τευχοσ 694 — καλοκαιρι 2021 ολ α γ ια την αθηνα! δω ρεαν οδηγοσ τησ π ολ ησ κ υκ λοφ ορει κ αθε π εμπ τη
ο ηρακ λ ησ τσουζινοφ φ ω τογραφ ημενοσ στην π αραλ ιακ η απ ο τον f r eddie f.
ΤΑ ΠΡΟΣΩΠΑ ΤΟΥ ΦΕΤΙΝΟΥ ΚΑΛΟΚΑΙΡΙΟΥ
2 lifo – 15.7.21
εκδοτης
Στάθης Τσαγκαρουσιάνος γενικός διευθυντής Μιχάλης Μιχαήλ
index
εμπορικη διευθυνση Ρένα Κροκίδα
www.lifo.gr
διευθυντής lifo.gr Θανάσης Χαραμής
ΔΥΟ ΔΕΚΑ ΕΚΔΟΤΙΚΗ Α.Ε. ΒOΥΛΗΣ 22, 105 63 ΑΘΗΝΑ T 210 3254 290 F 210 3249 785 info@lifo.gr
διευθυντής mikropragmata. lifo.gr Άρης Δημοκίδης διευθυντής εντυπης εκδοσης Τάσος Μπρεκουλάκης σύμβουλος σχεδιασμού Γιάννης Καρλόπουλος αrt director Χρήστος Τζοβάρας αρχισυνταξία Αλέξανδρος Διακοσάββας –––––– ε μπο ρικο τμημα direct sales director Κώστας Μαντάς senior advertising manager Ξένια Στασινοπούλου advertising manager Άννα Λαπαρδάγια
39
advertising executive Δημήτρης Βουκελάτος (dvoukelatos@lifo.gr) direct sales Γιώργος Λυκουργιώτης, Κωνσταντίνα Τριανταφύλλου senior digital campaign manager Αντώνης Ζωγράφος digital campaign manager Γιώργος Γιαννή –––––– ψηφιακή ανάπτυξη/ προγραμματισμός lifo.gr Άγγελος Παπαστεργίου
παρακαλουμε ανακυκλωστε
social media Χριστίνα Γαλανοπούλου (Head), Ηλέκτρα Χατζηκάλφα συν ταξη συντακτικη ομαδα Θοδωρής Αντωνόπουλος, Λουίζα Αρκουμανέα, Βασίλης Βαμβακάς, Γιάννης Βασιλείου, Ευτύχης Βαρδουλάκης, Αρετή
Γεωργιλή, Ματίνα Καλτάκη, Μερόπη Κοκκίνη, Ματούλα Κουστένη, Θοδωρής Κουτσογιαννόπουλος, Γιάννης Κωνσταντινίδης, Λασκαρίνα Λιακάκου, Τίνα Μανδηλαρά, Τάσος Μελεμενίδης, Νίκη Μηταρέα, Νίκος Μπακουνάκης, Γλυκερία Μπασδέκη, Αργυρώ Μποζώνη, Γιάννης Πανταζόπουλος, Κωστής Παπαϊωάννου, Σταυρούλα Παπασπύρου, Μαρία Παππά, Ζωή Παρασίδη, Χρήστος Παρίδης, Δημήτρης Πολιτάκης, Αφροδίτη Σακκά, Νικόλας Σεβαστάκης, Φώτης Σεργουλόπουλος, Βασιλική Σιούτη, Βίβιαν Στεργίου, Δημήτρης Π. Σωτηρόπουλος, Δέσποινα Τριβόλη, Κορίνα Φαρμακόρη, Λένα Φουτσιτζή, Γιώργος Ψωμιάδης newsroom Πάνος Σάκκας (Αρχισυνταξία) Φιλιώ Ράγκου, Κατερίνα Αγριμανάκη, Ρούλα Βλασσοπούλου, Αναστασία Γαλάνη, Kλεοπάτρα Γιαρίμογλου, Σόφη Ζιώγου, Διονύσης Νοταράκης –––––– φωτογράφοι Σπύρος Στάβερης, Πάρις Ταβιτιάν, Freddie f., Αναστασία Βουτυροπούλου, Γιώργος Αδάμος ατελιέ αssistant art director Βανέσσα Φερλέ διαμόρφωση ψηφιακής εκδοσης Νινέττα Γιακιντζή, Μαρούσα Θωμά διόρθωση κειμένων Μαρία Δρουκοπούλου, Μυρτώ Αθανασοπούλου –––––– λογιστηριο οικονομική διεύθυνση Δημήτρης Τασιόπουλος λογιστήριο Βασίλης Κοτρωνάκης, Άκης Ιωάννου, Έφη Ηλιοπούλου γραμματεία Βιβίκα Ανδριανάτου –––––– κωδικος εντυπου 7639
15.7.21 – lifo
3
Feedback
ΟΠΤΙΚΗ ΓΩΝΙΑ
Γιατί οργιζόμαστε με το Pornhub, όταν υπάρχει ο Koursaros;
γευση
... η Sirina, τα Bourdela.com;
Το ξακουστό πεϊνιρλί του Θέμη στη Δροσιά
podcasts που αξίζει να ακούσετε
της χριστινας γαλανοπουλου
Ακολουθήστε τα podcasts της LiFO στην Apple, στο Spotify ή στην Google.
Peynir στα τούρκικα σημαίνει τυρί και αυτό αρκεί να σε προϊδεάσει για τη βασική σύσταση της λαχταριστής, ανοιχτής πίτας που μας έμαθαν να τρώμε οι πρόσφυγες από τον Πόντο που ήρθαν στην Ελλάδα και εγκαταστάθηκαν αρχικά στη Δραπετσώνα και μετά στη Δροσιά. Μάλιστα, το αρχικό όνομα της περιοχής ήταν Ρωσσοχώρι, μετά για συντομία την έλεγαν Ρωσσιά και γύρω στο 1947 καθιερώθηκε επίσημα το όνομα Δροσιά, που της ταιριάζει υπέροχα καθώς βρίσκεται βόρεια, είναι πευκόφυτη και έχει πάντα χαμηλότερη θερμοκρασία από πολλές άλλες περιοχές του Λεκανοπεδίου.
Πριν από λίγους μήνες οι αποκαλύψεις των «New York Times» για τη σκοτεινή πλευρά του Pornhub κατάφεραν ένα σοβαρό πλήγμα στην τζαμαρία της πορνογραφικής πλατφόρμας, στη βιτρίνα της χαρωπής τσοντο-ανεμελιάς. Άπειρα βίντεο πορνογραφίας ανηλίκων κατέβηκαν, βίντεο εκδικητικού πορνό, μη συναινετικού σεξ, αληθινών ομαδικών βιασμών... Η ζωή συνεχιζόταν όσο οι μαρτυρίες θυμάτων διαδέχονταν η μία την άλλη και πλέον το hype της κλειδαρότρυπας, ο βασιλιάς της τσόντας στον πλανήτη, βρίσκεται μέρα με τη μέρα όλο και πιο πολύ με την πλάτη στον τοίχο. Βέβαια, ας είναι καλά το marketing. Μετά τον σάλο του πρώτου διαστήματος, τα ξεφτέρια του εν λόγω τομέα της πλατφόρμας επέστρεψαν σ’ αυτό που γνώριζαν καλύτερα. Επιστράτευσαν ειλικρινείς συγγνώμες, πήραν αποστάσεις από αυτά για τα οποία δήλωναν τελεία άγνοια, ενίσχυσαν τα πακέτα προσφορών για τους πιστούς χρήστες του site και χρησιμοποίησαν ευφυώς το ισχυρότερο όπλο της πορνοβιομηχανίας, το χιούμορ. Το γνωστό, έξυπνο χιούμορ που τα πάει όλα παρακάτω, χωρίς πολλά πολλά, γιατί όλοι άνθρωποι είμαστε, πάνω-κάτω τις ίδιες ανάγκες έχουμε, ε, σιγά μωρέ, τι έγινε.
ελλαδα
Υπουργοί σε ειδικές αποστολές και εμβόλια στο «ράφι»
Γενικότερα, η πορνογραφία ως οικουμενικό ανέκδοτο, η τσόντα ως πλάκα, δεν είναι καινούργιο άλλοθι στη βιομηχανία παραγωγής πορνό. Από την εποχή του Λάρι Φλιντ μέχρι τις πρώτες σοφτ πορνό τεκνικολόρ αφηγήσεις, πάντα υπάρχει ένα κλείσιμο του ματιού που ενώνει τα πιο ετερόκλητα πλήθη – από τον καλόγερο, μέχρι τον τορναδόρο, μέχρι τον γιάπη κάποιας πολυεθνικής και τον διανοούμενο. Η διακωμώδηση σκεπάζει την ντροπή, πολύ συχνά όμως –και στις άγριες διαδικτυακές μέρες μας– σκεπάζει και εγκλήματα, μικρά ή μεγάλα, αποσιωπημένα ή όχι. Μιλώντας για τα ελληνικά διαδικτυακά ποταμάκια της ηδονοβλεψίας και της φαινομενικά άδολης τσοντοχαράς, μυημένοι και μη γνωρίζουν, έχουν ακουστά ή συμμετέχουν διαδραστικά, «ακουμπώντας» τη γνώμη τους για τις σεξεργάτριες σε sites όπως το Bourdela.com, λόγου χάριν. Βαθμολογούν τα κορίτσια των οίκων ανοχής, αξιολογούν τις επιδόσεις τους με μακροσκελείς κριτικές, κλαίνε το 20άρικο ή το 50άρικο που πήγε χαμένο σε κάποια απρόθυμη να τους κάνει στοματικό, παραθέτουν φωτογραφίες, ονόματα, ηλικίες, κρίνουν, συγκρίνουν, κάνουν και την πλακίτσα τους και... «τα λέμε» μέχρι την επόμενη μπουρδελότσαρκα. Δεν ενδιαφέρει τον πελάτη αν η «απρόθυμη» κοπέλα είναι κρίκος κάποιου κυκλώματος. Εκείνος πλήρωσε, ταμπελώνει, βαθμολογεί, όπως θα βαθμολογούσε μια μπριζόλα σε κάποιο εστιατόριο.
ΤΗΣ ΒΑΣΙΛΙΚΗΣ Κούρσα ταχύτητας για να προλάβουν να πειστούν οι ανεμβολίαστοι πριν να είναι αργά ξεκίνησε η κυβέρνηση την εβδομάδα που πέρασε. Στην πραγματικότητα, τώρα μπαίνει μπροστά μια πιο συντονισμένη καμπάνια εμβολιασμού, αφού μέχρι πρότινος η κυβέρνηση δεν έδειχνε μεγάλη ανησυχία, παρά τις προειδοποιήσεις επιστημόνων όπως οι κ.κ. Παυλάκης, Σύψας και Τσιόδρας, που μιλούσαν εδώ και μέρες για έντονα αυξητική τάση της πανδημίας λόγω του στελέχους Δέλτα. Άλλωστε, μέχρι πρόσφατα οι πρόθυμοι συνωστίζονταν στις ουρές για να εμβολιαστούν και όταν αυτό έγινε, τότε συνειδητοποίησε το πρόβλημα η κυβέρνηση, καθώς οι επιφυλακτικοί και οι αρνητές συνιστούν εν τέλει μια κρίσιμη μάζα στην Ελλάδα, η οποία καθυστερεί το χτίσιμο της ανοσίας του πληθυσμού.
4 lifo – 15.7.21
ti δ ι α β α σ α με αυ τη την εβ δομ α δ α σ το
ΣΙΟΥΤΗ
Αλλού, στον cult πλέον Koursaro, βίντεο και φωτογραφίες γυναικών παρελαύνουν χρόνια τώρα για να φτιαχτεί η μέρα του μερακλή επισκέπτη. Οι τίτλοι, ελάχιστα παραλλαγμένοι, καφρίζουν το adult περιεχόμενο που παρατίθεται: «Τρελό ξανθό μωράκι γ@@@ται στα όρθια σε τουαλέτα», «Καυτό ξεκωλάκι», «Ανυπότακτη milf-άρα» και πάει λέγοντας, πάνε κι έρχονται σε amateur, home video. Αν είσαι ψύχραιμος και όχι με το χέρι στο εσώρουχο, κάπως απορείς αν όλες αυτές οι γυναίκες είναι ενήμερες γι’ αυτό που συμβαίνει. Ναι, 9 στις 10, πρόσωπο δεν φαίνεται, αλλά αυτό δεν έχει να λέει και πολλά, σωστά;
page
ΤΗΣ ΔΩΡΑΣ ΜΑΣΤΟΡΑ
1
20 βιβλία που θα πάρω μαζί μου στις διακοπές «ΒΙΒΛΙΑ ΚΑΙ ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ» ΤΟΥ ΝΙΚΟΥ ΜΠΑΚΟΥΝΑΚΗ
2
Η φρικιαστική υπόθεση των σατανιστών της Παλλήνης «ΑΛΗΘΙΝΑ ΕΓΚΛΗΜΑΤΑ»: ΔΙΑΒΑΖΕΙ Ο ΗΘΟΠΟΙΟΣ ΜΙΧΑΛΗΣ ΒΑΛΑΣΟΓΛΟΥ
3
Η Σοφία Ντώνα ταξιδεύει με τον Υπερσιβηρικό από τη Μογγολία στη Σιβηρία «ΤΟ ΜΑΓΙΚΟ ΜΟΥ ΤΑΞΙΔΙ» ΤΗΣ ΕΥΑΣ ΜΑΝΙΔΑΚΗ
4
ΘΕΑΤΡΟ Νικαίτη Κοντούρη: «Είναι τόσο λάθος να χαρακτηρίζουν τον Ευριπίδη μισογύνη»
Πότε είναι η κατάλληλη στιγμή για να χωρίσεις; «ΑΝΝΑ Κ.» ΤΗΣ ΑΝΝΑΣ ΚΟΚΟΡΗ
Μια συζήτηση για τις «Βάκχες», μία από τις πιο γοητευτικές τραγωδίες του Ευριπίδη, που ανεβαίνει τον Αύγουστο στην Επίδαυρο.
της αργυρως μποζωνη Οι Βάκχες του Ευριπίδη είναι η πέμπτη παράσταση της Νικαίτης Κοντούρη στην Επίδαυρο. Η ίδια το θεωρεί έργο «επικίνδυνο», όπως και οι ειδικοί, έργο ρευστό σαν κινούμενη άμμος, που ζητά να αποκαλυφθούν οι κρυμμένες δυναμικές του. Έργο που μιλάει για τη δύναμη των γυναικών, την ανθρώπινη εκδίκηση ενός θεού και την πλήρη καταστροφή μιας πόλης, με απόηχο και ερωτήματα που φτάνουν μέχρι τις μέρες μας, έργο για τις γυναίκες, τη θέση τους μέσα στους αιώνες, που εξακολουθεί να εμπνέει όψεις και ερμηνείες. Με τη μουσική των Θραξ Πανκc και έναν δυναμικό θίασο, η παράσταση θα κάνει πρεμιέρα και θα παιχτεί στην Επίδαυρο από τις 13 έως τις 15 Αυγούστου. Η σκηνοθέτις του έργου μάς πηγαίνει πίσω στον χρόνο, στα Μυστήρια, στον κόσμο του Ευριπίδη αλλά και στον κόσμο του σύγχρονου θεάτρου.
5
Και τώρα πώς θα βρω δουλειά εν μέσω πανδημίας; Κοινά «μυστικά» από το kariera.gr «Ο ΕΠΟΜΕΝΟΣ ΚΟΣΜΟΣ», ΜΕ ΤΟΝ ΠΑΝΟ ΣΑΚΚΑ
15.7.21 – lifo
5
Aυτήν τη στιγμή διαβάζετε το μεγαλύτερο εβδομαδιαίο έντυπο της Ελλάδας
σχεδιο του μιχαλη κατζουρακη, 1965
Έρευνα Focus Bari (Ιούνιος–Δεκέμβριος 2020)
Στην κορυφή, αλλά με ποιότητα
Νο 1 Πανελλαδικά
MORE!
614,9 6 lifo – 15.7.21
Εφσυν
Τα Νέα
Athens Voice
Παραπολιτικά
610,6
484,8
477,2
369,8
Και τρίτη μεταξύ όλων των εντύπων (κυριακάτικων και εβδομαδιαίων) στην Αττική
σε χιλιάδες
σε χιλιάδες
Πρώτη μεταξύ όλων των εβδομαδιαίων εντύπων
Καθημερινή
Πρώτο Θέμα
492,5
461,1
351,7
Το Βήμα
Real News
Athens Voice
326,5
282,8
282,3
Δεκέμβριος, 2019: Η πανδημία του κορωνοϊού πλήττει την ανθρωπότητα. Αυστηροί περιορισμοί, διαδοχικά lockdowns, εγκλεισμός, μάσκες, ακινητοποίηση, αμέτρητοι νεκροί και ένας ατελείωτος φόβος. Ο αόρατος εχθρός επέφερε ένα ισχυρό πλήγμα στην κοινωνική συνοχή και ανέτρεψε όλα όσα γνωρίζαμε. Ιούλιος 2021: Τα εμβόλια αποδεικνύεται ότι αποτελούν το μοναδικό ισχυρό όπλο αντιμετώπισης της υγειονομικής κρίσης. Οι αυξανόμενες μεταλλάξεις, η αστραπιαία μεταδοτικότητα και η απειλή ενός τέταρτου κύματος με ανεξέλεγκτες συνέπειες έχουν καταστήσει τους εμβολιασμούς την πρώτιστη επιστημονική λύση για την προστασία της υγείας.
Τα εμβόλια έχουν μπει στη ζωή μας εδώ και πολλά χρόνια προκειμένου να προστατευτούμε από μολυσματικές ασθένειες όπως η διφθερίτιδα, η ερυθρά, η ιλαρά, η ευλογιά αλλά και η πολιομυελίτιδα. Για άλλη μια φορά η πολυπόθητη επιστροφή στην κανονικότητα περνά μέσα από τα εμβολιαστικά κέντρα, διότι τα εμβόλια σώζουν ζωές. Η αξιόπιστη ενημέρωση, τα επιστημονικά δεδομένα και τα ορθά επιχειρήματα πρέπει να υπερκεράσουν τον φόβο, τον ανορθολογισμό, τον δισταγμό και την αμφιβολία. Η LiFO, σε μια προσπάθεια να πείσει για την αναγκαιότητα του μαζικού εμβολιασμού, συγκέντρωσε 16 ψύχραιμες φωνές οι οποίες παρακινούν όσους είναι επιφυλακτικοί με τα εμβόλια και εκφράζουν με νηφαλιότητα την άποψή τους, τονίζοντας ότι είναι ο μοναδικός τρόπος να αντιμετωπίσουμε την πανδημία του κορωνοϊού.
Δεκαέξι προσωπικότητες απ’ όλο το φάσμα της κοινωνικής ζωής στέλνουν το δικό τους μήνυμα μέσω της LiFO.
Παίρνουν θέση, αφηγούνται προσωπικές εμπειρίες και προτρέπουν όλους τους απρόθυμους να συμβάλουν στην εξάλειψη της πανδημίας.
ΑΠΌ ΤΟΝ ΓΙΆΝΝΗ ΠΑΝΤΑΖΌΠΟΥΛΟ
01Κ 02Π 03 04 05Κ 06 07 08 09 10 11 12 13 14 15 16 15.7.21 – lifo
7
01
ΑΚ
Αναστασία Κοτανίδου Διευθύντρια ΜΕΘ Ν. Ευαγγελισμού Καθηγήτρια ΕΚΠΑ Ο εμβολιασμός δεν πρέπει να αντιμετωπίζεται ως υπόθεση υποταγής σε καταπιεστικές υπαγορεύσεις. Ο εμβολιασμός είναι δικαίωμα που πρέπει να διεκδικούμε. Περνά μέσα από πειθώ, εξαντλητική ενημέρωση, καταγραφή της αλήθειας, αποθέωση της διαφάνειας. Έτσι εμπεδώνεται και η ατομική ευθύνη. Όλα τα άλλα απλώς ενισχύουν τον ανορθολογισμό, υπονομεύουν την προστασία της δημόσιας υγείας και καλλιεργούν διχαστικές λογικές. Με κάθε εμβόλιο η ζωή ξαναπαίρνει τα πάνω της. Ας εμβολιαστούμε. Το μήνυμά μας: ευαισθητοποίηση, ενθάρρυνση, πειθώ. Μου έκανε μεγάλη εντύπωση η προσέγγιση νέων παιδιών φιλικών οικογενειών – ξεκάθαρη λογική που διακρίνει αμέσως τα περισσότερο από τα λιγότερο σημαντικά: «Δεν χρειάζεται να γνωρίζουμε τον ακριβή γενετικό τύπο κάθε μετάλλαξης του ιού, ούτε τα στατιστικά μεταδοτικότητας σε κάθε ομάδα του πληθυσμού. Πρέπει να προστατευτούμε και να προστατεύσουμε» έλεγαν. Ο εμβολιασμός, ακόμα κι αν δεν εκμηδενίζει τον κίνδυνο θανάτου ή βαριάς νόσησης, τον ελαχιστοποιεί. Ακόμα κι αν δεν εκμηδενίζει τη μετάδοση του ιού, την περιορίζει δραστικά. Στην ερώτηση τι θα έκανες αν ήσουν στη θέση μου, απαντώ: «Θα ήθελα να ζήσω ελεύθερη και μόνο με τον εμβολιασμό μπορώ να το πέτυχω».
02
ΓΠ
Γιώργος Παυλάκης Γιατρός - Ερευνητής Μετά από τόσο θόρυβο, που μερικοί το λένε κακοφωνία και σύγχυση, τι άλλο μπορούμε να πούμε υπέρ των εμβολίων; Ο δυτικός κόσμος, έχοντας ζήσει μια μεγάλη περίοδο σχετικής ειρήνης και ευημερίας που έφερε τεράστια άνοδο της ποιότητας ζωής, σχεδόν ξέχασε τις μολυσματικές ασθένειες και τις επιδημίες, που αντιμετωπίστηκαν με διάφορες τεχνολογίες και κυρίως καθαρισμό του νερού, εμβόλια, αντιβιοτικά και άλλα φάρμακα. Οι νέες γενιές δεν έχουν ζήσει την αγωνία να παλεύεις να ξορκίσεις τον θάνατο όντας πέντε ημέρων, δύο χρονών ή δέκα και είκοσι. Οι θάνατοι βρεφών, παιδιών και νέων ανθρώπων ήταν καθημερινοί, γι’ αυτό και η ευχή για τα νεογέννητα, ακόμα και σήμερα, είναι «να σας ζήσει» και αντανακλά αυτόν τον συνεχή φόβο του θανάτου που έχει παραμείνει σαν απολίθωμα, παρά την πρόοδο. Η πιο επιτυχημένη αντιμετώπιση επιδημιών γίνεται με εμβόλια. Ένα καλό εμβόλιο μπορεί ακόμα και να εξαφανίσει την ασθένεια από τον πληθυσμό ολόκληρης της γης, όπως έγινε με την ευλογιά, που ταλαιπωρούσε την ανθρωπότητα για χιλιετίες. Το ίδιο γίνεται τώρα με την πολιομυελίτιδα.
8 lifo – 15.7.21
Το καλό εμβόλιο και η διεθνής συνεργασία που επιτεύχθηκε θα εξαφανίσει την ασθένεια από το πρόσωπο της γης σε λίγα χρόνια. Τα εμβόλια, λοιπόν, είναι αναγκαία εργαλεία που εξασφαλίζουν την ποιότητα και την ποσότητα της ζωής όλων. Οι αρνητές των εμβολίων καταστρέφουν τα θεμέλια της κοινωνίας και απειλούν τον ίδιο τον τρόπο ζωής μας. Για τον κορωνοϊο έχουμε τα καλύτερα δυνατά εμβόλια στην ιστορία των εμβολίων. Είναι ασφαλή και αποτελεσματικά. Είναι στο χέρι μας να τα κάνουμε και να πείσουμε και τους γύρω μας να εμβολιαστούν. Αυτός είναι ο μόνος τρόπος για να απαλλαγούμε από τον ιό και να ξαναβρούμε την ελπίδα.
03
ΕΚ
Ελίζα Κονοφάγου Καθηγήτρια Βιοϊατρικής Μηχανικής και Ραδιολογίας στο Πανεπιστήμιο Κολούμπια της Νέας Υόρκης, Διευθύντρια του Εργαστηρίου Υπερήχων και Ελαστικής Απεικόνισης Το καλύτερο πράγμα που μπορούμε να κάνουμε αυτό το καλοκαίρι δεν είναι να πάμε για μπάνιο στη θάλασσα, να μαυρίσουμε και να ξεσκάσουμε με φίλους, ούτε να ταξιδέψουμε σε νησιά και απόμακρες παραλίες. Είναι να κάνουμε το εμβόλιο κατά του κορωνοϊού. «Γιατί, άραγε, να κάνω ένα εμβόλιο;», θα αναρωτιέστε, «που δεν ξέρω καν τι μπορεί μου φέρει σε πέντε, δέκα, είκοσι χρόνια;». Καταρχάς, δύο βασικά πράγματα για τα εμβόλια. Πρώτον, όλοι μας εμβολιαζόμαστε από μωρά και είναι ο λόγος που αρρώστιες οι οποίες έπλητταν σοβαρά τους ανθρώπους και από αυτές πέθαιναν τα αδέλφια των προπάππων μας δεν έχουν καμία επίπτωση πια στη δημόσια υγεία. Αυτό το οφείλουμε σε μια σειρά επιστημονικών ανακαλύψεων που από τα τέλη του δέκατου όγδοου αιώνα απέδειξαν ότι αν χρησιμοποιήσουμε έναν πεθαμένο ιό, ο οργανισμός μας μπορεί να «εκπαιδεύει» τους στρατιώτες του (δηλαδή τα ανοσοποιητικά μας κύτταρα) ώστε να εξουδετερώνει τον πραγματικό ιό χωρίς να αρρωσταίνει. Δεύτερον, ξέρουμε ότι η κάλυψη που προσφέρουν τα εμβολία κατά των ιών (και του κορωνοϊού στη συγκεκριμένη περίπτωση) δεν κρατάει αναγκαστικά για πάντα. Όλοι οι ιοί μεταλλάσσονται για να μπορούν να διαδίδονται όλο και πιο αποτελεσματικά. Ο κορωνοϊός δεν είναι εξαίρεση. Ήδη, μέσα σε έναν χρόνο και μέχρι να βγει το εμβόλιο υπήρξαν πολλαπλές μεταλλάξεις, όπως η αγγλική, νοτιοαφρικανική, η ινδική και τώρα η Δέλτα. Ο μόνος τρόπος να σταματήσουμε τον ιό είναι να εμβολιαστεί ένα μεγάλο ποσοστό του παγκόσμιου πληθυσμού. Στην Αμερική και στην πόλη της Νέας Υόρκης όπου ζω έχει εμβολιαστεί πάνω από το 85% του πληθυσμού, συμπεριλαμβανομένων παιδιών δώδεκα χρονών και πάνω, χωρίς κανένα πρόβλημα. Έτσι, μέσα σε έναν χρόνο έχουμε περάσει από τον χειρότερο απολογισμό σε όλη την υφήλιο (πάνω από 800 νεκρούς την ημέρα τον Απρίλιο του 2020, ένα θύμα κάθε δύο λεπτά) στον μηδενισμό σχεδόν των θανάτων από Covid. Άρα υπάρχει τρόπος να σταματήσουμε τον ιό. Τώρα τα ηνία είναι στα χέρια των νέων κάτω των σαράντα. Παρ’ όλη την παραπληροφόρηση στο διαδίκτυο,
δεν υπάρχει βιολογικός ή ιατρικός λόγος να πιστεύει κανείς πως τα εμβόλια δημιουργούν πρόβλημα γονιμότητας. Αντίθετα, όταν κάποιος εμβολιάζεται, αποφεύγει τα πιθανά καρδιακά, πνευμονολογικά ή και νευρολογικά νοσήματα (το λεγόμενο «long covid») που αφήνει ο ιός σε μερικούς ασθενείς εφ’ όρου ζωής, συμπεριλαμβανομένων ακόμα και των υγιών, κατά τα άλλα, νέων ανθρώπων. Οπότε, για να επανέλθει η υφήλιος στον κανονικό της ρυθμό, χωρίς πολλαπλές πρόσθετες επικίνδυνες μεταλλάξεις μέσα στον επόμενο χρόνο, και για να μην αφήσουμε τους δικούς μας σε κακή μοίρα, είτε στην εντατική είτε με χρόνια προβλήματα υγείας, ας εμβολιαστούμε ή, αν έχουμε εμβολιαστεί ήδη, ας πάμε έναν δικό μας για εμβολιασμό, σήμερα. Για να μπορέσουμε όλοι να χαρούμε αυτό το καλοκαίρι χωρίς φόβο και κυρίως χωρίς κίνδυνο για τους αγαπημένους μας, που θα μας περιμένουν να γυρίσουμε από το ταξίδι με ανοιχτές αγκάλες.
04
ΓΠ
05
ΔΠ
Δημήτρης Παρασκευής Καθηγητής Επιδημιολογίας - Προληπτικής Ιατρικής στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και μέλος της Επιτροπής Εμπειρογνωμόνων του υπουργείου Υγείας Τα πλεονεκτήματα του εμβολιασμού έναντι του Covid-19 έχουν, καταρχάς, αναδειχθεί από τις κλινικές μελέτες αλλά και από τα εμβολιαστικά προγράμματα που εφαρμόστηκαν ανά την υφήλιο. Με οδηγούς χώρες όπως το Ισραήλ, οι ΗΠΑ και το Ηνωμένο Βασίλειο, όπου οι εμβολιασμοί εφαρμόστηκαν νωρίτερα από άλλες περιοχές, τα πλεονεκτήματα του εμβολίου αποτυπώθηκαν στη συνεχή μείωση των μολύνσεων, των επαγόμενων νοσηλειών και θανάτων. Παράλληλα, στο τρέχον τέταρτο κύμα που εμφανίστηκε σε πολλές χώρες, η υψηλή εμβολιαστική κάλυψη στην κοινότητα, και ειδικότερα στις ευπαθείς ομάδες, μείωσε σημαντικά τον κίνδυνο σοβαρής νόσησης και θανάτου, παρότι η ένταση του κύματος ήταν σημαντική σε πολλές χώρες. Τι μας διδάσκουν όλα αυτά εν μέσω
Γιώργος Παξινός Kαθηγητής Ψυχολογίας και Ιατρικών Επιστημών στο Neuroscience Research Australia του Πανεπιστημίου της Νέας Νότιας Ουαλίας στο Σίδνεϊ Την επιστήμη εμπιστευόμαστε. Όπως και οι συνάδελφοί μου επιστήμονες της ιατρικής έρευνας, πήρα το πρώτο διαθέσιμο εμβόλιο για τον Covid-19 τη στιγμή που είχα τη δυνατότητα να εμβολιαστώ (στην περίπτωσή μου το AstraZeneka). Είναι η επιστήμη που μας φέρνει από το Σίδνεϊ στην Αθήνα, χωρίς να μας ρίξει στον Ινδικό Ωκεανό. Η ιατρική επιστήμη, συμπεριλαμβανομένης της Επιδημιολογίας, πέτυχε, μέσω της Υγειονομίας και των φαρμάκων, την επέκταση του προσδόκιμου ζωής κατά έξι χρόνια αυτόν τον αιώνα. Ένα από τα επιτεύγματα της ιατρικής επιστήμης είναι η εύρεση εμβολίων. Η επιστήμη κάνει λάθη, αλλά αυτοδιορθώνεται και μετά από εκατοντάδες εκατομμύρια εμβολιασμούς οι επιστήμονες συμπέραναν ότι ο κίνδυνος από το εμβόλιο Covid είναι ελάχιστος και ελαχιστοποιείται περαιτέρω εφόσον ηλικιακές ομάδες λαμβάνουν το κατάλληλο εμβόλιο. Μακροπρόθεσμα, είτε θα αποκτήσουμε ανοσία, πάσχοντας από Covid, και επιβιώνοντας είτε κάνοντας το εμβόλιο. Είτε θα νοσήσουμε είτε θα πάρουμε το εμβόλιο που μας προστατεύει εν μέρει ή πλήρως από την ασθένεια.
θέρους; Καταρχάς, ότι ο κορωνοϊός παραμένει συνοδοιπόρος μας και αν δημιουργηθούν οι κατάλληλες συνθήκες, όπως ο έντονος συγχρωτισμός, η χαλάρωση, η μη τήρηση περιοριστικών μέτρων, θα προκαλεί εξάρσεις, προσβάλλοντας, κυρίως, τους ανεμβολίαστους. Οι τελευταίοι κινδυνεύουν περισσότερο λόγω απουσίας της προστασίας που παρέχει το εμβόλιο έναντι του ιού. Όσο ο SARS-CoV-2 παραμένει ανάμεσά μας και καθίσταται πιο μολυσματικός λόγω νέων αναδυόμενων μεταλλαγμένων στελεχών, η ανάγκη εμβολιασμού γίνεται όλο και πιο επιτακτική. Η τελευταία έξαρση στη χώρα μας υπογραμμίζει ότι τυχόν αναβολή της απόφασής μας για εμβολιασμό το φθινόπωρο θα θέσει σε κίνδυνο την υγεία μας, αν τυχόν μολυνθούμε με τον ιό που κυκλοφορεί στην κοινότητα σε υψηλά ποσοστά. Επιπλέον, η απόφασή μας να εμβολιαστούμε, εκτός από την προστασία που παρέχει σ’ εμάς και στους γύρω μας, θα διασφαλίσει την ηρεμία των διακοπών μας, την ασφάλεια της περιοχής που θα επισκεφθούμε (αν η πλειονότητα των επισκεπτών σε μια περιοχή είναι εμβολιασμένη, δεν θα υπάρχει κίνδυνος τοπικών εξάρσεων και η εφαρμογή περιοριστικών μέτρων μπορεί να αποφευχθεί) αλλά και των καλοκαιρινών μας δραστηριοτήτων. Ο εμβολιασμός μπορεί να μας προσφέρει πολύ περισσότερα από αυτά που υπόσχεται και, εκτός της προάσπισης του ύψιστου αγαθού της υγείας, θα μας προσφέρει την ασφάλεια και την ηρεμία της διαμονής μας στους θερινούς προορισμούς της καρδιάς μας. Με άλλα λόγια, είναι η απαραίτητη αποσκευή στο ταξίδι μας προς την κανονικότητα, τον κατάπλου στην Ιθάκη.
06 «Ο εμβολιασμός δεν πρέπει να αντιμετωπίζεται ως υπόθεση υποταγής σε καταπιεστικές υπαγορεύσεις. Ο εμβολιασμός είναι δικαίωμα που πρέπει να διεκδικούμε. Περνά μέσα από πειθώ, εξαντλητική ενημέρωση, καταγραφή της αλήθειας, αποθέωση της διαφάνειας. Έτσι εμπεδώνεται και η ατομική ευθύνη». —Αναστασία Κοτανίδου
ΞΜ
Ξενοφών Μουσάς Αστρονόμος - Καθηγητής στο Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών Τα καταστρεπτικά αποτελέσματα τις πανδημίας με νεκρούς και ανυπολόγιστες επιπτώσεις σε υγεία, οικογένεια, εκπαίδευση, οικονομία, κοινωνία και έθνος είναι αναπόφευκτα. Η λύση είναι η προσαρμογή, με αλλαγές που μειώνουν τα αρνητικά αποτελέσματα. Στα θετικά που επάγει η πανδημία είναι η αναδιοργάνωση της ζωής μας και τα νέα εμβόλια. Η τηλεργασία (πόσοι την περίμεναν δύο δεκαετίες τώρα;) και η τηλεδιδασκαλία δεν είναι απλοί νεολογισμοί αλλά πραγματικότητα βασισμένη στην πρόοδο. Η σημαντικότερη αλλαγή είναι το εμβόλιο και ο πρωτοφανής παγκόσμιος εμβολιασμός. Νεωτερισμοί που θα μείνουν, όπως και ο ιός. Μάθαμε να ζούμε κανονικά με αυτά. Η προσαρμοστικότητα είναι, ευτυχώς, κύριο χαρακτηριστικό του έξυπνου ανθρώπου και οι Έλληνες, ως έλλογα όντα που είμαστε, έχουμε διαχρονική προσαρμοστικότητα. Θυμάμαι από δεκαετίες οραματιστές πρωτοπόρους γιατρούς που μας έλεγαν ότι θα αναπτυχθούν φάρμακα και εμβόλια βασισμένα στο mRNA και μας φαινόταν science fiction. Σήμερα η πίεση του ιού έγινε πραγματικότητα: φάρμακα και εμβόλια σχεδιασμένα με τα μαθηματικά και τους νόμους της φύσης. Πόσο περήφανος θα ήταν ο Πλάτων
☛
15.7.21 – lifo
9
«Για μένα δεν υπάρχει δίλημμα: η επιστήμη τα τελευταία εκατόν πενήντα χρόνια αντιμετώπισε αρκετές πανδημίες και φονικούς ιούς με εμβόλια και με φάρμακα. Όλα αυτά είχαν παρενέργειες, κάθε οργανισμός είναι διαφορετικός. Όμως ο κόσμος στο τέλος σώθηκε από την ευλογιά, την ελονοσία, την οστρακιά». —Φοίβος Δεληβοριάς
10 lifo – 15.7.21
σήμερα! Η απαίτησή του «μηδείς αγεωμέτρητος» έγινε σήμερα πραγματικότητα. Οι άνθρωποι φτιάχνουν φάρμακα με τα μαθηματικά και στην Ελλάδα (ΕΚΠΑ). Ο Πλάτων, επίσης, μας μεταφέρει ότι όταν έπεσε επιδημία στην Αθήνα, ο Απόλλων προέβλεψε μέσω της Πυθίας: «Θα απαλλαγείτε από την ασθένεια αν διπλασιάσετε τον κυβικό βωμό μου στη Δήλο, προσδιορίζοντας την ακμή του με θεωρητική γεωμετρία». Παραξενεύονται οι Αθηναίοι με την συμβουλή του. Πώς θα θεραπευτούν αν απλώς κατασκευάσουν με μαθηματική ακρίβεια διπλάσιο βωμό για τον Απόλλωνα; Άρχισαν, λοιπόν, οι επιστήμονες και οι φιλόσοφοι να προσπαθούν να λύσουν το πρόβλημα του διπλασιασμού του κύβου. Τι εννοούσε, λοιπόν, ο Απόλλων; Την ερμηνεία δίνει ο Πλάτων: «Ο Απόλλων λέει ότι θα απαλλαγούμε από τις ασθένειες αν χρησιμοποιήσουμε την επιστήμη». «Η επιστήμη δίνει τις λύσεις στα προβλήματα της ανθρωπότητας» λέει ο Απόλλων και έχει δίκιο. Η πανδημία του κορωνοϊού μάς θύμισε, μας ξαναδίδαξε, ότι πρέπει να ακολουθούμε τα κελεύσματα της επιστήμης. Με την προσαρμοστικότητα βρίσκουμε τις λύσεις, όπως είπε ο Απόλλων, και ασφαλώς αυτό είναι ένα μάθημα για όλους, πολίτες και πολιτικούς.
07
ΦΔ
Φοίβος Δεληβοριάς Καλλιτέχνης - Τραγουδοποιός Για μένα δεν υπήρχε δεύτερη σκέψη. Έχασα ανθρώπους από τον ιό και δεν πρόλαβα καν να τους χαιρετήσω, να τους δείξω την αγάπη μου. Άλλοι πολύ αγαπημένοι το πέρασαν άσχημα, έχασαν τη δουλειά τους για καιρό, τους άφησε μερική βλάβη στους πνεύμονες. Το ότι δουλεύω με πολλούς ανθρώπους με κάνει δέκα φορές πιο υπεύθυνο, δεν θέλω με τίποτα να γίνω η αιτία κάποιος να περάσει περιπέτεια εξαιτίας μου. Καταλαβαίνω πως όλοι παίρνουν ένα πρωτόγνωρο ρίσκο, δεν είμαι αφελής σχετικά με τα διάφορα ανταγωνιστικά παιχνίδια ανάμεσα στις φαρμακευτικές εταιρείες, όμως για μένα δεν υπάρχει δίλημμα: η επιστήμη τα τελευταία εκατόν πενήντα χρόνια αντιμετώπισε αρκετές πανδημίες και φονικούς ιούς με εμβόλια και με φάρμακα. Όλα αυτά είχαν παρενέργειες, κάθε οργανισμός είναι διαφορετικός. Όμως ο κόσμος στο τέλος σώθηκε από την ευλογιά, την ελονοσία, την οστρακιά. Καλό είναι, λοιπόν, ο καθένας, ανάλογα με το ιατρικό ιστορικό του, να επιλέξει τον τρόπο με τον οποίο θα προστατευτεί και να προχωρήσει. Προσωπικά, ανέλαβα το ρίσκο του εμβολιασμού χωρίς δεύτερη σκέψη. Να παρατηρήσω ωστόσο τα εξής: μια εκστρατεία υπέρ του εμβολιασμού δεν θέλει ούτε τρομοκράτηση ούτε επιθετική στοχοποίηση των ανθρώπων
που αμφιβάλλουν. Ορισμένοι απ’ την κυβέρνηση και την Πολιτική Προστασία έχουν αντιμετωπίσει μακαρθικά το ζήτημα αυτό, όπως και την αγωνία των επαγγελματιών. Καλλιεργείται ένας νεοπουριτανικός διχασμός ανάμεσα σε αρίστους και άχρηστους, εντέχνους και άτεχνους, ιδιωτικούς και δημόσιους, ψέκες και υπεύθυνους, που δεν μου αρέσει καθόλου. Αν σιχαίνομαι κάτι στην πολιτική, είναι το διαίρει και βασίλευε. Είδα και την αγαπησιάρικη καμπάνια της Γαλλίας και ντράπηκα για μας. Στα εμβολιαστικά κέντρα μας, πάντως, γίνεται εξαιρετική δουλειά, προσωπικά εντυπωσιάστηκα από τη σοβαρότητα και την τρυφερότητά των ανθρώπων εκεί. Η υπευθυνότητα είναι μια μορφή αγάπης, είναι η μεγαλύτερη μορφή ελευθερίας, ας την υπερασπιστούμε σοβαρά, χωρίς κορόνες και σηκωμένα δάχτυλα.
08
ΒΚ
Βασίλης Κεκάτος Σκηνοθέτης
Το καλοκαίρι είναι η εποχή των μεγάλων ερώτων με τις μικρές διάρκειες. Είναι η εποχή της άνθησης των τυχαίων φλερτ και των one night stand. Η εποχή, εν ολίγοις, της απόλυτης καύλας. Η γιορτή του εφήμερου και του καυτού αγνώστου. Χωρίς καμία προσπάθεια, φαντάζομαι μικρές διάσπαρτες εικόνες: ύπνος σε ένα κατάμεστο κάμπινγκ τις νύχτες του μεγάλου καύσωνα, ιδρώτας κάτω
απ’ το λαιμό σαν εξωτικό αγίασμα από έναν ξέφρενο χορό, ένα μεγάλο πάρτι γεμάτο ξαναμμένο κόσμο, κολύμπι, γύμνια, το διπλανό σώμα στη θάλασσα ως ένα ανεξερεύνητο τοπίο πιθανοτήτων. Σκέφτομαι όλα αυτά τώρα που πυρώνει «θείος Ιούλιος μήνας» και ύστερα σκέφτομαι πόσο παρανοϊκό μού φαίνεται πως νέοι άνθρωποι είναι τόσο έτοιμοι να τα απαρνηθούν ή να μην είναι αρκετά ελεύθεροι για να τα ζήσουν όπως τους αρμόζει, μόνο και μόνο επειδή φοβούνται, ή βαριούνται, ή δεν σκέφτονται πόσο σημαντικό για όλους είναι να κάνουν ένα εμβόλιο. Αλήθεια, πόσο ντεκαυλέ είναι αυτό;! Έχω μια ιδέα γι’ αυτό το καλοκαίρι λοιπόν: ας μην είναι σέξι να έχουμε κοιλιακούς. Ας μην είναι σέξι να έχουμε το τέλειο μαύρισμα. Ας είναι σέξι το να εμβολιαστούμε. Ας είναι σέξι το να φροντίσουμε εμάς και τους γύρω μας. Και τώρα, κάτι πιο προβοκατόρικο: όσο γυμνασμένος ή μαυρισμένος κι αν είναι αυτός ή αυτή που θα γνωρίσετε, αν δεν έχουν κάνει το εμβόλιο, μην τους πηδήξετε. Ας είναι αυτή η τιμωρία που θα τους σωφρονίσει!
09
ΚΜ
Κωστής Μαραβέγιας Μουσικός - Συγγραφέας Παρουσιαστής
Τον Νοέμβριο του 2020 πέρασα δύσκολα τον κορωνοϊό. Νόσησα βαριά, απομονώθηκα για είκοσι τέσσερις μέρες, όλο θα έβγαινα, αλλά δεν έπεφτε
το ιικό φορτίο, ούτε ο πυρετός, ο ΕΟΔΥ δεν απαντούσε, τα συμπτώματα δεν περνούσαν, κορτιζόνη, αντιβιώσεις, πόνοι στο σώμα σαν σε μετωπική με νταλίκα, ύπνος απών, το πολύ μία ώρα την ημέρα, εισπνεόμενες αντιβιώσεις μετά, με νεφελοποιητή, και μια άτυπη πνευμονία για μεγάλο φινάλε, συνολικά τρεις μήνες ταλαιπωρίας. Κούραση, δύσπνοια, έλλειψη αντοχής που δεν έλεγε να περάσει, μήνες μετά. Δεν επιτρέπω στον εαυτό μου να το ξαναπάθει, και μάλιστα από αδράνεια και αμέλεια. Αν ήξερα πριν νοσήσω τι θα περνούσα και είχαν βγει τα εμβόλια τότε, θα έκανα και τα τέσσερα με χαρά, και τα κινέζικα και τα ρωσικά και ό,τι υπήρχε. Θα δήλωνα εθελοντής δοκιμαστής. Δεν θέλω κανείς να περάσει ό,τι πέρασα, έστω και στην πιο ελαφριά μορφή του. Εμβολιάστηκα και ξεπέρασα τις ανασφάλειές μου σχετικά με τις αλλεργίες που με έχουν ταλαιπωρήσει με αναφυλαξίες και νοσοκομεία κατά καιρούς, ξεπέρασα και την ευαισθησία μου στην ασπιρίνη. Δεν έπαθα τίποτα. Είμαι καλύτερα από ποτέ. Ο εμβολιασμός είναι η πρώτη ουσιαστική συντονισμένη παγκόσμια κοινωνική αντίσταση σε μια απειλή που αφορά όλους και κυρίως τους ασθενέστερους και τους πιο αδύναμους. Κάποιοι φίλοι και γνωστοί αρνούνται να εμβολιαστούν, προβάλλοντας, ανάμεσα σε άλλα, κι έναν ψευτοϊδεολογικό μανδύα ως δικαιολογία για την επίμονη άρνησή τους. Προσπαθώ να τους κατανοήσω και να συζητήσω μαζί τους τις ανησυχίες τους σχετικά με την αποτελεσματικότητα του εμβολίου, αλλά δυσκολεύομαι να καταλάβω πώς μπορεί κάποιος να συνδέει μια παγκόσμια κοινή δράση που έχει ως στόχο τη δημόσια υγεία με τα «συστημικά» συμφέροντα, επιχειρηματολογώντας με συνωμοσιολογικούς όρους.
Αδυνατώ να αντιληφθώ πώς μπορεί κάποιος να εναντιώνεται, νομίζοντας πως αντιστέκεται στο κακό, και να αυτοχρίζεται επαναστάτης αρνητής που κατέχει τη μία και μοναδική αλήθεια. Σε μια κατεξοχήν ατομικιστική κοινωνία, ο εθελούσιος μαζικός εμβολιασμός είναι μια πράξη εγγενώς αλτρουιστική και αλληλέγγυα, μια πράξη που υπερβαίνει το άτομο, που ενδυναμώνει το αίσθημα του «ανήκειν», εμπνέοντας μια ουσιαστική συλλογική συνείδηση. Εδώ, μάλιστα, φαίνεται ξεκάθαρα πως η πράξη αυτή βοηθάει, περισσότερο και από εμάς, τους ασθενέστερους και πιο αδύναμους. Ακόμη κι αν υπάρχει η παραμικρή ανησυχία, ακόμη κι αν φοβόμαστε τις απειροελάχιστες πιθανότητες να εμφανιστούν παρενέργειες μετά από έναν εμβολιασμό, η εικόνα μιας κοινωνίας που ενώνεται για να θωρακιστεί απέναντι σε κάτι που την απειλεί υπερκεράζει την όποια αδράνεια, φόβο, αμφιβολία ή ένσταση. Ας αφήσουμε αυτούς που έχουν αφιερώσει τη ζωή τους στην επιστήμη να ακουστούν και ας τους εμπιστευτούμε. Σε αυτήν τη δοκιμασία το κοινωνικό, συλλογικό, ενωτικό πνεύμα είναι μονόδρομος. Σε αυτή την επίθεση χρειάζεται να αμυνθούμε μαζί, όχι να κρυφτούμε στο υπόγειο, δηλώνοντας πως δεν πιστεύουμε στη μάχη. Η άρνηση όχι μόνο δεν αποτελεί πράξη επαναστατική, απεναντίας, είναι έκφραση δειλίας, εγωισμού, φυγοπονίας. Η απαρχή για εκτενέστερες κοινωνικές πολιτικές, μεγαλύτερη στήριξη στο δημόσιο σύστημα υγείας, περισσότερη κοινωνική δικαιοσύνη γίνεται από μια υγιή κοινωνία που ξαναστέκεται στα πόδια της. Δείξτε αποφασιστικότητα και θάρρος. Δεν είναι μόνο για μας. Είναι κυρίως για τους άλλους.
10 «Το επιχείρημα ότι φυλάγονται και δεν θα κολλήσουν τον κορωνοϊό είναι απλώς αυταπάτη πανικού. Ευτυχώς, έχουμε πια πολλά εμβόλια κατά του κορωνοϊού. Το μόνο αποτελεσματικό εμβόλιο που διαθέτουμε, ωστόσο, κατά του πανικού είναι η καθαρή και ορθολογική σκέψη». —Πέτρος Μάρκαρης
ΠΜ
Πέτρος Μάρκαρης Συγγραφέας Στα νιάτα μου η κοινωνία ήταν χωρισμένη σε καθεστωτικούς και αντικαθεστωτικούς. Τώρα έχει χωριστεί σε εμβολιασμένους και αντιεμβολιαστές. Η επικράτηση των εμβολίων έφερε τον διχασμό ανάμεσα σε αυτούς που σπεύδουν να εμβολιαστούν και σ’ εκείνους που αρνούνται να κάνουν το εμβόλιο επειδή φοβούνται τις άγνωστες έως υποθετικές επιπτώσεις του στην υγεία τους. Δεν θα καταφύγω σε ιατρικά επιχειρήματα υπέρ των εμβολίων. Πρώτον, επειδή δεν είμαι γιατρός. Δεύτερον, επειδή διαφωνώ με την καθημερινή άσκηση τρομοκρατίας από τους ειδικούς, τους πολιτικούς και τα ΜΜΕ. Η τρομοκρατία, είτε είναι πολιτική είτε υγειονομική, προξενεί μόνο οργή και αντιδράσεις. Θα περιοριστώ σε ορισμένα απλά παραδείγματα. Παράδειγμα πρώτο: Όσοι αρνούνται να κάνουν το εμβόλιο κυκλοφορούν με αυτοκίνητο; Και όταν μπαίνουν στο αυτοκίνητο δεν σκέφτονται ότι αποδέχονται το ρίσκο ενός τροχαίου ατυχήματος; Αρκεί να σκεφτούν πόσοι άνθρωποι χάνουν κάθε χρόνο τη ζωή τους σε τροχαία. Κι όμως, παίρνουν το ρίσκο και κυκλοφορούν με αυτοκίνητο, ενώ τρέμουν το ρίσκο από το εμβόλιο. Το ρίσκο είναι ακόμα μεγαλύτερο στο δεύτερο παράδειγμα: Οι
αρνητές των εμβολίων ταξιδεύουν με αεροπλάνο; Όταν επιβιβαζόμαστε σε μια πτήση, δεν ξέρουμε ποτέ αν θα φτάσουμε στον προορισμό μας ή αν μας περιμένει κάποιο θανατηφόρο δυστύχημα. Γιατί παίρνουν οι αρνητές των εμβολίων το ρίσκο να ταξιδέψουν με αεροπλάνο, ενώ αρνούνται αν το πάρουν στον εμβολιασμό; Ας φύγουμε από τα ταξίδια και ας πάμε στα φάρμακα. Αν διαβάσουμε τις αντενδείξεις και τις παρενέργειες των φαρμάκων, δεν θα πρέπει να πάρουμε σχεδόν κανένα φάρμακο. Και όμως παίρνουμε, πολλοί μάλιστα για χρόνια. Γιατί αποδεχόμαστε το ρίσκο για άλλα φάρμακα και όχι για τα εμβόλια; Τέλος, τα νοσοκομεία. Πόσοι από μας που νοσηλεύτηκαν σε νοσοκομεία, όχι για κορωνοϊό αλλά για κάποια άλλη ασθένεια, δεν πήραν εξιτήριο παρέα με κάποιο μικρόβιο που κόλλησαν στον νοσοκομείο; Γιατί παίρνουν το ρίσκο στη νοσηλεία και το απορρίπτουν στα εμβόλια; Το επιχείρημα ότι φυλάγονται και δεν θα κολλήσουν τον κορωνοϊό είναι απλώς αυταπάτη πανικού. Ευτυχώς, έχουμε πια πολλά εμβόλια κατά του κορωνοϊού. Το μόνο αποτελεσματικό εμβόλιο που διαθέτουμε, ωστόσο, κατά του πανικού είναι η καθαρή και ορθολογική σκέψη.
☛
15.7.21 – lifo
11
11
12
Φαίη Μαυραγάνη
Άγγελος Μπράτης
Δημοσιογράφος OPEN TV
Σχεδιαστής μόδας
Θα μιλήσω με την καρδιά και τη λογική μαζί. Δεν είμαι επιστήμονας για να παραθέσω επιστημονικά δεδομένα, αλλά διαβάζοντας και ακούγοντας τους επιστήμονες και τις τεκμηριωμένες τους απόψεις πείστηκα ανενδοίαστα για την αναγκαιότητα του να εμβολιαστώ. Κάθε φορά που ο άνθρωπος έχει πρόβλημα υγείας απευθύνεται στην επιστήμη, στον γιατρό, χωρίς δεύτερη σκέψη, γιατί τώρα, που έχει πάρει φωτιά ο πλανήτης, να ισχύει κάτι διαφορετικό; Δεν θα κρύψω ότι στα μέσα του χειμώνα, όταν άρχισαν να καταγράφονται περιστατικά με σοβαρές παρενέργειες, έπιασα τον εαυτό μου να προβληματίζεται, όμως δούλεψα την ανησυχία μου με τη λογική. Νομίζω ότι όποιος φοβάται, μπορεί να το συζητήσει με έναν ενημερωμένο γιατρό. Διάβασα κάτι που νομίζω ότι αξίζει να επαναλάβω: το εμβόλιο δεν είναι πιο επικίνδυνο από τον κορωνοϊό, επικίνδυνος για τη δημόσια υγεία είναι αυτός που λέει το αντίθετο. Είναι τόσο εκκωφαντικά τα νούμερα με τους νεκρούς και τους διασωληνωμένους που δεν αφήνουν περιθώρια για κανέναν δισταγμό. Όταν άκουσα τον πρώην υπουργό Λεωνίδα Γρηγοράκο να περιγράφει την εμπειρία του στην εντατική, πώς τον έλιωνε η ασθένεια, συγκλονίστηκα. Περίμενα εναγωνίως να έρθει η ηλικιακή μου ομάδα και να πάρω σειρά, όπως το ίδιο εναγωνίως περιμένει τώρα και η έφηβη κόρη μου και με ρωτάει κάθε μέρα αν άνοιξε η πλατφόρμα για τις ηλικίες 15-17. Όταν αφορά, βέβαια, το παιδί σου ρωτάς και ξαναρωτάς τους ειδικούς, να είσαι βέβαιος ότι κάνεις το σωστό. Αν έχετε οποιονδήποτε ενδοιασμό ή απορία, ρωτήστε κάποιον επιστήμονα. Εγώ εμβολιάστηκα, όπως εμβολιάστηκε ο σύζυγός μου και όλοι οι συνεργάτες μου, και νιώσαμε λίγο ελεύθεροι, νιώσαμε χαρά και ανακούφιση. Εμβολιάστηκα για να προστατέψω εμένα αλλά και για να βοηθήσω να βγούμε από την πανδημία. Εμβολιάστηκα και κατάφερα να επισκεφτώ μετά από μήνες τη μητέρα μου στο Δίστομο, η οποία είναι κατάκοιτη και περιμένει μια επαφή με παιδιά και εγγόνια για να πάρει χαρά. Και όταν αφορά τους δικούς σου ανθρώπους, το παιδί σου, τη μάνα σου, συνδυάζεις λογική και καρδιά μαζί. Πώς να πας στον δικό σου ταλαιπωρημένο άνθρωπο, κουβαλώντας πιθανώς τον κίνδυνο; Όλο αυτό που συμβαίνει τόσους μήνες θέρισε ζωές, άφησε αναπηρίες, διέλυσε δουλειές και οικονομίες και συνεχίζεται, και οι ειδικοί λένε ότι θα συνεχιστεί για αρκετούς μήνες, γιατί ο ιός άλλαξε και τα μεταλλαγμένα στελέχη αυξάνουν τη μεταδοτικότητα και είναι πιο παθογόνα. Ένας αγώνας είναι απ’ όλους μας, έτσι το βλέπω, και σε αυτόν τον αγώνα χρειαζόμαστε όλοι, και οι σίγουροι και οι διστακτικοί και οι φοβισμένοι, γιατί ο ένας εξαρτάται από τον άλλον. Σε κανένα δεν αξίζει ο πόνος ή ο θάνατος.
Ο κορωνοϊός άλλαξε τα πάντα στο πέρασμά του. Αναμφισβήτητα, τα εμβόλια είναι το μοναδικό μας όπλο για να αντιμετωπίσουμε αυτή την πρωτόγνωρη υγειονομική κρίση. Έχω κάνει και τις δύο δόσεις του εμβολίου της Ρfizer και νιώθω προστατευμένος απέναντι σε μια κατάσταση που έχει συγκλονίσει όλον τον κόσμο. Άραγε, πώς αλλιώς θα συνεχίσουμε ξανά τις ζωές μας; Ο εμβολιασμός αποτελεί μονόδρομο και αποτελεσματική επιλογή για τη ορθή διαχείριση του κορωνοϊού. Η ανθρωπότητα πάντοτε αντιμετώπιζε μολυσματικές ασθένειες. Οι πανδημίες δεν είναι φαινόμενο της εποχής μας. Επομένως, ποιος ξέρει καλύτερα από τους επιστήμονες στον χώρο της ιατρικής τους τρόπους προστασίας από έναν ιό; Είναι ανούσιο να επιδιώκεις να αμφισβητήσεις τους ειδικούς που δημιουργούν τις μόνες λύσεις για να απελευθερωθούμε από τα δεσμά του Covid-19. Προσωπικά, προβληματίζομαι όταν οι κοινωνίες χωρίζονται σε εκείνους που υποστηρίζουν το «ναι» και στους άλλους που τάσσονται υπέρ του «όχι». Ωστόσο, οι απαντήσεις δεν βρίσκονται στη λογική άσπρο - μαύρο. Πιστεύω ότι απαιτείται να είσαι ανοιχτόμυαλος, διαλλακτικός και να σέβεσαι τους συνανθρώπους σου. Κατανοώ αυτούς που μπορεί να έχουν έναν ενδοιασμό, έναν δισταγμό, αλλά σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να επηρεάζει η απόφασή τους αυτή αρνητικά το κοινωνικό σύνολο. Ιστορικά, όσες φορές κληθήκαμε να επιλέξουμε ένα «ναι» ή ένα «όχι», το δίλημμα αποδείχθηκε ανώφελο και εσφαλμένο. Η αλήθεια είναι πάντα κάπου στη μέση. Η υγεία δεν χωρά διακρίσεις, δεν γνωρίζει από διαιρέσεις σε πλούσιους ή φτωχούς. Μας αφορά όλους. Χωρίς αυτήν δεν μπορείς να ζήσεις. Από την άλλη, με τρομάζει η επίκληση του φόβου ως μέσου περιορισμού των ελευθεριών. Με ενοχλεί ο έλεγχος με την πρόφαση του κοινού καλού, όπως κι αυτού του είδους οι κοινωνικοί διαχωρισμοί. Δεν νομίζω ότι υπάρχει κάποια θετική χροιά σε οποιονδήποτε περιορισμό, ό,τι και αν εμπεριέχει. Το κοινό καλό είναι να είμαι απολύτως ελεύθερος.
ΦΜ ΑΜ
12 lifo – 15.7.21
13
ΓΞ
Γιάννης Ξανθούλης Συγγραφέας Δύο αδέλφια του παππού μου πέθαναν στη Νέα Υόρκη του 1919 από ισπανική γρίπη. Έκτοτε τα εμβόλια και οι εφευρέτες τους μπήκαν στο εικονοστάσι μας. Όταν γεννήθηκα τον Αύγουστο του 1947 ξεκίνησε η καριέρα μου ως εμβολιασμένου. Ο δάγκειος και η φυματίωση είχαν πάρει να γίνονται παρελθόν, η ελονοσία έχανε έδαφος από το Ντι-ντι-τι, έπρεπε να νικήσω αρκετές ασθένειες, παιδικές ή λιγότερο παιδικές, μου άρεσαν κιόλας οι επιβλητικές στολές των νοσοκόμων,
οπότε θριάμβευσα. Πέρα από κάτι γρίπες με ακροαστικά, τα πήγα άριστα με τα εμβόλια και αργότερα στο σχολείο απολάμβανα το χάσιμο των μαθημάτων με τους ομαδικούς εμβολιασμούς αλλά και με τις συνέπειές τους. Όλοι σχεδόν ανεβάζαμε πυρετό, πρήζονταν τα μπράτσα μας, σημάδι ότι η «βατσίνα» έπιασε τόπο. Στον στρατό μάς εμβολίαζαν μάλλον κατά του αντιμιλιταρισμού, αλλά ποιος έδινε σημασία. Κύλησαν τα χρόνια σαν τρελά και μπήκα στο κλαμπ των ηλικιωμένων. Τα εμβόλια για γρίπη, για πνευμονιόκοκκο έγιναν μέρος της φθινοπωρινής ζωής μου. Και φθάσαμε εδώ που φθάσαμε. Κατάπληκτος άκουγα ότι υπήρχαν αρνητές του εμβολίου κατά του Covid και ότι άλλοι μιλούσαν για μεταλλάξεις φριχτές και συνωμοσιολογικά ύπουλα κόλπα τεράτων, τύφλα να ’χει ο Μένγκελε. Επειδή δεν έχω τόση φαντασία, έκανα τα εμβόλια και ευχαρίστως θα έκανα ακόμα και για δάκο, αν, παρ’ ελπίδα, μεταμορφωνόμουν σε ελιά. Σιγά τα ωά. Χίλιες φορές να διακτινιστώ από εμβόλιο παρά να γίνω άλλος ένας θλιβερός αριθμός πεσόντων από αυτή την κατάρα που μας κατσικώθηκε. Κι επειδή ο χρόνος στενεύει για όλους, καλό θα ήταν να σταθούμε ηρωικά απέναντι στη χαριτωμένη ενεσούλα-σωτηρία και να αφήσουμε κατά μέρος τις γραφικές τσιριμόνιες.
«Κατάπληκτος άκουγα ότι υπήρχαν αρνητές του εμβολίου κατά του Covid και ότι άλλοι μιλούσαν για μεταλλάξεις φριχτές και συνωμοσιολογικά ύπουλα κόλπα τεράτων, τύφλα να ’χει ο Μένγκελε. Επειδή δεν έχω τόση φαντασία, έκανα τα εμβόλια και ευχαρίστως θα έκανα ακόμα και για δάκο, αν, παρ’ ελπίδα, μεταμορφωνόμουν σε ελιά». —Γιάννης Ξανθούλης
14
ΠΠ
Πίτσα Παπαδοπούλου Τραγουδίστρια
Ο εμβολιασμός είναι η μοναδική λύση. Άλλες διέξοδοι για όλο αυτό που ζούμε δεν υπάρχουν. Έχω κάνει και τις δύο δόσεις του εμβολίου, γιατί θέλω να αισθάνομαι ασφαλής. Αναρωτιέμαι, όλοι αυτοί που δεν σπεύδουν να το κάνουν, δεν φοβούνται τι μπορεί να τους συμβεί αν νοσήσουν; Δεν τους προκαλεί φόβο η ιδέα να βρεθούν μέσα σε μια εντατική χωρίς να γνωρίζουν αν θα βγουν ζωντανοί; Νομίζω ότι όλοι πρέπει να κάνουμε το εμβόλιο. Μη δειλιάζουμε. Το τείχος ανοσίας δεν θα χτιστεί και το μέλλον θα είναι αβέβαιο για όλους μας. Τώρα, το αν τα νυχτερινά κέντρα διασκέδασης πρέπει να ανοίξουν μόνο για τους εμβολιασμένους, οφείλω να πω ότι δεν είμαι εγώ αυτή που θα το αποφασίσει. Οι κυβερνήσεις και όσοι βρίσκονται σε υψηλές θέσεις είναι υπεύθυνοι να ορίσουν τον τρόπο λειτουργίας τους. Προφανώς, προτιμώ χωρίς καμία δεύτερη σκέψη να τραγουδώ σε ένα μαγαζί στο οποίο θα είναι όλοι εμβολιασμένοι, προκειμένου να μην κυριαρχεί το άγχος σε περίπτωση που σε πλησιάσει ένας άνθρωπος, έρθει να σε χαιρετήσει ή σε επισκεφθεί στο καμαρίνι. Στο κάτω κάτω της γραφής, εμείς που κάναμε το εμβόλιο, δεν το κάναμε για τους εαυτούς μας αλλά επιδεικνύοντας ευθύνη προς το κοινό καλό. Επομένως, δεν είμαστε τα κορόιδα της υπόθεσης. Έχω μάθει να σέβομαι τον διπλανό μου, τον γείτονά μου και γενικά όλο τον κόσμο. Μακάρι να μη χρειαζόταν τίποτε απ’ όλα αυτά, αλλά στις σκοτεινές εποχές που ζούμε δεν πρέπει να μένουμε αμέτοχοι και άπραγοι. Επίσης, η πανδημία έχει επιφέρει ένα τρομακτικό πλήγμα στους ανθρώπους του πολιτισμού και στον καλλιτεχνικό κόσμο. Κλειστά μαγαζιά, άνεργοι μουσικοί και άνθρωποι που δεν έχουν να φάνε. Άρα, αν δεν εμβολιαστούμε, το μόνο που θα επιτύχουμε είναι να έχει συνέχεια αυτή η θλιβερή πορεία.
15
ΓΣ
Γιώργος Σκαμπαρδώνης Συγγραφέας
Όταν προσπαθείς να πείσεις κάποιον να εμβολιαστεί, νιώθεις σαν τον διαπραγματευτή που πάει να σώσει με την πειθώ τον άνθρωπο που είναι στην άκρη της ταράτσας του δεκαώροφου κτιρίου και απειλεί ότι θα σαλτάρει και θα αυτοκτονήσει. Νιώθεις και λίγο ηλίθιος που πας να μιλήσεις σε κάποιον για το αυτονόητο του δώρου της ζωής. Τι να του πεις, πέρα από τα γνωστά κλισέ; Ακόμα και το τελευταίο πλάσμα του ζωικού βασιλείου καταλαβαίνει κάθε φορά τον κίνδυνο και προφυλάγεται χάρη στο ένστικτο της επιβίωσης. Φαίνεται, όμως, πως υπάρχει μια διαφορά: ο άνθρωπος έχει ένα προσόν ανώτερο των ζώων, που συχνά προκαλεί και την ίδια του την καταστροφή: δεν είναι το μυαλό αλλά η επικυριαρχία του
(ενίοτε) νοσηρού ψυχισμού του πάνω μυαλό και στον Λόγο. Από κει ξεκινούν όλα, από κάποια ένδον ψυχική εμπλοκή ή εμμονή, πάνω στην οποία οικοδομεί μια λογικοφανή θεωρία αυτοκτονίας, που την ψευδεπιγράφει «αυτο-διάσωση». Μπορεί να είναι και απλοϊκός φόβος για τη βελόνα, τον οποίο θεωρητικοποιεί. Ή ναρκισσιστικό «εγώ», αντικοινωνική μανία ή άλλα τραβηγμένα χειρόφρενα. Μια υστέρηση που βρίσκει παρηγοριά σε κάποια φανταστική συνομωσία διότι, κατά το γνωστό: η συνωμοσιολογία κάνει τον αφελή να νιώθει πιο έξυπνος απ’ τους άλλους. Σε κάθε περίπτωση, αν πρόκειται για βαριάς μορφής ιδεολόγο αντιεμβολιαστή, είναι μάταιο να προσπαθήσει κανείς να τον πείσει – είναι σαν να λες σε κάποιον παοκτσή να γίνει Ολυμπιακός ή το αντίστροφο, σε κάποιον στρέιτ εβδομηντάρη να γίνει ξαφνικά τρανσέξουαλ. Οι άλλοι, οι επαμφοτερίζοντες, οι διστακτικοί και οι λοιποί ποια πειθώ χρειάζονται; Δεν τους φτάνουν τόσα εκατομμύρια νεκροί και το ότι ακούνε για όλα αυτά ένα εκατομμύριο φορές την ημέρα εδώ και έναν χρόνο; Κάθε κατσικάκι, πια, απ’ το ποδαράκι του κρέμεται.
16
ΠΧ
Παύλος Χάπιλλος Σεφ
Καταλαβαίνω ότι πολλοί άνθρωποι διστάζουν να κάνουν το εμβόλιο και η απειλητική επικοινωνιακή πολιτική δεν βοηθάει. Αυτό που δεν καταλαβαίνω είναι τους ανθρώπους που δεν εμπιστεύονται τους ειδικούς. Όταν ένας μικροβιολόγος σού λέει ότι ο ιός μπορεί να μεταδοθεί από μεταλλικά αντικείμενα, γιατί να μην τον πιστέψεις; Στο κάτω-κάτω, τόσο δύσκολο είναι να κοινωνήσεις με πλαστικό κουτάλι; Στην Ιαπωνία οι μάσκες προσώπου δεν είναι κάτι καινούργιο, της φορούσαν καθημερινά στα μέσα μαζικής μεταφοράς και πριν από τον κορωνοϊό. Αυτό που έμαθα όμως και με σόκαρε, όταν πήγα, είναι ότι τις μάσκες δεν τις φοράνε για να προστατευτούν από τον γύρω κόσμο αλλά για να τον προστατεύσουν. Με λίγα λόγια, τις φορούν αυτοί που νιώθουν άρρωστοι, ώστε να μην κολλήσουν τους υπολοίπους. Τόσο μεγάλη θυσία είναι να εμβολιαστείς για το καλό όλων; Τα εμβόλια, γενικά, είναι προϊόντα που περνάνε από πολύ σχολαστικούς ελέγχους πριν βγούνε στην αγορά. Τα energy drinks που κυκλοφορούν και τα πίνουν καθημερινά τόσοι άνθρωποι περιέχουν πολύ χειρότερα χημικά από μια μικροσκοπική δόση εμβολίου. Πιστέψτε με, εγώ τα πούλαγα αυτά τα χημικά. Δεν λέω ότι δεν υπάρχει καθόλου ρίσκο, αλλά πιστεύω ότι τα πλεονεκτήματα από τον εμβολιασμό υπερισχύουν κατά πολύ του όποιου φόβου. Το πρόβλημα με τα εμβόλια είναι ότι για να αποδώσουν πρέπει να εμβολιαστεί ένα μεγάλο ποσοστό του πληθυσμού, οπότε μη φοβάστε ένα μικρό τρύπημα. Από ό,τι έχω ακούσει, το να περνάς κορωνοϊό είναι πολύ χειρότερο.
15.7.21 – lifo
13
ΙNFO David Shrigley, Untitled, Acrylic on paper
14 lifo – 15.7.21
ΕΚΘΕΣΕΙΣ ΕΙΚΑΣΤΙΚΩΝ, ΣΥΝΑΥΛΙΕΣ , ΘΕΑΤΡΙΚΕΣ ΠΑΡΑΣΤΑΣΕΙΣ ΚΑΙ ΤΑΙΝΙΕΣ ΕΝΤΟΣ ΚΑΙ ΕΚΤΟΣ ΑΘΗΝΩΝ ΠΟΥ ΑΞΙΖΕΙ ΝΑ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΕΤΕ ΦΕΤΟΣ ΤΟ ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ. ΑΠΌ TH LIFO TEAM
15.7.21 – lifo
15
Σε αυτή την έκθεση σχεδόν εξήντα πίνακες και σχέδια επιχειρούν να ανιχνεύσουν την καλλιτεχνική εξέλιξη του Γιώργου Ρόρρη μέσα από τρεις ενότητες. Η πρώτη ενότητα αναλύει τη σχέση του ζωγράφου με το ατελιέ του, τον χώρο που του χρησιμεύει ως εργαστήριο, διέξοδο και καβούκι. Πρόκειται για θεμελιώδες στοιχείο της δημιουργικής του πορείας, που τον βοήθησε να διαμορφώσει τη σχέση του με τον εξωτερικό κόσμο. Η δεύτερη ενότητα αναφέρεται στις επιδράσεις που δέχτηκε από τους δασκάλους του και στον διάλογο που άνοιξε μαζί τους μέσω της ζωγραφικής του. Η τρίτη ενότητα είναι αφιερωμένη στην αδιάκοπη εξερεύνηση του σώματος, φτιαγμένου «από σάρκα και οστά». Μέσω των παραλλάξεων στις οποίες το υποβάλλει, αναδεικνύεται στο πιο συγκινητικό σύμβολο της ανθρώπινης ιδιότητάς μας, της θνητότητας. Και η ζωγραφική του Ρόρρη έχει την ικανότητα, με τίμημα μια δουλειά που δεν δέχεται ούτε συγκατάβαση ούτε ανοχή, να αποδίδει αυτήν τη σπίθα αθανασίας.
γιώργος ρόρρης, ζωγράφος και μοντέλο, 1983, συλλογή χ.γ. κουσούλη
Η ευγένεια του απέριττου του Γιώργου Ρόρρη στο Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης στην Άνδρο
Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, Άνδρος, 3/10
BUMS, Μια ομαδική έκθεση για τα οπίσθια στα Δύο Χωριά στη Μύκονο javier calleja, drop by drop
Τίποτα δεν είναι τόσο θεμελιώδες και βαθιά ριζωμένο στον ανθρώπινο ψυχισμό όσο τα οπίσθια: χάρη στην εξέλιξη, δεν μπορούμε να ξεφύγουμε από την έλξη που μας ασκούν. Σε όλη την ιστορία της τέχνης ως αναπαράσταση της ρώμης ή του ηδονοβλεπτικού ερωτισμού, από τις νωπογραφίες του Μικελάντζελο μέχρι το «Vénus à son miroir» του Βελάθκεθ και την περιβόητη Étude de fesses του Βαλοτόν, τα οπίσθια έχουν υπάρξει ένα οικουμενικό και αποδεκτό θέμα· εντούτοις σπάνια έχουν αφιερωθεί εκθέσεις αποκλειστικά σε αυτό. Η έκθεση που οργανώνουν στη Μύκονο τα Δύο Χωριά, σε επιμέλεια της ομάδας SKIP Gallery, εξετάζει το θέμα των οπισθίων, όπως το αντιλαμβάνονται οι καλλιτέχνες που συμμετέχουν σε αυτήν: Aggtelek, Sports Banger, Markus Birdman, Jeremy Deller, Maja Djordjevic, Paul Kindersley, Dion Kitson, MC Llamas, Sarah Maple, Elizabeth Prentis, Ally Rosenberg, Sol Golden Sato, Stuart Semple, David Shrigley, Max Siedentopf, Xu Yang.
Javier Calleja: Drop by Drop στα Δύο Χωριά, στην Αθήνα Με τίτλο της μια ρήση που εκφράζει την αργή και σταθερή, αλλά ταυτόχρονα ασταμάτητη πρόοδο, η έκθεση «Drop by Drop» αποτελεί τη διακριτική, ωστόσο εστιασμένη και αδιάλειπτη εξέλιξη της πρακτικής του Javier Calleja.
jeremy deller, strong and stable my arse
Δύο Χωριά, Μύκονος, 15/9
16 lifo – 15.7.21
Περιδιαβαίνοντας ακάματα τον κόσμο της τέχνης «βήμα βήμα» και συνδέοντας με συνέπεια το ταπεινό ξεκίνημά του με τις πρόσφατες επιτυχίες του, η καινούργια παρουσίαση του Calleja περιλαμβάνει κάποιες ποιητικές γέφυρες ανάμεσα στο παρελθόν και το παρόν. Απαρτιζόμενη αποκλειστικά από έργα σε χαρτί, συγκεκριμένα από δέκα σχέδια, η έκθεση αξιοποιεί για ακόμα μία φορά την αγάπη του καλλιτέχνη γι’ αυτό το πλέον ειλικρινές μέσο, καθώς και για το παιχνίδισμα με τις κλίμακες. Ο καλλιτέχνης επαναφέρει στο έργο του τη χρήση της τυπογραφίας, παραπέμποντας στην αισθητική των βιβλίων και υποδηλώνοντας την ύπαρξη μιας ευρύτερης ιστορίας γύρω από κάθε μεμονωμένη «σελίδα». Δύο Χωριά, Αθήνα, 31/7, Μαντζουράκη 16, Ψυχικό
SUN.FEEL.REPEAT
H NUXE SUN σε καλεί να ζήσεις το καλοκαίρι ξανά και ξανά.
Τ
ο καλοκαίρι δεν είναι απλώς μια εποχή, είναι μια ολόκληρη αίσθηση. Μια αίσθηση που καθορίζεται από τον ήλιο με τις ευεργετικές του ιδιότητες αλλά και τη θάλασσα, με τη μοναδική εικόνα ελευθερίας που γεννά στο μυαλό σου. Το καλοκαίρι θέλεις να το ζεις ξανά και ξανά, απολαμβάνοντας όλα όσα σου προσφέρει και νιώθοντας ακόμα πιο όμορφη με το χρυσαφένιο δέρμα σου. Η αντηλιακή σειρά της NUXE ήρθε για να σου προσφέρει αυτό ακριβώς που επιθυμείς: από-
λαυση, αποτελεσματική προστασία και άρωμα καλοκαιριού που δεν χορταίνεις. Άλλωστε, η καμπάνια της NUXE SUN, SUN. FEEL.REPEAT αναδεικνύει την πιο λατρεμένη συνήθεια αυτής της εποχής, την επαφή με τον ήλιο, που συνδυάζεται με την απόλυτη προστασία, ώστε να αισθάνεσαι –και να είσαι– πιο λαμπερή από ποτέ! Απόλαυση και δραστική αποτελεσματικότητα συνυπάρχουν στα τρία hero προϊόντα της NUXE που παρουσιάζονται στη νέα της καμπάνια.
Η νέα αντηλιακή κρέμα προσώπου ελαφριάς υφής Light Fluid High Protection με δείκτη SPF50 είναι ιδανική για όλα τα δέρματα και λειτουργεί ως ασπίδα απέναντι στην πρόωρη γήρανση και στις κηλίδες, ενώ ταυτόχρονα ενυδατώνει την επιδερμίδα. Τα εκχυλίσματα ρυζιού καταπραΰνουν την αίσθηση του καύσου, ενώ το δενδρολίβανο και η βιταμίνη E ενισχύουν την αντιγηραντική δράση. Το λάδι μαυρίσματος Tanning Oil High Protection SPF50 προσφέρει διάφανη προστασία που σαν φιλμ προλαμβάνει τη φωτογήρανση και προφυλάσσει από τις ακτίνες του ήλιου, ενώ ενεργοποιεί τον φυσικό μηχανισμό μαυρίσματος της επιδερμίδας. Τι άλλο θα μπορούσες να ζητήσεις ώστε να απολαύσεις, χωρίς ενδοιασμούς, τις στιγμές δίπλα στη θάλασσα; Και επειδή οι ανάγκες ενός δέρματος που θέλει να είναι υγιές δεν σταματούν στην παραλία, το ενυδατικό γαλάκτωμα Refreshing After-Sun Lotion είναι το απόλυτο προϊόν που θα σε αναζωογονήσει, προφέροντας όλη την ενυδάτωση που χρειάζεσαι. Η σειρά NUXE SUN περιέχει επιλεγμένα αντηλιακά φίλτρα που προστατεύουν από UVA/UVB ακτινοβολία και τα ορατά σημάδια φωτογήρανσης, ενώ τα φυτικά συστατικά των προϊόντων προσφέρουν τις πολύτιμες ιδιότητές τους. Το αποτέλεσμα είναι μια εμπειρία που θέλεις να ζεις στο repeat, με απολαυστικές υφές και εθιστικό άρωμα από γλυκό πορτοκάλι, άνθη tiare και βανίλια. Η NUXE SUN, βασισμένη στη βαθιά τεχνογνωσία των εργαστηρίων της, συνδυάζει την προστασία με τη χαρά του καλοκαιριού και σε καλεί να χρησιμοποιείς τα προϊόντα της σειράς ξανά και ξανά… και ξανά. Ένα τρίπτυχο που φέρει το όνομα NUXE SUN και θα σου χαρίσει ευχάριστες υφές και άρωμα, πιο συχνή εφαρμογή, καλύτερη προστασία. Με δυο λόγια, καλοκαιρινή απόλαυση που θέλεις να ζεις στο repeat.
15.7.21 – lifo
17
Ατομική έκθεση του Νίκου Μπάικα στον εκθεσιακό χώρο «The Intermission» Η ζωγραφική του Νίκου Μπάικα δημιούργησε με τα χρόνια ένα σπάνιο σώμα εικόνων και συγχρόνως ένα πολύπλοκο σύστημα σκέψης πάνω στην ίδια την εικόνα. Η ύλη της ζωγραφικής για τον Μπάικα είναι το μολύβι και θεωρείται αναπόσπαστα δεμένο με το όνομά του. Η εξαντλητική κάλυψη της επιφάνειας του χαρτιού από το μολύβι τα τελευταία χρόνια καθοδηγείται όλο και περισσότερο από μια αυστηρότερη σύνταξη και γεωμετρία. Τα έργα του έχουν χαρακτηριστεί ως οπτικά δοκίμια. Όλη η δουλειά του είναι μια έρευνα πάνω στη γνώση. Ο Μπάικας ερευνά τις λανθάνουσες δομές της πραγματικότητας και δημιουργεί θεωρήματα πάνω σ’ αυτές. Ο διεθνής Έλληνας καλλιτέχνης έχει πραγματοποιήσει ατομικές εκθέσεις στην Ευρώπη και την Αμερική και έχει λάβει μέρος σε πολλές διεθνείς ομαδικές εκθέσεις, καθώς και στην Documenta IX του 1992.
βαγγέλης γκόκας, e.d., 2020, κάρβουνο, 150 x 120 εκ.
άποψη εγκατάστασης, the greek gift, ίδρυμα δεστε, σφαγεία ύδρας (22 ιουνίου – 31 οκτωβρίου 2021) φωτο: πάρις ταβιτιάν
«The Intermission», 30/9, Πολυδεύκους 37A, Πειραιάς
«Omnia Caritatis» του Βαγγέλη Γκόκα στην Πινακοθήκη του Δήμου Αθηναίων Οι εικόνες του Βαγγέλη Γκόκα, ιδίως στα τελευταία του σχέδια, αποπνέουν μια αίσθηση γαλήνης και ευλάβειας. Τόσο οι χώροι όσο και τα πρόσωπα παραμορφώνονται, όπως σε ένα όνειρο. Η ρητορική της ασάφειας (obscurity) που χαρακτηρίζει αυτά τα έργα επιβεβαιώνει τη σχέση του Γκόκα με τον ρομαντισμό. Στην post mortem αυτοψία που επιχειρεί ο ζωγράφος, η ποιητική του αινίγματος είναι τελικά εκείνη που θα εμφυσήσει πνοή στο πτώμα της ζωγραφικής. Η έκθεση «Οmnia Caritatis», σε επιμέλεια Χριστόφορου Μαρίνου, είναι μια επιλεκτική αναδρομή στο ζωγραφικό έργο του Βαγγέλη Γκόκα. Όπως διευκρινίζει, όμως, ο καλλιτέχνης, η ταυτότητα των εικόνων του είναι διαφεύγουσα, ρευστή κι αυτό κλονίζει την καθαρότητα των ειδών. Περιλαμβάνει πίνακες της τελευταίας δεκαετίας, δίνοντας κυρίως έμφαση στην πρόσφατη δουλειά του, μια σειρά από σχέδια μεγάλων διαστάσεων με κάρβουνο. Στο σύνολό της η έκθεση επιχειρεί να δείξει την εξελικτική πορεία, το προσωπικό ιδίωμα και τις εμμονές του ζωγράφου. Πινακοθήκη Δήμου Αθηναίων (κτίριο Μεταξουργείου), έως 26/9
The Greek Gift από το Ίδρυμα ΔΕΣΤΕ στα Σφαγεία της Ύδρας Η έκθεση «The Greek Gift», υπό τον συντονισμό του Massimiliano Gioni, συγκεντρώνει μια σειρά από νέα και παλιότερα έργα μαζί με objets trouvés, τοποθετημένα στους χώρους των Σφαγείων της Ύδρας, παρατεταγμένα σαν παιχνίδια μέσα σε κουκλόσπιτο, περιστοιχισμένα από τη ρήση του Marcel Duchamp «A Guest + A Host = A Ghost», που λειτουργεί ως έμπνευση. Όπως κάθε δώρο, συνιστά ένα περίπλοκο μείγμα γενναιοδωρίας και υπολογισμού. Η έκθεση «The Greek Gift» περιλαμβάνει έργα και αντικείμενα τέχνης, κατασκευής ή επιλογής των: Pawel Althamer, Matthew Barney & Elizabeth Peyton, Ashley Bickerton, Kerstin Brätsch, Louise Bourgeois, Maurizio Cattelan, George Condo, William Copley, Roberto Cuoghi, Nathalie Djurberg, Cheryl Donegan, Marcel Duchamp, Χάρις Επαμεινώνδα, Urs Fischer, Robert Gober, Jenny Holzer, ∆άκη Ιωάννου, Jeff Koons, Paul McCarthy & Mike Kelley, Tim Noble & Sue Webster, Chris Ofili, Seth Price, Charles Ray, David Shrigley, Josh Smith, Kiki Smith, Χριστιάνας Σούλου, Kaari Upson, Andra Ursuta, Meyer Vaisman, Nari Ward, Christopher Wool, Chen Zhen, Jakub Julian Ziolkowski, και ανώνυμων καλλιτεχνών. Ίδρυμα ∆ΕΣΤΕ, Σφαγεία Ύδρας, 31/10
18 lifo – 15.7.21
15.7.21 – lifo
19
κρις γιανάκος, metropolis series, 2014, ευγενική παραχώρηση citronne gallery
Διαδρομές του Κρις Γιανάκου στην γκαλερί Citronne στον Πόρο
Στον Πύργο Μπαζαίου στη Νάξο παρουσιάζονται δεκαοχτώ έργα ζωγραφικής του Νίκου Μόσχου, νέα αλλά και παλαιότερα, κάποια προερχόμενα από ιδιωτικές συλλογές και την γκαλερί Ζουμπουλάκη, μαζί και δύο γλυπτά που για πρώτη φορά φιλοτέχνησε ο καλλιτέχνης. Η ζωγραφική του Μόσχου βάλλει τις αισθήσεις σαν μια γροθιά στο στομάχι ή μια λάμψη στο μάτι. Υπνωτίζει και αναισθητοποιεί· κλονίζει τη μνήμη και όλες τις αισθήσεις. Σε καθένα από τα έργα του υπάρχει η πρόθεση να περιγράψει μορφές και τύπους, ξεκινώντας από τη γνωστική τους διαδικασία και την ικανότητά τους να δημιουργούν νέους κόσμους μέσα από παγκόσμια στερεότυπα της πραγματικότητας, από την οποία όλοι προερχόμαστε και που πιστεύουμε ότι γνωρίζουμε. Η αρθρωτή εικονογραφική του αφήγηση ακυρώνει την ακινησία του πίνακα, ωθώντας αυτόματα την ανθρώπινη αντίληψη να θέσει σε κίνηση τις εικόνες που παρατηρεί, δημιουργώντας συλλογισμούς και διεισδύοντας ταυτόχρονα στα παγκόσμια αρχέτυπα μέσω της δικής του προσωπικής γλώσσας. Πύργος Μπαζαίου Νάξος, 26/9
20 lifo – 15.7.21
we will pick up where we left off
«Animated Connotations» του Νίκου Μόσχου στον Πύργο Μπαζαίου στη Νάξο
Ο Κρις Γιανάκος, Έλληνας της διασποράς, πρωτοπόρος καλλιτέχνης με ευρεία καταξίωση, που ζει και εργάζεται στη Νέα Υόρκη, εκθέτει έργα-σταθμούς της περιόδου 1980-2020, έργα «της πανδημίας», ως αντίδραση στον Covid, και δύο νέες εγκαταστάσεις του 2021, έργα φτιαγμένα ad hoc για τη συγκεκριμένη έκθεση. Ο τίτλος της, «Διαδρομές», υποδηλώνει ένα πέρασμα από έργα που έγιναν με διαφορετικά μέσα σε διαφορετικό χρόνο. Όταν τα βλέπετε ανεξάρτητα από το μέσο ή τον χρόνο, γίνεται αντιληπτή η κίνηση του χεριού του και αισθάνεστε τους προβληματισμούς του γύρω από την αρχιτεκτονική, τους αρχαίους ελληνικούς τόπους και τη Μηχανική. Η βάση του έργου του Κρις Γιανάκου είναι ένα πεδίο έρευνας γύρω από έναν άξονα γεωμετρίας. «Διαδράμει» τον χώρο με νοητές προεκτάσεις, τις οποίες δημιουργεί η γεωμετρική γραφή μέσα στο περιβάλλον – προσέγγιση την οποία καθιέρωσε εξαρχής στην εικαστική του πορεία. «Διαδράμει», επίσης, τον χρόνο, καθώς έλκεται από τον χαρακτήρα της αρχαίας τέχνης, της κλασικής αρχιτεκτονικής και, κυρίως, τον λόγο, δηλαδή τη σχέση της με τη γεωμετρία. Γκαλερί Citronne, Πόρος, 11/9
Παίρνει τους δρόμους της Θεσσαλονίκης η εκστρατεία ενημέρωσης για την ηπατίτιδα C
ΤΙ ΔΗΛΏΝΟΥΝ ΓΙΑΤΡΟΊ ΚΑΙ ΑΣΘΕΝΕΊΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΚΡΊΖΩΣΗ ΤΗΣ ΗΠΑΤΊΤΙΔΑΣ C ΙΩΆΝΝΗΣ ΓΟΥΛΉΣ (αντιπρόεδρος ΕΕΜΗ):
Της Αλεξίας Σβώλου
Η
ύπουλη επιδημία της ηπατίτιδας C απειλεί τον καθένα, καθώς η νόσος δεν δίνει συμπτώματα στα αρχικά στάδια, παρά μόνο όταν είναι πλέον αργά. Τον τελευταίο ενάμιση χρόνο το focus της δημόσιας υγείας στον κορωνοϊό έχει αφήσει στη σκιά χρόνια νοσήματα, με συνέπεια να υπάρχει εφησυχασμός και να κυριαρχεί η άγνοια, συνδυασμός που κάνει κακό στην υγεία! Ειδικά σε ό,τι αφορά την ενημέρωση του κόσμου για την πρόληψη, την έγκαιρη διάγνωση και την αντιμετώπιση της ηπατίτιδας C, η πανδημία διεύρυνε το πρόβλημα. Γι’ αυτό και η καμπάνια ενημέρωσης κι ευαισθητοποίησης του κόσμου για τον ιό της ηπατίτιδας C και τη σιωπηλή χρόνια λοίμωξη πήρε τους δρόμους, με όχημα τα αστικά λεωφορεία που ντύθηκαν το μήνυμά της. Η πρωτοβουλία πραγματοποιήθηκε στη συμπρωτεύουσα και η δράση με τα «ντυμένα» λεωφορεία θα διαρκέσει όλον τον Ιούλιο. Με κεντρικό μήνυμα «Κάνε την εξέταση για την ηπατίτιδα C τώρα», η Ελληνική Εταιρεία Μελέτης του Ήπατος (ΕΕΜΗ), ο Σύλλογος Ασθενών Ήπατος Ελλάδος «Προμηθέας» και η βιοφαρμακευτική εταιρεία Gilead Sciences ένωσαν τις δυνάμεις τους για να υλοποιήσουν εκστρατεία ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης για την ηπατίτιδα C στη Θεσσαλονίκη. Με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Ηπατίτιδας στις 28 Ιουλίου, οι δράσεις ξεκίνησαν την Πέμπτη 8 Ιουλίου στην πλατεία Αριστοτέλους, όπου σε ειδικά διαμορφωμένο περίπτερο επίσημοι φορείς της πόλης και το ευρύτερο κοινό είχαν την ευκαιρία να ενημερωθούν αναφορικά με τη σιωπηλή νόσο, την έκταση του προβλήματος αλλά και την ανάγκη πρώιμης διάγνωσης και αντιμετώπισης. Παράλληλα, για έναν μήνα λεωφορεία που διασχίζουν ολόκληρη την πόλη της Θεσσαλονίκης «ντύνονται» με τα εικαστικά της εκστρατείας για να
προτρέψουν τις ευάλωτες κοινωνικά ομάδες να προχωρήσουν σε εξέταση για την ηπατίτιδα C. Η ΕΕΜΗ, ο «Προμηθέας» και η Gilead Sciences φέρνουν σε πρώτο πλάνο την προσπάθεια για την εξάλειψη της χρόνιας ηπατίτιδας C στην Ελλάδα, επενδύοντας και στηρίζοντας διαρκώς και αμείωτα την έγκαιρη διάγνωση και διασύνδεση των ασθενών με την κατάλληλλη φροντίδα προκειμένου να επιτευχθεί η βελτιστοποίηση της αντιμετώπισης και τελικώς η εκρίζωση της νόσου μέχρι το 2030, όπως ακριβώς έχει ορίσει και ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ). Τη δράση ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης τίμησαν με την παρουσία τους ο βουλευτής της ΝΔ Δημήτρης Κούβελας, η βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ Θεοδώρα Αυγέρη, ο δήμαρχος Θεσσαλονίκης Κωνσταντίνος Ζέρβας, ο αντιπεριφερειάρχης Κεντρικής Μακεδονίας Χρήστος Μήττας και ο αντιδήμαρχος Κοινωνικής Πολιτικής Θεσσαλονίκης Χάρης Αηδονόπουλος.
Η ΣΙΩΠΗΛΉ ΛΟΙΜΏΔΗΣ ΑΠΕΙΛΉ
Η πανδημία Covid αποτελεί το ισχυρότερο παράδειγμα ότι οι λοιμώξεις απειλούν τη δημόσια υγεία και συνιστούν ένα μεγάλο μέρος του συνολικού ποσοστού νοσηρότητας και θνητότητας. Η ιογενής ηπατίτιδα C είναι μια λοιμώδης νόσος του ήπατος που ευθύνεται κυρίως για την ανάπτυξη κίρρωσης και ηπατοκυτταρικού καρκίνου. Εκτιμάται ότι το 2016, 399.000 άτομα στον κόσμο έχασαν τη ζωή τους εξαιτίας της νόσου. Αν και δεν υπάρχει εμβόλιο για τον ιό της ηπατίτιδας C, οι νεότερες αντιικές θεραπείες μπορούν να θεραπεύσουν, να εκριζώσουν δηλαδή, τον ιό σε ποσοστό μεγαλύτερο από το 95% των ασθενών κι έτσι να μειώσουν σημαντικά τον κίνδυνο θνησιμότητας από τη νόσο. Επίσης, μπορούν να συμβάλουν στην
Γιώργος Καλαμίτσης (Πρόεδρος Προμηθέα), Κωνσταντίνος Ζέρβας (Δήμαρχος Δ. Θεσσαλονίκης), Ιωάννης Γουλής (Αντιπρόεδρος ΕΕΜΗ), Σάββας Χαραλαμπίδης (Γενικός Δ/ντής Gilead Sciences)
εξάλειψη του ιού και στη σταδιακή εκρίζωση της νόσου από την κοινότητα.
Ο ΙΌΣ HVC ΜΠΟΡΕΊ ΝΑ ΝΙΚΗΘΕΊ
Η καταπολέμηση της ιογενούς ηπατίτιδας συμπεριλαμβάνεται στους στόχους των Ηνωμένων Εθνών για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη και ο ΠΟΥ έχει αναπτύξει σειρά οδηγιών για να βοηθήσει τα κράτη-μέλη του να επιτύχουν αυτόν τον στόχο. Αν τα κράτη-μέλη εφαρμόσουν τις οδηγίες του ΠΟΥ, οι ειδικοί εκτιμούν ότι σε λιγότερο από μία δεκαετία θα είναι εφικτό οι περισσότεροι από 71 εκατομμύρια άνθρωποι που ζουν με ηπατίτιδα C να διαγνωστούν και, στην πορεία, με τη διασύνδεση με την κατάλληλη γι’ αυτούς φροντίδα, να ιαθούν. Παρά τη σύνταξη Εθνικού Σχεδίου Δράσης, το 2017 διαπιστώθηκε πως ο ετήσιος ρυθμός ατόμων που θεραπεύονται υπολείπεται κατά 50% των στόχων και ο ρυθμός νέων διαγνώσεων κατά 60%. Είναι αναγκαία η ενεργοποίηση του Σχεδίου, η επικαιροποίηση των προτεραιοτήτων αλλά και η πολιτική βούληση ώστε να είναι εφικτός ο στόχος της εκρίζωσης της νόσου έως το 2030 (σύμφωνα με τη στρατηγική του ΠΟΥ).
«Στη διάρκεια των τελευταίων ετών έχουν αναπτυχθεί στη Θεσσαλονίκη σημαντικές δράσεις από τη Δ’ Παθολογική Κλινική του Ιατρικού Τμήματος του ΑΠΘ, σε συνεργασία με την ΕΕΜΗ, τον ΟΚΑΝΑ, το Εργαστήριο Υγιεινής, Επιδημιολογίας και Ιατρικής Στατιστικής του ΕΚΠΑ και τον Σύλλογο Ασθενών “Προμηθέας”, με στόχο την εξάλειψη της ηπατίτιδας C. Εστιάζουν κυρίως σε ομάδες ασθενών υψηλού κινδύνου, με ιστορικό χρήσης ουσιών ή κρατούμενους σωφρονιστικών ιδρυμάτων. Η εκδήλωση αυτή ήταν μια ευκαιρία να αναδειχτούν τα σημαντικά αποτελέσματα αυτών των δράσεων, που συνεχίζονται αδιάλειπτα, παρά το δύσκολο υγειονομικό περιβάλλον που δημιουργεί η πανδημία, αλλά και να τονιστεί η ανάγκη για την ενίσχυση των προσπαθειών που αποσκοπούν στην επίτευξη του στόχου του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας για την εκρίζωση των διαφόρων μορφών ηπατίτιδας έως το 2030».
ΓΙΏΡΓΟΣ ΚΑΛΑΜΊΤΣΗΣ
(πρόεδρος Συλλόγου Ασθενών «Προμηθέας»): «Η δύσκολη συγκυρία της πανδημίας όχι μόνο δεν πρέπει να αποτελέσει δικαιολογία αναχαίτισης των δράσεων εξάλειψης λοιμωδών νοσημάτων αλλά πρέπει να γίνει το εφαλτήριο για την περαιτέρω εντατικοποίησή τους. Η στρατηγική του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας αναφορικά με την πλήρη εξάλειψη της ηπατίτιδας C έως το 2030, καθώς και το υγιές πλέγμα συνεργασίας της Κοινωνίας των Πολιτών, της τοπικής αυτοδιοίκησης και όλων των φορέων της υγείας εν μέσω πανδημίας κάνουν τον χαρακτήρα αυτών των δράσεων ακόμα πιο επιτακτικό».
15.7.21 – lifo
21
«Υπερβατικά τοπία. Ιπτάμενα γλυπτά. Φωτεινές σφαίρες» του Ιβάν Κλιουν στο MOMusΜουσείο Μοντέρνας Τέχνης στη Θεσσαλονίκη
χωρίς τίτλο, περ. 1917, ακουαρέλα, μελάνι και μολύβι σε χαρτί 3 © momus-μουσείο μοντέρνας τέχνης-συλλογή κωστάκη
Υπερβατικά τοπία, ιπτάμενα γλυπτά, φωτεινές σφαίρες, σχήματα, φόρμες, σχέδια, μελέτες χρωμάτων με αποκορύφωμα ένα εκτυφλωτικό κόκκινο φως, αλλά και παραστατικές και ταυτόχρονα συμβολικές μορφές συνθέτουν τη μεγάλη πρώτη διεθνή έκθεση με αντικείμενο το έργο και τη ζωή του Ιβάν Κλιουν, που καταγράφει την καλλιτεχνική ζωή αυτού του σημαντικού Ρώσου ζωγράφου, γλύπτη, συγγραφέα και δασκάλου. Ο ίδιος πέρασε απ’ όλο το φάσμα των κινημάτων και μεθόδων, από τον νεοιμπρεσιονισμό και τον συμβολισμό στον κυβοφουτουρισμό και τη μη-αντικειμενική τέχνη. Ασχολήθηκε επίσης με τη δημιουργία τρισδιάστατων μη-αντικειμενικών κατασκευών ήδη από το 1914. Υπήρξε μέλος της ομάδας Σουπρέμους του Καζιμίρ Μαλέβιτς, αλλά στην πορεία ανέπτυξε δική του εκδοχή για τον σουπρεματισμό. Στις αρχές της δεκαετίας του 1920 μελέτησε διεξοδικά τα στοιχεία της φόρμας, του φωτός και του χρώματος και δημιούργησε μια δική του καλλιτεχνική μέθοδο, προτείνοντας μη-αντικειμενικά έργα που παρουσιάζουν κυρίως σφαιρικές φόρμες, ακολουθώντας την προσωπική του θεωρία για το φως και την κίνηση στον χώρο.
«Ενθύμιον Κιουτάχειας» στο Μουσείο Μπενάκη Ισλαμικής Τέχνης
marina karella
«The Tenth Anniversary» στον χώρο τέχνης Artflyer στην Κηφισιά
22 lifo – 15.7.21
Κορυφαίοι Έλληνες και διεθνείς καλλιτέχνες και προσωπικότητες από τον χώρο της τέχνης συμμετέχουν στην εναρκτήρια επετειακή έκθεση «The Tenth Anniversary» με ένα έργο τέχνης ή ένα προσωπικό αντικείμενο που τους αντιπροσωπεύει και έχει επηρεάσει καθοριστικά τη δημιουργική τους έκφραση. Σπάνιες δημιουργίες από τον χώρο της τέχνης, της μόδας και του design, αλλά και αντικείμενα μοναδικής αξίας, που πρώτη φορά παρουσιάζονται σε μια συλλογική πρωτοποριακή έκθεση. Συμμετέχουν οι: Adel Abdessemed, Ron Arad, Tony Cragg, Urs Fischer, Jacques Grange, Dakis Joannou, Marina Karella, Mary Katrantzou, Harold Koda, Christian Louboutin, Jean-Michel Othoniel, Nicolas Party, Laudomia Pucci, Imran Qureshi, David Shrigley, Kiki Smith, Joana Vasconcelos, Bethan Laura Wood, Erwin Wurm. Η έκθεση, σε επιμέλεια Αλεξίας ΑντσακλήΒαρδινογιάννη, σκοπό έχει να αποτελέσει αφορμή για έναν γόνιμο διάλογο μεταξύ πρωτοπόρων σύγχρονων δημιουργών και του ελληνικού κοινού. Ο νέος χώρος τέχνης στεγάζεται σε ένα νεοκλασικό κτίριο στην καρδιά της Κηφισιάς, το οποίο χτίστηκε από τον καθηγητή Φιλολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών Παναγή Λορεντζάτο. Artflyer, Αργυροπούλου 15 Κηφισιά, 26/9
«Ενθύμιον Κιουτάχειας» έγραφαν τα περίφημα ενεπίγραφα αγγεία για Έλληνες παραγγελιοδότες από τα τέλη του δέκατου ένατου έως τις αρχές του εικοστού αιώνα από τα εργαστήρια της Κιουτάχειας, η οποία αποτέλεσε για εκατονταετίες διασταύρωση σημαντικών εμπορικών δρόμων και ήδη από τον δέκατο πέμπτο αιώνα υπήρξε γνωστό αγγειοπλαστικό κέντρο. Αυτό είναι το αντικείμενο της έκθεσης στο Μουσείο Μπενάκη Ισλαμικής Τέχνης, ένα ταξίδι στην κεραμική της Κιουτάχειας, όπου παρουσιάζονται αγγεία και πλακίδια με πολύχρωμα μοτίβα, επηρεασμένα από τα κεραμικά Ιζνίκ, και η διαδρομή συνεχίζεται και μετά το 1922, μέσα από έργα Ελλήνων και Αρμενίων κεραμέων που εξακολούθησαν να δημιουργούν κεραμικά στην Αθήνα και την Ιερουσαλήμ. Εντάσσοντας την κεραμική της Κιουτάχειας στο ιστορικό πλαίσιο της ταραγμένης αυτής περιόδου με τις αλλεπάλληλες πολεμικές συγκρούσεις (Βαλκανικοί Πόλεμοι, Α’ Παγκόσμιος Πόλεμος, Μικρασιατική Εκστρατεία) και στο περιβάλλον των εργαστηρίων της πόλης, χριστιανών και μουσουλμάνων, η έκθεση επιδιώκει για πρώτη φορά να προσεγγίσει την εποχή, διερευνώντας την επίδραση των ιστορικών γεγονότων στις κοινότητες της πόλης. Η έκθεση διοργανώνεται με την ευκαιρία της συμπλήρωσης εκατό χρόνων από την κατάληψη της Κιουτάχειας από τον ελληνικό στρατό τον Ιούλιο του 1921. Μουσείο Μπενάκη Ισλαμικής Τέχνης, 16/1/2022
κανάτι με hatayi και rumî διακοσμητικά θέματα. στη βάση φέρει διπλή σφραγίδα «hilmi kütahya», τέλη 19ου αιώνα
MOMus-Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης, Συλλογή Κωστάκη, Μονή Λαζαριστών, 19/9
Ramsbury Single Estate Gin και Vodka Οι νέες συσκευασίες συνδυάζουν τις αρχές του sustainability και της υψηλής ποιότητας.
Α
ν είσαι από αυτούς που όταν αγοράζουν το αγαπημένο τους ποτό δυσκολεύονται να πετάξουν το άδειο μπουκάλι, οι νέες συσκευασίες των Ramsbury Single Estate Spirits θα σε φέρουν σε ακόμα μεγαλύτερο δίλημμα. Ο καινούργιος σχεδιασμός του Single Estate Gin και της Single Estate Vodka είναι η αφήγηση μιας ιστορίας που ξεκινά βορειοανατολικά της Μεγάλης Βρετανίας και φτάνει μέχρι το ποτήρι σου. Εκεί, στο Wiltshire, β ρ ί σ κ ε τα ι το σ ύ γ χ ρ ο νο, πολυτελές και πλήρως λειτουργικό κτήμα Ramsbury (19.600 στρεμμάτων), όπου καλλιεργούνται τα σιτηρά, συλλέγονται τα βότανα και πραγματοποιείται η απόσταξη των Ramsbury Single Estate προϊόντων που υπερήφανα φέρουν το όνομά του. Άλλωστε, με την πρώτη ματιά οι δύο νέες φιάλες αποκαλύπτουν τον τόπο καταγωγής τους, διαχωρίζοντας το είδος του αποστάγματος μέσα από μια ελαφριά και αναζωογονητική παλέτα χρωμάτων. Το απαλό μπλε της Single Estate Vodka αναδεικνύει την καθαρότητα και τον ιδιαίτερο χαρακτήρα του νερού που χρησιμοποιείται για την απόσταξη των προϊόντων, το οποίο πηγάζει από την αρχαία πηγή Ramsbury. Το πράσινο του Single Estate Gin αναφέρεται στον καθοριστικό βοτανικό χαρακτήρα του Single Estate Gin, του βρετανικού κυδωνιού, το οποίο καλλιεργείται στο κτήμα Ramsbury. Μέσα από τη δημιουργικότητα των νέων συσκευασιών αναδεικνύεται μια νέα, πρωτοποριακή οπτική που πολύ επιτυχημένα εξέφρασε η διεθνούς φήμης Stranger & Stranger –με γραφεία στη Νέα Υόρκη, στο Σαν Φρανσίσκο και στο Λονδίνο ειδικεύεται στη συσκευασία αλκοολούχων ποτών–, αποτυπώνοντας τη φιλοσοφία του κτήματος Ramsbury. Μια φιλοσοφία που βασίζεται στη βιωσιμότητα (sustainability) και την ποιότητα. Αυτά τα δύο στοιχεία προβάλλονται εικαστικά στις νέ-
RAMSBURY HIVE – BALL
RAMSBURY GIN & TONIC
50 ml Ramsbury Single Estate Gin 100 ml premium tonic Μια φέτα πράσινου μήλου Μια φέτα lime Σερβίρεται σε ποτήρι Copa ή Ηighball
ες συσκευασίες, αφού κάθε φιάλη αναγράφει τις μοναδικές συντεταγμένες της θέσης όπου καλλιεργείται το σιτάρι Horatio, μία από τις ποιοτικότερες και ανθεκτικότερες ποικιλίες στην κατηγορία του, για να ξετυλίξει την ιστορία κάθε αποστάγματος που ξεκινά ακριβώς σε εκείνο το σημείο. Όσο για τη βιωσιμότητα, οι φιάλες που είναι κατασκευασμένες από χρωματιστό γυαλί παραμένουν ένα 100% ανακυκλώσιμο υλικό, που επιβεβαιώνει πως η πολυτελής σχεδίαση, η γευστική ποιότητα και η έννοια της βιωσιμότητας μπορούν να συνδυάζονται σε ένα προϊόν που πρωτίστως σε κατακτά με την προσωπικότητά του. «Στο Ramsbury είμαστε υπερήφανοι που συνδυάζουμε την παράδοση και την καινοτο-
Τα Ramsbury Single Estate Spirits εισάγονται και διανέμονται αποκλειστικά από την Prodrinks Ltd και είναι διαθέσιμα σε premium κάβες λιανικής και χονδρικής, σε ηλεκτρονικά καταστήματα (e-shop) με συλλεκτικά κομμάτια στον χώρο των αλκοολούχων ποτών και σε επώνυμους χώρους εστίασης και επιτόπιας κατανάλωσης, με ιδιαίτερες συνταγές πάνω στα αποστάγματα και συνεχώς ενημερωμένη γκάμα προϊόντων.
50 ml Ramsbury Single Estate Vodka 10 ml φρέσκος χυμός λεμονιού 10 ml σιρόπι μελιού 30 ml premium soda water Φλοίδα λεμονιού και κλωναράκι δενδρολίβανου Σερβίρεται σε ποτήρι Ηighball glass
μία με την επιδίωξη της τελειότητας όσον αφορά τα Handcrafted & Small Batch αποστάγματά μας, με τον νέο σχεδιασμό των φιαλών να ενσωματώνει αυτό το ήθος» δηλώνει η Louisa Makin, UK Country Manager στη Ramsbury Single Estate Spirits. Και η αλήθεια είναι πως οι μοναδικές γεύσεις των δύο αποσταγμάτων έρχονται να ολοκληρώσουν την εμπειρία που προσφέρουν, από την πρώτη στιγμή που θα πιάσεις το μπουκάλι στα χέρια σου μέχρι τη στιγμή που θα απολαύσεις το αγαπημένο σου ποτό. Είτε μόνο του είτε σε συνταγές signature cocktails, το Single Estate Gin με τους άνθινους τόνους και το τραγανό κυδώνι και η Single Estate Vodka με τις νότες από αποξηραμένα φρούτα, κακάο και καραμέλα απευθύνονται σε ένα ευρύ φάσμα αισθήσεων και σε παρασύρουν με τον ξεχωριστό χαρακτήρα τους σε ένα ταξίδι απόλαυσης.
PRODRINKS LTD 17ο χλμ. Αθηνών-Κορίνθου, 210 5580910-2, www.prodrinks.gr info@prodrinks.gr
15.7.21 – lifo
23
Οι συναυλίες του καλοκαιριού Ο καλός καιρός του Ιουλίου φαίνεται ότι έφερε μια ανάσα όσον αφορά τις συναυλίες, έτσι υπάρχει ένα πλούσιο πρόγραμμα από τα μέσα του μήνα και μέχρι το τέλος του. Ο Αύγουστος είναι πάντοτε ο μήνας που η Αθήνα αδειάζει, μάλιστα όσο πλησιάζει ο Δεκαπενταύγουστος δεν συμβαίνει σχεδόν τίποτα. Φέτος, όμως, προς το τέλος του κρύβει αρκετές ευχάριστες εκπλήξεις. Η Τεχνόπολη του Δήμου Αθηναίων έχει Fundacar (15/8), Γιώργο Νταλάρα (19/8), Δημήτρη Μυστακίδη (20/8), Βασίλη Παπακωνσταντίνου (21/8) και την Άλκηστη Πρωτοψάλτη (31/8) σε ένα πανηγυρικό κλείσιμο. Στο Ηρώδειο, στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Αθηνών, το κοινό θα έχει τη δυνατότητα να δει ονόματα από το εξωτερικό, όπως ο Ισλανδός Οlafur Arnalds (15/7), και τη μεγάλη συναυλία των Brian και Roger Eno (4/8). Εκτός από αυτά, για δύο ημέρες η θρυλική ραδιοφωνική σειρά «Εδώ… Λιλιπούπολη» ξαναζωντανεύει στη σκηνή με τους Σαβίνα Γιαννάτου, Δώρο Δηµοσθένους, Λένια Ζαφειροπούλου και Τάση Χριστογιαννόπουλο (19-20/7). To Gazarte γεμίζει με εκλεκτική μουσική κάθε βραδιά του Ιουλίου με σταρ καλεσμένους τους Kadebostany, που θα εμφανιστούν για δύο βραδιές κάτω από τον αθηναϊκό ουρανό (28-29/7). Θα ανέβουν στην ταράτσα του επίσης οι: Polkar (16/7), Junior SP (17/7), Μιχάλης Καλκάνης (18/7), Μιχάλης Σιγανίδης (19/7), Τhe Swingin’ Cats (20, 27/7), Ταφ Λάθος (21/7), Gadjo Dilo (22, 29/7), RSN & The Electric Quartet + BNC (23/7), Bloody Ηawk (24/7), To Πράγμα (26/7) και Monsieur Minimal (30/7). Στην άλλη πλευρά της πόλης, ο Κήπος του Μεγάρου Μουσικής θα φιλοξενήσει τον Theodore με το Floating (16/7), την Πέννυ Μπαλτατζή, που δίνει ραντεβού εκεί με γκεστ τον D3lta (19/7), ένα μεγάλο αφιέρωμα στον Μίκη Θεοδωράκη, με αφορμή τον εορτασμό των γενεθλίων του (20/7), και την Έλλη Πασπαλά (21/7). Στον Πειραιά, το Βεάκειο έχει Ελεονώρα Ζουγανέλη (21/7) και Kωστή Μαραβέγια (26/7). Η Ταράτσα του Φοίβου θα βρίσκεται στο θέατρο Άλσος του Πεδίου του Άρεως κάθε Πέμπτη του μήνα, με διαφορετικό καλεσμένο κάθε φορά, ενώ στο ίδιο σημείο θα εμφανιστούν η Άννα Βίση (19-20/7) και οι Melisses (26/7).
24 lifo – 15.7.21
Στο Ρομάντσο θα δούμε δύο συναυλίες, μια διοργάνωση του Κορμοράνου με τους Sean Nicholas Savage και Johnny Labelle (16/7) και τους Bonnie Nettles, που «ξαναχτυπούν», μαζί με τους Berdnturtle (23/7). Στο Γαλάτσι, τώρα, η αυλαία σηκώνεται με το φετινό City Garden Festival, που θα διαρκέσει από τις 15 Ιουλίου μέχρι τις 22 Σεπτεμβρίου. Εκεί θα εμφανιστούν τον Ιούλιο οι Βασίλης Παπακωνσταντίνου, (15, 30/7), Πυξ Λαξ (16, 22/7), Δημήτρης Μπάσης (17/7), Μίλτος Πασχαλίδης (19, 20, 27/7), Νίκος Πορτοκάλογλου (21/7) και Γιάννης Κότσιρας (23/7). Προσοχή, ορισμένες συναυλίες του φεστιβάλ είναι ήδη sold out! Επιπλέον, οι Callas θα παίξουν ζωντανά το τελευταίο τους άλμπουμ «Είμαι ένα ξενοδοχείο» στο Ανοιχτό Θέατρο Κολωνού (22/7), ενώ, λίγο πριν από το φετινό Plisskën Festival, θα έρθει στην Αθήνα ο Lubomyr Melnyk (24/8). Τέλος, το Kέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος συνεχίζει τις προσεγμένες συναυλίες του και τον Ιούλιο με τους Human Touch (15/7), τα Παιδιά της Παλαιότητας (22/7) και τις Sophie Lies και Danai Nielsen (29/7). H πιο μεγάλη έκπληξη, όμως, έρχεται στο τέλος Αυγούστου με το Summer Nostos Festival, που επανέρχεται δυναμικά και φέρνει ορισμένα ονόματα που ακυρώθηκαν πέρσι, όπως ο Burna Boy (29/8) και οι Irrepressibles (25/8), τα εκρηκτικά DJ sets των Nyege Nyege (25, 27, 29/8) και την DJ συνεργασία του Casbah Club (28.08) με τους Paul Simonon (The Clash) και Dan Donovan (Big Audio Dynamite, Dreadzone). Από την ελληνική πλευρά θα εμφανιστούν οι Melisses (26/8), ο Good Job Nicky (27/8), η Αλέξια (27/8), η Φωτεινή Βελεσιώτου (28/8), η Παυλίνα Βουλγαράκη (29/8), οι Ergon Ensemble (28/8) μαζί με την Ιρανοβρετανή πειραματική συνθέτρια Shiva Feshareki και ο Νίκος Λαάρης (29/8).
Ποιος κάνει περιοδεία; Το «Ρεμπώτικα» των Μιχάλη και Παντελή Καλογεράκη θα ταξιδέψει στο Πολύεδρο στην Πάτρα στις 15 Ιουλίου, στο 5ο Βio Mechanical Festival στη Χαλκίδα στις 16 Ιουλίου και στη Νάξο, στον Πύργο Μπαζαίου, στις 13 Αυγούστου. Οι Πυξ Λαξ, μετά τη συναυλία τους στο City Garden Festival, θα εμφανιστούν στο Κολυμβητήριο Ραφήνας στις 19 Ιουλίου, στις Αλυκές Λευκίμμης στην Κέρκυρα στις 13 Αυγούστου, στο Κηποθέατρο Παπάγου στις 2 Σεπτεμβρίου και στο Θέατρο Πέτρας στην Πετρούπολη στις 11 Σεπτεμβρίου. Ο Γιάννης Χαρούλης θα βρεθεί στην Αλεξανδρούπολη στις 24 Ιουλίου, τρεις μέρες αργότερα, στις 27 Ιουλίου, στη Δράμα, ενώ στις 8 Σεπτεμβρίου οι φίλοι του θα τον απολαύσουν και στη Λάρισα. Η Νατάσσα Μποφίλιου θα πάει την «Εποχή του Θερισμού» σχεδόν σε όλη την Ελλάδα. Στις 30 Ιούλιου θα τραγουδήσει στο Διεθνές Φεστιβάλ Πάτρας, ενώ στις 19 Αυγούστου θα μεταφερθεί στην Άνδρο για το 7ο Φεστιβάλ Άνδρου. Στις 22 Αυγούστου θα βρεθεί στο Φεστιβάλ της Δωδώνης, την 1η Σεπτεμβρίου στη Θεσσαλονίκη, ενώ στις 8 Οκτωβρίου στην Τεχνόπολη του Δήμου Αθηναίων. Τελευταία ημερομηνία της περιοδείας είναι στην Ελευσίνα, στις 20 Σεπτεμβρίου.
ΠΑΝΤΕΛΗΣ ΜΕΛΙΣΣΙΝΟΣ Ο διεθνής Έλληνας «Σανδαλοποιός Ποιητής Των Αστέρων».
Ε
ίναι ασυνήθιστο να πηγαίνεις για χειροποίητα, επί μέτρω σανδάλια σε ατελιέ γεμάτο έργα τέχνης και με ένα πιάνο με ουρά. Είναι ακόμα πιο σπάνιο, όταν τα σανδάλια δημιουργούνται από ποιητή και καλλιτέχνη, με πτυχίο στο design και master στις Καλές Τέχνες απ’ το θρυλικό Parsons School of Design της Νέας Υόρκης. Το συναρπαστικό, όταν επισκέπτεσαι τον Παντελή Μελισσινό, τον διεθνώς διάσημο Έλληνα «Σανδαλοποιό Ποιητή των Αστέρων», είναι ότι μπορεί να βρεθείς ανάμεσα σε διασημότητες ή στην αφρόκρεμα της μόδας. Στη δική του περίπτωση σημαντικοί παράγοντες της διεθνούς μόδας και του οίκου Dior καταφθάνουν με λιμουζίνες για τα φημισμένα σανδάλια του, με ευκαιρία την πρόσφατη επίδειξη του οίκου στην Αθήνα. Ο Παντελής, μετά από πολυετή καλλιτεχνική πορεία σε Νέα Υόρκη κι Αθήνα, ανέλαβε το 2004 να ξαναζωντανέψει τον μύθο των αρχαιοελληνικών σανδαλιών που είχε λανσάρει στον χώρο της μόδας ο πατέρας του Σταύρος, τη δεκαετία του 1950. Παγκόσμια ΜΜΕ, όπως οι «New York Times» και το CNN, γράφουν γι’ αυτόν και τον παρουσιάζουν συνεχώς, ενώ δημοφιλή περιοδικά μόδας και μέσα κοινωνικής δικτύωσης αναφέρονται σε αυτόν, στις δημιουργίες του και στους διάσημους πελάτες του, όπως η οικογένεια του Προέδρου της Αμερικής Τζο Μπάιντεν, ο Φίλιππος της Ισπανίας, η βασίλισσα της ντίσκο
και μούσα του Σαλβαντόρ Νταλί, Αμάντα Λιρ, ο Λέοναρντ Κοέν, η Σάρα Τζέσικα Πάρκερ, ο Μικ Τζάγκερ και η σύντροφός του, σχεδιάστρια μόδας L’Wren Scott, ο διάσημος Νεοϋορκέζος σκηνοθέτης Μπράιαν ντε Πάλμα και αμέτρητοι άλλοι. Ο Παντελής Μελισσινός, την εποχή του γρήγορου κέρδους, αρνείται να πουλήσει διαδικτυακά και μαζικά και επιμένει στις χειροποίητες
και επί μέτρω εμπνεύσεις του. Από το εμβληματικό ατελιέ του, λίγο πιο κάτω από το Μουσείο της Ακρόπολης και μέσα σε μια ατμόσφαιρα γεμάτη ιστορία, τέχνη, ποίηση και σανδάλια, προωθεί με την ιδιαίτερη παρουσία του τον ελληνικό τουρισμό και την ελληνική εικόνα στα πέρατα της γης.
Melissinos Art – The Poet Sandal Maker, Τζιραίων 16 & Αθανασίου Διάκου, Αθήνα Τηλ: 210 3219247 & 210 9240857 Email: info@melissinos-art.com Facebook.com/ MelissinosArtThePoetSandalMaker
15.7.21 – lifo
25
Το μόνο διασωθέν σατυρικό δράμα του Σοφοκλή, οι «Ιχνευταί», παρουσιάζεται στην Επίδαυρο σε σκηνοθεσία Μιχαήλ Μαρμαρινού. Από το ελάχιστο υλικό του αρχαϊκού σατυρικού δράματος που έχει φτάσει ως τις μέρες μας, κυρίως χάρη στην ανακάλυψη του μεγάλου αποσπάσματος των Ιχνευτών του Σοφοκλή (1912), έχουμε τουλάχιστον μια πιο σαφή εικόνα της ύστερης ώριμης φάσης του είδους που εμπεριέχει και το τραγικό και το κωμικό, δημιουργώντας μια ιδιότυπη ατμόσφαιρα που δεν έχουν τα άλλα δύο είδη.
@kostis fokas
Στις τετρακόσιες περίπου γραμμές που έχουν σωθεί από το έργο περιγράφεται η διαδρομή των Σατύρων, στους οποίους ο θεός Απόλλων ανέθεσε να βρουν τα βόδια που του έκλεψε ο νεογέννητος Ερμής, ο οποίος, μόλις έξι ημέρες από τη γέννησή του, όχι μόνο διέπραξε την κλοπή αλλά και, σκοτώνοντας μια χελώνα, έφτιαξε με το καύκαλό της την πρώτη λύρα. Οι Σάτυροι μαγεύονται όταν η Κυλλήνη τούς εξηγεί με ποιον τρόπο εφηύρε ο Ερμής τη λύρα και πως του αρέσει να τραγουδά μ’ αυτήν, σκορπίζοντας θεία ηδονή. Όταν οι Σάτυροι ανακαλύπτουν ότι αυτός είναι ο κλέφτης των βοδιών του Απόλλωνα, ο νεαρός Ερμής ομολογεί την πράξη του και κατευνάζει την οργή του Απόλλωνα, χαρίζοντάς του τη λύρα του, αφού πρώτα έχει τραγουδήσει μ’ αυτήν. Το έργο μάς χαρίζει τη μοναδική αφήγηση που διαθέτουμε σε δραματικό έργο για το πώς έφτασε η μουσική στα αυτιά των ανθρώπων. Με ένα «ασύλληπτο κείμενο/ μνημείο», σε μια ιστορική, έμμετρη απόδοση.
ιχνευταί του σοφοκλή Αρχαίο θέατρο Επιδαύρου 23-25/7 Ελεύθερη έμμετρη απόδοση: Εμμανουήλ Δαυίδ (1933) Σκηνοθεσία: Μιχαήλ Μαρμαρινός Σκηνικά - Κοστούμια: Γιώργος Σαπουντζής Μουσική: Billy Bultheel Φωτισμοί: Ελευθερία Ντεκώ Κίνηση - Χορογραφία: Τάσος Καραχάλιος Διανομή: Χάρης Φραγκούλης (Απόλλων), Σταμάτης Κραουνάκης (Σιληνός), Αμαλία Μουτούση (Κυλλήνη), Steve Katona (Ερμής) Χορός Σατύρων (με αλφαβητική σειρά): Λάμπρος Γραμματικός, Adrian Frieling, Αλεξάνδρα Καζάζου, Τάσος Καραχάλιος, Χρήστος Κραγιόπουλος, Άγγελος Νεράντζης, Ηλέκτρα Νικολούζου, Μάνος Πετράκης, Θεοδώρα Τζήμου, Ανδρομάχη Φουντουλίδου
26 lifo – 15.7.21
«Πέρα από τα σύνορα» Το 6ο Διεθνές Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Καστελλορίζου επιστρέφει με ένα εξαιρετικό πρόγραμμα.
T Περισσότερες στο www. beyondborders.gr Επικοινωνία στο info@ beyondborders.gr
o 6o Διεθνές Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Καστελλορίζου «Πέρα από τα Σύνορα» επιστρέφει για άλλη μία χρονιά την τελευταία εβδομάδα του Αυγούστου, για να παρουσιάσει τους νικητές ανάμεσα σε 567 συμμετοχές, αριθμός ρεκόρ σε συνθήκες πανδημίας. Από τις 22 έως τις 29 του μήνα συνολικά είκοσι επτά ντοκιμαντέρ από δεκαεφτά διαφορετικές χώρες θα παρουσιαστούν στο Διαγωνιστικό Πρόγραμμα, ενώ δεκαέξι ακόμα ταινίες τεκμηρίωσης θα προβληθούν στο Πανόραμα. Η κριτική επιτροπή του φεστιβάλ, στο πλαίσιο του διαγωνιστικού τμήματος, θα απονείμει τα βραβεία Καλύτερου Ιστορικού Ντοκιμαντέρ, Καλύτερου Κοινωνικό-πολιτικού Ντοκιμαντέρ και Καλύτερου Μικρού Μήκους Ντοκιμαντέρ – όλα με την ευγενική χορηγία της Βουλής των Ελλήνων–, το βραβείο Καλύτερου Ελληνικού Ντοκιμαντέρ με χορηγία του Ελληνικού Κέντρου Κινηματογράφου, το Ειδικό Βραβείο Μεσογειακής Φιλίας με χορηγία του ΕΚΟΜΕ, καθώς και το Ειδικό Βραβείο Οδυσσέα, με χορηγία της Γενικής Γραμματείας Απόδημου Ελληνισμού. Η λαμπρή τελετή έναρξης στις 22 Αυγούστου έχει τον τίτλο «Με άρωμα της 200ής επετείου της Εθνικής Παλιγγενεσίας» και κάνει αναφορές στην εθνική μας επέτειο. Στο πλαίσιο της τελετής έναρξης θα προβληθεί η ταινία του Πάνου Α. Θωμαΐδη Σπέτσες ’21, Στο σταυροδρόμι της Ιστορίας, η οποία προσφέρει μια πρωτότυπη ανάγνωση της ιστορίας της Ελληνικής Επανάστασης με πρωταγωνιστές τους απογόνους αγωνιστών του 1821. Ακολουθεί το μουσικό αφιέρωμα με τίτλο «Κι έχουμε στο κατάρτι μας βιγλάτορα παντοτινό τον Ήλιο τον Ηλιάτορα» (Οδυσσέας Ελύτης),
ΚΡΙΤΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ Τη φετινή κριτική επιτροπή του αποτελούν ο Klaus Eder, γενικός γραμματέας της Διεθνούς Ομοσπονδίας Κριτικών Κινηματογράφου (FIPRESCI), η Μαριάννα Οικονόμου, πρόεδρος της Ένωσης Ελληνικού Ντοκιμαντέρ, ο Jean-Christoph Caron, διευθυντής PHOENIX, ο Bruno Chatelin, κριτικός κινηματογράφου, και η Mάρω Αναστοπούλου, σκηνοθέτις.
και Δημόσιας Διπλωματίας του υπουργείου Εξωτερικών, του δήμου Μεγίστης, των πρεσβειών της Αυστραλίας, των ΗΠΑ, της Γερμανίας, της Κύπρου και της Ισπανίας, του Τσεχικού Κέντρου, του Ινστιτούτου Θερβάντες και του Ιταλικού Μορφωτικού Ινστιτούτου, καθώς και της Γενικής Γραμματείας Νησιωτικής Πολιτικής του υπουργείου Πολιτισμού, του ΕΚΟΜΕ και της ΕΡΤ. Η παρακολούθηση όλων των ντοκιμαντέρ και των παράλληλων εκδηλώσεων είναι δωρεάν.
με πρωταγωνιστές τη σπουδαία ερμηνεύτρια Μόρφω Τσαϊρέλη και τον συνθέτη-πιανίστα Ανδρέα Αναγνωστόπουλο, οι οποίοι θα παρουσιάσουν τραγούδια σε ποίηση του σπουδαίου ποιητή Δημ. Κ. Παπακωνσταντίνου και του νομπελίστα ποιητή Γιώργου Σεφέρη, βασισμένα στην έννοια της ελευθερίας. To 6o Διεθνές Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Καστελλορίζου «Πέρα από τα Σύνορα» τελεί υπό την αιγίδα της Α.Ε. της Προέδρου της Δημοκρατίας Κατερίνας Σακελλαροπούλου και έχει την υποστήριξη της Βουλής των Ελλήνων, της Γενικής Γραμματείας Απόδημου Ελληνισμού
15.7.21 – lifo
27
Οι ταινίες του Αυγούστου 7 πρεμιέρες και 3 κλασικά φιλμ σε επανέκδοση θα δούμε στα θερινά σινεμά και τα multiplex τον Αύγουστο.
Από τον Γιάννη Βασιλείου
Τhe Suicide Squad (2021) Κάτι ανάμεσα σε σίκουελ και reboot του Suicide Squad του Ντέιβιντ Όγερ, που, παρά τις δυσμενείς κριτικές, άρεσε στο κοινό σε γενικές γραμμές, έκανε εισιτήρια, πήρε και ένα Όσκαρ Μακιγιάζ και σύστησε στον κόσμο τη Χάρλεϊ Κουίν της Μάργκοτ Ρόμπι. Ο Τζέιμς Γκαν του Guardians of the Galaxy της Marvel παίρνει μεταγραφή στην αντίπαλη ομάδα της DC και μεταγγίζει την παλαβομάρα του στο «σοβαρότερο» σύμπαν της εταιρείας, ας ελπίσουμε μόνο να μην το παρακάνει με τις εξυπνάδες, κακοπάθαμε με το σχεδόν αφόρητο Birds of Prey πέρσι. Το σίγουρο είναι ότι πρόκειται για την καλύτερη ταινία που ο Σιλβέστερ Σταλόνε δανείζει τη φωνή του – σε έναν ανθρωπόμορφο καρχαρία, ο οποίος πρώτα τρώει τους κακούς και μετά τους ρωτάει. (Από 19/8)
Ταξίδι μέσα από τη μνήμη (Reminiscence, 2021) Τοποθετημένο σε ένα ζοφερό παρόν όπου, χάρη σε μια μηχανή, οι άνθρωποι μπορούν να επισκέπτονται τις αναμνήσεις τους για να πάρουν μια δόση από τις «καλύτερες μέρες» –δείτε το, επίσης, υπό το πρίσμα της πανδημικής συγκυρίας–, το Reminiscence εμπλέκει τον ήρωά του σε ένα μυστήριο
28 lifo – 15.7.21
που τον αφορά προσωπικά. Επιστημονική φαντασία με νουάρ απολήξεις, ο Χιου Τζάκμαν και πάλι σε πρωταγωνιστικό ρόλο, η Ρεμπέκα Φέργκιουσον σε ρόλο femme fatale και εικονογραφία που παραπέμπει στο Inception (2010) σε μια φιλόδοξη παραγωγή μεσαίου προϋπολογισμού, που κάλλιστα θα μπορούσε να αποδειχτεί μία από τις εκπλήξεις της χρονιάς. (Από 26/8)
Respect (2021) Είδαμε πρόσφατα μέσω της σειράς «Genius» του «National Geographic» ένα πορτρέτο της Αρίθα Φράνκλιν με τη Σίνθια Ερίβο να την ενσαρκώνει, τώρα έρχεται η σειρά της μεγάλης οθόνης και της Τζένιφερ Χάντσον να δώσουν τη δική τους κατάθεση πάνω σε ένα από τα είδωλα του εικοστού αιώνα. Η μάχη της με τις καταχρήσεις, η σταθερή, καταλυτική παρουσία της στις διεκδικήσεις του μαύρου κινήματος και, φυσικά, η φωνή της, που πηγαινοερχόταν στις οκτάβες με αμίμητη άνεση και σιγουριά, παρέχουν υλικό για μια συναρπαστική μουσική βιογραφία. Αδημονούμε να δούμε και τη Χάντσον, η οποία βρίσκει επιτέλους έναν ρόλο αξιώσεων, αντάξιο των φωνητικών όσο και των ερμηνευτικών της ικανοτήτων, χρόνια μετά το Dreamgirls (2006). (Από 19/8)
Candyman Reboot (και ολίγον σίκουελ) της cult επιτυχίας Candyman (1992) του Μπέρναρντ Ρόουζ, ένα αλαφροΐσκιωτο φιλμ που λειτουργούσε ταυτόχρονα ως (εξαιρετική) ταινία τρόμου αλλά και ως δοκίμιο πάνω στη μυθολογία του τρόμου, τις γενεσιουργές αιτίες της, τον φαύλο κύκλο βίας από τον οποίο αντλεί έμπνευση αλλά και τη συνεισφορά της σ’ αυτόν. Aν πεις πέντε φορές μπροστά σε έναν καθρέφτη τη λέξη «Candyman», εκείνος έρχεται να σε πάρει
μαζί του στον άλλο κόσμο – ένα απλό, αλλά άκρως αποτελεσματικό concept. Τόσο αποτελεσματικό, ώστε ο υπογράφων γύρισε πίσω για να δει πόσες φορές έχει γράψει τη λέξη «Candyman» και ευτυχώς σταμάτησε στις τέσσερις, μαζί με τον τίτλο. (Από 26/8)
Ο άνθρωπος του Θεού Ένα από τα μεγάλα, εγχώρια εμπορικά στοιχήματα βγαίνει στις αίθουσες στο τέλος του καλοκαιριού με πρόθεση να εκμεταλλευτεί τη γενικότερη καλή πορεία των ελληνικών ταινιών εν μέσω θέρους – ένα φαινόμενο που σίγουρα δεν έμεινε απαρατήρητο από τους εκπροσώπους της διανομής. Βίος και πολιτεία του Αγίου Νεκταρίου, ιδιαιτέρως αγαπητού στο πιστό κοινό, το οποίο περιμένουμε να δούμε αν θα προσέλθει στις αίθουσες για να ανάψει ένα κεράκι. Πρωταγωνιστεί ένας Άρης Σερβετάλης που λέγεται ότι δούλεψε πολύ για να μπει στο πετσί του ήρωα –ως συνήθως, θα πω εγώ–, συμμετέχει και ο Μίκι Ρουρκ σε έναν μικρό, αλλά χαρακτηριστικό ρόλο. (Από 26/8)
Snake Eyes Ξέρουμε τι σκέφτεστε, όχι, δεν πρόκειται για επανέκδοση της ομώνυμης ταινίας του Ντε Πάλμα, αν και πολύ θα θέλαμε να ξαναδούμε το εισαγωγικό μονοπλάνο στη μεγάλη οθόνη. Πρόκειται, αντίθετα, για μια απόπειρα αναβίωσης του franchise των G.I. Joe, που αριθμεί δύο ταινίες μεγάλου μήκους ήδη, οι οποίες πήγαν καλά στα ταμεία μεν, όχι όμως αρκετά καλά ώστε να δικαιολογήσουν περισσότερα σίκουελ. Όσο για την ποιότητά τους, υποψιαζόμαστε πως οι περισσότεροι απ’ όσους διαβάζετε αυτές τις γραμμές έχετε ξεχάσει την ύπαρξή τους κι αυτό μάλλον τα λέει όλα. Οι δημιουργοί της ταινίας υπόσχονται πιο αναλογική δράση
με πρωταγωνιστή τον ανερχόμενο Χένρι Γκόλντινγκ. (Από 26/8)
Νύχτα Πρεμιέρας (Opening Night)
Καλοκαίρι του ’85 (Summer of ’85)
Ο κασσαβετικός φιλμικός άθλος που βάφτισε και το αγαπημένο μας αθηναϊκό κινηματογραφικό φεστιβάλ βούτηξε στην ψυχοσύνθεση του ηθοποιού, εξερεύνησε τα όρια της ταύτισής του με τους χαρακτήρες που ενσαρκώνει, την κάποτε σαδιστική υποταγή του προσωπικού στοιχείου στην τέχνη αλλά και στον εξορκισμό όσων το ταλανίζουν μέσω αυτής, ενώ αποτύπωσε την υπαρξιστική κρίση με όλη την αγωνία και την ένταση που τη συνοδεύουν. Λίγοι σκηνοθέτες κατάφεραν να ταξιδέψουν εκεί, στην καρδιά του σκότους, και μπόρεσαν να επιστρέψουν, ώστε να αφηγηθούν όσα είδαν και σ’ εμάς τους υπόλοιπους, και ο Κασσαβέτης ήταν ένας από αυτούς. (Από 5/8)
Δεν διάγει και την καλύτερη περίοδο ο Φρανσουά Οζόν. Ο Διπλός Εραστής του εκτροχιαζόταν γρήγορα, χρειαζόταν πιο ειρωνική προσέγγιση και ο εναγκαλισμός του camp στοιχείου, το «Grace à Dieu» ήταν άνευρο και ανοικονόμητο. Φέτος κάνει τη ρελάνς, όμως, με αυτήν τη νοσταλγική φιλμική εκδρομή στα ’80s και μια καλοκαιρινή ιστορία νιότης και έρωτα που συνδυάζει τις ορμητικές ευαισθησίες του σινεμά του με τη ράθυμη λαγνεία του ρομερικού κινηματογραφικού σύμπαντος. Προβλήθηκε και στο πλαίσιο του περασμένου Φεστιβάλ Γαλλόφωνου Κινηματογράφου, όπου άφησε πολύ καλές εντυπώσεις. (Από 5/8)
Mπέτυ Μπλου (Betty Blue, 1986) O Ζοργκ και η Μπέτυ, το πορτοκαλί και το μπλε, η μέρα και η νύχτα. Από τις σπάνιες περιπτώσεις που η κινηματογραφική απεικόνιση του amour fou, όπως τον αποκαλούν οι Γάλλοι, αγκαλιάζει ατρόμητα (και) την ηδυπάθεια που αυτός συνεπάγεται – τον εντοπίζει κάπου ανάμεσα στην αλαφροΐσκιωτη αίσθηση του μαγικού ρεαλισμού και την ωμότητα μιας οριακής arthouse δημιουργίας και βυθίζεται στον ολοκληρωτισμό του. Επίσης, σε λίστες με τα καλύτερα κινηματογραφικά scores που γράφτηκαν ποτέ πάντα κρατάμε μια θέση για το σάουντρακ του Γκάμπριελ Γιάρεντ, ένα μουσικό χωνευτήρι ειδών και ακουσμάτων από διαφορετικές γωνιές του πλανήτη. (Από 19/8)
Η Εξαφάνιση (Klute) Σε μία και μοναδική προβολή στο θερινό Τριανόν στις 20 Αυγούστου, στο πλαίσιο του Athens Open Air Film Festival, θα προβληθεί το Klute του Άλαν Τζ. Πάκουλα – προφέρεται Πακούλα, αλλά στη χώρα μας έχει παγιωθεί ο τονισμός στην προπαραλήγουσα. Ερμηνευτικός θρίαμβος της Τζέιν Φόντα, υποδειγματικό σιγοντάρισμα από τον Ντόναλντ Σάδερλαντ και ατμοσφαιρικό score από τον Μάικλ Σμολ σε μια ταινία ενδεικτική των αμερικανικών κινηματογραφικών ’70s –o κόκκος στη φωτογραφία, η επιμήκυνση της διάρκειας μιας σκηνής–, εναρμονισμένη με το συνωμοσιολογικό κλίμα της εποχής. Να σημειωθεί πως η είσοδος στην προβολή θα πραγματοποιηθεί μόνο με δελτία εισόδου. (20/8)
15.7.21 – lifo
29
ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΑ
ΘΕΡΟΣ ΑΝΙΚΑΤΕ ΜΑΧΑΝ ΣΤΑΦΎΛΙΑ, ΣΎΚΑ, ΣΤΆΧΥΑ, ΒΟΥΤΙΈΣ ΣΤΗ ΘΆΛΑΣΣΑ, ΑΚΌΜΑ ΚΑΙ ΚΟΡΊΤΣΙΑ ΜΕ «ΜΠΙΚΊΝΙ»: ΤΟ «ΠΛΟΎΣΙΟ» ΚΑΛΟΚΑΊΡΙ ΣΤΗΝ ΑΡΧΑΊΑ ΕΛΛΗΝΙΚΉ ΚΑΙ ΡΩΜΑΪΚΉ ΤΈΧΝΗ. ΑΠΌ ΤHΝ ΠΈΓΚΥ ΡΊΓΓΑ
ρισκόμαστε στην καρδιά του καλοκαιριού και, σύμφωνα με το γρηγοριανό ημερολόγιο, στα μέσα του μήνα Ιουλίου, που ονομάστηκε έτσι προς τιμή του Ιουλίου Καίσαρα. Για τους αρχαίους Αθηναίους, όμως, μόλις ξεκίνησε ο νέος χρόνος. Ο Ιούλιος, σύμφωνα με το αττικό ημερολόγιο, ένα από τα πολλά που ίσχυαν στην αρχαιότητα, αντιστοιχεί στον δικό τους Εκατομβαιώνα. Καθόλου τυχαία ο μήνας αυτός ήταν αφιερωμένος στον Απόλλωνα, τον θεό του φωτός, και πήρε το όνομά του από την περίφημη Εκατόμβη, μια μεγαλοπρεπή θυσία 100 βοδιών με σκοπό τον εξιλασμό, αλλά αποτελούσε και μια καλή ευκαιρία να προσφερθεί στον λαό ένα πλούσιο συμπόσιο. Στη διάρκεια του Eκατομβαιώνα, άλλωστε, γιορτάζονταν τα Παναθήναια – η αρχαιότερη και σημαντικότερη γιορτή των Aθηναίων, αφού κατά την παράδοση: «Εριχθόνιος και των Παναθηναίων την εορτήν συνεστήσατο» (Πάριον Xρονικόν, στ. 18). Οι περισσότεροι από εμάς ετοιμαζόμαστε για τις καλοκαιρινές μας διακοπές, αυτή την τόσο σημαντική ανάπαυλα για να μπορέσουμε να αντεπεξέλθουμε στις δυσκολίες του επερχόμενου χειμώνα. Ειδικά οι Αθηναίοι θέλουμε να αφήσουμε, έστω και για λίγο, πίσω μας την τσιμεντούπολη και να απολαύσουμε τον ήλιο και τη θάλασσα. Όσοι παραμείνουν στο κλεινόν άστυ, ίσως παρηγορηθούν με την ιδέα ότι το καλοκαίρι οι αρχαίοι Αθηναίοι δεν έπαιρναν άδειες από την εργασία τους για να πάνε κάπου αλλού. Ταξίδευαν μεν για επαγγελματικούς ή θρησκευτικούς λόγους, ή ακόμα και για λόγους υγείας, αλλά διακοπές με τη σημερινή έννοια της λέξης δεν έκαναν. Αυτοί που πρώτοι καθιέρωσαν τις διακοπές για ξεκούραση ήταν οι Ρωμαίοι, σύμφωνα με τον καθηγητή Κλασικής Αρχαιολογίας Μιχάλη Τιβέριο. Παρ’ όλα αυτά, όταν η θερμοκρασία έφτανε σε υψηλά επίπεδα, όσοι ζούσαν παράκτια έκαναν τα μπάνια τους στη θάλασσα, καθώς και την ηλιοθεραπεία τους. Από μικροί, άλλωστε, μάθαιναν να δαμάζουν το υγρό στοιχείο ως μέρος της βασικής αλλά και της στρατιωτικής τους εκπαίδευσης. «Ο μη επισταμένος μήτε νειν μήτε γράμματα απαίδευτος εστί και βάρβαρος» (αυτός που δεν γνωρίζει κολύμπι και γράμματα είναι απαίδευτος και βάρβαρος) επισημαίνουν οι πηγές. Ο Ηρόδοτος μας περιγράφει ότι στην ονομαστή Ναυμαχία της Σαλαμίνας τα θύματα από την πλευρά των Ελλήνων ήταν λιγοστά, γιατί οι πολεμιστές που βρέθηκαν στη θάλασσα, όταν το καράβι τους βυθίστηκε, κολύμπησαν και βγήκαν σώοι στις γειτονικές ακτές. Απεναντίας, οι περισσότεροι από τους «βαρβάρους» πνίγηκαν επειδή δεν ήξεραν κολύμπι. Επιπλέον, αρχαίες σχετικές μαρτυρίες, γραπτές και εικονιστικές, μας βεβαιώνουν ότι στην αρχαιότητα με την κολύμβηση δεν ασκούνταν μόνον άνδρες αλλά και γυναίκες. Όσοι, βέβαια, ζούσαν στην πόλη ή στην ενδοχώρα, διέθεταν πισίνες, τις λεγόμενες «κολυμβήθρες», στα διάφορα γυμναστήρια, οι
30 lifo – 15.7.21
«Τα κορίτσια με το μπικίνι», ψηφιδωτό στη ρωμαϊκή έπαυλη Villa Romana del Casale, Πιάτσα Αρμερίνα, Επαρχία της Έννα, Σικελία, τέλη 3ου αι. μ.Χ.
15.7.21 – lifo
31
ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΑ «Δύτης», από τον Τάφο του Δύτη στην Ποσειδωνία της Νότιας Ιταλίας, αρχές 5ου αιώνα π.Χ. (Μουσείο Νάπολης)
«Καλοκαίρι», ψηφιδωτό δάπεδο πρωτοβυζαντινής βασιλικής του 6ου αιώνα μ.Χ., Δελφοί, Μουσείο Δελφών
Σάτυροι και Μαινάδες μαζεύουν σταφύλια, μελανόμορφη κύλικα του ζωγράφου του Chiusi, 6ος αιώνας π.Χ., Cabinet des medailles, Παρίσι
οποίες, όμως, προορίζονταν μόνο για τους άνδρες. Μια πισίνα του 5ου αι. π.X. έχουν φέρει στο φως οι γερμανικές ανασκαφές στην Ολυμπία, δίπλα στον ποταμό Κλάδεο. Πρόκειται για μια υπαίθρια δεξαμενή, διαστάσεων περίπου 24x16 μ. και βάθους γύρω στο 1,60 μ. Μια ανάλογη κατασκευή έχει ανακαλυφθεί και στην Ποσειδωνία (Paestum), αποικία των Συβαριτών, στη Νότια Ιταλία. Και ίσως δεν είναι τυχαίο ότι από την Ποσειδωνία έχει διασωθεί μία από τις πιο ωραίες και πιο χαρακτηριστικές αρχαίες παραστάσεις κολύμβησης από τον επονομαζόμενο «Τάφο του Δύτη». Ένας προικισμένος ζωγράφος των αρχών του 5ου αι. π.X. έχει αποδώσει λιτά αλλά και επιβλητικά έναν νεαρό να κάνει, με άψογη τεχνική, ένα εντυπωσιακό άλμα κατάδυσης από έναν κτιστό ψηλό βατήρα. Όπως φαίνεται και στην τοιχογραφία, οι αρχαίοι κολυμπούσαν γυμνοί, αν και μερικές φορές μπορεί να φορούσαν τη «λουτρίδα», ένα λεπτό χιτώνιο που χρησίμευε ως μαγιό. Ένα άλλου είδους μαγιό, που αποτελείται από δύο τεμάχια και είναι ένας μακρινός πρόδρομος του σημερινού μπικίνι, απεικονίζεται σε ένα ψηφιδωτό δάπεδο της Villa Romana del Casale στη Σικελία, το οποίο χρονολογείται από την εποχή του Διοκλητιανού (τέλη 3ου αι. μ.Χ.). Σε αυτό παρακολουθούμε δέκα νεαρές αθλήτριες σε δύο σειρές, τα λεγόμενα bikini girls, να επιδίδονται σε διάφορα αθλήματα, όπως η άρση βαρών και η δισκοβολία, και σε παιχνίδια με μπάλα. Στην πραγματικότητα, βέβαια, φορούν τα εσώρουχά τους, με το πάνω μέρος να είναι γνωστό στα αρχαιά ελληνικά ως «στρόφιον» ή «απόδεσμος» και στα λατινικά ως «fascia pectoralis», που ήταν απλά μια πλατιά ταινία, είτε από λινό είτε από μαλλί, η οποία τυλιγόταν γύρω από τα στήθη κι έδενε στην πλάτη. Σε κάθε περίπτωση, η σύγκριση με το σύγχρονο μπικίνι, που έκανε την εμφάνισή του μόλις το 1946, είναι τουλάχιστον απρόσμενη και γι’ αυτό ελκυστική. Η θεότητα Θέρος είναι η προσωποποίηση του καλοκαιριού. Είναι μία από τις Εποχές, φτερωτές θεότητες, κόρες του Ήλιου, με τις υπόλοιπες τρεις να ονομάζονται Έαρ, Οπώρα και Χειμών. Οι αρχαίοι Αθηναίοι υπολόγιζαν το μεν Έαρ και την Οπώρα από δυο μήνες εκάστη, το δε Θέρος και τον Χειμώνα από τέσσερις μήνες. Η λέξη «θέρος» απαντά ήδη στον Όμηρο, «χείματος ουδέ θέρευς» (τον χειμώνα και όχι το καλοκαίρι), ενώ ο Ηρόδοτος αναφέρει «θέρους μεσούντος» (γύρω στα μέσα του καλοκαιριού). Προέρχεται από ινδοευρωπαϊκή ρίζα που δηλώνει τη ζέστη και τη θερμότητα – από την οποία άλλωστε προέρχεται και η λέξη «θερμός». Θέρος όμως είναι και ο θερισμός, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι το καλοκαίρι ονομάστηκε από τον θερισμό, δηλαδή σημαίνει «εποχή του θερισμού». Σύμφωνα με τον Ν. Σαραντάκο, η αρχική σημασία του ρήματος «θερίζω» ήταν «περνώ το καλοκαίρι» και μετά πήρε τη σημασία «δρέπω». Φυσικά, κατά τη διάρκεια του θέρους υπήρχαν και μέρες με πολύ υψηλές θερμοκρασίες, που χαρακτηρίζονταν «κυνικά καύματα» ή «Κυνάδες μέρες». Με τον χαρακτηρισμό αυτόν εννοούσαν εκείνη την περίοδο όπου ο Σείριος, το λαμπρότερο αστέρι του Μεγάλου Κυνός, ανέτειλλε μαζί με
«Θάλασσα», 5ος αι. μ.Χ., Μουσείο Χατάι Αντιόχειας
32 lifo – 15.7.21
τον Ήλιο, μια περίοδο περίπου 40 ημερών μέσα στο καλοκαίρι. Σείριος ονομαζόταν ο σκύλος του κυνηγού Ωρίωνα που καταστερίστηκε, έγινε δηλαδή αστερισμός, μετά τον θάνατο του αφεντικού του. Η συγκεκριμένη περίοδος του καλοκαιριού περιγράφεται στις αρχαίες πηγές με μελανά χρώματα και σχεδόν όλοι οι συγγραφείς συμφωνούν ότι η ανατολή του Σειρίου φέρνει μαζί της κακοτυχία, αρρώστιες, δυστυχία και υψηλό πυρετό στους ανθρώπους. Οι Ρωμαίοι με τη σειρά τους εκλατίνισαν τη φράση ως «dies caniculares» και από το 1500 και μετά πέρασε και στην αγγλική γλώσσα ως «dog days (of summer)». Η συνήθης απεικόνιση του «Θέρους» ήταν ως φτερωτή μορφή που κρατά ένα δεμάτι στάχυα και δρεπάνι. Το Αρχαιολογικό Μουσείο Θεσσαλονίκης, για να υποδεχτεί το φετινό καλοκαίρι, επέλεξε ως έκθεμα του Ιουνίου ένα ψηφιδωτό με παράσταση θέρους, που παρουσιάστηκε για πρώτη φορά. Το έργο αποτελεί μέρος μιας σειράς ψηφιδωτών που διακοσμούσαν το δάπεδο ενός ρωμαϊκού σπιτιού και χρονολογείται στα τέλη του 3ου αι. μ.Χ. Τα υπόλοιπα ψηφιδωτά απεικονίζουν τις άλλες εποχές του χρόνου, καθώς και τον Ωκεανό και τη Θάλασσα. Πρόκειται για μια μορφή σε προτομή, με μακριά καστανά μαλλιά. Φορά ιμάτιο που αφήνει ακάλυπτο το δεξί μέρος του στήθους, ενώ πίσω της διακρίνεται μια δέσμη από στάχυα. Η μορφή αποδίδεται με λίθινες ψηφίδες στα φυσικά τους χρώματα, όπου κυριαρχούν οι έντονες χρυσοκάστανες αποχρώσεις, τονίζοντας έτσι τη σύνδεση με τη συγκεκριμένη εποχή του χρόνου. Δεν είναι σαφές αν πρόκειται για μορφή γυναικεία ή ανδρική. Πάλι από το ιστολόγιο του Ν. Σαραντάκου μαθαίνουμε πως το καλοκαίρι είναι λέξη μεσαιωνική και προέκυψε «εκ συναρπαγής», δηλαδή από συγχώνευση σε μια λέξη της φράσης «καλός καιρός». Ήδη σε κάποιο ελληνολατινικό γλωσσάρι της ύστερης αρχαιότητας παραδίδεται ο τύπος «καλόκαιρος» με την επεξήγηση «bonum tempus», ενώ σε κείμενο του 9ου αιώνα απαντά ο τύπος «καλοκαίριον» που βαθμιαία αντικατέστησε το αρχαίο θέρος. Ως «καλοκαίρι» το συναντάμε πλέον στο ψηφιδωτό δάπεδο μιας πρωτοβυζαντινής βασιλικης του 6ου αι μ.Χ. στους Δελφούς, όπου με το διάταγμα του Θεοδοσίου το 392 απαγορεύτηκε η άσκηση της αρχαίας λατρείας στους ναούς, και «απέσβετο και λάλον ύδωρ». Στην εκκλησία που βρίσκεται στην είσοδο του σημερινού χωριού σώζονται δυτικά του ιερού, σε δύο ξεχωριστά διάχωρα, εικονιστικά διακοσμητικά θέματα με προσωποποιήσεις του καλοκαιριού, μαζί με παραστάσεις πτηνών που περιβάλλονται από περίτεχνους πλοχμούς. Και οι δυο μορφές φορούν κοντό χιτωνίσκο που αφήνει ακάλυπτα τα χέρια και κρατούν η μια καλάθι με καλοκαιρινά φρούτα και η δεύτερη ένα δεμάτι με στάχυα, συνεχίζοντας την παράδοση της αρχαιότητας. Η τέχνη του ψηφιδωτού, πολύ διαδεδομένη και δημοφιλής στην ύστερη αρχαιότητα, άνθησε και σε τοπικά εργαστήρια της Θήβας κατά τον 5ο και τον 6ο αιώνα μ.Χ. Σε τμήμα ψηφιδωτού δαπέδου των αρχών του 6ου αιώνα, που κοσμούσε πιθανόν κάποιο πολυτελές κοσμικό κτίριο και
«Ιούλιος», τμήμα ψηφιδωτού δαπέδου, Θήβα, 6ος αιώνας μ.Χ., Μουσείο Θήβας
«Θέρος», ψηφιδωτό ρωμαϊκού σπιτιού, τέλη 3ου αιώνα μ.Χ., Αρχαιολογικό Μουσείο Θεσσαλονίκης
βρίσκεται σήμερα στο Μουσείο της Θήβας, σώζεται παράσταση μηνών (όχι πλέον εποχών) και σκηνή κυνηγιού. Απεικονίζεται ο μήνας Ιούλιος απέναντι από τον Φεβρουάριο σε στάση ανάλογη με αυτήν της μορφής του Καλοκαιριού από τους Δελφούς και με παρόμοια ενδυμασία, να κρατά και πάλι ένα δεμάτι στάχυα. Τι θα ήταν, όμως, το ελληνικό καλοκαίρι χωρίς θάλασσα; Σύμφωνα με την ελληνική μυθολογία, η Θάλασσα ήταν αρχέγονη (άλλωστε και η ίδια η λέξη είναι μάλλον προελληνικής προέλευσης), η ιδεατή ανθρωπόμορφη θεότητα της έννοιας του αλμυρού υγρού στοιχείου και προστάτιδα αυτού. Κατ’ άλλους ήταν κόρη της Γαίας, ενώ, σύμφωνα με άλλες μυθολογικές παραδόσεις, ήταν κόρη του Αιθέρα και της Ημέρας και μητέρα, μεταξύ άλλων, της Αφροδίτης. Σύντροφός της ήταν ο Πόντος, αλλά σύντομα αμφότεροι κατέληξαν δευτερεύουσες θεότητες πίσω από τον Ποσειδώνα και την Αμφιτρίτη και τον Ωκεανό και την Τηθύ, με την οποία συχνά συγχέεται. Παρ’ όλα αυτά, γνώρισε μια δεύτερη άνθηση κατά την ύστερη αρχαιότητα, από την οποία σώζονται αρκετές απεικονίσεις της, κυρίως σε ψηφιδωτά. Ένα εξαιρετικής ποιότητας εκτίθεται στο Μουσείο Χατάι της Αντιόχειας (σημερινή Αντάκια) και χρονολογείται στον 5ο αιώνα μ.Χ. Εδώ η θεότητα είναι η κεντρική μορφή. Απεικονίζεται μετωπικά και σε μεγαλύτερη διάσταση από όλες τις υπόλοιπες. Κρατά στο ένα χέρι ένα ψάρι και στο άλλο ένα κουπί, ενώ στο κεφάλι φέρει τις χαρακτηριστικές δαγκάνες αστακού, όπως και στο παράδειγμα από τη Θεσσαλονίκη. Περιβάλλεται από Έρωτες που ιππεύουν δελφίνια, δυο ψαράδες μέσα σε βάρκα και διάφορα θαλάσσια όντα. Το ψηφιδωτό είναι σε πράσινους τόνους, ώστε να αποδίδει και χρωματικά την έννοια της θάλασσας. Η έννοια του καλοκαιριού είναι επιπλέον συνδεδεμένη με το θέρισμα και τον τρύγο. Το περίφημο «Ρυτό των Θεριστών» στο Αρχαιολογικό Μουσείο Ηρακλείου διακοσμείται με ανάγλυφη παράσταση πομπής ανδρών που κρατούν εργαλεία θερισμού, τα λεγόμενα «θρινάκια», για το λίχνισμα των σιτηρών, τραγουδούν στον ρυθμό του σείστρου και βαδίζουν με επικεφαλής ραβδούχο άνδρα, αξιωματούχο ή ιερέα, που φορά φολιδωτό μανδύα. Πιθανότατα πρόκειται για απεικόνιση θρησκευτικής γιορτής αγροτικού χαρακτήρα. Το ίδιο το αγγείο, άλλωστε, είχε τελετουργική χρήση, καθώς στο κάτω μέρος του διαθέτει ένα άνοιγμα απ’ όπου έρρεε το υγρό για σπονδές. Πρόκειται για ένα εξαιρετικό έργο πυκνής, δυνατής σύνθεσης και φυσιοκρατικής τεχνοτροπίας, που μαρτυρά τη δεξιότητα των Μινωιτών λιθοξόων της δεύτερης χιλιετίας π.Χ. Είναι φτιαγμένο από στεατίτη λίθο και προέρχεται από την Έπαυλη της Αγίας Τριάδας, χρονολογείται δε στη Νεοανακτορική Περίοδο (1500-1450 π.Χ.). Γέννημα του καλοκαιριού είναι και το σταφύλι και το παράγωγο αυτού, το κρασί. O Διόνυσος ή Βάκχος ήταν γνωστός ως ο θεός του κρασιού και εικονογραφείται με το φυτό της αμπέλου ή με στεφάνι από κισσό και κρατώντας κούπες κρασιού. Μια μελανόμορφη κύλικα του Ζωγράφου του Chiusi φέρει παράσταση στο εξωτερικό της όπου οι ακόλουθοι του θεού, οι Σάτυροι και οι Μαινάδες, επιδίδονται στο μάζεμα των σταφυλιών. Το αγγείο χρονολογείται στο τέλος του 6ου αιώνα π.Χ., προέρχεται από την Αττική και σήμερα βρίσκεται στο Cabinet des Medailles στο Παρίσι. Ο ζωγράφος έχει καταφέρει στον περιορισμένο χώρο της κύλικας να χωρέσει όλη τη ζέση και τη σκληρή δουλειά που χαρακτηρίζει τον τρύγο, από όπου προέκυψε και η φράση «θέρος, τρύγος, πόλεμος». Ένα καλάθι με λαχταριστά σύκα κοσμούσε το τρίκλινο στη Βίλα της Ποππαίας Σαβίνας στην Οπλοντίδα, μία από τις πόλεις που καταστράφηκαν μαζί με την Πομπηία από την έκρηξη του Βεζούβιου το 79 μ.Χ. Μια μεγάλη πήλινη πρόχους με γραπτή διακόσμηση σταφυλιών από το Ακρωτήρι της Σαντορίνης (γύρω στο 1600 π.Χ.) βρίσκεται στην κυκλαδική συλλογή του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου. Η απεικόνιση σταφυλιών είναι ένα χαρακτηριστικό θέμα της θηραϊκής κεραμικής. Εικονίζονται τέσσερα τσαμπιά σταφύλια, συμμετρικά τοποθετημένα, ένα σε κάθε όψη του αγγείου. Μαζί με μια ραμφόστομη πρόχου με διακόσμηση από στάχυα κριθαριού, και τα δυο με μαύρο χρώμα σε λευκό βάθος, αποτελούν το ιδανικό ζευγάρι με τα αρχετυπικά σύμβολα του καλοκαιριού. Άλλωστε, οι Κυκλάδες είναι ίσως το καταλληλότερο μέρος για να βιώσει κανείς το ελληνικό θέρος.
Η θεότητα Θέρος είναι η προσωποποίηση του καλοκαιριού. Είναι μία από τις Εποχές, φτερωτές θεότητες, κόρες του Ήλιου, με τις υπόλοιπες τρεις να ονομάζονται Έαρ, Οπώρα και Χειμών. Οι αρχαίοι Αθηναίοι υπολόγιζαν το μεν Έαρ και την Οπώρα από δυο μήνες εκάστη, το δε Θέρος και τον Χειμώνα από τέσσερις μήνες.
15.7.21 – lifo
33
που κατάγομαι από αυτή την πόλη και θα το λέω πάντα. Είναι πολύ διαφορετικό για κάποιον που μπορεί να έχει καλλιτεχνικές ανησυχίες ή περιέργεια για τη ζωή να ζει σε ένα περιβάλλον όπου κάθε χρόνο ο καθένας φοράει ό,τι γουστάρει. Ο θείος μου, ας πούμε, έλεγε στη γυναίκα του «φέρε μου ένα παπιγιόν, βατραχοπέδιλα, μια κατσαρόλα και βγαίνω να χορέψω». Το αυτοτρολάρισμα, που γελάει ο ένας με τον άλλον και με τον εαυτό του και περνάνε όλοι τέλεια, η άνεση στην έκφραση, είναι πράγματα πολύ απελευθερωτικά για ένα παιδάκι που τα βλέπει να συμβαίνουν στο σπίτι του, δίπλα σε αυτό και σε όλη την πόλη, στην οποία έρχονται άνθρωποι απ’ όλη τη χώρα για να ξεσαλώσουν και να απελευθερωθούν. Εγώ, λοιπόν, μεγάλωσα σε ένα τέτοιο περιβάλλον, παρ’ όλη την αυστηρότητα και την πειθαρχία. Δεν ξέρω πώς θα ήμουν αν είχα γεννηθεί κάπου όπου δεν υπάρχει καρναβάλι και αυτή η γλεντζέδικη διάθεση και η ανοιχτωσιά.
q Ζούσαμε σε μια γειτονιά όπου έπαιζαν τα παιδιά όλα μαζί το απόγευμα, όπου το ταψί με τα γεμιστά περνούσε στη γειτόνισσα κι εκείνη έστελνε κάτι άλλο, κρασιά, φαγητά... Θυμάμαι έναν γαλατά που ερχόταν τα βράδια με κάρο, εγώ πρέπει να ήμουν τεσσάρων κι εκείνος ενενήντα τεσσάρων. Παίρναμε πάντα γιαουρτάκια από αυτόν. Πέντε χρονών με βάζανε πάνω σε μια καρέκλα και χόρευα, με χειροκροτούσαν κι ερχόταν η μάνα μου να με μαζέψει. Σαν από τότε να καταλάβαιναν ότι ήθελα να μοιράζω χαρά. Υπήρχε το νοιάξιμο της γειτονιάς, αλλά και το κουτσομπολιό. Η κυρία Θάλεια από δίπλα ήταν Ρόιτερς, της άρεσαν τα «φουντώματα», με το που ερχόταν ο πατέρας μου του έλεγε «ο γιος σου σήμερα έκανε αυτό κι αυτό».
q Ο μπαμπάς μου ήταν σιδεράς, ένας άνθρωπος που είχε τελειώσει το δημοτικό, με μεγάλη αγάπη όμως για το θέατρο και το τραγούδι, μορφωμένος από τη ζωή. Παράλληλα, ήταν μαραθωνοδρόμος, έχει κερδίσει σε δύο πανελλήνιους μαραθωνίους. Οι γονείς μου ίδρυσαν τον σύλλογο «Ολυμπιάδα», που υπάρχει ακόμα. Ειλικρινά, προτρέπω όλους τους γονείς να βάλουν τα παιδιά τους στον αθλητισμό, για να μάθουν τον συναγωνισμό, τη στοχοπροσήλωση. Μπορεί να μην πάρουν χρυσό μετάλλιο, αλλά θα κερδίσουν πολλά χρυσά για τη ζωή τους. Από τα πέντε ως τα εννιά έκανα στίβο και από τα δέκα μέχρι τα δεκαεπτά ενόργανη. Δεν μπορώ να φανταστώ τη ζωή μου χωρίς γυμναστική, κι αυτό δεν έχει να κάνει τόσο με την εμφάνιση όσο με τη διάθεση. Τα εργαλεία μου, με τα οποία πρέπει να χορέψω, να τραγουδήσω, να παίξω, το διάφραγμά μου, οι αναπνοές μου, είναι το όχημά μου.
q Όταν ήμουν δέκα χρονών, πήγα να πάρω ένα τζιν και θυμάμαι μια ατάκα του μπαμπά μου, που μου άλλαξε τη ζωή. Γυρνάω σπίτι, είναι στην κρεβατοκάμαρα, διαβάζει την εφημερίδα του και ακούω «για να δω τι πήρες με τα λεφτά που σου έδωσα». Δεν το είπε αρνητικά, αλλά η ιδέα ότι θα έπρεπε να λογοδοτήσω με έκανε να πω «ποτέ ξανά».
q H αδελφή μου μάζευε στο σπίτι τις φίλες της και τους έκανε μαλλιά, έχει τρομερό χέρι. Κάποια στιγμή πήγα μαζί της να κουρευτεί σε μια εξαιρετική κομμώτρια, τη Νία, θεά, businesswoman, ταλεντάρα, και την παρατηρούσα με τρομερό ενδιαφέρον. Την άλλη μέρα δοκίμασα να κουρέψω μια συμμαθήτριά μου, συμπαθητικά τα πήγα. Μια μέρα ήμουν στο σπίτι μιας συμμαθήτριάς μου, της Ελίζας Καλλίτση, για να διαβάσουμε. Η θεία της, η κ. Ροδοπούλου, η καλύτερη αισθητικός στην Πάτρα, είχε δει ότι κάτι κάνω με τα μαλλιά και μου είπε: «Αύριο θα πας να χτενίσεις αυτές τις κυρίες». Και να ’μαι την επόμενη μέρα, έντεκα χρονών, με ένα τσαντάκι, το πιστολάκι της αδελφής μου, δύο ψαλίδια και η μία πελάτισσα να γίνονται τρεις και μετά δέκα.
Περφόρμερ, τραγουδιστής, ηθοποιός. Γεννήθηκε στην Πάτρα, ζει στην Κυψέλη.
ΖΑΧΑΡΑΤΟΣ
q Γεννήθηκα στα Ψηλαλώνια της Πάτρας. Σχολείο πήγα στην Ανθούπολη και μετά στο Πυροσβεστείο. Είμαι τυχερός
q Μετά τον στρατό, άνοιξα κομμωτήριο στην Πάτρα, παρόλο που ήθελα διακαώς να μπω σε δραματική σχολή. Χαίρομαι που δεν πήγα τελικά, γιατί με αυτό που κάνω, που δεν έχει αποκλειστικά τη φόρμα του ηθοποιού, ή θα είχα περάσει τέλεια ή θα είχα φύγει. Σιχαίνομαι τις ταμπέλες και τις ταυτότητες, γι’ αυτό δεν θέλω να προσδιορίζομαι. Ούτε τα ονόματά μας δεν είμαστε, κάποιοι άλλοι τα έχουν επιλέξει για εμάς. Εν τω μεταξύ, τις Τετάρτες τα απογεύματα έκανα μεταμφιέσεις. Ήθελα να κάνω την Αλίκη Αντιγόνη ή Λυσιστράτη, πήγαινα στην κυρία Βάσω, μια συγκλονιστική μοδίστρα, έραβα τα φορέματα και μαζευόμασταν στο κομμωτήριο, σαν πάρτι. Τα τράβαγα σε βίντεο αυτά τα πρώτα σόου και πόζαρα σε έναν φίλο για φωτογραφίες. Κάποια στιγμή, η μαμά μου τα δείχνει στις πελάτισσές μου στο κομμωτήριο κι εγώ γίνομαι μπαρούτι. Ήταν το χόμπι μου, δεν ήθελα να το βλέπει όλος ο κόσμος. Όμως οι πελάτισσες άρχισαν να με σπρώχνουν να τα δείξω στην Αθήνα, «φύγε, φύγε», ένα βουητό μες στο κεφάλι μου, σαν τα Πουλιά του Χίτσκοκ. Μου λέει η μαμά μου: «Πρέπει να τα δει και ο μπαμπάς σου». «Είσαι τρελή; Να με δει Αλίκη, με το κορμάκι το κοφτό;». Περίμενα έξω από την πόρτα και κρατούσα την αναπνοή μου. Και τον ακούω να σκάει στα γέλια: «Τον μπαγάσα, τι ταλέντο έχει το παιδί μας!». Αυτό ήταν πολύ λυτρωτικό, ότι και οι δυο γονείς μου κατάλαβαν την καλλιτεχνική μου φύση.
AΘΗΝΑΊΟΙ
q Κάπως, με έναν τρόπο, τα πρόσωπα που υποδύομαι με επιλέγουν μόνα τους. Σε πολύ μικρή ηλικία θυμάμαι
34 lifo – 15.7.21
να βλέπω μια φωτογραφία της Μάρλεν Ντίτριχ, μαυρόασπρη, από τον Γαλάζιο Άγγελο, και να επιχειρώ με ένα μολύβι σχολικό να κάνω τα φρύδια μου στον καθρέφτη με βάση τη φωτογραφία. Αργότερα, που είχα πάει να χτενίσω σε κάτι καλλιστεία, βρήκα μια περούκα πεταμένη, καραφλή πάνω από τους κροτάφους, και σκέφτηκα ότι αν έβαζα ένα καπέλο, θα έκρυβα την καράφλα και θα ήταν σαν την Αλίκη. Πιστεύω ότι η καλύτερη δραματική σχολή που θα μπορούσα να βγάλω ήταν το κομμωτήριο. Κανείς δεν μου έμαθε πώς ήταν ο Οιδίποδας. Εγώ τον Οιδίποδα τον έλουζα, τον άκουγα, τον αισθανόμουν, τον άγγιζα. Είδα τόσους διαφορετικούς ανθρώπους που με ενέπνευσαν. Τους αγαπώ τους ανθρώπους, θέλω να είναι όλοι χαρούμενοι, να εξαφανίζω τα μαύρα σύννεφα με ένα παιδικό ραβδάκι.
q Κάποια στιγμή, ήρθε τυχαία στο κομμωτήριο η Ρούλα Κορομηλά, με σπασμένο πόδι και πατερίτσες –είχε βρεθεί για μια εκπομπή στην Πάτρα–, και μου ζήτησε να βγω στον αέρα. Το λέω στον μπαμπά μου και μου απαντά «να βγεις, τι έχεις να χάσεις;». Ξεκίνησα, λοιπόν, να πηγαινοέρχομαι στην Αθήνα με το ΚΤΕΛ –γύρναγα στην Πάτρα να κουρεύω– και τότε προέκυψε και η ταινία του Μιχάλη Κακογιάννη (σ.σ. το Πάνω, κάτω και πλαγίως). Συγκινούμαι πολύ όταν τον σκέφτομαι. Ο Κακογιάννης έκανε ελληνική παραγωγή μετά από δεκαπέντε χρόνια, με ένα συγκλονιστικό καστ, Ειρήνη Παπά, Πάνο Μιχαλόπουλο, Στράτο Τζώρτζογλου, Ελένη Γερασιμίδου… Έψαχναν ηθοποιό για έναν χαρακτήρα που ήταν το πρωί αγόρι και το βράδυ τραβεστί στη Συγγρού. Όλα τα κορίτσια της Συγγρού δεν μπορούσαν να είναι αγόρια και τα αγόρια που είχαν επιλέξει δεν μπορούσαν να είναι ωραία κορίτσια. Εγώ, λοιπόν, είχα κάνει ένα διαφημιστικό για τον «Ταχυδρόμο», όπου υποδυόμουν τη Μέριλιν και την Αλίκη. Όταν βρήκα στο κομμωτήριο μήνυμα στον τηλεφωνητή μέσω ενός διευθυντή φωτογραφίας που με είχε δει, λέω στον καθρέφτη, «ξαναγυρίζουν τη Στέλλα και με θέλουν πρωταγωνίστρια!». Πηγαίνω στο σπίτι του Κακογιάννη, φτάνω στην οδό Μουσών, ανοίγει η πόρτα –τότε ήμουν πιο γυμνασμένος– και με πέρασαν για τον ηλεκτρολόγο. Αντί να ψαρώσω, βρήκα ευκαιρία να τον εκπλήξω. Ήταν πολύ γλυκός μαζί μου, με έβαλε να διαβάσω κάτι, σε είκοσι λεπτά είχα φύγει από το σπίτι του με το σενάριο κάτω από τη μασχάλη και ούρλιαζα. Δεν θυμάμαι πώς έφτασα από τη Μουσών στη Βασιλίσσης Σοφίας. Σκέψου, πρώτο γύρισμα σε ένα σούπερ μάρκετ, πρώτη σκηνή η δική μου – δεν είχα παίξει πουθενά και ο Κακογιάννης με βάφτισε. Ο νονός μου! Σε κάποια φάση έπρεπε να κλάψω, να δείξω ό,τι πόνο κουβαλούσε η Μέριλιν. «Μπορείς;» «Πώς δεν μπορώ;». Ο Τζώρτζογλου, που είχαμε γίνει κολλητοί και ερχόταν και με έπαιρνε από το ΚΤΕΛ, με ρωτά «είσαι σίγουρος;». Κλαίω, ουρλιάζω, όλα τέλεια, και μετά μου είπαν ότι ευτυχώς που τα είχα καταφέρει, γιατί με τη μέθοδο Στανισλάφσκι θα έπρεπε να με βάλουν σε ένα δωμάτιο και να μου λένε πράγματα για να νιώσω απαίσια και να βγει η σκηνή. Στο τέλος των γυρισμάτων ο Κακογιάννης μου είπε «τελικά, εσύ είσαι ηθοποιός».
απο τον αλέξανδρο διακοσάββα φωτογραφιeσ: παρισ ταβιτιαν
παμε γι’ αλλα Φέτος, με την πολιτική επικαιρότητα, γίνομαι από Ελισάβετ, Κάρολος και Εμανουέλ Μακρόν μέχρι Μπριζίτ Μακρόν, Μπόρις Τζόνσον, Παγώνη, Μενδώνη. Και, βέβαια, Ζωζώ, Ελένη Σταμίρη, Μυρσίνη Σεβαστού, Δούκας Σεβαστός, όλες οι «Άγριες Μέλισσες», η Δάφνη Μπόκοτα στη Eurovision, η Παπαρίζου, η Καλομοίρα, η Μαντόνα.
15.7.21 – lifo
35
q Η Αρχοντούλα Παπαπαναγιώτου, που της οφείλω πολλά, με επέλεξε στο Σεσουάρ για δολοφόνους τη δέκατη χρονιά της παράστασης, που επρόκειτο να είναι η τελευταία. Έκανα τη μεγαλύτερη επιτυχία και τελικά το συνέχισαν για άλλα τρία χρόνια. Όταν τελειώσαμε, με ρώτησε ο Θωμάς Παλιούρας «τι θα κάνεις του χρόνου;». Του απαντώ αυθόρμητα «τη Χαρτοπαίχτρα!». «Α, θα σου πηγαίνει τέλεια». «Πλάκα σου κάνω». «Είσαι χαζός; Κάν’ το τώρα». Και έγινε. Ο Μίμης Πλέσσας μου έδωσε την αυθεντική μουσική της ταινίας και γράφτηκαν νέα τραγούδια για την παράσταση. Γλυκάθηκα από τα θεατρικά και ήθελα να κάνω το δικό μου μουσικό σόου σε θέατρο, που δεν είχε ξαναγίνει, αλλά έπεσα πάνω στα μνημόνια και έπρεπε να τα κάνω όλα μόνος μου, δεν υπήρχε μπάτζετ. Πρώτη φορά στρώθηκα, έγραψα τα κείμενα, έκανα τα κοστούμια, σκηνοθέτησα τον εαυτό μου. Ξεκινήσαμε για έναν μήνα στο Θέατρο Αλίκη και έμεινα οκτώ μήνες. Μετά συνέχισα στο Παλλάς, έκανα περιοδείες στην επαρχία, για δύο χρονιές έκανα τον γύρο της Ελλάδας, αργότερα συνεργάστηκα με τη Μαρινέλλα, σε σκηνοθεσία του Σταμάτη Φασουλή, έπειτα με την Τάμτα και τον Σωτήρη Χατζάκη. Το Παλλάς έγινε κάπως σαν το στέκι μου, έχω ζήσει συγκλονιστικές στιγμές εκεί. Όταν ανεβαίνω στη σκηνή του, με λούζουν κύματα χαράς, αισθάνομαι σαν να έρχονται τα καθίσματα και να με αγκαλιάζουν.
Τάκης Ζαχαράτος
Μείναμε φίλοι όλα αυτά τα χρόνια, πήγαινα και του κρατούσα παρέα τα απογεύματα, κάναμε κουβέντες για την Γκλόρια Σουάνσον, την Κάλλας, την Τζάκι, τη Μελίνα. Υπέροχος άνθρωπος, μου λείπει πολύ η ζεστασιά του. Φυσικά, και η Ειρήνη Παπά ήταν για μένα μεγάλο σχολείο. Δεν θα ξεχάσω ποτέ μια σκηνή όπου υποτίθεται πως είχα χτυπήσει το πόδι μου και έπρεπε να μου βάλει ιώδιο στο γόνατο. Ήταν γονατιστή, εγώ όρθιος με τη γόβα και το ένα πόδι στον αέρα, και καθώς περιμέναμε να βρουν το κάδρο, εγώ δεν αισθάνθηκα ότι το πόδι μου κουραζόταν και τότε συνειδητοποίησα ότι μου το κρατούσε. «Άσ’ το, σου το κρατάω εγώ μέχρι να το βρουν, μην κουράζεσαι». Αυτό το μεγαλείο, η συναδελφικότητα, η φροντίδα, το ήθος, με μια απλή κίνηση, με έκαναν άλλο άνθρωπο. Γελούσαμε πολύ με την Ειρήνη, μας είχε μαγειρέψει σπίτι της, μου έκανε και η ίδια μιμήσεις στα κρυφά, όταν δεν κοιτούσαν οι άλλοι μού έκανε τη Μέριλιν.
q Τώρα μπήκαν ξαφνικά στις παραστάσεις μου οι πολιτικοί, γιατί είναι οι σταρ των τελευταίων χρόνων, οπότε άλλαξε το ρεπερτόριο και από εκεί που ήταν μόνο καλλιτεχνικό, άνοιξε η δεξαμενή. Ουσιαστικά, κάθε χρόνο γράφω ένα νέο έργο για μένα, από την αρχή, πράγμα πολύ ανανεωτικό. Όλα ξεκινούν από μια λευκή κόλλα χαρτί. Σημειώνω, βάζω, βγάζω και αναπτύσσω. Πάντα μου αρέσει να προσθέτω σημεία δυσκολίας για να μη χαλαρώνω, να εξελίσσομαι και να είμαι στην τσίτα. Ας πούμε, την Amy Winehouse ή τον Μπόουι, που είχα βάλει στο προηγούμενο, ή τώρα, στο Πάμε γι’ άλλα, την Adele, κάτι τριφωνίες με Στράτο Διονυσίου, Λίτσα Διαμάντη και Βίκυ Μοσχολιού, και στο τέλος έξι φωνές στο ίδιο τραγούδι. Είναι σαν να παίζεις σκοποβολή. Φέτος, με την πολιτική επικαιρότητα, γίνομαι από Ελισάβετ, Κάρολος και Εμανουέλ Μακρόν μέχρι Μπριζίτ Μακρόν, Μπόρις Τζόνσον, Παγώνη, Μενδώνη. Και, βέβαια, Ζωζώ, Ελένη Σταμίρη, Μυρσίνη Σεβαστού, Δούκας Σεβαστός, όλες οι «Άγριες Μέλισσες», η Δάφνη Μπόκοτα στη Eurovision, η Παπαρίζου, η Καλομοίρα, η Μαντόνα. Τις χορογραφίες τις προετοίμαζα τέσσερις μήνες γιατί έπρεπε να φτάσω στο επίπεδο των χορευτών και δεν είμαι χορευτής. Γενικά, χρειάζομαι τρεις μήνες πρόβα στο έργο και άλλους τέσσερις-πέντε μήνες στα χαρτιά. Έχω άλλα κείμενα για την παράσταση, άλλα για τα βίντεο, χορογραφίες, τραγουδιστικές πρόβες, και πρέπει να τα κάνω όλα μαζί. Και καθημερινό κόψιμο-ράψιμο, ανάλογα με την επικαιρότητα, καμία μέρα δεν είναι η ίδια. Φυσικά, φέτος συνεργάζομαι και με την αγαπημένη μου Άντζελα, που την έχω μιμηθεί τόσες φορές.
q «Μην προσπαθείς να αλλάξεις τον κόσμο, κάνε τον εαυτό σου καλύτερο»: Εγώ πάντα ήμουν αυτής της άποψης, ότι εάν θες να περάσεις ένα μήνυμα, πέρασέ το πρώτα σ’ εσένα, γίνε ένα καλό πρότυπο, χωρίς να το διατυμπανίζεις. Ο καθένας είναι ελεύθερος να επιλέξει να κάνει ό,τι γουστάρει. Από κει και πέρα, πιστεύω πως το να μη φωνάζεις, η σιωπή σε κάποια πράγματα μπορεί να κάνει περισσότερο θόρυβο και περνά μηνύματα πιο ουσιαστικά. Πολλές φορές, βέβαια, χρειάζεται και να φωνάξεις. Δεν είμαστε μόνοι μας. Δεν υπάρχει πιο ωραίο πράγμα από τη διαφορετικότητα, την πολυχρωμία, αυτά μας φτιάχνουν τη ζωή. Μόνο οι διαφορετικοί άνθρωποι κάνουν τον κόσμο καλύτερο. Σε όλα αυτά τα παιδιά που μπορεί να κακοποιούνται, να περνάνε δύσκολα, έχω να πω, όσες τρικλοποδιές κι αν τους βάζουν, όσα εμπόδια κι αν περνούν, «πήδα και ο Θεός θα σε πιάσει». Να μην επιτρέπουν σε κανέναν να τους κάνει να νιώσουν άσχημα. Με το που θα νιώσουν πίεση, να εξαφανίζονται. Πάντα υπάρχει τρόπος και διέξοδος. Αυτός που μπορεί να φαίνεται τεράστιος, ο κακοποιητής τους, δεν είναι μεγάλος, μεγάλος είναι ο φόβος που τους έχει δημιουργήσει.
q Η ιδέα για ένα βιβλίο υπήρχε στο κεφάλι μου εδώ και καιρό. Εγώ σημείωνα σε τετράδια όλα αυτά τα χρόνια. Στην πρώτη καραντίνα σιχάθηκα το Netflix, είχα βεντουζώσει στον καναπέ. Έπιασα τυχαία ένα από τα τετράδια στη βιβλιοθήκη και ξεκίνησα να κάθομαι καθημερινά, έξι-επτά ώρες, και να «φεύγω». Σκίτσαρα αρχικά όλη την ιστορία, σαν σενάριο στο κεφάλι μου, δεν το είχα ξανακάνει, αλλά δεν είχα και τίποτα να χάσω. Έβγαινε, βέβαια, ο σαμποτέρ από μέσα μου και μου έλεγε «και τώρα τι νομίζεις ότι είσαι, ο Χέμινγουεϊ, ο Ξανθούλης ή η Αλκυόνη Παπαδάκη;». Έγραψα τότε το μεγαλύτερο μέρος, μετά έκανα παύση για την περσινή καλοκαιρινή παράσταση, αλλά με έτρωγε, σαν ένα μωρό που ήθελε να βγει. Αισθανόμουν ότι είχα μέσα μου τόση πληροφορία, που έπρεπε να διοχετευτεί. Όταν ολοκληρώθηκε, μίλησα με τις εκδόσεις Διόπτρα, το είδαν, ενθουσιάστηκαν και δεν ξέρω πώς βρεθήκαμε να φτιάχνει πάστα Σεράνο ο Στέλιος Παρλιάρος στην παρουσίαση του βιβλίου και να μου λέει αργότερα ότι ξανάγινε μόδα.
Πιστεύω ότι η καλύτερη δραματική σχολή που θα μπορούσα να βγάλω ήταν το κομμωτήριο. Κανείς δεν μου έμαθε πώς ήταν ο Οιδίποδας. Εγώ τον Οιδίποδα τον έλουζα, τον άκουγα, τον αισθανόμουν, τον άγγιζα.
q Ο Άγγελος, ο ήρωας του βιβλίου, είναι είκοσι πέντε χρόνια στη φυλακή και φοβάται να βγει γιατί έχει φτιάξει εκεί μια πραγματική οικογένεια. Αποφασίζει να γράψει τη δική του ιστορία και αρχίζει να κατεβαίνει ξανά στα υπόγεια του εαυτού του. Όταν τον έπλαθα, είχα γίνει ένα κανάλι δημιουργίας και απλώς έγραφα, δεν μπορώ να σου περιγράψω πώς. Με είχε επηρεάσει πολύ η υπόθεση του Βαγγέλη Γιακουμάκη, γι’ αυτό και του το αφιέρωσα, σε αυτόν και σε όλους τους Γιακουμάκηδες, ενώ δίνουμε μέρος των εσόδων και στην Εταιρεία κατά της Κακοποίησης του Παιδιού ΕΛΙΖΑ.
ΙNFO
Styling: @nikolaidi_filitsa Τάκης Ζαχαράτος - Πάμε γι’ άλλα Κάθε Παρασκευή, Σάββατο και Κυριακή, στις 21:00, στο Θέατρο Άλσος Guest star: Άντζελα Δημητρίου Σύλληψη ιδέας, κείμενα, video, μουσικές επιλογές: Τάκης Ζαχαράτος Σκηνοθεσία: Τάκης Ζαχαράτος Σοφία Σπυράτου Το πρώτο μυθιστόρημα του Τάκη Ζαχαράτου με τίτλο Πάστα Σεράνο κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Διόπτρα.
q Το σπίτι μου είναι στην Κυψέλη. Δεν είναι τυχαίο ότι εκεί ξεκινά και το μυθιστόρημά μου και ότι τόσοι καλλιτέχνες εμπνέονται από αυτήν. Κάτι έχει αυτό το μέρος, όσο κι αν σκουριάζει, ξαναφτιάχνει, και δεν χάνει τη γοητεία του ποτέ. Μ’ αρέσουν πολύ τα Πετράλωνα, η Ακρόπολη, η Πλάκα, η βαβούρα του κέντρου. Στην καραντίνα περπάτησα πολύ, Πανεπιστημίου, Σύνταγμα, Ζάππειο. Με χαλάει μόνο που δεν ξέρω να οδηγώ, που δεν έχω προλάβει να πάρω δίπλωμα. Δεν πειράζει, μικρός είμαι ακόμα! Θα ’θελα να έχω μια βέσπα και να κόβω βόλτες όποτε μου τη βαράει.
q Τον χρόνο που περνά τον λατρεύω. Δεν το περίμενα, πίστευα ότι θα είχα τεράστιο θέμα με την εικόνα μου. Ίσως επειδή το δούλεψα και κατάλαβα πως αυτό που σε κρατά γοητευτικό και για πάντα νέο δεν είναι το μπότοξ ή το λίφτινγκ –που είναι πολύ ωραία όλα, μια χαρά– αλλά το πώς έχεις ζήσει, τι έχεις κάνει με τον χρόνο που σου έχει δοθεί. Είναι σαν ένα χωράφι. Τι έχεις σπείρει; Αν φυτέψεις ωραίους σπόρους, θα έχεις πάντα ανθισμένη καρδιά που θα ευωδιάζει, ακόμα και με τις ξυραφιές που έχεις φάει. Αλήθεια, δεν έχω επαφή με τον χρόνο, γιατί είμαι τόσο καυλωμένος με αυτό που ζω, που δεν ασχολούμαι με το παρελθόν. Με τη λεύκη, ας πούμε, κάποτε ντρεπόμουν. Και μετά από αρκετή δουλειά με τον εαυτό μου κατάλαβα πως θα πρέπει πρώτα απ’ όλα να είμαι ειλικρινής. Ναι, φίλε μου, έχω λεύκη και την αγαπώ. Άμα με γουστάρεις, να με γουστάρεις και με τη λεύκη μου.
q Αυτό που φοβάμαι περισσότερο είναι να μην ξεχάσουμε ότι είμαστε άνθρωποι. διαβαστε ολοκληρη τη συνεnτeyξη στο lifo.gr
36 lifo – 15.7.21
Μπορείς να Αρχίσεις Ξανά: Η αγορά εργασίας αλλάζει. Η digital εποχή είναι εδώ και καλεί για μια νέα αρχή. Σε συνεργασία με τη Vodafone και το kariera.gr, το lifo.gr παρουσιάζει μια σειρά από podcasts, τα οποία θα γίνουν ο οδηγός για εκείνους που αναζητούν εργασία στη σύγχρονη εποχή. Μάθετε για τα επαγγέλματα του μέλλοντος, τις δεξιότητες που χρειάζεται να έχετε, αλλά και tips & hints για να γίνετε περιζήτητοι υποψήφιοι, μέσα από τις εμπειρίες και τη γνώση έμπειρων επαγγελματιών και recruiters. Μείνετε συντονισμένοι στο lifo.gr.
Together we can. Είμαστε έμπρακτα δίπλα σε όσους αναζητούν εργασία για να κάνουν μια νέα αρχή.
15.7.21 – lifo
37
38 lifo – 15.7.21
FACES OF SUMMER ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ M. HULOT, ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΔΙΑΚΟΣΑΒΒΑΣ, ΖΩΗ ΠΑΡΑΣΙΔΗ, ΜΙΝΑ ΚΑΛΟΓΕΡΑ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ: ΠΑΡΙΣ ΤΑΒΙΤΙΑΝ (ΠΑΡΚΟ), FREDDIE F. (ΠΑΡΑΛΙΑ)
18 ΝΕΑ ΠΡΟΣΩΠΑ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΖΟΝΤΑΙ ΣΤΟ ΠΕΔΙΟΝ ΤΟΥ ΑΡΕΩΣ ΚΑΙ ΣΤΗΝ ΠΑΡΑΛΙΑ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΚΑΙ ΘΥΜΟΥΝΤΑΙ ΕΝΑ ΞΕΓΝΟΙΑΣΤΟ ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ ΤΟΥΣ
15.7.21 – lifo
39
ΞΈΝΙΑ ΝΤΆΝΙΑ
μουσικός, ηθοποιός Μετά τη συμμετοχή μου στην ταινία μικρού μήκους Ανήκω σε μένα της Εύης Καλογηροπούλου, που βλέπετε στο «You and AI» στο Πεδίον του Άρεως, θα είμαι και στο επόμενο, μεγάλου μήκους πρότζεκτ της Εύης, το Cora, που μόλις βραβεύθηκε στο L’Atelier της Cinéfondation στις Κάννες. Το φθινόπωρο θα κυκλοφορήσω κι ένα single με τον BnC (aka Jeff Gonzales). Πριν από μερικά χρόνια, είχα πάει στην Αμοργό με την μπάντα μου για ένα live κι αυτό ήταν το πιο ωραίο που έχω κάνει ever. Όλοι χορεύαμε, έρρεε η ψημένη ρακή, ακόμα το θυμάμαι ως μία από τις πιο ωραίες καλοκαιρινές στιγμές μου. Τότε ακουμπιόμασταν ακόμα και ήταν πολύ αγαπησιάρικα. www.instagram.com/kseniadania
40 lifo – 15.7.21
15.7.21 – lifo
41
ανήκω σε μένα – εύη καλογηροπούλου (από την έκθεση «you and ai» της στέγης του ιδρύματος ωνάση στο πεδίον του άρεως)
ΑΛΈΞΑΝΔΡΟΣ, ΕΙΡΉΝΗ & MO Korkodilos Athens
Θα ξεκινήσουμε πάλι τα συνδρομητικά μαθήματα κεραμικής από Σεπτέμβριο, στο εργαστήριό μας στο Μεταξουργείο. Πιθανότατα θα προκύψουν και συνεργασίες με άλλους καλλιτέχνες και designers για pop-up μαθήματα. Εγώ (σ.σ. Αλέξανδρος) θα συμμετάσχω και στην Μπιενάλε, ως εικαστικός, τέλη Σεπτεμβρίου – ετοιμάζω μια μεγάλη εγκατάσταση με κεραμικά και φώτα. Mo: Όταν τελείωσα το λύκειο πήγα για πρώτη φορά στο Glastonbery, το 2011. Πέντε μέρες απόλυτης ελευθερίας με Beyonce, Radiohead, Coldplay. Ειρήνη: Το 2013 έκανα αγροτουρισμό στον Πάνορμο Κρήτης και έζησα για δεκατέσσερις μέρες σε σκηνή, χωρίς νερό, κουζίνα, τίποτα. Survivor! Αλέξανδρος: Εγώ θυμάμαι το περσινό καλοκαίρι, που πέρασα τέσσερις μέρες στο εξοχικό μου, ολομόναχος με τον σκύλο μου. Ήταν τέλεια. www.instagram.com/korkodilosathens
42 lifo – 15.7.21
SOANNEFAIR μουσικός
Αυτό το καλοκαίρι θα ηχογραφήσω ένα μέρος του δίσκου που ετοιμάζω με τη Thinkbabymusic Collective. Μετά το «Real», θα κυκλοφορήσω σύντομα ένα ακόμη single με τίτλο «Two Moons». Στο Γαϊδουρονήσι, πριν από μερικά χρόνια, έζησα μια φοβερή εμπειρία που κατέληξε σε ηλίαση και στο νοσοκομείο της Ιεράπετρας, οπότε έμεινε αξέχαστη! www.instagram.com/soannefair
15.7.21 – lifo
43
ERMIS
the substitute – alexandra daisy ginsberg (από την έκθεση «you and ai» της στέγης του ιδρύματος ωνάση στο πεδίον του άρεως)
συνθέτης
44 lifo – 15.7.21
Πλέω σε πελάγη ευτυχίας, αλλά δουλεύω περισσότερο από ποτέ. Μόλις τελείωσα τη μουσική της χορευτικής παράστασης Titan Prometheus του Στέφανου Δημουλά, που θα παιχτεί στο Αρχαίο Θέατρο Δημητριάδος (10-11/9). Έκλεισα μια ταινία μικρού μήκους με τον Δημήτρη Τσακαλέα και τη Λήδα Βαρτζιώτη. Θέλω να βρίσκομαι πίσω από πολλά, καλά και ετερόκλητα πράγματα, αλλά προτεραιότητα έχει το «όχημα» Good Job Nicky. Έχω πάρει μια παλιά βαλίτσα μου και την έχω μετατρέψει σε φορητό στούντιο. Θα πάω να βρω τον Νικόλα στην Πάρο και μετά θα κάνω τουρ σε νησιά για να γράψω τη δική μου μουσική. Το πιο αξέχαστο καλοκαίρι το πέρασα στο Όρεγκον της Αμερικής, σε μια μικρή πόλη που λέγεται Γιουτζίν και είναι η Μέκκα των χίπηδων. Βρέθηκα σχεδόν τυχαία σε ένα χίπικο φεστιβάλ, όπου είχαν μετατρέψει ένα δάσος σε μικρό χωριό με ξύλινες παράγκες δίπλα στα δέντρα, πουλούσαν διάφορα, ρούχα, βότανα, ό,τι μπορείς να φανταστείς, και σε κάθε άκρη του δάσους υπήρχε ένα stage με διαφορετική μουσική. Αυτό που μου είχε κάνει μεγαλύτερη εντύπωση ήταν οι μεταφραστές για κωφούς στα live. Ήταν συναρπαστική, εξωπραγματική εμπειρία.
15.7.21 – lifo
45
ΓΙΆΝΝΗΣ ΠΑΠΠΆΣ wine manager στο Mr. Vertigo
Αυτό το καλοκαίρι θα βρεθώ στο Ληξούρι, στην Κεφαλονιά, θα περάσω ένα δεκαήμερο εργασίας στο αμπέλι του Ευρυβιάδη Σκλάβου: θα μαζέψω σταφύλια, θα δω από κοντά τη διαλογή τους, αν προλάβω και την πίεσή τους, δηλαδή το πρωταρχικό στάδιο της οινοποίησης, θα είμαι πολύ χαρούμενος. Έπειτα, θα κάνω διακοπές για πέντε μέρες στην Καλαμάτα, όπου θα δοκιμάσω κρασιά. Ασχολούμαι με το κρασί από το 2010 και το πιο αξέχαστο καλοκαίρι για μένα ήταν εκείνο που πήρα την απόφαση να αφιερωθώ σε αυτό. Σπούδαζα Μαθηματικά, όμως δεν ένιωθα ότι θα μπορούσα να πάρω και σύνταξη από κάτι σχετικό. Βρισκόμουν, λοιπόν, Δεκαπενταύγουστο στην Πάρο, σε μια βεράντα μαζί με την αδελφική μου φίλη μου, τη Στεύη, και η μητέρα της, ακούγοντας τη συζήτησή μας, είπε «αφού δεν αρέσει σε κανέναν από τους δυο σας η σχολή του, γιατί δεν κάνετε μαζί μια άλλη δουλειά;». Τότε αρχίσαμε να ονειρευόμαστε ένα champagne bar σε μια εγκαταλελειμμένη μαρίνα της Νάουσας, αλλά δεν είχαμε ιδέα από κρασί. Επιστρέφοντας, λοιπόν, τον Σεπτέμβρη στην Αθήνα, γραφτήκαμε στη σχολή οινογνωσίας WSPC. Τελικά, το κρασί εξελίχθηκε σε έρωτα. www.instagram.com/yiannis.pappas
46 lifo – 15.7.21
15.7.21 – lifo
47
48 lifo – 15.7.21
the wandering mind: you start to wonder whether it’s a dream – slow immediate (από την έκθεση «you and ai» της στέγης του ιδρύματος ωνάση στο πεδίον του άρεως) φωτο: στελιοσ τζετζιασ
15.7.21 – lifo
49
ΗΡΑΚΛΉΣ ΤΣΟΥΖΊΝΟΦ μοντέλο
Έχω κάνει ελάχιστες διακοπές. Πήγα ένα τριήμερο στο Ναύπλιο και ένα ακόμα στην Πάρο με τον φίλο μου, τον Good Job Nicky. Έχω αρκετές δουλειές αυτό το διάστημα, πρόσφατα πήρα μέρος στην καμπάνια του Louboutin για τα παπούτσια. Είμαι πάρα πολύ χαρούμενος γιατί τέτοιες δουλειές δεν είναι πολλές στην Ελλάδα. Θέλω να πάω στο εξωτερικό, έχω προτάσεις από Ισπανία, Βερολίνο… Σίγουρα θα πάω στην Αγγλία, γιατί έχω και το συμβόλαιο με το Elite. Το καλοκαίρι του 2018 ήταν το πιο ιδιαίτερο και το πιο ξεχωριστό για μένα, γιατί γνώρισα την παρέα μου. Αν δεν γνώριζα αυτούς, δεν θα ήμουν αυτός που είμαι και δεν θα ήμουν εδώ σήμερα. www.instagram.com/hercules0
50 lifo – 15.7.21
15.7.21 – lifo
51
MARIA KALOKOH hair stylist
Το καλοκαίρι για μένα είναι χρώμα, γαλλικές κοτσίδες, ελευθερία, ήλιος και θάλασσα. Ένα καλοκαίρι που έχω να θυμάμαι είναι το 2019, όταν είχα πάει στην Πορτογαλία, στο Afro Nation Festival, που όλοι οι άνθρωποι ήταν ενωμένοι, χαρούμενοι, ήρεμοι και ειρηνικοί. www.instagram.com/madampinky__
52 lifo – 15.7.21
KIJAH ράπερ
Είμαι χειμερινός τύπος, αγαπώ τον χειμώνα, τα ρούχα, τα hoodies, όλα αυτά. Λατρεύω γενικώς τα φαρδιά ρούχα και με βοηθούν στο sk8. Το καλοκαίρι με ταλαιπωρεί, δεν το θέλω. Για μένα είναι δουλειά, κάνω πολλά πράγματα μέσα στο καλοκαίρι, έχει μια κούραση. Συνήθως δεν κάνω τίποτα ιδιαίτερο από διακοπές, γιατί δουλεύω. Μικρός πήγαινα σε κατασκηνώσεις και περνούσα ωραία, ωστόσο τίποτα δεν μου έχει μείνει αξέχαστο. Δουλεύω και επενδύω σ’ εμένα τώρα. Ό,τι λεφτά βγάζω από τις δουλειές μου, τα βάζω στη μουσική και την τέχνη μου. www.instagram.com/johntzakis
15.7.21 – lifo
53
ΑΘΉΝΑ ΚΟΝΤΟΔΉΜΑ
τραγουδοποιός - τραγουδίστρια Φέτος το καλοκαίρι, μετά από μια πολύ κουραστική και χαοτική χρονιά λόγω Covid, μετά τα live μου στο Φεστιβάλ Αμαρουσίου και Λιπασμάτων, θα περάσω τον Αύγουστο στο χωριό μου. Κατάγομαι από την Ήπειρο, από ένα πολύ μικρό χωριό κοντά στον Αχέροντα, το Αηδόνι. Παράλληλα, δουλεύω το επόμενό μου single. Ονομάζεται «Μου ’χες πει» και την επόμενη βδομάδα ξεκινάνε τα γυρίσματα του βιντεοκλίπ, που θα κυκλοφορήσει μέσα στο φθινόπωρο. Αν και είμαι κορίτσι του χειμώνα, τα καλοκαίρια που μπορώ να θυμηθώ ως τα πιο ξεχωριστά είναι των τελευταίων τεσσάρων χρόνων, που λόγω τραγουδιού έχω γνωρίσει πάρα πολλά μέρη και ανθρώπους σε όλη την Ελλάδα και νιώθω τυχερή γι’ αυτό. /www.instagram.com/athinakontodima
54 lifo – 15.7.21
ARCHOLEKAS τραγουδιστής
Επαγγελματικά βρίσκομαι σε μια δημιουργική περίοδο και ασχολούμαι με τη σύνθεση και δημιουργία νέων κομματιών μου για μελλοντικά singles ή και για το επερχόμενο άλμπουμ μου. Ήδη έχω σχεδιάσει τις διακοπές μου για τον Αύγουστο, ώστε μετά από μια δύσκολη χρονιά για όλους μας να καταφέρω να ξεκουραστώ όσο περισσότερο μπορώ και να ανανεώσω τις δυνάμεις μου για τον χειμώνα που έρχεται. Θα μου μείνει αξέχαστο το καλοκαίρι του 2019. Ήμουν διακοπές με κάποιους φίλους στην Ίο και, κρυφά από μένα, κανόνισαν να έρθουν φίλοι μου που είχα καιρό να δω, κάνοντάς μου έκπληξη την ημέρα των γενεθλίων μου. Περάσαμε εκπληκτικά. www.instagram.com/archolekas
15.7.21 – lifo
55
56 lifo – 15.7.21
ΓΙΟΥΣΊΦ ψαράς
Είμαι δεκαεννιά χρονών, από την Αίγυπτο. Είμαι τρία χρόνια στην Ελλάδα και μένω στον Άγιο Κοσμά. Το καλοκαίρι για μένα εκφράζεται μονολεκτικά, με τη λέξη «μπάνιο». Μου αρέσει πιο πολύ ο χειμώνας, αφενός γιατί είμαι μόνος και το προτιμώ, αφετέρου αυτή είναι η εποχή που ψαρεύω χταπόδια. Έτσι ζω.
15.7.21 – lifo
57
YAFKA CLIQUE video artists
Αγαπάμε τον χειμώνα, δουλεύουμε πολύ το καλοκαίρι για να είμαστε καλά τον χειμώνα. Ένα καλοκαίρι που θυμάμαι είναι του 2018: ζούσαμε με φίλους μας καλλιτέχνες όλοι μαζί και ήταν μια πάρα πολύ ιδιαίτερη εμπειρία. Φέτος το καλοκαίρι θα έχει μπόλικη δουλειά, θα ανεβάσουμε πολλά κλιπ στο κανάλι της Yafka, μια και το έχουμε πάρει πολύ ζεστά. https://www.instagram.com/ yafkaclique
58 lifo – 15.7.21
ΜΑΡΊΑ ΛΑΖΑΡΊΔΟΥ μαγείρισσα
Το καλοκαίρι η διάθεσή μου είναι καλύτερη, τώρα δουλεύω στο Dionysos Zonar’s, όπου θα συνεχίσω λογικά και τον χειμώνα. Φέτος είναι η πρώτη φορά μετά από χρόνια που παίρνω δέκα μέρες άδεια και μου φαίνεται πρωτόγνωρο. Θα πάω στη Μύκονο, όπου έχω κάνει σεζόν και την αγαπώ, στη Χαλκιδική, στη Θεσσαλονίκη και στον Βόλο, στη Λία από το «MasterChef». Το πιο ξεχωριστό καλοκαίρι ήταν του 2014, όταν στα 16 μου πήγα να δουλέψω για πρώτη φορά ως μαγείρισσα στην Κρήτη. www.instagram.com/maria_ lazaridou24
15.7.21 – lifo
59
ΗΛΊΑΣ ΑΒΑΣΚΑΝΤΉΡΑΣ
μοντέλο-κρεοπώλης, ιδιοκτήτης του SoN of a Butcher Το φετινό καλοκαίρι είναι πολύ διαφορετικό από τα προηγούμενα. Θα αποτελέσει ορόσημο στην προσωπική και στην κοινή μου ζωή με τη σύντροφό μου, γιατί ετοιμαζόμαστε να υποδεχτούμε την κόρη μας, τη Θέα, και θα είμαι επισήμως μπαμπάς. Οι καλοκαιρινές διακοπές, λοιπόν, θα με βρουν στο σπίτι μας, με τον καλύτερο επισκέπτη, ανάμεσα σε πάνες, ξενύχτια και πολλή αγάπη. Πριν από δύο χρόνια, όταν έμενα στο Λος Άντζελες, προέκυψε το πιο αξέχαστο καλοκαίρι για μένα. Μαζί με φίλους νοικιάσαμε ένα αυτοκινούμενο και ξεκινήσαμε ένα τρελό roadtrip από την Τιχουάνα έως την κοιλάδα της Νάπα, περνώντας από το Σαν Ντιέγκο, το Λας Βέγκας και το Σαν Φρανσίσκο. Υπήρξαν στιγμές χαλάρωσης κάνοντας surfing και πίνοντας κοκτέιλ στις τρομερές αμμώδεις παραλίες της Δυτικής Ακτής, κάποια στιγμή έχασα όλα τα χρήματα των διακοπών παίζοντας μπλακτζάκ σε καζίνο του Λας Βέγκας, αλλά, λίγο μετά, ως διά μαγείας, βρεθήκαμε σε ένα πριβέ πάρτι όπου τραγουδούσε ο Snoop Dogg και εκεί έκλεισα καμπάνια σε μεγάλη εταιρεία. Το Σαν Φρανσίσκο ήταν γεμάτο μουσικές, street-food και φεστιβαλική διάθεση. Ακολουθήσαμε ονειρικές διαδρομές ανάμεσα στους καλιφορνέζικους αμπελώνες με συχνές στάσεις για γευσιγνωσία κρασιού σε ένα σκηνικό που θύμιζε δεκαετία του ’50. Καταλήξαμε σε ένα αξέχαστο δείπνο στο φημισμένο και βραβευμένο με τρία αστέρια Michelin «The Restaurant at Meadowood». www.instagram.com/ilias.avaskantiras
60 lifo – 15.7.21
15.7.21 – lifo
61
62 lifo – 15.7.21
ΗΛΙΆΝΑ ΜΑΪΝΤΆΝΗ φωτογράφος
Το 2021 ήταν μια δημιουργική χρονιά και είμαι πολύ τυχερή και χαρούμενη που στη δουλειά μου μπορώ να δημιουργώ χωρίς φραγμούς. Το καλοκαίρι αυτό συνεχίζουμε να φτιάχνουμε a beautiful chaos στην Athens Coconut, ενώ παράλληλα δουλεύω διάφορα προσωπικά πρότζεκτ. Τα σχέδια του καλοκαιριού περιλαμβάνουν μικρές δόσεις από παγωτά ξυλάκια, απλωτές, σημάδια από μαγιό και σειρές φωτάκια σε ταβέρνες. Κάθε καλοκαίρι είναι μοναδικό κι έχει ξεχωριστή θέση στην καρδιά μου, γιατί υπάρχουν στιγμές που θυμάσαι και χαμογελάς, π.χ. το να αλλάζεις λάστιχο στην Εύβοια μέσα στην άμμο ή να τρέχεις με μια κουλούρα στη μέση πίσω από το λεωφορείο που μόλις έχασες. www.instagram.com/hlianabennet
15.7.21 – lifo
63
64 lifo – 15.7.21
694
ΤΙ ΘΑ ΦΑΜΕ ΦΕΤΟΣ
ΓΕΥΣΗ
από τη λινα ιντζεγιαννη
ΝΟΤΙΑ ΠΡΟΑΣΤΙΑ ATHENS TASTE STREET FOOD
15.7.21 – lifo
65
Golf
Φιλοξενεί μια εμπειρία πολυτελούς φιλοξενίας.
A ΦΙ Ε ΡΩ ΜΑ
τη μεσογειακή παράδοση. Σουτζουκάκι κοτόπουλου με πλιγουροσαλάτα, μπαχαρικά Ανατολής, πράσινο αρωματικό γιαούρτι, συμπυκνωμένο ρόδι και τηγανητή μαύρη πίτα, σαλάτα δημητριακών με σιτάρι, πλιγούρι, φαγόπυρο, κρίταμο, μαύρες φακές, ντοματίνια, γλιστρίδα μαριναρισμένη με βινεγκρέτ γιαουρτιού και ξηρούς καρπούς, φρέσκο λαβράκι στον φούρνο με ντομάτα και μυρωδικά, σταμναγκάθι, βραστά λαχανικά και μαύρο ταραμά, χοιρινό μπριζολάκι με δροσερή σάλτσα από αμύγδαλο πουρέ, ψητή ντομάτα, ελιές, κρεμμύδι, βασιλικό και ξύσμα λεμονιού είναι κάποιες από τις προτάσεις του σεφ που αλλάζουν τη γευστική σου συνείδηση και συνοδεύονται ιδανικά με κάποιο από τα κρασιά της εκλεκτής λίστας του Colonial. Εξάλλου, εδώ η ποιότητα και η υψηλή γαστρονομία προσφέρονται από τις οκτώ το πρωί και ξετυλίγονται σε κάθε λεπτομέρεια, είτε επιλέξεις να πιεις τον πρωινό σου καφέ, είτε να γευτείς τα πιάτα brunch, είτε να ζήσεις μια ολοκληρωμένη γαστρονομική εμπειρία.
RESTAURANT, BAR, COFFEE SHOP
Τέρμα Κων/νου Καραμανλή, Γλυφάδα, 210 3420002, www.golfprive.gr, Facebook: GolfPriveGlyfada, Instagram: golfpriveglyfada
Ark
Νότια Προάστια 66 lifo – 15.7.21
Το Golf privé δεν είναι απλώς ένας χώρος αλλά ένα ορόσημο που αφηγείται τη δική του ιστορία και μαζί την ιστορία των προσωπικοτήτων που έχει φιλοξενήσει. Αυτή η ατμόσφαιρα από μόνη της δημιουργεί μια εμπειρία που πρέπει να ζήσεις, απολαμβάνοντας τα 550 στρέμματα πευκοδάσους, τη θέα προς τη θάλασσα και την καλοκαιρινή δροσιά που σε κάνει να νιώθεις ότι βρίσκεσαι μακριά από την Αθήνα. Κι όμως, η αποικιακού στυλ έπαυλη σε υποδέχεται στην καρδιά της πόλης για να σου προσφέρει την ουσία της πολυτελούς φιλοξενίας και της υψηλής αισθητικής. Η κεντρική αίθουσα «Manor House» διαμορφώνεται σε τρεις μικρότερες (Ι, ΙΙ και ΙΙΙ) ώστε να μπορεί να φιλοξενήσει την εκδήλωση που ονειρεύεσαι, ενώ στο εστιατόριο Colonial ο βραβευμένος Γιάννης Μπαξεβάνης δημιουργεί ένα μενού με πιάτα για όλη την ημέρα. Αναζητώντας τις καλύτερες πρώτες ύλες, ο σεφ δημιουργεί με μαεστρική απλότητα προτάσεις που αναδεικνύουν τοπικά υλικά με ονομασία προέλευσης, αντλώντας έμπνευση από
Εδώ, κάθε στιγμή έχει την πολυτέλεια που χρειάζεσαι.
Ο κοσμοπολίτικος αέρας που φυσάει στο Ark έρχεται από τον Σαρωνικό και συνδυάζεται με την πολυτελή ατμόσφαιρα της υψηλής αισθητικής που διακριτικά χαρακτηρίζει αυτή την κιβωτό γεύσεων και εμπειριών. All-day προορισμός, το Ark θα σου προσφέρει ό,τι καλύτερο όποια στιγμή της ημέρας – ή της νύχτας. Ο καφές, αποτέλεσμα μελέτης σε συνεργασία με την TAF, είναι μια πρόταση που δημιουργείται μόνο για το Ark, ενώ δίπλα στον single estate house blend εναλλάσσονται ποικιλίες από επιλεγμένες φάρμες απ’ όλο τον κόσμο, προσφέροντας επιλογές απόλαυσης. Στις γεύσεις, η υπογραφή του βραβευμένου σεφ Γιάννη Μπαξεβάνη δημιουργεί ένα μενού που βασίζεται στην ελληνική θάλασσα και μπορεί να εμπνεύσει το μοίρασμα με φίλους, με συνοδεία εκλεκτές ετικέτες κρασιών, ελληνικά αποστάγματα ή δροσιστικούς ζύθους. Καλαμαράκι Χαλκίδας τηγανητό σε γλυκόξινη μελιτζάνα, μύδια σαγανάκι με κρέμα φέτα, γιουβετσάκι θαλασσινών αλλά και ταλιάτα από διάφραγμα σχάρας με αρώματα Ανατολής ή rib eye με κρητικό ανθόγαλα είναι ανάμεσα στις γαστρονομικές προτάσεις που θα σε ενθουσιάσουν. Όσο για τη βραδινή πλευρά του Ark, αυτή ξετυλίγεται στον δροσερό κήπο με μουσικές από guest DJs και κοκτέιλ από τον βραβευμένο Βασίλη Κυρίτση (Greek World Class Βartender, Most Ιnfluential Βartneder). O συνιδιοκτήτης του Clumsies δημιουργεί
μείξεις που φτιάχνουν τη διάθεση και σε προσκαλεί σε μια νέα εμπειρία fine drinking που ταιριάζει απόλυτα στο σκηνικό του Ark. Στα must try το Passion is everywhere με Don Julio Blanco tequila αλλά και το Improved Cox Daiquiri με Pampero Blanco rum. Μοναδικές στιγμές που σε ταξιδεύουν με μια κιβωτό μακριά από την Αθήνα για να σε πάνε ακριβώς εκεί όπου θες.
Γρηγορίου Λαμπράκη 2, 210 894 8882 Facebook: Ark, Instagram: ark.glyfada
Ν Ο Τ Ι Α
Amigos
MEXICAN BAR RESTAURANTS
Π Ρ Ο Α Σ Τ Ι Α Οι φίλοι που σε περιμένουν σε μια μεξικάνικη όαση.
Πάντα πίστευα πως οι φιλίες το καλοκαίρι επαναπροσδιορίζονται. Είναι αυτή η συνεχής διάθεση να είσαι έξω με την παρέα σου, που σε κάνει να αναζητάς συνεχώς τα γνώριμα πρόσωπα με τα οποία αισθάνεσαι άνετα. Κι όταν λέμε άνετα, εννοούμε την αληθινή οικειότητα, όπως αυτή που συναντάς στα Amigos. Τα πολύχρωμα στέκια της Γλυφάδας και της Νέας Σμύρνης έχουν ανοίξει διάπλατα τις αυλόπορτές τους σαν μια μεγάλη αγκαλιά από εκείνες που δίνουν στο Mεξικό, φωνάζοντας: «Hola Amigo!». Αυτή η αίσθηση από μόνη της σε προετοιμάζει για ό,τι ακολουθεί στις δύο κάζες. Σε περισσότερα από 750 τ.μ. οι δύο κήποι των Amigos φιλοξενούν ένα σκηνικό εμπνευσμένο από τις μεξικάνικες haciendas, στο οποίο άνετα μπορείς –και θέλεις– να χαθείς, γιατί μόνο έτσι θα νιώσεις την ουσία αυτής της ξεχωριστής κουλτούρας, που εδώ τιμάται δεόντως και σε παρασύρει μαζί της. Επιλέγοντας ανάμεσα σε τραπεζάκια, μπάρες, stools ή τους άνετους καναπέδες, μπορείς να απολαύσεις με την ασφάλεια των απαραίτητων αποστάσεων ό,τι έχουν να σου προσφέρουν αυτοί οι Amigos που στήνουν καθημερινά τη δική τους φιέστα και σε καλούν να συμμετάσχεις με ένα νεύμα: «Mi casa es su casa». Ο executive «jefe» Ιωσήφ
Συκιανάκης, παρέα με τα patron, δηλαδή τους ιδιοκτήτες των Amigos, ταξιδεύουν συχνά στο Μεξικό για να έχουν «απευθείας έμπνευση» και να μεταφέρουν από πρώτο χέρι τάσεις και παραδόσεις στην Cocina των Amigos. Δεν είναι άλλωστε τυχαίο ότι το 2018 «σήκωσαν» 4 βραβεία (2 Gold & 2 Silver) στην κατηγορία Έθνικ Κουζίνας, στα Estia Awards! Tacos και burritos, fajitas, enchiladas, όλα όσα αντιπροσωπεύουν τη μεξικάνικη κουζίνα συγκεντρώνονται στον κατάλογο που θα απολαύσεις, επιλέγοντας τον πικάντικό χαρακτήρα του πιάτου σου. Και μη δειλιάσεις καθόλου μπροστά στις spicy επιλογές, αφού η tequileria των Amigos αναλαμβάνει να «σβήσει» τη φωτιά της κόκκινης πιπεριάς με τον πιο politically (in)correct τρόπο. Οι Margaritas σε διαφορετικές εκδοχές θα βρουν τη θέση τους στο τραπέζι σου από νωρίς. Ανάμεσά τους θα πρέπει σίγουρα να δοκιμάσεις την Amigos Margarita, «η καλύτερη margarita της Αθήνας» – που σε κάνει να τους βλέπεις όλους σαν φίλους! Κι επειδή οι Amigos ξέρουν να τιμούν την Tequila όπως της αξίζει, στις 24 Ιουλίου, Παγκόσμια Ημέρα της Tequila (National Tequila Day), ετοιμάζουν event με happenings και εκπλήξεις που δεν πρέπει να χάσεις. Ειδικά αν θέλεις λες ότι ξέρεις πώς είναι μια φιέστα!
Κύπρου 65Α, Γλυφάδα, 210 8983167 / Μεγάλου Αλεξάνδρου 70, Νέα Σμύρνη, 210 9332220, www.amigos.gr, Facebook: Amigos Mexican Bar Restaurants, Instagram: amigos.mexican 15.7.21 – lifo
67
ΣΤΗ ΓΛΥΦΆΔΑ
Solo Gelato 68 lifo – 15.7.21
Αν κάνεις βόλτα στη Γλυφάδα και έχεις όρεξη μόνο για αυθεντικό χειροποίητο παγωτό, τότε το Solo Gelato είναι το place to be. Εδώ θα βρεις το καλύτερο παγωτό της Ευρώπης, που παρασκευάζεται αποκλειστικά με αγνά υλικά και ποιοτικές πρώτες ύλες. Πέρα από τις «ναυαρχίδες» βανίλια και σοκολάτα (εδώ θα βρεις 6-7 διαφορετικές σοκολάτες όπως η Vogue noir, η Gianduia, η Veneziana και άλλες), το φιστίκι με καρπούς από το Bronte της Σικελίας, το Salty Caramel με κρέμα γάλακτος και βουτύρου αλλά και τα δροσιστικά σορμπέ –για vegan και όχι μόνο– από φρέσκα φρούτα εποχής, είναι μόνο κάποιες από τις γεύσεις που σίγουρα θα σε ενθουσιάσουν. Must try το πεπόνι, το ροδάκινο αλλά και το βιολογικό μάνγκο, που κατέκτησε την πρώτη θέση σε πανευρωπαϊκό διαγωνισμό παγωτού. Ο αρωματικός εσπρέσο της εταιρείας Attibassi, από τις καλύτερες ποικιλίες καφέ της αγοράς, συμπληρώνει μια ιταλική εμπειρία που τι-
μάται με τον καλύτερο τρόπο στην gelateria της Γλυφάδας – αν επιθυμείς, μπορείς να πάρεις στο σπίτι τις οικιακές συσκευασίες που διατίθενται σε όλα τα είδη καφέ. Το Solo Gelato, που ανακαινίστηκε πρόσφατα, εξυπηρετεί όχι μόνο στον εσωτερικό χώρο αλλά και έξω από αυτόν, αφού, κάνοντας τη βόλτα σου, αρκεί να σταθείς και να επιλέξεις τη γεύση που θέλεις. Άλλωστε, αυτή η gelateria είναι το κοινό μυστικό όλων όσοι ζουν ή γνωρίζουν καλά τα νότια προάστια (πολύ πιθανό να συναντήσεις Ιταλούς θαμώνες ή επώνυμους που γνωρίζουν την Ιταλίδα ιδιοκτήτρια). Το κατάστημα βρίσκεται πενήντα μόλις μέτρα από τον κεντρικό δρόμο, ανάμεσα στα δύο πάρκα, στον πιο ιστορικό και alternative δρόμο της πόλης, και σε προκαλεί να το ανακαλύψεις. Μαζί του θα ανακαλύψεις και όλη την αυθεντική νοστιμιά του ιταλικού παγωτού, που είναι ίσως ό,τι καλύτερο έχεις ποτέ γευτεί, αφού ανταγωνίζεται επάξια τις καλύτερες gelateria της Ιταλίας.
Γιαννιτσοπούλου 3, Γλυφάδα, 211 0129334, Facebook: Solo Gelato Gelateria Glyfada, Instagram: sologelatoglyfada
Hero Street
Νότια Προάστια
A ΦΙ Ε ΡΩ ΜΑ
Ένα μυστικό γεύσης που μοιράζονται τα νότια προάστια.
Οι μεγάλες επαναστάσεις ξεκινούν στα μικρά στέκια.
Παρεξηγημένη έννοια ο ρομαντισμός. Καταδικάστηκε από τον σύγχρονο τρόπο ζωής και έμεινε στο πυρ το εξώτερον ως αξία που δεν χωράει στο σήμερα. Κι όμως, όταν συναντάς μια ιδέα που με ρομαντική ματιά προσφέρει όλη την υψηλή ποιότητα και την αυθεντικότητα προηγούμενων δεκαετιών, αισθάνεσαι την ουσία αυτού που λέμε «I am a dreamer, baby». Ο Νίκος Φάλιας, που δημιούργησε τη Hero Street, έφερε στα νότια προάστια ένα στέκι που τιμά τις δεκαετίες του ’80 και του ’90, εκφράζοντας αυτό το rerun στην καλύτερη εκδοχή του. Ο specialty coffee που θα βρεις εδώ από την εταιρεία Underdog είναι μία από τις μεγαλύτερες απολαύσεις, που θα σε κερδίσει με τα κορυφαία χαρακτηριστικά του. Στην κατηγορία των γεύσεων θα βρεις εκπληκτικές ιδέες street food –δημιουργικές πίτσες και pulled pork sandwiches, αλλά και τις καλύτερες σεφταλιές– που σου θυμίζουν πώς είναι να λαχταράς κάτι. Στη βραδινή της
μορφή η Hero Street γίνεται ένα στέκι με μουσικές, κυρίως ροκ –αν έχεις ζήσει τα ’80s και τα ’90s, θα αισθανθείς την οικειότητά τους–, που προκαλούν νοσταλγία στους παλιότερους και ενδιαφέρον στους νεότερους. Ανάμεσα στα δροσιστικά signature cocktails της Hero Street που προτείνουν κάποιοι από τους κορυφαίους bartenders της Αθήνας, θα ακούσεις από φιλοσοφικές και κοινωνικές συζητήσεις μέχρι μικρά επαναστατικά μανιφέστο που βρίσκουν τη θέση τους σε ένα σκηνικό-φόρο τιμής στην ποπ κουλτούρα. Κάθε τόσο διοργανώνονται θεματικά events εμπνευσμένα από τις καλύτερες cult στιγμές των σπορ, της μουσικής και του σινεμά. Φεύγοντας, μπορείς να πάρεις μαζί σου κάποιο από τα πολύ καλοσχεδιασμένα merch προϊόντα –καπέλα, T-shirts, coasters– που αποτελούν επίσης μέρος μιας φιλοσοφίας που σε παρασύρει στην αυθεντικότητά της. Τελικά, αυτό δεν είναι που αναζητάς μέσα στην καθημερινότητα;
Κιλκίς 49, Άλιμος, 211 7256514 Facebook: Hero Street, Instagram: _hero_street
HOTELS & SUITES
Athenian Riviera
Απόδραση στο σπίτι σoυ!
Πόσες απολαύσεις της ζωής σού δίνουν την αίσθηση της πολυτέλειας, ενώ ταυτόχρονα σε κάνουν να αισθάνεσαι τόσο οικεία, σαν να βρίσκεσαι στο σπίτι σου; Η απόδραση στο Athenian Riviera Hotel & Suites είναι σίγουρα μία από αυτές! Μόλις τέσσερα λεπτά από την πλαζ της Βουλιαγμένης, με εξωτερική πισίνα και πευκόφυτο κήπο, όπου μπορείς να απολαύσεις το πρωινό, το brunch ή το γεύμα σου (το μεσογειακό μενού είναι εξαιρετικό, θυμήσου το!), είναι κάτι παραπάνω από προφανές ότι αυτός είναι ο νέος αγαπημένος σου προορισμός στην αθηναϊκή Ριβιέρα! Μάλιστα, το Athenian Riviera Hotel & Suites μόλις ολοκλήρωσε την πλήρη ανακαίνι-
σή του, οπότε η πρόσκληση για διαμονή μετά από μία ολόκληρη ημέρα απολαύσεων γίνεται ακόμα πιο θελκτική. Εσύ απλώς επιλέγεις ανάμεσα στη σουίτα με θέα τη θάλασσα και τζακούζι στο μπαλκόνι –μία από τις επτά οικογενειακές σουίτες των 50 τ.μ.– και τις τρεις junior σουίτες, ή ένα από τα πέντε τρίκλινα ή τριάντα τρία δίκλινα δωμάτια! Και για να μην το ξεχάσουμε: Το βράδυ, το ραντεβού δίνεται στον κήπο για κοκτέιλ! *Tο Athenian Riviera Hotel & Suites συνεργάζεται με το City Unity College στα πρότυπα του ελβετικού μοντέλου εκπαίδευσης, προσφέροντας υψηλού επιπέδου σπουδές μέσω διεθνών πανεπιστημίων.
Μωσαϊκό
Δανάης 7 & Αρμονίας, Βουλιαγμένη, 210 8900000, www.arhotel.gr, Facebook: athenianrivierahotel, Instagram: athenian.riviera.hotel
Ν Ο Τ Ι Α Π Ρ Ο Α Σ Τ Ι Α
Εδώ συνδυάζονται οι καλύτερες στιγμές σου.
Αν είσαι στη Γλυφάδα και θέλεις να απολαύσεις την ατμόσφαιρα ενός χώρου που θυμίζει βερολινέζικο μπαρ ή το κέντρο Αθήνας, το Μωσαϊκό θα γίνει στέκι για κάθε στιγμή της ημέρας και προορισμός για τη βραδινή σου βόλτα. Αυτό το αποδεικνύει με τον καλύτερο τρόπο εδώ και έντεκα χρόνια που ανοίγει τις πόρτες του και μεταφέρει στη Λαοδίκης όλη του την ενέργεια και τα θετικά vibes, μετατρέποντας έναν ήσυχο δρόμο σε πολυσύχναστο σημείο της περιοχής. Στο Μωσαϊκό θα βρεις τον απολαυστικό καφέ που χρειάζεσαι το πρωί για να ξεκινήσει η μέρα σου, γευστικά σνακ για κάθε στιγμή που επιθυμείς κάτι νόστιμο αλλά και γλυκά που σε κάνουν φανατικό
(must try το carrot cake, που αποτελεί ένα από τα καλύτερα της περιοχής). Όσο για το βράδυ, οι καλοκαιρινές στιγμές συνδυάζονται με τις μουσικές (αποκλειστικά ξένες) των decks, που φιλοξενούν τα περισσότερα γνωστά ονόματα της ελληνικής σκηνής αλλά και μερικούς από τους επιδραστικότερους DJs του εξωτερικού. Και, φυσικά, θα απολαύσεις τα uplifting sets με το αγαπημένο σου ποτό από την πολύ ενημερωμένη κάβα ή με κάποιο από τα κοκτέιλ της λίστας που δημιουργούν οι έμπειροι bartenders, βάζοντας όλη την τεχνογνωσία και το ταλέντο τους. Ρυθμός, μείξεις και γεύσεις συνδυάζονται σε έναν χώρο σαν ένα μωσαϊκό των πιο όμορφων στιγμών σου.
Λαοδίκης 30, 210 8983208 Facebook: Mosaiko Cocktail Bar, Instagram: mosaikobar, mosaikomenu 15.7.21 – lifo
69
SUMMER
A ΦΙ Ε ΡΩ ΜΑ
TASTE ΤΙ ΤΡΩΕΙ ΦΕΤΟΣ Η ΑΘΗΝΑ;
Γεύση
από τη λινα ιντζεγιαννη
70 lifo – 15.7.21
Dry Caffe & Spuntino
Γ Ε Υ Σ Η
Στιγμές χαλάρωσης με ιταλική φινέτσα και εμπνευσμένες γεύσεις. Το Dry Caffe & Spuntino είναι μια πινελιά βόρειας Ιταλίας στο κέντρο της Αθήνας κι αυτό από μόνο του το κάνει να ξεχωρίζει. Γιατί, όπως και να το κάνεις, η φινέτσα και το στυλ γεννήθηκαν στη γειτονική χώρα και μεταφέρονται εδώ μέσα από την αισθητική ενός χώρου. Εδώ θα απολαύσεις, καταρχάς, εξαιρετικό καφέ –έναν από τους καλύτερους Arabica που έχεις δοκιμάσει– με τη συνοδεία σνακ που αλλάζουν το επίπεδο της κατηγορίας. Εννοείται πως όλα τα υλικά αντιπροσωπεύουν υπερήφανα την ιταλική παράδοση που αναδεικνύεται σε κάθε γεύση. Το μενού του Dry Caffe & Spuntino ακολουθεί την ίδια φιλοσοφία υψηλής ποιότητας, με τη σεφ Ειρήνη Κοσμά να δημιουργεί casual πιάτα εξαιρετικά νόστιμα. Με επιρροές από την ιταλική κουζίνα, αλλά έμπνευση που έρχεται από παντού, ο κατάλογος περιλαμβάνει προτάσεις σε πίτσα –πρέπει να δοκιμάσεις αυτή με την γκοργκοντζόλα, το λάδι τρούφας και το εξαιρετικό προσούτο Πάρμας– αλλά και μια σειρά από εκλεκτά πιάτα που έχουν μαγειρευτεί αριστοτεχνικά. Στα must try, οι ταλιατέλες με πέστο βασιλικού και ολόκληρη μοτσαρέλα burrata –εκπληκτική η στιγμή που τη σπας με το πιρούνι σου–, ενώ το μπιφτέκι black angus είναι από τα πιο νόστιμα που θα απολαύσεις. Στη συνοδεία θα απολαύσεις τη δροσερή σαλάτα με τρίχρωμη βασιλική κινόα, ρόδι, αβοκάντο και dressing από τσίλι και, φυσικά, θα συνδυάσεις τις γεύσεις με κάποιο από τα κρασιά της
προσεγμένης λίστας. Το Dry Caffe & Spuntino γίνεται προορισμός τα Σαββατοκύριακα για brunch που σε εκπλήσσει ευχάριστα, π.χ. με το προζυμένιο ψωμί σε φωλιά αβοκάντο και το ποσέ αυγό που κρύβεται καλά στο εσωτερικό του. Όποια στιγμή της ημέρας κι αν βρεθείς στο Dry Caffe & Spuntino, σε περιμένει μια φροντίδα που αφορά όλες τις αισθήσεις και σε κάνει να νιώσεις αυτό ακριβώς που αναζητάς, απόλυτη χαλάρωση και ηρεμία.
Κουμπάρη 5, πλ. Κολωνακίου, 210 3628782, Facebook: DRY Caffe & Spuntino, Instagram: dry_caffe_spuntino 15.7.21 – lifo
71
Point-a 72 lifo – 15.7.21
Κάποιες φορές, για να εκτιμήσεις την Αθήνα, πρέπει να τη δεις από ψηλά. Σαν να έχεις αποκοπεί από το σώμα σου και να κοιτάς προς τα κάτω για να αποκτήσεις μια διαφορετική οπτική της καθημερινότητάς σου. Στο rooftop του Point-a συμβαίνει ακριβώς αυτό. Κοιτάς γύρω σου με θαυμασμό και επιτέλους νιώθεις τη σύνδεση με αυτή την πανέμορφη πόλη. Δεν είναι μόνο η εκπληκτική θέα στην Ακρόπολη αλλά και η θέα στο Μουσείο που σε μαγεύει αναπάντεχα, καθώς φωτίζονται τα εκθέματα με τη δύση του ήλιου. Το πρώτο μέρος της εμπειρίας έχει ξεκινήσει ήδη. Ακολουθεί η γαστρονομική περιήγηση στη μεσογειακή κουζίνα από τους γνωστούς σεφ Μανώλη Μαυριγιαννάκη και Μάριο Πιρπιρίδη, που τιμούν την ελληνική παράδοση αλλά και τα προϊόντα του τόπου μας μέσα από δημιουργικά πιάτα. Αν δεν δοκιμάσεις τους λουκουμάδες με μανούρι Ελασσόνας που περιχύνονται με χρυσαφένιο μέλι και σουσάμι, θα στερηθείς
μια μοναδική γευστική έκπληξη. Το ναξιώτικο πάτουδο με αρνάκι, σέσκουλα, γλυκοπατάτα και ψητά σκόρδα είναι must try, ενώ το κερκυραϊκό σοφρίτο από μοσχαρίσιο φιλέτο μεταφέρει τη νησιώτικη συνταγή στην καλύτερη εκδοχή της. Το μπαρ που βρίσκεται στην πίσω πλευρά του Point-a έρχεται να συμπληρώσει τη μοναδικότητα των στιγμών με μια signature cocktail list που επιμελείται η ομάδα Barflies. Στις προτάσεις θα βρεις ένα εξαιρετικό πάντρεμα αρωμάτων των ελληνικών βοτάνων με τη δυναμική των εγχώριων αποσταγμάτων. Ιδανικός προορισμός για τις νύχτες μετά το Ηρώδειον, το roof garden του Herodion Hotel σε καλωσορίζει σε μια αυθεντική ατμόσφαιρα χαλάρωσης. Αυτή η ατμόσφαιρα γίνεται ακόμα πιο μαγική τις καλοκαιρινές νύχτες με πανσέληνο που γιορτάζονται ξεχωριστά, με ανάλογες μουσικές από τους guest DJs. Εδώ, στο Point-a, η Αθήνα μοιάζει με την πόλη που λατρεύεις.
φωτό: amalia kovaiou
φωτό: amalia kovaiou φωτό: george messaritakis
Γεύση
Ροβέρτου Γκάλλι 4, Ακρόπολη, 210 9236832, acropolispoint.com, Facebook: acropolispoint, Instagram: pointarestaurant
Souvla House
A ΦΙ Ε ΡΩ ΜΑ
Το σημείο που σε καλεί να δεις την Αθήνα αλλιώς.
Παραδοσιακές γεύσεις, φτιαγμένες με φροντίδα και μεράκι. To Souvla House γράφεται στα αγγλικά για να δείξει το αυτονόητο, ότι ορισμένες γευστικές παραδόσεις δεν μεταφράζονται σε άλλη γλώσσα, αφού αποτελούν αποκλειστικό κομμάτι της ελληνικής κουζίνας. Η σούβλα, ως κορυφαία επιλογή street food, αναδεικνύει σε αυτό το στέκι τη νοστιμιά των εκλεκτών κρεάτων αλλά και την αριστοτεχνική διαδικασία, που θέλει υπομονή και πολύ μεράκι. Στο Souvla House θα βρεις ό,τι λιγουρεύεσαι κι ακόμα περισσότερα, αφού, πέρα από το χοιρινό κοντοσούβλι, το κοτόπουλο και το φρυγαδέλι, καθημερινά ψήνονται γουρουνοπούλα, αρνί, κοκορέτσι και σπληνάντερο, όλα λαχταριστά και πεντανόστιμα. Οι σούβλες είναι χειροποίητες, κι αυτό από μόνο του κάνει τη διαφορά στη γεύση. Η σπιτική φροντίδα και η ποιότητα των υλικών γίνονται βάση σε κάθε πιάτο που θα δοκιμάσεις! Αν είσαι φαν του τυλιχτού, εκτός από τις κλασικές επιλογές, μπορείς να διαλέξεις πίτα με
γουρουνοπούλα, κοκορέτσι ή κοντοσούβλι, που δεν μοιάζουν με ό,τι έχεις δοκιμάσει μέχρι σήμερα. Εξαιρετικά και τα καλαμάκια που φτιάχνονται στο χέρι –ναι, περνάνε ένα-ένα τα τρυφερά κομμάτια κρέατος–, γι’ αυτό είναι πληθωρικά σε μέγεθος αλλά και σε γεύση. Μην παραλείψεις με τίποτα το καλαμάκι κοτόπουλο που μαρινάρεται σε συνταγή του Souvla House και ξεφεύγει σε νοστιμιά. Θα το συνοδεύσεις με πατάτες τηγανητές που καθαρίζονται και κόβονται στο χέρι –αυτό δεν συγκρίνεται με τίποτα– και εξαιρετικές σαλάτες. Η ανατολίτικη φατούς με ψιλοκομμένα λαχανικά και τσιπς αραβικής πίτας είναι μία από τις δροσερές επιλογές που ταιριάζει ιδανικά με τα πιάτα του Souvla House. Ένα στέκι που στρώνει τα τραπεζάκια του στην πλατεία του Προφήτη Ηλία και γίνεται προορισμός για καλοκαιρινές βόλτες που μυρίζουν Ελλάδα.
Υμηττού 130 & Βρυάξιδος 23, Παγκράτι, 210 7514897, Facebook: Souvla House, Instagram: souvlahouse.gr. Εκτός από τις τηλεφωνικές παραγγελίες, μπορείς να παραγγείλεις online στο souvla.gr
Στοά Καΐρη
ALL-DAY BAR
Γ Ε Υ Σ Η
Το ιστορικό κτίριο γίνεται σημείο αναφοράς, όπου το παρόν συναντά το παρελθόν. Οι στοές της Αθήνας μοιάζουν με μικρές κοινωνίες που βρίσκονται καλά κρυμμένες μέσα στην καθημερινότητα της πόλης. Γειτονιές με τους δικούς τους κανόνες, τα δικά τους μυστικά και, φυσικά, τη δική τους μοναδική ιστορία που γράφεται εδώ και χρόνια, διαμορφώνοντας μια αυθύπαρκτη, και ίσως ανυπότακτη, κοινότητα. Η Στοά Καΐρη είναι η πρώτη στοά των Αθηνών, καθώς ιδρύθηκε το 1934, και έχει φιλοξενήσει κάποια από τα πιο σημαντικά ονόματα βιοτεχνών. Σημείο κατατατεθέν αυτής της κλειστής γειτονιάς είναι το γνωστό οπλοτεχνουργείο της οικογένειας Παπαϊωάννου, που εξακολουθεί να βρίσκεται στο ίδιο σημείο και συνδέεται με την ιστορία της. Εμπνευσμένη από την ατμόσφαιρα που αποπνέει αυτή γωνιά του ιστορικού κέντρου, η Μαρία Βαρκάρη-Δημητρίου, ιδιοκτήτρια ενός από τα ακίνητα και διαχειρίστρια του κτιρίου, πήρε την απόφαση να ανακαινίσει τη Στοά Καΐρη ώστε να την αναδείξει το παρελθόν της και να ανασύρει μια ποιότητα αισθητικής που έρχεται από παλιά. Και το κατάφερε με τον καλύτερο τρόπο, διατηρώντας τη vintage αίσθηση μέσα από έναν σχεδιασμό που συγκινεί με τις αναφορές του στην αριστοκρατική Αθήνα του χτες. Το παλιό καφενείο της Στοάς Καΐρη έγινε σημείο συνάντησης για όλη την ημέρα, προσφέροντας από το πρωί εξαιρετικό καφέ, brunch, γεύσεις και κοκτέιλ
σε ένα vintage περιβάλλον όπου κάθε λεπτομέρεια αποτελεί κομμάτι της αστικής ιστορίας. Ο σεφ Μιχαήλ Ζάχαρης –δεν θα μπορούσες να σκεφτείς πιο ταιριαστό συνδυασμό για τον χώρο– δημιουργεί στην κουζίνα του all-day bar μικρά αριστουργήματα, συνδυάζοντας την ελληνική παράδοση με τις διεθνείς τάσεις. Τα ντολμαδάκια με μυρωδικά και καπνιστή πέστροφα, τα tacos με σουτζουκάκια, κρέμα αβοκάντο και πέρλες μαύρου σκόρδου, αλλά και τα pancakes με νεαρό σπανάκι και ξινοτύρι Νάξου είναι κάποιες από τις προτάσεις που πρέπει να γευτείς από ένα μενού που διατηρεί τον κοσμοπολίτικο αέρα του, ενώ ταυτόχρονα αναδεικνύει τα εκλεκτά προϊόντα του τόπου μας. Η νύχτα στη Στοά Καΐρη είναι μια ξεχωριστή υπόθεση, με τραπεζάκια που απλώνονται παντού, σαν μικρές χρονοκάψουλες που θα σε παρασύρουν μακριά από την καθημερινότητα της Αθήνας. Η signature cocktail list περιλαμβάνει δροσιστικές μείξεις που ορίζουν την καλοκαιρινή σου διάθεση. Must try το Mama Banana, το Daiquiri με Artesano white rum αλλά και το Cherry Julep με Buffalo Trace, Sailor Jerry basil και bitter. All-day σημείο αναφοράς, η Στοά Καΐρη είναι προορισμός όταν θέλεις να χαθείς μέσα στην ατμόσφαιρα μια άλλης εποχής, ενώ γεύεσαι με όλες σου τις αισθήσεις όλα όσα έχει να σου προσφέρει.
Καΐρη 6, 210 0109748, Facebook: ΣΤΟΑ ΚΑΪΡΗ, all-day bar, Instagram: stoakairithebar 15.7.21 – lifo
73
TAQUERIA & TEQUILERIA
Chilangos
Η γιορτινή του ατμόσφαιρα ήρθε και στα Μελίσσια.
Χρώματα που αλλάζουν τη διάθεση με την έντασή τους, γεύσεις που αλλάζουν τη συνήθεια της διασκέδασης, κοκτέιλ που βγάζουν τον καλύτερο εαυτό σου. Αυτές είναι οι στιγμές στο Chilangos. Το στέκι που έρχεται από την άλλη όχθη του Ατλαντικού και φέρνει την πιο χαρούμενη πλευρά του Μεξικού στην Αθήνα για να αποδείξει πόσο οικεία μοιάζει σ’ εμάς αυτή η κουλτούρα. Tacos σε διαφορετικές εκδοχές –όλα πεντανόστιμα– και τεκίλα σε διαφορετικές μείξεις για να διαλέξεις αυτή που ταιριάζει σ’ εσένα. Το Chilangos –που παίρνει το όνομά του από τους κατοίκους του New Mexico– είναι η εμπειρία που πρέπει να ζήσεις και πλέον θα βρεις και στα Μελίσσια, στο νέο στέκι που μόλις έφτασε στην Παναγή Τσαλδάρη. Σε μια αυλή που σε κάνει να ξεχάσεις την αληθινή σου γεωγραφική θέση θα βρεις όλα εκείνα τα πιάτα με την πληθωρική νοστιμιά
που θα σε μυήσουν σε μια ιδιαίτερη γαστρονομία. Fajitas, quesadillas, burritos και, φυσικά, τα τρομερά tacos με τη χειροποίητη πίτα από καλαμπόκι, σπανάκι ή μπλε καλαμπόκι (!), που θα σε ενθουσιάσουν. Must-try το Tacos de Camarones με γαρίδα παναρισμένη σε panko πάνω σε μους αβοκάντο, iceberg, micro greens και chipotle mayo, αλλά και οι Fajitas con Puerco με χοιρινό κιλότο σασίμι και stir-fry λαχανικά. Δίπλα στις γεύσεις θα απολαύσεις τα κοκτέιλ που ξεκινούν από νωρίς –η Spicy Tommy’s Margarita είναι άκρως εντυπωσιακή– και μετατρέπουν το στέκι του Χολαργού αλλά και την αυλή στα Μελίσσια σε μια μικρή φιέστα. Άλλωστε αυτό είναι που κάνει το Chilangos να ξεχωρίζει, μια ατμόσφαιρα που μοιάζει με αυτοσχέδια γιορτή, όποια στιγμή κι αν βρεθείς εκεί.
Γεύση
A ΦΙ Ε ΡΩ ΜΑ
74 lifo – 15.7.21
JAILBIRDS
Μεσογείων 258, Χολαργός, 210 6536293 / Παναγή Τσαλδάρη 31, Μελίσσια, 210 6134336. Facebook: Chilangos__, Instagram: chilangos__
Εγκληματικά νόστιμο street food για το σπίτι.
To Jailbirds είναι ένα σχέδιο που καταστρώθηκε εν μέσω καραντίνας. Ένα pop-up delivery concept που θα λατρέψουν οι φαν του κοτόπουλου και όχι μόνο, αφού η ιδέα είναι «εγκληματικά» καλή και οι γεύσεις «ένοχες» για τη νοστιμιά τους. Το μόνο που έχεις να κάνεις είναι να επιλέξεις ανάμεσα σε wings, chicken fingers ή crispy chicken bites και να ορίσεις το μέγεθος και τη σος στην οποία θα βουτήξεις το τρυφερό κρέας, ανάμεσα στις δώδεκα συνταγές που προτείνει το Jailbirds. Ανάμεσα στις πιο «ένοχες» απολαύσεις θα βρεις τα Chicken Bombs. Εντυπωσιακά, «καντινιώτικα»
Facebook: Jailbirds Chicken Instagram: jailbirdschickengr
σάντουιτς με παναρισμένο κοτόπουλο στη βάση τους και διαφορετικούς συνδυασμούς, για να επιλέξεις αυτόν που θα σε παρασύρει στα δεσμά του. Το Cheesy Bomb, με λιωμένο τσένταρ, μπέικον, καραμελωμένα κρεμμύδια, iceberg και μαγιονέζα, είναι must try, ενώ στο Pepperoni Pizza Bomb θα βρεις μια spicy pizza «κρυμμένη» σε ένα Chicken Bomb με τραγανά φιλετάκια κοτόπουλου! Στο Jailbirds, που έχει βρει κρηφύγετο στις κουζίνες των TGI Fridays, κάνουν συνεχώς την εμφάνισή τους new entries, ώστε να ολοκληρώσουν το έγκλημα της απόλυτης street food γεύσης!
Τζίτζικας και Μέρμηγκας
Γ Ε Υ Σ Η
Η γευστική σου αναφορά κάθε φορά που αναζητάς ποιότητα και αυθεντική φροντίδα. Ναι, είναι αλήθεια πως στην Αθήνα μπορείς να βρεις ό,τι θέλεις για να φας. Από το πιο γκουρμέ μέχρι το πιο street, υπάρχουν δεκάδες επιλογές για να γνωρίσεις κάτι διαφορετικό. Όμως για κάποιον λόγο, κάθε φορά που θέλεις να απολαύσεις πραγματικά μια γευστική βόλτα, τα βήματά σου σε οδηγούν στο όνομα που εδώ και χρόνια ταυτίζεται όχι μόνο με το καλό φαγητό αλλά και με την οικεία ατμόσφαιρα που σε καλωσορίζει σαν έναν καλό φίλο. Ο Τζίτζικας και Μέρμηγκας, πρώτος διδάξας της κατηγορίας «νεο-μπακάλικο», συνδέει το όνομά του με μια ολόκληρη κατηγορία μεζεδοπωλείου, αφού εδώ συνάντησες για πρώτη φορά τη διακόσμηση που σε μεταφέρει σε άλλες δεκαετίες, ενώ ταυτόχρονα οι συνταγές σε ταξιδεύουν στη σύγχρονη κουζίνα. Και την πρώτη φορά δεν την ξεχνάς εύκολα, την αναζητάς σαν τον πρώτο σου έρωτα, που παραμένει κρυφό κολληματάκι και σε τραβάει κοντά του. Κι επειδή το «κοντά» είναι σχετικό σε αυτή την πόλη, ο Τζίτζικας και Μέρμηγκας φρόντισε να βρίσκεται πραγματικά δίπλα σου, με τέσσερα σημεία που ξεδιπλώνουν τη φιλοσοφία της αυθεντικής φροντίδας και της υψηλής ποιότητας. Από την οδό Μητροπόλεως – πιο κεντρικά δεν γίνεται– μέχρι τη χαρακτηριστική αυλή στο Χαλάνδρι και από το στέκι της Κηφισιάς μέχρι την πλατεία Πα-
παδιαμάντη στα Πατήσια, όπου ξεκίνησαν όλα –εδώ ψήνουν στα κάρβουνα–, αυτό το όνομα βρίσκεται ακριβώς εκεί που θέλεις, όταν επιθυμείς να απολαύσεις τις γνώριμες γεύσεις του. Ένα μενού βασισμένο στην ελληνική παράδοση, που δέχεται με χαρά τη δημιουργική ματιά των σεφ και παρουσιάζει προτάσεις όπου πρωταγωνιστούν οι εκλεκτές πρώτες ύλες που παράγει ο τόπος μας. Δεν μπορείς να μη δοκιμάσεις τη σαλάτα με μαριναρισμένο κολοκύθι, γραβιέρα Νάξου και αβοκάντο, τη βιολογική φάβα Διλόφου, το πολίτικο κεμπάπ ή το κατσικάκι με δενδρολίβανο. Ο κατάλογος του Τζίτζικα και Μέρμηγκα είναι μια πρόσκληση στην ελληνική γαστρονομία μέσα από πιάτα που θέλεις να μοιράζεσαι με την παρέα σου, καθώς απολαμβάνεις κάποιο από τα κρασιά της λίστας –φόρος τιμής στον ελληνικό αμπελώνα– ή το εκπληκτικό in house κρασάκι που συνοδεύει εξαιρετικά τις γεύσεις. Εννοείται πως τα αποστάγματα έχουν τη δική τους θέση στο τραπέζι σου, κυρίως αυτή την εποχή, αφού πάνε χέρι-χέρι με την καλοκαιρινή διάθεση. Αυτήν τη διάθεση θα βρεις όποιο από τα τέσσερα στέκια κι αν επιλέξεις, ενώ θα απολαμβάνεις όλη εκείνη την οικειότητα που κάνει τον Τζίτζικα και Μέρμηγκα σημείο αναφοράς για τη γευστική σου αναζήτηση.
Μητροπόλεως 12-14, Σύνταγμα, 210 3247607 / Δροσίνη 12, Κηφισιά, 210 6230080 / Αγ. Γεωργίου & Αισχύλου 26, Χαλάνδρι / Πλ. Παπαδιαμάντη 4, Πατήσια, 210 2232376, www.tzitzikasmermigas.gr, Facebook: Ο Τζίτζικας κι ο Μέρμηγκας, Instagram: tzitzikasmermigkas 15.7.21 – lifo
75
Πιάτο με κεμπάπια Φλώρινας
Street Food
Τυλιχτά με Κεμπάπια Φλώρινας (αριστερά) και με συκώτι μοσχαρίσιο γάλακτος (δεξιά)
76 lifo – 15.7.21
STREET FOOD RESTAURANT
Πρίγκιπας
A ΦΙ Ε ΡΩ ΜΑ
Η απογευματινή στάση μετά το μπάνιο για εξαιρετικές ελληνικές γεύσεις. Η Βόρεια Ελλάδα μεταφέρεται στα νότια προάστια μέσα από τις γεύσεις του Πρίγκιπα, που πολύ καλά γνωρίζεις από τα Εξάρχεια. Οι εκλεκτές επιλογές του μενού που ακολουθούν την αρχή #farmtotable περιλαμβάνουν βουβαλίσιο κρέας, μαύρο χοίρο, προβατίνα Ελασσόνας ή το εκπληκτικό λουκάνικο Τζουμαγιάς, που έρχεται από την ομώνυμη περιοχή των Σερρών. Προτάσεις που πρέπει να τις δοκιμάσεις όλες για να νιώσεις το γευστικό μεγαλείο της Ελλάδας, είτε διαλέξεις την εκδοχή της μερίδας είτε του τυλιχτού. Στα new entries θα βρεις το μπέργκερ προβατίνας, που αλλάζει τη γεύση αυτής της κατηγορίας street food με την ξεχωριστή γεύση του. Δίπλα στα κρέατα ο Πρίγκιπας έχει να σου προσφέρει φιλέτο χέλι Ιωαννίνων και πέστροφα από τις πηγές του Λούρου, που καπνίζονται σε ειδικό καπνιστήρι και γίνονται εξαιρετικά πιάτα, αλλά και σαλάτες που κάνουν φέτος την εμφάνισή τους στον κατάλογο. Στα must-try η
φακοσαλάτα με καπνιστή μελιτζάνα, μανιτάρια και πιπεριές Φλωρίνης, άκρως καλοκαιρινή και ιδιαίτερη, όπως άλλωστε όλα τα ορεκτικά του Πρίγκιπα, που έχουν εμπλουτιστεί με νέες συνταγές. Ιδανική απογευματινή στάση μετά το μπάνιο –εκείνη τη στιγμή που θέλεις οπωσδήποτε να απολαύσεις χορταστικές και νόστιμες γεύσεις– ο Πρίγκιπας του Αλίμου, που βρίσκεται πάνω στη λεωφόρο Βουλιαγμένης, ακριβώς έξω από τη στάση του μετρό, για να σου προσφέρει αυθεντικές ελληνικές νοστιμιές σε ένα δροσερό περιβάλλον. Αλλά και οι βραδινές καλοκαιρινές βόλτες σε οδηγούν στο ίδιο σημείο, για να ζήσεις μια εμπειρία γεύσης που θα θυμάσαι για καιρό. Αν, πάλι, προτιμάς να απολαύσεις τις πριγκιπικές προτάσεις σπίτι σου, το delivery του Αλίμου έρχεται σ’ εσένα, αφού καλύπτει τις περιοχές της Ηλιούπολης, της Αργυρούπολης, του Ελληνικού, του Αγίου Δημητρίου και του Αλίμου.
Λεωφόρος Βουλιαγμένης 560, Άλιμος, 211 182 4242, wolt, efood, box Facebook: Πρίγκιπας Streetfood Άλιμος, Instagram: prigkipas.alimos Καλοκαιρινό ωράριο Αλίμου: 18:00-01:00 Εξάρχεια: Χαριλάου Τρικουπη 23, 211 4050070, wolt, efood, box Facebook: Πρίγκιπας Streetfood Εξάρχεια, Instagram: prigkipas.exarcheia Καθημερινά ανοιχτά 12:00-01:00
Φolk
O σεφ Πάνος Σιαφάκας επιστέφει στα Ιωάννινα και αφηγείται γευστικές ιστορίες του τόπου του. Το Φolk αφηγείται ιστορίες. Ιστορίες πολιτισμού σε μια γωνιά της Ελλάδας που έχει τη δική της παράδοση. Στον πεζόδρομο Ζάππα, στο ιστορικό κέντρο των Ιωαννίνων, ο σεφ Πάνος Σιαφάκας δημιουργεί ένα στριτφουντάδικο απελευθερωμένο από τις συμβάσεις της γκουρμέ μαγειρικής, προτείνοντας γεύσεις που συνδέονται με αναμνήσεις, βιώματα, μυρωδιές – όλα αυτά τα «συστατικά» που και ο ίδιος βίωσε δίπλα στη γιαγιά του, την Ελένη, και τη μαγειρική της. Μετά από δεκαετή εμπειρία σε ξενοδοχεία της Αθήνας, ο Πάνος επέστρεψε στην πόλη του για βρεθεί εκεί όπου εξαρχής ήθελε να είναι: στον δρόμο, πίσω από έναν πάγκο και σε επαφή με τον κόσμο. Τολμηρός και αντισυμβατικός μάγειρας, αναζητά την επικοινωνία με τους ανθρώπους και το άμεσο feedback. Στόχος του –κι αυτό δεν επιτυγχάνεται μέσα σε μια κλειστή κουζίνα– είναι να προωθήσει τις ηπειρώτικες γεύσεις και να πείσει, πάνω απ’ όλα, τους ίδιους τους Ηπειρώτες για
το πώς τα τοπικά προϊόντα μπορούν να έχουν μια θέση στον γαστρονομικό χάρτη. Ανάμεσα στις δημιουργίες του μενού θα βρεις από μπέργκερ πατάτας με λιαστή ντομάτα, κέτσαπ με βασιλικό, σπαράγγια σχάρας και ρόκα και μπέργκερ φάβας με καραμελωμένο κρεμμύδι, σάλτσα πιπεριάς και μαρούλι, μέχρι μπέργκερ με κεμπάπ πρόβειο, ποπκόρν μπέικον και γουακαμόλε τσίπουρο ή φιλέτο rib eye μοσχαρίσιο με τυρί κασκαβάλ, μαγιονέζα Φolk, ρόκα και ντομάτα. Το Φolk, που έκλεισε πρόσφατα έναν χρόνο ζωής, αντιπροσωπεύει την παράδοση, τη γαστρονομία ενός τόπου, την επαφή με τον κόσμο και τα τοπικά προϊόντα, όπως τα τυριά, η προβατίνα, η πέστροφα, το κοτόπουλο, τα μανιτάρια, τα χόρτα. Άλλωστε, όπως λέει ο ίδιος ο σεφ, «γαστρονομία είναι να παίρνεις την πρώτη ύλη και να την αναδεικνύεις όσο το δυνατόν καλύτερα. Και η Ήπειρος έχει πολύ ενδιαφέρουσα πρώτη ύλη».
S T R E E T F O O D
Ζάππα 3, ιστορικό κέντρο, Ιωάννινα, 2651 078688 Facebook: Φolk, Instagram: folk_street_food
15.7.21 – lifo
77
MARKET RESEARCH
PERSONAL SHOPPER î
Swatch Από τη σειρά Swatch x You. www.swatch.com
H ISOMAT θερμομονώνει εξωτερικά το Σπίτι του Δικτύου στο Ελληνικό Παιδικό Χωριό
ò
ñ
COS
Vissla
Ολόσωμη φόρμα.
Ανδρικό μαγιό.
www.cosstores.com
www.newcult.gr
ò
SOPHIA Enjoy Thinking
Δείχνοντας έμπρακτα ακόμα μία φορά το κοινωνικό της πρόσωπο και υπευθυνότητα, η εταιρεία ISOMAT ανταποκρίθηκε για άλλη μια φορά άμεσα στο κάλεσμα του Δικτύου Κοινωνικής Αλληλεγγύης και Αρωγής, με το οποίο έχει χρόνια συνεργασία για την υλοποίηση ποικίλων δράσεων κοινωνικού χαρακτήρα. Σκοπός της νέας αυτής κοινής δράσης ήταν η ενεργειακή και αισθητική αναβάθμιση ενός ακόμη σπιτιού στο Ελληνικό Παιδικό Χωριό, στο Φίλυρο, και η θωράκισή του από το κρύο τον χειμώνα και τη ζέστη το καλοκαίρι, σε μια περιοχή με δύσκολες κλιματολογικά συνθήκες. Με τον τρόπο αυτό θα βελτιωθούν πρωτίστως οι συνθήκες διαβίωσης των παιδιών που ζούνε σε αυτό, που είναι και το βασικό ζητούμενο. Παράλληλα, όμως, με την εξωτερική θερμομόνωση θα εξοικονομηθoύν ενέργεια και κόστος από τη μείωση των λειτουργικών εξόδων για θέρμανση και ψύξη, ενώ ταυτόχρονα το σπίτι θα έχει ανακαινιστεί εξωτερικά.
Επιτραπέζιο φωτιστικό. www.sophia.com.gr
ñ
Korres Ενυδατική μους λάμψης σώματος. Στα φαρμακεία
SKY express: Συμφωνία ορόσημο για την απόκτηση 6 νέων ATR 72-600 μέσα στο 2021
î
JBL Ακουστικά Bluetooth Tune 500BT. www.plaisio.gr
ô
adidas Ανδρικά παπούτσια από τη σειρά adidas Originals. www.adidas.gr
ñ
Nuxe Peeling σώματος Nuxe Reve de Miel. Στα καταστήματα καλλυντικών
78 lifo – 15.7.21
Με την απόκτηση έξι νέων αεροσκαφών ATR 72-600 το φθινόπωρο 2020 η SKY express πετάει ακόμα ψηλότερα. Η ταχύτερα αναπτυσσόμενη ελληνική αεροπορική εταιρεία προχωρά σε μία ακόμα σπουδαία επενδυτική κίνηση, αλλάζοντας το τοπίο των αερομεταφορών στη χώρα μας. Η απόκτηση των νέων αεροσκαφών SKY express αποτελεί έναν δυνατό συμβολισμό και μια ψήφο εμπιστοσύνης στις προοπτικές του ελληνικού τουρισμού τα επόμενα χρόνια. Παράλληλα, εμπίπτει στη στρατηγική και τη συστηματική επένδυση της SKY express για τον εμπλουτισμό του ήδη «πράσινου στόλου» (green fleet) της. Μετά την παράδοση των καινούργιων ATR 72-600, η εταιρεία θα διαθέτει τον νεότερο και πιο περιβαλλοντικά φιλικό στόλο στην Ελλάδα και την Ευρώπη.
ΈΧΕΙΣ ΓΟΎΣΤΟ Νάγια Φερεντίνου Νάγια, πώς αποφάσισες να ασχοληθείς με τον κόσμο της μόδας; Από μικρό παιδί με ενδιέφερε ο χώρος της μόδας. Σχεδίαζα τα ρούχα μου από τότε που θυμάμαι τον εαυτό μου.
Σχεδιάστρια των κοσμημάτων SANKTOLEONO
Πότε μπήκε στη ζωή σου η αγάπη για την κατασκευή κοσμημάτων; Ξεκίνησα να κατασκευάζω κοσμήματα όταν ήμουν γύρω στα δεκαεννιά, πρώτα για τον εαυτό μου και μετά για τα αγαπημένα μου πρόσωπα και τους φίλους. Τι είναι αυτό που σε ελκύει στη δημιουργία τους; Η χειρωνακτική εργασία, όταν συνδυάζεται με τη δημιουργικότητα, είναι κάτι που κάνει τη ζωή μου πιο όμορφη και δημιουργική. Πώς θα χαρακτήριζες το στυλ των δημιουργιών σου; Σε ποιους απευθύνονται; Νομίζω πως δεν έχω ένα συγκεκριμένο στυλ ή, τουλάχιστον, αυτό εξελίσσεται μέσα στα χρόνια. Έχω ξαφνιαστεί πολλές φορές, βλέποντας τα κοσμήματά μου φορεμένα με διαφορετικό τρόπο από μια μεγάλη γκάμα ατόμων.
από τηn αφροδιτη σακκα φωτο: παρισ ταβιτιαν
Ποια είναι η βασική πηγή έμπνευσής σου; Σε κάθε κολεξιόν με εμπνέει κάτι διαφορετικό, ένα ταξίδι, ένα άκουσμα ή η επαφή μου με καινούργια πρόσωπα και ερεθίσματα από την καθημερινότητά μου. Από πού προήλθε η ονομασία του brand σου SANKTOLEONO; Σημαίνει «ιερό λιοντάρι» και είναι μια μείξη esperanto και λατινικών. Με τι ασχολείσαι στον ελεύθερο χρόνο σου; Μου αρέσει να φροντίζω τα φυτά μου και είμαι ερασιτέχνης tarot reader, κάτι που τα τελευταία χρόνια μού έχει κεντρίσει πολύ το ενδιαφέρον. Τι φοράς σήμερα και πόσο κοστίζει; Vintage σακάκι και παντελόνι, Bershka bralette και παπούτσια Asos. Το συνολικό κόστος είναι γύρω στα 80 ευρώ. Πού πηγαίνεις τώρα; Να αλλάξω και να τρέξω να προλάβω το πλοίο για μια διήμερη απόδραση. @sanktoleono
15.7.21 – lifo
79
HEALTH
από την αλεξία σβώλου
Ασφαλείς και ξέγνοιαστες διακοπές, με συμβουλές για κάθε… στραβοπάτημα ΠΩΣ ΘΑ ΠΡΟΣΤΑΤΕΥΤΟΥΜΕ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΚΙΝΔΥΝΟΥΣ ΤΟΥ ΚΑΛΟΚΑΙΡΙΟΥ ο πρόσφατο ατύχημα ενός εφήβου στα τιρκουάζ νερά στα Φαλάσαρνα της Κρήτης μάς θυμίζει ότι το καλοκαίρι είναι γεμάτο παγίδες. Ευτυχώς, ο νεαρός αναρρώνει μετά την επέμβαση, αλλά ο τραυματισμός από βουτιά σε νερά που είτε αποδεικνύονται πιο ρηχά απ’ ό,τι είχαμε θεωρήσει αρχικά είτε είναι αχαρτογράφητα και κρύβουν κινδύνους (βράχια, ρεύματα κ.λπ.) είναι μία από τις απειλές που παραμονεύουν στα νησιά και όλα τα παραθαλάσσια θέρετρα. Για να είναι ασφαλείς οι διακοπές μας, θα χρειαστούμε κάτι παραπάνω από ένα πιστοποιητικό εμβολιασμού κατά του Covid, καθώς διάφορα πράγματα μπορούν να πάνε στραβά. Πρέπει, λοιπόν, να παραμείνουμε alert για εγκαύματα, διαστρέμματα, χτυπήματα, κοψίματα, αχινούς που μπορεί να πατήσουμε, ηλίαση, θερμοπληξία, πονοκέφαλο, γαστρεντερίτιδα, τραύματα και, φυσικά, τον κίνδυνο του πνιγμού. Επίσης, επειδή όλοι περάσαμε
80 lifo – 15.7.21
έναν αγχωτικό χειμώνα, καλό είναι, ως γονείς, να έχουμε πάντα τον νου μας μήπως τα παιδιά μας ξεσαλώσουν παραπάνω απ’ όσο πρέπει. Δεν υπάρχει μέτρο, αλλά καμιά φορά οι έφηβοι το παρακάνουν με την αντιδραστικότητά τους και τότε θα πρέπει να είμαστε κοντά τους, να τους θυμίσουμε με αγάπη ότι οι ακραίες συμπεριφορές ενέχουν κινδύνους, π.χ. το να πέσει κανείς στη θάλασσα, έχοντας πιει πέντε κοκτέιλ. Στην παραλία φροντίζουμε να έχουμε πάντα μαζί μας αντηλιακό, γυαλιά, καπέλο με φαρδύ μπορ, πολύ νερό και δεν το παρακάνουμε με τον ήλιο. Θυμόμαστε να πίνουμε πολλά υγρά για να μην αφυδατωθούμε, ειδικά όταν παίζουμε στην αμμουδιά, και αποφεύγουμε το αλκοόλ, γιατί, εκτός από τον κίνδυνο πνιγμού, υπάρχει και το hangover, που, μαζί με τον ήλιο, μπορεί να μας χαλάσει τις διακοπές. Το ότι κολυμπάμε, ή παίζουμε βόλεϊ, ή μήλα μέσα στη θάλασσα δεν σημαίνει ότι δεν κινδυ-
νεύουμε να καούμε από τον ήλιο. Οι ακτίνες UV διαπερνούν το νερό, γι’ αυτό θα πρέπει να φοράμε αντηλιακό όταν κολυμπάμε με τις ώρες, αλλιώς η πλάτη και οι ώμοι μας θα αποκτήσουν απόχρωση αστακού, κοινώς θα τσουρουφλιστούμε! Επίσης, αν αρχίσει να πονάει το κεφάλι, δύο πράγματα μπορεί να συμβαίνουν: να ξεκινά μια ηλίαση ή να έχουμε αφυδατωθεί, εξηγεί ο παθολόγος Αναστάσιος Σπαντιδέας, προσθέτοντας πως, όταν αρχίσουμε να έχουμε συμπτώματα, η αφυδάτωση έχει προχωρήσει ήδη. Στην παραλία αποφεύγουμε την υπερβολή όχι μόνο στο αλκοόλ αλλά και στο φαγητό και προτιμάμε να καταναλώνουμε μικρά και υγιεινά σνακ, όπως φρούτα ή ένα roll λαχανικών με αραβική πίτα. Είναι απολύτως λογικό το ότι τα παιδιά και οι έφηβοι δεν μπορούν να είναι νηστικά όλη μέρα στη θάλασσα, αλλά, για να αποφευχθούν τυχόν κίνδυνοι, αφού φάνε κάτι, ας μείνουν λίγη ώρα εκτός του νερού. Στις θαλάσσιες και χερσαίες εξερευνήσεις είναι πολύ σημαντικό να μην είμαστε μόνοι, ούτε οι ενήλικοι ούτε οι έφηβοι. Η πρόσφατη ιστορία της Γαλλίδας, η οποία ξεκίνησε για πεζοπορία και βρέθηκε σε μια χαράδρα, όπως και το αντίστοιχο περσινό ατύχημα στα βραχώδη βουνά της Ικαρίας, στέλνουν το μήνυμα ότι στις πεζοπορίες, στις βόλτες στη φύση αλλά και στο κολύμπι μακρινών αποστάσεων πρέπει να πηγαίνουμε σαν τους Χιώτες, τουλάχιστον δυο-δυο, ώστε αν κάτι συμβεί, ο ένας να ζητήσει βοήθεια. Επειδή η θάλασσα έχει ρεύματα, για τα οποία μπορεί και να μην είμαστε ενήμεροι, είναι πολύ σημαντικό να κολυμπάμε παράλληλα με την ακτή, όχι κάθετα, έτσι, όσο κι αν κουραστούμε, θα έχουμε πάντα δυνάμεις για να γυρίσουμε πίσω, αφού δεν θα ’μαστε τόσο μακριά από την ακτή. Η συμβουλή αυτή είναι πολύ χρήσιμο να φτάσει στα αυτιά των ηλικιωμένων, ειδικά εκείνων που βρίσκονται σε καλή φυσική κατάσταση και τείνουν να υπερεκτιμούν τις δυνάμεις τους, με τον καρδιολόγο Δημήτρη Ρίχτερ, διευθυντή της Β’ Καρδιολογικής Κλινικής στην Ευρωκλινική Αθηνών, να θυμίζει ότι η υπερεκτίμηση των δυνάμεων είναι το συχνότερο λάθος που κάνουν οι ενήλικες στο νερό και ότι, αν νιώσουμε οποιαδήποτε αδιαθεσία, βγαίνουμε αμέσως στην ακτή. Βέβαια, νηστικό αρκούδι δεν χορεύει, ούτε κάνει διακοπές. Είτε πρόκειται να τσιμπήσουμε σε κάποιο ταβερνάκι είτε να φτιάξουμε κάτι υγιεινό οι ίδιοι, είναι σημαντικό να αποφύγουμε τροφές που αλλοιώνονται εύκολα. Προσοχή σε τυριά, θαλασσινά, παγωτά που φαίνεται να έχουν κρυστάλλους (άρα έλιωσαν και ξαναπάγωσαν) και, φυσικά, προσοχή σε ταβέρνες και εστιατόρια που δεν φαίνονται καθαρά. Μην καθίσετε εκεί όπου βλέπετε μύγες. Επίσης, αποφύγετε να παραγγείλετε οτιδήποτε φτιάχνεται με πολύ ψιλοκομμένα υλικά που μπορεί να έχουν υποστεί διασταυρούμενες επιμολύνσεις σε πάγκους κοπής ή να έχουν εμπλουτιστεί με κρέατα 2ης διαλογής που ξέμειναν στο ψυγείο. Και, φυσικά, επειδή στις διακοπές όλοι θέλουμε να είμαστε γοητευτικοί και γυμνασμένοι, προσοχή στις κακές διατροφικές συνήθειες. Δεν πίνουμε πολύ, γιατί ούτως ή άλλως το ποτό παχαίνει, δεν το παρακάνουμε με τις μπίρες, γιατί θα κάνουμε κοιλιά, δεν τρώμε τηγανητά, αλλά προτιμάμε τα ψητά (ψάρια, κρέατα, λαχανικά) και δεν βουτάμε ψωμί σε κάθε σάλτσα που έμεινε στο πιάτο γιατί, όταν ξανανέβουμε στη ζυγαριά, θα μας περιμένει μια πολύ δυσάρεστη έκπληξη. Καλές βουτιές και μάθετε να ακούτε το σώμα σας και τα σινιάλα που εκείνο σας δίνει.
694
82
ΣΙΝΕΜΑ Οι νέες ταινίες της εβδομάδας
86
ΜΟΥΣΙΚΗ Διονύσης Γραμμένος: «Η επιτυχία πάντα ερχόταν απ’ έξω και μετά αναγνωριζόταν στην Ελλάδα»
88
ΘΕΑΤΡΟ Προμηθέας Δεσμώτης: Ο μυθολογικός ήρωας που αγαπούσε τους ανθρώπους
90
ΒΙΒΛΙΟ ΘΕΑΤΡΟ
Το «Σχολείο των Γυναικών» του Μολιέρου Από φόβο να μη γίνει «κερατάς», ο Αρνόλφος γίνεται δυνάστης! Το Σχολείο των Γυναικών του Μολιέρου περιέχει μια αρχετυπική ιστορία γυναικείας εξέγερσης σ’ ένα περιτύλιγμα αλλεπάλληλων, ξεκαρδιστικών παρεξηγήσεων. Με όχημα την ευρηματική μετάφραση της Χρύσας Προκοπάκη σε δεκαπεντασύλλαβο, ο Έκτορας Λυγίζος συνεχίζει τον πειραματισμό του στο απαιτητικό είδος της φάρσας, αναδεικνύοντας τη μουσικότητα του έμμετρου λόγου. Ταυτόχρονα, εξερευνά την ερεθιστική αμφισημία της «εκπαίδευσης» με στόχο την «ορθή» επιτέλεση των έμφυλων ρόλων. Παίζουν: Κωνσταντίνος Ζωγράφος, Ευαγγελία Καρακατσάνη, Γιάννης Κλίνης, Σοφία Κόκκαλη, Έκτορας Λυγίζος, Άρης Μπαλής, The Boy, Εύα Βλασσοπούλου.
Το τέλος του άνδρα συγγραφέα;
91
ΒΙΒΛΙΟ Το ψυχογράφημα του Ανδρέα
92
ΒΙΒΛΙΟ Γιώργος Σκαμπαρδώνης: «Στη γραφή και στην νταλίκα νέος μπήκα, γέρος βγήκα»
Πειραιώς 260 (Δ) 17-20/07, στις 21:00.
15.7.21 – lifo
81
Οδός Μαλχόλαντ
Σινεμά
απο toν θοδωρη κουτσογιαννοπουλο
Αριστούργημα Πολύ Καλό Καλό Ικανοποιητικό Μέτριο
Κακό
82 lifo – 15.7.21
Η κατά τεκμήριο καλύτερη ταινία του εικοστού πρώτου αιώνα παραμένει ένας αδαμάντινος μαίανδρος που εκτυλίσσεται σαν εφιάλτης μέσα στο όνειρο, πραγματεύεται τη γυναικεία φύση, την ανθρώπινη ταυτότητα, τη διττή έννοια του ηθοποιού, το απατηλό, επικίνδυνο Χόλιγουντ και τις αντοχές της λογικής και του συνειδητού, με διαπεραστική κρυψίνοια και μια γοητεία που ξεπερνά κατά πολύ τα 146 λεπτά διάρκειας της ακόμη και σήμερα στοιχειωτικής ταινίας.
σύνοψη: Ακόμα αμόλυντη από τις ψεύτικες υποσχέσεις της αδηφάγου κινηματογραφικής βιομηχανίας, μια νεαρή ηθοποιός έρχεται να βρει την τύχη της στο πολυσύχναστο, ηλιόλουστο Χόλιγουντ. Ανυπόμονη να ανοίξει τα φτερά της, η Μπέτι μετακομίζει στο ακριβό διαμέρισμα της θείας Ρουθ. Εκεί θα συναντήσει μια όμορφη γυναίκα και θα βυθιστεί σε έναν παράδοξο κόσμο, όπου πραγματικότητα και όνειρα μπερδεύονται αξεδιάλυτα.
Π
έρα από τη γνήσια, αυτόνομη αξία της Οδού Μαλχόλαντ, η σπουδαιότητά της μεγιστοποιείται από την περιπέτεια της υλοποίησής της, καθώς και από το γενετικό της υλικό. Ο Ντέιβιντ Λιντς οραματίστηκε το έργο ως τηλεοπτική σειρά και μετά τις αρχικές διαπραγματεύσεις το ABC τού έδωσε το πράσινο φως, ελπίζοντας ότι θα επαναλάμβανε την επιτυχία του «Twin Peaks». Το πρώτο επεισόδιο κρίθηκε αργό και ανιαρό, το δε κοντινό πλάνο σε περιττώματα σκύλου, απαράδεκτο. Διαβλέποντας το ναυάγιο, ο Αμερικανός σκηνοθέτης έσωσε το πρότζεκτ, μετατρέποντάς το σε μεγάλου μήκους ταινία, έχοντας στο μεταξύ εξασφαλίσει διπλάσιο προϋπολογισμό έναντι του αρχικού budget. Στις απαρχές του εικοστού πρώτου αιώνα, η τηλεόραση ήταν ακόμα «τηλεοπτική», βρισιά για τους καλλιτέχνες του κινηματογράφου και καθαρά εμπορικός κουβάς βιοπορισμού για όσους περίσσευαν από το δίπολο των μεγάλων παραγωγών και των ανεξάρτητων ταινιών – όπου επίσης η ταξική ψαλίδα ήταν ακόμα μεγάλη. Ο Λιντς είχε προφητεύσει τις δυνατότητες του φορμάτ, κοντράροντας τη νόρμα με την εντελώς διαφορετική σύλληψη του «Twin Peaks». Οι υπεύθυνοι των τηλεοπτικών δικτύων δεν συμφώνησαν και όταν είδαν πως το Mulholland Drive δεν βάδιζε στην έστω αφαιρετική, θρίλερ λογική της εξιχνίασης ενός εγκλήματος, το απέρριψαν. Μέσω του σινεμά, από το οποίο ξεκίνησε και το οποίο ποτέ δεν εγκατέλειψε συνειδητά ή σκόπιμα, ο Λιντς πήρε την εκδί-
κησή του. Ο αινιγματικός Mr Rogue (Mάικλ Τζ. Άντερσον), ένας από τους πολλούς χαρακτήρες της ταινίας, εμφανίζεται να κινεί τα ηνία της βιομηχανίας του Χόλιγουντ από το αναπηρικό του αμαξίδιο. Ο σκηνοθέτης (Τζάστιν Θερού) οφείλει να λάβει σοβαρά υπόψη του την εκβιαστική παρέμβαση ανώτερων δυνάμεων και να προσλάβει μια ηθοποιό που τα μυστηριώδη αφεντικά θέλουν με το ζόρι να του επιβάλουν. «Πάψε να κάνεις τον εξυπνάκια και σκέψου» του προτείνει ο Cowboy (Mόντι Mοντγκόμερι), χωρίς να του αφήνει περιθώριο για το ποια θα είναι η πρωταγωνίστρια στην ταινία που γυρίζει. Για να εξασφαλίσει μια θέση στο αυτοκίνητο (το ταξίδι του σινεμά, το προνόμιο του σκηνοθέτη), καλό είναι να σταθεί για λίγο και να δοκιμάσει μια κριτική αποτίμηση της νοοτροπίας του. Με την πλάτη στον τοίχο, ο Λιντς εκθέτει το αυτονόητο: η θέση του στον μηχανισμό είναι περιορισμένη. Είναι ένας στριμωγμένος μαέστρος που μόνο σε παράλληλη πραγματικότητα αποκτά τη δυνατότητα να πει την ιστορία του, διαλέγοντας ο ίδιος το ανθρώπινο δυναμικό και τα δομικά συστατικά. Αν δεν αλλάξει τις συνήθειές του («η νοοτροπία καθορίζει την έκβαση της ζωής ενός άνδρα»), τρώει ξύλο, εκδιώκεται, βιάζεται και καταφεύγει σε πονηριά για να πετύχει τον στόχο του. Το Mulholland Drive δεν κρύβει τη μεγάλη αγάπη του Λιντς για τη χρυσή εποχή του Χόλιγουντ. Η παλιά δόξα Anne Miller είναι η σπιτονοικοκυρά Coco, συμβολική διαχειρίστρια του νέου αίματος των κοριτσιών που δένουν στο πρώτο λιμάνι των γουστόζικων, χαρακτηριστικών του Λος Άντζελες διαμερισμάτων που νοικιάζει, για να δοκιμάσουν την τύχη τους σε ένα ταραχώδες ταξίδι. Εκεί καταφθάνει, γεμάτη όνειρα και την ακράδαντη αισιοδοξία της όμορφης ξανθιάς χωριατοπούλας, η Μπέτι (Ναόμι Γουότς), ένα κλισέ τόσο αθώο, που αυτόματα αφοπλίζει με τις άδολες προθέσεις του. Πριν προλάβει να αποθέσει τις αυξημένες ελπίδες
INFO ΟΔΟΣ ΜΑΛΧΟΛΑΝΤ (2001) Mulholland Drive σκηνοθεσία:
Ντέιβιντ Λιντς πρωταγωνιστούν:
Ναόμι Γουότς, Λόρα Χέρινγκ, Τζάστιν Θερού
της στα χέρια ενός παραγωγού, γνωρίζει μια γυναίκα, η οποία, μετά από ένα αυτοκινητιστικό ατύχημα, δεν θυμάται ποια είναι. Μαζί προσπαθούν να ανακαλύψουν την πραγματική ταυτότητα της προσωρινά βαφτισμένης Ρίτα (από την ομοιότητά της με την κινηματογραφική εικόνα της Ρίτα Χέιγουορθ) και αναπτύσσουν ερωτική σχέση. Στο δεύτερο μισό της ταινίας η Μπέτι, που έχει γίνει πλέον Νταϊάν, είναι μια πρόωρα γερασμένη, ξεβρασμένη ηθοποιός. Η σύντροφός της, η Ρίτα, που είναι τώρα η Καμίλα, την έχει εγκαταλείψει, γι’ αυτό βάζει κάποιον να τη σκοτώσει. Το περίφημο μπλε κουτί, το «Mcguffin» του Λιντς, που κάποια στιγμή πέφτει στο πάτωμα του υπνοδωματίου και «αρνείται» να αποκαλύψει το περιεχόμενό του, συμβολίζει το υποσυνείδητο. Μέσα σ’ αυτό ρέει η επιθυμία της Μπέτι και αντανακλάται η εικόνα που προβάλλει για την καριέρα της στον ου-τόπο, το Λος Άντζελες της φαντασιωτικής ζωής της. Παράλληλα, ο Λιντς ανοίγει έναν δαιμόνιο διάλογο με την αγαπημένη του ταινία: όπως το Sunset Boulevard φιλοξένησε προσωρινά τον φρούδο πόθο ενός φερέλπιδα χολιγουντιανού παίκτη, και μάλιστα μετά από μια αυτοκινητική σύμπτωση, με λαγνεία, αλλά σίγουρα σε πιο ρεαλιστικό πλαίσιο, έτσι και η σχετικά στενή οδός Μαλχόλαντ, γνωστή για την πανοραμική της θέα προς την πρωτεύουσα του σινεμά, διευρύνεται και βαθαίνει σαν μεγάλη, ελικοειδής λεωφόρος που διαστρέφει την ψυχή και θρυμματίζει τα όνειρα. Ακολουθώντας σουρεαλιστικές ατραπούς, το εικαστικό πνεύμα του Μοebius και του Έσερ, τη λογοτεχνική τεχνική του Τζέιμς Τζόις στο Finnegans Wake και το παράδειγμα της αφηγηματικής ελλειπτικότητας της πρωτοπόρου Μάγια Ντέρεν (Meshes in the afternoon), ο Λιντς κρύβει ένα ανοιχτό φιλμ νουάρ, τοποθετώντας κάθε θεατή στην αβανταδόρικη, αν και απαιτητική θέση του οδηγού/ντεντέκτιβ μέσα στην πολυκύμαντη διαδρομή της Μπέτι/Νταϊάν και του σωματοποιημένου πόθου της. Το γεγονός πως ένας άνδρας σκηνοθέτης μιλά ουσιαστικά για τις δικές του απογοητεύσεις σε ένα συγκεκριμένο σύμπαν που λατρεύει, αλλά του έχει φερθεί με σκληρότητα, μέσα από την απομαγευμένη εμπειρία μιας γυναίκας που τιμωρείται για τη φιλοδοξία της, είναι συγκλονιστικό, συμβαίνει συνεχώς σε ένα παρόν γεμάτο εκπλήξεις και απροσδόκητες ανατροπές, όπου η λάμψη και το δέος, ο ερωτισμός και ο πόθος αλλάζουν πρόσωπα, όπως τα ονόματα και η εμφάνιση των δυο ηρωίδων. Ή πρόκειται για μία, που φαντάζεται την άλλη, σε ένα όνειρο, ή μία ταινία μέσα στην ταινία; Υπάρχουν πολλοί τρόποι ανάγνωσης των κρυπτικών σκηνών, όπως αυτή μέσα στο κλαμπ Σιλένσιο, και των ανεξήγητων στοιχείων που συναποτελούν την αποσπασματική ωρίμανση της στάρλετ στο περιβάλλον της μεταφορικής σήψης αλλά και την απογοήτευσή της που η φιλοδοξία της κατήντησε απωθημένο, και κανείς δεν την κάλεσε στο μεγάλο πάρτι. Δεν είναι καθόλου κακή ιδέα να παραδοθείτε σε ένα κινηματογραφικό REM αντί να πελαγώσετε στην κυριολεκτική αποκρυπτογράφηση – υπάρχουν χιλιάδες πεζά αινίγματα που εξυπηρετούν την παραδοσιακή μορφή ανάλυσης. Ο Ντέιβιντ Λιντς δεν πρόκειται να απαντήσει ποτέ στις επίμονες ερωτήσεις (θα αναφερθεί στην πρώτη ιδέα που γεννά τις επόμενες), ωστόσο έχει στοιχίσει τα θέματά του στην Οδό Μαλχόλαντ. Απλώς, όχι στην αναμενόμενη σειρά. ΕΚΡΑΝ ΘΕΡΙΝΟ - ΦΛΕΡΥ ΘΕΡΙΝΟ - ΑΜΙΚΟ ΘΕΡΙΝΟ ΚΟΡΑΛΙ ΘΕΡΙΝΟ
ΟΙ ΤΑΙΝΙΕΣ ΤΗΣ ΕΒΔΟΜΑΔΑΣ Δεν θέλω να γίνω δυσάρεστος, αλλά πρέπει να μιλήσουμε για κάτι πολύ σοβαρό σκηνοθεσία: Γιώργος Γεωργόπουλος πρωταγωνιστούν: Όμηρος Πουλάκης, Ιωάννα Παπ-
πά, Κόρα Καρβούνη, Βαγγέλης Μουρίκης σύνοψη: O Άρης είναι ένα πετυχημένο στέλεχος μεγάλης εταιρείας. Η ζωή του θα αλλάξει για τα καλά όταν μάθει πως είναι φορέας ενός σεξουαλικώς μεταδιδόμενου ιού, ο οποίος είναι θανατηφόρος μόνο για τις γυναίκες. Ο Άρης, όμως, είναι και η μοναδική ελπίδα για τη δημιουργία ενός εμβολίου, αρκεί να βρει ποια από τις πρώην συντρόφους του τού μετέδωσε τον ιό αρχικά. Μια εφιαλτική παραβολή του καταστροφικού έρωτα μετατρέπεται σε high concept μαύρη κωμωδία από τον Γιώργο Γεωργόπουλο, οκτώ χρόνια μετά το ντεμπούτο του με το Tungsten. Το «Δεν θέλω να γίνω δυσάρεστος» είναι ένα απόσπασμα από την υποχρεωτική, ευγενική εισαγωγή στη νέα πραγματικότητα του Άρη, ενός άκαρδου γιάπη που μαθαίνει πως έχει σεξουαλική νόσο που μεταδίδεται μόνο σε γυναίκες, συνεπώς οφείλει να βρει τις πρώην ερωμένες του και να τις ενημερώσει για τη δυσοίωνη επίγευση σχέσεων που τελείωσαν άδοξα – περίπου όπως έκανε ο Μπιλ Μάρεϊ, χρόνια νωρίτερα. Το ενδιαφέρον κομμάτι, πέρα από την αρχική ιδέα, είναι πως ο θεατής κατανοεί τον χαρακτήρα ενός απρόσωπου άνδρα μέσα από τις συναντήσεις του με τις γυναίκες, τις διαφορετικές αντιδράσεις και τις ιστορίες που αναδρομικά έχουν την ευκαιρία να του «σούρουν». Με τον Όμηρο Πουλάκη να βαδίζει ευθυτενώς στη σταδιακή διαπόμπευσή του και τον Βαγγέλη Μουρίκη να χαρίζει στιγμές ακουστικής ανακούφισης, ο Γεωργόπουλος δίνει ουσία στο weird και αποδομεί την ψευδαίσθηση της ζωής ως προγραμματισμένης διαδρομής με ελεγχόμενες στάσεις. ΚΑΡΜΕΝ ΘΕΡΙΝΟ - ΠΑΝΑΘΗΝΑΙΑ ΘΕΡΙΝΟ - ΣΤΕΛΛΑ ΘΕΡΙΝΟ - ΜΙΜΗΣ ΦΩΤΟΠΟΥΛΟΣ ΘΕΡΙΝΟ
Το φεστιβάλ του Ρίφκιν
γλόφωνο κινηματογραφικό κατεστημένο, είναι ιδιαίτερα ανησυχητικό το ότι το μοναδικό βραβείο που απέσπασε η τελευταία του δημιουργία είναι αυτό της καλύτερης αφίσας από τα Feroz Awards, με έδρα τη Μαδρίτη! Το Φεστιβάλ του Ρίφκιν εκτυλίσσεται στο Σαν Σεμπαστιάν και πρωταγωνιστεί ο αιώνιος Γούντι Άλεν, αυτήν τη φορά με τη μορφή του Γουόλας Σον. Είναι κριτικός κινηματογράφου, απογοητευμένος και αόρατος μπροστά στην αεικίνητη, (ευτυχώς ελαφρώς) νεότερη σύζυγο, η οποία γοητεύεται από τον Γάλλο σκηνοθέτη (ο Λουί Γκαρέλ σε παριζιάνικη πόζα ακριβείας) που εκπροσωπεί στο φεστιβάλ, αν και βρίσκει χρόνο να ξελογιαστεί με μια όμορφη Ισπανίδα καρδιολόγο, την Έλενα Ανάγια, που αγαπά μπουχτισμένα τον εκρηκτικό, καλλιτέχνη άντρα της (Σέργκι Πολέζ). Το σενάριο είναι παλιό, τουλάχιστον 40ετίας, και το στόρι χιλιοπαιγμένο, σε πολύ καλύτερες και αναγκαστικά φρεσκότερες παραλλαγές από τον Γούντι Άλεν στα βάθη της φιλμογραφίας του. Οι στριμωγμένοι διανοούμενοι, οι φοβίες και τα πάθη, η δειλία και η περιστασιακή γενναιότητά τους, με την απιστία και τα πνευματικά αδιέξοδα, είναι ένα αμυδρά χαριτωμένο, κουρασμένο concept που ο Άλεν δεν δείχνει πως μπορεί να χειριστεί meta-εξελικτικά ή σε διαφορετικό σχήμα, παρά την παρήγορη, σίγουρα πιο αραιωμένη ικανότητά του να γεννά ακόμη αστεία, ως γνήσιος standup ατακαδόρος με ανεξάτλητο knack για αφοριστικά ανέκδοτα, όπως άλλωστε φανερώνει η ετοιμοπόλεμη πένα του στην πρόσφατη αυτοβιογραφία του. Αν, πάλι, σε ένα υποθετικό σενάριο, με το Φεστιβάλ του Ρίφκιν κλείνει την καριέρα του, η τελική σκηνή ανθολογίας με τον μπεργκμανικό Κριστόφ Βαλτς είναι αρκετά αντιπροσωπευτική αναφορά στο έργο και το πνεύμα του. VILLAGE RENTI 17 - VILLAGE MALL 6 - ODEON ESCAPE 8 ΘΕΡΙΝΗ - ΑΕΛΛΩ ΘΕΡΙΝΟ - ΑΙΓΛΗ 3 ΘΕΡΙΝΟ - ΑΝΕΣΙΣ ΘΕΡΙΝΟ - ΑΝΟΙΞΙΣ ΘΕΡΙΝΟ - ΑΡΙΑΝ ΘΕΡΙΝΟ - ΑΡΚΑΔΙΑ ΘΕΡΙΝΟ - ΔΑΦΝΗ ΘΕΡΙΝΟ - ΔΕΞΑΜΕΝΗ ΘΕΡΙΝΟ ΔΙΟΝΥΣΙΑ ΘΕΡΙΝΟ - ΗΛΕΚΤΡΑ ΘΕΡΙΝΟ - ΣΙΝΕ ΦΛΟΙΣΒΟΣ ΘΕΡΙΝΟ - TOWN CINEMAS 4 - ΤΡΙΑΝΟΝ ΘΕΡΙΝΟ - ΦΙΛΙΠ ΘΕΡΙΝΟ - ΑΛΣΟΣ ΘΕΡΙΝΟ - ΑΡΤΕΜΙΣ ΘΕΡΙΝΟ - ΜΑΡΙΛΕΝΑ ΘΕΡΙΝΟ - ΝΕΑ ΜΑΣΚΩΤ ΘΕΡΙΝΟ - ΑΙΓΛΗ ΘΕΡΙΝΟ - ΑΛΕΞ ΘΕΡΙΝΟ - ΑΜΑΡΥΛΛΙΣ ΘΕΡΙΝΟ - TYMVOS 3 ΘΕΡΙΝΗ ΓΑΛΑΖΙΑ ΑΚΤΗ ΘΕΡΙΝΗ - ΜΠΟΜΠΟΝΙΕΡΑ ΘΕΡΙΝΟ - ΡΙΑ ΘΕΡΙΝΟ - ΣΙΝΕ ΠΑΡΑΔΕΙΣΟΣ ΘΕΡΙΝΟ
Η αιώνια κάθαρση the forever purge
σκηνοθεσία: Εβεράντο Γκουτ
rifkin’s festival
πρωταγωνιστούν: Τζος Λούκας, Γουίλ Πάτον, Άνα
σκηνοθεσία: Γούντι Άλεν
σύνοψη: Η Αντέλα και ο σύζυγός της Χουάν ζούνε στο Τέξας, όπου ο Χουάν εργάζεται στο ράντσο της πλούσιας οικογένειας Τάκερ. Ο Χουάν εντυπωσιάζει τον πατριάρχη της οικογένειας, τον Κέιλεμπ, γεγονός που πυροδοτεί τον θυμό και τη ζήλια του γιου του Κέιλεμπ, Ντίλαν. Το πρωινό μετά την Κάθαρση, μια συμμορία μασκοφόρων επιτίθεται στην οικογένεια Τάκερ, αναγκάζοντας τις δύο οικογένειες να ενωθούν και να αντεπιτεθούν, καθώς η χώρα βυθίζεται στο χάος.
πρωταγωνιστούν: Γουόλας Σον, Έλενα Ανάγια, Λουί
Γκαρέλ, Κριστόφ Βαλτς σύνοψη: Ο διανοούμενος Μορτ Ρίφκιν συνοδεύει τη σύζυγο του Σου στο διάσημο ισπανικό Φεστιβάλ Κινηματογράφου του Σαν Σεμπαστιάν, ανησυχώντας για το ξεμυάλισμά της με τον νεαρό σκηνοθέτη Φιλίπ. Στο πίσω μέρος του μυαλού του ο Μορτ ελπίζει ότι η αλλαγή περιβάλλοντος θα πυροδοτήσει το πρώτο του υπερφιλόδοξο μυθιστόρημα. Εκτός όλων των άλλων, γλαφυρά καταγεγραμμένων λεπτομερειών για την προσωπική του ζωή, της αδυναμίας του να βρει κεφάλαια για τη χρηματοδότηση των ταινιών του και της σταύρωσής του από το αγ-
ντελά Ρεγκέρα
Το θεσμοθετημένο 12ωρο της ατιμώρητης, έσχατης βίας στην αμερικανική κοινωνία όχι μόνο συνεχίζεται αλλά ομάδες εκτροχιασμένων, μπουχτισμένων ρατσιστών θεωρούν αυθαίρετο δικαίωμα και πατριωτικό τους καθήκον να επεκτείνουν το ωράριο την επόμενη ημέρα – και όσο χρειαστεί
Kάντω Τζαβέλλα ΤΟΥ ΘΑΝΆΣΗ ΣΤΑΥΡΌΠΟΥΛΟΥ Η αληθινή ιστορία της ηρωίδας του 1821 σε καλοκαιρινή περιοδεία.
Κείμενο: Θανάσης Σταυρόπουλος Σκηνοθεσία: Μενέλαος Τζαβέλλας Σκηνικά: Βασίλης Σακκής Κοστούμια παράστασης: Εργαστήρι Ελληνικών Παραδοσιακών Φορεσιών Αιμιλία Γιαννοπούλου, Πύργος Ηλείας Χορεύει το παραδοσιακό ελληνικό συγκρότημα Ελπάχο - Δικταίοι Καστρινοί, Γιώργος Φραγκάκης
Η
αληθινή ιστορία της Κάντως Τζαβέλλα από την ιστορική οικογένεια των Τζαβελλαίων της Ηλείας αναβιώνει επί σκηνής σε σκηνοθεσία του Μενέλαου Τζαβέλλα. Το έργο εκτυλίσσεται στην ευρύτερη περιοχή του Επίκουρου Απόλλωνα, κοντά στην Ανδρίτσαινα, και συγκεκριμένα στο Δραγώι, το καλοκαίρι του 1821. Εκεί, μια ιστορία αγάπης στα βαριά χρόνια της σκλαβιάς έχει πρωταγωνίστρια την Κάντω Τζαβέλλα, που θυσιάστηκε ως μια νέα Ιφιγένεια για να μην αιματοκυλιστεί ο τόπος της, οι ρίζες της, από τους Τούρκους. Τραγικά πρόσωπα στην ιστορία αυτή, γυναίκες και άνδρες της εποχής που θυσιάστηκαν στο όνομα της ελευθερίας της πατρίδας μας. Μια ιστορία που προφητεύει ότι τίποτα δεν θα ξεχαστεί αν οι άνθρωποι περπατήσουν ο ένας δίπλα στον άλλον. Στην παράσταση, που ξεκινά την περιοδεία της τον Ιούλιο, συμμετέχει ένας μεγάλος θίασος πρωταγωνιστών με την Όλγα Πολίτου, την Αθηνά Τσιλύρα, τη Νέλλη Γκίνη, τον Ορφέα Παπαδόπουλο και άλλους δέκα ηθοποιούς. Μαζί τους ο Γιώργος Γιαννόπουλος και η ερμηνεύτρια δημοτικών τραγουδιών Κατερίνα Κόρου, που έρχεται να μας ταξιδέψει με τη μαγική της φωνή.
Προπώληση εισιτηρίων: Viva.gr Πρώτες στάσεις περιοδείας Κυριακή 25/7: Θέατρο Βριλησσίων «Αλίκη Βουγιουκλάκη» Τετάρτη 28/7: Δημοτικό Κηποθέατρο Νίκαιας Σάββατο 31/7: Δημοτικό Θέατρο Άλσους Ηλιούπολης Δ. Κιντής Κυριακή 1/8: Βεάκειο Θεατρο Πειραιάς
15.7.21 – lifo
83
για να ξεπαστρέψουν τους ξένους, μια και μιλάμε για το Τέξας, που από παλιά υπακούει στον δικό του βιβλικό Θεό. Η σειρά Purge έχει φτάσει αισίως στο πέμπτο της επεισόδιο και η Αιώνια Κάθαρση θερίζει τους σπόρους του τραμπισμού, χωρίς να χρειαστεί να αναφερθεί ονομαστικά στον απελθόντα. Τα προοδευτικά της σημάδια είναι τόσο εμφανή, που χάνονται σαν σεναριακή πρόφαση στον στυλιζαρισμένο, ασταμάτητο κύκλο βίας που υποτίθεται πως στηλιτεύει. VILLAGE RENTI 5 - VILLAGE MALL 1 - VILLAGE PAGRATI 3 VILLAGE AG.DIMITRIOS 4 - TYMVOS 2 ΘΕΡΙΝΗ
Διαστημικά Καλάθια: Η Νέα Γενιά space jam a new legacy
σκηνοθεσία: Μάλκολμ Ντ. Λι πρωταγωνιστούν: Λεμπρόν Τζέιμς, Σέντρικ Τζόι,
Σονέκα Μάρτιν-Γκριν, Ντον Τσιντλ
Σινεμά
απο toν θοδωρη κουτσογιαννοπουλο
σύνοψη: Όταν ο ΛεΜπρόν και ο νεαρός γιος του Ντομ παγιδεύονται σε έναν ψηφιακό κόσμο που ελέγχει ένα κακόβουλο λογισμικό, ο Λεμπρόν καλείται να οδηγήσει τον Μπαγκς Μπάνι και τα υπόλοιπα ατίθασα Looney Tunes σε μια σχεδόν απίθανη νίκη. Απέναντί τους έχουν ψηφιακούς πρωταθλητές τεχνητής νοημοσύνης στη μορφή μιας πανίσχυρης ομάδας επαγγελματιών αστέρων του μπάσκετ, που όμοιά της δεν έχουμε ξαναδεί. Ένα καλόβολο στόρι, που παίδεψαν έξι σεναριογράφοι, πραγματεύεται ένα κακόβουλο λογισμικό, ικανό να παγιδεύσει τον βασιλιά Λεμπρόν Τζέιμς, τον στενοχωρημένο γιο του και την τρελοπαρέα του Μπαγκς Μπάνι σε έναν ψηφιακό εφιάλτη. Ο GOAT καλείται να οδηγήσει τα κλασικά και αγαπημένα Looney Tunes σε μια δύσκολη νίκη εναντίον του Ντον Τσιντλ και της υπερομάδας του. Τα Διαστημικά Καλάθια παντρεύουν και πάλι το μπάσκετ με τα κινούμενα σχέδια και τα αστεία διαδέχονται το ένα το άλλο με άγχος και μηχανικό καταιγισμό, σε μια ταινία που στοίχισε πολύ ακριβά και εξαντλεί το άναρχο DNA της παλιάς γενιάς των καρτούν σε απλοϊκή, διδακτική ψυχαγωγία του τύπου «πρέπει να πιστέψεις στον εαυτό σου». Αν και παίζει στο δικό του γήπεδο, ο Λεμπρόν είναι αμήχανος απέναντι στο green screen και στις σχηματικές ατάκες που του έδωσαν, ανήμπορος να ανανεώσει την υπόσχεση που είχε δώσει στον μικρό του ρόλο στο Trainwreck του Τζαντ Άπατοου. VILLAGE RENTI 3,14 - VILLAGE MALL 2,3,8 - VILLAGE PAGRATI 3 - VILLAGE AG.DIMITRIOS 4 - TOWN CINEMAS 2 TYMVOS 2 ΘΕΡΙΝΗ - ΤΑ ΧΡΟΝΙΑ ΤΗΣ ΑΘΩΟΤΗΤΑΣ ΘΕΡΙΝΟ
H Συνομιλία the conversation
σκηνοθεσία: Φράνσις Φορντ Κόπολα πρωταγωνιστούν: Τζιν Χάκμαν, Φρέντερικ Φόρεστ,
Τζον Καζάλ
Αριστούργημα Πολύ Καλό Καλό Ικανοποιητικό Μέτριο
84 lifo – 15.7.21
Κακό
σύνοψη: Ο Χάρι Κολ είναι ένας μοναχικός άντρας, ο οποίος ασχολείται με τις παρακολουθήσεις σε μια εποχή που βασιλεύουν οι θεωρίες συνωμοσίας. Ουσιαστικά δεν έχει προσωπική ζωή. Όταν ο διευθυντής μιας πολυεθνικής τού αναθέτει να καταγράψει τις συζητήσεις ενός άνδρα και μιας γυναίκας, ο εσωτερικός του κόσμος αναστατώνεται.
Φοβερό το γεγονός ότι η «μικρή» ταινία που στρίμωξε ο Κόπολα ανάμεσα στους δύο Νονούς είναι η Συνομιλία, με ήρωα έναν ιδιωτικό ντετέκτιβ, ειδικό στις ηχητικές υποκλοπές, που παθαίνει κρίση συνείδησης. Eννιά στα δέκα κείμενα που έχουν γραφτεί τής πιστώνουν σχόλιο για το σκάνδαλο Γουότεργκεϊτ, αλλά ο Κόπολα τη συνέλαβε από μόνος του και τη γύρισε πριν αυτό ξεσπάσει. Χρωστάει, ασφαλώς, αρκετά στο Blow Up του Αντονιόνι, αν όμως το Blow Up είναι μια ταινία για μια διαρκώς διαφεύγουσα αλήθεια, η Συνομιλία είναι μια ταινία για έναν διαρκώς διαφεύγοντα έλεγχο, τον έλεγχο των πραγμάτων που νομίζει ότι έχει ο ήρωας λόγω της απόστασης που παίρνει από αυτά, τις προσπάθειές του να τον αποκτήσει μέσω της εμπλοκής του, όταν διαπιστώνει την ουσιαστική απουσία του, και τη διαφαινόμενη ολοκληρωτική του ήττα, που θα έρθει σε ένα υποβλητικό, σχεδόν υπερβατικό τελευταίο εικοσάλεπτο. Το ιδιοφυές τελευταίο πλάνο βρίσκει τον ήρωα ισοπεδωμένο, εγκλωβισμένο σε μια προσωπική, υπαρξιστική κόλαση, με εκείνον που «παρακολουθεί» να είναι, ενδεχομένως, Εκείνος τον οποίο φοβάται περισσότερο. Από τα σπάνια φιλμ στα οποία οι δημιουργοί έχουν κάνει μεθοδική μελέτη πάνω στο αντικείμενό τους –εδώ η ηχητική παρακολούθηση–, και γι’ αυτό το «σύμπαν» τους γίνεται
ακόμα πιο πιστευτό, διαθέτει ακόμα ένα ηχητικό θαύμα από τον Γουόλτερ Μερτς, διαθέτει επίσης αδιανόητη (και κινηματογραφική με κάππα κεφαλαίο) ερμηνεία από τον Τζιν Χάκμαν στον κόντρα ρόλο ενός εσωστρεφούς, αντικοινωνικού χαρακτήρα με δραματικά γοητευτικές αντιφάσεις. Ζει παρακολουθώντας τις συνομιλίες των άλλων, μα αδυνατεί να συνομιλήσει μαζί τους, βγάζει τα προς το ζην παραβιάζοντας και παρατηρώντας την (πλούσια) ιδιωτική ζωή τους, μα συστέλλει τη δική του στο ελάχιστο δυνατό. Μια μεγάλη στιγμή των αμερικανικών ’70s, που λειτουργεί αποτελεσματικότερα αν το κοινό στην αίθουσα έχει συμπεριφορά εκκλησίας. Οι πιστοί του καλού σινεμά δεύτε λάβετε φως. Aπό τον Γιάννη Βασιλείου ΑΤΤΙΚΟΝ ΑΛΣΟΣ ΘΕΡΙΝΟ - ΖΕΦΥΡΟΣ ΘΕΡΙΝΟ - ΟΑΣΙΣ ΘΕΡΙΝΟ - ΡΙΒΙΕΡΑ ΘΕΡΙΝΟ
Ένας γιος un fils
σκηνοθεσία: Μεχντί Μπαρσαουί πρωταγωνιστούν: Σάμι Μπουατζίλα, Νάτζλα Μπεν
Αμπνταλάχ, Γουσέφ Κεμίρι σύνοψη: Μια οικογένεια πέφτει θύμα τρομοκρατικής επίθεσης. Ο 11χρονος Αζίζ τραυματίζεται σοβαρά και οι γονείς κάνουν αγώνα δρόμου ώστε να βρουν δωρητή για μεταμόσχευση, καθώς ένα οικογενειακό μυστικό βγαίνει
στην επιφάνεια. Στη σκιά της οικογενειακής τραγωδίας, μυστικά και διλήμματα φανερώνουν πως τίποτα δεν είναι δεδομένο. Ένα τρομοκρατικό χτύπημα με παράπλευρη απώλεια τον γιο ενός μεσοαστικού ζεύγους, που τραυματίζεται και χρειάζεται δότη για μεταμόσχευση ήπατος, στέκεται η αφορμή για ένα εξαιρετικά ενδιαφέρον δράμα που παραπέμπει αρκετά στο σινεμά του Ιρανού Ασγκάρ Φαρχαντί, έτσι όπως στηλιτεύει ένα απαρχαιωμένο σύστημα δικαίου, τις πατριαρχικές δοξασίες και τα προβλήματα που γεννούν στις σχέσεις ανάμεσα στα φύλα και στις κοινωνικές ομάδες. Οι απρόβλεπτοι ελιγμοί της πλοκής, οι σφιχτοδεμένοι ρυθμοί και μια σειρά από ενδιαφέρουσες συγκρούσεις και δύσκολα διλήμματα διατηρούν αμείωτο το ενδιαφέρον μέχρι τέλους, με διακύβευμα τη σωτηρία της νέας γενιάς, τη διασφάλιση ενός καλύτερου αύριο, όπως αυτό ενσαρκώνεται στο πρόσωπο του ανήλικου γιου που χαροπαλεύει, αναμένοντας από τους ενήλικες να υπερβούν τις αγκυλώσεις του κόσμου που έφτιαξαν, ώστε να σωθεί. Βραβείο Κοινού στο πρόσφατο Φεστιβάλ Γαλλόφωνου Κινηματογράφου.
Σινεμά
ΟΙ ΤΑΙΝΙΕΣ ΤΗΣ ΕΒΔΟΜΑΔΑΣ
Aπό τον Γιάννη Βασιλείου ΛΑΙΣ ΘΕΡΙΝΟ - ΦΛΕΡΥ ΘΕΡΙΝΟ - ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ ΘΕΡΙΝΟ
15.7.21 – lifo
85
φωτό: παρισ ταβιτιαν
Μουσική
απ ό τον χρήσ το παρίδη
Διονύσης Γραμμένος: «Η επιτυχία πάντα ερχόταν απ’ έξω και μετά αναγνωριζόταν στην Ελλάδα» Ο ιδρυτής της Ελληνικής Συμφωνικής Ορχήστρας Νέων μιλάει για τη σημασία της λίγο πριν από τη μεγάλη της έξοδο στην καρδιά της Ευρώπης, το Βερολίνο.
Μ
ετά από μια θριαμβευτική διεθνή πορεία ως σολίστ κλαρινέτου, o τριάντα ενός χρονών Διονύσης Γραμμένος έχει κάνει στροφή στην καριέρα του και πλέον είναι διευθυντής ορχήστρας. Οι προσκλήσεις σε μερικές από τις σημαντικότερες συμφωνικές ορχήστρες και όπερες σε Ευρώπη και Αμερική δεν τον ικανοποιούν τόσο όσο η θεαματική εξέλιξη του προσωπικού του «πνευματικού παιδιού», της Ελληνικής Συμφωνικής Ορχήστρας Νέων (ΕΛΣΟΝ), της οποίας είναι ιδρυτής και καλλιτεχνικός διευθυντής. Μετά από μία πορεία μόλις τεσσάρων χρόνων, προσκλήθηκε να συμμετάσχει στο φετινό Young Euro Classic, το σημαντικότερο φεστιβάλ διεθνώς για ορχήστρες νέων μουσικών στο διάσημο Konzerthaus του Βερολίνου, με μια συναυλία αφιερωμένη στην Ελληνική Επανάσταση.
— Η ΕΛΣΟΝ έγινε πρόσφατα μέλος της Ευρωπαϊκής Ομοσπονδίας Εθνικών Ορχηστρών Νέων. Η προσωπική σου πρωτοβουλία «έσωσε» την τιμή της χώρας, που δεν είχε μια ανάλογη ορχήστρα. Εξακολουθεί η Ελλάδα να μην εμπιστεύεται τους νέους; Δεν έχει να κάνει με το ότι η Ελλάδα δεν εμπιστεύεται τους νέους, γιατί η ΕΛΣΟΝ είναι μια ορχήστρα που καλείται να καθοδηγεί και να εξελίσσει τους νέους. Πρόκειται για έναν θεσμό που υπάρχει σε κάθε ευρωπαϊκή χώρα, από τη Γερμανία μέχρι τη Σκωτία, παντού. Έχω δουλέψει με μερικές από αυτές τις ορχήστρες, οπότε τις γνωρίζω από πρώτο χέρι και σε διαβεβαιώνω ότι πρόκειται για κάτι πολύ σημαντικό. Είναι το σημείο αναφοράς για κάθε νεαρό μουσικό που θέλει να γίνει ένας σπουδαίος επαγγελματίας. Η ωδειακή εκπαίδευση στην Ελλάδα είναι κατά βάση σολιστική. Από τη μέρα που θα ξεκινήσεις μέχρι τη μέρα που θα πάρεις τυπικά
86 lifo – 15.7.21
το δίπλωμά σου, ολοκληρώνεις τις σπουδές σου στο ωδείο, έχοντας αποκτήσει μια σολιστική κατεύθυνση. «Όμως μόλις το ένα τοις χιλίοις θα γίνει όντως σολίστ. Οι υπόλοιποι, σε μεγάλο βαθμό, θα είναι μουσικοί που θα πάρουν θέσεις σε ορχήστρες και πολλοί από αυτούς θα έχουν πάντοτε την αίσθηση του ανικανοποίητου. Καθώς εκπαιδεύτηκαν για κάτι άλλο, θα βρεθούν σε μια ορχήστρα και θα κυριαρχεί μέσα τους η αίσθηση ότι δεν κατάφεραν να γίνουν σολίστ. Η προσέγγιση στην ΕΛΣΟΝ είναι ότι σε εκπαιδεύουμε να γίνεις ένας εξαιρετικός μουσικός ορχήστρας και όχι ένας απογοητευμένος μουσικός ορχήστρας, επειδή δεν έγινες σολίστ. Σου δίνουμε όλα αυτά τα εφόδια και την καθοδήγηση γιατί όντως, το να ολοκληρώσεις τις σπουδές σε ένα ωδείο, δεν σημαίνει ότι ξέρεις πώς να παίξεις σε μια ορχήστρα. Γνωρίζεις, εν μέρει, πώς να παίξεις μόνος σου το μουσικό σου όργανο, αλλά το να συμμετέχεις σε μια ορχήστρα είναι κάτι εντελώς διαφορετικό. Κάθε εθνική ορχήστρα νέων αυτό προσπαθεί να περάσει στους μουσικούς της και αυτός είναι και ο λόγος ύπαρξης της ΕΛΣΟΝ. — Αναφέρεσαι, βέβαια, σε χώρες με διαφορετική παράδοση στη συμφωνική μουσική και με μεγάλο αριθμό ορχηστρών. Η αλήθεια είναι ότι και η Ελλάδα θα μπορούσε να έχει περισσότερες ορχήστρες και σίγουρα όχι μόνο μία όπερα. Σκέψου, για παράδειγμα, ότι το Λυρικό Θέατρο της Κέρκυρας ήταν το πρώτο της Ελλάδας και σήμερα δεν πραγματοποιεί παραγωγές, κατά συνέπεια δεν συνεχίζει την κουλτούρα που είχε. Συνεπακόλουθα, μέχρι σήμερα δεν είχαμε στην Ελλάδα μια αντίστοιχη ορχήστρα νέων, γιατί οι αρμόδιοι δεν θεώρησαν ότι κάτι τέτοιο αποτελεί προτεραιότητα. — Ακριβώς, γιατί δεν τους ενδιαφέρουν οι νέοι. Είναι χαρακτηριστικό ότι μέσα στην κρίση έφυγαν από τη
INFO Νίκος Σκαλκώτας (1904-1949) 36 Ελληνικοί Χοροί Λούντβιχ βαν Μπετόβεν (1770-1827) Συμφωνία αρ.3 σε Μι ύφεση μείζονα, έργο 55, «Ηρωική» Τετάρτη, 28 Ιουλίου, Υπαίθριο Θέατρο Δελφών «Φρύνιχος» Παρασκευή, 30 Ιουλίου, Παλαιό Φρούριο, Κέρκυρα Κυριακή, 1 Αυγούστου, Konzerthaus Berlin Young Euro Classic https:// young-euro-classic. de/event/greekyouth-symphonyorchestra-2021/
χώρα μισό εκατομμύριο νέοι. Και θα συνεχίσουν να φεύγουν. Σ’ εμάς, όμως, συμβαίνει το αντίστροφο. Οι νέοι επιστρέφουν από το εξωτερικό για να παίξουν στην ΕΛΣΟΝ. Οι μισοί μας μουσικοί περίπου ζουν έξω, είτε λόγω σπουδών είτε λόγω δουλειάς. Έως σήμερα έχουμε συγκεντρώσει μουσικούς από είκοσι έξι πόλεις της Ελλάδας και του εξωτερικού. — Υπάρχει ένας σταθερός πυρήνας στην ορχήστρα; Ξεκινήσαμε το 2017, μετά από αυστηρή επιλογή, με τριάντα μουσικούς, γιατί ακριβώς θέλαμε να δημιουργήσουμε έναν σταθερό πυρήνα, πάνω στον οποίο να προστεθούν τα επόμενα χρόνια νέα μέλη μέσα από τις ακροάσεις. Ο πυρήνας μας παραμένει σταθερός, ειδικά στα έγχορδα, γιατί ήθελα αυτοί οι άνθρωποι να καταλάβουν από την πρώτη μέρα που δούλευαν μαζί μας τι περιμένουμε από αυτούς. Πώς δουλεύουμε και πώς κυλάει μια εβδομάδα πρόβας, πώς ξεκινάμε και πώς φτάνουμε σε μια συναυλία. Αυτοί αποτελούν τον κεντρικό μας πυρήνα και προσθέτουμε, σιγά σιγά, νέους μουσικούς. Κάθε χρόνο έρχονται στις ακροάσεις νέοι που μας εντυπωσιάζουν και σκοπός μας είναι να δώσουμε ευκαιρίες σε όσους περισσότερους από αυτούς μπορούμε. Στόχος μου στην αρχή δεν ήταν να συγκεντρώσω εκατό άτομα για να παίξουμε μια συμφωνία του Μάλερ, δεν με ενδιέφερε η μαζικότητα αλλά η επιλεκτικότητα, ώστε να παίξουμε από την πρώτη μας κιόλας εμφάνιση με υψηλή ποιότητα. Να κρατήσουμε πολύ ψηλά τον πήχη. Θέλοντας να κρατήσουμε το επίπεδο, λοιπόν, και κυρίως να βεβαιωθούμε ότι όσοι προστίθενται ταιριάζουν ιδιοσυγκρασιακά στη φιλοσοφία της ορχήστρας μας, πραγματοποιούμε κάθε χρόνο ακροάσεις, αναζητώντας τους καλύτερους, ψάχνοντας τα διαμάντια σε κάθε γωνιά της Ελλάδας και της Ευρώπης. Μέχρι σήμερα έχουν επιλεγεί συνολικά εκατόν πενήντα νέοι μουσικοί μέσα από τις ακροάσεις μας. Φέτος το καλοκαίρι θα είμαστε εξήντα πέντε επί σκηνής. — Σε άλλες χώρες οι εθνικές ορχήστρες νέων συνδέονται με το κράτος; Με τον έναν ή τον άλλον τρόπο, ναι. Υπάρχει και ο ιδιωτικός παράγοντας, βέβαια, αλλά είναι σε μεγάλο βαθμό κρατικές. Ένα κομμάτι τους χρηματοδοτείται από το κράτος και ένα άλλο από ιδιωτική πρωτοβουλία. Η ΕΛΣΟΝ είναι η νεότερη ορχήστρα νέων στην Ευρώπη, ενώ, λίγο πριν από εμάς, το 2016, ιδρύθηκε η Εθνική Ορχήστρα Νέων της Σλοβακίας. — Πότε κατάλαβες ότι έλειπε μια ορχήστρα αυτού του τύπου; Το κατάλαβα αρκετά νωρίς, όταν βρισκόμουν στην ηλικία που βρίσκονται σήμερα τα περισσότερα μέλη μας, καθώς ήθελα κι εγώ να έχω πρόσβαση σε μια τέτοια ορχήστρα και να συμπράττω με άλλους νέους από τη χώρα μου. Σε ένα μέρος όπου θα μπορούσα να εκπαιδευτώ, να δοκιμάσω νέο ρεπερτόριο και να κάνω περιοδείες. Η εθνική ορχήστρα νέων σε κάθε χώρα είναι ένας θεσμός, το όνειρο κάθε νέου μουσικού. Στην ηλικία αυτή, λοιπόν, αισθανόμουν ήδη έντονα την έλλειψη ενός τέτοιου συνόλου. Όταν ξεκίνησα τις σπουδές μου στη Γερμανία, όπου απέκτησα άλλες εμπειρίες και μια αίσθηση του επιπέδου των νέων μουσικών, έγινε ακόμα πιο εμφανές μέσα μου το κενό αυτό που υπήρχε στην Ελλάδα. Το βίωσα ακόμα πιο δραματικά, κάτι που ενίσχυσε τη θέλησή μου να ιδρύσω ο ίδιος αυτή την ορχήστρα. Δεν μπορούσα να περιμένω άλλο από το κράτος να την ξεκινήσει. — Επιμένω ότι στην Ελλάδα δεν εμπιστεύονται τους νέους. Εσύ, με το που ξεκίνησες τη διεύθυνση ορχή-
ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ στρας, σου ανέθεσαν συναυλίες σε πολλές σημαντικές ορχήστρες, κάτι που εδώ θα έπρεπε να περιμένεις ίσως μέχρι τα σαράντα για να συμβεί. Όντως, ανέβηκα για πρώτη φορά στο πόντιουμ όταν διηύθυνα την Ορχήστρα Δωματίου της Βιέννης, στα είκοσι ένα μου. Μάλιστα, με εκείνη τη συναυλία κλείδωσε μέσα μου παντοτινά η διεύθυνση ορχήστρας. Η αλήθεια είναι ότι η επιτυχία πάντα ερχόταν απ’ έξω και μετά αναγνωριζόταν στην Ελλάδα. Πρώτα διηύθυνα στο Φεστιβάλ του Άσπεν και συνεργάστηκα με την Ορχήστρα Δωματίου στη Σκάλα του Μιλάνου και μετά μου ζητήθηκε να διευθύνω εδώ. — Οπότε, ποιες ήταν οι κινήσεις σου; Μίλησα σε ανθρώπους που πίστευα ότι θα καταλάβουν τι ακριβώς ήθελα να κάνω. Ήμουν μόλις είκοσι έξι χρονών. Οι άνθρωποι που στήριξαν από την πρώτη στιγμή την ιδέα της ΕΛΣΟΝ ήταν οι άνθρωποι του Κοινωφελούς Ιδρύματος Λάτση, κάτι καθόλου δεδομένο, δηλαδή το να εμπιστευτούν ένα νέο παιδί, καθώς εκείνη τη στιγμή δεν υπήρχε ακόμη μια ορχήστρα που να μπορούν να την ακούσουν να παίζει ώστε να τη στηρίξουν. Υπήρχε μονάχα στο μυαλό μου ως ιδέα. Οπότε, εάν η Ελλάδα έχει σήμερα μια τέτοια ορχήστρα νέων με εθνικά χαρακτηριστικά δεν το οφείλει μόνο στο δικό μου όραμα αλλά και στη δική τους στήριξη και ευαισθησία. — Πριν από την πρόσκλησή σας, όμως, από το Φεστιβάλ του Βερολίνου, είχατε κι άλλου είδους αναγνώριση, όπως η συμμετοχή του σημαντικού μαέστρου Γιοχάνες Ντεμπούς. Ο Ντεμπούς είναι ένας σπουδαίος μαέστρος, ο μουσικός διευθυντής της Καναδικής Όπερας και τακτικός προσκεκλημένος της Μετροπόλιταν Όπερας της Νέας Υόρκης. Ήρθε στην Αθήνα πέρυσι για πρώτη φόρα, ώστε να διευθύνει την ΕΛΣΟΝ στην 1η Συμφωνία του Μάλερ και να εκπαιδεύσει τους νέους μουσικούς μας. Ήταν μια μοναδική στιγμή η συνεργασία όλων αυτών των νέων ταλέντων μαζί του. — Το ηλικιακό όριο των μουσικών της ΕΛΣΟΝ είναι μέχρι τριάντα. Αυτό θα παραμείνει; Για τις φετινές μας ακροάσεις ελαττώσαμε ήδη το ηλικιακό όριο των μουσικών στα είκοσι οκτώ. Θεωρώ ότι μέχρι εκείνη την ηλικία πρέπει κανείς να έχει πάρει τα εφόδια ώστε να ξεκινήσει την επαγγελματική του σταδιοδρομία και ότι επίσης είναι καιρός να δώσει τη θέση του σε κάποιον νεότερο να δοκιμαστεί. — Ποιο είναι το ρεπερτόριό σας ; Επιλέγουμε πολύ προσεκτικά το ρεπερτόριο μας. Πρέπει να είναι ιδανικό για την ορχήστρα, δηλαδή να εκπαιδεύει τους νέους έτσι ώστε όλη η δουλειά που θα κάνουν να είναι ένα κεφάλαιο για την επόμενη πορεία τους. Επίσης, να μην είναι πολυπαιγμένο, ώστε να μπορέσουμε να προσεγγίσουμε με κάποιον τρόπο και το κοινό, προσφέροντάς του κάτι νέο. Συμπερασματικά, διατηρούμε ισορροπίες ανάμεσα σε δύο στάθμες: τους νέους, εφόσον γι’ αυτούς υπάρχει η ορχήστρα, και τον στόχο να εκπαιδευτούν και το κοινό, στο οποίο πρέπει κάτι να έχουμε να πούμε. — Η διεθνής σου καριέρα συνεχίζεται. Οι συμμετοχές σου προεξοφλούν σημαντική εξέλιξη. Καταρχάς, η κατάσταση που έχει διαμορφωθεί λόγω Covid δημιουργεί σε όλους μας μεγάλη ανασφάλεια για το πώς θα είναι η επόμενη ημέρα. Περιμένουμε πρώτα να δούμε πώς θα διαμορφωθούν οι συνθήκες αυτό το καλοκαίρι και, φυσικά, το μεγάλο ερώτημα όλων είναι τι θα γίνει ξανά από το φθινόπωρο. Λόγου χάρη, ήταν προγραμματισμένο φέτος να διευθύνω την παραγωγή της Λα Μποέμ με την English Touring Opera, κάτι που μεταφέρθηκε την επόμενη άνοιξη. Σε κάθε περίπτωση, όμως, η
καρδιά μου αυτήν τη στιγμή χτυπάει για την ΕΛΣΟΝ ! — Ως σολίστ κλαρινέτου εξακολουθείς να εμφανίζεσαι σε συναυλίες; Έχω πια την πολυτέλεια να επιλέγω το πού και πότε θα παίξω κλαρινέτο, κάτι που νεότερος δεν είχα την πολυτέλεια να κάνω, δηλαδή να απορρίπτω κάποιες προτάσεις. Δίνοντας πια έμφαση στο αχανές ρεπερτόριο που μου προσφέρεται στο επίπεδο της διεύθυνση ορχήστρας, αν πω ναι σε μια πρόταση να παίξω ως κλαρινετίστας, θα είναι γιατί θέλω να το κάνω με την καρδιά μου. — Προτάσεις για διεύθυνση ορχήστρα έχεις από την Ελλάδα; Θα διευθύνω φέτος τον Νοέμβριο στο Μέγαρο για πρώτη φορά την Κρατική Ορχήστρα Αθηνών. Οφείλω, όμως, να πω πως τρέφω μεγάλη αγάπη και για την Κρατική Ορχήστρα Θες/νίκης. Είναι μια ορχήστρα με την οποία συνεργάζομαι τακτικά από τα δεκαοκτώ μου ως κλαρινετίστας, τα τελευταία χρόνια και ως μαέστρος. Πρόκειται για ένα σύνολο μεγάλης δυναμικής που αποτελείται όχι μόνο από εξαιρετικούς μουσικούς αλλά και από ιδιαίτερα ζεστούς ανθρώπους. — Είσαι ικανοποιημένος από τη στάση των ιθυνόντων απέναντί σου; Πιστεύεις ότι υπάρχουν αντιπαλότητες; Δεν θεωρώ ότι υπάρχουν αντιπαλότητες. Ίσως όμως η καλλιτεχνική ποιότητα να μην είναι πάντα το κυρίαρχο κριτήριο. — Το κοινό της Αθήνας, ωστόσο, είναι σοβαρό και απαιτητικό. Υπάρχει κοινό, ναι, στο οποίο οφείλουμε να προσφέρουμε δυναμικές εκτελέσεις και έντονες συγκινήσεις. Δεν πρέπει, όμως, το κοινό αυτό να το θεωρούμε δεδομένο και, φυσικά, ως μουσικοί δεν πρέπει να θεωρούμε τον εαυτό μας τόσο σπουδαίο ώστε όλοι οφείλουν να έρχονται σ’ εμάς και να μας παρακολουθούν. Γι’ αυτό πρέπει να χτίσουμε μια σχέση εμπιστοσύνης με το κοινό μας, δίνοντάς του κάθε φορά τον καλύτερό μας εαυτό και την πιο αληθινή μας ερμηνεία. — Πότε ήταν η πιο «αληθινή» εκτέλεση που έχεις ακούσει στην Ελλάδα, ισάξια με τις καλύτερες διεθνείς εκτελέσεις; Όταν ήρθε ο ιδιοφυής Κωνσταντίνος Καρύδης με τη Mahler Chamber Orchestra στο Μέγαρο και ερμήνευσαν την 7η Συμφωνία του Μπετόβεν. — Ποιο είναι το πρόγραμμα που θα παρουσιάσετε στο Βερολίνο; Ένα επετειακό πρόγραμμα με αφορμή τα 200 χρόνια από την Ελληνική Επανάσταση. Αποτελείται από πέντε Ελληνικούς Χορούς του Νίκου Σκαλκώτα, από περιοχές και πόλεις σταθμούς της Επανάστασης, σε συνδυασμό με την 3η Συμφωνία του Μπετόβεν. Ο Μπετόβεν, όπως και ο Κολοκοτρώνης, γεννήθηκε το 1770, αμφότεροι, δε, εμπνεύστηκαν σε κάποιο βαθμό από την ηγετική φυσιογνωμία του Ναπολέοντα. Ο Κολοκοτρώνης έγραψε στα απομνημονεύματά του ότι «ο Ναπολέοντας και η Επανάστασή τού άνοιξαν τα μάτια του κόσμου». Επιδίωκε μάλιστα να τον συναντήσει στο Παρίσι για να του ζητήσει να βοηθήσει την Ελληνική Επανάσταση. Ο Μπετόβεν έγραψε τη Συμφωνία αρ. 3 για τον Ναπολέοντα, που αργότερα όμως την αφιέρωσε σε όλους τους ήρωες και έμεινε στην ιστορία ως η «Ηρωική». Νομίζω πως με τον τρόπο αυτό θα μεταφέρουμε ελληνικό άρωμα στο Βερολίνο, αφού πρώτα το παρουσιάσουμε σε δύο συναυλίες στους Δελφούς και την Κέρκυρα. — Μεγάλη στιγμή, λοιπόν, για την ορχήστρα. Ναι, αλλά να ξέρεις πως αυτή η συναυλία δεν είναι απλώς της ΕΛΣΟΝ στο Βερολίνο. Είναι μια εμφάνιση της νέας γενιάς Ελλήνων μουσικών που εκπροσωπούν τη χώρα μας στο Βερολίνο.
Cordella.gr
Happily ever after, με όλα τα δώρα που επιθυμείς από την πρώτη online λίστα γάμου στην Ελλάδα!
Η
www.cordella.gr Facebook: @cordella.gr Instagram: @cordella.gr
λίστα γάμου είναι ίσως η πιο ευχάριστη από τις pre-wedding διαδικασίες και η Cordella δημιουργήθηκε για να την κάνει ακόμα πιο ευχάριστη υπόθεση. Στο cordella.gr θα βρεις συγκεντρωμένα δεκάδες brands, από προϊόντα για το σπίτι, είδη για hobby και κατοικίδια, έπιπλα ή ηλεκτρικές συσκευές μέχρι υπηρεσίες χαλάρωσης και ευεξίας, αθλητικές δραστηριότητες, ταξίδια ή εμπειρίες διασκέδασης. Ό,τι κι αν επιθυμείς, αρκεί να το διαλέξεις και οι καλεσμένοι σου θα το αγοράσουν με όλη τους την αγάπη. Με τους «Κουμπαράδες» χρημάτων μπορείς να ζητήσεις από τους καλεσμένους σου χρήματα ή μπορούν εκείνοι να επιλέξουν να συμβάλουν στην αγορά κάποιου ομαδικού δώρου, ενώ κάθε στιγμή παρακολουθείς τη λίστα σου και μπορείς να την επεξεργαστείς. Κι όταν όλα είναι όπως θέλεις, θα παραλάβεις στον χώρο σου, χωρίς επιπλέον μεταφορικά, τα δώρα της νέας σου ζωής, γεμίζοντας με τις ευχές των αγαπημένων σου. Το cordella.gr είναι μια ευχή που έγινε πραγματικότητα, για να φέρει χαρά στους νεόνυμφους αλλά και τους καλεσμένους τους!
15.7.21 – lifo
87
Θέατρο
απο thν αργυρω μποζωνη
88 lifo – 15.7.21
Προμηθέας Δεσμώτης: Ο μυθολογικός ήρωας που αγαπούσε τους ανθρώπους Με αφορμή την παράσταση του «Προμηθέa» που σκηνοθετεί ο Άρης Μπινιάρης, ανατρέχουμε στην ιστορία του αριστουργηματικού έργου του Αισχύλου.
Η
κυρίαρχη εικόνα του Προμηθέα είναι αυτή του μυθολογικού ήρωα δεμένου για χιλιάδες χρόνια στα βράχια του Καυκάσου, με έναν αετό να του τρώει το συκώτι κάθε πρωί. Αιτία η φωτιά, η πηγή ζωής, το δώρο του στο ανθρώπινο γένος. Η αποστασία του Προμηθέα, που έκλεψε το πυρ από τους θεούς και το πρόσφερε στους ανθρώπους, κι έγινε έτσι ο μεγαλύτερος ευεργέτης τους, είναι μια από τις πιο δημοφιλείς ιστορίες της μυθολογίας, της «Βίβλου» των αρχαίων. Ο Προμηθέας δεν είναι άνθρωπος ούτε θεός, είναι η εκπροσώπηση της συμπαντικής δύναμης, αυτός που θυσιάστηκε για τους ανθρώπους, ο μέγας πάσχων, αυτός που μαζί με την Αθηνά, τη θεά της σοφίας, έπλασε τον άνθρωπο «κατ’ εικόνα του Θεού». Και δίνοντάς του το πυρ, τον σπινθήρα του νου, του χάρισε τις τέχνες, βγάζοντάς τον από την καθήλωση της ζωικής του φύσης, από τα έγκατα της γης, για να αντικρίσει το φως της γνώσης. Τιτάνας άγριος, από αυτούς που τεμάχισαν
και έφαγαν το σώμα του Διόνυσου Ζαγρέα, φέρει μέσα του τη θεία δύναμη, Τιτάνας συμπονετικός, προσφέρει τη δύναμή του στους ανθρώπους για να τους αφυπνίσει, να τους καθοδηγήσει πέρα από έναν κόσμο ενστίκτων, παρακούοντας τον Δία. Η ανυπακοή του είναι μια πράξη υπεύθυνη και συνειδητή που τους χάρισε την αιωνιότητα, καθώς βρήκαν τον τρόπο να καλλιεργήσουν τη γη, τις τέχνες και τις επιστήμες, εξασφαλίζοντας την επιβίωση, την πνευματική ανάπτυξη και τη θέση που τους αρμόζει στη δημιουργία του κόσμου, άρχισαν να κατανοούν τους νόμους του σύμπαντος και μέσα από την πνευματικότητα ήρθαν σε επαφή με το θείο. «Οι άνθρωποι, ενώ προηγουμένως ήταν “νήπιοι”, εκείνος τους κατέστησε νοήμονες και ενώ πρώτα έβλεπαν, δηλαδή διέθεταν την αίσθηση της όρασης, έβλεπαν μάταια. Ζούσαν όλη τη ζωή τους όμοια με μορφές ονείρων, τυχαία, ανακατεύοντας τα πράγματα όπως να ’ναι. Δεν είχαν προσήλια πλινθόχτιστα σπίτια, ούτε κατείχαν την ξυλουργική. Ζούσαν χωμένοι σε σπηλιές, σαν μυρμήγκια.
Δεν διέθεταν κανένα σίγουρο σημάδι για τις εποχές. Έπρατταν χωρίς κρίση» γράφει ο Αισχύλος, που εμπνέεται από τον μύθο του Προμηθέα για να γράψει τον Προμηθέα Δεσμώτη, τη μόνη σωζόμενη τραγωδία στην οποία κανένας από τους χαρακτήρες δεν είναι κοινός θνητός, ένα έργο που διαφέρει αισθητά από τα υπόλοιπα, που φτάνουν μέχρι τις μέρες μας, και από πολλούς μελετητές θεωρείται ψευδεπίγραφο. Δεν γνωρίζουμε με βεβαιότητα πότε γράφτηκε, ούτε αν ανήκε σε τριλογία, στην «Προμήθεια», ούτε ποια θέση κατείχε σε αυτήν, εφόσον συνέβαινε κάτι τέτοιο. Διαφέρει από κάθε άλλο έργο του Αισχύλου. Το έργο του Αισχύλου ξεκινά με το Κράτος, τη Βία και τον απρόθυμο Ήφαιστο να οδηγούν τον Προμηθέα σε ένα έρημο μέρος της Σκυθίας και να τον δένουν πάνω σ’ έναν βράχο ως τιμωρία για την κλοπή της φωτιάς από τους θεούς και την απόδοσή τους στους ανθρώπους. Σε αυτόν τον τόπο μαρτυρίου φτάνουν οι Ωκεανίδες, ο Ωκεανός, που επιχειρεί να κάνει τον Προμηθέα να αλλάξει στάση, και
ΑΡΧ ΑΙΟ ΔΡΑΜΑ η Ιώ, η κόρη του βασιλιά του Άργους, που, τον Προμηθέα. Κι ενώ ο απροσπέλαστος αυμεταμορφωμένη σε αγελάδα, περιπλανιέται τός τόπος αποτελεί για τον πρώτο έναν χώρο ασταμάτητα, κυνηγημένη απ’ τη μύγα που τιμωρίας και διαπόμπευσης, για τον Προμηέστειλε η Ήρα για να την τιμωρήσει για τον θέα αποτελεί μια πλατφόρμα εκκίνησης ενός έρωτα που ενέπνευσε στον Δία. σπάνιου και φλογερού οραματισμού. Μέσα Από τις επτά τραγωδίες του αισχυλικού από λόγια πύρινα, προφητικά, άλλοτε αιχμηcorpus που μπορούμε να διαβάσουμε σήρά και άλλοτε γεμάτα συμπόνια, μας καλεί να μερα στην αυθεντική τους μορφή, οι όροι έρθουμε σε επαφή με μια πηγή υπαρξιακής «διδάσκω» και «μανθάνω» εμφανίζονται καταγγελίας, ικανής να ανατρέψει οποιαδήσυχνότερα στον Προμηθέα Δεσμώτη. Μέσα σε ποτε ισχύουσα τυραννίδα και να την αμφιδέκα στίχους συνοψίζεται όχι μόνο ο σκοπός σβητήσει συθέμελα ως θεόθεν δεδομένη» λέτου έργου αλλά, με τον Προμηθέα στον ρόλο ει ο σκηνοθέτης του έργου Άρης Μπινιάρης. του δασκάλου-αφηγητή, μας αποκαλύπτεται «Οραματίζεται την αυτοπραγμάτωση του η δική του ευεργεσία στο ανθρώπινο γένος, o ανθρώπου και τον ολικό απεγκλωβισμό του τρόπος που ευνόησε τον άνθρωπο. Στο δεύ- απ’ ό,τι ηγεμονεύει στυγερά την εξέλιξη και τερο επεισόδιο, το μοναδικό αρχαίας τραγω- χειραφέτησή του. Ως πάσχον θεός-προφήδίας στη διάρκεια του οποίου δεν της ορθώνεται εκτεθειμένος εκεί εμφανίζεται και δεν αποχωρεί που κορυφώνεται η σκληρότητα κάποιο πρόσωπο, απευθυνόμενος και η αδιαλλαξία του Δία, εκεί INFO στον χορό των Ωκεανίδων, μιλά για που κορυφώνεται η σκληρότητα «ΠΡΟΜΗΘΈΑΣ τις καθοριστικής σημασίας για την και η αδιαλλαξία των νέων κραΔΕΣΜΏΤΗΣ» ΤΟΥ εξέλιξη του ανθρώπου εφευρέσεις τούντων αρχόντων απέναντι σε ΑΙΣΧΎΛΟΥ του. Αναφέρει την αρχιτεκτονική όποιον τολμήσει να αντιταχθεί ΑΡΧΑΊΟ ΘΈΑΤΡΟ και την ξυλουργική, τη μετεωρολοστις αποφάσεις της ηγεμονίας ΕΠΙΔΑΎΡΟΥ γία και την αστρονομία, την επινότους. (20-22 Αυγούστου ηση των αριθμών και της γραφής, Ως φορέας μιας άγρυπνης ψυ2021) την εξημέρωση και τη ζέψη των χικής διέγερσης, που δεν καταζώων, τη ναυσιπλοΐα, την ιατρική, λαγιάζει και δεν σβήνει, μα διαρΜετάφραση: την πρόγνωση του μέλλοντος και κώς αυτοαναφλέγεται, ο ήρωας Γιώργος Μπλάνας τη μεταλλουργία. προκαλεί τα αντανακλαστικά Σκηνοθεσία: Άρης Μπινιάρης Με κυρίαρχη τη σύγκρουση του μιας αφύπνισης. Στα πύρινα κεΣκηνικά: Προμηθέα με τον Δία, ο Αισχύλος λεύσματα του θεού-προφήτη ο Μαγδαληνή αναδεικνύει έναν δεύτερο άξονα Δίας προτάσσει αμείλικτα, διά Αυγερινού συγκρούσεων, εμπλουτίζοντας τα των αντιπροσώπων του, άλλοτε Κοστούμια: επίπεδα του έργου, με την αντίτην τυφλή υπακοή στις αποφάΒασιλική Σύρμα δραση στην εξουσία να φέρνει σε σεις του άλλοτε την καταναγκαΜουσική σύνθεση: πρώτο πλάνο το μήνυμα για την στική συστράτευση στους δόΦώτης Σιώτας εξέλιξη του ανθρώπου μέσω της λιους σκοπούς του. Φωτισμοί: Αλέκος κατάκτησης της ελευθερίας, της Ο Προμηθέας αντιστέκεται ως Αναστασίου δικαιοσύνης και του αμοιβαίου φορέας μιας τελεσφόρας ενόραΧορογραφίες: Εύη Οικονόμου σεβασμού. Φανερώνεται ότι το σης, ως κομιστής ενός ελπιδοΠαίζουν: Γιάννης πεδίο των συγκρούσεων είναι το φόρου οραματισμού. Μας καλεί Στάνκογλου εφαλτήριο της καλλιέργειας και να αναζητήσουμε τον ψυχικά (Προμηθέας), της αφύπνισης, ο Προμηθέας δεν πυρακτωμένο λόγο του στον τόΆρης Μπινιάρης διστάζει να συγκρουστεί με τα όρπο της καθήλωσης και να αφου(Κράτος), γανα του Δία, το Κράτος, τη Βία, γκραστούμε τους λογισμούς του, Κωνσταντίνος τον Ήφαιστο και τον Ερμή, ενώ να αναρωτηθούμε πού οδηγεί ο Γεωργαλής (Βία), η Ιώ και οι Ωκεανίδες βρίσκουν μόχθος για αλλαγή όταν πληρώΔαυίδ Μαλτέζε δύναμη να συγκρουστούν με τον νεται με τόσο βαριά ποινή, να (Ήφαιστος), πατέρα των θεών. συνειδητοποιήσουμε σταδιακά Αλέκος Συσσοβίτης (Ωκεανός), Ηρώ Ο Προμηθέας Δεσμώτης, η τραγωτον καιροσκοπισμό και τους Μπέζου (Ιώ), δία του Αισχύλου για τον δάσκααυθαίρετους βρυχηθμούς της Ιωάννης Παπαζήσης λο και επαναστάτη που δίνει ένα εξουσίας και να συντονιστούμε, (Ερμής) μάθημα στο γένος των ανθρώπων, τέλος, με τους σπασμούς της Χορός: Αντριάνα ώστε να εκμεταλλευτούν τη γνώτραγικής μοίρας του ανθρώπου Αντρέοβιτς, ση και να αποκτήσουν επίγνωση, που, ως αναλώσιμο σώμα, γίνεΔήμητρα Βήττα, κριτική σκέψη και πάθος για την ται βορά για τους αιμοβόρους Φιόνα Γεωργιάδη, ελευθερία και την αυτονομία τους, πόθους των τυράννων. Κατερίνα Δημάτη, ανεβαίνει στην Επίδαυρο από τις Μετά από αυτήν τη σειρά Γρηγορία Μεθενίτη, 20 έως τις 22 Αυγούστου σε σκητων κλιμακούμενων συνειδητοΕλένη Μπούκλη, Νάνσυ Μπούκλη, νοθεσία Άρη Μπινιάρη. Στη δεύτεποιήσεων έρχεται η πιο σημαΔώρα Ξαγοράρη, ρη εμφάνισή του στην Επίδαυρο, ο ντική στιγμή: η τελική πτώση Λεωνή Ξεροβάσιλα, Άρης Μπινιάρης, αντλώντας πλητου Προμηθέα στα Τάρταρα όχι Αλεξία Σαπρανίδου ροφορίες από τη ρυθμικότητα του μόνο επεκτείνει τη σύγκρουση Μουσικός επί κειμένου, συνεχίζει την έρευνά αλλά διεγείρει ακατάπαυστα και σκηνής: Νίκος του πάνω στην αρχαία τραγωδία, κλιμακώνει αποκαλυπτικά την Παπαϊωάννου με τους ηθοποιούς να μεταβολίαντίθεση του αλύγιστου προφή(βιολοντσέλο, ζουν σε θεατρική δράση τον ήχο τη με τον στυγνό και αδιάλλακτο effects) και τον ρυθμό του ποιητικού λότύραννο. γου μέσω του σώματος και της Καθ’ όλη τη διάρκεια του έρφωνής. Mέσα από ένα παλλόμενο γου, ό,τι αποτελεί για τον Δία και ζωντανό ηχητικό περιβάλλον μέσο πίεσης και βασανισμού, ο αναδεικνύονται τα πρόσωπα μιας παλιάς, μα Προμηθέας το μετουσιώνει, μέσα από την πάντα επίκαιρης ιστορίας με ένα διαχρονικό αντοχή του στο μαρτύριο, σε απειλητική προσύμβολο αντίστασης. ειδοποίηση προς τον Δία πως: “Θα ’ρθει μια «Στην ερημιά της πέτρινης Σκυθίας απο- μέρα που ο μέγας τύραννος θα πέσει και θα φασίζει ο Δίας να εξορίσει και να καθηλώσει λουφάξει σα δαρμένο σκυλί...”». 15.7.21 – lifo
89
MΥΘΙΣΤΟΡΗΜΑ
Το τέλος του άνδρα συγγραφέα; Το πολυσυζητημένο, βραβευμένο με το Εθνικό Βραβείο Λογοτεχνίας ΗΠΑ το 2018 βιβλίο της Σίγκριντ Νιούνεζ (Sigrid Nunez) «Ο Φίλος» κυκλοφόρησε στα ελληνικά από τον Gutenberg για να αποδομήσει το επιβλητικό προφίλ του άνδρα συγγραφέα και να επανεξετάσει τις αρχές του μυθιστορήματος.
Βιβλίο
απο την τινα μανδηλαρα
90 lifo – 15.7.21
Α
ν υπάρχει μια συγγραφέας που φέρει αυθεντικά τη σφραγίδα της Νέας Υόρκης με όλες τις δυνατότητες, τις αμφιβολίες και τις συζητήσεις που αυτήν τη στιγμή έχουν ανοίξει στον κόσμο των γραμμάτων στην πόλη που δεν κοιμάται ποτέ, είναι αναμφίβολα η Σίγκριντ Νιούνεζ. Ακροβατώντας ανάμεσα στη λογοτεχνία και τη δημοσιογραφική καταγραφή, τη δοκιμιακή γραφή και τη μυθοπλασία, η Αμερικανίδα με ρίζες από τον Παναμά και τη Γερμανία συγγραφέας μάς έχει χαρίσει μια σειρά από βιβλία που δεν εντάσσονται σε κατηγορίες αλλά θέτουν τα μεγάλα ερωτήματα: αξίζει να είναι κανείς συγγραφέας σήμερα, άνδρας και κυρίως γυναίκα, όταν δεσπόζει η κατάρα του εφήμερου και ο δαίμονας των ευπώλητων; Πόσο, αλήθεια, μπορεί να τα βάλει μια γυναίκα με την πανίσχυρη μορφή του καταραμένου άνδρα συγγραφέα; Τι σημαίνει γραφή, είναι χάρισμα ή συνεχίζει να είναι μια οικειοθελής αυτοκτονία όπως επιμένουν να την ορίζουν οι περισσότεροι συγγραφείς; Όλα αυτά τα ερωτήματα μένουν ανοιχτά στον πολυδιάστατο και πολυβραβευμένο, μεταξύ άλλων με το Εθνικό Βραβείο Λογοτεχνίας ΗΠΑ το 2018, Φίλο, που έχουμε την τύχη να διαβάζουμε πλέον στα ελληνικά, καθώς κυκλοφορεί στη σειρά της Aldina των εκδόσεων Gutenberg, σε ακριβή μετάφραση του Γιώργου Λαμπράκου. Γραμμένο με τον αιχμηρό και αδιόρατα ειρωνικό τρόπο της πρόζας της Τζόαν Ντίντιον, η οποία κατά κάποιον τρόπο υπήρξε, εκτός από φίλη, και πνευματική μέντορας της Σίγκριντ Νιούνεζ, το βιβλίο δεν εισέπραξε τυχαία επαίνους, προκαλώντας άπειρες συζητήσεις μεταξύ των ομοτέχνων. Αφορμή, άλλωστε, για τη συγγραφή του Φίλου, όπως ακριβώς και για δύο κεντρικά βιβλία της Ντίντιον, είναι το πένθος, αφού η συγγραφέας-πρωταγωνίστρια υποτίθεται ότι ξεκινά να γράφει ύστερα από την αυτοκτονία του καλύτερού της φίλου, κρυφού καταφανώς έρωτα και εραστή για μια βραδιά, γοητευτικού καθηγητή και επίσης συγγραφέα,
στον οποίο απευθύνεται σε δεύτερο πρόσωπο, ταυτίζοντας έτσι την αφήγηση με την προσωπική εξομολόγηση. Οι εσωτερικές σκέψεις, μαζί και ένα αίσθημα ενοχής, που ανάγκασαν την πρωταγωνίστρια του βιβλίου όχι μόνο να έρθει σε επαφή με την τελευταία σύζυγο του αποθανόντος φίλου της αλλά και να υιοθετήσει, αν και γατόφιλη, το επιβλητικό σκυλί του, που φέρει το όνομα «Απόλλων» –άλλη μια ειρωνική, χιουμοριστική παράφραση για ένα άσχημο, αλλά αξιαγάπητο, όπως μάλλον και η ίδια, πλάσμα–, παρατίθενται και αποκαλύπτονται de profundis και χωρίς στεγανά. Τα ελαττώματά της και οι ελλείψεις της καταγράφονται με κάθε λεπτομέρεια, όπως αντίστοιχα αποκαλύπτονται και οι αδυναμίες, φτάνοντας στο σημείο της απομυθοποίησης του συγγραφικού επαγγέλματος. Η αναφορά διόλου τυχαία, όπως και οι πλείστες παραπομπές-ρήσεις στους κυρίαρχους άνδρες συγγραφείς, τους οποίους φροντίζει να απομυθοποιήσει με υποδόρια έξυπνο τρόπο, σπεύδοντας καταρχάς να «σκοτώσει» συμβολικά τον πρωταγωνιστή της ιστορίας της, τον άνθρωπο που επηρέασε, όσο κανείς, τη συγγραφική της πορεία. «Τώρα είναι απλώς άλλο ένα νεκρό λευκό αρσενικό» γράφει κάποια στιγμή για τον άλλοτε μέντορά της, χαράζοντας τη γραμμή που διαχωρίζει τη δική του αλλοτινή παντοδυναμία από τη δική της πένθιμη, φοβισμένη και κάπως αμφίβολη γλώσσα, η οποία αρχίζει σταδιακά να βγαίνει στο προσκήνιο. Μέχρι να τελειώσει το βιβλίο η εξομολογητική, δευτεροπρόσωπη απεύθυνση προς τον άλλοτε κραταιό φίλο και κρυφό της έρωτα, για τον οποίο πενθεί όσο καμία από τις τρεις συζύγους του, μετατρέπεται σε ένα δυναμικό μανιφέστο για τις γυναίκες που μπορούν να βρουν τη δύναμη, όπως η Βιρτζίνια Γουλφ, να γράψουν το δικό τους βιβλίο, στο δικό τους δωμάτιο. Παρέα με τον Απόλλωνα, τον τεράστιο μολοσσό που σε κάποια στιγμή παράξενης λύσσας σχίζει το βιβλίο του Κνάουσγκορντ –εννοείται, διόλου τυχαία κίνηση και αναφορά–, σε
sigrid nunez Ο φίλος
Μτφρ.: Γιώργος Λαμπράκος Εκδόσεις Gutenberg Σελ.: 245
ένα αντίστοιχα μικρό σπίτι και μικρό δωμάτιο, γράφει το δικό της τεράστιο γράμμα-μυθιστόρημα, όπως έκανε η Φλάνερι Ο’Κόνορ στην Α., κάνοντας κομμάτια τους άνδρες συγγραφείς φιλόδοξων μπεστ-σέλερ και αυτοαναφορικών αυτοβιογραφιών. Απατώντας χαρακτηριστικά στις συμβουλές του μπεστ-σέλερ συγγραφέα Πάτερσον, ο οποίος επιμένει ότι τα βιβλία πρέπει να έχουν αρραγή αφήγηση και ιστορία, η πρωταγωνίστρια-συγγραφέας καταθέτει τελικά ένα βιβλίο χωρίς κεντρική υπόθεση, αποσπασματικό και πολύτροπο, γεμάτο από φράσεις διαφόρων σπουδαίων ομοτέχνων της, με τους οποίους έρχεται σε ευθεία αντιπαράθεση ή σύμπνοια. Πρότυπό της και κεντρική, εν προκειμένω, επιρροή φαίνεται να είναι παραδόξως το βιβλίο ενός άνδρα, Οι σημειώσεις του Μάλτε Λάουριντς Μπρίγκε, στο οποίο κατεξοχήν αναφέρεται και απ’ όπου αφορμάται ώστε να καταθέσει αυτό το πολυπρόσωπο εσωτερικό σημειωματάριο. Σίγουρα όμως η Νιούνεζ δεν μένει εδώ, στόχος της είναι να αποδομήσει, με τα συγγραφικά εργαλεία της παρατήρησης και της βαθιάς επισκόπησης, την αλλοτινή κραταιά θέση του επιβλητικού άνδρα-συγγραφέα –βλέπε Χέμινγουεϊ–, την οποία φαίνεται να ασπάζεται ο αυτόχειρας φίλος της, ότι η συγγραφή οφείλει να αντιστοιχεί σε έναν μεστό, γεμάτο από περιπέτειες βίο. Έμπλεος εμπειριών, ο αυτόχειρας μέντοράς της, στον οποίο απευθύνεται με το βιβλίο της, δεν έπαψε στιγμή να υποστηρίζει την άκρατη δύναμη του flâneur, όπως και ενός ελευθεριακού βίου, που του επέτρεπε όχι μόνο να έχει πολλές ερωμένες αλλά και να αποπλανά φοιτήτριες, κάτι που δείχνει να εκθέτει εν είδει παλαιού συγγραφικού κοσμολογικού μοντέλου η αφηγήτρια. Ο καταραμένος ερωτύλος καθηγητής, δυναμικός συγγραφέας, flâneur και πότης, που προβαίνει στο απονενοημένο διάβημα επειδή δεν κατέκτησε την απόλυτη δημιουργία και έπαψε να βιώνει τον αχαλίνωτο έρωτα, είναι το κεντρικό μοτίβο το οποίο τελικά αποδομεί η πρωταγωνίστρια της Νιούνεζ. Έτσι είναι, αν έτσι νομίζετε, επιμένει να υποστηρίζει, ξέροντας ότι εκείνη τη στιγμή εγγράφει ένα νέο κεφάλαιο στη δυναμική του μυθιστορήματος. Επομένως, όσο σπαραχτική και αν είναι για την ίδια η απώλεια, ουσιαστικά ισοδυναμεί με μια κίνηση εξίσου απελευθερωτική, καθώς επανεξετάζει εκ βάθρων τα πράγματα μέσα από την αποσιωπημένη γραφή μιας γυναίκας που, όπως και τα πλείστα περιστατικά στα οποία αναφέρεται, τελούσε για χρόνια σε αφωνία. Συμπαραστάτης της ο μεγάλος σκύλος, ο Δανός Απόλλων και ένα αθώο βλέμμα που, όπως στον Ρίλκε, αρχίζει να δίνει μορφή στα πράγματα μέσω της γλώσσας. Τέρμα πια με τις καταραμένες επιβλητικές παρουσίες, σειρά έχει η αθώα τρομακτική δύναμη των ανυπεράσπιστων πλασμάτων, όπως αυτή του άκακου κατά τα άλλα μολοσσού, που, όπως η ίδια, δεν έχουν συναίσθηση της δύναμής τους αλλά μπορούν ανά πάσα στιγμή να μετατραπούν σε φιλόδοξους Φρανκενστάιν. Όσο για τον αινιγματικό τίτλο του βιβλίου Ο φίλος, μάλλον αυτός είναι, τελικά, ο φανταστικός συνοδοιπόρος που εκείνη επιλέγει ανάμεσα στα άλλα επινοημένα ή πραγματικά πλάσματα – δεν έχει σημασία. Αρκεί αυτό να μπορεί να της δίνει πνοή, όπως της έδωσαν αντίστοιχα άλλες φίλες, όπως η Γουλφ ή η Αλεξίεβιτς, με την οποία κλείνει το βιβλίο, επιστρέφοντας εκεί απ’ όπου ξεκίνησε. «Με άλλα λόγια, το μυαλό των γυναικών, αναγκασμένο να υποστεί τόσο τρόμο και ανίκανο να δεχτεί κι άλλον, είχε κατορθώσει να σβήσει τα φώτα». Αυτά ανάβει τώρα ξανά η Νιούνεζ με τον δικό της, φανταστικό Φίλο.
ΠΟΛΙΤΙΚΗ
Τ
ο υπερωκεάνιο ήταν το «Βασίλισσα Φρειδερίκη». Σ’ αυτό επιβιβάστηκαν τον Αύγουστο του 1960 ο Ανδρέας Παπανδρέου και η Μάργκαρετ, η δεύτερη σύζυγός του και μητέρα των τεσσάρων παιδιών του, για να επιστρέψουν στις Ηνωμένες Πολιτείες, στην Καλιφόρνια και στο Πανεπιστήμιο του Μπέρκλεϊ, όπου ο Ανδρέας κυριολεκτικά διέπρεπε. Τους προηγούμενους μήνες βρίσκονταν στην Ελλάδα, όπου ο Ανδρέας, με άδεια από το Μπέρκλεϊ (sabbatical), έστησε το ερευνητικό κέντρο ΚΕΠΕ. Η πρόσκληση για την ίδρυση του κέντρου αυτού είχε έρθει από τον κατοπινό μεγάλο αντίπαλο του Ανδρέα, τον Κωνσταντίνο Καραμανλή. Στην Αθήνα ο Ανδρέας δεχόταν πιέσεις από τον πατέρα του, τον Γεώργιο Παπανδρέου, να εγκαταλείψει οριστικά τις ΗΠΑ και την πανεπιστημιακή καριέρα, να εγκατασταθεί στην Ελλάδα και να μπει στην πολιτική ως διάδοχος Παπανδρέου. Ο Ανδρέας, έχοντας διπλή υπηκοότητα (αμερικανική και ελληνική), ήταν διστακτικός, καθώς συχνά-πυκνά έλεγε τότε ότι η Ελλάδα και η πολιτική της δεν του ταιριάζουν. Καθώς το «Βασίλισσα Φρειδερίκη» πλησίαζε τον πρώτο του σταθμό, τη Νάπολη της Ιταλίας, ο Ανδρέας φαίνεται ότι άλλαξε γνώμη. Θα γύριζε στην Ελλάδα. Όταν το πλοίο έδεσε στο ιταλικό λιμάνι, όρμησε στην έξοδο για να τηλεφωνήσει στον πατέρα του. Ο Ανδρέας είχε δουλέψει με μεγάλη ένταση για να στήσει το ΚΕΠΕ και η Μάργκαρετ θεώρησε φυσιολογική αυτήν τη μεταστροφή του. Μετά κατάλαβε ότι η αιτία της μεταστροφής ήταν ο… έρωτας. Ο Ανδρέας είχε ξεμυαλιστεί με μια νεαρή Ελληνίδα που εργαζόταν στην αμερικανική αποστολή βοηθείας. «Όπως συνέβαινε συνήθως με τον Ανδρέα, οι δηλωμένες προθέσεις του κάλυπταν ή δικαιολογούσαν τις πραγματικές». Ο Αμερικανός διπλωμάτης Μοντήγκλ Στερνς (1924-2016) σκιαγραφεί το πορτρέτο του Ανδρέα στο βιβλίο του Ανδρέας Παπανδρέου: Το aίνιγμα (ο πρωτότυπος τίτλος είναι Gifted Greek: The enigma of Andreas Papandreou - Ο χαρισματικός
Έλληνας: Το αίνιγμα Ανδρέας Παπανδρέου). Για τη σκιαγράφηση χρησιμοποιεί επεισόδια της μεγάλης ιστορίας (ψυχρός πόλεμος, ελληνοαμερικανικές σχέσεις, χούντα, τρομοκρατία 17 Νοέμβρη, μεταπολιτευτικές εκλογές) αλλά και της μικρής ιστορίας και του ιδιωτικού βίου, όπως το επεισόδιο στο «Βασίλισσα Φρειδερίκη». Ο Στερνς, ο οποίος είχε υπηρετήσει στην Αθήνα σε διάφορα πόστα, από τα τέλη της δεκαετίας του 1950 γνώριζε πολύ καλά τον Παπανδρέου. Οι σχέσεις τους έμοιαζαν, όμως, με την κίνηση του εκκρεμούς: από απόλυτα φιλικές και οικογενειακές έως απόλυτα ψυχρές και απόμακρες, ιδιαίτερα στην «αντιαμερικανική» περίοδο του Παπανδρέου. Βέβαια, όπως λέει ο Στερνς, ο Ανδρέας δεν υπήρξε ποτέ αντιαμερικανός στην πράξη, όπως φάνηκε στα θέματα των αμερικανικών βάσεων στην Ελλάδα, στην αποχώρηση από το ΝΑΤΟ κ.λπ. Είχε, όμως, στα πρώτα χρόνια της πρωθυπουργίας του αντιαμερικανική ρητορική, που ήταν ωστόσο ικανή να συνεγείρει τους οπαδούς του αλλά και κάποια από τα στελέχη του. Ο Στερνς μιλάει, ας πούμε, με περιφρόνηση για τον δημοσιογράφο Γιάννη Καψή, που βρέθηκε σε θέση ευθύνης στο υπουργείο Εξωτερικών, χωρίς να έχει τα απαραίτητα προσόντα. Τον χαρακτηρίζει επίσης λαϊκιστή δημοσιογράφο. Ο Στερνς φιλοτεχνεί το πορτρέτο του Ανδρέα με «ψυχαναλυτικούς» όρους. Αυτό το στοιχείο κάνει το βιβλίο του πολύ πρωτότυπο και πολύ ενδιαφέρον για τον σημερινό αναγνώστη, που βρίσκεται πλέον πολύ μακριά από τον ήλιο του ΠΑΣΟΚ. «Ο ήλιος του ΠΑΣΟΚ ήταν ένα πλούσιο τροπικό πράσινο που θύμιζε πιο πολύ τους Μάγια παρά τη Μεσόγειο». Διαβάζοντας το βιβλίο, είναι προφανές ότι ο Στερνς θαυμάζει τον Ανδρέα. Τον θαυμάζει όμως ως μυθιστορηματικό ήρωα, αμφιθυμικό, με διχασμένη προσωπικότητα, ικανό και για το καλό και για το κακό. Ο Μοντήγκλ Στερνς δεν κρύβει τη συγγραφική πρόθεσή του: «Εκείνο που με τράβηξε να γράψω για τον Ανδρέα ήταν αυτή η περίεργα δυαδική του φύση. Δεν ήταν μόνο το ότι ήταν διαφορετικός χαρακτήρας σε διαφορε-
μοντήγκλ στερνς
Ανδρέας Παπανδρέου: Το αίνιγμα Μτφρ.: Ελένη Μαχαίρα-Οντόνι Βιβλιοπωλείον της Εστίας Σελ. 230
Το ψυχογράφημα του Ανδρέα Η αμφιθυμική προσωπικότητα του Έλληνα πολιτικού παρουσιάζεται από τον Αμερικανό διπλωμάτη Μοντήγκλ Στερνς σε ένα πορτρέτο με ψυχαναλυτική ποιότητα.
τικές ώρες, αλλά το ότι οι δύο χαρακτήρες ήταν τόσο αντιφατικοί. Διαπνέονταν και οι δύο από ωμή φιλοδοξία αλλά και από μύχιες συγκρούσεις ανάμεσα στην ελληνική και αμερικανική του νοοτροπία». Ο συγγραφέας αναζητά τη σχέση του Ανδρέα με τη μητέρα του, Σοφία Μινέικο, και τον πατέρα του. Ιδιαίτερα τονίζει τις προβληματικές σχέσεις του Ανδρέα με τον πατέρα του, που δικαιολογούν στοιχεία του χαρακτήρα και της συμπεριφοράς του, τον κυνισμό, την κρυψίνοια, την περιφρόνηση συνεργατών και αντιπάλων του. Ο Ανδρέας φοβόταν πολύ τον πατέρα του, ακόμη και για πιο μικρά πράγματα. Για παράδειγμα, στην ηλικία των σαράντα ετών απέκρυβε από τον πατέρα του ότι είχε σκύλο, επειδή ο Γεώργιος Παπανδρέου μισούσε τα σκυλιά. Ο γερο-Παπανδρέου περιφρονούσε τον γιο του, θεωρώντας ότι στράφηκε εναντίον του. Την ίδια περιφρόνηση εντοπίζει ο Στερνς στη συμπεριφορά του Ανδρέα προς τον μεγαλύτερο γιο του, τον Γιώργο, τον κατοπινό πρωθυπουργό της κρίσης. «Όπως και ο ίδιος με τον δικό του πατέρα, ο Ανδρέας είχε προβληματική σχέση με τον μεγάλο του γιο». Ο Στερνς αναζητά επίσης τα αγχωτικά παιδικά χρόνια του Ανδρέα στην Ελλάδα, στο σπίτι στο Ψυχικό, όπου έζησε με τη μητέρα του, αλλά και τα χρόνια του Κολεγίου, όπου φοίτησε και όπου ανακάλυψε τον μαρξισμό και τον Τρότσκι. Ο Γεώργιος Παπανδρέου είχε εγκαταλείψει τη Σοφία Μινέικο για την ηθοποιό Κυβέλη. Πολύ αργότερα, όταν ο Γεώργιος μιλούσε περιφρονητικά για τον γιο του, λέγοντας ότι είναι κρυψίνους και παρορμητικός, τόνιζε πάντα ότι αυτά είναι χαρακτηριστικά Μινέικο και όχι Παπανδρέου. Ο Αμερικανός διπλωμάτης δίνει επίσης ιδιαίτερο βάρος στις προβληματικές σχέσεις του Ανδρέα με τις γυναίκες. Αξιοποιεί γι’ αυτό κάθε πηγή, όπως τα απομνημονεύματα της πρώτης συζύγου του, της ελληνοαμερικανίδας Χριστίνας Ρασσιά, που δεν κολακεύουν καθόλου τον Παπανδρέου. Το πορτρέτο του Ανδρέα συμπληρώνεται και από την περιγραφή σωματικών χαρακτηριστικών του, που δίνονται με ακρίβεια ανατόμου: «Στα σαράντα του, η τριχοφυΐα του είχε αρχίσει να υποχωρεί, αλλά τα φρύδια του ήταν χοντρά και μαύρα, αναδεικνύοντας βαθιά, έξυπνα μάτια, που έμοιαζαν να ζυγίζουν χωρίς να κρίνουν, να παρατηρούν, αντί να διστάζουν». Προσωπικά, διάβασα το βιβλίο ως ψυχογραφικό πορτρέτο. Αλλά οι αναγνώστες μπορούν να βρουν μια γενική εικόνα της μεταπολεμικής Ελλάδας, φυσικά από τη σκοπιά ενός Αμερικανού διπλωμάτη. Να βρουν επίσης έναν απολογισμό της πολιτικής κληρονομιάς Παπανδρέου, που χαρακτηρίζεται, όπως και η προσωπικότητά του, από αντιφάσεις. Την επιμέλεια του πρωτότυπου κειμένου έκανε η σύζυγος του Στερνς, Antonia. Άλλωστε η Antonia, η Τόνι, έχει σημαντικό ρόλο σ’ αυτή την αφήγηση. Είναι πολύ διασκεδαστική, για τη μικρή ιστορία, πώς ο Γεώργιος Παπανδρέου «ρίχτηκε» στην Τόνι μια βραδιά που ο Στερνς έλειπε από το σπίτι τους στο Ψυχικό. Η μετάφραση είναι γενικά καλή, αλλά έχει αστοχίες. Π.χ. «διόλου διασκεδασμένος ο ίδιος ο Γεώργιος Παπανδρέου έβγαλε λόγο», «ο οποίος έληξε τη συνάντηση απότομα», «παραιτήθηκε μονίμως». Ακόμη, ένα πολυσέλιδο βιβλίο στα ελληνικά λέγεται «τούβλο» και όχι «βαρίδι», το Σικάγο στη γενική είναι του Σικάγου, λέμε τίτλοι ειδήσεων και όχι επικεφαλίδες, το suite στο συγκεκριμένο κειμενικό πλαίσιο είναι «γραφείο» και όχι «σουίτα».
απο toν n iko μ πακουν ακη
Βιβλίο
15.7.21 – lifo
91
φωτό: παρισ ταβιτιαν
Βιβλίο
απο την τινα μανδηλαρα
Γιώργος Σκαμπαρδώνης: «Στη γραφή και στην νταλίκα νέος μπήκα, γέρος βγήκα» Ένας καταιγιστικός Γιώργος Σκαμπαρδώνης μιλάει στη LiFO για το νέο του βιβλίο «ΠΡΟΣΟΧΗ: εποχιακή διέλευση βατράχων» που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Πατάκη, τον φόβο, την ομορφιά και τις αμαρτίες θνητών τε και αγίων.
Α
λήθεια, κ. Σκαμπαρδώνη, είναι η «Εποχιακή διέλευση βατράχων» το πιο διονυσιακό, ξέφρενο και απενοχοποιημένο βιβλίο σας; Το πανηγύρι της ζωής μπροστά στις απειλές του Χάροντα; Ο βασικός του άξονας μάλλον είναι αυτός. Αλλά υπάρχουν κι άλλες εσωτερικές διαδρομές στα διηγήματα, μοτίβα, ροές και αντανακλάσεις με παράπλευρα αινίγματα και έμμεσους υπαινιγμούς. Νομίζω πως γενικά κάθε διήγημα και κάθε συλλογή περιέχει εξέχοντες άξονες, αλλά εκπέμπει πολλές ή πολλαπλές σημάνσεις. Αυτές εσωτερικεύονται διαφορετικά από κάθε αναγνώστη, ανάλογα με τη διάθεση, τη στιγμή και τις προσλαμβάνουσες που έχει. Γιατί και ο αναγνώστης δεν είναι ανάλλαχτος και μονόγνωμος αλλά εν ροή. Οπότε
92 lifo – 15.7.21
κι αυτός, σε διαφορετικές στιγμές, είναι πιο δεκτικός σε απρόσμενες αναγνώσεις και συγκινείται ή βλέπει διαφορετικά πράγματα σε κάθε αφήγηση. — «Ο διάβολος είναι κρυμμένος μέσα στην ομορφιά» διαβάζουμε στον «Διάδρομο», το διήγημα για τον γέροντα από το Άγιο Όρος, που αντικατέστησε τις υπαίθριες βόλτες με... έναν διάδρομο γυμναστικής, για να αποφύγει τον πειρασμό που του προκαλούσε η ομορφιά του φυσικού τοπίου. Έχει κανείς την αίσθηση ότι οι περισσότεροι από τους ήρωες σε αυτές τις ιστορίες είναι ανυπεράσπιστοι απέναντι στην ομορφιά. Είναι όντως έτσι; Όλοι είμαστε στο έλεός της. Η ομορφιά, το κάλλος σε οποιαδήποτε εκδοχή του, είναι υπέρτατη αξία, υπεράνω πολιτευμάτων, κοινωνικών ιεραρχιών και συγκυρίας. Ένας πολύ
γιώργος σκαμπαρδώνης ΠΡΟΣΟΧΗ: εποχιακή διέλευση βατράχων
Εκδόσεις Πατάκη Σελ.: 240
όμορφος άντρας ή μια πολύ ωραία γυναίκα είναι κάτι το συντριπτικό σε παγκόσμιο επίπεδο. Όπου και να φανούν, λύνουν γόνατα. Παντού. Καίνε καρδιές, που λέμε. Στην περίπτωση του διηγήματος, ο καλόγερος νιώθει πως η αβάσταχτη ομορφιά της φύσης γύρω απ’ το μοναστήρι τού κλέβει τους λογισμούς και ξαστοχάει την πίστη. Αποπλανείται. Γι’ αυτό παίρνει διάδρομο γυμναστικής μέσα στο κελί του και κάνει έγκλειστος επιτόπιο, επίμονο, εμμονικό βάδην, ώστε μέσα στην απόλυτη μοναξιά, χωρίς περισπασμούς και μουρμουροψέλνοντας, να αποπνευματωθεί, να φτάσει στην απόλυτη έξαρση, να εξαϋλωθεί, να αγγίξει το φόρεμα της Παναγιάς. — Κι αυτό σίγουρα εκφράζει μια μορφή αθωότητας, για την οποία μιλάτε πολύ στα διηγήματά σας. Λέτε, άλλωστε, κάπου ότι είναι πιο σημαντική από την εξυπνάδα. Σας έλκει αυτό το γνώρισμα στους ανθρώπους; Όταν βλέπεις τα πράγματα, τα ζώα και τους ανθρώπους με αθώο τρόπο, με παιδικό βλέμμα, φτάνεις στο θάμβος και σε μια αίσθηση ιερότητας της ύπαρξης, σε ένα είδος πανθεϊσμού. Αν δεν υπάρχει ιδιοτέλεια, αν δεν κοιτάς τους άλλους προς χρήση, τότε αποκαθίσταται ο αρχικός μύθος τους. Αστραφτογεννιούνται πάλι όλοι και όλα. Από κει προκύπτει και η ποίηση, δηλαδή η όραση που φωταγωγεί το σύνηθες ή το ασήμαντο, δίνοντάς του διαστάσεις μεγαλείου, υπεραξίες που περιέχει, αλλά δεν τις βλέπουμε όταν το
ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ κοιτούμε με κοινόχρηστο βλέμμα. Όπως ένα παιδί που ανακαλύπτει έκθαμβο τον κόσμο γιατί αγνοεί τη χρησιμότητα, άρα δεν έχει και οπισθοβουλία – τρελαίνεται με ένα κουτάβι, ή μια καραμέλα. Αν μεγαλώσει και βάλει μυαλό, η καραμέλα τού φαίνεται ασήμαντη. Αγοράζει μόνο του πάστα ή λουκουμάδες, αλλά έχει χαθεί εκείνη η αρχική επιθυμία, η αποκάλυψη, το πάθος της γεύσης χωρίς λεφτά. Στους ανθρώπους μού αρέσει όταν νιώθω πως δεν με βλέπουν χρησιμοθηρικά, με ιδιοτέλεια – και σε ποιον δεν αρέσει; Αλλά δεν με πειράζει και όταν με εκμεταλλεύονται. Μακάρι να έχουμε εμείς, να φορολογούν και οι άλλοι. Ή, το αντίστροφο. Μπερεκέτ. Μην πέσουμε στην ανάστροφη μικρότητα. — Σε μικρότητα πέφτουν όλοι πάντως, κανείς δεν φαίνεται να ξεφεύγει. Ακόμα και οι άγιοι και οι γέροντες του Όρους. Αλήθεια, μήπως βρεθήκατε κι εσείς, όπως ένας ήρωάς σας, σε κάποια μονή όταν ξέσπασε η καραντίνα ή είχατε την τύχη να επισκεφθείτε τον Άθω πρόσφατα; Τρία διηγήματα από τα είκοσι πέντε εξελίσσονται στον Άθω. Όλα κινούνται μεταξύ πραγματικότητας, φαντασίας και επινόησης. Έχω πάνω από δέκα χρόνια να μπω στο Αγιονόρος. Συνδύασα μνήμες, έμπνευση, περιστατικά, και παλαιούς, βυζαντινούς και πρόσφατους χρόνους. Αν αφηγηθείς μια ιστορία για την πανούκλα του τάδε αιώνα, είναι σαν να μιλάς για τον κορωνοϊό. Οι αντιδράσεις των ανθρώπων σε κάθε επιδημία είναι σχεδόν ίδιες. Στο κείμενο μετράνε πάντα η μυθοποίηση, η γλώσσα, οι τροπισμοί της αφήγησης, όχι η πραγματικότητα καθαυτή, όπως στο ρεπορτάζ. Το διήγημα αποτελεί ένα μικροσύμπαν εν εαυτώ. Είναι μια άλλη, αυτογενής και αυτάρκης πραγματικότητα, με αισθητική αξίωση και τα δικά της μυστικά. — Αφού μιλήσατε για διηγήματα, έχει κανείς την αίσθηση ότι πολλές ιστορίες της «Εποχιακής διέλευσης βατράχων» είναι φορτισμένες με παραπάνω δόσεις συγκίνησης: η λάμπα από το Πέραν, τα άλογα. Συγκινείστε περισσότερο από παλιότερα ή έχετε απενοχοποιηθεί σε σχέση με τη συγκίνηση, που σαν να τη φοβούνται οι συγγραφείς; Και ο Αισχύλος και ο Ευριπίδης προκαλούν συγκίνηση και συγκλονισμό. Όχι όμως με τη χρήση τεχνικής μελό. Η συγκίνηση δεν είναι ποτέ ένοχη. Ένοχος είναι ο συγγραφέας που πασχίζει να την προκαλέσει με γνωστά κλισέ, χρησιμοποιημένες σύριγγες, λαϊκιστικά μοτίβα, με τραβηγμένους γκαϊλέδες ή σε στυλ Καζαντζίδη. Το ελληνικό ήθος, όπως το διδαχτήκαμε από τους τραγικούς, δεν αποδέχεται την ανατολίτικη κλαψομουνιά. Προκαλεί τη συγκίνηση, τον σπαραγμό, το μειδίαμα ή το γέλιο με τη λεγόμενη στεγνή ή σκληρή αφήγηση. Είναι ο παντοτινός, ωραίος και σκληρός ελληνισμός. Ο θρήνος της Εκάβης δεν έχει σχέση με τη Χούλια Κότσιγιτ. Όσον αφορά εμένα, ναι, νιώθω πως, όσο μεγαλώνω, γίνομαι πιο ευαίσθητος. Πιο ευπαθής. Χάνω κλιμακωτά την αλαζονεία και τον κυνισμό της νεότητας. Ίσως γιατί νιώθω πιο αδύναμος. Πιο ευάλωτος. Εύθραυστος. Και εγώ εάλων – όπως όλοι, σιγά σιγά και ανεπαισθήτως. Αλλά η τέχνη εκφράζει όλα τα συναισθήματα. Το
θεληματικό ντεκαφεϊνέ είναι πόζα. — Είναι, τελικά, η φαντασία του συγγραφέα που καθιστά έμψυχα τα αντικείμενα; Σαν να τα πιάνει με αυτό το αγλάισμα της γλώσσας και να τους δίνει ψυχή; Προέχει καταρχάς η ηδονιστική όραση. Ο τρόπος να βλέπει κανείς τα πράγματα (αν μπορεί να τα δει) σε μια στιγμή έμπνευσης, με βλέμμα που κάνει τα πάντα να αναλάμπουν. Να φωσφορίζουν. Αυτός φωταγωγεί και νοηματοδοτεί αλλιώς τα πάντα σε ώρες έλλαμψης, τα υποστασιοποιεί με προσωπικό τρόπο, τα μεγεθύνει στα όρια του θρύλου ή τα υπονομεύει και τα σχετικοποιεί, απομυθοποιώντας τα. Μετά έρχεται η γλώσσα, η βάσανος της γλώσσας, η πιο κατάλληλη, καρφωτή λέξη στην πιο κατάλληλη θέση –όταν αυτό συμβαίνει–, για να αποδώσει φραστικά την αφηγηματική βούληση, μετατρέποντας το κοινό περίτριμμα σε είδωλο οράματος. — Πάντως, δεν φοβάστε για τις ανάγκες της ιστορίας «Οι χιονόδρομοι του Λαϊλιά» να γίνετε μια επίδοξη μπαλαρίνα – μάλιστα μιλάτε σε πρώτο πρόσωπο. Πόσο εύκολη ήταν αυτή η ταυτοπροσωπία; Η ταυτοπροσωπία ή ετεροπροσωπία, η πρωτοπρόσωπη ή τριτοπρόσωπη αφήγηση, είναι κοινές τεχνικές στο γράψιμο. Και κυρίως προσχηματικές. Κάθε συγγραφέας, από πνευματική άποψη, στερείται, ή οφείλει να στερείται φύλου. Ο Ρίτσος στον Επιτάφιο αρχίζει πρωτοπρόσωπα, ως μάνα που μονολογεί: «Γιε μου, σπλάχνο των σπλάχνων μου κ.λπ.». Κάθε δημιουργός μπορεί να πλάσει έναν ήρωα, άντρα, ή γυναίκα με την ίδια δυσκολία, ή ευκολία, και να αφηγείται την ιστορία σε πρώτο ή τρίτο πρόσωπο για λόγους θερμοκρασίας του κειμένου, θέλησης, πειθούς, αληθοφάνειας ή για πολλούς άλλους λόγους που δεν είναι της στιγμής. Κάθε επιλογή και κάθε τρόπος είναι δύσκολος ή εύκολος – αυτό κρίνεται εκ του αποτελέσματος και στη νεκροψία. Δηλαδή από το πόσο δραστικό αποδεικνύεται, τελικά, το κείμενο πάνω στον αναγνώστη – αν και δεν υπάρχει ένα μοντέλο αναγνώστη. — Επίσης, ένας παντοδύναμος ήρωάς σας, κ. Σκαμπαρδώνη, ένας σύγχρονος Ηρακλής, φαίνεται, ακόμα κι αυτός, να φοβάται το νερό και τους θορύβους. Εσείς, τι φοβάστε περισσότερο; Το νερό δεν το φοβάμαι, έχω πάθος με τη θάλασσα και τις μεγάλες διαδρομές. Οι θόρυβοι μ’ ενοχλούν, διότι προφανώς έχω γεράσει. Τα μπιτ με τρελαίνουν. Εκείνο που φοβάμαι δεν έρχεται απ’ το μυαλό ή την ψυχή, αλλά απ’ τα έγκατα της σάρκας. Είναι φυσικός φόβος, απ’ τη φθορά, πολύ διακριτικός, σαν αντίβροντος από μακρινές ντουφεκιές. Ένας διαλείπων υπαινιγμός. Ασυναίσθητος και όχι συνεχής. Τον απωθώ. Συνήθως τον ξεχνώ. Συνειδητά (και ενίοτε) φοβάμαι μόνο το Silver Alert. Το να επιβιώσει, δηλαδή, η σάρκα του μυαλού. Το να περιφέρεται, πλέον, κανείς σαν ακέφαλος πετεινός. Γιατί χειρότερος απ’ την οδύνη είναι ο εξευτελισμός. Κατά βάση, βέβαια, δεν πρέπει να φοβόμαστε τίποτε. Έτσι κι αλλιώς, κάποτε θα μας πακετάρουν. Αλλά, σε κάθε περίπτωση, και προς το παρόν όλα συνεχίζονται. Στη γραφή και στην νταλίκα νέος μπήκα, γέρος βγήκα.
Όλοι είμαστε στο έλεός της. Η ομορφιά, το κάλλος σε οποιαδήποτε εκδοχή του, είναι υπέρτατη αξία, υπεράνω πολιτευμάτων, κοινωνικών ιεραρχιών και συγκυρίας.
15.7.21 – lifo
93
Books
Όμορφα βιβλία από τις εκδόσεις της LiFO
μαλβινα κάραλη Σαββατογέννημένη
σταθησ τσαγκαρουσιανοσ Ας φυσά τώρα
λενα φουτζιτση Αγαπητή Α,μπα
Σελ. 224
Σελ. 152
Σελ. 268
To κρυπτικό ημερολόγιο ενός υπέροχου μαύρου κοριτσιού που έφυγε νωρίς.
Ενα tour de force, ως προς το ύφος του, δίχως αναστολές και δίχως απολογίες.
Οι 100 καλύτερες απαντήσεις που έδωσε ποτέ, διαφωτιστικές, απλές και έγκυρες.
nelly's Έγχρωμη Nelly's
γλυκερια μπασδεκη Κλάματα
σταθησ τσαγκαρουσιανοσ Αντίο παλιέ κόσμε
Σελ. 122
Σελ. 104
Σελ. 348
Οι διαφημιστικές φωτογραφίες της Αμερικής από το φωτογραφικό αρχείο του Μουσείου Μπενάκη.
Κείμενα μεγάλης πρωτοτυπίας και λεπτότητας που δεν θυμίζουν τίποτα.
Συνομιλίες με αξιοσημείωτους ανθρώπους.
σταθησ τσαγκαρουσιανοσ Στον παλιό καταρράκτη
άντυ γουόρχολ Η φιλοσοφία του Άντυ Γουόρχολ
γουιλφρεντ θεσιγκερ Οι Άραβες των βάλτων
Σελ. 168
Σελ. 336
Σελ. 418
Νευρικά ταξίδια απολαύσεις ξεκρέμαστες ημιτελής χειρονομίες μια γενική ζαλάδα και το πικρό φως μιας διαπίστωσης την επόμενη μέρα.
Ιδιωτικές αφηγήσεις στο τηλέφωνο ή στο μαγνητοφωνάκι του για τον έρωτα, το σεξ, το φαγητό, την ομορφιά, τη φήμη, την επιτυχία.
Το αξιοθαύμαστο χρονικό ενός τρόπου ζωής που παρέμεινε παραδόξως αναλλοιώτο για 5.000 χρόνια.
www.lifoshop.gr Α ΓΟ ΡΆΣΤΕ ΜΕ ΈΚΠΤΩΣ Η . ΆΜ ΕΣ Η ΑΠΟΣ ΤΟΛΉ Σ Ε ΌΛΟ ΤΟ Ν ΚΌΣΜ Ο
Απολαύστε υπεύθυνα 15.7.21 – lifo
1
Ομορφαίνουμε τη γειτονιά Η FIX Hellas και οι σπουδαστές του ΑΚΤΟ βρήκαν τρόπο να δώσουν χρώμα στην καθημερινότητα.
Σου έχει τύχει ποτέ να κλείσεις τα μάτια και να φανταστείς αλλιώς ένα σημείο της πόλης; Ένα σημείο όπου το πράσινο βρίσκει τη θέση που του αξίζει και τα χρώματα του δίνουν την έντασή τους, αποκαλύπτοντας μια διαφορετική εκδοχή της πόλης; Η ενέργεια «Ομορφαίνουμε τη γειτονιά» από τη FIX Hellas και τον ΑΚΤΟ δημιούργησε ένα τέτοιο σκηνικό στο κέντρο της Αθήνας και συγκεκριμένα στο πρόσφατα ανανεωμένο Πάρκο ΦΙΞ, ένα σημείο αναφοράς που συνδέεται άρρηκτα με την ιστορία της μάρκας. Σε αυτόν ακριβώς τον χώρο δημιουργήθηκε μια υπαίθρια έκθεση, όπου είκοσι επτά παγκάκια αποτέλεσαν τον καμβά πάνω στον οποίο αποτύπωσαν τις καλλιτεχνικές τους δημιουργίες οι σπουδαστές του ΑΚΤΟ, αντλώντας έμπνευση από την ιστορική μπίρα και υπό την καθοδήγηση των καθηγητών και καταξιωμένων εικαστικών Δημήτρη Τάταρη και Αχιλλέα Πιστώνη. Η φιλία, το αστικό τοπίο, η φύση, η σύγχρονη ζωή στις πόλεις, τα μοτίβα της παράδοσής μας, όλα συνδυάζονται σε μια σειρά από έργα που γίνονται κομμάτι της καθημερινότητάς μας, αφού μιλάνε –κυριολεκτικά, αν σκεφτείς τα εμπνευσμένα μότο των έργων– τη γλώσσα της τέχνης και ταυτόχρονα εκφράζουν την ανάγκη για περισσότερο χρώμα, περισσότερη έμπνευση και τελικά περισσότερη αντίσταση στο μουντό αστικό τοπίο. Οι εντάσεις των χρωματισμών, που συνδυάζονται σε μια αποτύπωση της ποπ κουλτούρας, δημιουργούν μια ευχάριστη έκπληξη για όποιον βρεθεί στο Πάρκο ΦΙΞ, καθώς ζωντανεύουν οικείες εικόνες της ιστορίας μας, ανασύρουν μνήμες από τις γειτονιές που έχουμε ξεχάσει και αναδεικνύουν μια πλευρά της σύγχρονης καλλιτεχνικής δημιουργίας που σε κάνει υπερήφανο. Δεν είναι και λίγο αυτό, να νιώθεις ξαφνικά πως το κέντρο της Αθήνας γίνεται πιο φιλόξενο, πιο φιλικό μέσα από την τέχνη των νέων ανθρώπων. Οι σπουδαστές του μεγαλύτερου εκπαιδευτικού ομίλου τέχνης, design & media στην Ελλάδα, που απόλαυσαν κάθε στιγμή αυτής της ενέργειας, διαγωνίστηκαν μέσα από τις δημιουργίες τους και ανάμεσά τους αναδείχθηκαν τρεις νικητές. Ο Γιώργος Παπασταθόπουλος με το έργο «Δε Τρου Λόκαλ» στην πρώτη θέση, οι Αντώνης Καλαβρέζος και Σοφία Μπεθάνη με το έργο «Άνθος» στη δεύτερη θέση και η Αργυρώ Καρακόντη με το έργο «Urban Value» στην τρίτη θέση. Τα Πατήσια, αυτή η ιστορική γειτονιά της Αθήνας, απέκτησαν μια σημαντική καλλιτεχνική παρέμβαση που μπορεί να ομορφύνει τις καθημερινές διαδρομές μας. Άλλωστε, αυτός υπήρξε εξαρχής ο στόχος της ενέργειας «Ομορφαίνουμε τη γειτονιά». Όπως αναφέρει η Senior Brand Manager της FIX Hellas Τάρα Δημητριάδη: «Είμαστε πραγματικά χαρούμενοι που το project της FIX Hellas “Ομορφαίνουμε τη γειτονιά” και οι πυλώνες της ιστορικής μας μάρκας εμπνέουν δημιουργικά τα νέα ταλέντα. Πλέον τα Πατήσια, μια γειτονιά άρρηκτα συνδεδεμένη με την ιστορία της μάρκας, φιλοξενούν έναν προορισμό απόδρασης με καλλιτεχνικό ενδιαφέρον για τους κατοίκους αλλά και τους επισκέπτες της πόλης». Κι εμείς, ως επισκέπτες, είμαστε υπερήφανοι που μια ιδιωτική πρωτοβουλία, σε συνεργασία με έναν εκπαιδευτικό οργανισμό και τον δήμο Αθηναίων, κατάφερε να κάνει τη διαφορά στην καθημερινότητά μας. Μέσα από αυτές τις χρωματιστές πινελιές, ο κόσμος μας μοιάζει πιο όμορφος!
Την κριτική επιτροπή, η οποία επέλεξε τα είκοσι επτά έργα που κόσμησαν τα παγκάκια, καθώς και τα νικητήρια έργα, στελέχωσαν η Τζελίνα Σούχλα, Communication Manager της Ολυμπιακής Ζυθοποιίας, η Τάρα Δημητριάδη, Senior Brand Manager της FIX Hellas, και η Άννα Ζηλάκου, Managing Director του Athens Partnership. Ταυτόχρονα, πολύτιμη υπήρξε η καλλιτεχνική κρίση της Κατερίνας Κοσκινά, ιστορικού τέχνης και συμβούλου δημάρχου Αθηναίων για τον πολιτισμό, και του εικαστικού και υπεύθυνου πολιτιστικών δράσεων & διοργανωτή εκθέσεων τέχνης Αλέξη Κανιάρη.