Τεύχος 664

Ο ΓΙΑΝΝΗΣ ΞΑΝΘΟΥΛΗΣ ΕΙΝΑΙ Ο ΑΘΗΝΑΙΟΣ ΤΗΣ ΕΒΔΟΜΑΔΑΣ

FREE PRESS

26.11.2020

664

ολα για την αθηνα! δωρεαν οδηγοσ τησ πολησ κυκλοφορει καθε πεμπτh

ΑΦΙΕΡΩΜΑ

η ζωή στο σπίτι ΠΩΣ ΝΑ ΚΑΝΕΙΣ ΠΙΟ ΥΠΟΦΕΡΤΗ ΤΗ ΝΕΑ ΚΑΡΑΝΤΙΝΑ

2 lifo – 26.11.20

9 ΣΤΗΛΕΣ Το μινκ από th lifo team

Πανδημία, σχέδιο ανάπτυξης και οι προκλήσεις του Ερντογάν από τη βασιλικη σιουτη

H φαντασίωση της χούντας

index

από ton βασίλη βαμβακα

Η πανδημία και η λαχτάρα μας να «σώσουμε τα Χριστούγεννα» από τον δημήτρη πολιτάκη

Ο πειρασμός τού να κόψεις ξύλα σε δάσος που καίγεται από τον ευτύχη βαρδουλάκη

Brick and mortar εναντίον μικρών κοινοτήτων από την αρετή γεωργιλή

TO HMEΡΟΛΟΓΙΟ ΤΟΥ BOB STUDIO

16 ΘΕΜΑ

27

η ζωή στο σπίτι

www.lifo.gr ΔΥΟ ΔΕΚΑ ΕΚΔΟΤΙΚΗ Α.Ε. ΒOΥΛΗΣ 22, 105 63 ΑΘΗΝΑ T 210 3254 290 F 210 3249 785 info@lifo.gr

εκδοτης

Στάθης Τσαγκαρουσιάνος γενικός διευθυντής Μιχάλης Μιχαήλ commercial director Ρένα Κροκίδα διευθυντής lifo.gr Θανάσης Χαραμής διευθυντής mikropragmata.lifo.gr Άρης Δημοκίδης διευθυντής εντυπης εκδοσης Τάσος Μπρεκουλάκης σύμβουλος σχεδιασμού Γιάννης Καρλόπουλος αrt director Χρήστος Τζοβάρας –––––– εμπορ ικ ο τμημα advertising director Γιώτα Αθανασοπούλου direct sales director Κώστας Μαντάς direct sales Γιώργος Λυκουργιώτης, Κωνσταντίνα Τριανταφύλλου senior digital campaign manager Ελένη Γκοβάτσου digital campaign manager Αγγελική Λάζου client service coordinator Ξένια Στασινοπούλου (xenia@lifo.gr) –––––– ψηφιακή ανάπτυξη/προγραμματισμός lifo.gr Άγγελος Παπαστεργίου, Σπύρος Γκατζούνας social media Χριστίνα Γαλανοπούλου (Head) Στράτος Μωραΐτης, Ηλέκτρα Χατζηκάλφα –––––– σ υνταξη αρχισυνταξία Αλέξανδρος Διακοσάββας συντακτικη ομαδα Θοδωρής Αντωνόπουλος, Λουίζα Αρκουμανέα (Θέατρο), Θοδωρής Κουτσογιαννόπουλος (Σινεμά), Τάσος Μελεμενίδης (Σινεμά), Γιάννης Κωνσταντινίδης (Εικαστικά), Τίνα Μανδηλαρά (Βιβλίο), Νίκη Μηταρέα (Γεύση), Γιάννης Βασιλείου, Μερόπη Κοκκίνη, Ματούλα Κουστένη, Δημήτρης Κυριαζής, Γλυκερία Μπασδέκη, Γιάννης Πανταζόπουλος, Σταυρούλα Παπασπύρου, Γεωργία Παπαστάμου, Μαρία Παππά, Χρήστος Παρίδης, Δημήτρης Πολιτάκης, Αφροδίτη Σακκά, Νικόλας Σεβαστάκης, Βασιλική Σιούτη, Κορίνα Φαρμακόρη, Λένα Φουτσιτζή newsroom Πάνος Σάκκας (Αρχισυνταξία) Φιλιώ Ράγκου, Κατερίνα Αγριμανάκη, Ρούλα Βλασσοπούλου, Αναστασία Γαλάνη, Σόφη Ζιώγου, Διονύσης Νοταράκης –––––– φωτογράφοι Σπύρος Στάβερης, Πάρις Ταβιτιάν, Freddie f., Αναστασία Βουτυροπούλου, Γιώργος Αδάμος ατελιέ αssistant art director Βανέσσα Φερλέ

eikονογραφηση εξωφύλλοy: Bob Studio

διαμόρφωση ψηφιακής εκδοσης Νινέττα Γιακιντζή, Μαρούσα Θωμά διόρθωση κειμένων Μαρία Δρουκοπούλου, Μπέτυ Σπανοπούλου –––––– λογιστηριο οικονομική διεύθυνση Δημήτρης Τασιόπουλος

24

λογιστήριο Άλκηστις Γκούμα, Βασίλης Κοτρωνάκης

Ο ΓΙΆΝΝΗΣ ΞΑΝΘΟΎΛΗΣ ΕΙΝΑΙ Ο ΑΘΗΝΑΙΟΣ ΤΗΣ ΕΒΔΟΜΑΔΑΣ

διανομή Άκης Ιωάννου γραμματεία Βιβίκα Ανδριανάτου –––––– κωδικος εντυπου 7639

παρακαλουμε

ανακυκλωστε 26.11.20 – lifo

3

Feedback

ΤΟ STORY ΤΗΣ ΕΒΔΟΜΑΔΑΣ

ΤΣΈΛΙ ΓΟΥΊΛΣΟΝ Η Ελληνοεβραία που έστησε μια πανίσχυρη βιομηχανία πορνό στη Νέα Υόρκη

ΚΟΣΜΟΣ

«Το Σύνταγμα της Σουηδίας δεν προβλέπει lockdown»

ταινίες του Τέρι Γκίλιαμ που αγαπάμε

Πώς μια λεσβία Ελληνοεβραία κατόρθωσε να εγκαταλείψει τη Θεσσαλονίκη λίγο πριν από την επέλαση των ναζί και να χρηματοδοτήσει την πιο φιλόδοξη ταινία του Νίκου Κούνδουρου, να αναδείξει τις ταινίες του Άντι Γουόρχολ και να στήσει μια παντοδύναμη βιομηχανία πορνό.

Με αφορμή τα 80ά γενέθλια του σπουδαίου σκηνοθέτη, ο Γιάννης Βασιλείου είδε ξανά όλες τις ταινίες του.

του ακη καπρανου

ΕΙΚΑΣΤΙΚΑ

Τα πρωτότυπα «εξωγήινα» γλυπτά κεραμικά της Ναταλίας Μαντά

gr

Η Σουηδία είναι μια χώρα που μονοπώλησε τα πρωτοσέλιδα του διεθνούς Τύπου και στα δύο κύματα της πανδημίας. Αρχικά, η φιλοσοφία της κυβέρνησης της σκανδιναβικής χώρας όσον αφορά την αντιμετώπιση του ιού ήταν η μείωση του κόστους σε οικονομικό επίπεδο. Γι’ αυτό, ως μια κοινωνία που χαρακτηρίζεται από υψηλή εμπιστοσύνη στους θεσμούς και με τους κατοίκους να συμμορφώνονται στους κανόνες, δεν προχώρησε σε lockdown.

4 lifo – 26.11.20

Τσέλι Γουίλσον! Όπως και να το δεις, έχει μια αχλή μυστηρίου. Η ανασκαφή ξεκινά και ανακαλύπτω πως ήταν επίσης η παραγωγός του Οκέυ, φίλε (ο μοναδικός πρωταγωνιστικός ρόλος του Γιώργου Μαρίνου) του 1974 σε σκηνοθεσία Μάριου Ρετσίλα. Ποια ήταν, λοιπόν, η Αμερικάνα που έβαζε τα λεφτά της στο ελληνικό σινεμά; Ανακαλύπτω το όνομά της σε ένα ευρετήριο ερωτικών ταινιών, όπου εμφανίζεται ως ιδιοκτήτρια μιας αλυσίδας τσοντάδικων στη Νέα Υόρκη, ενώ από φίλους σκηνοθέτες μαθαίνω πως όντως πρόκειται για τον ίδιο άνθρωπο. Κάθε ιστορία που μαθαίνω ακούγεται πιο απίθανη από την προηγούμενη. Και κάποια στιγμή, ως εκ θαύματος, μαθαίνω πως η σκηνοθέτις Βαλερί Κοντάκος, ο άνθρωπος πίσω από το Exile Room, όχι μόνο ετοιμάζει ένα ντοκιμαντέρ για τη Γουίλσον με τίτλο Queen of the Deuce αλλά στα 16 της χρόνια εργάστηκε ως ταμίας σε μία από τις αίθουσές της. Την ευχαριστώ πολύ για την πολύτιμη βοήθειά της. Ας το πιάσουμε, όμως, από την αρχή.

1

Time bandits (1981)

2

Brazil (1985)

Η Τσέλι Γουίλσον γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη το 1907 και το αληθινό της όνομα ήταν Ραχήλ Σερέρο, κόρη οικογένειας σεφαραδιτών με επιχειρηματική δραστηριότητα στην πόλη. Ανήσυχο πνεύμα από πολύ νωρίς, η Ραχήλ υποχρεώθηκε, σχεδόν αμέσως μετά την αποφοίτησή της από το Γαλλικό Κολέγιο Θεσσαλονίκης, σε έναν γάμο που ποτέ δεν ήθελε. Δύσκολα, όμως, θα μπορούσε να ακολουθήσει τη φωνή μέσα της στην Ελλάδα των αρχών του 20ού αιώνα. «Ετούτος ο γάμος δεν πρόκειται να κρατήσει» δηλώνει εξαρχής.

ti δ ι α β α σ α με αυ τη την εβ δομ α δ α σ το

Η 26χρονη εικαστικός άνοιξε το εργαστήριό της στον M. Hulot και αφηγήθηκε τη 10χρονη εμπειρία της στη Σχολή Καλών Τεχνών. Τα κεραμικά της Ναταλίας Μαντά τα είδα για πρώτη φορά πέρσι, όταν άνοιξαν τα εργαστήριά τους οι μεταπτυχιακοί φοιτητές της Καλών Τεχνών. Τα μικρών διαστάσεων κεραμικά γλυπτά που εν πρώτοις παρέπεμπαν σε αρχαία παιχνίδια-ευρήματα ανασκαφών είχαν μια αυθεντικότητα που τα έκανε μοναδικά. Δεν έμοιαζαν με κανένα άλλο κεραμικό που είχα δει, ήταν τόσο πρωτότυπα και αλλόκοτα, που θα μπορούσαν να είναι εξωγήινα. Φέτος, που ολοκλήρωσε το μεταπτυχιακό της και παρουσίασε το έργο «The Memoir Tools» (μέρος του συνόλου «Ουρανός») με περισσότερα από 120 πρωτότυπα γλυπτά της, το αποτέλεσμα ήταν ακόμα πιο εντυπωσιακό.

Ο εγκλεισμός έχει ένα καλό. Χρειάζεται σινεμά. Πάει καιρός που αποφάσισα να πιάσω φιλμογραφίες Ελλήνων σκηνοθετών με στόχο να καλύψω ίσως κάποια κενά αλλά και να ξαναδώ ταινίες που δεν εκτίμησα νεότερος. Ξαναβλέποντας, ας πούμε, τον Μεγαλέξανδρο, ανέσυρα αρετές που δεν είχα παρατηρήσει καν σ’ εκείνη την πρώτη προβολή είκοσι χρόνια πίσω. Και στο φιλόδοξο Ποτάμι του Νίκου Κούνδουρου έκανα «στοπ καρέ» σε ένα όνομα που δεν είχα ξανακούσει: Τσέλι Γουίλσον, μία εκ των παραγωγών του φιλμ που ο Κούνδουρος γύρισε το 1960, συνεργαζόμενος στο σενάριο με τον Ιάκωβο Καμπανέλλη. Όνομα άγνωστο μεν, ιντριγκαδόρικο δε, από εκείνα που προκαλούν εμμονές – ειδικά αν έχεις και μια κάποια προδιάθεση.

page

Δύο Έλληνες της Σουηδίας περιγράφουν την κατάσταση στον Γιάννη Πανταζόπουλο.

Εισαγωγέας ψυγείων και εστιών θέρμανσης ο σύζυγος (με τον οποίον, μάλιστα, θα αποκτήσει δυο παιδιά) και η Ραχήλ Σερέρο, έπειτα από ένα σύντομο ταξίδι στο Παρίσι, γυρίζει στη Θεσσαλονίκη με τεχνογνωσία αρκετή για να ανοίξει μια δική της βιοτεχνία ψυγείων, λίγα στενά από το μαγαζί του άντρα της! Η επιχείρησή της γνωρίζει μεγάλες δόξες, σύντομα όμως τα όνειρα για το μέλλον θα διαλυθούν. Με την εισβολή των ναζί στην Πολωνία τον Σεπτέμβριο του 1939 η Σερέρο συνειδητοποιεί πως ο χρόνος τους είναι μετρημένος.

3

Ο βασιλιάς της μοναξιάς (1991)

ΡΕΠΟΡΤΑΖ Επιχειρησιακό σχέδιο μαζικού εμβολιασμού: Η επόμενη πρόκληση Σύμφωνα με τους επιστήμονες, για να απαλλαγούμε από την πανδημία, πρέπει να προχωρήσει γρήγορα ο μαζικός εμβολιασμός και να υπάρξει αποδοχή και συμμετοχή από τους πολίτες.

της βασιλικης σιουτη Παρότι το κρίσιμο αυτήν τη στιγμή είναι να μειωθούν τα κρούσματα και οι εισαγωγές στις ΜΕΘ που έχουν γεμίσει, η άφιξη των εμβολίων δημιουργεί αισιοδοξία για την επόμενη μέρα και επιβάλλει στη χώρα να προετοιμαστεί εγκαίρως και καταλλήλως για τον επιτυχή μαζικό εμβολιασμό του πληθυσμού, που για πολλούς και διαφορετικούς λόγους δεν θα είναι μια εύκολη υπόθεση. Οι ειδικές συνθήκες, τα πολλά logistics, η οργανωτικότητα και ο υψηλών απαιτήσεων συντονισμός που θα χρειαστούν, μαζί με τη συμμετοχή του κόσμου (χωρίς την οποία θα μιλάμε για φιάσκο), τον καθιστούν ένα δύσκολο εγχείρημα. Μέχρι να εμβολιαστεί βεβαίως ο πληθυσμός και να δημιουργηθεί ανοσία, θα πρέπει να αντέξει αυτόν τον πολύ δύσκολο χειμώνα και να τηρεί τα μέτρα προφύλαξης. Ο υπουργός Υγείας, Βασίλης Κικίλιας, αναφέρει στη LiFO ότι «τα εμβόλια είναι το μεγάλο μας όπλο και εργαζόμαστε με σχέδιο, συντονισμό και πρωτόκολλα για να υλοποιήσουμε μια πολυσύνθετη διαδικασία αποθήκευσης - κατάψυξης - διανομής. Αυτό δεν σημαίνει ότι χαλαρώνουμε τους κανόνες προστασίας, τους κανόνες υγιεινής, δηλαδή το να φοράμε τη μάσκα μας σωστά, να πλένουμε τα χέρια μας συχνά, να κρατάμε αποστάσεις».

4

12 πίθηκοι (1995)

5

Φόβος και παράνοια στο Λας Βέγκας (1998)

26.11.20 – lifo

5

Editorial

Barbara Kruger, Untitled (stripe2), 2019.

ΤΟ ΞΕΣΚΑΡΤΑΡΙΣΜΑ Στο ψυχρό φως της ανάγκης όλα φαίνονται αλλιώτικα. Η ακραία συνθήκη των ημερών είναι πρόσφορη για ξεσκαρτάρισμα επί παντός επιστητού. Στο ψυχρό φως της ανάγκης όλα φαίνονται αλλιώτικα. Αν η ζωή κρέμεται από μια κλωστή, τίποτα δεν μπορεί να θεωρείται πια δεδομένο.

aπο τον σταθη τσαγκαρουσιανο

Δεδομένο; Όσο πιο δεδομένος είσαι για τον άλλον σε μια σχέση, τόσο πιο πολύ φλερτάρεις με τον χωρισμό (εξαιρούνται τα νεκροζώντανα ζευγάρια που, ούτως ή άλλως, δεν έχουν πια να ζευγαρώσουν τίποτα, πέρα από τον φοβισμένο κυνισμό της ομόρρυθμης εταιρείας που καταλήγουν να είναι πολλοί γάμοι). Ξαφνικά, λοιπόν, πολλά στραβά, σπρωγμένα κάτω απ’ το χαλάκι αυτές τις μέρες, μου φαίνονται απλώς ανυπόφορα. Χάσιμο χρόνου. Δειλίες ασύμφορες. Zυγίζω εκ νέου τη χρησιμότητά τους, το άγχος που μου προκαλούν ή ακόμα τη λύπηση που αναδίδουν.

Realpolitik. Δεν είμαι ο μόνος. Διαβάζω ότι η κινητικότητα που παρατηρείται σε όλες σχεδόν τις επιχειρήσεις του κόσμου στα απόνερα της πανδημίας είναι πρωτοφανής. Δεσμοί ετών αποκαλύπτονται κούφιοι. Νέες απροσδόκητες συμμαχίες σμίγουν υπό νέα data.

Oυς το συμφέρον συνέζευξεν, άνθρωπος μη χωριζέτω… Αυτά προφανώς αφορούν τις επιχειρήσεις. Αλλά και οι άνθρωποι έχουν ανάγκη από παρόμοιο ξεσκαρτάρισμα από καιρού εις καιρόν. Ζούμε όλοι σε μια ομίχλη συνήθειας και οικειότητας· η ρουτίνα, τα μικρά τελετουργικά της μέρας έχουν την καθησυχαστική γαλήνη που νιώθεις όταν μπαίνεις μέσα σε μια εκκλησία, άπιστος ων: κάτι αναλλοίωτο και αιώνιο στο κέντρο ενός μάελστρομ αλλαγών και απώλειας.

6 lifo – 26.11.20

Όσο όμως κι αν ο άνθρωπος ψάχνει σταθερότητα, συνήθεια και ασφάλεια, άλλο τόσο ψάχνει νέες χώρες, χτυποκάρδια και δημιουργικότητα. Κι έτσι ο κόσμος πάει. Γκρεμίζει και χτίζει, γκρεμίζει και χτίζει. Νέα λουλούδια βγαίνουν τον Φλεβάρη από τα μαύρα κούτσουρα. Γνωρίζω, βέβαια, ότι αυτά είναι «μάχες» της οπισθοφυλακής. Ότι αλλού παίζεται το αληθινό δράμα των ημερών. Είναι μεγάλο κακό αυτή η πανδημία. Για την οικονομία. Τις ατομικές ελευθερίες. Την Τέχνη. Κυρίως είναι ένα κακό μεγάλης ταξικής αδικίας, που σαφώς κάνει τους πλούσιους πλουσιότερους και εξαθλιώνει (ή πρόκειται να εξαθλιώσει περαιτέρω) τα αδύναμα μέλη της κοινωνίας. Είναι η ώρα των ειδικών και των επιστημόνων. Και της μεγάλης πολιτικής. Που θα δει πέρα από τα λόμπι, τις χαριστικές διατάξεις, τις φίλες εταιρείες, το μυωπικό παραταξιακό συμφέρον. Που θα αντιστρέψει αυτή την «αδικία», ώστε να επιζήσει και ο φτωχός άνθρωπος. Το γνωρίζω. Στα επόμενα θα μιλήσουμε και γι’ αυτό.

instagram.com/stathis_tsagkarousianos

26.11.20 – lifo

7

Books

Όμορφα βιβλία από τις εκδόσεις της LiFO

μαλβινα κάραλη Σαββατογέννημένη

σταθησ τσαγκαρουσιανοσ Ας φυσά τώρα

λενα φουτζιτση Αγαπητή Α,μπα

Σελ. 224

Σελ. 152

Σελ. 268

To κρυπτικό ημερολόγιο ενός υπέροχου μαύρου κοριτσιού που έφυγε νωρίς.

Ενα tour de force, ως προς το ύφος του, δίχως αναστολές και δίχως απολογίες.

Οι 100 καλύτερες απαντήσεις που έδωσε ποτέ, διαφωτιστικές, απλές και έγκυρες.

nelly's Έγχρωμη Nelly's

γλυκερια μπασδεκη Κλάματα

σταθησ τσαγκαρουσιανοσ Αντίο παλιέ κόσμε

Σελ. 122

Σελ. 104

Σελ. 348

Οι διαφημιστικές φωτογραφίες της Αμερικής από το φωτογραφικό αρχείο του Μουσείου Μπενάκη.

Κείμενα μεγάλης πρωτοτυπίας και λεπτότητας που δεν θυμίζουν τίποτα.

Συνομιλίες με αξιοσημείωτους ανθρώπους.

σταθησ τσαγκαρουσιανοσ Στον παλιό καταρράκτη

άντυ γουόρχολ Η φιλοσοφία του Άντυ Γουόρχολ

γουιλφρεντ θεσιγκερ Οι Άραβες των βάλτων

Σελ. 168

Σελ. 336

Σελ. 418

Νευρικά ταξίδια απολαύσεις ξεκρέμαστες ημιτελής χειρονομίες μια γενική ζαλάδα και το πικρό φως μιας διαπίστωσης την επόμενη μέρα.

Ιδιωτικές αφηγήσεις στο τηλέφωνο ή στο μαγνητοφωνάκι του για τον έρωτα, το σεξ, το φαγητό, την ομορφιά, τη φήμη, την επιτυχία.

Το αξιοθαύμαστο χρονικό ενός τρόπου ζωής που παρέμεινε παραδόξως αναλλοιώτο για 5.000 χρόνια.

www.lifoshop.gr Α ΓΟ ΡΆΣΤΕ ΜΕ ΈΚΠΤΩΣ Η . ΆΜ ΕΣ Η ΑΠΟΣ ΤΟΛΉ Σ Ε ΌΛΟ ΤΟ Ν ΚΌΣΜ Ο 8 lifo – 26.11.20

town

10

t

t

t

Το μινκ ή βιζόν είναι σαρκοφάγο θηλαστικό της οικογένειας των Μουστελιδών, μη ενδημικό, της ίδιας οικογένειας με το κουνάβι και τη νυφίτσα. Υπάρχουν δύο είδη βιζόν, το αμερικανικό (Mustela vison), που προέρχεται από τη Βόρεια Αμερική, μεγαλόσωμο με καφέ γούνα και λευκά χείλη, και το ευρωπαϊκό (Mustela lutreola, που είναι μικρότερο σε μέγεθος, με σκούρα γκρίζα γούνα και επίσης λευκά χείλη.

Έχει σώμα μακρόστενο, μήκους 30-50 εκατοστά, με ουρά που μπορεί να φτάσει και τα 23 εκατοστά. Ζυγίζει από 2 μέχρι 4,5 κιλά, ενώ το αρσενικό να είναι μεγαλύτερο σε μέγεθος. Όπως και οι νυφίτσες, τα βιζόν έχουν κοντά πόδια, μακρύ, χοντρό λαιμό και ένα μεγάλο κεφάλι με στρογγυλεμένα αυτιά.

Είναι εξαιρετικός κολυμβητής, βουτά με μεγάλη επιδεξιότητα και μπορεί να φτάσει σε βάθος 5 μέτρων, ενώ μπορεί και να σκαρφαλώσει με άνεση. Σκάβει σήραγγες στο χώμα για να φωλιάσει κοντά στο νερό, σε έκταση που κυμαίνεται από 1 έως 4 χιλιόμετρα. Κάθε σήραγγα έχει δύο εξόδους, μία στο νερό και μία στην ξηρά.

ΤΟ ΜΙΝΚ

talk

στοιχεία για ένα από τα πιο αδικημένα ζώα του πλανήτη.

t

t

t

Το 2008 άγνωστοι χάλασαν την περίφραξη του εκτροφείου στη Σιάτιστα, με αποτέλεσμα να ελευθερωθούν 6.000 μινκ στο φυσικό περιβάλλον της περιοχής. Τον Αύγουστο του 2009 έγινε άλλη μία ελευθέρωση χιλιάδων ζώων στον οικισμό Καλονερίου του δήμου Boΐου Κοζάνης. Έναν χρόνο μετά, μία ομάδα που ονομαζόταν «Αντισπισιστική Δράση» ελευθέρωσε 50.000 μινκ από εκτροφείο στο Χιλιόδεντρο και περίπου 10.000 από εκτροφείο στη Σιάτιστα, προκαλώντας οικολογική καταστροφή στους βιότοπους αυτών των περιοχών και οικονομική καταστροφή στους εκτροφείς.

Στην Ελλάδα το μινκ εκτρέφεται σε μονάδες της Βόρειας Ελλάδας, στην περιοχή της Κοζάνης και της Καστοριάς, για τη γούνα του. Τα ζώα θανατώνονται αργά, γιατί όσο πιο αργός είναι ο θάνατος, τόσο πιο λεία είναι η γούνα. Ζουν μια πολύ σύντομη και εντελώς αφύσικη ζωή μέσα σε μικρά, μεταλλικά κλουβιά, υπό βασανιστικές συνθήκες.

Τρέφεται με μικρά ζώα (βατράχους, ψάρια και τρωκτικά) αλλά και με αυγά. Ένα χαρακτηριστικό του είναι ότι αποθηκεύει τροφή, δηλαδή σκοτώνει περισσότερα ζώα απ’ όσα χρειάζεται. Τα ενήλικα ζώα μπορούν να φάνε και μικρά βιζόν, ενώ μπορούν να καταναλώσουν και τροφή για σκύλους.

t Τον Νοέμβριο, η Δανία, ο μεγαλύτερος παραγωγός γούνας βιζόν στον κόσμο, ανακοίνωσε ότι θα θανατώσει μέχρι και 17 εκατομμύρια βιζόν για να σταματήσει η εξάπλωση του Cluster 5, ενός μεταλλαγμένου στελέχους του κορωνοϊού που μπορεί να μεταδοθεί στους ανθρώπους. Μερικές ημέρες αργότερα απέρριψε τελικά το ενδεχόμενο να σκοτώσει συνολικά 17 εκατομμύρια εκτρεφόμενα βιζόν στη χώρα, καθώς δεν είχε την απαραίτητη νομική υποστήριξη. Θανατώθηκε, ωστόσο, πολύ μεγάλος αριθμός τους.

t Στην Ελλάδα, σε φάρμα κοντά στο Καλονέρι του δήμου Βοΐου Κοζάνης, εντοπίστηκαν ζώα που έχουν προσβληθεί από Covid-19. Ανακοινώθηκε ότι θα θανατωθούν 2.500 από αυτά και θα ταφούν σε βάθος άνω των τεσσάρων μέτρων. Στη συνέχεια, το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων εξέδωσε απόφαση, βάσει της οποίας «θα θανατώνονται μόνο τα ζώα που εντοπίζεται ότι νοσούν από Covid-19 και το μέτρο δεν θα εφαρμοστεί οριζόντια».

t Το θηλυκό γεννάει μία φορά τον χρόνο από 3 έως 8 μικρά.

t Το αμερικανικό εισήχθη στην Ευρώπη το 1920 και σήμερα ζει σε πολλές περιοχές της Βόρειας Ευρώπης, της Νότιας Αμερικής και της Ισλανδίας. Το ευρωπαϊκό συναντάται κυρίως στη Ρουμανία, τη Φινλανδία και τη Ρωσία, όπου ζει κοντά σε έλη, λίμνες και ποτάμια, σε δάση με πλούσια βλάστηση.

TheBuzz

aπο th lifo team

26.11.20 – lifo

9

talk town

α π ό τh βα σ ιλι κη σ ι ου τη

ΠΟΛΙΤΙΚΟ ΕΠΤΑΗΜΕΡΟ

Πανδημία, σχέδιο ανάπτυξης και οι προκλήσεις του Ερντογάν Οι πολιτικές εξελίξεις της εβδομάδας. πιβράδυνση της εξάπλωσης της πανδημίας άρχισαν να βλέπουν αυτές τις μέρες οι επιστήμονες στη χώρα μας, αλλά για να είναι βέβαιοι πως αυτή είναι πραγματική, θα πρέπει να περάσει τουλάχιστον άλλη μία εβδομάδα. Την περασμένη Πέμπτη, στην τηλεδιάσκεψη των ηγετών της Ε.Ε. για την αντιμετώπιση της πανδημίας, ο Έλληνας πρωθυπουργός, όπως και αρκετοί άλλοι, ζήτησε να γίνει με προσοχή το άνοιγμα για τις γιορτές, αλλά και να παραταθούν τα μέτρα στήριξης των ευρωπαϊκών οικονομιών, λόγω της πανδημίας και του δεύτερου κύματος. Οι δυνάμεις της αγοράς εξακολουθούν να πιέζουν αφόρητα τις κυβερνήσεις για άνοιγμα, αλλά αυτές πιέζονται από τον αριθμό των νεκρών και το χρέος τους να προστατεύσουν τη δημόσια υγεία. Είναι κοινή παραδοχή ότι ο λόγος του σφοδρού δεύτερου κύματος που σαρώνει την Ευρώπη είναι κυρίως η υποχώρηση των κυβερνήσεων στις απαιτήσεις των αγορών για να περιοριστούν οι ζημιές στην οικονομία. Και η ελληνική κυβέρνηση, άλλωστε, η οποία στην πρώτη φάση της μάχης με τον Covid-19 και «στρατηγό» τον καθηγητή Σωτήρη Τσιόδρα είχε αποφασίσει να θέσει ως ύψιστη προτεραιότητα την προστασία της ανθρώπινης ζωής με τα γνωστά επιτυχή αποτελέσματα, στην πορεία επιχείρησε να προστατεύσει την οικονομία, αλλά δεν καταφέρει αυτό να μην αποβεί σε βάρος της δημόσιας υγείας. Η καθυστέρηση να επιβληθούν ξανά σκληρά περιοριστικά μέτρα ήταν σε μεγάλο βαθμό και κεντρική κατεύθυνση της Ευρωπαϊκής Ένωσης, γι’ αυτό και η Ελλάδα βαδίζει περίπου στον ίδιο δρόμο με τις άλλες χώρες αυτήν τη φορά. Ο Κυριάκος Μητσοτάκης, στην τηλεδιάσκεψη των ηγετών της Ε.Ε. για την αντιμετώπιση της πανδημίας, ζήτησε επίσης καλύτερο συντονισμό μεταξύ των κρατών και ορθή κατανομή των εμβολίων. Με το που θα εγκριθεί το πρώτο εμβόλιο, κάτι που αναμένεται να συμβεί τις επόμενες μέρες, θα αρχίσει ο αγώνας δρόμου για τη διαχείριση της μεγαλύτερης και πιο περίπλοκης, όπως λέγεται, πρόκλησης logistics (εφοδιασμού) στην Ιστορία, προκειμένου αυτό να διανεμηθεί την ίδια στιγμή σε όλο τον κόσμο. Η πολυαναμενόμενη έγκριση των εμβολίων για τον Covid-19, που θα έχουμε σε λίγες μέρες, θα προκαλέσει μια αλυσίδα γεγονότων, η οποία, όπως μας είπαν οι επιστήμονες αυτή την εβδομάδα, θα πρέπει να λειτουργήσει άψογα και σε τέλειο συγχρονισμό πολλών παραγόντων, ώστε να φτάσει και στις πιο απομακρυσμένες περιοχές του πλανήτη. Όλα αυτά δεν είναι καθόλου δεδομένα, καθώς, όπως επισημαίνουν οι επιστήμονες διεθνώς, η εφοδιαστική αυτή αλυσίδα δεν δούλεψε καθόλου καλά στην αρχή της πανδημίας, αφήνοντας πολλές χώρες στον κόσμο σε απόλυτη ανάγκη ακόμα και για τα πιο απλά, όπως γάντια, μάσκες και λοιπός προστατευτικός εξοπλισμός. Ο έγκαιρος προγραμματισμός και ο αριθμός των πολιτών που θα εμβολιαστούν είναι αυτά που θα κρίνουν σε μεγάλο βαθμό τον τερματισμό της πανδημίας. Για την Ελλάδα, ο πρωθυπουργός ανέφερε τις προηγούμενες μέρες ότι ο στόχος είναι να τεθεί σε εφαρμογή ένα «πολύ καλά οργανωμένο και επιθετικό σχέδιο εμβολιασμού της μεγάλης πλειονότητας του ελληνικού πληθυσμού», που θα ξεκινήσει από τον Ιανουάριο και θα έχει ορίζοντα έξι μηνών.

ΣΕ ΔΗΜOΣΙΟ ΔΙΑΛΟΓΟ ΤΟ ΣΧΕΔΙΟ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΠΙΣΣΑΡΙΔΗ Την περασμένη Κυριακή η Επιτροπή Πισσαρίδη, που αποτελείται από τον νομπελίστα καθηγητή και άλλους 16 πραγματογνώμονες, συνεδρίασε με τον πρωθυπουργό μέσω τηλεδιάσκεψης για την παρουσίαση του «Σχεδίου ανάπτυξης για την ελληνική οικονομία». Πρόκειται για μια αναλυτική έκθεση 250 σελίδων που περιγράφει τα προβλήματα της ελληνικής οικονομίας και προτείνει λύσεις μέσα σε ένα πλαίσιο γενικού σχεδίου ανάπτυξης. Ο Κυριάκος Μητσοτάκης είπε ότι αυτή δεν αποτελεί κυβερνητικό πρόγραμμα, ούτε πολιτικό κείμενο, και θα ήθελε να μείνει έξω από την πολιτική αντιπαράθεση. Φυσικά, κάτι τέτοιο δεν θα είχε καμία τύχη, γιατί κάθε σχέδιο ανάπτυξης της οικονομίας έχει εκ των πραγμάτων πολιτικά χαρακτηριστικά, ακόμα και αν συντάσσεται από τεχνοκράτες και όχι από πολιτικούς, αλλά και γιατί ο ΣΥΡΙΖΑ και τα άλλα κόμματα δεν έχουν κανέναν λόγο να του κάνουν τη χάρη. Ήδη η αξιωματική αντιπολίτευση μιλάει για «μνημόνιο Πισσαρίδη», αναφέροντας ότι περιέχει μεταρρυθμίσεις που ζητούσαν και οι θεσμοί. Πράγματι, μερικά από αυτά που εισηγείται η έκθεση είναι μείωση φορολογίας, παραγωγικές επενδύσεις, αποκομματικοποίηση της δημόσιας διοίκησης, θέσπιση υπηρεσιακών γενικών γραμματέων στα υπουργεία, αλλαγές στο ασφαλιστικό κ.ά. Ο πρωθυπουργός ανακοίνωσε ότι το σχέδιο ανάπτυξης της επιτροπής θα τεθεί σε δημόσιο διάλογο και υποστήριξε ότι ο κύριος στόχος του είναι η αύξηση των εισοδημάτων μέσα από βελτίωση της παραγωγικότητας και η κάλυψη του κενού της αποεπένδυσης τα τελευταία δέκα χρόνια. Χαρακτήρισε, επίσης, την έκθεση Πισσαρίδη οδικό χάρτη μεταρρυθμίσεων που έχει στη διάθεσή του τα πολεμοφόδια του Ταμείου Ανάκαμψης. Ο καθηγητής Πισσαρίδης, παρουσιάζοντας το Σχέδιο Ανάκαμψης της επιτροπής σε μια ομιλία του που θύμιζε Κώστα Σημίτη, ανέφερε ότι «κεντρικός στόχος είναι ο εκσυγχρονισμός της χώρας, που θα έχει ως αποτέλεσμα και την αύξηση του κατά κεφαλήν πραγματικού εισοδήματος, ώστε αυτό να συγκλίνει σταδιακά με τον μέσο όρο της Ε.Ε.».

ΚΟΡΥΦΩΝΕΙ ΤΙΣ ΠΡΟΚΛΗΣΕΙΣ Ο ΕΡΝΤΟΓΑΝ ΠΡΙΝ «ΣΥΜΜΟΡΦΩΘΕΙ» Στα ελληνοτουρκικά η κατάσταση εξακολουθεί να είναι πολύ επικίνδυνη, ίσως περισσότερο από κάθε άλλη φορά τους τελευταίους μήνες. Κι αυτό γιατί υπάρχει σοβαρό ενδεχόμενο, λίγο πριν εκπνεύσει η Navtex και αποχωρήσει το Oρούτς Ρέις, ο Ερντογάν να δοκιμάσει ακόμα πιο προκλητικά τα όρια της Ελλάδας, παραβιάζοντας την κόκκινη γραμμή της εθνικής κυριαρχίας, δηλαδή των 6 ναυτικών μιλίων των χωρικών της υδάτων. Δηλαδή, λίγο προτού οι ηγέτες της Ε.Ε. συνεδριάσουν για να συζητήσουν αν θα επιβληθούν κυρώσεις στην Τουρκία, ο Ερντογάν θα επιχειρήσει άλλη μία, μεγαλύτερη πρόκληση, προτού σταματήσει για λίγο ως κίνηση καλής θέλησης, προκειμένου να δώσει το άλλοθι στις δυνάμεις που τον προστατεύουν για να γλιτώσει και πάλι τις κυρώσεις. Αν αληθεύουν, μάλιστα, οι πληροφορίες διπλωματικών πηγών, η καγκελάριος Μέρκελ όχι μόνο δεν θα αφήσει να επιβληθούν κυρώσεις στην Τουρκία αλλά σχεδιάζει να ζητήσει από την Ε.Ε. να στηρίξει την οικονομία της, που καταρρέει, με το πρόσχημα της βοήθειας στο προσφυγικό. Και όλα αυτά την ώρα που η Τουρκία, πλην της Ελλάδας, απειλεί και τη Γαλλία, όχι μόνο στα λόγια, ενώ την ίδια ώρα υπονομεύει εξίσου προκλητικά την ευρωπαϊκή επιχείρηση «Ειρήνη» και το εμπάργκο όπλων στη Λιβύη.

10 lifo – 26.11.20

ΚΩΝΣΤΑΝΤIΝΟΣ ΦIΛΗΣ «Υπάρχουν αρκετοί στην πλευρά των Ελληνοκυπρίων που επιθυμούν τη διχοτόμηση» α π ό τ ο ν γ ι ά ν ν η π α ν τα ζ ό π ουλο

Με το που θα εγκριθεί το πρώτο εμβόλιο, κάτι που αναμένεται να συμβεί τις επόμενες μέρες, θα αρχίσει ο αγώνας δρόμου για τη διαχείριση της μεγαλύτερης και πιο περίπλοκης, όπως λέγεται, πρόκλησης logistics (εφοδιασμού) στην Ιστορία, προκειμένου αυτό να διανεμηθεί την ίδια στιγμή σε όλο τον κόσμο.

Η εκλογή Μπάιντεν μπορεί να αλλάξει τις ισορροπίες στις ελληνοτουρκικές σχέσεις εκ μέρους των ΗΠΑ; Ο Τζο Μπάιντεν έχει πολύ καλή γνώση της περιοχής μας και ασφαλώς επάρκεια, εμπειρία και άποψη για τον ρόλο κρατών και ηγεσιών. Η προσωπική του σχέση με τον Ερντογάν φέρεται να είναι διαταραγμένη και ασφαλώς η πρόσβαση του πρώτου στον Λευκό Οίκο δεν θα είναι παρόμοια με αυτήν που είχε επί Τραμπ. Χάρη σε αυτήν, άλλωστε, αλλά και στην άγνοια του νυν ενοίκου του Λευκού Οίκου, ο Τούρκος Πρόεδρος κατάφερε να απολαμβάνει μια ιδιότυπη ασυλία, όχι μόνο για συγκεκριμένες επιλογές του στην εξωτερική πολιτική, όπως η επέμβαση στη Συρία (παράλληλα με το «άδειασμα» των Κούρδων), αλλά και για υποθέσεις που τον αγγίζουν και στις οποίες εμπλέκεται η αμερικανική Δικαιοσύνη (Halkbank). Επίσης, η νέα αμερικανική προεδρία θα κινηθεί πιο θεσμικά έναντι του Ερντογάν, ο οποίος, όμως, είναι μαθημένος στην άσκηση προσωπικής διπλωματίας και οπωσδήποτε θα δυσκολευτεί, τουλάχιστον στην αρχή. Από κει και πέρα, όμως, οι ΗΠΑ θα επιχειρήσουν μετά την 20ή Ιανουαρίου να επαναρυμουλκήσουν την Τουρκία και ασφαλώς να μην τη «χάσουν» ή να την ωθήσουν στην «αγκαλιά» χωρών όπως η Ρωσία ή η Κίνα. Για μένα, το σημαντικότερο είναι πως η Ελλάδα θα πρέπει άμεσα να απευθυνθεί στη νέα αμερικανική ηγεσία με ένα δικό της σχέδιο-όραμα για την ευρύτερη περιοχή (με διάφορα σενάρια και θετικό πρόσημο), το οποίο θα μας δώσει προβάδισμα και τη δυνατότητα να είμαστε εκ των κυριότερων συνομιλητών των ΗΠΑ στην περιοχή. Τι σηματοδοτεί η εκλογή του Τατάρ; Πιστεύετε ότι ανοίγει ο δρόμος για την οριστική διχοτόμηση του νησιού; Είναι μια αρνητική εξέλιξη για το κυπριακό. Η τουρκική ηγεσία «έδωσε τα ρέστα της» για να χάσει ο Ακιντζί, ο οποίος είχε βρεθεί πολλές φορές στο στόχαστρό της. Στο πρόσωπό του, βέβαια, έχασαν χιλιάδες Τουρκοκύπριοι που έχουν κυπριακή συνείδηση και αποστρέφονται την ποδηγέτησή τους, την οποία επιχειρεί η Τουρκία. Ακόμα κι αν το αποτέλεσμα δεν ήταν προϊόν νοθείας, πέραν του ρόλου των εποίκων, η Άγκυρα χρησιμοποίησε όλα τα εργαλεία (θεμιτά και αθέμιτα) για να εξασφαλίσει τη νίκη του εκλεκτού της. Έχει αποφασίσει ότι είναι τώρα η κατάλληλη στιγμή να ξεκαθαρίσει το τοπίο και στο κυπριακό, πιέζοντας ασφυκτικά τη Λευκωσία ώστε να δεχτεί συμβιβασμούς προκειμένου να αποφύγει τη διχοτόμηση και, αν αυτό δεν πετύχει (υπό τη δαμόκλειο σπάθη της συνεχούς παρουσίας με ερευνητικά σκάφη και πλωτά γεωτρύπανα), τότε θα μπορούσε, υπό προϋποθέσεις, να προχωρήσει ακόμη και σε προσάρτηση των κατεχομένων. Όμως δεν είναι καθόλου βέβαιο ότι αυτό θα την ωφελήσει, ενώ και οι Τουρκοκύπριοι θα έχαναν λογικά οριστικά τα προνόμια του Ευρωπαίου πολίτη. Συν το ότι μια τέτοια ενέργεια θα έβαζε την Τουρκία στο στόχαστρο, επιβεβαιώνοντας τον αντιπαραγωγικό της ρόλο στις περιφερειακές εξελίξεις, κάτι που, όσο κι αν ο Ερντογάν δείχνει περιφρονητικός έναντι της διεθνούς κοινότητας, εν τέλει το λαμβάνει υπόψη του. Και κάτι τελευταίο: υπάρχουν αρκετοί και στην πλευρά των Ελληνοκυπρίων που θα επιθυμούσαν τη διχοτόμηση, απλώς δεν το εκφράζουν δημόσια.

O Κωνσταντίνος Φίλης είναι εκτελεστικός διευθυντής του Ινστιτούτου Διεθνών Σχέσεων του Παντείου Πανεπιστημίου. Το τελευταίο του βιβλίο «Η Ελλάδα στη γειτονιά της – Προκλήσεις, ανατροπές, κέρδη και ζημιές σε ένα ευμετάβλητο περιβάλλον» κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Παπαδόπουλος.

26.11.20 – lifo

11

talk town

α πο τον βασ ί λη βα μβακα

Από τους σκληρούς αρνητές του κορωνοϊού και της μάσκας μέχρι εκείνους που κατακρίνουν αμέλειες της κυβέρνησης αλλά είναι έτοιμοι να οργανώσουν μαζικές συγκεντρώσεις και εθιμοτυπικές πορείες επαναστατικότητας, η ονείρωξη της χούντας είναι το κοινό ενοποιητικό στοιχείο.

O Βασίλης Βαμβακάς είναι αναπληρωτής καθηγητής Κοινωνιολογίας της Επικοινωνίας στο ΑΠΘ.

12 lifo – 26.11.20

SHORTCUT

KOINOI TOΠOI

Η πανδημία και η λαχτάρα μας να «σώσουμε τα Χριστούγεννα»

H φαντασίωση της χούντας

Ο κοινός τόπος για όλο τον κύκλο αντιεπιστημονικής αντίληψης είναι ότι οι χώρες ρέπουν προς μια άρρητη δικτατορία. επέτειος του Πολυτεχνείου εν καιρώ πανδημίας και καραντίνας αποδείχτηκε πολύ πιο αποκαλυπτική από πολλές άλλες του παρελθόντος. Ανέδειξε με τον πιο απροσχημάτιστο τρόπο την κοινή βάση από την οποία εκκινεί κάθε στάση καχυποψίας απέναντι στα επιβεβλημένα, από ειδικούς επιστήμονες, μέτρα για την αντιμετώπιση του Covid-19 κ.λπ. Ο κοινός τόπος για όλο τον κύκλο αντιεπιστημονικής αντίληψης που σιγά σιγά ανασυντάσσεται στην Ελλάδα, όπως και αλλού, είναι ότι οι σύγχρονες δημοκρατικές χώρες ρέπουν προς μια άρρητη δικτατορία, εάν δεν είναι ήδη υπό μυστικό χουντικό καθεστώς. Η ίδια φαντασίωση πλανάται πάνω απ’ όλους όσοι βλέπουν την πανδημία ως τρόπο ενίσχυσης και εμπέδωσης του χουντικού προσωπείου των σύγχρονων φιλελεύθερων δημοκρατιών. Από τους σκληρούς αρνητές του κορωνοϊού και της μάσκας, που επικαλούνται σενάρια συνωμοσίας, και όσους επιδεικτικά φέρουν τη μάσκα κάτω από τη μύτη ή στο πιγούνι σε δημόσιους χώρους συνάθροισης επειδή τους «περιορίζει» μέχρι εκείνους που κατακρίνουν αμέλειες της κυβέρνησης αλλά είναι έτοιμοι να οργανώσουν μαζικές συγκεντρώσεις και εθιμοτυπικές πορείες επαναστατικότητας, η ονείρωξη της χούντας είναι το κοινό ενοποιητικό στοιχείο. Είναι μια φαντασίωση που τη γνωρίσαμε καλά την περίοδο της οικονομικής κρίσης, η οποία βρισκόταν σε αγρανάπαυση την τελευταία πενταετία. Ήταν το σύνθημα «η χούντα δεν τελείωσε το ’73, εμείς θα την κηδέψουμε σε τούτη την πλατεία» που στόλιζε τα πανό στις κινητοποιήσεις των Αγανακτισμένων το 2011 και εκκινούσε την εποχή του αντιμνημονιακού αγώνα. Ήταν το διαδικτυακό σύνθημα «This is a coup», μετά το δημοψήφισμα του 2015 και την περιβόητη «κωλοτούμπα» της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝ.ΕΛ., που έμελλε να είναι το προσωρινό τέλος της «αντιδικτατορικής» μόδας της προηγούμενης δεκαετίας. Όλου εκείνου του ιδεολογικού παροξυσμού που κατάλαβε τη χρεοκοπία του ελληνικού κράτους με όρους κατοχής ξένων επεκτατικών δυνάμεων και επιβολής ενός ανελεύθερου πολιτικού καθεστώτος στο οποίο θα κυριαρχούσε η τεχνοκρατική αντίληψη των «αριθμών». Καθόλου τυχαία, ο τέως πρωθυπουργός Λουκάς Παπαδήμος στοχοποιήθηκε από τρομοκρατική επίθεση ακριβώς ως η προσωποποίηση αυτής της μετεξέλιξης της δημοκρατίας σε τραπεζική και τεχνοκρατική δικτατορία («Παπαδημοκρατία» την είχε ονομάσει σε πρωτοσέλιδό της η «Real News»). Η αδιέξοδη περιδίνηση που έφερε η ηγεμονία αυτής της αντισυστημικής φαντασίωσης τα προηγούμενα χρόνια αναγνωρίστηκε βουβά, έγινε μια κρυφή ενοχή της ελληνικής κοινωνίας, ένα ανομολόγητο λάθος. Δεν φαίνεται όμως να ξεριζώθηκε εντελώς, παρότι πληρώθηκε ακριβά τόσο με όρους οικονομίας όσο και με όρους εξτρεμιστικής βίας ακροδεξιών και ακροαριστερών αποχρώσεων. Η πανδημία επανέφερε τον απόηχό της. Οι πρωταγωνιστές της πήραν και πάλι τους ρόλους τους. Ήδη, άλλωστε, από την πρώτη στιγμή που ξέσπασε η πανδημία αρκετοί διανοούμενοι του εσωτερικού και του εξωτερικού με υποτιθέμενες ευαισθησίες στον ολοκληρωτισμό και στην προάσπιση των ατομικών δικαιωμάτων άρχισαν να προφητεύουν ότι το έκτακτο καθεστώς που επέφερε η αντιμετώπιση του κορωνοϊού έμελλε να γίνει μόνιμο. Οι επιδημιολογικές συστάσεις αναδιοργάνωσης της κοινωνικής ζωής, η τεχνολογικοποίηση της καθημερινότητας και των κινήσεών μας, ιδώθηκαν ως οι παραδειγματικές ενσαρκώσεις της εφιαλτικής βιοεξουσίας ενός Μεγάλου Αδελφού φασιστικών προθέσεων ή μιας κινεζοποίησης του δυτικού πολιτισμού. Η επέτειος του Πολυτεχνείου και η αυτονόητη με υγειονομικούς όρους απαγόρευση για οποιαδήποτε μαζική συνάθροιση πλήθους πολιτικοποίησε όλη αυτή την άρρητη συνωμοσιολογία αριστερών και φιλελεύθερων δικαιωματοκρατικών ευαισθησιών που έμεναν σε ένα καθεστώς ποιητικής μεταφυσικής ή επιστημονικής φαντασίας τουλάχιστον στη χώρα μας (γιατί σε άλλες χώρες έχουν συγκροτήσει ήδη κίνημα άρνησης της πανδημίας). Από τη στιγμή που δεν μπορούμε να διαδηλώσουμε τα δημοκρατικά μας αισθήματα την ημέρα που συμβολίζει τοτεμικά τη ριζοσπαστικότητα των σύγχρονων χρόνων, αυτό αποδεικνύει τον αυταρχισμό της εξουσίας που λειτουργεί στο όνομα της προστασίας μας από την πανδημία. Παρότι η υπεραπλούστευση αυτή δεν φαίνεται να συγκίνησε και πολύ μεγάλο μέρος της ελληνικής κοινωνίας, εντούτοις αποτέλεσε την πρώτη ρητά πολιτική άρνηση της πανδημίας. Ηγετικό ρόλο σε αυτή την «πρώτη φορά» επρόκειτο να παίξει ο γνώριμος αριστερός ναρκισσισμός της Μέρας-25 του Γιάνη Βαρουφάκη αλλά και η αντι-ναρκισσιστική επαναστατική γυμναστική του ΚΚΕ. Δίπλα στη γυναίκα που έγινε viral πριν από μερικούς μήνες χοροπηδώντας πάνω στις μάσκες, ήρθε μια νέα διαδήλωση με αφορμή το Πολυτεχνείο που, αν και φορούσε μάσκες, αυτό συνέβαινε μόνο ως εξάρτημα μιας πολιτικής περφόρμανς που υποδήλωνε τη φίμωση, την επιβολή της βιοεξουσιαστικής αυταρχικότητας. Η φαντασίωση της χούντας ενεργοποιήθηκε, αυτήν τη φορά όχι από γραφικά ακροδεξιά γκρουπούσκουλα αλλά από σοβαροφανείς φορείς της ριζοσπαστικής και κομμουνιστικής αριστεράς. Την ώρα που και στη χώρα μας καταγράφονται εκατοντάδες θάνατοι της πανδημίας καθημερινά, την ώρα που η νέα οικονομική κρίση κάνει πολλούς να στενάζουν, την ώρα που διαφαίνονται οι πρώτοι εσφαλμένοι χειρισμοί της κυβέρνησης, τοπικών παραγόντων και της εκκλησιαστικής ιεραρχίας στην αντιμετώπιση του κινδύνου (ειδικά στην περίπτωση της Θεσσαλονίκης), έστω και δειλά, έστω και με έμμεσο τρόπο, έκανε την εμφάνισή του ένα κίνημα άρνησης της πανδημίας στο όνομα παρελθοντικών ή υπερβατικών πολιτικών δικαιωμάτων. Ένα κίνημα που, αντί να αναγνωρίσει τα πραγματικά προβλήματα με όρους παρόντος, επινοεί ανύπαρκτα με όρους παρελθόντος. Μένει να δούμε τη συνέχεια αυτής της φοβικής επίκλησης στον ολοκληρωτισμό ως δικαιολογία για καταστρατήγηση των επιστημονικών νουθεσιών για κοινωνική αποστασιοποίηση και προστασία. Μένει να δούμε την εμβέλειά της και τους φορείς που θα συμβάλουν σε αυτό που θα μπορούσαμε να αποκαλέσουμε «δικαιωματοκρατική συνωμοσιολογία». Μένει να δούμε μήπως οι χιλιάδες νεκροί σε έναν μήνα, οι εκατοντάδες διασωληνωμένοι συμπολίτες μας, αποτελέσουν ένα ανάχωμα σε μια ενδεχόμενη επανέναρξη της τυφλής πολιτικής πόλωσης. Μήπως οι πολλές απώλειες και ο μοναχικός αγώνας επιβίωσης τόσων συμπολιτών μας βάλουν ένα τέλος στη φαντασίωση ενός εφιάλτη που δεν υπάρχει. Γιατί η πραγματική δυστοπία είναι εδώ και όσοι δεν τη βλέπουν εν ονόματι κάποιας υπερφυσικής ή ιδεολογικής ενόρασης το μόνο που κάνουν είναι να προβάλλουν στην πανδημία τον ολοκληρωτισμό που θα ήθελαν να φέρουν, το μόνο που διαδηλώνουν είναι η λανθάνουσα λατρεία του μαζικού θανάτου.

Ας είμαστε προετοιμασμένοι για σεμνές, ταπεινές, υπερβατικές γιορτές, όπως θα έπρεπε δηλαδή πάντα να είναι, αν πιστέψουμε όλες αυτές τις χριστουγεννιάτικες ταινίες που βλέπουμε μια ζωή.

από τον δημήτρη πολιτάκη

Η δημόσια υγεία είναι πάνω απ’ όλα φυσικά, αυτό όμως δεν σημαίνει ότι και τα Χριστούγεννα δεν είναι σημαντικά για την υγεία (την ψυχική έστω) των ανθρώπων στον ταλαίπωρο δυτικό κόσμο, αλλά και παντού.

ολλοί άνθρωποι αντιμετωπίζουν με έντονη επιφύλαξη και σαρκασμό τους ευσεβείς πόθους που εκφράζουν κυβερνητικοί και μη φορείς περί χαλάρωσης των μέτρων προστασίας από την πανδημία την περίοδο (την εβδομάδα έστω) των γιορτών, προκειμένου, με κάποιον τρόπο, να «σωθούν τα Χριστούγεννα» για την αγορά, τους καταστηματάρχες, αλλά και για τους πολίτες γενικώς, που θα ήθελαν ιδανικά να περάσουν μερικές ώρες, αν όχι μέρες, με τη συντροφιά των δικών τους σε κλίμα προσωρινής ανεμελιάς. Εύλογος ο προβληματισμός για την προοπτική μιας μερικής και βραχύβιας έστω άρσης του lockdown, από τη στιγμή που οι αριθμοί καλπάζουν και η εκεχειρία δεν φαίνεται βιώσιμη στον πολύ κοντινό ορίζοντα, ούτε βεβαίως ρώτησε κανείς τον κορωνοϊό αν αποδέχεται τους όρους αυτής της συνθηκολόγησης. Σε κάθε περίπτωση, αναμένεται τις προσεχείς μέρες (άλλο ένα) διάγγελμα του πρωθυπουργού, όπου θα τεθεί ίσως κάποιου είδους χρονοδιάγραμμα σχετικά με τον τρόπο λειτουργίας της εορταστικής σεζόν, σύμφωνα και με τον μπούσουλα των υπόλοιπων ευρωπαϊκών χωρών που έχουν εξαγγείλει ήδη κάποιες σημαντικές ελαφρύνσεις του αυστηρού lockdown για τις γιορτές, όπως ο Μακρόν χθες, ενώ στη Γερμανία συζητιέται η προοπτική μιας εβδομάδας «αμνηστίας», από τις 23 Δεκεμβρίου ως την Πρωτοχρονιά. Στη Βρετανία, μάλιστα, αναμένεται και η ελεγχόμενη (μέχρι και 4.000 ανά αγώνα στην Premier League) επιστροφή των οπαδών στα γήπεδα μέσα στον Δεκέμβριο. Κοινώς, ό,τι να ’ναι και με το ρίσκο ενός τρίτου κύματος μολύνσεων στα τελειώματα του χειμώνα. Όλη αυτή η συζήτηση περί «σωτηρίας των γιορτών» και η ορολογία που τη συνοδεύει (ανακωχή, αμνηστία, εκεχειρία) φέρνει στο μυαλό την Ανακωχή των Χριστουγέννων του 1914, μια σειρά από επίσημες και ανεπίσημες εκεχειρίες που συνέβησαν τη γιορτινή περίοδο της πρώτης χρονιάς του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου στο Δυτικό Μέτωπο, όταν Γερμανοί, Βρετανοί και Γάλλοι στρατιώτες άρχισαν να ανταλλάσσουν γιορτινές ευχές και τραγούδια ανάμεσα στα χαρακώματα, ενώ σε κάποιες από τις περιπτώσεις συγχρωτισμού των δύο πλευρών οι αντίπαλοι στρατιώτες τραγούδησαν μαζί τα κάλαντα ή έπαιξαν μεταξύ τους ποδόσφαιρο. Η δημόσια υγεία είναι πάνω απ’ όλα φυσικά, αυτό όμως δεν σημαίνει ότι και τα Χριστούγεννα δεν είναι σημαντικά για την υγεία (την ψυχική έστω) των ανθρώπων στον ταλαίπωρο δυτικό κόσμο, αλλά και παντού. Όχι ως θρησκευτική τελετουργία φυσικά (αντίθετα από το πανίσχυρο και επιβλητικό στη δική μας κουλτούρα Πάσχα, ελάχιστοι τρέχουν σε λειτουργίες χριστουγεννιάτικα) αλλά ως ένα απολύτως απαραίτητο χειμερινό διάλειμμα, μια μικρογραφία των διακοπών του καλοκαιριού σε διαφορετικό σκηνικό, με την ίδια όμως έντονη προσμονή να συνοδεύει τον ερχομό του. Από την άλλη, οι άνθρωποι που για διάφορους λόγους καταπιέζονται κάθε χρόνο από την καταναγκαστική ευζωία των γιορτών θα ανασάνουν λίγο παραπάνω φέτος που όλοι, λίγο-πολύ, θα περιοριστούμε εκ των συνθηκών στην αυστηρά ιδιωτική μας «φούσκα», αναλογιζόμενοι, ελπίζει κανείς, τους κινδύνους του αλόγιστου συγχρωτισμού, ειδικά για τους πιο ευάλωτους φίλους, συγγενείς, συνανθρώπους μας. Παρασπονδίες θα συμβούν φυσικά, όποιοι κανόνες κι αν ισχύσουν τελικά για τις γιορτές, θα είναι μάταιο όμως να το κάνουμε μείζον θέμα, αναζητώντας ενόχους και μάρτυρες για μια μάστιγα που, όπως έχει αποδειχτεί, όσα μέτρα κι αν πάρουμε, θα κάνει τον μακάβριο κύκλο της. Ας είμαστε τουλάχιστον προετοιμασμένοι για σεμνές, ταπεινές, υπερβατικές γιορτές, όπως θα έπρεπε δηλαδή πάντα να είναι, αν πιστέψουμε όλες αυτές τις ταινίες που μια ζωή μάς λένε ότι το πνεύμα των Χριστουγέννων βρίσκεται στην αίσθηση μιας κοινής θαλπωρής (έστω και εξ αποστάσεως) και όχι στην ασύδοτη κατανάλωση, στην τρελή διέγερση και στις ασυμμάζευτες κραιπάλες.

Από το 1876, η μπίρα ΜΑΜΟΣ έχει καταγράψει μια ιστορική πορεία. Ο Παναγής Μάμος μιλά για την επανακυκλοφορία της, τη συνεργασία με την Αθηναϊκή Ζυθοποιία και το όραμα της οικογένειας Μάμου.

Παναγής Μάμος: «Η συνταγή της επιτυχίας μας είναι η ίδια η συνταγή της μπίρας μας» — H ΜΑΜΟΣ αποτελεί μία από τις πρώτες ζυθοποιίες στην Ελλάδα, που έχει γράψει μεγάλη και σημαντική ιστορία στην παραγωγή ζύθου στη χώρα μας. Μπορείτε να μας πείτε μερικά πράγματα για την ιστορία της; Το έτος 1876 αποτελεί την αφετηρία της ιστορικής διαδρομής της μπίρας ΜΑΜΟΣ στον κλάδο της ελληνικής ζυθοποιίας, όταν ο προπάππους μου, ο Λορέντζος Μάμος, ξεκίνησε τη λειτουργία του πρώτου, χειροκίνητου τότε, οικογενειακού μας ζυθοποιείου στην Πάτρα. Στη συνέχεια, η σκυτάλη πέρασε στον παππού μου, τον Πέτρο Μάμο. Ο Πέτρος Μάμος ήταν ο πρώτος Έλληνας πτυχιούχος ζυθοποιός, με διεθνή εμπειρία στις πιο φημισμένες ζυθοποιίες της εποχής εκείνης, ο οποίος, με γνώση, εμπειρία, ασίγαστο πάθος και αμείωτο μεράκι δημιούργησε έναν ζύθο ξεχωριστό, με τη δική του υπογραφή. Οι φίλοι του ποιοτικού ζύθου την εποχή εκείνη από την πρώτη στιγμή έδειξαν ιδιαίτερη αγάπη και προτίμηση στην μπίρα μας και είμαστε πραγματικά υπερήφανοι γι’ αυτό. Σε όλη τη διάρκεια της ιστορικής αυτής διαδρομής, ακόμα και κατά την απουσία της από την αγορά, η μπίρα ΜΑΜΟΣ ήταν χαραγμένη στη συνείδηση των Ελλήνων ως μια έντιμη ελληνική ζυθοποιία που παρήγε μια εξαιρετικής ποιότητας μπίρα. Αυτή η καταξίωση, αναγνώριση και επιβράβευση συνοδεύει και σήμερα την μπίρα ΜΑΜΟΣ και αποτελεί ένα από τα ανταγωνιστικά πλεονεκτήματά της.

— Ο Πέτρος Μάμος, ως ο πρώτος Έλληνας πτυχιούχος ζυθοποιός, ήταν εκείνος που προσάρμοσε την μπίρα ΜΑΜΟΣ στην ελληνική κουζίνα και στις ελληνικές προτιμήσεις. Τι ήταν αυτό που την έκανε να

ξεχωρίσει; Πράγματι, η ΜΑΜΟΣ ήταν μια μπίρα που συναντούσε κανείς σε φημισμένα εστιατόρια, ξενοδοχεία, όπως η Μεγάλη Βρετανία, καφενεία, αλλά και στα μεγαλύτερα ζυθοπωλεία της Αθήνας, όπως η φημισμένη «ΗΒΗ» του Νικόλαου Γιακουμάκη στην πλατεία Ομονοίας. Την ίδια υποδοχή, αναγνώριση και εκτίμηση είχε και στην Πάτρα, τη Θεσσαλονίκη και άλλες πόλεις της χώρας μας. Ο παππούς μου Πέτρος Μάμος, ο οποίος ήταν ο πρώτος Έλληνας πτυχιούχος ζυθοποιός, κατάφερε με τις γνώσεις, την εμπειρία, το πάθος και το μεράκι του να ταιριάξει αρμονικά τα αρώματα και τις γεύσεις της ελληνικής παραδοσιακής κουζίνας με τα αρώματα και τη γεύση της μπίρας του κατά τέτοιον τρόπο, ώστε να μην καλύπτουν το ένα το άλλο, αλλά να παραμένουν διακριτά. Σήμερα είμαστε και πάλι περήφανοι γιατί η μπίρα μας είναι διαθέσιμη σε όλη την Ελλάδα, από τον Έβρο μέχρι το Καστελόριζο. Η συνταγή της επιτυχίας μας δεν είναι άλλη από την ίδια τη συνταγή της μπίρας μας, που συμβάλει αποφασιστικά στην ανυπέρβλητη ποιότητά της. Σήμερα η μοναδική, αρωματική, γευστική, ξανθιά μπίρα ΜΑΜΟΣ τύπου Pils, που δημιουργήθηκε από τον Πέτρο Μάμο και κέρδισε την προτίμηση των Ελλήνων φίλων της ποιοτικής μπίρας, παρασκευάζεται και πάλι «όπως τότε», με βάση την ίδια αναλλοίωτη παραδοσιακή του συνταγή. Είναι μια μπίρα με 5% αλκοόλ, η οποία χαρακτηρίζεται από τη μεστή της γεύση, τον πλούσιο, κρεμώδη αφρό και το ιδιαίτερο άρωμα λυκίσκου. Αυτά τα χαρακτηριστικά, σε συνδυασμό με τη βύνη που χρησιμοποιούμε, η οποία παράγεται από εκλεκτής

ποιότητας 100% ελληνικό κριθάρι, έχουν κερδίσει την προτίμηση των Ελλήνων καταναλωτών, τόσο των μεγαλύτερων σε ηλικία, που τη γνώριζαν από το παρελθόν, όσο και των νέων, που την έμαθαν τα τελευταία χρόνια.

— Η οικογένειά σας, αλλά και εσείς προσωπικά, υπήρξατε βασικοί συντελεστές της αναβίωσης της μπίρας ΜΑΜΟΣ, η οποία έγινε πραγματικότητα μέσω της συνεργασίας σας με την Αθηναϊκή Ζυθοποιία. Πώς προέκυψε αυτή η συνεργασία; Είναι γεγονός ότι η επανακυκλοφορία της μπίρας ΜΑΜΟΣ στην αγορά αποτελούσε ένα όραμα για εμάς. Συνεργαστήκαμε, και συνεργαζόμαστε, γι’ αυτό με την Αθηναϊκή Ζυθοποιία, τη μεγαλύτερη ζυθοποιία της χώρας μας, στην οποία έχουμε παραχωρήσει την άδεια χρήσης του σήματος, παραμένοντας εμείς ιδιοκτήτες του brand. Η μπίρα ΜΑΜΟΣ, λοιπόν, σήμερα συνεχίζει να παράγεται στην πόλη όπου γεννήθηκε πριν από 144 χρόνια και ειδικότερα στο ζυθοποιείο-βυνοποιείο της Αθηναϊκής Ζυθοποιίας στην Πάτρα, το οποίο αποτελεί μια υπερσύγχρονη μονάδα παραγωγής ζύθου. Θεωρούμε πολύ σημαντικό για την οικογένειά μας το γεγονός ότι η μπίρα μας παράγεται και πάλι στην πόλη καταγωγής της και σύμφωνα με την αναλλοίωτη συνταγή του παππού μας Πέτρου Μάμου, διατηρώντας έτσι την παλιά παραδοσιακή ποιότητά της και χρησιμοποιώντας 100% εκλεκτής ποιότητας βυνοποιημένο ελληνικό κριθάρι (pure malt beer). Όταν αποφασίσαμε να επανακυκλοφορήσουμε την μπίρα ΜΑΜΟΣ, αξιολογήσαμε προτάσεις συνεργασίας και από άλλους υποψήφι-

ους συνεργάτες για την υλοποίηση του στόχου μας. Ωστόσο, αποφασίσαμε να προχωρήσουμε, προκρίνοντας και επιλέγοντας την πρόταση της Αθηναϊκής Ζυθοποιίας, αφού λάβαμε σοβαρά υπόψη μας διάφορες παραμέτρους, όπως το ότι διαθέτει άριστη τεχνογνωσία στα θέματα της ζυθοποιίας, υψηλής εξειδίκευσης ανθρώπινο δυναμικό, την πλέον σύγχρονη από πλευράς τεχνολογίας εργοστασιακή υποδομή αλλά και το ότι θα συνεχίσει να παράγεται στην Πάτρα, την πόλη από την οποία ξεκίνησε την πορεία της.

— Ποιο είναι το όραμά σας για τη ΜΑΜΟΣ και πώς φαντάζεστε το μέλλον της; Είμαστε πολύ χαρούμενοι όλοι στην οικογένεια Μάμου που βλέπουμε και πάλι την μπίρα που δημιούργησε ο πρόγονός μας, Πέτρος Μάμος, να κυκλοφορεί στην αγορά και να την «αγκαλιάζει» ο κόσμος απ’ άκρη σ’ άκρη στην Ελλάδα. Ακόμα, είναι συγκινητικό για εμάς το ότι παράγεται ακόμα στην πόλη όπου γεννήθηκε, με βάση την ίδια τη συνταγή του παππού μου. Διανύουμε μια δύσκολη περίοδο, σε συνθήκες κρίσης, και είναι γεγονός ότι είναι δύσκολος ο προγραμματισμός για όλες τις δραστηριότητες που σχετίζονται με τον κλάδο της εστίασης, της αναψυχής, της φιλοξενίας και τον τουρισμό. Παρ’ όλα αυτά, θεωρούμε ότι σε συνεργασία με την Αθηναϊκή Ζυθοποιία θα καταφέρουμε να ισχυροποιήσουμε ακόμα περισσότερο την παρουσία της μπίρας ΜΑΜΟΣ στην ελληνική αγορά, «κερδίζοντας» καθημερινά ακόμα περισσότερους καταναλωτές που θα επιλέγουν την μπίρα μας.

26.11.20 – lifo

13

talk town

α π ό τον ε υτ ύ χη βα ρδουλά κη

Ο πειρασμός αυτός φαίνεται ήδη ότι είναι έντονος για κάποια στελέχη της αντιπολίτευσης, τα οποία επιχειρούν να μετατρέψουν την υγειονομική κρίση και τις οικονομικές επιπτώσεις της σε έναν νέο, «αντιμνημονιακού» τύπου καταλύτη, υιοθετώντας ύφος και ρητορική που παραπέμπουν στις πρώιμες ημέρες της αντιμνημονιακής περιόδου.

14 lifo – 26.11.20

ΤΕΤΡΑΓΩΝΑ

FREE THINKING ZONE

Ο πειρασμός τού να κόψεις ξύλα σε δάσος που καίγεται

Brick and mortar εναντίον μικρών κοινοτήτων

Η πανδημία μετατρέπεται από πεδίο συνεννόησης σε πεδίο πολιτικής αντιπαράθεσης.

την πρώτη φάση της πανδημίας το καμπανάκι για τη χώρα μας χτύπησε εγκαίρως. Οι αποφάσεις ελήφθησαν γρήγορα και η Ελλάδα αποτέλεσε παράδειγμα καλής διαχείρισης της υγειονομικής κρίσης. Η συσπείρωση της ελληνικής κοινωνίας ήταν εντυπωσιακή. Πέραν της επικοινωνιακής και ψυχολογικής προετοιμασίας (καμπάνια ευαισθητοποίησης, διαγγέλματα, καθημερινή ενημέρωση κ.ά.), υπήρξε αίσθηση ετοιμότητας του κράτους, κάτι που οδήγησε σε αύξηση της εμπιστοσύνης προς τους θεσμούς της ελληνικής πολιτείας μετά από μια μακρά περίοδο απονομιμοποίησής τους τα χρόνια της οικονομικής κρίσης. Σήμερα η κατάσταση έχει διαφοροποιηθεί αρκετά. Η ψυχολογία των πολιτών έχει επηρεαστεί αρνητικά και τα σημάδια κόπωσης είναι ορατά. Οι επιπτώσεις της (αναπόφευκτης) οικονομικής ύφεσης έχουν αρχίσει να φαίνονται. Το ποσοστό που αντιδρά στο δεύτερο lockdown δεν είναι διόλου ευκαταφρόνητο, ειδικά στις νέες ηλικίες, ενώ τόσο οι συνωμοσιολόγοι όσο και οι υποστηρικτές του «μια γρίπη είναι» έχουν αυξηθεί. Αλλά και στο πεδίο της διαχείρισης οι αυξημένες προσδοκίες μετά την πρώτη φάση, τα μπρος-πίσω στη λήψη κάποιων αποφάσεων, η πολυφωνία μεταξύ επιστημόνων, αντικειμενικές αστοχίες, αλλά πρωτίστως η ίδια η επιδείνωση της κατάστασης υγειονομικά, άρχισαν να θολώνουν την εικόνα της απολύτως πετυχημένης αρχικής διαχείρισης. Ο βαθμός αποδοχής της κυβέρνησης, παρά την κάμψη της, παραμένει ικανοποιητικός, αλλά αν η κατάσταση επιδεινωθεί, αυτό πιθανότατα θα αποτυπωθεί και στο πεδίο των πολιτικών συσχετισμών. Η συγκυρία αυτή δημιουργεί έναν πολιτικό πειρασμό. Να μετατραπεί η πανδημία, αντί για πεδίο συνεννόησης και επίδειξης εθνικής και κοινωνικής ευθύνης, σε πεδίο πολιτικής αντιπαράθεσης. Ένα πεδίο σύγκρουσης των πιο φανατισμένων (στην κεντρική πολιτική και στα ολοένα πιο επιδραστικά social media) που θα προσπαθούν να εκφράσουν όχι την πλειοψηφία αλλά το πιο θορυβώδες προσωπικό τους ακροατήριο και την ψηφιακή τους «φούσκα». Ο πειρασμός αυτός φαίνεται ήδη ότι είναι έντονος για κάποια στελέχη της αντιπολίτευσης, τα οποία επιχειρούν να μετατρέψουν την υγειονομική κρίση και τις οικονομικές επιπτώσεις της σε έναν νέο, «αντιμνημονιακού» τύπου καταλύτη, υιοθετώντας ύφος και ρητορική που παραπέμπουν στις πρώιμες ημέρες της αντιμνημονιακής περιόδου. Ανάλογος είναι ο πειρασμός ορισμένων κυβερνητικών να ανταποδώσουν τις καταγγελίες, ανατροφοδοτώντας μια σύγκρουση από την οποία δεν έχουν να κερδίσουν πολλά. Η δημοτικότητα του κ. Μητσοτάκη παραμένει υψηλή και το δημοσκοπικό του προβάδισμα ευρύ, επειδή όλο αυτό το διάστημα στάθηκε πάνω από την πολιτική σύγκρουση και απευθύνθηκε στους «συμπολίτες» του ως πρωθυπουργός και όχι ως κομματάρχης. Το τελευταίο που θέλουν οι ψηφοφόροι είναι μια κομματική κλοτσοπατινάδα πάνω από κρεβάτια ΜΕΘ και αναβίωση της τοξικής ρητορικής μιας πεπερασμένης περιόδου. Κάτι τέτοιο θα ήταν και πολιτικά ατελέσφορο, καθώς οι διαφορές με την περίοδο 2010-2015 είναι σημαντικές. Ας επισημάνουμε τρεις: πρώτον, η θεμελιώδης διάκριση «καλοί-κακοί» τώρα δεν υφίσταται. Τότε οι «κακοί» είχαν ονοματεπώνυμο: τα παλιά κόμματα, η «go back, κυρία Μέρκελ», οι αγορές. Τώρα είναι ξεκάθαρο ότι η κρίση είναι εξωγενής και παγκόσμια. Όλες οι χώρες έχουν νεκρούς, περιοριστικά μέτρα και, φυσικά, οικονομική ύφεση. Οι δε «καλοί» του τότε σήμερα έχουν δοκιμαστεί. Δεύτερον, τώρα δεν υπάρχουν «μαγικές» λύσεις. Δεν υπάρχει «ένας νόμος και ένα άρθρο». Ο κόσμος αντιλαμβάνεται ότι ζούμε μια δύσκολη άσκηση ισορροπίας ανάμεσα στην υγειονομική επιδείνωση και την οικονομική κατάρρευση. Υπάρχει δυσφορία, αλλά η πλειονότητα έχει επίγνωση της κατάστασης. Γι’ αυτό, εξάλλου, ούτε η αντιπολίτευση αντιτάχθηκε στα περιοριστικά μέτρα, καθώς βλέπει τη στάση και των δικών της ψηφοφόρων. Η κριτική της περιορίζεται στο διαχειριστικό πεδίο, με μια αναμενόμενη δόση αντιπολιτευτικής πλειοδοσίας. Κάτι που είναι στρατηγικά ορθό, αλλά, για να είναι και αποτελεσματικό, πρέπει να μην υπονομεύεται από ακρότητες και λάθος μηνύματα. Τρίτον, ο χρονικός ορίζοντας της κρίσης, στο υγειονομικό σκέλος τουλάχιστον, μοιάζει προσδιορισμένος. Μέχρι το επόμενο καλοκαίρι, με την ολοκλήρωση των εμβολιασμών, η περιπέτεια θα έχει τελειώσει. Οι οικονομικές συνέπειες θα μας ακολουθούν για καιρό, αλλά η αλλαγή ψυχολογίας θα είναι θεαματική. Σε ένα περιβάλλον αισιοδοξίας και διάθεσης για επανεκκίνηση των ζωών μας, μια πολωτική-συγκρουσιακή ρητορική θα μοιάζει παράταιρη. Και αν αυτό οδηγεί κάποιους στο να πιστεύουν ότι τώρα είναι το ιδανικό timing για να θεμελιώσουν ένα αντικυβερνητικό κλίμα, κάνουν λάθος. Γιατί κανείς δεν πάει να κόψει ξύλα σε δάσος που καίγεται… Οι πολιτικές εκτιμήσεις εν μέσω μιας τέτοιας περιπέτειας είναι άχαρες και πρόωρες. Εξάλλου, όλα θα κριθούν στην πορεία. Από τον τελικό απολογισμό, τη σύγκριση με άλλες χώρες, την αποτελεσματικότητα και το σχέδιο για την οικονομία την επόμενη μέρα. Και, πάνω απ’ όλα, την ενσυναίσθηση που θα έχει επιδείξει ο καθένας σε αυτήν τη δοκιμασία. Να κλείσουμε με μια γνωστή ιστορία. Στις εκλογές της Βρετανίας μετά τη λήξη του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, το 1945, ο Κλέμεντ Άτλι κέρδισε τον «πατέρα» της νίκης Ουίνστον Τσόρτσιλ. Τα κατάφερε επειδή εξέφρασε καλύτερα τα αιτήματα της μεταπολεμικής περιόδου. Δεν θα τα είχε καταφέρει, όμως, αν την περίοδο του πολέμου δεν ήταν συμμέτοχος στην εθνική μάχη. Η στάση του την περίοδο εκείνη ήταν που του έδωσε την απαραίτητη αξιοπιστία ώστε να επιλεγεί ως καλύτερη διαχειριστική λύση μετά το τέλος του πολέμου. Αν την περίοδο της μάχης επένδυε στην αποτυχία της χώρας του, θα είχε και ο ίδιος συντριβεί. Ένα κόμμα ωριμάζει όταν συνειδητοποιήσει ότι υπάρχουν πολλοί τρόποι για να κερδίσει τις εκλογές. Τώρα θα φανεί αν έχουν όντως όλοι ωριμάσει. Και αν στα δύσκολα μιλάει το μυαλό ή ο πειρασμός των ορμέμφυτων.

Συγκινητική η στήριξη στα μικρά καταστήματα της γειτονιάς.

απ ο τ ην αρετ ή γ εωργ ι λ ή

Αυτοί οι μικρομαγαζάτορες μπορούν να είναι στα μαγαζιά τους και να εξυπηρετούν 24/7, γνωρίζοντας τους πελάτες τους με το μικρό τους όνομα.

Η Αρετή Γεωργιλή είναι σύμβουλος επικοινωνίας, διαχειρίστρια του ακτιβιστικού βιβλιοπωλείου Free Thinking Zone και regional leader της οργάνωσης Lean in Hellas που ασχολείται με την ισότητα και την ενδυνάμωση των γυναικών.

α μικρά βιβλιοπωλεία είναι σαν τη σκάλα με το ασανσέρ. Πάντα κάποιοι θα θέλουν να πάρουν τις σκάλες και πάντα κάποιοι θα θέλουν να πάρουν το ασανσέρ» απάντησε ο ηθοποιός και φιλέλληνας Στίβεν Φράι όταν τον ρώτησαν αν πιστεύει ότι τα μικρά βιβλιοπωλεία θα πεθάνουν λόγω του μεγάλου ανταγωνισμού που αντιμετωπίζουν κυρίως από τις ηλεκτρονικές πωλήσεις και το Amazon. Αυτοί και αυτές, λοιπόν, που πάντα θα παίρνουν τις σκάλες, σε αυτό το δεύτερο κύμα πανδημίας έδειξαν μια συγκινητική στήριξη στα μικρά βιβλιοπωλεία από πληροφορίες που παίρνω από πολλούς και πολλές συναδέλφους, κάτι που δεν είχαμε παρατηρήσει στο πρώτο κύμα της πανδημίας, όταν τα μερίδια μοιράστηκαν ανάμεσα σε τέσσερις-πέντε μεγάλες αλυσίδες και μερικά ηλεκτρονικά μαγαζιά. Είναι όμως μόνο συναισθηματικοί και ιδεολογικοί οι λόγοι που συνέβη αυτό; Πράγματι, τα μικρά βιβλιοπωλεία είναι μικρές εστίες πολιτισμού και φτάνουν σε κάθε γειτονιά, εκεί όπου οι μεγάλες αλυσίδες δεν φτάνουν, γιατί η «αγοραστική μάζα» (critical mass) –και δεν είναι τυχαίο ότι χρησιμοποιώ αυτόν τον όρο– δεν είναι αρκετή για να υποστηρίξει τη λειτουργία τους. Εκεί όμως μπορεί και βρίσκεται ο μικρός, ανεξάρτητος βιβλιοπώλης αλλά και κάθε άλλο μικρό κατάστημα, το μανάβικο, το παντοπωλείο, το κρεωπολείο, το κομμωτήριο. Αυτοί οι μικρομαγαζάτορες μπορούν να είναι στα μαγαζιά τους και να εξυπηρετούν 24/7, γνωρίζοντας τους πελάτες τους με το μικρό τους όνομα. Κι αυτό γιατί δεν είναι απλώς πελάτες, είναι φίλοι, είναι γείτονες, πιθανόν να ήταν και συνυποψήφιοι/-ες στον ίδιο δημοτικό συνδυασμό ή να μάλωσαν στο τοπικό καφενείο για το κόμμα που θα ψηφίσουν ή ακόμη να ήταν καλεσμένοι/-ες στον ίδιο γάμο. Τα μικρά μαγαζιά είναι κοινότητες ανθρώπων που μοιράζονται πράγματα και η αλήθεια είναι ότι αυτό το πλεονέκτημα, όσο κι αν προσπαθούν να το «χτίσουν» τα τμήματα marketing, προσωποποιώντας την επικοινωνία και στοχεύοντας πια σε πολύ μικρά τμήματα της αγοράς, δεν μπορούν να το καταφέρουν. Όσα βλέπει από την «κλειδαρότρυπα» του μαγαζιού του ο τοπικός επαγγελματίας δεν θα μπορούσε ποτέ να τα αποτυπώσει οποιαδήποτε έρευνα. Ας μιλήσω, όμως, με ένα προσωπικό μου παράδειγμα. Αυτή την περίοδο προσπαθώ να κρατώ την επαφή με τους φίλους και τις φίλες του βιβλιοπωλείου, παραδίδοντας στην πόρτα τους ακόμη και ένα βιβλίο, σε όποιο σημείο της Αττικής κι αν βρίσκονται. Θα μπορούσα να είχα προσλάβει έναν άνθρωπο για να κάνει αποκλειστικά αυτήν τη δουλειά, όπως και οι άλλοι συνάδελφοί μου. Επιλέγουμε, όμως, να το κάνουμε μόνοι μας, γιατί αυτό που δεν θέλουμε με τίποτα να μας πάρει αυτή η καραντίνα είναι οι κουβέντες μας. Είτε για βιβλία, είτε για την πολιτική πραγματικότητα, είτε για τα δικαιώματα και τα άλλα θέματα που συνηθίζαμε να συζητάμε στο βιβλιοπωλείο, αυτές τις κουβέντες δεν θέλουμε να τις χάσουμε ούτε εμείς ούτε οι φίλοι και οι φίλες μας. Έτσι, αναπτύσσεται ένας βαθμός αφοσίωσης, ένας κύκλος εμπιστοσύνης που πολύ δύσκολα μπορεί να σπάσει, ακόμα κι αν υπάρχει κάποια μικρή διαφορά στην τιμή του βιβλίου. Είναι γνωστό ότι οι μεγάλες αλυσίδες παίρνουν και καλύτερες εκπτώσεις και, κυρίως, καλύτερες εμπορικές συμφωνίες, τις οποίες εμείς οι μικροί πολύ δύσκολα μπορούμε να ανταγωνιστούμε. Μπορούμε, όμως, να γίνουμε ανταγωνιστικοί και να διαφοροποιηθούμε στην one-to-one πώληση, στην ταχύτητα με την οποία μπορούμε να παραδώσουμε, στη συμβουλή, στην προσωπική πρόταση που μπορούμε να δώσουμε στους πελάτες μας, και αυτό δημιουργεί μια πρόσθετη αξία, για την οποία οι επισκέπες μας είναι διατεθειμένοι να πληρώσουν και κατιτίς παραπάνω. Η απολύτως εξατομικευμένη αυτή εξυπηρέτηση είναι, λοιπόν, μια ανάγκη αγοραστική που συνοδεύει το προϊόν, την οποία τα μεγάλα μαγαζιά δεν μπορούν, εκ των πραγμάτων, να καλύψουν. Με αυτόν τον τρόπο τα μικρά μαγαζιά και δη τα βιβλιοπωλεία, ως εστίες πολιτισμού, έχουν και επιπλέον ευκαιρίες να «χτίσουν» την κοινότητά τους, όχι μόνο εντός του μαγαζιού αλλά και εκτός αυτού, χωρίς να περιορίζονται στους τέσσερις τοίχους ενός παραδοσιακού καταστήματος brick and mortar, καταλαμβάνοντας τον χώρο που τους αναλογεί στις πλατείες, στις γειτονιές, στο σινεμά της περιοχής, στο δημοτικό αμφιθέατρο. Παντού! Τα μικρά βιβλιοπωλεία μπορούν και θέλουν να είναι παντού! Από γαύρο μαρινάτο και μελομακάρονα μέχρι κολιέ από μακαρόνια! Βeat that! Αυτή η διαφοροποίηση επιβραβεύεται, και υπάρχει καλύτερη επιβράβευση από την προτίμηση και την αφοσίωση των πελατών μας; Όχι, ψέματα, υπάρχει, και είναι τόσο ανεκτίμητη, που δεν μπορεί να αποτυπωθεί στα εμπορικά αποτελέσματα, γιατί πώς μπορεί να μετρηθεί ο γαύρος μαρινάτος, τα σοκολατάκια, τα παιδικά σκίτσα κι ένα σωρό άλλα δώρα που λαμβάνουμε ως συμβολική αναγνώριση για την προσπάθειά μας; Ποιο μεγάλο κατάστημα, ηλεκτρονικό ή μη, μπορεί να νικήσει τον μουσακά της Γεωργίας, τα μηλοπιτάκια της Άγκαθας ή το κολιέ από μακαρόνια του μικρού Ιάσονα; Beat that! Γι’ αυτό κι εμείς, με τη σειρά μας, σας ευχαριστούμε όλους και όλες από καρδιάς!

26.11.20 – lifo

15

DESIGN

ΤΟ ΤΈΛΟΣ ΤΟΥ ΚΌΣΜΟΥ ΈΡΧΕΤΑΙ ΤΟ 2021! Ένα ημερολόγιο για το νέο έτος από το αθηναϊκό design agency Bob Studio ξορκίζει τα δεινά της χρονιάς που τελειώνει με τον πιο ευφάνταστο και αστείο τρόπο. από ton αλέξανδρο διακοσάββα μετά από μια χρονιά που έχει καταγραφεί στη συλλογική συνείδηση ως η χειρότερη της ζωής μας, πώς υποδέχεσαι την επόμενη; Πώς φτιάχνεις ημερολόγιο γι’ αυτήν; Πώς ξορκίζεις τα κακά και τη δυστοπία που έφερε το 2020, για να υποδεχτείς, μέσα στην εν εξελίξει πανδημία, την ελπίδα που σηματοδοτεί πάντα ένα νέο έτος; Με χιούμορ, φαίνεται πως απαντούν οι υπεύθυνοι του Bob Studio, οι οποίοι δημιούργησαν το πιο ευφάνταστο και αστείο συλλεκτικό ημερολόγιο για το 2021, με θέμα –τι άλλο;– το τέλος του κόσμου. Κι αν τη γλιτώσαμε το ’20, μας κλείνουν το μάτι οι σχεδιαστές του δημιουργικού αθηναϊκού γραφείου, μην εφησυχάζετε! Το τέλος θα έρθει το ’21 με χίλιους διαφορετικούς τρόπους. « Ένα ημερολόγιο-ύμνος στην αισιοδοξία και την πίστη στον άνθρωπο» αποκαλούν σαρκαστικά τη νέα τους δουλειά, που περιλαμβάνει 12 διαφορετικά, ξεκαρδιστικά σενάρια για την καταστροφή του πλανήτη και του ανθρώπινου είδους, ένα για κάθε μήνα του δύσκολου 2021 που είναι προ των πυλών. Τι έχουμε, λοιπόν, να περιμένουμε προσεχώς; Πόσο χειρότερα μπορούν να πάνε τα πράγματα; Πέρα από τη δεδομένη έκρηξη του ηφαιστείου της Σαντορίνης (sic), που είναι κάτι local, άρα περιορισμένου ενδιαφέροντος, οι σχεδιαστές του βραβευμένου design agency εξέτασαν πιο οικουμενικά (και λιγότερο κλισέ) σενάρια. Όπως η πτώση του Ίντερνετ, που θα σκάσει τον Ιανουάριο και θα αφήσει τους 4,6 δισ. χρήστες του σε όλο τον κόσμο σαστισμένους και ανήμπορους να αντιδράσουν: «Όταν έπεσε το Internet, ο δεινόσαυρος της Google ξεκίνησε να τρέχει σε δισεκατομμύρια οθόνες. Δεν υπήρχε τίποτα να τον σταματήσει. Η επιστροφή των δεινοσαύρων ήταν πλέον γεγονός. Και δεν υπάρχει επιστροφή». Ή η «εκδίκηση της κλανιάς» που θα ζήσουμε τον Μάιο: «Οι γαλακτοφόρες αγελάδες που εκτρέφονται αποβάλλουν 450-550 γραμμάρια μεθανίου ημερησίως και ευθύνονται για περίπου το 44% των παγκόσμιων εκπομπών μεθανίου. Μια ανεξήγητη στομαχική διαταραχή που πιστεύεται ότι προκάλεσαν οι ίδιες στον εαυτό τους, για να γλιτώσουν από την αιχμαλωσία και τον αλόγιστο πολλαπλασιασμό τους, προκάλεσε με τη σειρά της διπλασιασμό της παραγωγής αερίων που αποβάλλουν. Η εισπνοή τόσο μεγάλης ποσότητας αερίων απέβη μοιραία για τον άνθρωπο». Τελικά, ποιος είναι ο Avozilla που έχει στρογγυλοκαθίσει πάνω στον Δεκέμβριο; Κάθε σενάριο, προϊόν έμπνευσης και στοχασμού των ημερών της καραντίνας, συνοδεύεται από υπέροχες, μεγάλης κλίμακας εικονογραφήσεις διαφορετικών σχεδιαστικών τεχνοτροπιών, με έντονα χρώματα και ποπ επιρροές. Εκεί που τα memes συναντούν τις ιλουστρασιόν οδηγίες χρήσης και η εκκλησιαστική τέχνη τα strips των γελοιογραφιών, το ημερολόγιο του Bob Studio μας καθησυχάζει τελικά πως στο τέλος όλα θα πάνε καλά! Το τέλος του κόσμου - 12 επικείμενες καταστροφές και πώς θα σωθούμε Ημερολόγιο τοίχου 2021 από το Bob Studio Διαστάσεις: 33,5x48,5 cm Κυκλοφορεί σε περιορισμένα αντίτυπα online στο keybooks.gr και σε επιλεγμένα βιβλιοπωλεία σε όλη την Ελλάδα.

16 lifo – 26.11.20

bob studio «Ένα ημερολόγιούμνος στην αισιοδοξία και την πίστη στον άνθρωπο»: Το design agency ετοίμασε 12 ξεκαρδιστικά σενάρια για την καταστροφή του πλανήτη το 2021.

26.11.20 – lifo

17

Από πού να ξεκινήσεις με τον Παπαδιαμ

στο έργο του μεγάλου Έλληνα συγγραφέα που χρόνια

Ήθελες πάντα να διαβάσεις το

ποιον να σε πάρει από το χέρι και να σου εξηγ μια μικρή εισαγωγή στην ιστορία της ρωσικής

επέτειο των 200 χρόνων από την Επανάστασ

Στέφανος Καβαλλιεράκης προτείνει ένα βιβλ μονόλογο του Γιώργου-Ίκαρου Μπαμπασάκη γνωση της μπιτ λογοτεχνίας

Ο θρυλικό

στα ελληνικά. Η Τίνα Μανδηλαρά εξηγεί γιατ «υποχρεωτικά» αναγνώσματά μας.

18 lifo – 26.11.20

Πώς να

μάντη; Ο Σταύρος Ζουμπουλάκης μας πλοηγεί

υ η αξία του παραμένει αναλλοίωτη μέσα στα

ους Ρώσους κλασικούς, αλλά χρειάζεσαι κά-

γήσει τα βασικά. Ο Κώστας Σπαθαράκης κάνει λογοτεχνίας

Ακούς καθημερινά για την

ση του 1821. Πώς θα καλύψεις τα κενά σου; Ο

λιογραφικό μονοπάτι

Διαβάζοντας τον

ανοίγει η όρεξη για μια πιο επισταμένη ανά-

ός «Φύλακας στη Σίκαλη» μεταφράζεται ξανά

τί το αριστούργημα του Σάλιντζερ ανήκει στα

α αρχίσεις το διάβασμα

ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: M. HULOT, ΓΙΆΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΌΠΟΥΛΟΣ 26.11.20 – lifo

19

ΒΙΒΛΙΟ

Παπαδιαμάντης για να μαλακώσει η ψυχή Ο ΣΤΑΥΡΟΣ ΖΟΥΜΠΟΥΛΑΚΗΣ ΜΑΣ ΠΛΟΗΓΕΊ ΣΤΟ ΕΡΓΟ ΤΟΥ ΠΑΠΑΔΙΑΜΑΝΤΗ, ΠΟΥ ΠΑΡΑΜΕΝΕΙ ΜΕΧΡΙ ΤΙΣ ΜΕΡΕΣ ΜΑΣ ΕΝΑ ΑΠΟ ΤΑ ΣΗΜΑΝΤΙΚΟΤΕΡΑ ΔΕΙΓΜΑΤΑ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑΣ.

Ο Από τον Σταύρο Ζουμπουλάκη, συγγραφέα και πρόεδρο του Εφορευτικού Συμβουλίου της Εθνικής Βιβλιοθήκης

Παπαδιαμάντης, 110 χρόνια μετά τον θάνατό του, φαίνεται να κερδίζει το αναγνωστικό στοίχημα καλύτερα από άλλους συγγραφείς του 19ου αιώνα που έγραφαν κι εκείνοι σε λόγια γλώσσα (Βιζυηνός, Ροΐδης). Εκδίδεται και επανεκδίδεται, ανθολογείται, διαβάζεται δημόσια, γίνεται σινεμά, θέατρο, όπερα. Καινούργιοι αναγνώστες προσέρχονται διαρκώς στο έργο του και το ανακαινίζουν. Σημάδι τούτης της αναγνωστικής νίκης θεωρώ και το ότι τον διαβάζουν πολλοί νέοι άνθρωποι που είναι ξένοι προς το πνευματικό σύμπαν του, εννοώ την ορθόδοξη λατρεία. Ναι, αλλά ως πότε; Πόσο ακόμη θα κρατήσει αυτό; Το ερώτημα συνδέεται πάντα με το πόσο καταλαβαίνουν τη γλώσσα του οι σημερινοί νέοι και ακόμη περισσότερο με το πόσο θα την καταλαβαίνουν οι αυριανοί. Ας μην καμωνόμαστε πως δεν υπάρχει πρόβλημα. Όσοι νοιαζόμαστε για τον Παπαδιαμάντη (αλλά και για όλους τους συγγραφείς της λόγιας γλώσσας μας) χρειάζεται να οργανώσουμε την εκδοτική στρατηγική μας. Θα επαναλάβω, μοιραία, παλαιότερη πρότασή μου, για μια τριπλή γραμμή. Πρώτον, για τους μικρούς αναγνώστες του δημοτικού σχολείου –ο Παπαδιαμάντης διαβάζεται και από παιδιά– υπάρχουν ήδη, αλλά πρέπει να πολλαπλασιαστούν οι δίγλωσσες εκδόσεις: αριστερά το πρωτότυπο, δεξιά η μετάφραση, η οποία καλό είναι να αξιοποιεί, όσο περισσότερο γίνεται, λέξεις και φράσεις του πρωτοτύπου. Λίγες ματιές στο πρωτότυπο αποτελούν ήδη μια πρώτη μύηση στη γλώσσα του. Δεύτερον, για τις μεγαλύτερες ηλικίες, εφήβους, νέους αλλά και κάθε άλλον, εκδόσεις με υποσέλιδες μεταφράσεις λέξεων και ολόκληρων φράσεων. Και βεβαίως, τρίτον, θα υπάρχουν για τους ενήλικους και λογιότερους αναγνώστες εκδόσεις που θα περι-

έχουν ό,τι κρίνει ο εκδότης, δηλαδή εισαγωγές, σημειώσεις κ.λπ., μα απαραίτητα και γλωσσάριο των ιδιωματικών αλλά και λόγιων λέξεων. Όσο η διδασκαλία των αρχαίων ελληνικών ναυαγεί στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση, αν δεν τα κάνουμε όλα αυτά, δεν θα αργήσουμε να διαβάζουμε τον Παπαδιαμάντη μόνο από μεταφράσεις. Για την ώρα, όσο δεν έχουμε φτάσει ακόμη σε αυτό το σημείο, αντί να θρηνολογούμε για τα χαμένα ελληνικά των νεότερων, ας τον διαβάζουμε όσο γίνεται συχνότερα. Θα μας ανταμείψει πλουσιόδωρα. Τώρα, λοιπόν, που πλησιάζουν τα Χριστούγεννα, θα πρότεινα στον αναγνώστη, καθώς ο εορταστικός θόρυβος θα είναι αναγκαστικά μικρότερος και οι επισκέψεις λιγότερες, λόγω της δεινής επιδημίας, να πιάσει να διαβάσει ένα-δυο από τα χριστουγεννιάτικα διηγήματά του, να τα χαρεί η ψυχή του και να μαλακώσει από την αναπάντεχα χαρμόσυνη και αίσια έκβαση, τη σωτήρια λύση που υπάρχει στα περισσότερα από αυτά, όπως ακριβώς αναπάντεχη και σωτήρια ήταν και η Γέννηση του Χριστού. Ας διαβάσει την Υπηρέτρα («Το Ουρανιώ έχυνεν ακόμη δάκρυα, αλλά δάκρυα χαράς. Ο πατήρ της δεν της είχε φέρει ούτε αυγά, ούτε μυζήθρες, ούτε όρνιθες, αλλά της έφερε το σκληραγωγημένον και θαλασσόδαρτον άτομόν του και τας δύο στιβαράς και χελωνοδέρμους χείρας του, δι’ ων ηδύνατο ακόμη επί τινα έτη να εργάζηται δι’ εαυτόν και δι’ αυτήν»)· ή τη Σταχομαζώχτρα («Μεγάλην εξέφρασεν έκπληξιν η γειτόνισσα το Ζερμπινιώ, ιδούσα τη ημέρα των Χριστουγέννων του έτους 187… την θεια-Αχτίτσα φορούσαν καινουργή μανδήλαν, και τον Γέρο και την Πατρώνα με καθαρά υποκαμισάκια και με νέα πέδιλα»)· ή τον Αμερικάνο («Όταν οι γείτονες της θεια-Κυρατσώς της Μιχάλαινας εξύπνησαν μετά τα μεσάνυκτα διά να

υπάγουν εις την εκκλησίαν της οποίας οι κώδωνες εκλάγγαζον θορυβωδώς, πόσον εξεπλάγησαν ιδόντες την οικίαν της πτωχής χήρας, εκεί όπου δεν εδέχοντο τα παιδία να τραγουδήσουν τα Χριστούγεννα […], κατάφωτον, με όλα τα παραθυρόφυλλα ανοικτά, με τας υέλους αστραπτούσας, με την θύραν συχνά ανοιγοκλειομένην, με δύο φανάρια ανηρτημένα εις τον εξώστην, με ελαφρώς διερχομένας σκιάς, με χαρμοσύνους φωνάς και θορύβους»)· ας διαβάσει εν τέλει ο καθείς ό,τι του κάνει όρεξη, τους Ελαφροΐσκιωτους αίφνης ή κάποιο άλλο από τα δεκαοχτώ χριστουγεννιάτικα του Παπαδιαμάντη. Έχω και μια πρόταση για το φετινό ρεβεγιόν στο σπίτι: ανάγνωση εις επήκοον του καθαρού αριστουργήματος Στο Χριστό στο Κάστρο, όπου ο παπα-Φραγκούλης θα λειτουργήσει τελικά μοναχός του στην παλιά εκκλησία της του Χριστού Γεννήσεως, τη μητρόπολη του Κάστρου, γιατί η συνοδεία του έχει τρέξει να σώσει τρεις ναυτικούς που θαλασσοπνίγονταν και θα φτάσουν όλοι στο τέλος, ίσα ίσα για να πάρουν αντίδωρο. « Έφεξεν ο Θεός την χαρμόσυνον ημέραν, και οι αιπόλοι εφιλοτιμήθησαν να σφάξωσι και ψήσωσι δύο τρυφερά ερίφια, ενώ οι δύο υλοτόμοι είχαν φέρει από το βουνόν πολλάς δωδεκάδας κοσσύφια αλατισμένα· και ο καπετάν Κωνσταντής ανεβίβασεν από το γολετί, το οποίον ουδένα κίνδυνον διέτρεχεν, όπως ήτο καθισμένον, αν δεν έπνεε νότος από της ξηράς να το απωθήση προς το πέλαγος, ανεβίβασε δύο ασκούς γενναίου οίνου και εν καλάθιον με αυγά και κασκαβάλι της Αίνου και ημίσειαν δωδεκάδα όρνιθας και μικρόν βυτίον με σκομβρία. Και έφαγον πάντες και ηυφράνθησαν, εορτάσαντες τα Χριστούγεννα μετά σπανίας μεγαλοπρεπείας επί του ερήμου εκείνου βράχου». Καλά Χριστούγεννα!

Π. Πιζάνιας ► Η ιστορία των Νέων Ελλήνων από το 1400 έως το 1820 —εστία Μία εξαιρετική εισαγωγή κυρίως για τους άγνωστους αιώνες του ελληνισμού, της επιβίωσης, της ανάπτυξης και της κινητικότητας.

Π. Κιτρομηλίδης ► Νεοελληνικός Διαφωτισμός —μιετ Το πλέον εμβληματικό έργο, που περιγράφει την πνευματική και ιδεολογική κίνηση του ελληνισμού, η οποία αποτέλεσε το υπόστρωμα για την ιδεολογική προετοιμασία της μεταβολής που επέφερε η Επανάσταση.

Ένα βιβλιογραφικό μονοπάτι για το 1821

Φ Από τον Στέφανο Καβαλλιεράκη, διευθυντή του Μουσείου της Πόλεως των Αθηνών - Ιδρύματος Βούρου Ευταξία

20 lifo – 26.11.20

τάνοντας στα 200 χρόνια από την Επανάσταση του ’21, σίγουρα μπορεί να πει κάποιος ότι υπάρχει πλέον μια σύγχρονη και αρκετά εμπεριστατωμένη παραγωγή έργων που, συμπληρώνοντας το ένα το άλλο, δημιουργεί μια ολοκληρωμένη εικόνα της περιόδου πριν φτάσουμε στο 1821 αλλά και μετά, της συγκρότησης κράτους και της εξέλιξης της Ελλάδας από επαρχία μιας αυτοκρατορίας σε έθνος-κράτος. Σε αυτή την επιλογή θα προσπεράσουμε τα πιο κλασικά έργα των Δημαρά, Ηλιού, Ασδραχά και Παναγιωτόπουλου ( θα πάμε, όμως, στα πιο πρόσφατα έργα του) και θα προσπαθήσουμε να φτιάξουμε ένα « μονοπάτι» σχετικά πρόσφατων κυκλοφοριών, με μια θεματική και χρονολογική σειρά, όσο αυτό είναι εφικτό.

Κ. Κωστής ► Τα κακομαθημένα παιδιά της Ιστορίας —πατάκης Μια ιστορία του νεοελληνικού κράτους, με τα τέσσερα πρώτα κεφάλαια να αναφέρονται με ιδιαίτερο και ξεχωριστό τρόπο στην κίνηση του ελληνισμού μέχρι την Επανάσταση του 1821.

Β. Παναγιωτόπουλος (σχεδιασμός διεύθυνση έκδοσης) ► Ιστορία του Νέου Ελληνισμού 1770-1820 —ελληνικά γράμματα Η σημαντικότερη και πλέον ολοκληρωμένη συλλογή κειμένων και άρθρων του συνόλου της πανεπιστημιακής κοινότητας για την ιστορία του νεότερου ελληνισμού. Οι τρεις πρώτοι τόμοι καλύπτουν την περίοδο 1770-1821 & Β. Παναγιωτόπουλος (επιστημονική διεύ-

θυνση), Οι ιδρυτές της Νεότερης Ελλάδας, «Τα Νέα», δεκαπεντάτομη απόπειρα βιογραφικής εξιστόρησης του ’21 μέσα από τη ζωή των πρωταγωνιστών του.

γκογκολ. (Πέφτει από τα παρασκήνια στη σκηνή και μένει ξαπλωμένος στο πάτωμα, ατάραχος.) πουσκιν. (Μπαίνει στη σκηνή, σκοντάφτει στον Γκόγκολ και πέφτει.) Να πάρει ο διάολος! Πάλι ο Γκόγκολ μες στα πόδια μου! γκογκολ. (Σηκώνεται.) Αηδία σκέτη! Ούτε να ξεκουραστείς δε σ’ αφήνουν. (Κάνει μερικά βήματα, σκοντάφτει στον Πούσκιν και πέφτει.) Πάλι στον Πούσκιν σκόνταψα […]» (μτφρ. Ρ. Παππά, Νεφέλη, Αθήνα 2009, σ. 16-17) Το 1837 σκοτώνεται ο Πούσκιν, η αρχή κάθε αρχής, όπως έλεγε ο Γκόρκι, μια οικουμενική λογοτεχνική ιδιοφυΐα που έθεσε τα θεμέλια μιας μέχρι τότε σχεδόν ανύπαρκτης λογοτεχνίας. Σ’ αυτή την απίθανη χώρα, με τον Τσάρο, την αριστοκρατία, τη γραφειοκρατία, τους δουλοπάροικους και τους επαναστάτες, τα επόμενα περίπου σαράντα χρόνια συμβαίνει μια αδιανόητη έκρηξη. Ας περιοριστούμε στα μεγάλα ονόματα της πεζογραφίας: Λέρμοντοφ (Ένας ήρωας του καιρού μας, 1840), Γκόγκολ (Παλτό, 1842, Νεκρές Ψυχές, 1842), Τουργκένιεφ (Ομπλόμοφ, 1859, Πατέρες και γιοι, 1861), Ντοστογιέφσκι (Έγκλημα και Τιμωρία, 1866, Ο Ηλίθιος, 1868-69, Οι Δαιμονισμένοι, 1871-72, Οι Αδελφοί Καραμάζοφ, 1879-80), Τολστόι (Οι Κοζάκοι, 1863, Πόλεμος και Ειρήνη, 1867-69, Άννα Καρένινα, 1875-77). Θα μπορούσε κανείς να ξεκινήσει διαβάζοντας την Ντάμα Πίκα του Πούσκιν, ένα διήγημα όπου ακούγονται ορισμένες από τις βασικές μελωδίες που θα αναπτυχθούν στη συνέχεια. Όμως ο αληθινός πυροκροτητής αυτής της απίστευτης ακολουθίας είναι ασφαλώς ο Γκόγκολ, το έργο του οποίου, με την κοινωνική και πνευματική του κατεύθυνση, μετασχημάτισε την παράδοση του Πούσκιν και της προσέδωσε δύο καθοριστικά και απόλυτα αναγνωρίσιμα στοιχεία: το βαθύ και τραγικό χιούμορ, και τη στροφή σε έναν χαρακτηριστικό ανθρωπότυπο – τον ασήμαντο υπάλληλο της απέραντης ρωσικής γραφειοκρατίας. «Βγήκαμε όλοι μέσα από το Παλτό του Γκόγκολ» έλεγε ο Ντοστογι-

έφσκι. Αυτό το μικρό αριστούργημα μας εισάγει σε μια ατμόσφαιρα ριζικά διαφορετική απ’ όλη τη μέχρι τότε παράδοση της ευρωπαϊκής πεζογραφίας και αποτελεί την ιδανική αρχή για να καταπιαστεί κανείς με το ρωσικό θαύμα. Ακολουθούν, μοιραία σχεδόν, οι Φτωχοί, το πρώτο έργο του Ντοστογιέφσκι, ένα μικρό επιστολικό μυθιστόρημα, κωμικό, τρυφερό και με έντονη κοινωνική διάσταση. Και τότε αρχίζει ο χορός («η καντρίλια της φιλολογίας», που περιγράφεται σκωπτικά στους Δαιμονισμένους): ο Ηλίθιος, το πιο απλό από άποψη δομής μυθιστόρημα του Ντοστογιέφσκι, αποτελεί την ιδανική εισαγωγή στα μεγάλα έργα της ρωσικής πεζογραφίας. Κανένας αναγνώστης δεν ξεχνά τη φοβερή εντύπωση που προκαλεί το πρώτο ασθματικό εικοσιτετράωρο του έργου. Και σιγά σιγά μπορεί να παρασυρθείς προς τον άλλο μεγάλο πόλο αυτής της παράδοσης, τον Τολστόι. Κι εδώ, πριν αποτολμήσει κανείς τη βουτιά στα μεγάλα μυθιστορήματα, μπορεί να δει συμπυκνωμένη όλη τη φιλοσοφία αλλά και την απαράμιλλη τεχνική του Τολστόι στο μικρό αριστούργημα Ο θάνατος του Ιβάν Ιλίτς (1886), στη Σονάτα του Κρόυτσερ (1889) ή στον σκοτεινό Πατέρα Σέργιο (1898). Μία από τις πιο βλαβερές συνέπειες μιας τέτοιας αναγνωστικής πορείας είναι η δυσανεξία προς οτιδήποτε μη ρωσικό, προς κάθε ιστορία που δεν περιλαμβάνει λευκές νύχτες, μικροϋπαλλήλους της Πετρούπολης, αξιωματικούς που βρίσκουν τον εαυτό τους αποχωρώντας από την κοσμική ζωή, γυναίκες βουτηγμένες στα πάθη, αλλά τόσο αξιοπρεπείς, που δεν αποδέχονται εκείνον που αγαπούν. Ευτυχώς, μπορεί κανείς να συνεχίσει επ’ άπειρον: ο Τσέχοφ, ο Μπιέλι, ο Μπούνιν, ο Γκόρκι, ο Μπουλγκάκοφ και πολλοί άλλοι μείζονες συγγραφείς του ύστερου 19ου και των αρχών του 20ού αιώνα δίνουν τη δυνατότητα στον ρωσόδουλο αναγνώστη να μείνει για πολύ καιρό πεισματικά αγκιστρωμένος στα θέματα και στους τρόπους αυτής της μεγάλης παράδοσης. Καλύτερα επίσης να μην ασχοληθεί κανείς με την ποίηση της περιόδου, γιατί κινδυνεύει να μη συνέλθει ποτέ. Συμπέρασμα: η ανάγνωση ρωσικής λογοτεχνίας είναι εξαιρετικά εθιστική· μην την αρχίσετε!

Εγκλεισμός / Beat Generation / Sublime-F

Σύντομη ιστορία της ρωσικής λογοτεχνίας Από τον Κώστα Σπαθαράκη, δημιουργό των εκδόσεων Αντίποδες

Ο

λη η ιστορία της ρωσικής λογοτεχνίας συνοψίζεται σε μία από τις μικρές ιστορίες του Δανιήλ Χαρμς, που έχει τίτλο «Ο Πούσκιν και ο Γκόγκολ»:

Από τον ΓιώργοΊκαρο Μπαμπασάκη, συγγραφέα και μεταφραστή

Ιστορίες της Ελληνικής Επανάστασης των Φίνλεϋ και Σπυρίδωνος Τρικούπη (Ίδρυμα Βουλής) και Θωμά Γόρδωνος (Τόμας Γκόρντον) —μιετ Οι επιμελημένες επανεκδόσεις από Μαντά, Κρεμμυδά και Τριανταφυλλόπουλο των σημαντικών αυτών ιστοριών μπορεί να προσφέρουν τις υποκειμενικές ματιές των συγγραφέων τους, αλλά δεν παύουν να είναι κολοσσιαία έργα που παρέχουν τεράστιο όγκο πληροφοριών.

Β. Κρεμμυδάς ► Η Ελληνική Επανάσταση του 1821 —gutenberg και Θ. Βερέμης Ι. Κολλιόπουλος Ι. Μιχαηλίδης ► 1821 —μεταίχμιο Μικρές αναλυτικές, ευσύνοπτες και γεγονοτολογικές ιστορίες για την περίοδο κοντά στο 1821.

λίγο μετά: Θα ήταν παράλειψη να μην αναφέρουμε και κάποια σημαντικά έργα για την περίοδο μετά την Επανάσταση, σχετικά με αυτό που έφερε το ’21 και το πώς οι συνέπειες του επαναστατικού φαινομένου οργανώθηκαν κοινωνικά και πολιτικά σε ένα έθνος-κράτος, κάτι πραγματικά πρωτοφανές για τα δεδομένα της εποχής.

J.Α. Petropulos ► Πολιτική και συγκρότηση κράτους στο ελληνικό βασίλειο, 1833-1843 —μιετ Ένα από τα πλέον κλασικά έργα της ελληνικής ιστοριογραφίας, όπου ο συγγραφέας έχει προχωρήσει σε μια πλήρη και διεξοδική έρευνα των πηγών.

Γ.Β. Δερτιλής ► Ιστορία του ελληνικού κράτους, 1830-1920 —πεκ Μια έρευνα που μελετά εις βάθος κοινωνικές και οικονομικές πτυχές του νέου ελληνικού κράτους.

Ο

k, δεύτερος εγκλεισμός / Οk, δεύτερο κύμα φόβου και απομόνωσης / Αλλά η περισυλλογή υψώνει μπαϊράκι / Σπεύδουμε να βρούμε πάλι / Όσα ποτέ δεν αφήσαμε / Τις προσηλώσεις μας να υπηρετήσουμε ξανά / Διάκονοι να γίνουμε των έμμονων εμμονών μας / Εμείς, εδώ στο Άλαμουτ / Ο brother Αντρέας Μαντάς κι εγώ / Ο πείσμων χρονικογράφος χαράς και ζόφου Με έμφαση στο «χαράς» / Ο Ερωτευμένος Σαίξπηρ / Με έμφαση στο «ερωτευμένος» / Επιστρέφω στη βάση / Που δεν άφησα ποτέ / Στα όσα στόλισαν το κονάκι / Την καρδούλα μου / Την ψίχα της ψυχής μου / Στους εγελιανούς πράκτορες καταστασιακούς / situationnistes / Και στους πρωτοσύγκελους της Beat Generation Της λεγόμενης Γενιάς των Μπιτ / Τα άχραντα αλάνια / Γιατί βαθύ παρελθόν και αδάμαστο παρόν και πυραυλοκίνητο μέλλον / Είναι ένα / (και να καίει) / Όπως λέγαμε για κάτι αρχαία γκολ επί χούντας / Και τώρα / Μες στην κλεισούρα / Το Ένα είναι ακόμα πιο Ένα / Το Ένα γίνεται κλειδί που ξεκλειδώνει / Τα μπουντρούμια της ερήμωσης / Κι ελευθερώνει Μνήμες από διαβάσμαστα βιωμένα και βιδωμένα / Allen Ginsberg και Ουρλιαχτό / Jack Kerouac και Στο Δρόμο / William S. Burroughs και Οι Τόποι των Νεκρών Δρόμων / Διαβάστε τα και θα δείτε / Διαβάστε τα / Και θα την ακούσετε / Διότι της ελευθερίας το δροσάτο αεράκι / Σε τέτοιες σελίδες πνέει / Κι όποιος δεν βιάζεται τη βάφει Διαβάζουμε αγέρωχους μπιτνίκους / Μες στον Εγκλεισμό Νάμπερ 2 / Μάλιστα, εγώ που σας μιλώ / Τώρα δα ολοκληρώνω τη μετάφραση / Του σπαρακτικά τρυφερού / Βιβλίου-Συντάραξη / Visions of Gerard / Του Jack Kerouac / Του Μουσηγέτη / Καθώς τον ήθελεν ο Εμπειρίκος / Κι όλο μου το εύχυμο μυαλό / Εδώ είναι / Προσανατολισμένο Γιατί οι μπίτνικ / Άνοιγμα ήσαν / (και είναι) / Στο Αίνιγμα / Ναι, άνοιγμα στο αίνιγμα / Καθώς η Μαρία Μήτσορα / Προείπεν / Άνοιγμα στο Άγγιγμα / Να πω κι εγώ / Κι όταν όλη η Πλάση ησυχάζει / Διαβάζοντας Kerouac και Burroughs και Gisnberg / Άλλο δεν κάνω / Απ’ το να μασουλάω / Άδολα και πρόστυχα μαζί / Μια σοκολάτα Serano / Και να λιώνω Fuck off! / Έχουμε τις αναφορές μας εμείς / Το οπλοστάσιο με τις μνήμες / Οχυρωματικά του έρωτος έργα / Την ποίηση που καλπάζει / Την οίηση που μανιάζει / Τόσα χρόνια τούς γράφουμε / Λίγα ακόμα δεν πειράζει / Τους γράφουμε / Τους ελεεινούς ελεήμονες ρινισμάτων ζωής / Αυτούς τους φρόνιμους που ομνύουν σε φρονιμίτες Ανοίγω το παράθυρο / Ευγνωμονώ την ύπαρξη / Ελάτε εδώ / Στο Άλαμουτ / Διαβάστε τον Burroughs τον Kerouac τον Ginsberg / Επελαύνει ξανά μανά και πάλι / Των μπιτνίκων η Ταξιαρχία / Το Ασύστολο Γιουρούσι / Πότισε τη γλάστρα, Άλικη Αλίκη / Και θα Σου μαγειρέψω / Όσπρια / Ως το Τέλος του Χρόνου / Ίσαμε τους Δακτύλιους του Κρόνου Fuckin’ yeah! / Ουρλιάζουμε στις αχανείς κοιλάδες του Νυν / Fuckin’ yeah! μαζί με τους μπιτνίκους / Και σε τούτο τον Εγκλεισμό / Αγάπη μου / Θα λέμε / Γιατί εμείς όλα μα όλα / Μα Όλα / Τα στοιχήματα τα παίξαμε / Και τα κερδίσαμε / Με φιφιρούμι / Με ψιψιαψέντι / Με χιχιαρακά / Κι είμαστε και πάλι και πάντα / Του Μέλλοντος οι Παίκτες / Οι Λατρεμένοι 26.11.20 – lifo

21

Τζ. Ντ. Σάλιντζερ: O ατίθασος φύλακας της λογοτεχνίας Η ΕΚΠΛΗΚΤΙΚΆ ΣΑΓΗΝΕΥΤΙΚΉ ΚΑΙ ΑΝΤΙΦΑΤΙΚΉ ΠΡΟΣΩΠΙΚΌΤΗΤΑ ΤΟΥ ΤΖ. ΝΤ. ΣΆΛΙΝΤΖΕΡ ΕΞΑΚΟΛΟΥΘΕΊ ΝΑ ΓΟΗΤΕΎΕΙ ΜΈΣΑ ΑΠΌ ΤΟΥΣ ΉΡΩΕΣ ΚΑΙ ΤΑ ΒΙΒΛΊΑ ΤΟΥ «Ο ΦΎΛΑΚΑΣ ΣΤΗ ΣΊΚΑΛΗ» ΚΑΙ «Η ΦΡΆΝΝΥ ΚΑΙ Ο ΖΟΎΙ» ΠΟΥ ΚΥΚΛΟΦΟΡΟΎΝ ΣΕ ΝΈΕΣ ΜΕΤΑΦΡΆΣΕΙΣ ΑΠΌ ΤΗΝ ΑΘΗΝΆ ΔΗΜΗΤΡΙΆΔΟΥ ΚΑΙ ΤΙΣ ΕΚΔΌΣΕΙΣ ΠΑΤΆΚΗ.

Από την Τίνα Μανδηλαρά

22 lifo – 26.11.20

τζ. ντ. σάλιντζερ Ο φύλακας στη σίκαλη

Μτφρ.: Αθηνά Δημητριάδου Εκδόσεις Πατάκη

ταν η Τζένη Μαστοράκη τόλμησε να μεταφράσει τον Φύλακα στη Σίκαλη στα τέλη της δεκαετίας του ’70, προφανώς ήξερε πως, όπως και ο ήρωάς της, πήγαινε κόντρα στο κλίμα μιας εποχής που επέβαλλε πιο ορθόδοξα και στρατευμένα αναγνώσματα – ποιος μπορούσε να ακούσει τότε τη φωνή ενός μοναχικού εφήβου; Αντίστοιχα παράδοξη φάνηκε και η απόφασή της να επαναλάβει, δεκαετίες αργότερα, το εγχείρημα, τολμώντας μάλιστα να αλλάξει και τον τίτλο, αποδεικνύοντας στην πράξη ότι η εμμονή δεν χαρακτηρίζει μονάχα τον ήρωα του Σάλιντζερ αλλά και όλους όσους έχει αιχμαλωτίσει για πάντα στη γοητευτική πλεκτάνη του. Ενδεχομένως, ο ήρωας που εκείνη επέβαλε στα ελληνικά γράμματα να είχε ξεπεράσει ακόμα και την ίδια, έχοντας καταστεί πλέον κλασικός και, το σημαντικότερο, έχοντας στοιχειώσει τις μνήμες όλων όσοι προσπάθησαν στη συνέχεια να τον αγνοήσουν, αλλά τον έβρισκαν διαρκώς μπροστά τους. Ενδεικτική της απαράμιλλης γοητείας που εξακολουθεί να ασκεί ο αιώνιος έφηβος Χόλντεν Κόλφιλντ είναι και η απόφαση των εκδόσεων Πατάκη να προχωρήσουν στη νέα μετάφραση του Φύλακα στη Σίκαλη, μετά την έκδοση του βιβλίου Η Φράννυ και ο Ζούι –και τα δυο από την Αθηνά Δημητριάδου–, ενώ από τις ίδιες εκδόσεις αναμένεται να κυκλοφορήσουν και οι Εννέα Ιστορίες σε μετάφραση Αχιλλέα Κυριακίδη. Καθώς φαίνεται, το αγόρι, που εδώ και εβδομήντα χρόνια δεν λέει να αφήσει ήσυχη τη λογοτεχνία, ξυπνώντας την από τον λήθαργό της και φωνάζοντας από μέσα του, με όση δύναμη του έχει μείνει, για το «κάλπικο» σύμπαν των δήθεν ρέμπελων, για τις επίσης «κάλπικες» ρομαντικές σχέσεις και τη δήθεν ασφάλεια της οικογένειας, για τα ψευδεπίγραφα «εύγε» του δήμου και των σοφιστών και τις αερολογίες των διανοούμενων, επανέρχεται διαρκώς στο προσκήνιο είτε ως σημείο αναφοράς είτε ως υπόμνηση της εσωτερικής φωνής που διώχνει όλες τις βεβαιότητες. Ο αξεπέραστος έφηβος Χόλντεν Κόλφιλντ «χορεύει κλακέτες μόνος του για το γούστο του», καπνίζει ασταμάτητα και πίνει ουίσκι με σόδα, διαβάζει Ουίλιαμ Σαίξπηρ και Τόμας Χάρντι, αλλά όχι τα μυθιστορήματα του συρμού, του αρέσουν οι όμορφες μυρωδιές και από τις άβολες μέρες στο σχολείο προτιμάει να ακούει τζαζ σε ύποπτα υπόγεια. Ακόμα, όμως, και αν θέλγεται από τις όμορφες, μεγαλύτερές του γυναίκες, αντιστέκεται στις πόρνες και παραμένει, παρότι ξέρει ότι έτσι είναι αντιδημοφιλής στις παρέες, μακριά από σεξουαλικές εμπειρίες. Βρίζει ανελέητα ακόμα και όταν ξέρει ότι έχει άδικο και δεν συμβιβάζεται με την εύκολη αποδοχή των άλλων. Κλεισμένος καθώς είναι στον εαυτό του, απορροφημένος από την προσπάθεια ανεύρεσης της εσωτερικής του αλήθειας, έχει εξοικειωθεί από νωρίς με το γεγονός ότι για να επιβιώσει οφείλει να υποκρίνεται, να είναι ενίοτε σκληρός ή απότομος. Γιατί όχι, αφού ζει σε ένα «κάλπικο» σύμπαν, όπως διαρκώς τονίζει; Εξού και το ότι αποφεύγει να χωρίζει τον κόσμο σε καλούς ή κακούς, μόνο σε γνήσιους ή κάλπικους: καλός για τον Χόλντεν είναι όποιος απλώς μπορεί και τραγουδάει όμορφα ένα τραγούδι ή φοράει ωραία ρούχα και κακός όποιος δεν έρχεται σε επαφή με τον βαθύτερο εαυτό του. Γι’ αυτόν τίποτα πέρα από την έννοια της αυθεντικότητας δεν δίνει το απόλυτο μέτρο, αφού το μόνο που αποτιμά με τρόπο οριστικό και αμετάκλητο την ανθρώπινη φύση είναι ο θάνατος, που ενσκήπτει έτσι κι αλλιώς άδικα. Τον άδικο θάνατο τον βιώνει, άλλωστε, από νωρίς ο Χόλντεν, με την αυτοκτονία του αδελφού του, ένα γεγονός που επανέρχεται και τον στοιχειώνει για πάντα, αφού σκέφτεται δι-

αρκώς τον αγαπημένο του αριστερόχειρα Άλι με το ειδικό γάντι του μπέιζμπολ, «που είχε γραμμένα ποιήματα στα δάχτυλα, στην τσέπη, παντού».

Ε

δώ ακριβώς, λοιπόν, όσο κι αν φαίνεται παράδοξο, βρίσκεται η απάντηση στο αιώνιο αίνιγμα που λέγεται Φύλακας στη Σίκαλη, στο ότι τελικά επαναφέρει διαρκώς, έστω και υπόγεια, την εικόνα του θανάτου, αυτή που αντίκρισε και ο ίδιος ο Τζ. Ντ. Σάλιντζερ, βλέποντας ανθρώπους να σφαγιάζονται στην απόβαση της Νορμανδίας και στις διάφορες μάχες στις οποίες συμμετείχε κατά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, φέροντας μαζί με την εικόνα και την οσμή της καμένης σάρκας που μύρισε όταν μπήκε από τους πρώτους ως απελευθερωτής στο στρατόπεδο Νταχάου αμέσως μετά το τέλος του πολέμου. «Δεν πρόκειται να φύγει από τη μνήμη μου η μυρωδιά της ανθρώπινης σάρκας. Θα τη θυμάμαι όσο ζω» έγραφε σε ένα γράμμα προς την κόρη του, το οποίο δημοσιοποιήθηκε, για πρώτη φορά, μαζί με άλλα γράμματα, ημερολόγια και προσωπικά αντικείμενα του συγγραφέα σε περσινή έκθεση στη Δημόσια Βιβλιοθήκη της Νέας Υόρκης. Εκεί, πέρα από τις αμέτρητες επιστολές, στις οποίες προσέφευγε πάντα ο Σάλιντζερ ως μέσο επικοινωνίας, αφού δεν ήταν ποτέ λάτρης της ανθρώπινης επαφής, τα προσωπικά του μεμοραμπίλια και τα άπειρα ημερολόγια, ξεχώρισαν τα αντικείμενα που δεν αποχωριζόταν όσο ζούσε: μια τεράστια μηχανή κινηματογραφικών προβολών, που εξηγεί τη λατρεία του για το σινεμά, τα αυτοσχέδια παιχνίδια, που εξηγούν τον περιπαικτικό χαρακτήρα των βιβλίων του, οι φωτογραφικές του μηχανές, ακόμα και μια μικρή, ειδική κάμερα που χρησιμοποιούσε ως κατάσκοπος. Η θητεία του στον μηχανισμό της αντικατασκοπείας κατά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, καθώς και η ικανότητά του να αποφεύγει όσο ελάχιστοι τη δημοσιότητα, προφανώς εξηγούν τη μυστικοπάθεια που συνοδεύει τη συγγραφή και την έκδοση των περισσότερων από τα βιβλία του. Διατηρώντας άκρα μυστικότητα έγραψε τον Φύλακα στη Σίκαλη και με αντίστοιχο τρόπο, χωρίς να το έχει αντιληφθεί κανείς, προχώρησε στην οριστική του έκδοση το 1951, απαιτώντας να μην περιληφθεί καμία φωτογραφία του σε αυτήν. Προφανώς, ο έφηβος πρωταγωνιστής του λειτούργησε ως ιδανική νοερή παρέα σε όλη την περιπέτεια που έζησε στις διαφορετικές χώρες στην Ευρώπη, από τη Μάχη των Αρδεννών και τη Νορμανδία έως τους δρόμους του Παρισιού και τις μεγάλες μάχες στο Βέλγιο και στη Γερμανία, όπου έγραφε και ξανάγραφε με διαφορετικούς τρόπους τον Φύλακα στη Σίκαλη. Σε αντίθεση, όμως, με τον Σελίν, ο οποίος κατέληξε να χωρέσει τις οδυνηρές μνήμες του από τον Α’ Παγκόσμιο σε ένα μακροσκελές αριστουργηματικό παραλήρημα, ο Σάλιντζερ απογύμνωσε τις ιστορίες του από πολεμικού τύπου περιγραφές και τις μετέτρεψε σε υπόγειες αποκαλύψεις εσωτερικής απόγνωσης, την οποία βιώνει από μικρή ηλικία όχι μόνο ο Χόλντεν Κόλφιλντ αλλά όλοι οι έφηβοι πρωταγωνιστές του. Για παράδειγμα, παρότι οι Εννέα Ιστορίες απηχούν πιο καθαρά τις αναμνήσεις του από το μέτωπο, ο πιο αντιπροσωπευτικός του «ειρηνιστής», όπως αυτοαποκαλείται ο ίδιος ο Κόλφιλντ στον Φύλακα, είναι αυτός ο ατίθασος έφηβος, ο οποίος τελικά ανάγεται σε ιδανικό alter ego του συγγραφέα και σύμβολο αντίστασης σε έναν κίβδηλο και βίαιο κόσμο, γεμάτο υπεραναπληρώσεις και ψέματα. Το φαινομενικό ξέσπασμα των λόγων ενός εφήβου που βρίζει με την ίδια ευκολία που γράφει υπέροχες εκθέσεις –το μόνο στο οποίο ο Χόλντεν είναι καλός– λειτουργεί ως αντιστάθμισμα στην πραγματική βιαιότητα ενός κόσμου που υπήρ-

ξε ανέκαθεν ανάλγητος. Εξού και το ότι το αμερικανικό όνειρο, που είχε αρχίσει να γεννιέται όταν ο Σάλιντζερ επέστρεψε από τον πόλεμο, με τα εύπεπτα κατασκευάσματα του κινηματογράφου και τα μαζικά θεάματα –πόσο ακριβείς οι περιγραφές των θλιβερών θεαμάτων στο Radio City στον Φύλακα–, φαντάζει στα μάτια του συγγραφέα και του ήρωά του εξίσου βίαιο με τον πραγματικό πόλεμο, που γνώρισε ο ίδιος από πρώτο χέρι στο μέτωπο. Σημασία έχει, ωστόσο, να μπορεί κανείς να διακρίνει την πραγματική και ουσιαστική τρυφερότητα που γεννιέται, πέρα από τη βιτρίνα, όταν τα φώτα δεν είναι εκεί: γι’ αυτό ο Κόλφιλντ επιμένει με αγωνία και απαράμιλλη τρυφερότητα να ρωτάει τον ταξιτζή της Νέας Υόρκης ποια τύχη είχαν οι πάπιες στην παγωμένη λίμνη του πάρκου και να θυμάται, εκτός από τον αδελφό, τον εξίσου αυτόχειρα συμμαθητή του στο σχολείο του στο Πένσι, όταν όλοι τον έχουν ξεχάσει. Αυτό που επανέρχεται διαρκώς στη μνήμη του είναι η κακοποιημένη φίλη του, που ξεχνάει να βάλει σωστά τις ντάμες στην τελευταία σειρά, και όχι η όμορφη του σχολείου: οι πληγές παραμένουν ανοιχτές, αλλά είναι αυτές που τελικά συνδέουν τους ανθρώπους, η συνωμοσία των χτυπημένων από τη μοίρα που ουρλιάζουν απεγνωσμένα για αγάπη.

Α

υτή την αγάπη, λοιπόν, διακηρύσσει ως το πανανθρώπινο θρησκευτικό μήνυμα που θέλει να στείλει ο πάντοτε πιστός, βαθιά θρησκευόμενος, αλλά με διαφορετικά δόγματα, και ειρηνιστής Σάλιντζερ – αυτός είναι ο δικός του πανανθρώπινος στόχος, η αγάπη ως μοναδική παντοτινή σωτηρία. Απόδειξη ότι η μοναδική φαντασίωση που έχει ο Κόλφιλντ, εκτός από το να σώζει τις πάπιες στο πάρκο, είναι πως βρίσκεται σε μια έκταση από σίκαλη που καταλήγει σε έναν γκρεμό και πως φυλάει τα παιδιά να μην πλησιάσουν και γκρεμοτσακιστούν, ως ο πραγματικός φύλακας στη σίκαλη, ο αιώνιος πραγματικός και συμβολικός προστάτης τους. Αυτό είναι το μόνο που τον κάνει καλύτερα και τον ξαλαφρώνει από το «ψυχοπλάκωμα», μια λέξη που επανέρχεται διαρκώς στον λόγο του. Η πράξη της ύψιστης αγάπης που διακηρύσσει, έστω και με αυτόν τον έμμεσο τρόπο, όχι μόνο λειτουργεί αντιθετικά προς την υποτιθέμενη αντιδραστικότητα που ενέπνευσε τους ρέμπελους της ποπ κουλτούρας, τους μπίτνικ –ακόμα και δολοφόνους, όπως αυτός του Τζον Λένον–, οι οποίοι έδειξαν να κυριεύονται από την αιώνια επιδραστικότητά του ήρωα του Σάλιντζερ, αλλά αποπνέει ένα μήνυμα λύτρωσης που ως μέτρο σύγκρισης έχει τη σχετική αλήθεια του καθενός ξεχωριστά. Πρόκειται για μια μελαγχολική, πλην όμως άκρως λειτουργική αντίφαση που διατρέχει τη ζωή και το έργο του Σάλιντζερ και τον θέλει από τη μια να είναι ένας αμετανόητος μισάνθρωπος και από την άλλη ο δημιουργός ευαίσθητων και μοναχικών εφήβων που ζούσαν μέσα από μπανανότρυπες, κούφια όνειρα και φαντασιώσεις, αναζητώντας πάντοτε επίμονα το πραγματικό νόημα της αγάπης. Γι’ αυτό η λογοτεχνία του, που στην αρχή φαντάζει ως ξεσηκωτική, αντάρτικη, ως η απόλυτη συμβίωση της επαναστατημένης εφηβικής φωνής με την ποίηση, τελικά ταυτίζεται με την άρνηση του τετριμμένου και του ψευδεπίγραφου που διαπερνά την πρωτοπορία, την ίδια στιγμή που την ορίζει με τρόπο αδιαμφισβήτητο. Γιατί ο Φύλακας στη Σίκαλη είναι ταυτόχρονα ό,τι πιο μοντέρνο και ατίθασο γέννησε τον περασμένο αιώνα η λογοτεχνία, που εξακολουθεί να εμπνέει και να καθορίζει τους ανθρώπους του σήμερα. Ευτυχώς, ο Χόλντεν Κόλφιλντ δεν θα μεγαλώσει μέσα μας ποτέ και θα συνεχίσει να μας τσιγκλάει για πάντα.

26.11.20 – lifo

23

ήταν ηλεκτρολόγος –τα κατάφερε να διοριστεί στη ΔΕΗ–, ενώ η μητέρα μου ήταν νοικοκυρά. Ήταν άξιοι άνθρωποι, ικανοί για όλα, κουβαλούσαν τις δικές τους συνήθειες και είχαν έναν κοσμοπολίτικο αέρα. Στην οικογένειά μου κυριαρχούσε το χιούμορ και ένας τεράστιος αυτοσαρκασμός, σε σημείο που αυτοκανιβαλιζόμασταν. Μέσα στο σπίτι δεν μιλούσαμε ποτέ με κύριες, μόνο με πλάγιες προτάσεις. Μπορεί να μην καταλαβαινόμασταν, αλλά περνούσαμε υπέροχα. Για τους γονείς μου τρέφω έναν θαυμασμό, με την έννοια ότι γνώριζαν τα πάντα και ήταν πολυσχιδείς προσωπικότητες. Ήξεραν να μαγειρεύουν, να σκάβουν, να φυτεύουν και να επιδιορθώνουν τα πάντα. Εν αντιθέσει μ’ εμένα, που, πλην της ζωγραφικής, σε όλα τα υπόλοιπα παραμένω αδέξιος. Ανακάλυψα τον εαυτό μου ουκ ολίγες φορές στη διάρκεια των ετών.

q Μεγάλωσα σε ένα πολυπολιτισμικό περιβάλλον. Ωστόσο, πάντα ένιωθα διαφορετικός από τον οικογενειακό μου περίγυρο. Αισθανόμουν «ξένο σώμα» και «μαύρο πρόβατο». Μολονότι μοναχοπαίδι, αντιλαμβανόμουν ότι δεν ήμουν εκείνο το παιδί που ήθελαν οι γονείς μου. Ούτε καλός μαθητής, συνεχώς αφηρημένος, γενικώς ήμουν αλλού και βρισκόμουν διαρκώς σε άμυνα. Δεν ήμουν δυνατός, συνήθως φιλάσθενος, κι εκείνη την περίοδο είχες να αντιμετωπίσεις στις γειτονιές πάμπολλες νεανικές συμμορίες. Σε κάθε γωνία παραμόνευε και κάποιος που σου έλεγε: «Με παλεύεις, ρε;». Απαντούσες αρνητικά και, φυσικά, τις έτρωγες. Κάθε βήμα κι ένας ξυλοδαρμός. Φυσικά, απουσίαζαν οι σημερινές ευαισθησίες. Αυτό ήταν κατά κάποιον τρόπο το μπούλινγκ εκείνης της εποχής. Μεγάλωσα με το μότο ότι πράγματι «το ξύλο βγήκε απ’ τον παράδεισο». Η εφηβεία ήταν το αγκάθι της ζωής μου. Φρικτή περίοδος. Απομονώθηκα και συνειδητοποίησα ότι έπρεπε να αναδομήσω τον εαυτό μου. Σ’ αυτό συντέλεσε και μια ασθένεια στην ηλικία των 15 ετών, που με επηρέασε καταλυτικά.

q Από τα παιδικά μου χρόνια θυμάμαι τα πάντα. Διατηρώ, κυρίως, στη μνήμη μου όλα όσα σχετίζονται με την όσφρηση. Ό,τι μπορούσα να μυρίσω, το έπλαθα σε εικόνες. Για εμάς δεν ήταν κάτι ξεχωριστό το να μεγαλώνεις στον ακριτικό Έβρο. Για τους πολλούς ήταν το τέλος της Ελλάδας, αλλά για εμάς ήταν η αρχή. Τα σύνορα δεν με ενδιέφεραν καθόλου. Αυτό που μου έλειπε ήταν το κέντρο των πραγμάτων. Ως παιδί άκουγα πολύ ραδιόφωνο, σταθμούς είτε από την πρωτεύουσα είτε από τη γειτονική Κωνσταντινούπολη. Αγαπούσα πολύ ό,τι είχε να κάνει με τον θεατρικό χώρο, γι’ αυτό άκουγα φανατικά το Θέατρο της Τετάρτης ή της Κυριακής.

q Στα δεκαοκτώ μου αποφασίζω να έρθω στην Αθήνα. Άλλωστε, ήμουν πάντα αθηναιολάτρης. Κάθε βράδυ έβλεπα τα αεροπλάνα να φεύγουν από την Αλεξανδρούπολη με προορισμό την Αθήνα και ονειρευόμουν τη φυγή από την επαρχία. Σκοπός και όνειρό μου ήταν η Αθήνα. Για μένα, αυτή η πόλη ήταν ο επιθυμητός τόπος. Πίστευα ότι όλος ο πολιτισμός εξελίσσεται εκεί. Έγραφα θεατρικά έργα και τα έστελνα σε ανθρώπους του θεάτρου, όπως ο Αλέξης Σολομός. Ήμουν συνδρομητής του θρυλικού πολιτιστικού περιοδικού «Θέατρο» του Κώστα Νίτσου. Διάβαζα ανελλιπώς τις «Εποχές» του Χρήστου Λαμπράκη, τις «Εικόνες» και τον «Ταχυδρόμο». Κάποια στιγμή είχα αρρωστήσει και νοσηλευόμουν σε ένα νοσοκομείο της Αθήνας. Όταν πήρα εξιτήριο, το πρώτο βράδυ κιόλας πήγα και είδα το Απόψε Αυτοσχεδιάζουμε.

Συγγραφέας. Γεννήθηκε στην Αλεξανδρούπολη, ζει στο Κολωνάκι.

ΞΑΝΘΟΎΛΗΣ

q Γεννήθηκα το 1947 στην Αλεξανδρούπολη, από γονείς πρόσφυγες της Ανατολικής Θράκης. Ο πατέρας μου

q Τότε αποφασίζω να πάω στη δημοσιογραφική σχολή του Ελληνο-αμερικανικού Επιμορφωτικού Ινστιτούτου. Για μένα η δημοσιογραφία ήταν ο δούρειος ίππος για να γνωρίσω σημαντικούς ανθρώπους και να μάθω σπουδαία πράγματα. Βρέθηκα στην «Απογευματινή» όταν ήταν διευθυντής ο Αλέκος Φιλιππόπουλος, ο οποίος μάλιστα αργότερα, το 1975, μέσα σε μια νύχτα μάς πήρε μαζί του, αφού μόλις είχε ανοίξει η «Ελευθεροτυπία». Εκεί απέκτησα τη δική μου εβδομαδιαία στήλη με τίτλο «Τα Σαββατιάτικα» και έμεινα για περίπου τριάντα χρόνια. Αυτή η στήλη ήταν ένας είδος μονόδρομης αλληλογραφίας. Ανήκω σ’ αυτούς που τους αρέσει ακόμα η ταχυδρομική τέχνη με τα γραμματόσημα, τους φακέλους και τις κάρτες. Ο ταχυδρόμος έπαιξε τεράστιο ρόλο στη ζωή μου. Από τα δημοσιογραφικά χρόνια δεν θα ξεχάσω τους συναδέλφους μου, με τους οποίους ακόμα διατηρούμε κοινωνικές επαφές. Όμορφα χρόνια.

q Συνέχιζα να γράφω θεατρικά και σατιρικά κείμενα –περισσότερα από τριάντα–, τα οποία παρουσιάστηκαν στο ελληνικό θέατρο. Μάλιστα, πριν πάω φαντάρος και προτού εργαστώ στην «Απογευματινή», έγραψα το πρώτο μου κείμενο στο περιοδικό «Ψυχαγωγία», το οποίο έφερε τον τίτλο «Αυτή η φουρνιά θα κάνει μπαμ». Μεταξύ αυτών που παρουσίαζα τότε ήταν ο Κώστας Αρζόγλου, η Υβόννη Μαλτέζου, η Κατιάνα Μπαλανίκα, η Τιτίκα Στασινοπούλου, ο Μηνάς Χατζησάββας, η Άννα Βαγενά.

q Μια προσωπικότητα που ξεχωρίζω είναι ο Μάνος Χατζιδάκις. Είχα τη χαρά να τον γνωρίσω και να συνα-

AΘΗΝΑΊΟΙ

ναστραφώ μαζί του, είτε στο σπίτι του ΚΥΡ είτε στο σπίτι της Ντένης Βαχλιώτη. Ήταν ένας άνθρωπος που ήθελε, όταν βρισκόταν σε μια παρέα, να αισθάνεται ασφαλής. Μια ειδική περίπτωση και ένα κλειδί που ξεκλείδωνε τις πιο περίπλοκες καταστάσεις. Ένας άνθρωπος που σήμανε πολλά για μένα. Μέσω αυτού, ανακάλυψα άλλους κόσμους. Ο Μάνος ήταν μια θαυμάσια αφορμή για όλα.

q Από το 1989 έκανα ραδιόφωνο για περισσότερο από είκοσι χρόνια στον ΣΚΑΪ. Είχα δημιουργήσει μια ποιητική περσόνα, τη Σιλάνα Σαλιάγκου. Ήταν μια ποιήτρια η οποία έγραφε ομοιοκατάληκτα τερατώδη δραματουργήματα. Όλα χειρόγραφα, τα οποία τα έκανα πρόβες πριν ξεκινήσει η ακρόαση. Πάντα ήμουν φανατικός θαυμαστής του Μποστ και νιώθω μεγάλη τύχη που με τίμησε με τη φιλία του. Μέσω των εκπομπών ακούγονταν αυτά τα δραματουργήματα, τα οποία σχολίαζαν την καθημερινότητα με σουρεαλιστικό τρόπο. Επίσης, έγραψα και εικονογράφησα παιδικά βιβλία με αφορμή τη γέννηση του γιου μου. Βιβλία μου μεταφέρθηκαν στη μεγάλη και στη μικρή οθόνη. Το Τανγκό των Χριστουγέννων το 2011 στον κινηματογράφο από τον Νίκο Κουτελιδάκη, με πρωταγωνιστές τον Γιάννη Στάνκογλου και τον Γιάννη Μπέζο, αλλά και το « Ύστερα ήρθαν οι μέλισσες» στην τηλεόραση, που σκηνοθέτησε ο Κώστας Κουτσομύτης. Υπέροχη η μουσική του Σταμάτη Κραουνάκη και με όλο το καστ γίναμε μια φοβερή παρέα.

q Το 2021 συμπληρώνονται σαράντα χρόνια της συγγραφικής μου πορείας. Δεν μου πέρασε ποτέ από το μυαλό ότι θα φτάναμε σήμερα ως εδώ. Το πρώτο βιβλίο που έγραψα, ο Μεγάλος Θανατικός, ήταν σαν κόμικ. Ύστερα ακολούθησε το Οικογένεια Μπες-Βγες. Για μένα η συγγραφή είχε πάντα κάτι το διασκεδαστικό. Ακόμη και σήμερα νομίζω ότι αυτά που γράφω είναι αστεία, κι ας έχουν έναν δραματικό τόνο. Μέσα από τη συγγραφή προσπάθησα να βελτιώσω τον εαυτό μου. Ζήλευα και ανταγωνιζόμουν τους ήρωές μου. Επίσης, με ενδιέφερε η αποδοχή. Κι ευτυχώς πουλήθηκα, διαβάστηκα πολύ από το αναγνωστικό κοινό, όπως και αμφισβητήθηκα. Κάθε φορά διηγούμαι με διαφορετικό τρόπο. Αλλά, πλέον, η συγγραφή δεν είναι συνώνυμο της καθημερινότητάς μου. Παραμένω, βέβαια, ένας δεινός αναγνώστης. Είναι παρηγοριά το διάβασμα.

q Όλες οι τέχνες στη ζωή είναι παρηγορητικές. Μπορεί η λογοτεχνία να μη μας λύνει όλα τα προβλήματα, αλλά όσα χρόνια μάς αντιστοιχούν, τουλάχιστον ας τα τροφοδοτούμε. Σήμερα είναι καλύτερα τα πράγματα στον χώρο του βιβλίου. Είμαστε πιο ανήσυχοι και πιο απαιτητικοί. Γίνονται καλύτερες μεταφράσεις, εκδίδονται εξαιρε-

24 lifo – 26.11.20

απο τον γιάννη πανταζόπουλο φωτογραφιeσ: παρισ ταβιτιαν

η αγια ρουτινα Ποτέ δεν περιφρόνησα το αμπαλάζ μιας συνηθισμένης ζωής. Η ρουτίνα είναι η κρούστα του αστού. Ξυπνώ, ντύνομαι, πηγαίνω στην τουαλέτα, αγωνιώ, πεινάω, περπατώ. Αυτή είναι η δύναμη για να αντέξεις.

26.11.20 – lifo

25

q Μια εποχή κουράγιου είναι αυτή που ζούμε τώρα. Όλοι σήμερα μιλούν για κουράγια. Δεν την πολυκαταλαβαίνω, να πω την αλήθεια. Η πανδημία είναι ένας περίεργος καταλύτης. Φοβάμαι, μάλιστα, ότι θα μας αφήσει μια νεύρωση. Πίστευα ότι μόνο οι Τούρκοι είναι σχιζοφρενικός λαός, αλλά διαπιστώνω ότι κι εμείς έχουμε τεράστιες ομοιότητες. Είμαστε σχιζοφρενικοί. Ένας αυθορμητισμός που ενδημεί στο DNA μας. Για να περιγράψεις τη διαταραγμένη ψυχοσύνθεση του Έλληνα χρειάζεσαι τόμους.

q Δεν είμαι θαυμαστής των μέσων κοινωνικής δικτύωσης. Όμως θεωρώ ότι τα social media έχουν μεταβάλει τις ερωτικές σχέσεις. Νομίζω ότι το πιο ερωτικό μέλος του σώματός μας είναι το δάχτυλο που πατά το πλήκτρο. Η στύση είναι πλέον στα δάχτυλα και λιγότερο εκεί που ξέρουμε. Σημεία των καιρών. Με τα χρόνια δεν ξαφνιάζομαι. Κάποτε είχα πει ότι «η ζωή μας από δω και πέρα θα έχει πολλά κινητά, ελάχιστα ακίνητα, γονυκλισίες, μεταφυσική σάχλα και μπόλικη ηλεκτρονική μοναξιά. Όσοι δραπετεύσουν, θα σωθούν. Οι υπόλοιποι θα συνουσιάζονται μέσω Facebook». Προφητικό; Δεν ξέρω, αλλά είναι κάτι που αποδεικνύεται καθημερινά. Είναι λυπηρό, επίσης, ότι συναντάς στον δρόμο αναρχικούς που ουρλιάζουν, φωνάζουν, βρίζουν, και όταν περνούν μπροστά από εκκλησία, σταυροκοπιούνται. Ο μεταφυσικός φόβος είναι υπαρκτός, γι’ αυτό μιλώ για σχιζοφρένεια.

Γιάννης Ξανθούλης

τικά βιβλία και δημιουργούνται ωραία αφιερώματα σε κλασικούς συγγραφείς.

q Τους πολιτικούς τους θεωρώ πληκτικούς. Τους βαριέμαι αφόρητα. Αγανακτώ όταν συνειδητοποιώ ότι οι ευρωβουλευτές μας, που ποτέ δεν κατάλαβα τι κάνουν, παρά μόνο αερολογούν, χειροκροτούν και μπουρδολογούν, λαμβάνουν μισθούς πολλαπλάσιους εκείνων των γιατρών και των νοσηλευτών. Ντροπή! Στη χώρα μας έχουμε πολλούς γιαλαντζί επαναστάτες. Το πιο ενδεικτικό παράδειγμα είναι ο Γιάνης Βαρουφάκης. Όταν τον είδα στην πορεία για το Πολυτεχνείο καταμεσής της Βασιλίσσης Σοφίας να κρατά την ταμπέλα, μου θύμισε την Αγία Αθανασία του Αιγάλεω. Πολλοί φίλοι μου είναι αριστεροί και προοδευτικοί. Εγώ δεν είμαι αριστερός, αλλά ένας αστός κάποιας ηλικίας. Σήμερα δεν νομίζω ότι υπάρχει δεξιά ή αριστερά. Ο καθένας προσαρμόζει την ιδεολογία του με την τρέχουσα κατάσταση. Έχω δει αριστερούς, φοβερούς και τρομερούς, να έχουν ενσωματωθεί απόλυτα σε αυτό που ονομάζουμε υπερκαταναλωτική κοινωνία.

q Στην Αθήνα αγαπώ πολύ τα μνημεία, τα θέατρα και τα βιβλιοπωλεία της. Μαγεύομαι από το κέντρο της, γνωρίζω τα φυτά και τα πουλιά της. Γι’ αυτό και ελάχιστα βιβλία μου δεν εξελίσσονται στην Αθήνα. Μου αρέσει η περιοχή της Ιπποκράτους, εκεί ανάμεσα σε παλαιοβιβλιοπωλεία, τα οποία χαίρομαι που ανθούν τελευταία. Από την άλλη πλευρά, με εκνευρίζουν πολλά στην πόλη. Ως άνθρωπος που μεγάλωσε σε μια περιοχή που διακρινόταν για την πολυπολιτισμικότητά της, οφείλω να πω ότι σήμερα συμβαίνει κάτι περίεργο: όλα είναι ανεξέλεγκτα.

q Ξαφνικά, ανακαλύπτουμε ότι υπάρχουν τζιχαντιστές και διάφορα άλλα, και μου κάνει εντύπωση αυτή η δεσπόζουσα χαλαρότητα. Ίσως επειδή έχουμε άλλα προβλήματα και διαφορετικές προτεραιότητες. Μου αρέσει όταν διασχίζω την Αχαρνών για να βγω στην εθνική οδό και χαζεύω γοητευμένος όλο αυτό το πολυπολιτισμικό ψηφιδωτό των ανθρώπων. Προφανώς, δεν έχω την αγωνία του Μισέλ Ουελμπέκ, όμως η ισλαμοφοβία είναι υπαρκτή και πρέπει να είσαι ανώριμος αν δεν το αντιλαμβάνεσαι. Παραμένω, λοιπόν, ένας επιφυλακτικός παρατηρητής.

q Ελπίδα σήμερα μου δίνουν τα απλά πράγματα, ακόμα και μια μελαγχολική συννεφιά. Αυτό που μου λείπει είναι το ταξίδι. Στενοχωριέμαι που δεν μπορώ να μετακινηθώ. Αισθάνομαι κάπως σαν όμηρος. Νοσταλγώ την εθνική οδό, τις μεγάλες αποστάσεις, τα βενζινάδικα, τα πάρκινγκ και τα φαγάδικα του δρόμου. Όσο κι αν φαίνεται παράδοξο, αποφάσισα να πάρω δίπλωμα οδήγησης στην ηλικία των 59 ετών. Όταν οδηγώ μόνος μου, δεν ακούω ποτέ μουσική ή ραδιόφωνο. Δεν θέλω τίποτα να μου αποσπά την προσοχή. Θέλω να ακούω τον ήχο της μηχανής, γι’ αυτό και έχω ανοιχτό παράθυρο χειμώνα-καλοκαίρι. Ένα αξέχαστο ταξίδι μου ήταν στο Σαν Φρανσίσκο. Η πιο ατελείωτη Κυριακή της ζωής μου. Ταξίδευα για ώρες, άλλαζα σταθμούς, έβλεπα ταινίες, κοιμόμουν. Όταν προσγειώθηκα, ήταν ακόμη μέρα κι ήταν ακόμη Κυριακή.

q Οι ήρωές μου έχουν παίξει πολύ με τον έρωτα. Ήταν πέντε και έξι αστέρων, όπως και four seasons. Εγώ ήμουν ένας διαιτητής του έρωτα και σίγουρα όχι πολλών αστέρων. Αρκεί που εμείς ερωτευτήκαμε. Δεν ήταν απαραίτητο να μας ερωτευτούν. Μια ρομαντική αλήθεια, αλλά και πικρή. Παράλληλα, με τον δικό μου τρόπο προσπάθησα να δώσω αγάπη, αλλά έλαβα κιόλας. Πολλή.

q Ποτέ δεν περιφρόνησα το αμπαλάζ μιας συνηθισμένης ζωής. Με τα χρόνια άρχισα να το εκτιμώ περισσότερο. Είναι η μοναδική σταθερά της ζωής μας. Αυτή η καθημερινή «αγία ρουτίνα» είναι η μεγάλη μας φοβία, μην τυχόν και τη χάσουμε. Η ρουτίνα είναι η κρούστα του αστού. Ξυπνώ, ντύνομαι, πηγαίνω στην τουαλέτα, αγωνιώ, πεινάω, περπατώ. Αυτή είναι η δύναμη για να αντέξεις.

q Σήμερα, όταν επιστρέφω στην Αλεξανδρούπολη, δεν υπάρχει τίποτα, παρά μόνο ένας οικογενειακός τάφος. Με τη σύζυγό μου είμαστε μαζί από το 1968, έχουμε ένα παιδί και δύο εγγόνια. Όμως η κυρία μου έχει φροντίσει να αγοράσει τάφο στην Πύλο, τον τόπο καταγωγής της, κι έτσι αντί για σώγαμπρος θα γίνω σώταφος.

q Οι απώλειες με πληγώνουν βαθιά.

Όταν μιλώ για τους νεκρούς, προτιμώ να χρησιμοποιώ τον ενεστώτα, σαν να υπάρχουν ακόμη. Ο μεγαλύτερός μου φόβος είναι η σκοτεινή πλευρά του εαυτού μου. Εκείνες τις φορές που δεν κατάφερα να τον ελέγξω, δεν πέρασα καλά. Βίωσα μια περίοδο κατάθλιψης. Την ξεπέρασα όμως με τη βοήθεια της χημείας, δηλαδή της φαρμακευτικής αγωγής αντικαταθλιπτικών. Στην αρχή αρνιόμουν, αλλά η χημεία αποδείχτηκε χρήσιμη και αναγκαία. Το υποσυνείδητο είναι απρόβλεπτο, γι’ αυτό και χρειάζεται πάντα ένας καλός φαρμακοποιός. Η κατάθλιψη είναι μια δοκιμασία.

q Τέλη Οκτώβρη, μέσα της δεκαετίας του ’60, ήταν Σάββατο όταν επισκέφτηκα τον λαχανόκηπο ενός φίλου μου. Τα λάχανα μόλις είχαν ωριμάσει, στο χέρι μου κρατώ το περιοδικό «Εικόνες» και στο άλλο ένα λάχανο που μου έδωσαν οι γονείς του φίλου μου, σκοτεινιάζει και τον περιμένω για να πάμε σινεμά. Αυτή είναι μια εικόνα που δεν θα σβήσει ποτέ από το μυαλό μου και περιγράφει την απόλυτη ευτυχία. Μάλιστα, αυτό το εξώφυλλο των «Εικόνων», το οποίο θυμάμαι ακόμη –ήταν με κάτι αντίκες αυτοκινήτων–, το είχα κορνιζάρει.

Μια εποχή κουράγιου είναι αυτή που ζούμε τώρα. Όλοι σήμερα μιλούν για κουράγια. Δεν την πολυκαταλαβαίνω, να πω την αλήθεια. Η πανδημία είναι ένας περίεργος καταλύτης. Φοβάμαι, μάλιστα, ότι θα μας αφήσει μια νεύρωση.

q Δεν έχω μετανιώσει για κάτι, γιατί δεν υπάρχει χρόνος στη ζωή μας για μετάνοια. Η πίστη ή η θρησκεία ποτέ δεν

ΙNFO

Το τελευταίο βιβλίο του Γιάννη Ξανθούλη Ζωή μέχρι χθες κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Διόπτρα.

26 lifo – 26.11.20

με απασχόλησαν. Μου αρέσουν οι τελετουργίες, αλλά πιστεύω μόνο αυτό που βλέπω. Δεν θέλω να με θυμάται κανείς – έτσι κι αλλιώς, όπως λέει και η ηρωίδα μου, θα διηγούνται κάτι πολύ διαφορετικό απ’ αυτό που είμαι. Πάντα θαύμαζα τους ανεξέλεγκτους, τους αδέσποτους, τους αλήτες. Ένας υπόγειος κόσμος που τελικά αποδεικνύεται πιο αληθινός. Στη ζωή σημαντικό θεωρώ την καλή παρέα. Τώρα, πια, ναι. Νομίζω, ωραία περάσαμε.

The good LiFO

e m o h @

26.11.20 – lifo

27

The good LiFO @home

28 lifo – 26.11.20

H νέα μας ζωή στους τέσσερις τοίχους O καθηγητής Πολιτικής Κοινωνιολογίας και Επικοινωνίας Νίκος Δεμερτζής και ο ψυχίατρος - ψυχαναλυτής Αθανάσιος Αλεξανδρίδης χαρτογραφούν τον δεύτερο εγκλεισμό των Ελλήνων. από τον m. hulot δεύτερη φάση της καραντίνας που βιώνουμε αυτήν τη στιγμή διαφέρει αρκετά από αυτήν της άνοιξης. Ο κόσμος είναι πιο προετοιμασμένος αλλά και πολύ πιο απελπισμένος από την προηγούμενη φορά, γι’ αυτό προσπαθεί να βρει νέους τρόπους να διαχειριστεί τον χρόνο του και να κάνει πιο υποφερτή τη ζωή του μέσα στο σπίτι. Πόσο διαφορετικά είναι, όμως, τα πράγματα και τι τραύμα θα μας αφήσει αυτή η νέα φάση της επιδημίας; Ο Νίκος Δεμερτζής, καθηγητής Πολιτικής Κοινωνιολογίας και Επικοινωνίας στο τμήμα Επικοινωνίας και Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης του ΕΚΠΑ και πρόεδρος του διοικητικού συμβουλίου του Εθνικού Κέντρου Κοινωνικών Ερευνών, σχολιάζει: «Κανείς δεν ξέρει τι θα αφήσει το δεύτερο κύμα πανδημίας και σε ποιον. Εκτός από τα αυτονόητα, ότι θα έχουμε οικονομική κρίση με όλες τις γνωστές συνέπειες, το τι θα αφήσει εξαρτάται από την ψυχική δύναμη που έχει κάθε κοινωνική ομάδα, δηλαδή από την ανθεκτικότητά της. Σε άλλους θα αφήσει σοβαρές πληγές και τραύματα, καταρχάς σε αυτούς που έχουν πληγεί, που έχουν αρρω-

στήσει. Στο πρώτο κύμα της πανδημίας υπήρχε ένα διάχυτο κλίμα φόβου, αυτό ήταν το κυρίαρχο, ενώ τώρα υπάρχει περισσότερο ένα κλίμα ανησυχίας. Διότι στο μεταξύ υπήρξε μια εξοικείωση με την ασθένεια, ενώ στην αρχή ήταν κάτι απολύτως άγνωστο. Επίσης, υπάρχει ένα κλίμα συγκρατημένης ελπίδας-προσδοκίας ότι θα λυθεί το πρόβλημα εν όψει της κυκλοφορίας εμβολίου. Την άνοιξη, η προσαρμογή στα μέτρα και η αποτελεσματικότητά τους οφειλόταν πρωτίστως στον φόβο μιας καινούργιας απειλής. Όταν έρχεται μια καινούργια απειλή, οι πληθυσμοί συσπειρώνονται γύρω από τις ηγεσίες τους, τις πολιτικές και τις πνευματικές. Υπήρξε μια πρωτοφανής εκδήλωση εμπιστοσύνης στην κυβέρνηση, στον πρωθυπουργό τον ίδιο, στην ιατρική κοινότητα. Η Ελλάδα ανέκαθεν ήταν μια χώρα της οποίας οι πολίτες –εδώ και δεκαετίες, δεν είναι πρόσφατο φαινόμενο– είχαν χαμηλή εμπιστοσύνη στο πολιτικό σύστημα, στα κόμματα, στην κυβέρνηση, στο Κοινοβούλιο. Ήταν φανερό από τις διεθνείς μετρήσεις. Έτσι, τον Μάρτιο και τον Απρίλιο η απότομη αύξηση εμπιστοσύνης στους πολιτικούς θεσμούς ήταν αποτέλεσμα αυτού

Το πώς θα αντιμετωπίσει κανείς αυτό που ζούμε εξαρτάται από τα αποθέματα ψυχικής ενέργειας που έχει για να αντιμετωπίζει αρνητικές καταστάσεις. Δεν είναι ίδιο αυτό το απόθεμα στον καθέναν.

που λέγεται “μαζική ψυχολογική συσπείρωση γύρω από τις ηγεσίες” (rally round the flag), ενός αμυντικού μηχανισμού. Το γεγονός ότι αυτή η εμπιστοσύνη δεν είναι μακροπρόθεσμη φαίνεται τώρα, στο δεύτερο κύμα, που αρκετός κόσμος είτε δεν πειθαρχεί στα μέτρα είτε δεν τα τηρεί σωστά. Αυτό συμβαίνει επειδή έχει κλονιστεί η αξιοπιστία αυτών που δίνουν τις οδηγίες, είτε επειδή είναι αλληλοαναιρούμενες είτε επειδή η εμπιστοσύνη στους φορείς εξουσίας ήταν πάντα ελλιπής. Όπως προείπαμε, στο πρώτο κύμα τηρήθηκαν τα μέτρα και τώρα, στο δεύτερο, λόγω έλλειψης εμπιστοσύνης δεν τηρούνται όπως θα έπρεπε. Αυτό, βέβαια, δεν αφορά τη μεγάλη πλειονότητα του πληθυσμού, που προφανώς προσαρμόζεται στα μέτρα, αλλιώς θα μιλούσαμε για χιλιάδες νεκρούς. Αυτοί που δεν τηρούν τα μέτρα, οι λεγόμενοι “αρνητές”, δεν έχουν συγκεκριμένο προφίλ. Δεν έχουν γίνει συγκεκριμένες μελέτες πάνω σε αυτή την κατηγορία, αλλά, γενικά, επειδή συμβαίνει και σε άλλες χώρες, θα μπορούσα να πω ότι πρόκειται για ανθρώπους που συμπεριφέρονται έτσι λόγω της κοινωνικής τους θέσης, ίσως ελλείψει μορφωτικού κεφαλαίου και ίσως λόγω απελπισίας μπροστά σε ένα περίπλοκο φαινόμενο που προσθέτει εξαιρετικό βάρος στην καθημερινότητά τους. Είναι κι αυτό ένας συνηθισμένος ψυχολογι-

26.11.20 – lifo

29

The good LiFO @home

30 lifo – 26.11.20

κός μηχανισμός άμυνας, δηλαδή η άρνηση ενός ισχυρού τραύματος ή μιας καταστροφικής συνθήκης. Στην αρχή υπάρχει ένα είδος σοκ, σιωπής, και κατόπιν η φάση της άρνησης. Μετά έρχεται ο θυμός, το στάδιο της διαπραγμάτευσης και της συμφιλίωσης. Ωστόσο τώρα έχω την εντύπωση ότι αυτοί που δεν υπακούν στα μέτρα βρίσκονται σε μια φάση άρνησης. Το φαινόμενο είναι εξαιρετικά περίπλοκο. Μια πανδημία είναι ένα ολικό κοινωνικό γεγονός που κινητοποιεί τα πάντα σε μια κοινωνία. Επηρεάζει όλα τα επίπεδα λειτουργίας, όλες τις οργανωτικές της αρχές, τον τεχνολογικό, τον επιστημονικό τομέα, την ιδιωτική ζωή, την οικονομία κ.ο.κ. Οι πανδημίες στο παρελθόν καθόρισαν τη μοίρα κοινωνιών ολόκληρων. Αυτό που συμβαίνει στις μέρες μας, βέβαια, με τον κορωνοϊό είναι ότι η επιδημία έχει προκύψει σε μια εποχή εξαιρετικού τεχνολογικού επιπέδου και όλοι εξαρχής είχαμε μια εύλογη προσδοκία ότι δεν θα διαρκούσε πολύ και ότι δεν ήταν δυνατό να μας καταστρέψει όλους. Όντως έτσι συμβαίνει, γιατί αν αυτή η επιδημία εκδηλωνόταν 100 ή και 50 χρόνια πριν, τα θύματα θα ήταν πολύ περισσότερα. Τώρα η ιατρική τεχνολογία της περίθαλψης έχει εξελιχθεί πολύ και ο χρόνος εύρεσης του εμβολίου είναι ρεκόρ, παγκόσμιο φαινόμενο: πολλές συνεργασίες, πολλών ερευνητικών κέντρων, ιδιωτικών και δημόσιων, πανεπιστημίων κ.ο.κ. Έτσι, στο πίσω μέρος του μυαλού μας έχουμε και μια ελπίδα ότι αυτό δεν πρόκειται να μας διαλύσει, ότι σε λίγο θα τελειώσει.

Είναι πάρα πολύ δύσκολο να αποτυπώσει κανείς τα πραγματικά συναισθήματα που νιώθουν οι άνθρωποι κατά τη διάρκεια της πανδημίας. Μέσα σε ελάχιστο χρόνο έχουν γίνει χιλιάδες έρευνες παγκοσμίως, στην Ελλάδα και στο εξωτερικό, κοινωνιολογικές, κοινωνικοψυχολογικές και ψυχιατρικές, αλλά πολλές φορές είναι λίγο παραπλανητικό αυτό που διαπιστώνεις όσον αφορά τα συναισθήματα. Γιατί άλλο δηλώνει κανείς σε ένα ερωτηματολόγιο και άλλο νιώθει πραγματικά μέσα του. Τα συναισθήματα είναι εμπειρίες εν ροή και ποτέ δεν νιώθουμε μόνο ένα συναίσθημα τη φορά, άρα είναι δύσκολο να μιλήσουμε με ακρίβεια γι’ αυτά. Τα αυτονόητα, δηλαδή ο φόβος, η ανησυχία μην αρρωστήσουμε οι ίδιοι ή οι δικοί μας, η ανησυχία για το μέλλον, τα οικονομικά της χώρας και τα προσωπικά μας, είναι αυτά που έχουν καταγραφεί σε όλο τον κόσμο. Το πώς θα αντιμετωπίσει κανείς αυτό που ζούμε εξαρτάται από τα αποθέματα ψυχικής ενέργειας που έχει για να αντιμετωπίζει αρνητικές καταστάσεις. Δεν είναι ίδιο αυτό το απόθεμα στον καθέναν. Είναι εντελώς διαφορετικό να περνάς την καραντίνα κλεισμένος σε ένα σπίτι 200 τ.μ. απ’ ό,τι σε ένα σπίτι 60 τ.μ. με δύο παιδιά. Και όταν ασκεί κανείς κριτική, πάντα να θέτει το ερώτημα ποιος την ασκεί έναντι ποίων. Γιατί κάποιοι που δεν τηρούν τα μέτρα είναι άνθρωποι που δεν αντέχουν πια, που η καραντίνα και η απειλή που νιώθουν για την υγεία τους είναι ένας επιπλέον επιβαρυντικός παράγοντας σε μια κατάσταση πολλαπλών επιβαρύνσεων ή και

Ο τωρινός εγκλεισμός είναι εντελώς διαφορετικός από τον εγκλεισμό της άνοιξης. Τότε η χώρα έπαιρνε δύναμη από την αποτελεσματικότητα των μέτρων που είχαν ληφθεί. Υπήρχε η προσδοκία ενός απελευθερωτικού καλοκαιριού. Τώρα υπάρχει η βεβαιότητα για έναν βαρύ χειμώνα και μια εξαιρετικά αβέβαιη άνοιξη. Ο κόσμος φοβάται, γιατί ο κίνδυνος είναι αντικειμενικός, αλλά σταδιακά απελπίζεται εξαιτίας της αποτυχίας ελέγχου της πανδημίας και της ανάδειξης των ανεπαρκειών σε όλους σχεδόν τους τομείς της κοινωνίας που η κρίση ενεργοποίησε.

κοινωνικών διακρίσεων από τις οποίες μπορεί να υποφέρουν. Μπορεί να είναι φτωχοί, άνεργοι, με επισφαλή εργασία, μονογονεϊκές οικογένειες ή χαμηλή μόρφωση. Θα μπορούσε κανείς να αξιοποιήσει στην καραντίνα τα θετικά της ζωής του, να κάνει έναν συναισθηματικό ισολογισμό τού τι αξίζει και τι δεν αξίζει να κάνει. Αυτό, βέβαια, είναι πιο εύκολο να το λες παρά να γίνεται πράξη. Αυτό που γνωρίζουμε είναι ότι σε διεθνές επίπεδο την περίοδο της καραντίνας αυξήθηκε η ενδοοικογενειακή βία. Χρειάζεται ένα είδος εγρήγορσης και επιστράτευσης όλων των δυνατοτήτων που έχουμε, προκειμένου να βλέπουμε το ποτήρι μισογεμάτο και όχι μισοάδειο. Δεν είναι εύκολο πράγμα…» «Ο τωρινός εγκλεισμός είναι εντελώς διαφορετικός από τον εγκλεισμό της άνοιξης» προσθέτει ο Αθανάσιος Αλεξανδρίδης, ψυχίατρος - ψυχαναλυτής. «Τότε η χώρα έπαιρνε δύναμη από την αποτελεσματικότητα των μέτρων που είχαν ληφθεί. Υπήρχε η προσδοκία ενός απελευθερωτικού καλοκαιριού. Τώρα υπάρχει η βεβαιότητα για έναν βαρύ χειμώνα και μια εξαιρετικά αβέβαιη άνοιξη. Ο κόσμος φοβάται, γιατί ο κίνδυνος είναι αντικειμενικός, αλλά σταδιακά απελπίζεται εξαιτίας της αποτυχίας ελέγχου της πανδημίας και της ανάδειξης των ανεπαρκειών σε όλους σχεδόν τους τομείς της κοινωνίας που η κρίση ενεργοποίησε. Θα τις συνόψιζα στην έλλειψη υποδομών, στη χαμηλή αποδοτικότητα, στη σχεδόν ανύπαρκτη συλλογικότητα. Σχεδόν όλοι αντιλαμβανόμαστε τη βαρύτητα των παραπάνω ζητημάτων. Άλλοι μένουμε ψύχραιμοι, με μετρημένη αισιοδοξία, άλλοι πανικοβάλλονται από τη χιονοστιβάδα που έρχεται κι άλλοι προσπαθούν να διαψεύσουν την πραγματικότητα με τη “χαρά”, το “γλέντι”, την “υπερδιέγερση”. Ο αόρατος εχθρός επικύρωσε σε όλους μας, μετά τη διάψευση πως κάποιες ηλικίες είναι στο απυρόβλητο, την ευαλωτότητα και τη θνητότητά μας. Σχεδόν ποτέ οι δυτικοί πληθυσμοί που ζούμε σε μακρόχρονη ειρήνη δεν είχαμε νιώσει τον θάνατο τόσο κοντά, να ακουμπάει τον καθέναν μας. Ο φόβος του θανάτου, που όλοι βιώνουμε ως βία, πυροδοτεί ακολούθως την αύξηση της βίας μέσα στο άτομο, στις οικογένειες, στις ομάδες και στην κοινωνία, ενεργοποιώντας το παλιό κόλπο, την ηλίθια εικασία πως αν η βία ξεσπάσει πάνω στον άλλον, δεν θα ξεσπάσει πάνω μου. Κατά συνέπεια, έχουμε αύξηση της ενδοοικογενειακής βίας, του ρατσισμού με τη μορφή της ξενοφοβίας και της ομοφοβίας. Κάποιοι στρέφουν τη βία πάνω τους, αυξάνοντας τη χρήση φαρμάκων, ναρκωτικών, αλκοόλ και άλλων εξαρτητικών συμπεριφορών. Και κάποιοι παίρνουν τον υγιή δρόμο της αναστολής της βίας, χάρη στο αντίβαρο που δημιουργεί η ενίσχυση των δεσμών φιλίας, συνεργασίας και αγάπης. Όλοι λέμε ότι ο κόσμος μετά τον κορωνοϊό δεν θα είναι πια ο ίδιος, αλλά πόσοι πραγματικά ετοιμαζόμαστε γι’ αυτό; Πόσοι ξεφεύγουμε από το ερώτημα-παγίδα, με το οποίο έντεχνα μας τροφοδοτούν, σχετικά με την τεχνολογική αλλαγή ολόκληρου του πλανήτη και σκεφτόμαστε το πώς θέλουμε να είναι ο εαυτός μας μέσα στον κόσμο ή, έστω, στον μικρόκοσμο όπου ο καθένας μας ζει; Κατά τη γνώμη μου, η συζήτηση αυτή με τον εαυτό μας, τους οικείους μας και τους αγαπημένους μας και η έναρξη από τώρα κάποιων αλλαγών μέσα στο πνεύμα μιας νέας συλλογικότητας –γιατί ο άνθρωπος μόνο ως συλλογικό ον νοείται– είναι η καλύτερη ασπίδα απέναντι στην πανδημία της κατάθλιψης που μας απειλεί».

Το stay at home στα καλύτερά του με την τεχνολογία της HUAWEI Τα προϊόντα της Huawei είναι τα εργαλεία που θα σε βοήθησουν να πας τη δουλειά και την ψυχαγωγία σου στο επόμενο επίπεδο. από τον τίμο κουρεμένο

p40 pro

matebook x pro

Η

πανδημία σίγουρα έχει αλλάξει την καθημερινότητά μας, τόσο στον τρόπο που δουλεύουμε, μια και μας έφερε σε επαφή με πολλές τεχνολογίες και υπηρεσίες που πριν περνούσαν απαρατήρητες, όσο και στο σπίτι. Το σπίτι έχει αλλάξει, κάθε του γωνιά εξυπηρετεί και κάτι διαφορετικό. Το σαλόνι πλέον έχει μετατραπεί σε γυμναστήριο, σε αίθουσα ψυχαγωγίας, σε γραφείο ή ό,τι άλλο μπορεί να καλύπτει τις ανάγκες κάποιου. Πάλι καλά που η τεχνολογία μάς βοηθά να κάνουμε τα πράγματα πιο εύκολα και πιο απλά... Ας πάρουμε, λοιπόν, ένα υποθετικό σενάριο, που δεν απέχει και πολύ από την πραγματικότητα. Ξυπνάς το πρωί, βάζεις τον καφέ να γίνεται, τσεκάρεις στα γρήγορα το P40 Pro για να δεις αν έχει γίνει κάτι φοβερό στα social media ή στον κόσμο και στέλνεις μήνυμα «6» για να πας για ένα χαλαρό πρωινό τρεξιματάκι.

Το HUAWEI WATCH GT 2 Pro, σαν καλός προπονητής που είναι, φροντίζει να σε καθοδηγεί σε όλη τη διάρκεια του τρεξίματος, ενώ δεν σταματά να καταγράφει τις επιδόσεις και τα βιομετρικά σου, όπως οι καρδιακοί παλμοί και η ποσότητα οξυγόνου στο αίμα. Γυρνάς σπίτι, κάνεις μπάνιο, βάζεις καφεδάκι και θες ν’ ακούσεις το αγαπημένο σου podcast ή τις αγαπημένες σου μουσικές, χωρίς να σε ενοχλεί τί-πο-τα. Βάζεις τα FreeBuds Pro, που θα φροντίσουν να σε «απομονώσουν» με το φανταστικό noise canceling που έχουν, για να μπορέσεις να απολαύσεις αυτό ΠΟΥ θες να ακούσεις, κυριολεκτικά με την ησυχία σου. Εκεί, λοιπόν, που ακούς τη μουσικούλα σου, το HUAWEI WATCH GT 2 Pro σε φέρνει σε επαφή με την πραγματικότητα και σου υπενθυμίζει ότι σε 10 λεπτά έχεις το επόμενο call. Ετοιμάζεσαι και ετοιμάζεις και το σαλόνι για να φαίνεται οk το background. Αν δεις ότι δεν προλαβαίνεις, μην ξεχνάς ότι πλέον όλες οι υπηρεσίες τηλεδιασκέψεων, όπως το Zoom, έχουν virtual backgrounds. Οπότε, μη σκας και πολύ. Ανοίγεις το MateBook X Pro, που πλέον, με τις δυνατότητες που διαθέτει (Intel core i7 επεξεργαστής και 16 G B R A M ), έ χ ε ι αντικαταστήσει και με το παραπάνω τον όποιο σταθερό υπολογιστή μπορεί να είχες στο γραφείο σου. Όλα γίνονται γρήγορα και ομαλά, πια, χωρίς κολλήματα και καθυστερήσεις, ενώ το multitasking, με τόση δύναμη που σου προσφέρει, το έχεις πάει σε άλλο level – ξεχνάς να κλείσεις παράθυρα και εφαρμογές. Το call ξεκινάει. Ανοίγεις την κάμερα που

freebuds pro

βρίσκεται στο πληκτρολόγιο του MateBook X Pro. Ξεκινάς να μιλάς με τα FreeBuds Pro, που έχουν συνδεθεί αυτόματα στο laptop σου. Ο ήχος και πάλι πεντακάθαρος, τόσο όταν ακούς τους συνομιλητές σου όσο και όταν μιλάς, αφού διαθέτουν ένα σύστημα τριών μικροφώνων που μπορούν να καταγράφουν μόνο τη φωνή σου και όχι τους υπόλοιπους θορύβους που μπορεί να έχεις στο σπίτι. Το call τελειώνει μετά από δύο ωρίτσες. Το HUAWEI WATCH GT 2 Pro σε ενημερώνει ότι πρέπει να κουνηθείς, γιατί είσαι πολλή ώρα ακίνητος. Βάζεις και πάλι μουσική και σηκώνεσαι να κάνεις μερικές διατάσεις και να περπατήσεις λίγο στο σαλόνι. Ξανακάθεσαι για να συνεχίσεις τη δουλειά σου, τσεκάροντας παράλληλα συνταγές για το τι θα μαγειρέψεις το βράδυ. Φυσικά, ρίχνεις και μια ματιά σε Instagram, WhatsΑpp, Viber και Messenger μέσα από το laptop, για να δεις τι παίζει στον έξω κόσμο και να μιλήσεις με τους φίλους. To Huawei Share, άλλωστε, σου επιτρέπει να έχεις το κινητό σου μέσα στην οθόνη του laptop σου. Οπότε, όποια πληροφορία ή εφαρμογή έχεις στο P40 Pro, την έχεις απευθείας και εκεί. Τελειώνεις τη δουλειά και πλέον ήρθε η ώρα να καταπλήξεις το Instagram με τα επικά stories που θα ανεβάσεις από τη συνταγή που θα ετοιμάσεις. Έχεις ανοιχτό το MatePad Pro για να βλέπεις το βίντεο της συνταγής στο YouΤube και παράλληλα να σημειώνεις όλα σου τα βήματα αλλά και τα υλικά που χρησιμοποιείς και σου τελειώνουν. Στο άλλο χέρι έχεις το P40 Pro να τραβάει επικές φωτογραφίες με τo τετραπλό σύστημα καμερών που έχει στο πίσω μέρος του, πάντα με την υπογραφή της Leica. Φωτογραφίες έτοιμες να τις ποστάρεις και να τραβήξουν τα βλέμματα. Το Food Photography στο σπίτι έχει πάει αλλού. Το φαγητό είναι έτοιμο. Έχεις βγάλει τις «απαραίτητες» φωτογραφίες, μόλις έχεις κάνει την παραγγελία σου στο σούπερ μάρκετ μέσα από την εφαρμογή του e-food στο P40 Pro και βά-

ζεις στην εκπληκτική οθόνη του MatePad Pro να δεις την αγαπημένη σου σειρά για να χαλαρώσεις στο κρεβάτι λίγο πριν κοιμηθείς. Σε παίρνει ο ύπνος και το HUAWEI WATCH GT 2 Pro πιάνει και πάλι δουλειά. Αυτήν τη φορά παρακολουθεί και καταγράφει τον ύπνο σου, για να ξέρεις ακριβώς πώς κοιμάσαι και τι ώρα πρέπει, ιδανικά, να ξυπνήσεις. Κάπως έτσι, λοιπόν, είναι μια τυπική μέρα στο σπίτι. Η τεχνολογία είναι εδώ για να μας βοηθήσει τόσο στη δουλειά όσο και στην καθημερινότητα. Τα προϊόντα της HUAWEI είναι απλώς τα εργαλεία που θα σε βοηθήσουν να πας τη δουλειά και την ψυχαγωγία σου στο επόμενο επίπεδο. Ο τρόπος που θα τα χρησιμοποιήσει ο καθένας διαφέρει, πάντα ανάλογα με τις ανάγκες του. Οι δυνατότητες, όμως, είναι τόσο πολλές, που σίγουρα θα ικανοποιήσουν και τους πιο απαιτητικούς.

huawei watch gt 2 pro

matepad pro

26.11.20 – lifo

31

Ένας μίνι χρηστικός οδηγός γεμάτος tips, συμβουλές και λύσεις, αλλά και λιγότερο πλαστικό Η ανακύκλωση αποτελεί πλέον ένα από τα πιο σημαντικά κομμάτια της καθημερινότητάς μας. Καθώς ο πλανήτης μας έχει ανάγκη από προστασία περισσότερο από κάθε άλλη φορά, είναι σημαντικό να γνωρίζουμε πώς να μειώσουμε το περιβαλλοντικό μας αποτύπωμα μέσω της ανακύκλωσης. Πώς μπορούμε να γνωρίζουμε, όμως, τι προορίζεται για τον κάδο ανακύκλωσης και τι για τον κάδο απορριμμάτων; Τελικά, ποια χαρτιά και πλαστικά ανακυκλώνονται και ποια όχι; Παρακάτω θα βρείτε μια λίστα με όλα όσα μπορείτε να ανακυκλώσετε και πώς, από χαρτιά μέχρι πλαστικά, όπως και τι δεν ανήκει στους κάδους ανακύκλωσης.

Το χαρτί είναι συνήθως ο «καλύτερος φίλος» της ανακύκλωσης, παρ’ όλα αυτά πολλά χαρτιά δεν μπορούν να ανακυκλωθούν και προορίζονται για τον κάδο απορριμμάτων. για ανακύλωση ► Οτιδήποτε από καταλόγους, περιοδικά, εφημερίδες και πακέτα μπορεί να ανακυκλωθεί. Προσέξτε, ωστόσο, να έχετε αφαιρέσει πρώτα κολλητικές ταινίες ή αυτοκόλλητα. ► Οι απλές χάρτινες σακούλες μπορούν να ανακυκλωθούν, αφού έχετε εξαντλήσει τη χρήση τους. ► Το εσωτερικό ρολό από το χαρτί κουζίνας ή το χαρτί υγείας ανήκει επίσης στον κάδο της

ανακύκλωσης. Ωστόσο, η φιλική προς το περιβάλλον σειρά της Endless Earth μας δίνει τη δυνατότητα να ανακυκλώσουμε όχι μόνο το χαρτί αλλά και τη συσκευασία του. Επιλέξτε τα Comfy Feel, Velvet Sense, Pure Care, Double Trouble και Super Strong για οικονομία και φιλικότητα προς το περιβάλλον. ►Τ α κουτιά της πίτσας μπορούν να ανακυκλωθούν μόνο αν δεν έχουν υπολείμματα φαγητού ή λαδιού. Αν έχουν, πρέπει να πεταχτούν στον κάδο απορριμμάτων. για τον κάδο απορριμμάτων ► Οι αποδείξεις δεν μπορούν να ανακυκλωθούν, καθώς περιλαμβάνουν το χημικό BPA, που δεν είναι φιλικό προς το περιβάλλον. ► Το χαρτί περιτυλίγματος με φυσαλίδες αέρα δεν μπορεί να ανακυκλωθεί, ωστόσο μπορείτε να το χρησιμοποιήσετε σε διάφορες χρήσεις πριν το πετάξετε. extra tip: Το χαρτί κουζίνας έχει διάφορες εναλλακτικές χρήσεις: μπορείτε να τυλίξετε με αυτό τα λαχανικά σας για να διατηρηθούν φρέσκα στο ψυγείο για περισσότερο καιρό, ενώ για να καθαρίσετε πιο εύκολα έναν δύσκολο λεκέ στο χαλί, μπορείτε να το σκουπίσετε ταμπονάροντάς το πρώτα με αυτό.

Το πλαστικό βρίσκεται στα περισσότερα αντικείμενα στο σπίτι μας. Δυστυχώς, υπάρχουν φορές που δεν μπορεί να ανακυκλωθεί, αλλά υπάρχουν

Το ότι ο πλανήτης μας έχει ανάγκη από προστασία το γνωρίζουμε όλοι. Όσο για το σπίτι μας, μπορεί να μην καταφέρνουμε να ζούμε μια zero-waste καθημερινότητα χωρίς απορρίμματα, ωστόσο υπάρχουν τρόποι για να τα μειώσουμε σημαντικά. Γνωρίζετε, όμως, τι ακριβώς πρέπει να κάνετε; Μπορείτε να ξεκινήσετε με όσα είναι πιο εύκολα για εσάς, κάνοντας ένα βήμα τη φορά. Συγκεντρώσαμε μερικά tips για το πώς μπορείτε να παράγετε λιγότερα απορρίμματα και να προστατέψετε τον πλανήτη που αποκαλούμε «σπίτι». Ψωνίστε από το μανάβικο Βρείτε το μανάβικο της γειτονιάς σας και αναζητήστε φρέσκα λαχανικά και φρούτα που δεν είναι συσκευασμένα σε πλαστικό. Αυτό όχι μόνο θα σας βοηθήσει να μη χρησιμοποιείτε πλαστικά μίας χρήσης αλλά είναι και ένας πολύ καλός τρόπος να στηρίξετε τους τοπικούς παραγωγούς. Χρησιμοποιήστε προϊόντα φιλικά προς το περιβάλλον Αυτήν τη στιγμή υπάρχουν στην αγορά προϊόντα που είναι φιλικά προς το περιβάλλον και συσκευασμένα με ανακυκλώσιμα υλικά. Ένα καλό παράδειγμα είναι η σειρά Endless Earth με ρολά υγείας και κουζίνας που «πετούν» το πλαστικό. Τα ρολά υγείας Comfy Feel, Velvet Sense και Pure Care, όπως και τα ρολά κουζίνας Double Trouble και Super Strong, είναι ειδικά σχεδιασμένα για απαλότητα, ποιότητα, οικονομία και, φυσικά, είναι 100% φιλικά προς το περιβάλλον. Μη χρησιμοποιείτε πλαστικά καλαμάκια Τα πλαστικά καλαμάκια, εκτός του ότι δεν ανακυκλώνονται, είναι εξαιρετικά επιβλαβή για το περιβάλλον. Συνήθως καταλήγουν στις θάλασσες και στους ωκεανούς, αποτελώντας κίνδυνο για τη θαλάσσια ζωή. Αντ’ αυτών, επιλέξτε καλαμάκια από επαναχρησιμοποιούμενα υλικά. Χρησιμοποιήστε γυάλινα μπουκάλια και βάζα Μπορεί μερικά πράγματα

τρόποι να αξιοποιηθεί όσο περισσότερο γίνεται. για ανακύκλωση ► Πλαστικές σακούλες, πλαστικοί φάκελοι (χωρίς χαρτί περιτυλίγματος με φυσαλίδες αέρα) και πλαστικό περιτύλιγμα. ► Πλαστικά μπουκάλια, αφού πρώτα τα έχετε ξεπλύνει και έχετε απομακρύνει τις ετικέτες. ► Κεσεδάκια από γιαούρτι, τυρί ή άλλα πλαστικά δοχεία που έχουν καθαριστεί από υπολείμματα φαγητού. ►Π λαστικά από μπουκάλια με γάλα ή χυμό, παιδικά παιχνίδια, επαναχρησιμοποιούμενα πλαστικά ποτήρια και αντίστοιχα αντικείμενα από άκαμπτο πλαστικό μπορούν επίσης να ανακυκλωθούν. για τον κάδο απορριμμάτων ► Τα πλαστικά μαχαιροπίρουνα δεν μπορούν να ανακυκλωθούν, εκτός κι αν αποτελούνται από ανακυκλώσιμο πλαστικό. ► Τα πλαστικά καλαμάκια, δυστυχώς, δεν ανακυκλώνονται, αλλά δεν είναι και σωστό να πετιούνται στον κάδο απορριμμάτων. Γι’ αυτό, χρειάζεται να επιλέγουμε επαναχρησιμοποιούμενα. ► Συσκευασίες από σαλάτες, κατεψυγμένα φαγητά και περιτυλίγματα από γλυκά επίσης δεν μπορούν να ανακυκλωθούν και χρειάζεται να πεταχτούν στον κάδο απορριμμάτων.

να είναι πιο δύσκολο να τα αποφύγετε, αλλά το συγκεκριμένο tip είναι εξαιρετικά εύκολο. Αντικαταστήστε τα πλαστικά μπουκάλια με επαναχρησιμοποιούμενα γυάλινα ή μεταλλικά και αντικαταστήστε τα πλαστικά δοχεία με γυάλινα βάζα στα ντουλάπια σας. Μπορείτε να τα γεμίζετε όποτε χρειάζεται κι έτσι να χρησιμοποιείτε λιγότερες πλαστικές συσκευασίες. Αποφύγετε τις πλαστικές σακούλες Μια πλαστική σακούλα χρησιμοποιείται κατά μέσο όρο 12 λεπτά, αλλά χρειάζεται τουλάχιστον 500 χρόνια για να αποσυντεθεί. Αυτός είναι ένας καλός λόγος για να τις αποφεύγετε και να χρησιμοποιείτε επαναχρησιμοποιούμενες, π.χ. υφασμάτινες. Κάντε σωστή ανακύκλωση Το να αποφύγετε τα πλαστικά μίας χρήσης είναι ο καλύτερος τρόπος για να μειώσετε τα απορρίμματά σας. Όταν αυτό δεν είναι εφικτό, η ανακύκλωση είναι η επόμενη καλύτερη κίνηση. Υπάρχουν τρόποι να ανακυκλώσετε σχεδόν τα περισσότερα από τα αντικείμενα που έχετε στο σπίτι σας, αρκεί να γνωρίζετε ποια ακριβώς ανακυκλώνονται, πού και πώς. Μάθετε να επιδιορθώνετε Δεν χρειάζεται να ξέρετε τα πάντα από ράψιμο για να επιδιορθώσετε ένα ρούχο που έχει σκιστεί ή ένα κόσμημα που έχει σπάσει. Θα κάνετε περισσότερη οικονομία και θα μπορέσετε να κρατήσετε το αγαπημένο σας τζιν παντελόνι με μερικές απλές επιδιορθώσεις που γίνονται εύκολα και γρήγορα, αν κάνετε μια μικρή έρευνα στο Ιnternet. Φτιάξτε το δικό σας σαπούνι Τα προϊόντα περιποίησης συχνά έρχονται σε συσκευασίες που δεν ανακυκλώνονται. Όσοι έχετε αρκετό χρόνο στο σπίτι, μπορείτε να φτιάξετε το δικό σας σαπούνι ή αφρόλουτρο με μερικά απλά υλικά και να πειραματιστείτε όσο θέλετε. Υπάρχουν πολλές συνταγές που μπορείτε να δοκιμάσετε, θα σας προσφέρουν διασκέδαση και είναι εντελώς φιλικές προς το περιβάλλον.

Τα ψυγεία, παρότι αποτελούν από τις πιο μεγάλες ηλεκτρικές συσκευές στο σπίτι μας, συνήθως δεν βρίσκονται ψηλά στη λίστα με όσα καθαρίζουμε σχολαστικά. Ίσως επειδή βρίσκονται συνεχώς σε λειτουργία, διατηρώντας τα τρόφιμα κρύα, και τα χρησιμοποιούμε διαρκώς, πιστεύουμε πως παραμένουν καθαρά. Αυτό, βέβαια, είναι μακριά από την αλήθεια. Λεκέδες από κάτι που έχει χυθεί, υπολείμματα από κάποιο τρόφιμο που χάλασε ή απλώς μικρόβια από τα χέρια μας δεν αποτελούν το κατάλληλο περιβάλλον για όλα όσα βρίσκονται στο ψυγείο μας και σίγουρα κανείς δεν τα θέλει στο φαγητό του. Αν ανήκετε σε αυτή την κατηγορία, παρακάτω θα βρείτε όλα όσα θέλετε να ξέρετε για να καθαρίσετε σωστά το ψυγείο σας, όσο έχετε αρκετό χρόνο στο σπίτι. Βγάλτε τα πάντα έξω Βγάλτε έξω οτιδήποτε υπάρχει μέσα στο ψυγείο σας. Έτσι, όχι μόνο θα είναι πιο εύκολο το καθάρισμά του αλλά θα μπορείτε να επιλέξετε πιο εύκολα τι θα μείνει και τι θα πεταχτεί. Επιπλέον, θα χρειαστεί να βγάλετε και τα ράφια και τα συρτάρια, για να καθαριστούν ξεχωριστά. Αξιολογήστε τρόφιμα και ποτά Μεταφέρετε τρόφιμα και ποτά που θέλουν συντήρηση, όπως γάλα, κοτόπουλο ή χοιρινό, σε ένα μικρότερο ψυγείο ή καταψύκτη. Μετά, βγάλτε μπουκάλια, βάζα και λαχανικά και αξιολογήστε τι χρειάζεται να πεταχτεί, σε περίπτωση που έχει χαλάσει ή απλώς δεν πρόκειται να καταναλωθεί. extra tip: Η σειρά της Endless με όλα όσα χρειάζεται μια κουζίνα περιλαμβάνει διαφανείς σακούλες τροφίμων, μέσα στις οποίες μπορείτε να τοποθετήσετε τρόφιμα και λαχανικά, για να διατηρηθούν φρέσκα και καθαρά.

Το μπάνιο είναι ένας από τους πιο προσωπικούς και ιδιωτικούς χώρους ενός σπιτιού. Αν το καλοσκεφτείτε, εκεί περνάμε αρκετό χρόνο από τη μέρα μας – πόσο μάλλον όταν πρόκειται για προσωπική περιποίηση. Γι’ αυτό είναι σημαντικό να δημιουργήσετε ένα περιβάλλον μέσα στο οποίο θα νιώθετε ωραία, με λίγα λόγια να δημιουργήσετε το προσωπικό σας σπιτικό spa. Αν σκέφτεστε το κόστος της ανακαίνισης, σας έχουμε τη λύση. Υπάρχουν τρόποι να ανανεώσετε τον χώρο του μπάνιου χωρίς να χρειαστεί να κάνετε ολική ανακαίνιση και συνεπώς μεγάλα έξοδα. Εκτός από το κομμάτι της διακόσμησης, μπορείτε να το αναβαθμίσετε με μερικούς εύκολους τρόπους, είτε τοποθετώντας τον σωστό φωτισμό είτε επιλέγοντας σαπούνια με όμορφα αρώματα και καλής ποιότητας υλικά. Παρακάτω θα βρείτε όλα όσα χρειάζεστε για να το κάνετε. Κάντε βαθύ καθαρισμό Κάντε έναν καλό και βαθύ καθαρισμό στο μπάνιο σας, ώστε να αποφασίσετε τι είδους αλλαγές χρειάζεται να κάνετε. Καθαρίστε σχολαστικά το πάτωμα, την μπανιέρα ή την ντουζιέρα, απομακρύνετε τα άλατα και οτιδήποτε άλλο χρειάζεται καθάρισμα. Στη σειρά με καθαριστικά της Endless μπορείτε να βρείτε από πολυκαθαριστικά με ενεργό χλώριο μέχρι υγρό κατά των αλάτων για βαθύ και αποτελεσματικό καθαρισμό σε όλες τις επιφάνειες. extra tip: Επιλέξτε τα ρολά υγείας από τη σειρά της Endless Earth για περισσότερη οικονομία και φιλικά προς το περιβάλλον υλικά. Το ρολό υγείας Comfy Feel είναι απαλό, μαλακό, χωρίς να αφήνει χνούδια και σε χάρτινη συσκευασία, ενώ το ρολό υγείας Velvet Sense έχει επαναστατικό σχεδιασμό τεσσάρων στρώσεων απαλότητας, επίσης σε 100% χάρτινη, ανακυκλώσιμη συσκευασία. Παράλληλα, φροντίζει και την επιδερμίδα, καθώς είναι υπερ-απορροφητικό, από 100% κυτταρίνη, όπως και το ρολό Pure Care. Ανανεώστε τον φωτισμό Ο φωτισμός είναι ένα από τα πιο σημαντικά κομμάτια σε κάθε δωμάτιο του σπιτιού. Καλό θα ήταν να μην επιλέξετε λάμπες φθορίου με έντονο, «σκληρό» φωτισμό, αλλά μικρά σποτάκια. Για ακόμη καλύτερα αποτελέσματα, τοποθετήστε απλίκες σε κάθε πλευ-

ρά του καθρέφτη σας, ώστε να έχετε τον καλύτερο δυνατό φωτισμό όσο περιποιείστε τον εαυτό σας. Ανανεώστε τα χρώματα στα έπιπλα Όλα μπορούν να βελτιωθούν άμεσα με μια στρώση φρέσκιας μπογιάς. Μπορείτε να ανανεώσετε τα έπιπλα του μπάνιου σας με ένα καθαρό λευκό χρώμα για minimal και σύγχρονη αισθητική και να αντικαταστήσετε τα χερούλια με καινούργια, λαμπερά, σε όμορφα σχέδια. extra tip: Μπορείτε να τοποθετήσετε διάφορα διακοσμητικά, όπως ένα βάζο με λουλούδια ή αρωματικά κεριά, σε όποια γωνιά του μπάνιου σας μοιάζει άδεια. Μπορείτε, επίσης, να τοποθετήσετε φυτά εσωτερικού χώρου, που θα γεμίσουν όμορφα το δωμάτιο. Αντικαταστήστε τα υδραυλικά εξαρτήματα Αν τα υδραυλικά εξαρτήματα, από τη βρύση μέχρι την κεφαλή του ντους, δείχνουν παλιά, ήρθε η ώρα για αλλαγή. Για να δώσετε «ζεστασιά» στον χώρο, μπορείτε να επιλέξετε μπρονζέ μέταλλο, που δείχνει εξαιρετικά κομψό. Στο ντους ή στην μπανιέρα αντικαταστήστε την κεφαλή του ντους με μία οροφής («βροχής»), που θα προσφέρει αίσθηση πολυτέλειας. Βάψτε τους τοίχους Σε ό,τι αφορά τη χρωματική παλέτα, διατηρήστε μινιμαλιστική προσέγγιση. Επιλέξτε ουδέτερες, απαλές και οργανικές αποχρώσεις, όπως μπλε και πράσινο, ή ψυχρό γκρι και ζεστό λευκό. Μπορείτε να πειραματιστείτε, επίσης, με ένα απαλό λιλά, γαλάζιο ή φιστικί. Αποφύγετε τα πολύ έντονα χρώματα. Για περισσότερο στιλ, μπορείτε να επενδύσετε σε μια διακριτική ταπετσαρία. Προσθέστε μερικές τελευταίες πινελιές Για να πετύχετε ένα χαλαρωτικό περιβάλλον, το μπάνιο σας πρέπει να δείχνει απλό και καθαρό, γι’ αυτό χρειάζεται λίγα πράγματα και σωστή οργάνωση. Αποφύγετε να έχετε πολλά αντικείμενα πάνω στις επιφάνειες, αξιοποιήστε ντουλάπια και συρτάρια όσο μπορείτε. Αν δεν έχετε πολλούς αποθηκευτικούς χώρους, μπορείτε να τοποθετήσετε μερικά ξύλινα ράφια ή καλάθια bamboo. Επιπλέον, επιλέξετε λινά υφάσματα και χαλάκια με απαλές, πλούσιες υφές από βαμβάκι.

Ώρα για καθάρισμα ► Ξεκινήστε με τα ράφια, τα συρτάρια και τις πλαϊνές θήκες της πόρτας. Καθαρίστε τα όπως θα πλένατε τα πιάτα σας, χρησιμοποιώντας σφουγγάρι και σαπούνι. Λόγω του σχήματος και του μεγέθους τους, θα χρειαστεί να τα πλύνετε σε έναν μεγάλο νιπτήρα ή και στην μπανιέρα. επιλέξτε τα σωστά καθαριστικά ► Υπάρχουν πολλές επιλογές σχετικά με τα καθαριστικά που θα χρησιμοποιήσετε. Μπορεί να είναι είτε απορρυπαντικό πιάτων, είτε χλωρίνη, είτε ένα πολυκαθαριστικό, όπως το Endless Chloroactive, που περιλαμβάνει ενεργό χλώριο. Επιπλέον, για τη διαδικασία μπορείτε να χρησιμοποιήσετε σφουγγάρι πιάτων, σπογγοπετσέτα ή απλώς χαρτί κουζίνας από τη μεγάλη ποικιλία της Endless. ► Όσο για το εξωτερικό του ψυγείου, μπορείτε να χρησιμοποιήσετε τα ίδια καθαριστικά, ανάλογα με την επιφάνειά του, και να το καθαρίσετε σχολαστικά, όπως κάνατε με το εσωτερικό του. δύσκολοι λεκέδες ► Ένας εύκολος τρόπος για να απομακρύνετε λεκέδες και βρομιά που δεν καθαρίζονται εύκολα είναι να βρέξετε ένα σφουγγάρι ή μια πετσέτα με καυτό νερό –προσεκτικά, για να μην καείτε– και μετά να το τοποθετήσετε πάνω στον λεκέ, ασκώντας λίγη πίεση (όπως θα κάνατε με μια κομπρέσα). Η ζέστη και η υγρασία θα βοηθήσουν να «ξεκολλήσει» οτιδήποτε έχει κολλήσει, καθιστώντας πιο εύκολο το καθάρισμα. τοποθετήστε πάλι μέσα τα τρόφιμα ► Ξεκινήστε τοποθετώντας τα ράφια και τα συρτάρια στη θέση τους. Έπειτα, αξιολογήστε όλα όσα δεν πετάξατε στην αρχή – ανοίξτε τα καπάκια και επιθεωρήστε για τυχόν χαλασμένα τρόφιμα. Χρησιμοποιήστε το χαρτί κουζίνας Double Trouble της σειράς χάρτινων ανακυκλώσιμων ρολών Endless Earth ή μια σπογγοπετσέτα για να καθαρίσετε το εξωτερικό μπουκαλιών, βάζων ή οποιουδήποτε άλλου αντικειμένου χρειάζεται καθάρισμα και βεβαιωθείτε πως έχετε κλείσει καλά τα καπάκια τους. Μετά, τοποθετήστε τα υπόλοιπα τρόφιμα, όπως κρέας, γαλακτοκομικά, λαχανικά και ποτά, μέσα στο ψυγείο. Συμβουλές για σωστή διατήρηση τροφίμων Συσκευασμένο κρέας και ψάρια: Τοποθετήστε τα σε πιάτα ή τάπερ για να αποφύγετε τυχόν λεκέδες και αποθηκεύστε τα στα χαμηλότερα ράφια, έτσι ώστε να μην έρθουν σε επαφή με άλλα τρόφιμα. Γαλακτοκομικά: Τοποθετήστε το γάλα και άλλα γαλακτοκομικά στο βάθος των ραφιών, ώστε να αποφύγετε τις διακυμάνσεις της θερμοκρασίας του ψυγείου κάθε φορά που ανοίγει και κλείνει η πόρτα. Τα συσκευασμένα τυριά μπορούν, επίσης, να τοποθετηθούν στα συρτάρια. Τρόφιμα σε βάζα: Τοποθετήστε τα στις πόρτες του ψυγείου, καθώς δεν επηρεάζονται τόσο από τις εναλλαγές τις θερμοκρασίες όταν ανοιγοκλείνει η πόρτα. Λαχανικά και φρέσκα βότανα: Τοποθετήστε τα στα συρτάρια του ψυγείου. Προσοχή: Οι ντομάτες, εκτός κι αν είναι πολύ ώριμες, χρειάζεται να τοποθετηθούν ξεχωριστά από άλλα λαχανικά.

Εndless Εarth νέα ρολά υγείας και κουζίνας με χάρτινη ανακυκλώσιμη συσκευασία

Mια νέα εποχή με λιγότερο πλαστικό υπόσχεται η Eurochartiki με το ευρέως γνωστό εμπορικό σήμα Εndless, κυκλοφορώντας τη νέα καινοτόμο σειρά ρολών υγείας και κουζίνας Εndless Εarth σε χάρτινες ανακυκλώσιμες συσκευασίες. Η αμιγώς ελληνική εταιρεία, που προσφέρει ολοκληρωμένες λύσεις καθαριότητας και αποτελεί εδώ και 35 χρόνια τον σύμμαχο κάθε νοικοκυριού, αναβαθμίζει την προϊοντική κατηγορία ρολών υγείας και κουζίνας και επαναστατεί με μια νέα σειρά που προστατεύει το περιβάλλον και δεν το επιβαρύνει με άχρηστο πλαστικό. Με κύριο χαρακτηριστικό το χιούμορ, τη fun διάθεση, την ποπ αισθητική, την οικολογική συνείδηση και κεντρικό μήνυμα «Μας αρέσει ο τρόπος που σκέφτεσαι», τα νέα 100% ανακυκλώσιμα ρολά υγείας και κουζίνας Endless Εarth ζωντανεύουν την καθημερινότητά μας και χαρίζουν περισσότερο χρώμα στη φροντίδα των αγαπημένων μας.

Ο καθαρισμός του σπιτιού δεν είναι πάντα εύκολη υπόθεση και για κάποιους λιγότερο δημοφιλής από άλλους. Συνήθως, ξέρουμε ποια είναι τα αντικείμενα που χρειάζεται να καθαρίζουμε συστηματικά, από το υπνοδωμάτιο μέχρι το σαλόνι. Υπάρχουν, όμως, και πολλά που ίσως να μην έχουμε σκεφτεί καν να καθαρίσουμε ή, πολύ απλά, να μη γνωρίζουμε πώς να το κάνουμε. Είτε πρόκειται για ηλεκτρικές συσκευές, όπως το πλυντήριο, είτε για αντικείμενα, όπως λάμπες, πληκτρολόγια υπολογιστή, ακόμα και τα πινέλα του μακιγιάζ, υπάρχουν μερικοί εύκολοι τρόποι να τα καθαρίσετε σωστά και γρήγορα. Πλυντήριο ρούχων Μερικά πλυντήρια έχουν λειτουργία που ρυθμίζει τον καθαρισμό τους. Αν το δικό σας δεν τη διαθέτει, μπορείτε να βάλετε 1/2 φλιτζάνι χλωρίνη στη θήκη που έχει το πλυντήριο για το απορρυπαντικό και να προγραμματίσετε μια κανονική πλύση, όπως θα κάνατε με τα ρούχα σας. Φωτιστικά Ίσως να γνωρίζετε πώς ξεσκονίζονται τα ράφια και τα διακοσμητικά, αλλά τα φωτιστικά είναι συχνά από τα αντικείμενα που δεν σκεφτόμαστε να καθαρίσουμε. Το ύφασμα που τα περιβάλλει μαζεύει αρκετή σκόνη και για να την απομακρύνεται, μπορείτε να χρησιμοποιήσετε ένα ρολό για χνούδια, όπως αυτό που χρησιμοποιούμε για τα ρούχα. Φούρνος μικροκυμάτων Μπορεί το microwave σας να δείχνει καθαρό, ωστόσο θα μπορούσε να φιλοξενεί έναν μεγάλο αριθμό μικροβίων. Για να το καθαρίσετε, μπορείτε να χρησιμοποιήσετε ένα μπολ με νερό και μερικά λεμόνια. Γεμίστε τα 3/4 του μπολ με καυτό νερό, προσθέστε κομμένα λεμόνια και βάλτε τα στο microwave για 5-10 λεπτά. Έτσι, θα σκοτώσετε τα μικρόβια και τα βακτήρια και θα είναι πιο εύκολο να το καθαρίσετε. Έπειτα, χρησιμοποιήστε χαρτί κουζίνας για να σκουπίσετε το εσωτερικό του. Ιδανικά, μπορείτε να χρησιμοποιήσετε το χαρτί κουζίνας Super Strong της σειράς Endless Εarth σε χάρτινη ανακυκλώσιμη

συσκευασία, που έχει εξαιρετική απορροφητικότητα και ανθεκτικότητα. Πληκτρολόγιο laptop Ο ιδανικός τρόπος να καθαρίσετε το πληκτρολόγιο του υπολογιστή σας είναι χρησιμοποιώντας μπατονέτες. Βρέξτε ελαφρώς την άκρη της μπατονέτας με νερό και καθαρίστε με προσοχή ανάμεσα στα πλήκτρα. Κεφαλή («τηλέφωνο») του ντους Ίσως να έχετε παρατηρήσει πως η κεφαλή του ντους μπορεί πολύ εύκολα να μαζέψει άλατα, με αποτέλεσμα να εμποδίζει τη ροή του νερού. Για να την καθαρίσετε, χρειάζεστε απλώς μια πλαστική μικρή σακούλα, μαγειρική σόδα και ξίδι. Γεμίστε τη σακούλα με δύο κουταλάκια του γλυκού μαγειρική σόδα και μισό φλιτζάνι ξίδι και εφαρμόστε τη γύρω από την κεφαλή του ντους. Στερεώστε τη με ένα λαστιχάκι και ανοίξτε τη βρύση για να τη γεμίσετε με λίγο νερό. Αφήστε το για μερικές ώρες και τα άλατα θα εξαφανιστούν. Εναλλακτικά, μπορείτε να χρησιμοποιήσετε το υγρό κατά των αλάτων της Endless, για γρήγορα και άμεσα αποτελέσματα. Το χαλάκι της γιόγκα Αν χρησιμοποιείτε συχνά το χαλάκι της γιόγκα για την άσκησή σας στο σπίτι, καλό θα ήταν να το καθαρίζετε για τυχόν βακτήρια. Φτιάξτε ένα μείγμα με τρία μέρη νερό και ένα μέρος ξίδι και ψεκάστε το χαλάκι. Σκουπίστε το και θα είναι καθαρό και φρέσκο, έτοιμο να το χρησιμοποιήσετε. Πινέλα μακιγιάζ Τα πινέλα μακιγιάζ χρειάζεται να καθαρίζονται συχνά, καθώς μπορεί να φέρουν μικρόβια και βακτήρια ανθυγιεινά για την επιδερμίδα σας. Το μόνο που χρειάζεστε είναι νερό και λίγο σαπούνι. Βρέξτε τις άκρες των πινέλων (το κομμάτι με τις τρίχες) και μετά βάλτε λίγο σαπούνι στην παλάμη σας. Τοποθετήστε τα στην παλάμη σας και κάντε κυκλικές κινήσεις μέσα στο σαπούνι. Ξεπλύνετέ τα με νερό και επαναλάβετε τη διαδικασία μέχρι να καθαριστούν εντελώς και να μην υπάρχουν υπολείμματα μακιγιάζ. Αφήστε τα να στεγνώσουν και είναι έτοιμα για χρήση.

The good LiFO @home

36 lifo – 26.11.20

Μπορεί ένα φυτό να σου δώσει χαρά; Γιατί αγάπησαν όλοι την κηπουρική στο lockdown. από ton μ. hulot πρώτη καραντίνα μάς βρήκε εντελώς απροετοίμαστους. Ο εγκλεισμός στο σπίτι μάς αιφνιδίασε, και μέχρι να συνειδητοποιήσουμε τι συνέβαινε, ο καθένας ανέπτυξε τις δικές του άμυνες για να αντιμετωπίσει την αλλαγή. Η δική μου άμυνα ήταν τα φυτά. Αυτά που είχα μέσα στο σπίτι, με τα οποία δεν είχα ποτέ χρόνο να ασχοληθώ, και τα φυτά στο μπαλκόνι, που ήταν εντελώς παρατημένα μετά την πανωλεθρία του καλοκαιριού (γύρισα από τις διακοπές και τα βρήκα σχεδόν όλα σε κακή κατάσταση). Η καραντίνα ήταν μια καλή ευκαιρία να κάνω την εκκαθάριση που ίσως να μην έκανα ποτέ, να πετάξω τα ξεραμένα, να καθαρίσω το χώμα από τα ζιζάνια, να μεταφυτέψω όσα είχαν απομείνει και μπορούσαν να σωθούν. Στους δύο μήνες που μείναμε μέσα στο σπίτι η καθημερινή περιποίηση και φροντίδα τους έγινε μια ασχολία που δεν άλλαξε μόνο την κατάσταση των φυτών αλλά κι εμένα. Τα φυτά είναι ζωντανοί οργανισμοί, το καθένα είναι σαν ένα κατοικίδιο, το οποίο μπορεί να μην αντιδρά άμεσα, αλλά τη φροντίδα που του δείχνεις την εισπράττεις με την ευημερία του, την ανάπτυξή του, τα νέα φύλλα και τα λουλούδια που εμφανίζονται και σου δίνουν χαρά. Οι διαφορετικές αποχρώσεις του πράσινου και τα χρώματα των λουλουδιών έχουν διαφορετική επίδραση το καθένα στη διάθεσή σου και σου θυμίζουν ότι υπάρχει ένα κομμάτι φύσης μέσα στο σπίτι σου. Και σε μια γκρίζα πόλη, γεμάτη πολυκατοικίες με άχαρα διαμερίσματα, τα φυτά είναι ο μόνος τρόπος για να συνδεθείς με τη φύση. Δεν είναι τυχαία η ραγδαία αύξηση που παρατηρήθηκε στις πωλήσεις φυτών μέσα στην καραντίνα, αλλά και τους επόμενους μήνες. Εκεί που ήταν τα μοντέρνα αξεσουάρ που στόλιζαν ένα δωμάτιο και το έκαναν μοδάτο και ελκυ-

στικό στο Instagram, τα φυτά έγιναν τρόπος ζωής κι όλοι άρχισαν να μιλούν για τα οφέλη τους στην πνευματική μας υγεία αλλά και για τη βοήθειά τους στην αντιμετώπιση του στρες και της αγωνίας που δημιουργεί η νέα κατάσταση. Μια μελέτη που δημοσιεύτηκε στο αμερικανικό «Journal of Psychological Anthropology» και ανέφερε ότι οι συμμετέχοντες σε μια διαδικασία φυτέματος ένιωθαν πιο ήρεμοι, πιο χαλαροί και πιο άνετοι από εκείνους που έκαναν κάτι τεχνικό, καθώς και ότι τα φυτά βελτιώνουν τη συγκέντρωση και την παραγωγικότητα (μέχρι 15%), ελαττώνουν τα επίπεδα άγχους και βελτιώνουν τη διάθεση, βοηθώντας ακόμα και στο να θεραπευτούν γρηγορότερα οι αρρώστιες, έκανε τον γύρο του Διαδικτύου την άνοιξη και το καλοκαίρι. Τα φυτά μάς κάνουν επίσης ευσυνείδητους και επιμελείς. Κάθε φυτό έχει διαφορετικές ανάγκες και η φροντίδα καθενός σημαίνει ότι μαθαίνεις τις μικρές παραξενιές του: πότε πρέπει να το ποτίσεις, πότε να το ψεκάσεις, πότε να το γυρίσεις προς το φως για να μεγαλώσει ομοιόμορφα, πόσο φως να του δώσεις, πότε να ξεσκονίσεις τα φύλλα του και πότε να του βάλεις λίπασμα. Μαθαίνεις τη σημασία των μικρών πραγμάτων. Και μαθαίνεις να παρατηρείς. Σε αυτήν τη δεύτερη καραντίνα, πολύ διαφορετική από της άνοιξης, γιατί υπάρχει πιο μεγάλη απόγνωση και απελπισία και πιο δυνατό το αίσθημα του φόβου για το τι άλλο μάς περιμένει, τα φυτά είναι ακόμα πιο χρήσιμα για να ξεφύγω από τη νευρικότητα που μου προκαλεί η απαγόρευση της κυκλοφορίας και το αβέβαιο μέλλον. Η πρωινή περιποίησή τους είναι κάτι σαν ιεροτελεστία, το πότισμα, το τσεκάρισμα αν έχουν ξερά φύλλα ή έντομα, η μετακίνηση για να τα δει πιο πολύ ο

Είτε έχεις μικρό είτε μεγάλο χώρο, τα φυτά μπορούν να δημιουργήσουν ένα καταφύγιο που βελτιώνει την ποιότητα ζωής σου και την υγεία σου. Βοηθούν και στη μοναξιά και την κατάθλιψη – το να φροντίζεις έναν ζωντανό οργανισμό σού δίνει σκοπό και ανταπόδοση, ειδικά όταν τον βλέπεις να αναπτύσσεται και να ανθίζει.

ήλιος, με βοηθούν να καθαρίσω το μυαλό μου και να ξεκινήσω τη μέρα μου με έναν σκοπό. Από την άνοιξη ο αριθμός των φυτών μου έχει μεγαλώσει και αυτόματα έχει αλλάξει και η ατμόσφαιρα μέσα στο σπίτι. Όχι μόνο αισθητικά. Τα φυτά στη διάρκεια της ημέρας κάνουν το αντίθετο απ’ ό,τι κάνουμε εμείς με την αναπνοή: απελευθερώνουν οξυγόνο και απορροφούν διοξείδιο του άνθρακα. Αυτό δεν φρεσκάρει μόνο τον αέρα –όσο πιο πολύ οξυγόνο παίρνεις, τόσο πιο χαρούμενος είσαι, με λιγότερη νευρικότητα– αλλά βελτιώνει και την ποιότητά του, γιατί τα φυτά απορροφούν τις τοξίνες του περιβάλλοντος και τις περιορίζουν. Έρευνες της ΝΑΣΑ έχουν δείξει ότι τα φυτά του σπιτιού απομακρύνουν το 87% των τοξινών του αέρα σε 24 ώρες. Ρυθμίζουν επίσης την υγρασία, ελαττώνουν τις λειτουργίες του αυτόνομου νευρικού συστήματος και μειώνουν το στρες, χαρίζοντάς σου ηρεμία. Είτε έχεις μικρό είτε μεγάλο χώρο, τα φυτά μπορούν να δημιουργήσουν ένα καταφύγιο που βελτιώνει την ποιότητα ζωής σου και την υγεία σου. Βοηθούν και στη μοναξιά και την κατάθλιψη – το να φροντίζεις έναν ζωντανό οργανισμό σού δίνει σκοπό και ανταπόδοση, ειδικά όταν τον βλέπεις να αναπτύσσεται και να ανθίζει. Και δεν είναι καθόλου δύσκολο να ξεκινήσεις έναν μικρό κήπο ακόμα και στο πιο μικρό μπαλκόνι, ακόμα και στο πιο μικρό διαμέρισμα. Αν δεν έχεις χώρο, μπορείς να κρεμάσεις τα φυτά από το ταβάνι, να τα βάλεις σε ράφια, στην κουζίνα, στο μπάνιο, αρκεί να υπάρχει στο δωμάτιο φως. Γενικοί κανόνες δεν υπάρχουν, κάθε φυτό έχει τις δικές του ανάγκες, που τις μαθαίνεις εμπειρικά, παρατηρώντας. Στα πιο πολλά φυτά εσωτερικού χώρου δεν αρέσει ο άμεσος μεσημεριανός ήλιος, δεν θέλουν υπερβολικό πότισμα και το χώμα πρέπει να στραγγίζει καλά και να μη λασπώνει. Και θέλουν αγάπη, όσο πιο πολύ ασχοληθείς μαζί τους, τόσο πιο πολύ θα σ’ το ανταποδώσουν. Ακόμα και η μικρότερη γλάστρα μπορεί να σε κάνει χαρούμενο. Εύκολα φυτά για να ξεκινήσεις υπάρχουν αρκετά: ο πόθος, που έχει ελάχιστες ανάγκες και αναπτύσσεται γρήγορα, η ζάμια, το χλωρόφυτο, η σεφλέρα, η διφενμπάχια, η σανσεβιέρια, οι φίκοι, οι δράκαινες, τα φυλλόδεντρα, οι αλοκάσιες, η μονστέρα, το συγκόνιο. Τα περισσότερα φυτώρια είναι ανοιχτά στην καραντίνα, αλλά, ακόμα πιο εύκολα, μπορείς να παραγγείλεις από τα sites τους φυτά, χώμα και γλάστρες και να τα φέρουν στο σπίτι σου. Αυτή την εποχή μπορείς να βάλεις βολβούς στο μπαλκόνι και να γεμίσεις τις γλάστρες με σπόρους καπουτσίνου, που του αρέσει το δροσερό περιβάλλον. Φυτρώνει αμέσως, σε έναν μήνα ανθίζει και το μπαλκόνι γεμίζει χρώματα. Είναι καλή εποχή να μαζέψεις σπόρους από τα φρούτα που τρως ώστε να τους φυτέψεις λίγο πριν από το τέλος του χειμώνα –το αβοκάντο φυτρώνει ακόμα και τώρα–, να βάλεις αρωματικά φυτά. Το καλύτερο απ’ όλα είναι να ζητήσεις από φίλους σου να σου δώσουν μοσχεύματα από τα φυτά που έχουν, να τα βάλεις στο νερό και μόλις βγάλουν ρίζες να τα μεταφέρεις σε γλάστρα. Είναι απίστευτο το πόσο μεγάλη δύναμη έχει η φύση και πόσο μπορεί να σε επηρεάσει. Και δεν είναι καθόλου δύσκολο να τη φέρεις μέσα στο σπίτι σου.

26.11.20 – lifo

37

The good LiFO @home

38 lifo – 26.11.20

Είναι oι ερασιτέχνες μάγειρες οι καινούργιοι σταρ στο Διαδίκτυο; Αναρτήσεις από τις σπιτικές κουζίνες στα social media μάς στέλνουν για άλλη μια φορά για μαγειρική. από την twominutes angie ίναι εντυπωσιακός ο αριθμός των ανθρώπων που ασχολούνται δημιουργικά με τη μαγειρική στο σπίτι τις μέρες του δεύτερου lockdown. Φαίνεται ότι το προηγούμενο ήταν απλώς η προθέρμανση για όσους ανακάλυψαν τότε τη χαρά της μαγειρικής και ξεκίνησαν να πειραματίζονται με άγνωστες συνταγές, δύσκολα φαγητά, εντυπωσιακά γλυκά και σπιτικά ψωμιά. Τώρα λοιπόν επανέρχονται πανέτοιμοι, με περισσότερες γνώσεις, λιγότερη ανασφάλεια, λάθη και διλήμματα, και τα δίνουν όλα για όλα στις σπιτικές κουζίνες τους. Κάθε ανάρτησή τους στo Διαδίκτυο, με αφράτα ψωμιά, λαχταριστές μακαρονάδες και πολύχρωμες τούρτες, φαντάζει στα μάτια μας σαν ένα γαστριμαργικό κατόρθωμα κι ένα χαρούμενο διάλειμμα στη στερητική μονοτονία των ημερών, εσιπράττοντας πολλά likes και ακόμα περισσότερα σχόλια. Ο κόσμος φαίνεται να αγαπά τον πετυχημένο σπιτικό ερασιτέχνη μάγειρα τον καιρό του lockdown. Οι σπιτικοί μάγειρες είναι οι καινούργιοι «σταρ του Διαδικτύου»; Οι ίδιοι δίνουν μέτρητες ώρες τη μάχη της γεύσης από το δικό τους μετερίζι, κάνουν άπειρες δοκιμές, εκτιμούν κάθε like και share, διαβάζουν τα σχόλια στις φωτογραφίες, εξηγώντας και καλωσορίζοντας τον διάλογο, και διανέμουν τα αποτελέσματα των κόπων τους σε φίλους και γνωστούς, προσπαθώντας να καταλάβουν τι αρέσει περισσότερο ώστε να το προωθήσουν σε περίπτωση που κάποτε, όταν οι συνθήκες αλλάξουν, τολμήσουν να ασχοληθούν επαγγελματικά με τη μαγειρική.

Κακά τα ψέματα, άλλο ο σπιτικός μάγειρας, ο χομπίστας και ταλαντούχος μάγειρας της οικογένειας, και άλλο ο επαγγελματίας σεφ και το εστιατόριο. Όπως και να το κάνουμε, όμως, οι συνθήκες αυτής της εποχής ρίχνουν τον προβολέα του Facebook και του Instagram στον αυτοδίδακτο, τον ερασιτέχνη μάγειρα, αυτόν του οποίου οι δημιουργίες είναι δέκα φορές πιο όμορφες και πετυχημένες από τις δικές μας σπιτικές προσπάθειες. Η Δέσποινα Μπιτζαράκη, για παράδειγμα, που από 17 ετών δουλεύει σε κέντρα διασκέδασης, τώρα που δεν λειτουργούν έχει μετατρέψει την κουζίνα της σε αρένα πειραματισμών όσον αφορά το ψωμί. Μαθημένη από μικρή στο καλό σπιτικό φαγητό, Κρητικιά γαρ, απολαμβάνει τη δημιουργικότητα της μαγειρικής και γοητεύεται από τις άπειρες επιλογές των υλικών και τις μυρωδιές, που της θυμίζουν τον πλούτο της κρητικής φύσης και του οικογενειακού μποστανιού, χωρίς να κοστίζουν ακριβά. Επιλέγει, λοιπόν, ποιοτικά και εναλλακτικά άλευρα για τα ψωμιά της, μια και πιστεύει ότι «η πρώτη ύλη είναι πιο σημαντική ακόμα κι από έναν καλό σεφ για το τελικό αποτέλεσμα ». Πώς ξεκίνησε όμως; «Στην πρώτη καραντίνα πειραματίστηκα με τη μαγιά στο ψωμί, αλλά μου φάνηκε αρκετά εύκολο, οπότε πήγα στο επόμενο και δυσκο-

Oι συνθήκες αυτής της εποχής ρίχνουν τον προβολέα του Facebook και του Instagram στον αυτοδίδακτο, τον ερασιτέχνη μάγειρα, αυτόν του οποίου οι δημιουργίες είναι δέκα φορές πιο όμορφες και πετυχημένες από τις δικές μας σπιτικές προσπάθειες.

λότερο στάδιο, να φτιάξω δηλαδή το δικό μου προζύμι. Διάβασα, ρώτησα και μετά από καιρό τα κατάφερα. Τα social media και η επαφή με τον κόσμο με βοήθησαν πολύ, ρωτούσα τους ειδικούς τις απορίες μου και μου απαντούσαν. Η αναμονή, η επιμονή και η υπομονή που απαιτεί η διαδικασία του προζυμιού με μάγεψαν και με κέρδισαν. Μοιράστηκα όλο αυτό το ταξίδι στο Instagram γιατί έχω αγαπήσει από μικρή την επαφή με τον κόσμο, δουλεύοντας στον χώρο της εστίασης. Σαν... δέσποινα που είμαι, θέλω να κάνω τον κόσμο να περνά καλά, να ευχαριστιέται, έστω και στο Διαδίκτυο τώρα, αφού δεν μπορώ να βρίσκομαι στη σάλα. Μια δουλειά που θα συνδύαζε και τα δύο στο μέλλον θα ήταν ιδανική». Και, όχι, δεν τα τρώνε όλα αυτά μόνοι τους! «Ούτε κατά διάνοια» μου λέει η διαδικτυακή chef pâtissier και παραδόξως fit Δώρα Κάππη, που κάθε της γλυκό ομορφαίνει και το πιο βαρετό timeline. Η Δώρα είναι μία ακόμα περίπτωση ερασιτέχνη μάγειρα που «της αρέσει να κλείνεται στην κουζίνα της και να χάνεται στον κόσμο της»: «Η εντατική, σχεδόν καθημερινή ενασχόλησή μου με τη ζαχαροπλαστική είναι τα τελευταία 5-6 χρόνια, ενώ πριν έφτιαχνα πιο απλές, “οικιακές” συνταγές. Σε καμία περίπτωση δεν γνώριζα το εύρος, τη δυναμική και την πολυπλοκότητα του αντικειμένου, ούτε και τις τεράστιες γνώσεις που απαιτούνται. Στη ζαχαροπλαστική με γοητεύει ο τρόπος που απλά υλικά μετουσιώνονται με την επίδραση της θερμοκρασίας, την αλλαγή των δοσολογιών και την εφαρμογή συγκεκριμένων τεχνικών – τίποτα δεν είναι απλό και αυτονόητο. Απαιτείται πειθαρχία, προσήλωση, ακρίβεια, επιμονή, συγκέντρωση, γνώση, υπομονή και μαγειρική αντίληψη. Είναι μια συνεχής αναμέτρηση με τις δυνατότητές σου και όλο αυτό είναι μια πρόκληση για μένα. Επίσης, αισθάνομαι ότι η έμπνευση και η δημιουργικότητά μου είναι σε συνεχή εγρήγορση, πράγμα που μου συντηρεί το ενδιαφέρον και μου προκαλεί ευφορία και ενθουσιασμό. Η κυρίως δουλειά μου δεν έχει καμία σχέση με τις κουζίνες. Ήμουν για πολλά χρόνια, για το μεγαλύτερο μέρος της επαγγελματικής μου ζωής, στενή συνεργάτιδα ενός υπουργού και τον τελευταίο καιρό εργάζομαι στην ΑΑΔΕ. Οπότε, ναι, η ζαχαροπλαστική, για ευνόητους λόγους, ήταν σαφώς κάτι που προτιμούσα μακράν να μοιράζομαι στο Διαδίκτυο. Είναι πολύ πιο ευχάριστο θέμα (και θέαμα) και δεν διαφωνείς με κανέναν. Εκτός ίσως από αυτούς που απειλούν να σε διαγράψουν επειδή τους ανοίγεις την όρεξη με αυτά που ανεβάζεις και τους κάνεις να τρέχουν στα ζαχαροπλαστεία! Προσωπικά, μου αρέσει να αναζητώ νέες, πρωτότυπες συνταγές και νέες τεχνικές, να παρεμβαίνω σε γνωστές συνταγές και να τους δίνω προσωπικό χαρακτήρα. Να χρησιμοποιώ ασυνήθιστα υλικά και να πειραματίζομαι με απαιτητικές παρασκευές. Να εξερευνώ τα όρια της δημιουργικότητάς μου. Η ζαχαροπλαστική παραμένει για μένα αυστηρά προσωπική υπόθεση. Με το “κοινό” μου, όμως,

26.11.20 – lifo

39

The good LiFO @home

40 lifo – 26.11.20

μου αρέσει να μοιράζομαι το αποτέλεσμα. Κυριολεκτικά να μοιράζομαι το αποτέλεσμα, μια και δίνω γλυκά παντού: στους συναδέλφους μου στη δουλειά, σε συγγενείς, σε φίλους, στις γειτόνισσες της μάνας μου, σε επισκέψεις, σε γιορτές, στα παιδιά της καφετέριας που μου φτιάχνουν τον πρωινό καφέ, στο μαγαζί στην Ευριπίδου απ’ όπου αγοράζω υλικά ζαχαροπλαστικής, παντού! Είναι μεγάλη η χαρά όταν χαρίζω απόλαυση στους γύρω μου και όταν εισπράττω τα εύσημά τους. Φυσικά, τρώω κι εγώ! Μου αρέσουν πολύ τα γλυκά, γι’ αυτό άλλωστε άρχισα να ασχολούμαι με την παρασκευή τους. Προσπαθώ όμως να έχω μέτρο και πειθαρχία στην κατανάλωσή τους. Επίσης, γυμνάζομαι συστηματικά, με ένταση και με συνέπεια. Τίποτα δεν είναι τυχαίο και τίποτα δεν γίνεται χωρίς κόπο. Ομολογώ ότι η ισορροπία είναι δύσκολη και απαιτούνται ισχυρές αντιστάσεις, γι’ αυτό και κατανοώ όλους αυτούς που με ρωτούν πώς τα καταφέρνω να παραμένω λεπτή. Έχω καταλάβει ότι οι περισσότεροι ούτε που θέλουν να ακούν για γυμναστική και εγκράτεια, οπότε σε αυτούς απαντάω απλώς ότι έχω καλό μεταβολισμό. Δεν έχω δουλέψει ποτέ σε επαγγελματική κουζίνα. Είμαι καθαρά ερασιτέχνης, και μάλιστα αυτοδίδακτη. Περνάω πολλές ώρες διαβάζοντας, αμέτρητες ώρες στην κουζίνα μου δοκιμάζοντας νέα πράγματα, και αισθάνομαι ότι βρίσκομαι σε συνεχή εξέλιξη. Η σκέψη για κάτι δικό μου τριγυρίζει στο μυαλό μου συνεχώς, αλλά δεν έχει ωριμάσει επαρκώς μέσα μου ο τρόπος υλοποίησής της. Η ιδέα ενός blog μού φαίνεται ελκυστική και θα το τολμήσω όταν αισθανθώ ότι έχει να προσφέρει κάτι ξεχωριστό ή κάτι παραπάνω από τα χιλιάδες blogs και sites που υπάρχουν στο Διαδίκτυο. Θα μου άρεσε επίσης να φτιάχνω γλυκά κατά παραγγελία, πράγμα που ήδη έχω κάνει κάποιες φορές, αλλά πιο οργανωμένα και πιο εντατικά. Μου αρέσει η ιδέα να αφοσιωθώ αποκλειστικά στη ζαχαροπλαστική και να βιοπορίζομαι από αυτήν, αρκεί να μην ισχύει αυτό που λένε, πως όταν ένα πάθος μετατρέπεται από ερασιτεχνική ενασχόληση σε επαγγελματική, από έρωτας καταντάει σκλαβιά». Ρώτησα την ψυχολόγο Μαρία Ρώτα γιατί όλο και περισσότεροι άνθρωποι επιλέγουν να μετατρέψουν την κουζίνα τους σε χώρο δημιουργίας στα lockdowns και να επιδοθούν με τέτοιον ζήλο στη μαγειρική: «Όντως, η μαγειρική τα τελευταία χρόνια έχει πάρει διαστάσεις που δεν είχε π.χ. πριν από 20 χρόνια, τότε που το φαγητό ήταν μια καθημερινή υποχρέωση και συνήθως εξυπηρετούσε τις οργανωτικές ανάγκες μιας νοικοκυράς. Τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης βοήθησαν πολύ σε αυτό, όπως και οι εκπομπές μαγειρικής και το διεθνές lifestyle του φαγητού. Τα εστιατόρια, οι σεφ, οι κουζίνες, έγιναν η αγαπημένη ψυχαγωγία στο Διαδίκτυο και το “θα πάμε για ποτό;” αντικαταστάθηκε σε μεγάλο βαθμό από το “πού θα πάμε να φάμε;”. Τα εστιατόρια έγιναν προορισμοί και οι φωτογραφίες των ωραίων πιάτων παίρνουν τα πιο πολλά likes. Δεν υπάρχει, νομίζω, κάποιος που να μην έχει ανεβάσει ένα ωραίο φαγητό από κάπου όπου έφαγε όμορφα. Το φαγητό είναι πια εικόνα, επιβεβαίωση, αισθητική, καταξίωση. Τα εστιατόρια και οι σεφ είναι σαν τις γκαλερί και τους καλλιτέχνες. Αυτό φυσικά έχει δώσει πολύ δημιουργική ώθηση στα σπιτικά μαγειρέματα. Τα lockdowns έχουν ενισχύσει και βοηθήσει πολύ σε αυτό. Όλοι κάτι μαγειρεύουν και η κοινωνικότητα του φαγητού απ’ έξω έχει μεταφερθεί μέσα στο σπίτι. Άνθρωποι που δεν μαγειρευαν έχουν άρχισει να πειραματίζο-

νται. Πολλές οικογένειες το έχουν βρει και ως δημιουργική απασχόληση με τα παιδιά τους. Και η πραγματικότητα είναι ότι αποτελεί από τις πιο υγιείς και δημιουργικές ενασχολήσεις. Η μαγειρική έχει όρια, κανόνες, αρχή-μέση-τέλος, συγχρόνως ενισχύει τη φαντασία, περιλαμβάνει σχεδόν όλες τις αισθήσεις, είναι κάτι που μπορείς να μοιραστείς... και τη διαδικασία και το αποτελεσμα. Στην εποχή που ζούμε, κάποιος θα μπορούσε να πει ότι ίσως είναι από τα λίγα πράγματα που περιλαμβάνουν ό,τι ακριβώς χρειαζόμαστε». Ο Θωμάς Κοντογιάννης, δάσκαλος δημοτικού, είναι ο... μακαρονάς του Διαδικτύου. Νομίζω ότι κανείς άλλος δεν μαγειρεύει (και δεν τρώει) τόσο συχνά μακαρονάδες και σίγουρα όχι τόσες μακαρονάδες με κιμά όσες μαγειρεύει ο κ. Κοντογιάννης. (Προσωπικά, ζήτησα και μαγείρεψα τη συνταγή του, όπως και τη συνταγή για σπιτικό φύλλο της μαμάς του, μια και, όπως φαίνεται, ο δάσκαλος έχει γευτεί πολλές νοστιμιές στο σπιτικό τραπέζι.) Ξεκίνησε να μαγειρεύει στην ηλικία των 27 χρόνων, όταν έφυγε από το πατρικό του και αποφάσισε να ζήσει μόνος του. «Η επαφή μου με τη μαγειρική μέχρι εκείνη την περίοδο ήταν κυρίως οπτική, μου άρεσε να βλέπω πώς μαγείρευαν οι άλλοι, χωρίς να θέλω να ανακατευτώ στα πόδια τους. Μένοντας μόνος μου, όμως, έπρεπε κάτι να φάω, οπότε άρχισαν τα τηλέφωνα στη μαμά Πηγούλα, ζητώντας της συνταγές και οδηγίες χρήσης. Τα μακαρόνια με κιμά τα έχω συνδέσει με τα παιδικά και μαθητικά μου χρόνια, τότε που γυρνώντας από το σχολείο άνοιγα την πόρτα και ερχόταν στα ρουθούνια μου η μυρωδιά της κανέλας και του γαρίφαλου. Ξεχνούσα όλη την κούραση της ημέρας, γι’ αυτόν τον λόγο είναι το φαγητό που μου αρέσει να μαγειρέυω περισσότερο, και μάλιστα πάντα με τον ίδιο τρόπο – δεν πειραματίζομαι ποτέ με τη σάλτσα του κιμά, τη φτιάχνω πάντα έτσι όπως μου την έγραψε σε ένα χαρτί η μαμά. Είμαι από τη φύση μου μακαρονάς, οπότε στη σκέψη “τι να μαγειρέψω;” το μυαλό μου πηγαίνει κατευθείαν στα ζυμαρικά. Είναι το φαγητό που μου θυμίζει τη μητέρα μου, τη γιαγιά μου, καλοκαίρια μετά τη θάλασσα στο νησί. Τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, αν χρησιμοποιηθούν σωστά, μπορούν να προσφέρουν πολύ ευχάριστες στιγμές χαλάρωσης. Έτσι κι εγώ, στην αρχή δειλά και στη συνέχεια με εντατικούς ρυθμούς, άρχισα να ανεβάζω φω-

Άνθρωποι που δεν μαγειρευαν έχουν άρχισει να πειραματιζονται. Πολλές οικογένειες το έχουν βρει και ως δημιουργική απασχόληση με τα παιδιά τους. Και η πραγματικότητα είναι ότι είναι από τις πιο υγιείς και δημιουργικές ενασχολήσεις.

τογραφίες με φαγητά στο Διαδίκτυο. Ο λόγος που προτιμώ να ανεβάσω μια φωτογραφία με φαγητό παρά μια selfie μου ή μια φωτογραφία στο γυμναστήριο είναι γιατί με το φαγητό έχω ασχοληθεί πολλή ώρα. Βλέπω κάθε υλικό, κάθε λαχανικό, κάθε φρούτο σαν έναν καλλιτέχνη που του αξίζει να φωτογραφηθεί πριν και μετά το μαγείρεμα και είναι τόσο μεγάλη η χαρά μου μόλις τελειώνει η διαδικασία αυτή, που θέλω να τη μοιραστώ με τους διαδικτυακούς μου φίλους. Το επάγγελμά μου είναι δάσκαλος, ένα λειτούργημα αφιερωμένο στα παιδιά και στις ανάγκες τους, οπότε αυτό το κομμάτι το κρατώ μακριά από το Διαδίκτυο και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Πολλές φορές, όμως, μέσα στην τάξη, τρώμε μαζί μακαρόνια με κιμά (τα οποία, φυσικά, έχω μαγειρέψει εγώ). Δεν έχω σχοληθεί ποτέ επαγγελματικά με τη μαγειρική, δεν ξέρω και αν θα ήθελα να το κάνω. Η μαγειρική για μένα είναι χαλάρωση, είναι ψυχοθεραπεία, εκεί καταφεύγω για όσο χρόνο θέλω, χωρίς άγχος, για να αποφορτιστώ, εκεί τα κάνω όλα με την ησυχία μου, χωρίς να με ενοχλεί κανείς. Μου αρέσει να μαγειρεύω για τους ανθρώπους μου, τους φίλους μου, την οικογένειά μου. Οπότε δεν ξέρω αν θα μπορούσα να δουλέψω ως επαγγελματίας μάγειρας, γνωρίζοντας και τις δυσκολίες και τους περιοριστικούς χρόνους και το άγχος του επαγγέλματος. Ίσως να άνοιγα κάπου ένα μικρό παντοπωλείο, ντελικατέσεν, στο οποίο θα σέρβιρα και 4-5 πιάτα με ζυμαρικά μόνο (ένα εξ αυτών τα μακαρόνια με κιμά). Με μια φίλη και συνάδελφο, την Ιωάννα, έχουμε σκεφτεί να ανοίξουμε ένα είδος καντίνας στην οποία θα πουλούσαμε μόνο χειροποίητες πίτες, αλλά όλα αυτά προς το παρόν είναι μόνο σκέψεις. Πολλοί φίλοι, αρκετά συχνά, μου στέλνουν inbox μηνύματα ή σχολιάζουν κάτω από τις φωτογραφίες με τα φαγητά μου, είτε για να μου ζητήσουν τη συνταγή [δική μου ή του μπαμπά (επαγγελματία ζαχαροπλάστη) ή της μαμάς (που όλη μέρα κάτι μαγειρεύει)] είτε απλώς για να μου πουν “πάλι τρως;” ή “μας άνοιξες την όρεξη!”. Κατά τη γνώμη μου, τη μαγειρική την ευχαριστιόμαστε περισσότερο όταν είναι να μοιραστούμε το φαγητό με κάποιον, είτε αυτός είναι η σχέση μας, είτε η οικογένειά μας, είτε οι φίλοι μας. Γι’ αυτό μου αρέσει να κοινοποιώ φωτογραφίες και συνταγές στους διαδικτυακούς μου φίλους. Γιατί όταν μοιράζεσαι πράγματα, συναισθήματα, ακόμα και φωτογραφίες, νιώθεις πιο όμορφα».

Η καραντίνα θέλει ERTFLIX Η ψυχαγωγία επιστρέφει στην πιο αυθεντική της μορφή και μας κάνει πολύτιμη συντροφιά. από τη λίνα ιντζεγιάννη

10 λόγοι που κόλλησα με το ΕRTFLIX στο lockdown Ginger and Rosa της Σάλι Πότερ (ένα teen movie που θα σε συγκινήσει.) Και πάνω που νομίζεις ότι έχεις κλείσει με την προσωπική σου wishlist ταινιών, έρχονται 30 νέοι τίτλοι που περιλαμβάνουν από blockbuster του Χόλιγουντ μέχρι ανεξάρτητες παραγωγές και από βραβευμένες ευρωπαϊκές ταινίες μέχρι εξαιρετικές βιογραφίες, όλες από καταξιωμένους σκηνοθέτες και με ένα αγαπημένο καστ ηθοποιών. Οι ημέρες του lockdown έχουν τις δικές τους σειρές, με κορύφωση τα Σαββατοκύριακα (δεν μετρώ πια τα επεισόδια που διαδέχονται το ένα το άλλο). Πώς μπορείς να αντισταθείς σε παραγωγές όπως αυτές των «The witness for the prosecution», «Τhe Durrels», «Τop of the lake» και του «Πουαρό», και άλλες τόσες, που από το πρώτο επεισόδιο σε καθηλώνουν και σου θυμίζουν τη χαρά της πραγματικής αγωνίας και συγκίνησης! Και επειδή ο δικός μου καημός ήταν ότι είχα χάσει όλες τις εξαιρετικές σειρές που πρόβαλλε τα τελευταία χρόνια η ΕΡΤ, τώρα μπορώ επιτέλους να τις απολαύσω (και το κάνω σε μικρές, ιδιωτικές προβολές, αφού το ERTFLIX είναι διαθέσιμο στο tablet μου και σε όλες τις συσκευές iOS, Android και Huawei μέσα από το δωρεάν application). Οι δικές μου μέρες της καραντίνας –κι αυτό σαν ταινία ακούγεται– έφεραν την ΕΡΤ πιο κοντά μου μέσα από την πιο σύγχρονη μορφή της. Κι αυτό από μόνο του το λες και συγκίνηση. Γιατί αυτό που κάποτε σήμαινε η τηλεόραση –όταν ακόμα χαιρόμασταν για την έγχρωμη συσκευή που μπήκε σπίτι μας– επιστρέφει για να επιβεβαιώσει πως κάποιες αξίες μένουν αναλλοίωτες στον χρόνο και παίρνουν τη θέση που τους αναλογεί στην αυθεντική έννοια της ψυχαγωγίας που τόσο έχουμε ανάγκη αυτές τις μέρες.

1

Γιατί μπορείς να βρεις και να δεις όλα τα επεισόδια από τις ολοκαίνουριες ελληνικές σειρές της ΕΡΤ («Χαιρέτα μου τον πλάτανο», «Τα καλύτερά μας χρόνια», «Η τούρτα της μαμάς»).

2 ENTER ΕRTFLIX Το κοινό μπορεί πάντοτε ΔΩΡΕΑΝ να δει Ertflix όταν επισκεφθεί το https://www. ertflix.gr, με το κόκκινο κουμπί στους δέκτες του για πρόσβαση στη νέα ψηφιακή πλατφόρμα της ΕΡΤ, από τις δωρεάν εφαρμογές για iOS και Android και για κινητά Huawei. Ακόμη, είναι διαθέσιμο πλέον και για smart TV Samsung, αφού κατεβάσει κάποιος το ειδικό δωρεάν App Ertflix από το Samsung APPS στην τηλεόρασή του.

Γιατί πέτυχα ταινίες που είχα χάσει και δεν υπάρχουν στο Neflix, όπως το Correspondence, το Ι love Huckabees, το Yves Saint Laurent και το The killing of a scared deer.

3

Γιατί θα βρεις τις καλύτερες σειρές μυστηρίου του BBC και μερικά από τα σημαντικότερα έργα της Άγκαθα Κρίστι: «Οι περιπέτειες του Ηρακλή Πουαρό», «Μάρτυρας κατηγορίας» «Και μετά δεν έμεινε κανένας».

4

Γιατί πέτυχα μοναδικά ντοκιμαντέρ: Trumpland, Το αίνιγμα του Κέρου, Η ιστορία του κινηματογράφου.

5 6

Γιατί εδώ βρήκα όλα τα επεισόδια της «Φρουτοπίας». Γιατί εδώ μπορείς να ανοίγεις ξανά και ξανά το «Μουσικό Κουτί» με τον Νίκο Πορτοκάλογλου και τη Ρένα Μόρφη και να βλέπεις όλα τα επεισόδια.

7

Γιατί είδα μουσικά ντοκιμαντέρ και ταινίες από τον Springsteen και τον Bowie μέχρι τον Jackson και την Britney Spears.

8

Γιατί ψάχνοντας, ανακάλυψα τη σειρά «The Durrells», τη θρυλική Ρεβάνς με τον Αντώνη Καφετζόπουλο και αφιερώματα του αρχείου της ΕΡΤ στον Μάνο Χατζιδάκι, στον Κάρολο Κουν και στον Γιάννη Τσαρούχη.

9

Το σημαντικότερο, γιατί μπόρεσα να συνδεθώ από παντού (τηλεόραση, κινητό και laptop) πανεύκολα.

10

A, και, φυσικά, είναι ΔΩΡΕΑΝ.

Aφιέρωμα

ν μου έλεγες πριν από λίγο καιρό ότι η ΕΡΤ θα ξαναγινόταν default επιλογή στην οθόνη της τηλεόρασής μου, μάλλον δεν θα το πίστευα… Ήρθε όμως το ERTFLIX για να κατακτήσει το τηλεκοντρόλ και μαζί την εκτίμηση –όχι μόνο τη δική μου αλλά και όλης της οικογένειας–, δημιουργώντας μια ατμόσφαιρα αυθεντικής τηλεοπτικής απόλαυσης για όλους (αυτό από μόνο του είναι κατάκτηση σε επίπεδο αρμονικής συνύπαρξης, σε ένα σπίτι όπου ο καθένας έχει τις προτιμήσεις του…) Ηπλατφόρμα της ΕΡΤ, που, σημειωτέον, είναι δωρεάν για όλους –σαν ένα μικρό δώρο ψυχαγωγίας και διασκέδασης που έρχεται σπίτι σου σαν έκπληξη–, διαθέτει 20 κατηγορίες διαφορετικού περιεχομένου, που σημαίνει πως η καθημερινότητα στο σπίτι –με τον Covid να κάνει τα δικά του απ’ έξω– αποκτά μια άλλη διάθεση. Το «Μουσικό Κουτί» με τον Νίκο Πορτοκάλογλου και τη Ρένα Μόρφη ήταν η πρώτη αποκάλυψη που με ξάφνιασε ευχάριστα (έχεις ακούσει τη Νατάσσα Μποφίλιου να τραγουδάει Rihanna;) κι έτσι άρχισα να ψάχνω το πρόγραμμα, τις εκπομπές, τις ταινίες, τις σειρές και να ανακαλύπτω όλο και περισσότερο περιεχόμενο στοχευμένο και ιδιαίτερο, όπως οι παιδικές εκπομπές, τα αθλητικά αφιερώματα αλλά και οι παλιές σειρές της ΕΡΤ, για εμάς που ζήσαμε την εποχή της «Μαντάμ Σουσού» και της «Φρουτοπίας» – ναι, αυτές οι σειρές-θρύλοι υπάρχουν στο ERTFLIX! Για τις ήσυχες βραδιές της καραντίνας (που το σπίτι σου σε βλέπει από τις 9…), οι ταινίες στο ERTFLIX γίνονται αχώριστος σύντροφός σου. Καναπές, πίτσα και προβολή στις 10 (το lockdown θέλει τη δική του ρουτίνα καλοπέρασης), με επιλογές όπως The killing of a sacred deer του δικού μας Λάνθιμου, το Sorry, we missed you του Κεν Λόουτς ή το

26.11.20 – lifo

41

The good LiFO

Η gourmet εκδοχή του lockdown

@home

42 lifo – 26.11.20

Με το premium delivery να ενισχύεται με ολοένα και περισσότερα εστιατόρια και καταστήματα τροφίμων και με τις πιο αγνές και εκλεπτυσμένες γεύσεις να φτάνουν στην πόρτα του σπιτιού μας, το φαγητό της καραντίνας δεν είναι καθόλου χαμένη υπόθεση. από τη δώρα μάστορα δεύτερη καραντίνα μάς βρίσκει λίγο πιο αμήχανους και προβληματισμένους. Είναι βέβαιο ότι μας έχουν λείψει πολλά πράγματα και το χειρότερο είναι ότι δεν ξέρουμε πότε και με ποιες συνθήκες θα μπορέσουμε να τα ξαναζήσουμε. Και ενώ στο προηγούμενο lockdown πολλοί αποφάσισαν να ανακαλύψουν τα όρια και τις ικανότητές τους στη μαγειρική, στο τωρινό υπάρχει μια έντονη επιθυμία να μετατρέψουν την κουζίνα τους σε εστιατόριο, να καταφέρουν να ζήσουν με κάποιον τρόπο εκείνο που έχουν επιθυμήσει και να βρουν τον τρόπο να γευτούν ό,τι αγαπούν, χωρίς να κοπιάσουν αναγκαστικά γι’ αυτό. Εννοείται ότι υπάρχει ψυχολογική κούραση και το φαγητό ανέκαθεν αναλάμβανε τον ρόλο της φροντίδας, της ανακούφισης και της τόνωσης. Αυτή την επιθυμία φαίνεται ότι θέλουν να ικανοποιήσουν πολλοί επιχειρηματίες της εστίασης, μπαίνοντας στη διαδικασία να προσφέρουν, με delivery ή take-away, τις υπηρεσίες τους. Κάποιος, βέβαια, θα μπορούσε να πει ότι πολλοί αναγκάστηκαν να κάνουν αυτό το βήμα για να σώσουν την επιχείρησή τους. Αν το δεις, όμως, πιο σφαιρικά, βάλεις τα οικονομικά κάτω και μπεις στη διαδικασία να ακούσεις τους επιχειρηματίες και τους σεφ, θα καταλάβεις πως δύο από τα βασικά κίνητρα για να αποφασίσουν τη διανομή φαγητού ήταν η διάθεσή τους να είναι κοντά στους ανθρώπους που τους έχουν στηρίξει όλα αυτά τα χρόνια και η ανάγκη τους να συνεχίσουν να δημιουργούν και να διατηρήσουν ζεστές τις κουζίνες τους. Έτσι, βλέπουμε την Cookoovaya να προσφέρει premium delivery menu με τα κλασικά πιάτα της, αλλά να δημιουργεί και μια

νέα κατηγορία γεύσης με ιδιαίτερα σάντουιτς που έχουν βάση το ψάρι και τα έχει εμπνευστεί ο Περικλής Κοσκινάς. Δεν είναι ένα πρόχειρο μενού αλλά μια υπέροχη ευκαιρία για το εστιατόριο να αποδείξει την ετοιμότητά του να σταθεί στο ύψος των περιστάσεων και να προσφέρει και πάλι κάτι διαφορετικό, κάτι που δεν μπορεί να βρει κανείς αλλού. Κάτι που να μπορεί να ιντριγκάρει τον πελάτη και να τον κάνει να νιώσει ότι συμμετέχει και πάλι στο γαστρονομικό παιχνίδι. (Cookoo

by Cookoovaya, διαθέσιμο από τη Wolt ή take-away μετά από παραγγελία στο 210 7235005) Έτοιμο να ανταποκριθεί στις ανάγκες της εποχής φάνηκε και το εστιατόριο Παπαδάκης, δημιουργώντας ένα νέο μενού με πιάτα που αποστέλλονται στο σπίτι. Περιέχει και επιλογές vegan, vegetarian και pescatarian, εμπλουτίζεται καθημερινά με πιάτα ημέρας και είναι σε θέση να ικανοποιήσει ακόμη και ένα μεγάλο, οικογενειακό τραπέζι, αν η παραγγελία γίνει μια μέρα πριν. Χαρούμενους, όμως, δεν μας κάνει μόνο η δυνατότητα να απολαύσουμε τις υπέροχες γεύσεις του εστιατορίου στο σπίτι αλλά και το γεγονός ότι γνωρίζουμε πως ένας από τους λόγους που δημιουργήθηκε η υπηρεσία delivery είναι για να εξακολουθήσει το εστιατόριο να στηρίζει και να τιμά τους μικρούς παραγωγούς με τους οποίους συνεργάζεται μέχρι σήμερα. (Εστιατόριο Παπαδάκης, www.papadakisstospiti. com) Και εκεί βρίσκεται η ουσία της ιστορίας. Παραγγέλνοντας φαγητό στο σπίτι, παίρνουμε μεν απόλαυση και χαρά, όμως βοηθάμε να παραμείνει ζωντανός και ένα τεράστιος κλάδος που περιλαμβάνει πολλές και ξεχωριστές

ειδικότητες και μετρά εκατοντάδες εργαζομένους σε διάφορα πόστα. Και αν μπορούν να προσαρμοστούν στις νέες συνθήκες τα σύγχρονα εστιατόρια, σκέψου πόση δύναμη και τόλμη χρειάζονται τα ιστορικά εστιατόρια της πόλης, όπως το Blue Pine, για να υιοθετήσουν νέες τακτικές, να συνεχίσουν να είναι δραστήριες οι κουζίνες τους και να παραμείνει ζωντανή η σχέση τους με τους θαμώνες τους. Πριν από λίγο καιρό ούτε θα μπορούσαμε να φανταστούμε ότι θα είχαμε τη δυνατότητα να παραγγείλουμε τα πιάτα του συγκεκριμένου εστιατορίου μέσω του e-food. Τώρα πια γίνεται. Και όχι μόνο αυτό, αλλά οι άνθρωποι του Blue Pine είναι έτοιμοι, αν ανοίξει η εστίαση τις γιορτές, να υποδεχτούν τους καλεσμένους τους στον υπέροχο κήπο του, δημιουργώντας τις κατάλληλες συνθήκες ασφάλειας, ή να προσφέρουν χριστουγεννιάτικο μενού, στην περίπτωση που τα πράγματα δεν πάνε καλά και τα εστιατόρια παραμείνουν κλειστά.

(Blue Pine, 210 8077745) Τεράστια έκπληξη για όλους ήταν και η νέα υπηρεσία Tea Away του εμβληματικού Μεγάλη Βρετανία, που δίνει την ευκαιρία, σε όσους τους έχει λείψει το πολυτελές περιβάλλον του αλλά και το περίφημο, απογευματινό του τσάι, να το απολαύσουν σπίτι τους. Το μενού, αντάξιο των προσδοκιών μας, περιλαμβάνει μοναδικά εδέσματα, όπως μπριός βουτύρου με καπνιστό σολομό, λευκό τραμενζόνε με αυγό ελευθέρας βοσκής και σπιτική μαγιονέζα, roast-beef σε οκτάσπορο ψωμί με σάλτσα ταρτάρ και σκονς αμυγδάλου με κορινθιακή σταφίδα, σερβιρισμένα με εποχικές μαρμελάδες και clotted cream. Επιπλέον, περιλαμβάνει εκπληκτικά

Τα αξεσουάρ που θα βάλουμε στη λίστα με τα χριστουγεννιάτικα δώρα

H Mobile Technology συνεργάζεται με την iWALK και παρουσιάζει δύο gadgets που κάνουν τη ζωή πιο εύκολη και πιο ασφαλή.

Ό

ταν μιλάμε για σύγχρονη τεχνολογία, οι περισσότεροι από εμάς (οι κοινοί θνητοί που δεν ασχολούμαστε με backend και λογισμικά) φέρνουμε στο μυαλό μας εκείνα τα μαγικά gadgets που κάνουν τη ζωή μας πιο εύκολη και άνετη. Όταν μάλιστα η ζωή μας αλλάζει λόγω των συνθηκών, τα gadgets που αναζητάμε είναι αυτά που μπορούν να μας λύσουν τα χέρια. Ο UVC Αποστειρωτής Συσκευών & Pad Ασύρματης Φόρτισης της iWALK είναι εκείνο το απαραίτητο εργαλείο που αποστειρώνει και απολυμαίνει τις συσκευές σου. Υπάρχει κάτι πιο χρήσιμο και επίκαιρο για εσένα και τους αγαπημένους σου; Τώρα που όλοι γνωρίσαμε τις επιπτώσεις ενός ιού, χρειαζόμαστε την υψηλή τεχνολογία της iWALK, η οποία σου επιτρέπει όχι μόνο να απολυμάνεις τις καθημερινές συσκευές που εκτίθενται στα μικρόβια αλλά και να φορτίσεις το smartphone ή το tablet σου ασύρματα. Και επειδή η φόρτιση είναι αυτό που μας έχει απασχολήσει όλους από τότε που η καθημερινότητά μας έγινε mobile depended, η Scorpion Air Power Bank της iWALK αλλάζει όσα ήξερες για την κατηγορία, αφού αυτό το γκατζετάκι αφήνει πολύ πίσω του όλα τα υπόλοιπα made in China και αποκαλύπτει όλα τα πλεονεκτήματα της ασύρματης φόρτισης σε ελάχιστο χρόνο. Τα τρία ενσωματωμένα καλώδια που διαθέτει σου επιτρέπουν να φορτίσεις άνετα 3 συσκευές ταυτόχρονα (πόσες φορές μέχρι τώρα το έχεις ευχηθεί αυτό;) και, φυσικά, η ίδια η συσκευή επαναφορτίζεται σε μόλις 4,5 ώρες! Αν ψάχνεις το δώρο που θα κάνεις αυτά τα Χριστούγεννα στους αγαπημένους σου (ακόμα καλύτερα, αυτό που θα ζητήσεις από εκείνους), σημείωσε αυτά τα δύο μικρά τεχνολογικά θαύματα της iWALK που κάνουν τη ζωή πιο ασφαλή, πιο εύκολη και σίγουρα πιο up to date. Μαζί τους σημείωσε και το όνομα της Mobile Technology που φέρνει για πρώτη φορά στην ελληνική αγορά τα προϊόντα της iWALK, εδραιώνοντας μια συνεργασία που έχει να δώσει πολλά. Εξάλλου, η Mobile Technology γνωρίζει από υψηλή τεχνολογία και καινοτομία και μοιράζεται αυτήν τη γνώση με όλους εμάς μέσα από το site της www.mobiletechnology. gr. Εδώ θα βρεις όλες τις πληροφορίες για τα προϊόντα της iWALK, τα οποία σύντομα θα μπορείς να παραγγείλεις online. Προς το παρόν, αναζήτησέ τα στο Public Marketplace και κάνε την καθημερινότητά σου λίγο πιο εύκολη. Κι αυτό ίσως είναι το πιο σημαντικό δώρο της εποχής…

SCORPION AIR Power Bank 12000mAh Ένα πανίσχυρο ασύρματο powerbank γρήγορης φόρτισης, εξοπλισμένο με 3 ενσωματωμένα καλώδια για να φορτίζει ταυτόχρονα 3 διαφορετικές συσκευές. Φορτίζει κινητά, laptops και tablets εξίσου γρήγορα και με υψηλή απόδοση, ενώ η ίδια η συσκευή επαναφορτίζεται εντός 4,5 ωρών μέσω της λειτουργίας Pass-Trough, 5 ώρες ταχύτερα από τα υπόλοιπα powerbanks της αγοράς! Διαθέτει θύρα lightning, καθώς και υποδοχή USB-C, η οποία όμως λειτουργεί παράλληλα και ως έξοδος USB-C για γρήγορη φόρτιση και υψηλή απόδοση. Συνδυάζοντας τη στιβαρή κατασκευή με την υφή σιλικόνης, το Scorpion Air Plus συγκρατεί σταθερό το κινητό σου στη θέση του όσο το φορτίζεις.

UVC Αποστειρωτής Συσκευών & Pad Ασύρματης Φόρτισης Αξιοποιώντας την υπεριώδη ακτινοβολία, η οποία εκπέμπει στα 250-280 χιλιοστά, αποστειρώνει και απολυμαίνει αποτελεσματικά τόσο το κινητό σου όσο και άλλες συσκευές/αντικείμενα που δεν μπορείς να καθαρίσεις με νερό. Μπορεί να αξιοποιηθεί και ως συσκευή αρωματοθεραπείας, αφού, ρίχνοντας δυο σταγόνες από το αγαπημένο σου άρωμα* στην ειδική υποδοχή, το κινητό σου θα είναι καθαρό και ταυτόχρονα θα αναδίδει φρεσκάδα. Με δύο επιλογές απολύμανσης, το κουτί αποστείρωσης έχει χωρητικότητα που επαρκεί για μεγάλη ποικιλία smartphones (το μεγαλύτερο μέγεθος που μπορεί να χωρέσει είναι το iPhone 11 Pro Max.) και φορτίζει με ασφάλεια όλα τα κινητά τηλέφωνα που υποστηρίζουν τη λειτουργία της ασύρματης φόρτισης από την πίσω πλευρά. *Το άρωμα δεν περιλαμβάνεται στη συσκευασία.

www.mobiletechnology.gr

26.11.20 – lifo

43

The good LiFO @home

44 lifo – 26.11.20

επιδόρπια, όπως moelleux μπίτερ σοκολάτας με γκανάς καραμέλα, σου με κρέμα και πραλίνα από φιστίκι Αιγίνης και biscuit μπίτερ σοκολάτας με crémeux βατόμουρο και μους μπίτερ σοκολάτας. Το μενού ολοκληρώνεται με δύο διαφορετικά κέικ, μπισκότα τζίντζερ και cannelés de Bordeaux. Αρκεί να το παραγγείλεις από τις 11:00 έως τις 19:00 στο τηλέφωνο 210 3330748 και θα το παραλάβεις μετά από μία ώρα με δώρο ένα tea box από τη συλλογή του βραβευμένου Γάλλου pastrychef Arnaud Larher, που ηγείται του εργαστηρίου της Μεγάλης Βρετανίας. Σε αυτά τα όμορφα νέα, που φέρνουν το fine dining στο σπίτι μας, ήρθε να προστεθεί μία ακόμη πολύτιμη άφιξη στο premium delivery από τη δημιουργική ομάδα των Σωτήρη Κοντιζά, Μανώλη Μπαμπούνη και Κώστα Πισσιώτη που ξέρουμε από τα εστιατόρια Nolan και Proveleggios. Το PS: Luncheon, ένα ολοκαίνουριο πρότζεκτ δουλεμένο με αγάπη και ευαισθησία, ξεκίνησε το δικό του ταξίδι μερικές μέρες πιο πριν, με σκοπό να προσφέρει μια ολοκληρωμένη εστιατορική εμπειρία σε όσους το επιλέξουν. «Υπήρχε ένα ανάλογο πρότζεκτ στο μυαλό μας, όπως υπάρχουν και διάφορα ακόμη που σκοπεύαμε να υλοποιήσουμε, αλλά οι συνθήκες του lockdown το επέσπευσαν. Το μενού που τελικά αποφασίστηκε είναι κάτι εντελώς νέο και τα diy μαγειρικά kits, που υπάρχουν ως επιλογή, έγιναν για να μπορούν, όσοι το παραγγείλουν, να απολαύσουν το φαγητό ακριβώς στις συνθήκες που πρέπει. Επίσης, για να είναι κάθε παραγγελία μια ολοκληρωμένη εμπειρία εστιατορίου, δίνουμε τη δυνατότητα παράλληλης παραγγελίας κρασιού, με ετικέτες περιορισμένης κυκλοφορίας και κοκτέιλ» μας εξηγεί ο Κώστας Πισσιώτης και διακρίνουμε στη φωνή του ενθουσιασμό, κάτι που έχουμε ανάγκη να νιώσουμε κι εμείς, παρασύροντάς μας σε θετικές και αισιόδοξες σκέψεις. (Το PS: Luncheon διανέμεται μέσω της Wolt.) Και, φυσικά, υπάρχουν πολλές άλλες επιλογές, όπως το Nolita και το Trattoria Italia D’Onofrio για νόστιμο, ιταλικό φαγητό, το

Hachiko και το Sushi Lunchi για sushi και το Tamarind ή το Thai Zab για ταϊλανδέζικο. Μάλιστα, όπως δείχνουν τα πράγματα, η λίστα με το high end delivery θα συνεχίσει να μεγαλώνει με γρήγορους ρυθμούς. Γι’ αυτό το γεγονός δεν ευθύνονται μόνο οι συνθήκες που δημιούργησε η πανδημία αλλά και μια παγκόσμια τάση που θέλει τα πιο premium εστιατόρια να ανταποκρίνονται στην υπηρεσία του delivery, δημιουργώντας τις περισσότερες φορές ειδικά μενού για να το υποστηρίξουν. Εκτός από τα εστιατόρια, ανάλογες υπηρεσίες προσφέρουν πια και τα caterings, όπως το Begnis Catering, που πλέον αναλαμβάνει την αποστολή κάθε είδους γεύματος, μικρά ή μεγαλύτερα events αλλά και τα κυριακάτικα ή εορταστικά σας γεύματα, με ενδιαφέροντα μενού, προσεγμένες πρώτες ύλες και ιδιαίτερα πιάτα που αντιγράφουν την αισθητική των καλύτερων εστιατορίων. Με λίγα λόγια, ακόμη και αν δεν θέλει κάποιος να ξαναμαγειρέψει στο lockdown, το Begnis Catering μπορεί να αναλάβει από το πρωινό μέχρι το coffee break του. (Begnis Catering, Instagram: begniscatering) Δεν μας έχει λείψει, όμως, μόνο το καλό φαγητό στην καραντίνα. Ο καιρός που βρισκόμαστε μακριά από τα μπαρ είναι πολύς και όλοι αναπολούμε ένα καλό κοκτέιλ ή ένα κρασί που θα μας φτιάξει ή θα μας προτείνει ένας ειδικός και θα το απολαύσουμε συντροφιά με μουσική και καλή παρέα. Δυστυχώς, προς το παρόν κανείς δεν μπορεί να μας ενημερώσει με ακρίβεια πότε θα ανοίξουν τα μπαρ της πόλης. Έτσι, μας φαίνονται πραγματικά πολύτιμοι εκείνοι που μπορούν να φέρουν στο σπίτι μας κάτι που να μας θυμίζει μπάρα, να σερβίρεται σε ποτήρι και να μπορεί να ομορφύνει τις ώρες μας. Εξαιρετικές βρίσκουμε τις προτάσεις του Barro Negro, που περιλαμβάνουν την αποστολή kit για τη δημιουργία των δροσιστικών κοκτέιλ Margarita και Paloma σε διάφορες εκδοχές και με επιλογή για ένα ή περισσότερα άτομα. Το kit περιλαμβάνει ό,τι θα χρειαστεί ο επίδοξος μπάρμαν και οι συσκευασίες

Αν το δεις, όμως, πιο σφαιρικά, βάλεις τα οικονομικά κάτω και μπεις στη διαδικασία να ακούσεις τους επιχειρηματίες και τους σεφ, θα καταλάβεις πως δύο από τα βασικά κίνητρα για να αποφασίσουν τη διανομή φαγητού ήταν η διάθεσή τους να είναι κοντά στους ανθρώπους που τους έχουν στηρίξει όλα αυτά τα χρόνια και η ανάγκη τους να συνεχίσουν να δημιουργούν και να διατηρήσουν ζεστές τις κουζίνες τους.

που αποστέλλονται είναι όμορφες, φιλοδοξώντας να μας φτιάξουν τη διάθεση και να γίνουν μέρος της διασκέδασής μας. Εκτός από τις κλασικές πλατφόρμες delivery, μπορεί κάποιος να παραγγείλει τα κοκτέιλ από την ομάδα του Barro Negro, που αναλαμβάνει την παράδοσή τους σε όλη την Αττική, καθημερινά από τις 19:00 έως τις 21:00. (Barro Negro, 210 0107618) Μας έχουν λείψει τα κοκτέιλ του και νιώθουμε σαφέστατα καλύτερα με τη δυνατότητα που μας δίνει να παραγγείλουμε έστω έξι από αυτά μέσω Wolt. Το Baba Au Rum παραμένει μεγάλη μας αγάπη, βραβεύεται για 6η φορά ως ένα από τα πενήντα καλύτερα μπαρ του κόσμου και ανακαλύπτει έναν ακόμα τρόπο για να κρατάει ζωντανό το ενδιαφέρον μας, δημιουργώντας ένα δικό του cocktail clothing brand, λανσάροντας ταυτόχρονα το επίσημο e-shop του. Κάνε κλικ και ανακάλυψε hoodies, Τ-shirts, κάλτσες και άλλα ρούχα αλλά και branded tiki mugs, καρφίτσες, βιβλία, notebooks, ποτά και πολλά ακόμη cocktail paraphernaliα, τα οποία πάντα ήθελες και πάντα υπάρχει κάποιος λόγος για να τα προσφέρεις ως δώρο. (www. babaaurum.com)

Για τους λάτρεις του κρασιού αλλά και για εκείνους που θέλουν να μυηθούν στον κόσμο του και να ανακαλύψουν νέες ποικιλίες και ετικέτες που μέχρι σήμερα δεν είχαν την ευκαιρία να δοκιμάσουν, το αγαπημένο wine bar Heteroclito έχει εξίσου ενδιαφέρουσες προτάσεις. Εκτός του ότι μπορείς να τηλεφωνήσεις στο μαγαζί και να ζητήσεις να σου προτείνουν κάποια φιάλη, ανάλογα με τα γούστα σου ή το φαγητό με το οποίο σκέφτεσαι να το απολαύσεις, η ομάδα του wine bar βρίσκεται στη διαδικασία δημιουργίας κάποιων κουτιών με περιεχόμενο-έκπληξη για όσους τα παραγγέλνουν. Τα Santa Βoxes θα περιέχουν φιάλες που δεν θα γνωρίζει αυτός που παραγγέλνει, ο οποίος το μόνο που έχει να κάνει είναι να αναφέρει την τιμή στην οποία θέλει να κυμανθεί το κουτί και ίσως κάποιες από τις προτιμήσεις του. Οι παραγγελίες κρασιών ή τα Santa Boxes θα πραγματοποιούνται κατόπιν συνεννόησης με το μαγαζί. (Heteroclito, 21 0323 9406)

5 επιτραπέζια στρατηγικής που παίζονται με δύο άτομα Τα παιχνίδια της Κάισσα μας συνοδεύουν εδώ και πολλές δεκαετίες σε κάθε στιγμή διασκέδασης στο σπίτι

E

δώ και πολλές δεκαετίες τα επιτραπέζια παιχνίδια γίνονται το επίκεντρο της διασκέδασης για κάθε παρέα που συγκεντρώνεται γύρω από ένα τραπέζι. Θα μπορούσε να πει κανείς πως είναι ίσως η πιο διαχρονική μορφή σπιτικής διασκέδασης – και πολλά από αυτά έχουν χαρακτηρίσει την παιδική ηλικία πολλών από εμάς. Τώρα, κατά τη διάρκεια μίας ακόμη περιόδου που περνάμε πολύ περισσότερο χρόνο στο σπίτι, τα επιτραπέζια της Κάισσα συνοδεύουν και πάλι τις βραδιές μας, δημιουργώντας ένα ζεστό περιβάλλον νοσταλγίας και, φυσικά, διασκέδασης. Η Κάισσα ιδρύθηκε το 1985 από μια ομάδα ανθρώπων που αγαπούσαν το σκάκι. Σε μικρό χρονικό

διάστημα, όμως, το ενδιαφέρον εξελίχθηκε και σε άλλες κατηγορίες παιχνιδιών, όπως τα επιτραπέζια στρατηγικής και φαντασίας, τα παιχνίδια ρόλων καθώς και τα παιχνίδια με συλλεκτικές κάρτες. Από τις κάρτες Pokemon μέχρι τις Magic The Gathering και αργότερα το αγαπημένο όλων Dixit, η Κάισσα επενδύει στην ποιοτική διασκέδαση μέσα από πρωτότυπα επιτραπέζια που έχουν μεγαλώσει ολόκληρες γενιές. Το 2001 ξεκίνησαν να κυκλοφορούν τα Ελληνικά Επιτραπέζια Κάισσα και μέχρι σήμερα έχουν δημιουργηθεί πάνω από 200 τίτλοι επιτραπέζιων παιχνιδιών και μια ολόκληρη κοινωνία από λάτρεις τους, όπως και ολόκληρες κοινότητες που συμμετέχουν σε εκδηλώσεις και διαγωνισμούς.

Η φιλοσοφία της Κάισσα βασιζόταν ανέκαθεν στην επαφή με τον κόσμο. Μέσω αυτής της σχέσης με το κοινό της δημιουργεί μέχρι και σήμερα ποιοτικά παιχνίδια που αναπτύσσουν τη σκέψη και τη δημιουργικότητα, ανεξάρτητα από το είδος τους. Μικροί και μεγάλοι θα βρουν αυτό που τους ταιριάζει μέσα από μια μεγάλη ποικιλία παιχνιδιών που ανταποκρίνονται ακόμα και στις πιο «δύσκολες» απαιτήσεις. Όσο για τα επιτραπέζια στρατηγικής, η Κάισσα ειδικεύεται στο είδος και μας παρουσιάζει το top 5. Παίζονται και με δύο άτομα μόνο και μας καλούν να περάσουμε τις μέρες μας στο σπίτι όσο πιο ευχάριστα γίνεται.

7 Θαύματα του Κόσμου

Ticket to Ride Ευρώπη

Pandemic

Λίθινη Εποχή

Civilization: Νέα Εποχή

παίκτες: 2-7

παίκτες: 2-5

παίκτες:: 2-4

παίκτες: 2-4

παίκτες: 2-4

ηλικία: 10+

ηλικία: 8+

ηλικία: 8+

ηλικία: 10+

ηλικία: 14+

διάρκεια παιχνιδιού: 30’

διάρκεια παιχνιδιού: 30’-60’

διάρκεια παιχνιδιού: 45’

διάρκεια παιχνιδιού: 60’-90’

διάρκεια παιχνιδιού: 60’-120’

Ηγηθείτε μίας από τις επτά μεγάλες πόλεις της αρχαιότητας. Εκμεταλλευτείτε τις πρώτες ύλες της γης σας, πάρτε μέρος στην αέναη πορεία της προόδου, αναπτύξτε εμπορικές σχέσεις και επιδείξτε τη στρατιωτική σας δύναμη. Αφήστε το σημάδι σας στην ιστορία του πολιτισμού, κατασκευάζοντας ένα αρχιτεκτονικό θαύμα, το οποίο θα αντέξει στο πέρασμα των αιώνων.

Το «Ticket to Ride - Ευρώπη» σας οδηγεί σε μια περιπέτεια μέσα από τις μεγάλες πόλεις της Ευρώπης των αρχών του 20ού αιώνα. Θα ρισκάρετε ένα ταξίδι μέσα από τα σκοτεινά τούνελ της Ελβετίας; Θα διασχίσετε με φέρι τη Μαύρη Θάλασσα; Ή θα χτίσετε εντυπωσιακούς σταθμούς στις πρωτεύουσες των παλαιών αυτοκρατοριών;

Εσείς και οι συμπαίκτες σας είστε μέλη μιας ομάδας επιστημόνων που καλείται να αντιμετωπίσει τέσσερις θανατηφόρες ασθένειες. Θα ταξιδέψετε σε όλη την υφήλιο, προσπαθώντας να ανακόψετε το κύμα επιδημιών και να αναπτύξετε τα απαραίτητα μέσα για την εύρεση των θεραπειών. Η μοίρα της ανθρωπότητας είναι στα χέρια σας.

Στη «Λίθινη Εποχή» οι παίκτες προσπαθούν να επιβιώσουν, κάνοντας ό,τι και οι πρόγονοί μας: μαζεύουν τροφή, σπάνε πέτρες και αναζητούν χρυσό στα ποτάμια. Κάνουν ανταλλαγές, αναπτύσσουν τα χωριά τους και τελικά ανεβαίνουν πολιτισμικά. Σε αυτόν τον συναρπαστικό αγώνα επιβίωσης και ανάπτυξης η λεπτή ισορροπία ανάμεσα στην τύχη και τη στρατηγική θα αναδείξει το νικητή.

γλώσσες: Ελληνικά

Καλλιδρομίου 8 & Ιπποκράτους, Εξάρχεια. Τηλεφωνικές Παραγγελίες: 210 36 06 488. Ωράριο λόγω lockdown: 10:00-16:00 kaissagames.com | www.facebook.com/kaissaboardgames | www.instagram.com/kaissa_board_games

Το «Sid Meier’s Civilization: Νέα Εποχή» μετατρέπει τη διάσημη σειρά παιχνιδιών για υπολογιστές σε ένα επιτραπέζιο παιχνίδι στρατηγικής. Οι παίκτες καθοδηγούν τα έθνη τους σε έναν αγώνα για εδάφη, τεχνολογία και θαύματα που αλλάζουν τους κανόνες. Το να παίξετε έναν γύρο είναι τόσο απλό όσο το να παίξετε μια κάρτα, το να επιλέξετε ποια από τις πέντε κάρτες σας θα παίξετε, όμως, απαιτεί όμως βαθιά στρατηγική. Με το στοιχείο του τυχαίου παρόν και έναν χάρτη που είναι διαφορετικός κάθε φορά, ποτέ η μία παρτίδα δεν θα μοιάζει με την άλλη.

26.11.20 – lifo

45

The good LiFO @home

Τα παρελκόμενα Και επειδή τόσο το κρασί όσο και τα κοκτέιλ προσφέρονται για μικρές, λαχταριστές μπουκιές φαγητού, ιδιαίτερα ελκυστικά μάς φαίνονται τα έτοιμα gift boxes του Cibo et Vino, στα οποία μπορείς να βρεις από parmigiano reggiano 36+ και salame cacciatore (στο ιταλικό box) μέχρι buchette de Chèvre Cendrée και φουαγκρά (στο γαλλικό) ή αυγοτάραχο Τρικαλινός, ψίχα μπλε καβουριού και carpaccio χταποδιού (στο ελληνικό). Εννοείται πως εκτός από τα προτεινόμενα εορταστικά κουτιά, μπορεί κάποιος να φτιάξει ένα καλάθι με τις δικές του επιλογές τόσο σε αλλαντικά όσο και σε τυριά, θαλασσινά, φρέσκα ζυμαρικά και ό,τι άλλο επιθυμήσει, είτε για να το απολαύσει στο σπίτι του με παρέα είτε για να το στείλει κάπου δώρο. Από το Cibo et Vino μπορεί κάποιος να παραγγείλει μέσω e-food και Wolt ή απευθείας από το online κατάστημά του. Μετά από συνεννόηση με το μαγαζί, υπάρχει και η δυνατότητα παράδοσης αυθημερόν στην

Αθήνα, ενώ για την επαρχία η παράδοση γίνεται μετά από δύο εργάσιμες μέρες. (Cibo Et Vino, www.ciboetvino.gr) Έτοιμα boxes και πλατό για κάθε περίσταση και γούστο δημιουργεί, αναλαμβάνoντας και την αποστολή τους, για να διασφαλιστούν η ασφάλεια και η ποιότητα εν καιρώ πανδημίας, η Grazing Boxes Greece. Οι δημιουργίες της περιλαμβάνουν από γκουρμέ τυριά, αλλαντικά, μια ποικιλία από ντιπ, φρέσκο

ψωμί και διάφορα κράκερ μέχρι φρέσκα και αποξηραμένα φρούτα, ξηρούς καρπούς και άλλους μεζέδες, καθώς και γλυκές λιχουδιές. Τα boxes είναι φτιαγμένα με ιδιαίτερο τρόπο, ακολουθούν το concept που επιθυμεί ο πελάτης και υπάρχουν επιλογές τόσο για μικρές εκδηλώσεις όσο και για brunch, απογευματινό τσάι ή όποια άλλη περίσταση χρειάζεται νόστιμο φαγητό. Σημαντικό είναι, επίσης, πως ο πελάτης μπορεί να παρέμβει στο περιεχόμενο του box για να ταιριάζει ακριβώς στις γευστικές του προτιμήσεις. Η Grazing Boxes παραδίδει τα κουτιά σε όλη την Αττική, οι παραγγελίες γίνονται, προς το παρόν, μέσω του e-mail (grazingboxesgreece@gmail. com) ή με μήνυμα στο inbox της σελίδας στο Ιnstagram (grazing_boxes_greece). Μάλιστα, για την περίοδο των γιορτών η εταιρεία προσφέρει δώρο ένα μπουκάλι κρασί με κάθε παραγγελία άνω των 90,00 ευρώ. Μικρό, αλλά θαυματουργό, το παντοπωλείο Η Κάπαρη αναλαμβάνει επίσης να φέρει στην πόρτα σου ό,τι καλό και πιο νόστιμο έχει ανακαλύψει από μικρούς Έλληνες παραγωγούς και όχι μόνο. Εκτός από τους κουραμπιέδες του Χρυσανθίδη, τα φουρνιστά, γεμιστά με αμύγδαλο ή καρύδι σύκα Κύμης, τα εκλεκτά τυριά και αλλαντικά, τα αυθεντικά παξιμάδια Κυθήρων, τις χειροποίητες πίτες από τη Λάρισα, τα πιο βραστερά όσπρια που υπάρχουν και ένα σωρό άλλα προϊόντα, που μπορεί να μη φαντάζεσαι καν πως υπάρχουν, η ιδιοκτήτρια Νατάσσα Περγαντή φτιάχνει τα πιο όμορφα και χορταστικά πλατό και αναλαμβάνει την παράδοσή τους στο σπίτι. Επιπλέον, με ένα τηλεφώνημα μπορεί να σου δημιουργήσει ένα όμορφο καλάθι με αυθεντικές γεύσεις, αφού σου προτείνει τους ιδανικούς συνδυασμούς, σύμφωνα πάντα με το budget που θέλεις να διαθέσεις. (H Κάπαρη, 211 0104240, Facebook: Η ΚΑΠΑΡΗ) Πολύ πρόσφατη και αγαπημένη μας ανακάλυψη είναι το e-shop www.kilikeio.com που έχει έδρα την Κομοτηνή και διάθεση να γίνει γνωστό σε όλη την Ελλάδα με τις προσεγμένες του επιλογές αλλά και την κομψή του εμφάνιση. Στο Κυλικείο μπορείς να βρεις βιολογικό μέλι, ταχίνι, φιστικοβούρο, κακάο βουτύρου αμυγδάλου, ενεργειακές μπάρες, βότανα και άλλα επίλεκτα προϊόντα. Το δυνατό του χαρτί όμως είναι οι αποκλειστικές συνεργασίες που έχει σε vegan και vegetarian σοκολάτες από εξαιρετικής ποιότητας κακάο με εταιρείες που λειτουργούν με περιβαλλοντική ευθύνη και ηθικούς τρόπους παραγωγής κακάου, δηλαδή χωρίς να υπάρχει παιδική εκμετάλλευση ή εκμετάλλευση των τοπικών κοινωνιών. Το δεύτερο πράγμα που

μπορείς να παραγγείλεις αποκλειστικά στο Κυλικείο είναι οι εξαιρετικές φόρμες ψησίματος διεθνούς αναγνώρισης Nordic-Ware USA από χυτό αλουμίνιο, με εγγύηση για μια ζωή. Στο εξωτερικό είναι πολύ γνωστές, τις προτιμούν όλοι οι food bloggers και είναι πραγματικά εξαιρετικές για όσους καταπιάνονται με τη ζαχαροπλαστική. Ωραία ιδέα του Κυλικείου είναι και η subscription υπηρεσία που προσφέρεται, μέσω της οποίας αποστέλλονται τέσσερις σοκολάτες την εβδομάδα, για έναν μήνα, με κομψό packaging και σκοπό να γνωρίσει κάποιος όσο το δυνατόν περισσότερες γεύσεις. Το ιδανικό δώρο για όλους τους chocoholics. Μέσω Instagram, όμως, μπορείς να ενημερωθείς κάθε Δευτέρα για το περιεχόμενο της εβδομαδιαίας «Γκουρμεδοσακούλας» που ετοιμάζει με φαντασία ο Karolos Wine Bar. Η σακούλα αυτή περιλαμβάνει διάφορα εδέσματα, όπως τυριά, αλλαντικά, ψωμιά, μαρμελάδες, γλυκίσματα, munchies και, φυσικά, κρασιά που έχεις δοκιμάσει κατά τη διετή λειτουργία του γνωστού wine-bar στη Νέα Σμύρνη. Μπορείς να απολαύσεις την γκουρμεδοσακούλα με 29,90 και δωρεάν μεταφορικά σε όλη την Αττική ή να την κάνεις δώρο. (Karolos Wine Bar, Oμήρου 41-43, Νεα Σμύρνη, 212 1065556 / DM INSTAGRAM: @ gourmedosakoula, @karoloswinebar)

19 spots για delivery: Τι να παραγγείλεις και από πού Σουβλάκι με μαύρο χοίρο ή προβατίνα από τον Πρίγκιπα (Χαριλάου Τρικούπη 23, Εξάρχεια & λεωφ. Βουλιαγμένης 560, Άλιμος) Mac ‘n’ cheese και confused pastitsio από το Mailo’s - The Pasta Project (Πατριάρχου Ιωακείμ 39, Κολωνάκι) Ριζότο παντζαριού με σοτέ φιλέτο μπαρμπού-

46 lifo – 26.11.20

νι και ψητό φιλέτο σολομού με κινόα από το Fish Market (Δορυλαίου 7, Αθήνα) Pad ka phaau και green curry από το Andaman (Αλόπης 65, Κάτω Πετράλωνα) Carbonara originale και πίτσα funghi al tartuffo από το Ramino (λεωφ. Δημάρχου Αγγέλου Μεταξά 34, Γλυφάδα)

Στριφτοτυρόπιτα με μέλι και σουσάμι και καπνιστή χοιρινή τηγανιά από το Mezze (λεωφ. Δημάρχου Αγγέλου Μεταξά & Φοίβης, Γλυφάδα)

σχάρας από την Κυβέλη (Επτανήσου 15, Κυψέλη)

Mousaka bites και cocktail delirium από το Omnivore mouth habits (Πλ. Αγ. Ειρήνης 10)

Pizza salame και Verona από το Granello (Περικλέους 18)

Bacon benedict και pancake με φιστικοβούτυρο από το Just Made 33 (Eυαγγελιστρίας 33)

Pad thai και stir fry duck από το Tuk Tuk (Βεΐκου 40)

Morning bun και banana bread από το Lot51 (Παπαδιαμαντο-

Τηγανιά συκώτι και κοτόπουλο χαρακίρι

Big apple burger και κοτομπουκιές από το Μπούφαλος (Επτανήσου 13, Κυψέλη)

Μακαρούνες με μοσχαρίσια ουρά και χέλι καπνιστό από το Σχίνος (Μεγ. Αλεξάνδρου 88, Περιστέρι)

πούλου 24)

ους 56, Εξάρχεια)

Vegan bagel με παπαρουνόσπορο και red velvet cookie από το Kick (Σποράδων 26, Κυψέλη)

Μηλόπιτα με κανέλα και καραμέλα και παγωτό καφές & Baileys από το Kokkion (Πρωτογένους 2, Ψυρρή)

Smoothie pea και Aperol spritz από το Omsom (Κύπρου 14, Περιστέρι)

Δεκάδες διαφορετικές ποικιλίες καφέ από το Δέντρο του Καφέ (Χαριλάου Τρικούπη 89, Εξάρχεια)

Carbonara not και λουκουμάδες Oreo από το Keenkies (Θεμιστοκλε-

12 σειρές που έρχονται στην τηλεόραση Χωρίς την τηλεόραση, το lockdown θα ήταν πολύ πιο δύσκολο. από τη μαρια παππα

H Maisie Williams (η γνωστή Arya από το GoT) στον ρόλο μιας έφηβης που νομίζει ότι ο κόσμος θα τελειώσει σε δύο εβδομάδες και αποφασίζει να πάρει εκδίκηση από τον άνδρα που σκότωσε τον πατέρα της.

Moonbase 8 ►showtime Τρεις όχι και τόσο έξυπνοι αστροναύτες, οι Tim Heidecker, John C. Reilly και Fred Armisen, προσπαθούν να το σκάσουν στη Σελήνη για να γλιτώσουν από τη ζωή τους στη Γη. Η δεύτερη κωμική σειρά φέτος, μετά το «Space Force», με θέμα το Διάστημα.

Industry ►hbo Τοποθετημένο στο Λονδίνο, αυτό το τραπεζικό δράμα επικεντρώνεται σε μια ομάδα αποφοί-

των που προσπαθούν να βρουν δουλειά ως σύμβουλοι επενδύσεων σε μια μεγάλη εταιρεία και ανταγωνίζονται ο ένας τον άλλον. Με τη Lena Dunham στον ρόλο του σκηνοθέτη, στο πρώτο επεισόδιο τουλάχιστον.

Black Narcissus ►fx Κάπως δύσκολο και μόνο ως ιδέα το να συναγωνιστείς την αριστουργηματική ταινία των Powell και Pressburger που βασίστηκε στο βιβλίο του 1939 της Rumer Godden για τις καθολικές καλόγριες που προσπαθούν να στήσουν ένα μοναστήρι στα Ιμαλάια. Το προσπερνάμε κάπως, επειδή είναι η τελευταία φορά που εμφανίστηκε η αγαπημένη Diana Rigg στην οθόνη.

Selena: The Series ►netflix,

4/12

Η τραγική ζωή της αδικοχαμένης σταρ Selena, μίας από τις σημαντικότερες λάτιν τραγουδίστριες, που μόλις γνώρισε την επιτυχία δολοφονήθηκε από μια φαν της το 1995, στην ηλικία των 23 ετών. Η σειρά παρακολουθεί τα πρώτα της βήματα.

The Old Man ►hulu Ένα θρίλερ με πρωταγωνιστή τον Jeff Bridges στην πρώτη του μεγάλη εμφάνιση στη μικρή οθόνη στον ρόλο ενός συνταξιούχου αξιωματικού της CIA που θέλει να ξεφύγει από το σκοτεινό παρελθόν του.

The Stand ►cbs

all access, 17/12

Η πολυαναμενόμενη σειρά της σεζόν, με ένα all-star καστ, από τους James Marsden, Amber

Heard και Whoopi Goldberg μέχρι τον Alexander Skarsgard στον ρόλο του κακού Randall Flagg, αποτελεί τη δεύτερη φορά που μεταφέρεται το Stand του Stephen King στην οθόνη. Μάλιστα, ο King αυτήν τη φορά έχει ασχοληθεί και πρακτικά με την παραγωγή. Για να δούμε.

Alice in Borderland ►netflix Είναι η πρώτη φορά

Bridgerton ►netflix, 25/12

που το Netflix βασίζει μια live-action σειρά σε ένα μάνγκα. Μια πιο ενήλικη μεταφορά του Alice in Borderland και πιο gore, απ’ ό,τι φαίνεται. Μια ομάδα εφήβων μεταφέρεται σε μια μυστηριώδη τοποθεσία και αναγκάζεται να παίζει βιντεοπαιχνίδια μέχρι θανάτου.

Η Shonda Rhimes βρίσκεται πίσω από τη μεταφορά των ρομαντικών βιβλίων της Julia Quinn για μια πλούσια βρετανική οικογένεια του 19ου αιώνα. Με την Julie Andrews στον ρόλο της αφηγήτριας.

WandaVision ►disney+

Maniac Cop ►hbo

Η πρώτη από τις νέες σειρές Marvel επικεντρώνεται στη Scarlet Witch και στον Vision, που φαίνεται να είναι κολλημένοι για πάντα σε ένα εναλλακτικό σύμπαν, ζώντας σε διάσημες τηλεοπτικές σειρές. Η Elizabeth Olsen και ο Paul Bettany επαναλαμβάνουν τους ρόλους τους από τις ταινίες.

Ο Nicolas Winding Refn επιστρέφει και αναβιώνει την καλτ ταινία τρόμου του William Lustig από το 1988 σε μια μίνι-σειρά, με τη γνωστή νέον αισθητική του.

Pieces of her ►netflix Η λατρεμένη Toni Collette στον ρόλο μιας γυναίκας που αποτρέπει μια μαζική δολοφονία και η κόρη της αρχίζει να υποπτεύεται ότι το παρελθόν της δεν είναι αυτό που νομίζει.

Aφιέρωμα

Two weeks to live ►hbo max

Thecoach.gr Η επαναστατική πλατφόρμα που ξαναφέρνει την προπόνηση στη ζωή μας στην ποιοτική εκδοχή της.

Ό

germanos.gr/the-coach www.thecoach.gr

ταν το «Μένουμε Σπίτι» έγινε σύνθημα, έφερε μαζί του μια σειρά από αλλαγές στις καθημερινές μας συνήθειες, που μας καλούν να τηρήσουμε μια διαφορετική στάση απέναντι στις νέες συνθήκες. Η επίσκεψη στο γυμναστήριο και οι προγραμματισμένες προπονήσεις μπήκαν στην κατηγορία των απαγορευμένων απολαύσεων και η άσκηση άλλαξε μορφή. Κι όμως, δεν υπάρχει κανένας λόγος να στερηθείς το αγαπημένο σου πρόγραμμα workout, αφού μέσα από την πλατφόρμα thecoach.gr μπορείς να παρακολουθήσεις την προπόνηση που σου ταιριάζει και να νιώσεις και πάλι την ευεξία που σου προσφέρει η γυμναστική. Όχι, δεν πρόκειται για μια λύση ανάγκης αλλά για μια επαναστατική προσέγγιση που θα σε κερδίσει, αφού έχει να σου δώσει περισσότερα απ’ όσα φαντάζεσαι. Μαθήμα-

τα γυμναστικής, χορού, pilates, yoga, αυτοάμυνα, ό,τι κι αν ταιριάζει στην προσωπικότητα αλλά και στο σώμα σου είναι εδώ, και μάλιστα στην πιο ποιοτική εκδοχή του. Στο thecoach.gr θα βρεις περισσότερα από 200 προγράμματα και πάνω από 20 κατηγορίες για να επιλέξεις χωρίς κανέναν περιορισμό, αφού έχεις πρόσβαση σε όλα, τη στιγμή ακριβώς που θέλεις. Δοκίμασε, πειραματίσου, γνώρισε νέα είδη ή βρες εκείνο που ξέρεις ότι σε ενδιαφέρει περισσότερο και συνέχισε έναν τρόπο ζωής όπου η άσκηση έχει τη δική της θέση. Η εμπειρία της προπόνησης γίνεται μοναδική, με περισσότερους από 20 instructors να σε παρακινούν σαν να βρίσκονται δίπλα σου, ενώ ταυτόχρονα φροντίζουν να σου προσφέρουν υψηλού επιπέδου ασκησιολόγιο. Κι όλα αυτά με τη δημιουργία βίντεο υψηλής πα-

ραγωγής με μοναδική ποιότητα ήχου, σύγχρονη σκηνοθετική ματιά και γραφικά που αλλάζουν όσα ήξερες για την προπόνηση αυτού του είδους από τη white-space.gr, μία από τις πιο καινοτόμες εταιρείες ψηφιακού περιεχομένου και τεχνολογίας. Όσο για τους ανθρώπους που βρίσκονται πίσω και πέρα από την τεχνολογία, ο CEO της White Space Φώτης Βασιλείου, ο lead fitness coach Γιώργος Ξηρός, η lead dance coach Αφροδίτη Αντίσου και οι συνεργάτες τους φροντίζουν να σου προσφέρουν ό,τι καλύτερο. Το μόνο που χρειάζεται να κάνεις είναι να επιλέξεις το πρόγραμμα που θέλεις να δοκιμάσεις και να αφεθείς στη μαγεία του streaming, που φέρνει την προπόνηση στο σπίτι σου όποια στιγμή θέλεις και σε όποια συσκευή επιλέξεις. Γιατί «Μένουμε Σπίτι» σημαίνει «μένουμε υγιείς, γυμνασμένοι, χαρούμενοι».

26.11.20 – lifo

47

The good LiFO home

@

48 lifo – 26.11.20

Όσο μένεις σπίτι, μην ξεχνάς την άσκηση 7 βασικές πληροφορίες που θα σε σηκώσουν από τον καναπέ σου. από τoν ιωάννη κωτσή

BSc Φυσικής αγωγής, MSc Διατροφής Αθλουμένων, Υπ. Διδ. ΤΕΔΔ, Χαροκόπειο Πανεπιστήμιο - Head Sport Scientist Εθνικής Ομάδας Ποδοσφαίρου - Human Performance Lab

Τι μπορεί να προκαλέσει στο σώμα μας η αυξημένη ακινησία, που είναι τo αποτέλεσμα της εκτεταμένης παραμονής μας στο σπίτι; Ολοένα και περισσότεροι άνθρωποι περνάνε καθημερινά ατέλειωτες ώρες σε καθιστή θέση λόγω της εκτεταμένης παραμονής στο σπίτι. Ωστόσο, η καθιστική συμπεριφορά έχει σοβαρές συνέπειες στην υγεία, κυρίως όταν συνοδεύεται από ενεργειακή δαπάνη μικρότερη του 1,5 μεταβολικού ισοδύναμου (ΜΕΤ), δηλαδή όταν συμπεριφέρεσαι όπως ο βραδύπους. Υπάρχουν πλέον στατιστικά ισχυρές ενδείξεις πως αυτού του είδους η μειωμένη δραστηριότητα αυξάνει τον κίνδυνο θνησιμότητας, καρδιαγγειακών παθήσεων (CVD) και διαβήτη τύπου 2. Πιο συγκεκριμένα, η παρατεταμένη «ακινησία» επηρεάζει αρνητικά τη λειτουργία και δύναμη των μυών, γεγονός που οφείλεται είτε στην ατροφία αυτών, δηλαδή στη μείωση του μεγέθους τους, είτε στη μείωση της νευρομυϊκής λειτουργίας καθαυτήν. Παράλληλα, η έλλειψη φυσικής δραστηριότητας προκαλεί μεταβολικές αλλαγές στον οργανισμό, όπως η μείωση της αντίστασης στην ινσουλίνη και η αύξηση της αρτηριακής πίεσης, που ενδεχομένως να οδηγήσουν σε εμφάνιση καρδιαγγειακών και μεταβολικών νοσημάτων.

Πώς επηρεάζεται το σώμα από τη χρήση των οικιακών καθισμάτων - καναπέδων; Με ποιες ασκήσεις μπορούμε να αποφύγουμε κάποια προβλήματα; Καταρχάς, θα πρέπει να καταστήσουμε σαφές ότι είμαστε φτιαγμένοι να κινούμαστε σε τρεις διαστάσεις και όχι να καθόμαστε με τις ώρες σε μια αναπαυτική και καθόλου ανατομική θέση. Ο σκοπός, λοιπόν, είναι να μπορέσουμε να αποκτήσουμε το εύρος κίνησης που είχαμε όταν ήμασταν παιδιά και να δυναμώσουμε όλες τις μυϊκές ομάδες που ατονούν από τη σύγχρονη καθιστική ζωή. Ως παιδιά, μπορούσαμε να καθόμαστε με τις ώρες σε βαθύ κάθισμα και να παίζουμε με τα παιχνίδια μας. Κάτι τέτοιο πλέον φαντάζει ουτοπικό. Άρα, για να βάλουμε τα πράγματα σε μια σειρά, θα πρέπει: Να ανακτήσουμε το εύρος κίνησης σε όλες τις αρθρώσεις και κυρίως στην αυχενική και οσφυϊκή μοίρα. Σε αυτό βοηθούν ασκήσεις όπως η περιφορά των χεριών (ακουμπώντας κάθε φορά το αυτί μας). Να ενδυναμώσουμε την οπίσθια αλυσίδα και τους μυς της πλάτης (που ατονούν λόγω κακής στάσης), τραβώντας ένα λάστιχο με τα χέρια τεντωμένα, σχηματίζοντας τα γράμματα Η, Y και Τ.

Να προσπαθούμε να κατέβουμε σε κάθισμα, κρατώντας βοηθητικά την πλάτη μιας καρέκλας. Να ενδυναμώσουμε τους κοιλιακούς και ραχιαίους μυς, ακολουθώντας τα διαγώνια πρότυπα (chops), τραβώντας ένα λάστιχο από πάνω προς τα κάτω και από κάτω προς τα πάνω, χωρίς να γίνεται απαραίτητα και στροφή του κορμού. Να προσπαθούμε να σηκωνόμαστε από μια καρέκλα χωρίς τη βοήθεια των χεριών, είτε και με τα δύο πόδια (μεγαλύτερες ηλικίες) είτε με το ένα πόδι (μικρότερες ηλικίες). Να κάνουμε ακροστασίες κρατώντας την πλάτη μιας καρέκλας, με δύο πόδια (μεγαλύτερες ηλικίες) ή ένα πόδι (μικρότερες ηλικίες). Γενικότερα, πρέπει να ακολουθήσουμε τη διαδικασία μιας ενδυνάμωσης που θα δώσει στον καθένα τη δύναμη, την ευκινησία και τη δυνατότητα να ανταποκριθεί στην απαιτητική καθημερινότητά του πιο εύκολα (χαμηλότερο ενεργειακό κόστος) και με αυξημένα επίπεδα ενέργειας.

Υπάρχει επιστημονική απόδειξη ότι η άσκηση βοηθά στην ψυχολογία μας; Ασφαλώς. Παρότι δεν υπάρχει συνέπεια στα ευρήματα έως τώρα και απαιτούνται περαιτέ-

Το περίπτερο της γειτονιάς αναβιώνει μέσα από το newsstand.gr Και επιτέλους θα ολοκληρώσω εκείνη τη συλλογή με τεύχη που είχα κρύψει στο πατάρι. ΑΠΌ ΤΗ ΛΊΝΑ ΙΝΤΖΕΓΙΆΝΝΗ

Α

ν έχεις ζήσει την εποχή της «Μανίνας», του «Μπλεκ» και της «Σούπερ Κατερίνας», θα θυμάσαι το περίπτερο ως έναν ιερό τόπο, ένα μέρος με απλωμένους (στην κυριολεξία) θησαυρούς που πλησίαζες περιμένοντας με αγωνία το επόμενο τεύχος της αγαπημένης σου σειράς. Αυτό το συναίσθημα του ξεφυλλίσματος, της έκπληξης που σου γεννούσε κάθε εξώφυλλο ή τίτλος δεν συγκρίνεται με την ψηφιακή εμπειρία και δεν θα ξεπεραστεί ποτέ από αυτήν, όσα χρόνια κι αν περάσουν. Γι’ αυτό, όταν ανακάλυψα το newsstand.gr, αισθάνθηκα και πάλι εκείνη την οικεία αγωνία που σε κάνει να θες να φυλλομετρήσεις όσο περισσότερα έντυπα μπορείς. Ένα online περίπτερο φέρνει στη ζωή σου τον μαγικό κόσμο των περιοδικών, των σειρών, των συλλεκτικών τευχών και όλων εκείνων των πολύχρωμων εκδόσεων που σε κάνουν φανατικό. Γιατί, αν κάτι θυμάμαι από το περίπτερο της γειτονιάς, είναι η προσμονή μέχρι να έρθει το επόμενο τεύχος της αγαπημένης μου σειράς και η αυθεντική χαρά κάθε φορά που το έπαιρνα στα χέρια μου (για να μη μιλήσω για την ιεροτελεστία που ακολουθούσε την ανάγνωσή του). Το newsstand.gr, που λάνσαρε πρόσφατα η Digital Content, αναβιώνει με μοναδικό τρόπο μια ολόκληρη εποχή, φέρνοντας στην οθόνη και αμέσως μετά στην πόρτα σου τεύχη αλλά και τόμους από περιοδικά σταυρόλεξων, ζωγραφικής ή εργόχειρου, ακόμα και vegan διατροφής ή μαγειρικής, sudoku και κόμικς, στα οποία μπορείς να γίνεις συνδρομητής για να τα λαμβάνεις χωρίς κόπο, αμέσως μόλις κυκλοφορούν. Οι παιδικές εκδόσεις είναι αμέτρητες για να διαλέξεις αυτή που θέλεις, προσφέροντας εικονογραφημένες ιστορίες αγαπημένων ηρώων μέσα από τα περιοδικά «Gormiti», «Scooby Doo», «PLAYMOBIL» και πολλά ακόμα. Το καλύτερο, ίσως εκείνο που συγκίνησε εμένα πε-

ρισσότερο –και μαζί, είμαι σίγουρη, πολλούς ακόμα–, είναι πως μπορείς να αναζητήσεις παλιότερα τεύχη από τη σειρά που σου άρεσε, ολοκληρώνοντας επιτέλους εκείνη τη συλλογή που έχεις κρύψει εδώ και χρόνια σε ένα κουτί. Αυτό το κουτί ανοίγει και πάλι και τα αγαπημένα σου περιοδικά βρίσκουν τη θέση που τους αρμόζει στη βιβλιοθήκη σου. Μια θέση που, αλήθεια, δεν έχει αντικατασταθεί μέχρι σήμερα από κάτι άλλο, πιο ζωντανό, πιο επιδραστικό και πιο αυθεντικό. Ανάμεσα σ’ εκείνα που θα προσφέρει το newsstand.gr –και, πίστεψέ με, είναι άπειρα, από βιβλία περιπτέρου (εδώ θα βρεις το βιβλίο-προοίμιο του Νονού, Οικογένεια Κορλεόνε) μέχρι δωροσακούλες– είναι οι εκδόσεις Anubis και τα εμβληματικά κόμικ τους. Οι λάτρεις του είδους μπορούν να παραγγείλουν εύκολα όλες τις νέες κυκλοφορίες ή να βρουν παλιότερες εκδόσεις που δεν υπάρχουν πουθενά, ενώ pocket books συγγραφέων, όπως οι Harlan Coben και David Baldacci, σε περιμένουν στις προθήκες του. Ό,τι κι αν επιλέξεις έρχεται στην πόρτα σου με ένα κλικ σε μια νέα εμπειρία περιπτέρου που δημιούργησε η Digital Content, συνδυάζοντας τη σύγχρονη τεχνολογία με τις πιο κλασικές και αξεπέραστες συνήθειες που μένουν αναλλοίωτες στα χρόνια. Το μόνο που λείπει είναι το βλέμμα του κυρ-Κώστα, του περιπτερά της γειτονιάς μου, που έμοιαζε με έναν ιδιότυπο υπερ-άνθρωπο, έτσι όπως έβλεπα μόνο το πρόσωπό του πίσω από εκείνο το μικροσκοπικό παράθυρο. Γιατί εκείνο το πρόσωπο είχε μια χαμογελαστή απάντηση κάθε φορά που ρωτούσα «ήρθε;». «Ήρθε, ήρθε…» Τώρα, αυτό που ήρθε είναι το newsstand.gr και είναι ό,τι πιο κοντινό στον κυρ-Κώστα, στο περίπτερο της γειτονιάς και εκείνη την υπέροχη μυρωδιά χαρτιού με το που άνοιγες το αγαπημένο σου τεύχος. Δεν το λες και λίγο αυτό…

☛ Παράγγειλε μέσω Ιnternet στο newsstand.gr πανεύκολα ή ακόμα και τηλεφωνικά. Η παράδοση γίνεται με κούριερ μέσα σε 24 ώρες για την Αθήνα και μέσα σε 48-72 ώρες για τις περισσότερες πόλεις.

26.11.20 – lifo

49

The good LiFO @home

ρω έρευνες για να έχουμε σαφή εικόνα, έχει προταθεί ότι η άσκηση έχει ενδεχομένως ευεργετική επίδραση στην κατάθλιψη και την αγχώδη διαταραχή, ενώ παράλληλα ενισχύει πρόσκαιρα την αυτοπεποίθηση. Η άσκηση έχει χρησιμοποιηθεί σε πολλά παρεμβατικά προγράμματα για την αποκατάσταση ψυχικών διαταραχών ως βοηθητική λειτουργία. Καταρχάς, φαίνεται πως η φυσική δραστηριότητα μπορεί να βοηθήσει τόσο άμεσα, μέσω της συνεπαγόμενης από την άσκηση απελευθέρωσης νευροδιαβιβαστών, όσο και μακροχρόνια στην πρόληψη ή ανακούφιση ψυχικών διαταραχών. Αυτό προκαλείται λόγω νευρομυϊκών προσαρμογών αλλά και ψυχολογικών αλλαγών που μπορεί να σχετίζονται με τη βελτιωμένη εικόνα του σώματος, τη μείωση του άγχους, την κοινωνικοποίηση του ατόμου, την απόκτηση καινούργιων δυνατοτήτων ή απλώς με τη χαλάρωση και απόσπαση του μυαλού κατά τη διάρκεια της άσκησης. Πιο συγκεκριμένα, έχει μελετηθεί η συσχέτιση της άσκησης με αγχώδεις διαταραχές, κρίση πανικού και μετατραυματικό σοκ, καθώς και με την ψυχαναγκαστική διαταραχή, δείχνοντας ανακούφιση των συμπτωμάτων. Παράλληλα, η τακτική άσκηση, ενδεχομένως και υπό μορφή γιόγκας, μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως μέρος της θεραπείας της σχιζοφρένειας. Τέλος, υπάρχει πληθώρα ευρημάτων που υποδεικνύουν ότι η άσκηση βελτιώνει τη γνωσιακή λειτουργία, άρα μπορούμε να εξάγουμε το συμπέρασμα ότι θα μπορούσε να είναι μια αποτελεσματική παρέμβαση σε ανθρώπους που πάσχουν από άνοια.

Γνωρίζουμε όλοι ότι η άσκηση βοηθά. Τι αλλάζει στον οργανισμό μας όταν ασκούμαστε συστηματικά; Η συστηματική άσκηση έχει ποικίλες θετικές επιδράσεις στον οργανισμό μας, ξεκινώντας με την ωφέλιμη επίδρασή της στο καρδιαγγειακό σύστημα. Επίσης, φαίνεται να δρα ευεργετικά στην αντιμετώπιση της αύξησης της αρτηριακής πίεσης τόσο του υγιούς πληθυσμού όσο και ανθρώπων υπερτασικών, μειώνοντας έτσι τον κίνδυνο ανάπτυξης καρδιαγγειακής νόσου. Παράλληλα, προστατεύει από την εμφάνιση μεταβολικών νόσων, όπως ο διαβήτης τύπου 2 ή το μεταβολικό σύνδρομο, μέσω της ενίσχυσης της ινσουλινοαντίστασης. Η τακτική αερόβια άσκηση φαίνεται, επίσης, να οδηγεί σε βελτιωμένη λειτουργία του αναπνευστικού και των πνευμόνων και ταυτόχρονα προωθεί την καύση του λίπους, οδηγώντας σε μια μεταβολικά πιο υγιή για τον άνθρωπο σύσταση σώματος, μειώνοντας κατ’ επέκταση την πιθανότητα εμφάνισης παχυσαρκίας. Ακόμα, έχει συσχετιστεί με μείωση ορισμένων τύπων καρκίνου, όπως αυτοί των μαστών, του προστάτη και του παχέος εντέρου. Συγκεκριμένα, ο τελευταίος φαίνεται πως αποφεύγεται λόγω της καλύτερης κινητικότητας του λεπτού εντέρου, που προκαλεί η άσκηση. Όσον αφορά το μυοσκελετικό σύστημα, η άσκηση σε νεαρή ηλικία συμβάλλει στην αποτελεσματικότερη εναπόθεση αλάτων στα οστά, προλαμβάνοντας τη μεταγενέστερη οστεοπόρωση και εμφάνιση καταγμάτων, ενώ ταυτόχρονα προκαλεί αύξηση της μυϊκής μάζας και συνεπώς της δύναμης και αντοχής, κάνοντας πιο λειτουργική την καθημερινότητά μας.

50 lifo – 26.11.20

Τι σημαίνει άσκηση και τι απλώς «κίνηση»; Ένα απλό περπάτημα θεωρείται άσκηση; Ως σωματική άσκηση συνήθως ορίζεται «κάθε σωματική κίνηση που συνδέεται με μυϊκή συστολή, η οποία αυξάνει τις ενεργειακές δαπάνες πάνω από τα επίπεδα ανάπαυσης». Η φυσική δραστηριότητα, η υγεία και η ποιότητα ζωής είναι άρρηκτα συνδεδεμένες μεταξύ τους. Το ανθρώπινο σώμα είναι σχεδιασμένο να κινείται. Συνεπώς, η τακτική σωματική άσκηση είναι ουσιαστική για τη βέλτιστη λειτουργία του. Άνθρωποι συνηθισμένοι στην καθιστική ζωή αναφέρουν ότι αισθάνονται καλύτερα τόσο σωματικά όσο και ψυχικά όταν ξεκινούν ένα σωστά δομημένο πρόγραμμα άσκησης. Τα παιδιά, από την άλλη μεριά, εκ προοιμίου συμμετέχουν σε διάφορες μορφές σωματικής άσκησης, όπως το παιχνίδι. Όμως, αυτό δεν ισχύει στη σύγχρονη εποχή. Τα παιδιά δεν παίζουν πλέον στη γειτονιά. Οι καθημερινές τους συνήθειες έχουν αλλάξει, ακολουθώντας πιστά τον δυτικό τρόπο καθιστικής ζωής (τηλεόραση, Διαδίκτυο, βιντεοπαιχνίδια) και τον δυτικό τρόπο διατροφής, αυξάνοντας έτσι τα ποσοστά των υπέρβαρων και παχύσαρκων παιδιών. Επίσης, όσο μεγαλώνουμε μειώνονται οι ευκαιρίες για σωματική άσκηση. Δυστυχώς, σύμφωνα με τα διαθέσιμα δεδομένα, ποσοστό από 40% έως 60% του πληθυσμού της Ευρωπαϊκής Ένωσης ακολουθεί έναν καθιστικό τρόπο ζωής.

Πώς μπορούμε να ασκηθούμε με τα γυμναστήρια κλειστά; Δώστε μας μερικά παραδείγματα. Υπάρχουν πολλές εξωτερικές δραστηριότητες που μπορεί να δοκιμάσει ο καθένας. Για παράδειγμα, για το περπάτημα ή το τρέξιμο το μόνο που χρειάζεται κάποιος είναι ένα ζευγάρι παπούτσια! Επίσης, λάστιχα ή ιμάντες μπορούν να κρεμαστούν οπουδήποτε και πολύ γρήγορα να έχει κάποιος ένα αυτοσχέδιο γυμναστήριο. Ποδηλασία και πατίνι αποτελούν εναλλακτικές μορφές εξαιρετικής άσκησης, όπως και ένα μικρό τραμπολίνο! Τέλος, ένα ασκησιολόγιο με το βάρος του σώματος αποτελεί ιδανική μορφή αντιστάσεων. Δεν θέλει κόπο, όπως λένε, αλλά τρόπο και αθλητική φιλοσοφία.

Τι θεωρείτε εσείς ένα καλό σύστημα άσκησης για ένα άτομο; Για υγιείς ενηλίκους ηλικίας 18-65 ετών ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) θέτει ως στόχο την επίτευξη σωματικής άσκησης μεσαίας έντασης διάρκειας τουλάχιστον 30 λεπτών επί πέντε ημέρες την εβδομάδα ή εντονότερη σωματική άσκηση τουλάχιστον 20 λεπτών τρεις ημέρες την εβδομάδα. Αυτό μπορεί να πραγματοποιηθεί όλο μαζί ή ακόμα και σε μικρά χρονικά διαστήματα τουλάχιστον 10 λεπτών, κυμαινόμενα σε περιόδους μεσαίας και μεγαλύτερης έντασης. Είναι απαραίτητο, ωστόσο, να ενσωματώνονται δραστηριότητες για την αύξηση της μυϊκής δύναμης τουλάχιστον δύο ημέρες την εβδομάδα. Για ενηλίκους άνω των 65 ετών ισχύουν οι ίδιοι στόχοι, με ιδιαίτερη έμφαση στις ασκήσεις ενδυνάμωσης και ισορροπίας

Άσκηση θεωρείται ακόμη και ένας περίπατος χαμηλής έντασης, ο οποίος δύναται να βελτιώσει τα επίπεδα διάθεσης και ενέργειας του ατόμου. Οι πιο πρόσφατες έρευνες καταδεικνύουν την καθημερινή άσκηση ως την ιδανικότερη για την αποκόμιση θετικών επιδράσεων.

(ήπιας έντασης ή διάρκειας μικρότερης των 10 λεπτών). Οι νέοι σχολικής ηλικίας πρέπει να συμμετέχουν σε μέτρια ή εντατική καθημερινή σωματική άσκηση 60 λεπτών ή μεγαλύτερης διάρκειας, σε μορφές που ενδείκνυνται για την ανάπτυξή τους. Η καλλιέργεια κινητικών δεξιοτήτων πρέπει να ενθαρρύνεται στη νεαρή ηλικία. Όπως ορίζει το American College of Sports Medicine (ACSM), τα επίπεδα έντασης μπορεί να διαβαθμίζονται σε «μέτρια δραστηριότητα» (καύση 3,5-7 kcal/min) και «έντονη δραστηριότητα» (καύση περισσότερων από 7 kcal/min). Η μέτρια δραστηριότητα περιλαμβάνει περπάτημα σε μέτριο ή γρήγορο ρυθμό 3 έως 4,5 μιλίων την ώρα σε επίπεδη εσωτερική ή υπαίθρια επιφάνεια, π.χ. το περπάτημα μέχρι το σχολείο, την εργασία ή ένα κατάστημα. Η έντονη δραστηριότητα περιλαμβάνει γρήγορο περπάτημα, τζόκινγκ ή τρέξιμο, ανάβαση και αναρρίχηση σε λόφο με έντονο ρυθμό. Άσκηση θεωρείται ακόμη και ένας περίπατος χαμηλής έντασης, ο οποίος δύναται να βελτιώσει τα επίπεδα διάθεσης και ενέργειας του ατόμου. Οι πιο πρόσφατες έρευνες καταδεικνύουν την καθημερινή άσκηση ως την ιδανικότερη για την αποκόμιση θετικών επιδράσεων. Για την υιοθέτηση της άσκησης ως τρόπου ζωή μας θα ήταν καλό να τεθούν εξαρχής κάποιοι στόχοι. Η μείωση της έντασης, η βελτίωση της φυσικής κατάστασης και αρκετοί από τους παραπάνω παράγοντες είναι στόχοι που αυξάνουν την προσωπική μας δέσμευση έναντι ενός προγράμματος άσκησης. Στις ΗΠΑ, οι έρευνες δείχνουν ότι το μεγαλύτερο ποσοστό των ατόμων που ξεκινούν άσκηση την εγκαταλείπουν σε διάστημα έξι μηνών το πολύ. Προκειμένου να υφίσταται προσωπικό ενδιαφέρον και να αποκομίζει ο ασκούμενος τα οφέλη της άσκησης, πρέπει η όλη διαδικασία να γίνεται συνειδητά, βάσει συγκεκριμένων στόχων.

Zschucke E, Gaudlitz K, Ströhle A., «Exercise and physical activity in mental disorders: Clinical and experimental evidence», J Prev Med Public Health. 2013 Jan;46 Suppl 1(Suppl 1):S12-21. doi: 10.3961/jpmph.2013.46.S.S12. Epub 2013 Jan 30. PMID: 23412549; PMCID: PMC3567313

26.11.20 – lifo

51

The good LiFO

Market 52 lifo – 26.11.20

Kaizen Gaming: Με φορητές μονάδες εντατικής θεραπείας αξίας 500.000 ευρώ στηρίζει η Kaizen Gaming (Stoiximan) το Εθνικό Σύστημα Υγείας Μπροστά στο δεύτερο κύμα πανδημίας στην Ελλάδα, η Kaizen Gaming, γνωστή για τα brands της Stoiximan και Betano, κινητοποιείται ξανά και στηρίζει το ΕΣΥ με αναγκαίο εξοπλισμό ύψους 500.000 ευρώ. Με την έναρξη της υγειονομικής κρίσης τον περασμένο Μάρτιο, η Kaizen Gaming ήταν από τις πρώτες εταιρείες που κινητοποιήθηκαν για τη στήριξη των αναγκών του ΕΣΥ, τροφοδοτώντας το με 250.000 προστατευτικές χειρουργικές μάσκες σε μια περίοδο που η παγκόσμια ζήτησή τους είχε ξεπεράσει κάθε δυνατότητα προσφοράς. Σήμερα, στο δεύτερο κύμα του κορωνοϊού που αντιμετωπίζει η χώρα μας, η απειλή εμφανίζεται αρκετά πιο ισχυρή. Στην προσπάθεια που καταβάλλει το υπουργείο Υγείας για την ενίσχυση της δημόσιας υγείας, η Kaizen Gaming κινητοποιήθηκε άμεσα δωρίζοντας 500.000 ευρώ για την αγορά 6 φορητών μονάδων εντατικής θεραπείας, που θα συνεισφέρουν ουσιαστικά στις ανάγκες των επόμενων μηνών. Η καινοτόμα αυτή λύση υιοθετήθηκε και σε άλλες χώρες με υψηλότερα ποσοστά κρουσμάτων και αποτελεί μια ευέλικτη λύση για τις τρέχουσες αλλά και τις μελλοντικές ανάγκες σε ΜΕΘ στην Ελλάδα. Οι φορητές ΜΕΘ θα παραδοθούν στο ΕΣΥ τις επόμενες εβδομάδες.

«Μάτια ανοιχτά στον δρόμο!»: Η Αττική Οδός συμβάλλει στη διάδοση του μηνύματος της οδικής ασφάλειας σε μαθητές

Η SWATCH ΠΑΡΟΥΣΙΆΖΕΙ ΔΎΟ ΜΟΝΤΈΛΑ SISTEM51 ΜΕ ΥΛΙΚΆ ΦΥΣΙΚΉΣ ΠΡΟΈΛΕΥΣΗΣ Τα διάσημα μηχανικά ρολόγια SISTEM51 της Swatch μάς συστήνονται εκ νέου, αυτήν τη φορά κατασκευασμένα με υλικά από τη μητέρα φύση. Τα υλικά φυσικής προέλευσης, που προέρχονται από τους σπόρους του ρίκινου, του φυτού που παράγει το καστορέλαιο, κάνουν τώρα το ντεμπούτο τους στα μηχανικά ρολόγια της σειράς SISTEM51, ενός πραγματικού στολιδιού της μηχανικής. Πρόκειται για τον πρώτο μηχανικό μηχανισμό που κατασκευάστηκε ποτέ σε πλήρως αυτοματοποιημένο περιβάλλον. Ακόμη και σήμερα προκαλεί αίσθηση στον κλάδο, ενώ αναγνωρίζεται ως μία από τις πιο ενδιαφέρουσες μηχανικές εξελίξεις στον τομέα της ωρολογοποιίας την τελευταία δεκαετία. Όπως όλα τα αυτόματα ρολόγια, έτσι και τα SISTEM51 δεν χρειάζονται μπαταρία – αντλούν ενέργεια από το άτομο που τα φορά. Κάθε κίνηση του καρπού θέτει τον ρότορα σε κίνηση, κουρδίζοντας το ρολόι, επομένως το SISTEM51 έχει έναν «αυτόματο» ή «αυτο-κουρδιζόμενο» μηχανισμό. Ακόμη και όταν το βγάλει κανείς από τον καρπό του και το αφήσει να ξεκουραστεί για λίγο, συνεχίζει να λειτουργεί για ένα εντυπωσιακό διάστημα 90 ωρών, χάρη στην ενέργεια που έχει κρατήσει από τις κινήσεις του χεριού. Έτσι, καμία κίνηση δεν πάει χαμένη.

Η προώθηση της κουλτούρας οδικής ασφάλειας σε όλα τα επίπεδα αποτελεί πάγια προτεραιότητα της Αττική Οδός Α.Ε. και της εταιρείας λειτουργίας και συντήρησης Αττικές Διαδρομές Α.Ε. Στο πλαίσιο αυτό, ανταποκρινόμενες στις προκλήσεις της ψηφιακής εποχής αλλά και στις πρωτόγνωρες συνθήκες που διαμορφώνει η πανδημία του κορωνοϊού, οι εταιρείες δημιούργησαν, με την καθοδήγηση ψυχολόγων, εκπαιδευτικών και συγκοινωνιολόγων, το e-Learning πρόγραμμα για μαθητές Β’ και Γ’ Γυμνασίου και λυκείου «Μάτια ανοιχτά στον δρόμο: The e-Learning Edition», που έλαβε την έγκριση του υπουργείου Παιδείας και Θρησκευμάτων τον Αύγουστο του 2020. Στόχος του πρωτοποριακού αυτού προγράμματος είναι να φτάσει στα σχολεία όλης της Ελλάδας, ακόμα και στις πιο απομακρυσμένες περιοχές της χώρας, προκειμένου να διαδοθεί το σπουδαίο μήνυμα της οδικής ασφάλειας σε μαθητές, μια περίοδο κατά την οποία η ανάγκη ουσιαστικής επιμόρφωσης των μελλοντικών οδηγών παραμένει επίκαιρη και επιτακτική. Η Ελλάδα κατέχει την 6η υψηλότερη θέση αναφορικά με τους δείκτες θνησιμότητας από τροχαία ατυχήματα μεταξύ παιδιών, εφήβων και νέων έως 24 ετών, σύμφωνα με πρόσφατα στοιχεία της Eurostat, Road Transport Safety Database. Είναι ιδιαίτερα ενθαρρυντικό το ότι μέσα στην εξαιρετικά δύσκολη συγκυρία της εξελισσόμενης πανδημίας, ενίοτε με μερική ή ολική αναστολή λειτουργίας των σχολείων, τα αιτήματα συμμετοχής στο πρόγραμμα e-Learning ξεπερνούν τους 3.000 μαθητές από σχολεία όλης της Ελλάδας, αλλά και το εξωτερικό. Περισσότερες πληροφορίες αναφορικά με τα προγράμματα ευαισθητοποίησης της Αττικής Οδού, καθώς και ευρύτερα, για ζητήματα οδικής ασφάλειας, στον ιστότοπο www.aodos.gr.

40 πρόσωπα ενώνουν τις φωνές τους υπέρ της ζωής χωρίς πλαστικά μίας χρήσης με την υποστήριξη της Lidl Ελλάς Η Lidl Ελλάς υποστηρίζει την προσπάθεια 40 προσώπων από το φάσμα της επιστήμης, του αθλητισμού, της τέχνης, των επιχειρήσεων και του κοινωφελούς χώρου να τονίσουν την ανάγκη συμβολής όλων στη μάχη για την προστασία του περιβάλλοντος και δημιουργίας μιας συμμαχίας υπέρ της ζωής χωρίς πλαστικά μίας χρήσης. Με αφορμή την ψήφιση του νομοσχεδίου «Ενσωμάτωση της Οδηγίας 2019/904/ΕΕ σχετικά με τη μείωση των επιπτώσεων ορισμένων πλαστικών προϊόντων στο περιβάλλον», η Lidl Ελλάς, σε συνεργασία με το Κοινωφελές Ίδρυμα Αθανασίου Κ. Λασκαρίδη, στο πλαίσιο της εθνικής καμπάνιας «Ελλάδα χωρίς πλαστικά μίας χρήσης» και υπό την αιγίδα του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, δημιουργεί ένα κύμα ενημέρωσης με τη χρήση πρεσβευτών που ενώνουν τις φωνές τους, δημιουργώντας ένα θετικό κλίμα υποδοχής της νέας συνθήκης για τη σταδιακή κατάργηση των πλαστικών μίας χρήσης. Έτσι, σαράντα σύντομα βίντεο διάρκειας ενός λεπτού, με πρωταγωνιστές δημοφιλείς προσωπικότητες απ’ όλο το κοινωνικό φάσμα, θα κάνουν την εμφάνισή τους από τον Νοέμβριο μέχρι και τον Ιανουάριο στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.

H ZeniΘ χρηματοδοτεί την εγκατάσταση θέρμανσης με φυσικό αέριο H ΖeniΘ, ο πρώτος πάροχος ολοκληρωμένης ενέργειας στην Ελλάδα, ανταποδίδει έμπρακτα την εμπιστοσύνη του κοινού της με το νέο Πρόγραμμα Χρηματοδότησης Εγκατάστασης Θέρμανσης με Φυσικό Αέριο αποκλειστικά για τους πελάτες της, σε συνεργασία με την Εθνική Τράπεζα. Μ’ αυτόν τον τρόπο για πρώτη φορά προσφέρει σε ιδιοκτήτες ακινήτων τη δυνατότητα να χρηματοδοτηθούν για την κατασκευή νέας εγκατάστασης θέρμανσης φυσικού αερίου ή για την αντικατάσταση του υφιστάμενου λέβητα φυσικού αερίου. Μέσα από μια συνεργασία με την Εθνική Τράπεζα, η ZeniΘ ενεργοποιεί τη χορήγηση δανείου ύψους από €1.000 έως €15.000 με αποπληρωμή από 6 έως 72 μηνιαίες δόσεις, με εξαιρετικά ανταγωνιστικό προνομιακό επιτόκιο. Έτσι, η εταιρεία διευκολύνει σημαντικά όσους μέχρι σήμερα αδυνατούσαν να εγκαταστήσουν θέρμανση φυσικού αερίου λόγω κόστους και τους επιτρέπει να απολαύσουν την οικονομία, την άνεση και την ανεξαρτησία που προσφέρει η χρήση του.

ΚΡΙΟΣ [21.3/20.4] Ο μήνας σάς αποχαιρετά

ΛΕΩΝ [23.7/23.8] Για τους Λέοντες είναι μια

του Ποσειδώνα σε ορθόδρομη πορεία στις 28/11 ξεκινά μια φάση κατά την οποία έχετε περισσότερη υπομονή και δείχνετε κατανόηση στις ανάγκες αγαπημένων σας προσώπων, γι’ αυτό θα θυσιάσετε αρκετό από τον χρόνο σας προκειμένου να ανταποκριθείτε στα καθήκοντά σας. Από την άλλη, παύουν να δημιουργούνται παρεξηγήσεις για ψύλλου πήδημα. Στις 30/11 η Πανσέληνος - Σεληνιακή Έκλειψη στους Διδύμους δίνει έμφαση στις σχέσεις και στις συνεργασίες σας και θα νιώσετε πιεσμένοι αν υπερισχύσει η ανάγκη σας να ασχοληθείτε με τις προσωπικές σας επιθυμίες. Η Αφροδίτη σε αντίθεση με τον Ουρανό φέρνει αύξηση ευθυνών και πρέπει να βρείτε τρόπους εκτόνωσης. Με την είσοδο του Ερμή στο ζώδιό σας ξεκινά ο Δεκέμβριος και μέχρι τις 21/12 θα ευνοηθεί η αυτοπροβολή σας και η βελτίωση του επαγγελματικού σας προφίλ.

με την επιστροφή του Ποσειδώνα σε ορθόδρομη πορεία στις 28/11, και έπειτα από πολλούς μήνες που μπορεί να μην ήταν ξεκάθαρες οι σκέψεις σας, πλέον μπορείτε να σκεφτείτε διεξοδικά πώς θα κινηθείτε στο εξής. Αν είχατε υπερεκτιμήσει ανθρώπους και καταστάσεις, ενδεχομένως να πέσετε από τα σύννεφα, αλλά θα ξέρετε με ποιους έχετε να κάνετε. Στις 30/11 η Πανσέληνος - Έκλειψη Σελήνης στους Διδύμους επηρεάζει τον τομέα της επικοινωνίας, υποδεικνύοντας μια δυσκολία σε θέματα σπουδών και νομικές υποθέσεις. Προσαρμοστείτε στις νέες συνθήκες και δείτε με ποιους τρόπους θα ανταποκριθείτε στις επιταγές της εποχής. Ο Δεκέμβριος ξεκινά με την είσοδο του Ερμή στον Τοξότη την 1η/12 και η διάθεσή σας για ταξίδια και περιπέτειες θα είναι αυξημένη, ωστόσο θα πρέπει να κάνετε υπομονή, αφού, λόγω επιδημίας, δεν προβλέπεται κάτι τέτοιο το επόμενο διάστημα.

εποχή με πολλά γεγονότα, τα περισσότερα οικονομικού ενδιαφέροντος, που σημαίνει πως το άγχος θα είναι αναπόφευκτο, ωστόσο θα μπορέσετε να βάλετε μια τάξη στον προϋπολογισμό σας. Στις 28/11 γυρίζει ο Ποσειδώνας σε ορθόδρομη πορεία και έπειτα από πέντε μήνες καθυστερήσεων μπορεί να λάβετε ένα βοήθημα που θα σας βγάλει από το αδιέξοδο. Παράλληλα, θα μπορέσετε να αποκωδικοποιήσετε τις προθέσεις του ατόμου που σας ενδιαφέρει, έτσι θα προχωρήσει η σχέση σας. Η Πανσέληνος - Σεληνιακή Έκλειψη στους Διδύμους στις 30/11 φέρνει στο προσκήνιο μια παλιά ιδέα που μπορείτε να τελειοποιήσετε και δίνει έμφαση στην ερωτική σας ζωή. Οι γονείς ενδεχομένως να νιώσετε πιεσμένοι και θα πρέπει να αφιερώσετε χρόνο στον εαυτό σας. Ο Δεκέμβριος ξεκινά με την είσοδο του Ερμή στον Τοξότη και μέχρι τις 21/12 θα είναι ιδανική εποχή για δημιουργικές ενασχολήσεις.

ΑΙΓΟΚΕΡΩΣ [22.12/19.1] Έπειτα από ένα

ΤΑΥΡΟΣ [21.4/20.5]

διάστημα πέντε μηνών, που ήρθατε συχνά αντιμέτωποι με προκλήσεις επικοινωνιακού χαρακτήρα, από τις 28/11, που επιστρέφει ο Ποσειδώνας σε ορθόδρομη πορεία, θα έχετε τη δυνατότητα να επιλύσετε παρεξηγήσεις και περισσότερη όρεξη για να ασχοληθείτε με τις σπουδές. Η Πανσέληνος - Σεληνιακή Έκλειψη στους Διδύμους στις 30/11 αφορά την εργασία και την υγεία και κρούει το καμπανάκι σε όσους έχετε ξεπεράσει τα όρια των αντοχών σας. Η ψυχολογία σας χρήζει βελτίωσης, καθώς, λόγω του εγκλεισμού, σας λείπει η ψυχαγωγία, ωστόσο υπάρχουν τρόποι να περάσετε όμορφα με το ταίρι και τα παιδιά σας, αρκεί να αφήσετε την έμπνευση να σας καθοδηγήσει. Κάποιες ανατροπές στα ερωτικά σας θα εντείνουν την ανάγκη σας για επαφές με φιλικά σας πρόσωπα. Ο Δεκέμβριος ξεκινά με την είσοδο του Ερμή στον Τοξότη και θα πρέπει να προσέξετε για τυχόν παρασκήνιο.

Με την επιστροφή του Ποσειδώνα σε ορθόδρομη πορεία στις 28/11 κι έπειτα από ένα διάστημα πέντε μηνών που μπορεί να είχατε πολλές, αλλά συγκεχυμένες ιδέες στο μυαλό σας, πλέον είστε κατασταλαγμένοι και μπορείτε να εστιάσετε σε κάτι συγκεκριμένο. Μια νέα απασχόληση θα συμβάλει στην ενίσχυση του εισοδήματός σας, βελτιώνοντας και την ψυχολογία σας, φέρνοντας μια δημιουργική φάση για εσάς. Στις 30/11 πραγματοποιείται η Πανσέληνος - Σεληνιακή Έκλειψη στους Διδύμους, που σας δίνει ώθηση ώστε να αλλάξετε τον τρόπο διαχείρισης των οικονομικών σας. Ταυτόχρονα, πραγματοποιείται η αντίθεση Αφροδίτης - Ουρανού, που φέρνει αναπάντεχες αλλαγές σε ό,τι αφορά κοινούς πόρους, ενώ θα δοκιμαστούν οι σχέσεις σας. Ο Δεκέμβριος ξεκινά με την είσοδο του Ερμή στον Τοξότη και μέχρι τις 21/12 θα γίνουν πολλές επαφές για επίλυση οικονομικών ζητημάτων και μπορεί να προκύψει μια παράλληλη πηγή εσόδων.

ΥΔΡΟΧΟΟΣ [20.1/19.2] Με τα οικονομικά σας θα ασχοληθείτε το προσεχές διάστημα, καθώς στις 28/11 γυρίζει ο Ποσειδώνας σε ορθόδρομη πορεία και η ασάφεια που επικρατούσε τους τελευταίους πέντε μήνες θα αποτελέσει παρελθόν. Ωστόσο, επειδή θα έχετε μια τάση να βλέπετε πολύ αισιόδοξα τις καταστάσεις, μπορεί να προβείτε σε σπατάλες που θα σας φέρουν σε αδιέξοδο. Στις 30/11 η Πανσέληνος - Σεληνιακή Έκλειψη στους Διδύμους βγάζει στην επιφάνεια την ανάγκη σας για απολαύσεις, κάτι που μπορεί να πυροδοτήσει εντάσεις. Η Αφροδίτη, σε αντίθεση με τον Ουρανό, φέρνει κάποιες αλλαγές στον οικογενειακό τομέα και αναγκαστικά ο προσωπικός σας χρόνος θα είναι μειωμένος. Προσπαθήστε να γυμνάζεστε ή βρείτε χόμπι που θα συμβάλουν στην ψυχική σας ανάταση. Με την είσοδο του Ερμή στον Τοξότη την 1η/12, ο Δεκέμβριος ξεκινά με πολλές ιδέες και επαφές με φίλους.

ΙΧΘΥΣ [20.2/20.3] Έπειτα από ένα πεντάμηνο που αμφιταλαντευόσασταν σχετικά με την εικόνα και τις αποφάσεις σας, με την επιστροφή του Ποσειδώνα στο ζώδιό σας σε ορθόδρομη πορεία στις 28/11 ξεκαθαρίζουν τα σχέδιά σας που αφορούν την προσωπική και επαγγελματική σας ζωή. Ακόμα και οι αλλαγές που θα κάνετε στην εμφάνισή σας θα σας δώσουν περισσότερη ικανοποίηση απ’ ό,τι στο παρελθόν. Στις 30/11 η Πανσέληνος - Σεληνιακή Έκλειψη στους Διδύμους πραγματοποιείται στον άξονα οικογένεια - καριέρα και θα βρεθείτε σε δίλημμα αν πρέπει να πάρετε μια σημαντική απόφαση. Με τη συμμετοχή της Αφροδίτης σε αντίθεση με τον Ουρανό ενδεχομένως θα ανατραπούν τα σχέδιά σας σχετικά με ένα ταξίδι. Ιδιαίτερη προσοχή στις μετακινήσεις σας. Ο Δεκέμβριος σας βρίσκει πιο αισιόδοξους, καθώς ξεκινά με την είσοδο του Ερμή στον Τοξότη, δίνοντας έμφαση στην καριέρα και τη φήμη σας. Αξιοποιήστε τις δυνατότητες της ψηφιακής τεχνολογίας.

2 9 7 3

1 2 6 7 8 9 5 5 3 2 7 5 9 6 7 4

6

2 6

2 4 1

5 9

Η λύση του προηγούμενου 4 6 9 2 1 5

5 7 2 3 8 6

8 1 3 9 7 4

7 8 4 5 6 3

6 9 1 8 2 7

3 2 5 4 9 1

2 5 8 1 4 9

1 4 7 6 3 2

9 3 6 7 5 8

8 4 6 2 5 7 3 9 1 3 1 5 9 4 6 7 8 2 7 9 2 1 3 8 6 5 4

Με την επιστροφή του Ποσειδώνα σε ορθόδρομη πορεία στις 28/11 κάποια προβλήματα στις σχέσεις και στις συνεργασίες σας αρχίζουν να υποχωρούν, καθώς έχετε περισσότερη διάθεση να ακούσετε τους άλλους, δίχως να προτρέχετε βγάζοντας εσφαλμένα συμπεράσματα. Επειδή θα έχετε μια τάση να προσελκύετε άτομα που έχουν ελλείψεις και ανάγκες, προσέξτε ώστε να μην εξαντλήσετε τις δυνάμεις σας. Στις 30/11 η Πανσέληνος - Σεληνιακή Έκλειψη στους Διδύμους δίνει έμφαση στην καριέρα και στη δική σας περίπτωση αφορά τον χρόνο που μοιράζετε μεταξύ της οικογενειακής και της επαγγελματικής σας ζωής. Ασχοληθείτε με το σπίτι, στολίστε και δημιουργήστε μια εορταστική ατμόσφαιρα που θα δώσει χαρά σε όλους. Ο Δεκέμβριος ξεκινά με την είσοδο του Ερμή στον Τοξότη και μέχρι τις 21/12 θα ασχοληθείτε με τη βελτίωση των σχέσεων με αγαπημένα πρόσωπα.

ΔΙΔΥΜΟΣ [21.5/21.6] Ο Νοέμβριος κλείνει

ΖΥΓΟΣ [23.9/22.10] Κάτι που σας προκα-

με την επιστροφή του Ποσειδώνα σε ορθόδρομη πορεία στις 28/11 και, καθώς ενεργοποιείται ο τομέας της καριέρας και της φήμης, κάποια προβλήματα επικοινωνιακού χαρακτήρα αρχίζουν να επιλύονται. Σίγουρα ήταν ένα δύσκολο πεντάμηνο με πολλές απογοητεύσεις, μαθαίνοντας όμως από τα λάθη του παρελθόντος, μπορείτε να βελτιώσετε τα κακώς κείμενα. Στις 30/11 η Πανσέληνος - Σεληνιακή Έκλειψη στο ζώδιό σας φέρνει μια αναταραχή στον τομέα των σχέσεων, καθώς συμμετέχει και η Αφροδίτη σε αντίθεση με τον Ουρανό, που δημιουργεί ασάφεια στα επαγγελματικά, και πρέπει να προσέξετε πώς θα διαχειριστείτε αλλαγές. Με ψυχραιμία θα αποφύγετε την κρίση στις σχέσεις σας. Ο Δεκέμβριος, με την είσοδο του κυβερνήτη σας Ερμή στον Τοξότη την 1η/12, σας βρίσκει ανυπόμονους ως προς την εφαρμογή ενός σχεδίου και πρέπει να είστε προσεχτικοί.

λούσε άγχος λόγω ασάφειας στον επαγγελματικό τομέα θα μπει σε μια ροή. Στις 28/11 γυρίζει ο Ποσειδώνας σε ορθόδρομη πορεία και έπειτα από ένα πεντάμηνο προκλήσεων, λόγω ασυνεννοησίας, θα διευκολυνθεί η καθημερινότητά σας. Στις 30/11 η Πανσέληνος - Σεληνιακή Έκλειψη στους Διδύμους ενεργοποιεί τον τομέα της πνευματικής σας ανάπτυξης και μπορεί να σημάνει την ολοκλήρωση ενός διαδικαστικού ζητήματος. Η συμμετοχή της Αφροδίτης σε αντίθεση με τον Ουρανό φέρνει στο προσκήνιο θέματα Δημοσίου που πρέπει να τακτοποιηθούν άμεσα και ίσως χρειαστεί να ζητήσετε τη στήριξη ενός οικείου προσώπου. Ο Δεκέμβριος σας βρίσκει με αυξημένη επικοινωνιακή διάθεση, καθώς εισέρχεται ο Ερμής στον Τοξότη την 1η/12 και θα είναι ιδανική εποχή για να ασχοληθείτε με εμπορικές υποθέσεις.

ΚΑΡΚΙΝΟΣ [22.6/22.7] Ο Νοέμβριος σας

Sudoku No 664

ΠΑΡΘΕΝΟΣ [24.8/22.9]

αποχαιρετά με την επιστροφή του Ποσειδώνα στις 28/11 σε ορθόδρομη πορεία και έπειτα από πέντε μήνες, που δοκιμάστηκαν οι αντοχές σας σε θέματα σπουδών και συνεργασιών με το εξωτερικό, είστε πλέον πιο σίγουροι για τις δυνατότητές σας και μπορείτε να κυνηγήσετε τους στόχους σας. Στις 30/11 η Πανσέληνος - Σεληνιακή Έκλειψη στους Διδύμους αφορά την υγεία και την εργασία και σας υπενθυμίζει πως πρέπει να είστε ιδιαίτερα προσεχτικοί. Τραφείτε σωστά και γυμναστείτε, έστω και μέσα στο σπίτι. Με τη συμμετοχή της Αφροδίτης σε αντίθεση με τον Ουρανό προκύπτουν διαφορές με φιλικό σας πρόσωπο εξαιτίας ενός ατόμου που θα είναι το μήλον της έριδος. Μη χαλάτε τις φιλίες σας για κάτι που θα είναι παροδικό. Με την είσοδο του Ερμή στον Τοξότη ξεκινά ο Δεκέμβριος, ένα διάστημα πολλών επαγγελματικών επαφών.

starfax

ΤΟΞΟΤΗΣ [23.11/21.12] Με την επιστροφή

week

ΣΚΟΡΠΙΟΣ [23.10/22.11] Αδημονείτε να τελειώσει ο Νοέμβριος, καθώς τα οικονομικά σας χρήζουν βελτίωσης, είναι αυξημένη και η ανάγκη σας για πολυτέλειες και απόκτηση αγαθών, οπότε έχετε έναν λόγο παραπάνω που είστε ανυπόμονοι. Με την επιστροφή του Ποσειδώνα σε ορθόδρομη πορεία στις 28/11 η έμπνευσή σας θα είναι στα ύψη και θα έχετε ένα πολύ δημιουργικό διάστημα. Οι ελεύθεροι θα πάρετε τα πάνω σας και θα είστε πιο πρόθυμοι για νέες γνωριμίες, όμως θα πρέπει να αποφύγετε την εξιδανίκευση προσώπων και καταστάσεων. Στις 30/11 η Πανσέληνος - Σεληνιακή Έκλειψη πραγματοποιείται στον άξονα κοινοί πόροι - οικονομικά και μπορεί να έρθει στο προσκήνιο μια οφειλή που δεν είχατε υπολογίσει, οπότε θα πρέπει να κάνετε τις αγορές σας με σύνεση. Ο Δεκέμβριος ξεκινά με την είσοδο του Ερμή στον Τοξότη και θα είναι ένα διάστημα οικονομικών διαπραγματεύσεων που θα χρήζουν προσοχής.

α πό τη μα ριβίκυ κα λλέργ η (sta rfa x@ lifo .gr)

26.11.20 – lifo

53

thing the Πώς να βοηθήσεις αυτούς που βοηθούν

απ ο th n a n na κοκ oρ η

Μία οργάνωση που στηρίζει τα παιδιά που φιλοξενούνται σε ιδρύματα κλειστής φροντίδας.

Πώς μπορούμε να βοηθήσουμε: Η βοήθεια που μπορεί να παράσχει κάποιος ως μεμονωμένος πολίτης είναι μέσω εθελοντισμού, δωρεάς ή ακόμα και προσφοράς εξειδικευμένων επαγγελματικών γνώσεων.

210 7546020, www.exelixizois.org/, info@exelixizois.org

Η «Εξέλιξη Ζωής» στηρίζει τους νέους λα τα παιδιά και οι έφηβοι χρειάζονται στήριξη, αγάπη και φροντίδα, εφόδια απαραίτητα για να διεκδικήσουν ένα μέλλον με αυτοπεποίθηση και αισιοδοξία. Υπάρχουν πολλά γύρω μας που ζουν και φιλοξενούνται σε ιδρύματα κλειστής προστασίας, των οποίων η άμεση και ουσιαστική υποστήριξη είναι αναγκαία. Η μη κερδοσκοπική οργάνωση «Εξέλιξη Ζωής» έχει αναλάβει αυτό το έργο τα τελευταία δύο χρόνια και συνεχίζει δυναμικά. Σκοπός της είναι η ενδυνάμωση, η προστασία και η φροντίδα των νέων ηλικίας 18-25, ώστε να γίνουν ενεργά και αυτάρκη μέλη της κοινωνίας. Με καθημερινή αφοσίωση, τρυφερότητα και ευαισθησία, όλοι οι συμμετέχοντες και εθελοντές στην «Εξέλιξη Ζωής» προσφέρουν εξιδεικευμένες υπηρεσίες και γνώσεις μέσω προγραμμάτων, εστιάζοντας στους χώρους του πολιτισμού, του αθλητισμού και της εκπαίδευσης. Επίσης, εξασφαλίζουν στέγη, πνευματική, συμβουλευτική και ψυχολογική υποστήριξη, καθώς και κατάλληλη προετοιμασία για επαγγελματική αποκατάσταση. «Ίσες ευκαιρίες για όλα τα παιδιά, απ’ όπου κι αν προέρχονται»: αυτό είναι το πρόταγμά τους. Τα παιδιά χρειάζεται να προχωρήσουν δυναμικά στη ζωή και να αφήσουν τις εμπειρίες της ιδρυματικής περίθαλψης στο παρελθόν. «Το όραμά μας είναι να δημιουργήσουμε ένα ολοκληρωμένο πλαίσιο, προκειμένου οι ζωές όλων των παιδιών να εξελίσσονται ομαλά, χωρίς να αδικούνται» λέει η πρόεδρος και διευθύνουσα σύμβουλος της «Εξέλιξης Ζωής», Δήμητρα Καλαντώνη. Η οργάνωση ιδρύθηκε τον Μάρτιο του 2018 και έκτοτε έχει βοηθήσει περισσότερα από 90 παιδιά και εφήβους, ενώ από τη δράση της έχει ωφεληθεί και το προσωπικό των δομών κλειστής παιδικής προστασίας. Η γέφυρα που χτίζεται από την εθελοντική βοήθεια που προσφέρεται είναι συγκινητική, καθώς βλέπεις νέους να μιλάνε για τη στήριξη που πήραν. Χαρακτηριστικά, η Σ., 18 ετών, αναφέρει «η “Εξέλιξη Ζωής” με βοήθησε να πάω ένα σκαλοπάτι πιο ψηλά. Κατάφερα να ασχοληθώ με τη φωτογραφία, που ήταν κάτι που ήθελα και αγαπάω, και πλέον είμαι ενεργό μέλος της ομάδας, αφού φωτογραφίζω τις δράσεις της!», ενώ οι J. και E., 17 ετών, προσθέτουν «αν δεν ήταν η “Εξέλιξη Ζωής”, δεν θα παίρναμε Lower». Σίγουρα, δεν θα μπορούσαμε να μην αναφερθούμε στην πολύτιμη συνδρομή του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος, που με δωρεές στηρίζει, από τα πρώτα της κιόλας βήματα, τη ΜΚΟ. Έτσι, έχουν καταφέρει να οργανώνουν και να συντονίζουν δράσεις που σχετίζονται με την εκπαίδευση και τον επαγγελματικό προσανατολισμό, την αθλητική, κοινωνική και καλλιτεχνική ανάπτυξη, καθώς και με την ψυχολογική υποστήριξη των νέων.

ΠΑΝΔΗΜΊΑ ΚΑΙ ΔΡΑΣΕΙΣ Μπορεί η εξάπλωση του Covid-19 στη χώρα μας να θέτει περιορισμούς, ωστόσο η ομάδα της «Εξέλιξης Ζωής», εφαρμόζοντας όλα τα προβλεπόμενα μέτρα, δεν αφήνει ούτε μία ώρα εκπαίδευσης να πάει χαμένη. Από την πρώτη ημέρα του νέου lockdown τα μαθήματα στις συνεργαζόμενες δομές κλειστής παιδικής προστασίας πραγματοποιούνται ψηφιακά, με χρήση των συστημάτων που είχαν εφαρμοστεί κατά τη διάρκεια της προηγούμενης καραντίνας, την άνοιξη, με αποτέλεσμα την προσαρμογή όλων με σχετική ευκολία και τη διασφάλιση της συνέχειας και της συνέπειας των δράσεών τους. Αξιοσημείωτο είναι ότι πρόσφατα συμπληρώθηκαν 1.000 εκπαιδευτικές ώρες (διά ζώσης και διαδικτυακά) σε διάστημα μόλις δυόμισι μηνών από την έναρξη της νέας εκπαιδευτικής περιόδου. Αντίστοιχα, έχουν προσαρμοστεί και οι αθλητικές δραστηριότητες με την υλοποίηση ψηφιακών προγραμμάτων, κατά τη διάρκεια των οποίων οι ωφελούμενοι έρχονται σε επαφή με βραβευμένους αθλητές. Παράλληλα, διαδικτυακά εφαρμόζονται και τα μαθήματα εικαστικών, ώστε να ενισχυθεί η δημιουργικότητα των νέων. Η ευαισθητοποίηση και προσφορά του κόσμου αλλά και η πολύτιμη δράση της «Εξέλιξης Ζωής» αποδεικνύει ότι μέσα σε λίγο χρόνο μπορούν να γίνουν πολλά, ώστε όλα τα παιδιά να οραματίζονται ένα ανεξάρτητο και καλύτερο μέλλον.

54 lifo – 26.11.20

26.11.20 – lifo

55