Τεύχος 658

ολα για την αθηνα! δωρεαν οδηγοσ τησ πολησ κυκλοφορει καθε πεμπτη

FREE PRESS 15.10.2020

ΛΗΣΤΈΣ: Η ΝΈΑ ΕΙΚΟΝΟΓΡΑΦΗΜΈΝΗ ΝΟΥΒΈΛΑ ΤΟΥ ΓΙΏΡΓΟΥ ΓΟΎΣΗ ΚΑΙ ΤΟΥ ΓΙΆΝΝΗ ΡΆΓΚΟΥ

Ο ΓΙΩΡΓΟΣ ΜΟΥΧΤΑΡΙΔΗΣ ΕΙΝΑΙ Ο ΑΘΗΝΑΙΟΣ ΤΗΣ ΕΒΔΟΜΑΔΑΣ / ΈΝΑ ΝΈΟ ΒΙΒΛΊΟ ΜΑΣ ΠΗΓΑΊΝΕΙ ΠΊΣΩ ΣΤΗΝ ΕΠΟΧΗ ΤΩΝ RAVE PARTIES

υπη στην έντ έκδοση cus Bari Πηγή: Fo 2020

luke edward hall, Sea Urchin sellers, 2020

2 lifo – 15.10.20

6 ΣΤΗΛΕΣ Τα βραβεία Νόμπελ Λογοτεχνίας της τελευταίας δεκαετίας από τη lifo team

Ο Ερντογάν δοκιμάζει την Ευρώπη

index

από τh βασιλικη σιουτη

H πολιτικοποίηση της μητρότητας από τον βασίλη βαμβακα

Η υγεία των άλλων, αυτή η ψευδαίσθηση από τη βιβιαν στεργιου

Απόδραση από την Αθήνα από τον δημήτρη πολιτάκη

www.lifo.gr ΔΥΟ ΔΕΚΑ ΕΚΔΟΤΙΚΗ Α.Ε. ΒOΥΛΗΣ 22, 105 63 ΑΘΗΝΑ T 210 3254 290 F 210 3249 785 info@lifo.gr

εκδοτης

Στάθης Τσαγκαρουσιάνος γενικός διευθυντής Μιχάλης Μιχαήλ commercial director Ρένα Κροκίδα διευθυντής lifo.gr Θανάσης Χαραμής διευθυντής mikropragmata.lifo.gr Άρης Δημοκίδης διευθυντής εντυπης εκδοσης Τάσος Μπρεκουλάκης σύμβουλος σχεδιασμού Γιάννης Καρλόπουλος αrt director Χρήστος Τζοβάρας –––––– εμπορ ικ ο τμημα advertising director Γιώτα Αθανασοπούλου direct sales director Κώστας Μαντάς direct sales Γιώργος Λυκουργιώτης, Κωνσταντίνα Τριανταφύλλου senior digital campaign manager Ελένη Γκοβάτσου digital campaign manager Αγγελική Λάζου

eikονογραφηση εξωφύλλοy: Luke Edward Hall, Sea Urchin sellers, 2020. ©️ Luke Edward Hall. Courtesy The Breeder, Athens

16

18

ΤΙ ΑΠΕΓΙΝΕ Η ΧΗΜΙΚΗ ΓΕΝΙΑ

ΛΗΣΤΈΣ: Η ΝΈΑ ΕΙΚΟΝΟΓΡΑΦΗΜΈΝΗ ΝΟΥΒΈΛΑ ΤΟΥ ΓΙΏΡΓΟΥ ΓΟΎΣΗ ΚΑΙ ΤΟΥ ΓΙΆΝΝΗ ΡΆΓΚΟΥ

client service coordinator Ξένια Στασινοπούλου (xenia@lifo.gr) –––––– ψηφιακή ανάπτυξη/προγραμματισμός lifo.gr Άγγελος Παπαστεργίου, Σπύρος Γκατζούνας social media Χριστίνα Γαλανοπούλου (Head) Στράτος Μωραΐτης, Ηλέκτρα Χατζηκάλφα –––––– σ υνταξη αρχισυνταξία Αλέξανδρος Διακοσάββας συντακτικη ομαδα Θοδωρής Αντωνόπουλος, Λουίζα Αρκουμανέα (Θέατρο), Θοδωρής Κουτσογιαννόπουλος (Σινεμά), Τάσος Μελεμενίδης (Σινεμά), Γιάννης Κωνσταντινίδης (Εικαστικά), Τίνα Μανδηλαρά (Βιβλίο), Νίκη Μηταρέα (Γεύση), Γιάννης Βασιλείου, Μερόπη Κοκκίνη, Ματούλα Κουστένη, Δημήτρης Κυριαζής, Γλυκερία Μπασδέκη, Γιάννης Πανταζόπουλος, Σταυρούλα Παπασπύρου, Γεωργία Παπαστάμου, Μαρία Παππά, Χρήστος Παρίδης, Δημήτρης Πολιτάκης, Αφροδίτη Σακκά, Νικόλας Σεβαστάκης, Βασιλική Σιούτη, Κορίνα Φαρμακόρη, Λένα Φουτσιτζή newsroom Πάνος Σάκκας (Αρχισυνταξία) Φιλιώ Ράγκου, Κατερίνα Αγριμανάκη, Ρούλα Βλασσοπούλου, Αναστασία Γαλάνη, Σόφη Ζιώγου, Διονύσης Νοταράκης –––––– φωτογράφοι Σπύρος Στάβερης, Πάρις Ταβιτιάν, Freddie f., Αναστασία Βουτυροπούλου, Γιώργος Αδάμος ατελιέ αssistant art director Βανέσσα Φερλέ διαμόρφωση ψηφιακής εκδοσης Νινέττα Γιακιντζή, Μαρούσα Θωμά

20

27

Ο ΓΙΩΡΓΟΣ ΜΟΥΧΤΑΡΙΔΗΣ ΕΙΝΑΙ Ο ΑΘΗΝΑΙΟΣ ΤΗΣ ΕΒΔΟΜΑΔΑΣ

week

ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΗ ΕΒΔΟΜΑΔΑ

διόρθωση κειμένων Μαρία Δρουκοπούλου, Μπέτυ Σπανοπούλου –––––– λογιστηριο οικονομική διεύθυνση Δημήτρης Τασιόπουλος λογιστήριο Άλκηστις Γκούμα, Βασίλης Κοτρωνάκης διανομή Άκης Ιωάννου γραμματεία Βιβίκα Ανδριανάτου –––––– κωδικος εντυπου 7639

παρακαλουμε

ανακυκλωστε 15.10.20 – lifo

3

Editorial

To ποτάμι του Αγίου Χαραλάμπους. Μια μέρα έπεσα με το ποδήλατο από το γιοφύρι του. Το ένα φρένο διαπέρασε τον μηρό μου. Τόνους σουλφαμιδόσκονης μετά, εγκατέλειψα τα κόλπα.

OΙ ΤΙΜΗΤΈΣ Μάγκες, πιάστε τα γιοφύρια… Πριν από λίγα χρόνια, στη νηπιακή ηλικία του ελληνικού Ίντερνετ, υπήρχε μόνο το in.gr και καμιά δεκαριά sites που πάσχιζαν να πετύχουν. Δεν ήταν εύκολος αγώνας, ούτε καθαρός. Οι παίκτες, ωστόσο, ήταν διακριτοί. Εμφανίστηκε τότε από το πουθενά ένα σάιτ άγνωστο, ενός ανθρώπου που δεν ήταν καν δημοσιογράφος, αλλά γιατρός, το οποίο αποφάσισε να απονέμει βραβεία του ελληνικού Ίντερνετ – κάτι σαν τα webbies. Με όρους του ποδαριού, από μόνο του συνέταξε τη shortlist των «πετυχημένων sites» και μετά φώναξε τέσσερις επίσης περίεργους κριτές να αποφασίσουν ποια sites είναι σημαντικά και ποια όχι, σε μια ημιγκλάμορους τελετή στην Τεχνόπολη. Είχα θυμώσει τότε. Όχι διότι το LIFO.gr (που τότε είχε αρ-

aπο τον σταθη τσαγκαρουσιανο

χίσει ήδη να καλπάζει) δεν πήρε κανένα βραβείο ούτε γιατί πολλά άλλα σάιτ, φίλων και ομοϊδεατών τους, βραβεύτηκαν για αρετές που εξόφθαλμα δεν είχαν – αλλά διότι δεν μπορούσα να χωνέψω πώς ένα σάιτ, το οποίο δεν μπορούσε να χωρίσει δυο γαϊδάρων άχερα, ήθελε να κρίνει και τα υπόλοιπα. Με σκανδάλιζε η τόση έπαρση, μέχρι που το σάιτ που ήθελε να γίνει βασιλιάς έκλεισε και ήταν γελοίο να βρίζω πεθαμένους (αν και, ψυχαναλυτικά, κάτι τέτοιο απαντάται, αλλά σε περιπτώσεις μύχιες – π.χ. να μαστιγώνεις εσαεί τον νεκρό πατέρα που σε κακοποιούσε). Με μαλάκωσαν όμως δύο ακόμη πράγματα: το καβάλημα του λόφου (πλέον, στα 61 μου κατεβαίνω από την πίσω πλαγιά, χωρίς παράπονο, γιατί κι εδώ πετούν κοκκινολαίμηδες) και μια ανάμνηση που ανεδύθη εκδικητικά, για να μου υπενθυμίσει ότι όλοι είμαστε τα ίδια παλιοτόμαρα. Αρχές ενός καλοκαιριού των ’60s, στο νησί, αποφάσισα να απονείμω «ενδεικτικά» στα παιδιά της γειτονιάς μου. Το νέο διεδόθη. Έκλεψα από την ταβέρνα του παππού μου κόλλες χαρτί με τις οποίες τύλιγε τα κεφαλότυρα (ένα στρατσόχαρτο χοντρό, γκρίζο και μια ημιδιαφανή λαδόκολλα), τις έκοψα σε μακρόστενες λωρίδες και τις συνέρραψα εν είδει επίσημου εγγράφου. Σήκωνες τη λαδόκολλα με αγωνία και στο στρατσόχαρτο διάβαζες την ετυμηγορία μου. Ήμουν ο λιγότερο δημοφιλής στη γειτονιά, οπότε απόρησα πώς ήρθαν όλοι, υπάκουα, να πάρουν το ενδεικτικό τους. Όλοι οι τραμπούκοι, οι καβγατζήδες, τα «μούτρα», τύποι που ποτέ δεν μου μίλαγαν, ούτε με έπαιζαν, κοίταζαν τον βαθμό και κυρίως τη διαγωγή που τους είχα βάλει με μάτια λυπημένου κουταβιού. Ουδείς ετόλμησε να μου τρίψει στη μούρη το στρατσόχαρτό μου. Απέρχονταν σιωπηλά, κρατώντας το σαν ματωμένο εξώδικο. Ήταν ένας προσωπικός μου θρίαμβος που με βοήθησε να βγάλω πέρα τη σεζόν, τραμπουκίζοντας τους τραμπούκους μου. Και να ανακαλύψω, εξ απαλών ονύχων, φαγωμένων, ότι όποιοι πιάνουν τα γιοφύρια πρώτοι, είτε αυθαίρετα, είτε με «δημοκρατικές διαδικασίες», ανέτως καρυδώνουν τον κάθε ανύποπτο περαστικό που δεν γουστάρουν.

4 lifo – 15.10.20

Δεν τον γουστάρουν για χίλιους δύο λόγους, δίκαιους ή άδικους. Συνέχισα το σπορ, όπως όταν κλέβεις και δεν σε ανακαλύπτουν. Όλο και πιο χοντρά. Μέχρι που ξέφυγα. Και άρχισα να κατηγορώ δημόσια ανθρώπους για πράγματα που κι εγώ είχα ψιλοκάνει. Η ζωή είναι ένας βάλτος αμαρτίας, βλέπετε, τέκνα μου, μην ακούτε το γλαρωμένο κήρυγμα της Κυριακής, τους αγκιτάτορες με την παρθενική εσθήτα που από πίσω τους περνάνε τρένα: κανένας ζωντανός δεν διασχίζει την παλιοκοινωνία αυτή αλώβητος – τουλάχιστον κανένας από εμάς, τους μη-ήρωες, που φωνασκούμε για τον επιούσιο. Οι Φιλισταίοι, που στα μυστικά δείπνα ρωτάνε ασύστολα «Μήπως εγώ, Κύριε; Μήπως εγώ, Κύριε;», είναι οι πιο επιρρεπείς να προδώσουν τις αρχές τους. Οπότε, πριν από κάποια χρόνια, είπα στον εαυτό μου: «Βούλωσ’ το! Ποιος είσαι εσύ να ηθικολογείς φτηνά πάνω στο ποιόν ή τη δουλειά των συναδέλφων σου; Αν ισχύει κάτι σοβαρό που αφορά την κοινωνία και όχι τα ανταγωνιστικά σου συμπλέγματα ή την κομματική σου εξάρτηση, κάνε μια έρευνα, και αποκάλυψε με στοιχεία το κακό. Kι επίσης, αναλογίσου πριν κράξεις μια κατάσταση, εάν καθρεφτίζεσαι κάπου κι εσύ στον νοσηρό καθρέφτη». Διότι χαρακτηριστικό αυτής της συμπεριφοράς, που μοιάζει κάπως με αντιποίηση αρχής, είναι ένα είδος παραισθησίας που νιώθεις όσο κράζεις: είναι σαν να ζεις έναν ρόλο ηρωικό και ο πραγματικός σου εαυτός να εξαϋλώνεται – οι ανάλογες δικές σου πράξεις να εξαφανίζονται ή να σκηνοθετούνται ατμοσφαιρικά υπό άλλο φως, να καταλήγεις να πιστεύεις κι εσύ ο ίδιος ότι είσαι υπερτέλειος, άμωμος, αχειροποίητος, ένας εισαγγελέας υπνοβάτης που πάει καβάλα στ’ άλογο, παίρνοντας τα κεφάλια των απίστων. Μέχρι κάποιος να γυρίσει και να σου πει, όμορφα-όμορφα, ότι το ενδεικτικό κοσμιοτάτης διαγωγής που του έδωσες είναι ένα μπακαλόχαρτο κι απλώς δεν το αναγνωρίζει. Και ότι μαντεύει τις προθέσεις σου. Και το παιδιάστικό σου παιχνιδάκι. Όπως ο Ντίνος Χριστιανόπουλος, που γίνηκε έξαλλος όταν του έδωσαν το Κρατικό Βραβείο Ποίησης: «Ποιοι είναι αυτοί που θα αποφασίσουν εάν θα βραβευτώ ή όχι; Κάτι δευτερότριτοι τενεκέδες, που μπήκαν με μέσο στις επιτροπές ενός υπουργείου; Δεν θέλω τα βραβεία τους!». Το ίδιο ακριβώς νιώθω με την πρόσφατη συζήτηση των μέσων περί Χρυσής Αυγής. Πότε γεννήθηκε τέτοιος στρατός εισαγγελέων; Τόσοι αστυνόμοι, τόσοι χωροφύλακες… Από πού πηγάζει τόσο μίσος, τόση αμνησία, τόση στρεψοδικία; Σφυρίζω κλέφτικα, για να μην κλάψω με την κατάντια μας.

www.facebook.com/stathis.tsagar

15.10.20 – lifo

5

(15/4/31-26/3/15, Στοκχόλμη, Σουηδία)

To 2011 το Νόμπελ Λογοτεχνίας απονεμήθηκε στον Σουηδό ποιητή, συγγραφέα και μεταφραστή Τούμας Τρανστρέμερ με την αιτιολογία ότι «μέσω των συνοπτικών και διαφανών εικόνων του μας δίνει μια ζωντανή πρόσβαση στην πραγματικότητα».

2012

2013

2014

ΜΟ ΓΙΑΝ

ΆΛΙΣ ΜΟΝΡΌ

ΠΑΤΡΊΚ ΜΟΝΤΙΑΝΌ

(Γεννημένος ως Γκουάν Μογιέ στις 17/2/55, Γκάομι, Κίνα)

(10/7/31, Γουίνγκαμ, Καναδάς)

(30/7/45, Παρίσι, Γαλλία)

Η Καναδή συγγραφέας Άλις Μονρό, μία από τις πιο διακεκριμένες διηγηματογράφους παγκοσμίως, κέρδισε το Νόμπελ Λογοτεχνίας 2013 ως «μετρ του σύγχρονου διηγήματος».

Στον Γάλλο συγγραφέα Πατρίκ Μοντιανό απονεμήθηκε το Νόμπελ Λογοτεχνίας το 2014 «για την τέχνη της μνήμης με την οποία ανακάλεσε τα πιο ασύλληπτα ανθρώπινα πεπρωμένα και αποκάλυψε τον μικρόκοσμο της Κατοχής».

Ο Μο Γιαν κέρδισε το 2012 το Νόμπελ Λογοτεχνίας επειδή «με έναν παραισθητικό ρεαλισμό ενώνει το παραμύθι, την Ιστορία και τη σύγχρονη πραγματικότητα». Έτσι, έγινε ο πρώτος συγγραφέας με κινεζική υπηκοότητα που τιμήθηκε με το συγκεκριμένο βραβείο.

2015

ΣΒΕΤΛΆΝΑ ΑΛΕΞΊΕΒΙΤΣ (31/5/48, Ιβανο-Φρανκίβσκ, Ουκρανία)

Το Νομπέλ Λογοτεχνίας το 2015 απονεμήθηκε στη Λευκορωσίδα δημοσιογράφο και συγγραφέα Σβετλάνα Αλεξίεβιτς για «την πολυφωνική της γραφή, μνημείο του πόνου και του θάρρους στην εποχή μας».

talk

town

2011

ΤΟΎΜΑΣ ΤΡΑΝΣΤΡΈΜΕΡ

aπο th lifo team

TheBuzz

2016

2017

2018

2019

2020

ΜΠΟΜΠ ΝΤΊΛΑΝ

ΚΑΖΟΎΟ ΙΣΙΓΚΟΎΡΟ

ΌΛΓΚΑ ΤΟΚΆΡΤΣΟΥΚ

ΠΈΤΕΡ ΧΆΝΤΚΕ

ΛΟΥΊΖ ΓΚΛΙΚ

(24/5/41, Ντουλούθ, Μινεσότα, ΗΠΑ)

(8/11/54, Ναγκασάκι, Ιαπωνία)

(29/1/62, Σουλετσόβ, Πολωνία)

(6/12/42, Γκρίφεν, Αυστρία)

(22/4/43, Νέα Υόρκη, ΗΠΑ)

Ο Μπομπ Ντίλαν είναι ο πρώτος μουσικός που κερδίζει το βραβείο Νόμπελ στην κατηγορία της Λογοτεχνίας. Η Ακαδημία ανέφερε πως ο μουσικός και συγγραφέας έχει «δημιουργήσει νέες μορφές ποιητικής έκφρασης μέσα στη σπουδαία αμερικανική μουσική παράδοση».

Ο συγγραφέας Καζούο Ισιγκούρο, ιαπωνικής καταγωγής, τιμήθηκε από την Ακαδημία με το Νόμπελ Λογοτεχνίας το 2017 για την ικανότητά του να αποκαλύπτει «την άβυσσο κάτω από την ψευδαίσθηση της σύνδεσής μας με τον κόσμο».

Το Νόμπελ Λογοτεχνίας για το 2018 απονεμήθηκε στην Πολωνή Όλγκα Τοκάρτσουκ για την «αφηγηματική της φαντασία, η οποία με εγκυκλοπαιδικό πάθος αναδεικνύει το πέρασμα ορίων ως τρόπο ζωής».

Το Νόμπελ Λογοτεχνίας για το 2019 απονεμήθηκε στον Αυστριακό (και κάτοικο Γαλλίας) Πέτερ Χάντκε, «για το επιδραστικό του έργο, το οποίο με ευρηματικούς εκφραστικούς τρόπους διερευνά την ιδιαιτερότητα και τα όρια της ανθρώπινης εμπειρίας».

Το βραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας για το 2020 απονεμήθηκε στην Αμερικανή ποιήτρια Λουίζ Γκλικ για την «αδιαμφισβήτητα ποιητική φωνή της, η οποία, μέσω μιας αυστηρής ομορφιάς, καθιστά οικουμενική την ατομική εμπειρία». Η Γκλουκ είναι η 16η γυναίκα που βραβεύεται με το Νόμπελ Λογοτεχνίας και η πρώτη Αμερικανή, μετά το βραβείο στην Τόνι Μόρισον το 1993.

Όλοι οι συγγραφείς και ποιητές (ακόμα και μουσικοί, για τον ποιητικό τους λόγο) που βραβεύτηκαν από τα μέλη της Σουηδικής Ακαδημίας για το έργο τους από το 2011 μέχρι και φέτος και οι λόγοι για τους οποίους τους επέλεξαν.

6 lifo – 15.10.20

ΤΑ ΒΡΑΒΕΊΑ ΝΌΜΠΕΛ ΛΟΓΟΤΕΧΝΊΑΣ ΤΗΣ ΤΕΛΕΥΤΑΊΑΣ ΔΕΚΑΕΤΊΑΣ

1.10.20 – lifo

6

15.10.20 – lifo

7

talk town

από τh βα σ ι λι κη σ ι ου τη

8 lifo – 15.10.20

ΠΟΛΙΤΙΚΟ ΕΠΤΑΗΜΕΡΟ

Ο Ερντογάν δοκιμάζει την Ευρώπη Έκθετοι όσοι διαβεβαίωναν ότι η Τουρκία θα προσέλθει στον διάλογο.

ο σύνθημα της ελληνικής κυβέρνησης «Σταματούν οι προκλήσεις, ξεκινούν οι συζητήσεις», μετά τη νέα και ακόμα πιο προκλητική ενέργεια της Τουρκίας, έγινε «Ξαναρχίζουν οι προκλήσεις, σταματούν οι συζητήσεις». Η θέση της Ελλάδας, άλλωστε, ήταν σαφής εξαρχής, όταν ξεκαθάριζε ότι δεν πρόκειται να δεχτεί οποιαδήποτε συζήτηση υπό το κράτος εκβιασμών και απειλών. Χωρίς καμία δικαιολογία, ούτε καν πρόφαση, παρά μόνο με τον γνωστό «τσαμπουκά», η Τουρκία, που όλο το προηγούμενο διάστημα ισχυριζόταν ότι επιθυμεί τον διάλογο, διέκοψε την προσπάθεια που γινόταν για έναρξη διερευνητικών συζητήσεων με την Ελλάδα, εκθέτοντας τη Γερμανίδα καγκελάριο, που το είχε πάρει πάνω της. Η Άνγκελα Μέρκελ επέμενε ότι η Τουρκία δεν χρειαζόταν κυρώσεις για να σταματήσει τις προκλήσεις και διαβεβαίωνε ότι θα ερχόταν σε διάλογο. Όταν, μάλιστα, η Τουρκία έκανε ότι δέχεται, η γερμανική διπλωματία είχε σπεύσει να πιστώσει την «επιτυχία» προσωπικά στη Μέρκελ. Αυτές τις μέρες, στα γερμανικά ΜΜΕ υπάρχει η παραδοχή ότι η νέα τουρκική προκλητικότητα εξέθεσε το Βερολίνο, που πρωτοστάτησε στο να μην επιβληθούν οι κυρώσεις ως μη αναγκαίες. Εκτεθειμένος είναι και ο γενικός γραμματέας του ΝΑΤΟ Γενς Στόλτενμπεργκ, με την πρωτοβουλία του για αποκλιμάκωση. Ο Ερντογάν, αφού πρώτα προσπάθησε να γλιτώσει τις οικονομικές κυρώσεις, στη συνέχεια τους άδειασε με εντυπωσιακή άνεση. Η Ελλάδα και η Κύπρος, που ζητούσαν κυρώσεις και διατύπωναν εύλογες αμφιβολίες για το αν ο Ερντογάν θα συνετιζόταν χωρίς αυτές, δικαιώθηκαν, αλλά είναι αντιμέτωπες με το πρόβλημα της Τουρκίας και πάλι. Αυτήν τη φορά, ο Ερντογάν αμφισβητεί το δικαίωμα που δίνει το Δίκαιο της Θάλασσας στην Ελλάδα να επεκτείνει τα χωρικά της ύδατα στα 12 ν.μ., για το οποίο η χώρα έχει επιφυλαχθεί ότι θα το ασκήσει στον χρόνο που θα κρίνει κατάλληλο. Για άλλη μια φορά, ο Ερντογάν αποδεικνύει ότι δεν υπολογίζει ούτε το Διεθνές Δίκαιο ούτε τη διπλωματία, αλλά μόνο την ισχύ. Είναι χαρακτηριστικό ότι η μόνη στιγμή που φάνηκε να πτοείται ήταν όταν ο Μακρόν τον απείλησε πως δεν θα μείνει αμέτοχος στη διένεξη με την Ελλάδα και την Κύπρο. Όλο αυτό το διάστημα, όμως, η καγκελάριος Μέρκελ ξόδεψε ένα μεγάλο μέρος του διπλωματικού της κεφαλαίου για να πιέσει τη Γαλλία να κάνει πίσω και να ρίξει τους τόνους απέναντι στον Ερντογάν. Όταν αυτό έγινε, ο Τούρκος Πρόεδρος αγνόησε και τη Μέρκελ. Ίσως αυτήν τη φορά να ξεπέρασε και τα μεταξύ τους όρια, καθώς στις γερμανοτουρκικές σχέσεις το πάνω χέρι το έχει η Γερμανία και όχι η Τουρκία. Ο Ταγίπ Ερντογάν, που επιδιώκει την επέκταση της Τουρκίας σε Ανατολή και Δύση, επιχειρεί να την εδραιώσει ως περιφερειακή υπερδύναμη μέσω (και) των παράνομων διεκδικήσεών του στο Αιγαίο και στην Ανατολική Μεσόγειο. Όσο για τη σχέση του με την Ε.Ε., έχει δείξει από καιρό ότι

Η ελληνική κυβέρνηση γνωρίζει ότι το ζήτημα που έχει προκύψει με την Τουρκία δεν πρόκειται να κλείσει γρήγορα και μάλλον πρόκειται για μια κρίση που θα διαρκέσει.

επιδιώκει μια ειδική προνομιακή σχέση, από την οποία θα αντλεί μόνο οφέλη, αντί αυτήν του κράτους-μέλους, που θα σήμαινε και υποχρεώσεις. Η ελληνική κυβέρνηση γνωρίζει ότι το ζήτημα που έχει προκύψει με την Τουρκία δεν πρόκειται να κλείσει γρήγορα και μάλλον πρόκειται για μια κρίση που θα διαρκέσει. «Δεν ξαφνιαστήκαμε. Ήμασταν έτοιμοι για όλα» λένε στην κυβέρνηση, με τον πρωθυπουργό να ζητά ξανά από τους Ευρωπαίους εταίρους να δουν το θέμα των κυρώσεων στην Τουρκία, παρότι της είχε δοθεί περιθώριο συμμόρφωσης ως τα μέσα του Δεκεμβρίου. Η Ελλάδα όλο το προηγούμενο διάστημα δεχόταν πιέσεις από την Τουρκία για διάλογο άνευ όρων, με επιμονή στο θέμα της αποστρατιωτικοποίησης των νησιών, αλλά η ελληνική κυβέρνηση παρέμεινε στη θέση ότι αυτό δεν το συζητά, καθώς αφορά το νόμιμο δικαίωμά της στην άμυνα. Στην πρόσφατη ανακοίνωσή του το τουρκικό υπουργείο Εξωτερικών περιγράφει τους νέους όρους που θέτει: α) να αποσύρει η Ελλάδα τους «μαξιμαλιστικούς ισχυρισμούς» που ενσωματώνονται στον Χάρτη της Σεβίλλης, δηλαδή τα δικαιώματα που της δίνει το Δίκαιο της Θάλασσας, για τα οποία η Τουρκία τής ζητά όχι απλώς να μην τα ασκήσει αλλά να παραιτηθεί από αυτά και β) να σταματήσει τις ασκήσεις και τις στρατιωτικές δραστηριότητες, που κατ’ αυτήν «αυξάνουν την ένταση» στο Αιγαίο και τη Μεσόγειο. Φυσικά, τίποτε από αυτά που ζητά η Τουρκία δεν θα μπορούσε να συζητήσει καμία ελληνική κυβέρνηση. Ο πρωθυπουργός, ωστόσο, σε συνέντευξή του στα «Νέα», μιλώντας για το ενδεχόμενο προσφυγής στη Χάγη, παραδέχτηκε για πρώτη φορά δημόσια ότι «ένα διεθνές δικαιοδοτικό όργανο πολύ δύσκολα θα σου δώσει το 100% όσων διεκδικείς». Θεωρεί όμως, όπως είπε, ότι το συνολικό όφελος «που θα αποκομίσει η χώρα από μια ειρηνική επίλυση της μιας διαφοράς που έχουμε με την Τουρκία θα είναι πολλαπλάσιο του όποιου κόστους μπορεί να υπάρχει στην κοινή γνώμη από κάποια απόφαση». Είπε επίσης πως το γεγονός ότι η Ελλάδα συζητάει ένα ζήτημα που αφορά την οριοθέτηση των θαλάσσιων ζωνών στο Αιγαίο και στην Ανατολική Μεσόγειο «σημαίνει πως αναγνωρίζουμε ότι αυτή είναι μια περιοχή όπου και η Τουρκία έχει διεκδικήσεις». Αυτές είναι απόψεις που ένα μέρος της «πατριωτικής βάσης» της Νέας Δημοκρατίας δεν αποδεχόταν μέχρι πρότινος. Ούτε μεταξύ των κομμάτων έχει συμφωνηθεί δημόσια κάτι τέτοιο, αν και, σύμφωνα με το ρεπορτάζ, υπάρχει σιωπηλή συμφωνία από καιρό. Αυτό, άλλωστε, ήταν το νόημα των περίφημων δηλώσεων που επανέλαβαν και οι δύο υπουργοί Εξωτερικών του ΣΥΡΙΖΑ (Κοτζιάς και Κατρούγκαλος), να «μην είμαστε μοναχοφάηδες», οι οποίες είχαν προκαλέσει αντιδράσεις. Αυτό, όμως, που για την ελληνική πολιτική ηγεσία είναι ίσως μια εύλογη υποχώρηση –και για όσους διαφωνούν, μεγάλη–, για την Τουρκία δεν είναι καθόλου αρκετό.

«Ψωνίζω στη γειτονιά» από την Τράπεζα Πειραιώς Η σημασία της υποστήριξης της τοπικής αγοράς αναδεικνύεται με ένα πρόγραμμα σχεδιασμένο για μικρές επιχειρήσεις.

Η

καθημερινότητα στις γειτονιές μας είναι άμεσα συνδεδεμένη με τα μαγαζιά και τις μικρές επιχειρήσεις που συμβάλλουν στην ιδιαίτερη φυσιογνωμία και τη ζωή των τοπικών κοινωνιών. Αυτή η καθημερινότητα την εποχή του κορωνοϊού και των δραματικών συνεπειών που έχει προκαλέσει σε όλα τα μέτωπα της ζωής μας έχει επηρεάσει δραματικά και την επιχειρηματικότητα σε τοπικό επίπεδο. Οι μικρές επιχειρήσεις της γειτονιάς είναι ευάλωτες στην κρίση και δίνουν καθημερινά τη δική τους μάχη επιβίωσης. Η Τράπεζα Πειραιώς, παραδοσιακά τράπεζα της μικρής και μεσαίας επιχειρηματικότητας, απευθύνεται τώρα στους μικρούς επιχειρηματίες αλλά και στους καταναλωτές στις γειτονιές όλης της Ελλάδας, προσφέροντας ένα νέο, καινοτόμο πρόγραμμα που στόχο έχει τη στήριξη της εμπορικής δραστηριότητας σε τοπικό επίπεδο. Με το πρόγραμμα «Ψωνίζω στη γειτονιά», στόχος της τράπεζας είναι να στηρίξει αποτελεσματικά και στοχευμένα, και σε αυτήν τη δύσκολη συγκυρία, τους μικρούς και μεσαίους επιχειρηματίες. Με το πρόγραμμα αυτό, όπως επισημαίνουν στελέχη της τράπεζας, μπορούν να δημιουργηθούν τοπικές κοινωνίες αλληλοϋποστήριξης σε όλη την Ελλάδα, προσφέροντας κίνητρα στους καταναλωτές και στις επιχειρήσεις της γειτονιάς στη βάση των κοινών επιδιώξεων και συμφερόντων τους. Το πρόγραμμα υλοποιείται σε συνεργασία με την Ελληνική Συνομοσπονδία Εμπορίου και Επιχειρηματικότητας (ΕΣΕΕ) που εκπροσωπεί 330 εμπορικούς συλλόγους σε όλη τη χώρα και ευρύτερα τον εμπορικό κόσμο και τη μικρομεσαία επιχείρηση σε εθνικό και διεθνές επίπεδο. Σε αυτό μπορούν να συμμετέχουν μικρές ή πολύ μικρές επιχειρήσεις που διατηρούν φυσικό κατάστημα και δραστηριοποιούνται σε περισσότερους από 20 κλάδους της οικονομίας (άνθη - φυτά, αυτοκίνητα,

βιβλιοπωλεία - παιχνίδια - ψυχαγωγία, ένδυση - υπόδηση - αθλητικά είδη, εστιατόρια - μπαρ - καφέ, ηλεκτρονικός και ηλεκτρολογικός εξοπλισμός, καλλυντικά - ομορφιά, κοσμήματα - οπτικά, υλικά - χρώματα και γενικώς είδη σπιτιού, τουριστικά, τρόφιμα - ποτά, φαρμακεία). Οι επιχειρήσεις που θα συμμετέχουν στο πρόγραμμα γίνονται μέλη μιας κοινότητας με σημαντικές δυνατότητες ανάπτυξης, συμμετέχουν σε προωθητικές ενέργειες και επωφελούνται από την προβολή της επιχείρησής τους στην ιστοσελίδα www.psonizostigeitonia.gr. Από την ίδια ιστοσελίδα και οι καταναλωτές μπορούν να ενημερωθούν για τις συνεργαζόμενες με το πρόγραμμα επιχειρήσεις και για τα οφέλη από τη δική τους συμμετοχή.

ΟΦΕΛΗ ΓΙΑ ΟΛΟΥΣ Για τις επιχειρήσεις που θα συμμετέχουν το πρόγραμμα περιλαμβάνει προνόμια και προσφορές. Συγκεκριμένα: ä Κάθε εβδομάδα μια τυχερή επιχείρηση κερδίζει μετά από κλήρωση €1.000 για την κάλυψη λειτουργικών της εξόδων. ä Θα έχει πολλές δυνατότητες προβολής στο psonizostigeitonia. gr και στα προωθητικά μέσα του προγράμματος. ä Επιπλέον, θα έχει εκπτώσεις και προσφορές από συνεργαζόμενες επιχειρήσεις και δυνατότητα εξαργύρωσης yellows των πελατών της. Από την άλλη πλευρά, οι καταναλωτές, μετά από κλήρωση, κερδίζουν επιστροφή ποσού αγοράς έως €100 για 100 τυχερές συναλλαγές σε επιχειρήσεις που παίρνουν μέρος στο πρόγραμμα.

15.10.20 – lifo

9

talk town α πο τον βασ ί λη βα μβακα

Η μητέρα του Γρηγορόπουλου, η μητέρα της Τοπαλούδη, η μητέρα της οικογένειας Φύτρου, που αποδεκατίστηκε στην πυρκαγιά στο Μάτι, και βέβαια η έγκυος Αγγελική Παπαθανασοπούλου, το ένα από τα τρία θύματα του εμπρησμού στην τράπεζα Marfin, αποτέλεσαν μεγαλύτερες ή μικρότερες ηρωίδες της ζοφερής επικαιρότητας των τελευταίων χρόνων, που έφεραν το τραυματισμένο σημάδι της μητρότητας ως βασικό χαρακτηριστικό τους.

10 lifo – 15.10.20

KOINOI TOΠOI

H πολιτικοποίηση της μητρότητας

Η τελευταία δεκαετία της πολύπτυχης κρίσης επέφερε σημαντική αλλαγή ακόμη και στον συμβολισμό της μητρότητας. την Ελλάδα, όπως και σε άλλες μεσογειακές χώρες, η μητέρα αποτελεί ιερό σύμβολο σχεδόν. Δεν είναι τυχαίο ότι ένας μεγάλος αριθμός καβγάδων και βίαιων αντιπαραθέσεων ξεσπάει στους δρόμους της καθημερινότητας όταν κάποιος απευθυνθεί χυδαία εναντίον της μητέρας του άλλου, ενώ ακόμη και η ποδοσφαιρική βωμολοχία εμπλέκει τις μητέρες των αντιπάλων ως την κορύφωση της προσβολής εναντίον τους. Η ιερότητα της μητέρας έχει βαθιές ρίζες στο φαντασιακό μας και πολύ συχνά μετατρέπει αναπάντεχα μια κοινωνία με πολλά φαλλοκρατικά στερεότυπα σε μητριαρχική όσον αφορά την οικονομία των συναισθημάτων εντός της οικογένειας. Εξαιτίας της ιερότητάς της, η μητέρα σπάνια πολιτικοποιείται ως σύμβολο. Ακόμα και στη σύγχρονη εποχή, είναι ελάχιστα τα παραδείγματα που μπορούμε να ανακαλέσουμε, στα οποία αποκτά πολιτικές εμπλοκές και συνδηλώσεις. Η πιο γνωστή, βέβαια, παραμένει η μητέρα του Τάσου Τούση –που δολοφονήθηκε σε εργατικές κινητοποιήσεις στη Θεσσαλονίκη το 1936–, το μοιρολόι της οποίας «έγινε» ο πολυσήμαντος Επιτάφιος του Γιάννη Ρίτσου. Εντούτοις, τα περισσότερα γνωστά τραγούδια, αφιερωμένα σε μητέρες, έχουν να κάνουν ακριβώς με τη «βασιλεία» τους στη σφαίρα των συναισθημάτων της οικειότητας και όχι της δημόσιας ζωής (όπως ακριβώς συμβαίνει, με άλλους όρους, και στον διαφημιστικό κώδικα). Η τελευταία δεκαετία της πολύπτυχης κρίσης επέφερε σημαντική αλλαγή ακόμη και στον συμβολισμό της μητρότητας. Οι μητέρες θυμάτων πολιτικής και κοινωνικής βίας ή φυσικών καταστροφών παίρνουν μια πολύ σημαντική μερίδα στον χώρο της δημοσιότητας. H μητέρα του Παύλου Φύσσα αποκτά πρωτεύοντα ρόλο, αλλά δεν είναι η μόνη. Η μητέρα του Αλέξη Γρηγορόπουλου, η μητέρα της Ελένης Τοπαλούδη, η μητέρα της οικογένειας Φύτρου, που αποδεκατίστηκε στην πυρκαγιά στο Μάτι, και βέβαια η έγκυος Αγγελική Παπαθανασοπούλου, το ένα από τα τρία θύματα του εμπρησμού στην τράπεζα Marfin, αποτέλεσαν μεγαλύτερες ή μικρότερες ηρωίδες της ζοφερής επικαιρότητας των τελευταίων χρόνων, που έφεραν το τραυματισμένο σημάδι της μητρότητας ως βασικό χαρακτηριστικό τους. Όλες μητέρες άδικου χαμού, όλες μητέρες που προσωποποίησαν την τραγικότητα της αναίτιας απώλειας, της ανευθυνότητας των κρατικών μηχανισμών ή της πολύπλευρης βαναυσότητας που κυριάρχησε στην Ελλάδα της κρίσης. Δεν αποτέλεσαν, όμως, μόνο αυτές παράδειγμα πολιτικοποίησης του μητρικού ενστίκτου. Η ψηφιακή εποχή και το clickactivism, δηλαδή η κοινωνικοπολιτική ενεργοποίηση με βάση την εξ αποστάσεως τεχνολογική επικοινωνία, έδωσαν φωνή και οντότητα σε «διαδικτυακές μανούλες» που άρχισαν να εκφράζουν συλλογικά τις ανησυχίες τους για διάφορα θέματα. Τα σχετικά γκρουπ στα social media αποτέλεσαν χαρακτηριστικές πλατφόρμες έκφρασης της μητρικής υπερπροστατευτικότητας, αυτής που προασπίζεται με κάθε τρόπο το «καλό» των παιδιών και κυρίως την απόλυτη ελευθερία τους μέσα από μηχανισμούς ενός επιτρεπτικού, αλλά ταυτόχρονα εξονυχιστικού ελέγχου απέναντί τους. Θλιβερότερο παράδειγμα αυτού του διαδικτυακού κινήματος μητρικής-υπερπροστατευτικής εξουσίας, το γονεϊκό αίτημα σε διαδικτυακές σελίδες «κανένα παιδί με μάσκα στο σχολείο», που προκάλεσε και την εισαγγελική έρευνα ως επικίνδυνο για τη δημόσια υγεία εν καιρώ πανδημίας. Η πολιτικοποίηση της μητέρας τη σημερινή εποχή δεν είναι μονοσήμαντη, αλλά τουλάχιστον διττή. Από τη μια μεριά, έχουμε μητέρες που χάνουν ό,τι πιο πολύτιμο έχουν (τα παιδιά τους), που βιώνουν τις συνέπειες της πολιτικής, κρατικής και κοινωνικής βίας, αλλά μένουν με έναν περίεργο, δωρικό τρόπο ψύχραιμες και αξιοπρεπείς ως προς το δράμα που αντιμετωπίζουν. Πολλές φορές, μάλιστα, εκφράζουν με τον δικό τους τρόπο όχι μόνο την ανάγκη απόδοσης συγκεκριμένων ποινικών ευθυνών στους θύτες αλλά και μια έκκληση για κοινωνική ειρήνευση, κρατική υπευθυνότητα, αντιαυταρχική στάση. Με άλλα λόγια, στα πρόσωπά τους η μητρότητα εκφράζει ένα αίτημα εκμοντερνισμού της κοινωνικής μας ζωής μέσα από τον συναισθηματικά τραυματισμένο λόγο της οικειότητας. Από την άλλη μεριά, έχουμε μαμάδες που επιδεικνύουν τον ρόλο τους ως υπερευαίσθητων κεραιών ενός μελλοντικού κινδύνου. Στόχος τους μάλλον η αναζωπύρωση παθών γύρω από το μεγάλο ταμπού της παιδικότητας παρά η νηφάλια αντιμετώπιση σύνθετων προβλημάτων, ιδίως της ραγδαίας κοινωνικής ενηλικίωσης των ανηλίκων. Αποτέλεσμα, η συχνή μετεξέλιξη της διαδικτυακά συγκροτημένης μητρότητας σε φορέα αρχαϊκών αντιλήψεων, από το αντιεμβολιαστικό κίνημα μέχρι την αποτροπή της χρήσης μάσκας στα σχολεία. Η φιγούρα της μητέρας του Παύλου Φύσσα δεν είναι μόνο η αναμφισβήτητη «σημαία» των αντιφασιστικών αντανακλαστικών που έστω και καθυστερημένα και με τόνους έμμεσης ενοχής έδειξε η ελληνική κοινωνία. Αφορά και αυτή την άρρητη αντιπαράθεση για την πολιτική εκδοχή της μητρότητας που θα κυριαρχήσει σήμερα. Είναι το σύμβολο μιας λαϊκής μητρότητας που παλεύει για τη μνήμη του αδικοχαμένου παιδιού της και όχι εκείνης που μάχεται με δόσεις υστερίας απέναντι σε κάποιον αόρατο ή άγνωστο εφιάλτη. Φέρει στοιχεία μιας λαϊκότητας σχεδόν ξεχασμένης (όταν, μάλιστα, τονίστηκε αυτό κάπως άκομψα στον δημόσιο λόγο, ξέσπασαν περιέργως έντονες αντιδράσεις, λες και δεν είναι). Καμία αντισυμβατικότητα και εναλλακτικότητα, όπως αυτή των μαμάδων που «φωνάζουν» στο Διαδίκτυο για τα παιδάκια που φανταστικά υποφέρουν. Είναι εκείνη που στις πρώτες της συνεντεύξεις δεν είχε λόγια να μιλήσει, αυτή που, τραγικά μόνη της στις δικαστικές αίθουσες, κράτησε για χρόνια ζωντανή την ελπίδα της καταδίκης των φασιστών, η μητέρα που φόραγε τη μάσκα της ακόμα και όταν είδε τη δικαίωση του γιου της, η μητέρα που μέσα από την ειλικρίνεια του πόνου της κέρδισε τον απόλυτο σεβασμό. Η μητέρα Φύσσα, εκτός των άλλων, υπερασπίστηκε μια πολιτική εκδοχή της μητρότητας διαφορετική από αυτήν που θέλει να επικρατήσει μέσα από τεχνολογικές και άλλες δικτυώσεις και στάθηκε ένα αντιπαράδειγμα σε σχέση με τη μητρότητα που επιχειρεί να υπερασπιστεί την –ανύπαρκτη σχεδόν πια– παιδική αθωότητα για να διατηρήσει τα δικά της ενοχικά σκήπτρα εξουσίας, που διασπείρει ψευδείς ειδήσεις για να εισαγάγει τον αυταρχισμό από την πίσω πόρτα. Το παράδειγμα των πραγματικά πληγωμένων μανάδων, όσο και αν εργαλειοποιείται υπερβολικά από ορισμένους κύκλους, είναι το βασικό συμβολικό ανάχωμα απέναντι στις μαμάδες που φέρονται σαν συνδικαλιστικός φορέας.

AΝΝΑ ΜΑΡΑΓΚΟΥ «Βλέπουμε μια Κύπρο που σφαδάζει κάτω από την μπότα του Ερντογάν» α π ό τ ο ν γ ι ά ν ν η π α ν τα ζ ό π ουλο

Η Άννα Μαραγκού, διακεκριμένη αρχαιολόγος και ιστορικός τέχνης, έλκει την καταγωγή της από την Αμμόχωστο και γνωρίζει όσο λίγοι τον πολιτισμό και την ιστορία της Κύπρου. Στη συνέντευξη που ακολουθεί σχολιάζει τις τελευταίες εξελίξεις και εξηγεί τι είναι αυτό που διακυβεύεται αυτή την Κυριακή με τις εκλογές στα Κατεχόμενα. Ποιες ήταν οι πρώτες σκέψεις που κάνατε μετά την παράνομη απόφαση της Τουρκίας να ανοίξει την παραλία των Βαρωσίων; Αυτές οι ώρες είναι τρομερά δύσκολες για κάθε Βαρωσιώτη. Το άνοιγμα της Αμμοχώστου είναι μια δίοδος στη ζωή και στην καθημερινότητά μας. Οι δικές μου πονεμένες σκέψεις κουβαλούν μια ιστορία 46 ετών. Από την Αμμόχωστο έφυγα όταν ήμουν είκοσι ετών και τώρα έχω διαβεί ήδη την τρίτη ηλικία. Αντιλαμβάνεστε, λοιπόν, ότι 46 χρόνια δεν μπορούμε να κάνουμε κάτι άλλο παρά μόνο να περιμένουμε. Κάθε μέρα αναμένουμε. Από μόνη της αυτή η πόλη έχει μια ιδιαίτερη σημασία, αφού είναι η μόνη που δεν έχει εποικιστεί και προστατεύεται από τα ψηφίσματα των Ηνωμένων Εθνών. Σύμφωνα με αυτά, η διαχείριση των Βαρωσίων έχει παραχωρηθεί στα Ηνωμένα Έθνη, με σκοπό να γίνει επανεγκατάσταση των κατοίκων τους –οι οποίοι είχαν εκδιωχθεί– και μόνο. Τώρα, τι είδους προστασία είναι αυτή, είναι μια άλλη συζήτηση. Τι σημαίνει για έναν άνθρωπο να είναι πρόσφυγας στην ίδια του την πατρίδα; Είναι μια θλιβερή πραγματικότητα. Επειδή στη ζωή μου έχω μάθει να είμαι μάστορας του εαυτού μου και δεν ήμουν ποτέ ενταγμένη σε κανέναν κομματικό μηχανισμό, πιστεύω ότι είμαστε πολίτες δεύτερης κατηγορίας. Βλέπουμε μια Κύπρο που σφαδάζει κάτω από την μπότα του Ερντογάν. Από την άλλη πλευρά, ενυπάρχει μια ελπίδα που διακρίνεται στο πρόσωπο του νυν Προέδρου των Τουρκοκυπρίων στα Κατεχόμενα, Μουσταφά Ακιντζί, ο οποίος ήταν δήμαρχος Λευκωσίας. Ένας άνθρωπος μετριοπαθής, που στέκεται απέναντι στις πρόστυχες κινήσεις του Τούρκου Προέδρου, ο οποίος δεν δίστασε να ανοίξει το παραλιακό μέτωπο των Βαρωσίων. Ποιος πιστεύετε ότι είναι ο απώτερος στόχος του Ταγίπ Ερντογάν; Προσωπικά, θεωρώ ότι ο στόχος του είναι να διασαλευτεί η ενότητα και να τιναχτεί στον αέρα κάθε προσπάθεια διαλόγου με την τουρκοκυπριακή κοινότητα, οδηγώντας με μαθηματική ακρίβεια στη διχοτόμηση της Κύπρου. Γι’ αυτό και ήταν μια κίνηση στήριξης του δικού του υποψηφίου στις εκλογές της ερχόμενης Κυριακής, Ερσίν Τατάρ. Ωστόσο, είναι κάτι που όλοι απευχόμαστε. Δεν μου αρέσουν οι γεωγραφικοί διαχωρισμοί. Η Κύπρος είναι μία, ένας ο πολιτισμός της, όπως και ο λαός της. Κρίνω, πάντως, ότι αυτή η κίνηση του Ερντογάν θα ταρακουνήσει την κυπριακή κοινωνία. Φοβάμαι ότι οι εκλογές αυτές είναι το τελευταίο μας χαρτί, αφού, στην περίπτωση που κερδίσει ο εκλεκτός του Ερντογάν, οι διαπραγματεύσεις θα λάβουν επίσημα τέλος. Συνεπώς, αν δεν βγει ο Ακιντζί, η διχοτόμηση του τόπου μου θα είναι πραγματικότητα. Υπάρχουν ευθύνες και από την ελληνοκυπριακή πλευρά; Σαφώς. Και ελπίζω μια μέρα να λογοδοτήσουν οι υπεύθυνοι, αλλά δεν είναι της παρούσης η αναζήτηση των ευθυνών. Πλέον, στην «ελεύθερη» Κύπρο μια δεύτερη γενιά προσφύγων μεγαλώνει στον τόπο της. Και, ταυτόχρονα, συμπεριφερόμαστε ως ένα ανέμελο κράτος που περιμένει τους επενδυτές και κερδοσκοπεί με τις χρυσές βίζες. Υπάρχει τεράστια αδράνεια εκ μέρους της ελληνοκυπριακής κοινότητας. Μια ανημποριά, όπως λέει ο Σεφέρης, να αντιδράσουμε, να φωνάξουμε. Η Κύπρος περνά μια δύσκολη φάση ως προς την επιβίωσή της. Αναρωτιέμαι πώς τόλμησαν να αφήσουν μια πόλη έρμαιο, εγκαταλελειμμένη! Από τη μια η μισή Κύπρος να βλέπει το ένα κομμάτι της να γίνεται πεντάστερα ξενοδοχεία και η άλλη πλευρά να σωριάζεται; Πού έχει καταντήσει αυτός ο τόπος; Νιώθω μεγάλη ντροπή. Ευτυχώς, οι τελευταίες δημοσκοπήσεις μάς δίνουν μια ανάσα, μια ελπίδα, επειδή οι περισσότεροι τοποθετούνται υπέρ της επανένωσης, Ελληνοκύπριοι και Τουρκοκύπριοι. Τάσσονται υπέρ της έναρξης μιας κανονικής ζωής, με απώτερο σκοπό να απαλλαγούμε επιτέλους από την μπότα του Αττίλα. Θεωρείτε ότι το «Δεν Ξεχνώ» έχει αποτύχει; Εντελώς. Ξέρετε, έχει έρθει η στιγμή να αρχίσουμε να σκεφτόμαστε το μέλλον και να προετοιμάσουμε τα παιδιά μας σωστά αυτήν τη φορά. Το «Δεν Ξεχνώ» απέτυχε, γιατί δεν μπορείς να ξεχάσεις κάτι που δεν ξέρεις. Στη γραμματική λέγεται σχήμα πρωθύστερο. Όπως εγώ δεν μπορώ να ξεχάσω την κινέζικη λογοτεχνία, επειδή δεν τη γνωρίζω. Προφανώς και δεν υποστηρίζω τις εθνικιστικές προσεγγίσεις. Αλλά είναι γεγονός ότι μεγαλώσαμε μια γενιά σε διαφορετικό περιβάλλον, η οποία νομίζει ότι η Κύπρος ξεκινά από τα προάστια της Λευκωσίας και καταλήγει στην Πάφο.

15.10.20 – lifo

11

talk town

α πό τη β ι β ι αν στεργι ου

Η αδυναμία μας να φανταστούμε τους άλλους ως τρωτούς μάς στερεί την ευκαιρία να συνδεθούμε πραγματικά μαζί τους. Έτσι, φτωχαίνουμε και τη δική μας εμπειρία. Δεν βλέπουμε των πλούτο των ψυχικών αποθεμάτων αυτών που μας περιβάλλουν, γιατί νομίζουμε διαρκώς πως τα πράγματα τους πάνε καλά.

Η Βίβιαν Στεργίου είναι συγγραφέας και νομικός.

12 lifo – 15.10.20

NO FILTER

SHORTCUT

Η υγεία των άλλων, αυτή η ψευδαίσθηση

Απόδραση από την Αθήνα

Καθώς κερδίζει έδαφος η ιδέα ότι πρέπει διαρκώς να είμαστε καλά, χαρούμενοι και τέλεια λειτουργικοί, ξεχνάμε πόσο εξουθενωτικό είναι να υποκρίνεσαι ότι σκας (κυριολεκτικά) από υγεία και ότι περνάς υπερτέλεια. ’ ένα στενάκι χαμηλά στου Ψυρρή κάποιος έχει γράψει σ’ έναν τοίχο «είμαι ευάλωτος». Συνηθισμένη να δίνω στα συνθήματα των δρόμων την προσοχή που άλλοι επιφυλάσσουν σε φιλοσοφικά δοκίμια, παίρνοντάς τα σαν οιωνούς που απευθύνει η πόλη στους κατοίκους ή σαν συνόψεις όσων βλέπει, στάθηκα ώρα μπροστά από τον τοίχο να σκέφτομαι ότι, ζώντας ανάμεσα στους άλλους, σπανίως αναλογιζόμαστε πόσο ευάλωτοι είναι. Δεν αναφέρομαι στις περιπτώσεις που φοβόμαστε μην αρρωστήσει κάποιος που αγαπάμε, άρα τον φανταζόμαστε ασθενή, ούτε στους αρρωστοφοβικούς (όπως εγώ), που βλέπουν παντού παθήσεις, μικρόβια και γλυκόπικρες αφορμές για μια επίσκεψη από την αγαπημένη φίλη μας, την κρίση πανικού. Μιλώ για την καθημερινή αλληλεπίδρασή μας με τους άλλους, όπου λαμβάνεται ως δεδομένο ότι είναι καλά, σχετικά υγιείς, τέλεια λειτουργικοί και σίγουρα ικανοί να αντιμετωπίσουν ό,τι τύχει. Αυτή η ψευδαίσθηση υγείας των άλλων βολεύει για κοινωνίες όπως η δική μας, που δεν αποδίδουν μεγάλη αξία στα επαγγέλματα φροντίδας ή στους ανθρώπους που την παρέχουν χωρίς να αμείβονται (κατά κανόνα γυναίκες). Αν όμως όλοι παριστάνουμε τους τέλεια υγιείς, ποιοι θα διεκδικήσουν με πάθος και δυναμισμό περίθαλψη για όσους ασθενούν; Περπατάμε στους δρόμους της πόλης και κοιτάμε τους γύρω μας, πιστεύοντας ότι είναι σε καλύτερη κατάσταση από εμάς. Τούς φανταζόμαστε σαν ανθρώπους που τα πράγματα τους πάνε καλά, που δεν έχουν προβληματικό πόδι, χαλασμένο στομάχι ή έναν υπερβολικά ανάστατο ψυχικό κόσμο, όπου «μαύρες» μέρες χωρίς ενέργεια διαδέχονται σάπιες ώρες αγωνίας και κατανάλωσης ζάχαρης ή ουσιών. Η αδυναμία μας να φανταστούμε τους άλλους ως τρωτούς μάς στερεί την ευκαιρία να συνδεθούμε πραγματικά μαζί τους. Έτσι, φτωχαίνουμε και τη δική μας εμπειρία. Δεν βλέπουμε των πλούτο των ψυχικών αποθεμάτων αυτών που μας περιβάλλουν, γιατί νομίζουμε διαρκώς πως τα πράγματα τους πάνε καλά. Δεν ρωτάμε πώς νιώθουν ή φροντίζουμε ενεργητικά να αλλάξουμε θέμα συζήτησης όταν κάποιος πάει να μιλήσει για «θέμα υγείας» (φράση στοχευμένα ψυχρή μες στη γενικότητά της). Έτσι, στερούμαστε την ευκαιρία να θαυμάσουμε την ανθρώπινη δύναμη. Βλέπουμε απέναντί μας έναν συνάδελφο που απλώς κάνει τη δουλειά του ή έναν φίλο που μας συνάντησε για φαγητό και όχι έναν καθημερινό ήρωα θέλησης που κάνει ό,τι μπορεί για να ζήσει με το εντελώς ανθρώπινο σώμα του και την εντελώς ευάλωτη ψυχοσύνθεσή του. Κάτι ουσιώδες χάνεται. Μεταξύ άλλων, υποθέτουμε πως ευτυχείς μπορούν να είναι μόνον αυτοί που τα πράγματα τους πάνε διαρκώς καλά, επειδή ξυπνάνε και έχουν τέλεια δόντια, τέλεια όργανα, τέλεια διάθεση, ενώ ποτέ δεν υποφέρουν και ποτέ δεν σκέφτονται να τα παρατήσουν και να πάνε να κλειστούν στο μπάνιο ή στην κρεβατοκάμαρα για αόριστο χρονικό διάστημα. Καθώς κερδίζει έδαφος η ιδέα ότι πρέπει διαρκώς να είμαστε καλά, χαρούμενοι και τέλεια λειτουργικοί, ξεχνάμε πόσο εξουθενωτικό είναι να υποκρίνεσαι. Δεχόμαστε να προσποιούμαστε ότι σκάμε (κυριολεκτικά) από υγεία και περνάμε υπερ-τέλεια. Επιζητούμε όχι το ξεπέρασμα των εμποδίων, αλλά την απουσία τους. Ταυτόχρονα, δημιουργούμε κοινωνική απόσταση. Αφού όλοι παίζουμε το παιχνίδι «όλα καλά, πάντα καλά», γλιτώνουμε από το να νιώσουμε ενσυναίσθηση για τους άλλους. Αυτό προφανώς επηρεάζει και το πώς σκεφτόμαστε την κοινή μας ζωή. Από το ότι τα επαγγέλματα που παρέχουν φροντίδα δεν θεωρείται ότι έχουν κύρος και αξίζει να επιβραβεύονται με υψηλούς μισθούς και γενναιόδωρες παροχές μέχρι την αδυναμία μας να διεκδικήσουμε και να «στήσουμε» ένα λειτουργικό σύστημα υγείας και περίθαλψης για όλους. Η πανδημία θα μπορούσε να κλονίσει την προσκόλλησή μας στην ιδέα ότι οι άλλοι είναι «καλά, μια χαρά» και άρα να μας κινητοποιήσει πολιτικά. Θα μπορούσε να μας επιτρέψει να νιώσουμε συνδεδεμένοι μες στην τρωτότητά μας. Δεν συνέβη. Υπερμεγέθη μωρά ξεχύθηκαν στους δρόμους διαφόρων ευρωπαϊκών πόλεων για να πουν ότι δεν θέλουν να φοράνε μάσκα, ιεραρχώντας την αφιλτράριστη ανάσα υψηλότερα από την προστασία των άλλων. Ενώ η εποχή δικαιολογεί απολύτως ανησυχίες και εγρήγορση σε όσους νοιάζονται για τις ελευθερίες τους, κυρίως λόγω της ακραίας επιτήρησης από κράτη, αστυνομία και τεχνολογικούς κολοσσούς, απ’ όλες τις μάχες για ελευθερία πιο πολύ συζητήθηκε η μάχη της αδούλωτης μύτης, μάχη για ένα ανύπαρκτο δικαίωμα ουσιαστικά, αυτό της βλάβης των άλλων. Είμαστε ευάλωτοι, τρωτοί, προσωρινά υγιείς. Δεν αλληλεπιδρούμε όμως με τους γύρω μας ως τέτοιοι, ούτε διεκδικούμε δικαιώματα και ρυθμίσεις με βάση αυτή την ιδέα. Ίσως το κάνουμε στο μέλλον. Ίσως το σύνθημα του δρόμου «είμαι ευάλωτος» να γίνει κάποτε mainstream κι αυτό.

από τον δημήτρη πολιτάκη

Αν δεν είσαι εντελώς ακοινώνητος, σε λίγο καιρό θα τα ξέρεις αναγκαστικά όλα για όλους. Δεν είναι ζήτημα κουτσομπολιού ή αδιακρισίας. Απλώς, ένας από τους κανόνες κοινωνικής επιβίωσης στα μικρά μέρη.

Παίζει ξανά δυνατά ως σενάριο ή ως όραμα μέσα στην πανδημία η οριστική φυγή από τη μητρόπολη και η μετεγκατάσταση σε κάποια ιδανική γωνιά της επαρχίας με άμεση πρόσβαση σε φύση, βουνά, ακρογιαλιές, δειλινά. ίναι κάποιες εποχές που επανέρχονται πιο έντονα οι ευσεβείς πόθοι περί φυγής οριστικής από την Αθήνα και μετεγκατάστασης σε κάποια ιδανική γωνιά της επαρχίας με άμεση πρόσβαση σε φύση, βουνά, ακρογιαλιές, δειλινά. Έχω την αίσθηση ότι βρισκόμαστε σε μία από αυτές. Και η επιθυμία αυτή, που συχνά εκδηλώνεται μετά από κάποια βραχύβια, αλίμονο, «διαφυγή» ή «απόδραση» από την μπίχλα της πόλης (υπήρχαν πάντα αυτοί οι προσδιορισμοί για τις φευγαλέες εξόδους από τη μητρόπολη, εσχάτως όμως μοιάζουν εντελώς κυριολεκτικοί), φαίνεται να τσιγκλά πολλές και διαφορετικές ηλικίες. Η τάση υπήρχε πάντα φυσικά (στα χρόνια που το έχω αντιληφθεί, προσωπικά τουλάχιστον, δεν μιλάω για τις παλιές εποχές της «αστυφιλίας» ή, αργότερα, του συνθήματος «έξω οι βλάχοι από την Αθήνα»), ανεξαρτήτως συνθηκών και περιστάσεων, έμοιαζε να κορυφώνεται όμως στη διάρκεια της κρίσης, για να ξεχαστεί για λίγο με κάποιες ελπίδες ανάκαμψης που έμοιαζαν να διαφαίνονται στον ορίζοντα. Και τώρα παίζει ξανά δυνατά ως σενάριο (ή ως όραμα) μέσα στην πανδημία, του τύπου «αν είναι να φρικάρουμε τελείως, καλύτερα στον ορίζοντα και στον καθαρό αέρα», και ενισχύεται από την ίδια τη φύση της τηλεργασίας (επιβεβλημένης και μη): δεν έχει σημασία πού ακριβώς είσαι, αρκεί να έχεις σύνδεση στο Ίντερνετ. Ενισχύεται επίσης από την ανεργία, που είναι πάντα πιο βαριά να τη διαχειριστείς στη χαοτική πόλη απ’ ό,τι στην ύπαιθρο. Με το ένα και με το άλλο τόσα χρόνια, έχει επέλθει μια βαθιά κόπωση με τη διαρκή μανούρα και τη μόνιμη αίσθηση ανικανοποίητου που προκαλούν οι βιορυθμοί της μεγαλούπολης, ώστε είναι φυσιολογική η λαχτάρα μετάβασης σε περιβάλλον που το έχουμε συνδυάσει με τον «μαγικό» χρόνο των διακοπών, μακριά από το μαζικό μητροπολιτικό μπουντρούμι – που αυτόν τον καιρό δεν έχει να προσφέρει ούτε καν τα παραδοσιακά «βαριά» χαρτιά του: ψυχαγωγία, παραστάσεις, τέχνες, φλερτ, ξενύχτια, χάσιμο… Εν τέλει, βεβαίως, πολλοί το λένε και δεν το εννοούν, πολλοί το εννοούν, αλλά τους φαίνεται βουνό, ελάχιστοι το πραγματοποιούν. Δύσκολη απόφαση σίγουρα, ακόμα κι αν δεν υπάρχουν σοβαροί (επαγγελματικοί, κοινωνικοί, οικογενειακοί, ψυχολογικοί, οτιδήποτε) λόγοι να μείνεις άλλο εδώ με το ζόρι, ακόμα κι αν για κάποιον ιδιαίτερο λόγο έχεις την ευκαιρία να κερδίσεις περισσότερα χρήματα στην επαρχία (αν μη τι άλλο, θεωρητικά θα χαλάς λιγότερα). Είναι βαριά όμως η επαρχία, ακόμα και ως λέξη – πέφτει και σε πλακώνει, ακόμα και στην ιδανική (για τον καθέναν) εκδοχή της. Βαριά και ξένη και αφιλόξενη συνήθως για όσους από μας δεν έχουμε εξοικειωθεί με τους ρυθμούς και την υφή της σε βάθος χρόνου. Αυτή ήταν πάντα τουλάχιστον η δική μου, στερεοτυπική εντύπωση. Ερημιά και μηδενική ανοχή. Σαν να ’ναι για πάντα χειμώνας σε παραθαλάσσιο θέρετρο – μόνο ντόπιοι, με το βάρεμα και με τις σκοτούρες τους, με τις δουλειές και με τη μακρόσυρτη καθημερινότητά τους, με τις αγκυλώσεις και με τις παρεξηγήσεις τους, που κρατάνε για πάντα. Και τότε εμφανίζεσαι εσύ, κάτι ανάμεσα σε πρωτοδιόριστο και σε τουρίστα, που για κάποιον λόγο ξέμεινε εκτός εποχής, φιλοδοξώντας να γίνεις μόνιμος κάτοικος. Αν δεν είσαι εντελώς ακοινώνητος, σε λίγο καιρό θα τα ξέρεις αναγκαστικά όλα για όλους. Δεν είναι ζήτημα κουτσομπολιού ή αδιακρισίας. Απλώς, ένας από τους κανόνες κοινωνικής επιβίωσης στα μικρά μέρη. Και μοιραία θα έρθει κι εκείνη η ώρα που θα πρέπει να πάρεις και θέση, αλλιώς τι θα ’χουμε να λέμε τα βράδια… Είναι επίσης κι όλες αυτές οι ιστορίες απόδρασης από την Αθήνα που έχεις ακούσει μέσα στα χρόνια να λήγουν άδοξα. Όλα καλά συνήθως στην αρχή, αργότερα όμως το αρχικό όραμα αρχίζει, για διάφορους λόγους, να μπάζει νερά, ο «χαλαρός» χρόνος γίνεται και λίγο ζουρλομανδύας και επίσης αποδεικνύεται ότι, δοθείσης της ευκαιρίας, η εξοχή μπορεί να γίνει εξίσου καταπιεστική και απειλητική με την πόλη, οι μέθοδοι μόνο διαφέρουν. Ακόμα και μετά απ’ όλες αυτές τις ενστάσεις όμως, η επιθυμία παραμένει έντονη, οργανική σχεδόν. Αν μη τι άλλο, τουλάχιστον από μια ηλικία και μετά, αποζητάς να βλέπεις ανατολή ή ηλιοβασίλεμα μέσα στη μέρα, ιδανικά και τα δύο. Εκεί καταλήγει το θέμα.

Fish Guide

Το λυσάρι του WWF για υπεύθυνη ψαροφαγία

Β

ασικό στοιχείο της μεσογειακής διατροφής, τα ψάρια και τα θαλασσινά είχαν πάντα μια θέση στο ελληνικό τραπέζι. Η Ελλάδα, εξάλλου, είναι γνωστή για την αλιευτική της παράδοση! Πώς φτάσαμε όμως από την αφθονία και την επάρκεια στο σημείο οι ευρωπαϊκές χώρες της Μεσογείου να αδυνατούν να ικανοποιήσουν τη ζήτηση των καταναλωτών για ψαρικά; Η Ελλάδα και τα άλλα μεσογειακά κράτη της Ε.Ε. συγκαταλέγονται στους μεγαλύτερους καταναλωτές ψαρικών παγκοσμίως. Κάθε άτομο στην περιοχή καταναλώνει κατά μέσο όρο 33,4 κιλά ψαρικών τον χρόνο, τη στιγμή που ο μέσος όρος της Ε.Ε. είναι 22,9 κιλά. Όσο για την Ελλάδα, η ετήσια κατανάλωση ψαρικών κατ’ άτομο αγγίζει τα 19,6 κιλά, ποσοστό ιδιαίτερα υψηλό. Για να ικανοποιήσουν την αυξημένη ζήτηση για ψαρικά σήμερα, τα μεσογειακά κράτη της Ε.Ε. εισάγουν 5 εκατομμύρια τόνους ετησίως, σε μεγάλο βαθμό από αναπτυσσόμενες χώρες. Αυτό δεν προκαλεί εντύπωση αν αναλογιστεί κανείς ότι το 80% των πληθυσμών ψαριών στη Μεσόγειο υπεραλιεύεται, ενώ παγκοσμίως το 90% των πληθυσμών ψαριών απειλείται από

την υπεραλίευση. Τι σημαίνει αυτό; Διπλάσιοι αλιευτικοί στόλοι απ’ όσους η θάλασσα μπορεί να αντέξει πασχίζουν να καλύψουν τη ζήτηση, συχνά ψαρεύοντας παράνομα ή πιάνοντας μικρά ψάρια που δεν έχουν προλάβει να αναπαραχθούν ούτε μία φορά. Έτσι, οι θάλασσές μας ερημώνουν, ενώ απειλείται η επιβίωση 800 εκατομμυρίων ανθρώπων παγκοσμίως που εξαρτώνται από τα ψαρικά για να εξασφαλίσουν τροφή και εισόδημα. Μεγαλύτερα θύματα αυτής της κατάστασης είναι οι μικροί παράκτιοι αλιείς, οι οποίοι το τελευταίο διάστημα επλήγησαν σοβαρά από την πανδημία Cοvid-19 και τα προβλήματα που προκάλεσε στις αγορές και την εφοδιαστική αλυσίδα. Τι μπορούμε να κάνουμε όμως εμείς, ως καταναλωτές, για να προστατεύσουμε το θαλάσσιο περιβάλλον και να στηρίξουμε όσους εξαρτώνται από τα ψαρικά για να επιβιώσουν; Επιλέγοντας ψαρικά υπεύθυνα, δίνουμε «μάχη μέσα από το πιάτο μας» κατά της υπεραλίευσης και της παράνομης αλιείας που μαραζώνουν τις θάλασσές μας και τους ανθρώπους που ζουν από αυτές.

Όσο για το τι σημαίνει «επιλέγουμε ψαρικά υπεύθυνα»; Ότι προτιμάμε πάντα αυτά που έχουν αλιευθεί στο σωστό μέγεθος, τη σωστή εποχή και με τα κατάλληλα αλιευτικά εργαλεία. Δεν επιλέγουμε ποτέ γόνο και λέμε όχι σε απειλούμενα είδη, όπως ο ξιφίας, ο γαλέος ή ο ερυθρός τόνος, και σε απαγορευμένα είδη, όπως η πίνα και οι πετροσωλήνες. Έτσι, μπορούμε να διασφαλίσουμε ότι δεν θα είναι μόνο τα πιάτα μας γεμάτα αλλά και οι θάλασσές μας. Προκειμένου να μας διευκολύνει να επιλέξουμε ψαρικά υπεύθυνα, είτε εγχώρια είτε εισαγόμενα, το WWF ανέπτυξε τον Οδηγό Υπεύθυνης Κατανάλωσης Ψαρικών «Fish Guide». Αυτός ο οδηγός μάς δίνει όλες τις πληροφορίες που πρέπει να γνωρίζουμε όταν προμηθευόμαστε ή παραγγέλνουμε ψάρια και θαλασσινά. Επίσης, το Fish Guide περιλαμβάνει τις ψαροσυμβουλές του WWF, χρήσιμα tips, για παράδειγμα πώς ξεχωρίζουμε το φρέσκο ψάρι ή τι πρέπει να προσέχουμε στη σήμανση, αλλά και συνταγές θαλασσινών διά χειρός του επίσημου πρεσβευτή της εκστρατείας «Fish Forward» στην Ελλάδα, Ηλία Μαμαλάκη.

www.wwf.gr APP: FISΗGUIDE.WWF.GR

15.10.20 – lifo

13

talk town ΕΙΚΑΣΤΙΚΑ

τηε breeder @ frieze viewing room

i

Athens

Έως 16/10: viewingroom.frieze. com

14 lifo – 15.10.20

Γεφυρώνοντας μαεστρικά τους κόσμους της τέχνης, της μόδας και του ντιζάιν, μέσα από έργα που περιλαμβάνουν ζωγραφική, σχέδιο, κεραμική και murals, ο Luke Edward Hall εντυπωσιάζει διαρκώς με την αισθητική του. Με έδρα του το Λονδίνο, ο νεαρός καλλιτέχνης έχει αναπτύξει μια ισχυρή οπτική ταυτότητα, βαθιά επηρεασμένη από την ελληνική μυθολογία και την αγάπη του για την Ιστορία, ενώ οι επιρροές του από τον Ζαν Κοκτό είναι εμφανείς. Έχοντας στο ενεργητικό του συνεργασίες με εταιρείες και ιδρύματα, όπως οι Burberry, Lanvin και Christie’s, και μια μόνιμη εβδομαδιαία στήλη στους «Financial Times», πρόσφατα εγκαινίασε το πρώτο του μεγάλο προσωπικό πρότζεκτ, ένα ξενοδοχείο και μπιστρό στο Παρίσι, ενώ οι αυγουστιάτικες ολιγοήμερες διακοπές του στην Ύδρα τον ενέπνευσαν για μια νέα σειρά σχεδίων που μπορούμε να δούμε online στο Frieze Viewing Room της γκαλερί The Breeder, η οποία θα φιλοξενήσει και την πρώτη του ατομική αθηναϊκή έκθεση στις αρχές του 2021.

The Breeder @ Frieze Viewing Room Με έργα των: Chioma Ebinama, Luke Edward Hall, Joy Labinjo, Aristeidis Lappas, Kalup Linzy, Henning Strassburger, Jannis Varelas Έως 16/10: viewingroom.frieze.com/ Περισσότερα για τον καλλιτέχνη: www.lukeedwardhall.com/

15.10.20 – lifo

15

luke edward hall, amya’s blooms, 2020, watercolour on paper (λεπτομερεια), 41x30 cm. ©️ luke edward hall. courtesy the breeder, athens

SPOTLIGHT

τι απεγινε η «χ

Μια underground συζήτηση με τον Λέανδρο Κυριακόπουλο περί ρέιβ, νέων τεχνολογιών και άλλων «δαιμονίων», με αφορμή τη

από τον θοδωρή αντωνόπουλο φωτογραφιεσ: σπυροσ σταβερησ

ριάντα και πλέον χρόνια από την εμφάνιση του μουσικού κινήματος που ονομάστηκε «ρέιβ», δεν έχει μελετηθεί επαρκώς ως κοινωνικό, πολιτιστικό αλλά και καλλιτεχνικό δρώμενο. Κυριαρχεί η στερεοτυπική εικόνα της πανικόβλητης «μάνας ρέιβερ» και του ξενύχτη πιτσιρικά που «βλέπει κύκλους». Η εν λόγω μελέτη του συνομιλητή μου, διδάσκοντα Κοινωνικής Ανθρωπολογίας στο Πάντειο Πανεπιστήμιο και στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας (φέτος κατέχει θέση υπότροφου ερευνητή στο Τμήμα Μουσικών Σπουδών του ΕΚΠΑ), συνδυάζει το ακαδημαϊκό με το βιωματικό στοιχείο και είναι μια πρώτη σοβαρή προσπάθεια να καλυφθεί αυτό το κενό στην εγχώρια βιβλιογραφία. Στόχος του «να εξετάσει την κινητικότητα στα γεωγραφικά και αντιληπτικά πεδία που διάνοιξε η συναρμογή εκστατικών μουσικών, ψυχοενεργών ουσιών και αποκαλυπτικών αφηγημάτων».

— Πώς συνέβη να γράψεις ένα βιβλίο για τη ρέιβ σκηνή και ειδικά για την ψυχεδελική τρανς; Είναι αποτέλεσμα ερευνητικού ενδιαφέροντος πολλών ετών – την αρχική ιδέα τη συνέλαβα αφότου παρευρέθηκα σε ανάλογο μουσικό φεστιβάλ στο Μαρόκο το 2000. Δυσκολεύτηκα, βέβαια,

16 lifo – 15.10.20

αρκετά γιατί ως θέμα δεν είναι «εύκολο», ούτε υπάρχει σχετική ελληνική βιβλιογραφία – ξένη ευτυχώς υπάρχει πλέον αρκετή. Οι πρώτες μελέτες που γράφτηκαν μεταξύ 1993 και 1995 είναι συνυφασμένες με τα ψηφιακά δίκτυα. Δηλαδή η χημική ρέιβ εμπειρία ταυτιζόταν απολύτως με τις νέες τεχνολογίες.

— Πράγματι, λέγεται ότι στη Silicon Valley, «πρωτεύουσα» των νέων τεχνολογιών, γίνεται αυξημένη χρήση ψυχοτρόπων ουσιών σε μικροδόσεις. Τα sessions με ενθεογόνα είναι επίσης «μόδα», επιπλέον εξετάζονται ενδεχόμενες θεραπευτικές εφαρμογές τέτοιων ουσιών. Θα έλεγα ότι στέκομαι πολύ κριτικά απέναντι σε τέτοιες εφαρμογές. Χρειάζεται σοβαρή γνώση για να εντάξεις τέτοιες ουσίες σε μια θεραπευτική πρακτική. Έπειτα, αυτό που λέμε «ψυχεδέλεια» δεν είναι για τον καθένα, ούτε λειτουργεί σε όλους το ίδιο. Είναι αισθητηριακό εφέ μιας τεχνολογίας της αντίληψης. Ο κίνδυνος να ξεφύγεις είναι πάντα εκεί. Το λέω αυτό δίχως να διακατέχομαι από κάποιο είδος ηθικού πανικού.

— Νομίζω ότι το πιο ακανθώδες θέμα ως προς την κατανόηση του ρέιβ είναι η χρήση ουσιών, μολονότι δεν αποτελεί κανόνα, ούτε απαραίτητη προϋπόθεση για τη συμμετοχή σε τέτοια δρώμενα. Ακριβώς. Όμως η σχέση ουσιών και μουσικής σε αυτή την κουλτούρα διασκέδασης είναι πιο περίπλοκη. Όλο αυτό που ονομάστηκε «rave party» δεν είναι

αποτέλεσμα κάποιων ουσιών μόνο αλλά ενός ευρύτερου μηχανισμού, βασισμένου στο «μουσικό ταξίδι». Κι αυτός ο μηχανισμός είναι αποτέλεσμα της εξέλιξης τεχνολογιών που αφορούν την παραγωγή ενός ονειρόκοσμου, μιας φαντασμαγορίας. Ναι, στην εφήμερη «Ντίσνεϊλαντ» που δημιουργείται σε ένα πάρτι (και περισσότερο σε ένα φεστιβάλ) οι ουσίες έχουν λόγο, πλην όμως επικουρικό. Δεν πρόκειται για μια μηχανιστική διαχείριση των αισθήσεων τύπου «σου βάζω το καλώδιο στην πρίζα και παίρνεις μπρος», είναι μέρος ενός μνημονικού μηχανισμού που απαιτεί και τη δική σου εμπλοκή.

— Πώς το εννοείς αυτό; Η βιοπληροφορική ανασυγκρότηση και η μηχανική του ανθρώπινου έχει εξελιχθεί πολύ και είναι αφελές να εστιάζουμε π.χ. στο LSD ή στο MDMA. Ας σκεφτούμε: Xanax, Lexotanil, Lyrica και άλλες συναφείς ουσίες για τη διατήρηση της προσωπικής ηρεμίας σε μια έξτρα απαιτητική καθημερινότητα, Viagra και Kamagra για μια επιτυχημένη (αντρική) σεξουαλική ζωή, Anderall, Concerta και άλλες συνταγογραφούμενες μεθαμφεταμίνες για αύξηση της παραγωγικότητας στην εργασία, Testogel, Nebido για φυλομετάβαση κ.λπ. Αν έχει νόημα να εξετάσουμε το πώς εμφανίστηκαν το LSD και το MDMA τις πρώτες δεκαετίες του 20ού αιώνα και τη δημοτικότητά τους μεταπολεμικά, είναι ακριβώς επειδή επέ-

χημικη γενια»

ην κυκλοφορία του βιβλίου «Αναπαραστάσεις του ανοίκειου - Νομαδισμός και αισθητική στη ρέιβ ψυχεδελική σκηνή».

τρεψαν τη βιοπληροφορική διαχείριση του ανθρώπινου. Δεν είναι τυχαίο ότι οι ουσίες αυτές διατέθηκαν αρχικά για στρατιωτικούς σκοπούς. Ο πόλεμος της Συρίας άνοιξε έναν καινούργιο κύκλο στη χρήση τους, συγκεκριμένα με το Captagon, ένα αμφεταμινούχο σκεύασμα που λέγεται πως ενισχύει την αυτοπεποίθηση και καταστέλλει τα συναισθήματα. Δηλαδή ανοίγεται ένα ολόκληρο πεδίο ερωτημάτων που υπερβαίνει τα όρια της κουλτούρας διασκέδασης και αφορά μια συζήτηση περί της βιομηχανικής του ανθρώπινου, που πιστεύω ότι άργησε τουλάχιστον μισό αιώνα, ίσως διότι ταυτίστηκε αρχικά με προφητικές ρητορικές ακαδημαϊκών, όπως αυτές των Κάρλος Καστανιέδα, Τίμοθι Λίρι και Τέρενς ΜακΚένα.

— Τέτοιες «προφητικές» ιδεολογίες είναι παρούσες και στη ρέιβ κουλτούρα. Άφησαν, πιστεύεις, κάποιο αποτύπωμα; Έγιναν όντως οι γενιές που «ανάθρεψε» πιο ανοιχτές, ανεκτικές, συνειδητές και κοσμοπολίτικες; Γεγονός είναι ότι στην αρχική του φάση το ρέιβ «άνοιξε» τους ανθρώπους σε μια κουλτούρα συνύπαρξης, ανεκτικότητας και κοσμοπολιτισμού – στα πρώτα πάρτι ήταν όλοι «μέσα», ανεξάρτητα από κοινωνική προέλευση, εθνικότητα, φύλο ή σεξουαλικότητα. Στην πορεία, βέβαια, μέσα από τα διαφορετικά είδη δημιουργήθηκαν ξεχωριστοί κώδικες. Αλλά μια κουλτούρα πάρτι που βασίζεται στις αρχές του

«Peace, Love, Unity, Respect» απαντά και σήμερα – και είναι και τρομερά γοητευτική. Τώρα, τι έχει μείνει, πέρα από αυτό... Ίσως όχι κάτι από αυτά που συνήθως αναζητάμε.

— Ο χιπισμός συνδέθηκε με τα κινήματα αμφισβήτησης και μια πολιτική όσο και πολιτιστική ριζοσπαστικοποίηση. Θα μπορούσε να ειπωθεί το ίδιο για το ρέιβ; Υπήρξε σίγουρα μια «επιστροφή» του ιδεαλισμού αλλά και του μυστικισμού των ’60s. Η οικολογία, ο κοινοτισμός, η επιστροφή στη φύση, η κουλτούρα των travellers, ο βιγκανισμός, οι τεχνικές αυτοθεραπείας και αυτοβελτίωσης, η επανανακάλυψη μιας υποτιθέμενα χαμένης μυστικής γνώσης μέσα από αναφορές σε σαμάνους, ξωτικά και άλλους πολιτισμούς, όλα αυτά ανανεώθηκαν μέσα από το φουτουριστικό πλαίσιο των νέων τεχνολογιών: να ξεφύγουμε από την τεχνοκρατία και να φτιάξουμε μια δική μας πειρατική ουτοπία, να διεκδικήσουμε το «δικαίωμα στο πάρτι» ως αποκαλυπτική εμπειρία.

— Αναφέρεσαι συχνά στη φαντασμαγορία και στον ονειρόκοσμο, παρουσιάζοντας το φεστιβάλ ως ένα θεαματικό μουσικό δρώμενο, στο οποίο η τέχνη ενυπάρχει με τρόπους όχι ακριβώς καλλιτεχνικούς. Το ρέιβ ψυχεδελικό φεστιβάλ είναι πράγματι από μόνο του ένα βιωματικό δρώμενο, στο οποίο είσαι προγραμματικό μέρος του καλλιτεχνικού συμβάντος, όσο παράδοξο και αν ακούγεται αυτό. Είσαι ηθοποιός και θεατής μαζί, δημιουργός

και θέαμα, καθώς μετέχεις στην παραγωγή και κατανάλωση μιας αντιληπτικής έκτασης. Εδώ, μια αφηρημένη αισθητική πραγματοποιείται μέσω των τεχνών και των τεχνολογιών ως μια θεαματικά βιωμένη εμπειρία όπου το πριμιτιβιστικό και το έθνικ στοιχείο συνυπάρχει με το φουτουριστικό. Το καινοτόμο ερώτημα που καλούμαστε να διαπραγματευτούμε στον 21ο αιώνα με την εγκαθίδρυση των νέων βιοπληροφορικών μέσων και της τεχνοαισθητικής είναι πώς οι υλικοτεχνικές υποδομές διαμεσολαβούν την εμπειρία του ιστορικού μας παρόντος. Τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης αποτελούν το πλέον απτό ανθρωπολογικό παράδειγμα. Τα παιδιά της επόμενης γενιάς θα έχουν γεννηθεί κυριολεκτικά μέσα σε ένα τοπίο όπου η κοινωνικότητα –τα συναισθήματα, η γνώμη μας, η συμμετοχή στον δημόσιο χώρο– θα είναι μετρήσιμη και τεχνικά διαχειρίσιμη.

— Πώς λειτούργησε για σένα όλη αυτή η εμπειρία; Θα έλεγα ότι μπήκα σε μια βαθιά κριτική θεώρηση των πραγμάτων, απομυθοποιώντας κάθε καταφατικότητα που εμφανίζεται ως σωτήρια και αποκαλυπτική. Αυτό, βέβαια, δεν σημαίνει ότι δεν γνώρισα υπέροχους ανθρώπους, ότι δεν έκανα όμορφες φιλίες που διατηρώ ακόμα, αλίμονο. Πολυετή εθνογραφία σε πάρτι έκανα· έζησα και ωραίες στιγμές.

λεανδρος κυριακοπουλος Αναπαραστάσεις του ανοίκειου Νομαδισμός και αισθητική στην ρέιβ ψυχεδελική σκηνή Εκδόσεις Νήσος

15.10.20 – lifo

17

ΒΙΒΛΙΟ

Το «Ληστές – Η ζωή και ο θάνατος των Γιάννη και Θύμιου Ντόβα, Μέρος Α’» των Γιώργου Γούση και Γιάννη Ράγκου κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Polaris.

18 lifo – 15.10.20

H

νέα εικονογραφημένη νουβέλα των Γιώργου Γούση (σκίτσο - σενάριο) και Γιάννη Ράγκου (σενάριο), Ληστές, είναι μια δουλειά που ανεβάζει ψηλά τον πήχη στο ελληνικό κόμικ, ένα καλοδουλεμένο από την πλευρά του σεναρίου και του σκίτσου, συναρπαστικό βιβλίο που ξεκίνησε να ετοιμάζεται πριν από περίπου δέκα χρόνια. Η αληθινή ιστορία δύο ληστών που έδρασαν στην Ήπειρο από το 1909 μέχρι το 1930 πέρασε από σαράντα κύματα μέχρι να ολοκληρωθεί, αλλά το αποτέλεσμα τους δικαιώνει, γιατί είναι ένα υψηλού επιπέδου non-fiction graphic novel. « Έχουμε κάνει μεγάλη έρευνα με τον Γιάννη Ράγκο σχετικά με τα πραγματικά περιστατικά» λέει ο Γιώργος Γούσης. «Από κει και πέρα, αυτονομούμαστε και γράφουμε μια δική μας ιστορία. Πριν από πολλά χρόνια ήρθε τυχαία στο σπίτι μου το βιβλίο Ρεντζαίοι, οι βασιλείς της Ηπείρου του Νίκου Πάνου, μια αυτοέκδοση ενός ιστοριοδίφη Ηπειρώτη με καταγωγή από το χωριό των αδελφών Ρέντζου –που είναι τα αληθινά πρόσωπα από τα οποία εμπνευστήκαμε τους ήρωες των Ληστών–, ο οποίος είχε κάνει μια μεγάλη έρευνα με συνεντεύξεις και αρχεία για τη ζωή τους. Η ιστορία τους με γοήτευσε, έτσι αρχίσαμε να κάνουμε με τον Γιάννη πιο επισταμένη έρευνα πάνω στα γεγονότα. Βρήκαμε εφημερίδες και άλλες πηγές και αποφασίσαμε να φτιάξουμε μια ιστορία που κατά 70% είναι βασισμένη στην αληθινή. Στο βιβλίο μας τα ονόματα έχουν αλλάξει, οι δικοί μας ληστές λέγονται Γιάννης και Θύμιος Ντόβας, για να έχουμε μεγαλύτερη ελευθερία στην αφήγηση αλλά και επειδή η έρευνά μας πάνω σε πολλά σκοτεινά σημεία της δράσης των Ρεντζαίων έμεινε άκαρπη. Όλα στους Ληστές είναι αληθινά, οι χώροι, τα ρούχα, η αρχιτεκτονική, ακόμα και ο τρόπος που μιλάνε και τα τραγούδια που λένε οι άνθρωποι. Μας βοήθησε και η Ιουλία η Σταυρίδου σε αυτό, η μεγάλη σκηνογράφος που χάθηκε πρόσφατα, η οποία είχε δουλέψει με τον Αγγελόπουλο και γνώριζε καλά την περιοχή και την εποχή. Μου έδωσε πολλά βιβλία για κοστούμια, κτίρια της εποχής, μελέτησα πώς ήταν οι καλύβες και οι στάνες, μέχρι και ο τρόπος που κήδευαν τον νεκρό. Η σκηνή του θρήνου στο βιβλίο είναι από μια φωτογραφία η οποία δείχνει πώς κάθονται, το ίδιο και τα όπλα. Προσπάθησα να μην είναι φολκλόρ όμως, αυτό που φανταζόμασταν ότι ήταν οι άνθρωποι τότε. Γιατί δεν φορούσαν φουστανέλα, δρούσαν τις δεκαετίες του 1910 και του 1920, οπότε η εμφάνισή τους είναι πιο σύγχρονη.

Tο στόρι ξεκινάει με δυο μικρά παιδιά που έχασαν τον πατέρα τους – κάποιοι τον δολοφόνησαν με αφορμή ένα περιστατικό. Πολλά χρόνια αργότερα, όταν ενηλικιώνονται, μαθαίνουν ποιος τον σκότωσε και αποφασίζουν να πάρουν εκδίκηση. Κι αφού εκδικούνται τους φονιάδες, βγαίνουν στην παρανομία για να μη συλληφθούν. Μετατρέπονται σε φυγάδες στο βουνό και στην πορεία σε ληστές. Παρότι δεν είναι καθόλου Ρομπέν των Δασών, ο κόσμος τούς στηρίζει, προφανώς επειδή προέρχονται από τα λαϊκά στρώματα και επειδή οι ληστές τότε αντικαθιστούσαν κατά κάποιον τρόπο τον νόμο: αν κάποιος είχε ένα πρόβλημα, πήγαινε στον ληστή για να του το λύσει, γιατί η αστυνομία δεν έφτανε στα βουνά. Η δράση τους προκαλούσε συναισθήματα που κυμαίνονταν μεταξύ φόβου και αγάπης. Έχει ενδιαφέρον το ότι άρχισαν να ενσωματώνονται στην εξουσία και να τους χρησιμοποιούν παράγοντες των Ιωαννίνων, βουλευτές, έμποροι. Βασικό κομμάτι της ιστορίας τους είναι ο πάτρονάς τους, ο εγκέφαλος μιας σπείρας, που ζούσε στα Γιάννενα και ήταν μεγάλος έμπορος και πολύ πλούσιος – αργότερα εξελέγη και βουλευτής. Μαζί οργάνωναν απαγωγές, ληστείες, εκβιασμούς, και ενώ είχαν γίνει όργανο των ισχυρών, από ένα σημείο και μετά άρχισαν να αποκτούν μεγαλύτερη δύναμη απ’ όση θα ήθελε η εξουσία, γι’ αυτό στη συνέχεια προσπάθησαν να τους εξοντώσουν. Αυτοί που τους γιγάντωσαν, στην πορεία έγιναν εχθροί τους. Προσωπικά, βρίσκω πολύ ενδιαφέρον το ότι είναι αδέρφια. Η σχέση που αναπτύσσουν μεταξύ τους είναι η πιο ηθική και χριστιανική που υπάρχει, μια τρομερή σχέση φιλίας, αγάπης και τρυφερότητας. Ταυτόχρονα, όμως, για όλη την υπόλοιπη κοινωνία εκπροσωπούσαν το κακό, ήταν εγκληματίες. Μιλάμε για τρομερή βία: ο θρύλος λέει ότι σκότωσαν 80 άτομα. Η δύναμή τους και η αδυναμία τους ήταν ότι ήταν δύο, δηλαδή αφενός μπορούσαν να δρουν με μεγαλύτερη άνεση, αφετέρου το πρόβλημα του ενός γινόταν πρόβλημα και του άλλου. Οι άνθρωποι, γενικά, δεν είναι μόνο καλοί ή μόνο κακοί, κι αφού αποφασίσαμε ότι οι ήρωές μας είναι αυτοί οι δύο, προσπαθήσαμε, μέσω αυτών, να δείξουμε όλες τις εκφάνσεις του ανθρώπου: από τις πολύ τρυφερές μέχρι τις πάρα πολύ άγριες. Οι συγκεκριμένοι δεν γνωρίζω αν έγιναν λαϊκοί ήρωες, μάλλον περισσότερο αρνητική ήταν η φήμη τους. Ακόμα και σήμερα, στην Ήπειρο το “Ρέντζος” το χρησιμοποιούν όταν θέλουν να πουν ότι είσαι άγριος, κατσαπλιάς και κακός. Σύμφωνα με τον Hobsbawm, έναν μεγάλο ιστορικό που έχει κάνει μεγάλη μελέτη γύρω από τη ληστεία και τους ληστές, οι ληστές γίνονται μυθικά πρόσωπα για δύο λόγους: πρώτον, γιατί καταφέρνουν να βγουν εκτός των ορίων της κοινωνίας, δηλαδή κάνουν πράγματα που είναι στο όριο ή εκτός του ορίου, και ενδόμυχα όλοι μας θα θέλαμε να είμαστε λίγο πιο άγριοι. Δεύτερον, ακριβώς λόγω της μεγάλης αντίφασης που χαρακτηρίζει αυτούς τους ανθρώπους: τις περισσότερες φορές οι λήσταρχοι, ταυτόχρονα με τη βία και την εγκληματικότητα, φέρουν και κάποια ευγενή στοιχεία, έχουν ηθικό κώδικα, τιμή, δεν πειράζουν γυναίκες, σέβονται τους ηλικιωμένους. Υπάρχει μια θεωρητική ισοτιμία, ας πούμε, στο μυαλό τους, που ο τότε κόσμος εκτιμούσε δεόντως. Έχει ενδιαφέρον το πώς παρουσιάζει ο Τύπος της εποχής τους ληστές, κάνοντας κι αυτός την προπαγάνδα του: πότε είναι φοβεροί και άγιοι, πότε εγκληματίες κλπ., το ίδιο ακριβώς που συμβαίνει και σήμερα».

ΛΗΣΤΈΣ Η ΙΣΤΟΡΊΑ ΔΎΟ ΘΡΥΛΙΚΏΝ ΛΗΣΤΏΝ ΤΗΣ ΗΠΕΊΡΟΥ ΤΩΝ ΑΡΧΏΝ ΤΟΥ 20ού ΑΙΏΝΑ ΓΊΝΕΤΑΙ ΈΝΑ ΣΥΝΑΡΠΑΣΤΙΚΌ ΣΆΓΚΑ ΜΕ ΣΤΟΙΧΕΊΑ ΝΟΥΆΡ ΚΑΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΎ ΓΟΥΈΣΤΕΡN. από τon m. hulot

Ο Γιώργος Γούσης

15.10.20 – lifo

19

q Γεννήθηκα το 1963 στην Αθήνα, στο Αιγάλεω, και μέχρι τα έξι μου χρόνια μεγάλωσα σε πολλά και διαφορετικά περιβάλλοντα. Αθήνα, Αλεξανδρούπολη, μετά Στουτγκάρδη, Τορόντο και μετά ξανά Αθήνα, στου Ζωγράφου. Είμαι προϊόν μιας εποχής κοινωνικών και οικονομικών ανακατατάξεων. Η οικογένεια στην οποία έπρεπε να δουλεύουν και οι δύο γονείς είχε πολλά, δύσκολα και καθημερινά προβλήματα να λύσει.

q Για πάρα πολλά χρόνια, από το 1969 μέχρι και το 1972, ζούσαμε τρεις οικογένειες συγγενικές μαζί σε ένα σπίτι 70 τετραγωνικών στου Ζωγράφου, φτωχικά, αλλά όχι στερημένα. Εκεί μάθαινες να περιμένεις τη σειρά σου σε όλα και να μοιράζεσαι τα πάντα –και, φυσικά, λύπες και χαρές– με πολύ κόσμο. Δεν ένιωσα ποτέ ότι μου έλειπε κάτι. Παράξενο πράγμα, αλλά μέχρι σήμερα δεν επιθύμησα τον πλούτο κανενός.

q Η πιο έντονη παιδική μου ανάμνηση είναι μια ζεστή βραδιά του Ιουλίου του ’69, έξι χρονών, να παρακολουθούμε στο Τορόντο την προσσελήνωση του Αpollo 11 στο Φεγγάρι. Οι πιο μικροί φωνάζαμε ότι βλέπουμε κίνηση στο Φεγγάρι. Ήμασταν τόσο σίγουροι και «ψημένοι» όλοι ότι θα βλέπαμε τη σεληνάκατο και τους ανθρώπους, που όλοι ξεχειλίζαμε από δυναμισμό και μια υπέρμετρη αισιοδοξία. Ένα μεγάλο θαύμα!

q Έμπνευση και δύναμη παίρνω σχεδόν αποκλειστικά από τον χώρο της μουσικής. Είναι μια αδυναμία μου αυτή η

Δημοσιογράφος, ραδιοφωνικός παραγωγός, διευθυντής του Pepper 96.6. Γεννήθηκε στο Αιγάλεω, ζει στη Νέα Μάκρη.

μονομανία. Ο Μάνος Χατζιδάκις μού έδινε πάντοτε την αίσθηση του μέτρου για το πώς πρέπει να σκέφτεται και να δρα ένας άνθρωπος που είναι ελεύθερος, ανήσυχος, δημιουργικός, κάποιος που «κάνει το σωστό». Είναι αυτός που έβαλε τον πήχη ψηλά και που, όταν έφυγε, ένιωσα ότι κάτι χάλασε στη ζωή μας. Με επηρέασαν ο John Lennon, ο Bruce Springsteen, ο Paul Weller, ο Michael Stipe – νιώθω ευτυχής και ευγνώμων που στον δρόμο μου συνάντησα τον Αλκίνοο Ιωαννίδη. έστω και τυχαία, τους πάντες: Elvis, Dean Martin, Beatles, Sinatra. To ’70, λόγω των μεγάλων αδελφών, όλη τη hard rock σκηνή: Deep Purple, Sweet, Suzie Quatro, T. Rex, αλλά και οτιδήποτε εκλεκτικό: Rolling Stones, Roxy Music, D. Bowie, Fleetwood Mac, Genesis, Frank Zappa, Steve Miller και μέχρι το 1980 ελέω Αργύρη Ζήλου και Γιάννη Πετρίδη. Είχα ακούσει και τα δύο άλμπουμ των Joy Division και ό,τι είχαν κυκλοφορήσει μέχρι τότε οι Clash, οι Cure, οι Ramones, ο Elvis Costello, oι Damned, ο Bruce Springsteen. Άρα, θα έλεγα ότι η μουσική μου ενημέρωση από το 1980 και μετά ήταν συγχρονισμένη με ό,τι συνέβαινε σε Αγγλία και Αμερική, σχεδόν ταυτόχρονα.

q Στο περιοδικό «Ήχος & hi-fi» βρέθηκα το 1984, μετά από διαγωνισμό που είχε προκηρύξει, ζητώντας από τους υποψήφιους συντάκτες να στείλουν από δύο θέματα δικής τους επιλογής στον αρχισυντάκτη, που τότε ήταν ο Αργύρης Ζήλος. Με είχε εντυπωσιάσει που έδιναν την ευκαιρία σε νέες, άγνωστες πένες, αξιοκρατικά και χωρίς καμία γνωριμία, κανένα τηλέφωνο. Γι’ αυτό είχαν τέτοιο επίπεδο όλα τα περιοδικά του Καββαθά!

q Εκείνη την περίοδο υπήρχαν άλλα τρία μουσικά περιοδικά, το «Ποπ & Ροκ», το οποίο όμως κοιτούσαμε αφ’ υψηλού όσοι ήμασταν του « Ήχου», η «Μουσική» και το «Μουσικό Εξπρές». Εγώ μπήκα στο « Ήχος & hi-fi» με ένα δοκιμιακού τύπου κείμενο με τίτλο «Κατανάλωση και Ροκ εν Ρολ» και έγινα μέλος της σπουδαίας ομάδας συντακτών και δημοσιογράφων της χρυσής δεκαετίας του ’80 για περίπου μία δεκαετία. Εκεί γράφαμε με αφορμή τη μουσική, όταν τότε, στα περισσότερα μουσικά περιοδικά, δημοσίευαν τις πληροφορίες της μουσικής. Ο « Ήχος» της δεκαετίας του ’80 ήταν κάτι περισσότερο από μουσικό περιοδικό, ήταν το επίκεντρο, το σημείο αναφοράς και το θέμα συζητήσεων όλων των ανήσυχων μουσικόφιλων σε ολόκληρη την Ελλάδα. Κάποια στιγμή πούλαγε 20.000 τεύχη τον μήνα. Πιστεύω ότι η αρχή και το τέλος του περιοδικού ήταν ο Αργύρης Ζήλος, που μας ντοπάριζε με την τελειομανία του και τη συνεχή πίεση για να ψάχνουμε το καινούργιο, το σημαντικό, αυτό που θα μείνει τα επόμενα χρόνια. Εκείνη την περίοδο πέρασαν σπουδαίες πένες από το περιοδικό: Θοδωρής Μανίκας, Κώστας Γιαννουλόπουλος, Νικόλας Τριανταφυλλίδης, Αιμίλιος Κατσούρης, Χρήστος Δασκαλόπουλος, Αντώνης Φράγκος και πολλοί ακόμη. Είχαμε την αίσθηση ότι κάθε μήνα αλλάζαμε τον κόσμο και το μοιραζόμασταν με τους αναγνώστες. Το « Ήχος & hi-fi» άλλαξε τον τρόπο που ακούγαμε μουσική στην Ελλάδα!

q Συνεργάστηκα και με άλλα περιοδικά, το «Επτάμισι», μια συμπαθητική προσπάθεια της ανανεωτικής αριστεράς για ένα πολιτιστικό περιοδικό με αρχισυντάκτη τον Ανδρέα Τύρο, τις «Εικόνες» –την εποχή του Σωκράτη Τσιχλιά και των Ιφιγένειας Βιρβιδάκη / Γεωργίας Λαιμού– και το «Επτά» της «Κυριακάτικης Ελευθεροτυπίας» με αρχισυντάκτη τον Φώτη Απέργη, ένα από τα πληρέστερα πολιτιστικά ένθετα εφημερίδας στην Ελλάδα ever. Νομίζω όμως πως δεν ήταν γραφτό να γίνω επαγγελματίας γραφιάς. Δεν είχα την πειθαρχία που χρειάζεται η δημοσιογραφία.

ΜΟΥΧΤΑΡΊΔΗΣ

q Μεγάλωσα με πολλή, πάρα πολλή μουσική γύρω μου. Το ’60, λόγω Καναδά, είχα δει στην τηλεόραση και ακούσει,

AΘΗΝΑΊΟΙ

q Από πολύ νωρίς, στην εφηβεία μου, ονειρευόμουν να παίζω σε ένα ροκ συγκρότημα κι έτσι αγόρασα μια ακουστική

20 lifo – 15.10.20

κιθάρα και μαζί με τον παιδικό μου φίλο Πασχάλη Πλησσή παίζαμε οι δυο μας σε όλα τα πάρτι και τις συγκεντρώσεις διασκευές Lou Reed, Neil Young, Beatles, Stones, Jam, και με τα χέρια μας μιμούμασταν τους Pete Townshend, τους Who και τους περίφημους «ανεμόμυλούς» τους. Το πρώτο μας γκρουπ ήταν οι Migraine, στις αρχές του 1982, οι οποίοι, λίγο μετά, το 1984, εξελίχθηκαν στους Jaywalkers. Ανήκαμε στη γενιά των συγκροτημάτων του Πήγασου, των περίφημων μπαρ στην Αχιλλέως, στα Εξάρχεια. Έπαιζαν σχεδόν κάθε βράδυ συγκροτήματα σε μια πρόχειρη σκηνή και από κει βγήκαν οι Last Drive, οι Alive She Died, τα Αρνάκια, οι Femme Fatale και δεκάδες άλλοι. Ήταν η γενιά και η σκηνή του punk και του new wave στην Αθήνα.

q Το πρώτο και μοναδικό μας mini LP, το «Jaywalkers», με ένα υπέροχο εξώφυλλο, το ηχογραφήσαμε με τη βοήθεια της παρέας μας, των φίλων μας, οι οποίοι έβαλαν από 30.000 δραχμές ο καθένας. Κυκλοφόρησε από τη Virgin Records. Το «Jaywalkers» έφτασε πριν από χρόνια να πωλείται στο Discogs 700 δολάρια, το επανεκδώσαμε πέρσι σε 500 αντίτυπα και τα 250 από αυτά έφυγαν στην Ιαπωνία, όπου έχουμε πολύ φανατικούς οπαδούς.

q Αγάπησα επαγγελματικά το ραδιόφωνο πολύ περισσότερο απ’ οτιδήποτε άλλο έκανα σε σχέση με τη μουσική. Μου αρέσει ο ρυθμός του και μου αρέσει ο τρόπος που γίνομαι ένα με αυτό. Μου αρέσει ο τρόπος που είναι ζωντανό και πρέπει να αλλάζω και να προσαρμόζομαι στην κάθε μέρα του, που είναι πάντα μια άλλη μέρα. Μου αρέσει ο τρόπος που εισχωρεί στη μέρα και τη ζωή των ακροατών, όχι σαν ένα κύμα που τα παρασύρει όλα, αλλά σαν ένα φως που βρίσκει μια χαραμάδα για να περάσει και να φωτίσει την καθημερινότητά μας. Είναι ένα μέσο θερμό, οι ακροατές ξέρουν πώς νιώθω και ξέρω κι εγώ με τη σειρά μου πώς νιώθουν εκείνοι.

q Πρώτη φορά δούλεψα στο ραδιόφωνο το 1987, στην εκπομπή του Τρίτου Προγράμματος της ΕΡΑ, τη «Ραδιοσυννεφούλα», το πιο φιλόδοξο ραδιοφωνικό μαγκαζίνο που έγινε στην Ελλάδα και το είχε στήσει ένας τρελός και ρομαντικός τύπος, ο Νίκος Λακόπουλος. Από τη «Ραδιοσυννεφούλα» πέρασαν επίσης δυνατά ονόματα, ο Σταύρος Θεοδωράκης, ο Γιάννης Έξαρχος, ο Δημήτρης Χατζόπουλος, ο Στέφανος Κοττατής, η Κική Δημητριάδη και δεκάδες άλλοι. Δυστυχώς, η εκπομπή κόπηκε απότομα στα τέλη του 1987 μετά από πολιτική παρέμβαση. Ήταν αρκετά ανεξάρτητη. Μετά πέρασα από τον Pop FM αλλά και από τον Πρώτο Ρυθμό, με διευθυντή τον Γιώργο Θαλασσινό. Για μεγάλα διαστήματα είχα κάνει και τον μουσικό επιμελητή στις πρωινές εκπομπές του Παύλου Τσίμα στο Κανάλι 15.

απο τον m. hulot φωτογραφιeσ: παρισ ταβιτιαν

ελληνικο ραδιοφωνο Γενικά, το ραδιόφωνο στην Ελλάδα είναι σε καλή κατάσταση, έχουμε καλό μουσικό ραδιόφωνο, που παίζει καλή μουσική, κυρίως σε σχέση με τις υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες, με εξαίρεση τη Μεγάλη Βρετανία, που έχει πολύ μεγάλη παράδοση στον Τύπο και στα media, μοναδική στον κόσμο. Εξαίρεση και η Γαλλία, που, λόγω κοινωνικής διαστρωμάτωσης, έχει ένα πολύ ευρύ κοινό, στο οποίο απευθύνονται τα μέσα κι εκείνο δίνει τη δυνατότητα των πολλών επιλογών.

15.10.20 – lifo

21

q Απ’ όλα τα ραδιόφωνα όπου δούλεψα, μου ταίριαξε περισσότερο το Kosmos 93.6, στο οποίο και βρέθηκα από το 2003 έως και το 2011, τη χρυσή εποχή του, όπως λένε, ως διευθυντής και ραδιοφωνικός παραγωγός στη ζώνη όπου είμαι 18 χρόνια πλέον, το πρωινό 10-12. Το Kosmos 93.6 μου ταίριαξε πολύ. Από το 1996 είχα αφήσει για λίγο το ροκ στην άκρη και είχα αρχίσει να ανακαλύπτω την έθνικ μουσική, μαγεμένος που έβρισκα ξανά μουσική φτιαγμένη με καρδιά αλλά και μυαλό, που αγνοούσε τις επιταγές της μουσικής βιομηχανίας. Μιλούσε στην ψυχή και στο σώμα του ακροατή, όπως ακριβώς και το ροκ εν ρολ που με μεγάλωσε. Είχα εντρυφήσει, επίσης, στην τζαζ και στη δημιουργική ελευθερία που κουβαλούσε και είχα αρχίσει να ακούω συνειδητά και ελληνική μουσική. Αν άκουγες ξένη μουσική, τα μόνα αποδεκτά ονόματα ήταν Χατζιδάκις, Σαββόπουλος, Παπάζογλου, Ξυδάκης, Πλάτωνος, Β Γερμανός, Φατμέ και, φυσικά, όλη η ελληνική ροκ σκηνή. Το ίδιο ίσχυε και για την ντίσκο.

q Η εμπειρία του Pepper 96.6 είναι ένα από τα σπάνια δώρα που μπορεί να σου κάνει η επαγγελματική σου ζωή, αλλά και η ζωή γενικότερα. Να ξεκινήσεις κάτι από το μηδέν, να έχεις την ανοχή του χρόνου, να το δεις να πετυχαίνει με τους όρους σου, όπως το φαντάστηκες και το σχεδίασες, χωρίς παρεμβάσεις, και με τους συνεργάτες που έχεις επιλέξει να το κάνετε ακόμη μεγαλύτερο, ακόμη πιο τέλειο και πιο μετρήσιμο στη ζωή των ακροατών. Kαι μετά να κάνεις κάποια λάθη και λίγο μετά να τα αναγνωρίζεις και να τα διορθώνεις. Τα πρώτα τρία χρόνια του Pepper 96.6 ήταν σαν όλες οι πρώτες φορές της ζωής μου να συναντήθηκαν και να ενώθηκαν. Πιστεύω πως αν μου δινόταν άλλη μια ευκαιρία να στήσω ένα ραδιόφωνο από την αρχή, δεν θα έκανα ούτε ένα λάθος.

q Το ραδιόφωνο στην Ελλάδα κινδυνεύει να χάσει αυτό που λέγαμε παλιά, το πιστό, φανατικό και παθιασμένο κοινό του, ένα κοινό που βέβαια δεν είναι ικανό να το ζήσει από μόνο του εμπορικά, γιατί είναι ολιγάριθμο, αλλά αποτελεί αυτό που λέμε «το οξυγόνο» που μπορεί να δώσει ένταση στη φωτιά. Το μικρό και πιστό κοινό είναι εξίσου σημαντικό με το μεγάλο και πολυπληθές. Αν υπάρχει κάτι που δεν μου αρέσει στο ελληνικό ραδιόφωνο είναι ότι αργεί να αγκαλιάσει το καινούργιο και, όταν τελικά το κάνει, είναι γιατί έχει γίνει παλιό. Είναι αρκετά συντηρητικό το μουσικό ραδιόφωνο στην Ελλάδα, αγαπάει τις αναμνήσεις του ίσως λίγο περισσότερο απ’ όσο πρέπει. Όμως εκφράζει και το μεγάλο κομμάτι της ελληνικής κοινωνίας που είναι προσκολλημένο στο παρελθόν, στα ίδια ονόματα, στα ίδια τραγούδια, στις ίδιες ιστορίες. Στα ραδιόφωνα της Αθήνας σήμερα κυριαρχούν άνθρωποι γύρω στην ηλικία των 50, που έζησαν τις μέρες της δόξας των μέσων και αγαπούν το μέσο αλλά και τη μουσική.

Γιώργος Μουχταρίδης

ΙNFO

Η εκπομπή «The bright side of the road» μεταδίδεται 10-12 το πρωί από τον Pepper 96.6. pepper966.gr

q Όταν όλοι οι διευθυντές και ιδιοκτήτες ακολουθούν την ίδια συνταγή και το μόνο επιχείρημα που ακούς είναι «εγώ θα το κάνω καλύτερα», τότε ξέρεις ότι όλοι καταλήγουν στο ίδιο αποτέλεσμα, με πάνω-κάτω τα ίδια ονόματα, που ανακυκλώνονται (όπως και στην τηλεόραση), και την ίδια λογική. Υπάρχει όμως χώρος για καινούργια ραδιόφωνα, άσχετα από το αν πλησιάζουμε τις πενήντα συχνότητες, αλλά θα πρέπει κάποιος να στύψει το κεφάλι του για να βρει το «τι», το «πώς» και το με «ποιους». Αρκεί να μην κάνουμε δέκα αντίγραφα του ίδιου μοντέλου.

q Αναρωτιέμαι γιατί σήμερα ένας 17χρονος ή ένας 22χρονος να ακούσει το ελληνικό μουσικό ραδιόφωνο. Αν το αποφασίσει, θα πρέπει κάθε 25 λεπτά να περιμένει ένα ολόκληρο πεντάλεπτο να τελειώσουν τα διαφημιστικά και τα προωθητικά μηνύματα και άλλο ένα λεπτό να τελειώσουν οι ειδήσεις ή ό,τι άλλο έχει κάθε ραδιόφωνο για να φτάσει να ακούσει ένα τραγούδι που κατά 90% δεν θα τον ενδιαφέρει. Είναι λίγο συντηρητικά τα ραδιόφωνα και αργούν να ανακαλύψουν και να αγκαλιάσουν το καινούργιο. Προτιμά να βυθιστεί, λοιπόν, στον δικό του κόσμο με τη βοήθεια της τεχνολογίας και να ακούσει αυτά που μοιράζεται με τους φίλους του, τις μουσικές για τις οποίες κάποιος στην παρέα του τού μίλησε το προηγούμενο βράδυ. Όμως μη γελιόμαστε, το θέμα της σχέσης του ραδιοφώνου με τους νέους είναι παγκόσμιο σήμερα. Πουθενά στον κόσμο οι νέοι δεν επιλέγουν το ραδιόφωνο στα fm για να ενημερωθούν για τη μουσική. Ίσως κάποιοι από αυτούς να μην ξέρουν τι είναι το ραδιόφωνο και, όπως είπε πρόσφατα και ο Bob Dylan, «ίσως κάποιοι πλέον να νομίζουν ότι είναι αυτή η συσκευή που βρίσκεται δίπλα στη φρυγανιέρα». Σε όλο τον κόσμο τα ραδιόφωνα προσπαθούν να βρουν τρόπους να φτάσουν στα κινητά τους και νομίζω πως αυτό θα γίνει με τα podcasts και τις μουσικές on demand.

q Το «The bright side of the road» είναι το μάντρα μου, η φράση που λέω μέσα μου κάθε φορά που μπαίνω στο στούντιο για το δίωρο της εκπομπής. Είναι η δική μου φράση του τύπου «όλα θα πάνε καλά». Δεν είμαι πρωινός τύπος, παρ’ όλα αυτά κάνω πρωινή εκπομπή σχεδόν 20 χρόνια, οπότε χρειαζόμουν μια βοήθεια. Είναι κάτι σαν την προετοιμασία που κάνει στο All that jazz του Bob Fosse o χαρακτήρας που υποδύεται ο Τζόι Γκίντεον, όταν ετοιμάζεται για τη μέρα του και «ψήνει» τον εαυτό του με την ατάκα «It’s showtime, folks». Παράλληλα, το «The bright side of the road» είναι και ο τίτλος μιας πολύ επιτυχημένης διπλής συλλογής που βγάζω εδώ και χρόνια με μουσικές που ξεχωρίζουν, αλλά και αγαπάω, κάθε χρόνο. Ο τίτλος είναι δανεισμένος από τραγούδι του Van Morrison. Ο ρόλος του μουσικού παραγωγού σε αμιγώς μουσικό ραδιόφωνο είναι δύσκολος, κι ας μη φαίνεται. Η δουλειά μας είναι δουλειά ψυχολογίας και αν έχεις έστω και μια μικρή δόση ενσυναίσθησης με όλα αυτά που συμβαίνουν καθημερινά σε τοπικό αλλά και παγκόσμιο επίπεδο, πρέπει να βρεις τον τρόπο να πεις αυτό που συνέβη, απώλεια, θάνατος, καταστροφή, κοινωνική αναταραχή –γιατί είσαι ένας ζωντανός δέκτης που συναισθάνεται τον πόνο και τη δυσκολία των άλλων–, χωρίς να ρίξεις το κοινό.

q Θα ήθελα η μουσική που βγαίνει σήμερα στην Ελλάδα να είχε τη δύναμη να είναι διεθνής. Το Internet πλέον δεν είναι μόνο ένα παράθυρο από το οποίο κοιτάζουμε εμείς τον κόσμο τη στιγμή που διαμορφώνεται και αλλάζει αλλά και ένα παράθυρο από το οποίο ολόκληρος ο κόσμος κυριολεκτικά μπορεί να κοιτάζει προς εμάς. Άρα, τα νέα παιδιά, οι νέοι καλλιτέχνες, έχουν μπροστά τους ευκαιρίες που δεν διανοήθηκαν ότι θα μπορούσαν να έχουν όλοι οι προηγούμενοι όλα αυτά τα χρόνια. Πρέπει να δουλέψουν σκληρά και με χαρακτήρα, γιατί οι ευκαιρίες είναι μπροστά τους. Αγαπώ πολύ τη Nalyssa Green, είναι πολύ ιδιαίτερη ως παρουσία και ως άκουσμα, με άποψη και χαρακτήρα. Πιστεύω πάρα πολύ στη Μαρίνα Σάττι, σπάνιο μουσικό αυτί, στη Σtella, στην Iren Skylakaki, στην κόρη μου την Amalia, στον Leon of Athens, στη Ρένα Μόρφη, στο Παιδί Τραύμα και περιμένω τον καινούριο δίσκο της Ντούσκα. Υπάρχουν δεκάδες ενδιαφέροντες νέοι μουσικοί και γκρουπ που τους ακούω και λέω «να κάτι ξεχωριστό εδώ», αλλά νομίζω πως χάνονται μέσα στην καθημερινότητα και στην ανάγκη για επιβίωση. Τον τελευταίο χρόνο άρχισα να παρακολουθώ και τη σκηνή του χιπ-χοπ, με τους Lex, Ταφ Lathos και Lexxman να ξεχωρίζουν.

Τη θαυμάζω τη νέα γενιά! Είναι η πρώτη μεταπολεμική γενιά που ξέρει από τώρα ότι θα πρέπει να ζήσει με λιγότερα όνειρα και προσδοκίες από τις προηγούμενες.

q Τη θαυμάζω τη νέα γενιά! Είναι η πρώτη μεταπολεμική γενιά που ξέρει από τώρα ότι θα πρέπει να ζήσει με λιγότερα όνειρα και προσδοκίες από τις προηγούμενες. Ταυτόχρονα, είναι η γενιά που είναι κομμάτι της έκρηξης της τεχνολογίας και του ρυθμού της ζωής, ενώ είναι και μια γενιά που περίπου ξέρει τα προβλήματα που θα αντιμετωπίσει: τεχνητή νοημοσύνη, συνεχείς εργασιακές αλλαγές και ίσως ανασφάλεια, κλιματική αλλαγή και πολλά ακόμη. Είναι η γενιά που πρέπει ψυχολογικά να χτίσει χαρακτήρα και να μπορεί να προσαρμόζεται στις γρήγορες και έντονες αλλαγές που έρχονται. Δεν πιστεύω σε καλύτερες και χειρότερες γενιές, πιστεύω ότι καθεμιά αντιμετωπίζει διαφορετικές προκλήσεις, στις οποίες πρέπει να ανταποκριθεί. Οι προηγούμενες γενιές σε κάποια πέτυχαν και σε κάποια άλλα όχι.

q Η ζωή με έχει διδάξει ότι όλα τα πράγματα συμβαίνουν για κάποιον λόγο και είναι καλό να μην παρεμβαίνεις στη ροή των πραγμάτων και να μην παίζεις τον Θεό. Ό,τι είναι να γίνει θα γίνει, και συνήθως είναι για καλό.

22 lifo – 15.10.20

ΡΩΤΑ ΤΟΝ ΥΠΕΥΘΥΝΟ ΘΕΌΔΩΡΟΣ ΓΙΑΝΝΙΤΣΆΚΗΣ

EXEIΣ ΓΟΥΣΤΟ ΚΩΝΣΤΑΝΤΊΝΟΣ KOΥΡΆΣΗΣ

The good LiFO

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ

FreeBuds Pro Τα FreeBuds Pro της Huawei φέρνουν μια νέα εποχή μουσικής απόλαυσης. Τα νέα FreeBuds Pro της Huawei προσφέρουν μια πρωτόγνωρη εμπειρία ήχου, ενώ είναι τα πρώτα true wireless stereo (TWS) ακουστικά με δυναμικό noise cancellation. Εξαιρετικά πρακτικά, χάρη στη μικρή τους θήκη με όμορφο design που τα κάνει ιδιαίτερα άνετα στην εφαρμογή, είναι επίσης πανάλαφρα, σαν να μη φοράς καθόλου ακουστικά. Επιπλέον, είναι διαθέσιμα σε διαφορετικά μεγέθη σιλικόνης για να ταιριάζουν σε όλους τους τύπους αυτιών. Ο χειρισμός τους είναι εξαιρετικά εύκολος: επιλέγεις τα ακουστικά στις συσκευές bluetooth (μπορούν να συνδεθούν με smartphone, tablet και smartwatch) και φορώντας τα ακούγεται ένας χαρακτηριστικός ήχος, που σημαίνει πως έχουν συνδεθεί. Στο κομμάτι του noise cancellation, τα ακουστικά αναγνωρίζουν το είδος θορύβου που παράγεται στο περιβάλλον του χρήστη και αλλάζουν μεταξύ τριών προφίλ, ώστε να γίνονται ακόμα πιο αποτελεσματικά στην απομόνωση των εξωτερικών ήχων. Επιπλέον, μπορείς να ενεργοποιήσεις ή να απενεργοποιήσεις το noise cancellation ανά πάσα στιγμή, να χειριστείς την ένταση, να απαντήσεις σε κλήσεις, να πατήσεις «play» ή να αλλάξεις κομμάτι, απλώς αγγίζοντας τα ακουστικά. Τα «έξυπνα» FreeBuds Pro της Huawei «μαθαίνουν» τις κινήσεις του χρήστη έτσι ώστε να μη χρειάζονται πολλές προσπάθειες για να τα ενεργοποιήσει κανείς. Διαθέσιμα σύντομα στην Ελλάδα από το επίσημο δίκτυο των συνεργατών της Huawei.

15.10.20 – lifo

23

ΡΩΤΑ ΤΟΝ ΥΠΕΥΘΥΝΟ

ò

Kiehl’s Super Multi-Corrective Cream.

The good LiFO

Σε καταστήματα καλλυντικών

î

Reebok Τσάντα tote «Classics Foundation». www.reebok.com

ñ

G-STAR RAW Τζιν φόρεμα από τη συλλογή Φθινόπωρο/ Χειμώνας 2020.

Ο Θεόδωρος Γιαννιτσάκης μιξάρει στα t-shirts και στα ρούχα του όλα εκείνα τα στοιχεία που συνθέτουν τη δική του ιστορία.

Σε επιλεγμένα καταστήματα

Ποια είναι η ιστορία σου, Θεόδωρε; Γεννήθηκα, μεγάλωσα και ζω στο Παρίσι, όμως πηγαινοερχόμουν στην Ελλάδα από πολύ μικρός. Βασικά, πήγαινα από το Παρίσι κατευθείαν στο χωριό μου, τη Μαυροθάλασσα Σερρών, για πολλά χρόνια, μέχρι που γνώρισα την Αθήνα, την οποία και ερωτεύτηκα.

ö

New Cult Γυαλιά ηλίου Santa Cruz.

Πώς και βρέθηκες να ασχολείσαι με τη μόδα; Κατά λάθος. Όταν άρχισα να δουλεύω και να βγαίνω, έτυχε να κάνω παρέα με φωτογράφους, στυλίστες και καλλιτέχνες κι έτσι, χωρίς να το θέλω, βρέθηκα στον χώρο της μόδας.

newcult.gr

ó

New Balance Ανδρικά παπούτσια First Light.

Μπορείς να μου εξηγήσεις τι είναι το Pressure ή Πρεσσούρ; Δεν είναι μόνο ρούχα, είναι και εκδόσεις. Το Pressure είναι ένα πρότζεκτ που ξεκίνησα να χτίζω πριν από επτά χρόνια. Όλη η ιδέα βασίζεται στη Μεσόγειο. Ό,τι σχετίζεται με τη Μεσόγειο μπορείς να το βρεις στο Pressure. Ξεκίνησε με μια διαφημιστική εταιρεία, μετά ήρθε ένα περιοδικό, τα ρούχα, μια γκαλερί και πριν από έναν χρόνο δημιουργήσαμε και ένα εστιατόριο με το όνομα «Αδελφός» στο Παρίσι. Ο σκοπός μου είναι να προωθήσω την ελληνική κουλτούρα αλλά και τις υπόλοιπες κουλτούρες με τις οποίες μεγάλωσα.

newbalance.gr

ö

24 lifo – 15.10.20

ò

Mugler

Οικολογικό puffer μπουφάν Eco-Recycle.

Άρωμα Angel Nova.

www.benetton.com

Σε καταστήματα καλλυντικών

Στα t-shirts της φίρμας σου μιξάρεις ένα σωρό διαφορετικά στοιχεία. Συνδυάζω ένα σωρό σχέδια, επειδή αντιπροσωπεύουν αυτό που είμαι. Πριν από περίπου πέντε χρόνια ξεκίνησα να βάζω ελληνικές μαζί με αραβικές λέξεις πάνω σε αγάλματα. Για πολλούς ήταν μια παράξενη μείξη που δεν πολυκαταλάβαιναν, όμως για μένα ήταν κάτι πολύ φυσιολογικό, γιατί αυτή η μείξη ήμουν εγώ. Αυτό που με ενδιαφέρει είναι να μπορείς να αφηγηθείς την ιστορία σου μέσα από τα ρούχα που φοράς και όχι μόνο να είναι cool ή όμορφα.

ö

Kotsovolos

@pressureclothes

Φωτογραφική μηχανή Fujifilm Instax Mini 11 Lilac Purple. kotsovolos.gr

kειμενο μεροπη κοκκινη

Personal

Shopper

United Colors of Benetton

Πρεσσούρ: Μια φίρμα ρούχων εμπνευσμένη από την κουλτούρα της Μεσογείου

EXEIΣ ΓΟΥΣΤΟ Κωνσταντίνος Koυράσης Ιδιωτικός υπάλληλος

Κωνσταντίνε, με τι ασχολείσαι; Ασχολούμαι με ό,τι μου τραβήξει το βλέμμα, το αυτί και ίσως τη μύτη. Ωστόσο, το ψωμί μου το βγάζω δουλεύοντας ως ιδιωτικός υπάλληλος στο οικονομικό τμήμα εταιρείας. Ποιο θα έλεγες ότι είναι το βασικό γνώρισμα του στυλ σου; Πιτζάμα και πάρτι σημειώσατε «x». Ανά πάσα στιγμή είμαι έτοιμος είτε ύπνο είτε για πάρτι. Υπάρχει κάτι μέσα στην ντουλάπα σου που δεν ξέρεις πώς έχει βρεθεί στην κατοχή σου; Ξέρεις πόσες φορές έχω επιστρέψει αχάραγα σπίτι μου με μπουφάν αγνώστων που έχω πάρει κατά λάθος; Μπορείς να μου πεις μία από τις μυστικές σου διευθύνσεις, από τις οποίες αγοράζεις πράγματα που σου αρέσουν; Πάνω-κάτω η Πατησίων, ενίοτε και η 3ης Σεπτεμβρίου. Τα πωλητήρια των μουσείων και τα μαγαζιά των φίλων μου. Υπάρχει κάποιο ρούχο στην ντουλάπα σου το οποίο έχει μεγάλη συναισθηματική αξία για σένα; Ένα crop πορτοκαλί αμάνικο, που ανήκει στην κατηγορία «τσίτι» και ξέθαψα σε ένα βιντατζάδικο στο Βερολίνο. Όταν το είδε η μάνα μου, αναρωτήθηκε πού μπορεί να το έχω φορέσει κι εγώ της απάντησα «σε κάποιο τέκνο πάρτι». Ε, από τότε το ρούχο αυτό έχει και όνομα. Το λέω το «τέκνο μπλουζάκι» και το αγαπώ πολύ. Μίλα μου για τη γάτα σου. Δεν έχω ξανασυναντήσει πιο τρυφερό δεινόσαυρο από τη Νουρ μου. Μου την έδωσε ένας φίλος και χωρίς να το πολυσκεφτώ την έμπασα στο σπίτι μου και στη ζωή μου και από τότε γουργουρίζει σχεδόν αδιάκοπα, τρομάζει τους ντελιβεράδες και φλερτάρει τους πάντες. Τη βγάζεις ποτέ για βόλτα; Τη βγάζω σε κοντινές αποστάσεις, σε σπίτια φίλων. Συνηθέστερα με ένα backpack φορεμένο σαν μάρσιπο, με το κεφάλι και τις αυτάρες της εκτός, να παίρνουν αέρα. Μερικές φορές κάθεται και σαν παπαγάλος στον ώμο μου, αλλά είναι κάπως άβολο. Τι φοράς σήμερα και πόσο κοστίζει; Πουκάμισο από το V For Vintage (Πατησίων 65), αθλητικό σορτς και παπούτσια Nike και τσαντάκι μέσης από το Parnés Leathercrafts (Ρόμβης 32). Πού πηγαίνεις τώρα; Μια βόλτα στη γειτονιά.

kειμενο μεροπη κοκκινη

φωτογραφια παρισ ταβιτιαν

Instagram: konstantinos_kourasis

15.10.20 – lifo

25

Market The good LiFO

ΔΕΗ: Νέο οικιακό τιμολόγιο και έκπτωση έως και 100 ευρώ Η ΔΕΗ προσφέρει στους πελάτες της το νέο προϊόν ηλεκτρικής ενέργειας ΔΕΗ myHome Enter, επαληθεύοντας τη δέσμευση για τη δημιουργία νέων ανταγωνιστικών προϊόντων που θα καλύπτουν και την εμπιστοσύνη που παρέχει ο όμιλος. Το myHome Enter φέρνει νέες ανταγωνιστικές χρεώσεις ενέργειας, προσφέρει ασφάλεια μέσα από την απλή και διαφανή τιμολόγηση και σταθερό τιμολόγιο, χωρίς ρήτρες αναπροσαρμογής τιμής. Αναλυτικά, το ΔEΗ myHome Enter με 24μηνη διάρκεια προσφέρει χαμηλότερη χρέωση ενέργειας (σε σχέση με τα υπάρχοντα τιμολόγια), χαμηλό πάγιο, μια ενιαία χρέωση ενέργειας/kWh, ανεξάρτητα από το ύψος της κατανάλωσης, έκπτωση συνέπειας και επιπλέον 2% έκπτωση με πάγια τραπεζική εντολή και 100 ευρώ έκπτωση στον πρώτο λογαριασμό. Η προσφορά ισχύει για νέους και υφιστάμενους πελάτες που θα επιλέξουν μηνιαίο ηλεκτρονικό λογαριασμό και για αιτήσεις που θα υποβληθούν έως 30.11.2020. Η ενεργοποίηση του ΔEΗ myHome Enter μπορεί να γίνει σε ένα από τα καταστήματα της ΔEΗ ή τηλεφωνικά χωρίς χρέωση από σταθερό ή κινητό στο 800 900 1000 (Τμήμα Τηλεφωνικής Εξυπηρέτησης Πελατών), ενώ οι υφιστάμενοι πελάτες ΔEΗ μπορούν να το ενεργοποιήσουν με ευκολία μέσα από την εφαρμογή του e-bill.

Τα adidas Originals παρουσιάζουν τέσσερα νέα, παιχνιδιάρικα και squeezy ZX 2K sneakers

ΈΡΧΟΝΤΑΙ ΓΙΑ ΠΡΏΤΗ ΧΡΟΝΙΆ ΣΤΗ ΧΏΡΑ ΜΑΣ ΤΑ GREEN AWARDS Τα Green Awards έχουν ως στόχο την ανάδειξη, αναγνώριση και προβολή των επιχειρηματικών και επαγγελματικών δραστηριοτήτων στον χώρο των «πράσινων» βέλτιστων πρακτικών και διοργανώνονται για πρώτη χρονιά στη χώρα μας από την εταιρεία επιχειρηματικής επικοινωνίας Boussias Communications. Υποψηφιότητες μπορούν να καταθέσουν όλες οι εταιρείες που αναπτύσσουν βέλτιστες πρακτικές και την καινοτομία σε προϊόντα, υπηρεσίες και διαδικασίες ανάπτυξης που προάγουν την πράσινη οικονομία και το Ecoliving. Τα βραβευμένα προϊόντα και υπηρεσίες αποκτούν τη δυνατότητα να χρησιμοποιούν την ειδική σήμανση ενημέρωσης του καταναλωτή, γνωστοποιώντας του ότι το συγκεκριμένο προϊόν ή εταιρεία αξιολογήθηκε από καταξιωμένους επιστήμονες και επιχειρηματίες οι οποίοι μελετούν και προάγουν την πράσινη οικονομία. Οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να βρουν όλες τις σχετικές πληροφορίες στο https://www. greenawards.gr/ και να υποβάλουν τις υποψηφιότητές τους έως την Παρασκευή 23 Οκτωβρίου 2020.

Από την αρχική της κυκλοφορία το 1984, η σειρά adidas Originals ZX βρίσκεται στην αιχμή του σχεδιασμού των παπουτσιών running. Tώρα το ZX μετατρέπει αυτή την πλούσια ιστορία καινοτομίας στην απόλυτα μαλακή και squeezy αίσθηση των μοντέλων ZX 2K. Επαναπροσδιορίζοντας την επόμενη γενιά ZX μέσα από τη μοναδική ματιά τους, τα adidas Originals βάζουν σε πρώτο πλάνο την άνεση σε κάθε της μορφή και φέρνουν από δύο νέες, εντυπωσιακές χρωματικές επιλογές στα μοντέλα ZX 2K BOOST και ZX 2K FLUX, που είναι πιο μαλακά και πιο άνετα. Το νέο κεφάλαιο των ZX είναι εδώ από την 1η Οκτωβρίου 2020. Θα τα βρείτε στο adidas.gr, στο adidas Originals Store (Aθηναΐδος 5 & Καλαμιώτου, Αθήνα) και σε επιλεγμένα sneaker stores.

Ο Λουμίδης Παπαγάλος γιορτάζει τα 100 χρόνια του και χαρίζει δώρα Ο αγαπημένος μας ελληνικός καφές Λουμίδης Παπαγάλος κλείνει φέτος 100 χρόνια παρουσίας και το γιορτάζει, μοιράζοντας επετειακά δώρα. Τα μέλη του προγράμματος επιβράβευσης της Nestlé, «Νοιάζομαι», θα έχουν τη δυνατότητα να συμμετάσχουν στον διαγωνισμό του Λουμίδης Παπαγάλος και να διεκδικήσουν 100 βινύλια με το τραγούδι «Σαν μαγεμένο το μυαλό μου» που ηχογραφήθηκε ειδικά για τον εορτασμό των 100 ετών του Λουμίδης Παπαγάλος, 100 επετειακά κουτιά αποθήκευσης καφέ και 3 πικάπ. Για τη συμμετοχή στον διαγωνισμό το μόνο που χρειάζεται είναι να επισκεφθείτε το www.nestlenoiazomai.gr και να απαντήσετε σε ερωτήσεις σχετικές με την ιστορία του Λουμίδης Παπαγάλος.

Red Bull Solo Q: Μονομάχησε στον δρόμο για τη νίκη! Είσαι έτοιμος να μονομαχήσεις; Το επίσημο τουρνουά 1v1 του League of Legends (LoL), Red Bull Solo Q, ξεκίνησε online στις 10 Οκτωβρίου. Πέρσι ο διαγωνισμός με το όνομα Red Bull Player One είχε 25.000 εγγεγραμμένους παίκτες από 29 χώρες που πάλεψαν για τον τίτλο. Φέτος, η κοινότητα του LoL ανυπομονεί για τους 4 προκριματικούς γύρους, των οποίων οι νικητές θα προπονηθούν για τον τελικό από επαγγελματίες παίκτες. To Red Bull Solo Q δίνει ένα twist στο κλασικό ματς του League of Legends, βάζοντας τους παίκτες να μονομαχήσουν ένας εναντίον ενός. Ο πρώτος παίκτης που θα καταφέρει το «First blood!», να καταστρέψει το tower του αντιπάλου του ή να φτάσει τα 100-minion score κερδίζει τη μονομαχία. Ο τελικός θα πραγματοποιηθεί στις 23 Οκτωβρίου. Για πληροφορίες και δηλώσεις συμμετοχής: redbull.com/soloq.

26 lifo – 15.10.20

«spring breakers», harmony korine (2012)

week

ΣΙΝΕΜΑ

11 Φεστιβάλ Πρωτοποριακού Κινηματογράφου της Αθήνας, Online Εdition ο

Το Φεστιβάλ Πρωτοποριακού Κινηματογράφου της Αθήνας (ΦΠΚΑ), ο αγαπημένος θεσμός της Ταινιοθήκης της Ελλάδος, επιστρέφει, για πρώτη φορά διαδικτυακά, δεδομένων των πρωτόγνωρων συνθηκών που διαμορφώθηκαν λόγω της πανδημίας. Το 11ο ΦΠΚΑ Online Edition θα διεξαχθεί την περίοδο 16-26 Οκτωβρίου 2020, δωρεάν, μέσω της πλατφόρμας του Festival Scope και του Shift72, στη διεύθυνση tainiothiki.gr, φιλοδοξώντας να αναδείξει ό,τι πιο φρέσκο και ρηξικέλευθο συμβαίνει στον παγκόσμιο κινηματογράφο. Διεθνές διαγωνιστικό με πανελλαδικές πρεμιέρες, 11 αποκατεστημένες ταινίες από Ευρώπη, Αμερική και Λατινική Αμερική, αφιερώματα στο έργο των Οτάρ Ιοσελιάνι, Μπορίς Βιαν, Άντριου Κέτινγκ, Ρενέ Βιενέ-Χου Τσιε, Μπερτράν Μαντικό, Χάρμονι Κορίν, Μπρους Μπέιλι, Ντενί Κοτέ, Τζέιν Γκάμπριελ, αφιέρωμα στον Ελληνικό Κινηματογράφο του Φανταστικού, στον Ανεξάρτητο Αφροαμερικανικό Κινηματογράφο (1920-1989) κ.α. ä Για το πλήρες πρόγραμμα με τις 151 ταινίες μπορεί κανείς να ενημερωθεί στο www.tainiothiki.gr. FB: https://fb.me/e/1w1zHjLlq Ταινιοθήκη της Ελλάδος, Ιερά Οδός 48 & Μεγάλου Αλεξάνδρου, μετρό Κεραμεικός, 210 3612046

ΣΙΝΕΜΑ Τα σκυλιά δεν φοράνε παντελόνια Ένας άντρας που έχασε τη ζωή του σε ατύχημα γνωρίζει τη Μόνα, μια αφέντρα, κι όλα στη ζωή του θα αλλάξουν. από τον θοδωρη κουτσογιαννοπουλο

30

28

ΕΓΚΑΙΝΙΑ ΠΡΕΜΙΕΡΕΣ Τι καινούργιο ξεκινάει αυτή την εβδομάδα

32

ΒΙΒΛΙΟ Αποκλειστική προδημοσίευση της «Σιωπής» του Ντον Ντελίλο

36

ΒΓΕΣ ΕΞΩ Η Μαρκέττα της οδού Λέκκα

topevents

talk

απο τη γεωργια παπασταμου

Γιάννης Παπαδόπουλος Ο βραβευμένος ηθοποιός ενσαρκώνει τον Ιππόλυτο στο έργο «Φαίδρας Έρως» που ανεβαίνει στο Μπάγκειον σε σκηνοθεσία Άντζελας Μπρούσκου.

7

week

15 - 21 οκτ ω β ρ ιου 2 0 20

Πώς είναι η Αθήνα τώρα σε σχέση με την Αθήνα του αγοριού που έτρωγε το φαγητό του πουλιού; Το ίδιο όμορφη και το ίδιο σκληρή. Εγώ είμαι λιγότερο ξέγνοιαστος σίγουρα. Πώς ήταν για σένα το τελευταίο διάστημα, χωρίς θέατρο; Ήμουν πολύ στενοχωρημένος. Αυτή η αναγκαστική απομόνωση με εκνεύριζε και φοβόμουν πολύ για το πού θα βρισκόταν το θέατρο μετά απ’ όλο αυτό το διάστημα.

1 ΕΙΚΑΣΤΙΚΑ Sonke, Blaue Reiter

3 ΘΕΑΤΡΟ Έξι φορές

Μια νέα ενότητα έργων παρουσιάζει ο Sonke στην ατομική του έκθεση με τίτλο «Blaue Reiter» που σημαίνει «Γαλάζιος Καβαλάρης», ανασύροντας μνήμες από την παιδική του ηλικία, τα λούνα-παρκ και ιδιαίτερα τα καρουζέλ με τον ονειρικό στροβιλισμό τους. Τα χρώματα είναι έντονα, σαν τους μαρκαδόρους της παιδικής ιχνογραφίας. 19/10-1/11, G.E. Kapopoulos, Νορμανού 3, Δευτ., Τετ. 10:0015:00, Τρ., Πέμ., Παρ. 10:00-18:00, Σάβ.-Κυρ.

10:00-16:00, είσοδος ελεύθερη

ΘΕΑΤΡΟ Μεταμφίεση

2 ΘΕΑΤΡΟ Το τρίτο στεφάνι Το εμβληματικό έργο του Κώστα Ταχτσή ανεβαίνει στο θέατρο Παλλάς σε σκηνοθεσία του Κωνσταντίνου Μαρκουλάκη, με τη Μαρία Καβογιάννη και τη Μαρία Κίτσου στους ρόλους της Εκάβης και της Νίνας αντίστοιχα, συνοδεία ενός εικοσαμελούς θιάσου. Ο Μίνωας Μάτσας υπογράφει τη νέα, πρωτότυπη μουσική. Από 15/10, Παλλάς, Βουκουρεστίου 5, Αθήνα, Τετ. & Κυρ. 19:00, Πέμ.-Σάβ.

21:00, εισ.: 10-80 ευρώ

Η Όλια Λαζαρίδου πρωταγωνιστεί σε ένα αφιέρωμα στην Έλλη Λαμπέτη και στη μαγεία του θεάτρου, ερμηνεύοντας έξι διαφορετικούς ρόλους, στο Μέγαρο Μουσικής. Η παράσταση, σε σκηνοθεσία Γιώργου Νανούρη, έχει ως πηγή έμπνευσης τα θρυλικά Έξι Μονόπρακτα που είχε ανεβάσει η Λαμπέτη το 1978 (στα οποία η πρωτοεμφανιζόμενη τότε Όλια Λαζαρίδου έπαιζε έναν βουβό ρόλο). 15-18/10, Μέγαρο Μουσικής, Βασ. Σοφίας & Κόκκαλη, Χίλτον, 15-17/10: 21:00, 18/10: 19:00, εισ.: 12-18 ευρώ

4 ΘΕΑΤΡΟ This is not Romeo and Juliet Bασισμένη στο σαιξπηρικό αριστούργημα, η παράσταση του Αργύρη Πανταζάρα This is not Romeo and Juliet, με πρωταγωνιστές τον ίδιο και την Έλλη Τρίγγου, ξεκινά στο θέατρο Πορεία, όπου δύο αιώνιοι έφηβοι έρχονται αντιμέτωποι με τον έρωτα, τον όρκο, την απόρριψη και τον θάνατο. 19/10-12/1, Πορεία, Τρικόρφων 3-5 & 3ης Σεπτεμβρίου 69, πλ. Βικτωρίας, Δευτ. & Τρ. 21:00, εισ.: 12-18 ευρώ

28 lifo – 15.10.20

STOEP TH PR ES S

Η Χάρις Αλεξίου, με αφορμή το θεατρικό αφήγημα Μεταμφίεση του Βαγγέλη Χατζηγιαννίδη, ανεβαίνει στη σκηνή του Μικρού Παλλάς και απευθύνεται στο κοινό μέσα από τη θεατρική πράξη. Τη σκηνοθεσία υπογράφει ο Σταύρος Ράγιας, τα σκηνικά και τα κοστούμια ο Ανδρέας Γεωργιάδης και τη μουσική ο Άγγελος Τριανταφύλλου.

16/10-1/11, Μικρό Παλλάς, Στοά Σπυρομήλιου & Αμερικής 2, Παρ.-Σάβ.

21:00, Κυρ. 20:00, εισ.: 14-20 ευρώ

Πες μου λίγα λόγια για τον ρόλο σου στην παράσταση. Είναι ο Ιππόλυτος, όπως τον φαντάστηκε η Σάρα Κέιν, πολύ διαφορετικός από τον μυθικό Ιππόλυτο. Κυνικός, παραιτημένος, απομονωμένος. Ποιο είναι το δυσκολότερο κομμάτι του; Το πιο δύσκολο ήταν να καταλάβω τη Σάρα Κέιν. Πιστεύω πως στον Ιππόλυτο έβλεπε τον εαυτό της. Και προσπάθησα πολύ να βρω τι τη συγκίνησε στον μύθο της Φαίδρας και πώς έφτασε στη δική της Φαίδρα. Πάντα μου αρέσει να ασχολούμαι με τους συγγραφείς πρώτα. Μαύρη κωμωδία, τραγωδία, σαπουνόπερα: πώς θα περιέγραφες το έργο σε κάποιον που δεν το έχει ξαναδεί; Δεν είμαι καθόλου καλός στο να δίνω τίτλους. Είναι ένα έργο για τον έρωτα, αλλά και για το μετά του έρωτα. Για το πώς αφήνει τους ανθρώπους μετά. Και για το πώς γίνεται να συνεχίσεις να ζεις σε έναν κόσμο αφού έχεις δει τις σκοτεινές του γωνιές. Πώς ξεκίνησες να ασχολείσαι με την ηθοποιία; Υπήρξε κάτι που σε επηρέασε καθοριστικά προς αυτή την κατεύθυνση; Από μικρό με θυμάμαι να μαζεύω τα παιδιά στη γειτονιά για να φτιάξουμε μια παράσταση. Για χρόνια συνέβαινε αυτό. Κάποια στιγμή κατάλαβα ότι για μένα δεν ήταν μόνο παιχνίδι. Τι έχεις μάθει μέσα από αυτήν τη δουλειά, το οποίο δεν θα μάθαινες διαφορετικά; Έμαθα να αγαπάω περισσότερο. Πες μου ένα πράγμα που σου αρέσει πολύ στον εαυτό σου. Τα δάχτυλα των χεριών μου. που θυμίζουν της γιαγιά μου της Μαίρης.

Info: 15/10-6/12, Μπάγκειον, πλατεία Ομονοίας 18, Πέμ.-Σάβ. 21:00, Κυρ. 19:30, εισ.: 5-15 ευρώ

5 ΟΠΕΡΑ Μαντάμα Μπαττερφλάι

Με τη σπαρακτική Μαντάμα Μπαττερφλάι του Τζάκομο Πουτσίνι ξεκινάει η φθινοπωρινή σεζόν της Εθνικής Λυρικής Σκηνής, σε μουσική διεύθυνση Λουκά Καρυτινού και σκηνοθεσία Ούγκο ντε Άνα. Τρεις διεθνώς καταξιωμένες υψίφωνοι εναλλάσσονται στον ρόλο του τίτλου, οι Ερμονέλα Γιάχο, Τσέλια Κοστέα και Κριστίνε Οπολάις. 14, 16, 18, 20, 23, 25 & 30/10 & 1, 8 & 15/11, Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος, λεωφ. Συγγρού 364, Καλλιθέα. Ώρα έναρξης 20:00, Κυριακές 18:30, εισ.: 10-70 ευρώ

ΜΟΥΣΙΚΗ

6 ΕΙΚΑΣΤΙΚΑ Tim Goodwin, Scratch

Πέτρος Κλαμπάνης & Γιώργος Κοντραφούρης Το Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος (ΚΠΙΣΝ) φιλοξενεί στον Φάρο δύο διεθνείς jazzmen, τον Πέτρο Κλαμπάνη και τον Γιώργο Κοντραφούρη, σε μια ξεχωριστή σύμπραξη με ένα πρόγραμμα γεμάτο συναίσθημα, ενέργεια και εντάσεις.

18/10, Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος, λεωφ. Συγγρού 364, Καλλιθέα, 21:00, εισ.: 5 ευρώ

ΘΕΑΤΡΟ

Μια Γερμανίδα γραμματέας Ο καλλιτέχνης χρησιμοποιεί λέξεις και εικόνες από περιοδικά και βιβλία, όπως το βρετανικό ιατρικό βιβλίο ασθενειών και θεραπειών από το Α ως το Ω, Ο εικονογραφημένος οικογενειακός γιατρός. Η έννοια της νοσταλγίας γίνεται αφετηρία για τη δημιουργία κολάζ που έχουν αναφορές σε ποικίλα κινήματα της τέχνης, όπως ο σουρεαλισμός και ο αφηρημένος εξπρεσιονισμός. 15/10-30/11, Phoenix Athens, Ασκληπιού 89, Δευτ.-Παρ. 12:00-18:00, Σάββατο με ραντεβού, είσοδος ελεύθερη

7 ΕΙΚΑΣΤΙΚΑ Ruins of an extreme present

Η Ρένη Πιττακή ερμηνεύει έναν αριστοτεχνικό μονόλογο, το πιο πρόσφατο θεατρικό έργο του Κρίστοφερ Χάμπτον, εμπνευσμένο από τη ζωή και τις εξομολογήσεις, της Μπρουνχίλντε Πόμσελ, μίας από τις γραμματείς του Γκέμπελς. Το έργο ανεβαίνει σε σκηνοθεσία Γιάννη Μόσχου.

14/10-29/11, Θέατρο Ιλίσια - Βολανάκης, Παπαδιαμαντοπούλου 4, Τετ. 19:00, Παρ.-Σάβ.

21:00, Κυρ. 18:00, εισ.: 14-16 ευρώ

Επτά καλλιτέχνες/σχεδιαστές και έξι στούντιο ερμηνεύουν, αμφισβητούν και αντιδρούν στα καθιερωμένα πολιτικά, κοινωνικά, ηθικά και οικολογικά φαινόμενα. Η έκθεση φαντάζεται το δυστοπικό μέλλον και απεικονίζει το παράξενο, ρευστό παρόν. Συμμετέχουν οι: Taxiarchis Balaskas, Baratto & Mouravas, Konstantinos Doumpenidis, ENYO Studio, G. Vic & Jola, Hypercomf, Hyperscapes Research Office (HRO) + FluxGeist, Kakia Konstantinaki, Kostas Lambridis, Maria Paneta, Niccolo Sanavio, Studio Precarity, Un.Processed Realities. 16-18/10, Ρομάντσο, Αναξαγόρα 3, 10:00-20:00, ελεύθερη είσοδος. Εγκαίνια: 15/10, 18:00-22:00 15.10.20 – lifo

29

σινεμά

H ΤΑΙΝΙΑ ΤΗΣ ΕΒΔΟΜΑΔΑΣ

Dogs don’t wear pants Σκηνοθεσία: Τζ.-Π. Βάλκεπο Πρωταγωνιστούν: Πέκα Στρανγκ, Κρίστα Κοσόνεν, Ιλόνα Χούχτα

Έκρηξη Θυμού Unhinged Σκηνοθεσία: Ντέρικ Μπόρτε Πρωταγωνιστούν: Ράσελ Κρόου, Τζίμι Σίμπσον, Γκάμπριελ Μπέιτμαν, Κάρελ Πιστόριους

week

Η

Αριστούργημα Πολύ Καλό Καλό Ικανοποιητικό Μέτριο

Κακό

α πο τον θ οδ ω ρ η κο υτ σογ ιαν νοπου λο

Έκρηξη Θυμού είναι τα Σαγόνια του καρχαρία με αυτοκίνητα. Τον ρόλο του εποχούμενου κήτους αναλαμβάνει ο Ράσελ Κρόου, ο οποίος εξαπολύει τη μανία του από την πρώτη σκηνή, σκοτώνοντας την πρώην και λαμπαδιάζοντας το σπίτι. Όταν μια γυναίκα κάνει το λάθος να κορνάρει επίμονα και να μην του ζητήσει ολόψυχα συγγνώμη, ο σαλταρισμένος οδηγός του θηριώδους βαν την παίρνει στο κατόπι, την εντοπίζει σε ένα βενζινάδικο και απειλεί εκείνην, τον ανήλικο γιο της, που είναι μάρτυρας σε όλη τη φάση, και όλες τις επαφές που βρίσκει στο κινητό της, ξεκινώντας από τον δύσμοιρο δικηγόρο της που την περιμένει μάταια για να κανονίσει, δωρεάν μάλιστα, τα του διαζυγίου της. Σαν τον Μεγάλο Λευκό, δεν σταματά μπροστά σε τίποτα και όταν τραυματίζεται από σφαίρα, αντί να κατεβάσει το τέμπο του, αφηνιάζει ακόμη περισσότερο από το δικό του αίμα. Μάταια ο Κρόου προσπαθεί να ξορκίσει την αλαλιασμένη, χάρτινη διάσταση του χαρακτήρα του, δικαιολογώντας την «έκρηξη θυμού» του με ψυχικά τραυματισμένους μονολόγους, σπαρμένους ανάμεσα στη φονική του ρέντα – ο σκηνοθέτης Ντέρικ Μπόρτε ξεκινά με ενημερωτική τρομολαγνεία και τους τηλεοπτικούς δέκτες στη διαπασών, ταυτίζοντας τα ξέφρενα νεύρα του κόσμου από την ανεργία και την κρίση με την πίεση που νιώθουν οι οδηγοί από το μποτιλιάρισμα. Ακόμη και ο Τζόελ Σουμάχερ προφασίστηκε στο Falling Down την κίνηση στον αυτοκινητόδρομο για να προχωρήσει στη θεαματική αποδόμηση του Μάικλ Ντάγκλας στη συνέχεια, αλλά το Unhinged, μια διασταύρωση του Jaws με το Duel, αλλά σε b-movie φιγουρατζίδικο πακετάρισμα, που ήταν η πρώτη ταινία που βγήκε στις αίθουσες μετά την πολύμηνη καραντίνα στις ΗΠΑ, μένει στην carxploitation σύλληψή του και εξαντλείται σε εντυπωσιακές καταδιώξεις και τραβηγμένες καταστάσεις που προκαλεί ένας ψυχοπαθής DOA (dead on arrival) που δεν έχει τίποτα να χάσει.

VILLAGE RENTI 4,6,10 - VILLAGE MALL 4,7,14 - VILLAGE PAGRATI 5 - VILLAGE FALIRO 7,8 - VILLAGE AG.DIMITRIOS 1,3 - ODEON ESCAPE 1 - ΑΘΗΝΑΙΟΝ 1 - ΑΙΓΛΗ 1, 3ΘΕΡΙΝΟ ΑΝΕΣΙΣ ΘΕΡΙΝΟ - ΑΡΙΑΝ ΘΕΡΙΝΟ - ΑΤΤΙΚΟΝ ΑΛΣΟΣ ΘΕΡΙΝΟ - ΙΝΤΕΑΛ - ΛΙΛΑ ΘΕΡΙΝΟ - ΣΙΝΕ ΦΛΟΙΣΒΟΣ ΘΕΡΙΝΟ - TOWN CINEMAS 1 - ΤΡΙΑ ΑΣΤΕΡΙΑ 1 - ΦΙΛΙΠ ΘΕΡΙΝΟ - ΑΡΤΕΜΙΣ ΘΕΡΙΝΟ - ΑΛΕΞ ΘΕΡΙΝΟ - ΑΛΟΜΑ ΘΕΡΙΝΟ - ΑΜΑΡΥΛΛΙΣ ΘΕΡΙΝΟ - ΣΙΝΕ ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΘΕΡΙΝΟ - ΚΟΡΑΛΙ ΘΕΡΙΝΟ ΜΠΟΜΠΟΝΙΕΡΑ ΘΕΡΙΝΟ - ΣΙΝΕ ΠΑΛΗΝΗ ΘΕΡΙΝΟ - ΣΙΣΣΥ ΘΕΡΙΝΟ - ΣΙΝΕ ΠΑΡΑΔΕΙΣΟΣ 1

30 lifo – 15.10.20

Τα σκυλιά δεν φοράνε παντελόνια

Όταν μια μητέρα πατάει την κόρνα τη λάθος στιγμή, ανακαλύπτει πόσο μακριά μπορεί να φτάσει η οργή ενός ανθρώπου που νιώθει αόρατος και αποφασίζει να δώσει ένα μάθημα στην κοινωνία, χρησιμοποιώντας την ίδια για παράδειγμα.

Έχοντας χάσει τη γυναίκα του σε ένα ατύχημα πριν από χρόνια, ένας άντρας νιώθει ανίκανος να συνδεθεί συναισθηματικά με τους ανθρώπους. Όταν γνωρίσει τη Μόνα, μια αφέντρα, όλα στη ζωή του θα αλλάξουν.

Ο Γιούχα μόλις έχει επιστρέψει από μια βαρκάδα με τη μικρή του κόρη. Το βλέμμα του ακουμπάει με τρυφερότητα και επιθυμία στη σύζυγό του, που τους περιμένει χαμογελαστή. Το ειδυλλιακό θερινό ενσταντανέ, από εκείνα που φτιάχνουν τις τέλειες ημέρες της ζωής μας, θρυμματίζεται τραγικά: η μικρή φωνάζει έντρομη, η γυναίκα του πνίγεται κι εκείνος πέφτει στο νερό για να τη βρει, να τη σώσει. Σε μια απέλπιδα, φαντασιακή γέφυρα ανάμεσα στις αισθήσεις και στο επέκεινα τη φτάνει στα μπλεγμένα δίχτυα και τη χαϊδεύει, σαν να διστάζουν να αποφασίσουν αν θα συνεχίσουν στη ζωή ή στον θάνατο. Ένας ψαράς τον τραβά και τον περισώζει. Για τον 40άρη αξιοσέβαστο καρδιοχειρουργό ένας σιωπηλός γολγοθάς ξεκινά. Μετά την εξαιρετικά λιτά εκτελεσμένη σεκάνς της απώλειας, τον ξαναβρίσκουμε σε κατάσταση λειτουργικού καταθλιπτικού. Όταν η έφηβη πλέον κόρη του τον παρακαλά να τη συνοδεύσει σε ένα tattoo parlour και, βγαίνοντας, πέφτει τυχαία πάνω σε έναν «ναό» σαδομαζοχισμού, διστάζει και απλώς παρατηρεί, από ασχετοσύνη και χάζι. Η αφέντρα νομίζει πως έχει έρθει ως πελάτης, τον ξαπλώνει στο πάτωμα, τον διατάζει σαν να είναι σκύλος, αφού τον μαλώνει γιατί δεν γδύνεται, και τον υποβάλλει σε ελεγχόμενη ασφυξία. Σοκαρισμένος, έκπληκτος ίσως που δέχεται τις εντολές, υπακούει και κάθεται δεμένος, ντροπιασμένος, ένας ευυπόληπτος χήρος σε κατάρρευση, και περιέρχεται σε περιδίνηση που ενεργοποιεί τη χειρότερη στιγμή, το μακρύ δευτερόλεπτο που έσβηνε μέσα στο νερό, βλέποντας την αγάπη του να απομακρύνεται για πάντα. Η ερωτική απόλαυση που νιώθει πυροδοτεί τη δύσκολη, σκοτεινά κωμική, ειλικρινή και πολύ γλαφυρά δοσμένη επαναφορά από το βαρύ, βαθύ πένθος. Ο σεξουαλικός στραγγαλισμός που καταφέρνει η καλλιτέχνις dominatrix Μόνα δίνει επιτέλους στον Γιούχα όχι μόνο μια ένοχη ηδονή, που ούτε ο αυνανισμός με το άρωμα της νεκρής γυναίκας του ούτε, φυσικά, το στημένο ραντεβού με τη βαρετά ευχάριστη δασκάλα της κόρης του μπορούν να αγγίξουν στο ελάχιστο, αλλά και μια ασυνήθιστη, εθιστική έξαψη. Μπροστά στο Τα σκυλιά δεν φοράνε παντελόνια οι 50 αποχρώσεις του γκρι μοιάζουν με προθέρμανση για καλογερική – και σίγουρα ένα πιο πρόστυχο concept, γιατί ντιλάρει την απόλαυση έξω από τις νόρμες ως διαστροφή που οφείλει να εξαλειφθεί για να γίνει ο γάμος. Η ταινία του Φινλανδού Τζ. Βάλκεπο μιλά για τη λύτρωση με ψυχοσωματικούς όρους, που συνθέτει με έξοχη κινηματογραφική αίσθηση και λεπτομέρεια στη μελέτη των χαρακτήρων: το σασπένς για το είδος της σχέσης που έχουν ή είναι ικανοί να αποκτήσουν η Μόνα με τον Γιούχα παραμένει μέχρι το τελευταίο καρέ. Ο Βάλκεπο δεν βρίσκει ακριβώς ποίηση στον πόνο (αν και αρκετά ταμπλό δονούνται και ρέουν στη σωστή τονικότητα), αλλά τιθασεύει την επικινδυνότητα ενός θέματος γύρω από φετίχ και ακραίες συμπεριφορές. Οι ηθοποιοί του το κατανοούν απόλυτα. ΑΣΤΥ - ΔΑΝΑΟΣ 1

Γιάκαρι: Η Ταινία Σκηνοθεσία: Τόμπι Γκένκελ, Ξαβιέ Τζιακομέτι Δανείζουν τη φωνή τους: Χρυσούλα Παπαδοπούλου, Γιάννης Υφαντής, Ηδύλη Κυριακίδη, Γιώργος Σκουφής, Ντίνος Σούτης Ενώ η φυλή του ετοιμάζεται να ακολουθήσει τη μετανάστευση των βισόνων, ο Γιάκαρι, ένα νεαρό αγόρι των Σιου, ξεκινάει μόνος του για να ακολουθήσει το μονοπάτι του Μικρού Κεραυνού, ενός άγριου αλόγου που φημολογείται ότι είναι αδάμαστο.

Με έμφαση στο παραδοσιακό σκίτσο που είναι μεν ψηφιακά επιμελημένο αλλά δίνει επιτυχώς την ψευδαίσθηση πως παρακολουθείς θέαμα που ξυπνά νοσταλγία και μέρες παιδικού προγράμματος ΕΡΤ, το Γιάκαρι παραπέμπει γενικώς στα χρόνια της αθωότητας πολλών μεγαλύτερων σε ηλικία σήμερα, ακόμα και με την επιλογή του θέματος ενός μικρού Ινδιάνου που ζει την περιπέτεια παρέα με ένα αδάμαστο άλογο, όταν καταφέρνει να μιλήσει τη γλώσσα του. Όλα αυτά σε εποχές πριν από την έλευση των λευκών και σε ένα περιβάλλον σχεδόν παραδεισένιο, που ταυτίζεται με την ατέλειωτη ελευθερία. Ξεκάθαρα οικογενειακό θέαμα που πιθανόν, λόγω παλιάς κοπής, να συγκινήσει περισσότερο τους γονείς, αλλά και εξαιρετικά διδακτικό γύρω από τη σχέση μας με τα ζώα, τη φύση και μια εναλλακτική μορφή πολιτισμού που δύσκολα παρουσιάζεται σήμερα σε μικρά παιδιά. * Κριτική από τον Τάσο Μελεμενίδη VILLAGE RENTI 9 - VILLAGE MALL 12 - VILLAGE PAGRATI 3 - VILLAGE FALIRO 2 - VILLAGE AG.DIMITRIOS 4 ODEON GLYFADA 1 - ODEON ESCAPE 4 - ABANA 2 ΘΕΡΙΝΗ - ΑΘΗΝΑΙΟΝ 2 - ΣΠΟΡΤΙΓΚ ΘΕΡΙΝΟ - TOWN CINEMAS 4 - ΤΡΙΑ ΑΣΤΕΡΙΑ 1 - ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ ΘΕΡΙΝΟ ΚΟΡΑΛΙ ΘΕΡΙΝΟ - ΟΝΕΙΡΟ ΘΕΡΙΝΟ

Antebellum: H Eκλεκτή Antebellum, 2020 Σκηνοθεσία: Τζέραρντ Μπους, Κρίστοφερ Ρεντζ Πρωταγωνιστούν: Τζανέλ Μονέ, Έρικ Λαντζ, Τζίνα Μαλόουν Μια επιτυχημένη συγγραφέας βρίσκει τον εαυτό της παγιδευμένο σε μια τρομακτική πραγματικότητα που την αναγκάζει να αντιμετωπίσει το παρελθόν, το παρόν και το μέλλον πριν να είναι αργά.

Το Antebellum, μια highconcept ταινία τρόμου για τη μαύρη εμπειρία, ξεκινά με ένα μονοπλάνο σε φυτεία με σκλάβους κάπου στον αμερικανικό Νότο. Η σκηνή είναι τόσο δυσανάλογα καλλιγραφημένη σε σχέση με τη φρικωδία που εκτυλίσσεται, ώστε παραπέμπει περισσότερο σε πορνό δυστυχίας. Είναι ενδεικτική του τι θα ακολουθήσει την επόμενη μισή ώρα, όπου, συν τοις άλλοις, βρίσκεσαι να παρακολουθείς ένα φιλμ που, λόγω (και) των διαλόγων και της εκφοράς τους, φαντάζει κακό, μα είναι επίτηδες κατασκευασμένο έτσι ώστε να εξυπηρετήσει το ευρύτερο όραμα των δημιουργών, όπως στο πρόσφατο Serenity (2019). Aκολουθεί ένα απρόσμενο δεύτερο ημίωρο που συχνά παραπέμπει σε sitcom, μέχρι που έρχεται η μεγάλη ανατροπή, από εκείνες που φτιάχνουν ή χαλάνε μια ταινία. Λίγα πράγματα θα μπορούσε να φτιάξει, από τη στιγμή που η τρίτη πράξη εξαντλείται σε ένα ρεβανσιστικό υγρό όνειρο, ολοκληρώνοντας φωνακλάδικα και άτσαλα μια ιδιαίτερα πολωτική και τονικά ανισόρροπη δημιουργία, στην οποία η μόνη σταθερά από την αρχή ως το τέλος είναι η απουσία λεπτότητας και γούστου. * Κριτική από τον Γιάννη Βασιλείου VILLAGE RENTI 7,20 - VILLAGE MALL 3,4 - VILLAGE PAGRATI 1 - VILLAGE FALIRO 1,5 - VILLAGE AG.DIMITRIOS 5 - TOWN CINEMAS 2

Απλά και αυθεντικά, όπως παλιά!

Καφφενείον «Ο Πέλοπς»

T

Αλκμήνης 23-25, Κ. Πετράλωνα, 213 0302493, Facebook: Το Λαμπόρι, Instagram: tolabori Delivery μέσα από e-food και wolt

Χελντράιχ 7, Νέος Κόσμος, 211 1157077, Facebook: Καφφενείον «Ο Πέλοπς», Instagram: kaffeneion.pelops

Το Λαμπόρι

Σου θυμίζει τις εποχές που όλοι γίνονται μια παρέα.

α Πετράλωνα μας έχουν πείσει ότι είναι πλέον προορισμός αν θέλεις να περάσεις καλά, χωρίς πολλή σκέψη ή προετοιμασία. Το Λαμπόρι στην οδό Αλκμήνης είναι αυτό το στέκι που θα υποδεχτεί την αυθόρμητη βόλτα σου και θα σε περιποιηθεί με τον πιο αυθεντικό τρόπο από τις 8 το πρωί μέχρι τα μεσάνυχτα. Η αίσθηση της παρέας που σου ξυπνάει από την πρώτη στιγμή επιβεβαιώνεται σε κάθε λεπτομέρεια. Η vintage διακόσμηση σε γυρνάει σε άλλες δεκαετίες, ενώ τα χειροποίητα μεζεδάκια, που ετοιμάζει με μεράκι στην κουζίνα του το Λαμπόρι, προσφέρονται σε εξαιρετικά οικονομικές τιμές για να συνοδεύσουν το κρασάκι, το τσίπουρο ή το ούζο που μοιράζεσαι με την παρέα σου. Εξάλλου, εδώ το μοίρασμα είναι φιλοσοφία και δεν υπάρχει περίπτωση να μην παρασυρθείς από αυτήν τη διάθεση. Από Πέμπτη έως Κυριακή θα ακούσεις ζωντανά ένα επιλεγμένο ρεμπέτικο, ελαφρολαϊκό ρεπερτόριο από μουσικούς που εναλλάσσονται και δημιουργούν μια ατμόσφαιρα ξεχωριστή, με πολύ τραγούδι και αυθόρμητες παραγγελιές. Αν είσαι τυχερός, μπορεί και να πετύχεις τους ιδιοκτήτες του χώρου να πιάνουν το μπουζούκι τους, αναδεικνύοντας την αυθεντική έννοια της διασκέδασης. Ακριβώς αυτό είναι το Λαμπόρι, ένας χώρος για να διασκεδάσεις αληθινά, απολαμβάνοντας ελληνικές γεύσεις, αποστάγματα, κρασί ή μπίρα, και να ακούσεις ήχους που θα σε κάνουν να σιγοτραγουδήσεις, τσουγκρίζοντας με την παρέα σου. Κι εδώ παρέα σου είναι όλο το μαγαζί, αφού η όλη ατμόσφαιρα σου θυμίζει πώς είναι να περνάς καλά, όπως παλιά.

Λ

ένε ότι η Ιστορία κάνει κύκλους. Αλλά κάποιες ιστορίες δημιουργούν τον δικό τους κύκλο, που ξεκινά από το παρελθόν και φτάνει στο σήμερα, εμπνεόμενες από άλλες δεκαετίες. Το Καφφενείον «Ο Πέλοπς» είναι αυτή η πινελιά του παρελθόντος που θα συναντήσεις στην οδό Χελντράιχ της ιστορικής περιοχής «Δουργούτι» και θα σε κάνει να χαμογελάσεις. Γιατί όλη η ατμόσφαιρα μοιάζει τόσο οικεία και ζεστή, που αποκλείεται να μη νιώσεις αυθόρμητα την ανάγκη να καθίσεις σε κάποια από τις ψάθινες καρεκλίτσες και να αφεθείς στην περιποίηση των ανθρώπων που θα σε καλοδεχτούν. Από τον εξαιρετικό πρωινό καφέ που φέρει την υπογραφή Ipanema, με τη συνοδεία πρωινών πιάτων φτιαγμένων με αγνά υλικά και τη χαμογελαστή «καλημέρα» μέχρι το βραδινό τσιπουράκι με συνοδεία από διάφορα εκλεκτά μεζεδάκια, το Καφφενείον «Ο Πέλοπς» έχει πάντα να σου προσφέρει αυτό που χρειάζεσαι περισσότερο. Δηλαδή τον τρόπο να περνάς καλά, χωρίς να το πολυσκέφτεσαι. Αλλά και η ομάδα του Πέλοπα περνάει καλά, κι αυτό φαίνεται σε όλα τα πιάτα που ετοιμάζονται καθημερινά στην κουζίνα με τα πιο αγνά υλικά. Πιάτα που θυμίζουν ελληνική παράδοση και εγκωμιάζουν τον γευστικό πλούτο της χώρας μας, καθώς συνοδεύουν το κρασάκι, το τσίπουρο ή το ούζο. Στον Πέλοπα, ό,τι κι αν διαλέξεις, μπορείς να είσαι σίγουρος ότι σου προσφέρεται με αγάπη για να σου θυμίσει το παραδοσιακό καφενείο της γειτονιάς. Πλέον, ανάμεσα στα μεζεδάκια θα βρεις και μαγειρευτά ημέρας, ενώ, εκτός από τα ποτά, σύντομα θα απολαμβάνεις και κοκτέιλ. Απλές και αυθεντικές στιγμές στο στέκι που ξέρει ποιες είναι οι αληθινές αξίες της διασκέδασης.

15.10.20 – lifo

31

βιβλίο week

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ

Ε

ίναι αλήθεια πως μόνο ο Ντον Ντελίλο μπορεί να ανιχνεύσει την ποίηση που κρύβεται στις εξισώσεις του Αϊνστάιν, την ομορφιά που μπορεί κανείς να βρει σε μια σβηστή οθόνη. Ο χρόνος τον απασχολεί πάντα, όπως και ο φόβος που γεννιέται από την εξέλιξη της επιστήμης. Και πάλι με τρόπο προφητικό, ο Ντον Ντελίλο στο νέο του βιβλίο, τη Σιωπή (μτφρ. Ζωή Μπέλλα-Αρμάου), μιλάει για τον πανικό που δημιουργείται από τις «ψηφιακές εισβολές», τις ασθένειες και τις «βιολογικές επιθέσεις», για τη σιωπή που προκαλεί η πραγματική και συμβολική απόσταση ανάμεσα στους ανθρώπους. Ωστόσο, όταν ξεκίνησε να γράφει το βιβλίο, το 2018, τίποτα δεν προμήνυε την ερήμωση που επικράτησε στους δρόμους της Αμερικής –και όχι μόνο– κατά τη διάρκεια των μέτρων για τον έλεγχο του Covid-19. Η

LiFO εξασφάλισε αποκλειστική προδημοσίευση –πρώτη σε ολόκληρο τον κόσμο– ενός κεφαλαίου από την πολυαναμενόμενη Σιωπή του μεγαλύτερου, ίσως, εν ζωή Αμερικανού συγγραφέα, η οποία αναμένεται να κυκλοφορήσει ταυτόχρονα σε Ελλάδα, Αμερική και Ευρώπη στις 20 Οκτωβρίου. Όσο για τους τίτλους των κεφαλαίων, στο βιβλίο αυτό είναι πιο χαρακτηριστικοί από ποτέ.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3

Η ζωή μπορεί να γίνει τόσο ενδιαφέρουσα που μας κάνει να ξεχνάμε τον φόβο. Στο βαν, μέσα στους ήσυχους δρόμους, ο Τζιμ περίμενε να τον κοιτάξει η Τέσα, ώστε να ανταλλάξουν ματιές.

Το νέο μυθιστόρημα του Ντον Ντελίλο Αποκλειστική προδημοσίευση της «Σιωπής» του Ντον Ντελίλο, που θα κυκλοφορήσει στις 20 Οκτωβρίου ταυτόχρονα σε Ελλάδα και Αμερική από τις εκδόσεις Gutenberg.

don delillo Η Σιωπή

Μτφρ.: Ζωή ΜπέλλαΑρμάου Εκδόσεις: Gutenberg Σελ.: 117

α πο τ η ν τιν α μα ν δ η λαρ α

32 lifo – 15.10.20

Ντον Ντελίλο

Υπήρχαν κι άλλοι στριμωγμένοι στο όχημα, δύο αεροσυνοδοί, ένας άνδρας που μιλούσε μόνος του στα γαλλικά, ένας άνδρας που μιλούσε στο τηλέφωνο, κουνώντας το, βρίζοντάς το. Άλλοι γκρίνιαζαν. Κι άλλοι, σιωπηλοί, προσπαθώντας να ξανασκεφτούν τι είχε συμβεί, ποιοι ήταν. Ήταν μια ταλαντευόμενη μάζα από μέταλλο, γυαλί και ανθρώπινη ζωή, που έπεσε κάτω από τον ουρανό. Κάποιος είπε, «Πέσαμε κάτω. Απίστευτο, ήταν σαν να αιωρούμασταν». Κάποιος άλλος είπε, «Δεν ξέρω αν αιωρούμασταν. Ίσως στην αρχή. Αλλά χτυπήσαμε δυνατά». «Χάσαμε τον αεροδιάδρομο;» «Απότομη προσγείωση. Φλόγες», είπε μια γυναίκα. «Ντεραπάραμε και κοίταξα έξω από το παράθυρο. Φωτιά στο φτερό». Ο Τζιμ Κριπς προσπάθησε να θυμηθεί τι είδε. Προσπάθησε να θυμηθεί ότι φοβόταν. Είχε ένα κόψιμο στο μέτωπό του, ένα σχίσιμο, τώρα δεν έτρεχε αίμα. Η Τέσα το κοιτούσε διαρκώς, σχεδόν ήθελε να το αγγίξει· αυτό, σκέφτηκε, ίσως τους βοηθούσε να θυμηθούν. Να ψηλαφίσει, να αγκαλιάσει, να μιλήσει ακατάπαυστα. Τα τηλέφωνά τους ήταν νεκρά, αλλά αυτό δεν ήταν παράξενο. Ένας από τους επιβάτες είχε εξαρθρωμένο βραχίονα, του έλειπαν δόντια. Υπήρχαν κι άλλοι τραυματισμένοι. Ο οδηγός τούς είχε πει ότι πήγαιναν σε κάποια κλινική. Τέσα Μπέρενς. Ήξερε το όνομά της. Είχε το διαβατήριό της, τα χρήματά της και το παλτό της, αλλά όχι αποσκευές ή σημειωματάριο, δεν θυμόταν αν είχαν περάσει από το τελωνείο, καμία ανάμνηση φόβου. Προσπαθούσε να ξεκαθαρίσει κάποια πράγματα στο μυαλό της. Ο Τζιμ ήταν εδώ και ήταν καλή συντροφιά, ένας άνδρας που εργαζόταν ως εμπειρογνώμων για μια ασφαλιστική εταιρεία. Γιατί ήταν τόσο καθησυχαστικό αυτό; Έκανε κρύο και ήταν σκοτάδι, αλλά κάποιος έκανε τζόκινγκ στον δρόμο, μια γυναίκα με σορτς και μπλουζάκι έτρεχε με σταθερό βήμα στη λωρίδα που προορίζεται για ποδήλατα. Προσπέρασαν άλλους, εδώ και εκεί, βιαστικούς, απομακρυσμένους, λίγους μόνο, χωρίς κανείς να ανταλλάσσει το παραμικρό βλέμμα. «Το μόνο που λείπει είναι η βροχή», είπε ο Τζιμ, «και θα καταλαβαίναμε ότι είμαστε χαρακτήρες σε ταινία». Το προσωπικό καμπίνας ήταν σιωπηλό, οι στολές τους κάπως τσαλακωμένες. Κάποιοι μέσα στο βαν τούς απηύθυναν δυο-τρεις ερωτήσεις. Άτονη απάντηση, μετά τίποτα. «Πρέπει να μην ξεχνάμε να υπενθυμίζουμε στον εαυτό μας ότι είμαστε ακόμη ζωντανοί», είπε η Τέσα αρκετά δυνατά για να την ακούσουν και οι άλλοι. Ο άνδρας που μιλούσε γαλλικά άρχισε να απευθύνει ερωτήσεις στον οδηγό. Η Τέσα προσπάθησε να κάνει χρέη διερμηνέα για τον Τζιμ. Ο οδηγός επιβράδυνε, συντονιζόμενος με τη γυναίκα που έτρεχε. Δεν έδωσε καμία απάντηση σε οποιαδήποτε ερώτηση οποιασδήποτε γλώσσας. Ένας ηλικιωμένος είπε ότι έπρεπε να πάει στην τουαλέτα. Αλλά ο οδηγός δεν αύξησε ταχύτητα, είχε σαφώς αποφασίσει να παραμείνει ευθυγραμμισμένος με τη γυναίκα. Η γυναίκα απλώς συνέχιζε να τρέχει κοιτάζοντας ευθεία μπροστά.

Faust Culture

Ο πολυχώρος Faust δημιουργεί ένα νέο Κέντρο Διά Βίου Μάθησης για τον Πολιτισμό, στην καρδιά της Αθήνας.

Η Για αναλυτικές πληροφορίες σχετικά με κάθε σεμινάριο, το πρόγραμμα, τα δίδακτρα και τους τρόπους πληρωμής επισκεφθείτε το www.faustculture.gr. Καλαμιώτου 11, Αθήνα, 210 3234095, www.faustculture.gr Facebook: faustculture, Instagram: faust_culture, info@faustculture.gr

τέχνη είναι ένας ζωντανός οργανισμός που αναζητά συνεχώς νέους τρόπους έκφρασης. Ο καλλιτεχνικός πολυχώρος Faust, που διανύει φέτος τον δέκατο χρόνο συνεχούς παρουσίας στην πολιτιστική ζωή της Αθήνας, δημιουργεί το Κέντρο Διά Βίου Μάθησης Faust Culture, προσφέροντας στην Τέχνη έναν χώρο δράσεων που περιλαμβάνει την έρευνα, την εκπαίδευση και τη συνομιλία γύρω από την καλλιτεχνική δημιουργία και την προσωπική ανάπτυξη. Μέσα από μια σειρά σεμιναρίων που θα παρουσιαστούν σε διαφορετικούς κύκλους, το Faust Culture καλεί αναγνωρισμένους επαγγελματίες της τέχνης, του πολιτισμού αλλά και των ανθρωπιστικών επιστημών να παρουσιάσουν και να αναλύσουν τα εργαλεία της δουλειάς τους και τις τεχνικές της δημιουργίας τους. Εργαστήρια, παρουσιάσεις και ομαδικές δράσεις θα εστιάσουν τόσο στο θεωρητικό όσο και στο πρακτικό επίπεδο, που αφορά όχι μόνο την καλλιτεχνική δημιουργία

αλλά και τον πολιτισμό ως πράξη και τελικά την προσωπική ανάπτυξη και αυτοπραγμάτωση. Το Κέντρο Διά Βίου Μάθησης Faust Culture στεγάζεται σε δύο ορόφους και προσφέρει ειδικά διαμορφωμένους χώρους και άρτια εξοπλισμένους με την κατάλληλη υποδομή, παρέχοντας τη δυνατότητα για ουσιαστική επιμόρφωση όλων των συμμετεχόντων, ενώ δημιουργεί μια νέα πολιτισμική εστία στην καρδιά της Αθήνας. Οι κύκλοι σεμιναρίων που θα πραγματοποιηθούν το πρώτο εξάμηνο είναι οι εξής: «Θεωρία κειμένων, γραφής και δραματουργίας», «Σκηνοθεσία, υποκριτική, κίνηση, φωτογραφία και φωτισμοί», «Αυτογνωσία, επικοινωνία και προσωπική ανάπτυξη», «Μουσική, ρυθμός, performance και σώμα». Με μια ιστορία που γράφεται μέσα από 1.500 θεατρικές παραστάσεις, 1.200 μουσικές συναυλίες αλλά και πλήθος μικρών και μεγάλων σεμιναρίων και εκθέσεων που έχουν

πραγματοποιηθεί στο Faust, το Faust Culture αποτελεί έναν τόπο συνάντησης, μια σχολή δημιουργίας, έναν τρόπο εξέλιξης, και συνεχίζει δυναμικά να χαράσσει την ίδια πορεία μέσα από διαφορετικούς τρόπους έκφρασης: Θέατρο, Συγγραφή, Μουσική, Κινηματογράφος, Κίνηση, Οργάνωση, Διαχείριση, Επικοινωνία, Αυτογνωσία, Άσκηση, Εξέλιξη. Γιατί, τελικά, ο δρόμος προς την ανάπτυξη μιας ολόκληρης κοινωνίας περνάει μέσα από τον πολιτισμό.

15.10.20 – lifo

33

βιβλίο

ΙΣΤΟΡΙΑ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΗ στην έξοδό τους από την κρίση; Υπάρχουν ομοιότητες στη διαχείριση των προσωπικών και των εθνικών αναταραχών; Ποιους μηχανισμούς διαχείρισης μπορούμε να δανειστούμε από την ψυχοθεραπεία για να ερμηνεύσουμε την άνοδο και την πτώση κάποιων κρατών; Έχοντας ζήσει για μεγάλα διαστήματα σε πέντε από τις επτά αυτές χώρες και μιλώντας τη γλώσσα τους, ο Diamond είναι σε θέση να παρουσιάσει τα ιστορικά γεγονότα τόσο μέσα από το πρίσμα των βιωμάτων του όσο και από μαρτυρίες ανθρώπων που σε πολλές περιπτώσεις τα έζησαν από πρώτο χέρι. Στην αποκλειστική του συνέντευξη στη LiFO ο διάσημος συγγραφέας μιλά για την εποχή μας, την πανδημία, τον Τραμπ, την παγκοσμιοποίηση, αναφέρεται στις κοινωνίες σήμερα, στην κλιματική αλλαγή και εξηγεί τι μας διδάσκει το παρελθόν αλλά και τι θεωρεί σημαντικό στη ζωή.

week

Jared Diamond: «Οι κοινωνίες έχουν αυτοκαταστραφεί και συνεχίζουν να αυτοκαταστρέφονται» Ο βραβευμένος με Πούλιτζερ Αμερικανός συγγραφέας στο νέο του βιβλίο μελετά επτά χώρες που κατάφεραν όχι μόνο να επιβιώσουν από κρίσεις που απείλησαν την ύπαρξή τους αλλά και να αναπτυχθούν .

Ο από τον γιάννη παντ αζόπουλ ο

34 lifo – 15.10.20

Jared Diamond είναι καθηγητής Γεωγραφίας στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνιας, στο Λος Άντζελες. Θεωρείται ένας από τους κορυφαίους διανοητές της εποχής μας, έχοντας στο ενεργητικό του πολυάριθμες διακρίσεις και βραβεύσεις. Έχει αποσπάσει διακρίσεις όπως αυτές του αμερικανικού National Medal of Science, του ιαπωνικού International Cosmos Prize και του MacArthur Foundation Fellowship. Επίσης, είναι εκλεγμένο μέλος στην αμερικανική National Academy of Sciences. Μεταξύ άλλων, έχει συγγράψει το παγκόσμιο μπεστ-σέλερ Όπλα, μικρόβια και ατσάλι, για το οποίο έχει τιμηθεί με βραβείο Πούλιτζερ, όπως και το Κατάρρευση – Πώς οι κοινωνίες επιλέγουν να αποτύχουν ή να επιτύχουν. «Είμαι μεγάλος fan όλων των έργων του και το τελευταίο βιβλίο του δεν αποτελεί εξαίρεση. Μας δείχνει ότι υπάρχει τρόπος να ξεπεράσουμε την κρίση και είναι στο χέρι μας

να τον αξιοποιήσουμε. Το βιβλίο αυτό είναι πραγματική αποκάλυψη» έχει δηλώσει ο Μπιλ Γκέιτς, ο οποίος, δεινός αναγνώστης ων, στις καθιερωμένες λίστες με τις βιβλιοφιλικές προτάσεις που δημοσιεύει περιλαμβάνει πάντοτε τα βιβλία του Diamond. Σε κάθε του συγγραφική απόπειρα ο διακεκριμένος καθηγητής επιχειρεί να καταπιαστεί με τα μεγάλα αινίγματα της Ιστορίας, υφαίνοντας συναρπαστικές ιστορικές και πολιτισμικές αφηγήσεις. Άλλωστε, τα βιβλία του χαρακτηρίζονται από την εξαιρετική σύνθεση φυσικών και κοινωνικών επιστημών. Στην τελευταία συγκριτική μελέτη του με τίτλο Έθνη σε αναταραχή – Πώς αντιμετώπισαν την πιο κρίσιμη περίοδο στην Ιστορία τους ο Jared Diamond μελετά επτά χώρες που κατάφεραν όχι μόνο να επιβιώσουν από κρίσεις που απείλησαν την ύπαρξή τους αλλά και να αναπτυχθούν, απαντώντας στα παρακάτω καίρια ερωτήματα: ποιες ιδιότητες των χωρών αυτών συντέλεσαν

jared diamond

Έθνη σε αναταραχή – Πώς αντιμετώπισαν την πιο κρίσιμη περίοδο στην Ιστορία τους Εκδόσεις Διόπτρα Σελ.: 455

— Ποια είναι η μεγαλύτερη πρόκληση της εποχής μας; Ξέρετε, κάθε φορά που κάποιος μου κάνει μια ερώτηση του τύπου «ποια είναι η μεγαλύτερη πρόκληση», «ποιο το μεγαλύτερο πρόβλημα» ή «ποιος είναι ο μεγαλύτερος φόβος σας», η απάντησή μου είναι πάντοτε η εξής: το πιο σημαντικό είναι να μην προσπαθούμε να αναζητούμε ποιο είναι το πιο ουσιαστικό πράγμα. Υπάρχουν αναρίθμητες προκλήσεις, πολυάριθμα σοβαρά προβλήματα, αμέτρητοι φόβοι και, φυσικά, πολλά σημαντικά πράγματα. Επομένως, όλες αυτές οι προκλήσεις, τα προβλήματα, οι φόβοι και τα πράγματα είναι πρωταρχικής σημασίας. Εάν λύσετε τα περισσότερα προβλήματα ή τις προκλήσεις και αποτύχετε να επιλύσετε μόνο ένα σημαντικό πρόβλημα ή μια πρόκληση, τότε αυτό το ένα σημαντικό πράγμα μπορεί να σας καταστρέψει. Θα σας δώσω ένα παράδειγμα σχετικό με τον γάμο. Αν ένα ζευγάρι, το οποίο πρόκειται να παντρευτεί, έρθει και σας ρωτήσει ποιος είναι ο πιο σημαντικός παράγοντας για έναν ευτυχισμένο γάμο, να είστε σίγουρος ότι αυτό το ζευγάρι σύντομα θα πάρει διαζύγιο. Αυτό συμβαίνει επειδή ένας ευτυχισμένος γάμος απαιτεί συμφωνίες για τουλάχιστον 37 διαφορετικά θέματα: συμφωνίες για τα παιδιά, το φύλο, τα χρήματα, την πολιτική, τη θρησκεία, τα πεθερικά και άλλα θέματα. Έτσι, εάν ένα ζευγάρι συμφωνεί για τα 36 από αυτά, αλλά διαφωνεί είτε για τα παιδιά, είτε για τη θρησκεία, είτε για το σεξ, να ξέρετε ότι είναι πιθανό να καταλήξει διαζευγμένο. Από αυτή την άποψη, ο γάμος είναι ένα πρότυπο για τη ζωή γενικότερα. Υπάρχουν τόσο πολλά και διαφορετικά πράγματα κεφαλαιώδους σημασίας στη ζωή, που, αν προσπαθήσετε να βρείτε ποιο είναι το πιο σημαντικό, θα οδηγηθείτε στην καταστροφή.

— Ποιες είναι οι βασικές επιπτώσεις της πανδημίας; Πιστεύετε ότι θα ζήσουμε μια οικονομική κρίση χειρότερη από εκείνη του 1929; Οι κυριότερες συνέπειες της πανδημίας δεν αφορούν τον αριθμό των νεκρών, ο οποίος είναι μέτριος συγκριτικά με τους αριθμούς των νεκρών που είχαμε από τη γρίπη, το AIDS, την ελονοσία ή την ευλογιά. Αντίθετα, στις επιπτώσεις του περιλαμβάνονται οι αυστηροί περιορισμοί στα ταξίδια, το πλήγμα στην οικονομία αλλά και σε τομείς όπως η εργασία που πρέπει να γίνεται με φυσική παρουσία, όχι μέσω Διαδικτύου. Επίσης, η παρεμπόδιση και ο μετασχηματισμός της κοινωνικής μας ζωής, τώρα που είναι αδιανόητο να δούμε τους ανθρώπους από κοντά, εκτός αν αμφότερες οι πλευρές είστε πρόθυμοι να υπακούσετε στους περιορισμούς ή να κάνετε το τεστ για τον Covid. Τώρα, όσο για το αν η παρούσα οικονομική κρίση θα είναι χειρότερη

από εκείνη του 1929 –για την επίλυση της οποίας χρειάστηκε μία δεκαετία και ένας πόλεμος–, κανείς δεν μπορεί να προβλέψει με βεβαιότητα. Θα δούμε.

— Πιστεύετε ότι η δημοκρατία θα δοκιμαστεί κατά τη διάρκεια της πανδημίας; Φυσικά. Η δημοκρατία και κάθε άλλη μορφή διακυβέρνησης δοκιμάζονται κατά τη διάρκεια της πανδημίας. Απαραίτητος για την επίλυση της πανδημίας είναι ο περιορισμός των ατομικών ελευθεριών. Σε δικτατορίες που ήδη περιορίζουν την ατομική ελευθερία αυτό δεν θεωρείται σημαντική αλλαγή. Αλλά στις δημοκρατίες, ειδικά στις ατομικιστικές, όπως αυτές των Ηνωμένων Πολιτειών και της Αυστραλίας, που υπερηφανεύονται για τη δυνατότητα ατομικής επιλογής και τη μη κυβερνητική παρέμβαση, δυστυχώς οι κυβερνήσεις αναγκάζονται να περιορίσουν τις ατομικές ελευθερίες. Στις Ηνωμένες Πολιτείες ακόμη περισσότερο απ’ ό, τι στην Ευρώπη, αφού πολλοί Αμερικανοί, που λατρεύουν την ατομική ελευθερία, επαναστατούν εναντίον των κυβερνητικών περιορισμών.

— Ζούμε το τέλος της παγκοσμιοποίησης; Φυσικά και όχι. Ο κόσμος θα συνεχίσει να παγκοσμιοποιείται, διότι η ηλεκτρονική επικοινωνία και τα αεροπλάνα θα εξακολουθούν να συνδέουν τους ανθρώπους σε όλο τον κόσμο πιο οικονομικά.

— Ποια προβλήματα δημιούργησε η διακυβέρνηση του Τραμπ στις ΗΠΑ; Πιστεύετε ότι θα κερδίσει στις επερχόμενες εκλογές; Θα μπορούσαμε να αναδιατυπώσουμε το ερώτημα και να αναρωτηθούμε: σε ποιους σημαντικούς τομείς της αμερικανικής κοινωνίας η κυβέρνηση Τραμπ δεν αποδείχτηκε καταστροφική; Η διακυβέρνησή του υπήρξε οδυνηρή για την οικονομία μας, το περιβάλλον μας, την εκπαίδευσή μας, τη δημοκρατία, τις φυλετικές σχέσεις, τη μεταναστευτική πολιτική και οτιδήποτε άλλο σημαντικό. Από την άλλη, πιστεύω ότι, ναι, ο Τραμπ μπορεί να κερδίσει τις επερχόμενες εκλογές, με τον ίδιο τρόπο που ο Χίτλερ κέρδισε τις εκλογές του 1933 στη Γερμανία και ο Μουσολίνι του 1922 και του 1924 στην Ιταλία, περιορίζοντας δραστικά την ελεύθερη επιλογή και τερματίζοντας καθοριστικά τη δημοκρατία.

— Τι είναι αυτό που μπορεί να οδηγήσει μια κοινωνία στην καταστροφή της και τι την κάνει πιο εύθραυστη, σε αντίθεση με τις υπόλοιπες; Οι κοινωνίες έχουν αυτοκαταστραφεί και συνεχίζουν να αυτοκαταστρέφονται με διάφορους τρόπους. Με τη σύγκρουση προσωπικών συμφερόντων, που είναι επικερδής για ορισμένους ανθρώπους ή ομάδες, αλλά επιβλαβής για το σύνολο της κοινωνίας. Με την τύφλωση, που συχνά σχετίζεται με ιδανικά που κάνουν τους ανθρώπους να βλέπουν την πραγματικότητα μέσα από τον παραμορφωμένο καθρέφτη των ιδανικών τους, και με τις λεγόμενες υφέρπουσες αλλαγές, που συμβαίνουν τόσο σταδιακά, που δεν τις καταλαβαίνουμε, π.χ. δεν θυμόμαστε πόσο διαφορετικές ήταν οι συνθήκες

πριν από 40 χρόνια.

— Τι φοβάστε περισσότερο σε σχέση με την κλιματική αλλαγή; Η μεταβολή του κλίματος δυνητικά έχει αρκετές καταστροφικές συνέπειες: τη μείωση της γεωργικής παραγωγικότητας και τη διαθεσιμότητα των τροφίμων, την άνω του μέσου όρου αύξηση της θερμοκρασίας και τη μείωση των βροχοπτώσεων σε όλο τον κόσμο. Παράλληλα, μια άλλη συνέπεια εντοπίζεται στην άνοδο της στάθμης της θάλασσας που σταδιακά πλημμυρίζει τις χαμηλές εκτάσεις, όπως συμβαίνει σε μεγάλο μέρος του Μπαγκλαντές, των Κάτω Χωρών και της Ανατολικής Ακτής των Ηνωμένων Πολιτειών. Επίσης, στην καταστροφή των κοραλλιογενών υφάλων παγκοσμίως από την οξίνιση των ωκεανών. Πρόκειται για κάτι πολύ σημαντικό, επειδή οι κοραλλιογενείς ύφαλοι είναι ο κύριος τρόπος φυσικής προστασίας από τις ζημιές που προκαλούν τα τσουνάμι στις παράκτιες ζώνες αλλά και επειδή αποτελούν κύρια πηγή της παγκόσμιας αλιείας. Μια ακόμη συνέπεια της κλιματικής αλλαγής είναι η αύξηση στη συχνότητα ακραίων φαινομένων, όπως οι καταιγίδες, οι πλημμύρες, οι καύσωνες και το δριμύ ψύχος, που τελευταία μαστίζουν την Ευρώπη, όπως και οι τυφώνες και οι κυκλώνες, που «χτυπούν» σε διάφορα μέρη του κόσμου.

— Κατά τη γνώμη σας, μπορεί να δημιουργηθεί σήμερα μια νέα ιδεολογία ή μια νέα θρησκεία; Μια νέα θρησκεία, όχι. Μια νέα ιδεολογία, ναι, η οποία όμως θα βασίζεται στη λογική ότι τα παγκόσμια προβλήματα, όπως ο Covid και η κλιματική αλλαγή, απαιτούν οικουμενικές λύσεις. Καμία χώρα δεν μπορεί να λύσει τα προβλήματα μόνη της. Ο αντίκτυπος προβλημάτων όπως ο Covid ή η κλιματική αλλαγή είναι παγκόσμιος, με την έννοια ότι ακόμα κι αν εξαλειφθεί π.χ. ο ιός από τη χώρα σου, είναι θέμα χρόνου να επιστρέψει σε αυτήν, αν δεν έχει εξαλειφθεί και από τις άλλες. Ο κόσμος, λοιπόν, πρέπει να υιοθετήσει καθολικές προσεγγίσεις σε αυτά τα πλανητικά προβλήματα. Ευτυχώς, ο κόσμος έχει επιλύσει ήδη ορισμένα πανανθρώπινα προβλήματα μέσω των συνολικών προσεγγίσεων, όπως η ευλογιά, η πανώλη, η οριοθέτηση των παράκτιων θαλάσσιων οικονομικών ζωνών, η παγκόσμια συμφωνία για την εντολή διπλού κύτους για τα πετρελαιοφόρα στην ανοιχτή θάλασσα κ.ά.

— Τι θεωρείτε σημαντικό στη ζωή; Για μένα, προσωπικά, το πιο σημαντικό είναι η γυναίκα μου, Μαρί, και τα παιδιά μου, Μαξ και Τζόσουα. Από κει και πέρα, σημαντικά είναι τα βιβλία που γράφω και οι στενοί μου φίλοι. Επίσης, η Νέα Γουινέα, όπου κάνω έρευνα για τα πτηνά τα τελευταία 54 χρόνια. Το να παρατηρώ πτηνά στον δρόμο όπου κατοικώ στο Λος Άντζελες αλλά και η μουσική. Είμαι πιανίστας και μου αρέσει ιδιαίτερα η μουσική του Μπαχ, του Μπραμς, του Σούμπερτ και του Σιμπέλιους.

O Τραμπ μπορεί να κερδίσει τις επερχόμενες εκλογές, με τον ίδιο τρόπο που ο Χίτλερ κέρδισε τις εκλογές του 1933 στη Γερμανία και ο Μουσολίνι του 1922 και του 1924 στην Ιταλία, περιορίζοντας δραστικά την ελεύθερη επιλογή και τερματίζοντας καθοριστικά τη δημοκρατία.

«Η ανοικτή ιστορία και οι εχθροί της», του π. Νικόλαου Λουδοβίκου Η άνοδος του Βελούδινου Ολοκληρωτισμού

Η

παρακμή του δυτικού πολιτισμού περιγράφεται μέσα από ένα πρίσμα οντολογικό, με σαφείς θεολογικές και πολιτικές προεκτάσεις (άλλωστε και οι τρεις έννοιες συγκλίνουν τελικά), στο νέο βιβλίο του π. Νικόλαου Λουδοβίκου που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Αρμός. Λαμβάνοντας υπ’ όψιν τις αξίες της νεωτερικότητας, τα επιτεύγματα της μετανεωτερικότητας και την επιστημονικο-τεχνο-ψηφιακή επανάσταση, η οποία φαίνεται να προσδιορίζει σήμερα το μέλλον του ανθρώπου, ο συγγραφέας μιλάει για την Ιστορία και τον τρόπο που αυτή καταγράφεται και προσδιορίζεται μέσα στις σύγχρονες συνθήκες. «Ποιες εγγενείς αδυναμίες και αντιφάσεις ταλανίζουν τη μετα-Διαφωτιστική νεωτερικότητα; Ούτε η φιλοσοφία του υποκειμένου, ούτε η ψυχολογία του ασυνειδήτου, ούτε η μαρξιστική ή φιλελεύθερη οικονομία, ούτε η κοινωνιολογία των θεσμών, ούτε και μια θεολογία που έχει χάσει το χάρισμα της προφητείας, μπόρεσαν να προβλέψουν αυτό που παρά ταύτα εγκαθιδρύεται, θριαμβευτικά σχεδόν και αδιερώτητα, ως μετα-ανθρώπινη εποχή στον ελληνο-δυτικό κόσμο. Δεν μπόρεσαν, δηλαδή, να προβλέψουν πως δεν υπάρχουν όροι και όρια στην ανθρώπινη, αποσυνδεμένη από τη φύση και τον Θεό αυτο-επέκταση. Πως το άνοιγμα στις τρομερές δυνατότητες μπορεί να είναι κλείσιμο. Πως ο σκληρότερος ολοκληρωτισμός είναι βελούδινος...» Ο π. Νικόλαος Λουδοβίκος είναι καθηγητής της Δογματικής και της Χριστιανικής Φιλοσοφίας στην Ανώτατη Εκκλησιαστική Ακαδημία Θεσσαλονίκης, της οποίας διετέλεσε πρόεδρος και διευθυντής Ιερατικών και Θεολογικών Σπουδών. Είναι, επίσης, επισκέπτης καθηγητής στο Πανεπιστήμιο του Balamand, στο Ορθόδοξο Ινστιτούτο του Cambridge, καθώς και ερευνητής στο Πανεπιστήμιο του Winchester. Διευθύνει το αγγλόφωνο διεθνές ακαδημαϊκό περιοδικό «Analogia: Τhe Pemptousia Journal for Theological Studies». Βιβλία και άρθρα του έχουν μεταφραστεί σε δέκα γλώσσες.

15.10.20 – lifo

35

Po’Boys BBQ Αυθεντικό αμερικάνικο bbq, φτιαγμένο με γνώση και πάθος.

Γ

ια να μπεις στο κλίμα του Po’Boys, πρέπει να νιώσεις το πάθος με το οποίο μιλάει ο σεφ Βασίλης Σπόρος για το δημιούργημά του. Το Po’Boys ήρθε για να μυήσει την Αθήνα στο αυθεντικό αμερικανικό bbq και τα κατάφερε! Εδώ και δυόμισι χρόνια ο χώρος που εμπνεύστηκε ο Βασίλης προσφέρει αυτό που δεν θα βρεις αλλού, παρά μόνο στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού. Ζουμερά, σιγοκαπνιστά κρέατα, όπως brisket, pulled pork, spare ribs, pork belly, που παρασκευάζονται σε ένα εντελώς custom made smoker (σχέδιο του Βασίλη) και προσφέρονται μέσα σε μπέργκερ, bao bans και αφράτα ψωμάκια Po’Boys (που θυμίζουν σάντουιτς, μόνο που είναι πολύ καλύτερα…). Δίπλα τους θα βρεις διαλεγμένες κοπές βοδινών steaks (hanger, inside skirt, chuck eye roll, T-bone) που ψήνονται στον χειροποίητο ξυλόφουρνο, αλλά και μια λίστα με 40 ετικέτες από ελληνικές μικροζυθοποιίες, όπου πρόσφατα προστέθηκε η βαρελίσια Po’Boys Lager. Ανάμεσα σ’ εκείνα που θα δοκιμάσεις στο ανανεωμένο μενού είναι το «Ηoly Cow», που δικαιολογεί το όνομά του, αφού είναι το πρώτο 100% καπνιστό μοσχαρίσιο μπέργκερ από μοσχάρι Σερρών! Το ΒΜF συνδυάζει δυο λεπτά μπιφτεκάκια με τη γεύση των BRISKET RAMEN BOWL briskets, pulled pork και του τηγανητού pork belly. (Όταν το δοκιμάσεις, θα καταλάβεις τι σημαίνουν τα αρχικά…) Στα must try και τα baby back ribs, μια ολόκληρη πλευρά από χοιρινά παϊδάκια, που σιγοκαπνίζεται για 8 ώρες, αλλά και το Bloody Po’ Mary, ένα ορεκτικό που πίνεται και τρώγεται ταυτόχρονα. Το Po’ Boys έχει λάβει την 11η θέση στη λίστα με τα καλύτερα BBQ joints της Ευρώπης. Η αλήθεια είναι όμως πως έχει κερδίσει την πρώτη θέση στα comfort food spots της Αθήνας, αφού άλλαξε τα δεδομένα στη γεύση των food lovers. Αγαθάρχου 12 & Λεπενιώτου, Ψυρρή, 210 3234672 Facebook: Po’ Boys, Instagram: poboysbarbeque

ΗOLY COW BURGER

36 lifo – 16.7.20

βγες έξω

ΕΣΤΙΑΤΟΡΙΑ

week

Marketta Φαγητό πικνίκ & κρασί σε μια σπιτική κουζινο-τραπεζαρία στο Σύνταγμα.

Μ

ε καταγωγή από τον Καναδά, η ιδιοκτήτρια/μαγείρισσα/οικοδέσποινα του μαγαζιού μένει τα τελευταία δεκατρία χρόνια στην Ελλάδα, μιλάει τέλεια ελληνικά και στα τέσσερα τραπεζάκια του Marketta προσφέρει εδώ και λίγες μέρες κάτι που έλειπε από το κέντρο της Αθήνας. «Ήθελα να κάνω κάτι μικρό με αυτό που οι Γάλλοι λένε “garde manger”, κρύα κουζίνα, κάτι σαν “φαγητό πικνίκ”, και να βρω έναν τρόπο να ενσωματώσω ελληνικές γεύσεις μέσα σε αυτό. Η μάνα μου είναι από το Μαρόκο και έχω και τέτοιες επιρροές. Ήθελα να τα συνδυάσω όλα αυτά και να κάνω κάτι με φρεσκάδα και ελληνικές γεύσεις, αλλά λίγο αλλιώς. Βασίζομαι αρκετά στα λαχανικά, αλλά η κουζίνα δεν είναι αποκλειστικά vegetarian. Είναι υγιεινή μεσογειακή διατροφή». Έτσι ακριβώς είναι το μενού του Marketta, με μετρημένα στα δάχτυλα σάντουιτς και σαλάτες που τιμούν τα λαχανικά και τα αναδεικνύουν, δίνοντάς τους τις εντάσεις που πολλές φορές λείπουν από αντίστοιχα προϊόντα. Το «Βeetbouleh», για παράδειγμα, έχει τριμμένο παντζάρι αντί για την ντομάτα του ταμπουλέ, πλιγούρι, φρέσκα berries και πολλά μυρωδικά. Μια άλλη σαλάτα έχει kale, αλλά δεν είναι καθόλου αυτό που περιμένεις από μια τυπική σαλάτα με superfoods. Συνδυάζοντας την πρασινάδα με φακές, πορτοκάλι και ελιές, αμύγδαλα, φέτα και μια ωραία βινεγκρέτ, θυμίζει όντως Μαρόκο, είναι δροσερή και έχει χαρακτήρα. Το σάντουιτς «Guilty Pleasure», από την άλλη, κλείνει μέσα σε ωραίο ψωμί ένα λεπτό σνίτσελ κοτόπουλο που τηγανίζεται σε βούτυρο κλαριφιέ, λίγα φύλλα ραντίτσιο και αντίβ για την πίκρα και μαγιονέζα με αλεσμένη κάππαρη. Το μενού προσφέρεται για take-away, αλλά ο χώρος του Marketta, σχεδιασμένος από τους South, είναι τόσο ζεστός και θελκτικός, που γίνεται ιδανικός για να πιεις ένα ποτήρι κρασί ακόμα και κατά τη διάρκεια της ημέρας, όσο τρως το φαγητό σου. Όσο κάθεσαι, ακριβώς απέναντι, στον ανοιχτό πάγκο, η Έρρικα μπορεί να κόβει λίγο ψωμί για να σου δώσει να δοκιμάσεις, MARKETTA να γεμίζει ποτήρια με κρασί και σπιτικά virgin ποτά, πραγματικά σαν να είσαι στο σπίτι της. «Τα κρασιά που διάλεξα είναι αυτό που λένε “vin de soif”, δροσερά κρασιά, όχι “σοβαρά” κρασιά, για να τα μυρίζουμε και να γράφουμε ποιήματα. Ωραία, δροσερά, εύκολα. Και, φυσικά, κρασιά όπως το Μαύρο Καλαβρυτινό από τον Τετράμυθο, Sant’Or κ.ά.» λέει η ίδια. Σερβίρει ένα σάντουιτς λαχανικών με φέτα βαρελίσια και πικάντικη, βραστό αυγό και πολλά μυρωδικά και βάζει στο τραπέζι σπιτική λεμονάδα. «Ήρθα γιατί ο άντρας μου είναι Έλληνας. Αλλά δεν ήταν η παραδοσιακή ιστορία, μ’ εμένα να έχω έρθει για διακοπές, κάθε άλλο. Ήμουν στο πανεπιστήμιο στον Καναδά και σπούδαζα Φιλοσοφία. Ένας πολύ καλός μου φίλος, που ήταν Έλληνας, προσκάλεσε τον άντρα μου στον Καναδά για ένα καλοκαίρι κι έτσι γνωριστήκαμε» λέει. Ο σύζυγός της, φυσικός στο επάγγελμα, βοηθάει κι εκείνος, και οι δυο τους μόνοι τρέχουν το μαγαζί. «Εγώ πάντοτε ασχολιόμουν με το φαγητό, αλλά όχι ως σεφ. Ήμουν food geek – μαγείρευα συνέχεια και διάβαζα πολύ σχετικά. Επίσης δούλευα για χρόνια σε εστιατόρια και ως sommelier. Το ελληνικό φαγητό μού έκανε πάντα εντύπωση. Η πρώτη ύλη, αλλά όχι μόνο. Είναι και το συναίσθημα, η αφθονία, όπως όταν πας στη λαϊκή και οι πάγκοι είναι γεμάτοι. Και το MARKETTA γευστικό προφίλ, η πίκρα, το ελαιόλαδο. Όλα τα φαγητά μας έχουν πολλά μυρωδικά. Η μακαρονοσαλάτα έχει ντρέσινγκ “Green Goddess”, πάρα πολλά μυρωδικά και λίγη αντζούγια, γιαούρτι και ελαιόλαδο. Η σαλάτα κοτόπουλο ντρέσινγκ γιαουρτιού, αγγούρι, πίκλα κρεμμυδάκι, γκρέιπφρουτ, ραντίτσιο. Δεν θέλω να κρύψω το πικρό» συνεχίζει. Αν δεν θέλεις να συνοδεύσεις το φαγητό σου με κρασί, εκτός από τη λεμονάδα, η Έρρικα φτιάχνει ένα κατακόκκινο κρύο ρόφημα από ιβίσκο, πραγματική βανίλια και λίγο τσίλι, αλλά και arnold palmers (3/4 λεμονάδα και 1/4 παγωμένο τσάι earl grey), στα οποία, αν έχεις όρεξη, μπορεί να σου προσθέσει και λίγη βότκα. «Στα σχέδιά μου είναι να κάνω day cocktails, με λίγο αλκοόλ» λέει και ακούγεται ιδανική επιλογή για το casual, φωτεινό και παρεΐστικο περιβάλλον.

Marketta, Λέκκα 10, Σύνταγμα, 210 3225388

ΥΔΡΟΧΟΟΣ [20.1/19.2]

Είστε οι πρωταγωνιστές των ημερών, καθώς η Νέα Σελήνη πραγματοποιείται στο ζώδιό σας στις 16/10, ωστόσο μεσολαβεί και το τετράγωνο Ήλιου - Πλούτωνα στις 15/10, που θα εντείνει την ανάγκη σας για προσωπικό χρόνο και ενασχόληση με τις επιθυμίες σας. Στον τομέα του σπιτιού οι ευθύνες είναι αυξημένες και, σε συνδυασμό με τα επαγγελματικά σας καθήκοντα, αρκετές στιγμές θα νιώσετε πως δεν είναι επαρκής ο χρόνος, κάτι που θα αυξήσει το άγχος και τη διάθεσή σας για απόδραση από την καθημερινότητα. Ταυτόχρονα με τη Νέα Σελήνη, το τετράγωνο με τον Κρόνο και τον Πλούτωνα στον Αιγόκερω και η αντίθεση με τον ανάδρομο Άρη στον Κριό δυσχεραίνει τις συνεννοήσεις με τα μέλη της οικογένειας ή τους συνεργάτες σας και θα είναι απαραίτητη μια ψύχραιμη προσέγγιση των γεγονότων. Από τις 20/10 θα είναι πιο ευνοϊκές οι μέρες για διαπραγματεύσεις και σύσφιξη σχέσεων.

Έχετε πολλά θέματα να λύσετε αυτή την εποχή που αφορούν κυρίως τη σταδιοδρομία σας και η διάθεσή σας για κοινωνικοποίηση είναι ελάχιστη. Οι σπουδαστές του 3ου δεκαημέρου, που επηρεάζεστε από το τετράγωνο Ήλιου - Πλούτωνα στις 15/10, ενδεχομένως να απογοητευτείτε από τις επιδόσεις σας ή να θέλετε να αλλάξετε κατεύθυνση, καλύτερα όμως να μην πάρετε σημαντικές αποφάσεις στην παρούσα φάση. Στις 16/10 ακολουθεί η Νέα Σελήνη στον Ζυγό σε τετράγωνο με τον Κρόνο και τον Πλούτωνα στον Αιγόκερω και σε αντίθεση με τον ανάδρομο Άρη στον Κριό, προμηνύοντας καθυστερήσεις και εμπόδια στην επικοινωνία. Σχέσεις με αδέλφια και λοιπούς οικείους χρήζουν προσοχής, καθώς και οι μετακινήσεις με το αυτοκίνητο. Μια αναπάντεχη εξέλιξη στα ερωτικά θα αναπτερώσει το ηθικό σας και θα ασχοληθείτε με την εμφάνισή σας.

ΙΧΘΥΣ [20.2/20.3]

Θέματα Δημοσίου, φόροι, κοινοί πόροι, θα είναι τα βασικά ζητήματα της καθημερινότητάς σας. Στις 15/10 το τετράγωνο του Ήλιου με τον Πλούτωνα φέρνει στην επιφάνεια ένα οικονομικό θέμα που θα πρέπει να επιλυθεί άμεσα και κάποια μελλοντικά σας σχέδια θα μείνουν στην άκρη. Στις 16/10 η Νέα Σελήνη στον Ζυγό, σε τετράγωνο με τον Κρόνο και τον Πλούτωνα στον Αιγόκερω και σε αντίθεση με τον ανάδρομο Άρη στον Κριό, δείχνει μια δυστοκία όσον αφορά τους πόρους σας, καθώς προκύπτουν καθυστερήσεις και δημιουργείται αστάθεια στη ροή των εσόδων. Ακατάλληλη εποχή για σημαντικές αγορές, ενώ θα πρέπει να προσέξετε και την αλόγιστη σπατάλη χρημάτων σε απολαύσεις. Από τις 20/10 μια αίσια εξέλιξη στον τομέα της καριέρας και της φήμης θα σας δώσει ώθηση για να κυνηγήσετε το όνειρό σας.

ΣΚΟΡΠΙΟΣ [23.10/22.11] Ασυνεννοησία και κάποια εμπόδια στις μετακινήσεις σας ή σε θέματα εκπαίδευσης θα κάνουν την καθημερινότητά σας δύσκολη και η ανάγκη σας για ανάπαυλα θα είναι αυξημένη, ωστόσο οι υποχρεώσεις δεν θα σας αφήσουν σε ησυχία. Αποκαλύψεις σχετικά με τη διαχείριση κοινών πόρων ή τη διαρροή επαγγελματικών μυστικών φέρνει το τετράγωνο Ήλιου - Πλούτωνα στις 15/10 και αναγκαστικά κάποιες σχέσεις θα λήξουν με έντονο τρόπο. Ενδεχομένως να προκύψουν και περιουσιακά ζητήματα που θα σας φέρουν σε κόντρα με συγγενικά σας πρόσωπα, στο τέλος όμως θα δικαιωθείτε. Η Νέα Σελήνη στον Ζυγό ενεργοποιεί τον τομέα των μυστικών εχθρών, ενώ το τετράγωνο με τον Κρόνο και τον Πλούτωνα στον Αιγόκερω και η αντίθεση με τον ανάδρομο Άρη στον Κριό δημιουργούν ανταγωνιστικό κλίμα στα επαγγελματικά. Από τις 20/10 αρχίζουν να βελτιώνονται τα οικονομικά σας.

ΚΡΙΟΣ [21.3/20.4]

Οι επόμενες μέρες θα είναι καθοριστικές για τις σχέσεις και τις συνεργασίες σας, ως εκ τούτου θα πρέπει να είστε προσεκτικοί. Στις 15/10 το τετράγωνο Ήλιου - Πλούτωνα ενισχύει την ανάγκη σας για αυτονομία και θα υπάρχει εριστικότητα στις επαγγελματικές ή προσωπικές σας σχέσεις. Την επόμενη μέρα (16/10) πραγματοποιείται η Νέα Σελήνη στον Ζυγό, επίσης στον τομέα των διαπροσωπικών σας σχέσεων, όμως δεν είναι κατάλληλη στιγμή για να κάνετε ένα νέο ξεκίνημα. Το τετράγωνο με τον Κρόνο και τον Πλούτωνα στον Αιγόκερω και η αντίθεση με τον ανάδρομο Άρη στον Κριό φέρνουν δυσκολίες στις σχέσεις, ενώ προμηνύουν ένα πολύ δύσκολο διάστημα όσον αφορά την υλοποίηση αποφάσεων, τη διοίκηση και τις συνεννοήσεις. Από τις 20/10 αρχίζουν να βελτιώνονται τα οικονομικά σας και θα δώσετε έμφαση στην κοινωνική σας ζωή.

ΤΟΞΟΤΗΣ [23.11/21.12]

Έχετε αυξημένες υποχρεώσεις αυτή την εποχή και κάποια σχέδιά σας αναγκαστικά μένουν πίσω, κάτι που σας προκαλεί απογοήτευση και έλλειψη διάθεσης για ενασχόληση με την τρέχουσα εργασία σας. Το τετράγωνο Ήλιου - Πλούτωνα στις 15/10 φέρνει έκτακτα έξοδα και μια αναστάτωση στις σχέσεις με άτομα με τα οποία έχετε κοινό σκοπό, όμως, αν κινηθείτε με ευελιξία, θα καταφέρετε να τακτοποιήσετε τουλάχιστον το οικονομικό κομμάτι, που σας προκαλεί έντονο εκνευρισμό. Η Νέα Σελήνη στον Ζυγό στις 16/10 αποτελεί μια καλή στιγμή για να προωθήσετε τις ιδέες ή τις υπηρεσίες σας, που όμως θα εκτιμηθούν σε βάθος χρόνου, καθώς το τετράγωνο με τον Κρόνο και τον Πλούτωνα στον Αιγόκερω και η αντίθεση με τον ανάδρομο Άρη στον Κριό δημιουργούν αστάθεια στην εξέλιξη των υποθέσεών σας. Ακατάλληλη εποχή για ρίσκα και επενδύσεις. Η ερωτική σας ζωή μπορεί να βελτιωθεί, αρκεί να αφιερώσετε χρόνο.

ΤΑΥΡΟΣ [21.4/20.5]

ΑΙΓΟΚΕΡΩΣ [22.12/19.1]

Οι φιλοδοξίες και οι προσωπικές σας επιθυμίες θα αποτελέσουν προτεραιότητα και οι σχέσεις σας θα κριθούν ανάλογα με τον τρόπο που θα τις διαχειριστείτε. Στις 15/10 το τετράγωνο του Ήλιου με τον Πλούτωνα εντείνει τη διάθεσή σας για κυριαρχία και δεν θα λείψουν οι συγκρούσεις. Στις 16/10 η Νέα Σελήνη στον Ζυγό δίνει ευκαιρίες για επαγγελματική καταξίωση, όμως το τετράγωνο με τον Κρόνο και τον Πλούτωνα στον Αιγόκερω και η αντίθεση με τον ανάδρομο Άρη στον Κριό προμηνύουν καθυστερήσεις που θα οφείλονται σε τρίτους και εκεί θα δοκιμαστούν οι σχέσεις με κάποιο μέλος της οικογένειας. Θέματα υγείας ηλικιωμένων θα σας στρεσάρουν και θα είναι ένα διάστημα κατά το οποίο η ψυχαγωγία και ο χρόνος για τον εαυτό σας θα είναι ζητούμενο. Από τις 20/10 η κοινωνική σας ζωή θα γίνει πιο έντονη.

Sudoku No 658 3 9 8 6 9 5

7 6 5 4 9 8 6 1 7 2

5

6

9 3 2 2

7 2 6

2

8 5 3

8

Η λύση του προηγούμενου 7 4 3 5 9 6

8 5 2 4 1 7

6 9 1 3 8 2

1 7 8 6 5 3

4 3 6 2 7 9

9 2 5 1 4 8

5 1 7 8 2 4

3 8 4 9 6 5

2 6 9 7 3 1

8 9 7 4 1 6 3 2 5 2 3 5 9 8 7 6 1 4 1 6 4 2 5 3 9 7 8

Επαγγελματικά ζητήματα καθώς και θέματα υγείας θα αποτελέσουν το επίκεντρο του ενδιαφέροντός σας και κάποιες δυσκολίες θα γίνουν αφορμή για αναδιοργάνωση των πλάνων σας. Στις 15/10 το τετράγωνο Ήλιου - Πλούτωνα κάνει το κλίμα εκρηκτικό, κάτι που σας προκαλεί ιδιαίτερο άγχος και κούραση. Ένα ταξίδι στο εξωτερικό για επαγγελματικούς σκοπούς ή για λόγους σπουδών θα σας βγάλει από την ασφάλεια της καθημερινότητάς σας και θα χρειαστείτε τον χρόνο σας μέχρι να προσαρμοστείτε στις νέες συνθήκες. Στις 16/10 η Νέα Σελήνη στον Ζυγό σε τετράγωνο με τον Κρόνο και τον Πλούτωνα στον Αιγόκερω και σε αντίθεση με τον ανάδρομο Άρη στον Κριό δημιουργεί εχθρότητα και παρορμητικότητα, ενώ σας κάνει πιο δυναμικούς και ανταγωνιστικούς. Ωστόσο, πρέπει να έχετε τον νου σας στις παρασκηνιακές ενέργειες.

ΔΙΔΥΜΟΣ [21.5/21.6]

Είναι ένα διάστημα σκληρό για τη συναισθηματική σας ζωή, ενώ προκύπτουν και οικονομικές ανάγκες που αυξάνουν το άγχος και τον εκνευρισμό. Στις 15/10 κορυφώνεται το τετράγωνο του Ήλιου με τον Πλούτωνα στον άξονα επενδύσεις - κοινοί πόροι, δημιουργώντας ένα κλίμα δυσαρέσκειας και την ανάγκη για επανεξέταση των πλάνων σας. Στις 16/10 η Νέα Σελήνη στον Ζυγό, σε τετράγωνο με τον Κρόνο και τον Πλούτωνα στον Αιγόκερω και σε αντίθεση με τον ανάδρομο Άρη στον Κριό, αυξάνει την ανάγκη σας για έλεγχο στις επιχειρήσεις σας και στις τελικές αποφάσεις, όμως στην παρούσα φάση θα πρέπει να προσέξετε τις ασύμφορες επιλογές. Επειδή αυτές οι διελεύσεις επηρεάζουν και τις σχέσεις με οικείους, αποφύγετε να δανείσετε ή να δανειστείτε χρήματα. Ερωτικά μπερδέματα θα είναι το κερασάκι στην τούρτα.

ΚΑΡΚΙΝΟΣ [22.6/22.7] Τρέχοντα οικογενειακά ζητήματα και θέματα ακίνητης περιουσίας διαμορφώνουν με δυσμενή τρόπο τις σχέσεις σας και θα είναι ένα διάστημα συνεχών συγκρούσεων, κυρίως για τους γεννημένους το 3ο δεκαήμερο. Στις 15/10 το τετράγωνο Ήλιου - Πλούτωνα μπορεί να επαναφέρει μια υπόθεση από το παρελθόν, ενώ σχέσεις με Λέοντες και Σκορπιούς θα δοκιμάσουν την υπομονή σας. Στις 16/10 η Νέα Σελήνη στον Ζυγό θα αποτελούσε μια καλή στιγμή για να κάνετε ένα νέο ξεκίνημα είτε μέσω της αγοράς ενός ακινήτου είτε μέσω μιας συνεργασίας, όμως το τετράγωνο με τον Κρόνο και τον Πλούτωνα στον Αιγόκερω και η αντίθεση με τον ανάδρομο Άρη στον Κριό φέρνουν εμπόδια και καθυστερήσεις. Από τις 20/10 το κλίμα αρχίζει να γίνεται πιο ευχάριστο, ενώ αυξάνουν οι πιθανότητες για πρόοδο στα επαγγελματικά σας. Η σχέση με ένα φιλικό σας πρόσωπο αποκτά ερωτική χροιά και είστε αμήχανοι.

starfax

ΖΥΓΟΣ [23.9/22.10]

week

ΛΕΩΝ [23.7/23.8]

Η εκπαίδευση, το εμπόριο και εργασιακά θέματα θα σας προβληματίσουν το επόμενο διάστημα. Η δυσαρμονία του Ήλιου με τον Πλούτωνα στις 15/10 είναι μια όψη λανθασμένων εκτιμήσεων, καθώς δημιουργεί πιέσεις και άγχος, που σημαίνει πως θα πρέπει να αποφύγετε τις κόντρες με άτομα από τον χώρο της εργασίας, ώστε να μη βρεθείτε στη δυσμενή θέση αναζήτησης νέας απασχόλησης. Στον ίδιο άξονα κινείται και η Νέα Σελήνη στον Ζυγό στις 16/10, καθώς ταυτόχρονα έχουμε και τα φαινόμενα του τετραγώνου με τον Κρόνο και τον Πλούτωνα στον Αιγόκερω και την αντίθεση με τον ανάδρομο Άρη στον Κριό, έτσι κάποια εμπόδια ή καθυστερήσεις θα σας αναγκάσουν να αναβάλετε ένα ταξίδι ή το ξεκίνημα της επιχείρησής σας. Σχέσεις με πρόσωπα εξουσίας και η υγεία χρήζουν προσοχής. Κάποιοι θα απογοητευτείτε με τα αποτελέσματα των προσπαθειών σας για τη βελτίωση της εμφάνισής σας.

ΠΑΡΘΕΝΟΣ [24.8/22.9] Οικονομικά, επενδύσεις, έρωτες δίχως αντίκρισμα, θα σας βάλουν σε διαδικασία αναθεώρησης των σχέσεών σας και ίσως λήξει άδοξα μια συνεργασία που ξεκίνησε πολλά υποσχόμενη. Στις 15/10 το τετράγωνο Ήλιου - Πλούτωνα μπορεί να προκαλέσει απογοητεύσεις που θα αφορούν μια επένδυση ή ακόμα και μια ερωτική σχέση και ακολουθεί η Νέα Σελήνη στον Ζυγό στις 16/10, στον τομέα των οικονομικών σας. Το τετράγωνο με τον Κρόνο και τον Πλούτωνα στον Αιγόκερω και η αντίθεση με τον ανάδρομο Άρη στον Κριό φέρνουν ανακατατάξεις, εμπόδια και καθυστερήσεις σε ταξίδια, σπουδές και γραφειοκρατικά θέματα, οπότε δεν είναι κατάλληλη εποχή για να πάρετε ρίσκα. Θέματα παιδιών ή μια ερωτική απογοήτευση θα σας κρατήσουν μακριά από τον κοινωνικό σας κύκλο και θα είναι ένα διάστημα μοναχικότητας για τους γεννημένους το 3ο δεκαήμερο. Αφιερώστε χρόνο στην ψυχική σας ευεξία.

α πό τη μα ριβίκυ κα λλέργ η (sta rfa x@ lifo .gr)

15.10.20 – lifo

37

thing the Πώς να βοηθήσεις αυτούς που βοηθούν

α πο th μ ερ οπη κο κκιν η

38 lifo – 15.10.20

Ένα μη κερδοσκοπικό, ανεξάρτητο σωματείο ακτιβιστών κτηνιάτρων που προσφέρει ιατρική βοήθεια σε ζώα που έχουν ανάγκη περίθαλψης και είναι αποκλεισμένα από την κτηνιατρική φροντίδα.

Η Εθελοντική Δράση Κτηνιάτρων Ελλάδος βοηθά τα ζώα –αδέσποτα και άγρια– σε όλη την Ελλάδα

Πώς μπορεί να βοηθήσει κανείς τη δράση σας; Κάθε φορέας, εταιρεία ή πολίτης μπορεί να αναλάβει τη χρηματοδότηση μιας δράσης μας που θα πραγματοποιηθεί σε συγκεκριμένο τόπο. Έτσι, μπορεί και ο ίδιος να συμβάλει στη βελτίωση των συνθηκών ζωής των ζώων και των ανθρώπων στην περιοχή όπου διαμένει, δραστηριοποιείται η εταιρεία του, ή ακόμα και στον τόπο καταγωγής του. Για παράδειγμα, μπορεί να χορηγήσει την αποπαρασίτωση ή τις στειρώσεις για χρονική περίοδο που καλύπτει από έναν μήνα έως έναν χρόνο. Περισσότερες πληροφορίες στο edke.gr.

αρότι δεν υπάρχουν επίσημα στατιστικά στοιχεία, υπολογίζεται ότι στην Ελλάδα ζουν περισσότερα από 500.000 αδέσποτα, εκ των οποίων τα 100.000 βρίσκονται στην Αττική – και ο αριθμός αυτός αυξάνεται ραγδαία. Σύμφωνα με στοιχεία των φιλοζωικών οργανώσεων, από το σύνολο των αδέσποτων, το 30% ζούσε σε περιβάλλον σπιτιού, αλλά εγκαταλείφθηκε από τους ιδιοκτήτες του, το 20% έφυγε από το σπίτι του ή χάθηκε στη διάρκεια περιπάτου και το υπόλοιπο 50% γεννήθηκε και μεγάλωσε στους δρόμους. Το πρόβλημα των αδέσποτων ζώων στη χώρα μας είναι υπαρκτό και ερχόμαστε αντιμέτωποι με αυτό καθημερινά. Οι δήμοι της χώρας δεν συμμορφώνονται πάντα με την ελληνική νομοθεσία και τα φιλοζωικά σωματεία, αν και προσπαθούν να βοηθήσουν, δεν έχουν πάντα τα κατάλληλα εφόδια, εκτός κι αν η φιλοζωική οργάνωση απαρτίζεται από εθελοντές κτηνιάτρους, οι οποίοι στον ελεύθερο χρόνο τους εργάζονται αμισθί, φροντίζοντας τα ζώα που το έχουν ανάγκη. Το 2013 μια μικρή ομάδα κτηνιάτρων που αφουγκράστηκε το πρόβλημα των αδέσποτων, που μαστίζει τη χώρα μας, ξεκίνησε σιγά-σιγά τη δράση της. Σήμερα, η Εθελοντική Δράση Κτηνιάτρων Ελλάδος (ΕΔΚΕ) αποτελείται από 700 μέλη –φιλόζωους και κτηνιάτρους όλων των βαθμίδων, εγγεγραμμένους στον Κτηνιατρικό Σύλλογο Ελλάδος–, που έχουν στειρώσει και εμβολιάσει μέχρι στιγμής 5.500 ζώα. Κάνουν αποστολές σε όποιο μέρος της Ελλάδας τούς ζητηθεί βοήθεια από επίσημο φορέα και εμβολιάζουν, στειρώνουν, χειρουργούν ή βάζουν μικροτσίπ σε αδέσποτα αλλά και άγρια ζώα της ελληνικής πανίδας. Ο Γιάννης Μπάτσας, πρόεδρος της ΕΔΚΕ, εξηγεί ότι η ίδρυση της οργάνωσης έγινε μέσα από διαρκή ενημέρωση και παρατήρηση, όταν μια ομάδα κτηνιάτρων διαπίστωσε ότι σε πολλές περιοχές της Ελλάδας υπάρχουν ζώα τα οποία δεν τυγχάνουν της απαραίτητης κτηνιατρικής φροντίδας. «Αυτό έχει ως αποτέλεσμα τα ζώα να υποφέρουν από ασθένειες, ενώ θα μπορούσαν να θεραπευτούν με την απαραίτητη κτηνιατρική βοήθεια, τα αδέσποτα ζώα να αναπαράγονται ανεξέλεγκτα, επιβαρύνοντας την υγεία τους και επηρεάζοντας τη ζωή των τοπικών κοινωνιών, και λοιμώδη νοσήματα να μεταδίδονται από ζώο σε ζώο, καθιστώντας επικίνδυνη τη συμβίωση με άλλα ζώα και σε πολλές περιπτώσεις με τους ανθρώπους. Για να αντιληφθείτε την έκταση του προβλήματος, θα σας πω μόνο το εξής: τα αδέσποτα ζώα έχουν μέσο όρο ζωής τα τρία χρόνια, σε αντίθεση με τα οικόσιτα, που κατά μέσο όρο και υπό φυσιολογικές συνθήκες ζουν περίπου 12-13 χρόνια. Η διάρκεια της αναπαραγωγικής περιόδου των ζώων αυτών είναι περίπου τα οκτώ χρόνια. Ένας θηλυκός σκύλος γεννά δύο φορές τον χρόνο και σε κάθε τοκετό γεννιούνται κατά μέσο όρο οκτώ κουτάβια, ήτοι δεκαέξι κουτάβια κάθε χρόνο από έναν μόνο θηλυκό σκύλο. Εάν ο θηλυκός σκύλος είναι τυχερός και ζήσει έξι χρόνια, γεννάει ενενήντα έξι κουτάβια στη διάρκεια της ζωής του. Η διάρκεια της αναπαραγωγικής ζωής μιας γάτας είναι 7-8 χρόνια. Η γάτα γεννά τρεις φορές τον χρόνο και σε κάθε τοκετό γεννιούνται 4-6 γατάκια, ήτοι 12-18 γατάκια κάθε χρόνο από κάθε θηλυκή γάτα. Εάν ζήσει 7-8 χρόνια, θα γεννήσει 84-144 γατάκια. Τα μισά από αυτά τα νεογνά είναι θηλυκά, με αποτέλεσμα η ιστορία να επαναλαμβάνεται και η κατάσταση να επιδεινώνεται» λέει ο κ. Μπάτσας. Η ΕΔΚΕ, που δραστηριοποιείται σε ολόκληρη την Ελλάδα, έχει ως κύριο κριτήριο επιλογής την έλλειψη κτηνιάτρου ή γενικά οποιασδήποτε παροχής κτηνιατρικής φροντίδας. Γι’ αυτό και συχνά γίνονται αποστολές σε απομακρυσμένα σημεία στη χώρας, αλλά και σε νησιά της άγονης γραμμής, όπως τα Ψαρά, η Γαύδος, ο Έβρος, η Κάσος, τα Κουφονήσια, οι Οινούσες και το Διδυμότειχο. «Η στόχευσή μας είναι πρωτίστως να βοηθήσουμε στη μείωση του πληθυσμού των αδέσποτων μέσω της στείρωσης και παράλληλα να αφυπνιστούν οι δημοτικές αρχές, συνάπτοντας συνεργασία με τους τοπικούς κτηνιάτρους της περιφέρειάς τους για να στειρώνονται και να περιθάλπονται αδέσποτα ζώα ακόμα και σε καθημερινή βάση» λέει ο κ. Μπάλτας, που αισθάνεται σαν υποχρέωσή του την προσφορά των υπηρεσιών του σε κάθε ζώο που το έχει ανάγκη. Όμως η δράση της ΕΔΚΕ δεν σταματά εκεί. Πρόσφατα εμβολίασαν και έκαναν αποπαρασίτωση στις αγριόγιδες του Εθνικού Κήπου, ενώ στο παρελθόν πρόσφεραν κτηνιατρική φροντίδα σε άγρια ζώα (χελώνες, κουνάβια και αλεπούδες) που εγκλωβίστηκαν στις φωτιές στο Μάτι και στην Ανάβυσσο, καθώς και στις πλημμύρες στη Μάνδρα. Επιπλέον, η οργάνωση έχει επισκεφτεί τις γυναικείες φυλακές Κορυδαλλού, όπου έγινε στείρωση και εμβολιασμός στις γάτες του σωφρονιστικού καταστήματος, ενώ κάθε χρόνο περιθάλπουν και εμβολιάζουν τα ζώα των αστέγων σε συνεργασία με την οργάνωση Praxis, αλλά και τα αδέσποτα ζωάκια των παιδικών χωριών SOS. «Θεωρούμε χρέος μας να είμαστε παρόντες στις τοπικές κοινωνίες, όπου υπάρχει δυσκολία περίθαλψης ζώων, να συμβουλεύουμε και να ενημερώνουμε αφιλοκερδώς όσον αφορά τη διατήρηση της υγείας των ζώων, να ευαισθητοποιούμε και να οργανώνουμε τοπικούς φορείς, ώστε, σε συνεργασία μαζί τους, να καταγράφουμε και να αντιμετωπίζουμε τις κτηνιατρικές ανάγκες της περιοχής.

15.10.20 – lifo

39