Τεύχος 663

ολα για την αθηνα! δωρεαν οδηγοσ τησ πολησ κυκλοφορει καθε πεμπτh

ta χελιδονια τησ καμπουλ Ένα animation των Ζαμπού Μπρετμάν και Ελεά Γκομπέ-Μεβεγιέκ

FREE PRESS

12.11.2020 19.11.2020

υπη στην έντ έκδοση ri cus Ba Πηγή: Fo 2020

O ΦΩΚΙΩΝ ΜΠΟΓΡΗΣ ΕΙΝΑΙ Ο ΑΘΗΝΑΙΟΣ ΤΗΣ ΕΒΔΟΜΑΔΑΣ AYTOKINHTO: ΤΑ ΚΟΡΥΦΑΊΑ ΜΟΝΤΈΛΑ ΤΟΥ 2020

art

home

ΨΗΦΙΑΚΕΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΝΑ ΜΗ ΧΑΣΕΙΣ ΤΗΝ ΕΠΑΦΗ ΣΟΥ ΜΕ ΤΗΝ ΤΕΧΝΗ

2 lifo – 19.11.20

7 ΣΤΗΛΕΣ 5 χαρακτηριστικές ιστορικές ανακρίβειες στον τέταρτο κύκλο του «The Crown»

εκδοτης

Στάθης Τσαγκαρουσιάνος γενικός διευθυντής Μιχάλης Μιχαήλ

14

index

από τον αλέξανδρο διακοσάββα

Γιατί ζητά «εξάμηνο σχέδιο σωτηρίας» με υπουργό κοινής αποδοχής ο Τσίπρας και γιατί το απορρίπτει ο Μητσοτάκης από τη βασιλικη σιουτη

Το άθροισμα των νεκρών, οι συναθροίσεις και η αριστερά

www.lifo.gr

60 ΛΕΠΤΑ ΜΕ ΤΟΥΣ SUGAHSPANK! & BLEND

ΔΥΟ ΔΕΚΑ ΕΚΔΟΤΙΚΗ Α.Ε. ΒOΥΛΗΣ 22, 105 63 ΑΘΗΝΑ T 210 3254 290 F 210 3249 785 info@lifo.gr

Digital culture

direct sales Γιώργος Λυκουργιώτης, Κωνσταντίνα Τριανταφύλλου senior digital campaign manager Ελένη Γκοβάτσου digital campaign manager Αγγελική Λάζου client service coordinator Ξένια Στασινοπούλου (xenia@lifo.gr) –––––– ψηφιακή ανάπτυξη/ προγραμματισμός lifo.gr Άγγελος Παπαστεργίου, Σπύρος Γκατζούνας

από την αρετή γεωργιλή

«The Crown» στα ’80s: Έτσι ήταν, αν έτσι νομίζουμε από τον δημητρη πολιτακη

διευθυντής εντυπης εκδοσης Τάσος Μπρεκουλάκης

direct sales director Κώστας Μαντάς

«Καλύτερα να αδικείσαι, παρά να αδικείς»

από τη βιβιαν στεργιου

διευθυντής mikropragmata. lifo.gr Άρης Δημοκίδης

αrt director Χρήστος Τζοβάρας –––––– ε μπο ρικο τμημα advertising director Γιώτα Αθανασοπούλου

από ton νικολα σεβαστακη

Ο εξαντλητικά κεντρικός ρόλος της Εκκλησίας στις ζωές μας

διευθυντής lifo.gr Θανάσης Χαραμής

σύμβουλος σχεδιασμού Γιάννης Καρλόπουλος

ΘΕΜΑ

16

commercial director Ρένα Κροκίδα

28

0 ΦΩΚΊΩΝ ΜΠΌΓΡΗΣ ΕΙΝΑΙ 0 ΑΘΗΝΑΙΟΣ ΤΗΣ ΕΒΔΟΜΑΔΑΣ

παρακαλουμε

ανακυκλωστε

social media Χριστίνα Γαλανοπούλου (Head) Στράτος Μωραΐτης, Ηλέκτρα Χατζηκάλφα –––––– συν ταξη αρχισυνταξία Αλέξανδρος Διακοσάββας

συντακτικη ομαδα Θοδωρής Αντωνόπουλος, Λουίζα Αρκουμανέα (Θέατρο), Θοδωρής Κουτσογιαννόπουλος (Σινεμά), Τάσος Μελεμενίδης (Σινεμά), Γιάννης Κωνσταντινίδης (Εικαστικά), Τίνα Μανδηλαρά (Βιβλίο), Νίκη Μηταρέα (Γεύση), Γιάννης Βασιλείου, Μερόπη Κοκκίνη, Ματούλα Κουστένη, Δημήτρης Κυριαζής, Γλυκερία Μπασδέκη, Γιάννης Πανταζόπουλος, Σταυρούλα Παπασπύρου, Γεωργία Παπαστάμου, Μαρία Παππά, Χρήστος Παρίδης, Δημήτρης Πολιτάκης, Αφροδίτη Σακκά, Νικόλας Σεβαστάκης, Βασιλική Σιούτη, Κορίνα Φαρμακόρη, Λένα Φουτσιτζή newsroom Πάνος Σάκκας (Αρχισυνταξία) Φιλιώ Ράγκου, Κατερίνα Αγριμανάκη, Ρούλα Βλασσοπούλου, Αναστασία Γαλάνη, Σόφη Ζιώγου, Διονύσης Νοταράκης –––––– φωτογράφοι Σπύρος Στάβερης, Πάρις Ταβιτιάν, Freddie f., Αναστασία Βουτυροπούλου, Γιώργος Αδάμος ατελιέ αssistant art director Βανέσσα Φερλέ διαμόρφωση ψηφιακής εκδοσης Νινέττα Γιακιντζή, Μαρούσα Θωμά διόρθωση κειμένων Μαρία Δρουκοπούλου, Μπέτυ Σπανοπούλου –––––– λογιστηριο οικονομική διεύθυνση Δημήτρης Τασιόπουλος λογιστήριο Άλκηστις Γκούμα, Βασίλης Κοτρωνάκης διανομή Άκης Ιωάννου γραμματεία Βιβίκα Ανδριανάτου –––––– κωδικος εντυπου 7639

19.11.20 – lifo

3

Feedback

Η ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΤΗΣ ΕΒΔΟΜΑΔΑΣ

ΝΤΈΜΠΟΡΑ ΚΆΜΕΡΟΝ Τι είναι φεμινισμός σήμερα;

ΕΚ Π Α Ι Δ Ε Υ Σ Η

Συζητώντας για τα γυναικεία δικαιώματα με την κοινωνιολόγο και καθηγήτρια Γλωσσολογίας και Επικοινωνίας στο Κολέγιο Worcester του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης, με αφορμή το τελευταίο της βιβλίο «Φεμινισμός: Παρελθόν και παρόν ενός κινήματος» (Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης).

Big Bang School Η Μαρίνα Καλογήρου παρουσιάζει στον Αλέξανδρο Διακοσάββα το πρώτο μη κερδοσκοπικό γυμνάσιο της φύσης στην Ελλάδα.

Σε μια εποχή που το γυναικείο κίνημα δίνει ξανά δυναμικό «παρών» διεθνώς, από τις ΗΠΑ και τη Χιλή μέχρι την Πολωνία και την Τουρκία, εμπλουτισμένο με νέες προβληματικές, μια εποχή που ταυτόχρονα έχει πυροδοτήσει την έξαρση του συντηρητισμού και του θρησκευτικού φονταμενταλισμού, το συνοπτικό, εύληπτο και συμπεριληπτικό εγχειρίδιο της Ντέμπορα Κάμερον ανατρέχει στο παρελθόν και στο μέλλον ενός κινήματος που αφορά, εν τέλει, τη μισή ανθρωπότητα και που, παρά την εξέλιξή του, έχει, λέει, πολύ δρόμο ακόμα να διανύσει.

Αναζητώντας αντιπερισπασμούς στην επικαιρότητα, βρέθηκα, χωρίς να καταλάβω πώς ακριβώς, σε ένα πρόσφατο κομμάτι του BBC Future (που δεν είναι και τόσο φουτουριστικό στην πραγματικότητα, τα μισά άρθρα έχουν να κάνουν με τον Δαρβίνο και τους Νεάντερταλ) για την ιστορία του στιλό διαρκείας (ή μπίλιας) και ειδικότερα για τη γενεαλογία, την αξιοθαύμαστη αντοχή και τη λειτουργική και σχεδιαστική τελειότητα του κλασικού Bic Cristal, του πιο κοινού εργαλείου γραφής στον κόσμο. Πρόχειρης και «ευτελούς» γραφής, έστω. Υπάρχει κανείς άνθρωπος στον πλανήτη που να μην έχει κάνα δυο τέτοια στιλό να περιφέρονται τριγύρω;

4 lifo – 19.11.20

ti δ ι α β α σ α με αυ τη την εβ δομ α δ α σ το

Όταν όλα τελειώσουν, θα έχουν μείνει μόνο τα στιλό Bic

— Πιστεύετε ότι ακούγεται ακόμα ριζοσπαστικό το ότι οι γυναίκες είναι ανθρώπινα όντα, όπως το έθετε η Μέρι Σίαρ δεκαετίες πριν; Πώς θα ορίζατε τον σημερινό φεμινισμό, τι διεκδικεί μια γυναίκα του 21ου αιώνα; Κοιτάξτε, μπορεί να μην ακούγεται τόσο ριζοσπαστικό πια. Αν ρωτούσατε σήμερα έναν άνδρα «είναι και οι γυναίκες ανθρώπινα όντα;», φαντάζομαι ότι όλοι, εκτός ίσως από κάποιους που ξοδεύουν τις ώρες τους σε ρατσιστικά, μισογύνικα ιντερνετικά φόρουμ, όπως το Incel, θα απαντούσαν «ναι, φυσικά, μα είναι δυνατόν να κάνετε ακόμα αυτή την ερώτηση;», όμως νομίζω ότι στην πραγματικότητα συνεχίζει να είναι μια ριζοσπαστική δήλωση που εφιστά την προσοχή στους τρόπους με τους οποίους η «ανθρωπινότητα» των γυναικών εξακολουθεί να μην αναγνωρίζεται πλήρως. Κάτι αντίστοιχο συμβαίνει με το σύνθημα «τα δικαιώματα των γυναικών είναι ανθρώπινα δικαιώματα», το οποίο έκανε διάσημο η Χίλαρι Κλίντον στο 4ο Παγκόσμιο Συνέδριο του ΟΗΕ για τις Γυναίκες το 1995 στο Πεκίνο. Ο λόγος που χρειαζόταν –και εξακολουθεί να χρειάζεται– να ειπωθεί είναι ότι πολλά εθνικά κράτη συνεχίζουν να αρνούνται στις γυναίκες τα θεμελιώδη δικαιώματα που δίνουν στους άντρες (π.χ. ισότητα ενώπιον του νόμου), παρουσιάζοντάς το μάλιστα αυτό όχι ως παραβίαση ή κατάχρηση εξουσίας αλλά ως ζήτημα «κουλτούρας» ή θρησκευτικής πίστης – και, ως γνωστόν, οι περισσότερες θρησκείες αντιμετωπίζουν παραδοσιακά τις γυναίκες είτε ως ετερόφωτα όντα, δηλαδή ως συντρόφους και βοηθούς των ανδρών, είτε ως υποδεέστερες εν γένει υπάρξεις. Ούτε οι κοσμικές δημοκρατίες της Δύσης μπορούν, όμως, να περηφανεύονται αυτάρεσκα για τις προόδους τους ως προς αυτό. Μία από τις μεγαλύτερες και πιο κερδοφόρες βιομηχανίες του παγκόσμιου καπιταλισμού, αυτή του σεξ, βασίζεται στη μεταχείριση των γυναικών ως αντικειμένων, ως εμπορευμάτων, και αυτή η θέαση των γυναικών διαπερνά όλη τη δυτική λαϊκή κουλτούρα, με περισσότερο ή λιγότερο προφανείς τρόπους. Για παράδειγμα, οι γυναικείοι χαρακτήρες στις περισσότερες mainstream ταινίες μιλούν πολύ λιγότερο από τους ανδρικούς και συχνά υπάρχουν μόνο ως «γλάστρες», είτε για να εμψυχώνουν τον κεντρικό πρωταγωνιστή είτε ως έπαθλό του. Δεν έχουν εσωτερική ζωή, ούτε δικές τους ιστορίες να αφηγηθούν. Αυτό που βλέπουμε συχνά, ακόμα και σήμερα, τόσο στη φαντασία όσο και στην πραγματικότητα, είναι ότι οι γυναίκες αποκτούν υπόσταση μόνο αναφορικά με κάποιον άνδρα και όχι ως ολοκληρωμένοι άνθρωποι.

page

Πόσοι διαφορετικοί φεμινισμοί συνυπάρχουν σε ένα κίνημα με κοντά δύο αιώνες ιστορία; Πού συγκλίνουν, πού αποκλίνουν, ποιο είναι το κοινό διακύβευμα; Πόσο κοντά στην ισότητα βρίσκονται οι σύγχρονες γυναίκες, τι πρόοδος έχει επιτευχθεί, τι πισωγυρίσματα καραδοκούν, ποιος ο «νέος μισογυνισμός»; Πώς βλέπει το 4ο κύμα μια φεμινίστρια του 2ου, μια γυναίκα που έγινε φεμινίστρια σε νεαρή ηλικία λόγω κάποιων δύσκολων προσωπικών βιωμάτων, προτού ασχοληθεί ακτιβιστικά και αργότερα ακαδημαϊκά με το αντικείμενο;

Α ΠΟ Ψ ΕΙ Σ

Μικρή ωδή του Δημήτρη Πολιτάκη στη λειτουργική και σχεδιαστική τελειότητα του πιο φτηνού πράγματος στον κόσμο.

Ακολουθήστε τα podcasts της LiFO στην Apple, στο Spotify ή στην Google.

του θοδωρη αντωνοπουλου

gr

Η AMKE Big Bang Education ιδρύθηκε το 2016 από τρεις ανθρώπους που αφιερώνουν τη ζωή τους στο όραμα της ιδανικής εκπαίδευσης: τη Βέτα Γεωργιάδου, τον Άγγελο Πατσιά και τον Γιάννη Σωτηράκο. Πρόκειται για έναν εκπαιδευτικό φορέα που μέχρι τώρα φιλοξενεί 300 μαθητές, ενώ απασχολεί 30 εκπαιδευτικούς και σειρά εξωτερικών συνεργατών. Το δημοτικό σχολείο Big Bang School κάνει ήδη πράξη, εδώ και περισσότερο από έναν χρόνο, το όνειρο μιας αλλιώτικης εκπαίδευσης, κοντά στη φύση, λίγο έξω από τη Θεσσαλονίκη. Σήμερα η ηθοποιός Μαρίνα Καλογήρου συνεχίζει την πρωτοβουλία, προχωρώντας στη δημιουργία του μη κερδοσκοπικού Big Bang Γυμνασίου, με ορίζοντα λειτουργίας του τον Σεπτέμβριο του 2021.

podcasts που αξίζει να ακούσετε

1

Ο Φώτης Σεργουλόπουλος σε μια απολαυστική κουβέντα με τον Γιώργο Καπουτζίδη

2

Οι κοινωνικές σχέσεις των δέντρων και τα πάντα για την πιλέα

3

Όσα δεν ξέρατε για τη ΛΟΑΤΚΙ+ ορολογία (και θέλατε να ρωτήσετε)

ΓΙΆΝΝΗΣ ΜΠΟΥΤΆΡΗΣ «Ο κορωνοϊός δεν είναι θέμα για πολιτική εκμετάλλευση, δεν είναι ώρα για κοκορομαχίες» Με αφορμή την επικείμενη έκδοση του βιβλίου του με τίτλο «Εξήντα χρόνια τρύγος...», ο πρώην δήμαρχος Θεσσαλονίκης μιλά για την πανδημία, σχολιάζει τα πολιτικά πρόσωπα και την επικαιρότητα και θυμάται τα δύσκολα χρόνια του αλκοολισμού.

4

«Γκίκα, θέλουμε ξανά τις συνταγές σου!»

του γιαννη πανταζοπουλου Αμπελώνες, κελάρια, δάση και άγρια ζώα, λύκοι, σκυλιά και αρκούδες, μπαρ, ντίσκο και μπουζούκια, ταβέρνες και ρεστοράν, ομάδες Ανώνυμων Αλκοολικών, τιμητικές διακρίσεις, ατέλειωτα ταξίδια, σκληρές αποφάσεις, λάθη, εμπόδια, δυσκολίες, επιθέσεις αλλά και μια αντισυμβατική πολιτική διαδρομή με νίκες και ήττες είναι όλα όσα συμπυκνώνουν τη μυθιστορηματική ζωή του Γιάννη Μπουτάρη. Τον τελευταίο χρόνο, μετά την αποστρατεία του από τον δήμο Θεσσαλονίκης, ασχολείται με όσα του είχαν λείψει. Όταν έκλεισε την πόρτα του δημαρχείου, αφήνοντας πίσω του δύο θητείες στην πόλη της Θεσσαλονίκης, βρέθηκε ξαφνικά αντιμέτωπος με ένα δυσαναπλήρωτο κενό. Στην αρχή νόμιζε ότι είχε κατάθλιψη. «Δεν είναι εύκολο να έχεις άπειρο ελεύθερο χρόνο μετά από εννέα χρόνια. Αλλά το ξεπέρασα. Μπορώ να ασχολούμαι με όσα είχα στερηθεί, το να μπορώ να κάνω μια βόλτα στην παραλία της πόλης και να ατενίζω το ηλιοβασίλεμα. Να πηγαίνω στο χωριό μου, το Νυμφαίο, και να ησυχάζω» μου αφηγείται.

5

Ένας 18χρονος φοιτητής μιλά για τη ζωή του στην καραντίνα

19.11.20 – lifo

5

Όλη η Ελλάδα διαβάζει LiFO

6.755.720 UNIQUE VISITORS στην ψηφιακή έκδοση ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2020

Reuters:

Το LiFO.gr στη λίστα με τα κορυφαία ενημερωτικά sites στην Ελλάδα για το 2020

αναγνωσιμοτητα

LiFO 136,6 ATHENS VOICE

125,6

στοιχεια focus bari 2020

πη έντυ στην οση έκδ Bari us : Foc Πηγή

Στην κορυφή, αλλά με ποιότητα

6 lifo – 19.11.20

town

5 ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΈΣ ΙΣΤΟΡΙΚΈΣ ΑΝΑΚΡΊΒΕΙΕΣ ΣΤΟΝ ΤΈΤΑΡΤΟ ΚΎΚΛΟ ΤΟΥ «THE CROWN»

talk

Πόσο ιστορικά ακριβής είναι η τέταρτη σεζόν της δημοφιλούς σειράς του Netflix, σύμφωνα με τον ιστορικό Hugo Vickers.

1

Η ΠΡΏΤΗ ΕΠΊΣΚΕΨΗ ΤΗΣ ΘΆΤΣΕΡ ΣΤΟ ΜΠΑΛΜΌΡΑΛ

από τον αλέξανδρο διακοσάββα

TheBuzz

(επεισόδιο 2) Η βασίλισσα και η βασιλική οικογένεια προσπαθούσαν να κάνουν τους καλεσμένους τους να νιώθουν καλά στο κάστρο Μπαλμόραλ. Στην πραγματικότητα, ο κύριος και η κυρία Θάτσερ έφτασαν στο κάστρο στις 8 Σεπτεμβρίου 1979, τρεις μέρες μετά την κηδεία του Μαουντμπάτεν στο αβαείο του Westminster. Προφανώς δεν είχαν βρεθεί εκεί ξανά. Όμως, παρά τα όσα δείχνει το επεισόδιο, δεν υπήρξε «βασανισμός» της Θάτσερ, ούτε οι υπηρέτες ήταν αγενείς μαζί της, ούτε της έγιναν παρατηρήσεις επειδή φορούσε τα λάθος ρούχα και παπούτσια. Επίσης, η Θάτσερ δεν επικαλέστηκε δουλειά στο Λονδίνο για να αποχωρήσει νωρίτερα.

2

ΤΟ «ΤΕΛΕΣΊΓΡΑΦΟ» ΓΙΑ ΤΟΝ ΓΆΜΟ ΤΟΥ ΚΑΡΌΛΟΥ ΜΕ ΤΗΝ ΝΤΑΪΆΝΑ (επεισόδιο 3) Η σειρά υπονοεί ότι ο πρίγκιπας Φίλιππος κατσάδιασε τον Κάρολο μετά την επίσκεψή του με την Νταϊάνα στο Μπαλμόραλ, που υποτίθεται ότι έγινε το 1979. Στην πραγματικότητα, όμως, την Νταϊάνα άρχισαν να την κυνηγούν οι παπαράτσι το φθινόπωρο του 1980, όταν αντιλήφθηκαν ότι μπορεί να γινόταν σύζυγος του Καρόλου. Η ίδια προσπαθούσε να ξεφύγει από τους φωτογράφους κάθε φορά που έβγαινε από το διαμέρισμά της στο Earls Court. Γι’ αυτό ο Φίλιππος έγραψε σχετικά στον Κάρολο, είτε στα τέλη του 1980 είτε στις αρχές του 1981. Σύμφωνα με την εγκεκριμένη βιογραφία του Jonathan Dimbleby, η παρέμβαση του Δούκα του Εδιμβούργου είχε ισχυρή, αν όχι καθοριστική επίδραση στην απόφαση του Καρόλου. Το γράμμα τον προειδοποίησε ότι θα έπρεπε να αποφασίσει, γιατί ρίσκαρε να καταστρέψει τη φήμη της Νταϊάνα. Ο Κάρολος το εξέλαβε ως «τελεσίγραφο», που δεν ήταν όμως η αρχική πρόθεση του Φιλίππου. Έτσι, μπερδεμένος και αγχωμένος, προχώρησε και έκανε πρόταση στην Νταϊάνα τον Φεβρουάριο του 1981.

3

Η ΆΦΙΞΗ ΤΗΣ ΝΤΑΪΆΝΑ ΣΤΟ ΠΑΛΆΤΙ

4

Ο ΚΆΡΟΛΟΣ ΚΑΙ Η ΚΑΜΊΛΑ

5

ΤΟ «ΤΕΛΕΥΤΑΊΟ ΧΑΡΤΊ» ΤΗΣ ΘΆΤΣΕΡ

(επεισόδιο 3)

(επεισόδιο 4)

(επεισόδιο 10)

Εδώ βλέπουμε την Νταϊάνα να φτάνει στο Μπάκιγχαμ, να μπαίνει σε ένα δωμάτιο με όλη τη βασιλική οικογένεια παρούσα και να μη γνωρίζει πώς να υποκλιθεί. Η πριγκίπισσα Μαργαρίτα φαίνεται να την εμπαίζει. Αυτά όλα είναι βλακείες, σύμφωνα με τον Vickens. Η Νταϊάνα μεγάλωσε στη σκιά του Sandringham. Οι γιαγιάδες και οι θείες της δούλευαν για τη βασιλομήτορα. Ο πατέρας της ήταν σταβλάρχης της βασίλισσας στην περιοδεία της στην Κοινοπολιτεία το 1953-54. Ήξερε ακριβώς τι να κάνει.

Ο Κάρολος δεν είχε πρακτικά καμία επαφή με την Καμίλα τα πρώτα πέντε χρόνια του γάμου του, παρότι η σειρά δείχνει πως επικοινωνούσαν τηλεφωνικά καθημερινά. Ακόμα και όταν ο Άντριου Πάρκερ Μπόουλς, σύζυγος της Καμίλα, ήταν διοικητής του ιππικού, από το 1981 έως το 1983, και μετέπειτα συνταγματάρχης, από το 1987 έως το 1990, οι τυπικές επαφές τους ήταν λίγες. Ο Dimbleby τοποθετεί την αναθέρμανση των επαφών τους το 1986, όταν ο γάμος του Καρόλου είχε «πληγεί ανεπανόρθωτα» ήδη.

Η Θάτσερ δεν προσπάθησε ποτέ να πείσει τη βασίλισσα να διαλύσει το Κοινοβούλιο «για να σώσει το τομάρι της» στην κρίση του 1990. Είναι γνωστό ότι όταν ο Τζέφρι Χάουι υπέβαλε την παραίτησή του, περιστατικό που αποδίδεται πιστά στο «The Crown», η Θάτσερ έπρεπε να αντιμετωπίσει τον Μάικλ Χέζελταϊν. Τα υπόλοιπα παρουσιάζονται σωστά, οι συναντήσεις με τους υπουργούς, η σταδιακή συνειδητοποίηση της Θάτσερ ότι πρέπει να αποχωρήσει, αλλά μετά δείχνουν αυτή την «ανοησία», ότι κρατά έναν τελευταίο άσο στο μανίκι. Πηγαίνει λοιπόν, στο τελευταίο επεισόδιο της σεζόν, να συναντήσει τη βασίλισσα για να της ζητήσει να προκηρύξει εκλογές. Θεωρητικά θα μπορούσε να το είχε κάνει και η βασίλισσα να έχει αρνηθεί. Αλλά δεν συνέβη.

19.11.20 – lifo

7

talk town

ΠΟΛΙΤΙΚΟ ΕΠΤΑΗΜΕΡΟ

Γιατί ζητά «εξάμηνο σχέδιο σωτηρίας» με υπουργό κοινής αποδοχής ο Τσίπρας και γιατί το απορρίπτει ο Μητσοτάκης Παραλήψεις και αδυναμίες στη διαχείριση της πανδημίας και οι προσδοκίες του ΣΥΡΙΖΑ.

α πό τh βα σι λι κη σ ιου τη

προ μερικών ημερών συζήτηση των πολιτικών αρχηγών στη Βουλή για την πανδημία ανέδειξε τις πολιτικές, τα σωστά και τα λάθη της διαχείρισης, αλλά κυρίως αποκάλυψε τις στρατηγικές που θα ακολουθήσουν το επόμενο πολύ κρίσιμο για την υγεία και την οικονομία διάστημα. Ο Κυριάκος Μητσοτάκης αναζητεί τρόπους για να βγει η χώρα από την κρίση με την κοινωνία όρθια και την οικονομία αναστρέψιμη. Η προστασία της οικονομίας όμως, όπως φάνηκε μεταξύ του πρώτου και του δεύτερου κύματος της πανδημίας, δεν είναι εφικτή χωρίς να μπει σε κίνδυνο η δημόσια υγεία. Η κυβέρνηση, αφού έχασε χρόνο ταλαντευόμενη, αποφάσισε τώρα να βάλει ξανά μπροστά την υγεία, μην έχοντας εναλλακτική, καθώς το σύστημα υγείας πλησιάζει τα όριά του. Μπορεί το δεύτερο κύμα να χτύπησε όλη την Ευρώπη και η Ελλάδα να βρίσκεται ακόμα σε καλύτερη θέση από άλλες χώρες της Ε.Ε. με παρόμοιο πληθυσμό, πλην όμως, παρότι διπλασιάστηκαν οι ΜΕΘ μέσα σε αυτούς τους μήνες, το Εθνικό Σύστημα Υγείας της χώρας παραμένει από τα πιο αδύναμα της Ευρώπης. Δηλαδή η Ελλάδα δεν έχει τις ίδιες αντοχές με τη Γερμανία ή την Ολλανδία, ακόμα και αν έχει λιγότερα κρούσματα και περιστατικά. Ο πρωθυπουργός ομολόγησε εμμέσως στη Βουλή ότι η γραμμή που ακολουθήθηκε το προηγούμενο διάστημα ήταν λίγο-πολύ υπαγορευμένη από την Ε.Ε., κοινή για όλες τις χώρες. Δηλαδή το άνοιγμα της οικονομίας και η υποχώρηση των μέτρων προστασίας ήταν ευρωπαϊκή κατεύθυνση. Αυτό έγινε σε μια προσπάθεια να περιοριστεί η οικονομική ζημιά στην Ε.Ε., καθώς γνώριζαν ότι τον χειμώνα πιθανότατα θα επιστρέφαμε σε lockdown, μέχρι να εμβολιαστούν οι πληθυσμοί των χωρών της Ευρώπης. Ο Αλέξης Τσίπρας έχει πειστεί από τους συνεργάτες του ότι η πανδημία θα προκαλέσει μεγάλη καταστροφή και οικονομικό όλεθρο, στοιχεία τα οποία θα δημιουργήσουν συνθήκες παρόμοιες με της κρίσης του 2010 που τους οδήγησε στην εξουσία το 2015. Αυτό το πίστευαν από τον χειμώνα στον ΣΥΡΙΖΑ και εκτιμούσαν ότι η οικονομική ζημιά από τον τουρισμό και την εστίαση θα ήταν τόσο μεγάλη, που τον Σεπτέμβριο θα υπήρχε λαϊκή οργή, η οποία μπορεί να έριχνε την κυβέρνηση. Αυτό το σενάριο δεν επιβεβαιώθηκε, παρότι τα ποσοστά της κυβέρνησης ξεφούσκωσαν από τα πολύ υψηλά επίπεδα αποδοχής όπου είχαν φτάσει τον Απρίλιο και τον Μάιο. Σήμερα στον ΣΥΡΙΖΑ πιστεύουν ότι μόνο στον χρόνο έχουν πέσει έξω και ότι η πρόβλεψή τους θα επαληθευτεί τους επόμενους μήνες. Παρ’ όλα αυτά, ο Τσίπρας δεν ζητά εκλογές, καθώς το κόμμα του δεν εισπράττει για την ώρα τίποτα από το «ξεφούσκωμα» της ΝΔ. Αυτό που ζητά με αφορμή την πανδημία είναι ένα είδος συγκυβέρνησης με τον Κυριάκο Μητσοτάκη – που πριν από λίγες μέρες, εκνευρισμένος, τον είχε χαρακτηρίσει «τον μεγαλύτερο πολιτικό απατεώνα». Με αφορμή, λοιπόν, την πανδημία και χωρίς η κυβέρνηση να έχει απολέσει ισχύ ως τώρα, ο αρχηγός του ΣΥΡΙΖΑ ζητά την κατάρτιση ενός «εξάμηνου εθνικού σχεδίου» και προωθεί την ιδέα μιας «κυβέρνησης σωτηρίας» με υπουργό Υγείας κοινής αποδοχής. Ο αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης γνωρίζει ότι η πρότασή του τώρα δεν θα έχει καμία τύχη, αλλά ποντάροντας στην αποτυχία της κυβέρνησης ως προς τη διαχείριση της πανδημίας, που θεωρεί βέβαιη, θέλει να την καταγράψει ως προειδοποίηση και να επανέλθει πιθανόν στην πορεία. Με τον ΣΥΡΙΖΑ, ωστόσο, να έχει χάσει δυνάμεις και μετά τις εκλογές –άρα γνωρίζει πως ακόμα κι αν γίνονταν τώρα εκλογές, δεν θα μπορούσε να ελπίζει σε νίκη και αυτοδυναμία–, η ιδέα μιας συγκυβέρνησης εξακολουθεί να συγκινεί αρκετούς εντός και εκτός συνόρων. Επιχειρηματίες με παρασκηνιακή ανάμειξη στα κοινά και Ευρωπαίοι που επιδιώκουν μεγαλύτερη επιρροή έχουν πάντα προτίμηση στις πολυκομματικές κυβερνήσεις, για τους δικούς της λόγους κάθε πλευρά, καθώς οι μονοκομματικές είναι συνήθως πιο ισχυρές. Κάτι τέτοιο, όμως, για την ώρα παραμένει ευσεβής πόθος. Ο πρωθυπουργός αντιπαρήλθε ελαφρώς σκωπτικά την πρόταση του ΣΥΡΙΖΑ στη Βουλή για «κυβέρνηση σωτηρίας» και υπουργό Υγείας κοινής αποδοχής και πρότεινε στην αντιπολίτευση να συμβάλει με προτάσεις στην (πολύ σημαντική) επιτροπή για το εμβόλιο, ενώ συμφώνησε στη «στήριξη των πιο ευάλωτων» και στο «πάγωμα των πλειστηριασμών».

ΠΑΡΑΛΕΙΨΕΙΣ ΚΑΙ ΑΔΥΝΑΜΙΕΣ Ο πρωθυπουργός ισχυρίστηκε ότι η κυβέρνηση ξαφνιάστηκε με την ταχύτατη αύξηση των κρουσμάτων, ειδικά στη Θεσσαλονίκη, για τη δημοτική αρχή της οποίας άφησε και κάποιες σαφείς αιχμές, ειδικά για την επιμονή του δημάρχου να εορταστεί ο πολιούχος τον προηγούμενο μήνα όπως γιορτάστηκε. Για το θέμα των μονάδων εντατικής θεραπείας υποστήριξε πως έχει καταβληθεί «κάθε ανθρωπίνως δυνατή προσπάθεια», ώστε να ενισχυθούν με κρεβάτια και με προσωπικό, και επίσης πως αυξήθηκαν τα τεστ στον ευρωπαϊκό μέσο όρο. Ο στόχος της κυβέρνησης το προηγούμενο διάστημα, όπως είπε, ήταν η αποφυγή ενός δεύτερου οριζόντιου lockdown, που τραυματίζει την οικονομία και την κοινωνία – ο οποίος, βεβαίως, δεν επετεύχθη. Τα άλλα κράτη-μέλη

8 lifo – 19.11.20

της Ε.Ε. προσπάθησαν εξίσου να προστατεύσουν τη δημόσια υγεία χωρίς να πληγεί η οικονομία, αλλά αυτό, όπως φάνηκε, δεν κατέστη δυνατό. Αν τηρούνταν τα τοπικά και τα στοχευμένα μέτρα, «θα μπορούσαμε να αποφύγουμε το δεύτερο lockdown», ισχυρίστηκε ο πρωθυπουργός, αλλά δεν τηρήθηκαν κι έτσι δεν θα το μάθουμε. Πότε κατάλαβαν ότι το πράγμα δεν θα πήγαινε καλά; Από την αρχή του φθινοπώρου σήμανε ο συναγερμός, είπε ο πρωθυπουργός. Έβλεπαν την αύξηση, αλλά στην αρχή τη θεωρούσαν ελεγχόμενη. Υποστήριξε ότι αυτή δεν συνδέεται με τον τουρισμό και έφερε ως παράδειγμα χώρες οι οποίες έμειναν κλειστές, όπως το Ισραήλ, το οποίο «είδε δεύτερη έξαρση τον Σεπτέμβριο, και πολύ βαριά». «Εάν η έξαρση του δεύτερου κύματος συνδεόταν με το άνοιγμα στον τουρισμό, θα έπρεπε να την είχαμε δει τον Αύγουστο και τον Σεπτέμβριο και όχι στα τέλη Οκτωβρίου - αρχές Νοεμβρίου» είπε, ενώ κυβερνητικά στελέχη ανέφεραν και την Κρήτη, που, ενώ είχε τον περισσότερο τουρισμό, είχε τα λιγότερα κρούσματα. «Έπρεπε, λοιπόν, κι εμείς, όπως και όλες οι άλλες ευρωπαϊκές χώρες, που είναι το άμεσο μέτρο σύγκρισης, να ισορροπήσουμε ανάμεσα σε δύο παράλληλες, αλλά συχνά αντίθετες ανάγκες: την προστασία της δημόσιας υγείας από τη μια και τη στήριξη της οικονομίας και της κοινωνίας από την άλλη» είπε ο πρωθυπουργός, κάνοντας φανερό ότι αυτή ήταν η ουσία της καθυστέρησης για τα πιο δραστικά μέτρα, η οποία στοίχισε και τώρα τρέχουν. Τα κόμματα της αντιπολίτευσης δεν τοποθετήθηκαν ούτε στη Βουλή για την απόφαση του lockdown, αν συμφωνούν ή διαφωνούν, αλλά άσκησαν και ασκούν έντονη κριτική στην κυβέρνηση για αποτυχημένη διαχείριση της πανδημίας. Ο πρωθυπουργός παραδέχτηκε κάποια λάθη και παραλείψεις, π.χ. ότι δεν έκλεισε νωρίτερα κάποια καταστήματα εστίασης (κλαμπ) και καθυστέρησε την επιβολή της χρήσης μάσκας παντού, αλλά στη Βουλή είπε στον Αλέξη Τσίπρα ότι ποτέ δεν του άσκησε κριτική γι’ αυτά. Αντιθέτως, ο ΣΥΡΙΖΑ τον κατηγορεί για τον τουρισμό, είπε, τα μέσα μεταφοράς και τα σχολεία, που, σύμφωνα με μελέτες, δεν ήταν αυτά που έπαιξαν τον βασικό ρόλο της μετάδοσης.

ΟΙ ΠΡΟΣΔΟΚΙΕΣ ΤΟΥ ΣΥΡΙΖΑ Στον ΣΥΡΙΖΑ υποστηρίζουν ότι ο Κυριάκος Μητσοτάκης «αναγκάστηκε να πάρει κάποια μέτρα στήριξης των αδύναμων λόγω των δικών τους πιέσεων» και επιμένουν για υπουργό Υγείας ευρείας συναίνεσης. «Η πρόταση Τσίπρα για υπουργό κοινής αποδοχής ήταν μια πολύ γενναία κίνηση συναίνεσης, για να σωθεί η κοινωνία και το εθνικό σύστημα υγείας» λένε στην Κουμουνδούρου. Στη συζήτηση στη Βουλή ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ ζήτησε την αντικατάσταση του Βασίλη Κικίλια (αυτόν να τον κάνει Αθλητισμού ο Μητσοτάκης, είπε, μια και έπαιζε μπάσκετ) με την καθηγήτρια Επιδημιολογίας Αθηνά Λινού, πρώην υποψήφια του ΠΑΣΟΚ, την οποία προσεγγίζει εδώ και λίγο καιρό, προκειμένου να έχει κι αυτός έναν (αντι)Τσιόδρα. Η κ. Λινού θεωρήθηκε η καλύτερη από τις επιλογές που είχε λόγω του βιογραφικού της και λόγω της κριτικής που έχει ασκήσει στην κυβέρνηση (αν και, συχνά, σε αντίθετη κατεύθυνση από αυτή στελεχών του ΣΥΡΙΖΑ). Ωστόσο, έφερε σε αμηχανία αρκετούς στην Κουμουνδούρου, καθώς στο θέμα της πορείας για το Πολυτεχνείο συντάχθηκε με τη θέση της κυβέρνησης. Επίσης, είναι υπέρ του μυστηρίου της Θείας Κοινωνίας και η ίδια μεταλαμβάνει, όπως έχει πει, πράγμα που πάλι φέρνει σε δύσκολη θέση την κριτική του ΣΥΡΙΖΑ, αν και ο Τσίπρας έχει άριστες σχέσεις με τον Ιερώνυμο (σε αντίθεση με τον Μητσοτάκη, με τον οποίο σχεδόν δεν μιλιούνται, παρά μόνο για τα απολύτως θεσμικά ζητήματα που είναι υποχρεωμένοι). Πάντως, ο Αλέξης Τσίπρας δεν υποστήριξε φανατικά την πρότασή του για την κ. Λινού, καθώς από την αρχή είπε ότι δέχεται να συζητήσει κι άλλα πρόσωπα. «Με την απόρριψη της πρότασης Τσίπρα ο Μητσοτάκης έχασε κάθε ευκαιρία συναίνεσης για την πανδημία και κοινωνική συνοχή» λένε τώρα τα στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ, προειδοποιώντας ότι «για όσα ακολουθήσουν η ευθύνη θα είναι μόνο δική του». Η εσωκομματική αντιπολίτευση, ωστόσο, έχει αρκετές επιφυλάξεις για τη γραμμή αυτή και οι πληροφορίες αναφέρουν ότι ο Ευκλείδης Τσακαλώτος εξακολουθεί να δυσανασχετεί με τη γραμμή που ακολουθείται. Πολλοί, επίσης, θα προτιμούσαν να ζητήσει εκλογές ο Τσίπρας «και όχι συγκυβέρνηση», αλλά, όπως λένε οι πιο ρεαλιστές του κόμματος, «αυτό είναι το μάξιμουμ που μπορεί να επιδιώξει τώρα, με τη διαφορά που καταγράφεται στις δημοσκοπήσεις». Γι’ αυτό και ο Τσίπρας επέλεξε να πει στη Βουλή στον Μητσοτάκη: «... Αυτό που σας λέμε είναι αλλάξτε και ζητήστε τη βοήθειά μας για ένα σχέδιο εξάμηνης διάρκειας...». Συνεργάτης του αρχηγού της αξιωματικής αντιπολίτευσης αναφέρει ότι «είναι βέβαιο πως με τις συνέπειες της πανδημίας ο ΣΥΡΙΖΑ θα έχει την ευκαιρία να αλλάξει τους συσχετισμούς υπέρ του για να ξαναπάρει την εξουσία. Οι νεοφιλελεύθερες πολιτικές δεν μπορούν να αντιμετωπίσουν μια τέτοια κρίση. Θα χρειαστεί κυβέρνηση εθνικής σωτηρίας. Όπως το κάναμε το 2015, θα το κάνουμε και τώρα, που έχουμε μάθει, γι’ αυτό θα είναι αλλιώς αυτήν τη φορά».

Τα κόμματα της αντιπολίτευσης δεν τοποθετήθηκαν ούτε στη Βουλή για την απόφαση του lockdown, αν συμφωνούν ή διαφωνούν, αλλά άσκησαν και ασκούν έντονη κριτική στην κυβέρνηση για αποτυχημένη διαχείριση της πανδημίας.

19.11.20 – lifo

9

talk town

ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΑΝΑΠΝΟΗΣ

Το άθροισμα των νεκρών, οι συναθροίσεις και η αριστερά Καμία ουσιαστική δημόσια ελευθερία δεν μπορεί να ανθήσει μέσα στο πένθος και στην απώλεια.

α π ό τον ν ικόλα σ εβα σ τά κη

10 lifo – 19.11.20

πανδημία και η διαχείρισή της από την κυβέρνηση έχει αναδείξει πολλά θέματα και σημεία για κριτική και διαφορετικές σκέψεις. Ιδίως αυτό το δεύτερο κύμα, που αφήνει καθημερινά δεκάδες νεκρούς και αποκαλύπτει αδυναμίες, υπεραισιόδοξους υπολογισμούς και το κόστος που έχει η ανεπίτρεπτη υποχώρηση σε ποικίλες κοινωνικές και τοπικές πιέσεις. Παρ’ όλα αυτά, όμως, οι πολιτικές δυνάμεις της αντιπολίτευσης, και κυρίως ο χώρος της αριστεράς, όσα κι αν έχουν καταμαρτυρήσει στην κυβέρνηση για την πανδημία, δεν κατάφεραν να δημιουργήσουν δυναμική αμφισβήτησης της «ηγεμονίας του αντιπάλου». Ίσως γιατί η αριστερά και τα ακροατήριά της στο θέμα της πανδημίας συνέχισαν να παίζουν και στα δύο ταμπλό: και στην ιδέα ότι τα περιοριστικά μέτρα είχαν πονηρές προθέσεις με κατασταλτικό και αστυνομικό χαρακτήρα και στην ιδέα ότι τελικά η κυβέρνηση έδειξε χαλάρωση και δεν ήταν όσο αυστηρή έπρεπε. Ανάμεσα στο φάντασμα της εξουσίας, που θέλει να μας «ελέγξει», και στη ρητορεία περί απουσίας του κράτους, η αριστερά δεν μπόρεσε να σταθεί πειστικά στην ανάγκη τήρησης κάποιων κανόνων. Έδειξε απλώς ζήλο στο να απορρίψει την ατομική ευθύνη, χωρίς να επεξεργαστεί ένα άλλο πλαίσιο συλλογικής πειθαρχίας και κοινωνικής ευθύνης. Μοναδικό σταθερό μοτίβο υπήρξε η αριθμητική ενίσχυση των ΜΕΘ και των τεστ, απαίτηση που είχε μια αλήθεια, αλλά κι αυτή καταπλακώθηκε κάτω από τις συνδικαλιστικές ευκολίες και τη φετιχιστική συνθηματολογία των επιτάξεων. Η αδυναμία της αριστεράς και κυρίως του ΣΥΡΙΖΑ να δημιουργήσουν όρους «κινήματος» οδήγησε τώρα στην πολιτική επένδυση της 17ης Νοέμβρη και της προσωρινής απαγόρευσης των συναθροίσεων. Σε ένα δεκαήμερο με μαζικούς θανάτους και σαρωτική πίεση στις υποδομές του συστήματος υγείας, όπως και στις προσωπικές αντοχές πολλών ανθρώπων, η ελληνική αριστερά, από την πιο ριζοσπαστική έως την πιο κυβερνώσα εκδοχή, έκανε την επιλογή να «προβάλει» το αντιφασιστικό μήνυμα της εξέγερσης του ’73 στο φόντο των έκτακτων απαγορευτικών μέτρων που πήρε η κυβέρνηση Μητσοτάκη του 2020. Και εδώ σκέφτομαι να κάνω μια διάκριση που δείχνει ότι ο ΣΥΡΙΖΑ έχει βαρύτερες ευθύνες γι’ αυτή την ολέθρια μετατόπιση από το πραγματικό θέμα της πανδημίας και του ελέγχου της στο θέμα της αντικαταστολής και των «αντιδημοκρατικών εκτροπών»: εννοώ πως έχει μεγαλύτερες ευθύνες από τις άλλες, πιο δογματικές, ακραίες εκδοχές της αριστεράς. Ο λόγος είναι πως κανείς δεν θα περίμενε από την ΑΝΤΑΡΣΥΑ ή τον αντιεξουσιαστικό χώρο να αναγνωρίσουν τη στιγμή ή να σεβαστούν πρωτόκολλα που έχει ορίσει το κράτος ή η επιτροπή των ειδικών. Ο ΣΥΡΙΖΑ, όμως, κυβέρνησε κάποια χρόνια. Πάει να πει πως χρησιμοποίησε και τις δυνάμεις καταστολής και την ΕΥΠ και τα δίκτυα που υπάρχουν στο κράτος. Δεν μπορεί να υποκρίνεται πως δεν τα γνωρίζει, ούτε πως δεν μπορεί να καταθέτει στεφάνια «με άδεια». Δεν εξετάζω εδώ το πώς κυβέρνησε ή τα αποτελέσματα της θητείας του. Όσα όμως βλέπουμε και διαβάζουμε εδώ και λίγες μέρες –οι γραμμές αυτές γράφονται πριν από το απόγευμα της Τρίτης– δείχνουν ότι η αριστερά αποφάσισε να επενδύσει στα έκτακτα απαγορευτικά μέτρα για τις συναθροίσεις, παίζοντας με τη συναισθηματική θερμοκρασία των αριστερών, αλλά κυρίως ως ευκαιρία συσπείρωσης απέναντι στον κοινό εχθρό. Με άλλα λόγια, ο καθένας από τα κόμματα και τις ομάδες της αριστεράς έσπευσε να αξιοποιήσει την πρωτοφανή κατάσταση για να πουλήσει την πραμάτεια. Και η αξιωματική αντιπολίτευση, μην έχοντας πείσει ότι θα διαχειριζόταν καλύτερα την πανδημία –παρά τα λάθη της κυβέρνησης, ιδίως κατά τη δεύτερη φάση–, δοκιμάζει πάλι την αντιχουντική ρητορική, την επίκληση του γύψου και της κρατικής καταστολής. Δεν πρόκειται για ευγενή τύφλωση. Ούτε για οικεία, ταυτοτική καθήλωση. Έχει μια οσμή πολιτικάντικου κυνισμού όλη αυτή η επιχείρηση παραταξιακής συσπείρωσης ή «συμμαχιών» μέσα στο στόμιο της πανδημίας. Σαν να δοκιμάζει κανείς να λύσει προβλήματα κομματικής στασιμότητας ή να ακονίσει κάποια χαμένη κινηματική αυτοπεποίθηση πατώντας σε μια οδύνη που δεν αντέχει πολιτικό μασκάρεμα. Και το Πολυτεχνείο, από χρόνια ξηλωμένο σαν πολύτιμο ύφασμα της αγωνιστικής μνήμης, υπομένει τώρα τις ασκήσεις ανυπακοής και τον αφόρητο ιδεολογικό ναρκισσισμό στο όνομά του. Προφανώς, η στιγμή της εξέγερσης του Πολυτεχνείου είναι ένα γεγονός που κάποιοι θέλουν να απωθήσουν ή να αρνηθούν, επειδή ταυτίστηκε, σε μεγάλο βαθμό, με λόγους και συνθήματα της αριστεράς. Είναι όμως αυτή η τελευταία που έχει καταφέρει να μετατρέψει την επέτειο σε πανηγυρικό του εαυτού της, σε άλλη μια δήλωση ηθικής, πολιτικής και σχεδόν οντολογικής ανωτερότητας. Τώρα αυτή η ιστορία αγγίζει ένα πολύ λεπτό όριο, αφού όλα στη χώρα κρέμονται από μια λεπτή κλωστή, την επέκταση των κρουσμάτων και τον ζόφο που σπέρνει σε όλη την κοινωνία. Αυτό σημαίνει πως το άθροισμα των νεκρών συμπολιτών είναι η μοναδική συνάθροιση που θα άξιζε να μας ενδιαφέρει, αφού καμιά ουσιαστική δημόσια ελευθερία δεν μπορεί να ανθήσει μέσα στο πένθος και στην απώλεια. Όποιος δεν μπορεί να το συναισθανθεί αυτό και να το μετρήσει ως προτεραιότητα, θα πείθει απλώς το εσωτερικό του στράτευμα, χάνοντας την επαφή με την πραγματικότητα.

ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ ΚΑΪΜΑΚΑΜΗΣ « Έχουν πεθάνει στα χέρια μας πολλοί σαραντάρηδες χωρίς προβλήματα υγείας» α π ό τ ο ν γ ι ά ν ν η π α ν τα ζ ό π ουλο

Πνευμονολόγος-εντατικολόγος, Α΄ ΜΕΘ Νοσοκομείου Παπανικολάου

Προφανώς, η στιγμή της εξέγερσης του Πολυτεχνείου είναι ένα γεγονός που κάποιοι θέλουν να απωθήσουν ή να αρνηθούν, επειδή ταυτίστηκε, σε μεγάλο βαθμό, με λόγους και συνθήματα της αριστεράς. Είναι όμως αυτή η τελευταία που έχει καταφέρει να μετατρέψει την επέτειο σε πανηγυρικό του εαυτού της, σε άλλη μια δήλωση ηθικής, πολιτικής και σχεδόν οντολογικής ανωτερότητας.

Τι εικόνες βλέπετε στη ΜΕΘ του νοσοκομείου όπου εργάζεστε; Εργαζόμαστε έχοντας φτάσει στα όριά μας. Το κύμα των ασθενών που φτάνει στο «Παπανικολάου» είναι τεράστιο και δύσκολα διαχειρίσιμο. Δίνουμε όλες μας τις δυνάμεις προκειμένου να ανταποκρινόμαστε όσο πιο επαγγελματικά γίνεται στα περιστατικά που διαχειριζόμαστε καθημερινά. Επειδή, λοιπόν, η ροή περιστατικών είναι ταχύτατη, αυτό έχει ως αποτέλεσμα ανά πάσα στιγμή να βρισκόμαστε σε πάρα πολλά διαφορετικά σημεία. Κλίνες ΜΕΘ δεν υπάρχουν, έχουν καλυφθεί στο 100% εδώ και πολλές ημέρες κι έχουν ανοίξει υποτυπώδεις κλίνες σε άλλους χώρους του νοσοκομείου, αλλά αυτό δεν φτάνει, καθώς μόλις αδειάσει ένα κρεβάτι, γεμίζει αμέσως. Ο κορωνοϊός πολλούς ασθενείς τούς καθηλώνει. Είναι βαριά η κατάστασή τους κι αυτό σημαίνει ότι μας χρειάζονται πολλές ώρες στο πλευρό τους. Ο λόγος είναι ότι πρέπει να παρακολουθείς συνεχώς τις ρυθμίσεις, να παρατηρείς την πορεία του οργανισμού τους και να διακρίνεις αν τελικά θα καταφέρει ή όχι να ανταποκριθεί το ανοσοποιητικό τους σύστημα. Ξέρετε, από τη στιγμή που ακόμη δεν υπάρχει θεραπεία, η μόνη λύση είναι κάποιες φαρμακευτικές αγωγές, που είναι υποστηρικτικές. Επίσης, όταν ο ασθενής έχει οδηγηθεί στο σημείο της αναπνευστικής ανεπάρκειας, προσπαθούμε με τη βοήθεια αναπνευστήρων να του παρέχουμε οξυγόνο, να αερίζουμε τους πνεύμονές του, όταν δεν μπορούν να πάρουν ανάσα, ώστε το ανοσοποιητικό να ανταποκριθεί, νικώντας τον ιό. Πώς είναι πλέον η καθημερινότητα στο νοσοκομείο με όλα αυτά τα περιστατικά; Δεν περιγράφεται αυτό που ζούμε καθημερινά. Τα περιστατικά καταφθάνουν διαρκώς. Αναλογιστείτε ότι υπήρξαν συγγενείς που επικοινώνησαν μαζί μου για να μάθουν πού βρίσκεται το αγαπημένο τους πρόσωπο, αφού δεν το έβρισκαν στο νοσοκομείο. Επικρατεί αγωνία και άγχος για το πού μπορεί να είναι, εφόσον οι κλινικές Covid έχουν διασκορπιστεί σε πολλούς χώρους. Λειτουργούμε σε συνθήκες πολέμου. Αυτό που δεν γνωρίζει ο κόσμος είναι ότι όταν καταφθάνουν τα περιστατικά πρέπει να ετοιμάσεις τις κλίνες, ταυτόχρονα όμως έχεις πολλά κρούσματα που απαιτείται να διασωληνωθούν, οπότε αντιλαμβάνεστε τον πανικό και την ταχύτητα με την οποία εργαζόμαστε. Για να ετοιμάσεις την κλίνη και να σταθεροποιήσεις το περιστατικό χρειάζεσαι περίπου δύο ώρες. Επομένως, κατανοείτε τις συνθήκες που επικρατούν όταν έχουμε μια πολυάριθμη παράλληλη ροή ασθενών. Όταν ακούτε τους αρνητές του κορωνοϊού, ποιες σκέψεις κάνετε; Στην αρχή όλο αυτό το θεώρησα γραφικό. Στη συνέχεια έκρινα ότι σε μια δημοκρατία καθένας έχει την άποψή του. Έκτοτε το θεωρώ απολύτως επικίνδυνο και απαράδεκτο. Και η άγνοια αυτή με εξοργίζει. Θα ήθελα πολύ να τους φέρω μέσα στις ΜΕΘ, για να παρακολουθήσουν αυτό που γίνεται. Τι σας ανησυχεί από δω και πέρα; Η κλιμάκωση των περιστατικών και η γιγάντωση των αριθμών, που μπορεί να οδηγήσουν εντελώς στα άκρα το εθνικό σύστημα υγείας. Σε αυτό το σημείο δεν ξέρω τι θα κάνουμε για να αντιμετωπίσουμε την κατάσταση. Αυτό το διάστημα το ποσοστό θνητότητας των ασθενών είναι στο 1/3. Προβλέπω ότι θα αυξηθεί τις επόμενες μέρες. Όλοι ευχόμαστε και παλεύουμε για το αντίθετο. Γιατροί, νοσηλευτές και τραυματιοφορείς λειτουργούν πέρα από τα όριά τους. Έχουμε ξεφύγει από κάθε έλεγχο. Και ακόμα δεν έχουμε δει την κορύφωση. Ζούμε ήδη καταστάσεις Μπέργκαμο και φοβάμαι ότι τα πράγματα μπορεί να γίνουν και χειρότερα.

19.11.20 – lifo

11

talk town

FREE THINKING ZONE

NO FILTER

«Καλύτερα να αδικείσαι παρά να αδικείς»

Ο εξαντλητικά κεντρικός ρόλος της Εκκλησίας στις ζωές μας

Περί «συλλογικής ευθύνης» και πολιτικής ανυπακοής.

απο τη ν αρετή γεω ργι λή

Ο μόνος τρόπος να διαφυλάξουμε την ελεύθερη βούλησή μας είναι να τη διεκδικήσουμε εντός των επιτρεπόμενων ορίων που μας θέτει η κοινότητα στην οποία ανήκουμε, ακόμα κι αν αυτή είναι η φυλακή μας.

Η Αρετή Γεωργιλή είναι σύμβουλος επικοινωνίας, διαχειρίστρια του ακτιβιστικού βιβλιοπωλείου Free Thinking Zone και regional leader της οργάνωσης Lean in Hellas που ασχολείται με την ισότητα και την ενδυνάμωση των γυναικών.

12 lifo – 19.11.20

ον τελευταίο καιρό η πανδημία και ο αναγκαστικός εγλεισμός έφεραν στην επιφάνεια πολλά ζητήματα, όπως η παραβίαση των ελευθεριών, η ατομική και η συλλογική ευθύνη και τα όρια της πολιτικής ανυπακοής, και όχι άδικα. Θα ήταν άστοχο και επικίνδυνο να σπεύσουμε να κατηγορήσουμε τους υπερασπιστές της μιας ή της άλλης άποψης, με δεδομένο ότι τα θέματα αυτά είναι ιδιαιτέρως σύνθετα, ενέχουν διαστάσεις πολιτικές, νομικές, ηθικές και ιδεολογικές και δεν είναι εύκολη η τεκμηρίωση μιας πάγιας και αδιαπραγμάτευτης θέσης. Ομολογώ, αν και είμαι υπέρμαχος της ελευθερίας, ότι έχω βρεθεί αρκετές φορές στη δύσκολη θέση να υπερασπίζομαι πολιτικές που, υπό φυσιολογικές συνθήκες, δεν θα υποστήριζα. Θα μου πείτε, και εύλογα, τι θα συμβεί αν δεν επανέλθουμε στις «φυσιολογικές συνθήκες» και η νέα πραγματικότητα επιτάσσει να γυρίσουμε πίσω πολλά χρόνια κατακτήσεων και διεκδικήσεων για το «συλλογικό καλό»; Σε μια ώριμη δημοκρατία ίσως να μην ελλοχεύει αυτός ο κίνδυνος. Τι γίνεται όμως σε μια ανώριμη, όψιμη δημοκρατία ή ακόμη και σε δημοκρατίες με λαϊκιστές ή φασίζουσες κυβερνήσεις; Δεν μπορώ να σας δώσω μια ξεκάθαρη απάντηση. Θα αναρωτηθώ μαζί σας, δανειζόμενη τη σκέψη της αγαπημένης μου Χάνα Άρεντ περί συλλογικής ευθύνης, η οποία πάντα με βοηθά να «ξεκλειδώνω» κάπως τη δική μου σκέψη. Η Χάνα Άρεντ, λοιπόν, εξετάζοντας το θέμα της συλλογικής ευθύνης, αναφέρει: «Υπάρχει ένα είδος ευθύνης για πράγματα που κάποιος δεν έχει κάνει· μπορεί να θεωρηθεί υπεύθυνος γι’ αυτά… Δεν γνωρίζω πότε εμφανίστηκε για πρώτη φορά ο όρος “συλλογική ευθύνη”, είμαι πάντως δικαιολογημένα βέβαιη ότι όχι μόνον αυτός αλλά και τα προβλήματα που υπονοεί οφείλουν τη σηµασία και το γενικότερο ενδιαφέρον τους στα πολιτικά αδιέξοδα, σε αντιδιαστολή προς τα νομικά ή τα ηθικά. Οι νομικοί και οι ηθικοί κανόνες έχουν από κοινού ένα πολύ σημαντικό στοιχείο – αναφέρονται πάντοτε στο πρόσωπο και σε ό,τι αυτό το πρόσωπο έχει κάνει· εάν το πρόσωπο τυγχάνει να εμπλέκεται σε ένα κοινό εγχείρημα, όπως στην περίπτωση του οργανωμένου εγκλήματος, εκείνο που πρόκειται να κριθεί εξακολουθεί να είναι το ίδιο το πρόσωπο, ο βαθμός συμμετοχής του, ο συγκεκριμένος ρόλος του και ούτω καθεξής, και όχι η ομάδα». Και συμπληρώνει: «Δύο προϋποθέσεις είναι απαραίτητες για να υπάρχει συλλογική ευθύνη: πρέπει να θεωρούμαι υπεύθυνος για κάτι που δεν έχω κάνει και ο λόγος για την ευθύνη μου πρέπει να είναι η ιδιότητά μου ως μέλους μιας ομάδας (μιας συλλογικότητας), που καμιά ηθελημένη πράξη μου δεν μπορεί να διαλύσει, μια ιδιότητα μέλους…». Με λίγα λόγια, η διεκδίκηση του αναφαίρετου δικαιώματός μας στην ατομικότητα μπορεί πολύ εύκολα να υποπέσει στο ηθικό αδίκημα της ανευθυνότητας και «της αποφυγής των υποχρεώσεών μας απέναντι στον κόσμο που μοιραζόμαστε και στην κοινότητα που ανήκουμε» και ο μόνος τρόπος να ξεφύγουμε από αυτό το «αδίκημα» είναι μόνο αν επιλέξουμε να μην ανήκουμε στην κοινότητα στην οποία ανήκουμε. Αλλά και πάλι, εγκαταλείποντας την κοινότητα, αναγκαστικά μετακινούμαστε σε μια άλλη και απλώς μετακινείται και η ευθύνη μας, εκτός κι αν επιλέξουμε να ζήσουμε σε συνθήκες μη πολιτισμού, όπου δεν θα έχουμε την υποχρέωση της ιδιότητας του μέλους κάποιας κοινότητας. Πού βρίσκεται, όμως, αυτή η Εδέμ, στην οποία να μπορούμε ταυτόχρονα να ζήσουμε με ασφάλεια και άνεση; Άντε, μόνο με ασφάλεια, γιατί πολλοί μπορούν να ζουν και χωρίς άνεση. Σε αυτή την περίπτωση, λοιπόν, δεν συζητούμε παρά μόνο για μια ουτοπία. Ο μόνος τρόπος να διαφυλάξουμε την ελεύθερη βούλησή μας είναι να τη διεκδικήσουμε εντός των επιτρεπόμενων ορίων που μας θέτει η κοινότητα στην οποία ανήκουμε, ακόμα κι αν αυτή είναι η φυλακή μας. Είτε είστε σαρτρικοί, και η κόλαση για εσάς είναι οι άλλοι, είτε γκαροντικοί, και κόλαση για εσάς είναι η απουσία των άλλων, η πιο ασφαλής οδός να πορευτούμε σε αυτήν τη δοκιμασία που μας βρήκε είναι η σωκρατική προτροπή: «Καλύτερα να αδικείσαι παρά να αδικείς». Καλή αντάμωση!

Ανησυχίες και ερωτήματα μεταξύ πίστης και αντι-πίστης.

απ ό τ η β ι β ι αν στ εργ ι ου

Είναι ανήθικο να περιγελούμε τους χριστιανούς και ανώφελο να παραβλέπουμε ότι η εκκλησία είναι το ψυχικό αποκούμπι τόσων και τόσων ανθρώπων, που τώρα τη χρειάζονται διπλά, αφού τη δύσκολη στιγμή παρηγοριά τους είναι η πίστη τους. Όμως η λήψη κρίσιμων πολιτικών αποφάσεων είναι άλλο πράγμα.

Η Βίβιαν Στεργίου είναι συγγραφέας και νομικός.

αθώς τα Χριστούγεννα πλησιάζουν, η πλοκή του έργου Εκκλησία - κοσμικό κράτος - ιός θα πυκνώνει. Είναι πραγματικά συγκλονιστικό να βλέπεις πόσο κεντρικός είναι ο ρόλος της Εκκλησίας στα πράγματα. Ο πρωθυπουργός της χώρας πηγαίνει να την ενημερώσει. Υπάρχει μόνιμος ανοιχτός δίαυλος επικοινωνίας με την εξουσία, που άλλες συγκροτημένες ομάδες συμφερόντων θα ζήλευαν. Κάποιοι ιεράρχες είναι σούπερ-σταρ σε αυτά τα αχαρακτήριστου επιπέδου μέσα ενημέρωσης που κυριαρχούν στο μίζερο τοπίο. Ταυτόχρονα, η Εκκλησία εκδίδει ανακοινώσεις, τοποθετείται, λαμβάνεται στα σοβαρά υπόψη για θέματα της κοινής μας ζωής, όχι θέματα πίστης, σωτηρίας ή κάθαρσης, αλλά εντελώς πολιτικά, όπως το όνομα της Βόρειας Μακεδονίας ή τα δικαιώματα των LGBTQI ή ό,τι αφορά το έθνος μας. Ανεξαρτήτως πολιτικού χώρου, οι πολιτικοί μας φαίνεται να θεωρούν την επίσημη παράβλεψη της βούλησης της Εκκλησίας κινδυνώδη δραστηριότητα. Δεν έχω τίποτα με τους θρησκευόμενους ανθρώπους. Είχα πάντοτε γύρω μου πιστούς χριστιανούς και χαίρομαι γι’ αυτό (και εννοώ ζωντανά πρόσωπα, όχι μόνο τους χαρακτήρες του Ντοστογιέφσκι ή του Ταρκόφσκι, που έχουν πίστη). Ξέρω από πρώτο χέρι πόσο μεγάλη ανάγκη έχουν να μεταβαίνουν στην εκκλησία, να προσεύχονται, να κοινωνούν, να συνομιλούν με άλλους πιστούς. Στενοχωριέμαι που οι γιαγιάδες μας και οι παππούδες μας έχουν στερηθεί την κοινωνική τους ζωή, που, ειδικά στα χωριά, στρέφεται γύρω από την εκκλησία και την πίστη. Με λυπεί το ότι τηλεφωνώ σε ηλικιωμένους συγγενείς να τους αστυνομεύσω, να δω μην πήγαν σε τίποτα εκκλησιαστικό. Είναι άσχημο –δεν υπάρχει άλλος τρόπος να το δει κανείς– να αναγκάζονται ηλικιωμένοι άνθρωποι να φορούν μάσκα για να πάνε να προσευχηθούν. Και είναι απαίσιο που με το κλείσιμο των εκκλησιών άνθρωποι με πεθαμένους τους συζύγους τους ή με τα παιδιά και τα εγγόνια τους μακριά στερούνται τη μοναδική ψυχική στήριξη του να μιλήσουν με τον πνευματικό τους, να βρεθούν με άλλους χριστιανούς, να πιουν έναν καφέ, να φάνε κάτι νηστίσιμο και να συζητήσουν. Δυστυχώς, η άσχημη κατάσταση είναι αναγκαία μ’ αυτό που μας έτυχε, αλλά αυτό δεν μειώνει σε τίποτα την υποχρέωση κατανόησης που έχουμε απέναντι στους άλλους. Όπως για την εκπαίδευση η μέσω Zoom εκδοχή είναι καταθλιπτική, έτσι και για διάφορους χριστιανούς η προσευχή ατομικά στο σπίτι είναι η σκιά του αληθινού πράγματος, όχι το αληθινό πράγμα. Είναι λάθος να υποτιμούμε την ανάγκη τους, νομίζω. Θέλω να πω, η ντε και καλά αντι-πίστη είναι κι αυτή μια πίστη που λειτουργεί σαν άλλοθι για να απαλλαγούμε από την προσπάθεια κατανόησης των αναγκών των άλλων. Έχοντας πει αυτά όμως, αναρωτιέμαι: είναι τόσο αναγκαίος ο συνωστισμός στις εκκλησίες, τα χειροφιλήματα, τα προσκυνήματα και η μετάληψη για να «νιώσουμε Χριστούγεννα»; Και πείθουν οι ιερείς που σε ένα αλλόκοτο plot twist επικαλούνται την επιστήμη και λένε πως η Θεία Κοινωνία δεν βλάπτει, γιατί αυτό δεν αποδείχθηκε «επιστημονικά» (η νέα λέξη-κλειδί που δήθεν λήγει τη δημοκρατική συζήτηση). Όταν λέμε «δεν έχει αποδειχθεί ότι βλάπτει», κάπως προϋποθέτουμε ότι η παγκόσμια επιστημονική κοινότητα δεν είχε άλλες προτεραιότητες αυτήν τη στιγμή από το να αφιερώσει πόρους στην απόδειξη κάποιας πιθανής σχέσης αιτιώδους συνάφειας μεταξύ εκκλησιασμού-μετάληψης και ιού. Σε κανέναν δεν αρέσει η sci-fi καθημερινότητα που ζούμε και τα Χριστούγεννά μας όλοι τα είχαμε φανταστεί αλλιώς. Είναι ανήθικο να περιγελούμε τους χριστιανούς και ανώφελο να παραβλέπουμε ότι η εκκλησία είναι το ψυχικό αποκούμπι τόσων και τόσων ανθρώπων, που τώρα τη χρειάζονται διπλά, αφού τη δύσκολη στιγμή παρηγοριά τους είναι η πίστη τους. Όμως η λήψη κρίσιμων πολιτικών αποφάσεων είναι άλλο πράγμα. Θα έπρεπε να είναι αυστηρά κοσμική διαδικασία. Άσχημο θα ήταν να επαναληφθεί τα Χριστούγεννα το οικείο, μεσαιωνικό σκηνικό που ζήσαμε στο μεσοδιάστημα των δύο lockdowns, με μια οικονομία να καταρρέει, τους φτωχούς να ζουν κυρίως καταναλώνοντας κακές ειδήσεις, likes, καρδούλες και επιδόματα, και τα πλήθη, μαζί με το δήθεν ευλαβές πολιτικό προσωπικό, να συνωστίζονται στις εκκλησίες για «να κάνουν Χριστούγεννα». Έχω κουραστεί να ζω σε μια χώρα που αρνείται να γίνει κοσμικό κράτος, ο κόσμος να χαλάσει.

SHORTCUT

«The Crown» στα ΄80s: Έτσι ήταν, αν έτσι νομίζουμε

Κάποτε βλέπαμε τους φανταστικούς χαρακτήρες στην τηλεόραση σαν να είναι αληθινά πρόσωπα. Τώρα συμβαίνει το αντίστροφο.

από τον δημήτρη πολιτάκη

Όπως ήταν αναμενόμενο, στα νέα επεισόδια κυριαρχεί η τριπλέτα βασίλισσα Μάργκαρετ Θάτσερ λαίδη Ντάι και ο τρόπος ενσάρκωσής τους (με όρους συγκαλυμμένης ή απροκάλυπτης μυθοπλασίας) από τις ηθοποιούς που τις υποδύονται.

όνο σποραδικά είχα πετύχει σε ξένα σπίτια κάποια επεισόδια από τους τρεις πρώτους κύκλους της δημοφιλέστατης σειράς για τις περιπέτειες του αγγλικού στέμματος την εποχή της Ελισάβετ Β’. Όχι ότι δεν πρόκειται για καλοστημένη και ξύπνια παραγωγή, αλλά μέχρι ένα σημείο μόνο μπορώ να αντέξω την Ιστορία ως λαμπερό δράμα και ως αριστοκρατικό φολκλόρ και το αεροστεγές και αποπνικτικό (και αφόρητα πληκτικό) οικοσύστημα του αγγλικού θρόνου να εμφανίζεται ως θερμοκήπιο υψηλής ευαισθησίας, ενώ κάνουν μπαμ από εκατό χιλιόμετρα η ασχήμια και η κενότητα που χαρακτηρίζει τους επιφανείς εκπροσώπους του. Αποφάσισα να το ξαναπιάσω, πάντως, αυτές τις μέρες, με την εμφάνιση του τέταρτου κύκλου, ο οποίος δραματοποιεί καταστάσεις και γεγονότα που μπορώ να ανακαλέσω στη μνήμη, οριακά έστω, από το πρώτο μισό της δεκαετίας του ’80: την άνοδο στην εξουσία της Σιδηράς Κυρίας, τις επιθέσεις του IRA, το «παραμυθένιο» (παρότι και τότε ακόμα έμοιαζε αταίριαστο και δυσοίωνο) ειδύλλιο του Καρόλου και της Νταϊάνα, που κατέληξε στον «γάμο του αιώνα» (θυμάμαι να κάνω πλάκα στη μάνα μου, που παρακολουθούσε συνεπαρμένη την τελετή από την τηλεόραση, όχι ότι έδινε καμιά σημασία στην πρώιμη εφηβική μου ξινίλα), την παράξενη ιστορία του μπογιατζή που μπούκαρε στο υπνοδωμάτιο της βασίλισσας για να πει τον πόνο του, τον πόλεμο για τα νησιά Φώκλαντ κ.λπ. Όπως ήταν αναμενόμενο, στα νέα επεισόδια κυριαρχεί η τριπλέτα βασίλισσα - Μάργκαρετ Θάτσερ - λαίδη Ντάι και ο τρόπος ενσάρκωσής τους (με όρους συγκαλυμμένης ή απροκάλυπτης μυθοπλασίας) από τις ηθοποιούς που τις υποδύονται. Για την πρώτη, μπορούμε να πούμε ότι δεν παρακολουθούμε την Ολίβια Κόλμαν στον ρόλο της Ελισάβετ αλλά την Ελισάβετ στον ρόλο της Ολίβια Κόλμαν – τέτοιο είναι το εκτόπισμα της σπουδαίας ηθοποιού. Εννοείται ότι την κολακεύει την αιώνια μονάρχη, όπως την είχε κολακέψει και η Έλεν Μίρεν στη Βασίλισσα του Στίβεν Φρίαρς, μια ταινία που εστίαζε στον αντίκτυπο του θανάτου της Νταϊάνα και έπαιρνε αποστάσεις από το σαρκοβόρο λαϊκό αίσθημα και την αίρεση που είχε αναπτυχθεί γύρω από την αδικοχαμένη πριγκίπισσα. Την οποία στη σειρά υποδύεται με προβλέψιμους τόνους ευάλωτης ιδιοσυγκρασίας και βραδυφλεγών εκρήξεων η νεαρή Έμα Κόριν. Πιο πολύ όμως είχα την περιέργεια να δω την αγαπητή Τζίλιαν Άντερσον στον ρόλο του υπερσυντηρητικού γκόλεμ που σημάδεψε την πολιτική ιστορία της δεκαετίας του ’80. Συντριπτική απογοήτευση. Πώς της ξέφυγε έτσι; Δεν έχω δει τη Μέριλ Στριπ στην αγιογραφία της Θάτσερ (Η Σιδηρά Κυρία), που της είχε χαρίσει άλλο ένα Όσκαρ προ δεκαετίας περίπου, υποθέτω πάντως ότι θα ήταν πιο συμπαγής στην προσέγγισή της από την πρωταγωνίστρια του τέταρτου κύκλου του «The Crown», η οποία παραδίδει μια εντελώς άγαρμπη, περίεργη και αφόρητα μονότονη εκδοχή της αδέκαστης Βρετανίδας πρωθυπουργού. Η Μάργκαρετ Θάτσερ ήταν 55 χρονών στην αυγή της δεκαετίας του ’80 και η Τζίλιαν Άντερσον, εκτός των άλλων, την υποδύεται σαν να είναι 75 τουλάχιστον, και μάλιστα με ανοϊκές διαταραχές συμπεριφοράς. Κάποτε βλέπαμε περιδεείς τους φανταστικούς χαρακτήρες στην τηλεόραση σαν να είναι αληθινά πρόσωπα. Εδώ και χρόνια όμως, με την όλο και μεγαλύτερη ανάπτυξη της δραματοποιημένης βιογραφίας στην οθόνη, συμβαίνει το αντίστροφο. Σε κάποιο σημείο του «The Crown», η Μάργκαρετ –η πριγκίπισσα Μαργαρίτα, όχι η Θάτσερ– εμφανίζεται να επιμένει ότι πάση θυσία πρέπει να εμποδιστεί αυτός ο γάμος (του Καρόλου και της Νταϊάνα), που δεν θα έχει καλό τέλος για κανέναν, ειδικά για τον θεσμό της μοναρχίας, και ο θεατής, επηρεασμένος από διάφορες μη πραγματικές καταστάσεις που εμφανίζονται «ποιητική αδεία» στη σειρά ως ιστορικά γεγονότα, αλλά και από το γενικότερο κλίμα ψευδών ειδήσεων και μετα-αλήθειας που χαρακτηρίζει τους καιρούς μας, φτάνει στο σημείο να αναρωτηθεί: «Λες να μην έγινε τελικά; Λες να τα ονειρεύτηκα όλα αυτά; Για να δούμε τι θα γίνει…»

19.11.20 – lifo

13

talk town

με τουσ

14 lifo – 19.11.20

Sugahspank! & Blend

H Sugahspank! και ο Blend συναντήθηκαν δώδεκα χρόνια μετά το πρώτο άλμπουμ τους και έφτιαξαν ένα ποπ αριστούργημα μέσα στην καραντίνα.

Στα social media εκτονώνεσαι πρόσκαιρα και πολύ ανούσια με το να σχολιάζεις τα πολιτικά θέματα που σε απασχολούν και αυτό σου μειώνει τη μαχητικότητα. Δεν θα βγεις να πας σε μια πορεία, ούτε θα γράψεις ένα τραγούδι γι’ αυτά. Συμβαίνει μια μικρή εκτόνωση εκείνη την ώρα και ο δυναμισμός φεύγει. Είμαστε όλοι κάπως μουδιασμένοι, τα τελευταία χρόνια έχουν περάσει γενιές ολόκληρες στο freeze.

INFO Μπορείς να ακούσεις και να αγοράσεις το «Paint everything white» στο https:// blendmishkin. bandcamp.com/ album/sugahspankblend-mishkin-painteverything-white. Το βινύλιο κυκλοφορεί σύντομα σε artwork του Exidas (του πρώτου Yummy Man στο βίντεο).

δώδεκα χρόνια είναι μια ολόκληρη ζωή. Σε δώδεκα χρόνια μπορούν να αλλάξουν τα πάντα σ’ εσένα, γύρω σου, κι αν μιλάμε για χρόνια προ κρίσης, μιλάμε για άλλη ζωή. «Σε δώδεκα χρόνια μεγαλώνεις ένα παιδί» λέει ο Blend, σχολιάζοντας την τελευταία φορά που συναντήθηκε με τη Sugahspank!, σε έναν δίσκο-σταθμό για τη soul/funk στην Ελλάδα, το «The Invisible, The Incredible», που βγήκε το 2008, λίγο πριν σταματήσει απότομα η συνεργασία τους. «Η ομάδα διαλύθηκε και “κάηκε” η φάση. Τελείωσε απότομα και δεν είχε απόηχο. Ήταν σαν να μην έγινε ποτέ» λέει σχολιάζοντας την τελευταία φορά που συνεργάστηκαν καλλιτεχνικά, αλλά και που συναντήθηκαν, γιατί για δώδεκα χρόνια δεν είχαν ανταλλάξει κουβέντα. «Στο μεταξύ, περάσαμε κρίση –που τότε δεν την πιστεύαμε ως λέξη–, περάσαμε μνημόνια, αγωνία για το αύριο, κι ενώ αρχίσαμε να το ξεπερνάμε όλο αυτό και περιμέναμε να ηρεμήσουμε, ήρθε η επιδημία και τα ισοπέδωσε όλα. Όσα ζεις σε αλλάζουν ριζικά, σε ωριμάζουν σαν άνθρωπο και κάποια πράγματα τα βάζεις σε δεύτερη μοίρα. Το πιο πιθανό είναι ότι αν δεν είχε γίνει η καραντίνα ακόμα δεν θα μιλάγαμε, δεν θα είχε γίνει το νέο άλμπουμ». Αναπάντεχα, τον Μάρτιο, συναντήθηκαν ξανά, έστω και μέσω μέιλ και chat, και ήταν «σαν να μην πέρασε μια μέρα». Το «Paint everything white», το αποτέλεσμα αυτής της συνάντησης, είναι ένα άλμπουμ που αποκαλούν «παιδί της καραντίνας» γιατί ξεκίνησε ως ιδέα και ολοκληρώθηκε την περίοδο του πρώτου lockdown. «Είχαμε κλειδωθεί στο σπίτι και ήθελα να κάνω κάτι δημιουργικό» λέει η Sugahspank!. « Ήταν οι πρώτες μέρες της καραντίνας και μαγείρευα κάθε μέρα, έβγαινα για περπάτημα, αλλά ήθελα πολύ να φτιάξω μουσική και ήξερα ότι μπορούσα να το κάνω μέχρι ενός σημείου – δεν μπορούσα να φτιάξω μόνη μου άλμπουμ. Οπότε, μάζεψα ένα-δυο κομμάτια που είχα γράψει ήδη, έκανα κι έναν “οδηγό” της πλάκας και σκεφτόμουν “αυτά τώρα πώς μπορούν να γίνουν;”. Είχα το κομμάτι “Paint everything white” με τη συγκεκριμένη στιχομυθία και κατευθείαν μού ήρθε στο μυαλό ο Γιώργος. Μου φάνηκε καλή ιδέα, του το έστειλα και του είπα “σε ψήνει να του βάλεις μουσικό χαλί”;». «Μου το στέλνει και παθαίνω πλάκα» λέει ο Blend. «Τη ρώτησα αν είχε να μου στείλει κι άλλα, και στα δύο-τρία κομμάτια καταλάβαμε ότι θα γινόταν άλμπουμ. Κι έγινε πάρα πολύ γρήγορα, πήρε νόημα όλη η καραντίνα, γιατί δουλεύαμε κάθε μέρα και βγήκε με πάρα πολλή όρεξη. Πέρασαν οι μέρες νερό με αυτό. Το ωραίο είναι ότι για μας είναι ακόμη φρέσκα αυτά τα κομμάτια. Αν δεν ήταν η καραντίνα, θα μας είχε πάρει έναν χρόνο να τελειώσουμε το άλμπουμ και έξι μήνες για να βγει, όπως γίνεται συνήθως. Ανυπομονούσαμε, όμως, να τελειώσει η καραντίνα για να το βγάλουμε. Και βγήκε σε ένα μικρό label που έχω εγώ, οπότε δεν περιμέναμε εταιρείες. Τώρα τυπώνουμε βινύλιο». «Το “Paint everything white” είναι το πρώτο κομμάτι που έγραψα και έστειλα στον Blend» προσθέτει η Γεωργία. «Και σε αυτό, όπως και σε άλλα κομμάτια του άλμπουμ, είχα στο μυαλό μου κάτι από Curtis Mayfield, όλο αυτό το συναρπαστικό που έχουν οι μουσικοί που ακούω. Ήθελα να καταφέρω να γράψω κάτι που να μιλάει με πολύ απλά λόγια, να μπορέσω να προσεγγίσω έναν άνθρωπο που περνάει μια θλιμμένη περίοδο και να τον κάνω να νιώσει καλύτερα. Με απλό τρόπο, θεραπευτικά. Νομίζω ότι αυτό έχει επιτευχθεί στα κομμάτια του άλμπουμ και αισθάνομαι μεγάλη χαρά. Το “Paint everything white”, που έδωσε τον τίτλο στο άλμπουμ, ήταν κάτι αισιόδοξο μέσα σε όσα ζούμε». Το άλμπουμ βγήκε πριν από μερικές μέρες, προτού ξεκινήσει η νέα καραντίνα, και αυτό που κατάφεραν με την κυκλοφορία του ξεπερνάει κάθε προσδοκία. Ο δίσκος είναι ό,τι καλύτερο έχουν κάνει μαζί, η αποδοχή είναι καθολική, οι πρώτες κριτικές ενθουσιώδεις και το ενδιαφέρον των ραδιοφωνικών σταθμών, παραδόξως, μεγάλο. «Είναι ένα άλμπουμ που δεν μπορείς να το πεις ρέγκε, είναι ποπ» λέει ο Γιώργος, «και από το “Yummy Man” φάνηκε ότι θα έχει θερμή υποδοχή». Το «Yummy Man» ήταν το πρώτο single, με ένα βίντεο πολύ εντυπωσιακό, που φαίνεται

ότι είναι γυρισμένο σε κάποιο τροπικό νησί, π.χ. στην Καραϊβική, αλλά στην πραγματικότητα γυρίστηκε ολόκληρο στην Αττική, στην παραλιακή, στη Βουλιαγμένη και στον καταρράκτη της Πεντέλης. Είναι ένα τραγούδι χαρούμενο, που σου φτιάχνει τη διάθεση, και είναι ήδη χιτ στο ραδιόφωνο. Η μεγάλη έκπληξη ήρθε την Κυριακή το απόγευμα, που στο Radio One Xtra του BBC ο David Rodigan επέλεξε να παίξει το «Lost Cause» στην εκπομπή του. Είναι ένα κομμάτι με blues καταβολές, με τη φωνή της Sugahspank! ανατριχιαστική και ανατολίτικες μελωδίες να συνοδεύουν τον ρέγκε ρυθμό. Και τα οκτώ κομμάτια του δίσκου είναι εξαιρετικά, το καθένα με τη δική του δυναμική. Το «I grow» μιλάει για το ξεκίνημα μιας υγιούς, μη τοξικής σχέσης. «Μεγαλώνω πολύ με την παρέα σου, ωριμάζω όταν επικοινωνώ μαζί σου, δεν με νοιάζει ό,τι και να συμβεί / δεν το ξέρεις, αλλά μεγαλώνω τόσο πολύ με την παρέα σου, η καρδιά μου ανθίζει με τη μελωδία σου, δεν έχει σημασία ό,τι και να γίνει, δεν θα προσπαθούσα να σε αλλάξω» τραγουδάει η Sugahspank! σε μία από τις καλύτερες στιγμές της ever. «Στο “I’d be ready for you” ήθελα πολύ να υπάρχει ένα ερωτηματικό ως προς τον λόγο για τον οποίο γράφτηκε», λέει, «αν αναφέρεται σε κάποιο άλλο πρόσωπο ή σε έναν κατοπινό εαυτό μου». «Στο άλμπουμ αυτό η Γεωργία έχει ανεβάσει πολύ το επίπεδο στιχουργικά» σχολιάζει ο Blend. «Συγκρίνοντάς τα θεματικά, το “The Invisible, The Incredible” είναι για παιδάκια. Ειδικά στο “I’d be ready for you” μπορώ να εντοπίσω πιάνο επιρροές από Κοέν (“my time will surely come / it was so, so I’d be ready for you”). Φαίνεται ότι η ενασχόληση με τα τραγούδια του την έχει επηρεάσει έστω και ασυναίσθητα». Παρότι τα τραγούδια του άλμπουμ έχουν ροή, με τα συναισθήματα να κλιμακώνονται, είναι κατά βάση feel good κομμάτια που δικαιολογούν τον τίτλο που του έχουν δώσει. Ωστόσο, όταν φτάνεις στο «Daughter», η Sugahspank! γίνεται πιο μαχητική, η δυναμική γυναίκα που συνήθως είναι στο προφίλ της στο Facebook. «Σκεφτόμουν ότι υποτίθεται πως κάνω κριτική. Ασχολούμαι με τα κοινά, μιλάω στους φίλους μου για όσα με ενοχλούν, σπάω το κεφάλι μου, δεν κοιμάμαι το βράδυ, αλλά στη μουσική δεν το έβγαζα αυτό» λέει. « Ήθελα το “Daughter” και το “Holy murdered virgin” να είναι πιο βιωματικά, πιο κοινωνικά κομμάτια. Το “Daughter” έχει, επιγραμματικά έστω, τα θέματα που αντιμετωπίζει μια σύγχρονη γυναίκα με φεμινιστικό λόγο». Και πραγματικά, μπαίνει δίπλα στα κορυφαία κομμάτια που εκφράζουν το women empowerment παγκοσμίως. Σε μια εποχή που δεν γράφονται πλέον ανάλογα κομμάτια, τα δυο τραγούδια αποκτούν μεγαλύτερη αξία, είναι συνειδητοποιημένη ελληνική ποπ, όπως θα έπρεπε να είναι το 2020. Τους ρωτάω γιατί με τόσα που ζούμε ο στίχος των νέων κομματιών δεν είναι τουλάχιστον πιο σύγχρονος και πιο μαχητικός. Είναι λες και τα προβλήματα που ζει ο καθένας μας παύουν να υπάρχουν όταν έρχεται η στιγμή να φτιάξει μουσική. «Αυτό έχει να κάνει πάρα πολύ με τα social media» λένε. «Εκτονώνεσαι εκεί πρόσκαιρα και πολύ ανούσια με το να σχολιάζεις τα πολιτικά θέματα που σε απασχολούν και αυτό σου μειώνει τη μαχητικότητα. Δεν θα βγεις να πας σε μια πορεία, ούτε θα γράψεις ένα τραγούδι γι’ αυτά. Συμβαίνει μια μικρή εκτόνωση εκείνη την ώρα και ο δυναμισμός φεύγει. Είμαστε όλοι κάπως μουδιασμένοι, τα τελευταία χρόνια έχουν περάσει γενιές ολόκληρες στο freeze. Ακόμα και όταν αισθάνεσαι απόλυτη οργή επειδή σε αντιμετωπίζουν σαν παιδάκι και σε απαξιώνουν εντελώς ως καλλιτέχνη, δεν κάνεις τίποτα. Δεν μπορείς να δουλέψεις και σε κάνουν να αισθάνεσαι γραφικός, άχρηστος, ότι θα έπρεπε να έχεις μια άλλη δουλειά, γιατί ως καλλιτέχνης εκμεταλλεύεσαι τα πράγματα. Ως μουσικός δεν προβλέπεται καν να μετακινείσαι λόγω δουλειάς, γιατί δεν έχουμε αφεντικό να υπογράψει το χαρτί. Έστω ότι σε λίγο τελειώνει η καραντίνα και πρέπει να κάνουμε παρουσίαση του δίσκου, δεν προβλέπεται να κάνουμε πρόβες. Και για να έρθουμε εδώ σήμερα, που είναι για δουλειά, στείλαμε μήνυμα ότι πάμε για περπάτημα».

19.11.20 – lifo

15

_

_

ΠΡΑΓΜΑΤΑ ΠΟΥ ΜΠΟΡΕIΣ ΝΑ ΔΕΙΣ ΣΤΗΝ ΟΘ 16 lifo – 19.11.20

DIGITAL CULTURE

ΘΟΝΗ ΤΟΥ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΗ ΣΟΥ, ΣΤΟ ΣΠΙΤΙ ΣΟΥ.

19.11.20 – lifo

17

οθόνη του υπολογιστή και εκείνη του τηλεφώνου είναι σταθερά το «ανοιχτό παράθυρο» που φρεσκάρει τη σκέψη εν μέσω καραντίνας και μας μεταφέρει τα αναζωογονητικά εικαστικά ερεθίσματα που προσφέρουν πλουσιοπάροχα τα μεγάλα μουσεία του κόσμου, από τα οποία, τα πιο ενδιαφέροντα καταγράφουμε εδώ. στην ιστοσελίδα της tate είναι πάντα άψογα ενημερωμένη η ενότητα «Queer Lives and Art», που είναι ένα διαρκές θεματικό αφιέρωμα στους LGBTQ+ καλλιτέχνες και στην τέχνη τους. Προσφέρει διαδικτυακές εκθέσεις, περιγραφές και ανάλυση σημαντικών έργων, σημειώσεις για τους καλλιτέχνες, ουσιώδη «αποφθέγματά» τους, Ιστορία της Τέχνης μέσα από την queer οπτική και πολλά ακόμη ανάλογα. Μεταξύ αυτών παρουσιάζεται τώρα και το πώς «ανακαλύπτουν εκ νέου την ομορφιά» οι Zanele Muholi από τη Νότιο Αφρική. Πρόκειται μεν για ένα φυσικό πρόσωπο, αλλά επειδή αρνείται την υπαγωγή του στη δυικότητα της διαφοράς των φύλων, απαιτεί κάθε αναφορά στο όνομά του να είναι τριτοπρόσωπη και στον πληθυντικό, ειδικά κατά τη σεζόν που διανύουμε, κατά την οποία οι Zanele Muholi είναι οι πιο περιζήτητοι queer δημιουργοί. https://www.tate.org.uk/ art/queer-lives-art το βρετανικό μουσείο προσφέρει ακουστικές ξεναγήσεις για τα πιο δημοφιλή εκθέματά του, μεταξύ των οποίων και τα Ελγίνεια. Διατίθενται τουλάχιστον 18 τέτοια ηχητικά αρχεία του τύπου «παλιό καλό BBC» και, όπως είναι αναμενόμενο, είναι όλα τους άψογα όσον αφορά τον τόνο του φλέγματος και το περιεχόμενό τους. Παρέχεται, επίσης, εικονική περιπλάνηση στις αίθουσες όπου φιλοξενούνται τα συγκεκριμένα εκθέματα. https://www.britishmuseum.org/collection/audiotour-highlights το κέντρο georges pompidou στο Παρίσι (Μπομπούρ για τους φίλους) προτείνει βιντεο-ξεναγήσεις, στα γαλλικά, σε εκθέσεις του που έχουν τελειώσει. Μεταξύ αυτών «λαμπυρίζει» η πρόσφατη αναδρομική στο έργο των Christo & Jeanne-Claude, στην οποία εκτέθηκαν και έργα του Christo που είναι σχεδόν άγνωστα, παρότι είναι εντυπωσιακά και ανήκουν στην εποχή που εκείνος μόλις είχε φτάσει στο Παρίσι από τη Βουλγαρία, στα τέλη της δεκαετίας του 1950. Στην έκθεση παρουσιάστηκε, επίσης, μια αναπαραγωγή του πρώτου μεγάλης κλίμακας έργου του σε αστικό περιβάλλον, που ήταν ένα οδόφραγμα από βαρέλια πετρελαίου σε δρόμο του Παρισιού, την εποχή που στο Βερολίνο θα υψωνόταν το διαβόητο τείχος που θα χώριζε την πόλη σε δύο τομείς. Το έργο αυτό φιγουράρει τυπωμένο και σε μία από τις πιο όμορφες πάνινες τσάντες (tote bags) που διατίθενται στο πωλητήριο του Μπομπούρ. https:// www.centrepompidou.fr/fr/videos

_τέχνη στο ποντίκι σου_

ΤΑ ΜΕΓΑΛΑ ΜΟΥΣΕΙΑ ΤΟΥ ΚΟΣΜΟΥ ΣΥΝΕΧΙΖΟΥΝ, ΕΣΤΩ ΚΑΙ ONLINE, ΝΑ ΠΡΟΣΦΕΡΟΥΝ ΑΠΛΟΧΕΡΑ ΤΙΣ ΣΥΛΛΟΓΕΣ ΤΟΥΣ ΣΤΟ ΚΟΙΝΟ.

DIGITAL CULTURE

απο τον γιάννη κωνσταντινίδη

18 lifo – 19.11.20

rachel ruysch, Νεκρή Φύση με γυάλινο βάζο (1690-1720) – Rijksmuseum

christo and jeanne-claude «Το “αμπαλάζ” της Πον Νεφ» (1975-1985) – Κέντρο Georges Pompidou

άλμπρεχτ ντύρερ Αυτοπροσωπογραφία με αγκάθι, 1493 – Μουσείο του Λούβρου

marta de la figuera «Pulp Fiction», ψηφιακό κολάζ, 2020 – Kara Agora

άνιολο μπροντσίνο, Πορτρέτο του Τζοβάνι των Μεδίκων ως παιδιού (περ. 1545) – Πινακοθήκη Ουφίτσι

zanele muholi, Bester I, Mayotte 2015 © Stevenson Gallery – Tate Modern

Γλυπτό δικέφαλου ερπετού, 15ος - 16ος αιώνας μ.Χ – Βρετανικό Μουσείο

edgar degas, «Το μάθημα χορού» (1876), Musée d'Orsay, Παρίσι Photo © RMN-Grand Palais (Musée d'Orsay) / Hervé Lewandowski – Washington Gallery of Art

το μουσείο του λούβρου προτείνει διαδικτυακή επίσκεψη στην Petite Gallerie, έναν χώρο του που φημίζεται για την παρουσίαση εκθέσεων φιλεκπαιδευτικού χαρακτήρα, των οποίων το θέμα είναι πάντα ένα σημαντικό και σοβαρό αντικείμενο πραγμάτευσης για την Ιστορία της Τέχνης. Πρόκειται για εκθέσεις που σχεδιάζονται για το σύνολο των μαθητών, ανεξαρτήτως τάξεως και βαθμίδας εκπαίδευσης. Όμως, έχουν πάντα την αξιοθαύμαστη ικανότητα να συγκρατούν αδιάλειπτο το ενδιαφέρον και των συνοδών τους, σε σημείο μάλιστα που να μην μπορεί ποτέ κανείς να πει με βεβαιότητα ποια ηλικιακή γκάμα μεταξύ των επισκεπτών επιδιώκουν τελικά να γοητεύσουν περισσότερο. Η τωρινή έκθεση, για την οποία παρέχεται η δυνατότητα εικονικής επίσκεψης 360°, έχει τίτλο «Figure d’artiste» (που σε εξωφρενικά ελεύθερη απόδοση στα ελληνικά σημαίνει «Η όψη του καλλιτέχνη») και περιλαμβάνει αυτοπροσωπογραφίες καλλιτεχνών και πορτρέτα τους από άλλους καλλιτέχνες. https://petitegalerie.louvre.fr/visite-virtuelle/saison5/ η πινακοθήκη ουφίτσι στη Φλωρεντία προσφέρει επίσης τη δυνατότητα εικονικής επίσκεψης 360° στις αίθουσές της, όπου εκτίθενται πολύ σημαντικά πορτρέτα μελών των ισχυρότερων δυναστειών της Ιταλίας από την αρχή της Αναγέννησης και καθ’ όλη τη διάρκειά της, καθώς και βενετσιάνικη ζωγραφική. Γενικότερα, οι περιηγήσεις με θέα 360° μπορεί εύκολα να οδηγήσουν σε ζαλάδα. Όμως, σε κάνουν να νιώθεις σαν να πετάς πραγματικά μέσα σε έναν χώρο –που κάτι τέτοιο δεν θα συνέβαινε ποτέ– και για τον λόγο αυτόν η εμπειρία της εικονικής επίσκεψης μοιάζει να είναι δυο φορές μαγική. Επιπλέον, σου δίνει τη δυνατότητα να παρατηρήσεις από καθηλωτικά κοντινή απόσταση τα έργα. Και τι θα μπορούσε να είναι πιο εντυπωσιακό από το να θαυμάζεις, σαν μέσα από μεγεθυντικό φακό, π.χ. το πορτρέτο, από τον σπουδαίο μετρ του μανιερισμού Μπροντσίνο, του Τζοβάνι των Μεδίκων, όταν ήταν ένα παχουλό και γελαστό ξανθό αγοράκι που έσφιγγε κάπως δυνατά με το χέρι του ένα πουλάκι, το οποίο μοιάζει σαν να μην μπορεί να καταλάβει αν θα επιζήσει για πολύ ακόμα. https://www.uffizi.it/en/online-exhibitions/uffizi-virtual-tour το καταπληκτικό rijksmuseum στο Άμστερνταμ, το Εθνικό Μουσείο της Ολλανδίας, παρέχει διαδικτυακά μια σειρά από βίντεο (στα αγγλικά) υπό τον τίτλο «From HOME» («Από το ΣΠΙΤΙ»), τα οποία δημιουργήθηκαν με αφορμή την καραντίνα. Σε καθένα από αυτά ένας επιμελητής του μουσείου επιλέγει έκθεμα της μόνιμης συλλογής που του αρέσει πολύ και το σχολιάζει, εξηγώντας επίσης γιατί τον αγγίζει προσωπικά. https://www.rijksmuseum.nl/en/stories/ rijksmuseum-from-home στην ουάσινγκτον, η περίφημη national gallery of art προσφέρει αρκετές διαδικτυακές εκθέσεις που είναι όλες τους εξαιρετικά ενδιαφέρουσες. Ωστόσο, δύο ξεχωρίζουν: η πρώτη έχει τίτλο «Degas at the Opéra» («Ο Ντεγκά στην Όπερα του Παρισιού») και είναι μία εντυπωσιακά πλούσια παρουσίαση των περίφημων έργων του με μπαλαρίνες. https://www.nga.gov/features/degas-virtual-tour.html Η δεύτερη έχει τίτλο «True to Nature» (που σε εντελώς ελεύθερη απόδοση στα ελληνικά θα σήμαινε «Αληθινή πίστη στη Φύση») και περιλαμβάνει εξαιρετικές τοπιογραφίες Ευρωπαίων ζωγράφων από το 1780 μέχρι το 1870. Καλύπτει, δηλαδή, μια περίοδο μέγιστου χρονικού εύρους, κατά την οποία ανέτειλε και κυριάρχησε σε όλες τις τέχνες ο ρομαντισμός. https://www.nga.gov/features/true-tonature-virtual-tour.html το υπέροχο cincinnati museum of art προτείνει διαδικτυακά την έκθεση με τον συγκινητικό τίτλο «Mementos of Αffection» («Ενθυμήματα Στοργής»), στην οποία παρουσιάζονται καταπληκτικά «μενταγιόν» από τη συλλογή του μουσείου και την εποχή προ της ανακάλυψης της φωτογραφίας, τα οποία απαρτίζονται από τη μινιατούρα της μορφής ενός αγαπημένου προσώπου και από μια ασύλληπτα λεπτουργική διακοσμητική σύνθεση από τρίχες των μαλλιών του, η οποία συμβολίζει επάξια ένα σύμπαν στοργής για το πρόσωπο. Τα μενταγιόν αυτά δεν φοριούνταν μόνο στον λαιμό των κυριών αλλά και από τους κυρίους, όπως τα ρολόγια τσέπης, με όμορφες αλυσιδίτσες να κρέμονται έξω από τις τσεπούλες των γιλέκων των κοστουμιών τους. https://artsandculture.google.com/exhibit/mementos-ofaffection/UgIy-6ikEsZhIA τέλος, η συμμετοχική διαδικτυακή πλατφόρμα σύγχρονης τέχνης kara agora προτείνει μια «κατάδυση» με μάσκα εικονικής πραγματικότητας σε μια έκθεση εικαστικών έργων VR, με τίτλο «Bunch of Kunst in quarantine: Paradox Paradise». Στα ελληνικά θα σήμαινε « Ένα δεμάτι έργων τέχνης σε καραντίνα: Παράδοξος Παράδεισος» και περιλαμβάνει δουλειές που δημιουργήθηκαν αποκλειστικά κατά τη διάρκεια της πανδημίας του κορωνοϊού.

19.11.20 – lifo

19

DIGITAL CULTURE NIRVANA ► LIVE ΣΤΟ READING 1992 / LIVE ON MTV UNPLUGGED, 1993 Το συγκλονιστικό τους set στο Reading το 1992 ήταν ένα από τα ιστορικότερα, με τον Kurt Kobain να βγαίνει στη σκηνή πάνω σε ένα αναπηρικό καρότσι, ντυμένος με μια ρόμπα νοσοκομείου, χλευάζοντας τα κουτσομπολιά που τον ήθελαν την προηγούμενη μέρα να έχει πάρει υπερβολική δόση και να μην μπορεί να παίξει. Συγκινεί μέχρι και σήμερα όταν αφιερώνει το «All Apologies» στην κόρη του και βάζει το κοινό να φωνάξει «Courtney, σε αγαπάμε». Το Reading δεν ήταν ποτέ το ίδιο μετά από αυτό. Βέβαια, ούτε το ΜΤV Unplugged που έκαναν έναν χρόνο μετά ξεχνιέται.

TALK TALK ► LIVE ΣΤΟ MONTREUX, 1986 Μια πανέμορφη συναυλία που αργότερα έγινε ένα πανέμορφο άλμπουμ από ένα από τα κορυφαία βρετανικά γκρουπ των ’80s, το οποίο πάντοτε κρατούσε χαμηλούς τόνους.

THE WHO ► LIVE ΣΤΟ ISLE OF WIGHT FESTIVAL, 1970 Δεν μπορεί να μη γίνει αναφορά στην μπάντα που έχει κυκλοφορήσει ίσως το σπουδαιότερο live άλμπουμ όλων των εποχών («Live at Leeds»).

PINK FLOYD ► LIVE ΣΤΗΝ ΠΟΜΠΗΊΑ, 1972 Σε ένα από τα διάσημα lives τους οι Pink Floyd παίζουν γυμνόστηθοι στο αρχαίο αμφιθέατρο της Πομπηίας.

BEASTIE BOYS ► LIVE ΣΤΗ ΓΛΑΣΚΏΒΗ, 1999

Οι Beastie Boys σε

όλο τους το μεγαλείο, σε μια μοναδική εμφάνιση.

BJÖRK ► LIVE ΣΤΟ ROYAL OPERA HOUSE , 2001 Συγκλονιστική

QUEEN LIVE AID 1985 ►LIVE ΣΤΟ WEMBLEY STADIUM, 1986 Η 20λεπτη εμφάνισή τους στο Live Aid το 1985 πιστοποιεί πόσο χαρισματικός περφόρμερ ήταν ο συγχωρεμένος Freddie Mercury και, επειδή, δεν χορταίνεις να τον βλέπεις, συνδυάζεται ιδανικά με το live τους στο Wembley το 1986.

BEATLES ► LIVE ΣΤΟ SHEA STADIUM, 1965 Όλοι ούρλιαζαν στην πρώτη συναυλία στην ιστορία της μουσικής που διεξήχθη σε μεγάλο στάδιο.

SEX PISTOLS ► LIVE ΣΤΟ WINTERLAND, 1978 Η τελευταία συναυλία των Pistols, που διαλύθηκαν αμέσως μόλις τελείωσε. Η απόγνωση στο βλέμμα του Rotten, ο Sid Vicious και ο θάνατος του πανκ με το ιστορικό «Ever get the feeling you’ve been cheated?».

JAMES BROWN ► LIVE ΣΤΟ BOSTON GARDEN, 1968 Μία μέρα μετά τη δολοφονία του Μάρτιν Λούθερ Κινγκ, ο James Brown κάνει τη συγκλονιστικότερη εμφάνιση της ζωής του.

PRINCE ► LOVESEXY TOUR, ΓΕΡΜΑΝΊΑ, 1988 Κάθε συναυλία και εμφάνιση του Prince είναι γεγονός από μόνο του, πόσο μάλλον την πρώτη δεκαετία της καριέρας του.

WU-TANG CLAN ► ΣΤΟ COACHELLA, 2013 Σε μια εποχή που το Coachella δεν φιλοξενούσε μαύρους καλλιτέχνες, πόσο μάλλον ράπερ, οι Wu-Tang Clan γιόρτασαν εκεί τα 20 χρόνια τους με ένα μοναδικό set.

APHEX TWIN ► PRINTWORKS, LONDON, 2019 Κάθε εμφάνιση του Aphex Twin είναι μια ηχητική και οπτική επίθεση στις αισθήσεις. Το απόλυτο πανδαιμόνιο που πρέπει να ζήσεις για να το πιστέψεις.

GREEN DAY ► ΣΤΟ WOODSTOCK, 1994 Σε μια βροχή λάσπης κατέληξε η διαβόητη, αλλά συναρπαστική εμφάνιση των Green Day. Σε ένα σημείο ο Billie Joe Armstrong φαίνεται να την τρώει κιόλας (ή μάλλον δεν φαίνεται) –συμβαίνουν κι άλλα ευτράπελα–, λίγο πριν εκτοξευτεί η καριέρα τους.

_live on screen_ απο τh μαρια παππα

20 lifo – 19.11.20

ΙΣΤΟΡΙΚΈΣ ΖΩΝΤΑΝΈΣ ΕΜΦΑΝΊΣΕΙΣ ΑΠΟ ΜΕΓΑΛΑ ΓΚΡΟΥΠ ΚΑΙ ΜΟΥΣΙΚΟΥΣ ΣΤΟ YOUTUBE

βραδιά, με την Björk στην καλύτερή της εποχή, όταν ακόμη έπαιζε με τους Matmos (που εδώ δίνουν ρέστα με τους ηλεκτρονικούς ήχους που παράγουν με ένα σωρό ευφάνταστους τρόπους) και ολόκληρη χορωδία από τραγουδιστές Inuit.

MADONNA

▼ BLOND AMBITION WORLD TOUR ’90 Υπήρχε μια εποχή που ονειρευόμασταν να δούμε τη Μαντόνα ζωντανά. Αυτός είναι ο λόγος. φωτογραφία: gie knaeps/getty images

_ το νέο ραδιόφωνο_

απο τη μεροπη κοκκινη

ΆΡΘΡΑ, ΚΕΊΜΕΝΑ, ΣΥΝΕΝΤΕΎΞΕΙΣ, ΙΣΤΟΡΊΕΣ ΚΑΙ ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΙΚΈΣ ΕΚΠΟΜΠΈΣ ΑΠΟΤΕΛΟΥΝ ΤΟ ΠΕΡΙΕΧOΜΕΝΟ ΤΩΝ PODCASTS ΤΟΥ LIFO.GR, ΠΟΥ ΜΠΟΡΕΙ ΚΑΝΕΙΣ ΝΑ ΑΚΟΥΣΕΙ ΟΧΙ ΜΟΝΟ ΜΕΣΑ ΑΠΟ ΤΟ SITE ΜΑΣ ΑΛΛΑ ΚΑΙ ΑΠΟ ΤΙΣ ΠΛΑΤΦΟΡΜΕΣ ΤΗΣ ΑPPLE, ΤΟΥ SPOTIFY Ή ΤΗΣ GOOGLE, ΑΠ’ ΟΠΟΥ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΤΑ ΚΑΤΕΒΑΣΕΙ ΔΩΡΕΆΝ ΚΑΙ ΝΑ ΤΑ ΑΚΟΎΕΙ ΌΠΟΤΕ ΘΈΛΕΙ, ΑΚΟΜΗ ΚΑΙ ΕΚΤΟΣ ΔΙΚΤΥΟΥ. α ξεκινήσαμε πριν από έναν χρόνο και κάτι και σήμερα έχουν μετατραπεί σε αγαπημένη συνήθεια, κυρίως γιατί έχουν μια φρεσκάδα που κανείς δεν συναντά αλλού, καταπιάνονται με θέματα που απασχολούν την κοινωνία, λένε τα πράγματα με το όνομά τους –γενικώς, δεν μασάμε τα λόγια μας–, ενημερώνουν και ψυχαγωγούν. Σε αντίθεση με το ραδιόφωνο, οι διάφορες συζητήσεις και τα θέματα που παρουσιάζονται στα podcasts του lifo.gr δεν ολοκληρώνονται μέσα σε λίγα λεπτά. Τα περισσότερα «εκμεταλλεύονται» τον χρόνο ολόκληρου του επεισοδίου για να μιλήσουν για το θέμα τους κι αυτό είναι που τα κάνει τόσο μοναδικά και, το κυριότερο, κορυφώνει την προσοχή των ακροατών. Η ιδέα ότι ο ακροατής επιλέγει τι θα ακούσει και πότε, πανεύκολα, στον υπολογιστή αλλά και, κυρίως, στο κινητό του τηλέφωνο, είναι αυτό που εκτίναξε τη δημοφιλία των podcasts παγκοσμίως. Υπάρχουν, δε, στοιχεία που δείχνουν ότι η διαρκώς αυξανόμενη αγάπη μας για ακρόαση αποτελεί μέρος μιας ευρύτερης αλλαγής που σχετίζεται με τον ήχο – τα ραδιόφωνα αυτοκινήτου γίνονται ψηφιακά, τα περισσότερα ηχεία λειτουργούν με bluetooth, ενώ τα ακουστικά είναι από τα πιο δημοφιλή σε πωλήσεις gadgets. Το συμπέρασμα είναι ότι χρησιμοποιούμε την ακοή περισσότερο από ποτέ για την απορρόφηση πληροφορίας. Μάλλον έχει βοηθήσει και το γεγονός ότι, στους multitasking καιρούς που ζούμε, η διαδικασία του podcast μας διευκολύνει να κάνουμε πράγματα ταυτόχρονα. Και καθώς τα gadgets που σχετίζονται με τον ήχο γίνονται όλο και πιο «έξυπνα», τα αυτιά μας, σε αντίθεση με τα μάτια μας, μπορεί να γίνουν ο κύριος τρόπος με τον οποίο θα συνδεόμαστε με το Διαδίκτυο. Εκτός αυτού, η τεχνολογία των podcasts είναι απλή και άμεση, ενώ η οικειότητα της μορφής έχει τη δυνατότητα να κάνει τους ακροατές να αισθάνονται πράγματα – και ο συναισθηματικός συντονισμός επηρεάζει τον τρόπο με τον οποίο οι άνθρωποι αντιλαμβάνονται τις πληροφορίες. Κοντολογίς, τα podcasts μας σού μιλούν στο αυτί – δεν φωνάζουν, αλλά ούτε και ψιθυρίζουν. Στην κατηγορία των podcasts του lifo.gr μπορείς να ακούσεις τη σειρά «Τελικά, καλά τα κατάφερες!», που παρουσιάζει ο Φώτης Σεργουλόπουλος, συστήνοντάς μας ανθρώπους οι οποίοι κατάφεραν να ξεπεράσουν τα εμπόδια που τους έκλειναν τον δρόμο. Στη σειρά «Μέρες», μια συμπαραγωγή της LiFO και της Εθνικής Λυρικής Σκηνής, παρουσιάζονται τα «Ημερολόγια» του μεγάλου Έλληνα ποιητή Γιώργου Σεφέρη. Το «Pulp Fiction» είναι το εβδομαδιαίο podcast του κριτικού κινηματογράφου της LiFO, Θοδωρή Κουτσογιαννόπουλου, ο οποίος παρουσιάζει ταινίες και τηλεοπτικές σειρές αλλά και θέματα και ανθρώπους της έβδομης τέχνης. Στα podcasts τα σχετικά με το μπούλινγκ ακούμε αφηγήσεις ανθρώπων που κακοποιήθηκαν λόγω φύλου, χρώματος, ηλικίας, τάξης και σεξουαλικότητας. Στη σειρά «Αληθινά Εγκλήματα» παρουσιάζουμε δραματοποιημένα τα εγκλήματα που συγκλόνισαν την Ελλάδα από τον 19ο αι. μέχρι σήμερα. Στη νεανική σειρά των podcasts της Άννας Κ. η Άννα Κόκορη συζητά με αγόρια και κορίτσια της generation z για τις σχέσεις τους με τους άλλους, τον τρόπο ζωής τους, τις τάσεις της εποχής αλλά και τη σεξουαλικότητά τους. Στη σειρά «Φυτολόγιο» ο M.Hulot και ο Δήμος Τσορμπατζόγλου κουβεντιάζουν για ό,τι έχει σχέση με τα φυτά. Είναι κι άλλα πολλά. Συντονιστείτε!

19.11.20 – lifo

21

DIGITAL CULTURE ρώνεται ένας αιώνας από τη γέννηση ενός μοναδικού δημιουργού από τη Γαλλία, οι ταινίες του ζουν μια δεύτερη ζωή στο Διαδίκτυο. Ξεκινώντας μαζί με την υπόλοιπη τρομερή ομάδα της nouvelle vague και ακολουθώντας ξεχωριστό δρόμο αργότερα, ο Ερίκ Ρομέρ έφτιαξε ιστορίες για όλες τις εποχές και για πλήθος χαρακτήρων, με εμμονή στους γεμάτους λεπτό χιούμορ διαλόγους. Τρεις από τις ταινίες του, η Μαρκησία του Ο... (1976), η Πολίν στην πλαζ (1983) και οι Ιστορίες του καλοκαιριού (1996), προβάλλονται στο πλαίσιο του 33ου Πανοράματος Ευρωπαϊκού Κινηματογράφου. (Διαθέσιμες 25/11-4/12 μέσω της πλατφόρμας Cinesquare)

Οι τριλογίες της Ευρώπης Τρεις τριλογίες τριών Ευρωπαίων auteurs συνοψίζουν μια 25ετία ενδελεχούς μελέτης του όρου «Ευρώπη». Εννιά ταινίες για την Ευρώπη του σήμερα, του χθες και για την ήπειρο που ο καθένας πάντα θα ονειρεύεται πως θα αλλάξει και θα γίνει κάτι δικό του, μέσα από ένα κοινό αφιέρωμα που περιλαμβάνει τα Τρία Χρώματα του Κριστόφ Κισλόφσκι, την Τριλογία του Παραδείσου του Ούλριχ Ζάιντλ και τις Χίλιες και μία νύχτες του Μιγκέλ Γκόμεζ. (Διαθέσιμες στο Cinobo)

Νέα Λιθουανία Η Χρυσή Αθηνά των περσινών Νυχτών Πρεμιέρας είναι μία εξαιρετική καυστική σάτιρα, βασισμένη σε μια απίθανη αληθινή ιστορία που συνέβη τη δεκαετία του ’30 στη Λιθουανία και αφορά την πρόταση για τη μετακόμιση της χώρας σε άλλο σημείο του πλανήτη, λόγω της πολωνικής απειλής. Οι κωμωδίες αδικούνται συχνά από τα φεστιβάλ και αυτή εδώ είναι μια φωτεινή εξαίρεση που είναι αδύνατο να της αντισταθείς χάρη στη μόνιμη ειρωνεία που συνοδεύει την αφήγηση και το μοντέρνο χιούμορ που συνδέει την πολιτική με τον σουρεαλισμό. (Διαθέσιμη στο Mubi)

Ταινίες του Ίνγκμαρ Μπέργκμαν Απλωμένες σε μια τεράστια σε μέγεθος φιλμογραφία, οι πιο χαρακτηριστικές ταινίες του Σουηδού ανατόμου της ανθρώπινης ψυχής Ίνγκμαρ Μπέργκμαν αποτελούν διαχρονικές επιλογές στο art house στερέωμα. Από την Έβδομη Σφραγίδα και τις Άγριες Φράουλες του μαγικού 1957 ως τον μοντερνισμό της Περσόνα και τα ώριμα εσωτερικά ’70s με το Πρόσωπο με Πρόσωπο και τη Φθινοπωρινή Σονάτα, μερικές από τις μεγαλύτερες στιγμές του παγκόσμιου σινεμά περνούν μπροστά από τα μάτια σας. (Διαθέσιμες στο Cosmote TV Plus)

Οι ταινίες του Σύλλα Τζουμέρκα Από τις πιο στιβαρές και αναγνωρίσιμες υπογραφές του νέου ελληνικού σινεμά, ο Σύλλας Τζουμέρκας με το απείθαρχο και αταξινόμητο στυλ του, που ισορροπεί μεταξύ της σκιάς και των φω-

τεινών σημείων, μετρά πλέον τρεις πολυβραβευμένες ταινίες μεγάλου μήκους, τη Χώρα Προέλευσης, την Έκρηξη και το πιο πρόσφατο Θαύμα της Θάλασσας των Σαργασσών. (Διαθέσιμες στο stradafilms.gr)

Malina

Από τις πιο αξιόλογες ανακαλύψεις της παγκόσμιας διανομής, η Μαλίνα του Βέρνερ Σρέτερ από το 1991 δίνει την ευκαιρία στην Ιζαμπέλ Ιπέρ για μια σαρωτική ερμηνεία ως συγγραφέας που προσπαθεί να χωρέσει την ερωτική ζωή και τις υποχρεώσεις της στον χρόνο που χρειάζεται για έμπνευση για γράψιμο. Χάος και δημιουργία συγκρούονται σε ένα παραγνωρισμένο και ξεχασμένο αριστούργημα που οι φαν της ηθοποιού δεν πρέπει να χάσουν. (Διαθέσιμη στο Mubi)

Αφιέρωμα στον Τάκη Κανελλόπουλο Ο σκηνοθέτης που μας εισήγαγε στον μαγικό κόσμο του ψυχισμού και των συναισθημάτων στις αρχές της δεκαετίας του ’60, σε μια εποχή που κυριαρχούσε το σινεμά της Φίνος Φιλμς, και παρέμεινε ασυμβίβαστος και απομονωμένος, δίνοντας ταινίες που, μολονότι στην εποχή τους δεν είχαν την επιτυχία που τους άξιζε, παραμένουν σήμερα δείγματα εξαίρετα ενός πρωτοποριακού κινηματογράφου που δεν έχει χάσει τίποτα από την ομορφιά και τη δύναμή του. Τρεις από αυτές, η Εκδρομή, ο Ουρανός και το Ρομαντικό Σημείωμα, προβάλλονται στο 33ο Πανόραμα Ευρωπαϊκού Κινηματογράφου. (Διαθέσιμες 25/11-4/12 μέσω της πλατφόρμας Cinesquare)

Τα χελιδόνια της Καμπούλ Η εταιρεία παραγωγής του Τρίο της Μπελβίλ παρουσιάζει μια συγκλονιστική ιστορία νεανικής αγάπης με φόντο την Καμπούλ υπό την κυριαρχία των Ταλιμπάν, αποτυπωμένη με μια εντυπωσιακή τεχνική χειροποίητου κινουμένου σχεδίου βασισμένου σε κινήσεις αληθινών ηθοποιών. Ένας ύμνος στη γυναίκα, που πατά πάνω στο εξαιρετικό μυθιστόρημα της Γιασμίνα Χάντρα – λογοτεχνικό ψευδώνυμο του Αλγερινού συγγραφέα Μοχάμεντ Μουλεσεχούλ. (Διαθέσιμη στο Cinobo)

Οι νύχτες μου μακριά σου Το πέρασμα του Γουόνγκ Καρ Γουάι στις ΗΠΑ έγινε χωρίς αισθητικές εκπτώσεις, σε ένα σπονδυλωτό φιλμ γεμάτο από τις θεματικές που τον είχαν απασχολήσει ως τότε στην καριέρα του. Ανεκπλήρωτοι έρωτες και ήρωες παραδομένοι σε πάθη και μικρές ή μεγάλες πληγές ενώνονται με τις φωνές της Νόρα Τζόουνς και της Κατ Πάουερ την ώρα που το slow motion ανοίγει απλόχερα τα συναισθήματά τους προς τον θεατή. Λιγότερο προβεβλημένο σε σχέση με την υπόλοιπη φιλμογραφία του, ένα διαμάντι που αξίζει μια εκ νέου προβολή. (Διαθέσιμη στο Ertflix)

_ταινίες online_

10 ΤΑΙΝΊΕΣ ΚΑΙ ΑΦΙΕΡΏΜΑΤΑ ΣΕ ΣΚΗΝΟΘEΤΕΣ ΠΟΥ ΠΡΟΒAΛΛΟΝΤΑΙ ΑΥΤO ΤΟ ΔΙAΣΤΗΜΑ ΑΠO ΤΙΣ STREAMING ΠΛΑΤΦΌΡΜΕΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛAΔΑ.

Αφιέρωμα Ερίκ Ρομέρ Τη χρονιά που συμπλη-

κριστόφ κισλόφσκι Τρία χρώματα: Η μπλε ταινία 1993

από τον τάσο μελεμενίδη

22 lifo – 19.11.20

ερικ ρομερ Η Πολίν στην πλαζ 1983

γουόνγκ καρ γουάϊ Οι νύχτες μου μακριά σου 2007

το δικό μου αϊντάχο Ανάμεσα στο χάος των δικών του παραγωγών, των άπειρων νέων σειρών και του χριστουγεννιάτικου περιεχομένου, το Netflix κρύβει συχνά διαμαντάκια του ανεξάρτητου και καλλιτεχνικού σινεμά. Το Δικό μου Αϊντάχο έβαλε για τα καλά στον φεστιβαλικό χάρτη τον Γκας βαν Σαντ και έδωσε την ευκαιρία στα νιάτα της εποχής (Κιάνου Ριβς και Ρίβερ Φίνιξ, λίγο πριν από τον θάνατό του) να παίξουν σε κάτι περισσότερο απαιτητικό. (Διαθέσιμη στο Netflix)

ινγκμαρ μπεργκμαν Περσόνα 1966

μιγκελ γκομεζ Χίλιες και μία νύχτες 2015 19.11.20 – lifo

23

αθώς το δεύτερο κύμα της πανδημίας σαρώνει ολόκληρη την Ευρώπη και το δεύτερο lockdown μάς έχει κλείσει στο σπίτι, η πλειονότητα των Ευρωπαίων επέστρεψε στη συνθήκη της άνοιξης, δηλαδή στην παρακολούθηση παραστάσεων στο Διαδίκτυο. Τα περισσότερα θέατρα είναι κλειστά, παρ’ όλα αυτά έχουν ανακοινώσει το ρεπερτόριό τους, ενώ πολλά βρίσκονται σε πρόβες, ευελπιστώντας να ανοίξουν, ενώ η πιθανότητα για μια σειρά από πρεμιέρες τον Δεκέμβρη δεν είναι μακρινή. Όπως και να εξελιχθούν τα πράγματα, αυτήν τη στιγμή αρκετοί θεατρικοί οργανισμοί διεθνώς προβάλλουν, μέσω των επίσημων ιστοσελίδων τους, πετυχημένες βιντεοσκοπημένες παραστάσεις τους ή δείχνουν σε live streaming πρόσφατες παραγωγές ή ακόμα και πρεμιέρες. Αυτό ακριβώς κάνει στην Ελλάδα το Εθνικό Θέατρο, η Εθνική Λυρική Σκηνή, η Στέγη του Ιδρύματος Ωνάση, το Μέγαρο Αθηνών, το Φεστιβάλ Αθηνών και το Θέατρο Πορεία. Επισκεφθήκαμε τις ιστοσελίδες μερικών από αυτούς τους οργανισμούς και συλλέξαμε ενδιαφέρουσες παραστάσεις που οι θεατρόφιλοι μπορούν να παρακολουθήσουν διαδικτυακά. Ξεκινώντας από τη Μεγάλη Βρετανία και την πιο «θερμή» θεατρική πιάτσα του κόσμου, το Λονδίνο, διαπιστώσαμε ότι πράγματι η καλλιτεχνική της κοινότητα πλήττεται ιδιαίτερα. Το γεγονός της περιόδου είναι ότι το Old Vic ξεκινάει στις 12/12 την παράσταση Χριστουγεννιάτικα Κάλαντα του Κάρολου Ντίκενς σε διασκευή του Jack Thorne και σκηνοθεσία του Matthew Warchus, με πρωταγωνιστή τον Andrew Lincoln. Χωρίς κοινό, σε άδεια αίθουσα και σε μορφή live streaming, θα παίζεται μέχρι την παραμονή των Χριστουγέννων, 24/12. Το αντίτιμο (20, 30, 40, 55, 65 λίρες) εξαρτάται από το τι πιστεύει κάθε συνδρομητής ότι πρέπει να πληρώσει, λαμβάνοντας υπόψη πόσοι θα παρακολουθήσουν την παράσταση. Παράλληλα, κάποιες πρόσφατες βιντεοσκοπημένες επιτυχίες είναι αυτήν τη στιγμή online, όπως η βραβευμένη με 3 Ολίβιε φεμινιστική κωμωδία Emilia του Globe

(https://www.emilialive.com), που θα παίζεται μέχρι τις 2/12, με εισιτήριο που κυμαίνεται από 5 έως 100 λίρες (και εδώ ο θεατής πληρώνει κατά συνείδηση), και το γλυκόπικρο μιούζικαλ The last five years του δραστήριου Southwark Playhouse, που θα είναι διαθέσιμο μεταξύ 26 και 29/11 μέσω του stream.theatre, με το εισιτήριο στις 15 λίρες. Σε live streaming μπορεί κανείς να παρακολουθήσει και το Poltergeist του Φίλιπ Ρίντλεϊ, επίσης παραγωγή του Southwark Playhouse, για δύο παραστάσεις στις 21 και 22/11, με το εισιτήριο στις 15 λίρες (https:// southwarkplayhouse.co.uk/livestream/ poltergeist-livestream-20112020-1930/). Στις 29/11, στις 19:00 ώρα Βρετανίας, στη διαδικτυακή παράσταση One knight only θα πραγματοποιηθεί ένα live online Q&A μέσω Zoom ανάμεσα σε ιερά τέρατα όπως ο Ίαν Μακέλεν, ο Ντέρεκ Τζάκομπι, η Τζούντι Ντεντς και η Μάγκι Σμιθ. Ο Κένεθ Μπράνα θα αναλάβει τον ρόλο του συντονιστή. Το εισιτήριο, το οποίο πρέπει να κλείσει κανείς το αργότερο μία ώρα πριν ξεκινήσει η εκδήλωση, είναι φιξαρισμένο στις 45 λίρες και τα έσοδα θα διατεθούν για την ενίσχυση άπορων ηθοποιών. Κρατήσεις στο http://www. rtflockdown.com Στις 3 και 4/12, το Stratford Festival YouTube Channel παρουσιάζει την Τρικυμία του Σαίξπηρ, με τον Κρίστοφερ Πλάμερ ως Πρόσπερο. Η παραγωγή είναι του Φεστιβάλ του Στράτφορντ, του 2010, και είναι δωρεάν. Από τις 22/11 έως τις 4/12 θα παίζει στο PBS. org το Πολύ κακό για το τίποτα, μια ελεύθερη μεταφορά του νεοϋορκέζικου Shakespeare in the Park από τον βραβευμένο με Τόνι σκηνοθέτη Κένι Λέον. Από την ίδια πλατφόρμα θα διατίθεται έως τις 4/12 το περίφημο Red με τον Άλφρεντ Μολίνα, σε μια παραγωγή του 2018 από το Wyndham’s Theatre του Λονδίνου. Μια άλλη παράσταση, την οποία μπορεί κανείς να δει ελεύθερα στο CurveOnline. co.uk, είναι η μεταφορά της ταινίας Ωραίο μου πλυντήριο, βασισμένη στην ταινία των ’80s, παραγωγής του Leicester’s Curve Τheatre. Περισσότερες βιντεοσκοπημένες αγγλόφωνες παραγωγές μπορεί να αγοράσει κανείς στο https://www.digitaltheatre.com Επειδή όλα τα θέατρα της Νέας Υόρκης

_θέατρο online_

απο τον χρήστο παρίδη

24 lifo – 19.11.20

ΔΙΕΘΝΕΙΣ ΚΑΙ ΕΓΧΩΡΙΕΣ ΠΑΡΑΣΤΆΣΕΙΣ ΣΕ LIVE STREAMING ΚΑΙ ON DEMAND ΤΗΝ ΕΠΟΧΗ ΤΟΥ ΔΕΥΤΕΡΟΥ ΚΥΜΑΤΟΣ ΤΗΣ ΠΑΝΔΗΜΙΑΣ ΚΑΙ ΤΟΥ ΔΕΥΤΕΡΟΥ LOCKDOWN.

DIGITAL CULTURE

«Η κυρία του Μαξίμ» του Φεντό, σε σκηνοθεσία Θωμά Μοσχόπουλου φωτογραφία: πατροκλοσ σκαφιδασ

είναι κλειστά, τόσο του Broadway όσο και του off Broadway, έως τις 30/5 του 2021, όσοι ενδιαφέρονται να ζήσουν τη μυσταγωγία των μιούζικαλ και του αμερικανικού θεάτρου η πλατφόρμα Broadway HD προσφέρει με μηνιαία ή ετήσια συνδρομή εκατοντάδες επιλογές από ένα πλούσιο αρχείο, το οποίο έχει δωρεάν δοκιμή επτά ημερών. Εν τω μεταξύ, η Μετροπόλιταν Όπερα της Νέας Υόρκης, η οποία έχει αναστείλει το πρόγραμμά της για τη χειμερινή σεζόν 202021, παρουσιάζει σε καθημερινή βάση, μέσω του προγράμματος «Nightly Met Opera Streams», κινηματογραφημένες παραστάσεις των τελευταίων 14 ετών. Η προβολή καθεμίας θα είναι διαθέσιμη για 23 ώρες. Η πρόσβαση γίνεται μέσω του Met Opera on Demand και apps της Apple και της Amazon, αλλά και από συσκευές Samsung Smart TV. Στις 20/11 θα παρουσιάσει το Dialogues des Carmélites του Πουλένκ, στις 21 την Tουραντότ του Πουτσίνι και στις 22 το Wozzeck του Berg. Όσον αφορά το γερμανικό θέατρο, η περίφημη Σάουμπινε του Βερολίνου διαθέτει δωρεάν για τρεις μέρες μια σειρά από παλιότερες παραστάσεις της. Μέχρι τις 20/11 θα παρουσιάζεται η αγγλόφωνη παραγωγή του 2017, Επιστροφή στη Ρεμ, βασισμένη στο βιβλίο του Ντιντιέ Εριμπόν, σε σκηνοθεσία Όστερμαϊερ. Την ίδια μέρα (και μέχρι και τις 23/11) θα παίζονται οι Βάκχες του Ευριπίδη, μια παραγωγή του 1974, από τις 24 έως τις 27/11 το Trust του Φαλκ Ρίχτερ, παραγωγής του 2009, και από τις 27 έως τις 30/11 το Ορλάντο της Βιρτζίνια Γουλφ, σε σκηνοθεσία της Κέιτι Μίτσελ, παραγωγής του 2019. Διαθέσιμα στο https://www.schaubuehne.de Το Maxim Gorki Theater, επίσης του Βερολίνου, παρουσιάζει το Und sicher ist mit mir die Welt verschwunden (Και σίγουρα ο κόσμος εξαφανίστηκε μαζί μου) της Σιμπίλε Μπεργκ, με αγγλικούς υπότιτλους και ένα συμβολικό εισιτήριο των 5 ή 3 ευρώ (20/11, 2 & 30/12) και στις 25 και 27/11 το Death Positive - States of Emergency του Γιάελ Ρόνεν. Αναζητήστε τα στο https://www.gorki.de Το Deutsches Theater Berlin στις 20/11 κάνει μια live stream πρεμιέρα του Μαγικού Βουνού του Τόμας Μαν σε σκηνοθεσία του Σεμπάστιαν Χάρτμαν στο www. deutschestheater.de, ενώ η πλατφόρμα World Theatre in Sofia, τιμώντας τη μνήμη του σπουδαίου σκηνοθέτη βουλγαρικής καταγωγής Ντίμιτερ Γκότσεφ, ανεβάζει τη Μηχανή Άμλετ του Χάινερ Μίλερ, από τις 22 έως τις 25/11, με τον ίδιο στον κεντρικό ρόλο. Στα γερμανικά, με βουλγαρικούς υπότιτλους, στο http://viafest.org/sofia Στην Ελλάδα το Εθνικό Θέατρο έχει ξεκινήσει ζωντανές μεταδόσεις παραστάσεων της τρέχουσας παραγωγής του χωρίς κοινό. Στις 21/11 θα είναι διαθέσιμο στη σελίδα livestream.n-t.gr, στις 20:30, το Σ’ εσάς που με ακούτε της Λούλας Αναγνωστάκη από τη Σκηνή Νίκος Κούρκουλος, σε σκηνοθεσία Αλέξανδρου Αβρανά, με εισιτήριο 8 ευρώ. Ακολουθούν οι παραστάσεις Η κυρία του Μαξίμ του Φεντό, σε σκηνοθεσία Θωμά Μοσχόπουλου, και το Φεγγάρι από χαρτί των Μιχάλη Ρέππα και Θανάση Παπαθανασίου, σε δική τους σκηνοθεσία – ακόμα δεν έχουν ανακοινωθεί οι ημερομηνίες. Το Θέατρο Πορεία, που από την πρώτη στιγμή έχει δείξει μεγάλη δραστηριότητα με παραστάσεις real time live streaming, έχει ανακοινώσει την Ευρυδίκη της Σάρα Ρουλ, σε σκηνοθεσία Δημήτρη

Τάρλοου (22/11), το Θείο Τραγί του Άρη Μπινιάρη (29/11) και τον Αρίστο του Γιώργου Παπαγεωργίου, εμπνευσμένο από τον Γύρο του θανάτου του Θωμά Κοροβίνη (29/11). Η ώρα έναρξης των προβολών είναι στις 21:00 και η τιμή του εισιτηρίου στα 7 ευρώ (https:// poreiatheatre.com/live-stream/). Το Φεστιβάλ Αθηνών ξεκινάει τον Δεκέμβριο μια δική του πρωτοβουλία, ανασύροντας την παλιά συνθήκη του ραδιοφωνικού θεάτρου, με το «Radio Plays / Ραδιοφωνικό θέατρο με κομμένη την ανάσα». Πέντε σημαντικοί δημιουργοί, ο Γιάννης Χουβαρδάς, o Δημήτρης Καταλειφός, ο Αργύρης Ξάφης, η Μαρία Μαγκανάρη και ο Γιώργος Κουτλής, ανέλαβαν τη σκηνοθεσία ισάριθμων ραδιοφωνικών έργων, βασισμένων σε ελληνικά αστυνομικά διηγήματα, ενώ κορυφαίοι ερμηνευτές της ελληνικής τζαζ σκηνής συνθέτουν μουσική ειδικά γραμμένη για τα έργα αυτά. Η αναμετάδοση θα γίνεται από την ιστοσελίδα του Φεστιβάλ με δωρεάν ακρόαση για όλους. Τα έργα είναι ο Ξένος της Αθηνάς Κακούρη, σε σκηνοθεσία Μαρίας Μαγκανάρη, οι Κορυδαλλοί της πλατείας Αμερικής του Φίλιππου Φιλίππου, σε σκηνοθεσία Δημήτρη Καταλειφού, το Θα σε δω στην κόλαση, γλυκιά μου του Βασίλη Δανέλλη, σε σκηνοθεσία Γιάννη Χουβαρδά, το Μέλλον της ελληνικής αστυνομικής λογοτεχνίας του Νεοκλή Γαλανόπουλου, σε σκηνοθεσία Αργύρη Ξάφη, και η Ανθρώπινη Συμπύκνωση της Αμάντας Μιχαλοπούλου, σε σκηνοθεσία Γιώργου Κουτλή. Εν τω μεταξύ, η Εθνική Λυρική Σκηνή ξεκινάει μια νέα διαδικτυακή τηλεόραση με όπερα, μπαλέτο, μουσική και μουσικό θέατρο με την επωνυμία GNO TV. Η πρεμιέρα της έχει οριστεί για τις 25/11 με την πρώτη διαδικτυακή προβολή της πρόσφατης επιτυχημένης παραγωγής Μαντάμα Μπατερφλάι και τη σπουδαία υψίφωνο Ερμονέλα Γιάχο στον ομώνυμο ρόλο. Συνδεθείτε στη nationalopera.gr/ GNOTV και παρακολουθήστε σπουδαίες παραστάσεις με εισιτήριο 10 ευρώ.

To Mέγαρο Μουσικής Αθηνών, που είναι ιδιαίτερα δραστηριοποιημένο ψηφιακά σε ό,τι έχει να κάνει με μουσική, έχει εξασφαλίσει αποκλειστική συνεργασία με τη διάσημη ομάδα χορού Βatsheva Dance Company για την παγκόσμια πρεμιέρα του Υag - The Movie, του νέου έργου του χορογράφου Ohad Naharin. Μια παραγωγή ειδικά σχεδιασμένη για την οθόνη (one-time screening), όπου ο δημιουργός χρησιμοποιεί την κινηματογραφική γλώσσα, την οποία συνδυάζει με τον χορό. Το Μέγαρο προσφέρει με μειωμένο ηλεκτρονικό εισιτήριο των 10 ευρώ την online αναμετάδοση στις 21/11, στις 21:00. Συνδεθείτε στην ιστοσελίδα https://www. megaron.gr Φυσικά, δεν θα μπορούσε να λείπει η πάντα δυναμική και δραστήρια Στέγη του Ιδρύματος Ωνάση, που, μέσω του καναλιού της στο YouTube, έχει αρχίζει να ανεβάζει από το προηγούμενο lockdown sold-out παραστάσεις, podcasts, εκπαιδευτικά προγράμματα, virtual κινηματογραφικές πρεμιέρες, online μαθήματα, συναυλίες. Καθημερινά προσφέρει καλλιτεχνικές δημιουργίες υψηλής αισθητικής, χωρίς αντίτιμο ή χρονικό περιορισμό. Οι πιο πρόσφατες παραγωγές που ανέβηκαν στο Διαδίκτυο είναι το Σώσε του Mάικλ Φρέιν, σε σκηνοθεσία Έκτορα Λυγίζου, και η Αντιγόνη-Lonely Planet της Λένας Κιτσοπούλου. Αναζητήστε το πλήρες πρόγραμμα στο https:// www.onassis.org/el/channel

19.11.20 – lifo

25

DIGITAL CULTURE η φοβάστε τα φιλμ του βωβού: δεν είναι όλα μουσειακά αντικείμενα και τη δεκαετία του ’20 γυρίστηκαν θαύματα στην Ευρώπη και στην Αμερική, που «βλέπονται» και σήμερα. Με προϋπηρεσία σε αναρίθμητες μικρού μήκους για τα πλήθη που συνέρρεαν να χαζέψουν τη νέα εφεύρεση, ο αγέλαστος κλόουν του παραλογισμού, Μπάστερ Κίτον, με το κινηματογραφικό τρίπτυχο Ο Θαλασσοπόρος - Ο Στρατηγός - Ο Κινηματογραφιστής, και φυσικά ο ερωτύλος αλήτης του Τσάρλι Τσάπλιν, με αριστουργήματα όπως το Χαμίνι, το Τσίρκο και ο Χρυσοθήρας, τελειοποίησαν την ακραία τραγικωμωδία, ένα πάντρεμα μελαγχολικού μελοδράματος και τρελής πλάκας. Το αντίπαλο δέος δεν έμεινε άπραγο. Ο Σεργκέι Αϊζενστάιν προχώρησε αλματωδώς το μοντάζ από κει που το άφησε ο Ντ. Γ. Γκρίφιθ (Η γέννηση ενός έθνους, Μισαλλοδοξία) με τον Οκτώβρη και κυρίως με το εμβληματικό Θωρηκτό Ποτέμκιν, που για πολλά χρόνια βρισκόταν στην κορυφή της λίστας των κριτικών ως η καλύτερη ταινία όλων των εποχών, ο Τζίγκα Βερτόφ πειραματίστηκε με τις κινηματογραφικές δυνατότητες στον Άνθρωπο με την κινηματογραφική μηχανή, ενώ αμέσως μετά το Οπλοστάσιο ο Αλεξάντερ Ντοβτσένκο εκπροσώπησε ποιητικά τον σοσιαλιστικό ρεαλισμό με τη Γη. Η συβαριτική Δημοκρατία της Βαϊμάρης ενέπνευσε το χρονικά πυκνότερο σερί αριστουργημάτων στην ιστορία του σινεμά. Ξεκινώντας με το Εργαστήρι του Δόκτορα Καλιγκάρι του Ρόμπερτ Βίνε, οι Γερμανοί σκηνοθέτες παρέδωσαν σεμινάριο εξπρεσιονιστικής φόρμας και κινηματογραφικού είδους, με τον Φριτς Λανγκ (Μετρόπολις, ο Δράκος του Ντίσελντορφ), τον Γκέοργκ Παμπστ με το Κουτί της Πανδώρας και κυρίως με τον Φρίντριχ Βίλελμ Μουρνάου στο Νοσφεράτου, στον Τελευταίο Άνθρωπο και στον Φάουστ, πριν φύγει στην Αμερική και ολοκληρώσει τη σύντομη καριέρα του με τη λυρική Αυγή και το εξωτικό Ταμπού. Στο μεταξύ, μία από τις κορυφαίες ταινίες της περιόδου ήρθε από τη Δανία και τον Καρλ Ντράγιερ, το Πάθος της Ζαν ντ' Αρκ, με τη Γαλλίδα Ρενέ Φαλκονετί να δίνει ίσως τη μεγαλύτερη προπολεμική ερμηνεία. Ένα μικρό διάλειμμα ευθυμίας τη δεκαετία του ’30, με τον Φρεντ Αστέρ να δηλώνει «ή θα χορεύει η κάμερα ή εγώ», διαπρέποντας στα

αιθέρια art deco μιούζικαλ (προπομπούς των ζωηρόχρωμων κομφετί της MGM, του Τζιν Κέλι, του Ντόνεν και του Μινέλι) Swing Time, Top Hat και Shall we dance με την Τζίντζερ Ρότζερς, την ίδια περίοδο που ο Γερμανός εμιγκρές Ερνστ Λιούμπιτς αλλάζει το πρόσωπο της σοφιστικέ κομεντί με το Trouble in Paradise και τις Ερωτικές Καντρίλιες, πριν από τη Νινότσκα με τη σούπερσταρ της δεκαετίας Γκρέτα Γκάρμπο και το Να ζει κανείς ή να μη ζει. Επηρέασε τους πάντες, από τον Τζορτζ Κιούκορ, με τα Κοινωνικά Σκάνδαλα του 1940, μέχρι τις σύγχρονες αναβιώσεις του κινηματογραφικού ρομάντζου. Το 1939 θεωρείται ένα από τα σημαντικότερα έτη της αμερικανικής κινηματογραφικής παραγωγής, με το Όσα παίρνει ο άνεμος, το Stagecoach του Τζον Φορντ, τον Μάγο του Οζ με την Τζούντι Γκάρλαντ, το ιδεαλιστικό Mr Smith goes to Washington του Φρανκ Κάπρα και το Destry rides again, ένα απολαυστικό κωμικό γουέστερν του Τζορτζ Μάρσαλ με τη Μάρλεν Ντίτριχ, που προσγειώθηκε από τις εξωτικές αποδράσεις του Morocco και του Κήπου του Αλλάχ. Πριν πάψει η κινηματογραφική παραγωγή στην Ευρώπη λόγω του πολέμου, ο Ζαν Ρενουάρ προλαβαίνει να γυρίσει τον Κανόνα του παιχνιδιού το 1939 – η νοσταλγική αυλαία της Κατοχής θα έρθει και πάλι από τη Γαλλία, με τα Παιδιά του Παραδείσου του Μαρσέλ Καρνέ, το 1945. Κατά τη διάρκεια του πολέμου, που δεν βίωσε ακριβώς το Χόλιγουντ, γεννήθηκε αυτό που οι Γάλλοι θεωρητικοί βάφτισαν μεταγενέστερα «film noir». Από το Detour του Έντγκαρ Άλμερ, τη μαριόλα Γκίλντα της Ρίτα Χέιγουορθ και το Murder my sweet του Έντουαρντ Ντμίτρικ, με τον Ντικ Πάουελ ως Φίλιπ Μάρλοου, ως τον Μεγάλο Ύπνο με τον Χάμφρεϊ Μπόγκαρντ, το Γεράκι της Μάλτας του Τζον Χιούστον, το υπέροχο Nightmare Alley του Έντμουντ Γκούλντινγκ, τη στοιχειωτικά εμμονική Laura του Ότο Πρέμιντζερ με την Τζιν Τίρνεϊ και το μουσικό μοτίβο του Ντέιβιντ Ράκσιν, και το κορυφαίο όλων Με διπλή ταυτότητα του Μπίλι Γουάιλντερ με την Μπάρμπαρα Στάνγουικ, το είδος με την ασπρόμαυρη στιλπνότητα και τους στυλιζαρισμένους διαλόγους συνεχίστηκε και στις αρχές των ’50s, με τη Λεωφόρο της Δύσης

και το Άγγιγμα του Κακού του Όρσον Γουέλς, που έγινε το δεύτερο ολοκληρωμένο του αριστούργημα, μετά τον κολοσσιαίο Πολίτη Κέιν, την ταινία που ενηλικίωσε τον αμερικανικό κινηματογράφο, το 1941. Ας μην ξεχνάμε την επιρροή του νουάρ σε άλλες χώρες, από τα μινιμαλιστικά κοψοτεχνήματα του Ζαν-Πιερ Μελβίλ, όπως το Bob le Flambeur και το Σαμουράι, μέχρι τη Μόνα Λίζα του Νιλ Τζόρνταν και τη Μητέρα του Μπονγκ Τζουν Χο, ως ενδεικτική αναφορά. Ο Γουίλιαμ Γουάιλερ τελειοποίησε το ψυχολογικό δράμα αποχρώσεων (Τα καλύτερα χρόνια της ζωής μας, Το Γράμμα), ο Ελία Καζάν μετέτρεψε τη στατικότητα του θεάτρου σε κινηματογραφική δυναμική στο Λεωφορείο ο Πόθος, ενώ ο Άλφρεντ Χίτσκοκ διήνυσε μια απίστευτη δημιουργική εικοσαετία, που ξεκίνησε με τη Ρεβέκκα, πέρασε στην έγχρωμη μεγαλοπρέπεια του Σιωπηλού Μάρτυρα και του Δεσμώτη του Ιλίγγου και ολοκληρώθηκε με τον αξεπέραστο τρόμο του Ψυχώ και του Birds. Στα συντρίμμια της μεταπολεμικής Ευρώπης φύτρωσε ο ιταλικός νεορεαλισμός, με εκφραστές τον Ρομπέρτο Ροσελίνι στην τριλογία του Ρώμη Ανοιχτή Πόλη - Paisa - Γερμανία Έτος Μηδέν και τον Βιτόριο ντε Σίκα, με το Λούστρο Παπουτσιών και τον Κλέφτη Ποδηλάτων, τις δύο πρώτες ταινίες που απέσπασαν Όσκαρ Ξενόγλωσσου Φιλμ. Είναι αυτοί που άνοιξαν τον δρόμο στους γνωστότερους συμπατριώτες τους ώστε να αναπτύξουν τη δική τους, μοναδική φωνή. Ο Μικελάντζελο Αντονιόνι, με την τριλογία της αποξένωσης (Νύχτα - Έκλειψη - Περιπέτεια), και ο Φεντερίκο Φελίνι με την Dolce Vita και το Οκτώμισι, έκαναν ποδαρικό στην πιο μεστή δεκαετία του world cinema. Η Γαλλία εξερράγη με τη νουβέλ βαγκ, με τον Φρανσουά Τριφό (400 Χτυπήματα, Ζιλ και Τζιμ, Αμαρτωλές σχέσεις) και τον Ζαν Λικ Γκοντάρ (Με κομμένη την ανάσα, Ο τρελός Πιερό, Περιφρόνηση, Bande à part) στην εμπροσθοφυλακή, και εμβόλιμες εκπλήξεις, όπως ο ημίωρος εφιάλτης του Κρις Μαρκέρ στο La Jetée του 1962. Το κύμα διαδόθηκε σε ολόκληρη την Ευρώπη. Στην Τσεχία, με το Φωτιά... πυροσβέστες και τους Έρωτες μιας ξανθιάς του Μίλος Φόρμαν, το Ο ανθρωπος που έβλεπε τα τρένα να περνούν του Γίρι Μένζελ και το καταπληκτικό, παραγνωρισμένο Διαμάντια της νύχτας του Γιαν Νέμετς. Ήδη από το ντεμπούτο του,

με το Μαχαίρι στο νερό, ο Ρόμαν Πολάνσκι έδειξε τις τρομερές δυνατότητές του, αλλά «μετανάστευσε» νωρίς, για να πραγματοποιήσει τα αγγλόφωνα όνειρά του (Το μωρό της Ρόζμαρι, Τσάινατουν), αφήνοντας στην Πολωνία τον Αντρέι Βάιντα να ξεθάβει τη φρίκη του πολέμου στο Kanal, αλλά και να παλεύει με το καθεστώς στον Άνθρωπο από μάρμαρο. Τα μεγάλα φεστιβάλ ανακάλυψαν και παρέδωσαν στο κοινό το έργο της νεότερης γενιάς δημιουργών, τιμώντας σκηνοθέτες όπως ο Ιταλός Λουκίνο Βισκόντι (Ο Γατόπαρδος), ο Σουηδός Ίνγκμαρ Μπέργκμαν (Άγριες Φράουλες, ενώ είχε προηγηθεί το αριστούργημά του, η Έβδομη Σφραγίδα) και ο Λιουίς Μπουνιουέλ με την Ωραία της Ημέρας. Είχε προηγηθεί η αναγνώριση του σημαντικότατου ιαπωνικού κινηματογράφου: πατριάρχης, ο Κέντζι Μιζογκούτσι με το φαντασματικό Ουγκέτσου Μονογκατάρι και συνεχιστές ο Ακίρα Κουροσάβα (Ρασομόν), ο Μίκιο Ναρούσε (Μια γυναίκα ανεβαίνει τη σκάλα), ο Γιαζουχίρο Όζου (Tokyo Story) και ο Χιρόσι Τεσιγκαχάρα (Γυναίκα στους αμμόλοφους). Με την οριστική κατάρρευση της παλιάς λογικής των στούντιο, κάτι που φαίνεται ανάγλυφα στην αισθητική και αφηγηματική αναζήτηση του Μπόνι και Κλάιντ του Άρθουρ Πεν και του 2001, η Οδύσσεια του Διαστήματος του Στάνλεϊ Κιούμπρικ, αύρα αμφισβήτησης και ανασύνθεσης χαρακτηρίζει τα αμερικανικά ’70s. Ο Νονός και η Συνομιλία του Φράνσις Φορντ Κόπολα, το Nashville του Ρόμπερτ Άλτμαν, το νουάρ Klute του Άλαν Πάκουλα, οι Κακόφημοι Δρόμοι και ο Ταξιτζής του Σκορσέζε, η ανάδυση από τη stand-up κωμωδία του Γούντι Άλεν με τον βραβευμένο Νευρικό Εραστή και το νέου ύφους, direct ντοκιμαντέρ του Φρέντερικ Γουάιζμαν παίρνουν τη σκυτάλη, ενώ η Ευρώπη επιμένει τραχύτερα με τον Ράινερ Βέρνερ Φασμπίντερ (Ο φόβος τρώει τα σωθικά) και η Αυστραλία συστήνει το σινεμά του Πίτερ Γουίαρ (The last wave). Κάπου εκεί καλύπτει την ανάγκη της μαζικής ψυχαγωγίας ο Στίβεν Σπίλμπεργκ με τα Σαγόνια του καρχαρία και ο Τζορτζ Λούκας με τον Πόλεμο των Άστρων. Το blockbuster κάνει θριαμβευτική είσοδο, and the rest is history, έξοχα καταγεγραμμένη και πανεύκολα προσβάσιμη.

ΑΣ ΚΑΝΟΥΜΕ ΜΙΑ ΠΑΡΈΝΘΕΣΗ ΣΤΟ BINGE WATCHING ΚΑΙ ΣΤΟ ΚΥΝΗΓΙ ΤΗΣ ΕΠΟΜΕΝΗΣ ΕΘΙΣΤΙΚΗΣ ΤΗΛΕΟΠΤΙΚΗΣ ΣΕΙΡΑΣ. ΤΟ ΣΙΝΕΜΆ ΤΟΥ 20ΟΎ ΑΙΏΝΑ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΣΧΟΛΙΚΗ ΑΓΓΑΡΕΙΑ ΚΑΙ ΟΙ ΤΑΙΝΙΕΣ ΑΝΑΦΟΡΑΣ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΜΟΝΟ ΜΈΤΡΟ ΣΎΓΚΡΙΣΗΣ ΓΙΑ ΟΠΟΙΟΔΉΠΟΤΕ ΕΊΔΟΣ ΑΦΉΓΗΣΗΣ ΑΚΟΛΟΥΘΗΣΕ, ΑΛΛΑ ΑΠΟΖΗΜΙΩΝΟΥΝ ΒΑΘΥΤΕΡΑ.

_O γύρος του σινεμά σε 26 lifo – 19.11.20

από τον θοδωρη κουτσογιαννοπουλο

λέξεις _

19.11.20 – lifo

27

q Δεν θυμάμαι αν γεννήθηκα στο Χαλάνδρι ή στο Μαρούσι – σίγουρα σε κάποιο από τα δύο. Αρχικά, μείναμε για λίγο με τους γονείς μου στην Αθήνα. Έπειτα, ο πατέρας μου χρειάστηκε να πάει στη Θεσσαλονίκη –είχε μια δουλειά με μάρμαρα, με τον αδερφό του– και μετά από λίγο ακολουθήσαμε εγώ και η μητέρα μου. Αδέρφια δεν έχω. Πέρασα λίγα χρόνια στη Θεσσαλονίκη, την προσχολική ηλικία και τις πρώτες τάξεις του δημοτικού. Ύστερα, πίσω στην Αθήνα, μέχρι τα 15 μου, οπότε με διώξανε από κάποια ηλίθια ιδιωτικά σχολεία όπου με είχε βάλει η μητέρα μου τότε, τις εποχές της ευημερίας. Συνηθισμένες εφηβικές καφρίλες. Στο μεταξύ, ο πατέρας μου με τον αδερφό του είχαν μεταφέρει τη δουλειά τους στην Καβάλα, οπότε η μάνα μου με έστειλε εκεί. Τότε άρχισα να ανοίγομαι, να γίνομαι πιο κοινωνικός, ήμουν πλέον στην Α’ Λυκείου. Έμενα μόνο με τον πατέρα μου, που δούλευε όλη μέρα, κι εγώ ήμουν φουλ ελεύθερος.

q Η πρώτη ταινία που θυμάμαι να βλέπω σε προσχολική ηλικία και να κολλάω σε ακραίο βαθμό μαζί της, να τη βλέπω μέρα παρά μέρα σε βιντεοκασέτα, ήταν το Convoy του Σαμ Πέκινπα. Το αμερικανικό σινεμά των ’70s είναι από τα πρώτα μου ερεθίσματα και το αγαπημένο μου σινεμά μέχρι σήμερα. Κασσαβέτης, Σκορσέζε, Πολ Σρέιντερ, Κόπολα, Χαλ Άσμπι… Το Νew Hollywood.

Σκηνοθέτης, σεναριογράφος. Κατοικεί στον Άγιο Δημήτριο. Το nickname του προέκυψε από μια νεανική τρολιά.

οι φίλοι μου γελάνε, γιατί θεωρούν ότι δεν έχω τίποτα το διπλωματικό επάνω μου. Τέλος πάντων, μου πήρε επτά χρόνια να τις ολοκληρώσω, δεν γούσταρα καθόλου. Τότε άρχισα να κάνω τις πρώτες μου μετεφηβικές ταινίες με τους φίλους μου, με μια Sony Hi8 HandyCam. Βασικά, προσπαθούσαμε να κάνουμε πολύ κακές απομιμήσεις των trash ταινιών που βλέπαμε σε βιντεοκασέτες. Πέρα από την πλάκα, όμως, για μένα ήταν τεράστιο σχολείο όλο αυτό, γιατί έρχεσαι αντιμέτωπος με τα λάθη που κάνεις και το πιάνεις πιο πρακτικά και χειροποίητα το πράγμα. Έχω συμφιλιωθεί με ό,τι κάναμε τότε, επειδή θεωρώ ότι ήταν η σχολή μου, παράλληλα με τη γνωριμία μου με τον Νίκο Τριανταφυλλίδη. Αυτά τα δύο πράγματα.

q Τον γνώρισα ως θεατής το 2002, στο πρώτο Φεστιβάλ Cult Ελληνικού Κινηματογράφου. Πήγα, του μίλησα, του είπα πως ένιωθα ότι αυτό το φεστιβάλ γινόταν για μένα, γιατί, ακριβώς την εποχή που έψαχνα τέτοιες ταινίες, βρέθηκε κάποιος να κάνει ένα φεστιβάλ με αυτές. Είχαμε και κοινό γνωστό τον Απόστολο Σουγκλάκο κι έτσι ξεκίνησε μια κοντινή επαφή. Στη συνέχεια, δούλεψα για αρκετές χρονιές στο Cult Festival, δίπλα στον Νίκο. Κάναμε μαζί την επιλογή ταινιών, ερχόμασταν σε επαφή με πολύ κόσμο από τα ’80s που σκηνοθετούσε ή πρωταγωνιστούσε σε αυτές, με σκοπό να τους φέρουμε στο φεστιβάλ και να τους τιμήσουμε. Εντάξει, από κάτω η κατάσταση ήταν φυσικά κανιβαλιστική. Θυμάμαι την προβολή του «Βιετνάμ» (σ.σ. το σκυλάδικο από το Όλα είναι δρόμος) του Παντελή Βούλγαρη. Κατάμεστο το Gagarin, με τον ίδιο τον Βούλγαρη εκεί, συγκινητική η ατμόσφαιρα, και ο κόσμος να λέει τις ατάκες πριν καν τις πουν οι ηθοποιοί.

q Το 2008 είχα πάει μαζί με τον Κώστα Ξυκομηνό στο γραφείο του Οικονομίδη, τότε που βρισκόταν στην προπαραγωγή του Μαχαιροβγάλτη. Για κάποιον λόγο είχε ψηθεί να παίξει κι εκείνος στην Κάθαρση, την πρώτη μεγάλου μήκους ταινία μου – ήταν ήδη μέσα ο Ξυκομηνός και ο Μουρίκης. Ήταν πολύ κατάλληλος ο Γιάννης για τον ρόλο του διευθυντή εταιρείας σεκιούριτι. Μου είχε ζητήσει, λοιπόν, να φτιάξω ένα 15λεπτο με αποσπάσματα από την ταινία, για να δει τι ήταν αυτό στο οποίο πήγαινε να μπλέξει. Το βλέπουμε και ξεκινά να με κράζει. «Τι είναι αυτό, τι θες να πεις με αυτό;» «Τίποτα δεν θέλω να πω, είναι μια entertaining ταινία». «Και ποιος νομίζεις ότι είσαι, που θα κάνεις μια ταινία που δεν λέει τίποτα;» Με τσάτισε, πήγα να φύγω κι εκείνη τη στιγμή σηκώθηκε και με αγκάλιασε. Από τότε είμαστε καλοί φίλοι.

ΜΠΌΓΡΗΣ

q Έκανα όλο το λύκειο στην Καβάλα και μετά γύρισα εδώ. Ακολούθησαν σπουδές Επικοινωνίας – είναι αστείο,

q Ήταν πολύ περίεργη ταινία η Κάθαρση. Επιχείρησα να την ξαναδώ πρόσφατα. Είχε πολλές στιγμές που δεν βλέπονται σήμερα, για μένα τουλάχιστον, αλλά και αρκετές άλλες διασκεδαστικές, και κάποιες πολύ καλές ερμηνείες. Ο Μουρίκης, ο Αλεξανδρής, ο Οικονομίδης, που τελικά είχε μια φοβερή σκηνή – υπάρχουν μερικά πολύ ακραία και εφευρετικά φονικά. Νομίζω ότι πρέπει να σκοτώνονται γύρω στους 30 ανθρώπους στην ταινία. Έπαιζε και η Τίνα Σπάθη, που την είχα γνωρίσει τη χρονιά που είχε βραβευτεί στο Cult Festival. Πιστεύω πως είναι υποτιμημένη. Καταρχάς, την μπερδεύουν με μια άλλη ηθοποιό, μεταγενέστερη, που χρησιμοποίησε το ίδιο όνομα σε hardcore πορνοταινίες, ενώ η ορίτζιναλ έπαιζε στις soft ταινίες των ’70s. Επίσης, ήταν, νομίζω, πολύ καλή ηθοποιός, πολύ καλύτερη από τις ταινίες στις οποίες συμμετείχε. Οπότε ήθελα να το εκμεταλλευτώ αυτό. Εκείνη την εποχή με ενδιέφερε να προσεγγίσω τέτοιους ανθρώπους.

AΘΗΝΑΊΟΙ

q Από τον Νίκο Τριανταφυλλίδη θυμάμαι την επεισοδιακή συμμετοχή μου στην ταινία του Οι Αισθηματίες.

28 lifo – 19.11.20

Εκτελούσα χρέη «συμβούλου παραγωγής», ό,τι κι αν σημαίνει αυτό. Λίγο κάστινγκ, λίγο ρεπεράζ, λίγο βοηθός διευθυντή παραγωγής, διάφορα πράγματα μαζί. Δυστυχώς, αυτή η συνεργασία κατέληξε στο να πλακωθούμε, πράγμα που γινόταν συχνά, αλλά ποτέ κανείς δεν κρατούσε κακία, γιατί ο Νίκος, με την ίδια ευκολία που τσακωνόταν, μπορούσε να τα ξαναβρεί μαζί σου. Γινόταν, το σβήναμε, μετά ήμασταν ξανά όπως πριν, μπορούσαμε να αράξουμε, να δούμε ταινίες. Ήταν φοβερή η ποιότητα που είχε όσον αφορά το πώς ξεπερνούσε κάτι κακό και προχωρούσε. Το 2014 ξεκίνησε τα Στέκια, που έγιναν η αφορμή να αποκατασταθεί η σχέση μας. Με πήρε τηλέφωνο να μου πει αυτή την πολύ φρέσκια ιδέα που είχε, ένα νέο είδος ντοκιμαντέρ, που δεν είχε καμία σχέση με αυτά που έβλεπες στη δημόσια τηλεόραση. Ήθελε να κάνω ένα επεισόδιο για τα βιντεοκλάμπ. «Είναι το στοιχείο σου, έχεις μεγαλώσει μέσα σε βιντεοκλάμπ, πρέπει να το κάνεις εσύ». Ήταν φανταστική εμπειρία όλο αυτό. Το ’17 έκανα και τα διανυκτερεύοντα. Τώρα πια, που είμαστε κλεισμένοι μέσα από τις 9, βλέπω με μεγάλη λύπη αυτό το επεισόδιο. Την εποχή που πήγαινες σε ένα μεταμεσονύκτιο μάρκετ στον Νέο Κόσμο ή στον Υμηττό, να κάνεις τα ψώνια σου στις 3 το πρωί, μέσα στην ησυχία, τη θυμάμαι με μεγάλη λύπη.

q Ο Νίκος ήταν τεράστια απώλεια, και όχι μόνο για μένα, για πάρα πολύ κόσμο. Ήταν ένας πολύ κοντινός φίλος – τις στιγμές που ήθελε, γιατί δεν ήταν πάντα προσιτός. Σίγουρα ευθύνεται για πολλά από τα πράγματα που γνωρίζω. Μου έμαθε τι πάει να πει αισθητική στο σινεμά, χιούμορ, κάναμε γενικότερες κινηματογραφικές συζητήσεις. Το σκέφτομαι πολύ καιρό τώρα ότι θα ήθελα να ήταν κοντά μας και να μπορούσα να του δείξω το Πρόστιμο. Θα ήταν ο Νο1 φαν, όπως ήταν ο Νο1 υποστηρικτής μου από τότε με τα Ρεμάλια.

q Πονεμένη ιστορία η Δράμα. Το 2012, με το Family Tree, ήταν τεράστια χαρά για μένα που δέχτηκε ταινία μου ένα κρατικό φεστιβάλ. Ήταν η πρώτη φορά και η μοναδική, μέχρι φέτος, με το Πρόστιμο και τη Θεσσαλονίκη. Ήταν φανταστική εμπειρία, γνωρίσαμε ανθρώπους που έκαναν το ίδιο πράγμα μ’ εμάς, δημιουργήθηκαν επαφές που κρατάνε μέχρι σήμερα, υπήρχε ατμόσφαιρα πάρτι κάθε βράδυ, σαν πενταήμερη. Μετά ήρθε αυτή η τελείως απρόσμενη βράβευση, που αρχικά ήταν σοκ και για μένα, γιατί ποτέ δεν πάω να παίξω σε ένα φεστιβάλ με αυτή την προσδοκία, οπότε δεν ξέρω ποτέ και τι βραβεία δίνονται. Πήρα το βραβείο «Ντίνος Κατσουρίδης» για πρωτοεμφανιζόμενο σκηνοθέτη. Έχει συμβεί ξανά αυτό το βραβείο να απονεμηθεί σε κάποιον που είχε παρουσιάσει ήδη δουλειά του και να θέλουν να του το πάρουν πίσω. Εγώ σίγουρα δεν είχα δηλώσει πρωτοεμφανιζόμενος. Με πήραν μετά τηλέφωνο και μου είπαν πως υπάρχει το ενδεχόμενο να το πάρουν πίσω. Τους απάντησα κι εγώ λίγο αιχμηρά, αλλά, φυσικά, το δέχτηκα. Τελικά, αποφάσισαν να μην το πάρουν πίσω, αλλά η σχέση μου με τη Δράμα εκεί χάλασε. Το ’13, που κατέθεσα την επόμενη ταινία μου, τον Δεύτερο Άνδρα, την απέρριψαν.

απο τον αλέξανδρο διακοσάββα φωτογραφιeσ: παρισ ταβιτιαν

προστιμο Για μένα, ο κόσμος με τον οποίο ασχολείται το Πρόστιμο δεν είναι λούμπεν, είναι άνθρωποι που θα συναντήσεις σε πάρκα, σε πλατείες, σε δρόμους. Η λέξη «λούμπεν» δεν υπάρχει στο λεξιλόγιό μου. Το «λούμπεν» το έχεις ακούσει πολύ συχνά να το λένε για τις ταινίες του Οικονομίδη. Ο κόσμος στο Πρόστιμο, όμως, δεν είναι οι μεσήλικοι άντρες που κάνουν κουμάντο στα πράγματα.

19.11.20 – lifo

29

βώς που βλέπουμε στην ταινία, ένας μικροντίλερ, που μπορεί για λίγο καιρό να έμενε κάπου, μετά να τον παίρνανε χαμπάρι και να έπρεπε να αλλάξει σπίτι, μετά να έμενε για λίγο στην αδερφή του. Τέτοιοι τύποι έχουν συχνά αυτό που εγώ ονομάζω «η κοινωνικότητα του ντίλερ». Πρέπει να πιάσουν κουβέντα με τους πελάτες τους κατά τις «παραδόσεις», να δείξουν ότι δεν είναι απλώς αυτοί που σε προμηθεύουν με κάτι και πληρώνονται, αλλά μπορούν να πουν και δυο λόγια, να αράξουν λίγο. Σε κάποια φάση ο «Βαγγέλης» άρχισε να μου μιλάει γι’ αυτό που ζει. Ότι χρειάστηκε να φύγει από το σπίτι, να μείνει στην αδερφή του, όπου γνώρισε τον νέο της αρραβωνιαστικό. Ένα στοιχείο που μου άρεσε στη σχέση αυτή του μπράβου με την Κατερίνα, την αδερφή του Βαγγέλη, είναι η επιπολαιότητα. Σε γνωρίζω, με γνωρίζεις και πάμε, από την επόμενη μέρα είναι σαν να είμαστε παντρεμένοι είκοσι χρόνια. Εγώ δεν είμαι τέτοιος, οπότε σίγουρα με εντυπωσιάζει να βλέπω αυτό το μοτίβο.

q Πριν γραφτεί οτιδήποτε, κάθισα με τον πραγματικό «Βαγγέλη» και τον έβαλα να μιλήσει μπροστά σε μια κάμερα και να μου αναπτύξει τις πιο ενδιαφέρουσες ιστορίες του. Έτσι προέκυψαν οι μονόλογοι για το Umatic, για τον ράπερ που ήξερε και πλέον δεν του μιλάει. Η τρανς πελάτισσα, η Βέρα, είναι επίσης υπαρκτό πρόσωπο. Είναι φοβερό στοιχείο της ιστορίας ότι όταν αυτός ξεμένει, ουσιαστικά δουλεύει ως γραμματέας για την τρανς φίλη του, της κλείνει τα ραντεβού. Όταν το άκουσα, είπα «κοίτα να δεις τι γίνεται!». Εγώ δύσκολα θα το είχα ανασύρει από τη φαντασία μου. Έχει κάτι το ανθρώπινο και το αστείο. Είναι περίεργος, πολύπλευρος ο χαρακτήρας του Βαγγέλη. Όταν είναι με τον Πέτρο είναι ομοφοβικός, όταν είναι με τη Βέρα είναι νορμάλ. Είναι αυτός που μέσα του δεν έχει πρόβλημα, αλλά όταν βρεθεί σε μια παρέα πιο μάτσο ατόμων, εκεί προσαρμόζεται ανάλογα με τον κύκλο στον οποίο κινείται. Δεν προσπαθήσαμε να τον κάνουμε συμπαθητικό, βάλαμε κάτω και τα θετικά και τα αρνητικά του. Είναι γκρίζος ο χαρακτήρας του.

Φωκίων Μπόγρης

q Το 2013 γνώρισα αυτόν τον άνθρωπο στον οποίο βασίστηκε το σενάριο για το Πρόστιμο, τον «Βαγγέλη». Είναι αυτό ακρι-

q Τον Βαγγέλη Ευαγγελινό τον είχα γνωρίσει το 2011 σε κάποια σεμινάρια υποκριτικής που έκανε ο Οικονομίδης σε νέους ηθοποιούς. Είχα πάει ως θεατής και με εντυπωσίασε. Ο Βαγγέλης δεν ερχόταν από κάποια σχολή και για μένα αυτό ήταν το καλό, ότι δεν είχε την παραμικρή επαφή με σχολές που σε μαθαίνουν να παίζεις θέατρο. Είχε και κάποια κοινά βιώματα με τον πραγματικό Βαγγέλη και κάποια χαρακτηριστικά στο πρόσωπο που τον θυμίζουν, οπότε ήταν κατάλληλος. Φρόντισα να τον φέρω σε επαφή μαζί του, να κάνουν παρέα, να δει πώς κινείται, πώς σκέφτεται, τι έχει να πει. Ήταν πολύ δημιουργική αυτή η επαφή. Έδωσε credit στον ρεαλισμό και σ’ εμένα προσωπικά μια ασφάλεια ως προς την ακρίβεια. Στα ίδια σεμινάρια γνώρισα και τη Μαρία Μπαλούτσου. Το ράστα μαλλί της Μαρίας στην ταινία ήταν το «Μπουρνάζι hairstyle» που πίστευα ότι ήταν κατάλληλο για τον χαρακτήρα της Κατερίνας. Εγώ λατρεύω το ράστα, απλώς θεωρώ ότι το συγκεκριμένο χρώμα, αυτό το χρυσαφί, παραπέμπει λίγο στο Μπουρνάζι. Αν ήταν μπλε, ίσως παρέπεμπε σε psy-trance πάρτι. Κάθε χρώμα είναι και μια άλλη φυλή.

q Παρότι με τον Οικονομίδη παίζουμε ο ένας στην ταινία του άλλου, εγώ στην Μπαλάντα κι αυτός τώρα ξανά στο Πρόστιμο, νομίζω ότι αυτές οι δύο δεν έχουν την παραμικρή σχέση, αν εξαιρέσεις κάποιους ηθοποιούς που μοιραία μοιραζόμαστε, αλλά τους χρησιμοποιούμε με διαφορετικό τρόπο. Ο Σταμουλακάτος ο δικός μου πιστεύω πως είναι άλλος από τον Σταμουλακάτο του Μαχαιροβγάλτη. Νομίζω πως κάνω κάποια πράγματα που ο Γιάννης δεν θα έκανε και το αντίστροφο. Ξέρεις τι γίνεται; Η αλήθεια είναι πως δεν υπάρχουν πολλοί στην Ελλάδα που αποφασίζουν να ασχοληθούν με το συγκεκριμένο είδος κινηματογράφου, τον ευρύτερο ρεαλισμό, είτε είναι κωμωδία, είτε δράμα, είτε μια crime ταινία. Αν υπήρχαν περισσότεροι, δεν θα προέκυπτε και αυτή η τόσο εύκολη ταύτιση.

q Για μένα, ο κόσμος με τον οποίο ασχολείται το Πρόστιμο δεν είναι λούμπεν, είναι άνθρωποι που θα συναντήσεις σε πάρκα, σε πλατείες, σε δρόμους. Η λέξη «λούμπεν» δεν υπάρχει στο λεξιλόγιό μου. Το «λούμπεν» το έχεις ακούσει πολύ συχνά να το λένε για τις ταινίες του Οικονομίδη. Ο κόσμος στο Πρόστιμο, όμως, δεν είναι οι μεσήλικοι άντρες που κάνουν κουμάντο στα πράγματα. Η δική μας ταινία έχει να κάνει με έναν νεότερης ηλικίας άντρα. Αυτός κινεί την ιστορία.

q Είναι διάκριση και τιμή, και μια κάποια δικαίωση που η ταινία συμμετείχε στο Διαγωνιστικό «Meet the Neighbours». Με το Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης έχω συνδέσει μερικές από τις καλύτερες εμπειρίες και στιγμές της ζωής μου. Δεν το έχω χάσει εδώ και μία δεκαετία τουλάχιστον. Κάθε Νοέμβρης με βρίσκει εκεί. Αυτός είναι ο πρώτος Νοέμβρης που, αντί να περπατάμε στην παραλία, κοιτάμε τους τέσσερις τοίχους, με αυτό το πολύ περιοριστικό καθεστώς που κάνει τα πράγματα ακόμα πιο απαισιόδοξα. Θα ήθελα πολύ να το είχα ζήσει όλο αυτό με τη Θεσσαλονίκη. Μου πήρε μέρες να το χωνέψω ότι μετά από 6-7 χρόνια δουλειάς η πρεμιέρα μας θα γίνει Κυριακή στο σπίτι, αντί για Κυριακή στον «Τζων Κασσαβέτη». Είναι γλυκόπικρο το συναίσθημα. Όπως και να το κάνεις, έχουμε ανάγκη από συναναστροφές, ψυχαγωγία, να μπορούμε να κυκλοφορούμε στον δρόμο χωρίς να δίνουμε λογαριασμό. Σίγουρα είναι προτιμότερο να έρχονται οι ταινίες σε επαφή με το κοινό τους, έστω και με αυτόν τον τρόπο, από το να ακυρωθεί τελείως ένα φεστιβάλ, να χαθεί δηλαδή ένας χρόνος ολόκληρος από την ιστορία του. Από την άλλη, όταν κάποιος φτιάχνει μια ταινία, τη φτιάχνει για την αίθουσα. Όλες καταλήγουν σε μικρές οθόνες, αλλά όταν μια ταινία χάνει την πρώτη της επαφή με το κοινό σε μια αίθουσα, αυτό πονάει. Βρισκόμαστε σε κουβέντες, ωστόσο, με διανομείς. Είναι εντυπωσιακό το ενδιαφέρον και δεν το περίμενα. Τώρα όλα εξαρτώνται από το αν η κυβέρνηση θα ανοίξει τους κινηματογράφους για λίγες μέρες, να πετάξει στον πολιτισμό ένα ξεροκόμματο, να μπορέσει ο καθένας να κάνει τη δουλειά του.

q Από την ενασχόλησή μου με το σινεμά έχω κερδίσει δημιουργικότητα. Θεωρώ πως είναι μια βασική ανάγκη. Έχω χάσει ή κοντεύω να χάσω τα μαλλιά μου.

q Δεν ξέρω αν αγαπώ την Αθήνα. Σίγουρα υπάρχουν συγκεκριμένες καταστάσεις που έχω ζήσει, μέρη,

ΙNFO

Η ταινία Πρόστιμο του Φωκίωνα Μπόγρη προβλήθηκε στο τμήμα «Meet the Neighbours» του 61ου Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης και θα κυκλοφορήσει σύντομα στις αίθουσες.

Instagram: @f_bogris @ prostimo_2020

30 lifo – 19.11.20

άνθρωποι, συνδέομαι μαζί της με πάρα πολλούς τρόπους, αλλά δυσκολεύομαι να πω αν την αγαπώ. Θα μπορούσα να σου πω ότι τη Θεσσαλονίκη την αγαπώ περισσότερο, έστω για τα μικρά διαστήματα που έχει τύχει να περάσω εκεί. Έχει φοβερή ατμόσφαιρα, που δεν τη συγκρίνω με τη δική μας. Βέβαια, νομίζω ότι γενικά συμβαίνει αυτό, όταν μένεις σε ένα μέρος το βαριέσαι, σε κουράζει. Τι με χαλάει στην Αθήνα; Ο Μεγάλος Περίπατος με χαλάει. Πάρα πολύ. Δεν σου λέω πως είναι το μεγαλύτερο πρόβλημα στην πόλη ή ότι αν λυθεί λύθηκαν όλα μας τα προβλήματα, αλλά είναι κάτι που, όταν το βλέπω, με ενοχλεί.

Από την ενασχόλησή μου με το σινεμά έχω κερδίσει δημιουργικότητα. Θεωρώ πως είναι μια βασική ανάγκη. Έχω χάσει ή κοντεύω να χάσω τα μαλλιά μου.

q Δεν είμαι κάποιος που θα πάει συχνά σε μπαρ, αλλά τώρα, που δεν έχω αυτή την επιλογή, μου λείπει. Είναι άσχημο να θες στις 2:30 τη νύχτα να πιεις ένα ποτό, γιατί μπορεί εκείνη την ώρα να τελείωσες τη δουλειά σου, και να μην υπάρχει αυτό το option. Είναι θλιβερό. Κατά τα άλλα, αράζω πολύ συχνά σε σπίτια βλέποντας ταινίες. Σινεμά πήγαινα πολύ, τώρα προσπαθώ να φτιάξω το οικιακό μου σινεμά, γιατί μου έχει λείψει. Σε συναυλίες πήγαινα, που επίσης μου λείπουν. Βγαίνω τα βράδια για περπάτημα στις γύρω περιοχές, προς Υμηττό, Νέο Κόσμο…

q Λευτέρη με λένε. Το «Φωκίων Μπόγρης» προέκυψε από μια τρολιά, από ένα αστείο. Στην πρώτη μας εφηβική προσπάθεια είχαμε όλοι αντίστοιχα ψευδώνυμα. Σκοπός ήταν ο «Φωκίων Μπόγρης» να ακούγεται σαν ένας γέρος που έχει κάνει 80 ταινίες. Βέβαια, τότε ήμουν 22 χρονών. Αλλά σε λίγο θα πλησιάζω προς αυτό που θέλει να πει το όνομα. Για κάποιον λόγο το κράτησα. Είπα, δεν πειράζει, μπορεί να ακούγεται γελοίο, αλλά τουλάχιστον σου τραβά την προσοχή.

auto

ΑΦΙΕΡΩΜA

ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΔΗΜΉΤΡΗΣ ΓΡΆΤΣΟΣ

ΤΑ ΚΟΡΥΦΑΊΑ ΜΟΝΤΕΛΑ

Τ

ο 2020 οδεύει προς το τέλος του και δυστυχώς θα μείνει στην ιστορία ως η χρονιά του κορωνοϊού, παρότι είχε όλες τις προϋποθέσεις για να αποτελέσει ορόσημο, και όχι μόνο για την παγκόσμια αυτοκινητοβιομηχανία. Στα ελάχιστα θετικά του συγκαταλέγεται το γεγονός ότι ακόμη και εν μέσω πανδημίας δεν σταμάτησαν να παρουσιάζονται νέες τεχνολογίες και νέα μοντέλα, με σαφή τάση στα ηλεκτρικά οχήματα, όπως άλλωστε είναι λογικό. Παράλληλα, το αυτοκίνητο επανήλθε για τα καλά στο προσκήνιο ως το βασικό όχημα τόσο για τις καθημερινές μετακινήσεις όσο και για κάθε είδους εξορμήσεις ή διακοπές, με αποκορύφωμα το φετινό καλοκαίρι. Επιπροσθέτως, οι ταξινομήσεις νέων μοντέλων, παρά το αρχικό σοκ που υπέστη η ελληνική

αγορά σε ευρύτερο πλαίσιο, δείχνουν ότι το τελευταίο διάστημα έχουν επανέλθει σε κανονικούς ρυθμούς, τηρουμένων των αναλογιών. Και κάπως έτσι, στο 6ο αφιέρωμα της LiFO για το αυτοκίνητο, επιλέξαμε τα κορυφαία μοντέλα του 2020 από τις τρεις πιο hot κατηγορίες: αυτοκίνητα πόλης, crossover/SUV και ηλεκτρικά. Άλλωστε, το αυτοκίνητο παραμένει τρόπος ζωής και βασικό συστατικό της καθημερινότητάς μας με κάθε πιθανό ή απίθανο τρόπο, ακόμη και εν μέσω πανδημίας. Ας παραμείνουμε υγιείς απ’ όλες τις απόψεις, παίρνοντας τα απαραίτητα μέτρα προστασίας από τον Covid-19, και ας τηρούμε τον κώδικα οδικής κυκλοφορίας σε κάθε μετακίνησή μας, με την ευχή το 2021 όλα αυτά να αποτελούν απλώς ένα άσχημο όνειρο. Καλή ανάγνωση!

Aυτοκίνητο 2020

91.01.42 – ofil 19.11.20 – lifo

1313

ΑΦΙΕΡΩΜA

ΤΟ 2020 ΔΕΝ ΕΊΝΑΙ ΜΙΑ ΣΥΝΗΘΙΣΜΈΝΗ ΧΡΟΝΙΆ, ΌΜΩΣ Η ΖΩΉ ΣΥΝΕΧΊΖΕΤΑΙ, ΕΙΔΙΚΆ ΣΤΟΝ «ΠΛΑΝΉΤΗ ΑΥΤΟΚΊΝΗΤΟ».

Τα κορυφαία μοντέλα του 2020

lifo – 24.10.19 32 32 lifo – 19.11.20

Ο

Covid-19 ήρθε και ανέτρεψε όλα τα δεδομένα για το 2020, ωστόσο καμία πανδημία δεν μπορεί να σταθεί εμπόδιο στην εξέλιξη και στη δημιουργία, όπως συνέβη και με την αγορά αυτοκινήτου σε παγκόσμιο επίπεδο. Ακόμη και εν μέσω των ιδιαίτερων συνθηκών που βιώνουμε παρουσιάστηκαν αρκετά νέα και ενδιαφέροντα μοντέλα και εμείς επιλέξαμε όσα θεωρούμε ότι ξεχώρισαν στις πιο δημοφιλείς κατηγορίες αυτή την περίοδο.

BMW X1 Plugin Hybrid

Το δημοφιλές premium μοντέλο της BMW διατηρεί τα κορυφαία χαρακτηριστικά του σε συνδυασμό με τις αρετές της ηλεκτροκίνησης. Σε ό,τι αφορά το υβριδικό σύστημα κίνησης, αποτελείται από έναν 3κύλινδρο κινητήρα βενζίνης, ο οποίος, σε συνδυασμό με τον ηλεκτροκινητήρα, αποδίδουν συνολική ισχύ 220 ίππων. Οι επιδόσεις της X1 xDrive25e είναι εξαιρετικές, καθώς για την επιτάχυνση 0-100 χλμ./ώρα αρκούν μόλις 6,9 δευτερόλεπτα, ενώ η τελική ταχύτητα αγγίζει τα 193 χλμ./ώρα. Να σημειωθεί, επίσης, ότι η BMW X1 xDrive25e είναι τετρακίνητη, καθώς ο κινητήρας βενζίνης δίνει την κίνηση στον εμπρόσθιο άξονα, ενώ ο ηλεκτροκινητήρας στον πίσω. Η ηλεκτρική διάσταση της BMW X1 xDrive25e προσφέρει τη μοναδική εμπειρία ηλεκτροκίνησης για έως 52 χιλιόμετρα (WLTP) μέσω της μπαταρίας υψηλής τάσης μεικτής χωρητικότητας 10 kWh. Συνεπώς, οι καθημερινές διαδρομές μπορούν να πραγματοποιούνται απόλυτα οικονομικά, αθόρυβα και με μηδενικούς ρύπους, με ταχύτητες έως και 135 χλμ./ώρα (Max eDrive). Παράλληλα, και στο υβριδικό πρόγραμμα λειτουργίας (Auto eDrive) η κίνηση μπορεί να πραγματοποιείται με χρήση αποκλειστικά της ηλεκτρικής ενέργειας, με τη διαφορά ότι από ένα επίπεδο ταχύτητας και πάνω (90 χλμ./ ώρα) ενεργοποιείται και ο βενζινοκινητήρας. Η πλήρης επαναφόρτιση της μπαταρίας μπορεί να ολοκληρωθεί σε 5 ώρες σε απλή οικιακή πρίζα ή σε 3,2 ώρες σε φορτιστή AC ισχύος 3,7 kW. H φόρτιση της μπαταρίας μπορεί, φυσικά, να πραγματοποιηθεί και εν κινήσει από τον κινητήρα βενζίνης, αν ο οδηγός επιλέξει το ανάλογο πρόγραμμα οδήγησης (Save Battery). Η μέση κατανάλωση καυσίμου σε περίπτωση υβριδικής λειτουργίας είναι 1,7 λίτρα/100 χλμ. (WLTP) και οι εκπομπές ρύπων CO2 περιορίζονται στα 39 γρ./χλμ. (WLTP). Να σημειωθεί ότι η BMW X1 xDrive25e απαλλάσσεται από τον φόρο εταιρικής χρήσης, καθώς η

λιανική τιμή για τη βασική έκδοση προ φόρων είναι σημαντικά χαμηλότερη από το θεσμοθετημένο όριο των 40.000 ευρώ, με πλούσιο βασικό εξοπλισμό. Με μηδενικό φόρο εταιρικής χρήσης διατίθεται και τo προνομιακό πακέτο εξοπλισμού Business Advanced, το οποίο προσφέρει κορυφαίο επίπεδο εξοπλισμού άνεσης, συνδεσιμότητας και ασφάλειας. Πιο συγκεκριμένα, η BMW X1 xDrive25e Business Advanced περιλαμβάνει, πέραν του βασικού εξοπλισμού: πακέτο xLine, δερμάτινα ηλεκτρικά σπορ καθίσματα, πακέτο Ιnnovation, κάμερα οπισθοπορείας, ηχοσύστημα Hi-Fi, πληροφορίες κυκλοφορίας σε πραγματικό χρόνο (RTTI), Apple CarPlay, πακέτο εξωτερικών καθρεφτών με ηλεκτρικά αναδιπλούμενους εξωτερικούς καθρέφτες, μεταλλικό χρώμα (11 επιλογές). Την ίδια στιγμή, η BMW Financial Services προσφέρει για όλα τα μοντέλα Plug-in Hybrid το προνομιακό χρηματοδοτικό πρόγραμμα «Electrified All Inclusive». Με ονομαστικό επιτόκιο 3,9% και μια σειρά από υπηρεσίες (ασφάλεια, επέκταση εγγύησης κ.λπ.), αποτελεί την κορυφαία επιλογή χρηματοδότησης στην ελληνική αγορά. Τέλος, για όλους τους ιδιοκτήτες plug-in υβριδικών μοντέλων παρέχονται δωρεάν υπηρεσίες δημόσιας φόρτισης στο δίκτυο «Φορτίζω» για 24 μήνες.

Ford Puma

Το νέο Ford Puma ξεχωρίζει για τη σχεδίαση, τους κορυφαίους χώρους, την πρακτικότητα, την εξαιρετική συμπεριφορά στον δρόμο και κυρίως λόγω των προηγμένων κινητήρων, οι οποίοι έχουν ως σημείο

αναφοράς την ήπια υβριδική τεχνολογία mHEV. Η τεχνολογία EcoBoost Hybrid αναβαθμίζει πλήρως τα χαρακτηριστικά του πολυβραβευμένου βενζινοκινητήρα της Ford (1.0 EcoBoost 125 και 155 ίππων), αφού επιτρέπει την αποθήκευση της ενέργειας που χάνεται κατά το φρενάρισμα και το ρολάρισμα του αυτοκινήτου σε μια αερόψυκτη μπαταρία ιόντων λιθίου 48 V. Επιπλέον, οι υποψήφιοι αγοραστές μπορούν να επιλέξουν εκδόσεις μέσα από την προηγμένη γκάμα κινητήρων βενζίνης (Ford EcoBoost) και diesel (Ford EcoBlue), οι οποίοι υποστηρίζονται από λειτουργία Auto Start-Stop, για μειωμένο λειτουργικό κόστος, καθώς και 6τάχυτο μηχανικό κιβώτιο. Ο κινητήρας 1.0 EcoBoost των 125 ίππων εξασφαλίζει εκπομπές CO2 από 131 γρ./χλμ. και μέση κατανάλωση 5,7 λτ./100 χλμ. σύμφωνα με το πρωτόκολλο WLTP, ενώ πλέον διατίθεται με ένα νέο αυτόματο κιβώτιο διπλού συμπλέκτη 7 σχέσεων, το οποίο προσφέρει ομαλές αλλαγές ταχυτήτων για βελτιστοποιημένη, αθόρυβη λειτουργία και κατανάλωση. Τα μηχανικά σύνολα 1.0 EcoBoost και EcoBoost Hybrid διαθέτουν, επίσης, το σύστημα απενεργοποίησης κυλίνδρου της Ford για 3κύλινδρο κινητήρα, που θέτει αυτόματα εκτός λειτουργίας τον έναν κύλινδρο, όταν δεν είναι απαραίτητη όλη η ισχύς. Το σύστημα μπορεί να απενεργοποιεί και να ενεργοποιεί εκ νέου τον έναν κύλινδρο μέσα σε 14 χιλιοστά του δευτερολέπτου. Την ίδια στιγμή, η έκδοση diesel 1.5 EcoBlue, με απόδοση 120 ίππους, προσφέρει γραμμική απόδοση τόσο της ισχύος όσο και της ροπής. Παράλληλα, χάρη στις συμπαγείς διαστάσεις του αμαξώματος και την κορυφαία διαρρύθμιση του εσωτερικού, το νέο Ford Puma εξασφαλίζει εξαιρετικούς χώρους για τους επιβάτες, καθώς και τον μεγαλύτερο στην κατηγορία του χώρο φόρτωσης (456 λίτρα). Σημείο αναφοράς εδώ αποτελεί το καινοτόμο MegaBox, ένας βαθύς και ευέλικτος αποθηκευτικός χώρος 80 λίτρων κάτω από το ρυθμιζόμενο δάπεδο του χώρου αποσκευών, το οποίο με τη σειρά του μπορεί να τοποθετηθεί σε τρεις διαφορετικές θέσεις, ανάλογα με τις εκάστοτε μεταφορικές ανάγκες σας. Σε ό,τι αφορά τα ενδότερα του νέου Puma, είναι σαφείς οι επιρροές από τα υπόλοιπα μοντέλα της Ford και κυρίως από το Fiesta, όπως είναι λογικό, ωστόσο την παράσταση κλέβει η ψηφιακή οθόνη των 12,3 ιντσών, έτοιμη να προσφέρει απλόχερα ψυχαγωγία, πληροφορία και συνδεσιμότητα στους επιβάτες. Τέλος, να σημειωθεί ότι το νέο Ford Puma είναι διαθέσιμο στις εκδόσεις Titanium και ST-Line X, ενώ διατίθεται στη χώρα μας με ιδιαίτερα ευέλικτη χρηματοδότηση. Το πρόγραμμα MyPuma από τη Ford Finance προσφέρει προνομιακούς όρους με προκαταβολή από 0%, επιτόκιο από 1% και διάρκεια αποπληρωμής έως 84 μήνες. Επιπροσθέτως, το νέο Puma προσφέρεται με 8ετή εργοστασιακή εγγύηση Ford Protect.

Η BMW σου δίνει τη Δύναμη της Επιλογής Τα Plug-in Hybrid μοντέλα της BMW σε περιμένουν να τα ανακαλύψεις, με τελικό προορισμό το… μέλλον.

Η

στροφή στην ηλεκτροκίνηση, καθώς και προς κάθε είδους οικολογική-βιώσιμη μορφή κινητικότητας, δεν θα μπορούσε να αφήσει ανεπηρέαστη την BMW. Για την ακρίβεια, η γερμανική μάρκα επιδιώκει να οδηγεί τις εξελίξεις στην premium κατηγορία, λαμβάνοντας υπόψη τις σύγχρονες ανάγκες εξατομικευμένης κινητικότητας. Σε αυτό το πλαίσιο, η BMW προσφέρει στην premium κατηγορία μια ολοκληρωμένη γκάμα μοντέλων Plug-in Ηybrid, που φέρει τα καλύτερα στοιχεία δύο διαφορετικών κόσμων: τα οφέλη της συνδυαστικής λειτουργίας ενός ηλεκτροκινητήρα με έναν βενζινοκινητήρα εσωτερικής καύσης. Ναι, η BMW προσφέρει αυτό ακριβώς που χρειάζεσαι και σου δίνει τη «Δύναμη της Επιλογής» («Power of Choice»). Πώς το επιτυγχάνει όμως; Αρχικά, λανσάροντας όλο και περισσότερα «πράσινα» μοντέλα, όπως τα δέκα διαφορε-

τικά Plug-in Hybrid (Σειρά 2 Active Tourer, Σειρά 3 Sedan & Touring, Σειρά 5 Sedan & Touring, Σειρά 7, X1, X2, X3 και X5), μεταξύ 17 εκδόσεων, για να μπορείς να επιλέξεις με βάση τις ανάγκες σου! Κάθε BMW Plug-in Hybrid εκδοχή χρησιμοποιεί το ηλεκτρικό σύστημα μετάδοσης κίνησης eDrive, που ανάλογα με το μοντέλο εξασφαλίζει κορυφαία απόδοση που μπορεί να αγγίξει τους 394 ίππους, ιδιαίτερα χαμηλή κατανάλωση καυσίμου και ηλεκτρική αυτονομία έως 102 χιλιόμετρα, η οποία συνοδεύεται από μηδενικές εκπομπές ρύπων σε αστικές διαδρομές. Παράλληλα, όλα τα μοντέλα Plug-in Hybrid της BMW είναι διαθέσιμα με ποικιλία πακέτων εξοπλισμού, με στόχο να προσφέρουν κορυφαίο επίπεδο άνεσης, ασφάλειας και προφανώς συνδεσιμότητας, με την τελική επιλογή να είναι, φυσικά, δική σου. Αξίζει, επίσης, να σημειωθεί ότι με τη λιανική τιμή προ φόρων να το-

ποθετείται χαμηλότερα από το θεσμοθετημένο όριο των 40.000 ευρώ, μοντέλα όπως η Σειρά 2 Active Tourer, η Σειρά 3, η X1 και η X2, απαλλάσσονται από τον φόρο εταιρικής χρήσης και ανεβαίνουν στην κατάταξη της σχετικής λίστας με τις επιλογές σου. Την ίδια στιγμή, με το χρηματοδοτικό πρόγραμμα της BMW Financial Services, «Electrified All Inclusive», μπορείς να αποκτήσεις την BMW Plug-in Hybrid της αρεσκείας σου με ευέλικτους όρους, προσαρμοσμένους στις προσωπικές σου ανάγκες. Μη διστάζεις να αποφασίσεις λοιπόν! Άλλωστε, εσύ έχεις πλέον τη «Δύναμη της Επιλογής», για να είσαι 100% σίγουρος ποια BMW Plug-in Hybrid καλύπτει στο έπακρο τα δικά σου γούστα. Κάνε την επιλογή σου και ζήσε τη μοναδική εμπειρία BMW απ’ όλες τις απόψεις. Μάθε περισσότερα στο www.bmw.gr/powerofchoice

19.11.20 – lifo

33

ΑΦΙΕΡΩΜA

Αυτοκίνητο2O2O

Mercedes-Benz GLA

lifo – 24.10.19 34 34 lifo – 19.11.20

H νέα GLA αποτελεί το όγδοο μοντέλο στην τρέχουσα γκάμα των compact μοντέλων της Mercedes-Benz, ενώ ευελπιστεί να συνεχίσει την εντυπωσιακή εμπορική πορεία της πρώτης γενιάς στην ελληνική αγορά και όχι μόνο. Ο συνδυασμός της περιπετειώδους και ταυτόχρονα κομψής εμφάνισης με την τελευταία λέξη της τεχνολογίας χαρακτηρίζει τη νέα MercedesBenz GLA. Σε σχέση με την προκάτοχό της είναι ψηλότερη, πιο συμπαγής σε διαστάσεις και με καλύτερη εκμετάλλευση των διαθέσιμων χώρων. Στο εσωτερικό της νέας GLA ξεχωρίζει η διαμόρφωση με τις διπλές οθόνες, με κορυφαία την ενιαία τεχνοτροπία Widescreen (10,25 ίντσες η καθεμία οθόνη), ενώ οι επιβάτες θα απολαύσουν ανέσεις και ασφάλεια 5 αστέρων. Παράλληλα, ο χώρος αποσκευών εμφανίζεται μεγαλύτερος, με χωρητικότητα 435 λίτρα. Όσον αφορά την «καρδιά» της νέας MercedesBenz GLA, αρχικά συναντάμε το μηχανικό σύνολο βενζίνης των 1,33 λίτρων (GLA 200) απόδοσης 163 ίππων (0-100 χλμ./ώρα σε 8,7 δευτερόλεπτα και μεικτή κατανάλωση 5,6-5,9 λίτρα/100 χλμ.), το οποίο αναμένεται να μονοπωλήσει το εμπορικό ενδιαφέρον, ειδικά στη χώρα μας. Στη συνέχεια, ακολουθούν οι GLA 250 και GLA 250 4MATIC με 2λιτρο κινητήρα βενζίνης απόδοσης 225 ίππων, η GLA 35 4MATIC με 2λιτρο μοτέρ 306 ίππων, καθώς και η κορυφαία GLA 45 με ισχύ έως και 421 ίππους. Στις diesel επιλογές διαθέσιμες είναι οι GLA 200 d και GLA 200 d 4MATIC με κινητήρες 2.0 λίτρων και απόδοση 150 ίππους, καθώς και οι επίσης 2λιτρες GLA 220 d και GLA 220 d 4MATIC με ισχύ 190 ίππους. Την ίδια στιγμή, ο βασικός εξοπλισμός είναι παραπάνω από πλήρης και περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων, 7 αερόσακους, αυτόματο κιβώτιο 7G-DCT με paddles στο τιμόνι, Active Brake Assist, Cruise Control, Dynamic Select, MBUX σύστημα πολυμέσων, σπορ τιμόνι, σύστημα κλιματισμού, ενεργή υποβοήθηση διατήρησης λωρίδας κυκλοφορίας, ζάντες αλουμινίου, αισθητήρα βροχής, κάμερα οπισθοπορείας κ.ά. Επιπροσθέτως, οι τετρακίνητες εκδόσεις 4MATIC περιλαμβάνουν στον βασικό εξοπλισμό το πακέτο Offroad, το οποίο προσφέρει ένα επιπλέον πρόγραμμα οδήγησης, λειτουργία υποβοήθησης οδήγησης σε κατηφόρα και προβολή offroad κινούμενων εικόνων στην οθόνη πολυμέσων, καθώς και μια ειδική λειτουργία φωτισμού για εκτός δρόμου οδήγηση σε συνδυασμό με τους προβολείς Multibeam LED. Παράλληλα, η νέα Mercedes-Benz GLA εξοπλίζεται με συστήματα υποβοήθησης του οδηγού, όπως είναι οι λειτουργίες αλλαγής κατεύθυνσης, λωρίδας έκτακτης ανάγκης και προειδοποίησης αποβίβασης, καθώς και ένα σύστημα προειδοποίησης όταν ανιχνεύονται πεζοί κοντά σε διαβάσεις. Τέλος, αξίζει να σημειωθεί ότι σύντομα θα είναι διαθέσιμο και ένα μοντέλο EQ Power με υβριδικό σύστημα κίνησης τρίτης γενιάς και θα ακολουθήσει η EQA, ένα αμιγώς ηλεκτρικό μοντέλο.

Nissan Juke

Το νέο Nissan Juke, στη δεύτερη γενιά του, συνεχίζει να εντυπωσιάζει με τον δικό του τρόπο, καθώς η ιαπωνική φίρμα εφαρμόζει τη συνταγή της επιτυχίας από την πρώτη γενιά, προσαρμοσμένη στα δεδομένα της εποχής. Έτσι, λοιπόν, το νέο Nissan Juke παραμένει ξεχωριστό εμφανισιακά, χωρίς ωστόσο να «διχάζει», όπως ο προκάτοχός του με την ιδιαίτερη σχεδίαση. Παράλληλα, διαθέτει μεγαλύτερες διαστάσεις, εντυπωσιακές ζάντες αλουμινίου 19 ιντσών και σχεδίαση «αιωρούμενης οροφής» τύπου coupé, ενώ διατηρεί τους χαρακτηριστικούς κυκλικούς προβολείς με τη νέα υπογραφή σχήματος Y, που συμπληρώνουν τη μάσκα V-Motion της Nissan. Ένα αποκλειστικό χρώμα του αμαξώματος, το Fuji

τος 1.800 χλστ. για μεγαλύτερη ευρυχωρία, το νέο Nissan Juke παραμένει συμπαγές και ελαφρύτερο κατά 23 κιλά.Την ίδια στιγμή, το ιαπωνικό compact crossover εφοδιάζεται με έναν άκρως αποδοτικό 3κύλινδρο turbo βενζινοκινητήρα DIG-T χωρητικότητας 1.0 λίτρου, με ισχύ 117 ίππους, ο οποίος συνεργάζεται με ένα 6τάχυτο χειροκίνητο κιβώτιο ταχυτήτων ή εναλλακτικά με ένα σπορ κιβώτιο διπλού συμπλέκτη (DCT) 7 σχέσεων με paddles στο τιμόνι, καθώς και με έναν επιλογέα τρόπου οδήγησης (Eco, Standard, Sport). Το νέο Nissan Juke διαθέτει την τεχνολογία ψυχαγωγίας και πληροφοριών NissanConnect, καθώς και την τεχνολογία Nissan Intelligent Mobility, με κορυφαία συστήματα υποβοήθησης του οδηγού, όπως είναι, μεταξύ άλλων, το ProPilot, η έξυπνη πέδηση έκτακτης ανάγκης με αναγνώριση πεζών και ποδηλάτων, η αναγνώριση σημάτων κυκλοφορίας, η έξυπνη παρέμβαση εσφαλμένης αλλαγής λωρίδας, το σύστημα προειδοποίησης πίσω διασταυρούμενης κυκλοφορίας και η παρέμβαση τυφλού σημείου. Επίσης, με το NissanConnect, οι επιβάτες του νέου Juke μπορούν να χρησιμοποιούν το Apple CarPlay και το Android Auto για να απολαμβάνουν τις αγαπημένες τους εφαρμογές από το smartphone τους μέσω της οθόνης αφής 8 ιντσών του ιαπωνικού μοντέλου. Επίσης, οδηγός και επιβάτες, πέρα από την αναβαθμισμένη ποιότητα στα ενδότερα του νέου Juke, θα απολαύσουν στο έπακρο την αγαπημένη τους μουσική χάρη στο ηχοσύστημα Bose Personal Plus, το οποίο διαθέτει οκτώ ισχυρά ηχεία. Στον δρόμο, το νέο Nissan Juke παραμένει ευκολοδήγητο, σταθερό και φυσικά ασφαλές, όπως επιβεβαιώνουν, άλλωστε, και τα 5 αστέρια με τα οποία βαθμολογήθηκε στις δοκιμές πρόσκρουσης του Euro NCAP. Σε ό,τι αφορά τις επιδόσεις του, ικανοποιεί και με το παραπάνω, καθώς κινείται με ιδιαίτερη άνεση και ευελιξία εντός πόλης, ενώ αντίστοιχη είναι η συμπεριφορά του σε εθνικό οδικό δίκτυο.

Renault Captur Sunset, είναι διαθέσιμο για να συμπληρώσει με τον καλύτερο τρόπο την παλέτα των 11 χρωμάτων. Επίσης, το νέο Juke είναι πλέον πιο ευρύχωρο για τους επιβάτες και τις αποσκευές τους (χωρητικότητα 422 λίτρα). Το αναδιαμορφωμένο εσωτερικό προσφέρει ποιότητα, στυλ και άνεση, ενώ ξεχωρίζει το νέο πακέτο αναβάθμισης N-Design, με το οποίο οι υποψήφιοι αγοραστές μπορούν να δημιουργήσουν πραγματικά το δικό τους Juke! Να σημειωθεί ότι με μήκος 4.210 χλστ., ύψος 1.595 χλστ. και πλά-

Το νέο Renault Captur ήρθε για να μείνει, όντας μεγαλύτερο σε διαστάσεις και πιο εντυπωσιακό σε σχεδίαση από τον προκάτοχό του, ενώ είναι φανερό ότι ξεφεύγει από τα στενά όρια της κατηγορίας των compact crossover και μπορεί να προκαλέσει ακόμη και μοντέλα μεγαλύτερων κατηγοριών. Βασίζεται σε μια τελείως καινούργια πλατφόρμα (CMF-B), η οποία του δίνει τη δυνατότητα να είναι απόλυτα δικτυωμένο, να κάνει χρήση τεχνολογιών ασφαλείας που του επιτρέπουν επίπεδο 2 αυτόνομης οδήγησης (Highway & Traffic Jam Companion), ενώ αποτελεί και το πρώτο plug-in υβριδικό μοντέλο της Renault. Στα ενδότερα του νέου Captur συναντάμε το Smart Cockpit, με την οθόνη των (έως

Το νέο Ford Kuga δεν φοβάται τις προκλήσεις Η τρίτη γενιά του δημοφιλούς SUV συνδυάζει τον premium χαρακτήρα με κορυφαία τεχνολογία συνδεσιμότητας και ασφάλειας, καθώς και με πλήρη γκάμα μηχανικών συνόλων.

Η

άφιξη του νέου Ford Kuga στην ελληνική αγορά αποτέλεσε ένα εξαιρετικό νέο εν μέσω μιας «ιδιαίτερης» χρονιάς, όπως είναι αυτή που διανύουμε. Δεν είναι μόνο ότι ισχυροποίησε ακόμα περισσότερο τη δημοφιλή γκάμα των SUV μοντέλων της Ford ή ότι αποτελεί ένα διαχρονικά αγαπημένο μοντέλο στη χώρα μας. Το νέο Kuga είναι φανερό ότι ήρθε για να μείνει, στοχεύοντας αποκλειστικά στην κορυφή, έχοντας στις αποσκευές του τον απαραίτητο premium χαρακτήρα, κορυφαίες τεχνολογίες, ευρύχωρη καμπίνα και μια πλήρη γκάμα κινητήρων, η οποία περιλαμβάνει Ρlugin Ηybrid, ήπια υβριδικές, βενζινοκίνητες και πετρελαιοκίνητες εκδόσεις. Παράλληλα, δεν προκαλεί την παραμικρή έκπληξη το γεγονός ότι διακρίνεται στους τομείς της άνεσης και της πρακτικότητας, διαθέτοντας κορυφαίο χώρο αποσκευών (έως 645 λίτρα), ο οποίος υιοθετεί μια συρόμενη δεύτερη σειρά καθισμάτων, ενώ διαθέτει και μια «έξυπνη» εταζέρα που προσαρμόζεται αυτόματα στον όγκο των αποσκευών. Για όσους δεν αντέχουν ούτε δευτερόλεπτο offline, το νέο SUV της Ford διαθέτει ενσωματωμένο μόντεμ, που του επιτρέπει να είναι μόνιμα συνδεδεμένο στο Ίντερνετ! Με αυτόν τον τρόπο, ο οδηγός του νέου Kuga μπορεί, μέσα από την εφαρμογή FordPass, να κλειδώνει και να ξεκλειδώνει το αυτοκίνητο εξ αποστάσεως, να ελέγχει τη στάθμη καυσίμου και τη φόρτιση της μπαταρίας ή να λαμβάνει πληροφορίες για την κατάσταση του αυτοκινήτου, π.χ. για την

πίεση των ελαστικών. Και τα καλά νέα συνεχίζονται, καθώς το νέο Kuga εφοδιάζεται με προηγμένες τεχνολογίες που περιλαμβάνουν μια ασύρματη επιφάνεια φόρτισης για κινητό τηλέφωνο και σύστημα infotainment SYNC 3 της Ford, το οποίο υποστηρίζεται από κεντρική οθόνη αφής 8 ιντσών.

To premium ηχοσύστημα της B&O υπόσχεται εμπειρία ήχου υψηλής ποιότητας, ενώ για πρώτη φορά υιοθετείται ένας ευανάγνωστος πίνακας οργάνων 12,3 ιντσών με τεχνολογία «true colour», για πιστή αποτύπωση των χρωμάτων. Επιπλέον, το νέο Kuga αποτελεί επί της ουσίας το πιο εξηλεκτρισμένο μοντέλο στην ιστορία της Ford και το πρώτο για την εταιρεία με σήμα το «μπλε οβάλ», το οποίο προσφέρεται με επαναφορτιζόμενη υβριδική (PHEV), ήπια υβριδική (mHEV) και αυτοφορτιζόμενη υβριδική (FHEV) τεχνολογία. Πιο αναλυτικά, εκτός από τις εκδόσεις με τον πολυβραβευμένο βενζινοκινητήρα 1.5 EcoBoost 150 PS και τους κορυφαίους σε οικονομία πετρελαιοκινητήρες 1.5 EcoBlue 120 PS και 2.0 EcoBlue 190 PS, το Kuga διατίθεται ως ήπια υβριδικό (mHEV) με τον 2.0 EcoBlue Hybrid και απόδοση 150 ίππους και ως επαναφορτιζόμενο υβριδικό (PHEV) με τον 2.5 Duratec και απόδοση 225 ίππους. Η τελευταία έκδοση (Kuga Plug-in Hybrid) προσφέρει αυτονομία κίνησης αποκλειστικά με το ηλεκτρικό μοτέρ για απόσταση έως και 56 χιλιόμετρα (WLTP). Η κατανάλωση περιορίζεται στα 1,4 λίτρα/100 χλμ., ενώ η μπαταρία

του συστήματος μπορεί να φορτιστεί πλήρως και με σύνδεση σε εξωτερική ηλεκτρική παροχή 230 Volt σε λιγότερο από 6 ώρες. Όλα τα μηχανικά σύνολα του SUV της Ford συνδυάζονται με χειροκίνητο κιβώτιο ταχυτήτων έξι σχέσεων, αυτόματο κιβώτιο οκτώ σχέσεων ή αυτόματο με διαρκώς μεταβαλλόμενη σχέση μετάδοσης (CVT), με την κίνηση να μεταδίδεται στους εμπρός ή και στους τέσσερις τροχούς. Παράλληλα, το νέο Ford Kuga διαθέτει όλα τα σύγχρονα συστήματα παθητικής ασφάλειας, τα οποία προσφέρουν ασφάλεια 5 αστέρων, σύμφωνα με τα αποτελέσματα του ανεξάρτητου οργανισμού Euro NCAP. Επιπλέον, οι τεχνολογίες αυτόνομης οδήγησης επιπέδου 2 του νέου Kuga μέσω του Ford Co-Pilot360, όπως τα Adaptive Cruise Control (ACC) με σύστημα Stop&Go, Speed Sign Recognition, Lane-Centring, Road Edge Detection, Pre-Collision Assist με Pedestrian και Cyclist Detection, βελτιώνουν την οδηγική εμπειρία, η οποία γίνεται ακόμα πιο άνετη και ασφαλής. Τέλος, το νέο Ford Kuga είναι διαθέσιμο στην ελληνική αγορά με τιμή από 25.387 ευρώ, πέντε επίπεδα εξοπλισμού (Trend, Titanium, ST-Line, ST-LineX και Vignale), 8 χρόνια εργοστασιακή εγγύηση, προνομιακά προγράμματα χρηματοδότησης Ford Finance με επιτόκιο 1%, καθώς και με όφελος 682 ευρώ για τις εκδόσεις Titanium και 955 ευρώ για τις εκδόσεις ST-Line και ST-Line X (εκτός των εκδόσεων PHEV).

19.11.20 – lifo

35

Αυτοκίνητο2O2O

ΑΦΙΕΡΩΜA

lifo – 24.10.19 36 36 lifo – 19.11.20

και) 10,25 ιντσών σε μορφή tablet και τον ψηφιακό πίνακα οργάνων να κλέβουν την παράσταση. Η άνεση βρίσκεται σε εξαιρετικά επίπεδα, όπως άλλωστε και η ποιότητα των υλικών που έχουν χρησιμοποιηθεί κατά μήκος της καμπίνας των επιβατών. Παράλληλα, το γαλλικό μοντέλο παραμένει απόλυτα λειτουργικό, με συρόμενο πίσω κάθισμα και χώρο αποσκευών 536 λίτρων, καθώς και προσαρμόσιμο στο στυλ του κάθε οδηγού, με δυνατότητα 90 συνδυασμών χρωματικής εξατομίκευσης στο εξωτερικό και στο εσωτερικό του. Στην «καρδιά» του νέου Renault Captur συναντάμε μια πλήρη γκάμα μηχανικών συνόλων βενζίνης, diesel, LPG και Plug-in Ηybrid. Στους βενζινοκινητήρες ξεχωρίζει αρχικά ο 1.000άρης TCe απόδοσης 100 ίππων, ο οποίος συνδυάζεται και με σύστημα υγραεριοκίνησης (LPG), καθώς και ο 1.3 TCe FAP με ισχύ 130 και 155 ίππους, για τους πιο «ανήσυχους» οδηγούς. Ο diesel κινητήρας 1.5 Blue dCi αποδίδει 95 και 115 ίππους, προσφέροντας εντυπωσιακή οικονομία καυσίμου. Σε ό,τι αφορά το Captur Plug-in Hybrid, αποδίδει συνολική ισχύ 160 ίππων, ενώ μπορεί να κινηθεί με 100% ηλεκτρική ενέργεια για 50 χιλιόμετρα, με μέγιστη ταχύτητα τα 135 χλμ./ώρα σε μεικτές συνθήκες κίνησης (WLTP), καθώς και μέχρι 65 χιλιόμετρα στον αστικό κύκλο (WLTP πόλης). Την ίδια στιγμή, η πληρότητα και η αποτελεσματική λειτουργία των σύγχρονων τεχνολογιών ασφαλείας εξασφάλισαν στο νέο Renault Captur την ανώτατη διάκριση των 5 αστέρων στις δοκιμές ασφαλείας του Euro NCAP, του ανεξάρτητου οργανισμού αξιολόγησης νέων ευρωπαϊκών μοντέλων. Η εξελιγμένη δομή του, τα ανασχεδιασμένα καθίσματά του και οι νέες ζώνες

ασφαλείας που εξασφαλίζουν κορυφαία υποστήριξη του σώματος των επιβατών με πυροτεχνικούς προεντατήρες και περιοριστές δύναμης έδωσαν το έναυσμα για ένα εξαιρετικό αποτέλεσμα. Τέλος, πολύτιμη ήταν και η συνδρομή της τεχνολογίας καθισμάτων Fix4sure, η οποία εμποδίζει το φαινόμενο του «υποβρυχίου», όπου το σώμα γλιστράει κάτω από τη ζώνη σε περίπτωση σύγκρουσης, ενώ τα παιδικά καθίσματα τοποθετούνται εύκολα και με ασφάλεια στις βάσεις isofix.

Opel Mokka

Η νέα γενιά του Opel Mokka συνδυάζει αρμονικά τη σύγχρονη και μοντέρνα εμφάνιση με επιδόσεις

και μηδενικές εκπομπές ρύπων στην αμιγώς ηλεκτρική της έκδοση, η οποία προστέθηκε στην γκάμα του δημοφιλούς SUV. Η δεύτερη γενιά του Mokka υιοθετεί μια εντελώς νέα σχεδίαση, βασισμένη στην αποδοτική πλατφόρμα CMP (Common Modular Platform) της εταιρείας. Το εν λόγω αρθρωτό σύστημα παρέχει μέγιστη ευελιξία στην εξέλιξη των οχημάτων, ενώ επιτρέπει επίσης την εφαρμογή αμιγούς ηλεκτροκίνησης με μπαταρία, καθώς και με κινητήρες εσωτερικής καύσης. Σχεδιαστικά, το θρυλικό έμβλημα του κεραυνού της Opel κυριαρχεί στο κέντρο της μάσκας (Opel Vizor), παρέα με την τελευταία γενιά προβολέων IntelliLux LED matrix. Αξίζει να σημειωθεί επίσης ότι το νέο Mokka ζυγίζει έως 120 κιλά λιγότερο από τον προκάτοχό του, με σχεδόν ίδιο μεταξόνιο και παρόμοιες διαστάσεις ελαστικών, ενώ διατηρεί τη χωρητικότητα του χώρου αποσκευών στα 350 λίτρα. Στο εσωτερικό του, ο οδηγός λαμβάνει όλες τις απαραίτητες πληροφορίες από το Opel Pure Panel, ένα υψηλής τεχνολογίας cockpit, το οποίο είναι πλήρως ψηφιακό. Η δομή του, σε συνδυασμό με τις διευρυμένες οθόνες έως και 12 ιντσών, καθιστά περιττό έναν μεγάλο αριθμό από διακόπτες και χειριστήρια, αυξάνοντας τον δείκτη ψηφιοποίησης. Το νέο Mokka προσφέρει, επίσης, την υπηρεσία OpelConnect, με την ενημέρωση κυκλοφορίας σε πραγματικό χρόνο, την άμεση σύνδεση με οδική βοήθεια και την υπηρεσία eCall να καθιστούν τα ταξίδια ακόμα πιο ξεκούραστα για οδηγούς και επιβάτες. Εάν ενεργοποιηθούν οι αερόσακοι ή οι προεντατήρες ζωνών ασφαλείας σε ένα ατύχημα, το eCall επικοινωνεί αυτόματα με το Public Safety Answering Point (PSAP). Για πρώτη φορά στην ιστορία της Opel, το νέο Mokka θα διατίθεται από την πρώτη ημέρα και με μία πλήρως ηλεκτρική έκδοση. Το Mokka-e προσφέρει λειτουργία χωρίς εκπομπές ρύπων, με τον ηλεκτροκινητήρα να αποδίδει ισχύ 136 ίππων (100 kW) και μέγιστη ροπή 260 Nm, άμεσα διαθέσιμη από την εκκίνηση. Οι οδηγοί μπορούν να επιλέξουν μεταξύ τριών προγραμμάτων οδήγησης (Normal, Eco και Sport), ενώ η τελική ταχύτητα περιορίζεται ηλεκτρονικά στα 150 χλμ./ώρα προς όφελος της ενέργειας, που είναι αποθηκευμένη στην μπαταρία 50 kWh, και της αυτονομίας. Ένα σύστημα ταχείας φόρτισης 100 kW DC επιτρέπει τη φόρτιση της μπαταρίας μέχρι το 80% της χωρητικότητάς της σε μόλις 30 λεπτά, με το Opel Mokka-e να έχει αμιγώς ηλεκτρική αυτονομία έως 324 χιλιόμετρα (WLTP). Η φόρτιση γίνεται είτε με επιτοίχιο φορτιστή, είτε με ταχυφορτιστή, είτε ακόμη και με οικιακή ηλεκτρική πρίζα, ενώ η μπαταρία συνοδεύεται με εγγύηση οκτώ ετών. Την ίδια στιγμή, το νέο Mokka συνεχίζει την παράδοση της Opel να προσφέρει καινοτόμες τεχνολογίες από μεγαλύτερες κατηγορίες σε όλα τα οχήματά της. Μεταξύ αυτών, συναντάμε τα εξής προηγμένα συστήματα: ACC (Advanced Cruise Control) με λειτουργία stop & go, Active Lane Positioning, σύστημα φωτισμού IntelliLux LED matrix με 14 στοιχεία κ.ά.

ΙΧΘΥΣ [20.2/20.3]

Διανύετε μια φάση αναζήτησης νέων ιδεών και κατά καιρούς σας πιάνει ο ενθουσιασμός, όμως, όταν έρχεται η στιγμή της υλοποίησης, υπερισχύουν οι ανασφάλειες και παραιτείστε. Στις 19/11 πραγματοποιείται το τετράγωνο Δία - Αφροδίτης, που δίνει ευκαιρίες σε όσους προωθήσουν έξυπνα τα ταλέντα και τις υπηρεσίες τους, ενώ αυξάνει και τα έξοδά σας. Αγορές για το σπίτι και την οικογένεια πρέπει να γίνουν με σύνεση. Στις 21/11, που η Αφροδίτη εισέρχεται στον Σκορπιό, αρχίζετε να παίρνετε τα πάνω σας όσοι είχατε απογοητευτεί με τις σπουδές σας και θα πετύχετε πολλά αν προσηλωθείτε στον στόχο σας. Την ίδια μέρα εισέρχεται ο Ήλιος στον Τοξότη και μέχρι τις 21/12 θα μπορέσετε να αναπτύξετε το δίκτυο των συνεργατών σας και να αυξήσετε τη φήμη σας. Ιδιαίτερη προσοχή σε θέματα υγείας των ηλικιωμένων και των παιδιών.

τα που σας έχει πιάσει τείνει να γίνει συνήθεια και μπορεί σε ανύποπτο χρόνο να έχετε ξεσπάσματα. Το τετράγωνο Αφροδίτης - Δία στις 19/11 θα εντείνει την ανάγκη σας για διά ζώσης επαφές με αγαπημένα σας πρόσωπα και θα νιώσετε εγκλωβισμένοι, ωστόσο θα έχετε την ευχέρεια να επικοινωνήσετε με όσους σας έχουν λείψει μέσω τηλεφώνου ή Διαδικτύου. Στις 20/11 το εξάγωνο του Ήλιου στο ζώδιό σας με τον Κρόνο φέρνει θετικά νέα που θα αφορούν εμπορικές υποθέσεις και δίνει ευκαιρίες για πρόοδο σε θέματα σπουδών. Στις 21/11 εισέρχεται και η Αφροδίτη στο ζώδιό σας και η ψυχολογία σας αρχίζει να βελτιώνεται, οπότε θα ασχοληθείτε εντατικά με τη φυσική σας κατάσταση και την εμφάνισή σας. Την ίδια μέρα εισέρχεται ο Ήλιος στον Τοξότη και μέχρι τις 21/12 θα είναι ένα ευνοϊκό διάστημα για τα οικονομικά σας.

ΚΡΙΟΣ [21.3/20.4] Με το τετράγωνο Αφρο-

ΤΟΞΟΤΗΣ [23.11/21.12] Η εντατική ενα-

δίτης - Δία στις 19/11 δημιουργούνται προοπτικές για επαγγελματική πρόοδο, όμως πρέπει να προσέξετε πώς θα διαχειριστείτε τις πιέσεις λόγω φόρτου εργασίας οι γεννημένοι το 3ο δεκαήμερο. Στις 20/11 το εξάγωνο Ήλιου - Κρόνου φέρνει την επιβράβευση των προσπαθειών σας και δεν αποκλείεται να σας αναθέσουν ένα σημαντικό εγχείρημα που θα σας δώσει την ευκαιρία να ανελιχθείτε. Στις 21/11 εισέρχεται η Αφροδίτη στον Σκορπιό και μέχρι τις 15/12 θα υπάρξουν κάποια θετικά νέα που θα αφορούν τα οικονομικά ή την ερωτική σας ζωή. Την ίδια μέρα εισέρχεται ο Ήλιος στον Τοξότη και μέχρι τις 21/12 θα έχετε την απαραίτητη ενέργεια για να ασχοληθείτε με την πνευματική σας ανάπτυξη, ενώ θα διευθετήσετε και κάποια διαδικαστικά σας θέματα. Η ενασχόληση με δημιουργικές δραστηριότητες θα συμβάλει στην ψυχική σας ανάταση.

σχόληση με τα μελλοντικά σας σχέδια σας φέρνει πιο κοντά στην κατάκτηση του στόχου σας και, καθώς αναμένονται κάποιες αίσιες εξελίξεις στα οικονομικά σας με το τετράγωνο Αφροδίτης - Δία στις 19/11, θα έχετε την ευχέρεια να υλοποιήσετε ένα εγχείρημα. Στις 20/11 το εξάγωνο Ήλιου - Κρόνου δίνει έμφαση στην καριέρα σας. Προσέξτε τη διαχείριση του προϋπολογισμού σας. Ιδανική εποχή για να ασχοληθείτε με συλλογικές δράσεις, λαμβάνοντας πάντα τα απαραίτητα μέτρα προστασίας. Η στήριξη ανθρώπων που έχουν ανάγκη θα σας κάνει να εκτιμήσετε περισσότερο όσα θεωρείτε δεδομένα και θα δείτε μέσα από ένα διαφορετικό πρίσμα τις καταστάσεις. Στις 21/11 εισέρχεται ο Ήλιος στο ζώδιό σας και ουσιαστικά ξεκινά ο μήνας των γενεθλίων σας. Μέχρι τις 21/12 θα ασχοληθείτε με τις επιθυμίες σας και θα βελτιώσετε την εμφάνισή σας.

ΤΑΥΡΟΣ [21.4/20.5] Τα εργασιακά θα σας

ΑΙΓΟΚΕΡΩΣ [22.12/19.1] Η φήμη και η

απασχολήσουν, καθώς στις 19/11 πραγματοποιείται το τετράγωνο Αφροδίτης - Δία, που δίνει ευκαιρίες σ’ εσάς που αναζητάτε μια θέση εργασίας, αλλά ίσως δυσκολευτείτε να προσαρμοστείτε στις νέες συνθήκες επικοινωνίας, κάτι που θα σας δημιουργήσει άγχος. Όσοι εργάζεστε στον τομέα της υγείας και της εκπαίδευσης αντιμετωπίζετε τις προκλήσεις με επιτυχία, ωστόσο η καθημερινότητα είναι εξαντλητική. Στις 20/11 το εξάγωνο Ήλιου - Κρόνου σας δίνει την ευκαιρία να προωθήσετε τα ταλέντα και τις υπηρεσίες σας. Ενημερωθείτε σχετικά με κάποιες νέες πλατφόρμες που είναι αποκλειστικά για επαγγελματίες και δώστε έμφαση στη βελτίωση των γνώσεών σας. Στις 21/11 εισέρχεται ο κυβερνήτης σας, Αφροδίτη, στον Σκορπιό και μέχρι τις 15/12 θα ευνοηθούν οι συνεργασίες και οι σχέσεις σας, προσωπικές ή επαγγελματικές.

καριέρα σας θα αποτελέσουν το επίκεντρο της προσοχής σας και, καθώς αναμένονται κάποια θετικά νέα στις 19/11 με το τετράγωνο Αφροδίτης - Δία, θα αρχίσει να αναπτερώνεται το ηθικό σας. Ιδανική εποχή για να βελτιώσετε την εμφάνισή σας και το επαγγελματικό σας προφίλ. Όσοι αναζητάτε μια θέση εργασίας, αξιοποιήστε τις δυνατότητες της ψηφιακής τεχνολογίας και ενημερωθείτε σχετικά με νέους τομείς που αναπτύσσονται συνεχώς. Στις 21/11 εισέρχεται η Αφροδίτη στον Σκορπιό και η επικοινωνιακή σας διάθεση θα είναι αυξημένη, ωστόσο θα σας λείψει η διά ζώσης επικοινωνία. Την ίδια μέρα εισέρχεται ο Ήλιος στον Τοξότη και μέχρι τις 21/12, που θα παραμείνει στον τομέα της ιδιωτικής σας ζωής, θα έχετε έντονες τάσεις μοναχικότητας, κάτι που δεν είναι απαραίτητα κακό, εφόσον δεν σας πάρει από κάτω. Δουλέψτε με τον εαυτό σας.

ΔΙΔΥΜΟΣ [21.5/21.6]

ΥΔΡΟΧΟΟΣ [20.1/19.2]

Θέματα σπουδών και ό,τι αφορά τη σταδιοδρομία σας έρχονται στο προσκήνιο με το τετράγωνο Αφροδίτης - Δία στις 19/11 και πάνω στον ενθουσιασμό σας μπορεί να υπερεκτιμήσετε τις δυνατότητές σας και να πάρετε εσφαλμένες αποφάσεις. Στις 20/11 το εξάγωνο Ήλιου - Κρόνου δίνει ευκαιρίες για επαγγελματική αποκατάσταση και είναι ιδανική στιγμή για να προωθήσετε τις δεξιότητές σας. Με την είσοδο της Αφροδίτης στον Σκορπιό στις 21/11 θα ευνοηθούν η φήμη και η καριέρα σας. Την ίδια μέρα εισέρχεται ο Ήλιος στον Τοξότη, οπότε η δημιουργική σας διάθεση θα είναι αυξημένη και θα μοιραστείτε τις ιδέες σας με άτομα με τα οποία θα έχετε κοινά ενδιαφέροντα. Η κοινωνική σας ζωή εκ των πραγμάτων δεν ευνοείται, ωστόσο οι επαφές με φίλους μέσω Διαδικτύου θα αναπληρώσουν κάποια κενά.

Sudoku No 663 4 6 9

1 2 3 4 5 8 5 8 6 4 7 6 7 1

8

6

7 3 7

9

6

1 2 4

Η λύση του προηγούμενου 3 8 9 7 4 1

2 6 4 5 3 8

5 1 7 2 9 6

1 7 8 6 5 9

4 5 2 3 1 7

9 3 6 4 8 2

8 4 3 1 7 5

6 9 1 8 2 4

7 2 5 9 6 3

2 1 4 3 9 7 6 5 8 6 9 3 4 8 5 2 7 1 5 7 8 2 6 1 9 3 4

Αυτή την εποχή είστε επικεντρωμένοι στην επίλυση οικονομικών υποθέσεων και το άγχος δεν λείπει από την καθημερινότητά σας. Στις 19/11 το τετράγωνο Αφροδίτης - Δία ενεργοποιεί τον άξονα επενδύσεις - κοινοί πόροι και μπορείτε να αυξήσετε το εισόδημά σας, αρκεί να είστε ενήμεροι για τις τάσεις της αγοράς. Η ανάγκη σας για ψυχαγωγία και απολαύσεις είναι έντονη, ωστόσο θα πρέπει να κάνετε υπομονή, προκειμένου να διαφυλάξετε την υγεία σας, όπως και την υγεία των αγαπημένων σας προσώπων. Με την είσοδο της Αφροδίτης στο Σκορπιό στις 21/11 η καθημερινότητα αρχίζει να γίνεται πιο ευχάριστη, εσείς θα είστε πιο αισιόδοξοι και θα είναι ιδανική εποχή για να ασχοληθείτε με μια παράλληλη απασχόληση που θα αυξήσει το εισόδημά σας. Η φυσική σας κατάσταση θα είναι σχετικά καλή, αλλά θα πρέπει να προσέξετε τη διατροφή σας, τώρα που περνάτε περισσότερο χρόνο στο σπίτι.

ΚΑΡΚΙΝΟΣ [22.6/22.7]

Με το τετράγωνο Αφροδίτης - Δία στις 19/11 μπορεί να προκύψει μια πολλά υποσχόμενη συνεργασία, όμως σχέσεις με αγαπημένα πρόσωπα θα δοκιμαστούν, αν απορροφήσουν την προσοχή σας μόνο τα εργασιακά. Γενικά, αυτή την εποχή είστε προβληματισμένοι και ενδεχομένως να πιστεύετε πως δεν υπάρχουν ευκαιρίες για επαγγελματική αποκατάσταση, με αποτέλεσμα να σαμποτάρετε τον εαυτό σας. Με ευελιξία και βελτιώνοντας τις γνώσεις ή τις μεθόδους σας μπορείτε να πετύχετε πολλά, αρκεί να μη σας παίρνει από κάτω. Στις 21/11 εισέρχεται η Αφροδίτη στον Σκορπιό και μέχρι τις 15/12 θα είναι ένα δημιουργικό διάστημα – η ερωτική σας ζωή θα βελτιωθεί και ορισμένοι από εσάς θα προβείτε στη δημιουργία οικογένειας. Την ίδια μέρα εισέρχεται ο Ήλιος στον Τοξότη και μέχρι τις 21/12 θα είστε γεμάτοι ενεργητικότητα και θα κυνηγήσετε τους στόχους σας με σθένος.

ΛΕΩΝ [23.7/23.8]

Κάποια θετικά νέα θα αφορούν τα επαγγελματικά σας, καθώς στις 19/11 πραγματοποιείται το τετράγωνο Αφροδίτης - Δία, αλλά θα πρέπει να είστε προετοιμασμένοι για αύξηση ευθυνών. Κάποια επικοινωνιακά προβλήματα θα δυσκολέψουν τη διευθέτηση των υποχρεώσεών σας, οπότε φροντίστε να εξοικειωθείτε εγκαίρως με τα νέα τεχνολογικά μέσα. Στις 20/11 το εξάγωνο Ήλιου - Κρόνου θα ευνοήσει τις επιχειρηματικές σας ενέργειες, ενώ παράλληλα θα ευνοηθεί και η αξιοποίηση της ακίνητης περιουσίας σας. Με την είσοδο της Αφροδίτης στον Σκορπιό στις 21/11 ξεκινά μια εποχή κατά την οποία θα ασχοληθείτε με τις ανάγκες του σπιτιού και θα αφιερώσετε αρκετό χρόνο στα αγαπημένα σας πρόσωπα. Ο κυβερνήτης σας, Ήλιος, εισέρχεται την ίδια μέρα στον Τοξότη και, καθώς φωτίζει τον τομέα των απολαύσεων και της δημιουργίας, θα εξασκήσετε τα ταλέντα σας και θα κάνετε καινούργιες γνωριμίες.

starfax

ΣΚΟΡΠΙΟΣ [23.10/22.11] Η μοναχικότη-

week

ΠΑΡΘΕΝΟΣ [24.8/22.9] Έχετε μια τάση για υπερβολές με το ξόδεμα των χρημάτων σας, οπότε είναι πιθανό να βρεθείτε σε αδιέξοδο. Με το τετράγωνο Αφροδίτης - Δία στις 19/11 αρχίζουν να βελτιώνονται τα οικονομικά σας και μπορεί πολύ εύκολα να παρασυρθείτε σε σπατάλες μέσω Διαδικτύου. Ιδιαίτερη προσοχή, ώστε να μην εξαπατηθείτε! Για εσάς που δεν εγκαταλείψατε τις προσπάθειές σας, η επιβράβευση έρχεται στις 20/11 με το εξάγωνο Ήλιου - Κρόνου, ενώ αρχίζουν να υποχωρούν κάποια εμπόδια τεχνικής φύσεως. Με την είσοδο της Αφροδίτης στον Σκορπιό στις 21/11 ξεκινά μια φάση κατά την οποία θα δώσετε περισσότερη έμφαση στην επικοινωνία με οικείους και θα ασχοληθείτε με τη βελτίωση των γνώσεών σας. Την ίδια μέρα εισέρχεται ο Ήλιος στον Τοξότη και μέχρι τις 21/12, που θα παραμείνει στον τομέα της οικογένειας, θα ενδυναμώσετε τις σχέσεις με τα αγαπημένα σας πρόσωπα.

ΖΥΓΟΣ [23.9/22.10]

Οι προσωπικές σας ανάγκες έρχονται σε αντίθεση με τα καθήκοντα και τις υποχρεώσεις σας, με αποτέλεσμα να είναι πεσμένο το ηθικό σας. Στις 19/11 το τετράγωνο Αφροδίτης - Δία φέρνει αύξηση ευθυνών στον τομέα του σπιτιού και θα πιεστείτε πολύ αν δεν εξασφαλίσετε προσωπικό χρόνο. Αναζητήστε τρόπους χαλάρωσης ώστε να μπορείτε να αντεπεξέλθετε στις προκλήσεις με επιτυχία, και ασχοληθείτε με τη φυσική σας κατάσταση. Επειδή περνάτε πολλές ώρες μπροστά σε μια οθόνη, είναι σημαντικό να κάνετε διαλείμματα και να κινείστε. Με την είσοδο της Αφροδίτης στον Σκορπιό στις 21/11 ξεκινά μια ευνοϊκή φάση για τα οικονομικά σας και αν κρατήσετε άμυνες θα βάλετε μια τάξη σε οφειλές και θα ικανοποιήσετε κάποια επιθυμία σας. Η ερωτική σας ζωή έχει σκαμπανεβάσματα.

α πό τη μα ριβίκυ κα λλέργ η (sta rfa x@ lifo .gr)

19.11.20 – lifo

37

thing the Πώς να βοηθήσεις αυτούς που βοηθούν

απ ο th n a n na κοκ κ oρ η

38 lifo – 19.11.20

Μια αστική μη κερδοσκοπική εταιρεία που σκοπό έχει να βοηθά και να συμπαραστέκεται σε γυναίκες που είτε εκτίουν την ποινή τους είτε έχουν αποφυλακιστεί.

Πώς μπορούμε να βοηθήσουμε: Η βοήθεια που μπορεί να παράσχει κάποιος είναι μέσω εθελοντισμού. Τομείς στους οποίους μπορούν να δραστηριοποιηθούν οι εθελοντές είναι η ενισχυτική διδασκαλία, η μουσική, το θέατρο και οι υπολογιστές. Συγκεκριμένα, η μορφή της αρωγής του Δικτύου προς τις φυλακισμένες και τις αποφυλακισμένες γυναίκες μπορεί να είναι: α) Υλική (οικονομική, ρουχισμός, τρόφιμα, οικιακός εξοπλισμός κ.ά.). Ο αριθμός λογαριασμού τραπέζης για δωρεές είναι: IBAN: 00260146790201094187 Eurobank. β) Εκπαιδευτική – επιμορφωτική, με την εκπόνηση προγραμμάτων σχετικά με την υγεία και τη νομική υποστήριξη και την οργάνωση σεμιναρίων και εργαστηρίων. γ) Συμβουλευτική (ψυχοκοινωνική υποστήριξη, επαφή και εμπλοκή των γυναικών με δίκτυα στήριξης κ.ά.). δ) Παροχή νομικών υπηρεσιών.

Δίκτυο Στήριξης Φυλακισμένων και Αποφυλακισμένων Γυναικών ι έγκλειστοι και οι αποφυλακισμένοι βιώνουν πόνο, δυσλειτουργία σε ατομικό, οικογενειακό, επαγγελματικό και κοινωνικό επίπεδο και πολύ συχνά περιθωριοποίηση και κοινωνικό αποκλεισμό. Το Δίκτυο Στήριξης Φυλακισμένων και Αποφυλακισμένων Γυναικών είναι μια αστική μη κερδοσκοπική εταιρεία που σκοπό έχει να βοηθά και να συμπαραστέκεται σε αυτές τις γυναίκες, είτε εκτίουν την ποινή τους είτε έχουν αποφυλακιστεί. Βασική αρχή του είναι η προσφορά με αίσθημα αλληλεγγύης και όρους ισότητας, όχι φιλανθρωπίας, σε άτομα που ανήκουν σε αυτή την ευάλωτη oμάδα. Μέλημά του είναι η χορήγηση ευκαιριών και πόρων για περαιτέρω ανάπτυξη και αξιοποίηση των προσωπικών δυνάμεων και των παρεχόμενων δυνατοτήτων από το κοινωνικό και φυσικό περιβάλλον, η παροχή ευκαιριών κοινωνικής ενσωμάτωσης και οι ενέργειες πρόληψης του στιγματισμού και της κοινωνικής περιθωριοποίησης. Το δυναμικό του αριθμεί πάνω από 25 εθελοντές, ενώ προστίθεται διαρκώς καινούργιος κόσμος που θέλει να συνεισφέρει στην ομαλή επανένταξη των γυναικών αυτών στην κοινωνία. Η ιστορία ξεκινά το 2008, όταν ο συντονιστής του Δικτύου Κλήμης Πυρουνάκης αποσπάται ως θεολόγος στο Σχολείο Δεύτερης Ευκαιρίας του Καταστήματος Κράτησης Γυναικών στον Ελεώνα Θηβών, την εποχή που οι κρατούμενες μεταφέρθηκαν εκεί από τις φυλακές Κορυδαλλού – αργότερα έγινε διευθυντής του. Μετά το 2013, για να μην πάνε χαμένες οι εμπειρίες και τα εργαλεία διαχείρισης των παραβατικών γυναικών, δημιουργείται το Δίκτυο από καθηγητές, δασκάλους, κοινωνικούς λειτουργούς, δικηγόρους και αποφυλακισμένες γυναίκες που δουλεύουν ως μόνιμοι ή εθελοντές. Οι πρώτες δράσεις ήταν τα μαθήματα ενισχυτικής διδασκαλίας σε μαθήτριες του δημοτικού και του λυκείου, αφού αυτές οι εκπαιδευτικές δομές δεν λειτουργούσαν στη φυλακή. Ακολούθησαν μαθήματα μουσικής και δημιουργικής γραφής και η οργάνωση λέσχης ανάγνωσης σε συνεργασία με το Ίδρυμα Καίτης Λασκαρίδη, με τη φυσική παρουσία της Μαριλένας Λασκαρίδη. Επίσης, πραγματοποιούνται μαθήματα παραδοσιακών εγχόρδων (λύρα, μπουζούκι και μπαγλαμαδάκι), εργαστήριο ραπτικής για κατασκευή κλινοσκεπασμάτων και εργαστήριο πληροφορικής για μαθήτριες λυκείου και φοιτήτριες του ΑΕΠ, όπως και μαθήματα παρασκευής καφέ σε επίπεδο barista από τους εκπαιδευτές Αντρέα Κωνσταντίνου και Χρήστο Κουφό. Από το 2015 λειτουργεί ξενώνας φιλοξενίας με δύο ενοικιαζόμενα διαμερίσματα στην πλατεία Βικτωρίας, στο κέντρο της Αθήνας, και διαμέρισμα στο Παγκράτι που δώρισε στο Δίκτυο η δικηγόρος Κατερίνα Γκανά. Η φιλοξενία στον ξενώνα ξεκινά με μια δοκιμαστική περίοδο κάποιων εβδομάδων, που μπορεί να φτάσει τους 6 μήνες, και διαρκεί έναν χρόνο, μέχρι να βρεθεί ο τρόπος η φιλοξενούμενη να φτιάξει το δικό της σπιτικό. «Έχουμε θαυμαστά αποτελέσματα επανένταξης στην κοινωνία εδώ στην Ελλάδα αλλά και στο εξωτερικό» αναφέρει ο κ. Πυρουνάκης. Στην πορεία, το Δίκτυο συνεργάστηκε με φοιτητές του Οικονομικού Πανεπιστημίου, οργάνωσε μαθήματα τάνγκο και συζητήσεις. Έγιναν επίσης μαθήματα θεατρικής αγωγής από σπουδαστές του Εθνικού Θεάτρου και μαθήματα θεραπευτικής ιππασίας στην «Ιππόλυση», στον Μαραθώνα, υπό την επίβλεψη της ψυχιάτρου Νίκης Μαρκογιάννη. Φέτος στην έδρα του Δικτύου λειτουργεί εργαστήριο ραπτικής για κατασκευή μασκών και γίνονται προσπάθειες να δημιουργηθούν θέσεις εργασίας για αποφυλακισμένες γυναίκες, καθώς οι επιχειρηματίες με δυσκολία τις προσλαμβάνουν. Όλα όσα προαναφέραμε και όσα θα ακολουθήσουν γίνονται με τη σταθερή χρηματοδότηση του Ιδρύματος Λάτση και με τη βοήθεια των εθελοντών χορηγών, που στέλνουν τρόφιμα, χρήματα και είδη οικιακού εξοπλισμού. Το Δίκτυο συνεργάζεται στενά με την Επάνοδο, το επίσημο όργανο επανένταξης αποφυλακισμένων, με τον Ονήσιμο, που στηρίζεται από τους πιστούς της Εκκλησίας της Ελλάδος, και τη Φιλική Φωλιά Ελευσίνας, που έφτιαξε το 1963 ο παπα-Γιώργης Πυρουνάκης.

19.11.20 – lifo

39