Τεύχος 668

Winter free press 14.1.2021

ΑΤ Ρ Ο

Σ

ΣΕΙΡΕ

Ο ΛΙ

Β

ΚΑ Ι Τ Σ Μ Α Κ Ο Ι Ε

ολα για την αθηνα! δωρεαν οδηγοσ τησ πολησ κυκλοφορει καθε πεμπτη

ΘΕ

ΤΑ ΚΑΛΥΤΕΡΑ ΠΟΥ ΕΡΧΟΝΤΑΙ ΤΟΥΣ ΕΠΟΜΕΝΟΥΣ ΜΗΝΕΣ

Preview

Bari Πηγή: Focus 2020

ΤΑ Ι Ν

ΒΙ

στην έντυπη έκδοση

Σ

Ι Σ Υ

ΚΗ ΙΕ

2 lifo – 14.1.21

9 ΣΤΗΛΕΣ

εκδοτης

Στάθης Τσαγκαρουσιάνος γενικός διευθυντής Μιχάλης Μιχαήλ

Η κούρσα του εμβολιασμού ως πολιτική πρόκληση

www.lifo.gr

index

από τη βασιλικη σιουτη

ΔΥΟ ΔΕΚΑ ΕΚΔΟΤΙΚΗ Α.Ε. ΒOΥΛΗΣ 22, 105 63 ΑΘΗΝΑ T 210 3254 290 F 210 3249 785 info@lifo.gr

Ο γυμνός βασιλιάς, το Καπιτώλιο και η επόμενη μέρα από ton νικολα σεβαστακη

Ο ποπ και μπανάλ αντισυστημισμός «τα σπάει» από τον βασιλη βαμβακα

διευθυντής mikropragmata. lifo.gr Άρης Δημοκίδης διευθυντής εντυπης εκδοσης Τάσος Μπρεκουλάκης

22

αrt director Χρήστος Τζοβάρας

WINTER PREVIEW

αρχισυνταξία Αλέξανδρος Διακοσάββας –––––– ε μπο ρικο τμημα direct sales director Κώστας Μαντάς

από τον δημητρη πολιτακη

Μέτρο: Μια πολύ σπουδαία αξία

Αποχαιρετώντας τον Βασίλη Αλεξάκη

διευθυντής lifo.gr Θανάσης Χαραμής

σύμβουλος σχεδιασμού Γιάννης Καρλόπουλος

Αχ, βρε παλιομισοφόρια

από τον ευτυχη βαρδουλακη

εμπορικη διευθυνση Ρένα Κροκίδα

38

από τη δεσποινα τριβολη

41

week

ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΗ ΕΒΔΟΜΑΔΑ

senior advertising manager Ξένια Στασινοπούλου advertising executive Δημήτρης Βουκελάτος (dvoukelatos@lifo.gr)

ατελιέ αssistant art director Βανέσσα Φερλέ

direct sales Γιώργος Λυκουργιώτης, Κωνσταντίνα Τριανταφύλλου

διαμόρφωση ψηφιακής εκδοσης Νινέττα Γιακιντζή, Μαρούσα Θωμά

digital campaign manager Γιώργος Γιαννή –––––– ψηφιακή ανάπτυξη/ προγραμματισμός lifo.gr Άγγελος Παπαστεργίου, Σπύρος Γκατζούνας

παρακαλουμε

ανακυκλωστε

newsroom Πάνος Σάκκας (Αρχισυνταξία) Φιλιώ Ράγκου, Κατερίνα Αγριμανάκη, Ρούλα Βλασσοπούλου, Αναστασία Γαλάνη, Σόφη Ζιώγου, Διονύσης Νοταράκης –––––– φωτογράφοι Σπύρος Στάβερης, Πάρις Ταβιτιάν, Freddie f., Αναστασία Βουτυροπούλου, Γιώργος Αδάμος

senior digital campaign manager Αντώνης Ζωγράφος

H EΛENH ΑΝΟΥΣΑΚΗ ΕΙΝΑΙ Η ΑΘΗΝΑΙΑ ΤΗΣ ΕΒΔΟΜΑΔΑΣ

συν ταξη συντακτικη ομαδα Θοδωρής Αντωνόπουλος, Λουίζα Αρκουμανέα (Θέατρο), Θοδωρής Κουτσογιαννόπουλος (Σινεμά), Τάσος Μελεμενίδης (Σινεμά), Γιάννης Κωνσταντινίδης (Εικαστικά), Τίνα Μανδηλαρά (Βιβλίο), Νίκη Μηταρέα (Γεύση), Γιάννης Βασιλείου, Μερόπη Κοκκίνη, Ματούλα Κουστένη, Δημήτρης Κυριαζής, Γλυκερία Μπασδέκη, Γιάννης Πανταζόπουλος, Σταυρούλα Παπασπύρου, Μαρία Παππά, Χρήστος Παρίδης, Δημήτρης Πολιτάκης, Αφροδίτη Σακκά, Νικόλας Σεβαστάκης, Βασιλική Σιούτη, Κορίνα Φαρμακόρη, Λένα Φουτσιτζή

social media Χριστίνα Γαλανοπούλου (Head), Στράτος Μωραΐτης, Ηλέκτρα Χατζηκάλφα

διόρθωση κειμένων Μαρία Δρουκοπούλου, Μπέτυ Σπανοπούλου –––––– λογιστηριο οικονομική διεύθυνση Δημήτρης Τασιόπουλος λογιστήριο Άλκηστις Γκούμα, Βασίλης Κοτρωνάκης διανομή Άκης Ιωάννου γραμματεία Βιβίκα Ανδριανάτου –––––– κωδικος εντυπου 7639

14.1.21 – lifo

3

Feedback

ΤΟ ΡΕΠΟΡΤΑΖ ΤΗΣ ΕΒΔΟΜΑΔΑΣ

Οι κρυμμένες Παράγκες της Βουλιαγμένης Ανάμεσα στα ψηλά πεύκα, πάνω στα μεγάλα και πλατιά βράχια της αθηναϊκής Ριβιέρας, μια ανάσα από τον Αστέρα, βρίσκονται κρυμμένες οι Παράγκες της Βουλιαγμένης, παλιές παραθεριστικές κατοικίες που προσφέρονταν σε ένα είδος δημοπρασίας προς ενοικίαση κάθε καλοκαίρι.

μ ου σ ικ η

Η μοναδική περίπτωση του Playboi Carti

κορεάτικες σειρές που αξίζει να ανακαλύψεις

της μαγδαληνης σγουριδη

Ο M. Hulot γράφει για τον εκκεντρικό, αλλόκοτο ράπερ που μόλις κυκλοφόρησε το νέο του άλμπουμ, «Whole lotta red».

κοσ μ ος

Η Σεμίνα Διγενή θυμάται δύο ταξίδια της στην Κούβα, κατά τα οποία είχε συνομιλήσει με τα παιδιά του Τσε Γκεβάρα, καθώς και με τους Αλμπέρτο Γρανάδο και Χοσέ Ραμόν Φερνάντες. Κάτω από τον Τροπικό του Καρκίνου βρίσκεται η χώρα με τους πιο γελαστούς ανθρώπους στον κόσμο. Στο πρώτο μου ταξίδι στην Κούβα, λίγο πριν από το 2000, που γίνεται με την ευκαιρία της Ελληνικής Πολιτιστικής Εβδομάδας, γνωρίζω την κόρη του Τσε Γκεβάρα, την Αλέιδα, που μιλά στην εκπομπή μου «Άνθρωποι» της ΕΡΤ για τη χώρα της, τον πατέρα της αλλά και για τους Έλληνες. Για την παιδίατρο Αλέιδα Γκεβάρα και τη δράση της έχω διαβάσει ήδη πολλά.

4 lifo – 14.1.21

Τις πρώτες ημέρες των διακοπών του Πάσχα οι νέοι ένοικοι θα φρόντιζαν να επισκευάσουν την κατοικία που τους αναλογούσε, κάνοντας όλες τις απαραίτητες εργασίες συντήρησης που απαιτούν οι ξύλινες κατασκευές, ενίοτε και ορισμένες σχεδιαστικές τροποποιήσεις. Ο «αρχηγός» Γιώργος Μαυρωτάς θα περιγράψει εκείνες τις μέρες με τους χαρακτηριστικούς ήχους των οικοδομικών εργασιών να κάνουν αντίλαλο ανάμεσα στα υψώματα. Ήταν οι ήχοι που σηματοδοτούσαν την έναρξη της ζωής στην ύπαιθρο, δίπλα στη θάλασσα.

ti δ ι α β α σ α με αυ τη την εβ δομ α δ α σ το

Όταν συνάντησα στην Κούβα την οικογένεια και την Ελληνίδα νύφη του Τσε Γκεβάρα

Πρόκειται για ένα υπερυψωμένο δασύλλιο, το οποίο κάθεται πάνω στα μεγάλα και πλατιά βράχια της αθηναϊκής Ριβιέρας. Στη θάλασσα θα βγει κανείς μέσα από τη μικρή και μοναδική παραλία. Μια μακριά, χτυπημένη από την αλμύρα τσιμεντένια σκάλα, με πλατύσκαλα ανά τακτά βήματα σε οδηγεί στην άμμο και στις κατακόκκινες τομές του εδάφους. Η θέα προς τη θάλασσα οριοθετείται από δύο νότια ακρωτήρια. Πρόκειται για το Καβούρι προς τα δυτικά και τον Λαιμό νοτιοανατολικά, με θέα τα εμβληματικά ξενοδοχειακά συγκροτήματα του Αστέρα. Δεν είναι δύσκολο να βρει κανείς τη «σκάλα» της παραλίας. Ο κεντρικός δρόμος αυτής της ιδιαίτερης γειτονιάς σε οδηγεί εκεί χωρίς ιδιαίτερο κόπο. Ωστόσο, σε αντίθεση με τον κεντρικό νοητό άξονα, ένα περίπλοκο δίκτυο από πολλά δευτερεύοντα μονοπάτια, χαραγμένα από ανθρώπινα βήματα, σε οδηγεί και ταυτόχρονα «συγκρατεί» τις διασκορπισμένες σαράντα διαφορετικές ξύλινες παράγκες που απλώνονται σε αυτό το ιδιαίτερο κομμάτι της γης. Πρόκειται για παραθεριστικές κατοικίες, οι οποίες προσφέρονταν σε ένα είδος δημοπρασίας προς ενοικίαση για ορισμένο χρόνο, από την άνοιξη μέχρι τις πρώτες φθινοπωρινές βροχές. Σπάνια κανείς θα πετύχαινε σε συνεχόμενη χρονιά την ίδια παράγκα. Καθεμία, γνωστή με τον μοναδικό της αριθμό –από το 1 μέχρι το 40–, φιλοξενούσε με αυτόν τον τρόπο και μια διαφορετική οικογένεια κάθε χρονιά.

Κάθε παράγκα είναι καμωμένη από έναν πυκνό σκελετό ξύλινων δοκαριών και στύλων με τις αντίστοιχες ξύλινες επικαλύψεις. Η στατική λειτουργία είναι αρκετά διαφορετική από εκείνη του οπλισμένου σκυροδέματος που γνωρίζουμε καλά. Πρόκειται για μια σειρά πλαισίων που δουλεύουν όλα μαζί τόσο στον κάθετο και τον οριζόντιο άξονα όσο, κυρίως, κατά τις διαγωνίους. Αυτές οι διαγώνιες δυνάμεις είναι και εκείνες που δένουν τα επιμέρους σε ένα στιβαρό σύνολο. Η στέγη, η οποία καλύπτεται από την κόκκινη κεραμοσκεπή, στηρίζεται και ταυτόχρονα καλύπτει τους «τοίχους». Εδώ έχει συνήθως την απλούστερη δυνατή μορφή. Είναι κατά κανόνα μια δίρριχτη στέγη, με τις δύο πλευρές να συναντιούνται σε έναν και μόνο «κορφιά».

ΕΙΚΑΣΤΙΚΑ Στο κατεχόμενο Βαρώσι, τα έργα ενός καλλιτέχνη για ένα night club αποκαλύπτονται 46 χρόνια μετά Η φωτογράφος και δημοσιογράφος Ελένη Παπαδοπούλου και η ιστορικός τέχνης Μαρίνα Χριστοδουλίδου φέρνουν στο φως τις τσιμεντογραφίες του επιφανούς Κύπριου καλλιτέχνη Χριστόφορου Σάββα από το εσωτερικό του διάσημου κέντρου διασκέδασης «Perroquet» στο Βαρώσι.

page

Δεν χρειάζεται να απομακρυνθείς σημαντικά από το κέντρο της Αθήνας για να βγεις στη θάλασσα. Ήδη από τους λόφους και τα ψηλά κτίρια της πόλης το βλέμμα μπορεί να ακολουθήσει τη φυγή προς το γαλάζιο που απλώνεται ως το όριο του αθηναϊκού πεδίου προς τον Νότο. Πράγματι, ανά πάσα στιγμή και σε κάθε εποχή του χρόνου, μέσα σε λίγα λεπτά της ώρας, μόλις 19 χιλιόμετρα από την πλατεία Συντάγματος μπορείς να βρεθείς στην ακτή της Βουλιαγμένης. Θα χρειαστεί να γνωρίζεις τις κρυμμένες διόδους ανάμεσα στα ψηλά πεύκα και να ανηφορίσεις τόσο όσο να επιταχυνθούν οι παλμοί της καρδιάς για να ανακαλύψεις τις παράγκες.

gr

Η είδηση ότι νέο –και δεύτερο επίσημο– άλμπουμ του Playboi Carti είναι το πρώτο Νο 1 του 2021 στην Αμερική πέρασε απαρατήρητη μέσα στην πρωτοφανή έκρηξη νοσταλγίας, με παλιές χριστουγεννιάτικες επιτυχίες να κάνουν σχεδόν ολοκληρωτική κατάληψη στα τσαρτ εν μέσω lockdown και στις δύο πλευρές του Ατλαντικού. Μέσα στον πανζουρλισμό της memorabilia, της Mariah Carey, της Brenda Lee και του Andy Williams, η «σιωπηλή» επιτυχία του «Whole lotta red» έχει μεγαλύτερη αξία όχι μόνο επειδή είναι ένα διαφορετικό ραπ άλμπουμ, αλλά και επειδή κυκλοφόρησε τη χειρότερη στιγμή του χρόνου, την παραμονή των Χριστουγέννων, όταν κανένα μέσο δεν ασχολείται με καινούργια μουσική.

Στo χαοτικό περιεχόμενο του Netflix η Μαρία Παππά ανακάλυψε μερικά εξαιρετικά K-dramas.

1

O μυστηριώδης κατήγορος (Stranger, 2017)

2

To Βασίλειο (Kingdom, 2020-2019)

3

Mr. Sunshine (2018)

4

Προσγείωση στον έρωτα (Crash landing on you, 2019)

του διονυση νοταρακη Στα μέσα της δεκαετίας του ’60 ο εμβληματικός Κύπριος καλλιτέχνης Χριστόφορος Σάββα δημιούργησε μια σειρά έργων σε υπόγειο κτιρίου στα Βαρώσια. Για 46 ολόκληρα χρόνια κανείς δεν μπορούσε να πει με βεβαιότητα αν οι δημιουργίες του Σάββα ήταν ακόμα εκεί. Μέχρι τον Οκτώβριο του 2020, οπότε δύο νεαρές γυναίκες, μια τολμηρή φωτογράφος και μια αποφασισμένη ερευνήτρια, επέλεξαν να αναμετρηθούν με τη λήθη. Το άνοιγμα των Βαρωσίων, κατά παράβαση των ψηφισμάτων του ΟΗΕ, βρέθηκε στο επίκεντρο της επικαιρότητας στα τέλη της περασμένης χρονιάς. Η κίνηση, που προκάλεσε την καταδίκη της διεθνούς κοινότητας, έφερε στο φως της δημοσιότητας εικόνες από την περίκλειστη πόλη που έως και την εισβολή του 1974 αποτελούσε την αιχμή του δόρατος του κυπριακού τουρισμού.

5

Είναι ΟΚ, Να Μην Είσαι ΟΚ (It’s Okay to Not Be Okay, 2020)

14.1.21 – lifo

5

Editorial

Σκηνή από τη «Roma» του Φελίνι.

aπο τον σταθη τσαγκαρουσιανο

ΚΛΕΙΣΤΟΝ! Το κατάστημα αργεί. Καιρός να σκεφτούμε το μέλλον, κορίτσια! Από ένα βουνό κατέβηκα κι άλλο ετοιμάζομαι ν’ ανέβω. Έτσι αισθάνομαι, στις παρυφές του 2021. Αν και είμαι από τους τυχερούς. Δεν έθαψα δικό μου άνθρωπο, δεν αρρώστησα, δεν καταστράφηκε η δουλειά μου, έχω ένα σπίτι να πάω το βράδυ. Οπότε, τι βουνό; Επίσης, ντρέπομαι πια να μιλώ για μένα. Είναι της μόδας, βέβαια, μέσα από τα ιδιωτικά δράματα να φαντάζεσαι τα μεγάλα, ακόμη και να καταλαβαίνεις τον μηχανισμό της κοινωνίας – και ισχύει σε έναν βαθμό. Πολιτικές χειρονομίες που κόστισαν ζωές συχνά οφείλονται σε μια ακίδα φθόνου παιδικού ή μια ανυπόφορη κρεβατομουρμούρα. Οι άνθρωποι είναι μαλακοί σαν χόρτο, παιδιά της τύχης – όχι ακριβώς το συμπαθητικό απείκασμα ενός στρατηγού θεού. Ίσως, λοιπόν, να έχουν πέραση οι «ανθρώπινες ιστορίες». Δείτε το Νetflix. Οι νέες αφηγήσεις σχεδόν πάντα ψάχνουν το απτό σπέρμα τους στην πραγματικότητα – ανθίσανε τελικά τα κρυπτόγαμα του νεορεαλισμού. Νιώθω όμως ότι μπάφιασα από αυτή την άνοιξη, το ατέρμονο, ντιζάιν ψευδοριάλιτι του Νetflix –το σινεφίλ του διαφημιστή, με ευρυγώνιους και σκουροπράσινες ατμόσφαιρες, κοντινά μούρης περισπούδαστης, πικρής, που τα είδε όλα, τα σίνθι να χτίζουν δράμα καλπασμού από τράπεζα ήχου, μια καλλιέπεια καλούλα, αλλά ετοιματζίδικη, όλα ίδια, όλα ντεμέκ κατάθλιψη, ένας κάποιος κοινωνικός κεραυνός στην άκρη της γλώσσας, στην άκρη της συνδρομής, εννοείται όλο το νταϊβέρσιτι του κόσμου, μια εγκολπωμένη εκκεντρικότητα, τόσο όσο, φτωχοί άνθρωποι που βιντεοσκοπούνται ως μοντέλα στο δείλι, πλούσιοι άνθρωποι που συνήθως κλαίνε–, ένας ρεαλισμός που λάμπει σαν καταθλιπτική κατσαρόλα, τα μεσάνυχτα, την οποία πρέπει οπωσδήποτε να αγοράσεις.

6 lifo – 14.1.21

Δεν αγοράζω. Δεν έχω καν συνδρομή. Πια. Αλλά, στο καθαρό, πλάγιο φως που πέφτει απ’ το κλειστό παντζούρι του λοκντάουν διακρίνω μια νέα ανάγκη και ίσως έναν νέο ρόλο. Μετά από τόσες απομαγεύσεις, τόσα πολιτικά ψεύδη, τόσα fake news, τόσα ανακριβή δράματα στα εκ φύσεως σκατόψυχα social media, μήπως ήρθε η ώρα να σοβαρευτούμε λίγο; Χάθηκε πολύς καιρός ψηλαρμενίζοντας ανάμεσα στα τρολ, στους ανίδεους με την ισχυρή γνώμη, στις στήλες των «σοβαρών» εφημερίδων με εκβιαστικά υπονοούμενα για επιχειρηματίες και πολιτικούς. Ποιον κοροϊδεύουν πια;! Το παιχνίδι είναι διάφανο – σαν φλέβες στον καρπό αναιμικής πόρνης. Όλοι πια ξέρουμε τα μυστικά ολωνών – είτε μιλάμε σε κλειστά είτε σε ανοιχτά τσατ. Χωρίς ψευδαισθήσεις, έχουμε όλοι ανάγκη από μια καθαρή φωνή. Αληθινούς, γνήσιους καλλιτέχνες που είδαν πριν από εμάς τη μαύρη άβυσσο και την έκαναν τραγούδι· επιστήμονες που έκαναν πιο διαχειρίσιμο τον πόνο· δημοσιογράφους που προσπαθούν να πλοηγηθούν σε έναν ωκεανό από ψέματα και παρενδυσίες – όπου όλοι πια τους αντιμάχονται, τους εκβιάζουν και τους συκοφαντούν. Από πολιτικούς αρχηγούς μέχρι τρολ. Το 2021 ήρθε η ώρα να τελειώνουμε με την ανοησία και τη διαβολή που μούσκεψε τον δημόσιο διάλογο. Να στραφούμε στους σοβαρούς ανθρώπους και στις δοκιμασμένες αξίες. Μέχρι να δημιουργήσουμε τις δικές μας.

14.1.21 – lifo

7

t

Ο Μπλεκ είναι ήρωας ενός ιταλικού κόμικ που εμφανίστηκε τη δεκαετία του ’50, δημιούργημα της καλλιτεχνικής ομάδας EsseGesse, που αποτελούνταν από τους Ιταλούς κομίστες Τζον Σινκέτο, Ντάριο Γκουτσόν και Πιέτρο Σαρτόρι. Αρχικά ονομαζόταν Il Grande Blek (Ο σωματώδης Μπλεκ), αλλά στο μεγάλο κοινό έγινε γνωστός ως Μπλεκ. Κυκλοφόρησε από την Editoriale Dardo.

Το πρώτο τεύχος του περιοδικού με τις ιστορίες του Μπλεκ κυκλοφόρησε στην Ιταλία στις 3 Οκτωβρίου 1954 και για περισσότερo από 20 χρόνια πουλούσε 500.000 τεύχη την εβδομάδα.

Ο Μπλεκ χρησιμοποιεί ως όπλο τις γροθιές του και σπανιότερα το πιστόλι, το μαχαίρι ή την καραμπίνα του. Το ύψος του είναι περίπου 1,90 και τα ρούχα του πολύ χαρακτηριστικά: φορά ένα γούνινο καπέλο με ουρά ζώου, γούνινη ζακέτα και παντελόνι με καστόρινες μπότες. Δεν σχετίζεται ιδιαίτερα με γυναίκες, καθώς οι δημιουργοί αποφεύγουν να παρουσιάσουν την προσωπική ζωή του χαρακτήρα, θέλοντας να περάσουν στους αναγνώστες το μήνυμα της προσήλωσης στον στόχο του, που είναι η απελευθέρωση της πατρίδας του.

t

2

Ο Μπλεκ, ο «ξανθός γίγαντας» για τους συμπρωταγωνιστές του, είναι ένας Αμερικανός κυνηγός που μάχεται τους Βρετανούς αποικιοκράτες στον πόλεμο της Αμερικανικής Ανεξαρτησίας στα τέλη του 18ου αιώνα. Στις διάφορες περιπέτειές του τον ακολουθούν ο θετός γιος του, Ρόντι, και ο φίλος του καθηγητής Μυστήριος.

3

t

4

Στην Ελλάδα, οι περιπέτειες του Μπλεκ κυκλοφόρησαν στα περίπτερα τον Ιούνιο του 1969 από τον δημοσιογράφο και εκδότη Στέλιο Ανεμοδουρά, δημιουργό του «Μικρού Ήρωα». Τις δεκαετίες του ’70 και του ’80 ήταν ένα από τα πιο δημοφιλή εφηβικά περιοδικά. Κυκλοφόρησε, επίσης, σε Τουρκία και Γιουγκοσλαβία, γνωρίζοντας μεγάλη επιτυχία και εκεί.

t

5

Το τελευταίο τεύχος της πρώτης «χρυσής» περιόδου του «Μπλεκ» κυκλοφόρησε στην Ελλάδα τον Ιούνιο του 1994.

6

t

7

Το μικρών διαστάσεων περιοδικό της πρώτης περιόδου περιλάμβανε, εκτός από την κύρια ιστορία, τις περιπέτειες του Ρίνγκο, του Τομ και το ανάγνωσμα «Παιδί-Φάντασμα», ενώ τις επόμενες δύο δεκαετίες η θεματολογία πολλαπλασιάστηκε.

t

8

Η ιστορία που άνοιγε το τεύχος ήταν σταθερά οι περιπέτειες του ομώνυμου ήρωα, ενώ από τις σελίδες του παρέλασε πλήθος ιστοριών κόμικς τόσο Ευρωπαίων όσο και Αμερικανών δημιουργών. Από το 2014 το περιοδικό ξεκίνησε να εκδίδεται ξανά στην Ελλάδα, με τίτλο «Νέος Μπλεκ».

t

9

Τα βασικά πρόσωπα που τον πλαισιώνουν στις περιπέτειές του είναι ο δικηγόρος Κόνολι, ένας δευτερεύων, αλλά ιδιαίτερα σημαντικός χαρακτήρας. Είναι πατριώτης, επικεφαλής του επαναστατικού δικτύου της Βοστώνης. Η παρουσία του συνδυάζεται με εντολές της κεντρικής επαναστατικής διοίκησης –ουσιαστικά λειτουργεί σαν αγγελιοφόρος– προς τον ηγέτη των κυνηγών του δάσους Μέιν, Μπλεκ, και τους συντρόφους του, προκειμένου αυτοί να φέρουν σε πέρας διάφορες αποστολές εναντίον των Άγγλων αποικιοκρατών, τις οποίες σχεδιάζουν οι αμερικανικές δυνάμεις.

8 lifo – 14.1.21

t

10

Ο καθηγητής Μυστήριος είναι μεσήλικας και αποτελεί τον αφοσιωμένο φίλο του Μπλεκ στον αγώνα του εναντίον των Βρετανών αποικιοκρατών. Μαζί με τον νεαρό προστατευόμενό του Ρόντι, συνιστούν μια αήττητη τριάδα ηρώων που μάχεται για την Ανεξαρτησία των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής.

t

11

Ο Μυστήριος φέρεται να είναι κάτοχος πολλών γνώσεων από παντός είδους επιστήμες (μαθηματικά, αστρονομία, νομική, ζωολογία κ.λπ.), δυσκίνητος, λαίμαργος, πομπώδης, εύστροφος, πνευματώδης και αποτελεσματικός. Οι εκφράσεις «Μα τον αλλήθωρο ήλιο», «Μα τους χίλιους πλανήτες» κ.ά. είναι συνήθεις αποστροφές του λόγου του, όταν αιφνιδιάζεται, εντυπωσιάζεται από κάποιο απροσδόκητο γεγονός ή συλλαμβάνει μια ενδιαφέρουσα ιδέα.

t

12

Ο Ρόντι αποτελεί το τρίτο μέλος της συντροφιάς. Είναι ο 12χρονος προστατευόμενος του Μπλεκ και του καθηγητή Μυστήριου, οι οποίοι ουσιαστικά τον θεωρούν παιδί τους. Εμφανίζεται στο πρώτο κιόλας επεισόδιο της σειράς, όταν ανακαλύπτεται από τον Μπλεκ, σχεδόν ημιθανής, μαζί με τον νεκρό πατέρα του, πλάι στα συντρίμμια της καμένης από τους Άγγλους επικυρίαρχους κατοικίας τους. Ο μικρός Ρόντι οδηγείται στην κατασκήνωση των κυνηγών, όπου του προσφέρονται οι πρώτες βοήθειες, και μετά την ανάρρωσή του υιοθετείται και εντάσσεται εθελοντικά στον αγώνα για την απελευθέρωση της χώρας του.

TheBuzz

Ο ΧΑΡΤΙΝΟΣ ΗΡΩΑΣ, ΠΟΥ ΓΝΩΡΙΣΕ ΜΕΡΕΣ ΔΟΞΑΣ ΤΙΣ ΔΕΚΑΕΤΙΕΣ ΤΟΥ '70 ΚΑΙ ΤΟΥ '80, ΣΗΜΑΔΕΨΕ ΜΙΑ ΟΛΟΚΛΗΡΗ ΕΠΟΧΗ ΤΟΥ ΚΟΜΙK ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ.

t

1

aπο th lifo team

town talk

ΠΟΙΟΣ ΕΊΝΑΙ Ο ΑΛΗΘΙΝΌΣ ΜΠΛΕΚ;

t

ΠΟΛΙΤΙΚΟ ΕΠΤΑΗΜΕΡΟ

Η κούρσα του εμβολιασμού ως πολιτική πρόκληση Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι τα εθνικά επιχειρησιακά σχέδια εμβολιασμού του πληθυσμού είναι η νέα μεγάλη πρόκληση των κυβερνήσεων και ένας άτυπος ανταγωνισμός μεταξύ των κρατών έχει αρχίσει ήδη.

ΘΕΟΚΛΗΣ ΖΑΟΥΤΗΣ «Είναι αρκετά πιθανό να έχουμε τρίτο κύμα πανδημίας» από τον γ ιάννη π ανταζόπ ουλο

Ο κ. Θεοκλής Ζαούτης είναι καθηγητής Παιδιατρικής και Επιδημιολογίας στο Perelman School of Medicine στο Πανεπιστήμιο της Πενσιλβάνια των ΗΠΑ (UPENN), διευθυντής του Τμήματος Λοιμωδών Νοσημάτων στο Παιδιατρικό Νοσοκομείο στη Φιλαδέλφεια και μέλος της Επιτροπής των Λοιμωξιολόγων του υπουργείου Υγείας. Είναι τα εμβόλια η αρχή του τέλους για την πανδημία ή, ακόμα κι όταν υπάρξει εκτεταμένος εμβολιασμός, θα χρειαστεί να ζήσουμε αρκετό καιρό με τον ιό; Είναι ελάχιστοι οι ιοί που έχουν εξαφανιστεί από τον πλανήτη. Δεν έχουν εξαλειφθεί όλοι οι ιοί για τους οποίους υπάρχουν ήδη εμβόλια, όπως αυτοί της ιλαράς και της πολιομυελίτιδας. Φυσικά, τα εμβόλια έχουν συμβάλει στη αντιμετώπιση αυτών των ιογενών λοιμώξεων, ώστε να μην έχουμε επιδημίες ή πανδημίες. Επομένως, είναι βέβαιο ότι θα εξακολουθούμε να ζούμε με αυτόν τον ιό για μεγάλο διάστημα, όπως συμβαίνει και με τη γρίπη. Ωστόσο, ο εμβολιασμός είναι το καθοριστικό εργαλείο για την αναχαίτιση της πανδημίας. Οι μεταλλάξεις του ιού σάς ανησυχούν; Ως επιστήμονες πάντα πρέπει να μας ανησυχούν οι μεταλλάξεις. Από την άλλη, όμως, είναι στη φύση των RNA ιών, που, αν και μεταδίδονται πιο εύκολα, δεν δημιουργούν σοβαρές αλλαγές και δεν αποτελούν πηγή ανησυχίας. Σε ποιο ποσοστό θα μπορέσουμε να μιλάμε για την επίτευξη της ανοσίας της αγέλης; Θα έλεγα πως όταν αγγίξουμε περίπου το 70% του πληθυσμού. Γιατί ακόμη και σήμερα ο αριθμός των κρουσμάτων παραμένει υψηλός, όπως και αυτός των διασωληνωμένων και των θανάτων; Τι πήγε λάθος στο δεύτερο κύμα της πανδημίας; Σε τέτοιου είδους ζητήματα η απάντηση είναι πολυπαραγοντική. Δηλαδή δεν είναι μόνο μία η αιτία. Πιστεύω ότι έπαιξαν αρνητικό ρόλο οι καιρικές συνθήκες, οι οποίες είναι πολύ διαφορετικές σε σχέση με αυτές του πρώτου κύματος της πανδημίας. Επίσης, περισσότεροι άνθρωποι βρίσκονται σε κλειστούς χώρους συγκριτικά με την περίοδο της περασμένης άνοιξης, ενώ άλλος ένας καθοριστικός παράγοντας είναι ότι οι πολίτες είναι πιο κουρασμένοι. Η χαλαρότητα είναι ευδιάκριτη όσον αφορά την τήρηση των υγειονομικών μέτρων, ειδικά στους νεότερους, που κρίνουν ότι είναι άτρωτοι απέναντι στον ιό. Πιστεύετε ότι μπορεί να έχουμε και τρίτο κύμα πανδημίας; Είναι αρκετά πιθανό. Για να μη συμβεί αυτό, πρέπει να προλάβουμε ώστε να εμβολιαστεί αρκετά μεγάλο ποσοστό του πληθυσμού και φυσικά να εξακολουθήσει η χρήση της μάσκας και η τήρηση της κοινωνικής απόστασης. Όσον αφορά τα εμβόλια, ένα μεγάλο μέρος του πληθυσμού παραμένει δύσπιστο. Τι απαντάτε; Αντιλαμβάνομαι ότι υπάρχουν αρκετοί ακόμη που διατηρούν επιφυλάξεις. Ασφαλώς το γεγονός ότι η παγκόσμια επιστημονική κοινότητα κατάφερε να δημιουργήσει ένα εμβόλιο για την αντιμετώπιση του κορωνοϊού μέσα σε διάστημα ενός έτους είναι από μόνο του σημαντικό, αφού ετοιμάστηκε πολύ πιο γρήγορα απ’ οποιοδήποτε εμβόλιο έχει υπάρξει έως σήμερα. Την ίδια στιγμή ανασύρει στην επιφάνεια έναν δισταγμό ή δυσπιστία από πολλούς. Όμως, οφείλουμε να πούμε ότι τα εμβόλια έχουν περάσει απ’ όλα τα στάδια δοκιμών που απαιτούνται πριν λάβουν την άδεια κυκλοφορίας. Επίσης, για πρώτη φορά είχαμε τόσο μεγάλο αριθμό εθελοντών που συμμετείχαν στις δοκιμές. Το πιο σημαντικό είναι ότι οι δοκιμές έδειξαν πως δεν υπάρχει κάποια ασυνήθιστη και σοβαρή παρενέργεια από αυτά τα εμβόλια. Επίσης, αν ανοίξετε ένα οποιοδήποτε φάρμακο διαθέτετε στο σπίτι σας, από αυτά που λαμβάνετε καθημερινά, και διαβάσετε το χαρτί που συνοδεύει το σκεύασμα, θα δείτε ότι αναφέρονται πολλές παρενέργειες. Επιπρόσθετα, οι δοκιμές για το εμβόλιο διενεργήθηκαν σε πολύ μεγάλο αριθμό ατόμων, περίπου 30.000-60.000, κι αυτό αποδεικνύει ότι αν υπήρχε μια παρενέργεια σε ένα άτομο ανά 40.000 έτσι κι αλλιώς δεν θα το βρίσκαμε ποτέ.

απ ό τ h βασι λ ι κη σι ου τ η

Τη σημασία του εμβολιασμού στις πολιτικές εξελίξεις έχει αντιληφθεί και η αντιπολίτευση, γι’ αυτό και πολύ στοχευμένα τον τελευταίο καιρό επικεντρώνει εκεί την κριτική της και περιμένει απλώς να αξιοποιήσει τα λάθη και τις αδυναμίες του αντιπάλου της.

ξίσου βέβαιο είναι ότι ο εμβολιασμός θα κρίνει πολλές πολιτικές καριέρες, γι’ αυτό και βλέπουμε ηγέτες να ποντάρουν τα πάντα σε αυτόν. Όπως και κάποιους που πιάστηκαν στον ύπνο. Όποιος «σώσει» πρώτος τη χώρα του, καταφέρνοντας να πετύχει γρήγορα το ποσοστό των εμβολιασμών που απαιτείται για το χτίσιμο της ανοσίας, θα αποτελέσει το μεγάλο θετικό παράδειγμα, αφού θα προστατεύσει την υγεία των πολιτών της χώρας του και θα βάλει τέλος στην καταστροφή της οικονομίας. Όσοι δεν τα καταφέρουν, το ερχόμενο καλοκαίρι θα βλέπουν τις άλλες χώρες να ανοίγουν, τους πολίτες των χωρών αυτών να παίρνουν πίσω τις ζωές τους και τις οικονομίες τους να ξανανοίγουν, ενώ οι δικές τους χώρες θα συνεχίζουν να θρηνούν θύματα του Covid-19 και να βουλιάζουν από τις συνέπειες της οικονομικής καταστροφής. Θα πρόκειται για την απόλυτη αντίθεση μεταξύ αυτών που σώθηκαν και εκείνων που θα συνεχίσουν στο σπιράλ του θανάτου. Το Ισραήλ, που για την ώρα τρέχει πρώτο στην κούρσα του εμβολιασμού, έχει πετύχει το μεγαλύτερο ποσοστό, εμβολιάζοντας τον πληθυσμό του μέρα-νύχτα και αγοράζοντας τα εμβόλια όσο-όσο. Απ’ ό,τι φαίνεται, αν συνεχίσει έτσι, θα είναι η πρώτη χώρα που θα ανοίξει. Το Ισραήλ δεν τσιγκουνεύτηκε πόρους για να αγοράσει τα ακριβότερα εμβόλια προκειμένου να σώσει τις ζωές των πολιτών του, ούτε έχασε χρόνο περιμένοντας τα φθηνότερα – λάθη που έγιναν στην Ε.Ε. Ακόμα και γι’ αυτούς που δεν βάζουν την ανθρώπινη ζωή πάνω απ’ όλα και τα βλέπουν όλα κυνικά και τεχνοκρατικά, τα χρήματα που ξόδεψε το Ισραήλ για να σώσει τους πολίτες του θα τα πάρει πίσω από το άνοιγμα της οικονομίας και τα πλεονεκτήματα που θα του δώσει η πρωτιά αυτή. Στην πρώτη φάση της πανδημίας λέγαμε ότι ήταν ο πρώτος γύρος και ήταν νωρίς ακόμα να μιλάμε για νικητές. Στους μαραθωνίους, άλλωστε, δεν έχει τόση σημασία ποιος προηγείται στα πρώτα 400 μέτρα. Τώρα, όμως, μιλάμε για τον τερματισμό. Και όποιος τερματίσει πρώτος ή ανάμεσα στους πρώτους θα είναι νικητής. Το παράδειγμα του Ισραήλ είναι χαρακτηριστικό, γιατί όλο το προηγούμενο διάστημα δεν τα πήγε καλά, μην καταφέρνοντας να περιορίσει δραστικά την εξάπλωση της πανδημίας. Έτσι, ο Νετανιάχου, που σε λίγο καιρό έχει εκλογές στο Ισραήλ, επένδυσε τα πάντα στον εμβολιασμό, προκειμένου η νίκη της πανδημίας να συμπέσει με τον χρόνο των βουλευτικών εκλογών, που θα γίνουν στις 23 Μαρτίου. Στη Μεγάλη Βρετανία ο Μπόρις Τζόνσον, που βλέπει τα ποσοστά του να καταρρέουν λόγω της κακής διαχείρισης της πανδημίας, ποντάρει κι αυτός πλέον στον εμβολιασμό, προκειμένου να σώσει την κατάσταση και να βελτιώσει το κλίμα. Και στη Γερμανία, όμως, όλη αυτή η σχεδόν εθνικιστικού χαρακτήρα κριτική που δέχτηκε η Μέρκελ και ο υπουργός Υγείας, Γενς Σπαν, από στελέχη του κόμματός τους δεν ήταν καθόλου άσχετη με το συνέδριο του Χριστιανοδημοκρατικού Κόμματος που θα πραγματοποιηθεί το Σάββατο, στο οποίο αναμένεται να εκλεγεί ο νέος αρχηγός, ίσως και επόμενος καγκελάριος της Γερμανίας. Με το που ξεκίνησε η κούρσα των εμβολίων, πολλά στελέχη του CDU άρχισαν να ασκούν πιέσεις και εντονότατη κριτική για το ότι δεν είναι δυνατόν εμβόλια γερμανικών εταιρειών να αγοράζονται από άλλα κράτη, όταν στη δική τους χώρα δεν υπάρχουν αρκετά για να εμβολιαστούν όλοι οι Γερμανοί. Πολλοί εξέφρασαν και τη δυσφορία τους που η Γερμανία έπρεπε να υποστεί την κοινή μοίρα όλων των άλλων κρατών-μελών της Ε.Ε. στις προμήθειες, αντί να ακολουθήσει εθνική πολιτική και να τα πάει πολύ καλύτερα. Αλλά και στη δική μας χώρα ο εμβολιασμός θα κρίνει πολλά. Όταν πριν από κάποιες μέρες ο πρωθυπουργός ανακοίνωσε τον ανασχηματισμό, πολλοί σχολίασαν, εύλογα, ότι αυτή είναι μια κυβέρνηση με χαρακτηριστικά εκλογικά και εκτίμησαν ότι ο Κυριάκος Μητσοτάκης πιθανόν να σκέφτεται εκλογές προς το τέλος του χρόνου, εάν του το επιτρέψουν η διαχείριση και η εξέλιξη της πανδημίας. Γνωρίζει, λοιπόν, ο πρωθυπουργός ότι, αν τα πάει καλά και «απελευθερώσει» σύντομα την ελληνική κοινωνία από την πανδημία, καταφέρνοντας να εμβολιάσει το 60%-70% μέχρι το καλοκαίρι, ώστε να μπορέσει να σωθεί ο τουρισμός και να προλάβει να αντιστρέψει την κατάσταση στην οικονομία, τότε μπορεί να τολμήσει και τις εκλογές, προσδοκώντας ένα καλό γι’ αυτόν αποτέλεσμα. Αν όμως δεν τα καταφέρει με τον εμβολιασμό και η Ελλάδα δεν πιάσει τον στόχο της να ανοίξει το καλοκαίρι, τότε και η ζημιά θα είναι μεγάλη για τη χώρα αλλά και το κόστος για την κυβέρνηση. Σε αυτή την περίπτωση, ειδικά αν άλλες χώρες της Ευρώπης τα έχουν καταφέρει, το κλίμα μάλλον δεν θα είναι καθόλου ευνοϊκό για να επιδιώξει μια εκλογική αναμέτρηση. Τη σημασία του εμβολιασμού στις πολιτικές εξελίξεις έχει αντιληφθεί και η αντιπολίτευση, γι’ αυτό και πολύ στοχευμένα τον τελευταίο καιρό επικεντρώνει εκεί την κριτική της και περιμένει απλώς να αξιοποιήσει τα λάθη και τις αδυναμίες του αντιπάλου της. Σε λίγους μήνες κάποιες χώρες θα έχουν πετύχει και κάποιες όχι. Κάποιες θα κλείνουν τις πληγές που άφησε η πανδημία και κάποιες δεν θα μπορούν ακόμα να ξεφύγουν. Η έκβαση του εμβολιασμού σε κάθε χώρα θα αναδείξει τους επιτυχημένους ηγέτες και θα καταδικάσει τους αποτυχημένους.

14.1.21 – lifo

9

talk town

α πό τον ν ι κόλα σ ε βασ τάκη

10 lifo – 14.1.21

ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΑΝΑΠΝΟΗΣ

Ο γυμνός βασιλιάς, το Καπιτώλιο και η επόμενη μέρα Σκέψεις για τα γεγονότα στο Καπιτώλιο, διαβάζοντας το «Όλοι οι άνθρωποι του βασιλιά» του Ρόμπερτ Πεν Γουόρεν.

νέβαινε στην εξέδρα σκυφτός, σχεδόν σέρνοντας τα βήματά του, λες κι είχε όλο τον χρόνο μπροστά του και όλον δικό του και τον διέθετε όπως ήθελε. Άρχιζε πάντα “Λοιπόν παιδιά, θα έχουμε μια πρέζα ζόρια κάτω στην πόλη. Εγώ απ’ τη μια και οι Νομοθετηκάριοι από την άλλη, ναι, αυτούς λέω, που ’χουν κεφάλια σαν της ύαινας, τους σκυλομούρηδες, τις σαπιοκοιλιές (…) Τέλος πάντων, τους είχα τόσο καιρό φάτσα-κάρτα, που σκέφτηκα να κάνω ένα ταξιδάκι ίσαμε εδώ να δω φάτσες ανθρώπινες, προτού τις ξεχάσω ολωσδιόλου. Τι να σας πω, όλοι σας άνθρωποι μου φαινόσαστε. Λογικοί άνθρωποι. Δε πα’ να λένε ό,τι θέλουν όλοι αυτοί στο Νομοθετικό, που τσιμπάνε κι από πάνω πέντε δολάρια τη μέρα απ’ τους φόρους που πληρώνετε απ’ την τσέπη σας, για να ’χουνε να λένε. Λένε πως δεν έχετε κουκούτσι μυαλό, πως η κρίση σας δεν ξεπερνάει του διάνου, αφού πήγατε και ρίξατε σ’ εμένα την ιερή σας ψήφο και με βγάλατε Κυβερνήτη τούτης της Πολιτείας. Μπορεί και να μην είχατε μυαλό. Μη με ρωτάτε εμένα, είμαι προκατειλημμένος. Όμως (…) θέλω να σας κάνω μια ερώτηση. Και θέλω απάντηση (…) Σας έχω απογοητεύσει; Μιλήστε! (…) Σταθείτε. Μην απαντήστε προτού κοιτάξετε στα βάθη της καρδιάς σας και δείτε την αλήθεια. Γιατί η αλήθεια βρίσκεται εκεί. Όχι στα βιβλία. Όχι στα βιβλία των δικηγόρων. Ούτε σε κανένα χαρτί. Μέσα στην καρδιά σας». Ο Γουίλι Σταρκ είναι ο ήρωας στο μεγάλο μυθιστόρημα του Ρόμπερτ Πεν Γουόρεν Όλοι οι άνθρωποι του βασιλιά1 που κυκλοφόρησε πρόσφατα στη χώρα μας. Είναι το «Αφεντικό», που περιοδεύοντας και στις πιο απόμερες γωνιές της Πολιτείας όπου έχει εκλεγεί κυβερνήτης, στήνει στη σκηνή ένα θέατρο διχασμού για να βεβαιώσει τον δεσμό με το κοινό του, με τον δικό του λαό. Από τη μια τοποθετεί τους Νομοθετηκάριους, την ολιγαρχία των δικηγόρων, των άσχημων κι αποξενωμένων ανθρώπων. Από την άλλη τις ανθρώπινες φάτσες και τις καρδιές τους. Την απλή, χωριάτικη καρδιά απέναντι στους έρημους κι απρόσωπους εκπρόσωπους, για να θυμηθούμε τον δικό μας βάρδο. Ο Γουίλι Σταρκ, αυτοδημιούργητος πολιτικός από την αγροτική Λουιζιάνα, πάλλεται στο «μουγκρητό του πλήθους». Θέλει να συντονίζεται με την καρδιά του καθενός, εκεί κάτω. Ανακατεύει βιβλικά ρητά και ευφάνταστες βρισιές, ζητώντας προς το τέλος έναν «μπαλτά» για να πάει στη μάχη με τις ύαινες της πολιτικής. Φυσικά, ο ήρωας του μυθιστορήματος του Γουόρεν έχει ευρηματικό λεξιλόγιο και αποδεικνύεται πιο σύνθετος από τη στερεότυπη εικόνα του δημεγέρτη λαϊκιστή. Δεν απεικονίζεται συναισθηματικά κενός αλλά σαν ένας αινιγματικός έως τέλους συνδυασμός θυμικού και υπολογισμένης ματιάς στα πράγματα. Άραγε, αν ήταν εν ζωή σήμερα, θα έβλεπε σε όσους όρμησαν στο Καπιτώλιο αυτές τις ανθρώπινες φάτσες της ανόθευτης χώρας του, τους μαχητές κατά των Νομοθετηκάριων; Όμως εδώ πρέπει να πούμε ότι ο Ντόναλντ Τραμπ δεν είναι ένας Γουίλι Σταρκ της εποχής μας. Όχι μόνο επειδή ξεκίνησε πλούσιος και μέρος της νεοϋορκέζικης ελίτ (ό,τι πιο μακρινό από τους αγροτικούς λαϊκισμούς του Νότου) αλλά και για έναν άλλο λόγο: υπάρχει κάτι σημαντικό που χωρίζει τη λαϊκιστική φαντασία των χρόνων του Μεσοπολέμου –όπως την αναπλάθει το μυθιστόρημα του Γουόρεν– από τα πλήθη που είδαμε να βγαίνουν από τα μεσαιωνικά σπήλαια των social media για να ορμήσουν προς το Καπιτώλιο, όπως τα ζόμπι στην ταινία του Ρομέρο. Στο μυθιστόρημα Όλοι οι άνθρωποι του βασιλιά ο Σταρκ, παρά τα αμφιλεγόμενα μέσα που χρησιμοποιεί και την ηθική διάβρωση που τον περιστοιχίζει, ονειρεύεται να χτίσει ένα μεγάλο δημόσιο νοσοκομείο για όλους τους πολίτες της Πολιτείας του. Η ματαιοδοξία και ο ναρκισσισμός του ψάχνουν ακόμα ίχνη του κοινού καλού, μια κοινωνική προσφορά, κάτι που εν πάση περιπτώσει θα μείνει στον χρόνο για να τον μνημονεύουν. Μπορεί να δει κανείς ότι ο λαϊκισμός του αναδύεται μέσα στη σφαίρα της «κοινωνικής ελπίδας», όπως την αποκαλούσε εκείνη την εποχή ο φιλόσοφος Τζον Ντιούι. Υπάρχει κάτι ανάλογο στη σφαίρα του τραμπισμού; Πρώτα απ’ όλα, ο ίδιος ο Τραμπ εκπροσωπεί την κουλτούρα του εφήμερου, του flashy, μιας τυχοδιωκτικής βουλιμίας που αδιαφορεί για οποιοδήποτε σύστημα σκοπών. Δεν βλέπει κανείς πάνω του καμία αγωνία υστεροφημίας, ούτε «οικοδόμησης» μιας προσφοράς. Η παρέμβαση του ίδιου και του περιβάλλοντός του στον χώρο της αμερικανικής δεξιάς ήταν μηδενιστική και ολικά διαβρωτική. Από χρόνια, άλλωστε, άνθρωποι με καταγωγή από το κόμμα των Ρεπουμπλικάνων (από το Mεγάλο Παλαιό Κόμμα, Grand Old Party) στέκονται στα συμπτώ-

ματα μιας πολιτισμικής αποσύνθεσης: εκρηκτική διασπορά μιας πολύχρωμης συνωμοσιολογικής κουλτούρας που στο κέντρο της έχει μια φαντασίωση βίας, την περιφρόνηση σε κανόνες και όρια και τέλος τη νοσταλγία μιας λευκής κυριαρχίας που τρέχει να κρυφτεί πίσω από πραγματικές κοινωνικές πληγές και ταξικά παράπονα των φτωχών λευκών. Όπως αναρωτιόταν πριν από δύο χρόνια ο πρώην αξιωματούχος του Κογκρέσου και συγγραφέας Μάικ Λόφγκρεν, ο συντηρητισμός θα καταλήξει στον μηδενισμό; Κάποια συστατικά τα συναντούμε φυσικά και σε παλαιότερα στρώματα της αμερικανικής πολιτικής. Το κλασικό δοκίμιο του Ρίτσαρντ Χοφστάτερ (Richard Hofstadter) για το «παρανοϊκό στυλ στην αμερικανική πολιτική» (1964) αναλύει ήδη το πεδίο της συνωμοσιολογικής ακρότητας σε πρόσωπα και σχήματα της πατριωτικής και χριστιανικής δεξιάς των δεκαετιών του ’50 και του ’60. Το κείμενο του Χοφστάτερ αρχίζει άλλωστε με μια ισχυρή φράση: «Η αμερικανική πολιτική έχει υπάρξει συχνά αρένα για θυμωμένα μυαλά» (angry minds). Ζούμε, λοιπόν, απλώς τη μεταβίβαση αυτών των παλιών θυμών στις τεχνολογίες των πολιτικών και πολιτισμικών πολέμων του εικοστού πρώτου αιώνα; Ή αυτές οι τεχνολογίες υποβάλλουν μια καινούργια πραγματικότητα που υπερβαίνει τα κληρονομημένα σχήματα; Πιστεύω πως πάνω σε αυτό το ερώτημα θα βασανιζόμαστε για καιρό. Η ήττα του Τραμπ και η τωρινή απομόνωσή του από θεσμικές προσωπικότητες και έντυπα της συντηρητικής δεξιάς, πάντως, δεν πρέπει να γεννήσει αυταπάτες. Το κάλεσμα στη βία, οι ψηφιακοί πολιτοφύλακες και οι δίαυλοι του αναγεννημένου φασισμού έχουν ισχυρά ερείσματα. Και αν η «ακτιβιστική πρωτοπορία» είναι πάντα μικρή και συχνά συγκεντρώνει συγκεκριμένους ανθρώπινους τύπους στα όρια του γραφικού, υπάρχει το βαθύ εκκολαπτήριο αντιδραστικών παθών που διαθέτει πλήθος οπαδών και ευρύ εθνικό ακροατήριο: σημαντικό μέρος της βάσης των Ρεπουμπλικάνων έχει προσχωρήσει από καιρό στον τραμπικό «ριζοσπαστισμό». Αρκεί να δει κανείς τα εξαιρετικά εχθρικά σχόλια κάτω από τις αναρτήσεις του Τζορτζ Μπους ή άλλων «αποστατών» που κατηγορούνται (και αυτοί!) ως προδότες, σοσιαλιστές ή συνωμότες. Αυτό που παίχτηκε στο Καπιτώλιο είναι εν τέλει απόδειξη ότι ο τυφλωμένος τραμπισμός φιλοξενεί φασιστικές προκλήσεις. Δεν είναι μια απλή προέκταση ενός λαϊκισμού που χειρίζεται με αλλοπρόσαλλο τρόπο μια κοινωνική ή εθνικιστική υπόσχεση αλλά ένας συνασπισμός αντιδραστικών παθών. Τα αντιδραστικά πάθη δεν στρέφονται μόνο εναντίον του «σοσιαλισμού» ή όσων χαρακτηρίζονται «φιλελεύθερες ελίτ»: ο εχθρός τους είναι εξίσου και μάλλον περισσότερο εκείνος ο συντηρητικός ρεαλισμός που σκεφτόταν πάντα τις ισορροπίες ενός πολύπλοκου συστήματος εξουσίας. Η γλώσσα των ισορροπιών και της θεσμικής συγκράτησης, όπως και οι κανόνες της επιστήμης ή τα πρωτόκολλα για την πανδημία, έχουν μετατραπεί σε σύμβολα του Κακού. Αν όμως για έναν πιο παραδοσιακό λαϊκισμό η παράκαμψη των συνταγματικών θεσμών αναζητούσε έναν υπέρτατο στόχο (τη λαϊκή κυριαρχία, για παράδειγμα), πάνω στην τάφρο που έχει ανοίξει ο τραμπισμός οι αντιθεσμικές στάσεις είναι πολύ πιο κοντά στην ιδέα του πραξικοπήματος και στην αποθέωση της αυθαιρεσίας. Δεν είναι έτσι τυχαίο που απ’ όλες τις ηγεσίες στον κόσμο ο τελευταίος πιστός στον Τραμπ είναι ο Μπολσονάρο, δηλαδή αυτός που προσεγγίζει περισσότερο αισθητικά και πολιτικά την εκτροπή. Θα μπορέσει ο Μπάιντεν και κυρίως οι πολιτικές και πνευματικές εφεδρείες της δημοκρατικής Αμερικής να κάνουν κάτι; Θα κατορθώσουν να αποτρέψουν, πάνω απ’ όλα, την πορεία προς έναν εμφύλιο πόλεμο ταυτοτήτων και συμβόλων, που είναι πιθανό να μοιάζει όλο και περισσότερο με τους θρησκευτικούς πολέμους στην Ευρώπη του δέκατου έκτου αιώνα; Είναι τόσο σύνθετη εξίσωση, γιατί δεν ξέρουμε ποιοι απ’ όλους τους παράγοντες μπορεί να μετρήσουν περισσότερο. Πολλοί, φυσικά, θεωρούν ότι η παρακμή του αμερικανικού καπιταλισμού είναι αναπότρεπτη και θα συνεχιστεί έως το σταυροδρόμι μιας οριακής απόφασης ανάμεσα σε αλλαγή συστήματος ή ενός νέου αυταρχικού τεχνολογικού καπιταλιστικού παραδείγματος. Μέχρι να φτάσουμε σε τέτοια διλήμματα, όμως, θα ήταν εξαιρετικής σημασίας να τρέξουν κάποια άλλα γεγονότα: να λογοδοτήσει ο αρχιτυχοδιώκτης, να ανακοπεί η αυτοκαταστροφική πορεία του αμερικανικού συντηρητισμού και να αναδυθεί κυρίως ένα νέο ήθος διακυβέρνησης. Από τις κινήσεις που δείχνουν προς μια τέτοια κατεύθυνση (ή που γλιστρούν σε άγονες τακτικές και μικροπολιτική) θα φανεί και αν υπάρχουν ελπίδες.

Αυτό που παίχτηκε στο Καπιτώλιο είναι εν τέλει απόδειξη ότι ο τυφλωμένος τραμπισμός φιλοξενεί φασιστικές προκλήσεις. Δεν είναι μια απλή προέκταση ενός λαϊκισμού που χειρίζεται με αλλοπρόσαλλο τρόπο μια κοινωνική ή εθνικιστική υπόσχεση αλλά ένας συνασπισμός αντιδραστικών παθών.

1. Robert Penn Warren, «Όλοι οι άνθρωποι του βασιλιά», εκδόσεις Πόλις (μτφρ.: Αθηνά Δημητριάδου)

14.1.21 – lifo

11

talk town

α π ο τον βασ ί λη βα μ βα κα

Οι παράξενοι πρωταγωνιστές της βίαιης εισβολής ενσάρκωσαν συνειδητά ή ασυνείδητα ήρωες και καταστάσεις που μέχρι τώρα έχουν πρωταγωνιστήσει σε έναν μυθοπλαστικό κόσμο.

O Βασίλης Βαμβακάς είναι αναπληρωτής καθηγητής Κοινωνιολογίας της Επικοινωνίας στο ΑΠΘ.

12 lifo – 14.1.21

KOINOI TOΠOI

SHORTCUT

Ο ποπ και μπανάλ αντισυστημισμός «τα σπάει»

Αχ, βρε παλιομισοφόρια

Πικρή ωδή στην ένδυση του lockdown, που βρήκε πλέον χαρακτηριστική ονομασία: «hate-wear» ή ένδυση μίσους και αυτολύπησης ή «μισοφόρια» ίσως στα ελληνικά.

Αυτό που εύλογα κέντρισε τα φώτα της δημοσιότητας στα συμβάντα της Ουάσινγκτον είναι το προφίλ των εισβολέων. χουν ειπωθεί ήδη πολλά για το πρώτο μεγάλο γεγονός του 2021, την επιχείρηση εισβολής των οπαδών του Προέδρου Τραμπ στο Καπιτώλιο στην Ουάσινγκτον, μετά τη συστηματική παρότρυνσή του. Το ζήτημα της σχέσης λαϊκισμού και εξτρεμισμού έχει σχολιαστεί κατά κόρον, ειδικά στην Ελλάδα, που την περασμένη δεκαετία γίναμε μάρτυρες παρόμοιων χαρακτηριστικών λαϊκής αγανάκτησης και προσβολής του βασικού πυλώνα της δημοκρατίας, της κοινοβουλευτικής εκπροσώπησης (αντιμνημονιακές μούντζες, κρεμάλες, έφοδοι για κατάληψη της Βουλής, που αποκρούστηκαν με βίαια επεισόδια). Το ίδιο κρίσιμη είναι η παράμετρος που επίσης έχει επισημανθεί πολλαπλώς για τις αιτίες του φαινομένου Τραμπ, δηλαδή το πώς αυτός έχει καταφέρει να ριζοσπαστικοποιήσει στο έπακρο όλες εκείνες τις περιπτώσεις των αμερικανικών κοινωνικών στρωμάτων που νιώθουν να απειλούνται από την οικονομική και πολιτισμική παγκοσμιοποίηση. Η εισβολή στο Καπιτώλιο επιβεβαίωσε πολλά από αυτά που γνωρίζαμε, με κορυφαίο το γεγονός ότι οι αδίστακτες αυταπάτες, ντυμένες με αντισυστημική ρητορική, μπορούν να οδηγήσουν στα πιο οδυνηρά πολιτικά αποτελέσματα. Όμως υπάρχουν κάποια στοιχεία άλλης τάξης που δικαίως προξένησαν διεθνές σοκ και απορία. Αυτό που εύλογα κέντρισε τα φώτα της δημοσιότητας στα συμβάντα της Ουάσινγκτον, εκτός από τους πέντε νεκρούς και την ασύλληπτη αδράνεια της αστυνομίας, είναι το προφίλ των εισβολέων και ιδίως κάποιων πρωταγωνιστών που έκαναν το όλο σκηνικό της βίας που εκτυλίχθηκε να μοιάζει με σύνθεση των πιο ευφάνταστων και συνάμα τραγελαφικών εικόνων του Χόλιγουντ. Ο «Μπλεκ», κατά κόσμον Τζέικ Αντζέλι, συγκέντρωσε το μεγαλύτερο ίσως ενδιαφέρον απ’ όλους με την εκκεντρική του εμφάνιση (προβιά, κράνος με κέρατα, δόρυ με την αμερικανική σημαία). Δεν ήταν ο μόνος. Το ίδιο εντυπωσιακός ήταν ο νέος άντρας με την προβιά που ονομάζεται Ααρόν Μοστόφσκι και επίσης κατήγγειλε σε διάφορες κάμερες την εκλογική «κλοπή». Αυτοί οι δύο εισβολείς εντυπωσιάζουν όχι μόνο γιατί εκφράζουν ανενδοίαστα παρανοϊκές θεωρίες συνωμοσίας αλλά και γιατί παραπέμπουν σε μια αμερικανική ταυτότητα σχεδόν ιθαγενή (τα σώματά τους, άλλωστε, είναι σχεδόν γυμνά). Φαίνεται να μιμούνται στην καλύτερη περίπτωση τον Λεονάρντο ντι Κάπριο ως κυνηγό άγριων ζώων στην ταινία Η Επιστροφή και πολύ λιγότερο κάποιον Marlboro Man με την κλασική, τεξανή αρρενωπότητα. Φυσικά, υπήρξαν κι άλλοι, πιο αναγνωρίσιμοι πρωταγωνιστές, ντυμένοι κομάντο, φέροντες διακριτικά στοιχεία της ακροδεξιάς εξτρεμιστικής τους ταυτότητας (π.χ. φούτερ αποθέωσης του Άουσβιτς, σημαίες του ρατσιστικού Νότου κ.λπ.) και δικαιώνοντας πολλές μυθοπλαστικές αφηγήσεις που θέλουν τις ΗΠΑ να καταλαμβάνονται μυστικά ή πραγματικά από νέες ή παλιές μορφές του ναζιστικού ολοκληρωτισμού. Κάποιοι από αυτούς, μάλιστα, έφεραν τα διακριτικά των τιμωρών των κόμικς της Μάρβελ, δίνοντας μια ακόμη εκδοχή του μεταμοντέρνου ακροδεξιού ριζοσπαστισμού που πάει να κυριαρχήσει όχι μόνο στις ΗΠΑ αλλά και στην Ευρώπη. Άλλωστε, ακόμη και η πρόσκληση που απηύθυνε ο Ρούντι Τζουλιάνι για να ξεσηκώσει το πλήθος, «δίκη διά του πολέμου» (trial by combat), παρέπεμπε τους μυημένους σε ρητορική «Game of Thrones», στον φανταστικό κόσμο όπου οι προδημοκρατικοί κανόνες της ισχύος κυριαρχούν απόλυτα. Όμως υπήρξαν κι άλλα πρόσωπα, που θύμισαν όχι τόσο πολύ φανταστικούς ήρωες και καταστάσεις όσο πρωταγωνιστές από ταινίες των αδελφών Κοέν, ειδικά εκείνους της αμερικανικής επαρχίας, που ζουν σε έναν κόσμο αποκομμένο από αυτόν των κοσμοπολίτικων παραλιακών Πολιτειών. Ο Ρίτσαρντ Μπαρνέτ, ο 60χρονος άνδρας που φωτογραφήθηκε αραγμένος πάνω στο γραφείο της Νάνσι Πελόζι, ή αυτός που χαριεντίζεται μπροστά στον φακό με το πόντιουμ που έχει κλέψει είναι χαρακτηριστικές φυσιογνωμίες του σουρεαλιστικού αμερικανικού εξτρεμισμού που οι αδελφοί Κοέν μάς έχουν περιγράψει σε πολλά έργα τους (ή έχει σατιρίσει ο Σάσα Μπάρον Κοέν). Είτε οι παράξενοι πρωταγωνιστές της βίαιης εισβολής μιμήθηκαν τους Εκδικητές των κόμικ που έρχονται να αποκαταστήσουν την «αδικία» που διαπράχθηκε κατά την εκλογική διαδικασία είτε ήρθαν απλώς να απαθανατίσουν σε selfie την μπρουτάλ κουλτούρα της αμερικανικής επαρχίας στην πρωτεύουσα, σε κάθε περίπτωση ενσάρκωσαν συνειδητά ή ασυνείδητα ήρωες και καταστάσεις που μέχρι τώρα έχουν πρωταγωνιστήσει σε έναν μυθοπλαστικό κόσμο. Ο Τραμπ, πέραν όλων των άλλων ιδιοτήτων που τον έχουν χαρακτηρίσει, έκανε εφικτή τη σύγκλιση μυθοπλασίας και πραγματικότητας, σε βαθμό που ακόμη και η αμερικανική κοινωνία ποτέ δεν θα μπορούσε να φανταστεί ότι θα συμβεί. Η ταινία καταστροφής του Καπιτωλίου ήταν το αναμενόμενο φινάλε της ιστορίας ενός Προέδρου που κατάφερε να εκμεταλλευτεί με απίθανη μαεστρία όλο τον αντισυμβατικό κώδικα της αμερικανικής δημοφιλούς κουλτούρας και να τον καταστήσει κτήμα μιας μισαλλόδοξης και επιθετικής πολιτικής ατζέντας. Υπήρξε, άλλωστε, και ο ίδιος η ενσάρκωση, το ολόγραμμα ενός ήρωα της πολιτικής ανορθοδοξίας που ο κόσμος του θεάματος δημιούργησε και άφησε να ξεφύγει από τον έλεγχό του. Πέρα απ’ όλες τις πολιτικές συζητήσεις και ερμηνείες που προκαλεί και θα προκαλεί το φαινόμενο του τραμπισμού, το πιο ενδιαφέρον και δυσκολότερο που θέτει είναι το κατά πόσο ο κόσμος της μυθοπλασίας και της διασκέδασης καθορίζει τις πολιτικές στάσεις και συμπεριφορές του σήμερα, όχι μόνο ως αντανάκλασή τους αλλά και ως πολλαπλασιαστής τους. Κατά πόσο η αθώα και θεαματική μέχρι πρότινος συνωμοσιομανία που θρέφει τον κόσμο της επιστημονικής φαντασίας, του πολιτικού θρίλερ, των επικών αφηγήσεων κ.ά. είναι βασικός αιμοδότης μιας διαρκούς θυματοποίησης και βίαιης ριζοσπαστικοποίησης μέρους των λογοτεχνικών, κινηματογραφικών, τηλεοπτικών ακροατηρίων; Κατά πόσο υπάρχουν εναλλακτικές αφηγήσεις σε αυτή την ερμηνεία των σχέσεων εξουσίας που βλέπει μόνο μυστικά συμφέροντα, σκοτεινές δολοπλοκίες, υποχθόνιους πρωταγωνιστές να κινούν τα πολιτικά νήματα; Κατά πόσο αυτές κερδίζουν δημοφιλία έτσι ώστε να συγκροτηθούν πολιτικές αναφορές έξω από τον μπανάλ αντισυστημισμό; Αυτά είναι τα δύσκολα ερωτήματα που μένει να απαντηθούν όχι μόνο από τους πολιτικούς αλλά και από τους πολιτισμικούς πρωταγωνιστές του μέλλοντος.

από τον δημήτρη πολιτάκη

Οι αντοχές στερεύουν όσο να ’ναι. Ένας-ένας εγκαταλείπουμε τα προσχήματα και αφήνουμε τη διάθεσή μας να γίνει σαν τα ρούχα που κατά κανόνα φοράμε όλον αυτόν τον καιρό: άκομψα, φαρδιά, «αθλητικά», άνετα μέχρι αηδίας, ξεχειλωμένα, ό,τι να ’ναι.

υερεθιστότητα; Τσεκ. Αρνητικές σκέψεις; Τσεκ. Δυσκολία συγκέντρωσης; Τσεκ. Παραμέληση εμφάνισης; Τσεκ. Τάσεις κοινωνικής απομόνωσης; Τσεκ. Ανεξήγητη κόπωση; Τσεκ. Διαρκής ανησυχία; Τσεκ. Χάσιμο χρόνου (κυριολεκτικά, τύπου «πότε νύχτωσε πάλι;»); Τσεκ. Διαταραχές ύπνου, όρεξης, σεξουαλικής διάθεσης; Τσεκ, τσεκ, τσεκ. Τουλάχιστον δεν είμαι μόνο εγώ που τσεκάρω όλα σχεδόν τα κουτάκια της ήπιας κατάθλιψης σ’ αυτό το διαρκές, διακεκομμένο έστω, καθεστώς κοινωνικής απομόνωσης. Οι περισσότεροι από τους φίλους και γνωστούς που επικοινωνούν μεταξύ τους –στο τηλέφωνο, σε chat, σε μηνύματα, καμιά φορά και διά ζώσης ακόμα, αν τύχει να συναντηθούν και αναγνωρίσει ο ένας τον άλλον στον δρόμο ή στην ουρά για το ταμείο του σούπερ-μάρκετ κατά τη «μεγάλη» καθημερινή έξοδο του «2» ή του «6»– κάνουν λόγο, βαριανασαίνοντας, για πήξιμο άνευ ορίων, για δυσθυμία, κατατονία, κατάθλιψη. Εξατομικευμένης μορφής – ο καθένας τη δική του και με τα δικά του συμπτώματα. Άλλος ξυπνά αχάραγα, χωρίς λόγο, την ίδια ακριβώς ώρα κάθε μέρα, άλλη δεν μπορεί να κοιμηθεί σερί πάνω από τρεις ώρες, άλλος έχει γίνει κάτι ανάμεσα σε ζόμπι και βαμπίρ, σέρνει τα βήματά του μέχρι το περίπτερο και μετά γυρνά σπίτι, περιμένοντας να πέσει το σκοτάδι και στη συνέχεια να ξεκινήσει η απαγόρευση κυκλοφορίας, που θα τον πάει άγρυπνο ως το ξημέρωμα. Τότε μόνο ίσως κάνει τον κόπο να σηκωθεί από το βολικό φέρετρο του καναπέ για να διανύσει την περιπετειώδη απόσταση (που μοιάζει τεράστια σε συνθήκες εγκλεισμού, όσο μικρό κι αν είναι το σπίτι) μέχρι την κρεβατοκάμαρα. Ο εξωτισμός και ο νεωτερισμός εκείνου του πρώτου lockdown αποτελούν μια μακρινή ανάμνηση. Ναι, ξέρω, προβλήματα πρώτου κόσμου εν μέσω πανδημίας, δεν έχουν όλοι την «πολυτέλεια» της τηλεργασίας, κάποιοι έχασαν τις δουλειές τους, άλλοι είναι υποχρεωμένοι να τρέχουν εκεί έξω για τον επιούσιο, άλλοι έχουν να διαχειριστούν ανήλικα παιδιά, πολλοί απλώς δεν έχουν χρόνο για κατάθλιψη, ήπιας έστω μορφής. Ούτε και είναι σωστό να χρησιμοποιούμε κλινικούς όρους αλόγιστα. Τραβάει, όμως, πολύ αυτή η συνθήκη φόβου, περιορισμού, ελέγχου και αβεβαιότητας, και οι αντοχές στερεύουν όσο να ’ναι. Ένας-ένας εγκαταλείπουμε τα προσχήματα και αφήνουμε τη διάθεσή μας να γίνει σαν τα ρούχα που κατά κανόνα φοράμε όλον αυτόν τον καιρό: άκομψα, φαρδιά, «αθλητικά», άνετα μέχρι αηδίας, ξεχειλωμένα, ό,τι να ’ναι. Πριν από μερικές μέρες, άνοιξα ασκόπως την ντουλάπα με τα ρούχα και είδα παραταγμένα τα πουκάμισα. Πόσο καιρό έχω να φορέσω πουκάμισο, σκέφτηκα. Ακολούθως πέτυχα σ’ ένα (ακόμη) άρθρο των «New York Times» για το «lifestyle» του lockdown τον όρο «hate-wear» αναφορικά με τη στολή παραίτησης της καραντίνας, η οποία ξέφυγε από τα όρια των τεσσάρων τοίχων και έχει επεκταθεί στον καθημερινό προαυλισμό των εσώκλειστων στα πέριξ της γειτονιάς. Ένδυση μίσους (για τον εαυτό μας) και αυτολύπησης, θα λέγαμε στα ελληνικά, ή «μισοφόρια» ίσως. Δεν φοράμε αυτήν τη φόρμα, που έχουμε σιχαθεί να βλέπουμε να μας περιμένει όταν σηκωνόμαστε από το κρεβάτι και αναγνωρίζουμε πλέον κάθε σπιθαμή υφάσματος και κάθε μικρή τρύπα που μπορεί να έχει δημιουργηθεί από τη φθορά ή από κάποια καύτρα, επειδή είναι άνετη, αλλά από μαζοχισμό, επειδή μας κάνει να αισθανόμαστε άσχημα, ως οφείλουμε άλλωστε να νιώθουμε στην τρέχουσα συνθήκη.

82

με τον Thug Slime Ο νεαρός ράπερ από τα Σεπόλια περιγράφει με ειλικρίνεια ιστορίες από τη γειτονιά του που δεν θα ακούσεις στις ειδήσεις της τηλεόρασης. Στην πρώτη του συνέντευξη εξηγεί πώς η μουσική τού άλλαξε τη ζωή και έκανε πραγματικότητα το όνειρό του.

σ υν ε ν τ ε υξ η : m . h ul o t φ ω τ ο γ ραφ ι ε σ : π α ρ ι ς τα β ι τ ι α ν 14.1.21 – lifo

13

talk

82 λεπτά με τον Thug Slime

town

Τα τραγούδια του Thug Slime κυκλοφορούν από την Capital Music και την Panik Records. instagram.com/ thugslimee

14 lifo – 14.1.21

το πιο πρόσφατο κομμάτι του thug slime, «Ο θείος», μιλάει για τη ζωή του στα Σεπόλια. Είναι η δική του μαρτυρία για μια πλευρά της πόλης που για τον περισσότερο κόσμο είναι αθέατη, ανύπαρκτη. Είναι, ωστόσο, πολύ πιο αληθινή από τη ζωή που δείχνουν τα δελτία ειδήσεων, ένας κόσμος σκληρός και βίαιος –«το βρομοσχολείο», όπως το ονομάζει ο ίδιος–, που συνήθως δεν σε αφορά ή επιλέγεις να αγνοείς. Κι ας είναι εντελώς δίπλα σου. Ο Thug Slime είναι παιδί του κέντρου, ράπερ νέας γενιάς, από τα παιδιά που κατάφεραν να κάνουν το όνειρό τους πραγματικότητα μόνα τους, με τη βοήθεια των φίλων τους. «Ο θείος είναι κάποιος με τον οποίο δεν χρειάζεται να έχετε συγγένεια» εξηγεί την ώρα που φωτογραφίζεται. «Οι Αλβανοί “θείους” λένε τους μεγαλύτερούς τους, την πιο μεγάλη γενιά – τους λένε “dajë”». Για τον Thug Slime το 2020 ήταν μια απίθανη χρονιά. Μια χρονιά που κατάφερε να ξεχωρίσει με τη μουσική του, να βγάλει δύο άλμπουμ και να κάνει πολύ μεγάλες επιτυχίες στο Spotify και στο YouTube. « Ήταν μεγάλη η χαρά μου που μπήκα στην Capital» λέει. «Είμαι ο πρώτος που μπαίνει στην εταιρεία μετά από χρόνια. Αυτήν τη στιγμή είμαι ενθουσιασμένος. Ξεκίνησα να ασχολούμαι με το ραπ και όλα άρχισαν να κυλάνε πιο καλά, να βγαίνουν χρήματα απ’ αυτό και τα πράγματα να πηγαίνουν όπως τα φανταζόμουν». Είναι ιδιαίτερα ευγενικός και μου μιλάει στον πληθυντικό, επιλέγοντας πολύ προσεκτικά τις λέξεις που χρησιμοποιεί. Ο Thug Slime γεννήθηκε το 1996 στη Σόφια. «Η μητέρα μου είναι από τη Βουλγαρία και ο πατέρας μου από την Αφρική, Νιγηριανός» λέει. «Στην Αθήνα μετακομίσαμε όταν ήμουν στην πρώτη δημοτικού, στα Σεπόλια. Τα Σεπόλια έχουν παίξει πολύ μεγάλο ρόλο στη μουσική και στους στίχους μου, με έχουν επηρεάσει πολύ στον τρόπο που γράφω. Η γειτονιά μου έχει ό,τι έχουν οι γειτονιές στα Πατήσια, στην Κυψέλη, στην Αττική, στον Άγιο Νικόλαο, και έχει απ’ όλα, τα καλά της και τα κακά της. Έχει απλούς ανθρώπους, ηλικιωμένους που ζουν εκεί 70 χρόνια, πολλούς ξένους, Τσιγγάνους, αλλά έχει και εγκληματικότητα, παρανομία, φόνους. Γι’ αυτό έχει και πάρα πολλή αστυνομία, πολλούς της ομάδας ΔΙΑΣ, πολλούς ΟΠΚΕ, πολλή Ασφάλεια. Ήμουν στο ίδιο σχολείο με τον Γιάννη Αντετοκούνμπο, στο 53ο Γενικό Λύκειο. Με τον Κώστα, τον αδερφό του, ήμασταν στην ίδια τάξη. Έπαιξαν σημαντικό ρόλο στην εξέλιξή μου. Τους θυμάμαι να παίζουν συνέχεια μπάσκετ, το βράδυ να πηγαίνουν στις προπονήσεις. Όσα έχουν καταφέρει τους αξίζουν. Δούλεψαν πολύ σκληρά γι’ αυτό. Μεγαλώνοντας σε αυτό το περιβάλλον, με έχουν επηρεάσει πολύ οι ιστορίες που άκουγα. Μικρό με γοήτευαν οι παράνομοι, τους είχα ως πρότυπο, γιατί τους έβλεπα στη γειτονιά με ωραία αμάξια, ωραία ρούχα, ωραία ρολόγια, να κυκλοφορούν με ωραίες κοπέλες, και για ένα παιδί ήταν παράδειγμα του πώς πρέπει να είναι ένας άντρας. Μου έχουν μείνει όλα αυτά από τότε. Φυσικά, τα Σεπόλια δεν είναι γειτονιά που σε αναγκάζει να βγεις σκληρός. Υπάρχουν παιδιά που δουλεύουν delivery, παιδιά που παίζουν ποδόσφαιρο, το τι θα γίνεις είναι θέμα επιλογών, ξεκάθαρα. Ως παιδί ασχολήθηκα με την μπάλα, μου άρεσε πολύ το ποδόσφαιρο, αλλά είχα ένα πρόβλημα στο γόνατο και σταμάτησα. Μετά άρχισα το κάπνισμα, έκανα διαφορετικές παρέες και έφυγε τελείως το μικρόβιο για τα σπορ. Μέχρι πριν από δύο χρόνια ήθελα να γίνω επιτυχημένος επιχειρηματίας. Ραπ είχα δοκιμάσει να γράψω από το δημοτικό, αλλά ποτέ στα σοβαρά. Μάθαινα πάντα τους στίχους όποιου τραγουδιού μού άρεσε, στα ελληνικά ή στα αγγλικά, άκουγα πολύ Going Through, ZN, σιγά-σιγά, όμως, έσβηνε το όνειρο, γιατί απογοητευόμουν από τους καλλιτέχνες. Τον Απρίλιο του ’19 έβγαλα το πρώτο μου κλιπ. Είχα πολλή αυτοπεποίθηση, δεν ήξερα πώς θα εξελιχθούν ακριβώς τα πράγματα, δεν ήξερα ότι θα γίνουν ακριβώς έτσι, αλλά ήξερα ότι κάνω κάτι που αξίζει. Γράφω για όποιον ταυτίζεται, όποιον πιτσιρικά τα ζει αυτά τα πράγματα και δεν μπορεί να ταυτιστεί με κάτι άλλο. Ο πιτσιρικάς που τα έχει

δει θα το νιώσει αυτό που θα πω. Γράφω για ανθρώπους, όποιας ηλικίας και να είναι, που περνούν φάση με την κοπέλα τους, με τη μητέρα τους, που γενικά μεγαλώνουν και γίνονται άντρες. Ανοίγω το μικρόφωνο πλέον και ό,τι σκέψη έχω στο μυαλό μου, ό,τι σκηνικό μού έρθει, ό,τι έχω δει στη γειτονιά μου, ό,τι έχω ζήσει, όσα μου περάσουν σαν φλασμπάκ, τα ηχογραφώ. Πιο παλιά, όσα σκεφτόμουν τα έγραφα στο κινητό. Κάποιοι το κρίνουν πολύ περίεργα αυτό που κάνω, λένε ότι προμοτάρω άσχημα πράγματα, όμως δεν κάνω τίποτα παραπάνω από το μιλάω γι’ αυτά που βλέπω. Ακούω πολλή κριτική και συνήθως με κρίνουν αυστηρά, χωρίς να ξέρουν, αλλά δεν με πειράζει. Η αλήθεια είναι ότι δεν σκέφτηκα ποτέ τι εικόνα δείχνω στα στόρι του Instagram, αλλά είμαι καλλιτέχνης, δεν είμαι γκάνγκστερ. Αυτό θέλω να το πω, γιατί ο καθένας μπορεί να γράφει ό,τι θέλει για σένα. Είμαι σαν τις ειδήσεις, δεν μπορούν να σου αρέσουν όσα βλέπεις, γιατί έτσι είναι ο κόσμος. Αυτό κάνω κι εγώ, μιλάω για πολλά πράγματα που μπορεί να ενοχλούν. Είναι η αλήθεια, όμως, όσα γίνονται στην πόλη και στον κόσμο, εξηγώ όσα συμβαίνουν στη γειτονιά μου, τι υπάρχει γύρω μου και τι ζω. Πολύ συχνά αναρωτιέμαι γιατί πολλά σοβαρά θέματα που προκύπτουν στις γειτονιές της Αθήνας δεν τα δείχνουν στις ειδήσεις, θέματα που αφορούν τους ανθρώπους δίπλα μας, ανθρώπους αόρατους για τον κόσμο που μόνο με κρίνει. Γι’ αυτά μιλάω εγώ». «Τα beefs στα στόρι τι εξυπηρετούν; Έχεις σκεφτεί ποτέ ότι μπορεί αυτά να κάνουν κακό στην εικόνα σου και όχι αυτά που λες;» «Ακόμα μεγαλώνω, ωριμάζω και βελτιώνομαι όσο μπορώ» λέει. «Λάθη κάνω πάρα πολλά, σίγουρα, αλλά ρώτα έναν 45άρη κι έναν 50άρη που με κρίνει τι έκανε αυτός στα 20 του. Δεν το λέω για άλλοθι, αλλά προσπαθώ συνεχώς να διορθώνω τα λάθη μου. Θα ήθελα να ακούω σχόλια για τη μουσική μου και όχι τα αρνητικά που λέγονται για μένα σχετικά με οτιδήποτε άλλο. Έκοψα τα ναρκωτικά και άρχισα να ραπάρω, δεν είμαι ο άνθρωπος που ήμουν πριν από δύο χρόνια και αυτό το λέω σε κάθε πιτσιρικά που συναντάω, σε κάθε παιδί στη γειτονιά μου, “μην πίνεις, κάνε κάτι με τη ζωή σου”. Η αλήθεια είναι ότι δεν πρέπει να ανακατεύουμε το Instagram σε όλα, έχει κάνει μεγάλη ζημιά αυτό, και φτάνει κάποια στιγμή που το καταλαβαίνεις. Δεν μπορείς πάντα να συγκρατηθείς όταν πρόκειται για beef, αντιδράς, αλλά το πρόβλημα είναι ότι όλα γίνονται δημόσια και κάποιες φορές πρέπει να απαντήσεις. Προτιμάω, όμως, να μιλήσω για τη μουσική μου, γιατί δεν είμαι τα 20 δευτερόλεπτα που βλέπει κάποιος στα στόρι. Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι όλοι οι νέοι ράπερ είναι άτομα πολύ νεαρά που κουβαλάνε όλον τον ενθουσιασμό και τα λάθη που έχει αυτή η ηλικία. Στα 18 δεν είσαι ο ίδιος που είσαι στα 24 και σίγουρα είσαι πολύ αλλιώτικος στα 35. Όσοι κρίνουν πρέπει να έχουν την υπομονή να δουν πώς θα εξελιχθούν αυτά τα παιδιά. Με ενοχλεί η αδράνεια, πάρα πολύ, όταν βλέπεις ότι κάποιος κοντά σου δεν είναι καλά και δεν κάνεις τίποτα. Αυτό ξεκινάει από το πιο μικρό κομμάτι της κοινωνίας και πιάνει όλη τη χώρα. Με ενοχλεί η ασέβεια. Οι κακοί άνθρωποι. Δεν θα έπρεπε να είμαστε έτσι, η Ελλάδα είναι μια χώρα με ιστορία, αλλά δεν ξέρω αν μου πέφτει λόγος, αν μπορώ να το σχολιάσω αυτό. Είμαι από το 2005 στην Ελλάδα, έχω ζήσει εδώ σχεδόν όλη μου τη ζωή και κάποιοι δεν με βλέπουν σαν Έλληνα. Ωστόσο, ρατσισμό δεν έχω υποστεί με την έννοια του bullying. Έχω ακούσει πολλές βρισιές, “μαύρε”, “αφρικάνε”, “βούλγαρε”, αλλά δεν είχα κανένα θέμα στο σχολείο. Δεν μπορώ να φανταστώ πώς θα εξελιχθεί ο ήχος, αλλά τον παρακολουθώ με μεγάλο ενδιαφέρον και χαίρομαι όταν βλέπω πιτσιρικάδες να ασχολούνται με αυτό. Μιλάω με πολλούς καινούργιους, δεν έχω ανασφάλειες, δεν είμαι ο τύπος που δεν θα σε αναγνωρίσει αν αξίζεις, όλοι μπορούμε να πετύχουμε. Αν είναι λίγο πιο ανοιχτόμυαλοι οι άνθρωποι στον χώρο της μουσικής, μπορούν να βγάλουν όλοι λεφτά, να ζήσουν όλοι από αυτό, να είναι όλοι καλά και ευτυχισμένοι».

Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι όλοι οι νέοι ράπερ είναι άτομα πολύ νεαρά που κουβαλάνε όλον τον ενθουσιασμό και τα λάθη που έχει αυτή η ηλικία. Στα 18 δεν είσαι ο ίδιος που είσαι στα 24 και σίγουρα είσαι πολύ αλλιώτικος στα 35. Όσοι κρίνουν πρέπει να έχουν την υπομονή να δουν πώς θα εξελιχθούν αυτά τα παιδιά.

α π ό τον ε υτ ύ χη βα ρδουλάκη

Όταν επί μήνες μιλάς για εκλογική απάτη, για κλοπή, για διεφθαρμένο σύστημα που σε πολεμά, όταν φλερτάρεις με κάθε παλαβή θεωρία συνωμοσίας, όταν αγκαλιάζεις περιθωριακά στοιχεία, όταν χρησιμοποιείς συστηματικά ακραία τοξική ρητορική, είναι θέμα χρόνου να ξεφύγει η κατάσταση.

ΤΕΤΡΑΓΩΝΑ

ΑΠΩΛΕΙΕΣ

Μέτρο: Μια πολύ σπουδαία αξία

Αποχαιρετώντας τον Βασίλη Αλεξάκη

Στην πολιτική η αμετροέπεια πλασαρισμένη ως αντισυστημικότητα δεν έχει σχεδόν ποτέ καλά αποτελέσματα.

Η Δέσποινα Τριβόλη θυμάται με συγκίνηση τον συγγραφέα που είχε όλες τις αρετές των βιβλίων του.

Ντόναλντ Τραμπ έπαιξε με τη φωτιά και κάηκε. Κάηκε σίγουρα ο ίδιος, καθώς είναι απίθανο, μετά τα όσα έγιναν, να επιχειρήσει ένα πολιτικό comeback για την προεδρία. Όπως κάηκε και η υστεροφημία του, μετά από μια θητεία μάλιστα που όποιος θέλει (ή μπορεί) να την κρίνει κάπως αντικειμενικά είχε και κάποια επιτεύγματα να επιδείξει. Τα όποια θετικά του, κυρίως στην oικονομία, δεν θα τα θυμάται κανείς. Αυτό που κυρίως θα μείνει είναι ότι υπήρξε ένας επικίνδυνος δημαγωγός, ένας bad loser, που έπαιξε με τα όρια του δημοκρατικού συστήματος. Ο Τραμπ, από την πρώτη στιγμή που εισήλθε στην πολιτική, επένδυσε στην αμετροέπειά του, την οποία πλάσαρε ως αντισυστημικότητα. Στις εκλογές του 2016 είχε πει το αμίμητο «αν πυροβολήσω κάποιον στην 5η Λεωφόρο, δεν θα χάσω ούτε μία ψήφο». Φαίνεται ότι το πίστεψε και ο ίδιος. Η αίσθηση παντοδυναμίας, η ψευδαίσθηση ότι είναι ένα πολιτικό «τεφάλ» στο οποίο δεν κολλάει τίποτα, σε συνδυασμό με την έμφυτη και ανεξέλεγκτη αλαζονεία του, οδήγησε στο θεμελιώδες πολιτικό αμάρτημα της οίησης. Κι έτσι ξεπέρασε τα όρια. Τόσο προεκλογικά, με την τραγική επικοινωνιακή διαχείριση της πανδημίας (ακόμα και της προσωπικής του ασθένειας) που του κόστισε τις εκλογές, αλλά κυρίως μετά από αυτές. Όταν, αντί να περιοριστεί στη δικαστική αμφισβήτηση των εκλογικών αποτελεσμάτων –όπως είχε κάθε δικαίωμα να κάνει–, αμφισβήτησε τόσο τα δικαστήρια που δεν αποδέχτηκαν τις ενστάσεις του όσο και μια μακρά πολιτική παράδοση ομαλής μετάβασης της εξουσίας. Αρνούμενος να δεχτεί το αποτέλεσμα, οξύνοντας το πολιτικό κλίμα και εξωθώντας τους οπαδούς του σε ντροπιαστικές και επικίνδυνες πρακτικές. Ο Τραμπ και οι υποστηρικτές του ενδεχομένως θα πουν ότι ποτέ δεν τους εξώθησε κυριολεκτικά να μπουκάρουν στο Καπιτώλιο. Ανοησίες. Όταν επί μήνες μιλάς για εκλογική απάτη, για κλοπή, για διεφθαρμένο σύστημα που σε πολεμά, όταν φλερτάρεις με κάθε παλαβή θεωρία συνωμοσίας, όταν αγκαλιάζεις περιθωριακά στοιχεία, όταν χρησιμοποιείς συστηματικά ακραία τοξική ρητορική, είναι θέμα χρόνου να ξεφύγει η κατάσταση. Η εχθροπάθεια προκαλεί το μίσος και τον φανατισμό. Και το μίσος με τον φανατισμό είναι τα στοιχεία που τροφοδοτούν τον κάθε λογής εξτρεμισμό. Ο Τραμπ έχασε το μέτρο και το πλήρωσε, θυμίζοντας σε όλους την αξία του. Καλό θα είναι όμως την αξία του μέτρου να τη θυμούνται οι πάντες. Αν όσοι εναντιώθηκαν στον Τραμπ επιχειρήσουν να αξιοποιήσουν το κλίμα που διαμορφώνεται και το πάτημα που τους δόθηκε μετά την εισβολή στο Καπιτώλιο για να δαιμονοποιήσουν συλλήβδην τους αντιπάλους τους, να μετέλθουν πρακτικές λογοκρισίας, να προωθήσουν τη δική τους ατζέντα μέσα σε ένα παροξυσμικό περιβάλλον, θα έχουν επίσης τροφοδοτήσει επικίνδυνες καταστάσεις. Ο τραμπισμός μπορεί να αποτέλεσε μια λάθος απάντηση, αλλά αφορούσε υπαρκτά ερωτήματα. Οι άνθρωποι που νιώθουν ότι η φωνή τους δεν ακούγεται, ότι σνομπάρεται ο τρόπος ζωής τους, οι «χαμένοι» της παγκοσμιοποίησης που ανησυχούν για το μέλλον και τις δουλειές τους, όσοι ενοχλούνται από το ότι καταστρέφονται καριέρες και ζωές ανθρώπων που παρεξέκλιναν από το newspeak της πολιτικής ορθότητας, όσοι αγανακτούν με υστερικού τύπου αναθεωρήσεις της Ιστορίας και γκρεμίσματα αγαλμάτων, όσοι ενοχλούνται από την ανοχή στη βία οργανωμένων ομάδων, είναι πολίτες που δεν πρέπει ούτε να δαιμονοποιηθούν ούτε να περιθωριοποιηθούν. Στα 74 εκατομμύρια ψηφοφόρων που στήριξαν τον Τραμπ (σε μια απολύτως οριακή αναμέτρηση, που εν τέλει κρίθηκε για 43.000 ψήφους) δεν περιλαμβάνονται μόνο τα λούμπεν στοιχεία που εισέβαλαν στο Καπιτώλιο αλλά και εκατομμύρια άλλοι που συμμερίζονται τις παραπάνω ανησυχίες. Ο διαχωρισμός τους είναι αναγκαίος, τουλάχιστον για όποιον θέλει να βλέπει όλη την εικόνα και να μην την περιορίζει στις ανάγκες της πολιτικής του προπαγάνδας. Η έλλειψη μέτρου από τη μεριά των νικητών, των Δημοκρατικών εν προκειμένω, θα οδηγήσει νομοτελειακά στη δική τους ύβρη και νέμεση. Και θα ακυρώσει το ίδιο το νόημα της εκλογής Μπάιντεν, που περισσότερο απ’ οτιδήποτε άλλο ήταν μια νίκη της μετριοπάθειας. Εναντίον τόσο του Τραμπ όσο και της ακραίας τάσης του δικού του κόμματος. Ο πρώτος που πρέπει να το θυμάται αυτό είναι ο ίδιος ο νεοεκλεγείς Πρόεδρος, του οποίου η βασική υπόσχεση ήταν να βγάλει τη χώρα από τα χαρακώματα της ακραίας πόλωσης. Όσο για το Ρεπουμπλικανικό Κόμμα, ούτε ψύλλος στον κόρφο του… Η νέα ηγεσία που θα αναδειχθεί θα πρέπει να ανασυντάξει ένα τραυματισμένο κόμμα, το οποίο σήμερα έχει χάσει και τον Λευκό Οίκο και το Κογκρέσο. Θα πρέπει να κρατήσει αποστάσεις από τον Τραμπ και να προχωρήσει μπροστά, χωρίς ωστόσο να αποξενώσει τη βάση των ψηφοφόρων του. Και παράλληλα θα πρέπει να αντιμετωπίσει τις πρακτικές των Δημοκρατικών (και των συμμάχων τους) που αναμενόμενα θα προσπαθήσουν να εκμεταλλευτούν τη συγκυρία για να τους προκαλέσουν στρατηγικά πλήγματα. Η ανάγκη των Ρεπουμπλικανών για στελέχη νεότερης γενιάς, με ισορροπημένη εικόνα και ισχυρή προσωπικότητα ώστε να μπορέσουν να διαμορφώσουν τη δική τους ατζέντα, είναι επιβεβλημένη. Σε κάθε περίπτωση, θα είναι ένα εξαιρετικά δύσκολο εγχείρημα. Εκεί κι αν θα χρειαστούν ισορροπία και μέτρο...

υχνά, όταν διαβάζεις για χρόνια κάποιον και μετά τον γνωρίζεις, διαπιστώνεις πως το πρόσωπο που έχεις απέναντί σου δεν θυμίζει σε τίποτα τα κείμενά του. Ο Βασίλης Αλεξάκης αποτελούσε εξαίρεση σε αυτόν τον κανόνα. Είχε όλες τις αρετές των βιβλίων του. Ήταν αστείος, πνευματώδης και η φαντασία του κάλπαζε. Διάβασα το Παρίσι-Αθήνα, την ανεπίσημη αυτοβιογραφία του, στα τέλη της δεκαετίας του ’90, όταν πρωτοέφυγα από την Ελλάδα. Ξαναδιάβασα το βιβλίο δεκάδες φορές μέσα στα επόμενα χρόνια. Δεν νομίζω πως έχει γράψει κανείς κάτι που να περιγράφει πιο γλαφυρά τι σημαίνει να ζεις για χρόνια ανάμεσα σε δύο χώρες, δύο κουλτούρες και δύο γλώσσες. Αναζήτησα και διάβασα όλα του τα κείμενα, ακόμα και τα Κορίτσια του Σίτυ Μπουμ Μπουμ, που ξεκινούν με τη φράση: «Να σας πω το πρόβλημά μου. Δεν γαμάω αρκετά». Δεν ξέρω πώς γίναμε φίλοι. Τον γνώρισα από κοντά το 2008 για μια συνέντευξη για το μ.Χ., ίσως το μόνο σύγχρονο ελληνικό βιβλίο που μιλάει με τόση τόλμη για το Άγιο Όρος. Μέσα στα χρόνια η μία συνέντευξη έγινε δύο και μετά τρεις και τέσσερις. Τον χειμώνα του 2015 έκανε κάποια μαθήματα δημιουργικής γραφής στο Κέντρο Ελέγχου Τηλεοράσεων. Δεν μπορούσα να γράψω λέξη και ήλπιζα πως τα μαθήματα θα με βοηθούσαν να ξεκολλήσω. Δεν ξεκόλλησα, αλλά γνώρισα τον Βασίλη, κανονικά αυτήν τη φορά. Το σπίτι του Βασίλη ήταν τρία ενοποιημένα διαμερίσματα στο υπόγειο μιας πολυκατοικίας στο τέλος της οδού Αναγνωστοπούλου. Ένα στενό ασανσέρ που έμοιαζε να σε κατεβάζει στα έγκατα της γης οδηγούσε σε ένα ορθογώνιο διαμέρισμα που έβλεπε σε έναν μεγάλο ακάλυπτο με νεραντζιές και μια λεμονιά – η λεμονιά ήταν που του είχε αρέσει εξαρχής και είχε αγοράσει το σπίτι. Είχε μέσα ένα τραπέζι του πινγκ-πονγκ κι ένα δώμα με ένα κρεβάτι – στα ράφια είχε πλαστικά στρατιωτάκια, κέρινες μορφές, παλιά βιβλία. Έγραφε συνήθως στον πάγκο της κουζίνας, που ήταν βαμμένη κατακόκκινη, πάντα στο χέρι και πάντα καπνίζοντας πίπα. Στον τοίχο, δίπλα σε ανάκατες σημειώσεις, ήταν κολλημένο ένα μαύρο τηλέφωνο. Ο Βασίλης δεν είχε κινητό, ούτε email, είχε όμως τηλεφωνητή που έλεγε κάτι σοβαρό, όπως: «Αφήστε το μήνυμά σας μετά τον ήχο». Ως δάσκαλος ήταν εξαιρετικός. Του άρεσε η περιπέτεια. Μια φορά μάς είχε καλέσει σπίτι του και μας είχε στείλει να ψάξουμε στα σκουπίδια της γειτονιάς του να βρούμε τρία αντικείμενα, και να γράψουμε μια ιστορία. (Είχα γυρίσει με ένα κουτί από χυμό και μια σόλα παπουτσιού.) Στα μαθήματα μας έβαζε να ψάχνουμε τυχαίες λέξεις από παλιούς κίτρινους οδηγούς ή να χρησιμοποιούμε ανάκατες λέξεις από παλιά βιβλία για να φτιάξουμε ιστορίες και μετά να τις διαβάζουμε δυνατά. Οι λέξεις, το νόημά τους, η ακροβασία της συνεχούς μετάφρασης από τα ελληνικά στα γαλλικά και τούμπαλιν, τον συνάρπαζαν. Στο Παρίσι-Αθήνα περιγράφει εξαιρετικά μια σκηνή όπου ο γιος του χρησιμοποιεί μια λέξη που δεν έχει ακούσει ποτέ, μετά από είκοσι χρόνια στη Γαλλία. («O Δημήτρης γέλασε μέχρι δακρύων όταν του ομολόγησα ότι δεν ήξερα τι θα πει “pipistrelle” (μικρή νυχτερίδα). “Πώς γίνεται να μην ξέρεις την πιπιστρέλ;” Επέμενε σαν να δυσκολευόταν να πιστέψει την άγνοιά μου».) Για να γράψει τις Ξένες Λέξεις ταξίδεψε στην Κεντροαφρικανική Δημοκρατία για να μάθει σάνγκο, τη γλώσσα των ιθαγενών που εξαφανίζεται σταδιακά ως αποτέλεσμα της γαλλικής αποικιοκρατίας. « Ήθελα να χρησιμοποιήσω μια γλώσσα σαν ηρωίδα, σαν ερωμένη που έρχεται σπίτι σου κι αρχίζεις να τη γνωρίζεις» μου είχε πει. Έγραφε αρκετά για τις γυναίκες και ο ίδιος, κι ας μην το παραδεχόταν. Στο περίφημο Τάλγκο, που έγινε αργότερα ταινία με τίτλο Ξαφνικός έρωτας, μιλούσε για μια απαγορευμένη σχέση, ενώ στην Καρδιά της Μαργαρίτας εξιστορούσε έναν έρωτα δικό του με μια παντρεμένη γυναίκα. Με ηθικοπλαστική διάθεση τον ρώτησα αν θύμωναν οι γυναίκες για τις οποίες έγραφε. «Κάποιες γυναίκες εκνευρίζονται επειδή έχω την τάση να χρησιμοποιώ κάποια στοιχεία της ζωής, αυτός όμως είναι ένας κίνδυνος για τις γυναίκες που έχουν σχέση με μυθιστοριογράφους. Στο πρώτο μου βιβλίο, το Σάντουιτς, η γυναίκα μου είχε συγχυστεί». «Μα, στο τέλος του βιβλίου την αποκεφαλίζετε!» Ο Βασίλης είχε υποδόριο χιούμορ. Με αποκαλούσε, σαρδόνια, «κυρία Τριβόλη» και «χρυσό μου». Μάλλον τον διασκέδαζα. Μιλάγαμε στο τηλέφωνο, λέγαμε ιστορίες και νέα, μου έδινε συμβουλές. Δεν θα ξεχάσω ποτέ τη γενναιοδωρία του. Ως πρώην σκιτσογράφος, στα βιβλία του, αντί για αφιερώσεις, έφτιαχνε σκιτσάκια. Στον Μικρό Έλληνα είχε ζωγραφίσει δυο ανθρωπάκια στην κορυφή δυο κτιρίων. Ανάμεσά τους βρισκόταν το κενό. «Δέσποινα, σας αγαπώ» έλεγε το ένα ανθρωπάκι. «Τι λέει πάλι;» αναρωτιόταν το άλλο.

απ ό τ η δεσπ ο ι να τ ρι β ολ η

Ως δάσκαλος ήταν εξαιρετικός. Του άρεσε η περιπέτεια. Μια φορά μάς είχε καλέσει σπίτι του και μας είχε στείλει να ψάξουμε στα σκουπίδια της γειτονιάς του να βρούμε τρία αντικείμενα, και να γράψουμε μια ιστορία.

14.1.21 – lifo

15

ΑΘΗΝΑ

_Τι αλλάζει στην Αθήνα φέτος_ ΜΙΑ ΑΠΟ ΤΙΣ ΠΙΟ ΠΑΡΑΜΕΛΗΜΕΝΕΣ ΓΩΝΙΕΣ ΤΗΣ ΠΟΛΗΣ ΜΕΤΑΜΟΡΦΩΝΕΤΑΙ, ΕΓΚΑΙΝΙΑ ΕΘΝΙΚΗΣ ΠΙΝΑΚΟΘΗΚΗΣ ΚΑΙ ΑΛΛΑ 4 ΜΕΓΑΛΑ ΕΡΓΑ ΠΟΥ ΘΑ ΔΟΥΜΕ ΝΑ ΠΡΑΓΜΑΤΟΠΟΙΟΥΝΤΑΙ ΤΟ 2021. ΑΠΟ ΤΟΝ ΓΙΑΝΝΗ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟ

16 lifo – 14.1.21

πλατεια θεατρου Προβλέπεται η πλήρης πεζοδρόμηση των οδών πλατείας Θεάτρου, Θεάτρου και Διπλάρη και η μετατροπή τους από «υπαίθριο πάρκινγκ», που είναι σήμερα, σε χώρο αναψυχής.

14.1.21 – lifo

17

ΑΘΗΝΑ

1

Μια μικρή αλλά εμβληματική πλατεία, τοποθετημένη στο κέντρο της πρωτεύουσας, πίσω από το δημαρχείο της Αθήνας, η πλατεία Θεάτρου, αλλάζει όψη. Ο δήμος Αθηναίων ανέσυρε από τα συρτάρια μια βραβευμένη σε αρχιτεκτονικό διαγωνισμό μελέτη που υπήρχε εδώ και καιρό και τον τελευταίο χρόνο, χάρη σε συντονισμένες προσπάθειες, επικαιροποιήθηκε και συμπληρώθηκε από τις υπηρεσίες, με την πολύτιμη συνεργασία των αρχικών μελετητών. Παράλληλα, δρομολογήθηκε η λήψη των απαραίτητων εγκρίσεων που εκκρεμούσαν, ενώ αναζητήθηκαν οι απαραίτητοι οικονομικοί πόροι για τη δημοπράτηση του έργου. Το έργο, προϋπολογισμού 1,9 εκατ. ευρώ, έχει τον τίτλο «Ανάπλαση της περιοχής Πλατείας Θεάτρου», εντάχθηκε στο Τεχνικό Πρόγραμμα του δήμου Αθηναίων και πρόκειται να δημοπρατηθεί εντός του 2021. Πρόθεση του δήμου είναι να χρηματοδοτηθεί εξ ολοκλήρου από ευρωπαϊκούς πόρους. Με το έργο αυτό επιτυγχάνεται η αισθητική και περιβαλλοντική αναβάθμιση του χώρου, η ανάδειξη των πολιτιστικών στοιχείων της περιοχής, η απόδοση και προσβασιμότητα του δημόσιου χώρου στους πεζούς, η δημιουργία εκείνων των λειτουργικών συνθηκών που θα ευνοήσουν την ενδυνάμωση της χρήσης κατοικίας στην περιοχή καθώς και της αίσθησης ασφάλειας των κατοίκων και των περαστικών σε όλη τη διάρκεια του 24ώρου. Στόχος της αρχιτεκτονικής προσέγγισης είναι να συνδέσει το παρόν με το ιστορικό υπόβαθρο της πόλης, να δημιουργηθεί ένας δημόσιος χώρος για ατομικές και συλλογικές δράσεις. Ουσιαστικά, η ανανεωμένη πλατεία Θεάτρου θα μπορεί να λειτουργεί ως ένας κρυμμένος κήπος στο κέντρο της Αθήνας.

Η ΙΣΤΟΡΊΑ ΤΗΣ ΠΛΑΤΕΊΑΣ ΘΕΆΤΡΟΥ ΚΑΙ ΤΗΣ ΓΕΙΤΟΝΙΆΣ Η πλατεία Θεάτρου συγκαταλέγεται στα ιστορικότερα σημεία της πόλης. Εκτείνεται στο οικοδομικό τετράγωνο που περιγράφεται από τις οδούς Σοφοκλέους, Σωκράτους, Ευριπίδου και Μενάνδρου. Σύμφωνα με τις επικρατέστερες ερμηνείες, η ονομασία της οφείλεται στο πρώτο σκεπαστό θέατρο της νεότερης Αθήνας. Το θέατρο Μπούκουρα λειτούργησε στην οδό Μενάνδρου από το 1840 έως το 1897, οπότε κατεδαφίστηκε, ενώ αποτέλεσε τη μόνη χειμερινή σκηνή της πόλης για περίπου μισό αιώνα, καθώς το Δημοτικό Θέατρο Αθηνών άρχισε να λειτουργεί το 1888. Συγχρόνως, οι ανασκαφικές έρευνες έχουν πιστοποιήσει τη θέση του αρχαίου θεμιστόκλειου τείχους και του τείχους Χασεκή (τέλη του δέκατου όγδοου αιώνα), που διασχίζουν την πλατεία. Σύμφωνα με τις ανασκαφές, το βόρειο τμήμα της πλατείας βρίσκεται έξω από το τείχος που όριζε την αρχαία πόλη και το νότιο τμήμα της βρίσκεται μέσα στην αρχαία αλλά και στη νεότερη πόλη, μετά το τείχος Χασεκή. Αρκεί να σκεφτούμε ότι περιοχές της πόλης που σήμερα θεωρούνται κεντρικές, όπως η Ομόνοια, ήταν σχεδόν έρημες μέχρι το 1880. Στο κέντρο της πλατείας Θεάτρου δεσπόζει το εμβληματικό κτίριο της Διπλαρείου Σχολής. Η Ελληνική Βιοτεχνική Εταιρεία, αξιοποιώντας το κληροδότημα του Αριστείδη Διπλάρη, ανήγειρε το κτίριο, σχεδιασμένο κατάλληλα για εκπαιδευτικές χρήσεις, το διάστημα 1928-1932. Καθ’ όλη τη διάρκεια λειτουργίας του, εκπαιδεύτηκαν σε αυτό περισσότεροι από 65.000 τεχνίτες όλων των ειδικοτήτων, που βοήθησαν στην ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας. Μάλιστα, ο έντονος εκπαιδευτικός χαρακτήρας που είχε η περιοχή επιβεβαιώνεται και από το γεγονός ότι στην είσοδο της οδού Θεάτρου, στη σημερινή πλατεία της Βαρβακείου, όπου λειτουργεί η λαχαναγορά και το υπόγειο δημοτικό πάρκινγκ, βρισκόταν η Βαρβάκειος Σχολή, που θεμελιώθηκε το 1857 και καταστράφηκε ολοσχερώς κατά τα Δεκεμβριανά. Στο επόμενο τετράγωνο, συγκεκριμένα στην οδό Ευριπίδου 70, ξεπροβάλλει ένα ιδιαίτερο, μικροσκοπικό εκκλησάκι, ο ναός του Αγίου Ιωάννη της Κολώνας. Αποτελεί μία από τις παλιότερες εκκλησίες της Αθήνας και η μοναδικότητά της έγκειται στο γεγονός ότι φαίνεται να τη διαπερνά ένας αρχαίος κίονας. Σύμφωνα με τους αρχαιολόγους, πιθανολογείται ότι είναι χτισμένη πάνω σε ένα παλαιότερο ασκληπιείο. Επίσης, στη γωνία των οδών Θεάτρου και Σωκράτους βρίσκεται ένα από τα ωραιότερα νεοκλασικά κτίρια, το οποίο εικάζεται ότι έχει χτιστεί από μαθητή του Τσίλερ ή από τον ίδιο τον Τσίλερ. Στο υπόγειο του κτιρίου στεγάζεται μέχρι σήμερα η ιστορική ταβέρνα «Δίπορτο». Η περιοχή έχει βρεθεί στο επίκεντρο των διαδοχικών μετασχηματισμών της πόλης, ενώ μια σειρά από κοινωνικές και οικονομικές μεταβολές την οδήγησαν σε υποβάθμιση και σε μια φάση παρακμής. Παρότι την ημέρα η πλατεία και οι γύρω δρόμοι σφύζουν από ζωή, τη νύχτα αποτελούν πεδίο εκδήλωσης παραβατικών συμπεριφορών που την καθιστούν έναν αφιλόξενο χώρο για τους πεζούς – γι’ αυτό λειτουργεί περισσότερο ως ένας υπαίθριος χώρος στάθμευσης και κί-

18 lifo – 14.1.21

_Η νέα όψη της πλατείας Θεάτρου _ ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΟ ΟΠΤΙΚΟ ΥΛΙΚΟ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΝΆΠΛΑΣΗ ΤΗΣ ΙΣΤΟΡΙΚΉΣ ΠΛΑΤΕΊΑΣ ΑΠΟ ΤΟΝ ΔΗΜΟ ΑΘΗΝΑΙΩΝ. Ο ΔΗΜΑΡΧΟΣ ΤΗΣ ΑΘΗΝΑΣ, ΚΩΣΤΑΣ ΜΠΑΚΟΓΙΑΝΝΗΣ, ΜΙΛΑΕΙ ΣΤΗ LIFO.

πλατεια θεατρου Μπροστά στη Διπλάρειο Σχολή προβλέπεται η δημιουργία ενός κεντρικού πλατώματος σε χαμηλότερη στάθμη από το γύρω περιβάλλον, το οποίο θα λειτουργεί ως συλλογικό καθιστικό.

πλατεια θεατρου Στην περιοχή θα δημιουργηθούν νέα παρτέρια, ενώ επιλέχθηκαν δένδρα και φυτά που παραδοσιακά ενδημούν στο αττικό τοπίο.

νησης οχημάτων. Πάντως, ήδη πριν από την πανδημία είχε αρχίσει να αποκτά μια νέα δυναμική με την πρόσφατη ανακατασκευή κτιρίου επί της πλατείας (που παλαιότερα στέγαζε υπηρεσίες του ΙΚΑ) και τη μετατροπή του σε ξενοδοχείο, το Selina Theatrou Athens, ένα κτίριο οκτώ ορόφων και επιφάνειας 4.500 τ.μ., το οποίο διαθέτει συνολικά 100 δωμάτια.

Η ΜΕΛΈΤΗ ΚΑΙ ΤΟ ΈΡΓΟ Η μελέτη αποτελεί προϊόν αρχιτεκτονικού διαγωνισμού που διενεργήθηκε από την ΕΑΧΑ Α.Ε. το 2010. Το πρώτο βραβείο απέσπασε το γραφείο « Έντασις, Αρχιτέκτονες, Κ. Καρβουντζή - Μ. Παπαβασιλείου A.E. Μελετών». Παρότι η μελέτη ολοκληρώθηκε το 2014, παρέμεινε στο αρχείο επί σειρά ετών. Είναι γνωστό ότι ειδικά σε σχέση με την Αθήνα υπάρχει μια σειρά πολύ αξιόλογων μελετών που έχουν εκπονηθεί τα προηγούμενα χρόνια, αλλά για διάφορους λόγους δεν έχουν υλοποιηθεί. Η γρήγορη ωρίμανση του συγκεκριμένου έργου εντάσσεται στη στρατηγική επιλογή του δήμου για την κατά το δυνατό μεγαλύτερη αξιοποίηση του υφιστάμενου μελετητικού κεφαλαίου της πόλης και την ένταξή του σε έναν κοινό σχεδιασμό. Ειδικότερα, προβλέπεται η πλήρης πεζοδρόμηση των οδών πλατείας Θεάτρου, Θεάτρου και Διπλάρη και η μετατροπή τους από «υπαίθριο πάρκινγκ», που είναι σήμερα, σε χώρο αναψυχής. Παρά την πεζοδρόμηση, θα υπάρχει ειδική πρόβλεψη για την πρόσβαση οχημάτων έκτακτης ανάγκης, ενώ διαμορφώνονται και θέσεις στάσης σε συγκεκριμένα σημεία για τα οχήματα τροφοδοσίας. Επιπλέον, πρόκειται να γίνει διαπλάτυνση των πεζοδρομίων της οδού Μενάνδρου στο τμήμα της πλατείας και της οδού Σωκράτους από Σοφοκλέους έως Ευριπίδου. Τα υλικά που επιλέγονται είναι ιδιαίτερα καινοτόμα και φιλικά προς το περιβάλλον. Συγκεκριμένα, το μεγαλύτερο ποσοστό των δαπεδοστρώσεων αποτελείται από υδατοπερατά και φυσικά υλικά, όπως το αδρανοποιημένο χώμα, που βοηθούν τον εμπλουτισμό του υδροφόρου ορίζοντα, ενώ γίνεται και εκτεταμένη χρήση φυσικού χώματος για την ανάπτυξη της φύτευσης. Τα όμβρια ύδατα θα συλλέγονται σε δεξαμενές για την άρδευση του πρασίνου. Στην περιοχή θα δημιουργηθούν νέα παρτέρια, ενώ επιλέχθηκαν δένδρα και φυτά που παραδοσιακά ενδημούν στο αττικό τοπίο. Παράλληλα, έχουν επιλεγεί κατασκευές και υλικά που έχουν διάρκεια στον χρόνο και αντοχή στις φθορές από την καθημερινή χρήση και τις συνθήκες του περιβάλλοντος. Μπροστά στη Διπλάρειο Σχολή προβλέπεται η δημιουργία ενός κεντρικού πλατώματος σε χαμηλότερη στάθμη από το γύρω περιβάλλον, το οποίο θα λειτουργεί ως συλλογικό καθιστικό. Στο εσωτερικό του πλατώματος, η παρουσία μιας μεγάλης ελιάς στο κέντρο, σε συνδυασμό με ένα κανάλι ανακυκλούμενου νερού, θα λειτουργούν ως μια φυσική εγκατάσταση τέχνης, υπαινικτική της αθηναϊκής μυθολογίας, που εδραιώνει τη σχέση της πόλης και της «εξοχής». Μέσα στο κεντρικό πλάτωμα θα κατασκευαστεί ένα μεταλλικό γλυπτό, στη θέση όπου πιστεύεται ότι υπάρχουν τα υπόγεια ίχνη του μεσαιωνικού τείχους Χασεκή. Το γλυπτό αυτό θα φωτίζεται τη νύχτα και θα λειτουργεί ως χρονογράφος, με την υποστήριξη ηλεκτρονικής διάταξης. Στο βόρειο άκρο του πλατώματος θα δημιουργηθεί ένα μεγάλο παρτέρι, όπου θα εισχωρούν τρία γραμμικά καθιστικά που θα δίνουν τη δυνατότητα στον περιηγητή να ξεκουραστεί κάτω από τη σκιά. Στην πλατεία θα τοποθετηθεί νέος αστικός εξοπλισμός και μια δημόσια κρήνη. Στο σύνολο της παρέμβασης δίνεται έμφαση στα ζητήματα προσβασιμότητας των ΑμεΑ, ενώ προβλέπεται η συνολική αναβάθμιση του δημόσιου φωτισμού της.

ΔΗΛΩΣΗ ΤΟΥ ΔΗΜΑΡΧΟΥ ΑΘΗΝΑΙΩΝ, ΚΩΣΤΑ ΜΠΑΚΟΓΙΑΝΝΗ, ΣΤΗ LIFO ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΛΑΤΕΙΑ ΘΕΑΤΡΟΥ «Εδώ και πολλά χρόνια, η πλατεία Θεάτρου μάς “φωνάζει” για τη φροντίδα και τις αλλαγές που χρειάζεται για να βγει από τη σιωπή της. Μια περιοχή που ήταν γεμάτη από χρώμα και ζωή έμεινε στα αζήτητα της Αθήνας. Αυτό που κάνουμε σήμερα είναι να επαναφέρουμε όλα εκείνα τα χαρακτηριστικά της που την έκαναν φιλόξενη, της έδωσαν το άρωμα της πόλης και την έκαναν ξεχωριστή ανάμεσα στους προορισμούς της πρωτεύουσας. Με την ανάπλασή της θέλουμε να αποκτήσει και πάλι τα ιδιαίτερα γραφικά στοιχεία της, αλλά, ταυτόχρονα, να εκσυγχρονιστεί. Να γίνει και πάλι κομμάτι της διαδρομής μέχρι την Ομόνοια, που κι εκείνη ξανάγινε πλατεία, όπως τη γνωρίσαμε. Είναι ο στόχος που έχουμε βάλει, να δώσουμε και πάλι ζωή σε κομμάτια της πόλης που, όταν τα ενώνεις, παίρνει ζωή το σύνολό της. Γιατί αυτά τα μικρά κομμάτια κάνουν την Αθήνα πόλη που αξίζει να την απολαύσεις».

14.1.21 – lifo

19

2. Hellenic Vibes Smart Hotel Το νέο έξυπνο

4. Νέα Εθνική Πινακοθήκη Η Εθνική Πινακο-

ξενοδοχείο Hellenic Vibes Smart Hotel, 5 αστέρων και δυναμικότητας 35 δωματίων, αποκαλύπτεται πίσω από μια εντυπωσιακή νεοκλασική πρόσοψη του δέκατου ένατου αιώνα μόλις μερικά βήματα από το Μοναστηράκι και την πλατεία Αγίας Ειρήνης. Δίνει τη δυνατότητα σε έναν σύγχρονο ταξιδιώτη που θέλει να επισκεφτεί την Αθήνα να διαχειριστεί όλες τις υπηρεσίες του ξενοδοχείου και τις ανέσεις του δωματίου από την ειδική εφαρμογή που θα κατεβάσει στο κινητό του. Το ηλεκτρονικό check-in είναι μία υπηρεσία με την οποία ο επισκέπτης θα μπορεί να λαμβάνει αυτόματα το ηλεκτρονικό κλειδί και να έχει πρόσβαση στο δωμάτιό του δίχως να επισκεφτεί τη ρεσεψιόν του ξενοδοχείου. Μέσω της εφαρμογής θα μπορεί όχι μόνο να ψυχαγωγηθεί αλλά και να είναι συνδεδεμένος σε πραγματικό χρόνο με τον παλμό της Αθήνας, γνωρίζοντας ό,τι συμβαίνει εκεί και ζώντας μια πλούσια ταξιδιωτική εμπειρία δραστηριοτήτων. Το Hellenic Vibes Smart Hotel θα ανοίξει τις πόρτες του στις αρχές της άνοιξης και συγκεκριμένα την 1η Μαρτίου.

θήκη αποτελεί το θησαυροφυλάκιο της νεότερης ελληνικής καλλιτεχνικής δημιουργίας. Μετά από πολυάριθμα γραφειοκρατικά εμπόδια, δυσλειτουργίες, χρονικές καθυστερήσεις και οικονομικές επιβαρύνσεις, η ανακαινισμένη Πινακοθήκη έχει μπει στο τελικό στάδιο και οι εργασίες επέκτασης και αποκατάστασης του εμβληματικού κτιρίου ολοκληρώνονται, ώστε να πραγματοποιηθούν τα εγκαίνια στις 25 Μαρτίου, όπως προβλέπει το χρονοδιάγραμμα, σηματοδοτώντας την επίσημη έναρξη των εκδηλώσεων για την επέτειο των 200 ετών από την Ελληνική Επανάσταση. Έχει ολοκληρωθεί η τοποθέτηση των ξύλινων επενδύσεων και κατασκευών και έχουν τοποθετηθεί τα ξύλινα δάπεδα. Επίσης, ολοκληρώνονται οι ψευδοροφές και ο φωτισμός και στο φουαγέ κατασκευάζεται το βεστιάριο, όπως και ο ψηφιακός εξοπλισμός. Την ίδια στιγμή, τοποθετούνται τα καθίσματα στο αμφιθέατρο, το οποίο είναι πλήρως έτοιμο σε ό,τι αφορά τα τεχνολογικά μέσα, και στον τρίτο όροφο είναι έτοιμος ο χώρος του καφέ, καθώς και του κεντρικού πωλητηρίου, όπου αναμένεται να τοποθετηθούν οι προθήκες και η επίπλωση. Σε εξέλιξη βρίσκεται η διαμόρφωση του περιβάλλοντος χώρου, ενώ, όπως γνωρίζουμε, στην αίθουσα υποδοχής θα δεσπόζει η μνημειακή «Λαϊκή Αγορά» του Παναγιώτη Τέτση. Οι επισκέπτες θα έχουν τη δυνατότητα να δουν έργα που θα εκτεθούν πρώτη φορά, ενώ ενδεικτικά θα φιλοξενηθούν έργα σπουδαίων ζωγράφων, όπως ο Τσαρούχης, ο Λύτρας, ο Γύζης και ο Ιακωβίδης. Αναμφίβολα, η ανακαινισμένη Εθνική Πινακοθήκη θα μετατραπεί σε έναν σύγχρονο, ελκυστικό χώρο τέχνης και θα προσθέσει μια νέα ψηφίδα πολιτισμού στη μακρόχρονη ιστορία της πόλης.

3. Ανασχεδιασμός και αποκατάσταση του ξενοδοχείου 5* «Εσπέρια» Το ξενοδοχείο «Εσπέρια» αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα κτίρια του κέντρου της Αθήνας, του οποίου η αποκατάσταση κρίθηκε απαραίτητη, εξαιτίας της διακοπής λειτουργίας του το 2010. Καθώς η περιοχή στην οποία βρίσκεται αποτελεί έναν από τους κομβικούς άξονες του κέντρου, με κτίρια ιδιαίτερου κάλλους και αρχιτεκτονικής, η νέα όψη του κτιρίου εντάσσεται αρμονικά στον πολεοδομικό ιστό. Ο ισραηλινός ξενοδοχειακός όμιλος Fattal έχει αναλάβει τη μίσθωση του κλειστού ξενοδοχείου, ενώ, σύμφωνα με την πρόταση του γραφείου που κέρδισε τον διαγωνισμό, του Tsolakis Architects, επιδιώκεται η αποκατάσταση της ενοποίησης της όψης και της πρόθεσης που υπήρχε στα αρχικά σχέδια του κτιρίου. Χρησιμοποιώντας τα στοιχεία της υφιστάμενης όψης, δηλαδή τον κάναβο των εξωστών και την ενοποίηση των δωμάτων μέσω οριζόντιων στοιχείων, προτείνεται η δημιουργία ενός «φίλτρου», το οποίο αναδεικνύει τα ιδιαίτερα αρχιτεκτονικά στοιχεία του κτιρίου. Ο σχεδιασμός του ξενοδοχείου στοχεύει τόσο στην εξυπηρέτηση των επισκεπτών που θα διαμένουν στα δωμάτια όσο και στη δημιουργία των κατάλληλων προϋποθέσεων για τη φιλοξενία εκδηλώσεων και κάθε είδους και μεγέθους συναθροίσεων. Στην ίδια κατεύθυνση στοχεύει και η χωροθέτηση του βασικού εστιατορίου στον 9ο όροφο, όπου υπάρχει απρόσκοπτη θέα προς τη δυτική πλευρά της πόλης και την Ακρόπολη, ενώ στο δώμα δημιουργείται ένας μικρός χώρος εστίασης, δίπλα στην πισίνα. Στόχος είναι το ξενοδοχείο να λειτουργήσει ξανά κατά τη διάρκεια του πρώτου εξαμήνου του 2021.

5. ΝΕΟΝ Η Βουλή των Ελλήνων και ο Οργανισμός Πολιτισμού και Ανάπτυξης ΝΕΟΝ συνεργάζονται για την υλοποίηση του Πολιτιστικού Προγράμματος Σύγχρονης Τέχνης 2021, το οποίο θα πραγματοποιηθεί στο πρώην Δημόσιο Καπνεργοστάσιο – Βιβλιοθήκη και Τυπογραφείο της Βουλής επί της οδού Λένορμαν 218, κατά το διάστημα Ιουνίου-Δεκεμβρίου 2021. Ο ιστορικός χώρος του Καπνεργοστασίου, ως σύμβολο της εκβιομηχάνισης και προόδου της χώρας, αναδεικνύεται σε σύγχρονο πολιτιστικό πυρήνα και αποτελεί την ιδανική «σκηνή» για την ανάπτυξη των νέων καλλιτεχνικών ιδεών με σημεία αναφοράς τα ιστορικά ορόσημα, τις κοινωνικές αλλαγές, την αντίληψη περί ελευθερίας και τα νέα δεδομένα για την ανθρωπότητα σε έναν κόσμο ευμετάβλητο εξαιτίας των σύγχρονων προκλήσεων και παγκόσμιων απειλών. Στο πλαίσιο της συνεργασίας των δύο φορέων ο χώρος του Καπνεργοστασίου αναμορφώνεται με χρηματοδότηση του ΝΕΟΝ και δημιουργείται ένας νέος, πολλά υποσχόμενος και εμβληματικός χώρος πολιτισμού, μεγάλης

ΑΝΑΚΑΙΝΊΣΕΙΣ, ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΈΣ ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΊΕΣ, ΑΝΑΠΛΆΣΕΙΣ, ΕΠΕΝΔΥΤΙΚΈΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΌΤΗΤΕΣ, ΞΕΝΟΔΟΧΕΙΑΚΈΣ ΑΦΊΞΕΙΣ, ΜΟΥΣΕΊΑ ΚΑΙ ΑΞΙΟΠΟΙΉΣΕΙΣ ΚΤΙΡΊΩΝ ΑΝΑΜΕΝΕΤΑΙ ΝΑ ΔΩΣΟΥΝ ΜΙΑ ΝΕΑ ΠΝΟΗ ΣΤΗΝ ΠΡΩΤΕΥΟΥΣΑ ΤΟ ΕΠΟΜΕΝΟ ΧΡΟΝΙΚΟ ΔΙΑΣΤΗΜΑ. ΠΑΡΑ ΤΑ ΕΜΠΟΔΙΑ ΠΟΥ ΕΧΟΥΝ ΠΡΟΚΥΨΕΙ ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΑΝΔΗΜΙΑ, ΥΠΑΡΧΟΥΝ ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΣΤΙΚΑ ΠΛΑΝΑ ΠΟΥ ΕΙΤΕ ΒΡΙΣΚΟΝΤΑΙ ΣΕ ΕΞΕΛΙΞΗ ΕΙΤΕ ΕΧΟΥΝ ΟΛΟΚΛΗΡΩΘΕΙ ΚΑΙ ΑΝΑΜΕΝΕΤΑΙ ΝΑ ΣΥΜΒΑΛΟΥΝ ΣΤΗΝ ΑΙΣΘΗΤΙΚΉ ΑΝΑΒΆΘΜΙΣΗ ΤΗΣ ΠΌΛΗΣ ΑΛΛΑ ΚΑΙ ΤΟΥ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟΥ ΧΑΡΤΗ.

ΑΘΗΝΑ

_Τα μεγάλα projects στην πόλη_ ΑΠΟ ΤΟΝ ΓΙΑΝΝΗ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟ 20 lifo – 14.1.21

ΟΛΥΜΠΙΑΚΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΑΘΗΝΑΣ Σκοπός του είναι να αναβιώσει την ιστορία των Ολυμπιακών Αγώνων μέσα από ένα ταξίδι στον χρόνο, ξεκινώντας από την κοιτίδα των Αγώνων στην αρχαία Ελλάδα και φτάνοντας έως τις σύγχρονες διοργανώσεις.

NEON Το πρώην Καπνεργοστάσιο αναμορφώνεται με χρηματοδότηση του ΝΕΟΝ και δημιουργείται ένας νέος, εμβληματικός χώρος πολιτισμού.

HELLENIC VIBES SMART HOTEL Το ηλεκτρονικό checkin είναι μία υπηρεσία με την οποία ο επισκέπτης θα μπορεί να λαμβάνει αυτόματα το ηλεκτρονικό κλειδί και να έχει πρόσβαση στο δωμάτιό του δίχως να επισκεφτεί τη ρεσεψιόν του ξενοδοχείου.

ΝΈΑ ΕΘΝΙΚΉ ΠΙΝΑΚΟΘΉΚΗ Η ανακαινισμένη Πινακοθήκη έχει μπει στο τελικό στάδιο και οι εργασίες επέκτασης και αποκατάστασης του εμβληματικού κτιρίου ολοκληρώνονται, ώστε να πραγματοποιηθούν τα εγκαίνια στις 25 Μαρτίου.

αισθητικής και λειτουργικής αξίας. Ειδικότερα, εκτός από γενικές οικοδομικές εργασίες καθαριότητας, αποξήλωσης σαθρών στοιχείων, επισκευής, ανακαίνισης και βαφής, το σύνολο των παραπάνω χώρων εξοπλίζεται με σύγχρονες υποδομές. Υλοποιείται επέκταση της εγκατάστασης του δικτύου ηλεκτρικού ρεύματος, αποκατάσταση του δικτύου ύδρευσης και αποχέτευσης, ενίσχυση του δικτύου πυρανίχνευσης και πυρόσβεσης, εγκατάσταση κατάλληλου εκθεσιακού τύπου φωτισμού, ολοκληρωμένου δικτύου WiFi για το κοινό και τους επισκέπτες, βελτίωση του κλιματισμού, επέκταση του συστήματος ασφαλείας, ενώ συμπληρώνεται η προσβασιμότητα σε περισσότερους χώρους για άτομα με αναπηρία. Παράλληλα, επισκευάζονται πλήρως οι τουαλέτες για τους επισκέπτες και ενεργοποιούνται βοηθητικοί χώροι υποδοχής και προσωπικού. Το σύνολο του παραπάνω εξοπλισμού θα παραμείνει ως δωρεά στο κτίριο. Το κόστος της αναβάθμισης θα ανέλθει σε περίπου 1 εκατ. ευρώ και χρηματοδοτείται εξ ολοκλήρου από τον ΝΕΟΝ και τον ιδρυτή του Δημήτρη Δασκαλόπουλο. Στο πλαίσιο του Πολιτιστικού Προγράμματος Σύγχρονης Τέχνης 2021, ο αναμορφωμένος χώρος του πρώην Δημόσιου Καπνεργοστασίου – Βιβλιοθήκης και Τυπογραφείου της Βουλής θα αναδειχθεί σε όλη του την αίγλη σε έναν σύγχρονο πολιτιστικό και κοινωνικό χώρο, ανοιχτό σε όλους, που θα αποτελέσει ένα δυναμικό κέντρο συνάντησης και ανταλλαγής ιδεών. Κατά το διάστημα Ιουνίου-Δεκεμβρίου 2021 θα φιλοξενήσει την έκθεση σύγχρονης τέχνης «Πύλη / Portals», σε διοργάνωση του ΝΕΟΝ και επιμέλεια της Ελίνας Κουντούρη, διευθύντριας του ΝΕΟΝ, και της Madeleine Grynsztejn, της Pritzker Director του Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης του Σικάγου. Με εφαλτήριο το επετειακό έτος 2021, η έκθεση θα αναπτύξει μηνύματα, ιδέες και προβληματισμούς γύρω από την εκάστοτε νέα πραγματικότητα που διαμορφώνεται μέσα από την επανάσταση και την ανατροπή. Συνολικά 40 καλλιτέχνες από την Ελλάδα και το εξωτερικό, ανάμεσά τους και νέες αναθέσεις έργων, θα εξερευνήσουν αυτήν τη διαφορετική πραγματικότητα μέσα από θέματα όπως η κίνηση, το κοινό βίωμα, η σύνδεση, το σπίτι.

6. Ολυμπιακό Μουσείο Αθήνας

ΕΣΠΕΡΙΑ Στόχος είναι το ξενοδοχείο να λειτουργήσει ξανά κατά τη διάρκεια του πρώτου εξαμήνου του 2021.

Το Ολυμπιακό Μουσείο της Αθήνας κατασκευάστηκε εντός του πρώην Διεθνούς Κέντρου Ραδιοτηλεόρασης του ΑΘΗΝΑ 2004, εκεί όπου σήμερα βρίσκεται το εμπορικό κέντρο Golden Hall, στο ύψος του Ολυμπιακού Σταδίου. Καταλαμβάνει συνολική επιφάνεια έκτασης 3.750 τ.μ. και σκοπός του είναι να αναβιώσει την ιστορία των Ολυμπιακών Αγώνων μέσα από ένα ταξίδι στον χρόνο, ξεκινώντας από την κοιτίδα των Αγώνων στην αρχαία Ελλάδα και φτάνοντας έως τις σύγχρονες διοργανώσεις, παρουσιάζοντας ταυτόχρονα σπάνια εκθέματα και πλούσιο διαδραστικό οπτικοακουστικό υλικό. Η μόνιμη έκθεση θα εκτείνεται σε έναν χώρο 1.800 τ.μ., ενώ υπάρχει επιπλέον χώρος περιοδικών εκθέσεων, εκδηλώσεων, καφέ-εστιατόριο και πωλητήριο. Το Ολυμπιακό Μουσείο Αθήνας έχει ως σκοπό να μεταλαμπαδεύσει τη φιλοσοφία του ολυμπισμού και να αναδείξει τη μοναδική συμβολή της Ελλάδας στη διαμόρφωση του ολυμπιακού κινήματος μέσα από σημαντικές ιστορικές στάσεις, καθιστώντας την Αθήνα ολυμπιακή πρωτεύουσα. Πλέον, με την επίτευξη της συνένωσης του Μουσείου με το ΟΑΚΑ δημιουργούνται οι προϋποθέσεις εκείνες που θα αναδείξουν το σύνολο του ολυμπιακού πόλου, όπως έχει γίνει και σε άλλες ολυμπιακές πρωτεύουσες διεθνώς.

14.1.21 – lifo

21

σειρές

ταινίες

μουσική

TA ΚΑΛΥΤΕΡΑ ΠΟΥ ΕΡΧΟΝΤΑΙ 22 lifo – 14.1.21

βιβλίο

εικαστικά

θέατρο

ΤΟΥΣ ΕΠΟΜΕΝΟΥΣ ΜΗΝΕΣ 14.1.21 – lifo

23

Η ΠΑΝΔΗΜΙΑ ΜΕΤΑΦΕΡΕΙ ΤΟ ΣΙΝΕΜΑ ΣΤΟ ΣΠΙΤΙ ΜΑΣ

ΑΠΟ ΤΟΝ ΓΙΑΝΝΗ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ

Το σινεμά στην τηλεόραση Με τους κινηματογράφους κλειστούς ή σε καθεστώς υπολειτουργίας στο μεγαλύτερο μέρος του πλανήτη, π.χ. στις ΗΠΑ, ο προγραμματισμός μεγάλων και μικρών στούντιο, καθώς και των απανταχού εταιρειών διανομής, φαίνεται να πηγαίνει περίπατο. Ήδη η Warner, που το καλοκαίρι στήριξε εμπράκτως τις αίθουσες με την κυκλοφορία του Tenet, αποφάσισε την ταυτόχρονη κυκλοφορία των ταινιών της στο σινεμά και στην πλατφόρμα της, το HBO-Max, ενώ η Universal δίνει μια αποκλειστικότητα μόλις τριών εβδομάδων στις αίθουσες, προτού κυκλοφορήσει τις ταινίες της σε Premium VOD, μια υπηρεσία που, όπως έχει η κατάσταση, αναμένουμε να γίνει πιο δημοφιλής και στη χώρα μας, π.χ. ήδη μια σειρά από ταινίες που επρόκειτο να κυκλοφορήσουν στις ελληνικές αίθουσες έκανε πρεμιέρα στο PVOD της Cosmote TV. Σε αυτό το ιδιαίτερα θολό τοπίο οι streaming πλατφόρμες μοιραία έχουν την πρωτοκαθεδρία. Όσο η πανδημία κρατά γερά, το σινεμά θα έρχεται σπίτι μας κυρίως μέσα από αυτές. Από τις ταινίες που έχουν προγραμματιστεί μέχρι στιγμής για να κάνουν την πρεμιέρα τους εκεί, επιλέξαμε δέκα, τις οποίες περιμένουμε με μεγαλύτερη ανυπομονησία ή περιέργεια.

ONE NIGHT IN MIAMI της Ρετζίνα Κινγκ Στο σκηνοθετικό της ντεμπούτο η οσκαρούχος Ρετζίνα Κινγκ (If Beale Street could talk) τοποθετεί στο ίδιο μπαράκι τους Μάλκολμ Χ, Σαμ Κουκ, Τζιμ Ντέιβις και Μοχάμεντ Άλι, σε μια φανταστική συνάντηση τη βραδιά που ο τελευταίος κέρδισε για πρώτη φορά τον τίτλο του πρωταθλητή ως Κάσιους Κλέι. Στα χαρτιά ακούγεται σχηματικό και διδακτικό, μα οι διθυραμβικές κριτικές κάνουν λόγο για θέαμα (παν)ανθρώπινο, ψυχαγωγικότερο απ’ όσο θα πίστευες και εναρμονισμένο με το ρεύμα της εποχής. Πιθανότατα θα είναι ένας από τους τίτλους με ζωηρή παρουσία στα Όσκαρ του Απριλίου. Ξεκινά να προβάλλεται μέσω της πλατφόρμας του Amazon Prime στις 15 Ιανουαρίου.

ΤHE LITTLE THINGS του Τζον Λι Χάνκοκ Ο Τζον Λι Χάνκοκ, που εδώ και χρόνια υπηρετεί με σεμνότητα το στιβαρό δράμα ακαδημαϊκής γραφής, επιχειρεί να αναβιώσει το θρίλερ με serial killer, υπο-είδος που γνώρισε μεγάλες εμπορικές δόξες στα ’90s, για να μεταναστεύσει στην τηλεόραση και στο format του σίριαλ, όπως και η πλειονότητα των ενήλικων φιλμ μεσαίου προϋπολογισμού. Με ταυτόχρονη πρεμιέρα σε σινεμά και HBOMax στην Αμερική, στους πρωταγωνιστικούς ρόλους συναντάμε τον Ντένζελ Ουάσινγκτον και τoν Ράμι Μάλεκ στην πρώτη του εμφάνιση μετά το Όσκαρ α’ ανδρικού ρόλου, με τον Τζάρεντ Λέτο να δανείζει την «πειραγμένη» του περσόνα στον ρόλο του βασικού υπόπτου.

THE DIG του Σάιμον Στόουν Το χρονικό μίας από τις διασημότερες αρχαιολογικές ανασκαφές στη Μεγάλη Βρετανία, εκείνης του Σάτον Χου το 1939, απασχολεί το φιλμ του Σάιμον Στόουν, σκηνοθέτη του αξιοπρεπέστατου οικογενειακού δράματος The Daughter (2015). Το BBC μεταβίβασε τα δικαιώματα στο Netflix, το οποίο το προγραμμάτισε για τις 29 Ιανουαρίου. Εάν το ενδιαφέρον δεν περιορίζεται εντός των βρετανικών τειχών, μην απορήσετε αν δείτε το φιλμ στα προσεχή Όσκαρ, έστω κι αν το Netflix έχει άλλους, πιο πολύκροτους τίτλους για να προωθήσει. Κάρεϊ Μάλιγκαν, Ρέιφ Φάινς και Λίλι Τζέιμς απαρτίζουν την ελκυστικότατη πρωταγωνιστική τριπλέτα.

LA LLORONA του Χάιρο Μπουσταμάντε Τη δεκαετία του ’80 ο δικτάτορας της Γουατεμάλας διέταξε τη γενοκτονία του τοπικού πληθυσμού των Μάγια. Χρόνια μετά καλείται να λογοδοτήσει ενώπιον της Δικαιοσύνης και αθωώνεται. Κι αφού η ανθρώπινη δικαιοσύνη στάθηκε κατώτερη των περιστάσεων, τίθεται σε λειτουργία η μεταφυσική, σε ένα υποβλη-

24 lifo – 14.1.21

τικό δράμα με στοιχεία τρόμου που δίνει στον κεντροαμερικάνικο μύθο της Γιορόνα πολιτική διάσταση. Οι κριτικές είναι θετικότατες, με την ταινία να παρουσιάζεται ως ισχυρό φαβορί για την πεντάδα του φετινού ξενόγλωσσου Όσκαρ. Στη χώρα μας θα τη δούμε τον Φεβρουάριο μέσα από την πλατφόρμα του Cinobo.

MALCOLM & MARIE του Σαμ Λέβινσον O Σαμ Λέβινσον της πολυσυζητημένης σειράς Euphoria, η οποία συνέλαβε το zeitgeist και αφουγκράστηκε τις ανησυχίες της νεολαίας, επιστράτευσε εκ νέου την πρωταγωνίστριά του Ζεντάγια, καθώς και τον Τζον Ντέιβιντ Ουάσινγκτον (υιό του Ντένζελ), του οποίου οι μετοχές ανέβηκαν κατακόρυφα μετά το Tenet, για να γυρίσει μέσα στην καραντίνα ένα έντονο δράμα δωματίου, όπου ένας σκηνοθέτης έρχεται σε σύγκρουση με τη σύντροφό του μετά την πρεμιέρα της νέας του ταινίας. Το Netflix αγόρασε το φιλμ για το ποσό ρεκόρ των 30 εκατομμυρίων δολαρίων και σχεδιάζει να το ανεβάσει στην πλατφόρμα στις 5 Φεβρουαρίου.

TOMMASO του Έιμπελ Φεράρα Ο Έιμπελ Φεράρα, αυτός ο καταραμένος ποιητής του ανεξάρτητου αμερικανικού σινεμά, έχει αφήσει πίσω του προ πολλού το δημιουργικό απόγειο των ’90s, συνεχίζει όμως να κάνει ταινίες, τις οποίες δεν βλέπουμε ποτέ στη χώρα μας, πλην εξαιρέσεων, όπως η sui generis βιογραφία του Παζολίνι. Το Tommaso, ένα φιλμ με ημιαυτοβιογραφικά στοιχεία και πρωταγωνιστή τον τακτικό συνεργάτη του Γουίλεμ Νταφόε, λέγεται πως είναι η καλύτερη ταινία του εδώ και μία εικοσαετία. Χάρη στην πλατφόρμα του Cinobo, που έχει προγραμματίσει την πρεμιέρα του εντός του Φεβρουαρίου, θα διαπιστώσουμε ιδίοις όμμασι αν οι φήμες αληθεύουν.

COMING 2 AMERICA του Κρεγκ Μπρούερ Τρεις δεκαετίες μετά την πρώτη του ταινία και δυο χρόνια μετά την αποκαλυπτική του εμφάνιση στο Dolemite is my name, ο Έντι Μέρφι ξαναφορά τη βασιλική ενδυμασία του Πρίγκιπα της Ζαμούντα και ταξιδεύει εκ νέου στην επονομαζόμενη Γη της Επαγγελίας. Οι φαν του κωμικού θέλουμε σίγουρα να τον ξαναδούμε ελεύθερο, να οργιάζει, φτάνει και η ταινία να είναι της προκοπής. Η επιστροφή του στo σύμπαν της πιο αστείας ταινίας του μετά το Trading Places ακούγεται σαν βήμα προς τη σωστή κατεύθυνση, αν και πολλά από τα αστεία της δύσκολα θα περνούσαν το πολιτικά ορθό φίλτρο της εποχής μας, που έχει καταστήσει ένα ολόκληρο κινηματογραφικό είδος, αυτό της κωμωδίας, υπό διωγμό.

CHERRY των Τζο και Άντονι Ρούσο Άραγε πώς διαδέχεσαι την εμπορικότερη ταινία όλων των εποχών, ένα φαντασμαγορικό κινηματογραφικό event στο οποίο προσήλθε το μεγαλύτερο μέρος του σινεφιλικού κοινού σε όλα τα μήκη και πλάτη του πλανήτη; Με στροφή 180 μοιρών, με κάτι μικρό, πιο edgy και λιγότερο ασφαλές, απάντησαν τα αδέρφια Τζο και Άντονι Ρούσο, που προσκάλεσαν τον Τομ Χόλαντ, τον Σπάιντερμαν του Avengers: Endgame τους, για να ερμηνεύσει έναν βετεράνο του πολέμου στο Ιράκ που πάσχει από μετατραυματικό στρες, εθίζεται στα ναρκωτικά και οδηγείται στη ληστεία τραπεζών, ώστε να αντεπεξέλθει οικονομικά στις ανάγκες του εθισμού του. Ντεμπουτάρει στις 12 Μαρτίου μέσω της πλατφόρμας του AppleTV+, το οποίο έχει αρχίσει ήδη να στήνει δαπανηρή οσκαρική καμπάνια για τον νεαρό πρωταγωνιστή.

RAYA AND THE LAST DRAGON των Ντον Χαλ, Κάρλος Λόπες Εστράντα και Πολ Μπριγκς Αν και τα πάντα είναι αβέβαια την τρέχουσα περίοδο, οι πληροφορίες που έχουμε μέχρι στιγμής θέλουν τη συνδρομητική πλατφόρμα της Disney να έρχεται στη χώρα μας μέσα στον Μάρτιο. Αν τελικά συμβεί, θα την υποδεχτούμε με την πρεμιέρα της νέας ταινίας κινουμένων σχεδίων της εταιρείας, όπου νεαρή πολεμίστρια ξεκινά ταξίδι για να εντοπίσει τον τελευταίο επιζήσαντα δράκο, ώστε να τη βοηθήσει να αντιμετωπίσει τις δυνάμεις του Κακού που λυμαίνονται το βασίλειό της. Ελπίζουμε σε θέαμα με περισσότερη έμπνευση από τις πρόσφατες live-action περιπέτειες της Μουλάν.

THE WOMAN IN THE WINDOW του Τζο Ράιτ Μια αγοραφοβική Nεοϋορκέζα γίνεται μάρτυρας ενός φόνου στο απέναντι διαμέρισμα ή τουλάχιστον έτσι πιστεύει, σε ένα ψυχολογικό θρίλερ όπου τίποτα δεν είναι αυτό που φαίνεται. Ουδεμία σχέση με το ομώνυμο, σπουδαίο νουάρ του Φριτς Λανγκ με το χαρακτηριστικό twist, το φιλμ βασίζεται σε ένα μπεστ-σελερ του Α. Τζ. Φιν και φέρει τη σκηνοθετική υπογραφή του στυλίστα Τζο Ράιτ (Atonement, The darkest hour). Ήταν έτοιμο από το 2018, αλλά ατυχείς δοκιμαστικές προβολές οδήγησαν σε επαναληπτικά γυρίσματα, η εξαγορά της Fox από την Ντίσνεϊ έφερε νέες αναβολές, για να αγοραστεί τελικά από το Netflix, το οποίο, σύμφωνα με τις τελευταίες πληροφορίες, σχεδιάζει να το ανεβάσει στην πλατφόρμα κάπου μέσα στο δεύτερο μισό του Μαρτίου.

ταινίες 14.1.21 – lifo

25

κλασική

ΤΙ ΘΑ ΑΚΟΎΣΟΥΝ ΤΟ ΕΠΌΜΕΝΟ ΔΙΆΣΤΗΜΑ ΟΙ ΛΆΤΡΕΙΣ ΤΗΣ ΚΛΑΣΙΚΉΣ ΜΟΥΣΙΚΉΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΌΠΕΡΑΣ

26 lifo – 14.1.21

ΑΠΟ ΤH ΜΑΤΟΥΛΑ ΚΟΥΣΤΕΝΗ

Στον πιο δύσκολο χειμώνα των τελευταίων δεκαετιών, η ΕΛΣ συνεχίζει να επιδεικνύει ετοιμότητα και προσαρμοστικότητα στις παρούσες πρωτοφανείς συνθήκες και αδημονεί για την ανακοίνωση του εξαιρετικά φιλόδοξου επετειακού προγράμματος για τα 200 χρόνια από το 1821 (που τοποθετείται περί τα τέλη του μήνα και περιλαμβάνει περισσότερες από 30 παραγωγές το 2021). Κεντρικός στόχος του αφιερώματος είναι να «ξαναδιαβάσουμε» την Ελληνική Επανάσταση, όχι ως ένα τοπικό αλλά ως ένα διεθνούς εμβέλειας ιστορικό γεγονός, και να αναδειχθεί η σύνδεση με τις κορυφαίες επαναστάσεις που οδήγησαν στη δημιουργία των μεγάλων ανεξάρτητων κρατών-εθνών του σύγχρονου κόσμου, όπως η Γαλλική και η Αμερικανική Επανάσταση. Κατά τα άλλα, ακολουθώντας την επιτυχημένη συνταγή της Μπάτερφλαϊ και έχοντας εισπράξει τα εύσημα για την εξαίρετη μαγνητοσκόπηση των παραγωγών της, η Εθνική Λυρική Σκηνή μαγνητοσκόπησε ήδη το α’ καστ του Ντον Τζοβάνι του Μότσαρτ και μέσα στον Ιανουάριο φιλοδοξεί να το προβάλει στην ψηφιακή της πλατφόρμα GNO TV. Η νέα παραγωγή της όπερας αποτελεί μια μεγάλη διεθνή συμπαραγωγή της ΕΛΣ με δύο σημαντικά βορειοευρωπαϊκά λυρικά θέατρα, την Όπερα του Γκέτεμποργκ και τη Βασιλική Όπερα της Δανίας, ενώ τον ρόλο του τίτλου ερμηνεύει ο Τάσης Χριστογιαννόπουλος. Από το πρόγραμμα των επόμενων μηνών δεν λείπει κι ένας κορυφαίος επαναστάτης. Το πνεύμα του Αντρέα Σενιέ, της όπερας του Ουμπέρτο Τζορντάνο που βασίζεται στη ζωή του Ελληνογάλλου ποιητή, ζωντανεύει ξανά με φόντο το Παρίσι που φλέγεται από τη Γαλλική Επανάσταση. Πολιτικές διεκδικήσεις, επικηρύξεις, ιδέες που διώκονται αλλά δεν φυλακίζονται κι ένας ανυπέρβλητος έρωτας ανάμεσα στον Αντρέα Σενιέ και την αριστοκράτισσα Μανταλένα ντι Κόντι κυριαρχούν στην τετράπρακτη όπερα που ανεβαίνει με πρωταγωνιστή τον κορυφαίο Δημήτρη Πλατανιά (τους άλλους ρόλους ερμηνεύουν οι Marcelo Alvarez και Maria Agresta). Η νέα παραγωγή, που εντάσσεται στον εορτασμό των 200 ετών από την έναρξη της Ελληνικής Επανάστασης, θα μαγνητοσκοπηθεί στο τέλος Ιανουαρίου για την GNO TV, και αν οι συνθήκες της πανδημίας το επιτρέψουν, θα παρουσιαστεί και για το κοινό στην Αίθουσα Σταύρος Νιάρχος τον Φεβρουάριο. Η μουσική διεύθυνση είναι του Φιλίπ Ογκέν, ενώ η σκηνοθεσία, τα σκηνικά και τα κοστούμια του Νίκου Πετρόπουλου. Τέλος, από τη μεριά του το Μπαλέτο του οργανισμού προετοιμάζεται ακόμα μία φορά για τον Δον Κιχώτη, ο οποίος ανεστάλη στην πρώτη φάση της πανδημίας, την άνοιξη του 2020, στη συνέχεια αναβλήθηκε για δεύτερη φορά τον Νοέμβριο και τον Δεκέμβριο του 2020 και, καλώς εχόντων των πραγμάτων, θα παρουσιαστεί τον Μάιο του 2021. Στη νέα αυτή παραγωγή τη χορογραφία επιμελείται ο Τιάγκο Μπορντίν (αναβιώνει την κλασική χορογραφία του Μάριους Πετιπά), τα σκηνικά επιμελείται ο διεθνώς αναγνωρισμένος Έλληνας σκηνογράφος Γιώργος Σουγλίδης και τα κοστούμια η διάσημη Ελληνίδα fashion designer Μαίρη Κατράντζου. Αντιμέτωπη με δύο μεγάλες προκλήσεις είναι και η Εναλλακτική Σκηνή της ΕΛΣ. Οι άνθρωποί της από τη μια επεξεργάζονται ένα μεγάλο μέρος του αρχειακού υλικού των παραγωγών της Σκηνής προκειμένου να το προσαρμόσουν στις ανάγκες της GNO TV και στη συνέχεια να εμπλουτίσουν με αυτές τη λίστα των ψηφιακών μεταδόσεων (κάποιες δωρεάν και κάποιες με αντίτιμο). Από την άλλη, περιμένουν να δουν πώς θα εξελιχθεί η πανδημία, καθώς είναι σημαντική η συμμετοχή τους και στις παραγωγές του επετειακού προγράμματος για τα 200 χρόνια από το 1821.

Με το βλέμμα στραμμένο, λοιπόν, στο μέλλον υπόσχονται πως σύντομα στην πλατφόρμα GNO TV το κοινό θα έχει τη δυνατότητα να απολαύσει παραγωγές όπως το Ζ, το Λευκό Ρόδο, η Βασίλισσα των Ξωτικών, το Λυκόφως των Χρεών, η Σατανερί και ο Μικάδος, καθώς και παιδικές παραστάσεις, όπως το Αηδόνι του Αυτοκράτορα, οι Τέσσερις Εποχές, ο Πρίγκιπας Ιβάν και το Πουλί της Φωτιάς. Παράλληλα, θα κάνουν πρεμιέρα και πρόσφατες παραγωγές που βιντεοσκοπήθηκαν χωρίς την παρουσία κοινού λόγω των μέτρων κατά της πανδημίας. Ανάμεσά τους, η παράσταση Ρέκβιεμ Αχμάτοβα & Η Επέτειος (δύο από τις μονόπρακτες όπερες δωματίου του Χάρη Βρόντου που παρουσιάζονται σε ενιαία παράσταση και σκηνοθεσία Αγγέλας-Κλεοπάτρας Σαρόγλου), τα Γεγονότα με τους Μαρία Κεχαγιόγλου και Κωνσταντίνο Μπιμπή (ένα πολιτικό έργο που εξετάζει την άνοδο της ακροδεξιάς, του νεοφασισμού και της ξενοφοβίας μέσα από τη μαζική σφαγή 69 ατόμων από τον Άντερς Μπρέιβικ το 2011 στη Νορβηγία) και το ΗΠΑΡ του Ευθύμη Φιλίππου (τη σκηνοθεσία του βίντεο υπογράφει ο Αλέξανδρος Βούλγαρης - The Boy). Τέλος, δύο νέες παραγωγές προετοιμάζονται κανονικά, είτε για να ανέβουν στις αίθουσες, αν επικρατήσει το θετικό σενάριο και τα θέατρα τελικά ανοίξουν, είτε για να παρουσιαστούν στην GNO TV, στην περίπτωση που η τέχνη παραμείνει σε καραντίνα για όλη τη σεζόν. Η πρώτη νέα παραγωγή είναι το τρίπτυχο σύγχρονου χορού Human Behaviour (η πρεμιέρα του τοποθετείται στις 24 Ιανουαρίου) που υπογράφουν τρεις καταξιωμένοι χορογράφοι, ο Γιάννης Μανταφούνης, η Ερμίρα Γκόρο και ο διευθυντής του συνόλου Κωνσταντίνος Ρήγος. Οι χορογραφίες μετεωρίζονται μεταξύ κλασικής και σύγχρονης τεχνοτροπίας, δίνοντας την ευκαιρία στους χορευτές του Μπαλέτου της ΕΛΣ να πειραματιστούν σε νέες φόρμες και σε μικρότερη κλίμακα, ενώ η μουσική των Γιώργου Κουμεντάκη, Δήμητρας Τρυπάνη και Δημήτρη Τερζάκη ερμηνεύεται ζωντανά από διακεκριμένους μουσικούς. Ο Θάνατος του Άντονι (προγραμματίζεται για πρεμιέρα στις 21 Φεβρουαρίου) έχει τίτλο το νέο έργο του Χαράλαμπου Γωγιού, σε λιμπρέτο του Γιάννη Φίλια και σκηνοθεσία του ταλαντούχου Δημήτρη Καραντζά, στην πρώτη του συνεργασία με την Εναλλακτική Σκηνή. Μια εξωφρενική και ρηξικέλευθη όπερα του παραλόγου αφιερωμένη σε όλα τα αγόρια που ντρέπονταν να πουν πως έκλαιγαν με την ξανθούλα Κάντυ Κάντυ: μια αλλόκοτη, «δαιμόνια μηχανή» ψυχαναλυτικής έμπνευσης, στην οποία η κληρονομιά της πολυαγαπημένης ιαπωνικής τηλεοπτικής σειράς κινουμένων σχεδίων συναντιέται με τη σκέψη του Σλοβένου φιλοσόφου Σλάβοϊ Ζίζεκ, τις επιστολές του Αποστόλου Παύλου, τα σεμινάρια του Ζακ Λακάν, τους άγριους χορούς της Ρουσλάνας και τα σουξέ της Ελένης Δήμου. Εν ολίγοις, μια «εννοιολογική όπερα δωματίου» που επιχειρεί να δώσει φωνή στις ανασφάλειες και στο άγχος μιας γενιάς μεγαλωμένης με VHS, «Δυναστεία» και Τσερνόμπιλ μπροστά στο φάσμα μιας αιωνίως επαπειλούμενης (οικονομικής, οικολογικής, γεωπολιτικής, υγειονομικής…) καταστροφής που στοιχειώνει τα όνειρά της.

ΚΡΑΤΙΚΗ ΟΡΧΗΣΤΡΑ ΑΘΗΝΩΝ Στάση αναμονής, καταστρώνοντας συγχρόνως σχέδια για το μέλλον, κρατά και η Κρατική Ορχήστρα Αθηνών. Θέλοντας να αποφύγει ανακοινώσεις μεγαλεπήβολων σχεδίων που θα μείνουν στα χαρτιά λόγω πανδημίας, ο Λουκάς Καρυτινός κάνει προσεκτικά βήματα και κρατά ζεστή την επαφή του κοινού με την ορχήστρα μέσα από συναυλίες που θα προβληθούν στο YouTube και στο Facebook του συνόλου δωρεάν. Η κορυφαία ορχήστρα της χώρας αναπροσαρμόζει το πρόγραμμά της και είναι σε ετοιμότη-

τα να ακολουθήσει τις οδηγίες των αρμόδιων υπουργείων, είτε επιστρέφοντας στη σκηνή και στις συναυλίες με κοινό είτε συνεχίζοντας τη διαδικτυακή της δραστηριότητα. Από τον Ιανουάριο μέχρι τον Ιούνιο του 2021 ο βασικός κύκλος συναυλιών της θα είναι οι «Σολίστ της ΚΟΑ». Σε αυτόν τον κύκλο είκοσι δύο εξέχοντα μέλη της ορχήστρας με διεθνή αναγνώριση αναλαμβάνουν τον ρόλο του σολίστα σε ανεκτίμητα αλλά και ασυνήθιστα έργα της παγκόσμιας λόγιας μουσικής. Στην πρώτη βραδιά (23 Ιανουαρίου) με υπότιτλο «Από ασυνήθιστα σε ανεκτίμητα έργα» η ΚΟΑ, υπό τη διεύθυνση του Ρωμανού Παπάζογλου, ερμηνεύει έργα της Σεσίλ Σαμινάντ, του Βόλφγκανγκ Αμαντέους Μότσαρτ και του Ντμίτρι Σοστακόβιτς. Συμπράττουν ο Μιχάλης Ραμός στο κοντσερτίνο για φλάουτο της Σαμινάντ και ο Απόλλων Γραμματικόπουλος στο τρίτο κοντσέρτο για βιολί του Μότσαρτ. Η βραδιά κλείνει με τη σουίτα που συνέθεσε ο Ντμίτρι Σοστακόβιτς για την ταινία Άμλετ του Γκριγκόρι Κόζιντσεφ το 1964. Η δεύτερη συναυλία του κύκλου μία εβδομάδα μετά (30 Ιανουαρίου) έχει τίτλο «Δεύτερη Συμφωνία: Οι τελευταίες νότες μιας εποχής» και η ορχήστρα υπό τη διεύθυνση του Σπύρου Προσωπάρη ερμηνεύει έργα του Καρλ Ντίτερς φον Ντίτερσντορφ, του Λάουνι Γκρένταλ και του Λούντβιχ βαν Μπετόβεν. Συμπράττουν η Γωγώ Ξαγαρά στο κοντσέρτο για άρπα και ορχήστρα σε λα μείζονα του Ντίτερσντορφ και ο Ανδρέας-Ρολάνδος Θεοδώρου στο κοντσέρτο για τρομπόνι και ορχήστρα του Γκρένταλ. Η βραδιά κλείνει με τη συμφωνία αρ. 2 σε ρε μείζονα του Μπετόβεν. Σημαντικό βάρος έχει δοθεί στον κύκλο-φόρο τιμής στην Ελληνική Επανάσταση, « Ήρωες», με δύο συναυλίες έως το τέλος της σεζόν. Χαρακτηριστικό το πρόγραμμα που έχει επιλεγεί για την παραμονή της εθνικής επετείου (24/3), οπότε θα ακουστεί και η σύνθεση-παραγγελία της ορχήστρας στη διαπρεπή Κωνσταντία Γουρζή με τίτλο «Ο Χορός του ’21». Τρεις διαφορετικοί αιώνες (19ος, 20ός και 21ος), τρεις διαφορετικοί συνθέτες (Μπερλιόζ, Καλομοίρης, Γουρζή), τρία διαφορετικά στυλ, τρία διαφορετικά έργα. Η θεματική τους αφετηρία όμως είναι κοινή, ή έστω παρεμφερής: ο ελληνικός ηρωισμός όπως αυτός εκδηλώθηκε (και) στην Επανάσταση του 1821 και η «λεβεντιά» ως ηθική αξία και στάση ζωής.

ΜΕΓΑΡΟ ΜΟΥΣΙΚΗΣ ΑΘΗΝΩΝ Τέλος, δύο πολύ σημαντικές στιγμές στο φετινό πρόγραμμα αναμένουμε τον Απρίλιο. Ο διάσημος σολίστ του βιολιού Λεωνίδας Καβάκος στις 2 του μηνός θα ερμηνεύσει από την Αίθουσα Χρήστος Λαμπράκης του Μεγάρου Μουσικής Αθηνών έργα των Ντβόρζακ και Λιγκέτι. Οι εμφανίσεις του Λεωνίδα Καβάκου αποτελούν κορυφαίο καλλιτεχνικό γεγονός παγκοσμίως. Για πέμπτη χρονιά συμπράττει με την ΚΟΑ αφιλοκερδώς, παραχωρώντας την αμοιβή του υπέρ των μεγάλων αναγκών της ορχήστρας –με την οποία συνδέεται με παλιούς δεσμούς–, ενώ τα έσοδα των συναυλιών θα δοθούν για φιλανθρωπικούς σκοπούς. Μερικές μέρες μετά (9 Απριλίου) θα απολαύσουμε τη Γερμανίδα υψίφωνο Μάρλις Πέτερσεν, η οποία μεσουρανεί στο διεθνές λυρικό στερέωμα, μοιράζοντας τη δράση της ανάμεσα στην όπερα, το λιντ και το συμφωνικό ρεπερτόριο με την ίδια επιτυχία. Συνεργαζόμενη με τον Πάτρικ Χαν, έναν ραγδαία ανερχόμενο αρχιμουσικό, θα ερμηνεύσει έργα του Ρίχαρντ Στράους και του Μανώλη Καλομοίρη (η ίδια, άλλωστε, είναι αποδεδειγμένα λάτρης της χώρας μας), ενώ η συναυλία θα συμπληρωθεί με την επιβλητική Εισαγωγή από τον Τανχόιζερ του Βάγκνερ και τη γεμάτη ρομαντικό πάθος Εισαγωγή του Ρωμαίος και Ιουλιέτα του Τσαϊκόφσκι.

μουσική

ΕΘΝΙΚΗ ΛΥΡΙΚΗ ΣΚΗΝΗ

Ψηφιακός Ντον Τζοβάνι και πολλή ακόμη κλασική μουσική Εθνική Λυρική Σκηνή, Μέγαρο Μουσικής Αθηνών και Κρατική Ορχήστρα Αθηνών κατόρθωσαν γρήγορα να «συνέλθουν» από το σοκ των κλειστών θεάτρων και προσαρμόστηκαν στις ανάγκες αυτής της δύσκολης εποχής. Για το επόμενο τρίμηνο: οπτικογραφημένες όπερες, εξαιρετική μουσική και αρκετό… 1821.

14.1.21 – lifo

27

σειρές 28 lifo – 14.1.21

THE SERPENT

THE PEMBROKESHIRE MURDERS

ZACK SNYDER’S JUSTICE LEAGUE

Τα βρετανικά κανάλια ουδέποτε άφησαν παραπονεμένους τους φαν του αστυνομικού μυστηρίου, συνδυάζοντας συνήθως την παραδοσιακή συνταγή ενός επιτυχημένου whodunit με μια δόση έντονου ψυχολογισμού. Το Ι-ΤV, κανάλι χάρη στο οποίο απολαύσαμε και τον Ρόουαν Άτκινσον ως επιθεωρητή Μαιγκρέ, ανοίγει τον φετινό κύκλο του αίματος με μια μίνι σειρά τριών επεισοδίων τοποθετημένη στην Ουαλία των ’00s. Το νοτισμένο ουαλικό τοπίο και η κινηματογραφική γοητεία του πρωταγωνιστή Λουκ Έβανς διασφαλίζουν ένα minimum υποβολής – βασίζεται και σε αληθινή ιστορία, στοιχείο πάντα ελκυστικό για μεγάλη μερίδα του κοινού. Προσωπικά, το βρίσκω έναν εύκολο, αν όχι φτηνό τρόπο για να πετύχεις το στοιχειώδες για κάθε κινηματογραφιστή, που είναι να κάμψει τη δυσπιστία του θεατή, αλλά αυτό είναι μια άλλη, μεγάλη κουβέντα.

Mετά από μια πρωτοφανή τριετή εκστρατεία της fanboy κοινότητας, ο Ζακ Σνάιντερ έλαβε το πράσινο φως και το ανάλογο μπάτζετ ώστε να ολοκληρώσει τη δική του εκδοχή του «Justice League» (2017), το οποίο είδαμε στο σινεμά παραλλαγμένο κατά τα 2/3, υπό τη σκηνοθετική καθοδήγηση του Τζος Γουέντον και μιας στρατιάς executives. Θα προβληθεί τον Μάρτιο υπό μορφήν μίνι σειράς μέσα από την πλατφόρμα του HBO-Max. Θα το αναζητήσουμε ως αξιοπερίεργο, ακόμα πιο περίεργη, όμως, βρίσκουμε την επιμονή και την προσμονή των φαν να δουν το επονομαζόμενο «Snyder Cut» του φιλμ, όταν τόσο το Man of Steel (2013) όσο και το Batman V Superman: Dawn of Justice (2016) του ίδιου σκηνοθέτη τούς άφησαν δικαιολογημένα απογοητευμένους.

FIREFLY LANE Bασισμένο στο ομώνυμο μπεστ σέλερ της Κριστίν Χάνα, η οποία θα δει φέτος το δημοφιλέστατο Nightingale της στο σινεμά, με τις αδερφές Φάνινγκ μπροστά από τον φακό και τη Μελανί Λοράν πίσω από αυτόν, το «Firefly Lane» ντεμπουτάρει στο Netflix αρχές Φεβρουαρίου για να αφηγηθεί την ιστορία μιας γυναικείας φιλίας που ατσαλώνεται μέσα στον χρόνο, αψηφώντας τις κατά καιρούς δοκιμασίες. Η σειρά σηματοδοτεί το επίδοξο comeback της Κάθριν Χέιγκλ που, από πρωταγωνίστρια του «Grey’s Anatomy», έγινε εν μια νυκτί επιτυχημένη κινηματογραφική κομεντιέν, για να εξαφανιστεί σχετικά σύντομα από το κινηματογραφικό προσκήνιο.

Τη σκυτάλη από το «Wandavision» θα πάρουν τον Μάρτιο ο Falcon του Άντονι ΜακΚι με τον Winter Soldier του Σεμπάστιαν Σταν, πρωταγωνιστή και της νέας ταινίας του Αργύρη Παπαδημητρόπουλου. Tο τρέιλερ που κυκλοφόρησε μαρτυρά πως εκεί, στα Marvel Studios, καθόλου δεν λυπήθηκαν τα έξοδα, η παραγωγή δεν φαίνεται να έχει πολλά να ζηλέψει από τις κινηματογραφικές εξορμήσεις των χαρακτήρων της, ενώ η δυναμική των κολλητών ανάμεσα στους δύο ήρωες αναμένεται να αποτελέσει αιχμή του δόρατος για την προσέλκυση του κοινού. Με τέτοια υπερπροσφορά υπερηρωικής δράσης, πάντως, είναι να απορείς πώς θα αποφευχθεί ο κορεσμός για το προϊόν.

SERVANT (SEASON 2)

CLARICE

GENIUS: ARETHA

Το AppleTV+ έχει συμπληρώσει έναν χρόνο λειτουργίας, αλλά ακόμα δεν κατάφερε να διεισδύσει στις προτιμήσεις του κοινού. Το «Servant», μια σειρά τρόμου και μυστηρίου υπό την επίβλεψη του Μ. Νάιτ Σιάμαλαν, είναι από τα λιγοστά προγράμματα που τράβηξαν το κοινό. Καδραρισμένο σαν ταινία του Λάνθιμου, μυστικοπαθές και βραδυφλεγές στα όρια της επιτήδευσης, έχει στιγμές που σε αφήνουν με το στόμα ανοιχτό από την εφευρετικότητά τους, όπως οι πλαν σεκάνς του ένατου επεισοδίου με το μωρό που κινδυνεύει, συχνότερα όμως σε αφήνει με το στόμα ανοιχτό από το χασμουρητό. Η δεύτερη σεζόν υπόσχεται περισσότερες αποκαλύψεις – ελπίζουμε και σε περισσότερη οικονομία.

Οι χαρακτήρες που έπλασε η πένα του Τόμας Χάρις ευτύχησαν στην πρώτη τους τηλεοπτική μεταφορά από τον Μπράιαν Φούλερ με το «Hannibal», για το οποίο ακούγεται ολοένα και πιο έντονα η πιθανότητα αναβίωσης. Εκεί είχαμε τους δρα Χάνιμπαλ και Γουίλ Γκρέιαμ, σε αυτήν τη νέα παραγωγή του CBS έρχεται η σειρά της Κλαρίς Στέρλινγκ. Γραφική εικονογραφία, ανάλογη εκείνης της σειράς, δεν αναμένουμε, δεδομένου του δικτύου από το οποίο προβάλλεται, γνωρίζουμε ήδη και ότι θα απουσιάζει οποιαδήποτε αναφορά στον διάσημο serial-killer, λόγω ζητημάτων με τα πνευματικά δικαιώματα. Η νεαρή Ρεμπέκα Μπριτζ των «Originals» παίρνει το βάπτισμα του πυρός ως πρωταγωνίστρια και καλείται να φορέσει τα παπούτσια της Τζόντι Φόστερ υποδυόμενη τον ρόλο του τίτλου.

To σωτήριο έτος 2016 το National Geographic δοκίμασε τις δυνάμεις του στη μυθοπλασία με αυτήν τη σειρά, που σε κάθε της σεζόν αφηγείται τον βίο και την πολιτεία μιας μεγάλης προσωπικότητας του εικοστού αιώνα. Τον Άλμπερτ Αινστάιν του Τζέφρι Ρας και τον Πάμπλο Πικάσο του Αντόνιο Μπαντέρας θα διαδεχθεί στην τρίτη σεζόν η Αρίθα Φράνκλιν της Σίνθια Ερίβο. Η μάχη της με τις καταχρήσεις, η σταθερή, καταλυτική παρουσία της στις διεκδικήσεις του μαύρου κινήματος και, φυσικά, η φωνή της, που πηγαινοερχόταν ανάμεσα στις οκτάβες με αμίμητη άνεση και σιγουριά, είναι υλικά πρόσφορα για καλή τηλεόραση. Οι σινεφίλ θα χαιρόμασταν πολύ αν υπάρξει και μια μνεία στη χαρακτηριστική της εμφάνιση στους Blues Brothers (1980) του Τζον Λάντις.

Η αληθινή ιστορία ενός Γαλλοβιετναμέζου serial-killer που έφερε το προσωνύμιο «Το Ερπετό», έδρασε στα ’70s, είχε δώδεκα επιβεβαιωμένα θύματα και κατέληξε ο Νο 1 καταζητούμενος της Interpol μετατρέπεται σε μια σφιχτοδεμένη, κοσμοπολίτικη μίνι σειρά με πρωταγωνιστή τον Ταχάρ Ραχίμ, της φήμης του Un Prophète του Ζακ Οντιάρ και του Ιn the cut του Φατίχ Ακίν. Το πρόγραμμα φέρει την ποιοτική σφραγίδα του BBC, με την αφήγηση να μοιράζεται ανάμεσα στην εγκληματική δράση του ομώνυμου χαρακτήρα και στο πολυετές κυνήγι για τη σύλληψή του. Ξεκίνησε να προβάλλεται ήδη από το βρετανικό κανάλι στη Μεγάλη Βρετανία, οι πρώτες κριτικές είναι ενθαρρυντικές, στον υπόλοιπο κόσμο το αναμένουμε μέσω του Νetflix εντός του προσεχούς τριμήνου.

WANDAVISION Σε μια τελετή που τράβηξε το βλέμμα όλου του πλανήτη, όπου η όποια αναφορά στην 20th Century Fox περιοριζόταν σε ένα αποθαρρυντικό «θα βγάλουμε και μερικές ταινίες μέσα από αυτό το label», η Ντίσνεϊ ανακοίνωσε πριν από λίγες εβδομάδες το βαρύ πυροβολικό της για την πλατφόρμα τoυ Disney+. Ο streaming κολοσσός θα στηρίξει ένα μεγάλο ποσοστό του προγράμματός του σε σειρές βασισμένες σε δευτερεύοντες χαρακτήρες του διευρυμένου σύμπαντος της Marvel. Τον χορό ανοίγουν στις 15 Ιανουαρίου η Scarlet Witch της Ελίζαμπεθ Όλσεν και ο Vision του Πολ Μπέτανι, σε μια σειρά που τους θέλει παγιδευμένους σε τηλεοπτικό sitcom των ’50s και (λέγεται πως) θα δώσει το έναυσμα για τη νέα εποχή στις περιπέτειες των ηρώων της Marvel.

THE FALCON AND THE WINTER SOLDIER

Η επιστροή της Κλαρίς Στέρλινγκ και μια ολόκληρη σειρά για την Αρίθα Φράνκλιν Οι επιπτώσεις της πανδημίας στο τηλεοπτικό τοπίο αρχίζουν να γίνονται εμφανείς αυτή την περίοδο. Οι περισσότερες τηλεοπτικές παραγωγές σταμάτησαν τα γυρίσματά τους μέσα στο 2020, αρκετές απ’ όσες συνέχισαν ή ξεκίνησαν γυρίσματα με βάση τις νέες, αυστηρές προδιαγραφές της Covid εποχής διέκοψαν απότομα, όταν εμφανίστηκε κρούσμα σε μέλος του συνεργείου, ενώ κάποιες ματαιώθηκαν. Τα κανάλια και οι streaming πλατφόρμες βρέθηκαν με κενά στον προγραμματισμό τους και καλούνται να βγάλουν (τουλάχιστον) το πρώτο εξάμηνο του 2021 με ό,τι έχουν ήδη έτοιμο, αναμένοντας να ολοκληρωθούν τα γυρίσματα ή το post-production των τρεχουσών παραγωγών τους. Αποτέλεσμα αυτής της κατάστασης είναι για πρώτη φορά ο προγραμματισμός καναλιών και πλατφορμών να είναι ρευστός. Ελάχιστες σειρές έχουν κλειδώσει ημερομηνία προβολής, οι υπεύθυνοι προγράμματος μοιάζουν να αποφασίζουν τελευταία στιγμή πότε θα προβληθεί τι, καθώς οι δημιουργοί δίνουν μάχη με τον χρόνο για να ολοκληρώσουν τις «παραγγελίες». Από τις λιγοστές σειρές που είμαστε (οριακά) βέβαιοι ότι θα προβληθούν τους επόμενους τρεις μήνες ξεχωρίζουν οι ακόλουθες εννέα.

ΟΙ ΣΕΙΡΈΣ ΠΟΥ ΑΝΥΠΟΜΟΝΟΎΜΕ ΝΑ ΔΟΎΜΕ ΤΟΥΣ ΕΠΌΜΕΝΟΥΣ ΜΉΝΕΣ ΑΠΟ ΤΟΝ ΓΙΑΝΝΗ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ 14.1.21 – lifo

29

Μουσικά live streaming Με μια νέα σειρά μουσικών εκδηλώσεων ξεκινά το 2021 στο Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος, τα Lighthouse Sessions, που θα προβάλλονται διαδικτυακά από το κανάλι του ΚΠΙΣΝ στο YouTube και την επίσημη σελίδα του στο Facebook. Κάθε μήνα, ο συνθέτης και ντράμερ Αλέξανδρος Δράκος Κτιστάκης, με αφετηρία την τζαζ και τελικό προορισμό μια απελευθερωμένη από κανόνες συνομιλία, θα συμπράττει με εκλεκτούς καλεσμένους της εγχώριας σκηνής. Στις 24/1 το πρόγραμμα θα ανοίξει ο σπουδαίος τρομπετίστας της τζαζ Ανδρέας Πολυζωγόπουλος, ενώ θα ακολουθήσουν η Σαβίνα Γιαννάτου, ο λαουτιέρης Γιώργης Μανωλάκης, δημιουργός των Couleur Locale, και το μουσικό σχήμα Τακίμ. Θα συνεχιστούν και τα #snfccAtHome με την «Όμορφη Ζωή» του Θόδωρου Βουτσικάκη (31/1, στις 21:00, σε live streaming από τον Φάρο). Επιπλέον, η Sugahspank! συμπράττει με τον Γιάννη Νιάρο στις 22/1 σε ένα διαδικτυακό live με σόουλ, φανκ, τζαζ και ό,τι προκύψει (εισιτήρια στο viva.gr). O Γιάννης Κότσιρας εκπέμπει ζωντανά στις 7/2 από την Κεντρική Σκηνή του Σταυρού του Νότου το πρόγραμμα «Aν μας σπάσουν το μπουζούκι» (εισιτήρια στο viva.gr). Στις 28/2 η Νατάσσα Μποφίλιου θα κάνει σε live streaming την παρουσίαση του καινούργιου της εξαιρετικού άλμπουμ «Η εποχή του θερισμού» από τη σκηνή VOX. Αναμένονται σύντομα περισσότερες πληροφορίες σχετικά.

30 lifo – 14.1.21

Το 2021 φαίνεται ότι θα κυκλοφορήσουν όλα εκείνα τα άλμπουμ που έμειναν στο ράφι την προηγούμενη χρονιά λόγω της πανδημίας. Πρόκειται για μεγάλες κυκλοφορίες, όπως αυτή της Rihanna, που τελευταία έχει επικεντρωθεί σε σειρές εσωρούχων και make-up, ή της Αdele, που ναι μεν έχει πέντε χρόνια να βγάλει άλμπουμ, αλλά σε μια εμφάνισή της τον περασμένο Οκτώβριο στο SNL άφησε να εννοηθεί ότι κάτι ετοιμάζει. Παράλληλα, η Cardi B, ακόμη και πριν από την επιτυχία του «WAP» το καλοκαίρι που μας πέρασε, έκανε κάμποσα teasers στα social media σχετικά με την καινούργια της δουλειά, που, όπως φημολογείται, θα έχει αέρα Beyoncé (μήπως και καμιά συνεργασία;). Δίσκο, πάντως, έχει να κυκλοφορήσει από το 2018 και το «Invasion of Privacy». Βέβαια, κανένα από τα παραπάνω άλμπουμ δεν έχει ανακοινωθεί ακόμα επίσημα, όπως εξάλλου δεν έχει δοθεί συγκεκριμένη ημερομηνία κυκλοφορίας και για αρκετούς από τους δίσκους που θα αναφερθούν στη συνέχεια. Ο Travis Scott, π.χ., αναμένεται να παρουσιάσει προσεχώς το νέο του πρότζεκτ, το «Utopia», και όλοι μιλάνε για μια υπερπαραγωγή που θα συζητηθεί πολύ. Ο Drake θα χτυπήσει κι αυτός, και μάλιστα πολύ σύντομα, με το «Certified lover boy», που κανείς δεν ξέρει ακόμα αν θα είναι mixtape ή κανονικό άλμπουμ, αλλά αρκετοί λένε ότι θα σπάσει πάλι όλα τα ρεκόρ. Να θυμίσουμε εδώ ότι η τελευταία επίσημη κυκλοφορία του ήταν το «Scorpion» το 2018. Μέσα στη χρονιά, επίσης, περιμένουμε άλμπουμ από τη χαμαιλεοντική St Vincent, που δήλωσε ότι η νέα της δουλειά θα έχει επιρροές από τους Sly and the Family Stone, την ταινία O Ταξιτζής του Martin Scorcese και τον Stevie Wonder. O τελευταίος, μάλιστα, θα βγάλει άλμπουμ πρώτη φορά μετά από 16 χρόνια. Το «Through the eyes of Wonder», όπως είναι ο τίτλος του, θεωρείται ήδη από τους πολυαναμενόμενους δίσκους του 2021. Ο J Cole έχει κι εκείνος τίτλο για τον νέο του δίσκο, ο οποίος θα λέγεται «The fall off», αλλά ακόμα όχι ημερομηνία κυκλοφορίας. Η Noname, η πιο πολιτικοποιημένη και ταλαντούχα ράπερ της γενιάς της, αποφασίζει να αφήσει κατά μέρος τα προβλήματα με τη φήμη που της έφερε η επιτυχία του «Room 25» και να σπάσει μετά από τρία χρόνια τη σιωπή της. Το ίδιο και η SZA, αν και στην περίπτωσή της το πρόβλημα είχε να κάνει με την εταιρεία της. Η Lorde, τέλος, θα κάνει την επιστροφή την οποία είχε καθυστερήσει επειδή θρηνούσε τον απώλεια του σκύλου της. Στα άλμπουμ για τα οποία γνωρίζουμε ήδη τις ημερομηνίες κυκλοφορίας είναι αρχικά το «Medicine at midnight» των Foo Fighters, που θα βγει στις 5 Φεβρουαρίου. Πρόκειται για έναν δίσκο για πάρτι, όπως τον χαρακτήρισε ο Dave Grohl, που ηχογραφήθηκε λίγο πριν χτυπήσει ο Covid-19 τον πλανήτη και διαφέρει εντελώς από τις προηγούμενες δουλειές τους. Οι Mogwai θα βγάλουν το «As the love continues» στις 19 Φεβρουαρίου, παρά τις δυσκολίες που είχαν με την ηχογράφησή του λόγω του κορωνοϊού. Νωρίτερα, στις 22 Ιανουαρίου, ένα από τα μεγαλύτερα dance acts της δεκαετίας, οι Bicep, θα παρουσιάσουν το «Isles», με το οποίο αναμένεται να κάνουν στροφή σε έναν ολοκαίνουριο ήχο. Τα καλύτερα νέα τα κρατήσαμε για το τέλος. Όπως όλα δείχνουν, το 2021 θα είναι η χρονιά που ο Kendrick Lamar και ο Frank Ocean, δύο από τους μεγαλύτερους σταρ της μαύρης μουσικής, θα επανέλθουν στο προσκήνιο.

Εν τέλει, παρόλες τις δυσκολίες που ο καλλιτεχνικός χώρος αντιμετώπισε και αντιμετωπίζει συνολικά, φαίνεται ότι η φετινή χρονιά θα είναι παραγωγικότερη από την προηγούμενη. Για να δούμε!

SLEAFORD MODS Spare Ribs Οι Sleaford Mods κάνουν ένα άλμπουμ για την εμπειρία της πανδημίας στη Βρετανία γεμάτο μαύρο χιούμορ και καυστικό πολιτικό σχολιασμό, όπως το συνηθίζουν. Το «Spare Ribs» είναι μια αναφορά στις απώλειες του πρώτου κύματος που χτύπησε τη χώρα και ηχογραφήθηκε εν μέσω lockdown, σε τρεις εβδομάδες. «Οι ανθρώπινες ζωές είναι πάντοτε αναλώσιμες για τις ελίτ» αναφέρει ο τραγουδιστής και στιχουργός του γκρουπ Jason Williamson. «Δεν σταματάμε να γινόμαστε παιδιά». Αναμένεται στις 15 Ιανουαρίου.

DARKSIDE Spiral Το ηλεκτρονικό σούπερ-γκρουπ των Nicolas Jaar και Dave Harrington επιστρέφει 8 χρόνια μετά την πρώτη τους συνεργασία στο «Psychic». Αν και έχουν αλλάξει πολλά από το 2013, οι ίδιοι δεν φαίνεται να αλλάζουν τον ήχο που υιοθέτησαν στο πρώτο τους άλμπουμ. Το πρώτο δείγμα από το «Spiral», το κομμάτι «Liberty Bell», πιάνει τον ήχο τους από κει που σταμάτησαν και τον οδηγεί προς άλλες κατευθύνσεις, πιο αισιόδοξες και φωτεινές, αλλά πάντα ατμοσφαιρικές και χαλαρωτικές. Μουσικά ακούγονται κάτι σαν μια μείξη Air με Daft Punk, αλλά είναι νωρίς ακόμη να κάνει εικασίες κανείς για ολόκληρο το άλμπουμ. Θα κυκλοφορήσει κάποια στιγμή την άνοιξη.

MADLIB Sound Ancestors Δυο παλιοί, καλοί φίλοι συναντιούνται σε ένα από τα πιο hyped άλμπουμ της χρονιάς. Ο Otis Jackson Jr (aka Madlib) και ο Kieran Hebden (aka Four Tet) αποφάσισαν να ενώσουν τις δυνάμεις τους μετά από κουβέντα που έκαναν κατά τη διάρκεια ενός δείπνου. Σίγουρα θα είναι ένα διαφορετικό χιπ-χοπ άλμπουμ, μια και η αρχική ιδέα του Madlib ήταν να κάνει ένα σόλο άλμπουμ, όπου τα «κομμάτια θα μπορούσαν να ρέουν μαζί», πάρα να χρησιμοποιήσει πάλι beats για ράπερ. Το αποτέλεσμα ήταν το κολλητικό «Road of the lonely ones». Είναι η πρώτη τους επίσημη συνεργασία. Αναμένεται στις 29 Ιανουαρίου.

SLOWTHAI Tyron Μετά την τεράστια επιτυχία του «Nothing great about Britain», το άλμπουμ ντεμπούτο του Slowthai, όπου ο ανερχόμενος ράπερ αναμείγνυε το πανκ και το ραπ, δεν θα έλεγε κανείς ότι είναι και το πιο φρόνιμο παιδί του βρετανικού χιπ-χοπ. Χαρακτηριστικά, στην απονομή του βραβείου Mercury ανέβηκε στη σκηνή κρατώντας ένα κομμένο κεφάλι του Boris Johnson, ενώ η συμπεριφορά του ήταν απαράδεκτη και στα βραβεία του NME. Βέβαια, στο «Tyron» φαίνεται να ωριμάζει, κάνοντας συνεργασίες με τoυς James Blake, Mount Kimbie, Skepta, A$AP Rocky και Denzel Curry. Θα τον φέρουν στον ίσιο δρόμο; Αμφίβολο. Το μόνο σίγουρο από τα πρώτα δείγματα είναι ότι θα ακούσουμε καλή μουσική. Στις 5 Φεβρουαρίου.

LANA DEL REY Chemtrails Over the Country Club Αφού η Lana πέρσι περιορίστηκε σε μία μόνο συλλογή με ποίηση δική της και ένα ποστ στο Instagram που προκάλεσε αντιδράσεις, φέτος ήρθε η σειρά για έναν νέο δίσκο μετά το «Norman Fucking Rockwell» του 2019, πάλι σε συνεργασία με τον Jack Antonoff. Στο εξώφυλλο του «Chemtrails over the country club» αποφάσισε να βάλει τις φίλες της αυτήν τη φορά, οι οποίες εμφανίζονται και στο βίντεο του ομώνυμου τραγουδιού που μόλις κυκλοφόρησε ως απάντηση στις κατηγορίες που δέχτηκε την προηγούμενη χρονιά. «Αυτές είναι οι φίλες μου, αυτή είναι η ζωή μου» δήλωσε. «Είμαστε ένα υπέροχο μιξ με λίγο απ’ όλα – κάποια στοιχεία υπερτερούν, κάτι που είναι εμφανές και το γιορτάζω με κάθε ευκαιρία». Σχολίασε επίσης την επικαιρότητα, την εισβολή στο Καπιτώλιο και το ότι πάντοτε ήταν εξαιρετικά inclusive, χωρίς να προσπαθεί ιδιαίτερα ή να το κάνει επίτηδες. Ας ελπίσουμε ότι το «Chemtails» θα είναι στα ίδια επίπεδα με την προπέρσινη δουλειά της. Αναμένεται στις 19 Μαρτίου.

ΕΛΛΗΝΙΚEΣ ΚΥΚΛΟΦΟΡIΕΣ ΠΡΟΣΕΧΩΣ Με το που μπήκε το 2021 έχουμε τις πρώτες ανακοινώσεις για καινούργια άλμπουμ στην Ελλάδα. Καταρχάς, η Inner Ear έχει μια σειρά από φρέσκες κυκλοφορίες. Στις 22 Ιανουαρίου έρχεται το νέο άλμπουμ των Post Lovers, του προσωπικού πρότζεκτ της Ελένης Καραγεώργου, με 10 τραγούδια και τίτλο «Drive». Αρχές Φεβρουαρίου θα έρθει και το καινούργιο άλμπουμ των Mazoha, «ΠΡΤΘΛΤΣ», ενώ τον ίδιο μήνα επιστρέφουν και οι Mechanimal, για πρώτη φορά με ελληνικό στίχο, με τον «Θόρυβο». Την άνοιξη έχει μπαράζ κυκλοφοριών από νέα ονόματα, όπως το ντεμπούτο του Green Was Greener από την Κρήτη και της Vassilina. Νέους δίσκους στα σκαριά έχουν ο Jef Maarawi και ο Φοίβος Δεληβοριάς, ενώ για πρώτη φορά θα κυκλοφορήσει σε βινύλιο το «Αν όλα τελείωναν εδώ» των Κόρε.Ύδρο. Η B-Other Side Records ετοιμάζει μια σειρά από ξεχωριστές κυκλοφορίες και επανακυκλοφορίες, όπως και υλικό από σπάνια γκρουπ. Μέσα στο 2021, επομένως, θα κυκλοφορήσει σε repress το «Ο γύρος της μέρας σε 80 κόσμους» από τα Διάφανα Κρίνα, ενώ ακολουθεί το «I think I miss that pressure» των Moot Point, ηχογραφήσεις της indie/post punk μπάντας από τη Θεσσαλονίκη από το τέλος της δεκαετίας του ’80. Από τη Θεσσαλονίκη κατάγονται και οι No Sin που κυκλοφορούν το «Sick & Transit». Από την Αθήνα έρχονται οι Φαλκονέρα με το «Ζαλάδα στην Ελλάδα», με synht-punk ήχο. Τo ομώνυμο άλμπουμ του Αλέξανδρου Μολφέση και της Αστάρτης είναι μια σειρά από progressive rock ακυκλοφόρητες ηχογραφήσεις της περιόδου 1979-1980. Θα κυκλοφορήσουν επίσης δύο άλμπουμ του Μίμη Πλέσσα, το «Μουσική για τον ελληνικό κινηματογράφο» vol. 5 και 6, το πρώτο με avant garde / experimental ηχογραφήσεις του 1969-1970 και το δεύτερο με psych rock ηχογραφήσεις του 1970-1974. Από το 1966 έρχεται το άλμπουμ «I tell you a story of my life» με ακυκλοφόρητο υλικό των Riddles, ενός beat / garage ελληνικού γκρουπ της συγκεκριμένης περιόδου. Τέλος, η Puzzlemusic θα επιστρέψει στη νέα χρονιά με όσες κυκλοφορίες πάγωσαν το 2020 εξαιτίας της πανδημίας, π.χ. με το πρώτο άλμπουμ του Γιάννη Παπαδόπουλου (πιανίστα των Next Step), που έχει τίτλο «Tempest».

ΑΠΟ ΤΗ ΜΑΡΙΑ ΠΑΠΠΑ

μουσική

ΕΝΩ ΤΟ ΤΟΠΙΟ ΓΙΑ ΤΙΣ ΣΥΝΑΥΛΙΕΣ ΠΑΡΑΜΕΝΕΙ ΘΟΛΟ, ΟΙ ΜΟΥΣΙΚΟΙ ΣΥΝΕΧΙΖΟΥΝ ΝΑ ΚΥΚΛΟΦΟΡΟΥΝ ΝΕΕΣ ΔΟΥΛΕΙΕΣ ΠΟΥ ΑΞΙΖΕΙ ΝΑ ΑΚΟΥΣΕΤΕ

14.1.21 – lifo

31

βιβλίο 32 lifo – 14.1.21

ΟΛΑ ΤΑ ΕΞΑΙΡΕΤΙΚΑ ΒΙΒΛΙΑ ΠΟΥ ΕΤΟΙΜΑΖΟΥΝ ΟΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΙ ΕΚΔΟΤΙΚΟΙΜ ΟΙΚΟΙ ΓΙΑ ΤΟ ΕΠΟΜΕΝΟ ΤΡΙΜΗΝΟ

ΑΠΟ ΤΗΝ ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ

Δοκίμια, εκλεκτή ποίηση και (πολύς) Όργουελ «Σε μια εποχή παγκόσμιου ψεύδους, το να λες την αλήθεια είναι μια πράξη επαναστατική» έγραφε ο προφήτης της εποχής Τζορτζ Όργουελ, όχι τόσο για να επιβεβαιώσει τις θεωρίες συνωμοσίας όσο για να υπερτονίσει την αναγκαιότητα μιας καθαρής, αδαμάντινης αλήθειας μπροστά σε ένα πλήθος από κατεστημένα ψέματα. Ο Έρικ Άρθουρ Μπλερ, όπως είναι το πραγματικό όνομα του Τζορτζ Όργουελ, φέτος έχει την τιμητική του, καθώς πολλοί εκδοτικοί οίκοι επέλεξαν τα αντιπροσωπευτικά βιβλία του για να επαναπροσδιορίσουν το πνεύμα των καιρών ή για να αποδείξουν πως το κλασικό ήταν πάντοτε επίκαιρο: αυτές τις μέρες κυκλοφορεί η Φάρμα των Ζώων από τις εκδόσεις Ψυχογιός σε μετάφραση Αύγουστου Κορτώ και επίμετρο του Τζούλιαν Σίμονς, ενώ από τις ίδιες εκδόσεις αναμένεται να κυκλοφορήσει και το 1984, και πάλι σε μετάφραση Αύγουστου Κορτώ και επίμετρο Ρόμπερτ Χάρις. Τα δύο αυτά εμβληματικά έργα του Όργουελ επέλεξαν και οι εκδόσεις Πατάκη και Μεταίχμιο. Όσον αφορά τον Πατάκη, τη μετάφραση του 1984 υπογράφει ο Ανδρέας Παππάς και της Φάρμας των Ζώων ο Κυριάκος Ντελόπουλος, ενώ για το Μεταίχμιο και τις δυο έχει αναλάβει η Κατερίνα Σχινά. Από το Μεταίχμιο θα κυκλοφορήσουν ο μέχρι πρότινος εξαντλημένος τίτλος Βιβλία εναντίον του τσιγάρου (μτφρ. Γιώργος-Ίκαρος Μπαμπασάκης), όπου ο Όργουελ αναρωτιέται αν ο ίδιος ξοδεύει περισσότερα στο διάβασμα ή στο κάπνισμα – απόδειξη ότι διέθετε (και) εκλεπτυσμένο χιούμορ. Τέλος, μια πρωτότυπη διασκευή της Φάρμας των Ζώων, με σκοπό να διαβαστεί απ’ όλες τις ηλικίες, ετοιμάζει για λογαριασμό των εκδόσεων Διόπτρα ο γνωστός συγγραφέας και μεταφραστής Μιχάλης Μακρόπουλος, σε εικονογράφηση Θέντας Μιμηλάκη.

ΚΛΑΣΙΚΗ ΞΕΝΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ Προφητικοί όμως είναι όλοι οι μεγάλοι συγγραφείς, όπως ο Χέρμαν Μέλβιλ, ο οποίος προέβλεψε με ακρίβεια, σύμφωνα με τον Φίλιπ Ροθ, την προέλαση του ανθρωπότυπου του Ντόναλντ Τραμπ στον Μεγάλο Απατεώνα, ένα εμβληματικό κείμενο που θα κυκλοφορήσει από τον Πατάκη και την ωραία σειρά «Sub Rosa», σε μετάφραση Χαράλαμπου Γιαννακόπουλου. Μπίλυ Μπαντ είναι ο τίτλος του τελευταίου έργου του Μέλβιλ, που θα έχουμε τη χαρά να διαβάσουμε σε μετάφραση Παναγιώτη Κεχαγιά και επίμετρο του Θοδωρή Δρίτσα (Αντίποδες). Επίσης, ποιος μπορεί να χαρακτηριστεί περισσότερο προφητικός από τον αβανγκάρντ προφήτη G.B. Ballard και τις Super-Cannes του; – θα κυκλοφορήσουν από τον Κέδρο, σε μετάφραση Άρη Σφακιανάκη και Ηρώς Σκάρου. Και ποιος ξεχνάει τις αξεπέραστες Ευτυχισμένες Μέρες του Σάμιουελ Μπέκετ; – κυκλοφορούν σε νέα μετάφραση από τον Διονύση Καψάλη και τις εκδόσεις Gutenberg. Αρκεί να φανταστεί κανείς τον Μπόρχες να κοιτάζει τον κόσμο ταξιδεύοντας με ένα αλεξίπτωτο μαζί με τη σύντροφό του Μαρία Κοδάμα στο τελευταίο του βιβλίο, Άτλας (μτφρ. Δημήτρης Κακολύρης - Αχιλλέας Κυριακίδης, Πατάκη), για να συνειδητοποιήσει πόσο παρόντες και μοντέρνοι είναι οι κλασικοί. Όπως ο Φραντς Κάφκα και η Γιοζεφίνα του, η αοιδός, ένα από τα αξεπέραστα διηγήματά του, που θα κυκλοφορήσει μαζί με άλλα, μικρά και μεγάλα πεζά, σε μετάφραση Μαργαρίτας Ζαχαριάδου και Κατερίνας Καρακάση από την Κίχλη. Έναν από τους αγαπημένους συγγραφείς του Κάφκα, τον Ρόμπερτ Βάλζερ, και το υπαρξιακό του μυθιστόρημα Οι εκθέσεις του Φριτς Κόχερ (μτφρ. Απόστολος Στραγαλινός) θα εκδώσει η Κριτική. Από τις ίδιες εκδόσεις θα έχουμε και την Προσήλωση του Αλμπέρτο Μοράβια, σε μετάφραση Δημήτρη Παπαδημητρίου. Το ελευθεριακό μυθιστόρημα του Ντιντερό Ο μοιρολάτρης Ζακ και ο αφέντης του, σε μετάφραση Εύης Βαγγελάτου και επιμέλεια Άρη Μαραγκόπουλου, θα εκδώσει ο Τόπος, ενώ η Άγρα μάς χαρίζει άλλο ένα (πολύτιμο) έργο της Ετέλ Αντνάν με τον τίτλο Χάινερ Μύλλερ και Τιντορέττο - Το πιθανό τέλος της φρίκης και ο Ορφέας απέναντι στο κενό (μτφρ. Σπύρος Γιανναράς και Βασιλικής Γκέτσιου).

Οι ίδιες εκδόσεις μάς θυμίζουν τον ποιητή που ένωσε μοναδικά τον Ουίλιαμ Μπλέικ με τον Κάρολο Μποντλέρ, τον Πιερ-Ζαν Ζουβ, εκδίδοντας ένα ποιητικό μυθιστόρημά του, την Εκάτη (μτφρ. Σοφία Λεωνίδη). Έναν άλλο σπουδαίο, πλην όμως παραγνωρισμένο συγγραφέα, τον Άρνο Σμιτ και τους αριστουργηματικούς Μαύρους Καθρέφτες του μας θυμίζει η Κίχλη σε μετάφραση-επίμετρο Γιάννη Κοιλή. Τα δικαιώματα των έργων του αξεπέραστου νομπελίστα Γουίλιαμ Γκόλντινγκ κατοχύρωσε η Διόπτρα, αρχής γενομένης με τον Άρχοντα των μυγών (είχε κυκλοφορήσει παλιότερα από τον Καστανιώτη). Το σπουδαίο Κάσπαρ Χάουζερ του Γερμανοεβραίου Γιάκομπ Βάσερμαν αναμένεται να κυκλοφορήσει από τις εκδόσεις Σοκόλη σε μετάφραση Σοφίας Αυγερινού.

ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΞΕΝΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ Μετά την επιτυχία του Στόουνερ ο Gutenberg εκδίδει άλλο ένα σημαίνον έργο του Τζον Γουίλιαμς, το Πέρασμα του μακελάρη, ένα μυθιστόρημα για το ανελέητο κυνήγι του πλούτου και την αλόγιστη καταστροφή της φύσης, σε μετάφραση Αθηνάς Δημητριάδου. Από τις ίδιες εκδόσεις και τη σειρά «Aldina» θα κυκλοφορήσει η Ανθρώπινη Κωμωδία του Ουίλιαμ Σάρογιαν (μτφρ. Νίκος Μάντης), ενός από τους πιο δημοφιλείς μεταπολεμικά Αμερικανούς πεζογράφους, θεατρικούς συγγραφείς και σεναριογράφους. Το Ημερολόγιο ενός επαρχιακού εφημέριου (εκδόσεις Πόλις) είναι που έκανε γνωστό τον Ζορζ Μπερνανός στο ελληνικό κοινό: η συνέχεια αναμένεται ακόμα πιο συγκλονιστική με το έργο του Διάλογοι Καρμηλιτισσών, σε μετάφραση Αχιλλέα Κυριακίδη και επίμετρο Σταύρου Ζουμπουλάκη, γιατί «πρέπει κανείς να ρισκάρει με τον φόβο, όπως ρισκάρει και με τον θάνατο. Το αληθινό θάρρος έχει να κάνει μ’ αυτό ακριβώς το ρίσκο». Τους Διδύμους του Μισέλ Τουρνιέ (μτφρ. Λίζυ Τσιριμώκου) και τον Καιρό της λατρεμένης των «New York Times», Τζένι Όφιλ (μτφρ. Κατερίνα Σχινά) μας προτείνουν οι εκδόσεις Στερέωμα. Ένας από τους αγαπημένους συγγραφείς των «New York Times» για το 2019 ήταν και ο Τεντ Τσιάνγκ και η πολυπαινεμένη Εκπνοή του, μια συλλογή με

science-fiction διηγήματα, την οποία μετέφρασε για τις εκδόσεις Ίκαρος η Μαργαρίτα Ζαχαριάδου. Από τις ίδιες εκδόσεις θα διαβάσουμε το Γυάλινο Ξενοδοχείο, το πολυαναμενόμενο νέο βιβλίο της Έμιλι Στ. Τζον Μάντελ, μετά το υποβλητικό δυστοπικό της μυθιστόρημα Σταθμός Έντεκα ( Ίκαρος, 2016), όπως και το πολυσυζητημένο Δυσφορεί η νύχτα του/της Marieke Lucas Rijneveld (μτφρ. Μαρία Αγγελίδου), δηλαδή το περσινό διεθνές Μπούκερ που απονεμήθηκε για πρώτη φορά σε non binary ατομο. Ο Γιος του Ιταλού του Καταλανού δημοσιογράφου και συγγραφέα Ραφαέλ Ναδάλ (μτφρ. Αγγελική Βασιλάτου) αναμένεται από τον Κλειδάριθμο. Οι Αντι-αφηγήσεις - Διηγήματα και νουβέλες (μτφρ.-επίμετρο Γιώργος Μαραγκός) του σύγχρονου Αφροαμερικανού John Keene θα κυκλοφορήσουν από τη Loggia. Η αξεπέραστη Τόνι Μόρισον έχει την τιμητική της στις εκδόσεις Παπαδόπουλος, που έχουν αναλάβει τη μετάφραση των έργων της. Σειρά έχει το Τραγούδι του Σόλομον (μτφρ. Κατερίνα Σχινά). Από τις εκδόσεις Opera περιμένουμε δύο εξαίσια μυθιστορήματα, την Ανωμαλία (Βραβείο Goncourt 2020) του Hervé Le Tellier σε μετάφραση Αχιλλέα Κυριακίδη και το Σκοτώσου Αγάπη της Αργεντινής Αριάνα Χάρουιτς, επίσης σε μετάφραση Αχιλλέα Κυριακίδη. Χαβιέρ Μάτας και το Έτσι αρχίζει το κακό (μτφρ. Έφη Γιαννοπούλου) προτείνουν οι εκδόσεις Πατάκη, μια υπνωτιστική μελέτη των διαπερατών ορίων μεταξύ ιδιωτικού και δημόσιου εαυτού, υπερεγώ και προσωπικής συνείδησης, ή αλλιώς ένα ιδιοσυγκρασιακό μυθιστόρημα που συναγωνίζεται επάξια τον Κατάλογο Απολεσθέντων της Γιουντίτ Σαλάνσκι, μίας από τις σημαντικότερες συγγραφείς της νεότερης γενιάς στη Γερμανία, που αναμένεται σε μετάφραση Γιάννη Καλλιφατίδη από τους Αντίποδες. Ένα υβριδικό μυθιστόρημα από τη Νότια Κορέα και τον Kim Un-su με τον τίτλο Οι Μηχανορράφοι μάς προτείνει ο Πατάκης, ενώ το Μεταίχμιο μας εφιστά την προσοχή στη νεαρή Σάρλοτ Μακόναχι και στο Πριν χαθούν τα πουλιά, ένα θυελλώδες μυθιστόρημα με τον άγριο αέρα της Ιρλανδίας που σε φτάνει μέχρι εκεί όπου αρχίζουν να λιώνουν οι πάγοι.

14.1.21 – lifo

33

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ Κώστα Ταχτσή επανεκδίδει ο Ψυχογιός και συγκεκριμένα το υπέροχο Η γιαγιά μου η Αθήνα, με αυτή την αξέχαστη περιήγηση στους θησαυρούς της δικής μας νεκρόπολης του Κεραμεικού, που συνδιαλέγεται ιδανικά με το σύγχρονο κέντρο, αλλά και τα Ρέστα και το Καφενείο το Βυζάντιο - Μια συγκεντρωτική έκδοση των ποιημάτων του αξέχαστου συγγραφέα. Διηγήματα του Χριστόφορου Μηλιώνη θα έχουμε σε μια επίσης συγκεντρωτική έκδοση και νέο Κώστα Ακρίβο με το Πότε διάβολος, πότε άγγελος, με πρωταγωνιστή τον Καραϊσκάκη, από το χθες στο σήμερα (αμφότερα από το Μεταίχμιο). Από τις ίδιες εκδόσεις θα έχουμε και τη συλλογή διηγημάτων της βραβευμένης Μαρίας Ξυλούρη με τον τίτλο Πέτρινα Πλοία. Νέα νουβέλα του Γιώργου Μητά περιμένουμε από τις εκδόσεις Στερέωμα με τον τίτλο Τα δύο δώρα, ενώ νέος Σωτήρης Δημητρίου αναμένεται πάντα από Πατάκη, με θέμα τη γενέθλια γη του, την Ήπειρο, και τίτλο Ουρανό απ’ άλλους τίτλους. Από τον ίδιο οίκο θα κυκλοφορήσει η Άλλη πλευρά του φεγγαριού της Έλενας Χουζούρη, όπως και το Είδες να μαδάνε την κότα; του Γιώργου Δενδρινού. Το 2021 είναι έτος Ξανθούλη για τις εκδόσεις Διόπτρα, που γιορτάζουν τα 40 χρόνια παρουσίας του συγγραφέα στα ελληνικά γράμματα, επανεκδίδοντας τον Μεγάλο Θανατικό και ετοιμάζοντας μια σειρά από εκδηλώσεις.

ΔΟΚΙΜΙΑ - ΜΑΡΤΥΡΙΕΣ ΒΙΟΓΡΑΦΙΕΣ Τα «κρυμμένα» ημερολόγια (Οκτώβριος 1912-1913) του Ίωνα Δραγούμη, με πρόλογο του Μάρκου Φ. Δραγούμη και εισαγωγή-επιμέλεια του Νώντα Τσίγκα αναμένεται να εκδοθούν από τον Πατάκη. Την εμβληματική προσωπικότητα του ρήτορα και φιλοσόφου Μιχαήλ Ψελλού εξετάζει η μελέτη του Στρατή Παπαϊωάννου Μιχαήλ Ψελλός – Η ρητορική και ο λογοτέχνης στο Βυζάντιο από τις Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης. Η Γένεση μιας λατρείας – Ο Σάραπις και οι Πτολεμαίοι στην Αλεξάνδρεια του 3ου αιώνα π.Χ. είναι ο τίτλος της ενδιαφέρουσας μελέτης της Ελένης Φάσσα που αναμένεται από την Εστία. Από τις ίδιες εκδόσεις περιμένουμε τη μετάφραση από τα γαλλικά (μτφρ. Γιώργος Καράμπελας) του βιβλίου του Λάκη Προγκίδη Τα μυστήρια του μυθιστορήματος – Από τον Κούντερα στον Ραμπελαί. Όσον αφορά τη σύγχρονη πραγματικότητα, εκατό γυναίκες τολμούν να καταθέσουν τις δικές τους οριακές ιστορίες, όσα βιώνουν στην Ελλάδα του σήμερα, υπό τον τίτλο Είμαι Επικίνδυνη (Key Books). Η αυτοβιογραφία του Βασίλη Βασιλικού με τον τίτλο Η μνήμη επιστρέφει με λαστιχένια πέδιλα αναμένεται από τον Κέδρο, ενώ ο Άμλετ της Ερμούπολης – Μάνος Ελευθερίου: Αυτοβιογραφία σε δύο πρόσωπα, δηλαδή μια αυτοβιογραφική αφήγηση του Μάνου Ελευθερίου, όπως την κατέγραψαν ο Σπύρος Αραβανής και ο Ηρακλής Οικονόμου, θα κυκλοφορήσει από το Μεταίχμιο. Αυτοβιογραφούμενος Νίκος Μπακουνάκης από τις εκδόσεις Πόλις σε μια de profundis κατάθεση για την ακατάλυτη σχέση γραφής και ανάγνωσης και μια ζωή που αξίζει να ξεδιπλωθεί σε ένα βιβλίο με τον τίτλο Όταν έπεσα στο μελανοδοχείο.

34 lifo – 14.1.21

ΠΟΙΗΣΗ

Το συγκλονιστικό Ημερολόγιο Μόσχας του Βάλτερ Μπένγιαμιν αναμένεται να κυκλοφορήσει από τον Καστανιώτη σε μετάφραση Έμυς Βαϊκούση. Ο Πατάκης ετοιμάζει μια μελέτη για την ανεξάντλητη σχέση μας με την αρχαιότητα από τον καθηγητή Φιλοσοφίας Σάιμον Κρίτσλεϊ με τον τίτλο Η τραγωδία, οι αρχαίοι Έλληνες και εμείς (μτφρ. Γιάννης Δούκας), ενώ από το Μελάνι θα έχουμε τη Φιλοσοφία του ζην του Φρανσουά Ζυλιέν (μτφρ. Σοφία Διονυσοπούλου). Φιλοσοφία θα διαβάσουμε και από τον Ίκαρο, συγκεκριμένα για τη σχέση της με το σύγχρονο σύμπαν, μέσα από τον οδηγό Πώς να είμαστε Στωικοί – Αρχαία σοφία για τη σύγχρονη ζωή του Massimo Pigliucci (μτφρ. Αντωνία Γουναροπούλου). Η πολυαναμενόμενη Επιστροφή του κόσμου του Μάρκο Πόλο (μτφρ. Σπύρος Κατσούλας) του Ρόμπερτ Κ. Κάπλαν θα κυκλοφορήσει από το Μελάνι. Νέο βιβλίο και από τον Τιμ Μάρσαλ και τη Διόπτρα με τον τίτλο Για μια σημαία, με το οποίο ο συγγραφέας ολοκληρώνει την τριλογία του μιλώντας για τους εθνικισμούς. Πολλή κουβέντα έχει γίνει ήδη για το βιβλίο του Γουίλιαμ Μακνίλ, Λαοί και Πανδημίες, που μιλάει για τον αντίκτυπο των ασθενειών στους λαούς και τους πολιτισμούς (μτφρ. Γιάννης Βογιατζής) και αναμένεται να κυκλοφορήσει από τις εκδόσεις Παπαδόπουλος. Τα αξιομνημόνευτα κείμενα του θεωρητικού Καρλ Πολάνυι για τον φασισμό με τον τίτλο Ο φασιστικός ιός θα εκδώσει ο Τόπος. Και επειδή η μελέτη του φασισμού δεν σταματά ποτέ, τον στενό κύκλο του Χίτλερ εξετάζει το βιβλίο του Heike B. Görtemaker, Η αυλή του Χίτλερ (μτφρ. Ιωάννης Κέλογλου), που ετοιμάζεται από τον Gutenberg. Συνδυάζοντας γλωσσολογία και πολιτιστική ιστορία στο νέο του βιβλίο Βαβέλ: Ο γύρος του κόσμου σε 20 γλώσσες (μτφρ.: Γιώργος Μαραγκός), ο Gaston Dorren μας καθοδηγεί σε έναν ενδιαφέροντα γύρο του κόσμου που εξερευνά και τον πολιτικό ρόλο της γλώσσας (Μεταίχμιο). Από το Πλέθρον περιμένουμε, ως συνήθως, σπουδαία φιλοσοφικά κείμενα όπως η Σεξουαλικότητα / Ο λόγος της σεξουαλικότητας – Παραδόσεις στα πανεπιστήμια Κλερμόν - Φεράν και Βενσέν του Μισέλ Φουκώ, αλλά και το αξεπέραστο βιβλίο του Ζιλ Ντελέζ, Φράνσις Μπέικον – Η λογική των αισθήσεων, που μεταφράζεται πρώτη φορά στα ελληνικά.

Τα ποιήματα της σπουδαίας Πολωνής νομπελίστριας Βισουάβα Σιμπόρσκα θα εκδοθούν σε μια εκτενέστατη ανθολογία με τον τίτλο Η ζωή εδώ και τώρα (μτφρ. Μπεάτα Ζουλκιέβιτς) από τις εκδόσεις Καστανιώτη, ενώ την πολυσυζητημένη Πίστη και ενάρετη νύχτα (μτφρ. Χάρης Βλαβιανός, Δήμητρα Κωτούλα) της περσινής νομπελίστριας Λουίζ Γκλικ περιμένουμε από τις εκδόσεις Στερέωμα. Μπέι Ντάο σημαίνει «βόρειο νησί» και είναι το λογοτεχνικό ψευδώνυμο του Τζάο Τζεν Κάι, του σπουδαιότερου εν ζωή ποιητή της Κίνας. Η συλλογή ποιημάτων του Το ρόδο του χρόνου μεταφράστηκε από τον Αναστάση Βιστωνίτη για τις εκδόσεις Καστανιώτη. Την Ανδρομάχη του Ρακίνα σε έμμετρη απόδοση από τον Ανδρέα Στάικο θα έχουμε από τις εκδόσεις Σοκόλη. Από τον Gutenberg περιμένουμε τα ποιήματα που έκαναν τον Όσιαν Βουόνγκ διάσημο σε όλο τον κόσμο, χαρίζοντάς του το σημαντικότερο βραβείο αγγλόφωνης ποίησης, το T.S. Eliot, σε ηλικία μόλις 29 ετών, και περιλαμβάνονται στη συλλογή Νυχτερινός ουρανός με τραύματα εξόδου, σε μετάφραση Δημήτρη Μαύρου (από τις ίδιες εκδόσεις θα κυκλοφορήσει και το μυθιστόρημά του Στη γη είμαστε πρόσκαιρα υπέροχοι, σε μετάφραση Έφης Φρυδά). Ο βραβευμένος Στρατής Πασχάλης ανθολογεί αγαπημένα του ποιήματα στο Είναι παντού ποίημα: 12 ποιητές του 20ού αιώνα (Μεταίχμιο), ενώ η Κωμωδία που γράφει ο Γιάννης Στίγκας μαζί με τον Νικόλα Ευαντινό αναμένεται να αλλάξει τα δεδομένα της ελληνικής ποίησης, εγκαινιάζοντας με τον καλύτερο τρόπο την πρόσφατη «μεταγραφή» του Στίγκα στις εκδόσεις Άγρα. Νέα ποιητική συλλογή από τη Χλόη Κουτσουμπέλη με τον τίτλο Η γυμνή μοναξιά του ποιητή Όμικρον από τις εκδόσεις Πόλις αλλά και από τη νεαρή Δανάη Σιώζιου με τον τίτλο Ενδεχόμενα τοπία από τους Αντίποδες. Τέλος, στο Από το Ημερολόγιο η εικαστικός Εύα Μπέη, σύντροφος του Νίκου Καρούζου τα τελευταία δέκα χρόνια της ζωής του, σκιαγραφεί το πορτρέτο του σημαντικού Έλληνα ποιητή μέσα από ημερολογιακές καταγραφές (Loggia).

ΑΣΤΥΝΟΜΙΚΑ Λόγια νεκρών (μτφρ. Βάσια Τζανακάρη) τιτλοφορείται το νέο βιβλίο του ταλαντούχου συγγραφέα Στιούαρτ Νέβιλ, που θεωρείται ο βασιλιάς του ιρλανδικού νουάρ και φτάνει σ’ εμάς από το Μεταίχμιο, ενώ από τις ίδιες εκδόσεις αναμένεται η επανακυκλοφορία του αξέχαστου Μανουέλ Βάσκεθ Μονταλμπάν, Ο σέντερ φορ δολοφονήθηκε το σούρουπο. Το Βρεγμένο Ψάρι του Βόλκερ Κούτσερ, ένα από τα πιο πετυχημένα ιστορικά αστυνομικά μυθιστορήματα που κυκλοφορήσαν ποτέ στη Γερμανία, θα κυκλοφορήσει από τη Διόπτρα. Από τις ίδιες εκδόσεις αναμένεται η Λεωφόρος Αλεξάνδρας 173 του Βαγγέλη Γιαννίση, ενώ από τον Ίκαρο θα έχουμε νέο Μίνωα Ευσταθιάδη με το Κβάντι του. Τη συνέχεια των περιπετειών της Στέλλας Άνταμ από την Κική Τσιλιγγερίδου θα έχουμε από τις εκδόσεις Bell, από τις οποίες περιμένουμε και το βιβλίο του μπεστ-σέλερ συγγραφέα και σεναριογράφου Στίβεν Σπότγουντ, Η τύχη ευνοεί τους νεκρούς.

θέατρο

ΜΟΝΟ ΨΗΦΙΑΚΑ, ΔΥΣΤΥΧΩΣ, ΚΑΙ ΦΕΤΟΣ, ΜΕ ΟΛΟ ΤΟΝ ΚΟΣΜΟ ΤΟΥ ΘΕΑΤΡΟΥ ΝΑ ΜΕΝΕΙ ΜΑΚΡΙΑ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΖΩΤΙΚΟΥΣ ΤΟΥ ΧΩΡΟΥΣ

ΕΘΝΙΚΟ ΘΕΑΤΡΟ

Από τη σκηνή στην οθόνη: Θέατρο online Η μέρα που τα θέατρα θα ανοίξουν και πάλι παραμένει άγνωστη και, απ’ ό,τι φαίνεται, αργεί ακόμη... Εν τω μεταξύ, οι οργανισμοί που έχουν τη δυνατότητα προχωρούν στην παραγωγή νέων παραστάσεων, καθώς και στην υλοποίηση νέων προτάσεων που συνομιλούν δημιουργικά με τη συνθήκη της διαδικτυακής επικοινωνίας με το κοινό.

To Εθνικό Θέατρο αποφάσισε να παρουσιάσει στο Διαδίκτυο όλες τις παραστάσεις που είχε προγραμματίσει για τη σεζόν 2020-21. Μέσα στον τρέχοντα αλλά και στον επόμενο μήνα θα κάνουν πρεμιέρα με τη μορφή live streaming οι εξής: Ο Γυάλινος κόσμος, το πιο διάσημο και προσωπικό έργο του Τενεσί Ουίλιαμς, ένα «έργο μνήμης», όπως ο ίδιος το χαρακτήριζε, ανεβαίνει προσεχώς σε σκηνοθεσία Γιώργου Νανούρη, με τους Όλια Λαζαρίδου, Κωνσταντίνο Μπιμπή, Λένα Παπαληγούρα και Αναστάση Ροϊλό. Από την Κεντρική Σκηνή θα ζωντανέψει στις οθόνες μας ο Μολιέρος του Μιχαήλ Μπουλγκάκοφ σε σκηνοθεσία Στάθη Λιβαθινού. Ο Μολιέρος γράφτηκε το 1930, απαγορεύτηκε από τον Στάλιν και ήταν αιτία σύγκρουσης του συγγραφέα με τον Στανισλάφσκι. Ο Μπουλγκάκοφ γοητεύτηκε από την προσωπικότητα του Μολιέρου και ιστορεί την τελευταία περίοδο της ζωής του, του θιάσου και του έργου του, τις ερωτικές του περιπέτειες, καθώς και τις σχέσεις του με την εξουσία και την Εκκλησία. Παράλληλα, βρίσκει τον τρόπο να μιλήσει ευφυώς για παρόμοια φαινόμενα στο θέατρο και στην πολιτική στη Ρωσία της εποχής του και να ξεσκεπάσει το δογματικό και ολοκληρωτικό καθεστώς. Με τους: Νίκο Καρδώνη, Κώστα Κορωναίο, Δαυίδ Μαλτέζε, Χρήστο Σουγάρη, Άρη Τρουπάκη, Αμαλία Τσεκούρα, Σταμάτη Φασουλή κ.ά. Από το Θέατρο Rex Σκηνή - Μαρίκα Κοτοπούλη θα δούμε τον Κοτζάμπαση του Καστρόπυργου του Μ. Καραγάτση, σε σκηνοθεσία Δημήτρη Τάρλοου. Η τριλογία του Μ. Καραγάτση, που αποτελείται από τα μυθιστορήματα Ο Κοτζάμπασης του Καστρόπυργου, Αίμα χαμένο και κερδισμένο και Τα στερνά του Μίχαλου, ζωντανεύει επί σκηνής με αφορμή την επέτειο των 200 χρόνων από την Ελληνική Επανάσταση. Παρακολουθούμε την Ιστορία μέσα από την προσωπική ιστορία του Μίχαλου Ρούσση, του περίφημου κοτζάμπαση, ενός ανθρώπου διψασμένου για ζωή που γίνεται εξωμότης, προδότης αλλά και ήρωας. Με τους: Προμηθέα

ΑΠΟ ΤΗ ΛΟΥΙΖΑ ΑΡΚΟΥΜΑΝΕΑ

Αλειφερόπουλο, Κώστα Βασαρδάνη, Ξανθή Γεωργίου, Δημήτρη Ήμελλο, Βίκυ Κατσίκα, Αλκιβιάδη Μαγγόνα, Χρήστο Μαλάκη, Λήδα Μανιατάκου, Μάξιμο Μουμούρη, Γιώργο Μπινιάρη, Δημήτρη Μπίτο, Λεωνή Ξεροβάσιλα, Μελισσάνθη Ρεγκούκου, Γιώργο Χριστοδούλου. Στη συνέχεια, στο Θέατρο Rex Σκηνή - Ελένη Παπαδάκη θα παρουσιαστούν οι Ελεύθεροι πολιορκημένοι του Διονύσιου Σολωμού σε σκηνοθεσία Θάνου Παπακωνσταντίνου. Πρόκειται για μια ελεύθερη δραματοποίηση του ποιητικού έργου που απασχόλησε τον εθνικό μας ποιητή περισσότερο από οποιοδήποτε άλλο (1834-1847) και είναι, ως γνωστόν, εμπνευσμένο από την πολιορκία της πόλης του Μεσολογγίου και την ιστορική έξοδο τη νύχτα μεταξύ 10ης προς 11η Απριλίου 1826. Ένα έργο για την ελευθερία, τον αγώνα του ανθρώπου να κρατήσει το πνεύμα του αδούλωτο ακόμα και στους πιο ζοφερούς καιρούς. Με τους: Κωνσταντίνο Αρνοκούρο, Λένα Δροσάκη, Αλέξανδρο Μαυρόπουλο, Αντώνη Μυριαγκό, Κλεοπάτρα Μάρκου κ.ά. Τέλος, στην Ερευνητική Σκηνή, μετά τη Μήδεια, παίρνουν σειρά οι Bάκχες του Ευριπίδη σε σκηνοθεσία Άντζελας Μπρούσκου. Το τελευταίο και πιο αινιγματικό έργο του Ευριπίδη, γραμμένο το 407 π.Χ., λίγο πριν από το τέλος του Πελοποννησιακού Πολέμου και την ήττα της Αθήνας, ανεβάζει για πρώτη φορά στην Τραγική Σκηνή τον Διόνυσο, τον θεό που προσφέρει στους ανθρώπους την ελευθερία από τα δεσμά του πολιτισμού και του ορθολογισμού. Ο Πενθέας, δέσμιος του εγωκεντρισμού του, αμφισβητεί τον θεό και μοιραία οδηγείται στη συντριβή, αφού συνειδητοποιήσει τη μεγαλύτερη αλήθεια για την ανθρώπινη φύση. Με τους: Έκτορα Λιάτσο, Παρθενόπη Μπουζούρη, Άντζελα Μπρούσκου, Γιάννη Παπαδόπουλο, Χάρη Φραγκούλη κ.ά.

ΘΕΑΤΡΟ ΤΕΧΝΗΣ ΚΑΡΟΛΟΥ ΚΟΥΝ Τους επόμενους τρεις μήνες το Θέατρο Τέχνης θα συνεχίσει να παρουσιάζει στο κοινό την πρώτη αμιγώς ψηφιακή παράσταση

Πυραμίδες, σε κείμενο Ανδρέα Φλουράκη και κινηματογραφική σκηνοθεσία Διαμαντή Καραναστάση, αλλά και την audio παράσταση Αυτοί που κοιτούν, σε κείμενο-σκηνοθεσία Βασίλη Μαυρογεωργίου και ραδιοσκηνοθεσία Πάρη Μαντόπουλου. Και οι δύο παραγωγές δημιουργήθηκαν εξαρχής για το ψηφιακό ρεπερτόριο του θεάτρου και επιχορηγήθηκαν από το ΥΠΠΟΑ. Παράλληλα, αυτή την περίοδο προετοιμάζεται μια νέα web παράσταση-αφιέρωμα στο θέατρο και στη θέση της γυναίκας κατά την προεπαναστατική και επαναστατική περίοδο. Πρόκειται για ένα πρωτότυπο μεικτό θέαμα που αντλεί έμπνευση και υλικό από το άγνωστο στο ευρύ κοινό έργο τριών γυναικών που έκαναν τη δική τους επανάσταση, γράφοντας και σκηνοθετώντας για το θέατρο την εποχή της Επανάστασης (πρεμιέρα τον Μάρτιο). Στο ψηφιακό ρεπερτόριο θα ενταχθεί επίσης μια σειρά από podcasts με δραματοποιημένα διηγήματα του Τσέχοφ, δουλεμένα από νέους ηθοποιούς (τον Φεβρουάριο). Τέλος, σχεδιάζεται μια podcast εκδοχή stand-up κωμωδίας με τίτλο audio-up κωμωδία και αξιόλογους «κωμικούς» ηθοποιούς-έκπληξη (τον Μάρτιο). Όσον αφορά την ψηφιακή εκπαίδευση, σημαντικοί/-ές δημιουργοί θα πραγματοποιούν από τον Φεβρουάριο online masterclasses για επαγγελματίες αλλά και για φίλους του θεάτρου. Σύντομα θα ανακοινωθούν περισσότερες λεπτομέρειες για όλες τις νέες δράσεις.

ΣΤΕΓΗ ΤΟΥ ΙΔΡΥΜΑΤΟΣ ΩΝΑΣΗ Οι τέσσερις παραγωγές του φεστιβάλ «Future NOW», που δεν ανέβηκαν τον Νοέμβριο του 2020 λόγω lockdown, βιντεοσκοπούνται για να αναδυθούν στο ψηφιακό περιβάλλον του καναλιού του Ιδρύματος Ωνάση στο YouTube τον Φεβρουάριο και τον Μάρτιο. Τις βιντεοσκοπήσεις ανέλαβαν βραβευμένοι νέοι κινηματογραφιστές. Πρόκειται για τα έργα Kin Baby της Εύας Γιαννακοπούλου, Babybird Babybird του Δημήτρη Μπαμπίλη, Η τέχνη του πολέμου της Βίκυ Κυριακουλάκου και We are in the army now του Ηλία Αδάμ.

14.1.21 – lifo

35

εικαστικά 36 lifo – 14.1.21

ΜΙΑ ΠΕΡΙΉΓΗΣΗ ΣΕ ΣΗΜΑΝΤΙΚΈΣ ΕΙΚΑΣΤΙΚΈΣ ΕΚΘΈΣΕΙΣ ΠΟΥ ΘΑ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΤΟΎΝ ΜΈΣΑ ΣΤΟΥΣ ΤΡΕΙΣ ΠΡΏΤΟΥΣ ΜΉΝΕΣ ΤΟΥ ΝΈΟΥ ΈΤΟΥΣ

Winter preview στην αθηναϊκή τέχνη Σε γενικές γραμμές, ο άνθρωπος πρέπει να αφήνεται πάντα στην αισιοδοξία του. Είναι το πιο άνετο όχημα για να κυκλοφορεί στους περισσότερους δρόμους. Ειδικά τώρα, που οι εμβολιασμοί δεν είναι μόνο προοπτική αλλά και πραγματικότητα, η αισιοδοξία αξίζει ακόμη μεγαλύτερη εμπιστοσύνη. Ωστόσο, και η προσκόλληση στη λογική είναι κι αυτή μια στάση που δεν ζημιώνει ποτέ. Και για τον λόγο αυτό, δεδομένων των αστάθμητων παραγόντων που διαγράφονται στον ορίζοντα του τριμήνου που διανύουμε, ένα σοβαρό κριτήριο για την επιλογή των εκθέσεων αυτού του αφιερώματος ήταν το να έχουν και διαδικτυακή παρουσία. Κατά τα άλλα, είναι μάλλον περιττή η υπενθύμιση ότι η περίοδος αυτή περιέχει το μείζον επετειακό γεγονός της συμπλήρωσης 200 χρόνων από την κήρυξη της Επανάστασης του ’21, που οδήγησε στην ανεξαρτησία, στη σύσταση του ελληνικού κράτους κ.λπ. Ως εκ τούτου, το «κύριο πολιτιστικό πιάτο» της περιόδου είναι οι εκθέσεις ιστορικού χαρακτήρα, που όμως θα περιλαμβάνουν πολλή τέχνη.

ΑΠΟ ΤΟΝ ΓΙΑΝΝΗ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΙΔΗ Στο Μουσείο Μπενάκη κυριαρχεί η αισιοδοξία ότι, παρά την πανδημία, θα είναι εφικτό να γίνουν στις 3 Μαρτίου τα εγκαίνια της έκθεσής του με τίτλο «1821 πριν και μετά». Πρόκειται για μια έκθεση που τελεί υπό την αιγίδα της Προέδρου της Δημοκρατίας και διοργανώνεται από το ίδιο το Μουσείο Μπενάκη, με τη σύμπραξη της Τράπεζας της Ελλάδος, της Εθνικής Τράπεζας και της Αlpha Βank. Θα απλώνεται στο σύνολο των 2.500 τ.μ. των εκθεσιακών χώρων του στην οδό Πειραιώς 138. Θα έχει διάρκεια 8 μήνες και θα περιλαμβάνει 1.200 εκθέματα που θα καλύπτουν έναν ολόκληρο αιώνα νεότερης ελληνικής ιστορίας, από το 1770 έως το 1870. Επιπλέον, θα εκδοθεί ένας αναλόγως πολυαναμενόμενος κατάλογός της, με το σύνολο των εκτιθέμενων έργων και των συνοδευτικών κειμένων τους. Την έκθεση επιμελούνται ο Τάσος Σακελλαρόπουλος, που είναι ο υπεύθυνος των Ιστορικών Αρχείων του Μουσείου Μπενάκη, και η Μαρία Δημητριάδου, που είναι επιμελήτρια στο ίδιο τμήμα του μουσείου. Προετοίμαζαν σχεδόν έξι χρόνια την έκθεση και τον κατάλογό της, ξεκινώντας να επιλέγουν εκθέματα που προέρχονται από τις σπουδαίες συλλογές έργων και αντικειμένων που σχετίζονται με την Ελληνική Επανάσταση και ανήκαν στον ιδρυτή του Μουσείου, Αντώνη Μπενάκη. Όμως, χάρη στη συνεισφορά των επίσης σημαντικών σχετικών συλλογών των τριών τραπεζών, η έκθεση μπόρεσε να διευρυνθεί προς το πριν και κυρίως προς το μετά της επαναστατικής περιόδου, με την ίδρυση του ελληνικού κράτους και τον σημαντικό ρόλο της Αθήνας, που επιλέχθηκε ως πρωτεύουσά του. Το ότι η έκθεση αναμένεται να σταθεί περισσότερο π.χ. στη δολοφονία του Ιωάννη Καποδίστρια ως σημαντική ιστορική τομή στην πορεία των πραγμάτων (και όχι πάντα π.χ. στην ύψωση του λαβάρου της Επαναστάσεως) ή το ότι θα «κλείνει» με την εικόνα της διάνοιξης της διώρυγας της Κορίνθου είναι στοιχεία που προϊδεάζουν ότι ο επισκέπτης θα αναγνωρίζει μεν την εγνωσμένη εξιστόρηση της Ελληνικής Επανάστασης, αλλά φωτισμένη από κάπως ασυνήθιστες γωνίες. Όμως, οι φρεσκότερες αυτές ερμηνείες της Ιστορίας θα τον αγγίζουν χωρίς να τον σοκάρουν – απαλά, ως εάν να ήταν κατασκευασμένες από φίνο βελούδο και μετάξι στολής Αμαλίας. Επειδή πολλά εκθέματα θα μεταφερθούν στο κτίριο του μουσείου στην οδό Πειραιώς από εκείνο της οδού Κουμπάρη, τις θέσεις τους, που θα μένουν κενές στο μουσείο στο Κολωνάκι, θα καταλάβουν έργα σύγχρονης τέχνης 35 Ελλήνων καλλιτεχνών που συμμετέχουν στην έκθεση, την οποία συνεπιμελούνται η Πολύνα Κοσμαδάκη, που είναι η επιμελήτρια Μοντέρνας και Σύγχρονης Τέχνης και υπεύθυνη του Τμήματος Ζωγραφικής του Μουσείου, και ο εικαστικός καλλιτέχνης Κωστής Βελώνης. Η έκθεση ήταν προγραμματισμένο να εγκαινιαστεί στις 25 Φεβρουαρίου, όμως αυτήν τη στιγμή ισχύει ότι θα είναι η πρώτη έκθεση που θα ξεκινήσει μόλις επιτραπεί ξανά η κανονική λειτουργία των μουσείων (ενδεχομένως και εντός του Μαρτίου, εάν δοθεί η σχετική άδεια). Ο τίτλος της δεν έχει οριστικοποιηθεί ακόμη, ωστόσο ένας ανεπίσημος υπότιτλος θα μπορούσε να είναι «οι περιπέτειες του σχεδιασμού σε περιόδους κρίσης», καθώς τα έργα που θα εκτεθούν σχετίζονται με την έννοια της ιδιοκατασκευής – το περίφημο και τόσο καθημερινό «φτιάξ’ το μόνος σου». Πρόκειται για μια ιδέα που γεννήθηκε από σκέψεις και έρευνα του Κωστή Βελώνη γύρω από το πασίγνωστο μυθιστόρημα του Ντάνιελ Ντεφόε, Ροβινσώνας Κρούσος, και την ανάγκη του ήρωα, ως ναυα-

γού σ’ ερημονήσι, να προσαρμοστεί σε αυτήν τη σκληρή συνθήκη επιβίωσης με κατασκευές που επινοούσε, αξιοποιώντας όσα υλικά τού παρείχε η φύση γύρω του. Το νεοσύστατο Δίκτυο Μουσείων Σύγχρονου Πολιτισμού του υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού, στο οποίο συμμετέχουν η Εθνική Πινακοθήκη-Μουσείο Αλεξάνδρου Σούτσου, το ΕΜΣΤ και ο MOMus (δηλαδή ο Μητροπολιτικός Οργανισμός Μουσείων Εικαστικών Τεχνών Θεσσαλονίκης), παρουσιάζει την πρώτη του δράση με μια έκθεση που είναι διαδικτυακή και περιλαμβάνει περισσότερα από 100 έργα τέχνης 62 καλλιτεχνών, τα οποία προέρχονται από τις συλλογές των συμμετεχόντων φορέων. Ο τίτλος της έκθεσης, η οποία θα διαρκέσει μέχρι το τέλος του έτους, είναι «Οπτικοποιώντας την ανθρωπότητα». Μπορεί να ηχεί υπερβολικά γενικόλογος, αλλά η έκθεση επικεντρώνεται στα δεινά της παγκόσμιας και ποικιλόμορφης κρίσης που προκαλεί η πανδημία του κορωνοϊού και επιδιώκει να εστιάσει στους κινδύνους που εμφανίζονται να απειλούν τις ατομικές ελευθερίες και τα ανθρώπινα δικαιώματα. Μόνο ενθουσιασμό και ελπίδες θα μπορούσε να γεννά το Δίκτυο, του οποίου η σύσταση αποτελεί εναρμονισμό με τη διεθνή τάση για δημιουργία σταθερών και στέρεων δεσμών συνεργασίας μεταξύ των πολιτιστικών φορέων μιας χώρας. Για τον λόγο αυτό και μόνο, η τωρινή πρώτη έκθεση του Δικτύου αξίζει κάθε προσοχή και μόνο επιεική υποδοχή, παρότι είναι ήδη ξεκάθαρη η ανάγκη ουσιώδους ενορχήστρωσης και βιρτουόζικης διεύθυνσης της ορχήστρας του επιμελητικού έργου, ώστε το αποτέλεσμα να αποκτά πνοή και νόημα. Η γκαλερί Τhe Breeder υποδέχεται για πρώτη φορά στην Αθήνα τον φρεσκότατο Βρετανό καλλιτέχνη Luke Edward Hall, ένα ταλέντο πολύπλευρο, που επιδίδεται με την ίδια όρεξη και χαρά που χαρακτηρίζουν τις αμιγώς εικαστικές συνθέσεις του στην εικονογράφηση βιβλίων, στη μόδα, στη διακόσμηση εσωτερικών χώρων, στην αρθρογραφία σε περιοδικές εκδόσεις και σε κάθε άλλο αισθητικό πεδίο που θα ήταν πρόσφορο να δροσιστεί με την ευθυμία και τη ζωηράδα των φαντασιωδών εμπνεύσεών του. Η ατομική του έκθεση στην γκαλερί, που έχει τίτλο «Figs and honey and sailing» (ας πούμε, «Σύκα και Μέλι και Ιστιοπλοΐα»), θα διαρκέσει από 21 Ιανουαρίου έως 20 Φεβρουαρίου και θα διατίθεται διαδικτυακά με φωτογραφίες των έργων του και βιντεο-περιήγηση στην γκαλερί. Ο Luke Edward Hall, που είναι γενικότερα λάτρης της ελληνικής μυθολογίας και της Ελλάδας ως τόπου πρόσφορου για «γλυκιά ζωή», θα παρουσιάσει έργα που στην πλειονότητά τους δείχνουν νέους άνδρες σε στιγμές ανεμελιάς και χαράς, χωρίς όμως η αφήγηση αυτών των στιγμών να οδηγεί κάπου – χάρη σε αυτό το γεγονός μάλλον θα κατέληγε κάποιος στο συμπέρασμα ότι το ενδιαφέρον των εικόνων του γεννιέται από την αίσθηση ευδαιμονίας που αποπνέουν. Οι συνθέσεις του, που βασίζονται κυρίως σε περιγράμματα των μορφών που απεικονίζονται, έχουν μια αξιαγάπητη ευθύτητα και απλότητα και μαρτυρούν κάποια αναφορά στα αντίστοιχα έργα της εποχής του Μεσοπολέμου που φιλοτέχνησε ο Ζαν Κοκτό. Στη συνέχεια, αλλά χωρίς να έχει ακόμη οριστεί η σχετική ημερομηνία εντός του Μαρτίου, η γκαλερί Τhe Breeder θα παρουσιάσει μια σειρά από νέα έργα του Γιάννη Βαρελά, που αποτελεί εξαιρετική εξέλιξη του «σώματος» της δουλειάς του με τίτλο «ΑΝΙΜΑ Ι», την οποία παρουσίασε στη μεγάλη ατομική του έκθεση στο Μουσείο Μπενάκη

το φθινόπωρο του 2019. Οι διαθέσιμες πληροφορίες λένε ότι θα συνεχιστεί καθ’ όλη τη διάρκεια της χρονιάς η εικαστική έκθεση με τίτλο «Σαλαμίς 480 π.Χ.

- Εικαστική Απήχηση 2020», σε επιμέλεια Λουίζας Καραπιδάκη. Τα εγκαίνιά της έγιναν στις 30 Δεκεμβρίου, στο Ναυτικό Μουσείο Ελλάδος, τελεί υπό την αιγίδα της Προέδρου της Δημοκρατίας και έχει την υποστήριξη του υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού. Πρόκειται για 22 έργα –ζωγραφικής στην πλειονότητά τους– από ισάριθμους σύγχρονους Έλληνες καλλιτέχνες, οι οποίοι μέσω αυτών «απαντούν» σε μια άλλη ηρωική επέτειο, εκείνη των 2.500 ετών από τη ναυμαχία της Σαλαμίνας, και στις ηθικές και εθνικές αξίες που είναι συνδεδεμένες με την ιστορική νίκη των αρχαίων Ελλήνων επί των Περσών. Τα έργα αυτά παρουσιάζονται μαζί με κάποια παλαιότερα, όπως είναι «Η ναυμαχία της Σαλαμίνας» του Κωνσταντίνου Βολανάκη, έργο του 1882, που ανήκει στο Αρχηγείο του Ναυτικού. Η εικονική περιήγηση στην έκθεση προσφέρεται χάρη στην ευγενική χορηγία της εταιρείας Dole Hellas ΕΠΕ (πασίγνωστη στον χώρο εμπορίας φρούτων και αγαπημένη για τις μπανάνες της). Είναι εντυπωσιακή η ποικιλότητα των έργων, παρότι δεν είναι τόσο πολλά σε αριθμό. Και επειδή είναι τόσο διαφορετικά μεταξύ τους, ο επισκέπτης δέχεται την αντίστοιχη ποικιλότητα ερεθισμάτων, τα οποία ξεκινούν από αναμενόμενες αναπαραστάσεις της ναυμαχίας, όπως θα τις έβλεπε κάποιος –χωρίς να εξανίσταται– σε εικονογραφήσεις παιδικών βιβλίων, και προχωρούν απομακρυνόμενες ολοένα και περισσότερο από αυτό το ύφος, καθώς ακολουθούν όχι τον άξονα του θέματος της έκθεσης αλλά απίθανες κατευθύνσεις, απλώς εφαπτόμενες στην περιφέρειά του. Ένα τέτοιο παράδειγμα θα ήταν η «Θαλασσινή Ανατολή» του Χρήστου Μποκόρου, προερχόμενη από τη Συλλογή Σωτήρη Φέλιου. Ένα έργο εντυπωσιακό, όχι μόνο για την τεχνική του αρτιότητα αλλά και για το διφορούμενο των προθέσεών του και των αναγωγών του σε επόμενα επίπεδα ανάγνωσης. Συμπεριλήφθηκε στην έκθεση ως αναφορά στο ότι, κατά τον Ηρόδοτο, η ναυμαχία της Σαλαμίνας ξεκίνησε την αυγή εκείνης της ημέρας κι αυτό είναι ένα πραγματολογικό στοιχείο που αποδίδει μια διαφορετικού είδους «σκοτεινή» βαρύτητα και ροπή στην ανάγνωση του έργου. Άλλο ανάλογο παράδειγμα εντυπωσιακής απόστασης από τον πυρήνα του θέματος της έκθεσης, αλλά παρ’ όλα αυτά μεγάλης συναισθητικής συγγένειας με αυτόν, θα ήταν η θαλασσογραφία του Δημήτρη Τζαμουράνη, που αποτελεί προέκταση μιας μεγαλύτερης ενότητας τέτοιων έργων του της περιόδου 2015-18, τα οποία σχετίζονται με το μεταναστευτικό (και τα θύματα του) στην Μεσόγειο. Ωστόσο, στην έκθεση υπάρχουν και σημαντικά έργα με αλληγορικό βάθος μεν, αλλά ταυτόχρονα εμφανώς συνδεδεμένα με το ιστορικό γεγονός της ναυμαχίας της Σαλαμίνας. Ένα τέτοιο παράδειγμα θα ήταν ο «Γλάρος στους βράχους της Ψυττάλειας» του Στέφανου Ζαννή. Πρόκειται για μια εντυπωσιακή «νεκρογραφία» κατόπιν «πετροβολών, τοξεύσεων και κρεοκοπιών» , την οποία ο καλλιτέχνης εμπνεύστηκε από στίχους των Περσών του Αισχύλου, που αναφέρονται πράγματι στην Ψυττάλεια. Γενικά, κανείς δεν θα μείνει δυσαρεστημένος από τη διαδικτυακή του επίσκεψη στην έκθεση, γιατί κατά κάποιον τρόπο θυμίζει ένα «κυνήγι θησαυρού», στο οποίο ο θησαυρός δεν είναι ίδιος για όλους, παρά είναι εκείνος που ο επισκέπτης ορίζει και ανακηρύσσει ως τέτοιον, σύμφωνα με το δικό του γούστο.

14.1.21 – lifo

37

q Γεννήθηκα σε μια ταραγμένη εποχή επαναστάσεων. Η μητέρα μου ήταν η ηθοποιός Μαλαίνα Ανουσάκη και ο πατέρας μου ο τενόρος Ευάγγελος Ανουσάκης, πρωταγωνιστής, μαζί με την Ελένη Χατζηαργύρη, στο Αμάρτησα για το παιδί μου – στην ταινία κρατάει εμένα μωρό στην αγκαλιά της. Μια υπέροχη οικογένεια πολιτισμένων ανθρώπων. Ο πατέρας της μητέρας μου ήταν πολύ μεγάλος έμπορος από τον Πόρο και πέθανε νέος, εξαιτίας του κραχ στο ταμιευτήριο της Αγγλίας. Γενικά, η οικογένεια είχε πολύ όμορφους ανθρώπους. Η θεία μου ήταν μεγάλο μανεκέν στη Γαλλία την περίοδο ’45-’46, καλλονή. Eίχαμε ακούσματα απέξω, ήμασταν αρχοντοοικογένεια, αστοί πραγματικοί, και μεγάλωσα με όλο το τυπικό της αστικής τάξης. Ο πατέρας είχε εργοστάσιο μαζί με τα αδέλφια του. Εγώ ήμουν έγκλειστη στη Σχολή Χαντζηκωνσταντίνου στο Παλιό Φάληρο, συμμαθήτρια με πλούσια παιδιά. Έμεινα έξι χρόνια σε ένα εξαιρετικό σχολείο, μέσα στους ροδώνες. Έχω υπέροχες αναμνήσεις, καταρχάς από το Α’ Νεκροταφείο, όπου μεγάλωσα, στο μεγάλο νεοκλασικό σπίτι της γιαγιάς μου, στην οδό Τριβωνιανού 11. Η σιωπή των τάφων δεν μου δημιουργούσε πανικό ή φόβο, ούτε οι βόλτες μέσα στο νεκροταφείο. Πολλοί, όταν ακούν «νεκροταφείο», φοβούνται, για εμάς ήταν η καλύτερη γλυπτοθήκη, και όταν έγινα δημοτική σύμβουλος με τον μεγάλο δήμαρχο και εξαίρετο άνθρωπο Μπέη εκπλήρωσα έναν μεγάλο πόθο. Έφτιαξα το μαυσωλείο των καλλιτεχνών, όταν ήταν δήμαρχος πια ο Αβραμόπουλος – εκεί είναι και η μητέρα μου μαζί με τον Αυλωνίτη, τον Γκιωνάκη, τον Χιώτη.

Hθοποιός. Γεννήθηκε στο Κολωνάκι, ζει στη Φιλοθέη Αμαρουσίου.

Έβλεπα από τον Λυκαβηττό τα περιστέρια που φτερουγίζανε και το κύριο σημείο της Αθήνας, την Ακρόπολη. Την έβλεπα από την Τριβωνιανού, από το Γ’ Θηλέων, από την Πατησίων, όπου ήταν το πολιτικό μου γραφείο – από παντού την έβλεπα και τώρα ο καημός μου είναι ότι δεν τη βλέπω. Και όταν κάποια στιγμή έφτασα εκεί, αντίκρισα τις ορδές των βαρβάρων με τα τακούνια. Δεν υπάρχει σεβασμός σε αυτή την πόλη. Έχω σχέση με τα πάντα, με τα σπίτια, τους δρόμους, τους ήχους της πόλης. Σήμερα η Αθήνα για μένα δεν σημαίνει τίποτα. Κατεβαίνω, κάθομαι σε ένα παγκάκι και κλαίω. Όλες αυτές οι γειτονιές έχουν θέση στην ψυχή μου, είναι κομμάτι της. Δεν θα ξεχάσω ποτέ την ατέρμονη σιωπή της άδειας Πατησίων το ’61, όταν η μαμά μου έπαιζε στα Κόκκινα Φανάρια, στο θέατρο Πορεία, και τα βράδια γυρνούσαμε από κει με τα πόδια.

q Η μητέρα μου, όταν ήμουν μικρή, βρέθηκε στις φυλακές Αβέρωφ ως κομμουνίστρια. Στο σπίτι μας δεν μιλούσαμε για τον κομμουνισμό, μόνο που με πήγαινε στον Ελληνοσοβιετικό Σύνδεσμο για να ακούω κλασική μουσική. Από τη φυλακή βγήκε το ’49. Καταδικάστηκε οκτώ φορές εις θάνατον, πέρασε από μια πολύ σκληρή δίκη και τελικά απαλλάχθηκε από την κατηγορία για κατασκοπεία και το κράτος έπρεπε να πληρώσει τα δικαστικά έξοδα – βρήκα το χαρτί. Αυτά τα ήξερα από πάρα πολύ μικρή, γιατί μου εξηγούσαν τα πάντα. Πηγαίναμε τα Σαββατοκύριακα και τη βλέπαμε στη φυλακή, έχω μείνει και μέσα μια φορά. Δεν καταλάβαινα γιατί βρισκόταν εκεί. Μου έλεγαν ότι ήταν ένα σχολείο.

q Στην Τριβωνιανού έζησα μέσα στην οργή του Εμφυλίου. Είχαμε μια πολύ μεγάλη αυλή και από το πίσω μέρος έμπαιναν διάφοροι άνθρωποι, ο Κύρκος, ο Φλωράκης, που με λάτρεψε. Έμπαινε, καθόταν και διάβαζε εφημερίδα. Έμπαινε η αστυνομία στο σπίτι της γιαγιάς γιατί έψαχναν τον Μπελογιάννη. Μυστικοί αστυνομικοί που έκαναν βάρδια στους δρόμους –τους βλέπαμε– έμπαιναν σε σπίτια και έσπαγαν τα πάντα. Από πάνω έμενε ένας αρχηγός της αστυνομίας, ο οποίος είχε καταφέρει να μην μπαίνουν στο σπίτι μας οι αστυνομικοί και να μας τρομοκρατούν. Γιατί έρχονταν να εκβιάσουν τη μητέρα μου και τρομοκρατούσαν εμένα, που ήμουν παιδάκι. Θυμάμαι που μου έδειχναν τη φωτογραφία του, που δεν είχε καμία σχέση με τον Μπελογιάννη. Ήταν μια ίντριγκα για να κατηγορήσουν διάφορους κομμουνιστές, ιδιαίτερα καλλιτέχνες της πρώτης γραμμής, όπως ο Μάνος Κατράκης. Όταν γύρισε από την εξορία, το πρώτο του ραντεβού ήταν με τη μητέρα μου: θυμάμαι έναν κύριο πολύ αδύνατο, που στον λαιμό του είχε ένα «καρύδι». Όπως όλοι οι κομμουνιστές, και η μητέρα μου, δεν έβρισκε δουλειά – έτσι έφτιαξε το Λαϊκό Θέατρο. Τότε έκανε μια εξαιρετική παράσταση αρχαίου δράματος στο Δημοτικό Πειραιά, την οποία βγήκε ο πατέρας μου να προλογίσει, και, όπως ήταν συγκινημένος, έπαθε εγκεφαλικό. Πέθανε μετά από 15 μέρες.

ΑΝΟΥΣΑΚΗ

q Έπειτα, έμεινα πολλά χρόνια στο Κολωνάκι, στη Σκουφά, απέναντι από τον Άγιο Διονύση.

q Εκείνη τη δύσκολη εποχή, για να σου νοικιάσουν σπίτι, έπρεπε να έχεις πιστοποιητικό κοινωνικών φρονημάτων. Γι’ αυτό εμείς πήγαμε απέναντι από τον Άγιο Διονύση, σε ένα νεοκλασικό, που δυστυχώς δεν υπάρχει πια. Είχε μεγάλο σαλόνι με τέσσερα παράθυρα, που όταν τα άνοιγες, άκουγες τη λειτουργία από τα μεγάφωνα. Τότε έμπαιναν μέσα όλα τα περιστέρια και στρώναμε όλο το σαλόνι με νάιλον. Εξού και η αγάπη μου για τα ζώα. Είχα 22 γάτες και τις τάιζα, οι 5-6 μέσα στο σπίτι της Τριβωνιανού. Το θέμα των περιστεριών το έφερα εγώ στη Βουλή, ως βουλευτής. Κατάφερα να πληρώνει η Βουλή το φαγητό των περιστεριών που είναι μπροστά στο Σύνταγμα, μετά όμως το φάγανε. Μου έλεγαν οι αστυνομικοί: «Κυρία Ελένη, κάνατε, κάνατε, τίποτα δεν τρώνε τα περιστέρια, έρχονται πάλι στο κυλικείο και ζητάνε τα ψωμιά».

AΘΗΝΑΊΟΙ

q Όλη μου τη ζωή την πέρασα ανάμεσα στους εκλεκτούς συναδέλφους του πατέρα μου και της μητέρας μου. Συ-

38 lifo – 14.1.21

ναντούσαμε τους μεγάλους καλλιτέχνες, τους ποιητές, τους ζωγράφους. Η μητέρα μου έπαιξε με την Παξινού και την Κοτοπούλη, ήταν με τον Χατζιδάκι στο Θέατρο Τέχνης, ενώ ο Μουσούρης, ο Μυράτ, όλοι αυτοί ήταν φίλοι μας. Εγώ τους μεγάλους καλλιτέχνες τούς είχα «πατέρες». Το θέατρο έπαιξε τεράστιο ρόλο στη ζωή μου, και τον μεγαλύτερο οι συνάδελφοι της μητέρας μου, οι οποίοι δεν με άφηναν ποτέ χωρίς γλυκό, ερχόντουσαν με δισκάκια με κοκ. Ήταν πολύ σημαντικό το παιδί που δεν είχε λεφτά η μαμά του να του πάρει γλυκά να τρώει ένα κοκ. Αυτοί οι άνθρωποι γέμισαν την ψυχή μου, τη δική μου αίσθηση της ζωής. Ακόμα κι αυτοί που ήταν σκληροί δεξιοί του σωματείου μάς λάτρευαν. Το Σωματείο Ηθοποιών ήταν πολύ σημαντικό για μένα.

q Η μητέρα μου δεν ήταν μια επαναστάτρια χωρίς αιτία. Τη μέρα που έγινε η μεγάλη διαδήλωση στο Σύνταγμα και ξεκίνησαν τα Δεκεμβριανά, πήγε μαζί με άλλους από το θέατρο κι εκεί την είδε ένας κομμουνιστής ινστρούχτορας και την ενέταξε στο Κόμμα. Δεν χρειάστηκε το Κόμμα για να κάνει ταινίες, για να βρίσκει δουλειές. Κι εμένα δεν προσπάθησε ποτέ να με κάνει κομμουνίστρια. Αυτό ήταν μια ήττα, όπως έλεγε αργότερα ο Φλωράκης, το ότι δεν έγινα, αλλά ήμουν άνθρωπος με δική του, ισχυρή άποψη. Εξάλλου, πάντα με ρωτούσαν τι σκέφτομαι, ζητούσαν τη γνώμη μου. Βέβαια, πρέπει να πω ότι είμαι από τους ανθρώπους που έχουν ζήσει πάρα πολύ αυστηρά, η μαμά μου ήταν πάρα πολύ αυστηρή.

q Δεν θα μπορούσα να γίνω τίποτε άλλο από ηθοποιός. Μεγάλωσα στο Ηρώδειο, κρατώντας το κείμενο των ηθοποιών, νομίζοντας ότι βοηθάω τους ηθοποιούς. Στην αρχή δούλευα ως ταμίας στις παραστάσεις της μητέρας μου σε όλα τα μεγάλα φεστιβάλ. Πήγαινα μαζί της και για να μη χαζεύω, για να μη με πειράξει κανένας, καθόμουν στο ταμείο, γιατί είχα 20 στα μαθηματικά, ήμουν το μεγαλύτερο μαθηματικό κεφάλι. Μετρούσα τον χρόνο και το ζύγισμα με μαθηματικούς όρους. Έλεγα στον μανάβη στη Δημοκρίτου: «Παρακαλώ, ζυγίστε μου δύο ντομάτες για το μεσημέρι και δύο ντομάτες για το βράδυ». «Ναι, δεσποινίς Λένα. Να μην τα βάλω όλα μαζί;» «Όχι, να μην τα βάλετε όλα μαζί, γιατί εγώ μετράω χρήμα και θερμίδες». Για να μη μένω στο σπίτι, πήγαινα στα θέατρα και καθόμουν. Ο κύριος Μουσούρης, ο κύριος Μυράτ, με είχαν στην πρώτη σειρά, για να με επιτηρούν. Όλοι ήταν πολύ πουριτανοί απέναντί μου.

απο τον χρήστο παρίδη φωτογραφιeσ: παρισ ταβιτιαν

ζω το τωρα Η ζωή δεν με πήγε καροτσάκι, το παραμύθι της εγώ το έγραψα. Δεν έχω κλάψει στη ζωή μου, ούτε στην κηδεία του πατέρα μου. Είδα τον θάνατό του. Είμαι στην καλύτερη δεκαετία της ζωής μου, το φινάλε της ζωής μου θα το γράψω εγώ.

14.1.21 – lifo

39

καθηγητή. Μιλούσε πολύ άσχημα κι εγώ σηκωνόμουν κι έφευγα. Έτσι, εκεί που ήμουν του 20, έπαιρνα 5. Κι αυτό με έκανε να δώσω εξετάσεις στην επιτροπή εξαιρετικών ταλέντων στο Ρεξ, εκεί όπου έδιναν όσοι δεν είχαν τελειώσει ακόμα το σχολείο, μεταξύ αυτών και ο Κώστας Πρέκας. Τον θυμάμαι γιατί καθόταν στο βάθος του διαδρόμου και έλαμπαν τα δόντια του. Σαν να έβλεπες μόνο δυο σειρές δοντιών, όχι άνθρωπο. Έδωσα με τη Μιραντολίνα, έναν καταπληκτικό μονόλογο, και την Αντιγόνη. Η Συνοδινού, που με ήξερε από παιδάκι 8-9 ετών, μου είπε: «Παρακαλώ, μπορείτε να το ξαναπείτε; Επειδή είστε πάρα πολύ καλή και θα σας περάσω, θέλω να δω αν ήταν τυχαίο αυτό». Μπήκα στο Εθνικό, ήταν η καλύτερη περίοδος.

q Πριν από τα Κόκκινα Φανάρια έκανα την ταινία Τρελοί πολυτελείας με τον Πάντζα και τον Γιώργο Βαρβέρη, και πήρα ένα μικρό βραβείο – μου το έδωσαν οι κριτικοί. Μετά, στα Κόκκινα Φανάρια, είχα μεγάλο υποστηρικτή, θαυμαστή και φίλο οικογενειακό τον συγγραφέα Αλέκο Γαλανό. Μου έκαναν ένα δοκιμαστικό στο στούντιο Άλφα: μου έδωσαν να φάω ένα μήλο, μου κάθισε στον λαιμό και ο Γεωργιάδης κινηματογράφησε τη διαδικασία. Βγήκε καταπληκτικά, έτσι πήρα τον ρόλο, λεφτά και δικό μου καμαρίνι. Με κάλεσαν, λοιπόν, και «έκλεισα». Είχα πάρα πολύ καλό τρόπο να κλείνω τα συμβόλαια. Ήμουν πολύ αυστηρή, μεγάλη μαέστρος στο πού θα έμπαινε το όνομα, πότε θα πληρωνόμουν. Μάλιστα, μετά από ένα διάστημα είχα το καλύτερο γραφείο δημοσίων σχέσεων καλλιτεχνών.

Eλένη Ανουσάκη

q Για το θέατρο έδωσα πριν τελειώσω το γυμνάσιο. Γιατί στο 5ο Γυμνάσιο, όπου πήγαινα, ήταν κακός ο τρόπος του

q Τον πρώτο χρόνο μου στο Εθνικό έφυγα. Η επιτροπή στο Εθνικό είπε τότε ότι οι μαθητές που συμμετέχουν σε ταινίες δεν μπορούν να παρακολουθούν τα μαθήματα. Ο Κωτσόπουλος, που ήταν φίλος της μητέρας μου, έτρωγε στο σπίτι μας, ήταν αυτός που έκανε την ανακοίνωση. Τότε ήρθε η Παξινού και του είπε: « Έχουμε το καλύτερο ταλέντο και θέλεις να το διώξεις; Ντροπή σου!».

q Έπειτα ήρθε ο Ζορμπάς. Και πώς έμαθα ότι με ήθελαν; Στο Κολωνάκι υπήρχε το Ντόλτσε απέναντί μας, αριστερά. Εγώ κατέβαινα στους βοηθούς για να μυρίζω τη σοκολάτα. Εκεί, λοιπόν, με πήρε ο βοηθός του Κακογιάννη τηλέφωνο, γιατί δεν είχαμε βάλει ακόμα δικό μας στο σπίτι, για να με καλέσει να παίξω στον Ζορμπά. Πήγαμε στην Κρήτη, τα γυρίσματα ήταν υπέροχα, με την Ειρήνη Παππά, τον σπουδαίο Γιώργο Φούντα και τον Άντονι Κουίν, που με θαύμαζε και με αγαπούσε. Ο Κακογιάννης μάς υποχρέωσε όλους να μείνουμε εκεί έξι μήνες. Εμένα με λάτρευε, θα έλεγα ότι ήταν ερωτευμένος μαζί μου. Δεν μου το είπε ποτέ.

q Πήγα στην Ιταλία μετά τον Ζορμπά, με συμβόλαιο της FΟΧ, με τον Ντάριλ Ζάνουκ. Είχαν στείλει έναν μεγάλο φωτογράφο, τον Λέσινγκ, και έκαναν μια φωτογράφιση στο γύρισμα. Με φώναξαν πάλι από το Ντόλτσε και μου είπαν «σε καλούν από τη Ρώμη». Νόμισα ότι ήταν αστείο, αλλά κατέβηκα και μου μιλούσαν στα ιταλικά. Διαβατήριο δεν είχα, η Ιταλική Πρεσβεία μού το έβγαλε σε μία μέρα και έφυγα για Ρώμη. Έκανα έναν μικρό ρόλο στο Αγωνία και Έκσταση με τον Τσάρλτον Ίστον, αλλά έπρεπε να πάω στην Αμερική για να μάθω καλά τα αγγλικά. Στη Ρώμη είχα την τύχη να έχω συνοδό, αρχικά για έξι μήνες και εν τέλει για έναν χρόνο –εξού και τα «Ημερολόγια Ιταλίας» που έχω γράψει–, τον μεγάλο στοχαστή Ένιο Φλαϊάνο. Γνώρισα την ιντελιγκέντσια της Ιταλίας. Έκανα δοκιμαστικό με τον Φελίνι, έχω χορέψει με τον Φρανκ Σινάτρα, έχω φάει με τον Αλέν Ντελόν. Φωτογραφήθηκα από τον Πιερ Λουίτζι για μια τεράστια καμπάνια ομορφιάς που είχε αφίσες σε όλη τη Ρώμη, κάτι που έκανε τον Κακογιάννη έξαλλο. «Είναι δυνατόν η πρωταγωνίστριά μου να είναι σε αφίσες;» έλεγε.

q Πήγα στη σχολή του Κατσέλη μετά, ήταν ο μόνος που μπορούσα να δεχτώ.

Έμεινα έναν χρόνο και γίναμε πάλι μπίλιες, γιατί ήταν πολύ αυστηρός, αλλά εγώ χειρότερη. Τελείωσα τη σχολή του Γρηγόρη Βαθιά. Εξαίρετος δάσκαλος ορθοφωνίας. Εκεί είχα τον Κώστα Μπάκα καθηγητή. Βγαίνω το καλοκαίρι του ’68 σε μια επιθεώρηση του Αλέκου Σακελάριου που λεγόταν Και μη χειρότερα και κάνω ένα καταπληκτικό χορευτικό, γιατί χόρευα καταπληκτικά. Με βγάζει πριν από το φινάλε και γίνεται χαμός. Δεν με ήθελαν όμως σε αυτήν τη θέση και μου το έκοψαν το νούμερο. Κι εγώ μετά έβγαινα μόνη μου και έκανα το νούμερο, δεν έχει ξαναγίνει αυτό. Στο φινάλε έλεγα ένα τραγούδι που είχε πει και ο πατέρας μου στη σκηνή. Έχω κάνει 70 τραγούδια, έχε υπόψη σου, τα οποία παίζονται στο Ντουμπάι.

q Εκείνο τον χειμώνα με κάλεσε ο Αλέξης Σολομός στο θέατρο Προσκήνιο να παίξω στη Μις Μπα του Ρούντολφ Μπεζιέ, με πρωταγωνίστρια τη μεγάλη ηθοποιό Αντιγόνη Βαλάκου, και έκανα τεράστια επιτυχία, γιατί ο καημένος ο κ. Σολομός μού έβγαλε από τις φράσεις το ρο και όποτε μιλούσα έπεφτε το θέατρο. Ο Σολομός με αγαπούσε και με πίστευε. Έπαιξα και στη Δίκη του Κάφκα που έκανε. Μετά πήγα στο Κρατικό, στη Θεσσαλονίκη, να παίξω την Τζέιν Έιρ, και ακολούθησε μια πορεία δύσκολη, με μεγάλους ρόλους. Το ’65, εν τω μεταξύ, στην ταινία Η Γόησσα του Κώστα Καραγιάννη συνδέθηκα με τον άντρα μου, τον πολύ καλό διευθυντή φωτογραφίας και αργότερα σκηνοθέτη Δημήτρη Παπακωνσταντή. Εγώ δεν είχα έρωτες πολλούς, όχι μόνο γιατί ήμουν σοβαρή αλλά και γιατί δεν έχανα τον χρόνο μου.

q Την πρώτη φορά που βγήκα να μιλήσω ως υποψήφια δημοτική σύμβουλος ήμουν ντυμένη κούκλα, σαν τη Βουγιουκλάκη, στην κεντρική ψαραγορά, και με τα σινιέ ρούχα ανέβηκα επάνω στην πλατφόρμα των ψαριών κι έβγαλα λόγο. Γιατί πήγα στην αγορά; Γιατί αυτοί που ψωνίζουν στην αγορά είναι απ’ όλες τις γειτονιές της Αθήνας, έτσι με είδαν όλοι, με σήκωσαν στα χέρια και με πήγαν όρθια μέσα στο ΠΑΣΟΚ. Και καθώς είμαι και πολύ καλή με τα σλόγκαν, έβγαλα το « Ένας είναι ο Μπέης» και ήρθα πρώτη σε ψήφους.

q Ως βουλευτής δεν με ενδιέφερε να γίνω ούτε υφυπουργός ούτε τίποτα, μόνο να κάνω κριτική στην εξουσία. Έφερα φοβερά θέματα στη Βουλή: του πόθεν έσχες, των εκδιδομένων γυναικών κ.ά. Ήμουν πρώτη βουλευτής στις ερωτήσεις. Γι’ αυτό και με εκτιμούσε και ο πολιτικός από αντίπαλο στρατόπεδο, ο μπαμπάς Μητσοτάκης, που με ήξερε από τον καιρό του Ζορμπά, γιατί μας είχε παραχωρήσει το σπίτι του. Έφυγα μέσα σε μια τρομακτική έκρηξη, τότε με το χρηματιστήριο. Ήταν ένα τραγικό λάθος. Και ήμουν σχεδόν η μόνη βουλευτής από το ΠΑΣΟΚ που ψήφισε εναντίον της μη παραπομπής όσων ασχολήθηκαν με το χρηματιστήριο. Κατά έναν περίεργο τρόπο, κανείς από αυτούς δεν ζει σήμερα.

Γνώρισα την ιντελιγκέντσια της Ιταλίας. Έκανα δοκιμαστικό με τον Φελίνι, έχω χορέψει με τον Σινάτρα, έχω φάει με τον Αλέν Ντελόν. Φωτογραφήθηκα από τον Πιερ Λουίτζι για μια τεράστια καμπάνια ομορφιάς που είχε αφίσες σε όλη τη Ρώμη, κάτι που έκανε τον Κακογιάννη έξαλλο. «Είναι δυνατόν η πρωταγωνίστριά μου να είναι σε αφίσες;»

q Είμαι δύσκολος άνθρωπος. Η ζωή δεν με πήγε καροτσάκι, το παραμύθι της εγώ το έγραψα. Δεν έχω κλάψει στη ζωή μου, ούτε στην κηδεία του πατέρα μου. Είδα τον θάνατό του. Είμαι στην καλύτερη δεκαετία της ζωής μου, το φινάλε της ζωής μου θα το γράψω εγώ.

q Μου λείπει η Αθήνα σήμερα. Κάθε φορά που τη βλέπω, καταλαβαίνω ότι είναι πολύ άσχημα. Είναι άρρωστη η Αθήνα κι αυτή η αρρώστια με πληγώνει πάρα πολύ. Γι’ αυτό έχω μια σελίδα στα social media, το «Αθήνα, η πόλη μου, η ζωή μου», κι όλος ο κόσμος που με ξέρει από μικρή γράφει για τη θλίψη της πόλης. Αυτή η θλίψη είναι κάτι που με πεθαίνει.

40 lifo – 14.1.21

week

ΣΕΙΡΑ

Φαντάσου ότι είσαι σε μια πόλη Η Φραν Λίμποβιτς είναι μία από τις εμβληματικές φιγούρες της Νέας Υόρκης. Κριτικός και δοκιμιογράφος, είναι μια γυναίκα που επί δεκαετίες εκφράζει τις απόψεις της με απείθαρχο τρόπο και ορισμένες φορές με μια δόση γκρίνιας. Νεοϋορκέζα ως το κόκαλο, έκανε τέχνη την ειλικρίνεια, συνδυάζοντας τις λογικές παρατηρήσεις της σχετικά με την πόλη και τους κατοίκους της με έναν δυναμικό, συνεχή σχολιασμό που δεν χαρίζεται σε κανέναν. Έχοντας ζήσει με τόλμη και ειλικρίνεια όλες τις φάσεις της σύγχρονης ιστορίας της πόλης, ως ταξιτζού και συγγραφέας, γίνεται η φωνή της στο ντοκιμαντέρ των 7 επεισοδίων που σκηνοθετεί ο φίλος της Μάρτιν Σκορσέζε και δίνει την άποψή της για τα πάντα, από τους τουρίστες και τα χρήματα μέχρι τον υπόγειο σιδηρόδρομο, τις τέχνες και τη ζωή στην Times Square. Παράλληλα, έρχεται στο προσκήνιο το παρελθόν της: μια ζωή που χαρακτηρίστηκε από αδιάκοπη περιέργεια και αναζωογονητική ανεξαρτησία. ä Προβάλλεται στην πλατφόρμα του Netflix.

ΒΙΒΛΙΟ Πέρα από την «κοινοτοπία του κακού» Το βιβλίο της Χάνα Άρεντ Η ανθρώπινη κατάσταση. απο τον νικο μπακουνακη

43

42

ΣΙΝΕΜΑ Ο Θοδωρής Κουτσογιαννόπουλος γράφει για το «Μια νύχτα στο Μαϊάμι» της Ρετζίνα Κινγκ.

46

STARFAX Oι αστρολογικές προβλέψεις της εβδόμαδας.

σινεμά

H ΤΑΙΝΙΑ ΤΗΣ ΕΒΔΟΜΑΔΑΣ

Μια νύχτα στο Μαϊάμι Οne night in Miami Σκηνοθεσία: Ρετζίνα Κινγκ Πρωταγωνιστούν: Κίνγκσλι Μπεν-Αντίρ, Ιλάι Γκόρι, Άλντις Χοτζ

week

Τ Αριστούργημα Πολύ Καλό Καλό Ικανοποιητικό Μέτριο

Κακό

α πο τον θ οδ ω ρ η κο υτ σογ ιαν νοπου λο

42 lifo – 14.1.21

ι θα γινόταν αν ο πυγμάχος Μοχάμεντ Άλι, ο τραγουδιστής Σαμ Κουκ, ο ποδοσφαιριστής Τζιμ Μπράουν και ο πολιτικός και ιερέας Μάλκολμ X συναντιούνταν χαλαρά μια ζεστή βραδιά στη Φλόριντα; Η περίσταση κάθε άλλο παρά casual ήταν στο high-concept, βαρύνουσας σημασίας έργο του Κεμπ Πάουερς που διασκεύασε ο ίδιος για τη μεγάλη οθόνη (και στην παρούσα φάση μικρότερη, καθώς θα προβάλλεται από το Amazon Prime): ο Άλι είχε μόλις κατατροπώσει τον Σόνι Λίστον, κατακτώντας το τρόπαιο του πρωταθλητή κόσμου, και το βροντοφώναζε για να καταλάβουν όλοι ποιος ήταν το αφεντικό. Με την πρόθεση να αποκηρύξει το κοσμικό ονοματεπώνυμο Κάσιους Κλέι, με το οποίο ήταν μέχρι τότε γνωστός, με την προτροπή και την καθοδήγηση του Μάλκολμ X, και να ασπαστεί άμεσα, και πολυδιαφημισμένα, το Nation of Islam του Λούι Φάρακαν, ο Άλι είχε κάθε λόγο να είναι ενθουσιασμένος στην προοπτική μιας ζωής με επιρροή και δύναμη, την ίδια στιγμή που ο μέντοράς του είχε άλλα σχέδια, τα οποία δεν ήταν εντελώς έτοιμος να κοινοποιήσει ή να μοιραστεί με τον γνωστότερο απόστολό του. Η υποθετική συνάντησή του με τους παλιόφιλους, τον Σαμ Κουκ και τον Τζιμ Μπράουν, φέρνει μαζί τέσσερις άνδρες που σε πρώτη ματιά συγκλίνουν και ομονοούν σε ένα κοινό όραμα με εμπόδια που οφείλουν να προσπεράσουν για να πετύχουν τον σκοπό τους, αλλά πρώτα το θεατρικό και τώρα η κινηματογραφική διασκευή του δίνουν ανάγλυφα τις αντιθέσεις και τη διαφωνία τους. Η θεώρησή τους για το black power, στο κράσπεδο τεράστιων ανακατατάξεων, διαιρείται σε δραματικά πορτρέτα προσωπικοτήτων με αδυναμίες και ματαιοδοξία. Βρισκόμαστε στο 1964 και ο Σαμ Κουκ έχει μόλις αντιληφθεί πως στα χέρια λευκών ατζέντηδων και κακού υπολογισμού η σταδιοδρομία του σε ζωντανές εμφανίσεις μπροστά σε κοινό που σαφώς θα προτιμούσε άλλο χρώμα

προσώπου να συνοδεύει τη βελούδινη φωνή του, όπως αποδεικνύει η καταστροφική βραδιά στο φημισμένο Copacabana, δεν έχει λαμπρό μέλλον. Από την άλλη, ο Μπράουν έχει πετύχει τρομερές επιδόσεις στο αμερικανικό football, αλλά η αρχική σκηνή με τον Μπο Μπρίτζες να τον θαυμάζει, αν και, ως γνήσιος Νότιος, αρνείται πολύ φυσικά να μπάσει στο σπίτι του έναν «αράπη», όσο κορυφαίο είδωλο και να είναι, του υπενθυμίζει εμφατικά το μάταιο της προσπάθειάς του, κάτι που ήδη υποψιαζόταν, αν κρίνουμε από την επιφυλακτικότητα στην άκρη του βλέμματός του. Θέλει να το γυρίσει στο σινεμά και βρίσκεται κι αυτός, όπως και οι διάσημοι φίλοι του, στο νευραλγικό σημείο μιας καριέρας που αναμφισβήτητα ανθεί και λογικά θα συνεχίσει να προοδεύει, αλλά χτυπάει σε άσπρο τοίχο και ματαιώνεται στο μυαλό του. Ο καθένας έχει τα θέματά του και ο Μάλκολμ X, με εναλλαγή πραότητας στη σκέψη και φλόγας στην έκφραση, συνετίζει τους ομόφυλούς του και επιχειρεί να τους επαναφέρει στην τάξη, που δεν είναι άλλη από τη συστηματική και επίπονη κατάρριψη της επικρατούσας προκατάληψης με ιεραποστολική προσήλωση και αυταπάρνηση – γίνεται πλημμελής σύζυγος και πατέρας, αποχωρίζεται τις ανάγκες και τις επιθυμίες του, όλο το fun της ζωής, για τη μεγάλη εικόνα. Τι κι αν ο Κουκ τον πληροφορεί λεπτομερώς για την οικονομική συλλογιστική του πάνω στην εκμετάλλευση της μουσικής του με όφελος δικό του και της μαύρης κοινότητας που υποστηρίζει με συνέπεια. Ο Μάλκολμ τον αποστομώνει παίζοντας έναν δίσκο του, επισημαίνοντας πως οι στίχοι αγάπης που τραγουδά τέλεια δεν είναι παρά ανώδυνο κελάηδημα με μηδαμινό κοινωνικό περιεχόμενο, πόσο μάλλον πολιτικό αντίκτυπο. Ακούγεται σαν αυστηρός κριτής, ένας άνθρωπος του Θεού που θυσιάζεται καθημερινά και γνωρίζει πως, για να τον πάρουν στα σοβαρά, πρέπει να πονά τον συνομιλητή του, σαν ακτιβιστής με

Τέσσερις φίλοι, θρύλοι στον χώρο τους, επιχειρηματολογούν προφητικά για το μέλλον της μαύρης κουλτούρας στις ΗΠΑ στο σκηνοθετικό ντεμπούτο της βραβευμένης ηθοποιού Ρετζίνα Κινγκ.

προσωπική ατζέντα. Έχει εύκολο το κήρυγμα περί του altrui και η θλίψη του φανερώνει μια μεσσιανική κατανόηση της δυσκολίας ενός τιτάνιου έργου. Παράλληλα, οι δικοί του δαίμονες παρεισφρέουν ίσα-ίσα για να μετριάσουν το διογκωμένο εγώ ενός θνητού ρήτορα. Η βραδιά αλλάζει τόνους και διαθέσεις, πατά στη δεδομένη οικειότητα των πρωταγωνιστών λόγω του κοινού τους background και κορυφώνεται συχνά, όχι μόνο λεκτικά αλλά και σωματικά – κανείς δεν είναι χαρούμενος που ο Μάλκολμ Χ επιτηρείται συνεχώς από τη φρουρά της εκκλησίας του, σαν να είναι φυγόδικος και υποψήφιο θύμα και όχι πολύτιμο celebrity. Η Ρετζίνα Κινγκ πετυχαίνει συνενοχή και χημεία και με το έξυπνο μοντάζ που επιλέγει ανανεώνει το ενδιαφέρον μιας νοηματικής πυκνής, συνεχούς παράθεσης διαλόγων και με τη βοήθεια πειστικών ερμηνειών των ηθοποιών (που επιπλέον μοιάζουν επαρκώς με τους εμβληματικούς χαρακτήρες που υποδύονται). Κυρίως, εκτίμησα τον χειρισμό της απέναντι σε τόσο γνωστούς χαρακτήρες που έχουμε παρακολουθήσει πολλές φορές σε αποσπάσματα που κυκλοφορούν στο Διαδίκτυο και έχουν απαθανατιστεί σε εξαιρετικές ταινίες με οσκαρικού βεληνεκούς ερμηνείες, όπως αυτές του Ντενζέλ Γουόσινγκτον και του Γουίλ Σμιθ. Το ζητούμενο εδώ ήταν να τους δούμε και να τους ακούσουμε όπως θα έριχναν την ασπίδα και τις άμυνές του, σαν να μην ήταν κανείς άλλος παρών στο δωμάτιο. Η Κινγκ μάς έβαλε στην παρέα τους. Ωστόσο, το φιλμ παραμένει εντός του σφιχτού πλαισίου του, όχι τόσο στατικό όσο θα φοβόταν κανείς, αλλά ριζωμένο στο δραματουργικό αίτιο που το επιβάλλει. Η διεκδίκηση και το πολιτικό point που πρεσβεύει είναι σημαντικότερα από τον αέρα που αναπνέει. ΤΟ «ONE NIGHT IN MIAMI» ΚΥΚΛΟΦΟΡΕΙ ΣΤΗΝ ΠΛΑΤΦΟΡΜΑ AMAZON PRIME ΑΠΟ ΤΙΣ 15 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ.

Η

φράση της για την «κοινοτοπία του κακού» (the banality of evil) από το μεγάλο ρεπορτάζ της Ο Άιχμαν στην Ιερουσαλήμ, που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό «The New Yorker» το 1963, έκανε γνωστή τη Χάνα Άρεντ έξω από τους κύκλους της πολιτικής φιλοσοφίας στο δεύτερο μισό του εικοστού αιώνα. Η φράση αυτονομήθηκε από το πλαίσιο μέσα στο οποίο είχε διατυπωθεί, δηλαδή τη δίκη του ναζί εγκληματία Άιχμαν, και χρησιμοποιήθηκε έκτοτε σε ποικίλες αναλύσεις και ποικίλες όψεις φαινομένων της δημόσιας ζωής, όπως η τρομοκρατία, η βία, οι βανδαλισμοί, ακόμη και για τις κατά συρροήν δολοφονίες. Έγινε μια φράση-κλισέ και τελικά μπανάλ κυρίως μέσα από τη δημοσιογραφική χρήση της. Ο Άιχμαν είχε συλληφθεί στην Αργεντινή από Ισραηλινούς πράκτορες και η Άρεντ παρακολούθησε τη δίκη του στην Ιερουσαλήμ για λογαριασμό του αμερικανικού περιοδικού. Η κοινοτοπία του κακού, στο ρεπορτάζ, ήταν απόρροια της γραφειοκρατικής νομιμότητας, δηλαδή ο Άιχμαν δρούσε στο πλαίσιο ενός μηχανισμού, της ιεραρχίας του και των κανόνων του. Η θέση αυτή της Άρεντ θεωρήθηκε ότι «αθωώνει» τον Άιχμαν και η φιλόσοφος έγινε στόχος πολύ σκληρής κριτικής. Γεννημένη στο Ανόβερο το 1906 σε εβραϊκή οικογένεια, η Χάνα Άρεντ θεωρούσε τη γερμανική γλώσσα πατρίδα της και τη Γερμανία κοιτίδα του πολιτισμού και ταυτόχρονα τη/ τον χώρα/χώρο της πιο βαθιάς βαρβαρότητας. Φιλόσοφος και ταυτόχρονα ηρωίδα ποπ κουλτούρας, καθώς η ζωή της μυθιστορηματοποιήθηκε, ιδιαίτερα η σχέση της με τον φιλόσοφο Μάρτιν Χάιντεγκερ, του οποίου υπήρξε μαθήτρια και ερωμένη, η Χάνα Άρεντ πίστευε ότι ήταν ακατάτακτη διανοούμενη. Σε ένα δοκίμιό της για τον Βάλτερ Μπένγιαμιν (18921940), που είχε δημοσιευτεί το 1968 στο «New Yorker» και έκτοτε το βρίσκουμε σε πολλές εκδόσεις για τον Γερμανό στοχαστή που «δεν έμαθε ποτέ να κολυμπάει, ούτε με το ρεύμα ούτε κόντρα στο ρεύμα», η Άρεντ έγραφε: «Η μεταθανάτια δόξα μοιάζει να είναι η μοίρα των ακατάτακτων, δηλαδή όλων αυτών που το έργο τους δεν ευθυγραμμίζεται με την υπάρχουσα τάξη ούτε εισάγει ένα νέο είδος που από μόνο του προσφέρεται για μια μελλοντική ταξινόμηση». Είναι σαν να έγραφε για το εαυτό της, καθώς η συζήτηση για το έργο της πύκνωσε πολύ μετά τον θάνατό της, το 1975.

Οι Απαρχές του ολοκληρωτισμού (The origins of Totalitarianism), που εκδόθηκαν το 1951, είναι από τα μείζονα έργα της που δεν έπαψαν ποτέ να συζητιούνται. Εδώ η Άρεντ εξετάζει τον γερμανικό φασισμό και τον σοβιετικό (σταλινικό) κομμουνισμό ως δύο όψεις του μοντέρνου (modernity) και όχι ως εξαιρέσεις της εξέλιξής του. Αλλά το έργο της που αποκτά μεγαλύτερη επικαιρότητα σήμερα, ιδιαίτερα για τα θέματα της δημόσιας σφαίρας, είναι η Ανθρώπινη Κατάσταση, που είχε εκδοθεί το 1958. Ξαναδιαβάζουμε, λοιπόν, την Ανθρώπινη Κατάσταση στη νέα μετάφραση του Πέτρου Γεωργίου (εκδόσεις Πατάκη), με πρόλογο της Αγγλίδας πολιτικής επιστήμονα Μάργκαρετ Κάνοβαν (1939-2018), που ήταν ειδικευμένη στο έργο της Άρεντ και είχε πρόσβαση στο αρχείο της φιλοσόφου. Θυμίζουμε ότι η προηγούμενη ελληνική μετάφραση αυτού του έργου της Άρεντ χρονολογείται στο 1986. Την υπέγραφαν ο Γεράσιμος Λυκιαρδόπουλος και ο Στέφανος Ροζάνης στις εκδόσεις Γνώση. Η ίδια η Άρεντ γράφει στον πρόλογο του βιβλίου ότι θέλει να προτείνει έναν «αναστοχασμό της ανθρώπινης κατάστασης, από την πλεονεκτική σκοπιά των πιο πρόσφατων εμπειριών και φόβων μας». Ποιες είναι αυτές οι εμπειρίες; Πριν απ’ όλα η, εκτόξευση του πρώτου δορυφόρου (1957), ένα μείζον γεγονός το οποίο η Χάνα Άρεντ διαλέγει για να ανοίξει το βιβλίο της, αλλά και η Ουγγρική Επανάσταση του 1956, που συνετρίβη από τα σοβιετικά τανκς, για να αναφερθούμε σε δύο «εμπειρίες» οι οποίες συμπίπτουν με τον χρόνο συγγραφής του βιβλίου. Και τι στόχο έχει αυτός ο αναστοχασμός; Μήπως τη σκέψη; Όχι, γράφει η Άρεντ. Έχει ως στόχο κάτι πολύ πιο απλό, το «τι κάνουμε» σε ένα περιβάλλον που χαρακτηρίζεται από «την ανεύθυνη διακινδύνευση, την απελπιστική σύγχυση, την αυτάρεσκη επανάληψη αληθειών που έχουν καταντήσει τετριμμένες και κούφιες». Η Χάνα Άρεντ χρησιμοποιεί τον όρο «vita activa», με όλο το ιστορικό και επιστημολογικό βάρος που έχει ο όρος αυτός, για να δηλώσει τρεις θεμελιώδεις ανθρώπινες δραστηριότητες που αποτελούν και τα τρία κεντρικά μέρη της Ανθρώπινης Κατάστασης. Πρόκειται για τον μόχθο, την εργασία και την πράξη. Ο μόχθος αντιστοιχεί στη φυσικότητα της ανθρώπινης ύπαρξης, στον βιολογικό κύκλο, στη διεργασία της ζωής. Η εργασία είναι αυτή που παρέχει τον «τεχνη-

Χάνα Άρεντ: Πέρα από την «κοινοτοπία του κακού» Για το δοκίμιο «Η ανθρώπινη κατάσταση» της Χάνα Άρεντ που μόλις κυκλοφόρησε σε νέα μετάφραση.

hannah arendt

Η ανθρώπινη κατάσταση Μτφρ.: Πέτρος Γεωργίου Εκδόσεις Πατάκη Σελ.: 511

τό» κόσμο των πραγμάτων, ο οποίος διαφέρει εντελώς από τον φυσικό. Τα προϊόντα της εργασίας, τα «ανθρώπινα τεχνουργήματα», είναι αυτά που δίνουν στον άνθρωπο διάρκεια και μονιμότητα, πέρα από τα όρια της θνητής ζωής. Η πράξη είναι η μοναδική δραστηριότητα που συνδέει τους ανθρώπους μεταξύ τους, χωρίς να μεσολαβήσουν πράγματα ή ύλη. Αποτελεί την προϋπόθεση όλης της πολιτικής ζωής, έχοντας ως χαρακτηριστικό της την «πληθυντικότητα». Είμαστε όλοι άνθρωποι, λέει η Άρεντ, αλλά με τέτοιον τρόπο ώστε ποτέ κανένας δεν είναι ίδιος με κανέναν άλλο που έζησε, που ζει ή που θα ζήσει. Η πράξη θα ήταν περιττή πολυτέλεια, προσθέτει η Άρεντ, αν οι άνθρωποι ήταν αναπαραγόμενες επαναλήψεις του ίδιου υποδείγματος και ταυτίζονταν μεταξύ τους ως προς τη φύση ή την ουσία τους. Το μέρος της Ανθρώπινης Κατάστασης που αφορά την πράξη θεωρείται ότι μεταδίδει ένα ελπιδοφόρο μήνυμα. Είναι το «θαύμα της έναρξης καινούργιων πραγμάτων», όπως γράφει η Μάργκαρετ Κάνοβαν στην εισαγωγή της. Έρχονται συνεχώς στον κόσμο νέοι άνθρωποι, που ο καθένας τους είναι μοναδικός και ικανός να παίρνει πρωτοβουλίες που μπορούν να διακόψουν ή να εκτρέψουν αλληλουχίες συμβάντων που έχουν τεθεί σε κίνηση από προηγούμενες πράξεις. Δεν είναι τυχαίο ότι οι επαναστάσεις του 1989, που ανέτρεψαν τα σοσιαλιστικά καθεστώτα, χαρακτηρίστηκαν «αρεντιανές». Ταυτόχρονα, όμως, η πράξη μπορεί να είναι πηγή απογοήτευσης και ματαιώσεων, καθώς είναι δυνατόν να οδηγήσει σε έλλειψη ελέγχου στα αποτελέσματά της. Η επικαιρότητα της σκέψης της Άρεντ αναγνωρίζεται αμέσως και άμεσα στο μέρος του βιβλίου που έχει σχέση με τη δημόσια και την ιδιωτική σφαίρα. Καθώς η αίσθηση της πραγματικότητας που έχουμε εξαρτάται απόλυτα από τη δημόσια σφαίρα, «ακόμη και το λυκόφως που φωτίζει την ιδιωτική και τη μύχια ζωή μας απορρέει τελικά από το πολύ πιο σκληρό φως της δημόσιας σφαίρας» γράφει ποιητικά και με συγκλονιστικό τρόπο η Άρεντ. Σε μια εποχή απόλυτης υπερέκθεσης και κυριαρχίας των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, όπως η δική μας, μπορούμε να νιώσουμε πλήρως τη θέση της Άρεντ, που μας έρχεται από το 1958: «Μια ζωή που αναλώνεται εξ ολοκλήρου στη δημόσια σφαίρα γίνεται, θα λέγαμε, ρηχή. Διατηρεί την ορατότητά της, αλλά χάνει την ιδιότητα της ανάδυσης στο φως από κάποιον πιο σκοτεινό χώρο που πρέπει να παραμείνει κρυμμένος προκειμένου να μην απολέσει το βάθος του». Η αγάπη, γράφει η Άρεντ, σε αντίθεση με τη φιλία, θανατώνεται ή μάλλον κατασβένεται μόλις εκτεθεί σε δημόσια θέα. Και παραπέμπει σ’ έναν στίχο του Ουίλιαμ Μπλέικ: «Την αγάπη σου ποτέ μην πεις / την αγάπη που δεν στέργει να ειπωθεί». Η Ανθρώπινη Κατάσταση είναι δύσκολο μεν, αλλά πολύ γοητευτικό βιβλίο. Η γοητεία του στηρίζεται και στον ανορθόδοξο τρόπο που έχει η Άρεντ να συζητάει για την ανθρώπινη κατάσταση, έναν τρόπο που, όπως είπαμε, την καθιστά ακατάτακτη. Μας εντυπωσιάζει, ας πούμε, ο τρόπος με τον οποίο καταφεύγει στην ελληνική γραμματεία, όχι απαραίτητα στους φιλοσόφους, αλλά και στον Ηρόδοτο και στον Ησίοδο. Και είναι ακόμα πιο εντυπωσιακή η αναφορά της στους πατέρες της Εκκλησίας, στον Ιερό Αυγουστίνο και στα ανθρωπολογικά/ φιλοσοφικά ερωτήματά του «ποιος είμαι;», που απευθύνεται στον άνθρωπο, και «τι είμαι;», που απευθύνεται στον Θεό.

βιβλίο

ΔΟΚΙΜΙΟ

week

ΑΛΛΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ Αναζητήστε το ντοκιμαντέρ της Ισραηλινής σκηνοθέτιδας Άντα Ουσπίζ «Vita Activa: The spirit of Hannah Arendt» (2015). Δείτε την ταινία της Μαργκαρέτε φον Τρότα «Hannah Arendt» με την Μπάρμπαρα Ζούκοβα στον ρόλο της φιλοσόφου (2012).

απο toν niko μπακουνακη

14.1.21 – lifo

43

The good LiFO

õ

ö

Adidas

Artpeckers

Παπούτσια NMD_R1 PRIMEKNIT.

Αδιάβροχο σακίδιο πλάτης Two In One.

www.adidas.gr

artpeckers.com

ñ

Swatch Ρολόι Eclectic Mickey από τη συλλογή Disney Mickey Mouse X Keith Haring. http://www.swatch. com

ò

Πλαίσιο Sentio Πολυθρόνα Royal Velvet Blue. www.plaisio.gr

ö

Πλαίσιο Harman Kardon Subwoofer Citation Sub S Γκρι. www.plaisio.gr

ñ

Personal

Shopper

Yves Saint Laurent

44 lifo – 14.1.21

Ανδρικό άρωμα Y LE PARFUM. Στα καταστήματα καλλυντικών

ô

Hugo Boss Γυαλιά με clip-on φακούς από τη συλλογή HUGO. Σε επιλεγμένα καταστήματα

ò

Bozikis Τσάντα ώμου animal print. www.bozikis.gr

EXEIΣ ΓΟΥΣΤΟ Όλγα Νικολαΐδου Kειμενογράφος και δημιουργός του Nouveaux Vieux

Όλγα, πώς, από αρθρογράφος και copywriter που ήσουν, αποφάσισες να παρακολουθήσεις σεμινάρια σκηνοθεσίας; Έχω αρκετά ερωτήματα που «καίνε» μέσα μου και θέλω να τα εξερευνήσω. Γι’ αυτό αποφάσισα να πειραματιστώ με το σινεμά και την κάμερά μου και να παρακολουθήσω το σεμινάριο του Filmschool. Πάνω σε τι δουλεύεις αυτόν τον καιρό; Εργάζομαι ως freelancer κειμενογράφος, ολοκληρώνω το σενάριο για την πρώτη μικρού μήκους ταινία μου και διαχειρίζομαι το Nouveaux Vieux, το νέο vintage Instagram shop που δημιούργησα πρόσφατα. Πώς σου ήρθε να στήσεις το Nouveaux Vieux; Η μαμά μου, η Σοφία, είναι ενδυματολόγος. Εδώ και χρόνια, λοιπόν, είχε φτιάξει στο σπίτι το δικό της βεστιάριο με όμορφα κομμάτια που έμεναν για χρόνια κλεισμένα σε ντουλάπες. Όλα συνοδεύονταν από μια ιστορία. Αποφάσισα πως τους άξιζε μια δεύτερη ευκαιρία, κι έτσι έφτιαξα το Nouveaux Vieux, ένα vintage shop με second-hand αλλά και αφόρετα ρούχα, παπούτσια και αξεσουάρ που έχουν τη δική τους ιστορία στο παρελθόν και στο μέλλον. Και πώς σκέφτεσαι να το εξελίξεις; Όταν όλα τα κομμάτια που έχω στη διάθεσή μου θα έχουν καταλήξει σε νέα χέρια και ο Covid θα είναι μια μακρινή ανάμνηση, ονειρεύομαι να ταξιδεύω στο εξωτερικό για να βρίσκω νέα κομμάτια, γυναικεία και αντρικά, για το online shop μου. Και, γιατί όχι, το κατάστημα να γίνει ένας χώρος όπου κι άλλοι άνθρωποι σαν εμένα θα μπορούν να προσφέρουν και δικά τους κομμάτια. Προς το παρόν, είμαι στην αρχή. Πώς θα χαρακτήριζες το προσωπικό σου στυλ; Aκόμα ψάχνω να το βρω. Ωστόσο, βασικό μέλημα του στυλ μου είναι να έχει οικολογική συνείδηση. Αποφεύγω τα fastfashion brands και τρελαίνομαι να «τρυπώνω» για ώρες σε second-hand και vintage μαγαζάκια μέχρι να βρω κάτι παράξενο, από άλλη εποχή, ό,τι στυλ κι αν έχει. Μπορείς να μου πεις μια μυστική διεύθυνση από την οποία αγοράζεις πράγματα που σου αρέσουν; Στην Αρχιμήδους, στο Παγκράτι, κάθε Παρασκευή. Στη λαϊκή! Ποιο είναι το πιο παλιό ρούχο που έχεις στην ντουλάπα σου; Ένας κορσές Nina Ricci που θυμίζει μπουρλέσκ. Toν είχα βρει πριν από πολλά χρόνια στο βεστιάριο της μαμάς μου.

kειμενο μεροπη κοκκινη

φωτογραφια παρισ ταβιτιαν

Και το πιο πρόσφατο; Ένα απλό, ψηλόμεσο, μπορντό τζιν παντελόνι που πήρα από ένα βιντατζάδικο στη Βουδαπέστη με 10 ευρώ. Έχεις περάσει κάποια στυλιστική φάση που θα ήθελες να ξεχάσεις; Θυμάμαι, σε κάποια τάξη του γυμνασίου, συνεννοούμασταν κάθε βράδυ με τις κολλητές μου για το τι θα φορέσουμε την επόμενη μέρα. Θέλαμε να ντυνόμαστε ίδια. Αυτόν τον εσωτερικό φόβο τού να διαφέρεις, αυτό θα ήθελα να αφήσω πίσω μου. Τι φοράς σήμερα και πόσο κοστίζει; Vintage παντελόνι από το Yesterday’s Bread, vintage πουκάμισο που μου χάρισε πριν από χρόνια η μαμά μου και ένα ζευγάρι DKNY sneakers μποτάκια, τα οποία θα βρείτε στο Nouveaux Vieux. Πού πηγαίνεις τώρα; Πάω σπίτι. Στην Μπόνι, στον Μόρτη και στον Μιχάλη! @olina._ & @nouveauxvieux

14.1.21 – lifo

45

starfax

ΑΙΓΟΚΕΡΩΣ [22.12/19.1]

Από τις 14/1, που επιστρέφει ο Ουρανός σε ορθόδρομη πορεία, και έπειτα από ένα πεντάμηνο απογοητεύσεων, η ερωτική σας ζωή αρχίζει να αποκτά περισσότερο ενδιαφέρον, ωστόσο θα πρέπει να αποφύγετε τις δεσμεύσεις, καθώς θα σας δοθεί η ευκαιρία να γνωρίσετε αξιόλογα πρόσωπα που θα προσελκύσουν το ενδιαφέρον σας. Πολύ καλή εποχή για να αναλάβετε ρίσκα μέσω επενδύσεων. Στις 14/1, επίσης, πραγματοποιείται στο ζώδιό σας η ετήσια σύνοδος του Ήλιου με τον Πλούτωνα, μια εξαιρετική στιγμή για να βελτιώσετε την προσωπική ή την επαγγελματική εικόνα σας. Το τετράγωνο του Δία με τον Ουρανό στις 17/1, που συμβαίνει κάθε 7 χρόνια, θα σας προκαλέσει να σπάσετε τα δεσμά από καθετί περιοριστικό και οι πιθανότητες να κάνετε βεβιασμένες κινήσεις θα είναι πολλές. Προσοχή στη διαχείριση των γεγονότων.

ΥΔΡΟΧΟΟΣ [20.1/19.2] Έχετε ταλαιπωρη-

week

θεί πολύ το τελευταίο πεντάμηνο εξαιτίας της ανάδρομης πορείας του κυβερνήτη σας Ουρανού στον Ταύρο, από τις 14/1 όμως, που γίνεται ορθόδρομος, αρχίζουν να μπαίνουν σε μια ροή τα θέματα του σπιτιού και της οικογένειας. Αν έχετε βρεθεί σε δίλημμα σχετικά με τον τόπο κατοικίας ή της επαγγελματικής σας στέγης, μπορεί να προκύψουν απροσδόκητες και πιο συμφέρουσες επιλογές. Την ίδια μέρα η ετήσια σύνοδος του Ήλιου με τον Πλούτωνα στον Αιγόκερω σας δίνει το θάρρος να τερματίσετε μια τοξική κατάσταση. Στις 17/1 επαναλαμβάνεται το τετράγωνο Δία - Ουρανού έπειτα από 7 χρόνια και ο μόνος τρόπος αποφυγής σφαλμάτων του παρελθόντος είναι να ανατρέξετε στα γεγονότα του 2014. Σπασμωδικές ενέργειες δεν θα έχουν αίσια αποτελέσματα.

ΙΧΘΥΣ [20.2/20.3] Ο Ουρανός, έπειτα από ένα πεντάμηνο που ήταν ανάδρομος, στις 14/1 επιστρέφει σε ορθόδρομη πορεία και αρχίζουν να επιλύονται επικοινωνιακά προβλήματα, με αποτέλεσμα να αυξάνουν οι ευκαιρίες για την προβολή σας και νέες συνεργασίες. Ο Ουρανός, ως πλανήτης της τεχνολογίας, εκτός του ότι θα ευνοήσει την προώθηση νέων ιδεών, θα διευκολύνει θέματα εκπαίδευσης και εμπορικών συναλλαγών. Την ίδια μέρα η ετήσια σύνοδος του Ήλιου με τον Πλούτωνα στον τομέα της συλλογικής προσπάθειας αποτελεί μια καλή στιγμή για να συνάψετε έξυπνες συμμαχίες. Στις 17/1 το τετράγωνο Δία - Ουρανού, που συμβαίνει κάθε 7 χρόνια, θα σας γυρίσει πίσω στο 2014, προκειμένου να αποφύγετε εσφαλμένες αποφάσεις και ενέργειες σχετικά με ένα ταξίδι ή τις σχέσεις με οικείους.

ΚΡΙΟΣ [21.3/20.4]

Αυτή την εβδομάδα θα ασχοληθείτε με τα οικονομικά σας, καθώς ο Ουρανός, έπειτα από ένα πεντάμηνο που ήταν ανάδρομος, στις 14/1 επιστρέφει σε ορθόδρομη πορεία και κάποιες οικονομικές σας υποθέσεις αρχίζουν να δρομολογούνται. Ενδεχομένως να ανακαλύψετε μια νέα πηγή εσόδων, μια και ο Ουρανός είναι ο πλανήτης της τεχνολογίας. Την ίδια μέρα, ο Ήλιος κάνει την ετήσια σύνοδό του με τον Πλούτωνα στον τομέα της καριέρας και μπορείτε να πετύχετε τους στόχους σας, αρκεί να αντιμετωπίσετε διπλωματικά τυχόν πιέσεις από άτομα με εξουσία. Στις 17/1 ο Δίας, σε τετράγωνο με τον Ουρανό, θα δημιουργήσει εντάσεις με άτομα με τα οποία έχετε κοινό σκοπό ή ακόμη και με φίλους, δοκιμάζοντας τις σχέσεις σας. Στις 20/1 η σύνοδος Άρη - Ουρανού φέρνει μεταβλητότητα στον οικονομικά σας και πρέπει να αποφύγετε τις σπασμωδικές ενέργειες.

από τη μα ρ ιβ ίκυ καλλέ ρ γ η (s tar f ax@ li f o. g r )

46 lifo – 14.1.21

ΤΑΥΡΟΣ [21.4/20.5]

ΠΑΡΘΕΝΟΣ [24.8/22.9] Έπειτα από ένα πεντάμηνο ανατροπών στις σπουδές και σε διαδικαστικές υποθέσεις εξαιτίας της ανάδρομης πορείας του Ουρανού στον Ταύρο, από τις 14/1, που επιστρέφει σε ορθόδρομη πορεία, θα συνεχίσετε τις προσπάθειες για την κατάκτηση του στόχου σας και θα δρομολογήσετε ορισμένα σημαντικά ζητήματα. Και καθώς ο Ουρανός είναι ο πλανήτης της τεχνολογίας, θα παίξουν σημαντικό ρόλο τα ψηφιακά μέσα στην καθημερινότητά σας. Την ίδια μέρα πραγματοποιείται η ετήσια σύνοδος του Ήλιου με τον Πλούτωνα στον Αιγόκερω και είναι ιδανική στιγμή για να βάλετε σε εφαρμογή ένα τολμηρό έργο ή να ξεκινήσετε μια ερωτική σχέση που θα έχει ομαλή πορεία. Η ανάγκη σας για απαλλαγή από κάθε είδους περιορισμούς θα είναι έντονη στις 17/1 με το τετράγωνο Δία - Ουρανού που κορυφώνεται κάθε 7 χρόνια, κάνοντας την περίοδο ακατάλληλη για λήψη σημαντικών αποφάσεων. Προσέξτε μην επαναλάβετε εσφαλμένες ενέργειες που κάνατε το 2014.

Οι προσωπικοί σας στόχοι θα αποτελέσουν το βασικό σας μέλημα, καθώς στις 14/1 ο Ουρανός στο ζώδιό σας γυρίζει σε ορθόδρομη πορεία και, έπειτα από ένα πεντάμηνο ανάδρομης πορείας, μπορείτε πλέον να φτιάξετε το πρόγραμμά σας με περισσότερη σιγουριά. Ιδανική εποχή για να κάνετε μια αλλαγή στην εμφάνισή σας, αρκεί να αποφύγετε τις υπερβολές με τα έξοδα. Η ετήσια σύνοδος του Ήλιου με τον Πλούτωνα, επίσης στις 14/1, στον τομέα της πνευματικής σας ανάπτυξης, σας δίνει πολλή ενέργεια για να ασχοληθείτε με θέματα που αφορούν τη σταδιοδρομία σας, ταυτόχρονα όμως σας κάνει πολύ αυστηρούς με τον εαυτό σας. Στις 17/1 ο Δίας και ο Ουρανός κλειδώνουν σε ένα ισχυρό τετράγωνο που συμβαίνει κάθε 7 χρόνια και η επιθυμία σας να ελευθερωθείτε από οποιουσδήποτε περιορισμούς θα είναι αυξημένη. Ανατρέξτε σε ανατροπές που έγιναν το 2014 και αποφύγετε λάθη του παρελθόντος.

ΔΙΔΥΜΟΣ [21.5/21.6] Στις 14/1 ο Ουρανός, ο

ΖΥΓΟΣ [23.9/22.10] Έπειτα από ένα πεντά-

πλανήτης των εκπλήξεων και των ριζικών αλλαγών, ολοκληρώνει μια πεντάμηνη οπισθοδρόμηση στον Ταύρο και γυρίζει σε ορθόδρομη πορεία, οπότε θα μπορέσετε να πάρετε σημαντικές αποφάσεις με περισσή αποφασιστικότητα. Σε πολλά θα έχετε σύμμαχό σας την τεχνολογία, ενώ θα σας δοθεί η ευκαιρία να ανακαλύψετε νέες μεθόδους. Η ετήσια σύνοδος του Ήλιου με τον Πλούτωνα, επίσης στις 14/1, στον τομέα των κοινών πόρων θα ευνοήσει τη συνεργασία για αμοιβαίο κέρδος με ένα άτομο που θα χρηματοδοτήσει μια ιδέα σας, όμως θα πρέπει να υπάρχει σύμπνοια. Αποφύγετε τα παιχνίδια εξουσίας και δείτε πώς θα ωφεληθείτε. Στις 17/1 κορυφώνεται το τετράγωνο Δία - Ουρανού, που πραγματοποιείται κάθε 7 χρόνια, και αφορά ένα ταξίδι ή θέματα σπουδών. Αν ανατρέξετε στο 2014, θα μπορέσετε να αποφύγετε την επανάληψη σφαλμάτων.

μηνο ανατροπών στον τομέα των κοινών πόρων εξαιτίας της ανάδρομης πορείας του Ουρανού στον Ταύρο, αρχίζει να αλλάζει το σκηνικό από τις 14/1, που επιστρέφει σε ορθόδρομη πορεία. Ενδεχομένως να προκύψει ξαφνικά μια καλή ευκαιρία για να ενώσετε τις δυνάμεις σας για αμοιβαίο κέρδος ή μπορεί να αυξηθεί το εισόδημά σας. Στις 14/1, επίσης, κορυφώνεται η ετήσια σύνοδος του Ήλιου με τον Πλούτωνα στον τομέα του σπιτιού και θα είναι μια καλή στιγμή για να βελτιώσετε τον χώρο σας ή τις σχέσεις με μια συγγενή. Προσπαθήστε να συμφιλιωθείτε, αποφεύγοντας τα παιχνίδια εξουσίας. Στις 17/1 το τετράγωνο Δία - Ουρανού που συμβαίνει κάθε 7 χρόνια θα προκαλέσει τριγμούς σε μια ερωτική σχέση, ωστόσο, αν σκεφτείτε τι έγινε το 2014, που προκάλεσε ανατροπές, θα ξέρετε πώς να κινηθείτε.

ΚΑΡΚΙΝΟΣ [22.6/22.7] Αισθάνεστε απο-

ΣΚΟΡΠΙΟΣ [23.10/22.11]

Εποχή σημαντικών εξελίξεων στον τομέα των σχέσεων, καθώς στις 14/1 επιστρέφει ο Ουρανός στον Ταύρο σε ορθόδρομη πορεία, έπειτα από μια πεντάμηνη οπισθοδρόμηση που πυροδοτούσε ανατροπές, και θα μπορέσετε να απελευθερωθείτε απ’ ό,τι σας προκαλούσε ασφυξία. Ενδεχομένως να ακυρώσετε μια συμφωνία ή ακόμα και την επισημοποίηση της σχέσης σας, αν δεν είστε ικανοποιημένοι. Την ίδια μέρα η ετήσια σύνοδος του Ήλιου με τον Πλούτωνα στον Αιγόκερω προσδίδει κύρος και μπορείτε να κερδίσετε τις εντυπώσεις. Στις 17/1 κορυφώνεται το τετράγωνο Δία - Ουρανού που πραγματοποιείται κάθε 7 χρόνια και με γνώμονα τα λάθη που έγιναν το 2014 μπορείτε να διαφυλάξετε τις οικογενειακές σας σχέσεις. Προσπαθήστε να αφιερώνετε χρόνο στον εαυτό σας, ώστε να μην αισθάνεστε καταπιεσμένοι, μια και οι ευθύνες σας θα είναι αυξημένες.

μονωμένοι ή μπουχτισμένοι από τις πολλές ώρες μπροστά σε μια οθόνη αν εργάζεστε μέσω τηλεργασίας; Από τις 14/1, που επιστρέφει ο Ουρανός σε ορθόδρομη πορεία έπειτα από μια πεντάμηνη οπισθοδρόμηση στον τομέα της συλλογικής προσπάθειας, μια συνεργασία που μπλόκαρε στα μέσα Αυγούστου θα ολοκληρωθεί με επιτυχία και, απ’ ό,τι φαίνεται, θα έχετε περισσότερες ευθύνες αλλά και οικονομικές απολαβές. Στις 14/1 επίσης η ετήσια σύνοδος του Ήλιου με τον Πλούτωνα στον τομέα των σχέσεων αποτελεί μια καλή στιγμή για να αναζητήσετε άτομα που έχουν τις απαραίτητες δεξιότητες, αλλά θα πρέπει να αποφύγετε τις συνεργασίες με φίλους. Στις 17/1 κορυφώνεται το τετράγωνο Δία - Ουρανού που συμβαίνει κάθε 7 χρόνια και αν ανατρέξετε στο 2014 θα ξέρετε τι θα πρέπει να αποφύγετε προκειμένου να μην επαναλάβετε λάθη σχετικά με κοινούς πόρους ή φιλικές σχέσεις.

ΤΟΞΟΤΗΣ [23.11/21.12]

ΛΕΩΝ [23.7/23.8] Οι ευθύνες σας είναι αυξημένες αυτή την εποχή και πρέπει να προσέξετε ώστε να μην ξεπεράσετε τα όριά σας. Ωστόσο, αρχίζουν να γίνονται κάποια θετικά βήματα από τις 14/1 που επιστρέφει ο Ουρανός στον Ταύρο σε ορθόδρομη πορεία έπειτα από μια πεντάμηνη οπισθοδρόμηση που προκαλούσε ανατροπές στον τομέα των φιλοδοξιών. Επειδή μέσα στις επόμενες δύο εβδομάδες δεν θα υπάρχει κανένας πλανήτης ανάδρομος, μπορείτε να πάρετε ρίσκα και να βάλετε σε εφαρμογή τα σχέδιά σας. Η ετήσια σύνοδος του Ήλιου με τον Πλούτωνα, επίσης στις 14/1, στον τομέα της εργασίας δίνει ευκαιρίες για επαγγελματική καταξίωση, ωστόσο δεν θα λείψουν οι πιέσεις λόγω φόρτου εργασίας. Αναζητήστε τρόπους ώστε να αποβάλετε το άγχος. Στις 17/1 πραγματοποιείται το τετράγωνο Δία - Ουρανού που συμβαίνει κάθε 7 χρόνια. Θυμηθείτε τι επηρέασε τις σχέσεις σας το 2014 και προσέξτε ώστε να μην ξαναδείτε το ίδιο έργο.

Sudoku No 668 2 9

8

1 7 8

2 9 4 1 8 2

5 3

7 7 3

1 8 4

5 9 3

9

8 4

Η λύση του προηγούμενου 3 7 4 1 9 2

8 1 5 3 7 6

2 6 9 8 5 4

7 3 1 2 8 5

4 5 8 9 6 7

9 2 6 4 3 1

6 8 2 5 1 3

5 9 7 6 4 8

1 4 3 7 2 9

8 9 3 6 2 7 4 1 5 6 4 1 9 3 5 7 2 8 5 2 7 4 1 8 9 3 6

Έπειτα από ένα διάστημα πέντε μηνών συνεχών ανατροπών στον τομέα της εργασίας εξαιτίας της ανάδρομης πορείας του Ουρανού, από τις 14/1 μπορεί να προκύψουν νέες ευκαιρίες και να βρείτε μια απασχόληση μέσω Διαδικτύου. Μην ξεχνάτε πως ο Ουρανός είναι ο πλανήτης της τεχνολογίας και μπορείτε να εργαστείτε ακόμη και από το σπίτι. Την ίδια μέρα η ετήσια σύνοδος του Ήλιου με τον Πλούτωνα στον Αιγόκερω ενισχύει τη θέλησή σας και μπορείτε να κλείσετε μια καλή συμφωνία που θα αυξήσει το εισόδημά σας. Ιδανική στιγμή για να ανεβάσετε το κασέ σας, προωθώντας τις δεξιότητές σας με δυναμισμό. Στις 17/1 το τετράγωνο Δία - Ουρανού που πραγματοποιείται κάθε 7 χρόνια φέρνει κάποια διλήμματα σχετικά με τα επαγγελματικά ή την εκπαίδευση και πρέπει να αποφύγετε την επανάληψη σφαλμάτων του 2014. Ιδιαίτερη προσοχή στη λήψη αποφάσεων.

14.1.21 – lifo

47