Τεύχος 661

ολα για την αθηνα! δωρεαν οδηγοσ τησ πολησ κυκλοφορει καθε πεμπτη

υπη στην έντ έκδοση cus Bari Πηγή: Fo 2020

5.11.2020

ΠΩΣ ΝΑ ΤΡΩΣ ΤΑ ΦΑΓΗΤΑ ΤΩΝ ΑΓΑΠΗΜΕΝΩΝ ΣΟΥ ΕΣΤΙΑΤΟΡΙΩΝ ΣΤΟ ΣΠΙΤΙ | Ο ΚΩΣΤΑΣ ΦΕΡΡΗΣ ΕΙΝΑΙ Ο ΑΘΗΑΝΙΟΣ ΤΗΣ ΕΒΔΟΜΑΔΑΣ

Ο GOOD JOB NICKY ΚΥΚΛΟΦΟΡΗΣΕ ΤΟ ΠΙΟ ΩΡΑΙΟ ΤΡΑΓΟΥΔΙ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ | FERNANDO ARAMBURU: Ο ΣΥΓΓΡΑΦΕΑΣ ΤΗΣ «ΠΑΤΡΙΔΑΣ» ΜΙΛΑ ΣΤΗ LIFO

FREE PRESS

Το 61ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης ΘΑ ΣΕ ΚΑΝΕΙ ΝΑ ΔΕΙΣ ΣΙΝΕΜΑ ΜΕ ΚΑΘΕ ΤΡΟΠΟ

2 lifo – 5.11.20

7 ΣΤΗΛΕΣ Νέα από τη Σελήνη από τον m. hulot

Η πανδημία, τα ελληνοτουρκικά και το μεταναστευτικό

index

από τh βασιλικη σιουτη

Δεν είναι ακήρυχτος πόλεμος, αλλά συνεχής μάχη από τον ευτυχη βαρδουλακη

Πώς να αφαιρέσετε ανώδυνα τη σκωληκοειδίτιδά σας από την αρετή γεωργιλή

Η Ευρώπη του φετινού Νοέμβρη μυρίζει απόγνωση και μπαρούτι από τον δημήτρη πολιτακη

Μήπως να ζούσαμε κι εμείς λίγο σαν κοσμικό κράτος; από τη βιβιαν στεργιου

Το μαχαίρι, το σώμα και ο τόπος της βεβήλωσης από τον κωστη παπαϊωαννου

Μια ήττα που δεν ήταν μοιραία φωτογραφια εξωφύλλοy: Από την ταινία «Υπηρέτες» που θα προβληθεί στο τμήμα «Ανοιχτοί Ορίζοντες» του 61ου Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης

από τον νικολα σεβαστακη

47 ΛΕΠΤΑ ΜΕ ΤΟΝ GOOD JOB NICKY

14 ΦΕΣΤΙΒΑΛ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΥ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ

www.lifo.gr ΔΥΟ ΔΕΚΑ ΕΚΔΟΤΙΚΗ Α.Ε. ΒOΥΛΗΣ 22, 105 63 ΑΘΗΝΑ T 210 3254 290 F 210 3249 785 info@lifo.gr

εκδοτης

Στάθης Τσαγκαρουσιάνος γενικός διευθυντής Μιχάλης Μιχαήλ commercial director Ρένα Κροκίδα διευθυντής lifo.gr Θανάσης Χαραμής διευθυντής mikropragmata.lifo.gr Άρης Δημοκίδης διευθυντής εντυπης εκδοσης Τάσος Μπρεκουλάκης σύμβουλος σχεδιασμού Γιάννης Καρλόπουλος αrt director Χρήστος Τζοβάρας –––––– εμπορ ικ ο τμημα advertising director Γιώτα Αθανασοπούλου direct sales director Κώστας Μαντάς direct sales Γιώργος Λυκουργιώτης, Κωνσταντίνα Τριανταφύλλου senior digital campaign manager Ελένη Γκοβάτσου digital campaign manager Αγγελική Λάζου client service coordinator Ξένια Στασινοπούλου (xenia@lifo.gr) –––––– ψηφιακή ανάπτυξη/προγραμματισμός lifo.gr Άγγελος Παπαστεργίου, Σπύρος Γκατζούνας social media Χριστίνα Γαλανοπούλου (Head) Στράτος Μωραΐτης, Ηλέκτρα Χατζηκάλφα –––––– σ υνταξη αρχισυνταξία Αλέξανδρος Διακοσάββας συντακτικη ομαδα Θοδωρής Αντωνόπουλος, Λουίζα Αρκουμανέα (Θέατρο), Θοδωρής Κουτσογιαννόπουλος (Σινεμά), Τάσος Μελεμενίδης (Σινεμά), Γιάννης Κωνσταντινίδης (Εικαστικά), Τίνα Μανδηλαρά (Βιβλίο), Νίκη Μηταρέα (Γεύση), Γιάννης Βασιλείου, Μερόπη Κοκκίνη, Ματούλα Κουστένη, Δημήτρης Κυριαζής, Γλυκερία Μπασδέκη, Γιάννης Πανταζόπουλος, Σταυρούλα Παπασπύρου, Γεωργία Παπαστάμου, Μαρία Παππά, Χρήστος Παρίδης, Δημήτρης Πολιτάκης, Αφροδίτη Σακκά, Νικόλας Σεβαστάκης, Βασιλική Σιούτη, Κορίνα Φαρμακόρη, Λένα Φουτσιτζή newsroom Πάνος Σάκκας (Αρχισυνταξία) Φιλιώ Ράγκου, Κατερίνα Αγριμανάκη, Ρούλα Βλασσοπούλου, Αναστασία Γαλάνη, Σόφη Ζιώγου, Διονύσης Νοταράκης –––––– φωτογράφοι Σπύρος Στάβερης, Πάρις Ταβιτιάν, Freddie f., Αναστασία Βουτυροπούλου, Γιώργος Αδάμος ατελιέ αssistant art director Βανέσσα Φερλέ

18

διαμόρφωση ψηφιακής εκδοσης Νινέττα Γιακιντζή, Μαρούσα Θωμά

Ο ΚΩΣΤΑΣ ΦΕΡΡΗΣ ΕΙΝΑΙ Ο ΑΘΗΝΑΙΟΣ ΤΗΣ ΕΒΔΟΜΑΔΑΣ

διόρθωση κειμένων Μαρία Δρουκοπούλου, Μπέτυ Σπανοπούλου –––––– λογιστηριο οικονομική διεύθυνση Δημήτρης Τασιόπουλος λογιστήριο Άλκηστις Γκούμα, Βασίλης Κοτρωνάκης διανομή Άκης Ιωάννου

34

γραμματεία Βιβίκα Ανδριανάτου –––––– κωδικος εντυπου 7639

παρακαλουμε

ανακυκλωστε 5.11.20 – lifo

3

Feedback

Η ΑΠΩΛΕΙΑ ΤΗΣ ΕΒΔΟΜΑΔΑΣ

ΣΟΝ ΚΌΝΕΡΙ: O Highlander δεν μένει πια εδώ

αρχ αιολογια

Η ποπ αρχαιολογία του archaeostoryteller έρχεται στο Instagram της LiFO

Απερίστροφα και φανατικά Σκωτσέζος και cool προς μίμηση, ο Σον Κόνερι, ο πρώτος και καλύτερος 007, έδωσε σάρκα, οστά και αύρα αληθινού άνδρα στον πιο διάσημο φανταστικό χαρακτήρα του σινεμά.

ξεχωριστά μανιτάρια αυτής της εποχής

του θοδωρη κουτσογιαννοπουλου

4 lifo – 5.11.20

ti δ ι α β α σ α με αυ τη την εβ δομ α δ α σ το

«Είμαστε φοβισμένοι»

Ποτέ δεν είναι εύκολο για τους εφήβους να αποδεχτούν την ιδέα της επιστροφής στο σχολείο μετά την ανέμελη περίοδο των διακοπών. Πάντα, όμως, η χαρά της συνάντησης με παλιούς φίλους, συμμαθητές, η προοπτική νέων γνωριμιών, οι δραστηριότητες, το παιχνίδι και η χαρούμενη ρουτίνα στο προαύλιο φτιάχνουν τη διάθεση και φέρνουν κέφι στο ξεκίνημα της σχολικής χρονιάς. Πώς βιώνουν, λοιπόν, οι έφηβοι την κρίση του Covid-19; Πώς αισθάνονται με την αβεβαιότητα; Τι συμβαίνει μέσα στα σχολεία; Πόσο τηρούνται οι κανονισμοί και πόσο διατεθειμένοι είναι να ακολουθήσουν τους κανόνες, προκειμένου να προστατέψουν τους ίδιους και τους γύρω τους;

Ο Ίαν Φλέμινγκ αρχικά πρόβαλε σφοδρές αντιρρήσεις, γιατί δεν είχε οραματιστεί έναν παραφουσκωμένο κασκαντέρ στη θέση του φίνου Τζέιμς, αλλά η σύζυγος του μεγαλοπαραγωγού Άλμπερτ Μπρόκολι διέκρινε την αμεσότητά του, έγινε το δικό της και τα υπόλοιπα είναι ιστορία… Δεν ήταν διόλου δεδομένη η μαζική επιτυχία του Dr No και των επόμενων περιπετειών του 007, όπως είχε τονίσει επανειλημμένα ο πρώτος ενσαρκωτής του ανίκητου κατασκόπου. Όσο πρέπει μπλαζέ με τα πάντα, ο Κόνερι δεν ένιωσε ποτέ παντρεμένος με τον 007 και πολύ νωρίς άρχισε να ψάχνει τρόπους να τον ξεφορτωθεί μετά από εννιά χρόνια και έξι επεισόδια που τον έκαναν τόσο διάσημο, ώστε απαγόρευε στους φίλους του ακόμη και να του αναφέρουν την επάρατη λέξη.

1

Κοτόπουλο του δάσους

2

Ερίκιο το Αγκαθωτό / Αρνάκι

Αντί να τον κολακεύει, ο θαυμασμός του κόσμου τον έπειθε πως δεν θα έχει την ευκαιρία να δείξει σε ένα μεγάλο κοινό πως είναι καλός ηθοποιός. Όπως έχει συμβεί πολύ συχνά με την παγίδα της τυποποίησης, προσπάθησε να απομακρυνθεί όσο μπορούσε από το προστατευμένο τρίπτυχο «όπλα-gadgets-γκόμενες» και συμμετείχε σε ταινίες συνόλου, όπως το Έγκλημα στο Οριάν Εξπρές και το A bridge too far, αλλά και σε ρισκέ έργα δημιουργών, όπως η ενδιαφέρουσα, αλλά μάλλον αποτυχημένη στην επική της διάσταση επιστημονική φαντασία Zardoz του Τζον Μπούρμαν – νωρίτερα είχε απορρίψει το Blow Out του Μικελάντζελο Αντονιόνι, γιατί ο Ιταλός σκηνοθέτης αρνήθηκε να του δείξει ολόκληρο το σενάριο.

α π ο ψ ει ς

Τέσσερις μαθητές μιλάνε στην Άννα Κόκορη για τη νέα πραγματικότητα στα σχολεία.

Ο πρώην γαλατάς, ναυαγοσώστης, φορτηγατζής, φωτομοντέλο, ποδοσφαιριστής και μποντιμπίλντερ δεν θα μπορούσε να διαθέτει τα χαρακτηριστικά του τυπικού γκάνγκστερ, αλλά η βρετανικότητά του τον βοήθησε να προσεγγίσει, έστω και αποσπασματικά, τη φινέτσα που απαιτούσε ένας πράκτορας που κινείται στα σαλόνια και ξελογιάζει με μια ματιά όποια γυναίκα θέλει, ή του φανεί χρήσιμη, και μπολιάζει ένα προσηλωμένο, αναγκαστικά σοβαρό ανθρώπινο φονικό εργαλείο με νόστιμης προφοράς χιούμορ και αξεπέραστες ατάκες.

page

Η κουβέντα για το ποιος είναι ο καλύτερος Τζέιμς Μποντ δεν θα σταματήσει ποτέ, αλλά ένα είναι σίγουρο: ο Σον Κόνερι έφερε μια ενστικτώδη γνώση του «δρόμου» σε έναν πράκτορα που πόζαρε ως ευειδής για να φέρει σε πέρας ακατόρθωτες, συνήθως βρόμικες δουλειές. Κοντολογίς, πάντρεψε τον εκρηκτικό, αιώνιο Σκωτσέζο, που ποτέ δεν απεμπόλησε στη ζωή και την καριέρα του, με το φλέγμα του αριστό Άγγλου, ξαφνιάζοντας ευχάριστα ένα ανύποπτο, τεράστιο, όπως αποδείχτηκε, κοινό, που είχε κουραστεί από την αμερικανική κατασκευή του νουάρ ήρωα, όπως τον είχαν επινοήσει τα αμερικανικά στούντιο.

gr

Τι σχέση μπορεί να έχουν το «Sex and the City» και οι ταινίες του Δαλιανίδη με τα σκλαβοπάζαρα των Ρωμαίων; Πώς μπορούν οι στίχοι ενός σύγχρονου λαϊκού τραγουδιού να συνδυαστούν με τον Τρωικό Πόλεμο; Μπορεί να γίνει ποπ η αρχαιολογία; (Φυσικά και μπορεί!) Όσο κι αν όλα αυτά ακούγονται αταίριαστα, αν έχεις το ταλέντο και τις γνώσεις του Θοδωρή Παπακώστα, καταφέρνεις να φτιάξεις έναν από τους πιο ξεχωριστούς λογαριασμούς στο Instagram και να ξεχωρίσεις για το χιούμορ και τις έξυπνες ατάκες που κάνουν τις αρχαίες ιστορίες προσιτές ακόμα και στο κοινό που βαριέται τη λέξη «αρχαιολογία». Τα στόρι που ανεβάζει ως archaeostoryteller είναι ο καλύτερος τρόπος για να γίνει η αρχαιολογία ελκυστική σε κάθε ηλικία.

© getty images

Ο Θοδωρής Παπακώστας, διαχειριστής ενός από τους πιο δημοφιλείς λογαριασμούς εκλαϊκευμένης επιστήμης στο Instagram, μιλά στον M. Hulot για τις εθιστικές «αρχαιοϊστορίες» του.

Η Γεωργία Παπαστάμου γράφει για μερικά λιγότερο συνηθισμένα μανιτάρια που αξίζει να αναζητήσουμε και χρήσιμες συμβουλές για το μαγείρεμά τους.

Εφοδιασμένος με δυο τατουάζ, δηλωτικά της φιλοσοφίας του, το «Μαμά και Μπαμπάς» και το «Σκωτία για Πάντα», ο Κόνερι παραδόθηκε στους σκηνοθέτες σαν αρχέτυπο προς κατεδάφιση, ως άνδρας που δεν είναι παίξε γέλασε, αλλά πολύ θα ήθελε να αποδείξει πως, όπως και στα πολλά και εντελώς διαφορετικά μεροκάματα που δούλεψε πριν από την υποκριτική, είναι πρόθυμος να δοκιμάσει και να δοκιμαστεί. Όπως όλα, το επάγγελμα το έπαιρνε στα σοβαρά, αλλά δεν πίστευε πως ήταν άπιαστο ή εξωφρενικά δύσκολο. Η δεκαετία του ’70 ήταν μεταβατική και πριν βρει τα οριστικά του πατήματα, ο Κόνερι δελεάστηκε από τη γενναία προσφορά και επανέκαμψε, για έβδομη και τελειωτική φορά, ως Μποντ στο Ποτέ μην πεις ποτέ.

3

Maitake / Κασταμανίτης

ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ Red sprites: Ένα σπάνιο φυσικό φαινόμενο στον ουρανό της Ελλάδας Μια ομάδα «καιρόφιλων» μιλάει για το πρωτοποριακό κυνήγι σπάνιων φυσικών φαινομένων που κάνει τα τελευταία χρόνια στον ελλαδικό χώρο.

του m. hulot Η ελληνική ομάδα red sprites και TLEs (Transient Luminous Events) είναι μια παρέα που εδώ και χρόνια κυνηγάει και καταγράφει καταιγίδες και σπάνια καιρικά φαινόμενα. Τα φαινόμενα αυτά –που καταγράφονται από ελάχιστους στον πλανήτη– τα φωτογραφίζει και τα παρουσιάζει στο μπλογκ «Athens Astrophotography and Storm Chasing Team», που διαχειρίζεται, ο Χρήστος Ντουντουλάκης. Ένα από τα φαινόμενα που καταγράφει συστηματικά τα τελευταία χρόνια είναι τα red sprites (ή «κόκκινα δαιμόνια»), τα οποία ανήκουν σε μια ευρύτερη κατηγορία σπάνιων φαινομένων που συμβαίνουν στην ανώτερη ατμόσφαιρα, κατά κανόνα πάνω από ισχυρές καταιγίδες. Τα red sprites ανακαλύφθηκαν σχετικά πρόσφατα, η ύπαρξή τους επιβεβαιώθηκε για πρώτη φορά στις ΗΠΑ το 1989, με μια φωτογραφία, ενώ στην Ελλάδα φωτογραφήθηκαν για πρώτη φορά στις 21/9/15 από τον Δημήτρη Σαγιάκο.

4

Χρυσή τρομπέτα

5

Βωλίτης ο εδώδιμος

5.11.20 – lifo

5

Όλη η Ελλάδα διαβάζει LiFO

6.755.720 UNIQUE VISITORS στην ψηφιακή έκδοση ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2020

Reuters:

Το LiFO.gr στη λίστα με τα κορυφαία ενημερωτικά sites στην Ελλάδα για το 2020

αναγνωσιμοτητα

LiFO 136,6 ATHENS VOICE

125,6

στοιχεια focus bari 2020

πη έντυ στην οση έκδ Bari us : Foc Πηγή

Στην κορυφή, αλλά με ποιότητα

6 lifo – 5.11.20

Από την πρώτη επίσκεψη στη Σελήνη το 1959 (με τα μη επανδρωμένα σκάφη Luna 1 και Luna 2 των Σοβιετικών) και την πρώτη ανθρώπινη προσσελήνωση, στις 20 Ιουλίου 1969 από τους Αμερικανούς, μέχρι το 1972, δώδεκα Αμερικανοί έχουν περπατήσει στην επιφάνεια της Σελήνης και οι ανακαλύψεις που έχουν γίνει για τον μοναδικό φυσικό δορυφόρο της Γης είναι πάρα πολλές. Παραθέτουμε μερικές που έγιναν τα τελευταία χρόνια, με αφορμή την πρόσφατη ανακοίνωση ότι βρέθηκε νερό σε μορφή πάγου στους πόλους της Σελήνης.

talk

town

NEA ΑΠΟ ΤΗ ΣΕΛΉΝΗ

ΝΕΡΌ ΣΕ ΣΤΕΡΕΉ ΜΟΡΦΉ ΣΤΗΝ ΕΠΙΦΆΝΕΙΆ ΤΗΣ (2020) Το ηλιακό ρομποτικό διαστημικό σκάφος της NASA (LRO) αποκάλυψε ότι υπάρχει νερό στην επιφάνεια της Σελήνης, σε βράχους, και πάγος κατά μήκος των τεράστιων κρατήρων και των αχανών σεληνιακών πεδιάδων. Τόνοι πάγου εντοπίστηκαν στον βόρειο πόλο της Σελήνης και σε άλλα σημεία.

από τον m.hulot

TheBuzz

ΔΎΟ ΣΕΛΗΝΙΑΚΈΣ ΤΡΎΠΕΣ Το ίδιο σκάφος (LRO) έδωσε λεπτομερείς φωτογραφίες από δύο τουλάχιστον γιγαντιαίες τρύπες στην επιφάνεια της Σελήνης. Οι επιστήμονες πιστεύουν ότι σχηματίστηκαν από την κατάρρευση των οροφών των μεγάλων αγωγών λάβας, πιθανόν από την πτώση ενός μετεωρίτη. Η εικόνα της τρύπας Mare Ingenii βρίσκεται σε μια περιοχή με ελάχιστη ηφαιστειακή δραστηριότητα και έχει διάμετρο 130 μέτρα.

Ο ΚΡΑΤΉΡΑΣ HERMITE Το Diviner, το όργανο μέτρησης της θερμοκρασίας του LRO, ανακάλυψε ένα σημείο μέσα στον κρατήρα Hermite που βρίσκεται στους -248οC, τη χαμηλότερη θερμοκρασία στο ηλιακό μας σύστημα – συγκριτικά – η επιφάνεια του Πλούτωνα πιστεύεται ότι έχει -184οC. Παρόμοιες θερμοκρασίες, τόσο χαμηλές, μετρήθηκαν και σε αρκετούς μόνιμα σκιασμένους κρατήρες στον νότιο πόλο της Σελήνης τις χειμωνιάτικες νύχτες.

Ο ΆΞΟΝΑΣ ΤΗΣ ΣΕΛΉΝΗΣ Ο άξονας της Σελήνης γέρνει μόνο ελαφρά, έτσι υπάρχουν περιοχές μεγάλου ύψους κοντά στους πόλους, που είναι σχεδόν μόνιμα εκτεθειμένες στον ήλιο. Μετρώντας με το LRO το φως με ακρίβεια σε σημεία του εδάφους με διαφορετική μορφολογία, βρήκαν μερικές περιοχές των οποίων η έκθεση στο ηλιακό φως είναι μονίμως στο 96%, δηλαδή 243 μέρες τον χρόνο (τόσο κρατάει ένα σεληνιακό έτος). Η περίοδος του απόλυτου σκοταδιού δεν ξεπερνάει ποτέ τις 24 ώρες.

ΤΑ ΡΥΆΚΙΑ ΤΗΣ ΣΕΛΉΝΗΣ ΤΑ ΣΕΛΗΝΙΑΚΆ ΒΟΥΝΆ Η ΠΊΣΩ ΠΛΕΥΡΆ ΤΗΣ ΣΕΛΉΝΗΣ Η πίσω πλευρά της Σελήνης (far side of the Moon), που δεν είναι ποτέ ορατή από τη Γη, ονομαζόταν μέχρι πρόσφατα «σκοτεινή πλευρά της Σελήνης» (οι Pink Floyd έκαναν και ολόκληρο άλμπουμ χάρη σε αυτήν), αλλά το LRO αποκάλυψε ότι ο όρος δεν είναι σωστός, επειδή δέχεται τόσο ηλιακό φως όσο και η πλευρά που βλέπουμε.

Σε αντίθεση με τα βουνά της Γης, που χρειάστηκαν εκατομμύρια χρόνια για να σχηματιστούν, τα βουνά της Σελήνης σχηματίστηκαν μέσα σε λίγα λεπτά (ή και σε δευτερόλεπτα) από αστεροειδείς και κομήτες που συγκρούστηκαν στην επιφάνειά της. Οι παραμορφώσεις του φλοιού ήταν τόσο μεγάλες, που μπορούν να συγκριθούν με αυτές της Γης – και τα βουνά έχουν ομοιότητες στην εικόνα.

Τα ρυάκια της Σελήνης –σχηματισμοί που μοιάζουν με κανάλια νερού– παρέμεναν ένα μυστήριο μέχρι πρόσφατα. Το ελικοειδές ρυάκι που ανακαλύφθηκε πρόσφατα και σχηματίζει έντονους μαιάνδρους εντείνει ακόμα περισσότερο το μυστήριο. Πιστεύεται ότι υπάρχουν διάφοροι μηχανισμοί σχηματισμού τέτοιων ρυακιών – οι ροές του αρχαίου μάγματος και η κατάρρευση των αγωγών λάβας που βρίσκονται κάτω από την επιφάνεια είναι δύο από αυτούς.

Ο ΖΩΟΛΟΓΙΚΌΣ ΚΉΠΟΣ ΤΗΣ ΣΕΛΉΝΗΣ Η κάμερα του LRO έχει δέκα φορές μεγαλύτερη ευκρίνεια από κάθε άλλου σκάφους που έφτασε στη Σελήνη, έτσι οι ερευνητές μπορούν να δουν με μεγάλη λεπτομέρεια κρατήρες και ογκόλιθους, ακόμα και σε μέγεθος μερικών μέτρων. Αυτές οι εικόνες είναι διαθέσιμες για το κοινό σε ένα ερευνητικό πρόγραμμα που ονομάζεται «Moon Zoo», στο οποίο μπορεί να συμμετέχει ο καθένας (στο moonzoo. org).

5.11.20 – lifo

7

talk town

ΠΟΛΙΤΙΚΟ ΕΠΤΑΗΜΕΡΟ

Η πανδημία, τα ελληνοτουρκικά και το μεταναστευτικό

ΣΤΕΛΙΟΣ ΠΑΠΑΘΑΝΑΣΟΠΟΥΛΟΣ

Όσα ζήσαμε στην πολιτική αυτή την εβδομάδα.

από τh βα σ ι λι κη σ ι ου τη

8 lifo – 5.11.20

αύξηση των σοβαρών περιστατικών Covid-19 που σημειώθηκε τις τελευταίες μέρες έχει ανησυχήσει ιδιαίτερα τους επιστήμονες και την κυβέρνηση, η οποία μέχρι πρότινος απέφευγε να πάρει αυστηρά μέτρα και να επιβάλει τη χρήση μάσκας παντού. Στην Ελλάδα η πληρότητα των ΜΕΘ για τον κορωνοϊό ήταν στο 60% αυτή την εβδομάδα, αλλά η αύξηση των κρουσμάτων είναι τόσο μεγάλη, που αν συνεχιστεί έτσι, σε λίγο δεν θα υπάρχουν κρεβάτια. Η κατάσταση πλέον κρίνεται επικίνδυνη για το Εθνικό Σύστημα Υγείας και εκφράζονται αμφιβολίες αν θα καταφέρει να αντεπεξέλθει αυτήν τη φορά σε περίπτωση που δεν ανακοπεί δραστικά ο αριθμός των κρουσμάτων. Ωστόσο, κατά κοινή ομολογία μεγάλη είναι η αποτυχία και της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η οποία δεν κατάφερε να συντονίσει τα κράτη σε μια κοινή πολιτική αντιμετώπισης της πανδημίας και αυτή είναι μια συζήτηση που γίνεται πλέον από ολοένα και περισσότερους, με τα βέλη να στρέφονται εναντίον της Κομισιόν και προσωπικά εναντίον της Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν. Στην πρώτη φάση είχε επικρατήσει το κλίμα «ο σώζων εαυτόν σωθήτω», με τη Γερμανία να απαγορεύει οποιαδήποτε εξαγωγή ιατρικού υλικού και τη μια χώρα να προσπαθεί να υφαρπάξει τις προμήθειες σε αναπνευστήρες της άλλης. Στην πορεία επικράτησε μια λογικότερη κατάσταση, αλλά, και πάλι, η διαχείριση ήταν ανεπαρκής. Αυτό φάνηκε έντονα το καλοκαίρι στο θέμα του τουρισμού και της εισόδου στα κράτη, όπου δεν υπήρχαν ενιαία κριτήρια. Φαίνεται και τώρα, δέκα μήνες μετά, που η Ε.Ε. και πάλι δεν κατάφερε να προετοιμαστεί αποτελεσματικά με μια κοινή πολιτική διαχείρισης της πανδημίας. Ούτε καν οι πόροι των πολυδιαφημισμένων τρομερών «πακέτων στήριξης» δεν είναι διαθέσιμοι στα κράτη-μέλη, ώστε να αντιμετωπιστεί κάπως η οικονομική κρίση που συνεπάγονται η πανδημία και τα μέτρα. Το εμβόλιο για μαζική χρήση στον κόσμο, σύμφωνα με εκθέσεις του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας και των ειδικών, δεν πρόκειται να διατεθεί πριν από το 2022. Οπότε τα ευρωπαϊκά κράτη τα περιμένει ακόμα μία πολύ δύσκολη χρονιά, καθώς το 2021 θα είναι κι αυτό έτος πανδημίας, με τους πολίτες πιο κουρασμένους και φτωχότερους. Η λαϊκή αποδοχή της κυβέρνησης, πάντως, έχει αποχαιρετήσει τα «σταλινικά» ποσοστά που είχε τους προηγούμενους μήνες, τόσο στη διαχείριση της πανδημίας όσο και στην ελληνοτουρκική κρίση. Στην πρώτη φάση της πανδημίας η επιλογή να βάλει την προστασία της δημόσιας υγείας πάνω από την οικονομία είχε τύχει μεγάλης επιδοκιμασίας από τη συντριπτική πλειοψηφία του ελληνικού λαού. Στην πορεία, όμως, φάνηκε να επικρατούν άλλες λογικές και να δίνεται μεγαλύτερη έμφαση στην προστασία της οικονομίας, ώστε αυτή να μην καταρρεύσει, με κόκκινη γραμμή την αντοχή του δημόσιου συστήματος υγείας. Αν η κυβέρνηση δικαιωθεί ή όχι για την επιλογή της αυτή, θα φανεί ίσως και τον επόμενο μήνα. Στα ελληνοτουρκικά, με τη στάση που είχε επιδείξει η κυβέρνηση στην κρίση του Έβρου έναντι της επιθετικότητας του Ερντογάν, είχε κερδίσει επίσης την υποστήριξη της μεγάλης πλειοψηφίας, σύμφωνα με όλες τις δημοσκοπήσεις που είχαν γίνει εκείνη την περίοδο. Στην πορεία, όμως, η αμηχανία που επέδειξε (και συνεχίζει να επιδεικνύει) απέναντι στην υπόθεση του Oruc Reis, μαζί με τα φάλτσα διαφόρων συμβούλων και υπουργών, δημιούργησε αμφιβολίες για τους κυβερνητικούς χειρισμούς σε αρκετό κόσμο. Το μεταναστευτικό παραμένει μόνιμη πληγή για την ελληνική κυβέρνηση, που αναφέρει ότι έχει μειώσει δραματικά τις ροές, την ώρα που οι ΜΚΟ την καταγγέλλουν για παράνομες επαναπροωθήσεις και οι τοπικοί βουλευτές γίνονται αποδέκτες διαμαρτυριών πολλών τοπικών κοινωνιών στην περιφέρεια για τη μαζική μεταφορά μεταναστών και προσφύγων στις περιοχές τους. Η κυβέρνηση, μετά την πυρκαγιά στη Μόρια, είχε δηλώσει κατηγορηματικά ότι όσοι έμεναν ως τότε στον καταυλισμό θα παρέμεναν στη Λέσβο και δεν θα μεταφέρονταν στην ενδοχώρα (πλην των ανηλίκων), γιατί «αυτό θα αποτελούσε κακό παράδειγμα και ενθάρρυνση να καίνε τους καταυλισμούς για να φύγουν». Παρά τις δηλώσεις αυτές από πολλούς υπουργούς, η κυβέρνηση έκανε, και κάνει, αυτό που έλεγε ότι δεν θα κάνει. Η μεταφορά προσφύγων και μεταναστών στην ενδοχώρα, μάλιστα, αποτελούσε σταθερή αντιπολιτευτική κριτική της Νέας Δημοκρατίας προς τον ΣΥΡΙΖΑ, όταν ο τελευταίος ήταν κυβέρνηση. Ο υπουργός Προστασίας του Πολίτη, Μιχάλης Χρυσοχοΐδης, έκανε πρόσφατα (άλλη) μια γκάφα, η οποία πέρασε σχετικά απαρατήρητη, δηλώνοντας δημόσια ότι μέχρι τα Χριστούγεννα θα έχει αδειάσει πλήρως ο καταυλισμός και θα έχουν φύγει όλοι οι πρόσφυγες και μετανάστες από τη Λέσβο. Πράγμα που κρίνεται απ’ όλους ως αδύνατο, πέραν των αντιδράσεων που θα προκαλέσει και του γεγονότος ότι είναι σε αντίθεση με όσα έλεγε ο ίδιος πριν από λίγο καιρό. Αλλά αυτή δεν ήταν ο μόνη γκάφα. Ο κ. Χρυσοχοΐδης, μετά τη δημιουργία του νέου καταυλισμού, είχε δηλώσει ότι όλοι οι πρόσφυγες και μετανάστες είχαν δεχτεί να μπουν στο νέο camp, ενώ ήταν γνωστό ότι είχαν μπει περίπου 9.000 από τους 12.000. Κάτι που είχε επιβεβαιώσει το ίδιο διάστημα και ο υπουργός Μετανάστευσης, Νότης Μηταράκης. Κυβερνητικές πηγές αλλά και φορείς που ασχολούνται με το μεταναστευτικό αναφέρουν ότι ο κ. Μηταράκης είπε την αλήθεια για το θέμα αυτό και περίπου 2.000-3.000 που ήταν στη Μόρια είτε κυκλοφορούν εκτός δομών στο νησί είτε πολλοί από αυτούς κατάφεραν να έρθουν στην Αθήνα, αλλά δεν υπάρχει εικόνα για το πού ακριβώς βρίσκονται. Το υπουργείο Προστασίας του Πολίτη, ωστόσο, εξακολουθεί να είναι βαριά εκτεθειμένο από την εξαφάνιση του φυγόποινου χρυσαυγίτη Παππά, που κατάφερε να διαφύγει από τις Αρχές για να μην οδηγηθεί στις φυλακές. Κάθε μέρα που περνά χωρίς να εντοπιστεί και να συλληφθεί εκθέτει περισσότερο τον αρμόδιο υπουργό, όπως τον εξέθεσε και η διαπόμπευση του πρύτανη του Οικονομικού Πανεπιστημίου της Αθήνας, όταν ο ίδιος και η κυβέρνηση είχαν εγγυηθεί το τέλος αυτών των φαινομένων.

Η νέα ταυτότητα των μέσων επικοινωνίας. α π ό τ ο ν γ ι ά ν ν η π α ν τα ζ ό π ουλο

Μιλά ο καθηγητής Οργάνωσης και Πολιτικής των ΜΜΕ στο τμήμα Επικοινωνίας και Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, Στέλιος Παπαθανασόπουλος.

Το εμβόλιο για μαζική χρήση στον κόσμο, σύμφωνα με εκθέσεις του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας και των ειδικών, δεν πρόκειται να διατεθεί πριν από το 2022. Οπότε τα ευρωπαϊκά κράτη τα περιμένει ακόμα μία πολύ δύσκολη χρονιά, καθώς το 2021 θα είναι κι αυτό έτος πανδημίας, με τους πολίτες πιο κουρασμένους και φτωχότερους.

Τι έχει αλλάξει τα τελευταία χρόνια ως προς την κατανάλωση της τηλεθέασης; Δεν βλέπουμε πια τηλεόραση με προσήλωση, όπως παλιότερα. Δεν αντέχουμε να βλέπουμε διαφημίσεις περισσότερο από μισό λεπτό και αλλάζουμε τηλεοπτικό σταθμό όταν δεν προκαλεί το ενδιαφέρον μας. Από την άλλη πλευρά, παρακολουθούμε για ώρες συνεχόμενες τα επεισόδια των αγαπημένων μας σειρών που μας προσφέρουν οι νέοι τηλεοπτικοί πάροχοι μέσω του Διαδικτύου, με αποτέλεσμα νέοι όροι να έχουν εισέλθει στο ερευνητικό μας λεξιλόγιο, όπως «βουλιμική τηλεθέαση», με σκοπό να αποδώσουμε τη νέα μας τηλεοπτική συμπεριφορά. Η «βουλιμική τηλεθέαση» (binge watching), που κάποιες φορές αποδίδεται και ως «μαραθώνια», σηματοδοτεί τη νέα συνήθεια θέασης επεισοδίων (συνήθως 3-5 στη σειρά) μιας αγαπημένης σειράς, κυρίως ως αποτέλεσμα των διαδικτυακών υπηρεσιών που προβάλλουν πρωτότυπο περιεχόμενο δικής τους παραγωγής. Η βουλιμική τηλεθέαση κατέχει πλέον εξέχουσα θέση στις προτιμήσεις των τηλεθεατών, ιδίως μεταξύ των millennials. Πρόσφατα είδαμε ένα επιτυχημένο ντοκιμαντέρ, το Social Dilemma, να παρουσιάζει τον επικίνδυνο αντίκτυπο των μέσων κοινωνικής δικτύωσης. Πώς το σχολιάζετε; Ζούμε σε μια κοινωνία που επικοινωνεί με τον εαυτό της διαμέσου των μέσων επικοινωνίας που έχει επινοήσει για να καλύψει αυτή την ανάγκη. Η θεαματική τους ανάπτυξη κάνει τους ανθρώπους να νιώθουν όλο και περισσότερο εξαρτημένοι από αυτά. Και όπως έχει συμβεί πολλές φορές στην ιστορία της επικοινωνίας, σε αυτή την περίπτωση επιβάλλονται ο έλεγχος και οι ρυθμίσεις. Το Social Dilemma έχει υπερβολές, αλλά ο στόχος ήταν να μας δείξει πόσο εύκολα οι στόχοι των οραματιστών χάνονται, όταν οι εφευρέσεις τους έχουν μεγάλη διάδοση στο κοινωνικό σύνολο. Σε τέτοιες περιπτώσεις η γραμματική (δηλαδή η τεχνολογία) ενός μέσου έχει κοινωνικές συνέπειες. Αναλογιστείτε ότι ο δημόσιος διάλογος ήδη περιορίζεται σε tweets και likes, η σχέση μας με τον πραγματικό κόσμο βαίνει φθίνουσα, με αποτέλεσμα να μεσουρανούν τα fake news, ενώ εμείς, το κοινό, οι «θεατές εκ συστήματος», σαν μια ζαλισμένη αγέλη μετατρεπόμαστε σε ένα κοινό της τρίλεπτης προσοχής και των 280 χαρακτήρων. Ποια είναι η γνώμη σας για την άνοδο νέων μέσων, όπως το podcast; Ή το TitΤok για τους νέους; Κάθε εποχή έχει νέα μέσα που καλύπτουν τις ανάγκες των μελών τους. Το αστείο είναι ότι σε κάθε εποχή οι άνθρωποι θεωρούν ότι τα δικά τους νέα μέσα είναι μοναδικά. Η ιστορία των μέσων επικοινωνίας έχει πλήρεις καταλόγους από μέσα και τεχνολογίες που θεωρήθηκαν μοναδικές, αλλά κατέληξαν μεγάλες αποτυχίες, παρά τη μεγάλη προβολή που είχαν στην εποχή τους. Ωστόσο, την εκπληκτική πορεία των μέσων επικοινωνίας μπορεί να την κατανοήσει κανείς μόνο αν ανατρέξει στο πώς ήταν το επικοινωνιακό πεδίο στις αρχές της δεκαετίας του 1970. Δεν υπήρχε βίντεο, ούτε ηλεκτρονικοί υπολογιστές, ούτε δορυφορική και ψηφιακή τηλεόραση, ενώ η πλειονότητα των τηλεοπτικών νοικοκυριών έβλεπε τηλεόραση σε δύο χρώματα (μαύρο και άσπρο). Το βιβλίο του Στέλιου Παπαθανασόπουλου «Ανάμεσα σε 4 οθόνες» κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Καστανιώτη.

5.11.20 – lifo

9

talk town

α π ό τον ε υτ ύ χη βα ρδουλά κη

Οι μουσουλμάνοι στην Ευρώπη δεν αποτελούν πλέον μόνο εισερχόμενες πληθυσμιακές ροές. Είναι ήδη εδώ. Οι δράστες των παλαιότερων επιθέσεων σε Λονδίνο, Παρίσι και Βρυξέλλες ήταν γεννημένοι στις πόλεις στις οποίες έδρασαν. Οι μουσουλμάνοι αποτελούν ήδη το 7% του πληθυσμού της Ευρώπης και το 2050 υπολογίζεται ότι θα πλησιάζουν το 10%.

10 lifo – 5.11.20

ΤΕΤΡΑΓΩΝΑ

GUEST EDITOR

Δεν είναι ακήρυχτος πόλεμος, αλλά συνεχής μάχη

Πώς να αφαιρέσετε ανώδυνα τη σκωληκοειδίτιδά σας

Ο μουσουλμανικός εξτρεμισμός πρέπει να χτυπηθεί, αλλά δεν είναι όλοι οι μουσουλμάνοι το ίδιο.

φρικτή δολοφονία του καθηγητή Σαμιέλ Πατί και όσα ακολούθησαν τροφοδότησαν πολλές συζητήσεις γύρω από το ριζοσπαστικό Ισλάμ. Επειδή το τελευταίο που χρειαζόμαστε αυτή την ώρα είναι η συγκεκριμένη υπόθεση να σηματοδοτήσει έναν γενικότερο και ακήρυχτο πόλεμο μεταξύ Δύσης και Ισλάμ, ας επιχειρήσουμε να διατυπώσουμε κάποιες βασικές παραδοχές. παραδοχή 1η: δεν υπάρχει ένα ισλάμ Αυτήν τη στιγμή ζουν στον κόσμο 1,5 δισ. μουσουλμάνοι. Αν ο εξτρεμισμός ήταν εγγενές στοιχείο όλου του Ισλάμ, ο πλανήτης θα είχε γίνει ήδη κρανίου τόπος. Μουσουλμάνοι είναι τα κτήνη του ISIS, μουσουλμάνοι είναι και οι Έλληνες της Θράκης. Οι μεν αποκεφαλίζουν ανθρώπους και καταστρέφουν αρχαιολογικούς χώρους, οι δε ζουν ειρηνικά, εντός του πλαισίου των κανόνων της ελληνικής δημοκρατίας. Μουσουλμάνος, παιδί μεταναστών, είναι ο δήμαρχος του Λονδίνου Σαντίκ Καν, πλήρως ενσωματωμένος και αποδεκτός από τη βρετανική κοινωνία, Μουσουλμάνος, επίσης παιδί μεταναστών, είναι και ο Σαλάχ Αμπντεσλάμ, ο οποίος ήταν ο συντονιστής των τρομοκρατικών επιθέσεων στο Παρίσι το 2015. Πέρα από τα χαρακτηρολογικά στοιχεία του καθενός, τα οποία κακώς υποβαθμίζονται σε αυτές τις αναλύσεις, η εξέλιξή τους σχετίζεται και με το περιβάλλον στο οποίο μεγάλωσαν. Και αυτό περιπλέκει τα πράγματα περισσότερο απ’ όσο μπορεί να αντέξει ένας εύκολος αφορισμός. παραδοχή 2η: δεν φταίει η δύση για όλα τα δεινά Καταρχάς, η Δύση έχει κάνει πολλά για την ενσωμάτωση των μουσουλμανικών πληθυσμών. Ακόμα και στις περιπτώσεις που η πολιτική κάποιων κρατών δεν απέδωσε όσο έπρεπε, αυτό δεν συνιστούσε ούτε διάκριση ούτε ηθελημένη πολιτική περιθωριοποίησής τους. Κανείς μουσουλμάνος δεν αποκλείστηκε από την εκπαίδευση, την υγεία, την πρόνοια. Διακρίσεις βάσει θρησκείας δεν υφίστανται σε κανένα θεμελιώδες ευρωπαϊκό κείμενο. Μουσουλμάνοι έγιναν υπουργοί, βουλευτές και δήμαρχοι σε ευρωπαϊκές χώρες. Ο σεβασμός των θρησκευτικών και ατομικών ελευθεριών είναι ένα μεγάλο ουμανιστικό κεκτημένο του ευρωπαϊκού πολιτισμού, για το οποίο δικαίως είμαστε περήφανοι. Οι ενοχικές ερμηνείες που αποδίδουν ευθύνες στη Δύση λόγω «ιμπεριαλισμού» ή «γεωπολιτικών λαθών» κ.λπ. πάσχουν αναλυτικά. Αποικίες υπήρχαν και στη Νότια Αμερική και στη νοτιοανατολική Ασία, χωρίς να εμφανιστούν εκεί φαινόμενα θρησκευτικού εξτρεμισμού. Η 11η Σεπτεμβρίου στη Νέα Υόρκη, οι βομβιστικές επιθέσεις στην Τανζανία και στην Κένυα το ’98 κ.ά. προηγήθηκαν της επέμβασης στο Ιράκ. Οι επιθέσεις σε Μαδρίτη και Λονδίνο προηγήθηκαν των επεμβάσεων σε Συρία και Λιβύη. Ασφαλώς υπήρξαν λάθη που πλέον με βεβαιότητα μπορούμε να πούμε ότι συνέβαλαν στην ενίσχυση του ισλαμικού εξτρεμισμού. Αλλά η μεγάλη εικόνα δείχνει ότι η συσχέτιση δεν είναι νομοτελειακή. παραδοχή 3η: δεν φταίει (μόνο) η φτώχεια Ο Μπιν Λάντεν ήταν ζάπλουτος. Οι δράστες της 11ης Σεπτεμβρίου ήταν μεσοαστοί, απόφοιτοι Πολυτεχνείου. Χρηματοδότες τρομοκρατικών δικτύων προέρχονται επίσης από πλούσιες χώρες. Σε χώρες της Αφρικής ή της νοτιοανατολικής Ασίας υπάρχει μεγαλύτερη φτώχεια απ’ ό,τι στη Συρία ή στο Ιράκ ή στα προάστια του Παρισιού, χωρίς να αναπτύσσονται εκεί ανάλογα φαινόμενα. Πάμφτωχα και περιθωριοποιημένα άτομα υπάρχουν και μεταξύ χριστιανών ή άθεων. Γιατί δεν οδηγήθηκαν στον εξτρεμισμό; Η φτώχεια, ως στοιχείο ατελούς κοινωνικής ένταξης, ασφαλώς και είναι σημαντικός παράγοντας που πρέπει να σταθμιστεί. Αλλά ο βασικός πυρήνας του προβλήματος είναι ο νοσηρός θρησκευτικός φανατισμός. παραδοχή 4η: δεν υπάρχει λύση χωρίς το μετριοπαθές ισλάμ Η πλειονότητα των μουσουλμάνων πρέπει να είναι μέρος της μάχης ενάντια στον εξτρεμισμό. Όχι μόνο γιατί το τσουβάλιασμα δεν βοηθάει αλλά και για έναν επιπλέον λόγο: οι μουσουλμάνοι στην Ευρώπη δεν αποτελούν πλέον μόνο εισερχόμενες πληθυσμιακές ροές. Είναι ήδη εδώ. Οι δράστες των παλαιότερων επιθέσεων σε Λονδίνο, Παρίσι και Βρυξέλλες ήταν γεννημένοι στις πόλεις στις οποίες έδρασαν. Οι μουσουλμάνοι αποτελούν ήδη το 7% του πληθυσμού της Ευρώπης και το 2050 υπολογίζεται ότι θα πλησιάζουν το 10%. Το να αποδώσουμε σε όλους αυτούς εξτρεμιστικές τάσεις, περιθωριοποιώντας τους λόγω θρησκεύματος, εκτός από αξιακά απαράδεκτο, συνιστά εγκληματική ανοησία, καθώς τους σπρώχνουμε στην αγκαλιά των πραγματικών εξτρεμιστών. παραδοχή 5η: δεν υπάρχει εύκολη λύση Μακάρι να υπήρχε, αλλά δεν υπάρχει. Υπάρχουν όμως συνδυαστικές δράσεις, επιχειρησιακές (καταστολής και πρόληψης), οικονομικές, διπλωματικές, και όλες μαζί μπορούν να μειώσουν τους κινδύνους. Όμως, και πάλι, η επιτυχία τους δεν είναι εγγυημένη, καθώς υπάρχουν μορφές τρομοκρατίας που είναι δυσκολο να αντιμετωπιστούν. Ένα δίκτυο τρομοκρατών συχνά είναι πιο εύκολο να εντοπιστεί απ’ ό,τι ένας «μοναχικός λύκος», ένας διαταραγμένος φανατικός που λειτουργεί μόνος του, μακριά από τις κεραίες, και είναι αποφασισμένος να αυτοκτονήσει, παίρνοντας κι άλλους μαζί του. Η μάχη είναι συνεχής. Και όσο δύσκολη κι αν φαντάζει, πρέπει να δίνεται καθημερινά. Ο εξτρεμισμός πρέπει να χτυπηθεί με κάθε δύναμη, όσοι πόροι και μέσα κι αν χρειαστούν. Για να μην ηττηθεί η φιλελεύθερη δημοκρατία, ψυχολογικά και ουσιαστικά, μέσα στο ίδιο της το σπίτι. Για να μη φωλιάσει ο φόβος στο μυαλό των ανθρώπων της, κάτι που θα συνιστά αξιακό ακρωτηριασμό της. Αλλά και για να μην αποτελέσει βούτυρο στο ψωμί ακραίων δυνάμεων. Η Δύση πρέπει να προασπίσει την ταυτοτητά της και να δείξει ότι το πνεύμα που την κατέστησε δύναμη δικαίου και ελευθερίας παραμένει ζωντανό.

Μπορούν άνθρωποι χωρίς επιστημονικό υπόβαθρο να έχουν άποψη για όλους και για όλα; απ ο τ ην αρετ ή γ εωργ ι λ ή

Έχω κι εγώ το δικαίωμα και την υποχρέωση να ενημερωθώ για όλες τις κρατούσες απόψεις. Για όλες τις διαφωνίες που υπάρχουν. Με μία προϋπόθεση: να ενημερώνομαι υπεύθυνα και να εμπιστεύομαι αυτούς που αδειοδοτούνται για να «φιλτράρουν» την είδηση για μένα ότι διασφαλίζουν την εγκυρότητά της.

Η Αρετή Γεωργιλή είναι σύμβουλος επικοινωνίας, διαχειρίστρια του ακτιβιστικού βιβλιοπωλείου Free Thinking Zone και regional leader της οργάνωσης Lean in Hellas που ασχολείται με την ισότητα και την ενδυνάμωση των γυναικών.

εια σας! Έχω σπουδάσει Αρχαιολογία, αλλά αυτή την περίοδο της ζωής μου είμαι βιβλιοπώλισσα και διαβάζω πολλά βιβλία, μεταξύ αυτών και πολλά επιστημονικού ενδιαφέροντος. Ένα από τα θέματα που με απασχολούν τον τελευταίο καιρό είναι η αφαίρεση της σκωληκοειδίτιδας. Δεν μπορώ να καταλάβω ειλικρινά πώς μια τέτοια απλή επέμβαση κοστίζει τόσο ακριβά αν δεν έχεις δημόσια ασφάλιση, οποιαδήποτε μέθοδο κι αν επιλέξεις –παραδοσιακή ή λαπαροσκοπική–, και χρειάζεται να χάσεις τόσο χρόνο για να την κάνεις – τα περισσότερα νοσοκομεία σε κρατούν τουλάχιστον ένα βράδυ. Είναι απορίας άξιο πώς η εξέλιξη της ιατρικής επιστήμης δεν σημειώνει πρόοδο σε αυτόν τον τομέα. Αποφάσισα, λοιπόν, να αναπτύξω η ίδια μια μέθοδο που θα βοηθάει όσους και όσες υποφέρουν από σκωληκοειδίτιδα να την αφαιρούν ανώδυνα, χωρίς κόστος και, κυρίως, γρήγορα. Και τα κατάφερα! Χαίρομαι, λοιπόν, που μου δίνεται η ευκαιρία να γράψω γι’ αυτό. Αυτό το μέσο, άλλωστε, πάντοτε υπερασπιζόταν την ελευθερία της έκφρασης και της άποψης. Όμως, όσοι και όσες το ακολουθείτε και παρακολουθείτε την επιλογή των αρθρογράφων του θα διαπιστώσετε ταυτόχρονα ότι, πέρα από την ελευθερία της άποψης, υπερασπίζεται με κάθε τρόπο εξίσου την αξιοπιστία και την εγκυρότητά του. Γι’ αυτό ελπίζω, όσοι και όσες διαβάσατε μέχρι αυτό το σημείο του άρθρου, να μην περιμένατε στ’ αλήθεια να έχει επιτρέψει αυτή εδώ η εφημερίδα σε κάποιον ή κάποια χωρίς κανένα απολύτως επιστημονικό υπόβαθρο να εκφράσει οποιαδήποτε άποψη για το πώς μπορεί να γίνεται η εγχείρηση σκωληκοειδίτιδας! Κι αν είστε από αυτούς και αυτές που δεν περίμεναν από μια βιβλιοπώλισσα να μιλήσει για ιατρικά θέματα, θα καταλάβατε ότι αναφέρομαι στο θέμα που απασχόλησε τα κοινωνικά δίκτυα την προηγούμενη εβδομάδα, δηλαδή την υπόθεση Γρηγόρη Πετράκου. Διαβάζω, λοιπόν, μερικά σχόλια για την απόφαση να μη μεταδοθεί η εκπομπή: «Τόσο πολύ σας τρομοκράτησε μια άλλη άποψη; Ούτε στον Μεσαίωνα τέτοια χούντα, έχουμε λογική να κρίνουμε, μη φοβάστε», «Ελευθερία λόγου 2020 στην Ελλάδα. Το βίντεο του Πετράκου που ανέβασε στο YouTube το “κόψανε”, ίσως γιατί τους πετσόκοψε!!!», «Το ότι κάποιος δεν ταυτίζεται με τη γνώμη των πολλών δεν σημαίνει ότι είναι και ΑΡΝΗΤΗΣ. ΣΤΑΜΑΤΗΣΤΕ ΝΑ ΧΕΙΡΑΓΩΓΕΙΤΕ ΤΟΝ ΚΟΣΜΟ». Η πληροφόρηση, εκτός από αντικειμενική, ξεχνάμε ότι πρέπει να είναι και έγκυρη! Είναι προφανές ότι με το πρόσωπο του συμπαθούς τραγουδιστή ταυτίζονται όλοι εκείνοι και εκείνες που διαχειρίζονται τη δοκιμασία που περνάμε μαζί με έναν διαφορετικό τρόπο. Τους καταλαβαίνω και τους συμπονώ. Κάθε Γρηγόρης Πετράκος έχει, φυσικά, το δικαίωμα να έχει την άποψή του και να την εκφράζει ελεύθερα. Ταυτόχρονα, έχω κι εγώ το δικαίωμα και την υποχρέωση να ενημερωθώ για όλες τις κρατούσες απόψεις. Για όλες τις διαφωνίες που υπάρχουν. Με μία προϋπόθεση: να ενημερώνομαι υπεύθυνα και να εμπιστεύομαι αυτούς που αδειοδοτούνται για να «φιλτράρουν» την είδηση για μένα ότι διασφαλίζουν την εγκυρότητά της, σύμφωνα με την ελληνική νομοθεσία, την Ευρωπαϊκή Σύμβαση των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, το Διεθνές Σύμφωνο Ατομικών και Πολιτικών Δικαιωμάτων. Υποθέτω, λοιπόν, ότι δεν «κόπηκε» η άποψη, αλλά ότι δεν είναι επιστημονικά τεκμηριωμένη, ώστε να βοηθά το τηλεοπτικό κοινό να καταλήξει σε ασφαλή και εύλογα συμπεράσματα. Δεν «λογοκρίθηκε», δηλαδή, η άποψη του κ. Πετράκου αλλά ο ίδιος ο κ. Πετράκος και το δικαίωμα που δεν του δίνει η ιδιότητά του να με ενημερώσει, πληρώντας τις προϋποθέσεις. Επειδή, όπως δεν είμαι γιατρός, δεν είμαι ούτε νομικός, υπάρχουν αρμόδια όργανα που η δουλειά τους είναι να εποπτεύουν τη συμβατότητα των ΜΜΕ με τα παραπάνω και αναλόγως να ανακαλούν κάποιον στην τάξη. Είμαι όμως πολίτης και ως πολίτης οφείλω να ακούω, να διαβάζω και να κρίνω αν ο τρόπος με τον οποίο ασκείται η δημοσιογραφία από κάποια ΜΜΕ και από κάποιους και κάποιες εκπροσώπους τους με εκφράζει και ικανοποιεί την ανάγκη μου για σφαιρική και νηφάλια ενημέρωση. Οφείλω να ξεκαθαρίσω και να επανακαθορίσω τη «συμφωνία τιμής» ανάμεσά μας. Οφείλω να θέτω εγώ τα μέτρα σύγκρισης αυτού που ονομάζεται quality journalism και να ανεβάζω τον πήχη εκεί όπου θέλω εγώ, αν θέλω να είμαι συνεπής με τον εαυτό μου, με τα στάνταρ που έχω θέσει για τον εαυτό μου και με αυτό που περιμένουν οι γύρω μου από μένα. Οφείλω, εν τέλει, να κρίνω και να αποφασίσω αν θα κάνω ζάπινγκ ή όχι.

SHORTCUT

Η Ευρώπη του φετινού Νοέμβρη μυρίζει απόγνωση και μπαρούτι Το μόνο βέβαιο είναι ότι οι μέρες των τραγουδιών στα μπαλκόνια δεν θα ’ρθουν αυτήν τη φορά. Και το επόμενο καλοκαίρι είναι πολύ, πολύ μακριά.

από τον δημήτρη πολιτάκη

Η Ιταλία τώρα, εν μέσω έντονων κοινωνικών αναταράξεων, γίνεται σύμβολο της αποτυχίας των άνισων και σπασμωδικών ημίμετρων και των περίεργων συμβιβασμών που έχουν χαρακτηρίσει συνολικά την ευρωπαϊκή πολιτική (μη λέμε μόνο για τον Τραμπ, να κοιτάμε και τα χάλια μας) στο ζήτημα της πανδημικής κρίσης.

Νοέμβρης πάντα μου φαινόταν σαν τη Νορβηγία των μηνών» είχε γράψει κάποτε σε μια επιστολή της η Έμιλι Ντίκινσον. Δεν το εννοούσε ακριβώς για κακό, ούτε και για καλό όμως, και πάντως δεν φαινόταν να έχει ευοίωνη και φωτεινή διάθεση όταν έκανε λόγο αμέσως πριν, στο ίδιο κείμενο, για «λακωνικά μεσημέρια και αυστηρά δειλινά». Τούτος ο Νοέμβρης διαγράφεται ήδη ιδιαίτερα μουντός για την Ευρώπη, που βρίσκεται ήδη σε καθεστώς καθολικού ή σχεδόν καθολικού lockdown, ενώ από χθες έχει πέσει βαριά και η σκιά του τρομοκρατικού χτυπήματος στη Βιέννη με θύματα ανθρώπους που βγήκαν για ένα τελευταίο ποτό πριν από το κλείσιμο της εστίασης για τον υπόλοιπο μήνα (και βλέπουμε…). Παρότι εμφανίζει κι αυτή αντίστοιχες με την υπόλοιπη ήπειρο αυξητικές τάσεις των καθημερινών κρουσμάτων, η ίδια η Νορβηγία δεν τα πάει και τόσο άσχημα (μέχρι χθες είχε τα μισά συνολικά κρούσματα από εμάς και λιγότερους από τους μισούς θανάτους) σε σχέση με το μεγαλύτερο κομμάτι της Ευρώπης (μέσα σ’ αυτό κι εμείς αυτήν τη φορά), που λόγω της νέας ραγδαίας εξάπλωσης της πανδημίας, μετά το όνειρο θερινής νυκτός, βρίσκεται σε κατάσταση «ενσυνείδητης» καταστολής ή επιβαλλόμενης χειμερίας νάρκης. Εκ των υστέρων, ήταν σαν να βρισκόταν σε άρνηση ή σε υπνωτική καταληψία (θα ξυπνήσουμε μια λαμπρή χριστουγεννιάτικη μέρα και όλα θα έχουν περάσει) η Ευρώπη, που είναι σαν να συνειδητοποιεί τώρα μόλις την επιστροφή της στο επίκεντρο της πανδημίας, φτάνοντας την τελευταία εβδομάδα να απαριθμεί τα μισά σχεδόν από τα κρούσματα ολόκληρου του πλανήτη. Δεν υπάρχει, όμως, πλέον το στοιχείο του «νεωτερισμού» (απόκοσμου και ανησυχητικού και δυσοίωνου έστω) που χαρακτήριζε την πρώτη καραντίνα, της περασμένης άνοιξης. Δεν υπάρχει διάθεση για ανταλλαγές συνταγών μαγειρικής, ούτε για διαλογισμό και εσωτερική αναζήτηση. Υπάρχει μόνο ψυχολογική κόπωση σε βαθμό εξάντλησης και απελπισία εν όψει των νέων αβάσταχτων οικονομικών δεινών. «Βάσει δεδομένων έρευνας που έγινε σε χώρες της περιοχής, παρατηρούμε, χωρίς έκπληξη, ότι η κόπωση των ερωτηθέντων αυξάνεται σε κρίσιμο βαθμό, ενώ εκτιμούμε σήμερα ότι σε κάποιες περιπτώσεις φτάνει το 60%» ανέφερε σε ανακοίνωσή του τον μήνα που μας πέρασε ο διευθυντής του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας για την Ευρώπη, Χανς Κλούγκε, σημειώνοντας με επιτακτικό τρόπο (με απόγνωση σχεδόν) ότι για να αντιμετωπιστεί αυτή η τάση παραίτησης και οργής συγχρόνως του κοινού, οι Αρχές θα πρέπει να αφουγκραστούν την κοινή γνώμη και να συνεργαστούν μαζί της, αναζητώντας πιο αποτελεσματικές λύσεις. Ο σκεπτικισμός όσον αφορά την ικανότητα διαχείρισης της διπλής κρίσης (υγεία, οικονομική επιβίωση) είναι μεγάλος και δεν εκπορεύεται από αρνητές και ψεκασμένους αλλά από κανονικότατους ανθρώπους που βλέπουν τον βιοπορισμό τους να γίνεται όλο και πιο δραματικά επισφαλής, ειδικά αν ανήκουν στις κατηγορίες που πλήττονται άμεσα από τα μέτρα. Ιλαρή σχεδόν μέσα στην τραγωδία της μοιάζει η περίπτωση της Ιταλίας, η οποία ξεκίνησε ως μακάβρια παιδική χαρά για τον ιό, για να αναδειχτεί στη συνέχεια (από τα διεθνή μέσα) σε υπόδειγμα διαχείρισης της «επιστροφής στην κανονικότητα», τώρα όμως, εν μέσω έντονων κοινωνικών αναταράξεων, γίνεται σύμβολο της αποτυχίας των άνισων και σπασμωδικών ημίμετρων και των περίεργων συμβιβασμών που έχουν χαρακτηρίσει συνολικά την ευρωπαϊκή πολιτική (μη λέμε μόνο για τον Τραμπ, να κοιτάμε και τα χάλια μας) στο ζήτημα της πανδημικής κρίσης, η οποία έχει μπει για τα καλά στον δεύτερο γύρο της, που δεν είναι καθόλου βέβαιο ότι θα είναι και ο τελευταίος. Το μόνο βέβαιο είναι ότι οι μέρες των τραγουδιών στα μπαλκόνια δεν θα ’ρθουν αυτήν τη φορά. Και το επόμενο καλοκαίρι είναι πολύ, πολύ μακριά.

DANCEWALK Η αντίσταση του πολιτισμού στην πανδημία Ένας διαφορετικός μαραθώνιος που γιορτάζεται με χορό - περπάτημα

Τ

ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ ΧορογράφοςΧορευτής: Foofwa d’Imobilité Καλλιτέχνες: Alex Landa Aguirreche, Αλέξανδρος Βαρδαξόγλου, Πολένα Κόλια, Μαρκέλλα Μανωλιάδη, Δημήτρης Μυτιληναίος, Evita Pitara, Alizée Sourbé, Ιωάννα Τουμπακάρη, Andi Xhuma Παραγωγή: Ίδρυμα Fluxum, Flux Laboratory Athens Καλλιτεχνική διεύθυνση: Cynthia Odier & Foofwa d’Imobilité Υπό την αιγίδα της Πρεσβείας της Ελβετίας στην Ελλάδα και του Δήμου Αθηναίων

ο Ίδρυμα Fluxum και το Flux Laboratory Athens συνεργάζονται με την ομάδα Neopost Foofwa και παρουσιάζουν το πρότζεκτ DANCEWALK στην Ελλάδα. Πρόκειται για μια ελληνο-ελβετική καλλιτεχνική πρωτοβουλία υπό την αιγίδα της Πρεσβείας της Ελβετίας στην Ελλάδα και του Δήμου Αθηναίων και σε συνεργασία με τον Δήμο του Μαραθώνα. Την Πέμπτη 5 Νοεμβρίου η περφόρμανς Dancewalk - Retroperspectives θα μεταδοθεί με live streaming από την Τεχνόπολη του Δήμου Αθηναίων στην ιστοσελίδα του Flux Laboratory, στις 2 μ.μ. Η χορεύτρια Alizée Sourbé θα βρεθεί επί σκηνής για να αφηγηθεί την ιστορία του dancewalk και των 700 και πλέον χιλιομέτρων χορού που έχουν διανυθεί σε όλον τον κόσμο στο πλαίσιο των 50 διαδρομών Dancewalk. Το Dancewalk (χορός-περπάτημα) είναι μια πρακτική που ανέπτυξε o καταξιωμένος χορευτής και χορογράφος Foofwa d’Imobilité, παρουσιάζοντάς την σε 50 μέρη του κόσμου μέχρι σήμερα. Στην Ελλάδα, ο χορογράφος μεταδίδει τη γνώση και την ενέργεια της τεχνικής στην ελληνική χορευτική κοινότητα μέσα από τη συνεργασία του με 6 Έλληνες χορευτές που λειτουργούν ως πρεσβευτές του πρότζεκτ Dancewalk. Αυτή η συλλογική εμπειρία θα ενσωματωθεί επί σκηνής στις 5 Νοεμβρίου με τη μορφή βίντεο. Το «ταξίδι» των προβών της ομάδας κορυφώνεται με μια συμβολική χορευτική πρόβα με την ανατολή του ηλίου στο Δημοτικό Στάδιο του Μαραθώνα, την οποία οι χορευτές καταγράφουν σε βίντεο. Την Κυριακή 8 Νοεμβρίου, επίσημη ημέρα διεξαγωγής του αγώνα Μαραθωνίου που ματαιώθηκε, το Dancewalk αναδύεται ως μια εναλλακτική καλλιτεχνική πράξη. Το Flux Laboratory Athens θα μοιραστεί μέσα από τις πλατφόρμες επικοινωνίας του ό,τι συνέβη on stage αλλά και το χορευτικό ταξίδι της ελληνο-ελβετικής ομάδας στην Αθήνα. «Το σημαντικό είναι να χορεύεις τη ζωή!», Cynthia Odier, ιδρύτρια & καλλιτεχνική διευθύντρια του Ιδρύματος Fluxum και του Flux Laboratory «Τρέχουμε, περπατάμε, χορεύουμε. Συνεχίζουμε να εκφραζόμαστε μέσα από την κίνηση και την Τέχνη!», Olaf Kjelsen, πρέσβης της Ελβετίας στην Ελλάδα Το DANCEWALK είναι μια χορευτική πράξη, ένα ισχυρό μήνυμα ενότητας και στήριξης του χορού.

Live Streaming : http://www.fluxlaboratory.com/en/programme/dancewalk-retroperspectives-3658 5.11.20 – lifo

11

talk town

NO FILTER

GUEST EDITOR

Μήπως να ζούσαμε κι εμείς λίγο σαν κοσμικό κράτος;

Το μαχαίρι, το σώμα και ο τόπος της βεβήλωσης Από την Τροία στο Παρίσι και από κει στη Γλάδστωνος.

Η Εκκλησία καλείται να αυτοπεριοριστεί πριν η κατάσταση φτάσει στο απροχώρητο.

α π ό τη β ιβ ι α ν σ τ ε ρ γι ου

Η φάση έξω από το παράθυρό μου θυμίζει μεσαιωνικό έργο τέχνης: θρησκεία, θάνατος, ιερείς, οι δαίμονες του καθενός σε πλήρη αφύπνιση και τύποι που διασκεδάζουν χορεύοντας σε κύκλο μέχρι να τους βρει η πανούκλα.

Η Βίβιαν Στεργίου είναι συγγραφέας και νομικός.

12 lifo – 5.11.20

έα ανεργία για τους νέους και έκτακτα βοηθήματα που λογικά θα μας τα φορέσουν σαν χρέος στα 40 μας. Μια νευρωτική ημιπαράνομη κοινωνική ζωή μέσω inbox, Zoom και κρυφών μαζώξεων. Ανάγκες που ναρκώνονται στην εθιστική περιπλάνηση στα σαχλοσόσιαλ και απονεύρωση του νου στο chat, στα Tinder/Grindr και στην κατανάλωση πολλών μαζεμένων κακών ειδήσεων. Αβέβαιο μέλλον, ψυχολογικά, ποτά με φίλους μέσω WhatsApp. Μπορεί η ζωή εδώ στα εγκόσμια να μοιάζει λίγο φάρσα, αλλά η ψυχή μας θα σωθεί, έχουμε Εκκλησία. Στους ναούς, το άναμμα των κεριών, η συμμετοχή στις θρησκευτικές τελετές είναι διαδικασίες που διαφυλάσσονται, ο κόσμος να χαλάσει (κυριολεκτικά). Ναι, υπήρξε κάποιο κλείσιμο στο κακό lockdown, το πρώτο (τώρα είμαστε στο δεύτερο, αλλά δεν το λέμε), και, ναι, απαγορεύτηκαν τα πανηγύρια. Και τι; Το καλοκαίρι επανήλθαμε δυναμικά στις εκκλησίες. Το φθινόπωρο είδαμε ιερείς να κάνουν επίδειξη ισχύος, αδιαφορώντας για τις μάσκες, μπροστά σε πολιτικά πρόσωπα. Πληροφορηθήκαμε από γνωστούς και φίλους που μας καλούσαν στους γάμους τους ότι όλα καλά. Είδαμε τους ηγέτες του κοσμικού κράτους, αυτού όπου υποτίθεται δεν υπάρχουν προνόμια και διακρίσεις βάσει θρησκείας, να συμπεριφέρονται σαν να μην είναι όλο το 24ωρο του κόσμου τούτου. Πολιτικοί σε ρόλο άφοβου πιστού αψήφησαν τη μάταιη ζωή μέσα στο φθαρτό τους το σαρκίο και έσκυψαν να ακουμπήσουν το ράσο ή το χέρι ιερέων σε ένδειξη ευλάβειας. Είδαμε εικονίσματα για προσκύνημα, φιλιά αγάπης, το ίδιο κουτάλι να δίνει την κοινωνία. Ιερείς εκτός της επικράτειας των νόμων των ανθρώπων, χωρίς μάσκες και αποστάσεις, να λειτουργούν αμέριμνοι. Κάπως σαν να ’μαστε σε έναν συλλογικό εφιάλτη, όπου τα γεγονότα διαδέχονται το ένα το άλλο, χωρίς να συνδέονται απαραιτήτως μεταξύ τους με λογικό τρόπο. Έτσι, σε κάποια σκηνή του ονείρου αποδεχόμαστε το κλείσιμο της οικονομίας, γιατί, λέμε, η πανδημία είναι επικίνδυνη και η ζωή πάνω απ’ όλα. Σε επόμενη σκηνή του ίδιου κακού ονείρου βλέπουμε τους περίφημους πλέον συμπολίτες μας να προσκυνούν χέρια ιερέων και να μεταλαβαίνουν, αδιαφορώντας για τη ζωή του κόσμου τούτου, που, εντάξει, καμία θρησκεία δεν την έχει και σε φοβερή εκτίμηση, εδώ που τα λέμε. Κατανοώ την ανάγκη τους και ζηλεύω την πίστη τους. Και σίγουρα δεν θεωρώ τους ανθρώπους που προσεύχονται ή τηρούν τις επιταγές κάποιας θρησκείας άξεστους, ανίδεους ή πουριτανούς. Κάθε άλλο. Όμως, κάπως έχουμε κανονίσει να ζούμε όλοι μαζί, ανεξαρτήτως πίστης. Γι’ αυτό, υποτίθεται, έχουν αξία η ανεξιθρησκία (δηλαδή το να πιστεύει κανείς ό,τι θέλει και να μην αναγνωρίζεται μοναδικός θεός) και το καθήκον υπακοής στο δίκαιο. Ως «δίκαιο» εννοούμε τους κανόνες αυτού εδώ του κόσμου, όχι το δίκαιο της Αντιγόνης, ούτε το δίκαιο του Ιησού. Μες στην πανδημία καταλάβαμε, νομίζω, ότι δεν είμαστε ακριβώς κοσμικό κράτος, αφού το δίκαιο των ανθρώπων υποχωρεί προ του «δικαίου» της Εκκλησίας. Η επιλογή της πολιτείας να ιεραρχήσει στην πράξη, ανεξαρτήτως των λεγομένων της, την άσκηση των θρησκευτικών καθηκόντων υψηλότερα από τη διασφάλιση της ζωής δεν αρμόζει σε κοσμικό κράτος, όπου ο νόμος του Θεού απαγορεύεται να υπερτερεί των κανόνων που θέτουν οι άνθρωποι. Στο πρώτο lockdown η Εκκλησία καθυστέρησε προκλητικά να υπαχθεί στα μέτρα. Οι ηγέτες της δεν αστειεύονται. Θύμα καθώς είμαι της εγκόσμιας ματαιότητας και του δεύτερου lockdown, θα ήθελα να ξεμπερδεύουμε με την πανδημία σύντομα. Αντ’ αυτού, η φάση έξω από το παράθυρό μου θυμίζει μεσαιωνικό έργο τέχνης: θρησκεία, θάνατος, ιερείς, οι δαίμονες του καθενός σε πλήρη αφύπνιση και τύποι που διασκεδάζουν χορεύοντας σε κύκλο μέχρι να τους βρει η πανούκλα. Η Θεσσαλονίκη, κατά τα άλλα, αναρωτιέται γιατί, ενώ έχει το μεγαλύτερο πανεπιστήμιο της χώρας, εγκαταλείπεται από τη νεολαία της. Ίσως οι νέοι να θεωρούν προκλητικές ανακοινώσεις του στυλ «κανονικά η θεία κοινωνία» μέσα σε όλα αυτά που ζούμε. Ίσως να συνειδητοποιούν για χιλιοστή φορά ότι σε αυτήν τη χώρα οι εξουσίες είναι συγκεκριμένες, συχνά μη εκλεγμένες, και οι νέοι ανίκανοι να τις αλλάξουν και να τις διαμορφώσουν. Μπροστά στους δημοσιογράφους και στους πολιτικούς η Εκκλησία δεν φόρεσε μάσκα, δεν έπλυνε κουτάλια, δεν απολογήθηκε. Δεν εκτίθεται η Εκκλησία, που παρουσιάζεται μάλλον συνεπής προς τους κανόνες της. Εκτίθεται, όμως, η πολιτεία, που καλεί την Εκκλησία να αυτοπεριοριστεί μόνο όταν η κατάσταση φτάνει στο απροχώρητο. Προδίδει, έτσι, τις ηθικές αξίες, στη βάση των οποίων επιβάλλει στους πολίτες για δεύτερη φορά αδιανόητες οικονομικές και ψυχολογικές θυσίες.

aπ ό τ ο ν κωστ η π απ αϊ ωαν ν ου

Τα βίντεο και οι φωτογραφίες αποκεφαλισμένων σωμάτων, η εξατομίκευση της βίας, το τελευταίο βλέμμα πριν, η βεβήλωση των πτωμάτων μετά, η άρρωστη έλξη της φρίκης, όλα αυτά εκτοπίζουν από το χρηματιστήριο του θεάματος μια έκρηξη βόμβας ή μια επιχείρηση αυτοκτονίας. Ο ένας νεκρός νικά τους πολλούς νεκρούς.

Αχιλλέας, τρελό φορτηγό χωρίς φρένα, τυφλός από την οδύνη για την απώλεια του αγαπημένου του Πάτροκλου, δένει το σώμα του Έκτορα στο άρμα και το σέρνει γύρω από τον τύμβο. Μετά το αφήνει «πίστομα» στο χώμα. Μεσολαβεί όμως ο Απόλλωνας, καλύπτει με τη χρυσή ασπίδα το γυμνό κορμί, δεν το αφήνει να γδαρθεί. Το αποτρόπαιο θέαμα της βεβήλωσης προκαλεί τη δυσφορία άλλων θεών: παροτρύνουν τον Ερμή να κλέψει το διασυρόμενο σώμα. Η Ήρα και η Αθηνά αντιστέκονται, από μίσος προς την Τροία. Έντεκα μέρες οι θεοί ταλαντεύονται. Τη δωδέκατη, στη συνέλευση των θεών, ο Απόλλων αγανακτεί με την ανοχή απέναντι στον άγριο Αχιλλέα. Η Ήρα όμως επισημαίνει μια κρίσιμη διαφορά: θνητός ο Έκτορας· γόνος θεάς ο Αχιλλέας. Άνθρωπος ο ένας, θεϊκός ο άλλος. Άρα –συμπέρασμα που δεν λέγεται– το σώμα του πρώτου μπορεί να σκιστεί στις πέτρες. Τι λέει η Ήρα στο Ω της Ιλιάδας; Ότι η ιερότητα του ανθρώπινου σώματος υποχωρεί μπροστά στην εξουσία που δίνει η θεϊκή καταγωγή. Δηλαδή; Μια βεβήλωση μόνο «θεόπνευστη» μπορεί να είναι; Όχι. Την ίδια βεβήλωση ο Κρέοντας τη δικαιολογούσε στο όνομα της ανθρώπινης εξουσίας που αμφισβητήθηκε. Τέτοια ήρθαν στον νου με τις σύγχρονες εικόνες βεβήλωσης του σώματος. Στη Γαλλία τα σώματα που αποκεφαλίζονται γίνονται τόποι δημόσιας έκθεσης του μίσους. Η στιγμή του θανάτου συμπίπτει με τη στιγμή θραύσης του σώματος, με την τομή μεταξύ κορμού και κεφαλιού. Η στιγμή διαστέλλεται, το σώμα τέμνεται. Το σώμα γίνεται μνημείο μίσους, γέφυρα να περάσει το μίσος στον αέναο χρόνο της μνήμης. Το σώμα γίνεται μέσο, μήνυμα, αποδέκτης και εργαλείο του μίσους. Σώμα πεδίο ευτελισμού, σώμα μήνυμα, σώμα δρώμενο. Πάνω του χορεύει η βία, το καθυποτάσσει, μια βία απόλυτη, κυριολεκτική μαζί και συμβολική. Βία προπαντός δημόσια. Βία σπονδή στον μεγάλο θεό του θεάματος, στην πορνεία της φρίκης. Τα βίντεο και οι φωτογραφίες αποκεφαλισμένων σωμάτων, η εξατομίκευση της βίας, το τελευταίο βλέμμα πριν, η βεβήλωση των πτωμάτων μετά, η άρρωστη έλξη της φρίκης, όλα αυτά εκτοπίζουν από το χρηματιστήριο του θεάματος μια έκρηξη βόμβας ή μια επιχείρηση αυτοκτονίας. Ο ένας νεκρός νικά τους πολλούς νεκρούς. Όλα αρχίζουν και τελειώνουν στο σώμα. Από πού αντλείται αυτή η εξουσία επί του άλλου σώματος; Από τη βεβαιότητα της θεϊκής εύνοιας; Είναι μια εξήγηση. Από την ένθεη μανία, την αποκοπή από τον κόσμο και τη συνομιλία με ένα σαλεμένο υπερπέραν; Αυτή οδηγεί στην κορύφωση, στην εσχάτη προσβολή, στην αναίρεση της ζωής, στον αποχωρισμό κορμιού - ψυχής - πνεύματος; Παρόμοιες σκέψεις και για άλλες φανερές, δημόσιες βεβηλώσεις των σωμάτων. Θυμάστε το λιντσάρισμα και το σύρσιμο του Καντάφι από τους μαινόμενους μισθοφόρους; Το τρομαγμένο βλέμμα πριν από το τέλος, μετά την πτώση; Αλλά και την αναίρεση του ζώντος ακόμα σώματος, του σώματος που γίνεται άμορφη μάζα, λεκές στο πεζοδρόμιο, όπως έγινε στη δολοφονία του Ζακ (η δίκη αρχίζει αυτή την εβδομάδα). Πάνω στο σώμα του Ζακ, το «άλλο» σώμα, το σακάτικο και άρρωστο, όπως έχουμε ξαναπεί, ασκήθηκε εφαρμοσμένη βιοπολιτική. Το σώμα εξορίστηκε διά της ακραίας βίας σε έναν «oυ τόπο», σε μια no man’s land. Σαν συνοριοφύλακες κάποιοι, στα σύνορα της Γλάδστωνος αποφάσισαν ποια ζωή αξίζει να βιωθεί και ποια όχι. Φαντασιακός συνοριοφύλακας και ο Τσετσένος τζιχαντιστής, καθαρίζει τον δικό του άσπιλο κόσμο απ’ ό,τι τον μολύνει, από την απειλή του λόγου, του χιούμορ, της βλάσφημης ελευθερίας. Μη σταθείτε στις αδυναμίες της αναλογίας αυτής. Είναι όντως πολλές. Σταθείτε μόνο στο σώμα που θραύεται, που τέμνεται, που συντρίβεται. Το σώμα είναι η μόνη, η υπέρτατη αναλογία. «Μετά… αποκεφάλισαν το λιονταρόμουτρό μου / το κράτησαν στα χέρια της / η Αγαύη με τις άλλες Μαινάδες / μανάδες / πουτάνες / και με άφησαν ακέφαλο άγαλμα / να πορεύομαι στα βάτα / τα αγκάθια / αρχαϊκή αναπηρία. (Πάνος Οικονόμου, Το εξώφυλλο δέρμα του χρόνου) Τα σώματα υποφέρουν ακόμα και νεκρά. Όχι μόνο τα σώματα που γίνονται στον διασυρμό και στη θανάτωση δημόσιο θέαμα. Αλλά και τα άλλα, τα άγνωστα, τα ανώνυμα, τα σώματα που θυσιάζονται χωρίς να μάθει κανείς ποτέ τίποτα. Τα σώματα που ανοίγονται για να χαρίσουν όργανα, τα σώματα που μένουν άταφα, αζήτητα, στους φράχτες και στις θάλασσες του δικού μας «ευλογημένου τόπου». Όλα τα σώματα είναι τόποι. Τυχερά όσα φέρουν πάνω τους μόνο τρυφερά ανθρώπινα αγγίγματα. Αλίμονο σ’ εκείνα που φέρουν ως τοπόσημα την ακραία βία, την αδιαφορία, τη λήθη.

ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΑΝΑΠΝΟΗΣ

Μια ήττα που δεν ήταν μοιραία Η Θεσσαλονίκη και το lockdown.

α π ό τ ον ν ι κ όλα σ εβα σ τάκη

Σεπτέμβριος ήταν μήνας καλός για τη Θεσσαλονίκη. Με είκοσι ή δέκα κρούσματα την ημέρα, όλο και πιο πολλοί είχαν πια την εντύπωση πως ο Covid ήταν μια υπόθεση ξένη προς τη δική τους ζωή, ένα κόλλημα των δελτίων ειδήσεων και των ιατρικών ανακοινώσεων. Τέλος Σεπτεμβρίου ανακοινώνεται ότι στα λύματα της πόλης η ερευνητική ομάδα του ΑΠΘ σχεδόν δεν ανιχνεύει τον ιό. Στην πόλη έχει αποκτήσει τεράστιο έρεισμα η ιδέα πως τα κρούσματα έχουν συγκεκριμένη προέλευση και περίμετρο: νέοι που επιστρέφουν από τα νησιά, «Σκοπιανοί τουρίστες», Αλβανοί εργάτες και εποχικοί για τις αγροτικές δουλειές. Ο Οκτώβριος έφτασε με διάφορα επιμέρους γεγονότα που δεν άλλαζαν τη γενική αισιοδοξία. Εμφανίζονται χιλιάδες φοιτητές, αφού το υπουργείο Παιδείας και τα πανεπιστήμια όρισαν πως ένα μέρος των μαθημάτων πρόκειται να γίνει με «φυσική παρουσία». Στο πανεπιστήμιο κάποιοι εισηγούνται στα σοβαρά να γίνει σχεδόν κανονικά το εξάμηνο, με την τήρηση μέτρων, εννοείται. Ο ευσεβής κόσμος της πόλης τηρεί με ακρίβεια τα ήθη και τα έθιμα του εκκλησιαστικού ημερολογίου, οργανώσεις και πολιτικές ομάδες κάνουν καθημερινά καλέσματα για πορείες και συγκεντρώσεις. Στους στοιβαγμένους στα απαρχαιωμένα λεωφορεία του ΟΑΣΘ δεν έχει, φυσικά, νόημα η τήρηση των αποστάσεων. Οι μάσκες έχουν μετασκευαστεί σε αξεσουάρ, μπαινοβγαίνοντας απλώς και μόνο για τον φόβο του προστίμου ή κάποιας επίπληξης από τον «παράξενο». Διαμορφώνεται έτσι μια κοινωνική ζωή που θυμίζει τις παλιές καλές μέρες. Στα μέσα του Οκτώβρη τα κρούσματα της περιφέρειας είναι 50-60. Και έπειτα, απότομα, με ξέφρενο ρυθμό, ο ιός ανιχνεύεται σε διάφορες κόγχες της κοινότητας. Και είναι πια ένας ιός σε επιθετική διασπορά, όπου υποψιαζόμαστε εξαπλάσιους ασυμπτωματικούς, με διάχυση σε αυτόν ακριβώς τον κόσμο που υποτιμούσε την ύπαρξή του: στις ηλικίες από 18 έως 30 ή 40. Τι μπορούμε να σκεφτούμε για όλη αυτή την εξέλιξη; Στο δημόσιο σχόλιο ο καθένας ψάχνει με επιμέλεια λαγωνικού και εντοπίζει τους ιδεώδεις φταίχτες της αρεσκείας του. Η ήττα της πόλης, όμως, είναι ένα σύνθετο κοινωνικό γεγονός, ένα συλλογικό δράμα. Καλύτερα να την αντιμετωπίσουμε ως πολυπαραγοντική ασθένεια που δεν έχει μία και μόνη αιτία. Εδώ συμμετέχουν πολύ διαφορετικά πολιτιστικά οικοσυστήματα: μια πυκνή ενοριακή ζωή αλλά και μια χαρακτηριστική καταναλωτική εξωστρέφεια που πέρασε και στο παλιό στερεότυπο για την ερωτική Θεσσαλονίκη. Οι αρνητές του ιού ή το πολύ μεγαλύτερο ποσοστό όσων απλώς έλεγαν πως η ιστορία με τον κορωνοϊό είναι μια «υπερβολή των μέσων» πολλαπλασιάστηκαν σε δύο πολύ διαφορετικά κοινά: στους συντηρητικούς και στους υπερ-μοντέρνους, στον κόσμο της Εκκλησίας και της εθνικιστικής δεξιάς και στα πλήθη των καφέ της Μητροπόλεως και της Καρόλου Ντηλ. Από τη μια, άνθρωποι των εθίμων και της καχυποψίας για τα «τσιπάκια» και, από την άλλη, το πολύχρωμο ανθρωπομάνι που θεώρησε απλώς πως το δικαίωμα στη διασκέδαση είναι ιερότερο από την γκρίνια των φοβισμένων θείων με τις μάσκες. Όμως η άνθηση αμέριμνων ή και επικίνδυνων ατομικών συμπεριφορών, η εικόνα των χιλιάδων που δεν πήραν στα σοβαρά την κατάσταση, ενισχύθηκε από σοβαρά πολιτικά και διαχειριστικά λάθη. Εβδομάδες ζούσαμε χωρίς πραγματική εικόνα για την υγειονομική κατάσταση της Θεσσαλονίκης. Δεν βγήκαν κινητές μονάδες για rapid tests στο κέντρο παρά

Η ήττα της πόλης, όμως, είναι ένα σύνθετο κοινωνικό γεγονός, ένα συλλογικό δράμα. Καλύτερα να την αντιμετωπίσουμε ως πολυπαραγοντική ασθένεια που δεν έχει μία και μόνη αιτία.

μόνο όταν η κατάσταση άρχισε να ξεφεύγει. Συναντούσες ανθρώπους στη γειτονιά που παραδέχονταν πως είχαν πάει σε γάμους με κρούσματα, αλλά φυσικά δεν έκαναν το τεστ, γιατί τα 80 ευρώ είναι πολλά. Και είναι πολλά. Από την άλλη, ένα ολόκληρο σύστημα νυχτερινής (και όχι μόνο) παραβατικότητας έβγαζε ανοιχτά τη γλώσσα στα πρωτόκολλα, στις οδηγίες και στα πρόστιμα. Ψεύτικα κόλπα συμμόρφωσης, μη δηλωμένα κρούσματα σε επιχειρήσεις εστίασης, απόκρυψη και «θέατρο». Και έπειτα η αιώνια αντίφαση εκείνων που καυτηριάζουν όλες αυτές τις τρύπες στην άμυνα της πόλης και την ίδια στιγμή δεν ήθελαν «καταστολή» ή έσπευδαν να πάνε με το μέρος της «κοινωνίας», που της καταστρέφουν την κοινωνικότητα. Μια φωνή που αγόρευε κατά της ασυδοσίας γινόταν συχνά η ίδια που αντιπαθούσε τους νόμους και στόλιζε τα μέτρα ως «αυταρχικά». Τώρα έχουμε μια σύνθετη εξίσωση, μια εξίσωση συλλογικής ήττας, πολιτικής ανεπάρκειας και κοινωνικής ανευθυνότητας. Οι παπάδες με τις λαβίδες τους για τη μετάληψη, τα εκτός τόπου και χρόνου party animals του κορωνοϊού, οι δήμαρχοι που δεν ήθελαν «φοβικές υπερβολές», η κυβέρνηση και τοπικοί μηχανισμοί που πίστευαν πως με την τεχνική των ισορροπιών και τη συναλλαγή με συντεχνίες θα αγοράσουν χρόνο. Θυμάμαι τώρα τα βλέμματα τα κάπως κοροϊδευτικά, το ύφος εκείνων που έβλεπαν την κατάσταση σαν μια φαντασμαγορία με απόμακρες και φουσκωμένες απειλές. Δεν είμαι καθόλου βέβαιος αν θα έχουν αλλάξει γνώμη. Είναι τόσο μεγάλη η αγωνία μας μην και διαψευστούμε, που μπορεί να θυσιάζουμε και τα αυτονόητα στον βωμό του πείσματος, της ακαταπόνητης ισχυρογνωμοσύνης. Μπορεί, φυσικά, κάποιος να αναρωτηθεί αν υπάρχουν ελαφρυντικά για την κακή εξέλιξη: στη θερμοκρασία που έπεσε, στο δεύτερο κύμα που σαρώνει την Ευρώπη, σε συμπεριφορές όμοιες που φαίνεται πως φέρνουν κοντά χώρες με μεγάλες διαφορές μεταξύ τους. Μήπως, τελικά, δεν μπορούσαμε να το αποφύγουμε; Μήπως οι μηχανισμοί της διασποράς του ιού ξεπερνούν τις μικρο-κοινωνιολογίες και τις πολιτικές μας υποψίες; Κάπου, όμως, αυτή η κάπως αφ’ υψηλού παρατήρηση των πραγμάτων μού φαίνεται πως κλείνει τη συζήτηση. Σαν να λέει: παντού συμβαίνουν αυτά, το χρονικό της Θεσσαλονίκης είναι ένα ισχνό υποκεφάλαιο στο μεγάλο δράμα του δεύτερου κύματος του Covid που πλήττει βίαια το Παρίσι, όπως και τις πόλεις της Ισπανίας, την Πράγα ή την Καλιφόρνια. Όσο αλήθεια κι αν έχει αυτή η υψηλή εποπτεία των πραγμάτων, δεν μπορούμε να παραδοθούμε αμαχητί στη μοίρα μας. Στο κάτω-κάτω, μένω σε αυτή την πόλη και γι’ αυτήν και τα δικά της πάθη μπορώ, νομίζω, να μιλήσω. Η Θεσσαλονίκη γνώρισε μια ήττα πρόωρη, που δεν ήταν μοιραία. Γιατί οι όροι που διαμορφώθηκαν και οι υποδομές της δεν είναι «προκαθορισμένα» από τη μεταφυσική πραγματικότητα. Οι δημόσιες εξουσίες στάθηκαν λίγες. Ένα σοβαρό κομμάτι της κοινωνίας –όχι αναγκαστικά ψεκασμένο ή ανορθολογικό, αυτές οι εξηγήσεις παραείναι βολικές– συνέργησε στο κακό, και μάλιστα το επιτάχυνε. Τώρα θα ζήσουμε περιμένοντας καλύτερα νέα μέσα από την επιβεβλημένη μας ακινησία. Η πόλη σίγησε, πληρώνοντας τη φαντασμένη της υπερ-κοινωνικότητα, τη μιζέρια των υποδομών της και τις ασύνταχτες και μικρές κινήσεις των εξουσιών της.

5.11.20 – lifo

13

«Τα live μου, μελλοντικά, θα ήθελα να είναι μια συμφωνημένη παύση της καθημερινότητας. Να μπορείς να μπαίνεις και, λόγω του μουσικού εύρους, να ξεχνάς ό,τι συμβαίνει, και όταν βγαίνεις να παίρνεις οποιαδήποτε εμπειρία σού ταιριάζει μαζί σου».

14 lifo – 5.11.20

με τον

good job nicky Ο Νικόλας Βαρθακούρης κατάφερε με το πρώτο του τραγούδι να προκαλέσει πανικό στο YouTube. Το γεγονός ότι είναι ο μικρός γιος του Γιάννη Πάριου και της Σοφίας Αλιμπέρτη είναι, τελικά, απλώς μια λεπτομέρεια.

απ ό το ν αλ εξ ανδρο δι ακ οσαβ βα, φωτ ο γ ραφι εσ: π αρι ς ταβι τ ι α ν

λίγα εικοσιτετράωρα μετά την επίσημη κυκλοφορία του «January 8th» συνειδητοποιούμε, σχολιάζοντας με τον M. Hulot την τεράστια επιτυχία του, ότι έχει να προκληθεί τόσο μεγάλος ντόρος για αγγλόφωνο κομμάτι πρωτοεμφανιζόμενου Έλληνα καλλιτέχνη από την εποχή που έκανε το ντεμπούτο της η Monika στη δισκογραφία – μάλιστα τότε το wording χτίστηκε σταδιακά, όχι μεμιάς. Η power ballad με την οποία συστήνεται ο 25χρονος (πλέον, από τις 28/10) Νικόλας Βαρθακούρης μετρά πάνω από 640.000 προβολές στο YouTube μέσα σε μία εβδομάδα, βρίσκεται στις τάσεις του και, φυσικά, όλοι συζητάνε για τον ψηλό νεαρό με τα μπλε μαλλιά και τις εξαιρετικές φωνητικές ικανότητες. Δικαίως, καθώς πρόκειται για ένα σπάνιο δείγμα καλής ποπ με πραγματικά διεθνείς προδιαγραφές, που δεν φανερώνουν ότι το team που κρύβεται από πίσω είναι ελληνικό (και, επιτέλους, ο στίχος είναι πραγματικά αγγλικός, δεν είναι «μετάφραση» από τα ελληνικά!). Έχοντας ακούσει το κομμάτι από τους υπεύθυνους της Cobalt έναν μήνα πριν, αλλά και μέρος της δουλειάς του που θα κυκλοφορήσει προσεχώς (και κινείται σε ένα ευρύτατο φάσμα της ποπ), οφείλω να παραδεχτώ ότι εντυπωσιάστηκα, σχεδόν παραβλέποντας τη λεπτομέρεια που μου αποκάλυψαν μετά, ότι δηλα5.11.20 – lifo

15

talk town

INFO Το «January 8th» του good job nicky κυκλοφορεί από την Cobalt Music.

47 λεπτά με τον good job nicky

δή το επώνυμο του Νικόλα «good job nicky» είναι Βαρθακούρης. «Να σου πω την αλήθεια, το συζητούσαμε με τον Ερμή (σ.σ. τον συνθέτη των τραγουδιών του), γιατί, εντάξει, όποιος ξεκινά κάτι ευελπιστεί να πάει καλά. Λέγαμε “φαντάζεσαι να μπούμε τάσεις;”, να γίνει το ένα, να γίνει το άλλο, και σιγά-σιγά, όσο γινόντουσαν αυτά, μας φαινόταν σουρεαλιστικό. Πάντως, δεν παρεκκλίνουμε από τον στόχο μας, δεν νιώθουμε ότι αυτή η επιτυχία καθορίζει το μέλλον μας. Θέλω να συνεχίσω να υπηρετώ τον σκοπό ενός καλού αποτελέσματος. Για τώρα όμως, εδώ και δυο-τρεις μέρες γιορτάζω αυτήν τη νίκη, αλλά σιγανά και ταπεινά». Όσον αφορά την επιλογή του «January 8th» ως του κομματιού με το οποίο συστήνεται, ο Νικόλας το θεωρεί ένα πολυδιάστατο τραγούδι με το οποίο μπορεί να συνδεθεί το κοινό. Καταρχάς, είναι μια ερωτική ιστορία. «Πιστεύω ότι είναι μια καλή αρχή. Μιλάει γι’ αυτή την εσωτερική πάλη που νιώθεις στον έρωτα. Ειδικά αυτές τις εποχές, που περνάμε δύσκολα, περνάει και ο έρωτας δύσκολα, και υποθέτω πως μπορεί να ταυτιστεί ο κόσμος, το χρειάζεται, όπως το χρειαζόμουν κι εγώ. Είναι ουσιαστικά αυτό που ένιωθα μία μέρα πριν τα βρω με την κοπέλα μου. January 9th είναι η επέτειός μας. Λέμε “happy 9th”. Αυτό το συναίσθημα είναι εξίσου σημαντικό με τη δυναμική που έχει η επόμενη κίνηση. Ήθελα πολύ να κάνω focus σε αυτό, γιατί συχνά το παίρνουμε ως δεδομένο αυτό το πανέμορφο anticipation για το τι έπεται». Απόλυτα συνεπές με το σύγχρονο μουσικό στίγμα του «January 8th» είναι και το εντυπωσιακό, γεμάτο ευαισθησία κλιπ σε σκηνοθεσία Αλέξανδρου Σταματιάδη, που επίσης έχει προκαλέσει αίσθηση: Ένας ευάλωτος Νικόλας μέσα σε μια μπανιέρα, με το λευκό χρώμα να πρωταγωνιστεί σε τέλειο κοντράστ με τα μπλε μαλλιά του, και ένα κατακόκκινο, μη αναμενόμενο plot twist να συμπληρώνει το παζλ. « Έχει να κάνει με τον πόλεμο που γίνεται μέσα σου όταν αποδέχεσαι ότι αγαπάς. Είναι αυτός ο όμορφος πόνος ότι θα πρέπει να αλλοιωθείς, να μεταμορφωθείς σε κάτι καλύτερο, ώστε να αγαπήσεις καλύτερα». Έχει μεγάλο ενδιαφέρον, εν τω μεταξύ, το πώς στα επόμενα κομμάτια του ο Νικόλας ενσωματώνει εντελώς οργανικά το urban στοιχείο με τρόπο που δεν θα μπορούσε να φανταστεί κάποιος, χωρίς όμως να τον παρασέρνει στιγμή η λαίλαπα της τραπ που σαρώνει τα πάντα στο διάβα της αυτή την περίοδο. Όταν τον ρωτώ για τις μουσικές του επιρροές, καταλαβαίνω ότι η σόουλ και η old school hip-hop πρωταγωνιστούν: «Το πρώτο μου CD ήταν το “Miseducation of Lauryn Hill”. Είναι η μητέρα της χιπ-χοπ για μένα η Lauryn Hill, μια πανέξυπνη, εκπληκτική γυναίκα που πρόσφερε τόσο πολλά. Γενικά, ο πυρήνας των επιρροών μου είναι urban, από Aretha Franklin μέχρι Tupac, Biggie, Wu-Tang-Clan… Προσπαθώ να ψάχνω πάντα και την παραμικρή γωνιά της μουσικής, γιατί θεωρώ ότι είναι αδικία να ακούς μόνο ένα είδος. Προσπαθώ να ακούω από Mongolian throat singing μέχρι Griselda, που ακούμε τώρα. Οφείλω να εξερευνήσω όσο περισσότερα είδη μπορώ. Νιώθω, με την πιο γλυκιά έννοια, σκλάβος της καλλιτεχνίας. Θα ήθελα να με μάθει ο κόσμος ως τον πιο ευπροσάρμοστο και versatile καλλιτέχνη της γενιάς μας. Όσο για την τραπ, τη σέβομαι, αλλά δεν έχω ανάγκη αυτό το είδος μουσικής. Επίσης, ασχολούνται πολλοί με αυτό πια και πιστεύω ότι ο κόσμος θέλει κάτι διαφορετικό». Μου βάζει να ακούσω το πρώτο κομμάτι που έφτιαξαν μαζί με τον Ερμή, το «Home», που, καλώς εχόντων των πραγμάτων, θα είναι το επόμενο track που θα κυκλοφορήσουν. Είναι υπέροχο. «Είναι η πρώτη μας καλλιτεχνική επαφή, έχει τρομερά μεγάλη σημασία για μένα. Αμέσως νιώσαμε μια πνευματική “παντρειά”, είναι πανέμορφο, ρε φίλε» μου λέει για τον φίλο του που υπογράφει τη μουσική σε όλα τα τραγούδια που θα κυκλοφορήσουν προσεχώς, σε στίχους και ερμηνεία δική του. Ο Νικόλας μεγάλωσε στη Βούλα («τη λατρεύω τη θάλασσα, προσφέρει γαλήνη και ρυθμό – μην ξεχνάς, είμαι Παριανός», θα μου πει) και αρχικά ασχολήθηκε επαγγελματικά με το μπάσκετ. Έφτασε στον Παναθηναϊκό, έμεινε για έναν χρόνο, αλλά ένας τραυματισμός έβαλε φρένο στα σχέδιά του. «Όλα για καλό γίνονται, τελικά αυτό το ατύχημα με έφερε εδώ. Δεν σπούδασα ποτέ, πέρα από το γεγονός ότι ευλογήθηκα να είμαι στον χώρο της καλλιτεχνίας, για να μπορώ να πω ότι έχω μια σπουδή πάνω στη μουσική. Έχω περάσει πολύ χρόνο με μουσική, αλλά σπουδές δεν έχω κάνει». Τον διακόπτω, για να μου λύσει μια μεγάλη απορία: πώς γίνεται να ακούγεται σαν bilingual, τα αγγλικά του (και στον προφορικό λόγο, όπου εκφράζεται διαρκώς με αγγλικές φράσεις, αλλά, κυρίως, στον στίχο

και στην ερμηνεία) να είναι τόσο πειστικά, γεγονός που συντελεί σαφώς στη «διεθνή» ψευδαίσθηση της μουσικής του; «Η μητέρα μου, όποτε τη ρωτάνε σχετικά, απαντά “δεν ξέρουμε, απλώς ξύπνησε μια μέρα και ήξερε αγγλικά”. Με τιμάει αυτό που λες, πολύ. Μπορεί να φταίει το ότι έχω καλό μουσικό αυτί και προσπαθώ να πιάνω αυτά που ακούω. Μπορώ να έχω και όποια προφορά θέλεις!» Η συζήτηση φτάνει αναπόφευκτα στους γονείς του. «Ο πατέρας μου μού έχει μάθει από πολύ μικρή ηλικία να μη βάζω μαθηματική αξία και λογική στη μουσική. Να ακολουθώ το συναίσθημα που μου προσφέρει. Ένα vocal run δεν θα έπρεπε να είναι προμελετημένο, αλλά κάτι που βγαίνει από μέσα σου. Αν δεν σου περάσω με το συναίσθημα αυτό που λέω, όσο ωραίο κι αν είναι στιχουργικά, δεν θα πειστείς» μου λέει όταν τον ρωτώ τι έχει πάρει καλλιτεχνικά από τον πατέρα του και συνειδητοποιώ ότι αυτό όντως ακούγεται ως ένα μότο 100% Γιάννης Πάριος. Και από τη μητέρα του; «Το κουράγιο της. Δεν έχει κανέναν φόβο η μάνα μου και με έχει πείσει από πολύ μικρή ηλικία, όχι με λόγια αλλά με τη στάση της, ότι εγώ γεννήθηκα γι’ αυτό. Αυτοί οι δύο άνθρωποι ήρθαν κοντά και δημιούργησαν κάποιον που ελπίζει κάποια στιγμή να κάνει την οικογένειά του και την πατρίδα του περήφανη». Μπορεί να ακούγονται βαρύγδουπες κάποιες από τις δηλώσεις του πρωτοεμφανιζόμενου Νικόλα, όμως η πίστη του και η αθωότητα με την οποία τις ξεστομίζει εμένα προσωπικά με καλύπτουν, καθώς τις ακούω. Άραγε είναι σε θέση αυτό το παιδί να συνειδητοποιήσει πόσο σημαντικός είναι ο πατέρας του για την ελληνική μουσική; Συγκινείται. «Δυο λέξεις, ξεκάθαρα: “ιερό τέρας”, αυτό είναι ο πατέρας μου. Πιστεύω ότι αν ήταν αγγλόφωνος, θα ήταν ανάμεσα στους καλύτερους όλων των εποχών. Αντιλαμβάνομαι πόσο έχει παλέψει για να φτάσει εκεί που βρίσκεται και είναι ονειρικό το γεγονός ότι ποτέ δεν έπαψε να έχει την ίδια δίψα για δημιουργία. Ζει για τη μουσική. Ο πατέρας μου είναι ο πατέρας μου, ο Πάριος είναι ο Πάριος, και το μεγαλύτερο μάθημα που έχω πάρει από εκείνον είναι ότι οφείλεις να δίνεις στη μουσική περισσότερα απ’ όσα θα πάρεις. Αν της φερθείς έτσι, θα σου το ανταποδώσει». Ωραία όλα αυτά, πόσο δύσκολη όμως ήταν για τον Νικόλα η καλλιτεχνική αυτονομία, μεγαλώνοντας ως ο γιος του Πάριου και της Αλιμπέρτη; Πόσο μεγάλη ήταν η πρόκληση που έθεσε στον ίδιο του τον εαυτό, ώστε να διαφοροποιηθεί εντελώς και να μας δώσει αυτό το αποτέλεσμα; Είναι μάλλον χαρακτηριστικός ο στίχος του: «Stand your ground, but let me stand there too». «Δεν ήταν δύσκολο, δεν είχα προβλήματα, ευτυχώς είναι και οι δύο αγαπητοί άνθρωποι που δεν έχουν προκαλέσει ποτέ» θα μου απαντήσει. «Ευελπιστώ να ακολουθήσω κι εγώ, ως Νικόλας, αυτό το παράδειγμα. Θα ήθελα να με βλέπουν ως τη μακρινή συνέχεια του πατέρα μου. Δεν έχω καμία αμφιβολία, γιατί, όπως σου είπα, η μητέρα μου μού έμαθε να μη φοβάμαι. Ευτυχώς, η μουσική μου δεν έχει καμία σχέση με του πατέρα μου. Δεν θα προσπαθούσα ποτέ να ακουμπήσω κάτι που κάνει εκείνος, γιατί δεν είναι για μένα αυτό». Κι αυτό το nickname, τελικά, πώς και γιατί προέκυψε; «Δεν είναι ρίσκο. Είναι η μόνη λογική κίνηση που θα μπορούσα να κάνω για να δείξω αυτό που είμαι εγώ, προέρχεται από μέσα μου. Έχει να κάνει μ’ εμένα, μου δίνω τα λουλούδια μου πρώτος, έχω κάνει τον εαυτό που περήφανο μέχρι στιγμής. Πιστεύοντας ότι έχω κάνει καλή δουλειά και θέλοντας να μου δώσω πρώτος το καλό feedback, ευελπιστώ ότι θα ακολουθήσει και το κοινό. Σίγουρα θα υπάρχουν και αυτοί που θα πουν ότι τα πράγματα μου ήρθαν στρωμένα, αλλά πάντα σκεφτόμουν πως αν μπορεί ένα παιδί από την Πάρο, χωρίς παπούτσια, να φτάσει εκεί όπου έφτασε, τότε μπορώ κι εγώ, με τις ευκαιρίες που μου έχουν δοθεί, να μην εκμεταλλευτώ το όνομά μου αλλά το DNA που έχω από αυτό το περιβάλλον και να βγω μόνος μου. Κι άμα θες μια πιο μαλακισμένη απάντηση, σε λίγο καιρό δεν θα μπορείς να πεις “good job” χωρίς κάποιος να συμπληρώσει “nicky”. Είναι καλό μάρκετινγκ!»

Flash forward, σε έναν χρόνο από τώρα; «Θα ήθελα να έχω γίνει κατανοητός, αλλά όχι εντελώς, γιατί χωρίς μυστήριο τίποτα δεν είναι ενδιαφέρον. Δεν χρειάζεται να βλέπεις πάντα όλη την αλήθεια. Ελπίζω να με αγκαλιάσει η πατρίδα μου, για να έχω το κουράγιο να βγω και πιο έξω. I don’t know. See you at the Grammys? I hope so».

Great job, Nicky!

διαβάστε ολόκληρη τη συνέντευξη στο lifo.gr

16 lifo – 5.11.20

Προσπαθώ να ψάχνω πάντα και την παραμικρή γωνιά της μουσικής, γιατί θεωρώ ότι είναι αδικία να ακούς μόνο ένα είδος. Προσπαθώ να ακούω από Mongolian throat singing μέχρι Griselda, που ακούμε τώρα. Οφείλω να εξερευνήσω όσο περισσότερα είδη μπορώ. Νιώθω, με την πιο γλυκιά έννοια, σκλάβος της καλλιτεχνίας. Θα ήθελα να με μάθει ο κόσμος ως τον πιο ευπροσάρμοστο και versatile καλλιτέχνη της γενιάς μας.

5.11.20 – lifo

17

61ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης Για πρώτη φορά στην ιστορία του, ο σημαντικότερος κινηματογραφικός θεσμός της Ελλάδας πραγματοποιείται εξ ολοκλήρου ψηφιακά, με 177 ταινίες απ’ όλο τον κόσμο να είναι διαθέσιμες από τις 5 έως τις 15/11 στις οθόνες του σπιτιού μας.

Σινεμά με κάθε τρόπο, φεστιβάλ 18 lifo – 5.11.20

οπου φυγει, φυγει (τμημα: round midnight)

ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΘΟΔΩΡΗ ΚΟΥΤΣΟΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟ, ΤΑΣΟ ΜΕΛΕΜΕΝΙΔΗ & ΑΛΕΞΑΝΔΡΟ ΔΙΑΚΟΣΑΒΒΑ 5.11.20 – lifo

19

ΣΙΝΕΜΑ

ΠΡΩΤΗ ΦΟΡΑ ΨΗΦΙΑΚΑ

Πώς θα δούμε φέτος τις ταινίες

20 lifo – 5.11.20

Εξ ολοκλήρου ψηφιακά θα πραγματοποιηθεί, για πρώτη φορά στην ιστορία του, ο σημαντικότερος κινηματογραφικός θεσμός της χώρας, καθώς όλο το προηγούμενο διάστημα οι διοργανωτές εξέταζαν και εργάζονταν παράλληλα πάνω σε όλα τα πιθανά σενάρια εξέλιξης της πανδημίας (ακούστε στα podcasts του LIFO.gr τη συνέντευξη που παραχώρησε ο καλλιτεχνικός διευθυντής του φεστιβάλ, Ορέστης Ανδρεαδάκης, στον Θοδωρή Κουτσογιαννόπουλο). Με το χειρότερο, αυτό του lockdown, να έχει μόλις προκύψει στη Θεσσαλονίκη, αλλά και με το μεγαλύτερο μέρος της χώρας να έχει κλειστούς τους κινηματογράφους από την αρχή της εβδομάδας, οι 177 ταινίες που θα δούμε στις οθόνες μας από τις 5 έως τις 15 Νοεμβρίου φαντάζουν το ιδανικό αντίδοτο στην κατήφεια και στην εκ νέου καλλιτεχνική νέκρωση. Θα δούμε, λοιπόν, όπως κάθε χρόνο, ανεξάρτητο σινεμά απ’ όλο τον κόσμο, καλοστημένα αφιερώματα, μεγάλες πρεμιέρες, την πρόσφατη ελληνική κινηματογραφία και πολλά ακόμη, και μάλιστα με 40% περισσότερους θεατές σε σχέση με τη χωρητικότητα των φυσικών αιθουσών. Η διαδικασία για την παρακολούθηση είναι απλή: μπαίνουμε στο www.filmfestival.gr και ακολουθούμε τον σύνδεσμο TIFF61 ONLINE. Δημιουργούμε λογαριασμό, επιλέγοντας Create account στο επάνω δεξί μέρος της οθόνης και συμπληρώνοντας όνομα, e-mail και κωδικό. Στη συνέχεια, βρίσκουμε την ταινία που μας ενδιαφέρει μέσω αναζήτησης ή από τις λίστες ανά τμήμα στο κεντρικό μενού. Κάθε ταινία θα είναι διαθέσιμη για περιορισμένο αριθμό θεάσεων και, σύμφωνα με το σύστημα του geo-blocking, που εφαρμόζεται πλέον στα μεγάλα διαδικτυακά καλλιτεχνικά γεγονότα, απευθύνεται αποκλειστικά σε θεατές από την Ελλάδα. Επιλέγοντας την ταινία, εμφανίζεται η τιμή του εισιτηρίου (€3) και έπειτα εισάγουμε τα στοιχεία της κάρτας μας για να ολοκληρωθεί η πληρωμή. Η επιβεβαίωση της συναλλαγής έρχεται μέσω e-mail, ενώ τα εισιτήρια δεν επιστρέφονται και δεν ακυρώνονται μετά το πέρας της συναλλαγής. Μπορούμε να αγοράσουμε εισιτήριο για όλες τις προβολές που μας ενδιαφέρουν, ανεξαρτήτως ημέρας, όμως κάθε ταινία μπορούμε να τη δούμε μόνο την ημέρα ηλεκτρονικής προβολής της. Την ημέρα αυτή η ταινία είναι διαθέσιμη από τις 10 το πρωί και για 24 ώρες. Θα πρέπει να ολοκληρώσουμε την προβολή μέχρι τις 10 το πρωί της επόμενης ημέρας. Το φεστιβάλ, μάλιστα, έχει εξασφαλίσει και live chat καθημερινά από τις 10:00 μέχρι τις 24:00, όπου θα απαντά σε ερωτήσεις και απορίες του κοινού. Α.Δ.

Με τον τρέχοντα, αναγκαστικό εγκλεισμό και την υπερβολική χρήση των τεχνολογιών διασύνδεσης, η ανάγκη για μοίρασμα, αλληλεγγύη και επιστροφή του ανθρώπου στον δημόσιο χώρο γίνεται επιτακτική – άλλη μια μεταφορά για την απουσία και τη νοσταλγία της θέασης μιας ταινίας στην αίθουσα. Γι’ αυτόν τον λόγο το Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης εμπνεύστηκε από το βιβλίο Η τυραννία της οικειότητας, στο οποίο ο συγγραφέας Ρίτσαρντ Σένετ σημειώνει ότι οι άνθρωποι δεν έρχονται αντιμέτωποι με την απομόνωση και την αποξένωση, αλλά βρίσκονται περισσότερο κοντά απ’ ό,τι επιτρέπεται, γεγονός που εμποδίζει την ουσιαστική κοινωνική επαφή. Το φαινόμενο αυτό έχει ενταθεί με την επικράτηση των social media και των τεχνολογιών διασύνδεσης, που λειτουργούν επεκτατικά και διακρίνουν εμφατικά την ιδιωτική δραστηριότητα από τη δημόσια σφαίρα. Το έργο του Σένετ εκδόθηκε πολύ πριν από την εποχή του Διαδικτύου, το 1977, όμως όλα αυτά που αναφέρει αποκτούν σήμερα ιδιαίτερη βαρύτητα, ειδικά αν σκεφτεί κανείς ότι γράφτηκε σε μια περίοδο πολιτικών διεκδικήσεων και κοινωνικοπολιτικής συμμετοχικότητας ως αντίδραση στη γενικότερη, ρευστή ανησυχία. Σύμφωνα με τον κοινωνιολόγο, η σύγχρονη δυτική κοινωνία καλλιεργεί ένα ναρκισσιστικό πρότυπο που προωθεί την παθητικότητα και εμποδίζει το άτομο να συμμετάσχει ενεργά στον δημόσιο βίο. Μέσω της συνεχούς ενασχόλησης με το ιδιωτικό, οι αποστάσεις καταργούνται και οι άνθρωποι, αντί να αναπτύσσουν υγιείς κοινωνικές σχέσεις, βιώνουν καταναγκαστικούς δεσμούς, με αποτέλεσμα η πλασματική αυτή οικειότητα να μοιάζει τυραννική. Η εγκατάλειψη του ναρκισσιστικού ιδιωτικού ανθρώπου δεν είναι καθόλου εύκολη υπόθεση. Έχει γίνει κομμάτι της ζωής μας, της προσωπικότητάς μας. Ίσως, όμως, είναι η λύση για να επιστρέψουμε σε πιο αρμονικές σχέσεις, είτε διαπροσωπικές είτε στον δημόσιο χώρο. Οι 12 ταινίες του Διεθνούς Διαγωνιστικού (που επεκτείνονται σε έργα που αντιστοιχούν σε δημιουργίες νέων Ελλήνων εικαστικών καλλιτεχνών) επιλέχθηκαν με άξονα τις ιδέες που εκφράζονται μέσα από την προφητική πραγματεία του Σένετ. Οι ταινίες αποκαλύπτονται πέρα και πάνω από τα προφανή θέματά τους, ανεξάρτητα από το αν εκτυλίσσονται στη Γάζα, στην Ιταλία ή στα σύνορα των ΗΠΑ με το Μεξικό. Τα chillingly συγκινητικά, ήδη διακεκριμένα Μήλα του Χρήστου Νίκου, το Digger του Τζώρτζη Γρηγοράκη, που είδαμε στο Πανόραμα του Φεστιβάλ Βερολίνου, και το Kala Azar της Τζάνις Ραφαηλίδου είναι οι τρεις ταινίες που εκπροσωπούν την Ελλάδα. Η οικειότητα δεν συμπίπτει με την έννοια της αποξένωσης αλλά με την ιδέα μιας κοινωνίας κατακερματισμένης σε άτομα. Θ.Κ.

σπερνε τον ανεμο

ΔΙΕΘΝΕΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΤΙΚΟ

το βιβλιο των οραματων

«Οικειότητα: Μια σύγχρονη τυραννία»

η αγορά πιο απαραίτητη από ποτέ Με πρέσβειρα την ηθοποιό Κάτια Γκουλιώνη (Ευτυχία, Ακίνητο Ποτάμι, Πολυξένη) και νέες δράσεις και πρωτοβουλίες που στηρίζουν το ελληνικό σινεμά, η Αγορά του 61ου Διεθνούς Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης προωθεί τις σημαντικές διεργασίες τριών βασικών επιπέδων της παραγωγής (development, post production, sales). Η φετινή Αγορά θα πραγματοποιηθεί επίσης εξ ολοκλήρου online με μια σειρά από δράσεις (Agora Lab, Thessaloniki Locarno Industry Academy International, «Ημέρα Καινοτομίας» Europa Cinemas) και βραβεία, συνδέοντας τους δημιουργούς με επαγγελματίες απ’ όλο τον κόσμο. Ξεχωρίζει το πρόγραμμα «Meet the Future», που φέτος συστήνει οκτώ ανερχόμενους, αλλά ήδη διακεκριμένους διευθυντές φωτογραφίας. Πρόκειται για τους Γιώργο Βαλσαμή, Ασημίνα-Λυδία Διονυσοπούλου, Γιάννη Κανάκη, Γιάννη Καραμπάτσο, Φίλη Ολσέφσκι, Στέλιο Πίσσα, Γιάννη Σίμο και Μανού Τιλίνσκι. Α.Δ.

Ένα αρχιτεκτονικό έργο τέχνης που προσφέρει αυθεντική φιλοξενία στο κέντρο της Θεσσαλονίκης

Σ

ε μια περιοχή που σφύζει από ζωντάνια και ανανεώνεται συνεχώς, συγκεκριμένα στην πλατεία Εμπορίου στα Άνω Λαδάδικα, βρίσκεται το ανακαινισμένο νεοκλασικό που στεγάζει το ξενοδοχείο Bahar Boutique. Το διατηρητέο κτίριο, με σεβασμό στην ιστορία του και με το ιδιαίτερο γλυκό μπλε χρώμα του, διατηρεί την αύρα μιας άλλης εποχής στην πλατεία Εμπορίου, στο κέντρο της Θεσσαλονίκης. Το κτίριο, που έχει χαρακτηριστεί ως έργο τέχνης από το τμήμα Νεότερων Μνημείων, είναι διακοσμημένο λιτά, αλλά με σύγχρονες πινελιές στο εσωτερικό του, ενώ εξωτερικά έχει διατηρήσει όλα τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του. Το όνομά του είναι εμπνευσμένο από τα μπαχαρικά, λόγω της μυρωδιάς και των αισθήσεων που διεγείρουν και λόγω του ότι παλιότερα υπήρχαν πολλά καταστήματα μπαχαρικών γύρω από την πλατεία, κάποια από τα οποία εξακολουθούν να υπάρχουν ακόμα και σήμερα. Επίσης, Bahar στα τουρκικά σημαίνει «άνοιξη», η εποχή που αναγεννάται η φύση, όπως αναγεννήθηκε το εγκαταλελειμμένο κτίριο από τους ιδιοκτήτες του αλλά και ολόκληρη η περιοχή. Όνειρο και στόχος των ιδιοκτητών είναι ένα προσιτό boutique ξενοδοχείο, στο οποίο θα προσφέρουν προσωποποιημένη εξυπηρέτηση στους φιλοξενούμενους, σε συνδυασμό με μια άνετη, ασφαλή και πολυτελή διαμονή σε μια γειτονιά κοντά στα βασικά αξιοθέατα αλλά και σε όλες τις υπηρεσίες και τους εμπορικούς δρόμους της πόλης. Τα 16 κομψά δωμάτια, στα οποία διατηρήθηκαν τα ενδιαφέροντα παλιά στοιχεία της αρχικής διακόσμησης του κτιρίου, εξοπλίστηκαν με όλες τις σύγχρονες ανέσεις και εμπλουτίστηκαν με ποιοτικά, ελληνικά προϊόντα, προσεκτικά επιλεγμένα, για την περιποίηση και την απόλαυση των φιλοξενούμενων , ώστε να προσφέρουν μια αξέχαστη εμπειρία διαμονής. Στο ισόγειο του ξενοδοχείου λειτουργεί το all-day cafe-bar Sebil, όπου προσφέρεται το προσεγμένο ελληνικό πρωινό με γλυκά και αλμυρά χειροποίητα εδέσματα που ετοιμάζονται καθημερινά με ιδιαίτερη φροντίδα. Στον ίδιο γουστόζικο χώρο με θέα την πλατεία μπορεί κάποιος να χαλαρώσει, πίνοντας τον καφέ ή το τσάι του, και να απολαύσει ένα ελαφρύ σνακ, συνοδεύοντας το ποτό ή το κοκτέιλ του. Εδέσσης 10 & Κατούνη, Άνω Λαδάδικα, 2310 553433, 2310 536881 www.baharboutiquehotel.com FB: Bahar Boutique Hotel, Instagram: baharboutiquehotel

Bahar Boutique Hotel 5.11.20 – lifo

21

κατι διαφορετικο

συζυγοι - 10 χρονια μετα

Στα χρόνια που οι γυναίκες δημιουργοί κερδίζουν καθυστερημένα ισότιμη εκπροσώπηση στα φεστιβάλ του κόσμου, η Θεσσαλονίκη τιμά δύο σπουδαίες φωνές από το παρελθόν που έδωσαν μάχη για να φτάσουμε στην τωρινή κατάσταση. Η Νορβηγίδα Άνια Μπρέιεν και η Τσέχα Βέρα Χιτίλοβα παραμένουν σχετικά άγνωστες στην Ελλάδα, παρότι βρέθηκαν σε κορυφαία φεστιβάλ τις δεκαετίες του ’60, του ’70 και του ’80, με φιλμ που προκάλεσαν αίσθηση και (στην περίπτωση της Χιτίλοβα) απαγορεύτηκαν από τις Αρχές. Η Άνια Μπρέιεν έχει τιμηθεί από διεθνή φεστιβάλ και χώρους τέχνης σε ολόκληρο τον κόσμο, έχει εμπνεύσει νεότερους δημιουργούς και έχει αναγνωριστεί από κορυφαίους σκηνοθέτες, όπως ο Ίνγκμαρ Μπέργκμαν. Τιμάται φέτος, τη χρονιά που κλείνει τα 80 της χρόνια, με προβολές 7 ταινιών μυθοπλασίας που γύρισε σε διάστημα 25 χρόνων, όπως και του ντοκιμαντέρ Γεζίντι που γύρισε το 2009, στο οποίο παρακολουθεί τις διώξεις που υφίσταται η κουρδική θρησκευτική μειονότητα. Από τις ταινίες της ξεχωρίζει η τριλογία των Συζύγων (1975-1985-1995), ένα φεμινιστικό μανιφέστο που γεννήθηκε ως αντιστάθμισμα στο Husbands του Τζον Κασσαβέτις και παρακολουθούσε τρεις νοικοκυρές που παρατάνε τις οικογένειές τους για να περάσουν μια εβδομάδα εκτός κανόνων. Η Βέρα Χιτίλοβα ήταν η γυναικεία φωνή στην Άνοιξη της Πράγας, μέλος αυτού του συναρπαστικού κύματος που ακολούθησε την πολιτιστική έκρηξη στην Τσεχοσλοβακία, με σκηνοθέτες που πολέμησαν κάθε απολυταρχική ιδέα. Εμφανίστηκε στον χώρο με την ταινία Κάτι Διαφορετικό (1963) και μέχρι σήμερα παραμένει περισσότερο γνωστή για τις εκπληκτικές Μαργαρίτες (1966), όπου οι δύο ηρωίδες σπέρνουν τον πανικό σε όλη την Πράγα: μια ταινία-ύμνος στην προσωπική ανεξαρτησία και στην πνευματική ελευθερία, γεμάτη αφηγηματικές καινοτομίες που ενόχλησαν το καθεστώς. Τα επόμενα χρόνια η Χιτίλοβα συνέχισε να πειραματίζεται, παρουσιάζοντας τον Απαγορευμένο Καρπό (1970), που έπαιζε έξυπνα με τον μύθο του Αδάμ και της Εύας, ενώ στο Παιχνίδι των μήλων (1977) παρουσίασε μια φεμινιστική και κωμική ματιά στη μάχη των δύο φύλων. Τ.Μ.

Τα Βαλκάνια και οι γείτονές μας

με κεφαλαία γράμματα

Μικρό αδερφάκι του επίσημου διαγωνιστικού τμήματος, γεωγραφικά οριοθετημένο στην περιοχή της Νοτιοανατολικής Ευρώπης, της Ανατολικής Μεσογείου και της Μέσης Ανατολής, της μεγάλης «γειτονιάς» μας, το Meet the Neighbors εγκαινιάστηκε στην περσινή διοργάνωση και περιλαμβάνει ταινίες που μας προσφέρουν επίγνωση και κατανόηση της ζωής, των ανθρώπων και της κατάστασης των πραγμάτων στην ευρύτερη περιοχή μας – ή κοιτάζουν τον κόσμο πέρα από τη «γειτονιά» μας με μια ξεχωριστή και νεωτερική καλλιτεχνική ματιά. Στις 10 ταινίες του διαγωνιστικού προγράμματος βρίσκονται και τρεις ελληνικές, από σκηνοθέτες που γνωρίζουμε, όπως ο Δημήτρης Κουτσιαμπασάκος (Ο Μανάβης), που κινείται με άνεση μεταξύ ντοκιμαντέρ και μυθοπλασίας και εδώ επιστρέφει στη δεύτερη με το Daniel ’16. Aκόμα, πρεμιέρα θα κάνει το All the pretty little horses του Μιχάλη Κωνσταντάτου και το πολύ ενδιαφέρον, με βάση το πρώτο του τρέιλερ, Πρόστιμο του Φωκίωνα Μπόγρη, μια ιστορία που διαδραματίζεται στην Αθήνα και καταπιάνεται με τον υπόκοσμο των νοτίων προαστίων. Τις «κεραίες» του φεστιβάλ στην περιοχή μας συμπληρώνει το αειθαλές τμήμα «Ματιές στα Βαλκάνια», που από το 1994 επιλέγει τις καλύτερες ταινίες της πρόσφατης παραγωγής από τις γειτονικές μας χώρες, δίνοντας με αυτόν τον τρόπο μια μοναδική ευκαιρία στους θεατές να παρακολουθήσουν καριέρες ανθρώπων που δίνουν το στίγμα τους αφηγούμενοι ιστορίες πολύ οικείες σ’ εμάς. Συγκεκριμένα, δύο σπουδαίοι Ρουμάνοι σκηνοθέτες επιστρέφουν στο φεστιβάλ. Ο Κρίστι Πούιου (Η οδύσσεια του κυρίου Λαζαρέσκου) με το Μάλμκρογκ, που διαδραματίζεται στην Τρανσυλβανία στα τέλη του 19ου αιώνα, και δεν είναι ο Δράκουλας, αλλά ένα δράμα δωματίου, εμπλουτισμένο με υποδειγματική διαλογική ενορχήστρωση και ταμπλό βιβάν αισθητική, που αναπαριστά μια ολόκληρη εποχή, απηχώντας την αλαζονεία της άρχουσας τάξης. Ο Ράντου Ζούντε (Αφερίμ) παρουσιάζει το Με κεφαλαία γράμματα, που έχει θέμα του τα μηνύματα διαμαρτυρίας που γράφει με μπλε κιμωλία ένας 16χρονος στους τοίχους μιας επαρχιακής πόλης και συνταράσσουν το απολυταρχικό καθεστώς του Τσαουσέσκου. Τ.Μ.

22 lifo – 5.11.20

το συνδρομο του αμβουργου

Spotlight σε δύο συναρπαστικές δημιουργούς

MEET THE NEIGHBORS

ΑΝΙΑ ΜΠΡΕΪΕΝ, ΒΕΡΑ ΧΙΤΙΛΟΒΑ

ΣΙΝΕΜΑ

Κι ενώ ο πλανήτης παλεύει να αντεπεξέλθει στο δεύτερο κύμα της πανδημίας, οι σινεφίλ περιμένουμε την επόμενη μέρα της επιστημονικής φαντασίας, την έμπνευση των σεναριογράφων και σκηνοθετών που θα αποτυπώνει έναν κόσμο τραυματισμένο από τις συνέπειες. Ό,τι ακριβώς συνέβη μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, όταν γεννήθηκε η πιο εξωφρενική, ιδιοφυής και μαζικά ψυχαγωγική φάση του science fiction. Από την Ιαπωνία, με τον Γκοτζίλα να παλεύει με τον Κινγκ Κονγκ στην κλασική αλληγορία της ατομικής βόμβας, μέχρι τις βουτηγμένες στην ψυχροπολεμική παράνοια ΗΠΑ, με τον εχθρικό εξωγήινο του Ρόμπερτ Γουάιζ από το The day the Earth stood still, το 61ο Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης προσφέρει μια ωραιότατη δειγματοληψία του είδους, συστήνοντάς μας άγνωστα, πολύ ενδιαφέροντα φιλμ από απροσδόκητες κινηματογραφίες. Όπως το σεναριακά σαχλό, προχωρημένα σχεδιασμένο και πεντανόστιμα στυλάτο 10ο Θύμα από την Ιταλία και τον Έλιο Πέτρι, με τον Μαστρογιάνι και την Άντρες, σε μουσική Πιέρο Πιτσιόνι. Ή το Γιογκάρι, το τέρας του βυθού από τη Νότια Κορέα και έναν άλλο, παλιότερο Κιμ Κι Ντουκ. Αλλά και ακόμη παραπέρα: την ιδιόμορφη απάντηση στον Ε.Τ., το Γκάλαξ, η ανθρώπινη κούκλα από τη Ρουμανία και τον Ίαν Ποπέσκου, την αλληγορική κωμωδία Sexmission με σατιρικές αιχμές και ευφάνταστη πλοκή από την Πολωνία και τον Γιούλιους Ματσούλσκι, καθώς και δύο σοβιετικές εκπλήξεις από το 1986, τις Επιστολές ενός νεκρού και τον Κιν-Τζα-Τζα του Γκεόργκι Ντανιέλιγια, με την έξοχη Πρωινή Περίπολο του Νίκου Νικολαΐδη να συμπληρώνει ένα χορταστικό αφιέρωμα. Η παρένθεση της κλιματικής φαντασίας είναι πιο επίκαιρη από ποτέ. Την περίοδο της μετάβασης από το μεγάλο Χόλιγουντ στον Νέο Κινηματογράφο της αντικουλτούρας και των μουσάτων σκηνοθετών, ο Ντάγκλας Τράμπολ (ο άνθρωπος που σχεδίασε τα εφέ του 2001 και του πρώτου Blade Runner) με το Silent Running, ο Ρίτσαρντ Φλάισερ με το αριστουργηματικό Soylent Green, με τον Τσάρλτον Ίστον και τον Έντουαρντ Ρόμπινσον στην τελευταία του εμφάνιση, και η Μεγάλη Έξοδος (Logan’s Run) του Μάικλ Άντερσον προβλέπουν το οικολογικό πρόβλημα που έρχεται με ζόφο και αγωνία. Το cli-fi γείωσε την επιστημονική φαντασία την ίδια εποχή που το διαστημικό όνειρο γινόταν πραγματικότητα, προτείνοντας μια ανήσυχη, εξωσυστημική προβληματική στους σινεφίλ που πίστευαν πως το είδος είχε ξεφύγει σε μη ρεαλιστικά επίπεδα σύλληψης και αφήγησης και τους ξένιζε ακριβώς γι’ αυτόν τον λόγο.

Θ.Κ.

Γνωρίζουμε όλοι τι έχει συμβεί μέσα στο 2020, όμως ακόμη και σε μια τέτοια χρονιά η φεστιβαλική δραστηριότητα δεν ήταν αμελητέα. Καταρχάς, τα φεστιβάλ των Ρότερνταμ, Σάντανς και Βερολίνου πρόλαβαν στο τσακ τον κορωνοϊό και διεξήχθησαν κανονικά, προσφέροντας μεγάλο αριθμό ταινιών σε όσους γενναίους ακολούθησαν αργότερα – και δεν ήταν λίγοι. Έτσι και το Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης φέρνει ψηφιακά στη χώρα έναν μεγάλο αριθμό ταινιών σε πρώτη προβολή, κάποιες εκ των οποίων θα προβληθούν και αργότερα στη χώρα μας, σε μια πιο ομαλή περίοδο για τις κινηματογραφικές αίθουσες. Ξεκινώντας από τις ταινίες που θα ανοίξουν και θα κλείσουν το φεστιβάλ, το πρόσφατα βραβευμένο στη Βενετία, Ταξίδι της φάλαινας, του Φίλιπ Γιούριε μας ταξιδεύει στην Αλάσκα για μια τρυφερή ιστορία ενηλικίωσης, ενώ η ήδη γνωστή στη χώρα μας από τις ταινίες της Μαουγκοζάτα Σιμόφσκα (Με άλλο πρόσωπο) επιστρέφει με το Δεν θα ξαναχιονίσει και ήρωα έναν χαρισματικό μασέρ που μετατρέπεται σε ψυχολόγο των πελατών του στην Πολωνία της δεκαετίας του ’90. Στο συχνά γεμάτο εκπλήξεις τμήμα «Film Forward», με ταινίες που ξεπερνούν τα όρια της παραδοσιακής αφήγησης, θα προβληθεί το φιλμ του αδικοχαμένου Ισλανδού συνθέτη Γιόχαν Γιόχανσον Πρώτοι και τελευταίοι άνθρωποι, ένα σουρεαλιστικό οπτικό ποίημα που διαδραματίζεται στο πολύ μακρινό μέλλον. Στις ειδικές προβολές ξεχωρίζει μια επιστολή αγάπης στον Ράινερ Βέρνερ Φασμπίντερ, το Enfant Terrible, ένα διόλου ακαδημαϊκά φτιαγμένο biopic που θα λατρέψουν οι οπαδοί του σκηνοθέτη. Επίσης, ένας τίτλος που συνδέθηκε με το όνομά του, το Berlin Alexanderplatz, επικαιροποιείται, παίρνοντας εξαιρετικές κριτικές στο Βερολίνο. Ακόμη, θα δούμε το Μάνα Μητέρα της συνεπούς Ναόμι Καβάσε, το οποίο επιλέχθηκε πρόσφατα από την Ιαπωνία για να την εκπροσωπήσει στα Όσκαρ, καθώς και το Days του Τσάι Μινγκ-λιανγκ, ενός σκηνοθέτη που ταρακουνά το arthouse κύκλωμα με κάθε νέα του δουλειά. Τέλος, ένα ντοκιμαντέρ που θα πρέπει να δείτε για να πιστέψετε την απίθανη ιστορία που κρύβεται πίσω του, το Η ζωγράφος και ο κλέφτης. Τ.Μ.

Ταινίες για παιδιά και εφήβους

ΝΕΑΝΙΚΗ ΟΘΟΝΗ

ΠΡΟΦΗΤΕΙΕΣ ΑΠΟ ΕΝΑΝ ΑΛΛΟ ΚΟΣΜΟ

Sci-fi και cli-fi (19501990): Το μεγάλο αφιέρωμα του φεστιβάλ

ΠΡΕΜΙΕΡΕΣ

Πολυαναμενόμενες ταινίες

Το φεστιβάλ δίνει την ευκαιρία σε παιδιά και εφήβους απ’ όλη την Ελλάδα να απολαύσουν δωρεάν το πρόγραμμα «Νεανική Οθόνη» τόσο στη σχολική αίθουσα όσο και στο σπίτι τους. Μοναδικές ταινίες μικρού και μεγάλου μήκους προβάλλονται καθημερινά για περιορισμένο αριθμό θεάσεων στο πρόγραμμα εκπαιδευτικών προβολών του φεστιβάλ, δίνοντας τη δυνατότητα σε παιδιά και γονείς να απολαύσουν κινηματογραφικές οικογενειακές στιγμές. Οι ταινίες θα είναι διαθέσιμες δωρεάν και τα δύο Σαββατοκύριακα του φεστιβάλ (7-8 και 14-15 Νοεμβρίου). Από το πρόγραμμα ξεχωρίζει το συγγενές με το περσινό Jojo Rabbit, When Hitler Stole Pink Rabbit (ηλικίες 11+), με θέμα ένα 9χρονο κορίτσι, την Άννα, που δεν γνωρίζει ποιος ακριβώς είναι ο Χίτλερ. Όταν όμως ο πατέρας της βρεθεί αγνοούμενος, συνειδητοποιεί πως αυτή η απειλητική φιγούρα στις αφίσες πρόκειται να αλλάξει το τοπίο ολόκληρης της Ευρώπης, ξεκινώντας από τον δικό της μικρόκοσμο. Σε πιο εφηβικές αναζητήσεις, οι Μαθήτριες (ηλικίες 16+) από την Ισπανία τοποθετούνται το 1992, σε μια περίοδο ιστορικών αλλαγών για τη χώρα, και αποτελούν ένα τρυφερό πορτρέτο ενηλικίωσης και χειραφέτησης με ηρωίδες κοπέλες που μεγαλώνουν και μορφώνονται σε σχολείο με καλόγριες. Επίσης, από την Ισπανία, το Ένας για όλους (ηλικίες 15+) του Νταβίντ Ιλουντάιν έχει κι αυτό ως πεδίο δράσης τη σχολική αίθουσα, με ήρωα έναν δάσκαλο που όταν του ζητείται να προετοιμάσει το έδαφος για την επανένταξη ενός μαθητή που απουσίαζε λόγω σοβαρής ασθένειας, βρίσκεται ενώπιον μιας δυσάρεστης έκπληξης: κανείς από τους συμμαθητές του δεν τον θέλει πίσω. Για λιγότερο υπομονετικά παιδιά υπάρχουν και ταινίες μικρού μήκους, όπως η γερμανική Εκδρομή στο μέλλον (ηλικίες 8+) με θέμα ένα κορίτσι που πρόκειται να συμμετάσχει σε μια σχολική εκδρομή και πρέπει να καθησυχάσει τους ιδιαίτερα ανήσυχους γονείς η ροκα αλλαζει τον κοσμο της. Τι τους ανησυχεί; Το ότι θα ταξιδέψει στο μέλλον. Τ.Μ.

5.11.20 – lifo

23

ΕΛΛΗΝΙΚΕΣ ΤΑΙΝΙΕΣ

μηλα

ΣΙΝΕΜΑ

Οι νέες δουλειές των Ελλήνων σκηνοθετών Δεκαοκτώ μεγάλου μήκους ελληνικές ταινίες περιλαμβάνει το φετινό φεστιβάλ, εκ των οποίων οι δεκαπέντε θα παρουσιαστούν σε πρώτη προβολή (οι υπόλοιπες τρεις έχουν κάνει ήδη πρεμιέρα και εντάσσονται στην ενότητα «Μια δεύτερη ματιά»). Δύο κλασικές αγαπημένες ταινίες (Μια τρελλή, τρελλή οικογένεια του Ντίνου Δημόπουλου και Πρωινή περίπολος του Νίκου Νικολαΐδη) και οι είκοσι μία βραβευμένες μικρού μήκους ταινίες από το πρόσφατο 43ο Φεστιβάλ Ταινιών Μικρού Μήκους Δράμας, με προεξάρχουσα την εξαιρετικής Bella της Θέλγιας Πετράκη

24 lifo – 5.11.20

που απέσπασε τον Χρυσό Διόνυσο, συμπληρώνουν τον ελληνικό κατάλογο. Εκτός από τις έξι ταινίες που, όπως προαναφέρθηκε, συμμετέχουν στο Διεθνές Διαγωνιστικό και στο Meet the Neighbors, θα δούμε τις νέες δημιουργίες των The Boy (Γυμναστήριο, με 17 μονολόγους για ένα γυμναστήριο που δεν υπάρχει πουθενά), Τάσου Γερακίνη ( Ένας ήσυχος άνθρωπος, για έναν φιλήσυχο οινοποιό που ζει απομονωμένος σε ένα ακριτικό νησί με την κόρη του, όταν γίνεται όμηρος ενός επικίνδυνου δραπέτη), Ελπινίκης Βουτσά-Ρεντζεποπούλου (Ποιος, ποιος θα φαγωθεί, με την ηρωίδα της ταινίας να αμφιταλαντεύεται μεταξύ του ατομικισμού και της συλλογικής δράσης), Μαρίνου Καρτίκκη (Πολίτης τρίτης ηλικίας, για τη σχέση που αναπτύσσει ένας ηλικιωμένος με μια νεαρή νοσοκόμα), Αγγελικής Αντωνίου (Πράσινη θάλασσα, με μια γυναίκα που πάσχει από αμνησία, θυμάται όμως να μαγειρεύει), Σόνια Λίζα Κέντερμαν (Ράφτης, η αργοπορημένη ενηλικίωση ενός εκκεντρικού

και λίγο αλαφροΐσκιωτου ήρωα που ζει απομονωμένος στον μικρόκοσμο του οικογενειακού ραφτάδικου), Μάρκου Παπαδόπουλου (Σαρμάκο - Μια Ιστορία του Βορρά, που εξετάζει τις επιπτώσεις του Εμφυλίου στις σχέσεις των ανθρώπων). Ακόμα, στην ενότητα «Ξεπερνώντας τα σύνορα» παρουσιάζονται σε πρεμιέρα δύο ελληνικές συμπαραγωγές, των οποίων μεγάλο μέρος έχει γυριστεί στο εξωτερικό: η ταινία δρόμου Vasy’s Odyssey του Βασίλη Παπαθεοχάρη και το Στην πυρά της Δάφνης Χαριζάνη, που ακολουθεί την αποστολή μιας Γερμανίδας κουρδικής καταγωγής στρατιωτικού στο Ιράκ. Όπως κάθε χρόνο, θα απονεμηθούν ανεξάρτητα βραβεία, κάποια από τα οποία συνοδεύονται από χρηματικά έπαθλα: το Βραβείο Κοινού FISCHER, τα βραβεία του Ελληνικού Κέντρου Κινηματογράφου, της ΕΡΤ, του Ιδρύματος Ιωάννου Φ. Κωστοπούλου, της διεθνούς κριτικής FIPRESCI και τα Βραβεία Νεότητας, που δίνει επιτροπή φοιτητών των πανεπιστημίων της Θεσσαλονίκης. Α.Δ.

ΠΑΡΑΛΛΗΛΑ EVENTS

Εκθέσεις και διαδικτυακές συζητήσεις Παρότι το lockdown περιορίζει εκ των πραγμάτων τις μετακινήσεις του κοινού, το φεστιβάλ έχει εμπλουτίσει τις δράσεις του με μια σειρά από παράλληλες εκδηλώσεις στον δημόσιο χώρο. Δώδεκα νέοι Έλληνες εικαστικοί (Ιλεάνα Αρναούτου, Μαρία Βαρελά, Ζωή Γαϊτανίδου, Πέτρος Ευσταθιάδης, Ιάσονας Καμπάνης, Βασίλης Καρούκ, Αριστείδης Λάππας, Ηλιοδώρα Μαργέλλου, Ιάσονας Μέγκουλας, Μαργαρίτα Μποφιλίου, Πάολα Παλαβίδη, Σοφία Ροζάκη) εμπνέονται από τις ταινίες του Διεθνούς Διαγωνιστικού και φιλοτεχνούν ισάριθμα έργα που θα εκτεθούν σε ανοιχτούς χώρους της Θεσσαλονίκης, συνομιλώντας με το αστικό τοπίο. Ο visual artist και φωτογράφος Νίκος Ράκκας έχει ετοιμάσει την εγκατάσταση «The Glasshouse Project» στην Προβλήτα 1 του Λιμανιού (Πρώην Βρεφονηπιακός Σταθμός), ένα έργο που γεννήθηκε τις μέρες του εγκλεισμού. Η καλλιτέχνις Όλγα Σφέτσα σχεδίασε αποκλειστικά για το φεστιβάλ μια οπτική εγκατάσταση (3D projection mapping installation) στην προβλήτα του λιμανιού, που καθ’ όλη τη διάρκεια του φεστιβάλ θα αναπαράγει εικόνες από τις ταινίες πάνω στις επιφάνειες της όψης του κτιρίου. Τέλος, από τις 9 έως τις 13/11 το κοινό θα έχει την ευκαιρία να γνωρίσει τους σκηνοθέτες ταινιών που συμμετέχουν στο Διεθνές Διαγωνιστικό, στο Meet the Neighbors και στο ελληνικό πρόγραμμα μέσα από διαδικτυακές συζητήσεις που θα είναι διαθέσιμες στο κανάλι του φεστιβάλ στο YouTube και στους λογαριασμούς του στα social media. Α.Δ.

Παντοπωλείο Παράδεισος έχει τη Τσοτύλι Ο γεύση των ελληνικών προϊόντων.

Α

ν ο Παράδεισος είχε γεύση, θα ήταν ελληνική παραδοσιακή. Το Παντοπωλείο Τσοτύλι, μεταφέροντας τη γνώση και την εμπειρία 65 χρόνων από το κρεοπωλείο 3ης γενιάς στο Τσοτύλι Κοζάνης, δημιούργησε στην ανατολική Θεσσαλονίκη έναν μικρό παράδεισο που συγκεντρώνει όλα τα γνήσια προϊόντα της ελληνικής παράδοσης. Στο οικογενειακό αυτό παντοπωλείο τα ζυμαρικά της χώρας μας παρατάσσονται το ένα δίπλα στο άλλο σαν να σε καλούν να ταξιδέψεις σε όλη την Ελλάδα μέσα από τη γεύση και την ιστορία τους. Πέτουρα, φύλλα περέκ, τραχανάδες, κουσκούς και πλιγούρι, αλλά και παραδοσιακά ζυμαρικά από τον νομό Κοζάνης, τα Γρεβενά, τη Μάνη, την Κρήτη, τη Φθιώτιδα, το Δομοκό, προϊόντα μικρών συνεταιρισμών που αναδεικνύουν τον γευστικό πλούτο που κρύβεται σε κάθε γωνιά της Ελλάδας. Στο Τσοτύλι, εκτός από τη μεγάλη σειρά ζυμαρικών, θα βρεις γνήσια όσπρια Βοΐου και μια ποικιλία από ελληνικά τυριά που δεν θα συναντήσεις πουθενά αλλού, όπως παραδοσιακό μπάτζο Τσοτυλίου, ανθότυρο, γνήσιο ξινοτύρι, φρέσκο βούτυρο από το Δίλοφο, γραβιέρες από τη Νάξο, την Κρήτη, την Ήπειρο και πολλά ακόμα γνήσια προϊόντα. Φυσικά, δεν λείπουν τα φημισμένα αλλαντικά αλλά και τα χωριάτικα λουκάνικα παραγωγής Τσοτυλίου που θα σε κάνουν φανατικό της γεύσης τους. Η γλυκιά πλευρά της παράδοσης βρίσκει τη δική της θέση με γλυκά του κουταλιού, διαλεγμένα από τις καλύτερες οικοτεχνίες της χώρας, από το γλυκό κάστανο, το λεμονάκι και το βύσσινο μέχρι το τζίντζερ με λεβάντα, ενώ δεν λείπουν οι μαρμελάδες και τα αλείμματα, οι σπιτικές σάλτσες, τα μέλια και χειροποίητες λιχουδιές (σουτζούκ λουκούμ, λουκούμια Ικαρίας κ.ά.) Στο Τσοτύλι θα βρεις περισσότερα από 400 προϊόντα υψηλής ποιότητας και μοναδικής γεύσης, όλα επιλεγμένα από μικρές οικοτεχνίες, γυναικείους συνεταιρισμούς και μικροπαραγωγούς, τα οποία μπορείς να παραγγείλεις και online μέσα από το www.tsotylipantopoleio.gr/ shop. Ο γευστικός θησαυρός της χώρας μας σε έναν πανέμορφο χώρο που στόχο έχει να αναδείξει την πιο αγνή πλευρά των ελληνικών προϊόντων. Την περίοδο τον εορτών το Τσοτύλι είναι το μοναδικό κατάστημα στο οποίο θα βρεις αυθεντικές παραδοσιακές τσιγαρίδες.

Μάρκου Μπότσαρη 129, Θεσσαλονίκη, 2315 528810, www.tsotylipantopoleio.gr/shop Facebook: tsotyli, Instagram: tsotylipantopoleio 5.11.20 – lifo

25

ΒΙΒΛΙΟ Φερνάντο Αραμπούρου θεωρείται ένας από τους σημαντικότερους Ισπανούς πεζογράφους. Γεννήθηκε στο Σαν Σεµπαστιάν το 1959, σπούδασε Ισπανική Φιλολογία στο Πανεπιστήμιο της Σαραγόσα, ενώ από το 1985 ζει στη Γερμανία. Μεταξύ άλλων, έχει τιμηθεί με τα βραβεία Mario Vargas Llosa και Dulce Chacόn, ενώ για τα Χρόνια της Βραδύτητας έχει λάβει το βραβείο Tusquets και το βραβείο Βιβλιοπωλών της Μαδρίτης. Το 2016 κυκλοφόρησε το μυθιστόρημά του Patria (Πατρίδα, Πατάκη), βιβλίο που θεωρείται ήδη ένα από τα σπουδαιότερα ισπανόφωνα βιβλία της εποχής µας και έχει μεταφραστεί σε περισσότερες από 35 γλώσσες. « Έχω πολύ καιρό να διαβάσω ένα βιβλίο τόσο πειστικό και συγκινητικό, τόσο ιδιοφυώς σχεδιασµένο» δήλωσε γι’ αυτό ο νομπελίστας συγγραφέας Μάριο Βάργκας Λιόσα. Την ίδια στιγμή, η σειρά «Patria», βασισμένη στο μυθιστόρημα, προβάλλεται στο σημαντικότερο τηλεοπτικό δίκτυο του κόσμου, το αμερικανικό ΗΒΟ, σε σενάριο και σκηνοθεσία του Aitor Gabilondo, γνωρίζοντας τεράστια επιτυχία σε όλη την Ευρώπη. Στη συνέντευξη που ακολουθεί ο Φερνάντο Αραμπούρου μιλά για την εποχή μας, την πανδημία, τον εκφασισμό της κοινωνίας, την τηλεοπτική μεταφορά της Πατρίδας, το νέο του βιβλίο, τη λογοτεχνία, το μίσος, τον φόβο, την ευτυχία, αλλά και για το τι θεωρεί σημαντικό στη ζωή.

— Ποια είναι η μεγαλύτερη πρόκληση της εποχής μας και γιατί; Υπάρχουν αρκετές. Θα ξεχωρίσω, όμως, μία. Νομίζω ότι έχουμε ένα πολύ σοβαρό οικολογικό πρόβλημα, στο οποίο οι ηγέτες του κόσμου πρέπει να αφιερώσουν περισσότερη προσοχή αλλά και οικονομικούς πόρους.

— Τι θεωρείτε ότι θα αφήσει πίσω της η πανδημία;

Αυτό δεν μπορώ να το ξέρω. Δεν είμαι μάντης. Υποψιάζομαι πως, πέρα από τον αριθμό των νεκρών, αν η πανδημία διαρκέσει πάρα πολύ, η οικονομική καταστροφή, δυστυχώς, θα οδηγήσει σε κοινωνικά προβλήματα πρώτου μεγέθους.

— Ευνοείται αυτή την περίοδο ο εκφασισμός της κοινωνίας; Διαβλέπω κάποιον κίνδυνο προς αυτή την κατεύθυνση. Παρατηρώ με ανησυχία την απώλεια εμπιστοσύνης στη δημοκρατία, ενώ πολλαπλασιάζεται η ρητορική του μίσους, δικαιολογούνται οι διακρίσεις ή επιχειρείται να λυθούν προβλήματα τεράστιας πολυπλοκότητας με μέτρα γρήγορα, απλά και ολοκληρωτικά.

— Σήμερα έχουν νόημα οι ιδεολογίες; Δεν έχω τίποτα εναντίον των ιδεολογιών, εφόσον δεν είναι υποχρεωτικές.

— Ποια είναι η γνώμη σας για τον αποκεφαλισμό του καθηγητή στη Γαλλία; Μπορεί να αναζωπυρωθεί μια σύγκρουση πολιτισμών; Από το φρικτό αυτό συμβάν πρέπει να αντλήσουμε εποικοδομητικά διδάγματα, με την έννοια της ενίσχυσης της εμπιστοσύνης μας στις δικές μας αξίες της δημοκρατίας, της ανεκτικότητας και του ανθρωπισμού. Δεν πρέπει να κάνουμε το λάθος να επιτρέψουμε στον εαυτό μας να παρασυρθεί από μια πρώτη εντύπωση, θεμιτή φυσικά και ανθρώπινη, και να θεωρήσουμε εκατομμύρια ανθρώπους ενόχους για μια συγκεκριμένη πράξη. Αυτό δεν σημαίνει ότι δεν πρέπει να είμαστε προετοιμασμένοι για μελλοντικές επιθέσεις.

— Πείτε μας λίγα λόγια για την τηλεοπτική μεταφορά της «Πατρίδας». Είναι εξαιρετική. Αυτήν τη στιγμή μού είναι αδύνατο να σκεφτώ τους χαρακτήρες του βιβλίου μου χωρίς να τους βάζω τα πρόσωπα των ηθοποιών της σειράς. Την είδα μόνος μου, στο σπίτι, με τόση συγκίνηση, που δεν μπορούσα να παρακολουθήσω πάνω από ένα επεισόδιο την ημέρα. Είμαι πολύ ευχαριστημένος με το αποτέλεσμα, το οποίο θεωρώ ότι μένει πιστό στο μυθιστόρημά μου.

— Με τα «Χρόνια της Βραδύτητας» επιστρέφετε

στα χρόνια της σύστασης της ΕΤΑ. Γιατί επιλέγετε αυτού του είδους την εξιστόρηση γυρίζοντας στο παρελθόν; Δεν υπάρχει τίποτα το ιδιαίτερο στο να γράφει κανείς για τα μέρη όπου πέρασε σημαντικό μέρος της ζωής του και για τους ανθρώπους που γνώρισε. Στην περίπτωση των Χρόνων της Βραδύτητας, τοποθέτησα τη δράση στη γειτονιά μου στο Σαν Σεμπαστιάν, τη γενέτειρά μου. Στην πραγματικότητα, αναφέρω κάποιους γείτονες που πραγματικά υπήρξαν. Συνέλαβα το μυθιστόρημα ως υπενθύμιση της παιδικής μου ηλικίας, αλλά και ως αφιέρωμα στους ταπεινούς ανθρώπους εκείνης της εποχής, της δεκαετίας του ’60 του περασμένου αιώνα.

— Μέσα από τη συγγραφή μάθατε πράγματα για τον εαυτό σας που δεν γνωρίζατε; Θα έλεγα ναι, κυρίως επειδή το γράψιμο συνεπάγεται μια ενδοσκοπική ματιά. Όταν γράφεις, βάζεις σε τάξη τις σκέψεις σου, θέτεις ερωτήματα, αναζητάς απαντήσεις και δεν είναι αδύνατο, κατά τη διαδικασία μεταφοράς βιωμάτων και ιδεών σε λογοτεχνικά κείμενα, να παρατηρείς λεπτομέρειες της δικής σου ζωής, των οποίων δεν είχες συνείδηση μέχρι τότε. Ωστόσο, το μεγαλύτερο κίνητρό μου όταν γράφω δεν είναι ακριβώς η αυτογνωσία αλλά το να προσφέρω λόγια που να έχουν νόημα και ίσως να συγκινούν όσους κάνουν τον κόπο να διαβάσουν τα βιβλία μου.

— Ποια είναι η σημασία της λογοτεχνίας στη ζωή μας; Μπορώ να μιλήσω μόνο για τον εαυτό μου. Η λογοτεχνία είναι η μορφή που εγώ έχω δώσει στη ζωή μου. Θέλω να πω ότι έχω δομήσει τον εαυτό μου με τη βοήθεια της λογοτεχνίας, της δικής μου και των άλλων. Παραδέχομαι, ωστόσο, ότι αυτό δεν ισχύει για όλους.

— Τι σημαίνει για σας η λέξη «πατρίδα»; Ως πατρίδα αντιλαμβάνομαι έναν χώρο συναισθημάτων και αξιών. Δεν χρειάζεται να συμπίπτει με τις γεωγραφικές διαστάσεις μιας χώρας. Τη βλέπω ως ένα σύνολο από μέρη διασκορπισμένα σε όλο τον κόσμο, όπου νιώθω άνετα και από τα οποία αντλώ στοιχεία πολύτιμα

για την ταυτότητά μου. Όπου βρίσκω έναν φίλο, εκεί είναι η πατρίδα μου. Και αυτό το λέει ένας πολίτης που ζει πάνω από τριάντα χρόνια ως ξένος σε μια χώρα που δεν είναι η δική του.

— Ποιοι λόγοι οδηγούν τους ανθρώπους στο μίσος; Η επιστήμη της Ψυχολογίας διδάσκει ότι το μίσος μπορεί να έχει διάφορες ρίζες. Μερικές φορές γεννιέται στην ιδιωτική σφαίρα και έχει συνέπειες που δεν υπερβαίνουν έναν περιορισμένο χώρο συμβίωσης. Άλλες φορές το μίσος βρίσκεται σε κάποια λόγια, αποκτά ή μπορεί να αποκτήσει τεράστιες διαστάσεις, να δικαιολογήσει εγκληματικές ιδεολογίες και να οδηγήσει σε τεράστιες κοινωνικές καταστροφές.

— Τι είναι αυτό που σας γοητεύει στις ιστορίες των ανθρώπων; Οι άνθρωποι, ως πλήθος, δεν με ενδιαφέρουν πάρα πολύ. Αυτό που με συναρπάζει και είναι η αφετηρία των μυθιστορημάτων μου είναι το να φέρνω τον μεγεθυντικό φακό πιο κοντά σε όσο περισσότερα άτομα μπορώ, να τα παρατηρώ προσεκτικά, να μελετώ τις συμπεριφορές τους, τα σωματικά και ψυχολογικά χαρακτηριστικά τους, τις προτιμήσεις και τις πεποιθήσεις τους, και να τα βάζω να συμβιώνουν με τέτοιον τρόπο ώστε να δημιουργούν ιστορίες. Δηλαδή, το επίκεντρο της γραφής μου είναι η ανθρώπινη κατάσταση.

— Υπάρχει μια βαθιά πληγή που σας ακολουθεί ακόμη; Έζησα πολλά χρόνια σε μια χώρα όπου η βία κυριαρχούσε συστηματικά. Έχω δει και ακούσει πράγματα θλιβερά και δυσάρεστα, και αυτό, θες δεν θες, αφήνει παντοτινά ίχνη.

— Ποιος είναι ο μεγαλύτερος φόβος σας; Έχω οικογένεια και θα έχανα τον ύπνο μου αν σε κάποιο από τα αγαπημένα μου πρόσωπα συνέβαινε κάτι κακό.

— Ποια είναι η δική σας άποψη για την ευτυχία; Είμαι της άποψης ότι πρέπει να την αναζητούμε και να την καλλιεργούμε στις πιο ταπεινές και καθημερινές μορφές της: ένα καλό κρασί, ένα εξαιρετικό βιβλίο, μια αγκαλιά, ένα άρωμα...

— Τι θεωρείτε σημαντικό στη ζωή; Να τα έχεις καλά με τον εαυτό σου.

Aramburu

Ο ΣΗΜΑΝΤΙΚΌΣ ΙΣΠΑΝΌΣ ΣΥΓΓΡΑΦΈΑΣ ΣΕ ΜΙΑ ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚH ΕΦ’ ΌΛΗΣ ΤΗΣ ΎΛΗΣ ΣΥΝΈΝΤΕΥΞΗ ΜΕ ΑΦΟΡΜΉ ΤΟ ΝΈΟ ΤΟΥ ΒΙΒΛΊΟ ΚΑΙ ΤΗΝ ΤΗΛΕΟΠΤΙΚΉ ΜΕΤΑΦΟΡΆ ΤΗΣ «ΠΑΤΡΊΔΑΣ» ΑΠΌ ΤΟ HBO. ΑΠΟ ΤΟΝ ΓΙΑΝΝΗ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟ

26 lifo – 5.11.20

τα χρόνια της βραδύτητας Το βιβλίο του Φερνάντο Αραμπούρου κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Πατάκη την Παρασκευή 6 Νοεμβρίου. Ευχαριστούμε θερμά τη μεταφράστρια του βιβλίου Τιτίνα Σπερελάκη για την πολύτιμη συμβολή και βοήθειά της στην επίτευξη της συγκεκριμένης συνέντευξης.

5.11.20 – lifo

27

MOΥΣΙΚΗ ε όλη τη διάρκεια της δεύτερης δεκαετίας του 21ου αιώνα η queer μουσική, αυτή που ανατρέπει και μπερδεύει τα φύλα, άνθησε στο underground και στο mainstream (και στο θαμπό σημείο όπου αλληλοκαλύπτονται αυτά τα δύο), δίνοντας φωνή σε πανάρχαιες αποκλίσεις από τα φύλα που αποδεχόταν πάντα η κοινωνία» παρατηρεί η Sasha Geffen στο Glitter up the dark: How pop music broke the binary, ένα βιβλίο που εξερευνά τις queer πλευρές της ποπ μουσικής από την εποχή των Beatles μέχρι σήμερα. Κι αυτό είναι κάτι που είναι ορατό και στην Ελλάδα τα τελευταία χρόνια. Παρότι κι εδώ υπήρχαν δημιουργοί και σχήματα που επέμεναν στη διαφορετικότητα, μέχρι και τα ’00s πολύ δύσκολα θα συζητιόταν το queer στοιχείο της μουσικής με ξεκάθαρους όρους. Τα παραδείγματα, όμως, ήταν πολλά, κι ας μην τοποθετούνταν σε κάποιο πλαίσιο. Τα τελευταία χρόνια η κατάσταση έχει αλλάξει εντελώς. Όλο και περισσότεροι δημιουργοί άρχισαν να εκφράζουν τη διαφορετικότητα ξεκάθαρα, με πιο ευθείς τρόπους, με αντισυμβατική αισθητική, με τους στίχους των κομματιών τους που έχουν κάτι το πανανθρώπινο, με σαφείς αναφορές στη σεξουαλικότητά τους και ηχητική ποικιλία που δανείζεται στοιχεία απ’ όλο το φάσμα της σύγχρονης ποπ, mainstream και πειραματικής. Η έννοια του queer στη μουσική είναι κάτι που κάθε δημιουργός εκλαμβάνει διαφορετικά, ενώ υπάρχουν και κάποιοι που βλέπουν στον όρο κάτι ασαφές και ανύπαρκτο στην Ελλάδα. Ωστόσο, ακούγοντας τον Capette να τραγουδάει, καταλαβαίνεις ότι είναι δύσκολο να προσεγγίσεις τη μουσική του (στο «Ρέκβιεμ» μιλάει για μια «αδελφή») μόνο με όρους από τον 20ό αιώνα. «Υπάρχει μεγάλη ιστορία πίσω από τον όρο “queer”, αλλά πλέον προσωπικά τον ταυτίζω με το “παράξενο” και το “αντιπολιτευτικό”» λέει ο νεαρός μουσικός που ζει στη Θεσσαλονίκη. «Φυσικά, τον όρο τα τελευταία χρόνια έχει οικειοποιηθεί η LGBTQ+ κοινότητα για τον προσδιορισμό κάποιων ανθρώπων που δεν ταυτίζονται

με τη cis-straight ταυτότητα. Παρ’ όλα αυτά, νομίζω πως ταιριάζει για την περιγραφή της γενικότερης κουλτούρας διατάραξης των επιβεβλημένων κοινωνικοπολιτικών πλαισίων αυτή η άρνηση της κατεστημένης αρχής, η “στραβή” γραμμή ανάμεσα σε μια σειρά ευθειών γραμμών. Θεωρώ πως ένα μουσικό έργο καθίσταται queer μέσω τόσο της μουσικής όσο και των στίχων. Στη μουσική το queer για μένα δηλώνει πειραματισμό με ήχους, υφές, ηχοχρώματα, ρυθμούς, τα πάντα. Πρέπει με κάποιον τρόπο να τραντάζει τον κατεστημένο τρόπο σύνθεσης. Ο στίχος, από την άλλη, είναι αυτός που δίνει στην πειραματική μουσική το περιεχόμενο που θα “ταρακουνήσει” τον συντηρητισμό. Μπορεί το κομμάτι να μιλάει για ένα κοινωνικό θέμα, μπορεί, όμως, να μη μιλάει για τίποτα, πράγμα που από μόνο

Η ΈΚΦΡΑΣΗ ΤΗΣ ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΌΤΗΤΑΣ ΣΤΗ ΣΎΓΧΡΟΝΗ ΕΛΛΗΝΙΚΉ ΠΟΠ ΈΔΩΣΕ ΜΙΑ ΕΛΕΥΘΕΡΊΑ ΣΤΟΥΣ ΚΑΛΛΙΤΈΧΝΕΣ ΝΑ ΔΗΜΙΟΥΡΓΉΣΟΥΝ ΜΟΥΣΙΚΉ ΕΚΤΌΣ ΤΩΝ ΕΠΙΒΕΒΛΗΜΈΝΩΝ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΠΟΛΙΤΙΚΏΝ ΠΛΑΙΣΊΩΝ, ΜΟΥΣΙΚΉ QUEER ΠΟΥ «ΤΡΑΝΤΆΖΕΙ» ΤΟΝ ΣΥΝΤΗΡΗΤΙΣΜΌ.

Queer Q e

ΑΠΟ ΤΗ ΜΑΡΙΑ ΠΑΠΠΑ 28 lifo – 5.11.20

του τραντάζει τον ακροατή. Queer είναι να σπας τον περιορισμό με τον τρόπο που θες. Κανονικά, θα έπρεπε όλοι να βγουν από τον εαυτό τους και να το κάνουν, στη μουσική και όχι μόνο. Γιατί ο συντηρητισμός είναι βαθιά ριζωμένος στα θεμέλια της χώρας. Έχω πολύ μεγάλη πίστη ότι θα ξεφύγουμε από αυτά τα παλιά ταμπού και θα αποδεχτούμε το “παράξενο” με τον καιρό, αλλά, καλώς ή κακώς, η Ελλάδα αργεί να συμβαδίσει με τα πράγματα». Η queer μουσική δεν περιορίζεται σε ένα μουσικό είδος. Επίσης, queer μουσική μπορεί να κάνει και κάποιος/-α που δεν είναι απαραίτητα queer. Πιο μεγάλη σημασία έχει το πώς προσλαμβάνει κανείς ένα έργο ή οι προθέσεις του ανθρώπου που το έφτιαξε και όχι αν είναι queer ή όχι ο δημιουργός του. Το queerness ενός

έργου δεν συνδέεται απαραίτητα με τη σεξουαλικότητα του δημιουργού του. «Νομίζω πως δεν είναι απαραίτητο να ανήκει κάποιος στην LGBTQ κοινότητα για να φτιάξει queer μουσική» εξηγεί η Sma Rag Da. «Δεν μιλάμε, βέβαια, για περιπτώσεις cultural appropriation. Πάντως, αν και προφανώς δεν υπάρχει “κουιρόμετρο”, έχω δει πολλά καλλιτεχνικά πρότζεκτ από στρέιτ άτομα που ήταν πολύ πιο queer από πρότζεκτ queer ατόμων. Όταν μιλάμε για queer μουσική σήμερα, μπορεί να εννοούμε μουσική φτιαγμένη από queer άτομα που αποτυπώνει απλώς το προσωπικό τους βίωμα, μουσική που έχει ως θεματολογία queer ζητήματα ή μουσική που ιστορικά είναι συνδεδεμένη με την queer κουλτούρα. Με μια ευρύτερη έννοια θα μπορούσαμε να χαρακτηρίσουμε ως queer τη μουσική που

δεν χωράει στο πλαίσιο ενός συγκεκριμένου είδους – π.χ. τα απρόβλεπτα mashups που κάνει η Matina Sous Peau». «Πιστεύω ότι queer μουσική –με μια πιο γενική αίσθηση– μπορεί να φτιάξει κάποιος και ανάλογα με τον τρόπο που προσεγγίζει μια δουλειά γενικότερα και όχι τη μουσική καθαυτή» προσθέτει ο Kristof. «Παίρνεις μια τετριμμένη φόρμα και τη φέρνεις σε έναν πολύ δικό σου κόσμο, αποφεύγοντας να τον κατηγοριοποιήσεις. Έχει ενδιαφέρον μια έρευνα που διάβαζα για τον Τσαϊκόφσκι και το έργο του. Αν λάβεις υπόψη ότι ανήκε στην τότε (που δεν υπήρχε, φυσικά, ο όρος LGBTQ) “κοινότητα”, διαβάζεις πολύ διαφορετικά το έργο του. Και αν δεν το χρησιμοποιήσεις ως στοιχείο, αποκρύβεις κατά πολύ το έργο του, και αποκαλύπτεται κάτι άλλο.

Σκέψου πως ακόμα και σήμερα οι Ρώσοι κρύβουν την ομοφυλοφιλία τους». Μία από τις πιο τολμηρές κολεκτίβες που έδρασαν στην Αθήνα (2014-2019) ήταν τα Φυτά / Φυτίνη, με ένα ελληνόφωνο DIY label που άφησε σημαντικότατο έργο, μια σειρά από υβριδικές πειραματικές κυκλοφορίες που μπορεί να ανακαλύψει κανείς στο Bandcamp. Μία από τις πιο αξιομνημόνευτες ήταν το «12 τραγούδια για αρκούδες» (2015) του Filtig. «Αυτό που προσπαθήσαμε να κάνουμε είναι να “κουιροποιήσουμε” όχι μόνο το περιεχόμενο αλλά και τη φόρμα, τον τρόπο με τον οποίο φτιάχνεται αλλά και επικοινωνεί η μουσική» λέει ο Filtig. «Παράλληλα, δηλαδή, με το ότι καλέσαμε ΛΟΑΤΚΙ κόσμο να παρουσιάσει υλικό που μιλούσε για την queer επιθυμία (πράγμα που

QUEER ΚΑΙ QUEERFRIENDLY ΆΛΜΠΟΥΜ: CAPETTE Electra (2020) FILTIG 12 τραγούδια για αρκούδες (2015) QUEEROES O πούστης λαός (2016) CHRAJA Αρχιπούστης (2018) NALYSSA GREEN Μπλουμ (2018) EVRIPIDIS AND HIS TRAGEDIES Μια Τρίτη στην καντίνα (2019) SMA RAG DA Wisdom Tooth (2016) ΠΡΆΣΙΝΗ ΛΕΣΒΊΑ Πράσινη Λεσβία (2014) HELLO TAIWAN Hello Taiwan (2017) ΣTELLA Works for you (2017) KRISTA PAPISTA Sultana (2018) POST LOVERS Post Lovers (2018) ΤΑ ΠΑΙΔΙΆ ΤΗΣ ΠΑΛΑΙΌΤΗΤΑΣ Consortium in amato (2015) SOMEONE WHO ISN’T ME Dance with you (2019) ΛΈΝΑ ΠΛΆΤΩΝΟΣ Καβάφης – 13 Τραγούδια (2011) POP TEKTONISM Popshots (2019) ΤΟ ΒΔΈΛΥΓΜΑ Η σονάτα του Βδελ

είναι ήδη σπάνιο στην ελληνική στιχουργική) μας ενδιέφερε και ο τρόπος που φτιάχνονται τα πράγματα. Βλέπαμε το όλο σαν μια σκηνή, μια δημιουργική οικογένεια που όλο και επεκτεινόταν, με συνεργασίες και με ρόλους να μοιράζονται, δηλαδή κάποιος έκανε την παραγωγή σε ένα πρότζεκτ, σε ένα άλλο έκανε το artwork και το όλο πήγαινε έτσι. Επίσης, οι καλλιτέχνες και το κοινό συναντιούνταν με διάφορους τρόπους, διάφορα events ήταν συμμετοχικά κ.λπ. Αλλά και στα ίδια τα είδη της μουσικής που προτείναμε προσπαθούσαμε να ξεφύγουμε από το σύνηθες (στο queer το σύνηθες είναι το πανκ ή το singer/songwriter) και να προτείνουμε κάτι πιο πειραματικό, avant-pop, θεατρικό, εκκεντρικό. Είμαι απαισιόδοξος, όμως, για το αν έχει δημιουργηθεί μια σκηνή. Θα πω πια, με μια κάποια λύπη, πως δεν υπάρχει. Γύρω στο 2016 ίσως να σου έδινα διαφορετική απάντηση. Εμείς τότε τρέχαμε τα queer φεστιβάλ Sound Acts και ήμασταν σε μια άλφα ευφορία, αλλά έχω πλέον την εντύπωση πως η Ελλάδα γενικότερα είναι μια χώρα όπου οι καλλιτεχνικές σκηνές (και εκτός του queer δηλαδή) δεν προτιμούνται. Πού και πού γίνονται προσπάθειες δημιουργίας μουσικών σκηνών –πριν από τη Φυτίνη υπήρχαν τα events των Callas, τα φεστιβάλ του The Boy κ.λπ.–, αλλά γενικά νομίζω πως οι καλλιτέχνες του ελλαδικού χώρου προτιμούν να κινούνται ως μονάδες παρά ως ομάδες. Στην Ελλάδα, επίσης, υπάρχει μια προκατάληψη απέναντι στις ομάδες, γιατί συνεργασίες μεταξύ ανθρώπων που δουλεύουν για χρόνια μαζί αυτόματα μεταφράζονται ως νεποτισμός (“αυτός και τα φιλαράκια του”). Βάλε και την απόλυτη έλλειψη οικονομικής στήριξης των καλλιτεχνών –γιατί κάπως στην Ελλάδα το να είσαι καλλιτέχνης θεωρείται χόμπι– και όλα αυτά μαζί καθιστούν την ύπαρξη σκηνών αδύνατη». Η queer μουσική αυτήν τη στιγμή κινείται στα όρια της υποκουλτούρας. Ακόμη κι αν κάποιοι καλλιτέχνες καταφέρνουν να τα περάσουν, δεν μπορείς να χαρακτηρίσεις αυτό που κάνουν ακριβώς «mainstream». Όχι επειδή δεν είναι «εμπορικό» με τους όρους της βιομηχανίας, αλλά επειδή πλέον δεν υπάρχει χώρος γι’ αυτή

rP Pop

την εναλλακτική μουσική στο ραδιόφωνο ή στα mainstream μέσα. «Στην Ελλάδα πάει να γίνει mainstream τώρα από ανθρώπους που θέλουν να χρησιμοποιήσουν τον όρο, δυστυχώς, για να πουλήσουν» λέει ο Kristof. «Μουσικά, δεν θα έλεγα ότι είναι έντονη η παρουσία του. Υπάρχει ποικιλία σε καλλιτέχνες από queer punk μέχρι queer pop. Όχι όμως τόσο πολλά άτομα όσο θα ήθελα να υπάρχουν. Από τη μια με χαροποιεί που η όλη σκηνή γίνεται όλο και πιο ορατή. Δυστυχώς, θα βρεθούν και κάποιοι που θα το χρησιμοποιήσουν εμπορικά. Κάποια πάρτι προ κορωνοϊού, για παράδειγμα. Δεν το κρίνω. Το παρατηρώ και γι’ αυτό οφείλουμε να είμαστε ένα τσακ πιο καχύποπτοι. Επίσης, αρκετός κόσμος έχει συνδυάσει το queer αποκλειστικά με το ντύσιμο. Είναι λάθος. Το ντύσιμο μπορεί και να είναι προέκταση μιας queer ιδεολογίας. Έχει τύχει να παρακολουθήσω καλλιτέχνες να πουλάνε τον εαυτό τους ως queer, ενώ είναι ματσίλα και πρότυπα “πατρίδα-θρησκεία-οικογένεια”». Ο Ευριπίδης Σαμπάτης, που κάνει βιωματική ποπ με τους Evripidis and his Tragedies, θεωρεί ότι εξ ορισμού «queer» και «mainstream» είναι δύο όροι διαμετρικά αντίθετοι. «Ειδικά στην Ελλάδα, όπου ένα μεγάλο μέρος του πληθυσμού είναι ακόμα προσκολλημένο στο τρίπτυχο “πατρίς-θρησκεία-οικογένεια”, είναι δύσκολο να έχουμε pop stars, όπως συνέβη στην Αγγλία του ’80 με Marc Almond, Boy George, Dead Or Alive» λέει. «Από την άλλη, καλλιτέχνες όπως ο Μάνος Χατζιδάκις, η Δήμητρα Γαλάνη, η Αρλέτα, ο Σταμάτης Κραουνάκης και οι Στέρεο Νόβα έχαιραν μεγάλου σεβασμού και δημοτικότητας την εποχή που μεσουρανούσαν, αλλά και τώρα. Δεν θα τους έλεγα, βέβαια, ακριβώς mainstream, ούτε ήταν τόσο ανοιχτά queer, αλλά λίγο να πρόσεχες, το έπιανες το νόημα. Γέμιζαν αμφιθέατρα τραγουδώντας όλο ρομαντισμό, αλλά και ηδονισμό, σε μια εποχή που μεσουρανούσε το ελληνικό ροκ, το οποίο έσταζε τεστοστερόνη. Θα έλεγα ότι από το ’90 και μετά κάπως επέστρεψε ένας συντηρητισμός. Δεν ξέρω αν υπάρχει οργανωμένη σκηνή σήμερα στην Ελλάδα, μιλώντας αποκλειστικά για μουσικούς, γιατί drag, voguing και πάρτι σκηνή σίγουρα υπάρχει, underground βέβαια, αλλά δραστήρια και μαγική. Σίγουρα νιώθω ότι υπάρχει μεγαλύτερη και πολύ πιο ακομπλεξάριστη εκπροσώπηση τώρα απ’ ό,τι όταν ήμουν πιτσιρίκι και έκανα τα πρώτα μου βήματα στη νύχτα και στα καλλιτεχνικά δρώμενα. Και κάπως ίσως αρχίζει να μπαίνει και σε μια πιο διεθνή τροχιά. Ποιους θεωρώ queer καλλιτέχνες στην Ελλάδα; Από σύγχρονους μουσικούς (εννοώντας της τελευταίας δεκαετίας πάνω-κάτω): Kristof, Σtella, Krista Papista, Melentini, Chraza, Τα Τρωκτικά, Πράσινη Λεσβία, Sma Rag Da. Η Λένα Πλάτωνος, επίσης, ανεξαρτήτως του πώς αυτοπροσδιορίζεται, είναι για μένα θεότητα της queer μουσικής, τόσο στιχουργικά όσο και μουσικά, και φυσικά έχει επηρεάσει καλλιτέχνες από διάφορες γενιές». «Σίγουρα θεωρώ queer drag queens την Kangela Tromokratisch, τη Space Manifesto, την Chraja» προσθέτει ο Kristof. «Και από μουσικούς τους Evripidis and his Tragedies, Sma Rag Da, S.W.I.M, Krista Papista, Melentini, Nalyssa Green, Filtig-FYTA, Ατζινάβωτο Φέγι, αλλά και τον ράπερ Βδέλυγμα, που, δυστυχώς, αυτοκτόνησε». Ενώ ο Capette συμπληρώνει: «Πραγματικά queer είναι, νομίζω, οι Hello Taiwan, o Kristof, η Πράσινη Λεσβία, ενδεχομένως ακόμη και η Nalyssa Green, η οποία πήρε το queer και το μετέφρασε σε ένα weird wave folk, είδος που προσωπικά λατρεύω».

5.11.20 – lifo

29

wolt

katherine whittaker

ΓΕΥΣΗ

30 lifo – 5.11.20

ΜΕΡΕΣ DELIVERY

Καλό φαγητό στο σπίτι Με τα εστιατόρια κλειστά, η LiFO ξεκινά μια νέα ενότητα στην ύλη της και αναζητά τους τρόπους για να έχεις στο σπίτι σου το φαγητό των εστιατορίων που αγαπάς.

ΑΠΟ ΤΗ ΔΩΡΑ ΜΑΣΤΟΡΑ & ΤΗ ΓΕΩΡΓΙΑ ΠΑΠΑΣΤΑΜΟΥ

ε αφορμή το lockdown, πολλά premium εστιατόρια άνοιξαν τους ορίζοντές τους και αποφάσισαν να εντάξουν στις υπηρεσίες τους τη διανομή φαγητού. Αυτό, αρχικά, ήταν μια μεγάλη έκπληξη για όλους. Στη συνείδηση των περισσοτέρων, το delivery αφορούσε περισσότερο τα ψητοπωλεία, τις κλασικές πιτσαρίες και τα μπεργκεράδικα. Η περίπτωση να απολαμβάνουμε ένα γεύμα με διάσημη υπογραφή, προσεγμένη διαδικασία μαγειρέματος και πρώτες ύλες υψηλής ποιότητας φαινόταν ένα μακρινό σενάριο. Τα πράγματα ανατράπηκαν με την καραντίνα και τις ανάγκες που προέκυψαν απ’ αυτήν. Άλλα μαγαζιά εστίασης ένιωσαν την ανάγκη να προχωρήσουν στο delivery για να εξασφαλίσουν κάποιους αναγκαίους οικονομικούς πόρους και άλλα θέλησαν να βρουν τρόπο να διατηρήσουν τη σχέση με τους θαμώνες τους και να τους προσφέρουν στο σπίτι τις γεύσεις εκείνες που είχαν επιθυμήσει. Το ίδιο συνέβη και με αρκετά μπαρ της πόλης αλλά και με μαγαζιά που προμηθεύουν πρώτες ύλες ή μποστάνια που παράγουν φρούτα και λαχανικά. Έτσι, σήμερα μας δίνεται η δυνατότητα να απολαύσουμε ένα γεύμα εστιατορικού επιπέδου στο σπίτι μας και να έχουμε, ανά πάσα στιγμή, τα καλύτερα υλικά στα ντουλάπια και στο ψυγείο μας. Επιπλέον, μπορούμε να στείλουμε ένα γευστικό πρωινό σε συνεργάτες μας για να το απολαύσουν κατά τη διάρκεια ενός Ζoom call, να κάνουμε ένα πάρτι για λίγους με κοκτέιλ που παλιότερα θα βρίσκαμε μόνο σε πρωτοκλασάτα μπαρ και να οργανώσουμε ένα δείπνο με εξαιρετικό φαγητό, εκλεκτές ετικέτες κρασιών και λαχταριστό επιδόρπιο, κάνοντας απλώς μερικές σωστές παραγγελίες από το κινητό μας. Ένα από τα πρώτα εστιατόρια που ξεκίνησαν τη διανομή ήταν το Matsuhisa του διάσημου σεφ Nobuyuki «Nobu» Matsuhisa. Το delivery menu του προσφέρει πολλές επιλογές τόσο σε κρύα όσο και σε ζεστά πιάτα και η παράδοση γίνεται με ιδιαίτερο τρόπο, ακολουθώντας τη φιλοσοφία του εστιατορίου. Έτσι, το delivery γίνεται με πολυτελή αυτοκίνητα από προσωπικό που έχει εκπαιδευτεί ειδικά γι’ αυτή την υπηρεσία και έχει ομοιόμορφη εμφάνιση. Με αυτόν τον τρόπο η εμπειρία Matsuhisa μεταφέρεται στο περιβάλλον μας και η απόλαυση του γεύματός μας έχει κάτι από την αύρα του εστιατορίου. www. matsuhisaathens.com Διαφορετικά και με ιδιαίτερο σημειολογικό ενδιαφέρον κινήθηκε ο Άρης Βεζενές, που από το πρώτο διάστημα του lockdown μπήκε στη διαδικασία να εμψυχώνει τους ανθρώπους της εστίασης, να εντοπίζει σωστά τις ανάγκες της εποχής και να κάνει τις κινήσεις που θα μπορούσαν όλοι να κάνουν, όχι μόνο για να σωθούν αλλά και για να συνεχίσουν να προσφέρουν πολιτισμό μέσα από τις γεύσεις τους. Έτσι, δημιούργησε ένα νέο brand, το Ekiben, εμπνευσμένο από τα bento boxes που πωλούνται στους σταθμούς των τρένων της Ιαπωνίας και περιέχουν ένα ατομικό γεύμα. «Η επιθυμία μου για τη δημιουργία υπηρεσίας delivery υπήρχε και πριν από τον Covid-19, αλλά ίσως η πανδημία επιτάχυνε την πραγματοποίησή της. Πάντα ήθελα να έχουν όλοι πρόσβαση στο ποιοτικό φαγητό και το δικαίωμα να το απολαμβάνουν στο σπίτι τους. Εξάλλου, κι εγώ αγαπώ το delivery. Τώρα πια που μπήκαν στο παιχνίδι εστιατόρια με προσεγμένη κουζίνα και εκλεκτές πρώτες ύλες, αλλάζουν σημαντικά οι καταναλωτικές συνήθειες των Ελλήνων. Η αγορά της διανομής είναι πολύ μεγάλη και δεν βρίσκω κανέναν λόγο να κρατούν τα σκήπτρα σε αυτήν τα σουβλατζίδικα ή τα μαγαζιά που αποστέλλουν κακής ποιότητας φαγητό και σούπες που 5.11.20 – lifo

31

ΓΕΥΣΗ

fungihellas.gr

ανάλογα με την εποχή και τις φρέσκες πρώτες ύλες που υπάρχουν. www.papaspirou.gr Τέλος, αν θέλετε να οργανώσετε ένα δείπνο με φίλους και να τους προσφέρετε μοναδικές γεύσεις, αλλά δεν θέλετε να κουραστείτε, το καλύτερο που έχετε να κάνετε είναι να παραγγείλετε το Different & Different box που έχει προκύψει από τη δημιουργική συνεργασία του Different & Different Catering με τον μοναδικό και πάντα ξεχωριστό Χριστόφορο Πέσκια και την ομάδα του. Το box προσφέρει ready to serve πιάτα από τις κουζίνες του κόσμου και το μίνιμουμ της παραγγελίας είναι για 6 άτομα. Το Different & Different box παρέχει τη δυνατότητα να διαμορφώσει κάποιος μόνος του το μενού, επιλέγοντας ό,τι επιθυμεί από τις κατηγορίες των κυρίως πιάτων, των ορεκτικών και των γλυκών. www. differentanddifferent.gr

Για τους λάτρεις του γλυκού, πάλι, θεωρούμε πολύ ενδιαφέρουσα τη δυνατότητα που μας δίνει ο Αλέξανδρος Pavlov και το Pavlov’s Lab να απολαμβάνουμε στον καναπέ μας μία από τις υπέροχες τάρτες του, τα δαιμόνια cakes ή την Ρavlova του, που πολλές φορές έχουμε ονειρευτεί, αλλά δεν είχαμε ως τώρα τον τρόπο να τη φέρουμε κοντά μας. www.pavlovslab.gr Την ίδια γαλήνη νιώθουμε ξέροντας ότι τα γλυκά του Κρίτωνα Πουλή με τα μοναδικά συστατικά, που τα επιλέγει με μεράκι και αγάπη, φτάνουν τώρα πια στο σπίτι μας και μπορούν να συμμετέχουν στην καθημερινότητά μας με τον πιο εύκολο και άμεσο τρόπο. Είναι πολύ σημαντικό και πολύτιμο να μπορεί, ακόμα κι εκείνος που δεν έχει τη δυνατότητα να επισκεφτεί το Bon Bon στο Σύνταγμα, να απολαύσει γλυκές δημιουργίες από έναν pastry chef με άξια χέρια. Facebook: Bon Bon Fait Maison GR Στην κατηγορία των γλυκών θα ήταν ση-

32 lifo – 5.11.20

ΜΕΡΕΣ DELIVERY

αλέξανδρος αντωνιάδης

δένουν με κορν φλάουρ. Επίσης, δεν ήθελα σε καμία περίπτωση να δώσω την εντύπωση ότι βάζω στην ίδια θέση το delivery και την εμπειρία που προσφέρει η επίσκεψη σε ένα εστιατόριο. Γι’ αυτόν τον λόγο δημιούργησα ένα ξεχωριστό brand, με το δικό του μενού, τα δικά του social και τη δική του επικοινωνία. Ουσιαστικά, βασίστηκα στο μενού του Birdman και έφτιαξα ένα με όλα εκείνα που μπορούν να φτάσουν στον καταναλωτή στη σωστή θερμοκρασία ώστε να τα απολαύσει όπως πρέπει» μας είπε ο Άρης Βεζενές, που επιλέγει πάντα παραγωγούς με πιστοποιημένες αρχές βιώσιμης ανάπτυξης, καλλιέργειας και εκτροφής για τα εστιατόριά του αλλά και για το Ekiben. Την ίδια σημασία δίνει και στο packaging του delivery, επιλέγοντας συσκευασίες 100% οργανικές και βιοδιασπώμενες.

Facebook: Ekiben Athens Όμως, εκτός από το Matsuhisa και το Ekiben, οι επιλογές είναι πολλές και ενδιαφέρουσες. Για παράδειγμα, μπορεί κάποιος να γευτεί σπίτι του τα διάσημα sushi bowls από το Sushi Lunchi του Αντώνη Δρακουλαράκου, όπως και λαχταριστά πιάτα του Αthénée στο σπίτι ή το γραφείο, σε ένα delivery menu που ικανοποιεί όλες τις επιθυμίες. www. sushilunchi.gr & www.atheneeathens.gr Εξαιρετικό νέο για όλους εμάς που αγαπάμε το Warehouse ήταν η απόφαση και των τριών μαγαζιών να προσφέρουν υπηρεσίες διανομής με πιάτα πρωινού, όπως αυγά, σάντουιτς και κρουασάν, αλλά και κυρίως, π.χ. σαλάτες και ζυμαρικά. Υπάρχει ακόμη η δυνατότητα να παραγγείλεις κάποιο γλυκό, κρασί, καφέ, τσάι, σοκολάτες, χυμούς, κάψουλες καφέ και κοκτέιλ. Το μενού το επιμελείται ο Βασίλης Γεωγλερής και οι συσκευασίες delivery είναι προσεγμένες και καλαίσθητες, όπως είναι, εξάλλου, όλα τα Warehouse. www. warehouseproject.gr

μαντική παράλειψη να μην αναφέρουμε την είσοδο του Στέλιου Παρλιάρου και του Sweet Alchemy στη Wolt. Εκτός από τα πεντανόστιμα γλυκά και αλμυρά μπισκότα, τα cakes, τις πασταφλόρες, τις τάρτες και τις σοκολάτες που μπορούμε να παραγγείλουμε, υπάρχει η δυνατότητα να παραλάβουμε στο σπίτι μας όλες τις premium πρώτες ύλες και να δημιουργήσουμε μόνοι μας τις μοναδικές συνταγές που προτείνει στο site του ο Στέλιος. www. steliosparliaros.gr Στο ίδιο πνεύμα, αλλά σε άλλη κατηγορία, κινείται και το Drink Works, που αναλαμβάνει την αποστολή όλων εκείνων των συστατικών και των αξεσουάρ που θα χρειαστεί κάποιος για να δημιουργήσει μόνος του υπέροχα κοκτέιλ. Εσύ επιλέγεις τα κοκτέιλ με τα οποία θέλεις να πειραματιστείς, σημειώνεις τον αριθμό των ατόμων στα οποία θέλεις να προσφέρεις τα diy ποτά σου και η εταιρεία σού στέλνει τα πάντα στις σωστές δόσεις. www.drinkworks.gr Αν, πάλι, δεν θέλεις να μπεις στη διαδικασία να κάνεις μόνος σου τα ποτά σε ένα privé party, μπορείς να τα παραγγείλεις. Πολλά μπαρ και wine bars έχουν αρχίσει το delivery, όπως ο Βρεττός στην Πλάκα αλλά και το By The Glass. Αγαπημένο δικό μας είναι το Tiki Athens, απ’ όπου μπορεί κάποιος να παραγγείλει τέσσερα από τα φημισμένα κοκτέιλ του σε συνδυασμό με κάποια από τα πιάτα του, π.χ. τάκος, μπέργκερ, πίτσα και finger food. www.tikiathens.com Για τις περιπτώσεις που θέλουμε να οργανώσουμε ένα οικογενειακό γεύμα στο σπίτι, να στείλουμε πρωινό ή brunch σε κάποιους από τους συνεργάτες μας, υπάρχουν δύο εξαιρετικές επιλογές. Η πρώτη είναι το Cocoon Catering, που έχει μεγάλη παράδοση στη διοργάνωση events και τώρα πια αναλαμβάνει την αποστολή γευμάτων μέσα σε προσεγμένες συσκευασίες και στο concept που θα ζητηθεί. Οι επιλογές που προσφέρει είναι πολλές, η δημιουργικότητα και η έμπνευση μεγάλη και η επικοινωνία εξαιρετική. Μάλιστα, στα άμεσα σχέδια του Cocoon Catering είναι να καλύψει ακόμα περισσότερες ανάγκες και να αγκαλιάσει ακόμα πιο δυναμικά τη νέα εποχή. www.cocoon-catering.gr Η δεύτερη επιλογή που ξεχωρίζουμε είναι οι γνωστοί φούρνοι Παπασπύρου και το catering τους, που μπορούν να αναλάβουν κάθε είδους μικρό ή μεγαλύτερο event αλλά και να φέρουν στον χώρο μας τόσο κρύες γεύσεις όσο και ζεστά πιάτα μοναδικής ποιότητας. Επίσης, υπάρχουν μενού για κάθε γιορτή αλλά και νέα πιάτα που προστίθενται συχνά,

ΟΙ ΕΞΑΙΡΕΤΙΚΗΣ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ ΠΡΩΤΕΣ ΥΛΕΣ ΠΟΥ ΕΡΧΟΝΤΑΙ ΠΛΕΟΝ ΣΤΟ ΣΠΙΤΙ

drinkworks.gr

tikiathens.com

fungihellas.gr

Μαζί με την αναβάθμιση στο delivery του έτοιμου, μαγειρεμένου φαγητού παρατηρούμε αλλαγές και στις πρώτες ύλες, που έρχονται πλέον κατευθείαν στα σπίτια μας. Καθώς, εξαιτίας της πανδημίας, ο αριθμός των σπιτικών μαγείρων και η συχνότητα με την οποία μαγειρεύουν ανεβαίνoυν, τα υλικά που φτάνουν στην πόρτα μας ακολουθούν κι εκείνα ανοδική πορεία, ποσοτικά και ποιοτικά. Καλάθια με βιολογικά λαχανικά από φάρμες, φρέσκα ψάρια, σπάνια μανιτάρια και όχι μόνο βρίσκονται πλέον ένα τηλεφώνημα ή λίγα κλικ μακριά. Στο Οικολογικό Αγρόκτημα Διαμάντι (agroktimadiamanti.gr), ένα από τα πρώτα οικολογικά αγροκτήματα στην Ελλάδα, παράγονται πιστοποιημένα βιολογικά προϊόντα από σπόρους που προέρχονται κατά βάση από ντόπιες ποικιλίες. Έκτος από λαχανικά και φρούτα, στο αγρόκτημα παράγονται και λίγα κτηνοτροφικά προϊόντα, όπως βιολογικό γάλα, βιολογικό γιαούρτι και παραδοσιακή φέτα. Οι διανομές κατ’ οίκον γίνονται καθημερινά μετά από τηλεφωνική ή ηλεκτρονική παραγγελία, ενώ δύο φορές την εβδομάδα καλάθια των 10 ευρώ, γεμάτα με λαχανικά και φρούτα εποχής, αποστέλλονται σε δύο κεντρικά σημεία της πόλης, απ’ όπου μπορεί κανείς να τα παραλάβει.

όχι τόσο τις ηλεκτρονικές» αναφέρει ο Ιωάννης Μαρτάκης του κρεοπωλείου «Μαρτάκης Τσεκούρας» (λεωφόρος Πεντέλης 50, Βριλήσσια, 210 8031032). «Γιατί, για να αφουγκραστείς τι πραγματικά θέλει ο πελάτης, πρέπει να μιλήσεις μαζί του. Πρέπει να καταλάβεις τι θέλει και πολλές φορές να του κάνεις διευκρινιστικές ερωτήσεις, γιατί απλώς τα κιλά ή τα τεμάχια δεν επαρκούν ως πληροφορίες. Για παράδειγμα, ο πελάτης έχει στο μυαλό του τη χοιρινή μπριζόλα που του αρέσει, αυτό όμως δεν σημαίνει ότι την έχει κι αυτός που παίρνει την παραγγελία. Να είναι λεπτή, να έχει λίγο πάχος, να έχει ή να μην έχει κόκαλο;». Το ιστορικό κατάστημα Μιράν (Ευριπίδου 45, 210 3217187) τους τελευταίους μήνες προσφέρει, επίσης, τα προϊόντα του μέσω delivery. Το φημισμένο σουτζούκι του, που παρασκευάζεται από πρόβειο και βοδινό κρέας με κάθε λογής καρυκεύματα, έρχεται πλέον από την Ευριπίδου στην πόρτα σου. Το ίδιο και ο παστουρμάς αλλά και έτοιμα πλατό αλλαντικών και τυριών. Από την Κονταριώτισσα Πιερίας στον δήμο Ολύμπου, η καλλιεργήτρια μαύρης τρούφας Ελευθερία Τζιάτζιου στέλνει σε ειδικές συσκευασίες τα πολύτιμα μανιτάρια σε όλη την Ελλάδα. Οι πελάτες επικοινωνούν τηλεφωνικά ή ηλεκτρονικά και οι Τρούφες Ολύμπου (facebook.com/olympustruffles) φτάνουν μέσα σε 1-2 μέρες παντού στην Ελλάδα. Συνεργαζόμενος με περίπου 100 συλλέκτες σε όλη τη χώρα, ο Νεκτάριος Φιλιππόπουλος, «γκουρού» των άγριων μανιταριών και ιδιοκτήτης της Fungi Hellas (fungihellas.gr), προτείνει τον τελευταίο χρόνο στους ενδιαφερόμενους να κατεβάζουν το Fungi Hellas App, μια πρωτοποριακή εφαρμογή για τα δεδομένα του εποχικού και σπάνιου προϊόντος που εμπορεύεται. «Κάθε βδομάδα παραλαμβάνουμε και συλλέγουμε διάφορα είδη μανιταριών, από τα πιο σπάνια μέχρι πολύ γνωστά, π.χ. πορτσίνι, κανθαρέλλες κ.λπ., ανάλογα με την εποχή. Κάνουμε αμέσως ανάρτηση στην εφαρμογή, μέσω της οποία αποστέλλεται μήνυμα στους χρήστες. Εκείνοι επιλέγουν από τη λίστα το είδος και την ποσότητα που θέλουν. Οι παραγγελίες γίνονται και μέσω του site αλλά και τηλεφωνικά». Ψάχνοντας, θα βρεις από λευκή πολύτιμη τρούφα μέχρι άγρια χόρτα, άγριο σκόρδο και άλλες σπάνιες και ιδιαίτερες πρώτες ύλες.

Facebook: Bon Bon Fait Maison GR

Mind The Box

Την ξεχωριστή δουλειά που κάνουν οι άνθρωποι στη «Μικρή φάρμα της Νάξου» (facebook.com/farmanaxos) μπορούμε να γευτούμε και στην Αθήνα, μέσω της αποστολής πακέτων. Στο επισκέψιμο αγρόκτημα που βρίσκεται στους Τουμπακάδες Τρίποδες της Νάξου γίνεται αποκλειστικά φυσική καλλιέργεια, χωρίς φυτοφάρμακα και λιπάσματα. Ανάλογα με την εποχή και το τι είναι διαθέσιμο στον μπαξέ, μπορεί κανείς να επιλέξει και να παραγγείλει τα οπωροκηπευτικά που θέλει. Ο Στρατής Μπουρνούς, ιδιοκτήτης του ψαράδικου «Μυτιληνιός» στου Ζωγράφου (λεωφόρος Παπάγου 141), είναι μια ειδική περίπτωση επαγγελματία που τα τελευταία 25 χρόνια ασχολείται με το delivery ψαριών. Τα ψάρια της ημέρας φωτογραφίζονται και ανεβαίνουν online (psaradiko.gr). Στο καθένα από αυτά αναγράφεται το είδος, το βάρος, η τιμή ανά κιλό και η περιοχή της Ελλάδας από την οποία αλιεύτηκε. «Κάνουμε και βιντεοκλήσεις» λέει ο ίδιος. «Δείχνουμε τα ψάρια live και ο πελάτης διαλέγει. Κάθε μέρα έχω 15-20 τηλεφωνήματα μέσω Viber. Ο πελάτης μπορεί να δει ο ίδιος πώς φαίνεται το ψάρι, τις καραβίδες να σπαρταράνε. Μπορεί να ακούγεται παράξενο, αλλά λειτουργεί». Ο κ. Μπουρνούς ξεκίνησε να ασχολείται με την κατ’ οίκον παράδοση ψαριών πολύ πριν το delivery γνωρίσει την άνθηση των τελευταίων χρόνων και θέλει να τονίσει το θέμα της ασφάλειας: « Έχει γίνει μια έκρηξη όσον αφορά το delivery αυτήν τη στιγμή, αλλά πρέπει να δοθεί προσοχή στο θέμα της ασφάλειας, καθώς το ψάρι είναι ευπαθές προϊόν. Εμείς ακολουθούμε αυστηρά πρότυπα με βάση τις οδηγίες του Καποδιστριακού Πανεπιστημίου. Συγκεκριμένα, επέλεξα να κάνω έναν θεματικό κύκλο στη Μικροβιολογία Τροφίμων, ώστε να μάθω για τη σωστή μεταφορά και παράδοση νωπού ψαριού σε σπίτια». Τα ψάρια καθαρίζονται σχολαστικά, συσκευάζονται σε κενό αέρος, τοποθετούνται μέσα σε φελιζόλ με πάγο και το αυτοκίνητο με το οποίο μεταφέρονται διαθέτει διαμορφωμένο θάλαμο ψυγείου με ψυκτικό μηχάνημα. Τα κρεοπωλεία, από την άλλη, φέρνουν κι εκείνα τα προϊόντα τους στα σπίτια μας. Δεν είναι σπάνιο να δει κανείς premium κοπές, rib eye, ακόμα και wagyu, διαθέσιμα για παραγγελία. «Εδώ και χρόνια χρησιμοποιούμε τις τηλεφωνικές παραγγελίες περισσότερο και

το estrella στο σπίτι μας Αποφασίσαμε να κάνουμε ένα crash test δυνατοτήτων και αφού ένα από τα αγαπημένα μας, ιδιαίτερα delivery είναι αυτό του Estrella, να παραγγείλουμε τρεις από τις γλυκές γεύσεις του και να δούμε αν μπορούμε να τις αποδώσουμε όπως τις απολαμβάνουμε. Έτσι, υποδεχτήκαμε τις χάρτινες συσκευασίες του αγαπημένου μας μαγαζιού και ξεκινήσαμε το στήσιμο των πιάτων. Τα pancakes μπήκαν στο πιάτο και ξεκινήσαμε το στρώσιμο της κρέμας. Τελικά, η διαδικασία ήταν πιο εύκολη απ’ όσο νομίζαμε και τα υλικά που μας είχαν έρθει σε ξεχωριστές συσκευασίες ήταν πλούσια και βοηθούσαν να έχουμε ένα εντυπωσιακό αποτέλεσμα. Στο συν να προσθέσουμε ότι το παγωτό για το churros funnel pancake ήρθε αναλλοίωτο, οπότε μπορέσαμε να το απολαύσουμε με τον καλύτερο τρόπο αλλά και να το τοποθετήσουμε όπως έπρεπε στο πιάτο μας. www.estrella.gr

Έρχεται το πολυαναμενόμενο box με τις πιο εκλεκτές πρώτες ύλες για να μαγειρεύουμε καθημερινά στο σπίτι μας fine dining συνταγές γνωστών σεφ.

Σ

το εξωτερικό η αποστολή box με όλα τα συστατικά που χρειάζονται για να υλοποιηθεί μια συνταγή είναι μια γνωστή υπηρεσία που πολλοί τιμούν χάρη στην πρακτικότητά της. Στην Ελλάδα, μέχρι σήμερα, δεν υπάρχει κάτι ανάλογο. Εκείνοι, όμως, που θα ήθελαν να έχουν καθημερινά στην πόρτα τους όλα τα συστατικά που χρειάζονται για να μαγειρέψουν, χωρίς να αναλωθούν στα ψώνια από μαγαζί σε μαγαζί, είναι πολλοί. Το Mind The Box έρχεται για να ικανοποιήσει την επιθυμία τους με τα πιο premium συστατικά και γευστικές επιλογές που καλύπτουν όλα τα γούστα και τις γαστρονομικές συνήθειες. «Το MindTheBox είναι μια καινοτόμα ιδέα που σέβεται τον χρόνο αλλά και τον προϋπολογισμό όποιου θα το επιλέξει. Δίνει τη δυνατότητα σε κάποιον να ετοιμάσει εύκολα και γρήγορα ένα ευφάνταστο γεύμα με λεπτομερή καθοδήγηση από κορυφαίους σεφ της χώρας και με την καλύτερη και σταθερότερη ποιότητα που θα μπορούσε να έχει. Και όλα αυτά δίχως το χάσιμο του χρόνου και της ενέργειας που απαιτούν τα ψώνια και με σεβασμό στο περιβάλλον, μια και δεν γίνεται σπατάλη πρώτων υλών, που συνήθως απορρίπτονται. Ένα άλλο μεγάλο πλεονέκτημά είναι ότι λύνει τα χέρια όσων δεν μπορούν να σκέφτονται τι θα μαγειρέψουν, είτε πρόκειται για το καθημερινό τους φαγητό είτε για κάποια συγκέντρωση με φίλους. Το σημαντικότερο απ’ όλα είναι ότι όλο αυτό γίνεται από την ασφάλεια και την άνεση του σπιτιού, χωρίς κάποιος να αναγκαστεί να συνωστίζεται ή να περιμένει σε ουρές» μας είπε η Σάντυ Τζώρτζη, Marketing Director & Product Manager του Βox. Η διαδικασία για να παραγγείλει κάποιος από το Mind The Box είναι η εξής: Βήμα 1ο: Επιλέγεις το κουτί με το πιάτο που θέλεις να φτιάξεις από μια μεγάλη ποικιλία συνταγών που καλύπτουν και τους πιο απαιτητικούς. Το μενού και τα υλικά ανανεώνονται σε συνεχή βάση, ανάλογα με την εποχή. Βήμα 2ο: Επιλέγεις τις μέρες που σε εξυπηρετούν για την αποστολή και σημειώνεις τη διεύθυνση στην οποία επιθυμείς να το παραλάβεις. Βήμα 3ο: Παραλαμβάνεις το κουτί και μετά μπορείς να ξεκινήσεις το μαγείρεμα, ακολουθώντας την αναλυτική συνταγή που θα βρεις στο εσωτερικό του. Επιπλέον, μπορείς να παρακολουθήσεις τη διαδικασία παρασκευής του γεύματος από τον σεφ που έχει εμπνευστεί τη συνταγή σε ένα βίντεο, στο οποίο θα έχεις πρόσβαση. Στο Mind The Box τα λαχανικά επιλέγονται καθημερινά για τις παραγγελίες της ημέρας και τα κρέατα, όπως και τα θαλασσινά, είναι εστιατορικής ποιότητας και δεν κυκλοφορούν στα καταστήματα λιανικής. Ακόμα και τα ζυμαρικά είναι επαγγελματικής ποιότητας. Για τους δημιουργούς του, το φαγητό είναι ταυτόσημο με την αγάπη και δεν μπορούν να προσφέρουν τίποτα λιγότερο από το καλύτερο. Το Mind The Box θα είναι διαθέσιμο από τις 15 Νοεμβρίου και θα υπάρχει δυνατότητα παραγγελίας για γεύματα 2 ή 4 ατόμων. Ανάλογα με τη συνταγή και τα υλικά που απαιτεί κυμαίνονται και οι τιμές, που ξεκινούν από τα 25 ευρώ. www.mindthebox.gr

5.11.20 – lifo

33

Έλληνες. Υπάρχει η εσφαλμένη εντύπωση ότι όλοι οι Αιγυπτιώτες ήταν πλούσιοι, αλλά αυτό ίσχυε για την Αλεξάνδρεια, η πλειονότητα ήταν φτωχαδάκια. Η Σούμπρα ήταν μια λαϊκή διεθνής φτωχογειτονιά. Είχαμε και μια εκκλησία, τους Αγίους Αναργύρους, και δύο σχολεία, την Πατριαρχική Σχολή Σούμπρας και το Λύκειο Μικέ, όπου πήγα δημοτικό. Ήταν σαν να ζούσαμε σε ένα παραμελημένο ελληνικό νησί που νοσταλγούσε την Ελλάδα. Όλα τα παιδιά της γειτονιάς είχαμε μια μάνα, μια μεγαλόσωμη γυναίκα, την Ούμα Σαλάχ – ήταν η μάνα του κολλητού μου, του Σαλάχ, αλλά και όλων μας, και είχε τον νου της μη μας συμβεί κάτι. Επειδή το «Κώστας» είναι κακόηχο στα αραβικά, με έκανε «κεφτέ» – φώναζε από το μπαλκόνι της, απ’ όπου μας επέβλεπε, «Ουάντ – για Κόφτα».

q Ο πατέρας μου ήταν μηχανικός μοτοσικλετών αλλά και πλοίων, έτσι, όταν χρειάστηκε, δούλεψε στο κανάλι του Σουέζ. Λαϊκός άνθρωπος, έπαιζε μαντολίνο και άκουγε από Ουμ Καλσούμ έως ρεμπέτικα. Είχαμε στο ραδιόφωνο την «Ελληνική Ώρα», που, επειδή δεν υπήρχε λογοκρισία, έπαιζε όλα τα ελληνικά τραγούδια που μόλις είχαν έρθει από την Ελλάδα, ανάμεσά τους και ρεμπέτικα, τα οποία τότε τα λέγαμε «μάγκικα». Επάνω σε ένα ρεμπέτικο ο πατέρας μου μού δίδαξε τα βήματα του ζεϊμπέκικου – ήμουν 6-7 χρονών. Ίσως είναι παράδοξο, αλλά το ότι κάποιος ήταν φτωχός δεν σήμαινε ότι ήταν άμουσος και απολίτιστος. Γινόντουσαν γλέντια στα οποία συμμετείχαν ο πατέρας μου, με το μαντολίνο, και ο αδελφός μου, με τη φυσαρμόνικα. Η μουσική ήταν στη ζωή μας. Έτσι πρωτάκουσα Μότσαρτ αλλά και ζακυνθινές καντάδες. Στον πόλεμο ακούγαμε μέχρι και αμερικανική τζαζ. Το ’45 ήρθε με το συγκρότημά του ο Ντίζι Γκιλέσπι, ενώ κάθε χρόνο ερχόταν παράρτημα από τη Σκάλα του Μιλάνου. Σε παράσταση της Ρενάτα Σκότο ήμουν επί σκηνής ως κομπάρσος.

q Καθώς ήμασταν χαρακτηρισμένοι «ακαθορίστου υπηκοότητας» και επειδή, όταν ξέσπασε ο πόλεμος, είχαν μαζέψει τους Ιταλούς υπηκόους σε στρατόπεδο, εμείς κινδυνεύαμε να περάσουμε από δίκη ως πράκτορες. Τα δυο μου αδέλφια και ο πατέρας μου γράφτηκαν στον αγγλικό στρατό. Τα στρατόπεδα των ξένων δυνάμεων βρίσκονταν κάτω από τα λιοντάρια της γέφυρας της Ταχρίρ, στις όχθες του Νείλου, και όλοι οι φαντάροι μαζεύονταν στο Groppi κατά εθνικότητες. Τα αδέλφια μου με έπαιρναν μαζί τους, όπως και στις ελληνικές επιθεωρήσεις με τη Σοφία και την Αλίκη Βέμπο, τον Μίμη Τραϊφόρο, τον Λεό Ραπίτη. Θυμάμαι τον Τραϊφόρο να γράφει επί σκηνής κατά παραγγελία τραγούδι και τη Σοφία Βέμπο να τραγουδάει τυλιγμένη με ελληνική σημαία.

Σκηνοθέτης, συγγραφέας. Γεννήθηκε στη Σούμπρα του Καΐρου, ζει στο Χαλάνδρι.

ΦΕΡΡΗΣ

q Γεννήθηκα το 1935 στη Σούμπρα του Καΐρου, όπου κατοικούσαν κυρίως

q Ο πατέρας μου πέθανε το ’46, όταν ήμουν στα 11. Η ζωή μας δυσκόλεψε και τα αδέλφια μου έφυγαν στην Αβησσυνία. Η μητέρα μου έραβε και άνοιξε σιγά-σιγά ένα μικρό ατελιέ στο σπίτι. Μας είχαν στείλει τη φωτογραφία μιας μακρινής μου ξαδέρφης από σχολική γιορτή με σκηνικό την Ακρόπολη. Ε, αυτή η Ακρόπολη μου έγινε έμμονη ιδέα. Η Ακρόπολη και η θάλασσα, γιατί στο Κάιρο δεν υπάρχει θάλασσα. Πρωτοείδα θάλασσα στα 12, στην Αλεξάνδρεια. Μετά το γυμνάσιο πήγαινα συχνά εκεί, είτε για εκδρομή είτε για να δω ελληνικές παραστάσεις. Υπήρχε μια τρομακτική νοσταλγία για την πολιτιστική μας πατρίδα.

q Έβλεπα πολύ κινηματογράφο, ελληνικό, γαλλικό, αιγυπτιακό, αλλά και αμερικανικό. Άρεσαν στη μητέρα μου τα μιούζικαλ και πήγαινα μαζί της. Αργότερα ξεκίνησα να βλέπω κάποιες δυνατές δραματικές ταινίες, όπως το Ήταν όλοι τους παιδιά μου, χωρίς να ξέρω ότι ήταν θεατρικό έργο του Μίλερ. Ωστόσο, ο Θάνατος του εμποράκου στάθηκε για μένα αποφασιστικής σημασίας.

q Το ’52, με τα γεγονότα στο Σουέζ, ο αιγυπτιακός λαός ξέσπασε σε μια μεγαλειώδη διαδήλωση, κατά τη διάρκεια της οποίας έκαψαν όλο το Κάιρο. Τα μόνα που σώθηκαν ήταν τα ελληνικά ιδρύματα. Με το τέλος του γυμνασίου έπιασα δουλειά στον «Πάροικο», ημερήσια εξασέλιδη εφημερίδα της παροικίας, στην οποία γράφαμε πέντε άνθρωποι: ο καθένας υπεύθυνος για μία σελίδα και όλοι μαζί για ό,τι άλλο προέκυπτε. Δημοσιογράφοι πασπαρτού. Ακόμα και τις διορθώσεις στο τυπογραφείο εμείς τις κάναμε και μετά πηγαίναμε να κοιμηθούμε. Ήταν εξαντλητικό, αλλά μάθαμε τη δημοσιογραφία από το Α έως το Ω.

q Είχα γραφτεί σε ένα κομπαρσάδικο για να δουλεύω στον αιγυπτιακό κινηματογράφο ως κομπάρσος και να

AΘΗΝΑΊΟΙ

βλέπω από κοντά πώς γυρίζεται μια ταινία. Είχαμε στη γειτονιά το Στούντιο Σούμπρα, που ανήκε στους ιδιοκτήτες των Τσιγάρων Κυριαζή. Η πρώτη ταινία στην οποία δούλεψα ήταν οι Νύχτες της Αθήνας του Χρήστου Σπέντζου. Eκεί γνώρισα πολλούς Έλληνες ηθοποιούς. Δούλεψα και για τις τρεις ταινίες του Σακελλάριου που γύρισε στο Κάιρο και εν συνεχεία στο Κυριακάτικο Ξύπνημα του Κακογιάννη. Αυτό στάθηκε η αφορμή για να γνωρίσω τον Γιάννη Τσαρούχη, να μου κάνει μια μακέτα για μια ερασιτεχνική παράσταση και να μείνουμε φίλοι μέχρι το τέλος της ζωής του. Ο Χορν με τη Λαμπέτη και τον Παππά επέστρεψαν λίγο μετά, με θίασο, και έμειναν 3-4 μήνες. Τους πήρα συνέντευξη και γίναμε φίλοι. Ήμουν κάθε βράδυ μαζί τους και μιλάγαμε με τις ώρες. Ο Χορν με παρακινούσε να έρθω στην Αθήνα να δουλέψω στον κινηματογράφο ως βοηθός. Έφυγαν και επέστρεψαν για να δώσουν τη μεγάλη παράσταση στην Όπερα του Καΐρου με τον Άμλετ και έναν τερατώδη θίασο, με τους Καλλέργη, Παπαγιανόπουλο, Παππά, Ζαφειρίου. Τους έγραψα μια επιφυλακτική κριτική, αλλά δεν τους πείραξε.

34 lifo – 5.11.20

q Το 1956 αρχίζει η εθνικοποίηση του Νάσερ. Είχε διάθεση να προστατεύσει τους Έλληνες, αλλά κάτι έγινε, που δεν μάθαμε ποτέ. O Καραμανλής τότε επισκέφτηκε επισήμως την Αίγυπτο –με αυτή την αφορμή νοικιάσαμε τρεις άμαξες και πήγαμε στο παλάτι του Αμπντίν και του κάναμε καντάδα–, ο οποίος μάλλον προσπάθησε να τον πείσει να δεχτεί την ενίσχυση του ΔΝΤ, γεγονός που πρέπει να τον ενόχλησε. Η σύγκρουσή του με αυτό ήταν που προκάλεσε τις εθνικοποιήσεις. Σταμάτησαν οι άδειες παραμονής και ο μόνος τρόπος να δουλέψεις ήταν παίρνοντας αιγυπτιακή υπηκοότητα. Αυτό προκάλεσε τη φυγή πολλών Ελλήνων. Για μένα, το να πάρω την υπηκοότητα σήμαινε ότι έπρεπε να υπηρετήσω στον αιγυπτιακό στρατό σε μια εποχή με συνεχείς πολέμους και συγκρούσεις στην περιοχή. Αλλά το μεγάλο κίνητρο για να φύγω ήταν για να δω ελληνικό θέατρο. Αν και στην πραγματικότητα η βαθιά επιθυμία όλων μας ήταν να ακούμε ελληνικά, να ζήσουμε κάπου όπου μιλιέται η γλώσσα μας. Προσωπικά, άλλο ένα κίνητρο ήταν να δω την Ακρόπολη.

q Έφτασα στην Ελλάδα τον Σεπτέμβριο του 1957. Με περίμεναν οι φίλοι μου στο λιμάνι και μείναμε σε μια αυλή στην Καλλιθέα. Το βραδάκι με κατέβασαν στα Χαυτεία, να δω τη νυχτερινή Αθήνα. Το σοκ ήταν μεγάλο, γιατί όλοι έτρεχαν, φώναζαν και ήταν αγενέστατοι. Μου έκανε κακή εντύπωση. Στην Ακρόπολη πήγα τρία χρόνια αργότερα, όταν δούλευα βοηθός σε μια αμερικανική ταινία και ανέβηκα με την Τζέιν Μάνσφιλντ, της οποίας ήμουν συνοδός λόγω αγγλικών.

q Η δεκαετία του ’60 ήταν εποχή πολιτικοποίησης, με τον τεντιμποϊσμό από τη μια, που εξελισσόταν σε ένα είδος φιλολογικής ανησυχίας, και το Βυζάντιο στην πλατεία Κολωνακίου από την άλλη, που ήταν το κέντρο της διανόησης και εκεί μαζεύονταν όλοι οι μετέπειτα διάσημοι. Συγχρόνως, εμείς, ως ομάδα, παλεύαμε για τη συγκρότηση ενός νέου ελληνικού κινηματογράφου, εμπνευσμένοι από το περιοδικό «Cahiers du Cinéma», που μας αποκάλυψε τον αμερικανικό κινηματογράφο σε όλη του την αξία. Η γέννηση της nouvelle vague απέδειξε ότι το να κάνεις μια ταινία με λίγα λεφτά δεν είναι δύσκολο.

απο τον χρήστο παρίδη φωτογραφιeσ: παρισ ταβιτιαν

το ρεμπετικο Η επιτυχία του Ρεμπέτικου κινηματογραφικά ήταν η καταστροφή μου. Ξαφνικά με μίσησε ο κόσμος όλος. Δεν ξέρω αν ήταν αντιζηλία, φθόνος, οικονομικά συμφέροντα, αλλά από κει και πέρα συνάντησα συνεχή και αδιάκοπη εχθρότητα.

5.11.20 – lifo

35

μικρός έγινα μαθητής του Ρένου Αποστολίδη, ήμουν πεπεισμένος ότι ήμουν στιλερικός αναρχικός (κατά τον Μαξ Στίλερ). Ο αναρχικός του «εγώ και ο κόσμος όλος». Κάποιοι τον λένε μηδενιστή, εγώ θα τον πω ανθρωπιστή. Για μένα, αυτή είναι η πραγματική αναρχία και τίποτε άλλο. Η πορεία προς την ουτοπία που δεν θα φτάσεις ποτέ, μια πορεία προς την πρόοδο.

q Από την πρώτη μέρα της χούντας είπαμε ότι δεν υπήρχε άλλη λύση, ότι θα φεύγαμε στο Παρίσι και ένας-ένας έφυγε. Για μένα ήρθε ο φίλος μου ο Γάλλος σκηνοθέτης Πολέ και έστησε μια ολόκληρη ταινία για να με φυγαδεύσει, μαζί με τον Θεοδωράκη. Έφερε ένα μικρό συνεργείο στη Σκύρο για να γυρίσει τον Ροβινσώνα και με πήρε βοηθό. Ο Θεοδωράκης ήταν ήδη φυλακή, οπότε πήγε χαμένη η οργάνωση της δικής του διαφυγής, όταν όμως ήρθε η ώρα φυγάδευσε εμένα μαζί με τον Γιώργο Κατακουζηνό.

q Νοέμβριο του ’67 φτάνω στο Παρίσι, το οποίο «έβραζε», το έβλεπες. Αποκτούν όλοι επαφές με τους βοηθούς του γαλλικού κινηματογράφου κι εγώ, λόγω Πολέ, και με τους σκηνοθέτες, κι έτσι βρίσκουμε έναν τρόπο επιβίωσης, δουλεύοντας ως κομπάρσοι. Μου έρχονται παραγγελίες, όπως το σενάριο της ταινίας Το Αίμα του Πολέ, το λιμπρέτο για την Όπερα των πουλιών, που σκηνοθετήσαμε στην Όπερα της Λυόν, και η Αποκάλυψη του Ιωάννη, της οποίας το λιμπρέτο και τους στίχους τα γράψαμε με τα Παιδιά της Αφροδίτης, σε μουσική Βαγγέλη Παπαθανασίου.

Κώστας Φέρρης

q Δεν ήμουν ενταγμένος σε κανένα κόμμα, αλλά η πλειοψηφία των φίλων μου ήταν στην ΕΔΑ κι εγώ, επειδή από πολύ

q Το Καφέ Εμιγκρέκ του Βασιλικού, που ήταν το Saint Claude στη Saint Germain-de-Prés, κατακλυζόταν από Έλληνες. Εκεί γίνονται όλες οι ζυμώσεις και εκεί μας βρίσκει η πρώτη μεγάλη σύγκρουση αστυνομίας και διαδηλωτών τον Μάη του ’68. Μέχρι που έρχεται η ώρα να αυτο-ενοχοποιηθούμε, γιατί όλοι οι ξένοι που φιλοξενούνται κάτι έχουν κάνει, εκτός από τους Έλληνες, κι έτσι από την κατειλημμένη Σορβόνη οργανώνουμε την κατάληψη του ελληνικού περιπτέρου από τους χουντικούς. Ήταν μεγάλη η επιτυχία, γιατί οι περισσότεροι Έλληνες ήταν άστεγοι, οπότε έμεναν εκεί. Αυτό δημιούργησε έναν ενθουσιασμό που κράτησε δύο μήνες. Σε 24ωρη βάση εξελισσόταν μια λαϊκή συνέλευση κι επίσης γίνονταν πολιτιστικές εκδηλώσεις. Τότε στο Παρίσι βρισκόταν όλη η αριστερή ιντελιγκέντσια της Ελλάδας.

q Συνάντησα τον Νταλί σε μια έκθεση ζωγραφικής και τον κάλεσα στην παρουσίαση του δίσκου «666» και ήρθε. « Έλα στο George V αύριο να κάνουμε παρουσίαση του δίσκου στη Βαρκελώνη με ένα happening» μου είπε και πήγα. Ξόδεψα ένα δίμηνο να συζητάω 3 φορές την εβδομάδα αφελώς τη δημιουργία ενός happening που ήταν τόσο εξωφρενικό ως σύλληψη, ώστε ήταν βέβαιο ότι θα έμενε στα χαρτιά. Αλλά η χαρά του να δημιουργήσει ένα έργο άχρηστο ή που ήταν αδύνατο να γίνει ήταν πολύ μεγάλη και πολύ τιμητική για μένα. Με την αφέλεια του πειναλέοντα του λέω μια μέρα: «Μετρ, δεν είναι ακριβό το happening, πού θα βρούμε τα λεφτά;». «Μισέλ», λέει στον γραμματέα του, «φέρε μου εκείνο το τελάρο, τα πινέλα μου και τις λαδομπογιές». Βουτάει το πινέλο στο κόκκινο, ρίχνει διάφορες σταγόνες, βουτάει άλλο στο μαύρο, κάνει κάποιες γραμμές ακατάστατες, το διορθώνει κάπως, το βλέπει από μακριά και λέει, «ναι, αλλά κάτι του λείπει». Παίρνει ένα κομμάτι μαρούλι από τη σαλάτα που είχε μείνει και το κολλάει στη χρυσή τομή. «Τώρα», λέει, «είναι τέλειο! Μισέλ, βρες τη διεύθυνση εκείνου του Αμερικανού». Βάζει την υπογραφή του και μου λέει: «Μόλις ολοκλήρωσα ένα έργο για το οποίο έχω εισπράξει ήδη 20.000 δολάρια. Μόλις το παραλάβει, θα εισπράξω άλλες 200.000. Νεαρέ, μάθε το, η τέχνη πέθανε, ο μόνος λόγος ύπαρξής της είναι το χρήμα, το χρήμα!». Αυτά είναι παραδοξολογίες που είχαν και τη δική τους αλήθεια.

q Μόλις δόθηκε μια αμνηστία το ’72 που με έπιανε, επέστρεψα στην Ελλάδα. Δεν άντεχα άλλο το έξω, και παρότι είχε ανοίξει η τύχη μου και είχα προτάσεις, δεν γινόταν, ήταν καλύτερα στην Ελλάδα. Επειδή όμως δεν άντεχα ακόμα την Αθήνα, πέρασα 7 μήνες στη Μύκονο ως χίπης. Έγραφα το λιμπρέτο μιας όπερας με τον Σπανουδάκη για να ανέβει στο Λονδίνο. Η δουλειά χάλασε στο παρά πέντε, δεν έγινε ποτέ. Πίσω στην Ελλάδα, ο Ποντίκας μού ανέθεσε μια μουσική εκπομπή και αμέσως μετά την τεράστια επιτυχία «Οι έμποροι των εθνών». Είχε την ατυχία να συμπέσει με το Πολυτεχνείο και μας έκοψαν το τραγούδι του Ξυλούρη. Επίσης, έπρεπε να αντικαταστήσουμε τον Μπάρκουλη, φίλο και κουμπάρο μου στον πρώτο μου γάμο, που μπήκε φυλακή για ναρκωτικά.

q Ακολούθησε η Φόνισσα, ένα έργο που δούλευε επάνω στη γλώσσα του κινηματογράφου. Απομακρυνόταν από τη θεατρικότητα των παλιών ελληνικών ταινιών, βασισμένο στο μανιφέστο μου Περί ελληνικότητας στον κινηματογράφο κατά τα πρότυπα της γενιάς του ’30. Επειδή μεσολάβησε το Παρίσι, είχε κάποιες αισθητικές που πέρναγαν για δυτικές. Άργησαν να καταλάβουν ότι η ελληνικότητα της Φόνισσας είναι πιο ουσιαστική από το εικαστικό μέρος. Είπαν ότι είχε ροκ μουσική, επειδή ήταν του Λογαρίδη, αλλά είχε ελληνικούς ρυθμούς. Ήταν αφαιρετική και τολμηρή ταινία για την εποχή της.

q Μετά επέστρεψα στην καθημερινότητα με μια πολύ προσωπική ταινία, τα Δυο φεγγάρια τον Αύγουστο. Εκτονωνόμουν συνειδησιακά στον κινηματογράφο, αλλά στην τηλεόραση, που ήταν το μεροκάματό μου, φρόντιζα να κάνω δουλειά στρωτή, απλή, κατανοητή. Το Ρεμπέτικο είναι μια έντεχνη απόδοση της λαϊκής ελληνικότητας. Από το 1958 το σχεδίαζα, που μου πρότεινε ο Καζάκος ως ιδέα το φινάλε με την κηδεία της Νίνου. Ήθελα να κάνω μια ταινία με την περιοδεία του Τσιτσάνη με τη Νίνου, τη σχέση τους στο φόντο και σε πρώτο πλάνο την Ιστορία. Στην πορεία μεσολάβησε ο Θίασος του Αγγελόπουλου, που είχε παρεμφερές θέμα, μπροστά το ιστορικό κομμάτι και στο φόντο το στόρι, έτσι διαπίστωσα ότι ήταν λάθος. Όταν ήρθε η ώρα να κάνω το Ρεμπέτικο, αποφάσισα να κάνω το ανάποδο, αφενός να φέρω σε πρώτο πλάνο την ιστορία μιας Μαρίκας και της οικογένειάς της και την Ιστορία στο φόντο και αφετέρου να μετατοπιστώ χρονικά, δηλαδή από την περίοδο από το ’36 έως το ’53, που υπολόγιζα και κάλυψε τελικά ο Αγγελόπουλος, να πάω πίσω στη Σμύρνη του ’17. Επίσης, αποφάσισα να ακυρώσω τα πραγματικά ονόματα και να χρησιμοποιήσω συμβολικά, δηλαδή μυθικά πρόσωπα.

q Η επιτυχία του Ρεμπέτικου κινηματογραφικά ήταν η καταστροφή μου. Ξαφνικά με μίσησε ο κόσμος όλος. Δεν ξέρω αν ήταν αντιζηλία, φθόνος, οικονομικά συμφέροντα, αλλά από κει και πέρα συνάντησα συνεχή και αδιάκοπη εχθρότητα. Έναν χρόνο μετά, με το μεγάλο βραβείο του Βερολίνου, το Ελληνικό Κέντρο Κινηματογράφου απέρριψε την πρότασή μου. Διαδοχικά απέρριψε πέντε διαφορετικές προτάσεις μου, το ίδιο συνέβη και στην τηλεόραση. Σταδιακά ένιωσα ότι όλες οι πόρτες γύρω μου έκλειναν. Διασκεύασα το Ρεμπέτικο για το θέατρο και έκανα μια σειρά εκπομπών στην τηλεόραση για το ρεμπέτικο τραγούδι.

Η κοινωνία που χτίζεται πάνω στην έννοια της σύγκρουσης, στο πλαίσιο της οποίας ομάδες ανθρώπων αμφισβητούν άλλες ομάδες, είναι μια κοινωνία που απαρνιέται τον ίδιο τον λόγο ύπαρξής της, που είναι η ενότητα.

q Έχω συνειδητοποιήσει ότι η κοινωνία που χτίζεται πάνω στην έννοια της σύγκρουσης, στο πλαίσιο της οποίας ομάδες ανθρώπων αμφισβητούν άλλες ομάδες, είναι μια κοινωνία που απαρνιέται τον ίδιο τον λόγο ύπαρξής της, που είναι η ενότητα. Θα μου πείτε, μπορεί να υπάρξει μια κοινωνία που να μην έχει πολλές και διαφορετικές ιδέες; Όχι, αλλά δέχομαι μια κοινωνία με πολλές διαφορετικές ιδέες, που ταυτόχρονα αποδέχεται τη διαφορετική άποψη. Μόνο αυτή η κοινωνία θα μπορούσε να είναι δημιουργική και προοδευτική, αλλιώς είναι καταδικασμένη.

q Η ελληνική κοινωνία είναι μπερδεμένη, έχει περάσει από ακραίες καταστάσεις. Φάγαμε από τη μια το lifestyle του Κωστόπουλου και του ψευτο-ΠΑΣΟΚ, και από την άλλη την έξαρση της αντιεξουσιαστικής μανίας, που έφτασε σε σημείο εγκληματικό. Καμία ελευθερία δεν χτίζεται με το έγκλημα. Με το έγκλημα χτίζονται μόνο τα δεσμά της φυλακής.

36 lifo – 5.11.20

Αναβολή σχεδίων και εμπόδια στις μετακινήσεις φέρνει το τελευταίο τετράγωνο Ερμή - Κρόνου στις 6/11 και θα χρειαστεί να επιστρατεύσετε την υπομονή σας προκειμένου να ξεπεράσετε τα εμπόδια. Στην παρούσα φάση η προσαρμοστικότητά σας θα παίξει σημαντικό ρόλο και αν κινηθείτε με ευελιξία θα καταφέρετε πολλά. Για εσάς που αναζητάτε μια θέση εργασίας, ενδεχομένως να προκύψει μια απασχόληση μέσω Διαδικτύου. Χρησιμοποιήστε πλατφόρμες και μέσα κοινωνικής δικτύωσης για να αναδείξετε τις δεξιότητες και τα ταλέντα σας. Από τις 10/11, που εισέρχεται ο Ερμής στο ζώδιό σας, θα κάνετε κάποιες επαφές που θα εξυπηρετήσουν τα συμφέροντά σας και θα είναι ιδανική εποχή για να βελτιώσετε τις επαγγελματικές και προσωπικές σας σχέσεις. Οι γεννημένοι το 2ο δεκαήμερο αποφύγετε τις εντάσεις και προσέξτε την υγεία σας.

ΚΑΡΚΙΝΟΣ [22.6/22.7]

ΚΡΙΟΣ [21.3/20.4] Οι επόμενες μέρες θα είναι αρκετά κουραστικές όσον αφορά τις σχέσεις και τις συνεργασίες σας εξαιτίας του τελευταίου τετραγώνου του Ερμή με τον Κρόνο στις 6/11, που συνεχίζει να σας ταλαιπωρεί. Η κατάσταση στον επαγγελματικό τομέα παραμένει ρευστή, καθώς μεταβάλλονται οι συνθήκες, και σημαντικό ρόλο θα παίξει η προσαρμοστικότητά σας. Μη μένετε κολλημένοι σε παρωχημένες τακτικές και δείτε με ποιον τρόπο μπορείτε να ελιχθείτε προκειμένου να αξιοποιήσετε νέες ευκαιρίες. Στις 10/11 εισέρχεται ο Ερμής στον Σκορπιό και ξεκινά ένα διάστημα πολλών επαφών για την επίλυση οικονομικών θεμάτων, ενώ μπορεί να προκύψει και μια νέα πηγή εσόδων. Επίσης, θα σας δοθεί η ευκαιρία να ανταλλάξετε απόψεις και ιδέες με άτομα με τα οποία έχετε κοινά ενδιαφέροντα και θα ευνοηθεί η ερωτική σας ζωή. Ιδιαίτερη προσοχή σε θέματα υγείας και στις μετακινήσεις σας.

ΛΕΩΝ [23.7/23.8]

ΤΑΥΡΟΣ [21.4/20.5] Θέματα καθημερινής

ΠΑΡΘΕΝΟΣ [24.8/22.9] Συνεχίζουν να σας απασχολούν οικονομικές υποθέσεις που αφορούν μια επένδυση και μέχρι τις 6/11, που κορυφώνεται το τετράγωνο Ερμή - Κρόνου, θα είναι αμφίβολες οι εξελίξεις. Ενδεχομένως να μη μείνετε ικανοποιημένοι με τις αποδοχές σας και να αναζητήσετε μια νέα πηγή εσόδων, ωστόσο θα πρέπει να αποφύγετε τα ρίσκα και να διαφυλάξετε τους πόρους σας. Τα έξοδά σας θα είναι αυξημένα, οπότε θα στερηθείτε για κάποιο διάστημα την ψυχαγωγία, εκτός και αν συμβιβαστείτε με εναλλακτικές λύσεις. Με την είσοδο του κυβερνήτη σας Ερμή στον Σκορπιό στις 10/11 και μέχρι την 1η/12, που θα παραμείνει στον τομέα της επικοινωνίας, θα είναι ένα ευνοϊκό διάστημα για εμπορικές συναλλαγές, για προώθηση υπηρεσιών/δεξιοτήτων και για ενασχόληση με θέματα εκπαίδευσης. Αξιοποιήστε τις νέες συνθήκες προς όφελός σας και θα βγείτε κερδισμένοι.

Είστε σε δίλημμα σχετικά με μια νέα θέση εργασίας και η αναποφασιστικότητά σας δεν σας αφήνει να δείτε ξεκάθαρα το συμφέρον σας. Κάποιες έκτακτες οφειλές που έρχονται στο προσκήνιο με την κορύφωση του τετραγώνου Ερμή - Κρόνου στις 6/11 θα σας βάλουν σε διαδικασία επαναπροσδιορισμού των στόχων σας και ίσως αλλάξετε πορεία αν τα επαγγελματικά σας δεν εξελίσσονται σύμφωνα με τις προσδοκίες σας. Προσέξτε για πιθανές παγίδες και ζητήστε τη συμβουλή ενός έμπειρου ατόμου, αν σκοπεύετε να ξεκινήσετε τη δική σας επιχείρηση. Από τις 10/11, που εισέρχεται ο Ερμής στον Σκορπιό, σπουδές και διαδικαστικές υποθέσεις θα αποτελέσουν προτεραιότητα και θα είναι ιδανική εποχή για να ασχοληθείτε με τους στόχους σας. Μην απογοητεύεστε από πιθανές προκλήσεις. Χρησιμοποιήστε τες προς όφελός σας και επιστρατεύστε τη διορατικότητά σας. Ευκαιρίες για πρόοδο θα υπάρξουν, αρκεί να τις εντοπίσετε.

ΤΟΞΟΤΗΣ [23.11/21.12]

Αλλαγή σχεδίων και ανασφάλεια φέρνει το τελευταίο τετράγωνο Ερμή - Κρόνου στις 6/11, γι’ αυτό αναζητήστε εναλλακτικές λύσεις, ωστόσο δεν πρέπει να πάρετε βιαστικές αποφάσεις, μια και υπάρχει κίνδυνος σφαλμάτων. Μέσω κοινών πόρων θα βελτιωθούν τα οικονομικά σας και θα καλύψετε σημαντικές υποχρεώσεις, αρκεί να μη σας παρασύρει η ανάγκη σας για απόκτηση αγαθών. Στον επαγγελματικό τομέα, οι ευθύνες σας θα είναι αυξημένες, αν αναλάβετε καθήκοντα τρίτων, και ο προσωπικός σας χρόνος, περιορισμένος. Από τις 10/11, που εισέρχεται ο Ερμής στον Σκορπιό, η εσωστρέφεια και η ανάγκη να επιλύσετε προσωπικά θέματα που σας απασχολούν θα σας κρατήσουν μακριά από κοινωνικές επαφές. Ιδιαίτερη προσοχή στο παρασκήνιο και σε κρυφούς εχθρούς. Κρατήστε μυστική την προσωπική σας ζωή και τα μελλοντικά σας σχέδια. Ιδανική εποχή για να ασχοληθείτε με την ψυχική σας ευεξία.

ΑΙΓΟΚΕΡΩΣ [22.12/19.1]

Στον τομέα της καριέρας και των φιλοδοξιών επικρατεί ασάφεια και δεν είστε σίγουροι πώς θα πρέπει να κινηθείτε, με αποτέλεσμα να αναβάλετε την εφαρμογή ενός σχεδίου. Στις 6/11 κορυφώνεται το τετράγωνο Ερμή - Κρόνου και θα πιεστείτε πολύ λόγω της αύξησης ευθυνών, ενώ μπορεί να βρεθείτε αντιμέτωποι με αλλοπρόσαλλες συμπεριφορές προσώπων εξουσίας. Γενικά, μη σταματάτε τις προσπάθειές σας και δείτε πώς μπορείτε να αξιοποιήσετε τα ταλέντα και τις δεξιότητές σας. Μια νέα εποχή ξεκινά για τον τρόπο επικοινωνίας με το αγοραστικό σας κοινό και είναι επιτακτική η προσαρμογή σας στις επιταγές της εποχής. Στις 10/11 εισέρχεται ο Ερμής στον Σκορπιό και μέχρι την 1η/12 θα έχετε την ευχέρεια να ενδυναμώσετε τις σχέσεις με φιλικά σας πρόσωπα, έστω και μέσω Διαδικτύου. Μέσω συλλογικών δράσεων θα στηρίξετε όσους είναι σε δυσμενή θέση.

ρουτίνας και ό,τι αφορά τα επαγγελματικά σας θα υποστούν κάποιες αλλαγές που θα προκαλέσουν ένταση και ανασφάλεια, καθώς στις 6/11 το τελευταίο τετράγωνο Ερμή - Κρόνου δημιουργεί εμπόδια που θα δοκιμάσουν τις αντοχές σας. Σπουδές, ταξίδια και νομικές υποθέσεις θα τεθούν σε νέο πλαίσιο, έτσι θα έχετε περισσότερο προσωπικό χρόνο. Επειδή αυτή την εποχή η ψυχολογία σας δεν είναι στα καλύτερά της, προσπαθήστε να μη σας παρασύρει το γενικότερο κλίμα και αναζητήστε διεξόδους ψυχικής ανάτασης. Από τις 10/11, που εισέρχεται ο Ερμής στον Σκορπιό, και μέχρι την 1η/12, που θα παραμείνει στον τομέα των σχέσεων, θα είναι μια καλή εποχή για διαπραγματεύσεις και συνομιλίες με πρόσωπα που μπορούν να στηρίξουν μια ιδέα σας. Αφιερώστε χρόνο στον γάμο σας και αναθερμάνετε τη σχέση σας. Οι ελεύθεροι θα κάνετε καινούργιες γνωριμίες μέσω κοινωνικών δικτύων.

ΥΔΡΟΧΟΟΣ [20.1/19.2] Έχει πέσει το ηθικό σας με όλες αυτές τις αλλαγές που αντιμετωπίζετε και έχετε χάσει το σθένος για να κυνηγήσετε τους στόχους σας. Σίγουρα είναι μια εποχή πολλών προκλήσεων, όμως μέσα από αυτές μπορείτε να βγείτε κερδισμένοι και να αποκτήσετε καινούργιες δεξιότητες που θα ανοίξουν νέες προοπτικές. Στις 6/11, που κορυφώνεται το τελευταίο τετράγωνο Ερμή - Κρόνου, αποφύγετε την άσκοπη σπατάλη χρόνου, μια και δεν θα λείψουν τα εμπόδια. Στις 10/11 εισέρχεται ο Ερμής στον Σκορπιό ενεργοποιώντας τον τομέα της φήμης και της καριέρας. Μέχρι την 1η/12 θα είναι εξαιρετική εποχή για να δημιουργήσετε ηλεκτρονικό κατάστημα για την επιχείρησή σας και να αξιοποιήσετε τις πολλές παροχές της τεχνολογίας. Έτσι, θα αναπτύξετε το δίκτυο των συνεργατών σας και θα αυξήσετε τις πωλήσεις σας.

ΙΧΘΥΣ [20.2/20.3]

ΔΙΔΥΜΟΣ [21.5/21.6]

Sudoku No 661 3 2

9

7 2

1 3 1

8 2 5

9 9

5

8 7

1

4 9 7

1 4 6 5

2 2

3 4

Η λύση του προηγούμενου 1 7 2 4 3 5

8 6 5 1 2 9

9 3 4 8 7 6

4 5 6 2 1 3

7 1 8 9 6 4

2 9 3 5 8 7

6 8 7 3 9 2

3 4 9 7 5 1

5 2 1 6 4 8

9 7 1 8 5 6 4 2 3 8 4 2 9 3 1 5 6 7 6 3 5 7 2 4 1 8 9

Κοινοί πόροι και θέματα Δημοσίου θα ανακινηθούν με το τελευταίο τετράγωνο Ερμή - Κρόνου στις 6/11 και θα είναι αρκετά αγχωτική η περίοδος, ωστόσο θα καταφέρετε να βάλετε μια τάξη στις υποχρεώσεις σας. Η συγκεκριμένη μέρα θα είναι κρίσιμη και για τα ερωτικά σας, οπότε θα πρέπει να προσέξετε ώστε να μη ρίξετε λάδι στη φωτιά. Επικεντρωθείτε στη βελτίωση της σχέσεών σας και στις ανάγκες των παιδιών, μην ξεχνάτε όμως να φροντίζετε τον εαυτό σας. Στις 10/11 εισέρχεται ο κυβερνήτης σας Ερμής στον Σκορπιό και μέχρι την 1η/12, που θα παραμείνει στον τομέα της εργασίας, θα είναι εξαιρετική εποχή για να βρείτε δουλειά. Επίσης, μπορείτε να οργανώσετε τις αγορές σας, να ετοιμάσετε λίστες υποχρεώσεων και να ασχοληθείτε με κάθε είδους εκκρεμότητες. Αλλάξτε διατροφικές συνήθειες και προσέξτε την υγεία σας.

Με θέματα ακίνητης περιουσίας θα ασχοληθείτε αυτή την εποχή και ενδεχομένως να προκύψουν καθυστερήσεις ή αλλαγές που θα προκαλέσουν ένταση. Στις 6/10 κορυφώνεται το τελευταίο τετράγωνο Ερμή - Κρόνου στον άξονα σπίτι - σχέσεις και η ατμόσφαιρα θα είναι τεταμένη. Ορισμένες αλλαγές στην καθημερινότητα θα είναι αναπόφευκτες και θα πρέπει να αποφύγετε τη λήψη σημαντικών αποφάσεων, ενώ είστε σε κατάσταση πανικού. Από τις 10/11, που εισέρχεται ο Ερμής στον Σκορπιό, ξεκινά ένα διάστημα κατά τη διάρκεια του οποίου η ανάγκη σας για απολαύσεις θα είναι αυξημένη και θα δώσετε έμφαση στην ερωτική σας ζωή. Πολύ καλή εποχή για φλερτ για τους ελεύθερους. Οι επικοινωνιακές σας δεξιότητες και το χιούμορ σας θα δημιουργήσουν θετικές εντυπώσεις. Οι γονείς θα αφιερώσετε περισσότερο χρόνο στα παιδιά και θα αναζητήσετε νέες διεξόδους. Προσοχή στις διατροφικές σας συνήθειες. Επικοινωνιακά προβλήματα και θέματα με τις μετακινήσεις θα σας απασχολήσουν τις επόμενες μέρες και θα πρέπει να προσαρμοστείτε σύντομα στις νέες συνθήκες, προκειμένου να μη μείνουν πίσω οι επαγγελματικές σας υποθέσεις. Με την κορύφωση του τελευταίου τετραγώνου Ερμή - Κρόνου στις 6/11 οι πιέσεις θα είναι αυξημένες και η καθημερινότητά σας κουραστική. Θέματα υγείας μην τα παίρνετε αψήφιστα και φροντίστε να θωρακίσετε τον οργανισμό σας με σωστό διατροφικό πρόγραμμα. Από τις 10/11, που εισέρχεται ο Ερμής στον Σκορπιό, θα αφιερώσετε περισσότερο χρόνο στο σπίτι και στις ανάγκες της οικογένειας. Ιδανική εποχή για να επισκευάσετε ζημιές, να βάλετε μια τάξη σε ντουλάπες και συρτάρια και να αλλάξετε τη διακόσμηση του χώρου σας. Αρκετοί από εσάς θα δουλέψετε από το σπίτι και θα πρέπει να βάλετε ένα πρόγραμμα ώστε να μη μείνει πίσω η προσωπική σας ζωή.

starfax

ΣΚΟΡΠΙΟΣ [23.10/22.11]

week

ΖΥΓΟΣ [23.9/22.10] Οι επόμενες μέρες θα είναι αρκετά κουραστικές εξαιτίας των οικογενειακών σας υποχρεώσεων, που θα είναι αυξημένες, και σε συνδυασμό με κάποιες οφειλές, που θα προκαλέσουν πίεση, θα έχετε ψυχικές μεταπτώσεις, οι οποίες θα δυσχεράνουν το έργο σας. Προσπαθήστε να ξεκουράζεστε και να τρέφεστε σωστά, ώστε να ενδυναμώσετε το ανοσοποιητικό σας σύστημα. Επίσης, αναζητήστε μεθόδους χαλάρωσης. Στις 10/11 εισέρχεται ο Ερμής στον Σκορπιό και μέχρι την 1η/12 θα είναι ένα καλό διάστημα για οικονομικές διαπραγματεύσεις και αναζήτηση νέων επενδύσεων. Προσέξτε τις υπερβολές με αγορές για το σπίτι και τα παιδιά. Οι ελεύθεροι έχετε μια τάση να ακυρώνετε με την πρώτη ματιά όσους προσπαθούν να σας προσεγγίσουν, όμως μια καινούργια γνωριμία θα προσελκύσει το ενδιαφέρον σας. Προσέξτε πού θα επενδύσετε συναισθηματικά. Ο υπέρμετρος ενθουσιασμός θα θολώσει την κρίση σας.

α πό τη μα ριβίκυ κα λλέργ η (sta rfa x@ lifo .gr)

5.11.20 – lifo

37

thing the Πώς να βοηθήσεις αυτούς που βοηθούν

α πο th μ ερ οπη κο κκιν η

38 lifo – 5.11.20

Εδώ και μήνες ο κορωνοϊός επηρεάζει την καθημερινή μας ζωή, γεμίζοντάς μας με άγχος. Όμως φανταστείτε πόσο πιο καταστροφικό μπορεί να είναι αυτό το άγχος για όλους εκείνους που μάχονται τον εθισμό τους στο αλκοόλ και στα ναρκωτικά και πόσο πιο ευάλωτοι γίνονται λόγω των συνθηκών.

Πώς μπορεί να βοηθήσει κανείς στη δράση σας; Η «Όασις» επιβιώνει χάρη στις συνδρομές των μελών της, καθώς και από χορηγίες από ιδιώτες και επιχειρήσεις. Σήμερα, ακόμη και η παραμικρή βοήθεια θεωρούμε ότι θα πιάσει τόπο. Η βοήθεια προς την οργάνωση μπορεί να είναι και σε είδος, με την παροχή εθελοντικής εργασίας απ’ όσους είναι ειδικευμένοι στον χώρο αυτόν ή θέλουν να προσφέρουν εργασία ανάλογα με την ειδικότητα και τις γνώσεις τους. oasis.org.gr Μοσκώφ 12 (περιοχή Δικαστηρίων), Θεσσαλονίκη, 2310 508598

Όασις: Η μη κυβερνητική οργάνωση που πολεμά κάθε μορφή εξάρτησης ξαιτίας της πρωτοφανούς κρίσης του κορωνοϊού και του περιορισμού των ανθρώπων στα σπίτια τους υπήρξαν φαινόμενα όξυνσης της χρήσης και κατάχρησης αλκοόλ και εξαρτησιογόνων ουσιών» επιβεβαιώνει ο κ. Δαμιανός Δoυίτσης, εμβληματική προσωπικότητα στον χώρο της απεξάρτησης, ιδρυτής του κέντρου απεξάρτησης «Όασις» στη Θεσσαλονίκη και βραβευμένος, μεταξύ άλλων, από την Προεδρία της Δημοκρατίας. Οι άνθρωποι απομονώθηκαν, η καθημερινότητά τους ανατράπηκε και η πρόσβαση σε θεραπευτικές δομές έγινε ακόμα πιο δύσκολη. Για όλους αυτούς τους λόγους υπήρξαν, πάντα σύμφωνα με τον κ. Δουίτση, πολλές υποτροπές ανθρώπων που είχαν κατορθώσει να απεξαρτηθούν, όπως επίσης αυξήθηκε ο αριθμός των ανθρώπων που παρουσίασαν προβλήματα χρήσης και κατάχρησης. «Η έκκληση για βοήθεια από τους ίδιους και τις οικογένειές τους έχει αυξηθεί κατακόρυφα και η απόγνωση και η έντασή τους είναι πραγματικά οξυμένες» συμπληρώνει. Ο κ. Δουίτσης, που ίδρυσε το αυτοσυντήρητο κέντρο «Όασις» με τη βοήθεια πρώην εξαρτημένων ατόμων, όπως ο πρώην δήμαρχος της Θεσσαλονίκης Γιάννης Μπουτάρης, αλλά και μελών των οικογενειών τους πριν από δεκαοκτώ χρόνια, υπήρξε και ο ίδιος εθισμένος στα ναρκωτικά, στο αλκοόλ και στον τζόγο και κατάφερε να απεξαρτηθεί, έπειτα από πολλές αποτυχημένες προσπάθειες, σε ένα ιδιωτικό κέντρο της Αγγλίας, σε ηλικία 32 ετών. Επιστρέφοντας στην Ελλάδα, αφιερώθηκε στη δημιουργία ομάδων αυτοβοήθειας ναρκομανών, αλκοολικών, τζογαδόρων, υπερφάγων και πολλών άλλων εξαρτημένων και εισήγαγε την έννοια της «ασθένειας του εθισμού» και τον όρο «εθιστική προσωπικότητα». «Όλοι εμείς που μπλέξαμε με ναρκωτικά, αλκοόλ, τζόγο, Διαδίκτυο και βρήκαμε τη λύση, έχοντας πειραματιστεί με διάφορους τρόπους, χωρίς επιτυχία όμως, βρήκαμε μια αποτελεσματική μέθοδο απεξάρτησης, την οποία θελήσαμε να μεταδώσουμε σε όσους αναζητούσαν λύση στο πρόβλημα των εθισμών» λέει, εξηγώντας ότι η μέθοδος που ακολουθείται στην «Όασις» βασίζεται στη μέθοδο θεραπείας των 12 βημάτων, κατά το πρότυπο των Ανώνυμων Αλκοολικών, μια μέθοδο παγκοσμίως αναγνωρισμένη για τα θεραπευτικά της αποτελέσματα. Στην «Όασις» έχουν απευθυνθεί μέχρι σήμερα χιλιάδες άτομα όλων των ηλικιών που βρέθηκαν στη δίνη των εξαρτήσεων. Το κέντρο έχει υποστηρίξει μέχρι στιγμής περίπου 10.000 άτομα σε ολόκληρη τη χώρα και έχει γίνει σημείο αναφοράς στον χώρο της απεξάρτησης. «Η κοινωνία μας, μέσω της όποιας πληροφόρησης έχει δεχτεί κατά καιρούς, αντιμετωπίζει τους εθισμένους με διαφορετικό τρόπο. Πολλές φορές η κοινή γνώμη, επηρεασμένη από τα ΜΜΕ, ρίχνει το ανάθεμα στους εξαρτημένους, αναπτύσσοντας αντανακλαστικά κοινωνικού ρατσισμού εναντίον τους. Μια μεγάλη μερίδα του κόσμου νιώθει αποστροφή ή φόβο και μια άλλη μερίδα αισθάνεται οίκτο και συμπάθεια. Καμία από τις δύο προσεγγίσεις δεν καλύπτει το φαινόμενο του εθισμού, το οποίο είναι μια προκαλούμενη ασθένεια, πνευματική, διανοητική, ψυχολογική και σωματική» λέει ο κ. Δουίτσης, ο οποίος επισημαίνει ότι η εξάρτηση οφείλει να αντιμετωπίζεται ως κοινωνικό πρόβλημα και όχι ως ατομικό, καθώς η εμφάνισή της πηγάζει κυρίως από την ύπαρξη κοινωνικών προβλημάτων. Τι είδους βοήθεια παρέχει στα εξαρτημένα άτομα η «Όασις»; «Το πρώτο βήμα στην απεξάρτηση είναι η παραδοχή του προβλήματος. Προσπαθούμε, λοιπόν, μέσα από μια πρώτη προσέγγιση και συζήτηση, να κάνουμε τον εθισμένο να καταλάβει ότι υπάρχει πρόβλημα μεν, αλλά με λίγη προσπάθεια και καθοδήγηση από εμάς μπορεί να κάνει το μεγαλύτερο δώρο στον εαυτό του, μια ζωή χωρίς εξαρτήσεις. Στη συνέχεια, με ατομικές αλλά και οικογενειακές συνεδρίες γίνεται ανάλυση της εθιστικής προσωπικότητας και του τρόπου που αυτή είναι καταστροφική για τον ίδιο τον εθισμένο, την οικογένειά του αλλά και ολόκληρη την κοινωνία. Στις ομαδικές συνεδρίες-συζητήσεις τα μέλη της “Όασις” μοιράζονται καταστάσεις και γεγονότα της ζωής τους και μάλιστα βρίσκουν σημεία ταύτισης μεταξύ τους, αφού οι εμπειρίες των εθισμένων είναι κοινές. Αυτή είναι μια πολύ σημαντική βοήθεια και στήριξη στην προσπάθεια που προσφέρουμε εφ’ όρου ζωής. Η “Όασις” είναι πάντα ανοιχτή για τα μέλη μας και τις οικογένειές τους, οποιαδήποτε στιγμή νιώσουν ευάλωτοι ή αντιμετωπίσουν κάποιο πρόβλημα» λέει ο κ. Δουίτσης, ο οποίος πιστεύει ότι την περίοδο της εξάρτησης, αλλά και μετά από αυτήν, πολύ σοβαρό ρόλο παίζει το κοντινό περιβάλλον του εξαρτημένου ατόμου. «Τα άτομα του οικογενειακού περιβάλλοντος, όπως η μητέρα ή η σύζυγος, είναι συνήθως συνεξαρτώμενα άτομα, δηλαδή άτομα που έχουν επιτρέψει να επηρεαστεί η ζωή τους από τη συμπεριφορά του εθισμένου, και μάλιστα τους έχει γίνει έμμονη ιδέα ο έλεγχος της ζωής του και η λύση του προβλήματός του. Η συμπεριφορά τους επηρεάζει βαθύτατα όλα τα μέλη της οικογένειας. Κατά συνέπεια, οι συγγενείς είναι τις περισσότερες φορές αυτοί που πρώτοι απευθύνονται στην “Όασις”. Και στη διαδικασία της απεξάρτησης είναι κοντά μας, γιατί η δική τους υποστήριξη είναι εξίσου απαραίτητη» επισημαίνει ο ίδιος.

5.11.20 – lifo

39