Τεύχος 681

Map

Design

Athens

ΟΛΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΘΗΝΑ! ΔΩΡΕΑΝ ΟΔΗΓΟΣ ΤΗΣ ΠΟΛΗΣ ΚΥΚΛΟΦΟΡΕΙ ΚΑΘΕ ΠΕΜΠΤΗ

#681

17.04.2021 FREE PRESS

ADM 2021 ΕΙΔΙΚΗ ΕΚΔΟΣΗ

ΜΙΑ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ THΣ LIFO ΜΕ ΤΟ archisearch.gr ΚΑΙ ΤΗΝ DESIGN AMBASSADOR

αρχιτεκτονική + design

No1

CREATING OUTSTANDING

SYGGROU OFFICE COMPLEX Νέος Κόσμος Architect: BENNETTS ASSOCIATES & DIVERCITY ARCHITECTS

AGEMAR Καλλιθέα

Architect: SPARCH_ RENA SAKELLARIDOU

PIRAEUS PORT PLAZA 2 Πειραιάς

Architect: ASPA SA/ LISTED BUILDING ARCASTUDIO & ATEMA ARCHITECTS

PIRAEUS PORT PLAZA 3 Πειραιάς

Architect: 3SK ARCHITECTS

SKG

G LANDMARKS

HUB 26 Θεσσαλονίκη

Architect: DIVERCITY ARCHITECTS

ΓΗΠΕΔΟ ΑΕΚ Νέα Φιλαδέλφεια

Architect: THANASIS KYRATSOUS & ASPA SA

KAIZEN CAMPUS Μαρούσι

Architect: ASPA SA

COSMOTE TV STUDIOS Kηφισιά

KARELA OFFICE PARK Παιανία

Architect: KOKKIKOU KOURKOULAS ARCHITECTS & ASSOCIATES

ΠΥΡΓΟΣ ΠΕΙΡΑΙΑ Πειραιάς

Architect: BETAPLAN (LEAD) PILA (FAÇADE) ASPA SA (RETAIL)

Photo Credits: Νικος Δανιηλίδης | Nikos Daniilidis Photography

Architect: LIANOU CHALVATZIS ARCHITECTS

Η Dimand είναι μια διακεκριμένη εταιρεία με ηγετική θέση στην ελληνική αγορά του real estate.

H επιχειρηματική της δραστηριότητα εστιάζεται στην υλοποίηση σύγχρονων βιοκλιματικών κτιρίων γραφείων, μεγάλου μεγέθους αστικών αναπλάσεων, σύνθετων έργων μεικτών χρήσεων και ιδιωτικών αθλητικών εγκαταστάσεων με ολοκληρωμένα και υπό εξέλιξη έργα, αξίας άνω των 2,5 δισ. ευρώ. Στρατηγικοί εταίροι στην πορεία της Dimand αποτελούν η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης (EBRD) και η HIG Capital, σε συνεργασία με τους οποίους αναπτύσσει αειφόρα έργα σε δομημένο περιβάλλον, ενώ παράλληλα διατηρεί στενή συνεργασία με θεσμικούς επενδυτές, όπως η Prodea Investments και η Eurobank σε επί μέρους αναπτύξεις. Πρόσφατα έργα της εταιρείας αποτελούν το εντυπωσιακό κτίριο γραφείων της Web Help (πρώην «Ελευθεροτυπία»), τα κεντρικά γραφεία του εφοπλιστικού ομίλου Ι. Αγγελικούση,

WE RUN THE MOST DEMANDING PROJECTS!

η ανακατασκευή και επανάχρηση των πρώην εγκαταστάσεων της καπνοβιομηχανίας Παπαστράτος σε συνδυασμό με την αστική ανάπλαση της ευρύτερης περιοχής, καθώς και ο εμβληματικός Πύργος του Πειραιά. Η Dimand παρακολουθεί στενά τις διεθνείς τάσεις και εξελίξεις και ενσωματώνει στη λειτουργία και τα έργα της βέλτιστες πρακτικές και καινοτόμες λύσεις, πάντα με ευαισθησία προς την κοινότητα και το περιβάλλον.

dimand.gr

ADM

DIMAND S.A. ΜΕΓΑΛΟΣ ΥΠΟΣΤΗΡΙΚΤΗΣ

Athens Design Map

2021

ADM 2021 MEDIA FORTRESS by Yafei Li, PANDEMIC ARCHITECTURE COMPETITION

AthensDesignMap

ΦΡΟΎΡΙΟ ΜΜΕ

↳

Στις 23 Ιανουαρίου 2020, η πόλη Γουχάν τέθηκε σε καραντίνα λόγω της πανδημίας Covid-19. Από πριν, ωστόσο, τα μέσα μαζικής ενημέρωσης είχαν περιβάλλει την πόλη. Άνθρωποι, ακόμη και απέξω, αγωνίζονται να αναπνεύσουν. Αντιμετωπίζοντας τον θάνατο καθημερινά, γινόμαστε αναίσθητοι και φαίνεται ότι έχουμε ξεχάσει εδώ και καιρό ότι κάθε αριθμός αντιπροσωπεύει μια νέα ζωή. Τα μέσα μαζικής ενημέρωσης χτίζουν ένα χοντρό τείχος, κάνουν την πόλη να ασφυκτιά, ενώ παράλληλα αποξενώνουν τις καρδιές μας.

–Yafei Li

Editorial Δεν ήμουν καν 25 ετών όταν κατέβηκα στο ημιυπόγειο του Άρη Κωνσταντινίδη στη Ρηγίλλης. Καλοκαίρι, αλλά είχε δροσιά στον αβέρτο, μεγάλο χώρο που έβλεπε σε έναν εσωτερικό κήπο. Θα του έπαιρνα μια συνέντευξη για το «Τέταρτο» του Χατζιδάκι. Είχα διαβάσει μεν τα βιβλία του, αλλά ήμουν μειράκιο ημιμαθές. Τον ρωτούσα πράγματα ληγμένα – κι αυτός ίδρωνε, ξεφύσαγε και με ένα μαντίλι σκούπιζε συνέχεια το κεφάλι του. Εκεί, με υπομονή και ακρίβεια, μου εξήγησε, σαν δάσκαλος, τις βασικές αξίες της αρχιτεκτονικής του: το γεγονός ότι τα σπίτια είναι δοχεία της ζωής και γίνονται κι αυτά ζωή εν τέλει (έτσι όπως η φόρμα ενός βάζου διαμορφώνει έναν εσωτερικό κι έναν εξωτερικό χώρο), ότι οι φόρμες και τα υλικά ενός κτιρίου πρέπει να δένουν και να «σβήνουν» μέσα στο τοπίο που το περιβάλλει, π.χ. το σπίτι στην Ανάβυσσο, που είναι σαν πλόκαμος της γης, ότι στον έντονα υπαίθριο ελληνικό βίο το παλιό χαγιάτι πρέπει να μετεξελιχθεί σε αδρό υπόστεγο που θα αφήσει το έξω να γίνει μέσα και αντιστρόφως, ότι τα νεοκλασικά με τα ακροκέραμα είναι ένας μπερντές του Καραγκιόζη, ασύμβατος με το κλίμα και τις ελληνικές ανάγκες, ενώ η ανώνυμη, λαϊκή αρχιτεκτονική των νησιών μας είναι ένας πλούτος από ευρηματικές απλοποιήσεις… Μου είπε πολλά, που τα κατάλαβα κυρίως απομαγνητοφωνώντας τα, και άλλα, που χρειάστηκαν να περάσουν χρόνια για να τα εκτιμήσω. Χωρίς αμφιβολία, ωστόσο, αυτός μου ξεκλείδωσε τον κώδικα της αρχιτεκτονικής και με έκανε να καταλάβω τη θεμελιώδη, κυρίαρχη θέση της στη σύγχρονη ζωή, όπου το σπίτι δεν είναι απλώς δοχείο ζωής αλλά και καταφύγιο ταραγμένων καιρών και εργασιακός χώρος και καλλιτεχνική έκφραση και, κυρίως, όραμα για το πώς θα είναι η ισορροπημένη, «πράσινη» ζωή των επόμενων κατοίκων αυτής της χώρας. Η LiFO, από το πρώτο τεύχος της, θεώρησε ότι η αρχιτεκτονική, το design και το αστικό περιβάλλον είναι συστατικά του DNA της. Και το έχει αποδείξει με πλήθος από θέματα, στήλες, συνεντεύξεις και φωτογραφικά αφιερώματα. Είναι όμως η πρώτη φορά που επιχειρεί να αναπτύξει ένα νέο εκδοτικό προϊόν με τρεις εκδόσεις τον χρόνο και παράλληλη ψηφιακή παρουσία – σε συνεργασία με τον καταλληλότερο άνθρωπο: τον Βασίλειο Μπαρτζώκα, ο οποίος συστήνεται στους αναγνώστες της LiFO στις αμέσως επόμενες σελίδες. Το επόμενο τεύχος θα κυκλοφορήσει στα μέσα του ερχόμενου φθινοπώρου, όταν, καλώς εχόντων των πραγμάτων, τη μακρά περίοδο εσωστρέφειας, φόβου και ακινησίας θα διαδεχτεί η ανάπτυξη, τα νέα κτίρια, η νέα ζωή.

ΣΤΆΘΗΣ ΤΣΑΓΚΑΡΟΥΣΙΆΝΟΣ

↲

AthensDesignMap

Η ΕΠΌΜΕΝΗ ΜΈΡΑ ΤΗΣ ΑΤΤΙΚΉΣ ΔΗΜΉΤΡΗΣ ΑΝΔΡΙΌΠΟΥΛΟΣ: DIMAND: ΈΝΑΣ ΠΥΛΏΝΑΣ ΑΝΆΚΑΜΨΗΣ PROJECT X: ΈΝΑ ΑΠΌ ΤΑ ΠΙΟ ΥΠΕΡΒΑΤΙΚΆ ΈΡΓΑ ΤΗΣ POTIROPOULOS+PARTNERS ΣΥΝΈΝΤΕΥΞΗ: ΙΩΆΝΝΗΣ & ΑΛΈΞΗΣ ΒΙΚΈΛΑΣ 8 ΔΗΜΙΟΥΡΓΟΊ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΉΣ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗΣ ΜΑΣ ΜΙΛΟΎΝ ΓΙΑ ΤΟ ΌΡΑΜΆ ΤΟΥΣ ENA CAMPUS ΕΝΑ ΝΈΟ ΚΤΙΡΙΟ-ΟΡΟΣΗΜΟ ΣΤΟ ΚΕΝΤΡΟ ΤΗΣ ΑΘΗΝΑΣ CRÉATEURS DE CONVIVIALITÉ Η ΙΣΧΎΣ ΕΝ ΤΗ ΕΝΏΣΕΙ OMNIVIEW ΣΗΜΑΊΝΕΙ ΔΗΜΙΟΥΡΓΊΑ ΠΈΡΑ ΑΠΌ ΤΗΝ ΠΕΠΑΤΗΜΈΝΗ ΜΠΟΡΕΊ Η ΠΑΝΔΗΜΊΑ ΝΑ ΓΕΝΝΉΣΕΙ ΈΝΑ ΝΈΟ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΌ ΚΊΝΗΜΑ; ΓΥΝΑΊΚΕΣ ΣΤΗΝ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΉ Η ΑΝΤΟΧΉ ΤΗΣ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΉΣ ΣΤΟΝ ΧΡΌΝΟ, ΚΑΘΏΣ ΤΑ ΚΤΊΡΙΑ ΖΟΥΝ ΓΙΑ ΑΙΏΝΕΣ, ΚΆΝΕΙ ΙΔΙΑΊΤΕΡΑ ΣΗΜΑΝΤΙΚΉ ΤΗ ΣΧΈΣΗ ΤΗΣ ΜΕ ΤΗΝ ΟΙΚΟΝΟΜΊΑ ΚΑΙ ΤΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΌ Η ΠΑΝΔΗΜΊΑ ΜΆΣ ΈΚΑΝΕ ΝΑ ΔΟΎΜΕ ΤΟΝ ΔΗΜΌΣΙΟ ΧΏΡΟ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΉ ΣΤΙΣ ΤΑΡΆΤΣΕΣ ΤΗΣ ΑΘΉΝΑΣ DOXIADIS+ : ΔΗΜΙΟΥΡΓΩΝΤΑΣ ΤΟΠΙΑ ΚΑΙ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ ΜΕ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟ ΣΕΒΑΣΜΟ ΣΤΟΥΣ ΑΝΘΡΩΠΟΥΣ ΚΑΙ ΣΤΗ ΦΥΣΗ ΣΕΝΆΡΙΑ ΖΩΉΣ ΣΤΑ ΚΤΊΡΙΆ ΜΑΣ

ΣΕΛ. 010 ΣΕΛ. 016 ΣΕΛ. 019 ΣΕΛ. 022

ΣΕΛ. ΣΕΛ. ΣΕΛ. ΣΕΛ. ΣΕΛ. ΣΕΛ. ΣΕΛ. ΣΕΛ.

028 036 039 040 044 046 048 054

ΣΕΛ. 058 ΣΕΛ. 062 ΣΕΛ. 068 ΣΕΛ. 076 ΣΕΛ. 077

01.ηΕπόμενηAθήνα 02.ΟpenAthens 03.MaterialityNow

ADM 2021

↳ iD

Μια συνεργασία της LiFO με το ARCHISEARCH.gr και την Design Ambassador

CONCEPT ΚΑΙ ΑΡΧΙΣΥΝΤΑΞΊΑ ΕΙΔΙΚΟΎ ΤΕΎΧΟΥΣ: Θανάσης Χαραμής και Βασίλης Μπαρτζώκας

ΕΚΔΟΤΗΣ Στάθης Τσαγκαρουσιάνος

CREATIVE DIRECTOR Γιάννης Καρλόπουλος ΕΠΙΜΕΛEIΑ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ Χρήστος Τζοβάρας

ΕDITORIAL DIRECTOR: Δανάη Μακρή για την Design Ambassador ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΉ ΟΜΆΔΑ: Ζωή Παρασίδη Γιάννης Πανταζόπουλος Θανάσης Διαμαντόπουλος

→ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ ΔΗΜΙΟΥΡΓΏΝΤΑΣ ΚΤΊΡΙΑ ΠΟΥ ΜΑΣ ΕΚΠΑΙΔΕΎΟΥΝ ΜΎΚΟΝΟΣ ΕΜΠΙΣΤΕΥΤΙΚΌ 4 ΣΥΣΤΑΤΙΚΆ ΤΩΝ ΓΡΑΦΕΊΩΝ ΤΟΥ ΜΈΛΛΟΝΤΟΣ ΟΙ ΚΡΕΜΑΣΤΟΊ ΚΉΠΟΙ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΎ ΈΝΑ KSE-ΣΥΜΒΑΤΙΚΌ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΌ ΓΡΑΦΕΊΟ ΜΕ ΈΔΡΑ ΤΗΝ ΑΘΉΝΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΘΉΝΑ ΤΩΝ 15’ BEACH HOUSE NERATZA ΑΘΉΝΑ, ΝΈΑ ΜΗΤΡΌΠΟΛΗ ΤΟΥ MED ZEIN ΣΚΈΨΕΙΣ ΓΙΑ ΜΊΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΉ ΦΑΒΈΛΑ ΣΧΕΔΙΑΖΟΝΤΑΣ ΤΗ ΝΈΑ ΑΣΤΙΚΉ ΖΩΉ ΜΊΝΙΜΑΛ ΠΟΛΥΤΈΛΕΙΑ ΙDENTITY ΑRCHITECTURE AND STORY-TELLING ΜΕ ΤΟ DESIGN ΣΤΗΝ ΚΑΡΔΙΆ ΜΙΚΡΆ ΚΑΙ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΆ: ΤΑ ΝΈΑ, ΈΞΥΠΝΑ ΣΠΊΤΙΑ ΤΗΣ ΑΘΉΝΑΣ Η ΑΒΑΣΤΑΧΤΗ ΕΛΑΦΡΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΛΕΠΤΟΜΕΡΕΙΑΣ DON’T IMITATE. INNOVATE ΓΥΨΟΣΑΝΊΔΑ: Η ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ ΤΗΣ ΕΠΙΔΕΡΜΙΔΑΣ STUDIOMATERIALITY ΕΣΤΙΆΖΟΝΤΑΣ ΣΤΑ ΠΡΆΣΙΝΑ ΚΤIΡΙΑ ARXELLENCE 2 KΑΙΝΟΤΟΜΊΑ ΚΑΙ ΕΞΩΣΤΡΈΦΕΙΑ SURFACES & ARCHITECTURE ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΆ ΣΥΣΤΉΜΑΤΑ ΣΚΊΑΣΗΣ ΈΝΑΣ ART DIRECTOR ΓΙΑ ΤΟ PLACE BRANDING

εκδοτης

Στάθης Τσαγκαρουσιάνος γενικός διευθυντής Μιχάλης Μιχαήλ εμπορικη διευθυνση Ρένα Κροκίδα

www.lifo.gr ΔΥΟ ΔΕΚΑ ΕΚΔΟΤΙΚΗ Α.Ε. ΒOΥΛΗΣ 22, 105 63 ΑΘΗΝΑ T 210 3254 290 F 210 3249 785 info@lifo.gr

διευθυντής lifo.gr Θανάσης Χαραμής διευθυντής mikropragmata. lifo.gr Άρης Δημοκίδης διευθυντής εντυπης εκδοσης Τάσος Μπρεκουλάκης σύμβουλος σχεδιασμού Γιάννης Καρλόπουλος αrt director Χρήστος Τζοβάρας αρχισυνταξία

Αλέξανδρος Διακοσάββας εμπορικο τμημα direct sales director Κώστας Μαντάς senior advertising manager Ξένια Στασινοπούλου advertising manager Άννα Λαπαρδάγια advertising executive Δημήτρης Βουκελάτος (dvoukelatos@lifo.gr) direct sales Γιώργος Λυκουργιώτης, Κωνσταντίνα Τριανταφύλλου senior digital campaign manager Αντώνης Ζωγράφος digital campaign manager Γιώργος Γιαννή

ψηφιακή ανάπτυξη/ προγραμματισμός lifo.gr Άγγελος Παπαστεργίου, Σπύρος Γκατζούνας social media Χριστίνα Γαλανοπούλου (Head), Στράτος Μωραΐτης, Ηλέκτρα Χατζηκάλφα συνταξη συντακτικη ομαδα Θοδωρής Αντωνόπουλος, Λουίζα Αρκουμανέα (Θέατρο), Θοδωρής Κουτσογιαννόπουλος (Σινεμά), Τάσος Μελεμενίδης (Σινεμά), Γιάννης Κωνσταντινίδης (Εικαστικά), Τίνα Μανδηλαρά (Βιβλίο), Νίκος Μπακουνάκης (Βιβλίο), Νίκη Μηταρέα (Γεύση), Βασίλης Βαμβακάς, Γιάννης

Βασιλείου, Ευτύχης Βαρδουλάκης, Αρετή Γεωργιλή, Ματίνα Καλτάκη, Μερόπη Κοκκίνη, Ματούλα Κουστένη, Λασκαρίνα Λιακάκου, Γλυκερία Μπασδέκη, Γιάννης Πανταζόπουλος, Κωστής Παπαϊωάννου, Σταυρούλα Παπασπύρου, Μαρία Παππά, Ζωή Παρασίδη,Χρήστος Παρίδης, Δημήτρης Πολιτάκης, Αφροδίτη Σακκά, Νικόλας Σεβαστάκης, Φώτης Σεργουλόπουλος, Βασιλική Σιούτη, Βίβιαν Στεργίου, Δημήτρης Π. Σωτηρόπουλος, Δέσποινα Τριβόλη, Κορίνα Φαρμακόρη, Λένα Φουτσιτζή, Γιώργος Ψωμιάδης newsroom Πάνος Σάκκας (Αρχισυνταξία) Φιλιώ Ράγκου, Ρούλα Βλασσοπούλου, Αναστασία

Γαλάνη, Kλεοπάτρα Γιαρίμογλου, Σόφη Ζιώγου, Διονύσης Νοταράκης φωτογράφοι Σπύρος Στάβερης, Πάρις Ταβιτιάν, Freddie f., Αναστασία Βουτυροπούλου, Γιώργος Αδάμος ατελιέ αssistant art director Βανέσσα Φερλέ διαμόρφωση ψηφιακής εκδοσης Νινέττα Γιακιντζή, Μαρούσα Θωμά διόρθωση κειμένων Μαρία Δρουκοπούλου, Μπέτυ Σπανοπούλου

ΣΕΛ. ΣΕΛ. ΣΕΛ. ΣΕΛ. ΣΕΛ. ΣΕΛ. ΣΕΛ. ΣΕΛ. ΣΕΛ. ΣΕΛ. ΣΕΛ. ΣΕΛ. ΣΕΛ. ΣΕΛ. ΣΕΛ. ΣΕΛ. ΣΕΛ. ΣΕΛ. ΣΕΛ. ΣΕΛ. ΣΕΛ. ΣΕΛ. ΣΕΛ. ΣΕΛ.

078 080 082 084 085 086 087 088 090 092 094 098 100 106 112 114 116 118 121 122 128 130 134 138

λογιστηριο οικονομική διεύθυνση Δημήτρης Τασιόπουλος λογιστήριο Βασίλης Κοτρωνάκης, Άκης Ιωάννου, Έφη Ηλιοπούλου γραμματεία Βιβίκα Ανδριανάτου –––––– κωδικος εντυπου 7639

↲

Τι θέση περιμένουμε να έχει η αρχιτεκτονική στη ζωή μας τώρα;

Η ΑΘΉΝΑ ΔΙΨΆΕΙ ΝΑ ΕΞΕΡΕΥΝΉΣΕΙ ΈΝΑΝ ΝΈΟ ΤΡΌΠΟ ΖΩΉΣ, ΕΞΩΣΤΡΕΦΉ, ΠΕΡΙΣΣΌΤΕΡΟ ΕΚΦΡΑΣΤΙΚΌ ΚΑΙ ΠΡΟΟΔΕΥΤΙΚΌ ΜΕΤΆ(;) ΑΠΌ ΜΙΑ ΠΕΡΊΟΔΟ ΑΝΤΙΦΑΤΙΚΉ.

PHOTO: SOHORITIS.COM

ΒΑΣΊΛΗΣ ΜΠΑΡΤΖΏΚΑΣ

Η εξέλιξη του πολιτισμού, της σκέψης, της περιήγησης και της ψυχαγωγίας φρέναρε απότομα, δίνοντας την ορμή της στην επιταχυμένη ψηφιοποίηση και στο αναδυόμενο concept ενός νέου sustainability. Τώρα, ζούμε το σπίτι ως «πολυχώρο», ως μια νέα έννοια ανάμεσα στο ιδιωτικό, το κοινόχρηστο και το μιντιακό. Ζούμε τον δημόσιο χώρο ή την έλλειψή του μέσα από sms. Ζούμε την πόλη εν κινήσει, με ελπιδοφόρες ματιές στον καθαρότερο ορίζοντα και μεταμορφωμένες εικόνες στο ύψος των ματιών. Ως ψηφιακοί νομάδες ταξιδεύουμε σε κάθε διήγηση και εικόνα του κόσμου, αναμένοντας τη φυσική εμπειρία. Τώρα σχεδιάζουμε ξανά την αρχιτεκτονική της ζωής μας. Και αυτό το γεγονός αυτονόητα πυροδοτεί τις συζητήσεις. Στο διεθνές τοπίο, μετά τη βράβευση της Anne Lacaton και του Jean-Philippe Vassal στα φετινά βραβεία αρχιτεκτονικής Pritzker, η αρχιτεκτονική επικυρώνει τη στροφή του ενδιαφέροντός της στην κοινωνική, βιώσιμη προσέγγιση που αφορά όλους τους ανθρώπους, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι τα νέα, λαμπερά κτίρια-ορόσημα παύουν να υπάρχουν στο προσκήνιο. Την ίδια στιγμή, η αρχιτεκτονική στην Αθήνα του τώρα βιώνει ένα είδος διπλής ζωής: η σχέση της με την ιστορία των τελευταίων εκατόν ογδόντα επτά ετών και την αιώνια αχλή του μύθου δεν μπορεί να αμφισβητηθεί. Ταυτόχρονα, απηχεί ξεκάθαρα τις κοινές απόψεις, συμφέροντα και ανησυχίες των περισσότερων χωρών και πόλεων σε όλο τον κόσμο: η πόλη και τα κτίριά της κουβαλούν τις ψυχολογικές και πολιτικές αποσκευές τους, ενώ εξερευνούν τη θέση της στο μέλλον. Σε αυτό το τεύχος της LiFO πρωταγωνιστούν οι απόψεις και το έργο των νέων και καταξιωμένων αρχιτεκτόνων, θεωρητικών και πρακτικών, των ανθρώπων από τον χώρο της κατασκευής, των υλικών και των επενδύσεων, αλλά επίσης, πάνω απ’ όλα, η κριτική ματιά του αναγνώστη. Η προσοχή μετατοπίζεται από τις ορατές πτυχές της αρχιτεκτονικής, όπως είναι προφανώς η παραγωγή κτιρίων και η συζήτηση σχετικά με το γούστο, τη μορφή και την τεχνική, στις ροές δυνάμεων, συχνά αόρατες, που συγκεντρώνονται πριν, κατά τη διάρκεια και μετά τις στιγμές της αρχιτεκτονικής δημιουργίας. Ο αρχιτέκτονας εκθέτει τη σκέψη του ως ήρωας που έχει «δημιουργήσει» αρχιτεκτονική ή ως ένα μέρος της αρχιτεκτονικής και χωρικής παραγωγής. Την επιμέλεια αυτού του τεύχους έχουμε αναλάβει οι άνθρωποι της Design Ambassador, μιας εταιρείας που έχει αφιερωθεί στην προώθηση της ελληνικής αρχιτεκτονικής και του design, μέσα από θεσμούς όπως η πλατφόρμα archisearch.gr, η ημερίδα ΕΣΩ, τα Archisearch Lifetime Achievement Awards, στα οποία βραβεύτηκαν το 2019 ο Γιάννης Τσεκλένης και το 2020 οι Κωνσταντίνος Δεκαβάλλας, Γιάννης Βικέλας και Θεοδόσης Τάσιος, αλλά και δράσεις όπως το Pandemic Architecture, η σειρά των podcasts «Archisearch Talks, Αdvice to Young Architects» και «Women in Architecture & Photographer’s Eye», η έκθεση «Τhe Architect Show» κ.λπ. Η συνεργασία μας με τη φανταστική ομάδα της LiFO πραγματοποιείται για πρώτη φορά και φιλοδοξία μας είναι να απελευθερώσουμε το αρχιτεκτονικό έντυπο από τον καθαρά κλαδικό του χαρακτήρα και να επιστρέψουμε τη συζήτηση για την αρχιτεκτονική στον πρώτο και τελικό της αποδέκτη, τον άνθρωπο και την κοινωνία.

ADM

Athens Design Map

01.ηΕπό

2021

όμενηAθ

ADM 01.1. Η επόμενη μέρα της Αττικής

Οκτώ πρότζεκτ που θα μεταμορφώσουν την πρωτεύουσα. Επενδυτικά σχέδια, κατασκευαστικά έργα, αξιοποιήσεις εκτάσεων, κτιρίων και περιοχών, στρατηγικές παρεμβάσεις και αστικές αναπλάσεις αναμένεται να δώσουν νέα πνοή στην πρωτεύουσα. Το διάστημα αυτό ξεκινούν ή ολοκληρώνονται πολυάριθμα έργα που αναμένεται να τονώσουν την οικονομική δραστηριότητα της πόλης και να συμβάλουν στην αισθητική αναβάθμιση της αθηναϊκής αστικής γεωγραφίας.

ΠΥΡΓΟΣ ΠΕΙΡΑΙΑ Ένα ακίνητο με μακρόχρονη ιστορία, ιδιοκτησίας του δήμου Πειραιά, ο γνωστός σε όλους Πύργος Πειραιά, εδώ και δεκαετίες παραμένει ανεκμετάλλευτο. Το εμβληματικό τοπόσημο του λιμανιού έχει μπει ήδη στη διαδικασία αξιοποίησης μέσω της πλήρους ανακατασκευής του. Σαράντα πέντε και πλέον χρόνια μετά την κατασκευή του αποκτά ξανά ζωή, καθώς αναμένεται να ανακαινιστεί ριζικά και να μετατραπεί σε ένα σύγχρονο κτίριο με γραφεία και καταστήματα. Τον Ιούλιο του 2020, σε συνέχεια της διαγωνιστικής διαδικασίας που προκήρυξε ο δήμος Πειραιά, υπογράφηκε η σύμβαση παραχώρησης για την αξιοποίηση, εκμετάλλευση και συντήρηση του Πύργου για ενενήντα εννιά χρόνια. Παραχωρησιούχος είναι η εταιρεία Piraeus Tower A.E., στην οποία μετέχουν η Dimand, η EBRD (Ευρωπαϊκή Τράπεζα Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης) και η Prodea Investments. Πιο συγκεκριμένα, το αντικείμενο του έργου αφορά την αποπεράτωση, ανακαίνιση, συντήρηση, αξιοποίηση, εκμετάλλευση και διαχείριση του κτιρίου για ορισμένο χρόνο. Η συνολική αναβάθμιση και ανάδειξη του κτιρίου θα επιτευχθεί μέσω της αποπεράτωσης των ημιτελών όψεων και της επιλογής των λειτουργιών που πρόκειται να αναπτυχθούν. Ο επανασχεδιασμός του κτιρίου, που έγινε προκειμένου να ικανοποιούνται οι νέες χρήσεις, έχει ενσωματώσει τις βασικές αρχές του βιοκλιματικού σχεδιασμού. Αναφορικά με τη χρήση του κτιρίου, προβλέπεται να δημιουργηθούν καταστήματα, χώροι γραφείων, εστιατόριο και υπαίθριοι χώροι εστίασης. Η σχεδίαση όλων των διαφορετικών χρήσεων θα έχει βασικό γνώμονα τη λειτουργικότητα, την ευελιξία και τη δημιουργία ευχάριστου και σύγχρονου εσωτερικού περιβάλλοντος για τους χρήστες. Επίσης, το έργο θα πιστοποιηθεί σύμφωνα με το διεθνές σύστημα πιστοποίησης αειφόρου ανάπτυξης LEED (Leadership in Energy and Environmental Design) σε επίπεδο PLATINUM, καθιστώντας το το ψηλότερο πιστοποιημένο κτίριο στην Ελλάδα. Ταυτόχρονα, το έργο θα πιστοποιηθεί και μέσω της πλέον αναγνωρισμένης διεθνούς πιστοποίησης WELL, η οποία εξασφαλίζει ότι το έργο θα σχεδιαστεί, θα κατασκευαστεί και θα λειτουργεί μελλοντικώς με τα βέλτιστα δυνατά κριτήρια, τα οποία θα διασφαλίζουν υψηλό επίπεδο υγείας και ευεξίας για τους χρήστες του κτιρίου.

10 ↳ LiFO

17.04.2021

8

Επίσης, θα δοθεί ιδιαίτερη έμφαση στη ριζική ανακαίνιση και διαμόρφωση των εσωτερικών χώρων και του άμεσου περιβάλλοντος χώρου αλλά και στην αναβάθμιση των όψεων. Είναι ενδεικτικό ότι ο σχεδιασμός του κελύφους και του εσωτερικού χώρου λαμβάνει υπόψη τη βελτιστοποίηση παραμέτρων όπως η ενεργειακή απόδοση, η διάχυση φυσικού φωτός εντός του κτιρίου, η βελτιστοποίηση θέασης αλλά και η αυξημένη ποιότητα εσωτερικού αέρα. Παράλληλα, το κτίριο θα περιέχει φύτευση επιφάνειας 1.000 τετραγωνικών μέτρων, η οποία θα αρδεύεται 100% μέσω ενός έξυπνου συστήματος συλλογής και εκμετάλλευσης ομβρίων υδάτων. Φυσικά, ο καινοτόμος σχεδιασμός θα συμβάλει στην καλύτερη ενσωμάτωση του κτιρίου στο χαμηλού ορίζοντα περιβάλλον του, ενώ ταυτόχρονα θα συνεισφέρει τόσο στην αισθητική αναβάθμιση της περιοχής όσο και στην αναβάθμιση του μικροκλίματος. Είναι γεγονός ότι η βιώσιμη ανάπτυξη αποτελεί βασικό πυλώνα του έργου, γι’ αυτό έχει ενσωματωθεί τόσο στον σχεδιασμό όσο και στην κατασκευή. Η διαχείριση και ανακύκλωση των υλικών που θα προκύψουν από τις αποξηλώσεις αλλά και τα υλικά που έχουν επιλεγεί να χρησιμοποιηθούν ικανοποιούν αυστηρές περιβαλλοντικές προδιαγραφές. Τέλος, έχει προβλεφθεί και η εγκατάσταση φωτοβολταϊκού συστήματος στην οροφή, προκειμένου να μειωθεί περαιτέρω το ενεργειακό αποτύπωμα του κτιρίου. Αρχιτεκτονική μελέτη ΠΥΡΓΟΣ ΠΕΙΡΑΙΑ LEAD ARCHITECT: BETAPLAN S.A. Architects, FAÇADE ARCHITECT: PILA Studio, RETAIL ARCHITECT: ASPA S.A.

↘

ΜEGA URB

BAN PROJECTS

ΑΠΌ ΤΟΝ ΓΙΆΝΝΗ ΠΑΝΤΑΖΌΠΟΥΛΟ

2021

Σαράντα πέντε και πλέον χρόνια μετά την κατασκευή του αποκτά ξανά ζωή, καθώς αναμένεται να ανακαινιστεί ριζικά και να μετατραπεί σε ένα σύγχρονο κτίριο με γραφεία και καταστήματα.

↘

FREE PRESS № 681

↲ 11

ADM 01.1

KAIZEN CAMPUS

ΣΑΡΟΓΛΕΙΟ

Το τελευταίο διάστημα παρατηρούμε ότι σε διάφορες περιοχές της πόλης κυριαρχεί η τάση δημιουργίας μεγάλων, σύγχρονων υποδομών που φιλοξενούν γραφεία εταιρειών κι έχουν σκοπό να αναβαθμίσουν περιοχές αλλά και να συμβάλουν στην οικονομική εξέλιξη. Το Μαρούσι ανήκει στις περιοχές της Αττικής που έχουν προσελκύσει πλήθος εταιρειών και το έχουν ως έδρα τους, με αποτέλεσμα μεγάλες εγκαταστάσεις και κτιριακά συγκροτήματα να έχουν δημιουργηθεί εντός των ορίων του δήμου. Στο πλαίσιο αυτό, η Kaizen, η μεγαλύτερη gametech εταιρεία στην Ελλάδα και μία από τις ταχύτερα αναπτυσσόμενες gametech εταιρείες στην Ευρώπη, η οποία επενδύει στην τεχνολογία και στον άνθρωπο, αναμένεται να εγκατασταθεί σε μια τεράστια έκταση που ξεπερνάει τα 10.000 τ.μ. Όπως είμαστε σε θέση να γνωρίζουμε, η Dimand έχει προχωρήσει στην απόκτηση του οικοπέδου που θα στεγάσει το Κaizen Campus. Το έργο αυτό θα πιστοποιηθεί σύμφωνα με το διεθνές σύστημα πιστοποίησης αειφόρου ανάπτυξης LEED (Leadership in Energy and Environmental Design) σε επίπεδο GOLD, αλλά και με την πιστοποίηση WELL, που έχει ως επίκεντρο τον άνθρωπο μέσα στο κτιριακό περιβάλλον. Ουσιαστικά, πρόκειται για ένα κτίριο που συντίθεται από ενότητες γραφείων, εστιατόριο για τις ανάγκες των εργαζομένων και χώρους συνάθροισης, κυκλοφορίας και εκτόνωσής τους. Επιπλέον, αναμένεται να δημιουργηθεί ένας χώρος πρασίνου που θα εκτείνεται σε πολύ μεγάλο μέρος του οικοπέδου. Ειδικότερα, σύμφωνα με την αρχιτεκτονική μελέτη, προβλέπεται η κατασκευή ενός καινούργιου, υπερσύγχρονου κτιρίου τριών ορόφων με συνολική έκταση 7.500 τ.μ., ενώ θα διαθέτει και υπόγειο 7.000 τ.μ. όπου θα φιλοξενούνται θέσεις πάρκινγκ και άλλοι κύριοι και βοηθητικοί χώροι. Αρχιτεκτονική μελέτη Kaizen Campus: ASPA S.A.

17.04.2021

Αρχιτεκτονική μελέτη Moxy Omoniα LEAD ARCHITECT: KOKKIKOU KOURKOULAS ARCHITECTS & ASSOCIATES, ΜΕΛΕΤΗ ΕΣΩΤΕΡΙΚΩΝ ΧΩΡΩΝ: DIVERCITY ARCHITECTS

Το πρώτο ξενοδοχείο της αλυσίδας Moxy Hotels στην πλατεία Ομονοίας.

Το Κaizen Campus θα είναι ένα κτίριο που θα συντίθεται από ενότητες γραφείων, εστιατόριο για τις ανάγκες των εργαζομένων και χώρους συνάθροισης, κυκλοφορίας και εκτόνωσής τους.

12 ↳ LiFO

Μια νέα δυναμική έχει αποκτήσει η πολύπαθη πλατεία Ομονοίας, λόγω συγκεκριμένων επιχειρηματικών πρωτοβουλιών. Μεταξύ αυτών περιλαμβάνεται και η αξιοποίηση του Σαρόγλειου Μεγάρου, το οποίο βρίσκεται επί της οδού Σταδίου 65 και κατασκευάστηκε στο τέλος της δεκαετίας του ’60. Το κτίριο αποτελεί συνιδιοκτησία του Μετοχικού Ταμείου Στρατού (ΜΤΣ) και της Λέσχης Αξιωματικών Ενόπλων Δυνάμεων. Σύμφωνα με το επιχειρηματικό πλάνο, ουσιαστικά προβλέπεται η δημιουργία ξενοδοχείου που θα καλύπτει όλες τις σύγχρονες προδιαγραφές. Το επενδυτικό σχήμα Dimand Real Estate, EBRD και Prodea Investments, στο πλαίσιο ανάπτυξης του ακινή του, θα πραγματοποιήσει εργασίες ανακαίνισης, διαρρύθμισης και αλλαγής χρήσης, ώστε να λειτουργήσει ως ξενοδοχείο 3 αστέρων, το πρώτο ξενοδοχείο της αλυσίδας Moxy Hotels του ομίλου Marriott στην Αθήνα και το πρώτο ξενοδοχείο στην Ελλάδα που θα πιστοποιηθεί σύμφωνα με το διεθνές σύστημα πιστοποίησης αειφόρου ανάπτυξης LEED σε επίπεδο GOLD. Πρόκειται για ένα νεανικό concept, πέρα από τα αστικά ξενοδοχεία όπως τα γνωρίζαμε, που απευθύνεται στις ανάγκες του σύγχρονου ταξιδιώτη. Το κτίριο έχει συνολικό εμβαδόν 8.078,75 τ.μ. και αποτελείται από έντεκα ορόφους και δύο υπόγεια. Στόχος του έργου είναι η μετατροπή του υφιστάμενου κτιρίου γραφείων σε ξενοδοχείο διακοσίων δωματίων με συνολική τροποποίηση των όψεων και φυτεμένο δώμα. Στην ανωδομή του κτιρίου από τον πρώτο μέχρι και τον όγδοο όροφο θα κατασκευαστούν τα δωμάτια, με τις υπόλοιπες κεντρικές λειτουργίες να φιλοξενούνται σε ισόγειο, δώμα και μέρος των υπογείων. Στο ισόγειο θα δημιουργηθούν και χώροι καταστημάτων.

8

ΜEGA URB

ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΙΚΟ ΠΑΡΚΟ ΠΕΙΡΑΙΑ Η ΟΛΠ Α.Ε./COSCO SHIPPING, ως μια επιχείρηση που συμμετέχει ενεργά στην τοπική κοινωνία και λαμβάνοντας σοβαρά υπόψη την εταιρική κοινωνική της ευθύνη, ανακοινώνει την κατασκευή ενός νέου σύγχρονου πάρκου με μια πρότυπη παιδική χαρά και ενός ποδηλατόδρομου εντός της λιμενικής ζώνης στην περιοχή της κρουαζιέρας. Ο νέος αυτός χώρος αναψυχής θα είναι διαθέσιμος για όλους τους πολίτες να τον επισκεφτούν και να τον απολαύσουν, ενώ το κόστος κατασκευής θα καλυφθεί από τον Οργανισμό Λιμένος Πειραιά (ΟΛΠ). Πιο συγκεκριμένα, ο ΟΛΠ θα μετατρέψει μια έκταση 8.000 τ.μ. (εκτός του επιπλέον χώρου στάθμευσης) στον τερματικό σταθμό κρουαζιέρας σε ανοιχτό χώρο και σύγχρονη παιδική χαρά, σύμφωνα με υψηλά περιβαλλοντικά πρότυπα και προδιαγραφές ασφαλείας, η οποία θα ικανοποιήσει τις ανάγκες των πολιτών της γύρω περιοχής. Η πρόσβαση στη νέα παιδική χαρά θα μπορεί να πραγματοποιηθεί με τα πόδια, με τη δημόσια συγκοινωνία ή με αυτοκίνητο, καθώς θα υπάρχει και χώρος πάρκινγκ με πενήντα θέσεις στάθμευσης. Ο δήμαρχος Πειραιά, κ. Ιωάννης Μώραλης, δήλωσε χαρακτηριστικά: «Σήμερα είναι μια ημέρα χαράς για τον Πειραιά. Ο πρόεδρος του οργανισμού μάς ανακοίνωσε ότι προτίθεται να δημιουργήσει για τον δήμο Πειραιά ένα σύγχρονο πάρκο δέκα στρεμμάτων με μια υπερσύγχρονη παιδική χαρά, χώρο στάθμευσης και άλλους χώρους αναψυχής στην πύλη Ε12 στην περιοχή της κρουαζιέρας, με ελεύθερη πρόσβαση για όλους. Είναι σημαντικό που το νέο πάρκο αναψυχής θα δημιουργηθεί σε αυτή την περιοχή, καθώς η Α’ Δημοτική Κοινότητα είναι πολυπληθής και δεν διαθέτει ελεύθερους χώρους».

BAN PROJECTS

HELLINIKON SALES CENTER Το Κτίριο Πολλαπλών Χρήσεων με Εμπορικό Κατάστημα/ Hellinikon Sales Center θα αποτελέσει το πρώτο κτίριο που υλοποιείται στο πλαίσιο της Ανάπτυξης του Μητροπολιτικού Πόλου Ελληνικού - Αγίου Κοσμά. Συγκεκριμένα, σύμφωνα με το ΥΠΕΝ, η αρχιτεκτονική μελέτη του έργου προβλέπει την ανέγερση νέου κτιρίου πολλαπλών χρήσεων εντός του Μητροπολιτικού Πόλου Ελληνικού - Αγίου Κοσμά με εμπορικό κατάστημα, χώρους συνάθροισης κοινού, αίθουσες συνεδριάσεων και διαλέξεων και συναφείς χρήσεις, όπως ενημέρωση κοινού. Τέλος, η ανέγερσή του θα πραγματοποιηθεί εντός της ζώνης ανάπτυξης «Γειτονιά Μαρίνας Αγίου Κοσμά», συνολικού εμβαδού 334.854,75 τ.μ., του Μητροπολιτικού Πάρκου, η οποία αποτελεί τμήμα του παραλιακού μετώπου στη μαρίνα του Αγίου Κοσμά.

2021

Το Κτίριο Πολλαπλών Χρήσεων με Εμπορικό Κατάστημα/Hellinikon Sales Center θα αποτελέσει το πρώτο κτίριο που υλοποιείται στο πλαίσιο της Ανάπτυξης του Μητροπολιτικού Πόλου Ελληνικού - Αγίου Κοσμά.

FREE PRESS № 681

↲ 13

ADM 01.1

Φανερωμένη

ΥΠΟΘΑΛΑΣΣΙΑ ΟΔΙΚΗ ΖΕΥΞΗ ΣΑΛΑΜΙΝΑΣ Η δημοπράτηση του έργου «Μελέτη, Κατασκευή, Χρηματοδότηση, Λειτουργία, Συντήρηση και Εκμετάλλευση του έργου της Μόνιμης Υποθαλάσσιας Οδικής Ζεύξης της νήσου Σαλαμίνας με το Πέραμα Νομού Πειραιώς» θεωρείται το πρώτο νέο μεγάλο έργο με παραχώρηση της τρέχουσας δεκαετίας. Το έργο αφορά το οδικό τμήμα σύνδεσης του Α/Κ Περάματος με τη λεωφόρο Σχιστού, μήκους περίπου 4,5 χλμ. με 1,7 χλμ. σήραγγα, ώστε να παρακάμπτεται ο δήμος Περάματος. Η όδευσή του ξεκινάει από την υπάρχουσα λεωφόρο Σχιστού-Σκαραμαγκά, με την οποία συνδέεται με ανισόπεδο κόμβο, και συνεχίζει εντός της περιοχής του Ναυτικού Οχυρού Σκαραμαγκά, μέχρι την περιοχή του Περάματος. Αφορά επίσης την υποθαλάσσια ζεύξη, με οδική σήραγγα μήκους 1 χλμ., από το Πέραμα μέχρι το νησί του Αγίου Γεωργίου, καθώς και το οδικό τμήμα από το νησί του Αγίου Γεωργίου μέχρι το νησί της Σαλαμίνας. Το έργο θα έχει διάρκεια κατασκευής πέντε χρόνια, θα κατασκευαστεί μέσω σύμβασης παραχώρησης και έχει προϋπολογισμό 350 εκατομμύρια ευρώ. Η οδική ζεύξη, η οποία θα αντικαταστήσει σε μεγάλο βαθμό την υφιστάμενη πορθμειακή γραμμή, θα προσφέρει μόνιμη οδική ζεύξη της Σαλαμίνας με το πολεοδομικό συγκρότημα της Αττικής με οδό ταχείας κυκλοφορίας, διευκολύνοντας την κυκλοφορία και μειώνοντας τους χρόνους μετάβασης και επιστροφής στο νησί. Για το έργο, ο γενικός γραμματέας Υποδομών, κ. Γιώργος Καραγιάννης, δήλωσε: «Ένα έργο δύσκολο, για το οποίο δούλεψαν συστηματικά οι υπηρεσίες της Γενικής Γραμματείας Υποδομών, ένα έργο εξαιρετικά περίπλοκο, που έχει πραγματικά περάσει από σαράντα κύματα, μετά από πολλά χρόνια μπαίνει πλέον σε τροχιά υλοποίησης. Ανήκει σε μια γενιά νέων μεγάλων έργων που θα δρομολογηθούν την επόμενη εξαετία και θα κρατήσουν την κατασκευαστική δραστηριότητα σε υψηλά επίπεδα.

H οδική ζεύξη αποτελεί προγραμματικό έργο με καίρια σημασία για την περιφέρεια Αττικής. Θα συμβάλει στην άρση της απομόνωσης της Σαλαμίνας και θα προσφέρει έναν γρήγορο και ασφαλή τρόπο σύνδεσής της με την ηπειρωτική Ελλάδα και τους διερχόμενους μεγάλους οδικούς άξονες. Θα συμβάλει, επομένως, στην αύξηση της συνοχής της ευρύτερης περιοχής, με σημαντική μείωση του χρόνου μεταξύ των εξυπηρετούμενων περιοχών. Είναι ένα εξαιρετικά σημαντικό έργο, γιατί θα αναβαθμίσει όλη τη δυτική Αττική και κυρίως την ευρύτερη περιοχή του Περάματος και της Σαλαμίνας».

Σή ρ 75 αγ 6 γα μ

Πλ. Αίαντα

γγα Σήρα μ 1700

Σχιστός

γα

Παλούκια

ήραγ σια Σ αλάσ 00 μ Υποθ 10

Πέραμα

αττικη

σαλαμινα

Η υποθαλάσσια ζεύξη, με οδική σήραγγα μήκους 1 χλμ., από το Πέραμα μέχρι το νησί του Αγίου Γεωργίου, καθώς και το οδικό τμήμα από το νησί του Αγίου Γεωργίου μέχρι το νησί της Σαλαμίνας.

14 ↳ LiFO

17.04.2021

8

ΜEGA URB

ΠΟΛΙΤΕΊΑ ΚΑΙΝΟΤΟΜΊΑΣ Στην τελική ευθεία έχει μπει το έργο της δρομολόγησης της ανάπλασης της παλιάς βιομηχανικής μονάδας ΧΡΩΠΕΙ με σκοπό τη συγκρότηση της πρώτης Πολιτείας Καινοτομίας στην Ελλάδα. Συνολικά, η επένδυση υπολογίζεται ότι θα αγγίξει τα 100 εκατ. ευρώ, ενώ στις αρχές του 2022 θα ανακοινωθεί ο ανάδοχος. Η επιλογή του παλαιού εργοστασίου της ΧΡΩΠΕΙ, έκτασης 17.893 τ.μ., στην Πειραιώς έχει συμβολική αξία, αφού ο συγκεκριμένος χώρος είχε σημαντική ιστορία στην καινοτομία τον περασμένο αιώνα και παρέμενε ανεκμετάλλευτος για περισσότερες από τρεις δεκαετίες. Ο συγκεκριμένος χώρος κρίθηκε κατάλληλος από τους ειδικούς λόγω της γεωγραφικής του θέσης, καθώς το σημείο συνδέει την Αθήνα με τον Πειραιά και έχει εύκολη συγκοινωνιακή πρόσβαση. Η αξιοποίηση του συγκεκριμένου χώρου αναμένεται να βοηθήσει στην αστική ανάπλαση της ευρύτερης περιοχής, φέρνοντας ουσιαστικά ακόμα πιο κοντά το κέντρο της Αττικής στο λιμάνι του Πειραιά, προκαλώντας ακόμα μεγαλύτερες αναπτυξιακές προοπτικές. Τέλος, σύμφωνα με τις μελέτες που πραγματοποίησε το υπουργείο Ανάπτυξης, ο χώρος θα έχει τη δυνατότητα να φιλοξενήσει περισσότερους από 2.000 εργαζόμενους και πολλές επιχειρήσεις.

BAN PROJECTS

ΜΙΚΡΟΛΙΜΑΝΟ Ένα από τα εμβληματικότερα έργα της σημερινής δημοτικής αρχής Πειραιά, η ανάπλαση του παραλιακού μετώπου του Μικρολίμανου, προχωράει με ικανοποιητικούς ρυθμούς, παρά τις όποιες καθυστερήσεις, λόγω των αρχαιολογικών ευρημάτων και των διαδικασιών που διέπουν τα δημόσια έργα. Με την ολοκλήρωση της ανάπλασης αναβαθμίζεται πλήρως και αλλάζει προς το καλύτερο η λειτουργία μίας από τις πιο όμορφες περιοχές όχι μόνο του Πειραιά αλλά και όλης της Αττικής. Ειδικότερα, ενεργοποιείται το παράκτιο μέτωπο της πόλης και εξελίσσεται σε έναν δυναμικό πόλο αλλά και σε διεθνή τουριστικό προορισμό. Ήδη έχουν κατεδαφιστεί και οι είκοσι οκτώ αυθαίρετες κατασκευές των καταστημάτων του Μικρολίμανου σε όλο το μήκος του παραλιακού μετώπου. Παράλληλα, ολοκληρώνονται και τα άλλα σημαντικά συνοδά έργα, όπως η υπογειοποίηση των καλωδίων ρευματοδότησης των ακινήτων, μέσω και της δημιουργίας νέου υποσταθμού από τον ΔΕΔΔΗΕ, η δημιουργία νέων αλλά και παράλληλα η αντικατάσταση των παλαιών αγωγών ομβρίων υδάτων, η αντικατάσταση του αγωγού παροχής ύδρευσης κ.ά. Η ανάπλαση στο Μικρολίμανο συνιστά μια στρατηγική παρέμβαση μεγάλης κλίμακας του δήμου, επιφάνειας 15.600 τ.μ., όχι μόνο για τον Πειραιά αλλά και για την Αττική ευρύτερα. Προβλέπει ελεύθερο παραλιμένιο χώρο περιπάτου για τους επισκέπτες, μετακίνηση των τραπεζοκαθισμάτων σε νέο, οριοθετημένο σημείο του κοινόχρηστου χώρου, δρόμο ήπιας κυκλοφορίας 3,5 μέτρων, όπου θα απαγορεύεται η στάθμευση, ανακατασκευές των πεζοδρομίων και των πλακοστρώσεων, όπως και ασφαλτικά έργα και καθορισμό νέων χώρων στάθμευσης για δημότες και επισκέπτες. Προβλέπει, επίσης, αντικατάσταση όλων των φωτιστικών σωμάτων με νέας τεχνολογίας, νέο σύστημα διαχείρισης των απορριμμάτων, αναβάθμιση του αποχετευτικού και του δικτύου ομβρίων στη συγκεκριμένη περιοχή. Η ολοκλήρωση υλοποίησης του έργου υπολογίζεται με βάση τα τωρινά δεδομένα στα τέλη του καλοκαιριού, ενώ στόχος είναι να λειτουργήσουν τα καταστήματα τον Ιούνιο. Το έργο θα κοστίσει περίπου 3.500.000 ευρώ και θα χρηματοδοτηθεί από την περιφέρεια Αττικής, συν μια μικρή χρηματοδότηση της τάξεως των 250.000 ευρώ από ίδιους πόρους του δήμου.

2021

Η τελική μορφή της ανάπλασης του παρακτίου μετώπου στο Μικρολίμανο.

Τρισδιάστατη απεικόνιση του έργου της ανάπλασης της παλιάς βιομηχανικής μονάδας ΧΡΩΠΕΙ με σκοπό τη συγκρότηση της πρώτης Πολιτείας Καινοτομίας στην Ελλάδα.

FREE PRESS № 681

↲ 15

ADM

16 ↲

μεγαλύτερη δυσκολία στη δουλειά που κάνουμε, γιατί όλα μας τα πρότζεκτ είναι μεγάλου μεγέθους έργα, είναι η γραφειοκρατία αλλά και το πόσο πολυσύνθετα είναι από μόνα τους. Η ανταμοιβή για όλη τη δυσκολία είναι η χαρά που σου δίνει η δημιουργία. Ιδίως τα τελευταία οκτώ χρόνια, που κάνουμε αστικές αναπλάσεις, ένα ολοκληρωμένο έργο μας δίνει μεγάλη χαρά, επηρεάζοντας θετικά τη γειτονιά, τον δήμο, το αποτύπωμα της πόλης. Αλλά η πολύπλοκη νομοθεσία και ο τρόπος με τον οποίο έχουν δομηθεί η πολεοδομική ωρίμανση και η αδειοδότηση είναι η μεγαλύτερη πρόκληση και δυσκολία στην εργασία μας.

ΜΕ ΠΟΙΑ ΚΡΙΤΉΡΙΑ ΑΠΟΦΑΣΊΖΕΤΕ ΌΤΙ ΤΟ ΤΆΔΕ ΈΡΓΟ ΤΑΙΡΙΆΖΕΙ ΣΤΟ ΔΕΊΝΑ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΌ ΓΡΑΦΕΊΟ; Τώρα θίγετε μία από τις πιο λεπτές και ευαίσθητες πτυχές στη δουλειά μας. Εμείς συνεργαζόμαστε με τα περισσότερα αρχιτεκτονικά γραφεία στην ελληνική αγορά και μερικές φορές, όχι παραπάνω από δυο-τρεις, με ξένους.

LiFO 17.04.2021

ΌΠΩΣ ΟΙ BENNETTS ΑSSOCIATES, ΓΙΑ ΤΟ ΚΤΙΡΙΟ ΣΤΗ ΛΕΩΦΌΡΟ ΣΥΓΓΡΟΎ… Ναι, ακριβώς! Όπως οι Bennetts Associates συνεργάστηκαν με την Divercity Architects. Όπως οι WATG, οι RTKL Αssociates πιο παλιά. Θα έλεγα, λοιπόν –για να απαντήσω στην προηγούμενη ερώτησή σας– ότι, όταν αποφασίζουμε και αποκτάμε ένα έργο, στην πολλή αρχή του πάντοτε μας απασχολεί ποιος είναι ο κατάλληλος αρχιτέκτονας που, εξηγώντας του λίγο το όραμά μας, θα μπορεί, με τον σχεδιασμό του, να το εξελίξει. Είναι πολύ κρίσιμη αυτή η στιγμή, της επιλογής του αρχιτεκτονικού γραφείου, γι’ αυτό και έχουμε χωρίσει νοερά σε κατηγορίες τους αρχιτέκτονες: υπάρχουν αυτοί που είναι πιο δυνατοί στο concept, άλλοι πιο δυνατοί στην παραγωγή, άλλοι στη λεπτομέρεια, άλλοι στα οικιστικά, άλλοι καταλαβαίνουν καλύτερα τα κτίρια γραφείων. Έτσι, γνωρίζουμε και έχουμε δουλέψει με πάρα πολλούς από αυτούς, όπως το γραφείο ΑΣΠΑ του Σπύρου Τσαγκαράτου, αλλά πειραματιζόμαστε και με καινούργιους, όπως με το γραφείο PILA για τον Πύργο του Πειραιά. Είναι ένα ένστικτο που μας λέει εκείνη τη στιγμή ότι το όραμα και το δημιουργικό concept για το τάδε ακίνητο θα μπορέσει να το εξελίξει ο δείνα αρχιτέκτονας.

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ

Εμείς αυτήν τη στιγμή υλοποιούμε συγχρόνως εννέα πρότζεκτ. Αναφέρατε κάποια από αυτά. Είναι μια μοναδική στιγμή για την εταιρεία. Με απασχολούν εξίσου όλα. Όμως, επειδή το γήπεδο της ΑΕΚ το παρακολουθούν πάνω από τρία εκατομμύρια Έλληνες στην Ελλάδα και στο εξωτερικό και επειδή βρισκόμαστε στον όγδοο και τελευταίο χρόνο υλοποίησής του –είναι η χρονιά που τελειώνει–, αυτό θα έλεγα ότι είναι ένα από τα πιο «ευαίσθητα» πρότζεκτ. Με απασχολεί πάρα πολύ, είναι πολύ πολύπλοκο και σύνθετο, αφού αφορά τα συναισθήματα τριών εκατομμυρίων ανθρώπων και βάλε. Αυτό που τώρα είναι ιδιαίτερο και σημαντικό, και είναι στο ξεκίνημά του, απορροφώντας πολύ χρόνο και ενέργεια, είναι ο Πύργος του Πειραιά. Ήταν παρατημένος, όπως ξέρετε, για σαράντα επτά χρόνια, σαν μούμια, και ο δήμαρχος Γιάννης Μώραλης θα μείνει, πιστεύω, στην ιστορία της πόλης γιατί επί της θητείας του, μεταξύ άλλων, το κτίριο αυτό ξαναγεννιέται – πρόκειται για το δεύτερο ψηλότερο κτίριο στην Ελλάδα αυτήν τη στιγμή. Έχει ξεκινήσει το έργο, για το οποίο τώ-

ΤΙ ΜΠΟΡΕΊ ΝΑ ΜΑΣ ΔΕΊΧΝΕΙ Η «ΔΥΣΚΟΛΊΑ» ΣΕ ΈΝΑ ΠΡΌΤΖΕΚΤ; ΜΠΟΡΕΊΤΕ ΝΑ ΜΑΣ ΑΠΑΝΤΉΣΕΤΕ ΔΊΝΟΝΤΑΣ ΠΑΡΑΔΕΊΓΜΑΤΑ ΑΠΌ ΤΗΝ ΕΜΠΕΙΡΊΑ ΣΑΣ; Η

Dimand: Ένας πυλώνας ανάκαμψης μετά την πανδημία ΔΙΑΜΑΝΤΌΠΟΥΛΟ

ΓΉΠΕΔΟ ΤΗΣ ΑΕΚ ΣΤΗ ΝΈΑ ΦΙΛΑΔΈΛΦΕΙΑ, ΑΣΤΈΡΙΑ ΓΛΥΦΆΔΑΣ, ΠΎΡΓΟΣ ΠΕΙΡΑΙΆ, ΣΑΡΌΓΛΕΙΟ ΜΈΓΑΡΟ ΣΤΗΝ ΟΜΌΝΟΙΑ, ΠΡΏΗΝ ΚΤΊΡΙΑ «ΠΑΠΑΣΤΡΆΤΟΣ» ΣΤΟΝ ΠΕΙΡΑΙΆ, ΑΚΊΝΗΤΟ ΣΤΗ ΛΕΩΦΌΡΟ ΣΥΓΓΡΟΎ: ΠΟΙΟ ΑΠΌ ΑΥΤΆ ΤΑ ΠΡΌΤΖΕΚΤ ΣΑΣ ΣΆΣ ΑΠΟΡΡΟΦΆ ΠΕΡΙΣΣΌΤΕΡΟ ΧΡΌΝΟ; ΠΟΙΟ ΣΑΣ ΔΥΣΚΟΛΕΎΕΙ ΠΕΡΙΣΣΌΤΕΡΟ Ή, ΈΣΤΩ, ΈΧΕΙ ΤΙΣ ΜΕΓΑΛΎΤΕΡΕΣ ΠΡΟΚΛΉΣΕΙΣ;

ρα κάνουμε τις στατικές ενισχύσεις. Θα είναι ένα τοπόσημο, ένα στολίδι, στην είσοδο του λιμανιού. Εκεί που επί χρόνια κάθε Έλληνας ή ξένος αναρωτιόταν γι’ αυτό το νεκρό κτίσμα, σε δύο χρόνια θα το δει γεμάτο ζωή, θα είναι ένας «φάρος» μέσα στο λιμάνι.

ΘΑΝΆΣΗ ΤΑΒΙΤΙΑΝ

2022 κι έπειτα, σε περίπτωση που δεν συμβεί κάτι απρόοπτο.

ΔΗΜΉΤΡΗΣ ΑΝΔΡΙΌΠΟΥΛΟΣ

ΤON

estate στην Ελλάδα βιώνει μια κρίση δωδεκαετίας, με μια-δυο μικρές αναλαμπές. Δηλαδή, η κρίση στα ακίνητα ξεκίνησε Μάιο με Ιούνιο του 2008, λίγο πριν ξεσπάσει η κρίση της Lehman Brothers, όταν πρώτες οι τράπεζες σταμάτησαν να χρηματοδοτούν αγορές ακινήτων, μετά ήρθε η ελληνική κρίση και τα δύσκολα χρόνια της περιόδου 2015-2018, ακολούθησε μια καλή περίοδος από τα τέλη του 2018 και το 2019 και, πριν προλάβει αυτό να πάρει μεγάλη δυναμική, ήρθε η πανδημία, που προκάλεσε μια «επιπεδοποίηση», όχι κατάρρευση. Οπότε νομίζω ότι η ελληνική αγορά θα ανακάμψει, αυτά είναι τα δείγματα που έχουμε μέσα στην πανδημία. Οι τιμές είναι εξαιρετικά χαμηλές, έτσι πιστεύω ότι ο συνδυασμός αυτού του επιπέδου των τιμών για τους ξένους με την παρατεταμένη κρίση και τις αλλαγές που έχει φέρει η πανδημία στα κτίρια γραφείων, στις κατοικίες και στα logistics θα έχει ως αποτέλεσμα μια δυναμική πορεία από το

ΑΠΟ ΠΑΡΙΣ

ΠΏΣ ΒΛΈΠΕΤΕ ΤΗΝ ΑΓΟΡΆ ΤΟΥ REAL ESTATE ΣΤΗΝ ΕΛΛΆΔΑ; ΥΠΆΡΧΟΥΝ ΠΕΡΙΘΏΡΙΑ ΑΝΆΚΑΜΨΗΣ; Η αγορά του real

Η Dimand έχει εξελιχθεί σε εγχώρια υπερδύναμη στον χώρο του real estate development κι αυτό δεν έγινε χωρίς όραμα και πείσμα για την υλοποίησή του, όπως κατέστη σαφές στη συνάντηση με τον διευθύνοντα σύμβουλο της εταιρείας Δημήτρη Ανδριόπουλο.

Athens Design Map

2021

FREE PRESS № 681

↲ 17

ADM

Athens Design Map

2021 Θέλω να νιώθω πάντοτε τη δύναμη να λέω ότι είμαι Έλληνας, ότι η χώρα μου

ΠΏΣ ΘΑ ΘΈΛΑΤΕ ΝΑ ΔΕΊΤΕ ΤΗΝ ΕΤΑΙΡΕΊΑ, ΑΛΛΆ ΚΑΙ ΤΗ ΧΏΡΑ ΠΡΟΈΛΕΥΣΉΣ ΤΗΣ, ΣΤΟ ΜΈΛΛΟΝ; Θα ξεκι-

ΚΑΤΑΡΤΊΣΑΤΕ ΤΟ ΕΠΌΜΕΝΟ ΑΠΟΛΎΤΩΣ «ΠΡΆΣΙΝΟ» ΕΠΕΝΔΥΤΙΚΌ ΠΛΆΝΟ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΕΡΊΟΔΟ 2021-2026, ΜΕ ΜΕΓΆΛΗ ΈΜΦΑΣΗ ΚΑΙ ΣΕ ΈΡΓΑ ΑΝΑΠΛΆΣΕΩΝ. ΠΌΣΟ ΕΠΕΊΓΟΝ ΕΊΝΑΙ ΤΟ «ΠΡΆΣΙΝΟ» ΚΤΊΡΙΟ; Εμείς, το 2009-2010 αποφασίσαμε

νήσω από την Ελλάδα, παρότι τα τελευταία δεκατρία χρόνια λειτουργούμε υπό καθεστώς κρίσης, πίεσης, αλλά επιτυχώς. Θέλω να δω τη χώρα μου να εξελίσσεται, να προοδεύει και να κερδίζει μια καλύτερη θέση, αυτή που της αξίζει στο διεθνές στερέωμα και στον διεθνή περίγυρο. Θέλω πάντα να νιώθω υπερήφανος που είμαι Έλληνας, γιατί, με εξαίρεση κάποια μικρά διαλείμματα, το είχαμε χάσει αυτό το συναίσθημα. Τις περιόδους 2011-12, 2015-16 μας ρωτούσαν φίλοι στο εξωτερικό πώς είμαστε, βλέποντάς μας λίγο σαν κακομοίρηδες. Θέλω να νιώθω πάντοτε τη δύναμη να λέω ότι είμαι Έλληνας, ότι η χώρα μου πηγαίνει καλά, προσέχουμε το περιβάλλον, προοδεύουμε, εξελισσόμαστε, μειώνεται η διαφθορά, βελτιώνεται η συμπεριφορά μας απέναντι στο περιβάλλον και στον αστικό χώρο. Όλα αυτά με ενδιαφέρουν πολύ. Για να πάει η χώρα καλά, πρέπει εμείς, οι επιχειρηματίες, αλλά και κάθε εργαζόμενος, να προσπαθούμε να βελτιωνόμαστε, γιατί έτσι και μόνο έτσι μπορεί να προοδεύσει η χώρα. Άρα, αυτό που θέλουμε είναι να εξελίσσουμε την εταιρεία μας μέσα

να σχεδιάζουμε και να πιστοποιούμε όλα τα κτίρια με το αμερικανικό πιστοποιητικό, το χρυσό LEED (Leadership in Energy and Environmental Design). Αυτό πολλοί δεν το κατάλαβαν, αφού δεν έβλεπαν ποιο θα ήταν το όφελος από αυτή την επένδυση. Άρα θα λέγαμε ότι ήμασταν πρωτοπόροι στη δημιουργία «πράσινων» κτιρίων. Έβλεπα πρόσφατα μια ανεξάρτητη έρευνα που έλεγε ότι περίπου κατά 45% τα «πράσινα» κτίρια που έγιναν στην Ελλάδα ήταν δικά μας, πράγμα που με έκανε ιδιαίτερα υπερήφανο. Όλα τα κτίρια που φτιάξαμε είχαν το χρυσό πιστοποιητικό και δύο το πλατινένιο. Αποκεί και πέρα, για την επόμενη πενταετία μπαίνουμε σε ένα καινούργιο concept που ονομάζουμε «All Green», όπου πλέον δεν είναι μόνο το κτίριο «πράσινο» αλλά και οι χρήστες του, έχοντας πιστοποίηση «πράσινης» συμπεριφοράς. Γι’ αυτό και ο Πύργος του Πειραιά ονομάζεται «All Green Tower». Επίσης, από το 2016 και μετά, που ξεκινήσαμε τις μεγάλες αστικές αναπλάσεις, εξελίξαμε ακόμα περισσότερο τη σχέση μας με το περιβάλλον, κάνοντας μάλιστα παρεμβάσεις στην περιοχή των κτιρίων. Στον Άγιο Διονύσιο, για παράδειγμα, εκεί όπου αγοράσαμε τα παλιά εργοστάσια του Παπαστράτου, δεν είναι μόνο ότι φτιάξαμε «πράσινα» κτίρια που τώρα είναι μισθωμένα, αλλά βοηθήσαμε τον δήμο, μέσω δωρεάν μελετών, και τώρα γίνεται ένα έργο μεγάλης αστικής ανάπλασης με πολύ πράσινο και μεγαλύτερα πεζοδρόμια, όλα με υλικά φιλικά προς το περιβάλλον. Αυτό το έργο, όταν τελειώσει, δηλαδή του χρόνου, θα αλλάξει σε μεγάλο βαθμό την ποιότητα του περιβάλλοντος και της ζωής των ανθρώπων που ζουν εκεί. Σε συνδυασμό με τις υποδομές της περιοχής, πετυχαίνουμε μείωση του CΟ2, χαμηλότερες θερμοκρασίες, λιγότερο ενεργοβόρα κτίρια, αναβαθμίζοντας τελικά την ποιότητα ζωής των εργαζομένων και των κατοίκων της περιοχής.

από την εκπαίδευση, την αναζήτηση, κυρίως προσέχοντας πολύ το αποτύπωμά μας στο περιβάλλον και στην κλιματική αλλαγή, που είναι οι κίνδυνοι για το άμεσο μέλλον.

πηγαίνει καλά, προσέχουμε το περιβάλλον, προοδεύουμε, εξελισσόμαστε, μειώνεται η διαφθορά, βελτιώνεται η συμπεριφορά μας απέναντι στο περιβάλλον και στον αστικό χώρο. Όλα αυτά με ενδιαφέρουν πολύ. Για να πάει η χώρα καλά, πρέπει εμείς, οι επιχειρηματίες, αλλά και κάθε εργαζόμενος να προσπαθούμε να βελτιωνόμαστε.

ΔΗΛΑΔΉ, Η ΚΟΙΝΩΝΙΚΉ ΕΥΘΎΝΗ ΑΠΟΤΕΛΕΊ ΣΕ ΜΕΓΆΛΟ ΒΑΘΜΌ ΔΈΣΜΕΥΣΗ ΤΗΣ ΕΤΑΙΡΕΊΑΣ. Το πρόγραμμα εταιρικής κοινωνικής ευθύνης είναι κάτι που κάνουμε χωρίς

ΠΟΙΑ ΘΑ ΘΈΛΑΤΕ ΝΑ ΕΊΝΑΙ Η ΑΘΗΝΑΪΚΉ ΡΙΒΙΈΡΑ ΣΤΟ ΆΜΕΣΟ ΜΈΛΛΟΝ;

να το διαφημίζουμε πολύ, γιατί το φτιάξαμε για να υπηρετείται ο σκοπός, όχι για διαφή-

Επειδή είμαι δρομέας και έτρεχα σε κάθε πό-

μιση. Αυτήν τη στιγμή συμμετέχουμε σε πολλά έργα, βοηθώντας δήμους, την κυβέρνηση, υπουργεία και άλλες δράσεις, είτε δωρίζοντας μελέτες είτε συμμετέχοντας με χρήματα ή με τεχνογνωσία και εργασία. Βοηθάμε τον ευρύτερο δημόσιο τομέα να πετύχει πιο γρήγορα πράγματα που από μόνος του θα καθυστερούσε πάρα πολύ.

λη, γιατί ήταν ο τέλειος τρόπος για να τη γνωρίσω, π.χ. έτρεχα στους παραλιακούς δρόμους της Βαρκελώνης, της Λεμεσού, του Αμβούργου, του Σαν Φρανσίσκο, του Λος Άντζελες, της Νέας Υόρκης, θα έλεγα το παραλιακό μέτωπο, από τον Πειραιά μέχρι το Σούνιο, που το έχουμε τόσο εγκαταλελειμμένο, κατακερματισμένο και βρόμικο. Το παρατηρούσα εδώ και μία δεκαπενταετία. Η Αθήνα είχε το «τρελό» ιδίωμα να έχει στρέψει την πλάτη της στο παραλιακό μέτωπο και στο νερό. Με την Ολυμπιάδα δημιουργήθηκαν ορισμένοι θύλακες, αλλά τα τελευταία τέσσερα χρόνια υπάρχει μια σειρά από έργα δημόσια, όπως το Φαληρικό Μέτωπο, και ιδιωτικά, τα οποία πλέον πιστεύω ότι θα συνιστούν αυτό που λέμε «παραλιακό μέτωπο» και αθηναϊκή Ριβιέρα σε τέσσερα-πέντε χρόνια από σήμερα, όταν θα έχουν τελειώσει η πρώτη φάση του Ελληνικού και το Φαληρικό Μέτωπο, τα Αστέρια Γλυφάδας και η μαρίνα Αλίμου. Εκεί θα έχουν δημιουργηθεί ένας ποδηλατόδρομος, ένας πεζόδρομος και μια σειρά από μοναδικά τοπόσημα, όπου το αστικό κομμάτι του παραλιακού μετώπου, δηλαδή αυτά τα είκοσι δύο χιλιόμετρα από το ΣΕΦ μέχρι τη Βουλιαγμένη, θα είναι ό,τι καλύτερο έχει να δείξει μια πόλη στην Ευρώπη. ΜΑΚΆΡΙ… Σας το λέω και το πιστεύω, γιατί τους τελευταίους τρεις μήνες αλλά και τους επόμενους θα χρηματοδοτούμε τις μελέτες αξιοποίησης του δημόσιου χώρου και

ΕΊΝΑΙ ΑΝΑΓΚΑΊΑ Η ΣΥΝΕΡΓΑΣΊΑ ΔΗΜΌΣΙΟΥ ΚΑΙ ΙΔΙΩΤΙΚΟΎ ΤΟΜΈΑ ΣΕ ΜΙΑ ΧΏΡΑ ΣΑΝ ΤΗΝ ΕΛΛΆΔΑ; ΠΟΙΕΣ ΕΊΝΑΙ ΟΙ ΛΎΣΕΙΣ ΠΟΥ ΒΛΈΠΕΤΕ ΣΤΙΣ ΤΡΙΒΈΣ ΜΕΤΑΞΎ ΑΥΤΏΝ ΤΩΝ ΔΎΟ ΤΟΜΈΩΝ ΚΑΙ ΠΟΙΑ Η ΠΡΟΟΠΤΙΚΉ ΤΗΣ ΕΞΈΛΙΞΗΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΣΥΝΕΡΓΑΣΊΑΣ ΤΟΥΣ; Τα τελευταία σαράντα χρόνια ήταν πάρα πολύ κακή η σχέση μεταξύ δημόσιου και ιδιωτικού τομέα. Υπήρχε καχυποψία, στιγματιζόταν κάποιος εφόσον έπαιρνε την πρωτοβουλία να συνεργαστεί είτε με τον δημόσιο είτε με τον ιδιωτικό τομέα. Αυτό χρησιμοποιήθηκε πολλές φορές ως πολιτικό μήνυμα και πυροτέχνημα, για να «πληγώνει» ο ένας τον άλλον. Και το αποτέλεσμα ήταν επί σαράντα χρόνια να μένουμε στάσιμοι ή να πηγαίνουμε προς τα πίσω. Τα τελευταία χρόνια, και αυτό ήταν ένα από τα καλά που έφερε η κρίση, με την αλλαγή της νομοθεσίας και τις ανάγκες που προέκυψαν άλλαξε λίγο η κουλτούρα, υπήρξε μια απενοχοποίηση, με αποτέλεσμα να δούμε εκπληκτικά πράγματα από συμπράξεις του ιδιωτικού με τον δημόσιο τομέα, όπως το ΚΠΙΣΝ και η Στέγη Ιδρύματος Ωνάση. Τελικά, ο φορολογούμενος και ο πολίτης είναι αυτοί που το απολαμβάνουν. Αν, λοιπόν, αυτά γίνονται με διαφάνεια, προγραμματισμό και κοινό στόχο και από τις δύο πλευρές, τότε νομίζω πως είναι μονόδρομος να πάρει έκταση αυτή η συνεργασία, να εξελιχθεί και αυτό που περιγράφουμε ως έργα σύμπραξης των δύο τομέων να γίνονται άτυπα και να έχουν πολλές άλλες εκφάνσεις. Έτσι, μάλιστα, θα εξελιχθεί το όλο σύστημα.

του παραλιακού μετώπου που θα δωρίσουμε στην περιφέρεια Αττικής, για να τις υλοποιήσει. Είναι ένα από τα οράματα που έχω για την επόμενη πενταετία.

18 ↲

LiFO 17.04.2021

ADM

Athens Design Map

ΑΠΟ

ΤON

ΘΑΝΆΣΗ

ΧΑΡΑΜΗ

Το καλοκαίρι του 2019 στο γραφείο των Potiropoulos+Partners αντίκρισα για πρώτη φορά τις εικόνες από την επόμενη «ιδέα» τους, ένα θεαματικό σε μέγεθος και σχεδιασμό έργο. Σήμερα, το Project X στο Επιχειρηματικό Πάρκο Σπάτων έχει αρχίσει ήδη να κατασκευάζεται και ο Δημήτρης Ποτηρόπουλος μας το παρουσιάζει, εξηγώντας τόσο την έμπνευση όσο και τις προκλήσεις που το συνοδεύουν.

-ΈΧΟΝΤΑΣ ΚΛΕΊΣΕΙ ΠΆΝΩ ΑΠΌ ΤΡΙΆΝΤΑ ΧΡΌΝΙΑ ΩΣ ΈΝΑ ΑΠΌ ΤΑ ΚΟΡΥΦΑΊΑ ΚΑΙ ΠΙΟ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΆ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΆ ΓΡΑΦΕΊΑ ΑΙΧΜΉΣ ΤΗΣ ΕΛΛΆΔΑΣ, ΠΟΙΕΣ ΝΈΕΣ ΠΡΟΚΛΉΣΕΙΣ ΈΘΕΣΕ ΓΙΑ ΕΣΆΣ ΤΟ ΜΕΓΆΛΗΣ ΚΛΊΜΑΚΑΣ ΣΎΝΘΕΤΟ ΈΡΓΟ ΓΙΑ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΌ ΤΗΣ ELPEN Α.Ε.; Πέρα από την κύρια λειτουργία του ως ερευνητικού κέντρου, που ήδη αποτελεί πρόκληση, στο συγκεκριμένο έργο μάς απασχόλησε η μείξη των λειτουργιών, καθώς εισάγει μια διαφορετική αντίληψη ως προς την προγραμματική ποικιλία, αφενός των ενοτήτων του ερευνητικού και εκπαιδευτικού, που είθισται να συνυπάρχουν, αφετέρου του συνεδριακού, και ειδικότερα του αθλητικού, που δεν θα περίμενε κάποιος να τα συναντήσει στη συγκεκριμένη τυπολογία. Έτσι, μας δόθηκε η ευκαιρία να σχεδιάσουμε ένα συγκρότημα λειτουργικά σύμμεικτο, όπου η χωρική εμπειρία ολοκληρώνεται μέσα από την πολυεπίπεδη διαδραστική σχέση που αναπτύσσουν οι επί μέρους λειτουργίες μεταξύ τους αλλά και οι χρήστες με αυτές, είτε την ώρα της δουλειάς τους, είτε παρακολουθώντας μια πολιτιστική εκδήλωση, έναν ποδοσφαιρικό αγώνα, είτε πίνοντας απλώς ένα φλιτζάνι καφέ.

-ΓΙΑΤΊ ΠΙΣΤΕΎΕΤΕ ΌΤΙ ΞΕΧΩΡΊΖΕΙ ΤΟ ΈΡΓΟ ΑΥΤΌ ΚΑΙ ΠΟΙΕΣ ΚΑΙΝΟΤΟΜΊΕΣ ΕΙΣΆΓΕΙ ΣΤΗΝ ΕΓΧΏΡΙΑ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΉ ΣΚΗΝΉ; Πρόκειται για μια σχεδιαστική προσέγγιση που επιχειρεί να υπερβεί την καθιερωμένη αντιμετώπιση του «τυπικού κτιριολογικού αντικειμένου» –αν ο όρος αυτός μπορεί να θεωρηθεί δόκιμος–, διαπραγματευόμενη τη θεμελιώδη έννοια της εξέλιξης, αλλά και εκείνη της ευελιξίας. Στις μέρες μας ανακύπτει στην αρχιτεκτονική ένα ζήτημα μετάβασης από το σημερινό στάτους, όπου το κτίριο λειτουργεί με συμβατικά δεδομένα, σε ένα μελλοντικό, που θα λειτουργεί βάσει αγνώστων σ’ εμάς παραμέτρων, λόγω της ραγδαίας εξέλιξης της επιστήμης και της τεχνολογίας αλλά και των εκάστοτε κοινωνικοπολιτικών συνθηκών. Όλα αυτά προσφέρουν γόνιμο πεδίο για να σκεφτούμε ότι βαδίζουμε προς μια αρχιτεκτονική με την οποία δεν έχουμε έρθει ακόμη αντιμέτωποι. Το Project X δίνει ακριβώς την ευκαιρία, και λόγω της προγραμματικής συνθετότητας που έχει, να διερευνηθούν πιθανές σχέσεις που εισάγονται στην αρχιτεκτονική σκέψη και έκφραση από άλλα, πιο ελαστικά χωρικά συστήματα οργάνωσης.

-ΠΟΙΑ ΕΊΝΑΙ ΌΜΩΣ, ΤΕΛΙΚΆ, ΤΑ ΈΡΓΑ ΠΟΥ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΆ ΑΓΑΠΆΤΕ ΠΕΡΙΣΣΌΤΕΡΟ ΜΕΤΆ ΑΠΌ ΤΡΕΙΣ ΔΕΚΑΕΤΊΕΣ; Δεν μπορώ να ξεχωρίσω εύκολα κάποια… Ίσως το Μουσείο Φυσικής Ιστορίας στη Σάμο, το νηπιαγωγείο της Γερμανικής Σχολής στην Αθήνα και, από τα πιο τελευταία, το Glade House και το The Wave.

Project X: Ένα από τα πιο υπερβατικά έργα της Potiropoulos+Partners

2021 -ΠΟΙΕΣ ΕΊΝΑΙ ΟΙ ΠΡΟΚΛΉΣΕΙΣ ΠΟΥ ΦΈΡΝΕΙ ΤΟ ΜΈΛΛΟΝ ΣΤΗΝ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΉ; ΥΠΆΡΧΟΥΝ ΠΛΈΟΝ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΆ ΖΗΤΉΜΑΤΑ, ΌΠΩΣ Η ΚΑΙΝΟΎΡΓΙΑ ΚΡΊΣΗ ΤΗΣ ΠΑΝΔΗΜΊΑΣ, ΟΙ ΕΠΊ ΜΈΡΟΥΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΠΟΛΙΤΙΚΈΣ ΣΥΝΘΉΚΕΣ Κ.ΛΠ. ΕΠΗΡΕΆΖΟΥΝ, ΤΕΛΙΚΆ, ΌΛΑ ΑΥΤΆ ΤΟΝ ΤΡΌΠΟ ΠΟΥ ΔΗΜΙΟΥΡΓΕΊΤΕ, ΤΗΝ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΉ ΓΕΝΙΚΌΤΕΡΑ Ή, ΈΣΤΩ, ΤΟΝ ΤΡΌΠΟ ΠΟΥ Ο ΚΌΣΜΟΣ ΑΝΤΙΛΑΜΒΆΝΕΤΕ ΤΑ ΈΡΓΑ ΣΑΣ; Για μας, η αρχιτεκτονική δεν είναι μόνο μορφή, ή μόνο λειτουργία, ή μόνο ύλη, ούτε βέβαια μόδα. Πιστεύουμε ότι η αρχιτεκτονική σκέψη μπορεί να σκηνογραφήσει χωρικά βιώματα που συμπυκνώνουν μέσα τους βαθύτερες προθέσεις με μεγάλη δύναμη, διευρύνοντας τα όρια, πέρα από την υλική υπόσταση του κτιρίου, ανάμεσα στο νοηματικό στοιχείο και το υλικό, το οργανωμένο και το φαντασιακό, το τεχνητό και το φυσικό, ωθώντας τα πάντοτε προς νέους δρόμους. Σήμερα η αρχιτεκτονική καλείται να επανερμηνεύσει τα πολλαπλά δυναμικά πεδία που γεννά η ίδια η εξέλιξη του σύγχρονου τρόπου ζωής, εξετάζοντας πιο βαθιές οπτικές γωνίες νοηματοδότησης του αρχιτεκτονικού χώρου και εκδήλωσης της φαντασίας, ώστε να μπορεί να αφουγκράζεται τις δυνάμει αλλαγές μιας ανοιχτής πλέον κοινωνίας και να τις μεταφράζει σε έναν αρχιτεκτονικό λόγο πιο ποιητικό, πιο διερευνητικό, ευαισθητοποιημένο απέναντι στις ανθρώπινες ανάγκες και φιλικό προς το φυσικό περιβάλλον. Η αρχιτεκτονική αυτή μπορεί να προσφέρει μοναδικά συναισθήματα, παράγοντας μια ζωντανή βιωματική εμπειρία, και παράλληλα κινητοποιεί τη σκέψη, είναι χρήσιμη.

-ΤΟ ΓΡΑΦΕΊΟ ΣΑΣ ΣΥΓΚΑΤΑΛΈΓΕΤΑΙ ΣΤΑ ΚΟΡΥΦΑΊΑ ΕΛΛΗΝΙΚΆ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΆ ΓΡΑΦΕΊΑ ΚΑΙ ΈΧΕΙ ΔΙΑΚΡΙΘΕΊ ΕΠΑΝΕΙΛΗΜΜΈΝΩΣ, ΚΕΡΔΊΖΟΝΤΑΣ ΕΓΧΏΡΙΑ ΚΑΙ ΔΙΕΘΝΉ ΒΡΑΒΕΊΑ. ΜΙΛΉΣΤΕ ΜΑΣ ΓΙΑ ΜΕΡΙΚΈΣ ΑΠΌ ΑΥΤΈΣ ΤΙΣ ΔΙΑΚΡΊΣΕΙΣ. Ενδεικτικά, να αναφέρω το βραβείο Architizer A+ για το νηπιαγωγείο της Γερμανικής Σχολής Αθηνών το 2016 και για την Beach Front Villa - Navarino Residence το 2017. Επίσης, το γραφείο μας έχει προταθεί από το Ίδρύμα Mies van der Rohe για το βραβείο Mies van der Rohe 2015 - Βραβείο της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τη Σύγχρονη Αρχιτεκτονική, ενώ έχει βραβευτεί με τα Special Mention και Winner των German Design Awards 2018, όπως και με το Winner των German Design Awards 2020, του έγκριτου οργανισμού German Design Council. Σχετικά πρόσφατα βραβεύτηκε με τα World Architecture Community Awards 2018 για τα έργα: Βeach Front Villa - Navarino Residence, Touristic Development of Luxury Suites in Kavouri και Νηπιαγωγείο της Γερμανικής Σχολής Αθηνών, ενώ το πρότζεκτ του γραφείου, Mykonos White Boxes Resort, απέσπασε το χάλκινο βραβείο στα A’ Design Awards κ.ά.

FREE PRESS № 681

↲ 19

ADM Project X, ένα διεθνούς εμβέλειας, καινοτόμο έργο, του οποίου η κατασκευή έχει αρχίσει ήδη στο Επιχειρηματικό Πάρκο Σπάτων. Το ερευνητικό, εκπαιδευτικό, συνεδριακό και αθλητικό κέντρο της ELPEN Α.Ε., μέσα από την πρωτοποριακή σχεδίαση του πολυβραβευμένου αρχιτεκτονικού γραφείου Potiropoulos+Partners, πρόκειται να αποτελέσει ένα σύγχρονο αρχιτεκτονικό και επιστημονικό ορόσημο για τη χώρα μας, που θα προσελκύσει το παγκόσμιο ενδιαφέρον. Τι λένε οι ίδιοι οι αρχιτέκτονες για την «ιδέα» του: Η αφετηρία του σχεδιασμού βασίζεται στην εισαγωγή αναφορών σε σχέση με την ερμηνευτική τους μεταφορά, που προκύπτουν από την ανάλυση των συνδυασμένων λειτουργιών και του τόπου. Βασική συνθετική επιλογή αποτέλεσε η επινόηση χειρονομιών που αντιμετωπίζουν το κτίριο όχι ως λειτουργία με τη στενή της έννοια αλλά ως ένα σύνολο πολλαπλών διαδραστικών εμπειριών. Στο πλαίσιο αυτό, οι έννοιες του χρωμοσώματος (Χ) και αντίστοιχα του εγκεφάλου ως πρωταρχικών μερών κάθε ζώντος οργανισμού ενσωματώνονται αλληγορικά στην επεξεργασία της «ιδέας» μέσα από τη ρευστότητα/διάδραση των διαφορετικών χώρων-ενοτήτων. Προσέγγιση η οποία παραπέμπει στη θέση ότι ο αρχιτεκτονικός χώρος, καθώς ανανεώνεται, επαναχρησιμοποιείται και μετασχηματίζεται, δεν είναι ουδέτερος ούτε αδρανής, αλλά σε δυναμική κατάσταση. Σε μια δεύτερη ανάγνωση, η κλιμακωτή απόληξη της τραπεζοειδούς στέψης/ορόφου του κτιριακού όγκου θυμίζει εδώλια αρχαίου θεάτρου και ταυτόχρονα κερκίδα γηπέδου, θεματοποιώντας τις δράσεις που σχετίζονται με τον πολιτισμό και την άθληση. Η διάσταση αυτή, του πολιτιστικού και αθλητικού ιδεώδους –πάντα παρούσα στη δημόσια συζήτηση, αλλά όχι και στον υλικό χώρο–, όφειλε να είναι πρόδηλη στον συνθετικό χειρισμό. Σε τρίτη ανάγνωση, οι δύο οφιοειδείς υποκείμενοι όγκοι, με τα φυτεμένα δώματα, παραπέμπουν σε εδαφικές εξάρσεις, τις οποίες διαχωρίζει ένα «φαράγγι-επίμηκες αίθριο», που έλκει τη φύση βαθιά στο εσωτερικό του κτιρίου. Στην αρχιτεκτονική «ιδέα» τα επί μέρους συνδυάζονται με τρόπο ώστε οι δημιουργούμενες συνδέσεις να μπορούν να χαρακτηριστούν ευέλικτες. Τα μέρη πλέκονται μεταξύ τους, αφού έχει προηγηθεί μια διαδικασία ιεράρχησης, σύμφωνα με τις λειτουργίες που εξυπηρετούν. Η σύνθεση εξελίσσεται σε ένα σύμπλεγμα τριών όγκων, εκ των οποίων οι δύο υποκείμενοι συνομιλούν με το εδαφικό ανάγλυφο, αποτελώντας συνέχειά του, ενώ ο τρίτος, λειτουργώντας ως συνεκτικό στοιχείο, ξεδιπλώνεται σε ανώτερο επίπεδο, παράγοντας ένα τεθλασμένο σχήμα, σαν ιδεόγραμμα. Προτεραιότητα του σχεδιασμού αποτέλεσε η διάρθρωση των κατόψεων, και αντίστοιχα του κτιριακού σώματος, σε διακριτές, συμπληρωματικές μεταξύ τους δομές, υπακούοντας σε ένα σύστημα ελεύθερων χαράξεων που προσδίδουν μια αίσθηση ροής. Το Ερευνητικό, Εκπαιδευτικό, Συνεδριακό και Αθλητικό Κέντρο της ELPEN δίνει την ευκαιρία να εξεταστούν σχέσεις που εισάγονται στον σχεδιασμό από άλλες, πιο «ελαστικές» μορφές οργάνωσης. Πρόκειται για μια αρχιτεκτονική που υπερβαίνει την καθιερωμένη προσέγγιση

ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ, ΣΥΝΕΔΡΙΑΚΟ ΚΑΙ ΑΘΛΗΤΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΤΗΣ ELPEN Α.Ε. ΣΤΟ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟ

20 ↲

LiFO 17.04.2021

ΠΑΡΚΟ

Pro

του τυπικού κτιριολογικού αντικειμένου, διαπραγματευόμενη τη θεμελιώδη έννοια της εξέλιξης. Στο ίδιο πλαίσιο εντάσσεται και η μείξη των χρήσεων, αφενός των ενοτήτων του ερευνητικού και εκπαιδευτικού –που είθισται να συνυπάρχουν–, αφετέρου του συνεδριακού, και ειδικότερα του αθλητικού, που εισάγουν μια διαφορετική αντίληψη ως προς την προγραμματική ποικιλία ώστε να δημιουργηθεί μια εγκατάσταση σύγχρονη και λειτουργικά σύμμεικτη, όπου οι άνθρωποι θα εργάζονται, θα οργανώνουν εκδηλώσεις, θα αθλούνται και θα περνούν τον ελεύθερο χρόνο τους. Η χωρική εμπειρία ολοκληρώνεται μέσα από τη διαδραστική σχέση που αναπτύσσουν οι χρήστες με τις εγκαταστάσεις του συγκροτήματος αλλά και μεταξύ τους, είτε κατά την εργασία τους, είτε παρακολουθώντας πολιτιστικά δρώμενα ή έναν αγώνα ποδοσφαίρου, είτε πίνοντας απλώς ένα φλιτζάνι καφέ.

ΣΠΑΤΩΝ

POTIROPOULOS+PARTN

Athens Design Map

2021

roject X

NERS

ΑΡΧΙΤΈΚΤΟΝΕΣ:

POTIROPOULOS+PARTNERS PROJECT MANAGEMENT:

0508 FIVE EIGHT ΣΤΑΤΙΚΉ ΜΕΛΈΤΗ:

ΟΜΕΤΕ Α.Ε. ΜΕΛΈΤΗ ΗΜ ΕΓΚΑΤΑΣΤΆΣΕΩΝ:

HM ΕNGINEERING A.E ΜΕΛΈΤΗ ΤΟΠΊΟΥ:

H. PANGALOU & ASSOCIATES LANDSCAPE ARCHITECTS ΜΕΛΈΤΗ ΦΩΤΙΣΜΟΎ:

ASLIGHT ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑΚΌΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΌΣ:

∆ΡΌΜΟΣ ΣΎΜΒΟΥΛΟΙ ΜΕΛΕΤΗΤΈΣ ΕΠΕ ΑΚΟΥΣΤΙΚΉ ΜΕΛΈΤΗ:

TIMAGENIS ARCHITECTS ACOUSTICS DESIGN CONSULTANTS ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΉ ΜΕΛΈΤΗ:

∆. ΑΡΓΥΡΌΠΟΥΛΟΣ ΚΑΙ ΣΥΝΕΡΓΆΤΕΣ Ο.Ε.

3D VISUALIZATION:

BATIS STUDIO

FREE PRESS № 681

↲ 21

ADM 01.2

Φωτό: spyroshoundphotography.com

Ι. Βικέλας. Ο αρχιτέκτονας του πρώτου ουρανοξύστη της Αθήνας. Μερικά από τα πιο εμβληματικά κτίρια της πόλης φέρουν την υπογραφή του. Δημιούργησε οικοδομήματα που καθόρισαν την ταυτότητα ολόκληρων περιοχών. Έχει σχεδιάσει πάνω από 900 κτίρια στην 60ετή καριέρα του. Σήμερα, συνεχίζουν μαζί με τον γιο του, Αλέξη, την πολυετή επιτυχημένη πορεία τους και παραχωρούν στη LiFO μία εφ' όλης της ύλης συνέντευξη. ΑΠΌ ΤΟΝ ΓΙΆΝΝΗ ΠΑΝΤΑΖΌΠΟΥΛΟ

22 ↳ LiFO

17.04.2021

ΣΥΝΈΝΤΕΥΞΗ: 2021 ΙΩΆΝΝΗΣ & ΑΛΈΞΗΣ ΒΙΚΈΛΑΣ Πολεοδομικά σχέδια, πολυκατοικίες, ιδιωτικές κατοικίες, κτίρια γραφείων, ουρανοξύστες, υπουργεία, βιβλιοθήκες, αίθουσες πολλαπλών εκδηλώσεων, νοσοκομεία, βιομηχανικά κτίρια, εκκλησίες, μουσεία, καταστήματα και τράπεζες, εμπορικά κέντρα, σούπερ-μάρκετ, κινηματογράφοι, αεροδρόμια, εργοστάσια, πλατείες, καθώς και ταφικά μνημεία, είναι όλα όσα συνθέτουν την πολυδαίδαλη αρχιτεκτονική πορεία του Ιωάννη Βικέλα. Επίσης, έχει ασχοληθεί με τον σχεδιασμό μεγάλων ολυμπιακών χώρων και πρόσφατα με τον τομέα της αποκατάστασης και αναδιαμόρφωσης ιστορικών ή διατηρητέων κτιρίων. Πρόκειται, αναμφίβολα, για έναν άνθρωπο που συγκαταλέγεται στις σπουδαιότερες φυσιογνωμίες της σύγχρονης αρχιτεκτονικής στην Ελλάδα. Με μακρόχρονη σταδιοδρομία

και μεταμοντέρνο πνεύμα, δημιούργησε οικοδομήματα που καθόρισαν την ταυτότητα ολόκληρων περιοχών. Συγκεκριμένα, το γραφείο «Γιάννης Βικέλας & Συνεργάτες Αρχιτέκτονες» ιδρύθηκε το 1960. Αργότερα, μετονομάστηκε σε «Ι. & Α. Βικέλας & Συνεργάτες Αρχιτέκτονες», όταν προσχώρησε στην εταιρεία το 2000 ο Αλέξης Βικέλας. Τους συναντώ και τους δύο ένα βροχερό πρωινό στα κεντρικά γραφεία της εταιρείας, τα οποία βρίσκονται στο ισόγειο του εμβληματικού πύργου Atrina. Είναι χαρακτηριστικό ότι, ανεβαίνοντας τη λεωφόρο Κηφισίας, ο κατακόρυφος άξονας του πύργου προσελκύει ακόμη και σήμερα, σαράντα πέντε χρόνια μετά την κατασκευή του, τα βλέμματα των διερχομένων. Έχει ύψος ογδόντα μέτρα και χαρακτηρίζεται από μια λιτή και δυναμική σύνθεση τριών

Το πιο γνωστό του έργο, ο Πύργος Αθηνών, έχει τον τίτλο του ψηλότερου κτιρίου στην Ελλάδα και είναι ευρέως γνωστός ως ο πρώτος αθηναϊκός ουρανοξύστης.

FREE PRESS № 681

↲ 23

ADM 01.2 ανισοϋψών γυάλινων πρισμάτων, που, αντίθετα με τον Πύργο Αθηνών, προβάλλουν από το έδαφος. Ο Ιωάννης Βικέλας γεννήθηκε στο Παρίσι το 1931, ενώ, όταν ήταν πέντε ετών, εγκαταστάθηκαν στην Αθήνα οικογενειακώς. Από πολύ νωρίς συνειδητοποίησε ότι ο επαγγελματικός του προσανατολισμός θα στρεφόταν στην αρχιτεκτονική. Τελείωσε τις σπουδές του το 1955 και έλαβε δίπλωμα Αρχιτεκτονικής από το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο. Ο κ. Βικέλας, στη μακρόχρονη πορεία του ως αρχιτέκτονας, ασχολήθηκε ιδιαίτερα με έργα του αστικού ιστού της Αθήνας, που σφράγισαν το πρόσωπο της σύγχρονης Αθήνας. Έχει σχεδιάσει τριψήφιο αριθμό κτιρίων στην 60ετή καριέρα του, με την οποία ασχολείται σχεδόν αποκλειστικά. Στα πρώιμα έργα του περιλαμβάνονται τα περίπτερα της Εμπορικής και Ιωνικής Τράπεζας, η Διεθνής Έκθεση Θεσσαλονίκης το 1958, ενώ έχει ασχοληθεί συστηματικά με τα θέματα που βρίσκονται στο επίκεντρο του ενδιαφέροντός του, όπως τα ψηλά και γυάλινα κτίρια. Η αρχιτεκτονική του εισήγαγε στην πρωτεύουσα νέα αισθητικά πρότυπα και καινοτόμες αστικές εμπειρίες. Άλλωστε, σε όποιο ύψωμα της Αθήνας κι αν ανέβεις, μπορείς να θαυμάσεις πολλά από τα έργα του. Σήμερα, στα ενενήντα του, εξακολουθεί να εργάζεται αδιάκοπα και να πηγαίνει στο γραφείο καθημερινά, όπως του αρέσει να κάνει από το 1958. Έχει διανύσει μια πλούσια διαδρομή, γεμάτη σκέψεις, περιπέτειες, μελέτες, ιδέες, πειραματισμούς, γι’ αυτό ανήκει στην τελευταία γενιά εκείνων που συναποτελούν τη ζωντανή ιστορία της αρχιτεκτονικής στη χώρα μας. Έχει λάβει αμέτρητες διακρίσεις στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Στην απορία μου σχετικά με τους αρχιτέκτονες που ξεχωρίζει, απαντά ευθέως: «Φυσικά, τον Νόρμαν Φόστερ αλλά και τη Ζάχα Χαντίντ». Στη συνέχεια, εξιστορεί την αξέχαστη εμπειρία του από το πρώτο του ταξίδι πέρα από τον Ατλαντικό. Παραμένει βαθιά χαραγμένο στη μνήμη του το γεγονός ότι στα τέλη του 1950 κατάφερε να βρεθεί στη Μέκκα της αρχιτεκτονικής, την Μπραζίλια. Αυτό το περιπετειώδες ταξίδι έχει στιγματίσει την καριέρα του. Τότε ο Ιωάννης Βικέλας συνάντησε τον Όσκαρ Νιμάγιερ και συζήτησαν για την ανέγερση της νέας πρωτεύουσας αλλά και τον σχεδιασμό των ψηλών κτιρίων. Και θυμίζει: «Η Μπραζίλια είναι μια ανεξάρτητη ομοσπονδιακή περιοχή που δημιουργήθηκε με απόφαση του οραματιστή Προέδρου της Βραζιλίας Ζουσελίνο Κουμπιτσέκ. Ακόμη και τώρα εξακολουθεί να με εντυπωσιάζει όσο τίποτε άλλο στην Μπραζίλια το προεδρικό Ανάκτορο της Αυγής, καθώς και η σύνθεση των κτιρίων της γερουσίας του Κοινοβουλίου με τους δίδυμους πύργους. Μαζί με τον καθεδρικό ναό αποτελούν τα πιο εμβληματικά κτίρια της νέας πρωτεύουσας». Το πιο γνωστό του έργο, ο Πύργος Αθηνών, έχει τον τίτλο του ψηλότερου κτιρίου στην Ελλάδα και είναι ευρέως γνωστός ως ο πρώτος αθηναϊκός ουρανοξύστης. Κατά τον κ. Βικέλα, η αρχιτεκτονική ορίζει το φυσικό περιβάλλον, ώστε οι άνθρωποι να καταφέρνουν να ζουν, να εργάζονται και να συνυπάρχουν αρμονικά. «Η αρχιτεκτονική είναι ένα από τα πιο συναρπαστικά επαγγέλματα. Πρόκειται για μία από τις παραγωγικές ενασχολήσεις, στην οποία αντιμετωπίζεις διαρκώς νέες προκλήσεις. Οι όποιες δυσκολίες και απογοητεύσεις στην αρχιτεκτονική ήταν προσωρινές και δεν περιόρισαν τον ενθουσιασμό μου. Αντιθέτως, μπορώ να πω ότι έζησα πολλές ευχάριστες στιγμές. Επίσης, στην αρχιτεκτονική με γοητεύει το γεγονός ότι μια κουκκίδα που σχεδιάζεις σε μικρό χρονικό διάστημα τη βλέπεις να γιγαντώνεται ιλιγγιωδώς. Τέλος, θεωρώ ότι η αρχιτεκτονική πρέπει να δίνει φως στη ζωή, να είναι ουσιαστικά μια πράξη αισιοδοξίας» εξηγεί ο Ιωάννης Βικέλας.

24 ↳ LiFO

17.04.2021

Ο γιος του, Αλέξης, ο φυσικός διάδοχος του γραφείου, εντάχθηκε στην ομάδα το 2000. «Τελείωσα την Αρχιτεκτονική Σχολή του Πολυτεχνείου το 1995 κι έπειτα σπούδασα τρία χρόνια στο μεταπτυχιακό πρόγραμμα Αρχιτεκτονικής της Σχολής Καλών Τεχνών του Ντίσελντορφ, με πολύ σημαντικούς καθηγητές, όπως ο Ηλίας Ζέγγελης, η Κάρμεν Πίνιος και ο Γιόζεφ Κλάιχους» αναφέρει. Τα τελευταία δεκαπέντε χρόνια έχει την ευθύνη και την εποπτεία του σχεδιασμού όλων των μελετών του γραφείου και συγχρόνως είναι ο διευθύνων σύμβουλος της εταιρείας «Ι. Βικέλας - Αρχιτεκτονικές Μελέτες Α.Ε.». Θαυμάζει για την αρχιτεκτονική τους σκέψη και την παρακαταθήκη τους τον Λε Κορμπιζιέ και τον Μις Βαν ντερ Ρόε, που διαμόρφωσαν και καθόρισαν τη μοντέρνα αρχιτεκτονική όσο κανείς άλλος. Στη συνομιλία μας με διαβεβαιώνει ότι την αρχιτεκτονική την ανακάλυψε όχι μόνο λόγω του πατέρα του αλλά και λόγω των πολυάριθμων ταξιδιών που έκανε και τον βοήθησαν να διευρύνει τους ορίζοντές του. Έτσι, η επιλογή του συγκεκριμένου επαγγέλματος ήταν αποκλειστικά δική του. Παρότι έχει πολύ θετικές αναμνήσεις από τις σπουδές του, τονίζει ότι η καθημερινότητα του επαγγέλματος είναι τελείως διαφορετική. «Είναι πολύ διαφορετικό να αντικρίζεις από μακριά την αρχιτεκτονική, ως τελικό αποτέλεσμα, και άλλο να είσαι συμμέτοχος στην επίπονη και συγχρόνως δημιουργική διαδικασία διαμόρφωσής του» σημειώνει. Μετά από τόσες δημιουργίες, για ποιο κτίριο υπερηφανεύονται και ποιο είναι εκείνο που δεν τους ικανοποίησε ως αποτέλεσμα; «Αναμφίβολα, το κτίριο του παραρτήματος του

Στο ταξίδι του στην Μπραζίλια ο Ιωάννης Βικέλας συνάντησε τον Όσκαρ Νιμάγιερ και συζήτησαν για την ανέγερση της νέας πρωτεύουσας αλλά και τον σχεδιασμό των ψηλών κτιρίων.

Η ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ ΔΕΝ

2021

Φωτό: spyroshoundphotography.com

Τα κεντρικά γραφεία της εταιρείας «Ι. & Α. Βικέλας & Συνεργάτες Αρχιτέκτονες» βρίσκονται στο ισόγειο του εμβληματικού πύργου Atrina.

ΕΙΝΑΙ ONE MAN SHOW

FREE PRESS № 681

↲ 25

Φωτό: Πάρις Ταβιτιάν

ADM 01.2

Ο Ιωάννης Βικέλας με τον γιο του Αλέξη στα γραφεία τους στον πύργο Atrina.

26 ↳ LiFO

17.04.2021

Η ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ ΔΕΝ Ε

υπουργείου Εξωτερικών στην οδό Βασιλίσσης Σοφίας. Σε αυτό θέλησα να εκφράσω μια επισημότητα κι αυτός είναι ο λόγος που έχω ενώσει κατευθείαν το γυαλί με το μάρμαρο, χωρίς να μεσολαβεί το αλουμίνιο. Επίσης, η μορφή και η αυστηρή δομή της νέας πτέρυγας, όπως και η σχέση της με το νεοκλασικό κτίριο, τονίζουν τον δημόσιο χαρακτήρα της. Γι’ αυτό έχει αντέξει στον χρόνο», απαντά ο κ. Βικέλας και συμπληρώνει: «Κάναμε πολλά εμπορικά κέντρα, τα οποία μάλιστα εντυπωσίασαν την εποχή που έγιναν. Ωστόσο, ένα εμπορικό κέντρο στη Νέα Ιωνία με τίτλο “Ionia 2000” θα ήθελα να μην το είχα κάνει». Με τη σειρά του, ο Αλέξης υποστηρίζει: «Το κτίριο που ξεχωρίζω είναι, χωρίς αμφιβολία, το Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης στο Παγκράτι. Από την άλλη πλευρά, υπάρχουν κάποια κτίρια από τη συνεργασία με τον Μπάμπη Βωβό, που δεν κάλυψαν τις προσδοκίες μου. Αν και η συλλήβδην κριτική, όπως έχει γίνει, είναι άδικη, σε κάποιες περιπτώσεις δεν είχαν το αποτύπωμα και την πρωτοτυπία που θα θέλαμε, ούτε, φυσικά, το επιθυμητό αποτέλεσμα». Ποια είναι, όμως, η γνώμη τους για την πόλη όπου ζούμε; «Η Αθήνα είναι μια πόλη που χαρακτηρίζεται από αντιφάσεις» λέει ο κ. Βικέλας και με ήρεμο ύφος επισημαίνει: «Το αστικό περιβάλλον στο οποίο ζούμε δεν μας προσφέρει την ικανοποίηση που νιώθουμε συχνά σε άλλες πρωτεύουσες. Κυριαρχείται από μια γενικευμένη εικόνα μετριότητας, τόσο στα κτίρια όσο και στους δημόσιους χώρους». Από την πλευρά του, ο Αλέξης Βικέλας προσθέτει: «Ευτυχώς, μέσα σ’ αυτήν τη μετριότητα υπάρχουν πολλές φωτεινές εξαιρέσεις και προβάλλουν αρκετά εμβληματικά οικοδομήματα. Η Αθήνα, όμως, δεν εκμεταλλεύεται τις ευκαιρίες που της έχουν παρουσιαστεί. Η πρωτεύουσα, για παράδειγμα, χρειάζεται να προχωρήσει κάποια στιγμή σε μια ολιστική αποκέντρωση υπηρεσιών, στην κατασκευή τεχνολογικών πάρκων και στην ανάπτυξη μιας νέας κατασκευαστικής δυναμικής. Για παράδειγμα, χάθηκε μια μεγάλη ευκαιρία την περίοδο των Ολυμπιακών Αγώνων. Είδαμε ότι το Ολυμπιακό Χωριό επιλέχθηκε να κατασκευαστεί στους Θρακομακεδόνες, δηλαδή στους πρόποδες της Πάρνηθας. Επομένως, πραγματοποιήθηκε ένα γιγαντιαίο έργο σε μια πλευρά της πόλης, που δεν είχε καμία λογική. Θα μπορούσε κάλλιστα να είχε γίνει σε μια υποβαθμισμένη περιοχή του ευρύτερου κέντρου, την οποία και θα είχαμε αναμορφώσει, όπως είχε κάνει και η Βαρκελώνη νωρίτερα». Στο σημείο αυτό ο κ. Βικέλας επισημαίνει: «Το μεγάλο στοίχημα της πόλης, επίσης, είναι οι στοχευμένες πεζοδρομήσεις. Αλλά, δυστυχώς, ούτε εκεί υπάρχει ένα ολοκληρωμένο όραμα». Στη συνέχεια της συνομιλίας μας, ο σπουδαίος αρχιτέκτονας θίγει το θέμα της έλλειψης μιας επιτροπής στελεχωμένης από καταξιωμένες προσωπικότητες ευρείας αποδοχής, που θα είχαν τη δυνατότητα να εγκρίνουν την ανέγερση ψηλών κτιρίων, τα οποία ταυτόχρονα θα αποτελούσαν τοπόσημα για την πόλη και δεν θα ξεχώριζαν για τη μέτρια μορφή τους. «Στη χώρα μας πολλές φορές λειτουργούμε με όρους άσπρου-μαύρου κι έτσι, πολύ συχνά, είτε δεν κάνουμε κανέναν έλεγχο είτε τα καταργούμε όλα» τονίζει ο Αλέξης Βικέλας επί του θέματος. Η συνομιλία μας οδηγείται αναπόφευκτα στον απόηχο της πανδημίας αλλά και στο πώς προσαρμόζονται οι πόλεις, η εργασία και ο ιδιωτικός χώρος στις νέες ανάγκες. Ο Αλέξης Βικέλας λέει: «Την περίοδο αυτή ανακαλύψαμε κάποια νέα εργαλεία, που βέβαια προϋπήρχαν, όπως η τηλεργασία, αλλά τώρα αναγκαστήκαμε να τα αξιοποιήσουμε. Συνήθειες χρόνων διαγράφονται, ο τρόπος οργάνωσης της καθημερινότητάς μας μεταβάλλεται διαρκώς, όπως και η μορφή που θα αποκτήσει ο κόσμος της εργασίας μετά την πανδημία. Παρατηρώ ότι το ενδιαφέρον θα μετατοπιστεί ξανά στον δημόσιο χώρο. Άλλωστε, η ζωή είναι μια σπείρα. Επομένως, κρίνω ότι στο άμεσο μέλλον θα αλλάξουν οι εσωτερικοί χώροι και ο κορωνοϊός θα μετασχηματίσει καθοριστικά πολλά γραφεία εταιρειών. Ο ιός επαναπροσδιόρισε τη σχέση μας με τον οικιακό και εργασιακό μας χώρο. Είδαμε

2021

Μελέτη πολυκατοικίας στο Χαλάνδρι (1973)

πολυάριθμα γραφεία να αδειάζουν και στο μεγαλύτερο μέρος του προσωπικού να εφαρμόζεται η τηλεργασία. Έτσι, θεωρώ ότι από δώ και πέρα οι μεγάλες εταιρείες ίσως ξεκινήσουν να μισθώνουν γραφεία με μικρότερες επιφάνειες. Ουσιαστικά, θα αναδιαμορφωθούν οι εργασιακοί χώροι, δεν θα είναι τυπικά γραφειακοί, θα έχουν πιο ευχάριστο περιβάλλον και πιθανολογώ ότι θα δημιουργηθεί η ανάγκη για κτίρια με περισσότερους υπαίθριους χώρους. Μάλιστα, ένα αντίστοιχο παράδειγμα αποτελεί το κτίριο Orbit στους Αμπελοκήπους». Για τον κ. Βικέλα η πανδημία ήταν η αφορμή για κάποιες καταλυτικές αλλαγές όσον αφορά τους υπάρχοντες οικιστικούς χώρους. «Η πανδημία δημιούργησε μια νέα εικόνα της ζωής μας. Πιστεύω, ωστόσο, ότι θα επανέλθουμε στον δημόσιο χώρο, πιθανόν ακόμη πιο έντονα σε σχέση με το παρελθόν. Ο κόσμος θα θελήσει να βιώσει με μεγαλύτερη ένταση όλα όσα στερήθηκε» υπογραμμίζει. Ως γραφείο, πάντοτε επιλέγουν οι χώροι που σχεδιάζουν να έχουν ταυτότητα και προσωπικότητα. Ποτέ δεν ήταν δογματικοί, σε κανένα από τα έργα τους. Τα ταξίδια, η ενεργοποίηση της φαντασίας τους, η επαφή με το καινούργιο αλλά και οι γόνιμες συνεργασίες αποτέλεσαν και για τους δύο την κινητήρια δύναμη στη διαδικασία της αρχιτεκτονικής ανάπτυξης της πόλης. Λίγο πριν από το τέλος της συζήτησής μας, ο κ. Βικέλας θα εκφράσει το παράπονό του όσον αφορά τον εκπαιδευτικό και κοινωνικό ρόλο της αρχιτεκτονικής στη χώρα μας: «Θεωρώ ότι στην Ελλάδα θα ήταν καλύτερα τα πράγματα, αισθητικά, αν είχαμε εισαγάγει στο σχολείο το μάθημα της Ιστορίας της Τέχνης. Η αντίληψη του κόσμου θα ήταν διαφορετική». Από την πλευρά του, ο Αλέξης Βικέλας πιστεύει ότι: «Αυτό είναι κάτι που καλλιεργείται. Υπήρχε στο παρελθόν ένα αξιόλογο υπόβαθρο, αλλά μεταπολεμικά ξεκίνησε να γίνεται αποδεκτή μια χαμηλής ποιότητας διαμόρφωση του δημόσιου χώρου». Καθώς τους αποχαιρετώ, τους ρωτώ τι θεωρούν σημαντικό στη ζωή. «Ν’ αγαπάς αυτό που κάνεις» απαντά ο κ. Βικέλας και ο Αλέξης Βικέλας προσθέτει: «Nα έχεις υπομονή και επιμονή, γνωρίζοντας ότι η αρχιτεκτονική δεν είναι δρόμος ταχύτητας εκατό μέτρων, αλλά μοιάζει περισσότερο με μαραθώνιο, στον οποίο, βέβαια, δεν τρέχεις μόνος σου αλλά με σημαντικούς συνοδοιπόρους. Η αρχιτεκτονική δεν είναι one man show».

ΕΙΝΑΙ ONE MAN SHOW

FREE PRESS № 681

↲ 27

ERIDANUS HOTEL & VAROULKO RESTAURANT, ATHENS

EMST, ATHENS

PRIVATE RESIDENCE, CRETE

OFFICES, CRETE

EMST, ATHENS

SAMARIA HOTEL, CRETE

PORTO RETHYMNO HOTEL, CRETE

OFFICE COMPLEX, PIRAEUS

PRIVATE RESIDENCE, KIFISSIA

Η 3SK Στυλιανίδης Αρχιτέκτονες λειτουργεί από το 1972 στην οδό Κλεομένους 44, Αθήνα.

3SK Stylianidis Architects is located on 44 Kleomenous Street, Athens, and designs since 1972 | www.3sk.gr

MEGARON FYTAKI HOTEL, CRETE

HYDRAMA GRAND HOTEL, DRAMA

ATLANTIS HOTEL, CRETE

ADM Με κτίρια που δανείζονται εικόνες από τις έξι ηπείρους, με δωμάτια που κρατάνε τον χρήστη μέσα και εξωτερικούς χώρους που τον καλούν έξω, το έργο της KN Group στην οδό Πειραιώς δείχνει τον δρόμο για τα γραφεία του μέλλοντος.

ΑΠΟ

ΤΗ

ΖΩΗ

ΠΑΡΑΣΙΔΗ

ENA Campus

Φανταστείτε ότι μπαίνετε σε ένα κτίριο όπου, σε κάθε χώρο διαλείμματος, υπάρχουν βιβλιοθήκες γεμάτες με προσεκτικά επιλεγμένους τίτλους σε διαφορετικές γλώσσες. Καθώς αφήνετε πίσω σας τα γραφεία με το άπλετο φυσικό φως, βρίσκεστε σε έναν υπαίθριο χώρο γεμάτο με διαφορετικούς κήπους και μονοπάτια. Είστε σε ένα μέρος με πέτρινους όγκους που αγκαλιάζουν τα δέντρα, δίνοντας έμφαση στη γεωμετρία της ελληνικής αρχιτεκτονικής, ενώ, κάτω από τη φυσική σκίαση των χαρουπιών, δημιουργούνται σημεία ανάπαυλας. Εκεί έχουν διαμορφωθεί πολλές υπαίθριες δραστηριότητες, όπως ένα ανοιχτό γυμναστήριο, ένα ασιατικό μονοπάτι από πέτρες, στο οποίο μπορείτε να αποφορτιστείτε περπατώντας ξυπόλυτοι, θα δείτε παιχνίδια σχεδιασμένα στο δάπεδο και ένα τεράστιο deck, διαθέσιμο για χαλάρωση και ηλιοθεραπεία. Αυτό είναι με πολύ λίγα λόγια το επιβλητικό ENA Campus, δηλαδή έξι κτίρια που αντιπροσωπεύουν τις έξι ηπείρους του πλανήτη σε 18.628 τετραγωνικά μέτρα. Σε πλήρη χωρητικότητα, το συγκρότημα της οδού Πειραιώς μπορεί να φιλοξενήσει 3.400 άτομα και υλοποιήθηκε για να ανοίξει τις πόρτες του σε ενενήντα μία εθνικότητες και τριάντα πέντε γλώσσες και να αποτελέσει ένα πραγματικά πολυπολιτισμικό και εμπνευσμένο μέρος εργασίας. Αν περιηγηθείτε στη δουλειά των KN Group, θα διαπιστώσετε πως έχουν δημιουργήσει μερικά από τα πιο θελκτικά γραφεία της Αθήνας, έχοντας στην ομάδα τους αρχιτέκτονες, διακοσμητές, γραφίστες και καλλιτέχνες,

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΣΤΡΑΤΑΝΤΩΝΑΚΗΣ & ΝΑΝΤΙΑ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ

36 ↲

LiFO 17.04.2021

1

αναλαμβάνοντας από την εύρεση του ακινήτου, τις αρχιτεκτονικές και άλλες μελέτες μέχρι την ολοκλήρωση και παράδοση του έργου, και επιβλέποντας από τις εργασίες κατασκευής μέχρι «το λουλούδι στο βάζο». Το συγκρότημα της Πειραιώς εξυπηρετεί τις ανάγκες του μεγαλύτερου παρόχου υπηρεσιών μέσω τηλεφώνου στην Ελλάδα και στόχο έχει να αποτελέσει ένα παγκόσμιο επαγγελματικό κέντρο στην Αθήνα. Όπως κάθε έργο τους, έτσι και αυτό οι KN Group ήθελαν να αφηγείται μια μοναδική ιστορία, η οποία αντανακλά την εταιρική κουλτούρα του πελάτη και εμπλουτίζει την εργασιακή εμπειρία. «Αυτήν τη φορά κληθήκαμε να φτιάξουμε χώρους στους οποίους θα εργάζονται νέοι άνθρωποι απ’ όλο τον κόσμο, που συνομιλούν με άλλους σε όλα τα μήκη και τα πλάτη της γης. Πιστεύουμε ότι μέσα σε έναν χώρο εργασίας, πέρα από το να είναι αποδοτικοί, οι άνθρωποι πρέπει να λαμβάνουν θετικά ερεθίσματα. Γι’ αυτό, προσπαθώντας να αποφύγουμε τα κλισέ, μεταφράσαμε διαφορετικούς πολιτισμούς μέσω του σύγχρονου σχεδιασμού, με στόχο χώρους υψηλών προδιαγραφών και αισθητικής, αλλά παράλληλα διαδραστικής και εκπαιδευτικής χρήσης. Κάθε κτίριο, αλλά και ο περιβάλλων χώρος του, ζωντανεύει την αρχιτεκτονική και τη ζωή της ηπείρου που αντιπροσωπεύει, στεγάζει “τοπικά” εστιατόρια, καντίνες και χώρους αναψυχής, χώρους εταιρικών δράσεων και εκδηλώσεων που παρέχουν στους εργαζόμενους τη μοναδική ευκαιρία να νιώσουν οικεία, ενώ ταυτόχρονα ανακαλύπτουν διαφορετικές εικόνες, προσεγγίσεις και παραδόσεις στη διάρκεια μιας τυπικής εργάσιμης ημέρας. Υπάρχει και η πρόταση, σκανάροντας με το κινητό σας τα qr codes που θα βρίσκονται στις επιφάνειες, να μπορείτε να μάθετε στοιχεία για τους χώρους του, από πού είναι εμπνευσμένα τα υλικά και τα χρώματά του».

KN GROUP

_ design that works

2021

Athens Design Map

ΠΏΣ ΕΝΏΝΕΙΣ ΈΞΙ ΗΠΕΊΡΟΥΣ ΣΕ ΈΝΑ ΈΡΓΟ ΣΤΗΝ ΚΑΡΔΙΆ ΤΗΣ ΑΘΉΝΑΣ Τα διατηρητέα κτίρια του συγκροτήματος επί της οδού Πειραιώς, που θα δανείζονται στοιχεία από την Ευρώπη και την Ελλάδα, είναι υπό κατασκευή. Στα ολοκληρωμένα κτίρια, για την Ωκεανία επιλέχθηκε αυτό με την πιο άμεση σχέση εσωτερικού και εξωτερικού περιβάλλοντος, προκειμένου να υπηρετήσει τον σχεδιασμό που συνδυάζει το εσωτερικό design με τη διαμόρφωση του υπαίθριου χώρου. «Η τέχνη των Αβορίγινων ενέπνευσε τον σχεδιασμό στο ισόγειο του κτιρίου ενός χώρου διαλείμματος, ενός πολυλειτουργικού σημείου συνάντησης και δύο αιθουσών συνεδριάσεων. Οι κοινόχρηστοι χώροι του κτιρίου της Αυστραλίας και οι εξωτερικοί χώροι διαλείμματος είναι χώροι πυκνού πρασίνου και γείωσης, επιτρέποντας στους επισκέπτες του να γευματίσουν γρήγορα, να χαλαρώσουν ευχάριστα, να επικοινωνήσουν και να συνδεθούν. Οι χώροι παραγωγής διακρίνονται από εναλλαγές φυσικών υλικών στις κατασκευές με χώρους εσωτερικής φύτευσης, ενώ τοπικά επιλέγονται χρωματικές παλέτες που παραπέμπουν σε παραδοσιακές εικόνες της ηπείρου». Αναφορά στον ωκεανό γίνεται στον εξωτερικό χώρο μέσω του υδάτινου στοιχείου και πλούσιων αναρριχώμενων φυτών που αγκαλιάζουν τους καμπυλόμορφους όγκους μιας μεταλλικής κατασκευής η οποία εκτείνεται καθ’ ύψος. Παράλληλα, τα μεγάλα παράθυρα στους ισόγειους χώρους καδράρουν τοιχογραφίες που κοσμούν τη χτιστή περίφραξη, με έμπνευση από την τέχνη των Μαορί.

ΜΕΣΣΑΡΙΤΆΚΗΣ ΓΙΏΡΓΟΣ

ΣΦΑΚΙΑΝΆΚΗΣ ΓΙΏΡΓΟΣ

3

2

ΜΕΣΣΑΡΙΤΆΚΗΣ ΓΙΏΡΓΟΣ

ΣΦΑΚΙΑΝΆΚΗΣ ΓΙΏΡΓΟΣ

4

Στο κτίριο της Αφρικής κάθε χώρος εργασίας ξεχωρίζει χάρη σε μια επιβλητική κεντρική κατασκευή με χρώματα και υλικά που αναφέρονται σε διαφορετική χώρα. «Θα μπορούσαμε να μιλάμε εβδομάδες γι’ αυτό το κτίριο, για τις δεκάδες κουλτούρες και φυλές που ενσωματώνει, για κάθε πλεγμένο ύφασμα, κάθε έπιπλο και τι συμβολίζει αυτό». Ξεκινούν την περιγραφή από το ισόγειο, εκεί όπου διαμορφώνεται ένας χώρος διαλείμματος, συντεθειμένος από επτά ξεχωριστά καθιστικά και ένα κεντρικό κιόσκι, ακολουθώντας τη δομή ενός αφρικανικού χωριού. Σε όλους τους χώρους αναμειγνύονται μοτίβα, χρώματα και υφές από το εξαιρετικά ποικιλόμορφο τοπίο του αφρικανικού κόσμου. «Όλες οι κατασκευές είναι χειροποίητες, τα κλιμακοστάσια και πολλά επί μέρους στοιχεία ζωγραφίστηκαν στο χέρι από καλλιτέχνες με μοτίβα εμπνευσμένα από την τέχνη των Ndebele, των Μαυριτανών κ.ά. Στον εξωτερικό χώρο, σε συνέχεια των μεσογειακών τοπίων της κεντρικής πλατείας, εφαρμόζεται η τυπολογία αφρικανικού λιβαδιού με στίπα και αγρωστώδη φυτά. Η ιδέα των παιχνιδιών στον δρόμο απεικονίζεται με γραφιστικό τρόπο στο δάπεδο, με αναφορές στην τέχνη της δυτικής Αφρικής. Σε κάθε γωνιά δημιουργούνται καθιστικά με φυσικά υλικά και υφάσματα, που εντάσσονται στο πράσινο».

FREE PRESS № 681

↲ 37

Ο σχεδιασμός των χώρων στο κτίριο της Ασίας οικοδομεί μια αρμονική συνύπαρξη διαφορετικών στοιχείων και ισορροπεί ανάμεσα στο παρελθόν και το σήμερα, έναν συνδυασμό που αποτελεί ισχυρό χαρακτηριστικό της σημερινής ασιατικής ζωής. «Το κτίριο αυτό επιλέχθηκε διότι διαθέτει έναν μεγάλο εξωτερικό χώρο στο πιο ήσυχο σημείο του συγκροτήματος, όπου δημιουργήθηκε ένας κήπος με μονοπάτι για ατομική απομόνωση ή συνάθροιση μικρών ομάδων. Η χρήση φυσικών υλικών, όπως η πέτρα, το χαλίκι και το μπαμπού, η έμφαση σε μονολιθικές δομές και ανατολίτικα φυτά, η διαμόρφωση μονοπατιού ρεφλεξολογίας με βότσαλα διαφόρων χρωμάτων και οι μελωδικοί ήχοι των wind chimes παραπέμπουν στην απλότητα και ρευστότητα ενός ασιατικού κήπου». Στο εσωτερικό του, οι παραδοσιακές χειροποίητες γιαπωνέζικες κούκλες kokeshi και τα υφασμάτινα φανάρια μπλέκονται με σύγχρονα υλικά που ενσωματώνονται στον σχεδιασμό με γλυπτικές φόρμες, δημιουργώντας εικόνες που παραπέμπουν στα μεγάλα αστικά κέντρα της Ασίας. «Η διάταξη και ο σχεδιασμός του χώρου διαλείμματος χαρακτηρίζονται από μια μινιμαλιστική συμμετρία που εξυπηρετεί τη μεγάλη ροή των χρηστών του κτιρίου. Δίνεται έμφαση σε αντικείμενα που σχεδιάστηκαν προσεκτικά και κατασκευάστηκαν κατά παραγγελία, με επαναλαμβανόμενες φόρμες και καθαρές γραμμές που παίζουν με τη βιομηχανική και μοντέρνα αίσθηση του χώρου». Με εκπληκτική θέα στην Ακρόπολη, τον Λυκαβηττό και τον λόφο του Φιλοπάππου, στο κτίριο της Ασίας έχουν δημιουργηθεί τέσσερις χώροι-βαγόνια, όπου συχνάζουν οι υπάλληλοι της εταιρείας παιχνιδιών κινητού, οι οποίοι δεν δουλεύουν μέσω chat. «Σκεφτήκαμε ότι με αυτή την κατασκευή θα δώσουμε την αίσθηση πως ο εργαζόμενος βρίσκεται όντως μέσα σε ένα βαγόνι και τσατάρει με κάποιον που είναι σε ένα άλλο, σε μια άλλη γωνιά του κόσμου, ενώ μέσα από τα παράθυρα βλέπει τους λόφους της Αθήνας και ταξιδεύει. Με τον τρόπο αυτόν προσομοιώνεται η εμπειρία του υπαλλήλου με αυτήν του τελικού χρήστη και αμφότεροι επικοινωνούν καλύτερα. Κάθε βαγόνι έχει διαφορετικό στυλ, βασισμένο σε σταθμό κάποιας μεγάλης ασιατικής πρωτεύουσας. Πριν από την έλευση του κορωνοϊού, όποια ώρα και να άνοιγες αυτές τις αίθουσες, ήταν πάντα κάποιοι στο βαγόνι. Ο σχεδιασμός πέτυχε στην πράξη». Αποτελούμενο από τέσσερις ορόφους, το κτίριο της Αμερικής φιλοξενεί τη δραστηριότητα μιας κορυφαίας εταιρείας μέσων κοινωνικής δικτύωσης. «Για τον σκοπό αυτόν σχεδιάστηκε μια σειρά custom επίπλων, συμπεριλαμβανομένων των γραφείων ομαδικής εργασίας και των ηχομονωτικών booths, καθώς και έπιπλα αποθήκευσης, διακοσμημένα με γραφικά μοτίβα, ειδικά σχεδιασμένα για το συγκεκριμένο brand. Εγκαταστάθηκε πλούσια φύτευση εσωτερικού χώρου και ήπιος ατμοσφαιρικός φωτισμός για τη δημιουργία ενός ζεστού και φιλικού εργασιακού περιβάλλοντος». Στο ισόγειο φιλοξενείται ο χώρος διαλείμματος για το προσωπικό. Η αυστηρή γεωμετρία και τα φουτουριστικά στοιχεία εναρμονίζονται με μια έκρηξη χρωμάτων, εξυπηρετώντας τη μεταμοντέρνα προσέγγιση του χώρου. Χρησιμοποιήθηκαν αναφορές στη λαμπερή αισθητική της δεκαετίας του ’80 στη Νέα Υόρκη. Στον εξωτερικό χώρο σχεδιάστηκε ένα υπαίθριο γυμναστήριο και ένας πολυλειτουργικός ημιυπαίθριος χώρος, όπου πραγματοποιούνται πολλές ψυχαγωγικές και κοινωνικές δραστηριότητες. «Λοφίσκοι πρασίνου, θάμνοι με εντυπωσιακό χρώμα, σφένδαμος, σημύδα και κακτοειδή φυτά θυμίζουν εικόνες της Βόρειας Αμερικής, ενώ παράλληλα τα εντυπωσιακά κόκκινα και μπλε χρώματα που χαρακτηρίζουν τα φινιρίσματα, τα έπιπλα και τα όργανα γυμναστικής έχουν αναφορές στην Κεντρική Αμερική». Για να εκπροσωπηθεί η παγωμένη Ανταρκτική, επιλέχθηκε το κτίριο με την μπρουταλιστική μορφή που βρίσκεται στο βόρειο άκρο του campus. «Δημιουργήθηκαν χώροι όπου το φως, τα θραύσματα, οι διαφάνειες, οι ψυχρές αποχρώσεις, οι αντανακλάσεις και τα έντονα ανάγλυφα συνυπάρχουν για τη δημιουργία ενός δροσερού και αναζωογονητικού περιβάλλοντος εργασίας». Τα παγόβουνα είναι η αφορμή για τους όγκους, τα χρώματα, τα υλικά του χώρου του ισογείου, όπου σχεδιάστηκε ο χώρος διαλείμματος.

38 ↲

LiFO 17.04.2021

6

7 ΔΡΑΚΟΥΛΊΔΗΣ ΓΙΆΝΝΗΣ

5

Οι πρισματικοί σχηματισμοί επεκτείνονται και στον εξωτερικό χώρο. « Ένα μονολιθικό καθιστικό βαμμένο με εποξειδική βαφή λευκού χρώματος εκπέμπει τη σκληρότητα και την ψυχρότητα της γεωμετρίας των τοπίων της Ανταρκτικής μέσω του τεθλασμένου σχήματός του, ενώ ταυτόχρονα παίζει και τον ρόλο του ορίου του διαχωρισμού υλικών μεταξύ του φυτεμένου τμήματος και του βατού τμήματος με λευκό βότσαλο». Για να ενισχυθεί η χρήση του κτιρίου, με δεδομένη την απομακρυσμένη θέση του μέσα στη συνολική διάταξη του συγκροτήματος, δημιουργήθηκε ένα roof garden, όπου αναδεικνύεται η πανοραμική εικόνα της Αθήνας. Εκεί, ειδικά σχεδιασμένες κατασκευές με αντανακλαστικά υλικά και παστέλ αποχρώσεις γίνονται συνδετικοί κρίκοι μεταξύ του αρκτικού και του αττικού τοπίου. «Πλέον περνάμε πολλές ώρες στον επαγγελματικό μας χώρο, η εργασία είναι ένα τεράστιο κεφάλαιο στη ζωή του καθενός, επικρατεί άγχος και οι ρυθμοί είναι ταχύτατοι. Γι’ αυτό, το να προσφέρει μια εταιρεία εργασιακούς χώρους που ευνοούν τη διάδραση και την επικοινωνία και ενισχύουν την καλή διάθεση είναι ένας τρόπος για να βγάλει τον καλύτερο εαυτό του δυναμικού της. Στη μετά την πανδημία και τηλεργασία εποχή, η αξία τέτοιων επαγγελματικών χώρων αναδεικνύεται έτι περαιτέρω, καθώς στοιχεία όπως ο φυσικός φωτισμός και αερισμός, δηλαδή το να μπορούν δηλαδή οι εργαζόμενοι να ανοίξουν τα παράθυρά τους –κάτι που δεν γίνεται σε πολλά κτίρια γραφείων–, η ευρυχωρία, η δυνατότητα εργασίας και παραμονής σε εξωτερικούς χώρους, η λογική της “γειτονιάς”, με πολλά κτίρια σε μικρή κλίμακα αντί για ένα πολυώροφο “εργοστάσιο”, το ανθρωποκεντρικό περιβάλλον, η διευκόλυνση της διάδρασης με αποστάσεις και της επικοινωνίας, που μας έχει λείψει, είναι τα ζητούμενα. Τα γραφεία του μέλλοντος πρέπει να μας κάνουν να νιώθουμε ασφαλείς και να αισθανόμαστε ωραία» καταλήγει το δίδυμο πίσω από τη δημιουργία του ENA Campus.

ΔΡΑΚΟΥΛΊΔΗΣ ΓΙΆΝΝΗΣ

ENA CAMPUS: 6 ΚΤΊΡΙΑ ΠΟΥ ΑΝΤΙΠΡΟΣΩΠΕΎΟΥΝ ΤΙΣ 6 ΗΠΕΊΡΟΥΣ ΤΟΥ ΠΛΑΝΉΤΗ ΣΕ 18.628 ΤΕΤΡΑΓΩΝΙΚΆ ΜΈΤΡΑ

ΜΕΣΣΑΡΙΤΆΚΗΣ ΓΙΏΡΓΟΣ

Athens Design Map

ADM

2021

Athens Design Map

Το υπό κατασκευή κτιριακό συγκρότημα επιφάνειας 15.600 τ.μ. από τους Bennetts Associates & Divercity Architects έχει σχεδιαστεί ως τοπόσημο στο κέντρο της Αθήνας και δημιουργεί έναν εξαιρετικά υψηλής ποιότητας χώρο εργασίας με διεθνούς κύρους πιστοποιητικά αειφορίας και κατάφυτους κήπους.

Συγκρότημα Γραφείων Συγγρού ΕΝΑ

ΝΕΟ

Το έργο βρίσκεται σε γωνιακό οικόπεδο στη λεωφόρο Συγγρού, μεταξύ του κέντρου της Αθήνας και της παραλίας. H θέση του είναι εξαιρετικά προνομιακή, καθώς πλαισιώνεται από τα κεντρικά γραφεία της Εθνικής Ασφαλιστικής (των Mario Botta και Μόρφως Παπανικολάου - Ρένας Σακελλαρίδου), τη Στέγη του Ιδρύματος Ωνάση (των Architecture Studio) και το Athenaeum Intercontinental (του Ιάσονα Ρίζου), σε έναν σημαντικό εμπορικό και πολιτιστικό κόμβο στην πόλη. Η σύγχρονη ερμηνεία κλασικών χωρικών αναλόγων και η χρήση τοπικών υλικών έχουν στόχο να προσδώσουν στο σύνολο μια χαρακτηριστικά αθηναϊκή ταυτότητα. Δύο οκταώροφα κτίρια επενδύονται με κατακόρυφες μαρμάρινες περσίδες σε προσεκτικά μελετημένες γωνίες, ώστε να αιχμαλωτίζουν το μοναδικό φως της Αθήνας και να σκηνοθετούν ένα παιχνίδι προσανατολισμένης θέας προς την πόλη, τα βουνά και την Ακρόπολη. Ο χειρισμός της κορυφογραμμής του χαμηλότερου κτιρίου οδηγεί το βλέμμα από τη λεωφόρο Συγγρού προς την κύρια είσοδο, στην οδό Λαγουμιτζή. Στο επίπεδο του δρόμου, η στοά ακολουθεί τον ίδιο προσανατολισμό, σε συνδυασμό με μια νέα δεντροστοιχία, που προσφέρει σκιά και παράλληλα δημιουργεί ένα μαλακό όριο στο συγκρότημα. Η κοινή είσοδος στο συγκρότημα σηματοδοτείται από το περιστύλιο, εξασφαλίζοντας θέες προς τον νέο κήπο, με αναφορές στις παραδοσιακές ελληνικές αυλές.

ΚΤΙΡΙΟ-ΟΡΟΣΗΜΟ

ΣΤΟ

ΚΕΝΤΡΟ

Ο σχεδιασμός βιωσιμότητας του έργου, που στόχο έχει την πιστοποίηση LEED Gold, λαμβάνει υπόψη τα τοπικά κλιματολογικά δεδομένα, χρησιμοποιώντας ως βασικό εργαλείο τη δημιουργία φυσικής σκίασης. Στο εσωτερικό εγκαθίσταται σύστημα κλιματισμού με χαμηλή κατανάλωση ενέργειας. Η ισχυρή παρουσία βλάστησης στους ψηλότερους ορόφους και το φυτεμένο δώμα ενισχύουν επιπλέον τη βιοποικιλότητα και μειώνουν σημαντικά τις απαιτήσεις ψύξης. Η χρήση υλικών που περιέχουν σε μεγάλο ποσοστό προϊόντα ανακύκλωσης, όπως οι χαλύβδινες ενισχύσεις και οι κατασκευές της όψης, μειώνει το αποτύπωμα άνθρακα του συγκροτήματος. Η επιλογή τους γίνεται στη βάση της εκτίμησης του κύκλου ζωής τους, οπότε λαμβάνεται υπόψη και αξιολογείται η περιεκτικότητα του έργου σε άνθρακα. Ο πυρήνας και η όψη σχεδιάζονται με τρόπο που εξασφαλίζει την καλύτερη κατανομή του φυσικού φωτισμού, ενώ ανοιγόμενα παράθυρα επιτρέπουν τον άφθονο φυσικό αερισμό. Η κατάφυτη αυλή, η οποία σε υποδέχεται στο συγκρότημα, λειτουργεί ως όαση κατά τη διάρκεια των διαλειμμάτων των εργαζομένων, ως χώρος συναντήσεων και ως τοποθεσία για υπαίθριες εκδηλώσεις.

BENNETTS ASSOCIATES & DIVERCITY ARCHITECTS

ΤΗΣ

ΑΘΗΝΑΣ

ΟΜΆΔΑ ΈΡΓΟΥ

DIMAND, PRODEA INVESTMENTS, EBRD ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΉ ΜΕΛΈΤΗ: BENNETTS ASSOCIATES & DIVERCITY ARCHITECTS ΣΤΑΤΙΚΉ ΜΕΛΈΤΗ: ΠΑΓΏΝΗΣ ΠΟΛΥΧΡΟΝΌΠΟΥΛΟΣ - KΙΝΆΤΟΣ ΜΗΧΑΝΟΛΟΓΙΚΉ ΜΕΛΈΤΗ: INSTA CONSULTING ENGINEERS ΜΕΛΈΤΗ ΦΩΤΙΣΜΟΎ: LIGHTING ARCHITECTURE ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΉ ΤΟΠΊΟΥ: ΈΛΛΗ ΠΑΓΚΆΛΟΥ ΚΑΙ ΣΥΝΕΡΓΆΤΕΣ ΜΕΛΈΤΗ ΠΥΡΑΣΦΆΛΕΙΑΣ: Β. & Τ. ΠΥΡΓΙΏΤΗΣ & ΘΕΟΦΆΝΗΣ ΡΟΎΣΣΑΣ ΣΎΜΒΟΥΛΟΣ ΑΚΟΥΣΤΙΚΉΣ: Χ. ΜΩΡΑΪΤΗΣ, Γ. ΧΑΤΖΗΓΕΩΡΓΊΟΥ ΣΎΜΒΟΥΛΟΣ LEED: D-CARBON ΣΎΜΒΟΥΛΟΣ ΣΥΓΚΟΙΝΩΝΙΟΛΌΓΟΣ: DROMOS CONSULTING ΦΩΤΟΡΕΑΛΙΣΜΌΣ: DIVERCITY ARCHITECTS DEVELOPER:

FREE PRESS № 681

↲ 39

ADM Οι DiP Architects μάς ξεναγούν στα νέα γραφεία της Pernod Ricard Hellas.

Créateurs de Convivialité Αν η CONVIVIALITÉ*, το μότο της Pernod Ricard, είναι να εμπνέεις τους ανθρώπους να ζουν ιδανικές στιγμές ζωής σε μια κοινότητα που μοιράζεται τις ίδιες αξίες, τότε η αρχιτεκτονική πρόταση των DiP Architects το μετουσίωσε με μοναδικό τρόπο μέσα από την ανακαίνιση των γραφείων της εταιρείας. Οι DiP αποτελούν μια δημιουργική ομάδα που τα τελευταία τριάντα χρόνια ασχολείται αποκλειστικά με την εσωτερική αρχιτεκτονική και τη δημιουργική μεταμόρφωση εταιρικών γραφείων, ξενοδοχείων, χώρων εστίασης και κατοικιών. Η βασική αρχή των δημιουργιών τους συμπυκνώνεται στη φράση «form follows sensibility», δηλαδή κάθε αρχιτεκτονική φόρμα ακολουθεί την έννοια της ευαισθησίας και της μεταμοντέρνας ρευστότητας, έτσι όπως αυτή αποτυπώνεται στη μόδα, στη μουσική, στην τέχνη και στις πρακτικές ζωής ενός μοντέρνου κόσμου. Ενός κόσμου που είναι πρόθυμος να ζήσει νέες, ευχάριστες εμπειρίες, σαν κι αυτές που γεννά το όραμα εταιρειών όπως η Pernod Ricard, που δεν είναι άλλο από τη δημιουργία ξεχωριστών ανθρώπινων στιγμών παντού στον κόσμο! Η Pernod Ricard Hellas είναι μία από τις κορυφαίες εταιρείες εισαγωγής και διανομής ενός από τα πλουσιότερα χαρτοφυλάκια αλκοολούχων ποτών παγκοσμίως αλλά και η μόνη διεθνής εταιρεία αλκοολούχων ποτών με τοπική μονάδα παραγωγής στην Ελλάδα. Με παρουσία σε ογδόντα χώρες, απασχολεί πάνω από 18.000 εργαζόμενους, με το 94% από αυτούς να δηλώνουν υπερήφανοι που εργάζονται σε μια εταιρεία με μεγάλη κοινωνική ευθύνη απέναντι στην κοινότητα, ενώ το 83% πιστεύει ότι αυτό που κάνει την Pernod Ricard μοντέρνα, δυναμική και μοναδική είναι ακριβώς αυτή η έννοια της «χαράς - convivialité», μιας αξίας περιεκτικής, κοινωνικής και καθολικής.

Η Pernod Ricard Hellas, βάζοντας πάντα σε προτεραιότητα τους ανθρώπους της, δημιούργησε έναν εμπνευσμένο χώρο που ευθυγραμμίζεται πλήρως με τις αξίες της. Αναβάθμισε, έτσι, λειτουργικά και αισθητικά τα γραφεία της, που στεγάζονται σε ιδιόκτητο βιομηχανικό κτίριο στην Ανθούσα Αττικής. Η ανάγκη δημιουργίας ενός χώρου που να εμπνέει τους εργαζόμενους της εταιρείας και να ενισχύει το ομαδικό πνεύμα οδήγησε στην ανάθεση της μελέτης και της επίβλεψης της ανακαίνισης των γραφείων, ύστερα από διαγωνισμό, στην πρωτοπόρο ομάδα αρχιτεκτονικής εσωτερικών χώρων DiP Architects. Η ιδιαίτερη πρόκληση για τους DiP ήταν να μεταφέρουν το πνεύμα της convivialité σε μια αρχιτεκτονική πρόταση με ελληνικό πρόσημο. Δηλαδή να αποτυπώσουν με εμπνευσμένο τρόπο την ισορροπία μεταξύ της παράδοσης και της νεωτερικότητας, μια ισορροπία που οφείλει να αποτυπώνεται σε όλες τις εκφάνσεις της ανθρώπινης δραστηριότητας. Η ισορροπία είναι το μέτρο και το μέτρο οδηγεί στην ευεξία. Το μέτρο αυτό τοποθέτησαν οι DiP στη ραχοκοκαλιά του αρχιτεκτονικού τους δημιουργήματος, διαμορφώνοντας χώρους αλληλεπίδρασης-meeting rooms που ενισχύουν την ανταλλαγή απόψεων, την ανθρώπινη επαφή και συνεργασία, την επιχειρηματική σκέψη και δραστηριότητα.

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ:

40 ↲

LiFO 17.04.2021

ΓΙΩΡΓΟΣ

DIP ARCHITECTS

ΑΔΑΜΟΣ

2021

Athens Design Map

Οι διάδρομοι που βρίσκονται αριστερά και δεξιά του κεντρικού άξονα και διευκολύνουν την κίνηση από και προς τους κοινόχρηστους χώρους εμπλουτίζονται από σημεία κατάλληλα για μικρά διαλείμματα και ανταλλαγή ιδεών, ενώ ο βασικός χώρος εργασίας, που αναπτύσσεται κατά τμήματα δεξιά και αριστερά, έχει διαμορφωθεί για να καλύπτει δύο βασικές ανάγκες της εταιρείας: να ακολουθεί ένα υβριδικό μοντέλο χωροθέτησης εργασίας, το οποίο δεν θα είναι ούτε open space αλλά ούτε και αυστηρής ιδιωτικότητας, και να ικανοποιεί μια καθολική ανάγκη για τους εργαζόμενους, που δεν είναι άλλη από το να έχουν πρόσβαση στο φυσικό φως και στο εξωτερικό περιβάλλον. Ο συντελεστής δυσκολίας του έργου ήταν μεγάλος, καθώς το κτίριο αναπτύσσεται σε τρία επίπεδα, η ανακαίνιση έγινε σε δύο διαφορετικές χρονικές φάσεις, η λειτουργία της εταιρείας δεν σταμάτησε, ενώ προστέθηκε ανελκυστήρας και ανακαινίστηκαν ακόμα και οι εξωτερικοί χώροι. Με αυτές τις συνθήκες, οι DiP, οι οποίοι ανέλαβαν τον συνολικό σχεδιασμό και την επιμέλεια του έργου, συντόνισαν υποδειγματικά μια κατασκευή υψηλών απαιτήσεων, τηρώντας αυστηρά τα χρονικά, ποιοτικά και οικονομικά όρια. Η διάθεση των Dip για πιο έντονες σκηνογραφικές και σχεδόν εννοιολογικού τύπου λύσεις, που χαρακτηρίζουν έτσι κι αλλιώς τη σχεδιαστική τους άποψη, βρήκε εύφορο έδαφος να αναπτυχθεί όταν συνάντησε την πολυχρωμία, την πολυμορφικότητα και την ευθυμία που αποπνέουν τα διάσημα brands και οι στρατηγικές προώθησής τους. Σε μια περιήγηση μέσα στα νέα γραφεία της εταιρείας, είτε πηγαίνοντας από το θεματικό meeting room της Absolut σε αυτό του Jameson, του Beefeater ή και του Chivas Regal, είτε απολαμβάνοντας ένα μικρό διάλειμμα στο εστιατόριο, έναν ευχάριστο χώρο αφιερωμένο στο ούζο ΜΙΝΙ, κυριαρχεί παντού η αίσθηση μιας αναζωογονητικής ηρεμίας με διάχυτο το πνεύμα της convivialité.

ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΚΟΝΤΗΣ & ΣΜΑΡΩ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΙΔΟΥ

*η ευθυμία FREE PRESS № 681

↲ 41

ADM

Unique atmospheres

Τέσσερα νέα ξενοδοχεία φιλοδοξούν να τοποθετήσουν την Αθήνα στους κορυφαίους προορισμούς παγκοσμίως.

Τον χρόνο που πέρασε, η Αθήνα μπορεί να έμοιαζε αδρανής, στην πραγματικότητα όμως η «ημέρα μετά την πανδημία» θα αποκαλύψει ένα πολύ διαφορετικό πρόσωπο της πόλης. Δεν είναι, άλλωστε, λίγοι εκείνοι που λένε πως η Αθήνα αναπτύσσεται με τέτοια ταχύτητα, ώστε τα χρόνια που έρχονται θα αποτελέσει έναν από τους πιο σημαντικούς προορισμούς παγκοσμίως. Η συνθήκη του lockdown μοιάζει να έδωσε τον χρόνο σε Έλληνες και ξένους επενδυτές να εντοπίσουν κτίρια στο κέντρο της πόλης που με τις κατάλληλες εργασίες θα υποδεχτούν τους επισκέπτες της Αθήνας, όταν αυτό είναι ξανά εφικτό. Τα νέα ξενοδοχεία που κατασκευάζονται στην περιοχή του ιστορικού κέντρου θα αλλάξουν όχι μόνο την εικόνα αλλά κυρίως τη δραστηριότητα στο κέντρο της πόλης και θα δημιουργήσουν νέα σημεία ενδιαφέροντος και ανάπτυξης τόσο για τους κατοίκους όσο και για τους επισκέπτες της. Οι Urban Soul Project, το αρχιτεκτονικό γραφείο με έδρα τη Θεσσαλονίκη, έχει συστηθεί ήδη στο κοινό της Αθήνας με δύο μεγάλα και σημαντικά έργα, το Ergon House, το πρώτο foodie ξενοδοχείο στον κόσμο, το οποίο άνοιξε τις πόρτες του τον Δεκέμβριο του 2018, και, έναν χρόνο μετά, με τα νέα γραφεία της Prodea στην οδό Χρυσοσπηλιωτίσσης, στο αθηναϊκό εμπορικό τρίγωνο. Το κτίριο αυτό, προπολεμικό με διατηρητέα όψη, έγινε το πρώτο κτίριο γραφείων στην Ελλάδα με τις πιστοποιήσεις Leed και Well, τα κορυφαία πρότυπα ποιότητας για χώρους γραφείων παγκοσμίως, αποδεικνύοντας πως με την κατάλληλη τεχνογνωσία δεκάδες από τα εγκαταλελειμμένα κτίρια του κέντρου της πόλης μπορούν να επανενταχθούν δυναμικά στον αστικό ιστό.

42 ↲

LiFO 17.04.2021

Εξοικειωμένοι πλέον με τις αρχιτεκτονικές επεμβάσεις υψηλών προδιαγραφών σε κτίρια μεγάλης αρχιτεκτονικής αξίας, αυτήν τη φορά οι Urban Soul Project βρίσκονται στην Αθήνα και αναλαμβάνουν τον σχεδιασμό τεσσάρων ξενοδοχείων στην περιοχή του ιστορικού κέντρου. Τέσσερα ξενοδοχεία με τελείως διαφορετικό χαρακτήρα, που θα ανοίξουν τις πόρτες τους μέσα στο 2021 και σκοπεύουν να προσελκύσουν στην Αθήνα επισκέπτες απ’ όλο τον κόσμο. «Σε όποια κλίμακα κι αν σχεδιάζουμε, για οποιοδήποτε αντικείμενο, ζητούμενο είναι ο σχεδιασμός μιας εμπειρίας» είναι μία από τις βασικές αρχές του γραφείου. Βλέποντας κανείς τη δουλειά που κάνουν οι Urban Soul Project, μπορεί να καταλάβει ακριβώς τι εννοούν. Τι κοινό έχουν η λειτουργικότητα του Βauhaus με την παριζιάνικη φινέτσα και η οικιακή λιτότητα με την αθηναϊκή αρ νουβό; Οι Urban Soul Project μάς ξεναγούν σε τέσσερα από τα εν εξελίξει έργα τους στην πρωτεύουσα. Το ξενοδοχείο Theodor στεγάζεται σε ένα από τα χαρακτηριστικότερα κτίρια της οδού Θεμιστοκλέους, ένα domino building κατασκευασμένο τη δεκαετία του 1930 με πολύ σαφή στοιχεία αθηναϊκού μοντερνισμού, τόσο εξωτερικά (ανάγλυφη διακόσμηση στην όψη, συμμετρία και καμπύλες χαράξεις στην είσοδο και στα μπαλκόνια) όσο και εσωτερικά. Θα λέγαμε, λοιπόν, ότι η επιλογή των επενδυτών να προτείνουν τη μετατροπή του ξενοδοχείου σύμφωνα με τις αρχές του Βauhaus ήταν αναπόφευκτη. Στο Theodor, λοιπόν, οι βασικές αρχές του μοντερνισμού (λιτός και λειτουργικός σχεδιασμός, κυρίαρχη χρήση μετάλλου και γυαλιού, έντονα χρώματα) μεθερμηνεύονται και τοποθετούνται στο περιβάλλον της σύγχρονης Αθήνας. «Το στοίχημα είναι να ακολουθήσουμε αυστηρά τις αρχές του Bauhaus, αλλά να μην προκύψει ένα “θεματικό πάρκο”. Έτσι, επιλέξαμε να μελετήσουμε τα χαρακτηριστικά του κινήματος και να σχεδιάσουμε τα πάντα από την αρχή».

URBAN SOUL PROJECT

Athens Design Map

2021 Δεύτερο στη σειρά, το Brown Townhouse Athens στην οδό Πετράκη (περιοχή Συντάγματος) αναμένεται να τεθεί σε λειτουργία άμεσα. Πρόκειται για ένα πολυτελές boutique ξενοδοχείο 50 δωματίων με σύγχρονο, κοσμοπολίτικο χαρακτήρα. «Η πρόκληση σε αυτό το έργο ήταν να εισαγάγουμε την παριζιάνικη φινέτσα στο κέντρο της Αθήνας με τρόπο που να μη φαίνεται παράταιρος». Κάνοντας μια βόλτα στους χώρους του ξενοδοχείου, που είναι πλέον σχεδόν ολοκληρωμένο, το στοίχημα μοιάζει να έχει κερδηθεί και με το παραπάνω. Οι χώροι του Brown Townhouse Athens αποπνέουν σύγχρονη αστική κομψότητα σε κάθε τους λεπτομέρεια. Η πλατεία Θεάτρου είναι ίσως το σημείο που εμφανίζεται συχνότερα στη συζήτηση για την ανάγκη επεμβάσεων αναβάθμισης στο κέντρο της Αθήνας. Το ξενοδοχείο Aterre Athens είναι το μεγαλύτερο σε όγκο από τα τέσσερα έργα. Πρόκειται για ένα κτίριο 2.800 τ.μ., το οποίο θα περιλαμβάνει εβδομήντα δωμάτια και σειρά κοινόχρηστων χώρων. Βλέποντας τις εικόνες από το εσωτερικό του, γίνεται αμέσως σαφές πως θα δώσει νέο αέρα στην περιοχή και θα επαναφέρει σε έναν βαθμό την παλιά της αίγλη. Η αρχιτεκτονική του Aterre Athens είναι γήινη και το στυλ του οικιακό. Οι φόρμες, τα υλικά και τα χρώματα εισάγουν ένα μικροκλίμα εξωτισμού σε ένα σημείο της πόλης που ανέκαθεν χαρακτηριζόταν από τον πολυπολιτισμικό του χαρακτήρα. Το Aterre φιλοδοξεί να είναι μια μικρή όαση ηρεμίας σε ένα σημείο υψηλής αστικής πυκνότητας. Το Aterre Athens θα είναι το πρώτο της αλυσίδας ξενοδοχείων που δραστηριοποιείται παγκοσμίως και θα ακολουθήσουν αντίστοιχα στο Βερολίνο, το Μιλάνο και τη Νέα Υόρκη.

Η μεγαλύτερη αρχιτεκτονική πρόκληση που καλείται να αντιμετωπίσει η υπερδραστήρια ομάδα των Urban Soul Project, όμως, βρίσκεται στον αριθμό 11 της οδού Λιοσίων και δεν είναι άλλη από την ανακαίνιση του εμβληματικού ξενοδοχείου Sans Rival. «Φυσικά, το κτίριο μας ήταν γνωστό, αλλά καταλάβαμε πόσο συναρπαστικό έργο θα είναι η ανακαίνισή του την πρώτη φορά που μπήκαμε στο εσωτερικό του. Πέρα από την ιδιαίτερη διαρρύθμισή του (τριγωνική κάτοψη που αναπτύσσεται περιμετρικά του κλιμακοστασίου), σε όλο το κτίριο υπάρχουν δείγματα εκλεκτικιστικού στυλ διακόσμησης, τα οποία φυσικά θελήσαμε να διατηρήσουμε και να αναδείξουμε». Το Sans Rival είναι ένα από τα παλιότερα ξενοδοχεία του κέντρου της Αθήνας, καθώς εγκαινιάστηκε το 1926 και λειτούργησε ως ξενοδοχείο μέχρι τα μέσα της δεκαετίας του 1990, οπότε εγκαταλείφθηκε. Μέχρι το τέλος του 2021 αναμένεται να λειτουργήσει ξανά ως boutique ξενοδοχείο. «Το στοίχημα είναι να σταθούμε αντάξιοι της ιστορίας και του ιδιαίτερου, συμβολικού χαρακτήρα του κτιρίου. Αυτό είναι κάτι που έχουμε μάθει δουλεύοντας με ιστορικά κτίρια τα τελευταία χρόνια: όσο σημαντικό είναι να σεβαστείς τα αρχιτεκτονικά στοιχεία που φαίνονται, εξίσου σημαντικό είναι να σεβαστείς τον (αόρατο) χαρακτήρα και την ιστορία του κτιρίου ως κομματιού της ιστορίας της πόλης».

FREE PRESS № 681

↲ 43

ADM Η αρχιτεκτονική του Αριστείδη Ντάλα ξεκινά, έχοντας ως βάση και αφετηρία την ομάδα. Η διαδικασία της αρχιτεκτονικής σύνθεσης, όπως λέει και ο ίδιος, είναι σαν τη μαγειρική, μόνο που τα υλικά που έχεις να χειριστείς εδω είναι η πέτρα, το τούβλο, το ξύλο, το μπετόν. Με δεδομένη την κοινή πρώτη ύλη, δεν είναι το budget που κάνει τη διαφορά αλλά η ίδια η διαδικασία, η μέθοδος, το πνεύμα και η ομαδική εργασία.

Η ισχύς εν τη ενώσει Φωτό: Nikzik

Τα έργα του γραφείου Aristides Dallas Architects έχουν δημοσιευτεί τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό, με αποκορύφωμα την πρόσφατη διάκριση του έργου «The Lap Pool House», το οποίο φέτος προτάθηκε για το Ευρωπαϊκό Βραβείο Σύγχρονης Αρχιτεκτονικής, Mies Van Der Rohe 2022. Η ιστορία του γραφείου ξεκινά από την Τήνο. «Εκεί ξεκίνησε μια προσωπική αναζήτηση της βαθύτερης ουσίας των παραδοσιακών δομών, των οικισμών και των μορφών» εξομολογείται ο Αριστείδης. Την αγωνία αυτή μοιράζεται πλεόν με την ομάδα του γραφείου, που διαρκώς μεγαλώνει. Τον τελευταίο καιρό, η δημιουργικότητα και ο ενθουσιασμός βρίσκουν στέγη, εκτός από την Τήνο, και στο κέντρο της Αθήνας, στην οδό Μαυρομιχάλη. Βασικός άξονας της φιλοσοφίας του γραφείου είναι η ομάδα. Συζητώντας μαζί τους, καταλάβαμε ότι όλοι μοιράζονται τον ίδιο ενθουσιασμό για την αρχιτεκτονική σύνθεση. Η Κατερίνα, η Νατάσα, η Χαριτίνα, η Ελίνα, η Τζίνα, ο Βασίλης, η Αλεξάνδρα, ο Θοδωρής και η Ιωάννα, αλλά και οι πιο πρόσφατες προσθήκες, ο Αλκιβιάδης, η Μαρία, ο Mario, ο Anthony, η Στελίνα, ο Μενέλαος, η Μαργαρίτα, ο Γιάννης και η Maha φαίνεται να λειτουργούν σαν μια γροθιά. Πώς, όμως, βρέθηκαν εξαρχής στο γραφείο; Η Αλεξάνδρα ξεχώρισε, λόγω της κατα-

γωγής της, το ξενοδοχείο στη Ρόδο: «Φάνηκε αμέσως ο διαφορετικός τρόπος με τον οποίο προσεγγίστηκε συνθετικά ένα τέτοιο κτιριολογικό σχέδιο. Διακριτικά και σχεδόν σιωπηλά, το κτίριο έμοιαζε να γεννήθηκε μέσα από τη γη». Ο Βασίλης γνώρισε το γραφείο από το έργο στον Τριαντάρο. «Μου είχε κάνει εντύπωση ότι, χωρίς να είναι αυτοαναφορική η αρχιτεκτονική του, ξεχώρισε με την ταπεινότητά του, διατηρώντας την κλίμακά του». «Η πρώτη επαφή με το γραφείο ήταν μέσα από τη δημοσίευση του έργου “Lap Pool House”. Με ενθουσίασε η δυναμική και ταυτόχρονα η απλότητά του. Είδα ένα οικείο σ’ εμένα αρχιτεκτονικό λεξιλόγιο και θεώρησα ότι ήταν από τα λίγα, ίσως το μοναδικό γραφείο στην Ελλάδα που προσπάθησε να κάνει πραγματικότητα την ουτοπία της σχολής» αναφέρει η Ελίνα. Το γραφείο δίνει έμφαση στη διαδικασία της σύνθεσης, στο πρώτο στάδιο συγκρότησης της αρχιτεκτονικής ιδέας και στα εργαλεία επεξεργασίας της. Με τις ίδιες αρχές, η ομάδα βρίσκεται σε διαρκή δημιουργική εγρήγορση. Πειραματίζεται και αναστοχάζεται. Όλα αυτά, όμως, δεν συμβαίνουν μόνο στην Αθήνα. Ο Θοδωρής αναφέρει, μεταξύ άλλων, πως «οργανώνουμε τακτικά εξορμήσεις στην Τήνο και δουλεύουμε εκεί. Ζούμε στο νησί, παίρνουμε αναφορές από αυτό, εμπλουτίζουμε τις σκέψεις μας. Έτσι, ο σχεδιασμός έχει ταυτότητα». Διαβάζουμε το τοπίο και προσπαθούμε να το βιώσουμε ώστε στη συνέχεια να το ερμηνεύσουμε και να εντάξουμε αρμονικά σε αυτό την αρχιτεκτονική μας ιδέα. «Κάθε έργο, ανεξάρτητα από την κλίμακά του, πιστεύω ότι είναι ξεχωριστό, αν και η βάση είναι πάντα ίδια: παίρνεις έμπνευση από τα δεδομένα, μεταφράζεις τις έννοιες, προσπαθείς να τις εντάξεις στο λεξιλόγιό σου και, εν τέλει, δημιουργείς μια εμπειρία γι’ αυτόν που θα το κατοικήσει» αναφέρει η Χαριτίνα.

Φωτό: Spyros Hound

44 ↲

LiFO 17.04.2021

ARISTIDES DALLAS ARC

2021

Athens Design Map Ξενοδοχείο στη Μύκονο

Ξενοδοχείο στη Μύκονο

Πολυκατοικία στου Γκύζη

Η αρχιτεκτονική αυτή γλώσσα του γραφείου διατηρείται σε κάθε στάδιο της μελέτης του εκάστοτε έργου. Έργα με τα οποία, τελικά, συνδέεται κανείς, μέσω των οποίων διδάσκεται διαρκώς. «Το πρότζεκτ με το οποίο είμαι περισσότερο συνδεδεμένος είναι η πολυκατοικία στου Γκύζη. Θυμάμαι να επισκέπτομαι το οικόπεδο συχνά, σε διαφορετικές ώρες, ώστε να αισθανθώ την κλίμακα της γειτονιάς, να αντιληφθώ τις θέες. Το ξεχωριστό για μένα ήταν η γνωριμία με τους πολεοδομικούς κανονισμούς, που όσο καλύτερα τους κατέχεις, τόσο πιο έξυπνα τους μεταχειρίζεσαι» λέει ο Θοδωρής. Το γραφείο προσπαθεί να υποστηρίζει τις μελέτες σε κάθε βήμα, με αποκορύφωμα αυτό της κατασκευής, που παραμένει ιδιαίτερα διδακτικό και αποκαλυπτικό. «Μου έχει μείνει χαραγμένη η αγωνία που είχαμε εξαρχής για τον τρόπο που θα επανερμηνεύσουμε την παραδοσιακή δομή. Η διαρκής αφαίρεση και η απλούστευση της σκέψης μας μάς δίδαξε πολλά και οδήγησε στο δωρικό αποτέλεσμα που τώρα γνωρίζουμε. Η απόλαυση του να βλέπει κανείς το σχέδιο να παίρνει σάρκα και οστά είναι πραγματικά τεράστια. Το σχέδιο γίνεται χώρος και ο χώρος αποκτά ζωή» αναφέρει για την κατασκευή η Κατερίνα, η παλιότερη συνεργάτις του γραφείου. «Ως αρχιτέκτονες διαρκώς μαθαίνουμε να παρατηρούμε, να ερμηνεύουμε, ενώ την ίδια στιγμή κρίνουμε, μεταφράζουμε και αμφισβητούμε τα ερεθίσματα που λαμβάνουμε. Άλλωστε, πώς παραμένει κανείς δημιουργικός, αν επαναπαυθεί στο ότι βρήκε τον έναν και μόνο τρόπο, χωρίς να αμφιβάλλει;» αναρωτιέται κλείνοντας ο Αριστείδης.

The Lap Pool House. Φωτό: Π. Βουμβάκης

CHITECTS

The Lap Pool House. Φωτό: Π. Βουμβάκης

FREE PRESS № 681

↲ 45

ADM

ΑΠΟ

ΤON

ΘΑΝΆΣΗ

ΔΙΑΜΑΝΤΌΠΟΥΛΟ

Το αρχιτεκτονικό γραφείο Omniview έχει συνδεθεί με την απόλυτη ανατροπή της αρχιτεκτονικής τυπολογίας. Από το αστικό τοπίο της Αθήνας μέχρι τις Κυκλάδες, ο design director Δημήτρης Τσίγκος υπογράφει έργα με ρηξικέλευθες μορφολογίες και καινοτόμο design. Ο ίδιος πιστεύει πως το επάγγελμα το οποίο έχει επιλέξει μπορεί, υπό προϋποθέσεις, να βοηθήσει τους ανθρώπους να νιώθουν πιο όμορφα, αρκεί ο δημιουργός να δουλεύει εμπνευσμένα, τολμηρά και με συνέπεια.

Omniview σημαίνει δημιουργία ΠΈΡΑ

ΑΠΌ

ΤΗΝ

ΠΕΠΑΤΗΜΈΝΗ

-ΠΩΣ ΘΑ ΠΕΡΙΓΡΆΦΑΤΕ ΤΟ ΑΝΤΙΚΕΊΜΕΝΌ ΣΑΣ ΣΕ ΈΝΑΝ ΚΆΤΟΙΚΟ ΑΠΟΜΟΝΩΜΈΝΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΎ ΧΩΡΙΟΎ; Πολύ ενδιαφέρουσα ερώτηση. Δεν είναι πολύ ενδιαφέρον το ότι ένα παραδοσιακό χωριό, φτιαγμένο με πέτρα και ξύλο, δεν χρειάζεται καθόλου αρχιτέκτονα για να είναι όμορφο; Το ίδιο δεν ισχύει και για τα σοκάκια της Μυκόνου; Άρα, απ’ ό,τι φαίνεται, όταν είμαστε περιορισμένοι, με την καλή έννοια, από ιθαγενείς μεθοδολογίες κατασκευής και υλικά, ο αρχιτέκτονας δεν χρειάζεται σχεδόν καθόλου. Είναι πράγματι δύσκολο να οριστεί αυτό το επάγγελμα σε αυτό το context και να καθοριστεί η χρησιμότητά του. Πότε, όμως, αρχίζει να χρειάζεται αρχιτέκτονας; Όταν η δόμηση αρχίζει να είναι τόση ώστε να χρειάζεται ενορχήστρωση; Όταν η φιλοδοξία της ανάπτυξης χρειάζεται εικόνα; Όταν τα όνειρα χρειάζονται μορφή; Πάντως, επιστρέφοντας στην ερώτηση, θα απαντούσα στον άνθρωπο ότι κάνω ένα επάγγελμα το οποίο στην πραγματικότητα δεν χρειάζεται σε τίποτα, παρ’ όλα αυτά μπορεί, υπό προϋποθέσεις, να βοηθήσει τους ανθρώπους να νιώθουν πιο όμορφα. Για παράδειγμα, έναν άνθρωπο να νιώθει ωραία μέσα στο σπίτι του. Τον επισκέπτη ενός κέντρου διασκέδασης να νιώσει ενθουσιασμό, ενέργεια. Έναν πιστό να νιώσει κατάνυξη. Για μένα, η αποστολή της αρχιτεκτονικής είναι να δημιουργεί θετικά συναισθήματα.

RESIDENTIAL BUILDING, ASKLIPIOU & SOLOMOU ST., VOULA, ATHENS

-ΜΕ ΠΟΙΟΝ ΤΡΌΠΟ ΥΛΟΠΟΙΕΊΤΕ ΤΗΝ ΑΠΌΛΥΤΗ ΑΝΑΤΡΟΠΉ ΤΗΣ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΉΣ ΤΥΠΟΛΟΓΊΑΣ ΜΈΣΑ ΑΠΌ ΤΑ ΠΡΌΤΖΕΚΤ ΣΑΣ; Πρώτον, δεν ήξερα ότι αυτό κάνουμε! Όσον αφορά την τυπολογία που πρόσφατα συσχετίστηκε με τον όρο parametric architecture, στην Omniview κάνουμε μια συνειδητή προσπάθεια να ξεφύγουμε από την αισθητική που συνοδεύει την υψηλή τεχνολογία σχεδιασμού που διαθέτουμε. Θέλουμε να χρησιμοποιήσουμε την τεχνολογία αυτή προς την κατεύθυνση της δημιουργίας υπερβατικών αποτελεσμάτων που δεν τοποθετούνται εύκολα στον χρόνο και δεν υπάγονται σε κάποιο αρχιτεκτονικό trend. Δεν είμαστε φαν ενός συγκεκριμένου εφήμερου κινήματος, που τώρα είναι μοντέρνο και σε λίγο θα είναι παλιό. Είμαστε φαν της γεωμετρίας και σκοπός μας είναι η διαχρονικότητα. Όσον αφορά το κλασικο debate, «modernism vs post-modernism», εκεί είναι που τα πράγματα έχουν αρχίσει να γίνονται πολύ ενδιαφέροντα στο γραφείο. Βλέπω τελευταία να παράγεται ένα φρέσκο είδος post-modernism. Υπάρχει καθετότητα, αποδόμηση απλών γεωμετρικών φορμών, συνδυασμός ευθειών γραμμών με καμπύλες. Τόποι και τοπία απρόσμενα, απροσδιόριστα και ονειρικά, vintage και fashion-forward ταυτόχρονα. Designs που σου δημιουργούν μια γλυκιά απορία για το πού, ποτέ ποιος και γιατί. Για να επιστρέψω στο θέμα του καθαρού μοντερνισμού, είναι ένα στυλ που αγαπάμε πολύ στο γραφείο. Για μένα, οι απλές, καθαρές γραμμές μπορούν να δώσουν ένα συναίσθημα που δεν θα βρεις πουθενά αλλού. Όμως, ακόμα και εκεί θέλουμε να ξεφύγουμε από αυτά που έχουν γίνει ήδη, γι’ αυτό προσπαθούμε να ορίσουμε τη θέση μας μέσα από μια ισχυρή αφήγηση. Στο Spiral Villa αποδομήσαμε και ανασυνθέσαμε το διάγραμμα δόμησης ενός αρχαίου ελληνικού σπιτιού. Με τον τρόπο αυτό προσεγγίσαμε νέες σχέσεις μεταξύ της ιδιωτικότητας και του δημόσιου χώρου του σπιτιού, μεταξύ της εσωστρέφειας και της εξωστρέφειας.

MYKONOS EARTH SUITES, PHOTOGRAPHY :

MYKONOS EARTH SUITES, PHOTOGRAPHY :

46 ↲

LiFO 17.04.2021

OMNIVIEW

2021

Athens Design Map -ΠΏΣ ΣΑΣ ΕΜΠΝΈΕΙ ΤΟ ΑΣΤΙΚΌ ΤΟΠΊΟ ΚΑΙ ΠΏΣ ΈΝΑ ΝΗΣΊ; Με τελείως διαφορετικό τρόπο! Αλλά και τα δύο πάρα πολύ. Άλλωστε, στην προσωπική μου ζωή ταξιδεύω συνέχεια μεταξύ του ενός και του άλλου. Δεν ζω στα προάστια, ζω στο κέντρο της Αθήνας. Όμως, με την πρώτη ευκαιρία φορτώνουμε τα surfs και πάμε Πάρο. Αγαπώ πάρα πολύ το κέντρο της Αθήνας και αγαπώ πάρα πολύ τα νησιά, συγκεκριμένα τα νησιά του Αιγαίου. Η Αθήνα για μένα είναι μια πόλη-φαινόμενο. Η κλασική βόλτα που κάνουμε με τη Φιόνα και τα παιδιά ξεκινά από το Κολωνάκι, περπατάμε γύρω από την Ακρόπολη και πάλι πίσω. Επτά χιλιόμετρα αστικής επικότητας, χρωματισμένα από τα ’70s vibes του Κολωνακίου, τον τροπικό παράδεισο του Βασιλικού Κήπου, την ιερή ενέργεια της Αρχαίας Αγοράς, την παραμυθένια ομορφιά της Πλάκας και το urban decay του Ψυρρή. Δεν πιστεύω ότι υπάρχει πόλη στον κόσμο στην οποία μπορείς να ξεκινήσεις με τα πόδια και μέσα σε δύο χιλιόμετρα να έχεις τέτοιου είδους βιώματα. Είναι μια βόλτα που την κάνουμε ξανά και ξανά και δεν τη χορταίνουμε ποτέ. ΠΏΣ ΣΧΕΔΙΆΖΕΙΣ ΓΙΑ ΜΙΑ ΤΈΤΟΙΑ ΠΌΛΗ; Για μένα είναι απλό. Ανοίγεις τα μάτια σου και κοιτάς καλά γύρω σου. Κοιτάς τις νεοκλασικές λεπτομέρειες, τις μοντερνιστικές πολυκατοικίες, τα άφθονα art deco στοιχεία, τα αρχαία μάρμαρα, τα γκράφιτι, τη φθορά και την πατίνα. Εισπνέεις και μετά εκπνέεις δημιουργικά. Οι Κυκλάδες είναι ένας διαφορετικός κόσμος, αλλά η μεθοδολογία είναι η ίδια. Μια φορά είχα κάτσει δύο ώρες στην Παραπορτιανή, η οποία έχει αυτό το ιδιαίτερο σχήμα, επειδή έχει κατασκευαστεί σε πολλά στάδια, χωρίς πλάνο και με ιθαγενείς τεχνολογίες, για να σβήσει το ένα κατασκευαστικό στάδιο πάνω στο άλλο. Το αποτέλεσμα; Η ομορφότερη εκκλησία του Αιγαίου. Αυτά για μένα είναι τα στοιχεία που πρέπει να δει κανείς στις Κυκλάδες. Το λευκό, το ατελείωτο λευκό, που κάνει τον ήλιο μας να λάμπει πιο πολύ από ποτέ. Ο τρόπος με τον οποίον συναρμολογούνται οι πέτρες σε κτίριο και ξερολιθιές. Ο αυθορμητισμός με τον οποίον είναι όλα φτιαγμένα, η αθωότητα.

-ΠΟΙΟΣ Ο ΡΌΛΟΣ ΤΗΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΊΑΣ ΣΤΟ ΑΙΣΘΗΤΙΚΌ ΑΠΟΤΈΛΕΣΜΑ; Με

ONE KLEOMENOUS, PRIVATE RESIDENCE, ATHENS

VILLA CORFU, KOMMENO BAY, CORFU

© CHRISTOS DRAZOS

το δεδομένο ότι είμαστε ένα γραφείο που ισχυρίζεται ότι διαθέτει υψηλές τεχνολογικές σχεδιασμού –και πιστεύουμε πολύ σε αυτές–, η απάντησή μου θα ήταν μάλλον βαρετή, λέγοντας ότι η τεχνολογία μπορεί πράγματι να βοηθήσει στο να έχουμε καλά αρχιτεκτονικά αποτελέσματα. Όμως, θα το κάνω λίγο πιο ενδιαφέρον, απαντώντας σε μια άλλη ερώτηση: «τι δεν μπορεί να κάνει η τεχνολογία;». Και θα απαντήσω με δύο παραδείγματα. Το ένα είναι η πρόσοψη του Οne Κλεομένους, μία από τις πιο ιδιαίτερες εφαρμογές CAD/CAM, όπου χρησιμοποιήθηκαν δύο χιλιάδες custom cut κομμάτια μάρμαρου. Σε κάποια σημεία υπήρχαν πάνω από τριάντα άτομα μαζί μου στις σκαλωσιές για τη δημιουργία της πρόσοψης. Τρία απ’ αυτά ήταν γλύπτες μαρμάρου. Κάναμε ό,τι ήταν τεχνικά δυνατό για να ελέγξουμε την παραγωγή των κομματιών και την προσαρμογή τους στο χωροδικτύωμα. Όμως, στο τέλος, βάλαμε χέρι και μάτι, διότι αυτά είναι αναντικατάστατα. Από την άλλη μεριά, στη Μύκονο κυνηγάμε την ατέλεια. Έχουμε αναπτύξει διαφόρων ειδών συνταγές ώστε να κάνουμε τον σοβά να έχει φόρμα οργανική, χωρίς οδηγούς, με τραχεία υφή και ακανόνιστο σχήμα. Υπάρχουν περιπτώσεις που μπορεί να κάνουμε μεταλλικά χωροδικτυώματα για να δημιουργήσουμε ιδιαίτερες φόρμες που δεν γίνονται με τούβλα και σενάζ. Μετά βρίσκουμε τρόπους το τελικό φινίρισμα να είναι κλασικός, πεταχτός σοβάς. Άρα, εκεί γίνεται η αντίθετη διαδικασία. Ουσιαστικά, όμως, το ίδιο πράγμα ισχύει και στις δύο περιπτώσεις. Η δομή και η βασική γεωμετρία προδιαγράφονται βάσει της τεχνολογίας. Η τελική λεπτομέρεια, όποια κι αν θέλουμε να είναι αυτή, δίνεται στο χέρι. Συνολικά, νιώθω το εξής: η τεχνολογία της αρχιτεκτονικής πάντα θα εξελίσσεται και πάντα θα αλλάζει. Όπως το μπετόν κάποτε έφερε τα μεγάλα ανοίγματα και τον μοντερνισμό, έτσι και οποιαδήποτε εξέλιξη στην τεχνολογία της μελέτης και της υλοποίησης φόρμας αποτελεί προδιάθεση για ένα νέο είδος αρχιτεκτονικής. Όμως, αυτό που θα προσγειώνει τα πράγματα σε κάτι γήινο και όμορφο θα είναι πάντα το ανθρώπινο χέρι, οι καινούργιες και παραδοσιακές εργοτάξικες τεχνικές,το μεράκι, η γνώση των υλικών και η μαστοριά.

ΔΗΜΉΤΡΗΣ ΤΣΊΓΚΟΣ

insta: @omniviewdesign PRISMA SUITES, DIGENI ST., VOULA, ATHENS

www.omniview.com

© CHRISTOS DRAZOS

FREE PRESS № 681

↲ 47

ADM 01.3. Μπορεί η πανδημία να γεννήσει ένα νέο αρχιτεκτονικό κίνημα; Mε δεδομένα τις ανάγκες που γέννησε η πανδημία και τις νέες λειτουργίες που έπρεπε να εξυπηρετήσουν τα σπίτια μας, τους διαθέσιμους εξωτερικούς χώρους των διαμερισμάτων πόλης, συνυπολογίζοντας το γεγονός ότι δεν φτιάχνονται εύκολα νέα κτίρια σε μια πυκνοδομημένη πόλη σαν την Αθήνα και περιμένοντας τα νέα «roaring ’20s», θέσαμε το παραπάνω ερώτημα σε πέντε Έλληνες αρχιτέκτονες. ΑΠΌ ΤΗ ΖΩΗ ΠΑΡΑΣΙΔΗ

ΠΌΛΗ ΤΟΥ ΚΑΝΙΒΑΛΙΣΜΟΎ Η Cannibalism City, μου θυμίζει μια παράγραφο στο Ημερολόγιο ενός Τρελού του Lu Xun, «Άνοιξα ένα βιβλίο ιστορίας. Η ιστορία είναι χρονολογημένη και περιγραμμένη σε κάθε σελίδα με λίγα λόγια για συμπόνια, καθήκον και ακεραιότητα. Δεδομένου ότι δεν μπορούσα να κοιμηθώ ούτως ή άλλως, το διάβασα προσεκτικά για μισή νύχτα, και μόνο τότε από τις ραφές των γραμμάτων μπορούσα να δω τις δύο λέξεις που ήταν παντού: «Φάτε ανθρώπους»! Ποιος τρώει; Είναι η πόλη; Ποιος είναι σε αυτήν την πόλη; Είμαστε εμείς; Είμαστε θεατές στο Κολοσσαίο, βλέποντας την πόλη να ανοίγει το γιγαντιαίο αιματηρό στόμα της και να τρώει ανθρώπους, χειροκροτώντας. Τελικά, οι θεατές μετατράπηκαν σε τάφους. Ο Lu Hun έγραψε στο τέλος του ημερολογίου του, «Παιδιά που δεν έχουν φάει ακόμα ανθρώπους, ή μήπως έχουν; Σώστε τα παιδιά...»

–Yafei Li

Η σειρά πέντε σχεδίων με γραφίτη και τίτλο «Cannibalism City» του Yafei Li (ΗΠΑ) απεικονίζει μια «φανταστική» πόλη στην οποία επιτίθεται ο Covid-19 από διαφορετικές οπτικές γωνίες. Διακρίθηκε στο κάλεσμα/ διαγωνισμό Pandemic Architecture του ιστότοπου Archisearch.gr τον Μάρτιο του 2020.

48 ↳ LiFO

17.04.2021

ΘΩΜΆΣ ΔΟΞΙΆΔΗΣ: ΚΩΣΤΑΝΤΉΣ ΚΊΖΗΣ: ΔΗΜΉΤΡΗΣ ΠΟΤΗΡΌΠΟΥΛΟΣ: ΜΑΡΊΑ ΤΣΑΥΤΆΡΗ: ΠΑΎΛΟΣ ΧΑΤΖΗΑΓΓΕΛΊΔΗΣ:

DOXIADIS+ KIZI STUDIO POTIROPOULOS+PARTNERS URBAN SOUL PROJECT 314 ARCHITECTURE STUDIO

↲ 49

↘

CANNIBALISM CITY by Yafei Li, PANDEMIC ARCHITECTURE COMPETITION

2021 Αν ναι, ποια θα είναι τα χαρακτηριστικά του; Αν όχι, τι στέκεται εμπόδιο σε αυτό; Πέντε αρχιτέκτονες απαντούν.

FREE PRESS № 681

ADM 01.3

ΘΩΜΆΣ ΔΟΞΙΆΔΗΣ DOXIADIS+ Μετά την πανδημία έρχονται οι επιλογές. Το δίλημμα «επιβάλλομαι στη φύση ή συμβιώνω» είναι πιο ισχυρό από ποτέ. Μαζί με αυτό ακολουθούν κι άλλα: «Θα μείνω στην πολύβουη πόλη ή θα φύγω για την εξοχή;», «Στα δύσκολα θα φροντίσω τον εαυτό μου και την οικογένειά μου ή θα πολεμήσω για το σύνολο;», «Θα ζω όλο και μεγαλύτερο μέρος της ζωής μου online ή απαιτώ ποιοτική ζωή για το υλικό μου σώμα στον υλικό χώρο;». Η σχέση μας με τη φύση κατά τη διάρκεια της πανδημίας είναι διττή. Από τη μια, βγήκαμε στους υπαίθριους χώρους και αναζητήσαμε τα ελάχιστα κομμάτια φύσης μέσα στην πόλη. Μετά την πανδημία ο υπαίθριος χώρος θα είναι ακόμα πιο ανάρπαστος, ακόμα πιο αναγκαίος. Το περιοριστικό μοντέλο της πλατείας, του άλσους και της παιδικής χαράς θα επανεξεταστεί, καθώς θα χρειαστούμε ένα ζωντανό και πανταχού παρόν σύμπαν υπαίθριας ζωής στην πόλη. Ήδη δημιουργούνται στην Αθήνα νέες τυπολογίες δημόσιων χώρων που συνδυάζουν ή και συνδέουν. Καταλύτης των εξελίξεων στον σχεδιασμό του δημόσιου χώρου θα είναι το απελευθερωμένο από τη στάθμευση οδικό δίκτυο, που θα μπορεί να επαναπρογραμματιστεί με χρήσεις ζωής στην πόλη λόγω της επανάστασης στα ατομικά μέσα μεταφοράς και της σταδιακής, αλλά γρήγορης μείωσης του αριθμού των Ι.Χ. Αφενός, λοιπόν, εικάζουμε ότι το κέντρο της πόλης θα κατοικηθεί πιο εντατικά, θα υπάρξει έντονη μείξη χρήσεων, χώροι εύπλαστοι και ευπροσάρμοστοι για να τις φιλοξενήσουν, εφήμερη αρχιτεκτονική, κτίρια πράσινα, βιολογική μηχανική στις υποδομές, εξοικονόμηση πόρων. Από την άλλη, με την πανδημία αντιληφθήκαμε τη δύναμη ενός μέρους της φύσης, για το οποίο είμαστε ακόμα θηράματα. Αισθανόμαστε ανασφαλείς και επιζητούμε προστασία σε προσωπικά και ομαδικά μέσα αποστασιοποίησης, από τους ανθρώπους και τους άλλους ζωντανούς οργανισμούς. Αυτή η στάση, αντίθετα με την προηγούμενη, θεωρούμε ότι θα προκαλέσει την τάση ερημοποίησης των κοινόχρηστων χώρων, με τον διαχωρισμό των χρήσεων, τη μείωση των χώρων εστίασης και κοινωνικοποίησης, τη μετακίνηση της κατοικίας προς τα προάστια, την απομακρυσμένη εργασία και την online εξυπηρέτηση. Σε βάθος χρόνου, θα μπορούσαμε ακόμα να φανταστούμε ότι οι άνθρωποι των πόλεων θα πολωθούν σε δύο φυλές, στους Ανοιχτούς και τους Κλειστούς, και ότι κάθε φυλή θα αναπτύξει το δικό της μοντέλο πόλης. Στις επιλογές αυτές, η θέση που θα πάρει ο καθένας μας, κάθε κράτος, κάθε πλατφόρμα της αγοράς και τελικά όλη η ανθρωπότητα θα καθορίσει το μέλλον.

50 ↳ LiFO

17.04.2021

ΚΩΣΤΑΝΤΉΣ ΚΊΖΗΣ KIZI STUDIO Μπορεί η πανδημία να γεννήσει ένα νέο αρχιτεκτονικό κίνημα; Ελπίζω πως όχι. Η πανδημία μόνο προβλήματα γέννησε. Στάθηκε αφορμή να αναθεωρήσουμε προτεραιότητες, αλλά, μόλις εκλείψει, θα θελήσουμε να επιστρέψουμε σε κάποια ουσιαστικά για την κοινωνική μας ζωή, προ-Covid ήθη. Πέρα από κάποιες χωρικές βελτιώσεις στην αρχιτεκτονική και στην πόλη, πιστεύω ότι η πανδημία δεν θα μας αφήσει τίποτα που θα αξίζει να αποκαλέσουμε «κίνημα». Μάθαμε να χρησιμοποιούμε ψηφιακά εργαλεία που ήδη είχαμε πιο εντατικά, μια συνειδητοποίηση της δύναμης της συνδεσιμότητας στην πράξη, που ευτυχώς θα μείνει μαζί μας. Ωστόσο, μαζί με αυτό, θα μείνει και το τραύμα της αποστασιοποίησης, σαν κατάλοιπο ιού σε πληγωμένο σώμα.

Αν αφήσουμε κατά μέρος τα οφέλη της συνδεσιμότητας και κοιτάξουμε τον απτό, βιωματικό χώρο στην αρχιτεκτονική της πόλης, περισσότερο από ευκαιρίες για αλλαγή, ας αναζητήσουμε αντιστάσεις για επαναφορά: θα αλλάξει ο τρόπος που σκεφτόμαστε τα κτίρια συγκέντρωσης κοινού, τα εκπαιδευτικά κτίρια, τα γήπεδα; Θα φοβόμαστε να μαζευτούμε σε ένα θέατρο ή ένα σινεμά; Όχι! Καλύτερα να επουλώσουμε τα συλλογικά μας τραύματα παρά να αναθεωρήσουμε τυπολογίες διαρκείς που μας έχουν καθορίσει.

Ωστόσο, αυτό που με τρομάζει δεν είναι τόσο τα παραπάνω όσο οι αλλαγές που ήδη συντελούνται στον χώρο εργασίας. Το γεγονός ότι αναγκαστήκαμε να δουλέψουμε από το σπίτι ανέτρεψε ως έναν βαθμό τα δεδομένα στον χώρο. Τα κτίρια γραφείων άδειασαν, το μέγεθός τους τέθηκε υπό αμφισβήτηση και η κουζίνα, το σαλόνι, το υπνοδωμάτιο πολλές φορές, μετατράπηκαν σε χώρους εργασίας. Όλα λειτούργησαν με τη λογική ότι η δουλειά μπορεί να βγαίνει στο laptop, στην άνεση του σπιτιού, δίχως διαδρομές. Περισσότερος ύπνος και χρόνος με την οικογένεια, ευχαριστημένοι εργαζόμενοι, ακόμα πιο ευχαριστημένοι εργοδότες, που τρίβουν τα χέρια τους στην προοπτική να μη χρειάζεται να επενδύουν σε χώρους γραφείων. Ένας πραγματικός εφιάλτης, μεταμορφωμένος σε καλό όνειρο. Σε μια εποχή που όλοι πασχίζουν να προστατεύσουν το οικιακό περιβάλλον από την πίεση του εργασιακού, το δεύτερο εισέβαλε στο πρώτο με τον πιο βάναυσο και καταναγκαστικό τρόπο. Όπως πάντα, «κάτι πρέπει να αλλάξει, για να μείνουν όλα ίδια». Θέλουμε χώρους με κυκλοφορία φρέσκου αέρα και καλό ηλιασμό. Θέλουμε κτίρια με σωστή κυκλοφορία, στα οποία να μη συνωστιζόμαστε, θέλουμε άμεση και εύκολη πρόσβαση σε υπαίθριους χώρους. Όμως αυτές οι χωρικές αξίες ήταν σημαντικές για την αρχιτεκτονική και πριν από την πανδημία – ας γίνει ο ιός η αφορμή να τις θέσουμε σε πρώτη προτεραιότητα. Ελπίζω, λοιπόν, ότι οι τυπολογίες που τέθηκαν εν αμφιβόλω κατά τη διάρκεια της πανδημίας θα επανέλθουν βελτιωμένες. Ότι θα πηγαίνουμε στη δουλειά μας, σε χώρους πιο άνετους, που η ψηφιακή εμπειρία θα επεκτείνει αντί να τους συρρικνώνει. Ότι θα προτιμούμε πάντα τη διά ζώσης επαφή από τη διαδικτυακή, αλλά η δεύτερη θα συνεχίσει να ανοίγει διαύλους ανενεργούς προ-Covid. Με άλλα λόγια, ότι δεν θα βαλτώσουμε στη δυστοπία του laptop, απλώς επειδή ζήσαμε για λίγο την ψευδαίσθηση μιας πιο εύκολης καθημερινότητας.

PANDEMIC A

2021

ANTHILL SECTION by Yafei Li, PANDEMIC ARCHITECTURE COMPETITION

ΔΗΜΉΤΡΗΣ ΠΟΤΗΡΌΠΟΥΛΟΣ POTIROPOULOS+PARTNERS Δεν θεωρώ ότι λόγω της πανδημίας θα συμβούν ριζικές ανατροπές στην αρχιτεκτονική σκέψη και έκφραση, πόσο μάλλον να γεννηθεί «νέο αρχιτεκτονικό κίνημα». Για να συμβεί κάτι τέτοιο, θα έπρεπε να συντρέχουν βαθύτερες εξελικτικές διεργασίες, όπως συνέβη στο παρελθόν με τη Βιομηχανική Επανάσταση. Όμως, όσοι δεν το έχουν αντιληφθεί μέχρι σήμερα ή εθελοτυφλούν –αναφέρομαι στους πολιτικούς αλλά και στους απλούς πολίτες– θα πρέπει να καταλάβουν ότι οφείλουν πλέον να ενστερνιστούν και πρακτικά τις αρχές της λεγόμενης «πράσινης» ανάπτυξης, ώστε να αναστραφεί, αν αυτό είναι δυνατό, η σημερινή επιζήμια δυναμική, συνέπεια της οποίας είναι η κλιματική αλλαγή και η περιβαλλοντική ρύπανση. Η αναζήτηση μιας ισορροπημένης σχέσης μεταξύ του δομημένου και του φυσικού περιβάλλοντος παραμένει σήμερα κεντρικό ζητούμενο, ειδικότερα όταν η πρόοδος της επιστήμης οδηγεί σε έναν τρόπο ζωής που κυριαρχείται όλο και περισσότερο από τα προϊόντα αλλά και τα σύμβολα της τεχνολογίας. Σε αυτό το τεχνο-κεντρικό περιβάλλον οφείλει η αρχιτεκτονική να αντιτάξει τις αρχές της αειφόρου ανάπτυξης. Διαμεσολαβώντας μεταξύ των φυσικών φαινομένων και του ανθρώπου, προκειμένου να ικανοποιήσει αρχέγονες, θεμελιώδεις ανάγκες του, όπως είναι η σχέση του με τη φύση. Η συζήτηση αυτή αφορά, άμεσα ή έμμεσα, και την περιβαλλοντική ρύπανση, με ό,τι μπορεί να σημαίνει αυτό, ακόμα και για απειλές του τύπου της πανδημίας.

ARCHITECTURE

ΜΑΡΊΑ ΤΣΑΥΤΆΡΗ - URBAN SOUL PROJECT Είμαστε μπροστά σε ένα τεράστιο πιθανό βήμα για τον δυτικό πολιτισμό. Αν ανατρέξει κανείς στα μεγάλα ζητήματα που μας απασχολούσαν και μας απασχολούν ως μεγάλες προκλήσεις κατά τη μετάβασή μας στον εικοστό πρώτο αιώνα, θα βρει, σίγουρα, φλέγον ακόμη και σήμερα το οικολογικό ζήτημα, την ευέλικτη εργασία, την ανάγκη μείωσης των ρύπων και τη μείωση χρήσης του αυτοκινήτου. Όλα δοκιμάστηκαν και επιβλήθηκαν βιαίως, σίγουρα όχι με τη θέλησή μας, τον τελευταίο χρόνο. Όλος ο πλανήτης έμαθε να δουλεύει από το σπίτι του μέσα σε έναν μήνα. Τους πρώτους μήνες της καραντίνας είδαμε την ατμοσφαιρική ρύπανση να μειώνεται σημαντικά στις μεγάλες πόλεις. Είδαμε ότι με τον δύσκολο τρόπο, τελικά, γίνεται.

Σε πόλεις όπου το real estate έχει εκτοξευτεί, όπως στο Λονδίνο, η κυλιόμενη εργασία, το hot-desking, είναι πραγματικότητες που σε άλλα, ευρωπαϊκά ή μη, εργασιακά περιβάλλοντα έμοιαζαν πολύ προωθημένες. Κι όμως, αυτές οι συνθήκες παράγουν νέα χωρικά δεδομένα για τις πόλεις, για το οδικό δίκτυο και τα μεταφορικά μέσα, για τους εργασιακούς χώρους και, φυσικά, για τα σπίτια μας.

Κανένα σπίτι, ελληνικό ή μη, δεν ήταν φτιαγμένο για να εργάζεσαι σε αυτό. Τα έπιπλά μας δεν είναι επαγγελματικά, δεν είναι δεδομένο ότι υπάρχει ξεχωριστός χώρος για παραπάνω από ένα άτομα, έτσι ώστε να εργάζονται ταυτόχρονα στο σπίτι. Βάζοντας και την τηλεκπαίδευση στην εξίσωση, το πράγμα δυσκολεύει ακόμη περισσότερο. Εκτός από το χωροθετικό ζήτημα του να έχουμε ξεχωριστά δωμάτια με δυνατότητα γραφείου για λόγους ηχομόνωσης, σαφώς υπάρχει το ζήτημα του αριθμού των υπολογιστών και των tablets που χρειάζονται όταν δυο-τρία άτομα δουλεύουν ή κάνουν μάθημα. Ο προσωπικός χώρος διαβίωσης όπου ζούμε οι περισσότεροι είναι ούτως ή άλλως σχεδιασμένος με άλλα κριτήρια, σε εντελώς διαφορετικό και παρωχημένο χρόνο, δεκαετίες πριν. Ανακαινίσεις επιφανειακές ή ριζικές ανανεώνουν τους χώρους, αλλά δεν αλλάζουν ριζικά τις πολυκατοικίες.

ΤΜΉΜΑ ANTHILL Η πόλη έχει μολυνθεί, αλλά ίσως τραυματίστηκε πριν από πολύ καιρό. Οι άνθρωποι καλούνται να μείνουν σε καραντίνα στο σπίτι. Η πόλη γίνεται φυλακή ή αποικία μυρμηγκιών σε αυτή την καταστροφή. Η κάτοψη μοιάζει με βαμμένο δέρμα, όπου όλα φαίνονται καλά οργανωμένα. Η τομή, ωστόσο, είναι περίπλοκη, σαν αποικία μυρμηγκιών. Έχοντας υποστεί πλύση εγκεφάλου, κινούμαστε μόνο στις στενές σήραγγες. Περιμένουμε, περιμένουμε την ευκαιρία να ξαναγυρίσουμε και, τελικά, θα ξεχάσουμε το χάος που επικρατεί εκεί.

–Yafei Li

FREE PRESS № 681

↲ 51

ADM 01.3 ΠΑΎΛΟΣ ΧΑΤΖΗΑΓΓΕΛΊΔΗΣ - 314 ARCHITECTURE STUDIO

Ήρθε η πανδημία κι έγιναν όλα ορατά: οι αόρατες πόλεις μας, οι αόρατες γειτονιές, οι αόρατες πολυκατοικίες, τα αόρατα πάρκα, οι αόρατες επιθυμίες μας. Με νέα δεδομένα τον υποχρεωτικό περιορισμό και τον εγκλεισμό, ο κόσμος ήρθε αντιμέτωπος με την καθημερινότητα και τον εαυτό του. Πόσο μάλλον όταν ο εγκλεισμός είναι παρατεταμένος, που δεν μπορεί παρά να φέρει πιο πολλές επιθυμίες στην επιφάνεια. Ο κόσμος έχει ανάγκη πλέον να ρισκάρει, να ενδώσει, να αφεθεί, αναζητά την απόλαυση, έναν «παράνομο» ερωτισμό για να δραπετεύσει από την «έννομη» κατάστασή του. Φυσικό επακόλουθο της πανδημίας ήταν οι πόλεις να μετατραπούν σε σκηνές απόδρασης και περιπλάνησης. Ο αποκλεισμός στις πόλεις στην ουσία ήταν η απελευθέρωση σε αυτές. Και, όπως είθισται, όσο πιο αισθησιακή είναι μια σκηνή, τόσο πιο μεγάλη ικανοποίηση προσφέρει. Όσο η αρχιτεκτονική εξάπτει τη φαντασία και προκαλεί την ανθρώπινη ματιά, τόσο αναγνωρίζεται η επίδραση και η ευρηματικότητά της. Τα εμπόδια που έφερε ο κορωνοϊός καθυστερούν μεν τις γραφειοκρατικές διαδικασίες, αλλά, αν αντιμετωπιστούν δημιουργικά, η απόλαυση είναι σημαντικά μεγαλύτερη. Η ανάγκη για ρίσκο απενοχοποιεί το παιχνίδι και τις ηδονικές σκέψεις που προηγουμένως δίσταζαν να αποδεχτούν ή να υλοποιήσουν τόσο οι αρχιτέκτονες όσο και οι κάτοικοι της πόλης. «Δεν ξέρω πότε βρήκες τον χρόνο να επισκεφτείς όλες τις χώρες που μου περιγράφεις. Έχω την αίσθηση πως δεν έφυγες ποτέ από αυτόν εδώ τον κήπο». Στις Αόρατες Πόλεις του Καλβίνο ο Μάρκο Πόλο περιγράφει στον αυτοκράτορα των Τατάρων, Κουμπλάι Χαν, εξωπραγματικούς τόπους και θα ήθελα να πιστεύω πως, πέρα από προϊόντα φαντασίας, αυτά τα μέρη είναι αληθινά. Πίσω από το πέπλο της Αθήνας της αντιπαροχής κρύβεται η ηδονική Αθήνα με τα στενά δρομάκια, τα γραμμικά μπαλκόνια, τις περίτεχνες εισόδους πολυκατοικιών, τα περίπτερα, τα διατηρητέα, τις εκκλησίες, τα αρχαιολογικά ευρήματα και τα συνοικιακά μαγαζάκια. Ακόμα και στα προάστια υπάρχει απίστευτη ποικιλία ερεθισμάτων και αντιθέσεων, χαρακτηριστικό του ελληνικού ταμπεραμέντου, όπου η «τάξη» και το «ωραίο» του ενός αντιπαρατίθεται στην «τάξη» και στο «ωραίο» του άλλου.

Η ελληνική πόλη είναι η απόλυτη έκφραση ερωτισμού. Εύχομαι οι αρχιτέκτονες να επιλέγουν πάντα να ακροβατούν μεταξύ πόθου και νόμου, προσπαθώντας να αποκαλύψουν κρυφές ανθρώπινες επιθυμίες μέσω του σχεδιασμού τους. Εύχομαι οι κάτοικοι να τολμήσουν να αφεθούν περισσότερο στις «έννομες» αποδράσεις στην πόλη τους. Η πανδημία δεν θα γεννήσει κανένα αρχιτεκτονικό κίνημα. Ανέδειξε, όμως, αυτό που ήταν καλά κρυμμένο, τον εσωτερικό πόθο των ανθρώπων.

«Ναι, η αυτοκρατορία είναι άρρωστη και, το χειρότερο, προσπαθεί να συνηθίσει τις πληγές της. Ο σκοπός των εξερευνήσεών μου είναι αυτός: παρατηρώντας τα ίχνη της ευτυχίας που ακόμα διακρίνονται, μετρώ τη σπανιότητά τους. Αν θέλεις να μάθεις πόσο σκοτάδι έχεις γύρω σου, πρέπει να ακονίσεις το βλέμμα σου στα αδύναμα μακρινά φώτα». Καλβίνο, Ι., Οι Αόρατες Πόλεις, μτφρ. Α. Χρυσοστομίδης, Αθήνα: Εκδ. Καστανιώτη, σελ. 81

52 ↳ LiFO

17.04.2021

PANDEMIC ARCHITECTU

URE

OPTICAL SLAVE by Yafei Li, PANDEMIC ARCHITECTURE COMPETITION

2021

ΟΠΤΙΚΌΣ ΣΚΛΆΒΟΣ Τα ανθρώπινα όντα δεν εγκατέλειψαν ποτέ την ιδέα του «διασκεδαστικού ματιού». Ακριβώς σαν pinhole camera, τα μέσα μαζικής ενημέρωσης και οι φήμες μπορούν να ανατρέψουν την εικόνα της πόλης. Όπως έγραψε ο Qian Zhongshu στο Fortress Besieged, «Οι αμόρφωτοι ξεγελιούνται από άλλους, επειδή είναι αναλφάβητοι. Οι μορφωμένοι προσεγγίζονται από έντυπα, όπως η προπαγάνδα της εφημερίδας σας, επειδή είναι εγγράμματοι. Οι φήμες κατέκλυσαν σιωπηλά την πόλη, σαν ναρκωτικά, αλλά εξακολουθούμε να απολαμβάνουμε το συναίσθημα».

–Yafei Li

◊

FREE PRESS № 681

↲ 53

ADM 01.4.

01 Γυναίκες στην αρχιτεκτονική Το φετινό θέμα των Ηνωμένων Εθνών για την Παγκόσμια Ημέρα της Γυναίκας και για όλο το έτος είναι «Women in leadership», μια που, like it or not, στην πράξη η ισότητα των δύο φύλων δεν επετεύχθη ποτέ. Μεταξύ άλλων, η ετήσια έρευνα «Women in the Workplace» της McKinsey έδειξε ότι πριν από το 2020 γυναίκες και άνδρες εγκατέλειπαν τις εταιρείες στις οποίες εργάζονταν σε ίσα ποσοστά. Ωστόσο, λόγω των συνθηκών που δημιουργούνται από την κρίση του Covid-19, περίπου δύο εκατομμύρια γυναίκες έχουν εγκαταλείψει το εργατικό δυναμικό στις ΗΠΑ. Επομένως, σύντομα πολύ λιγότερες γυναίκες θα καταλαμβάνουν θέσεις ηγεσίας. Την ίδια στιγμή, τα στοιχεία της Eurostat δείχνουν ότι ακόμα και οι γυναίκες που κατέχουν ανώτερες διευθυντικές θέσεις αμείβονται κατά 23% λιγότερο ανά ώρα, σε σύγκριση με τους άνδρες που κατέχουν αντίστοιχες θέσεις. Συνολικά, οι αποδοχές των γυναικών είναι κατά 16% χαμηλότερες από αυτές των ανδρών ανά ώρα εργασίας, λέει το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Στην Ελλάδα, το μισθολογικό χάσμα ανερχόταν στο 12,5% κατά τη μέτρηση του 2017. Ορισμένες από τις αιτίες για τα παραπάνω αποτελέσματα είναι η απορρόφηση των γυναικών στη φροντίδα του σπιτιού και της οικογένειας, ο καθορισμός των επαγγελματικών επιλογών από τις οικογενειακές υποχρεώσεις και η υπερεκπροσώπηση των γυναικών σε χαμηλότερα εισοδηματικά στρώματα. Τι συμβαίνει, όμως, στην αρχιτεκτονική; Σκαρφαλώνοντας στην 4η θέση του ελληνικού top 10 στο Spotify, η σειρά «Archisearch Talks, Αdvice to Young Architects» και τώρα ο κύκλος podcasts με τίτλο «Women in Architecture» από το Archisearch.gr και την Design Ambassador πραγματεύονται σε βάθος και πέρα από τα κλισέ το θέμα της ισότητας στον αρχιτεκτονικό επαγγελματικό στίβο. Με στόχο τη διαμόρφωση ενός ακόμα πιο ισότιμου μέλλοντος στη μετά-covid περίοδο, συζητούν με τον Βασίλη Μπαρτζώκα, ιδρυτή της Design Ambassador, γυναίκες αρχιτέκτονες κάθε ηλικίας, με διαφορετικό background και ιστορία. Η σειρά podcasts «Women in Architecture» αποφεύγει τον κυρίαρχο λόγο και δίνει βήμα στους ανθρώπους που βιώνουν ενεργά τη ζωή, την εξέλιξη και το επάγγελμά τους.

Let the people speak!

54 ↳ LiFO

17.04.2021

ΓΙΑ ΤO LEADERSHIP Martha Tsigkari «Γυναίκες και άνδρες έχουν διαφορετικό τρόπο να λανσάρουν τον εαυτό τους και να αντιμετωπίζουν τη δουλειά. Οι γυναίκες είναι πιο ήσυχες και επιλέγουν να μην τις βλέπουν. Είναι καλές στο multitasking, έχουν να οργανώσουν πράγματα κι έτσι είναι εστιασμένες στη δουλειά. Οι άνδρες είναι εκρηκτικοί στις αντιδράσεις τους και θα κυριαρχήσουν στη συζήτηση. Έχουμε την αίσθηση ότι υπάρχουν λιγότερες γυναίκες, επειδή μιλάνε πιο σιγά» λέει η Μάρθα Τσίγκαρη, partner στη Foster + Partners και ειδική σε ένα ευρύ φάσμα ειδικοτήτων, όπως το computational design, η τεχνητή νοημοσύνη και το machine learning, η ρομποτική και η εικονική πραγματικότητα. «Βλέπω περισσότερες γυναίκες να δουλεύουν μαζί, με κέφι, ανάγκη για εξέλιξη και δημιουργία. Ωστόσο, δεν βλέπω πολλές να “ηγούνται”, όπως λέμε, των γραφείων τους. Αυτό κρίνεται από πολλές παραμέτρους που έχουν να κάνουν με τις δυνατότητες και όχι με τις ικανότητες. Για τους άνδρες είναι ευκολότερο να δημιουργούν συμμαχίες, να προσελκύουν τα μεγάλα κεφάλια. Όμως αυτό αλλάζει και ένα παράδειγμα πρωτοπόρου στην αρχιτεκτονική ήταν η Zάχα Χαντίντ. Σήμερα υπάρχει δίψα από τις συναδέλφους μου να γίνουν οι γυναίκες αρχηγοί μεγάλων γραφείων. Και θα γίνουν» συμπληρώνει. Η ίδια είναι διατεθειμένη να αντιμετωπίσει το θέμα της ποσόστωσης. Πιστεύει ότι πρέπει να υπάρχει. Εκτιμά ότι, λόγω ποσόστωσης, θα ακουστεί πως κάποια πήρε τη δουλειά χωρίς την αξία της, αλλά η γενιά μας θα πρέπει να το αντιμετωπίσει, καθώς όλοι ξέρουμε ότι οι προσλήψεις γίνονται λόγω ικανότητας».

Γυναίκες αρχιτέκτονες κάθε ηλικίας, με διαφορετικό background και ιστορία, συζητούν σε μια σειρά podcasts με τον Βασίλη Μπαρτζώκα, ιδρυτή της Design Ambassador, με στόχο τη διαμόρφωση ενός ακόμα πιο ισότιμου μέλλοντος στη μετά-covid περίοδο.

2021

ΑΠΌ ΤΗ ΔΑΝΆΗ ΜΑΚΡΉ

Μαρία Τσαυτάρη Σε παρόμοιο μήκος κύματος κινείται η Μαρία Τσαυτάρη, partner και design director της ομάδας Urban Soul Project. «Οι άνδρες βγαίνουν πιο μπροστά, είναι πιο εκρηκτικοί στα meetings, θέλουν να ορίσουν το παιχνίδι. Προσωπικά, σε μια σχέση θα μπω ως επαγγελματίας. Δεν θεωρώ ότι πρέπει να βάζεις το φύλο στο κέντρο. Κι αν κάποιος το πάει εκεί, είναι απόλυτο για μένα ότι αυτό δεν σχετίζεται με την κουβέντα» υποστηρίζει. Για εκείνη, καθοριστικές στην εξέλιξή της υπήρξαν οι σπουδές της και η παραμονή της στη Νέα Υόρκη. Το περιβάλλον της μητρόπολης τη βοήθησε να ανακαλύψει και να ενισχύσει τα θετικά στοιχεία του εαυτού της. «Μπορείς να τα καταφέρεις, να λάβεις την αναγνώριση μέσα από τη χαρά για την επιτυχία σου, να επιβραβευτείς με τη ανάθεση του επόμενου έργου σου, να απολαύσεις την εμπιστοσύνη» εξηγεί. Στο γραφείο της σήμερα εργάζεται στην ίδια λογική. Γι’ αυτό, για εκείνη, η ηγεσία δεν είναι η κορυφή μιας πυραμίδας, όπου λαμβάνονται οι αποφάσεις, αλλά το αποτελεσματικό μοίρασμα των έργων, των ευθυνών και των δικαιωμάτων.

Kατερίνα Αποστόλου Για την Κατερίνα Αποστόλου από το γραφείο ΑΚΑ Apostolou Colakis Architects ο ίδιος ο ρόλος του αρχιτέκτονα ενέχει την ηγεσία, με αναφορά στη δράση του «πρωτομάστορα» που συντονίζει στο εργοτάξιο. «Το να είσαι γυναίκα στην αρχιτεκτονική σχεδόν αυτόματα σημαίνει ότι μπορείς να ηγηθείς ενός γραφείου. Οι γυναίκες αρχιτέκτονες και designers διαχρονικά δημιουργούσαν τάσεις και ηγούνταν. Στις μέρες μας, και σύμφωνα με τις νέες θεωρίες leadership, που θέλουν τον ηγέτη να ενθαρρύνει και να εμπνέει τους υπαλλήλους του στην καινοτομία και τη δημιουργία της αλλαγής, οι γυναίκες έχουν περισσότερες πιθανότητες επιτυχίας» σημειώνει. «Τα τελευταία χρόνια έχουμε δει πολλές γυναίκες να μπαίνουν σε ηγετικούς ρόλους και μια ενεργή κίνηση να δοθούν ίσες ευκαιρίες σε αυτές. Ο ακαδημαϊκός χώρος είναι αρένα πειραματισμού, όπου θέματα όπως το diversity και το leadership έχουν σημαντικό ρόλο.

↘

FREE PRESS № 681

↲ 55

ADM 01.4.

01

ΓΙΑ ΤΑ ΣΤΕΡΕΟΤΥΠΑ Καλλιόπη Κοντόζογλου H Καλλιόπη Κοντόζογλου συμπληρώνει φέτος 40 χρόνια ως αρχιτέκτονας και καθηγήτρια αρχιτεκτονικής σε διεθνή πανεπιστήμια όπως ΑΑ,Harvard,Hong Kong, UWA,κ.α.« Όταν έψαχνα σε ποιο πανεπιστήμιο να σπουδάσω στην Βρετανία έκανα αίτηση και στο Brunel. Μου πρόσφεραν πλήρη υποτροφία γιατί θα ήμουν η πρώτη γυναίκα φοιτήτρια εκεί. Έφυγα τρέχοντας φυσικά! Σήμερα οι δικές μου φοιτήτριες είναι παντού. Ωστόσο, αν οι γυναίκες ρίξουν όλες τις δυνάμεις τους στην καριέρα, νιώθουν ότι θα χάσουν την οικογένεια και τα παιδιά. Πρέπει εμείς οι ίδιες να κάνουμε lean in αντί για lean back όπως λέει στο ομώνυμο βιβλίο της η Sheryl Sandberg η COO του Facebook. Κοινωνικά, να δούμε τη φιλοδοξία μας σαν αρετή και όχι μειονέκτημα», αναφέρει. Η ίδια προσπαθούσε πάντα να βρίσκει γυναίκες συνεργάτες κάτι που δεν είναι πάντα εύκολο, μιας και σε πολλά επαγγέλματα, οι γυναίκες είναι υπάλληλοι σε γραφεία που ανήκουν σε άνδρες.

56 ↳ LiFO

17.04.2021

Μυρτώ Κιούρτη Για τη Μυρτώ Κιούρτη, που σήμερα κάνει μεταδιδακτορική έρευνα στο Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο, είναι δεδομένο ότι η κοινωνία είναι στερεοτυπική, με τις στερεοτυπικές σκέψεις να επιβάλλονται και στους άνδρες. «Ο πατέρας μου μού είχε βγάλει πρόγραμμα ότι θα περάσω στην Αρχιτεκτονική, θα κάνω ένα μεταπτυχιακό, θα παντρευτώ και θα κάνω οικογένεια. Οι γονείς μου, με πιεστικό και δημιουργικό παράλληλα τρόπο, είχαν επενδύσει στη μόρφωσή μου. Από τα πιο δύσκολα πράγματα για εμένα ήταν να διαχειριστώ την πίεση από τους γονείς και την κοινωνία. Το “αν βγει”, “αν προκύψει” η οικογένεια δεν υπάρχει. Στη λογική πολλών ανθρώπων τα παιδιά πρέπει να είναι ή σημαντικός στόχος ή να τα μισείς» λέει.

<<WOMEN IN ARCHITEC

2021 Λυδία Καλλιπολίτη Στην ελεύθερη αγορά και στις επιχειρήσεις, το τοπίο είναι διαφορετικό» συμπληρώνει η Λυδία Καλλιπολίτη, αρχιτέκτονας, συγγραφέας και επίκουρη καθηγήτρια στο Cooper Union στη Νέα Υόρκη. Η μητρότητα αλλάζει πολλά πράγματα στη ζωή και στον ίδιο τον άνθρωπο. «Δεν είναι μόνο ο χρόνος και ο κόπος που πρέπει να δώσεις για να αναθρέψεις τα παιδιά. Θέλεις και να είσαι μαζί τους, όταν τα σκέφτεσαι. Πέραν αυτού, είναι και τα αδιάλλακτα κοινωνικά πρότυπα για το τι περιμένει η κοινωνία να κάνει μια γυναίκα μητέρα. Εκεί συλλογικά πρέπει να εξετάσουμε εκ νέου τον ρόλο τους και να επαναπροσδιορίσουμε τον καταμερισμό ευθυνών. Η βοήθεια από οικογένεια και σύζυγο είναι καθοριστική για να μπορέσεις να τιμήσεις την αγάπη του επαγγέλματος».

Mόρφω Παπανικολάου Η Μόρφω Παπανικολάου, η οποία διδάσκει στο τμήμα Αρχιτεκτόνων του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, συνοψίζει με τον καλύτερο τρόπο τις προκαταλήψεις που μπορεί να αντιμετωπίσει μια γυναίκα, ακόμα και σε ένα προοδευτικό περιβάλλον: «Το προοδευτικό περιβάλλον νομίζω ότι είναι ακόμα εγκεφαλικό, δεν έχει γίνει βιωματικό και ψυχικό. Ενυπάρχουν, έστω και ασυνείδητα, σε άνδρες και γυναίκες, συντηρητικά στερεότυπα, τα οποία θέλει δουλειά για να τα αποβάλουμε».

↲

CTURE>>

ΓΙΑ ΤΟ #METOO

«Στην αρχιτεκτονική το #MeToo ξεκίνησε με μια λίστα – δεν ξέρω αν κυκλοφόρησε στην Ελλάδα. Λεγόταν Shitty Architecture Men και κυκλοφόρησε την εποχή των αποκαλύψεων στο Χόλιγουντ. Όλοι ήξεραν κάποιον μέσα σε αυτήν τη λίστα που έγινε viral και στην οποία οφείλονται πολλές μεγάλες παραιτήσεις σημαντικών ανδρών αρχιτεκτόνων. Στην αρχή ήταν πολύ ενδιαφέρον και υπήρχε ανακούφιση που κάποια πράγματα έγιναν δημοσίως γνωστά, επειδή ορισμένοι είχαν καταπιέσει και καταπατήσει γυναίκες σε όλη τους τη σταδιοδρομία. Μετά από ένα σημείο, όμως, και επειδή οι καταγγελίες ήταν ανώνυμες, όλο αυτό το σκηνικό έγινε ένα είδος καταδίωξης. Στη στροφή που η λίστα κατέστη μέσο καταδίωξης συνέβησαν πολλές αδικίες, με αποτέλεσμα να απολυθούν και αθώοι. Ωστόσο, είναι σπουδαίο και απαραίτητο να ακούγονται οι φωνές των θυμάτων της βίας και χαίρομαι που το κίνημα πήρε έντονη μορφή και διάρκεια. Η καταδίωξη είναι το side effect. Συνεπώς, τα τελευταία χρόνια, στα μεγάλα πανεπιστήμια της Αμερικής έχουμε γυναίκες πρυτάνεις, οι οποίες είναι οι πρώτες που πήραν αυτόν τον ηγετικό ρόλο. Αν δεν υπήρχε το #MeΤoo, δεν ξέρουμε αν αυτές οι συνάδελφοι θα έπαιρναν ποτέ τον ρόλο που ανέκαθεν τους άξιζε» εξηγεί η Λυδία Καλλιπολίτη. «Ως προς το #MeToo, ωρίμασαν οι κοινωνικές συνθήκες, ώστε, ως γυναίκες, να μιλάμε χωρίς το στίγμα της ντροπής. Ελπίζω να μην υπάρξει το πισωγύρισμα που έχουμε δει πολλές φορές στην ιστορία της Δύσης, που οι γυναίκες συχνά ρίχνονται στη μάχη και έπειτα η κοινωνία η ίδια τις γυρίζει πίσω, όπως έγινε μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, παρά την ικανότητα και την αξία που προσφέρουν» ολοκληρώνει η Καλλιόπη Κοντόζογλου.

◊

FREE PRESS № 681

↲ 57

ADM 01.5.

01 Η αντοχή της αρχιτεκτονικής στον χρόνο, καθώς τα κτίρια ζουν για αιώνες, κάνει ιδιαίτερα σημαντική τη σχέση της με την οικονομία και τον πολιτισμό. Η αρχιτεκτονική είναι μια βαθιά κοινωνική τέχνη και συγχρόνως ένα πολύ ακριβό σπορ. Οι επενδύσεις σε αυτό που ονομάζουμε «καλή αρχιτεκτονική» σπανίζουν, μια άβυσσος μοιάζει να τις χωρίζει στη χώρα μας. Υπάρχει χώρος για συνεργασία ή είναι ασύμβατη η αρχιτεκτονική με την επένδυση που στοχεύει στο εμπορικό κέρδος; Ο εργολάβος έμοιαζε να είναι ο μεγάλος εχθρός των αρχιτεκτόνων! Η συζήτηση αυτή αποτέλεσε την αφετηρία της συνεργασία μας με την Dimand το 2007, που είχε ως επίκεντρο τη σχέση επενδυτή και αρχιτεκτονικής. Ο Δ. Ανδριόπουλος έφερε στο τραπέζι της συζήτησης νέες οικονομικές επενδυτικές θεωρήσεις από Ευρώπη και Αμερική, σύμφωνα με τις οποίες το κόστος που απαιτεί μια ποιοτική αρχιτεκτονική προσέγγιση μπορεί να ενσωματωθεί στην εμπορική δουλειά. Η καλή αρχιτεκτονική προσθέτει αξία στον επενδυτή. Στη βάση αυτή στήθηκε η μεταξύ μας συνεργασία. Το αποτέλεσμά της οδήγησε σε κτίρια όπου είχαμε τη δυνατότητα να εκφραστούμε δημιουργικά, τόσο ως προς την αρχιτεκτονική μας προσέγγιση όσο και ως προς τα υλικά. Η οικονομική κρίση του 2010 και η κατάρρευση της αγοράς των ακινήτων ήρθαν να επιβεβαιώσουν την αξία των ποιοτικών κτιρίων που επιβίωσαν σε δύσκολες συνθήκες. Μακάρι αυτή η διαδικασία να διευρυνθεί και να κυριαρχήσει. Το αποτύπωμά της θα φέρει μια ουσιαστική αναβάθμιση στην πόλη και στη ζωή.

Μαρία Κοκκίνου, Ανδρέας Κούρκουλας, αρχιτέκτονες 58 ↳ LiFO

17.04.2021

FREE PRESS № 681

↲ 59

ADM

Athens Design Map

02.Οpen

2021

enAthens

ADM 02.1. Η πανδημία μάς έκανε να δούμε τον δημόσιο χώρο Συζητήσαμε με τους ανθρώπους έξι αρχιτεκτονικών γραφείων της Αθήνας για τις ελλείψεις του, για τα παραδείγματα διαχείρισης άλλων πόλεων, για όσα έλειψαν σ’ εκείνους από το «έξω» αυτόν τον δύσκολο χρόνο.

Το νέο αστικό δάπεδο, όπως το οραματίστηκαν οι ksestudio στην πλατεία Κοτζιά.

ΑΠΌ ΤΗ ΖΩΗ ΠΑΡΑΣΙΔΗ

62 ↳ LiFO

17.04.2021

2021

ΈΛΕΝΑ ΖΕΡΒΟΥΔΆΚΗ: Z-LEVEL ΑΛΈΞΑΝΔΡΟΣ ΖΏΜΑΣ & ΜΆΡΑ ΠΑΠΑΒΑΣΙΛΕΊΟΥ: MICROMEGA ΣΟΦΊΑ ΚΡΙΜΊΖΗ & ΚΥΡΙΆΚΟΣ ΚΥΡΙΆΚΟΥ: KSESTUDIO ΣΤΑΥΡΟΎΛΑ ΧΡΙΣΤΟΦΙΛΟΠΟΎΛΟΥ: SCAPEARCHITECTURE ΔΗΜΉΤΡΗΣ ΘΕΟΔΩΡΌΠΟΥΛΟΣ & ΜΑΡΙΆΝΝΑ ΞΥΝΤΑΡΆΚΗ: HIBOUX ΜΑΝΏΛΗΣ ΗΛΙΆΚΗΣ & ΜΑΡΊΑ ΡΕΜΟΎΝΔΟΥ: YOLKSTUDIO

↘

FREE PRESS № 681

↲ 63

ADM 02.1 Προορισμένος για κοινόχρηστη και κοινωφελή χρήση, ο δημόσιος χώρος αποτελείται από δρόμους, πάρκα, πλατείες, όπου ιδανικά όλοι μας συνυπάρχουμε, αλληλεπιδρούμε και ψυχαγωγούμαστε. Κατά τη διάρκεια της πανδημίας, ο διάλογος για τον ξεχασμένο, κατά τα άλλα, δημόσιο χώρο της Αθήνας αναζωπυρώθηκε. Κι αυτό γιατί αφενός μεγάλο μέρος του πληθυσμού τον ανακάλυψε και τον χρησιμοποίησε ως διέξοδο στον εγκλεισμό, αφετέρου γιατί οι πολίτες στερήθηκαν τη λειτουργία του ως πεδίου έκφρασης και ιδεών.

Συζητώντας με την Έλενα Ζερβουδάκη του αρχιτεκτονικού γραφείου z-level, καταλήγουμε πως ένα από τα χαρακτηριστικά που διακρίνει στην Αθήνα είναι ότι σχεδόν σε κάθε γειτονιά της βρίσκουμε ποικιλία χρήσεων: μαγαζιά, καφέ, κατοικίες, γραφεία, εργαστήρια συνυπάρχουν στον ίδιο δρόμο, ακόμα και στο ίδιο κτίριο. «Η ποικιλομορφία αυτή λειτούργησε θετικά στην πανδημία κι έτσι οι γειτονιές έχουν πάντα στους δρόμους τους κάποια ζωή και κινητικότητα. Ωστόσο, τα μικρά μαγαζιά είναι αυτά που δίνουν περισσότερο την ανθρώπινη κλίμακα στον δημόσιο χώρο. Το κέντρο της Αθήνας, όπου υπερτερούν τα γραφεία και τα πολυκαταστήματα, κάποιες στιγμές θύμιζε δυστοπική πόλη». Με την απαγόρευση της κυκλοφορίας η γειτονιά όχι μόνο ήρθε στο επίκεντρο αλλά απέκτησε και μια πρωτόγνωρη διάσταση. Ο δημόσιος χώρος της, ο δρόμος, το πεζοδρόμιο, εκτείνεται μέχρι εκεί όπου αρχίζει ο ιδιωτικός, δηλαδή στις όψεις των πολυκατοικιών. «Στην πανδημία λες και τα όρια αυτά πήγαν λίγο πιο πίσω με κοινή συναίνεση. Το βλέμμα μας διαπερνά ένα φωτισμένο παράθυρο και περιηγείται το δωμάτιο. Αλλού μια μουσική ξεχύνεται μέσα από ένα κτίριο, προσκαλώντας τη ματιά μας στο εσωτερικό του. Μια πόρτα ανοίγει στον δρόμο κι ένας μικρός ιδιωτικός κόσμος αποκαλύπτεται δημόσια. Ξαφνικά, οι όψεις των κτιρίων έγιναν πιο διαμπερείς και ανήκουν τόσο στην πόλη όσο και στους ενοίκους τους». Κάποιες πόλεις είδαν την πανδημία ως ευκαιρία να πραγματοποιήσουν ιδέες που μελετούσαν από καιρό. Έτσι, στο Μιλάνο σχεδόν σε μια νύχτα δημιουργήθηκαν ποδηλατόδρομοι τριάντα πέντε χιλιομέτρων και στο Παρίσι πενήντα χιλιόμετρα λωρίδων αυτοκινήτων παραχωρήθηκαν στα ποδήλατα ως ένα αρχικά προσωρινό μέτρο, το οποίο όμως θα καθιερωθεί. Ο διευθυντής Αστικού Σχεδιασμού της πόλης του Μιλάνου Dimitrio Scopelliti δήλωσε ότι θα έπαιρνε χρόνια για να πετύχουν ό,τι ολοκληρώθηκε σε μερικούς μήνες. «Χάρη στον ιό, υπάρχει ένας υγιής ανταγωνισμός μεταξύ των πόλεων προκειμένου να ανταποκριθούν στις ανάγκες των πολιτών και να καθορίσουν ένα νέο μέλλον για τους κατοίκους τους. Ως πολεοδόμοι έχουμε μια μεγάλη ευκαιρία που δεν πρέπει να χαθεί» επισημαίνει η αρχιτέκτονας. Η εποχή του κορωνοϊού κάνει την ανάγκη να περάσουμε χρόνο σε πράσινους χώρους της πόλης μας εντονότερη από ποτέ. Η Αθήνα έχει διαθέσιμο χώρο πρασίνου 0,96 τ.μ. ανά κάτοικο, ενώ η ιδανική αναλογία κατά τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας είναι 9 τ.μ. ανά κάτοικο. «Σχετικά με το θέμα αυτό, το

Λεπτομέρεια από το νέο αστικό δάπεδο, όπως το οραματίστηκαν οι ksestudio στην πλατεία Κοτζιά.

64 ↳ LiFO

17.04.2021

γραφείο μας, μαζί με την Design4Future, είχε καταθέσει πριν από την πανδημία πρόταση στον δήμο για δράσεις, με στόχο την ευαισθητοποίηση των πολιτών στο θέμα του αστικού πρασίνου και τη δημιουργία μιας ηλεκτρονικής πλατφόρμας καταγραφής των δέντρων της Αθήνας. Παρατηρώντας την πόλη, βλέπουμε, και βλέπει, ότι οι ανοιχτοί χώροι, τα πάρκα, τα παρκάκια, οι πλατείες, οι παιδικές χαρές, οι λόφοι και τα άλση δεν είναι ισότιμα κατανεμημένα. «Προκύπτει ξεκάθαρα η ανάγκη για νέους χώρους ψυχικής και φυσικής υγείας σε κάθε γειτονιά, όπου θα μπορεί ο καθένας να φτάσει με τα πόδια ή με ποδήλατο. Η ύπαρξη κενών χώρων δεν αρκεί, καθώς κάθε σημείο θα πρέπει να βγάζει νόημα για τους ανθρώπους και να εξυπηρετεί διαφορετικές ανάγκες. Έτσι, οι υπάρχοντες πράσινοι χώροι θα πρέπει να καταγραφούν και, μαζί με τη δημιουργία νέων, να αποκτήσει ο καθένας μια διαφορετική και συμπληρωματική χρήση: skate-park, αναψυχή, γιόγκα, βοτανικός κήπος, γυμναστική με όργανα, τέχνη. Αν οι αρχαιολογικοί χώροι που συνδυάζουν ανοιχτούς πράσινους χώρους με πολιτισμό συντονιστούν επίσης με τις ανάγκες της εποχής μας και μετατραπούν σε αρχαιολογικά πάρκα με διευρυμένο ωράριο, θα συμβάλουν στη δημιουργία ενός “πράσινου” και πιο ανθρώπινου προσώπου της πόλης μας».

Για τον Αλέξανδρο Ζώμα και τη Μάρα Παπαβασιλείου του γραφείου Micromega, η πόλη βιώνεται μέσα από την εγγύτητα, την ελευθερία και τις τυχαίες συναντήσεις σε έναν κοινό τόπο. Οι χώροι που νοούνται ως κοινόχρηστοι σε μια πόλη σαν την Αθήνα είναι πρωτίστως αυτοί της εστίασης, οι καφετέριες και τα εστιατόρια, και έπειτα οι ανοιχτοί και δημόσιοι – για κάποιον λόγο η παραμονή έξω είναι συνυφασμένη με την κατανάλωση, όπως παρατηρούν. «Καλούμενοι, πλέον, να τηρήσουμε αποστάσεις, συνειδητοποιήσαμε την πραγματική έλλειψη ανοιχτών δημόσιων χώρων, πλατειών και πάρκων. Είμαστε τυχεροί γιατί στο Χαλάνδρι, όπου μένουμε, έχουμε τη Ρεματιά, έναν τόπο μαγικό, τόσο δίπλα στο κέντρο της πόλης, που νομίζεις ότι περνάς χωροχρονική πύλη όταν αφήνεις πίσω τον πεζόδρομο που σε οδηγεί εκεί και μπαίνεις σε ένα δάσος, τόσο κοντά κι όμως τόσο μακριά. Σίγουρα δεν γίνεται να δημιουργηθούν ανοιχτοί χώροι από τη μια μέρα στην άλλη, αλλά πιστεύουμε ότι μπορούν να συντηρηθούν και αναδειχτούν οι υπάρχοντες, όπως και να σχεδιαστεί ένα δίκτυο που θα τους ενώνει». Ως έργο που θα μπορούσε και θα έπρεπε να επιταχυνθεί άμεσα κρίνουν τη συντήρηση ή την κατασκευή εξαρχής των πεζοδρομίων. Τα πεζοδρόμια της Αθήνας και των προαστίων της είναι κακοδιατηρημένα και καταλαμβάνονται πρωτίστως από τα δέντρα, τα μηχανάκια και τα σταθμευμένα αυτοκίνητα, ενώ οι πεζοί έρχονται πάντα να ελιχθούν τελευταίοι. «Την περίοδο του lockdown είδαμε στη γειτονιά μας τους δρόμους να γεμίζουν, είτε από ανθρώπους που βγαίνουν για περπάτημα και τρέξιμο είτε από παιδιά που παίζουν, κάνουν ποδήλατο και πατίνι, και αυτή η εικόνα μάς γέμισε, κατά κάποιον τρόπο, αισιοδοξία: είναι η απτή απόδειξη πως πρέπει να ξανασκεφτούμε τους ανοιχτούς χώρους σε επίπεδο γειτονιάς. Μεγάλοι, καινούργιοι δημόσιοι χώροι θα αργήσουν να υλοποιηθούν. Τα πεζοδρόμια και οι πεζοδρομήσεις μικρής κλίμακας, η αξιοποίηση των αστικών κενών, είναι έργα σχετικά εύκολο να προχωρήσουν και να αλλάξουν την ποιότητα της καθημερινής ζωής και του δομημένου περιβάλλοντος».

ΔΗΜ

Οι ksestudio, η Σοφία Κριμίζη και ο Κυριάκος Κυριάκου, βρίσκουν την Αθήνα όμορφη, αλλά δύσκολη, αφού γίνεται όλο πιο απροσπέλαστη στους πεζούς της. Με τη σειρά τους πιστεύουν ότι η αρχή όλων των προβλημάτων είναι η κατάσταση του αστικού δαπέδου, τα στενά και με σπασμένες πλάκες πεζοδρόμια. Σε αρχιτεκτονικό διαγωνισμό για την ανάπλαση του κέντρου της Αθήνας φαντάστηκαν το πολύπαθο δημόσιο δάπεδο να ανασχεδιάζεται ως ένα ενιαίο «χαλί», στρωμένο από κτιριακό μέτωπο σε κτιριακό μέτωπο, και τιμήθηκαν με έπαινο γι’ αυτήν τους τη σκέψη. «Ένα απόλυτα πεζοδρομημένο ιστορικό κέντρο δεν έχει ανάγκη τη διάκριση πεζοδρομίου και οδοστρώματος. Ένα νέο ισόπεδο δάπεδο, φτιαγμένο από χυτό υλικό με τοπικά αδρανή που επιτρέπουν τη διαπνοή του εδάφους, θα μπορούσε να αλλάξει την εικόνα της Αθήνας». Η πόλη που πατάμε έχει στρωθεί πολλές φορές με διαφορετικούς τρόπους και ετερόκλητες αισθητικές. Όσες φορές έχει φτιαχτεί, άλλες τόσες έχει διαλυθεί. «Τα δάπεδα της Αθήνας εδώ και δεκαετίες είναι “καταδικασμένα” στο σπάσιμο, είτε λόγω κακής κατασκευής, είτε λόγω παράνομης κυκλοφορίας οχημάτων, είτε λόγω ασυντόνιστου σκαψίματος από διάφορους φορείς δικτύων. Τα άτεχνα μπαλώματα είναι αποτέλεσμα της αδυναμίας των τεχνικών υπηρεσιών να αποκαταστήσουν σωστά τις διαφορετικές διαμορφώσεις. Αυτό που φανταστήκαμε καθιστά το σπάσιμο, από πρόβλημα, λύση, ακριβώς διότι δεν είναι ένα νέο δάπεδο αλλά μια ανακύκλωση παλαιών, που θα δημιουργούσε ένα ομοιόμορφο μείγμα ψηφίδων από τα θραύσματα». Ιδέες σαν αυτήν του ksestudio δείχνουν ότι λύσεις υπάρχουν, και μάλιστα οικονομικές. «Η Αθήνα δεν είναι καταδικασμένη στην κακομοιριά των πεζοδρομίων της. Αλλά υπάρχει ένα πρόβλημα νοοτροπίας που αγωνιζόμαστε για να αλλάξει. Μας λείπει η έγνοια για τον δημόσιο χώρο. Στην Ελλάδα, δυστυχώς, μας ενδιαφέρει μόνο η καλαισθησία του προσωπικού μας χώρου, του σπιτιού ή του γραφείου μας, ακόμα κι αν χρειάζεται να διασχίσουμε μια ζούγκλα για να τον προσεγγίσουμε».

Κατά τη διάρκεια του εγκλεισμού, η Σταυρούλα Χριστοφιλοπούλου της Scapearchitecture παρατήρησε ότι τα παιδιά αδικούνται περισσότερο απ’ όλες τις ηλικιακές ομάδες.

Ένα δίκτυο ποδηλατόδρομων στην Αθήνα, μια μελέτη των Yolkstudio.

«Έχουν μεγαλύτερη ανάγκη να βρίσκονται σε ανοιχτούς υπαίθριους χώρους, κοντά στη φύση, να κινούνται με ασφάλεια και να κοινωνικοποιούνται σε ομάδες. Αυτές οι αναπτυξιακές ανάγκες, απαραίτητες για το σώμα και το πνεύμα τους, δεν υποκαθίστανται και δεν αναστέλλονται, επομένως πρέπει να βρεθεί τρόπος να ικανοποιούνται ακόμα και σε συνθήκες περιορισμών λόγω της πανδημίας». Η αλήθεια είναι ότι, περπατώντας στους δημόσιους χώρους της πόλης μας, θα έχετε παρατηρήσει ότι απουσιάζουν οι ασφαλείς, προσβάσιμοι και πράσινοι υπαίθριοι χώροι για παιδιά. Τα σχολεία είναι κλειστά, οι αυλόπορτες κλειδωμένες και οι υπαίθριοι χώροι τους απρόσιτοι και αποκλεισμένοι. Θα μπορούσε η πόλη να ανακτήσει τον δημόσιο υπαίθριο χώρο των σχολικών κτιρίων και του περιβάλλοντος χώρου τους; «Τα σχολεία είναι το δεύτερο σπίτι των παιδιών και πιστεύουμε ότι θα πρέπει να μπορούν να χρησιμοποιούνται με ασφάλεια, να λειτουργούν με φύλαξη όλες τις ώρες, ως ελεύθεροι υπαίθριοι χώροι κοινωνικής συναναστροφής και παιχνιδιού. Θα πρέπει να ξανασκεφτούμε πώς θέλουμε τις αυλές των σχολείων, για να μπορούμε να τις χρησιμοποιούμε, πώς πρέπει να είναι εξοπλισμένες οι ταράτσες, τα δώματα, τα υπόστεγα, όλοι οι υπαίθριοι σχολικοί χώροι, ώστε να αποδοθούν στα παιδιά». Η Σταυρούλα Χριστοφιλοπούλου προτείνει αυλές πράσινες, κήπους με φύτευση, φυσική σκίαση, μικρά καθιστικά, χώρους όπου τα παιδιά θα μπορούν να καλλιεργούν, να φροντίζουν μικρά ζώα, να έρχονται σε επαφή με τη φύση. Προτείνει σχολικά κτίρια με πράσινα φυτεμένα δώματα και κατάλληλα προφυλαγμένες και διαμορφωμένες, βατές ταράτσες. Η ιδέα δεν είναι καινούργια, στο εξωτερικό υπάρχουν ήδη εκφρασμένες τάσεις για τη σύμπλεξη των σχολικών χώρων με τη φύση και τον ευρύτερο δημόσιο χώρο, στοχεύοντας στη φυσική ευεξία των παιδιών και παράλληλα στην αειφορία των πόλεων. Στις σημερινές συνθήκες, έχοντας κατανοήσει την ανάγκη

ΜΟΣΙΟΣ ΧΩΡΟΣ

2021

για τη διά ζώσης επαναλειτουργία των σχολείων ανεξάρτητα από την πανδημία, μας καλεί να ρίξουμε μια ματιά στα παραδείγματα του Green Schoolyards America και του έργου «Ring around a tree» των Tezuka Architects στο Τόκιο. «Είναι παράλογο να μην υπάρχουν χώροι διαμορφωμένοι για υπαίθριο μάθημα σε μια χώρα με τόσο ευνοϊκές καιρικές συνθήκες το μεγαλύτερο μέρος του χρόνου. Προτείνουμε τη διαμόρφωση χώρων σχεδιασμένων να φιλοξενήσουν ομάδες παιδιών για υπαίθριο μάθημα, προφυλαγμένων με μόνιμες ή εφήμερες κατασκευές, πράσινους διαχωριστικούς “τοίχους φύτευσης” που λειτουργούν ηχομονωτικά και δημιουργούν προϋποθέσεις συνεργασίας μιας ομάδας. Ας σκεφτούμε τα σχολεία υπαίθρια και επιτέλους ανοιχτά».

Ο Δημήτρης Θεοδωρόπουλος και η Μαριάννα Ξυνταράκη από την ομάδα των Hiboux τονίζουν ότι ο πυρήνας αυτού που λείπει από τον δημόσιο χώρο είναι ο άνθρωπος. Όχι από τα πάρκα και τις πλατείες αλλά απ’ όλα τα άλλα που ζούμε και καταναλώνουμε πλέον μέσα από οθόνες. «Αυτό το κομμάτι της δημόσιας σφαίρας λείπει, της συνάντησης στο σινεμά, σε μια ομιλία, σε ένα μουσείο, σε μια συναυλία, στη δουλειά μας». Νιώθουν ότι ζούμε ένα πολλαπλασιασμένο fall of the public man, την «τυραννία της οικειότητας», όπως την έχει ορίσει ο Richard Sennett. «Βασανιζόμαστε από τα χαλαρά καθημερινά ρούχα του σπιτιού, που αρχικά έμοιαζαν άνετα. Είναι σαν να απαιτείται ένας άλλος ανθρωπότυπος. Πρώτα πρέπει να μιλήσουμε γι’ αυτόν, πριν ψάξουμε ποια αρχιτεκτονική θα υπηρετεί τις ανάγκες του. Είμαστε κολλημένοι στις καρέκλες μας, είμαστε σε ακινησία και η πόλη είναι μουδιασμένη. Αυτό ακριβώς δείχνει τον κεντρικό ρόλο που έχει το σώμα σ’ αυτόν τον “πόλεμο”». Δημόσιος χώρος δεν μπορεί να υπάρξει χωρίς σώματα που δρουν μέσα σε αυτόν. Για τους ίδιους κινδυνεύει να χαθεί το συνέρχεσθαι με αφορμή κάποιο event και ό,τι αυτό φέρνει μαζί του, ενώ παράλληλα χρειάζεται να ψάξουμε με ποιον τρόπο το σώμα μας μπορεί να είναι έξω. «Χρειαζόμαστε drive in κινηματογράφους, εκθέσεις έξω, να βγουν οι λειτουργίες κτιρίων δημόσιου χαρακτήρα στον ανοιχτό χώρο, εκεί όπου ο αέρας καθαρίζει και αντισταθμίζει την “απειλητικότητα” των σωμάτων. Επίσης, το σχολείο πρέπει να βγει έξω. Χρειαζόμαστε χώρους υπόστεγους και απάνεμους. Ακόμα και η αγορά μπορεί να λειτουργήσει ανοιχτή – σκέψου την Αθηνάς, όπου τα μαγαζιά εκθέτουν την πραμάτεια τους έξω. Μοιάζει να χρειαζόμαστε να ξαναβρούμε τυπολογίες της αρχαιότητας, όπως η στοά, όταν όλη η ζωή

Λεπτομέρεια από το νέο αστικό δάπεδο, όπως το οραματίστηκαν οι ksestudio στην πλατεία Κοτζιά.

FREE PRESS № 681

↲ 65

ADM 02.1

Άποψη από το κεντρικό pavillion στην πρόταση πεζοδρόμησης του κεντρικού άξονα από τους Micromega για τον δήμο Ξυλοκάστρου.

ήταν υπαίθρια, άλλωστε το κλίμα της πόλης την ευνοεί. Ίσως μπορούμε παράλληλα να αντιμετωπίσουμε κι άλλα φλέγοντα ζητήματα, όπως η κατανάλωση ενέργειας. Γιατί να ζεσταίνουμε ολόκληρους χώρους και όχι μόνο τα σώματα που κατοικούν τον δημόσιο χώρο; Μια νέα τεχνολογία ένδυσης είναι η μικρότερη κλίμακα αρχιτεκτονικής που φιλοξενεί το ανθρώπινο σώμα. Όπως λένε οι Σκανδιναβοί, “δεν υπάρχει ακατάλληλος καιρός για έξω, αλλά ακατάλληλα ρούχα”».

Ο Μανώλης Ηλιάκης και η Μαρία Ρεμούνδου του Yolkstudio υπενθυμίζουν ότι την πρώτη περίοδο της πανδημίας είδαμε καθαρά πως όλα μπορούν να αλλάξουν από τη μια στιγμή στην άλλη, ότι όλα είναι παροδικά, ενώ όλοι είμαστε συνδεδεμένοι μεταξύ μας. Ο αναγκαστικός περιορισμός μάς έδωσε την ευκαιρία να σκεφτούμε ξανά τις προτεραιότητες και τις αξίες μας. Ήρθαμε αναγκαστικά αντιμέτωποι με αυτά που αποφεύγαμε και δεν μας άρεσαν, όπως η υποβάθμιση του δημόσιου χώρου και το αποτύπωμα που αφήνουμε στο περιβάλλον. «Μείναμε λίγο ήσυχοι στο τώρα και, μεταξύ άλλων, συνειδητοποιήσαμε αυτό που γνωρίζαμε: ο δημόσιος χώρος ανήκει στους πολίτες και όχι στα αυτοκίνητα, στα τραπεζοκαθίσματα και στις αυθαίρετες κατασκευές. Είναι απαραίτητο να αποδοθεί ακόμα περισσότερος χώρος σε πεζούς, ΑμεΑ, ποδηλάτες και στο παιχνίδι των παιδιών». Για το αρχιτεκτονικό δίδυμο, οι ελληνικές πόλεις χρειάζονται ένα δίκτυο μεγάλων ποδηλατικών αξόνων με υπερτοπικό χαρακτήρα, που θα ενώνουν δηλαδή δήμους και γειτονιές, περνώντας από κεντρικούς οδικούς άξονες. Θα πρέπει να σχεδιαστούν συμπληρωματικές υποδομές, όπως χώροι πρασίνου,

66 ↳ LiFO

17.04.2021

χώροι κίνησης πεζών-ΑμεΑ, υπαίθριοι χώροι συνάντησης, χώροι στάθμευσης ποδηλάτων. Και η ανάγκη προστασίας όλων αυτών των υποδομών, ώστε να αποφευχθεί η φθορά και αχρήστευσή τους, είναι αυτονόητη. «Θεσμικές αλλαγές θα πρέπει να υποστηρίξουν την παραπάνω κατεύθυνση. Κάποιες από αυτές είναι η μείωση των ορίων ταχύτητας στους δρόμους των πόλεων και ο περιορισμός κυκλοφορίας των Ι.Χ. σε μεγάλο μέρος της πόλης, εφόσον υπάρξει σχετική μελέτη και ουσιαστική αναβάθμιση των ΜΜΜ, οι άμεσες και δραστικές επεμβάσεις των δήμων για μια βιώσιμη και οικολογικά φιλική πόλη, η αλλαγή του ΚΟΚ με προτεραιότητα την ασφάλεια του ποδηλάτη και του πεζού. Η χρήση των Ι.Χ., η κατάργηση του δακτυλίου και η δυνατότητα “ελεύθερης στάθμευσης” ως μέτρα προστασίας από τον κορωνοϊό δεν συμβάλλουν στην ανάπτυξη των πόλεων με γνώμονα την αειφορία, η οποία είναι πλέον επιτακτική για την αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης». Τους τελευταίους μήνες τούς δόθηκε η ευκαιρία να μελετήσουν σε επίπεδο προσχεδίων-ανάπτυξης ιδεών ένα δίκτυο ποδηλατοδρόμων και των διαμορφώσεων γύρω από αυτούς σε έναν από τους μεγάλους δήμους της Αθήνας. Μαζί με τις παραπάνω αλλαγές, οι αρχιτέκτονες του Yolkstudio τονίζουν τη σημασία ανάπτυξης μεθόδων συμμετοχικού σχεδιασμού. «Δυστυχώς, στη χώρα μας δεν είναι ευρέως διαδεδομένα τα μοντέλα διακυβέρνησης, στα οποία υπάρχει ουσιαστική συμμετοχή των πολιτών. Εμείς συνδέσαμε τις προτάσεις μας νοηματικά με την ιδιαίτερη ιστορία και τον πολιτισμό του δήμου, προκειμένου οι κάτοικοι να υποδεχτούν φιλικά τις διαμορφώσεις και να τις οικειοποιηθούν, καθώς ως πολιτισμό αντιλαμβανόμαστε όχι μόνο αυτόν που παράγεται από τους επώνυμους δημιουργούς αλλά και αυτόν που προκύπτει αυθόρμητα από τους ανώνυμους κατοίκους ενός τόπου».

◊

ΔΗΜΟΣΙΟΣ ΧΩΡΟΣ

FREE PRESS № 681

↲ 67

ADM 02.2

Ένας συνήθως ανεκμετάλλευτος χώρος των πολυώροφων κτιρίων της πόλης μεταμορφώνεται μέσα από δύο διαφορετικά, εντυπωσιακά με τον τρόπο τους, έργα. ΑΠΌ ΤΗ ΖΩΗ ΠΑΡΑΣΙΔΗ

ταρά

ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΉ ΣΤΙΣ

«Όταν ανεβαίνω, βιώνω ένα αίσθημα ηρεμίας, η στιγμή γίνεται χαρμόσυνη και σοβαρή ταυτόχρονα. Σκαλί-σκαλί, όσο ο ορίζοντας ανεβαίνει, μοιάζει ο νους να προβάλλεται σε ευρύτερες τροχιές, όταν όλα γίνονται χωρικά πιο ευρέα, όταν οι πνεύμονές σου αναπνέουν πιο ορμητικά, το πνεύμα κινείται με ταχεία ενεργητικότητα, κυριαρχεί η αισιοδοξία»1. Στα τέλη της δεκαετίας του ’40, η ανέγερση της Unité d’Habitation, γνωστής ως Πολυκατοικία της Μασσαλίας, ανατίθεται στον Λε Κορμπιζιέ. Σε μια περίοδο μεγάλης στεγαστικής κρίσης, ο πρωτόπορος μοντερνιστής αρχιτέκτονας που πιστεύει στη δυναμική της κατακόρυφης πόλης βλέπει αυτή την κοινωνική κατοικία των 337 διαμερισμάτων και των 1.600 κατοίκων ως μια ευκαιρία να δημιουργήσει ένα υπέργειο σημείο συγκέντρωσης της ζωής, ένα μέρος συστηματικής χρήσης και διεξόδου για τους κατοίκους. Έχοντας οραματιστεί το δώμα ως μια μεγάλη βεράντα, ως το κομμάτι της πολυκατοικίας που μπορεί να αντικαταστήσει ακόμα κι ένα ταξίδι με υπερωκεάνιο, ο Ελβετός αρχιτέκτονας φτιάχνει με εμφανές μπετόν εγκαταστάσεις που φέρνουν σε υπερμεγέθη γλυπτά, οργανώνει χώρους για σωματική άσκηση, για παιχνίδι, φτιάχνει μια ρηχή πισίνα και στρέφει το βλέμμα από το αστικό τοπίο προς τη θάλασσα και τις γύρω βουνοκορφές. Ο Λε Κορμπιζιέ έβλεπε το δώμα ως το μέρος των κτιρίων που θα μας φέρει σε επαφή με το φυσικό φως, τον ουρανό και τον αέρα, που μας αναζωογονεί και συμβάλλει στην πνευματική διαύγεια, που μας βοηθάει να επιστρέψουμε στη γη που καλύπτουν με τα θεμέλιά τους οι πολυκατοικίες. «Η εικόνα της πόλης από ψηλά είναι ένα πυκνό

Φωτό: Μαριάνα Μπίστη

1. Le Corbusier, Urbanisme, 1925

68 ↳ LiFO

17.04.2021

EN-ROUTE-ARCHITECTU

ράτσες

URE

ΤΗΣ ΑΘΉΝΑΣ

2021

Φωτό: Μαριάνα Μπίστη

χαλί από αμέτρητες άδειες ταράτσες. Αυτό το φαινόμενο της εγκαταλελειμμένης ταράτσας, που χαρακτηρίζει το αθηναϊκό τοπίο, παραμένει ένα μεγάλο αναπάντητο ερώτημα και την ίδια στιγμή ένα τεράστιο ανεκμετάλλευτο χωρικό δυναμικό, του οποίου η αναβάθμιση μπορεί να συμβάλει αισθητά στην καλύτερη αστική ζωή», κατά τους en-route-architecture, το αρχιτεκτονικό γραφείο που δραστηριοποιείται στην Αθήνα του σήμερα. Το γεγονός ότι είμαστε μια χώρα που παρουσιάζει ένα από τα μεγαλύτερα ποσοστά ιδιοκτησίας στον κόσμο μεταφράζεται στη συμπεριφορά μας, στη σχέση μας με τους κοινόχρηστους χώρους, είτε της πολυκατοικίας είτε της πόλης, όπως παρατηρούν οι αρχιτέκτονες. «Η Αθήνα αναπτύχθηκε, δίνοντας προτεραιότητα στον ιδιωτικό χώρο. Το αποτέλεσμα είναι οι κοινόχρηστοι και δημόσιοι χώροι να μην έχουν κάποια ξεκάθαρη ταυτότητα και κανόνες χρήσης, οδηγώντας σε μια εικόνα εγκατάλειψης». Οι ταράτσες, όμως, είναι εκτός των ορίων της προσωπικής μας ιδιοκτησίας. «Ενώ η Αθήνα εί-

ναι μια πόλη με μεγάλη ανάγκη από κοινόχρηστους χώρους και παρόλο που το κλίμα ευνοεί τη χρήση των εξωτερικών χώρων για μεγάλο μέρος του χρόνου, η αμηχανία της διαπραγμάτευσης ενός χώρου που δεν είναι αποκλειστικά δικός μας αποτελεί έναν μεγάλο, αποτρεπτικό παράγοντα όσον αφορά τη χρήση των ταρατσών». Οι ίδιοι ανακαίνισαν και εκσυγχρόνισαν ένα τυπικό κτίριο πολλαπλών διαμερισμάτων που βρίσκεται στο κέντρο της Αθήνας. Η πενταώροφη πολυκατοικία υποβλήθηκε σε πλήρη μεταμόρφωση προκειμένου να προσαρμοστεί στον σύγχρονο τρόπο ζωής και παράλληλα να έχει συνοχή με την υπάρχουσα δομή και το άμεσο αστικό περιβάλλον. Το κτίριο είναι γωνιακό και στέκεται μεταξύ του λόφου του Λυκαβηττού και της Νεάπολης. Σχεδιασμένο τη δεκαετία του 1960 από τους

FREE PRESS № 681

↲ 69

Στους τοίχους, όπου αυτό ήταν εφικτό, έχει κρατηθεί το παλιό επίχρισμα, με όλες τις φθορές. Στο δάπεδο, οι νέες παρεμβάσεις είναι διακριτές και φτιάχνουν μια νέα τοπογραφία με εμφανή τα ίχνη των παλαιών τοίχων. Όλη η επίπλωση έχει γίνει με επανάχρηση βιομηχανικών επίπλων, ενισχύοντας την αίσθηση ότι ο χώρος ήταν πάντα εδώ, ότι ήταν πάντα έτσι. Για τους αρχιτέκτονες του Flux office oι ταράτσες είναι οι «αόρατες» αποθήκες των ενοίκων, «είναι οι κατοικίες των περιστεριών, των άδειων γλαστρών, των κατεστραμμένων κεραιών, των ηλιακών θερμοσίφωνων, των αυθαίρετων κατασκευών. Παράλληλα, όμως, είναι τα σημεία της πόλης που είναι πιο κοντά στον ουρανό, τα σημεία απ’ όπου μπορούμε να τη βλέπουμε από πάνω σαν πουλιά. Τους αξίζει καλύτερη τύχη, να τους δοθούν νέες ευκαιρίες. Να γίνουν οι ταράτσες οι νέες διαδρομές της πόλης που θα δώσουν αυτό το “λοξό” βλέμμα από ψηλά».

◊ Φωτό: Σταύρος Χαμπάκης

αρχιτέκτονες Νίνα και Νικόλα Δημητριάδου, έχει έναν δυνατό ογκοπλαστικό χαρακτήρα, χαρακτηριστικό της μπρουταλιστικής αρχιτεκτονικής της εποχής του. Οι τρεις πλευρές του είναι εκτεθειμένες στο φως του ήλιου και στη θέα. Η τοποθεσία του στον περιφερειακό δρόμο του Λυκαβηττού, στην οδό Σαρανταπήχου, επιτρέπει μια μοναδική αίσθηση στο μεταίχμιο μεταξύ φύσης και πόλης. Η ταράτσα με την εκπληκτική θέα της Αθήνας διαμορφώθηκε πλήρως για να τη μοιράζονται όλοι οι κάτοικοι, μεταμορφώθηκε σε «δημόσιο σημείο συνάντησης» του κτιρίου και έγινε η νοητή συνέχεια κάθε καθιστικού στο εσωτερικό του. Στην Αθήνα, ένας τέτοιος κοινόχρηστος χώρος σε πολυκατοικία μοιάζει με σπάνια παρέμβαση. Οι en-route-architecture πιστεύουν πως οι σημερινοί αρχιτέκτονες έχουν μεγάλη ευθύνη να αναγνωρίσουν αυτές τις χαμένες χωρικές ευκαιρίες, να κατανοήσουν πώς έχουν προκύψει και να προσπαθήσουν να τις ανατρέψουν μέσα από παρεμβάσεις. «Η ανάλυση συγκεκριμένων συμπεριφορών σε σχέση με κάθε χώρο, όπως και η ανάλυση των παραμέτρων που τους χαρακτηρίζουν, είναι σημαντική για τη δημιουργία λύσεων που θα αμβλύνουν τις δυσκολίες». Οι αθηναϊκές ταράτσες χαρακτηρίζονται από μεγάλο όγκο αχρησιμοποίητων κεραιών και μηχανολογικών συστημάτων. Συχνά η ασφάλειά τους είναι υποβαθμισμένη, με χαμηλά στηθαία και δύσκολη πρόσβαση. Επίσης, η έλλειψη προστασίας από τον ήλιο και στοιχείων που να επιτρέπουν χρήσεις είναι λόγοι που τις καθιστούν αφιλόξενες. «Αν επενδύσουμε στη βελτίωση αυτών των παραμέτρων, μπορούμε

να δημιουργήσουμε τις σωστές συνθήκες για να ξεπεραστούν οι ενδοιασμοί και να επαναφέρουμε τη ζωή τις ταράτσες, προκειμένου να τις καταστήσουμε ένα αναπόσπαστο μέρος της αστικής μας καθημερινότητας». Γκουγκλάροντας τις λέξεις-κλειδιά «ταράτσα, Αθήνα», τα αποτελέσματα που θα δείτε να εμφανίζονται αφορούν διευθύνσεις εστίασης. Κάποια από τα δώματα του κέντρου έχουν αξιοποιηθεί ως μπαρ και εστιατόρια, κάποια άλλα, λιγότερα, έχουν μετατραπεί σε θερινά σινεμά. Μια ταράτσα στην οδό Πειραιώς με προνομιακή θέα στην Ακρόπολη έχει χρησιμοποιηθεί και με τους δύο τρόπους, ενώ πριν από μερικά χρόνια ανανεώθηκε, αποκτώντας αρχιτεκτονικό σχεδιασμό. Στην ταράτσα του μεσοπολεμικού κτιρίου του Bios, εκεί όπου βρισκόταν το παλιό πλυσταριό-αποθήκη, η ομάδα του Flux office επανασχεδίασε ένα μικρό café-bar. «Βασικό ζητούμενο στον σχεδιασμό ήταν ο νέος χώρος να μη χάσει τον αυθεντικό χαρακτήρα του», όπως τονίζουν οι αρχιτέκτονες. Έτσι, χρησιμοποιήθηκε η παλέτα των υλικών του υπάρχοντος κτιρίου: μεγάλα βιομηχανικά κουφώματα, αρτιφισιέλ στους τοίχους, μάρμαρα, μωσαϊκά, παλιοί νεροχύτες στα WC. Ο νέος χώρος έχει κρατήσει το παλιό περίγραμμα των αρχικών βοηθητικών χώρων που φιλοξενούσε η ταράτσα, έχοντας όμως τώρα μια πιο χαλαρή σχέση μαζί της, με τα μεγάλα μεταλλικά παράθυρα και τους αρθρωτούς φεγγίτες της οροφής να δίνουν την αίσθηση του ημι-υπαίθριου.

Φωτό: Σταύρος Χαμπάκης

ADM 02.2

ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΉ ΣΤΙΣ ΤΑΡΆΤΣΕΣ ΤΗΣ ΑΘΉΝΑΣ

70 ↳ LiFO

17.04.2021

FLUX OFFICE / ΒIOS

The Bay Clubhouse Costa Navarino

Photos © Costa Navarino

Four Seasons Astir Palace Hotel Athens, Vouliagmeni

Four Seasons Astir Palace Hotel Athens, Vouliagmeni

Photos © blueslatefilms © Natalia Bougadellis

Four Seasons Astir Palace Hotel Athens, Vouliagmeni

Photos © blueslatefilms © Natalia Bougadellis

FREE PRESS № 681

Photos © FourSeasons

↲ 71

ADM 01

L I G H T

72 ↳ LiFO

17.04.2021

I

2021

S

M O R E FREE PRESS № 681

↲ 73

ADM Φως, περισσότερο (φυσικό) φως! Μερικές ερωτήσεις προς τον Γιώργο Σαμολαδόπουλο, το πρόσωπο πίσω από την εταιρεία φωτισμού SiteSpecific.

γιατί SITE-SPECIFIC; Επειδή ασχολούμαστε με οποιαδήποτε μορφή τέχνης δημιουργείται με σκοπό να υπάρχει ή να τοποθετηθεί σε έναν συγκεκριμένο χώροπεριβάλλον.

τι είναι τo φως για σας; Η αρχική αναζήτηση για την επάρκεια του φωτός εξελίχθηκε σε μια σχέση απρόσμενα συναρπαστική. Σαν μια επιδίωξη, θα έλεγα, να πιάσω μια ιδανική κατάσταση μετά το φυσικό φως, το metaφως.

και τι ακριβώς κάνετε ; Μας αρέσει να μπλεκόμαστε με το αρχιτεκτονικό έργο κατά τη διαμόρφωση της ιδέας. Να δουλεύουμε με δείγματα φωτιστικών σωμάτων, να βλέπουμε ζωντανά πώς το τεχνητό φως μιας πηγής αλληλεπιδρά με μια συγκεκριμένη επιφάνεια σε έναν χώρο και πώς θα βρούμε τρόπους να βελτιώσουμε την τελική αίσθηση από τη συνολική μας πρόταση. Τα πιο αγαπημένα έργα, συνήθως, είναι και τα πιο μικρά!

Φωτό: Πάρις Ταβιτιάν

πώς αντιλαμβάνεστε την εταιρική σας θέση; Μέσα από τη SITE-SPECIFIC προσπαθώ να εκπληρώσω ένα όραμα που δεν μπορούσα να υλοποιήσω στις προηγούμενες εταιρείες για τις οποίες εργάστηκα. Στον εταιρικό μας πυρήνα υπάρχει η αντίληψη της δημιουργικής προσέγγισης, του ποιοτικού σχεδιασμού σε όλο το φάσμα και το είδος των ενεργειών της εταιρείας: από την ταυτότητα του brand της, την παρουσία σε εκθέσεις, στις οποίες λαμβάνει μέρος, και τον ιδιαίτερο χώρο όπου στεγάζεται και δεν θυμίζει σε τίποτα ένα τυποποιημένο κλασικό lighting showroom –ο οποίος έχει βραβευτεί σε διαγωνισμούς– μέχρι τα προϊόντα της και κυρίως τους ανθρώπους της, οι οποίοι είναι αυτοί που δίνουν πραγματική ουσία στο brand και καλούνται να υπηρετήσουν σε καθημερινή βάση τις αξίες της.

πόσο επηρεάζει ένα καλό design φωτιστικό; Συνεργαζόμαστε με σημαντικά brands του χώρου, αλλά παράλληλα διαπιστώσαμε τη μεγάλη ανάγκη για ευελιξία και προϊόντα με ιδανικότερη σχέση ποιότητας-τιμής. Σε συνδυασμό με το πάθος για την τέλεια εφαρμογή του προϊόντος μας ώθησε στη λογική να δημιουργήσουμε δικά μας φωτιστικά προϊόντα-custom lights. Ορείχαλκος, αλουμίνιο, πέτρα, πηλός, γύψος, χαρτί, μάρμαρο, τσιμέντο, είναι υλικά με τα οποία, με άλλα περισσότερο και άλλα λιγότερο, έχουμε καταπιαστεί για να δημιουργήσουμε φωτιστικά. Σε αυτό το σημείο, λοιπόν, ο παραγόντας αυτού που λέμε καλό product design ξεκίνησε να με προβληματίζει έντονα και να παίζει ιδιαίτερα σημαντικό ρόλο στη δομή και στον προσανατολισμό μας ως εταιρείας. Η μετάβαση στη νέα ψηφιακή εποχή και στη σωστή αξιοποίηση των νέων τεχνολογιών, οι οποίες και στον χώρο του φωτισμού έχουν φέρει πολύ μεγάλες προκλήσεις. Μένει μόνο να τις κατανοήσουμε και να τις εφαρμόσουμε.

74 ↳ LiFO

17.04.2021

LIGHT IS

2021

MORE

FREE PRESS № 681

↲ 75

ADM

2021

Athens Design Map

To γραφείο που ίδρυσε ο Θωμάς Δοξιάδης ήταν από τα πρώτα που έστρεψαν το βλέμμα τους στη σύνδεση αρχιτεκτονικής και φύσης και κατάφερε να δημιουργήσει πρωτοποριακά έργα, που θα έπρεπε να αποτελούν ήδη πρότυπο για τον χώρο.

doxiadis+

ΔΗΜΙΟΥΡΓΩΝΤΑΣ

ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟ

Για περισσότερα από είκοσι χρόνια η doxiadis+ δημιουργεί έργα βασισμένα στη φιλοσοφία της συμβίωσης του ανθρώπου με τη φύση (forming symbiosis), συνδυάζοντας την κληρονομιά της ελληνικής κλασικής σκέψης με τις πρωτοποριακές ιδέες του σήμερα. Το γραφείο ιδρύθηκε το 1999 από τον Θωμά Δοξιάδη, αρχιτέκτονα-αρχιτέκτονα τοπίου ASLA, B.A. MArch, MLA Harvard University, και αναλαμβάνει έργα αρχιτεκτονικής και αρχιτεκτονικής τοπίου. Με βασική αξία τον σεβασμό στο φυσικό περιβάλλον, η εταιρεία δραστηριοποιείται σε θέματα όπως η κλιματική αλλαγή, εργαζόμενη στο «LIFE-IP AdaptInGR - Boosting the implementation of adaptation policy across Greece» για την προσαρμογή της Ελλάδας στις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής. Επίσης, έχει επιλεγεί από τον curator της φετινής Βiennale Αρχιτεκτονικής της Βενετίας, Hashim Sarkis, για να συμμετάσχει/εκθέσει στην έκθεση με τίτλο «How will we live together?». Το γραφείο doxiadis+ ξεχωρίζει για την τεχνογνωσία διεθνούς επιπέδου σε περίπλοκα έργα που απαιτούν τη διεπιστημονική συνεργασία αρχιτεκτονικής, αρχιτεκτονικής τοπίου, αστικού σχεδιασμού και προστασίας τοπίου, έχοντας στο επίκεντρο την αρχή της συμβίωσης, που, πέρα από την άρτια τεχνική υλοποίηση, περιλαμβάνει και το υψηλής ποιότητας design με οικολογικό σχεδιασμό.

WORKING WITH LEADERS Η doxiadis+ θεωρείται από τα πιο πρωτοπόρα και καταξιωμένα αρχιτεκτονικά γραφεία της χώρας και έχει υπογράψει σημαντικά έργα υψηλής ποιότητας σε επίπεδο εθνικής περιβαλλοντικής πολιτικής, έργα hospitality για ξενοδοχειακά θέρετρα 6 αστέρων, αποκαταστάσεις τοπίου και αστικό σχεδιασμό έως ιδιωτικές κατοικίες υψηλών προδιαγραφών που βρίσκονται στην Ελλάδα, την Ευρώπη, τη Μέση Ανατολή και τις Ηνωμένες Πολιτείες. Στο πελατολόγιο περιλαμβάνονται η Lamda Development για το έργο του Ελληνικού και οι Aman Resorts, Oliaros Properties, Four Seasons, Dolphin Capital Partners, Ελλάκτωρ, Dogus, Imerys, Τιτάν, Prodea Investments, Temes κ.λπ. Ανάμεσα στα εμβληματικά εγχώρια έργα της είναι τα Landscapes of Cohabitation, 350 στρέμματα πανέμορφου κυκλαδικού τοπίου με βίλες στην Αντίπαρο, κτίρια και ιθαγενή

ΣΕΒΑΣΜΟ

ΣΤΟΥΣ

ΤΟΠΙΑ

ΚΑΙ

ΚΑΙ

ΣΤΗ

ΑΝΘΡΩΠΟΥΣ

ΜΕ

ΦΥΣΗ

Four Seasons Astir Palace, Αθήνα, Ελλάδα - Landscape Architecture (Softscape & Hardscape)

φυτά, απόλυτα εναρμονισμένα με το τοπίο. Το έργο έχει λάβει πολλές διεθνείς διακρίσεις και ήταν φιναλίστ για το κορυφαίο διεθνές βραβείο αρχιτεκτονικής τοπίου Rosa Barba, ενώ έχει γίνει και σχετικό αφιέρωμα στους «Financial Times». Μεταξύ των δημόσιων έργων που έχει αναλάβει η εταιρεία, είναι το Αχίλλειο στην Κέρκυρα, όπου, μαζί με τον διεθνή ειδικό Louis Benech, μελέτησε την αναβίωση των 80 στρεμμάτων των κήπων του ανακτόρου, καθώς και το Αρχαιολογικό Πάρκο της Μήλου, ένα μακρόπνοο σχέδιο που συνδυάζει τη σταδιακή αποκάλυψη της σημαντικότατης αυτής αρχαίας πόλης. Στον τομέα του hospitality ξεχωρίζει το Amanzoe, το υψηλότερης ποιότητας θέρετρο στην Ελλάδα, καθώς και το Four Seasons Αστέρας Βουλιαγμένης, του οποίου όλοι οι υπαίθριοι χώροι, με εξαίρεση τα εστιατόρια, σχεδιάστηκαν από την doxiadis+. Στον σχεδιασμό κτιρίων ξεχωρίζουν δύο έργα: ένα στην Άνδρο, που εντάσσει την κατοικία μέσα σε βραχώδη πλαγιά, δίνοντας την αίσθηση του βράχου, και ένα επιπλέον κτίριο υπό ολοκλήρωση στην Πάρο, το οποίο συνδυάζει σύγχρονες και ελληνορωμαϊκές μορφολογικές αρχές για να δημιουργήσει ένα συγκρότημα-κήπο. Με πνεύμα εξωστρέφειας και διεθνή αντίληψη, η doxiadis+ αναλαμβάνει σημαντικά έργα και στο εξωτερικό, όπως το site planning και το landscape architecture του μεγαλύτερου νέου οικολογικού θερέτρου, έκτασης 3.000 στρεμμάτων, εντός περιοχής Natura στην Πορτογαλία. Τέλος, ολοκλήρωσε πρόσφατα έργο στο Beverly Hills, ενώ εκτελεί ένα μακροχρόνιο έργο στο Hudson River Valley βόρεια της Νέας Υόρκης, σε ένα πανέμορφο κτήμα 300 στρεμμάτων που δημιούργησε το 1850 η οικογένεια Astor.

The Hellinikon Project, Αθήνα, Ελλάδα Landscape Architecture

76 ↲

ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ

LiFO 17.04.2021

DOXIADIS+

Ο τόπος ως αξία, Amanzoe 6* hotel, Aman Hotels, Πόρτο Χέλι, Ελλάδα - Landscape Architecture

ADM

2021

Athens Design Map

Πώς το γραφείο KLab Architecture μετατρέπει τις πρακτικές ανάγκες σε εμπειρία κατοίκησης και χρήσης.

ΦΩΤΟ: ΠΆΝΟΣ ΚΟΚΚΙΝΙΆΣ

Η κατοικία, όμως, για εμάς δεν είναι excel αλλά διάφορες ιστορίες ζωής, συμπυκνωμένες μελλοντικές αναμνήσεις, είναι η ζωή και ο τρόπος που θα υπάρξει στους χώρους που σχεδιάζουμε: πώς θα χτυπάει ο ήλιος το πρωί, πώς θα μπαίνει το αεράκι το καλοκαίρι, πού θα καθίσω με τους φίλους μου ένα απόγευμα. Το ζήτημα είναι να ξεκλειδώσεις τον πελάτη σου για να σου διηγηθεί το πώς ζει ή πώς θα ήθελε να ζει και να εμπλουτίσεις λίγο την περιγραφή σαν καλός σεναριογράφος. Στο σημείο αυτό η πρόκληση είναι ξεκάθαρη: να δημιουργήσεις εντάσεις και αφορμές, ώστε ο χώρος να σε εμπνέει να ζεις. Είτε είναι μια κατοικία, είτε ένα διαμέρισμα σε μια πολυκατοικία, είτε ένα εξοχικό, δικό σου ή νοικιασμένο, ο χώρος πρέπει να σε φορτίζει, να σε κάνει ονειροπόλο. Έχουμε ακούσει από τους πελάτες μας ότι άλλαξε η ζωή τους όταν μπήκαν στην κατοικία που σχεδιάσαμε. Δεν υπάρχει καλύτερη ανταμοιβή για έναν αρχιτέκτονα από το να ακούει κάτι τέτοιο. Ναι, η αισθητική είναι σημαντική, οι ανέσεις, οι νέες τεχνολογίες, το μικρό ενεργειακό αποτύπωμα, αλλά για εμάς, πάνω απ’ όλα, τοποθετείται ο σχεδιασμός του χώρου όπου ζούμε. Είτε αυτός είναι κατοικία, είτε ένα δωμάτιο σε ξενοδοχείο, είτε ένα σχολείο, ένα μουσείο ή η δουλειά μας, έχει να κάνει με τις ιστορίες που αφηγείσαι μέσω των χώρων και το πώς αυτές θα γίνουν, τελικά, κομμάτι μιας οικογένειας, δύο εραστών, μιας παρέας. Ένα σημαντικό θέμα που μας απασχολεί τελευταία είναι το υψηλό κόστος για την κατασκευή ειδικά της κατοικίας και μελετούμε τρόπους ώστε και αυτό να μειωθεί, χωρίς εκπτώσεις στην ποιότητα, αλλά και ο χρόνος κατασκευής να συμπτυχθεί. Στο πλαίσιο αυτό έχουμε δουλέψει με την προκατασκευή, με μεταλλικές κατασκευές με νέα υλικά και με όλα τα εργαλεία που θα ανατρέψουν το καθεστώς αυτό. Μας ενδιαφέρουν η πρωτοπορία και ο πειραματισμός, αρκεί να στοιχειοθετούνται βάσει κάποιας ανάγκης και όχι ως μέσο επίδειξης. Έχουμε σχεδιάσει κυριολεκτικά από ένα δωμάτιο έως μια μικρή πόλη, μονοκατοικίες, εξοχικά, αντιπαροχές, πολυκατοικίες, ξενοδοχεία στην Ελλάδα και στο εξωτερικό, πάντα με γνώμονα τους ανθρώπους και το πώς αυτό που παραδίδουμε θα αλλάξει τη ζωή τους προς το καλύτερο».

ΦΩΤΟ: ΜΑΡΙΆΝΑ ΜΠΊΣΤΗ

Ο Κωνσταντίνος Λαμπρινόπουλος, ιδρυτής και επικεφαλής του πολυβραβευμένου γραφείου KLab Architecture, βρίσκεται εδώ και είκοσι χρόνια στην πρώτη γραμμή του σύγχρονου διεθνούς αρχιτεκτονικού σχεδιασμού με έργα, που, εκτός του ότι έχουν βραβευτεί με σειρά διακρίσεων, προσεγγίζουν το σύγχρονο design και την υψηλή αισθητική. Πρόσφατα ολοκληρώθηκε με την υπογραφή των ΚLab το Nέο Ολυμπιακό Μουσείο της Αθήνας. Ένα από τα στοιχήματα του γραφείου για κάθε έργο που αναλαμβάνει είναι να ξεκλειδώσει νέες προοπτικές σε σχέση με απλές οδηγίες που συνήθως λαμβάνει από τον πελάτη. Ζητήσαμε από τον Κωνσταντίνο Λαμπρινόπουλο να μας δώσει το στίγμα αυτής της φιλοσοφίας, που περιλαμβάνει πολλές προκλήσεις και πάντα συνοδεύεται από υψηλές απαιτήσεις. Για τους KLab, το όραμα ενός έργου δεν ολοκληρώνεται με την παράδοσή του αλλά θα πρέπει να εξελίσσεται ανθρωποκεντρικά και να παραμένει διαχρονικό όσο αυτό συνδέεται με τους χρήστες του. «Αν κάτι τονίστηκε με την πανδημία σε σχέση με την αρχιτεκτονική είναι το πόσο σημαντικός είναι ο χώρος που ζούμε. Είτε μικρός είτε μεγαλύτερος, ο χώρος της κατοικίας ξανακέρδισε τη σημασία του ως χώρος ζωής και όχι ως σκηνικό μιας καθορισμένης ρουτίνας. Στους KLab Architecture την κατοικία τη διαμορφώνουμε βάσει ενός σεναρίου ζωής, είτε αυτό είναι πραγματικό σενάριο κάποιων πελατών μας είτε φανταστικό, που το επινοήσαμε εμείς για τους μελλοντικούς ενοίκους των διαμερισμάτων μιας πολυκατοικίας, η σύνθεση γίνεται από μέσα προς τα έξω, δίνοντας πάντα μεγάλη σημασία στο ευρύτερο περιβάλλον (context) στο οποίο η κατοικία αυτή θα υπάρξει. Συνήθως οι άνθρωποι που μας επιλέγουν μας δίνουν ένα απλό brief που καθορίζει το πλήθος των δωματίων και των χώρων, με κάποιες επισημάνσεις, όπως ανοιχτή ή κλειστή κουζίνα, μπάνιο μέσα ή έξω από τα δωμάτια κ.λπ., σαν ένα excel με χώρους και τετραγωνικά. Αυτό γίνεται γιατί οι πιο πολλοί έχουμε ξεχάσει να ζούμε.

ΦΩΤΟ: ΠΆΝΟΣ ΚΟΚΚΙΝΙΆΣ

Σενάρια ζωής στα κτίριά μας

KLAB ARCHITECTURE

FREE PRESS № 681

↲ 77

ADM

ΑΠΟ

ΤON

ΘΑΝΆΣΗ

ΔΙΑΜΑΝΤΌΠΟΥΛΟ

Η αρχιτεκτονική του γραφείου PETRĀS Αrchitecture, που ίδρυσε ο Τσαμπίκος Πετράς το 2013, συνδυάζει προσβασιμότητα, καινοτομία αλλά και παράδοση. Στον κοινό παρονομαστή όλων των παραπάνω βρίσκεται η ευφυΐα.

Δημιουργώντας κτίρια που μας εκπαιδεύουν Η περιέργεια είναι ένα προσόν, ειδικά όταν εκφράζεται δημιουργικά. Αυτή μπορεί να οδηγήσει έναν ταλαντούχο αρχιτέκτονα, όπως ο Τσαμπίκος Πετράς, στην ολοκληρωμένη μελέτη πρότζεκτ σε πολλούς διαφορετικούς τομείς, όπως δημόσια κτίρια, πολυκατοικίες και βίλες, από το εντυπωσιακό Νέο Αρχαιολογικό Μουσείο Σπάρτης και τη Σχολή Αρχιτεκτονικής στο Άαρχους της Δανίας μέχρι μια πολυκατοικία στην Αγία Παρασκευή. Το κοινό στοιχείο αυτών των διαφορετικών μεταξύ τους πρότζεκτ είναι καταρχάς μια φρέσκια ματιά ή, όπως λέει ο ίδιος, «μια φρέσκια συνθήκη χωρικής εμπειρίας με καινοτόμα στοιχεία αλλά και άλλα αντίστοιχα από την ελληνική παράδοση». Κι αυτό γιατί ο Τσαμπίκος Πετράς ενδιαφέρεται για «το σύγχρονο, το νέο, αλλά και αυτό που έχουμε ξαναζήσει και μας είναι οικείο από τη σοφία των κατασκευών στον τόπο και στο κλίμα μας». Ακούγεται παράδοξο για κάποιον της λογικής «άσπρο-μαύρο», αλλά στην πραγματικότητα είναι βαθιά ανθρώπινο, αφού ένας άνθρωπος, για να καινοτομήσει, πρέπει να πατά στην παράδοση – τόσο απλά. Γι’ αυτό και εστιάζει στην αρμονική συνύπαρξη των δύο ή, όπως λέει και ο ίδιος: «Με ενδιαφέρει πώς θα συνυπάρχουν σε μια κατασκευή το παρελθόν και το μέλλον».

78 ↳ LiFO

Από την άλλη, ο Έλληνας αρχιτέκτονας είναι πολυβραβευμένος. To 2011 απέσπασε τη διάκριση Europe’s Εmerging Αrchitect – 40 under 40 Αward από το Eυρωπαϊκό Kέντρο Aρχιτεκτονικής και το 2018 το Διεθνές Βραβείο Αρχιτεκτονικής από το Chicago Athenaeum: Museum of Architecture and Design. Μέσω του έργου του προβάλλει τη γενικότερη διάσταση της προσβασιμότητας, αφού, όπως λέει ο ίδιος, «δεν θέλω να δημιουργήσω την αίσθηση του πολύ exclusive design που, λόγω κόστους, καθίσταται απαγορευτικό στο ευρύτερο κοινό. Θέλω να υποστηρίξω λύσεις που θα φαίνονται λογικές και οικονομικά εφικτές, ευφυείς, με στόχο να νιώσει ο κόσμος ότι μπορεί να είναι μέτοχος στο καλό design και, ιδανικά, για όλες τις κοινωνικές ομάδες. Με ενδιαφέρει να ανεβάσουμε με τον σχεδιασμό μας τον μέσο όρο που βιώνουμε όλοι στις πόλεις μας. Θέλω να αισθάνεται ο μέσος αποδέκτης ότι αυτό που του δίνουμε είναι πολύ υψηλής ποιότητας design και μπορεί κι αυτός να το έχει στην καθημερινότητά του (σίγουρα όχι με το χαμηλότερο κόστος, αλλά ούτε και με απρόσιτο-απαγορευτικό)». Για να ανταποκρίνεται ένα πρότζεκτ στους περιορισμούς του χρόνου, του κόστους και της ποιότητας, χρειάζεται, πάνω απ’ όλα, εξυπνάδα. «Θέλω, επίσης, να προβάλω τη συνθήκη του ευφυούς σχεδιασμού, μιας πρωτότυπης ιδέας, ενός πρωτότυπου χώρου, όπως βλέπεις στις start-ups κάποια πρότζεκτ και λες “να μια πολύ ωραία ιδέα!”». Χαρακτηριστικά πρότζεκτ που συνθέτουν τα παραπάνω στοιχεία είναι τα:

17.04.2021

PETRĀS ARCHITECTURE

E

2021

Athens Design Map

ΤΣΑΜΠΊΚΟΣ ΠΕΤΡΆΣ

ΒΡΕΦΟΝΗΠΙΑΚΌΣ ΣΤΑΘΜΌΣ «ΤΟ ΡΥΆΚΙ» ΣΤΟΝ ΠΕΙΡΑΙΆ (Α’ ΒΡΑΒΕΊΟ ΣΕ ΠΑΝΕΛΛΉΝΙΟ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΌ ΠΟΥ ΔΗΜΟΠΡΑΤΕΊΤΑΙ ΠΡΟΣΕΧΏΣ) Στην πρόταση, που αφορά την επέκταση ενός υπάρχοντος βρεφονηπιακού σταθμού στον Πειραιά, ένα νέο βιοκλιματικό πέτασμα ντύνει περιμετρικά το νέο κτίριο και κάμπτεται σαν ρυάκι στο σημείο της εισόδου. Οι λευκές περσίδες ανακλούν και διαχέουν εσωτερικά το δυτικό φως, δημιουργώντας την αίσθηση ενός εσωτερικού κατάφωτου κήπου που φιλοξενεί υπαίθριο μάθημα. Οι στηρίξεις ανάμεσα στις περσίδες είναι τμήματα χρωματιστών μετάλλων, σαν χρωματιστές χάντρες, που δίνουν έναν πολύχρωμο τόνο στο πέτασμα, όταν γίνεται αντιληπτό από κοντά, ενώ από απόσταση το κτίριο αποκτά μια πιο διακριτική χρωματική παρουσία στη γειτονιά.

ΚΑΛΑΜΩΤΉ – STUDENT ΗOUSING ΣΤΗΝ ΚΥΨΈΛΗ Στο έργο αυτό επαναδιατυπώνει με σύγχρονο τρόπο τη χωρική εμπειρία της καλαμωτής που συναντάμε στην παραδοσιακή ελληνική αρχιτεκτονική. Οι εξώστες των μονάδων κατοίκησης μετατρέπονται σε έναν ενδιάμεσο χώρο σκιασμού και επιλεκτικής ιδιωτικότητας, με έντονη την παρουσία αναρριχητικών φυτεύσεων, που δημιουργεί έναν μικρό κήπο από το εσωτερικό και ταυτόχρονα προβάλλεται προς τη γειτονιά της Κυψέλης. Το έργο θα υλοποιηθεί προσεχώς από την εταιρεία Livewise.

SLIDE IN TIME - ΜΕΤΑΛΛΕΊΑ ΑΤΑΛΆΝΤΗΣ VILLAS FOR LEISURE (ΑΝΆΘΕΣΗ ΑΠΌ ΙΔΙΏΤΗ-ΕΠΕΝΔΥΤΉ) Έχει πάρει διεθνές βραβείο από τη Διεθνή Ένωση Αρχιτεκτόνων για την επανάχρηση της πολιτιστικής κληρονομιάς σε διαγωνισμό στο Μπακού του Aζερμπαϊτζάν. Η πρόταση αποσκοπεί στη δημιουργία ενός τουριστικού συγκροτήματος με στόχο την ανάδειξη της εμπειρίας των βιομηχανικών ερειπίων ως κρίσιμης ενδιάμεσης συνύπαρξης με το τοπίο της περιοχής. Η πρόταση αποκατάστασης των μεταλλείων Αταλάντης σε μικρές βίλες αναδεικνύει την εμπειρία του χρόνου και του μνημείου μέσα από την ολίσθηση των νέων κατασκευών στα υφιστάμενα πέτρινα κελύφη. Σε κάθε μικρή μονάδα δημιουργείται ένας μικρός εσωτερικός κήπος, από τον οποίον ο επισκέπτης έχει θέα στον ουρανό και αισθάνεται ότι βρίσκεται μέσα σε έναν ρομαντικό χώρο ερειπίων και μνημείων που αφηγούνται την ιστορία του παρελθόντος. Πρόκειται για κτίρια που κάνουν ομορφότερη τη ζωή όχι μόνο των ανθρώπων που τα ζουν αλλά και αυτών που τα βλέπουν.

FREE PRESS № 681

↲ 79

ADM

ΑΠΟ

ΤON

ΘΑΝΆΣΗ

ΔΙΑΜΑΝΤΌΠΟΥΛΟ

Μύκονος εμπιστευτικό Η επιτυχία των Division Architects, ιδιαίτερα στον τομέα της παραθεριστικής κατοικίας στη Μύκονο, αποδεικνύει πως ο τουρισμός, με την ευρύτερη έννοια, προωθεί τον εκμοντερνισμό της ελληνικής πραγματικότητας.

Για τους Division Architects η ποιότητα αποτελεί, θα λέγαμε, το ζητούμενο σε μια αρχιτεκτονική μελέτη, αφού θεωρούν πως η αρχιτεκτονική δεν ζει για τη στιγμή του σχεδιασμού ή της κατασκευής αλλά είναι διαχρονική. Σύμφωνα με τον Βασίλη Γρηγοριάδη, πολιτικό μηχανικό και συνιδρυτή των Division Architects, «για να μείνει κάθε έργο αναλλοίωτο στον χρόνο, θα πρέπει να έχει βρει αυτή την τομή μεταξύ του ποιοτικού σχεδιασμού και της προσεκτικά μελετημένης κατασκευής». Η αρχιτεκτονική δουλειά των Division έχει και μια «επικοινωνιακή» πτυχή, αυτήν της προσαρμογής στον κάθε πελάτη, στη μοναδικότητά του. Γι’ αυτό στο site τους αναφέρονται στο γεγονός ότι κάθε πρότζεκτ γίνεται αφορμή για δημιουργία και συζήτηση. Ο Γιώργος Γρηγοριάδης συμπληρώνει πως «κάθε αρχιτεκτόνημα είναι διαφορετικό, κυρίως επειδή ο κάθε πελάτης είναι ξεχωριστός. Η πρώτη επαφή με έναν καινούργιο ιδιοκτήτη είναι αυτή που πυροδοτεί τη συζήτηση περί σχεδιασμού και κατασκευής. Η αρχιτεκτονική έχει ως βάση της τον άνθρωπο και την ικανοποίηση των εκάστοτε αναγκών του. Αντιμετωπίζουμε τις κατοικίες ως ένα σύνολο των προσωπικών στοιχείων των ανθρώπων που τις βιώνουν. Η επιτυχία κάθε έργου έγκειται στην επιτυχημένη ερμηνεία αυτού του βιώματος, από το αρχικό επίπεδο της συζήτησης μέχρι την τελική παραγωγή χώρου».

80 ↳ LiFO

Η ΕΙΔΙΚΌΤΗΤΑ ΤΩΝ DIVISION ARCHITECTS Ή αλλιώς η αβάσταχτη ελαφρότητα του εξοχικού είναι. Είναι πολύ σημαντικό πράγμα η ελαφρότητα, που επιτυγχάνεται με μεγαλύτερη ευκολία σε μια παραθεριστική κατοικία. Ξεκουράζει. Η αρχιτεκτονική μελέτη της παραθεριστικής κατοικίας αποτελεί, λοιπόν, μια εξειδίκευση του συγκεκριμένου γραφείου. «Η παραθεριστική κατοικία πάντα μου προκαλούσε το ενδιαφέρον. Οι ανάγκες και η σχεδιαστική προσέγγιση μιας εξοχικής κατοικίας είναι διαφορετικές, αλλά ταυτόχρονα πρέπει να συμβαδίζουν με αυτές μιας κύριας κατοικίας. Η διαφορετικότητα αυτή αποτελεί μια πρόκληση για κάθε σχεδιαστή/κατασκευαστή. Η ικανοποίηση των καθημερινών αναγκών των ιδιοκτητών, σε συνδυασμό με τη δημιουργία

17.04.2021

DIVISION ARCHITECTS

2021

Athens Design Map

ενός χώρου ξεκούρασης και χαλάρωσης, απαιτεί λεπτούς χειρισμούς, ώστε το αποτέλεσμα να ανταποκρίνεται στις υψηλές προδιαγραφές που θέτονται στην αρχή κάθε έργου. Όλες αυτές οι δυσκολίες και οι προκλήσεις, όμως, είναι που διατηρούν αμείωτο το ενδιαφέρον μου για την παραθεριστική κατοικία σε βάθος χρόνου» μας λέει ο Γιώργος Γρηγοριάδης. Kαι επειδή δεν υπάρχει επιτυχημένη αρχιτεκτονική που να μην έχει λάβει υπόψη της την τοποθεσία, θα λέγαμε ότι οι Division Αrchitects έχουν ως αγαπημένη τοποθεσία δράσης τη Μύκονο. Επί του θέματος μας λένε οι ίδιοι: «Η Μύκονος, όπως και οι υπόλοιπες Κυκλάδες, προσφέρουν αστείρευτες δυνατότητες σχεδιασμού. Το περιβάλλον εμπνέει ακατάπαυστα για νέες ιδέες και καινοτομίες. Ταυτόχρονα, όμως, σεβόμενοι το παραδοσιακό πνεύμα του νησιού, πρέπει να ακολουθούμε κάποιες βασικές σχεδιαστικές αρχές. Τα βασικά υλικά, όπως η παραδοσιακή πέτρα και το κυκλαδίτικο λευκό, αποτελούν τον ιδανικό καμβά ώστε να δημιουργείται κάθε φορά κάτι μοναδικό, αλλά όχι κραυγαλέο. Η ιδανική ισορροπία επιτυγχάνεται όταν στην παραδοσιακή αρχιτεκτονική του νησιού ενσωματώνονται νέα υλικά και τεχνολογίες για την κατασκευή και λειτουργία του έργου αλλά και σύγχρονες ιδέες ως προς τη διακόσμηση εσωτερικών και εξωτερικών χώρων. Όπως και σε κάθε άλλη περιοχή, έτσι και στη Μύκονο, ο ολιστικός σχεδιασμός δημιουργεί πάντα το επιτυχημένο αποτέλεσμα». Αυτό μας έκανε να αναρωτηθούμε ποια είναι η μεγαλύτερη δυσκολία σε ένα μυκονιάτικο πρότζεκτ. Oι Division απαντούν: «Καθώς η βάση του γραφείου βρίσκεται στην Αθήνα, η μεγαλύτερη δυσκολία είναι η συνεχής μετακίνηση από και προς τα έργα. Mε το πέρασμα του χρόνου, όμως, η ανάγκη για συνεχή παρουσία στο νησί έχει ενσωματωθεί στη λειτουργία του γραφείου. Κατά τα άλλα, οι δυσκολίες είναι ανάλογες κάθε άλλου κατασκευαστικού έργου. Αντίστοιχα, η παρακολούθηση ταυτόχρονων έργων είναι πιο εύκολη, καθώς οι αποστάσεις είναι μικρότερες και οι συνεργάτες συγκεκριμένοι. Κατά τη διάρκεια των κατασκευών, λοιπόν, υπάρχει μεγαλύτερος έλεγχος, με αποτέλεσμα τα έργα να ακολουθούν με συνέπεια το χρονικό σχεδιάγραμμά τους».

Ο ΓΙΏΡΓΟΣ ΓΡΗΓΟΡΙΆΔΗΣ ΑΝΉΚΕΙ ΣΤΟΥΣ ΈΛΛΗΝΕΣ ΠΟΥ ΈΦΥΓΑΝ ΣΤΟ ΕΞΩΤΕΡΙΚΌ. ΑΠΌ ΤΗΝ ΕΚΕΊ ΕΜΠΕΙΡΊΑ ΤΟΥ ΑΝΤΛΕΊ ΈΜΠΝΕΥΣΗ ΓΙΑ ΤΗ ΔΟΥΛΕΙΆ ΤΟΥ: «ΣΤΙΣ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΈΣ ΕΡΓΑΣΙΑΚΈΣ ΣΤΙΓΜΈΣ ΚΑΙ ΚΥΡΊΩΣ ΣΤΙΣ ΔΥΣΚΟΛΊΕΣ ΠΟΥ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΊΖΟΥΜΕ ΣΤΑ ΠΡΌΤΖΕΚΤ ΜΑΣ ΠΆΝΤΑ ΣΚΈΦΤΟΜΑΙ ΤΟΝ ΚΑΘΗΓΗΤΉ ΤΗΣ ΘΕΩΡΊΑΣ ΤΗΣ ΓΝΏΣΗΣ ΠΟΥ ΕΊΧΑ ΣΤΟΝ ΤΕΛΕΥΤΑΊΟ ΜΟΥ ΧΡΌΝΟ ΣΤΟ ΣΧΟΛΕΊΟ. ΤΟΝ ΘΥΜΆΜΑΙ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΆ ΝΑ ΑΠΟΤΥΠΏΝΕΙ ΤΗΝ ΕΞΉΣ ΦΡΆΣΗ: “THE CHOICE IS ALWAYS YOURS, PAY NOW AND PLAY LATER, OR PLAY NOW AND PAY LATER”. ΚΆΘΕ ΦΟΡΆ, ΛΟΙΠΌΝ, ΠΟΥ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΊΖΩ ΚΆΠΟΙΑ ΔΥΣΚΟΛΊΑ ΣΤΗ ΔΟΥΛΕΙΆ ΜΟΥ ΚΑΙ ΘΈΛΩ ΝΑ ΣΤΑΜΑΤΉΣΩ, ΣΚΈΦΤΟΜΑΙ ΤΟΝ ΕΑΥΤΌ ΜΟΥ ΠΟΥ ΈΦΥΓΕ ΑΠΌ ΤΟ ΣΠΊΤΙ ΤΟΥ ΓΙΑ ΤΟ ΕΞΩΤΕΡΙΚΌ ΜΕ ΌΝΕΙΡΑ ΚΑΙ ΣΤΌΧΟΥΣ ΚΑΙ ΈΝΑ ΜΌΝΟ ΠΛΆΝΟ, “PAY NOW SO THAT YOU CAN PLAY LATER”».

FREE PRESS № 681

↲ 81

ADM

Μετά τις ραγδαίες αλλαγές που έφερε η πανδημία του Cοvid-19 στην εργασία, το μέλλον των γραφείων βρίσκεται πλέον κάτω από το μικροσκόπιο, αναζητώντας τη νέα σχεδιαστική του μορφή.

του μέλλοντος

4 ΣΥΣΤΑΤΙΚΆ ΤΩΝ ΓΡΑΦΕΊΩΝ

Η τηλεργασία ή, αλλιώς, work from home έγινε ο νέος καθημερινός κανόνας, το νέο περιβάλλον. Πολλοί είναι αυτοί που μετατρέπουν χώρους της κατοικίας τους σε γραφείο, πετυχαίνοντας την ίδια παραγωγικότητα, ενώ άλλοι αναγνωρίζουν την ανάγκη συνύπαρξης σε έναν κοινό συνεργατικό χώρο που προσφέρει, πέρα από τις εγκαταστάσεις, ευκαιρίες για κοινωνικοποίηση, innovation και ανταλλαγή ιδεών. Με τα νέα δεδομένα, ένας νέος σχεδιασμός έρχεται να εστιάσει στην ποιότητα των γραφειακών χώρων αλλά και στη δημιουργία ενός υβριδικού περιβάλλοντος που προσαρμόζεται γρήγορα στις αλλαγές. Με το working from home να κερδίζει έδαφος, οι γραφειακοί χώροι οφείλουν να προσαρμοστούν στις νέες ανάγκες των εργαζομένων, αφού η εργασία στο σπίτι δεν θα εξαφανιστεί αλλά θα εναλλάσσεται με την εργασία στο γραφείο. Και ενώ οργανισμοί ανά τον κόσμο σχεδιάζουν να δεχτούν πίσω στα γραφεία τους υπαλλήλους τους, τέσσερα βασικά συστατικά θα παίξουν σημαντικό ρόλο στον σχεδιασμό των γραφειακών χώρων που θα υποστηρίξουν τα νέα χαρακτηριστικά των εργαζομένων.

RECIMERCIAL (RESIDENTIAL ΚΑΙ COMMERCIAL) Πρόσφατες έρευνες έχουν δείξει πως οι εργαζόμενοι είναι πιο παραγωγικοί σε ένα οικείο περιβάλλον που λαμβάνει υπόψη τις ανάγκες του χρήστη. Με την εργασία πλέον να μην ορίζεται ως έργο που παράγεται μέσα σε οκτώ ώρες πίσω από ένα γραφείο, η ευελιξία γίνεται απαραίτητο συστατικό που δίνει μορφή στα νέα δεδομένα. Με περισσότερο από το 50% του προσωπικού εταιρειών να ακολουθεί το υβριδικό μοντέλο, οι χώροι των γραφείων στρέφονται όλο και πιο πολύ στον όρο «recimercial», από τις λέξεις «residential» και «commercial», που συνδυάζει τα χαρακτηριστικά των δύο αυτών κόσμων. Χώροι, προσαρμοσμένοι έτσι ώστε να φιλοξενήσουν πολλές διαφορετικές δραστηριότητες σε home comfort περιβάλλον, θα μοιάζουν όλο και περισσότερο με οικιακούς χώρους, εναρμονισμένους με τις ανάγκες του εργαζομένου, δίνοντας κίνητρο για επιστροφή στο φυσικό εργασιακό περιβάλλον.

82 ↳ LiFO

ΤΕΧΝΟΛΟΓΊΑ Ενώ η ευελιξία επιτρέπει στον χρήστη να είναι πιο παραγωγικός, η παρουσία της τεχνολογίας θα επηρεάσει θετικά την αποτελεσματικότητα της εργασίας. Νέα συστήματα που εξυπηρετούν το υβριδικό μοντέλο έχουν κάνει ήδη την εμφάνισή τους, προσφέροντας αισθητή βελτίωση στην ημερήσια οργάνωση ενός εργαζομένου στο γραφείο. Λογισμικό που δίνει τη δυνατότητα booking σε workstations, meeting rooms και άλλους κοινόχρηστους χώρους θα επιτρέψει την ευελιξία στη διαχείριση του εμβαδού των γραφείων. Οι εργαζόμενοι θα είναι ευτυχείς και πιο αποτελεσματικοί, έχοντας τον έλεγχο του πότε, πού και πώς θα λειτουργούν. Από την άλλη, όσο η εργασία από το σπίτι και οι εξωτερικές συνεργασίες γίνονται πιο δημοφιλείς, η τεχνολογία θα είναι ο κινητήρας που θα προωθεί αυτές τις τάσεις στο μέλλον. Smart συσκευές, οπτικοακουστικά συστήματα, cloud computing, συνεργατικές εφαρμογές και άλλες τεχνολογίες θα βελτιώσουν την ευελιξία εντός και εκτός του φυσικού χώρου εργασίας, ενώ οι τεχνολογικές υποδομές δεν θα χρειάζεται να αλλάζουν σε κανένα από τα δύο σενάρια.

17.04.2021

A&M ARCHITECTS

2021

Athens Design Map

ΠΟΙΌΤΗΤΑ ΤΟΥ ΑΈΡΑ Καθώς ο Covid-19 αναγκάζει σε πλήρη αναδιάρθρωση του εργασιακού χώρου και του μηχανολογικού μοντέλου HVAC, η αμφίβολη ποιότητα του αέρα αποτελεί έναν από τους # 1 λόγους για την περιβαλλοντική ισορροπία των γραφειακών χώρων. Με νέα συστήματα εξοπλισμού, που φιλτράρουν και καθαρίζουν τον αέρα, να εγκαθίστανται στον χώρο εργασίας, η ποιότητα του αέρα, η θερμοκρασία, η υγρασία αλλά και οι ρύποι θα μπορούν να ελέγχονται πλήρως. Αυτά τα συστήματα θα συμβάλουν στην προσπάθεια για ευεξία και υγεία στον εργασιακό χώρο, ενώ παράλληλα θα προσδίδουν το αίσθημα της ασφάλειας σε όσους χρησιμοποιούν τις εγκαταστάσεις του γραφείου.

ΕΤΑΙΡΙΚΉ ΚΟΥΛΤΟΎΡΑ

ΜΑΡΙΚΑ ΜΑΥΡΟΛΕΩΝ ARCHITECT DESIGN OPERATIONS MANAGER

Φυσικά, κανένα από τα παραπάνω δεν θα μπορούσε να συμβεί χωρίς την ισοσταθμισμένη εταιρική κουλτούρα. Ενώ ως κουλτούρα ορίζουμε τη «διεθνή γλώσσα» του πώς λειτουργούμε στον χώρο εργασίας, ο σχεδιασμός του γραφειακού χώρου είναι αυτός που θα την αναδείξει. Ζωντανοί, playful χώροι και περιοχές σχεδιασμένες με γνώμονα τη user experience ενισχύουν το εργασιακό περιβάλλον και αποτελούν κίνητρα που προσελκύουν νέα ταλέντα. Η σωστή χρήση χρωμάτων, επίπλων, φωτισμού και άλλων συστημάτων, σε συνδυασμό με την αύξηση των χώρων κοινής χρήσης, θα ενθαρρύνει την ανταλλαγή ιδεών και θα αποτελέσει κρίσιμους παράγοντες της εργασιακής ευτυχίας και του work incubation. Παράλληλα, η μετάβαση από all-assigned workstations σε τελείως unassigned γίνεται κομμάτι εταιρικής κουλτούρας, δημιουργώντας ένα πιο ευέλικτο περιβάλλον με λιγότερους κανόνες. Η νέα τάξη πραγμάτων φέρνει τη δυνατότητα του working from home VS in the office στο 50-50, παρέχοντας στον καθέναν την ευελιξία να προσαρμόσει το πρόγραμμά του ανάλογα με τις ανάγκες του. Το future workplace θα είναι ο προορισμός που θα καλύπτει την ανθρώπινη ανάγκη για συνεργατικότητα και κοινωνικοποίηση, ενώ θα μπορεί να παρέχει experience driven χώρους που θα επιτρέψουν ανάπτυξη και innovation. Έτσι, τα γραφεία θα γίνονται όλο και πιο ελκυστικά, για να μπορούν να υποδέχονται τους εργαζόμενους, προσφέροντας υποδομές που δεν μπορούν να βρεθούν στο σπίτι. Με εργαλεία το design και την ανάλογη εταιρική κουλτούρα προβλέπεται μια ενδιαφέρουσα ανάπτυξη των γραφειακών χώρων, που θα είναι ικανή να αλλάζει μορφή συν τω χρόνω, ίσως και κατά τη διάρκεια της ημέρας!

FREE PRESS № 681

↲ 83

ADM

2021

Athens Design Map

Η ομάδα των XOXarchitects σχεδίασε ένα συγκρότημα κατοικιών που θέλει να αποτελέσει γέφυρα ανάμεσα στο παρελθόν και το οικιστικό μέλλον της περιοχής, ένα αειφόρο σύνολο που χαλαρώνει και αναζωογονεί με την αισθητική του τον χρήστη.

Οι κρεμαστοί κήποι

ΑΠΟ

ΤΟΥ

ΣΥΝΕΡΓΆΤΕΣ ΑΡΧΙΤΈΚΤΟΝΕΣ:

ΘΑΝΆΣΗΣ ΧΟΧΛΙΔΆΚΗΣ, ΘΆΝΟΣ ΚΥΡΑΤΖΉΣ RENDERINGS: ΔΙΟΝΎΣΗΣ ΤΣΑΓΚΑΡΌΠΟΥΛΟΣ LANDSCAPE DESIGNER: NICOL RIDLEY

84 ↲

ΤΗ

ΖΩΗ

ΠΑΡΑΣΙΔΗ

ΕΛΛΗΝΙΚΟΎ

«Η αρχιτεκτονική που παράγουμε προκύπτει από μια προσεκτική ανάλυση του κοινωνικοοικονομικού πλαισίου στο οποίο εντάσσεται, της σύγχρονης ζωής όπως εξελίσσεται, των διαρκών τεχνολογικών εξελίξεων και, φυσικά, των ανθρώπων που θα τη βιώσουν. To κίνητρο αλλά και η πρόκληση για εμάς είναι η δημιουργία ευρηματικών και ευχάριστων χώρων με αδιαμφισβήτητη αρχιτεκτονική παρουσία, σε αρμονία με την προσωπικότητα των τελικών χρηστών». Έτσι περιγράφει τη δουλειά του αρχιτεκτονικού

LiFO 17.04.2021

του γραφείου ο Θανάσης Χοχλιδάκης. Πέρα από τους κανόνες της αρχιτεκτονικής σύνθεσης και των αναλογιών, οι ιδιότητες των υλικών, η αφή τους, η μυρωδιά τους, ο ήχος και το φως που αναπαράγονται σε έναν χώρο είναι αξίες που δημιουργούν αισθήσεις ή και μνήμες, κατά τον ίδιο, «αυτού που ονομάζουμε οικείο και ζεστό, και αυτό θέλουμε να πετύχουμε». Η XOXarchitects είναι μια διεπιστημονική ομάδα αρχιτεκτόνων, σχεδιαστών τοπίου και εσωτερικών χώρων. Αυτήν τη στιγμή το γραφείο συμμετέχει και έχει αναλάβει μεγάλο αριθμό οικιστικών έργων στην Αθήνα, όπου είναι και η έδρα του, και σε άλλες πόλεις. Ένα από τα νέα έργα της ομάδας είναι το «Ellinicon 4 - Cantilevered gardens». Η πρόκληση για τη δημιουργία ενός έργου οικιστικής ανάπτυξης στην περιοχή του Κάτω Ελληνικού ήταν η περιβαλλοντική του ένταξη σε μια γειτονιά μονοκατοικιών, που σταδιακά αλλάζει προφίλ. «Κάθε σπίτι, κάθε μονοκατοικία με δυόμισι στρέμματα περιβόλι και πηγάδι με ανεμόμυλο, είχε κηπουρό και μια-δυο υπηρέτριες. Θυμάμαι ότι γινόταν σκοτωμός ποιος θα έχει τον πιο ωραίο κήπο», έγραφε ο Ελληνικιώτης Μάνος Μ. Μάρκογλου, συγγραφέας του βιβλίου Η Μικρά Ασία στο Ελληνικό, περιγράφοντας μια άλλη, μακρινή πλέον εποχή. Το νέο έργο της ομάδας XOXarchitects θέλει να αποτελέσει μια γέφυρα με την «κηπούπολη» του παρελθόντος, έχοντας εκτεταμένες φυτεύσεις όχι μόνο επί εδάφους αλλά και σε εξώστες και δώματα. Επιδιώκοντας να αντισταθμίσουν το χαμένο έδαφος, έστησαν τους κήπους καθ’ ύψος με πλούσια τροπική φύτευση. «Φυτά με μεγάλα πράσινα και δραματικά φύλλα, αναμεμειγμένα με μαλακότερες υφές και λουλούδια υψηλής χρωματικής έντασης, σε συνδυασμό με αρωματικά φυτά που χύνονται από τα μπαλκόνια και τον ήχο του τρεχούμενου νερού αφήνουν μια αίσθηση χαλάρωσης και αναζωογόνησης» περιγράφει ο αρχιτέκτονας. Αρχικά, το τετράγωνο γωνιακό οικόπεδο των δυόμισι στρεμμάτων τούς προβλημάτισε σχετικά με το αν τα δεκατρία διαμερίσματα θα αναπτύσσονταν σε ένα ενιαίο κτίριο ή σε δύο. «Παρότι ήταν ελκυστική σχεδιαστικά η λύση του ενιαίου κτιρίου σε σχήμα Γ, με τρία διαμερίσματα ανά όροφο, σημειώθηκαν προβλήματα ιδιωτικότητας για τα μεσαία διαμερίσματα, συν του ότι ήταν εκτός κλίμακας της περιοχής. Τελικά, επιλέχθηκε η λύση δύο πενταώροφων κτιρίων σε σχηματισμό Γ, με απρόσκοπτες θεάσεις και ιδιωτικότητα για όλα τα διαμερίσματα, έτσι το ένα κτίριο αποτελείται από δύο διαμερίσματα ανά όροφο και το άλλο από ένα διαμέρισμα ανά όροφο». «Πέραν της αισθητικής, μεγάλη έμφαση έχει δοθεί στην ενεργειακή στρατηγική κατηγορίας Α+ του συγκροτήματος, πλαισιωμένη με τους απαραίτητους αυτοματισμούς έξυπνης και οικολογικής διαβίωσης» τονίζει ο Θανάσης Χοχλιδάκης. Ο σχεδιασμός των XOXarchitects στο «Ellinicon 4 - Cantilevered gardens», που αναμένουμε να δούμε ολοκληρωμένο, στοχεύει σε ένα αειφόρο σύνολο και ένα περιβάλλον που ξεκουράζει τους χρήστες του.

XOXARCHITECTS

ADM

2021

Athens Design Map

Η Σοφία Κριμίζη και ο Κυριάκος Κυριάκου πειραματίζονται διαρκώς με τη χρήση διαφορετικών υλικών, απολαμβάνουν τον σχεδιασμό κάθε κλίμακας και μας υπενθυμίζουν ότι η αρχιτεκτονική μάς αφορά όλους.

Ένα kse-συμβατικό αρχιτεκτονικό γραφείο με έδρα την Αθήνα

Με σπουδές και εργασιακή εμπειρία στο Παρίσι, στη Νέα Υόρκη, στην Αθήνα και στο Τέξας, η Σοφία Κριμίζη και ο Κυριάκος Κυριάκου επέστρεψαν στην Ελλάδα με βαλίτσες γεμάτες εμπειρίες, αναφορές, τεχνικές γνώσεις και ένα διεθνές δίκτυο συνεργατών, με όρεξη για δημιουργία και συμμετοχή στην παραγωγική εποχή μετά την οικονομική κρίση. Ίδρυσαν το αρχιτεκτονικό τους γραφείο, το ονόμασαν ksestudio και άρχισαν να δραστηριοποιούνται με βάση την Αθήνα σε έργα κάθε κλίμακας. Μέχρι σήμερα έχουν εργαστεί σε πληθώρα έργων γύρω από τον τουρισμό, την κατοικία και τον δημόσιο χώρο. Παράλληλα, ασχολούνται συστηματικά με την έρευνα και τη διδασκαλία της αρχιτεκτονικής. Οραματίζονται μια Αθήνα πιο ανοιχτή, πιστεύουν στη δύναμη της μεταμόρφωσης και στο δυναμικό της ελληνικής πολυκατοικίας, ενώ ποντάρουν στον ρόλο της αρχιτεκτονικής και του σχεδιασμού ως δύναμης αλλαγής και ποιότητας, έναν ρόλο που πιστεύουν ότι μας αφορά όλους.

«Mε το πρόθεμα “ξε-” (kse-) αντιτιθέμεθα στην ιδέα του συμβατικού γραφείου με συγκεκριμένο και προκαθορισμένο τρόπο δραστηριότητας», όπως λένε. «Η αρχιτεκτονική μας κουλτούρα διαμορφώνεται καθώς μεταλλάσσεται, απευθυνόμενη σε διαφορετικά ακροατήρια, σε έναν συνεχή πειραματισμό ιδεών και εργαλείων design. Μας εμπνέει ο σχεδιασμός νέων συνθηκών κατοίκησης, εργασίας, ξεκούρασης, κοινωνικοποίησης. Πειραματιζόμαστε με τη χρήση διαφορετικών υλικών και σχεδιάζουμε με πάθος από τη μεγάλη κλίμακα του masterplan μέχρι την ανθρώπινη κλίμακα του επίπλου». Τι ετοιμάζουν, τι θα δούμε σύντομα από το ksestudio; «Αυτήν τη στιγμή κατασκευάζεται η πρότασή μας για μια νέα τυπολογία ξενοδοχείου στην Αίγινα, η οποία εμπνέεται από τις εμβληματικές καλοκαιρινές διακοπές των ’60s και των ’70s, ενώ παράλληλα χτίζονται τρεις θερινές κατοικίες σε νησιά κοντινά και μακρινά. Επίσης, σχεδιάζουμε ένα παιδικό σχολείο ξένων γλωσσών με έμφαση στις εναλλακτικές μορφές εκμάθησης και οργανώνουμε την τυποποίηση μιας σειράς επίπλων με την υπογραφή μας, τόσο στο design όσο και στην κατασκευή».

KSESTUDIO

FREE PRESS № 681

↲ 85

ADM 02.3. Για την Αθήνα των 15' Πώς ο περιορισμός των μετακινήσεων κατά τη διάρκεια της καραντίνας έκλεισε τους ανθρώπους στα σπίτια τους και άλλαξε τη ζωή της πόλης. ΑΠΌ ΤΟΝ ΠΆΝΟ ΔΡΑΓΏΝΑ

O Πάνος Δραγώνας είναι αρχιτέκτων και καθηγητής Αρχιτεκτονικού & Αστικού Σχεδιασμού στο τμήμα Αρχιτεκτόνων Πανεπιστημίου Πατρών. Το 2012 ήταν συνεπιμελητής της έκθεσης «Made in Athens» που εκπροσώπησε την Ελλάδα στην Μπιενάλε Αρχιτεκτονικής της Βενετίας. Το αρχιτεκτονικό του έργο έχει διακριθεί σε δέκα αρχιτεκτονικούς διαγωνισμούς και έχει δημοσιευτεί σε διεθνή περιοδικά, όπως τα «L’architecture d’aujourd’hui», «Archi», «Bauwelt», «Blueprint» και «Stavba». Βλ. www.deltarchi.com

86 ↳ LiFO

Ο περιορισμός των μετακινήσεων κατά τη διάρκεια των lockdowns έχει αλλάξει τη ζωή της πόλης. Μεγάλο μέρος της έντασης της καθημερινής ζωής έχει συσσωρευτεί μέσα στην κατοικία. Μικροί και μεγάλοι έχουν εξοικειωθεί με εφαρμογές όπως το Zoom, την καθημερινή χρήση του Netflix, τα προγράμματα e-banking αλλά και ένα μεγάλο εύρος μέσων κοινωνικής δικτύωσης. Ταυτόχρονα, ανακαλύφθηκαν περιφρονημένοι δημόσιοι χώροι, μικρά πάρκα αλλά και νέοι χώροι περιπάτου σε διαφορετικές γειτονιές της πόλης. Τα lockdowns οδήγησαν στη διάδοση νέων ψηφιακών εργαλείων και αποκάλυψαν ποιότητες που μπορεί να αγνοούσαμε. Βοήθησαν ακόμη να εκτιμήσουμε όσα στερηθήκαμε και να κατανοήσουμε τους λόγους για τους οποίους έχουμε επιλέξει να ζούμε στις πόλεις. Είναι αμφίβολο αν η καθημερινότητα μετά τον Cοvid-19 θα επανέλθει σε αυτό που θυμόμαστε. Ακόμη και αν ο ιός ηττηθεί, η πόλη δεν θα είναι ίδια. Πολλές επιχειρήσεις δεν θα μπορέσουν να επαναλειτουργήσουν, ορισμένα επαγγέλματα θα συνεχίσουν να ασκούνται εξ αποστάσεως, ενώ και εμείς οι ίδιοι, οι κάτοικοι, πολύ δύσκολα θα ανακτήσουμε όλες τις παλιές μας συνήθειες. Αναπόφευκτα γεννάται το ερώτημα για τη μορφή της νέας «κανονικότητας» των πόλεων. Στη διεθνή συζήτηση η παρούσα συγκυρία αντιμετωπίζεται ως μια ευκαιρία για την προώθηση των αρχών της αειφόρου ανάπτυξης. Το μανιφέστο του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας για την υγιή ανάκαμψη από τον Cοvid-19, το διεθνές δίκτυο πόλεων C40, στο οποίο συμμετέχει και η Αθήνα, αλλά και οι βασικές αρχές της Νέας Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας επικεντρώνονται στον ρόλο των πόλεων όσον αφορά την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής. Σε πολλές πόλεις ανακοινώνονται προγράμματα περιορισμού της κίνησης των αυτοκινήτων και απελευθέρωσης των δημόσιων χώρων. Στη Βαρκελώνη δημιουργούνται superblocks, στα οποία περιορίζεται η κίνηση οχημάτων. Το Αμβούργο ανακοινώνει πως το 2034 θα είναι πόλη ελεύθερη από αυτοκίνητα, ενώ το Παρίσι επιχειρεί να μετατραπεί σε πόλη των 15’. Τι ακριβώς σημαίνουν όλα αυτά; Η ιδέα της πόλης των 15’ αφορά τη δυνατότητα πρόσβασης σε έξι βασικές δραστηριότητες, δηλαδή την κατοικία, την εργασία, τις προμήθειες, τη φροντίδα, τη μάθηση και την αναψυχή, με τα πόδια ή, έστω, το ποδήλατο. Σύμφωνα με τον Carlos Moreno, βασικό υποστηρικτή της θεωρίας, οι γειτονιές της πόλης πρέπει να σχεδιάζονται με τρόπο τέτοιο ώστε να μπορούμε να ζούμε, να εργαζόμαστε και να ευημερούμε δίχως να πρέπει διαρκώς να μετακινούμαστε αλλού. Οι ρυθμοί μιας πόλης πρέπει να προσαρμόζονται στους ανθρώπους και όχι στα αυτοκίνητα. Είναι γεγονός πως όλες οι ιστορικές πόλεις ήταν πόλεις των 15’. Η χρήση του αυτοκινήτου άλλαξε αυτήν τη συνθήκη, συνδέοντας διαχωρισμένες περιοχές κατοικίας, εργασίας, αγορών και αναψυχής. Υπήρχαν λόγοι που συνέβη αυτό, με σημαντικότερο την ανάγκη απομάκρυνσης των κατοικιών από τις ρυπογόνες βιομηχανίες. Οι λόγοι αυτοί, όμως, έχουν εκλείψει. Στην πόλη του εικοστού πρώτου αιώνα οι βασικές μετακινήσεις μπορούν να γίνονται με

17.04.2021

τα πόδια. Και όποτε αυτό δεν είναι εφικτό, μπορεί να επιλέγεται η χρήση του ποδηλάτου ή του μετρό, καθιστώντας περιττή τη χρήση και κατοχή αυτοκινήτων. Οι υποστηρικτές της πόλης των 15’ ισχυρίζονται πως η καθημερινότητα στην πόλη είναι πολύ πιο ευχάριστη και ωφέλιμη για την κοινότητα, όταν οι περισσότερες μετακινήσεις γίνονται περπατώντας, ενώ με τον τρόπο αυτό περιορίζεται σημαντικά η σπατάλη ενέργειας και η απελευθέρωση άνθρακα στην ατμόσφαιρα.

Θα μπορούσαν οι ελληνικές πόλεις να μετατραπούν σε πόλεις των 15’; Τα πυκνοδομημένα αστικά κέντρα και τα κεντρικά προάστια των ελληνικών πόλεων μπορούν να υιοθετήσουν τις παραπάνω αρχές. Σε αρκετές περιπτώσεις, μάλιστα, αυτό συμβαίνει ήδη. Στην ελληνική πόλη έχει επιτευχθεί η ανάμειξη των χρήσεων μέσα στην ίδια την πολυκατοικία. Η κατοικία, το εμπόριο σε κλίμακα γειτονιάς και ένα σημαντικό μέρος υπηρεσιών φιλοξενούνται στον ίδιο κτιριακό τύπο ή, έστω, στο ίδιο οικοδομικό τετράγωνο. Επίσης, στις ελληνικές πόλεις ένα μεγάλο μέρος δραστηριοτήτων αναψυχής συμβαίνει υπαίθρια, σε δρόμους που σφύζουν από ζωή. Η ανάγκη μετακινήσεων οφείλεται σε διαφορετικούς λόγους, με κυριότερο βέβαια την εργασία. Αφορά, όμως, και την αναζήτηση δημόσιων χώρων, καθώς οι πλατείες και τα πάρκα είναι περιορισμένα και το επίπεδο του σχεδιασμού και της συντήρησής τους γενικά χαμηλό. Ακόμα, στην ελληνική πόλη δεν υπάρχουν αξιόλογες δημόσιες υποδομές σε κλίμακα γειτονιάς, ενώ τα δημόσια σχολεία διαρκώς υποβαθμίζονται, δημιουργώντας την ανάγκη καθημερινών μαζικών μετακινήσεων μαθητών σε απομακρυσμένα ιδιωτικά εκπαιδευτήρια. Η μετατροπή της Αθήνας σε πόλη των 15’ προϋποθέτει τον περιορισμό των παραπάνω μετακινήσεων. Οι τρέχουσες συνθήκες είναι ευνοϊκές, καθώς ένα ποσοστό του πληθυσμού θα συνεχίσει να αξιοποιεί τις δυνατότητες τηλεργασίας. Για τη δημιουργία, όμως, ελκυστικών γειτονιών χρειάζονται καλά δημόσια σχολεία, βιβλιοθήκες και χώροι αθλητισμού, makerspaces, μικρές πλατείες και όμορφα σχεδιασμένα πάρκα. Για τις μετακινήσεις εκτός γειτονιάς, η θεωρία της πόλης των 15’ δίνει έμφαση στη χρήση των ποδηλατών και των μέσων μαζικής μεταφοράς. Πέρα από την επέκταση του δικτύου του μετρό, που έχει συμβάλει καθοριστικά στην αναβάθμιση της ζωής της πόλης, η Αθήνα έχει ανάγκη νέα δίκτυα δημόσιων χώρων, πέραν του ιστορικού κέντρου. Έργα όπως ο Μεγάλος Περίπατος είναι χρήσιμα, αλλά αφορούν μόνο ένα πολύ μικρό τμήμα της πόλης. Θα ήταν πολύ περισσότερο ωφέλιμο να φανταστούμε πράσινες διαδρομές που να διασχίζουν την πόλη, ακολουθώντας π.χ. τα ίχνη του Ιλισού από το Γουδί έως το Φάληρο. Ή τη δημιουργία εκτεταμένων δικτύων ποδηλάτου που να συνδέουν διαφορετικές γειτονιές, για παράδειγμα την Ηλιούπολη με το Περιστέρι. Δηλαδή δίκτυα που δεν οδηγούν στη μονομερή ανάπτυξη και στον εξευγενισμό συγκεκριμένων περιοχών αλλά προσφέρουν

ίσες δυνατότητες πρόσβασης και μετακίνησης στους κατοίκους διαφορετικών δήμων. Δυστυχώς, το πρόβλημα της κλιματικής αλλαγής έχει λάβει ήδη πολύ σοβαρές διαστάσεις. Φαίνεται πως για την επιβίωση του πλανήτη δεν επαρκεί πλέον ο δραστικός περιορισμός των εκπομπών CO2 αλλά πρέπει να αναζητηθούν τρόποι απορρόφησης των ποσοτήτων του άνθρακα που έχουν απελευθερωθεί ήδη στην ατμόσφαιρα. Παρ’ όλη την πρόοδο της τεχνολογίας, τα πιο χρήσιμα εργαλεία σε αυτή την κατεύθυνση εξακολουθούν να είναι τα δέντρα. Ο πολλαπλασιασμός των αστικών φυτεύσεων εξακολουθεί να αποτελεί τον απλούστερο τρόπο για τη μείωση της θερμοκρασίας αλλά και την εξασφάλιση περισσότερου οξυγόνου στα αστικά κέντρα. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελούν τα «κάθετα δάση», όπως ονομάζει τους νέους πύργους κατοικιών που σχεδιάζει ο Stefano Boeri. Η ιδιαιτερότητά τους αφορά την παρουσία εκτεταμένων φυτεύσεων καθ’ ύψος 25ώροφων κατασκευών, που επιτρέπουν την απορρόφηση ποσοτήτων άνθρακα από την ατμόσφαιρα, αντίστοιχων μιας επιφάνειας δάσους πολλαπλάσιων στρεμμάτων. Το πράσινο, στην περίπτωση αυτή, δεν σχεδιάζεται ως αισθητικό αντικείμενο αλλά ως μηχανισμός αντιμετώπισης της κλιματικής αλλαγής. Συζητώντας, λοιπόν, για την επιστροφή στην κανονικότητα, είναι απαραίτητο να αναλογιστούμε σε ποια ακριβώς κανονικότητα θέλουμε να γυρίσουμε. Έχουμε μάθει να αντιμετωπίζουμε την πόλη ως ένα μέσο οικονομικής ανάπτυξης. Τα προηγούμενα χρόνια η συζήτηση για την Αθήνα είχε επικεντρωθεί είτε στην προσέλκυση μεγάλων επενδυτών, όπως στην περίπτωση του Ελληνικού, είτε στις δυνατότητες εκμετάλλευσης των μικρών διαμερισμάτων για τη χρήση Airbnb. Σήμερα γίνεται σαφές πως η αναβάθμιση της ανθεκτικότητας των πόλεων αποτελεί τον καλύτερο τρόπο για την αποφυγή της οικονομικής κατάρρευσης. Η επένδυση σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, ο περιορισμός του περιβαλλοντικού αποτυπώματος των κτιρίων και η υιοθέτηση των βασικών αρχών της πόλης των 15’ αποτελούν μακροχρόνιες επενδύσεις για μια βιώσιμη ανάπτυξη. Ταυτόχρονα, αποτελούν τη μοναδική ίσως ελπίδα για την αποφυγή της επερχόμενης περιβαλλοντικής καταστροφής. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι στη νέα «κανονικότητα» των πόλεων θα χρησιμοποιούμε ακόμη περισσότερο τα ηλεκτρονικά δίκτυα. Αυτό μπορεί να δώσει σε αρκετούς από εμάς τη δυνατότητα να μετακινούμαστε λιγότερο. Η ζωή μας θα γίνει καλύτερη, αν θέσουμε ως στόχο να περπατάμε περισσότερο και πιθανώς αν θυμηθούμε να κάνουμε ποδήλατο. Θα πρέπει να αναζητήσουμε τρόπους να ζούμε περισσότερο χρόνο σε φυτεμένες αστικές εκτάσεις –όχι σε απρόσωπο πράσινο αλλά σε προσεκτικά σχεδιασμένους κήπους, πάρκα και αλέες– και σε ευφάνταστα νέα κτίρια, τα οποία θα ενσωματώνουν στην αρχιτεκτονική τους κάθετους κήπους και φυτεμένα δώματα. Κυρίως, όμως, θα αρχίσουμε να ζούμε ξανά με ένταση στην πόλη ή, ακόμα καλύτερα, σε μια πόλη περισσότερο βιώσιμη από αυτήν που αφήσαμε πίσω μας τον Μάρτιο του 2020.

ADM

2021

Athens Design Map

Τα αδέλφια Γιάννης και Μάρκος Δουριδάς υπογράφουν μια εξοχική κατοικία που συνδέεται απόλυτα με την καλοκαιρινή ανεμελιά.

Beach House Neratza

OΙ R|C|TECH ΣΧΕΔΙΑΣΑΝ ΕΝΑ ΣΠΙΤΙ ΓΙΑ ΝΑ ΚΑΝΕΙΣ ΑΝΑΜΝΗΣΕΙΣ

Ξεκινώντας την αρχιτεκτονική σύνθεση, προσπαθούμε πάντα να περιγράψουμε τον μηχανισμό που κάνει ένα κτίριο αξιομνημόνευτο και διαχρονικό. Καταλήγουμε ότι αυτό επιτυγχάνεται με τον συνδυασμό της απλότητας, της αντίθεσης και του παιχνιδιού της κλίμακας και των μεγεθών, αρχών που υπαγορεύουν την αρχιτεκτονική της εξοχικής κατοικίας στη Νεράτζα. Η κατοικία βρίσκεται σε ένα επίπεδο οικόπεδο στη βόρεια ακτογραμμή της Πελοποννήσου με απρόσκοπτη θέα προς τον Κορινθιακό Κόλπο και τον Παρνασσό. Εκτός από τη θέα, δεν υπάρχουν εμφανή τοπολογικά χαρακτηριστικά ή γύρω κτίρια που να διαμορφώνουν ένα ισχυρό τοπικό πλαίσιο. Το ίδιο κτίριο, λοιπόν, γίνεται το πλαίσιο αναφοράς. Είναι ένα σπίτι για να κάνεις αναμνήσεις. Ο σχεδιασμός του σπιτιού ανταποκρίνεται στην ανεμελιά των παραθαλάσσιων διακοπών αλλά αντανακλά και την ανάγκη για ιδιωτικότητα. Η απλή διάταξη του κτιρίου, οργανωμένη σε ένα επίπεδο, επιτρέπει την ποικιλομορφία του σχεδιασμού και την οργανική σύνδεση διαφόρων περιοχών, τόσο εσωτερικά όσο και εξωτερικά. Η κατοικία αποτελείται από δύο πτέρυγες: η πρώτη περιέχει δύο υπνοδωμάτια, ενώ η δεύτερη τον ξενώνα. Εκεί όπου συναντιούνται βρίσκεται ένα απλόχωρο σαλόνι, μαζί με μια κουζίνα και την τραπεζαρία. Δύο μεγάλοι κυλινδρικοί φεγγίτες κεντράρονται πάνω από τον πάγκο της κουζίνας και την τραπεζαρία. Ένας εξωτερικός χώρος καθιστικού βρίσκεται μεταξύ της πισίνας και του σαλονιού.

Η μπροστινή βεράντα ανοίγεται στην παραλία και στη θάλασσα, ενώ η εσωτερική αυλή-είσοδος στον Νότο. Το κομψό πλαίσιο εμφανούς σκυροδέματος στις περιμετρικές πέργκολες αναδιπλώνεται γύρω από τον λευκό μονολιθικό όγκο του σπιτιού, ενώ ταυτόχρονα πλαισιώνει τις όψεις προς τον Βορρά και τον Νότο, ρυθμίζοντας τις αναλογίες του συνόλου. Σε τι αναμνήσεις ελπίζουμε και πώς θέλουμε να στεκόμαστε απέναντι στον τόπο και τον χρόνο; Αυτό το σπίτι πλάθει τις αναμνήσεις, μια χαρακτηριστική κίτρινη πόρτα που γεννά τις παιδικές ιστορίες, αλλά και ένα λευκό αρχετυπικό εξοχικό που σπάει τον ορίζοντα.

R|C|TECH

ΓΙΆΝΝΗΣ ΚΑΙ ΜΆΡΚΟΣ ΔΟΥΡΙΔΆΣ

R|C|TECH

Η R|C|TECH είναι αρχιτεκτονικό γραφείο που αφιερώνει ισότιμη ενέργεια στον σχεδιασμό και στην κατασκευή. Το φάσμα των έργων είναι ευρύ και περιλαμβάνει κτίρια γραφείων, κατοικίες, βιομηχανικούς και εμπορικούς χώρους, ξενοδοχεία και αποκαταστάσεις διατηρητέων και παραδοσιακών κτιρίων. Κεντρική αναζήτηση της ομάδας είναι ο σχεδιασμός που εμπεριέχει συναίσθημα και ουσία, η υλοποίηση αρχιτεκτονικής που παράγει αναμνήσεις, η λύση σχεδιαστικών προβλημάτων με ασυνταγογράφητες πρακτικές. Η εκτίμηση των ανθρώπινων διαστάσεων, της πνευματικότητας που κρύβεται στις λεπτομέρειες και των τεχνικών που παραμένουν επίκαιρες στον χρόνο είναι αρχές που καθορίζουν το έργο της.

FREE PRESS № 681

↲ 87

ADM 02.4. Αθήνα, νέα μητρόπολη του Med Zein Έχοντας μοναδικά χαρακτηριστικά, όπως το εύκρατο κλίμα και τη γεωγραφική θέση, με το μέρος της, έφτασε η στιγμή προκειμένου η Αθήνα να επαναπροσδιορίσει τον εαυτό της και την ποιότητα ζωής που προσφέρει. ΑΠΌ ΤΟΝ NΙΚΌΛΑ ΤΡΑΒΑΣΆΡΟ

Nικόλας Τραβασάρος / Founding Partner Divercity Architects

88 ↳ LiFO

Στην εποχή της παγκοσμιοποίησης του εικοστού πρώτου αιώνα, που ο κόσμος συνεχώς επιταχύνει τους ρυθμούς και οι αποστάσεις εκμηδενίζονται, ο ανταγωνισμός των μητροπόλεων έχει αποκτήσει χαρακτηριστικά σύγκρουσης μυθικών τεράτων υπό την επήρεια στεροειδών. Ταυτόχρονα, κάθε μητρόπολη βιώνει και μια εσωτερική σύγκρουση, έναν αβυσσαλέο ανταγωνισμό με τον ίδιο της τον εαυτό. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα η ζωή μας να βιώνεται μέσα σε ένα πεδίο συνεχούς διέγερσης και διαρκών εντάσεων. Μοιάζει να είμαστε παγιδευμένοι σ’ έναν Γαργαντούα επιταχυντή σωμάτων, μέσα στον οποίο στριφογυρνάμε, προσπαθώντας να ικανοποιήσουμε μια ακόρεστη δίψα για νέες εμπειρίες και ερεθίσματα κάθε μορφής. Τελικά, η ανεξέλεγκτη επιτάχυνση αυτής της δονκιχοτικής αναζήτησης οδηγεί στην εξαΰλωσή μας, στην απώλεια της απόλαυσης της ίδιας της ζωής.

H πανδημία του Covid-19 είναι απλώς ένα ατύχημα που ήταν αναμενόμενο να συμβεί. Την ίδια στιγμή, η αναγκαστική επιβράδυνση της ανθρώπινης δραστηριότητας υπό τις παρούσες συνθήκες προσφέρει μια μοναδική ευκαιρία να επανεξετάσουμε το ίδιο το θέμα του χρόνου, της ποιότητας και της απόλαυσης. Η κρατούσα αντίληψή μας σχετικά με την ταχύτητα και τον ρυθμό της ζωής μας μέσα στο χωρικό πλαίσιο της σύχρονης (μητρό)πολης τίθεται για πρώτη φορά σε τόσο έντονη αμφισβήτηση. Στο πλαίσιο αυτό έχει ανοίξει ένα παράθυρο για την επαναφορά, ως κεντρικού ζητούμενου της ζωής αλλά και της πόλης, της έννοιας του ευ ζην, της «ευδαιμονίας» κατά τους αρχαίους Έλληνες, δηλαδή της τέχνης του να ζει κανείς καλά, με απαραίτητη προϋπόθεση την επίτευξη της σωματικής και ψυχικής υγείας, μέσω της οποίας επιτυγχάνεται η βελτίωση της ποιότητας της ζωής σε όλους τους τομείς, οδηγώντας έτσι σε κατάσταση ευτυχίας. Η συζήτηση αυτή έχει ξεκινήσει διεθνώς και έχει αποκτήσει έκφραση στο χωρικό επίπεδο της πόλης – ήδη, στο Λονδίνο έχει γίνει μεγάλη καμπάνια για την προώθηση της μετακίνησης στην πόλη με τα πόδια και με το ποδήλατο. Αναδεικνύεται έτσι ταυτόχρονα η αξία της πιο αργής κίνησης ως στοιχείου απόλαυσης αλλά και ανασυγκρότησης, όπως και αυτό της φυσικής άσκησης για καλύτερη σωματική υγεία. Έχει εφαρμοστεί δε πρόγραμμα δημιουργίας εκτεταμένου δικτύου ποδηλατοδρόμων που διατρέχουν την πόλη, το οποίο συνεχώς επεκτείνεται, επιτρέποντας έτσι την ασφαλή μετακίνηση με το ποδήλατο. Η ανταπόκριση του κοινού είναι τόσο ενθουσιώδης, που τα ποδήλατα έχουν εξαντληθεί από τα καταστήματα! Παράλληλα, έχει αποκλειστεί η διαμπερής κυκλοφορία των οχημάτων από τους εσωτερικούς δρόμους σε αρκετές γειτονιές με χρήση κατοικίας, με αποτέλεσμα η ζωή να έχει πιο ήσυχο και χαλαρό ρυθμό και να ενισχύονται η ανθρώπινη επικοινωνία και επαφή, το παιχνίδι και η άθληση. Την ίδια στιγμή, η Ισπανία ετοιμάζεται να γίνει μία από τις πρώτες χώρες στον κόσμο στην οποία θα εφαρμοστεί η τετραήμερη εργασία, με στόχο την απελευθέρωση του χρόνου των ανθρώπων για άλλες δραστηριότητες, ευεργετικές για τη σωματική και ψυχική υγεία. Δεδομένης αυτής της επανεκκίνησης και καθώς το ευ ζην αναμένεται να αποτελέσει το ιερό δισκοπότηρο της μετά-Covid εποχής, η Αθήνα έχει την αντικειμενική δυνατότητα να αναδειχτεί σε μια νέου τύπου μητρόπολη, προτάσσοντας ένα νέο μοντέλο μεσογειακού αστικού τρόπου ζωής με έμφαση στην ισορροπία, στον ρυθμό, στην ποιότητα και στην απόλαυση – θα μπορούσε να το ονομάσει κανείς Med Zein. Τα μοναδικά χαρακτηριστικά της Αθήνας, όπως το εύκρατο κλίμα, που ευνοεί τη ζωή έξω και την επικοινωνία των ανθρώπων, ή η ελληνική υγιεινή διατροφή, η σημασία και η αξία της οποίας έχουν ξεπεράσει πια τα σύνορα της χώρα μας, θα αποτελέσουν σημεία αναφοράς της. Πάνω απ’ όλα, όμως, θέλω να σταθώ στη μοναδική γεωγραφική θέση και τοπογραφία της Αθήνας, η οποία προσφέρει εξίσου άμεση πρόσβαση σε θάλασσα και βουνό. Κι αν η εμπειρία της θάλασσας μας είναι οικεία, η ανακάλυψη των ορεινών όγκων εντός και γύρω από την πόλη πρέπει να γίνει το επόμενο μεγάλο μας στοίχημα. Η αποκαταστάση της ισορροπίας αυτής θα προσφέρει μια μοναδική ευκαιρία για μια νέου τύπου σχέση με τη φύση μέσω της ανάπτυξης μιας ευρύτατης γκάμας νέων δραστηριοτήτων, με προφανή οφέλη για την ποιότητα ζωής μας. Η νέα τομή και η νέα ζωή της Αθήνας θα πρέπει να συνδέει το βουνό με τη θάλασσα.

17.04.2021

FREE PRESS № 681

↲ 89

ADM 02.5. Σκέψεις για μια ακαδημαϊκή φαβέλα Μπορεί μια πόλη να είναι όμορφη, ακόμα και όταν δεν υπακούει απόλυτα σε αρχιτεκτονικούς κανόνες; Μπορεί, εάν αναπτύσσεται έτσι ώστε να ανταποκρίνεται στις ανάγκες των κατοίκων της. ΑΠΌ ΤΟΝ ΓΙΏΡΓΟ ΜΠΆΤΖΙΟ

Γιώργος Μπάτζιος / George Batzios Architects

90 ↳ LiFO

Ποια είναι αυτή που διέστρεψε τον πανίσχυρο μοντερνισμό, που δεν πτοήθηκε από τις ανασφάλειες της ίδιας της της ιστορίας, που δεν σταμάτησε ούτε μια στιγμή για να κοιτάξει τις κοινωνικές και πολιτιστικές γεωσυντεταγμένες που της είπαν ότι την καθόριζαν και θα την καθορίζουν για πάντα; Η «Οκτάνα» –η οικουμενική ουτοπία του Ανδρέα Εμπειρίκου– είναι μια κοπέλα που λειτουργεί με το ένστικτο και το συναίσθημα, αγνοώντας τη λογική και το επιστημονικό πνεύμα. Είναι μια κοπέλα από «καλή» οικογένεια, μέλος της haute bourgeoisie της δυτικής ιστορίας. Ο πατέρα της, αρχαιολόγος, και η μάνα της... δεν γνωρίζουμε τη μητέρα της. Δεν μοιάζει, δυστυχώς, με την επίσημη μητέρα της, που κάποιοι ονομάζουν «θέα της σοφίας». Οι φήμες μιλάνε για μια πανέμορφη Τσιγγάνα, όχι τουρκογύφτισσα. Διότι απαγορεύεται η είσοδος στο εργοτάξιο της πολιτιστικής μας υστεροφημίας. Η Οκτάνα, που λέτε, δεν ήταν καλή μαθήτρια – έτσι της είπε η Ακαδημία. Τα ξακουστά σχολεία όπου την έβαλαν οι γονείς της την κούραζαν. Έμενε συνεχώς μετεξεταστέα. Όχι γιατί δεν παρέδιδε τις εργασίες της αλλά γιατί παρέδιδε ό,τι γι’ αυτήν είχε σημασία. Δεν άκουγε τους καθηγητές της, εκτός από έναν. Δεν πήγαινε στα μαθήματα, εκτός από ένα. Προτιμούσε να περνάει τον χρόνο της στον δρόμο, θεωρούσε ότι η σοφία της στιγμής, η εμπειρία, είναι πιο ουσιαστική από τη σοφία της γνωστικής λειτουργίας. Διάβαζε όμως πολύ Ντελέζ1. «Η Ακαδημία είναι μόνο για τους ακαδημαϊκούς», της έλεγε ο αγαπημένος της δάσκαλος, «δεν επηρεάζει την καθημερινή μας στρατόσφαιρα, δημιουργεί απλώς συντηρητισμό και πεπερασμένα δεδομένα». Η Οκτάνα δεν έχει καταφέρει ακόμα να τελειώσει το σχολείο. Δεν προσπαθεί καν να το τελειώσει. Έχει αλλάξει πολλούς διευθυντές, αλλά ένας μόνο προσπάθησε πραγματικά να την αλλάξει, ο Λε Κορμπιζιέ2, που ευτυχώς δεν τα κατάφερε μαζί της3. Και εάν κάποιος τώρα διερωτηθεί «ποια είναι η Οκτάνα»; «Δίκαιον το ερώτημα και η απάντησις θα έλθη γρήγορα. Όμως, διά να γίνη πλήρως νοητή, ρίξετε πρώτα μέσα σας μια καλή ματιά και ευθύς μετά ρίξετε άλλη μία τριγύρω σας δεξιά και αριστερά, πάνω και κάτω. Έπειτα κλείστε τα μάτια σας για μια στιγμή και ανοίξτε τα αποτόμως, ανοίγοντας διάπλατα και τις ψυχές σας. Η απάντησις θα βρίσκεται μπροστά σας, όχι μονάχα νοητή, μα και απτή – σώμα περικαλλές και έμψυχον και σφύζον»4. Οι αρχές του μοντερνισμού εφαρμόστηκαν σε ένα μεγάλο μέρος της Αθήνας, όπως εφαρμόστηκαν σε ένα μεγάλο μέρος του δυτικού κόσμου. Πιο συγκεκριμένα, στην Αθήνα το μοντερνιστικό μοντέλο απεικονίζεται στην τυπολογία της πολυκατοικίας. Αντίθετα, όμως, από τον υπόλοιπο δυτικό κόσμο, στον οποίον ο μοντερνισμός χρησιμοποιήθηκε ως ένα μοντέλο εξυγίανσης της παλαιάς πόλης με αυστηρά αρχιτεκτονικά και ανθρωποκεντρικά κριτήρια, στην Αθήνα και την υπόλοιπη Ελλάδα χρησιμοποιήθηκε ως ένα αφηρημένο περιβάλλον, μέσα στο οποίο η πόλη μπορούσε να εξελιχθεί ελεύθερα. Ζούμε στην πιο όμορφη πόλη του δικού μας κόσμου και η ομορφιά του αστικού μας τοπίου δεν μετριέται με τον ρυθμό, την οργάνωση και τη συμμετρία αλλά από την ενέργεια που έδωσε στην πόλη αυτή η απόλυτη ελευθερία. Κεραίες, πινακίδες, αυθαίρετες κατασκευές και λειτουργίες έχουν δώσει στην πόλη την ενέργεια που τη χαρακτηρίζει. Μια άσχημη ενέργεια, θα έλεγε κάνεις, ή μήπως ακόμα και τη διαίσθηση της ομορφιάς την καθορίζει η Ακαδημία; Ζούμε στην πιο όμορφη πόλη του δικού μας κόσμου, είναι η απάντηση, Οκτάνα, το μπάσταρδο της Αθηνάς ή, αλλιώς, η ακαδημαϊκή μας φαβέλα. Παράδοξο του μοντερνισμού και ένδοξος καθρέφτης την πολιτιστικής μας πορείας.

17.04.2021

2021 Ο Γιώργος Μπάτζιος αντιμετωπίζει το κτίριο ως περιβάλλον που οφείλει να βελτιώνει και να εξελίσσει την καθημερινότητα των χρηστών. Έχει εργαστεί στα γραφεία των Ζαν Νουβέλ και Ντέιβιντ Τσίπερφιλντ ως επιβλέπων σε εμβληματικά έργα, όπως ο Πύργος του MoMA στη Νέα Υόρκη, η Φιλαρμονική του Παρισιού και το Μουσείο του Λούβρου στο Άμπου Ντάμπι. Από το 2012 λειτουργεί στην Αθήνα το δικό του γραφείο, με σημαντικά έργα του τη ριζική ανακαίνιση του κτιρίου της ΑΓΕΤ Ηρακλής από τον Αλέξανδρο Τομπάζη και το πολυβραβευμένο κατάστημα «Το Τσάι» στο Κολωνάκι. Η πρότασή του, μαζί με τον Ιάπωνα αρχιτέκτονα Kengo Kuma, για την ανάπλαση του Εκθεσιακού και Συνεδριακού Κέντρου Θεσσαλονίκης έχει προκριθεί στην τελική φάση του αρχιτεκτονικού διαγωνισμού. Επιλέγει να γράψει για την Αθήνα ως ακαδημαϊκή φαβέλα με αφορμή τη βράβευση στα φετινά Pritzker των Αnne Lacaton και Jean-Philippe Vassal, η οποία σηματοδοτεί μια στροφή του ενδιαφέροντος στην κοινωνική αρχιτεκτονική, στον ρόλο και στις επιπτώσεις της στην πολιτισμική φυσιογνωμία κάθε τόπου, στον δημόσιο χώρο και στον αστικό σχεδιασμό του εικοστού πρώτου αιώνα.

1.

2.

3.

4.

ΓΆΛΛΟΣ ΦΙΛΌΣΟΦΟΣ, ΚΑΙ ΣΥΓΓΡΑΦΈΑΣ ΕΛΒΕΤΌΣ ΑΡΧΙΤΈΚΤΟΝΑΣ, ΔΙΆΣΗΜΟΣ ΓΙΑ ΤΗ ΣΥΝΕΙΣΦΟΡΆ ΤΟΥ ΣΕ ΑΥΤΌ ΠΟΥ ΚΑΛΕΊΤΑΙ ΣΉΜΕΡΑ ΜΟΝΤΕΡΝΙΣΜΌΣ ΌΠΩΣ ΕΥΤΥΧΏΣ ΔΕΝ ΤΑ ΚΑΤΆΦΕΡΕ ΜΕ ΤΟ MARAIS, ΌΠΩΣ ΘΑ ΈΛΕΓΑΝ ΟΙ ΠΑΡΙΖΙΆΝΟΙ ΟΚΤΆΝΑ, ΑΝΔΡΈΑΣ ΕΜΠΕΙΡΊΚΟΣ

FREE PRESS № 681

↲ 91

ADM

Tο Kizi Studio ετοιμάζει ένα μουσείο-τόπο φυγής και ένα πάρκο που μπορεί να «κατοικηθεί» με ποικίλους τρόπους, δύο έργα που ανυπομονούμε να επισκεφτούμε. ΑΠΟ

ΤΗ

νέα αστική ζωή ΣΧΕΔΙΑΖΟΝΤΑΣ

Mε χαρακτηριστικά έργα το μεγάλο αρσενάλι των Χανίων, το οικοδομικό τετράγωνο που σχηματίζουν η στοά Σπυρομήλιου και το Citylink με τα θέατρα Παλλάς και Αλίκη, το Δικαστικό Μέγαρο Τρικάλων και το «παλαιότερο σπίτι της Αθήνας», το Kizi Studio ιδρύθηκε από τον Γιάννη Κίζη τη δεκαετία του ’70 και έγινε γνωστό για τα σημαντικά αναστηλωτικά έργα του και για την ένταξη νέας αρχιτεκτονικής σε ιστορικά κτίρια και περιβάλλοντα. Το 2006 ο Κωσταντής Κίζης εντάσσεται στο δυναμικό του γραφείου που στρέφεται προς έργα νέων κτιρίων και δημόσιων χώρων. Μάλλον θα έχετε θαυμάσει τον βραβευμένο σχεδιασμό του Μουσείου Μαστίχας Χίου, ακόμα κι αν δεν έχετε καταφέρει να επισκεφτείτε το νησί μέχρι τώρα. Δέκα χρόνια μετά, στην αεικίνητη ομάδα μπαίνει και ο Σπύρος Κίζης, με δραστηριότητα στον σχεδιασμό προϊόντων και αντικειμένων. Πιο πρόσφατα, το γραφείο στράφηκε και στη μελέτη ιδιωτικών χώρων και κατοικιών. Στο Kizi Studio δεν πιστεύουν σε μορφολογικές συνταγές ή ένα συγκεκριμένο στυλ. Μέσα από διαρκή διερεύνηση, πειραματισμό και ανατρέποντας στερεότυπα, προσπαθούν να προσεγγίσουν μια αρχιτεκτονική που να ανταποκρίνεται στις προκλήσεις της εποχής, «η οποία αλλάζει σε ρυθμούς πολύ πιο έντονους από αυτούς που έχουμε συνηθίσει, αλλά έχει πάντα στο κέντρο της τον άνθρωπο». Τι σημαίνει ένας σύγχρονος τρόπος κατοίκησης; Πώς βιώνει κανείς τον δημόσιο χώρο στην πόλη; Πώς συμμετέχει ο επισκέπτης στην εμπειρία ενός μουσείου; Πώς εργάζεται κανείς σε ένα σύγχρονο εργασιακό περιβάλλον; Κατά τον Κωσταντή Κίζη, αυτές οι ερωτήσεις είναι στην καρδιά του προβληματισμού τους για την αρχιτεκτονική, «η οποία περιβάλλει τη ζωή μας και ορίζει την εμπειρία μας στον χώρο και στον χρόνο, γι’ αυτό πρέπει να είναι ποιοτική» όπως λέει. Με πάνω από πενήντα χρόνια ιστορίας, το Kizi Studio συνεχίζει να είναι ένα εργαστήρι σύγχρονης αρχιτεκτονικής κι αυτό φαίνεται στην πράξη. Γι’ αυτό μιλάμε για το

92 ↳ LiFO

ΤΗ

έργο του και παρακολουθούμε όσα ετοιμάζει. Ένα από αυτά είναι το Μουσείο της Αργούς στον Βόλο. Όλα άρχισαν γύρω στο 2000, όταν μια φιλόδοξη ομάδα Βολιωτών αποφάσισε να κατασκευάσει ένα φυσικό και αξιόπλοο αντίγραφο του μυθικού πλοίου. Το Ινστιτούτο Ναυδόμος, μαζί με τον δήμο Βόλου και τη συμβολή πολλών ντόπιων, ανέλαβε ένα δύσκολο εγχείρημα που συνδύασε αρχαιολογική και επιστημονική έρευνα με χειρωνακτικές δοκιμές και μεθόδους κατασκευής. «Μια σχεδόν συγκινητική ιστορία συνδυασμού θεωρίας και πράξης και, πάνω απ’ όλα, πάθους για τη θάλασσα και το ταξίδι». Η σύγχρονη Αργώ δημιουργήθηκε, ταξίδεψε μακριά με σύγχρονους κωπηλάτες και έγινε το καμάρι του λιμανιού. Καθώς τα χρόνια πέρασαν και παρά τις επίμονες συντηρήσεις, έφτασε η ώρα το πλοίο να βρει τη θέση του εκτός θάλασσας. Όχι σε κάποια αποθήκη αλλά σε ένα μουσείο. «Και εκεί ήρθε ο δικός μας ρόλος ως αρχιτεκτόνων. Απόλυτα γοητευμένοι από την ιστορία της σύγχρονης Αργούς και τον ενθουσιασμό μέσα από τον οποίο προέκυψε, προσπαθήσαμε να δώσουμε δομή και μορφή σε ένα κτίριο αντάξιο της μοναδικότητάς της και κυρίως σε έναν νέο χώρο για την πόλη. Το μουσείο δεν είναι απλώς μια στέγη για ένα καράβι, είναι χώρος συνεύρεσης των επισκεπτών και των πολιτών του Βόλου. Κατασκευαστικά προκλητική, η πρόταση του γραφείου (πρώτο βραβείο στον σχετικό αρχιτεκτονικό διαγωνισμό - αρχιτέκτονες Γ. & Κ. Κίζης, Θ. Δούγκας) παραπέμπει στις Συμπληγάδες Πέτρες. «Το σκαρί θα εκτεθεί πάνω από υδάτινη επιφάνεια, μεταξύ δύο κτιριακών όγκων, οι οποίοι δομούνται από ογκόλιθους μπετόν, σε μια διάθεση σύγχρονης μεταγραφής του βράχου. Μια διαφώτιστη οροφή θα αφήνει το φυσικό φως να περνά στον κυρίως χώρο, ενώ προβολές πάνω της θα συμπληρώνουν το σκηνικό της έκθεσης».

17.04.2021

KIZI STUDIO

ΖΩΗ

ΠΑΡΑΣΙΔΗ

2021

Athens Design Map

ΚΩΣΤΑΝΤΗΣ ΚΙΖΗΣ

Η μορφή του κτιρίου είναι εμβληματική: δύο βαριοί όγκοι μπετόν με ένα υδάτινο πέρασμα ανάμεσα, διαμορφωμένοι από τεχνητούς ογκόλιθους, «είναι ένα κατασκευαστικό πείραμα που δεν έχει ξαναγίνει στην Ελλάδα, μια σύγχρονη αρχιτεκτονική που προσεγγίζει τον μνημειακό χαρακτήρα όχι μέσω ιστορικών αναφορών αλλά μέσα από την απλότητα των μεγάλιθων, την επιμελώς ατημέλητη δομή της, τη βραχώδη υπόστασή της» εξηγεί ο αρχιτέκτονας. Αναμένουμε να το δούμε να κατασκευάζεται μέσα στο 2022. Για το άλλο μεγάλο έργο που περιμένουμε από το Kizi Studio πάμε πολύ πίσω στον χρόνο, γύρω στο 1900. Όσο για τον τόπο, είμαστε λίγο έξω από τα μεσαιωνικά τείχη, στο κέντρο της Λευκωσίας, εκεί όπου χτίστηκε το στάδιο του Γυμναστικού Συλλόγου «Τα Παγκύπρια», ένας χώρος ποδοσφαιρικών και αθλητικών αγώνων, συναυλιών και κοινωνικοπολιτικών συγκεντρώσεων με ιδιαίτερο συμβολισμό για την πόλη. Καθώς η πόλη αναπτύχθηκε, το παλαιό στάδιο εγκαταλείφθηκε. «Την οριστική απόφαση για την εξέλιξη του χώρου πήραν οι Λευκωσιάτες, οι οποίοι με δημοψήφισμα αποφάσισαν να μετατραπεί η άδεια έκταση σε δημόσιο χώρο πάρκου και πλατείας. Η πολιτεία προέβλεψε και εμπορικούς χώρους στη νέα ανάπτυξη, καθώς και ένα μεγάλο υπόγειο πάρκινγκ αυτοκινήτων, έργο σημαντικό για την αποσυμφόρηση της πόλης». Το γραφείο βραβεύτηκε με το πρώτο βραβείο στον σχετικό ευρωπαϊκό αρχιτεκτονικό διαγωνισμό (αρχιτέκτονες Γ. & Κ. Κίζης, Θ. Δούγκας, Γ. Πατσαλοσαββής). «Η πρότασή μας απέδωσε ελεύθερους και πράσινους χώρους σε όλη την έκταση του οικοπέδου, χωροθετώντας τους εμπορικούς χώρους κάτω από φυτεμένες επιφάνειες πάρκου, με μέτωπο προς τους γύρω δρόμους. Ο χώρος διαμορφώνεται σαν ένα μεγάλο πράσινο κοίλο, με μέτωπο προς τον κύριο οδικό άξονα, στον οποίο τοποθετείται το βασικό βιοκλιματικό στοιχείο του χώρου: μια κουρτίνα νερού μήκους περίπου εκατό μέτρων, που σε συνδυασμό με τη φύτευση θα δημιουργήσει ένα ευχάριστο μι-

κροκλίμα στη ζεστή πόλη». Ο νέος χώρος είναι ένα υβρίδιο μεταξύ πλατείας και πάρκου. Καθώς κάποιος έρχεται πεζός από το κέντρο της πόλης, θα «παρακάμπτει» τον κύριο οδικό άξονα για να μπει στο νέο περιβάλλον της πλατείας, η οποία περιβάλλεται από φυτεμένους τεχνητούς λόφους, ενώ στη μια του πλευρά στέκεται το σχετικά νέο κτίριο του Κρατικού Θεάτρου. Το έργο του Kizi Studio, του οποίου η κατασκευή αναμένεται να ξεκινήσει εντός του έτους, θα έχει πολλαπλή χρήση στη ζωή της πόλης: θα είναι ένας χώρος αναψυχής, από τους λίγους της Λευκωσίας, και ένας χώρος υπαίθριων εκδηλώσεων, θα έχει χρήσεις που θα πλαισιώνονται από εμπορική δραστηριότητα (καφέ, μπαρ, εστιατόρια, καταστήματα, κινηματογράφος, γκαλερί), ενώ στην καρδιά του πάρκου θα λειτουργεί χώρος για παιχνίδι. Πρόκειται για δύο έργα πολύ διαφορετικά, σχεδιασμένα ωστόσο από την ίδια ομάδα. Τι κοινό έχουν; « Ένα μουσείο δεν είναι απλώς ένας χώρος πληροφόρησης, είναι ένας τόπος φυγής από την καθημερινότητα, ένα μικρό ταξίδι μέσα στην πόλη. Ένα πάρκο μπορεί να “κατοικηθεί” με ποικίλους τρόπους, έτοιμο να φιλοξενήσει το αυθόρμητο, το μη προγραμματισμένο, την τυχαία συνάντηση δύο βλεμμάτων, το πικνίκ μιας παρέας, το τρέξιμο ενός αθλούμενου ή τη βόλτα ενός μωρού. Είναι ένα σκηνικό για τη συλλογική μας αστική ζωή, που αξίζει να είναι όμορφο και λειτουργικό. Θέλουμε να πιστεύουμε ότι η αρχιτεκτονική μπορεί να κάνει τον δημόσιο χώρο φιλόξενο, οικείο, πραγματικά δικό μας».

FREE PRESS № 681

↲ 93

ADM

ΑΠΟ

ΤΟΝ

ΘΑΝΆΣΗ

ΔΙΑΜΑΝΤΌΠΟΥΛΟ

Είναι από τις πρώτες εταιρείες που εφάρμοσαν το minimal design στην Ελλάδα. Οι πολυτελείς κατοικίες στα νότια προάστια αλλά και τα παραθεριστικά σπίτια των νησιών, με έμφαση στο Μεγανήσι, αποτέλεσαν τη σταθερά μιας οικογενειακής επιχείρησης, για την οποία το SA δεν σημαίνει άλλο παρά Sydney - Athens.

Μίνιμαλ πολυτέλεια Μέσα στα τελευταία εξήντα χρόνια η οικογένεια Σκλαβενίτη μετράει ήδη δυο γενιές που έχουν περάσει από τα ηνία της ομώνυμης εταιρείας. Η Έφη Σκλαβενίτη έχει αναλάβει τον αρχιτεκτονικό σχεδιασμό των έργων, κάνοντας τα πρώτα της επαγγελματικά βήματα κοντά στον πατέρα της, και ο αδελφός της Σπύρος Σκλαβενίτης, πολιτικός μηχανικός, το construction management και την ανάπτυξη ακινήτων. Και τα δυο αδέλφια, έχοντας μεγαλώσει στο Σίδνεϊ της Αυστραλίας , έχουν εμποτιστεί με το πάθος της συνεχούς αναζήτησης για νέες φόρμες, υλικά και τεχνολογίες που αφορούν την αρχιτεκτονική και την κατασκευή κτιρίων. Αυτά που τους χαρακτηρίζουν είναι ο χειμαρρώδης λόγος, η μεγάλη αγάπη για τη ζωή και η συνεχής ήττα του μυαλού, όταν αυτό βρίσκεται σε αναμέτρηση με την καρδιά. Πιστεύουν ότι αν δεν κάνεις το επάγγελμα με την καρδιά σου, δεν μπορείς να έχεις το επιθυμητό αποτέλεσμα.

ΠΟΎ ΘΑ ΘΈΛΑΤΕ ΝΑ ΣΑΣ ΟΔΗΓΉΣΕΙ Η ΈΒΔΟΜΗ ΔΕΚΑΕΤΊΑ ΤΗΣ ΖΩΉΣ ΤΗΣ ΕΤΑΙΡΕΊΑΣ; Είμαστε από τους πρώτους που καθιερώσαμε το minimal design στα νότια προάστια, όταν όλοι οι άλλοι κατασκευαστές είχαν συντηρητική προσέγγιση. Στόχος μας είναι να συνεχίσουμε να έχουμε ευχαριστημένους τους πελάτες μας, εξελίσσοντας όμως τον σχεδιασμό, λαμβάνοντας πάντα υπόψη τις απαιτήσεις και τις προσδοκίες των ανθρώπων που μας εμπιστεύονται και διατηρώντας αδιαπραγμάτευτη την ποιότητα στην κατασκευή. Καθοριστικό, επίσης, ρόλο έχει η διαμόρφωση του περιβάλλοντος χώρου, καθώς αναβαθμίζει την ποιότητα ζωής των ιδιοκτητών και αποτελεί ένα από τα πιο σημαντικά χαρακτηριστικά της αρχιτεκτονικής μας. Με την είσοδο της τρίτης γενιάς στην εταιρεία τα επόμενα χρόνια, ευελπιστούμε τα έργα μας να εισέλθουν σε μια νέα περίοδο δημιουργικότητας.

94 ↳ LiFO

17.04.2021

Ο ΣΧΕΔΙΑΣΜΌΣ, Η ΚΑΤΑΣΚΕΥΉ ΚΑΙ Η ΑΝΆΠΤΥΞΗ ΠΟΛΥΤΕΛΏΝ ΙΔΙΩΤΙΚΏΝ ΚΑΤΟΙΚΙΏΝ ΑΠΟΤΕΛΟΎΝ ΜΙΑ ΣΤΑΘΕΡΆ ΣΤΗΝ ΙΣΤΟΡΊΑ ΤΗΣ ΕΤΑΙΡΕΊΑΣ, ΚΑΙ ΑΝ ΝΑΙ, ΓΙΑΤΊ; Το 1958, που ξεκίνησε η εταιρεία στο Σίδνεϊ της Αυστραλίας από τον πατέρα μας, είχε ήδη πρότζεκτ σαν αυτά που περιγράφετε με την ερώτησή σας, πάντα με ιδιώτες και κατά το πλείστον για πολυτελείς κατοικίες. Τα τελευταία σαράντα τρία χρόνια συνεχίζουμε να σχεδιάζουμε κατοικίες τέτοιου είδους στα νότια προάστια αλλά και εξοχικές κατοικίες στα νησιά και κυρίως στο Μεγανήσι, τόπο καταγωγής μας. Η πιο σημαντική σταθερά όμως, που δεν πρόκειται να αλλάξει, είναι η καρδιά, που τη βάζουμε σε κάθε έργο. Τα έργα σηματοδοτούν εμάς και όχι εμείς τα έργα μας. Οι κατασκευές μας είναι διαχρονικές, αντέχουν στον χρόνο και όσον αφορά την αισθητική αλλά και λόγω των προηγμένων μεθόδων κατασκευής που χρησιμοποιούσαμε από την αρχή της δημιουργίας της εταιρείας μας.

SKLAVENITIS SA

Athens Design Map

2021

ΠΟΙΟ ΕΊΝΑΙ ΤΟ ΠΙΟ ΠΕΤΥΧΗΜΈΝΟ CASE STUDY ΤΟΥ ΓΡΑΦΕΊΟΥ ΣΑΣ; Το μεγαλύτερο και δυσκολότερο έργο που ολοκληρώσαμε πρόσφατα βρίσκεται στο Μεγανήσι. Η πρόκληση ήταν ότι έπρεπε να κατασκευάσουμε ένα μεγάλο ιδιωτικό έργο σε ένα πολύ μικρό νησί χωρίς υποδομές στο σύντομο χρονικό διάστημα των δεκαεννέα μηνών. Οι κατοικίες που κατασκευάσαμε ήταν οι πρώτες στο νησί που υλοποιήθηκαν σε μίνιμαλ ύφος, επιτυγχάνοντας παράλληλα ομαλή ένταξη στο φυσικό τοπίο, λαμβάνοντας υπόψη τον προσανατολισμό και τη μορφολογία του εδάφους, εγκαινιάζοντας έτσι μια νέα εποχή στο νησί και συγκεντρώνοντας τα βλέμματα πολλών ξένων επισκεπτών και επενδυτών. Mάλιστα, το πρότζεκτ αυτό κέντρισε το ενδιαφέρον της συζύγου του εκλιπόντος Στιβ Τζομπς, Λορέν Τζομπς, που βρισκόταν στην περιοχή για διακοπές. Να σημειωθεί ότι οι εν λόγω κατοικίες διαθέτουν οικολογικά συστήματα εξοικονόμησης ενέργειας, μειώνοντας σημαντικά το ενεργειακό αποτύπωμα των κτιρίων. ΠΏΣ ΈΒΡΙΣΚΕ Ο ΠΑΤΈΡΑΣ ΤΗ ΔΟΥΛΕΙΆ ΣΑΣ; Ο πατέρας μας αναζητούσε πάντα την τελειότητα στις κατασκευές του. Γι' αυτό ήθελε πάντα και από εμάς να εξελισσόμαστε και να αντιμετωπίζουμε κάθε νέο έργο από την αρχή , σαν να σχεδιάζουμε σε λευκό χαρτί. Κάθε κτίριο θα πρέπει να έχει τη δική του αρχιτεκτονική ταυτότητα, μας έλεγε, ώστε το αποτέλεσμα να είναι μοναδικό! ΈΧΕΙ ΑΠΟΜΕΊΝΕΙ ΚΆΤΙ ΑΠΌ ΤΑ ΠΑΙΔΙΚΆ ΣΑΣ ΧΡΌΝΙΑ ΠΟΥ ΣΑΣ ΚΑΘΟΔΗΓΕΊ ΜΈΧΡΙ ΤΏΡΑ; Έχουμε την εικόνα του πατέρα μας να είναι μονίμως στο εργοτάξιο. Το ίδιο κάνουμε κι εμείς. Στα δεκαοκτώ χρόνια που δραστηριοποιήθηκε στο Σίδνεϊ της Αυστραλίας ολοκλήρωσε τριάντα εννιά πολυτελείς κατοικίες με πισίνες και δέκα μαγαζιά και συνέχισε την κατασκευαστική του δραστηριότητα στα νότια προάστια (αθηναϊκή Ριβιέρα) έως το 1997. Είμαστε Έλληνες της ομογένειας, που σημαίνει ότι θυσιάσαμε την οικονομική ευρωστία που είχε ο πατέρας μας στην Αυστραλία για να επιστρέψουμε στην αγαπημένη μας πατρίδα και να τη βοηθήσουμε, και δεν το μετανιώσαμε.

FREE PRESS № 681

↲ 95

ADM

Kάθε πρότζεκτ και μια μοναδική ευκαιρία να συγκινήσουν τον χρήστη μέσω ενός δυναμικού storytelling. Στόχος της Micromega είναι η δημιουργία exclusive εμπειριών στην τομή του χωρικού σχεδιασμού και του branding.

Ιdentity Αrchitecture AND

STORYTELLING

ΠΟΙΑ ΕΙΝΑΙ Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΣΑΣ; Αποφοιτήσαμε από τις σχολές μας μετά το 2008, στην αρχή της κρίσης, και τα πρώτα επαγγελματικά βήματα έγιναν σε αντίστοιχο κλίμα. Αποτελούμε μια γενιά για την οποία η συνθήκη της οικονομικής συγκυρίας της κρίσης δεν ήρθε ως αλλαγή ή ανατροπή αλλά ήταν από την αρχή το manual με το οποίο πορευτήκαμε. Έχοντας δουλέψει σε άλλα γραφεία, απ’ όπου γεμίσαμε εμπειρίες και δημιουργήσαμε επαγγελματικές σχέσεις, αποφασίσαμε το 2016 να ξεκινήσουμε ως Micromega, έχοντας διακριθεί ήδη ως 3rd Runner Up στον πανευρωπαϊκό διαγωνισμό Rethink Athens και με το όραμα να συνδυάσουμε την έρευνα με την αρχιτεκτονική πρακτική και να δημιουργήσουμε τον δικό μας δρόμο. ΣΕ ΤΙ ΑΠΟΔΊΔΕΤΕ ΤΗ ΒΡΆΒΕΥΣΉ ΣΑΣ ΣΤΑ ΕΥΡΩΠΑΪΚΆ ΒΡΑΒΕΊΑ 40 UNDER 40; Ο θεσμός «40 under 40» μάς επέλεξε ως ένα από τα γραφεία που διακρίθηκαν το 2018. Τα έργα με τα οποία υποβάλαμε τη συμμετοχή μας ουσιαστικά ήταν ένα περιεκτικό portfolio αυτού που πρεσβεύουμε ως micromega, της διασύνδεσης μεταξύ των διαφόρων κλιμάκων όπου (επι)δρά η αρχιτεκτονική. Η πρότασή μας για τα νέα γραφεία της ΔΕΗ, που έλαβε το 1ο βραβείο στον αντίστοιχο διαγωνισμό, εξέταζε τον τρόπο με τον οποίον το ίδιο το κτίριο, ως τοπόσημο, σε συνδυασμό με ένα πάρκο υπερτοπικής εμβέλειας, θα δημιουργήσει το νέο πρόσωπο της ΔΕΗ στον εικοστό πρώτο αιώνα, ενώ η πρόταση στον διαγωνισμό της Περιφέρειας Δυτικής Αττικής στην Ελευσίνα εμπνέεται από τον μύθο του τόπου και τον μεταφράζει σε ένα σύγχρονο χωρικό αφήγημα. Παράλληλα, το έργο σχεδιασμού του F rö Creative Learning Space στην Αθήνα δείχνει την καταλυτική σημασία του interior design, όταν αυτό δουλεύει παράλληλα με την εταιρική ταυτότητα και το όραμα του πελάτη. Θεωρούμε αλληλένδετα τα στοιχεία της αρχιτεκτονικής και του interior design με την αφήγηση που ερχόμαστε κάθε φορά να υλοποιήσουμε σχεδιαστικά και τον τρόπο με τον οποίον το έργο παρουσιάζεται προς τα έξω.

98 ↲

ΤΙ ΑΛΛΆΖΕΙ, ΚΑΤΆ ΤΗΝ ΆΠΟΨΉ ΣΑΣ, ΣΤΗΝ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΉ ΣΉΜΕΡΑ; ΜΕ ΑΦΟΡΜΉ ΤΗ ΦΕΤΙΝΉ ΒΡΆΒΕΥΣΗ ΣΤΑ PRITZKER, ΕΝΤΟΠΊΖΕΤΕ ΚΆΠΟΙΑ ΣΤΡΟΦΉ ΣΤΟ ΕΝΔΙΑΦΈΡΟΝ ΤΗΣ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΉΣ; ΒΡΙΣΚΌΜΑΣΤΕ ΣΤΗΝ ΑΡΧΉ ΜΙΑΣ ΠΙΟ ΑΝΘΡΩΠΟΚΕΝΤΡΙΚΉΣ ΚΑΙ ΔΙΑΔΡΑΣΤΙΚΉΣ ΤΟΠΟΘΈΤΗΣΗΣ; ΑΥΤΉ Η ΝΈΑ ΔΙΑΛΕΚΤΙΚΉ, ΣΕ ΠΟΙΑ ΣΗΜΕΊΑ ΘΑ ΠΡΈΠΕΙ ΝΑ ΕΣΤΙΑΣΤΕΊ ΣΤΗΝ ΠΕΡΊΠΤΩΣΗ ΤΗΣ ΑΘΉΝΑΣ ΚΑΙ ΤΩΝ ΚΑΤΟΊΚΩΝ ΤΗΣ; Η απονομή του Pritzker στους Lacaton&Vassal μάς θύμισε το αίσθημα που νιώθουμε κάθε φορά που βρισκόμαστε στο Palais de Tokyo, στο Παρίσι. Δεν χρειάστηκαν τίποτε άλλο για να δημιουργήσουν αυτόν τον χώρο σύγχρονης τέχνης, μόνο το θάρρος να αποκαλύψουν τον πρωτογενή σκελετό από σκυρόδεμα του κτιρίου που κλήθηκαν να επαναχρησιμοποιήσουν. Δημιούργησαν ένα καμβά για τη σύγχρονη τέχνη, απογυμνώνοντας ένα εσωτερικό που έρχεται σε πλήρη αντίθεση με την εξωτερική streamlined όψη του κτιρίου του ’30. Οι Lacaton&Vassal, μέσα από το έργο τους, έχουν αναδείξει την αξία της δημιουργικής επανάχρησης των υφιστάμενων κελυφών με σεβασμό, αλλά με σύγχρονο αποτέλεσμα.

ΤΙ ΠΡΟΤΕΊΝΕΤΕ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΛΛΑΓΉ ΤΗΣ ΑΘΉΝΑΣ ΣΕ ΚΆΘΕ ΚΛΊΜΑΚΑ, ΑΠΌ ΤΟ ΕΠΊΠΕΔΟ ΤΟΥ ΑΣΤΙΚΟΎ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΎ ΜΈΧΡΙ ΤΟ INTERIOR ΤΩΝ ΚΑΤΟΙΚΙΏΝ; Θα ήταν καταπληκτικό αν μπορούσαμε να εντάξουμε τη δυναμική της αθηναϊκής πολυκατοικίας, που πηγάζει από την ποικιλομορφία της, σε έναν συνολικό σχεδιασμό σε επίπεδο οικοδομικού τετραγώνου, όπου οι κάτοικοι θα μπορούσαν να μοιράζονται κοινούς χώρους πρασίνου και στάθμευσης, όπως και δυνατότητες φύλαξης μικρών παιδιών σε επίπεδο γειτονιάς. Τότε θα βλέπαμε αισθητά βελτίωση τόσο στην καθημερινότητα όσο και στην πόλη εν γένει. Σε επίπεδο δημόσιων χώρων και χώρων πρασίνου, η λύση είναι τόσο παλιά όσο και το Emerald Necklace του Frederick Law Olmsted (Βοστώνη, δέκατος ένατος αιώνας): δεν χρειάζονται από μόνοι τους οι χώροι πρασίνου, όσο είναι επιτακτική η διασύνδεση αυτών και η δημιουργία δικτύων διαδρομών, τα οποία επιτείνουν τις πορείες που μπορεί να κάνει κανείς περπατώντας, τρέχοντας ή χρησιμοποιώντας το ποδήλατό του, ενώ είναι σημαντικά και για τη διατήρηση της βιοποικιλότητας.

LiFO 17.04.2021

MICROMEGA

ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΖΩΜΑΣ, ΜΑΡΑ ΠΑΠΑΒΑΣΙΛΕΙΟΥ, DEMETRIUS POPE

2021

Athens Design Map

Εικόνες από ξενοδοχειακά έργα στην Κρήτη και την Πάρο.

ΥΠΆΡΧΕΙ ΚΆΠΟΙΟ ΣΗΜΕΊΟ ΣΤΟΝ ΧΏΡΟ ΠΟΥ ΜΠΟΡΟΎΜΕ ΝΑ ΔΟΎΜΕ ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΆ; Πιστεύουμε ότι οι μεγαλύτερες αλλαγές στην πόλη μπορούν να γίνουν από τη συσσώρευση πολλών μικρών χειρονομιών. Το οικοδομικό τετράγωνο της τυπικής αθηναϊκής πόλης θεωρούμε ότι περιέχει μια καταπληκτική δυναμική, αυτή των εσωτερικών ακάλυπτων. Μικρές και αποκομμένες αυλές θα αποκτούσαν νόημα ως κοινόχρηστοι χώροι για τους κατοίκους. Το πρότζεκτ Akalyptos 2.0 ήταν ένα αρκετά αισιόδοξο εγχείρημα που έθεσε αυτό το ερώτημα, αλλά δεν υλοποιήθηκε, παρόλο που είχαμε επικοινωνήσει με ανθρώπους που μοιράζονταν το ίδιο όραμα. Γιατί; Μπροστά μας συναντήσαμε το δομικό εμπόδιο του τυπικού τετραγώνου, αυτό της δυσκολίας στη λήψη αποφάσεων που αφορούν συνολικές προτάσεις, λόγω του μεγάλου κατακερματισμού της ιδιοκτησίας.

ΤΙ ΜΠΟΡΕΊ ΝΑ ΠΡΟΣΦΈΡΕΙ Η ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΉ ΣΤΗΝ ΕΚΠΑΊΔΕΥΣΗ ΑΛΛΆ ΚΑΙ ΣΤΗΝ ΠΑΙΔΕΊΑ ΓΕΝΙΚΌΤΕΡΑ; Η αρχιτεκτονική, μέσα στην οποία ζει κανείς, διαμορφώνει σε έναν βαθμό τον τρόπο με τον οποίον βλέπει τον κόσμο. Είμαστε ιδιαίτερα χαρούμενοι όταν σχεδιάζουμε χώρους όπου συντελείται η εκπαιδευτική διαδικασία. Στον διαγωνισμό για το νέο κτίριο του Pinewood στο campus του Anatolia College στη Θεσσαλονίκη λάβαμε το 1ο Βραβείο, σε συνεργασία με το Γραφείο Μελετών Αλέξανδρου Ν. Τομπάζη. Το σχολείο σχεδιάστηκε δίνοντας έμφαση όχι μόνο στους βασικούς χώρους των αιθουσών αλλά περισσότερο στους ενδιάμεσους, υπαίθριους ή εσωτερικούς, στα σημεία όπου συναντιούνται οι μαθητές και οι καθηγητές και συντελείται η άτυπη διαδικασία της μάθησης.

ΠΟΙΟ ΕΊΝΑΙ ΤΟ ΑΦΉΓΗΜΑ ΚΑΙ Η ΣΧΕΔΙΑΣΤΙΚΉ ΓΛΏΣΣΑ ΤΩΝ MICROMEGA; Αντιμετωπίζουμε κάθε πρότζεκτ ως μια μοναδική ευκαιρία να συγκινήσουμε τον χρήστη μέσω του δυναμικού storytelling. Στόχος μας είναι η δημιουργία exclusive εμπειριών στην τομή του χωρικού σχεδιασμού και του branding. Μέσα από μια καινοτόμα για τα δεδομένα της εγχώριας αγοράς προσέγγιση και ενσωματώνοντας πολύτιμη εμπειρία από την πορεία μας στο εξωτερικό δημιουργήσαμε μια μεθοδολογία σχεδιασμού, η οποία χαρακτηρίζεται από την εύρεση του signature brand DNA. Ακολουθώντας μια ολιστική σχεδιαστική αντιμετώπιση, μεταφράζουμε αυτό που κάνει μοναδικό κάθε πρότζεκτ σε όλα τα στοιχεία, είτε αρχιτεκτονικά, είτε interior design, είτε οπτικής επικοινωνίας, δημιουργώντας μια συνεκτική χωρική αφήγηση. Σε στενή συνεργασία με τον πελάτη, καθώς και με την πολύτιμη ομάδα των συμβούλων μας, λειτουργούμε ως one-stop source για νέα πρότζεκτ, επιταχύνοντας τη διαδικασία σχεδιασμού και βεβαιώνοντας την τοποθέτηση και το μέλλον των hospitality brands. Αποκαλούμε αυτήν τη μοναδική υπηρεσία «identity architecture» και βάσει αυτής εξελίσσουμε πλήθος commercial και hospitality concepts στην Ελλάδα και στο εξωτερικό.

FREE PRESS № 681

↲ 99

ADM ΑΠΟ

ΤON

ΘΑΝΆΣΗ

ΔΙΑΜΑΝΤΌΠΟΥΛΟ

2021

Athens Design Map

Αν θέλει κάποιος να δημιουργήσει έναν χώρο που δεν μοιάζει με κανέναν άλλον, θα πρέπει να απευθυνθεί στην Architexture, μια εταιρεία που έχει συνδέσει το όνομά της με την πρωτοπορία, σχεδιάζοντας τις υπηρεσίες της αποκλειστικά για αρχιτέκτονες και designers.

Με το design ΣΤΗΝ

ΚΑΡΔΙΆ

ARCHITEXTURE HEADQUARTERS, INTERIOR ARCHITECTURE

BY BLLEND DESIGN OFFICE

SIMMONS FLAGSHIP STORE, INTERIOR ARCHITECTURE

BY BLLEND DESIGN OFFICE

100 ↲

Αναζητώντας την Architexture στο διαδίκτυο, βλέπει κάποιος να γράφει δίπλα στο όνομα της εταιρείας «Materiality Νow». Κι αυτό γιατί πρόκειται για μια εταιρεία που, εδώ και πολλά χρόνια, καινοτομεί, φέρνοντας υλικά που δεν έχουμε δει στην Ελλάδα και υλοποιώντας το όραμα του αρχιτέκτονα. Αυτό είναι ένα από τα χαρακτηριστικά της, η καινοτομία στα υλικά και σε ειδικά σχεδιασμένες υπηρεσίες για αρχιτέκτονες και designers. Περιηγούμενος την ιστορία της εταιρείας, καταλαβαίνει κάποιος ότι, πέρα από το σλόγκαν «materiality now», η Architexture αποτελεί τον ορισμό του materiality στην Ελλάδα. Τα υλικά είναι πολλές φορές μοναδικά, έρχονται για πρώτη φορά στην Ελλάδα κι αυτό είναι κάτι στο οποίο η εταιρεία έχει παράδοση. Στο contract market επιλέγουν προϊόντα exclusive, eco-friendly και πιστοποίησης ΙΜΟ: αρχιτεκτονικά υλικά, wallcoverings, υφάσματα, έπιπλα εσωτερικού και εξωτερικού χώρου, luxury hotel beds, λινά, φωτιστικά, hotel accessories και επαγγελματικά δάπεδα. Η πρωτοπορία της Architexture, όμως, δεν περιορίζεται μόνο στα υλικά αλλά επεκτείνεται στις ιδέες, άρα και στις προτάσεις της εταιρείας, όπως και στη συνεργασία της με τους αρχιτέκτονες. Παρότι συνεργάζεται με τα μεγαλύτερα αρχιτεκτονικά γραφεία της χώρας, δεν διστάζει να πάει χέρι-χέρι με έναν νέο αρχιτέκτονα που έχει τη διάθεση να ταράξει τα νερά του αρχιτεκτονικού σχεδιασμού. Γι’ αυτό, η πρωτοπορία αποτελεί για την Architexture ένα περιβάλλον άνετο και οικείο, σαν μια μόνιμη πρόκληση που αποτελεί κομμάτι του γενετικού της κώδικα. Όσον αφορά το budget του συνεργάτη της, λειτουργεί και ως procurement consultants για την οικονομική διαχείρηση αγορών. Προσφέρει λύσεις για πακέτα προϋπολογισμών επιδότησης και χρηματοδότησης. Η αποτελεσματική διαχείριση αγορών με εξασφαλισμένο ποιοτικό έλεγχο σε όλα τα χρονικά και οικονομικά πλαίσια, η υποστήριξη μελετών αρχιτεκτόνων και διακοσμητών, η οργάνωση, η ταχύτητα και η ευελιξία που χρειάζεται κάθε επαγγελματίας βρίσκονται εδώ, σε μια σειρά συμβουλευτικών υπηρεσιών που η εταιρεία έχει αναπτύξει και εξελίσσει, διευκολύνοντας λειτουργικά τη συνεργασία, εξοικονομώντας χρόνο και βοηθώντας στην καλύτερη οικονομική διαχείριση κάθε έργου. Γιατί στην ουσία των υπηρεσιών της Architexture βρίσκονται η προσαρμοστικότητα και η ευελιξία, δύο λέξεις-παρακλάδια του δέντρου που λέγεται ευφυΐα. Αυτή συνδυάζεται με την καλλιέργεια και την καλαισθησία.

LiFO 17.04.2021

Στο «παλμαρέ» των πελατών της Architexture φιγουράρουν καταρχάς πολλά και πολυτελή ξενοδοχεία: Costa Navarino, The Romanos Resort & The Westin Resort, Crown Plaza, Four Seasons, Grand Hyatt, Grande Bretagne, The Grecotel Group, Nikki Beach, Sani/Ikos Resorts Group, Santa Marina Resort & Villas. Επίσης, στη λίστα των πελατών της υπάρχουν μεγάλα μουσεία, όπως αυτό της Ακρόπολης ή το Αρχαιολογικό Μουσείο Ολυμπίας και το Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης στο Ρέθυμνο. Θέατρα, όπως το Badminton, και μεγάλα πολιτιστικά κέντρα, όπως η Στέγη του Ιδρύματος Ωνάση και το Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος. Τα πολυτελή γιοτ αποτελούν μία ακόμα ειδικότητά της, καθώς και τα εμπορικά και τα βιομηχανικά κτίρια, αλλά και οι πολυτελείς κατοικίες. Το κοινό στοιχείο των ανθρώπων με τους οποίους συνεργάζεται είναι η ύπαρξη οράματος για τον χώρο που θέλουν να στελεχώσουν ή να σχεδιάσουν και η επιθυμία να το πραγματοποιήσουν. Συνεργάζεται βάσει αυτού του κριτηρίου με κατασκευαστικές εταιρείες, αρχιτέκτονες, διακοσμητές και ιδιώτες. Σίγουρα, αν θέλει κάποιος να δημιουργήσει έναν χώρο που δεν μοιάζει με κανέναν άλλο, θα πρέπει να απευθυνθεί στην Architexture, που ξέρει να προσαρμόζεται στις απαιτήσεις των άλλων και να είναι δημιουργική μέσα στο πλαίσιο της επιθυμίας και του οράματος των πελατών της.

SIMMONS FLAGSHIP STORE

ARCHITEXTURE

Pantheon Mykonos

PHOTO: GEORGE FAKAROS

A renovation that became reinvention of the concept and layout of the villa.

Placed on the cliff, offering a breathtaking view to the sunset, the old city harbor and the Aegean Sea, this residence deserved the appropriate integration within the Mykonian landscape and vibe.

Starting with a series of major technical upgrades and aesthetic improvements, the fundamental design process focuses on the unification of internal and external spaces and the smooth circulation of all functions. A fresh approach towards high-end engineering applications along with the exclusive fabrication of prototype elements shape the villa’s unique identity.

Harmony has been our initial goal, accomplished by the creation of an inviting context that stimulates all senses, enriching the luxury living experience.

Η ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΉ ΤΗΣ ΦΙΛΟΞΕΝΊΑΣ

MASTROMINAS ARCHITECTURE

ΗΛΙΑΣ ΜΑΣΤΡΟΜΗΝΑΣ

Το βραβευμένο Studio Mastrominas Architecture δεν χρειάζεται ιδιαίτερες συστάσεις. Έχοντας εμπειρία τριάντα πέντε χρόνων, σχεδιάζει με τεχνική συνέπεια και αισθητική αρτιότητα ξενοδοχειακές μονάδες, από πολυτελή resorts μέχρι boutique hotels με διακρίσεις, όπως τα γνωστά OKU KOS (Casa Cook Kos) και Caravia Beach. Στο έργο του περιλαμβάνονται, επίσης, εντυπωσιακές μινιμαλιστικές μονοκατοικίες. Αποτελεί το μοναδικό ελληνικό γραφείο που βραβεύτηκε από την UNESCO με το Prix Versailles για την καλύτερη αρχιτεκτονική ξενοδοχείου στην Ευρώπη τo 2018. Όπως μας λέει ο Ηλίας Μαστρομηνάς, ιδρυτής και lead architect του studio: «Στόχος μας είναι η απλότητα και η εμβάθυνση στην παραδοσιακή αρχιτεκτονική, η επανερμηνεία της με σύγχρονο λεξιλόγιο, με την ενσωμάτωση των χαρακτηριστικών που της προσδίδουν χωρική ποιότητα, και όχι η αναπαραγωγή μορφολογικών στοιχείων. Μέλημά μας σε κάθε έργο είναι η ένταξή του στο περιβάλλον και στον τόπο. Επιπλέον, η συμμετοχή των αισθήσεων για μια ολιστική εμπειρία της φιλοξενίας».

mastrominas.com

ADM

Athens Design Map

03.Mate

2021

terialityNo

ADM 03.1. Μικρά και λειτουργικά: Τα νέα, έξυπνα σπίτια της Αθήνας Cluster Architects Φωτό: Λώρα Τζαβάρα

Όταν οι αρχιτέκτονες καλούνται να προσαρμόσουν τις απαιτήσεις της καθημερινότητας σε λίγα τετραγωνικά, δημιουργούνται κατοικίες που μας εντυπωσιάζουν με την ευρηματικότητα του σχεδιασμού τους. ΑΠΌ ΤΗ ΖΩΗ ΠΑΡΑΣΙΔΗ

106 ↳ LiFO

17.04.2021

Lowfat Architecture + interiors

Η πανδημία έφερε το εσωτερικό της κατοικίας στο δημόσιο προσκήνιο, όπως γνωρίζουμε όλοι και επισημαίνουν οι SOUTH architecture. Περνάμε πλέον περισσότερο χρόνο εντός του σπιτιού και χωράμε σε αυτό ολοένα και περισσότερες δραστηριότητες – για πολλούς το καθιστικό έγινε ο χώρος εργασίας. «Κι αν τα όρια μεταξύ δημόσιου και ιδιωτικού αμβλύνονται, τότε οι χώροι κατοίκησης επιζητούν χαρακτηριστικά ρευστότητας και μεταβολής» κατά τους αρχιτέκτονες. Όμως, και πριν από τον κορωνοϊό, η ανάγκη να χωρέσουν τα θέλω των σημερινών κατοίκων της Αθήνας σε μικρά σπίτια είχε κάνει τους σημερινούς αρχιτέκτονες πιο ευρηματικούς. Εφευρίσκουν πια χώρους μεταβλητούς και ενδιάμεσους. Σχεδιάζουν αντικείμενα που αλλάζουν ή τοποθετούνται μεταξύ δωματίων. Εντείνουν τις συνθήκες ευεξίας εντός της κατοικίας με το φως, τον αέρα και τα φυσικά υλικά. Εξαντλούν τις δυνατότητες του σχεδιασμού, έτσι διαστέλλουν τις μικρές φαινομενικά διαστάσεις των διαμερισμάτων. Σκέφτονται ακόμα περισσότερο ως χρήστες τους, όπως λένε. «Είναι ενδιαφέρον ότι αυτές οι νέες κατοικήσεις γίνονται, ως επί το πλείστον, σε υπάρχοντα μικρά διαμερίσματα των δεκαετιών του ’60 και του ’70, τα οποία ανανεώνουμε σε μια νέα, δυναμική κατάσταση. Και θεωρούμε ότι η ανανέωση αυτή θα είναι σημαντικό χαρακτηριστικό της αρχιτεκτονικής και του design τα επόμενα χρόνια». «Μας έχει κληροδοτηθεί ένα αστικό περιβάλλον χωρίς όραμα και φαντασία, με παιδαριώδη σχεδιασμό, προϊόν των συνθηκών “ανάπτυξης” των περασμένων δεκαετιών, στο οποίο καλούμαστε να προσαρμοστούμε». Το σύνηθες διαμέρισμα πόλης παρουσιάζει ένα έλλειμμα μεγέθους και σχεδιαστικής ποιότητας, είναι συνήθως προβληματικό στη σχέση του με το φως και το περιβάλλον του, το φυσικό και το αστικό, όπως διαπιστώνουν οι Lowfat architecture + interiors. «Σε αυτό το πλαίσιο, στόχος μας είναι να αξιοποιήσουμε στο έπακρο τα δεδομένα του χώρου, με χειρισμούς δημιουργίας ενός περιβάλλοντος-θύλακα που να προσφέρει και να επαναπροσδιορίζει αυτό που κάποτε λέγαμε “ποιότητα ζωής”. Ζητείται να επιτύχουμε ποιότητες που συνήθως έχουν ως συνιστώσες τη βελτιστοποίηση της κάτοψης, τις υλικότητες, το χρώμα, τη λειτουργικότητα, ενδεχομένως και την πολυμορφικότητα των επίπλων, την προσαρμογή των ανοιγμάτων και την αξιοποίηση των εξωστών, όπου αυτό είναι εφικτό». Το να ζει κανείς σε περιορισμένα τετραγωνικά είναι μια αυξανόμενη τάση των ημερών μας σε όλο τον κόσμο, ιδιαίτερα στις μεγάλες πόλεις, όπου η έλλειψη χώρου και οι υψηλές τιμές ακινήτων το καθιστούν αναγκαίο. «Κάποιοι άνθρωποι θα λέγαμε ότι το επιλέγουν συνειδητά, καθώς θεωρούν πως οι ανάγκες τους μπορούν να καλυφθούν σε μια κατοικία περιορισμένων διαστάσεων, χωρίς πλεονασμούς. O αρχιτεκτονικός σχεδιασμός καλείται να είναι έξυπνος, να προσδίδει βάθος και προοπτική στα σπίτια, να δίνει εναλλακτικές στους χρήστες. Κύρια πρόκληση, λοιπόν, είναι να καταλάβουμε τις καθημερινές ανάγκες τους, να συλλάβουμε την ψυχολογία τους, να δημιουργήσουμε ένα γοητευτικό περιβάλλον γι’ αυτούς, χωρίς να παραλείπουμε την προσοχή στη λεπτομέρεια»

λένε οι Cluster Αrchitects. «Καθώς η κοινωνία συνεχίζει να μετακινείται στην πόλη, ο διαθέσιμος χώρος γίνεται πολύτιμο αγαθό και, σε συνδυασμό με τη χρόνια συρρίκνωση της οικονομίας, πολλοί επιλέγουν χώρους με μικρότερο αποτύπωμα. Αυτή η ανάγκη βρίσκει πρόσφορο έδαφος κυρίως σε πολυκατοικίες της περιόδου των προγραμμάτων μαζικής στέγασης της μεταπολεμικής Ελλάδας. Τα διαμερίσματα εκεί είναι μικρά από ανάγκη, χωρίς πολλές ανέσεις, χωρίς ιδιαίτερο φυσικό αερισμό και φωτισμό. Σε αυτά τα παρωχημένα οικοδομήματα καλούμαστε να οραματιστούμε το μέλλον». Αυτοί οι ιδιαίτεροι χώροι επανασχεδιάζονται σαν μια πολύπλοκη μηχανή που μπορεί να κάνει πολλά. Κάθε μικρό διαμέρισμα αποτελεί μια ξεχωριστή πρόκληση για το γραφείο DS-Architects. Το Demarrage studio υπενθυμίζει τον ρόλο που έπαιξε η έλευση της βραχυχρόνιας μίσθωσης στη διαμόρφωση της αγοράς κατοικίας. «Οι νέες ανάγκες κατοίκησης μοιάζουν με ζυγαριά, στης οποίας τη μία πλευρά υπάρχουν οι υποχωρήσεις σε θέματα τετραγωνικών από τους κατοίκους και στην άλλη όλη αυτή η συνθήκη που σχεδιαστικά και αρχιτεκτονικά λειτουργεί ως πρόκληση και τριβή με νέες λύσεις σε ένα πεδίο που μέχρι τώρα απασχολούσε μια περιορισμένη μερίδα ανθρώπων, τόσο από οικονομική όσο και από στυλιστική σκοπιά». «Δεν είναι μόνο η σχεδιαστική ικανότητα κάποιου να τα χωρέσει όλα σε περιορισμένα τετραγωνικά, το σημαντικό είναι το ανάποδο μάθημα. Οι πολλές λειτουργίες, η προσωπική έκφραση και η κουλτούρα της απόλαυσης δεν είναι επαρκείς λόγοι για κατάληψη όλο και περισσότερου χώρου από το άτομο» υποστηρίζουν οι Plaini and Karahalios Architects. Για τις MoY studio oι τωρινοί περιορισμοί μετακίνησης, ταυτόχρονα με την προτροπή συναντήσεων μόνο έξω, έφεραν στο προσκήνιο μια σειρά από ενδιάμεσους χώρους που επιτρέπουν φευγαλέα την πολυπόθητη κοινωνικοποίηση. Με τον όρο «ενδιάμεσο χώρο» εννοούν σημεία όπως η πρασιά της πολυκατοικίας, η πιλοτή, ο ακάλυπτος, η ταράτσα, τα σκαλάκια της εισόδου. «Σε αυτό το πλαίσιο, ασχολούμαστε σήμερα με δύο έργα, το ένα ισόγειο και το άλλο ημιυπόγειο. Και τα δύο έχουν διέξοδο σε ακάλυπτο που δεν χρησιμοποιείται, γι’ αυτό και θα διαμορφωθεί ως κήπος. Χώροι όπως αυτοί, αλλά και τόσοι άλλοι που ίσως έχουν μείνει για χρόνια κλειστοί, παρουσιάζουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον γιατί, με έναν ευφάνταστο σχεδιασμό, κατορθώνουν να συμπυκνώσουν πολλές ενδιαφέρουσες εμπειρίες και σχέσεις με το έξω, το ιδιωτικό και το δημόσιο, το κοινόχρηστο». Επτά αρχιτεκτονικά γραφεία μάς ξεναγούν σε σπίτια που αποδεικνύουν καθημερινά στους κατοίκους τους ότι είναι έξυπνα.

Σε 40 τ.μ. στον Λυκαβηττό, από τους SOUTH architecture Το ζητούμενο για τους αρχιτέκτονες ήταν να σχεδιάσουν από την αρχή έναν χώρο που μέχρι πρόσφατα λειτουργούσε ως αποθήκη και να δημιουργήσουν ένα διαμέρισμα με υπνοδωμάτιο, καθιστικό, μέρος φαγητού, μικρή κουζίνα και λουτρό. Αυτός ο υπόγειος χώρος είχε τα εξής χαρακτηριστικά: ένα μοναδικό άνοιγμα προς τον εσωτερικό, ακάλυπτο χώρο της πολυκατοικίας και δύο διαφώτιστα στην οροφή, που επιτρέπουν στο φως να διαχέεται έμμεσα στο εσωτερικό. Ο χώρος ήταν ενιαίος και εντελώς αδιαμόρφωτος. «Σκοπός του σχεδιασμού ήταν να δημιουργήσουμε από την αρχή τους διακριτούς λειτουργικούς χώρους, εντείνοντας τα χαρακτηριστικά στοιχεία που ήδη υπήρχαν και μεγιστοποιώντας το φυσικό φως. Ταυτόχρονα, θέλαμε αυτοί οι χώροι να μπορούν να απομονώνονται αλλά και να διατηρούν την επικοινωνία μεταξύ τους. Επιπλέον, ο σχεδιασμός σκοπό έχει να εντείνει την αίσθηση που έχει κανείς εκεί, αυτή της κίνησης από έναν πλήρως προστατευμένο, υπόσκαφο, σκιασμένο χώρο, προς ένα περισσότερο φωτισμένο, ανοιχτό σκηνικό, δηλαδή από το βάθος προς το μοναδικό άνοιγμα, τον ακάλυπτο». Έτσι, η ιδέα σχεδιασμού βασίζεται στη δημιουργία ενός ισχυρού, διακριτού στοιχείου, το οποίο καταφέρνει να συγκεντρώσει τις βοηθητικές, νέες λειτουργίες στις εσοχές του και με αυτόν τον τρόπο να δημιουργήσει σχέσεις μεταξύ των χώρων, άλλοτε απομόνωσης και άλλοτε επικοινωνίας. «Δημιουργήσαμε έναν καινούργιο τοίχο, ο οποίος εξελίσσεται και αναπτύσσεται μέσα στον χώρο, φιλοξενώντας στις εσοχές του τη μικρή κουζίνα και την ντουζιέρα, ενώ παραλαμβάνει το άνοιγμα-γραφείο μεταξύ των δύο κύριων δωματίων, του καθιστικού και του υπνοδωματίου. Καθώς καμπυλώνει, κόβεται ή διαπερνάται, ο καινούργιος αυτός τοίχος οργανώνει τους τρεις διαφορετικούς λειτουργικούς χώρους γύρω του και επιτρέπει άλλοτε την επικοινωνία μεταξύ τους και άλλοτε την εξασφάλιση της πλήρους ιδιωτικότητας. Με αυτόν τον τρόπο προκύπτει ένα άνετο και χαλαρωτικό μέρος διαμονής, ένα σπίτι όπου ο κάτοικος θα βρει καταφύγιο, οικειοποιούμενος τους χώρους του με τον δικό του ρυθμό». Όλα τα σταθερά αντικείμενα και έπιπλα μέσα στο διαμέρισμα σχεδιάστηκαν και κατασκευάστηκαν εξ ολοκλήρου από τους αρχιτέκτονες ως πρότυπες ιδιοκατασκευές. Έτσι, η ντουλάπα, το ερμάριο του καθιστικού, το γραφείο, ο καθρέφτης και ο αποθηκευτικός χώρος του μπάνιου, καθώς και τα ερμάρια της κουζίνας σχεδιάστηκαν από την αρχή, λαμβάνοντας υπόψη τις συνθήκες που επικρατούν εκεί. «Επιλέξαμε υλικά στην αρχική τους μορφή, χωρίς επενδύσεις, όπως τσιμεντένια και ψημένα κεραμικά πλακίδια, μαζί με κόντρα πλακέ θαλάσσης και μαύρο μέταλλο, τα οποία λειτουργούν αντιστικτικά στους λευκούς τοίχους. Τα υλικά είναι αδρά, ώστε το φως να μην αντανακλάται αλλά να απορροφάται, δημιουργώντας συνθήκες ηρεμίας και φυσικής κατάστασης».

2021

FREE PRESS № 681

↲ 107

ADM 03.1 Σε 50 τ.μ. στον Πειραιά, από τους Lowfat architecture + interiors Το διαμέρισμα βρίσκεται στην περιοχή του Μικρολίμανου, σε πολυκατοικία της δεκαετίας του ’70. Το μικρό του μέγεθος και η έντονη διάσπαση της κάτοψης έχουν ως αποτέλεσμα τη δημιουργία αδρανών χώρων και, κατά συνέπεια, τον ανεπαρκή φωτισμό και αερισμό. «Η αρχιτεκτονική πρόταση επιχειρεί την αισθητική και λειτουργική αναβάθμιση της κατοικίας με τη βελτιστοποίηση της διαρρύθμισης και την κατά το δυνατό μέγιστη εκμετάλλευση του χώρου, καθώς και την αναβάθμιση των υποδομών της, ώστε να εξυπηρετεί τις ανάγκες μιας σύγχρονης κατοικίας». Βασική χειρονομία για τη νέα οργάνωση της κάτοψης αποτελεί η ενοποίηση της κουζίνας με τον χώρο εισόδου και το καθιστικό, που επιτεύχθηκε με την καθαίρεση τοίχων. Ο νέος χώρος οργανώνεται με τα στοιχεία ενός τραπεζιού και φωτιστικού που σχεδιάστηκαν ειδικά για την κατοικία. «Τα δύο αυτά στοιχεία έχουν μεταβλητό χαρακτήρα και η μετακίνησή τους επιτρέπει μια διαφορετική λειτουργία κάθε φορά. Η μετακίνηση του τραπεζιού, που έχει σχεδιαστεί έτσι ώστε να ενσωματώνεται στα δομικά στοιχεία του χώρου, επιτρέπει στη μια περίπτωση τη δημιουργία καθημερινού τραπεζιού για την κουζίνα και γραφείου για το καθιστικό, ενώ στη δεύτερη εξυπηρετεί τη συνάθροιση περισσότερων ατόμων για να γευματίσουν. Το φωτιστικό περιστρέφεται πάνω από το τραπέζι, ώστε κάθε φορά να μπορεί να προσαρμόζεται σε νέα θέση». Η παλιότερη διαρρύθμιση σηματοδοτείται με τη διαφοροποίηση των δαπέδων. Η κουζίνα και το μπάνιο αναδιαμορφώθηκαν με λιτές επεμβάσεις, διατηρώντας κατά το δυνατό τον χαρακτήρα και τις υλικότητες της αρχικής αρχιτεκτονικής, με μια πιο σύγχρονη ματιά.

Σε 45 τ.μ. στην Κυψέλη, από τους Cluster Αrchitects «Η επανασχεδίαση του μικρού διαμερίσματος της δεκαετίας του ’70 δεν θα μπορούσε να μείνει ανεπηρέαστη από το γενικότερο περιβάλλον της περιοχής. Τοποθετημένο στην πιο πολύχρωμη, πολυπολιτισμική, καλλιτεχνικά ζωντανή, αριστοκρατική, αλλά ταυτόχρονα οικεία γειτονιά της Αθήνας, η ανακαίνιση έρχεται να ενσωματώσει όλα τα παραπάνω στοιχεία με μια φρέσκια ματιά και ελευθερία στον σχεδιασμό». Με βάση τα παραπάνω, σχεδιάστηκαν μοτίβα γεωμετρικά, χρησιμοποιήθηκαν ποπ χρώματα, συνδυάστηκαν διαφορετικά υλικά και υφές. Μέταλλο, ξύλο, ψάθα, υαλότουβλα, τσιμεντοπλακάκια, μάρμαρο και μπρούντζινοι καθρέφτες συνθέτουν ένα ζωηρό και ευχάριστο περιβάλλον. Παράλληλα, επιλέχθηκαν για τη διακόσμηση αντικείμενα μοντέρνα, ρετρό αλλά και παραδοσιακά, που συνυπάρχουν όλα μαζί στο ίδιο σπίτι. «Η μείξη όλων των παραπάνω στοιχείων γίνεται πάνω σε λευκό φόντο που αναδεικνύει τους τολμηρούς συνδυασμούς, ενώ ταυτόχρονα δημιουργεί ένα ισορροπημένο και ξεκούραστο περιβάλλον, ένα ήρεμο χάος». Μέσα στο δημιουργικό αυτό πλαίσιο σημαντικό ρόλο στον σχεδιασμό διαδραματίζουν η λειτουργικότητα και η ανάγκη για στέγαση

108 ↳ LiFO

ενός μοντέρνου τρόπου ζωής, που οδηγούν σε αναδιαμόρφωση των υφιστάμενων χώρων. Ένας ανοιχτού τύπου χώρος δημιουργείται για να φιλοξενήσει το χoλ με την γκαρνταρόμπα, μια πλήρη κουζίνα μόλις τριών τετραγωνικών, μια τραπεζαρία που λειτουργεί ως μέρος εργασίας και ένα άνετο καθιστικό με δυνατότητα μετατροπής σε χώρο φιλοξενίας. Το ύφος που κυριαρχεί στον κοινόχρηστο χώρο μεταφέρεται στο υπνοδωμάτιο και το μπάνιο, ενώ ενισχύεται μέσω του σχεδιασμού των ιδιοκατασκευών και των κινητών επίπλων.

Σε 50 τ.μ. στην Κυψέλη, από τους DS-Architects Το διαμέρισμα βρίσκεται σε μια τυπική πολυκατοικία της δεκαετίας του ’60, με μικρού μεγέθους διαμερίσματα ανά όροφο και χωρίς πολλές ανέσεις, με απώτερο σκοπό τη μαζική κατοίκηση στην εποχή της ανοικοδόμησης και των αντιπαροχών. «Τα κεντρικά συνθετικά στοιχεία της πρότασης είναι η δυνατότητα να διεισδύσει το φυσικό φως στο σύνολο του διαμερίσματος, το στοιχείο της ανακάλυψης στην οποία θέλουμε να ωθήσουμε τον χρήστη, ώστε να βιώσει τον χώρο και τις συνεχείς αντιθέσεις». Ο σχεδιασμός τονίζει την έντονη γραμμική μορφή του διαμερίσματος, χωρίζοντάς το σε κατά μήκος ενότητες, ξεκινώντας με το καθιστικό, ένα μικρό, αλλά χρηστικό γραφείο, την κουζίνα, την τραπεζαρία και τους βοηθητικούς χώρους. Αυτή η γραμμική κίνηση καταλήγει σε μια «φωλιά», δηλαδή στο υπνοδωμάτιο. Πρόκειται για ένα κουτί, υπερυψωμένο ελαφρά από το υπόλοιπο διαμέρισμα, με ανεμπόδιστη θέα προς το υπόλοιπο διαμέρισμα αλλά και με σημειακές οπτικές φυγές προς το έντονο αστικό τοπίο της πόλης. Η κουζίνα αποτελεί ένα από τα βασικότερα συνθετικά ευρήματα του συνόλου της πρότασης. «Σε πρώτη φάση, κλειστή, κατάλευκη και στιλπνή, συμπληρώνει τον καμβά του χώρου, ενώ βοηθάει στη διείσδυση του φυσικού φωτός. Εντείνει την καθαρότητα αλλά και αποκρύπτει περιττά λειτουργικά στοιχεία της καθημερινής διαβίωσης. Σε δεύτερη φάση και εφόσον ο χρήστης το επιθυμεί, ανοίγοντας τις συρόμενες πόρτες, μπορεί να αξιοποιήσει όποιο τμήμα της κουζίνας επιθυμεί, ακόμα και να του δώσει πρόσβαση σε ένα επιπλέον άνοιγμα σε φωταγωγό». Στο σύνολό της, η κουζίνα είναι μαύρη και αποτελεί τη μεγαλύτερη αντίθεση στο διαμέρισμα. «Ο λόγος είναι απλός: με το άνοιγμα των συρόμενων φύλλων ο χρήστης ανακαλύπτει έναν νέο χώρο, με περιοδική όμως λειτουργία. Το μαύρο δίνει βάθος και ωθεί τον χρήστη σε μια παροδική ψευδαίσθηση ότι πίσω από τα λευκά πορτάκια κρύβεται κάτι μεγαλύτερο, που δεν έχει ακόμα ανακαλύψει. Αυτή η ψευδαίσθηση θα τον ωθήσει επίσης να κλείσει ξανά τις πόρτες, για να επανέλθουν η ηρεμία και η ισορροπία στον χώρο».

17.04.2021

Σε μόλις 21 τ.μ. στα Εξάρχεια, από το Demarrage studio Το διαμέρισμα πήρε το όνομα «Souliou power flat» από τη δυναμική του χώρου που, όντας περιορισμένος σε προδιαγραφές, καταφέρνει να φέρει σε πέρας όλες τις λειτουργίες ενός σπιτιού, κάνοντας ταυτόχρονα και μια δήλωση ως προς την αισθητική ερμηνεία και εκτέλεση του έργου. «Ένα περιορισμένο σε τετραγωνικά διαμέρισμα που έπρεπε να επανασχεδιαστεί από την αρχή, ώστε να είναι φιλικό στη χρήση και εργονομικό. Εκτός από την άριστη εκμετάλλευση του χώρου, το δεύτερο και εξίσου σημαντικό χαρακτηριστικό της συγκεκριμένης ανακαίνισης ήταν το περιορισμένο budget, πράγμα που σημαίνει ότι αποτέλεσμα και χαμηλό κόστος έπρεπε να συνδυαστούν με τον καλύτερο δυνατό τρόπο».

H προηγούμενη ανακαίνιση είχε χειροτερέψει την εικόνα του διαμερίσματος και κάποιες σημαντικές αλλαγές έπρεπε να γίνουν ώστε οι χώροι που θα προέκυπταν, μετά τις καθαιρέσεις υλικών, να φαίνονται μεγαλύτεροι και άνετοι. Στο σημείο όπου πριν βρισκόταν το υπνοδωμάτιο δημιουργήθηκε ένας πολυχρηστικός χώρος με την απομάκρυνση μιας μεγάλης ντουλάπας και την κατασκευή ενός μεταλλικού κρεβατιού του τύπου της κουκέτας. Στην κατασκευή αυτή ενσωματώθηκε μια σκάλα για την πρόσβαση στο κρεβάτι και κάτω από το κρεβάτι, ανάμεσα στις δύο κολόνες, δημιουργήθηκε ένας άνετος πάγκος/γραφείο που εξασφαλίζει και θέα στο παράθυρο του δωματίου. Κάτω από το κρεβάτι, εκεί όπου βρισκόταν η εσοχή της ντουλάπας, σχεδιάστηκε ένας καναπές/αποθηκευτικός χώρος που αποτελείται από δύο τμήματα. Η πλάτη είναι σχεδιασμένη στο χέρι και θυμίζει παλιές καρέκλες καφενείου με το χαρακτηριστικό πλαστικό κορδόνι και τον μεταλλικό σκελετό εμπνευσμένο από το κίνημα bauhaus. Στο υπνοδωμάτιο/καθιστικό και για έναν τέτοιου μεγέθους χώρο το ζήτημα της ύπαρξης και της διαχείρισης του φυσικού φωτός είναι υψίστης σημασίας. «Στη λογική αυτή, το άλλο παράθυρο του χώρου διπλασιάστηκε σε ύψος, αφαιρώντας τον τοίχο στο κάτω τμήμα του. Ένα νέο κούφωμα δημιουργήθηκε, το οποίο έχει τρία τμήματα από τζάμι, το ένα σταθερό και

τα άλλα δύο ανοιγόμενα, εξασφαλίζοντας ορατότητα στον εξωτερικό χώρο της βεράντας και άπλετο φυσικό φως. Το χρώμα που επιλέχθηκε για τον χώρο αυτό είναι ένα πράσινο-γκρι που εξασφαλίζει ηρεμία και συμπληρώνεται ιδανικά από τα υπόλοιπα που βρίσκονται στους άλλους χώρους, καθιστώντας ομαλή τη μετάβαση από τον έναν χώρο στον άλλον. Περνώντας από το υπνοδωμάτιο στον διάδρομο, που το ενώνει με την κουζίνα, βρίσκεται το μπάνιο. Εκεί δημιουργήθηκαν κάποιες μεταλλικές κατασκευές με λεπτό προφίλ, ώστε να είναι λειτουργικές και να μην έχουν μεγάλο όγκο. «Oι πολλές γυάλινες επιφάνειες ευνοούν τη λειτουργία του φυσικού φωτός και τη διαπερατότητα από χώρο σε χώρο, προκαλώντας ένα ευχάριστο συναίσθημα, δίνοντας την εντύπωση ότι τα τετραγωνικά είναι παραπάνω απ’ όσα στην πραγματικότητα». Ο επόμενος χώρος που ενώνεται, μέσω του κοινού διαδρόμου με το μπάνιο, είναι η κουζίνα. «Και εδώ η συνεχής πατητή τσιμεντοκονία που συναντάται σε όλο το διαμέρισμα αποτελεί φυσική συνέχεια των προηγούμενων και προσδίδει μια ηρεμία σε συνδυασμό με το ανοιχτό ανθρακί χρώμα». Ο διαχωρισμός και η έμφαση του κυρίως χώρου χρήσης, που αποτελείται από τον πάγκο εργασίας και τα ντουλάπια, επιτυγχάνεται από το έντονο μπλε χρώμα των ξύλινων επιφανειών, το κεραμεικό πλακάκι και τη μαύρη επιφάνεια εργασίας. «Η παλέτα των χρωμάτων εδώ κάνει αυτό το κομμάτι να “πετάγεται” προς τα έξω, διασπώντας με ενδιαφέροντα τρόπο τα γήινα χρώματα των τοίχων και της οροφής και δημιουργώντας μια σύνθεση με ενδιαφέρουσες αντιθέσεις». Τα έπιπλα που απαρτίζουν τον χώρο έχουν σχεδιαστεί αποκλειστικά για τις ανάγκες του διαμερίσματος, έχουν μικρό όγκο και χαρακτηριστικό design. Τέλος, μια μεγάλη μεταλλική πόρτα με δύο τμήματα τζαμιού εξασφαλίζει την πρόσβαση στη βεράντα και ανοιχτό οπτικό πεδίο σε όποιον κάθεται στο αλουμινένιο παγκάκι της τραπεζαρίας.

SΟUTH architecture Φωτό: Αλίνα Λέφα

2021 Demarrage studio

DS-Architects Φωτό: Παναγιώτης Βουμβάκης

FREE PRESS № 681

↲ 109

ADM 03.1 Σε 80 τ.μ. στον Κορυδαλλό, από τους Plaini and Karahalios Αrchitects Πρόκειται για την επανασύνθεση της δομής ενός διαμερίσματος της δεκαετίας του ’80, που πλέον φιλοξενεί τη ζωή και τις ανάγκες μιας τετραμελούς οικογένειας. «Η κάτοψη του διαμερίσματος αναδιαρθρώθηκε πλήρως. Οι δημόσιοι χώροι οργανώνονται ως συνεχόμενες χωρικές μεταβάσεις. Κάθε υποχώρος αποτελεί κατώφλι για τους παρακείμενούς του. Η διαφοροποίηση σε υλικό και χρωματισμό σε κάθε ζώνη εντείνει τη διακριτότητα και την αυθυπαρξία του καθενός». Οι μεταβάσεις στους δημόσιους χώρους συντελούνται μέσω των εξής περιοχών: του ροζ χολ εισόδου, του λευκού καθιστικού, της ξύλινης τραπεζαρίας και της μπλε κουζίνας. Στην ιδιωτική περιοχή, τα τρία δωμάτια αρθρώνονται γύρω από τον κεντρικό διάδρομο και περικλείουν το μαύρο κουτί, μια κατασκευή που εμπεριέχει το λουτρό και τις ντουλάπες. Η καρδιά του διαμερίσματος είναι η ξύλινη τραπεζαρία. Το ενιαίο υλικό που διαπερνά τοίχους, δάπεδο και οροφή, καθώς και το χαμήλωμα του ύψους, μετατρέπει τον χώρο σε κατώφλι, στην πιο χαρακτηριστική εφαρμογή του. «Αυτή η ενδιάμεση περιοχή είναι ένα θραύσμα έντασης και παύσης. Από αυτό το σημείο συνάθροισης και συνύπαρξης η κατάσταση της διαδοχικής μετάβασης μετατρέπεται σε καθημερινή εμπειρία για την οικογένεια. Το έργο αυτό διακρίθηκε το 2019 στα German Design Awards (Special Mention), στα Βραβεία Δομές (Καλύτερη Νέα Αρχιτεκτονική σε Υπάρχον Κέλυφος) και στα BIG SEE Awards (Best Interior Design - Residential).

γίνεται και καθιστικό με μαξιλάρια. Σχεδιάστηκε γι’ αυτό ημιδιαφανής πόρτα που, όταν ανοίγει, εξαφανίζεται πίσω από τον τοίχο και το ενοποιεί με τον υπόλοιπο χώρο. Ο δε νιπτήρας του μπάνιου βγήκε ελεύθερος στον χώρο, σαν διακοσμητικό στοιχείο. «Προκειμένου να σπάσει η μονοτονία και να γίνει ο χώρος πιο τολμηρός και παιχνιδιάρικος, η κουζίνα, που αντικρίζει κανείς μόλις μπει, έγινε ο καμβάς μιας εκρηκτικής σύνθεσης χρωμάτων που συνδυάστηκαν με υφιστάμενα και νέα υλικά. Το μπορντό χρώμα προήλθε από το μωσαϊκό δάπεδο, το οποίο συντηρήθηκε και συμπληρώθηκε σαν κέντημα, με γεμίσματα μαρμάρου και χρωματισμένου τσιμέντου. Το ροζ χρησιμοποιήθηκε σε κάποιες επιφάνειες, το κίτρινο περιέγραψε τις κάσες των πορτών. Το εξωτικό μάρμαρο Ριτσώνας επιστρατεύτηκε για να προσδώσει έναν τόνο πολυτέλειας, ντύνοντας πάγκους, κομοδίνα και τη “φωλιά” του νιπτήρα. Τόσο τα κλασικά ξύλινα κουφώματα όσο και το παρκέ σε ψαροκόκαλο συντηρήθηκαν και αναδείχθηκαν, ενώ ένας οξυδερκής παρατηρητής θα εντοπίσει ένα μικρό κομμάτι πράσινου μωσαϊκού που διατηρήθηκε ως μνήμη του χώρου». Εν τέλει, το διαμέρισμα αποτελεί μια ενδιαφέρουσα σύνθεση στοιχείων του παρελθόντος και τολμηρών νέων προσθηκών, που δημιουργούν ένα μοναδικό ιδίωμα και του προσδίδουν τον ιδιαίτερο χαρακτήρα του.

MoY studio Φωτό: Νίκος Αλεξόπουλος

Σε 50 τ.μ. στην Πλάκα, από το MoY studio Στην αρχική του μορφή, το διαμέρισμα που βαφτίστηκε «Pretty in Pink» παρουσίαζε την εξής ιδιαιτερότητα: το μισό διαμέρισμα ήταν μεν σε καλή κατάσταση, αλλά αισθητικά παντελώς αδιάφορο. Το άλλο μισό ήταν σχεδόν γιαπί, με μισογκρεμισμένους τοίχους, κομμένους σωλήνες και τσιμέντα παντού. «Η έμπνευση για τη νέα του ταυτότητα προήλθε σε μεγάλο βαθμό από την ιδιοκτήτρια, που με την πρόσχαρη προσωπικότητά της, τον ενθουσιασμό και την αγάπη της για τα έντονα χρώματα άφησε το περιθώριο για πειραματισμούς και τολμηρές επιλογές. Τα αιτήματά της ήταν να μπουν σε λίγα τετραγωνικά δύο υπνοδωμάτια, σαλόνι, κουζίνα, τραπεζαρία, άνετο μπάνιο, και όλα αυτά με τις ελάχιστες δυνατές παρεμβάσεις, πολύ γρήγορα, πολύ όμορφα και με μια πινελιά πολυτέλειας». Η πρόκληση ήταν να χωρέσουν όλες οι λειτουργίες, χωρίς να χαθεί η διαμπερότητα και η ευρύχωρη αίσθηση που απέπνεε το διαμέρισμα όταν ήταν άδειο. Αντί για διαδρόμους και δωμάτια, δημιουργήθηκαν χώροι που ρέουν ο ένας προς τον άλλον. Το βοηθητικό υπνοδωμάτιο ανασηκώθηκε ολόκληρο σε ξύλινη πλατφόρμα με διπλό κρεβάτι, που, ανάλογα με τις ανάγκες,

110 ↳ LiFO

17.04.2021

Plaini and Karahalios Architects Φωτό: Νίκος Παπαγεωργίου

FREE PRESS № 681

↲ 111

ADM 03.2. Η αβάσταχτη ελαφρότητα της λεπτομέρειας Οι λεπτομέρειες, τόσο σε επίπεδο σχεδιασμού όσο και σε επίπεδο κατασκευής, ανέκαθεν αποτελούσαν καθοριστικό στοιχείο στον τρόπο που δουλεύουμε. Έχοντας βασίσει τη σχεδιαστική μας ταυτότητα στη μοναδικότητα του εκάστοτε ατόμου στο οποίο απευθυνόμαστε, καλούμαστε να τη μεταφράσουμε κάθε φορά σε χωρική γλώσσα. Αυτή η μοναδικότητα κρύβεται στις λεπτομέρειες, και είναι αυτές που διαφοροποιούν παρόμοια στοιχεία, ενοποιούν ετερόκλητα υλικά και προωθούν τον διάλογο του σχεδιασμού.

MINAS KOSMIDIS ARCHITECTS

O Μηνάς Κοσμίδης είναι αρχιτέκτων

112 ↳ LiFO

Ένα ταξίδι στο Παρίσι πριν από πέντε χρόνια, ένα ποτό σε ένα μπαρ, μια Αφροαμερικανή τραγουδίστρια που μαγνητίζει, μνήμες, ασήμαντα κομμάτια εικόνων, δημιουργούν το design. Έτσι λειτουργεί για μας ο σχεδιασμός. Συνειρμικά. Το πορτρέτο μιας Αφροαμερικανής κοπέλας κρέμεται τώρα πάνω από το common table στο βάθος του Papillion στο Νέο Ψυχικό. Λεπτομέρεια; Σίγουρα. Κάθε γενική ιδέα που παρουσιάζουμε είναι το σύνολο πολλών επί μέρους λεπτομερειών, που το άθροισμά τους καταφέρνει να παραγάγει ένα μοναδικό αποτέλεσμα. Ένα χρώμα, μια υφή, μια αχτίδα φωτός, μια αντανάκλαση, είναι ικανά να μετασχηματίσουν έναν χώρο καθολικά, να δημιουργήσουν μια νέα ατμόσφαιρα, να προκαλέσουν συναισθήματα. Είναι πολύ ασήμαντα, όταν τα παρατηρείς μεμονωμένα, αλλά αποκτούν καθοριστικό ρόλο στη σύμπραξή τους με όλα τα μοναδιαία στοιχεία της μεγάλης εικόνας. Από την πρώτη επαφή με τον εκάστοτε πελάτη προσπαθούμε να σκιαγραφήσουμε την προσωπικότητά του για να προκύψει ένα εξατομικευμένο design. Σχεδιάζουμε με στόχο το τελικό προϊόν να αποπνέει μια αύρα, ένα άρωμα που θα αντιπροσωπεύει τον τρόπο βίωσής του. Οι λεπτομέρειες έρχονται να δημιουργήσουν την αφήγηση που συνδέει τον χώρο με τον άνθρωπο. Ο σχεδιασμός μας, ως ένας ζωντανός οργανισμός, είναι πάντα ανοιχτός να αλληλεπιδράσει με τον τελικό του αποδέκτη, ώστε να εξελιχθούν ο ένας μέσα από τον άλλον. Έτσι, η ενιαία δομή, η μεγάλη εικόνα, αντιμετωπίζεται ως ένα ψηφιδωτό λεπτομερειών μικροκλίμακας, θεωρητικά μικρής σημασίας, που στο σύνολο τους κουβαλούν όλο το βάρος της κατασκευής. Η σημασία της λεπτομέρειας έρχεται, ταυτόχρονα, να απαντήσει και στο κατά πόσο ο αρχιτεκτονικός σχεδιασμός μπορεί να λειτουργήσει αυτόνομα, αποκομμένος από το interior design. Ένας χώρος σχεδιασμένος σε επίπεδο κάτοψης μπορεί να εξυπηρετήσει πολλές διαφορετικές προσωπικότητες και χρήσεις. Λειτουργώντας, όμως, συνδυαστικά με την αρχιτεκτονική του εσωτερικού χώρου, καταφέρνει να δημιουργήσει μια ολοκληρωμένη χωρική εμπειρία με μοναδικό χαρακτήρα, αποκτώντας ανθρωποκεντρική διάσταση. Άλλωστε, βιώνοντας αυτή την πρωτόγνωρη κατάσταση, η αναθεώρηση του τρόπου αντιμετώπισης του design είναι επιτακτική. Μένοντας τόσο καιρό κλεισμένοι στον χώρο μας, η λειτουργικότητα, η ευχάριστη αίσθηση και η οικειότητα είναι όλα αυτά που αναζητήσαμε στις λεπτομέρειες και οι περισσότεροι δεν βρήκαμε στον υφιστάμενο σχεδιασμό. Βγαίνοντας κάποια στιγμή από αυτήν τη συνθήκη, αυτά τα στοιχεία θα συνεχίσουμε όχι μόνο να τα αναζητούμε αλλά και να τα απαιτούμε. Όχι μόνο στον χώρο μας αλλά και σε όποιο μέρος επισκεπτόμαστε. Δεν φτάνει κάτι να φαίνεται ωραίο, να αντιπροσωπεύει μια αισθητική, το design οφείλει πλέον να είναι λεπτομερές και προσωποποιημένο, ώστε να αφουγκραστεί τον κόσμο στον οποίο απευθύνεται, να στεγάσει συναισθήματα και να δώσει την αφορμή για τη γέννηση νέων. Οι χώροι θα γίνουν πιο ουσιαστικοί, παρακάμπτοντας τη μεγάλη εικόνα. Η πρόκληση είναι ο συνδυασμός κάθε λεπτομέρειας να μπορέσει να υποστηρίξει τη γενική αίσθηση, η μία να αποτελέσει αναπόσπαστο κομμάτι της άλλης και αναντικατάστατο τμήμα του συνόλου. Στον αντίποδα, λοιπόν, του βάρους που φέρει ένας γενικός, νομοτελειακός σχεδιασμός, εμείς αφηνόμαστε στην αβάσταχτη ελαφρότητα της λεπτομέρειας.

17.04.2021

FREE PRESS № 681

↲ 113

ADM ΑΠΟ

ΤON

ΘΑΝΆΣΗ

ΔΙΑΜΑΝΤΌΠΟΥΛΟ

Η Aluminco κοιτάζει μακριά και αλλάζει πριν την αλλάξουν οι συνθήκες. Και βλέπει κοντά, γιατί κι αυτό δεν πρέπει να χάνεται. Έτσι πετυχαίνει καθημερινά, κάνοντας χαρούμενους τους ανθρώπους σε ολόκληρο τον κόσμο, προσθέτοντας σημαντικά οφέλη στην ποιότητα της ζωής τους αλλά και προστατεύοντας το περιβάλλον, που θα μείνει και μετά από εμάς.

Don’t imitate.

Innovate Ένα από τα πράγματα που μας δείχνουν την επιτυχία της Aluminco, μιας ελληνικής εταιρείας, η οποία από το 1982 μέχρι σήμερα έχει εξελιχθεί σε μία από τις πιο προηγμένες εταιρείες σχεδιασμού και παραγωγής προϊόντων αλουμινίου, είναι η εξαγωγική της δραστηριότητα. Δεν είναι λίγο να προτιμούν τα προϊόντα σου οικονομίες πιο προηγμένες από αυτήν της χώρας μας. H Aluminco θα λέγαμε ότι ανήκει στην κατηγορία των κορυφαίων πρεσβευτών ενός όρου που σε κάποιους ξένους θα προκαλούσε θυμηδία, της «ελληνικής βιομηχανίας». Κι όμως, η συγκεκριμένη εταιρεία εξάγει σε περισσότερες από εξήντα χώρες. Για να πετύχει κάτι τέτοιο, θα πρέπει να δουλεύει με τη μεθοδολογία του δυτικού κόσμου, αλλά στις ελληνικές συνθήκες. Το σίγουρο είναι ότι για να γίνει μια σημαντική εξαγωγική βιομηχανία της χώρας έπρεπε να συνδυάσει από την αρχή, κάπου στο ξεκίνημα της δεκαετίας του ’80, το πνεύμα της καινοτομίας με την αυστηρή μεθοδικότητα. Το πρώτο το κατάφερε κατευθείαν, ως η πρώτη εταιρεία που δημιούργησε μια νέα γενιά προϊόντων χυτού αλουμινίου σε κλασικά σχέδια, που παρείχαν πετυχημένες λύσεις για κάθε αρχιτεκτονική εφαρμογή. Από την άλλη πλευρά, είναι το rigeur, που λένε οι Γάλλοι, δηλαδή η στα όρια της αυστηρότητας σοβαρότητα. Με έδρα στα Οινόφυτα Βοιωτίας, σε μια έκταση 60.000 τ.μ., στις υπερσύγχρονες μονάδες της Aluminco σχεδιάζονται και παράγονται καθημερινά προηγμένα αρχιτεκτονικά συστήματα αλουμινίου για πόρτες και παράθυρα, κάγκελα, πέργκολες, περιφράξεις, συστήματα στήριξης φωτοβολταϊκών πλαισίων κ.ά., προϊόντα που φέρουν ισχυρές πιστοποιήσεις από διεθνείς αναγνωρισμένους φορείς, πολλά από τα οποία είναι μοναδικά στο είδος τους, με πολλές καινοτομίες και ευρεσιτεχνίες. Έτσι, έκαναν ολόκληρο τον κόσμο, από τη Μέση Ανατολή μέχρι την Αμερική, να προτιμά τα προϊόντα της.

114 ↳ LiFO

17.04.2021

ALUMINCO

2021

Athens Design Map ΈΝΑΣ ΠΛΑΝΉΤΗΣ ΝΑ ΑΓΑΠΉΣΕΙΣ

Δεν αρκεί να υιοθετείς φιλικές προς το περιβάλλον μεθόδους παραγωγής ή να παράγεις αντίστοιχης ποιότητας προϊόντα. Πρέπει, μέσα από αυτά, να εκπαιδεύεις τους καταναλωτές. Αυτός είναι ο σκοπός της πρωτοβουλίας A planet to love, που βγαίνει σχεδόν αυθόρμητα, λες και η βιωσιμότητα είναι στο DNA της εταιρείας. «Η ανάπτυξη της ενεργειακής κουλτούρας και η εξοικονόμηση ενέργειας προσφέρουν βραχυπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα οικονομικά, κοινωνικά και περιβαλλοντικά οφέλη» υποστηρίζει η ίδια η εταιρεία. Η επιτυχία, ακόμα και όταν αφορά την περιβαλλοντολογική διάσταση της πολιτικής μιας εταιρείας, εξαρτάται και από την ύπαρξη οράματος, ενός ονείρου που θέλει με πείσμα να πραγματοποιήσει». Αυτό σήμερα μετουσιώνει σε πράξη, από την παραγωγή προϊόντων με χαμηλότερο αποτύπωμα CO2 έως την ανάπτυξη συστημάτων αλουμινίου για παθητικά κτίρια. Μεγάλο μέρος της ευθύνης για το πετυχημένο της πέρασμα στην εποχή της αειφόρου και πράσινης ανάπτυξης φέρει σε μεγάλο βαθμό ο Αργύρης Καρράς, πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της εταιρείας.

S K Y L I N E

IS THE LIMIT

Η αλήθεια είναι ότι η συγκεκριμένη σειρά προιόντων έχει εμπνευστεί από τη γραμμή του ορίζοντα στα αγγλικά: Skyline. Μάλλον γιατί πρόκειται να «απογειώσει» στο ίδιο επίπεδο τους αρχιτέκτονες. Μιλάμε για μια εγγύηση ελευθερίας που όλοι ονειρευόμαστε και θέλουμε. Είναι η νέα συλλογή από premium συστήματα αλουμινίου που ετοιμάζεται να προσθέσει ένα νέο κεφάλαιο σε μια σειρά «architect-friendly» αλλά και καινοτόμων προιόντων Aluminco. Κι αυτό γιατί δεν είναι μόνο το υψηλό επίπεδο τεχνολογίας που χρησιμοποιήθηκε για τη δημιουργία της συγκεκριμένης σειράς προϊόντων αλλά και ο συνδυασμός τους με την υψηλή αισθητική, την απαιτητική «ερωμένη» κάθε καλού αρχιτέκτονα. «Τα συστήματα αυτά συνδυάζουν τη βαθιά γνώση στο design με τη σύγχρονη μηχανική, φέρουν ανώτερα χαρακτηριστικά και αποτελούν το τέλειο εργαλείο στα χέρια του δημιουργού. Με καθαρές, minimal γραμμές και μοντέρνα αρχιτεκτονική επαναπροσδιορίζουμε τα όρια του κόσμου μας. Οι φίλοι της premium κατηγορίας θα μπορούν σύντομα να απολαύσουν μια σειρά συστημάτων αλουμινίου με πιο minimal σχεδίαση, αναβαθμισμένη ποιότητα, επιδόσεις αιχμής και πρωτοποριακό εξοπλισμό. Αρχιτεκτονικό DNA που δίνει premium λύσεις σε κάθε ανάγκη με περισσότερους από διακόσιους συνδυασμούς. Ο χρήσιμος συνεργάτης κάθε αρχιτέκτονα», όπως μας δήλωσε ο επικεφαλής της εταιρείας Αργύρης Καρράς. Με άλλα λόγια, τα συγκεριμένα προϊόντα «λύνουν» τα χέρια των αρχιτεκτόνων, αφού, όταν σχεδιάζουν με τη νέα συλλογή συστημάτων της Aluminco, οι άνθρωποι της εταιρείας αλουμινίου θέλουν να είναι σίγουροι ότι προσφέρουν υψηλό βαθμό ελευθερίας στη διαδικασία σχεδιασμού. Τηρούνται οι αυξημένες ενεργειακές απαιτήσεις και προσφέρεται πληθώρα τυπολογιών και συνδυασμών, απαντώντας σε κάθε τεχνική πρόκληση. Θέλουν να δημιουργήσουν έναν σύνδεσμο μεταξύ των εσωτερικών και εξωτερικών χώρων και να αφήσουν το όμορφο περιβάλλον να γίνει μέρος του σπιτιού. Δεν είναι μόνο τα παραπάνω που αποδεικνύουν ότι στο επίκεντρο της εταιρικής δράσης και σκέψης των στελεχών της Aluminco βρίσκονται ο αρχιτέκτονας και ο designer. Πρόσφατα λάνσαραν μια προϊοντική μονογραφία που ονομάσαν TOK (Transfer of Knowledge), στην οποία βρίσκονται συγκεντρωμένα, μέσα από έναν πολύ όμορφο σχεδιασμό, όλα τους τα προϊόντα, οι προδιαγραφές και οι εφαρμογές τους. Πρόκειται για κυριολεκτική μεταβίβαση πληροφορίας που συνοψίζει την πολύχρονη ιστορία της εταιρείας. Επίσης, τους επόμενους μήνες θα δημοσιοποιηθεί και το νέο Business Unit, το οποίο δίνει έμφαση στον αρχιτέκτονα και λέγεται Aluminco for Architects. Ένα ειδικά σχεδιασμένο ηλεκτρονικό και φυσικό hub με υπηρεσίες προσαρμοσμένες στις ανάγκες του επαγγελματία αρχιτέκτονα και designer. Έτσι βαδίζει η Aluminco προς το μέλλον, βοηθώντας τους κατάλληλους επαγγελματίες να το σχεδιάσουν.

FREE PRESS № 681

↲ 115

ADM

Athens Design Map

Η γυψοσανίδα είναι ένα αντιπροσωπευτικό υλικό της ελαφριάς αρχιτεκτονικής, όπως παρουσιάστηκε διεθνώς στην Έκθεση Διακοσμητικών Τεχνών στο Παρίσι το 1925.

Γυψοσανίδα Η

ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ

ΚΩΝΣΤΑΝΤΊΝΟΣ ΚΟΛΈΤΣΟΣ Ο ΚΩΝΣΤΑΝΤΊΝΟΣ ΚΟΛΈΤΣΟΣ ΕΊΝΑΙ ΔΙΕΥΘΥΝΤΉΣ MARKETING ΤΗΣ KNAUF ΓΥΨΟΠΟΙΊΑ ΑΒΕΕ ΚΑΙ ΤΗΣ KNAUF CYPRUS LTD, ΜΕ ΣΠΟΥΔΈΣ ΣΤΗΝ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΉ ΤΕΧΝΟΛΟΓΊΑ, ΣΤΟΝ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΌ ΣΧΕΔΙΑΣΜΌ ΚΤΙΡΊΩΝ ΚΑΙ ΣΤΟ ΒUILDING ΙNFORMATION ΜANAGEMENT.

116 ↳ LiFO

ΤΗΣ

ΕΠΙΔΕΡΜΙΔΑΣ

Δεν είναι τυχαίο ότι μπήκε σε μαζική παραγωγή την εποχή του κινήματος του μοντερνισμού, στις αρχές του εικοστού αιώνα, ταυτόχρονα με την ανάπτυξη της βιομηχανικής παραγωγής ελαφρότερων και λιγότερο εύθρυπτων υλικών. Ο προκάτοχός της ήταν ένα σύνθετο υλικό από στρώματα λεπτού γύψου μεταξύ τεσσάρων στρώσεων μάλλινης τσόχας, κατοχυρωμένο από τον Augustine Sackett στις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής το 1894. Ο γύψος, η βασική πρώτη ύλη των γυψοσανίδων, είναι ένα παγκόσμιο φυσικό υλικό που παραμένει βιώσιμο μετά από χιλιάδες χρόνια στην οικοδομή. Τα πρώτα ιστορικά ίχνη εφαρμογής του εμφανίζονται στην Αίγυπτο το 3700 π.Χ. με τη μορφή γυψότουβλων και γυψοσοβά πάνω σε πλεκτό άχυρο. Ως αποδεικτικά της αντοχής του στον χρόνο διασώζονται ακόμη ίχνη έγχρωμου γυψοσοβά σε τοίχους της Πυραμίδας του Χέοπα, ενώ υπάρχουν ενδείξεις ότι χρησιμοποιήθηκε και στο Παλάτι του Μίνωα στην Κρήτη. Μετά τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο, η έμφαση αρχιτεκτόνων, όπως ο Le Corbusier, ο Adolf Loos ή ο Asplund, στην καθαρότητα των όγκων και στις επίπεδες επιφάνειες βρήκε το καλύτερο μέσο έκφρασης σε ελαφρές πλαισιωτές κατασκευές με λεπτούς τοίχους πλήρωσης. Οι αρχιτέκτονες αυτοί ταυτίστηκαν με την ανάγκη της εποχής τους να κατασταλεί κάθε έκφραση υλικότητας στην αρχιτεκτονική και της εθνικής ταυτότητας που αντιπροσώπευαν οι ογκώδεις ανάγλυφες επιφάνειες. Αντίστοιχες τάσεις «αποϋλοποίησης» της αρχιτεκτονικής χρονολογούνται στην εποχή του μπαρόκ και κυρίως στους εσωτερικούς χώρους κτιρίων της εποχής του ροκοκό τον δέκατο όγδοο αιώνα. Σε αυτά τα κτίρια, η πλαστικότητα περίτεχνων ξύλινων οροφών, επικαλυμμένων με γυψοσοβά, δημιουργεί μια ανάλαφρη ψευδαίσθηση της βαριάς πέτρινης κατασκευής. Με την ίδια προσέγγιση, οι γυψοσανίδες αντιπροσωπεύουν σήμερα τη σύγχρονη τάση μιας αρχιτεκτονικής της επιδερμίδας. Οι επιφάνειές τους δεν διευκολύνουν απλώς την απόκρυψη σύνθετων εγκαταστάσεων ούτε συμβάλλουν μόνο σε μία σκηνογραφική προσέγγιση της αρχιτεκτονικής. Οι επιφάνειες των γυψοσανίδων ορίζουν ογκομετρικά τις χωρικές συνθέσεις των κτιρίων όπου ζούμε, εργαζόμαστε ή ψυχαγωγούμαστε, αποτελώντας τον καλύτερο εσωτερικό καμβά για το φυσικό ή τεχνητό φως.

17.04.2021

ΚNAUF

2021 ΓΥΨΟΣΑΝΊΔΕΣ KNAUF: 30 ΧΡΌΝΙΑ ΠΑΡΑΓΩΓΉΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΆΔΑ Παρακολουθώντας τις εξελίξεις στην παραγωγή σύγχρονων οικοδομικών υλικών και την ανάγκη της Ευρώπης για γρήγορη και ελαφριά στέγαση, δύο αδέλφια γεωλόγοι, οι Alfons και Karl Knauf, έβαλαν το 1932 στη Γερμανία τον θεμέλιο λίθο της βιομηχανίας Knauf. Η Knauf παραμένει έως σήμερα μια οικογενειακή επιχείρηση, ενώ αποτελεί τη μεγαλύτερη βιομηχανία προϊόντων γύψου παγκοσμίως, με παραγωγική και εμπορική δραστηριότητα σε ενενήντα πέντε χώρες. Στην Ελλάδα, ο όμιλος Knauf δραστηριοποιείται βιομηχανικά από το 1991, όταν ξεκίνησε το εργοστάσιο παραγωγής γυψοσανίδων στην Αμφιλοχία. Σήμερα η Knauf διατηρεί τρία εργοστάσια στη χώρα μας, στην Αμφιλοχία, στη Θεσσαλονίκη και στον Βόλο, όπου παράγεται, πέραν των γυψοσανίδων, πλήρης γκάμα υλικών ξηράς δόμησης, όπως τσιμεντοσανίδες, γυψοσοβάδες, κονιάματα και ετοιμόχρηστα υλικά αρμολόγησης και επεξεργασίας επιφανειών, έγχρωμα εξωτερικά επιχρίσματα, μεταλλικά προφίλ και εξαρτήματα. Σήμερα περισσότερο από ποτέ, η ανάγκη επαναπροσδιορισμού της ταυτότητας των κτιρίων του εικοστού πρώτου αιώνα μέσα από τις αρχές της περιβαλλοντικής, κοινωνικής και οικονομικής αειφορίας ικανοποιείται με τον καλύτερο τρόπο από οικονομικά βιομηχανικά υλικά χαμηλής ενσωματωμένης ενέργειας, όπως οι γυψοσανίδες Knauf. Επιπλέον, η ανάγκη διατήρησης πολύτιμων φυσικών πόρων, όπως το νερό και η μείωση του ανθρακικού αποτυπώματος των κατασκευών, καθιστά την ξηρά δόμηση με γυψοσανίδες την πλέον κατάλληλη για την επίτευξη των παγκόσμιων περιβαλλοντικών στόχων. Τον Μάρτιο του 2021 ολοκληρώθηκε η επένδυση της νέας παραγωγής γυψοσανίδων Knauf στην Αμφιλοχία, διπλασιάζοντας την παραγωγική ικανότητα του εργοστασίου και επιφέροντας σημαντικές βελτιώσεις όσον αφορά την ασφάλεια, τις περιβαλλοντικές επιδόσεις και την ποιότητα των γυψοσανίδων.

FREE PRESS № 681

↲ 117

ADM 03.3

Studiom

Είναι αδύνατο να περάσει απαρατήρητος ένας χώρος που έχει φτιάξει το Studiomateriality Από ένα μπαρ μέχρι ένα παγωτατζίδικο, από ένα κομμωτήριο μέχρι ένα παιδιατρείο, ο Μίλτος Κοντογιάννης βρίσκεται πίσω από τον σχεδιασμό χώρων με μοναδική αισθητική. ΑΠΌ ΤΗ ΖΩΗ ΠΑΡΑΣΙΔΗ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ: ΑΛΙΝΑ ΛΕΦΑ

118 ↳ LiFO

17.04.2021

materiality

2021

FREE PRESS № 681

↲ 119

ADM 03.3 Πριν από περίπου πέντε χρόνια, ο Μίλτος Κοντογιάννης έβλεπε τους χώρους της Αθήνας να επαναλαμβάνονται, τους έβρισκε λίγο βαρετούς, πίστευε, και πιστεύει, ότι τα έχουμε δει και τα έχουμε κάνει όλα, «δεν ζούμε στα ’90s», όπως λέει, πλέον είμαστε ενημερωμένοι για τα πάντα, από το φαγητό μέχρι το design. Βέβαια, όταν έφτιαξε τη βάση του στην οδό Αρχελάου στο Παγκράτι, προκειμένου να επικοινωνήσει τη δική του άποψη, συνάντησε ποικίλες αντιδράσεις. Κάποιος πίστεψε ότι τα ολομέταξα μαντίλια του στην κατάλευκη βιτρίνα του, που έγραφε «this is a place made for fun», ήταν αξεσουάρ για ταχυδακτυλουργούς, ενώ μια περαστική πέρασε τον χώρο για νυχάδικο. Προφανώς, ήταν κάτι εντελώς άλλο. Λίγο μετά, ο σχεδιασμός του Studiomateriality άρχισε να απλώνεται στην πόλη, έτσι που πλέον είναι χαρακτηριστικός και αναγνωρίσιμος. Ο άνθρωπος που αγαπά αντικείμενα όπως τα ρολόγια swatch και φιγούρες υπερηρώων, που πιστεύει ότι ο Jeremy Scott είναι επιδραστικός και έξω από τα ντεφιλέ, ξεκίνησε φτιάχνοντας καθρέφτες, light boxes, πετσέτες που ξέφευγαν απ’ ό,τι είχαμε δει μέχρι τότε. Λίγο μετά άρχισε να συζητιέται για το Coffix, το ποιοτικό καφέ που άνοιξε το 2017 στην Καλλιθέα, πήρε δημοσιότητα σε μεγάλα μέσα του εξωτερικού και τελικά βραβεύτηκε στα German Design Awards. Λίγες μέρες αφότου το μαγαζί είχε αποσπάσει το βραβείο, ένας πελάτης σχολίασε «είναι σαν τουαλέτα, βρε παιδιά, δεν παίρνετε κανέναν designer να σας το κάνει λίγο ανθρώπινο», όπως μετέφεραν στον Μίλτο Κοντογιάννη, που θυμάται μέχρι σήμερα αυτό το σχόλιο,

120 ↳ LiFO

Studiomateriality

αλλά δεν τον ενόχλησε στιγμή. Πιο πρόσφατα, στο πρώτο lockdown, άκουσε να λένε για ένα πρώην κατάστημα που μετέτρεψε σε σπίτι στο Παγκράτι, «κρίμα, ούτε εσείς προλάβατε να ανοίξετε, ταβέρνα δεν είστε;», αλλά και με αυτό γέλασε. Από τα deli μαγαζιά που έχει δημιουργήσει μέχρι τα κομμωτήρια, από ένα μπαρ μέχρι ένα μεζεδοπωλείο στη Γαστούνη, από ζηλευτά, αλλόκοτα σπίτια μέχρι ένα εντυπωσιακό παιδιατρείο, το Studiomateriality δουλεύει με έναν δικό του τρόπο, φροντίζει την παραμικρή λεπτομέρεια. «Πιστεύω στο κομμάτι της εμπειρίας, ο χώρος για μένα είναι αναπόσπαστο κομμάτι του concept που υπηρετεί κάθε μαγαζί και κάθε χώρος. Πρέπει να είναι και το design λόγος για να το επισκεφτείς, πρέπει να αφηγείται μια ιστορία που θα θυμάσαι. Θέλω ο κόσμος να ζει στα μέρη που δημιουργούμε, όχι απλώς να μπαίνει και να φεύγει. Και επειδή εδώ και καιρό φωτογραφιζόμαστε όπου πάμε, αφού τα social media δείχνουν τον δρόμο, δεν με πειράζει καθόλου να πει κάποιος ότι ο χώρος που έφτιαξα είναι ινσταγκραμικός, κάθε άλλο. Ούτε τα μαγαζιά θα έπρεπε να τα ενοχλεί, αφού μόνο τα βοηθάει». Στο Studiomateriality δουλεύουν με άφθονο χρώμα, επιλέγουν τα «βασικά, τα συνηθισμένα υλικά» –ξύλο, σίδερο και πλακάκι–, δεν θέτουν όρια και μιξάρουν πολλά και διαφορετικά πράγματα, προσπαθώντας να μένουν πάντα στο σήμερα. «Αυτό που δεν μας αρέσει είναι οι νόρμες. Θα ήθελα να κάνουμε ένα κρεοπωλείο κι ένα ψαράδικο. Το ζήτημα δεν είναι να αναλαμβάνουμε ένα συγκεκριμένο είδος μαγαζιού

17.04.2021

Ο Μίλτος Κοντογιάννης. Το δημιουργικό μυαλό πίσω από το Studiomateriality. Φωτό: Γιώργος Αδάμος

ή χώρου, γιατί πολύ απλά πιστεύουμε ότι πρέπει να τα αντιμετωπίζουμε όλα με μια σύγχρονη ματιά, να μην κολλάμε στο πώς θα φτιαχνόταν στερεοτυπικά ένα μαγαζί. Και ό,τι γίνεται σωστά, με προσοχή σε κάθε λεπτομέρεια, είναι για εμάς διαχρονικό». «Θέλω να σχεδιάζουμε οτιδήποτε υπάρχει σε ένα μαγαζί. Προσωπικά, μου

προκαλούν ενδιαφέρον τα πάντα, απολαμβάνω την αισθητική της καθημερινότητας». Ένα τραπέζι που γυρνάει σαν να βρίσκεται σε παιδική χαρά, ένα εξομολογητήριο μέσα στο οποίο μπορείτε να καθίσετε και να απολαύσετε το ποτό σας, τουαλέτες που θυμίζουν πισίνα, μια βιτρίνα που, αντί να φιλοξενεί μπουκάλια ποτών, είναι γεμάτη με μια εκδοχή της Αφροδίτης του Μποτιτσέλι, custom κουρτίνες, υφάσματα που δεν θα δείτε αλλού, φλιτζάνια και σκεύη σερβιρίσματος, η κλασική πλαστική καρέκλα που ο Μίλτος Κοντογιάννης θεωρεί ένα από τα εμβληματικά αντικείμενα design, γιατί τη γνωρίζουμε και την έχουμε χρησιμοποιήσει όλοι. Τα παραπάνω στοιχεία συνθέτουν το Kobra, το παράξενο μπαρ της Ασκληπιού στα Εξάρχεια, μία από τις πιο ολοκληρωμένες

δουλειές του design studio, που θα μπορέσετε να επεξεργαστείτε με την ησυχία σας όταν ανοίξει η εστίαση. Κι έχει τόσα άλλα να δείξει – το μοντέρνο παντοπωλείο Wild Souls και το παγωτατζίδικο Spoild στο Σύνταγμα, το άι ντου με τα φυτά του στο Κουκάκι και το The Market με τα βιολογικά προϊόντα του στο Παγκράτι είναι

μόνο μερικοί από τους χώρους με την υπογραφή του Studiomateriality, που μπορείτε να θαυμάσετε, κάνοντας μια μεγάλη βόλτα στο κέντρο της Αθήνας.

ADM

2021

Athens Design Map

Κάθε κτίριο μπορεί να είναι «πράσινο», είτε πρόκειται για κατοικία, γραφείο, σχολείο, νοσοκομείο, κοινοτικό κέντρο ή οτιδήποτε άλλο, υπό την προϋπόθεση ότι έχει συγκεκριμένα χαρακτηριστικά που το καθιστούν ενεργειακά αποδοτικό. Σήμερα, η κατασκευαστική βιομηχανία είναι υπεύθυνη για το 38% των συνολικών παγκόσμιων εκπομπών CO2 που σχετίζονται με την ενέργεια.

KRAFT Paints ΕΣΤΙAΖΟΝΤΑΣ

ΣΤΑ

ΠΡAΣΙΝΑ

Στην KRAFT Paints, η ομάδα R&D επικεντρώνεται στην ανάπτυξη προϊόντων και συστημάτων που συμβάλλουν στην κατασκευή κτιρίων μηδενικής ενεργειακής κατανάλωσης, που αποτελεί βασικό κομμάτι της παγκόσμιας στρατηγικής για τη μείωση εκπομπών άνθρακα και οφείλει να αποτελέσει τον κύριο στόχο στην κατασκευή κτιρίων σε όλες τις οικονομίες για την επίτευξη του στόχου για μηδενικές εκπομπές έως το 2050. Από τις πιστοποιήσεις των προϊόντων της έως την ανάπτυξη συστημάτων θερμομόνωσης, το χαρτοφυλάκιο της KRAFT Paints επικεντρώνεται σε φιλικές προς το περιβάλλον λύσεις, υψηλής ποιότητας, για τον τεχνικό και κατασκευαστικό κλάδο. Οι πράσινες ή βιώσιμες πιστοποιήσεις κτιρίων κατέχουν σημαντικό ρόλο για τους κατασκευαστές και τους ιδιοκτήτες κτιρίων, τόσο για να ξεχωρίζουν τα εκάστοτε κτίρια στην αγορά όσο και για να ενισχύουν τη δέσμευσή τους στις αρχές της βιώσιμης κατασκευής και λειτουργίας κτιρίων. Το 2020 διαπιστώθηκε αύξηση στον αριθμό των προτύπων πιστοποίησης πράσινων/βιώσιμων κτιρίων, ενώ σήμερα πιστοποιούνται περισσότερα κτίρια από ποτέ. Σε παγκόσμιο επίπεδο, πιστοποιήσεις όπως η LEED και η BREEAM γίνονται όλο και πιο δημοφιλείς. Η οικογένεια χρωμάτων εσωτερικής τοιχοποιίας Master της KRAFT Paints είναι πιστοποιημένη από τη Eurofins, ανταποκρινόμενη στη βαθμολόγηση που απαιτείται από το σύστημα πιστοποίησης LEED σε αυτή την κατηγορία προϊόντων. Με τις διαφορετικές σειρές προϊόντων, Master, Master Eco, Master Easy Clean, Master Clean Air & Master Hydrocontrol, καλύπτονται οι ανάγκες κάθε τοίχου εσωτερικού χώρου. Η πιστοποίηση Eurofins επικυρώνει ότι τα προϊόντα πληρούν τις απαιτήσεις χαμηλών εκπομπών VOC και αποδεικνύει τη δέσμευση της εταιρείας στην ποιότητα και τη συμβολή της σε ένα υγιές εσωτερικό περιβάλλον. Εκτός από τα αρχιτεκτονικά χρώματα και βερνίκια της KRAFT Paints, ο Όμιλος Druckfarben έχει λανσάρει τη σειρά πιστοποιημένων συστημάτων εξωτερικής θερμομόνωσης Bioclima που

KRAFT Paints

ΚΤIΡΙΑ συμβάλλει στην ενεργειακή αναβάθμιση των κτιρίων και είναι ειδικά σχεδιασμένη για το ελληνικό κλίμα. Η ύπαρξη της υγρασίας υπό μορφή διαρροών, συμπύκνωσης υδρατμών και άλλων μορφών στο εσωτερικό αμόνωτων κτιρίων είναι αρκετά συνηθισμένο φαινόμενο. Σε αυτή την περίπτωση, είναι πολύ σημαντική η γνώση της συμπεριφοράς των δομικών στοιχείων της κατασκευής στην ανάπτυξη τέτοιων επιβλαβών καταστάσεων. Η σειρά Bioclima προσφέρει περισσότερους από ενενήντα συνδυασμούς πιστοποιημένων συστημάτων, ικανοποιώντας οποιαδήποτε οικονομική, τεχνική, κατασκευαστική και αισθητική απαίτηση. Η εξωτερική μόνωση έχει πρακτικό νόημα, τόσο για την ελαφριά όσο και για τη βαριά κατασκευή κτιρίων. Για την ελαφριά κατασκευή, η δίοδος θερμικής ενέργειας χωρίς απώλειες έχει άμεση επίδραση στο εσωτερικό περιβάλλον. Η εξωτερική θερμομόνωση προστατεύει το δομικό κέλυφος του κτιρίου και μειώνει τις ανάγκες θέρμανσης. Στις βαριές κατασκευές, το κέλυφος του κτιρίου μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως ένας ρυθμιστής θερμότητας, εξασφαλίζοντας ένα σταθερό κλίμα και μια πράσινη λύση για κάθε τύπο κτιρίου. Η αλλαγή από το γραμμικό δομημένο περιβάλλον σε κυκλικό δομημένο περιβάλλον, δηλαδή από το μοντέλο «λήψη-κατασκευή-χρήση-απόρριψη» σε «μείωση-επαναχρησιμοποίηση-επισκευή-ανακύκλωση-ανάκτηση», προσφέρει σημαντικές ευκαιρίες στον κλάδο να μειώσει το αποτύπωμα υλικών και εκπομπών, κάτι που αποτελεί μέρος των στόχων βιωσιμότητας του Ομίλου Druckfarben. Καθώς υιοθετούνται πακέτα ανάκαμψης της οικονομίας λόγω Covid-19, προκύπτει μια μοναδική ευκαιρία να συμπεριληφθούν πρότυπα ανακαίνισης κτιρίων και απόδοσης για νεόκτιστα κτίρια. Σήμερα, τα σπίτια μας επηρεάζουν την υγεία μας περισσότερο από ποτέ. Η οικοδόμηση και η διασφάλιση της πρόσβασης σε βιώσιμα σπίτια μπορεί να βελτιώσει τη δημόσια υγεία, να μειώσει τις ανισότητες, να ελαττώσει τις εκπομπές άνθρακα και να βελτιώσει την αστική βιωσιμότητα και ανθεκτικότητα, αξίες που η εταιρεία υποστηρίζει και πρεσβεύει.

www.kraftpaints.gr Για το τμήμα έργων παρακαλώ επικοινωνήστε στο 210 5519500.

FREE PRESS № 681

↲ 121

ADM

Σημαντικοί επαγγελματίες του κλάδου της αρχιτεκτονικής οραματίστηκαν το δυτικό παράλιο μέτωπο της πόλης χάρη στην πρωτοβουλία της Alumil που στοχεύει στην επανεκκίνηση της συζήτησης γύρω από τον αστικό επανασχεδιασμό μιας ιστορικής περιοχής.

Ο ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΌΣ ΠΟΥ ΈΣΤΡΕΨΕ ΤΟ ΒΛΈΜΜΑ ΤΗΣ ΠΑΓΚΌΣΜΙΑΣ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΉΣ ΚΟΙΝΌΤΗΤΑΣ ΣΤΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΊΚΗ Eνενήντα χώρες, 1.464 εγγραφές, 173 προτάσεις επικεντρωμένες στη μελλοντική εικόνα της Θεσσαλονίκης. Αυτοί είναι οι αριθμοί που αναδεικνύουν την επιτυχία και τη σημασία ενός διαγωνισμού που κατάφερε να αποτελέσει μια παγκόσμια γιορτή της αρχιτεκτονικής, παρά τις δύσκολες συνθήκες υπό τις οποίες πραγματοποιήθηκε.

Honorary Mention T - WAVE

Με τη σφραγίδα της Διεθνούς Ένωσης Αρχιτεκτόνων (UIA), σε στενή συνεργασία με το Συμβούλιο Διεθνών Διαγωνισμών της UIA (ICC Council) και με πλήρη εφαρμογή των κανονισμών της UNESCO, ο διεθνής αρχιτεκτονικός διαγωνισμός ιδεών ArXellence 2 ήταν ένα μεγάλο στοίχημα, και μάλιστα σε μια περίοδο που όλος ο πλανήτης δοκιμάζεται από μια πρωτοφανή πανδημία. Πρόκειται για μια πρωτοβουλία της Alumil με στόχο την επανεκκίνηση της συζήτησης γύρω από τον αστικό επανασχεδιασμό μιας σημαντικής περιοχής της Θεσσαλονίκης. Είναι ένας διαγωνισμός που θέτει τα θεμέλια για τη δημιουργία ενός επιχειρηματικού κέντρου με κτίρια εμπορικής και οικιστικής χρήσης, σε συμφωνία με τις προδιαγραφές αντίστοιχων εγχειρημάτων σε προηγμένες πόλεις του εξωτερικού. Ανταποκρινόμενη στο υπάρχον πολεοδομικό σχέδιο που προβλέπει την ανάπτυξη του νέου επιχειρηματικού κέντρου της πόλης στη δυτική είσοδο και εντός της ζώνης που γειτνιάζει με τις λιμενικές εγκαταστάσεις κατά μήκος της οδού 26ης Οκτωβρίου, η Alumil απηύθυνε ένα μεγάλο κάλεσμα στον διεθνή αρχιτεκτονικό κόσμο, ζητώντας τις ιδέες του σχετικά με το μέλλον της ιστορικής περιοχής του Μπέχτσιναρ, που φιλοξένησε στο παρελθόν σημαντικές εγκαταστάσεις βιομηχανίας αλλά και αναψυχής, η οποία όμως έχει οδηγηθεί με το πέρασμα του χρόνου σε μια γενικευμένη υποβάθμιση. Η περιοχή μελέτης του ArXellence 2 ξεκινάει από το εμπορικό κέντρο «ΛΙΜΑΝΙ» και συνεχίζει παράκτια προς τη δυτική είσοδο, ακολουθώντας την οδό 26ης Οκτωβρίου. Αυτή η ενιαία έκταση περιλαμβάνει πλήθος σημαντικών διατηρητέων οικοδομημάτων: το πρώην εργοστάσιο ζυθοποιίας ΦΙΞ, το δημοτικό κτίριο των πρώην Σφαγείων, το Μουσείο Ύδρευσης Θεσσαλονίκης αλλά και γνωστά διατηρητέα κτίρια, όπως η Βίλκα και ο Μύλος, που βρίσκονται στην απέναντι πλευρά της οδού. Τα προτεινόμενα ακίνητα εξυπηρετούνται από σημαντικούς μεταφορικούς άξονες και κόμβους της περιοχής, ενώ στο εγγύς μέλλον θα βρίσκεται εν λειτουργία και ο τερματικός σταθμός του μετρό στον Νέο Σιδηροδρομικό Σταθμό. Η κομβική αυτή θέση, σε συνδυασμό με τις λιμενικές εγκαταστάσεις, αλλά και η απόσταση μόλις 1.500 μέτρων από την πλατεία Δημοκρατίας στο κέντρο της πόλης, καταδεικνύουν με τον πιο σαφή τρόπο τη διασύνδεση της περιοχής με ολόκληρη την πόλη και υπογραμμίζουν τα τεράστια περιθώρια ανάπτυξης και επανεκκίνησής της με άξονα τις σύγχρονες αρχιτεκτονικές τάσεις.

5th Prize De–fragmenting the Productive City

122 ↳ LiFO

Όσοι παρευρέθηκαν διαδικτυακά στην τελετή βράβευσης των προτάσεων που διακρίθηκαν, ήρθαν σε επαφή με το πνεύμα της διεθνούς αρχιτεκτονικής σκηνής και τον τρόπο που

17.04.2021

ALUMIL

2021

Athens Design Map

90 ΧΏΡΕΣ, , 1.464 ΕΓΓΡΑΦΈΣ, 173 ΠΡΟΤΆΣΕΙΣ ΕΠΙΚΕΝΤΡΩΜΈΝΕΣ ΣΤΗ ΜΕΛΛΟΝΤΙΚΉ ΕΙΚΌΝΑ ΤΗΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΊΚΗΣ.

Honorary Mention City's New Pulse

επαγγελματίες του κλάδου οραματίστηκαν το δυτικό παράλιο μέτωπο της πόλης. Την online εκδήλωση παρακολούθησαν πάνω από 3.000 μοναδικοί χρήστες. «Μέσα σε μια χρονιά έντονων προκλήσεων και παρά τους περιορισμούς που επέφερε η πανδημία του Covid-19, οι άνθρωποι της Alumil έμειναν πιστοί στο όραμα της διοργάνωσης ενός διεθνούς διαγωνισμού αρχιτεκτονικών ιδεών, χωρίς εκπτώσεις στον παγκόσμιο χαρακτήρα του. Η επιτυχία του ArXellence 2 θα κινητοποιήσει τους αρμόδιους φορείς για την έναρξη των συζητήσεων σε σχέση με το πολεοδομικό και οικονομικό μέλλον της πόλης» ανέφερε κατά την έναρξη της εκδήλωσης ο πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της Alumil, κ. Γιώργος Μυλωνάς. Η αξιολόγηση των συμμετοχών έγινε από διεθνή κριτική επιτροπή, η οποία εξέτασε διεξοδικά όλες τις προτάσεις και κατέληξε σε έξι βραβεία που συνοδεύονται από χρηματικό έπαθλο για τη διάκρισή τους, καθώς και σε τέσσερις ισότιμους επαίνους, κλείνοντας έτσι τη δεκάδα των μελετών που έκρινε ότι ανταποκρίθηκαν περισσότερο στα κριτήρια που τέθηκαν από τη UIA στο ζητούμενο του διαγωνισμού. Ο πρόεδρος της επιτροπής του διαγωνισμού και εκπρόσωπος της UIA, κ. Kasper Guldager Jensen, δήλωσε ιδιαίτερα χαρούμενος που συμμετείχε στο ταξίδι του διαγωνισμού και συνεχάρη τόσο την Alumil για την πρωτοβουλία όσο και τους αρχιτέκτονες, που «είχαν το κουράγιο να αφιερώσουν τον απαιτούμενο χρόνο και να καταθέσουν τις ιδέες τους για τον επανασχεδιασμό αυτής της σημαντικής περιοχής της Θεσσαλονίκης», όπως είπε. Στην εκδήλωση ήταν παρόντες οι εκπρόσωποι όλων των δημόσιων φορέων της πόλης: ο υφυπουργός Εσωτερικών, 1st Prize The Lodge

αρμόδιος για τα θέματα Μακεδονίας-Θράκης κ. Σταύρος Καλαφάτης, ο περιφερειάρχης Κεντρικής Μακεδονίας κ. Απόστολος Τζιτζικώστας και ο δήμαρχος Θεσσαλονίκης κ. Κωνσταντίνος Ζέρβας. Όλοι τους προλόγισαν τη διοργάνωση και εστίασαν στην άμεση ανάγκη αξιοποίησης του δυτικού παράλιου μετώπου και ενοποίησής του με την υπόλοιπη πόλη, καθώς και στην ανάδειξη της Θεσσαλονίκης σε έναν σύγχρονο κόμβο των Βαλκανίων. Οι πρωταγωνιστές της βραδιάς, οι βραβευμένοι αρχιτέκτονες και αρχιτεκτόνισσες που μέσα από τις ιδέες τους άνοιξαν ένα παράθυρο στο μέλλον του αστικού σχεδιασμού της πόλης, παρουσίασαν τις προτάσεις τους, ανέπτυξαν το σκεπτικό πίσω από το έργο τους και μίλησαν για τη συνολική εμπειρία συμμετοχής στο ArXellence 2. Ως μια πρωτοπόρος εταιρεία στον τομέα των αρχιτεκτονικών συστημάτων αλουμινίου, η Alumil έχει στον πυρήνα της φιλοσοφίας της «τη διαμόρφωση ευνοϊκών συνθηκών για τους πολίτες στις τοπικές κοινωνίες στις οποίες δραστηριοποιείται μέσα από την αστική ανάπτυξη». Η μεγαλύτερη παρακαταθήκη του ArXellence 2 είναι μια έτοιμη πλατφόρμα εξαιρετικών αρχιτεκτονικών ιδεών που διακρίνονται από σχεδιαστικό πλουραλισμό και βασίζονται στο πνεύμα της αειφορίας και της βιωσιμότητας, ενώ παράλληλα επίκειται η δημιουργία και διάθεση μιας ειδικής έκδοσης με μελέτες που συμμετείχαν στον διαγωνισμό και πλούσιο υλικό για τους λάτρεις της αρχιτεκτονικής. Η ΈΚΔΟΣΗ ΠΡΌΚΕΙΤΑΙ ΝΑ ΔΙΑΤΕΘΕΊ ΣΤΟ ΕΥΡΎ ΚΟΙΝΌ ΣΤΗΝ ΕΠΙΚΕΊΜΕΝΗ ΈΚΘΕΣΗ ΤΟΥ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΎ, Η ΟΠΟΊΑ ΈΧΕΙ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΤΕΊ ΝΑ ΔΙΟΡΓΑΝΩΘΕΊ ΣΤΟ ΛΙΜΆΝΙ ΤΗΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΊΚΗΣ ΑΥΤΌ ΤΟ ΚΑΛΟΚΑΊΡΙ.

ΓΙΑ ΠΕΡΙΣΣΌΤΕΡΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΊΕΣ ΓΎΡΩ ΑΠΟ ΤΟΝ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΌ ΚΑΙ ΤΙΣ ΠΡΟΤΆΣΕΙΣ ΠΟΥ ΔΙΑΚΡΊΘΗΚΑΝ (ΜΑΚΈΤΕΣ & ΣΥΝΕΝΤΕΎΞΕΙΣ ΝΙΚΗΤΏΝ, ΒΊΝΤΕΟ ΤΕΛΕΤΉΣ ΑΠΟΝΟΜΉΣ ΤΩΝ ΒΡΑΒΕΊΩΝ Κ.Ά.) ΕΠΙΣΚΕΦΘΕΊΤΕ ΤΟ WEBSITE ΤΟΥ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΎ: HTTPS://WWW.ALUMIL.COM/ARXELLENCE.

4th Prize Bioclimatic Urban Lighthouse

2nd Prize The Green Hub

FREE PRESS № 681

↲ 123

ADM Λίγο πριν ολοκληρωθεί οριστικά η μεγάλη επένδυση της βορειοελλαδίτικης εταιρείας ELVIAL στον Ασπρόπυργο, μιλήσαμε με τη διευθύνουσα σύμβουλό της, κ. Ασημίνα Τζίκα.

Kαινοτομία και εξωστρέφεια Τη συνάντησα το πρωί ενός Σαββάτου στον Ασπρόπυργο, εκεί όπου ετοιμάζεται το επόμενο μεγάλο βήμα μιας φιλόδοξης και εξωστρεφούς ελληνικής εταιρείας. Πρόκειται για επένδυση που καλύπτει έκταση 13,5 στρεμμάτων στον Ασπρόπυργο και θα αποτελέσει τη νέα βάση και σημείο αναφοράς της εταιρείας στην κεντρική, νότια και νησιωτική Ελλάδα. Περιλαμβάνει ρομποτική αποθήκη 3.000 θέσεων, δυναμικότητας πάνω από 1.000 τόνους προφίλ αλουμινίου, ενώ όλα, η αποθήκευση, η φόρτωση και η μεταφορά, θα πραγματοποιούνται online, με πλήρη ιχνηλασιμότητα. Το κόστος της θα ξεπεράσει τα 5 εκατ. ευρώ και, πέραν της δημιουργίας των εγκαταστάσεων, αφορά το κέντρο επιχειρήσεων της εταιρείας στην πρωτεύουσα: τεράστια αποθήκη, υπερσύγχρονο showroom, ρομποτικές εγκαταστάσεις και πολλά άλλα. Ήταν αναπόφευκτο να ξεκινήσουμε τη συζήτησή μας από αυτήν.

H ΕΠΈΝΔΥΣΗ ΣΤΟΝ ΑΣΠΡΌΠΥΡΓΟ ΘΑ ΞΕΠΕΡΆΣΕΙ ΤΑ 5 ΕΚΑΤ. ΕΥΡΏ. ΠΟΙΑ ΕΊΝΑΙ Η ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΉ ΣΗΜΑΣΊΑ ΤΗΣ; Σκοπός της επένδυσης είναι η σφαιρική εξυπηρέτηση της πελατειακής μας βάσης στην κεντρική, νότια και νησιωτική Ελλάδα, η οποία βασίζεται σε τρεις πυλώνες: α) στη ρομποτική αποθήκευση και διακίνηση των προϊόντων μας για την άμεση και ολοκληρωμένη εξυπηρέτηση των παραγγελιών των συνεργατών μας, β) στη λειτουργία του experience center, που περιλαμβάνει επιλεγμένα εκθέματα και virtual reality room, όπου θα μπορούν οι συνεργάτες μας, μαζί με τους αρχιτέκτονες και τους μηχανικούς, φορώντας VR γυαλιά, να «παίζουν», αλλάζοντας τις τυπολογίες σε έτοιμα σκηνικά και να βλέπουν το τελικό αποτέλεσμα, να κρίνουν και να συγκρίνουν και, τελικά, να επιλέγουν αυτό που τους ταιριάζει, γ) σε cool χώρους ενημέρωσης και εκπαίδευσης των άμεσων και έμμεσων συνεργατών μας. ΠΟΙΟΣ Ο ΡΌΛΟΣ ΤΗΣ ΣΤΗΝ ΠΡΟΏΘΗΣΗ ΤΗΣ ΚΑΙΝΟΤΟΜΊΑΣ; Η καινοτομία στο δικό μας επάγγελμα έχει να κάνει με δύο πράγματα. Το πρώτο αφορά την καινοτομία επί των παραγωγικών διαδικασιών που εφαρμόζεις και το δεύτερο την καινοτομία των προϊόντων που αναπτύσσεις. Η συγκεκριμένη επένδυση δεν είναι παραγωγική, ωστόσο καινοτομεί σε δύο βασικά σημεία. Πρώτον, είναι το μόνο ρομποτικό logistic center στον κλάδο της ελληνικής επικράτειας – αυτός, άλλωστε, είναι και ο βασικός λόγος που το ύψος της επένδυσης ξεπέρασε τα 5 εκατ. ευρώ. Δεύτερον, χρησιμοποιούμε την τεχνολογία, θέλοντας να δημιουργήσουμε μια ολιστική και διαδραστική εμπειρία στον επισκέπτη. Στο πλαίσιο αυτά δημιουργήσαμε το πρώτο experience center στον κλάδο.

ΑΣΗΜΊΝΑ ΤΖΊΚΑ

ΑΠΟ

128 ↲

ΤON

ΘΑΝΆΣΗ

ΔΙΑΜΑΝΤΌΠΟΥΛΟ

LiFO 17.04.2021

ELVIAL

2021

Athens Design Map

ΑΝΤΈΞΑΤΕ ΣΤΗΝ ΚΡΊΣΗ. ΠΟΙΟ ΉΤΑΝ ΤΟ ΜΥΣΤΙΚΌ ΣΑΣ; Δεν υπάρχει μυστικό. Είμαστε αφοσιωμένοι στην εταιρεία μας. Στοχεύουμε στην αέναη ανάπτυξη, αλλά πάντα φροντίζουμε να έχουμε θωρακίσει κάθε στάδιο ανάπτυξης που έχουμε πετύχει. Δηλαδή κάθε παραπάνω βήμα που κάνουμε να είναι βάσει σχεδιασμού. Αυτός ο σχεδιασμός είναι μεν κεντρικός, αλλά, ανάλογα με τις συνθήκες που επικρατούν στην αγορά, έχουμε την ευελιξία να προσαρμοζόμαστε. Το 2003, δηλαδή πολύ πριν από την κρίση, είχαμε ένα εσωτερικό δίλημμα, αν έπρεπε να αναπτυχθούμε με παραγωγικές εγκαταστάσεις στα Βαλκάνια, που ήταν και η πεπατημένη, ή αν έπρεπε να ανασυνταχθούμε, βάζοντας στο επίκεντρο την τεχνολογία αιχμής. Η δεύτερη εναλλακτική είχε ως προϋπόθεση να σβήσουμε όλα όσα ξέραμε μέχρι τότε και να σχεδιάσουμε από μηδενική βάση το ιδανικό workflow, τι αυτοματοποιήσεις μπορούν να γίνουν, σε ποια σημεία κ.ο.κ. Τολμήσαμε τη δεύτερη λύση, που απαιτούσε υψηλή τεχνολογία, πολύ σημαντικά κεφάλαια, αλλά σε βάθος χρόνου, με την ολοκλήρωση του συνόλου των επενδύσεων, θα απέδιδε EBITDA, με βάση τα δεδομένα εκείνης της εποχής, πάνω από 32%. Με το τέλος της επένδυσης ήρθε η κρίση και, φυσικά, το 32% δεν το είδαμε ποτέ. Ωστόσο, αντέξαμε με απόλυτη επιτυχία στα δύσκολα χρόνια που ήρθαν. Όμως, γενικά, όταν σχεδιάζεις με προσοχή τα επόμενα βήματα και στηρίζεσαι στους καλά εκπαιδευμένους ανθρώπους και στην υψηλή τεχνολογία, στο τέλος το αποτέλεσμα σε δικαιώνει. Προσπαθούμε πάντα να βλέπουμε την επόμενη μέρα, πού βρισκόμαστε, τι διορθωτικές κινήσεις μπορούμε να κάνουμε. Νομίζω ότι όποιος αγαπάει την επιχείρησή του και είναι πάνω από αυτήν ξέρει τι πρέπει να κάνει.

ΠΙΣΤΕΎΕΤΕ ΌΤΙ Η ΚΡΊΣΗ ΘΑ ΣΥΝΕΧΙΣΤΕΊ ΚΑΙ ΜΕΤΆ ΤΗΝ ΠΑΝΔΗΜΊΑ; ΠΏΣ ΉΤΑΝ Η ΤΕΛΕΥΤΑΊΑ ΧΡΟΝΙΆ; Πιστεύω, τελικά, ότι ο κλάδος μας βγήκε ευνοημένος από την κρίση της πανδημίας. Εμείς προβλέπουμε θετικές εξελίξεις για τα επόμενα πέντε-έξι χρόνια, ειδικότερα για τον κλάδο των κατασκευών, κάτι που ήδη άρχισε να φαίνεται. Σε ό,τι αφορά την περσινή χρονιά, επηρεαστήκαμε σημαντικά από το πρώτο lockdown, καθώς η εταιρεία μας είναι κατά 75% εξαγωγική. Από τις 20 Μαρτίου η αγορά της Γαλλίας είχε κλείσει τελείως. Κάτι ανάλογο συνέβη και στην Ιταλία, ενώ στις υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες η ζήτηση μειώθηκε με δραματικούς ρυθμούς. Η εικόνα αυτή διήρκεσε έως το τέλος Μαΐου. Από τον Ιούνιο η αγορά άνοιξε, η ζήτηση εκτοξεύθηκε και έως τον Αύγουστο είχαμε καταφέρει να έρθουμε «year to date» στο ίδιο επίπεδο με το 2019. Το δε τελευταίο τετράμηνο, Σεπτέμβριο με Δεκέμβριο, κινηθήκαμε καθαρά ανοδικά, κλείνοντας τελικά το έτος με +4,5% σε όγκο πωλήσεων και μια οριακή αύξηση στον κύκλο εργασιών, που οφείλεται όμως αποκλειστικά στην πτώση που σημείωσε η χρηματιστηριακή τιμή του αλουμινίου. Φέτος, το πρώτο τρίμηνο τρέχει με +29% ανάπτυξη. Ο κλάδος αναπτύσσεται με απίστευτες ταχύτητες και βλέπουμε με αισιοδοξία το μέλλον του συνολικά για τα επόμενα πέντε-έξι χρόνια. Γι’ αυτόν τον λόγο, ήδη από το φθινόπωρο ξεκινήσαμε την υλοποίηση του νέου επενδυτικού μας σχεδίου, ύψους 28 εκατομμυρίων ευρώ. Το επενδυτικό σχέδιο περιλαμβάνει μια τέταρτη γραμμή παραγωγής αλουμινίου, που θα αυξήσει την παραγωγική μας δυναμικότητα στους 35.000 τόνους από τον Μάρτη του ’22. Επίσης, θα δημιουργήσουμε δύο νέες ρομποτικές αποθήκες 5.000 θέσεων στον Άγιο Παντελεήμονα του Κιλκίς, όπου είναι και η έδρα μας. Γενικά, είμαστε αισιόδοξοι για το μέλλον τόσο της εταιρείας όσο και του κλάδου γενικότερα! ΤΟ 75% ΤΟΥ ΚΎΚΛΟΥ ΕΡΓΑΣΙΏΝ ΣΑΣ ΠΡΟΈΡΧΕΤΑΙ ΑΠΌ ΤΙΣ ΕΞΑΓΩΓΈΣ… Η δραστηριότητά μας στο εξωτερικό ξεκίνησε το 2009, δηλαδή όταν ξέσπασε η οικονομική κρίση στην Ελλάδα. Μέχρι τότε, το 75% των πωλήσεών μας προερχόταν από την Ελλάδα. Το πρότζεκτ της εξωστρέφειας το είχε αναλάβει η αδελφή μου, η Τάνια. Για να στεφθεί με επιτυχία, μετακόμισε με την οικογένειά της στο Ντίσελντορφ της Γερμανίας, προσπαθώντας να αναπτύξει τις πωλήσεις στην Κεντρική και Βόρεια Ευρώπη, ξεκινώντας από το μηδέν. Στόχος του εγχειρήματος ήταν να αναπτύξουμε μια ισχυρή βάση στις ώριμες αγορές, όπως αυτές της Κεντρικής και Βόρειας Ευρώπης. Η διείσδυση σε αυτές έχει πολύ μεγάλες δυσκολίες, καθώς προϋποθέτει υψηλά στάνταρ ποιότητας, συνέπεια στις παραδόσεις, υψηλό επίπεδο επικοινωνίας και ανταγωνιστικές τιμές. Αν δεν πληρούνται αυτές οι προϋποθέσεις, ο κίνδυνος της αποτυχίας είναι πολύ μεγάλος. Τα θετικά είναι ότι διακρίνονται από μια σταθερότητα, είναι στιβαρές και σου δίνουν μια σιγουριά για τον όγκο πωλήσεων που μπορείς να έχεις. Σήμερα, το 70% και πλέον των πωλήσεών μας κατευθύνεται σε ώριμες αγορές. Το γεγονός αυτό θωρακίζει παραγωγικά και οικονομικά την εταιρεία.

ΠΏΣ ΚΑΤΑΦΈΡΑΤΕ ΝΑ ΕΊΣΤΕ ΕΥΈΛΙΚΤΟΙ, ΠΑΡΆ ΤΟ ΣΧΕΤΙΚΆ ΜΕΓΆΛΟ ΜΈΓΕΘΟΣ ΤΗΣ ΕΤΑΙΡΕΊΑΣ; Η ευελιξία έχει σχέση με την οργάνωση του ανθρώπινου δυναμικού μηχανολογικών εγκαταστάσεων και την αξιοποίηση της τεχνολογίας αιχμής. Όσο καλύτερες επιλογές γίνουν σε αυτά τα τρία επίπεδα, τόσο περισσότερο μπορείς να μεγαλώνεις και συγχρόνως να παραμένεις μια ευέλικτη εταιρεία.

ΠΟΙΑ ΕΊΝΑΙ Η ΕΞΈΛΙΞΗ ΣΤΗ ΣΧΈΣΗ ΣΑΣ ΜΕ ΤΟΥΣ ΑΡΧΙΤΈΚΤΟΝΕΣ; Μαζί με το showroom στον Ασπρόπυργο και αυτό των εγκαταστάσεών μας, στην έδρα της εταιρείας έχει δημιουργηθεί παράλληλα εξειδικευμένο τμήμα επικοινωνίας και ενημέρωσης των αρχιτεκτόνων, των τεχνικών εταιρειών και επενδυτών στον κατασκευαστικό χώρο. Κι αυτό γιατί πιστεύουμε πως είναι πολύ σημαντική και ουσιαστική η σχέση με τους αρχιτέκτονες που μπορούν να δώσουν την τάση των εξελίξεων και αυτήν ακριβώς την τάση θα προσπαθήσουμε να μετουσιώσουμε σε προϊόντα που να καλύπτουν τις ανάγκες και τις απαιτήσεις του σύγχρονου σχεδιασμού.

H άποψη του αρχιτέκτονα Πρόθεση της ομάδας μελέτης ήταν να προβληθεί και να αναδειχτεί, μέσω του αρχιτεκτονικού σχεδιασμού, η δυναμική και τεχνολογική καινοτομία της ΕΛΒΙΑΛ. Ο επισκέπτης, προσεγγίζοντας την είσοδο του κτιρίου, λίγο πριν εισέλθει στο showroom, διασχίζει μια περιοχή με νερό που λειτουργεί ως ηχητικό φίλτρο του πολύβουου δρόμου. Ο κτιριακός όγκος από εμφανές σκυρόδεμα, που ξετυλίγεται στην κεντρική όψη με τις οριζόντιες χαράξεις, συνδιαλέγεται με τη δυναμική του κεντρικού δρόμου. Τα γραφεία, σχεδιασμένα με στόχο να έχουν άπλετο φυσικό φωτισμό και θέα προς τους γειτονικούς λόφους, λειτουργούν ως συνδετικός κρίκος μεταξύ του δυναμικού γραμμικού όγκου του showroom και του στιβαρού και μονολιθικού όγκου των αποθηκών. Τα γραφεία προστατεύονται παράλληλα από περσίδες αλουμινίου, μια επιδερμίδα σχεδιασμένη με βάση τις αρχές του βιοκλιματικού σχεδιασμού. Προσπαθήσαμε να δημιουργήσουμε ένα κτίριο το οποίο να ανταποκρίνεται και να αντανακλά τη φιλοσοφία της εταιρείας και τη δυναμικής της στον χώρο του αλουμινίου. Η προβολή και ανάδειξη των παραδοσιακά κλειστών Back of House χώρων και ο διάλογος με τον χώρο των επισκεπτών και των γραφείων είναι μια στρατηγική σχεδιασμού που πιστεύουμε ότι θα αφήσει το αποτύπωμά της στον χώρο.

MAKRIDIS ASSOCIATES

FREE PRESS № 681

↲ 129

ADM

ΑΠΟ

ΤON

ΘΑΝΆΣΗ

ΔΙΑΜΑΝΤΌΠΟΥΛΟ

Η εταιρεία δραστηριοποιείται στον χώρο των δομικών διακοσμητικών επενδύσεων διαμόρφωσης και εξοπλισμού εσωτερικών και εξωτερικών χώρων.

Surfaces & Architecture

Συγκεντρώνουν εκλεπτυσμένα, κλασικά και μοντέρνα μοτίβα, καινοτόμες υφές και επιφάνειες σε μια ποικιλία από πυρήνες που συνδυάζονται μεταξύ τους για να ανταμώσουν με τις αισθητικές και λειτουργικές απαιτήσεις, τα κόστη και τις απαραίτητες προδιαγραφές. Από τον σχεδιασμό ενός επίπλου μέχρι τη διαμόρφωση ενός πλοίου, ξενοδοχείου, νοσοκομείου, σχολείου, είναι εδώ για να υποστηρίξουν τη μετατροπή ενός αισθητικού και σχεδιαστικού οράματος σε πραγματικότητα. Είναι αντιπρόσωποι των εταιρειών ΑΒΕΤ LAMINATI, HOMAPAL, GRASS. Στόχος τους είναι να ενημερώνουν τον αρχιτεκτονικό και κατασκευαστικό κόσμο για τα υλικά και τη σωστή εφαρμογή τους. Προσπαθούν να είναι πρωτοπόροι και να συμβαδίζουν με την εξέλιξη των υλικών. Στο πλαίσιο αυτής της δύσκολης περιόδου λόγω του Covid-19, σχεδίασαν μαζί με την εταιρεία Axis Medical το σύστημα Ιπποκράτης Κινητές - Μονάδες Αρνητικής Πίεσης & ΜΕΘ πλήρως εξοπλισμένες με αντιμικροβιακά υλικά και πιστοποίησαν αντιβακτηριακά θρανία, σε συνεργασία με το παράρτημα Τεχνολογίας & Ξύλου του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας και την εταιρεία Βiocote.

Aκολουθεί συνέντευξη με τις Νανώ και Κατερίνα Κατσαρά.

ΤΙ ΧΡΕΙΆΖΕΤΑΙ ΓΙΑ ΝΑ ΕΊΝΑΙ ΚΆΠΟΙΟΣ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΌΣ ΣΕ ΈΝΑ ΠΡΌΤΖΕΚΤ ΑΠΌ ΆΠΟΨΗ ΧΡΌΝΟΥ ΚΑΙ ΚΌΣΤΟΥΣ, ΧΩΡΊΣ ΝΑ ΚΆΝΕΙ ΑΙΣΘΗΤΙΚΟΎΣ ΣΥΜΒΙΒΑΣΜΟΎΣ;

ΝΑΝΏ & ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΚΑΤΣΑΡΑ

Κάθε νέο έργο είναι για εμάς μια νέα πρόκληση, στην οποία δίνουμε πάντα τον καλύτερό μας εαυτό, ώστε να αποκωδικοποιήσουμε τις ανάγκες του και η φαντασία και τα σχέδια των αρχιτεκτόνων να γίνονται πραγματικότητα στο ακέραιο. Η αποτελεσματικότητα ενός έργου είναι ένα δέντρο συνεργειών και συνεργασιών ανάμεσα στην αρχιτεκτονική μελέτη, τα υλικά και την κατασκευή. Συνεπώς, η εταιρεία μας, από την πλευρά των υλικών, προσπαθεί να αποτελεί τον συνδετικό κρίκο μεταξύ του κόσμου των αρχιτεκτόνων και της κατασκευής. Από τον σχεδιασμό μέχρι την υλοποίηση, κάθε βήμα μετρά σημαντικά. Αυτό δεν επιτυγχάνεται μόνο με τον παραδοσιακό δειγματισμό, διότι πλέον είναι απαραίτητος ο συγχρονισμός διαδικασιών, υλικών και προσώπων μέχρι να δοθεί το πράσινο φως. Όταν αυτές οι διαδικασίες συνδυάζονται από τον προμηθευτή των υλικών σε συνεννόηση με τον αρχιτέκτονα και τον κατασκευαστή, δημιουργούνται οικονομίες κλίμακας και εξοικονομείται χρόνος. Οι προτάσεις μας για τις επιλογές των υλικών πληρούν τις απαραίτητες προδιαγραφές και πιστοποιήσεις, έχουν εφικτούς χρόνους παράδοσης και συμβατό κόστος. Η εμπειρία και η εξέλιξη αυτών των διαδικασιών αποτελούν για την εταιρεία μας τον εμπορικό σκελετό αλλά και την επικοινωνιακή δίοδο με τον αρχιτεκτονικό και κατασκευαστικό κόσμο, που συμβάλλουν στην άρτια απ' όλες τις πλευρές εκτέλεση ενός πρότζεκτ.

130 ↳ LiFO

17.04.2021

Ι. Κ. KATSARAS

Μονάδα ΜΕΘ Covid-19 Νοσοκομείο Γεννηματάς, Θεσσαλονίκη

2021

Athens Design Map

High Speed Super Express Golden Star Ferries

Ayia Napa Marina Tower, Κύπρος

ΘΑ ΜΠΟΡΟΎΣΑΤΕ ΝΑ ΜΙΛΉΣΕΤΕ ΓΙΑ ΤΑ ΠΡΌΤΖΕΚΤ ΠΟΥ ΣΑΣ ΚΆΝΟΥΝ ΠΕΡΉΦΑΝΟΥΣ ΚΑΙ ΝΑ ΕΞΗΓΉΣΕΤΕ ΓΙΑΤΊ; Η οικογενειακή μας επιχείρηση μπαίνει στην έκτη

Elevator Corridor, Robinson Club Ιεράπετρα

ΣΕ ΠΟΙΟΝ ΤΟΜΈΑ ΕΣΤΙΆΖΕΤΑΙ Η ΚΑΙΝΟΤΟΜΊΑ ΤΩΝ ΥΛΙΚΏΝ ΚΑΙ ΠΏΣ ΜΠΟΡΕΊ ΝΑ ΣΥΝΔΥΑΣΤΕΊ ΜΕ ΤΗΝ ΕΞΑΣΦΑΛΙΣΜΈΝΗ ΑΝΘΕΚΤΙΚΌΤΗΤΆ ΤΟΥΣ; Η παγκοσμιοποίηση των αγορών και οι ραγδαίες τεχνολογικές εξελίξεις διευρύνουν και εντείνουν τον ανταγωνισμό, οδηγώντας στην ταχύτερη ανάπτυξη νέων προϊόντων. Ταυτόχρονα, όμως, ζητήματα όπως η οικολογία, η ανακύκλωση, η αειφορία, η πυραντοχή, η ηχομόνωση και η αντιμικροβιακή προστασία τα βρίσκουμε μπροστά μας ολοένα συχνότερα και εντονότερα. Συνεπώς, η καινοτομία των υλικών είναι μια απόλυτα δυναμική κατάσταση που μεταβάλλεται με ιλιγγιώδη ταχύτητα και τις περισσότερες φορές συσχετίζεται με τα παραπάνω ζητήματα. Για την εξασφάλιση της ανθεκτικότητας αλλά και της πιστότητας - φερεγγυότητας των υλικών η διεθνής αγορά έχει θεσπίσει και συνεχώς ανανεώνει διεθνή πρότυπα που πιστοποιούν την αντοχή των υλικών και των τελικών προϊόντων, ανάλογα με τη χρήση τους. Η εταιρεία μας, με μακροχρόνια παρουσία στην αγορά, συμβάλλει σήμερα αφενός στην ενημέρωση των μελετητικών γραφείων γύρω από την αναγκαία πιστοποίηση, ανάλογα με τη χρήση κάθε προϊόντος (ναυτιλία, χώροι υγείας, εξωτερικές εφαρμογές κ.λπ.), αφετέρου, σε συνεργασία με διεθνή ινστιτούτα, υποβοηθάει ελληνικές κατασκευαστικές εταιρείες να αποκτήσουν διεθνή πιστοποιητικά (πυραντοχή, ηχομόνωση, αντιβακτηριακή προστασία) για τελικά προϊόντα.

Ayia Napa Marina Village, Κύπρος

δεκαετία της δραστηριότητάς της, με την τρίτη γενιά της οικογένειας Κατσαρά να βρίσκεται στο τιμόνι της, φέρνοντας μαζί και ένα διαφορετικό μείγμα τρόπου λειτουργίας, με τις ίδιες όμως αξίες και την ίδια ποιότητα με την οποία λειτουργούμε τα εξήντα αυτά χρόνια. Το προϊοντικό μας μείγμα είναι χωρισμένο σε δέκα διαφορετικά business units που καλύπτουν διάφορες εφαρμογές outfitting. Ο λόγος που έγινε αυτό είναι για να μπορούν ο μελετητής και ο κατασκευαστής, γρήγορα και εύκολα, να επιλέξουν τα υλικά τους ανάλογα με το έργο που μελετούν (π.χ. νοσοκομείο, εκπαιδευτικό ίδρυμα, πλοίο) και μαζί με τη δική μας εμπειρία και εξειδίκευση να προμηθευτούν τα υλικά που θα τους αποφέρουν όλα τα πλεονεκτήματα που αναφέραμε παραπάνω: λειτουργική αποτελεσματικότητα και υψηλή παραγωγικότητα. Κάθε έργο είναι για εμάς σημαντικό, ανεξάρτητα από την κλίμακά του, αλλά, αν έπρεπε να διαλέξουμε κάποιο, θα λέγαμε ότι έχει να κάνει με το ίδιο μας το «σπίτι»! Η εμμονή και επιμονή μας στην ποιότητα και στις υψηλές προδιαγραφές που προσφέρουμε και ο ρόλος μας ως συνδετικού κρίκου μεταξύ του κόσμου της δημιουργίας και της κατασκευής είναι αυτά που μας κάνουν υπεύθυνα περήφανους. Κάνοντας, λοιπόν, μια αναδρομή στο παρελθόν, συναντάμε έργα είκοσι και πλέον ετών στα οποία έχουμε συμμετάσχει και που, μέσω της τεχνικής μας συνδρομής, έχουν πραγματοποιηθεί για πρώτη φορά με χρήση πιστοποιημένων προϊόντων. Γι’ αυτήν μας την κατάκτηση αισθανόμαστε πολύ περήφανοι, και ατομικά και ως εταιρεία, γιατί αγαπάμε την ευθύνη και πορευόμαστε με υψηλό το αίσθημα αυτό σε κάθε μας συνεργασία. Σε κάθε business unit θεωρούμε πως έχουμε σημαντικές συμμετοχές σε έργα όπως τα εξής: 1) Health Outfitting: Covid-19, Κλίνες ΜΕΘ με αντιμικροβιακά υλικά, 2) Hotel Outfitting: Robinson Club, Ιεράπετρα, 3) Contract Outfitting: 14 αεροδρόμια Fraport + «Ελ. Βενιζέλος», 4) Exterior Outfitting: Αγία Νάπα, Κύπρος, Αεροδρόμιο Σητείας, 5) Shop Outfitting: Duty Free, υποκαταστήματα ΕΤΕ, Coffee Lab, 6) Marine Outfitting: Golden Star Ferries High Speed.

ΑΠΌ ΤΗΝ ΟΠΤΙΚΉ ΤΟΥ ΕΠΑΓΓΈΛΜΑΤΌΣ ΣΑΣ, ΤΙ ΠΙΣΤΕΎΕΤΕ ΌΤΙ ΛΕΊΠΕΙ ΑΠΌ ΤΗΝ ΕΛΛΆΔΑ ΓΙΑ ΝΑ ΓΊΝΕΙ ΠΙΟ ΌΜΟΡΦΗ ΣΕ ΕΠΊΠΕΔΟ ΚΤΙΡΊΩΝ; Η λαϊκή ρήση λέει ότι «Ο Θεός έφτιαξε την Ελλάδα για τον κόσμο και τοποθέτησε τους Έλληνες στην Ελλάδα». Η παράδοση της δημιουργικότητας και των κατασκευαστών ξεπερνάει κατά πολύ την εποχή μας και φτάνει μέχρι την αρχαιότητα. Ευθύνη της νέας γενιάς είναι να συνεχίσει και να βελτιώσει την αισθητική και την ποιότητα των κατασκευών, είτε αυτές είναι νέες είτε παλιές. Η Ελλάδα δεν έχει τίποτα να ζηλέψει σε επίπεδο αρχιτεκτόνων και κατασκευαστών, ούτε σήμερα ούτε χθες. Σε τεχνοκρατικό επίπεδο, χρειάζεται βελτίωση της κρατικής λειτουργίας και ένα πιο φιλικό επενδυτικό περιβάλλον. Ο τρόπος που εμείς πιστεύουμε ότι κάτι τέτοιο μπορεί να επιτευχθεί και να διατηρηθεί είναι μέσα από τη γνώση, την ευθύνη, τη συνεννόηση και την πίστη στις συνεργασίες.

St.Catherine’s British School, Αθήνα

FREE PRESS № 681

↲ 131

Το Χρώμα της — 0614 Simple Μια καθαρή και φωτεινή απόχρωση του ουρανού, το Simple Serenity 0614 μεταμορφώνει το σπίτι μας σε καταφύγιο χαλάρωσης, άνεσης και ελπίδας.

S I M P L E SERENITY 0 6 1 4

ΕΤΟΙΜΑΣΤΕΊΤΕ ΓΙΑ ΜΊΑ ΧΡΟΝΙΆ ΜΕ ΠΕΡΙΣΣΌΤΕΡΗ ΗΡΕΜΊΑ, ΕΛΠΊΔΑ ΚΑΙ ΑΝΆΤΑΣΗ ΜΕ ΤΟ «ΟΥΡΆΝΙΟ» 0614 SIMPLE SERENITY, ΠΟΥ ΑΝΑΔΕΊΧTΗΚΕ ΧΡΏΜΑ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΆΣ 2021 ΑΠΌ ΤΟΝ ΔΙΕΘΝΉ ΟΡΓΑΝΙΣΜΌ COLOR GUILD.

Χρονιάς Serenity

H I D D E N C O V E 0 2 1 0

DREAMING OF THE DAY 0 4 7 0

E M P O W E R 1 0 9 5

ΑΝΑΚΑΛΎΨΤΕ ΚΑΙ ΤΙΣ 1.320 ΑΠΟΧΡΏΣΕΙΣ ΤΗΣ ΒΕΝΤΆΛΙΑΣ GLOBAL COLLECTION ΣΤΟ ΔΊΚΤΥΟ ΣΥΝΕΡΓΑΤΏΝ ΤΗΣ VITEX

ADM Η εταιρεία Kamchis Shading Systems εξειδικεύεται στη σχεδίαση και κατασκευή συστημάτων αρχιτεκτονικής σκίασης εδώ και περίπου πενήντα χρόνια.

Αρχιτεκτονικά συστήματα σκίασης Συναντώντας όλο και πιο συχνά το όνομα αυτό σε σημαντικά πρότζεκτ, θελήσαμε να μας πει μερικά λόγια ο διευθύνων σύμβουλος της εταιρείας, κ. Δαυίδ Καμχής.

ΚΎΡΙΕ ΚΑΜΧΉ, ΜΙΛΉΣΤΕ ΜΑΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΤΑΙΡΕΊΑ ΣΑΣ ΚΑΙ ΤΟ ΌΡΑΜΆ ΤΗΣ. Η ιστορία μας ξεκινάει τη δεκαετία του 1970, με την ίδρυση της εταιρείας μας από τον πατέρα μου Ηλία Καμχή, ο οποίος, για τα δεδομένα της εποχής, ήταν πρωτοπόρος στην προσέγγιση και εκτέλεση ενός έργου σκίασης. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα να δημιουργήσει έναν σημαντικό κύκλο συνεργατών, αποτελούμενο κυρίως από αρχιτέκτονες, τεχνικές

ΔΑΥΊΔ ΚΑΜΧΉΣ

134 ↳ LiFO

εταιρείες και ξενοδοχειακές μονάδες. Προσωπικά, αφού ολοκλήρωσα τις σπουδές μου στη Μηχανολογία στην Αγγλία, αποφάσισα να εξειδικευτώ στη σχεδίαση και κατασκευή αρχιτεκτονικών εφελκυόμενων μεμβρανών (tensile membrane structures). Έτσι, ο επόμενος σταθμός μου ήταν το Bauhaus Institute of Membrane Structures στο Ντεσάου της Γερμανίας, απ’ όπου και αποφοίτησα ως MSc Archineer, έναν τίτλο που έχει πατεντάρει το συγκεκριμένο πανεπιστήμιο και ουσιαστικά αποτελεί τον συνδυασμό των λέξεων «architect» και «engineer». Μπήκα στην εταιρεία το 2006 και πήρα το τιμόνι της το 2010, με το όραμά μας να είναι πάντα το ίδιο, η σχεδίαση και εφαρμογή tailor-made συστημάτων σκίασης, δίνοντας λύση στα πιο απαιτητικά πρότζεκτ, χρησιμοποιώντας παράλληλα μόνο κορυφαία υλικά. Όλα αυτά είχαν ως αποτέλεσμα ο παραπάνω κύκλος συνεργατών και πελατών να γιγαντωθεί και να φτάσουμε στο σημείο όπου είμαστε σήμερα.

17.04.2021

ΠΟΙΑ ΕΊΝΑΙ ΤΑ ΒΑΣΙΚΆ ΠΡΟΪΌΝΤΑ ΚΑΙ ΟΙ ΥΠΗΡΕΣΊΕΣ ΣΑΣ; Έχοντας εξειδικευτεί, πλέον, ως εταιρεία στις αρχιτεκτονικές εφελκυόμενες μεμβράνες, έχουμε τη δυνατότητα να αναλαμβάνουμε έργα μεγάλου βεληνεκούς, καλύπτοντας όλα τα στάδια ενός τέτοιου έργου: από την αναλυτική σχεδίαση και τη στατική μελέτη έως το project management και την εγκατάσταση. Φυσικά, το βασικό προϊόν από το οποίο ξεκινήσαμε και ήταν η βάση για όλα τα επόμενα είναι οι τέντες. Στη συνέχεια, εμπλουτίσαμε την γκάμα μας με βιοκλιματικές πέργκολες, εξειδικευμένες ομπρέλες, συστήματα προσόψεων για σκίαση και εξοικονόμηση ενέργειας, καθώς και με συστήματα σκίασης εσωτερικού χώρου. Επιλέγοντας πολύ προσεκτικά τους συνεργάτες μας, καταφέραμε να εξασφαλίσουμε την αποκλειστική συνεργασία με κορυφαίους ευρωπαϊκούς οίκους που καλύπτουν τους παραπάνω τομείς, όπως ο αυστριακός οίκος Wo & Wo (τέντες και σκίαση προσόψεων), ο γερμανικός οίκος Caravita (ομπρέλες), ο βελγικός οίκος Renson (πέργκολες) και ο ιταλικός οίκος Giulio Barbieri (κατασκευές pop-up). Τα τελευταία χρόνια, καθώς οι ρυθμοί της ζωής είναι πολύ γρήγοροι, ήταν εμφανές ότι ένας πελάτης δεν θέλει να μπλέκει με πολλούς προμηθευτές, αλλά προτιμάει να δουλέψει με κάποιον που θα του προσφέρει ολοκληρωμένες λύσεις. Έτσι, προσαρμοστήκαμε απόλυτα σε αυτήν τη λογική και πλέον, αν π.χ κατασκευάσουμε μια πέργκολα, μπορούμε να τη συνοδεύσουμε με περιμετρικά τζάμια, συστήματα θέρμανσης και φωτισμού, deck, ακόμα και με ηχεία.

KAMCHIS SHADING SYST

Athens Design Map

STEMS

2021

ΠΟΙΑ ΕΊΝΑΙ ΤΑ ΣΧΈΔΙΆ ΣΑΣ ΓΙΑ ΤΟ ΆΜΕΣΟ ΜΈΛΛΟΝ; Μόλις ολοκληρώσαμε την κατασκευή του νέου χώρου παραγωγής μας στο Μοσχάτο, όπου γίνεται κυρίως η σχεδίαση των πρότζεκτ, η επεξεργασία και ραφή των υφασμάτων, καθώς και η συναρμολόγηση των συστημάτων. Επόμενος στόχος είναι η δημιουργία ενός high-tech showroom, που θα συνδυάζει συστήματα σκίασης, συστήματα εξοικονόμησης ενέργειας και όλα αυτά με έξυπνους τρόπους χειρισμού. Το βασικό και μόνιμο σχέδιό μας, πάντως, είναι η συνεχής εκπαίδευση του προσωπικού και η προσαρμογή του στις μονίμως αυξανόμενες απαιτήσεις, καθώς η τεχνολογία και το design τρέχουν ασταμάτητα. Η εκπαίδευση αυτή είναι το κλειδί για κάθε παραπάνω βήμα. Με το πελατολόγιο που έχουμε (Costa Navarino, Grecotel, Stavros Niarchos Foundation, Four Seasons, BMW, Nikki Beach, Unilever, Vodafone, ΟΠΑΠ, Samsung, TUI Cruises κ.ά.), η λέξη «εφησυχασμός» μάς είναι άγνωστη, καθώς οι απαιτήσεις είναι τεράστιες.

Μeet our company: www.kamxis.gr www.kamchis.com F/B & Instagram: Kamchis Shading Systems

FREE PRESS № 681

↲ 135

ADM

ΑΠΟ

ΤON

ΘΑΝΆΣΗ

ΔΙΑΜΑΝΤΌΠΟΥΛΟ

Ο Νίκος Γεωργόπουλος έγινε γνωστός στο ευρύ κοινό το 2019, όταν διέρρευσε στον Τύπο η συνεργασία του µε την παγκοσµίου φήµης φωτογράφο και φίλη του Polly Brown στη sci-fi τριλογία «Time travel branding», αποσπώντας διθυραµβικά σχόλια από κοινό και κριτικούς που χαρακτήρισαν το έργο του «φαντασιακό µεν, αλλά υπέροχο». Από τότε, η δουλειά του και η ποιητική του µατιά έγινε ακόµα πιο περιζήτητη σε Λονδίνο και Αθήνα.

place branding

ΈΝΑΣ ART DIRECTOR ΜΕ ΠΟΙΗΤΙΚΉ ΜΑΤΙΆ ΕΠΙΣΤΡΈΦΕΙ ΣΤΗΝ ΑΘΉΝΑ, ΑΝΟΊΓΟΝΤΑΣ ΤΗ ΣΥΖΉΤΗΣΗ ΓΙΑ ΤΟ Έχoντας χαρακτηριστεί ως «ευαίσθητος, σκεπτόµενος και ουσιαστικά ποιητικός», ο Νίκος Γεωργόπουλος είναι ένας νέος creative director που, µετά από µια ιδιαιτέρως επιτυχηµένη επαγγελµατική πορεία στο Λονδίνο την τελευταία δεκαετία, επιστρέφει στην Αθήνα. Είναι διευθυντής δηµιουργικού στην εταιρεία Pollard Thomas Edwards στο Λονδίνο, ενώ παράλληλα είναι επικεφαλής του δηµιουργικού γραφείου Nikos Georgopoulos Ltd στην Αθήνα, µέσω του οποίου εξειδικεύεται στον σχεδιασµό ευρηµατικών οπτικών ταυτοτήτων, επικοινωνίας, στρατηγικής κατεύθυνσης και narratives για δηµιουργικούς πελάτες, όπως το Frieze Art Fair, το Ελληνικό Ινστιτούτο Αρχιτεκτονικής, o δήµος Αθηναίων και το World Architecture Festival. Σηµαντική είναι η συνέργειά του µε την εταιρεία Design Ambassador, με την οποία αναζητούν την πιο κατάλληλη οπτική γλώσσα για την αποτελεσµατική επικοινωνία και τις δηµόσιες σχέσεις αποκλειστικά για τους κλάδους της αρχιτεκτονικής, της κατασκευής και του real estate. Έτσι, έγινε επικεφαλής δημιουργικού του περιοδικού «Moments», μίας biannual έκδοσης του Archisearch και της Aris Marinakis Architectural editions. Επίσης, µαζί µε την οµάδα του έχουν αναλάβει τη νέα οπτική ταυτότητα και επικοινωνία του Ελληνικού Ινστιτούτου Αρχιτεκτονικής.

— ΕΊΣΑΙ ΕΥΡΈΩΣ ΓΝΩΣΤΌΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΣΧΕΔΙΑΣΜΌ ΕΥΡΗΜΑΤΙΚΏΝ ΟΠΤΙΚΏΝ ΤΑΥΤΟΤΉΤΩΝ, ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΊΑΣ ΚΑΙ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΉΣ ΚΑΤΕΎΘΥΝΣΗΣ ΓΙΑ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΟΎΣ ΠΕΛΆΤΕΣ ΜΕ ΌΡΑΜΑ. ΠΟΙΑ ΕΊΝΑΙ ΤΑ ΠΛΆΝΑ ΣΟΥ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΠΌΜΕΝΗ ΜΈΡΑ; Είναι αλήθεια πως έχω υπάρξει τυχερός και µε την οµάδα µου έχουµε συνεργαστεί µε πελάτες που µας έδωσαν τον χώρο να εκφράσουµε το όραµά µας για το brand τους. Αυτήν τη στιγµή, στήνουμε τη διαφηµιστική µου εταιρεία, µέσω της οποίας θα συνεχίσω να κάνω αυτό που έκανα µέχρι τώρα, απλώς από την ηλιόλουστη Αθήνα πλέον!

138 ↳ LiFO

ΔΙΑΦΗΜΙΣΤΙΚΉ ΚΑΜΠΆΝΙΑ ΚΑΙ PLACE BRANDING ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΕΡΙΟΧΉ EASTMAN VILLAGE ©ΝΊΚΟΣ ΓΕΩΡΓΌΠΟΥΛΟΣ

— ΠΡΙΝ ΑΠΌ ΔΎΟ ΧΡΌΝΙΑ ΕΊΧΕ ΑΚΟΥΣΤΕΊ ΠΟΛΎ ΤΟ ΌΝΟΜΆ ΣΟΥ, ΌΤΑΝ ΕΊΧΕΣ ΚΆΝΕΙ ΤΗ «ΦΑΝΤΑΣΙΑΚΉ ΟΠΤΙΚΉ ΤΑΥΤΌΤΗΤΑ ΤΩΝ ΞΕΝΟΔΟΧΕΊΩΝ ΞΕΝΊΑ». ΥΠΆΡΧΕΙ ΠΕΡΊΠΤΩΣΗ ΤΑ ΠΡΌΤΖΕΚΤ ΠΟΥ ΘΑ ΑΝΑΛΑΜΒΆΝΕΙΣ ΜΕ ΤΗΝ ΟΜΆΔΑ ΣΟΥ ΝΑ ΈΧΟΥΝ ΚΑΙ ΚΆΠΟΙΑ ΣΧΈΣΗ ΜΕ ΤΗΝ ΑΘΉΝΑ; Ναι, φυσικά. Πέραν του γεγονότος ότι αυτό το διάστηµα έχουµε ξεκινήσει την προετοιµασία για το δεύτερο πρότζεκτ της τριλογίας, θα αναλαµβάνουµε και πρότζεκτ σε επίπεδο place branding, σε συνεργασία µε τη συµβουλευτική εταιρεία Design Ambassador του Βασίλη Μπαρτζώκα (Archisearch), η οποία είναι πολύ γνωστή σε επίπεδο αρχιτεκτονικής επικοινωνίας, marketing και lobbying στην Ελλάδα. Ο συνδυασµός της ιδιαίτερης γνώσης της κατασκευαστικής αγοράς, την οποία κατέχει η Design Ambassador, και της δικής µας εµπειρίας από αντίστοιχα πρότζεκτ στο Λονδίνο, θεωρώ πως µπορεί να βοηθήσει ώστε να εισαγάγουµε αυτή την αντίληψη και πρακτική σε σχέση µε την αστική ανάπλαση στην Ελλάδα.

17.04.2021

ΔΙΑΦΗΜΙΣΤΙΚΌ ΥΛΙΚΌ ΚΑΙ ΟΠΤΙΚΉ ΤΑΥΤΌΤΗΤΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΆΠΛΑΣΗ ΤΟΥ WALLIS ROAD ΣΤΟ ΑΝ. ΛΟΝΔΊΝΟ ©ΝΊΚΟΣ ΓΕΩΡΓΌΠΟΥΛΟΣ

ΝΙΚΟΣ ΓΕΩΡΓΟΠΟΥΛΟΣ

Athens Design Map

g

ΟΠΤΙΚΉ ΤΑΥΤΌΤΗΤΑ ΚΑΙ ΔΙΑΦΗΜΙΣΤΙΚΉ ΚΑΜΠΆΝΙΑ ΓΙΑ ΤΟ ILIOR, ΤΟ ΠΡΏΤΟ COLIVING BRAND ΣΤΗΝ ΕΛΛΆΔΑ ©ΝΊΚΟΣ ΓΕΩΡΓΌΠΟΥΛΟΣ ΦΩΤO: ©ΒΑΣΊΛΗΣ ΦΩΤΊΟΥ

«ΤΟ PLACE BRANDING ΕΊΝΑΙ ΜΙΑ ΥΠΗΡΕΣΊΑ ΠΟΥ ΔΕΝ ΈΧΟΥΜΕ ΔΕΙ ΤΌΣΟ ΠΟΛΎ ΣΤΗΝ ΕΛΛΆΔΑ ΜΈΧΡΙ ΤΏΡΑ, ΑΛΛΆ ΠΙΣΤΕΎΩ ΌΤΙ ΕΊΝΑΙ ΚΆΤΙ ΠΟΥ ΘΑ ΑΡΧΊΣΕΙ ΝΑ ΑΝΑΠΤΎΣΣΕΤΑΙ ΠΟΛΎ ΛΌΓΩ ΤΗΣ ΕΠΑΝΕΚΚΊΝΗΣΗΣ ΤΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΊΑΣ ΚΑΙ ΤΩΝ ΕΠΕΝΔΎΣΕΩΝ ΑΠΌ ΤΟ 2020 ΚΑΙ ΜΕΤΆ»

ΣΎΣΤΗΜΑ ΣΉΜΑΝΣΗΣ ΕΣΩΤΕΡΙΚΟΎ ΚΤΙΡΊΟΥ ΣΤΟ EASTMAN VILLAGE ©ΝΊΚΟΣ ΓΕΩΡΓΌΠΟΥΛΟΣ

Ο ΝΊΚΟΣ ΓΕΩΡΓΌΠΟΥΛΟΣ ΕΠΙ ΣΚΗΝΉΣ ΣΤΟ ΣΥΝΈΔΡΙΟ TYPO BERLIN

— ΑΛΉΘΕΙΑ, ΤΙ ΑΚΡΙΒΏΣ ΕΊΝΑΙ ΤΟ «PLACE BRANDING»; To place branding ή destination branding δεν είναι κάτι νέο. Στο δεύτερο επεισόδιo της τρίτης σεζόν της σειράς «Mad Men», που διαδραµατίζεται στα ’60s, βλέπουµε τη δηµιουργική οµάδα της φαντασιακής διαφηµιστικής εταιρείας «Sterling Cooper» να συζητάει για τη διαφηµιστική καµπάνια που θα βοηθήσει την ανάπλαση του Madison Square Garden της Νέας Υόρκης, συγκεκριμένα για το πώς θα τη µαρκετάρουν. Ο Wally Olins, συνιδρυτής της θρυλικής εταιρείας branding «Wolf Olins», µίλαγε ήδη από το 2000 για τον ανταγωνισµό µεταξύ των κρατών σε επίπεδο τουρισµού, υπηρεσιών και προσέλκυσης µεγάλων brands. Είχε µιλήσει για το nation branding τότε και για τα legacy nations, όπως το Ηνωµένο Βασίλειο και η Γαλλία. Τελευταίο παράδειγµα στην ιστορική αναδροµή ήταν η µέχρι πρότινος θητεία του Steve Vranakis ως διευθυντή Δηµιουργικού της Ελληνικής Κυβέρνησης και υπεύθυνου ακριβώς για τη δηµιουργία του brand «Ελλάδα και Ελληνικό Καλοκαίρι» µε νέα αφήγηση και οπτική ταυτότητα. Μια πραγµατικά πολύ ενδιαφέρουσα περίπτωση και ενώ δεν έχουµε δει ακόµα το αποτέλεσµα αυτής της προσπάθειας, λόγω της πανδηµίας, ανυποµονούµε. Το ίδιο ισχύει και για τις πόλεις, καθώς επίσης και για τις διαφορετικές συνοικίες και γειτονιές τους. Παραδείγµατος χάριν, το Κολωνάκι έχει legacy σε επίπεδο ταυτότητας/προσωπικότητας περιοχής. Αυτοµάτως, κάποιος που δεν κατοικεί στην περιοχή, δηµιουργεί µια σειρά από συνειρµούς, οι οποίοι έχουν τροφοδοτηθεί από τη λογοτεχνία, τον κινηµατογράφο, θρυλικά µαγαζιά, εστιατόρια και µπουτίκ, όπως και από επώνυµους κατοίκους. Όλοι αυτοί οι παράγοντες έχουν συµβάλει καθοριστικά στο brand της περιοχής. Για να δηµιουργηθούν, όµως, υπήρξε κάποιος λόγος, οι κατάλληλες προϋποθέσεις. Αυτές οι προϋποθέσεις, οι οποίες είτε συµβαίνουν κατά λάθος είτε κατόπιν σχεδίου, είναι το place branding. Υπάρχουν εξαιρετικά παραδείγµατα place branding παγκοσµίως σε όλες τις χώρες.

— ΘΑ ΜΠΟΡΟΎΣΕΣ ΝΑ ΜΑΣ ΑΝΑΦΈΡΕΙΣ ΈΝΑΝ ΡΌΛΟ ΠΟΥ ΕΊΧΕΣ ΑΝΑΛΆΒΕΙ ΣΤΟ ΛΟΝΔΊΝΟ ΚΑΙ Ο ΟΠΟΊΟΣ ΘΑ ΒΟΗΘΟΎΣΕ ΕΔΏ; Πρόσφατα ήµουν µέλος της κριτικής επιτροπής για τον διαγωνισµό της νέας ταυτότητας του Dunsfold Park, µιας επίσης νέας περιοχής που σχεδιάζεται στο Surrey, που oυσιαστικά είναι ένας µεγάλος αεροδιάδροµος που είχε δηµιουργηθεί από την Καναδική Στρατιωτική Αεροπορία κατά τη διάρκεια του πολέµου και έκτοτε είναι ο χώρος γυρισµάτων της εκποµπής του BBC «Top Gear». Σε αυτό το µέρος δηµιουργείται µια νέα πόλη, δάση, πάρκα κ.ο.κ. Δηλαδή κάτι σαν το Ελληνικό, σε πολύ µικρότερη κλίµακα βέβαια. Επίσης, αυτό το διάστηµα ολοκληρώνουµε µαζί µε την οµάδα µου το place brand και την επικοινωνία του Eastman Village στο Λονδίνο για λογαριασµό της Barratt Homes. Πρόκειται για µια νέα συνοικία που δηµιουργήθηκε μετά την ανάπλαση µιας βιοµηχανικής περιοχής που καλυπτόταν από το πρώην εργοστάσιο της Kodak. Η νέα αυτή συνοικία θα έχει αναρίθµητα νέα σπίτια, δύο σχολεία, πάρκα, εστιατόρια και γυµναστήρια. Είναι ένα πρότζεκτ που δουλεύουµε περίπου δύο

2021 χρόνια και η ιδέα µας για την όλη ταυτότητα και διαφηµιστική καµπάνια που φτιάξαµε εµπνέεται από το ίδιο το µέσο της φωτογραφίας και του φιλµ. Καταγραφή αναµνήσεων που συνέβησαν µία φορά και δεν µπορούν να επαναληφθούν υπαρξιακά. Καλούµε τον κόσµο να έρθει στη νέα αυτή περιοχή για να φτιάξει τις δικές του αναµνήσεις. Είµαστε στη φάση που περιµένουµε να εγκριθεί το σύστηµα εξωτερικής σήµανσης όλης της περιοχής.

— ΥΠΆΡΧΕΙ ΧΏΡΟΣ ΓΙΑ ΝΑ ΑΝΑΠΤΥΧΘΕΊ ΤΟ PLACE BRANDING ΩΣ ΥΠΗΡΕΣΊΑ ΣΤΗΝ ΑΘΉΝΑ; Το place branding είναι µια υπηρεσία και πρακτική που δεν την έχουµε δει τόσο πολύ στην Ελλάδα µέχρι τώρα, αλλά εγώ πιστεύω ότι θα είναι κάτι που θα αρχίσει να αναπτύσσεται πολύ λόγω της επανεκκίνησης της οικονοµίας και των επενδύσεων από το 2020 και µετά. Υπάρχουν αρκετές περιοχές και συνοικίες της Αθήνας οι οποίες βρίσκονται σε τροχιά αρχιτεκτονικής και πολεοδοµικής ανάπλασης και το γεγονός αυτό µπορεί να βοηθηθεί καθοριστικά µέσω του place ή destination branding και της διαφήµισης. Ο Πειραιάς, ένα κοµµάτι του οποίου καταλαβαίνω πως βρίσκεται σε στάδιο ανάπλασης, θα είχε πολύ µεγάλο ενδιαφέρον ως περίπτωση επικοινωνίας και δηµιουργίας µιας νέας αφήγησης ή απλώς του εκµοντερνισµού της αφήγησής του. Ποια είναι η ταυτότητα αυτής της πόλης/συνοικίας για την επόµενη µέρα; Ποιο είναι το κοινωνικο-οικονοµικό προφίλ εκείνης/-ου που θα ψάξει να αγοράσει σπίτι εκεί ή να ξεκινήσει την επιχείρησή του; Το ίδιο ισχύει και για την περίπτωση της µαγευτικής αθηναϊκής Ριβιέρας, καθώς και για την περίπτωση του Ελληνικού.

— ΆΡΑ, ΌΤΑΝ ΜΙΛΆΜΕ ΓΙΑ PLACE BRANDING, ΔΕΝ ΜΙΛΆΜΕ ΑΠΛΏΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΛΟΓΌΤΥΠΟ ΚΑΙ ΤΗΝ ΣΉΜΑΝΣΗ ΜΙΑΣ ΠΕΡΙΟΧΉΣ. Σωστά. Μιλάµε για τη συνολική στρατηγική και αφήγηση που θα δηµιουργήσουµε για µια νέα περιοχή και για τις ενέργειες που θα σχεδιάσουµε στη συνέχεια για να επικοινωνήσουµε αυτήν τη νέα αφήγηση και να συνεργαστούµε µε τους κατοίκους και την τοπική κοινότητα και κοινωνία, ώστε να συνδηµιουργήσουµε την ταυτότητα, το πλαίσιο και την ενέργεια αυτής της περιοχής. Ο λαός µας λέει πως τα µέρη «γίνονται» από τους ανθρώπους και είναι αλήθεια αυτό. Μέσα από τα βιώµατά τους, τις χαρές και τις λύπες τους µένουν ζωντανά. Άρα, η ταυτότητα και η αφήγηση µιας περιοχής πρέπει όχι µόνο να τα λαµβάνει υπόψη της αλλά και να δηµιουργείται µέσα από τα βιώµατα και τις ιστορίες. Άλλωστε, εκεί βρίσκεται η αλήθεια και ένας τόπος δίχως αλήθεια είναι ένα τόπος... δίχως αλήθεια.

FREE PRESS № 681

↲ 139

Apartment Tower «Sky Garden» στην Άνω Γλυφάδα, 1972, Vikelas Architects

ADM 2021 index

AthensDesignMap

DIMAND S.A. dimand.gr

KIZI STUDIO kizistudio.com

R|C|TECH rctech.gr

ORAMA MINIMAL FRAMES oramaminimalframes.com

SKLAVENITIS S.A. sklavenitis.co

MICROMEGA micromega.gr

POTIROPOULOS+PARTNERS potiropoulos.gr

URBAN SOUL PROJECT usp.gr

VIKELAS ARCHITECTS vikelas.gr

KN GROUP kngroup.gr

ARCHITEXTURE architexture.gr

MASTROMINAS ARCHITECTURE mastrominas.com

SITE-SPECIFIC site-specific.space

DIP ARCHITECTS i-dip.gr

ALUMIL alumil.com

OMNIVIEW omniview.com

NIKOS ADRIANOPOULOS | ARCHITECTURE & LIGHTING nikosadrianopoulos.com

AL2 al2.gr

314 ARCHITECTURE STUDIO 314architecturestudio.com

ISOMAT isomat.gr

BENNETTS ASSOCIATES bennettsassociates.com

ELVIAL elvial.gr

DIVERCITY ARCHITECTS divercityarchitects.com

3SK STYLIANIDIS ARCHITECTS 3sk.gr

DIVISION ARCHITECTS divisionarchitects.com

VITEX vitex.gr ΚΑΤΣΑΡΑΣ katsaras.gr L+DG THOMAS GRAVANIS LIGHTING ARCHITECTS lightingdg.com ARISTIDES DALLAS ARCHITECTURE STUDIO aristidesdallas.gr PETRĀS ARCHITECTURE petras-architecture.com

144 ↳ LiFO

17.04.2021

A&M ARCHITECTS am-architects.gr AETER ARCHITECTS aeter.gr DOXIADIS+ doxiadisplus.com KLAB ARCHITECTURE klabarchitects.com XOX ARCHITECTS xoxarchitects.com KSE STUDIO ksestudio.com

SIAS S.A. sias.gr KNAUF knauf.gr ALUMINCO aluminco.com KRAFT PAINTS kraftpaints.gr SATO sato.gr KAMCHIS kamxis.gr STONETECH stonetech.gr

Athens Design Map