(2020)
H ΣΠΟΥΔΑΙΑ ΚΕΡΑΜΟΠΛΑΣΤΡΙΑ ΕΛΕΝΗ ΒΕΡΝΑΔΑΚΗ ΕΙΝΑΙ Η ΑΘΗΝΑΙΑ ΤΗΣ ΕΒΔΟΜΑΔΑΣ
ΕΙΚΑΣΤΙΚΑ
ολα για την αθηνα! δωρεαν οδηγοσ τησ πολησ κυκλοφορει καθε πεμπτη
free press 17.9.2020
ΤΗΛΕΟΡΑΣΗ
cus Bari Πηγή: Fo 2020
ΜΟΥΣΙΚΗ
ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ
ΒΙΒΛΙΟ
υπη στην έντ έκδοση
2 lifo – 17.9.20
9 ΣΤΗΛΕΣ 8 αλλαγές-σταθμοί στην εκπαίδευση στην Ελλάδα aπο τον m. hulot
Από τη μια κρίση στην άλλη
index
από τh βασιλικη σιουτη
To μεταναστευτικό σπιρτόκουτο απο τον βασίλη βαμβακα
Ενσυναίσθηση, αυτό που λείπει από τον δημόσιο χώρο σε καιρό πανδημίας από τη βιβιαν στεργιου
www.lifo.gr ΔΥΟ ΔΕΚΑ ΕΚΔΟΤΙΚΗ Α.Ε. ΒOΥΛΗΣ 22, 105 63 ΑΘΗΝΑ T 210 3254 290 F 210 3249 785 info@lifo.gr
εκδοτης
Στάθης Τσαγκαρουσιάνος γενικός διευθυντής Μιχάλης Μιχαήλ commercial director Πηνελόπη Μουλά διευθυντής lifo.gr Θανάσης Χαραμής διευθυντής mikropragmata.lifo.gr Άρης Δημοκίδης διευθυντής εντυπης εκδοσης Τάσος Μπρεκουλάκης σύμβουλος σχεδιασμού Γιάννης Καρλόπουλος αrt director Χρήστος Τζοβάρας –––––– εμπορ ικ ο τμημα advertising director Γιώτα Αθανασοπούλου digital advertising director Ρένα Κροκίδα
ΘΕΜΑ Βιβλίο Εικαστικά Τηλεόραση Μουσική
direct sales director Κώστας Μαντάς direct sales Γιώργος Λυκουργιώτης, Κωνσταντίνα Τριανταφύλλου senior digital campaign manager Ελένη Γκοβάτσου digital campaign manager Αγγελική Λάζου client service coordinator Ξένια Στασινοπούλου (xenia@lifo.gr) –––––– ψηφιακή ανάπτυξη/προγραμματισμός lifo.gr Άγγελος Παπαστεργίου, Σπύρος Γκατζούνας
15
social media Χριστίνα Γαλανοπούλου (Head) Στράτος Μωραΐτης, Ηλέκτρα Χατζηκάλφα –––––– σ υνταξη αρχισυνταξία Αλέξανδρος Διακοσάββας συντακτικη ομαδα Θοδωρής Αντωνόπουλος, Λουίζα Αρκουμανέα (Θέατρο), Θοδωρής Κουτσογιαννόπουλος (Σινεμά), Τάσος Μελεμενίδης (Σινεμά), Γιάννης Κωνσταντινίδης (Εικαστικά), Τίνα Μανδηλαρά (Βιβλίο), Νίκη Μηταρέα (Γεύση), Γιάννης Βασιλείου, Μερόπη Κοκκίνη, Ματούλα Κουστένη, Δημήτρης Κυριαζής, Γλυκερία Μπασδέκη, Γιάννης Πανταζόπουλος, Σταυρούλα Παπασπύρου, Γεωργία Παπαστάμου, Μαρία Παππά, Χρήστος Παρίδης, Δημήτρης Πολιτάκης, Αφροδίτη Σακκά, Νικόλας Σεβαστάκης, Βασιλική Σιούτη, Κορίνα Φαρμακόρη, Λένα Φουτσιτζή newsroom Πάνος Σάκκας (Αρχισυνταξία) Φιλιώ Ράγκου, Κατερίνα Αγριμανάκη, Ρούλα Βλασσοπούλου, Αναστασία Γαλάνη, Σόφη Ζιώγου, Διονύσης Νοταράκης –––––– φωτογράφοι Σπύρος Στάβερης, Πάρις Ταβιτιάν, Freddie f., Αναστασία Βουτυροπούλου, Γιώργος Αδάμος
12
ατελιέ αssistant art director Βανέσσα Φερλέ διαμόρφωση ψηφιακής εκδοσης Νινέττα Γιακιντζή, Μαρούσα Θωμά
H ΕΛΈΝΗ ΒΕΡΝΑΔΆΚΗ ΕΙΝΑΙ Η ΑΘΗΝΑΙΑ ΤΗΣ ΕΒΔΟΜΑΔΑΣ
διόρθωση κειμένων Μαρία Δρουκοπούλου, Μπέτυ Σπανοπούλου –––––– λογιστηριο οικονομική διεύθυνση Δημήτρης Τασιόπουλος λογιστήριο Άλκηστις Γκούμα, Βασίλης Κοτρωνάκης διανομή Άκης Ιωάννου
The good 33 LiFO
γραμματεία Βιβίκα Ανδριανάτου –––––– κωδικος εντυπου 7639
παρακαλουμε
ανακυκλωστε 17.9.20 – lifo
3
Feedback
Η ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΠΟΥ ΣΥΖΗΤΗΘΗΚΕ
Η κόκκινη Πότα των νησιών της εξορίας «Αν γινόταν χούντα σήμερα στην Ελλάδα, πάλι εμένα θα έπιαναν πρώτη!»
ΚΟΣΜΟΣ
Γιατί αποχώρησε το Oruc Reis;
της σεμινας διγενη
podcasts που αξίζει να ακούσεις
Η Βασιλική Σιούτη για την αναγκαστική υποχώρηση της Άγκυρας. Το τουρκικό ερευνητικό πλοίο έφυγε τελικά το απόγευμα του Σαββάτου, ενώ μέχρι και το μεσημέρι της ίδιας μέρας υπήρχαν φήμες για έκδοση νέας Navtex, που θα κορύφωνε τις προκλήσεις και θα έφερνε το Oruc Reis πιο κοντά στο Καστελόριζο. Το ερευνητικό πλοίο αποχώρησε, όπως και τα πλοία του τουρκικού στόλου που το συνόδευαν, προκειμένου να αποφευχθούν τα χειρότερα, δηλαδή οι αποφάσεις για κυρώσεις εναντίον της Τουρκίας στη σύνοδο κορυφής του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου που θα γίνει στις 24-25 Σεπτεμβρίου. Ο Ταγίπ Ερντογάν αναστάτωσε τους πάντες δημιουργώντας τεράστια ένταση στην Ανατολική Μεσόγειο, χωρίς να πετύχει τον σκοπό του.
Φωτιά στα σαββατόβραδα, γύρω στις 9:15 μ.μ.
4 lifo – 17.9.20
Η περιπέτειά της ξεκινάει στα Καλύβια της Καλαμάτας. Είναι 3 Φεβρουαρίου του 1948. Τρίτη, 3 το μεσημέρι. Είναι η πρώτη φορά που τη συλλαμβάνουν. Είναι μικρό κορίτσι και περνάει στρατοδικείο. Ο βασιλικός επίτροπος, όταν διαπιστώνει πόσο θαρραλέα και αγέρωχα τα αντιμετωπίζει όλα και όλους, λέει χαρακτηριστικά: «Αυτή δεν είναι κορίτσι, αυτή είναι ο ίδιος ο αρχηγός της Καμόρα». Καταδικάζεται σε θάνατο. Ο φιλοβασιλικός πατέρας της κοντεύει να πάθει εγκεφαλικό. Τρία παιδιά τού είχαν απομείνει από τα έξι που είχε, και τα τρία κομμουνιστές. Είπε, για να τη γλιτώσει και φυσικά εν αγνοία της, ότι η μικρή αποκηρύσσει τον κομμουνισμό! Καταφέρνει μ' αυτόν τον τρόπο να μην την εκτελέσουν. Όταν, όμως, εκείνη το μαθαίνει, γίνεται θηρίο. Διευκρινίζει με τον γνωστό πληθωρικό της τρόπο ότι είναι αμετακίνητη στις ιδέες και στα πιστεύω της και άμα θέλουν ας την εκτελέσουν. Λίγο αργότερα, η Πότα παίρνει τον δρόμο για την εξορία. Πρώτα Χίος, μετά Τρίκερι, Μακρόνησος και πάλι Τρίκερι. Κάποια στιγμή, χρόνια μετά, «παραθερίζει» και στη Γυάρο. Συλλαμβάνεται την πρώτη μέρα της χούντας στην Καλαμάτα, μία γυναίκα ανάμεσα σε 750 άντρες. Εκεί, ο Ρίτσος, κάθε φορά που ανταμώνουν, τη χαιρετάει: «Γεια σου, καλαματιανάκι!». «Θυμάμαι, δύο μέρες πριν, σε μια συγκέντρωση στο Μαρούσι, που ο Λεωνίδας Κύρκος προσπαθούσε να με καθησυχάσει, όταν χτυπιόμουν για να τον πείσω ότι ετοιμάζεται δικτατορία στην Ελλάδα, ότι δεν υπάρχει καμία τέτοια πιθανότητα και ότι εμείς δεν θα επιτρέψουμε ποτέ κάτι τέτοιο». Όλο αυτό το λέει σχεδόν μονολογώντας. «Να σου πω κάτι;» μου λέει μετά, γελώντας. «Αν γινόταν χούντα σήμερα στην Ελλάδα, πάλι εμένα θα έπιαναν πρώτη!»
ti δ ι α β α σ α με αυ τη την εβ δομ α δ α σ το
Δημήτρης Πολιτάκης: «Δεν προλάβαμε να γυρίσουμε πίσω πριν από τα μεσάνυχτα, με αποτέλεσμα να μεταμορφωθούμε σε κολοκύθες». Το περιοριστικό ωράριο που κόβει την εστίαση ακριβώς στη μέση της νύχτας έχει επαναφέρει στην πόλη κάτι από εκείνες τις αείμνηστες μέρες, και κυρίως νύχτες, της καραντίνας (δεν είναι λίγοι, άλλωστε, όσοι ακόμα νοσταλγούν την απόκοσμη ησυχία της). Μετά το διάλειμμα των διακοπών (όσο και όπου κατάφερε ο καθένας), όπου, μεταξύ άλλων παράδοξων θεαμάτων, είδαμε φέτος να έρχονται από τη Μύκονο στην Ανάφη(!) παρέες διψασμένες για άγριο ξενύχτι (μία ακόμα ένδειξη ότι ο κόσμος έχει γυρίσει ανάποδα), η επιστροφή στην Αθήνα, εκτός από την επείγουσα καθημερινότητα, επιφύλασσε, για όσους δεν την είχαν βιώσει, την εμπειρία του lockdown μετά τα μεσάνυχτα. Παράξενο καθεστώς και ζόρικο για όλα τα νυχτόβια πλάσματα της πόλης που έχουν γαλουχηθεί με την ιδέα ότι η νύχτα ξεκινά μετά τα μεσάνυχτα, ότι η νύχτα είναι κατεξοχήν οι μικρές ώρες.
1
Ρώτα με ό,τι θες: Άγγελος Μπράτης (άρης δημοκίδης)
Την ξαναβρήκα αυτές τις μέρες, ύστερα από 22 χρόνια. Αυτή η γυναίκα, που με τη στάση της έχει διεμβολίσει τον χρόνο, κατακτώντας μια θέση στην ιστορία των αγώνων αυτού του τόπου, είναι σήμερα στα 88 της, ακόμα πιο δυναμική από τότε. Με ισχυρή άποψη, πείσμα και τον ίδιο πάντα χαμογελαστό τσαμπουκά.
gr
ΑΠΟΨΕΙΣ
Τη γνώρισα το 1998, στα γυρίσματα μιας εκπομπής μου στη Μακρόνησο. Είχα ακολουθήσει τότε μια μεγάλη συντροφιά παλιών εξόριστων που επέστρεφαν στο νησί των βασανιστηρίων τους. Το ταξίδι ήταν οργανωμένο από την Πανελλήνια Ένωση Κρατουμένων Αγωνιστών Μακρονήσου, 51 χρόνια από την ίδρυση και λειτουργία του στρατοπέδου. Όλοι στο καράβι μού μιλούσαν για την Πότα Κακκαβά. Άρχισα να την ψάχνω. Όταν τη βρίσκω, με πιάνει από το μανίκι και επιλέγει να γίνουν οι συστάσεις με έναν ιδιαίτερο τρόπο: «Πρόσεχε καλά αυτό το χώμα που πατάς. Σεβάσου κάθε πέτρα, κάθε αγκάθι και κάθε λιθαράκι αυτής της γης. Έχουν επάνω τους το αίμα μας! Εδώ σταυρωθήκαμε! Εγώ είμαι η Πότα Κακκαβά». Πρέπει να ήταν γύρω στα 65 τότε. Αγέρωχη, μαχητική, νευρώδης, αεικίνητη, πολυλογού και με χιούμορ.
page
Ακολουθήστε τα podcasts της LiFO στην Αpple, στο Spotify ή στην Google.
Το ανήλικο πεισματάρικο κορίτσι από την Καλαμάτα, που βασανίστηκε όσο κανένα σ' εκείνες τις ματωμένες πέτρες των ξερονησιών και στου Αβέρωφ, δεν σταμάτησε στιγμή να πιστεύει ότι είχε νόημα ο αγώνας για έναν δίκαιο κόσμο. «Και χίλιες φορές να έπρεπε να πεθάνω», λέει, «θα πέθαινα για τους ξεβράκωτους. Δεν υπάρχει άλλος δρόμος για μένα. Γι' αυτούς πάλεψα και παλεύω. Δεν είμαι με την πλευρά των βρακωμένων».
2
Ο Αravas θέλει να γίνει επαγγελματίας youtuber (άννα κόκορη)
3
Τζεφ Μοντάνα: «Μαμά, μπαμπά, είμαι γυναίκα» (μερόπη κοκκίνη)
ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΕΣ 2020
ΑΛΒΙΌΝΑ ΜΆΝΤΣΟ Το παιδί μεταναστών από την Αλβανία που θριάμβευσε στις Πανελλήνιες και κατάφερε, χωρίς φροντιστήριο, να περάσει πρώτη στο τμήμα Πληροφορικής του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών μίλησε στον Γιάννη Πανταζόπουλο. Η ΑΛΒΙΌΝΑ ΜΆΝΤΣΟ ΕΊΝΑΙ ΠΑΙΔΊ ΜΕΤΑΝΑΣΤΏΝ ΑΠΌ ΤΗ ΓΕΙΤΟΝΙΚΉ ΑΛΒΑΝΊΑ που, χωρίς φροντιστήριο, κατόρθωσε να συγκεντρώσει στις φετινές πανελλαδικές εξετάσεις 18.750 μόρια και να περάσει πρώτη στο τμήμα Πληροφορικής του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών. Οι γονείς της ήρθαν στην Ελλάδα το 1995 και εγκαταστάθηκαν στην περιοχή της Νέας Ιωνίας. Η Αλβιόνα είναι μοναχοπαίδι. Τη συναντώ ένα ηλιόλουστο πρωινό στη γειτονιά όπου γεννήθηκε και μεγάλωσε, με αφορμή τις εξαιρετικές επιδόσεις της. Περπατάμε στα πολυσύχναστα στενά της Νέας Ιωνίας και της θυμίζω ότι ζει σε μια κατεξοχήν προσφυγική περιοχή. Η ίδια γεννήθηκε τον Ιανουάριο του 2002 και μιλάει εξαιρετικά ελληνικά. Η πρώτη μου απορία αφορά τα παιδικά της χρόνια. «Οφείλω να πω ότι μεγαλύτερες δυσκολίες προσαρμογής αντιμετώπισαν οι γονείς μου. Όσον αφορά εμένα, θυμάμαι έντονα ότι στο δημοτικό ήμουν το μοναδικό παιδί μεταναστών στην τάξη. Προφανώς, αυτό είχε ως αποτέλεσμα να γίνομαι στόχος διακρίσεων. Ευτυχώς, σταδιακά αυτό ξεπεράστηκε, επειδή στο γυμνάσιο και στο λύκειο είχα συμμαθητές που ήταν παιδιά μεταναστών από άλλες χώρες».
4
Η μυστική ζωή των φυτών (m. hulot)
5
Μια σφαίρα στην καρδιά (θοδωρής κουτσογιαννόπουλος)
17.9.20 – lifo
5
aπ ο τ ον σ ταθη τ σαγκ αρ ουσιανο
Editorial
ΟΙ ΨΕΚΑΣΜΕΝΟΙ Σκέψεις δίπλα στον βάλτο των social media. Kάθε φορά που πάω στο νησί, στα τελευταία διόδια πριν από την Πάτρα, πετώντας τα λεφτά στο δίχτυ, συμβαίνει συχνά να σκαλώνει το δίφραγκο. Τις δύο πρώτες φορές μπερδεύτηκα, είχε και ουρά πίσω μου, έβγαλα και έριξα άλλα τόσα. Την τρίτη φορά πάτησα το κουμπί της βοήθειας. Ήρθε μια υπάλληλος. Σαν συνηθισμένη στη φάση, μου είπε «για να δούμε, μήπως έχει σκαλώσει το νόμισμα;» και ναι, είχε σκαλώσει. Την τέταρτη, το ξεσκάλωσα εγώ. Άλλες φορές, υποψιασμένος, τα έριχνα με μεγαλύτερη ορμή και πέρναγαν μια χαρά. Και χθες, γυρνώντας από το νησί, στα ίδια διόδια, αλλά από την αντίστροφη κατεύθυνση, πάλι το δίφραγκο σκάλωσε! Μέχρι να γυρίσω στην Αθήνα, είναι απερίγραπτο πόσες υποψίες αφήνιασαν στο μυαλό μου. Κυκλώματα, σπείρες υπαλλήλων κ.λπ. Τριπάκι στην κυριολεξία. Με έτρωγαν τα δάχτυλά μου να γράψω ένα ποστ στο Facebook και να ταγκάρω τους υπεύθυνους. Έτσι – χωρίς αποδείξεις. Θα ξεθύμαινα, το κοινό θα με λάτρευε, εκατοντάδες θα άφηναν σχόλια με ανάλογες «εμπειρίες» – πάλι χωρίς αποδείξεις. Το κύμα καχυποψίας θα σερνόταν μέρες, σαν δηλητήριο, διασταυρούμενο με άλλα δηλητήρια και ιστορίες συνωμοσίας – ποταμάκια μίσους και ύβρεων, φόβου και επιθετικότητας, που θα χύνονταν στη μεγάλη θάλασσα της άγνοιας, στο αρχιπέλαγος των ψεκασμένων. Ατιμώρητα. Πριν αναδυθούν τα social media, το να είσαι ψεκασμένος σε τοποθετούσε στους λούμπεν αυθωρεί. Δεν είχες τα εργαλεία για «διασπορά ψευδών ειδήσεων». Κι ούτε σου έδιναν βήμα οι μεγάλες εφημερίδες για να λες το μακρύ σου και το κοντό σου. Αν, παρ’ όλα αυτά, το έλεγες, χωρίς αποδείξεις, θίγοντας αθώους – το πλήρωνες. Και καταρρακωνόταν η αξιοπιστία σου. Εκτός κι αν ήσουν εκ γενετής κάτι εξευτελισμένο, όπως η «Αυριανή» ή ο «Στόχος». Τώρα, όμως, τα social media αναδύθηκαν. Καταλαμβάνοντας εξαπίνης τους πάντες και τα πάντα. Σαρωτικά. Ασύδοτα. Άπληστα. Εγκληματικά. Με ελάχιστες εξαιρέσεις, υποκατέστησαν τη δημοσιογραφία με ψιθύρους, την ευθύνη του δημόσιου λόγου με ψευδώνυμες μαχαιριές, το ρεπορτάζ με συνωμοσιολογία και την επιστημονική γνώση με θρασύτατη άγνοια. Όσο διογκώνεται το φαινόμενο (που το πολιτισμένο κομμάτι της Δύσης παρακολουθεί άναυδο), τόσο δημιουργείται «οικοσύστημα». Τόσο αποχαλινώνεται ο ψεύτης που μένει ασυμμάζευτος και τόσο δοξάζεται από εκείνους που του μοιάζουν, στο ζεστό παχνί του τοίχου του. Στο τέλος εκλέγει τον Τραμπ και τους ομοίους του. Εκλέγει την ευχάριστη χοντροκοπιά του λαϊκισμού, τη δημαγωγία των έξαλλων tweets· διαλέγει πολιτικούς που του λένε ότι «θα δροσίσει», ενώ λιώνουν οι αρχαίοι πάγοι, και ότι η γριπούλα θα περάσει, ενώ θάβει τον πατέρα του στην εκατόμβη του κορωνοϊού.
6 lifo – 17.9.20
Διαλέγει πολιτικούς που καταγγέλλουν τα fake news των media, ενώ οι ίδιοι τα τουιτάρουν με ανευθυνότητα νηπίου· που καταγγέλλουν τα «διεφθαρμένα media», ενώ χρηματοδοτούν τα πλέον αναξιόπιστα εξ αυτών· διαλέγει πολιτικούς της παπάτζας και τους θράσους – καθ’ ομοίωσιν του ψηφιακού βάλτου μέσα στον οποίο λάμνει. Μοιάζει σχεδόν αδύνατο να ξεφύγει ένας μέσος άνθρωπος από αυτόν τον φαύλο κύκλο των social media. Kάθεται μόνος όλη μέρα στην οθόνη, νωθρός αυνάνας του swipe, και γράφει, κλικάρει, χάσκει για ό,τι σκάσει αδιαμόρφωτο στον εγκέφαλό του, σπάργανα ή απολειφάδια μιας νόησης ήδη αναιμικής που πασχίζει να επιπλεύσει ανάμεσα στα αλλεπάλληλα push notifications και τις τρεις τελίτσες που αναβοσβήνουν, ενώ χύνεται ο καφές στο μπρίκι – δεν έστειλε η Μαρία τελικά… Το ότι αυτός ο μέσος άνθρωπος είναι ένας όμηρος των social media, χρήστης μιας παραδείσιας ψευδαίσθησης με αντάλλαγμα τα διαφημιστικά του data – δεν είναι απλό, ούτε αποκλειστικά δικός του λογαριασμός. Και θα ήταν εύκολη μια δρακόντεια ρύθμιση, εάν τα social media δεν είχαν και μια καλή πλευρά: δίνοντας έδαφος σε ανεκμετάλλευτα ταλέντα, φωνή σε καταπιεσμένους ανθρώπους, φέρνοντας κοντά σκόρπιες οικογένειες, παρηγορώντας ανθρώπους στη μοναξιά τους. Ουδέν κακόν αμιγές καλού, αλλά έχω την αίσθηση ότι υπερτερεί ο ζόφος. Η Cambridge Analytica. Oι στρατιές των τρολ στις ελληνικές εκλογές του 2015. Οι ψεκασμένοι της κλιματικής αλλαγής, της μάσκας, των εμβολίων, του Μπιλ Γκέιτς και ούτω καθεξής: μια στεντόρεια εκδοχή των σχετικά γραφικών δεισιδαιμονιών τύπου 666, που λόγω της ψηφιακής υπερεκχείλισης κουφαίνει τα πάντα και έχει αλλοιώσει το υποσυνείδητο των ανθρώπων, οι οποίοι ψηλαρμενίζουν αγέρωχοι πέρα από τα σύνορα της λογικής – τα μοναδικά ανθρώπινα πλάσματα που αποκαλούνται χρήστες: αυτοί, και οι χρήστες ναρκωτικών. Οπότε; Ίσως θα υπήρχε λύση, μια λύση ριζική, θεμελιώδης – εάν δεν την ζητάγαμε από εκείνους που έχουν συμφέρον να μη βρεθεί: τους ίδιους τους τεχνολογικούς κολοσσούς, τους διαφημιζόμενους ή τους πολιτικούς που εν πολλοίς «πατάνε» στον αλγόριθμο του χρήστη για να του σερβίρουν το δόλωμα μιας τέλειας παραίσθησης – μια «πραγματικότητα» που απλώς δεν υπάρχει. Η λύση ή θα είναι ριζική, φερμένη από αναπάντεχες πηγές, ή δεν θα υπάρξει. Ρυθμίσεις θα γίνουν (ήδη γίνονται), αλλά δεν αρκούν – αφήνουν το τοπίο «ολίγον έγκυο». Αλλά, νομίζω, θα πρέπει να επανέλθουμε...
www.facebook.com/stathis.tsagar
17.9.20 – lifo
7
Όλη η Ελλάδα διαβάζει LiFO
6.755.720 UNIQUE VISITORS στην ψηφιακή έκδοση ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2020
Reuters:
Το LiFO.gr στη λίστα με τα κορυφαία ενημερωτικά sites στην Ελλάδα για το 2020
αναγνωσιμοτητα
LiFO 136,6 ATHENS VOICE
125,6
στοιχεια focus bari 2020
πη έντυ στην οση έκδ Bari us : Foc Πηγή
Στην κορυφή, αλλά με ποιότητα
8 lifo – 17.9.20
town
Μεγάλες αλλαγές που συνάντησαν οι μαθητές τον Σεπτέμβριο επιστρέφοντας στα σχολεία. Η υποχρεωτική μάσκα δεν είναι η μόνη... ΑΠΌ ΤΗΝ ΚΑΘΑΡΕΎΟΥΣΑ ΣΤΗ ΔΗΜΟΤΙΚΉ Η καθαρεύουσα, που ψηφίζεται ως επίσημη γλώσσα του ελληνικού κράτους στην πρώτη εκπαιδευτική μεταρρύθμιση του 1917, σταδιακά καταργείται και το 1920 η δημοτική μπαίνει στα σχολεία. Η καθαρεύουσα επανέρχεται ως επίσημη γλώσσα μέχρι το 1929, με τη δεύτερη εκπαιδευτική μεταρρύθμιση. Στις 28/1/1976 καταργείται ξανά (και οριστικά) από τον υπουργό Παιδείας και Θρησκευμάτων Γεώργιο Ράλλη και επιβάλλεται η νεοελληνική (δημοτική), «άνευ ιδιωματισμών και ακροτήτων», σε όλες τις βαθμίδες της εκπαίδευσης.
talk
ΑΠΌ ΤΑ ΣΧΟΛΕΊΑ ΑΡΡΈΝΩΝ ΚΑΙ ΘΗΛΈΩΝ ΣΤΑ ΜΕΙΚΤΆ Ο διαχωρισμός των γυμνασίων σε «αρρένων» και «θηλέων» είναι χαρακτηριστικό στοιχείο της εκπαίδευσης κατά το μεγαλύτερο μέρος του 20ού αιώνα. Το 1976 ξεκινούν οι συζητήσεις για τη δημιουργία μεικτών σχολείων και το υπουργείο Παιδείας ζητά από τους γονείς να δηλώσουν αν επιθυμούν τα παιδιά τους να φοιτήσουν σε μεικτά σχολεία. Η πλειοψηφία διαφωνεί! Ωστόσο, έως το 1982 η μονοφυλική εκπαίδευση έχει καταργηθεί εντελώς.
ΚΑΤΑΡΓΕΊΤΑΙ ΤΟ ΠΗΛΉΚΙΟ
ΚΑΤΆΡΓΗΣΗ ΤΗΣ ΠΟΔΙΆΣ
Το 1964 το πηλήκιο με την κουκουβάγια, που ήταν υποχρεωτικό μέχρι τότε για τους μαθητές (κυρίως της επαρχίας, γιατί στην Αθήνα είχε αρχίσει να εξασθενεί ως επιταγή), καταργείται. Ο τότε υπουργός Παιδείας και Θρησκευμάτων Γ. Παπανδρέου δηλώνει στη Βουλή: «Το μέτρον τούτο εφαρμόζεται σήμερον όχι εις την πρωτεύουσαν αλλά μόνον εις τας επαρχίας, ωσάν να μην έχουν τα ίδια δικαιώματα εις την αμφίεσίν των οι επαρχιώται μαθηταί με τους μαθητάς των Αθηνών».
Το 1965, με υπουργική απόφαση, οι ποδιές των μαθητών και μαθητριών από μαύρες γίνονται «μπλε του ουρανού και της θάλασσας, προς ενίσχυσιν του εθνικού φρονήματος». Από τα μέσα της δεκαετίας του ’70 η ποδιά μετατρέπεται σε αξεσουάρ αποκλειστικά για μαθήτριες – για τους μαθητές έχει άτυπα χαλαρώσει η υποχρέωση να τη φορούν. Αυτό ισχύει μέχρι και τις 6/2/1982, οπότε με εγκύκλιο του Λευτέρη Βερυβάκη η ποδιά καταργείται εντελώς.
ΚΑΤΑΡΓΟΎΝΤΑΙ ΤΑ ΜΑΘΉΜΑΤΑ ΤΟ ΣΆΒΒΑΤΟ Η πενθήμερη εβδομάδα εργασίας ξεκίνησε επίσημα τον Απρίλιο του 1980, επί Ράλλη, όμως για τα σχολεία ίσχυσε από 1/1/81. Μέχρι τότε οι μαθητές (και οι εκπαιδευτικοί) πήγαιναν στο σχολείο και Σάββατο.
ΑΠΌ ΤΟ ΠΟΛΥΤΟΝΙΚΌ ΣΤΟ ΜΟΝΟΤΟΝΙΚΌ
Η ΧΡΉΣΗ ΤΗΣ ΜΆΣΚΑΣ ΓΊΝΕΤΑΙ ΥΠΟΧΡΕΩΤΙΚΉ ΣΤΑ ΣΧΟΛΕΊΑ
H πρώτη κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ πήρε την απόφαση τον Νοέμβριο του 1981 να καταργηθεί το πολυτονικό σύστημα και τον Ιανουάριο του 1982, με πρόταση του τότε υπουργού Παιδείας Ελευθέριου Βερυβάκη, ψηφίστηκε στη Βουλή η χρήση της οξείας και μόνο (που από τότε ονομάζεται απλώς «τόνος») και των διαλυτικών, παρακάμπτοντας τη βαρεία και την περισπωμένη.
Μετά από επτά μήνες πανδημίας και με τα κρούσματα του Covid-19 σε έξαρση παγκοσμίως, σύμφωνα με την ΚΥΑ η χρήση μη ιατρικής μάσκας είναι υποχρεωτική στα ελληνικά σχολεία για τους μαθητές κάθε ηλικίας: «α) σε όλους τους εσωτερικούς χώρους των σχολικών μονάδων, β) στους εξωτερικούς χώρους των σχολικών μονάδων, όταν υπάρχει συνωστισμός, όπως ενδεικτικά κατά την προσέλευση και αποχώρηση από τη σχολική μονάδα, καθώς και στην περίπτωση συνωστισμού σε κυλικεία εξωτερικού χώρου, γ) στα μέσα μεταφοράς μαθητών, δ) κατά την περίοδο προσαρμογής στο νηπιαγωγείο, από υγιή, σταθερό συνοδό (γονέα, κηδεμόνα ή άλλο πρόσωπο)».
ΚΑΘΙΕΡΏΝΕΤΑΙ ΤΟ ΟΛΟΉΜΕΡΟ ΣΧΟΛΕΊΟ Στις 23/9/1997 ξεκινά
η λειτουργία του Ολοήμερου Δημοτικού Σχολείου (έχουν προηγηθεί τα Ολοήμερα Νηπιαγωγεία μερικούς μήνες νωρίτερα) που περιλαμβάνει, εκτός από την «υποχρεωτική εφαρμογή του οικείου προγράμματος διδασκαλίας μαθημάτων», «προαιρετική εφαρμογή προγραμμάτων ενισχυτικής διδασκαλίας», όπως και «προαιρετική εφαρμογή μελέτης των μαθημάτων της επόμενης μέρας και προγραμμάτων δημιουργικής απασχόλησης».
aπο τον m. hulot
TheBuzz
ΑΛΛΑΓΈΣΣΤΑΘΜΟΊ ΣΤΗΝ ΕΚΠΑΊΔΕΥΣΗ ΣΤΗΝ ΕΛΛΆΔΑ
17.9.20 – lifo
9
talk town
από τh βασ ι λι κη σ ι ου τη
10 lifo – 17.9.20
ΠΟΛΙΤΙΚΟ ΕΠΤΑΗΜΕΡΟ
Από τη μια κρίση στην άλλη Καμία ψευδαίσθηση δεν υπάρχει ότι μπορεί να ξεμπερδέψει κανείς εύκολα με τον Ερντογάν. Η συγκυρία, οι μεγάλοι παίκτες και το παρασκήνιο.
ριν αποκλιμακωθεί η ένταση της ελληνοτουρκικής κρίσης, οξύνεται πάλι η προσφυγική-μεταναστευτική μετά τον εμπρησμό στη Μόρια, ενώ ανησυχητικές διαστάσεις παίρνει ξανά και η πανδημία με την αύξηση των κρουσμάτων, ειδικά των νοσηλευόμενων στις μονάδες εντατικής θεραπείας. Η πανδημία και οι οικονομικές της συνέπειες μπορεί να πλήττουν όλες τις χώρες, αλλά η Ελλάδα, σε αυτή την παράξενη συγκυρία, καλείται να την αντιμετωπίσει μαζί με τις ενέργειες της Τουρκίας εναντίον της, ενώ ταυτόχρονα έχει να διαχειριστεί το προσφυγικό-μεταναστευτικό για λογαριασμό όλης της Ευρώπης. Χωρίς να υπάρχουν ψευδαισθήσεις όσον αφορά την Τουρκία, μια σειρά πολύ ισχυρότερες χώρες, τα συμφέροντα των οποίων θίγονται από τα νεο-οθωμανικά σχέδια του Ερντογάν, φρόντισαν να του στείλουν το μήνυμα –και να το λάβει– πως αν δεν συνετιστεί, θα έχει συνέπειες, οι οποίες θα πλήξουν σοβαρά την ήδη παραπαίουσα οικονομία του. Η αποχώρηση του Oruc Reis και η μη έκδοση νέας Navtex έδειξαν ότι, παρά τους λεονταρισμούς του, πήρε στα σοβαρά τις προειδοποιήσεις. Η Ευρωμεσογειακή Σύνοδος στην Κορσική πίεσε και την Τουρκία και τη Γερμανία – ήταν μια διπλωματική κίνηση του Εμανουέλ Μακρόν που του βγήκε. Ειδικά αν λάβει κανείς υπόψη ότι, πλην της Γαλλίας και της Ελλάδας, οι υπόλοιποι ηγέτες που συμμετείχαν στη Med7, είτε επειδή ανήκουν στη γερμανική σφαίρα επιρροής είτε επειδή δεν θέλουν να τα βάλουν με την Τουρκία, όλο το προηγούμενο διάστημα τηρούσαν σχεδόν ίσες αποστάσεις. Ο Μακρόν, όμως, με την πρωτοβουλία του αυτή τους υποχρέωσε να υπογράψουν το κοινό ανακοινωθέν και αυτό ήταν που είχε σημασία. Πέραν όλων των άλλων, ο Γάλλος Πρόεδρος με τον τρόπο αυτόν έδειξε στον Ερντογάν ότι όταν φτάσει ο κόμπος στο χτένι, καμία από τις ευρωπαϊκές χώρες της Μεσογείου δεν θα μπορεί να κάνει άλλο τα στραβά μάτια στα παράνομα σχέδιά του. Ο Εμανουέλ Μακρόν δεν σκοπεύει να αφήσει τον Ερντογάν να κυριαρχήσει στην Ανατολική Μεσόγειο και δεν είναι διατεθειμένος να του επιτρέψει την επέκταση προς τα δυτικά. Η μεγαλομανία του ασυγκράτητου Τούρκου Προέδρου έχει δημιουργήσει κι άλλους εχθρούς, που επίσης δεν έχουν σκοπό να τον αφήσουν να αποκτήσει την ισχύ που θέλει, καθώς θα απειλούσε και τα δικά τους συμφέροντα. Το Ισραήλ ήταν ένας ακόμη καθοριστικός παράγοντας που έπαιξε ρόλο όλο το προηγούμενο διάστημα, δρώντας αθόρυβα, αλλά με αποτελέσματα. Στο ίδιο μπλοκ και ο Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών Μάικ Πομπέο, για τον οποίον διπλωματικές πηγές αναφέρουν ότι δεν υπάρχει καμία αμφιβολία πως άσκησε ισχυρές πιέσεις στην Άγκυρα για να υποχωρήσει. «Μπορεί ο Ντόναλντ Τραμπ να έχει προσωπική σχέση με τον Ερντογάν, αλλά τα αμερικανικά συμφέροντα, που εδώ εκφράζονται από τον Πομπέο, θίγονται από το γερμανοτουρκικό παιχνίδι και ήταν αναμενόμενο ότι θα επιχειρούσαν να του βάλουν όρια (…) Άλλωστε, οι Αμερικανοί θεωρούν ότι, απ’ όλη αυτή την αναταραχή που έχει προκαλέσει ο Ερντογάν στο ΝΑΤΟ και στην Ανατολική Μεσόγειο, βγαίνει ωφελημένη η Ρωσία» αναφέρουν. Αλλά και η ίδια η Γερμανία, που θεωρεί την Τουρκία στρατηγικό σύμμαχο και προσπαθεί να χρησιμοποιήσει τον Ερντογάν για δικό της όφελος, αναγκάστηκε να του ασκήσει πίεση, καθώς αυτήν τη φορά το τράβηξε τόσο πολύ, που δεν θα μπορούσε να συνεχίσει να τον καλύπτει χωρίς να εκτίθεται. Επίσης, μετά την Ευρωμεσογειακή Σύνοδο που οργάνωσε ο Μακρόν στην Κορσική και το κοινό ανακοινωθέν των επτά χωρών, η Μέρκελ δεν είχε κανένα περιθώριο να αντιτεθεί σε αυτό και να διχάσει την Ε.Ε. για χάρη του Ερντογάν και των παράλογων απαιτήσεών του. Τον δικό τους ρόλο έπαιξαν και οι γαλλικές διαρροές το προηγούμενο διάστημα, οι οποίες άφηναν να εννοηθεί ότι η Γαλλία δεν θα έμενε αμέτοχη σε περίπτωση που ο Ταγίπ Ερντογάν υλοποιούσε τις πολεμικές του απειλές εναντίον της Ελλάδας. Φυσικά, η Γαλλία έχει τους δικούς της λόγους να θέλει να κόψει τη φόρα του Ερντογάν στην Ανατολική Μεσόγειο, αλλά αυτό ήταν κάτι που δεν θα μπορούσε να μη λάβει υπόψη του ο Ερντογάν. Γι’ αυτό και κατηγορούσε οργισμένος τον Μακρόν ότι μπλέκεται στα πόδια του. Στην ελληνική κυβέρνηση δεν υπάρχει κανένας εφησυχασμός, καθώς, παρά την απόσυρση του Oruc Reis, που επετεύχθη χάρη στην παρέμβαση ισχυρών παικτών, γνωρίζουν ότι δεν θα εγκαταλείψει εύκολα τα μεγαλεπήβολα σχέδιά του. Δεν έχουν καμία ψευδαίσθηση ότι θα ξεμπερδέψουν έτσι εύκολα με τον Ερντογάν. Στο άλλο μέτωπο, αυτό της διαχείρισης του προσφυγικού-μεταναστευτικού, η κυβέρνηση τα πήγε πολύ χειρότερα απ’ ό,τι στα ελληνοτουρκικά, καθώς εδώ οι αντικειμενικές συνθήκες δεν δημιουργούν αντίστοιχες συμμαχίες. Ασχέτως του ποιος διέπραξε το αδίκημα του εμπρησμού στη Μόρια («κάηκε από κάποιους “υπερδραστήριους” μετανάστες και πρόσφυγες, για να φύγουν» είπε ο πρωθυπουργός), η ευθύνη για τη φύλαξη, την ασφάλεια και τη λειτουργία του ανήκε αποκλειστικά στην κυβέρνηση. Το γεγονός ότι ο καταυλισμός κάηκε έτσι
εύκολα, αφήνοντας τόσους πρόσφυγες και μετανάστες άστεγους –ευτυχώς, δεν υπήρχαν νεκροί–, παρότι πηγές αναφέρουν πως η κυβέρνηση είχε από καιρό πληροφορίες ότι σχεδιαζόταν κάτι τέτοιο, αποδεικνύει πως κάποιοι δεν έκαναν καθόλου καλά τη δουλειά τους. Όλες αυτές τις μέρες δεν υπήρξε καμία παραίτηση και καμία απόδοση ευθυνών. Κάποιοι κυβερνητικοί έριχναν την ευθύνη στην τοπική κοινωνία και στον περιφερειάρχη Κώστα Μουτζούρη, επειδή είχαν αντιδράσει στη δημιουργία νέων δομών. Οι τοπικές αρχές και ο περιφερειάρχης έριχναν την ευθύνη στην κυβέρνηση και στην Ε.Ε., όπως και οι πρόσφυγες και μετανάστες, που ακόμα ελπίζουν ότι το κάψιμο του καταυλισμού της Μόριας μπορεί να τους ανοίξει τον πολυπόθητο δρόμο προς τις πλούσιες χώρες του ευρωπαϊκού Βορρά. Στο θέμα της πανδημίας, η μεγάλη αγωνία όλων είναι τι θα γίνει με τα σχολεία και αν η λειτουργία τους επιβαρύνει ή όχι την κατάσταση, ενώ κανείς δεν ξέρει ακόμα ποια είναι η ακριβής εικόνα με τις ευπαθείς κατηγορίες των εκπαιδευτικών και των μαθητών. Δεν είναι γνωστός ο αριθμός τους, αλλά ούτε το αν και το πώς θα γίνουν τελικά από τις ομάδες αυτές τα εξ αποστάσεως μαθήματα. Εξίσου άγνωστος παραμένει για την ώρα ο τρόπος που θα γίνονται τα μαθήματα στα σχολεία ή στα τμήματα που ενδεχομένως κλείσουν, αν παρουσιαστεί κάποιο κρούσμα.
Α
υτά είναι τα σοβαρά, γιατί η κυβέρνηση τις προηγούμενες μέρες κατάφερε να πνιγεί σε μια κουταλιά νερό όσον αφορά το θέμα με τις μάσκες. Η αλήθεια είναι ότι οι δωρεάν μάσκες στους μαθητές δεν υπήρχαν καν στον σχεδιασμό της για τη νέα σχολική χρονιά. Η πίεση της αξιωματικής αντιπολίτευσης για τη διάθεσή τους σε κάθε μαθητή είχε ως αποτέλεσμα να το αποφασίσουν κυριολεκτικά την τελευταία στιγμή. Στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ υποστήριζαν ότι πολλές οικογένειες δεν έχουν χρήματα για να αγοράσουν μάσκα στο παιδί τους και από τη στιγμή που η κυβέρνηση κάνει υποχρεωτική τη χρήση της στο σχολείο, οφείλει και να την παρέχει δωρεάν. Τα στελέχη της ΝΔ αρχικά χαρακτήριζαν λαϊκισμό την κριτική του ΣΥΡΙΖΑ και απαντούσαν ότι κάθε οικογένεια μπορεί να διαθέσει δύο ευρώ για να αγοράσει μια μάσκα μαζί με τα υπόλοιπα σχολικά. Σύντομα, όμως, η κυβέρνηση υποχώρησε, αναγγέλλοντας ότι θα διέθετε δωρεάν μάσκες σε κάθε μαθητή. Όλα αυτά, ωστόσο, μόλις λίγες μέρες πριν ανοίξουν τα σχολεία και με δεδομένη την κρατική γραφειοκρατία που αφορά τις προμήθειες. Η δύσκολη αποστολή ανατέθηκε στην Κεντρική Ένωση Δήμων Ελλάδας και στον δοκιμασμένο πρόεδρό της Δημήτρη Παπαστεργίου, καθώς κρίθηκε ότι μόνο εκείνη θα μπορούσε να καταφέρει να τρέξει τον διαγωνισμό και να φτάσουν οι μάσκες σε όλα τα σχολεία μέσα σε δύο εβδομάδες. Αλλά η αρμόδια επιτροπή του υπουργείου Υγείας φαίνεται ότι έδωσε λάθος την περιγραφή του μεγέθους των μασκών, με αποτέλεσμα το γνωστό φιάσκο. Τα κρίσιμα, ωστόσο, είναι άλλα, καθώς μέρα με τη μέρα γεμίζουν οι μονάδες εντατικής θεραπείας, και μάλιστα με όλο και πιο μικρές ηλικίες, γεγονός που δεν εγγυάται σε κανέναν ότι η κατάσταση δεν θα βγει εκτός ελέγχου. Ο πρωθυπουργός δεσμεύτηκε ότι μέχρι το τέλος του χρόνου οι ΜΕΘ θα έχουν φτάσει τις 1.200, αλλά το στοίχημα είναι αυτές να μη χρειαστούν. Ο καθηγητής Σωτήρης Τσιόδρας έχει ζητήσει από την κυβέρνηση να δώσει μεγάλο βάρος στα γηροκομεία και στις προσφυγικές δομές, όπου η κατάσταση τις τελευταίες μέρες είναι εκρηκτική. Οι Αρχές δεν έχουν καταφέρει να εντοπίσουν τα κρούσματα του κορωνοϊού στη Μόρια, ενώ όλο και περισσότεροι από τους αιτούντες άσυλο που βρίσκονται στη χώρα μας αρνούνται να μπουν σε καραντίνα ή να νοσηλευτούν, καθώς φοβούνται ότι κάτι τέτοιο θα λειτουργούσε ως πρόσχημα για να μεταφερθούν σε κλειστές δομές και να εγκλωβιστούν εκεί. Τις τελευταίες ώρες, μετά από πίεση των Σοσιαλδημοκρατών και των Πρασίνων προς τη γερμανική κυβέρνηση, γίνονται συζητήσεις για να πάρουν κάποιους από τους αιτούντες άσυλο που άφησε άστεγους η πυρκαγιά στη Μόρια, αλλά την ίδια ώρα υπάρχει προβληματισμός, που εκφράζεται κυρίως από τις γερμανικές αρχές, μήπως κάτι τέτοιο θα έστελνε το «λάθος μήνυμα», ότι το «κάψιμο των καταυλισμών τούς οδηγεί στην Ευρώπη». Όπως και να ’χει, το πρόβλημα δεν θα λυθεί ακόμα και αν η Γερμανία πάρει χίλιους ή δύο χιλιάδες αιτούντες άσυλο. Ωστόσο, απ’ όλα τα μεγάλα προβλήματα που έχει να διαχειριστεί η κυβέρνηση, αυτό ενέχει τον μεγαλύτερο κίνδυνο από πλευράς πολιτικού κόστους, καθώς αγγίζει τον ιδεολογικό πυρήνα πολλών ψηφοφόρων της ΝΔ. Για τον χειρισμό των ελληνοτουρκικών υπάρχει σχετική ικανοποίηση από τους περισσότερους – άλλωστε ως τώρα κινείται στο πλαίσιο της εθνικής γραμμής και ευνοείται από τις συμμαχίες που της πρόσφερε η συγκυρία. Σχετικά με την πανδημία, η κυβέρνηση ακολουθεί περίπου την πεπατημένη. Στο μεταναστευτικό-προσφυγικό, όμως, οι ψηφοφόροι της απαιτούν άμεση λύση στην αντίθετη κατεύθυνση από αυτό που θεωρεί «λύση» η Ε.Ε., δηλαδή το στοίβαγμα όλων αυτών των ταλαιπωρημένων ανθρώπων στην Ελλάδα, που στην πράξη την έχει μετατρέψει σε «πίσω αυλή» της Ευρώπης.
Στο θέμα της πανδημίας, η μεγάλη αγωνία όλων είναι τι θα γίνει με τα σχολεία και αν η λειτουργία τους επιβαρύνει ή όχι την κατάσταση, ενώ κανείς δεν ξέρει ακόμα ποια είναι η ακριβής εικόνα με τις ευπαθείς κατηγορίες των εκπαιδευτικών και των μαθητών.
KOINOI TOΠOI
NO FILTER
To μεταναστευτικό σπιρτόκουτο
Ενσυναίσθηση, αυτό που λείπει από τον δημόσιο χώρο σε καιρό πανδημίας
Οι ιδεοληψίες που έφτιαξαν τη Μόρια.
α π ο τον βα σ ί λη βα μ βα κα
Fake ανθρωπισμός με πολλή διεθνιστική σάλτσα και fake τεχνοκρατία με εθνικιστικό-τοπικιστικό κλείσιμο του ματιού φέρνουν την ντροπιαστική καταστροφή της Μόριας.
O Βασίλης Βαμβακάς είναι αναπληρωτής καθηγητής Κοινωνιολογίας της Επικοινωνίας στο ΑΠΘ.
Mόρια, λοιπόν, κάηκε. Ευτυχώς, χωρίς απώλειες ζωών αλλά με χειροτέρευση της ζωής χιλιάδων ανθρώπων, που η βάναυση ταλαιπωρία φαίνεται να γίνεται το μόνο τους «δικαίωμα». Είχαν χτυπήσει πολλά καμπανάκια για την επερχόμενη έκρηξη. Όμως ο εμπρησμός του καταυλισμού τα ανέδειξε όλα μαζί και με τον χειρότερο τρόπο. Η Μόρια δεν είναι πια απλώς μια διεθνής υπόθεση ανθρωπιστικής κρίσης. Είναι ένα υγειονομικό πρόβλημα εξαιτίας της πανδημίας αλλά και ζήτημα εθνικής ασφάλειας λόγω της εργαλειοποίησης του μεταναστευτικού από τους Τούρκους. Στη Μόρια προέκυψε η τέλεια πυριτιδαποθήκη που περίμενε μόνο ένα σπίρτο για να τιναχτεί στον αέρα και να ντροπιάσει όλες τις ιδεοληψίες που την έφεραν ως εδώ. Η πρώτη ιδεοληψία που έφτιαξε τη Μόρια (2015-2019) υπήρξε ο fake δικαιωματισμός που δεν βλέπει το μεταναστευτικό και το προσφυγικό ως διαχρονικά προβλήματα των κοινωνιών αλλά ως φυσικά φαινόμενα που απλώς πρέπει να τα αποδεχτεί κανείς με «αγάπη και προδέρμ». Είναι αυτή η αντίληψη που έβλεπε με χαρά τους «μετανάστες να λιάζονται στις πλατείες» και δεν έκανε τίποτα ούτε για να τους εκπέμψει μηνύματα ρεαλισμού αλλά ούτε και για την πραγματική τους ένταξη, παρά έφτιαξε μια επίγεια στοργική κόλαση, όπως αυτή της Μόριας. Είναι ο fake ανθρωπισμός που εξέπεμψε αρχικά η Ευρώπη με ηγέτιδα τη Γερμανία, η οποία έπειτα ανέχτηκε τα κλειστά σύνορα ορισμένων και πέταξε το μπαλάκι σε πρόθυμες χώρες, όπως η δική μας, να συμμετάσχουν σε ένα ανθρωπιστικό έγκλημα. Φυσικά, με το αζημίωτο. Είναι αυτός ο fake ανθρωπισμός που συνοδεύεται από την αντίληψη ότι για τα θέματα μετανάστευσης το κράτος πρέπει να έχει μειωμένη ευθύνη και οι δράσεις να αποκεντρώνονται σε φορείς που, ανεξάρτητα από το θετικό ή το αρνητικό τους έργο, δεν λογοδοτούν σε κανέναν. Είναι αυτός ο fake ανθρωπισμός που στήνει δίπλα στο μεταναστευτικό τραύμα μόνιμα αντίσκηνα «αλληλεγγύης», ενίσχυσης ριζοσπαστικών ταυτοτήτων και συντήρησης μιας αδιαφανούς κατάστασης αποκόμισης οικονομικού οφέλους. Ένα σύστημα διατήρησης των παλιών πελατειακών σχέσεων δίπλα στο κράτος, συνήθως με αριστερό ηθικό πλεονέκτημα. Η δεύτερη χρονικά ιδεοληψία που έφτιαξε τη Μόρια είναι εκείνη που λέει ότι μπορεί να σταματήσει το μεταναστευτικό πρόβλημα σε μια νύχτα επειδή το αποφασίσαμε. Επειδή θα το παίξουμε σκληροί και θα υπερασπιστούμε τα εθνικά μας σύνορα. Είναι εκείνη η αντίληψη που συχνά υποκρύπτει τον διακαή πόθο της εθνικής καθαρότητας και αρνείται να κατανοήσει το πόσο πολύπλοκο πρόβλημα είναι η μετανάστευση ανθρώπων, είτε για οικονομικούς είτε για πολιτικούς λόγους. Η αρχική κατάργηση του υπουργείου Μετανάστευσης από την κυβέρνηση της ΝΔ υπήρξε απολύτως ενδεικτική της παραγνώρισης του προβλήματος. H επανασύστασή του στη συνέχεια υπό τη λογική μιας υποτιθέμενα τεχνοκρατικής ηγεσίας (αντιπαρατιθέμενη στην ιδεαλιστική-ακτιβιστική ηγεσία του παρελθόντος) δεν πείθει ότι η κυβέρνηση έχει κατανοήσει τη συνθετότητα των πραγμάτων, έξω από τοπικιστικές και άλλες παλαιοκομματικές ισορροπίες. Τον fake τεχνοκρατισμό γύρω από το μεταναστευτικό τον ζούμε το τελευταίο διάστημα και γινόμαστε μάρτυρες της γνωστής πολιτικής «γαργάρας»: να καίγεται ένας ολόκληρος καταυλισμός, να κοιμούνται οικογένειες σε νεκροταφεία και να μην υπάρχει μια υποβολή παραίτησης, αφού κανείς δεν φαίνεται να είναι ο «αρμόδιος». Fake ανθρωπισμός με πολλή διεθνιστική σάλτσα και fake τεχνοκρατία με εθνικιστικό-τοπικιστικό κλείσιμο του ματιού φέρνουν την ντροπιαστική καταστροφή της Μόριας. Μιας περιοχής που κηρύσσεται σε κατάσταση εκτάκτου ανάγκης, αποκαλύπτοντας ότι αποτελεί ένα σημείο του χάρτη όπου το ελληνικό κράτος είχε μέχρι τώρα μειωμένη ικανότητα παρέμβασης, είτε γιατί δεν μπορούσε είτε γιατί δεν ήθελε. Είναι η απόλυτη απόδειξη της αδυναμίας του ελληνικού κράτους να διαχειριστεί ένα πολύπλοκο υπερεθνικό πρόβλημα, που όμως εξελίσσεται στην εθνική μας επικράτεια και το ελληνικό κράτος είναι το μόνο που μπορεί να δώσει κάποιες λύσεις. Για να συμβεί αυτό, βέβαια, καταρχάς θα πρέπει να αποφασίσουμε, πολιτεία και κοινωνία, να δούμε κατάματα το πρόβλημα και να μην το βάλουμε κάτω από το χαλί με ωραία λόγια υποτιθέμενης ευαισθησίας ή με ωραία νούμερα μαθηματικής αναισθησίας. Το πρόβλημα δεν αντιμετωπίζεται μόνο με στρατοπεδική λογική (ανοιχτές ή κλειστές δομές). Αντιμετωπίζεται και με πολιτικές που εντάσσουν με αυστηρούς όρους έναν συγκεκριμένο αριθμό προσφύγων και νόμιμων μεταναστών στην Ελλάδα. Όμως, για να γίνει αυτό, θα πρέπει να αποσυνδέσουμε στο μυαλό μας την «ένταξη» από την ανοιχτή υποδοχή μιας ακαθόριστα χαλαρής «διαφορετικότητας». Μονάχα αν το ελληνικό κράτος, παρά τη δυσμενή συγκυρία, αναλάβει επιτέλους το οικονομικό και πολιτικό κόστος ένταξης ενός συγκεκριμένου αριθμού μεταναστών μέσα από την εκπαίδευση και την εργασία θα ξεφύγει από το σπιρτόκουτο Μόρια αλλά και από την πιθανότητα αναζωπύρωσης του ρατσιστικού εξτρεμισμού. Αφομοίωση των μεταναστών προφανώς δεν σημαίνει να βγάζουμε selfies δίπλα στο δράμα τους, όπως διάφοροι celebrities, ούτε βέβαια να τρώμε χοιρινά σουβλάκια μπροστά τους, όπως έκαναν γραφικοί χρυσαυγίτες. Μιλάμε για καθορισμό ξεκάθαρων κανόνων και χρονοδιαγραμμάτων ενταξιακών δράσεων. Η σημερινή μετανάστευση δεν έχει καμία σχέση ούτε με τη μετανάστευση από την Ανατολική Ευρώπη κατά τη δεκαετία του ’90 ούτε με την ελληνική μετανάστευση του παρελθόντος. Γιατί απλούστατα η σημερινή μετανάστευση δεν έχει πάντα στόχο την πλήρη ενσωμάτωση εδώ, είτε επειδή είναι περαστική είτε επειδή απλώς δεν θέλει. Ένταξη σήμερα σημαίνει την απαρέγκλιτη τήρηση των ελληνικών νόμων, των ατομικών δικαιωμάτων (ιδίως των γυναικών και των παιδιών), την εκμάθηση της ελληνικής γλώσσας, ένα σύστημα εύρεσης εργασίας σε επαγγέλματα, όπως τα αγροτικά, που γνωρίζουν εποχική ζήτηση σε διάφορες περιοχές της χώρας. Σε μια τέτοια λογική, δεν αναλαμβάνει μόνο το ελληνικό κράτος το κόστος (εκπαιδευτικό κ.ά.) αλλά και ο μετανάστης το δικό του, αν δεν προσαρμοστεί στις παραπάνω προϋποθέσεις. Αν δεν υπάρξει, επιτέλους, ένας μετρήσιμος ανθρωπισμός, με αυστηρούς αριθμούς και όρια ένταξης μεταναστών, απλώς θα αναμασάμε τσιχλόφουσκες πολιτικής αδιαφορίας όσο οι Μόριες όμορφα θα καίγονται…
Δεν αντέχουμε να νιώθουμε ορατοί/-ές διαρκώς ή ότι οι πράξεις μας είναι διαμπερείς και διαθέσιμες για συνεχή κοινωνικό έλεγχο.
απ ό τ η β ι β ι αν στ εργ ι ου
Συνειδητοποιούμε το αφύσικο του εθισμού μόνο όταν είμαστε σε χώρους όπου η χρήση των κινητών είναι περιορισμένη. Δεν είναι, πάντως, μόνο το μίζερο θέαμα ανθρώπων κολλημένων στην οθόνη η δικαιολογία για τον περιορισμό στη χρήση του κινητού.
Η Βίβιαν Στεργίου είναι συγγραφέας και νομικός.
πανδημία διέλυσε τα μεγάλα κλαμπ. Ακόμα και το Berghain, το θρυλικό κλαμπ στο Βερολίνο μεταξύ Kreuzberg και Friedrichshain, είναι για την ώρα γκαλερί. Σκεφτόμουν αυτή την αίσθηση που έχει κανείς όταν χορεύει ανάμεσα σε αγνώστους: ότι κοιτάει και τον κοιτούν, αλλά ταυτόχρονα μπορεί να χάνεται, να αφήνεται, να βγαίνει εκτός ελέγχου. Για να μπορεί κανείς να κάνει ό,τι θέλει, να φοράει ό,τι θέλει, να φιλάει ό,τι θέλει και να κουνιέται όπως θέλει σε διάφορα πάρτι ή μαζώξεις, απαγορεύονται οι φωτογραφίες με κινητά. Αυτή η αυτόματη κίνηση, να βγάλει κανείς το κινητό, να φωτογραφίσει τα πάντα, μπορεί να είναι εξαντλητικά καταπιεστική και γι’ αυτόν που έχει μανία να καταγράφει και να ποστάρει διαρκώς και γι’ αυτόν που λειτουργεί ως αξιοθέατο στο Ιnstagram story ενός αγνώστου ή στο επικριτικό post κάποιου τοξικού λογαριασμού. Όποτε βλέπω αυτοκολλητάκι σε κάποιο μπαρ ότι απαγορεύονται τα κινητά ή ότι δεν είναι ευπρόσδεκτοι όσοι θέλουν να έρθουν, να απλώσουν το λάπτοπ τους και να παραστήσουν τους δουλευταράδες ανάμεσα σ’ ένα πλήθος που πίνει μπίρες και καφέδες, το αγκαλιάζω. Όποτε κάποια ιδιοκτήτρια καφέ περιχαρής βάζει μπροστά στο μαγαζί της μια ξύλινη πινακιδούλα «Δεν έχουμε Ιnternet, μίλα στον διπλανό σου», πάω και κάθομαι εκεί, όχι για να μιλήσω με κανέναν φυσικά, αλλά για να αφεθώ στη σαγήνη κάποιου μυθιστορήματος. Έχουμε συνηθίσει να πίνουμε, να χορεύουμε, να συζητάμε ανάμεσα σε σκυμμένα ζόμπι που βρίσκουν τα πάντα στο κινητό τους πιο ενδιαφέροντα από το να μυρίσουν, να καταλάβουν και (στο παρελθόν) ν’ αγγίξουν όσα συμβαίνουν γύρω τους. Συνειδητοποιούμε το αφύσικο του εθισμού μόνο όταν είμαστε σε χώρους όπου η χρήση των κινητών είναι περιορισμένη. Δεν είναι, πάντως, μόνο το μίζερο θέαμα ανθρώπων κολλημένων στην οθόνη η δικαιολογία για τον περιορισμό στη χρήση του κινητού. Η πολιτική της απαγόρευσης φωτογραφιών υπαγορεύτηκε από την ανάγκη να δημιουργηθούν τόποι όπου οι άνθρωποι αισθάνονται ασφαλείς και απαλλαγμένοι από το βλέμμα των άλλων. Θηλυπρεπή αγόρια, τύποι ντυμένοι αλλοπρόσαλλα, τρανς άτομα, γυναίκες κάθε σχήματος, ξέρουμε πώς είναι να κινείσαι στον δημόσιο χώρο και να αισθάνεσαι το βλέμμα του κόσμου να περιπλανιέται στο σώμα σου. Οι προσδοκίες των άλλων για το πώς να περπατάς, πώς να ντύνεσαι, πώς να στέκεσαι και πώς να συμπεριφέρεσαι στον δημόσιο χώρο μπορούν να είναι εξουθενωτικές. Έτσι, η απαγόρευση των φωτογραφιών απελευθερώνει από το επικριτικό βλέμμα και επιτρέπει να συνδεθεί κανείς με το περιβάλλον του μέσω των αισθήσεων, όχι μέσω οθόνης, καταγράφοντας. Κατά τη γνώμη μου, αυτές οι πολύ απελευθερωτικές ιδέες προδίδονται στα μεγάλα κλαμπ της Ευρώπης, όπου η «πόρτα» και οι θαμώνες εφαρμόζουν τακτικές αποκλεισμού διαλέγοντας ποιος είναι αρκετά περίεργος ώστε να μπει (μια αντίστροφη μορφή ρατσισμού και μια προσδοκία πρόκλησης για την πρόκληση που χάνει την ουσία), αλλά η αξία του επιχειρήματος παραμένει: δεν αντέχουμε να νιώθουμε ορατοί/-ές διαρκώς ή ότι οι πράξεις μας είναι διαμπερείς και διαθέσιμες για συνεχή κοινωνικό έλεγχο. Κι όμως, δεν είναι περίεργο να αισθάνεται κανείς έτσι, ειδικά μες στην πανδημία. Παντού καραδοκούν κινητά και μαζί με αυτά το ενδεχόμενο ενός βίντεο ή μιας φωτογραφίας. Για ανθρώπους που δεν είναι δημόσια πρόσωπα, άρα δεν υποχρεούνται να ανέχονται το βλέμμα στους δημόσιους χώρους, μου φαίνεται λίγο αποκρουστικό το μάλλον μόνιμο ενδεχόμενο καταγραφής των κινήσεών τους. Μες στην πανδημία τα σόσιαλ πλημμύρισαν φωτογραφίες απλών πολιτών που έπρατταν έτσι ή αλλιώς. Πολλοί έγιναν αντικείμενο διασυρμού για τη συμπεριφορά ή τα λόγια τους. Το βλέμμα των άλλων έγινε υπερβολικά διεισδυτικό και απέκτησε αφύσικη, τεχνητή μνήμη – ό,τι ανεβαίνει μένει. Πολλαπλασιάστηκε και εκτοξεύτηκε η τοξικότητα. Δημιουργήθηκαν ομάδες φανατισμένων που δεν έχουν καμία πρόθεση να κατανοήσουν γιατί κάποιος μπορεί να συμπεριφέρεται έτσι ή αλλιώς ή να αναρωτηθούν τι συμβαίνει στις ζωές των συμπολιτών τους. Χρειαζόμαστε δημόσιους χώρους όπου να μπορούμε, γλιστρώντας ανάμεσα στους συμπολίτες μας, να νιώθουμε και λίγο αθέατοι, όχι σε διαρκές καθεστώς επιτήρησης. Έχει αξία στους τόπους της κοινής μας ζωής να πασχίζουμε να δούμε γύρω μας χωρίς να παρεμβάλλεται οθόνη, γιατί είναι αλλιώς να προσπαθεί κανείς να κατανοήσει με λέξεις όσα βλέπει κι αλλιώς να βγάζει μέσα σε δευτερόλεπτα φωτογραφίες, συμπέρασμα και κακία οnline. Έχει αξία να θελήσουμε πάλι, παρά την τεχνολογία που διαθέτουμε, να φανταστούμε με ηρεμία και ευγένεια την κατάσταση του άλλου, να αναρωτηθούμε τι χρειάζονται οι γύρω μας. Nα δείξουμε ενσυναίσθηση. 17.9.20 – lifo
11
q Εγώ δεν είμαι κεραμίστα, ούτε σπούδασα κεραμική. Σπούδασα just to be a potter. Αυτό! Διαφέρει και από τον αγγειοπλάστη και από τον κεραμίστα. Γι’ αυτό και όταν μου λένε ότι είμαι κεραμίστα, διαφωνώ. Στην Αγγλία, όπου πήγα για σπουδές στην κεραμική, δεν έμεινα πάρα πολύ, γιατί αφενός δεν ήταν εφικτό να μείνω πολύ, αλλά και γιατί δεν με ενδιέφερε να πάρω δίπλωμα κεραμικής. Ήξερα ότι ήθελα να γίνω a studio potter. Και αυτό έγινα. Πολλές φορές, μερικοί με λένε γλύπτρια. Aλλά δεν είμαι ούτε αυτό. Ο γλύπτης είναι σαφώς κάτι άλλο. Είναι γεγονός ότι όσοι ασχολούνται σήμερα με τη δουλειά που έκανα εγώ, λένε ότι είναι κεραμίστες. Αν κοίταζε όμως κάποιος την περιγραφή μας στα παλιά βιβλία, θα έβλεπε ότι μας έλεγαν κεραμοπλάστες. Ωστόσο, όλοι έχουν βγάλει πια από τη μέση τον «πλάστη» και έχουν μείνει με την «κεραμική», ενώ είναι κεραμοπλάστες. Η λέξη «κεραμοπλάστης» είναι αυτή που εγώ προτιμώ. Αυτό σημαίνει «potter».
Γεννήθηκε στην Κρήτη το 1933 και ζει στην Αθήνα.
πολλή δουλειά και να μην ευχαριστιέσαι με το οτιδήποτε. Στο εργαστήριό μου υπάρχουν πολλά πράγματα για τα οποία όλοι μου λένε: «Μα γιατί δεν τα βάζεις να πουληθούν;». Κι εγώ, φυσικά, λέω όχι. Γιατί έχουν σφάλματα! Πιστεύω πως ήμουν πάντα ο πιο αυστηρός κριτής όσων έφτιαχνα. Κάποια στιγμή θα τα βάλω όλα μαζί κάπου και θα τα σπάσω, για να επιστρέψουν εκεί απ’ όπου ξεκίνησαν, στο χώμα.
q Δεν ήμουν ποτέ πολύ εύκολη. Καθόλου εύκολη, θα έπρεπε να πω. Είμαι δύσκολη και τελειομανής. Πολύ δύσκολη. Και καθόσον έφτιαχνα όσα έφτιαχνα και μετά, όταν τα έβλεπα έτοιμα. Τώρα, βέβαια, δεν φτιάχνω πια και είμαι δυστυχής. Γενικά, πιστεύω ότι ήμουν πιο ευτυχής με την τόση δυσκολία μου. Δεν με ενδιαφέρει, πάντως, ούτε το να επαναλαμβάνω αυτά από τα οποία έχω μείνει ευχαριστημένη. Όταν τελειώνω μια δουλειά, τελειώνω μ’ αυτήν για πάντα – forever. Αυτός είναι ο τρόπος για να προχωράει κάποιος στην τέχνη του.
q Όταν ανοίγω τον φούρνο και τα βρίσκω όλα κατεστραμμένα, στενοχωριέμαι πάρα πολύ. Και είναι μια στενοχώρια που δεν περνάει εύκολα. Όταν κάτι καταστραφεί, δεν μπαίνω στη διαδικασία να το ξαναφτιάξω. Μόνο στενοχωριέμαι.
q Είμαι πια 87 χρονών. Σταμάτησα, όμως, τη δουλειά μόλις πριν από έξι χρόνια. Κι αυτό έγινε επειδή έχω πάθει γλαύκωμα και δεν βλέπω πολύ καλά. Διαφορετικά, θα συνέχιζα. Σταμάτησα, επίσης, γιατί όλα τα παιδιά με τα οποία δουλεύαμε μαζί, δηλαδή οι τρεις τελευταίοι συνεργάτες μου, μεγάλωσαν και απέκτησαν εγγόνια και τώρα τα προσέχουν. Ο Θεμιστοκλής μου, όπως συνήθως τον λέω, ήταν μαζί μου 38 χρόνια. Τον είχα από νεαρό. Είχε έρθει τότε από τη Βαρσοβία. Ένας γλύπτης. Καταπληκτικό παιδί. Ήταν και το δεξί και το αριστερό μου χέρι. Μιλούσαμε την ίδια γλώσσα, τον αγαπώ πάρα πολύ και με αγαπάει. Έχει, όμως, πέντε εγγόνια και δεν του μένει καθόλου καιρός – αλλά και δεν θέλει να δουλέψει πια. Δεν είχα ποτέ μαθητές, ούτε βοηθούς. Είχα μόνο συνεργάτες.
q Γυρνώντας στην Ελλάδα από την Αγγλία έζησα περισσότερο με τους ανθρώπους της τέχνης παρά με τους ανθρώπους της κεραμικής. Ξεκίνησα από ένα εργαστηριάκι, ένα υπογειάκι, στην οδό Σόλωνος. Είχε μια μικρή πόρτα που οδηγούσε στο καταφύγιο της πολυκατοικίας. Υπήρχε το καταφύγιο, γιατί τότε που σας λέω ήταν το ’60 και τα καταφύγια τα κρατούσαν ακόμα ως καταφύγια. Εγώ, βέβαια, το χρησιμοποίησα για να βάλω τον τροχό και τις λάσπες μου. Στον μπροστινό χώρο έβαζα αυτά που έφτιαχνα. Υπήρχε και η Ομάδα Τέχνης Α τότε, ένα πολύ σημαντικό σωματείο καλλιτεχνών που διαλύθηκε με τη χούντα. Ανάμεσά τους συγκαταλέγονταν ο Χαΐνης, ο Κοκκινίδης, ο Λουκόπουλος, ο Καπράλος και διάφοροι άλλοι – όλοι αυτοί οι σπουδαίοι. Μαζευόμασταν στο εργαστηριάκι μου και εκεί, στο υπόγειο, καθόμασταν επάνω στα τσουβαλάκια μου με τις λάσπες και μιλούσαμε για την τέχνη και για το πού θα πάμε να δείξουμε τα έργα μας. Εγώ τότε έκανα τη θεωρούμενη γραμματειακή υποστήριξη της ομάδας. Ήταν όλοι τους σπουδαίοι.
ΒΕΡΝΑΔΑΚΗ
q Μου αρέσει να είναι όλα under control, θέλω να ξέρω από την αρχή τι θα βγει από τον φούρνο μου. Κι αυτό απαιτεί
q Χρυσή εποχή δεν ήταν βέβαια. Η χρυσή εποχή μου ξεκίνησε πριν από 16 χρόνια, που έμεινα μόνη μου. Έκτοτε έκανα όπως ακριβώς αισθανόμουν. Δεν ξέρω εάν γνωρίζετε την ιστορία της Louise Bourgeois, η οποία άρχισε να γίνεται αυτή που ήταν αφού πέθανε ο άντρας της. Μέχρι τότε έκανε αυτά τα γλυπτά με τις πάνινες κούκλες, και μετά έκανε αυτές τις τεράστιες αράχνες – τη γυναίκα-αράχνη και τα λοιπά.
q Μετά τη Σόλωνος, και επειδή με υποστήριζε ο Νίκος ο Παπαδάκης, κάναμε ένα μεγαλύτερο εργαστήριο στην περιοχή του Ζωγράφου, αλλά δεν μείναμε πολύ εκεί, γιατί δεν ήταν δικό μας και ενοχλούσα. Έτσι, φτάσαμε να κάνουμε αυτό το εργαστήριο στην Κάντζα, όπου πέρασα το μεγαλύτερο μέρος της ζωής μου. Ο Τάκης Ζενέτος, ο αρχιτέκτονας, ήταν φίλος και έκανε το σχέδιό του, που ήταν πολύ ωραίο και πολύ άνετο. Και είχε γίνει ειδικά για τη χρήση αυτή του εργαστηρίου κεραμικής. Εκεί πια βρήκα τον εαυτό μου.
q Ο Ζενέτος ήταν πολύ φίλος του άνδρα μου. Το εργαστήριο ξεκίνησε να γίνεται το 1973 και ολοκληρώθηκε το 1974.
AΘΗΝΑΊΟΙ
Περιλαμβάνει τόσο σπουδαίες αρχιτεκτονικές λεπτομέρειες, που εξυπηρετούν τις επιμέρους λειτουργίες του. Ο Ζενέτος, ξέρετε, ήταν από τους σημαντικότερους αρχιτέκτονες στην Ελλάδα. Δεν με ρώτησε πολλά πράγματα προτού ξεκινήσει να το σχεδιάζει, γιατί ήταν τόσο έξυπνος. Γνώριζε ήδη τι απαιτείται σε ένα εργαστήριο κεραμικής και κυρίως γνώριζε την ανάγκη για πολύ φως, αλλά και την αντίστροφη ανάγκη, να μην μπαίνει ο ήλιος μέσα, ώστε να μη στεγνώνουν γρήγορα τα πράγματα στα ράφια. Ήξερε, επίσης, πως θα έπρεπε να είναι ευχάριστο και μεγάλο για τους ανθρώπους που εργάζονται σε αυτό. Τα ήξερε όλα αυτά ή ίσως απλώς τα διαισθανόταν.
12 lifo – 17.9.20
q Μου άρεσε πάρα πολύ να δουλεύω εδώ. Και το ότι η αρχιτεκτονική αυτού του χώρου ήταν τόσο μοντέρνα με έκανε κι εμένα να αλλάξω όλη μου τη δημιουργική πορεία. Αν δει κανείς την πρώτη μου δουλειά κι εκείνη μετά το 1973, καταλαβαίνει ότι το να ζω μέσα στον μοντερνισμό αυτού του εργαστηρίου με άλλαξε. Χάρη σε αυτό οδηγήθηκα εδώ που είμαι σήμερα.
q Έκανα πολλή παρέα με όλους τους καλλιτέχνες. Το 1962 γνώρισα τον Γιάννη Μόραλη και μετά γνώρισα όλους τους υπόλοιπους κοντινούς του. Γνώριζα και την Ομάδα Τέχνης Α, όπως είπα πιο πριν. Παίζει σημαντικό ρόλο στη ζωή σου το να γνωρίσεις τέτοια θηρία. Γιατί μερικοί από αυτούς ήταν θηρία.
q Φυσικά, επειδή δούλευα πολύ με τον Γιάννη Μόραλη, είμαι πιο πολύ ταυτισμένη με αυτόν. Είχαμε καλή σχέση. Πήρα πάρα πολλά από τον Γιάννη Μόραλη. Καταρχάς, πήρα την αλήθεια της τέχνης, την οποία εκείνος μπορούσε να σου τη μεταδώσει. Νομίζω, όμως, ότι με τα χρόνια κάτι πήρε κι εκείνος από μένα. Πήρε, ας πούμε, αυτό το αλέγρο που τον άφησα να έχει με τις μπαντανόβουρτσες, με τα χρώματα στις μεγάλες λεκάνες. Πολλές φορές, μέσα στον ενθουσιασμό του, έβαζε παραπάνω χρώμα απ’ όσο χρειαζόταν και τότε εγώ τον περίμενα να φύγει για να το αφαιρέσω, ξύνοντάς το. Γιατί διαφορετικά, όταν πέφτει πολύ χρώμα, «φουσκιάζει» καθώς ψήνεται στον φούρνο.
q Tο όνειρό μου ήταν ότι θα έφτανε κάποια στιγμή που το εργαστήριό μου θα ανήκε στην ΑΣΚΤ. Και πράγματι, εδώ και πολλά χρόνια είχαν ξεκινήσει συνεννοήσεις για να γίνει κάτι τέτοιο. Η αρχή έγινε με τον Γιάννη Μόραλη, που είχε απευθυνθεί στην Εθνική Τράπεζα για να αναλάβει τη δωρεά. Έγινε, μάλιστα, και επίσημη ανακοίνωση της δωρεάς. Αλλά, μόλις τρεις μέρες πριν μπουν οι τελικές υπογραφές, άλλαξε η κυβέρνηση, ξεκινούσε η οικονομική κρίση, και μετά έλεγαν οι διάφοροι αρμόδιοι ότι δεν υπήρχαν χρήματα για να γίνει κάτι τέτοιο. Και ενώ τα μισά λεφτά απ’ όσα θα χρειάζονταν προορίζονταν για την αγορά σύγχρονου εξοπλισμού και άλλων μηχανημάτων, ώστε οι φοιτητές να επωφελούνται από τις
απο τον γιαννη κωνσταντινιδη φωτογραφιeσ: παρισ ταβιτιαν
εμστ Διάβαζε η κόρη μου τη λίστα με τους καλλιτέχνες που έχουν έργα τους στο ΕΜΣΤ και μου λέει: «Μαμά, ούτε ένα τασάκι σου δεν έχουν πάρει;». «Ούτε ένα τασάκι, παιδάκι μου!» της απαντάω εγώ. «Περίμενα», μου λέει, «ότι θα είχαν πάρει τουλάχιστον ένα τασάκι σου». «Κι όμως, όχι!» συνεχίζω εγώ. «Ίσως και να μη με ξέρουν…» κι εκεί χαμογελάσαμε. Δεν με νοιάζει όμως. Εγώ είμαι ευχαριστημένη που απλοί άνθρωποι έχουν τα πράγματά μου και τα εκτιμούν.
17.9.20 – lifo
13
q Διάβαζε η κόρη μου τη λίστα με τους καλλιτέχνες που έχουν έργα τους στο ΕΜΣΤ και μου λέει: «Μαμά, ούτε ένα τασάκι σου δεν έχουν πάρει;». «Ούτε ένα τασάκι, παιδάκι μου!» της απαντάω εγώ. «Περίμενα», μου λέει, «ότι θα είχαν πάρει τουλάχιστον ένα τασάκι σου». «Κι όμως, όχι!» συνεχίζω εγώ. « Ίσως και να μη με ξέρουν…» κι εκεί χαμογελάσαμε. Δεν με νοιάζει όμως. Εγώ είμαι ευχαριστημένη που απλοί άνθρωποι έχουν τα πράγματά μου και τα εκτιμούν.
q Η μεγαλύτερη αχαριστία που έχω βιώσει περιγράφεται μόνο από τη λέξη «πολιτεία». Δεν με τίμησε ποτέ και για τίποτα. Η πολιτεία ούτε με ξέρει, πιστεύω – δεν υπάρχω. Κάποτε ο καημένος ο Γιάννης ο Μόραλης προσπάθησε να με προτείνει ως καθηγήτρια στη Σχολή Καλών Τεχνών και επαναστάτησαν όλοι. Ο Γιάννης, που τα φοβόταν όλα αυτά, μου είπε: «Δεν μπορώ να κάνω τίποτα, Ελένη». Εγώ, φυσικά, του απάντησα ότι δεν θα έπρεπε ούτε να το σκέφτεται. Εξάλλου, μου φαινόταν σαν μια επιπλέον υποχρέωση στην οποία δεν ήξερα εάν θα ήμουν ποτέ σε θέση να αντεπεξέλθω, καθότι δεν με φανταζόμουν να εγκαταλείπω τις κανονικές μου ασχολίες.
Ελένη Βερναδάκη
νέες τεχνολογίες. Τέλειωσε, όμως, άδοξα όλο εκείνο το πλάνο. Και το παράδοξο είναι ότι τότε η σχολή δεν διέθετε εργαστήριο κεραμικής. Αργότερα οι συζητήσεις ξανάρχισαν με διάφορες αφορμές, επειδή βρέθηκαν κάποιοι δωρητές που θα μπορούσαν να αναλάβουν τα έξοδα. Κάθε προσπάθεια, όμως, τέλειωνε και πάλι άδοξα. Είναι φοβερό κρίμα το έργο ενός τόσο σημαντικού αρχιτέκτονα, ένα κτίριο που είναι μοναδικό στο είδος του και που θα μπορούσε να λειτουργεί –να ζωντανέψει ξανά και όχι να μένει κλειστό, σαν να ήταν κάποιο μουσείο–, να παραμένει αναξιοποίητο. Μακάρι να ανακινηθεί όλο αυτό το ζήτημα σύντομα. Είναι πολύ κρίμα όλη αυτή η αδράνεια και η αδιαφορία.
q Δεν έχω υπογράψει ποτέ κανένα έργο μου. Από την πρώτη στιγμή έβαζα σε όλα τη σφραγίδα «adc», το athens design center, που ήταν η φίρμα. Δεν υπέγραφα, γιατί ήταν συλλογική η δουλειά. Σίγουρα εγώ βρισκόμουν εκεί και δούλευα, αλλά ήταν και ο Θεμιστοκλής μου και τα άλλα παιδιά. Είχα συνεργάτες και όχι βοηθούς. Αυτό θέλω να σας πω. Είναι μεγάλη υπόθεση αυτό. Ο ένας συμπλήρωνε τον άλλον.
q Ο πρώτος τροχατζής που είχα λεγόταν Πιθαρούλιας και ήταν από τις Μαργαρίτες, στην Κρήτη. Δεν έφτιαχνε πίθους, αλλά λεγόταν έτσι. Είχε μετεκπαιδευτεί στην Ιταλία, αλλά έμαθε και εδώ αρκετά πράγματα. Έμεινε πολλά χρόνια κοντά μου και πήρε τη σύνταξή του από εδώ. Ο Θεμιστοκλής μου λεγόταν Λασπάς στο επίθετο. Δεν είναι αστείο που ο ένας λεγόταν Πιθαρούλιας και ο άλλος Λασπάς; Υπήρξε και τρίτος, που λεγόταν Ποριώτης και ήταν από τη Σίφνο.
q Σήμερα με την κεραμική ασχολούνται κυρίως τα κορίτσια. Αλλά –ας το πω κι αυτό– έχουν και τα νύχια τους βαμμένα κι ένα σωρό μπιχλιμπίδια να κρέμονται στο χέρι και στον λαιμό. Στην κεραμική, όμως, δεν μπορείς να έχεις ούτε νύχια, ούτε να είναι βαμμένα, ούτε να φοράς μπιχλιμπίδια. Πρέπει να έχεις πηλό παντού. Πάνω, κάτω, στην ποδιά σου, παντού. Χρειάζεται να έχεις πολύ μεγάλη ποσότητα πηλού επάνω σου. Εγώ, στο εργαστήριο, ήμουν πάντα σε κακό χάλι. Φορούσα μονίμως την ποδιά μου και πολλές φορές, όταν χρειαζόμασταν κάτι να φάμε, για να μη σηκώνονται τα παιδιά μου, πήγαινα η ίδια σε έναν φούρνο εδώ παρακάτω για τα σχετικά. Και όλοι στον φούρνο νόμιζαν ότι ήμουν η καθαρίστρια αυτού του εργαστηρίου. Δεν μπορούσαν να σκεφτούν ότι κάνουμε αυτά τα πράγματα και ότι τα έφτιαχνα εγώ. Με ρωτούσαν: «Τι κάνετε; Τι κάνει η κυρία Βερναδάκη;» Και φυσικά εγώ απαντούσα: «Καλά είναι…». Τι να έκανα;
q Αν γινόταν ένας σεισμός και έπρεπε να σώσω μόνο ένα από τα έργα που έχω φτιάξει στη ζωή μου, ξέρω πολύ καλά ποιο θα ήταν αυτό: μια παχουλή, ακαθορίστου ηλικίας, καλοσυνάτη φιγούρα που θεωρώ ότι μοιάζει στη θεία μου την Κλεάνθη. Την αγαπούσα εκείνη τη θεία και μου τη θύμιζε συνέχεια η κούκλα που έφτιαξα. Αναρωτιέται «γιατί με φέρατε σ’ αυτόν τον κόσμο;» – έτσι λέει. Είναι κατάπληκτη. «Πού ήρθα εγώ τώρα και πού βρέθηκα;» Αναρωτιέμαι κι εγώ συχνά πώς βρέθηκα εδώ που είμαι τώρα, αλλά αυτό νομίζω ότι συμβαίνει σε όλους τους ανθρώπους κάποια στιγμή στη ζωή τους.
q Επηρεάστηκα από πάρα πολλά πράγματα. Νομίζω ότι ένας καλλιτέχνης μπορεί να επηρεαστεί από τα πάντα – τα μίντια, τη μόδα, τα πάντα. Και, φυσικά, τον επηρεάζει η τέχνη. Εγώ, ας πούμε, αγαπούσα πολύ τον Mατίς. Θα αναγνώριζε κάποιος αυτή την επιρροή στα δικά μου πράγματα. Βέβαια, κάναμε και προσπάθεια να μη γίνεται αισθητή, να μην προδίδεται. Και τότε τα παιδιά μου, που δουλεύαμε εδώ, μου έλεγαν: «Άντε, τον κατακρεουργήσαμε και πάλι».
q Επειδή είμαι και από την Κρήτη, τα αρχαία μελανόμορφα αγγεία με έχουν επηρεάσει επίσης πάρα πολύ. Δεν κοιτούσαμε μόνο τους σύγχρονους καλλιτέχνες. Όταν έκανα τα χαριτωμένα μου, όπως τα λέω, τότε η δουλειά μου θύμιζε Ματίς. Όταν έκανα τα γραμμικά μου, έβλεπα περισσότερες ομοιότητες με τα δικά μας, τα αρχαία της Κρήτης.
q Στην αρχή δούλευα με κόκκινους πηλούς που ψήνονται σε υψηλές θερμοκρασίες. Στη συνέχεια άρχισα να δουλεύω με τον λευκό πηλό από τη Μήλο. Δούλευα πάντα με ελληνικούς πηλούς και ελληνικά υαλώματα. Τους πηλούς τούς έψηνα ψηλά, στα όριά τους, που όμως δεν ήταν τόσο ψηλά όσο, ας πούμε, οι θερμοκρασίες ψησίματος των κινέζικων κεραμικών. Κάθε φορά ο πηλός σε οδηγεί ως προς το τι «παίρνει επάνω του». Επίσης, για τα χρώματα χρησιμοποιούσα κυρίως οξείδια. Πολύ αργότερα άρχισα να αγοράζω έτοιμα χρώματα. Και, φυσικά, έκανα πάντα μόνη μου τις δικές μου γκλαζούρες. Γι’ αυτό και ήταν πάντα τόσο διαφορετικά τα αντικείμενα που έφτιαχνα εγώ. Ήταν, βέβαια, λίγο βαριά, αλλά κι αυτό μου άρεσε. Μόνο τα τελευταία που έφτιαχνα απέκτησαν μιαν άλλη ελαφράδα.
q Από τις δημιουργικές στιγμές μου θα ξεχώριζα τη σειρά που την ονομάζω «Ολυμπιακά», επειδή έγινε για τους Ολυμπιακούς Αγώνες του 2004. Μία ακόμα σειρά από την οποία δεν έχει μείνει τίποτα, αλλά η καταγραφή της υπάρχει στο βιβλίο μου, είναι τα «Φρούτα» – έτσι γενικά, γιατί δεν ήξερα τι φρούτο ήταν. Αλλά ήταν πάρα πολύ ωραία. Με ευχαριστούσε και να τα φτιάχνω, και να τα βάφω, και να τα ψήνουμε. Καμία δουλειά, όμως, δεν κρατάει πολύ. Έρχεται γρήγορα η στιγμή που θέλεις κάτι άλλο. Θέλεις να προχωράς πολύ γρήγορα.
q Κάναμε και κοσμήματα, αλλά δεν κάναμε και κοσμήματα ακριβώς – κάναμε «αντικοσμήματα».
Η μεγαλύτερη αχαριστία που έχω βιώσει περιγράφεται μόνο από τη λέξη «πολιτεία». Δεν με τίμησε ποτέ και για τίποτα. Η πολιτεία ούτε με ξέρει, πιστεύω – δεν υπάρχω. Κάποτε ο καημένος ο Γιάννης ο Μόραλης προσπάθησε να με προτείνει ως καθηγήτρια στη Σχολή Καλών Τεχνών και επαναστάτησαν όλοι.
Ήταν πολύ θεατρικά, γιατί είχαν την υπερβολή τους, και ο άνθρωπος που θα πάρει το υπερβολικό χρειάζεται να το υποστηρίξει. Αλλά δεν υπάρχει πολύς κόσμος που να υποστηρίζει αυτό που φοράει, ούτε και αυτό που είναι γενικότερα. Για κάποια σαν κι εμένα, που ήμουν προσηλωμένη στις λιτές και απλές φόρμες, η υπερβολή ήταν αποδεκτή μόνο εάν προερχόταν από κάπου όπου υπήρχε ταλέντο και τέχνη.
q Προσωπικές στενοχώριες έχω μεγάλες, γιατί έχω χάσει όλα μου τα αδέρφια. Ήμασταν πέντε αδέρφια και ήμουν τρίτη στη σειρά. Eγώ ήμουν το μόνο από τα αδέρφια που ασχολήθηκε με κάτι σχετικό με την τέχνη. Το ότι έχασα τα αδέρφια μου είναι η δυσκολία που με ταλαιπώρησε πιο πολύ απ’ όλες στη ζωή. Ξέρετε, στην Κρήτη οι οικογένειες είναι πολύ δεμένες κι εγώ μεγάλωσα στην Κρήτη μέχρι 18 χρονών. Η καλύτερη ανάμνησή μου από το Κακοδίκι είναι από κάποια στιγμή που βρεθήκαμε μαζί εκεί όλα τα αδέρφια. Μεγάλοι πια, κάτω από μια ελιά που πρέπει να ήταν 400 χρονών, και για μια στιγμή – για πολύ λίγο.
14 lifo – 17.9.20
ΕΙΚΑΣΤΙΚΑ TV ΓΡΑΦΟΥΝ ΟΙ: ΤΊΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΆ, ΓΙΆΝΝΗΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΊΔΗΣ, ΜΑΡΙΑ ΠΑΠΠΑ, ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΔΙΑΚΟΣΑΒΒΑΣ
(2020)
Είναι μια αμήχανη περίοδος, δύσκολη, με το τοπίο να αλλάζει κάθε μέρα και με το μέλλον για πρώτη φορά τόσο ασαφές και απρόβλεπτο. Αυτό δεν ισχύει μόνο για τον τομέα του πολιτισμού αλλά για κάθε δραστηριότητα της καθημερινότητάς μας, για κάθε πεδίο, ο πολιτισμός όμως είναι το βασικό θέμα του Fall Ρreview, του ετήσιου τεύχους της LiFO με όλα τα πολιτιστικά, events ή κυκλοφορίες, που έρχονται το φθινόπωρο στην Αθήνα – και αυτήν τη φορά ήταν πολύ δύσκολο να γίνει. Εν αναμονή των ανακοινώσεων του υπουργείου Πολιτικής Προστασίας για τα νέα μέτρα που ισχύουν από σήμερα (τα οποία δεν ήταν γνωστά όταν ετοιμαζόταν αυτό το τεύχος), το θέατρο, οι συναυλίες και όλα τα μουσικά events (όπερα, κλασική μουσική), όπως και το σινεμά, δεν συμπεριλήφθηκαν στην ύλη του, θα μεταφερθούν στο επόμενο τεύχος, για να δοθεί χρόνος σε όσους εμπλέκονται σε αυτά να αντιδράσουν, ώστε να είναι πιο ασφαλείς και έγκυρες οι πληροφορίες. Έτσι, το πρώτο μέρος του Fall Ρreview περιλαμβάνει όσα έρχονται στον χώρο του βιβλίου, νέες κυκλοφορίες, τις νέες εκθέσεις στα εικαστικά, τις φθινοπωρινές κυκλοφορίες στη μουσική και αυτά που επιλέγουμε από τις εκπομπές της τηλεόρασης. Αισιοδοξούμε –και ευχόμαστε– ότι οι επόμενοι μήνες θα είναι καλύτεροι για όλους.
17.9.20 – lifo
15
Αν τα βιβλία αποτέλεσαν το ιδανικό αντίδοτο τις μέρες της καραντίνας, είναι πάλι τα ίδια που θα μας κρατήσουν συντροφιά με ασφάλεια τις μέρες του φθινοπώρου και του χειμώνα. Κορυφαίοι τίτλοι των οποίων η κυκλοφορία αναβλήθηκε, αναγνωρισμένοι συγγραφείς που επιστρέφουν δυναμικά αλλά και ειδικές σειρές που εμπνέονται από την επικαιρότητα, π.χ. την επέτειο εορτασμού των 200 χρόνων από την Ελληνική Επανάσταση, δίνουν το στίγμα της φετινής χειμερινής σοδειάς. Ευχάριστη έκπληξη το ότι οι βιογραφίες επανέρχονται στο προσκήνιο με μια πληθώρα καλών τίτλων και το ότι τα πρωτεία στην ελληνική πεζογραφία δείχνουν να έχουν, μετά από χρόνια, οι γυναίκες. ΑΠΌ ΤΗΝ ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
ΒΙΟΓΡΑΦΊΕΣ Σε αυτή την κατηγορία ξεχωρίζει η βιογραφία του Νίτσε με την υπογραφή της Βρετανίδας Σου Μπριντό (μτφρ. Νίνα Μπούρη), που έχει συζητηθεί ήδη πολύ στο εξωτερικό και θα κυκλοφορήσει από τις εκδόσεις Πατάκη. Παρότι δεν υπεισέρχεται σε ανάλυση των ιδεών του κορυφαίου φιλοσόφου και γενεαλόγου της ηθικής, η βιογράφος του αποπειράται να αποκαταστήσει την κακώς ερμηνευμένη προσωπικότητά του αλλά και να διορθώσει τα λάθος στοιχεία της βιογραφίας του (προερχόμενα κυρίως από τις ψευδείς μαρτυρίες της αδελφής του). Αντίστοιχο ενδιαφέρον έχει και η μυθιστορηματική ζωή του Όργουελ, με το μεγάλο βάρος της εξιστόρησης να το αναλαμβάνει σε ένα ιδιαίτερο graphic novel ο Πιερ Κριστέν (μτφρ. Κλαιρ Νεβέ, εικ. Σεμπαστιάν Βερντιέ, εκδόσεις Μίνωας). Μια διαφορετική βιογραφία, μέσα από ένα βιβλίο που έχει καταστεί κλασικό, παρότι περνάει στην αντίπερα όχθη, φέρνοντας στο φως τις Αναμνήσεις ενός αντισημίτη που όντως ήταν ο Γκέγκορ φον Ρετσόρι, (μτφρ. Μαργαρίτα Ζαχαριάδου) αναμένεται από το Δώμα. Σίγουρα, πάντως, κανείς δεν θα μπορέσει να αντισταθεί στο Σημείο Καμπής που θα κυκλοφορήσει από την αγαπημένη Λευκή Σειρά του Εξάντα και αφορά τη ζωή του Κλάους Μαν (μτφρ. Βασίλης Τομανάς). Από τον ίδιο εκδοτικό οίκο θα έχουμε και νέα μετάφραση του Χειρότερα από σκυλιά, μίας από τις ωραιότερες και πιο σπαρακτικές αυτοβιογραφίες
16 lifo – 17.9.20
που έχουν κυκλοφορήσει ποτέ, γραμμένης από τον αστέρα της τζαζ Τσαρλς Μίνγκους (μτφρ. Γιάννης Λειβαδάς). Συγκλονιστικά ειλικρινής, πάντως, με τις απαραίτητες δόσεις χιούμορ, και ο αυτοβιογραφούμενος Γούντι Άλεν στο Σχετικά με το τίποτα, ένα βιβλίο που κατάφερε να προκαλέσει σάλο και επιτέλους κυκλοφορεί και στην Ελλάδα από τον Ψυχογιό (μτφρ. Γιώργος-Ίκαρος Μπαμπασάκης). Όλοι όσοι είδαν το «Unorthodox» από το Netflix θα μπορέσουν να διαβάσουν και τη συγκλονιστική βιογραφία της Ντέμπορα Φέλντμαν που θα κυκλοφορήσει με τον ίδιο τίτλο από τις εκδόσεις Παπαδόπουλος (μτφρ. Χαράλαμπος Γιαννακόπουλος). Μια μεστή βιογραφία του Πάμπλο Πικάσο από τον Λιουκ Τζέροντ Κάμερ με τον τίτλο Μπλε Περίοδος κυκλοφορεί ο Κλειδάριθμος για τη διαδρομή του σπουδαίου ζωγράφου προς την ενηλικίωση, τη μοιραία σχέση του με τον αναρχικό ποιητή Κάρλες Καζαγκέμας και τις πρώτες καλλιτεχνικές του απόπειρες (μτφρ. Αλέξης Καλοφωλιάς). Η Ορδέσα είναι ένα ιλιγγιώδες, τολμηρό χρονικό της ζωής του πολυβραβευμένου πεζογράφου, ποιητή και συγγραφέα Μανουέλ Βίλας που θα εκδώσει ο Ίκαρος (μτφρ. Αχιλλέ-
17.9.20 – lifo
17
ας Κυριακίδης), ενώ οι εκδόσεις Στερέωμα, θέλοντας να τιμήσουν την πρόσφατη είσοδο του Ρομέν Γκαρί στην Pléiade, εκδίδουν την αυτοβιογραφική Υπόσχεση της Αυγής (μτφρ. -επίμετρο Μαρία Παπαδήμα). «Τώρα θα μιλήσω εγώ» λέει ο Χάρης Βλαβιανός, για την ακρίβεια η αδελφή του Μαρίνα, την ιστορία της οποίας ανέλαβε να αφηγηθεί ο ποιητής και συγγραφέας σε μια εξομολογητική έκδοση που συμπληρώνει ιδανικά εκείνη της μητέρας του (από τις εκδόσεις Πατάκη). Στον ίδιο οίκο, και με αφορμή τη συμπλήρωση 100 χρόνων από την εκτέλεση του Ίωνα Δραγούμη, ο Νώντας Τσίγκας επιμελείται και σχολιάζει τα Κρυμμένα Ημερολόγιά του, φέρνοντας στο φως νέα στοιχεία για τον βίο του. Η συγγραφέας και μεταφράστρια Αργυρώ Μαντόγλου παρακολουθεί τα νεανικά χρόνια του Αδαμάντιου Κοραή μέσα από μια μυθιστορηματική αυτοβιογραφία που φέρει τον τίτλο Τρικυμίες Παθών - Τα νεανικά χρόνια του Κοραή στο Άμστερνταμ και θα κυκλοφορήσει από τις εκδόσεις Κλειδάριθμος. Τα Απομνημονεύματά μου, μια αυτοβιογραφική κατάθεση του Σωτήρη Σπαθάρη, θα έχουμε από τις Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης. Διαφορετική, όντως, βιογραφία είναι αυτή που αναλαμβάνει να αφηγηθεί ο ρεπόρτερ Μανώλης Σαριδάκης, ο οποίος καταπιάνεται με τη ζωή του Γιώργου Βαρδινογιάννη, ειδικά με τα έργα και τις ημέρες όσο ήταν στο τιμόνι του Παναθηναϊκού. Για τους απανταχού φιλάθλους και δη τους οπαδούς της αθηναϊκής ομάδας, με πρόλογο του Χρήστου Σωτηρακόπουλου, από τις εκδόσεις Τόπος.
ΞΈΝΗ ΠΕΖΟΓΡΑΦΊΑ Νέα μετάφραση, μετά τις δύο εμβληματικές μεταφράσεις της Τζένης Μαστοράκη, για τον Φύλακα στη σίκαλη του Τζ. Ντ. Σάλιντζερ –του πιο γνωστού, ίσως, μυθιστορήματος ενηλικίωσης στον κόσμο, με τον αξέχαστο Χόλντεν Κολφιλντ– από την Αθηνά Δημητριάδου για λογαριασμό των εκδόσεων Πατάκη. Οι ίδιες εκδόσεις θα κυκλοφορήσουν το τελευταίο βιβλίο του σπουδαίου Χέρμαν Μέλβιλ με τον τίτλο Μεγάλος Απατεώνας –το οποίο ο Φίλιπ Ροθ θεωρούσε το πλέον απαισιόδοξο και ευρηματικό– στην όμορφη σειρά Sub Rosa, σε μετάφραση Χαράλαμπου Γιαννακόπουλου. Ένας διαφορετικός τυμπανιστής θα αντηχήσει στα ελληνικά γράμματα, αφού μεταφράζεται στα ελληνικά από τον Γιώργο-Ίκαρο Μπαμπασάκη και τις εκδόσεις Μεταίχμιο το βιβλίο που έγραψε με αυτό τον τίτλο ο Αφροαμερικανός Γουίλιαμ Μέλβιν Κέλι. Επίσης, οι εκδόσεις Έρμα αναλαμβάνουν να μας συστήσουν έναν από τους εμβληματικούς συγγραφείς της λεγόμενης «άνοιξης του Χάρλεμ», τον Τζαμαϊκανό Κλοντ Μακέι και το βιβλίο του Επιστροφή στο Χάρλεμ σε μετάφραση και επίμετρο Όλγας Καρυωτάκη. Οι ωραίες εκπλήξεις, όμως, δεν τελειώνουν ούτε με Ένα χαμόγελο της τύχης, όπως τιτλοφορείται το κορυφαίο βιβλίο του Τζόζεφ Κόνραντ, το οποίο αναμένεται από την Ερατώ (μτφρ. Σπάρτη Γεροδήμου). Από τις ίδιες εκδόσεις θα έχουμε τίτλο του Μάλκολμ Λόουρι και συγκεκριμένα το πιο διάσημο βιβλίο του μετά το Κάτω από το ηφαίστειο, το Βαθύ Γαλάζιο (μτφρ. Θεόδωρος Γιαννακόπουλος). Η Άγρα θα κυκλοφορήσει το Μυθιστόρημα των εκατό ημερών (μτφρ. Μαρία Αγγελίδου) του Γιόζεφ Ροτ, που θα συμπληρώνεται από ένα ένθετο δοκίμιο του Κλαούντιο Μάγκρις για τον συγγραφέα, ενώ οι εκδόσεις Gutenberg μας επιφυλάσσουν το αριστουργηματικό Λύκοι ανάμεσα
18 lifo – 17.9.20
σε λύκους του Χανς Φάλαντα. Από τον ίδιο οίκο θα έχουμε τη Σιωπή του Ντον Ντελίλο, το νέο βιβλίο του συγγραφέα-προφήτη που έγραψε το μυθιστόρημα προτού ξεσπάσει η πανδημία, «με αρχική ιδέα τους έρημους δρόμους του Μανχάταν», όπως δήλωσε ο ίδιος (μτφρ. Ζωή Μπέλλα-Αρμάου). Όσο για τον σπουδαίο Λάσλο Κρασναχορκάι, θα είναι σύντομα κοντά μας με την Επιστροφή του βαρόνου Βενκχάιμ, ενός ήρωα που θυμίζει τον πρίγκιπα Μίσκιν, από τις εκδόσεις Πόλις (μτφρ. Μανουέλα Μπέρκι). Άμος Οζ και Η γυναίκα που γνώρισα (μτφρ. Λουίζα Μιζάν) –πρώτη φορά που μεταφράζεται στα ελληνικά απευθείας από το εβραϊκό πρωτότυπο– και Ζοζέ Σαραμάγκου με την εκπληκτική Χρονιά του θανάτου του Ρικάρντο Ρέις (μτφρ. Αθηνά Ψυλλιά), αμφότερα από τον Καστανιώτη. Αγαπημένος Σεμπάστιαν Μπάρι και τα Χίλια Φεγγάρια του (μτφρ. Μαρία Αγγελίδου) από τον Ίκαρο: πρόκειται ουσιαστικά για τη συνέχεια του Μέρες δίχως τέλος. Ρίττερ, Ντένε, Φος του Τόμας Μπέρνχαρντ με την υπογραφή του Γιώργου Δεπάστα στη μετάφραση από τις εκδόσεις Κριτική και Apollokalypse του Γκέρχαρντ Φάλκνερ από τις εκδόσεις Loggia (μτφρ. Μαρίνα Αγαθαγγελίδου) για το Βερολίνο των δεκαετιών του ’70 και του ’80. Ωραία νέα για όλους όσοι αγαπάνε –και είναι πολλοί– τον Τζούλιαν Μπαρνς, καθώς έρχεται ο Άνδρας με κόκκινο μανδύα πάντα από το Μεταίχμιο (μτφρ. Κατερίνα Σχινά), όπως και νέος Τζόναθαν Κόου με το Ο κύριος Γουάιλντερ κι εγώ (μτφρ. Άλκηστις Τριμπέρη), πάντα από τις εκδόσεις Πόλις. Καζούο Ισιγκούρο και νέα μετάφραση για τον Καλλιτέχνη του ρέοντος κόσμου από την Αργυρώ Μαντόγλου και τις εκδόσεις Ψυχογιό. Ταχυδακτυλουργικά κόλπα από τον Γκράχαμ Σουίφτ που λέει Να 'μαστε, λοιπόν... (μτφρ. Κατερίνα Σχινά, εκδ. Μίνωας). Τον Σάσα Στάνισιτς που κέρδισε το Μεγάλο Βραβείο Γερμανικής Λογοτεχνίας το 2019 συστήνει στο ελληνικό κοινό η Εστία μέσω της Καταγωγής (μτφρ. Κώστας Κοσμάς). Ο εξαίσιος και άγνωστος σχετικά στο ελληνικό κοινό σπουδαίος Αργεντινός Κάρλος Βιτάλε είχε ακουστεί μέσα από την παρουσίαση του βιβλίου Η αγένεια του αυτόχειρα στο Ινστιτούτο Θερβάντες, που θα βγάλει εκ νέου ο εκδοτικός οίκος Σαιξπηρικόν, σε μετάφραση και εισαγωγή Αλεξάνδρας Γκολφινοπούλου. Πριν από τριάντα χρόνια γνωρίσαμε το Κίνγκσμπριτζ μέσα από τους Στυλοβάτες της Γης. Στις 6 Νοεμβρίου ο σπουδαίος Ken Follett (με πωλήσεις που ξεπερνούν τα 160 εκατομμύρια αντίτυπα) επιστρέφει με το καθηλωτικό, νέο του μυθιστόρημα στο Κίνγκσμπριτζ, Και εγένετο εσπέρα και εγένετο πρωί (εκδ. Bell).
ΑΣΤΥΝΟΜΙΚΆ Από τις εκδόσεις Μεταίχμιο, εκτός από το Βασίλειο του Νέσμπο, θα έχουμε και νέο Άρνε Νταλ, με το Πέντε συν τρία (μτφρ. Γρηγόρης Κονδύλης). Ο Στίβεν Κινγκ έχει την τιμητική του στις εκδόσεις Κλειδάριθμος με το νέο βιβλίο του Μόνο αν μυρίζει αίμα αλλά και με το Η Γκουέντι και το μαγικό φτερό του Ρίτσαρντ Σισμάρ, του οποίου υπογράφει τον πρόλογο. Το Πρωσικό Μπλε του Φίλιπ Κερ (μτφρ. Γιώργος Μαραγκός) με φόντο τη γαλλική Ριβιέρα και τις βαυαρικές Άλπεις θα κυκλοφορήσει από τον Κέδρο, όπως όλα τα βιβλία του αλησμόνητου συγγραφέα. Τέλος, ο ωραίος και φιλέλλην Άντονι Χόροβιτς γράφει συναρπαστικά αστυνομικά και τραβάει και πάλι την Παγωμένη Σκανδάλη για τις εκδόσεις Διόπτρα. Το πρώτο του βιβλίο, ο Ψιθυριστής, ήταν ένα από τα πολυσυζητημένα βιβλία του 2019.
Έγινε best-seller σε περισσότερες από 30 χώρες και ψηφίστηκε από το αναγνωστικό κοινό παγκοσμίως ως ένα από τα 10 καλύτερα Mystery & Crime βιβλία της χρονιάς (Goodreads Choice Awards). Ο λόγος για τον Alex North, που στις 23 Οκτωβρίου επιστρέφει με το νέο του πολυαναμενόμενο μυθιστόρημα Οι Σκιές από τις εκδόσεις Bell.
ΔΟΚΊΜΙΑ – ΜΑΡΤΥΡΊΕΣ Από τις εκδόσεις Ροές και τη «Φιλοσοφική Βιβλιοθήκη» της θα κυκλοφορήσει ο πρώτος τόμος του μνημειώδους έργου του Αρθούρου Σοπενχάουερ Ο κόσμος ως βούληση και παράσταση, σε μετάφραση των Βάλιας Κακοσίμου και Δημήτρη Υφαντή, με εισαγωγή, σχόλια και επίμετρο του τελευταίου, ενώ οι εκδόσεις Παπαζήση κυκλοφορούν επίσης ένα έργο-σημείο αναφοράς, την Κριτική της κριτικής ικανότητας του Εμάνουελ Καντ, σε μετάφραση, εισαγωγή και σχόλια του Χάρη Τασάκου. Βάλτερ Μπένγιαμιν και Νο 13: Εξήντα πέντε θέσεις για τα βιβλία και τις πόρνες, το γράψιμο, την κριτική, τους σνομπ και την επιτυχία με αφορισμούς του σπουδαίου φιλοσόφου και θεωρητικού, σε μετάφραση-επίμετρο Κώστα Κουτσουρέλη, αναμένεται από τις εκδόσεις Κίχλη. Η άνοδος και η πτώση της κλασικής Ελλάδας του Τζοσάια Όμπερ θα κυκλοφορήσει από το Δώμα σε μετάφραση Μιχάλη Λαλιώτη, όπως και ο Αγοραίος έρωτας στην αρχαία Ελλάδα του Έντουαρντ Κοέν από τη Διόπτρα. Και τα δύο είναι βιβλία αναφοράς, καθώς και το Η ζωή μου όλη, με καθημερινές ιστορίες δούλων από την αρχαιότητα που θα εκδώσουν
οι Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης, σε εισαγωγή, μετάφραση και σημειώσεις Κώστα Βλασόπουλου και Ευτυχίας Μπαραθέλλου. Οι εκδόσεις Αλεξάνδρεια εξακολουθούν να εκδίδουν μικρά δαμάντια-μαρτυρίες για την περίοδο του Ολοκαυτώματος. Ξεχωρίζει η Κραυγή για το αύριο, αρ. 76859 της Μπέρρυ Ναχμία για τον εγκλεισμό της στο στρατόπεδο Άουσβιτς-Μπιρκενάου σε νέα, εμπλουτισμένη έκδοση. Η Ρούμελη του Πάτρικ Λι Φέρμορ θα κυκλοφορήσει σε νέα μετάφραση από τον Μιχάλη Μακρόπουλο και το Μεταίχμιο (τη νέα χρονιά αναμένεται και η Μάνη). Το Μελάνι μας γνώρισε τον στρατηγικό αναλυτή Ρόμπερτ Κ. Κάπλαν, ο οποίος επανέρχεται με νέο βιβλίο, την Επιστροφή του κόσμου του Μάρκο Πόλο (μτφρ. Σπύρος Κατσούλας). Το πορτρέτο του συγγραφέα ως κριτικού προτείνει ο Τόπος σε έναν τόμο με μια ανθολογία κριτικών κειμένων και εργογραφία του Άρη Μαραγκόπουλου, ο οποίος εγκαινιάζει τη σειρά «Εξ αρχείων» του Εργαστηρίου Αρχειακών Τεκμηρίων & Τύπου (ΕΑΤΤ) του Πανεπιστημίου Πατρών. Το Λόρδος Βύρων και Έλγιν της Ελένης Σβορώνου, σε σκίτσα Φίλιππου
17.9.20 – lifo
19
ΕΛΛΗΝΙΚΉ ΠΕΖΟΓΡΑΦΊΑ Τα πολύτιμα κείμενα του ποιητή Αργύρη Χιόνη συγκεντρώνουν οι εκδόσεις Κίχλη σε έναν τόμο με τον τίτλο Ο λαβύρινθος και άλλες αθησαύριστες ιστορίες, με προλογικό σημείωμα και σχόλια του Κυριάκου Ραμολή και
Ντον Ντελίλο
Φωτιάδη, της σειράς «Μικρές ιστορίες για μεγάλα γεγονότα» μας προτείνει ο Καλέντης, διαβάζοντας την Ιστορία αλλιώς, για μικρά και μεγάλα παιδιά. Φέτος, πάντως, είναι η χρονιά της μεγάλης επετείου της Ελληνικής Επανάστασης και πολλοί είναι οι εκδοτικοί οίκοι που εγκαινιάζουν ειδικές σειρές, όπως το Μεταίχμιο, τη σειρά βιβλίων «Διακόσια χρόνια από την Επανάσταση: Οι πρωταγωνιστές-τα καθοριστικά ζητήματα», με υπεύθυνο τον καθηγητή Ιάκωβο Δ. Μιχαηλίδη και συνεργάτες ιστορικούς όπως ο Θάνος Βερέμης, ο Αθανάσιος Συροπλάκης, ο Στέφανος Καβαλλιεράκης κ.ά. Από τις εκδόσεις Διόπτρα περιμένουμε την Έκρηξη της Ελληνικής Επανάστασης του Γιώργου Μαργαρίτη, ενός ιστορικού που θυμόμαστε από το μνημειώδες δίτομο έργο του για τον ελληνικό εμφύλιο. Όσον αφορά τον τομέα των επιστημών, οι εκδόσεις Ροπή ετοιμάζουν την Κοινωνία των γονιδίων των Ταντάσι Γιανάι και Γιοχάνες Λέρτσερ, που θα μπορούσε να θεωρηθεί ως απάντηση στο πολυσυζητημένο Εγωιστικό Γονίδιο (μτφρ. Πέτρος Γεωργίου). Μια ιστορική Εισαγωγή στις Πανδημίες απόν τον πανεπιστημιακό Κρίστιαν Μακμίλεν θα κυκλοφορήσουν οι εκδόσεις Παπαδόπουλος (μτφρ. Χαράλαμπος Γιαννακόπουλος).
επίμετρο της εκδότριας Γιώτας Κριτσέλη. Αντίστοιχα, οι εκδόσεις Καστανιώτη φροντίζουν να συγκεντρώσουν σε έναν τόμο τα Διηγήματα της Έλλης Αλεξίου από το 1923 ως το 1983. Νέο βιβλίο από τις ίδιες εκδόσεις κυκλοφορεί ο Μιχάλης Μοδινός με τον τίτλο Παραγουάη, ενώ η Αμάντα Μιχαλοπούλου προτείνει έναν Πρωτότυπο λογοτεχνικό Καζαμία, δηλαδή μια φιλόδοξη ελληνική ηθογραφία μέσα από
τα κείμενα νέων συγγραφέων που υπήρξαν μαθητές της. Το Βρωμερόν ύδωρ της λήθης της Ισμήνης Καπάνταη αναμένεται από τον Ίκαρο. Οι εκδόσεις Μεταίχμιο φέτος προτείνουν Ελληνίδες συγγραφείς: το Αδελφικό της Βάσιας Τζανακάρη, το Σκουριά και Χρυσάφι της Μαίρης Κόντζογλου και το Χωρίς Πρόσωπο της Κατερίνας Μαλακατέ. Την Έλσα Κορνέτη μπορεί να τη γνωρίζουμε από τις ποιητικές της συλλογές, αλλά τώρα επιστρέφει με το Νησί πάνω στο ψάρι και άλλες ευφάνταστες ιστορίες, μια σειρά διηγημάτων από το Μελάνι. Μια διηγηματογράφος που άφησε τις καλύτερες εντυπώσεις, πάντως, με την πρώτη της εμφάνιση είναι η Ούρσουλα Φωσκόλου, η οποία επιστρέφει με μια νουβέλα αυτήν τη φορά, την Παναγία των εντόμων, από την Κίχλη. Στέργια Κάββαλου και Αλτσχάιμερ Trance από τις εκδόσεις Βακχικόν. Τέλος, δύο συγγραφείς των εκδόσεων Πατάκη επανέρχονται με νέους τίτλους: ο Σωτήρης Δημητρίου με τον Ουρανό απ’ άλλους τόπους και ο Νίκος Δαβέττας με τους Άντρες χωρίς άντρες.
ΠΟΊΗΣΗ Μια σπουδαία ποιητική φωνή –καταστροφική, ασθματική, με δυνατό στίχο– αναλαμβάνει να μας γνωρίσει ο Gutenberg, την Ελίζαμπεθ Μπίσοπ, μέσα από τα Ποιήματα σε μετάφραση Διονύση Καψάλη, ενώ ο Καστανιώτης ετοιμάζει μια ανθολογία ποιημάτων της κορυφαίας νομπελίστριας Βισουάβα Σιμπόρσκα, αυτής της επιβλητικής μορφής της πολωνικής ποίησης (μτφρ. Μπεάτα Ζουλκιέβιτς). Δύο Έλληνες ποιητές μεταφράζουν κορυφαία έργα: ο Θοδωρής Ρακόπουλος συστήνει στο ελληνικό κοινό «μια αντιπροσωπευτική εικόνα του ποιητικού έργου του Φίλιπ Λάρκιν και της εξέλιξής του» μέσα από τη δίγλωσση έκδοση Όσο υπάρχει ακόμη καιρός - 50 ποιήματα του Πατάκη, ενώ ο Γιώργος Αλισάνογλου μεταφράζει το Κοράκι του Πόου, σε δίγλωσση έκδοση με σχέδια του Γκουστάβ Ντορ για τις εκδόσεις Σαιξπηρικόν. Έντεκα νέα ποιήματα από τον Τίτο Πατρίκιο και την Κίχλη με τον τίτλο Ο δρόμος και πάλι. Η δέκατη ποιητική συλλογή της Μαρίας Λαϊνά με τον (προσωρινό) τίτλο Ό,τι έγινε αναμένεται από τις εκδόσεις Πατάκη. Τέλος, η Ερατώ κυκλοφορεί Γέιτς και 120 ποιήματα σε μετάφραση Δημήτρη Κοσμόπουλου, με επίμετρο του μεταφραστή.
20 lifo – 17.9.20
17.9.20 – lifo
21
Εννιά ξένες τηλεοπτικές σειρές και μία ελληνική που ξεχωρίσαμε από τις πρεμιέρες του φθινοπώρου. ΑΠΌ ΤΟΝ
ΑΛΈΞΑΝΔΡΟ ΔΙΑΚΟΣΆΒΒΑ
Ratched
22 lifo – 17.9.20
17.9.20 – lifo
23
ε νωπές ακόμα τις μνήμες από την περασμένη άνοιξη, όταν η τηλεόραση (μαζί με το διάβασμα) αναδείχτηκε σε μία από τις ελάχιστες διεξόδους διασκέδασης για σύσσωμη την κοινωνία, η νέα τηλεοπτική σεζόν ξεκινά με καλούς οιωνούς για τις streaming και τις συνδρομητικές πλατφόρμες, ενώ τα εγχώρια κανάλια επιθυμούν, όπως όλα δείχνουν, να αφήσουν πίσω τους μια μουδιασμένη δεκαετία και να επενδύσουν ξανά στη μυθοπλασία. Η επιτυχία που σημείωσαν πέρσι οι «Άγριες Μέλισσες», αλλά και η επαναφορά του «Καφέ της Χαράς», που συνεχίζεται με νέα επεισόδια, φαίνεται να ανοίγουν τον δρόμο για νέες, φιλόδοξες παραγωγές, αρχής γενομένης από την κωμική «Φαμίλια», που βασίζεται σε ξένο φορμά, το «Παρουσιάστε!», που έχει για σκηνικό του τον ελληνικό στρατό, και τη νέα καθημερινή σειρά « Ήλιος» στο κανάλι του ΑΝΤ1. Ο Alpha προτείνει τη δραματική «Αγγελική», ενώ γερό (και πολύ ενδιαφέρον, κατά τα φαινόμενα) «μπάσιμο» ετοιμάζει και η ΕΡΤ με φιλόδοξες παραγωγές: «Τα καλύτερά μας χρόνια», «Το τυχερό μας», «Χαιρέτα μου τον πλάτανο» και «Η τούρτα της μαμάς» (η τελευταία σηματοδοτεί την τηλεοπτική επιστροφή του διδύμου Ρήγας-Αποστόλου). Φέτος, όμως, θα δούμε μυθοπλασία και στο STAR, με τη ρομαντική κομεντί « Έρωτας με διαφορά», αλλά και στο Mega, με τη δραματική « Έξαψη», την αστυνομική «Απαγωγή» και τη νέα σειρά της Μυρτώς Κοντοβά. Αξίζει να σημειωθεί ότι το επιτυχημένο πείραμα των «Μελισσών», που τοποθέτησε σε πρωταγωνιστικούς ρόλους ηθοποιούς άγνωστους στο ευρύ τηλεοπτικό κοινό (ή, έστω, όχι ιδιαίτερα προβεβλημένους), αλλά με σημαντική θεατρική πορεία και ήδη αγαπητούς στους θεατρόφιλους, φαίνεται να επαναλαμβάνουν κι άλλες σειρές. Ενδεικτικά αναφέρουμε τους Μιχάλη Σαράντη στη «Φαμίλια», Μαίρη Μηνά στην «Αγγελική», Ελένη Ουζουνίδου στο «Παρουσιάστε!», Γιωργή Τσουρή στο «Χαιρέτα μου τον πλάτανο» και την τηλεοπτική επιστροφή του Αντίνοου Αλμπάνη στον « Ήλιο»). Όπως πάντα, το διακύβευμα για το τι ενδιαφέρει το νεανικό κοινό φαίνεται να καθορίζεται εν πολλοίς από το wording και, φυσικά, από τα social media. Είναι, ας πούμε, αξιοσημείωτο το γεγονός ότι το «Cobra Kai», το αρκούντως καλοφτιαγμένο και διασκεδαστικό τηλεοπτικό reboot του θρυλικού «Karate Kid», μια σειρά παραγωγής 2018-2019 του (πρώην YouTube Red και νυν) YouTube Premium, βρίσκεται εδώ και πάνω από 15 μέρες σταθερά στην πρώτη θέση δημοτικότητας του ελληνικού Netflix, έχοντας αποκτήσει τρελό παγκόσμιο buzz από την πρώτη μέρα που ανέβηκε στην πλατφόρμα, ενώ το Netflix ετοιμάζει ήδη τον τρίτο της κύκλο, ως Netflix Original πλέον – θυμηθείτε το buzz που έκαναν σειρές όπως το «Unorthodox» και το «Χαλιφάτο» την περασμένη άνοιξη. Κάπως έτσι συμβαίνει και στα καθ’ ημάς, με το πολυπόθητο «δυναμικό κοινό» να προσεγγίζεται πλέον με hashtags και λογαριασμούς στα social, τα περισσότερα επεισόδια των σειρών να διατίθενται και διαδικτυακά, σχεδόν αμέσως μετά την τηλεοπτική προβολή τους, ενώ για τα τηλεπαιχνίδια και τις λοιπές ψυχαγωγικές εκπομπές να επιστρατεύονται πλέον και σταρ του YouTube (βλέπε Αλέξανδρος Τσουβέλας, που αναβιώνει το «Ταξί» στον ΑΝΤ1). Εν τω μεταξύ, στον πόλεμο της πλατφόρμας στην Ελλάδα έχει μπει πλέον
24 lifo – 17.9.20
The Haunting of Bly Manor
και το AppleTV+, ενώ περιμένουμε ακόμα πότε θα γίνει επίσημα διαθέσιμο το Disney+. Παράλληλα, αίσθηση έχει προκαλέσει στους κινηματογραφόφιλους το Cinobo με τις εξαιρετικές σινεφίλ επιλογές του – αν και, προς το παρόν, περιορίζεται αυστηρά και μόνο στο κινηματογραφικό φορμά. Τέλος, αξίζει να αναφερθούμε στην περίπτωση του ERTFLIX, της εξαιρετικής υβριδικής πλατφόρμας της ΕΡΤ, που ξεκίνησε πριν από μερικούς μήνες και μέσα στο φθινόπωρο αναμένεται να απογειωθεί, φέρνοντας τη δημόσια τηλεόραση πιο κοντά στις νέες ηλικίες. Ενδιαφέρουσες επιλογές σε επίπεδο ξένων σειρών και ταινιών, υλικό αρχειακής αξίας, αλλά κυρίως η δυνατότητα on demand προβολής των 2.000 βίντεο που περιλαμβάνει αυτήν τη στιγμή. Εξάλλου, τη λογική του binge watching φαίνεται να υιοθετούν και οι συνδρομητικές πλατφόρμες. Το κανάλι COSMOTE Series Marathon, για παράδειγμα, προβάλλει κάθε Παρασκευή, Σάββατο και Κυριακή ολόκληρους κύκλους αγαπημένων αλλά και νέων σειρών, με όλα τα επεισόδια back to back. Ακολουθούν 10 σειρές που ανυπομονούμε να δούμε φέτος το φθινόπωρο.
We are who we are
μίνι σειρά οκτώ επεισοδίων, που είναι γυρισμένη από το team του «Fauda» (και, όπως ήταν αναμενόμενο, έχει ξεσηκώσει αντιδράσεις στο Ιράν), ακολουθεί μια νεαρή πράκτορα της Μοσάντ, που γεννήθηκε στο Ιράν αλλά μεγάλωσε στο Ισραήλ, σε μια επικίνδυνη αποστολή.
RAISED BY WOLVES (HBO Max/Vodafone TV, προβάλλεται ήδη) Ο πολύς Ρίντλεϊ Σκοτ επιστρέφει ως σκηνοθέτης στην τηλεόραση για πρώτη φορά μετά από 50 χρόνια και, φυσικά, το κάνει με το είδος στο οποίο έχει διαπρέψει στο σινεμά: το sci-fi (βλέπε Alien και Blade Runner). Δύο ανδροειδή είναι υπεύθυνα για την ανατροφή μιας ομάδας παιδιών σε έναν μυστηριώδη πλανήτη που απειλείται από εξωγήινα πλάσματα. Οι πρώτες εικόνες, εικαστικά, είναι τουλάχιστον μαγικές.
Gangs of London
O κόσμος της μαφίας του σύγχρονου Λονδίνου, οι αντιπαλότητες των συμμοριών και τα βίαια εγκλήματα είναι το σκηνικό αυτής της υπερ-επιτυχημένης βρετανικής σειράς που ενθουσίασε τον περασμένο Απρίλιο τους θεατές του βρετανικού δικτύου Sky Atlantic και έχει πάρει ήδη το πράσινο φως για δεύτερη σεζόν. Δέκα επεισόδια στο νέο κανάλι COSMOΤΕ Series Μarathοn HD (και on demand, μέσω του COSMOTE TV Plus).
FARGO (FX/COSMOTE TV, από 28/9, οι τρεις πρώτοι κύκλοι είναι διαθέσιμοι στο Netflix) Τρία χρόνια μετά τον τρίτο κύκλο, η ανθολογία που πατά δημιουργικά στην ομώνυμη θρυλική ταινία των αδερφών Κοέν επιστρέφει με νέα ιστορία και χαρακτήρες και μεταφέρεται στο Κάνσας Σίτι των ’50s. Κρις Ροκ, Μπεν Γουίσο, Τζέισον Σουόρτζμαν και Τίμοθι Όλιφαντ είναι μέλη δύο φατριών μαφιόζων που αγωνίζονται για ένα κομμάτι του αμερικανικού ονείρου μέσα από την παραοικονομία και το εμπόριο ναρκωτικών.
THE UNDOING (HBO/Vofafone TV, 25/10) Μετά τη σαρωτική επιτυχία του «Big Little Lies», ο σεναριογράφος Ντέιβιντ Κέλι συνεργάζεται ξανά με τη Νικόλ Κίντμαν σε αυτήν τη μίνι σειρά έξι επεισοδίων για μια ψυχίατρο του Μανχάταν και τον ογκολόγο σύζυγό της (που υποδύεται ο Χιου Γκραντ), των οποίων η τέλεια καθημερινότητα θα διακοπεί βίαια. Τη σκηνοθεσία υπογράφει η βραβευμένη με Όσκαρ Δανή Σουζάνε Μπίερ (In a better world).
EMILY IN PARIS (Netflix, 2/10) Η επιστροφή του Ντάρεν Σταρ στο Παρίσι, μετά τα τελευταία επεισόδια του «Sex & The City», έρχεται με αυτήν τη ρομαντική κομεντί για μια νεαρή Αμερικανίδα marketing executive που στέλνεται από την εταιρεία της για δουλειά στην πόλη του φωτός. Πόσο εύκολα μπορεί όμως να προσαρμοστεί κοινωνικά στην ελιτίστικη γαλλική πρωτεύουσα; Τα κοστούμια υπογράφει η Πατρίσια Φιλντ (The Devil wears Prada), οπότε, αν μη τι άλλο, ξέρουμε ότι η σειρά θα είναι εκθαμβωτική από ενδυματολογική άποψη: λάμψη, μόδα και η Λίλι Κόλινς να εκπροσωπεί τη γενιά των workaholic millennials.
RATCHED
WE ARE WHO WE ARE
(Netflix, 18/10)
(HBO/Vodafone TV, προβάλλεται ήδη)
Η δημιουργική φαντασία του Ράιαν Μέρφι έχει δώσει μερικά από τα καλύτερα δείγματα τηλεόρασης των τελευταίων ετών («Pose», «Hollywood» και «The Politician»). Εδώ ο σκηνοθέτης/σεναριογράφος/executive συνεργάζεται εκ νέου με την αγαπημένη του Σάρα Πόλσον, η οποία υποδύεται την εμβληματική σαδίστρια νοσοκόμα Mildred Ratched από τη Φωλιά του Κούκου (Όσκαρ Α’ Γυναικείου Ρόλου στη Λουίζ Φλέτσερ, το 1975) σε μια μίνι σειρά που αποτελεί ουσιαστικά πρίκουελ της ταινίας και την ακολουθεί στα πρώτα της χρόνια στο ψυχιατρικό ίδρυμα. Το καστ συμπληρώνουν οι Σίνθια Νίξον, Τζούντι Ντέιβις και Σάρον Στόουν.
Το τηλεοπτικό ντεμπούτο του βραβευμένου με Όσκαρ Λούκα Γκουαντανίνο (Call me by your name, Suspiria) έρχεται με αυτήν τη μίνι σειρά οκτώ επεισοδίων για την πορεία ενηλικίωσης ενός εφήβου (Τζακ Ντίλαν Γκρέιζερ) που ζει σε μια αμερικανική στρατιωτική βάση στην Ιταλία. Τη διοικήτρια μητέρα του υποδύεται η Κλόι Σεβινί και τη γιατρό σύζυγό της η Άλις Μπράγκα.
TEHRAN (Apple TV+, 25/9) Πέρσι τον χειμώνα η Αθήνα μετατράπηκε σε Τεχεράνη για τις ανάγκες αυτού του ισραηλινού κατασκοπικού θρίλερ που γυρίστηκε εξ ολοκλήρου στην πόλη μας, με την CosmoteTV να συμμετέχει στην παραγωγή και την Apple TV+ να την αγοράζει για διεθνή διανομή. Η
GANGS OF LONDON (COSMOTE TV, ήδη διαθέσιμο)
ΤΑ ΚΑΛΎΤΕΡΆ ΜΑΣ ΧΡΌΝΙΑ (ΕΡΤ, Οκτώβριος) Αυτή η φροντισμένη παραγωγή της δημόσιας τηλεόρασης χτυπάει διάνα στη νοσταλγία ήδη από το εξαιρετικό τρέιλερ που μας μεταφέρει στα τέλη της δεκαετίας του ’60 και στην κοσμοϊστορική αλλαγή που συντελέστηκε στην πυρηνική ελληνική οικογένεια με την έλευση της τηλεόρασης. Σενάριο από τον Νίκο Απειρανθείτη και την Κατερίνα Μπέη, σκηνοθεσία από την Όλγα Μαλέα, με τον Μελέτη Ηλία και την Κατερίνα Παπουτσάκη στους πρωταγωνιστικούς ρόλους. The Undoing
THE HAUNTING OF BLY MANOR (Netflix, 9/10) To Netflix δεν θα μπορούσε να αφήσει ανεκμετάλλευτη την προ διετίας αναπάντεχη επιτυχία του «Haunting of Hill House», όμως ο δημιουργός Μάικ Φλάναγκαν, αντί να συνεχίσει (και να «ξεχειλώσει») την ιστορία, τη μετατρέπει σε ανθολογία, στα πρότυπα του American Horror Story, με νέο σπίτι, νέους χαρακτήρες και νέα φαντάσματα, αντλώντας μάλιστα υλικό από το κλασικό γοτθικό μυθιστόρημα Το στρίψιμο της βίδας του Χένρι Τζέιμς.
17.9.20 – lifo
25
Οι σημαντικότερες εκθέσεις εικαστικών που εγκαινιάζονται τους επόμενους μήνες στην Αθήνα. ΑΠΌ ΤΟΝ
ΓΙΆΝΝΗ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΊΔΗ
Romuald Hazoumè (1962, Porto Novo, Μπενίν) Ma Poule, 2013 Ευρεθέντα αντικείμενα Φωτογραφία: Lana de Beer David Από την έκθεση «Ubuntu» στο ΕΜΣΤ.
26 lifo – 17.9.20
Romuald Hazoumè (1962, Porto Novo, Μπενίν) Oiseau Bleu, 2018 Πλαστικό, φτερά κόκορα Φωτογραφία: Lana de Beer David Από την έκθεση «Ubuntu» στο ΕΜΣΤ. 17.9.20 – lifo
27
τις αρχές του Σεπτεμβρίου δημοσιεύτηκε ένα εκτενές άρθρο στους «Financial Times», το οποίο προτείνει μια τελεσίδικη απάντηση στην ερώτηση που επί τουλάχιστον τέσσερα χρόνια επανεμφανίζεται, έρπουσα και σε διαρκή εκκρεμότητα, και που στην πιο «vintage» και φάνκι εκδοχή της αποζητά να αποσαφηνιστεί αν η Αθήνα είναι το νέο Βερολίνο. Το άρθρο των FT δεν καταδύεται στα άπατα για να ανασύρει τα «γιατί», τα «κατά πόσο», ούτε, βέβαια, τα «μα, με ποιον τρόπο». Κάνει, όμως, μια πολύ ενδιαφέρουσα «απογραφή λάμψης» και εστιάζει στη νέα χαρτογραφία της εικαστικής Αθήνας, με αποτέλεσμα να υποστηρίζει με πειστικό τρόπο αυτό που διατυπώνεται ήδη στον τίτλο του: η Αθήνα είναι μια αναδυομένη πρωτεύουσα στον χώρο της τέχνης. Μεταξύ των όσων καταγράφει, το άρθρο στέκεται δικαίως στο ότι η «δημιουργική Αθήνα», όπως διαμορφώθηκε από την «πικρή οικονομική κρίση», έχει μάθει, εξαιτίας των αντιξοοτήτων, να επιμένει και να καρτερεί, για να μην ηχεί ως υπερβολή το ότι έχει μάθει να ευημερεί. Το άρθρο επιμένει, επίσης, σε τρία καίρια θέματα: 1) υπάρχει νέα γενιά συλλεκτών και στηρίζει την εδώ αγορά τέχνης, 2) ο εικαστικός κόσμος τρέφει εύλογες προσδοκίες από
28 lifo – 17.9.20
Partisans Songspiel. Από την έκθεση της κολεκτίβας Chto Delat στην γκαλερί State of Concept.
τις νέες πολυτελείς τουριστικές υποδομές της πόλης και εκείνες του νεύουν θετικά και 3) η εικαστική κινητικότητα στον Πειραιά έχει έναν απαράμιλλο και διεθνούς προφίλ δυναμισμό. Πρόκειται για μια κινητικότητα που ξεκίνησε με την εγκατάσταση εκεί της γκαλερί Rodeo, την πρόσφατη άφιξη της γκαλερί The Intermission και τη μετοίκηση από τη Βηρυτό –στην ίδια, περίφημη πλέον οδό Πολυδεύκους– της γκαλερί Carwan που ειδικεύεται στα αντικείμενα design περιορισμένης παραγωγής και υψηλής συλλεκτικής αξίας. Το αθηναϊκό πρόγραμμα της Carwan ξεκινά με έκθεση του Ομέρ Αρμπέλ, ο οποίος έχει τη βάση του στο Βανκούβερ του Καναδά και ασχολείται με αντικείμενα και κατασκευές που εντάσσονται στο κοινό πεδίο αρχιτεκτονικής, γλυπτικής, design και καινοτόμων λειτουργιών. Κατά τα άλλα, ένας σημαντικός πόλος έλξης του εικαστικού ενδιαφέροντος αυτό το φθινόπωρο θα είναι το ΕΜΣΤ, που προτείνει δύο περιοδικές εκθέσεις. Εξ αυτών, η έκθεση «Ubuntu» διαφαίνεται ότι διεκδικεί να αναγνωριστεί ως το κύριο πιάτο του εικαστικού μενού της περιόδου. Η λέξη προέρχεται από την οικογένεια γλωσσών και διαλέκτων που μιλιούνται σε όλη την υποσαχάρια ζώνη, αλλά κυρίως στη Νότια Αφρική, και σημαίνει «ανθρωπότητα», «ανθρωπιά» ή, κατά μία πιο ποιητική απόδοσή της, «υπάρχω
Sidsel Meineche Hansen, Gallery Pinocchio. Σχέδιο σε ξύλο, 33 x 56 εκ. 2020. Aπό την έκθεση στην γκαλερί Rodeo.
επειδή υπάρχουμε μαζί». Το ιταλικό αρχιτεκτονικό γραφείο Kallos Turin δημιούργησε πέντε δωμάτια στον χώρο περιοδικών εκθέσεων του ισογείου του μουσείου και αυτά παραχωρήθηκαν σε ισάριθμους προσκεκλημένους επιμελητές διεθνούς προφίλ, οι οποίοι επιλέγουν έργα σύγχρονης τέχνης Αφρικανών και Αφροαμερικανών καλλιτεχνών που προέρχονται από τη συλλογή Χάρη Δαυίδ. Στόχος της έκθεσης είναι να προσφέρει στον θεατή μια γενική εποπτεία της καλλιτεχνικής παραγωγής στη μετα-αποικιοκρατική Αφρική και να προσλάβει τις αντανακλάσεις όλων των δεινών που μαστίζουν τον δυτικό κόσμο και μας απευθύνονται από κει. Η έκθεση θα διαρκέσει από τις 19 Σεπτεμβρίου 2020 έως τις 18 Μαρτίου 2021. Η άλλη περιοδική έκθεση στο ΕΜΣΤ θα είναι τα «Θεωρήματα 2», μια φόρμα εκθέσεων την οποία το ελληνικό τμήμα της AICA (Διεθνής Ένωση Κριτικών Τέχνης) επιδιώκει να καθιερώσει ως «θεσμό», ει δυνατόν ετήσιο, στην εικαστική ζωή της Αθήνας. Η φετινή διοργάνωση, που χρηματοδοτείται από το ΥΠ.ΠΟ., έχει τίτλο «Περί ιστορίας» και 25 επιμελητές-κριτικοί τέχνης προσκαλούν 56 Έλληνες καλλιτέχνες, προκειμένου να διερευνήσουν μέσα από έργα τους την ουσία και τις προεκτάσεις της ιδέας που εισήγαγε ο Θουκυδίδης με το πρώτο βιβλίο του για την
ιστορία του Πελοποννησιακού Πολέμου, ότι η γνώση του παρελθόντος έχει τη δύναμη να μας βοηθήσει στην ερμηνεία του παρόντος και να μας καθοδηγήσει κατά την πορεία μας προς το μέλλον (στην αίθουσα περιοδικών εκθέσεων του υπογείου, από 26 Σεπτεμβρίου έως 1 Νοεμβρίου 2020). Στους εκθεσιακούς χώρους του Μεγάρου Σταθάτου το Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης θα διοργανώσει από 10 Δεκεμβρίου 2020 μέχρι 5 Απριλίου 2021 την έκθεση «Αρχαιολατρία και Φιλελληνισμός - Συλλογή Θανάση και Μαρίνας Μαρτίνου», με σημαντικά ευρωπαϊκά έργα (ελαιογραφίες και γλυπτά) του 19ου αιώνα και του ελληνικού νεοκλασικισμού σε διάλογο με αρχαία αριστουργήματα, σε επιμέλεια της ιστορικού τέχνης Φανής-Μαρίας Τσιγκάκου και του καθηγητή Ν. Χρ. Σταμπολίδη. Στον Πειραιά, η γκαλερί Rodeo παρουσιάζει τη νέα δουλειά της Δανής εικαστικού Sidsel Meineche Hansen. Η έκθεση «επεκτείνεται» και στον εκθεσιακό χώρο της Rodeo στο Λονδίνο. Το αντικείμενο της δουλειάς της σχετίζεται με το πώς –στους καιρούς μας, κατά τους οποίους θριαμβεύει η απόλυτη καπιταλιστική εποπτεία της ζωής– τα φάρμακα, αλλά και η εικονογραφία, επιτρέπουν τη διείσδυση στο «σώμα» με σκοπό την εκ των έσω επόπτευσή του και την υποβολή του σε αδιαφανείς χειριστικές διαδικασίες που στόχο έχουν την κερδοσκοπία από αυτό. Στο πλαίσιο αυτό, ως «σώμα» νοείται τόσο η ανθρώπινη, βιολογική του υπόσταση όσο και κάθε ρομποτική και εικονική προσομοίωσή του. Από 16 Σεπτεμβρίου έως 7 Νοεμβρίου 2020. Στους επάνω ορόφους του εξαιρετικού παλαιοπωλείου «Μαρτίνος» στην οδό Πανδρόσου 50, στο Μοναστηράκι, ο Ανδρέας Μελάς προτείνει, υπό τον τίτλο «Η τύχη ενός κυττάρου», μια πολύ ενδιαφέρουσα ομαδική έκθεση Ελλήνων και ξένων καλλιτεχνών, μέσω της οποίας διερευνά το ζήτημα του κυττάρου, όπως το έθετε ο σπουδαίος πολεοδόμος Κωνσταντίνος Δοξιάδης στη δημιουργία των πόλεων, που σχηματίζονται από έναν κυτταρικό οικιστικό πυρήνα, ο οποίος κάποια στιγμή γιγαντώνεται και εκρήγνυται, γεννώντας επιμέρους οικιστικά κύτταρα, τα οποία, προοδευτικά, μέσα από τους δεσμούς που αναπτύσσουν μεταξύ τους, οδηγούν στη δημιουργία ενός «οργανισμού» που συνιστά την πόλη. Από 10 Σεπτεμβρίου έως 7 Νοεμβρίου. Με την πρώτη ατομική έκθεση της ρωσικής κολεκτίβας Chto Delat ξεκίνα το εκθεσιακό πρόγραμμα του State of Concept. Ο τίτλος της έκθεσης είναι «Όταν οι ρίζες αρχίζουν να μετακινούνται και χάνονται» και θα περιλαμβάνει μια σειρά από βίντεο και υφαντά από τη μακρόχρονη πορεία δράσης της κολεκτίβας, καθώς και μια καινούργια παραγωγή σε συνεργασία με το Ανοιχτό Σχολείο Μεταναστών και Προσφύγων στον Πειραιά από τον Στάθη Μαρκόπουλο, που διατηρεί το εργαστήρι κουκλοθέατρου «Ayuasa! puppet Theatre». Το σταθερό ενδιαφέρον της κολεκτίβας, που περιλαμβάνει καλλιτέχνες, θεωρητικούς τέχνης και φιλοσόφους, είναι η χρήση των «κοινών» και η αναθεώρηση των σχέσεων εξουσίας. Από 25 Σεπτεμβρίου έως 14 Νοεμβρίου 2020. «Για κάποιον λόγο γεννήθηκα με την έμφυτη ικανότητα να μιλάω με τους υπολογιστές στη δική τους γλώσσα. Για μένα, ο κώδικας του υπολογιστή μοιάζει με ποίηση» λέει ο Σκωτσέζος καλλιτέχνης Charles Sandison, ο οποίος τα τελευταία 25 χρόνια ζει και εργάζεται στο Τάμπερε της Φινλανδίας, και από 1 Οκτωβρίου έως 19 Νοεμβρίου παρουσιάζει την τρίτη ατομική του έκθεση στην γκαλερί Bernier/ Eliades, με τίτλο «Ο κήπος του φωτός». Μέσα από προβολές βίντεο και οθόνες θα απεικονίσει τον κρυφό κόσμο των δεδομένων που μας περιβάλλει.
Charles Sandison στην Bernier/Eliades.
Κωνσταντίνος Α. Δοξιάδης. Κινητικά Πεδία – Πολύπλοκο καθημερινό σύστημα – Αγροτικό και αστικό – Οι μηχανές κυριαρχούν. Αχρονολόγητο [1968-1970] 28 x 21 εκ. © Ίδρυμα Κωνσταντίνου και Έμμας Δοξιάδη. Από την έκθεση «Η τύχη ενός κυττάρου» στο παλαιοπωλείο «Μαρτίνος».
Κώστας Τσώλης, Pages of the book Principles and Practice of Commerce. Από την έκθεση «Θεωρήματα 2: Περί Ιστορίας». 17.9.20 – lifo
29
30 lifo – 17.9.20
Όλη η καλή νέα μουσική που θα ακούμε τους επόμενους μήνες. ΑΠΌ ΤΗ
ΜΑΡΙΑ ΠΑΠΠΑ
17.9.20 – lifo
31
ΝΈΕΣ ΚΥΚΛΟΦΟΡΊΕΣ KYLIE MINOGUE Disco, 6/11 Αν και το πρώτο σινγκλ «Say Something» απογοήτευσε, γενικά υπάρχει ακόμη ελπίδα για την Kylie, που στο προηγούμενο άλμπουμ της, πριν από πολλά χρόνια, είχε ανακαλύψει την country. Τώρα το γυρνάει στην πίστα και στο γκλίτερ, που είναι και της μόδας.
PUBLIC ENEMY What You Gonna Do When the Grid Goes Down?, 25/9 Είναι το πρώτο άλμπουμ που κυκλοφορούν στην Def Jam μετά από είκοσι χρόνια και βάλε, με σούπερ-σταρ συμμετοχές του old school ραπ, από τον Mike D των Beastie Boys μέχρι τους Ad-Rock, George Clinton, Cypress Hill και Run-D.M.C.
FUTURE ISLANDS As Long as You Are, 9/10
Μόλις κυκλοφόρησαν –ή πρόκειται να κυκλοφορήσουν σύντομα– το άλμπουμ του Afezz «Εισαγωγή στον κόσμο του κ. Αφέκα», το «Polaroids» του Ελληνοσύριου Rami Winston, το ελληνόφωνο των Τhe Callas «Είμαι ένα ξενοδοχείο», το «Gonzo Bliss» του Οδυσσέα Τζιρίτα, το «Paint Everything White» των Sugahspank & Blend Mishkin, το «Murder to a Beat» των Strawberry Pills, το «Arcadian Child» των Arcadian Child και το «Irina Remixes» του Metaman.
Αντί για τρεις, οι Future Islands είναι πλέον τέσσερις, με την προσθήκη του ντράμερ Mike Lowry. Αναμένουμε! Στο βίντεο του «Thrill», πάντως, ο Samuel T. Herring τραγουδάει μπροστά από έναν άσπρο κενό τοίχο και σε αιχμαλωτίζει, όπως σχεδόν κάθε φορά.
BRUCE SPRINGSTEEN Letter to You, 23/10 Απροσδόκητη ήταν η είδηση ότι ο «Βοss» θα κυκλοφορήσει νέο άλμπουμ, και μάλιστα σχετικά σύντομα. Η προηγούμενη δουλειά του ήταν το «Western Stars», που κυκλοφόρησε πέρσι, οπότε η καραντίνα μάλλον τον έκανε να πιάσει ξανά την κιθάρα του. Εδώ έχουμε νέες εκδοχές παλιών κομματιών του, που ηχογράφησε με την αγαπημένη του E Street Band.
ΠΑΙΔΊ ΤΡΑΎΜΑ Θα Καταστρέψω Τον Κόσμο, 21/9 Το Παιδί Τραύμα βγάζει νέο άλμπουμ δύο χρόνια μετά το ντεμπούτο του «Μυστικές Χορευτικές Κινήσεις». Στα 10 κομμάτια του άλμπουμ αφηγείται μια περίεργη ιστορία, βασισμένη στη φανταστική απολογία ενός παρανοϊκού εγκληματία.
HONEYBADGER Pleasure Delayer, 21/9 Οι Αθηναίοι Honeybadger πρόκειται να κυκλοφορήσουν το ντεμπούτο άλμπουμ τους «Pleasure Delayer» από τη νεοσύστατη δισκογραφική Made of Stone Recordings. Παίζουν desert rock από το 2014, δείχνοντας την αγάπη τους για σχήματα όπως οι Nightstalker και οι Planet of Zeus. Οι φαν του σκληρού ήχου θα τους λατρέψουν, αν δεν το έχουν κάνει ήδη.
LOGΟUT Εδώ/Εκεί, 16/10 Τo νέο άλμπουμ του LogΟut, που είναι το πρώτο που κυκλοφορεί αποκλειστικά με ελληνικό στίχο, είναι με λίγα λόγια εξαιρετικό και πρέπει να το ακούσεις για να το πιστέψεις. Κιθαριστική ψυχεδελική ποπ υψηλών προδιαγραφών.
32 lifo – 17.9.20
ΧΡΊΣΤΟΣ ΧΟΝΔΡΌΠΟΥΛΟΣ On Nature O Χρίστος Χονδρόπουλος συνεχίζει να πειραματίζεται πάνω σε ξεχασμένους παραδοσιακούς ρυθμούς αλλά και τρόπους παιξίματος που ανασύρουν μνήμες από τη δικτατορία του Μεταξά και το ρεμπέτικο. Ο τίτλος είναι εμπνευσμένος από ένα ποίημα του Παρμενίδη.
ΝΑΤΆΣΣΑ ΜΠΟΦΊΛΙΟΥ Η Εποχή του Θερισμού, 1/10 Τέσσερα χρόνια μετά την επιτυχημένη «Βαβέλ», η Νατάσσα Μποφίλιου επιστρέφει με νέο, πολυαναμενόμενο άλμπουμ, παρέα με τους μόνιμους συνεργάτες της Θέμη Καραμουρατίδη και Γεράσιμο Ευαγγελάτο. Δέκα νέα τραγούδια υπόσχονται να ανανεώσουν το μουσικό ύφος της αγαπημένης τριάδας, ενώ θα συνοδεύονται από ισάριθμα εικαστικά βίντεο.
ROISIN MURPHY Roisin Machine, 25/9
Σε πρόσφατη συνέντευξή της είχε πει ότι το νέο άλμπουμ που ετοιμάζει σε συνεργασία με τον θρυλικό Βρετανό παραγωγό από το Σέφιλντ, DJ Parrot, θα είναι ρέγκε. Τα πρώτα δείγματα, πάντως, μόνο ρέγκε δεν είναι – το σχεδόν οκτάλεπτο «Something More» και το «Murphy’s Law» είναι εντελώς ντίσκο. Θα είναι η πρώτη της δουλειά μετά από τέσσερα χρόνια.
ΡΩΤΑ ΤΟΝ ΥΠΕΥΘΥΝΟ ΧΡΙΣΤΊΝΑ ΧΡΙΣΤΟΠΟΎΛΟΥ
EXEIΣ ΓΟΥΣΤΟ ΕΛΙΣΆΒΕΤ ΜΑΎΡΟΥ
The good LiFO ΜΟΔΑ
Τα unisex πουκάμισα του «It’s a shirt» Είναι απλά, ποιοτικά και φτιαγμένα για να κρατήσουν πολύ παραπάνω από μία σεζόν. To brand «It’s a shirt» της Χριστίνας Χριστοπούλου είναι ακριβώς αυτό που λέει το όνομά του: πουκάμισα. Η φίρμα της διαθέτει αποκλειστικά και μόνο αυτό το ενδυματολογικό είδος, που δεν φεύγει ποτέ από τη μόδα και είναι τόσο διαχρονικό όσο και χρηστικό. Χρησιμοποιώντας καθαρές γραμμές, υφάσματα ελληνικής προέλευσης αλλά και deadstock από ευρωπαϊκές χώρες, η Χριστίνα δημιουργεί unisex πουκάμισα, υποστηρίζοντας τη δύναμη της «κοινής ντουλάπας». «Δεν γίνεται, τουλάχιστον στη δική µου λογική, να υπάρχει ακόμα ο διαχωρισµός συλλογών. Μου φαίνεται απαρχαιωμένη η ερώτηση “αυτό είναι αντρικό ή γυναικείο;” και ξέρω ότι αυτό µπορεί να ανοίξει µια µεγάλη κουβέντα σε πολλά επίπεδα, όχι απαραίτητα ενδυµατολογικού χαρακτήρα. Δεν χρειάζεται να διαλέγουµε τι φοράµε βάσει της ταµπέλας του. Σηµασία έχει να µας αρέσει, να είναι ποιοτικό και να το µοιραζόµαστε. Δεν χρειάζεται να είναι ή το ένα ή το άλλο, όταν µπορεί να είναι και τα δύο» λέει. Πρόσφατα άνοιξε το δικό της studio/showroom στην Ασκληπιού και Ερεσού, στο κέντρο. Στο πατάρι υπάρχει ένα µικρό στούντιο, που αποτελεί τον δηµιουργικό χώρο, και κάτω βρίσκονται πουκάµισα από την εκάστοτε τρέχουσα σειρά αλλά και ό,τι έχει µείνει από προηγούµενες. «Η γειτονιά της Ασκληπιού είναι αρκετά ανθρώπινη και ο δρόμος έχει γίνει πολυσύχναστος. Σκέφτοµαι να εµπλουτίσω τον χώρο µε κάποια κεραμικά, καθώς και µε συγκεκριµένη επιλογή περιοδικών» καταλήγει. Διαβάστε περισσότερα στη σελίδα 34.
17.9.20 – lifo
33
ΡΩΤΑ ΤΟΝ ΥΠΕΥΘΥΝΟ
ô
Tommy Hilfiger Λευκό backpack Tommy Jeans.
The good LiFO
gr.tommy.com
õ
ALE Λευκό πουκάμισο με oversized μανίκια.
It’s a shirt: Ένα brand αφιερωμένο στα πουκάμισα
www.ale.com.gr/ hellas
Η Χριστίνα Χριστοπούλου, δημιουργός του «It’s a shirt», σχεδιάζει και κατασκευάζει αποκλειστικά και μόνο πουκάμισα, και μάλιστα unisex, προσπαθώντας να πετύχει το τέλειο διαχρονικό πουκάμισο.
ñ
Karl Lagerfeld Bomber jacket με faux γούνα. Σε επιλεγμένα καταστήματα.
Μπορείς να μου εξηγήσεις πώς αποφάσισες να ειδικευτείς στην κατασκευή πουκαμίσων; Όταν έπαιρνα την απόφαση να ασχοληθώ µε κάτι δικό µου, ήθελα να είναι κάτι αρκετά συγκεκριµένο, ώστε να έχει δυνατότητες εξέλιξης, χωρίς να με χαώνει το πλήθος των επιλογών, και να μπορώ να το κάνω όλο και καλύτερο. Tο πουκάµισο ήταν πάντα το ένδυµα που κοιτούσα περισσότερο στις συλλογές, λόγω της χρηστικότητας, της διαχρονικότητας και του δυναµισµού του. Ούτως ή άλλως, έχει την πρωτοκαθεδρία στην ντουλάπα µου κι αυτό ίσως συντέλεσε υποσυνείδητα στην επιλογή µου.
î
CeraVe Hydrating Cleanser κρέμα καθαρισμού προσώπου και σώματος.
Μου αρέσει που τα πουκάµισά σου είναι unisex, γιατί και το πουκάµισο το ίδιο, ως ρούχο, δεν έχει φύλο, µια και φοριέται και από άνδρες και από γυναίκες. Εσύ γιατί έκανες αυτή την επιλογή; Γιατί όχι; Θυµάµαι πως στο Textile School δεν σταµατούσαν να µας αναφέρουν τη δύναµη της κοινής ντουλάπας. Δεν γίνεται, τουλάχιστον στη δική µου λογική, να συνεχίζει να υπάρχει ο διαχωρισµός συλλογών. Μου φαίνεται απαρχαιωμένη η ερώτηση «αυτό είναι αντρικό ή γυναικείο;».
www.cerave.gr
ö
ñ
Παπούτσια Superstar.
Κραγιόν Viva Glam III.
www.adidas.gr
Τελευταία έχεις δηµιουργήσει το δικό σου κατάστηµα στην Ασκληπιού. Τι θα συναντήσει κανείς ερχόµενος σε αυτό; Το studio/showroom στην Ασκληπιού και Ερεσού είναι αυτό ακριβώς που δηλώνει. Πάνω στο πατάρι υπάρχει ένα µικρό στούντιο, που αποτελεί τον δηµιουργικό χώρο, και κάτω βρίσκονται πουκάµισα από την εκάστοτε τρέχουσα σειρά, αλλά και ό,τι έχει µείνει από προηγούµενες. Η γειτονιά της Ασκληπιού είναι αρκετά ανθρώπινη και ο δρόμος έχει γίνει πολυσύχναστος. Σκέφτοµαι να εµπλουτίσω τον χώρο µε κάποια κεραμικά, καθώς και µε συγκεκριµένη επιλογή περιοδικών.
ò
Lancôme
It’s a shirt, Ασκληπιού 67, itsashirt.gr www.instagram.com/itsashirt/
Άρωμα Idôle L'Intense Στα καταστήματα καλλυντικών.
î
Irene Hussein Σκουλαρίκια Macrame με επίχρυσο ασήμι 925° από τη σειρά «Anatolia». www.irenehussein.com
kειμενο μεροπη κοκκινη
Personal
Shopper
www.maccosmetics.gr
34 lifo – 17.9.20
Ποια είναι η φιλοσοφία του «It’s a shirt»; Το «It’s a shirt» είναι περισσότερο ένα πρότζεκτ παρά ένα brand, παντρεύει την ένδυση µε τις καλές τέχνες, έχει ουδέτερο φύλο, χιούµορ και αισιοδοξία.
Adidas
MAC
Ελισάβετ, γιατί ονόμασες το κατάστημά σου «September»; Την περίμενα πώς και πώς αυτή την ερώτηση. Με τη βοήθεια των γραφιστών μου συνειδητοποίησα πόσο πολλά συναισθήματα κρύβει αυτός ο μήνας. Πάθος για νέα ξεκινήματα, όρεξη για νέους στόχους, νοσταλγία για το καλοκαίρι που άφησες πίσω σου, αγωνία για τον χειμώνα που έρχεται. Μετά, ήρθε στο μυαλό μου και το αγαπημένο «Κάθε Σεπτέμβρη» του Φοίβου Δεληβοριά, ε, και έδεσε το γλυκό. Βρίσκεσαι σε ένα ιδιαίτερο στενό του κέντρου, στην οδό Απόλλωνος. Πώς χώρεσε ένα concept store σε έναν δρόμο που φημίζεται για τα έθνικ φαγάδικα, τα γουναράδικα και τα μαγαζιά με ιερατικά; Αυτός ο δρόμος έχει όντως μια περίεργη ομορφιά που με εξιτάρει. Τα τελευταία 2-3 χρόνια, όμως, έχει αποκτήσει μια εναλλακτική αύρα που κατά τη γνώμη μου δημιουργεί μια ωραία αντίθεση με τα κλασικά μέρη που προανέφερες. Έτσι χώρεσε το September και πιστεύω πως μέρα με τη μέρα θα χωρέσουν κι άλλα τέτοια μαγαζιά.
EXEIΣ ΓΟΥΣΤΟ Ελισάβετ Μαύρου Iδιοκτήτρια του concept store «September»
Πώς και ασχολήθηκες με αυτόν τον χώρο; Αφότου τελείωσα τις σπουδές μου πάνω στη διακόσμηση εσωτερικών χώρων, ήξερα ότι θα ασχοληθώ με τον χώρο της μόδας. Πρώτα ήρθε το Mavru, το fashion blog μου, ακολούθησε η εργασία ως βοηθός στυλίστα σε διαφημιστικά, μετά η πώληση ρούχων και το September ήρθε ως φυσική εξέλιξη. Πού βρίσκεις όλα αυτά τα όμορφα ρούχα, αξεσουάρ και αντικείμενα; Σίγουρα βοηθούν τα social media, τα διάφορα ταξίδια στο εσωτερικό και στο εξωτερικό – κάποιοι προμηθευτές βρίσκουν οι ίδιοι το September. Αυτό το τελευταίο μού δίνει έξτρα χαρά. Με ποιο σκεπτικό τα επιλέγεις; Επιλέγω ό,τι ερωτεύομαι με την πρώτη ματιά, ό,τι θα φόραγα, ό,τι μου κεντρίζει το ενδιαφέρον και ό,τι μου προκαλεί γέλιο. Ανήκουν όλα σε Έλληνες σχεδιαστές; Γενικά, προσπαθώ να στηρίζω τους Έλληνες σχεδιαστές, οπότε σχεδόν το 80% των προϊόντων ανήκει σε αυτούς.
kειμενο μεροπη κοκκινη
φωτογραφια παρισ ταβιτιαν
Μπορείς να μου περιγράψεις ορισμένα από τα new entries του καταστήματος; Το anniversary tee του καταστήματος, που λέει «September. Congrats! You’re still alive!», για να θυμόμαστε τον Σεπτέμβρη του 2020 με χαμόγελο, οι τέλειες χρωματιστές κάλτσες, με απίστευτη χιουμοριστική και λίγο ερωτική διάθεση, της Coucou Suzette, οι cross body bags από ένα νέο υλικό, το EVA, με το οποίο μπορείς να κάνεις τον δικό σου χρωματικό συνδυασμό, αλλάζοντας το καπάκι τους, η χειμερινή συλλογή ρούχων που περιλαμβάνει αρκετό χρώμα αλλά και πολλές επιλογές σε total white, καθώς και η νέα συλλογή από αδιάβροχα τζάκετ που θα σε προστατέψουν από τις βροχές θα σου δώσουν στυλ. Τι φοράς σήμερα και πόσο κοστίζει; Πουκάμισο (Klelia Andrali, 150 ευρώ), T-shirt (studiomateriality, 30 ευρώ), παντελόνι (Klelia Andrali, 135 ευρώ), κολιέ φορεμένο ως βραχιόλι (Rah Rah studio, 119 ευρώ), κολιέ με μαργαρίτες (Τemporary Studio, 38 ευρώ), τη χρυσή αλυσίδα του μπαμπά μου, ένα κόκκινο κολιέ με χάντρες (Vuelo, 30 ευρώ) και σανδάλια (Dr Martens, 165 ευρώ). Πού πηγαίνεις τώρα; Στο κέντρο, για να τσιμπήσω κάτι. Instagram: @September.athens, @mavru_blog
17.9.20 – lifo
35
Market
The good LiFO
Ο AΝΤ1 ανακοίνωσε τα σίριαλ της καινούργιας σεζόν Μία από τις πλέον αναμενόμενες πρεμιέρες ήταν αυτή των νέων επεισοδίων της σειράς «Άγριες Μέλισσες». Συγκίνησαν με τη δυνατή πλοκή τους, συζητήθηκαν για τις καταιγιστικές εξελίξεις τους, απέσπασαν διθυραμβικές κριτικές για τις καθηλωτικές ερμηνείες και την κινηματογραφική αισθητική τους. Οι «Άγριες Μέλισσες», η Νο1 σειρά της περσινής χρονιάς, έρχονται στον ΑΝΤ1 για να γράψουν τη συνέχεια της ιστορίας τους. Η πρεμιέρα έγινε τη Δευτέρα 14 Σεπτεμβρίου, στις 22:00. Ο «Ήλιος» είναι μια νέα καθημερινή, δραματική σειρά για μια γυναίκα που επιστρέφει, έναν έρωτα που ζωντανεύει ξανά και έναν φόνο. Ποιος είναι αθώος και ποιος ένοχος; Η πρεμιέρα έγινε στις 14 Σεπτεμβρίου και έκτοτε η σειρά προβάλλεται καθημερινά στις 20:00. Το «Καφέ της Χαράς», η γνωστή και αγαπημένη σειρά, έρχεται με νέα επεισόδια και ιστορίες από το Κολοκοτρωνίτσι, του οποίου οι κάτοικοι δεν ησυχάζουν ποτέ. Ένας γάμος, μια εγκυμοσύνη, ένα μυστήριο και ένας κρυφός έρωτας στα νέα επεισόδια της θρυλικής σειράς του Χάρη Ρώμα και της Άννας Χατζησοφιά. Πρεμιέρα την Παρασκευή 25 Σεπτεμβρίου στις 21:00. Μια φαμίλια, που έχει πολλούς λόγους να είναι ευτυχισμένη αλλά ακόμη περισσότερους για να πάει σε ψυχολόγο, έρχεται από την Τετάρτη 30 Σεπτεμβρίου στο καινούργιο πρόγραμμα του ΑΝΤ1. Η νέα κωμική σειρά «Η Φαμίλια» θα προβάλλεται κάθε Τετάρτη και Πέμπτη, στις 21:00. Τέλος, φαντάροι, καταδρομείς, αρβύλες, σκοπιές, ΚΨΜ, αλλά και… μια Ελληνίδα μάνα, ένας influencer, ένας πλαστικός χειρουργός, μια γραμματέας-τζογαδόρος κι ένα τροχόσπιτο θα μονοπωλούν την προσοχή μας κάθε Δευτέρα και Τρίτη στις 21:00, σε ακόμα μία νέα κωμική σειρά. Το «Παρουσιάστε!» κάνει πρεμιέρα τη Δευτέρα 28 Σεπτεμβρίου.
EASY EDUCATION: ΜΕ ΈΔΡΑ ΤΗ ΒΈΡΟΙΑ, ΠΡΩΤΟΠΌΡΟΣ ΣΤΗ ΔΙΆ ΒΊΟΥ ΜΆΘΗΣΗ ΣΕ ΌΛΗ ΤΗΝ ΕΛΛΆΔΑ Η εκπαίδευση δεν είναι μια διαδικασία που αρχίζει και τελειώνει σε ένα συγκεκριμένο χρονικό σημείο. Δεν ορίζεται από κανέναν Σεπτέμβρη και δεν τερματίζει με την απόκτηση κάποιου πτυχίου. Δεν έχει αρχή, μέση και τέλος και σίγουρα δεν ανήκει αποκλειστικά στους νέους. Η εκπαίδευση είναι τρόπος ζωής, απάντηση σε κάθε τέλμα και μια συνεχώς ανοιχτή ευκαιρία αυτοβελτίωσης που δεν αφορά μόνο την επαγγελματική καριέρα αλλά και την ίδια σου την προσωπικότητα. Αυτή η εκπαίδευση βρίσκεται στο επίκεντρο των Κέντρων Διά Βίου Μάθησης Easy Education. Με έδρα τη Βέροια, ο εκπαιδευτικός αυτός οργανισμός αποτελεί εδώ και 12 χρόνια μια επιλογή γνώσης μέσα από 100 προγράμματα που απευθύνονται σε όλους όσοι επιθυμούν να αποκτήσουν νέες δεξιότητες ή να βελτιώσουν τις επιδόσεις τους. Άλλωστε, η υποστήριξη της Easy Education αφορά όχι μόνο τους εκπαιδευόμενους που αναζητούν μια θέση εργασίας αλλά και εκείνους που θέλουν να γίνουν πιο ανταγωνιστικοί σε μια θέση που ήδη κατέχουν. Τα προσφερόμενα προγράμματα καλύπτουν ένα φάσμα ειδικοτήτων, από πληροφορική, Autocad και GIS μέχρι ξένες γλώσσες, λογιστική και γραφιστική, ενώ ταυτόχρονα παρέχονται μοριοδοτούμενα σεμινάρια και επιμορφώσεις που μπορεί κανείς να παρακολουθήσει εξ αποστάσεως.
AKTO Art & Design Show: Αυτή είναι η μεγαλύτερη σπουδαστική έκθεση art & design στην Ελλάδα Ο ΑΚΤΟ, ο μεγαλύτερος εκπαιδευτικός όμιλος art & design της χώρας, παρουσιάζει κάθε χρόνο τη σπουδαστική έκθεση AKTO Art & Design Show. Πάνω από 1.200 νέοι δημιουργοί-καλλιτέχνες από εννιά διαφορετικές ειδικότητες παρουσιάζουν περισσότερα από 10.000 έργα που εκτίθενται σε χώρους συνολικής επιφάνειας 9.000 τ.μ. Η έκθεση AKTO Art & Design Show φιλοξενείται στα campus του ΑΚΤΟ (Αθήνα & Θεσσαλονίκη) από τις 20 Ιουλίου έως τις 30 Σεπτεμβρίου με στόχο να δώσει στον επισκέπτη μια σαφή εικόνα για την πορεία των σπουδών στον ΑΚΤΟ και το δημιουργικό επίπεδο των σπουδαστών του. Συναντάμε σε αυτήν πρωτοτυπία και πολυμορφία θεμάτων και τεχνικών: γραφιστική, εικονογράφηση, τυπογραφία, web design, διαφήμιση, αρχιτεκτονική εσωτερικών χώρων, διακόσμηση, επανάχρηση, σχέδιο μόδας, styling, visual merchandising, φωτογραφία, εικαστικά, video, χαρακτική, installations, σχεδιασμό βιομηχανικών προϊόντων, σκίτσο, comics, animation, game design. Ο επισκέπτης θα μπορέσει να θαυμάσει έργα απ’ όλο το φάσμα των τεχνών και του design που δημιούργησαν οι σπουδαστές του ΑΚΤΟ κατά τη διάρκεια της ακαδημαϊκής χρονιάς 2019-2020 που σημαδεύτηκε από τον Covid-19. Στον ΑΚΤΟ κρατήσαμε ζωντανή την καθημερινή διδασκαλία των μαθημάτων όλων των προγραμμάτων σπουδών τις δύσκολες μέρες των περιοριστικών μέτρων και, αξιοποιώντας αποτελεσματικά τη διδασκαλία μέσω e-learning, αποδείξαμε ότι τίποτα δεν μπορεί να σταματήσει το ταξίδι της αληθινής γνώσης, όταν την προσφέρεις αποτελεσματικά, με οργάνωση, ευελιξία και σταθερότητα. Φέτος, η έκθεση είναι αφιερωμένη στη δημιουργικότητα που γεννιέται σε αντίξοες συνθήκες.
Η Nespresso δημιουργεί ειδικές ποικιλίες καφέ για μοναδικές Freddo συνταγές Φέτος το καλοκαίρι, η σειρά Nespresso Barista Creations εμπλουτίζεται με δύο νέες ποικιλίες καφέ που δημιουργήθηκαν ειδικά για να απολαμβάνονται παγωμένες, τον Freddo Delicato και τoν Freddo Intenso. Εμπνευσμένη από τους καλύτερους baristi στον κόσμο, η Nespresso τα τελευταία πέντε χρόνια δοκιμάζει εμβληματικές παγωμένες συνταγές, προκειμένου να δημιουργήσει το ιδανικό χαρμάνι για κρύο καφέ. Η νέα σειρά της Nespresso αναδεικνύει πλήρως τα αρώματα του καφέ, όταν αυτός αναμειγνύεται με τον πάγο, δημιουργώντας έτσι το τέλειο καλοκαιρινό ρόφημα. Είτε τον απολαμβάνετε μόνοι σας είτε θέλετε να εντυπωσιάσετε τους αγαπημένους σας με τις καινούργιες σας ικανότητες για παγωμένο καφέ στην άνεση του σπιτιού σας, οι Barista Creations For Ice θα συνοδεύσουν με τη γεύση τους τις καλοκαιρινές σας στιγμές.
The English School: Ένα σχολείο εκμάθησης της αγγλικής γλώσσας με έναν ξεχωριστό τρόπο εκπαίδευσης Το English School είναι ένας ξεχωριστός τρόπος εκπαίδευσης με στόχο την προαγωγή της κριτικής σκέψης και την ολιστική προσέγγιση του τρόπου εκμάθησης των μαθημάτων. Σε αυτό λειτουργούν δύο τμήματα, το τμήμα αγγλικής γλώσσας και το τμήμα ειδικής αγωγής. Κοινό τους μέλημα είναι η βαθιά κατανόηση του υλικού με στρατηγικές ενθάρρυνσης και ένα ολοκληρωμένο σύστημα τεχνικών, όπου ο εκπαιδευτικός και ο ειδικός παιδαγωγός διαχειρίζονται τις ανάγκες των μαθητών και τους προσφέρουν ευκαιρίες για μικρά επιτεύγματα.
36 lifo – 17.9.20
στο ζώδιό σας αποτελεί την προσωπική σας Πρωτοχρονιά και είναι μια καλή στιγμή για να κάνετε ένα καινούργιο ξεκίνημα στη ζωή σας, αρκεί να είστε αποφασισμένοι να απαλλαγείτε από ό,τι δεν λειτουργεί σωστά. Ιδανική εποχή για να βελτιώσετε την εικόνα σας και την ψηφιακή παρουσία της επιχείρησής σας. Θέματα παιδιών θα σας ζορίσουν, αλλά με υπομονή και ουσιαστική επικοινωνία θα ξεπεράσετε τα εμπόδια. Ιδιαίτερη προσοχή στις υπερβολές με το ξόδεμα των χρημάτων σας. Ο ενθουσιασμός σας μπορεί κάλλιστα να σας οδηγήσει σε σπατάλες. Από την Τρίτη, που ο Ήλιος εισέρχεται στον Ζυγό, θα εστιάσετε σε υλικά αγαθά και οικονομικές υποθέσεις. Η ανάγκη σας για οικονομική ασφάλεια θα σας δώσει νέες ιδέες και ενδεχομένως να βρείτε μια καινούργια πηγή εσόδων.
ΑΙΓΟΚΕΡΩΣ [22.12/19.1] Για εσάς που ανυπομονείτε για την έναρξη ενός κύκλου σπουδών είναι ιδανική εποχή, καθώς η Νέα Σελήνη δίνει ευκαιρίες για την επίτευξη του στόχου σας, ενώ μπορεί να προκύψει και ένα ταξίδι που θα διευρύνει τους ορίζοντές σας. Στον οικογενειακό τομέα το τετράγωνο του Άρη στον Κριό με τον Κρόνο στο ζώδιό σας φέρνει κάποιες διαφωνίες που θα αφορούν την ακίνητη περιουσία σας ή νομικά ζητήματα και καλό θα είναι να μην εμπλακούν τρίτοι. Η θετική επιρροή του τριγώνου Σελήνης - Κρόνου θα ξεμπλοκάρει κάποια διαδικαστικά θέματα, αλλά θα πρέπει να προσέξετε ώστε να αποφύγετε παράνομες ενέργειες. Την Τρίτη, που ο Ήλιος εισέρχεται στον Ζυγό, σηματοδοτείται η έναρξη ενός νέου κύκλου για την καριέρα σας και μέχρι τις 23/10 θα σας δοθεί η ευκαιρία να προβάλετε τις υπηρεσίες σας και τις δεξιότητές σας.
ΤΑΥΡΟΣ [21.4/20.5] Με τη Νέα Σελήνη στην Παρθένο η διάθεσή σας θα είναι καλή, η δημιουργικότητά σας επίσης, έτσι μπορείτε να κάνετε ένα καινούργιο ξεκίνημα στη ζωή σας που μπορεί να αφορά ένα έργο, ένα χόμπι ή μια ερωτική σχέση. Αν είχατε προγραμματισμένο ένα ταξίδι για επαγγελματικούς σκοπούς, μπορεί να συναντήσετε εμπόδια εξαιτίας του τετραγώνου Άρη - Κρόνου ή να υπάρξουν καθυστερήσεις στον τομέα των σπουδών. Επίσης, ενδεχομένως να μπλοκάρουν διαδικαστικά θέματα. Με υπομονή και με τη θετική επιρροή του τριγώνου Σελήνης Κρόνου θα καταφέρετε να πετύχετε τους στόχους σας. Την Τρίτη ο Ήλιος εισέρχεται στον Ζυγό και μέχρι τις 23/10 θα έχετε την απαραίτητη ενέργεια για να βελτιώσετε τις δεξιότητές σας και ό,τι αφορά τη δουλειά και την υγεία σας. Ιδανική εποχή για να απαλλαγείτε απ’ οτιδήποτε περιττό.
ΖΥΓΟΣ [23.9/22.10]
ΥΔΡΟΧΟΟΣ [20.1/19.2] Αυτή την εποχή
ΔΙΔΥΜΟΣ [21.5/21.6]
Η Νέα Σελήνη στην Παρθένο σάς καλεί να ασχοληθείτε με τη φυσική σας κατάσταση και κυρίως με την ψυχική σας ευεξία. Έπειτα από ένα μεγάλο διάστημα συνεχών πιέσεων στα επαγγελματικά, ήρθε η στιγμή για να απολαύσετε τους καρπούς των κόπων σας και να δώσετε έμφαση στις προσωπικές σας ανάγκες. Ενδεχομένως να προκύψουν κάποια θέματα στις οικογενειακές σας σχέσεις εξαιτίας του τετραγώνου Άρη - Κρόνου και να νιώσετε την ανάγκη να αποστασιοποιηθείτε. Το θετικό είναι ότι υπάρχει κάποιο άτομο που σας στηρίζει, έτσι θα αποφύγετε σπασμωδικές ενέργειες που κατά πάσα πιθανότητα θα σας οδηγούσαν σε αδιέξοδο. Η θετική επιρροή του τριγώνου Σελήνης - Κρόνου θα επαναφέρει τις ισορροπίες στις σχέσεις σας. Την Τρίτη, που ο Ήλιος εισέρχεται στο ζώδιό σας, ξεκινά ένας νέος κύκλος ευκαιριών που, αν αξιοποιηθούν σωστά, θα βελτιώσουν τη ζωή σας.
προβληματίζεστε έντονα με τα οικονομικά σας και θα αναζητήσετε εναλλακτικές προκειμένου να αντεπεξέλθετε στις υποχρεώσεις σας. Η Νέα Σελήνη στην Παρθένο αποτελεί μια καλή στιγμή για να ξεκινήσετε έναν διακανονισμό οφειλών προς το Δημόσιο, ενώ μπορεί να σας προτείνουν και μια συνεργασία, αν προωθήσετε τα ταλέντα σας. Προσέξτε το παρασκήνιο και τις αντιδράσεις σας. Η επικοινωνία και οι μετακινήσεις σας, υπό τη δυσμενή επιρροή του τετραγώνου Άρη - Κρόνου, ενδεχομένως να αντιμετωπίσουν προβλήματα, αν είστε ψύχραιμοι όμως θα ξεπεράσετε τα εμπόδια με επιτυχία. Μια ερωτική σχέση που ξεκινά με τη θετική επιρροή του τριγώνου Σελήνης - Κρόνου θα έχει διάρκεια, αλλά προς το παρόν θα την κρατήσετε μυστική. Με την είσοδο του Ήλιου στον Ζυγό σπουδές, νομικές υποθέσεις και ταξίδια θα ευνοηθούν.
ΣΚΟΡΠΙΟΣ [23.10/22.11] Νέα ξεκινήμα-
ΙΧΘΥΣ [20.2/20.3] Για όσους ξεκινάτε μια
τα εμφανίζονται στον ορίζοντα και είναι η εποχή που αισθάνεστε περισσότερη αισιοδοξία, καθώς έχετε συγκεκριμένα σχέδια που σκοπεύετε να βάλετε σε εφαρμογή. Η Νέα Σελήνη στην Παρθένο φωτίζει τον τομέα της κοινωνικής σας ζωής και, μέσω καινούργιων γνωριμιών, θα μπορέσετε να αναπτύξετε το δίκτυο των συνεργατών σας και να δημιουργήσετε φιλίες που θα κρατήσουν πολλά χρόνια. Ιδιαίτερη προσοχή στις μετακινήσεις και σε πιθανές διαμάχες με άτομα από τον εργασιακό σας χώρο. Το τετράγωνο Άρη - Κρόνου φέρνει εντάσεις και, αν δεν κοντρολάρετε τον θυμό σας, θα είναι εις βάρος σας. Επειδή είναι ένα διάστημα έντονης κοινωνικής ζωής, αποφύγετε τις υπερβολές και εξασφαλίστε πόρους για έκτακτες ανάγκες. Με την είσοδο του Ήλιου στον Ζυγό ο τομέας της ιδιωτικής σας ζωής θα αποτελέσει προτεραιότητα και κάποιες μυστικές επαφές θα σας ωφελήσουν. Ιδιαίτερη προσοχή σε παρασκηνιακές ενέργειες.
συνεργασία, οι συνθήκες είναι ιδανικές με τη Νέα Σελήνη στην Παρθένο, που ενεργοποιεί τον τομέα των σχέσεων, και αν εκμεταλλευτείτε τις ευκαιρίες θα δείτε σημαντική βελτίωση στο εισόδημά σας. Επίσης, όσοι σκέφτεστε το ενδεχόμενο του γάμου, κάντε το τώρα και θα έχετε μια αρμονική πορεία στη ζωή σας. Ενδεχομένως να δημιουργηθούν παρεξηγήσεις για οικονομικά θέματα εξαιτίας του τετραγώνου Άρη - Κρόνου, που θα δοκιμάσουν σχέσεις με φίλους, καλύτερα όμως να ξέρετε με ποιους έχετε να κάνετε. Η επιρροή του τριγώνου Σελήνης - Κρόνου θα συμβάλει στην υλοποίηση ενός σχεδίου και θα επαναφέρει στη ζωή σας φίλους από το παρελθόν. Ο Ήλιος, με την είσοδό του στον Ζυγό την Τρίτη, ενεργοποιεί τον τομέα της σεξουαλικότητας και των χρημάτων και μέχρι τις 23/10 θα σας δοθούν ευκαιρίες για προσωπική ανάπτυξη.
ΚΡΙΟΣ [21.3/20.4] Η Νέα Σελήνη στην Παρ-
ΤΟΞΟΤΗΣ [23.11/21.12]
Η φήμη και η καριέρα σας μπορούν να απογειωθούν, αν αξιοποιήσετε τις δεξιότητες και τα ταλέντα σας, και η Νέα Σελήνη αποτελεί ιδανική στιγμή για να κάνετε ένα καινούργιο ξεκίνημα παράλληλα με την τρέχουσα εργασία σας ή να βρείτε μια απασχόληση με μεγαλύτερες αποδοχές. Κάποιες καθυστερήσεις στον οικονομικό τομέα εξαιτίας του τετραγώνου Άρη - Κρόνου δεν θα πρέπει να σας ωθήσουν σε παρακινδυνευμένες ενέργειες. Η Σελήνη, σε τρίγωνο με τον Κρόνο, φέρνει επιτυχίες και κοινωνική καταξίωση, αρκεί να παραμείνετε εστιασμένοι στο στόχο σας. Από την Τρίτη, που ο Ήλιος εισέρχεται στον Ζυγό, και μέχρι τις 23/10 θα ασχοληθείτε περισσότερο με τις φιλικές σας σχέσεις και θα δώσετε έμφαση στην κοινωνική σας ζωή. Πολλοί θα γνωρίσετε άτομα με τα οποία θα έχετε κοινά ενδιαφέροντα, ενώ κάποιοι θα προσπαθήσετε να βελτιώσετε τις σχέσεις με οικείους.
Sudoku No 654 6 7 4 7 3 8 5 4 1 5 8 4 1 4 7 9 6 2 5 1 1
9 5 3 1
9 2 9
Η λύση του προηγούμενου 4 5 8 7 6 3
1 2 7 9 8 5
9 6 3 2 1 4
2 9 5 8 3 1
8 4 1 6 9 7
7 3 6 5 4 2
5 1 4 3 7 8
6 8 2 4 5 9
3 7 9 1 2 6
2 6 8 7 5 1 9 3 4 1 4 5 6 3 9 2 7 8 9 3 7 4 2 8 6 1 5
θένο αφορά την εργασία, την καθημερινή ρουτίνα και την υγεία σας. Γι’ αυτό μπορεί να αισθανθείτε την ανάγκη να αναβαθμίσετε την επιχείρησή σας και ενδεχομένως να αλλάξετε συνήθειες, προκειμένου να βελτιώσετε τη φυσική σας κατάσταση. Ενώ είναι μια καλή στιγμή για να κάνετε ένα νέο ξεκίνημα στη ζωή σας, θα πρέπει να αποφύγετε τη βιασύνη, καθώς πραγματοποιείται το τετράγωνο του Άρη στο ζώδιό σας με τον Κρόνο στον Αιγόκερω, που μπορεί να προκαλέσει καθυστερήσεις και εντάσεις με πρόσωπα εξουσίας. Ωστόσο, θα καταφέρετε να επιλύσετε τα θέματα που σας απασχολούν, μια και υπερισχύει το τρίγωνο Κρόνου - Σελήνης και θα επιβραβευτούν οι προσπάθειές σας. Με την είσοδο του Ήλιου στον Ζυγό φωτίζεται ο τομέας των διαπροσωπικών σας σχέσεων και μέχρι τις 23/10 θα είναι ιδανική εποχή για να δώσετε έμφαση στις σχέσεις και τις συνεργασίες.
Ο τομέας της οικογένειας και του σπιτιού ενεργοποιείται με τη Νέα Σελήνη στην Παρθένο και είναι ιδανική εποχή για να κάνετε ένα καινούργιο ξεκίνημα που μπορεί να αφορά την απόκτηση ή την αξιοποίηση ενός ακινήτου. Επίσης, μπορείτε να ασχοληθείτε με την αναμόρφωση του χώρου σας και να δημιουργήσετε μια cozy φθινοπωρινή ατμόσφαιρα. Όπως και να ’χει, είναι ένα διάστημα κατά το οποίο σας δίνεται η ευκαιρία να κάνετε βελτιώσεις ακόμα και στις σχέσεις σας και να αφοσιωθείτε στις ανάγκες των αγαπημένων σας. Ό,τι κι αν κάνετε, φροντίστε να αποφύγετε τις σπασμωδικές ενέργειες και τις βιαστικές αποφάσεις. Ενδεχομένως να προκύψουν κάποια έκτακτα έξοδα εξαιτίας του τετραγώνου Άρη - Κρόνου που θα φρενάρουν τα σχέδιά σας, αλλά, καθώς υπερισχύει το τρίγωνο Σελήνης - Κρόνου, θα μπορέσετε να καλύψετε τις όποιες ανάγκες σας. Την Τρίτη ο Ήλιος εισέρχεται στον Ζυγό, ενισχύοντας τον τομέα της δημιουργικότητας.
starfax
ΠΑΡΘΕΝΟΣ [24.8/22.9] Η Νέα Σελήνη
week
ΚΑΡΚΙΝΟΣ [22.6/22.7]
Μετακινήσεις, προώθηση υπηρεσιών και θέματα εκπαίδευσης θα ευνοηθούν με τη Νέα Σελήνη στην Παρθένο και είναι εξαιρετική εποχή για να ξεκινήσετε έναν κύκλο σπουδών ή μια συνεργασία. Ωστόσο, θα πρέπει να προσέξετε πώς θα πλασάρετε τις δεξιότητες και τις υπηρεσίες σας, καθώς έχετε μια τάση υπερβολής και μπορεί να προκαλέσετε αρνητικές εντυπώσεις. Σχέσεις με εργοδότες και πρόσωπα εξουσίας ενδεχομένως να περάσουν κάποια κρίση εξαιτίας του τετραγώνου Άρη - Κρόνου, κάτι που μπορεί να σας ωθήσει σε παρακινδυνευμένες ενέργειες, αν υπερεκτιμήσετε τις δυνατότητές σας. Με τη θετική επιρροή του τριγώνου Σελήνης - Κρόνου μπορείτε να επιλύσετε τα προβλήματα με οικείους και να βελτιώσετε τις σχέσεις με τον εργοδότη σας. Με την είσοδο του Ήλιου στον Ζυγό την Τρίτη και μέχρι τις 23/10 θα αφιερώσετε περισσότερο χρόνο στο σπίτι και στις ανάγκες της οικογένειας.
ΛΕΩΝ [23.7/23.8] Μια νέα εποχή ξεκινά για τα οικονομικά σας με τη Νέα Σελήνη στην Παρθένο και, εκτός του ότι θα σας δοθούν ευκαιρίες που θα συμβάλουν στην αύξηση του εισοδήματός σας, θα καταφέρετε να βάλετε μια τάξη σε εκκρεμότητες και οφειλές. Όσον αφορά την εργασία, ενδεχομένως να αντιμετωπίσετε προκλήσεις που θα δοκιμάσουν τις αντοχές σας εξαιτίας του τετραγώνου Άρη - Κρόνου και σε κάποιες φάσεις ίσως να απογοητευτείτε. Ένα ταξίδι για επαγγελματικούς σκοπούς ή για λόγους σπουδών θα σας κρατήσει σε αγωνία, αλλά τελικά θα πραγματοποιηθεί. Η Σελήνη σε τρίγωνο με τον Κρόνο έρχεται να εξομαλύνει τα εμπόδια και να ανταμείψει όσους συνεχίζουν τις προσπάθειές τους. Την Τρίτη ο κυβερνήτης σας Ήλιος εισέρχεται στον Ζυγό και η επικοινωνία θα αποτελέσει το ατού σας. Μέχρι τις 23/10 μπορείτε να πετύχετε πολλά.
α πό τη μα ριβίκυ κα λλέργ η (sta rfa x@ lifo .gr)
17.9.20 – lifo
37
thing
Η επόμενη μέρα της καταστροφής δεν είναι καθόλου εύκολη για τους χιλιάδες μετανάστες και πρόσφυγες που «στεγάζονταν» στο camp της Μόριας, ειδικά για τους πιο ευάλωτους (βρέφη, μικρά παιδιά, ηλικιωμένοι, ασθενείς).
the
Μπορείς κι εσύ να συνεισφέρεις, απευθυνόμενος σε φορείς, οργανώσεις, ΜΚΟ και άλλες συλλογικότητες που έχουν ξεκινήσει αγώνα δρόμου για την κάλυψη των άμεσων αναγκών τους.
Μόρια SOS: Ανθρωπιστική βοήθεια για τους πληγέντες ΕΛΛΗΝΙΚΌΣ ΕΡΥΘΡΌΣ ΣΤΑΥΡΌΣ: Το ελληνικό τμήμα του Διεθνούς Ερυθρού Σταυρού, η παλαιότερη εγχώρια εθελοντική οργάνωση με μακρά προσφορά στην προσφυγιά ήδη από τα πρώτα χρόνια της ίδρυσής της (1877), ήταν η πρώτη που έσπευσε στη Μόρια για να συνδράμει τους πληγέντες πρόσφυγες με ιατροφαρμακευτικό υλικό, σκηνές, υπνόσακους, είδη ένδυσης, τρόφιμα και άλλα χρειαζούμενα. Τις αμέσως επόμενες μέρες θα αναρτήσει στην επίσημη ιστοσελίδα του σημεία συγκέντρωσης και κατάλογο ειδών για όσους πολίτες επιθυμούν να συνεισφέρουν. (www.redcross.gr). ΓΙΑΤΡΟΊ ΤΟΥ ΚΌΣΜΟΥ: Μέλος του Διεθνούς Δικτύου των Γιατρών του Κόσμου (Médecins du Monde), κύρια αποστολή των οποίων είναι η παροχή υπηρεσιών ιατροφαρμακευτικής φροντίδας σε ανθρώπους που βρίσκονται σε ανάγκη. Έχει πλούσια δράση και στο προσφυγικό, συλλέγοντας φαρμακευτικά είδη πρώτης ανάγκης από Δευτέρα έως Παρασκευή, 9:00-16:30, στην έδρα των Γιατρών του Κόσμου στην Αθήνα (Σαπφούς 12, 210 3213150, www.mdmgreece. gr). «ΜΙΑ ΑΓΚΑΛΙΆ ΓΙΑ ΤΗ ΜΥΤΙΛΉΝΗ»: Κοινή πρωτοβουλία της περιφερειακής
Πώς να βοηθήσεις αυτούς που βοηθούν
παράταξης Δύναμη Ζωής και των δημοτικών κινήσεων Ανοικτή Πόλη, Πειραιάς για Όλους και Θεσσαλονίκη Μαζί για τη συγκέντρωση χρημάτων με σκοπό την αγορά ειδών πρώτης ανάγκης για τη Μόρια (τρόφιμα, ιατροφαρμακευτικό υλικό, βρεφικά είδη κ.ά.) σε τραπεζικό λογαριασμό στην Εθνική Τράπεζα της Ελλάδος (ΙΒΑΝ: GR1601101890000018900345762, αναγράφοντας την αιτιολογία «Μυτιλήνη»). Οι συνδιοργανωτές δηλώνουν ότι θα κάνουν δημόσιο απολογισμό της διαχείρισης του λογαριασμού ανά δεκαπενθήμερο, ενώ καλούν όσους πολίτες θέλουν να προσφέρουν είδη να τα προσκομίσουν στα σημεία συγκέντρωσης που έχει ανακοινώσει η Αλληλεγγύη για Όλους (www.solidarity4all.gr).
ΑΛΛΗΛΕΓΓΎΗ ΓΙΑ ΌΛΟΥΣ: Πανελλαδική καμπάνια συγκέντρωσης βρεφικών ειδών, προϊόντων ατομικής υγιεινής και υπνόσακων έχει ξεκινήσει η εν λόγω ανοιχτή συλλογικότητα (www.solidarity4all.gr). Οι ενδιαφερόμενοι μπορούν μέσα από την ιστοσελίδα της ή απευθυνόμενοι στα γραφεία της στην Αθήνα (Πλαταιών 32, 210 3801921) να πληροφορηθούν τα σημεία συγκέντρωσης σε Αττική, Θεσσαλονίκη και Κόρινθο και τις ώρες λειτουργίας τους. ΣΤΈΚΙ ΜΕΤΑΝΑΣΤΏΝ - ΚΟΙΝΩΝΙΚΌ ΚΈΝΤΡΟ: Ανοιχτός κοινωνικός
από τον θοδωρή αντωνόπουλο
χώρος, από τους πρώτους που δραστηριοποιήθηκαν πολύπλευρα στο προσφυγικό-μεταναστευτικό. Τρόφιμα μακράς διαρκείας, ξηρά τροφή, κουβέρτες, υπνόσακοι, σκηνές, σκεύη μαγειρικής, βρεφικά είδη, νερά και άλλα είδη πρώτης ανάγκης για τον προσφυγικό πληθυσμό της Μόριας, «που έχει βρεθεί για άλλη μια φορά στο σημείο μηδέν μιας βάρβαρης διαδρομής», συγκεντρώνονται στην Τσαμαδού 13-15 στα Εξάρχεια. Πληροφορίες για μέρες και ώρες προσέλευσης στο τηλέφωνο 210 3813928, στην ηλεκτρονική διεύθυνση tsamadou13-15.espivblogs.net και στη σχετική ιστοσελίδα στο f/b (www.facebook.com/stekimetanaston).
ΑΛΛΗΛΕΓΓΎΗ ΛΈΣΒΟΥ (ΠΙΚΠΑ): ΜΚΟ με σημαντικό έργο που εστιάζει στους πλέον ευάλωτους πρόσφυγες, παρέχοντας υλική, ιατρική, νομική και ψυχολογική βοήθεια, πραγματοποιώντας επίσης δράσεις αλληλεγγύης και ευαισθητοποίησης για πρόσφυγες και ντόπιους (lesvossolidarity.org, 22510 62000). Συνδρομή στις προσπάθειές της και στις αυξημένες ανάγκες τις δύσκολες αυτές ώρες στο site της οργάνωσης μέσω paypal. «ΈΚΚΛΗΣΗ ΓΙΑ ΑΝΘΡΩΠΙΣΤΙΚΉ ΒΟΉΘΕΙΑ ΓΙΑ ΤΗ ΜΌΡΙΑ ΛΈΣΒΟΥ»: Kοινή πρωτοβουλία των οργανώσεων Συνύπαρξη και Επικοινωνία στο Αιγαίο, Ηλιακτίδα ΑΜΚΕ, Welcome to Europe, Attika Human Support, καθώς και μεμονωμένων αλληλέγγυων, για συγκέντρωση βρεφικών ειδών, ρουχισμού και προϊόντων προσωπικής υγιεινής καθημερινά στo παντοπωλείο «Στο βάθος κήπος» (Κεραμεικού 99) και στο Giant Yogis Project (Κειριαδών 13, Κάτω Πετράλωνα) και τα Σαββατοκύριακα στο Καφενείο της Ακαδημίας Πλάτωνος, Μοναστηρίου 140, έως και τις 7/11 (processworkhub.gr/blog/archives/7780).
STAND BY ME LESVOS: ΜΚΟ που δραστηριοποιείται σε θέματα εκπαίδευσης και κοινωνικής ένταξης προσφύγων και μεταναστών. Ανάμεσα στις ομάδες που έχει συστήσει είναι η Moria Corona Awareness Team (πρόληψη και προστασία από την πανδημία), η Moria White Helmets (υπηρεσίες ασφάλειας και Α’ Βοηθειών) και το Leros Refugee Youth Group στη Λέρο. Φροντίζει, επίσης, για τα κατοικίδια του κατεστραμμένου camp της Μόριας. Μπορείτε να ενισχύσετε το έργο της συνεισφέροντας οικονομικά στο https://standbymelesvos.gr/support-us/. WAVE OF HOPE FOR THE FUTURE: Ο φιλανθρωπικός οργανισμός προσφύγων και αιτούντων άσυλο που δραστηριοποιούνταν στο ΚΥΤ Μόριας, κυρίως σε θέματα εκπαίδευσης παιδιών και γυναικών, έχει ξεκινήσει fundraising για να συνδράμει τους πρόσφυγες σε ανάγκη (https://www.gofundme.com/f/FIRE-EMERGENCY-IN-MORIA-REFUGEE-CAMP--WHF-SCHOOL). ΑΣΤΈΡΑΣ ΕΞΑΡΧΕΊΩΝ: Τρόφιμα και είδη πρώτης ανάγκης για τους πρόσφυγες της Μόριας συγκεντρώνονται με πρωτοβουλία αλληλέγγυων οπαδών του ιστορικού αθηναϊκού αθλητικού συλλόγου καθημερινά, 17:00-22:00, στο αποθηκάκι της Τσαμαδού 10. 38 lifo – 17.9.20
Podcasts
Ο ΕΠΟΜΕΝΟΣ ΚΟΣΜΟΣ
Τα ημερολόγια του Γιώργου Σεφέρη γίνονται Podcast Mια συμπαραγωγή με την
ΑΦΗΓΉΣΕΙΣ / ΝΤΟΚΟΥΜΈΝΤΑ ΣΠΑΝΙΕΣ ΗΧΟΓΡΑΦΉΣΕΙΣ Παραγωγή: Στάθης Τσαγκαρουσιάνος
17.9.20 – lifo
39