Τεύχος 669

στην έντυπη έκδοση

free press 21.1.2021

ολα για την αθηνα! δωρεαν οδηγοσ τησ πολησ κυκλοφορει καθε πεμπτη

Bari Πηγή: Focus 2020

O EKΤΟΡΑΣ ΜΠΟΤΡΙΝΙ ΕΙΝΑΙ Ο ΑΘΗΝΑΙΟΣ ΤΗΣ ΕΒΔΟΜΑΔΑΣ

TOTE ΠΟΥ ΒΓΑΙΝΑΜΕ ΝΥΧΤΕΣ ΣΤΗΝ ΠΟΛΗ ΠΟΥ ΚΑΠΟΤΕ ΔΕΝ ΚΟΙΜΟΤΑΝ ΠΟΤΕ

Όλη η Ελλάδα διαβάζει LiFO

6.755.720 UNIQUE VISITORS στην ψηφιακή έκδοση ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2020

Reuters:

Το LiFO.gr στη λίστα με τα κορυφαία ενημερωτικά sites στην Ελλάδα για το 2020

αναγνωσιμοτητα

LiFO 136,6 ATHENS VOICE

125,6

στοιχεια focus bari 2020

πη έντυ στην οση έκδ Bari us : Foc Πηγή

Στην κορυφή, αλλά με ποιότητα

2 lifo – 21.1.21

8 ΣΤΗΛΕΣ Προβληματίζει την Ε.Ε. η καθυστέρηση στην παράδοση των εμβολίων από τh βασιλικη σιουτη

index

Ο βιασμός και οι Ολυμπιακοί που πέφτουν και μας πλακώνουν από τον κωστη παπαϊωαννου

Να τελειώνουμε με τις παρανοήσεις – Η Μπεκατώρου είναι ηρωίδα από τh bibian στεργιου

www.lifo.gr ΔΥΟ ΔΕΚΑ ΕΚΔΟΤΙΚΗ Α.Ε. ΒOΥΛΗΣ 22, 105 63 ΑΘΗΝΑ T 210 3254 290 F 210 3249 785 info@lifo.gr

εκδοτης

Στάθης Τσαγκαρουσιάνος γενικός διευθυντής Μιχάλης Μιχαήλ εμπορικη διευθυνση Ρένα Κροκίδα διευθυντής lifo.gr Θανάσης Χαραμής διευθυντής mikropragmata.lifo.gr Άρης Δημοκίδης διευθυντής εντυπης εκδοσης Τάσος Μπρεκουλάκης σύμβουλος σχεδιασμού Γιάννης Καρλόπουλος αrt director Χρήστος Τζοβάρας αρχισυνταξία Αλέξανδρος Διακοσάββας –––––– εμπορ ικ ο τμημα direct sales director Κώστας Μαντάς senior advertising manager Ξένια Στασινοπούλου advertising executive Δημήτρης Βουκελάτος (dvoukelatos@lifo.gr) direct sales Γιώργος Λυκουργιώτης, Κωνσταντίνα Τριανταφύλλου senior digital campaign manager Αντώνης Ζωγράφος

12 ΘΕΜΑ

Τότε που βγαίναμε Νύχτες στην πόλη που κάποτε δεν κοιμόταν ποτέ

26

Ο ΕΚΤΟΡΑΣ ΜΠΟΤΡΙΝΙ ΕΙΝΑΙ Ο ΑΘΗΝΑΙΟΣ ΤΗΣ ΕΒΔΟΜΑΔΑΣ

digital campaign manager Γιώργος Γιαννή –––––– ψηφιακή ανάπτυξη/προγραμματισμός lifo.gr Άγγελος Παπαστεργίου, Σπύρος Γκατζούνας social media Χριστίνα Γαλανοπούλου (Head), Στράτος Μωραΐτης, Ηλέκτρα Χατζηκάλφα σ υνταξη συντακτικη ομαδα Θοδωρής Αντωνόπουλος, Λουίζα Αρκουμανέα (Θέατρο), Θοδωρής Κουτσογιαννόπουλος (Σινεμά), Τάσος Μελεμενίδης (Σινεμά), Γιάννης Κωνσταντινίδης (Εικαστικά), Τίνα Μανδηλαρά (Βιβλίο), Νίκη Μηταρέα (Γεύση), Γιάννης Βασιλείου, Μερόπη Κοκκίνη, Ματούλα Κουστένη, Δημήτρης Κυριαζής, Γλυκερία Μπασδέκη, Γιάννης Πανταζόπουλος, Σταυρούλα Παπασπύρου, Μαρία Παππά, Χρήστος Παρίδης, Δημήτρης Πολιτάκης, Αφροδίτη Σακκά, Νικόλας Σεβαστάκης, Βασιλική Σιούτη, Κορίνα Φαρμακόρη, Λένα Φουτσιτζή newsroom Πάνος Σάκκας (Αρχισυνταξία) Φιλιώ Ράγκου, Κατερίνα Αγριμανάκη, Ρούλα Βλασσοπούλου, Αναστασία Γαλάνη, Σόφη Ζιώγου, Διονύσης Νοταράκης –––––– φωτογράφοι Σπύρος Στάβερης, Πάρις Ταβιτιάν, Freddie f., Αναστασία Βουτυροπούλου, Γιώργος Αδάμος ατελιέ αssistant art director Βανέσσα Φερλέ διαμόρφωση ψηφιακής εκδοσης Νινέττα Γιακιντζή, Μαρούσα Θωμά διόρθωση κειμένων Μαρία Δρουκοπούλου, Μπέτυ Σπανοπούλου –––––– λογιστηριο οικονομική διεύθυνση Δημήτρης Τασιόπουλος

34

λογιστήριο Άλκηστις Γκούμα, Βασίλης Κοτρωνάκης διανομή Άκης Ιωάννου

ΑΦΙΕΡΩΜΑ

delivery & take-away

γραμματεία Βιβίκα Ανδριανάτου –––––– κωδικος εντυπου 7639

παρακαλουμε

ανακυκλωστε 21.1.21 – lifo

3

Editorial

Ελένη Προκοπίου

Η ΠΑΡΑΒΟΛΉ ΤΗΣ ΜΩΡΉΣ ΦΙΛΕΝΆΔΑΣ aπο τον σταθη τσαγκαρουσιανο

Το κορακοζώητο ύφος της καλιαρντής εγγύτητας, που ήταν κανόνας στα λαϊκά media επί χρόνια, έχει γίνει κιτς σιγουράκι στο στόμα φερέλπιδων αταλάντων – λες και είμαστε ακόμη στις αυλές με τις Σμυρνιές. Άκουγα προηγουμένως δυο νέα παιδιά, «κωμικούς», να αυτοσχεδιάζουν. Όχι πάνω από τα 30. Και αναρωτήθηκα γιατί δεν τους βρίσκω καθόλου αστείους, αν και η γλώσσα τους πήγαινε ροδάνι. Για την ακρίβεια, τους έβρισκα ανυπόφορους. Είχαν αυτό το ύφος που έρχεται από την ασπρόμαυρη φαρσοκωμωδία και τις επιβιώσεις της – το εμβαπτισμένο στο καμπ του Δαλιανίδη, τα καλιαρντά χτυπήματα του ώμου τύπου Μενεγάκη, τις Σμυρνιές κυρίες της αυλής, τους «Στάβλους της Εριέτας Ζαΐμη», το χέρι στη μέση με την τσαχπινιά, την gay ορατότητα, το αούα παραμάζωμα της Βλαχοπούλου, τη Μαρινέλλα σε συσκευασία Κούκλες, την αθυροστομία της Σπεράντζας Βρανά, το ύφος φιλενάδας στα χρονογραφήματα και πάει λέγοντας. Μπορεί να πει κανείς ότι αυτό ήταν το κύριο χαρακτηριστικό της ελληνικής κωμωδίας, παραδοσιακά. Πράγμα λογικό. Απευθυνόταν σε ένα κοινό που όντως ζούσε σε αυλές, όντως έμαθε την ομορφιά μέσα από τις απομιμήσεις της, τη γνώση μέσα απ’ το «Ρομάντσο», το diversity μέσα από τον Φίφη και την εγκαρδιότητα μέσα από το χυμαδιό. Oπότε, η μέθεξη μπορούσε να επέλθει μέσα από τη ζέστη του παχνιού, με τρόπο χοντροκομμένο, της συνενοχής – «φτιάξε, μωρή, καφέ να σ’ τα πω, σαν ντόμπρα, απελεύθερη γυναίκα του γλεντιού που είμαι». Υπήρξε και η εκπληκτική περίπτωση ενός βιβλίου που με τα υλικά αυτά στάθηκε ένα αριστούργημα: Το τρίτο στεφάνι. Και το οποίο εν μέρει αγαπήθηκε, παρεξηγημένα, λόγω της οικειότητας της γλώσσας του – ενώ η γλώσσα του είναι διαβρωτική σαν το φαρμάκι. Έτσι εξηγούνται και οι πολλές ρηχές και φάλτσες μεταφορές του στην οθόνη. Αυτά, λοιπόν, συνέβησαν σε μια Ελλάδα που υπήρχε και την εξέφραζαν. Αναρωτιέμαι: η επιβίωση αυτού του ύφους το 2021 ποια υπαρκτή Ελλάδα εκφράζει; Να παραδεχτώ ότι ορισμένοι (τα μεσημεριανάδικα, τα μαζικά σίριαλ που απευθύνονται στο γερασμένο κοινό της τηλεόρασης, οι

4 lifo – 21.1.21

επιζήσαντες σταρ του καμπ, ο Ζαχαράτος κ.λπ.) έχουν πιο αργές ταχύτητες να δουν τη νέα εποχή, είτε γιατί δεν μπορούν είτε γιατί δεν τους συμφέρει. Όμως ένας 25άρης κωμικός, ειλικρινά, δεν μπορώ να καταλάβω γιατί επιλέγει να μιλάει σαν καφετζού της Φίνος Φιλμς, εκβιάζοντας την εγγύτητα που είχαν όσες έπλεναν δίπλα-δίπλα στη σκάφη, πλύστρες συναντημένες μέσω grindr, ένα θάλπος κλινικό, σαν γδαρμένη τίγρη στα πόδια του κοκάκια. Καλώς ή κακώς, οι αυλές χτιστήκανε, οι Σμυρνιές ραπάρουν – ακόμα και ο αμανές τα έχει τα μπιτάκια του – αφρίζει στα γραμμένα χείλη σκυλάδων με χαλάουα. Ναι, ξέρω, θέλει να φτάσει στην Πόλη από τον σύντομο τον δρόμο, κλείνοντας το μάτι με μαριολιά, ανακαλώντας μνήμες-σιγουράκια, σαν ταινία του Μπουλμέτη με βιολιά από ζάχαρη, λέγοντας στο χαζό μυαλό, το αποκοιμισμένο, να χαλαρώσει –ότι είναι κουλ να είσαι κολλημένος και κακόγουστος και αργόστροφος και τελικά ψεύτης–, ότι αυτή είναι η μοίρα του Έλληνα κωμικού: να κάνει τη μουρλή, να φωνάζει, να γλωσσοκοπανάει, να καλιαρντεύει, να μην ξέρει πού πατάει και πού βρίσκεται. Ευτυχώς, υπάρχουν και νέοι κωμικοί που έχουν ξεφύγει από αυτήν τη παγίδα. Έχουν δηλαδή ταλέντο. Και προσπαθούν να δουν τη νέα φάση γύρω τους και να δημιουργήσουν ένα νέο ύφος. Αμήν και πότε.

21.1.21 – lifo

5

Η εταιρεία ΠΛΑΙΣΙΟ χαρίζει στην Ελλάδα το χρυσό μετάλλιο στην Ολυμπιάδα Ρομποτικής Η ΟΜΆΔΑ PLAISIOBOTS ΔΙΑΚΡΊΘΗΚΕ ΣΤΗΝ ΚΟΡΈΑ ΤΟΝ ΠΕΡΑΣΜΈΝΟ ΔΕΚΈΜΒΡΗ ΜΕ ΤΟ ΡΟΜΠΟΤΙΚΌ ΜΠΑΣΤΟΎΝΙ «BUDDY THE CANE».

Η

ρομποτική, που έχει κατακτήσει τον κόσμο των παιδιών τα τελευταία χρόνια, τιμάται σε διεθνείς διαγωνισμούς που αναδεικνύουν τον σημαντικό ρόλο των θετικών επιστημών αλλά και τον τρόπο που συνδυάζονται σε δημιουργίες που μπορούν να κάνουν τον κόσμο καλύτερο. H Πλαίσιο Computers, με πρωτοβουλία του co-CΕΟ της Κώστα Γεράρδου, δημιούργησε την ομάδα Plaisiobots, αποκλειστικά από παιδιά συνεργατών της εταιρείας, η οποία συμμετείχε στην

6 lifo – 21.1.21

Παγκόσμια Ολυμπιάδα Ρομποτικής στο Daegu της Νότιας Κορέας, κατακτώντας την πρώτη θέση. «Η Ελλάδα μπορεί να γράφει ιστορία, τα παιδιά μας είναι εξίσου ταλαντούχα, αν όχι πιο ταλαντούχα από αυτά των μεγαλύτερων χωρών του κόσμου, και η παιδεία μας μπορεί και οφείλει να αλλάξει. Τα παιδιά μπορούν, αρκεί να τους δείξουμε τον δρόμο» δήλωσε ο κ. Γεράρδος μετά από αυτήν τη νίκη, που αποτελεί την υλοποίηση ενός σημαντικού οράματος.

Η Διάνα Βουτυράκου, πρωταθλήτρια ρομποτικής και προπονήτρια της ομάδας Plaisiobots, μας μιλά για τη σημασία της ρομποτικής αλλά και για την εμπειρία της με τα παιδιά που χάρισαν στην Ελλάδα αυτήν τη σημαντική διάκριση.

— Κυρία Βουτυράκου, κατέχετε τον τίτλο της παγκόσμιας πρωταθλήτριας στη ρομποτική. Πόσα χρόνια ασχολείστε και πώς ξεκίνησε αυτό το ενδιαφέρον; Η ρομποτική αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι της ζωής μου τα τελευταία 13 χρόνια, απ’ όταν

ήμουν ακόμα μαθήτρια γυμνασίου. Η ενασχόλησή μου ξεκίνησε όταν δύο εξαιρετικοί καθηγητές που είχα στο Ράλλειο Γυμνάσιο αποφάσισαν να δημιουργήσουν μια ομάδα ρομποτικής στο σχολείο. Με την ομάδα αυτή ταξίδεψα το 2009 στην Κορέα για μια Ολυμπιάδα Ρομποτικής κι αυτή ήταν η καθοριστική στιγμή που αποφάσισα πως όχι μόνο θα ασχοληθώ με τη ρομποτική ως χόμπι αλλά και ότι θέλω να τη σπουδάσω. Κατά κάποιον τρόπο, μου φαίνεται ιδιαίτερα συγκινητικό που για μένα η ρομποτική ξεκίνησε από την Κορέα και τώρα από τη Διεθνή Ολυμπιάδα Ρομποτικής στην Κορέα φέραμε ένα χρυσό μετάλλιο.

— Από πότε ασχολείστε με την προπόνηση παιδιών στη ρομποτική και τι σημαίνει αυτό για εσάς; Απ’ όταν έγινα 18, δηλαδή τα τελευταία επτά χρόνια. Γνωρίζοντας πόσο σημαντικό είναι για ένα παιδί να έχει την ευκαιρία να λαμβάνει ερεθίσματα πέραν του σχολικού προγράμματος, ένιωθα την ανάγκη να βοηθήσω τα παιδιά να γνωρίσουν το αντικείμενο αυτό. Το να βλέπεις, λοιπόν, πώς ένα παιδί παθιάζεται με τη ρομποτική, τον τρόπο που μια μαθητική ομάδα δένεται, τον επαγγελματισμό με τον οποίο μαθητές υλοποιούν ρομποτικά πρότζεκτ, είναι μια εμπειρία που δεν θα άλλαζα με τίποτα.

— Τι μπορεί να προσφέρει η ρομποτική στα παιδιά και τι είναι εκείνο που εσείς, ως προπονήτρια, θέλετε να τους μεταδώσετε; Η ρομποτική καταφέρνει να βοηθήσει τα παιδιά να συνδέσουν όλες τις γνώσεις που έχουν λάβει από τα σχολικά τους μαθήματα (κυρίως φυσική και μαθηματικά) και να γνωρίσουν την πρακτική εφαρμογή τους μέσα από πειράματα και κατασκευές. Θεωρώ πολύ σημαντικό μέσα από τη ρομποτική τα παιδιά να μάθουν να συνεργάζονται σε ομάδες και να αντιμετωπίζουν τη φυσική, τα μαθηματικά και τη μηχανική ως αλληλένδετους τομείς και αναγκαία εργαλεία σε κάθε ρομποτική εφαρμογή.

— Μιλήστε μας για την εμπειρία σας με την ομάδα Plaisiobots. Πώς έγινε αυτή η συνεργασία και τι θυμάστε περισσότερο από τις ώρες των προπονήσεων; Πριν από περίπου έναν χρόνο με προσέγγισε η εταιρεία Πλαίσιο, καθώς ο κ. Κώστας Γεράρδος, co-CEO της, είχε οραματιστεί μια μαθητική ομάδα ρομποτικής για να εκπροσωπήσει τη χώρα μας σε κάποιον παγκόσμιο διαγωνισμό. Το όραμα αυτό το αγκάλιασα με ιδιαίτερο ενθουσιασμό κι έτσι δημιουργήθηκε η ομάδα Plaisiobots. Σχετικά με τις προπονήσεις, δεν ξέρω τι να πρωτοθυμηθώ. Τα παιδιά που πριν δεν γνωρίζονταν μεταξύ τους είναι πλέον μια δεμένη ομάδα, με πολύ πάθος και γεμάτα όρεξη να ασχοληθούν όσο περισσότερο γίνεται με τη ρομποτική. Θυμάμαι με χαρά την πρώτη φορά που τα παιδιά έκαναν κολλήσεις, τον πρώτο αλγόριθμο που έγραψαν και ήταν λειτουργικός και, κυρίως, τη λάμψη στο βλέμμα τους, όταν το μπαστούνι ολοκληρώθηκε και το δοκίμασαν πρώτη φορά.

— Περιμένατε την πρωτιά; Πώς νιώσατε γι’ αυτήν

500 gr

Επαναφορτιζόμενο

Ανακυκλώσιμο

TΑ ΠΑΙΔΙΆ ΠΟΥ ΑΠΑΡΤΊΖΟΥΝ ΤΗΝ ΟΜΆΔΑ PLAΙSIOBOTS ΜΙΛΟΎΝ ΓΙΑ ΤΗ ΡΟΜΠΟΤΙΚΉ ΚΑΙ ΤΗ ΣΥΜΜΕΤΟΧΉ ΣΤΗΝ ΟΛΥΜΠΙΆΔΑ. Ίριδα Αγγελοπούλου

τη νίκη; Για εμένα τα παιδιά ήταν νικητές, κυρίως γιατί ξεπέρασαν τον εαυτό τους, καταφέρνοντας να συνεργαστούν και να δημιουργήσουν μια ρομποτική λύση που θα βοηθήσει τη ζωή πολλών συνανθρώπων μας. Ωστόσο, καθώς έχω χρόνια εμπειρίας σε ολυμπιάδες και παγκόσμιους διαγωνισμούς ρομποτικής, γνώριζα πόσο δύσκολο είναι να φέρεις μια τέτοια διάκριση, ειδικά όταν συναγωνίζεσαι χώρες με τρομερή ιστορία στη ρομποτική, όπως η Κορέα, η Κίνα, η Ρωσία κ.ά. Χώρες των οποίων οι ομάδες υποστηρίζονται για μήνες κρατικά και επιστημονικά και η ρομποτική είναι κομμάτι του σχολικού τους προγράμματος. Η νίκη των παιδιών με γέμισε ελπίδα, γιατί έδειξε ότι ένα όνειρο μπορεί να γίνει πραγματικότητα, αν παλέψεις σκληρά γι’ αυτό, και περηφάνια που η ομάδα αυτή κατάφερε να χαρίσει για πρώτη φορά στη χώρα μας ένα χρυσό μετάλλιο σε Ολυμπιάδα Ρομποτικής.

— Πιστεύετε ότι η ρομποτική μπορεί να συμβάλει στη δημιουργία ενός καλύτερου κόσμου; Νομίζω ότι η ρομποτική και η βελτίωση της ποιότητας ζωής μας θα έπρεπε να είναι έννοιες ταυτόσημες. Κι αυτή είναι και μια αξία που προσπαθώ πάντα να καλλιεργώ στους μαθητές μου. Μια ρομποτική κατασκευή, πέρα από τις τεχνικές προδιαγραφές της, πρέπει ήδη από τη σχεδίασή της να μπορεί να απαντάει στο «πού θα μας ωφελήσει» και αν θέλουμε τα παιδιά και οι μαθητές μας να είναι οι μελλοντικοί μηχανικοί και προγραμματιστές, έχουμε το χρέος να τους καλλιεργήσουμε την ανησυχία αυτή, δηλαδή να συνδέσουμε τη ρομποτική με το θετικό κοινωνικό αντίκτυπο.

— Τι θα συμβουλεύατε τα παιδιά που ασχολούνται με τη ρομποτική; Να αναζητούν πάντα το «γιατί» και το «πώς» πίσω από καθετί που δημιουργούν ή μαθαίνουν σχετικά με τη ρομποτική. Να μην τα παρατάνε όταν βρίσκουν δυσκολίες, να ρωτάνε, να ψάχνουν, να παλεύουν να βελτιώνονται διαρκώς, γιατί η τεχνολογία τρέχει και θέλουμε να πορευόμαστε μαζί της. Να προσπαθούν, λοιπόν, πάντοτε να δίνουν το καλύτερο αποτέλεσμα, τόσο για τους ίδιους όσο και για την κοινωνία μας.

Αδιάβροχο

Ύψος 1,20m

Προσαρμόζεται ανάλογα με τον χρήστη

«Η ρομποτική είναι η χαλάρωσή μου, η διασκέδασή μου. Μου αρέσει που μαζευόμαστε όλοι μαζί, λέμε τις ιδέες μας και ψάχνουμε λύσεις. Είμαι σίγουρη ότι μέσα από τη ρομποτική μπορούμε να δημιουργήσουμε ένα καλύτερο μέλλον για όλους μας».

Χρίστος Ρεντζής «Είναι υπέροχο όταν βλέπεις, μετά από πολύ κόπο, την αρχική σου ιδέα να παίρνει μορφή και να λειτουργεί, πόσο μάλλον όταν η ιδέα σου μπορεί να βοηθήσει και κάποιους ανθρώπους στην καθημερινότητά τους».

Βασιλική Ηλιάδη «Την πρώτη φορά που προσπαθήσαμε να δοκιμάσουμε το μπαστούνι μας συνειδητοποιήσαμε πόσο σημαντικό είναι το πρότζεκτ μας, όχι μόνο ως ιδέα αλλά και επειδή μπορεί να βελτιώσει τη μετακίνηση των ανθρώπων με προβλήματα όρασης».

Αλκιβιάδης Κωτσικόπουλος «Στο τελευταίο κομμάτι της διαδρομής υπήρχε κούραση και αγωνία γιατί, πέρα από τη δημιουργία, υπήρχε πια διάθεση για διάκριση. Αυτό που μου έμεινε είναι ότι δεν υπάρχει επιτυχία χωρίς σκληρή δουλειά, πίστη και αγάπη γι’ αυτό που κάνεις».

Ο ΙΆΣΟΝΑΣ ΣΌΜΟΓΛΟΥ, ASSISTANT ΟΜΆΔΑΣ PLAISIOBOTS Το φετινό θέμα στην Ολυμπιάδα Ρομποτικής ήταν «Robot: The future transportation». Στις ομάδες δόθηκε η πρόκληση να δημιουργήσουν ένα ρομπότ που θα μπορούσε με κάποιον τρόπο να βοηθήσει τους ανθρώπους στις μετακινήσεις τους. Επιλέξαμε να υιοθετήσουμε μια κοινωνική προσέγγιση του θέματος. Μετά από εκτενή έρευνα, αποφασίσαμε να εστιάσουμε στη βελτίωση των μετακινήσεων ατόμων με προβλήματα όρασης. Η ομάδα μας παρουσίασε το «Buddy the Cane», ένα πλήρως αυτοματοποιημένο λευκό μπαστούνι. Το μπαστούνι μας διαθέτει αισθητήρες που ανιχνεύουν κίνηση προς όλες τις κατευθύνσεις. Μπορεί να καταλάβει, έτσι, εμπόδια σε τρεις διαστάσεις σε σχέση με την κατεύθυνση του χρήστη, ενώ αναγνωρίζει ακόμα και αντικείμενα στο επίπεδο του κεφαλιού.

21.1.21 – lifo

7

συμβάλλουν σήμερα σημαντικά, βάζοντας το λιθαράκι τους στην αντιμετώπιση της σεξουαλικής βίας στον αθλητισμό. Προσωπικά, είναι πολύ σημαντικό το ότι θα μοιραστώ μια εμπειρία που είναι αρκετά δυσάρεστη και έχει καθορίσει τη ζωή μου. Παρ’ όλα αυτά, προκειμένου να διαφυλάξω την υγεί και την προστασία άλλων παιδιών, έστω και αρκετά καθυστερημένα, αποφάσισα να μιλήσω ανοιχτά. / Let’s start to talk. Ποτέ δεν είχα φανταστεί ότι στον αθλητισμό θα αντιμετώπιζα τη βία, πόσο μάλλον τη σεξουαλική. Ως ιστιοπλόος, από πολύ μικρή ηλικία ταξιδεύω χωρίς τους γονείς μου, με παρουσία των συναθλητών και του προπονητή μου. Έχω σκληραγωγηθεί, έχω μάθει να υπομένω τον πόνο, τις δύσκολες καιρικές συνθήκες και τη μοναξιά του πρωταθλητισμού. Έχω μάθει όμως και να είμαι ανεξάρτητη, να αντιμετωπίζω τα προβλήματα που έχω με θάρρος, να στηρίζω τους συναθλητές μου και να παλεύω για τις αξίες και τα ιδανικά μου. / Όταν αποφάσισα να θέσω ως στόχο τη διάκριση στους Ολυμπιακούς Αγώνες και συγκεκριμένα την κατάκτηση

talk

του χρυσού μεταλλίου, ήξερα ότι θα έπρεπε να υπερέχω ξεκάθαρα σε όλους τους τομείς που επιβάλλει το άθλημά μου. Έπρεπε να σπάσω όρια και επιδόσεις που υπήρχαν, ώστε να μην υπάρχει καν η πιθανότητα του στενού ανταγωνισμού. Για τον λόγο αυτό, μαζί με τη συναθλήτριά μου Αιμιλία Τσουλφά και τον προπονητή μας Ηλία Μυλωνά σχεδιάσαμε ένα πρόγραμμα με πολύωρες προπονήσεις εντός και εκτός θαλάσσης, μαζί με την ανδρική ομάδα, και συμμετοχή σε μεγάλο αριθμό αγώνων, ώστε να αποκτήσουμε τις κατάλληλες εμπειρίες. Ήμασταν 100% αφοσιωμένοι στον στόχο αυτό. / Ένα μεγάλο εμπόδιο που πάντα έπρεπε να αντιμετωπίσουμε, όμως, ήταν η ίδια μας η ομοσπονδία. Το κλίμα συνεργασίας με την εθνική αρχή γινόταν όλο και πιο ασφυκτικό, όταν πριν από κάθε αποστολή έπρεπε ουσιαστικά να διαπραγματευτούμε την οικονομική υποστήριξη που είχαμε δικαίωμα να λάβουμε. Οι υπεύθυνοι της ομοσπονδίας, ανάλογα με τα συμφέροντα και τις συμπάθειές τους, αντιμετώπιζαν με διαφορετικό τρόπο τους αθλητές. Έχοντας μάθει από μικρή ηλικία να εκφράζω την άποψή μου, να πιστεύω στη δικαιοσύνη και την αξιοκρατία, δυσκολεύτηκα να αναπτύξω μια εποικοδομητική σχέση με την ομοσπονδία. Δεν μου άρεσε που έπρεπε να χρησιμοποιούμε μεθόδους πολιτικής για να τύχουμε της υποστήριξής τους, και που οι άνθρωποι με τους οποίους μιλούσαμε δεν είχαν καμία εξειδίκευση στον τομέα μας, με αποτέλεσμα να μην καταλαβαίνουν ούτε τα προβλήματα αλλά ούτε και τις ανάγκες μας. Ήταν σαφές, δε, πως δεν υπήρχε κανένας στρατηγικός σχεδιασμός που να αποσκοπεί στη διάκριση της χώρας μακροπρόθεσμα. Ευτυχώς, όμως, για 8 χρόνια είχαμε δύο ανθρώπους που πάλευαν για το δίκιο μας, τους προέδρους των ομίλων μας, κ. Παυλίδη και κ. Καραγεωργίου. / Όταν εμφανίστηκε σε κάποιες συναντήσεις ως νέος υπεύθυνος προετοιμασίας της εθνικής ομάδας «ο κύριος Χ» θα τον ονομάσω, μας αντιμετώπισε εγκάρδια, με φιλικότητα και χιούμορ και έτσι αναθαρρήσαμε με την Αιμιλία. / Η επικοινωνία που δημιουργήθηκε με την ομάδα μας και τον Χ ήταν πάντα στο πλαίσιο της προετοιμασίας για τους αγώνες: για την οικονομική υποστήριξη από την ομοσπονδία και την αγορά εξοπλισμού. Η συνηθισμένη ασφυκτική διαπραγμάτευση μέσω του Χ έγινε μια διαδικασία λιγότερο επιβλαβής ψυχολογικά για τους στόχους μας – ή τουλάχιστον έτσι νομίζαμε. Το 1998 η χώρα μας διεκδίκησε την πρόκριση για τους Ολυμπιακούς Αγώνες του Σίδνεϊ. Την ίδια χρονιά είχαμε τις δύο πρώτες μεγάλες διεθνείς επιτυχίες με την Αιμιλία Τσουλουφά: χάλκινο μετάλλιο σε παγκόσμιο και ευρωπαϊκό πρωτάθλημα. Στην πρόκριση για τους Ολυμπιακούς Αγώνες, παρότι συνήθως δεν είχαμε μαζί

8 lifo – 21.1.21

Μετά τις τελευταίες εξελίξεις, εμείς ευχόμασταν να ήταν ο Χ, ο οποίος δημιουργούσε ένα ευχάριστο και υποστηρικτικό κλίμα που ήταν σημαντικό για την επίτευξη των στόχων μας. Παρότι δεν καταφέραμε να πάρουμε ένα μετάλλιο στην πρόκριση αυτή, με την πέμπτη θέση που καταλάβαμε εμείς και η ανδρική ομάδα προκριθήκαμε στους Ολυμπιακούς Αγώνες. / Ο Χ ήταν ενθουσιασμένος, όπως άλλωστε και η ομάδα μας. Γιορτάσαμε την πρόκριση με δείπνο και μετά επιστρέψαμε οι έξι μας, ανά δύο, στο ξενοδοχείο μας. Εγώ και ο Χ φύγαμε τελευταίοι. Στον δρόμο για το ξενοδοχείο συζητάγαμε για τους αγώνες και τις δυσκολίες. Για μένα θα ήταν η πρώτη ολυμπιακή συμμετοχή και, καθώς ήμουν η μικρότερη της ομάδας, 21 ετών, η χαρά μου ήταν ανείπωτη. Κάποια στιγμή, όπως μιλάγαμε με τον Χ, γύρισε και με φίλησε. Εγώ πάγωσα, δεν ήξερα πώς να αντιδράσω, δεν περίμενα ποτέ πως θα έκανε μια τέτοια κίνηση. Για μένα ο Χ αντιπροσώπευε το πατρικό πρότυπο, ήταν ένας άνθρωπος που επιτέλους δεν μας πολεμούσε μέσα στην ομοσπονδία και νόμιζα ότι ήθελε το καλό μας. Συνέχισα να προχωράω, τώρα με ταχύτερο ρυθμό, σαν ρομπότ, προς το ξενοδοχείο. Φτάνοντας εκεί, στο ασανσέρ, πριν πάει στο δωμάτιό του, μου ζήτησε να τον ακολουθήσω. Εγώ αρνήθηκα και πήγα να κλείσω την πόρτα. Εκείνος, πάντα ευγενικά και με χαμόγελο, με ρώτησε αν τον φοβάμαι και τότε του απάντησα πως όχι, αλλά δεν υπήρχε λόγος να πάω μαζί του στο δωμάτιό του. Εκείνος προσπάθησε να με πείσει, ήξερε όμως πώς να μου μιλήσει και πώς να με ηρεμήσει και να με κάνει να ρίξω τις άμυνές μου. Και όταν αυτό έγινε, τότε άρχισε να ασελγεί εις βάρος μου. Προσπάθησα να τον απωθήσω, να του δείξω ότι δεν υπάρχει αμοιβαία επιθυμία, θεωρώντας ότι θα το σεβαστεί. Του είπα «όχι», του επανέλαβα ότι δεν θέλω να προχωρήσω κι εκείνος με ψεύτικα γλυκόλογα έλεγε ότι «δεν είναι τίποτα», κάνοντας χιούμορ. Έλεγε ότι θα σταματήσει αν δεν το θέλω, όμως δεν σταμάτησε, ό,τι κι αν του είπα. Κλαμένη και ντροπιασμένη έφυγα από το δωμάτιο όταν αυτός ολοκλήρωσε και σηκώθηκε από πάνω μου. / Γύρισα στο δωμάτιό μου, όπου η συναθλήτριά μου κοιμόταν ανυποψίαστη. Έκανα μπάνιο, ένιωθα βρόμικη, εξαντλημένη, ταπεινωμένη και ανίκανη να υπερασπιστώ τα δικαιώματά μου. Ενώ είχαμε μόλις αποκτήσει το δικαίωμα στο όνειρο με την Αιμιλία, αν εγώ μιλούσα για ό,τι μου συνέβη, μπορεί αυτό να κατέρρεε. Δεν μπορούσα να διαχειριστώ αυτό το συναίσθημα, αν και δεν μπορούσα να το μοιραστώ με την ομάδα μου, γιατί μπορεί να μας δίχαζε. Η ομάδα μας, που συμπεριλάμβανε και την ανδρική, βρισκόταν πάντα σε ένα λεπτό σχοινί ισορροπίας και δεν υπήρχαν δυνατοί δεσμοί που θα μπορούσαν να με κάνουν να μιλήσω ανοιχτά. Ο δε προπονητής μας ήταν 25 χρονών, αρκετά συναισθηματικός και άπειρος σε θέματα διαχείρισης κρίσεων. Επίσης, τότε δεν είχαμε κάποια συνεργασία με αθλητική ψυχολόγο και, φυσικά, δεν θα μιλούσα ποτέ στους γονείς μου, γιατί θα με σταμάταγαν από την ιστιοπλοΐα. / Στο μικρό και αθώο μυαλό μου η μόνη λύση ήταν να σιωπήσω και να κάνω ότι δεν συνέβη. Έκλαψα πολύ και όταν ξύπνησα άρχισα μια παράσταση που κράτησε μέχρι και πριν από λίγο καιρό. Με πολλή δουλειά, θεραπεία και ανάλυση κατάφερα να αναλάβω το βάρος της ευθύνης μου, το να μη μιλήσω τότε, ώστε να απομακρυνθεί αυτός ο παράγοντας εκτός αθλητικών χώρων. Αυτός ο μισάνθρωπος που δεν είχε όρια εκμεταλλεύτηκε καταστάσεις, τη συναισθηματική μου ευφορία και την προσήλωσή μου στον στόχο μου. Εκμεταλλεύτηκε την αδυναμία της ομάδας μας, γνωρίζοντας ότι δεν υπήρχε μεγάλη συνοχή και δύναμη, τη θεσμική του θέση, ώστε να ικανοποιήσει το αρρωστημένο του ένστικτο. Ο μόνος στον οποίο κατάφερα να ανοιχτώ ήταν ο δεσμός που διατηρούσα τότε, από τον οποίο επίσης ζήτησα να μην αντιδράσει, καθώς ήταν κι αυτός αθλητής. / Ο Χ ουδέποτε δήλωσε μετάνοια ή άλλαξε τον τρόπο που λειτουργούσε. Με την αλλαγή της στάσης μου και την ψυχρότητά μου έγινε ειρωνικός και σε γενικές γραμμές αμφισβήτησε τις ικανότητες και τις επιδόσεις μου σε κάθε δυνατή ευκαιρία, λέγοντας ότι οι νεότεροι αθλητές πρέπει να έχουν πλέον ευκαιρίες και όχι αυτοί των οποίων η καριέρα βρίσκεται στη δύση της. Τη νοοτροπία αυτή υιοθέτησε από το 1999 μέχρι το 2019. Στο διάστημα αυτό έχω πετύχει τις περισσότερες διακρίσεις για τη χώρα μας στην ιστιοπλοΐα, έχοντας όμως χάσει το σημαντικότερο αγαθό ως προσωπικότητα: την αγάπη για τον εαυτό μου. / Σας ευχαριστώ

TheBuzz

Λευτέρη Αυγενάκη αλλά και όλους τους φορείς που

εκπροσώπους της ομοσπονδίας, θα ερχόταν κάποιος, όπως μας ενημέρωσαν.

aπο th lifo team

το υφυπουργείο Αθλητισμού, τον υφυπουργό κ.

Η καταγγελία της χρυσής ολυμπιονίκη Σοφίας Μπεκατώρου για σεξουαλική κακοποίηση στη διαδικτυακή ημερίδα με θέμα «Start to Talk / Σπάσε τη Σιωπή - Μίλησε, Μην Ανέχεσαι».

town

/ «Θέλω αρχικά να σας ευχαριστήσω, να ευχαριστήσω

ΠΟΛΙΤΙΚΟ ΕΠΤΑΗΜΕΡΟ

Προβληματίζει την Ε.Ε. η καθυστέρηση στην παράδοση των εμβολίων Οι πολιτικές εξελίξεις της εβδομάδας.

ΜΒΟΛΙΑ ΤΟ ΣΥΝΤΟΜΟΤΕΡΟ ΔΥΝΑΤΟ Στις 8 Ιανουαρίου, σχολιάζοντας την πορεία των εμβολιασμών, ο πρωθυπουργός είχε πει ότι «όποιος βιάζεται σκοντάφτει», επειδή, όπως υποστήριξε, «δεν έχει νόημα να επιταχύνουμε, όσο τα εμβόλια που έχουν αδειοδοτηθεί είναι μόλις δύο». Μία εβδομάδα μετά, μιλώντας στη Βουλή, αναγνώρισε τη σημασία της ταχύτητας στον εμβολιασμό του πληθυσμού, λέγοντας: «Δεν νομίζω ότι διαφωνεί κανείς σε αυτή την αίθουσα πως πρέπει να κάνουμε τα εμβόλια το συντομότερο δυνατό». Ο Κυριάκος Μητσοτάκης μίλησε για αύξηση του εμβολιασμού, «εφόσον οι εταιρείες τηρήσουν τα χρονοδιαγράμματά τους και παραδώσουν τα καινούργια εμβόλια εντός του Μαρτίου ή εντός του Απριλίου».

ΠΙΕΣΗ ΓΙΑ ΤΑΧΥΤΕΡΗ ΕΓΚΡΙΣΗ ΤΟΥ ΕΜΒΟΛΙΟΥ ΤΗΣ ASTRAZENECA

α πό τh βα σι λι κη σ ιου τη

Η κυβέρνηση έχει ποντάρει κυρίως στο εμβόλιο της AstraZeneca, το οποίο είναι μίας δόσης και φθηνότερο (χωρίς τις δυσκολίες που έχουν τα άλλα για τη διατήρηση και τη μεταφορά τους), χαρακτηριστικά που επιτρέπουν την ταχύτερη διακίνησή του. Για τους λόγους αυτούς οι μεγαλύτερες παραγγελίες είναι για το εμβόλιο της AstraZeneca, του οποίου η έγκριση όμως εκκρεμεί, γι’ αυτό η Ελλάδα είναι ανάμεσα στις χώρες που πιέζουν, ώστε να μην υπάρξει άλλη καθυστέρηση. Την περασμένη Δευτέρα, στην τηλεδιάσκεψη των ηγετών των χωρών του «Covid-19 Management Group», ο Κυριάκος Μητσοτάκης επισήμανε ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση πρέπει να προχωρήσει το συντομότερο δυνατό στην έγκριση του εμβολίου της AstraZeneca και των υπολοίπων εταιρειών. Στην τηλεδιάσκεψη συμμετείχαν ο καγκελάριος της Αυστρίας, Σεμπάστιαν Κουρτς, ο πρωθυπουργός του Ισραήλ, Μπέντζαμιν Νετανιάχου, ο πρωθυπουργός της Αυστραλίας, Σκοτ Μόρισον, η πρωθυπουργός της Δανίας, Mέτε Φρέντρικσεν, η πρωθυπουργός της Νορβηγίας, Έρνα Σόλμπεργκ, και ο πρωθυπουργός της Τσεχίας, Aντρέι Μπάμπις, και όλοι τόνισαν ότι «οι εμβολιασμοί πρέπει να προχωρήσουν πιο γρήγορα», ενώ οι Ευρωπαίοι παραδέχτηκαν ότι ανησυχούν για τη μικρή διαθεσιμότητα των εμβολίων σε αυτήν τη φάση. Μάλιστα, εν όψει της (τηλε)διάσκεψης των 27 ηγετών της Ε.Ε. για το εμβόλιο, την ερχόμενη Πέμπτη, ο Κυριάκος Μητσοτάκης, ο Σεμπάστιαν Κουρτς και η Mέτε Φρέντρικσεν συμφώνησαν να αναλάβουν πρωτοβουλία για να ζητήσουν την ταχύτερη έγκριση του εμβολίου της AstraZeneca και των άλλων εταιρειών, που εκκρεμούν. Η συνεχιζόμενη αύξηση των κρουσμάτων διεθνώς, μαζί με την εμφάνιση νέων στελεχών κορωνοϊού, πολύ πιο μεταδοτικών, προβληματίζουν έντονα όλες τις κυβερνήσεις, ειδικά σε συνδυασμό με την καθυστέρηση στην παράδοση των εμβολίων και τους αργούς ρυθμούς του εμβολιασμού. Οι προσδοκίες για γρήγορη ανάκαμψη, άλλωστε, στηρίζονταν κυρίως στον γρήγορο εμβολιασμό του πληθυσμού για το χτίσιμο της ανοσίας. Οι οικονομικές προβλέψεις τώρα γίνονται πιο απαισιόδοξες για το επόμενο διάστημα, καθώς η καθυστέρηση της λήξης της πανδημίας καθυστερεί και την οικονομική ανάκαμψη παγκοσμίως.

ΔΙΕΡΕΥΝΗΤΙΚΕΣ ΕΠΑΦΕΣ Ή ΚΙΝΗΤΙΚΟΤΗΤΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΙΝΗΤΙΚΟΤΗΤΑ Την ερχόμενη Δευτέρα ξεκινά ο 61ος γύρος των «διερευνητικών επαφών» με την Τουρκία, για τον οποίο ο υπουργός Εξωτερικών της Τουρκίας, Μεβλούτ Τσαβούσογλου, είπε: «Θα συζητήσουμε τα θέματα για τα οποία συνομιλούσαμε στους προηγούμενους 60». Η δήλωση θα μπορούσε να είναι διπλής ανάγνωσης. Η πρώτη καταδεικνύει, κατά κάποιον τρόπο, τη μικρή σημασία που έχει επί της ουσίας ο 61ος γύρος. Η δεύτερη μάλλον σχετίζεται με τις διαρροές της Άγκυρας προς τα ΜΜΕ ότι στο παρελθόν με κάποιες ελληνικές κυβερνήσεις είχαν συζητηθεί πολύ περισσότερα από αυτά που

δηλώνει η σημερινή κυβέρνηση ότι συζητά. Η δεύτερη ανάγνωση είναι πιθανότατα αυτό που κυρίως εννοεί ο Τσαβούσογλου. Ωστόσο, αυτό παραμένει τουρκικός ισχυρισμός, αφού κανένας ποτέ στην Ελλάδα δεν έχει παραδεχτεί ότι έχει συζητήσει κάτι περισσότερο μαζί τους. Οι πρώτες διερευνητικές επαφές ξεκίνησαν το 2002, με τους μισούς γύρους απ’ όσους έχουν γίνει ως τώρα να έχουν πραγματοποιηθεί μέχρι το 2005. Η τελευταία συνάντηση έγινε τον Μάρτιο του 2016. Ωστόσο, η μόνη φορά που λέγεται ότι οι διερευνητικές είχαν φτάσει κοντά σε συμφωνία για τα χωρικά ύδατα ήταν επί κυβέρνησης Γιώργου Παπανδρέου το 2011. Οι πληροφορίες αναφέρουν ότι ο τότε πρωθυπουργός είχε τη βούληση να προχωρήσει, αλλά το πολιτικό κόστος που πλήρωσε η κυβέρνησή του λόγω της οικονομικής κρίσης δεν του το επέτρεψε. Η ελληνική πλευρά πηγαίνει στην Κωνσταντινούπολη, όπου θα γίνουν οι διερευνητικές συναντήσεις, με αντικείμενο συζήτησης την οριοθέτηση των θαλάσσιων ζωνών, και η ομάδα που θα την εκπροσωπήσει είναι ο πρέσβης ε.τ. Παύλος Αποστολίδης, ο πρέσβης Αλέξανδρος Κουγιού και η διευθύντρια του γραφείου του γ.γ. του υπουργείου Εξωτερικών, Ιφιγένεια Καναρά. Η τουρκική πλευρά επιμένει σε μια ευρύτερη ατζέντα, για να μπορεί να προσθέτει διαρκώς διεκδικήσεις, δεδομένης και της εθνικιστικής έξαρσης που χαρακτηρίζει σχεδόν όλες τις πολιτικές δυνάμεις στην Τουρκία αυτή την περίοδο. Παρ’ όλα αυτά, δεν είναι γνωστό αν η Γερμανία, που κάνει τον μεσολαβητή, πιέζει όντως για λύση ή αν είναι απλώς κινητικότητα για την κινητικότητα. Η γερμανική διπλωματία, στην οποία έχουν «παραχωρήσει» οι ΗΠΑ τα ελληνοτουρκικά, δουλεύει εντατικά προκειμένου να παρουσιάσει την Τουρκία ως «μετανοούσα», που προσπαθεί να μειώσει την ένταση και προσέρχεται στον διάλογο. Η Γερμανία θέλει να περάσει στους υπόλοιπους Ευρωπαίους αυτή την εικόνα για την Τουρκία, ώστε να κλείσει το θέμα των κυρώσεων –για το οποίο η ίδια ήταν πάντα απρόθυμη–, να μπορεί η Άγκυρα να παίρνει ευρωπαϊκά κονδύλια και να συνεχίσει η Γερμανία μαζί της τις business as usual. Παρ’ όλα αυτά, υπάρχουν πάντα αυτοί που πιέζουν να κλείσουν κάποια από τα ζητήματα Ελλάδας - Τουρκίας. Στελέχη του ΕΛΙΑΜΕΠ, που λένε τη γνώμη τους και στο Μαξίμου, πρόσφατα υποστήριζαν ότι ενώ η Ελλάδα πηγαίνει με τη θέση «συζητάμε μόνο για θαλάσσιες ζώνες» και η Τουρκία με τη θέση «συζητάμε έναν μεγάλο αριθμό απαιτήσεων και διεκδικήσεων», οι δυο χώρες θα μπορούσαν να τα βρουν κάπου στη μέση. Αυτό, όμως, είναι κάτι που δεν γίνεται αποδεκτό από την Ελλάδα, καθώς προκαλεί μεγάλες αντιδράσεις και μεταξύ πολιτικών αλλά και στην κοινή γνώμη, ιδιαιτέρως στη βάση της Νέας Δημοκρατίας. Πάντως, ενώ η γερμανική διπλωματία ιδρώνει για να παρουσιάσει την Τουρκία ως διαλλακτική, που συζητά και θέλει την Ευρώπη και τον διάλογο, ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών απείλησε για άλλη μια φορά την Ελλάδα την περασμένη Δευτέρα μπροστά στον Γερμανό ομόλογό του, Χάικο Μάας, ο οποίος έκανε ότι δεν καταλάβαινε. Βέβαια, λίγο πριν από την αναχώρησή του για την Άγκυρα, όπου θα συναντούσε τον Μεβλούτ Τσαβούσογλου για να «ενθαρρύνει την Άγκυρα να συνεχίσει με αποφασιστικότητα», είχε δηλώσει ότι «το παιχνίδι με τη φωτιά δεν επιτρέπεται να επαναληφθεί», αναφέροντας ότι η Τουρκία «έχει σαφή υποχρέωση να επιλύει ακόμη και δύσκολες διαφορές μέσω της διαπραγμάτευσης, με σεβασμό στο διεθνές δίκαιο, και να μη θέτει σε κίνδυνο την ειρήνη στην περιοχή». Μετά τη συνάντηση Μάας - Τσαβούσογλου αναμένονται κι άλλες επαφές του Ερντογάν με Ευρωπαίους ηγέτες, πάντα με μεσολάβηση της Γερμανίας και για τον ίδιο σκοπό. Σύμφωνα με γερμανικά δημοσιεύματα που επικαλούνται πληροφορίες, ακόμα και με τη Γαλλία υπάρχει προσέγγιση – άλλωστε είδαμε πρόσφατα τους Μακρόν και Ερντογάν να ανταλλάσσουν επιστολές σε πολύ διαφορετικό ύφος από πριν. Και, φυσικά, δεν υπάρχει αμφιβολία ποιος είναι αυτός που υποχωρεί.

Η συνεχιζόμενη αύξηση των κρουσμάτων διεθνώς, μαζί με την εμφάνιση νέων στελεχών κορωνοϊού, πολύ πιο μεταδοτικών, προβληματίζουν έντονα όλες τις κυβερνήσεις, ειδικά σε συνδυασμό με την καθυστέρηση στην παράδοση των εμβολίων και τους αργούς ρυθμούς του εμβολιασμού.

21.1.21 – lifo

9

talk town

aπό τον κωστη παπαϊωαννου

10 lifo – 21.1.21

GUEST EDITOR

Ο βιασμός και οι Ολυμπιακοί που πέφτουν και μας πλακώνουν Η καταγγελία της Σοφίας Μπεκατώρου άνοιξε το καπάκι και ξεχύθηκε η δυσωδία: τοξική αρρενωπότητα, έμφυλη βία, εξουσία και υποταγή.

τον αθλητισμό, στο πανεπιστήμιο, στη δουλειά, στο ιατρείο. Να το παραδεχτούμε: εκατοντάδες, χιλιάδες, πολλές χιλιάδες περιστατικά δεν είναι μεμονωμένα, είναι μια πραγματικότητα σεξουαλικού καταναγκασμού και εκφοβισμού. Παντού οι σχέσεις εξουσίας, ιεραρχικής, ηλικιακής και έμφυλης, γεννούν εξαρτήσεις και φόβο. Στον αθλητισμό αυτά γίνονται απόλυτα. Έχει να χάσει πολλά η ασκούμενη δικηγόρος, η πωλήτρια, η φοιτήτρια, η ασθενής. Η αθλήτρια νιώθει ότι θα χάσει τα πάντα, μια ζωή αφιερωμένη στο άθλημα. Ο αθλητισμός, η ιδιαίτερη σχέση με το σώμα, τον προπονητή, τον γιατρό, τον παράγοντα, γεννούν βαθιές, αποκλειστικές σχέσεις εξάρτησης και κυριαρχίας. Αυτές γεννούν τις απίθανες επιδόσεις. Σκέφτομαι, ειδικά σε χρονιά Ολυμπιακών Αγώνων, πως οι καταγγελίες δεν φωτίζουν μόνο σχέσεις καταναγκασμού σε προπονητικά κέντρα και αθλητικές αποστολές αλλά θυμίζουν ξανά το σαθρό οικοδόμημα των Ολυμπιακών του 2004 που στέγασε και επιστέγασε πολλή φαυλότητα και παθογένεια. Οι Ολυμπιακοί, σχεδόν 20 χρόνια τώρα, πέφτουν διαρκώς και μας πλακώνουν. Πολλοί αποφεύγουν να το θυμούνται, άλλωστε πρόκειται για κεντρική επιλογή που καθόρισε την πορεία, την εικόνα και την αυτοεικόνα της χώρας. Κάποιοι άλλοι, όμως, δεν ξεχνάμε. Πίσω από τη βιτρίνα της «στιβαρής Ελλάδας» χτίστηκε μια σαθρή κατασκευή. Δεν ξεχνάμε τη βιομηχανία της ντόπας των Ιακώβου και Σία. Δεν ήξεραν οι πολιτικοί προϊστάμενοι του αθλητισμού ότι ήταν «πέτσινα» τα μετάλλια; Αλήθεια; Ένα ολόκληρο πολιτικό σύστημα, με προεξάρχοντα τον κραταιό τότε δικομματισμό, χάιδεψε τα εθνικά μούσκουλα, τον άνεμο Κεντέρη και τη Θάνου. Το «ισχυρό DNA της φυλής» ήταν τα αναβολικά στις αποθήκες του Τζέκου. Δεν ξεχνιούνται οι χιλιάδες συμπατριώτες μας που φώναζαν στο στάδιο υπέρ του απατεώνα Έλληνα αθλητή και κατά των αντιπάλων. Ένα έθνος προσκυνούσε «σώβρακα και φανέλες». Και ήταν μαϊμού πολλά σώβρακα και φανέλες με εθνικά χρώματα. Μας πλακώνουν ακόμα σήμερα οι επιλογές του ισχυρού ΠΑΣΟΚ στον αθλητισμό. Μια πελατειακή αυτοκρατορία, προνομιακές σχέσεις με ομοσπονδίες, σκοτεινές επιχορηγήσεις σε σωματεία. Από κοντά και οι γαλάζιες επιλογές μετά, με πιο κεντρική την επιλογή Καραμανλή-Αλογοσκούφη να μη βγουν τα στοιχεία στο φως. Μια συνωμοσία σιωπής για το ότι κάθε Έλληνας φορολογούμενος πλήρωσε 11 φορές πάνω από τον Αυστραλό στο πάρτι των Ολυμπιακών Αγώνων. Όταν έγιναν αντιληπτές οι καθυστερήσεις στην προετοιμασία, ανατέθηκε στην κ. Αγγελοπούλου, εθνική ιέρεια και τοτέμ για κάθε νόσο και κάθε μεγαλομανία μας, η πάση θυσία ολοκλήρωση των έργων. Αποτέλεσμα; Το C4I των 260 εκατομμυρίων που δεν δούλεψε ποτέ. Οι Ολυμπιακοί της μεγάλης Ελλάδας με κόστος έξι και επτά φορές πάνω απ’ όσο είχε προϋπολογιστεί. Πλήρη στοιχεία δεν δημοσιοποιήθηκαν ποτέ. Ξένα δημοσιεύματα μίλησαν για κόστος 15-20 δισ. Μετριοπαθέστερη η Standard & Poor’s, ανέβασε το κόστος των έργων στα 11,27 δισ., 6% του ΑΕΠ. Το δικό μας ναυάγιο έγινε το κύριο επιχείρημα όσων χωρών αρνήθηκαν να αναλάβουν αγώνες έκτοτε. Η επιτροπή που ανέλαβε να ελέγξει την οικονομική διαχείριση της οργανωτικής επιτροπής «Αθήνα 2004» βρήκε ανεξέλεγκτη σπατάλη δημοσίου χρήματος, απευθείας αναθέσεις προμηθειών εκατομμυρίων, αδιαφανείς διαδικασίες, υπέρογκες δαπάνες. Υπήρξε εισαγγελική παρέμβαση το 2012. Όταν σκεφτόμαστε τους Ολυμπιακούς, δεν θυμόμαστε μόνο το σφιχτό χαμόγελο του Σημίτη και τις μούτες του Καραμανλή στο Στάδιο. Το «Efkaristoume Atina, efkaristoume Ellada» προϋπέθετε μια γιγαντιαία επιχείρηση δημιουργίας συναίνεσης. Όσοι εξέφρασαν επιφυλάξεις θεωρήθηκαν «αντεθνικά στοιχεία» ή απλώς γραφικοί. Δεν ακούστηκε τίποτα στον δημόσιο διάλογο για οικονομικές και περιβαλλοντικές επιπτώσεις των Ολυμπιακών. Το τόλμημα απαιτούσε «εθνική ομοψυχία», να πάρει φόρα η χώρα και να σκάσει στον τοίχο με το κεφάλι. Αυτό το mega project χωρίς οικονομικό ταβάνι καταρρέει πάνω μας. Διαρκώς. Όπως καταρρέουν οι αθλητικές εγκαταστάσεις, που πρότειναν κάποιοι να γίνουν λυόμενες, αλλά, όχι, έπρεπε να γίνουν μόνιμες. Για να σαπίζουν πάντα τα βαλτόνερα γύρω από τα στάδια. Οι αγώνες έφτιαξαν καριέρες, ήταν mega μπίζνα. Κάποιους τούς έκαναν ισόβιους υπουργούς Δημόσιας Τάξης, άλλους ισόβιους αθλητικούς παράγοντες, άλλους Αθάνατους, μοίρασαν χρήμα στα μίντια, πολύ χρήμα, μυστικά κονδύλια σε δημοσιογράφους, έχτισαν γραφεία Τύπου, μεσάζοντες, εταιρείες συμβούλων, μαγαζιά-βιτρίνες. Με τους Αγώνες «κύλησε η φάση» για χρόνια. Μα ο καταγγελλόμενος βιασμός συνέβη πριν από το 2004, θα πει κάποιος. Τι σχέση έχουν αυτά με την Μπεκατώρου; Αλήθεια, δεν ξέρουμε τι σχέση έχουν οι ισόβιες ηγεσίες με εκφοβισμό και αδιαφάνεια; Πώς φτιάχτηκε το μαγαζί του 2004, αν όχι με σχέσεις συνενοχής, με ατιμωρησία, με ομερτά; Δεν ξέρουμε πού οδηγεί η συναλλαγή; Δεν ξέρουμε ότι τα ιλιγγιώδη ποσά χτίζουν μη λογοδοσία και ασυδοσία των παραγόντων; Δεν ξέρουμε ότι το πάρτι των Αγώνων χρειαζόταν εταίρους, συναλλαγή μεταξύ κεντρικού προσωπικού, αθλητικών ηγεσιών και ιδιωτικού τομέα; Άρα συνενοχή, κλειστές διαδικασίες, ηγεσίες 20 και 30 ετών, εξοβελισμό και εξόντωση των ανεπιθύμητων. Αλήθεια, δεν ξέρουμε τι σχέση έχουν άνθρωποι που διαχειρίστηκαν εν λευκώ εκατομμύρια με την αυθαιρεσία πάνω στα σώματα και τις ζωές νέων αθλητών; Αλήθεια, δεν ξέρουμε τι σχέση έχουν με τα 20χρονα κορίτσια εκείνοι που έμαθαν να νιώθουν άτρωτοι, αρσενικά μιας απόλυτης εξουσίας; Αυτή η επιχείρηση σκέπασε το απαίσιο πρόσωπό της με την –όντως υπέροχη– φορεσιά της τελετής έναρξης. Αυτό το πρόσωπο φανερώνεται πάλι τώρα. Το ξέραμε όλοι και κάποιοι πιο καλά. Γι’ αυτό γελάω όταν διαβάζω για την αποφασιστικότητα της πολιτικής ηγεσίας να διαλευκάνει το σκάνδαλο. Γελάω μέχρι δακρύων.

ΣΩΤHΡΙΟΣ ΣEΡΜΠΟΣ «Επί Τραμπ οι μειοψηφίες κατέστησαν πλειοψηφίες» α π ό τ ο ν γ ι ά ν ν η π α ν τα ζ ό π ουλο

O κ. Σωτήριος Σέρμπος, αναπληρωτής καθηγητής Διεθνούς Πολιτικής στο Δημοκρίτειο Παν/μιο Θράκης και ερευνητής στο ΕΛΙΑΜΕΠ, aπαντά στη LiFO.

Παντού οι σχέσεις εξουσίας, ιεραρχικής, ηλικιακής και έμφυλης, γεννούν εξαρτήσεις και φόβο. Στον αθλητισμό αυτά γίνονται απόλυτα. Έχει να χάσει πολλά η ασκούμενη δικηγόρος, η πωλήτρια, η φοιτήτρια, η ασθενής. Η αθλήτρια νιώθει ότι θα χάσει τα πάντα, μια ζωή αφιερωμένη στο άθλημα.

Τι πιστεύετε ότι αφήνουν στον κόσμο τα τέσσερα χρόνια της διακυβέρνησης του Τραμπ και τι πληγές μπορεί να αφήσουν τα αντιδημοκρατικά σχέδιά του; Κοιτάξτε, σε πρώτο χρόνο η πληγή που πρέπει να κλείσει αφορά την επαναφορά της εμπιστοσύνης της αμερικανικής κοινωνίας στις εκλογές. Ενδεικτικά, σε πολύ πρόσφατη έρευνα γνώμης (9-14/1) μόλις 19% των Ρεπουμπλικάνων και 66% των ανεξάρτητων ψηφοφόρων συμφωνούν πως ο Μπάιντεν κέρδισε νόμιμα τις ψήφους για την προεδρία των ΗΠΑ. Λυπάμαι που θα το πω, αλλά ο Τραμπ πέτυχε την απονομιμοποίηση τόσο της διαδικασίας όσο και του εκλογικού αποτελέσματος. Προσοχή, όμως, μη βλέπουμε το δέντρο και χάνουμε το δάσος. Το 1995 25% των Αμερικανών προέκρινε την ιδέα ενός ισχυρού ηγέτη που δεν θα ασχολούνταν με το Κογκρέσο και τις εκλογές. Το 2017 το ποσοστό αυτό είχε σκαρφαλώσει επικίνδυνα στο 38%. Άρα, όπως εύστοχα αναφέρει η συνάδελφος Pippa Norris, ο Τραμπ ήταν αυτός που πέταξε ένα αναμμένο σπίρτο σε μια λακκούβα γεμάτη βενζίνη. Έχασε τις εκλογές, αλλά εξακολουθεί να διαθέτει μια ισχυρή βάση και το πρόβλημα παραμένει. Ως εκ τούτου, το ενδιαφέρον μετατοπίζεται στο Ρεπουμπλικανικό Κόμμα, που έχει κατρακυλήσει ιδεολογικά και πλέον τοποθετείται εγγύτερα σε αυταρχικά λαϊκιστικά κόμματα παρά σε κυρίαρχα συντηρητικά. Επί Τραμπ οι μειοψηφίες κατέστησαν πλειοψηφίες, καθώς το κόμμα ελεγχόταν από μια αντισυστημική πλειοψηφία με αντικοινωνικό πρόσημο. Ποια θεωρείτε ότι είναι η μεγάλη πρόκληση για τον νέο Πρόεδρο Μπάιντεν; Ξεκινώντας από το πεδίο των εξωτερικών σχέσεων, να αντιστρέψει την αναξιοπιστία, επαναρρυθμίζοντας την ξεκουρδισμένη μηχανή της ναυαρχίδας της Δύσης, η οποία περιλαμβάνει την πολυπόθητη ομαλοποίηση των διεθνών σχέσεων των ΗΠΑ και την επιστροφή στην πολυμέρεια, τόσο στο πεδίο της οικονομίας όσο και της γεωπολιτικής. Η νέα αμερικανική διοίκηση παραλαμβάνει ένα διεθνές σύστημα σε μετάβαση που δοκιμάζει τις συλλογικές ικανότητες αντίδρασης εκ μέρους των ώριμων δημοκρατιών και των πολιτικών τους συστημάτων. Μπορούν οι πολλαπλές διαστάσεις των ανισοτήτων να ισχυροποιήσουν τη δύναμη του όχλου διεθνώς; Υπάρχουν πολλαπλές ανισότητες. Μεταξύ άλλων, εμφανίζονται πιο έντονα στο εσωτερικό των δυτικών χωρών (οικονομικές - χειροτέρευση κατανομής εισοδήματος), καθώς στις αναπτυσσόμενες η αύξηση του βιοτικού επιπέδου ακόμα δεν προκαλεί πολιτικές επιπλοκές. Σε διεθνές επίπεδο, διευρυμένες ανισότητες παρουσιάζονται και εξαιτίας της περιθωριοποίησης χωρών που δεν κατάφεραν να εισέλθουν στο περιβάλλον της παγκοσμιοποίησης.

NO FILTER

Να τελειώνουμε με τις παρανοήσεις – η Μπεκατώρου είναι ηρωίδα Χρωστάμε ήδη πολλά στη Σοφία Μπεκατώρου και στο θάρρος της.

α πό τη βι β ι αν σ τερ γι ου

Όταν ξέρουμε τι υφίστανται γυναίκες από «παράγοντες», προπονητές και άλλες προβληματικές προσωπικότητες, παύουμε να νομίζουμε ότι οι συζητήσεις περί φεμινισμού και δικαιοσύνης είναι θεωρητικές.

ρωστάμε ήδη πολλά στη Σοφία Μπεκατώρου. Ακόμα και βρόμικες ερωτήσεις του στυλ «γιατί δεν μίλησε νωρίτερα;» οδήγησαν πολλούς να αναλογιστούν την αποξένωση απ’ το σώμα και τον ίδιο τον εαυτό, το τσάκισμα που φέρνει η ψυχολογική και σωματική κακοποίηση ή η χρόνια καταπίεση. Άνοιξε μια σπουδαία συζήτηση. Μιλήσαμε μεταξύ μας και είχαμε όλες να διηγηθούμε φριχτές ιστορίες. Ο πολιτικός κόσμος κινητοποιήθηκε θετικά και απροσδόκητα. Άνοιξαν στόματα. Όταν ξέρουμε τι υφίστανται γυναίκες από «παράγοντες», προπονητές και άλλες προβληματικές προσωπικότητες, παύουμε να νομίζουμε ότι οι συζητήσεις περί φεμινισμού και δικαιοσύνης είναι θεωρητικές. Η υπόθεση Μπεκατώρου έδειξε στον πολύ κόσμο ότι τα αιτήματα δικαιοσύνης έχουν μια εντελώς χειροπιαστή διάσταση, έχουν να κάνουν με το να νιώθουμε ασφαλείς στις δουλειές μας, στο πάρκο όπου αθλούμαστε, στις πισίνες όπου κολυμπάμε. Αφορούν το να μη δέχεσαι σχόλια για το σώμα σου χωρίς να τα έχεις ζητήσει ή το να μη σε αγγίζουν απρόσκλητα με αυτό το εμετικό ύφος που ουσιαστικά λέει: «το δικαιούμαι». Πολλοί πρόλαβαν μέσα σε πέντε μέρες να γίνουν «φεμινιστές». Ο κ. Λοβέρδος, για παράδειγμα, που διαπόμπευσε οροθετικές γυναίκες, βιάστηκε να δηλώσει «με τη Σοφία», γελοιοποιώντας τον εαυτό του. Κι άλλοι άνδρες που έχουμε όλες στον περίγυρό μας και ξέρουμε τι είδους άνθρωποι είναι βιάστηκαν να εμφανιστούν ως φεμινιστές, λέγοντας μάλιστα ότι συγκινούνται, γιατί έχουν κόρες και μάνες. Φτάνει πια και μ’ αυτό. Η ιδέα πως η γυναίκα γίνεται αντικείμενο (κυριολεκτικά) σεβασμού μόνο μέσα από το πρίσμα της ιδιότητάς της ως μάνας/κόρης δεν είναι θέση που προσιδιάζει σε δυτική χώρα. Επιπλέον, υποτιμά τους άνδρες. Υπονοεί ότι είναι ανίκανοι γι’ αυτές ακριβώς τις αφαιρέσεις που επιτρέπουν σε ένα έλλογο ον να δείχνει σεβασμό προς άλλα πρόσωπα απλώς και μόνο επειδή μετέχουν στην ανθρώπινη ιδιότητα. Οι πατριάρχες του περίγυρού μας ή της δημόσιας σφαίρας, που νομίζουν ότι επειδή έχουν κόρες και μανάδες παίρνουν συγχωροχάρτι για τη χολή που έχουν χύσει κατά καιρούς προς ό,τι δεν τους μοιάζει, πρέπει να καταλάβουν ότι οι μέρες της ψυχολογικής, λεκτικής, σωματικής και οικονομικής παντοδυναμίας τους τελειώνουν. Κι ακόμη, αν χρειάζεται να σκέφτονται την κόρη τους ή τη μάνα τους για να μην κακοποιούν, κάτι έχει πάει πάρα πολύ στραβά μέσα τους. Επίσης, πολλοί «φεμινιστές» με σημαία ευκαιρίας, σε μια προσπάθεια ελέγχου της συζήτησης, λένε: «στο τέλος δεν θα μπορούμε να μιλήσουμε», «δεν θα φλερτάρουμε», «μας φιμώνουν». Πρόκειται για προσπάθειες γελοιοποίησης και υποβιβασμού των αιτημάτων για δικαιοσύνη και εκθέτουν τους εκφραστές τους. Φανερώνουν την ψευδαίσθηση μεγαλείου που έχουν οι προνομιούχοι λόγω φύλου: νομίζουν ότι ο κόσμος περιστρέφεται γύρω τους και ότι όλα αυτά γίνονται για να «φιμωθούν» ή για να κοπεί, δήθεν, το φλερτ. Μα δεν μιλάμε γι’ αυτά. Μιλάμε για πράξεις που πλήττουν βάναυσα τον πυρήνα της ανθρώπινης αξιοπρέπειας, όπως όταν δεν σε αφήνουν να μιλήσεις, επειδή απλώς έχεις στήθος και όλοι κοιτάνε μόνο αυτό, όταν τελικά αποφασίζεις να τοποθετηθείς σε ένα δωμάτιο γεμάτο στρέιτ άνδρες. Ή για στιγμές που η πατριαρχία δείχνει τα πιο αρρωστημένα ένστικτά της, όταν, για παράδειγμα, θεωρεί τον διορισμό ενός γκέι στην κυβέρνηση στίγμα και όχι κάτι ελπιδοφόρο, ή απλώς αδιάφορο. Η υπόθεση Μπεκατώρου, όμως, είναι κι ένα τεράστιο επιχείρημα υπέρ της διαφορετικότητας στον εργασιακό χώρο. Η ανακοίνωση του κ. Δημητρακόπουλου, που βαθαίνει την κακοποίηση μέσω της αμφισβήτησής της, μαρτυρά ένα πλέγμα νοσηρών εξαρτήσεων στον χώρο του αθλητισμού αλλά και πόσο επικίνδυνοι μπορούν να γίνουν κάποιοι άνδρες όταν αισθάνονται ισχυροί και άτρωτοι στις δουλειές τους. Ο έλεγχος θέσεων εξουσίας από τους ίδιους και τους ίδιους άνδρες για πολλά χρόνια δημιουργεί συνθήκες εξάρτησης και ελέγχου. Έτσι φαίνεται να συνέβη στην περίπτωση της Ομοσπονδίας Ιστιοπλοΐας, που, καθώς ο κλοιός μέσω καταγγελιών στενεύει, γίνεται σύμβολο σαπίλας και αίσχους. Η προώθηση ατόμων που αυτοπροσδιορίζονται ως γυναίκες, ή queer, ή προέρχονται από διαφορετικές εθνικότητες και ποικιλία παρελθόντων σε θέσεις ελέγχου στους εργασιακούς χώρους πλουτίζει την εμπειρία των εργαζομένων και δημιουργεί συνθήκες ασφάλειας, δικαιοσύνης και καλύτερες επιδόσεις για τους εργαζόμενους και τον οργανισμό που τους απασχολεί. Είναι ντροπιαστικό που το 2021, στη συντριπτική πλειονότητα των χώρων εργασίας στην Ελλάδα, τα δωμάτια όπου λαμβάνονται οι σημαντικές αποφάσεις είναι ακόμη ανδροκρατούμενα. Αυτό είναι φτώχεια. Στα ίδια δωμάτια, σε ακραίες αλλά καθόλου σπάνιες περιπτώσεις, βιάζονται γυναίκες ή ανέχονται να τις μειώνουν ή «απλώς» να τις ρωτούν αν σκοπεύουν να μείνουν έγκυες πριν προσληφθούν. Φτάνει.

21.1.21 – lifo

11

ΤΌΤΕ ΠΟΥ Β

ΤΟ ΘΡΥΛΙΚΟ BEE, Η ΠΑΡΕΑ ΤΟΥ KEY BAR, ΤΑ AMATEUR PARTIES, Η ΚΑΙΤΗ ΣΤΟ SHAMONE, ΤΕΛΕΥΤ

ΟΣΟ Η ΝΥΧΤΕΡΙΝΗ ΖΩΗ ΤΗΣ ΠΟΛΗΣ ΠΑΡΑΜΕΝΕΙ ΣΤΗΝ ΚΑΤΑΨΥΞΗ, ΣΥΝΤΆΚΤΕΣ ΚΑΙ ΦΙΛΟΙ ΤΗΣ LIFO ΑΝΑΠΟΛΟΥΝ ΑΞΕΧΑΣΤΑ ΒΡΑΔΙΑ ΣΕ ΑΓΑΠΗΜΕΝΑ ΠΑΛΙΑ ‘Η ΚΑΙ ΠΙΟ ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΜΑΓΑΖΙΑ ΤΗΣ ΠΟΛΗΣ ΓΡΑΦΟΥΝ ΟΙ: ΕΛΕΝΗ ΨΥΧΟΥΛΗ, ΦΩΤΗΣ ΣΕΡΓΟΥΛΟΠΟΥΛΟΣ, ΔΕΣΠΟΙΝΑ ΤΡΙΒΟΛΗ, ΜΕΛΙΤΑ ΚΑΡΑΛΗ, ΣΤΑΘΗΣ ΜΗΤΡΟΠΟΥΛΟΣ, ΜΑΡΑΓΑΡΙΤΑ ΜΙΧΕΛΑΚΟΥ, ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΟΛΙΤΑΚΗΣ, ΝΙΚΟΣ ΜΠΟΓΙΟΠΟΥΛΟΣ, M. HULOT, ΔΕΝΑ ΚΥΡΙΑΚΙΔΗ, ΓΙΑΝΝΗΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΙΔΗΣ, ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ, ΜΑΡΟΥΣΑ ΘΩΜΑ

Μιχάλης Πάντος και Ντάντα Ιωαννίδου στο Bee Αρχείο Μάκη Γαζή

12 lifo – 21.1.21

Β ΓΑ I ΝΑ Μ Ε

ΤΑΙΟ ΠΟΤΟ ΣΤΟ GALAXY KAI ENA ΑΞΕΧΑΣΤΟ ΒΡΑΔΥ ΣΤΟ ΡΟΜΑΝΤΣΟ, ΠΡΙΝ ΑΠΟ ΤΟ LOCKDOWN

21.1.21 – lifo

13

ΤΟΤΕ ΠΟΥ ΒΓΑΙΝΑΜΕ

επιστροφή στο βee ον Φλεβάρη του 1998 ήμουν μικρομάνα και αποφασισμένη να αλλάξω ζωή. Ήδη είχα αφήσει πίσω μου μια απαιτητική καριέρα, κάνοντας μεταφράσεις από το σπίτι, και με κρύα καρδιά συμμετείχα αραιά και πού στην αθηναϊκή νύχτα, της οποίας το πάρτι, όπως το είχα λατρέψει στα ’80s, δεν μετέφραζε ακριβώς τη δική μου άποψη για το λήμμα «ξεσάλωμα». Ο αδελφικός μου φίλος Εμμανουήλ (Κουτσουρέλης) με βρήκε πάνω που έφτιαχνα ένα μπριάμ, «στον δρόμο», μου λέει, «συνάντησα τη Νίκη (Γεωργοπούλου), ο άντρας της έχει έναν χώρο στου Ψυρρή και σκέφτεται να τον νοικιάσει». «Ποια είναι η Νίκη;» «Την ξέρεις, όλο και σε κάποιο πάρτι ή κλαμπ θα έχετε συναντηθεί». Δεν θυμήθηκα ποτέ, τρεις μέρες μετά, όμως, βρεθήκαμε στο γραφείο του συζύγου, Ανδρέα (Σαράντη), να υπογράφουμε συμβόλαια και εταιρικά. Η Νίκη ήταν πανέμορφα σικ, εξωτικά απόκοσμη, φαν των πάρτι, είχε και μωρό στην ηλικία του δικού μου. Δεν χρειαζόμουν άλλη εγγύηση για να φορέσω πάραυτα το μαγιό μου για τη μεγάλη βουτιά σε μια φρέσκια περιπέτεια. Να κάνουμε ένα μαγαζί. Από διαφορετικά backgrounds, κανείς μας δεν ήξερε και δεν νοιαζόταν να αξιολογήσει το εγχείρημα. Θέλαμε ένα μαγαζί. «Οτιδήποτε» είπε η Νίκη. Με μια προϋπόθεση: να μην έχει ξενύχτι. Συμφώνησα ενθουσιωδώς – μοντέρνες μάνες, θέλαμε να είμαστε σωστές, κοντά στα βρέφη μας. Η γαστρονομία ως επάγγελμα δεν είχε καν χαράξει ως ιδέα ακόμα στη ζωή μου. Όμως μαγείρευα και δεξιωνόμουν με μεγάλο πάθος, το ίδιο και η Νίκη. Τότε είχαν αρχίσει να εμφανίζονται τα πρώτα ελληνικά τοπικά προϊόντα που και οι δυο αναζητούσαμε ως μια νέα χαραυγή στη μονοτονία του εισαγόμενου ντελικατέσεν. Αποφασίσαμε να κάνουμε ένα νεο-καφενείο, όπου θα μαζεύαμε ό,τι πιο σπάνιο και αγνότερο απ’ όλη την Ελλάδα και όπου θα μπορούσες να ψωνίζεις τον παστουρμά σου αλλά και να πάρεις επί τόπου ένα μεζεδάκι στη λαδόκολλα ή να πιεις μια εξωτική πορτοκαλάδα από το Αίγιο. Στις 7 το απόγευμα, θα κλείναμε! Με τα χεράκια μας στήσαμε το σκηνικό. Εγώ έβαλα τα πλαστικά λουλουδάτα τραπεζομάντιλα, η Νίκη και ο Γιώργος Τζιλιάνος έφτιαξαν ραφαρίες με το εξότικ υλικό «κοτετσόσυρμα», ο Εμμανουήλ έβαψε λευκό γυαλιστερό το πάτωμα, όπως πάντα το ονειρευόμουν, ένας τεράστιος πολυέλαιος από μπουκάλια και μαχαιροπίρουνα κρεμάστηκε πάνω από τα κεφάλια μας, ρολόγια με Χριστούς και Μαντόνες ολοκλήρωσαν το κιτς δικό μου παραλήρημα. Ήταν απόγευμα, η μηχανή του ζαμπόν στον πάγκο έτοιμη να κόψει αγνά αλλαντικά, χύμα τσίπουρο στις καράφες, Ουμ Καλσούμ και Μορίς Ελ Μεντιονί να ταιριάζουν με το αθηναϊκό σαββατιάτικο μεσημέρι στην πλατεία του χωριού, σε μια γειτονιά απόκοσμη, βιομηχανική, λίγο μουχλιασμένη, λίγο καρυωτακική, κάπως νοσταλγική, με σκουπίδια, αρουραίους και αδέσποτα, μια γειτονιά αρκούντως σκοτεινή – τότε στου Ψυρρή υπήρχε μόνο το «Τάκη 13». Όλα έτοιμα, όπως τα σκηνοθετήσαμε, για ένα γαλήνιο μεσημεροαπόγευμα με μεζεδάκια και μπίρες, το κοινό το ονειρευτήκαμε λίγο σοφιστικέ, λίγο ιντελεκτουέλ, αρκετά γκουρμέ, και κουρασμένο, όπως εμείς, από τις ξέφρενες νύχτες δύο δεκαετιών.

ΌΛΑ ΈΤΟΙΜΑ, ΌΠΩΣ ΤΑ ΣΚΗΝΟΘΕΤΉΣΑΜΕ, ΓΙΑ ΈΝΑ ΓΑΛΉΝΙΟ ΜΕΣΗΜΕΡΟΑΠΌΓΕΥΜΑ ΜΕ ΜΕΖΕΔΆΚΙΑ ΚΑΙ ΜΠΊΡΕΣ, ΤΟ ΚΟΙΝΌ ΤΟ ΟΝΕΙΡΕΥΤΉΚΑΜΕ ΛΊΓΟ ΣΟΦΙΣΤΙΚΈ, ΛΊΓΟ ΙΝΤΕΛΕΚΤΟΥΈΛ, ΑΡΚΕΤΆ ΓΚΟΥΡΜΈ, ΚΑΙ ΚΟΥΡΑΣΜΈΝΟ, ΌΠΩΣ ΕΜΕΊΣ, ΑΠΌ ΤΙΣ ΞΈΦΡΕΝΕΣ ΝΎΧΤΕΣ ΔΎΟ ΔΕΚΑΕΤΙΏΝ.

Και τότε έγινε το αποτρόπαιο. Κόσμος να καταφθάνει από παντού, ο δρόμος να σκοτεινιάζει από τα πλήθη, γνωστοί και ωραίοι άγνωστοι, το απόγευμα να γίνεται νύχτα χάους, η Ουμ Καλσούμ να γίνεται Γκλόρια Γκέινορ, το σκοτάδι να χαράζει πάνω σε τόνους πατημένες χαρτοπετσέτες, χυμένα ποτά, διαλυμένα πόδια από τον χορό, σπασμένα ποτήρια σε ένα ξημέρωμα που ήρθε σαν καμένος εγκέφαλος. Ήταν σαν το Πάρτι, ένα ολοκαίνουριο Πάρτι στα χρονικά της πόλης, να τρύπωσε μόλις βάλαμε το κλειδί στην πόρτα. Ερήμην μας, χωρίς να το έχουμε σχεδιάσει, ακάλεστο, προκλητικό και επίμονο. Έβλεπα φίλους χαμένους από χρόνια να κρέμονται στα μεταλλικά ρολά, έβλεπα τη Νίκη με τον Εμμανουήλ να στροβιλίζονται, αλαλάζοντας, και το μόνο που μπορούσα να σκεφτώ είναι «ουάου, για δες, το καλύτερο ξεφάντωμα μπορεί να γίνει και όταν δεν έχεις περάσει μισή μέρα να σκηνοθετείς τον εαυτό σου στον καθρέφτη, με ελβιέλες κι ένα παλιό μακό, με ένα ξεβαμμένο κραγιόν και απρόσκλητους καλεσμένους». Τα πιο παθιασμένα εγκλήματα είναι αυτά που γίνονται χωρίς προμελέτη. Όταν η εποχή έρχεται να εκφραστεί από μόνη της, χωρίς τη δική σου παρέμβαση, επειδή απλώς εσύ της έστησες ένα στέκι, της έδωσες μια διεύθυνση. Αυτό το πάρτι κράτησε χρόνια μέχρι να ξεφτίσει. Είχε στριπ-σόου, είχε ντραγκ-σόου, είχε και γύφτικα κλαρίνα. Δεν έπαιξε ποτέ του ελληνικά, αλλά κορίτσια και αγόρια τα «πετούσαν όλα» πάνω στις μπάρες στο τσακίρ κέφι. Είχε έρωτες, είχε απιστίες, είχε μεθύσια, φιλίες που γεννήθηκαν και άλλες που πέθαναν, καβγάδες και παντρολογήματα. Αυτά, όμως, τα είχαν και όλα τα άλλα μαγαζιά. Το Bee είχε τρία γράμματα, ένα για τον καθέναν μας, και πόρτες ορθάνοιχτες, κατά προτίμηση στους τρελούς, τους αλλιώς, τους ανεξέλεγκτους. Μέχρι τότε, τα μαγαζιά ήταν φυλετικά: εδώ οι ροκάδες, εκεί οι τσιφτετελάδες, εδώ οι πλούσιοι, εκεί οι φτωχοί, εδώ οι άσημοι, εκεί οι διάσημοι, εδώ οι γκέι και αλλού οι στρέιτ, εδώ οι νέοι, αλλού οι γέροι. Το πρώτο μαγαζί της γενιάς του που διακοσμήθηκε χωρίς διακοσμητή, ντιζάινερ και ειδικό του μίνιμαλ-σε-γήινους-τόνους τούς μάζεψε όλους αυτούς μαζί. Τη φετίχ του κοσμικισμού κ. Λία Χατζηπάνου με την Αγάπη Βαρδινογιάννη, τον Πέτρο Κωστόπουλο και όλο το γκλαμ του εναλλακτικού θεάτρου, μαζί με όλο το γκέι crowd που για πρώτη φορά έκανε στέκι ένα μαγαζί με φως και τζαμαρίες στον έξω κόσμο, τη μαμά μου με τις φίλες της, τα πιτσιρίκια μας να σερβίρουν φλούο φέικ κοκτέιλ στο κοινό, επώνυμους και διάσημους, τραγουδιστές και πολιτικούς πλάι στον σκουπιδιάρη της γειτονιάς που περνούσε για ποτό μόλις τέλειωνε τη βάρδια του, πιο δίπλα όλη η ελληνική μόδα, στυλίστες, σχεδιαστές, φωτογράφοι, αγόρια ντυμένα κορίτσια και κορίτσια ντυμένα αγόρια, τα πρώτα ραντεβού του πρώιμου χιπστερισμού, εναλλακτικοί μουσικοί, θαυματοποιοί που ξερνούσαν φωτιές και ο Μιχάλης Χατζηγιάννης, ο Χάρης Ρώμας πλάι στη Θεοδώρα Τζήμου, ο Σταύρος Ξαρχάκος και η Μαλβίνα, σοβαροί συγγραφείς και σοβαροφανείς ξιπασμένοι της αυτού Μεγαλειότητος του λάιφσταϊλ, ανώνυμοι έφηβοι στο πρώτο τους «έξω» ραντεβού για καφέ. Με ταχύτητα αστραπής καθαρίζαμε τους καναπέδες από τις κολλημένες τούρτες και τον χαρτοπόλεμο των παιδικών πάρτι, φυγαδεύαμε ανήλικα και κλόουν, για να ξεκινήσει το γκέι πάρτι με τους πιο πολλούς στρέιτ της πόλης, τούρτες του Στέλιου Παρλιάρου γίνονταν τουρτοπόλεμος στο πεζοδρόμιο, προσγειώνονταν σε λαμέ Deux Hommes δημιουργίες και πλαστικές σαγιονάρες, τρανς κορίτσια ερχόντουσαν για μια μεσημεριανή χωριάτικη με καρπούζι και τις έβρισκε το ξημέρωμα χωρίς περούκα πάνω από σφηνάκια καρπούζι. Κάπως έτσι, ένα αγόρι από τη Θεσσαλονίκη μάς συστήθηκε για σεφ και μας ζήτησε δουλειά. Η δοκιμή που θα μας έπειθε ήταν το απόλυτο disaster παραψημένου κοτόπουλου, αλλά ο Βασίλης Καλλίδης έγινε αμέσως Bee, ομοϊδεάτης του κιτς, της ασυναρτησίας και μιας ανεξέλεγκτης παλαβομάρας. Πολλές μανούλες καλεσμένες στα πάρτι γενεθλίων των γιων τους υπέστησαν εγκεφαλικά με τις διάσημες τούρτες του Βασίλη, στολισμένες με Κεν σε κάμα σούτρα στάσεις με άλλους Κεν, γκλίτερ, κραγιόν, καθρεφτάκια, τιάρες, κολιέ και όλα τα αξεσουάρ της Μπάρμπι για μια αγορίστικη επέτειο. Το Bee ήταν το (symbol), το ένθετο τότε του «Επενδυτή», σε λάιβ. Κινούμενες οι φωτογραφίες του Σπύρου Στάβερη, το παζλ μιας εποχής που ήθελε να είναι πλούσια και αστραφτερή, έστω και με δανεικά από τις τράπεζες, όταν όλοι σε απαρτία τα μεσημέρια του Σαββάτου, με τον πρώτο καπουτσίνο, αναζητούσαν εναγωνίως το «κλικ» της επιβεβαίωσης στο «αν δεν είσαι στο (symbol), δεν είσαι στη μόδα». Το τελευταίο ανέμελο και ποζάτο συνάμα ενσταντανέ μιας Αθήνας πριν θαφτούν όλα κάτω από τη σκόνη της κρίσης και της αποκαθήλωσης. (Στη μνήμη του Εμμανουήλ, που μόλις έφυγε από κοντά μας, για να εξερευνήσει τα επουράνια πάρτι).

ΑΠΟ ΤHΝ EΛΕΝΗ ΨΥΧΟΥΛΗ 14 lifo – 21.1.21

1. Νίκη Γεωργοπούλου 2. Μάκης Γαζής και Γιώργος Μέρλος 3. Ελένη Ψυχούλη και Εμμανουήλ Κουτσουρέλης 4. Η Νάντια στο service Αρχείο Μάκη Γαζή

1 2

3 4

21.1.21 – lifo

15

ΤΟΤΕ ΠΟΥ ΒΓΑΙΝΑΜΕ

οταν η καιτη γαρμπη τραγουδησε στο shamone πό την πρώτη νύχτα που άνοιξε το Shamone είχα την ίδια αίσθηση που θα επαναλαμβανόταν πολλές φορές τα επόμενα χρόνια, την αίσθηση της σύμπνοιας και της συνωμοσίας ανάμεσα στους επισκέπτες. Κάτι που με έκανε να μην περνάω καλά σε διάφορα clubs ήταν ότι δεν αισθανόμουν άνετα και οικεία με τους υπόλοιπους που διασκέδαζαν δίπλα μου. Όταν συναντιόμουν με φίλους από τα παλιά, που μου έλεγαν ότι δεν βγαίνουν πια και ο λόγος ήταν ότι τίποτα δεν είναι όπως τότε, αντιλαμβανόμουν ότι δεν το έλεγαν με τη γεροντική νοσταλγία αυτών που, έχοντας αποκοπεί από τη σύγχρονη πραγματικότητα, θέλουν απλώς να κάνουν τους έξυπνους, ότι κι αυτοί ήταν μοντέρνοι κάποτε. Όταν άνοιξε το Shamone είπα σε όλους ότι θα είναι όπως παλιά και αμέσως έδωσα το στίγμα του, φιλοξενώντας την Amanda Lepore σε ένα ιδιαίτερο στριπτίζ. Μου κόστισε αρκετά για ξεκίνημα, αλλά ήθελα η αυθεντική εξτραβαγκάνζα και το θέαμα να είναι μέρος της διασκέδασης. Ήθελα, έπειτα από κάθε event, οι φίλοι που συναντούσα μετά από καιρό να μου λένε «ήμουν κι εγώ εκεί». Με τα χρόνια αυτό έγινε γνωστό και πολλοί καλλιτέχνες έβλεπαν στο Shamone ένα κοινό στραμμένο προς αυτούς με απόλυτη λατρεία. Θυμάμαι όταν πήρα στο τηλέφωνο την Καίτη Γαρμπή και της πρότεινα να γιορτάσουμε τα γενέθλια του Shamone με ένα live της. Δεν μου έκανε εντύπωση το ότι δέχτηκε αλλά το ότι φάνηκε σαν να το περίμενε. Με εξέπληξε ο τρόπος που το αντιμετώπισε, σαν να ήξερε πολύ καλά πού πάει και τι θα κάνει. Ένα μικρό club, σε σχέση με τις πίστες που έχει συνηθίσει, χρειάζεται να το συστήσεις. Στην περίπτωση της Καίτης, όμως, ήταν φυσικό να γνωρίζει πολύ καλά αυτό το κοινό. Είχα βγει από νωρίς έξω απ’ το Shamone και χάζευα την ουρά που είχε δημιουργηθεί. Έβγαζα φωτογραφίες και δεν το πίστευα ότι όλος αυτός ο κόσμος θα μπορούσε να χωρέσει. Θυμάμαι να με παίρνουν φίλοι στο τηλέφωνο μήπως μπορέσω να τους βάλω από την πίσω πόρτα. Τους αρκούσε να σταθούν κολλημένοι σε μια γωνιά, όχι τόσο για να ακούσουν τη Γαρμπή να τραγουδάει – αυτό, άλλωστε, θα μπορούσαν να το κάνουν οποτεδήποτε ήθελαν στα διάφορα μαγαζιά όπου τραγουδούσε. Δεν ήταν μια καλλιτέχνις που θα εμφανιζόταν μία φορά στην Αθήνα και μετά ποτέ ξανά. Ήθελαν να τη δουν και να την ακούσουν τη δεδομένη στιγμή, σε αυτό το μέρος, που ήταν γεμάτο από αυτούς που ξέρουν να συνωμοτούν. Είχα μπει μέσα από το μπαρ και τους κοιτούσα όλους: το βλέμμα τους άστραφτε, κοιτάζονταν μεταξύ τους, φλέρταραν, χόρευαν, τραγουδούσαν και διασκέδαζαν με έναν τρόπο που μάλλον είχαν και οι ίδιοι ξεχάσει. Και η Γαρμπή να τους καταλαβαίνει και να τους παίζει στα δάχτυλα. Μου έκανε τόση εντύπωση αυτό, γιατί συνειδητοποιούσα πως το συγκεκριμένο γεγονός ήταν μια αφορμή που έδωσε το σύνθημα να είμαστε όλοι μαζί. Κάποια στιγμή κατάλαβα ότι υπήρχε πολύς κόσμος που καθόταν απ’ έξω, στον προαύλιο χώρο, που απλώς του ήταν αρκετό να απολαμβάνει την ατμόσφαιρα αυτού του πάρτι, κι έτσι πήραμε την απόφαση, αν και ήταν Φεβρουάριος, να ανοίξουμε τον συρόμενο γυάλινο τοίχο και να ενωθούν οι έξω με τους μέσα. Θα αισθάνομαι πάντα ευτυχισμένος όσο θα θυμάμαι κάτι τέτοιες βραδιές, τις βραδιές της συνεύρεσης. Όταν τα χνότα και ο ιδρώτας ανταλλάσσονταν χωρίς ενοχή. Όταν η ενοχή ερχόταν την επόμενη μέρα μόνο γιατί κάποιον είχες πικράνει.

ΧΆΖΕΥΑ ΤΗΝ ΟΥΡΆ ΠΟΥ ΕΊΧΕ ΔΗΜΙΟΥΡΓΗΘΕΊ. ΈΒΓΑΖΑ ΦΩΤΟΓΡΑΦΊΕΣ ΚΑΙ ΔΕΝ ΤΟ ΠΊΣΤΕΥΑ ΌΤΙ ΌΛΟΣ ΑΥΤΌΣ Ο ΚΌΣΜΟΣ ΘΑ ΜΠΟΡΟΎΣΕ ΝΑ ΧΩΡΈΣΕΙ. ΘΥΜΆΜΑΙ ΝΑ ΜΕ ΠΑΊΡΝΟΥΝ ΦΊΛΟΙ ΣΤΟ ΤΗΛΈΦΩΝΟ ΜΉΠΩΣ ΜΠΟΡΈΣΩ ΝΑ ΤΟΥΣ ΒΆΛΩ ΑΠΌ ΤΗΝ ΠΊΣΩ ΠΌΡΤΑ. ΤΟΥΣ ΑΡΚΟΎΣΕ ΝΑ ΣΤΑΘΟΎΝ ΚΟΛΛΗΜΈΝΟΙ ΣΕ ΜΙΑ ΓΩΝΙΆ.

ΑΠΟ ΤΟΝ ΦΏΤΗ ΣΕΡΓΟΥΛΌΠΟΥΛΟ 16 lifo – 21.1.21

Key Bar

μια βραδιά στο κey bar ια εποχή είχα μια θεωρία για τoν λόγο που κατέληγα κάθε βράδυ στο Κey bar: έλεγα στους φίλους μου πως θυμίζουμε φοιτητές σε ελληνική κωμόπολη που έχει μόνο ένα εναλλακτικό μπαρ. Εκείνη την περίοδο η Αθήνα ήταν για μας μόνο το ιστορικό τρίγωνο, είχαμε αυτοεξοριστεί μεταξύ Συντάγματος, Ομόνοιας και Μοναστηρακίου. Εκεί δουλεύαμε, εκεί ζούσαμε, εκεί βγαίναμε. Tο απόλυτο στέκι αυτού του μικρόκοσμου ήταν το Key. Όταν κατηφορίζαμε αποφασιστικά την έρημη οδό Πραξιτέλους, νιώθαμε ότι πηγαίνουμε εκεί όπου ανήκουμε. Δεν έχουν περάσει πολλά χρόνια, αλλά το κέντρο της Αθήνας ήταν ένα άλλο μέρος. Όχι απαραίτητα καλύτερο, απλώς διαφορετικό. Δεν υπήρχαν design ξενοδοχεία, Αirbnb, μαγαζιά για vegan και εναλλακτικές μπουτίκ. Δεν υπήρχαν καν μπαρ. Με εξαίρεση το 7 Jokers στην οδό Bουλής, το bartessera στην Κολοκοτρώνη και την πιάτσα της πλατείας Καρύτση, η γειτονιά ήταν παραδοσιακά εμπορική. Η Πραξιτέλους ήταν γεμάτη μαγαζιά που πουλούσαν λάμπες και φωτιστικά, σφραγίδες, χαρτιά και υλικά για κοσμήματα σε χονδρική. Τα βράδια ερήμωνε. Πήγα στο Κey bar το πρώτο βράδυ που άνοιξε, το μακρινό 2007, όταν ήταν ακόμα ένας μακρόστενος διάδρομος με άσπρα πλακάκια. Ήταν ακριβώς απέναντι από τα πρώτα γραφεία της LiFO, στην οδό Πραξιτέλους. Τα πρώτα χρόνια χορεύαμε με τα χέρια ψηλά γιατί δεν χωράγαμε, καπνίζαμε ένα εκατομμύριο τσιγάρα και πίναμε σφηνάκια με ντοματόζουμo και ταμπάσκο που μας κέρναγαν οι ιδιοκτήτριες, η Μαρί και η Άντζελα. Από το 2011 και μετά το Key επεκτάθηκε και βάφτηκε κόκκινο μέσα έξω. Σε όλες μας τις φωτογραφίες από εκείνα τα χρόνια είμαστε όλοι λουσμένοι με ένα κόκκινο φως. Οι ιστορίες μας είναι όσο κλισέ είναι πάντα οι ιστορίες όταν μιλάς με εξιδανικευμένη νοσταλγία για τα πάρτι του παρελθόντος. Ερωτευτήκαμε, χορέψαμε, τσακωθήκαμε και παρτάραμε μέχρι τελικής, οριστικής πτώσεως. Μία από τις βραδιές που θυμάμαι (και μία από τις λίγες που μπορώ να διηγηθώ) ήταν τον Μάιο του 2011. Είχαμε φύγει από τη δουλειά και είχαμε κατηφορίσει για «ένα ποτό». Πολλοί από τους φίλους μας βρίσκονταν στο Φεστιβάλ Primavera στη Βαρκελώνη και είχαμε πραγματικά βαρεθεί να ακούμε για τα ραντεβού τους στο δεξί ηχείο και πόσο υπέροχα περνούσαν. Η βραδιά ξεκίνησε περίπου ως ανέκδοτο, λέγαμε όλο το βράδυ πως αυτοί μπορεί να ήταν στο Primavera, αλλά εμείς ήμασταν στο Κey, κάπως σαν να σου τηλεφωνεί κάποιος από το Central Park για να σου πει πόσο υπέροχα είναι κι εσύ να του λες: «Άσε μας, ρε φίλε, με το Central Park, εγώ ταΐζω τα παπάκια στον Εθνικό Κήπο». Όσο περνούσε η βραδιά, το αστείο κάπως άρχισε να γίνεται πραγματικότητα. Βρεθήκαμε να χορεύουμε με διαβολεμένο κέφι μπροστά από τις ανοιχτές τζαμαρίες. Μετά γνωρίσαμε μια παρέα Ιταλών και καταλήξαμε να κάνουμε χορευτικά στο μπαρ και στην κουπαστή που οδηγούσε στην τουαλέτα, τραγουδώντας ξανά και ξανά το «Knickerbocker» των Fujiya and Miyagi. Η κουπαστή που οδηγούσε στην τουαλέτα του Κey ήταν το έρεβος, η πύλη της αβύσσου. Eίχε μια απότομη σκαλίτσα κι έναν στενό, γκρίζο διάδρομο με φωτισμένες προθήκες με ποτά, που οδηγούσαν στις τουαλέτες. Οι πόρτες της τουαλέτας ήταν γεμάτες με συνθήματα όπως «Τα κενά της ζωής μας δεν γεμίζουν με φαΐ, λεφτά και σεξ», καθώς και ζωγραφιές από κομιξάδες με φιγούρες που έλεγαν «Αλφρέντο, είσαι μόνος σου Αλφρέντο». Είχε πια ξημερώσει και ο DJ παρακάλαγε να φύγουμε για να πάει σπίτι του. Φύγαμε σχεδόν με το ζόρι, γιατί είχαμε φοβερά κέφια και κανείς μας δεν ήθελε με τίποτα να πάει σπίτι. Ήταν πια 7, πρωί καθημερινής. Περιφερόμασταν για αρκετή ώρα. Στο τέλος πήγαμε στην πλατεία Συντάγματος, κάτσαμε στα σκαλιά και κοιτάζαμε τον κόσμο που πήγαινε στη δουλειά του. Προσποιούμασταν ότι ντρεπόμαστε, ενώ στην πραγματικότητα νιώθαμε υπέροχα, εύθυμοι και φανταστικά μεθυσμένοι 7 η ώρα το πρωί, στα σκαλιά της πλατείας Συντάγματος.

ΠΉΓΑ ΣΤΟ ΚEY BAR ΤΟ ΠΡΏΤΟ ΒΡΆΔΥ ΠΟΥ ΆΝΟΙΞΕ, ΤΟ ΜΑΚΡΙΝΌ 2007, ΌΤΑΝ ΉΤΑΝ ΑΚΌΜΑ ΈΝΑΣ ΜΑΚΡΌΣΤΕΝΟΣ ΔΙΆΔΡΟΜΟΣ ΜΕ ΆΣΠΡΑ ΠΛΑΚΆΚΙΑ. ΉΤΑΝ ΑΚΡΙΒΏΣ ΑΠΈΝΑΝΤΙ ΑΠΌ ΤΑ ΠΡΏΤΑ ΓΡΑΦΕΊΑ ΤΗΣ LIFO, ΣΤΗΝ ΟΔΌ ΠΡΑΞΙΤΈΛΟΥΣ.

ΑΠΟ ΤH ΔΈΣΠΟΙΝΑ ΤΡΙΒΟΛΗ 21.1.21 – lifo

17

συναντήσεις στο καταφύγιο ίναι η «τελευταία νύχτα του κόσμου», τελευταία έξοδος πριν από τη νυχτερινή απαγόρευση κυκλοφορίας εξαιτίας της πανώλης. Είναι, επίσης, τα γενέθλιά μου. Συναντιόμαστε στο καταφύγιο, Κολοκοτρώνη 9. Ένας μπάτσος αράζει απέναντι, έχει κουβαληθεί, στην κυριολεξία, στο πάρτι μου. Όχι ότι δεν τηρούμε τους κανόνες – και με το παραπάνω, γιατί δεν είμαστε γελοίοι άνθρωποι. Τα μέτρα, να σας τα θυμίσω: τρεις ανά τραπέζι, ανά ενάμισι μέτρο, όχι όρθιοι, όχι χορός, αβάδιστα και ανέπαφα. Εννοείται ότι η επερχόμενη καραντίνα και ο υπαρκτός σουρεαλισμός «εδώ κολλάει-εκεί δεν κολλάει, ΜΑΤ παντού-ΜΕΘ πουθενά, απαγορεύεται το συναθροίζεσθαι και πάρτε μια ανεμογεννήτρια σε κάθε σπίτι» δεν προμηνύει πάρτι. Όλοι έχουν κατεβασμένη ουρά, τύπου «δεν θέλω να γιορτάσω σε κηδεία», οπότε αναπόφευκτα φτάνουμε στον πάτο τού να νοσταλγούμε αξέχαστες «κανονικότητες»: ολονύχτια γιορτή στο Σύνταγμα την πλατειακή εποχή, ανυπέρβλητο πρωί με ambient μουσική σ’ ένα θερμοκήπιο με ηλιοτρόπια, πότε ήταν η τελευταία φορά που ταξιδέψαμε σε φεστιβάλ; Και όλα τα φλασμπάκ μοιάζουν κενά νοήματος, μακρινά, σαν ζωές άλλων. Χαλάσαμε το πάρτι; Όχι, ήταν ήδη χαλασμένο. Όταν ξαναβγούμε από τις φούσκες μας υπάρχει το ενδεχόμενο να έχει εξαφανιστεί αυτό που θεωρούμε κοινωνική ζωή, μαζί με πολλά άλλα. Σίγουρα, όμως, δεν θα είμαστε νικητές αλλά ηττημένοι, σ’ έναν κόσμο όπου όλα φωνάζουν ότι έχουμε αρνηθεί τη ζωή αυτή καθαυτή –των φυτών, των ζώων και των ανθρώπων– και πρέπει να αλλάξει για να μη μας καταπιεί. Το ερώτημα είναι αν σε αυτή την οντολογική κρίση της «νέας κανονικότητας» θα επιλέξουμε την κοινωνική ζωή ως «ανθρωπένιο» πυρήνα αναγέννησης, αλληλεγγύης και αντίστασης ή θα αφεθούμε στην απομόνωση, μηχανιστικά, αβάδιστα και ανέπαφα. Κι εδώ, ως απάντηση, μπαίνει στο πλάνο μια γιορτή –όπως γινόταν πάντα στην ιστορία της ανθρωπότητας, με κάθε αφορμή–, γιατί στη νίκη τη γιορτή την αξίζουμε, αλλά στην ήττα τη χρειαζόμαστε.

ΑΠΟ ΤΗ ΜΕΛΊΤΑ ΚΆΡΑΛΗ 18 lifo – 21.1.21

δημητρα παπαγεωργιου

ΤΟΤΕ ΠΟΥ ΒΓΑΙΝΑΜΕ

Kolokotroni 9

tο τελευταίο μεγάλο πάρτι

Αthens DJs for Athens Pride Party

thens DJs for Athens Pride, Ρομάντσο, Σάββατο 7 Μαρτίου 2020. Ακριβώς μία εβδομάδα πριν ξεκινήσει το lockdown ή, αλλιώς, οι τελευταίες μέρες της ντίσκο. Δεν είχαμε ιδέα πως σύντομα οι ζωές μας θα άλλαζαν δραματικά και χωρίς ημερομηνία λήξης. Το πάρτι παραλίγο να ακυρωθεί. Λίγες μέρες πριν, ο Ρήγας –λες και το ’ξερε– απέδρασε από τον μάταιο αυτό κόσμο. Είναι από τα άτομα που δεν θα άντεχαν ούτε στιγμή αυτό που μας βρήκε. Παρόλη τη στενοχώρια, το σκεφτήκαμε πολύ. Ο A Man To Pet μου είπε «show must go on» και έτσι έγινε. Στις 10 ακριβώς οι πόρτες του «Ρομάντσο» άνοιξαν και το έβδομο «Athens DJs for Athens Pride» μόλις ξεκινούσε. Κάτι ο χαμός του Ρήγα, κάτι οι ειδήσεις και το νέο Covid λεξιλόγιο που κυκλοφορούσαν από στόμα σε στόμα, η βραδιά είχε μια αίσθηση βαριά. Ή τουλάχιστον έτσι το ένιωθα εγώ.

«Show must go on» και κόσμος άρχισε να εμφανίζεται. Πολύ σύντομα η Αναξαγόρα γέμισε και η ουρά για το ταμείο έφτανε μέχρι τη γωνία με Σωκράτους. Καρδιοχτύπι και μπάσο να τρίζουν τα τζάμια. Νέες φάτσες, παλιοί γνωστοί, αλλόκοτες φιγούρες και εκκεντρικές εμφανίσεις ήταν εκεί για να διασκεδάσουν και να υποστηρίξουν το Athens Pride, τον έρωτα, τη διαφορετικότητα και την ελευθερία. Στα καμαρίνια αναβρασμός. Βαλίτσες, περούκες, γκλίτερ, βαφτικά και αλκοόλ. Πόζες, φωτογραφίσεις, ενθουσιασμός. Παρότι η ελληνική drag σκηνή είναι αρκετά ανταγωνιστική, τη συγκεκριμένη βραδιά όλοι οι περφόρμερ ήταν μια παρέα. Φιλιά, μπιτσιές, χαμόγελα, φλας. Το πρόγραμμα των shows αμείλικτο. Κάθε μισή ώρα και αλλαγή. Kangela, Δούκισσα, Nicole Nasty, Dear Quentin, Kevin Le Grand, Kim Shisha, PJ Mugiwara, Chraja, Camile Leon, Les Salopes και κάποια go-go boys. Το αθηναϊκό Cage aux Folles είναι ένα όνειρο. Οι προβολείς τoυ main stage άναψαν. Ο A Μan To Pet καλωσόρισε τον κόσμο με βρισιές, ως συνήθως. Όλοι είναι ενθουσιασμένοι για τη βραδιά που μόλις ξεκίνησε. Χαιρετούρες, φιλιά, φιλοφρονήσεις, οι πρώτες χορευτικές φιγούρες. Ο DJ κάνει πλάκα και πατάει το smoke machine μέχρι που δεν βλέπουμε τη μύτη μας. Γέλια. Στο υπόγειο η μουσική πιο βαριά και ηλεκτρονική. Το line-up αναμενόταν καυτό, με τη βραδιά να κορυφώνεται με Amateur Boyz, K.Atou και Figott. Στις 12 δεν έπεφτε καρφίτσα και το ξέρουν όλοι πως για την Αθήνα αυτό είναι πολύ νωρίς. Το τρίτο stage ήταν στην γκαρνταρόμπα. Ο κόσμος περίμενε να αφήσει πράγματα και ρούχα στο γκισέ, χορεύοντας τη μουσική των DJs. Φλερτ, κουτσομπολιά, γύμνια κάτω από μακριά παλτά. Στο lounge, αντί για καναπέδες, είχαμε στήσει κρεβάτια. Παιδιά ξαπλωμένα, ο ένας πάνω στον άλλον. Kids του 2020. Στις τουαλέτες ο Ηλίας είχε ετοιμάσει ένα σουρεάλ σκηνικό. Τεράστιες ασπρόμαυρες εκτυπώσεις κάλυπταν από πάνω μέχρι κάτω τις πόρτες. Ο κόσμος ουρές, αναρωτιέται ποιοι είναι αυτοί οι άνθρωποι στις φωτογραφίες που διασκεδάζουν χορεύοντας καλαματιανό σε κάποιο σαλονάκι των ’80s. Ποιοι άλλοι από τους γονείς και τις θείες του Ηλία. Selfies, ιδρωμένοι καθρέφτες, υπομονή στη σειρά. Η βραδιά γλιστράει και η αίσθηση του χρόνου χάνεται. Το ίδιο και οι αντιστάσεις. Στο υπόγειο stage τα αγόρια χορεύουν πια χωρίς μπλούζα και τα βυσσινί φώτα κάνουν τη σάρκα να δείχνει καυτή. Ιδρώτας, κλειστά μάτια, υδρατμοί. Σε μια στιγμή αλλοφροσύνης, ο A Man To Pet ανεβαίνει πάνω στο DJ booth με τα 20ποντα και ραπάρει στο μικρόφωνο κάτι ακατάληπτους αυτοσχεδιασμούς. Ο κόσμος ουρλιάζει. Τα χέρια στον αέρα. Η μουσική δυναμώνει κι άλλο. Στα πιο σκοτεινά του υπογείου σώματα φασώνονται. Χοντρά. Κανείς δεν ασχολείται. Στο «Ρομάντσο» γίνεται μια ατελείωτη παρέλαση, πάνω-κάτω, μέσα-έξω. Ο κόσμος αράζει πια και στον δρόμο. Το μαγαζί δεν χωράει άλλους. Ευτυχώς που δεν έβρεξε. Η Αγγελική του Skull είναι ακόμα στην πόρτα, ακούραστη θεότητα. Ήρθε να βοηθήσει για κάνα δίωρο και έχει κλείσει οκτάωρο. Χάραμα. Το φως που σιγά-σιγά σκάει από την τζαμαρία αφήνει τον κόσμο στην πίστα αδιάφορο. Περισσότερος χορός, τώρα πια με πείσμα. Δεν θα τελειώσει ποτέ αυτή βραδιά. Κι όμως, κανείς δεν ξέρει πως βρίσκεται στο τελευταίο μεγάλο πάρτι της πόλης προτού σκαλώσουν όλα.

O Camile Leon επέστρεψε στο σπίτι μεσημέρι με πασαλειμμένη μάσκαρα και ντυμένος λίγο πιο ξέκωλα από τη Σερ στο «Ιf I could turn back time». Ήταν ερωτευμένος.

ΣΕ ΜΙΑ ΣΤΙΓΜΉ ΑΛΛΟΦΡΟΣΎΝΗΣ, Ο ΠΕΡΦΟΡΜΕΡ A MAN TO PET ΑΝΕΒΑΊΝΕΙ ΠΆΝΩ ΣΤΟ DJ BOOTH ΜΕ ΤΑ 20ΠΟΝΤΑ ΚΑΙ ΡΑΠΆΡΕΙ ΣΤΟ ΜΙΚΡΌΦΩΝΟ ΚΆΤΙ ΑΚΑΤΆΛΗΠΤΟΥΣ ΑΥΤΟΣΧΕΔΙΑΣΜΟΎΣ. Ο ΚΌΣΜΟΣ ΟΥΡΛΙΆΖΕΙ. ΤΑ ΧΈΡΙΑ ΣΤΟΝ ΑΈΡΑ. Η ΜΟΥΣΙΚΉ ΔΥΝΑΜΏΝΕΙ ΚΙ ΆΛΛΟ.

ΑΠΟ ΤΟΝ ΣΤΆΘΗ ΜΗΤΡΌΠΟΥΛΟ 21.1.21 – lifo

19

ΤΟΤΕ ΠΟΥ ΒΓΑΙΝΑΜΕ

συντμήσεις και ιερογλυφικά σε moleskines όσες λέξεις και με φωτογραφία» είπε ο Θοδωρής και απάντησα με τον αντίχειρα προς τα πάνω, αλλά από μέσα μου έβαλα τον αντίχειρα προς τα κάτω, γιατί οι μόνες φωτογραφίες που έχω από βράδυ είναι κάτι πολαρόιντ των ’90s από πλανόδιους φωτογράφους, τις οποίες δύσθυμα αγοράζαμε για 500 δραχμές, και, βέβαια, εκείνες που σε τραβούσαν με το ζόρι στα μπουζούκια και σου τις πουλούσαν σε ένα χάρτινο πλαίσιο με το όνομα του κέντρου – είναι οι φωτογραφίες που κράτησε η μάνα μου σε ένα συρτάρι για την περίπτωση που μου συμβεί κάτι τραγικό σε τραγικά νεαρή ηλικία. Όχι μόνο δεν θα μπορούσα να εικονογραφήσω ένα ιστορικό βράδυ υπάρχει πρόβλημα και με τις λέξεις, καθώς οι αναμνήσεις μου είναι λίγο-πολύ σαν τις φωτογραφίες τους, ανύπαρκτες για τα πετυχημένα βράδια, θολές και κακές για τα βράδια που κάποιος ήταν αρκετά νηφάλιος για να πατήσει το κλικ, και όλα τα άλλα είναι ένα νέφος από σκηνές που με τα χρόνια πήραν τη μορφή της πιο κολακευτικής εκδοχής τους, συνήθως προερχόμενης από κάποιον που σε αγαπά τόσο, ώστε να αλλοιώσει τα γεγονότα ή, τέλος πάντων, δεν θα διστάσει καθόλου προκειμένου να βελτιώσει την ιστορία που διηγείται. Μα, δεν θυμάσαι που σε πήραν στα χέρια στο Mo Better το βράδυ που έπαιζαν οι Psychograndmamas; Δεν το θυμάμαι και το θεωρώ εξαιρετικά απίθανο, δεδομένου του σωματότυπού μου, το πολύ να φτάσαμε σε υψόμετρο 0,6 μ. Για χάρη της LiFO θα έπρεπε να ανατρέξω σε βιαστικές σημειώσεις από συντμήσεις και ιερογλυφικά σε moleskines και ό,τι υπήρχε πριν από αυτά. Βρήκα έναν πλούτο από άχρηστες πληροφορίες που λίγο βοήθησαν.

6 ιανουαρίου 1990 «Πάρτι Φώτη Ντούλου». Τι; Του μακαρίτη; Έγραψα 8.000 λέξεις για το έγκλημα, αν θυμόμουν οτιδήποτε από αυτό το πάρτι ή, έστω, ότι έχω πάει σε αυτό, θα είχα μια καλύτερη εισαγωγή. Μήπως, όμως, υπήρχε ένας τζόκεϊ του ιπποδρόμου με το ίδιο όνομα; Πιο πιθανό να είχα πάει σε αυτό το πάρτι, γιατί βλέπω ότι μετά πήγα στο Playboy, όπου τραγουδούσαν η Άντζελα Δημητρίου και ο Κοντολάζος.

7 μαΐου 1995 «Βlue Velvet, Σταύλος, Rock με Χα, Φω, Ξε». Ήταν, άραγε, η βραδιά που η Λέντζου χόρευε πάνω στο τρόλεϊ για τα φαγητά κι εγώ την τσούλαγα σε όλο το μαγαζί; Αυτή, ναι, ήταν μια καλή βραδιά, μπορώ να γράψω μια πρόταση, που ήδη την έγραψα δηλαδή.

25 αυγούστου 1996 «Amfitheatro, Prinz, γνωρίζω Μιχάλη». Τίποτα δεν έγινε με τον Μιχάλη, παρά την ελπιδοφόρα καταχώριση.

22 Μαρτίου 2000 «Αριστερά-δεξιά με Λίλιαν, Privilege, Στοά, Ρέμο με Γαλήνη». Εν τω μεταξύ, στο μυαλό μου μόνο Νικ Κέιβ πήγαινα.

27 νοεμβρίου 2004 «Για σούσι, Μοmmy, Τribeca, Φοίβος Δεληβοριάς – Ζακ Στεφάνου, Dragoste, Bocca με Μάριο, Τσίμπο». Αυτή η βραδιά, φίλε, πρέπει να στοίχισε όσα έβγαλα όλο το 2020. Τι ήταν το Bocca, δεν έχω ιδέα. Έτσι τρένο πάει μέχρι το 2009, τρία πάρτι την ίδια μέρα, δύο μπαρ, δύο after – εκτός από το 2006, που έχει λευκές σελίδες, σαν να θυμάμαι ότι έχασα μια εβδομάδα τον Φεβρουάριο, αποκαρδιώθηκα και παράτησα πλήρως τη χρονιά. Και τότε το βρήκα: 24 απριλίου 2008 «Γενέθλια Παύλου Φυσάκη, Soul, Mo Βetter, crowd surfing». Χα! Ρώτησα τον Φυσάκη, που είναι φωτογράφος, αν έχει τη φωτό και είπε ότι δεν έχει καμία φωτό από γενέθλιά του.

ΑΠΟ ΤH ΜΑΡΓΑΡΙΤΑ ΜΙΧΕΛΑΚΟΥ 20 lifo – 21.1.21

Galaxy

είδα όνειρο ότι είχε ανοίξει το γκάλαξι και ήμασταν όλοι εκεί την αρχή γκρινιάζαμε όταν το μαγαζί τύχαινε να έχει κόσμο και μέναμε για πολλή ώρα όρθιοι και στριμωγμένοι (ω, τι ευλογημένες στιγμές μοιάζουν εκείνες τώρα). Μετά, όταν απαγορεύτηκε το κάπνισμα μέσα στο μπαρ και έπρεπε να μπαινοβγαίνουμε σαν τους τρελούς με το ποτό στο χέρι, ρισκάροντας συχνά τη VIP θέση στην μπάρα (έλεος, μουρμουράγαμε, πόση ευτέλεια ακόμα θα υποστούμε, μεγάλοι και καλομαθημένοι άνθρωποι). Και πάνω που μάθαμε να το καταπίνουμε κι αυτό (όλα τα συνηθίζει ο άνθρωπος, ειδικά όταν θέλει να βρίσκεται κάπου), έσκασε η πανδημία, κλείσανε τα πάντα και όταν άνοιξαν ξανά προσωρινά, με αυστηρούς περιοριστικούς όρους, εκείνο το μεσοδιάστημα μεταξύ lockdowns, μας είχε φανεί ακραίο και μη βιώσιμο το όριο της δωδεκάτης νυχτερινής. Κι αυτό όμως το παλέψαμε, εκδηλώνοντας θετική διάθεση και πρωτοφανή ταπεινοφροσύνη. Όπως είχε πει και μια γνωστή, «win-win, ρε παιδιά, μπεκρουλιάζουμε λιγότερο, γυρνάμε νωρίτερα σπίτι και προλαβαίνουμε να δούμε και μια ταινία» (και δύο, μη σου πω). Εκείνες τις μέρες του Οκτώβρη, που ακόμα βγαίναμε έξω τα βράδια (φορώντας κανονικά ρούχα), μας είχε περιβάλει επιτέλους μια ηρεμία. Δεν ξέραμε τι θα μας ξημερώσει αύριο μ’ αυτήν τη συνθήκη, ήμασταν όμως στο αγαπημένο μας μπαρ, έστω και έξω απ’ αυτό, όρθιοι στη στοά, δεν είχε όμως σημασία τελικά, οι άνθρωποι είναι το σημαντικό, η παρέα, το οικείο περιβάλλον πλάι σε αγαπητούς φίλους και γνωστούς και σε συμπαθείς αγνώστους. Τις τελευταίες φορές που είχαμε βρεθεί στο Galaxy δεν παραλείπαμε να εκφράσουμε την ευγνωμοσύνη μας που ήμασταν εκεί, παρά τη δυσμενή χωροταξία και την υγειονομική απειλή. Είχαμε

ΑΠΟ ΤOΝ ΔΗΜΗΤΡΗ ΠΟΛΙΤΑΚΗ

σταθησ τσαγκαρουσιανοσ

nύχτα, στάσου!

Στο Steam και στο Spinster

φροντίσει να ανανεώσουμε κι αυτό το μακάβριο αστείο που ξεκίνησε με την απαγόρευση του καπνίσματος, αναγκάζοντάς μας να ξεροσταλιάζουμε με ένα τσιγάρο έξω στο κρύο. «Αν δεν πάμε από καρκίνο, θα πάμε από πνευμονία» λέγαμε μέχρι πρότινος. Πλέον έπρεπε να συμπεριλάβουμε και τον κορωνοϊό στη θανατερή εξίσωση. Η παραδοσιακή γκρίνια πολυτελείας, πάντως, είχε εξορκιστεί. Ήταν όμως αργά. Λίγες μέρες αργότερα ανακοινώθηκε το κλείσιμο της εστίασης μέχρι νεωτέρας (τρεις μήνες μετά, ακόμα περιμένουμε). Αυτή είναι η αλληλουχία της αχαριστίας, της μετάνοιας και της ενοχής (πόσες ωραίες στιγμές σπαταλήσαμε στα αγαπημένα μας μέρη, στραβωμένοι με το τίποτα) που μας βασανίζει όλο αυτό το διάστημα που είμαστε κλεισμένοι μέσα. Κάθε στιγμή από εκείνες τις τελευταίες εξόδους έχει περιβληθεί εκ των υστέρων με μια ιδιαίτερη αίγλη, σαν να πρόκειται για το τελευταίο επεισόδιο αγαπημένης σειράς που έχει κολλήσει στις διαπραγματεύσεις και παραμένει εξαιρετικά αμφίβολο εάν και πότε θα ανανεωθεί. Είχε γράψει κάποτε ο Τζορτζ Όργουελ μια ωδή στην αγαπημένη του παμπ που λεγόταν «Το φεγγάρι κάτω από το νερό» (The moon under water – αυτός ήταν και ο τίτλος του κειμένου) και μόνο προς το τέλος αποκάλυπτε σε όσους από τους αναγνώστες δεν το είχαν ήδη ψυλλιαστεί ότι αυτό το ιδανικό μέρος υπήρχε μόνο στο μυαλό του, αφού κανένα αληθινό μέρος δεν μπορούσε να εκπληρώσει όλα τα κριτήρια που είχε θέσει ο συγγραφέας. Το κείμενο καταλήγει ως εξής: «Αν κάποιος, πάντως, γνωρίζει μια παμπ που διαθέτει εκλεκτή μαύρη μπίρα, αναμμένο τζάκι, πορσελάνινες κούπες, φτηνά γεύματα, μητρικές μπαργούμεν, έναν κήπο στο πίσω μέρος της και καθόλου ραδιόφωνο, πολύ θα ήθελα να την επισκεφτώ, ακόμα κι αν το όνομά της είναι κάτι κοινότοπο, όπως Red Lion ή Railway Arms». Εμείς δεν ζητάμε τόσο πολλά. Να βρεθούμε ξανά στο αγαπημένο μας στέκι θέλουμε, που το ξέρουμε και μας ξέρει όσο κανείς, συντροφιά με αγαπημένα πρόσωπα, στο ασφαλές πλαίσιο μιας γνώριμης τελετουργίας. Ακόμα κι έξω στη στοά, με σόμπα και παλτό. Κανένα πρόβλημα. Η γκρίνια πολυτελείας πέθανε.

ίναι ειρωνικό το ότι αν κάτι περιγράφει καλύτερα τη σχέση μου με το clubbing είναι ο τίτλος ενός λαϊκού άσματος. Πώς να μιλήσω για μια ξέφρενη νύχτα, όταν τo μεγαλύτερο μέρος των τελευταίων 25 χρόνων της ζωής μου ήταν μια τέτοια νύχτα; Οι βραδιές είναι εκατοντάδες. Ή και περισσότερες. Το clubbing για μένα ξεκίνησε ως διασκέδαση, έγινε τρόπος ζωής και για ένα διάστημα κατάφερα να το εντάξω και στο επάγγελμά μου, γράφοντας, μεταξύ άλλων, και γι’ αυτό στα περιοδικά ΚΛΙΚ και «Free». Μου είναι δύσκολο να ξεχωρίσω μια βραδιά, απ’ τη στιγμή που ήμουν έξω κάθε βράδυ (πλην Δευτέρας και Τρίτης). Ένας μόνιμος «αγώνας» να προλάβω τα δεκάδες πάρτι της πόλης, που τότε ζούσε όπως δεν είχε ξαναζήσει και ούτε ξανάζησε. Από Πέμπτη έως και Κυριακή τα μέρη αυξάνονταν, πηγαίνοντας τουλάχιστον σε 4-5 στη σειρά και επιστρέφοντας σπίτι μου στην καλύτερη στις 9 το πρωί. Στο γραφείο καμιά φορά μπορεί να με πετύχαινες να κοιμάμαι πάνω στο πληκτρολόγιο. Η πρώτη επαφή έγινε στο λύκειο στο Battery, και λίγο μετά στο Άλσος, όμως το μαγαζί που με σημάδεψε ήταν το Factory. Η tech-house και techno των Mikee και Nikko Patrelakis άλλαξαν όχι μόνο τη μουσική που άκουγα αλλά και ολόκληρη την κοσμοθεωρία μου. Ήταν το καλοκαίρι της Γ’ Λυκείου στη Μύκονο, και παρότι τον επόμενο μήνα έφυγα για σπουδές, σε κάθε επιστροφή στην Αθήνα το ραντεβού με τους φίλους ήταν στο Factory, στο Dom, που αργότερα έγινε qbase και που, προσωπικά, ήταν ο πιο αγαπημένος μου χώρος απ’ όλα τα clubs που υπήρξαν σε αυτήν τη χώρα. Και υπήρξαν πολλά. Ήταν η χρυσή εποχή της αθηναϊκής νύχτας, της Mυκόνου και της Ίμπιζα. Αυτά σκέφτομαι από τη στιγμή που ο Θοδωρής μού ζήτησε να γράψω αυτές τις γραμμές και δίνω μια μάχη με τα εναπομείναντα εγκεφαλικά μου κύτταρα για να ξεχωρίσω μία. Χαμένη μάχη από χέρι. Στο μυαλό έκρηξη από εικόνες, όπως με τα συναισθήματα τότε. Οι κινήσεις αργές, το beat σταθερό και υπέροχα μονότονο. Το σφίξιμο στο στομάχι, η ξαφνική χαρά, το γέλια με τους φίλους, οι σφιχτές αγκαλιές στο dancefloor. Ο χορός που απελευθέρωνε. Ένα ολόκληρο μαγαζί στον αέρα – άσχετα ποιο και πού. Οι σφυρίχτρες, τα φλούο χρώματα. Ο βυθός. Το σύμπαν. Τα μαγαζιά με εκατοντάδες κόσμου που ήταν λες και πετούσε πάνω από το πάτωμα. Από το βράδυ έως το πρωί. Τα ψυγεία του Factory. Τα dark rooms του Dom. Ο πειραματισμός. Τα πρωινά στον Κάβο. Οι εφήμεροι φίλοι και αυτοί που κράτησες μια ζωή. Πάλι ο χορός. Κι άλλος χορός. Πολύς χορός. Ασταμάτητα. Αυτή είναι η λέξη-κλειδί: ασταμάτητα. Χορός. Ενέργεια. Ορμή. Αγάπη. Χαρά. Καύλα. Χωρίς σταματημό. Νύχτα, στάσου! Έπειτα το πάρτι τελείωσε. Μερικά χρόνια σαν χειμερία νάρκη έως την κατάλληλη στιγμή. Καθώς το ρολόι ετοιμαζόταν να δείξει 40, ονειρεύτηκα ένα πάρτι με μουσικές που με σημάδεψαν από τον καλύτερο DJ που είχε η χώρα αυτή, τον Mikee. Τελικά, το πάρτι αυτό δεν έγινε για τα γενέθλιά μου, αλλά έναν μήνα μετά, σε δύο μέρη. Έπεφτε κοντά και η επέτειος της γέννησης του Factory, έτσι ο Γρηγόρης και ο Mikee βρέθηκαν ξανά μαζί για πρώτη φορά από το ’97, για να το γιορτάσουν στον χώρο του Steam. Την επομένη, Mikee και Nikκo Patrelakis θα έπαιζαν μαζί στο αγαπημένο μου μπαρ, το Spinster, ενώνοντας με αυτόν τον τρόπο την εποχή του ξέφρενου clubbing με τα συγκριτικά ήσυχα μπαρ που τη διαδέχτηκαν. Ήταν η πρώτη φορά που θα τους άκουγα εκεί, παρότι έπαιζαν από καιρό (είχα βάλει το χεράκι μου σε αυτό), αλλά ζούσα ήδη στο εξωτερικό. Έμελλε αυτή να είναι και η τελευταία φορά που βρέθηκα στο Spinster – εκ των υστέρων εντελώς ταιριαστό, καθώς ήταν και η καλύτερη βραδιά που έζησα σε αυτό. Οk, μπορεί να μην πετούσαμε στον αέρα, να μην υπήρχαν σφυρίχτρες, χορευτές και ψυγεία, όμως μετά από πολύ καιρό ένα μαγαζί χόρευε σαν να μην το νοιάζει τίποτα. Και η χαρά απλωνόταν μαζί με τους ήχους, παρασέρνοντας τους πάντες στο πέρασμά της. Η μουσική ήταν γνώριμη, όπως και όλοι μεταξύ μας. Τα ουρλιαχτά έβγαιναν αυθόρμητα σε κάθε αλλαγή και, παρότι δεν ήμασταν σε club, το feeling ήταν λες και χανόμασταν κάτω από τα φωτορρυθμικά, που πιο πέρα απ’ όσο βλέπεις δεν υπάρχει. Παλιοί και νέοι γνώριμοι, αγαπημένοι, μπλεγμένοι σε έναν γλυκό αχταρμά, όπως ενώθηκαν οι ξεχωριστές εποχές μέσα μου. Ο Γιάννης, ο Δημήτρης, ο Νέστορας, η Μελίτα, ο Νίκος, ο Μιχάλης και τόσοι άλλοι που γνωρίσαμε εκείνο το βράδυ, που όμως ήταν σαν να γνωριζόμασταν χρόνια. Θυμίζοντάς μας αυτό που ξέραμε και είχαμε ξεχάσει(;) και που βγήκε φυσικά, σαν αναπνοή. «Everything starts with an Ε» και το πάρτι θα τελειώσει μία μόνο φορά.

ΟK, ΜΠΟΡΕΊ ΝΑ ΜΗΝ ΠΕΤΟΎΣΑΜΕ ΣΤΟΝ ΑΈΡΑ, ΝΑ ΜΗΝ ΥΠΉΡΧΑΝ ΣΦΥΡΊΧΤΡΕΣ, ΧΟΡΕΥΤΈΣ ΚΑΙ ΨΥΓΕΊΑ, ΌΜΩΣ, ΜΕΤΆ ΑΠΌ ΠΟΛΎ ΚΑΙΡΌ, ΈΝΑ ΜΑΓΑΖΊ ΧΌΡΕΥΕ ΣΑΝ ΝΑ ΜΗΝ ΤΟ ΝΟΙΆΖΕΙ ΤΊΠΟΤΑ. ΚΑΙ Η ΧΑΡΆ ΑΠΛΩΝΌΤΑΝ ΜΑΖΊ ΜΕ ΤΟΥΣ ΉΧΟΥΣ, ΠΑΡΑΣΈΡΝΟΝΤΑΣ ΤΟΥΣ ΠΆΝΤΕΣ ΣΤΟ ΠΈΡΑΣΜΆ ΤΗΣ.

ΑΠΟ ΤΟΝ ΝΙΚΟ ΜΠΟΓΙΟΠΟΥΛΟ 21.1.21 – lifo

21

ένε ότι μια καλή βραδιά σε κλαμπ είναι αυτή από την οποία δεν θυμάσαι απολύτως τίποτα. Ισχύει. Υπάρχουν βραδιές θρυλικές, που η απόδειξη ότι τις έζησες είναι πλέον ένα τσαλακωμένο εισιτήριο, ένα σκισμένο μπλουζάκι ή ένα leaflet με το όνομα των DJs (κάποτε τα leaflets ήταν ολόκληρη τέχνη που χάθηκε μαζί με το clubbing). Υπήρχαν νύχτες ξέφρενες, που ξεκίναγαν νωρίς το βράδυ και τελείωναν αργά το πρωί, ίσως και το μεσημέρι της επόμενης μέρας, νύχτες που έχουν περάσει ανεπιστρεπτί, τότε που γυρνάγαμε στο σπίτι με ένα κενό στη μνήμη – το οποίο με τα χρόνια έγινε μια τρύπα που μας κατάπιε. Γι’ αυτό και δεν είναι καθόλου εύκολο να γράψεις γι’ αυτές. Στην κατάσταση που ζούμε τους τελευταίους μήνες, με τη διασκέδαση όπως την ξέραμε να ανήκει (οριστικά;) στο παρελθόν, με τα μαγαζιά κλειστά, με τον αόριστο φόβο ότι ίσως να μην ξαναζήσουμε ποτέ με τον ίδιο τρόπο –μια νύχτα σε έναν χώρο με πολλά άτομα, όπου θα μπορούμε να αγκαλιάσουμε τους φίλους μας, να τους φιλήσουμε, να αισθανθούμε τον ατμό από τον ιδρώτα των διπλανών χωρίς τρόμο, χωρίς μάσκες–, η αναπόληση είναι το μόνο που απομένει. Δεν είναι καλό να αναπολείς, σημαίνει ότι δεν ζεις το παρόν, ζεις σε μια εποχή όπου τίποτα δεν συμβαίνει, όμως, η προσπάθεια να ανασύρεις μνήμες είναι μια προσωρινή διέξοδος. Για όσους τις έχουν. Τα νέα παιδιά θα τον βρουν τον τρόπο τους. Η 3η Μαΐου 2010 ήταν η τελευταία μεγάλη νύχτα που θυμάμαι στην Αθήνα. Ήταν τότε που το Bios τιμούσε το μότο του –exploring urban culture– με πρωτοποριακά events που συγκέντρωναν ένα κοινό ετερόκλητο, το οποίο πήγαινε με όρεξη να δει πραγματικά καινούργια πράγματα. Όπως ο Flying Lotus, ένας ουρανοκατέβατος, τότε, μουσικός που εκπροσωπούσε τον νέο χιπ-χοπ ήχο, με φουτουριστικά beats και τζαζ επιρροές. Είχε κυκλοφορήσει το «Los Angeles», που είχε δημιουργήσει μεγάλες προσδοκίες, και ετοιμαζόταν να βγάλει το «Cosmogramma», το άλμπουμ που τον καθιέρωσε. Εκείνη η βραδιά είχε και King Midas Sound και The Bug και Jamie Vex’d, ένα line-up ανεπανάληπτο, γιατί ήταν όλοι τους κορυφαία ονόματα εκείνη τη στιγμή. Ο εμφάνιση του Flying Lotus ήταν κάτι απρόσμενο, γιατί, ενώ περιμέναμε να παίξει τα «μπλιμπλίκια» που είχαμε συνηθίσει στον δίσκο και αναρωτιόμασταν πώς θα τα μεταφέρει χωρίς να βαρεθούμε, βγήκε και σάρωσε. Έκανε στην ουσία κάτι μεταξύ live και DJ set, με το ραπ προηχογραφημένο, και ενώ ξεκίνησε ένα set βασισμένο στα breaks του και στην πειραγμένη ρυθμολογία του χιπ-χοπ, ξαφνικά ήταν λες και κατέβηκε ένα διαστημόπλοιο και μας πήρε όλους και μας σήκωσε. Έκανε κάτι μοναδικό, με όλα τα ηλεκτρονικά ιδιώματα να μπλέκονται σε ένα μείγμα που δεν ήξερες πού θα σε πάει. Ήταν τόσο έντονο, που έχανες τον κόσμο δίπλα σου. Τα κομμάτια του «Los Angeles», που περνούσαν ως αποσπάσματα, σχεδόν αγνώριστα μέσα από τα γρήγορα bpm, όπως και το σαμπλαρισμένο «Idioteque» των Radiohead ή τα νέα κομμάτια του, που δεν ήξερε κανείς, αλλά ήταν αδύνατο να μη σε ξεσηκώσουν, ξεπερνούσαν τα είδη και τις κατηγορίες, ήταν απλώς φουτουριστική χορευτική μουσική που είχαμε την τύχη να απολαύσουμε στη σωστή στιγμή, γιατί μετά τίποτα δεν ήταν το ίδιο. Άλλαξε και η μουσική, άλλαξε και ο Flying Lotus, αλλάξαμε κι εμείς, γιατί μετά το «Cosmogramma» μπήκαμε βαθιά στην κρίση. Θυμάμαι ότι το κοινό γύρω μου είχε παραδοθεί στους ρυθμούς και χόρευε σαστισμένο, ίσως γιατί κανείς δεν περίμενε αυτό που ζήσαμε. Ήταν μια βραδιά με διονυσιακή έξαψη, από αυτές που είναι αδύνατον να θυμηθείς με λεπτομέρεια. Ήταν η καλύτερη βραδιά που έζησα ποτέ στο Bios.

ΑΠΟ ΤΟΝ M. HULOT 22 lifo – 21.1.21

τασοσ βρεττοσ

ΤΟΤΕ ΠΟΥ ΒΓΑΙΝΑΜΕ

όταν ο flying lotus «γκρέμισε» το bios

Russian Disco Meteorit

τα παρτι που αλλαξαν την αθηνα πρίλιος 2007. Είκοσι οκτώ ετών. Δεν ήμουν στην Αθήνα, αλλά δεν έχασα την ευκαιρία να ταξιδέψω άρον-άρον από την Κύπρο, ώστε να μη χάσω άλλο ένα από αυτά τα πάρτι για τα οποία βούιζε όλη η πόλη. Θα ήταν η πρώτη φορά και όχι η τελευταία. Νίκης 11, Ρωσική Ντίσκο Meteorit Κατεβαίνοντας τις σκάλες, συναντώ οικεία πρόσωπα από τα παλιά, πρόσωπα άγνωστα να μου χαμογελάνε, πρόσωπα όμορφα με μια ανεπιτήδευτη θέρμη και ζωντάνια. Οι ρυθμοί ηλεκτρισμένοι, απειθάρχητοι, διασταυρώνονται με μια ερωτική αισθητική ένταση που αναμοχλεύει τα σώματα των θαμώνων. Όλοι χορεύουν, όλοι κοιτάζονται, όλοι αγγίζονται χάριν αυτής της υπερδιέγερσης. Φλερτ. Ωραίο φλερτ, ακόμα και εάν δεν οδηγούσε πουθενά. Σιγά που δεν οδηγούσε. Θυμάμαι εκείνο το βράδυ με τόση αγάπη και νοσταλγία. Το έχω χαράξει έτσι στη μνήμη μου πιο πολύ μέσα από την ενέργεια και τις προθέσεις των ανθρώπων. Κανένας μόνος, κανένας απαρατήρητος. Επίτρεψέ μου να αναφερθώ, έστω μια φορά, στο όνομά του. Για μένα η φιγούρα του, αυτή η ενέργεια, η ψιλόλιγνη όμορφη κορμοστασιά και αυτό το πλατύ χαμόγελό του ήταν σήμα κατατεθέν αυτών των στιγμών. Ο Παναγιώτης ήταν από τους πρώτους που θα σε υποδέχονταν. Και εάν δεν τον γνώριζες, θα ήταν ο πρώτος που θα σου έκανε εντύπωση μάλλον. Ο Θοδωρής και ο Σπύρος πίσω από τα decks μιξάρουν

ο 1289, στην Τοσκάνη, στην αιματηρή Μάχη του Καμπαλντίνο, όπου συγκρούστηκαν η Φλωρεντία και το Αρέτσο για τη διεκδίκηση χωριού στην πεδιάδα ανάμεσά τους, σκοτώνεται, μεταξύ πολλών άλλων, και ο αρχηγός του ιππικού των Αρετίνων, ο τρομερός πολεμιστής Μπουονκόντε ντα Μοντελφέρτο, άξιος γιος του πατέρα του, Γκουίντο, ενός ατρόμητου πολέμαρχου και καταφερτζή που θέλησε να ξεγελάσει ακόμα και τον Θεό τον ίδιο, υποκρινόμενος τον ενάρετο προς το τέλος της ζωής του. «Μου τρύπησαν τον λαιμό. Παράτησα το άλογο κι έτρεχα με τα πόδια να γλιτώσω. Κι όλες εκείνες τις στιγμές πότιζα την πεδιάδα με το αίμα μου» λέει ο Μπουονκόντε (σε εξωφρενικά ελεύθερη απόδοση στα ελληνικά). Όπως ήταν αναμενόμενο, δεν άντεξε για πολύ. Κι έτσι, ένας διάβολος έσπευσε και τον ακολουθούσε κατά πόδας στα τελευταία του βήματα, προκειμένου να αρπάξει διαμιάς την ψυχή του μόλις θα έβγαινε απ’ το σώμα του, ώστε να τη μεταφέρει στην Κόλαση, δεδομένου ότι δεν ετίθετο καν ζήτημα: ο Μπουονκόντε πέθαινε αμαρτωλός, άρα δεν υπήρχε θέση για κείνον στον Παράδεισο. Όμως, στην εσχάτη των στιγμών, ένα τόσο δα μικρούλι δάκρυ κύλησε από το μάτι του Μπουονκόντε και πότισε κι αυτό, μαζί με το τελευταίο αίμα του, την πεδιάδα της Τοσκάνης. Και τότε, ένας λαμπρός άγγελος Κυρίου εμφανίστηκε από το πουθενά. Τινάζοντας περήφανα τις τεράστιες λευκές φτερούγες του, παραμέρισε με δύναμη τον διάβολο, παρέλαβε την ψυχή του Μπουονκόντε και την οδήγησε στο Καθαρτήριο, δίνοντάς της έτσι μια τελευταία ευκαιρία να εξαγνιστεί και να κερδίσει τον Παράδεισο. Μόλις συνήλθε απ’ τη σπρωξιά του αγγέλου, ο διάβολος, κατάπληκτος, έμεινε να τους κοιτάζει να απομακρύνονται με την ταχύτητα του φωτός και εξέφρασε την εύλογη απορία: «Μα, για ένα τόσο δα μικρούλι δάκρυ τού δίνουν δεύτερη ευκαιρία; Ανήκουστη επιείκεια!» και αποχώρησε εκνευρισμένος. Ο Μπουονκόντε και ο Δάντης, αν και συμμετείχαν –σε αντίθετα στρατόπεδα– στη Μάχη του Καμπαλντίνο, δεν συναντήθηκαν ποτέ εν ζωή. Όμως, ο Μπουονκόντε είναι μία από τις τρεις ψυχές που συναπαντούν τον Δάντη στους πρόποδες του περίφημου Όρους του Καθαρτηρίου, σύμφωνα με όσα εξιστορεί ο μεγάλος Ιταλός ποιητής στη Θεία Κωμωδία. «Το σώμα ετούτου εδώ είναι από πραγματικό κρέας» λένε έκπληκτες μόλις τον αντικρίζουν οι τρεις ψυχές και απ’ αυτό αντηχεί η συμπυκνωμένη νοσταλγία τους για «σώμα». Ο πόθος τους για αληθινή σάρκα που θα τις περιέβαλλε ορίζει τον τόνο του συγκεκριμένου άσματος της Θείας Κωμωδίας, στο οποίο καθεμία από τις τρεις ψυχές θα αφηγηθεί πώς έχασε το σώμα στο οποίο κατοικούσε. Κι όπως προκύπτει, δεν σταμάτησαν ποτέ να λαχταρούν το σάρκινο σπιτάκι όπου ζούσαν. Αυτή η λαχτάρα τους περιγράφει και το δικό μας πρόβλημα σήμερα. Εξίσου άλυτο. Δεν είναι αποτελεσματικά τα υποκατάστατα. Γιατί είναι γεγονός πως και τώρα μέχρις ενός σημείου χαιρόμαστε με το γκλιν-γκλιν απ’ τα παγάκια που κολυμπούν στη βότκα καθ’ όλη τη διάρκεια της βιντεοκλήσης με τον αγαπημένο φίλο στην από κει οθόνη, που κάθε τόσο ξαναγεμίζει το κολονάτο του με Ρrosecco. Όμως, δεν είναι το ίδιο. Λείπει η «σάρκα του μπαρ». Και εξαιτίας αυτής της έλλειψης πυκνώνει αναπόφευκτα η νοσταλγία. Κι όπως λέει μια άλλη αδικοχαμένη, αν και επίσης αμαρτωλή, ψυχή στη Θεία Κωμωδία, η μοιχαλίδα Φρανσέσκα ντα Ρίμινι: «Δεν υπάρχει μεγαλύτερη θλίψη από το να αναπολείς ευτυχισμένες στιγμές όταν νιώθεις δυστυχής». Σε τέτοια θλίψη μάς εξορίζει και η «θείτσα ιλαροτραγωδία» του κορωνοϊού. Από τα μπαρ επί της οδού Καλλιδρομίου στα Εξάρχεια, ο Ένοικος είναι ο μόνος που σνομπάρει τον ήλιο και ανοίγει μετά τη δύση του. Έχει μικρά ποτήρια χωρίς σκέρτσο, καρέκλες ταβέρνας και τραπεζάκια ιδανικά για τρία άτομα. Είναι μικρά ώστε να νιώθουν κοντά ο ένας στον άλλο οι καθήμενοι, αλλά και άνετα για να παράγεται εκείνη η πολύ κομψή συγχρονισμένη κίνηση υπερέκτασης της πλάτης προς τα πίσω μετά χαχανητού, όποτε ακουστεί ένα αστειάκι στην παρέα των τριών. Επίσης, είναι ένα από τα ελάχιστα μπαρ που έχουν μόνο αυθεντικά έργα τέχνης στους τοίχους. Ένα μικρό μουσείο της γενιάς του ’80. Κι έπειτα, είναι ο κόσμος: συχνάζουν μεν όλα τα είδη ανθρώπων, αλλά όλοι μοιάζουν μεταξύ τους, επειδή προσέρχονται με την cool εκδοχή τους. «Για μένα ο Ένοικος είναι το λίβινγκ-ρουμ που δεν διαθέτει το σπίτι μου» έλεγε ένας φίλος μου, με τον οποίο άλλοτε –καθώς και με μία ακόμα γλυκιά ψυχή– βρισκόμασταν εκεί σχεδόν κάθε βράδυ. Και είχε δίκιο. Είναι ένα μπαρ όπου, χάρη στην οικειότητα που επιτρέπει να αναπτυχθεί, το όριο μεταξύ δημόσιου και ιδιωτικού χώρου υποχωρεί διακριτικά και δημιουργείται μια κοινή αναίμακτη ζώνη αλληλοεπικάλυψης των δύο. Αυτήν τη στιγμή όμως, που η συγκίνηση λόγω νοσταλγίας του «σώματος αυτού του μπαρ» κορυφώνεται, απαιτείται ελαφρά αποσυμπίεση, αφήνοντας ένα τόσο δα μικρούλι δάκρυ να γλιστρήσει από την άκρη του ματιού μέσα στη βότκα μου. Και μακάρι το εκκωφαντικό πλιτς που θα κάνει να επισύρει μια ανήκουστη επιείκεια και να μας παραδοθεί το σώμα του Ενοίκου, ο οποίος στο δάπεδό του έχει το ομορφότερο πλακάκι cotto-terracotta στην Αθήνα. Με χρώμα βαθύ και υφή πλούσια. Είναι τόσο ωραίο αυτό το δάπεδο, που του αξίζει μόνο να πατιέται. Εξάλλου, θα συμφωνούσε και κάθε πατούσα πότη ότι σ’ αυτό το μπαρ αναπαύεται κι εκείνη σαν ψυχή στον Παράδεισο.

una lagrimetta*

«ΓΙΑ ΜΈΝΑ Ο “ΈΝΟΙΚΟΣ” ΕΊΝΑΙ ΤΟ ΛΊΒΙΝΓΚΡΟΥΜ ΠΟΥ ΔΕΝ ΔΙΑΘΈΤΕΙ ΤΟ ΣΠΊΤΙ ΜΟΥ» ΈΛΕΓΕ ΈΝΑΣ ΦΊΛΟΣ ΜΟΥ, ΜΕ ΤΟΝ ΟΠΟΊΟ ΆΛΛΟΤΕ –ΚΑΘΏΣ ΚΑΙ ΜΕ ΜΊΑ ΑΚΌΜΑ ΓΛΥΚΙΆ ΨΥΧΉ– ΒΡΙΣΚΌΜΑΣΤΑΝ ΕΚΕΊ ΣΧΕΔΌΝ ΚΆΘΕ ΒΡΆΔΥ.

back to back, τα σώματα ακολουθούν τον ρυθμό, αυτό το άγνωστο πλάσμα μόλις σε άγγιξε προσκαλώντας σε να χορέψετε. Καμία ενόχληση, χωρίς δεύτερη σκέψη ακολουθείς. Δεν πλανάται στον χώρο κανένα άβολο συναίσθημα. Είναι όλοι εκεί για να χορέψουν, να δουν καλούς φίλους, να αγαπηθούν ξανά από την αρχή. Θέλουν να σε γνωρίσουν, εάν η παρουσία σου τους κινήσει το ενδιαφέρον ή, έστω, μια περιέργεια. Σε πλησιάζουν και τότε ξεκινάει μια φιλία που θα κρατήσει για χρόνια. Κάπως έτσι συστήθηκα με αγαπημένα πλάσματα που εξακολουθώ να κρατώ σφιχτά στη ζωή μου. Οι διοργανωτές είχαν ένα μαγικό άγγιγμα σε όλο αυτό που συνέβαινε, μεταφορικά και κυριολεκτικά. Οι χορευτικές φιγούρες ανάμεσα σε φούξια και μπλε φωτισμό ήταν ιδανικές για να πάρεις μια γεύση από μια χρονική περίοδο που δεν πρόλαβες. Οι μέρες της ντίσκο αισθητικής, λοιπόν, αναβίωναν σε έναν καλαίσθητο υπόγειο χώρο, με φωτορρυθμικά και καθρέφτες που θόλωναν από τις ακούραστες ανάσες μας. Και όλα αυτά χωρίς καμία αρνητική ένταση. Σημειώνω αυτήν τη σημαντική λεπτομέρεια, γιατί ο χώρος ήταν πολύ μικρός, ώστε να υπάρχει άνεση στην κίνηση με τόση κοσμοσυρροή. Όλο και κάποιος θα σκόνταφτε με το ποτό του πάνω σου, θα σε έσπρωχνε, θα σε πατούσε. Χορεύαμε ασταμάτητα μέχρι το πρωί. Αγκαλιαζόμασταν μέχρι το πρωί. Με θυμάμαι να φεύγω από τη ρωσική ντίσκο στις έξι το πρωί. Ποτέ μόνη. Με καινούργιους και παλιούς φίλους πάντα και με συναισθήματα που δεν έχουν αναβιώσει από τότε. Αισθάνομαι ότι οι περισσότεροι που έζησαν αυτά τα πάρτι θα αισθάνονται κάπως έτσι. Ίσως να νοσταλγούν κι αυτοί, ιδιαίτερα αυτή την εποχή, εκείνη τη μορφή διασκέδασης. Την προετοιμασία, την είσοδο, την κορύφωση, τον ρυθμό και την ένταση μιας ακαταμάχητα ερωτικής και άγρυπνης Αθήνας.

ΑΠΟ ΤH ΔΈΝΑ ΚΥΡΙΑΚΊΔΗ

*

Ένα τόσο δα μικρούλι δάκρυ για τις αξέχαστες βραδιές που τις δρόσιζε η βότκα στον απτόητο «Ένοικο».

ΑΠΟ ΤΟΝ ΓΙΆΝΝΗ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΊΔΗ 21.1.21 – lifo

23

ΤΟΤΕ ΠΟΥ ΒΓΑΙΝΑΜΕ

απόκριες στο graffiti τα τελειώματα των αθηναϊκών ’80s αρκετά σημάδια έδειχναν ότι σύντομα θα αλλάζαμε και στην Ελλάδα όχι μόνο δεκαετία αλλά και εποχή. Με εν πολλοίς νέες, διαφορετικές αναφορές και προσλαμβάνουσες, από το πολιτικο-οικονομικό σκηνικό και το κοινωνικό και πολιτισμικό πλαίσιο μέχρι τις κουλτούρες της νύχτας. Με την οποία νύχτα άμα έμπλεκες, συνήθως ξημερωνόσουν, και όχι μόνο τα Σαββατόβραδα. Νέες μουσικές, νέα ήθη, νέοι ήχοι (electro, house, techno) και τρόποι διασκέδασης αναφύονταν, λίγα όμως ήταν ακόμα τα μυημένα μαγαζιά. Ακόμα και η ΛΟΑΤΚΙ+ (τότε τη λέγαμε γκέι) σκηνή της πόλης, σε κάποιους νεότερους, με πιο εναλλακτικούς, πιο «queer» προσανατολισμούς, μύριζε μούχλα και συντήρηση όσον αφορά την ατμόσφαιρα, το στυλ και τα μουσικά ακούσματα – προτιμούσαμε τα new wave στέκια, κι ας ήταν πιο στρέιτ. Όλο αυτό σύντομα θα άλλαζε θεαματικά, όπως και όλη η αθηναϊκή νύχτα – λίγα χρόνια αργότερα θα επιχειρούνταν… υπουργική παρέμβαση («νόμος Παπαθεμελή», Φεβρουάριος ’94), μήπως και τιθασευτούν! Ένα από τα πρώτα γκέι κλαμπ αυτής της νέας εποχής –και σίγουρα το πρώτο ανάλογο της κοινότητας– άνοιξε το ’88 στην Ομόνοια, στο στενάκι της Ξούθου. Σκαρφαλωμένο στους δύο τελευταίους ορόφους μιας παλιάς πολυκατοικίας, με προχωρημένη για τα τότε δεδομένα αισθητική και μουσικές ανησυχίες –εκεί αναδείχθηκαν κιόλας μερικοί από τους πιο γνωστούς μετέπειτα DJs της πόλης– έγινε εξαρχής πόλος έλξης για το πιο «ψαγμένο» κοινό, ανεξάρτητα από ερωτικές προτιμήσεις. Με την παρέα είχαμε γίνει εξαρχής θαμώνες και τις Απόκριες εκείνης της χρονιάς –’88 ή ’89, θα σας γελάσω– είπαμε να ξεφαντώσουμε εκεί. Η βραδιά έμελλε να είναι επεισοδιακή ήδη από το ασανσέρ, όπου κάποιος είχε γράψει με μαρκαδόρο τα αρχικά «ΝΔ». Φίλος πάντα ετοιμοπόλεμος έβγαλε τον δικό του μαύρο μαρκαδόρο, το έσβησε και έγραψε παντού με μεγάλα γράμματα τη φράση «Don’t believe the hype» (επίκαιρο τότε hit των Public Enemy, που επίσης είχαν ακουστεί στο μαγαζί) και μαζί το σύμβολο των καταλήψεων. Ψιλοστραβώσανε οι δύο Γιώργηδες, οι ιδιοκτήτες, βλέποντάς το, όμως μας είχαν συγχωρήσει και χειρότερα, καθότι ήμασταν υπολογίσιμο κοινό με κεκτημένο ακαταλόγιστο. Στον χώρο μέσα πανικός, κόσμος πολύς και κέφι, διάχυτος ερωτισμός, που όσο περνούσε η ώρα και οι στροφές ανέβαιναν, τόσο περισσότερο εκδηλωνόταν. «You spin me round» κανονικά, όπως ένα άλλο ιστορικό dance hit των ’80s (D.O.A.), που μάλλον εκεί το πρωτάκουσα. Θυμάμαι κάτι μεθυσμένες κουβέντες με έναν γοητευτικό Αφροαμερικανό τουρίστα (έτσι τουλάχιστον είχε πει) που ήθελε να γυρίσουμε μαζί στην πατρίδα του κι εγώ να το σκέφτομαι σοβαρά, κι ας μην είχα μία. Την κοπέλα της παρέας να μας χαιρετά πρόωρα, επειδή θα έφευγε ζευγαρωμένη με έναν τύπο που μόνο γυναικά δεν θα τον έλεγες. Μια drag queen να αλαλάζει ανεβασμένη στους ώμους μας. Κάτι κεράσματα που ποτέ δεν καταλάβαμε ποιοι ακριβώς και γιατί μας τα έκαναν. Πιώματα, ωμό φλερτ και συνευρέσεις ή, μάλλον, απόπειρες συνευρέσεων στο μισοσκόταδο του πίσω χώρου του β’ ορόφου, καθώς η νύχτα προχωρούσε σε μια εποχή που στην Αθήνα δεν υπήρχαν dark rooms. Και τα κομμάτια μας που παλεύαμε να μαζέψουμε φεύγοντας, καθώς η μέρα κόντευε πια να χαράξει, με ακμαίο όμως ηθικό και τραγουδώντας ούτε που ξέρω τι. Μου προέκυψαν έκτοτε πολύ πιο συγκλονιστικές νύχτες (και μέρες) στην Αθήνα και όχι μόνο. Βασικά έχω βγει τόσο στη ζωή μου, ώστε το τελευταίο που στερούμαι στα lockdown είναι οι έξοδοι. Δεν ξέρω καν πού βρίσκεται σήμερα η υπόλοιπη παρέα εκείνης της βραδιάς, ούτε αν ο μαυρούλης εκείνος ζει, ούτε αν τελικά την εννοούσε εκείνη την πρόσκληση. Όμως η νύχτα εκείνη είναι από αυτές που μου έμειναν στη μνήμη γιατί ήταν κάτι σαν εισαγωγή σε μια νέα κατάσταση πραγμάτων στη διασκέδαση, η οποία θα κυριαρχούσε τα επόμενα αρκετά χρόνια.

ΑΠΟ ΤOΝ ΘΟΔΩΡΉ ΑΝΤΩΝΌΠΟΥΛΟ 24 lifo – 21.1.21

Rock’n’Roll

κίτρινη τεκίλα με φέτα πορτοκάλι :20 Είμαστε σχεδόν έτοιμοι. Ήρθε ο Ισίδωρος. Τσεκάρει τα τασάκια στην μπάρα, τα φυτά πίσω από τις ροτόντες, ισιώνει το ρολόι στη σκάλα και ανεβαίνει στα πλατό. Η μουσική αρχίζει. Φοράω το κόκκινο κραγιόν μου και είμαι έτοιμη.

8:30 Μπαίνουν οι πρώτοι πελάτες. Είναι οι γνήσιοι πότες και κάθονται πάντα στη γωνία του Μπράιαν. Δουλεύω στα κάτω τραπέζια με τη Λίζα. Οι πρώτες ώρες είναι συνήθως βαρετές. Ευτυχώς, στις 10 έρχεται η Μελίνα.

10:30 περίπου. Τα πρώτα κάτω τραπέζια έχουν σερβιριστεί. Η Τζένη θα κεράσει τα πρώτα σφηνάκια. Κίτρινη τεκίλα με φέτα πορτοκάλι. Ανάβω τσιγάρο και χαζολογάω με τον Μάκη. Σήμερα είμαστε όλοι λαμπεροί και καλοντυμένοι. Μόλις μπήκε ο Γιώργος. Κάθεται στον καναπέ κάτω από τη σκάλα. Ναι, άκουσα τον δίσκο που μου έδωσε.

12:00 Τα φώτα σβήνουν για λίγο. Η ατμόσφαιρα απόψε είναι σούπερ. Μάλλον το παρακάνουμε όλοι με το αλκοόλ. Ο χώρος κάτω από τον πολυέλαιο έχει αρχίσει να γεμίζει ασφυκτικά. Ο Χρήστος στέκεται στις πίσω ροτόντες και μου ζητά να προσποιηθώ για λίγο μια έκπτωτη Ρωσίδα πριγκίπισσα για να κάνει πλάκα σ’ έναν φίλο του. Το κάνω για λίγο. Ποτέ δεν έμαθα αν έπεισα κάποιον. Όχι πως μ’ ένοιαζε. Τρέχω για σφηνάκια με τη Μελίνα.

2:00 Η διαδρομή από το πάσο μέχρι το μπαρ γίνεται με τρομερή δυσκολία. Περπατάω ανάμεσα σε συμπληγάδες με ακριβά ρούχα που ανοιγοκλείνουν άλλοτε ρυθμικά και άλλοτε ατσούμπαλα. Το ένα χέρι ψηλά προσπαθεί να ισορροπήσει τον δίσκο πάνω από τα κεφάλια, το πρόσωπό μου χώνεται σε φρεσκολουσμένα μαλλιά, μυρίζω ακριβά αρώματα και ανάσες, ανταλλάζω χαμόγελα, βλέμματα και συγγνώμες. Ένα σέικερ καμικάζι για μας είναι ό,τι χρειάζεται. Χ ώρα. Ο συνωστισμός πλέον έχει φτάσει σε νέα επίπεδα. Ο ένας πάνω στον άλλον, κρατούν όπως-όπως τα ποτά στο χέρι και λικνίζονται στους ρυθμούς του «I feel good» του James Brown. Τι νόημα έχει, άλλωστε, να περνάς καλά, αν δεν το φωνάζεις για να το δουν όλοι; Έχω αρχίζει να κουράζομαι, δεν θέλω να δουλέψω άλλο. Θέλω να χορέψω, να γιορτάσω και κυρίως να φλερτάρω με τον Ν., που επιτέλους ήρθε. Ξαφνικά τα πάντα μου φαίνονται πιο δύσκολα και οι δίσκοι βαρύτεροι απ’ ό,τι συνήθως. Η τελευταία παραγγελία που παίρνω είναι μια Moët. Το να την πάω στο τραπέζι με τη σαμπανιέρα μοιάζει αδύνατο. Το τείχος από κορμιά είναι αδιαπέραστο, με πατάνε, με σκουντάνε και η υπομονή μου αρχίζει να εξαντλείται. Πρέπει να το κάνω, ο πελάτης είναι γόνος πασίγνωστου εφοπλιστή και η παραγγελία έχει αργήσει ήδη. Διαλέγω να την κατεβάσω από το πατάρι. Αρπάζω τη σαμπανιέρα, τη σηκώνω ψηλά και αρχίζω να κατεβαίνω τα σκαλιά, αλλά είναι σχεδόν αδύνατον. Ξαφνικά, κάτι γυρνάει μέσα μου. Ακουμπάω τη σαμπανιέρα όπου μπορώ και αρπάζω το μπουκάλι. Την ανοίγω, την κουνάω με όση δύναμη έχω και αρχίζω να καταβρέχω τους πάντες. Στην αρχή με κοιτάνε περίεργα, ξαφνιασμένοι, γρήγορα όμως η έκπληξη μετατρέπεται σε ενθουσιασμό και αρχίζουν όλοι να κάνουν το ίδιο. Ευτυχώς, κανείς δεν ενοχλείται, γελάνε ενθουσιασμένοι και η στιγμιαία τρέλα μου τους παρασέρνει, η φρενίτιδα μεταφέρεται από τον έναν στον άλλον, μέχρι να τελειώσει το «Let’s stick together», οπότε όλοι αρχίζουν να χοροπηδάνε σαν παλαβοί και να μπουγελώνονται. Δεν ξέρω τι με έπιασε, δεν ξέρω αν το ξεκίνησα όλο αυτό επειδή εκνευρίστηκα ή επειδή ζήλευα το ότι όλοι διασκέδαζαν, ενώ εγώ δούλευα. Αυτό που ξέρω είναι ότι έτσι ξεκίνησε άλλη μια διονυσιακή γιορτή στο Rock‘n’Roll και ένα «άντε γαμηθείτε» κατέληξε σε μια απολύτως αξέχαστη βραδιά.

8:10 Το πρωινό φως μάς τυφλώνει. Είναι η πρώτη μέρα του 1991. Ανεβαίνουμε στο παπί και ξεκινάμε για την Τραυλαντώνη.

ΑΠΟ ΤΗ ΜΑΡΟΥΣΑ ΘΩΜΑ

σπυροσ σταβερησ

ΚΑΝΕΊΣ ΔΕΝ ΕΝΟΧΛΕΊΤΑΙ, ΓΕΛΆΝΕ ΕΝΘΟΥΣΙΑΣΜΈΝΟΙ ΚΑΙ Η ΣΤΙΓΜΙΑΊΑ ΤΡΈΛΑ ΜΟΥ ΤΟΥΣ ΠΑΡΑΣΈΡΝΕΙ, Η ΦΡΕΝΊΤΙΔΑ ΜΕΤΑΦΈΡΕΤΑΙ ΑΠΌ ΤΟΝ ΈΝΑΝ ΣΤΟΝ ΆΛΛΟΝ, ΜΈΧΡΙ ΝΑ ΤΕΛΕΙΏΣΕΙ ΤΟ «LET’S STICK TOGETHER», ΟΠΌΤΕ ΌΛΟΙ ΑΡΧΊΖΟΥΝ ΝΑ ΧΟΡΟΠΗΔΆΝΕ ΣΑΝ ΠΑΛΑΒΟΊ ΚΑΙ ΝΑ ΜΠΟΥΓΕΛΏΝΟΝΤΑΙ.

21.1.21 – lifo

25

q Γεννήθηκα στην Κέρκυρα και αμέσως φύγαμε οικογενειακώς για την Ισπανία. Ο πατέρας μου ήταν σεφ και δούλευε εκεί – μετά γυρίσαμε όλο τον κόσμο. Στην Κέρκυρα επιστρέψαμε δέκα χρόνια αργότερα. Στα δέκα μου μίλαγα ισπανικά, ιταλικά, γαλλικά, αλλά όχι ελληνικά. Τα ελληνικά τα έμαθα στη συνέχεια. Πήγαινα σχολείο και τα καλοκαίρια ακολουθούσα τον πατέρα μου όπου πήγαινε, Αίγυπτο, Γαλλία, Ρεϊνιόν. Έχω δει πράγματα σε κουζίνες για δέκα ζωές, από τα πιο ωραία μέχρι τα πιο άσχημα.

q Η γιαγιά μου είχε εστιατόριο στην Τοσκάνη, η προγιαγιά μου το ίδιο, το να γίνω μάγειρας ήταν μια λογική εξέλιξη.

Σεφ. Γεννήθηκε στην Κέρκυρα, ζει στο Χαλάνδρι.

q Είναι πολύ ωραίο να έχεις εικόνες μαγειρικές. Στο Κάιρο έζησα τρία χρόνια –πήγα και σε αιγυπτιακό σχολείο στην Ηλιούπολη– κι εκεί είδα πώς γινόταν το κουσκούς. Είναι άλλο να το βλέπεις από τους ντόπιους και να το μάθεις από αυτούς κι άλλο να το δεις σε βίντεο στο YouTube, όπως σήμερα. Δεν έχει καμία σχέση. Είναι διαφορετικό να καταλάβεις την κουλτούρα κάθε περιοχής παρακολουθώντας την και διαφορετικό να προσπαθείς να τη μάθεις μέσα από μια εκπομπή. Έχω δει απίστευτα πράγματα στη Αίγυπτο, στο Μαρόκο, στην Τυνησία. Στη Γουαδελούπη είδα πώς μαγείρευαν τη θαλάσσια χελώνα, κάτω απ’ την άμμο, σκεπασμένη με μπανανόφυλλα και από πάνω κάρβουνα. Στην αρχή είναι κατακόκκινη και μετά πρέπει να την ξεπλύνεις πολύ καλά με το νερό και να πάρεις τα καλύτερα κομμάτια. Η γεύση της είναι κάτι σαν κοτόπουλο και ψάρι και θέλει μαεστρία και μπαχαρικά για να τη μαγειρέψεις. Δεν ξέρω αν θα την ξανάτρωγα, αλλά ήταν κάτι καταπληκτικό.

q Ο παππούς μου και η γιαγιά μου ήταν απ’ την Τοσκάνη και όταν ήμουν μικρός ήταν «άρρωστοι» με την πρώτη ύλη. Μας έφερναν λαγούς, μπεκάτσες, αγριογούρουνα, μούρα, σπαράγγια, άγρια μανιτάρια. Πήγαιναν και τα μάζευαν μόνοι τους ή τα κυνηγούσε ο παππούς μου. Το να μαγειρεύεις λαγό και να παίρνεις το αίμα του για να δέσεις τη σάλτσα δεν είναι κάτι που μπορείς να δεις πλέον, είναι ωστόσο εικόνα που έχω ζήσει από κοντά. Μεγάλωσα ανάμεσα σε κότες, κουνέλια, χώματα, ψάρεμα και κυνήγι. Πήγαινα κι εγώ μέχρι πριν από μερικά χρόνια. Ακόμα και τα αγριόχορτα που μαζεύουμε, τα άγρια σπαράγγια, τα μανιτάρια πορτσίνι, έμαθα να τα μαζεύω από τους παππούδες μου. Είναι πολύ σημαντική η πρώτη ύλη στη μαγειρική, θεωρώ ότι αυτή είναι που κάνει τον μάγειρα, είναι η πρωταγωνίστρια. Ο μάγειρας είναι απλώς ένας συνθέτης, τίποτα παραπάνω. Έχω την αίσθηση ότι τα επόμενα χρόνια οι ποπ-σταρ δεν θα είναι οι μάγειρες, όπως τώρα, θα είναι οι παραγωγοί.

ΜΠΟΤΡΙΝΙ

Γεννήθηκα και μεγάλωσα μέσα σε μια κουζίνα, ήταν το φυσικό μου περιβάλλον και δεν ένιωσα ποτέ ότι η μαγειρική ήταν επάγγελμα. Όταν ο πατέρας μου σταμάτησε τα ταξίδια, άνοιξε το Etrusco, κι αυτό το έκανε πιο πολύ για μένα. Ήθελε να φτιάξει ένα μικρό ξενοδοχείο, αλλά τελικά πήγε πολύ καλά το εστιατόριο και κρατήσαμε αυτό, παρότι είχε και δέκα δωμάτια. Σπούδασα Ξενοδοχειακές Επιχειρήσεις στη σχολή της Λωζάνης και ο πατέρας μου νόμιζε ότι θα γίνω διευθυντής ξενοδοχείου. Όταν του είπα ότι ήθελα να γίνω μάγειρας, μου είπε: «Μάγειρας θέλεις να γίνεις; Ξεκίνα από λάντζα! Από κει ξεκινούν οι μάγειρες». Για τρία χρόνια έκανα λάντζα στο Etrusco και απολύθηκα πάνω από είκοσι φορές σε μία σεζόν. Με ξαναπροσλάμβανε γιατί ήταν πατέρας μου, διαφορετικά θα με είχαν διώξει απ’ το μαγαζί. Κάθε φορά που έφευγα τον έβριζα κι έλεγα στη μάνα μου: «Τον μαλάκα που πήρες για άντρα».

q Κάθε Κυριακή ξύπναγα –τότε πηγαίναμε σχολείο και το Σάββατο– και από τη μυρωδιά καταλάβαινα τι φαΐ μαγείρευε η μάνα μου. Έκανε ένα ραγού εκπληκτικό. Το κοτόπουλο που έκανε στον φούρνο, γεμιστό με πατάτες, μαζί με μια σαλάτα, ήταν το τέλειο φαγητό κι αυτή είναι η άποψή μου για την γκουρμέ κουζίνα. Γκουρμέ είναι οτιδήποτε είναι διαλεγμένο προσεκτικά και συνδυάζεται με άλλα υλικά, που κι αυτά έχουν διαλεχτεί προσεκτικά και έχουν ποιότητα. Μια πολύ καλή φέτα με ένα πολύ καλό ψωμί, πολύ καλό ελαιόλαδο και μια ντομάτα στην εποχή της, αυγουστιάτικη, είναι γκουρμέ πιάτο. Έχουμε χάσει την απλότητα.

q Μου αρέσει πολύ η ντομάτα, το κύμινο, τα εσπεριδοειδή, τα σπετσερικά του νησιού μου, το άρωμα της λεβάντας, το τζίντζερ, το φρέσκο ελαιόλαδο, το καυτερό κοκκινοπίπερο που βάζουμε στο μπουρδέτο και στη μανέστρα κολοπίμπιρι –η λέξη βγαίνει από το βενετσιάνικο «collu pimpiri», που σημαίνει «με πιπέρι»–, αλλά όλα αυτά θέλουν να ξέρεις ακριβώς πόσο θα βάλεις για να βρεις το μέτρο, την αρμονία. Βασικά, θεωρώ ότι όλα τα υλικά έχουν την ίδια αξία, αρκεί να ξέρεις να τα συνδυάσεις. Αν φας μια λευκή τρούφα σκέτη, είναι ένα πράγμα σαν πετρέλαιο. Αν τη συνδυάσεις με μια πατάτα, είναι κάτι μαγικό. Μου αρέσει πολύ το ψάρι στην απλή του μορφή. Το ψωμί. Το καρίκι, ένα τυρί από την Τήνο, που ζυμώνεται μέσα σε κολοκύθα και είναι σαν ελληνικό ροκφόρ. Είμαι των απλών πραγμάτων και όσο περνάνε τα χρόνια και γερνάω θέλω ό,τι πιο λιτό, δηλαδή ψάρι, λίγο λεμόνι και λίγο αλάτι, αλλά να είναι ένα καλό ψάρι και σωστά ψημένο. Ο μάγειρας έχει την ικανότητα να γαμήσει όλα τα υλικά. Φαντάσου ένα γαμάτο ψάρι να το παραψήσει και να το παρακαρυκεύσει. Το έχει τελειώσει.

AΘΗΝΑΊΟΙ

q Στα εστιατόριά μου το φαγητό μας είναι οικογενειακές αναμνήσεις και εμπειρίες που έχω απέξω. Κάνω μια προσωπική κουζίνα, αλλά με συγκεκριμένα πράγματα που ξέρω. Δεν μπορώ να φτιάξω φαγητό που δεν ξέρω και δεν έχω κατανοήσει. Έχω αυτογνωσία, ξέρω μέχρι πού μπορώ να φτάσω, άρα μαγειρεύω ιταλική κουζίνα και κερκυραϊκή, με διάφορες επιρροές απ’ τα ταξίδια μου. Προσπαθώ να συνδυάσω αυτά που ξέρω με αυτά που μεγάλωσα. Και είναι πολύ σημαντικό να το κάνεις αυτό, γιατί εξελίσσεσαι στα πράγματα που ήδη γνωρίζεις. Δεν θα έκανα ποτέ σούσι. Ενώ μου αρέσει, δεν το κάνω ούτε στο σπίτι μου, το αγοράζω. Δεν έχει νόημα να σου σερβίρω ένα πιάτο χωρίς να σε βοηθήσω να καταλάβεις την ιστορία που μοιράζομαι μαζί σου. Αν πήγαινες να δεις Ταρκόφσκι ή Ακίρα Κουροσάβα χωρίς να μιλάς τη γλώσσα και χωρίς υπότιτλους, θα έβλεπες απλώς γοητευτικές ταινίες που δεν θα κατανοούσες ακριβώς.

q Δεν γίνεται να είσαι σεφ στα 25 σου, εκτός και αν είσαι ιδιοφυΐα. Δυστυχώς, λίγες ιδιοφυΐες υπάρχουν. Οι Γάλλοι λένε: «Για να γίνεις σεφ, πρέπει να έχεις περάσει τα 30 σου και να έχεις δουλέψει κάποια χρόνια σε κουζίνα». Πρέπει να έχεις περάσει απ’ όλα τα πόστα. Είναι δυνατό ένας τύπος που βγαίνει από τη σχολή να γίνεται σεφ σε δύο χρόνια; Είναι σαν να αποφοιτήσω μόλις από το πανεπιστήμιο και να πω «αύριο θα πάω να κάνω χειρουργείο». Θα άφηνες έναν τέτοιο γιατρό να σε εγχειρίσει; Σεφ σημαίνει κεφάλι, βγαίνει από το λατινικό caput∙ δηλαδή είναι ο επικεφαλής μιας ομάδας. Χωρίς ομάδα να διοικείς, τι σεφ θα είσαι; Αν, τώρα, σου εμπιστευτούν μια ομάδα κουζίνας σε πολύ νεαρή ηλικία, σημαίνει ή πως το αξίζεις ή πως δεν έχουν ιδέα τι σημαίνει «διοικώ». Αν με ρώταγε κάποιος νεαρός φίλος μου, πριν αναλάβει, θα του πρότεινα να ψηθεί πρώτα στα διάφορα πόστα της κουζίνας και, αφού μάθει να κολυμπάει, μετά ας πέσει και στα βαθιά. Πρέπει να πατάς γερά για να μπορέσεις να πας μπροστά.

q Μία από τις δουλειές που κάνουμε είναι consulting και έχουμε χάσει εκατοντάδες δουλειές επειδή μας ζητάνε να τους δείξουμε πώς να κάνουν σούσι! Θέλουν κουζίνα ταϊλανδέζικη, τους λες «αυτό δεν το ξέρω» και σου απαντούν «μα, θέλω το όνομά σου». Πάρε το όνομά μου, ρε διάολε, αν θέλεις ιταλική κουζίνα. Δεν γίνεται να θέλεις το όνομά μου με ταϊλανδέζικη.

q Το νέο εστιατόριο που ετοιμάζουμε στη Σαντορίνη είναι το Selene, που θα λειτουργήσει μέσα σε παλιό καθολικό μοναστήρι που σήμερα στεγάζει το ξενοδοχείο Katikies Garden. Είναι ένα από τα πιο ιστορικά εστιατόρια της

26 lifo – 21.1.21

απο τον m. hulot φωτογραφιeσ: παρισ ταβιτιαν

μάγειρας 'ή οικοδόμος Κάποτε θα γινόσουν μάγειρας ή οικοδόμος. Η μαγειρική ήταν μια δουλειά που δεν είχε το πρεστίζ και την αναγνώριση που έχει σήμερα, ειδικά στην Ελλάδα. Ήταν και είναι μια δουλειά πολύ σκληρή, εξαντλητική. Μια δουλειά που, όποιος την κάνει, πρέπει να καταλάβει ότι δεν έχεις γιορτές, δεν έχεις αργίες.

21.1.21 – lifo

27

q Στο μοναστήρι ζουν ακόμα δέκα μοναχές, τις οποίες δεν τις βλέπουμε, είναι κλεισμένες μέσα και μας φοβούνται. Μας ανοίγουν μια πορτούλα και τους βάζουμε τρόφιμα και ό,τι άλλο χρειάζονται, αλλά δεν εμφανίζονται ποτέ. Η Ελλάδα έχει φοβερή Ιστορία να πουλήσεις. Έρχεται ο άλλος στη Σαντορίνη και θα δει το γαμημένο το ηφαίστειο και μετά θα πάει να φάει καρμπονάρα, πίτσα ναπολιτάνα, wagyu, χαβιάρι και φουαγκρά. Είναι ντροπή. Ο Heston Blumenthal του «Fat Duck» με τα τρία αστέρια Michelin έχει στο μενού του ένα κρέας με λάδι Μάνης. Η Ελλάδα έχει όλα τα φόντα να κάνει μια αναγέννηση γαστρονομική. Είναι δυνατόν να πηγαίνουμε στη Σουηδία και να φέρνουμε τεχνικές από κει; Τι σχέση έχουμε με τους Σουηδούς; Εμείς, ένας λαός με άλλο ταμπεραμέντο, πιο κοντά στους Ισπανούς, στους Ιταλούς. Είμαστε ζεστοί, αγκαλιαζόμαστε, φιλιόμαστε. Αυτοί είναι ψυχροί κι έτσι είναι και τα πιάτα τους, αέρινα. Έχουν μάθει να τρώνε το καβούρι στον ατμό, με βρύα, λειχήνες και ό,τι σκατά βάζουν επάνω, εμείς έχουμε μάθει να τρώμε γεμιστά. Πάρε τα γεμιστά και το μπουρδέτο το κερκυραϊκό και κάν’ τα ό,τι γουστάρεις, εξέλιξε την κουζίνα την ελληνική. Δείξε στον ξένο το ελληνικό ταμπεραμέντο και το μπρίο στο φαΐ.

Έκτορας Μποτρίνι

Ελλάδας, μαζί με τον Etrusco, τη Σπονδή, το Βαρούλκο, το οποίο το πήραμε και το συνεχίζουμε, διατηρώντας τη φιλοσοφία του κ. Χατζηγιαννάκη. Δεν θέλω να βγάλω στον ξένο που θα έρθει φουαγκρά και χαβιάρια, όπως βγάζουν όλοι, γιατί θα βάλει τα γέλια. Αυτά τα τρώει στην Αμερική, στη Γαλλία, στην Αγγλία, στα καλύτερα εστιατόρια, από καλύτερους μάγειρες, καλύτερους σερβιτόρους και σε πολύ ωραία settings. Φαντάσου, όμως, ένα καρίκι μέσα σε κολοκύθα να το φέρνει μια κοπέλα ντυμένη λιτά, όπως οι μοναχοί, με ένα καροτσάκι, και δίπλα να έχει άνυδρο ντοματάκι Σαντορίνης και ένα μπουκάλι Vinsanto. Να ανοίξει την κολοκύθα, να ρίξει λίγο Vinsanto μέσα, να κάνει ένα μείγμα και να το βάλει στο πιάτο μαζί με λίγη ντομάτα. Είναι κάτι που δεν έχει ξαναδεί και θα πάθει πλάκα. Είναι τρία υλικά που δεν τα έχεις πειράξει σχεδόν καθόλου, πρωτόγονα και του λες: «Φάε! Πάρε κι αυτό το κριτσίνι και φα’ το με το χέρι, δεν φέρνουμε μαχαιροπίρουνα». Για να ζήσει την ελληνική ψυχή.

q Κάποτε, θα γινόσουν ή μάγειρας ή οικοδόμος. Η μαγειρική ήταν μια δουλειά που δεν είχε το πρεστίζ και την αναγνώριση που έχει σήμερα, ειδικά στην Ελλάδα. Ήταν και είναι μια δουλειά πολύ σκληρή, εξαντλητική. Μια δουλειά που, όποιος την κάνει, πρέπει να καταλάβει ότι δεν έχεις γιορτές, δεν έχεις αργίες. Το πιο σημαντικό απ’ όλα, όμως, είναι ότι δεν είναι αυτό που βλέπεις στην τηλεόραση. Έρχονται όλοι εδώ και νομίζουν ότι θα γίνουν ένας μικρός Άκης Πετρετζίκης. Δεν είναι καθόλου έτσι. Χρειάζεται να ρίξεις καθάρισμα, να κάνεις προετοιμασία, γιατί δεν είναι μόνο το μαγειρικό κομμάτι, του πάσου, το οποίο μπορεί να κρατήσει 2,5-3 ώρες. Το πριν και το μετά είναι το συνταρακτικό. Πρέπει να ξέρεις να προετοιμάζεις τα υλικά με σωστό τρόπο, να οργανώνεις τη δουλειά σου, να μπορείς να συνεργαστείς με άλλους και να αντέχεις την πίεση, που είναι απίστευτη. Όταν το κατανοήσουν αυτό, θα μπορέσουν να γίνουν μάγειρες, γιατί όλοι σκέφτονται: «Θα πάω και θα σκίσω στριφογυρίζοντας τηγάνια». Και μετά, όταν έρθει η ώρα να τα πλύνουν τα τηγάνια ή να μαζέψουν την κουζίνα, σηκώνονται και φεύγουν. Πρέπει να ρίξεις πολλή δουλειά για να γίνεις μάγειρας. Θέλει πολλές γνώσεις, να διαβάζεις πολύ, πρέπει να ενημερώνεσαι για τις καινούργιες τεχνικές, να έχεις έναν χαρακτήρα που να μπορεί να αντέξει την πίεση, τη ζέστη. Να είσαι αφοσιωμένος σε αυτό που κάνεις 100%.

q Αν πάνε όλα καλά, ο «Εφιάλτης στην κουζίνα» θα ξεκινήσει όταν σταματήσει το lockdown. Είναι πολύ ζόρικος ο «Εφιάλτης», γιατί δεν υπάρχει script. Μπαίνεις σε ένα μαγαζί και κάνεις αυθεντική κριτική στο φαγητό που σου φέρνουν. Δεν έχω κοροϊδέψει ποτέ κάποιον, δεν υπάρχει κάτι που να είναι καλό και να έχω πει ότι είναι κακό. Σε αυτό το κομμάτι είμαστε σούπερ αληθινοί. Είναι ένα παιχνίδι όμως. Προσπαθείς να βρεις περσόνες, να κοντραριστείς μαζί τους, να φέρεις τον άλλον στα όριά του, αυτό είναι το κόνσεπτ της εκπομπής. Κι είναι μια εκπομπή που για να γίνει χρειάζεται γύρισμα τεσσάρων ημέρων, δέκα ώρες τη μέρα. Άρα, υπολόγισε σαράντα ώρες για κάθε επεισόδιο, από τις οποίες παίζουν σαράντα πέντε λεπτά. Ε, μέσα σε σαράντα ώρες και μέσα στον χαβαλέ, σίγουρα η κάμερα θα σε πιάσει να πεις μια μαλακία με τον άλλον. Κι αυτό δείχνουν.

q Ο «Εφιάλτης» πήγε πολύ καλά και φέτος, γιατί βγάζει κάτι το αυθεντικό. Και τα εστιατόρια που δείχνουμε υπάρχουν. Ένα μεγάλο ποσοστό εστιατορίων στην Ελλάδα είναι έτσι, παρατημένα. Έχουν μείνει σε άλλη εποχή, δουλεύουν με μαμά, θείο, θεία, κουνιάδο κι έχουν οικονομικά προβλήματα. Ο «Εφιάλτης» είναι μια μεγάλη βοήθεια, γιατί μπαίνουμε στο εστιατόριο με χορηγούς και το φτιάχνουμε από την αρχή, δηλαδή του δίνουμε στ’ αλήθεια μια δεύτερη ευκαιρία να πάει μπροστά. Σε πολλά εστιατόρια φτιάχνουμε ολοκληρωτικά την κουζίνα – ξέρεις πόσα λεφτά είναι αυτά; Μόνο τα πιάτα, τα πιρούνια, οι κατσαρόλες κοστίζουν 7-8 χιλιάρικα. Πολλοί δεν έχουν τηγάνι να μαγειρέψουν, επειδή έχουν άλλες προτεραιότητες, π.χ. να μεγαλώσουν τα παιδιά τους. Δηλαδή με τα πέντε φράγκα που βγάζουν από το εστιατόριο θα πάρουν να φάνε, δεν θα επενδύσουν στην κατσαρόλα.

q Πετυχημένος σεφ είναι αυτός που αγαπάει τη μαγειρική και είναι το εστιατόριό του γεμάτο.

Ένας σεφ που καταφέρνει να κάνει τον κόσμο να φεύγει ευχαριστημένος από το εστιατόριό του και την ώρα που κλείνει πια την πόρτα διαπιστώνει πως το ταμείο του δεν είναι μείον. Αυτός που έχει υπομονή, επιμονή, ακρίβεια, συνέπεια, μαγειρικό ήθος, σεμνότητα, πάθος, διοικητικές ικανότητες, φαντασία και ενσυναίσθηση. Και δεν αναφέρομαι στο ταλέντο, γιατί αυτό από μόνο του ως τροχοπέδη έχει λειτουργήσει στις κουζίνες. Δεν φαντάζεσαι πόσες αηδίες ταλαντούχων έχω δοκιμάσει σ’ αυτήν τη ζωή.

q Δεν υπάρχουν μεγάλα εστιατόρια, υπάρχουν μεγάλοι πελάτες. Εμείς οι μάγειρες, οι εστιάτορες, είμαστε έμποροι ευχαρίστησης. Και αυτό που πρέπει να κοιτάξεις, πάνω απ’ όλα, είναι να αρέσεις στον πελάτη. Δεν μαγειρεύουμε για εμάς, μαγειρεύουμε για τον κόσμο. Αν είμαστε πολύ μπροστά από την εποχή δεν θα πατήσει ψυχή. Το ίδιο και αν είμαστε πολύ πίσω. Πρέπει πάντα να είσαι επίκαιρος στη μαγειρική.

q Αυτήν τη στιγμή ζοριζόμαστε γαστρονομικά, γιατί η οικονομική κρίση είναι μεγάλη. Και όταν υπάρχει

Αυτήν τη στιγμή ζοριζόμαστε γαστρονομικά, γιατί η οικονομική κρίση είναι μεγάλη. Και όταν υπάρχει κρίση, τα γαστρονομικά εστιατόρια δεν είναι προτεραιότητα. Προτεραιότητα είναι να πας να φας, να περάσεις καλά και να χαλάσεις λίγα, για να μη σου κόψουν το ρεύμα.

κρίση, τα γαστρονομικά εστιατόρια δεν είναι προτεραιότητα. Προτεραιότητα είναι να πας να φας, να περάσεις καλά και να χαλάσεις λίγα, για να μη σου κόψουν το ρεύμα. Για να ευδοκιμήσει η γαστρονομία, πρέπει να υπάρχει ευμάρεια. Ξεκινάει όταν δεν πεινάμε πια. Η υψηλή γαστρονομία στην Ελλάδα πέρασε μεγάλο ζόρι από τα capital controls και μετά. Απορώ πώς έχουμε αντέξει όλοι. Ζοριστήκαμε πολύ. Και μόλις πήγαμε να πάρουμε τα πάνω μας, ήρθε ο κορωνοϊός και μας γονάτισε. Ένας λόγος που κάνω τηλεόραση είναι επειδή βοηθάει να έρθει κόσμος στο εστιατόριο. Δυστυχώς ή ευτυχώς, αυτό γίνεται. Με ρωτάνε: «Γιατί κάνεις τον “Εφιάλτη στην κουζίνα” όταν έχεις αστέρι Michelin, έχεις εστιατόριο στην Κέρκυρα, στην Αθήνα και Χρυσούς Σκούφους;». Αν δεν είχα την τηλεόραση, μπορεί να τα είχα κλείσει και τα δύο μαγαζιά μου.

q Η δική μου μαντλέν είναι ένα παγωτό μόκα που μου θυμίζει τους περιπάτους με τη μάνα μου και τη θεία μου, που

ΙNFO

https://botrinis.com/

κατέληγαν στο Λιστόν. Καθόμασταν στου Μπούζη, που έφτιαχνε φοβερή μόκα αλά παλαιά, ένα παγωτό από καφέ, βανίλια και κρέμα σαντιγί. Σου έκανε μια τρύπα στη μέση μ’ ένα τεράστιο κουτάλι, έριχνε nescafé και το ανακάτευες. Eκείνη την ανάμνηση μετέφερα στο pre-dessert του Εtrusco «Παραλλαγή σε μια μόκα αλά παλαιά». Είναι και το λουκούμι τριαντάφυλλο, το οποίο έχω μεταφέρει στο επιδόρπιο «Υποβρύχιο της παιδικής μου ηλικίας».

q Η ζωή με έχει μάθει το «κοίταζε, άκου και μη μιλάς». Ότι οι άνθρωποι θυμούνται πάντα πώς τους έκανες να αισθάνονται, ακόμα κι αν δεν θυμούνται τι τους είπες. Αυτό είναι αλήθεια, να ξέρεις.

28 lifo – 21.1.21

Lovers

669

υ λο ού 7 βά οπ 94 αμ αθ , 1 κ . στ η σε εκ η θεσ ία ,8 έν ύν αφ 58 ελ Σ γρ 5 x ο , αι 80 Ελ

30

ΜΑΡΤΥΡΙΕΣ Δύο βιβλία για την κόλαση των στρατοπέδων συγκέντρωσης

31

NATURE WRITING Μια μαγική σκιά στο Θιβέτ

Αναδρομική έκθεση Η Ελένη Σταθοπούλου (1914-2016) γεννήθηκε και μεγάλωσε στην Αθήνα. Σπούδασε ζωγραφική στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών. Ζευγάρι με τον γλύπτη Μέμο Μακρή ήδη από τα φοιτητικά τους χρόνια, τον ακολούθησε στο Παρίσι το 1945 ως μία από τους ταξιδιώτες του θρυλικού πια «Ματαρόα». Με την επιστροφή της στην Ελλάδα, το 1949, η ζωγράφος έγινε μέλος της πρωτοποριακής καλλιτεχνικής ομάδας «Αρμός». Κατά τις πρώτες μεταπολεμικές δεκαετίες, η Σταθοπούλου συνέβαλε με το έργο της στη στροφή της νεοελληνικής τέχνης προς την αφαίρεση και στην αμεσότερη σύνδεση των Ελλήνων εικαστικών με τη διεθνή καλλιτεχνική πρωτοπορία. Ανέπτυξε, επίσης, πλούσιο διδακτικό έργο, εργαζόμενη για χρόνια στην Παπαστράτειο Σχολή Διακοσμητικής. Η έκθεση που διοργάνωσε η Εθνική Βιβλιοθήκη της Ελλάδος, σε συνεργασία με το Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος, αποτέλεσε την πρώτη αναδρομική παρουσίαση της ζωγράφου σε μια προσπάθεια να γίνει ευρύτερα γνωστό το έργο της. Ο εξαιρετικός κατάλογος που εκδόθηκε με αφορμή την έκθεση παραμένει μία από τις ομορφότερες εκδόσεις τέχνης της χρονιάς που μας πέρασε. Τη γενική επιμέλεια είχε ο Σπύρος Μοσχονάς, ενώ στον κατάλογο φιλοξενούνται κείμενα των Σταύρου Ζουμπουλάκη, Σπύρου Μοσχονά, Γλαύκης Γκότση και Κωνσταντίνας Ντακόλια.

Ελένη Σταθοπούλου (1914 – 2016) Εκδόσεις της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Ελλάδος

21.1.21 – lifo

29

Lovers

ΜΑΡΤΥΡΙΕΣ

Δύο βιβλία για την κόλαση των στρατοπέδων συγκέντρωσης Συγκλονιστικά και ανατριχιαστικά στοιχεία για τα στρατόπεδα συγκέντρωσης φέρνουν στο φως τα βιβλία του Βασίλι Γκρόσσμαν και του Jack Fairweather, από Άγρα και Gutenberg αντίστοιχα.

Η βασιλι γκροσσμαν

Η κόλαση της Τρεμπλίνκα Μτφρ.: Aλεξάνδρα Iωαννίδου Εκδόσεις Άγρα Σελ.: 134

jack fairweather Ο Εθελοντής

Μτφρ.: Θεοδώρα Δαρβίρη Εκδόσεις Gutenberg Σελ.: 522

30 lifo – 21.1.21

Κόλαση της Τρεμπλίνκα, που κυκλοφορεί από την Άγρα σε μετάφραση και με εισαγωγή της Αλεξάνδρας Ιωαννίδου, ήταν ουσιαστικά η πρώτη μαρτυρία που δημοσιεύτηκε για την ύπαρξη των στρατοπέδων συγκέντρωσης, μιας πραγματικής δαντικής κόλασης, αν και, όπως τονίζει ο Γκρόσσμαν, «ο Δάντης δεν είχε φανταστεί τέτοιες σκηνές για τη δική του κόλαση». Το ανίερο αυτό πλάνο της μαζικής εξόντωσης συνέβη στο στρατόπεδο της πολωνικής Τρεπλίνκα με τις αυστηρές αρχές ενός βιομηχανικού σχεδίου, «οργανωμένου με τη μέθοδο της παραγωγικής ροής που είχαν αντιγράψει οι Γερμανοί ναζί από τη σύγχρονη παραγωγή της βαριάς βιομηχανίας»: εκατοντάδες αιχμάλωτοι, κυρίως Εβραίοι, Τσιγγάνοι και Πολωνοί, εξοντώνονταν καθημερινά με μαθηματική ακρίβεια, σύμφωνα με μια αυστηρή τάξη που κατέγραφε κάθε ανθρώπινη ανάσα-κίνηση-αντίδραση, έτοιμη να την ισοπεδώσει ύστερα από βασανιστήρια, τα οποία επαναλαμβάνονταν, διαμορφώνοντας ένα αδιανόητο οικουμενικό σφαγείο. Περιγράφοντας τα βασανιστήρια με κάθε λεπτομέρεια, όπως αυτά του δολοφόνου παιδιών, Τσεπφ, ο οποίος είτε χτυπούσε το κεφάλι των μικρών πλασμάτων στο έδαφος είτε τα ξέσκιζε στα δύο, δικαιολογημένα ο συγγραφέας χάνει την ψυχραιμία του και υψώνει τη φωνή του, σαν ανεστραμμένη προσευχή ή σαν έκφραση απελπισίας, κόντρα στα κτήνη, όπως τα αποκαλεί, που ξεπέρασαν τη φαντασία και «χρησιμοποιούσαν τα πάντα – το δέρμα, το χαρτί, το ύφασμα, όλα όσα εξυπηρετούσαν τους ανθρώπους, όλα τα χρειάζονταν και τα εκμεταλλεύονταν τα κτήνη, μόνο το πιο ακριβό πράγμα στον κόσμο, την ανθρώπινη ζωή, αυτή την έλιωναν». Με ποιητική αμεσότητα ή, μάλλον, με την επιτακτική εγρήγορση που επιβάλλει ο ανείπωτος πόνος ο Γκρόσσμαν παρατηρεί κάθε απτή λεπτομέρεια-μαρτυρία από εκείνες τις φρικιαστικές μέρες, εστιάζοντας στα άπειρα

αντικείμενα που άφηναν πίσω οι νεκροί και καταγράφοντάς τα σε μια σειρά από λίστες που μοιάζουν με τρομακτικούς πίνακες του Μπλέικ. Η κόρη του συγγραφέα, μάλιστα, είχε αναφέρει πως μέχρι το τέλος της ζωής του ο ίδιος κουβαλούσε μαζί του ή είχε ακουμπισμένο στο γραφείο του έναν μικρό, ξύλινο, φθαρμένο κύβο κάποιου μικρού παιδιού που πέρασε από την κόλαση της Τρεμπλίνκα – και σίγουρα δεν αναφέρεται τυχαία σε αυτή την καταγραφή των αντικειμένων, που περιλαμβάνονται στο βιβλίο για να θυμίσουν πως τα εγκλήματα υπήρξαν, συντάραξαν τη γη και κατάπιαν τα πάντα, «τη λογική, και την υπέροχη ανθρώπινη επιστήμη, και την αγάπη των κοριτσιών, και την απορία των παιδιών, και τον βήχα των γερόντων, και την ανθρώπινη καρδιά». Ωστόσο, παρά τα φαινόμενα, ο Γκρόσσμαν δεν πιστεύει ότι δεν υπάρχει ελπίδα για το ανθρώπινο είδος. Υπάρχει, και αυτή εκφράστηκε μέσα από το σθένος των ετοιμοθάνατων, οι οποίοι εξέφρασαν ό,τι πιο ανθρώπινο και μεγαλειώδες: οι μανάδες που προσπάθησαν τελευταία στιγμή να προστατεύσουν τα παιδιά τους στους θαλάμους αερίων, οι αγωνιστές που τραγουδούσαν περήφανοι τα εμβατήρια «όλοι αυτοί, αυτοί που αναχώρησαν για την ανυπαρξία, έκαναν αιώνιο το καλύτερο όνομα, αυτό που δεν κατάφερε να τσαλαπατήσει στο χώμα η συμμορία των Χίτλερ-Χίμλερ, το όνομα Άνθρωπος. Στους δικούς τους τάφους η ιστορία θα γράψει “Ενταύθα κείται ο Άνθρωπος!”».

Ο

ι ήρωες προχωρούν στα σκοτεινά» έγραφε ο Σεφέρης για όλους αυτούς τους ανυπολόγιστης τόλμης ανθρώπους που σχεδόν αθόρυβα γράφουν με τίμημα τη ζωή τους τη μικρή και τη μεγάλη Ιστορία. Ένας από αυτούς ήταν και ο Βίτολντ Πιλέτσκι, μέλος της πολωνικής Αντίστασης, ο οποίος, αφού κατάφερε να διεισδύσει στην κόλαση του Άουσβιτς ως κατάσκοπος, επιβίωσε τρεις φορές σχεδόν από θαύμα και τελικά καταδικάστηκε σε μια παρωδία δίκης σε

απ ο τ ην τινα μανδ ηλα ρα

θάνατο από τους Σοβιετικούς ως προδότης. Την απίστευτη ιστορία του μας αφηγείται με παραστατικότητα και αφηγηματική μαεστρία ο συγγραφέας Τζακ Φεργουέδερ στον πολυσυζητημένο Εθελοντή, που κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Gutenberg σε μετάφραση Θεοδώρας Δαρβίρη, και περιγράφει ανάγλυφα όχι μόνο όλα όσα έζησε ο Πολωνός αξιωματικός στο στρατόπεδο αλλά και την καθημερινότητα και την τραγική αλήθεια της άρνησης των αντιπάλων να αποδεχτούν όσα συνέβαιναν. Ο Πιλέτσκι, με τρομερή αυταπάρνηση και αφού είχε βγει ζωντανός από διάφορες μάχες στις παρυφές της Βαρσοβίας, κατάφερε να παρεισφρήσει εθελοντικά, επιδιώκοντας τη σύλληψή του, στο Άουσβιτς. Ήταν, μάλιστα, ο πρώτος που έστειλε κωδικοποιημένες αναφορές στις διάφορες κυβερνήσεις, ειδικά της Βρετανίας, για την αδιανόητη θηριωδία που συνέβαινε στο εσωτερικό του στρατοπέδου, όπου ο ίδιος οργάνωνε με τρόπο μεθοδικό ένα πλάνο αντίστασης και πιθανής εξέγερσης. Το δύσκολο δεν ήταν μόνο να μπορέσει να οργανώσει μια συνωμοσία υπό τόσο ασφυχτικούς και υπό την απειλή του θανάτου ελέγχους αλλά και να βρει αιχμαλώτους που να μην έχουν μετατραπεί οι ίδιοι σε κτήνη, όπως οι δυνάστες τους, ή να μην έχουν μεταβληθεί σε Muselmann – για τους οποίους έχει κάνει αναλυτική αναφορά στα δικά του βιβλία και κείμενα ο Αγκάμπεν. Πρόκειται για τη σταδιακή μετατροπή του ανθρώπου σε ανδρείκελο, σε ένα ζώο που σκέφτεται μηχανικά, φλερτάροντας διαρκώς με την τρέλα. Ο Βίτολντ Πιλέτσκι παρατηρούσε κι εκείνος σοκαρισμένος καθημερινά «τη ζωή να στάζει και να χάνεται», με τους ολόγυμνους αιχμαλώτους να οδηγούνται σε βασανιστήρια κάτω από τη βροχή, να ξυλοκοπούνται μέχρι θανάτου και να χλευάζονται καθώς ψυχορραγούσαν, να ξεδοντιάζονται και να αφήνονται να τους κατασπαράξουν οι σκύλοι, να δένονται πίσω από άλογα και να σέρνονται μέχρι να γίνουν ένα με το χώμα, να υποχρεούνται σε χορούς με τα ξυλοπάπουτσά τους και να σωριάζονται νεκροί υπό τους ήχους γερμανικών τραγουδιών. Ο συγγραφέας, χρησιμοποιώντας τις μαρτυρίες του Πιλέτσκι, κάνει λόγο για χορωδίες και ποδοσφαιρικούς αγώνες στο Άουσβιτς που έδιναν την ψευδαίσθηση μιας καθημερινότητας, ενώ ουσιαστικά λειτουργούσαν ως ειρωνικά προοίμια θανάτου. Όλες αυτές τις περιγραφές τις κατέγραφε ο Πιλέτσκι στα κωδικοποιημένα του μηνύματα προς τους Άγγλους, αλλά και πάλι θεωρήθηκαν υπερβολικές και χαρακτηρίστηκαν «μεμονωμένο γεγονός!». Τελικά, κατάφερε να οργανώσει μια εντυπωσιακή απόδραση το 1943, πυροβολήθηκε, επιβίωσε για μία ακόμη φορά και έλαβε μέρος και στην εξέγερση του 1944 στη Βαρσοβία, που κόστισε τη ζωή σε περισσότερους από 100.000 Πολωνούς. Φυλακίστηκε στη Γερμανία, απελευθερώθηκε από τους Αμερικανούς και μετά από ένα πέρασμα από την Ιταλία επέστρεψε στη Βαρσοβία, την οποία στο μεταξύ είχαν καταλάβει οι Σοβιετικοί. Η αντίστασή του, όμως, στο κομμουνιστικό καθεστώς του Στάλιν τον οδήγησε σε μια στημένη δίκη και στην οριστική του καταδίκη. Η υπόθεση του Βίτολντ Πιλέτσκι ήταν γνωστή στην Πολωνία, αλλά έπρεπε να μεσολαβήσουν πολλά χρόνια ώστε να αποκαλυφθούν τα αδημοσίευτα απομνημονεύματά του από τον Άνταμ Σιίρα, μελετητή του Μουσείου Άουσβιτς-Μπίρκεναου, και να μετατραπούν σε αυτό το συγκλονιστικό μυθιστόρημα για την πιο μελανή σελίδα της σύγχρονης Ιστορίας.

Ο

Σιλβέν Τεσόν, γεννημένος το 1972, είναι ένας Γάλλος συγγραφέας σύγχρονων περιπετειών, ένας εξερευνητής αχαρτογράφητων τοπίων, όπου όμως η βιοπολιτική, η κλιματική αλλαγή, η διατήρηση της άγριας ζωής, είναι βασικά στοιχεία της εξερεύνησής του. Τα βιβλία του, που στηρίζονται στις ταξιδιωτικές εμπειρίες του, γνωρίζουν τεράστια επιτυχία στη Γαλλία. Μπορούμε να τα κατατάξουμε σε ένα νέο είδος λογοτεχνίας, που ονομάζεται κιόλας nature writing. Τα βιβλία του Σιλβέν Τεσόν είναι μικρές εποποιίες, στοχαστικές φυγές, όπου τα φυσικά φαινόμενα και το φυσικό τοπίο αποτελούν το πεδίο της δράσης αλλά και των ιδεών. Το καινούργιο του βιβλίο, Η λεοπάρδαλη του χιονιού, είναι το πρώτο του που μεταφράζεται στα ελληνικά. Στη Γαλλία, μέσα σε έναν χρόνο από την έκδοσή του (Σεπτέμβριος 2019), το βιβλίο έχει ξεπεράσει τα 300.000 αντίτυπα. Ο Τεσόν ακολούθησε τον φίλο του Βενσάν Μινιέ, φωτογράφο άγριας ζωής, σε ένα ταξίδι του στο Θιβέτ, όπου θα προσπαθούσε να εντοπίσει και να φωτογραφίσει τη λεοπάρδαλη του χιονιού. Για τον Τεσόν ο Μινιέ είχε το «σύνδρομο του Μόμπι Ντικ». Έψαχνε μια λεοπάρδαλη, αντί για φάλαινα, και ήθελε να τη φωτογραφίσει, αντί να την καμακώσει. Η επιχείρηση δεν ήταν εύκολη, καθώς το ζώο, «μια σκιά μαγική», ξέρει να κρύβεται και να κινείται αθέατο. Στα τέσσερις ή πέντε χιλιάδες μέτρα υψόμετρο όπου ζει, η μεγαλύτερη πιθανότητα να το συναντήσει κανείς είναι τον Φεβρουάριο, όταν μπαίνει σε οίστρο. «Όπως οι Τιρολέζες εκπαιδεύτριες, έτσι και η λεοπάρδαλη του χιονιού κάνει έρωτα σε πάλλευκα τοπία. Ζει μέσα στα κρύσταλλα, ντυμένη με γούνες». Πολικές θερμοκρασίες, δύσβατα μονοπάτια και πολύωρο καρτέρι δεν αποθάρρυναν την «αποστολή»: τελικά είδαν

το ζώο τρεις φορές. Πραγματική αποκάλυψη, καθώς το να αντικρίζεις αυτά τα ζώα που επιβίωσαν κυνηγημένα και αναγκασμένα να κρύβονται είναι σαν να βλέπεις τη χαμένη τάξη, τη χαμένη αρμονία του κόσμου. «Άρχισα να αντιλαμβάνομαι», γράφει ο Τεσόν, «ότι η ενατένιση των άγριων ζώων σε φέρνει αντιμέτωπο με το ανεστραμμένο σου είδωλο. Τα άγρια ζώα ενσαρκώνουν την ηδονή, την ελευθερία, την αυτονομία, όλα όσα έχουμε απαρνηθεί». Και από δω αρχίζει η γοητευτική αφήγηση, η περιπέτεια μέσα μας, το ψάξιμο του εαυτού. Όπως η «Ιθάκη» στο ποίημα του Κ.Π. Καβάφη είναι το ταξίδι, το καρτέρι είναι η υπομονή. «Επιβάλλει να κρατάει κανείς την ψυχή του σε ετοιμότητα» γράφει ο Τεσόν. Όταν επέστρεψε στο σπίτι του στη Γαλλία, ο συγγραφέας εξακολουθούσε να παρατηρεί τον κόσμο με όλες του τις αισθήσεις, ψάχνοντας στις πιο σκιασμένες περιοχές, κι ας μην υπήρχε λεοπάρδαλη στην ημερήσια διάταξη. «Το να στήνεις καρτέρι στα πράγματα είναι ένας τρόπος συμπεριφοράς. Έτσι η ζωή δεν φεύγει και χάνεται σαν να μην τρέχει τίποτα. Σε τούτο τον κόσμο συμβαίνουν πολύ περισσότερα απ’ όσα νομίζουμε» γράφει. Στο πολύωρο καρτέρι του για τη λεοπάρδαλη, κρυμμένος μέσα στα χορτάρια, βλέποντας ψηλά τους γύπες και τα γεράκια να πετούν και χαμηλά, στις απότομες πλαγιές, τα γιακ να βόσκουν, ο Τεσόν δίνει σχήμα στο βασίλειο των ζώων και στην κοινωνική του κλίμακα: η λεοπάρδαλη ήταν η ηγεμών. Το ότι παρέμενε αθέατη επιβεβαίωνε το κοινωνικό της στάτους. Οι λύκοι έμοιαζαν με επίορκους πρίγκιπες. Τα γιακ, με το πλούσιο τρίχωμά τους, ήταν οι ζεστά ντυμένοι μεγαλοαστοί. Οι λύγκες ήταν οι σωματοφύλακες και οι αλεπούδες οι επαρχιακοί μικρογαιοκτήμονες. Οι γαλάζιες αίγες και τα γαϊδούρια ήταν

απ ο toν nik o μπ ακ ουνακ η

sylvain tesson

Η λεοπάρδαλη του χιονιού

Μια μαγική σκιά στο Θιβέτ Για το βιβλίο του Sylvain Tesson «Η λεοπάρδαλη του χιονιού».

Μτφρ.: Σπύρος Γιανναράς Σελ.: 187 Εκδόσεις Άγρα

ο λαός. Ενώ από πάνω τα αρπακτικά πτηνά ήταν οι ιερείς, «διφορούμενοι αφέντες του ουρανού και του θανάτου». Σ’ αυτό το βασίλειο υπάρχουν θηρευτές και θηράματα. Τα γιακ βόσκουν αμέριμνα, ενώ τα παραμονεύει η λεοπάρδαλη. Κανένα θήραμα δεν θα μπορούσε να αντέξει ψυχολογικά στην ιδέα ότι γειτονεύει με τον θάνατο. Γιατί, μας λέει ο Τεσόν, «η ζωή είναι βιώσιμη όταν αγνοούμε τον κίνδυνο». Στα υψίπεδα του Θιβέτ, στις ατέλειωτες ώρες ησυχίας και μοναξιάς, όπου τη σιωπή έσπαζε το ρυθμικό χτύπημα του τσαγιού με βούτυρο από μια γυναίκα του καταυλισμού, οι σκέψεις για το τοπίο είναι αναπόφευκτες. «Οι πεποιθήσεις προσδιορίζονται από τα τοπία» γράφει ο Τεσόν. Η έρημος επιζητεί έναν αυστηρό θεό, οι πόλεις σπρώχνουν προς την αποκλειστική λατρεία του εαυτού, η ζούγκλα προσφέρει καταφύγιο στα πνεύματα. Και στο Θιβέτ οι παγωμένες κοιλάδες εκμηδενίζουν κάθε επιθυμία, ενεργοποιώντας την ιδέα του μεγάλου κύκλου. Ο Τεσόν σπρώχνει ακόμη πιο πέρα τη σκέψη για το τοπίο. Βλέπει σ’ αυτό τη θεμελίωση μιας θεωρίας γεωψυχολογίας, σύμφωνα με την οποία οι άνθρωποι θα συσχέτιζαν τις γεωγραφικές τους προτιμήσεις με τη διάθεσή τους. Τα ανθισμένα λιβάδια θα άρεσαν στους ελαφρόμυαλους, γράφει, τα γρανιτένια εδάφη στους χοντροκομμένους και τα απόκρημνα μαρμάρινα πρανή στις περιπετειώδεις καρδιές. Πάντως, ο ίδιος αναγνωρίζει τον εαυτό του στις στέπες και στις πεπλατυσμένες γεωγραφικές εκτάσεις. Ίσως, λέει, να υπήρξε κάποτε Μογγόλος σταβλίτης. Κι εκεί, στα υψίπεδα του Θιβέτ, παραμονεύοντας τη λεοπάρδαλη των χιονιών, αυτή η υπόθεση μετεμψύχωσης τον κάνει να σκεφτεί τα αμυγδαλωτά μάτια της μητέρας του. Έφερε στον νου του την κηδεία της. Είχε πεθάνει αμαχητί, γράφει. Η τελετή είχε γίνει σε μια ελληνο-μελχιτική καθολική εκκλησία, όπου το λειτουργικό τυπικό είναι βυζαντινό. Οι πενθούντες σκέφτονταν ότι η ζωή θα ήταν πλέον αβίωτη και ότι μετά τον θάνατο της μητέρας θα ακολουθούσε και ο δικός τους. Κι εκεί που έκλαιγαν, άρχισαν ξαφνικά να πεινούν. Συγκεντρώθηκαν, τελικά, γύρω από το τραπέζι ενός ελληνικού εστιατορίου, τρώγοντας ψάρια και σιγοπίνοντας ρετσίνα. «Καραδοκείς για ένα άγριο ζώο και σε επισκέπτεται η μάνα σου» γράφει ο Σιλβέν Τεσόν, αποκαλύπτοντας και τον κρυμμένο μηχανισμό της αφηγηματικής τεχνικής του. Στηρίζεται στη μεταφορά και στον συνειρμό: παραφυλάς μήπως και δεις τη λεοπάρδαλη και ταυτόχρονα βρίσκεσαι με τον Ερνέστο Ρενάν στην Ακρόπολη, με την Κάρεν Μπλίξεν «πέρα από την Αφρική», με τις γκραβούρες του Ιερώνυμου Μπος ή στις όχθες της λίμνης Βαϊκάλης. Ο Σιλβέν Τεσόν ανήκει στη μεγάλη παράδοση των συγγραφέων ταξιδιωτικής λογοτεχνίας, την οποία μπολιάζει, όπως είπαμε, με τη βιοπολιτική. Δίνει, λοιπόν, σ’ αυτό το πανάρχαιο είδος μια νέα προοπτική. Ως άνθρωπος, είναι μοναδικός. Ένα από τα πάθη του είναι η «στεγοφιλία» (stegophilie), λέξη που έχει επινοήσει ο ίδιος, δηλαδή να ανεβαίνει στις υψηλές και με μεγάλη κλίση, γι’ αυτό και επικίνδυνες, στέγες μνημείων, κυρίως γοτθικών καθεδρικών. Από μια τέτοια στέγη έπεσε το 2014, λίγο μετά τον θάνατο της μητέρας του, με αποτέλεσμα να τραυματιστεί πολύ σοβαρά και να μείνει κλινικά νεκρός για μέρες. Το ταξίδι στο Θιβέτ έγινε μετά τον τραυματισμό του.

Lovers

NATURE WRITING

ΑΛΛΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ

Η γάτα του, Πάλλας, η αγριόγατα των ψηλών βουνών της κεντρικής Ασίας, είναι ένα από τα ζώα που συναντάμε στην αφήγηση του Τεσόν. Πήρε το όνομά της από τον Γερμανό ζωολόγο Peter Pallas. «Ξεμαλλιασμένο κεφάλι, αιχμηροί κυνόδοντες και κίτρινα μάτια που διόρθωναν με τη δαιμονική τους λάμψη την εντύπωση του γλυκού κατοικίδιου» γράφει ο συγγραφέας.

21.1.21 – lifo

31

THE LIST

ö

Huawei Smartphone Huawei P40 Pro.

The good LiFO

Σε επιλεγμένα καταστήματα

ö

Puma Σακίδιο πλάτης Porsche Legacy 911. www.eu.puma.com

ñ

Πλαίσιο Smartwatch Garmin. www.plaisio.gr

5 concept stores για διαφορετικό shopping στην Αθήνα

ö

Reebok

Μικρά καταστήματα στην Αθήνα για να ανακαλύψετε από συλλογές Ελλήνων σχεδιαστών και αντικείμενα για το σπίτι μέχρι φρέσκο καφέ και σνακ.

Παπούτσια NANO X PRIDE. www.reebok.com

September Athens Το September Athens βρίσκεται στην καρδιά του κέντρου της Αθήνας και συνδυάζει την urban αισθητική με τα έντονα χρώματα και τα funky σχέδια. Θα βρείτε μια μεγάλη και προσεκτικά επιλεγμένη συλλογή από ρούχα και αξεσουάρ Ελλήνων σχεδιαστών και brands που θα σας φτιάξουν τη διάθεση. Απόλλωνος 16, Σύνταγμα. Instagram: @ september.athens. Facebook: @september Plegma Shop Το Plegma Shop άνοιξε πρόσφατα τις πόρτες του φυσικού του καταστήματος στο Παγκράτι και συνδυάζει τη γεύση με το εκλεπτυσμένο design και την αρχιτεκτονική με το interior design. Εκτός από φρέσκο καφέ και υγιεινά σνακ, θα βρείτε αντικείμενα για το σπίτι, πολλά εκ των οποίων χειροποίητα, αλλά και αξεσουάρ, βιβλία και περιοδικά. Ευφράνορος 10, Παγκράτι. www.plegmashop.gr.

Facebook: @plegmashop. Instagram: @plegmashop

ñ

New Cult

ô

Θερμός Glacial.

IKEA

Kick Το Kick στην Κυψέλη είναι ένας πολυχώρος που βασίζεται στη φιλοσοφία του «buy local». Με ιδιαίτερη διακόσμηση, χρώματα και σχέδια που σε διάφορα σημεία τα έχουν επιμεληθεί γνωστοί street artists, εδώ θα βρείτε όχι μόνο προϊόντα από Έλληνες παραγωγούς και bakers αλλά και επιλεγμένα κομμάτια από Έλληνες σχεδιαστές και brands. Σποράδων 26, Αθήνα. Facebook: @kick. athens26. Instagram: @kick.athens

www.newcult.gr

Διακοσμητικό NYBYGGD.

32 lifo – 21.1.21

ò

Samsung

F by Φ Athens Concept Store Το F by Φ Athens Concept Store στο Κουκάκι ξεχωρίζει για τον ολοκληρωτικά ροζ χώρο του και για τα ξεχωριστά του προϊόντα. Θα βρείτε ποιοτικά και μοναδικά σχέδια, είτε για το σπίτι είτε για την γκαρνταρόμπα σας, με ελληνική υπογραφή και boho chic αισθητική. Δημητρακοπούλου 65-67, Κουκάκι. www.f-by-f.com. Facebook: @fbyf.athens.

Instagram: @fbyf.athens

Ακουστικά Galaxy Buds Live. www.samsung.com

î

Lancôme Μάσκα ομορφιάς L’ Absolu Golden. Στα καταστήματα καλλυντικών

kειμενο αφροδιτη σακκα

Personal

Shopper

www.ikea.gr

Minu Το Minu στου Ψυρρή συνδυάζει δύο από τα πιο αγαπημένα πράγματα του κοινού αυτή την εποχή: τα φυτά εσωτερικού χώρου και το interior design. Θα βρείτε ιδιαίτερα φυτά –από κάκτους μέχρι παχύφυτα–, όπως και αντικείμενα και έπιπλα για το σπίτι ή έργα τέχνης. Φεύγοντας, μπορείτε να πάρετε και ένα χάρτινο ποτήρι βιολογικού καφέ ή ένα λαχταριστό κομμάτι κέικ. Σαρρή 50, Ψυρρή. Facebook: @minu. Instagram: @ minu.athens

EXEIΣ ΓΟΥΣΤΟ Μπιάνκα Μπογδάνου Φαρμακοποιός

Παντρεύτηκα φορώντας ένα μικροσκοπικό λευκό λινό φόρεμα Jacquemus – κι αυτό είναι μακράν το αγαπημένο μου ρούχο. Γενικά, διαλέγω τα ρούχα μου με θρησκευτική αφοσίωση, γι’ αυτό τα κρατάω για πάντα, όπως και τους φίλους μου. Διαβάζω με πάθος, συνέχεια, παντού. Υπάρχει μια μικρή κοινότητα από μπότες στο σπίτι μου, οι μπότες είναι κάτι σαν το οικόσημό μου. Αν υπήρχε ιδιότητα «μποτολόγος», νομίζω ότι θα κατείχα την πρώτη έδρα. Τη δεκαετία του ’90 είχα ερωτευτεί ένα μαγαζί με ρούχα clubbing που λεγόταν «The Dolls», όπου είχα βρει ένα σύνολο από νεοπρέν που έμοιαζε με στολή δύτη. Το φορούσα με αρβύλες και ένιωθα η πιο κουλ κοπέλα στον κόσμο.

kειμενο μαργαριτα γουργουρινη

φωτογραφια παρισ ταβιτιαν

Η γέννηση της κόρης μου επαναπροσδιόρισε πολλά πράγματα στη ζωή μου και ανακάτεψε τις προτεραιότητές μου, όπως ήταν αναμενόμενο. Το πρώτο τρίμηνο δεν ήταν εύκολο και μιλάω εγώ, που είχα όλη τη βοήθεια του κόσμου, αλλά, ναι, το πρώτο τρίμηνο ήταν δύσκολο. Θέλω να σημειώσω κάπου εδώ ότι το δέσιμο με το παιδί σου μπορεί να μην έρθει από την πρώτη στιγμή που θα το αντικρίσεις. Στη δική μου περίπτωση, πήρε χρόνο. Στη συνέχεια, η μητρότητα μού έκανε πολλά δώρα, όπως μια αίσθηση δύναμης που πηγάζει καθαρά και μόνο από την αγάπη και την ανάγκη να προστατέψεις αυτό το πλάσμα, το οποίο εξαρτάται από εσένα πλήρως. Στην πορεία αρχίσαμε να γελάμε πολύ και όσο μεγαλώνει θεσπίζουμε τους κώδικές μας, τα inside jokes μας, όλα αυτά που μας κάνουν οικογένεια. Θέλω να ταξιδέψω τον κόσμο μαζί της, να μοιραστώ όσο το δυνατόν περισσότερα, πριν αποφασίσει ότι δεν είμαι αρκετά κουλ. Η καθημερινότητά μου έχει αλλάξει ελάχιστα, μια και δουλεύω κανονικά και έχω ένα νήπιο, το οποίο πάει για ύπνο συγκεκριμένη ώρα κ.λπ. Τα Σαββατοκύριακά μου τώρα είναι άλλη υπόθεση. Δεν μπορούμε να πάμε σε ένα μουσείο, να βγούμε για φαγητό, ένα κρασί... Από φίλους βλέπουμε ελάχιστους και ακόμα και το σινεμά μοιάζει μακρινή πολυτέλεια. Το στυλ μου έχει γίνει λίγο εξυπνότερο, θα έλεγα, καθώς δεν ψωνίζω με την ίδια συχνότητα κι έτσι ανακυκλώνω τα ρούχα μου όσο πιο αποτελεσματικά μπορώ. Ο μεγάλος μου καημός είναι πώς θα μπορέσω να φορέσω ξανά τακούνια, χωρίς να μαρτυράω στα είκοσι λεπτά. Ποιο είναι το μότο μου στη ζωή αυτήν τη στιγμή; Ψάχνω για την ομορφιά ως θεραπεία, οπότε θα πω το «η ομορφιά είναι τόσο αναγκαία όσο και το ψωμί» του John Muir. @b.b.gunz

21.1.21 – lifo

33

A ΦΙ Ε ΡΩ ΜΑ

Delivery & ΤakeAway

6 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΚΑΤΑΠΛΗΚΤΙΚΟ ΦΑΓΗΤΟ ΚΑΙ ΓΛΥΚΟ ΣΤΟ ΣΠΙΤΙ από τη λινα ιντζεγιαννη

34 lifo – 21.1.21

Sapou

Οι ξεχωριστές του γεύσεις μπαίνουν σε συσκευασία delivery. Το αγαπημένο Sapou, που έφερε στην Αθήνα λίγο από τον αέρα της Αντιπάρου, γεύσεις από την Ασία και τη φρεσκάδα από τα υλικά της ελληνικής γης, τυλίγει τις συνταγές του σε συσκευασία delivery και τις φέρνει σπίτι σου. Με στόχο να καλύψει το κενό στο τραπέζι για μια γευστική εμπειρία πραγματικά ξεχωριστή, η κουζίνα του Sapou δημιουργεί ένα μενού διαφορετικό από εκείνο που μπορεί να απολαύσει κάποιος στον χώρο του εστιατορίου, με μπόλικες ασιατικές επιρροές από Ιαπωνία, Βιετνάμ και Ταϊλάνδη, και όχι μόνο. Οι επιλογές των πιάτων γίνονται με βάση τη δυνατότητα να τα απολαμβάνεις όπως πρέπει, χωρίς να χάνουν τίποτα από τη γεύση, το άρωμα και τη φρεσκάδα τους μέχρι να έρθουν στον χώρο σου. Επιλογές lunch για όποιον εργάζεται στο γραφείο ή στο σπίτι του αλλά και προτάσεις βραδινού μενού

για κάθε φορά που θέλεις κάτι ιδιαίτερο. Στις all-day επιλογές του Sapou θα βρεις rolls και σαλάτες, καθώς και μια σειρά από bowls (musttry το tuna tataki αλλά και το miso marinated chicken). Σύντομα θα βρεις και κάποια πιο μεγάλα πιάτα στη λογική «to share», όπως το Crispy pork belly με tortillas και διάφορες σάλτσες ή τα Slow cooked beef short ribs, καθώς και ένα καινούργιο μπέργκερ που θα σε εκπλήξει. Όλα τα πιάτα προσφέρονται σε take-away ή με delivery μέσω Wolt και efood. Αν, πάλι, είσαι εκτός της εμβέλειας των Wolt και efood, μπορείς να καλέσεις στο 210 7230626 και η αποστολή γίνεται με taxibeat, με έξτρα χρέωση το κόστος της διαδρομής. Για παραγγελίες άνω των 90 ευρώ η μεταφορά είναι δωρεάν. Δευ.-Τετ. 12:00-18:00, Πέμ.-Παρ. 12:00-23:00, Σάβ. 15:30-23:00

Το ζυμαρικό ποτέ δεν ήταν πιο φρέσκο. Αυτή είναι η υπόσχεση του Mailo’s: Φρέσκα ζυμαρικά και φρέσκιες σάλτσες, delivery & take-away. Η πάστα, αυτή η πολύτιμη γαστρονομική κληρονομιά που η Ιταλία έχει προσφέρει στην παγκόσμια γεύση, κρύβεται μέσα σε ένα Mailo’s Box. Από τους πιο έμπειρους και ψαγμένους ουρανίσκους μέχρι τους πιο βιαστικούς πιτσιρικάδες, μια ολόκληρη κουλτούρα φτάνει στην πόρτα σου, προσφέροντας τρία είδη διαφορετικών ζυμαρικών, όλα φρέσκα, φτιαγμένα από ιταλικό σιμιγδάλι στη μηχανή του Mailo’s. Έχεις 9 σάλτσες για να επιλέξεις αυτή που επιθυμείς. Ανάμεσά τους θα βρεις την best-seller, Parmesan Chicken, με κρέμα παρμεζάνας, κοτόπουλο, μανιτάρια και εστραγκόν, και την Truffle Mushroom με ποικιλία μανιταριών, κρέμα παρμεζάνας και λάδι λευκής τρούφας.

Must-try είναι το Confused Pastitsio, με μοσχαρίσιο κιμά, μπεσαμέλ τυριών και πούδρα

από φρυγανισμένη παρμεζάνα, που παντρεύει δύο γαστρονομικές παραδόσεις και προκαλεί ένα μικρό παραλήρημα.

Extra tip: Πρόσθεσε το καραμελωμένο κρεμμύδι, που απογειώνει όλες τις γεύσεις. Το Mailo’s επιλέγει αποκλειστικά ελληνικά κρέατα, ιταλική παρμεζάνα και γαλλική κρέμα γάλακτος για να τιμήσει κάθε pasta box που έρχεται στον χώρο σου αποκλειστικά μέσω Wolt. Απόλαυσέ το αμέσως για να μη χάσεις τίποτα από τη γεύση, το άρωμα και την υφή κάθε υλικού. Ανά περιόδους θα βρεις seasonal προτάσεις που αποτελούν μια έκπληξη. Το ευχάριστο είναι ότι τα Mailo’s θα επεκταθούν μέσα στη χρονιά και σύντομα θα τα δούμε και σε άλλες γειτονιές της Αθήνας.

Πατριάρχου Ιωακείμ 39, Κολωνάκι, 210 7210177 Facebook: Mailo's - The Pasta Project, Instagram: mailos_pasta

Delivery Τake

& fresh sauce fresh pasta

Mailo's The Pasta Project

Ναϊάδων 2 & Αντίνορος, Παγκράτι, 210 7230626, www.sapou.gr, Facebook: Sapou, Instagram: sapou

21.1.21 – lifo

35

Jackaroo sandwiches

A ΦΙ Ε ΡΩ ΜΑ

Μη βιαστείς να πεις πόσο αντέχεις να φας!

To Jackaroo είναι εκείνο το food-spot που ήρθε για να δοκιμάσει τις αντοχές σου στο φαγητό, παρουσιάζοντας πιάτα που ξεπερνούν κατά πολύ το συνηθισμένο μέγεθος, ενώ ταυτόχρονα προσφέρουν μια γεύση πρωτόγνωρη, που σε κάνει να μη θέλεις να σταματήσεις. Γι’ αυτό, όταν δεις το mega sandwich των 30 εκ., μη βιαστείς να πεις «μα, δεν μπορώ να το φάω», γιατί μπορεί και να εκπλαγείς. Τα κρέατα που μαρινάρονται υπομονετικά μέχρι και 24 ώρες γίνονται βάση για μια σειρά από συνταγές που αντλούν έμπνευση από την αμερικανική κουλτούρα γρήγορου φαγητού, αλλά συμπληρώνονται από έναν μοναδικό συνδυασμό υλικών και, φυσικά, από τις μυστικές παρασκευές του Jackaroo που κάνουν κάθε πρόταση μοναδική. Ανάμεσα στα must-try τo χειροποίητο fried

chicken σε διαφορετικές εκδοχές, με το Buffalo να κάνει το δικό του statement γεύσης. Ενώ, όποιος θέλει να γευτεί κάτι πραγματικά ξεχωριστό, το Frisco Melt, με το χειροποίητο μπριός, το διπλό μπιφτέκι, το διπλό τσένταρ και το διπλό καπνιστό μπέικον, θα σε κάνει φανατικό. Κάθε φορά που επιθυμείς πληθωρική γεύση με ποιότητα που γίνεται αντιληπτή με την πρώτη μπουκιά, το Jackaroo, πίσω από το οποίο βρίσκεται ο Μιχάλης Μαντζουράνης του επιτυχημένου Μπάρμπεεκιου, σε βρίσκει όπου κι αν είσαι, αφού, για να βρει τους πεινασμένους λάτρεις της γεύσης, καλύπτει μια περιοχή που ξεπερνά αρκετά τα όρια του Πειραιά. Και για να μη βαριόμαστε (πράγμα δύσκολο), σύντομα έρχονται νέες προτάσεις που θα αλλάξουν τη γεύση του street food για πάντα.

36 lifo – 21.1.21

Πρίγκιπας Street food restaurant

Delivery Τake

Σωτήρος Διός 45, Πειραιάς, 210 4100015 FB: jackaroosandwiches, Instagram: jackaroo_sandwiches

Οι γεύσεις πέντε αστέρων σε street food εκδοχή, τώρα και στα νότια προάστια. Η διαφορά ανάμεσα στο street food και ένα εστιατόριο μηδενίζεται στον Πρίγκιπα μέσα από τις γεύσεις και την ποιότητα των υλικών του. Με καταγωγή από τη Βόρεια Ελλάδα, το γνωστό street food σημείο έφερε στο κέντρο της Αθήνας μοναδικές προτάσεις, φτιαγμένες με τα πιο αγνά υλικά, που καταφθάνουν απ’ όλα τα μέρη της χώρας, και κρέατα από μικρές φάρμες που εγγυώνται την υψηλή ποιότητα και τη διατροφική τους αξία. Κι επειδή όλα αυτά άλλαξαν τη μορφή του street food στο κέντρο της Αθήνας, ο Πρίγκιπας, με το νέο του κατάστημα στον Άλιμο, έχει καταφέρει σε λιγότερο από έναν χρόνο να γίνει must και στα νότια προάστια. Το εμβληματικό βουβαλίσιο μπέργκερ, τα κεμπαπάκια Φλώρινας, το καλαμάκι από μαύρο χοίρο, η προβατίνα Τυρνάβου, η πίτα με

πέστροφα Λούρου, πιάτα που ξεχωρίζουν για την αυθεντικότητα αλλά και την αγνότητα των υλικών τους, έρχονται στην πόρτα σου με τη γνωστή συνέπεια και ποιότητα που χαρακτηρίζει εδώ και χρόνια τον Πρίγκιπα. Είτε αναζητάς μια γρήγορη, αλλά γευστική λύση είτε θέλεις να ετοιμάσεις ένα γεύμα 5 αστέρων για να το μοιραστείς με την οικογένεια ή τους φίλους σου, στον Πρίγκιπα θα βρεις πιάτα που κάνουν τη διαφορά, για τη μέση (όπως οι λαχταριστές ποικιλίες με κρέατα) ή για τον καθένα ξεχωριστά (από τυλιχτά μέχρι μερίδες φτιαγμένες με τις καλύτερες πρώτες ύλες). Ό,τι κι αν επιλέξεις, μπορείς να ξέρεις πως αυτό που γεύεσαι είναι η πιο ποιοτική εκδοχή του street food που ο Πρίγκιπας γνωρίζει να προσφέρει.

Χαρ. Τρικούπη 23, Αθήνα, 211 4050070 / Λ. Βουλιαγμένης 560, Άλιμος, 211 1824242, www.prigkipas.gr, Facebook: Πρίγκιπας Streetfood Εξάρχεια, Πρίγκιπας Streetfood Άλιμος, Instagram: prigkipas.exarcheia, prigkipas.alimos

Wagamama

Θρεπτικές γεύσεις από την κουζίνα της Ασίας στο σπίτι σου. Σε ένα μενού που εμπνέεται από την Ιαπωνία και διαμορφώνεται από τη φιλοσοφία του kaizen, που σημαίνει «καλή αλλαγή», δεν μπορεί παρά να βρεις γεύσεις για το σώμα αλλά και το πνεύμα. Το Wagamama φέρνει στο σπίτι σου όλα εκείνα τα πιάτα που συνδυάζουν αγνά υλικά, επιλεγμένα μπαχαρικά και θρεπτικές αξίες με τη διάθεση για συνεχή αναζήτηση γεύσεων που θα κερδίσουν όλες σου τις αισθήσεις. Τα ramen, αυτές οι ζεστές σούπες με φρέσκα noodles, προσφέρονται σε διαφορετικές εκδοχές χάρη στους ζωμούς που δίνουν σε κάθε μπολ και μια διαφορετική υπόσταση. Στις επιλογές του Wagamama θα βρεις την πρόταση chicken με ψητό κοτόπουλο, το θαλασσινό coconut seafood broth με γαρίδες, σολομό, καλαμάρι και μύδια, το tantanmen με μοσχάρι μαριναρισμένο σε korean bbq, τις πι-

κάντικες εκδοχές με μοσχάρι ή κοτόπουλο σε spicy ζωμό, αλλά και το vegan «kare burosu» που θα σε κερδίσει ακόμα κι αν είσαι λάτρης του κρέατος. Όποιο κι αν διαλέξεις, θα καταλάβεις γιατί το ramen αποτελεί σημείο αναφοράς για το Wagamama. Οι προτάσεις σούσι, με το τζίντζερ να γαργαλάει τον ουρανίσκο σου, αποτελούν ένα άλλο, ξεχωριστό κεφάλαιο, που έρχεται σπίτι σου για να σε ταξιδέψει στα sushi-bars της Ιαπωνίας. Διάλεξε ανάμεσα στο California roll με καβουρόψιχα, το Philadelphia maki roll, που καλύπτεται με σολομό, ή το Spicy tuna με chilli και chives. Κάθε επιλογή στο Wagamama είναι μια δήλωση healthy απόλαυσης με βάση το ρύζι ή τα noodles. Κυρίως, όμως, είναι μια γαστρονομική επαφή με μια κουλτούρα στην οποία το σώμα και το πνεύμα παραδίδονται μαζί σε μια ολιστική εμπειρία.

Μια κυψέλη με γλυκές δημιουργίες, φτιαγμένες από βιολογικά υλικά. Όπως ακριβώς οι μέλισσες συγκεντρώνουν στην κυψέλη τους τον θησαυρό της φύσης και τον μετατρέπουν σε αγνό μέλι, έτσι και το La Ruche (που σημαίνει κυψέλη) δικαιολογεί τον χαρακτηρισμό της «patisserie naturelle», αφού δημιουργεί μοναδικές γλυκές προτάσεις με βάση τις βιολογικές πρώτες ύλες: από organic βούτυρο Νορμανδίας μέχρι αμύγδαλα από τον Βόλο και από ζάχαρη καρύδας (που αποτελεί το βασικό γλυκαντικό) μέχρι φυσική βανίλια Μαδαγασκάρης, που αρωματίζει τις κρέμες, το εργαστήρι του La Ruche χρησιμοποιεί μόνο ό,τι καλύτερο, αγνό και θρεπτικό, προσφέροντας ολόφρεσκα γλυκά που διαφέρουν απ’ ό,τι έχεις γευτεί μέχρι σήμερα. Το τιραμισού με στέβια, το club-sandwich με βατόμουρο, το cheesecake με βιολογικά εσπεριδοειδή και βάση από αμύ-

γδαλο, είναι κάποιες από τις προτάσεις που θα λατρέψεις όχι μόνο για τη γεύση αλλά και για την εικόνα τους. Γιατί στο La Ruche κάθε δημιουργία ολοκληρώνεται με ένα minimal food styling που θα σε εντυπωσιάσει. Εξάλλου, αυτή η σχεδιαστική αφαίρεση είναι που χαρακτηρίζει τον χώρο, ο οποίος θυμίζει παριζιάνικο patisserie. Οι ντελικάτες δημιουργίες είναι εκείνες που κυριαρχούν και πάνε την έννοια του ζαχαροπλαστείου ένα βήμα πιο πέρα για να σου παρουσιάσουν μια πραγματικά ποιοτική εκδοχή στην κατηγορία «γλυκό». Εντελώς new entry, το La Ruche υπόσχεται ότι μπορείς επιτέλους να νιώθεις όμορφα κάθε φορά που επιθυμείς ένα επιδόρπιο, κι αυτό είναι σίγουρο ότι θα οδηγήσει πολύ κόσμο στη Μεταμόρφωση για να πάρει μια γεύση (στην κυριολεξία)!

Γεωργίου Παπανδρέου & πλ. Ηρώων Πολυτεχνείου 5, Μεταμόρφωση, 216 0709607 Facebook: LΑ RUCHE patisserie naturelle Instagram: laruche_patisserie_naturelle

Delivery Τake

La Ruche Patisserie Naturelle

Λεωφόρος Κηφισίας 37Α & Σπύρου Λούη, Golden Hall, Μαρούσι, 210 6836842 / Κασσαβέτη 3, Κηφισιά, 210 801 3100 Facebook/Instagram: @wagamama_greece

21.1.21 – lifo

37

starfax

ΥΔΡΟΧΟΟΣ [20.1/19.2] Προσπαθείτε να ΔΙΔΥΜΟΣ [21.5/21.6] Οι σπουδές και διαμοιράσετε τον χρόνο μεταξύ της επαγγελματικής και της προσωπικής σας ζωής, όμως υπάρχουν στιγμές που αισθάνεστε ότι δεν καταφέρνετε αυτά που έχετε στο μυαλό σας και απογοητεύεστε. Περιορίστε όσο μπορείτε τις ευθύνες σας και δείτε με ποιους τρόπους θα εξασφαλίσετε προσωπικό χρόνο. Στις 23/1 το τετράγωνο του Δία με τον Άρη θα δημιουργήσει εντάσεις. Συζητήστε και μοιράστε αρμοδιότητες σε συνεργάτες ή στα υπόλοιπα μέλη του σπιτιού, ώστε να αποσυμφορηθεί το πρόγραμμά σας. Στις 24/1 η σύνοδος Ήλιου - Κρόνου στο ζώδιό σας θα στρέψει την προσοχή στις προσωπικές σας ανάγκες και ενδεχομένως να απογοητευτείτε από ορισμένες επιλογές σας, αλλά θα είναι παροδικό όλο αυτό. Πιθανή σύγκρουση με μέλος της οικογένειας στις 26/1, οπότε πραγματοποιείται το τετράγωνο Ήλιου - Ουρανού, θα εντείνει την ανάγκη σας για αλλαγή κατοικίας.

ΙΧΘΥΣ [20.2/20.3] Θέματα εκπαίδευσης και εμπορικές υποθέσεις θα σας απασχολήσουν το προσεχές διάστημα και θα επανεξετάσετε τα σχέδιά σας αν νιώσετε πως έχετε εγκλωβιστεί σε μια κατάσταση που δεν ικανοποιεί τις προσδοκίες σας. Στις 23/1 το τετράγωνο του Δία με τον Άρη θα προκαλέσει τεταμένο κλίμα στις σχέσεις με οικείους και θα πρέπει να προσέξετε τι θα πείτε και πώς. Στις 24/1 η σύνοδος Ήλιου - Κρόνου θα βγάλει στην επιφάνεια απωθημένα και θα εντείνει την ανάγκη σας να ασχοληθείτε με τις προσωπικές σας επιθυμίες και τη βελτίωση του ψυχισμού σας. Πιθανή αλλαγή στα σχέδιά σας με το τετράγωνο Ήλιου - Ουρανού στις 26/1 δεν πρέπει να σας τρομάξει. Σκεφτείτε τις εναλλακτικές και δείτε πώς θα αξιοποιήσετε νέες ευκαιρίες. Προωθήστε τις δεξιότητες και τις υπηρεσίες σας με δυναμισμό και ευελιξία και θα βγείτε κερδισμένοι.

ΚΡΙΟΣ [21.3/20.4] Συνεχίζουν να σας απασχολούν τα οικονομικά και δεν είστε σίγουροι αν είναι κατάλληλη στιγμή να ξεκινήσετε μια νέα επιχειρηματική προσπάθεια. Οι πολλές απόψεις που θα ακούσετε θα σας προκαλέσουν περισσότερη σύγχυση και καλό θα είναι να μη σας επηρεάσουν γνώμες τρίτων. Στις 23/1 ο Άρης, σε τετράγωνο με τον Δία, σας δίνει την ενέργεια να ξεκινήσετε νέα έργα και να αναλάβετε ρίσκα. Ωστόσο, θα πρέπει να προσέξετε, καθώς ο υπέρμετρος ενθουσιασμός μπορεί να θολώσει την κρίση σας και να υπερεκτιμήσετε είτε τις δυνατότητές σας είτε την αξιοπιστία του συνεργάτη σας. Στις 24/1 η σύνοδος Ήλιου - Κρόνου δίνει ευκαιρίες για επίτευξη ενός στόχου, απαιτεί όμως υπευθυνότητα και πειθαρχία. Στις 26/1 το τετράγωνο του Ήλιου με τον Ουρανό θα φέρει αναστάτωση σε σχέσεις με οικείους λόγω οικονομικών θεμάτων.

ΤΑΥΡΟΣ [21.4/20.5]

από τη μα ρ ιβ ίκ υ καλλέ ρ γ η (s tar f ax@ li f o. gr )

38 lifo – 21.1.21

Η καριέρα και η φήμη σας έχουν προοπτικές βελτίωσης, αρκεί να μην κάνετε υπερβολές με τους πόρους σας. Στις 23/1 το τετράγωνο του Άρη με τον Δία σάς κάνει πολύ θαρραλέους και είναι μια καλή στιγμή για να προωθήσετε τις δεξιότητές σας, όμως θα πρέπει να αποφύγετε παρορμητικές ενέργειες που θα σας φέρουν σε δυσμενή θέση. Μελετήστε προσεχτικά τις λεπτομέρειες μιας πρότασης συνεργασίας και μην ενθουσιάζεστε με μεγάλα λόγια. Την ίδια μέρα το εξάγωνο της Αφροδίτης με τον Ποσειδώνα αυξάνει τη φαντασία και θα ευνοηθεί η διάδοση των ιδεών σας. Η σύνοδος Ήλιου - Κρόνου στις 24/1 ενθαρρύνει τις επαφές με πρόσωπα εξουσίας και θα επιβραβευτείτε για τις προσπάθειές σας μέσω των αποδοχών σας ή μιας προαγωγής. Ιδιαίτερη προσοχή στις σχέσεις με ηλικιωμένους στις 26/1. Το τετράγωνο του Ήλιου με τον Ουρανό αυξάνει την επαναστατική σας διάθεση.

ΖΥΓΟΣ [23.9/22.10]

δικαστικά ζητήματα έρχονται στο προσκήνιο με το τετράγωνο του Άρη με τον Δία στις 23/1 και θα είναι μια απαιτητική εβδομάδα. Ο Άρης στον τομέα του ψυχισμού σάς καλεί να πάρετε αποφάσεις που αφορούν τη σταδιοδρομία σας και ο Δίας προκαλεί μια υπερβολή που μπορεί να σας οδηγήσει σε εσφαλμένες ενέργειες αν υπερεκτιμήσετε τις δυνατότητές σας. Στις 24/1 η σύνοδος Ήλιου - Κρόνου θα προκαλέσει πιέσεις και μπορεί να μετανιώσετε για τις επιλογές σας, ωστόσο δεν πρέπει να το βάλετε κάτω. Με πειθαρχία και οργάνωση μπορείτε να βγείτε κερδισμένοι. Στις 26/1 το τετράγωνο του Ήλιου με τον Ουρανό θα εντείνει τη διάθεσή σας για απόκτηση νέων εμπειριών, όμως θα σας αναγκάσει να ρίξετε τους ρυθμούς, προκειμένου να ασχοληθείτε με τη φυσική σας κατάσταση. Μην αναλαμβάνετε πολλές ευθύνες και μη δίνετε υποσχέσεις.

Αυτή την εποχή είστε απορροφημένοι από τις οικονομικές σας υποθέσεις και προσπαθείτε να βάλετε σε μια τάξη τις οφειλές σας, ενώ παράλληλα αναζητάτε τρόπους να αυξήσετε το εισόδημά σας. Ωστόσο, πρέπει να είστε πολύ προσεχτικοί πού θα επενδύσετε τα χρήματά σας. Στις 23/1 πραγματοποιείται το τετράγωνο του Δία με τον Άρη και θα σας δώσει ώθηση για να πάρετε ρίσκα, όμως η υπερβολική αυτοπεποίθηση θα σας οδηγήσει σε εσφαλμένες επιλογές. Μπορεί κάτι που θα σας φανεί ευκαιρία να αποβεί τελικά ασύμφορο. Στις 24/1 η σύνοδος του Ήλιου με τον Κρόνο θα ξεκαθαρίσει την κατάσταση στα ερωτικά σας κι αν δεν είστε ικανοποιημένοι με τη σχέση σας θα δώσετε οριστικό τέλος. Το τετράγωνο του Ήλιου με τον Ουρανό στις 26/1 μπορεί να φέρει αποκαλύψεις που θα ανατρέψουν σημαντικά τα γεγονότα στην προσωπική σας ζωή.

ΚΑΡΚΙΝΟΣ [22.6/22.7]

ΣΚΟΡΠΙΟΣ [23.10/22.11] Οι διαπροσω-

Κατά τη διάρκεια μιας ασταθούς εβδομάδας καλείστε να πάρετε αποφάσεις που αφορούν σχέσεις με άτομα με τα οποία έχετε κοινό σκοπό ή κοινούς πόρους και ενδεχομένως να διαπιστώσετε πως έχετε δείξει τυφλή εμπιστοσύνη σε λάθος άτομα. Στις 23/1 το τετράγωνο του Δία με τον Άρη θα δοκιμάσει μια ερωτική ή εταιρική σχέση και θα πρέπει να αντιμετωπίσετε τα γεγονότα με ψυχραιμία. Στις 24/1 η σύνοδος του Ήλιου με τον Κρόνο φέρνει έκτακτα έξοδα που θα φρενάρουν τα σχέδιά σας και θα στρέψετε την προσοχή σας στην αναζήτηση μιας νέας πηγής εσόδων. Αποφύγετε τις σπασμωδικές ενέργειες και προσέξτε τις συνεργασίες σας. Οικονομικές διαφορές με τον πρώην σύντροφό σας ή με ένα φιλικό πρόσωπο θα παίξουν με την υπομονή σας στις 26/1, που πραγματοποιείται το τετράγωνο του Ήλιου με τον Ουρανό.

πικές σας σχέσεις θα σας προκαλέσουν ασφυξία και μπορεί να ξεσπάσετε σε ανύποπτο χρόνο. Ιδιαίτερη προσοχή στις 23/1, οπότε πραγματοποιείται το τετράγωνο του Δία με τον Άρη, καθώς θα φέρει αναστάτωση είτε σε επαγγελματικό είτε σε οικογενειακό επίπεδο. Στις 24/1 η σύνοδος Ήλιου - Κρόνου θα σας βάλει σε διαδικασία αναθεώρησης μια σχέσης και καλό θα είναι να βάλετε λίγο νερό στο κρασί σας, προκειμένου να επανέλθουν οι ισορροπίες. Επίσης, αν σκέφτεστε να μετακομίσετε, κάντε μια διεξοδική έρευνα μέχρι να βρείτε μια καλή ευκαιρία. Μια ανατροπή σε μια συνεργασία στις 26/1, εξαιτίας του τετραγώνου Ήλιου - Ουρανού, θα σας προκαλέσει απογοήτευση. Βάλτε όρια σε παραλογισμούς και προσέξτε την υγεία σας.

ΤΟΞΟΤΗΣ [23.11/21.12]

Η αύξηση των ευθυνών σας τις επόμενες μέρες θα σας εξαντλήσει, δοκιμάζοντας τις αντοχές και ενδεχομένως τις σχέσεις σας, αν διαπιστώσετε πως κάποιοι προσπαθούν να σας φορτώσουν τα καθήκοντά τους. Οι δεξιότητες σας είναι πολλές, όμως επειδή δεν μπορείτε να είστε σε πολλά μέρη ταυτόχρονα, αναγκαστικά θα πρέπει να αφήσετε ορισμένες δουλειές στην άκρη. Στις 23/1 το τετράγωνο του Άρη με τον Δία θα προκαλέσει βιασύνη και πρέπει να προσέξετε για πιθανά ατυχήματα ή τραυματισμούς ενώ εργάζεστε. Στις 24/1 η σύνοδος Ήλιου - Κρόνου θα σας βάλει σε διαδικασία επανεξέτασης των σχεδίων σας και ενδεχομένως να απογοητευτείτε. Μην αποκλείετε καμία πρόταση συνεργασίας αν δεν εξετάσετε τα υπέρ και τα κατά. Τη φυσική σας κατάσταση την έχετε παραμελήσει λόγω υποχρεώσεων, γι’ αυτό πρέπει να ρίξετε τους ρυθμούς σας.

ΛΕΩΝ [23.7/23.8] Οι σχέσεις και η καριέρα θα σας απασχολήσουν το προσεχές διάστημα και δεν θα λείψουν οι προκλήσεις. Στις 23/1 το τετράγωνο του Άρη με τον Δία θα σας ενθαρρύνει να συζητήσετε με τον εργοδότη σας σχετικά με τις αποδοχές σας, αλλά δεν είναι σίγουρο κατά πόσο θα ικανοποιηθούν οι προσδοκίες σας και μπορεί να ξεσπαθώσετε την πιο ακατάλληλη στιγμή. Επιστρατεύστε τη διπλωματία σας και μη ζορίζετε καταστάσεις. Στις 24/1 η σύνοδος του Ήλιου με τον Κρόνο στον τομέα των συνεργασιών θα δημιουργήσει πιέσεις και στην προσπάθειά σας να ικανοποιήσετε τις απαιτήσεις των άλλων θα εξαντληθείτε. Ρίξτε τους ρυθμούς σας και μην αναλαμβάνετε ευθύνες τρίτων. Το τετράγωνο του Ήλιου με τον Ουρανό στις 26/1 θα προκαλέσει εσωτερικές συγκρούσεις, καθώς θα έχετε την αίσθηση πως παραμελείτε φιλοδοξίες σας.

ΑΙΓΟΚΕΡΩΣ [22.12/19.1]

ΠΑΡΘΕΝΟΣ [24.8/22.9]

Αυτή την εποχή προσπαθείτε να επεκτείνετε τις δραστηριότητές σας, να βελτιώσετε τις γνώσεις σας και να διευθετήσετε διαδικαστικά θέματα, όμως πρέπει να προσέξετε ώστε να μη σπαταλήσετε την ενέργειά σας. Στις 23/1 το τετράγωνο του Δία με τον Άρη στον άξονα υγεία - προσωπικοί στόχοι θα σας δώσει μεν ώθηση για να κυνηγήσετε τα όνειρά σας, προσέξτε όμως μην ξεπεράσετε τα όρια των αντοχών σας. Στις 24/1 η σύνοδος Ήλιου - Κρόνου μπορεί να προκαλέσει εμπόδια και προκλήσεις στον τομέα της εργασίας και θα δοκιμαστούν οι αντοχές σας ή οι σχέσεις με άτομα από τον επαγγελματικό χώρο. Κάποια νομικά ζητήματα που κάνουν την εμφάνισή τους στις 26/1 με το τετράγωνο του Ήλιου με τον Ουρανό θα σας βάλουν σε διαδικασία αναζήτησης πόρων.

Sudoku No 669 6 7

1

2 4

6 9

8 4

9 5 3

1 2

6

7

9

5

4 9

8 4

2 5

1

3

Η λύση του προηγούμενου 8 1 6 9 5 2

7 2 4 3 1 8

5 9 3 4 7 6

6 8 1 2 9 7

4 5 9 1 6 3

2 3 7 8 4 5

9 4 5 7 3 1

3 7 8 6 2 9

1 6 2 5 8 4

4 5 2 3 8 9 6 1 7 7 9 1 5 2 6 8 4 3 3 6 8 4 7 1 2 5 9

Διανύετε μια φάση που αναζητάτε νέες ευκαιρίες προκειμένου να αυξήσετε το εισόδημά σας και είστε μες στον ενθουσιασμό, κάτι που μπορεί να σας οδηγήσει σε ανάληψη ρίσκων χωρίς οικονομικά οφέλη. Στις 23/1 το τετράγωνο του Δία με τον Άρη θα σας δώσει τον δυναμισμό και την ενέργεια για διαπραγματεύσεις, αλλά θα πρέπει να προσέξετε τα ψιλά γράμματα μιας συμφωνίας. Ιδιαίτερη προσοχή σε συμφωνίες μέσω τηλεφώνου. Στις 24/1 η σύνοδος Ήλιου - Κρόνου θα προκαλέσει κάποια εμπόδια στην υλοποίηση μιας επένδυσης και δεν αποκλείεται να αλλάξετε γνώμη την τελευταία στιγμή. Η διάθεσή σας για απολαύσεις είναι αυξημένη και μπορεί να βγείτε εκτός προϋπολογισμού αν δεν προσέξετε τη διαχείριση των πόρων σας. Στις 26/1 το τετράγωνο Ήλιου - Ουρανού θα προκαλέσει μια αναταραχή στη σχέση σας, ωστόσο δεν θα είναι κατάλληλη στιγμή για λήψη αποφάσεων.

21.1.21 – lifo

39