Τεύχος 670

στην έντυπη έκδοση

O ΦΩΤΗΣ ΣΕΡΓΟΥΛΟΠΟΥΛΟΣ ΕΙΝΑΙ Ο ΑΘΗΝΑΙΟΣ ΤΗΣ ΕΒΔΟΜΑΔΑΣ

free press 28.1.2021

ολα για την αθηνα! δωρεαν οδηγοσ τησ πολησ κυκλοφορει καθε πεμπτη

Bari Πηγή: Focus 2020

το επόμενο κύμα των εικαστικών ΑΦΙΕΡΩΜΑ

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ απο τον τιμο κουρεμενο

10 ΝΕΟΙ ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΕΣ ΑΥΤΟΠΑΡΟΥΣΙΑΖΟΝΤΑΙ

2 lifo – 28.1.21

10 ΣΤΗΛΕΣ Τα πώς και τα γιατί των διερευνητικών επαφών με την Τουρκία από τh βασιλικη σιουτη

Πανδημία και δημοκρατική στράτευση

index

απο τον βασίλη βαμβακα

Οι εγωισμοί και τα εμβόλια από τον νικόλα σεβαστάκη

«Αν πω ότι μου την πέφτει, θα μου πουν ότι τα θέλω κι εγώ» απο την αρετή γεωργιλή

Οι δημοσκοπήσεις της περιόδου, τα στρατηγικά κέρδη και οι κίνδυνοι για την κυβέρνηση από τον ευτύχη βαρδουλάκη

H περίπτωση του Άκη Πάνου, που ακόμα μας στοιχειώνει από τον δημήτρη πολιτάκη

www.lifo.gr ΔΥΟ ΔΕΚΑ ΕΚΔΟΤΙΚΗ Α.Ε. ΒOΥΛΗΣ 22, 105 63 ΑΘΗΝΑ T 210 3254 290 F 210 3249 785 info@lifo.gr

εκδοτης

Στάθης Τσαγκαρουσιάνος γενικός διευθυντής Μιχάλης Μιχαήλ εμπορικη διευθυνση Ρένα Κροκίδα διευθυντής lifo.gr Θανάσης Χαραμής διευθυντής mikropragmata.lifo.gr Άρης Δημοκίδης διευθυντής εντυπης εκδοσης Τάσος Μπρεκουλάκης σύμβουλος σχεδιασμού Γιάννης Καρλόπουλος αrt director Χρήστος Τζοβάρας αρχισυνταξία Αλέξανδρος Διακοσάββας –––––– εμπορ ικ ο τμημα direct sales director Κώστας Μαντάς senior advertising manager Ξένια Στασινοπούλου

ΑΝΑΠΆΝΤΕΧΕΣ ΓΝΩΡΙΜΊΕΣ ΣΕ ΔΎΣΚΟΛΟΥΣ ΚΑΙΡΟΎΣ

Τα βιβλία αποδείχτηκαν ο καλύτερος φίλος μας κατά τη διάρκεια της καραντίνας, ένα αντίδοτο για τις μέρες που ζούμε, προσφέροντας συντροφιά, στήριξη και ανακούφιση, επιτρέποντας νοητά ταξίδια από την ασφάλεια του σπιτιού μας.

advertising executive Δημήτρης Βουκελάτος (dvoukelatos@lifo.gr)

Η φιλία είναι και δεν είναι παντοτινή

direct sales Γιώργος Λυκουργιώτης, Κωνσταντίνα Τριανταφύλλου senior digital campaign manager Αντώνης Ζωγράφος

ΜΑΡΩ ΒΑΜΒΟΥΝΑΚΗ Μια κατάθεση ψυχής της Μάρως Βαμβουνάκη με θεματολογία που μας αφορά όλους. Μια ευφυής συλλογή που αντιμετωπίζει τα μεγαλύτερα ερωτήματα της ζωής με χιούμορ και διορατικότητα. Ένα βιβλίο που μας αποκαλύπτει αλήθειες μοναδικές για την ανθρώπινη φύση και τη φιλία!

digital campaign manager Γιώργος Γιαννή –––––– ψηφιακή ανάπτυξη/προγραμματισμός lifo.gr Άγγελος Παπαστεργίου, Σπύρος Γκατζούνας

24

Ο ΦΏΤΗΣ ΣΕΡΓΟΥΛΌΠΟΥΛΟΣ ΕΙΝΑΙ Ο ΑΘΗΝΑΙΟΣ ΤΗΣ ΕΒΔΟΜΑΔΑΣ ΘΕΜΑ

Τα νέα («παιδιά») 18 της τέχνης

εξωφυλλο: mushroom soup portrait, Πάνος Προφήτης

10 εικαστικοί καλλιτέχνες νέας γενιάς μάς συστήνονται.

ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ

social media Χριστίνα Γαλανοπούλου (Head), Στράτος Μωραΐτης, Ηλέκτρα Χατζηκάλφα σ υνταξη συντακτικη ομαδα Θοδωρής Αντωνόπουλος, Λουίζα Αρκουμανέα (Θέατρο), Θοδωρής Κουτσογιαννόπουλος (Σινεμά), Τάσος Μελεμενίδης (Σινεμά), Γιάννης Κωνσταντινίδης (Εικαστικά), Τίνα Μανδηλαρά (Βιβλίο), Νίκη Μηταρέα (Γεύση), Γιάννης Βασιλείου, Μερόπη Κοκκίνη, Ματούλα Κουστένη, Δημήτρης Κυριαζής, Γλυκερία Μπασδέκη, Γιάννης Πανταζόπουλος, Σταυρούλα Παπασπύρου, Μαρία Παππά, Χρήστος Παρίδης, Δημήτρης Πολιτάκης, Αφροδίτη Σακκά, Νικόλας Σεβαστάκης, Βασιλική Σιούτη, Κορίνα Φαρμακόρη, Λένα Φουτσιτζή newsroom Πάνος Σάκκας (Αρχισυνταξία) Φιλιώ Ράγκου, Κατερίνα Αγριμανάκη, Ρούλα Βλασσοπούλου, Αναστασία Γαλάνη, Σόφη Ζιώγου, Διονύσης Νοταράκης –––––– φωτογράφοι Σπύρος Στάβερης, Πάρις Ταβιτιάν, Freddie f., Αναστασία Βουτυροπούλου, Γιώργος Αδάμος ατελιέ αssistant art director Βανέσσα Φερλέ διαμόρφωση ψηφιακής εκδοσης Νινέττα Γιακιντζή, Μαρούσα Θωμά διόρθωση κειμένων Μαρία Δρουκοπούλου, Μπέτυ Σπανοπούλου –––––– λογιστηριο οικονομική διεύθυνση Δημήτρης Τασιόπουλος λογιστήριο Άλκηστις Γκούμα, Βασίλης Κοτρωνάκης διανομή Άκης Ιωάννου

27 39

culture

ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΗ ΕΒΔΟΜΑΔΑ

γραμματεία Βιβίκα Ανδριανάτου –––––– κωδικος εντυπου 7639

παρακαλουμε

Εμπιστοσύνη π. ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ

Κυκλοφορούν σε όλα τα βιβλιοπωλεία από τις εκδόσεις Αρμός www.armosbooks.gr Με αγορές άνω των €20 δωρεάν μεταφορικά!

FΒ: armos.ekdoseis. ekdiloseis, Instagram: armosbooks

Μια διεισδυτική ματιά στο πρόβλημα της έλλειψης εμπιστοσύνης που διατρέχει κάθε πλευρά μας, δηλητηριάζοντας όλες τις σχέσεις. Ένα απολαυστικό ανάγνωσμα για όλους, καθώς και για όποιον ενδιαφέρεται να αποκτήσει περισσότερο νόημα και αίσθηση σκοπού στη ζωή του.

Η Ελλάδα των ονείρων ΣΤΕΛΙΟΣ ΡΑΜΦΟΣ Η Ελλάδα των ονείρων αποτελεί μια πρωτοφανή μελέτη συγκέντρωσης και ανάλυσης ονείρων του ελληνικού πολιτισμού. Όνειρα καταγεγραμμένα και σωσμένα μέσα στην ελληνική γραμματεία από τα πρώτα χριστιανικά χρόνια έως και τον εικοστό αιώνα. Ο Στέλιος Ράμφος ιχνηλατεί συμβολισμούς, συμπεριφορές, νοοτροπίες και συναισθήματα που οδήγησαν τη χώρα σε μια μακροχρόνια ακινησία.

Ψηφιακός ανθρωπισμός ΘΕΟΦΑΝΗΣ ΤΑΣΗΣ Ένα βιβλίο-αποκάλυψη για τον ψηφιακό κόσμο, την τεχνητή νοημοσύνη και την τεχνολογία αλλά και την ηθική του ανθρώπου σε έναν κόσμο που μετατρέπεται ταχύτατα σε εικονικό.

Κατανοώντας και αλλάζοντας τον κόσμο ΙΩΣΗΦ ΣΗΦΑΚΗΣ Μια καθηλωτική και επιστημονικά τεκμηριωμένη μελέτη από τον μοναδικό Έλληνα που έχει τιμηθεί με το βραβείο Turing! Ένα απόσταγμα εμπειριών και γνώσης σχετικά με τη συνεχή διερεύνηση των ορίων της ανθρώπινης νόησης και θέλησης.

Διαλειμματική Νηστεία & Αποφυγή Νόσων ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΚΟΥΡΕΤΑΣ

Το best-seller που έφερε και έκανε γνωστή τη διαλειμματική νηστεία στην Ελλάδα! Ένα βιβλίο που συστήνει τη διαλειμματική νηστεία και τα οφέλη της στην υγεία. Δεν απευθύνεται μόνο στους αναγνώστες που αναζητούν μια νέα δίαιτα αλλά και σε όσους θέλουν να εντάξουν έναν πιο υγιεινό τρόπο διατροφής στη ζωή τους.

ανακυκλωστε 28.1.21 – lifo

3

Feedback

Η ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΤΗΣ ΕΒΔΟΜΑΔΑΣ

ΔΗΜHΤΡΗΣ ΙΝΔΑΡEΣ: «Το αίσθημα της αδικίας δεν καταπίνεται»

D E SI G N

Ο γνωστός σκηνοθέτης, που έγινε talk of the town μετά την αστυνομική εισβολή στο σπίτι του και την προσαγωγή στη ΓΑΔΑ (18/12/19) με την ανυπόστατη κατηγορία ότι σχετίζονταν οικογενειακώς με τη γειτονική κατάληψη, ξαναθυμάται την απίστευτη εκείνη περιπέτεια και μιλά για την αναμενόμενη δίκη αλλά και για τα προσεχή επαγγελματικά του σχέδια.

Η επιστροφή των μωσαϊκών στις πολυκατοικίες της Αθήνας

podcasts που αξίζει να ακούσετε Ακολουθήστε τα podcasts της LiFO στην Apple, στο Spotify ή στην Google.

του θοδωρη αντωνοπουλου

ΓΕΥ ΣΗ

gr

Σφυρήλατες μεταλλικές εξώθυρες, κλιμακοστάσια με ξύλινες κουπαστές, νεροχύτες από μάρμαρο και τσιμεντένια κλώστρα γίνονται αντικείμενα παρατήρησης, συχνά μέσα από τους εξιδανικευτικούς φακούς της νοσταλγίας. Πλάι σε αυτά και τα μωσαϊκά, τα οποία απλώθηκαν στις κατόψεις των κτιρίων την περίοδο της μεγάλης ανοικοδόμησης. Περνώντας από την απαξίωση και τον αισθητικό ευτελισμό, έφτασαν έως τις μέρες μας, όπου μια νέα εποχή φαίνεται να ξεκινάει, αυτή της εκ νέου εκτίμησής τους.

page

O Διονύσης Νοταράκης περιγράφει πώς το μωσαϊκό πέρασε από την περίοδο της παρακμής και του ευτελισμού στην αναγέννηση.

Πώς πίνεται σωστά το τσάι;

Έχει ιστορία που ξεπερνάει τα 5.000 χρόνια, ασιατική καταγωγή και άπειρους μύθους που συνοδεύουν την ανακάλυψη αλλά και την πορεία του στον χρόνο. Το τσάι με τις άπειρες ποικιλίες και τα αρώματά του είναι ένας κόσμος που είναι αδύνατο να γνωρίσει κανείς απόλυτα, ακόμη και αν αφιερωθεί σε αυτό όλη του τη ζωή. Όμως κάθε βήμα που κάνεις προς αυτό είναι μια μοναδική εμπειρία και αξίζει τον κόπο. Στην Ελλάδα αργήσαμε να ανακαλύψουμε τον θαυμαστό κόσμο του τσαγιού. Δεν είχαμε, βλέπεις, αποικίες στη μακρινή Ασία, επομένως ούτε και την ευκαιρία να το φέρουμε στη χώρα μας και να το εντάξουμε στην καθημερινότητά μας. Είχαμε πάντα τα βότανα της ελληνικής γης, που αναλάμβαναν να μας ζεστάνουν και να μας θεραπεύσουν.

4 lifo – 28.1.21

ti δ ι α β α σ α με αυ τη την εβ δομ α δ α σ το

Η Δώρα Μάστορα παρουσιάζει εξαιρετικές ποικιλίες και πρωτότυπα αξεσουάρ για να στήσετε το δικό σας tea party.

Το σπιτικό των Ινδαρέ, το οποίο στεγάζεται στο μεσοπολεμικό διώροφο της οδού Ματρόζου, είναι άνετο, φωτεινό, περιποιημένο, γεμάτο βιβλία, έργα τέχνης και κομψοτεχνήματα, που όμως καθόλου δεν το βαραίνουν. Καθώς χαζεύεις δεξιά-αριστερά, συμπληρώνοντας το κάδρο με τα ξύλινα έπιπλα, τα παχιά χαλιά και τις μακριές, λευκές κουρτίνες, δυσκολεύεσαι πολύ να φανταστείς ότι έναν και κάτι χρόνο πριν, ξημερώματα 18ης Δεκεμβρίου του ’19, ο καλαίσθητος αυτός χώρος, που αποπνέει γαλήνη και ζεστασιά, είχε γεμίσει με ένστολους «Ράμπο» που τον έκαναν άνω-κάτω φωνάζοντας, βρίζοντας χυδαία, απειλώντας και αναζητώντας ενοχοποιητικά στοιχεία για τον πατέρα και τους δυο γιους, που άλλοι συνάδελφοί τους κρατούσαν δαρμένους, δεμένους και τσαλαπατημένους στην ταράτσα ως δήθεν συνεργούς των καταληψιών του γειτονικού νεοκλασικού – στο οποίο οι αστυνομικοί είχαν καταφέρει νωρίτερα να μπουν μετά από πολύωρη «μάχη», δίχως όμως να συλλάβουν τους έγκαιρα διαφυγόντες ενοίκους του. Φαίνεται, λοιπόν, πως κάπως έπρεπε η ΕΛ.ΑΣ. να ρεφάρει το κάζο. Έτσι μάλλον εξηγείται το πώς εκτυλίχθηκε ένα από τα πιο τρανταχτά –καθότι αφορούσε μια ανυποψίαστη, «καθωσπρέπει» οικογένεια, που θα μπορούσε να είναι η οποιαδήποτε της διπλανής πόρτας– επεισόδια εκτροχιασμένης αστυνομικής βίας και αυθαιρεσίας των τελευταίων πολλών ετών, το οποίο μάλιστα έτυχε και κίτρινης δημοσιογραφικής «αβάντας». Το σοκ ήταν ακόμα μεγαλύτερο, αφού τόσο ο γνωστός σκηνοθέτης όσο και τα παιδιά του –βεβαίως και η σύζυγός του, η αρχιτεκτόνισσα Έρση Σπαρτιώτη, η οποία υπερέβαλε εαυτήν τη νύχτα εκείνη, προσπαθώντας να προστατεύσει την οικογένειά της, όπως μου λέει ο Δημήτρης– ουδεμία σχέση είχαν με τη γειτονική κατάληψη, ούτε φημίζονταν ποτέ για τις «εξτρεμιστικές» πολιτικές τους ιδέες. Τους διέκριναν, αντίθετα, και εξακολουθούν να τους διακρίνουν, η σύνεση, η μετριοπάθεια και η διαλλακτικότητα. «Είθε να συνέλθουμε κάποτε ως κοινωνία απ’ όλη αυτή την αδιανόητη εχθροπάθεια!» λέει χαρακτηριστικά. Υπόψη ότι ο Ιάσονας και ο Φίλιππος δεν έμεναν καν στο πατρικό πια – είχαν πάει την προηγουμένη εκείνης της μέρας για να πενθήσουν τον σκύλο της οικογένειας, το δοχείο με τις στάχτες του οποίου καταλαμβάνει περίοπτη θέση στο σαλόνι. Στην ακόλουθη συζήτηση, που συνδυάστηκε με ξενάγηση στα σημεία εκείνα του σπιτιού όπου εκτυλίχθηκαν οι αστυνομικές βαρβαρότητες, μιλήσαμε για τις δύσκολες εκείνες ώρες, τα συναισθήματα και τις σκέψεις που τους προκάλεσαν –«εμείς έχουμε εξαρχής όνομα και επώνυμο, ενώ η ευθύνη της απέναντι πλευράς διαχέεται σε σκοτεινούς διαδρόμους»–, τον προσωπικό και κοινωνικό αντίκτυπο, αλλά και για το «μέρος δεύτερον» αυτής της ιστορίας, που αναμένεται τόσο στα δικαστήρια (εκκρεμούν αφενός η δίκη του Δημήτρη και των παιδιών, αφετέρου η εκδίκαση της δικής τους μήνυσης) όσο και στη μεγάλη οθόνη: ο συνομιλητής μου προτίθεται να τη γυρίσει σε ντοκιμαντέρ, όταν το πράγμα κατασταλάξει, ενώ και ο καλός του φίλος και συνάδελφος Νίκος Περάκης σκέφτεται να την εντάξει σε μια δουλειά που ετοιμάζει.

ΒΙΒΛΙΟ Πέτρος Μάρκαρης: «Όταν τελειώσει η πανδημία, οι νέοι θα συγκροτήσουν ένα σύγχρονο προλεταριάτο» Ο διακεκριμένος συγγραφέας μιλά για το τελευταίο του βιβλίο, με τίτλο «Ο φόνος είναι χρήμα», διακρίνοντας πως η τηλεργασία θα γίνει η αιτία για μια τομή στην Ιστορία.

1

H ιστορία του Θεόφιλου Σεχίδη, του «Χάνιμπαλ Λέκτερ» από τη Θάσο «ΑΛΗΘΙΝΑ ΕΓΚΛΗΜΑΤΑ»: ΔΙΑΒΑΖΕΙ Ο ΗΘΟΠΟΙΟΣ ΝΙΚΟΛΑΚΗΣ ΖΕΓΚΙΝΟΓΛΟΥ

2

Ο Βασίλης Κεκάτος για το «Παρίσι, Τέξας» «Η ΤΑΙΝΙΑ ΤΗΣ ΖΩΗΣ ΜΟΥ» ΤΟΥ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ ΔΙΑΚΟΣΑΒΒΑ

3

Χένρυ Μίλερ + Σεφέρης = Bromance «ΟΙ ΜΕΡΕΣ ΤΟΥ ΣΕΦΕΡΗ» ΤΟΥ ΣΤΑΘΗ ΤΣΑΓΚΑΡΟΥΣΙΑΝΟΥ

4

H Μαρία Ναυπλιώτου για τους ρόλους της καριέρας της «PULP FICTION» ΤΟΥ ΘΟΔΩΡΗ ΚΟΥΤΣΟΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΥ

του γιαννη πανταζοπουλου Ο Πέτρος Μάρκαρης γεννήθηκε στην Κωνσταντινούπολη το 1937. Σπούδασε Οικονομικές Επιστήμες στην Αυστρία και εγκαταστάθηκε στην Αθήνα το 1964. Έναν χρόνο αργότερα εμφανίστηκε στα ελληνικά γράμματα με το θεατρικό έργο Η ιστορία του Αλή Ρέτζο. Στη διάρκεια της πολυετούς διαδρομής του έχει μεταφράσει σημαντικά έργα της παγκόσμιας λογοτεχνίας – για πρώτη φορά στην Ελλάδα ολόκληρο τον Φάουστ του Γκαίτε. Συνεργάστηκε με τον Θόδωρο Αγγελόπουλο σε σενάρια ταινιών, έχει τιμηθεί με σημαντικά διεθνή λογοτεχνικά βραβεία για το έργο του, είναι πρωτοπόρος εκφραστής της αστυνομικής λογοτεχνίας στην Ελλάδα, ενώ θεωρείται ο πιο διάσημος Έλληνας συγγραφέας στο εξωτερικό, αφού τα βιβλία του έχουν μεταφραστεί σε είκοσι γλώσσες.

5

9 βιβλία που ξεχάσαμε ΤΟΥ ΝΙΚΟΥ ΜΠΑΚΟΥΝΑΚΗ

«Ψωνίζω στη γειτονιά» από την Τράπεζα Πειραιώς ΈΝΑ ΚΑΙΝΟΤΌΜΟ ΠΡΌΓΡΑΜΜΑ ΠΟΥ ΥΠΟΣΤΗΡΊΖΕΙ ΈΜΠΡΑΚΤΑ ΤΙΣ ΤΟΠΙΚΈΣ ΕΠΙΧΕΙΡΉΣΕΙΣ.

Γ

νώριμες εικόνες και οικείους ρυθμούς από τις πόλεις και τις γειτονιές όπως (σχεδόν) τις ξέραμε σήμαναν το άνοιγμα της αγοράς σε όλη τη χώρα. Παρά τους περιορισμούς, που παραμένουν, παρά τις δυσκολίες και τις αντιξοότητες μιας καθημερινότητας που λυγίζει κάτω από το βαρύ φορτίο των συνεπειών της πανδημίας, το άνοιγμα της αγοράς και η υποδοχή του από τους πολίτες έδωσε μια ανάσα και μια νότα αισιοδοξίας για τη γρήγορη επιστροφή στην κανονικότητά μας. Μετά από εβδομάδες ασφυκτικού lockdown, η αγορά, ιδιαίτερα σε επίπεδο γειτονιάς, ξαναβρήκε τον σφυγμό της και μαζί της οι μικρές τοπικές κοινωνίες. Πρωταγωνιστές στη ζωή της γειτονιάς, οι μικροί επαγγελματίες και επιχειρηματίες ξανάνοιξαν τα μαγαζιά τους και προσπαθούν να διαχειριστούν τα προβλήματα που συσσωρεύτηκαν, δίνοντας μια νέα μάχη επιβίωσης. Οι πελάτες τους είναι οι φυσικοί σύμμαχοί τους σε αυτή την προσπάθεια και ήδη το σύνθημα «στηρίζουμε τη γειτονιά μας» τροφοδοτεί μια νέα καταναλωτική τάση σε τοπικό επίπεδο. Σε αυτή την προσπάθεια έρχεται αρωγός και η Τράπεζα Πειραιώς με ένα καινοτόμο πρόγραμμα, προσαρμοσμένο στους ρυθμούς και στις ανάγκες της τοπικής οικονομίας. Το «Ψωνίζω στη Γειτονιά», μέσα από συγκεκριμένες δράσεις που περιλαμβάνουν πλεονεκτήματα, κίνητρα και εξειδικευμένες υπηρεσίες, έχει ως στόχο τη στήριξη της εμπορικής δραστηριότητας των μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων σε τοπικό επίπεδο. Το πρόγραμμα υλοποιείται σε συνεργασία με την Ελληνική Συνομοσπονδία Εμπορίου και Επιχειρηματικότητας (ΕΣΕΕ), που εκπροσωπεί 330 εμπορικούς συλλόγους σε όλη τη χώρα αλλά και ευρύτερα τον εμπορικό κόσμο και τη μικρομεσαία επιχείρηση σε εθνικό και διεθνές επίπεδο.

ΟΙ ΕΠΙΧΕΙΡΉΣΕΙΣ ΠΟΥ ΣΥΜΜΕΤΈΧΟΥΝ ΣΤΟ ΠΡΌΓΡΑΜΜΑ «ΨΩΝΊΖΩ ΣΤΗ ΓΕΙΤΟΝΙΆ» ΑΠΟΛΑΜΒΆΝΟΥΝ ΠΡΟΝΌΜΙΑ ΚΑΙ ΠΡΟΣΦΟΡΈΣ ● Μια τυχερή επιχείρηση κερ-

δίζει με κλήρωση €1.000 κάθε εβδομάδα μέχρι τις 31/12/2021 για την κάλυψη λειτουργικών της εξόδων. ● Προβολή της επιχείρησης στο

www.psonizostigeitonia.gr και στα προωθητικά μέσα του προγράμματος. ● Δυνατότητα εξαργύρωσης

Μία από τις βασικές παραμέτρους του προγράμματος είναι η υποστήριξη του ψηφιακού μετασχηματισμού της μικρής επιχείρησης, που, ανεξάρτητα από την πανδημία και την κρίση, είναι το ισχυρότερο πλεονέκτημα του μικρού επιχειρηματία, αν θέλει να είναι ανταγωνιστικός και επιτυχημένος στη σημερινή διαδικτυακή πραγματικότητα. Στο πρόγραμμα συμμετέχουν ήδη 15.000 επιχειρήσεις που αποτελούν πλέον μέλη μιας κοινότητας, στο πλαίσιο της οποίας οι επιχειρήσεις απολαμβάνουν πολλαπλά προνόμια και οι καταναλωτές-πελάτες τους σημαντικά κίνητρα. Έτσι, η πρωτοβουλία δημιουργεί μια βάση σταθερής συνεργασίας που στηρίζεται σε κοινές επιδιώξεις ανάμεσα σε επιχειρήσεις και πελάτες σε κάθε γειτονιά, ενισχύει το αίσθημα αλληλεγγύης και αλληλοϋποστήριξης και κατ’ επέκταση τις τοπικές οικονομίες και κοινωνίες. Οι καταναλωτές μπορούν να ενημερώνονται από την ιστοσελίδα www.psonizostigeitonia. gr για τις συνεργαζόμενες με το πρόγραμμα επιχειρήσεις και για τα οφέλη από τη δική τους συμμετοχή. Επίσης, κάθε εβδομάδα και μέχρι 31/12/2021, 100 τυχερές συναλλαγές σε επιχειρήσεις που συμμετέχουν στο πρόγραμμα κερδίζουν με κλήρωση επιστροφή έως 30 ευρώ. Στο πρόγραμμα μπορούν να συμμετέχουν μικρές ή πολύ μικρές επιχειρήσεις που διατηρούν φυσικό κατάστημα και δραστηριοποιούνται σε περισσότερους από 20 κλάδους της οικονομίας (άνθη - φυτά, αυτοκίνητα, βιβλιοπωλεία - παιχνίδια - ψυχαγωγία, ένδυση - υπόδηση - αθλητικά είδη, εστιατόρια - μπαρ - καφέ, ηλεκτρονικός και ηλεκτρολογικός εξοπλισμός, καλλυντικά ομορφιά, κοσμήματα - οπτικά, υλικά - χρώματα και γενικώς είδη σπιτιού, τουριστικά, τρόφιμα ποτά, φαρμακεία).

yellows πελατών από το τερματικό POS της (εφόσον συμμετέχει στο yellow business). ● Εκπτώσεις και προσφορές

από συνεργαζόμενες επιχειρήσεις (εφόσον συμμετέχει στο yellow business).

28.1.21 – lifo

5

Editorial

«Eγώ, ο Μπέρτολτ Μπρεχτ, είμαι από τα μαύρα δάση...»

ΕΝΔΙΑΦΈΡΟΝΤΕΣ ΚΑΙΡΟΊ, MY ASS Παλιά πράματα, ξαναειπωμένα. Απευθύνομαι στο γατάκι: Ζω ιστορικούς καιρούς. Αλλά τους περίμενα πιο συναρπαστικούς. Οk, η δυστυχία καλπάζει και ορισμένοι πλούσιοι ζορίζονται, αλλά πού είναι οι τυφεκισμοί

aπο τον σταθη τσαγκαρουσιανο

στου Γουδή! Η δήωση των ανακτόρων (μετά βιασμών)! Το φονικό στην εκκλησιά! Κάποια πριγκίπισσα να φυγαδεύεται σε μια μπρατσέρα τη νύχτα! Βέβαια, το πλήθος προσπαθεί. Εξαθλιώνεται όσο μπορεί (στο Ίντερνετ). Και εξαγριώνεται (στο Ίντερνετ). Τα μισά σχόλια είναι νευρικά παραληρήματα. Σπασμένα νεύρα. Οι πιο χρησιμοποιημένες λέξεις της εποχής είναι «Ουστ» και «Έλεος». Με το παραμικρό χυμάει ο ένας στον άλλο. Κάτι είναι κι αυτό. Βλέπω μια φωτογραφία του Μπρεχτ. Τη γνωστή. Με το τεράστιο πούρο του. Corona Especial! Αν κυκλοφορούσε στους δρόμους της Αθήνας, θα τον κοίταζαν με περιφρόνηση και υποψία. Θα εθεωρείτο θύμα του ευδαιμονισμού, συστημικός, ίσως και Στάθης Καλύβας. Τα ποιήματά του; Ποιος νοιάζεται για ποίηση σε δύσθυμη εποχή! Έλα, μικρό, καπιταλιστικό γατάκι, δίπλα μου και πες μου: Τι πιστεύεις; Δικαιούται να είναι διδακτική η τραγουδίστρια που μετά τον διδακτισμό της πηγαίνει στο ζάπλουτο εξοχικό της να ξεκουραστεί; Δεν έχει κακές προθέσεις, αλλά μήπως είναι λίγο πορνογραφικός ο καημός της, δεδομένου ότι δεν μοιράζει ούτε το δέκατον της περιουσίας της, κατά τας εντολάς του Ευαγγελίου; Μήπως θα ήταν πιο αξιοπρεπές ν’ αφήσει τους φτωχούς στη φτώχεια τους και να τραγουδήσει για τις κάψες των ομοίων της; (Λόγια, λόγια, λόγια – σε μια εποχή που κάνει κρα για πράξεις. Ύβρεις, ύβρεις, ύβρεις – σε μια χώρα που γέννησε το Μέτρο και το πέταξε, όλο χάρη, σαν βότσαλο στη λίμνη. Και νάνοι, νάνοι, νάνοι – σε ένα κράτος που ούτε ηγέτη αντέχει ούτε στην αληθινή δημοκρατία πιστεύει. Οριζοντίως και καθέτως.) Λοιπόν, γατάκι, τι λες; Θα κάψουμε τα χειμερινά ανάκτορα for a change; Και ο Μπρεχτ δικαιούται να ομιλεί, καπνίζοντας Cohiba Coronas Especiales; Το γατάκι απαντά: Μακάρι να ’ξερα. Μπας κι έχω ξαναζήσει ιστορικούς καιρούς; Έχεις κι εσύ τα δίκια σου. Βρέθηκες ανέστιο, στην ερημιά με χάρι. Από μέσα το κοντό βρακάκι του νεοφιλελευθερισμού και απέξω οι κουρελούδες της αριστεράς. Διχασμένο, συγχυσμένο

6 lifo – 28.1.21

– με συμπεριφορά άρχοντα και ψυχολογία ρεμπέτη. Θέλω να σε προστατεύσω. Θέλω να χύσω πάνω σου το μέλι της αμνησίας. Χύνω αμνησία πάνω στις τραγουδίστριες που πονούν για τους άστεγους και μετά ο σοφέρ τις οδηγεί κουρασμένες στο περίφρακτο ανάκτορό τους, ενώ ο λογιστής ετοιμάζει τη νέα τους φοροδιαφυγή. Χύνω αμνησία πάνω στον δημοσιογράφο που πατάει με το τακουνάκι του τη βδελυρή εξουσία σαν κατσαρίδα, πηγαίνοντας αμέσως μετά να γευματίσει με τον άνθρωπο που έχει κατακλέψει την Ελλάδα και με τον οποίο αλληλοπροσφωνούνται τρυφερά «Ρε, μαλάκα». Χύνω αμνησία πάνω σε σένα, μεθυσμένο γατάκι, που γεννήθηκες για χάδια και φιλιά, αλλά ο καπιταλισμός σε ξέβρασε «στα γυμνά χαλίκια του κόσμου», στην Παραλία του Ντόβερ, στα βράχια της Πειραϊκής – εκεί όπου κοιμάται ο Στέλιος ο μπεκρής / κοιμάται κι ονειρεύεται πως την αυγή παντρεύεται. Έλα, ας διασχίσουμε τη νύχτα. Ας το πάρουμε απόφαση ότι μπήκαμε σε μια θολή περίοδο παρενδυσίας και σύγχυσης, όπου όλα τα όρια έχουν διαχυθεί και όλα τα δεύτερα νοθεύουνε τα πρώτα. Κι όσο κρατήσει η νύχτα αυτή, ας ακούμε με επιφύλαξη κάθε τραγούδι, κάθε κατηγορία, κάθε έπαινο, κάθε υπόσχεση. Κι «ας είμαστε αληθινοί ο ένας με τον άλλο, γιατί ο κόσμος, που μοιάζει να απλώνεται μπροστά μας σαν χώρα ονείρων, τόσο ποικίλος, τόσο όμορφος, τόσο νέος, δεν έχει πράγματι μήτε χαρά, μήτε αγάπη, μήτε φως, μήτε βεβαιότητα, μήτε ειρήνη, μήτε βοήθεια για τον πόνο. Κι είμαστ’ εδώ σαν σε σκοτιδιασμένο κάμπο σαρωμένο από συγκεχυμένους συναγερμούς αγώνα και φυγής, όπου άγνωρες στρατιές χτυπιούνται τη νύχτα».

ΥΓ.: Η μετάφραση του ποιήματος «Η παραλία του Ντόβερ» από το περιοδικό «Εκηβόλος».

28.1.21 – lifo

7

Όλη η Ελλάδα διαβάζει LiFO

6.755.720 UNIQUE VISITORS στην ψηφιακή έκδοση ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2020

Reuters:

Το LiFO.gr στη λίστα με τα κορυφαία ενημερωτικά sites στην Ελλάδα για το 2020

αναγνωσιμοτητα

LiFO 136,6 ATHENS VOICE

125,6

στοιχεια focus bari 2020

πη έντυ στην οση έκδ Bari us : Foc Πηγή

Στην κορυφή, αλλά με ποιότητα

8 lifo – 28.1.21

t

t

t

t

t

t

Κάποτε δήλωσε στη «Miami Herald» ότι ήταν έτοιμος ανά πάσα στιγμή να πάρει συνέντευξη ακόμα και από τεράστια ονόματα. «Μια μέρα μπήκε στο στούντιο ο Bobby Darin» έχει πει. «Έτσι ξεκίνησα, με τον Bobby Darin, με τον Jimmy Hoffa. Δεν τους είχαμε κλείσει από πριν, δεν θα μπορούσα να έχω προετοιμαστεί γι’ αυτούς. Δεν είχα ιδέα ότι θα έρθουν. Ακολούθησα το ένστικτό μου και μου άρεσε πολύ η ιδέα να κάνω απλώς ερωτήσεις και να παίρνω απαντήσεις».

Μερικά αποστάγματα της σοφίας του τα έχει εκφράσει κατά καιρούς σε συνεντεύξεις του:

«Ό,τι και να κάνεις, θα υπάρξουν συνέπειες».

«Πιστεύω ότι αν έχεις ταλέντο, στο τέλος αυτό θα νικήσει. Δεν υπάρχει τίποτα στο πεπρωμένο σου, στο μέλλον σου, που δεν μπορείς να πετύχεις».

«Έχω κάνει πολλά λάθη. Έχω συνδεθεί με ανθρώπους που με χρησιμοποίησαν και με εκμεταλλεύτηκαν. Αν, όμως, φερθώ με στοργή σε κάποιον, είμαι σίγουρος ότι θα μου την ανταποδώσει».

«Το μυστικό της επιτυχίας είναι η ασυγκράτητη περιέργεια».

t «Δεν έμαθα τίποτα την ώρα που μιλούσα. Ποτέ. Κάθε μέρα θυμίζω στον εαυτό μου ότι τίποτε απ’ όσα είπα σήμερα δεν θα μου διδάξει κάτι. Αν είναι να μάθω κάτι, θα το μάθω ακούγοντας. Ο πρώτος κανόνας σε κάθε μου συνέντευξη είναι “άκου!”».

t «Δεν υποκρίνομαι ότι τα ξέρω όλα. Δεν ρωτάω τον Πρόεδρο “Γενεύη ή Κούβα;”, τον ρωτάω “τι μισείτε, κύριε Πρόεδρε, στη δουλειά σας;” ή “ποιο είναι το μεγαλύτερο λάθος που έχετε κάνει;”. Αυτό είναι το συναρπαστικό».

t «Είναι αδύνατο να κάνεις μια πετυχημένη κουβέντα με ανθρώπους που δεν σε ενδιαφέρουν αυτά που έχουν να πουν και δεν τους σέβεσαι».

t «Δεν είναι ανάγκη να ανησυχούμε μήπως προσβάλλουμε κάποιον σε τέτοιον βαθμό ώστε να μην μπορούμε να διακρίνουμε μεταξύ σεβασμού και παράνοιας».

t «Το να τακτοποιείς το σπίτι σου και να ελαττώνεις το χάος γύρω σου σού επιτρέπει να έχεις μεγαλύτερο έλεγχο της ζωής σου. Η οργάνωση του εαυτού σου σε απελευθερώνει και σου επιτρέπει να κάνεις πιο καλούς χειρισμούς».

t «Ο μεγαλύτερος φόβος μου είναι ο θάνατος, επειδή θεωρώ ότι δεν θα πάω πουθενά. Κι επειδή δεν έχω τέτοιες προσδοκίες, δεν έχω και πίστη… Ωστόσο, είμαι παντρεμένος με κάποια που πιστεύει, γι’ αυτό ξέρει ότι θα πάει κάπου».

t «Για μια συνέντευξη χρειάζονται τέσσερα πράγματα: κάποιος που να μπορεί να εξηγήσει με ωραίο τρόπο αυτό που κάνει, που να έχει αίσθηση του χιούμορ και, αν είσαι τυχερός, να αυτοσαρκάζεται, να έχει πάθος και να θεωρεί ότι είναι “ριγμένος”. Αν έχεις πάθος, αν αισθάνεσαι αδικημένος, αν έχεις χιούμορ και μπορείς να εξηγήσεις καλά αυτό που κάνεις, τότε, είτε είσαι υδραυλικός, είτε τραγουδιστής, είτε πολιτικός, σίγουρα θα πάρεις μια ενδιαφέρουσα συνέντευξη».

aπο th lifoteam

talk

t Ο Κινγκ ήταν γνωστός για το μοναδικό στυλ των συνεντεύξεών του: δεν προετοίμαζε ποτέ τις ερωτήσεις, άκουγε προσεκτικά όσα έλεγε ο καλεσμένος του και στη συνέχεια εξέφραζε τις απορίες του. Αυτός ο τρόπος συνέντευξης τον έκανε πολύ αγαπητό στους διάσημους καλεσμένους που πέρασαν από την εκπομπή του και η φήμη που απέκτησε του επέτρεψε να κλείνει οποιονδήποτε την τελευταία στιγμή.

t «Οι ανώνυμες πηγές είναι για τη δημοσιογραφία ό,τι και τα ενθέματα σιλικόνης για τη γυναικεία σιλουέτα: μοιάζουν εντυπωσιακές, αλλά κάτι δεν σου πάει καλά».

t «Είμαι 80 χρονών και δεν ξέρω τι θα κάνω όταν μεγαλώσω. Δεν το πιστεύω ότι είμαι 80, όταν ήμουν παιδί, κανείς δεν ήταν 80!».

Buzz

town

t Το πραγματικό όνομα του Larry King ήταν Lawrence Harvey Zeiger. Γεννήθηκε στις 19 Νοεμβρίου 1933 στο Μπρούκλιν της Νέας Υόρκης και μεγάλωσε σε οικογένεια ορθόδοξων Εβραίων. Την απόφαση να αλλάξει το όνομά του την πήρε λίγο πριν βγει στον αέρα η πρώτη του ραδιοφωνική εκπομπή, όταν ο διευθυντής του τού είπε ότι το όνομά του «παραήταν έθνικ». Το πρώτο πράγμα που είδε, κοιτάζοντας γύρω του, ήταν η διαφήμιση μιας επιχείρησης ποτών από το Μαϊάμι που ονομαζόταν King’s Wholesale Liquors, κι αμέσως υιοθέτησε το «King».

FACTS ΚΑΙ ΜΕΡΙΚΕΣ ΑΠΟ ΤΙΣ ΚΛΑΣΙΚΕΣ ΑΤΑΚΕΣ ΤΟΥ

ΤΙ ΘΑ ΘΥΜΌΜΑΣΤΕ ΑΠΌ ΤΟΝ LARRY KING

28.1.21 – lifo

9

talk town

α πό τh βα σι λι κη σ ιου τη

ΠΟΛΙΤΙΚΟ ΕΠΤΑΗΜΕΡΟ

Τα πώς και τα γιατί των διερευνητικών επαφών με την Τουρκία Η σκληρή, η μετριοπαθής και η συμβιβαστική γραμμή και οι αντιδράσεις της αντιπολίτευσης. ο πολυσυζητημένο θέμα των ημερών δεν ήταν άλλο από την επανέναρξη των λεγόμενων διερευνητικών επαφών μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας, πέντε χρόνια μετά τη διακοπή τους. Επαφές που όλοι ανέμεναν σχεδόν ανυπόμονα εδώ και καιρό, ενώ κανείς δεν περίμενε να βγει κάτι ουσιαστικό από αυτές. Πράγματι, τη Δευτέρα πραγματοποιήθηκαν στην Κωνσταντινούπολη, χωρίς να υπάρξει κάποιο αποτέλεσμα. Τουλάχιστον όχι απ’ όσα μάθαμε, γιατί οι συναντήσεις αυτές, αν και αφορούν εθνικά θέματα, γίνονται υπό το καθεστώς απόλυτης εμπιστευτικότητας, χωρίς να ανακοινώνεται τίποτα, όπως είχε συμφωνηθεί τον Μάρτιο του 2002, όταν ξεκίνησαν.

ΤΙ (ΣΥ)ΖΗΤΑΕΙ ΚΑΘΕ ΠΛΕΥΡΑ Οι εκπρόσωποι της ελληνικής κυβέρνησης υποστηρίζουν ότι δεν συζητάνε τίποτε άλλο εκτός από την υφαλοκρηπίδα και την Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη (ΑΟΖ), πάντα στη βάση του Διεθνούς Δικαίου. Οι εκπρόσωποι της τουρκικής κυβέρνησης, ωστόσο, θέλουν μια πιο ευρεία ατζέντα, στην οποία βάζουν κάθε λογής διεκδικήσεις, πολλές από τις οποίες είναι παράνομες και άλλες αφορούν θέματα εθνικής κυριαρχίας. Η κυβέρνηση, αλλά και ολόκληρη η πολιτική ηγεσία της Ελλάδας, που πάνω-κάτω κινείται σε παρόμοια γραμμή, έχει ξεκαθαρίσει ότι ζητήματα κυριαρχίας της χώρας, όπως η επέκταση των χωρικών της υδάτων, δεν μπαίνουν σε κανένα τραπέζι συζητήσεων. Η Ελλάδα, τονίζουν όλοι, έχει το δικαίωμα που της δίνει το Διεθνές Δίκαιο να τα επεκτείνει, χωρίς να ρωτήσει κανέναν. Έτσι, από την ελληνική πλευρά η συζήτηση περιορίζεται στην υφαλοκρηπίδα και στην ΑΟΖ. Οι Τούρκοι, όμως, ισχυρίζονται, συχνά και με υπονοούμενα, ότι κατά καιρούς στο παρελθόν έχουν συζητηθεί και άλλα θέματα. Με τις θέσεις των δύο πλευρών δεδομένες, δηλαδή την Ελλάδα να θέλει συζήτηση μόνο για υφαλοκρηπίδα και ΑΟΖ και την Τουρκία για τα πάντα, σε αυτήν τη φάση η ελληνική πλευρά ενδιαφέρεται μόνο για τη διερεύνηση προθέσεων για ενδεχόμενες μελλοντικές διαπραγματεύσεις όσον αφορά την οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας και της ΑΟΖ. Κοντά σε λύση έχουν υποστηρίξει κατά το παρελθόν ότι βρεθήκαμε μόνο ο Κώστας Σημίτης και ο Γ. Παπανδρέου, καθώς και ο καθηγητής και συνεργάτης τους, Χ. Ροζάκης. Ποτέ, όμως, δεν έγινε γνωστό ποια ήταν η λύση αυτή.

Η ΣΚΛΗΡΗ, Η ΜΕΤΡΙΟΠΑΘΗΣ ΚΑΙ Η ΣΥΜΒΙΒΑΣΤΙΚΗ ΓΡΑΜΜΗ Σήμερα στην Ελλάδα υπάρχουν αυτοί που δεν θέλουν καθόλου διάλογο με την Τουρκία, όσο αυτή εκφράζει επεκτατικές διαθέσεις σε βάρος της Ελλάδας (πρόκειται για τη σκληρή εθνική γραμμή), αυτοί που θέλουν διάλογο για να κατευνάζεται η Τουρκία και να μην επιτίθεται (οι μετριοπαθείς) και αυτοί που θέλουν διάλογο, θεωρώντας αποδεκτό να υποχωρήσει η Ελλάδα από τις κόκκινες γραμμές της (συμβιβαστική γραμμή). Ενδιάμεσα υπάρχουν κι άλλες αποχρώσεις, αλλά αυτές είναι οι βασικές γραμμές στα ελληνοτουρκικά. Τη σκληρή εθνική γραμμή εκφράζει κυρίως ο πρώην πρωθυπουργός Α. Σαμαράς και αυτή έχει απήχηση σε σημαντικό τμήμα της ΝΔ και όχι μόνο. Υπάρχουν και κάποιοι του παλιού παπανδρεϊκού ΠΑΣΟΚ και κεντρώοι που έχουν παρόμοιες θέσεις στα ελληνοτουρκικά, καθώς και ένας κόσμος της αντιιμπεριαλιστικής αριστεράς. Η κυβέρνηση κινείται στη μετριοπαθή γραμμή, όπως και ο ΣΥΡΙΖΑ και το ΚΙΝ.ΑΛ., ενώ τη συμβιβαστική γραμμή υπερασπίζονται think tanks, όπως το ΕΛΙΑΜΕΠ (ο πρόεδρός του, Λουκάς Τσούκαλης, εκφράζει ανοιχτά τέτοιες απόψεις), ένα τμήμα της διεθνιστικής αριστεράς (π.χ. οι «53» του ΣΥΡΙΖΑ) αλλά και της φιλελεύθερης δεξιάς (Ντόρα Μπακογιάννη κ.ά.).

ΥΠΟ ΝΕΕΣ ΣΥΝΘΗΚΕΣ Η ΕΠΑΝΕΚΚΙΝΗΣΗ

Η επανεκκίνηση των διερευνητικών επαφών, σύμφωνα με πολλούς αναλυτές, γίνεται κάτω από δυσμενέστερες συνθήκες συγκριτικά με τις άλλες, άκαρπες, εξήντα που έχουν προηγηθεί. Η εκτίμησή τους αυτή στηρίζεται στο γεγονός ότι, πέρα από τις παραβιάσεις και τις ασυνήθιστα επιθετικών τόνων απειλές της Τουρκίας το προηγούμενο διάστημα, τις σχέσεις των δύο χωρών επιβαρύνει πλέον και η επίσημη διατύπωση του δόγματος της Γαλάζιας Πατρίδας, που αμφισβητεί ανοιχτά τα διεθνώς αναγνωρισμένα και νόμιμα σύνορα, κάτι που δεν επιτρέπει καμία αισιοδοξία. Η κυβέρνηση, ωστόσο, δίνει διαφορετική ερμηνεία και έχει άλλη γραμμή για τις νέες συνθήκες. «Κοιτάξτε πού ήμασταν πέρσι και πού είμαστε φέτος» λένε τα κυβερνητικά στελέχη. «Έχουμε επεκτείνει τα χωρικά μας ύδατα και έχουμε καθορίσει ΑΟΖ με δύο συμφωνίες, έχουμε αναβαθμίσει την άμυνά μας, ενώ έχουμε βάλει τα ζητήματα της Τουρκίας στο ευρωπαϊκό τραπέζι».

10 lifo – 28.1.21

ΓΙΑΤΙ ΔΕΧΤΗΚΑΝ Ο κύριος λόγος που η ελληνική κυβέρνηση δέχτηκε την επανέναρξη των διερευνητικών επαφών είναι γιατί θεωρεί ότι αυτός είναι ο καλύτερος τρόπος για να σταματήσει η Τουρκία τις παραβιάσεις, όπως αυτές με το Ορούτς Ρέις. Ο λόγος που η τουρκική κυβέρνηση δέχτηκε είναι ότι αφενός στον Λευκό Οίκο δεν υπάρχει πια ο Τραμπ, με τον οποίον ο Ερντογάν μπορούσε να έχει άμεση επαφή ώστε να του παρέχει κάλυψη, αφετέρου χρειαζόταν ένα πρόσχημα για να αποφύγει τις ευρωπαϊκές κυρώσεις εν όψει της επόμενης ευρωπαϊκής συνόδου του Μαρτίου. Το πρόσχημα, όμως, δεν το χρειαζόταν μόνο η Τουρκία αλλά και η Γερμανία και οι χώρες που δεν θέλουν να βάλουν κυρώσεις στην Τουρκία, ώστε να συνεχίσουν μαζί της τις business as usual. Όσο κυνικοί και να είναι οι πολιτικοί, οι ηγεσίες των κρατών-μελών που προμηθεύουν με όπλα την Τουρκία δεν μπορούν να παραβλέψουν ότι το γεγονός αυτό τους εκθέτει στην ευρωπαϊκή κοινή γνώμη, όσο οι Τούρκοι απειλούν να τα στρέψουν εναντίον μιας χώρας της Ε.Ε. Προκειμένου, λοιπόν, να συνεχίσουν απρόσκοπτα τις συναλλαγές τους με την Τουρκία, έπρεπε να την παρουσιάσουν ως «μεταμελημένη» και πρόθυμη για διάλογο. Αυτό χρειαζόταν, βεβαίως, και για να συνεχίσουν τη χρηματοδότησή της από την Ε.Ε. Όλο το προηγούμενο διάστημα η Γερμανία έκανε ό,τι μπορούσε για να συγκρατήσει την κατάσταση, ιδίως την Ελλάδα και την Κύπρο ώστε να μη θέσουν βέτο, αλλά αν η Τουρκία συνέχιζε όπως πριν, η ελληνική κυβέρνηση δεν θα μπορούσε να σταθεί στο εσωτερικό αν δεν αντιδρούσε.

ΠΟΥ ΤΟ ΠΑΕΙ Η ΤΟΥΡΚΙΑ Η Τουρκία κάνει ό,τι θέλει τον διάλογο, ώστε να μη φέρει σε δύσκολη θέση τους συμμάχους της εντός Ε.Ε., κυρίως τη Γερμανία, με σκοπό να επιρρίπτει κάθε φορά στην Ελλάδα την ευθύνη για το (μη) αποτέλεσμα. Για την ώρα, ο Ερντογάν θέλει απλώς τις συναλλαγές με την Ε.Ε., τα όπλα και τα κονδύλια που ζητά για το προσφυγικό, χωρίς να έχει κρύψει τα σχέδιά του να χρησιμοποιήσει τους πρόσφυγες ως «ζώνη ασφαλείας» στα πλαίσιο της στρατηγικής του εναντίον των Κούρδων.

Η ΠΑΡΟΥΣΙΑ ΤΟΥ ΙΜΠΡΑΧΙΜ ΚΑΛΙΝ Οι πολιτικοί και τα ελληνικά ΜΜΕ έδωσαν μεγάλη σημασία στην παρουσία του εκπροσώπου του Ερντογάν, Ιμπραχίμ Καλίν, στη συνάντηση (δεν ήταν γνωστή από πριν), καθώς και στην αλλαγή του τόπου, που, αντί να γίνει στο ξενοδοχείο όπου είχε συμφωνηθεί, έγινε στην έδρα της προεδρίας. Η ερμηνεία της ελληνικής πολιτικής και διπλωματικής γραφειοκρατίας ήταν ότι έτσι ο Ερντογάν πρόβαλε τη βούλησή του να αναβαθμίσει τις άτυπες συζητήσεις και να επιδείξει ιδιαίτερο προσωπικό ενδιαφέρον.

ΟΙ ΑΝΤΙΔΡΑΣΕΙΣ ΤΗΣ ΑΝΤΙΠΟΛΙΤΕΥΣΗΣ Τα κόμματα της αντιπολίτευσης ζήτησαν από την κυβέρνηση επίσημη και αναλυτική ενημέρωση για όσα συζητήθηκαν στις διερευνητικές επαφές με την Τουρκία. Από το Μέγαρο Μαξίμου, ωστόσο, αρνήθηκαν, λέγοντας ότι κάτι τέτοιο δεν πρόκειται να γίνει. Η δικαιολογία είναι ότι αυτές οι συζητήσεις ήταν πάντα μυστικές και ούτε οι άλλες κυβερνήσεις ενημέρωναν τα προηγούμενα χρόνια για τις συζητήσεις που γίνονταν με όρους εμπιστευτικότητας. Επιπλέον, υποστήριξαν ότι η ελληνική πλευρά κινήθηκε στη γνωστή γραμμή και ότι δεν υπάρχει κάτι άλλο. Ο επικεφαλής των διερευνητικών, πάντως, ο 79χρονος πρώην διπλωμάτης Π. Αποστολίδης, που τοποθετήθηκε στη θέση αυτή από την κυβέρνηση Μητσοτάκη, ήταν επικεφαλής της ΕΥΠ επί κυβέρνησης Κώστα Σημίτη και άνθρωπος της εμπιστοσύνης του, όπως και του Γιώργου Παπανδρέου. Η σημερινή ηγεσία του ΚΙΝ.ΑΛ. αναγνωρίζει ως μοναδική διαφορά και αντικείμενο διαλόγου την οριοθέτηση της ΑΟΖ και της υφαλοκρηπίδας, με ελαφρώς πιο «πατριωτική» γραμμή από εκείνη των Σημίτη και Γιώργου Παπανδρέου. Ο τομεάρχης Εξωτερικών του ΣΥΡΙΖΑ, Γιώργος Κατρούγκαλος, δήλωσε ότι «ο ΣΥΡΙΖΑ στηρίζει ανεπιφύλακτα την επανέναρξη των διερευνητικών επαφών, αλλά δεν δέχεται τη διεύρυνση της ατζέντας με θέματα εθνικής κυριαρχίας». Παρ’ όλα αυτά, υποστηρίζει ότι «δεν πρέπει να προεξοφλήσουμε ναυάγιο στις διερευνητικές και να επιδιώξουμε απλώς να κερδίσουμε τη συζήτηση για το blame game που θα ακολουθήσει». Το ΚΚΕ μιλά για «βαθιά εμπλοκή της Ελλάδας στα σχέδια των ΗΠΑ, του ΝΑΤΟ και της Ε.Ε.» και το ΜέΡΑ 25 υποστηρίζει πως «η κυβέρνηση του Μητσοτάκη σέρνεται σε διμερείς διαπραγματεύσεις με επιδιαιτησία του Βερολίνου και της Ουάσινγκτον».

Όσο κυνικοί και να είναι οι πολιτικοί, οι ηγεσίες των κρατών-μελών που προμηθεύουν με όπλα την Τουρκία δεν μπορούν να παραβλέψουν ότι το γεγονός αυτό τους εκθέτει στην ευρωπαϊκή κοινή γνώμη, όσο οι Τούρκοι απειλούν να τα στρέψουν εναντίον μιας χώρας της Ε.Ε.

ΚΟΙΝΟΙ ΤΟΠΟΙ

Πανδημία και δημοκρατική στράτευση

Aς δηλώσουμε το «παρών», μασκοφόροι και εμβολιασμένοι.

α π ο τον βασ ί λη βα μ βα κα

τις 12 Νοεμβρίου του 2020 η χώρα μας κατέγραψε τον μεγαλύτερο μέχρι στιγμής αριθμό κρουσμάτων κορωνοϊού (3.316). Στις 28 του ίδιου μήνα οι ημερήσιες απώλειες έφτασαν στο εφιαλτικό 121. Λίγες μέρες αργότερα, στις 3 Δεκεμβρίου του 2020, οι διασωληνωμένοι συμπολίτες μας έφτασαν τους 622, κάνοντας σε όλους αντιληπτό ότι είχαμε μπει σε οριακές συνθήκες, παρότι το δεύτερο μεγάλο lockdown έκλεινε περίπου έναν μήνα. Σήμερα, με περισσότερους από 5.500 θανάτους να οφείλονται στην πανδημία, επιβεβαιώνεται ότι όχι μόνο δεν είμαστε άτρωτοι, όπως και καμία χώρα, όχι μόνο υπήρξε κοινωνική αμέλεια και πολιτικές καθυστερήσεις στην αντιμετώπιση της δεύτερης φάσης του προβλήματος, αλλά και ότι δείχνουμε σημαντικά επιβιωτικά αντανακλαστικά όταν λειτουργούμε υπό συνθήκες ακραίου κινδύνου. Όπως και την άνοιξη του 2020, το lockdown μάς οδήγησε σε μια μικρή αναχαίτιση της πανδημίας μπροστά στην αισιόδοξη προοπτική του μαζικού εμβολιασμού, ο οποίος, όμως, λόγω της παγκόσμιας επιχειρησιακής δυσκολίας του, δεν είναι η άμεση λύση. Το μεγάλο ζήτημα παραμένει εάν θα καταφέρουμε να λειτουργήσουμε υπό συνθήκες ελεγχόμενου κινδύνου, χωρίς άλλο οικονομικό και ψυχικό κόστος. Σε αυτό το στοίχημα, από το καλοκαίρι κι ύστερα, δεν φανήκαμε ιδιαίτερα ικανοί. Ακόμα και οι μη αρνητές της πανδημίας υποτίμησαν τον κίνδυνο, ενώ χώροι όπως η νυχτερινή διασκέδαση και οι εκκλησιαστικές πρακτικές έγιναν ιδανικό θερμοκήπιο μεταδοτικότητας του ιού. Όμως, έστω και με σχετική καθυστέρηση, έστω και με σοβαρές απώλειες, λίγο πριν φτάσουμε σε καταστροφική εκτράχυνση της κατάστασης, φαίνεται πως αντιδράσαμε θετικά. Οι γιορτές των Χριστουγέννων διέψευσαν τον φόβο μιας νέας ελληνικής «παρέκκλισης» που θα οδηγούσε τους αριθμούς της πανδημίας σε νέα επικίνδυνη άνοδο. Αντίθετα από άλλες χώρες, που έχασαν τον έλεγχο λόγω του χριστουγεννιάτικου εορταστικού κλίματος (π.χ. Βρετανία), η ελληνική κοινωνία αποδείχτηκε αρκούντος εγκρατής και η πολιτεία δεν μπήκε στον πειρασμό ενός οικονομικού και ψυχαγωγικού ρίσκου. Ίσως η μεγαλύτερη αλλαγή που προέκυψε εξαιτίας του θλιβερού φθινοπώρου είναι η κατακόρυφη άνοδος της χρήσης της μάσκας σε χώρους κοινωνικής συνάθροισης. Μέχρι και τον Οκτώβριο οι χρήστες της μάσκας σε δημόσιους χώρους, ακόμη και σε εμπορικά μαγαζιά, έτειναν να γίνουν γραφικό θέαμα προς διακωμώδηση, αν όχι αντικείμενο κοινωνικού μπούλινγκ. Κανείς δεν είχε πιστέψει ιδιαίτερα στην αποτελεσματικότητά της και ακόμη περισσότεροι την αντιμετώπιζαν ως στοιχείο που στερούσε την ελευθερία, που αφαιρούσε από την «προσωπικότητά» μας. Ως έναν βαθμό, αυτό ήταν δικαιολογημένο. Το να χάσεις το βασικό στοιχείο της ατομικής σου ταυτότητας, το να κρύψεις το μισό σου πρόσωπο, δεν συμβαδίζει με όλα όσα έχουμε μάθει να κάνουμε και να εκθέτουμε εθελοντικά εδώ και δεκαετίες. Η κουλτούρα του Ιnstragram και της εναλλακτικής ή mainstream φωτογενούς ζωής που είχαμε συνηθίσει να προβάλλουμε δεν επιδέχεται μάσκες απόκρυψης αλλά έμμεσης ή άμεσης αποκάλυψης. Σήμερα είναι σχεδόν καθολική η χρήση της μάσκας στους περισσότερους χώρους συνεύρεσης. Βέβαια, υπάρχουν ακόμη αρνητές της μάσκας, αλλά τώρα αυτοί είναι οι δακτυλοδεικτούμενοι. Η μάσκα έχει γίνει αναγκαία συνήθεια, χωρίς βέβαια η χρήση της να είναι ενιαία. Κάποιοι συνηθίζουν να τη φέρουν στο πιγούνι μέχρι να πλησιάσει κάποιος «κίνδυνος» ή να τους πιάσουν τα ραντάρ της κοινωνικής και αστυνομικής επίπληξης. Κάποιοι δυσφορούν και δεν θέλουν να τη φορούν την ώρα που κάνουν τη βόλτα τους, χρησιμοποιώντας τον μαγικό αριθμό «6», είτε γιατί τους δυσκολεύει στην άθληση είτε γιατί δεν μπορούν να αποχωριστούν το εθνικό μας ρόφημα, τον καφέ τους εν ώρα περιπάτου. Όμως οι μάσκες χρησιμοποιούνται γενικά σωστά στους χώρους όπου ελλοχεύει ο μεγαλύτερος κίνδυνος μετάδοσης του ιού. Η συρροή κόσμου στην Ερμού το τελευταίο Σαββατοκύριακο ήταν, εκτός των άλλων, μια εντυπωσιακή συγκέντρωση μασκοφόρων! Ίσως αυτό να είναι το σωτήριο κλειδί και για την επόμενη φάση της πανδημίας που θα αντιμετωπίσουμε. Γιατί είναι προφανές ότι ο εμβολιασμός, ακόμη και αν κινηθεί στο προβλεπόμενο πλαίσιο, δεν μας εξασφαλίζει από μια νέα ενδεχόμενη υποτροπή, ειδικά εφόσον ξαναγίνει ένα σταδιακό άνοιγμα της αγοράς, της εκπαίδευσης και της εστίασης. Η μάσκα έπρεπε να θεωρηθεί εξαρχής το διαβατήριό μας από την εφιαλτική κατάσταση της πανδημίας στο όποιο «μετά» μάς περιμένει. Δυστυχώς, αυτό δεν συνέβη, και εδώ ίσως να έχουμε και τη σοβαρότερη πολιτική και επικοινωνιακή ευθύνη της κυβέρνησης. Αντίθετα, η μάσκα θεωρήθηκε σε μεγάλο βαθμό εμπόδιο και μέσο επίδειξης «ατομικής» ευθύνης, με τις πολύ αρνητικές φθινοπωρινές επιπτώσεις. Η μάσκα παραμένει το βασικό μας όπλο για την ώρα, η μοναδική ένδειξη ότι έχουμε κατανοήσει πόσο δύσκολο είναι αυτό που ζούμε και πόσο κινδυνεύουμε εμείς και οι διπλανοί μας. Δεν γινόμαστε ασιατική κοινωνία, δεν γινόμαστε φορείς ολοκληρωτισμού ως μασκοφόροι. Ναι μεν η προσωρινή αυτή στράτευση μας δίνει μια πρωτόγνωρη αίσθηση εν κρυπτώ ομοιομορφίας, την ίδια ώρα όμως διασφαλίζει το πέρασμά μας στην απέναντι όχθη, στον κόσμο που γνωρίζαμε, αυτόν της ελεύθερης έκθεσης του εαυτού και της ατομικότητάς μας. Άλλωστε, δεν είναι το μόνο δείγμα της αργής συνειδητοποίησης ότι το ατομικό είναι άμεσα συνδεδεμένο με την ευρεία συλλογικότητα. Οι εικόνες εμβολιασμού των παππούδων και των γιαγιάδων με τη βοήθεια του ιατρικού προσωπικού και του οικογενειακού περιβάλλοντος προκαλούν μεγάλη συγκίνηση. Μια στιγμή που το παλιό και το νέο επιβεβαιώνουν τους δεσμούς τους, που η ελπίδα δεν γνωρίζει ηλικία, που η διαγενεακή αλληλεγγύη οργανώνεται μαζικά και επιτυχημένα. Είναι μια εικόνα που επιβεβαιώνει ότι η υποχρέωση και το δικαίωμα στη ζωή δεν χωράνε διακρίσεις. Ένα δικαίωμα και μια υποχρέωση που δεν εδράζονται στην πολυδιαφημισμένη τα τελευταία χρόνια «διαφορά» αλλά στην ξεχασμένη μας «ισότητα». Πέρα από μισαλλόδοξους φανατισμούς και υπερφίαλους κοινοτισμούς, ο κορωνοϊός μάς αναγκάζει σε μια ήπια δημοκρατική στράτευση. Ας δηλώσουμε το «παρών», μασκοφόροι και εμβολιασμένοι.

ΣΩΤΗΡΗΣ ΝΤΑΛΗΣ «Μετά την πανδημία του κορωνοϊού, η ανισότητα θα αυξηθεί» α π ό τ ο ν γ ι ά ν ν η π α ν τα ζ ό π ουλο

Ο Σωτήρης Ντάλης είναι αναπληρωτής καθηγητής στο Τμήμα Μεσογειακών Σπουδών του Πανεπιστημίου Αιγαίου και επικεφαλής της Μονάδας Έρευνας για την Ευρωπαϊκή και Διεθνή Πολιτική. .

Οι εικόνες εμβολιασμού των παππούδων και των γιαγιάδων με τη βοήθεια του ιατρικού προσωπικού και του οικογενειακού περιβάλλοντος προκαλούν μεγάλη συγκίνηση. Μια στιγμή που το παλιό και το νέο επιβεβαιώνουν τους δεσμούς τους, που η ελπίδα δεν γνωρίζει ηλικία, που η διαγενεακή αλληλεγγύη οργανώνεται μαζικά και επιτυχημένα.

Πιστεύτε ότι το 2021 θα είναι έτος προκλήσεων για την Ευρώπη; Γιατί; Σε έναν μετα-ηγεμονικό κόσμο και ένα ασταθές περιβάλλον, η Ε.Ε., ως «ήρεμη δύναμη», είναι πλέον πιο ώριμη μετά τη διαχείριση της δημοσιονομικής κρίσης, του Brexit και τώρα της πανδημίας του κορωνοϊού. Σε πρώτη προτεραιότητα, πρέπει να υλοποιήσει αποτελεσματικά τη διαδικασία του Ευρωπαϊκού Ταμείου Ανάκαμψης. Οι χώρες του ευρώ τόλμησαν ένα ιστορικό βήμα με την έκδοση κοινών ομολόγων και οι Ευρωπαίοι ηγέτες υπέγραψαν δύο πακέτα στήριξης, ώστε να βοηθηθούν οι χώρες-μέλη να αντεπεξέλθουν στις οικονομικές επιπτώσεις της πανδημίας. Πρόκειται για ένα ταμείο αλληλεγγύης 750 δισ. ευρώ, που αφορά τη σημαντικότερη ίσως εξέλιξη στο πλαίσιο της ευρωπαϊκής ενοποιητικής διαδικασίας από την εποχή της δημιουργίας του ευρώ. Η κρίση της πανδημίας του κορωνοϊού θα συνεχίσει και το 2021 να ταλαιπωρεί την υγεία και τη ζωή των Ευρωπαίων πολιτών. Ωστόσο, ταρακούνησε το θεσμικό οικοδόμημα της Ε.Ε., με αποτέλεσμα να ξαναθυμηθούμε τον βασικό πυλώνα του ευρωπαϊκού σχεδίου, την αλληλεγγύη, πάνω στον οποίο οικοδομούμε σήμερα μια Ευρωπαϊκή Ένωση Υγείας. Οι επιπτώσεις από τον κορωνοϊό αλλάζουν το κυρίαρχο παραγωγικό μοντέλο. Μπορεί να οδηγηθούμε σε μια μετάλλαξη του οικονομικού-κοινωνικού προτύπου ανάπτυξης; Είναι βέβαιο πως, μετά την πανδημία του κορωνοϊού, η έννοια της ανισότητας θα εμφανιστεί ενισχυμένη. Οι φτωχότεροι και οι μη μετέχοντες στην οικονομία της γνώσης θα δουν τα εισοδήματά τους να μειώνονται και θα χάνουν τις δουλειές τους. Η ανισότητα ανάμεσα στα κράτη θα αυξηθεί και θα εξαρτηθεί από το ύψος του δημόσιου χρέους που θα δημιουργηθεί, εξαιτίας της αντιμετώπισης των συνεπειών της πανδημίας που ταλαιπωρεί τον πλανήτη, και από τις δυνατότητες που θα υπάρξουν για την αναχρηματοδότησή του. Θεωρείται πιθανό να ευνοηθούν το επόμενο διάστημα οι ακραίες, λαϊκιστικές και αντιδημοκρατικές πολιτικές; Και να ξεπροβάλουν αντίστοιχοι ηγέτες; Διανύουμε μια περίοδο κατά την οποία η μεγάλη σύγκρουση ανάμεσα στη δημοκρατία και στον λαϊκισμό είναι σε εξέλιξη. Ειδικότερα οι ΗΠΑ βιώνουν μια βαθύτατη πολιτική κρίση που έχει προκαλέσει μεγάλη εσωστρέφεια. Βέβαια, μεγάλη είναι και η ευθύνη του κόμματος των Ρεπουμπλικανών, καθώς το κόμμα το βαραίνει η ανοχή που έδειξε στον Τραμπ. Χρειάζεται μια ουσιαστική εσωκομματική ενδοσκόπηση, προκειμένου, εκτός από τον Τραμπ, να αποτελέσει παρελθόν και ο τραμπισμός για το Ρεπουμπλικανικό Κόμμα.

28.1.21 – lifo

11

talk town

α π ό τον ν ι κόλα σ εβασ τάκη

Το ριζοσπαστικό όνειρο θέλει κατά κανόνα τη συντριβή του συστήματος των εγωισμών, δηλαδή της πηγής τους, έτσι ώστε να αναδυθεί η αλληλέγγυα ανθρωπότητα και οι επιμέρους ενσαρκώσεις της σε ελεύθερες κοινότητες. Καταλήγει, με τον έναν ή τον άλλον τρόπο, σε ένα θριαμβολογικό «it’s the capitalism, stupid».

12 lifo – 28.1.21

ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΑΝΑΠΝΟΗΣ

FREE THINKING ZONE

Οι εγωισμοί και τα εμβόλια

«Αν πω ότι μου την πέφτει, θα μου πουν ότι τα θέλω κι εγώ»

Η περιπέτεια που περνάμε δείχνει πως έχουμε ανάγκη από μια πιο σύνθετη πολιτική σκέψη, πρόθυμη να αναγνωρίζει τα όριά της, χωρίς να παραιτείται από τις ευθύνες της. ριν από λίγο καιρό, όταν το θέμα ήταν η παραγωγή των εμβολίων, μπορούσε κανείς να θαυμάσει την ταχύτητα και τη συντονισμένη δράση των επιστημονικών ομάδων και των ίδιων των εταιρειών (έστω κι αν υπάκουε στον αδυσώπητο ανταγωνισμό μεταξύ των γιγάντων της Big Pharma). Το πρόβλημα, όμως, κρυβόταν κάτω από αυτήν τη σφαίρα της ταχύτητας και της υποσχόμενης υπερκάλυψης των αναγκών. Το αξιοθαύμαστο των εξελίξεων είχε και μια σκιά. Αναδύεται τώρα, με τη μορφή συγκρούσεων, αθετημένων συμφωνιών ή καθυστερήσεων στην εμβολιαστική κάλυψη. Η Ευρωπαϊκή Ένωση παραπονιέται στις εταιρείες, κάποια κράτη-μέλη προχωρούν σε μηνύσεις ή άλλες μορφές προσφυγής στη Δικαιοσύνη. Η αιφνίδια αναταραχή ενισχύεται από τις μυστηριώδεις μεταλλάξεις και τη γεωγραφική τους διασπορά, από το νότιο ημισφαίριο (Νότια Αφρική) έως τη Βρετανία. Όμως αυτό που οι κρατικοί αξιωματούχοι ονομάζουν «προβλήματα στον εμβολιαστικό προγραμματισμό» έχει και μια άλλη διάσταση. Δίνει, για παράδειγμα, περισσότερα επιχειρήματα σε όσους πιστεύουν πια πως μόνο η επιστροφή στο εθνικό κράτος και στην ελευθερία κινήσεών του μπορεί να αναπληρώσει τους χαμένους χρόνους και να οργανώσει αποτελεσματικές αποκρίσεις. Το Ισραήλ, ο Καναδάς ή η Βρετανία (παρά τον πολύ μεγάλο αριθμό θυμάτων από τον Covid-19) παρουσιάζονται έτσι ως περιπτώσεις όπου τα λυμένα χέρια των κυβερνήσεων μπορούν να ξεπερνούν διάφορα εμπόδια, τουλάχιστον στην ταχύτητα ή στην ποσότητα των εμβολιασμών. Τα συμπτώματα απορρύθμισης, που πολλαπλασιάζονται, κυρίως στη διαχείριση των lockdowns, στην κόπωση των πληθυσμών και στους ρυθμούς των εμβολιασμών, ξαναζεσταίνουν τις μηχανές του εθνικισμού: βγαίνει ενισχυμένη η αίσθηση ότι το μόνο που έχει νόημα στα δύσκολα είναι πως ο καθένας πρέπει να κοιτάξει το σπίτι του, να προφυλάξει τη δική του επικράτεια και να μην έχει αυταπάτες ότι θα τον προστατέψουν κάποιοι τρίτοι. Αυτό το αξίωμα, που κερδίζει έδαφος για τις κρατικές οντότητες, είναι το ίδιο που εμπνέει τους εγωισμούς των ατόμων ή ομάδων μέσα στις εθνικές επικράτειες. Στη Βόρεια Ευρώπη και σε χώρες προτεσταντικού καπιταλισμού βλέπουμε άγριες διαδηλώσεις «υπέρ της ελευθερίας» (δηλαδή εναντίον των μέτρων περιορισμού), που εκφράζουν καθαρά την αρχή της αδιαφορίας για το τι κάνουν, λένε ή μας δεσμεύουν άλλοι. Το «εμείς ας κάνουμε το δικό μας και ας ορίζουν διαφορετικά οι συμφωνίες ή τα πρωτόκολλα», αυτή η άποψη, μοιάζει να αποκτά γενικά περισσότερους οπαδούς. Τι μπορεί να γίνει όμως; Υπάρχει μια εκτίμηση πως αυτή η απορρύθμιση είναι απλώς κάτι προσωρινό και μεταβατικό. Επειδή η κρίση είναι παγκόσμια και έχει τεράστιες πολυπλοκότητες, όλοι σχεδόν οι θεσμοί βρέθηκαν λειψοί και απροετοίμαστοι. Ο χρόνος και η διαπραγματευτική τέχνη των κρατών, των επιχειρήσεων ή των διεθνών οργανισμών θα εξισορροπήσουν τα πράγματα. Σκέφτομαι, όμως, ότι αυτή η αισιόδοξη συλλογιστική είναι μισή αλήθεια και μοιάζει με το στυλ των δικαιολογιών προς επανάπαυση. Το πιθανότερο είναι πως οι κρατικοί εγωισμοί, όπως και οι εγωισμοί των ατόμων ή επιμέρους κοινών, θα συνεχίσουν να έχουν καταλυτική ισχύ. Όσο δεν θα έχουμε μια πραγματική ευρωπαϊκή πολιτική εξουσία προστασίας (το ξέρω, ηχεί αθεράπευτα παλιομοδίτικο πια αυτό), τόσο είναι λογικό να ευνοούνται οι αποσχιστικές ενέργειες και να αυτοθαυμάζονται όσοι παραβιάζουν τους κανόνες ή όσοι είναι πρόθυμοι να «συμμαχήσουν και με τον διάβολο». Ο Μαρξ θα έβλεπε εδώ να επιβεβαιώνεται η δική του πρόβλεψη ότι η καπιταλιστική οργάνωση της κοινωνικής παραγωγής δεν μπορεί, από ένα σημείο και πέρα, να ανταποκριθεί στον πλούτο των ανθρώπινων αναγκών. Για εκείνον, άλλωστε, και η πιο αναπτυγμένη ορθολογική πολιτική είναι καταδικασμένη να αναπαράγει τους εγωισμούς στη βάση της κοινωνίας. Έτσι, οι Ολλανδοί νέοι που βγήκαν στους δρόμους με αφορμή τη νυχτερινή απαγόρευση κυκλοφορίας (σπάζοντας μέχρι και δημόσιες υποδομές υγείας) ή ο θυμός της ευρωπαϊκής ηγεσίας με τις εταιρείες, γιατί αυτές πωλούν εμβόλια και σε τρίτες χώρες, θα μπορούσε, από μια άποψη, να είναι οι δύο όψεις του ίδιου προβλήματος. Εγωισμοί από τα κάτω ή από τα πάνω, από κομμάτια της κοινωνίας ή και από τις ανώτερες θεσμικά θέσεις, από τη στάση ενός, που δηλώνει ανυπάκουος, και από τη στάση του άλλου, που θέλει απλώς να αρπάξει το μεγαλύτερο μερίδιο, αδιαφορώντας για τις ανάγκες του διπλανού. Η φιλελεύθερη λύση περνούσε παραδοσιακά από την προσπάθεια να «χειριστεί» κανείς έξυπνα τους υπαρκτούς και αναπόφευκτους εγωισμούς, καμιά φορά χρησιμοποιώντας τον έναν εγωισμό εναντίον του άλλου στο περίφημο παιχνίδι του ελέγχου και των ισορροπιών. Το ριζοσπαστικό όνειρο θέλει κατά κανόνα τη συντριβή του συστήματος των εγωισμών, δηλαδή της πηγής τους, έτσι ώστε να αναδυθεί η αλληλέγγυα ανθρωπότητα και οι επιμέρους ενσαρκώσεις της σε ελεύθερες κοινότητες. Καταλήγει, με τον έναν ή τον άλλον τρόπο, σε ένα θριαμβολογικό «it’s the capitalism, stupid». Η εθνικιστική σφήνα φροντίζει απλώς να καταλάβει το κενό ανάμεσα στο χάος που φέρνει ο ανταγωνιστικός ατομικισμός και στην τεράστια πολιτική αδυναμία των λαϊκιστικών αντικαπιταλισμών. Όμως η ίδια η περιπέτεια που περνάμε δείχνει πως έχουμε ανάγκη από μια πιο σύνθετη πολιτική σκέψη, πρόθυμη να αναγνωρίζει με διαύγεια τα όριά της, χωρίς να παραιτείται με πονηριές από τις ευθύνες της. Καταλαβαίνουμε ότι πρέπει να συντονιστούν πολιτικά επικράτειες που έχουν αποψιλωθεί από αποθέματα δημόσιας εμπιστοσύνης και θετικής προσδοκίας. Και αυτή η αντίφαση γίνεται επώδυνη και ίσως γεννήσει καινούργια τέρατα.

Οι πικρές αλήθειες που η γενναιότητα της Σοφίας Μπεκατώρου έφερε στο φως σε μία νύχτα!

απ ο τ ην αρετ ή γ εωργ ι λ ή

υτή είναι η συνηθέστερη φράση που ακούω από τα κορίτσια ή τις κυρίες που βρίσκονται στο κοντινό ή στο ευρύτερο περιβάλλον μου, από τις γυναίκες που συμμετέχουν στους κύκλους του Lean in Hellas. Ακούω επίσης: «πάντα θα κουβαλούσα αυτή την ντροπή», «θα γελούσαν μαζί μου», «φοβόμουν μη χάσω τη δουλειά μου», «φοβόμουν μη στιγματιστώ και δεν μπορέσω να βρω δουλειά πουθενά αλλού», «ο άνδρας μου θα με χώριζε και δεν θα με πίστευε ποτέ!», «οι γονείς μου θα με σκότωναν», «οι γονείς μου φοβήθηκαν το ρεζιλίκι στη γειτονιά», «το είπα στον γενικό διευθυντή μας, αλλά δεν με πίστεψε» ή «μου είπε να το “πνίξω”», «αν ήμουν απότομη μαζί του, θα έδινε την ευκαιρία αλλού» και άλλα παρεμφερή. Στενοχωριέμαι που αναγκάζομαι να το ομολογώ συχνά, αλλά η Ελλάδα δεν είναι μια ανοιχτή χώρα. Ζούμε σε μια κλειστή, συντηρητική και πατριαρχική κοινωνία που κουβαλά πολλά βαρίδια από το παρελθόν. Μια κοινωνία που είναι σχεδιασμένη μόνο για ένα κεντρικό πλανητικό σύστημα, το ανδρικό φύλο και τους δορυφόρους του. Όλα είναι στημένα με τέτοιον τρόπο, σαν η ζωή να έχει μοιράσει τα πράγματα ώστε τα σοβαρά να τα κάνουν οι άνδρες και τα υποστηρικτικά οι γυναίκες, σαν ο πρωταγωνιστής αυτής της παράστασης να είναι πάντα ο άνδρας, το θέμα να είναι κυρίως ανδρικό και να απευθύνεται κυρίως σε ανδρικό κοινό. Άρα αυτό το κοινό είναι που πρωτίστως πρέπει να ικανοποιηθεί και να προστατευτεί. Αυτό το κοινό ρυθμίζει τα πράγματα. Έτσι, φτάνουμε στα κλειστά στόματα, στην καταπίεση, στον φόβο, στην ντροπή. Ποιος άνθρωπος, όμως, μπορεί να ζει έτσι; Πόσες επιθυμίες, πόσες ανάγκες θα μείνουν ανομολόγητες και ως πότε; Μόλις 1 στις 10 γυναίκες στην Ελλάδα ομολογεί κακοποίηση ή/και παρενόχληση, που σημαίνει ότι τα υψηλά ποσοστά βίας κατά των γυναικών που έχουμε σήμερα είναι ακόμη υψηλότερα. Ως πότε, λοιπόν, αδικήματα που προστατεύονται πια αυστηρά από τον ποινικό μας κώδικα θα μένουν επτασφράγιστα μυστικά και οι δράστες θα παραμένουν ανενόχλητοι να απλώνουν τα βρομόχερά τους στο επόμενο ανυπεράσπιστο και ανίσχυρο θύμα; Γιατί –για να μην αφήσουμε και την κ. Αξιόγλου με την απορία– υπάρχουν πολλοί τρόποι να υπερασπιστούμε τον εαυτό μας, αλλά όλη η ιστορία είναι να γνωρίζουμε ότι την επόμενη μέρα, μαζί με την προφανή μας αυτοάμυνα, είτε επιλέξουμε το κουγκ-φου και το καράτε είτε τη νομική οδό, θα έχουμε δίπλα μας και την κοινωνία. Ότι δεν θα έχουμε σαχλοπαρουσιαστές στα πρωινάδικα να χασκογελάνε μ’ εμάς και να ευτελίζουν το αδίκημα που με πολύ προσωπικό πόνο ομολογήσαμε, όπως η φοιτήτρια στη Θεσσαλονίκη, όπως ο γυναίκες στη Ρόδο. Ότι θα έχουμε στον νου μας μόνο πώς να γιατρέψουμε την πληγή μας – ψυχική και σωματική– και όχι να αντιμετωπίσουμε τα «ναι μεν, αλλά…» εκείνων που παρακολουθούν θεατές από απόσταση και έρχονται να αμφισβητήσουν το αδίκημα per se και να δώσουν άλλοθι και ελαφρυντικά στους δράστες. Έχετε μήπως καμιά καλή αυτοάμυνα γι’ αυτό, κ. Αξιόγλου; Ή εσείς, κ. Χατζηνικολάου, μας λέτε πού ήταν κρυμμένο τόσο καιρό το τεκμήριο της αθωότητας; Γιατί, άραγε, μόνο σε υποθέσεις έμφυλης βίας εμφανίζεται αυτό το επιχείρημα; Έχετε ακούσει δημοσιογράφο να ρωτάει, για παράδειγμα, κάποιον που τον έκλεψαν «δεν φοβάστε μήπως με την πράξη σας οδηγηθούμε στο άλλο άκρο, να κατηγορηθούν κάποιοι αθώοι άνθρωποι για κλέφτες;», όπως ρώτησε ο κ. Χατζηνικολάου στην πρόσφατη εκπομπή του τη Σοφία. Είναι προφανές ότι για κάθε αδίκημα και κάθε καταγγελία ελλοχεύει αυτός ο κίνδυνος. Για να μεταφράσω, λοιπόν, η ερώτηση που κρύβεται από κάτω είναι: «Μήπως δεν κατάλαβες καλά ότι σε βίασαν και πρέπει να το ξανασκεφτείς λιγάκι ακόμη;». Κι έτσι, απλά και αθώα, ο βιασμός γίνεται ένα λιγότερο αναγνωρίσιμο, λιγότερο... σοβαρό έγκλημα. Όχι, δεν είναι πολιτική ορθότητα να μη γελάς με ένα έγκλημα ή να μη δίνεις κοινωνικά ελαφρυντικά στον δράστη. Είναι συνενοχή. Είναι συνενοχή γιατί αποτρέπεις χιλιάδες σαν την Μπεκατώρου, από μικρά κορίτσια μέχρι φτασμένες γυναίκες καριέρας, να βγουν και να κάνουν το ίδιο. Σε φοβούνται και σε ντρέπονται. Και έρχεται ξαφνικά η Σοφία Μπεκατώρου και σε μια νύχτα σπάει το απόστημα που ακόμα και η διεθνής κινητικότητα του κινήματος #MeToo δεν στάθηκε ικανή να κάνει, για να ανοίξει έστω και ένα ελληνικό στόμα. Το γεγονός ότι ο ίδιος ο πρωθυπουργός, «σαν άνδρας και σαν πατέρας», όπως ο ίδιος είπε, πήρε αμέσως θέση δεν άφησε μεγάλο περιθώριο στους κοινωνικούς δικαστές –και κυρίως δικαστίνες– να αμφισβητήσουν το θέμα, έτσι βγήκαν και άλλοι και άλλες, είτε με γνήσιες αντιδράσεις είτε για λόγους διαμόρφωσης της προσωπικής τους εικόνας, και ακολούθησαν το ρεύμα. Και το ρεύμα τώρα γίνεται ορμητικό και ανοίγουν, ευτυχώς, κι άλλα στόματα. Για να καταλάβει, επιτέλους, ο διευθυντής μας, ο προπονητής μας, ο ιερέας μας, ο γιατρός μας, ο βουλευτής της περιοχής μας, ο σύζυγός μας, ότι η σχέση εξουσιαστή και εξουσιαζόμενης έχει τελειώσει οριστικά και δεν έχει κανένα δικαίωμα να χρησιμοποιεί την όποια ισχύ που του δίνει η φύση ή η θέση του για να επιβάλει τις ορέξεις του. Σοφία, ευχαριστούμε!

70

με τον Φοίβο Οικονομίδη Ένα απόγευμα στο κέντρο της πόλης με έναν (πολύ) νέο συγγραφέα.

τι θα γινόταν αν σε εννιά μέρες τα συναισθήματα των ανθρώπων πάγωναν; Τι θα συνέβαινε αν ένας κομήτης έπεφτε στη Γη, οι τοξίνες του απελευθερώνονταν στην ατμόσφαιρα και εξαιτίας τους οι άνθρωποι αισθάνονταν για το υπόλοιπο της ζωής τους ακριβώς όπως ένιωθαν την ώρα της σύγκρουσης; Ο Αλέξανδρος, φοιτητής στην Αθήνα, θα ψάξει βαθιά μέσα και γύρω του και θα πασχίσει να κατανοήσει τους ανθρώπους, τον έρωτα, τον πόνο και τη νοσταλγία. Αγωνιά να προφτάσει την ευτυχία, ώστε να την εξασφαλίσει για πάντα. Αυτός είναι ο κεντρικός άξονας του Βορρά, του μυθιστορήματος του Φοίβου Οικονομίδη.

συνε ντε υξ η: γ ι άν ν ησ π αν ταζ ό π ουλοσ - φωτ ο γ ραφι εσ: γ ι ωργ οσ α δ α μ οσ 28.1.21 – lifo

13

talk town

Το βιβλίο του Φοίβου Οικονομίδη «Βορράς» κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Εστία.

14 lifo – 28.1.21

70 λεπτά με τον Φοίβο Οικονομίδη

Πηγαίνοντας στο σπίτι του στο τέρμα της οδού Μπενάκη, στην περιοχή των Εξαρχείων, σκεφτόμουν ότι είναι μόλις 23 ετών και έχει γράψει ένα βιβλίο που αποτελεί μια νεανική τοιχογραφία της σύγχρονης πραγματικότητας. Ο Φοίβος Οικονομίδης γεννήθηκε το 1997 στην Αθήνα. Είναι τελειόφοιτος του Τμήματος Ηλεκτρολόγων Μηχανικών & Μηχανικών Υπολογιστών του ΕΜΠ και παράλληλα εργάζεται σε μια διαφημιστική εταιρεία. Έχει γράψει και σκηνοθετήσει δύο ταινίες μικρού μήκους και ασχολείται επίσης με την ποίηση και τη μουσική σύνθεση. Μεγάλωσε στην Ιπποκράτειο Πολιτεία και τελείωσε το Αρσάκειο. Εδώ και λίγους μήνες έχει μετακομίσει στην περιοχή των Εξαρχείων, γιατί, όπως λέει: «Εδώ συμβαίνουν όλα. Το κέντρο είναι ο πυρήνας των πάντων». Το φοιτητικό του διαμέρισμα είναι ηλιόλουστο, με μια υπέροχη θέα προς τον λόφο του Λυκαβηττού. Από πολύ μικρή ηλικία τον γοήτευαν οι ιστορίες και οι γονείς του τον τροφοδοτούσαν διαρκώς, είτε με βιβλία, είτε πηγαίνοντάς τον σινεμά, είτε εξιστορώντας του εμπειρίες από θεατρικές παραστάσεις που έβλεπαν στο εξωτερικό, όπως οι Άθλιοι του Ουγκό. «Όταν ήμουν περίπου έξι ετών οι γονείς μου με πήγαν να δω το Φάντασμα της Όπερας. Τόσο μικρός, κι όμως μαγεύτηκα. Ήθελα πολύ να διαβάσω το βιβλίο. Η τέχνη, ευτυχώς, ήταν μέρος της ζωής μας και αποτέλεσε βασικό μου ερέθισμα» υποστηρίζει. Τον Βορρά ξεκίνησε να τον γράφει πριν από περίπου έναν χρόνο. «Από κει και πέρα, δεν γνώριζα τις διαδικασίες που χρειάζονταν να γίνουν για να εκδοθεί. Όμως οι συγκυρίες με βοήθησαν, αφού, μέσω μιας φίλης, μπόρεσα να το στείλω στις εκδόσεις της Εστίας, για να πάρω, αρχικά, μια γνώμη. Σε καμία περίπτωση δεν πίστευα ότι υπήρχε πιθανότητα να εκδοθεί. Το έστειλα και μετά από έναν μήνα επισκέφθηκα την κ. Καραϊτίδη στο γραφείο της, η οποία με ενημέρωσε ότι σκέφτονταν να το εκδώσουν. Για μένα η ανακοίνωση αυτή ήταν ένα σοκ. Κι αυτό διότι την ώρα που συζητούσαμε το βλέμμα μου είχε σταθεί στα συμβόλαια συγγραφέων της Εστίας, στα οποία, μεταξύ άλλων, συμπεριλαμβάνονται τα ονόματα του Καραγάτση, του Κούντερα ή του Ουελμπέκ. Αναρωτήθηκα τότε: “Τι κάνεις εσύ εδώ;”». Όταν ξέσπασε η πανδημία στην Ιταλία, ο Φοίβος βρισκόταν για Erasmus στο Μιλάνο, την πόλη που ήταν το επίκεντρο του κορωνοϊού. Έτσι, κάποια στιγμή είπε στους φίλους του ότι θα επέστρεφε στην Ελλάδα. Την ίδια μέρα έλαβε ένα τηλεφώνημα που τον ενημέρωνε ότι το μυθιστόρημά του ήταν στο τελικό στάδιο έκδοσης και σύντομα θα κυκλοφορούσε στα βιβλιοπωλεία. «Αυτή είναι η ζωή, κάτι κερδίζεις, κάτι χάνεις» επισημαίνει γελώντας. Ο Βορράς είναι απόρροια εμπειριών, προβληματισμών, σκέψεων και ερωτημάτων και γράφτηκε μέσα σε έναν χρόνο. «Το βιβλίο αυτό το έγραφα παντού: στην παραλία, στα καφέ, στο σπίτι, στις διακοπές, ακόμη και στα μπαράκια, όταν βγαίναμε με τους φίλους μου, κρατώντας σημειώσεις στο κινητό» μου λέει. Στη συνέχεια, τον ρωτώ ποιο ήταν το πρώτο βιβλίο που διάβασε και ποια είναι αυτά που τον έχουν επηρεάσει; «Θυμάμαι χαρακτηριστικά ότι το πρώτο βιβλίο που διάβασα ήταν το Η Κωνσταντίνα και οι αράχνες της της Άλκης Ζέη. Έκτοτε, με έχει επηρεάσει σε μέγιστο βαθμό ο Αλμπέρ Καμί. Αρχικά, διάβασα τον Ξένο, ύστερα την Πτώση, την Πανούκλα και, φυσικά, τον Μύθο του Σισύφου. Για μένα τα βιβλία του Καμί αποτελούν σημείο αναφοράς. Επηρέασαν καταλυτικά την κοσμοθεωρία μου. Παράλληλα, αγαπώ πολύ τον μαγικό ρεαλισμό του Γκαμπριέλ Γκαρσία Μάρκες, ειδικά, το Εκατό χρόνια μοναξιά, τον Έρνεστ Χέμινγουεϊ, τον Καβάφη, τον Καρυωτάκη, ενώ πρόσφατα ενθουσιάστηκα με το Μπλε βαθύ, σχεδόν μαύρο του Θανάση Βαλτινού» αναφέρει. Ως χαρακτήρας, πολλές φορές καταφεύγει στο παρελθόν και στη

νοσταλγία. «Αν και μικρός ηλικιακά, με ενθουσιάζει το στοιχείο της μνήμης. Είναι αρκετά τα μέρη της πόλης που τα στοιχειώνουν οι αναμνήσεις μου κι αυτό είναι κάτι που μου αρέσει. Κανένα σημείο δεν είναι το ίδιο, από τη στιγμή που έχεις αφήσει σε αυτό το αποτύπωμά σου» υποστηρίζει με ένα αινιγματικό χαμόγελο. Εκείνη τη στιγμή ανατρέχει σε μια εμβληματική παράσταση που έχει δει στο Λονδίνο, τις Τρεις Αδελφές του Τσέχοφ. «Απ’ αυτό το θεατρικό έργο, το οποίο μιλά για τη διάψευση των ελπίδων και των επιθυμιών των προσώπων, και ιδιαίτερα των τριών αδελφών, από την καθημερινότητα και το βάρος της ζωής συνειδητοποίησα ότι καμιά φορά η νοσταλγία είναι ένα καταφύγιο για τον άνθρωπο, ένα ασφαλές μέρος» τονίζει. Ποια είναι η γνώμη του για τους νέους σήμερα; Εφησυχάζουν ή διεκδικούν σιωπηλά; Και τι απαντά σε όσους κατηγορούν τη δική του γενιά ως αδιάφορη; «Διαφωνώ με την άποψη αυτή. Οι νέοι σήμερα θεωρώ ότι είμαστε μια φωτισμένη γενιά. Αγαπάμε τις τέχνες, διαβάζουμε, έχουμε περιβαλλοντική συνείδηση, προσέχουμε την πόλη μας και ταυτόχρονα μας αρέσει να διασκεδάζουμε ή να εκτονωνόμαστε. Προφανώς, επικρατεί και θυμός, αγανάκτηση ή αντίδραση – και καλώς υπάρχει. Δεν πιστεύω, όμως, ότι η γενιά μου είναι αδιάφορη. Αντιθέτως, δυσκολεύεται να είναι χαρούμενη, επειδή ακριβώς δεν αδιαφορεί, επειδή νοιάζεται και αγχώνεται για το μέλλον. Επομένως, οι μέρες αυτής της γενιάς δεν αναλώνονται σε ένα ατελείωτο σκρολάρισμα στο Instagram, ούτε περιγράφονται ως μια διαρκής ανεμελιά βολεμένων νέων». Σ’ εκείνο το σημείο παρατηρώ έναν μεγάλο τοίχο, τον οποίο έχει μετατρέψει σε μαυροπίνακα, στον οποίο ξεχωρίζει το σύνθημα: «Η πόλη μου δεν μου ανήκει πια». Τι εμπόδια συναντά ένας 23χρονος σε καιρούς εγκλεισμού και πανδημίας; «Αναμφίβολα, το ότι στην προσπάθειά σου να χτίσεις κάτι καινούργιο συναντάς μπροστά σου έναν απροσπέλαστο τοίχο. Η ρουτίνα καταστρέφει κάθε έννοια δημιουργίας, βυθίζοντάς σε στη στασιμότητα και στη μετριότητα. Η καθημερινότητά μας έχει μετασχηματιστεί: στέλνουμε μηνύματα με κωδικούς, υπακούμε σε συνεχείς απαγορεύσεις και είμαστε αγχωμένοι μην τυχόν κολλήσουμε κορωνοϊό. Παράλληλα, γινόμαστε μάρτυρες διαφόρων ευτράπελων. Προχθές πήγαμε με έναν φίλο μου να πετάξουμε στον κάδο ανακύκλωσης μια σακούλα με μπουκάλια. Για να αποφύγουμε τον συνωστισμό της λαϊκής στην Καλλιδρομίου, προτιμήσαμε να πάμε στη Μεθώνης. Εκεί, αρκετοί αστυνομικοί μάς σταμάτησαν, σπρώχνοντάς μας στον τοίχο – νόμιζαν ότι πηγαίναμε να φτιάξουμε μολότοφ. Αυτή είναι μία εικόνα απ’ όλα όσα ζούμε σήμερα. Επίσης, τα ξενύχτια, τα μπαράκια, οι μουσικές βραδιές, οι ατελείωτες συζητήσεις με τους φίλους είναι κι αυτά σε αναστολή, λόγω του απαγορευτικού. Ξαφνικά, όλα παγώνουν στις εννιά το βράδυ, εξωτερικά και εσωτερικά. Όλοι είμαστε κουρασμένοι από αυτή την κατάσταση και προσπαθούμε να σπάσουμε με κάθε τρόπο τη σιωπή. Γιατί είναι αρνητικό να ψάχνεις να βρεις σχέση από το Tinder; Τι άλλο να κάνεις; Να βγεις στην άδεια πλατεία Συντάγματος και να φωνάζεις; Ευελπιστώ ότι σύντομα θα ξανα-παρτάρουμε, θα αγκαλιαστούμε και θα ξενυχτήσουμε μέχρι τις επτά το πρωί. Και ότι η Αθήνα θα μας ανήκει και πάλι». Τι είναι γι’ αυτόν η ευτυχία; «Δεν έχω βρει την απάντηση ακόμα. Νομίζω ότι βρίσκεται στην αποδοχή της απουσίας της» λέει. Λίγο πριν τον αποχαιρετήσω, συνειδητοποιώ ότι ο Φοίβος έχει ανακαλύψει τον δικό του «Βορρά». Άλλωστε, όπως γράφει και στο βιβλίο: «Πρέπει να ξέρεις ποιος είναι ο Βορράς σου. Να ξέρεις πού πηγαίνεις. Ακόμα κι αν είναι κάτι αφηρημένο, να ξέρεις τι θέλεις, να μην είσαι παντού και πουθενά. Ένα όνειρο, έναν στόχο…Ό,τι θέλεις, αλλά να έχεις έναν Βορρά».

Προχθές πήγαμε με έναν φίλο μου να πετάξουμε στον κάδο ανακύκλωσης μια σακούλα με μπουκάλια. Για να αποφύγουμε τον συνωστισμό της λαϊκής στην Καλλιδρομίου, προτιμήσαμε να πάμε στη Μεθώνης. Εκεί, αρκετοί αστυνομικοί μάς σταμάτησαν, σπρώχνοντάς μας στον τοίχο – νόμιζαν ότι πηγαίναμε να φτιάξουμε μολότοφ.

ΤΕΤΡΑΓΩΝΑ

SHORTCUT

Οι δημοσκοπήσεις της περιόδου, τα στρατηγικά κέρδη και οι κίνδυνοι για την κυβέρνηση

H περίπτωση του Άκη Πάνου, που ακόμα μας στοιχειώνει

Το τελευταίο που χρειάζεται η κυβέρνηση είναι μια λογική εφησυχασμού και, ακόμα χειρότερα, αλαζονείας.

α πό τον ευ τ ύ χη βα ρδουλάκη

Πολλοί επιμέρους ποιοτικοί δείκτες έχουν επιδεινωθεί σε σχέση με την πρώτη φάση της πανδημίας. Κάποιες επικοινωνιακές αστοχίες που προκάλεσαν έντονη ενόχληση δείχνουν ότι ο κόσμος δεν στηρίζει εν λευκώ. Μελλοντικά επικοινωνιακά και διαχειριστικά λάθη μπορεί να έχουν μεγαλύτερες πολιτικές συνέπειες, καθώς η κοινωνική κόπωση είναι πλέον μεγαλύτερη.

λες οι πρόσφατες δημοσκοπήσεις καταγράφουν παρόμοια πολιτικά δεδομένα. Το προβάδισμα της Νέας Δημοκρατίας παραμένει ευρύ και σε ποσοστά αρκετά υψηλά για μια χρονική περίοδο που πλησιάζει τα μέσα της τετραετίας. Η υπεροχή του Κυριάκου Μητσοτάκη έναντι του Αλέξη Τσίπρα είναι ακόμα μεγαλύτερη, τόσο σε επίπεδο συνολικής δημοτικότητας όσο και σε επιμέρους συγκριτικούς δείκτες. Ο ΣΥΡΙΖΑ μοιάζει καθηλωμένος σε ποσοστά χαμηλότερα της τελευταίας εκλογικής του επίδοσης, αντιμετωπίζοντας κάποια δομικά στρατηγικά ζητήματα, ενώ τα υπόλοιπα κόμματα παραμένουν σε μια ουσιαστικά αμετάβλητη κατάσταση, με μόνη ίσως εξαίρεση την Ελληνική Λύση του Κυριάκου Βελόπουλου, που μοιάζει να έχει κάποια μικρά κέρδη. Ωστόσο, αυτό που έχει ενδιαφέρον είναι κάποια ευρήματα με μακροπρόθεσμη στρατηγική αξία. Πρώτον, η Νέα Δημοκρατία μοιάζει να διευρύνει την επιρροή της σε ψηφοφόρους που δεν την ψήφισαν στις τελευταίες εκλογές. Είναι χαρακτηριστικό ότι σε έρευνα της Marc για τον Alpha η Νέα Δημοκρατία φαίνεται να αποσπά στην πρόθεση ψήφου το 10,6% όσων ψήφισαν ΣΥΡΙΖΑ τον Ιούλιο 2019. Αντίστοιχα, τον Κυριάκο Μητσοτάκη θεωρεί «καταλληλότερο για πρωθυπουργό» το 15,6% των παλαιών ψηφοφόρων του ΣΥΡΙΖΑ. Οι μετακινήσεις αυτές έχουν αυξημένη εκλογική σημασία, κυρίως όμως δείχνουν μια αναδιάταξη των κοινωνικών συμμαχιών που είχαν καταγραφεί στις τελευταίες εκλογές προς όφελος της κυβέρνησης. Δεύτερον, η υπεροχή της ΝΔ και ειδικά του κ. Μητσοτάκη είναι συντριπτική στους ψηφοφόρους του ενδιάμεσου χώρου. Τόσο στους ψηφοφόρους του ΚΙΝ.ΑΛ. όσο και σε αυτούς που αυτοτοποθετούνται στο κέντρο της πολιτικής κλίμακας (με όση αυθαιρεσία και αν εμπεριέχει αυτός ο αυτοπροσδιορισμός). Είναι ενδεικτικό ότι στην έρευνα της Opinion Poll το 66,7% των ψηφοφόρων του ΚΙΝ.ΑΛ. προτιμά μελλοντική συνεργασία με τη Νέα Δημοκρατία, έναντι μόλις 3,2% που προτιμούν τον ΣΥΡΙΖΑ. Η διαφορά είναι τόσο χαοτική, που θέτει σαφές πλαίσιο στην ηγεσία του χώρου ως προς τις μελλοντικές στρατηγικές επιλογές της. Τρίτον, οι δείκτες συλλογικής-ατομικής αισιοδοξίας και γενικής κατεύθυνσης της χώρας, παρά την επιδείνωση της κατάστασης, δεν αποτυπώνουν εικόνα απόγνωσης ή πλήρους κοινωνικής αποσταθεροποίησης. Η εικόνα δεν θυμίζει σε τίποτα συνθήκες πρώιμης αντιμνημονιακής περιόδου, εξού και η επανάληψη πολιτικών πρακτικών της περιόδου εκείνης μοιάζει καταδικασμένη. Αντιθέτως, το ποσοστό των πολιτών που θεωρεί ότι, παρά τις δυσκολίες, η χώρα στέκεται αξιοπρεπώς, καθώς και εκείνων που αισιοδοξούν ότι το 2021 θα είναι καλύτερη χρονιά, είναι αξιοσημείωτο – και συχνά υψηλότερο από το εύρος επιρροής της κυβέρνησης. Πώς παγιώθηκε, όμως, αυτή η εικόνα; Η απάντηση πρέπει να αναζητηθεί κυρίως σε δύο επίπεδα. Πρώτον, στο πολιτικό φαινόμενο που οι Αμερικανοί ονομάζουν «rally ’round the flag» («συσπείρωση γύρω από τη σημαία»). Δηλαδή την τάση των κοινωνιών να συσπειρώνονται γύρω από την ηγεσία τους την περίοδο της κρίσης, αρκεί οι ηγεσίες να αξιοποιούν αυτό το φαινόμενο. Το μεγαλύτερο στρατηγικό επίτευγμα του κ. Μητσοτάκη στο διάστημα της πανδημίας είναι ότι κατά κανόνα στάθηκε πάνω από την αντιπαράθεση, μιλώντας ως πρωθυπουργός και όχι ως κομματάρχης. Αυτό του έδωσε τη δυνατότητα να απευθυνθεί σε ακροατήριο ευρύτερο εκείνων που τον ψήφισαν στις τελευταίες εκλογές, με τα κέρδη που αναφέρθηκαν. Δεύτερον, στην ίδια τη διαχείριση. Αν η «μπάλα είχε χαθεί» επί της ουσίας, καμία επικοινωνιακή διαχείριση δεν θα μπορούσε να φέρει αποτελέσματα. Αντιθέτως, η αίσθηση που έχει επικρατήσει (καλώς ή κακώς, δεν μπαίνουμε στην ουσία αλλά εστιάζουμε μόνο στη γενική εικόνα) είναι ότι η Ελλάδα τα πήγε συγκριτικά καλά, και μάλιστα καλύτερα από πολύ ισχυρότερες χώρες. Αυτός είναι και ο βασικός λόγος που η κριτική της αντιπολίτευσης (συχνά αρκετά έντονη) δεν της αποδίδει πολιτικά οφέλη. Επίσης, η γενική εικόνα για τα μέτρα οικονομικής στήριξης, το πρόσφατο άνοιγμα των σχολείων και του λιανεμπορίου και η μάλλον ικανοποιητική μέχρι τώρα πορεία του εμβολιασμού (παρά την εύλογη ενόχληση που προκάλεσαν φωτογραφίες κυβερνητικών στελεχών την ώρα που απολάμβαναν το –όχι επαρκώς τεκμηριωμένο– προνόμιο του κατά προτεραιότητα εμβολιασμού τους…) βελτιώνουν την ψυχολογία του κόσμου και ενισχύουν την πεποίθηση ότι πλησιάζουμε στην αρχή του τέλους. Όλα τα παραπάνω, βέβαια, δεν θα πρέπει να αποτελούν λόγους εφησυχασμού για το κυβερνητικό στρατόπεδο. Αντιθέτως, ακούγονται και αρκετά ανησυχητικά καμπανάκια. Πολλοί επιμέρους ποιοτικοί δείκτες έχουν επιδεινωθεί σε σχέση με την πρώτη φάση της πανδημίας. Κάποιες επικοινωνιακές αστοχίες που προκάλεσαν έντονη ενόχληση δείχνουν ότι ο κόσμος δεν στηρίζει εν λευκώ. Μελλοντικά επικοινωνιακά και διαχειριστικά λάθη μπορεί να έχουν μεγαλύτερες πολιτικές συνέπειες, καθώς η κοινωνική κόπωση είναι πλέον μεγαλύτερη. Οι επιπτώσεις της οικονομικής ύφεσης δεν έχουν φανεί ακόμα πλήρως, καθώς τα μέτρα στήριξης απορροφούν μεγάλο μέρος των κραδασμών. Τα μέτρα, όμως, δεν θα ισχύουν εσαεί. Κάποια στιγμή θα σταματήσουν και τότε θα φανεί το πραγματικό μέγεθος της ζημιάς. Ενώ υπάρχουν πάντα τα ανοιχτά εθνικά ζητήματα, τα οποία μπορούν να προκαλέσουν ισχυρότατους κλυδωνισμούς. Ως εκ τούτου, παρά τα προφανή στην παρούσα φάση στρατηγικά της κέρδη, το τελευταίο που χρειάζεται η κυβέρνηση είναι μια λογική εφησυχασμού και, ακόμα χειρότερα, αλαζονείας. (Τα του ΣΥΡΙΖΑ θα τα δούμε στην ανάλυση της επόμενης εβδομάδας.)

Ούτε το έργο ενός δημιουργού μπορεί εύκολα να διαγραφεί ούτε όμως και η σύνδεσή του με τις όποιες αποτρόπαιες πράξεις. Μένει εκεί, σαν ανεξίτηλη κηλίδα που διαβρώνει και συρρικνώνει το σέβας, το δέος, την εκτίμηση, την απόλαυση. Αυτό είναι το τίμημα.

από τον δημήτρη πολιτάκη

ρέθηκα τις προάλλες μάρτυρας σε μια ήπιων τόνων (ο έντονος λόγος ενισχύει το ιικό φορτίο άλλωστε) διένεξη φιλικού ζευγαριού, σαφώς επηρεασμένη από το πνεύμα των ημερών, το οποίο ενθαρρύνει (δικαίως, και επιτέλους) τις καταγγελίες ενάντια στις κακοποιητικές συμπεριφορές ανδρών επιφανών και αναθερμαίνει για άλλη μια φορά τη συζήτηση περί διαχωρισμού ή όχι του έργου του δημιουργού από τη φρικτή έως εγκληματική συμπεριφορά που μπορεί να έχει επιδείξει στις προσωπικές σχέσεις του. Αφορμή για την αντιπαράθεση υπήρξε ένα τραγούδι του Άκη Πάνου («Το θολωμένο μου μυαλό» με τον Καζαντζίδη) που διάλεξε εκείνος να ακουστεί, προκαλώντας την αντίδραση της συντρόφου του, η οποία ομολογουμένως δεν το έχει καθόλου όχι μόνο με τις μάτσο εκδηλώσεις «θολωμένων ανδρών» αλλά ούτε και με το λαϊκό τραγούδι γενικώς. «Τεράστια και σημαντική προσωπικότητα» έλεγε εκείνος, υπερασπιζόμενος την επιλογή του. «Να τη βράσω τη σημασία του», ξέσπασε εκείνη, «πήγε και σκότωσε τον άνθρωπο, επειδή δεν ενέκρινε τη σχέση του με την κόρη του…». Δεν έκρινα σκόπιμο να παρέμβω στην κουβέντα, αφενός γιατί καλύτερα να μην μπλέκεις ακόμα και στις «ακαδημαϊκού» τύπου διενέξεις ζευγαριών και αφετέρου επειδή δεν έχει πάψει να μου προκαλεί έντονη σύγχυση και δυσάρεστα συναισθήματα η συγκεκριμένη (τραγική) περίπτωση. Θα πρέπει να ήταν κάνα δυο χρόνια μετά την καταδίκη του Άκη Πάνου και λίγο πριν από τον θάνατό του, όταν πήγα να πάρω μια συνέντευξη από την Ελένη Βιτάλη, που παραλίγο να λήξει απότομα και άδοξα, όταν πήγε η συζήτηση στο έγκλημα που είχε συγκλονίσει προσφάτως την κοινή γνώμη, όπως λένε. «Δεν είναι δολοφόνος, φονιάς είναι! Δεν είχε δόλο μέσα του!» μου είπε έξαλλη η τραγουδίστρια, πιστοποιώντας το μυθικό στάτους του διάσημου δημιουργού και τους πέρα από τον νόμο και την κοινωνική ηθική αρχέγονους κώδικες τιμής στους οποίους εκείνος είχε αποφασίσει να οχυρωθεί, όχι στο έργο του πλέον, αλλά στην αληθινή ζωή. Όπως χαρακτηριστικά είχε πει ο ίδιος στο δικαστήριο, «δεν μετανόησα, γιατί δεν εννόησα». Έγραφε τον Μάρτιο του 1998, λίγο μετά την καταδίκη, ο Βασίλης Ραφαηλίδης (ο οποίος έφυγε από τη ζωή τον Δεκέμβριο του 2000, μερικούς μήνες μετά τον Άκη Πάνου) σε ένα κείμενό του στο «Έθνος» με τίτλο «Υπέρ Άκη Πάνου, δολοφόνου»: «Δεν έχω καθόλου καλές σχέσεις με το είδος μουσικής που υπηρετεί ο Άκης Πάνου. Άλλοι, που έχουν, ισχυρίζονται πως ο συνθέτης-δολοφόνος είναι μια μουσική ιδιοφυΐα στο είδος της μουσικής που υπηρετεί… Θέλω μόνο να επισημάνω τον βαθιά αναρχικό (αντιεξουσιαστικό) χαρακτήρα αυτής της μουσικής αλλά και την παγίδα που μπορεί να στήσει στους αστούς ηθικολόγους… Θέλω να πω πως ο γνήσιος καλλιτέχνης, και ο Πάνου είναι από τους πιο γνήσιους, είναι ένα τέρας εγωισμού και πως μόνο οι ανόητοι θα ήταν δυνατό να τον εκλάβουν σαν “παιδαγωγό”, σαν προασπιστή των λαϊκών συμφερόντων ή δεν ξέρω τι άλλο, το ίδιο πομπώδες και άκριτο. Μπορεί να είναι και όλα αυτά ο καλλιτέχνης, αλλά μόνο παρεμπιπτόντως. Ο γνήσιος καλλιτέχνης, πάντως, το μόνο που επιχειρεί είναι να πιαστεί απ’ τα μαλλιά του για να σωθεί και δεν έχει την παραμικρή πρόθεση να σώσει κανέναν, ούτε καν τον εαυτό του, αφού ξέρει πως το να πιάνεις τα μαλλιά σου είναι ο αποτελεσματικότερος τρόπος για να πας φούντο… Ο Άκης Πάνου μπορεί να μην είναι ηθικός, άλλωστε είναι αυταπόδεικτα και ομολογημένα δολοφόνος, έχει όμως ήθος που θα έπρεπε να το ζηλεύει ο κάθε δικαστής…». Μεγάλη συζήτηση. Δεν ξέρω, δεν μπορώ να καταλήξω. Αυτό που ξέρω είναι ότι δεν μπορώ να σβήσω, να ακυρώσω, να ρίξω στον Καιάδα γραπτά, τραγούδια, ταινίες ή άλλα σημαντικά στη ζωή μου προϊόντα αμφιλεγόμενων (ή και αποδεδειγμένα ένοχων) προσωπικοτήτων. Ούτε όμως μπορεί να σβήσει από το μυαλό μου η σύνδεση με τις όποιες αποτρόπαιες πράξεις τους. Μένει εκεί, σαν ανεξίτηλη κηλίδα που διαβρώνει και συρρικνώνει το σέβας, το δέος, την εκτίμηση, την απόλαυση. Αυτό είναι το τίμημα.

28.1.21 – lifo

15

URBAN

ΟΙ

SAVE YOUR HOOD

«ΣΏΖΟΥΝ» ΤΙΣ ΓΕΙΤΟΝΙΈΣ ΤΗΣ ΠΌΛΗΣ ΑΠΟ ΤΑ ΣΚΟΥΠΊΔΙΑ

δράση της ομάδας Save the Hood εμφανίστηκε ως ιδέα στην αρχή της πρώτης καραντίνας, κάπου στα Τουρκοβούνια. Η κατάσταση στην περιοχή, που είχε μετατραπεί σε σκουπιδότοπο, και η αδιαφορία του κόσμου ήταν το κίνητρο για να οργανώσει ο Βασίλης Σφακιανόπουλος την πρώτη εκστρατεία καθαρισμού της περιοχής. Η πρωτοβουλία του βρήκε ανέλπιστη ανταπόκριση, διαδόθηκε από στόμα σε στόμα και μέσα από τα social media, και σήμερα ενενήντα δύο δήμοι βοηθούν την προσπάθειά του, σε ολόκληρη την Ελλάδα. «Στην πρώτη καραντίνα, ένας πιτσιρικάς στα Τουρκοβούνια πέταξε κάτω ένα ποτήρι καφέ μιας χρήσης μπροστά στα μάτια μου» λέει. «Όταν τον ρώτησα τι κάνει, η απάντησή του ξεπέρασε κάθε φαντασία: “Μα καλά, δεν βλέπεις τι γίνεται; Το δικό μου σε πείραξε;”. Αυτή ήταν μια

16 lifo – 28.1.21

λογική που δεν μπορούσα να χωνέψω. Πείσμωσα και είπα “θα το καθαρίσουμε”» εξηγεί όταν τον ρωτάω πώς ξεκίνησε η προσπάθεια. «Παρατηρούσα, πέρα από τη δική μου δραστηριότητα, ότι πολλοί καθάριζαν, πολλοί επενέβαιναν στη γειτονιά, στην παραλία τους, όπου υπήρχαν σκουπίδια, είτε ατομικά είτε σε μικρές ομάδες, και αυτό ποτέ δεν είχε κάποιον αντίκτυπο. Tα σκουπίδια ξαναμαζεύονταν. Αφιέρωσα πολύ χρόνο για να βρω έναν τρόπο ώστε αυτό να έχει κάποιο ουσιαστικό αποτέλεσμα. Ήθελα να το προβάλουμε με κάθε τρόπο, αλλά συντονισμένα, να ξεκινήσει από στόμα σε στόμα. Γιατί έτσι η κίνηση θα ήταν πηγαία και θα παρακινούσε περισσότερο τον κόσμο».

Η ΠΡΩΤΗ ΦΟΡΑ «Στις 13 Νοεμβρίου έκανα ένα open call από τα δικά μου social media για να καθαρίσουμε μία από τις αγαπημένες μου περιοχές, τα Τουρκοβούνια. Ήταν ώρα αιχμής, μεσημέρι Σαββάτου. Ήμασταν σίγουροι ότι όλο αυτό θα μαζέψει

πάρα πολύ κόσμο. Καθαρίσαμε, μας είδαν πολλοί, ακούσαμε πάρα πολλά “μπράβο”, όμως δεν υπήρξε καμία συμμετοχή. Από την τρίτη δράση και μετά άρχισε να μπαίνει ο κόσμος. Μαζέψαμε τριάντα έξι σακούλες γίγας. Ήμασταν επτά άτομα, σχετικά λίγοι σε σχέση με το χάλι που υπήρχε. Τα σκουπίδια ήταν συσσωρευμένα σε στρώματα. Παίζει να μην είχε καθαριστεί ποτέ ο χώρος. Φαντάσου ότι χωμένες στο έδαφος υπήρχαν μπίρες και αναψυκτικά του ’80. Η ιδέα να επεκταθεί η δράση σε όλη την Ελλάδα και ο τρόπος που θα γινόταν ήρθαν πολύ αργότερα. Ήταν στα σχέδιά μου, ήξερα ότι υπήρχε έλλειψη πρωτοβουλίας από την πλευρά των πολιτών για χίλιους δυο λόγους. Κι εσύ παίζει να βρεις ένα σημείο και να θέλεις να το καθαρίσεις, αλλά δεν το κάνεις ποτέ. Κι εμένα μου συμβαίνει αυτό. Είναι ανθρώπινο, συνήθως λείπει η σπίθα. Όταν ξεκινήσαμε να κοινοποιούμε τις δράσεις μας, αρχίσαμε να δεχόμαστε διάφορα αιτήματα. “Θέλω πολύ να έρθω, να βοηθήσω, αλλά μένω Πειραιά”. Η πρώτη μου σκέψη ήταν να απαντή-

από τον γιωργο ψωμιαδη

σω “σόρι, δεν γίνεται” και να το αφήσω εκεί. Αντί γι’ αυτό, άρχισα να τους λέω “παιδιά, επιλέξτε ένα σημείο στην περιοχή σας και κάντε το”. Καταγράψαμε τη μέθοδο. Τι χρειάζεται για να γίνει μια δράση και πώς ο καθένας μπορεί να παίρνει την πρωτοβουλία και να οργανώνει ο ίδιος τον κόσμο στην περιοχή του. Όλο αυτό ξαφνικά έγινε μια στέγη κάτω από την οποία κανείς δεν είναι μόνος, όλοι έχουν έναν κοινό σκοπό, μια κοινή μέθοδο και μια ενιαία φωνή για να πιέσουν αυτούς που πρέπει, ενώ ευαισθητοποιούν στο μέγιστο. Γιατί όταν περπατάς κάθε Σάββατο στον Πειραιά και βρίσκεις τρεις δράσεις μας που γίνονται ταυτόχρονα, καταλαβαίνεις ότι όλο αυτό δεν είναι κάτι τυχαίο. Αρχίζει να αλλάζει η αντίληψη του κόσμου απέναντι σε αυτές τις δραστηριότητες. Ο κόσμος που συμμετέχει δεν αισθάνεται ντροπή. Γουστάρει, περνάει πάρα πολύ καλά, κάνει κάτι πολύ θετικό για την κοινωνία. Ευαισθητοποιεί και παρακινεί τους περαστικούς και ανθρώπους στα δικά του social media αλλά και στους δήμους. Αυτό το βλέπουμε και

604 ΆΝΘΡΩΠΟΙ 1.049 ΣΑΚΟΎΛΕΣ, 141.017 ΛΊΤΡΑ ΚΑΙ 46 ΔΡΆΣΕΙΣ ΣΕ 41 ΔΉΜΟΥΣ ΕΊΝΑΙ Ο ΑΠΟΛΟΓΙΣΜΌΣ ΤΗΣ ΠΕΡΑΣΜΈΝΗΣ ΕΒΔΟΜΆΔΑΣ ΑΠΌ ΤΟΥΣ SAVE YOUR HOOD.

εμπράκτως. Είναι ένα πανέμορφο ντόμινο που έχει απλωθεί παντού.

ΟΙ ΔΗΜΟΙ ΣΥΜΜΕΤΕΧΟΥΝ Έχουν ενεργοποιηθεί πάρα πολλοί δήμοι. Πρώτος ήταν ο δήμος Παγγαίου, επάνω στην Καβάλα, όπου ο ίδιος ο αντιδήμαρχος βοήθησε μαζί με υπαλλήλους. Ακολούθησαν κι άλλοι. Την προηγούμενη εβδομάδα ήρθε και ο δήμος Αθηναίων και μας βοήθησε, με εργαλεία. Ο αντιδήμαρχος φόρεσε γάντια και μπήκε στη δράση. Είναι on board και ο δήμος του Πειραιά, ο δήμος Γλυφάδας, Χαλκίδας, Καλαμάτας, Τρίπολης. Γενικά, έχει ξεκινήσει ένα πολύ μεγάλο ενδιαφέρον και καλώς, γιατί μια πολύ βασική μας αρχή είναι το “μαζί τα κάναμε, μαζί θα λύσουμε το πρόβλημα”. Δεν φταίει κανένας δήμος αποκλειστικά, για κανένα χάλι, φταίνε και οι πολίτες, αν αναλογιστείς ότι ο δήμος από πολίτες αποτελείται, από τους εργαζόμενους μέχρι αυτούς που μας κυβερνούν. Η έλλειψη παιδείας επί του θέματος αφορά όλους. Εμείς είμαστε ανοιχτοί. Στις περισ-

σότερες περιπτώσεις, ο κόσμος έρχεται χωρίς να γίνει κάποια προσέγγιση από εμάς, γιατί θέλουμε να είναι πραγματικό το ενδιαφέρον, όπως και η υποστήριξη, ειδικά από τους δημόσιους φορείς.

Η ΜΕΘΟΔΟΣ ΚΑΙ Ο COVID-19 Κάθε Δευτέρα γίνεται μια ψηφοφορία. Ο καθένας δηλώνει με έναν συγκεκριμένο τρόπο την περιοχή που προτείνει να καθαριστεί, αυτή που έχει πρόβλημα και χρειάζεται τη φροντίδα μας. Σε δεύτερο χρόνο, τα υπόλοιπα μέλη ψηφίζουμε πού μπορούμε να πάμε τη συγκεκριμένη εβδομάδα. Δεν λειτουργούμε μόνο Σαββατοκύριακα, αν και οι περισσότερες δράσεις τότε γίνονται. Υπάρχει μια μεγάλη ομάδα ψηφιακών συντονιστών, η οποία, ανάλογα με τις ψήφους, οργανώνει τα μέλη που έχουν ψηφίσει σε μια περιοχή σε τσατ. Τους εξηγεί τον τρόπο που λειτουργούμε και από κει και πέρα οργανώνονται μόνοι τους. Η δράση αυτο-οργανώνεται. Αν δεν οργανωθεί, επεμβαίνει ο συντονιστής μας και τους βοηθάει. Αυτό είναι το πιο σημαντικό.

Είμαι απόλυτος στην τήρηση των μέτρων κατά του Covid-19. Ναι μεν στέλνουμε 6, συγκεντρωνόμαστε, αλλά πρέπει όλοι να φοράμε μάσκες και πάντα να κρατάμε αποστάσεις. Αυτοί που έρχονται ανά 8 άτομα διοχετεύονται αμέσως στο μέρος όπου είναι να δράσουν, ώστε να μην υπάρξει συνωστισμός. Η οκτάδα αυτή χωρίζεται σε τέσσερις δυάδες που τηρούν τις αποστάσεις, επομένως απλώνονται στον χώρο με τέτοιον τρόπο, που δεν υπάρχει θέμα. Υπάρχουν, βέβαια, και περιπτώσεις που ο χώρος είναι αρκετά μικρός και ο αριθμός των συμμετεχόντων μεγάλος, οπότε επεμβαίνει πάλι ο συντονιστής, που είναι παρών σε κάθε δράση. Πρώτη, με μεγάλη διαφορά, ήταν η επιχείρηση της προηγούμενης εβδομάδας στου Φιλοπάππου, στην οποία μαζέψαμε εξήντα ένα χιλιάδες λίτρα. Ήταν μια χωματερή και φαντάσου ότι ήταν η πέμπτη φορά που πήγαμε για να την καθαρίσουμε. Ήταν η μέρα με τη μεγαλύτερη συμμετοχή, καθώς είχαμε 45 εθελοντές και 305 σακούλες, χωρίς τα μπάζα που βρήκαν. Μετά ήταν τα Τουρκοβούνια, όπου όλος

ο περιφερειακός ήταν σε πολύ κακή κατάσταση. Όλοι κάθονται στα κάγκελα και πετάνε τα πάντα κάτω.

Η ΑΘΗΝΑ Η πόλη δεν βρίσκεται σε καλή κατάσταση. Βέβαια, είναι σε καλύτερη κατάσταση απ’ ό,τι παλιότερα. Είναι κάποιες γειτονιές, ειδικά στο κέντρο, που όντως είναι πολύ πιο προσεγμένες, όπως και τα πάρκα. Στην Ακαδημία Πλάτωνος, για παράδειγμα, που πήγαμε για να καθαρίσουμε, βρήκα έναν παράδεισο. Γίνεται μια προσπάθεια, αλλά πρέπει να είναι από κοινού και προς τη σωστή κατεύθυνση. Ο δήμος Αθηναίων, συγκεκριμένα, όντως κάνει σημαντική δουλειά και η βελτίωση είναι εμφανέστατη. Προς το παρόν, όμως, επικεντρώνεται εκεί όπου πηγαίνουν οι περισσότεροι. Άρα, παραγκωνισμένες περιοχές που είναι πανέμορφες χρειάζονται ακόμη μεγάλη φροντίδα. Εμείς μέσα από τη δράση μας προσπαθούμε να επηρεάσουμε σιγά-σιγά τα πράγματα προς μια πιο θετική κατεύθυνση».

28.1.21 – lifo

17

ΕΙΚΑΣΤΙΚΑ

τα νέα («παιδιά αλεξία ψαραδέλη

παρισ ταβιτιαν

πάνος προφήτης

ιrene ragusini

αντρέα τζούροβιτς

παρισ ταβιτιαν

ευριπίδης παπαδοπετράκης

ίναι φρικτός αγγλισμός να μιλά κάποιος για «αναδυόμενους καλλιτέχνες» ως κατά λέξη μετάφραση της πολύ συχνά εμφανιζόμενης διατύπωσης «emerging artist» στην αγγλόφωνη κειμενογραφία για τις εικαστικές τέχνες. Το παράξενο που ηχεί στα ελληνικά με τη σύνταξη των λέξεων «αναδυόμενος» και «καλλιτέχνης» οφείλεται στο ότι το μυαλό έχει την τάση να σχηματίζει μια μάλλον κωμική και ελαφρώς αδιάκριτη εικόνα του πραγματικού προσώπου, γυμνού πάνω σε μεγάλη αχηβάδα, να επιπλέει στα υπέροχα θαλασσινά νερά της Κύπρου, με τη δόξα, την καλή τύχη και το ταλέντο, ως ούριους ανέμους κάπου ψηλά αριστερά στο φόντο, να προωθούν με την πνοή τους τον φανταστικό πλου του προς την αποθέωση. Δηλαδή, σχηματίζεται αυτόματα μια χαριτωμένη «διασκευή» της περίφημης αναγεννησιακής (και κλισέ πια) εκδοχής της «Γέννησης της Αφροδίτης» του Σάντρο Μποτιτσέλι. Το χειρότερο όμως έρχεται από άλλη κατεύθυνση, καθότι το λεκτικό κλισέ «αναδυόμενη οικονομία» είναι τόσο πολύ εντυπωμένο στη γλώσσα μας, που ξεβάφει και πάνω στη διατύπωση «αναδυόμενοι καλλιτέχνες». Αυτό έχει ως αποτέλεσμα μια αντιπαθητική «οικονομοποίηση» της εκάστοτε αναφοράς στους καλλιτέχνες, επειδή υποβάλλει μια ιδέα που δεν είναι υποχρεωτικά συνδεδεμένη με την καλλιτεχνική αξία των έργων τους αλλά περισσότερο με το ότι κάποιος πιστεύει ότι οι «αναδυόμενοι καλλιτέχνες» περιγράφονται έτσι γιατί θα «πουλήσουν καλά». Με άλλα λόγια, η διατύπωση περιορίζει σε ένα πεζό επίπεδο οικονομικής αποτίμησης πρόσωπα και έργα που θα όφειλε κάποιος να αντιλαμβάνεται απαλλαγμένα από κάθε περιορισμό ή προκατάληψη. Ωστόσο, τα πράγματα δεν είναι ποτέ τόσο απλά και ξεκάθαρα, καθότι η διατύπωση «αναδυόμενοι καλλιτέχνες» περιέχει κρυφίως και την έννοια ότι, για να αναδύονται, είναι και –κατά τι, τουλάχιστον– «ανεπτυγμένοι» καλλιτεχνικά, επειδή έχουν δημιουργήσει κάποιο έργο, το οποίο έχει τύχει αρκετούτσικης αναγνώρισης, παρά το νεαρό της ηλικίας τους, οπότε αυτό γεννά προσδοκίες. Με αυτή την έννοια και μόνο, η διατύπωση «αναδυόμενοι καλλιτέχνες» θα έπρεπε να γίνει απολύτως αποδεκτή στα ελληνικά, καθότι γρήγορα θα τη συνηθίσουμε και θα απαλλαγούμε από τις εκνευριστικές παρενέργειές της, αλλά και γιατί μακροπρόθεσμα θα αποδειχτεί χρήσιμη. Οι δύο μέχρι τώρα εξάρσεις της πανδημίας του κορωνοϊού υπήρξαν καταστροφικές για τη ροή της εικαστικής ζωής παντού στον κόσμο. Εκθέσεις διακόπηκαν ξαφνικά, άλλες αναβλήθηκαν κι άλλες ακυρώθηκαν. Η αβεβαιότητα είναι η λέξη που βασιλεύει μεταξύ των καλλιτεχνών, όταν συζητούν τα σχέδιά τους, αλλά και μεταξύ των φορέων κάθε κατηγορίας, μέσω των οποίων παρουσιάζεται η δουλειά τους. Όλοι πια γράφουν στα ημερολόγιά τους με μολυβάκια, ώστε να μπορούν να σβήνουν εύκολα ό,τι σημειώνουν, αφού μάλλον θα χρειαστεί να το ξαναγράψουν σε άλλη σελίδα. Σε αυτό το πλαίσιο, όπου όλοι νιώθουν ότι πορεύονται με ορθοπεταλιά στο κενό, χωρίς να διακρίνουν μπροστά τους σταθερό τον προορισμό τους, η νέα γενιά καλλιτεχνών «αναδύεται», όχι επειδή της το επιτρέπει η κατάσταση αλλά επειδή είναι η ώρα της να αναδυθεί. Βρίσκεται να στέκεται πάνω στα θολά νερά της μικρής (αλλά συμπαθητικούλας) ήρεμης λίμνης της εικαστικής ζωής μας και από αυτήν τη θέση καλείται να περπατήσει στην επιφάνεια των υδάτων ως εάν να ήταν θεά –χωρίς φυσικό υποστήριγμα και χωρίς να βουλιάζει– και μέχρις ότου μερικοί, τουλάχιστον, από τους εκπροσώπους της κατακτήσουν το πολυπόθητο και οριστικό status του καταξιωμένου καλλιτέχνη. Πέρα απ’ αυτά, η τωρινή γενιά αναδυόμενων καλλιτεχνών είναι μάλλον η τελευταία κατά σειρά από τις μεταβατικές εκείνες γενιές που είχαν βιωματική εμπειρία της ανθρώπινης κατάστασης, προτού αυτή προσαρμοστεί στην ολοκληρωμένη ψηφιακή υπόσταση της πραγματικότητας. Επίσης, καλούνται να απαντήσουν με το έργο τους σε όλα τα νέα άλυτα που υψώνονται ενώπιον της «ανθρωπινότητας», όπως οι νέοι όροι συνύπαρξης ανθρώπου, φύσης, τεχνολογίας και τεχνητής νοημοσύνης ειδικότερα, η διάσωση του πλανήτη από την κλιματική αλλαγή και η συντήρηση των κοινωνιών, χωρίς να χρειαστεί να καταρρεύσουν πρώτα. Η ηλικία των δέκα αναδυόμενων καλλιτεχνών που επιλέχθηκαν γι’ αυτό το αφιέρωμα κυμαίνεται από 23 έως 38 ετών και αυτοπαρουσιάζονται με πολύ λίγα λόγια και με έργα τους.

10 ΕΙΚΑΣΤΙΚΟΊ ΚΑΛΛΙΤΈΧΝΕΣ ΝΈΑΣ ΓΕΝΙΆΣ ΣΕ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΗ ΕΞΑΡΣΗ ΕΝ ΜΕΣΩ ΠΑΝΔΗΜΙΑΣ ΜΑΣ ΣΥΣΤΗΝΟΝΤΑΙ (ΣΥΝΤΟΜΑ) ΜΕΣΑ ΑΠΟ ΤΗ ΔΟΥΛΕΙΑ ΤΟΥΣ. ΤΩΝ Μ. HULOT & ΓΙΆΝΝΗ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΊΔΗ

18 lifo – 28.1.21

ά») της τέχνης

στεφανια ορφανιδου Profanation exercises Mulbery's Revenge

19

28.1.21 – lifo

Ψηφιακή εκτύπωση

20 lifo – 28.1.21

Λάδι & UV cured μελάνι σε λινό, 200x275εκ. Ευγενική παραχώρηση του καλλιτέχνη και της γκαλερί CAN Christina Androulidaki

κυριακή γονή

ιωκο κυριακη γονη Δίκτυα εμπιστοσύνης, 2018

κωνσταντίνος γιωτησ

μανωλης δασκαλακης λεμος New Landscapes (Riverside with Flowers), 2021

Μεικτή τεχνική, 2021

irene ragusini Artifact 3.3, Βeachcombing

ΕΙΚΑΣΤΙΚΑ

Ευριπίδης Παπαδοπετράκης

ιωκο Mirros, 2012

Editing by Lefteris Krysalis

Μεγάλωσα και ζω στην Αθήνα, πραγματοποίησα τις προπτυχιακές και μεταπτυχιακές μου σπουδές στη Σχολή Καλών Τεχνών της Αθήνας, ενώ παράλληλα μελέτησα την καλλιτεχνική βιβλιοδεσία και τις αναλογικές γραφικές τέχνες. Τα εκφραστικά μου μέσα προσαρμόζονται γύρω από την κατασκευή υπερρεαλιστικών προσομοιώσεων, ισορροπώντας μεταξύ τεχνικής και θεωρητικής παρατήρησης. Εκτός από εικαστικός καλλιτέχνης, δραστηριοποιούμαι στον χώρο της εκπαίδευσης, είμαι συνιδρυτής του πρότζεκτ «Δρυοκολάπτης», ενώ εδώ και λίγους μήνες στεγάζω το εργαστήριό μου, ως μέλος του, στο Koren process space. euripidispapadopetrakis.com instagram.com/euripides_papadopetrakis

Irene Ragusini Γεννήθηκα στη λίμνη Γκάρντα, στη βόρεια Ιταλία, και μεγάλωσα στην Αθήνα. Είμαι απόφοιτη του εικαστικού προπτυχιακού και μεταπτυχιακού τμήματος της Καλών Τεχνών της Αθήνας, ενώ έχω ακόμα ένα Μaster in Fine Arts από τη Luca School of Arts του Βελγίου, καθώς και ένα πτυχίο με κατεύθυνση τα Artist’s Books από τη Grafikskolan της Στοκχόλμης. Παράλληλα, ασχολούμαι επαγγελματικά με τον χορό. Από τον Οκτώβριο του ’20 έχω δημιουργήσει τον δικό μου artist-run χώρο στο Κουκάκι, το Koren process space. Στην έρευνά μου με ενδιαφέρουν ιδιαίτερα έννοιες όπως η ταυτότητα και το ανήκειν και χρησιμοποιώ το βίωμα του ταξιδιού και γενικότερα της μετακίνησης στον κόσμο ως διαδικασία για την παραγωγή τόσο ενός αφηγηματικού πλαισίου όσο και του τελικού περιεχομένου (φωτογραφίες / αντικείμενα / υλικά κ.λπ.) του έργου. ireneragusini.com instagram.com/ireneragusini

Αντρέα Τζούροβιτς Ζω στην Ελλάδα από το 1999. Αποφοίτησα από τη Σχολή Καλών Τεχνών της Αθήνας το 2020, από τον τομέα της Γλυπτικής, με καθηγητή τον Νίκο Τρανό. Τον Οκτώβρη που μας πέρασε πραγματοποίησα την πρώτη ατομική μου έκθεση στην Kalfayan Galleries στην Αθήνα και αμέσως μετά μετακόμισα στο Λονδίνο, όπου συνεχίζω τις μεταπτυχιακές μου σπουδές στο Slade School of Fine Art-UCL, πάλι στον τομέα της Γλυπτικής. Αυτήν τη στιγμή βρίσκομαι σε καραντίνα, όπως σχεδόν όλος ο πληθυσμός του πλανήτη, αλλά συγκεντρωμένος στις σπουδές και στην προσωπική καλλιτεχνική έρευνα. Το Λονδίνο, αν εξαιρέσουμε την προσωρινή κατάσταση της πανδημίας, είναι για μένα ένα οικείο μέρος, επειδή εδώ ζει η οικογένειά μου αρκετά χρόνια, οπότε οι πάρα πολλές και συχνές επισκέψεις μου όλα αυτά τα χρόνια με έχουν κάνει να το αγαπήσω αλλά και να εξοικειωθώ με τη ζωή και τα άφθονα καλλιτεχνικά δρώμενα της πόλης. instagram.com/tzourovits

αντρέα τζούροβιτς Χωρίς τίτλο, 2021

ακρυλικό σε ξύλο, βερνίκι ξύλου 24 x 16.5 x 3.3 εκ. Ευγενική παραχώρηση: Kalfayan Galleries, Αθήνα - Θεσσαλονίκη

Πάνος Προφήτης Είμαι #εικαστικός, μένω στο κέντρο της Αθήνας, το στούντιό μου είναι στη Νέα Φιλαδέλφεια και το #day job μου είναι στον Κορυδαλλό. Είμαι απόφοιτος της ΑΣΚΤ και έχω Master in Visual Arts από το Royal Academy of Arts της Αμβέρσας (site specific arts/installation art). Η καλλιτεχνική μου γλώσσα ποικίλλει και περιλαμβάνει από readymade και γλυπτά - κεραμικά μέχρι περφόρμανς, κάποιες φορές. instagram.com/panosprofitis

28.1.21 – lifo

21

ΕΙΚΑΣΤΙΚΑ Αλεξία Ψαραδέλη

Είμαι 30 ετών, αριστούχος της ΑΣΚΤ και όχι και τόσο αριστούχος της Δραματικής Σχολής Ωδείου Αθηνών. Είμαι τυχερός γιατί συνεργάζομαι με ανθρώπους που αγαπώ και εκτιμώ. Η τέχνη, για μένα, είναι η πιο πλούσια γλώσσα για να πω αυτά που έχω ανάγκη. Ονειρεύομαι ότι θα ζω από τη δουλειά μου, σε ανθρώπινους ρυθμούς, πράγμα που δεν πρόκειται να συμβεί σε μια χώρα όπου η τέχνη αντιμετωπίζεται ως χόμπι και πολυτέλεια. instagram.com/ioko.annistidis/

αλεξία ψαραδέλη Unruly compositions, 2019

ΙΩΚΟ

Past of the «Οbserver», Studio exhibition

Αποφοίτησα από την Καλών Τεχνών της Αθήνας το 2014 και συνέχισα με μεταπτυχιακές σπουδές, ως υπότροφος του Ιδρύματος Ωνάση, στη Σχολή Καλών Τεχνών του Εδιμβούργου. Από τότε που επέστρεψα στην Αθήνα, το 2016, έχω το εργαστήριό μου στο Παγκράτι. Επιπλέον ασχολούμαι με τον χορό και με το εκπαιδευτικό κομμάτι των τεχνών, με τη μορφή διαφόρων workshops για παιδιά. instagram.com/psaradelialexia

Στεφανία Ορφανίδου Είμαι αρχιτέκτονας και φωτογράφος. Ζω και εργάζομαι στην Αθήνα. Στο έργο μου με απασχολούν ζητήματα όπως η αίσθηση της οικειότητας και της αδράνειας, η έννοια του μυθολογικού στοιχείου, οι αλλόκοτες αναμνήσεις και οι ανέφικτες επιθυμίες, ενώ ο χώρος γύρω μου μετατρέπεται στον καμβά ενός νέου χάρτη, μιας νέας αφήγησης ενάντια στη λήθη. Ονειρεύομαι μια αρχιτεκτονική εγκατάσταση στον χώρο για το εν εξελίξει έργο μου «Cache», που θα θολώνει τα όρια του υπαρκτού και του φανταστικού χώρου, της εικόνας που βλέπει ο θεατής, και θα τρέπει σε φυγή τον νου του σε ένα όραμα που θα υπερβαίνει τον ρεαλισμό ή θα τον προσγειώνει στην πιο ταπεινή στιγμή της καθημερινής του ζωής. instagram.com/stefania.orfanidou

22 lifo – 28.1.21

© CAN Christina Androulidaki Gallery

στεφανία ορφανίδου

κωνσταντίνος γιώτης Super thin silver, 2021

μανώλης δασκαλάκης-λεμός

Splates color woodcut

ευριπίδης παπαδοπετράκης φ (phi) bone steak, 2018

Μανώλης Δασκαλάκης-Λεμός Όλα μια πνοή. (Είναι και ο κεντρικός στίχος στο τελευταίο κομμάτι που έγραψα για τα Όρη, την μπάντα στην οποία είμαι μέλος, στα ντραμς και στα φωνητικά). Δεν μπορώ να σκεφτώ ποιο καλλιτεχνικό όνειρό μου θα ευχόμουν να είχε εκπληρωθεί ως τώρα. Προτιμώ να επικεντρώνομαι σε αυτά που έρχονται και να αντιμετωπίζω τον χρόνο ως κάτι πολύ ρευστό, χωρίς checkpoints. Σε πρακτικό επίπεδο, η επόμενη ατομική μου έκθεση στην Πορτογαλία, στην γκαλερί Duarte Sequeira, έχει πάρει κάποιες αναβολές, δεδομένων των συνθηκών, αλλά θα γίνει πολύ σύντομα, ενώ μια έκθεση στην Ιταλία, στο Museo Pecci, έγινε, πάλι με μια εξάμηνη αναβολή, και άλλα πρότζεκτ απλώς ακυρώθηκαν. instagram.com/explore/tags/ manolisdaskalakislemos/

Κυριακή Γονή

πάνος προφήτης Figure with brain hair, 2020

Με ερωτήσεις για το εδώ και τώρα, αναμειγνύοντας πλασματικά και πραγματικά γεγονότα, φτιάχνω ιστορίες για πιθανές εκδοχές του μέλλοντος, κυρίως πάνω στη σχέση μας με την τεχνολογία. Σπούδασα πρώτα Κοινωνική Ανθρωπολογία και μετά Ζωγραφική και Ψηφιακά Μέσα στην ΑΣΚΤ. Μου αρέσουν τα ηλεκτρομαγνητικά πεδία, το ουράνιο τόξο, το παγωτό και το κολύμπι. Από το 2015, που αποφοίτησα από τη σχολή, μέχρι τώρα έχουν πραγματοποιηθεί τρεις ατομικές μου εκθέσεις με εγκαταστάσεις που αγαπούσα ιδιαίτερα. instagram.com/kyriaki_goni/

Κωνσταντίνος Γιώτης Σπούδασα στα Γιάννενα, στη Μαδρίτη και στο Λονδίνο, όπου έκανα μεταπτυχιακό με κατεύθυνση στη ζωγραφική στο Slade School of Fine Art. Η δουλειά μου περιστρέφεται γύρω από εμμονές, φαντασιώσεις, επιθυμίες και μια ελλειπτική σχέση με την αναπαράσταση. Αυτοβιογραφικές αφετηρίες περιπλέκονται με πολιτισμικές ή φαινομενικά τυχαίες αναφορές, που οδηγούν σε νευρωτικές συνθέσεις, ένα σύγχρονο φαντασιακό. Θα επιδίωκα περισσότερες συνεργασίες με αυτοδιαχειριζόμενους χώρους καλλιτεχνών, ανεξάρτητους φορείς αλλά και συμμετοχή σε προγράμματα διαμονής καλλιτεχνών στο εξωτερικό. instagram.com/konstantinos.giotis/ 28.1.21 – lifo

23

ρικό μέρος από τον πόλεμο, εκεί βρισκόταν ένα αρχηγείο της Αντίστασης. Ο παππούς μου έχτισε μια μονοκατοικία το 1957. Όταν γεννήθηκα, το ’63, έριξε ο μπαμπάς μου έναν όροφο από πάνω. Εκείνος είχε γεννηθεί στα Πατήσια, στην πλατεία Αμερικής, ενώ η μητέρα μου στον Νέο Κόσμο.

q Σχολείο πήγα στη Λεόντειο της Νέας Σμύρνης. Δώδεκα χρόνια εκεί.

Ήταν μαύρη περίοδος από την αρχή. Νομίζω ότι σταμάτησα να κλαίω στη Δ’ Δημοτικού, όταν σιώπησα για πάντα. Στις αρχές έκανα εμετό, δεν ήμουν καθόλου δημοφιλής, δεν άντεχα να είμαι εκεί. Μια χρονιά, το Πάσχα, πρέπει να ήμουν Α’ ή Β’ Δημοτικού, μας έδειξαν μια ταινία με τα Πάθη του Χριστού. Με έβγαλαν ημιλιπόθυμο από το κλάμα. Από τις πιο τραυματικές εμπειρίες, να βλέπω έναν άνθρωπο να τον βαράνε με καρφιά σε γκρο πλαν.

q Αφήνοντας το σχολείο, έγινε η αποκάλυψη! Πρώτο έτος πήγα στη Δραματική του Ωδείου Αθηνών, όπου είχα δάσκαλο τον Ντίνο Ηλιόπουλο. Την επόμενη χρονιά έφυγε ο Ηλιόπουλος, έφυγα κι εγώ – το υπόλοιπο ήταν λίγο παλιακό. Συνέχισα στη Βεάκη. Εκεί είχα δασκάλους τον Νικήτα Τσακίρογλου και τη Ράσμη Τσόπελα. Με το που μπήκα στη σχολή, έγινα αυτό που ήθελα να γίνω – και σε προσωπικό επίπεδο, γιατί υπήρχε ανεκτικότητα για όλα. Τότε, αρχές ’80s, γνώριζες κάποιον κι αν δεν έκανες σεξ μαζί του, δεν ήταν σωστή η γνωριμία. Αγόρια, κορίτσια, τα πάντα. Δεν υπήρχε συγκρατημός. Είχα έναν συμμαθητή, τον Σπύρο, που μετά έγινε καλόγερος στο Όρος Σινά. Τελειώναμε τη σχολή και βγαίναμε. Τότε πήγα στο πρώτο μου γκέι κλαμπ, το «Why not» στην Πλάκα, στην Αδριανού, ένα υπόγειο μεγάλο. Έπειτα, η γκέι Μέκκα μεταφέρθηκε στο Κολωνάκι, με τον Αλέκο, την Place στην Τσακάλωφ, το Alibi και αργότερα το Alexander.

q Μετά τη σχολή, το ’84, αποφάσισα να πάω στρατό για να ξεμπερδεύω. Εγώ ήμουν ένα παιδάκι που Πάσχα κάναμε σε μια αυλή φίλων μας στην Αχαρνών, διακοπές στη Γλυφάδα, δεν είχαμε χωριό, δεν πηγαίναμε πουθενά. Μπαίνω Ναυτικό στον Σκαραμαγκά, καλοκαίρι, μες στη ζέστη, κι αρχίζω να συγχρωτίζομαι με ανθρώπους που ούτε φανταζόμουν ότι υπήρχαν. Εγώ είχα θεατρική παιδεία και νόμιζα ότι όλοι γνώριζαν τα σονέτα του Σαίξπηρ, ζούσα σε έναν άλλο κόσμο. Συνειδητοποίησα ότι υπήρχαν άνθρωποι που δεν είχαν πλυθεί ποτέ στη ζωή τους. Ήταν κάποιος που είχε έρθει από ένα βουνό και μας έβαλαν αγγαρεία να τον πλύνουμε. Δεν ήξερε ότι μετά τη σαπουνάδα έπρεπε να ξεπλυθεί. Στον Σκαραμαγκά είχα πάρει να διαβάσω το Τρίτο Στεφάνι του Ταχτσή και τη «Γυναίκα». Δεν φαντάζεσαι τι έγινε όταν άνοιξα να διαβάσω τη «Γυναίκα» μες στον θάλαμο, μεσημεριάτικα. Μετά πήρα μετάθεση και πήγα σε ένα πολύ μικρό στρατόπεδο, απέναντι από τη Σούδα, στα Χανιά. Ήταν πολύ όμορφα, εκεί πια ανακατεύτηκα κανονικά με το λούμπεν.

q Και στο καπάκι, η Γαλλία. Το ’χα κανονίσει να τελειώσω τον στρατό Αύγουστο και τέλη Σεπτέμβρη να φύγω για Γαλλία. Πήγα στο Παρίσι το ’86, στη σχολή του Ζακ Λεκόκ, για δύο χρόνια. Το AIDS ήδη θέριζε, δεν κυκλοφορούσε τίποτα, τα hardcore κλαμπ κλειστά, μαθαίναμε ότι πέθαινε ο ένας μετά τον άλλον. Τα σκληρά χρόνια του AIDS είχαν σκάσει για τα καλά εκεί, στην Ελλάδα ίσα που το ’χαμε πάρει χαμπάρι με τον Μπίλι Μπο. Εγώ μπαίνω σε έναν καλλιτεχνικό κύκλο, γνωρίζω την Αριάν Μνουσκίν, που ήταν πολύ φίλη του Λεκόκ. Ερχόταν στις εξετάσεις, της άρεσα. Δεν ένιωσα ποτέ τον σοβινισμό των Γάλλων, γιατί στη σχολή μου ήταν άνθρωποι από 35 κράτη. Έκανα παρέα με Σουηδούς, Νορβηγούς, Ισπανούς, Εγγλέζους, Καναδούς, Αυστραλούς. Η Palace στο Παρίσι ήταν ένας ναός, όπου χορεύαμε σαν παλαβά, και από την άλλη ήταν η εποχή του Ζακ Λανγκ, των μεγάλων έργων – μεγάλοι γλύπτες, καλλιτέχνες, δημιουργούσαν στο Παρίσι. Εγώ, βέβαια, κυκλοφορούσα με μακριά παλτό, κασκόλ, καπέλα, ο Γκοτιέ έβγαζε φούστες, φορούσαμε κουβέρτες για να βγούμε έξω.

q Όταν γυρνάω πίσω, κάνω κουλτούρα και δεν μου βγαίνει καθόλου. Παίζω με τα ΔΗΠΕΘΕ σε κάτι χωριά, πολύς Μπρεχτ! Θυμάμαι ότι είχαμε πάει με το ΔΗΠΕΘΕ Αγρινίου να παίξουμε τις Χοηφόρες του Αισχύλου και κάναμε περιοδεία στα χωριά της Αιτωλοακαρνανίας. Σε ένα χωριό, όταν φεύγαμε με το πούλμαν, μας φτύνανε στα τζάμια. Σκέψου να παίζουμε σε μια πλατεία χωρίς μάντρα τις Χοηφόρες και τριγύρω τα σουβλατζίδικα. Ερχόμενος από τη Γαλλία, τα φτερά μου μαδούσαν σιγά-σιγά.

q Γύρισα στην Ελλάδα, γιατί ήμουν ερωτευμένος. Εκείνη η σχέση κράτησε 12 χρόνια. Δημιουργήθηκε μια σχέση ζωής τόσο σημαντική, που δεν μπορούσα να φύγω. Τον γνώρισα στα 23 και χώρισα στα 35. Ήταν από τη Θεσσαλονίκη. Θυμάμαι, μια φορά που ανεβαίναμε με το τρένο, η διαδρομή 8 ώρες, μες στη ζέστη, στον Θεσσαλικό Κάμπο, κουράστηκα, είχα πέσει στην αγκαλιά του και με πήρε ο ύπνος. Ξυπνάω από τον ιδρώτα και τα σάλια και είναι απέναντί μου στο κουπέ δυο γριές που μας κοιτάνε. Πηγαίναμε στα Κουφονήσια, κάναμε κάμπινγκ, δεν υπήρχε περίπτωση να σκεφτώ να φύγω. Όμως υπήρχε περίπτωση να τα παρατήσω. Και το ’κανα. Είπα «φτάνει, δεν κάνω γι’ αυτό το πράγμα».

Παρουσιαστής, ηθοποιός, επιχειρηματίας. Μεγάλωσε και ζει στο Παγκράτι. Όταν σκέφτεται τη ζωή του, λέει «τι καλά που τα κατάφερα».

ΣΕΡΓΟΥΛΌΠΟΥΛΟΣ

q Μεγάλωσα εκεί όπου μένω ακόμα, σε ένα σημείο τέλος Παγκρατίου, τέλος Μετς, «Γούβα» το λένε. Είναι ιστο-

AΘΗΝΑΊΟΙ

q Τότε σκάει ο ΚΛΙΚ, την περίοδο που είχε φύγει ο Κωστόπουλος για να κάνει το ΝITRO και ο Τερζόπουλος πήρε τον Μελισσινό για περιοδικό και ραδιόφωνο. Μου δίνει το 2-4 το πρωί – κι όμως, υπήρχε αυτή η ζώνη! Μπαίνω και πιστεύω ότι δεν με ακούει κανείς. Κι εκεί απελευθερώνομαι, ανοίγω το στόμα μου και, όπως είχε γράψει και ο Στάθης (σ.σ. Τσαγκαρουσιάνος) στο «01», «είναι κάποιος το βράδυ στον ΚΛΙΚ, κάτι μεταξύ Φασμπίντερ και kinky Bambolina». Ό,τι κι αν εννοούσε. Δεν μπορώ να θυμηθώ τι έλεγα, κάτι βραδινά έλεγα, καυλωμένα.

q Εκεί με ακούει ο Τάκης Τσαντίλης και όταν η Άννα Δρούζα έψαχνε απεγνωσμένα παρτενέρ για το βραδινό του ΑΝΤ1, με πρότεινε. Κι έτσι το ’κανα. Εγώ από το ραδιόφωνο πήγαινα στα κλαμπ, στην Ίμπιζα, έβαφα τα μαλλιά μου ξανθά, είχα χεσμένη την τηλεόραση και οτιδήποτε άλλο είχε σχέση με όσα με παίδευαν στα χρόνια του θεάτρου. Αισθανόμουν πολύ απελευθερωμένος πια. Είχα τρελή αυτοπεποίθηση, είχα χωρίσει τον γκόμενο, ζούσα μια τρομερή καψούρα, είχα αρχίσει τα ταξίδια. Στο δοκιμαστικό πήγα με την άνεση ότι δεν με ένοιαζε τίποτα.

q Έτσι ξεκίνησε η πρώτη χρονιά με την Άννα Δρούζα. Ήταν δύσκολος άνθρωπος, είχε μια κυριαρχία, ήταν τα πρώτα χρόνια της τηλεόρασης, που οι σταρ φαίνονταν πριν καν μπουν μέσα. Δεν μου πήγαινε εμένα αυτό. Έκανα τη δουλειά μου, αλλά δεν μου άρεσε. Θυμάμαι ότι είχα φύγει για Άμστερνταμ, καλοκαίρι, Αύγουστος, στα Gay Games. Χτυπάει το τηλέφωνο και η Μαραγκουδάκη μού λέει: «Γύρνα τώρα πίσω, έφυγε η Άννα, πρέπει να βρούμε αντικαταστάτρια». Εγώ τότε δούλευα και στα περιοδικά, έγραφα τα κοσμικά στο «Status», στη «Γυναίκα», στο «Playboy», είχα μια περσόνα, υπέγραφα ως Ελένη Κεσίδου-Καραγάτση. Έγραφα μυθεύματα – πώς είναι τώρα το Κουλούρι; Η Μαρία (σ.σ. Μπακοδήμου) τότε ήταν διευθύντρια στο «Status», την ήξερα από τότε που είχα γυρίσει από τη Γαλλία, είχαμε συναντηθεί σε κάποια επιδοτούμενα σεμινάρια σκηνοθεσίας – τρέχα-γύρευε, λεφτά της ΕΟΚ. Γυρνάω, λοιπόν, από το Άμστερνταμ, κάνω δοκιμαστικά και τους προτείνω τη Μαρία. Έτσι έκατσε.

q Αμέσως φάνηκε η χημεία. Την επόμενη χρονιά ήρθε η πρόταση για το πρωινό, πήρα ζώνη πολύ γρήγορα. Παίρναμε κάποια x λεφτά στο «Κάτσε Καλά». Κλείνει η σεζόν, χτυπάει το τηλέφωνο, είναι ο Μπούτος από το Mega, «θέλω

24 lifo – 28.1.21

απο τον αλέξανδρο διακοσάββα φωτογραφιeσ: παρισ ταβιτιαν

α' νεκροταφειο Έχοντας ζήσει όλη μου τη ζωή στο Παγκράτι, το Α’ Νεκροταφείο ήταν πάντα ένα μέρος που ξεχώριζα. Μου άρεσε από μικρός να κάνω βόλτες εδώ.

28.1.21 – lifo

25

q Είκοσι χρόνια non-stop τηλεόραση, πέρασα απ’ όλες τις ζώνες, εκτός από την πολύ πρωινή. Βραδινό, πρωινό, μεσημεριανό, απογευματινό… Πολλή δουλειά, ωραίο μέσο, μεγάλα σόου, τα μεγαλύτερα, η Γιουροβίζιον... Μας καλούν να την παρουσιάσουμε το ’07, με τον Σαρμπέλ, τότε που κέρδισε η Μαρίγια Σερίφοβιτς.

q Και βέβαια, τότε η Μαρία ξεστόμισε το «καλή επιτυχία, Μακεδονία» στον ημιτελικό. Είχαμε πολύ καλή διάθεση, δίπλα μας ήταν οι Εγγλέζοι in drag, τα booths ήταν πολύ μικρά, ίσα που χωρούσαν δυο καρέκλες, είχαμε το τζάμι μπροστά μας και ένα λάπτοπ με το κείμενο, και στα αριστερά μας μια οθόνη. Ο κανόνας ήταν ότι δεν έπρεπε να ξεκινήσει το τραγούδι κι εμείς να μιλάμε. Οπότε ρίχναμε λοξές ματιές για το πότε θα βγει η κάρτα στην οθόνη, να μαζέψουμε αυτό που λέγαμε. Το κολπάκι που μας στοίχισε ήταν να λέμε «καλή επιτυχία» στη χώρα μόλις έβγαινε η κάρτα. Είναι η σειρά της Μαρίας να μιλήσει για την τότε FYROM, καταλαβαίνει ότι δεν την παίρνει ο χρόνος, ρίχνει το μάτι της αριστερά και βλέπει στην κάρτα F.Y.R. Macedonia. Και λέει «καλή επιτυχία, Μακεδονία». Κι αμέσως τη βλέπω να χτυπάει το κεφάλι της. Μέχρι να το συνειδητοποιήσω, ακούμε στα ακουστικά μας «από Αθήνα, στούντιο ΕΡΤ». «Γεια σας, είπατε Μακεδονία;» «Ναι». Και σταματά η επικοινωνία. Μετά κάναμε κάτι αστεία σχολιάκια, οδηγία του διευθυντή. Ήρθε στο booth και μας είπε να το πάρουμε στην πλάκα. Δεν έπρεπε. Αν ζητούσαμε μια ειλικρινή συγγνώμη της προκοπής, θα έληγε το θέμα. Ήταν η πιο άβολη στιγμή της πορείας μου. Μας πρόγκηξαν βγαίνοντας από το στάδιο, μας γιούχαραν κάποιοι Έλληνες, που τους είχαν ενημερώσει, και φώναζαν «η Μακεδονία είναι ελληνική». Πάμε στο ξενοδοχείο και λέω στη Μαρία «είμαστε μαζί, μην αισθάνεσαι ότι θα το φας μόνη σου». Προτείναμε στον πρόεδρο της ΕΡΤ να παραιτηθούμε, αλλά μας είπε να συνεχίσουμε. Εντάξει, δεν μας στοίχισε την καριέρα μας, αλλά ήταν ένα πολύ μελανό σημείο και μας χάλασε τη διάθεση και την επιτυχία που θα είχαμε.

Φώτης Σεργουλόπουλος

να βρεθούμε». Λέω στη Μαρία «τι να χαλάμε τώρα τη σχέση μας με το κανάλι, ας κάτσουμε εκεί που είμαστε, θα μας ζητήσουν να κάνουμε το ίδιο, ένα βραδινό, μία φορά την εβδομάδα, τι παραπάνω να δώσουν;». Η Μαρία επέμενε να πάμε. Συναντιόμαστε σε ένα εστιατόριο στο Χαλάνδρι. Έτσι όπως τρώμε, μας λέει «σας φώναξα γιατί θέλω να κάνετε το πρωινό και σας δίνω τόσα». Το «τόσα» ήταν εκατονταπλάσιο από το πριν. Με το που είπε το ποσό, ακούστηκε το μαχαίρι μου στο πιάτο. Στο αυτοκίνητο ουρλιάζαμε. Εγώ φοβόμουν, η Μαρία μού λέει «άκου να σου πω, και να καταστραφούμε, χεστήκαμε!». Θα ήμασταν, βέβαια, απέναντι στην Ελένη (σ.σ. Μενεγάκη). Τότε άρχισε ο πόλεμος, με τον ΑΝΤ1 να διαφημίζει το πρωινό του δείχνοντας εμάς ως καλεσμένους στην Ελένη να λέμε «ο “Πρωινός Καφές” είναι η καλύτερη πρωινή εκπομπή». Μας ενημερώνουν ότι έχει βγει ανακοίνωση στον ΑΝΤ1 πως όποιος συμμετάσχει ως καλεσμένος στην εκπομπή μας απολύεται. Απαγορευόταν να παίξουμε εικόνες από άλλα κανάλια, παίζαμε μόνο τα δικά μας και δεν είχαμε τότε βίντεο από Ίντερνετ, οπότε τα ρεπορτάζ ήταν όλα από δημοσιογράφους που έβγαιναν έξω.

q Όταν έκανα το coming out, δεν τους άρεσε. Δεν ήταν προαποφασισμένο. Με καλεί, λοιπόν, ο Κωστόπουλος το 2011 στο βραδινό του. Βαριόμουν πάρα πολύ να πάω. Κάνει break από το γύρισμα και του λέω: «Τα ίδια και τα ίδια, μωρέ Πέτρο, δεν ξέρω τι άλλο να πούμε». Μου λέει: «Εγώ ξέρεις τι θέλω να ρωτήσω. Πώς να το ρωτήσω;» «Ρώτα “δεν έχουμε ακούσει κάτι μέχρι τώρα για τις σχέσεις σου” και άσ’ το πάνω μου». Και έτσι έγινε. Και μάλιστα δεν είπα «είμαι γκέι», αλλά «είχα σχέσεις με πολλούς συντρόφους στη ζωή μου, με αγάπησαν, τους αγάπησα», κάτι τέτοιο. Και γίνεται της πουτάνας. Δεν το περίμενα. Τότε κατάλαβα πόσο σημαντικό είναι το coming out, ακόμα και από ανθρώπους για τους οποίους είναι ολοφάνερο. Είναι σημαντικό όχι μόνο για την γκέι κοινότητα αλλά και για τους υπόλοιπους. Μου έγραφαν πράγματα ασύλληπτα, «πόσο με βοήθησες, σε έβλεπα με τη μάνα μου και χτύπαγε η καρδιά μου». Από το κανάλι, βέβαια, έφαγα τρελό ξέχεσμα και από κείνη την ημέρα μού βάλανε επίτροπο τη Λόλα Νταϊφά να έρχεται μαζί μου στις συνεντεύξεις που έδινα για να μην πω καμιά μαλακία. Άρχισαν να μου κόβουν ό,τι θέμα είχε σχέση με γκέι. Ξενέρωνα, γίνονταν χοντράδες, εγώ δεν είχα μάθει να με κόβουν.

q Την περίοδο των 30, 35, 40 εγώ πάρταρα, έκανα ζωή εικοσάχρονου, δεν υπήρχε περίπτωση να μπορώ να έχω παιδί, ήταν διαφορετική η νοοτροπία μου. Πάντοτε όμως με συγκινούσε βαθιά ένα παιδί στην αγκαλιά μου. Καθώς περνούσαν τα χρόνια, άλλαζα, ήρθε αυτό το αντάρτικο, έκανα και ψυχοθεραπεία ταυτόχρονα – τη σταμάτησα λίγο πριν γεννηθεί ο γιος μου. Εκεί κατάλαβα την ανάγκη μου να κάνω ένα παιδί. Ήταν τόσο απλό. Ο Γιώργος γεννήθηκε το ’13. Δεν ήθελα να μαθευτεί τίποτα πριν τον γράψω στο ληξιαρχείο. Δεν ξέρω πώς, λίγο καιρό πριν, έρχεται η Τατιάνα Στεφανίδου στο γραφείο μου –ήμουν μαζί με άλλους– και μου λέει: «Να σου πω, Φώτη, κυκλοφορεί πολύ ότι θα κάνεις παιδί». Μου κόβεται το αίμα. Της λέω «κλείνεις την πόρτα;». Παγώνουν όλοι. «Είναι αλήθεια. Σε παρακαλώ πολύ, μέχρι να γεννηθεί δεν θέλω να βγει προς τα έξω. Δεν θέλω να με κυνηγήσουν πριν γεννηθεί. Δεν θέλω να με δουν στο μαιευτήριο. Και σου υπόσχομαι να το δώσω σ’ εσένα πρώτη όταν γεννηθεί». Μου έδωσε τον λόγο της και τον κράτησε. Μόλις φύγαμε από το ληξιαρχείο, στις 22 Νοεμβρίου (είχε γράψει κάποια στο Twitter ότι «θα θυμόμαστε τις 22/11 γιατί πέθανε ο Κένεντι και γεννήθηκε το παιδί του Σεργουλόπουλου»), της έστειλα κείμενο για να το ανεβάσει στο site της.

q Ο Γιώργος είναι ένα πολύ συναισθηματικό παιδί. Είναι πιο τσαμπουκάς από μένα, πιο διεκδικητι-

ΙNFO

O Φώτης Σεργουλόπουλος είναι ιδιοκτήτης του club Shamone (Κωνσταντινουπόλεως 46, Γκάζι, 210 3450144), του bar-restaurant Shamonette (Νίκης 23, 210 3316158) και του εστιατορίου Artisanal (Ζηρίνη 2, Κηφισιά, 210 8086111). Τον ακούτε στο LIFO.gr, στο εβδομαδιαίο podcast του «Τελικά, καλά τα κατάφερες»: https:// www.lifo.gr/podcasts/ sergoulopoulos

26 lifo – 28.1.21

κός, χειριστικός, έχει χιούμορ. Μπορεί να μιμείται τους άλλους. Αυτή την περίοδο, που είναι κλεισμένος στο σπίτι, σαφώς δυσκολεύεται. Το διαδικτυακό μάθημα χτύπησε πολύ στα δικά μου νεύρα, γιατί μου έδωσαν ρόλο δασκάλου, για τον οποίο δεν είμαι εκπαιδευμένος. Ήμουν απ’ το πρωί μέχρι το βράδυ, ξυπνάγαμε στις 7:30, πρωινό, μάθημα, μαγείρεμα, μάθημα, φαγητό, διάβασμα, επανάληψη, ύπνος. Με κλόνισε πραγματικά. Μου ήρθε να βάλω τα κλάματα κάποια στιγμή, γιατί αισθάνθηκα ανεπαρκής σε αυτόν τον ρόλο. Δεν είμαι δάσκαλος, δεν έχω υπομονή, οι δάσκαλοι ξέρουν να χειριστούν την κρίση ενός παιδιού. Θα ’θελα πολύ να μορφωθεί ο Γιώργος. Τον πάω σε γαλλικό σχολείο, επειδή γνωρίζω τη γαλλική παιδεία. Ήθελα ένα σχολείο χωρίς προσευχή, χωρίς σημαία, χωρίς τα προβλήματα που εμποδίζουν ένα παιδί που θέλει να είναι πιο ελεύθερο.

q Δεν έχω απωθημένα. Ο τρόμος μου πάντα ήταν μη γεράσω και πω «έφυγε μια ζωή και δεν το ’κανα αυτό». Ότι κάτι με κράτησε, για χάρη κάποιου άλλου… Τώρα κάνω τα podcasts της LiFO, που τα λατρεύω, και θα δοκιμάσω σύντομα αυτό που θέλω σε μορφή εκπομπής στο YouTube: συναντήσεις με ανθρώπους που θα έρχονται στο Artisanal, θα τους μαγειρεύω και θα κάνουμε ιδιαίτερες συζητήσεις. Μου αρέσει πολύ να μαγειρεύω, νομίζω πως δίνοντας φαγητό σε κάποιον, πάντα θα σ’ το επιστρέψει με αγάπη.

Όταν έκανα το coming out, δεν τους άρεσε. Δεν ήταν προαποφασισμένο. Από το κανάλι έφαγα τρελό ξέχεσμα και από κείνη την ημέρα μού βάλανε επίτροπο τη Λόλα Νταϊφά να έρχεται μαζί μου στις συνεντεύξεις που έδινα για να μην πω καμιά μαλακία. Άρχισαν να μου κόβουν ό,τι θέμα είχε σχέση με γκέι. Ξενέρωνα, γίνονταν χοντράδες, εγώ δεν είχα μάθει να με κόβουν.

q Άκου, όταν σκέφτομαι τη ζωή μου, λέω «τι ωραία που είναι, τι καλά που τα κατάφερα, πόσο, μα πόσο ευτυχισμένος είμαι». Είχα μια παιδική ζωή πολύ άνετη, σε ένα σπίτι με πολλή αγάπη, μορφώθηκα, έκανα αυτό που ήθελα, αγαπήθηκα, ερωτεύτηκα, διασκέδασα, απέκτησα παιδί, δεν μου έχει λείψει τίποτα. Τι άλλο να θέλω; Φοβάμαι την ανημπόρια, όχι τον θάνατο. Απλώς στενοχωριέμαι που οι άλλοι θα συνεχίσουν χωρίς εμένα.

ΑΦΙΕΡΩΜΑ

τεχνολογία Όλες οι αλλαγές που έφερε η τεχνολογία στον τρόπο εργασίας και στη ζωή μας στο σπίτι. aπό τον τιμο κουρεμενο

28.1.21 – lifo

27

μα τεχ ν ρω

αφι έ

Η τεχνολογία είναι παντού… & έχει αλλάξει τη ζωή μας

Τους περασμένους μήνες η τεχνολογία άλλαξε ριζικά όχι μόνο τον χώρο εργασίας αλλά και τον τρόπο με τον οποίον δουλεύουμε, χαρίζοντάς μας μεγαλύτερη ευελιξία. aπό τον τιμο κουρεμενο

Οι γνωστές εξελίξεις δεν άφησαν τίποτα όρθιο, επηρεάζοντας σε μεγάλο βαθμό τη ζωή και την καθημερινότητα σε ολόκληρο τον πλανήτη.

28 lifo – 28.1.21

ονειρευόμασταν χρόνια. Ο τομέας που επηρεάστηκε, πάντως, περισσότερο από οποιονδήποτε άλλον ήταν εκείνος της εργασίας. Με τα γραφεία και τους λοιπούς ανάλογους χώρους να αποτελούν απαγορευμένες ζώνες, μέσα σε λίγους μόνο μήνες η απομακρυσμένη εργασία ή εργασία από το σπίτι έγινε η νέα νόρμα. Η εξέλιξη στις υποδομές υπήρξε αλματώδης, προϋπάρχουσες πλατφόρμες, όπως το Zoom και το Slack, έκαναν αγώνα δρόμου για να ενσωματώσουν απαραίτητα πλέον χαρακτηριστικά και, τελικά, οι εργαζόμενοι κατάφεραν να παραμείνουν παραγωγικοί, ακόμα κι αν έκαναν μήνες να πατήσουν στο γραφείο! Παράλληλα, ολοένα και περισσότεροι ήταν εκείνοι που ασπάστηκαν τη φιλοσοφία των «ψηφιακών νομάδων», αλλάζοντας σε μεγάλο βαθμό τον χάρτη της αγοράς. Το 2020, όμως, το σπίτι, μέσα στο οποίο περάσαμε τόσες και τόσες ώρες, απέκτησε… IQ. Το smart home έπαψε να είναι φουτουριστικό concept και έγινε η τεχνολογία του σήμερα. Ευφυείς οικιακές συσκευές, προσωπικοί βοηθοί και έξυπνες λύσεις, από πλυντήρια και σκούπες μέχρι καφετιέρες και θερμοστάτες, άρχισαν να κατακλύζουν τα νοικοκυριά, αλλάζοντας εντυπωσιακά την καθημερινότητα των ανθρώπων και αναλαμβάνοντας τα οικοκυρικά για λογαριασμό τους. Το σύγχρονο σπίτι είναι πλέον ασφαλέστερο, οικονομικότερο και πολύ πιο άνετο, όντας σε θέση να αντιληφθεί τις ανάγκες των κατοίκων του και να τους προσφέρει περισσότερο ελεύθερο χρόνο. Η πρόοδος της τεχνολογίας μέσα στο 2020 υπήρξε επαναστατική, με τις επιρροές της να είναι εμφανείς σε κάθε έκφανση της καθημερινότητάς μας. Μια χρονιά αλμάτων που έκανε τη ζωή μας ευκολότερη, καλύτερη και πιο διασκεδαστική. Απολαύστε τη!

Η τεχνολογία άλλαξε όλους τους κανόνες στο γραφείο

aπό τον τιμο κουρεμενο

η προηγούμενη χρονιά ήταν χρονιά αλλαγών. Οι γνωστές εξελίξεις δεν άφησαν τίποτα όρθιο, επηρεάζοντας σε μεγάλο βαθμό τις ζωές και την καθημερινότητα ολόκληρου του πλανήτη. Στην προσαρμογή της ανθρωπότητας στη νέα αυτή, έστω προσωρινή, πραγματικότητα η τεχνολογία, όπως θα περίμενε κανείς, είχε πρωταγωνιστικό ρόλο. Οι άνθρωποι κατέφυγαν σε αυτήν για να συνεχίσουν να κάνουν ό,τι και πριν: να εργάζονται, να επικοινωνούν, να ενημερώνονται, μα, πάνω απ’ όλα, να ψυχαγωγούνται και να ξεφεύγουν. Μέσα στο 2020 η τεχνολογία τρύπωσε σε κάθε πτυχή της ζωής μας, επηρεάζοντάς την, σε πολλές περιπτώσεις περισσότερο απ’ όσο νομίζουμε. Με τις προσωπικές επαφές να περιορίζονται στις απολύτως απαραίτητες, άλλαξε ριζικά ο τρόπος που επικοινωνούμε. Οι υπηρεσίες messaging απέκτησαν ακόμα περισσότερες δυνατότητες, επιτρέποντάς μας να μοιραστούμε όχι μόνο εικόνες, βίντεο και μηνύματα αλλά και εμπειρίες με τα αγαπημένα μας πρόσωπα. Οι ίδιοι οι χρήστες έγιναν με τον καιρό ακόμα πιο δεκτικοί σε αυτού του είδους την επικοινωνία και σήμερα, πλέον, τα πάντα, από μια απλή κλήση στο Zoom μέχρι συνέδρια και streams στο Twitch με χιλιάδες θεατές, γίνονται ψηφιακά. Η οικιακή ψυχαγωγία απογειώθηκε, κάτι ευνόητο, βέβαια, αν αναλογιστούμε πόσες άλλες μορφές διασκέδασης χρειάστηκε να ξεγράψουμε προσωρινά. Με το που κάθεται στον καναπέ του ο χρήστης έχει μεμιάς πρόσβαση σε μια εξωφρενική γκάμα σειρών, ντοκιμαντέρ και ταινιών. Υπηρεσίες όπως οι Apple TV+, Netflix, Prime Video και Disney+ είναι πλέον προσβάσιμες από παντού, προσφέροντας εκπληκτικό περιεχόμενο σε άριστη ποιότητα, τη στιγμή που θέλει ο χρήστης. Ούτε διαφημίσεις, ούτε «προσεχώς», ούτε καν αναμονή μέχρι να κατέβει το επεισόδιο. Παράλληλα, το Spotify έχει εξελιχθεί σε βασικό μας σύντροφο εντός και εκτός σπιτιού, όντας πια το hub για μουσική και podcasts που

ογία ολ

το 2020 αποτέλεσε χρονιά-σταθμό για ένα μεγάλο ποσοστό του εργαζόμενου πληθυσμού. Οι συνθήκες εργασίας άλλαξαν σε τέτοιο βαθμό, που παγιωμένες αντιλήψεις δεκαετιών έγιναν καπνός, δίνοντας τη θέση τους σε μια νέα προσέγγιση, που, όπως όλα δείχνουν, ήρθε για να μείνει. Έστω και εξ ανάγκης οι εταιρείες γνώρισαν το περίφημο remote working. Η απομακρυσμένη εργασία έγινε το νέο status quo, ενώ τα γραφεία άρχισαν σταδιακά να αδειάζουν. Κάτι που μέχρι πριν από λίγα χρόνια φάνταζε σενάριο επιστημονικής φαντασίας εξελίχθηκε στη νέα πραγματικότητα, με εργοδότες και εργαζόμενους να αντιλαμβάνονται ότι η παραγωγικότητα δεν είναι απαραίτητα συνυφασμένη με τον χώρο εργασίας. Τα ασφυκτικά γεμάτα meeting rooms έδωσαν τη θέση τους στο Zoom. Τα εσωτερικά τηλέφωνα και τα πηγαινέλα στους διαδρόμους αντικαταστάθηκαν από το Slack. Οι πίνακες σημειώσεων έγιναν ψηφιακοί, χάρη στο Miro. Αυτό, που μόλις πριν από λίγους μήνες λογιζόταν ως λύση ανάγκης, αποτελεί πια μια ευρέως αποδεκτή κανονικότητα. Κάποτε, όσοι συμμετείχαν σε meeting μέσω Zoom, ήταν οι ξένοι, οι «παρίες». Πλέον είναι οι συνεργάτες, οι συνάδελφοι, οι «διπλανοί» μας στο γραφείο. Όσο για το τελευταίο, έχει προσαρμοστεί μοιραία κι αυτό στα νέα δεδομένα. Φιλοξενώντας λιγότερο κόσμο, έχει υιοθετήσει μια πιο μίνιμαλ αισθητική, μοιάζοντας να έχει… κατεβάσει ταχύτητα. Η έννοια του γραφείου, άλλωστε, έχει γίνει πιο αφηρημένη, δίχως να περιορίζεται –και με τη βούλα τώρα πια– στους τέσσερις τοίχους. Όταν, κάποια στιγμή, ο κόσμος αρχίσει να επιστρέφει και πάλι στο γραφείο, η κατάσταση δεν θα έχει καμία σχέση με πριν. Το πρώτο διάστημα, μια περίοδος που μπορεί να διαρκέσει από εβδομάδες μέχρι χρόνια, θα είναι καθαρά αναγνωριστικό. Όπως συμφωνούν, άλλωστε, νυν και πρώην διευθύνοντες σύμβουλοι εταιρειών τεχνολογίας, από τον Τιμ Κουκ μέχρι τον Μπιλ Γκέιτς, το γραφείο ως χώρος θα εστιάζει περισσότερο στην κοινωνικοποίηση, το λεγόμενο socializing, παρά στην ατομική παραγωγικότητα. Μαζί με την απομακρυσμένη εργασία, το 2020 μας έμαθε και το cloud computing. Όσο φουτουριστικό κι αν ακούγεται αυτό ως όρος, στην πράξη τα πράγματα είναι πολύ πιο απλά. Από το Office 365, το Adobe Creative Cloud και τo Google Drive μέχρι το Dropbox, το PayPal και το Spotify, το Cloud έχει μπει για τα καλά στις ζωές μας. Έχει ενσωματωθεί δε τόσο αποτελεσματικά στην καθημερινότητά μας, που στις περισσότερες περιπτώσεις στηριζόμαστε σε αυτό, χωρίς καν να το έχουμε υπ’ όψιν μας. Όσο περνά ο καιρός, επιλέγουμε να αποθηκεύουμε τοπικά ολοένα και λιγότερες πληροφορίες, αφού το επίπεδο ασφάλειας και αξιοπιστίας που παρέχουν οι πλατφόρμες Cloud, πια, είναι πολύ καλό. Τρομακτικές αλλαγές έχουν σημειωθεί και όσον αφορά το hardware, δηλαδή τις συσκευές με τις οποίες κάνουμε τη δουλειά μας. Τα desktops μοιάζουν να έχουν μπει για τα καλά στο χρονοντούλαπο της Ιστορίας – τα laptops δεν είναι το μέλλον αλλά το παρόν. Η εκ παραδρομής ή η εξ ολοκλήρου απομακρυσμένη εργασία απαιτεί ευελιξία, την οποία μόνο ένα laptop μπορεί να προσφέρει. Σε πολλές περιπτώσεις, το γραφείο δεν έχει εκλείψει μόνο ως χώρος αλλά και ως έπιπλο – η δουλειά βγαίνει πια εξίσου άνετα από την κουζίνα, το σαλόνι ή το υπνοδωμάτιο. Είπαμε, ευελιξία. Δεν είναι λίγοι εκείνοι που καταφέρνουν να καλύψουν τις βασικές τους ανάγκες σε ό,τι έχει να κάνει με τα της δουλειάς μέσω tablet ή ακόμα και smartphone. Τα τελευταία μοντέλα mobile συσκευών, άλλωστε, κρύβουν μέσα τους πολυπύρηνους επεξεργαστές και άπλετη RAM, ενώ ο συνδυασμός της 5G συνδεσιμότητας και των Cloud εφαρμογών που προαναφέραμε (εννοείται πως είναι διαθέσιμες και για iOS/Android) προσφέρει πρόσβαση στα ίδια δεδομένα, λειτουργίες και υπηρεσίες με το laptop. Ποιος είπε ότι δεν μπορείτε να βρίσκεστε σε meeting, ενώ παράλληλα αλλάζετε σεντόνια ή ποτίζετε τα λουλούδια; Με αφορμή αυτό το τελευταίο, κάντε μια προσπάθεια να θυμηθείτε εσείς που εργάζεστε κυρίως από το σπίτι πότε ήταν η τελευταία φορά που βάλατε πουκάμισο και, πολύ περισσότερο, σακάκι. Το business casual look, σήμα κατατεθέν του επιτυχημένου εργαζόμενου ανά τον κόσμο τις τελευταίες δεκαετίες, ακολουθεί τους τελευταίους μήνες πτωτική πορεία. Τα ring lights είναι το νέο μακιγιάζ, τα δε custom backgrounds αντίστοιχα της τσίχλας για δροσερή αναπνοή. Αλήθεια, υπάρχει κάποιος ιδιαίτερος λόγος για να στηθεί κανείς «κονιόρδος» μπροστά στην οθόνη του υπολογιστή του; Εντάξει, δεν είπαμε να βγει και με τις πιτζάμες, όμως οποιαδήποτε στοιχειωδώς επιμελημένη εμφάνιση είναι αποδεκτή πλέον. Σε τελική ανάλυση, μπορείτε για πρώτη φορά να «πάτε» στη δουλειά… με τις παντόφλες! Μέσα σε έναν χρόνο άλλαξαν συνήθειες δεκαετιών σε ό,τι αφορά την εργασία. Η ευελιξία αποτελεί πια βασικό παράγοντα, ο εργαζόμενος έχει απαγκιστρωθεί από το γραφείο και το 2020 μας αποχαιρέτησε, δείχνοντάς μας ότι υπάρχει κι άλλος τρόπος για να γίνει η δουλειά. Μήνυμα ελήφθη!

Η χρονιά ξεκίνησε δυνατά με φανταστικά

Huawei Winter Offers! ΕΤΟΙΜΑΣΤΕΊΤΕ ΝΑ ΚΆΝΕΤΕ ΤΗΝ ΑΠΌΛΥΤΗ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΉ ΑΝΑΒΆΘΜΙΣΗ ΣΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΌΤΗΤΆ ΣΑΣ ΜΕ ΑΣΥΝΑΓΏΝΙΣΤΕΣ ΤΙΜΈΣ ΣΕ ΚΟΡΥΦΑΊΑ SMARTPHONES, LAPTOPS, SMARTWATCHES ΚΑΙ ΑΚΟΥΣΤΙΚΆ!

AΠΌ ΤΟΝ ΤΙΜΟ ΚΟΥΡΕΜΕΝΟ

Ν

έα χρονιά – νέα αρχή! Έχετε βάλει τους στόχους της νέας χρονιάς ή ακόμα; Τα New Year’s Resolutions, όπως το λέμε και στα ελληνικά… ΌΧΙ; Μα καλά, τι περιμένετε; Μήπως να πάρετε νέο εξοπλισμό για να παρακολουθείτε τους στόχους αυτούς, επειδή το smartphone σας έχει παλιώσει και πλέον δεν σας εμπνέει; Τέρμα οι δικαιολογίες! Η Huawei σάς δίνει την ευκαιρία να κάνετε το πρώτο βήμα και να ανανεώσετε τόσο την καθημερινότητά σας όσο και τον τρόπο που δουλεύετε, αφού από τις 11 Ιανουαρίου έως και τις 31 Ιανουαρίου 2021 θα βρείτε στο δίκτυο επίσημων συνεργατών της εταιρείας πολλά από τα top smartphones, laptops και wearables της εταιρείας σε ιδιαίτερα ελκυστικές τιμές! Αν ανήκετε, λοιπόν, στους επαγγελματίες

που τον τελευταίο χρόνο το laptop έχει γίνει αναπόσπαστο κομμάτι τους, το Matebook X Pro είναι εδώ για να σας κάνει την ζωή ακόμα πιο εύκολη. Διαθέτει οθόνη Ultra FullView και πανίσχυρο επεξεργαστή για να κάνετε τη δουλειά σας όπως ακριβώς πρέπει, χωρίς να κολλάτε πουθενά, ενώ παράλληλα η Huawei έχει φροντίσει και για τα μάτια σας, αφού η λειτουργία Eye Comfort θα κάνει τις ώρες μπροστά στο laptop να περνούν άνετα και ξεκούραστα! Αν, πάλι, θέλετε κάτι για καθημερινή χρήση και μέγιστη φορητότητα, το Matebook D15 είναι το laptop που ψάχνετε. Διαθέτει εξαιρετικό design, επιδόσεις διαρκείας, εντυπωσιακή οθόνη με σχεδόν ανύπαρκτα bezel και, μέσω της λειτουργίας HUAWEI Share OneHop, δίνει τη δυνατότητα στον χρήστη να συνδέει με

ένα άγγιγμα το smartphone με το laptop για να δουλεύει σε ένα περιβάλλον! Αφού μιλάμε για smartphone, το P40 Pro είναι το καλύτερο photo smartphone 2020 που κυκλοφορεί στην αγορά, αφού η κάμερές του υπόσχονται μοναδικές φωτογραφίες, ενώ οι δυνατότητές του δεν πρόκειται να σας αφήσουν ξεκρέμαστους ούτε λεπτό. Η Huawei διαθέτει smartphones για όλα τα γούστα και για όλα τα πορτοφόλια, οπότε κάποια συσκευή είναι εκεί έξω και περιμένει να ικανοποιήσει τις ανάγκες σας, τόσο μέσα όσο και έξω από το σπίτι, και όταν λέμε έξω, εννοούμε όταν κάνετε προπόνηση. Όλα τα smartphones της Huawei διαθέτουν λειτουργίες που εντοπίζουν την άσκηση που κάνετε. Αυτό, φυσικά, όταν έχετε το κινητό μαζί σας. Αν δεν θέλετε να το έχετε μαζί σας, υπάρχουν τα wearables της εταιρείας, όπως τα HUAWEI Watch GT2, Watch GT2 Pro & Watch GT2e, τα οποία, εκτός του ότι θα αναλάβουν να σας ενημερώσουν για την προπόνησή σας, θα σας βοηθήσουν να παρακολουθείτε συνολικά την υγεία και τη φυσική σας κατάσταση, καταγράφοντας βασικές λειτουργίες του σώματος, όπως οι καρδιακοί παλμοί και ο ύπνος. Και, φυσικά, γυμναστική χωρίς μουσική δεν γίνεται! Τα Huawei FreeBuds Pro είναι τα πρώτα wireless ακουστικά στον κόσμο που προσφέρουν έξυπνο, dynamic noise cancellation και υπόσχονται να σας μεταφέρουν σε ένα μοναδικό ηχητικό τοπίο, όπου και αν είστε. Μπορούν να προσαρμόζουν τον τρόπο λειτουργίας τους στο περιβάλλον του χρήστη για την ιδανική ακουστική εμπειρία κάθε στιγμή!

Xάρη στο εκλεπτυσμένο, μίνιμαλ design τους, παρέχουν την τέλεια ισορροπία μεταξύ σταθερότητας και άνεσης και χαρίζουν στυλ στον χρήστη, απαλλάσσοντάς τον από καλώδια και εφαρμόζοντας τέλεια στο αυτί. Είτε είστε στο σπίτι, είτε στη δουλειά, είτε στην προπόνηση, δεν υπάρχουν δικαιολογίες πια. Οι στόχοι είναι για να επιτυγχάνονται και η αρχή γίνεται, κάνοντας απλώς το πρώτο βήμα, κι αυτό είναι ακόμα πιο εύκολο με τη βοήθεια της Huawei και τις Huawei Winter Sales 2021.

HUAWEI WINTER SALES 2021: ΟΙ ΠΡΟΣΦΟΡΕΣ ΑΝΑ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ

Οι προσφορές ισχύουν έως 31,01,2021 και έως εξαντλήσεως των αποθεμάτων

Αναλυτικά, οι χειμερινές προσφορές σε προϊόντα Huawei ανά κατηγορία. Αναζητήστε τες από τις 11 Ιανουαρίου έως και τις 31 Ιανουαρίου, και μέχρι εξαντλήσεως των αποθεμάτων, στα καταστήματα: www.teleunicom.com, Cosmote, Γερμανός, Κωτσόβολος, Πλαίσιο, Public, MediaMarkt, Vodafone, WIND, Electronet, You.gr, WelcomeStores, Euronics και Expert Hellas. ● Smartphones: Σε προσφορά διατίθενται από τις 11 Ιανουαρίου έως και τις 31 Ιανουαρίου

από το δίκτυο επίσημων συνεργατών της Huawei τα P40 Pro, P40 lite, P40 lite e, P Smart 2021, P Smart S, Y6P, Y5P, P30 Lite, Nova 5T και Υ7 2019. ● Laptops

& Tablets: Σε προσφορά διατίθενται από τις 11 Ιανουαρίου έως και τις 31 Ια-

νουαρίου από το επίσημο δίκτυο συνεργατών της Huawei τα MatePad WiFi, Matepad Pro, MateBook X Pro, Matebook D 15 και Matebook D 14. ● Wearables: Σε προσφορά διατίθενται από τις 11 Ιανουαρίου έως και τις 31 Ιανουαρίου από

το επίσημο δίκτυο συνεργατών της Huawei τα ιδανικά για παρακολούθηση υγείας και φυσικής άσκησης smartwatches Watch GT 2 46mm Black, Watch GT 2 46mm Brown, Watch GT 2 42mm Gold, Watch GT 2e Green, Watch GT 2e Red, Watch GT 2e Black, Watch GT 2 Pro Black, Watch GT 2 Pro Brown, Watch FIT και τα ασύρματα ακουστικά με dynamic noisecancelling, FreeBuds Pro. Μην ξεχνάτε πως όλα τα gadgets της Huawei είναι πλήρως συμβατά με Android και iOS συσκευές, προκειμένου να εξασφαλίζεται μέγιστη συνδεσιμότητα για τη διευκόλυνση των χρηστών.

28.1.21 – lifo

29

Το… Σπίτι 2.0 είναι εδώ και αλλάζει για τα καλά την καθημερινότητά μας. Ελάτε να δούμε πώς ακριβώς.

ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ

Smart home: Καλώς ήρθατε στο νέο σας σπίτι

Μ

ετά από χρόνια πειραματισμού η μεγάλη στιγμή έφτασε: το smart home έπαψε να θεωρείται το πρότζεκτ του μέλλοντος, αντ’ αυτού αποτελεί λύση διαθέσιμη και προσιτή στο ευρύ κοινό. Το οικιακό δίκτυο καλωσορίζει σταδιακά ολοένα και περισσότερες συσκευές, με τον χρήστη να αποκτά δυνατότητες που μέχρι πρότινος δεν μπορούσε καν να φανταστεί.

ΤΑ ΠΛΕΟΝΕΚΤΉΜΑΤΑ ΕΝΌΣ ΈΞΥΠΝΟΥ ΣΠΙΤΙΟΎ Μπορεί το concept του smart home να είναι εντυπωσιακό, δεν παύει ωστόσο να είναι πρωτίστως πρακτικό και οικονομικά συμφέρον. Ένα έξυπνο σπίτι επιτρέπει στον χρήστη να το διαχειριστεί απ’ όπου κι αν βρίσκεται, εντός και εκτός αυτού. Ενέργειες που στο παρελθόν απαιτούσαν τη φυσική παρουσία του ανθρώπου γίνονται πλέον ακόμα και όταν αυτός βρίσκεται χιλιόμετρα μακριά, φτάνει να δώσει τη σχετική εντολή μέσα από το smartphone του. Η αυτοματοποίηση καθημερινών εργασιών αφήνει στον χρήστη περισσότερο και ποιοτικότερο ελεύθερο χρόνο. Εκείνος είναι σε θέση να ασχοληθεί με το αγαπημένο του χόμπι, να εργαστεί και να ψυχαγωγηθεί, ενώ το σπίτι κάνει τις δουλειές για λογαριασμό του. Η δε συνεισφορά του ίδιου είναι περιστασιακή, καθώς το έξυπνο σπίτι μαθαίνει τις συνήθειές του (από τις ώρες που λείπει, φέρ’ ειπείν, μέχρι το πώς πίνει τον καφέ του) και προσαρμόζει τη λειτουργία του. Παράλληλα, με τον τρόπο αυτό θωρακίζεται και η καθημερινότητα της οικογένειας. Ένα έξυπνο σπίτι προσφέρει πλήρη εποπτεία των χώρων του, κρατώντας μακριά εξωτερικούς κινδύνους και επιτρέποντας στους κατοίκους του να προλάβουν ατυχήματα και φθορές πριν προκαλέσουν μεγαλύτερα προβλήματα. Ακόμα και όταν ο χρήστης βρίσκεται μακριά από το σπίτι, μπορεί να έχει πλήρη εικόνα αυτού: το μόνο που χρειάζεται να κάνει είναι να ρίξει μια ματιά στην οθόνη του κινητού του.

30 lifo – 28.1.21

ΤΑ ΠΡΑΓΜΑΤΑ ΔΕΝ ΘΑ ΜΠΟΡOYΣΑΝ ΝΑ ΕΙΝΑΙ ΠΙΟ ΑΠΛΑ Πώς εξελίσσεται, όμως, η καθημερινότητα μέσα σε ένα έξυπνο σπίτι; Πώς οι ευφυείς συσκευές του είναι σε θέση να βελτιώσουν τη ζωή μας και τι το διαφορετικό προσφέρουν σε σχέση με τις παλιότερες, «συμβατικές» υλοποιήσεις; Δείτε, για παράδειγμα, δύο από τις πλέον κλασικές δουλειές του νοικοκυριού, το σκούπισμα και το πλύσιμο των ρούχων. Σε ό,τι αφορά το πρώτο, ρομποτικές σκούπες, όπως η Mi Mop και η Mi Mop Pro της Xiaomi, μπορούν να προγραμματιστούν έτσι ώστε να λειτουργούν όταν εσείς δεν βρίσκεστε τριγύρω, διατηρώντας έτσι τα δάπεδα καθαρά. Όσον αφορά την μπουγάδα, ένα έξυπνο πλυντήριο, όπως το Samsung WW80M644OPW/LV, ενεργοποιείται απ’ όπου κι αν βρίσκεστε, έτσι ώστε τα ρούχα να σας περιμένουν στεγνά και καθαρά μόλις επιστρέψετε! Φεύγοντας από το σπίτι, θα είστε βέβαιοι πως όλα τα φώτα έχουν κλείσει – και αυτό να μην έχει γίνει, αν μιλάμε για λάμπες όπως οι Philips Hue, θα τις σβήσετε εσείς μέσα από το κινητό σας. Την ίδια στιγμή, οι λύσεις smart plug από εταιρείες όπως οι RSH, Philips και TP-Link θα αναλάβουν να εκσυγχρονίσουν συσκευές χωρίς smart δυνατότητες (φορτιστές και καφετιέρες), για να τις ενεργοποιείτε και να τις απενεργοποιείτε από μακριά, έχοντας παράλληλα εικόνα για την κατανάλωσή τους. Με έξυπνους θερμοστάτες σαν τον TM001 της RSH θα προσαρμόσετε τη θερμοκρασία κάθε δωματίου ξεχωριστά, έτσι ώστε αυτό να σας υποδέχεται στις κατάλληλες συνθήκες. Όσο απουσιάζετε, δε, θα μπορείτε να έχετε το κεφάλι σας ήσυχο, καθώς οι IP κάμερες θα σαρώνουν τους εσωτερικούς και εξωτερικούς χώρους του σπιτιού, καταγράφοντας εικόνα και ήχο και ενημερώνοντάς σας σε πραγματικό χρόνο, αν εντοπίσουν κάτι. Ζητήστε από την καφετιέρα να σας ετοιμάσει τον καφέ, ενώ εσείς απολαμβάνετε το αγαπημένο σας πρόγραμμα στο σαλόνι. Χα-

μηλώστε τα φώτα με μια λέξη και ζητήστε από τον προσωπικό σας βοηθό, Google Assistant ή Alexa, να σας προτείνει ταινία για να δείτε το βράδυ. Αντί να τρέχετε εσείς για το σπίτι, το σπίτι πλέον φροντίζει για εσάς. Στην εποχή του smart home, η ζωή δεν θα μπορούσε να είναι πιο απλή.

ΤΟ ΈΞΥΠΝΟ ΣΠΊΤΙ ΣΆΣ ΑΝΟΊΓΕΙ ΤΗΝ ΠΌΡΤΑ ΤΟΥ Καλή η θεωρία, τι γίνεται όμως στην πράξη; Αν θέλετε να δείτε ένα έξυπνο σπίτι σε λειτουργία, δεν έχετε παρά να βρεθείτε σε ένα από τα καταστήματα της αλυσίδας Πλαίσιο σε Μεταμόρφωση, Πέτρου Ράλλη, Καλαμαριά και Δάφνη, για να επισκεφθείτε τα πρώτα in-store smart homes! Οι εκπαιδευμένοι συνεργάτες των καταστημάτων Πλαίσιο θα αναλάβουν να σας ξεναγήσουν στους χώρους και κυρίως στις δυνατότητες ενός έξυπνου σπιτιού, βάσει πραγματικών καθημερινών σεναρίων, για να διαπιστώσετε από πρώτο χέρι τον τρόπο με τον οποίο η σύγχρονη τεχνολογία θα βελτιώσει και θα απλοποιήσει και τη δική σας ζωή. Δείτε smart προτάσεις για όλους τους χώρους του σπιτιού, που θα αλλάξουν την καθημερινότητά σας, επιτρέποντάς σας να ζήσετε καλύτερα, οικονομικότερα, ακόμα πιο άνετα και με μεγαλύτερη ασφάλεια. Το Σπίτι 2.0 είναι εδώ: Καλώς ήρθατε!

28.1.21 – lifo

31

μα τεχ ν ρω

ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ

ογία ολ

Το έξυπνο σπίτι αλλάζει τον τρόπο που ζούμε

Η realme καινοτομεί για ακόμα μία φορά, φέρνοντας μια ολοκληρωμένη εμπειρία 5G σε όλους τους χρήστες της.

αφι έ

Με το μεγαλύτερο μέρος του χρόνου μας να κυλά στο σπίτι πια, ήταν κάτι παραπάνω από δεδομένο ότι το τελευταίο θα άλλαζε, και μάλιστα πολύ. Kaι η αρχή του 2021 βρήκε εμάς να κατοικούμε στο… Σπίτι 2.0 και την καθημερινότητά μας να μην έχει την παραμικρή σχέση με πριν.

Όλοι έχουν πλέον δυνατότητα σύνδεσης 5G με το νέο realme 7

Ε

ίναι γνωστό ότι η realme είναι μια εταιρεία που έχει στο DNA της την καινοτομία και αυτό αποδεικνύεται στην πράξη, καθώς το όνομά της περιλαμβάνεται στη λίστα του κορυφαίου επιχειρηματικού περιοδικού «Fast Company» με τις 50 πιο καινοτόμες επιχειρήσεις της Κίνας για το 2020. Στο κομμάτι των smartphones η realme προσπαθεί να φέρνει πάντα κορυφαία τεχνικά χαρακτηριστικά, προσφέροντας στους χρήστες της μοναδικές εμπειρίες. Μην ξεχνάμε ότι είναι η πρώτη εταιρεία που εισήγαγε την κάμερα 64MP σε κινητό, ενώ πρωτοπόρησε και στη χρήση της πλατφόρμας για κινητά Snapdragon 865/765G. Πρωτοστάτησε στην υιοθέτηση και διάδοση τεχνολογιών γρήγορης φόρτισης για όλη την γκάμα των προϊόντων της και συνέχισε να παρέχει τη γρήγορη φόρτιση 65W SuperDart για όλα τα προϊόντα της, ακόμη και αυτά που βρίσκονται στο χαμηλότερο εύρος τιμών.

ΕΠΌΜΕΝΟ ΒΉΜΑ ΕΊΝΑΙ Η ΚΑΤΆΚΤΗΣΗ ΤΗΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΊΑΣ 5G ΣΤΗΝ ΠΑΓΚΌΣΜΙΑ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΉ ΣΚΗΝΉ Το realme 7 κάνει το 5G πραγματικότητα και είναι ένα smartphone για όλους τους νέους που έχουν μια απαιτητική καθημερινότητα και θέλουν να έχουν στο πλάι τους έναν αξιόπιστο «συνεργάτη». Το νέο realme 7 διαθέτει μοναδική οθόνη με ρυθμό ανανέωσης στα 120Hz για πολύ ομαλή εμπειρία περιήγησης και προβολής εικόνων και ταινιών, ενώ το γεγονός ότι είναι εξοπλισμένο με δύο πυρήνες Cortex-A76 υψηλής απόδοσης στα 2,4GHz και έξι πυρήνες Cortex-A55 υψηλής απόδοσης στα 2GHz υπόσχεται το απόλυτο multitasking, χωρίς κανένα απολύτως κόλλημα. Φυσικά, δεν θα μπορούσε να λείπει η κάρτα γραφικών, που είναι η GPU Mali-G57, για να μπορεί ο χρήστης να παίζει ό,τι παιχνίδι θέλει, όπου και αν είναι. Όλα τα παραπάνω, όμως, χρειάζονται ενέργεια, οπότε η realme έχει εξοπλίσει το smartphone της με μπαταρία μεγάλης διάρκειας 5000mAh, η οποία, αν εξαντληθεί (πράγμα δύσκολο), μπορεί να φορτίσει με τον ταχυφορτιστή 30W Dart Charge έως και 50% μέσα σε μόλις 26 λεπτά. Σε όλα αυτά προσθέστε και το γεγονός ότι το realme 7 υποστηρίζει 5G δίκτυα για να μπορεί να προσφέρει μια ολοκληρωμένη εμπειρία χρήσης, κάνοντας με αυτόν τον τρόπο την τελευταία λέξη της τεχνολογίας προσιτή σε όλους. Επομένως, έχουμε μια ολοκληρωμένη εμπειρία χρήσης που είναι προσιτή για όλους. Το realme 7 είναι μία mid-level συσκευή που προσφέρει ολοκληρωμένη προσβασιμότητα στο δίκτυο 5G, μένοντας πιστή στην πεποίθηση της realme πως οι χρήστες θα πρέπει να έχουν προϊόντα όχι μόνο εξοπλισμένα με τα πιο πρωτοποριακά τεχνολογικά χαρακτηριστικά αλλά και πάντα διαθέσιμα σε προσιτή τιμή.

32 lifo – 28.1.21

aπό τον τιμο κουρεμενο φέρτε στον νου σας μια τυπική μέρα πριν από δύο-τρία χρόνια. Αν σας ρωτούσε κάποιος πόσες ώρες περνούσατε στο σπίτι, η απάντηση θα ήταν γύρω στις 12-14 ώρες, τις περισσότερες στο κρεβάτι. Fast forward στο 2020: ο αριθμός αυτός σχεδόν διπλασιάστηκε. Οι ιδιαίτερες συνθήκες της χρονιάς που πέρασε μας ανάγκασαν να περνάμε το μεγαλύτερο μέρος της καθημερινότητάς μας στο σπίτι. Δουλειά, επικοινωνία, διασκέδαση, ψώνια, μέχρι και άθληση πραγματοποιούνταν για μήνες χωρίς καν να ανοίξουμε την εξώπορτα. Ε, μετά απ’ όλα αυτά, το σπίτι δεν γινόταν να παραμείνει ίδιο, έτσι δεν είναι; Ευτυχώς για εμάς, η τεχνολογία έβαλε το χεράκι της, μεταμορφώνοντας τον χώρο μας. Το σύγχρονο σπίτι διαθέτει IQ – είναι έξυπνο! Η αυτοματοποίηση έχει περάσει σε άλλο βαθμό, με το οικιακό δίκτυο να καλωσορίζει τη μία μετά την άλλη τις συσκευές του νοικοκυριού και όχι μόνο. Πλυντήρια, καφετιέρες, σκούπες, ψυγεία, τηλεοράσεις, θερμοστάτες, κάμερες, συναγερμοί, κουδούνια, φώτα, πρίζες και τόσα άλλα γίνονται σταδιακά μέλη του μοντέρνου οικοσυστήματος. Στο κέντρο του, ο άνθρωπος, που, με τη βοήθεια των ψηφιακών βοηθών του, δεν έχει παρά να δώσει τη σχετική εντολή –χωρίς καν να αγγίξει οθόνη, μόνο μιλώντας– και η επιθυμία του θα γίνει διαταγή. Τα φώτα θα χαμηλώσουν, η θερμοκρασία στο δωμάτιο όπου βρίσκεται θα ρυθμιστεί καταλλήλως, η καφετιέρα θα ετοιμάσει τον καφέ του ακριβώς όπως τον πίνει και ο προσωπικός του βοηθός θα αναλάβει να του προτείνει την ταινία που θα δει. Φεύγοντας από το σπίτι, λάμπες και συσκευές που έχουν μείνει αναμμένες θα σβήσουν, εξοικονομώντας ενέργεια, η σκούπα θα ξεκινήσει να καθαρίζει κάθε επιφάνεια, ενώ το πλυντήριο θα αρχίσει να λειτουργεί, προκειμένου, επιστρέφοντας, να τον περιμένουν ρούχα καθαρά και μυρωδάτα. Εν τη απουσία του, οι ηλεκτρονικές κλειδαριές θα σφραγίσουν πόρτες και παράθυρα, ενώ οι IP κάμερες θα τον κρατούν ενήμερο για οτιδήποτε συμβαίνει. Στην πράξη, όλο αυτό έχει ως αποτέλεσμα ένα σπίτι αποδοτικότερο, ασφαλέστερο και πολύ πιο άνετο. Οι ρόλοι αντιστρέφονται, ο άνθρωπος παύει να τρέχει για το σπίτι, εκείνο είναι που προσαρμόζεται στην καθημερινότητα των κατοίκων του. Google Assistant, Amazon Alexa και Apple Siri αναλαμβάνουν τη δύσκολη δουλειά του συγχρονισμού όλων των έξυπνων συσκευών. Το μόνο που καλείται να κάνει ο χρήστης είναι να επιλέξει τις λύσεις που θέλει για τον χώρο του και, ως διά μαγείας, ο έλεγχος του σπιτιού του γίνεται εξ ολοκλήρου μέσα απ’ την οθόνη του smartphone του: φώτα, θερμοκρασία, συσκευές, οικοκυρικά, όλα ρυθμίζονται με ένα άγγιγμα. Τα παραπάνω, όσο κι αν μοιάζουν με απόσπασμα ταινίας επιστημονικής φαντασίας, αποτελούν λύσεις προσιτές στο ευρύ κοινό. Το έξυπνο σπίτι έπαψε να είναι concept, είναι πλέον εμπορικά διαθέσιμο, και μάλιστα σε ιδιαίτερα ανταγωνιστικές τιμές. Η πράξη, μάλιστα, έδειξε ότι η υλοποίησή του είναι πολύ πιο εύκολη απ’ ό,τι πιστεύουν οι περισσότεροι: μπορεί να γίνει τμηματικά, βάσει των προτεραιοτήτων του καθενός. Το ίδιο ισχύει και με τη συντήρησή: οι λογαριασμοί πληρώνονται όλοι online, η δε επικοινωνία με τους παρόχους γίνεται με γραπτά μηνύματα και μέσω chatting, σε πραγματικό χρόνο. Ο χρόνος του ανθρώπου είναι πολύτιμος για να ξοδεύεται σε ουρές αναμονής και καταστήματα. Αυτό ίσως να είναι και το μεγαλύτερο επίτευγμα της τεχνολογίας σε ό,τι αφορά την καθημερινότητά μας στο σπίτι, το ότι πήραμε πίσω τον ελεύθερο χρόνο μας. Μένοντας στο σπίτι, όμως, αλλάξαμε και τον τρόπο που περνάμε την ώρα μας. Τα e-readers έδωσαν νέα πνοή στην ανάγνωση βιβλίων, τη στιγμή που ολοένα και περισσότερες εταιρείες στρέφονται σε σετ ακουστικών με λειτουργία εξουδετέρωσης θορύβου: η απομόνωση σε μικρούς χώρους, βλέπετε, είναι ζόρικη υπόθεση. Την ίδια στιγμή, όμως, η τεχνολογία φρόντισε να μας φέρει πιο κοντά στα αγαπημένα μας πρόσωπα. Πλατφόρμες κοινωνικής δικτύωσης, από το Twitter και το Instagram μέχρι το TikTok και το Snapchat, εξελίχθηκαν σε μέσα έκφρασης, δίνοντας βήμα στους χρήστες να εξωτερικεύσουν τη δημιουργικότητά τους και όχι μόνο. Βόλτες και καφέδες έδωσαν τη θέση τους σε Skype, Viber, Telegram και λοιπά apps. Μείναμε κοντά και ας ήμασταν στην πραγματικότητα μακριά.

28.1.21 – lifo

33

μα τεχ ν ρω

ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ

ογία ολ

Η τεχνολογία το 2020: H ψυχαγωγία μας έκανε... level up

Ενσωματώνοντας κορυφαία χαρακτηριστικά και επιτυγχάνοντας άριστη σχέση τιμής/απόδοσης, οι προτάσεις της Xiaomi καλύπτουν και τους πλέον απαιτητικούς.

αφι έ

Redmi Note 9T & Xiaomi Mi Watch Lite: Η τεχνολογία του αύριο σε τιμές του σήμερα

Ο

ι προτάσεις της Xiaomi ανέκαθεν ξεχώριζαν για τις εντυπωσιακές τους δυνατότητες, στοιχείο που, σε συνδυασμό με τις ιδιαίτερα προσιτές τους τιμές, τις καθιστούσε εξαιρετική επιλογή για τους χρήστες που αναζητούσαν τεχνολογικά προηγμένες λύσεις. Ακριβώς αυτό συμβαίνει και με τα Redmi Note 9T και Mi Watch Lite, το smartphone και το smartwatch αντίστοιχα, που έρχονται να αλλάξουν για τα καλά την καθημερινότητά σας.

REDMI NOTE 9T: ΤΟ ΠΙΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΌ 5G ΤΗΣ ΑΓΟΡΆΣ Στην εποχή του 5G δεν νοείται αγορά συσκευής που να μη σου επιτρέπει να απολαύσεις τις ταχύτητες της νέας τεχνολογίας. Το Redmi Note 9T έρχεται να κάνει το 5G προσιτό στο ευρύ κοινό, συνδυάζοντας τη χαμηλή τιμή με τα άρτια τεχνικά χαρακτηριστικά. Η 5G συνδεσιμότητα, βλέπεις, μπορεί να είναι ο κράχτης, όμως και στους υπόλοιπους τομείς η πρόταση της Xiaomi δεν πάει πίσω. Οκταπύρηνος επεξεργαστής, 4 GB ταχύτατης μνήμης LPDDR4X RAM και 64/128GB UFS χωρητικότητας έτσι ώστε να εναλλάσσεσαι αστραπιαία μεταξύ των apps που χρησιμοποιείς και να έχεις ό,τι χρειάζεσαι μαζί σου. Η FHD+ οθόνη των 6,53 ιντσών, δε, με την υψηλή φωτεινότητα των 450 nits και τον σπουδαίο λόγο αντίθεσης της τάξης του 1500:1 θα σου χαρίσει μοναδικές εμπειρίες θέασης. Στα παραπάνω πρόσθεσε την κύρια κάμερα ανάλυσης 48 MP, που πλαισιώνεται από φακό macro και αισθητήρα βάθους 2 MP έκαστος, χάρη στην οποία θα αποτυπώνεις κάθε στιγμή της ημέρας σου σε εικόνες με ζωηρά χρώματα και βίντεο ανάλυσης μέχρι και 4K. Όσο για τις selfies, η κάμερα πρόσοψης των 13 MP θα καλύψει τα «θέλω» σου και με το παραπάνω.

MI WATCH LITE: ΤΟ ΕΥ ΖΗΝ ΓΊΝΕΤΑΙ ΤΟΥ ΧΕΡΙΟΎ ΣΟΥ Ποτέ άλλοτε ένα ρολόι δεν ήταν σε θέση να αλλάξει σε τόσο μεγάλο βαθμό τις καθημερινές σας συνήθειες. Κι όμως, το Mi Watch Lite θα εξελιχθεί στον personal trainer που θα σας ακολουθεί 24/7, ενθαρρύνοντάς σας να υιοθετήσετε έναν πιο υγιεινό τρόπο ζωής. Είναι αδιάβροχο, παρακολουθεί τον σφυγμό και αναλύει την ποιότητα του ύπνου σας. Με σώμα σε τρία χρώματα και λουράκι σε πέντε, θα ταιριάξει άνετα στο στυλ σας. Το συμπαγές design με την οθόνη των 1,4 ιντσών του επιτρέπει να περνά απαρατήρητο, καταγράφοντας κάθε πτυχή της καθημερινότητάς σας. Διαθέτει 11 λειτουργίες άσκησης και διπλό σύστημα GPS + GLONASS για μεγαλύτερη ακρίβεια.

34 lifo – 28.1.21

Παρά τις προκλήσεις και τις δυσκολίες που είχε το 2020, υπήρξαν στιγμές που καταφέραμε να περάσουμε καλά και αυτό οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στην τεχνολογία, η οποία μας χάρισε σπουδαίες εμπειρίες ψυχαγωγίας που μέχρι πριν από λίγα χρόνια φάνταζαν εξωπραγματικές. aπό τον τιμο κουρεμενο το έργο της τεχνολογίας ήταν από δύσκολο έως αδύνατο. Πώς στο καλό ψυχαγωγείται ένας άνθρωπος που έχει μείνει για μήνες κλεισμένος στους τέσσερις τοίχους του σπιτιού του, μακριά από τους φίλους, τη γυμναστική, τα χόμπι, τις διακοπές και γενικώς κάθε κοινωνική δραστηριότητα; Πώς θα γεμίσει όλος αυτός ο ελεύθερος χρόνος που του έχει δημιουργήσει το «έξυπνο» σπίτι του; Τι παραπάνω υπάρχει για εκείνον, πέραν των όσων απολαμβάνει ήδη εδώ και χρόνια; Η απάντηση της τεχνολογίας σε όλα αυτά; Hold my beer… Η αρχή έγινε με τις πλατφόρμες περιεχομένου.

Disney+, Netflix, Prime Video και Apple TV+, για να αναφέρουμε τις πιο δημοφιλείς, πάτησαν γκάζι μέσα στο 2020, εμπλουτίζοντας σε σταθερή βάση το περιεχόμενό τους και προσφέροντας στους καταναλωτές ατέλειωτες ώρες ψυχαγωγίας. Δώστε βάση σε αυτό το τελευταίο, αφού συνιστά επί της ουσίας τη μεγαλύτερη καινοτομία τους. Πλατφόρμες όπως οι προαναφερθείσες ουσιαστικά άλλαξαν τον τρόπο που κατηγοριοποιούμε και καταναλώνουμε το περιεχόμενο. Τέλος τα θεματικά κανάλια με το προκαθορισμένο πρόγραμμα. Ζήτω το βασισμένο στα γούστα μας περιεχόμενο! Με τη δημιουργία προφίλ, μάλιστα, οι υπηρεσίες αυτές δεν επιτρέπουν απλώς σε δύο άτομα στο ίδιο νοικοκυριό να παρακολουθούν ταυτόχρονα διαφορετικό περιεχόμενο αλλά είναι σε θέση να γνωρίζουν τις προτιμήσεις του καθενός. Σας αρέσουν τα ντοκιμαντέρ και οι ταινίες δράσης, όταν το έτερο ήμισυ ψοφάει για δραματικές σειρές και ρομαντικές κομεντί; Η πλατφόρμα σας ξέρει τι να προτείνει στον καθένα, ώστε να τον κρατήσει κολλημένο σε αυτήν για όσο το δυνατό περισσότερο. Στη μάχη μεταξύ θεατή και υπηρεσίας η δεύτερη έχει το πάνω χέρι: όσο κι αν παρακολουθεί ο πρώτος, το περιεχόμενο μοιάζει να μην τελειώνει. Την ίδια στιγμή, στα τέλη της χρονιάς ήρθαν οι κονσόλες νέας γενιάς να αλλάξουν άρδην όλα όσα γνωρίζαμε για το gaming. Κατέχοντας πλέον το ρεκόρ για το πιο επιτυχημένο λανσάρισμα συστήματος που έγινε ποτέ, οι next-gen πλατφόρμες έγιναν ανάρπαστες, αφού, ακόμα και σήμερα, κάτι παραπάνω από δύο μήνες μετά την επίσημη κυκλοφορία τους, η προσφορά δεν αρκεί για να ικανοποιήσει τη ζήτηση. Τα εκπληκτικά γραφικά, οι απίθανες ταχύτητες και οι κορυφαίες εμπειρίες gameplay τους, μάλιστα, αφορούν και την προηγούμενη γενιά, χάρη στη λειτουργία συμβατότητας με χιλιάδες τίτλους των τελευταίων ετών. Το

αποτέλεσμα είναι οι παίκτες να έχουν στη διάθεσή τους μια ανεξάντλητη πηγή video-games, ικανή να καλύψει κάθε γούστο. Όλο αυτό το περιεχόμενο στο οποίο έχουμε αναφερθεί ως τώρα, όμως, εκτός των άλλων, μέσα στο 2020 κατάφερε, μετά από προσπάθειες ετών, να απογαλακτιστεί από την τηλεόραση. Η κατανάλωσή του γίνεται πλέον εξίσου εύκολα και από άλλες συσκευές, tablet, smartphone ή laptop. Μέσω των κατάλληλων εφαρμογών, ο χρήστης έχει τη δυνατότητα να απολαύσει μια ταινία στο laptop, να stream-άρει ένα video-game από την κονσόλα στο κινητό του και να επιδοθεί σε binge-watching δίχως αύριο στο tablet του. Τα μεγέθη των οθονών είναι πλέον ιδανικά και οι αναλύσεις τους τέτοιες, που επιτρέπουν την ποιοτική αναπαραγωγή κάθε λογής περιεχομένου. Όχι ότι η τηλεόραση κινδυνεύει να… εξαφανιστεί. Εξακολουθεί να στέκει αγέρωχη στο σαλόνι, πιο επιβλητική από ποτέ. Με τις ίντσες να ακολουθούν σταθερά ανοδική τάση, τα μοντέλα νέας τεχνολογίας (βλ. OLED/QLED) χαρίζουν εικόνες πιο φωτεινές, ζωηρές και λεπτομερείς από ποτέ. Πλαισιωμένες με τεχνολογίες που ενισχύουν τα χρώματα, δεν προσφέρουν μόνο κινηματογραφικού επιπέδου εμπειρίες θέασης αλλά ενσωματώνονται ακόμα καλύτερα στον χώρο. Μοντέλα που μοιάζουν με κάδρα καθώς κρέμονται από τον τοίχο, τηλεοράσεις που παραπέμπουν σε πίνακες ζωγραφικής και άλλες που ξεδιπλώνονται(!) από τη βάση τους έρχονται να μας κάνουν να επαναπροσδιορίσουμε όλα όσα γνωρίζαμε για τη συσκευή που, άκουσον-άκουσον, κάποτε αποκαλούσαμε «χαζοκούτι». Βγαίνοντας από το σπίτι, την ψυχαγωγία μας αναλαμβάνουν smartphones και smartwatches. Δεν διασκεδάζουν όλοι από τον καναπέ, έτσι δεν είναι; Έξυπνα ρολόγια και fitness bands μετατρέπονται σε personal trainers που μας ακολουθούν 24/7, παρακολουθώντας κάθε μας άσκηση, καταγράφοντας κάθε μας βήμα και βοηθώντας μας να διατηρήσουμε τη φυσική μας κατάσταση και –γιατί όχι;– να υιοθετήσουμε έναν πιο υγιεινό τρόπο ζωής, μακριά από το κλειστό πια γυμναστήριο. Την ίδια στιγμή, το smartphone, σε συνεργασία με τα Bluetooth ακουστικά μας, παίζει από το Spotify το αγαπημένο μας άλμπουμ. Τα πάντα γύρω μας χάνονται κι εμείς, αναπνέοντας πλέον στον ρυθμό της μουσικής, ξεκινάμε για το απογευματινό μας τζόκινγκ…

28.1.21 – lifo

35

ωμα τεχν έρ

tech mania

ογία ολ

ô

Public

αφι

20 gadgets που επιλέξαμε από την aθηναϊκή αγορά.

Drone Spy II με κάμερα 2.4G www.public.gr

î

Infoquest Apple AirPods Pro Κεντρική διάθεση Infoquest

aπό th lifo team

õ

ô

Harman Kardon

Nintendo Switch Lite

Φορητό ηχείο Harman Kardon Neo

Plaisio www.plaisio.gr

Σε επιλεγμένα καταστήματα

ó

Mobile Technology Power Bank TRIO2 www.mobiletechnology.gr

õ

Samsung

õ

Κωτσόβολος

Smartwatch Galaxy Watch Active2

Ρομποτική σκούπα iRobot Roomba 976

www.samsung.com

www.kotsovolos.gr

ô

Lenovo

ò

Tablet ThinkPad X1

Xiaomi

www.e-lenovo.gr

î

Honor Honor Fitness Band 5 Σε επιλεγμένα καταστήματα

36 lifo – 28.1.21

Ηλεκτρικό πατίνι Xiaomi Mi Pro2 Σε επιλεγμένα καταστήματα

ò

Huawei Θήκη για Huawei P30 Σε επιλεγμένα καταστήματα

ï

GoPro Κάμερα GoPro HERO9 www.gopro.com

î

Media Markt Ακουστικά SONY WHCH710N Wireless Noise Cancelling www.mediamarkt.gr

ó

Praktiker Θερμόμετρο/Υγρόμετρο Life WES-105 www.praktiker.gr

ô

Infoquest Εκτυπωτής τσέπης Canon Zoemini Κεντρική διάθεση Infoquest

î

Realme

î

Plaisio

Smartphone Realme 7i

Έξυπνη λάμπα Philips Hue

Σε επιλεγμένα καταστήματα

www.plaisio.gr

ô

Huawei

ò

Λαπτοπ Matebook X Pro

Γερμανός

Σε επιλεγμένα καταστήματα

SONY PlayStation 4 www.germanos.gr

ñ

LG Τηλεόραση 55’’ 4K NanoCell Quad Core Processor www.lg.com

28.1.21 – lifo

37

38 lifo – 28.1.21

Culture

670

40

ΜΟΥΣΙΚΗ Green was Greener: Επική ποπ από το Διάστημα

41

ΣΙΝΕΜΑ «Malcolm & Marie»: Το ερωτικό πινγκ-πονγκ του Σαμ Λέβινσον

42

ΠΟΙΗΣΗ Γ.Χ. Ώντεν και Φίλιπ Λάρκιν: Η επίμονη δύναμη της ποίησης

43

ΔΙΗΓΗΜΑ Λογοτεχνία των συνόρων

Αφιέρωμα στον Νέο Ελβετικό Κινηματογράφο HTαινιοθήκη της Ελλάδος και η Swiss Films, με την υποστήριξη της Πρεσβείας της Ελβετίας στην Ελλάδα, δίνουν μια μοναδική ευκαιρία στο ελληνικό κοινό να γνωρίσει τον εν πολλοίς άγνωστο ελβετικό κινηματογράφο και παρουσιάζουν το αφιέρωμα «Νέος ελβετικός κινηματογράφος - Όταν η ζωή θρυμματίζει την πραγματικότητα». Από τις 27 Ιανουαρίου έως και τις 3 Φεβρουαρίου, μέσα από την πλατφόρμα της Ταινιοθήκης online.tainiothiki.gr, συστήνουν στο ελληνικό κοινό δέκα ταινίες (τρία ντοκιμαντέρ και επτά ταινίες μυθοπλασίας) της εταιρείας Bande à Part με την υπογραφή των Ούρσουλα Μέγερ, Λιονέλ Μπαγέ, Ζαν-Στεφάν Μπρον, Φρεντερίκ Μερμού και Αλέν Τανέρ και ηθοποιούς-πρωταγωνιστές όπως οι Ιζαμπέλ Ιπέρ, Μπρούνο Γκανζ, Ναταλί Μπάιγ, Εμμανουέλ Ντεβός, Μπιλ Οζιέ.

28.1.21 – lifo

39

φωτό: ελενα καττη

Music

ΝΕΟΣ ΔΙΣΚΟΣ

απ ό τον m. hulot

Green was Greener: Επική ποπ από το Διάστημα Το «Introspective» του νεαρού μουσικού από το Ηράκλειο φέρνει την ελπίδα μαζί με την άνοιξη.

Τ

INFO

Το «Introspective» του Green was Greener θα κυκλοφορήσει στις αρχές της άνοιξης από την Inner Ear.

40 lifo – 28.1.21

ο «Another Chance» του Green was Greener είναι ένα επικό κομμάτι που σε «αναγκάζει» να αναζητήσεις τον δημιουργό του από την πρώτη φορά που θα το ακούσεις. Είναι στιγμές ρυθμικού ροκ με χορωδιακά μέρη που σε μεταφέρουν στο σύμπαν των Pink Floyd και των Flaming Lips και είναι δύσκολο να πιστέψεις ότι έχουν γραφτεί από ένα μόνο άτομο. « Έσκασε» σαν πυροτέχνημα στο YouTube και όλοι αναρωτιούνταν ποιος είναι αυτός ο Green was Greener με το όνομα που παρέπεμπε στον στίχο των Pink Floyd «the grass was greener / the light was brighter» από το «High hopes» του Division Bell. Το πρώτο του άλμπουμ, «Introspective», που έρχεται την άνοιξη, είναι ένας δίσκος που σε κάνει περήφανο για την ελληνική σκηνή, η οποία εξακολουθεί να δίνει τόσο υψηλού επιπέδου δουλειές, παρ’ όλες τις δυσκολίες – οι δημιουργοί έχουν φτάσει στα όριά τους σε κάθε επίπεδο, οικονομικό και ψυχολογικό. Τα εννιά κομμάτια του είναι έργο ενός νέου ανθρώπου, του Θωμά Στρατάκη, που μέσα στην καραντίνα κατόρθωσε να φτιάξει έναν από τους καλύτερους δίσκους που έχουν βγει τα τελευταία χρόνια στην Ελλάδα. «Για να είμαι ειλικρινής, δεν θυμάμαι πώς προέκυψε το όνομα Green was Greener» λέει. «Δεν ξέρω ακόμα αν μου αρέσει, αλλά σίγουρα έχει πλάκα. Είναι όνομα για μπάντα, είναι η αλήθεια, αλλά για την ώρα στο στούντιο είμαι μόνος μου. Στα lives, όταν ξαναγίνουν με το

καλό, θα είμαστε πέντε άτομα: στα τύμπανα ο Άγγελος Παναγιωτίδης, στο μπάσο ο Κωνσταντίνος Τσαγκαράκης, στα πλήκτρα ο Frank Παπαδάκης, στην κιθάρα και στα πλήκτρα ο Νίκος Βογιατζάκης και κιθάρα-φωνή εγώ. Fun fact: Όταν υπέγραφα στην Inner Ear και με ρώτησαν αν υπάρχει μπάντα, είπα “φυσικά και υπάρχει”, ενώ δεν είχα μιλήσει με κανέναν ακόμα. Το όνομα του δίσκου προέκυψε όταν έγραψα το τραγούδι “Introspective”. Ίσως είναι το αγαπημένο μου απ’ όλο τον δίσκο, με το οποίο μοιράζομαι, όπως και με όλα τα υπόλοιπα, σκέψεις που δεν έχω πει σε κανέναν. Πολύ δύσκολα, έως καθόλου, ανοίγομαι σε κάποιον. Έχω μάθει να ζω και να περνάω καταστάσεις μόνος. Έτσι ακριβώς έχω μάθει να γράφω και μουσική. Μου φαίνεται πολύ δύσκολο να γράψω μαζί με άλλους, αλλά όσο περνάει ο καιρός φλερτάρω έντονα με αυτή την ιδέα. Εκτιμώ και ζηλεύω τους μουσικούς που μιλάνε, γράφουν και τραγουδάνε πράγματα προσωπικά μπροστά σε άλλους ή μαζί με άλλους. Αυτός είναι και ο λόγος που γράφω στα αγγλικά. Νιώθω πιο ασφαλής. Σίγουρα υπήρχαν και τα εφηβικά όνειρα της διεθνούς καριέρας και του ατελείωτου rock‘n’roll, αλλά οι “σφαλιάρες” της καθημερινότητας τα έθαψαν από νωρίς, ευτυχώς. Μια ιδανική πορεία για μένα θα ήταν gigs εδώ κι εκεί, ώστε να ζω απ’ αυτό. Δεν έχω όνειρα να βγάλω λεφτά από τη μουσική, ούτε γράφω μουσική γι’ αυτόν τον λόγο. Αντιθέτως, πολλές φορές σκέφτομαι να τα πα-

Δεν έχω όνειρα να βγάλω λεφτά από τη μουσική, ούτε γράφω μουσική γι’ αυτόν τον λόγο. Αντιθέτως, πολλές φορές σκέφτομαι να τα παρατήσω, γιατί ό,τι λεφτά βγάζω πάνε εκεί και πιθανόν να ήμουν πολύ καλύτερα οικονομικά αν δεν είχα αυτή την εμμονή.

ρατήσω, γιατί ό,τι λεφτά βγάζω πάνε εκεί και πιθανόν να ήμουν πολύ καλύτερα οικονομικά αν δεν είχα αυτή την εμμονή. Τα πάντα κοστίζουν πολύ, το στούντιο, το gear, τα πετάλια, οι πρόβες. Μόλις μαζέψω κάποια χρήματα, μπαίνω στις αγγελίες και παίρνω ένα ακόμη συνθ. Αυτός είναι και ο λόγος που δεν έχω καταφέρει να βγάλω ακόμα δίπλωμα αυτοκινήτου. Ο δίσκος είναι αρκετά προσωπικός. Προσπάθησα να γράψω ως τρίτο πρόσωπο σε διάφορες καταστάσεις, αλλά το αποτέλεσμα ήταν να γράφω για δικά μου, προσωπικά ζητήματα και σκέψεις, χωρίς να το καταλάβω αμέσως. Δεν υπάρχει κάποιο πρόσωπο στο οποίο να βασίζεται ο δίσκος, πιο πολύ σε πράγματα που έχω ζήσει και δεν μίλησα ποτέ γι’ αυτά. Το 2020 ήταν η πιο δύσκολη χρονιά για μένα. Πέρα από τα οικονομικά προβλήματα, τον Covid, τα lockdowns και τον τεράστιο αρνητισμό που υπάρχει παντού, ήρθε και ένα οικογενειακό πρόβλημα που τα ισοπέδωσε όλα. Αν δεν ήταν η μουσική, ίσως να το ’χα χάσει. Η μεγαλύτερη δυσκολία ενός μουσικού στην Ελλάδα του 2021 είναι ότι δεν έχει καμία στήριξη από το κράτος. Είναι σαν να μη θέλει η Ελλάδα ανθρώπους που να ασχολούνται με τη μουσική και τις τέχνες. Νιώθω ότι η ελληνική σκήνη έχει κάνει μεγάλα μουσικά άλματα. Όταν υπάρχουν μπάντες σαν τους Whereswilder ή σαν τον Vagina Lips και τη Σtella, δεν έχει να φοβηθεί τίποτα, αν και οι δυσκολίες είναι τεράστιες. Ίσως να ισχύει ότι στους δύσκολους καιρούς η τέχνη ανθεί. Κάποια νέα πρόσωπα και μπάντες που μου αρέσουν πολύ είναι οι Dury Dava, Youth Valley, Αστρογόνο και, φυσικά, οι μπάντες των παιδιών που πλαισιώνουν το Green was Greener, Humachines, Thymics και Pulse. Μια ιδανική συνέχεια θεωρώ πως θα ήταν να μπορέσουμε να κάνουμε έναν δυνατό και διαφορετικό δεύτερο δίσκο και να καταφέρουμε να παίξουμε όσο πιο πολλά lives μπορούμε».

Σ

τη διάρκεια της θερινής καλιφορνέζικης καραντίνας ο Σαμ Λέβινσον δεν έχασε χρόνο. Αμέσως μετά τον πρώτο κύκλο του τηλεοπτικού «Euphoria» πρότεινε ό,τι πίστευε πως μπορεί να ταίριαζε και να ενδιέφερε τη σταρ της μεγάλης του επιτυχίας. Η Ζεντάγια τον άκουσε προσεκτικά και οι δυο τους κατέληξαν σε ένα δράμα δωματίου με σημείο εκκίνησης την αληθινή παράλειψη του Λέβινσον να ευχαριστήσει τη σύζυγό του στην πρεμιέρα της ταινίας του Assassination Nation. Διάβασε τις δέκα πρώτες σελίδες του σεναρίου του στον Τζον Ντέιβιντ Γουόσινγκτον από το τηλέφωνο κι εκείνος δέχτηκε με ενθουσιασμό. Πήρε, λοιπόν, την Arri του, τη γέμισε με Kodak 35άρι φιλμ, μάζεψε καμιά δεκαριά από τους στενούς του συνεργάτες, κλείστηκαν όλοι τους σε ένα μεγάλο σπίτι στο Καρμέλ επί δύο ζεστές εβδομάδες του καλοκαιριού που μας πέρασε, χωρίς ενδυματολόγο και μακιγιέρ, και έμειναν «εσωτερικοί» τηρώντας όλα τα πρωτόκολλα, για ευνόητους λόγους. Το Malcolm & Marie, το χρονικό λίγων ωρών της έντονης αντιπαράθεσης ενός ζευγαριού, στοίχισε 2,5 εκατομμύρια δολάρια, πουλήθηκε υπερδεκαπλάσια στο Netflix και κάνει πρεμιέρα στην πλατφόρμα στις 29 Ιανουαρίου, έχοντας στραμμένο το βλέμμα στα επερχόμενα βραβεία – αν και, παρά τις αρετές του, μένει μετεξεταστέο στο τεστ της αυτοαναφορικότητας και των meta συγχαρητηρίων που αξιώνει σε κάθε πλάνο του. Πρόκειται για ένα mumblecore στα κόκκινα, που στριφογυρίζει τη σχέση ενός σκηνοθέτη με την ηθοποιό φίλη του αμέσως μετά την επιτυχημένη πρεμιέρα της ταινίας του πρώτου. Μεθυσμένος από τα ποτά της δεξίωσης και τους επαίνους που εισέπραξε, ο Μάλκολμ επιδίδεται σε μια λογόρροια υπερέντασης και δικαίωσης, επιτέλους, για το όραμα που πραγματοποίησε, την ώρα που η Μαρί μοιάζει κουρασμένη και ελαφρώς αποστασιοποιημένη,

ετοιμάζοντάς του μια μακαρονάδα με τυρί, λίγο πριν πέσουν για ύπνο. Σε μια διακοπή του μεθεόρτιου θριάμβου του τη ρωτά τι έχει και μετά από λίγες στιγμές συγκαταβατικής άρνησης αυτή του υπενθυμίζει ότι το γεγονός πως δεν θυμήθηκε να την ευχαριστήσει, έχοντας αναφερθεί στους πάντες στον λόγο του, δεν προκύπτει απλώς από μια άτυχη στιγμή, αλλά σημαίνει κάτι πολύ βαθύτερο. Από κει και πέρα, ξεκινά ο αλληλοσπαραγμός ανάμεσα σε πολύ παραπάνω από τέσσερις τοίχους, από την κουζίνα και την κρεβατοκάμαρα ως το σαλόνι και τον υπέροχο περιβάλλοντα χώρο – που υποτίθεται πως είναι το Μάλιμπου, σε μια βίλα που τους έχει παραχωρήσει το στούντιο, όσο διαρκεί η προώθηση της ταινίας του. Το ζήτημα είναι το παρελθόν της Μαρί, μιας πρώην τοξικομανούς που ο Μάλκολμ σχεδόν έσωσε, δείχνοντας εμπιστοσύνη στις δυνάμεις και τις δυνατότητές της (και επειδή τη γούσταρε πολύ, προφανώς), και το αγκάθι στον εμφανή προβληματισμό της το ότι δεν τη στήριξε όσο εκείνη θα ήθελε, αποδεικνύοντάς το έμπρακτα, καθώς δεν της έδωσε τον πρωταγωνιστικό ρόλο στην εν λόγω ταινία. Όσο ο Μάλκολμ ωρύεται για την άδικη αντιμετώπιση των φαύλων κριτικών (η μανιακή αντίδρασή του στην πρώτη κριτική της «ασπρουλιάρας» συντάκτριας των «Los Angeles Times» είναι υστερικά νόστιμη), την ασχετοσύνη αδιάβαστων και άσχετων στον χώρο, αραδιάζοντας αναφορές από το παλιό Χόλιγουντ του Γουίλιαμ Γουάιλερ, της Άιντα Λουπίνο και του Μπίλι Γουάιλντερ και συγκρίνοντας τον εαυτό του μόνο με τον Σπάικ Λι και τον Μπάρι Τζένκινς, λόγω χρώματος, η γυναίκα της ζωής του ξεμυτίζει από το περιθώριο της μεγάλης του στιγμής και φανερώνει μια καλά κρυμμένη πίκρα που έχει να κάνει με τα λάθη της προηγούμενης διαδρομής της και τις παραχωρήσεις για χάρη του. Το περιστατικό γίνεται απωθημένο και η «καλύτερη μέρα της ζωής» του Μάλκολμ ξινίζει σοβαρά – το πόσο

απο toν θοδωρη κουτσογιαννοπουλο

INFO Σκηνοθεσία: Σαμ Λέβινσον Πρωταγωνιστούν: Τζον Ντέιβιντ Γουόσινγκτον, Zεντάγια Το «Malcolm & Marie» προβάλλεται από τις 5 Φεβρουαρίου στο Netflix.

Malcolm & Marie: Το ερωτικό πινγκ-πονγκ του Σαμ Λέβινσον Θεσπέσιο look, ντελιριακό δράμα έρωτα, κακίας και σεναριακής υπερβολής, με τον Τζον Ντέιβιντ Γουόσινγκτον και την τρομερή Zεντάγια.

ανεπανόρθωτα το δείχνει το σαφώς πιο ήσυχο, οριζόντιο φινάλε.

Α

υτό το σπιράλ μοχθηρίας και λατρείας, μοιρασμένο ισόποσα στους δύο ηθοποιούς, μοιάζει πολύ με γαλλικό υπαρξιακό δράμα: οι διάλογοι σε κλειστό χώρο, η συζήτηση περί έρωτος και τέχνης, το ξεπούλημα της ψυχής σε ένα περιβάλλον πολυτελείας, η αποδόμηση μιας σχέσης που απωθεί πολύ περισσότερα απ’ όσα επιδεικνύει, δεν αποτελούν φυσικά μονοπώλιο των Γάλλων. Από το Ποιος φοβάται τη Βιρτζίνια Γουλφ μέχρι το Άφτερλωβ, οι διακυμάνσεις στην υφή του ζευγαριού που επιβιβάζεται στο τρενάκι του τρόμου είναι πολλές. Ο Μάλκολμ του Τζον Ντέιβιντ Γουόσινγκτον συμπεριφέρεται σαν τους ανεξάρτητους κινηματογραφιστές που τα ξέρουν όλα, καλύπτουν ευγενικά τον αυταρχισμό τους και τον εξαπολύουν όταν τους δοθεί η ευκαιρία, δηλαδή όταν οι άλλοι αναγνωρίσουν το ταλέντο που οι ίδιοι γνωρίζουν εξαρχής. Η Μαρί της Ζεντάγια είναι το σέξι δεκανίκι που στέκει επάξια δίπλα του επειδή σκαμπάζει από σινεμά και δεν μοιάζει με χαζό τρόπαιο, μολονότι βρυχάται και, όταν μένει πίσω στην κούρσα, προσπερνάει. Ο Λέβινσον αποσπά οικειότητα, οι ηθοποιοί του, εκτός από διαβασμένοι, συχνά αισθάνονται το κείμενο και μοιράζονται τις στιγμές, έστω κι αν το πινγκ-πονγκ που παίζουν, αναγκαστικά, τους φέρνει αντιμέτωπους. Ωστόσο, ο Γουόσινγκτον, σε έναν ρόλο και μια ταινία που απέχουν όσο γίνεται περισσότερο από το λιγομίλητο, ογκώδες μυστήριο του Tenet, μετράει περισσότερο τις κινήσεις του και υπολογίζει πόσο πόνο θα δώσει. Η Ζεντάγια είναι η αποκάλυψη. Αλλάζει γρήγορα, συναισθάνεται, μαζεύει υλικό και αφορμές όταν υπομένει τους τόνους λέξεων με τις οποίες την κατακλύζει ο σύντροφός της. «Θα σε σπάσω σαν κλαράκι» την απειλεί στο ντελίριό του κι εκείνη, πειστικότερα από τους δυο τους, αντιστρέφει την άμυνα σε μια winning επίθεση, πολύπλοκη, διάφανη, απολαυστική. Η πρώην μικρή του Disney Channel, με αστραφτερό φόρεμα ή μόνο με το φανελάκι που διαγράφει τις θηλές της (στο γαλλικό αντίστοιχο θα ήταν σίγουρα γυμνόστηθη στο μισό έργο), έχει χαρακτήρα και δύναμη. Είναι η ψυχή του κασαβετικά ξεγυμνωτικού δράματος και ενώ προς στιγμήν πείθεται πως είναι το «κλαράκι» του μποξ, χορεύει στον δικό της εσωτερικό ρυθμό ολόκληρη την ταινία, παίζοντας μια ευάλωτη γυναίκα που επίσης παίζει την ηθοποιό στη σχέση, όποτε το κρίνει σκόπιμο. Η ταινία είναι στέρεη και τεχνικά ολόσωστα δομημένη, μια ωραία πρόταση του Λέβινσον προς τους γκρινιάρηδες συναδέλφους του που αδράνησαν στο lockdown (και, ευτυχώς, δεν πραγματεύεται την αδράνεια της καραντίνας), αλλά καλλιτεχνικά λιποθυμά μέσα της από τη διαφορά που νομίζει ότι κάνει. Δεν είναι πρωτότυπη και αν σε κάποιες γωνίες της ασκεί έμμεση κριτική στην κοινότητα και την κοινωνία που την έχει εμπνεύσει, φαντάζει περιστασιακή και «επί τούτου». Μια κατά τόπους ενδιαφέρουσα, εξουθενωτικά συμπαθής πόζα υπερβολής και χυμένου αισθήματος είναι το Malcolm & Marie, ευτυχώς χωρίς θεατρικότητα ή εφετζίδικα κόλπα, από έναν σκηνοθέτη που θαυμάζει πολλούς, μάλλον αγαπά ενδόμυχα τον Ρομέρ, αλλά τείνει περισσότερο προς τον πρώιμο Μπενέξ. Η Ζεντάγια (συγγνώμη, Ζεντέιγια) είναι τελικά ο λόγος που υπάρχει η ταινία!

Cinema

ΠΡΩΤΗ ΠΡΟΒΟΛΗ

Η παραλλαγή του «Malcolm & Marie» ακουμπά στο χολιγουντιανό υπόστρωμα των κινηματογραφιστών που πασχίζουν να αρθρώσουν τη δική τους φωνή και την ουσία της ανθρωπιάς που συχνά επαίρονται πως τους κάνει να ξεχωρίζουν από τον σωρό της απρόσωπης βιομηχανίας που τους σκιάζει, τους γοητεύει, τους προκαλεί και, ως έναν βαθμό, τους διαφεντεύει ερήμην τους.

28.1.21 – lifo

41

Book

ΠΟΙΗΣΗ

Γ.Χ. Ώντεν και Φίλιπ Λάρκιν: Η επίμονη δύναμη της ποίησης Δύο σπουδαίοι ποιητές, όπως ο Ώντεν και ο Λάρκιν, ευτύχησαν να μεταφραστούν με ακρίβεια από τον Ερρίκο Σοφρά και τον Θοδωρή Ρακόπουλο αντίστοιχα, σε φροντισμένες εκδόσεις από τους Αντίποδες και τον Πατάκη.

Α γ.χ. ώντεν

Η ασπίδα του Αχιλλέα Μτφρ.: Ερρίκος Σοφράς Εκδόσεις Αντίποδες Σελ.: 160

φίλιπ λάρκιν

Όσο υπάρχει ακόμη καιρός – 50 ποιήματα Μτφρ.: Θοδωρής Ρακόπουλος Εκδόσεις Πατάκη Σελ.: 160

42 lifo – 28.1.21

ν έπρεπε να γραφτεί ιδανικά μια αρχαιολογία της ποίησης, ένα από τα πρώτα αποσπάσματα που θα περιλάμβανε θα ήταν αυτό των 136 στίχων από τη ραψωδία Σ του Ομήρου, όπου περιγράφεται με πάσα ακρίβεια η «ασπίδα του Αχιλλέα»: σε αυτή την αιματοβαμμένη ραψωδία ο ποιητής ξετυλίγει τη δική του «έκφραση», όπως αποκαλείται η λογοτεχνική περιγραφή ενός παραστατικού, εικαστικού έργου, αποδίδοντας τις αμέτρητες σκηνές από την ασπίδα: για τον τρύγο και τον χορό, για τα άγρια λιοντάρια και το μεγάλο ρεύμα του Ωκεανού, για όλα αυτά που, εν ολίγοις, συνιστούν την αποθέωση και τη χαρά της ζωής απέναντι στην οδύνη του θανάτου. Η σκηνή που συνιστά φυσική ενσωμάτωση σε ένα ζοφερό σκηνικό αναβιώνει και πάλι ως «έκφραση» και μοναδική παραστατική αντίστιξη της ζωής στην ισοπεδωτική διάσταση και φρίκη του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου αλλά και ως προφητικό προοίμιο σε κάθε μορφή ολοκληρωτισμού στο περίφημο ποίημα του Γ.Χ. Ώντεν «Η ασπίδα του Αχιλλέα». Αυτόν τον τίτλο, με άμεση αναφορά στο ομώνυμο ποίημα, επιλέγει ο ακάματος μεταφραστής του Γουίσταν Χιου Ώντεν (1907-1973), Ερρίκος Σοφράς, στην προσωπική και απολύτως εύστοχη ανθολόγηση των σημαντικότερων ποιημάτων του σπουδαίου Βρετανού, που μόλις κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Αντίποδες (είχαμε ήδη μια πρώτη ανθολόγηση με το Πένθιμο Μπλουζ από τις εκδόσεις Κίχλη). Η σχολαστική προσήλωση του μεταφραστή στο έργο του Ώντεν αποδίδει καρπούς κυρίως επειδή, έχοντας πάντοτε στο μυαλό του τα αντίστοιχα εγχειρήματα του Λορεντζάτου και του Σεφέρη, ο Σοφράς καταθέτει τη δική του μεταγραφή, που σέβεται το ύφος, αφουγκράζεται την άλλοτε ειρωνική, άλλοτε μοντερνιστική και άλλοτε ελεγειακή διάθεση του ανένταχτου Ώντεν, τολμώντας να έρθει σε ρήξη με τις καθεστηκυίες νόρμες και εύλογες λύσεις, κάτι που χαρακτηρίζει τους επαρκείς μεταφραστές. Για να αντιληφθούμε τη δυσκολία του εγχειρήματος, αρκεί να λάβουμε υπόψη τα κείμενα που

έχουν γραφτεί για τη μη μεταφρασιμότητα των ποιημάτων του Ώντεν, με πλέον γνωστό εκείνο της Χάνα Άρεντ στο περιοδικό «New Yorker». Ωστόσο, εδώ η απάντηση δίνεται από την ίδια την ποίηση, από αυτό το ατιθάσευτο ιερό ζώο που σαρώνει τις αρχές της τάξης και στα μάτια του Ώντεν παρασύρεται από την προφορικότητα, που, μεταφερμένη σε άλλους κόσμους, όπως σε αυτόν του Ρεμπό, μέσα από τα σπασμένα κομμάτια ενός αγωγού, που σκορπάνε στον σπάνιο ψυχισμό, δείχνει τελικά τον δρόμο. Ο ίδιος ο Ώντεν, άλλωστε, αν και ο αναγνωρισμένος «ύπατος ποιητής της γενιάς του», όπως τονίζει με ακρίβεια στο εισαγωγικό του σημείωμα ο Σοφράς, δεν άφησε καμία εκδοχή της που να μην αποκαλύψει στο καλειδοσκοπικό εκφραστικό του φάσμα: από τα κέλτικα τραγούδια που άκουγε μικρός στα ανοιχτά τοπία του Βορρά έως τα σκωπτικά παιχνιδίσματα των limericks, την απλότητα των χαϊκού και την ελαφράδα της βαρκαρόλας – και όλα αυτά με τη θεατρικότητα που του επέβαλε η λαϊκή στιβαρότητα του Μπρεχτ και με τη μουσικότητα που του δίδαξαν η τζαζ και τα λιμπρέτα, στα οποία επίσης διέπρεψε. Αντίστοιχα περιπετειώδης ήταν και η ζωή του: οδηγός ασθενοφόρου του Δημοκρατικού Στρατού στον Εμφύλιο της Ισπανίας, θερμός εραστής του Ίσεργουντ, με τον οποίο έζησαν από κοντά τη σινο-ιαπωνική σύρραξη, πιστός Χριστιανός αργότερα αλλά και αφοσιωμένος φίλος (έσωσε την κόρη του Τόμας Μαν, Έρρικα, συνάπτοντας μαζί της λευκό γάμο). Σε όλα αυτά, όμως, άφηνε τη δική του στιβαρή σφραγίδα, που στην ποίησή του αποτυπωνόταν ως κυρίαρχο ύφος και ήθος. Αν κάτι, λοιπόν, κρατάει κανείς ως κοινό άξονα ανάμεσα σε ετερόκλητα ποιήματα είναι το κυρίαρχο ήθος που ποιεί εδώ ο ποιητής – ακήρατο, άτεγκτο, στοιχειώδες– και έχει ένα και μόνο πρόσημο: την εκφορά της ποίησης ως κυρίαρχης πράξης ανθρωπιάς και αγάπης. Είναι πραγματικά απορίας άξιο πως ο δημοφιλέστερος μεταπολεμικός ποιητής της Αγγλίας έχει μεταφραστεί ελάχιστα στα ελληνικά: σάμπως να μη μας αφορά η βρετανική

α π ο τ ην τιν α μ α ν δ η λαρ α

larkimania, όπως την αποκαλούν στην Αλβιόνα, που επιτάσσει κάθε χρόνο είτε τη δημοσίευση ενός ακόμα βιβλίου με ανέκδοτες επιστολές/έγγραφα, είτε τη διοργάνωση μίας ακόμα έκθεσης με αντικείμενα, είτε μια βιογραφία για τον εκρηκτικό Φίλιπ Λάρκιν. Είναι, βέβαια, άπειροι οι λόγοι που οι Βρετανοί αγαπούν κυριολεκτικά να μισούν αυτόν τον αδιανόητο είρωνα με το ποιητικό αίμα και την αντιιδεολογική σκοπιά, που ήταν τόσο φανατικός Βρετανός, ώστε να αποδομήσει με τον φιλοσοφικό τρόπο του Χιουμ και του λατρεμένου του Τόμας Χάρντι τα ιερά και τα όσια της βρετανικότητας: είτε της πατρίδας, με ποιήματα όπως το «Τιμή σε μια κυβέρνηση», είτε της οικογένειας («Απογεύματα»), είτε της θρησκείας («Νερό»). Παρότι, λοιπόν, είναι ελάχιστες και σχεδόν αποσπασματικές οι μεταγραφές του Λάρκιν στα ελληνικά, από τον Χάρη Βλαβιανό, που μας τον πρωτοσύστησε το 1988, έως τους Νίκο Φωκά, Ευριπίδη Απέργη, Αντώνη Ζέρβα, Σπύρο Δόικα και Κώστα Κουτσουρέλη, ήρθε ο καιρός να αποδοθεί με τον δέοντα τρόπο από έναν ποιητή που δείχνει να έχει αντιληφθεί την ακρίβεια της εκλεπτυσμένης ειρωνείας ή ακόμα και της αντιφατικά τρυφερής ποιητικής επιθετικότητας του Λάρκιν. Στην άκρως φροντισμένη έκδοση που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Πατάκη με τον τίτλο Όσο υπάρχει ακόμη καιρός ο Θοδωρής Ρακόπουλος επιλέγει όχι μόνο μερικά από τα πιο αντιπροσωπευτικά ποιήματα από τη συλλογική έκδοση των Collected Poems της Faber & Faber (2003) του Λάρκιν αλλά και αθησαύριστα, τα οποία μεταφράζει με εγνωσμένη ακρίβεια. Όπως επισημαίνει ο ίδιος ο μεταφραστής: «Η παρούσα έκδοση εξυπηρετεί τον σκοπό της επίδοσης ενός συνεκτικού αντι-οράματος για την ποίηση του Φίλιπ Λάρκιν». Είναι γνωστό ότι ο Λάρκιν δεν αφορμάται από τις μεγάλες ιδέες. Τουναντίον, προσαρμόζει τη χαμηλόφωνη ποίησή του σε καθημερινές διαπιστώσεις, που συνήθως σκοπό έχουν να αποδομήσουν όλες τις βεβαιότητες. Ανεπαίσθητα, και με αφορμή ένα τυχαίο γεγονός –πηγαίνοντας προς τα μηχανήματα της Coca-Cola ή ύστερα από ένα κατούρημα–, διαπιστώνει πόσο ανώφελες είναι οι μεγαλεπήβολες θεωρίες. Κανένας εξωραϊσμός, σκληρές αλήθειες κι αυτό που οι Άγγλοι ονόμασαν πορνογραφική επισκόπηση του θανάτου δεσπόζουν στους στίχους αυτού του απόλυτα αντι-κοσμοπολίτη και εσκεμμένα «περιφερειακού», όπως εύστοχα τον αποκαλεί ο Ρακόπουλος, ποιητή (εξού και η κωμόπολη Χαλ, όπου δούλευε επί σειρά ετών ως βιβλιοθηκάριος, θεωρείται σημείο αναφοράς για τους Βρετανούς). Πρόκειται για μια ποίηση που ακυρώνει όλα τα ρεύματα: «Αυτό που φαίνεται να τη συγκροτεί ως ταυτοτικό και απόλυτα αποτελεσματικό όργανο είναι ένα είδος ακυρωμένου λυρισμού, μια πεισιθάνατη σχεδόν στάση που παραθέτει την ποιητική ενατένιση στην άτολμη καθημερινότητα αλλά και στην πομπώδη ηθικολογία της στράτευσης. Αυτή η αντι-ηρωική ποιητική απηχεί και την περίφημη δήλωσή του πως “η στέρηση είναι για εμένα ό,τι ήταν τα κρίνα για τον Wordsworth» γράφει με ακρίβεια στην εισαγωγή του ο Ρακόπουλος. Ο βαθύς, ελεατικού τύπου σκεπτικισμός, ωστόσο, δεν έκανε τον Λάρκιν να πέσει σε κάποιο ηφαίστειο, αλλά να γράψει στίχους που έδωσαν υπόσταση ακόμα και στο μηδέν, αποθεώνοντας έτσι τη δημιουργική δύναμη της αμφιβολίας. Άλλωστε, «όλη η μοναξιά είναι εγωιστική» και πέρα για πέρα επιβεβλημένη.

Φ

αντάζομαι πως έχω μπροστά μου έναν πίνακα μεγάλων διαστάσεων του Γεωργίου Ροϊλού. Στο φόντο, επεισόδια από τη Γαλλική Κατοχή στη Δυτική Μακεδονία κατά τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο, ο ελληνικός στρατός και οι δύσκολες σχέσεις του με τους ντόπιους ελληνικούς πληθυσμούς, πρόσφυγες από τον Πόντο και τη Μικρά Ασία, ανταλλαγές πληθυσμών μετά το 1923 και τα τεχνικά έργα της μεσοπολεμικής ανοικοδόμησης. Και, φυσικά, το τοπίο, όπου κυριαρχεί ο μεγαλοπρεπής Αλιάκμονας με τη θεόρατη πόρτα των στενών του, τις βαθιές όχθες, την οργιώδη βλάστηση από ιτιές, πλατάνια, κουφοξυλιές, πουρνάρια, κουτσουπιές, δρυς και άγριους κέδρους. Στο πρώτο πλάνο οι ήρωες. Μια Ελληνίδα πόρνη από την Κωνσταντινούπολη που «εξυπηρετεί» στην Κοζάνη τους Γάλλους αξιωματικούς της στρατιάς της Ανατολής. Ένας Ρώσος μπολσεβίκος από το Χάρκοβο, ο Ιβάν Τσέρμσκι, αιχμάλωτος των Γάλλων. Ένας ελληνόφωνος μουσουλμάνος και ο αδιέξοδος έρωτάς του με μια Ελληνίδα πρόσφυγα από τον Πόντο. Ένας κοσμοπολίτης μηχανικός που, αφού δούλεψε στο φράγμα του Γαλάζιου Νείλου στο Ασουάν, ήρθε να δαμάσει τα νερά του Αχελώου και τελικά να μετατρέψει την κοιλάδα του ποταμού σε πεδίο ηδονής και θανάτου. Και δεν είναι μόνο αυτοί. Δημιουργός όλου αυτού του κόσμου είναι ο Κωνσταντίνος Τσιτσελίκης, ένας συγγραφέας από την Κοζάνη, άγνωστος μέχρι χθες έξω από τον μικρό κύκλο κάποιων φιλολόγων και τοπικών λογίων. Τον ανακαλύπτουμε με μεγάλη έκπληξη για τον ρεαλισμό της γραφής του και την κοσμοπολιτική προσέγγισή του μέσα από τη συλλογή Ιβάν Τσέρμσκι και άλλα διηγήματα που κυκλοφόρησε από το Βιβλιοπωλείον της Εστίας σε επιμέλεια του Μάριου-Κυπαρίσση Μώρου και γλωσσάρι, για τις τουρκικές και ιδιωματικές λέξεις, του Ενκελέντ Μπιλάλι-Αλίκο. Η έκδοση περιλαμβάνει 18 διηγήματα, γραμμένα στο

διάστημα 1918-1937, που αποτελούν εξαιρετικά δείγματα μιας δυναμικής λογοτεχνίας και κυρίως μιας δυναμικής θεματολογίας, η οποία δυστυχώς δεν έχει διερευνηθεί από τους σύγχρονους Έλληνες συγγραφείς. Και είναι κρίμα που λογοτεχνικά η περιοχή αυτή είναι ταυτισμένη σχεδόν αποκλειστικά με το έργο της Πηνελόπης Δέλτα. Η τριετής Γαλλική Κατοχή, για παράδειγμα, που τη βρίσκουμε σε διηγήματα του Τσιτσελίκη, είναι μια άγνωστη θεματική περιοχή για την ελληνική λογοτεχνία. Διαβάζοντας αυτά τα διηγήματα, σκέφτομαι, χωρίς φυσικά να υπάρχει σύγκριση, το πρόσφατο βιβλίο του Νταβίντ Ντιόπ Τη νύχτα όλα τα αίματα είναι μαύρα (εκδόσεις Πόλις), για τους Αφρικανούς στρατιώτες του γαλλικού στρατού κατά τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Στα διηγήματα του Τσιτσελίκη συναντάμε Αλγερινούς στρατιώτες ή μαροκινά αποσπάσματα που σπέρνουν «τον τρόμο και τον θάνατο στη μακεδονική γη», κι έτσι υποψιαζόμαστε αυτόν τον πλούτο χαρακτήρων και επεισοδίων. Τελικά, πόσοι άγνωστοι κόσμοι, πόσες ζωές, πόσες ευαισθησίες σ’ αυτή την αχαρτογράφητη λογοτεχνικά περιοχή της Δυτικής Μακεδονίας. Τα διηγήματα του Τσιτσελίκη μοιάζουν με αυτήν τη «λογοτεχνία των συνόρων», την οποία έχω βρει και αγαπήσει σε αντίστοιχης θεματολογίας διηγήματα Αμερικανών συγγραφέων, όπως για παράδειγμα αυτά του Στίβεν Κρέιν, στο τέλος του δέκατου ένατου αιώνα. Αλλά και ο ίδιος ο συγγραφέας, ο Κωνσταντίνος Τσιτσελίκης, μοιάζει με λογοτεχνικό ήρωα. Σε μια εποχή που η «επαρχία κοιτάζει με το ένα μάτι στην Ευρώπη και με το άλλο στην Αθήνα, παραγνωρίζοντας τις δυνατότητες του τοπικού», όπως γράφει ο επιμελητής της έκδοσης Μάριος Μώρος, ο Τσιτσελίκης αναδεικνύει ήρωες που δημιουργούνται μέσα στις τοπικές συνθήκες, φυσικά τις ιστορικές αλλά και τις συνθήκες της γεωγραφίας (βουνά, ποτάμια, απομονωμένα χωριά, περίκλειστες κοιλάδες).

α πο to ν niko μπακουνακη

κωνσταντίνος τσιτσελίκης Ιβάν Τσέρμσκι και άλλα διηγήματα

Λογοτεχνία των συνόρων Μια συλλογή διηγημάτων του Κωνσταντίνου Τσιτσελίκη και η συντριβή των ανθρώπων από την πολιτική και την Ιστορία στην περιοχή της Δυτικής Μακεδονίας.

Εκδόσεις Βιβλιοπωλείον της Εστίας Σελ.: 415

Η Μακεδονία, που δεν έχει ενσωματωθεί ακόμα, τουλάχιστον ψυχολογικά, βρίσκεται σε μια περίοδο μετάβασης, γεμάτη συγκρούσεις, αβεβαιότητες, με πολλή σκοτεινιά αλλά και φως. Ο Τσιτσελίκης γεννήθηκε το 1882, στην Κοζάνη. Σπούδασε Νομικά στην Αθήνα, στη Γερμανία αλλά και στην Κωνσταντινούπολη (τουρκικό δίκαιο), για να πάρει άδεια άσκησης της δικηγορίας στα οθωμανικά δικαστήρια. Ήταν αντιβενιζελικός και μοναρχικός. Είχε ταχθεί υπέρ της επανόδου του βασιλιά στο δημοψήφισμα του 1935. Ταυτόχρονα, ήταν αντιεθνικιστής, κοσμοπολίτης, πολύγλωσσος και κατανοούσε τις γυναίκες σαν να ήταν σύγχρονός μας. Πέθανε το 1937 στην Αθήνα, στη διάρκεια ενός περιπάτου του στη λίμνη του Μαραθώνα. Ήταν πενήντα έξι ετών. Στο διήγημα « Ένα ξερίζωμα», το ιστορικό πλαίσιο είναι η ανταλλαγή των πληθυσμών. Ο χώρος της δράσης είναι ένα χωριό των Γρεβενών που κατοικείται από Βαλαάδες, δηλαδή μουσουλμάνους, αλλά ελληνόφωνους. Στο χωριό φτάνουν Έλληνες πρόσφυγες από τον Πόντο, πολλοί από τους οποίους δεν ξέρουν ελληνικά. Έτσι, η σχέση μουσουλμάνων ελληνόφωνων και χριστιανών τουρκόφωνων δημιουργεί ένα μείγμα που από μόνο του είναι αρκετό για να βάλει φιτίλι σε οποιαδήποτε «εθνική ταυτότητα». Η δράση εξελίσσεται μέσα από την ερωτική σχέση ενός νέου από την κοινότητα των Βαλαάδων και ενός κοριτσιού νεοφερμένου από τον Πόντο. Η σχέση αυτή, απαγορευμένη και επομένως κρυφή και μυστική για τις δύο πλευρές, διακόπτεται βίαια, καθώς ο πληθυσμός των Βαλαάδων ανταλλάσσεται με Έλληνες της Τουρκίας και εγκαταλείπει τα χωριά του. Το διήγημα στηρίζεται ιδεολογικά σε μια πρωτοποριακή, για την εποχή, θέση που διατυπώνει ο βασικός ήρωας: «Μόνο να συλλογιστείς ήσυχα ότι άλλο πράγμα είναι η θρησκεία και άλλο το έθνος». Στον επίλογο του διηγήματος, που είχε εκδοθεί αυτοτελώς στην Αθήνα το 1926, ο Τσιτσελίκης θεωρεί λάθος την ανταλλαγή των είκοσι δύο χιλιάδων ελληνόφωνων Βαλαάδων, που θα ήταν εύκολο να αφομοιωθούν σε βάθος μίας ή δύο γενεών μέσα από την εκπαίδευση. Μεγάλος σύμμαχος σ’ αυτό ήταν η γλώσσα, γράφει στον επίλογό του ο συγγραφέας, που βάζει τον ελληνόφωνο μουσουλμάνο ήρωά του να απαγγέλει στην αγαπημένη του Μαλακάση και Παλαμά: «Τώρα που χύθ’ η νύχτα αγριεμένη / απ’ όλα της τ’ αστέρια ορφανή / που αστράφτουν και βροντούν οι ουρανοί / και κάτω η γη κοιμάται τρομαγμένη». Το διήγημα «Η Ελενίτσα» –το είπαμε κιόλας– έχει ως φόντο του την τριετή Γαλλική Κατοχή της Κοζάνης (1916-19). Η Ελενίτσα, μια πόρνη από την Κωνσταντινούπολη, αποφασίζει να φύγει προς τα δυτικά, καθώς την έχουν πάρει κάπως τα χρόνια. Όταν έφτασε στη Θεσσαλονίκη, διαπίστωσε ότι «δεν θα είχε πέραση». Και πήγε πιο δυτικά, στην Κοζάνη, «όπου είχε πληροφορίες ότι δεν ήταν καμία άλλη ομότεχνός της». Έγινε η αγαπημένη των Γάλλων, του νεαρού ανθυπίλαρχου Ολιβιέ. Σε μια ατμόσφαιρα παράδοξη, όπου ρέει σαμπάνια Μοέ σ’ ένα περιβάλλον φτώχειας και εξαθλίωσης, η Ελενίτσα τελικά πεθαίνει από φυματίωση, αφού έχει προλάβει όμως να ευεργετήσει μερικούς συμπατριώτες της, που από άγνοια πέφτουν μέσα στην «ουδέτερη ζώνη» και συλλαμβάνονται ως αντάρτες. Αναφέρομαι μόνο σε δύο διηγήματα από τα δεκαοχτώ της συλλογής, που εικονογραφούν αυτήν τη λογοτεχνία των συνόρων. Μερικές φορές μοιάζει να είναι λογοτεχνία πέρα από τα σύνορα.

Book

ΔΙΗΓΗΜΑ

ΑΛΛΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ

Η Γαλλική Κατοχή ήταν πολύ βίαιη και άγνωστο κεφάλαιο της Ιστορίας. Ο αντιβενιζελισμός στην περιοχή της Κοζάνης έχει ως μια αιτία του τη δράση του γαλλικού αποικιακού συντάγματος. Αρκετές ιστορικές σελίδες είναι ακόμη αδιάβαστες και λογοτεχνικά ανεκμετάλλευτες.

28.1.21 – lifo

43

The good LiFO

προστασίας στα λεωφορεία, στα τρόλεϊ, στα τραμ και στο μετρό, καθώς η μάσκα δεν λειτουργεί από μόνη της, χρειάζονται και αποστάσεις. Στη γενικότερη ανησυχία για ενδεχόμενη αύξηση της διασποράς του κορωνοϊού συμβάλλει και η κυκλοφορία των νέων, μεταλλαγμένων στελεχών, για τα οποία, όπως εξηγεί η καθηγήτρια Παιδιατρικής-Λοιμωξιολογίας, Βάνα Παπαευαγγέλου, τα ευρήματα δείχνουν πως είναι έως και 70% πιο μεταδοτικά. Για να βγούμε αλώβητοι τον χειμώνα, η πνευμονολόγος Μίνα Γκάγκα συνιστά, όταν κάνουμε συγκεντρώσεις στο σπίτι, να συναντιόμαστε με τους ίδιους ανθρώπους, έναν στενό κύκλο φίλων, και να θυμόμαστε πως ο ιός μεταδίδεται πιο εύκολα όταν βήχουμε, φωνάζουμε, τραγουδάμε, λογομαχούμε, γελάμε. Είναι αυτονόητο πως, αν επισκεφθούμε ηλικιωμένους συγγενείς, φοράμε όλοι μάσκα, παρότι έχουν αρχίσει οι Covid εμβολιασμοί στους ηλικιωμένους, και φροντίζουμε την υγιεινή των χεριών, χωρίς ωστόσο να το παρακάνουμε με τα αντισηπτικά. Κι αυτό γιατί με την κατάχρησή τους διαταράσσεται η ισορροπία του υδρολιπιδικού φιλμ του δέρματος, ενώ με το κρύο εντείνεται η αφυδάτωση και αυξάνεται ο κίνδυνος ατοπικής δερματίτιδας, που είναι επώδυνη και ενοχλητική, ειδικά στα χέρια.

ΧΈΡΙΑ ΚΑΙ ΧΕΊΛΗ ΕΚΤΕΘΕΙΜΈΝΑ ΣΤΟΝ ΒΟΡΙΆ

Ανοίγουμε ομπρέλα προστασίας στον Covid και στις άλλες ιώσεις, βρέξει-χιονίσει! Η ΠΡΟΣΤΑΣΊΑ ΤΗΣ ΥΓΕΙΑΣ ΜΟΙΆΖΕΙ ΜΕ ΈΝΑ ΠΑΖΛ, ΟΠΟΥ ΚΆΘΕ ΚΟΜΜΆΤΙ ΜΠΑΊΝΕΙ ΣΤΗ ΘΈΣΗ ΤΟΥ. ΚΆΘΕ ΣΥΜΒΟΥΛΉ ΈΧΕΙ ΤΟΝ ΡΌΛΟ ΤΗΣ, ΚΑΘΏΣ ΟΙ ΑΠΕΙΛΈΣ ΠΟΥ ΠΑΡΑΜΟΝΕΎΟΥΝ ΔΕΝ ΕΞΑΝΤΛΟΎΝΤΑΙ ΣΤΟΝ ΙΟ SARS-COV-2 ΚΑΙ ΣΤΙΣ ΜΕΤΑΛΛΆΞΕΙΣ ΤΟΥ.

Health

απ ό τη ν αλεξ ία σβώλου

44 lifo – 28.1.21

ε τον πρώτο χιονιά της χρονιάς να έχει ντύσει στα λευκά ένα μεγάλο μέρος της επικράτειας και τις θερμοκρασίες να έχουν πέσει σε επίπεδα «πολικού express», η προστασία από τη λοίμωξη του κορωνοϊού και τις άλλες ιώσεις καθίσταται πρώτη προτεραιότητα στην καθημερινή μας ρουτίνα, καθώς οι εβδομάδες που θα ακολουθήσουν θα θυμίζουν σκηνικό από την ταινία Frozen. «Ας μη γελιόμαστε, το κρύο είναι “φίλος” της Covid και όχι δικός μας» λέει με χιούμορ η ομότιμη καθηγήτρια Παιδιατρικής-Λοιμωξιολογίας, Μαρία Θεοδωρίδου, πρόεδρος της Εθνικής Επιτροπής Εμβολιασμών. Η κύρια αιτία είναι πως όταν κάνει κρύο παραμένουμε για πολλές ώρες σε κλειστούς χώρους, όπου αναγκαστικά αυξάνεται ο συγχρωτισμός, με την πνευμονολόγο Μίνα Γκάγκα, διευθύντρια της 7ης Πνευμονολογικής Κλινικής στο νοσοκομείο «Σωτηρία» να διευκρινίζει: «Μας ανησυχούν κυρίως οι συγκεντρώσεις στο σπίτι, καθώς εκεί μαζεύονται άνθρωποι σε έναν χώρο, γύρω από ένα τραπέζι να φάνε, να μιλήσουν, να γελάσουν, να φωνάξουν, χωρίς μέτρα προστασίας, χωρίς μάσκες και αποστάσεις». Από τη μεριά του, ο καθηγητής Μικροβιολογίας του Πανεπιστημίου Δυτικής Αττικής, Άλκης Βατόπουλος, προσθέτει πως το κρύο αυξάνει τη μεταδοτικότητα του κορωνοϊού (λόγω του συνωστισμού) και πως πρέπει να είμαστε πολύ προσεκτικοί τώρα που άνοιξαν τα καταστήματα, να αποφεύγουμε τους συνωστισμούς στον δρόμο, στις ουρές και μέσα στα μαγαζιά. Ο μεγάλος κίνδυνος σε ό,τι αφορά τον συνωστισμό είναι στα μέσα μαζικής μεταφοράς, όπου γίνεται κυριολεκτικά πατείς με πατώ σε, ειδικά όταν κάνει παγωνιά έξω, οπότε ελάχιστοι άνθρωποι έχουν τη διάθεση να περπατήσουν. Μάλιστα, η πρόεδρος της Ένωσης Ιατρών Νοσοκομείων Αθηνών και Πειραιώς, Ματίνα Παγώνη, ζητά να γίνονται περισσότερα τεστ και να τηρούνται με αυστηρότητα τα μέτρα

Εξίσου ευάλωτα στο κρύο είναι και τα χείλη, καθώς με τη μάσκα επιβαρύνεται η κατάστασή τους, αφού παραμένουν νοτισμένα όταν μιλάμε ή αναπνέουμε γρήγορα και με τον κρύο αέρα αφυδατώνονται. Όπως τα χέρια μας χρειάζονται μια καλή επανορθωτική κρέμα για να ενυδατωθούν τον χειμώνα της πανδημίας, έτσι και τα χείλη έχουν ανάγκη από ένα προστατευτικό προϊόν σε στικ ή balm, που να σφραγίζει την υγρασία και να κρατά εκτός τις περιβαλλοντικές επιθέσεις.

ΜΗΝ ΞΕΧΝΆΜΕ ΤΟΝ ΠΟΝΌΛΑΙΜΟ Κατά τους δυόμισι χειμερινούς μήνες που έχουμε ακόμα μπροστά μας, η λοίμωξη Covid δεν είναι η μοναδική απειλή. Υπάρχει το απλό κρυολόγημα, που οφείλεται στους άλλους κορωνοϊούς και ρινοϊούς, η βουλωμένη μύτη, ο πονόλαιμος, οι γαστρεντερίτιδες και η γρίπη, που φέτος σχεδόν εξαφανίστηκε λόγω της εκτεταμένης χρήσης μάσκας, του κλεισίματος των σχολείων και του μεγάλου αριθμού των ατόμων που έκαναν το αντιγριπικό εμβόλιο. Για να περιορίσουμε τον κίνδυνο κρυολογήματος, προσέχουμε να είμαστε σωστά ντυμένοι όταν βγαίνουμε έξω, με λεπτά, αλλά ζεστά ρούχα, που τα φοράμε σε στρώματα. Επίσης, προφυλάσσουμε τα αυτιά μας με σκούφο από τον αέρα, το κρύο και τον χιονιά, επειδή οι ωτίτιδες είναι πολύ επώδυνες.

ΟΙ OTCΎΜΜΑΧΟΙ ΤΗΣ ΥΓΕΊΑΣ Στα ράφια του φαρμακείου, και χωρίς συνταγή, μας περιμένει μια μεγάλη γκάμα παραφαρμακευτικών προϊόντων που μας βοηθούν να προστατευτούμε από τις εποχικές ιώσεις και να αναρρώσουμε πιο γρήγορα, αν τύχει να κολλήσουμε κάποιο μικρόβιο. Ρινικά σπρέι, παυσίπονα, σιρόπια για τον βήχα, προϊόντα που είναι σε μορφή σκόνης με μέλι και διαλύονται σε νερό, προσφέροντας αναλγητική, αντιμικροβιακή και καταπραϋντική δράση, δίνουν τις «πρώτες βοήθειες» στον πονόλαιμο, στο μπούκωμα, στο «βράσιμο» στο στήθος και στον βήχα. Οι γονείς δεν πρέπει να τρομάζουν στον πρώτο πονόλαιμο, γιατί είναι πιο πιθανό να οφείλεται σε στρεπτόκοκκο παρά στον Covid, και οφείλουν να θυμίζουν στα παιδιά τους τη σωστή υγιεινή του βήχα (βήχουμε μέσα στον αγκώνα μας ή σε ένα μαντίλι, που το πετάμε μετά, ή εσωτερικά, μέσα στο ρούχο μας).

ΣΥΜΠΛΉΡΩΣΈ ΜΕ! Εκτός από τα OTC (μη συνταγογραφούμενα σκευάσματα) των ιώσεων, η πλήρης γκάμα των συμπληρωμάτων διατροφής προσφέρει μια ακόμα επίστρωση στην πανοπλία που δημιουργούμε ενάντια στις ιώσεις, χτίζοντας και διατηρώντας ένα γερό ανοσοποιητικό σύστημα, καθώς μεγαλώνουμε. Πολυβιταμινούχα συμπληρώματα με βιταμίνες, μέταλλα και ιχνοστοιχεία μάς βοηθούν να κατανικήσουμε το άγχος και την κούραση και να αναζωογονήσουμε τον οργανισμό μας σε πολύ δύσκολες εποχές. Το σελήνιο, ο χαλκός, ο ψευδάργυρος, ο σίδηρος, το μαγνήσιο, η βιταμίνη C, το συμπλήρωμα Q10, τα ω3 λιπαρά οξέα, η βιταμίνη D, η κουερσετίνη, η ρεσβερατρόλη, το β-καροτένιο και τα τονωτικά εκχυλίσματα ginkgo biloba και ginseng δημιουργούν ένα τονωτικό κοκτέιλ που μας θωρακίζει, ειδικά όταν τρεφόμαστε «στο πόδι», κοιμόμαστε λίγο και είμαστε διαρκώς αγχωμένοι. Το μόνο που πρέπει να θυμόμαστε είναι πως οι τονωτικές πολυβιταμίνες δεν πρέπει να λαμβάνονται το βράδυ, γιατί ενδέχεται να προκαλέσουν διαταραχές στον ύπνο, γεγονός που αποδυναμώνει το ανοσοποιητικό και εντείνει την κόπωση.

Books

Όμορφα βιβλία από τις εκδόσεις της LiFO

μαλβινα κάραλη Σαββατογέννημένη

σταθησ τσαγκαρουσιανοσ Ας φυσά τώρα

λενα φουτζιτση Αγαπητή Α,μπα

Σελ. 224

Σελ. 152

Σελ. 268

To κρυπτικό ημερολόγιο ενός υπέροχου μαύρου κοριτσιού που έφυγε νωρίς.

Ενα tour de force, ως προς το ύφος του, δίχως αναστολές και δίχως απολογίες.

Οι 100 καλύτερες απαντήσεις που έδωσε ποτέ, διαφωτιστικές, απλές και έγκυρες.

nelly's Έγχρωμη Nelly's

γλυκερια μπασδεκη Κλάματα

σταθησ τσαγκαρουσιανοσ Αντίο παλιέ κόσμε

Σελ. 122

Σελ. 104

Σελ. 348

Οι διαφημιστικές φωτογραφίες της Αμερικής από το φωτογραφικό αρχείο του Μουσείου Μπενάκη.

Κείμενα μεγάλης πρωτοτυπίας και λεπτότητας που δεν θυμίζουν τίποτα.

Συνομιλίες με αξιοσημείωτους ανθρώπους.

σταθησ τσαγκαρουσιανοσ Στον παλιό καταρράκτη

άντυ γουόρχολ Η φιλοσοφία του Άντυ Γουόρχολ

γουιλφρεντ θεσιγκερ Οι Άραβες των βάλτων

Σελ. 168

Σελ. 336

Σελ. 418

Νευρικά ταξίδια απολαύσεις ξεκρέμαστες ημιτελής χειρονομίες μια γενική ζαλάδα και το πικρό φως μιας διαπίστωσης την επόμενη μέρα.

Ιδιωτικές αφηγήσεις στο τηλέφωνο ή στο μαγνητοφωνάκι του για τον έρωτα, το σεξ, το φαγητό, την ομορφιά, τη φήμη, την επιτυχία.

Το αξιοθαύμαστο χρονικό ενός τρόπου ζωής που παρέμεινε παραδόξως αναλλοιώτο για 5.000 χρόνια.

www.lifoshop.gr Α ΓΟ ΡΆΣΤΕ ΜΕ ΈΚΠΤΩΣ Η . ΆΜ ΕΣ Η ΑΠΟΣ ΤΟΛΉ Σ Ε ΌΛΟ ΤΟ Ν ΚΌΣΜ Ο 28.1.21 – lifo

45

starfax

ΥΔΡΟΧΟΟΣ [20.1/19.2]

ΔΙΔΥΜΟΣ [21.5/21.6]

ΙΧΘΥΣ [20.2/20.3]

ΚΑΡΚΙΝΟΣ [22.6/22.7]

Με την Πανσέληνο στον Λέοντα στις 28/1 επηρεάζεστε άμεσα οι γεννημένοι το 1ο δεκαήμερο και θα σας απασχολήσουν οι προσωπικές σας ανάγκες, οι οποίες έρχονται σε κόντρα με τις απαιτήσεις των άλλων, δημιουργώντας τεταμένο κλίμα. Το τετράγωνο με τον Ουρανό φέρνει κάποιες αλλαγές στον τομέα της οικογένειας που θα σας κρατήσουν σε εγρήγορση και θα νιώσετε έντονα την ανάγκη για προσωπικό χώρο και χρόνο. Μια προσωπική σας επιτυχία στις 29/1 με τη σύνοδο Ήλιου - Δία στο ζώδιό σας θα σας δώσει τα απαραίτητα εφόδια για να δρομολογήσετε ένα σημαντικό εγχείρημα. Ωστόσο, στις 30/1 ο Ερμής στο ζώδιό σας γυρίζει ανάδρομος και μέχρι τις 21/2 δεν θα είναι κατάλληλη εποχή για λήψη αποφάσεων, μια και οι πιθανότητες να αλλάξετε γνώμη θα είναι πολλές. Με την είσοδο της Αφροδίτης στο ζώδιό σας στις 2/2 θα ασχοληθείτε με την εμφάνισή σας. Η εργασία και η υγεία ενεργοποιούνται με την πρώτη Πανσέληνο της χρονιάς στον Λέοντα και θα πρέπει να αποφύγετε τη λήψη βεβιασμένων αποφάσεων. Το τετράγωνο με τον Ουρανό δημιουργεί αστάθεια στην επικοινωνία και τις μετακινήσεις και η αντίθεση με τον Κρόνο προκαλεί πιέσεις και σε κάποιες φάσεις απογοήτευση. Ωστόσο, στις 29/1 η σύνοδος Ήλιου - Δία στον Υδροχόο φέρνει τύχη και εύνοια στις υποθέσεις σας. Με την επιστροφή του Ερμή σε ανάδρομη πορεία στις 30/1 κρυφοί εχθροί κάνουν την επανεμφάνισή τους και πρέπει να προσέξετε πιθανές παρασκηνιακές ενέργειες. Η Αφροδίτη εισέρχεται επίσης στον Υδροχόο στις 2/2 και ξεκινάει μια εποχή που θα πρέπει να ασχοληθείτε με τη φυσική και ψυχική σας ευεξία. Ιδιαίτερη προσοχή στις διατροφικές σας συνήθειες.

ΚΡΙΟΣ [21.3/20.4]

Η πρώτη Πανσέληνος της χρονιάς στις 28/1 στον Λέοντα φέρνει στην επιφάνεια θέματα που αφορούν την ερωτική σας ζωή, τα παιδιά και τη δημιουργικότητά σας και θα επηρεάσει κυρίως τους γεννημένους το 1ο δεκαήμερο. Το τετράγωνο με τον Ουρανό και η αντίθεση με τον Κρόνο δημιουργεί κάποια τριβή μεταξύ της παλιάς με τη νέα σας ζωή και η πίεση που αισθάνεστε θα σας δώσει ώθηση για να χτίσετε κάτι νέο. Την ίδια μέρα η σύνοδος της Αφροδίτης με τον Πλούτωνα επιβραβεύει μια επαγγελματική προσπάθεια που ξεκίνησε πριν από πολλούς μήνες. Στις 29/1 η σύνοδος Ήλιου - Δία είναι μία από τις πιο τυχερές μέρες του χρόνου και μπορείτε να πετύχετε πολλά μέσω της προώθησης των ιδεών σας. Με την είσοδο της Αφροδίτης στον Υδροχόο στις 2/2 μια γυναικεία παρουσία μπαίνει δυναμικά στη ζωή σας.

από τη μα ρ ιβ ίκυ καλλέ ρ γ η (s tar f ax@ li f o. g r )

46 lifo – 28.1.21

ΤΑΥΡΟΣ [21.4/20.5] Οι τελευταίες μέρες του μήνα παρουσιάζουν αρκετό ενδιαφέρον, καθώς στις 28/1 πραγματοποιείται η πρώτη Πανσέληνος της χρονιάς στον Λέοντα, δίνοντας έμφαση στην οικογένεια και την καριέρα, και θα επηρεάσει κυρίως τους γεννημένους το 1ο δεκαήμερο. Το τετράγωνο με τον Ουρανό και η αντίθεση με τον Κρόνο φέρνουν ορισμένες αλλαγές που θα σας αναγκάσουν να πάρετε κάποιες σημαντικές αποφάσεις, ενώ ταυτόχρονα η σύνοδος Αφροδίτης Πλούτωνα αυξάνει τις πιέσεις σε θέματα σπουδών και της σταδιοδρομίας σας. Ωστόσο, την επόμενη μέρα η σύνοδος Ήλιου - Δία στον Υδροχόο αποτελεί πολύ τυχερή όψη και, καθώς πραγματοποιείται στον τομέα της καριέρας και της φήμης, η επιτυχία είναι δεδομένη. Με την είσοδο της Αφροδίτης στον Υδροχόο στις 2/2 μια γυναικεία παρουσία θα παίξει σημαντικό ρόλο στην προώθηση των δεξιοτήτων σας, ανοίγοντας προοπτικές στα επαγγελματικά σας.

ΖΥΓΟΣ [23.9/22.10]

Η πρώτη Πανσέληνος της χρονιάς στις 28/1 στον Λέοντα αφορά την επικοινωνία, την εκπαίδευση και τα ταξίδια και θα επηρεάσει τους γεννημένους το 1ο δεκαήμερο. Το τετράγωνο με τον Ουρανό και η αντίθεση με τον Κρόνο ασκούν πιέσεις και ενδεχομένως να αλλάξουν τα σχέδιά σας αν θεωρήσετε πως δεν εξυπηρετούνται τα συμφέροντά σας. Την ίδια μέρα η σύνοδος Αφροδίτης - Πλούτωνα στον τομέα των κοινών πόρων φέρνει αποκαλύψεις που θα κλονίσουν τις σχέσεις σας – αποφύγετε τη λήψη σημαντικών αποφάσεων. Στις 29/1 η σύνοδος Ήλιου - Δία αποτελεί μία από τις θετικότερες όψεις: είναι εξαιρετική στιγμή για να κλείσετε μια εμπορική συμφωνία και να κατακτήσετε έναν σημαντικό σας στόχο. Ο κυβερνήτης σας Ερμής γυρίζει ανάδρομος στις 30/1 και μέχρι τις 21/2 ενδεχομένως να ολοκληρωθεί ένα εγχείρημα, ενώ θα επανεξετάσετε διεξοδικά τα σχέδιά σας.

Ο μήνας κλείνει με την πρώτη Πανσέληνο στης χρονιάς στον Λέοντα στις 28/1, που σηματοδοτεί την ολοκλήρωση ενός στόχου και επηρεάζει κυρίως τους γεννημένους το 1ο δεκαήμερο. Ανατροπές στα οικονομικά εξαιτίας του τετραγώνου με τον Ουρανό σάς βάζουν σε θέση άμυνας, ενώ θα σας απορροφήσει η προσπάθεια αύξησης του εισοδήματός σας. Στις 29/1 η σύνοδος Ήλιου - Δία αποτελεί μία από τις πολύ τυχερές όψεις και μπορείτε να αναλάβετε ρίσκα, να ξεκινήσετε ένα έργο ή μια ερωτική σχέση ή να αποκτήσετε παιδί. Στις 30/1 ο Ερμής γυρίζει ανάδρομος και μέχρι τις 21/2 θα πρέπει να αποφύγετε νέα ξεκινήματα, αλλιώς να προσέξετε τα ψιλά γράμματα και τις λεπτομέρειες μιας συμφωνίας. Με την είσοδο του κυβερνήτη σας Αφροδίτη στον Υδροχόο στις 2/2 ο έρωτας και το χρήμα θα έχουν την τιμητική τους.

ΣΚΟΡΠΙΟΣ [23.10/22.11]

Η καριέρα και η οικογένεια ενεργοποιούνται με την πρώτη Πανσέληνο της χρονιάς στις 28/1 στον Λέοντα και θα βρεθείτε σε δίλημμα οι γεννημένοι το 1ο δεκαήμερο. Ταυτόχρονα, το τετράγωνο με τον Ουρανό και η αντίθεση με τον Κρόνο δημιουργούν μια αστάθεια που δεν σας επιτρέπει να πάρετε αποφάσεις και ίσως να αναβάλετε την υλοποίηση ενός σχεδίου σχετικά με τα επαγγελματικά ή την αγορά ενός ακινήτου. Στις 29/1 η σύνοδος Ήλιου - Δία, που είναι από τις πιο τυχερές όψεις, φέρνει εύνοια στον τομέα του σπιτιού και θα είναι μια καλή μέρα για να βάλετε σε εφαρμογή έναν σημαντικό σας στόχο. Ο Ερμής γυρίζει ανάδρομος μέχρι τις 21/2, που σημαίνει πως θα υπάρχει πρόσφορο έδαφος για παρεξηγήσεις, ευτυχώς, όμως, η Αφροδίτη εισέρχεται στις 2/2 στον Υδροχόο, φέρνοντας ζεστασιά στις σχέσεις με τους οικείους.

Ο μήνας σάς αποχαιρετά με την Πανσέληνο στον Λέοντα, ενεργοποιώντας τον τομέα των οικονομικών και των κοινόχρηστων πόρων, επηρεάζοντας τους γεννημένους το 1ο δεκαήμερο. Το τετράγωνο με τον Ουρανό και η αντίθεση με τον Κρόνο ανατρέπουν τα σχέδιά σας και θα πρέπει να αποφύγετε βεβιασμένες ενέργειες που θα σας οδηγήσουν σε αδιέξοδο. Την ίδια μέρα η σύνοδος Αφροδίτης Πλούτωνα στον τομέα των διαπροσωπικών σας σχέσεων θα φέρει στην επιφάνεια μια παλιά ιστορία που θα πρέπει να επιλυθεί άμεσα. Στις 29/1 η σύνοδος Ήλιου - Δία φέρνει την τύχη με το μέρος σας και μπορείτε να αυξήσετε το εισόδημά σας μέσω μιας παράλληλης εργασίας, ενώ ευνοεί και την ερωτική σας ζωή. Στις 2/2 εισέρχεται η Αφροδίτη στον Υδροχόο, συμπληρώνοντας το πλανητικό σμήνος που είναι συγκεντρωμένο στον τομέα των πόρων σας.

ΤΟΞΟΤΗΣ [23.11/21.12] Οι σπουδές, θέματα εξωτερικού και η επικοινωνία έρχονται στο προσκήνιο με την Πανσέληνο στον Λέοντα στις 28/1 και, καθώς είναι σε τετράγωνο με τον Ουρανό και σε αντίθεση με τον Κρόνο, κάποιες αλλαγές στα επαγγελματικά θα εντείνουν τους ρυθμούς σας, αυξάνοντας το άγχος. Σχέσεις με οικείους θα περάσουν μια κρίση και πολλά θα εξαρτηθούν από τη δική σας αντιμετώπιση. Αν είναι να επιλύσετε μια παρεξήγηση, κάντε το στις 29/1, που πραγματοποιείται η τυχερή σύνοδος Ήλιου - Δία, που ευνοεί την επικοινωνία και τις εμπορικές υποθέσεις. Μην το αφήσετε για αργότερα, καθώς στις 30/1 γυρίζει ο Ερμής ανάδρομος στον Υδροχόο και μέχρι τις 21/2 οι συνεννοήσεις και οι μετακινήσεις θα συναντούν προβλήματα. Το θετικό είναι πως στις 2/2 εισέρχεται και η Αφροδίτη στον Υδροχόο, οπότε θα επέλθει κάποια ισορροπία στις σχέσεις σας.

ΛΕΩΝ [23.7/23.8]

Η πρώτη Πανσέληνος της χρονιάς πραγματοποιείται στο ζώδιό σας στις 28/1 και θα επηρεάσει κυρίως τους γεννημένους το 1ο δεκαήμερο. Εσωτερικές συγκρούσεις θα αφορούν τις προσωπικές σας ανάγκες που έρχονται σε αντίθεση με τις προσδοκίες τρίτων, έτσι θα δυσκολευτείτε αν πρόκειται να πάρετε σημαντικές αποφάσεις. Το τετράγωνο με τον Ουρανό και η αντίθεση με τον Κρόνο φέρνουν κάποιες αναπάντεχες αλλαγές που θα σας βάλουν σε διαδικασία σκέψης, ωστόσο μη βιαστείτε. Βολιδοσκοπήστε τις προθέσεις όσων προσπαθούν για επανασύνδεση και μην κάνετε τίποτα, ενώ είστε σε σύγχυση. Την ίδια μέρα η σύνοδος Αφροδίτης - Πλούτωνα στον Αιγόκερω θα φέρει στην επιφάνεια ένα εργασιακό θέμα ή ένα ζήτημα υγείας και θα χρειαστεί να ρίξετε τους ρυθμούς σας, προκειμένου να αποφύγετε την υπερκόπωση. Στις 2/2 εισέρχεται και η Αφροδίτη στον Υδροχόο, φέρνοντας ζεστασιά στις διαπροσωπικές σας σχέσεις.

ΑΙΓΟΚΕΡΩΣ [22.12/19.1]

ΠΑΡΘΕΝΟΣ [24.8/22.9] Η Πανσέληνος στον Λέοντα στις 28/1 αφορά τον ψυχισμό και την υγεία και επηρεάζει τους γεννημένους το 1ο δεκαήμερο. Οι πιέσεις της καθημερινότητας ενδεχομένως να σας έχουν καταβάλει και είναι η εποχή που πρέπει να προσέξετε τη φυσική σας κατάσταση. Το τετράγωνο με τον Ουρανό και η αντίθεση με τον Κρόνο δείχνουν κάποιες καθυστερήσεις σχετικά με μια συνεργασία ή μια διαδικαστική υπόθεση, ωστόσο στις 29/1 πραγματοποιείται η τυχερή σύνοδος Ήλιου - Δία και θα έχετε κάποια θετικά νέα. Εξαιρετική στιγμή για γάμο ή για επισημοποίηση της σχέσης σας. Στις 30/1 γυρίζει ο κυβερνήτης σας Ερμής ανάδρομος και μέχρι τις 21/2 πρέπει να είστε προσεχτικοί, ώστε να αποφύγετε παρεξηγήσεις με συνεργάτες και οικείους. Στις 2/2 η Αφροδίτη εισέρχεται στον Υδροχόο και φέρνει μια αρμονία στον τομέα των διαπροσωπικών σας σχέσεων.

Sudoku No 670 1 9

2 7 8

4 3 5 4 7 6

6 3 8 2

5

6 5

8 2

9

4 1

3

Η λύση του προηγούμενου 4 6 9 2 5 3

3 8 7 9 1 4

2 1 5 8 7 6

5 4 6 7 3 2

1 9 2 4 8 5

7 3 8 6 9 1

9 2 4 5 6 8

6 7 1 3 4 9

8 5 3 1 2 7

1 6 9 8 7 5 3 2 4 8 2 3 1 6 4 7 5 9 7 5 4 9 3 2 1 8 6

Η πρώτη Πανσέληνος της χρονιάς στον Λέοντα στις 28/1 φέρνει οικονομικά θέματα στο προσκήνιο, τα οποία αφορούν κοινούς πόρους και οφειλές και θα πρέπει να προσέξετε, ώστε να αποφύγετε περιττές σπατάλες. Ταυτόχρονα, το τετράγωνο με τον Ουρανό και η αντίθεση με τον Κρόνο προμηνύουν πιθανές ανατροπές και εμπόδια σε επενδύσεις, που θα σας αναγκάσουν να προχωρήσετε με μικρά και προσεχτικά βήματα. Στις 29/1 η σύνοδος Ήλιου - Δία είναι μία από τις πιο τυχερές όψεις και φέρνει αίσιες εξελίξεις στα οικονομικά σας. Στις 30/1 γυρίζει ο Ερμής ανάδρομος και μέχρι τις 21/2, που θα παραμείνει στον Υδροχόο, οι συναλλαγές σας θα πρέπει να γίνονται πολύ προσεχτικά. Η είσοδος της Αφροδίτης επίσης στον Υδροχόο στις 2/2 θα ενισχύσει το εισόδημά σας και θα έχετε την ευχέρεια να κάνετε πράγματα για τον εαυτό σας.

28.1.21 – lifo

47