκεκριμένη τακτική, έναν συγκεκριμένο τρόπο χτισίματος της ιστορίας της: ξεκινάει από κάτι φαινομενικά ασήμαντο, το οποίο σημαδεύει τις ηρωίδες της και κουρδίζει τον ωρολογιακό μηχανισμό που κρύβει καθεμιά μέσα της, με αποτέλεσμα να λειτουργούν σαν βραδυφλεγείς βόμβες. Μέσα τους ζυμώνεται η «επανάστασή» τους, την οποία μπορεί να μην τη βλέπεις αλλά τη νιώθεις, μέχρι που θα γίνει αυτό το μπαμ με κάποιον τρόπο – σιγά σιγά, αλλά θα γίνει. Αυτό που καταφέρνει, πάντως, με επιτυχία και στο τελευταίο της βιβλίο είναι η αποδόμηση της προσωπικότητας της πρωταγωνίστριάς της – χαρακτηριστικό της και στα υπόλοιπα μυθιστορήματά της. Η Φερράντε ρίχνει στα τάρταρα τις ηρωίδες της, τις κάνει συντρίμμια και στη συνέχεια, σιγά σιγά, αυτά τα συντρίμμια επανασυντίθενται και οι ηρωίδες της μεταμορφώνονται, γίνονται πιο

ώριμες, πιο ολοκληρωμένες. Αυτό κάνει και στην Απατηλή ζωή των ενηλίκων. Σε καθηλώνει από τις πρώτες κιόλας αράδες, δεν σε αφήνει σε ησυχία. Τα βιβλία της Φερράντε δεν μπορείς να τα αφήσεις εύκολα, έχουν κάτι το εθιστικό. Μπορεί σε κάποια σημεία να νιώθεις πως ίσως κάνουν κοιλιά, όμως έτσι είναι όλη της η γραφή, ο τρόπος που χτίζει τις ιστορίες της, με συνεχή σκαμπανεβάσματα, με τα πάνω τους και τα κάτω τους. Νομίζω ότι αυτό το κάνει σκοπίμως, για να σου τραβάει το ενδιαφέρον, να σε τονώνει κάθε τόσο και να συνεχίζεις. Και, βέβαια, τελειώνεις το βιβλίο κάθε φορά και λες «τι στο καλό γίνεται παρακάτω;». Το ίδιο κάνει και σ’ αυτό το μυθιστόρημα.

— Που σημαίνει ότι θα έχει και συνέχεια; Η ίδια λέει ότι το βιβλίο τελειώνει εκεί, αλλά από την προσωπική μου εμπειρία ως μεταφράστριάς της λέω ότι δεν τελειώνει εδώ το βιβλίο, δεν έχει ολοκληρώσει τους χαρακτήρες της, έχει αφήσει να αιωρούνται πάρα πολλά πράγματα. Έχει φτάσει σε ένα σημείο που χτίζει τους δύο βασικούς χαρακτήρες, την Τζοβάνα, την έφηβη, και τη θεία της, τη Βιτόρια, εκείνη η οποία τη μυεί στην ενήλικη ζωή, αλλά, κατά τη γνώμη μου, τις αφήνει μετέωρες. Επίσης, δεν μπορώ να πιστέψω ότι το Netflix αγόρασε μόνο μία σεζόν.

— Σας ενοχλεί όταν διαβάζετε μια κριτική και δεν αναφέρεται το όνομά σας; Φυσικά και είναι ενοχλητικό, όχι μόνο όταν δεν βλέπω το δικό μου όνομα αλλά και το όνομα οποιουδήποτε μεταφραστή. Όπως και όταν γράφουν «υπέροχο το βιβλίο, αλλά κακή η μετάφραση». Αυτό δεν γίνεται. Ή το βιβλίο είναι υπέροχο επειδή είναι καλή η μετάφραση ή δεν είναι υπέροχο το βιβλίο. Υπάρχει όμως και κάτι άλλο που με ενοχλεί. Κάθε βιβλίο περνάει και από έναν επιμελητή. Δεν γίνεται να μην αναφέρεται πουθενά το όνομά του, να είναι ανύπαρκτος στις παρουσιάσεις ή στις κριτικές των βιβλίων. Ένας καλός επιμελητής σε σώζει από κακοτοπιές, εντοπίζει πράγματα που πιθανώς σου έχουν ξεφύγει και χάρη και στη δική του συμβολή το βιβλίο απογειώνεται. Όταν μάλιστα βιοπορίζεσαι αποκλειστικά και μόνο από τη μετάφραση, πράγμα που σημαίνει ότι είναι πολύ πιθανό να εργάζεσαι πάνω από δέκα ώρες την ημέρα, δεν γίνεται να μη σου ξεφύγει κάτι.

— Έχετε κάποιο αγαπημένο από τα βιβλία της Φερράντε; Με την Τετραλογία ταυτίστηκα. Ένιωθα ότι ήμουν μέρος της. Πέρασα τόσα χρόνια από τη ζωή μου. Από το 2014, που έφτασε στα χέρια μου, μέχρι το ’17, που ολοκλήρωσα το τελευταίο βιβλίο, κοιμόμουν κι έβλεπα τον εαυτό μου μαζί με τη Λίλα και τη Λενού στη Νάπολη. Στην Απατηλή ζωή των ενηλίκων, όμως, ίσως επειδή και η κόρη μου έχει την ίδια ηλικία με την έφηβη πρωταγωνίστρια, ένιωθα να με πνίγει, να με γραπώνει από τον λαιμό. Το βιβλίο αυτό επικεντρώνεται στην περίοδο της εφηβείας, την πιο σημαντική περίοδο της ζωής μας, σύμφωνα με τη Φερράντε, μια εποχή που σε κυνηγάει πάντα.

— Τι μεταφράζετε τώρα; Μόλις παρέδωσα τη μετάφραση ενός κειμένου του Λαμπεντούζα που είχε γράψει για τον λόρδο Βύρωνα, μια αφήγηση για τη ζωή και το έργο του (θα κυκλοφορήσει από τις εκδόσεις Αιώρα), και ολοκληρώνω τη μετάφραση του πρώτου μυθιστορήματος του Ντε Άντζελις, ενός βιβλίου που θεωρείται το πρώτο αστυνομικό της ιταλικής λογοτεχνίας και διαδραματίζεται την εποχή του φασισμού (και θα κυκλοφορήσει από τις εκδόσεις Οκτάνα).

Είναι ενοχλητικό όταν γράφουν «υπέροχο το βιβλίο, αλλά κακή η μετάφραση». Αυτό δεν γίνεται. Ή το βιβλίο είναι υπέροχο επειδή είναι καλή η μετάφραση ή δεν είναι υπέροχο το βιβλίο.

ελενα φερραντε

Η απατηλή ζωή των ενηλίκων Μτφρ.: Δήμητρα Δότση Εκδόσεις Πατάκη Σελ.: 430

10.9.20 – lifo

57

βγες έξω week

ΝΕΑ ΑΡΤΟΠΟΙΕΙΑ

Λιχουδιές από ζυμάρι στους μοντέρνους φούρνους της Αθήνας Καραμελωμένα canelés, απίστευτα αφράτα ρολά κανέλας, εντυπωσιακά babka σοκολάτας και άλλα απίθανα αρτοσκευάσματα που βρίσκουμε πλέον στην πόλη. φωτογραφιeσ:παρισ ταβιτιαν

babka σοκολατα «Τρομερό Παιδί»

M α πο τη γε ω ρ γ ία παπ αστάμ ου

58 lifo – 10.9.20

icro-bakeries, μοντέρνα, μίνιμαλ αρτοποιεία, concept stores, haute pâtisserie: όποια κι αν είναι η ακριβής περιγραφή τους, τα νέα σημεία της πόλης που ασχολούνται με τον έναν ή τον άλλον τρόπο με τα θαύματα που μπορούν να προκύψουν από το ζυμάρι όλο και πληθαίνουν και μας εκπλήσσουν ευχάριστα με τις λιχουδιές που φουρνίζουν κάθε μέρα. Από τα βουτυρένια kouign-amann και την περίτεχνα πλεγμένη babka μέχρι τα αφράτα ρολά κανέλας και τα μπριός που ψήνονται με τους πιο πρωτότυπους συνδυασμούς υλικών και λιώνουν στο στόμα, δεν είναι μόνο η ποικιλία που εντυπωσιάζει αλλά και η πολύ καλή ποιότητά τους. Οι νέοι bakers της Αθήνας

πειραματίζονται με νέα και κλασικά, αλμυρά και γλυκά αρτοσκευάσματα και αυτόματα τα πρωινά μας γίνονται λίγο καλύτερα. Στο Bon Bon Fait Maison (Πετράκη 30, Σύνταγμα) του Κρίτωνα Πουλή, ζαχαροπλάστη με μακροχρόνια θητεία δίπλα στον διάσημο Pierre Hermé, εκτός απ’ τα «αρχιτεκτονικά» γλυκά, θα βρεις κρουασάν, μάφιν με αλατισμένη καραμέλα, soft cookies κ.ά. Μέσα στη γυάλινη καμπάνα της βιτρίνας θα δεις και τα canelés, που παρασκευάζονται απλά, με ζάχαρη, ρούμι, βανίλια, αυγά, γάλα, αλεύρι και βούτυρο, αλλά είναι από τα πιο ενδιαφέρονται γαλλικά γλυκά. Η καραμελωμένη κρούστα τους «σπάει» όταν τα δαγκώνεις, για να αποκαλύψει ένα μαλακό, σχεδόν κρεμώδες

εσωτερικό. Τα ψηλά cinnamon buns του Morning Bar (Οδυσσέα Ανδρούτσου 36, Κουκάκι) είναι γνωστά και γίνονται ανάρπαστα με το που βγουν από τον φούρνο, αλλά αξίζει να δοκιμάσεις όλες τις ζυμαρένιες δημιουργίες του, που διαφοροποιούνται κάθε μέρα, π.χ. τα rolls με μαρμελάδα ροδάκινο ή με αχλάδι και πιπεράτη γραβιέρα, τα μπέιγκελ που ψήνονται με τσένταρ και καραμελωμένα κρεμμύδια. Τα πρωτότυπα boxes που προτείνει τον τελευταίο καιρό το Morning Bar περιέχουν χειροποίητα αρτοσκευάσματα μαζί με ωραία συνοδευτικά (π.χ. pretzel buns με λίγο αρωματικό βούτυρο και μια πίκλα αγγουριού, scones με μαρμελάδα κ.ά.).

roll με μαρμελαδα ροδακινο

cinnamon roll

Morning Bar

Queen Bee

Από τα βουτυρένια kouign-amann και την περίτεχνα πλεγμένη babka μέχρι τα αφράτα ρολά κανέλας και τα μπριός που ψήνονται με τους πιο πρωτότυπους συνδυασμούς υλικών και λιώνουν στο στόμα, δεν είναι μόνο η ποικιλία που εντυπωσιάζει αλλά και η πολύ καλή ποιότητα τους. διπλοψημενο κρουασαν με κρεμα αμυγδαλο Queen Bee

κανεlé

μπριοσ με κρεμα πατισερι και νεκταρινι

Bon Bon Fait Maison

Dope Roasting Co.

Μόνο νωρίς το πρωί θα προλάβεις το double baked κρουασάν του Queen Bee (Πατριάρχου Ιωακείμ 45, Κολωνάκι). Το κρουασάν βουτύρου τους (σε επιμέλεια του φημισμένου αρτοποιού Kamel Saci) είναι ίσως το καλύτερο της Αθήνας, αλλά το double baked έχει φανατικούς υποστηρικτές. Πώς φτιάχνεται; Ένα κρουασάν βουτύρου κόβεται στα δύο και γεμίζεται με κρέμα αμυγδάλου και έπειτα ξαναψήνεται. Στο μπιστρό του Κολωνακίου με τον in house φούρνο προσφέρουν ακόμη κις, μπριός, μπαγκέτες, μπενιέ, ζαχαρόψωμα, cinnamon rolls – όλα καταπληκτικά. Το «Τρομερό Παιδί» (Παπαδιαμαντοπούλου 30, Ιλίσια), εκτός από τρομερό ψωμί, φτιάχνει και kouign-amann, γνωστό και ως «το πιο βουτυ-

ράτο αρτοσκεύασμα της Ευρώπης», που έχει όψη καραμελωμένου κρουασάν, τσουρέκια, κέικ, τάρτες, εκλέρ, ψωμί με αποξηραμένα φρούτα και ξηρούς καρπούς, μπριός και –συνήθως στο τέλος της βδομάδας– babka σοκολάτας. Η babka (σημαίνει «γιαγιάκα») με τις πολλαπλές στρώσεις είναι ένα γλυκό με ρίζες στις εβραϊκές κοινότητες της Ανατολικής Ευρώπης και προέκυψε ως ένας τρόπος για να χρησιμοποιείται ό,τι ζυμάρι περίσσευε από τα παραδοσιακά τσουρέκια challah. Μια πλούσια ζύμη μπριός (με αυγά, βούτυρο, ζάχαρη και γάλα αντί για νερό) απλώνεται, αλείφεται με γέμιση κι αφού τυλιχτεί σε ρολό, πλέκεται όπως ένα τσουρέκι, πριν μπει στη φόρμα όπου θα ψηθεί. Στο Τρομερό Παιδί η ζύμη

αργής ωρίμανσης γεμίζεται με γκανάς μπίτερ βελγικής σοκολάτας Callebaut, κομματάκια σοκολάτας που κρατάνε στο δόντι καθώς και αποξηραμένα κράνμπερις, που με την οξύτητά τους ισορροπούν τη γλύκα της σοκολάτας. Αρτοποιείο και καφεκοπτείο μαζί στο βολικό περιτύλιγμα ενός φωτεινού και μοντέρνου καφέ, το Dope Roasting Co. (Βύσσης 25, Μοναστηράκι) φτιάχνει τα δικά του μπριός, που αυτή την εποχή γεμίζονται με φρέσκα φρούτα και κρέμα pâtisserie ή σοκολάτα και κρέμα φουντουκιού, babka με καβουρντισμένο κουκουνάρι, λεμόνι και σμέουρα, αλμυρά και γλυκά μπέιγκελ, κέικ και πολλά ακόμα νόστιμα παρασκευάσματα που βγαίνουν ζεστά κάθε πρωί από τον φούρνο.

10.9.20 – lifo

59

starfax

ΛΕΩΝ [23.7/23.8]

Με την επιστροφή του Άρη στον Κριό σε ανάδρομη πορεία μέχρι τις 14/11 καλό θα είναι να ρίξετε τους ρυθμούς και να επανεξετάσετε τους στόχους σας, καθώς θα είναι ένα διάστημα από το οποίο δεν θα λείψουν οι προκλήσεις. Ορισμένοι μπορεί να απογοητευτείτε με τις επιλογές σας και θα αναζητήσετε την τύχη σας σε νέες κατευθύνσεις, ενώ κάποιοι άλλοι θα δείτε διαδικαστικές υποθέσεις να μπλοκάρουν, δοκιμάζοντας την υπομονή σας. Το θετικό είναι ότι ο Δίας στον Αιγόκερω επιστρέφει σε ορθόδρομη πορεία και δίνει ευκαιρίες για επαγγελματική αποκατάσταση, οπότε από εσάς θα εξαρτηθεί η εξέλιξη της σταδιοδρομίας σας. Δείξτε ιδιαίτερη προσοχή στις διατροφικές σας συνήθειες και γυμναστείτε. Όσον αφορά την προσωπική σας ζωή, είναι σε αρμονία και μπορείτε να κάνετε σχέδια για το μέλλον με τον ερωτικό σας σύντροφο.

ΠΑΡΘΕΝΟΣ [24.8/22.9]

week

Οφειλές προς το Δημόσιο και ό,τι αφορά κοινούς πόρους επανέρχονται στο προσκήνιο με την επιστροφή του Άρη στον Κριό σε ανάδρομη πορεία και μέχρι τις 14/11 θα είστε σε αναζήτηση εσόδων προκειμένου να αντεπεξέλθετε στις υποχρεώσεις. Ενδεχομένως να σας απασχολήσουν κληρονομικά ζητήματα και για να μην την πατήσετε, θα χρειαστείτε τη συνδρομή νομικού συμβούλου. Σχέσεις με συγγενικά σας πρόσωπα θα δοκιμαστούν, ενώ δεν αποκλείεται να επανέλθει στη ζωή σας ένας παλιός έρωτας. Μια πολύ δημιουργική φάση ξεκινά για τους γεννημένους το 2ο δεκαήμερο με την επαναφορά του Δία σε ορθόδρομη πορεία και μπορείτε να αυξήσετε το εισόδημά σας, αν αξιοποιήσετε τα ταλέντα σας. Ιδανική εποχή για φλερτ και αναζήτηση ερωτικού παρτενέρ, καθώς και για απόκτηση ενός παιδιού. Οι γονείς ιδιαίτερη προσοχή σε θέματα υγείας των παιδιών.

ΖΥΓΟΣ [23.9/22.10] Ο τομέας των διαπροσωπικών σας σχέσεων θα περάσει διακυμάνσεις με την επαναφορά του Άρη στον Κριό σε ανάδρομη πορεία και η επιβράδυνση, η επανόρθωση και η επανεξέταση θα είναι απαραίτητες στις σχέσεις σας και κυρίως στις συνεργασίες σας. Ενδεχομένως να προκύψουν σοβαρά ζητήματα και καθυστερήσεις σε διαδικαστικά θέματα ή σε μια διαπραγμάτευση, οπότε αναγκαστικά θα πρέπει να φανείτε υπομονετικοί μέχρι τις 14/11, που θα είναι ο Κριός ανάδρομος. Στον τομέα του σπιτιού, ο Δίας, με την επιστροφή του σε ορθόδρομη πορεία, ξεμπλοκάρει θέματα ακίνητης περιουσίας και αρχίζουν να βελτιώνονται τα οικονομικά σας μέσω της εκμετάλλευσης ενός ακινήτου. Πολύ καλή εποχή για αγορά κατοικίας ή ενός οικοπέδου. Αναζητήστε ευκαιρίες και αποφύγετε τις βεβιασμένες ενέργειες. Ιδιαίτερη προσοχή σε θέματα υγείας. Αποφύγετε όσους σας ρίχνουν το ηθικό.

από τη μα ρ ιβ ίκυ καλλέ ρ γ η (s tar f ax@ li f o. g r )

60 lifo – 10.9.20

ΣΚΟΡΠΙΟΣ [23.10/22.11] Με την επιστροφή του Άρη στον Κριό σε ανάδρομη πορεία τα επαγγελματικά σας και ό,τι αφορά την υγεία θα επιβραδυνθούν και οι καθυστερήσεις με τις οποίες θα βρεθείτε αντιμέτωποι θα σας επιβάλουν να αλλάξετε τακτική και ενδεχομένως κάποιες καθημερινές σας συνήθειες. Σχέδια που έχετε στο μυαλό σας δεν είναι κατάλληλη εποχή για να υλοποιηθούν και καλό θα είναι να αποφύγετε τα ρίσκα, δίνοντας έμφαση στην τρέχουσα εργασία σας. Βελτιώστε τις μεθόδους σας και προσαρμοστείτε στις νέες συνθήκες, ώστε να αντεπεξέλθετε στον ανταγωνισμό. Ο Δίας στον Αιγόκερω επιστρέφει σε ορθόδρομη πορεία και επηρεάζει θετικά τον τομέα της επικοινωνίας και της εκπαίδευσης, οπότε είναι μια καλή εποχή για διαπραγματεύσεις και εμπορικές συμφωνίες. Αξιοποιήστε τις μαθησιακές σας δεξιότητες και αναπληρώστε τον χαμένο χρόνο σε θέματα σπουδών. Η κοινωνική σας ζωή είναι σχετικά καλή και θα κάνετε κάποιες ενδιαφέρουσες γνωριμίες.

ΤΟΞΟΤΗΣ [23.11/21.12] Ο Άρης στον Κριό σε ανάδρομη πορεία μέχρι τις 14/11 θα απαιτήσει κάποιες προσαρμογές στην ερωτική σας ζωή και σε πιθανά ρίσκα που είχατε στο μυαλό σας, μια και δεν θα λείψουν τα εμπόδια και οι καθυστερήσεις. Η δημιουργική σας διάθεση θα είναι πεσμένη και η έλλειψη έμπνευσης θα σας οδηγήσει σε πλήρη απραξία. Μια ερωτική σχέση που σας έχει ενθουσιάσει ενδεχομένως να διαπιστώσετε πως δεν καλύπτει τις ανάγκες σας και να λήξει άδοξα, ωστόσο θα είναι για καλό. Οι γονείς επιστρατεύστε την υπομονή σας και δώστε το σωστό παράδειγμα στα παιδιά, αποφεύγοντας τις εντάσεις. Ο κυβερνήτης σας Δίας επιστρέφει σε ορθόδρομη πορεία και καθώς διανύει τον τομέα των οικονομικών σας, φέρνει θετικές εξελίξεις. Ιδιαίτερη προσοχή στη διαχείριση των πόρων σας. Αν σκοπεύετε να κάνετε μια σημαντική αγορά, αποφύγετε τη βιασύνη.

ΚΡΙΟΣ [21.3/20.4]

ΑΙΓΟΚΕΡΩΣ [22.12/19.1]

ΤΑΥΡΟΣ [21.4/20.5]

ΥΔΡΟΧΟΟΣ [20.1/19.2]

ΔΙΔΥΜΟΣ [21.5/21.6] Η κοινωνική σας ζωή θα σας απασχολήσει με την επιστροφή του Άρη σε ανάδρομη πορεία και δεν θα λείψουν οι προκλήσεις, που θα σας αναγκάσουν να επανεξετάσετε τις σχέσεις σας. Η εστίαση στο παρελθόν βγάζει στην επιφάνεια καινούργια δεδομένα, τα οποία ενδεχομένως περνούσαν απ’ το μυαλό σας, αλλά δεν είχατε αποδείξεις, τώρα όμως δεν θα μπορέσετε σε καμία περίπτωση να τα παραβλέψετε. Ωστόσο, μέχρι τις 14/11 σας δίνεται η ευκαιρία να επανεξετάσετε τους στόχους σας και να προωθήσετε τις ιδέες σας στα κατάλληλα άτομα. Φίλοι από το παρελθόν επανέρχονται στη ζωή σας και σας βοηθούν να ξεπεράσετε ένα σημαντικό πρόβλημα. Οικονομικές υποθέσεις που αφορούν κοινούς πόρους και είχαν μπλοκάρει για αρκετούς μήνες αρχίζουν να μπαίνουν σε μια ροή με την επαναφορά του Δία σε ορθόδρομη πορεία, ενώ θα ευνοηθεί και η ερωτική σας ζωή.

Με την επιστροφή του κυβερνήτη σας Άρη σε ανάδρομη πορεία στο ζώδιό σας θα έχετε την αίσθηση ότι κινούνται πολύ αργά οι υποθέσεις σας και μέχρι τις 14/11 η ενέργεια και η αποφασιστικότητά σας θα είναι σε χαμηλά επίπεδα. Σίγουρα θα επανεξετάσετε τα μελλοντικά σας σχέδια και δεν αποκλείεται να αναβάλετε την εφαρμογή ενός επιχειρηματικού πλάνου ή ακόμα και την επισημοποίηση της σχέσης σας. Το θετικό είναι ότι ο Δίας επανέρχεται σε ορθόδρομη πορεία και καθώς διανύει τον τομέα της φήμης και της καριέρας σας, θα σας δώσει αρκετή ώθηση για να κυνηγήσετε με σθένος τα όνειρά σας, αλλά θα πρέπει να μην υπερεκτιμήσετε τις δυνατότητές σας. Επαγγελματικές υποθέσεις που είχαν μπλοκάρει αρχίζουν να δρομολογούνται και μπορείτε να δοκιμάσετε την τύχη σας σε νέες κατευθύνσεις. Ένα νέο πρόσωπο μπαίνει στη ζωή σας και προκαλεί θετικές εντυπώσεις.

Ο Άρης στον Κριό επιστρέφει σε ανάδρομη πορεία και θα παραμείνει έτσι μέχρι τις 14/11. Οι επιβραδύνσεις, οι επισκευές και οι επανεξετάσεις πιθανότατα να χαρακτηρίσουν την προσωπική σας ζωή, συμπεριλαμβανομένων των οικιακών και οικογενειακών θεμάτων. Οι αγαπημένοι σας μπορεί να μην είναι τόσο υπομονετικοί μαζί σας ή εσείς μαζί τους. Ενδεχομένως να υπάρξουν κάποιες καθυστερήσεις που θα αφορούν την ακίνητη περιουσία σας ή να επανέλθει στο προσκήνιο ένα οικογενειακό θέμα που δεν αντιμετωπίστηκε εγκαίρως. Το καλό είναι ότι ο Δίας στο ζώδιό σας επανέρχεται σε ορθόδρομη πορεία και η τύχη θα είναι με το μέρος σας, που σημαίνει πως μπορείτε να κατακτήσετε τους στόχους σας και να βελτιώσετε τη ζωή σας. Η κοινωνική σας ζωή χρήζει βελτίωσης. Φίλοι από το παρελθόν θα σας υπενθυμίσουν πόσο σημαντικές είναι οι σχέσεις με άτομα με τα οποία έχετε μοιραστεί κοινές εμπειρίες.

Η προσωπική σας ζωή θα σας απασχολήσει με τον ανάδρομο Άρη στον Κριό και μέχρι τις 14/11 θα είναι ιδανική περίοδος για να ξεκαθαρίσετε τι θέλετε, εφόσον έχετε αφήσει πίσω το παρελθόν. Ενδεχομένως να σας πιάσει εμμονή με έναν πρώην και να θολώσει η κρίση σας. Επίσης, κάποιες αποκαλύψεις θα δοκιμάσουν σχέσεις με οικείους και θα βρεθείτε σε δίλημμα. Ωστόσο, στην παρούσα φάση καλό θα είναι να επιστρατεύσετε τη διπλωματία σας για να υπερασπιστείτε τα συμφέροντά σας. Με την επαναφορά του Δία σε ορθόδρομη πορεία ο τομέας της πνευματικότητας ενισχύεται και μπορείτε να διαπρέψετε οι σπουδαστές, αρκεί να είστε πειθαρχημένοι και ευέλικτοι. Η προσαρμογή σας στις νέες συνθήκες θα παίξει σημαντικό ρόλο. Διαδικαστικές υποθέσεις, νομικά ζητήματα και εμπορικές συναλλαγές θα ευνοηθούν. Μια ερωτική σχέση που ξεκινά αυτή την εποχή θα έχει ομαλή πορεία.

Ο τομέας της επικοινωνίας πλήττεται με την επιστροφή του Άρη στον Κριό σε ανάδρομη πορεία και δεν θα λείψουν οι εντάσεις με οικείους. Κάποιες καθυστερήσεις σε εμπορικές υποθέσεις ή σε θέματα εκπαίδευσης θα σας προκαλέσουν απογοήτευση και μπορεί να κάνετε σπασμωδικές ενέργειες που δεν θα σας ωφελήσουν. Ιδιαίτερη προσοχή στις μετακινήσεις σας μέχρι τις 14/11. Αποφύγετε τη βιασύνη και τον εκνευρισμό στο τιμόνι. Ο Δίας στον Αιγόκερω επανέρχεται σε ορθόδρομη πορεία και σας δίνει ώθηση να ασχοληθείτε με τις προσωπικές σας ανάγκες και κυρίως με τη βελτίωση του ψυχισμού σας. Ιδανική εποχή για να ξεκαθαρίσετε τι είναι αυτό που θα σας κάνει ευτυχισμένους. Όπως και να έχει, ο Δίας έχει υποστηρικτικό ρόλο και θα διευκολυνθείτε στη λήψη σημαντικών αποφάσεων. Ανακτάτε την αυτοπεποίθησή σας.

ΙΧΘΥΣ [20.2/20.3] Αυτή την εποχή θα σας απασχολήσουν τα οικονομικά σας, καθώς επιστρέφει ο Άρης στον Κριό σε ανάδρομη πορεία, και λόγω καθυστερήσεων θα είναι επιτακτική η επανεξέταση των σχεδίων σας. Ακατάλληλη εποχή για επενδύσεις και σημαντικές αγορές. Διαφυλάξτε τους πόρους σας, ώστε να μπορείτε να αντεπεξέλθετε σε τυχόν έκτακτα έξοδα και ανάγκες που θα προκύψουν. Επίσης, αποφύγετε να δανείσετε ή να δανειστείτε χρήματα. Μέσω της συλλογικής προσπάθειας θα ανακαλύψετε νέες διεξόδους, που μπορεί να έχουν και οικονομικά οφέλη, καθώς θα ευνοηθεί ο τομέας της κοινωνικής σας ζωής με την επιστροφή του Δία στον Αιγόκερω σε ορθόδρομη πορεία. Η συμμετοχή σας σε ομάδες με άτομα με τα οποία έχετε κοινό σκοπό θα αναπληρώσει τα κενά που σας δημιούργησε μια ερωτική απογοήτευση και θα σας δώσει την ευκαιρία να κάνετε καινούργιες γνωριμίες, κάποιες από αυτές με ερωτικό ενδιαφέρον.

ΚΑΡΚΙΝΟΣ [22.6/22.7] Με την επιστρο-

Sudoku No 653 1 9 2 6 9

6 8 7 4 2

8 1

5 3 9 4 7 1 4

6 8 1 4 3

9 2 8 6 1

Η λύση του προηγούμενου 8 2 4 1 7 3

6 9 3 8 5 2

1 7 5 9 6 4

9 1 7 6 3 5

4 8 6 7 2 9

3 5 2 4 1 8

9 3 8 2 4 6

8 6 1 3 9 7

6 4 9 5 8 1

5 4 3 2 1 7 9 8 6 6 7 8 4 5 9 1 2 3 9 1 2 8 3 6 5 4 7

φή του Άρη στον Κριό σε ανάδρομη πορεία ο ενθουσιασμός για την καριέρα σας μπορεί να μειωθεί, ενώ δεν αποκλείεται να ασχοληθείτε με ένα παλιό εγχείρημα που είχε μείνει στάσιμο. Μέχρι τις 14/11 θα επανεξετάσετε τους στόχους σας και καλό θα είναι να αποφύγετε τα ξεκινήματα. Εξοικονομήστε πόρους και ενέργεια και δώστε έμφαση σε εκκρεμότητες που ίσως φρενάρουν τις προσπάθειές σας. Ιδιαίτερη προσοχή στις σχέσεις με πρόσωπα εξουσίας και με τα ηλικιωμένα μέλη της οικογένειας. Ο Δίας στον Αιγόκερω επανέρχεται σε ορθόδρομη πορεία και διευκολύνει την επίλυση προβλημάτων με τους συνεργάτες ή το ταίρι σας, ενώ δίνει ευκαιρίες για συνεργασίες που θα έχουν αίσια αποτελέσματα. Μη βιάζεστε να δεσμευτείτε και μην επαναλαμβάνετε λάθη του παρελθόντος. Ιδανική εποχή για να κοινωνικοποιηθείτε και να χαρείτε τη ζωή.

10.9.20 – lifo

61

thing the

Το Κέντρο Αυτισμού SOS λειτουργεί ο Σύλλογος Γονέων, Κηδεμόνων και Φίλων Αυτιστικών Παιδιών στους Θρακομακεδόνες, βοηθώντας την καλή διαβίωση των φιλοξενουμένων του και την ένταξή τους στην κοινωνία.

Αν κάποιος μπορεί και θέλει να βοηθήσει τη δράση του Κέντρου Αυτισμού SOS, έχει τη δυνατότητα να το κάνει μέσα από χρηματικές δωρεές ή δωρεές σε είδος, ακόμη και υπηρεσίες, απευθυνόμενος τηλεφωνικά στο 210 6520782 ή στέλνοντας mail στο info@kentrosos.gr. kentrosos.gr www.facebook.com/ Kentroautismousos/

Πώς να βοηθήσεις αυτούς που βοηθούν

α πο th μ ερ οπη κο κκιν η

62 lifo – 10.9.20

Κέντρο Αυτισμού SOS: Μια μονάδα ειδικής θεραπευτικής αγωγής για άτομα με αυτισμό ή νοητική υστέρηση ιδέα για την ύπαρξη ενός χώρου για αυτιστικά άτομα ξεκίνησε από τον Σύλλογο Γονέων, Κηδεμόνων και Φίλων των Αυτιστικών Παιδιών SOS με τη δημιουργία ενός παιδικού σταθμού στον Πειραιά το 1978 ως μια προσπάθεια γονιών με αυτιστικά παιδιά να παράσχουν την κατάλληλη φροντίδα και απασχόληση στα νήπια τότε παιδιά τους, που αντιμετώπιζαν διάφορες δυσκολίες, σε μια εποχή που δεν υπήρχαν τέτοιες δομές. Έπειτα περάσαν από πολλά μέρη της Αττικής, όπως η Νέα Μάκρη και ο Χολαργός, μέχρι που το 2009 κατάφεραν να δημιουργήσουν ιδιόκτητες εγκαταστάσεις στους Θρακομακεδόνες, σε έκταση 15 στρεμμάτων που τους παραχωρήθηκε από το κράτος, έχοντας πλέον αναγνωριστεί ως φιλανθρωπικός σύλλογος που παρέχει οργανωμένη περίθαλψη αλλά και ως φορέας παροχής υπηρεσιών κοινωνικής φροντίδας μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα. Σήμερα, η μονάδα ειδικής θεραπευτικής αγωγής του Συλλόγου SOS στεγάζεται σε δύο κτίρια που διαθέτουν άνετους, λειτουργικούς χώρους, αθλητικές εγκαταστάσεις, ποδηλατόδρομο, γήπεδο ποδοσφαίρου (5x5), δύο παιδικές χαρές και περιβάλλον ειδικά διαμορφωμένο με δέντρα και καλλωπιστικά φυτά, όπου οι άνθρωποι που περιθάλπονται εκεί περνούν κάποιες από τις ώρες της ημέρας τους. Η αλήθεια είναι ότι αν κάποιος δεν έχει ζήσει στο οικογενειακό ή φιλικό του περιβάλλον άνθρωπο με προβλήματα αυτισμού δύσκολα καταλαβαίνει πόσο επιτακτική είναι η ανάγκη για την ύπαρξη χώρων όπως το συγκεκριμένο κέντρο. «Οι αυτιστικοί είναι ιδιαίτερα άτομα που χρειάζονται εξειδικευμένη μέριμνα, την οποία δεν μπορούν να προσφέρουν οι οικείοι τους στο σπίτι. Η αυξημένη φροντίδα που απαιτείται δεν επιτρέπει στους γονείς να εργαστούν ή να έχουν άλλες δραστηριότητες. Ορισμένες φορές, δε, η συγκατοίκηση με αδέλφια είναι από δύσκολη έως αδύνατη. Επίσης, συχνά δεν υπάρχει η κατάλληλη συμβουλευτική υποστήριξη στο οικογενειακό περιβάλλον, που δυσκολεύεται να ανταποκριθεί στις απαιτήσεις του ρόλου του. Συχνά οι γονείς αντιμετωπίζουν προβλήματα υγείας ή υπάρχουν και οικογένειες που είναι μονογονεϊκές. Οι γονείς μεγαλώνουν και, εκτός από τη δυσκολία να ανταποκριθούν στη φροντίδα των παιδιών τους, έχουν και την τεράστια αγωνία τού τι θα απογίνουν τα παιδιά τους όταν οι ίδιοι δεν θα είναι πλέον στη ζωή. Ενώ υπάρχουν κάποια κέντρα που απευθύνονται σε μικρές ηλικίες, υπάρχει τεράστια ένδεια σε δομές για ενήλικες και φοβερές ελλείψεις σε κάθε είδους δομές στην επαρχία. Επίσης, οι γονείς και τα αδέλφια, η ευρύτερη οικογένεια, χρειάζεται να μάθουν να διαχειρίζονται την ιδιαιτερότητα ενός παιδιού που βρίσκεται στο φάσμα του αυτισμού και κρίνεται απαραίτητη η ψυχολογική υποστήριξη και η εν γένει στήριξή τους» εξηγεί ο κ. Γρηγόριος Μάντζιος, κοινωνικός λειτουργός στο Κέντρο Αυτισμού SOS, θέλοντας να τονίσει πόσο σημαντική είναι η ύπαρξη του εν λόγω φορέα, μια και οι αυτιστικοί έχουν συμπεριφορές απόσυρσης σε σχέση με τους γύρω τους, δυσκολία να διαπραγματευτούν τις αλλαγές στο περιβάλλον, ιδιαίτερη έλξη για τα αντικείμενα και χαρακτηρίζονται από επίμονες διαταραχές του λόγου, όπως επίσης και από αισθητηριακές δυσκολίες. Στο Κέντρο Ημέρας, το εκπαιδευτικό πρόγραμμα περιλαμβάνει δράσεις μέσω ενός διαδραστικού πίνακα που έχουν να κάνουν με τις νέες τεχνολογίες, υπολογιστές και tablets, ειδική διαπαιδαγώγηση, λογοθεραπεία, εργοθεραπεία, γυμναστική, ψυχοκινητική αγωγή, μουσική, θεατρικό παιχνίδι, κηπουρική, μαγειρική και εκπαίδευση σε δεξιότητες καθημερινής ζωής. Περιλαμβάνονται, επίσης, εξωτερικά προγράμματα στην πόλη (βόλτα σε πάρκα, ψώνια σε σούπερ-μάρκετ, μαθήματα αστικής γεωργίας κ.λπ.). Η ομάδα του Κέντρου Αυτισμού SOS, που αποτελείται από κοινωνικούς λειτουργούς, ψυχολόγους, ειδικούς παιδαγωγούς, λογοθεραπευτή, εργοθεραπευτή, γυμναστή ειδικής αγωγής, φυσικοθεραπευτές, νοσηλευτές και γενικούς φροντιστές, παρότι εργάζεται με ζήλο πάνω στη φροντίδα των αυτιστικών ατόμων, αντιμετωπίζει τις συνέπειες των οικονομικών προβλημάτων και ελλείψεις, συγκεκριμένα στη συντήρηση των εγκαταστάσεων, στον εξοπλισμό του γυμναστηρίου και στην επισκευή και επέκταση της παιδικής χαράς. Παρότι είναι καίριας σημασίας για την ομαλή διαβίωση των ωφελουμένων, η έλλειψη πόρων καθιστά δύσκολη την αποκατάστασή τους. Ένα άλλο ζήτημα είναι η επέκταση και δημιουργία νέων Στεγών Υποστηριζόμενης Διαβίωσης (ΣΥΔ). Οι υπάρχουσες μπορούν να εξυπηρετήσουν μικρό αριθμό ατόμων βάσει ΦΕΚ (που δεν επιτρέπει την επέκταση υπαρχουσών δομών), οπότε αυτό δρα ανασταλτικά ως προς την πλήρωση περισσότερων θέσεων. Οι περιορισμοί στον αριθμό των ωφελουμένων των ΣΥΔ υφίστανται για την αποφυγή ιδρυματισμού, ωστόσο αυτό μπορεί να αποφευχθεί με τους κατάλληλους ελέγχους. Τίθεται έτσι το ζήτημα της θέσπισης ενός ουσιαστικού, μη γραφειοκρατικού και αδιάβλητου μηχανισμού ελέγχου της λειτουργίας παρόμοιων δομών, υπογραμμίζουν οι άνθρωποι του κέντρου, οι οποίοι καθημερινά δέχονται τηλέφωνα από γονείς απ’ όλη την Ελλάδα, που ψάχνουν κάποια μονάδα για το παιδί τους.

Podcasts

Ο ΕΠΟΜΕΝΟΣ ΚΟΣΜΟΣ

Τα ημερολόγια του Γιώργου Σεφέρη γίνονται Podcast Mια συμπαραγωγή με την

ΑΦΗΓΉΣΕΙΣ / ΝΤΟΚΟΥΜΈΝΤΑ ΣΠΑΝΙΕΣ ΗΧΟΓΡΑΦΉΣΕΙΣ Παραγωγή: Στάθης Τσαγκαρουσιάνος

10.9.20 – lifo

63

To νέο τεύχος της δωρεάν στην πόρτα σας με ένα κλικ www.lifoshop.gr