Τεύχος 697

free press 16.9.2021

ΟΛΑ ΟΣΑ ΑΞΙΖΕΙ ΝΑ ΔΕΙΤΕ, ΝΑ ΔΙΑΒΑΣΕΤΕ ΚΑΙ ΝΑ ΑΚΟΥΣΕΤΕ ΤΙΣ ΕΡΧΟΜΕΝΕΣ ΕΒΔΟΜΑΔΕΣ

ολα για την αθηνα! δωρεαν οδηγοσ τησ πολησ. κυκλοφορει καθε πεμπτη

ευνα Focus Bari Ιούνιος–Δεκέμβρ ιος 2020

Εβδομαδιαίο έντυπο πανελλαδικά Έρ

Ο Νίκος Καραθάνος ανεβάζει τον «Προμηθέα» στη Στέγη

1. ΣINEMA 2. ΒΙΒΛΙΟ 3. ΘΕΑΤΡΟ 4. EIKAΣΤΙΚΑ 5. ΜΟΥΣΙΚΗ 697

2 lifo – 16.9.21

7 ΣΤΗΛΕΣ

εκδοτης

Στάθης Τσαγκαρουσιάνος γενικός διευθυντής Μιχάλης Μιχαήλ

φωτογραφια εξωφύλλοy: Πάρις Ταβιτιάν

index697

εμπορικη διευθυνση Ρένα Κροκίδα

www.lifo.gr

διευθυντής lifo.gr Θανάσης Χαραμής

ΔΥΟ ΔΕΚΑ ΕΚΔΟΤΙΚΗ Α.Ε. ΒOΥΛΗΣ 22, 105 63 ΑΘΗΝΑ T 210 3254 290 F 210 3249 785 info@lifo.gr

διευθυντής mikropragmata. lifo.gr Άρης Δημοκίδης διευθυντής εντυπης εκδοσης Τάσος Μπρεκουλάκης σύμβουλος σχεδιασμού Γιάννης Καρλόπουλος

13 Η κυβέρνηση επιχειρεί επανεκκίνηση και σπεύδει να θέσει το προεκλογικό δίλημμα από τώρα

αrt director Χρήστος Τζοβάρας αρχισυνταξία Αλέξανδρος Διακοσάββας –––––– ε μπο ρικο τμημα direct sales director Κώστας Μαντάς senior advertising manager Ξένια Στασινοπούλου advertising manager Άννα Λαπαρδάγια

Όλα όσα έρχονται το φετινό φθινόπωρο σε θέατρο, βιβλίο, κινηματογράφο, εικαστικά και μουσική στην Αθήνα.

advertising executive Δημήτρης Βουκελάτος (dvoukelatos@lifo.gr) direct sales Γιώργος Λυκουργιώτης, Κωνσταντίνα Τριανταφύλλου senior digital campaign manager Αντώνης Ζωγράφος

31

από τη βασιλική σιουτη

digital campaign manager Γιώργος Γιαννή –––––– ψηφιακή ανάπτυξη/ προγραμματισμός lifo.gr Άγγελος Παπαστεργίου

Το μέσο είναι το μήνυμα, κι όποιος γουστάρει από τον δημητρη πολιτακη

Τι νέα, ψιψίνα; από τη δεσποινα τριβολη

40

AΦΙΕΡΩΜΑ ΝΕΕΣ ΑΦΙΞΕΙΣ

παρακαλουμε ανακυκλωστε

social media Χριστίνα Γαλανοπούλου (Head), Ηλέκτρα Χατζηκάλφα συν ταξη συντακτικη ομαδα Θοδωρής Αντωνόπουλος, Λουίζα Αρκουμανέα, Βασίλης Βαμβακάς, Γιάννης Βασιλείου, Ευτύχης Βαρδουλάκης, Αρετή

Γεωργιλή, Ματίνα Καλτάκη, Μερόπη Κοκκίνη, Ματούλα Κουστένη, Θοδωρής Κουτσογιαννόπουλος, Γιάννης Κωνσταντινίδης, Λασκαρίνα Λιακάκου, Τίνα Μανδηλαρά, Τάσος Μελεμενίδης, Νίκη Μηταρέα, Νίκος Μπακουνάκης, Γλυκερία Μπασδέκη, Αργυρώ Μποζώνη, Γιάννης Πανταζόπουλος, Κωστής Παπαϊωάννου, Σταυρούλα Παπασπύρου, Μαρία Παππά, Ζωή Παρασίδη, Χρήστος Παρίδης, Δημήτρης Πολιτάκης, Αφροδίτη Σακκά, Νικόλας Σεβαστάκης, Φώτης Σεργουλόπουλος, Βασιλική Σιούτη, Βίβιαν Στεργίου, Δημήτρης Π. Σωτηρόπουλος, Δέσποινα Τριβόλη, Κορίνα Φαρμακόρη, Λένα Φουτσιτζή, Γιώργος Ψωμιάδης newsroom Πάνος Σάκκας (Αρχισυνταξία) Φιλιώ Ράγκου, Κατερίνα Αγριμανάκη, Ρούλα Βλασσοπούλου, Αναστασία Γαλάνη, Kλεοπάτρα Γιαρίμογλου, Σόφη Ζιώγου, Διονύσης Νοταράκης –––––– φωτογράφοι Σπύρος Στάβερης, Πάρις Ταβιτιάν, Freddie f., Αναστασία Βουτυροπούλου, Γιώργος Αδάμος ατελιέ αssistant art director Βανέσσα Φερλέ διαμόρφωση ψηφιακής εκδοσης Νινέττα Γιακιντζή, Μαρούσα Θωμά διόρθωση κειμένων Μαρία Δρουκοπούλου, Μυρτώ Αθανασοπούλου –––––– λογιστηριο οικονομική διεύθυνση Δημήτρης Τασιόπουλος λογιστήριο Βασίλης Κοτρωνάκης, Άκης Ιωάννου, Έφη Ηλιοπούλου γραμματεία Βιβίκα Ανδριανάτου –––––– κωδικος εντυπου 7639

16.9.21 – lifo

3

Feedback

5

STAND-UP COMEDY

Οι Gen Z κωμικοί έχουν πλάκα Είναι νέοι κι έχουν γέλιο. Τέσσερις κωμικοί στα 20s τους μιλούν για το stand-up comedy, το YouTube και τη γενιά τους.

εικ α σ τ ικ α

Αγαπάτε ή μισείτε τη Μαρίνα Αμπράμοβιτς;

podcasts που αξίζει να ακούσετε

του γιωργου ψωμιαδη

Η γυναίκα που έδωσε στην έννοια της περφόρμανς τη θέση που της αξίζει στον κόσμο της τέχνης και κατάφερε να βρίσκεται εδώ και σχεδόν πέντε δεκαετίες στην κορυφή της επικαιρότητας έχει, εκτός από στόφα σταρ, λαμπρές ιδέες και όλα τα μεγάλα ελαττώματα μιας προσωπικότητας τέτοιου βεληνεκούς. Είναι η πιο αμφιλεγόμενη, εκκεντρική και ανθεκτική καλλιτέχνις του κόσμου. Γιατί όσο και να την κοροϊδέψει κάποιος, ένα δεν μπορεί να αμφισβητήσει, την ικανότητά της να μαζεύει το κοινό γύρω της σαν βασίλισσα μέλισσα, που, ως τέτοια, μπορεί φυσικά να κεντρίζει χωρίς να πεθαίνει ή, έστω, να ασχολείται θεαματικά ακόμα και με τον ίδιο της τον θάνατο.

Ο Σπήλιος Φλώρος και η Δήμητρα Νικητέα, ο Χρήστος Πέτρου και η Ραφαέλα Μασίνα ή αλλιώς «Rufulu» ανήκουν στη νέα γενιά κωμικών. Με ηλικίες από είκοσι τριών ετών και κάτω, αποκτούν όλο και μεγαλύτερη αναγνωρισιμότητα στον χώρο της κωμωδίας και μας κάνουν να γελάμε, ξεχωρίζοντας ο καθένας με τον δικό του τρόπο στη σκηνή και στο stand-up comedy ή στα διάφορα video projects και podcasts στα οποία μπορείς να τους πετύχεις. Οι τέσσερίς τους έζησαν τις καραντίνες της χρονιάς που πέρασε δημιουργώντας το δικό τους υλικό, προσαρμόζοντας τη δημιουργικότητά τους στην κατάσταση, αναλύοντας θέματα που αφορούν τη γενιά τους και όχι μόνο, μοιράζοντας καφρίλες και συζητώντας με τους καλεσμένους τους για θέματα φλέγοντα και μη. Οι ίδιοι ετοιμάζονται για μια νέα σεζόν γεμάτη παραστάσεις, νέες εκπομπές και σχέδια που κάνουν την πορεία τους να φαίνεται, όπως και το μέλλον της κωμωδίας στη χώρα μας, πολλά υποσχόμενη. Ο Σπήλιος Φλώρος μοιάζει, όπως λέει, δεκατέσσερα, αλλά είναι είκοσι τρία. Είναι από τους νεαρούς κωμικούς που βλέπεις συνεχώς μπροστά σου, τόσο σε παραστάσεις όσο και σε videos στο YouTube αλλά και σε podcasts, στα οποία φιλοξενεί ενδιαφέροντες καλεσμένους. Κάνει stand-up από τα δεκαεφτά του και παράλληλα από το 2020 είναι στον χώρο του YouTube.

ο π τ ικ η γ ω νι α

Η Ελλάδα που μισήσαμε «ξαναχτυπά»: Για το κείμενο των 160

Με τα χαρακτηριστικά γυαλιά, πέρα από το γέλιο του, να τον κάνουν ακόμη πιο αναγνωρίσιμο, πέρσι συνεργάστηκε, όσον αφορά το stand-up comedy, με τη Δήμητρα Νικητέα, κάνοντας τρεις sold-out παραστάσεις στο Ρομάντσο, στην Αθήνα, ενώ συνέχισε την εκπομπή του στο κανάλι του, «Life of Spi», λέγοντας κωμικές ιστορίες από τη ζωή του. Στο Netwix μπορούσες να τον δεις παρέα με τη Δήμητρα Νικητέα να αναλύουν, να διαφωνούν, να συμφωνούν και να προσπαθούν να πείσουν το κοινό να πάρει το μέρος τους για θέματα όπως το σχολείο, το φλερτ, η συγκατοίκηση κ.ά. Πρόσφατα λάνσαρε και ένα podcast με τον τίτλο «Δεν παίζει άγχος» με πραγματικά ενδιαφέροντες καλεσμένους και ενδιαφέρουσες συζητήσεις, στο οποίο, όπως εξηγεί, «έχουν έρθει από κωμικοί και μουσικοί μέχρι δημοσιογράφοι και καθηγητές πανεπιστημίου». «Σε αυτό το φορμάτ θα συνεχιστεί και η δεύτερη σεζόν. Θέλω να δώσω βήμα σε ενδιαφέροντες ανθρώπους, που δεν έχουν την ευκαιρία να μιλήσουν σε ευρύ κοινό», συμπληρώνει.

160 «εξέχοντα πρόσωπα» –πανεπιστημιακοί, πολιτικοί, δικαστικοί, στρατιωτικοί(!), επιχειρηματίες, διπλωμάτες και καλλιτέχνες– αποφάσισαν να συντάξουν, να υπογράψουν και να δημοσιεύσουν, παραμονές του Athens Pride Ρarade, ένα σκοταδιστικό, παραμορφωτικό της πραγματικότητας και εντελώς εκτός τόπου και χρόνου «κείμενο προβληματισμού» σχετικά με το δημογραφικό αφενός, τις «εξωτερικές απειλές» αφετέρου, όπου αντιδρούν, μεταξύ άλλων, στις προαναγγελθείσες –και μη υλοποιηθείσες μέχρι τούδε– νομοθετικές πρωτοβουλίες για τη διαμόρφωση Εθνικής Στρατηγικής Ισότητας μεταξύ ετεροφυλόφιλων και ΛΟΑΤΚΙ+ πολιτών, ανησυχούν σφόδρα, δε, με την ιδέα της εισαγωγής μαθήματος Σεξουαλικής Αγωγής στα σχολεία.

4 lifo – 16.9.21

ti δ ι α β α σ α με αυ τη την εβ δομ α δ α σ το

ΤΟΥ ΘΟΔΩΡΗ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΥ

Για τον ίδιο, η κατάσταση με τον Covid ήταν πολύ δύσκολη. «Κλειστά θέατρα, κόσμος με μάσκες, νομίζω ότι μας επηρέασε πολύ. Θεωρώ πως και ο κόσμος έχει ανάγκη από γέλιο σε τέτοιες συνθήκες και εμείς από τον κόσμο. Αυτό χάθηκε ξαφνικά», λέει. «Φυσικά, έπρεπε να προσαρμοστούμε σε αυτήν τη νέα πραγματικότητα, π.χ. εγώ έτσι ξεκίνησα το YouTube. Ελπίζω η επιδημιολογική εικόνα της χώρας να επιτρέψει στους καλλιτέχνες να συνεχίσουν να παράγουν την τέχνη τους χωρίς περιορισμούς και ο κόσμος να μπορεί να την απολαμβάνει».

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ Η ταραχώδης ζωή της Εύας Μπέη δίπλα στον Νίκο Καρούζο Αποκλειστική προδημοσίευση από τις ημερολογιακές καταγραφές της ζωγράφου Εύας Μπέη, συντρόφου του Νίκου Καρούζου την ταραγμένη τελευταία δεκαετία της ζωής του.

pageviews

ΤΗΣ ΑΡΓΥΡΩΣ ΜΠΟΖΩΝΗ

Ακολουθήστε τα podcasts της LiFO στην Apple, στο Spotify ή στην Google.

1

Γιατί πεθαίνουν οι μουριές της Αθήνας; «ΦΥΤΟΛΟΓΙΟ» ΑΠΟ ΤΟΥΣ M. HULOT & ΜΕΡΟΠΗ ΚΟΚΚΙΝΗ

2

Η σκληρή αλήθεια για τον καθηγητή Κούβελα «ΜΙΚΡΟΠΡΑΓΜΑΤΑ» ΤΟΥ ΑΡΗ ΔΗΜΟΚΙΔΗ

3

Γιάννης Μαυρής: «Κρατήστε μικρό καλάθι με τις δημοσκοπήσεις στις επόμενες εκλογές» «LIFO POLITICS» ΤΗΣ ΒΑΣΙΛΙΚΗΣ ΣΙΟΥΤΗ

4

Καίτη Γκρέυ: H λέαινα ΤΗΣ ΣΕΜΙΝΑΣ ΔΙΓΕΝΗ

της αργυρως μποζωνη Τα τελευταία τρία χρόνια η ζωγράφος Εύα Μπέη, σύντροφος του Νίκου Καρούζου την τελευταία δεκαετία της ζωής του, ξεδιαλέγει τις σημειώσεις της. Ένα πλήθος καταγραφών που αποτελούν το υλικό του βιβλίου το οποίο θα κυκλοφορήσει τον Νοέμβριο από τις εκδόσεις Loggia με τίτλο «Με τον Νίκο Καρούζο», ημερολόγιο που προσεγγίζει τον άνθρωπο, τον ποιητή και την ιστορική προσωπικότητα μέσα από μια ουσιαστική μαρτυρία που δεν έχει σχέση με όσα γνωρίζουμε μέχρι σήμερα, ακόμα και μέσα από την καθημερινότητά του, χωρίς καμία διάθεση ωραιοποίησης των γεγονότων. Τριάντα ένα χρόνια μετά τον θάνατο του Νίκου Καρούζου, με τον εκδότη Νίκο Κουφάκη ξεδιάλεξαν, μέσα από έναν απίστευτου όγκου υλικό, ημερολογιακές καταγραφές που έχουν τη μορφή σημειωμάτων, άλλα «γραμμένα στο πόδι», άλλα με πολλή επιμέλεια, χωρίς χρονολογική σειρά, γραμμένα σε μονόφυλλα που υπήρχαν σε έναν φοριαμό στο σπίτι της κ. Mπέη και αφορούν το διάστημα της σχέσης της με τον ποιητή.

5

Ο συγγραφέας Σωτήρης Δημητρίου και η γλώσσα της μάνας του «ΒΙΒΛΙΑ ΚΑΙ ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ» ΤΟΥ ΝΙΚΟΥ ΜΠΑΚΟΥΝΑΚΗ

Ο Γιώργος Καράβας αφήνει το δικό του Legacy στον χώρο της μόδας

Μοντέλο, τηλεοπτικό πρόσωπο ή, πολύ απλά, ένας άνθρωπος της μόδας που δεν χάνει ποτέ τον ενθουσιασμό του σε ό,τι κι αν κάνει.

Γ

ια πολλούς από εμάς, ο Γιώργος Καράβας είναι ένας από τους βασικούς λόγους που παρακολουθούμε GNTM και περιμέναμε με αγωνία τον νέο κύκλο του. Ο αγαπημένος coach του σόου μοντέλων είναι η ήρεμη δύναμη, εκείνος που πάντα ξέρει πώς να εμψυχώσει τα επόμενα μοντέλα και να τους δώσει τα tips που χρειάζονται, πάντα με πλατύ χαμόγελο. Βέβαια, ο Γιώργος Καράβας είναι πολλά περισσότερα από ένα τηλεοπτικό πρόσωπο. Έχει άλλωστε γράψει χιλιόμετρα ως μοντέλο στο catwalk αλλά και μπροστά από τον φακό για μερικούς από τους μεγαλύτερους οίκους μόδας εκεί έξω. Από «γκουρού», που στέκεται δίπλα στα επόμενα μεγάλα μοντέλα, μέχρι το πρόσωπο που μας συστήνει το νέο Classic Leather Legacy AZ της Reebok, είναι κάποιος που ξέρει πώς να αφήνει πίσω του το δικό του legacy, με αφοπλιστικά cool τρόπο και χωρίς να χάνει ποτέ τον ενθουσιασμό του. Κάτι που άλλωστε φαίνεται κι από την παρακάτω κουβέντα.

CREDITS: Φωτογράφος: Πάνος Γεωργίου Ampoo, η φιλοξενία έγινε στο ξενοδοχείο Dave Red Athens.

— Ασχολήθηκες με αρκετά διαφορετικά πράγματα πριν καταλήξεις στο μόντελινγκ. Ποια ήταν η στιγμή που σε κέρδισε μια και καλή και αποφάσισες ότι αυτό θα ακολουθήσεις; Η στιγμή που πραγματικά αισθάνθηκα ότι αυτό ήταν το επάγγελμα που ήθελα, ήταν το 2004, με τη συμμετοχή μου στο πρώτο μου σόου μόδας στο Μιλάνο για τον Gianfranco Ferré.

— Αν, τελικά, δεν βρισκόσουν στον χώρο της μόδας, με τι πιστεύεις πως θα ασχολιόσουν; Γενικότερα ως άνθρωπος ασχολούμαι με διαφορά πράγματα και δεν μου αρέσει να βάζω ταμπέλες σε αυτό που κάνω. Σίγουρα το μόντελινγκ είναι το βασικό μου επάγγελμα αλλά κάνω και άλλα επιχειρηματικά βήματα εδώ και χρόνια, εκτός χώρου. Άρα, θεωρώ ότι όλα εκείνα που ήθελα να κάνω έως σήμερα, τα έχω κάνει.

— Έχεις συνεργαστεί με πολλούς και σημαντικούς ανθρώπους και οίκους στον χώρο. Ποιο θεωρείς το μεγαλύτερό σου κατόρθωμα σε αυτήν τη δουλειά ως τώρα; Όλες οι συνεργασίες μου μού έχουν δώσει κάτι, καθεμία με τον δικό της τρόπο, οπότε απ’ όλες έχω κάτι να θυμάμαι.

— Υπάρχει κάποιος σχεδιαστής ή οίκος μόδας με τον οποίο θα ήθελες πολύ να συνεργαστείςμ αλλά δεν σου έχει δοθεί ακόμη η ευκαιρία; Με τον John Galliano. Όλα τα fashion shows και τα κοστούμια του είχαν πάντα μια απίστευτη θεατρικότητα και ποτέ μα ποτέ δεν ήταν συνηθισμένα.

— Αυτός ο χώρος, πέρα από τις γνωριμίες σου με τους εκάστοτε άμεσους συνεργάτες σου, σου έχει δώσει την ευκαιρία να γνωρίσεις κι άλλους ανθρώπους του θεάματος. Θες να μοιραστείς μαζί μας μια ενδιαφέρουσα συνάντηση με κάποιον από αυτούς; Τον Ιούνιο του 2013 βρισκόμουν στο Λονδίνο για την επίδειξη μόδας του οίκου Tom Ford. Στο after show party που ακολούθησε σε ένα κλαμπ του Λονδίνου, εκτός από πολύ γνωστά μοντέλα όπως o Simon Nessman, ο David Gandy και ο Jon Kortajarena, είχα την τύχη και τη χαρά να συναναστραφώ με πολλούς ηθοποιούς του Χόλιγουντ, όπως ο Ewan McGregor και ο Colin Firth.

— Μέσα από το GNTM σε γνώρισε ένα ευρύτερο κοινό. Νιώθεις να έχει αλλάξει κάτι απ’ όταν μπήκε η τηλεόραση στη ζωή σου, προσωπικά αλλά και επαγγελματικά; Όντως το GNTM ήταν το εισιτήριο ούτως ώστε να με γνωρίσει ο κόσμος. Έλαβα,

και ακόμη λαμβάνω, καθημερινά τεράστια αγάπη από πολύ μεγάλο όγκο ανθρώπων, πράγμα το οποίο με γεμίζει απίστευτη χαρά και ευγνωμοσύνη για ό,τι έχει συμβεί. Σε προσωπικό επίπεδο δεν έχουν υπάρξει ιδιαίτερες αλλαγές, σε επαγγελματικό έχουν ανοιχτεί αρκετές καινούργιες πόρτες.

— Δώσε μας ένα hint για το τι να αναμένουμε από τον τέταρτο κύκλο του GNTM που μόλις ξεκίνησε. Μου αρέσει να σας κρατάω σε αγωνία, άρα κάντε υπομονή.

— Ποιο είναι το legacy που θες να αφήσεις στον χώρο της μόδας; Ωραία ερώτηση. Θα ήθελα να με θυμούνται ως κάποιον που ήθελε να κάνει δημιουργικά πράγματα, έχοντας πάντα στο μυαλό του πώς να εξελίσσεται ο ίδιος. Γιατί αυτό μας κάνει καλύτερους ανθρώπους, τόσο στη μόδα όσο και στον πραγματικό κόσμο.

Sneakers Reebok Classic Leather Legacy AZ

16.9.21 – lifo

5

Aυτήν τη στιγμή διαβάζετε το μεγαλύτερο εβδομαδιαίο έντυπο της Ελλάδας

σχεδιο του μιχαλη κατζουρακη, 1965

Έρευνα Focus Bari (Ιούνιος–Δεκέμβριος 2020)

Στην κορυφή, αλλά με ποιότητα

Νο 1 Πανελλαδικά

MORE!

614,9 6 lifo – 16.9.21

Εφσυν

Τα Νέα

Athens Voice

Παραπολιτικά

610,6

484,8

477,2

369,8

Και τρίτη μεταξύ όλων των εντύπων (κυριακάτικων και εβδομαδιαίων) στην Αττική

σε χιλιάδες

σε χιλιάδες

Πρώτη μεταξύ όλων των εβδομαδιαίων εντύπων

Καθημερινή

Πρώτο Θέμα

492,5

461,1

351,7

Το Βήμα

Real News

Athens Voice

326,5

282,8

282,3

16 - 22 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 2021

T. 697

βασι λ ι κ η σι ου τ η — δημ ή τ ρ η σ π ολι τά κ η σ — δ ε σ π ο ι να τ ρ ι β ολη

• Το μέσο είναι το μήνυμα, κι όποιος γουστάρει • Τι νέα, ψιψίνα;

ΠΟΛΙΤΙΚΟ ΕΠΤΑΗΜΕΡΟ

Η κυβέρνηση επιχειρεί επανεκκίνηση και σπεύδει να θέσει το προεκλογικό δίλημμα από τώρα Όλα όσα ζήσαμε στην πολιτική την περασμένη εβδομάδα. απ ό τh βασιλ ικη σιουτ η

Όπως φάνηκε καθαρά και στη ΔΕΘ, ο πρωθυπουργός θέλει να δείξει ότι θέτει την κυβέρνησή του, που βρίσκεται ήδη στα μισά της θητείας της, σε επανεκκίνηση, απαλλαγμένη από τα βάρη της προηγούμενης περιόδου. Είναι σαφές ότι θέλει να ρίξει σχεδόν όλο το βάρος στην οικονομία, όπως ήταν άλλωστε και ο αρχικός σχεδιασμός μετά την εκλογή του, πριν από τα ελληνοτουρκικά, και η πανδημία και πιο πρόσφατα οι πυρκαγιές και οι συνέπειές τους, μαζί με τις αδυναμίες που ανέδειξαν, τον βγάζουν από τον δρόμο αυτόν. Ο Κυριάκος Μητσοτάκης φανέρωσε το δίλημμα που θα θέσει όταν αποφασίσει να πάει σε εκλογές και το οποίο δεν είναι άλλο από το «σταθερότητα ή περιπέτειες», ή αλλιώς «κυβέρνηση Νέας Δημοκρατίας ή χάος». Και για να το κάνει ακόμα πιο παραστατικό, ανέφερε ότι η εναλλακτική, αν δεν ξανακερδίσει εκείνος τις εκλογές, θα είναι μία κυβέρνηση Τσίπρα - Βαρουφάκη. Η αναφορά αυτή έγινε προφανώς για να προκαλέσει αντανακλαστικά φόβου σε έναν κόσμο που το ενδεχόμενο αυτό τον τρομάζει, αλλά και για να υποστηρίξει ότι με τους πιθανούς συσχετισμούς της επόμενης μέρας, ο ΣΥΡΙΖΑ δεν πρόκειται να αποκτήσει αυτοδυναμία, άρα θα χρειαστεί να συμμαχήσει με το ΜΕΡΑ25 του Βαρουφάκη.

16.9.21 – lifo

7

ΠΟΛΙΤΙΚΟ ΕΠΤΑΗΜΕΡΟ

Κυβερνητικά στελέχη θεωρούν (ή αισιοδοξούν) ότι η οικονομία θα είναι το προνομιακό πεδίο αναμέτρησης γι' αυτούς στις επόμενες εκλογές, καθώς, κατά τη γνώμη τους, υπερέχουν, και ελπίζουν ότι «αυτό θα φανεί και στις επόμενες δημοσκοπήσεις μετά την ανακοίνωση των μέτρων που εξήγγειλε ο πρωθυπουργός, ειδικά την επιδότηση του ηλεκτρικού ρεύματος και τις αφορολόγητες μεταβιβάσεις ακινήτων».

ΣΤΟΧΕΥΜΕΝΕΣ ΚΙΝΗΣΕΙΣ α πό τh βα σι λι κη σ ιου τη

Η οικονομία, μετά την πέρα από την προσδοκώμενη αύξηση των τουριστικών εσόδων του καλοκαιριού, έχει τονώσει την αισιοδοξία του πρωθυπουργικού επιτελείου, παρά τα εμπόδια που διαφαίνονται, όπως η γερμανική εμμονή στη λιτότητα, καθώς ο υποψήφιος καγκελάριος Όλαφ Σολτς, που θεωρείται φαβορί, τάσσεται υπέρ της συνέχισης των αυστηρών ευρωπαϊκών δημοσιονομικών κανόνων. (Η Ε.Ε. τους έχει αναστείλει από την αρχή της πανδημίας για να ενισχυθεί η οικονομία των κρατών-μελών και να αντεπεξέλθουν στην οικονομική κρίση που ακολούθησε, με συνέπεια όμως να αυξηθεί σημαντικά το χρέος.) Οι πρόσφατες μετρήσεις κοινής γνώμης κατέδειξαν υποχώρηση της δημοφιλίας της κυβέρνησης μετά τις πυρκαγιές, αλλά, παρά τα λάθη, τις καθυστερήσεις και την απουσία έργου σε πολλούς τομείς, καθώς και τα πρώτα δείγματα κυβερνητικής αλαζονείας που παρατηρήθηκαν, η φθορά που καταγράφηκε δεν ήταν μεγάλη. Η ηγεσία της Νέας Δημοκρατίας, όπως φαίνεται και από τα στοχευμένα μέτρα που ανακοίνωσε ο πρωθυπουργός τις προηγούμενες μέρες, γνωρίζει ποιο είναι το κοινό στο οποίο θέλει να απευθυνθεί. Η συνεργασία με τον Αμερικανό expert στην πολιτική στρατηγική και δημοσκόπο Σταν Γκρίνμπεργκ, άλλωστε, αποκαλύπτει τον επαγγελματισμό με τον οποίο το Μαξίμου επιλέγει τις πολιτικές του κινήσεις. Είναι προφανές ότι η κυβέρνηση μετράει τα πάντα πριν ανακοινώσει αποφάσεις και μέτρα. Αυτό δεν σημαίνει απαραίτητα ότι την προφυλάσσει αυτόματα από κάθε λάθος, οπωσδήποτε όμως τη γλιτώνει από πολλά. Η πολιτική, βέβαια, είναι περισσότερα πράγματα από τη στρατηγική άσκησης της κρατικής εξουσίας. Γνωρίζοντας, ωστόσο, ότι το βασικότερο κριτήριο των ψηφοφόρων συνήθως είναι η οικονομική τους κατάσταση, ο Κυριάκος Μητσοτάκης δεσμεύτηκε στη ΔΕΘ ότι σταδιακά θα υπάρξει χειροπιαστό οικονομικό όφελος για κάθε Έλληνα. Στη Θεσσαλονίκη περιέγραψε και το κοινό στο οποίο απευθύνεται, έχοντας κατά νου μάλλον όσους ψήφισαν «ναι» στο δημοψήφισμα του 2015, μιλώντας για τη «μεγάλη κοινωνική πλειοψηφία του ορθολογισμού και της προόδου, που θέλει την πατρίδα στον πυρήνα της Ευρώπης». Επειδή η περιγραφή αυτή όμως μάλλον δεν καλύπτει ολόκληρη την παραδοσιακή βάση της Νέας Δημοκρατίας, απευθύνθηκε και σε εκείνους που «είναι περήφανοι για την Ιστορία και την εθνική τους ταυτότητα». Αυτό μπορεί να ακούστηκε πολύ γενικό, αλλά ήταν μήνυμα για τον χώρο από τον οποίο φοβάται ότι μπορεί να έχει απώλειες. Σύμφωνα με αρκετούς πολιτικούς αναλυτές και βάσει δημοσκοπικών ευρημάτων, η κυβέρνηση παρουσιάζει απώλειες κυρίως από τη δεξιά της πτέρυγα, λόγω της πολιτικής της στα εθνικά ζητήματα και το μεταναστευτικό. Αρκετά στελέχη και δεξιοί ψηφοφόροι της Νέα Δημοκρατία βρίσκουν την πολιτική αυτή αρκετά φιλελεύθερη, την ώρα που κάποιοι στην Ευρώπη την κατηγορούν για το αντίθετο.

ΟΙ ΔΥΣΑΡΕΣΤΗΜΕΝΟΙ Υπάρχει η δυσαρέσκεια των καραμανλικών, οι οποίοι τώρα περισσότερο από ποτέ γκρινιάζουν ότι ο Κυριάκος Μητσοτάκης έχει σχηματίσει μία «σημιτική κυβέρνηση». Οι καραμανλικοί όμως είναι εξαιρετικά ανίσχυροι τελευταία. Υπάρχει η απογοήτευση των «σαμαρικών» για τα εθνικά (τη Συμφωνία των Πρεσπών και τα ελληνοτουρκικά), αλλά πολλοί από αυτούς έχουν τοποθετηθεί σε διάφορες θέσεις του κράτους κι έκτοτε έχουν σταματήσει την κριτική. Τέλος, υπάρχει και η δυσαρέσκεια των βουλευτών

8 lifo – 16.9.21

Οι πρόσφατες μετρήσεις κοινής γνώμης κατέδειξαν υποχώρηση της δημοφιλίας της κυβέρνησης μετά τις πυρκαγιές, αλλά, παρά τα λάθη, τις καθυστερήσεις και την απουσία έργου σε πολλούς τομείς, καθώς και τα πρώτα δείγματα κυβερνητικής αλαζονείας που παρατηρήθηκαν, η φθορά που καταγράφηκε δεν ήταν μεγάλη.

της Νέας Δημοκρατίας που στέκονταν για χρόνια στην κομματική επετηρίδα, περιμένοντας τη σειρά τους και τώρα βλέπουν να γίνονται υπουργοί οι «αλεξιπτωτιστές» και αυτοί να παραμένουν στον πάγκο. Η παράβλεψη των βουλευτών δεν είναι εύκολη υπόθεση, γιατί είναι χρήσιμοι σε (κάθε) κυβέρνηση για να εκλαϊκεύει τη γραμμή της στην περιφέρεια, μέσω της άμεσης επαφής που έχουν με τους ψηφοφόρους. Πρωθυπουργοί που αγνόησαν σε κάποιον βαθμό τον παραδοσιακό ρόλο που εξακολουθούν να παίζουν –ειδικά στην επαρχία– οι βουλευτές του κόμματος (όπως ο Γιώργος Παπανδρέου, όταν επιχείρησε να εισαγάγει αρκετούς νεωτερισμούς) πλήρωσαν σημαντικό πολιτικό κόστος. Ο Κυριάκος Μητσοτάκης, παρότι έχει υιοθετήσει αρκετά από το στυλ διακυβέρνησης που εφάρμοσε ο Γιώργος Παπανδρέου (πρόκειται για στοιχεία του αμερικανικού μοντέλου κυρίως), αναλαμβάνει πιο λελογισμένο ρίσκο, επειδή, χωρίς τους βουλευτές ικανοποιημένους, ο έλεγχος του κόμματος δεν είναι εφικτός. Η προσπάθεια δημιουργίας δεξιών έως ακροδεξιών κομμάτων, με σκοπό την αποδυνάμωση της Νέας Δημοκρατίας, δεν τον αφήνει αδιάφορο, αλλά για την ώρα δεν υπάρχει πανικός. Άλλωστε, κάποια από τα κόμματα αυτά ενίοτε παίζουν και τον ρόλο του αναχώματος.

ΤΟ ΤΕΛΟΣ ΤΗΣ ΣΥΝΑΙΝΕΣΗΣ ΠΟΥ ΔΕΝ ΥΠΗΡΞΕ Στην καθιερωμένη συνέντευξη Τύπου στο πλαίσιο της ΔΕΘ, ο πρωθυπουργός ανακοίνωσε ότι δεν πρόκειται στο εξής να αναζητήσει τη συναίνεση από τον Αλέξη Τσίπρα και τον ΣΥΡΙΖΑ, αν και ποτέ δεν έγινε κάποια σοβαρή προσπάθεια, ούτε και η άλλη πλευρά έδειξε ποτέ τέτοια διάθεση. Τουλάχιστον όχι από όσα είναι γνωστά και όσα συμβαίνουν στο προσκήνιο. Ο πρωθυπουργός έδειξε δημόσια την ενόχλησή του για την άρνηση του Αλέξη Τσίπρα να «δανείσει» τον πρώην υπουργό του, Ευ. Αποστολάκη, για το υπουργείο Πολιτικής Προστασίας. Τις προηγούμενες ημέρες, με πληροφορίες που διοχέτευαν προς τα ΜΜΕ κυβερνητικές πηγές, άφησαν να εννοηθεί ότι ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ αρχικά είχε συμφωνήσει. Καμία από τις δύο πλευρές πάντως δεν αποκάλυψε πλήρως το παρασκήνιο της συγκεκριμένης συναλλαγής που κατέληξε σε φιάσκο. «Θεωρώ πως έχω εξαντλήσει τη διάθεσή μου να είμαι συναινετικός με ανθρώπους και πολιτικούς χώρους που δεν δείχνουν καμία διάθεση συναίνεσης. Συνομιλώ με την κοινωνία και αυτό θα συνεχίσω να κάνω. Με ανθρώπους που μου ζητάνε συναίνεση από τη Βουλή και μία εβδομάδα μετά κάνουν αυτά που έκαναν δεν έχω και πολλά να πω» ανέφερε ο πρωθυπουργός.

Η ΑΚΙΝΗΣΙΑ ΤΟΥ ΣΥΡΙΖΑ ΚΑΙ Η ΠΡΟΣΟΧΗ ΣΤΟ ΚΙΝ.ΑΛ. Ο ΣΥΡΙΖΑ παραμένει σε αδυναμία να αυξήσει τις δυνάμεις του μετά από δύο χρόνια στην αντιπολίτευση, παρά τη σκληρή κριτική που ασκεί σε όλα τα πεδία. Τα στελέχη της Κουμουνδούρου θεωρούν ότι η κυβερνητική φθορά στο εξής δεν θα αναστρέφεται και υποστηρίζουν ότι ο Κυριάκος Μητσοτάκης σύντομα θα αποφασίσει εκλογές για να «δραπετεύσει», όπως λένε. Οι εκλογές ωστόσο εξακολουθούν να διαψεύδονται κατηγορηματικά από το Μαξίμου. Την προσοχή όλων των πολιτικών παικτών τραβάει εδώ και λίγες μέρες το ΚΙΝ.ΑΛ., που ετοιμάζεται για τη διαδικασία εκλογής νέου προέδρου. Τόσο η Νέα Δημοκρατία όσο και ο ΣΥΡΙΖΑ έχουν μεγάλο ενδιαφέρον για το ποιος θα είναι ο επόμενος πρόεδρός του, καθώς αυτό θα κρίνει εν πολλοίς και την πολιτική του κατεύθυνση. Ανεξάρτητα από το κεντρικό διακύβευμα, αν θα μπορέσει να ανακτήσει δυνάμεις ή θα συρρικνωθεί, το ΚΙΝ.ΑΛ. για αντικειμενικούς λόγους μπορεί να παίξει σημαντικό ρόλο στις επόμενες εκλογές λόγω της απλής αναλογικής αλλά και της πιθανής αδυναμίας των άλλων δύο κομμάτων να σχηματίσουν αυτοδύναμη κυβέρνηση. Αυτός είναι και ο λόγος που αυτή την περίοδο υπάρχει ένα πολύ έντονο παρασκήνιο και μεγάλη κινητικότητα στη Χαριλάου Τρικούπη, μετά από πολύ καιρό.

SHORTCUT

FOOTNOTES

Το μέσο είναι το μήνυμα, κι όποιος γουστάρει

Τι νέα, ψιψίνα;

Πολλή συζήτηση έγινε για την έντονη «πολιτικοποίηση» του φετινού Met Gala, και ειδικά για την εμφάνιση της Αλεξάντρια Οκάσιο-Κορτέζ, η σκοτεινή και δυσοίωνη οπτασία της Κιμ Καρντάσιαν όμως μοιάζει περισσότερο με σημείο των καιρών από οποιοδήποτε καίριο πολιτικό σλόγκαν.

από τον δημήτρη πολιτάκη

Τα περισσότερα σχόλια –θετικά και αρνητικά– έπεσαν πάνω στην AOC, που αποφάσισε να κάνει «φασαρία» κατά την παρθενική της εμφάνιση στον θεσμό, απελευθερώνοντας στη δεύτερη περίπτωση τόνους καχυποψίας και σαρκασμού, τόσο από τα δεξιά όσο και από τα αριστερά…

Έκανες αυτοβελτίωση;

απ ό τ η δεσπ ο ι να τ ρι β ολ η

Ζ

ούμε σε κρίσιμους και περίεργους και διχαστικούς και επείγοντες καιρούς, γεγονός που εξηγεί ίσως τον τρόπο με τον οποίο για πρώτη φορά εισέβαλε τόσο πολλή πολιτική (εντός ή εκτός εισαγωγικών) στο ετήσιο high end πανηγύρι μόδας, ματαιοδοξίας και επίδειξης που είναι το Met Gala στη Νέα Υόρκη. Το φετινό θέμα του αστραφτερού event ήταν «Αμερική» γενικώς και αορίστως (συγκεκριμένα, «In America: A Lexicon of Fashion»), ήταν όμως σαν να είχε πέσει σήμα ότι πρέπει να ερμηνευθεί αποκλειστικά σχεδόν με agit-prop όρους. Υπήρξαν διάφορα συνθήματα συνυφασμένα με ακριβά και εντυπωσιακά φορέματα, που στρέφονταν κατά της πατριαρχίας, κατά της ανισότητας, κατά της μισαλλοδοξίας. Αναπόφευκτα όμως ίσως, τα περισσότερα φρύδια ανασηκώθηκαν με το σλόγκαν «Tax the rich» («Φορολογήστε τους πλούσιους») που ήταν χαραγμένο με μεγάλα κόκκινα γράμματα στην πίσω όψη της τουαλέτας που φόρεσε για την περίσταση η Αλεξάντρια Οκάσιο-Κορτέζ. Ουδείς σχεδόν έδωσε ιδιαίτερη σημασία στο γεγονός ότι και η συνάδελφός της στη Βουλή των Αντιπροσώπων (και κατά 43 χρόνια μεγαλύτερή της) Κάρολιν Μαλόνεϊ εμφανίστηκε με σλόγκαν που είχε αφομοιώσει στη στολή σουφραζέτας την οποία φορούσε, και το οποίο έλεγε «ίσα δικαιώματα για τις γυναίκες». Τα περισσότερα σχόλια –θετικά και αρνητικά– έπεσαν πάνω στην AOC, που αποφάσισε να κάνει «φασαρία» κατά την παρθενική της εμφάνιση στον θεσμό, απελευθερώνοντας τόνους καχυποψίας και σαρκασμού, τόσο από τα δεξιά όσο και από τα αριστερά… Ότι κάνει τα πάντα για τη δημοσιότητα, ότι είναι επιρρεπής στον πυροτεχνικό λαϊκισμό, ότι ο ακτιβισμός της είναι επιφανειακός και «επιτελεστικός», και τέλος πάντων τι δουλειά είχε εκεί πέρα, να παριστάνει το άλλοθι της ψωνισμένης πλουτοκρατίας, την ώρα που λίγο πιο πέρα η αστυνομία διέλυε συγκέντρωση του Black Lives Matter. Από την άλλη, δεν ήταν λίγες φυσικά και οι επευφημίες (η AOC έχει ισχυρότατη «οπαδική» βάση) για την εμπνευσμένη και μη βαρύγδουπη «παρέμβασή» της στην εκδήλωση, την οποία χρησιμοποίησε χωρίς να υπονομεύσει ή να προσβάλει τον θεσμό. Ο γνωστός αριστερόστροφος πολιτικός σχολιαστής και συγγραφέας Όουεν Τζόουνς έγραψε χαρακτηριστικά πως η νεαρή πολιτικός «αξίζει χειροκροτήματος επειδή ακριβώς κατορθώνει να μεταδίδει αριστερές ιδέες σε ένα μαζικό κοινό με πρωτότυπους, δημιουργικούς και αποτελεσματικούς τρόπους». Αυτό ισχύει, και δεν είναι και λίγο. Η ίδια, πάντως, αποκρινόμενη στις αντιδράσεις, ξεκίνησε τη σχετική επεξηγηματική ανάρτησή της στα social media με επικεφαλίδα το πασπαρτού αξίωμα του ΜακΛούαν «Το μέσο είναι το μήνυμα», μια φράση που παραδοσιακά χρησιμοποιείται για να τα πει όλα, συχνά όμως, ειδικά στην εποχή μας, είναι σαν να μη λέει απολύτως τίποτα. Και αφού θέτει συνοπτικά την ατζέντα («Τώρα είναι η στιγμή για ιατροφαρμακευτική περίθαλψη και κλιματική δράση για όλους. Φορολογήστε τους πλούσιους»), επιχειρεί να κόψει τη φόρα στις φαρμακόγλωσσες: «Και ναι, ΠΡΙΝ αρχίσουν όλοι να εξανίστανται – υπενθυμίζω ότι οι εκλεγμένοι αξιωματούχοι της Πόλης της Νέας Υόρκης προσκαλούνται τακτικά σ’ αυτή την εκδήλωση, εφόσον μέρος των καθηκόντων τους είναι και η εποπτεία των πολιτιστικών θεσμών που βρίσκονται στην υπηρεσία του κοινού». Πολλή φασαρία για το τίποτα ίσως, γιατί εν τέλει αυτό που θα στοιχειώνει για πάντα τις αναμνηστικές εικόνες της φετινής τελετής είναι μάλλον η κατάμαυρη σαδομαζό πανοπλία / kinky μπούρκα, με την οποία εμφανίστηκε η Κιμ Καρντάσιαν (Γουέστ). Καλώς ή κακώς, αυτή η δυσοίωνη και σκοτεινή οπτασία μοιάζει περισσότερο με σημείο των καιρών από οποιοδήποτε καίριο πολιτικό σλόγκαν.

Ακόμα και τα βιβλία έχουν αλλάξει. Είκοσι χρόνια μετά την «Ουράνια Προφητεία», τον «Αλχημιστή» και το σύμπαν που συνωμοτούσε για να μας δώσει αυτό που θέλουμε, τα πράγματα έχουν αγριέψει.

Κ

άποια χρόνια πριν έπρεπε να πάω σε ένα επαγγελματικό ραντεβού με έναν συνάδελφο. Ήμουν καινούργια στη δουλειά, δεν γνωριζόμασταν σχεδόν καθόλου. Είχε παρκάρει σε έναν παράδρομο δίπλα σε ένα οικόπεδο με αγριόχορτα στον Άλιμο. Όταν άναψε τη μηχανή, μια γυναικεία φωνή άρχισε να μιλάει στα αγγλικά με καθαρή άρθρωση «Αναπτύξτε τη σχέση σας με το σύμπαν. Πιστέψτε στη δύναμή του. Κλείστε τα μάτια σας και συγκεντρωθείτε. Συντονιστείτε με τις δονήσεις του, νιώστε το έδαφος κάτω από τα πόδια σας. Οραματιστείτε. Καθαρίστε την καρδιά και το μυαλό σας και ζητήστε ξεκάθαρα αυτό που θέλετε από το σύμπαν». Όταν φτάσαμε στο ραντεβού μας, και αφού κάτσαμε στην αίθουσα συσκέψεων, άνοιξε τον υπολογιστή του και μας ανακοίνωσε ενθουσιασμένος: «Αυτή είναι η καλύτερη παρουσίαση που θα δείτε ποτέ!». Σήμερα η τηλεόραση προέβλεψε ανέμους ασθενείς / Έκανες αυτοσυντήρηση; Αναρωτιέμαι πώς φτάσαμε από τα μεταφρασμένα μπεστ-σέλερ του Λέο Μπουσκάλια, που ήταν της μόδας όταν ήμασταν παιδιά, στο σήμερα: podcasts, συνέδρια αξίας 3.000 ευρώ «για να βρεις τον καλύτερο εαυτό σου», συνεδρίες life coaching, όλα για την αυτοπραγμάτωση. Η βιομηχανία «αυτοβοήθειας» αξίζει 11 δισ. δολάρια μόνο στις Ηνωμένες Πολιτείες. Δεν θα μιλήσω καν για την ποπ κουλτούρα: το timeline μου είναι γεμάτο διαφημίσεις για διαλογισμό εντέρου(!) και τσιτάτα αυτοβελτίωσης που θυμίζουν ποιήματα από παλιακά ημερολόγια τοίχου, σαν αυτά που είχαν οι παππούδες μας δίπλα στον νεροχύτη, κάθε μέρα το εορτολόγιο και ένα ποίημα. «Γίνε η αλήθεια που χρειάζεσαι. Είναι το μόνο που έχεις», «Να φεύγεις από αυτούς που δεν σου αξίζουν. Παραμέρισε τους τοξικούς ανθρώπους» ή στιχομυθίες-χαϊκού: «“Τι είναι η ψυχή σου;” φώναξε εκείνη – “Ένα τριαντάφυλλο έτοιμο να ανθίσει”, απάντησε εκείνος». Ακόμα και τα βιβλία έχουν αλλάξει. Είκοσι χρόνια μετά την Ουράνια Προφητεία, τον Αλχημιστή και το σύμπαν που συνωμοτούσε για να μας δώσει αυτό που θέλουμε, τα πράγματα έχουν αγριέψει. Ο κεντρικός ήρωας πρέπει να κοπεί μεθοδικά με το ψαλίδι για να ξανακολλήσουμε τα κομμάτια στο τέλος με σελοτέιπ και να γιορτάσουμε τη λύτρωση. Μπορεί να μείνει νηστικός, μπορεί να εκπορνευτεί, αλλά θα ξαναβγεί στο φως καθαρός και δυνατός σαν το πούμα. Υπάρχει, φυσικά, και η επαγγελματική επιτυχία – ήρθε η ώρα να γίνουμε εκατομμυριούχοι. Η γενική ιδέα είναι «Ποτέ μη σταματάς, ποτέ μην τα παρατάς, αν πέσεις πρέπει να σηκωθείς, μείνε πεινασμένος, μείνε ανόητος», σαν να είμαστε χάμστερ σε τροχό και πρέπει να παράγουμε ενέργεια με τα μικρά, θλιβερά μας ποδαράκια λίγο πριν πεθάνουμε από κάποια μυστηριώδη αρρώστια. Οφείλεται η επιτυχία του κινήματος αυτοβελτίωσης στην κρίση ψυχικής υγείας που περνάει ο δυτικός κόσμος; Ίσως να φταίνε τα σόσιαλ μίντια – μπορούμε πια να συγκρίνουμε τη ζωή μας με την υποτιθέμενα τέλεια ζωή των γύρω μας. Πιθανόν φτάσαμε ως εδώ χάρη στις απίστευτα υψηλές προσδοκίες που έχουμε πλέον για τη δουλειά και τις σχέσεις; Το πραγματικά αξιοσημείωτο, όμως, δεν είναι ότι υπάρχει ένα κοινό διψασμένο να βελτιώσει τον εαυτό του αλλά ότι πολύς κόσμος χρησιμοποιεί όλα αυτά τα εργαλεία, από journals με χρωματιστά χαρτάκια ως τα συνέδρια των 3.000 ευρώ, γιατί δεν θέλει να πάει σε κάποιον επαγγελματία ψυχικής υγείας ή, ακόμα χειρότερα, γιατί αποζητά κάτι που δεν θα τον βγάλει από το κυρίαρχο συναίσθημά του, το μούδιασμα. Σήμερα η τηλεόραση έδειξε νοήμονες ανθρώπους / που συντηρούν στην Ελβετία, lνδούς φιλoσόφους / κρυφή η αιτία, λίγο πριν κοιμηθούν / μήπως τον άλλο μήνα, αύριο πουν / «από αύριο ορίζω τη ζωή μου» / κι έτσι τους φεύγει η αϋπνία και το χρήμα / Τι νέα, ψιψίνα; 16.9.21 – lifo

9

10 lifo – 16.9.21

90 με τους

The Bad Poetry Social Club Μια ομάδα νέων ποιητών δίνει υπόσταση στο ελληνικό spoken word και το video poetry με τη βοήθεια των νέων μέσων, δημιουργώντας συναρπαστικές στιγμές ποίησης. απο τον m . h ul o t φ ω τ ο γ ραφ ι ε σ : π α ρ ι ς τα β ι τ ι α ν

«Αυτές οι γενιές δεν έχουν καμία σχέση με την πιο παλαιική έννοια της ποίησης ή έχουν, αλλά πολύ επιγραμματικά, quoting φάση. Επειδή πάντα αυτές οι γενιές κοντράρονται με τους γονείς τους και επειδή οι γονείς τους κατά πάσα πιθανότητα έχουν εκτίμηση σε αυτό που εννοεί ο Έλληνας όταν λέει “ποίηση”, τους βγαίνει μια κόντρα. Και νομίζω ότι είναι πολύ πρωτότυπο και πολύ ωραίο που η ομάδα μας τείνει να το ανατρέψει αυτό το πράγμα».

16.9.21 – lifo

11

90 λεπτά με τους The Bad Poetry Social Club

αν πρέπει να τους περιγράψεις με δυο λόγια, οι The Bad Poetry Social Club είναι μια καλλιτεχνική ομάδα που ασχολείται με το spoken word και το video poetry και διοργανώνει ποιητικές περφόρμανς και βραδιές απαγγελίας. Ακούγοντας την περιγραφή, το πιο πιθανό είναι να το συνδυάσεις με κάτι επικίνδυνα βαρετό και «ποίηση που μυρίζει σκόρο και χλωρίνη στο χιλιόμετρο», αλλά οι The Bad Poetry Social Club δεν έχουν καμία σχέση μ’ αυτό. Τα μέλη της –με καλλιτεχνικά ψευδώνυμα που θυμίζουν χαρακτήρες από ταινία επιστημονικής φαντασίας, όπως Π.Ι.Ε.Β., Επίθετη, Fâné, Βίνα, MFS–, ποιητές, μουσικοί, φωτογράφοι, ένας videographer και ένας γραφίστας, συνθέτουν κάτι συναρπαστικό και σύγχρονο, αποδομώντας την έννοια «ποιητική απαγγελία», εμπλουτίζοντάς τη με σκηνογραφία, περφόρμανς, visuals και live μουσική, δημιουργώντας ένα εντελώς σημερινό υβρίδιο που πειραματίζεται με όλα τα νέα μέσα. Τα βίντεό τους στο YouTube και όλες οι δουλειές τους –ομαδικές ή κάθε μέλους της ομάδας ξεχωριστά–, όπως και τα live ποιήματά τους, είναι αυτό που θα έπρεπε να είναι η ποίηση το 2021: αιχμηρή αλλά και ρομαντική, δυστοπική αλλά και όμορφη και αληθινή, η ποίηση που έχουν γράψει νέα παιδιά λίγο πριν από το τέλος του κόσμου.

The Bad Poetry Social Club presents C I N E M A T I C, LUNAR SPACE Κέντρο Πολιτισμού Ελληνικός Κόσμος, Πειραιώς 254, Αθήνα. 24/9, 22:00, είσοδος €10. www.instagram. com/thebadpoetrysocialclub

12 lifo – 16.9.21

— Με τι σκοπό φτιάχτηκε η ομάδα; «Με την Επίθετη ξεκινήσαμε κάποια open mics το 2016 με μερικούς άλλους ανθρώπους σε ένα πρότζεκτ, αυτό το πρότζεκτ έφτασε να γίνει σε αρκετούς χώρους στην Αθήνα και να έχουμε κάνει και κάποια τουρ ανά την Ελλάδα. Εκτός αυτού, έφτασαν να έχουν περάσει περίπου σαράντα άνθρωποι από αυτά τα open mics. Μέσα σε αυτούς ήταν και η Βίνα και η Fâné, οπότε μετά απορροφήθηκαν στην ομάδα. Ο λόγος που υπάρχει ο καθένας στην ομάδα είναι διαφορετικός, δεν είναι ένα πράγμα, το ίδιο». «Δεν ήταν αυτοσκοπός» προσθέτει η Επίθετη, «πραγματικά, αλλά αυτό που μας συνέδεσε κάπως όλους όταν αποφασίσαμε ότι θα τρέξουμε το πρότζεκτ μαζί και θα δούμε πώς θα πάει, ήταν και το ότι δεν είχαμε άλλη διέξοδο για να γίνεται αυτό το πράγμα. Δεν ξέρω άλλη ομάδα, στην Ελλάδα τουλάχιστον, που να κάνει spoken word και να είναι μια ομάδα συγκεκριμένων ανθρώπων που το τρέχουν με αυτόν τον τρόπο. Οπότε, εφόσον δεν υπήρχε η σκηνή τότε για εμάς, έπρεπε να τη φτιάξουμε, και αυτό ήταν το βασικό μας κίνητρο». « Ένα από τα πρώτα πράγματα που ξεκινήσαμε να χρησιμοποιούμε ως μότο της ομάδας είναι “να φύγει η ποίηση από το ντουλάπι με τη ναφθαλίνη”, να ξαναρχίσει όλο αυτό το πράγμα να παίρνει μπρος» λέει η Fâné. «Δεν έβλεπες, δεν άκουγες για καινούργιους ποιητές, δεν υπήρχε αυτό ή μπορεί να υπήρχε και να μην έφτανε στα αυτιά του κόσμου. Επίσης, θέλαμε να μπορέσει η ποίηση να έρθει και να κουμπώσει και στα νέα μέσα που υπάρχουν πλέον, να αξιοποιηθεί το στοιχείο του βίντεο, το στοιχείο του live με τη μορφή που έχει πάρει το live – δεν μιλάμε πλέον για αναλόγια, ένα τραπέζι με μια λάμπα σε ένα ξύλινο περιβάλλον όπου κάποιος καπνίζει. Είναι διαφορετικά και ως αισθητική και ως ατμόσφαιρα, γιατί εξαρτάται από τη μουσική που θα επιλέξεις να μπει μέχρι τη θεματική που έχει το κείμενο και το πού θα παρουσιαστεί· ο χώρος και ο τρόπος που επιλέγεις να ερμηνευτούν αυτά είναι λίγο περισσότερο σύγχρονοι». «Εγώ το The Bad Poetry Social Club το βλέπω από δύο πλευρές, η μία είναι το τι προσφέρει σε μένα, τι σημαίνει για μένα, και η δεύτερη τι πιστεύω ότι δίνει στους απ’ έξω, στον κόσμο, στο υπόλοιπο κοινό», συνεχίζει ο MFS. «Για μένα είναι ξεκάθαρα μέσο έκφρασης και σε μια περίοδο δύσκολη “καθάρισα” μέσα από το The Bad Poetry Social Club, γιατί απέβαλα κάποια πράγματα, μπόρεσα να γίνω δημιουργικός και να δώσω κάτι και αυτό με γέμισε πάρα πολύ και συνεχίζει να με γεμίζει. Πλέον εξελίσσεται αυτό που κάνουμε και θα πάει και σε άλλο επίπεδο. Από την άλλη, νιώθω ότι εκφράζει κάποιους ανθρώπους που μπορεί σε άλλου είδους τέχνες να έβρισκαν πράγματα, όμως από λίγο. Δηλαδή σε κάποιον μπορεί να άρεσε ένα στοιχείο της ραπ ή μια μουσική, κάποια θεατρική ομάδα ή κίνημα, αλλά δεν ήταν απόλυτα αυτό. Νιώθω ότι έχει

μια δική του προσωπικότητα, είναι ένα συνολικό πράγμα, απαρτίζεται από διαφορετικούς ανθρώπους που έχουν διαφορετικά στοιχεία και μέσο τεχνικής έκφρασης ο καθένας. Αν τον πάρεις τον καθέναν ξεχωριστά, έχει ένα δικό του universe. Επίσης, πολύ σημαντικό είναι ότι οι μουσικές που χρησιμοποιεί το Bad Poetry είναι από τα ίδια τα μέλη του, είτε από ανθρώπους πολύ κοντά στην ομάδα, με την οποία συνεργάζονται. Ειδικά στις τελευταίες δουλειές η μουσική είναι από το μηδέν δική μας, κανονικότατη ενορχήστρωση».

— Πώς αντιδράει ο κόσμος σε αυτό που κάνετε; «Πολύς κόσμος έρχεται στα live με ευλάβεια, το σκέφτονται ακόμα και να χειροκροτήσουν, ειδικότερα στα προηγούμενα, για να μη διακόψουν, επειδή είναι ποίηση» λέει ο Π.Ι.Ε.Β. «Μπαίνουν μέσα και νιώθεις σαν να ανάβουν κερί, ότι πήραν μια ανάσα και μπήκαν να ακούσουν λειτουργία. Πολλές φορές τους λέμε και οι ίδιοι ότι εδώ δεν πρόκειται γι’ αυτό. Υπάρχουν φορές που διακόπτουν για να χειροκροτήσουν μέσα στο ποίημα ή να φωνάξουν, και αυτή η ανάγκη του άλλου να ξεσπάσει έχει τρομερή αξία στη δημιουργία ατμόσφαιρας, γιατί την ατμόσφαιρα τη δημιουργεί ο κόσμος. Κι επειδή τα κείμενα έχουν βαριά ατμόσφαιρα, προσπαθώ κάπως να σπάσω τον πάγο, λέγοντας κάτι αστείο ή διακωμωδώντας τον εαυτό μου, οπότε αυτό κάνει τον κόσμο να νιώθει οικεία». «Αυτό που υπήρχε μέχρι τώρα και οριζόταν ως ποιητική απαγγελία ήταν στο πλαίσιο του κάθεσαι, διαβάζεις και μετά “γεια μας”», προσθέτει η Επίθετη. «Όπου υπήρχε απαγγελία ποιήματος, μιλάμε για κάτι πάρα πολύ ορισμένο ακόμα και στο πώς θα αποδοθεί, δεν περιείχε το συναίσθημα», προσθέτει η Fâné. «Το ζητάνε αυτό. Γιατί, θεωρητικά, αν βάλεις μέσα το συναίσθημά σου είναι σαν να βάζεις πρόσημο στο τι θα εκλάβει ο ακροατής, κάτι που υποτίθεται ότι δεν πρέπει να συμβαίνει, ενώ εμείς αυτό το θέλαμε 100%. Να μπορέσει, δηλαδή, ο γραπτός μας λόγος και το γραπτό μας συναίσθημα να παντρευτούν με το πραγματικό μας συναίσθημα εκείνη τη στιγμή, live on stage, και τότε να δημιουργηθεί το τελικό αποτέλεσμα, διαφορετικό κάθε φορά, διαφορετικό ποίημα σε κάθε παράσταση». «Πόσο μάλλον όταν γράφεις κάτι edgy, το οποίο, αν δεν το χρωματίσεις, μπορεί να ακουστεί πάρα πολύ περίεργο» λέει ο Π.Ι.Ε.Β. «Η ποίηση είναι αρκετά παρεξηγημένη από τις νέες γενιές, οι οποίες ασχολούνται με αυτό που κάνουμε, και σε αυτό έχει παίξει φουλ ρόλο η μουσική, που κινείται σε ρυθμό μπιτ, χιπ-χοπ, lo-fi ή τέτοια πράγματα – έτσι οι άνθρωποι το έμαθαν, τους άρεσε και το ακολούθησαν», συνεχίζει ο MFS. «Αυτές οι γενιές δεν έχουν καμία σχέση με την πιο παλαιική έννοια της ποίησης ή έχουν, αλλά πολύ επιγραμματικά, quoting φάση. Επειδή πάντα αυτές οι γενιές κοντράρονται με τους γονείς τους και επειδή οι γονείς τους κατά πάσα πιθανότητα έχουν εκτίμηση σε αυτό που εννοεί ο Έλληνας όταν λέει “ποίηση”, τους βγαίνει μια κόντρα. Και νομίζω ότι είναι πολύ πρωτότυπο και πολύ ωραίο που η ομάδα μας τείνει να το ανατρέψει αυτό το πράγμα. Και του έχει δώσει μια άλλη μορφή, όποια μπορεί να είναι αυτή». «Κάτι άλλο που θεωρώ πολύ τοξικό όσον αφορά τον σημερινό τρόπο διδασκαλίας της ποίησης, γιατί δημιουργεί ένα πολύ ισχυρό ενοχικό σύνδρομο, είναι το να πρέπει να ερμηνεύσεις την ποίηση με τη λογική», λέει η Fâné. «Το ότι πρέπει να την ερμηνεύσεις λεκτικά. Η ποίηση, σε ένα πολύ μεγάλο της κομμάτι, επειδή βγαίνει μέσω του τι ζει ο καθένας, πολλές φορές βρίσκει ασυνείδητα αντίκρισμα στα βιώματα. Δεν είναι κάτι που πρέπει να πεις με λέξεις μετά».

— Υπάρχει “υψηλή” και “χαμηλή ποίηση”; «Δεν πιστεύω στον διαχωρισμό της τέχνης σε υψηλή και χαμηλή. Ποιος ορίζει τι είναι υψηλό και τι χαμηλό;» λέει ο Π.Ι.Ε.Β. «Υπάρχει working class τέχνη, υπάρχει και τέχνη που εκπροσωπείται από ανθρώπους που έχουν χρήματα, σημασία έχει να υπερασπίζεται την ελευθερία με αλήθεια και να στέκεται πλάι στον αδύναμο. Ακόμα και στο trash πιστεύω ότι μπορεί να υπάρχει ποίηση. Σε πολλούς μας αρέσει το trash. Το γνήσιο όμως, σαν την καψούρα του σκυλάδικου της εθνικής, όχι το ψευτολαϊκό».

«Δεν πιστεύω στον διαχωρισμό της τέχνης σε υψηλή και χαμηλή. Ποιος ορίζει τι είναι υψηλό και τι χαμηλό;Υπάρχει working class τέχνη, υπάρχει και τέχνη που εκπροσωπείται από ανθρώπους που έχουν χρήματα, σημασία έχει να υπερασπίζεται την ελευθερία με αλήθεια και να στέκεται πλάι στον αδύναμο».

Μετά από δύο χαμένες σεζόν και ενάμιση αμήχανο χρόνο χωρίς μεγάλα events σε ανοιχτούς και κλειστούς χώρους, η πολιτιστική ζωή της Αθήνας επιστρέφει δυναμικά (με πολλά τεστ για τους ανεμβολίαστους και ελεύθερες θέσεις μόνο για τους εμβολιασμένους). Ανοίγουν, επιτέλους, ξανά οι κινηματογραφικές αίθουσες και τα θέατρα, ενώ το φετινό φθινόπωρο είναι πλούσιο σε κυκλοφορίες βιβλίων, δίσκων, σε συναυλίες και εκθέσεις.

1.

2.

3.

4.

5.

KINHMATOΓΡΑΦΟΣ ΒΙΒΛΙΟ ΘΕΑΤΡΟ ΜΟΥΣΙΚΗ ΕΙΚΑΣΤΙΚΑ ΓΡΑΦΟΥΝ ΟΙ:

ΜΑΤΟΥΛΑ ΚΟΥΣΤΕΝΗ,

ΛΟΥΙΖΑ ΑΡΚΟΥΜΑΝΕΑ,

ΘΟΔΩΡΗΣ ΚΟΥΤΣΟΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ, ΤΑΣΟΣ ΜΕΛΕΜΕΝΙΔΗΣ 16.9.21 – lifo

13

NO TIME TO DIE

DUNE

Το κύκνειο άσμα του Ντάνιελ Κρεγκ στο κουστούμι του 007 υπήρξε το πρώτο μπλοκμπάστερ «θύμα» της πανδημίας. Έπειτα από συνεχείς αναβολές θα μπορέσουμε επιτέλους να απολαύσουμε το κλείσιμο ενός θαυμάσιου κύκλου ταινιών, που έφτασε τη σειρά στην ωριμότητά της και άφησε πίσω του δύο φανταστικές ταινίες, το Casino Royale και το Skyfall, οι οποίες ελπίζουμε να γίνουν τρεις με το παρόν. Λέα Σεϊντού, Ρέιφ Φάινς, Ναόμι Χάρις, Κριστόφ Βαλτς και λοιποί γνώριμοι επιστρέφουν, με τον οσκαρικό Ράμι Μάλεκ να υποδύεται τον μεγάλο κακό.

(30/09)

Μετά το σίκουελ του Blade Runner ο Ντενί Βιλνέβ συνεχίζει τη φιλμική διαδρομή του στο πεδίο της μεγαλόπνοης επιστημονικής φαντασίας, μεταφέροντας το πρώτο μισό του μυθιστορήματος του Φρανκ Χέρμπερτ, που αποτελεί κάτι σαν ιερό δισκοπότηρο για τους φαν του είδους. Ο Τιμοτέ Σαλαμέ καλείται να αποδείξει ότι μπορεί να σηκώσει μια υπερπαραγωγή στις πλάτες του, οι πρώτες κριτικές επαινούν την ενότητα της ατμόσφαιρας και το επικό scale, κάποιες όμως επισημαίνουν ότι θυμίζει περισσότερο μακροσκελή πρόλογο για τη συνέχεια, παρά αυτόνομη ταινία. (14/10)

MANY SAINTS OF NEWARK

Το φετινό φθινόπωρο τα κινηματογραφικά φεστιβάλ επιστρέφουν (με πολύ δυνατό πρόγραμμα), ενώ οι υπερπαραγωγές που είχαν αναβληθεί λόγω καραντίνας και ταινίες πολυαναμενόμενες κάνουν τη σεζόν από τις πιο ενδιαφέρουσες των τελευταίων χρόνων.

To αριστούργημα της χρυσής για την αμερικανική τηλεόραση εποχής των ’00s, οι «Sopranos», αποκτούν κινηματογραφικό πρίκουελ που ακολουθεί τον νεαρό Τόνι Σοπράνο στα πρώτα του βήματα στην εγκληματική δραστηριότητα. Με την τοποθέτηση της δράσης στο ταραχώδες Νιούαρκ τoυ ’67, αναμένουμε σύνδεση με το Βlack Lives Matter. Πρωταγωνιστεί ο Μάικλ Γκαντολφίνι, υιός του Τζέιμς, στον ρόλο που σφράγισε ο πατέρας του με την παρουσία του, ενώ ο Ντέιβιντ Τσέις, δημιουργός της σειράς, αναλαμβάνει τα σκηνοθετικά ηνία. (07/10)

THE LAST DUEL O Ρίντλεϊ Σκοτ επιστρέφει στον Μεσαίωνα δεκαετίες μετά την πρώτη του ταινία, το Duellists, για να αφηγηθεί την αληθινή ιστορία μιας κατηγορίας για βιασμό και της μονομαχίας που ακολούθησε, βασισμένος στο σενάριο των Ματ Ντέιμον, Μπεν Άφλεκ και Νικόλ Χολοφσένερ. Η αφήγηση είναι τύπου Ρασομόν –κάθε χαρακτήρας λέει τη δική του εκδοχή της ιστορίας–, η διάρκεια γενναιόδωρη, οι κριτικές συγκρατημένα θετικές, οι κομμώσεις ασυγκράτητα εξωφρενικές και, όπως λέγεται, η ανερχόμενη Τζόντι Κόμερ κεντά, ενώ ο Ματ Ντέιμον ζευγαρώνει την κτηνώδη εμφάνισή του στο Stillwater και βάζει πλώρη για τα Όσκαρ. Με τον Σκοτ ποτέ

1.

AΠΌ ΤΟΝ ΓΙΆΝΝΗ ΒΑΣΙΛΕΊΟΥ

1. TITANE 2.

MANY SAINTS OF NEWARK 3.

LAST NIGHT IN SOHO 4. BENEDETTA 5 THE FRENCH DISPATCH 6.

PARALLEL MOTHERS 7.

NO TIME TO DIE 8. ETERNALS 9.

THE LAST DUEL 14 lifo – 16.9.21

K Ι Ν Η Μ ΑΤΟ Γ ΡΑΦ ΟΣ

δεν μπορείς να είσαι σίγουρος, αλλά είμαστε αισιόδοξοι. (14/10)

LAST NIGHT IN SOHO Ο Έντγκαρ Ράιτ «σοβαρεύει» με ένα ψυχολογικό θρίλερ το οποίο σκάρωσε έχοντας στο μυαλό του ταινίες σαν την πολανσκική Αποστροφή, την εφιαλτική αυτοεκπληρούμενη προφητεία του Don’t look now και, βέβαια, την ονειρική Suspiria. Τομαζίν ΜακΚένζι (Jojo Rabbit) και Άνια Τέιλορ Τζόι (Queen’s Gambit) εμφανίζονται στους ρόλους δύο ταλαντούχων νεαρών κοριτσιών από την επαρχία που πασχίζουν να πιάσουν την καλή στο κεντρικό Λονδίνο, η μία στο 2019, η άλλη στο 1965, αναπτύσσοντας σταδιακά έναν μυστηριώδη σύνδεσμο μεταξύ τους, που υπερβαίνει τον χώρο και τον χρόνο. Το θρίλερ της χρονιάς άραγε; (21/10)

TITANE Μετά το Raw, μια ιστορία σεξουαλικής αφύπνισης, κανιβαλισμού και οικογενειακού τραύματος που είχε προκαλέσει λιποθυμίες στην αίθουσα κατά την πρώτη της φεστιβαλική προβολή, η Ζουλιά Ντικουρνό επέστρεψε με ένα πραγματικό κινηματογραφικό mindfuck, το οποίο αποτέλεσε τον πιο απρόσμενο Χρυσό Φοίνικα των τελευταίων ετών. Προκλητικό, με σκηνές που αναμένεται να ενοχλήσουν πιο ευαίσθητους θεατές και να χαραχτούν στη μνήμη, προορισμένο για να διχάσει και, αναπόφευκτα, να συζη-

τηθεί, το φιλμ συνιστά έναν ψυχοσεξουαλικό εφιάλτη που αρκετοί παρομοιάζουν με το Crash του Ντέιβιντ Κρόνενμπεργκ. (28/10)

PARALLEL MOTHERS Mετά το ημιαυτοβιογραφικό Πόνος και Δόξα, μία από τις καλύτερες ταινίες της καριέρας του, η φόρμα του Πέδρο Αλμοδόβαρ συνεχίζεται με τη νέα του ταινία, που άνοιξε το φετινό Φεστιβάλ Βενετίας. Σύμφωνα με την ανταπόκριση του Θοδωρή Κουτσογιαννόπουλου από το φεστιβάλ, η ταινία είναι «το οικογενειακό πετράδι για το οποίο μπορεί να αισθάνεται ιδιαίτερα υπερήφανος, μια ταινία με την οποία αποδεικνύει για ακόμα μια φορά ότι είναι ένας δημιουργός που, όπως οι μούσες του στις πονεμένες ιστορίες του, κερδίζει το δικαίωμα να αποκαλείται σκηνοθέτης γυναικών». Πρωταγωνιστεί η Πενέλοπε Κρουζ σε έναν ρόλο ειδικά γραμμένο γι’ αυτή. (Οκτώβριος)

ETERNALS H επόμενη δουλειά της Κλόε Ζάο, μετά το οσκαρικό Nomadland, που είχε ξεκινήσει να ετοιμάζεται πριν από τη βράβευση της πάντως, έμελλε να είναι μια ταινία της Marvel.

Oι Eternals είναι εξωγήινοι αθάνατοι που ζουν κρυφά στη Γη επί 7.000 χρόνια και τώρα αναγκάζονται να βγουν στο προσκήνιο και να υπερασπιστούν τον πλανήτη από μια νέα, μοχθηρή απειλή. Αντζελίνα Τζολί,

2.

4.

6.

3.

5.

Ρίτσαρντ Μάντεν και Τζέμα Τσαν ηγούνται ενός πολυεθνικού καστ, εμείς είμαστε περίεργοι να δούμε τι καινούργιο μπορεί να φέρει η Ζάο στη συνταγή της Marvel. (04/11)

BENEDETTA Αν και στην όγδοη δεκαετία της ζωής του, ο Ολλανδός Πολ Βερχόφεν έχει ακόμα τον τρόπο και τη θέληση να προκαλεί σούσουρο, όπως στο περασμένο Φεστιβάλ Καννών με την ανορθόδοξη, βλάσφημη Benedetta του. Πρόκειται για ένα λεσβιακό ερωτικό δράμα που εκτυλίσσεται τον δέκατο έβδομο αιώνα σε ένα γυναικείο μοναστήρι της Τοσκάνης και κινείται με τα φρένα σπασμένα προς δυσθεώρητα camp ύψη. Άφθονο γυμνό, ειρωνική διάθεση και μια σκηνή που θα συζητάμε για καιρό. Πρωταγωνιστούν οι Βιρζινί Εφιρά και Δάφνη Πατακιά, επιθεωρεί ερμηνευτικά η ηγουμένη Σαρλότ Ράμπλινγκ.

(11/11)

THE FRENCH DISPATCH Θύμα αναβολών κι αυτό κατά τη διάρκεια της πανδημίας, το πολυαναμενόμενο νέο φιλμ του Γουές Άντερσον προβλήθηκε, επιτέλους, στο περασμένο Φεστιβάλ των Καννών, αφήνοντας θετικότατες εντυπώσεις. Το στυλιζαρισμένο, πολύχρωμο σύμπαν του Γουές Άντερσον ετοιμάζεται για φθινοπωρινή απόβαση στις ελληνικές αίθουσες. Στο φιλμ παρακολουθούμε μια σειρά από

ιστορίες γύρω από το χτίσιμο του τελευταίου τεύχους ενός διεθνούς περιοδικού που εκδίδεται σε μια φανταστική γαλλική πόλη του εικοστού αιώνα. Φράνσις ΜακΝτόρμαντ, Μπιλ Μάρεϊ, Τίλντα Σουίντον, Τιμοτέ Σαλαμέ, Έντουαρντ Νόρτον, Έιντριαν Μπρόντι, Λέα Σεϊντού και Αντζέλικα Χιούστον είναι μόνο μερικά από τα ονόματα του καστ. (Νοέμβριος)

ΤΑ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΙΚΆ EVENTS ΤΟΥ ΦΘΙΝΟΠΏΡΟΥ Πέρα από τις ταινίες που θα κυκλοφορήσουν σε κανονικό κύκλωμα διανομής, οι σινεφίλ θα έχουν να διαλέξουν ανάμεσα σε αρκετές, γαργαλιστικές παράλληλες εκδηλώσεις. Ξεχωρίζει, φυσικά, το καθιερωμένο μας ραντεβού με το Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Αθήνας «Νύχτες Πρεμιέρας». Έχοντας το πιο δυνατό πρόγραμμα των τελευταίων ετών, το φετινό φεστιβάλ ξεκινά με το A Hero, με το οποίο ο Ασγκάρ Φαρχαντί επιβεβαιώνει για ακόμα μια φορά πως είναι ένας από τους κορυφαίους δημιουργούς της εποχής μας, και κλείνει με το πολυαναμενόμενο Dune του Ντενί Βιλνέβ, σε ταυτόχρονη προβολή σε Ιντεάλ και Δαναό. Μία εβδομάδα νωρίτερα, το «Ξαφνικά φέτος το καλοκαίρι» του κριτικού Ηλία Φραγκούλη επιστρέφει απρόσμενα στον θερινό κινηματογράφο Ριβιέρα. Με υπότιτλο «Ραντεβού τον Σεπτέμβρη», προβολές αφιερωμένες στη μνήμη του Ζαν-Πολ Μπελμοντό, μερικές από τις καλύτερες ταινίες που είδαμε σε επανέκδοση το καλοκαίρι, όπως το In a lonely place και η Συνομιλία, αλλά και το διαμαντάκι του Μαρκ Ρόμπσον The 7th victim, οι θεατές θα εκτεθούν σε οκάδες καλού σινεμά. Στην ίδια αίθουσα η κινηματογραφική λέσχη «Midnight Express» του Άκη Καπράνου συνεχίζει τις προβολές της. Στις 25 Σεπτεμβρίου ο αρθουριανός μύθος ξαναζεί επί της οθόνης με το Excalibur, ενώ στις 2 Οκτωβρίου το Two-Lane Blacktop, που φέτος κλείνει πενήντα χρόνια, έρχεται για να συστηθεί στο κοινό του «Μidnight». Τέλος, η Ταινιοθήκη διοργανώνει, σε συνεργασία με το Ιταλικό Μορφωτικό Ινστιτούτο, ένα μεγάλο αφιέρωμα στον Φεντερίκο Φελίνι από 4 ως 14 Οκτωβρίου με δεκαέξι ταινίες του Ιταλού δημιουργού αλλά και δύο ντοκιμαντέρ αφιερωμένα σ’ αυτόν. Όσοι από εσάς θέλετε να (ξανα)βουτήξετε στη Φοντάνα ντι Τρέβι παρέα με την Ανίτα Έκμπεργκ ή να σκαρφαλώσετε σε ένα δέντρο και να μείνετε εκεί μέχρι να σας φέρουν μια γυναίκα, όπως ο θείος στο Amarcord, σπεύσατε.

L i FO FA L L P R E V I E W 2 0 2 1

7.

8.

9.

16.9.21 – lifo

15

ΑΠΌ ΤΗΝ ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ

16 lifo – 16.9.21

ΆΓΝΩΣΤΑ ΑΡΙΣΤΟΥΡΓΉΜΑΤΑ ΚΑΙ ΆΦΘΟΝΑ ΔΟΚΊΜΙΑ

Ο παράδεισος, που για τον Μπόρχες ήταν ένα είδος βιβλιοθήκης, είναι υπαρκτός και μάλλον αντιστοιχεί στη φετινή εκδοτική χρονιά: σπάνια αριστουργήματα από την αμερικανική και την ισπανόφωνη λογοτεχνία που δεν είχαν μεταφραστεί ποτέ, δοκίμια για τα σημεία των καιρών, όπως η κλιματική αλλαγή ή oι φυλετικές διακρίσεις, ιστορικά βιβλία για τις σκοτεινές πτυχές του παγκόσμιου γίγνεσθαι, πολλή φιλοσοφία αλλά και η επιστροφή των Ελλήνων συγγραφέων, όπως αυτή των δυο σπουδαίων γυναικών, της Ζυράννας Ζατέλη και της Μαρίας Μήτσορα, είναι τα κεντρικά σημεία της πλούσιας εκδοτικής παραγωγής του φθινοπώρου-χειμώνα του 2021.

ράϊνερ μαρία ρίλκε Erinnerung

ΞΈΝΑ ΚΛΑΣΙΚΆ ΑΡΙΣΤΟΥΡΓΉΜΑΤΑ Όσον αφορά τα κλασικά αναγνώσματα, ευχάριστα είναι τα νέα της πολυαναμενόμενης έκδοσης του Εφήβου του Ντοστογιέφσκι με τις πολύκροτες εκμυστηρεύσεις του Αρκάντι Ντολγκορούκι σε μετάφραση Ελένης Μπακοπούλου από τις εκδόσεις Άγρα. Από τις ίδιες εκδόσεις αναμένουμε και το πρώτο μυθιστόρημα που έγραψε ο Ρομπέρτο Μπολάνιο μαζί με τον A.G. Porta, Συμβουλές ενός μαθητή του Μόρισον σε έναν φανατικό του Τζόις (μτφρ. Κρίτων Ηλιόπουλος). Ο πιο διάσημος γαϊδαράκος της παγκόσμιας λογοτεχνίας, ο ξακουστός Πλατέρο του Ισπανού νομπελίστα Χουάν Ραμόν Χιμένεθ, κυκλοφορεί επιτέλους ανάμεσά μας μέσα από το κλασικό αριστούργημα Ο Πλατέρο και εγώ (μτφρ. Κλεοπάτρα Ελαιοτριβιάρη) από τον Καστανιώτη, από τον οποίο θα εκδοθεί

ΒΙΒΛΙΟ

επίσης ο αριστουργηματικός Εικοστός Αιώνας του Τσεζάρε Παβέζε σε νέα μετάφραση από τον Γιάννη Ηλ. Παππά. Από τις εκδόσεις Στιγμός των εκδόσεων Ευρασία κυκλοφορεί το ποιητικό μυθιστόρημα, μακρινό δισέγγονο του αναγεννησιακού πικαρέσκο, Η Ρουφήχτρα του Κολομβιανού συγγραφέα του επικού Vortex, Χοσέ Εουστάσιο Ριβέρα, ο οποίος μεταφράζεται για πρώτη φορά στα ελληνικά (εδώ από τη Δήμητρα Παπαβασιλείου), ενώ το Ένα ποτήρι οργή (μτφρ. Αθηνά Ψυλλιά) του σπουδαίου Βραζιλιάνου, λιβανέζικης καταγωγής μοντερνιστή Ραντουάν Νασσάρ έρχεται σ’ εμάς από τον Πατάκη. Οι περίφημες Τρεις Ιστορίες, δηλαδή το τελευταίο ολοκληρωμένο έργο του Γκυστάβ Φλωμπέρ, θα κυκλοφορήσουν από τους Αντίποδες σε μετάφραση Τιτίκας Δημητρούλια και η Έμμα της Τζέιν Όστεν από τις εκδόσεις Μίνωα, σε μετάφραση Αργυρώς Μαντόγλου.

Η Κεντρική Ευρώπη με τα αδυσώπητα ερωτήματά της και τους σπουδαίους συγγραφείς της δεσπόζει στα φετινά αναγνώσματα: η θρυλική αλληλογραφία Στέφαν Τσβάιχ και Γιόζεφ Ροτ κυκλοφορεί από Άγρα (επιλογή επιστολών: Π. Τσούκα, μτφρ. Μαρία Αγγελίδου), ενώ από τον Gutenberg αναμένουμε τον Εφιάλτη του Χανς Φάλαντα, σε μετάφραση Άγγελου Αγγελίδη-Μαρίας Αγγελίδου. Ισαάκ Μπάσεβιτς Σίνγκερ και Γκίμπελ ο σαλός και άλλες ιστορίες (μτφρ. Βάιος Λιάπης) έχει ετοιμάσει η Κίχλη και από την Κριτική το Βαδίζοντας, μια ασθματική νουβέλα του Τόμας Μπέρνχαρντ σε μετάφραση Μαρίας Γκεκοπούλου. Η Ξένη του Άρθουρ Σνίτσλερ αναμένεται από τις εκδόσεις Περισπωμένη (μτφρ. Μάνος Πετράκης). Κλασικό γοτθικό θρίλερ, στο οποίο βασίστηκε η ταινία Μπριγκαντούν, προτείνει ο Κάκτος, το Γκερμελσχάουζεν του Φρειδερίκου Γκερστάικερ (μτφρ. Χρίστος Γούδης).

Ο Διονύσης Καψάλης μεταφράζει τις Ευτυχισμένες Μέρες του Σάμιουελ Μπέκετ και η Μαρία Παπαδήμα τον Οδοιπόρο του Φερνάντο Πεσσόα – και τα δύο από τις εκδόσεις Gutenberg. Το πρώτο και πλέον, κατά κάποιον τρόπο, αυτοβιογραφικό μυθιστόρημα του Σόμερσετ Μομ με τον τίτλο Ανθρώπινη Δουλεία θα κυκλοφορήσει από το Μεταίχμιο σε μετάφραση Νίκου Α. Μάντη, όπως και το διάσημο Ημερολόγιο ενός κλέφτη του σπουδαίου Ζαν Ζενέ σε μετάφραση Ρίτας Κολαΐτη (το είχαμε πρωτοδιαβάσει μεταφρασμένο από τον Δημήτρη Δημητριάδη στη Λευκή Σειρά του Εξάντα). Ένας άλλος αγαπημένος κλέφτης, ο Αρσέν Λουπέν, από την κλασική σειρά βιβλίων του Μορίς Λεμπλάν, που είδαμε να εμπνέει και μια σύγχρονη εκδοχή στο Νέτφλιξ, θα εκδοθεί από τον Μίνωα σε μετάφραση Κλαιρ Νεβέ. Όσο για τα Άγρια Αγόρια του Ουίλιαμ Μπάροουζ, θα κυκλοφορήσουν από τις εκδόσεις Τόπος σε μετάφραση Γιώργου Μπέτσου.

ΣΎΓΧΡΟΝΗ ΞΈΝΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΊΑ Αναμφίβολα, εκδοτικό γεγονός της χρονιάς είναι η επικείμενη κυκλοφορία του αριστουργήματος του Γουίλιαμ Χ. Γκας Το τούνελ, το οποίο είχε προκαλέσει μεγάλο σοκ όταν εκδόθηκε και μεταφράζεται, επιτέλους, στα ελληνικά από τον Γιώργο Κυριαζή (Καστανιώτη), όπως και οι πολύ ξεχωριστές ιστορίες του εξαίσιου μυθοπλάστη Μπάρι Χάνα με τον τίτλο Ψεύτες του νερού (μτφρ. Νίκος Α. Μάντης). Οι ίδιες εκδόσεις θα κυκλοφορήσουν και την κλασική πλέον Πύλη του Ήλιου του Ελιάς Χούρι, την παλαιστινιακή ουσιαστικά «Οδύσσεια», ένα πολύκροτο, τεράστιας σημασίας βιβλίο που μεταφράζεται για πρώτη φορά στα ελληνικά από την Ελένη Καπετανάκη. Ζορζ Σιμενόν εις διπλούν από την Άγρα με τα Γράμμα στον δικαστή μου και Νύχτα στο Σταυροδρόμι, αμφότερα σε μετάφραση Αργυρώς Μακάρωφ, αλλά και νέος Καρίλ Φερέ για εμάς τους φαν, με μπόλικο Πάγο (μτφρ. Αργυρώ Μακάρωφ). Από τις ίδιες εκδόσεις περιμένουμε και νέο βιβλίο από την Ελίζαμπεθ Στράουτ, που έχει κερδίσει ήδη το αναγνωστικό κοινό, το Όλα γίνονται (μτφρ. Μαργαρίτα Ζαχαριάδου). Η Κυριακή της μητέρας του Γκράχαμ Σουίφτ αναμένεται από τον Μίνωα, ενώ από το Μεταίχμιο θα έχουμε νέο βιβλίο του Ντέιβιντ Μίτσελ, ο οποίος δείχνει να ροκάρει ασταμάτητα στην Utopia Avenue (μτφρ. Μαρία Ξυλούρη). Από το Μεταίχμιο θα διαβάσουμε και το πολυσυζητημένο βιβλίο της Ανί Ερνό, η οποία καθιέρωσε τη σύγχρονη εκδοχή της αυτοβιογραφίας στη Γαλλία, Τα χρόνια, που διατρέχει όλη τη γαλλική ιστορία του εικοστού αιώνα, σε μετάφραση Ρίτας Κολαΐτη, όπως και τους Φαροφύλακες της Βρετανίδας Έμα Στόνεξ, μια ιστορία φαντασμάτων, που αναμένεται να κυκλοφορήσει σε περισσότερες από είκοσι δύο χώρες. Φαντάσματα περιμένουμε και από τον Καστανιώτη και τον Αργεντίνο Σέσαρ Άιρα (μτφρ. Κώστας Αθανασίου). Ο Μπέρνχαρντ Σλινκ, μετά το Διαβάζοντας στη Χάννα, επιστρέφει με μια συλλογή διηγημάτων, Τα χρώματα του αποχαιρετισμού (μτφρ. Απόστολος Στραγαλινός), πάντα από τις εκδόσεις Κριτική. Η υποψήφια για το βραβείο Μπούκερ του 2018 Σόφι Μάκιντον επανέρχεται με τον φεμινιστικό Μπλε Κλήρο της (μτφρ. Ιωάννα Ηλιάδη), ενώ η επίσης υποψήφια Άβνι Ντόσι σημειώνει ένα άκρως εντυπωσιακό ντεμπούτο με την Καμένη Ζάχαρη (μτφρ. Κλαίρη Παπαμιχαήλ) – και τα δύο από Κλειδάριθμο. Μεταξύ του queer μυθιστορήματος και της συναρπαστικής περιπέτειας ακροβατούν οι Αντι-αφηγήσεις του Τζοόν

Κίιν από τις εκδόσεις Loggia. Νέο μυθιστόρημα και από τον Κεν Φόλετ για την παγκόσμια κρίση με τον τίτλο Ποτέ (Bell). Τα χαρμόσυνα νέα, ωστόσο, έρχονται από τις εκδόσεις Πόλις και την επικείμενη έκδοση του αλληγορικού, άκρως συμβολικού αριστουργήματος του Χάινριχ Μπελ, που όλοι αγαπήσαμε από το Ομαδικό πορτρέτο με μία κυρία, με τον τίτλο Απόψεις ενός κλόουν σε μετάφραση Δημήτρη Δημοκίδη και επίμετρο της Αλεξάνδρας Ρασιδάκη, ενώ από τις εκδόσεις Μεταίχμιο περιμένουμε την κυκλοφορία του νέου μυθιστορήματος του σπουδαίου Ιρλανδού Τζον Μπάνβιλ με τον τίτλο Το χιόνι (μτφρ. Τόνια Κοβαλένκο). Νέο βιβλίο και από τον αγαπημένο μας Κολομβιανό Χουάν Γκαμπριέλ Βάσκεθ με τον τίτλο Γυρίζοντας το βλέμμα πίσω (μτφρ. Αχιλλέας Κυριακίδης, Ίκαρος), όπως και από τον Ισπανό Πάμπλο Γκουτιέρεθ, τον οποίο γνωρίσαμε από τα Ανατρεπτικά βιβλία, με τον τίτλο Κομμένα Κεφάλια (μτφρ. Ιφιγένεια Ντούμη, Καστανιώτη). Η Εστία μας προσφέρει το Δοκίμιο για τον μανιταρομανή - μια ασυνήθιστη ιστορία (μτφρ. Σπύρος Μοσκόβου) του Πέτερ Χάντκε και ο Ψυχογιός το Καλοκαίρι της καταχνιάς (μτφρ. Μαρία Παλαιολόγου) του Κάρλος Ρουίθ Θαφόν. Η Μητρόπολη, το κύκνειο άσμα του αξέχαστου Φίλιπ Κερ, που ολοκληρώθηκε λίγο πριν από τον θάνατό του, με πρωταγωνιστή τον Μπέρνι Γκούντερ, θα κυκλοφορήσει, όπως πάντα, από τον Κέδρο (μτφρ. Γιώργος Μαραγκός). Από τους Αντίποδες θα έχουμε νέα έκδοση του δημοφιλούς και αγαπητού στην Ελλάδα Εντουάρ Λουί με τον τίτλο Αγώνες και μεταμορφώσεις μιας γυναίκας (μτφρ. Στέλα Ζουμπουλάκη) αλλά και της αγαπημένης πλέον του αναγνωστικού κοινού Κλαρίσε Λισπέκτορ, με την Πνοή Ζωής (μτφρ. Μάριος Χατζηπροκοπίου). Οι Ενοχλητικές Δεσποινίδες, ένα ξεχωριστό opusculum, μια πρώτη απόπειρα προσέγγισης του ισπανοαμερικανικού γυναικείου μικροδιηγήματος από τον Κωνσταντίνο Παλαιολόγο και τη μεταφραστική του ομάδα, δείχνουν ότι υπήρχαν κλασικά κείμενα πριν από τη σύγχρονη φεμινιστική γραφή – μια ωραία, καινοφανής ιδέα από τον Στιγμό. Τη Λουσία Μπερλίν την είχαμε αγαπήσει ήδη από την πρώτη έκδοση των διηγημάτων της στις εκδόσεις Στερέωμα – τώρα από τις ίδιες εκδόσεις κυκλοφορεί το Βράδυ στον Παράδεισο - Ακόμα λίγες ιστορίες (μτφρ. Κατερίνα Σχινά). Τα βιβλία, πάντως, είναι μεγάλη παρηγοριά για όλους, όπως για τη Νόρα, πρωταγωνίστρια στα Μεσάνυχτα στη βιβλιοθήκη του Ματ Χέιγκ (μτφρ. Άννα Παπασταύρου, Ψυχογιός) και για την Ανιές Μαρτί, ηρωίδα του Βιβλιοπωλείου των μικρών θαυμάτων της Ισπανίδας Μόνικα Γκουτιέρεθ (μτφρ. Καλλιόπη Ταβουλάρη, Μεταίχμιο). Η Κρυφή ζωή της Μαρίας Κάλλας της Λίντσι Σπενς (μτφρ. Χρύσα Φραγκιαδάκη), που είχε προκαλέσει ντόρο όταν κυκλοφόρησε, αναμένεται από τις εκδόσεις Παπαδόπουλος. Δύο αυτοβιογραφίες με πολλαπλά μηνύματα από ανθρώπους που δεν το έβαλαν κάτω περιμένουμε από Key Books: Μην τα παρατάς της κορυφαίας μαραθωνοδρόμου Μαρίας Πολύζου και Η χαρά του Δρομέα του Κωνσταντίνου Καρνάζη (μτφρ. Κατερίνα Μιχαήλ).

ΕΛΛΗΝΙΚΌ ΜΥΘΙΣΤΌΡΗΜΑ Μια συνολική έκδοση με τα Διηγήματα (1923-1983) της Έλλης Αλεξίου περιμένουμε από τον Καστανιώτη, όπως και νέο μυθιστόρημα από τη Ζυράννα Ζατέλη, μετά από δώδεκα ολόκληρα χρόνια, με τον τίτλο Ορατή σαν αόρατη, για ένα καταστοιχειωμένο σπίτι, μια κουκουβάγια και τη γνωστή, μνημειώδη ακροβασία ανάμεσα στο ονειρικό, το πραγμα-

τικό και το απόκοσμο. Επιστροφή και για την αγαπημένη μας Μαρία Μήτσορα με την Κυρία Τασία και τον Γουλιέλμο Καταβάθος σε μια αντίστοιχα υποβλητική ατμόσφαιρα (Πατάκη). Η Σοφία Νικολαΐδου μάς παραδίδει το μυθιστόρημα VOR - Πέρα από τον νόμο για μια εγκληματική οργάνωση που ξεκίνησε από τα γκουλάγκ της Σοβιετικής Ένωσης την εποχή του Στάλιν και απλώθηκε σε ολόκληρο τον κόσμο, τους Vor V Zakone (Μεταίχμιο). Τη μεταγραφή της στις εκδόσεις Πόλις διατρανώνει η Κύπρια Νάσια Διονυσίου με το ερώτημα Τι είναι ένας κάμπος;, μια νουβέλα για τα άγνωστα κάμπους, δηλαδή στρατόπεδα συγκέντρωσης της Αμμοχώστου, ενώ από τις ίδιες εκδόσεις αναμένεται νέο βιβλίο από τον Χρήστο Αστερίου, νουβέλα συγκεκριμένα, με τον τίτλο Μικρές Αυτοκρατορίες. Μετά τις πετυχημένες συλλογές διηγημάτων του ο Σπύρος Γιανναράς επιστρέφει με μυθιστόρημα με τον καινοφανή τίτλο Ραμμένη φτέρνα, πάντα από την Άγρα, απ’ όπου θα κυκλοφορήσει και το νέο βιβλίο του Θοδωρή Γκόνη με τον τίτλο Μαύρο φόρεμα του κόρακα, μια συλλογή από πεζογραφήματα. Το Μελάνι θα κυκλοφορήσει το Αίμα μηχανή του Γιώργου Λαμπράκου, ένα μυθιστόρημα για τον έρωτα που συγκατοικεί με την τρέλα, και ο Καστανιώτης την Παγίδα του Ανδρέα Μήτσου. Συνεχίζοντας να βαδίζει στους δημιουργικά αποδομημένους άξονες της κατακερματισμένης αυτοβιογραφίας, ο Θάνος Σταθόπουλος κυκλοφορεί την Εισαγωγή στη μέρα ( Ίκαρος). Περί της εαυτού ψυχής με φόντο τη βυζαντινή αυτοκρατορία γράφει ο Ισίδωρος Ζουργός, μια έκδοση του Πατάκη, από τον οποίο περιμένουμε τη νουβέλα του πολύτροπου Μισέλ Φάις με τον τίτλο Caput Mortuum, το Έλγκαρ, ένα απρόσμενο μυθιστόρημα μουσικής κρυπτογραφίας από τον εξαίρετο μπορχεσιανό κινηματογραφόφιλο Αχιλλέα Κυριακίδη, τον Τζίμη στην Κυψέλη του Χρήστου Χωμενίδη, ένα ρέκβιεμ μιας άλλης εποχής, και τον νέο Μίμη Ανδρουλάκη με τον τίτλο Μαύρο Φως. Από τις ίδιες εκδόσεις αναμένεται η Καταγωγή της λύπης του τιμημένου ήδη με το Κρατικό Βραβείο Διηγήματος το 2016 Ηλία Παπαμόσχου. Το Χιόνι του Παναγιώτη Χατζημωυσιάδη αναμένεται από την Κίχλη, όπως και άλλο ένα βιβλίο με διηγήματα του σπουδαίου Ηλία Χ. Παπαδημητρακόπουλου με τίτλο Θερμά θαλάσσια λουτρά. Από το Μεταίχμιο θα κυκλοφορήσει το Όπιο του λαού, κόντρα στην πολιτική ορθότητα των ημερών, του Πέτρου Τατσόπουλου και μια αντισυμβατική συλλογή διηγημάτων με τίτλο Αφαίας και Τελαμώνος του Κώστα Κατσουλάρη. Ο Sam Albatros, όπως είναι το ψευδώνυμό του, αναμένεται από την Εστία με το Ελαττωματικό αγόρι. Το τελευταίο ανέκδοτο μυθιστόρημα του Νίκου Μπακόλα με τίτλο Για τον έρωτα και μόνο, που βρέθηκε στα κατάλοιπά του μετά τον θάνατό του, θα κυκλοφορήσει από τις εκδόσεις Σοκόλη.

ΑΣΤΥΝΟΜΙΚΌ Ο Τζο Νέσμπο επιστρέφει με τον Άρχοντα της Ζήλιας, μια συλλογή διηγημάτων με ελληνικό ενδιαφέρον (μτφρ. Κρυστάλλη Γλυναδιάκη), όπως και ο Σουηδός Άρνε Νταλ με το Τέσσερα διά τέσσερα, πάντα από το Μεταίχμιο, το οποίο μας προτείνει επίσης τόσο τα Σκοτεινά Βάθη της Σουηδής Σούζαν Τσάνσον όσο και τα πολυσυζητημένα Εφτά χρόνια στο σκοτάδι της εξαιρετικά δημοφιλούς Νοτιοκορεάτισσας Τζιόνγκ Γιου Τζιόνγκ (μτφρ. Αμαλία Τζιώτη). Σημείο Μηδέν, ένα λογοτεχνικό πάντρεμα δύο από τους σπουδαιότερους συγγραφείς του σύγχρονου νουάρ, των Γιορν Λιρ Χορστ και Τόμας Έν-

L i FO FA L L P R E V I E W 2 0 2 1

16.9.21 – lifo

17

γκερ, αλλά και Ένας γκάνγκστερ στο Βερολίνο, νέο βιβλίο με ήρωα τον αστυνόμο Γκέρεον Ρατ της δημοφιλούς τηλεοπτικής σειράς «Babylon Berlin» από τον Φόλκερ Κούτσερ περιμένουμε από τη Διόπτρα, απ’ όπου θα βγει ο νέος Μάικλ Κόνελι με τον Δικηγόρο με τη Λίνκολν, που ενέπνευσε την ομώνυμη ταινία με πρωταγωνιστή τον Μάθιου Μακόναχι. Τρομερό κατασκοπευτικό μυθιστόρημα προτείνει ο Πατάκης, το Υπό Κατοχή του Άλαν Φερστ (μτφρ. Αντώνης Καλοκύρης) και ο Κλειδάριθμος θρίλερ από τη μετρ του είδους Ρουθ Γουέρ με τον τίτλο Χιονοστιβάδα, καθώς και την περίφημη Ιστορία της Λίσι (μτφρ. Μιχάλης Μακρόπουλος) του βασιλιά του θρίλερ Στίβεν Κινγκ. Από εκδόσεις Bell αναμένεται το πρώτο, πολυσυζητημένο βιβλίο της Λίζα Γκρέι, η Αγνοούμενη.

ΠΟΊΗΣΗ

NON FICTION – ΙΣΤΟΡΊΑ Μια συζήτηση περί τέχνης / Λεξιτεχνία, αυτό το σπουδαίο κείμενο της Βιρτζίνια Γουλφ, βασισμένο στην περίφημη ομιλία της στο BBC, κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Περισπωμένη σε μετάφραση και σχόλια του Μανώλη Βάρσου, ενώ από τις ίδιες εκδόσεις θα δούμε και το σπουδαίο δοκίμιο του Φρίντριχ Σίλλερ με τον τίτλο Περί Υψηλού σε εισαγωγή, μετάφραση και επίμετρο Σοφίας Αυγερινού. Από τις εκδόσεις Άγρα κυκλοφορεί το Έρως και το Έθνος, ουσιαστικά ο τέταρτος τόμος της μνημειώδους μελέτης του Παντελή Μπουκάλα για το δημοτικό τραγούδι. Η μελέτη του Ρόμπερτ Μπάρκερ για τη «διασπορά» των αρχαίων Ελλήνων θεών στον ευρύτερο χώρο της ανατολικής Μεσογείου με τίτλο Οι ελληνικοί θεοί πέρα από την Ελλάδα: Ονόματα, χαρακτήρες, μεταμορφώσεις θα κυκλοφορήσει από τις Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης (μτφρ. Παναγιώτης Σουλτάνης). Από τις εκδόσεις Πόλις έχουμε μια σειρά από άκρως ενδιαφέρουσες και ανατρεπτικές μελέτες, όπως η απρόβλεπτη σπουδή για την προβληματική χρήση της έννοιας της διαφάνειας με τον τίτλο Η διαφάνεια και οι δικαστές της - Μια ιστορία της μεταπολεμικής γαλλικής σκέψης από τον καθηγητή Ευρωπαϊκής Ιστορίας στο Νew York University Στέφανο Ν. Γερουλάνο (μτφρ. Γιώργος Καράμπελας), το ριζοσπαστικό δοκίμιο της Γερμανίδας Καρολίν Έμκε Εναντίον του μίσους (μτφρ. Χρήστος Αστερίου) και το βιβλίο του Σερζ Ωντιέ Για μια πολιτική οικολογία (μτφρ. Άγγελος Μουταφίδης). Η Ελέν Σιξού και η συναρπαστική μελέτη της για τις εικαστικές τέχνες με τίτλο Τελευταίος πίνακας ή το πορτραίτο του Θεού (μτφρ. Θωμάς Συμεωνίδης) έρχεται από τις εκδόσεις Σαιξπηρικόν. Η Δύναμη της γεωγραφίας του Τιμ Μάρσαλ, δηλαδή η πολυαναμενόμενη συνέχεια του μπεστ-σέλερ Αιχμάλωτοι της γεωγραφίας, αναμένεται από τη Διόπτρα, όπως και η μελέτη του Οξφορδιανού διπλωμάτη και ιστορικού Νίκολας Τσίταμ για τη Μεσαιωνική Ελλάδα. Από τις ίδιες εκδόσεις περιμένουμε και τη συναρπαστική αφήγηση της ιστορίας των πόλεων με τον τίτλο Metropolis - Η ιστορία των πόλεων του Μπεν Γουίλσον. Όσο για την Επιστροφή του κόσμου του Μάρκο Πόλο του Ρόμπερτ Κ. Κάπλαν, αναμένεται από το Μελάνι (μτφρ. Σπύρος Κατσούλας). Ο Νικήτας Σινιόσογλου επιστρέφει με ένα πειραματικό δοκίμιο καμωμένο από τα οργανικά υλικά της γενεαλογίας του δοκιμιακού λόγου με τον τίτλο Ο καρπός της ασθένειάς μου, πάντα από την Κίχλη. Ο Β’ Παγκόσμιος και ο Χίτλερ δεν έχουν πάψει να απασχολούν τη σκέψη: Η Ναζιστική Δικτατορία του Ίαν Κέρζο θα κυκλοφορήσει από τις εκδόσεις Πατάκη (μτφρ. Μενέλαος Αστερίου), ενώ από τον

18 lifo – 16.9.21

ΒΙΒΛΙΟ

βιρτζίνια γουλφ Μια συζήτηση περί τέχνης / Λεξιτεχνία

Gutenberg θα μάθουμε ποιοι ακριβώς αποτελούσαν την Αυλή του Χίτλερ στο άκρως ενδιαφέρον ομώνυμο βιβλίο της Χάικε Γκέρτεμακερ (μτφρ. Γιάννης Κέλογλου).

ΦΙΛΟΣΟΦΊΑ Η έκδοση της διάλεξης «Παραδοσιακή γλώσσα και τεχνική γλώσσα» του Μάρτιν Χάιντεγκερ από την Περισπωμένη (μτφρ.-γλωσσάρι Κοσμάς Ρασπίτσος) συνιστά αναμφίβολα γεγονός, όπως και οι περίφημες Διαλέξεις στην ιστορία της πολιτικής φιλοσοφίας του Τζον Ρολς, σημείο αναφοράς για την πολιτική φιλοσοφία, που θα εκδοθούν από την Κριτική (μτφρ. Γρηγόρης Μολύβας, Αγλαΐα Μελά). Ο σπουδαίος φιλόσοφος της Ειρωνείας και ένας από τους σημαντικότερους του εικοστού αιώνα Βλαντίμιρ Γιανκελεβίτς τίθεται στο μικροσκόπιο της Μπεατρίς Μπερλοβίτς στο Κάπου στο ανολοκλήρωτο, το οποίο ξεδιπλώνει τους άξονες της σκέψης του εν είδει συζήτησης (μτφρ. Λίζυ Τσιριμώκου). Για τη διδακτική της φιλοσοφίας (24 προσεγγίσεις) είναι ο τίτλος της μελέτης των Στίβεν Καν, Αλεξάντρα Μπράντνερ και Άντριου Μιλς, σε επιστημονική μελέτη Αντιγόνης Ντόκα και μετάφραση Μαρίνας Τουλγαρίδου, που θα κυκλοφορήσει από τις εκδόσεις Τόπος. Μια εισαγωγή στην Ηθική Φιλοσοφία από τον Θόδωρο Γραμμένο θα εκδώσει ο Παπαδόπουλος. Η τραγωδία, οι αρχαίοι Έλληνες και εμείς, μια μελέτη του φιλοσόφου Σάιμον Κρίτσλεϊ για την αρχαία Ελλάδα και τη σχέση μας μαζί της, θα κυκλοφορήσει από τον Πατάκη σε μετάφραση Γιάννη Δούκα, ενώ από τις ίδιες εκδόσεις περιμένουμε και το Γούστο του πολυσυζητημένου φιλοσόφου Τζιόρτζιο Άγκαμπεν (μτφρ. Άντα Κλαμπατσέα).

Μια μικρή επετειακή ανθολογία αφιερωμένη στον Ράινερ Μαρία Ρίλκε με τον τίτλο Erinnerung, σε πρόλογο και μετάφραση του Σωτήρη Σελαβή, αναμένεται από τις εκδόσεις Περισπωμένη, όπως και η δίγλωσση έκδοση των σπουδαίων Ονειρικών Τραγουδιών του Τζον Μπέριμαν (μτφρ. Αντώνης Ζέρβας). Επίσης δίγλωσση είναι και η Ανθολογία ρομαντικών ποιητών που περιλαμβάνει μεταξύ άλλων τους Γουίλιαμ Μπλέικ, Σάμιουελ Τέιλορ Κόλεριτζ, Πέρσι Σέλεϊ, Τζον Κιτς και τον λόρδο Μπάιρον, σε επιστημονική επιμέλεια Μαρίας Σχοινά και μετάφραση Λένας Καλλέργη και Ευτυχίας Παναγιώτου, την οποία προαναγγέλλει ο Κέδρος. Τούμας Τράνστρεμερ, Το μεγάλο αίνιγμα, δηλαδή τα ποιητικά άπαντα του σπουδαίου Σουηδού νομπελίστα ποιητή (μτφρ. Βασίλης Παπαγεωργίου,) τα οποία κυκλοφορούν σε νέα, αναθεωρημένη έκδοση, αναμένονται από το Σαιξπηρικόν, απ’ όπου θα κυκλοφορήσει και το Κοράκι σε μια διαφορετική μεταφραστική απόπειρα από τον Γιώργο Αλισάνογλου με σχέδια του Gustave Doré. Νέο βιβλίο από τη νομπελίστρια Λουίζ Γκλικ, η Άγρια Ίρις (μτφρ. Χάρης Βλαβιανός) και τις εκδόσεις Στερέωμα. Εκλήθην ομιλήτρια είναι ο τίτλος του συλλογικού τόμου με κείμενα και στοχασμούς της Κικής Δημουλά από το 1995 έως το 2015 από τις εκδόσεις Ίκαρος. Ο αμνός Ένα ποίημα στον καθρέφτη του Κώστα Καναβούρη θα κυκλοφορήσει από τις εκδόσεις Πόλις. Η Ομορφιά των όπλων μας, η νέα ειρωνική, στοχαστική και παράδοξη ποιητική συλλογή του Θωμά Τσαλαπάτη, αναμένεται από τους Αντίποδες. Τέλος, η γνωστή συγγραφέας Μαριαλένα Σπυροπούλου επιστρέφει με μια ποιητική συλλογή με τον ευρηματικό τίτλο Κόρη χωρίς πλάτη (Στερέωμα).

16.9.21 – lifo

19

1.

20+1 ΠΑΡΑΣΤΆΣΕΙΣ ΠΟΥ ΚΆΝΟΥΝ ΠΡΕΜΙΈΡΑ ΤΟ ΦΘΙΝΌΠΩΡΟ ΑΠΌ ΤΗΝ ΑΡΓΥΡΏ ΜΠΟΖΏΝΗ 20 lifo – 16.9.21

Κάθε χρόνο τέτοια εποχή προσπαθούμε να καταλάβουμε ποια είναι η τάση στο ελληνικό θέατρο και στην ελληνική παραγωγή του θεάματος. Κάθε χρόνο κάνουμε στην ουσία ομαδοποιήσεις: οι κλασικοί, τα σύγχρονα, τα ελάχιστα ελληνικά έργα. Τον χειμώνα που έπεται μιας πανδημίας που σάρωσε τον κόσμο του θεάματος το μόνο που μπορούμε να παρακολουθήσουμε είναι η ανασύστασή του και, φυσικά, η δημιουργία καλών παραστάσεων μέσα σε ένα τοπίο αχανές, όπως συμβαίνει εδώ και πολλά χρόνια. Τάση δεν υπάρχει, μη γελιόμαστε. Υπάρχουν καλές ιδέες, καλά έργα, ενδιαφέρουσες ερμηνείες τους, καλές σκηνοθεσίες και εξαιρετικοί ηθοποιοί. Ακόμα και η διαβάθμιση –καλός, ενδιαφέρων, εξαιρετικός– είναι τυχαία. Γιατί το ελληνικό θέατρο δεν στερείται καλών και ικανών και εξαιρετικών δυνάμεων, αυτό είναι άδικο να το λέμε, στερείται μιας οργάνωσης από τη μεριά του κράτους –πάλι θα μιλήσουμε για το σύστημα των επιχορηγήσεων που πρέπει να αλλάξει, να γίνει ο κορμός της παραγωγής– αλλά και των ιδιωτών παραγωγών, που, ειδικά αυτήν τη χρονιά και με αβέβαιη τη συγκυρία, κάνουν όσο θέλουν ή όσο μπορούν. Οι περισσότερες παραστάσεις αυτήν τη χρονιά θέλουν να πατήσουν σε ένα brand name για να διακριθούν μέσα σε μια θάλασσα από πρεμιέρες που στα τέλη Νοεμβρίου θα έχουν ξεπεράσει τις 200, στο όνομα του συγγραφέα, του σκηνοθέτη και των πρωταγωνιστών, που με τη δουλειά τους έχουν φτιάξει ένα κοινό που τους ακολουθεί. Τι μπορείς να πεις σε έναν θεατή που ρωτά; Τι να διαλέξει; Αν με ρωτούσαν, θα έλεγα να στηρίξει τους νέους δημιουργούς. Σε περίπου διακόσια έργα έχουμε, για παράδειγμα, μόνο δύο σύγχρονα ελληνικά. Να στηρίξει τους νέους σκηνοθέτες, για να μπορεί μια μέρα, ως κοινό, να είναι μέρος της ενδιαφέρουσας διαδρομής τους. Να ρίξει μια ματιά στους νέους ηθοποιούς, να αναπτύξει το γούστο του, μόνος του, αυτόνομα. Όπως κάθε χρόνο, θα δούμε καλές, μέτριες μπορεί και κακές παραστάσεις. Όλα είναι μέσα στο παιχνίδι και σε κάθε περίπτωση οι άνθρωποι στη σκηνή και οι άνθρωποι στην πλατεία μπορούν, πάνω από το εφήμερο του θεάτρου, να γεφυρώσουν τις ανθρώπινες αδυναμίες, την καλοσύνη και τον θυμό και να αισθανθούν, ακόμα και για ένα δευτερόλεπτο, ότι είναι όλοι μαζί και συμπορεύονται.

Θ Ε ΑΤ Ρ Ο

ΠΡΟΜΗΘΈΑΣ ΑΠΌ ΤΟΝ «ΠΡΟΜΗΘΈΑ ΔΕΣΜΏΤΗ» ΤΟΥ ΑΙΣΧΎΛΟΥ Ο Νίκος Καραθάνος μεταφέρει μια παλιά ιστορία, μια μάχη θεών και ανθρώπων, ανακαλώντας την πρώτη βία. Ιστορία, μύθος και επιστροφή στις ρίζες της συνείδησης. Ένας Προμηθέας που ζει αιχμάλωτος σ’ ένα σπίτι αδιάβατο, που κατακλύζεται από τα τέσσερα στοιχεία της φύσης. Μέσα εκεί επιβιώνει ανάμεσα σε Tιτάνες και τυφώνες και αφηγείται την καταγωγή του κόσμου. Ο Νίκος Καραθάνος καταπιάνεται με το έργο του Αισχύλου, ένα υλικό που τον συγκινεί γιατί «μοιάζει συνέχεια να μου λέει πως “τάφος μου είναι οι απόψεις μου κι ανάστασή μου το δίκαιο”». Στέγη Iδρύματος Ωνάση, Κεντρική Σκηνή 10-30/10 Σκηνοθεσία: Νίκος Καραθάνος Παίζουν: Νίκος Καραθάνος, Γιάννης Κότσιφας, Χρήστος Λούλης, Γαλήνη Χατζηπασχάλη

Η ΓΥΝΑΊΚΑ ΤΗΣ ΖΆΚΥΘΟΣ ΤΟΥ ΔΙΟΝΎΣΙΟΥ ΣΟΛΩΜΟΎ Κείμενο αιρετικό και αλληγορικό, τοποθετείται στο κέντρο μιας βίαιης πραγματικότητας που συνδιαλέγεται με το παρελθόν και το μέλλον της Ιστορίας. Σε αυτό το σύμπαν της σύγχρονης Κόλασης το σώμα της Γυναίκας στοιχειώνεται μέσα από μια γεωγραφία εικόνων που συνθέτουν το προσωπείο της γυναίκας-δαίμονα μέσα στους αιώνες. Η Γυναίκα της Ζάκυθος συναντιέται σήμερα με μια Ελλάδα που χάνει τη γλώσσα της, όταν μπορούν να βασιλεύουν η ρητορική του μίσους, ο ρατσισμός και ο εθνικισμός. Ξενοδοχείον Μπάγκειον από 4 Οκτωβρίου Σκηνοθεσία: Άντζελα Μπρούσκου Παίζουν: Άντζελα Μπρούσκου, Παρθενόπη Μπουζούρη, Δανάη Κατσαμένη

ΦΑΊΔΡΑ ΤΗΣ ΜΑΡΊΝΑΣ ΤΣΒΕΤΆΓΙΕΒΑ Σε μετάφραση Χρήστου Χρυσόπουλου, η ιστορία της Φαίδρας και ο μύθος της για τον σφοδρό έρωτα, τη σαγήνη και την απόρριψη επανέρχεται, γραμμένη αλλιώτικα. Πρόκειται για μια μεταγραφή του γνωστού μύθου του Ιππόλυτου και της Φαίδρας, που εμβαθύνει στις πιο κρυφές πτυχές του έρωτα και αποτελεί μια αλληγορία για τη χαμένη σχέση μας με τη φύση και το ένστικτο. Ένα κρίσιμο παιχνίδι παρέκκλισης από το ανθρώπινο και μια επανεξέταση της σχέσης μας με το σώμα και το ζωώδες.

2.

Θέατρο Προσκήνιο από 9 Οκτωβρίου Σκηνοθεσία: Δ. Καραντζάς Παίζουν: Κ. Αβαρικιώτης, Σ. Γουλιώτη, Α. Καλτσίκη, Ν. Μάνεσης, Μ. Σαράντης

ΦΘΙΝΌΠΩΡΟ ΧΕΙΜΏΝΑΣ ΤΟΥ ΛΑΡΣ ΝΌΡΕΝ Πνευματικό παιδί του Αύγουστου Στρίντμπεργκ, ο Νόρεν διερευνά τα σκοτεινά βάθη των οικογενειακών δεσμών και κυρίως των σχέσεων ανάμεσα στα δύο φύλα, ενώ οι αδιέξοδες σχέσεις οδηγούν στο τέλμα της ανθρώπινης κατάστασης, την οποία παρουσιάζει χωρίς ταμπού. Στο έργο, μέσα σε συνθήκες κοινωνικής ασφάλειας γίνεται ένα οικογενειακό δείπνο ανάμεσα σε ένα ζευγάρι της αστικής τάξης και στις ενήλικες κόρες του, μια «ζωντανή κόλαση» με ανείπωτα μυστικά, αντιζηλίες και υποψίες, ενώ η «ευτυχισμένη, υγιής οικογένεια» βυθίζεται σε ένα τέλμα μικρότητας, κακότητας και μιζέριας. Θέατρο Οδού Κεφαλληνίας από 15 Οκτωβρίου Σκηνοθεσία: Νίκος Μαστοράκης Παίζουν: Μπέτυ Αρβανίτη, Μαρία Καλλιμάνη, Άννα Καλαϊτζίδου, Άλκης Παναγιωτίδης

ΜΙΑ ΓΕΡΜΑΝΊΔΑ ΓΡΑΜΜΑΤΈΑΣ ΤΟΥ ΚΡΊΣΤΟΦΕΡ ΧΆΜΠΤΟΝ Μια γυναίκα αφηγείται με συναρπαστικό τρόπο τα νεανικά της χρόνια στη ναζιστική Γερμανία, από την άνοδο του ναζισμού και τα χρόνια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου μέχρι την ήττα και την κατάρρευση της Γερμανίας. Πρόκειται για ένα αθώο θύμα των ιστορικών περιστάσεων ή για μια συνένοχο των ναζί; Μια συνηθισμένη γυναίκα που δεν ξέρεις αν πρέπει να τη συμπονέσεις ή να την καταδικάσεις. Η βιογραφία και το μοναδικό προσωπικό ταξίδι της Μπρουνχίλντε Πόμσελ θέτουν ερωτήματα που ακόμα μας ταλανίζουν. Θέατρο Ιλίσια – Βολανάκης από 28 Οκτωβρίου Σκηνοθεσία: Γιάννης Μόσχος Με τη Ρένη Πιττακή

Η ΝΎΧΤΑ ΤΗΣ ΙΓΚΟΥΆΝΑ ΤΟΥ ΤΕΝΕΣΊ ΟΥΊΛΙΑΜΣ Αρχές του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου σε έναν απομακρυσμένο λόφο κάπου στο Μεξικό. Μέσα στην πυκνή τροπική βλάστηση, το Costa Verde, ένα παρακμιακό ξενοδοχείο με ιδιοκτήτρια την υπερσεξουαλική Μαξίν, γίνεται το καταφύγιο κάποιων περιπλανώμενων ψυχών: ενός αποσχηματισμένου ιερέα, και νυν ξενα-

γού, και μιας ζωγράφου που συνοδεύει τον υπέργηρο ποιητή παππού της. Για ένα εικοσιτετράωρο παρακολουθούμε τους ήρωες του έργου να έρχονται αντιμέτωποι με τα ζωτικά τους ψεύδη σχετικά με τη ζωή, τη θρησκεία και την τέχνη, ενώ παράλληλα προσπαθούν να βρουν παρηγοριά στην «καλοσύνη των ξένων». Θέατρο Πορεία από 15 Οκτωβρίου Σκηνοθεσία Μαρία Μαγκανάρη Παίζουν: Μαρία Κεχαγιόγλου, Σύρμω Κεκέ, Θανάσης Δόβρης, Κώστας Βασαρδάνης κ.ά.

Η ΜΗΧΑΝΉ ΤΟΥ ΤΟΎΡΙΝΓΚ ΤΟΥ ΜΠΕΝΟΥΆ ΣΟΛΈΣ Η ύστατη προσπάθεια μιας ιδιοφυούς προσωπικότητας να επικοινωνήσει με όλους αυτούς που δεν τον κατάλαβαν τότε και όλους εμάς που προσπαθούμε να τον κατανοήσουμε τώρα, λίγο πριν από το αινιγματικό τέλος που ο ίδιος θα δώσει στη ζωή του. Ο Άλαν Τούρινγκ είναι ο άνθρωπος που έσπασε τον κωδικό των ναζί και άλλαξε την πορεία του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, συμβάλλοντας καθοριστικά στη λήξη του το 1945. Είναι ο υπερασπιστής της ανθρώπινης φαντασίας και μοναδικότητας. Η απόδειξη πως η ανθρώπινη ψυχή είναι ικανή να ξεπερνάει κάθε όριο, κοινωνικό παρεμβατισμό, στερεότυπο και αναστολή. Θέατρο Κατερίνα Βασιλάκου από 7 Οκτωβρίου Σκηνοθεσία: Οδυσσέας Παπασπηλιόπουλος Με τον Ορφέα Αυγουστίδη

ΤΣΕΡΝΌΜΠΙΛ: ΈΝΑ ΧΡΟΝΙΚΌ ΤΟΥ ΜΈΛΛΟΝΤΟΣ ΤΗΣ ΣΒΕΤΛΆΝΑΣ ΑΛΕΞΊΕΒΙΤΣ Την 26η Απριλίου του 1986 µια σειρά εκρήξεις κατέστρεψε τον αντιδραστήρα του τέταρτου ενεργειακού μπλοκ στον πυρηνικό σταθμό του Τσερνόµπιλ. Το ατύχημα αυτό χαρακτηρίστηκε η μεγαλύτερη τεχνολογική καταστροφή του εικοστού αιώνα. Στο βιβλίο της Αλεξιέβιτς οι αφηγήσεις αυτές αποκαλύπτουν την ιστορία του ανθρώπου ως μια ιστορία οδύνης. Ένα γεγονός του παρελθόντος επιστρέφει μέσα από τις μαρτυρίες όσων το βίωσαν για να συναντηθεί με τη σημερινή περιπέτεια που βιώνει ο πλανήτης μας, με άγνωστες ακόμα συνέπειες. Θέατρο του Νέου Κόσμου από 10 Νοεμβρίου Σκηνοθεσία: Βαγγέλης Θεοδωρόπουλος Παίζουν: Στέλιος Μάινας, Μαρία Κατσιαδάκη, Γιάννης Λεάκος, Πηνελόπη Τσιλίκα κ.ά.

4.

3.

1. ΠΡΟΜΗΘΈΑΣ 2. Η ΜΗΧΑΝΉ ΤΟΥ ΤΟΎΡΙΝΓΚ 3. ΤΣΕΡΝΌΜΠΙΛ: ΈΝΑ ΧΡΟΝΙΚΌ ΤΟΥ ΜΈΛΛΟΝΤΟΣ 4. ΦΑΊΔΡΑ

L i FO FA L L P R E V I E W 2 0 2 1

16.9.21 – lifo

21

ΟΙ ΠΑΊΧΤΕΣ ΤΟΥ ΝΙΚΟΛΆΙ ΓΚΟΓΚΌΛ

ΑΝΑΦΟΡΆ ΣΕ ΜΙΑ ΑΚΑΔΗΜΊΑ ΤΟΥ ΦΡΑΝΤΣ ΚΆΦΚΑ

Με ποιους ήρωες θα έγραφε σήμερα ο Γκόγκολ το ίδιο έργο; Ποιο θα ήταν το μικρό πανδοχείο όπου ένας χαρτοπαίκτης, περιμένει τα θύματά του; Τι ζητάει όταν συναντιέται με μια μικροσυμμορία επίσης ταλαντούχων χαρτοπαικτών, που θέλουν επίσης πάση θυσία να ξαφρίσουν κάθε ανυποψίαστο «αρρωστάκι» με το τζόγο; Οι Παίχτες και το παιχνίδι τους, που είναι χωρίς επιστροφή, είναι ένα ταξίδι στα ευτράπελα της φύσης μας, τα τυφλά πάθη, την απληστία, την αλαζονεία και την κτητικότητα, τη μανία και το πάθος για χρήμα και νίκη. Θέατρο Κιβωτός από 25 Οκτωβρίου Σκηνοθεσία: Γιώργος Κουτλής Παίζουν: Γιάννης Νιάρρος, Βασίλης Μαγουλιώτης, Ηλίας Μουλάς, Αλέξανδρος Χρυσανθόπουλος κ.ά.

Να κατέβουμε μαζί με τον Κάφκα ως την Αχερουσία Λίμνη του σώματος. Να αφηγηθούμε μαζί του την ιστορία του βίαιου εξανθρωπισμού της ζωικής ενέργειας κάθε ανθρώπου, κατά βάση του ίδιου μας του εαυτού. Να κοιτάξουμε κατάματα την κρύπτη όπου βρίσκεται αποδιωγμένος ο Διόνυσος μέσα μας. Να τολμήσουμε να ανοίξουμε αυτή την πόρτα. Ας αναρωτηθούμε γιατί γίναμε ηθοποιοί κι εμείς οι ίδιοι. Ποιο τραύμα αφηγούμαστε; Ποια αγωνία είναι αυτή που εκφράζουμε; Η ψυχοσωματική αυτή διαδικασία μπορεί να μας οδηγήσει ως την εξέγερση του σώματος, κατάσταση κατά την οποία το σώμα παράγει την ίδια του την ελευθερία. Θέατρο Άττις - Νέος Χώρος από 5 Νοεμβρίου Σκηνοθεσία: Σάββας Στρούμπος

5.

Παίζουν: Έβελυν Ασουάντ, Έλλη Ιγγλίζ, Γιάννης Γιαραμαζίδης, Ρόζυ Μονάκη κ.ά.

ΣΥΜΦΟΡΆ ΑΠ’ ΤΟ ΠΟΛΎ ΜΥΑΛΌ ΤΟΥ ΑΛΕΞΆΝΤΡ ΓΚΡΙΜΠΟΓΈΝΤΟΦ Το έργο-σταθμός της ρωσικής δραματουργίας, ένα θεμελιώδες κείμενο, με τον συγγραφέα να συσχετίζει τα πρόσωπά του με αυτά της ευρωπαϊκής κωμωδίας. Ο συντηρητικός πατέρας, η κόρη που διαλέγει γαμπρό, ο καλός γαμπρός που παραμερίζεται για να προτιμηθεί ο κακός, η ξύπνια υπηρέτρια που μετέχει με διάφορους τρόπους στο ερωτικό παιχνίδι, ο καραβανάς αξιωματικός, ο γέρος κουφός πρίγκιπας, ο άλλος γενναίος αξιωματικός που τώρα έχει απόλυτα υποκύψει στον συζυγικό ζυγό, συνθέτουν την εικόνα μιας χώρας και του χαρακτήρα της. Θέατρο της οδού Κυκλάδων από 22 Οκτωβρίου Σκηνοθεσία: Στάθης Λιβαθινός Παίζουν: Τζωρτζίνα Δαλιάνη, Θέμης Θεοχάρογλου, Ιωάννα Κολλιοπούλου, Νέστωρ Κοψιδάς κ.ά.

ΜΙΑ ΙΣΤΟΡΊΑ ΑΓΆΠΗΣ ΤΟΥ ΑΛΈΞΙΣ ΜΙΧΆΛΙΚ Μια «ιστορία αγάπης», τόσο απλή αλλά και τόσο πολύπλοκη όσο η ζωή. Η ιστορία της Κάτια και της Ζιστίν ξεκινάει όπως τόσες άλλες – ερωτεύονται σαν σε παραμύθι. Η Ζιστίν επιθυμεί ένα παιδί, αλλά η Κάτια διστάζει, επειδή έχει πληγωθεί πολλές φορές στη ζωή της και φοβάται το μέλλον. Σε μια περίεργη ανατροπή της μοίρας, η Κάτια μένει έγκυος και λίγο πριν από τη γέννηση του παιδιού της η Ζιστίν εξαφανίζεται. Δώδεκα χρόνια μετά, η μοίρα θα δείξει πάλι ότι οι μεγάλες ιστορίες αγάπης επιλέγουν το δικό τους μοναδικό τέλος. Θέατρο Άνεσις από τον Οκτώβριο Σκηνοθεσία: Σίμος Κακάλας Παίζουν: Βίκυ Βολιώτη, Ευδοκία Ρουμελιώτη, Σίμος Κακάλας, Κατερίνα Λυπηρίδου

KILLER JOE ΤΟΥ ΤΡΈΙΣΙ ΛΕΤΣ Ένα βιβλίο του 1999 που έκανε αίσθηση στην Αμερική. Σύγχρονο, σκληρό κείμενο με χιούμορ, που αγγίζει πολλά επίκαιρα θέματα, όπως η ενδοοικογενειακή βία. Στη σκοτεινή σύγχρονη Αμερική παρελαύνουν τα πρόσωπα που συνθέτουν το μωσαϊκό μιας χώρας η οποία βυθίζεται στη λήθη, με τις Μεσοπολιτείες της να καταρρέουν λόγω του μικρού και του μεγάλου εγκλήματος. Παρελαύνουν τα πρόσωπα της αμερικανικής ενδοχώρας, έμποροι ναρκωτικών και αστυνομικοί, νεαρά κορίτσια με ματαιωμένες ελπίδες και επίδοξοι δολοφόνοι προκειμένου να εισπράξουν μια ασφάλεια ζωής, κατά λάθος σχεδόν απαγωγείς, αστυνομικοί και έρωτες που γεννιούνται στην παρανομία, συνθέτοντας μια μαύρη κωμωδία των παθών και του ντόμινο των ανθρώπινων λαθών. Θέατρο Εμπορικόν από τέλη Οκτωβρίου Σκηνοθεσία: Γιάννης Στάνκογλου Παίζουν: Γιάννης Στάνκογλου, Κώστας Νικούλι, Ναταλία Σουίφτ, Μαρκέλλα Γιαννάκου κ.ά.

5.

6.

7.

8.

22 lifo – 16.9.21

Θ Ε ΑΤ Ρ Ο

Η ΝΎΧΤΑ ΤΗΣ ΙΓΚΟΥΆΝΑ ΟΙ ΠΑΊΧΤΕΣ Ο ΓΙΑΤΡΌΣ ΤΗΣ ΤΙΜΉΣ ΤΟΥ Η ΓΥΝΑΊΚΑ ΤΗΣ ΖΆΚΥΘΟΣ

6.

7.

ΟΙ ΜΆΓΙΣΣΕΣ ΤΟΥ ΣΆΛΕΜ ΤΟΥ ΆΡΘΟΥΡ ΜΊΛΕΡ Οι Μάγισσες του Σάλεμ αποτελούν μια διαχρονική καταγγελία των δεισιδαιμονιών, των προκαταλήψεων και του φανατισμού. Ο Μίλερ, μέσα από το έργο του, κατακρίνει την καταπάτηση των πολιτικών ελευθεριών και εισάγει τον όρο «κυνήγι μαγισσών» στον εικοστό αιώνα. Ο ίδιος εξηγεί: «Όταν η ατμόσφαιρα είναι ηλεκτρισμένη, ο φόβος παίρνει υπόσταση. Οι άνθρωποι του Σάλεμ έβλεπαν τον εαυτό τους ως κάτοχο μιας ανώτερης αλήθειας. Αν το φως αυτής της αλήθειας έσβηνε, πίστευαν πως θα ερχόταν η συντέλεια του κόσμου. Όταν έχετε έναν ιδεολογικό κόσμο που θεωρεί τον εαυτό του τόσο αγνό, είναι φυσικό να τείνετε προς τα άκρα». Θέατρο Χορν από 15 Οκτωβρίου Σκηνοθεσία: Νικορέστης Χανιωτάκης Παίζουν: Νικήτας Τσακίρογλου, Άκης Σακελλαρίου, Ρένια Λουιζίδου, Ιωάννα Παππά κ.ά.

ΤΟ ΤΈΛΟΣ ΤΟΥ ΠΑΙΧΝΙΔΙΟΎ ΤΟΥ ΣΆΜΟΥΕΛ ΜΠΈΚΕΤ «Τετέλεσται»: σε ποιο άλλο θεατρικό έργο η πρώτη-πρώτη λέξη του κειμένου ακυρώνει εξαρχής τη θεατρική πράξη, την πράξη της ζωής, επικυρώνοντας, παράλληλα, το μότο του Σάμουελ Μπέκετ πως το τέλος βρίσκεται στην αρχή, ωστόσο συνεχίζουμε; Η συμβιωτική σχέση του Χαμ, του δυνατού και τυραννικού, που βρίσκεται σε μια κατάσταση πλήρους ανασφάλειας γιατί είναι τυφλός και δεν μπορεί να περπατήσει, ζει σε μια πολυθρόνα, και του Κλοβ, από τον οποίο εξαρτάται. Μια πορεία προς τον θάνατο, μια πορεία μέσα στην μπλόφα της ζωής, την τρέλα και την αρχοντιά, που καθορίζεται από μία και μοναδική σχέση με τον άνθρωπο που είναι δίπλα του. Σύγχρονο Θέατρο από 27 Οκτωβρίου Σκηνοθεσία: Γιώργος Σκεύας Παίζουν: Δημήτρης Καταλειφός, Άρης Μπαλής, Όλγα Δαμάνη, Γιώργος Ζιόβας

Ο ΓΙΑΤΡΌΣ ΤΗΣ ΤΙΜΉΣ ΤΟΥ ΤΟΥ ΠΈΔΡΟ ΚΑΛΝΤΕΡΌΝ Ο βασιλιάς Πέδρο Α’ της Καστίλλης επισκέπτεται τη Σεβίλλη. Λίγο έξω από την πόλη ένα παραλίγο μοιραίο ατύχημα θα κάνει τον διάδοχο και αδερφό του, Ενρίκε, να ξανασυναντηθεί με έναν έρωτά του που νόμιζε χαμένο, τη δόνια Μενθία, η οποία όμως είναι πλέον παντρεμένη με τον επιφανή Σεβιλλιάνο Γκουτιέρε Αλφόνσο δε Σολίς. Σύντομα το ερωτικό τρίγωνο θα εμπλακεί σε ριψοκίνδυνες απόπειρες ελέγχου μιας έκρυθμης κατάστασης. Η έκταση των επιπλοκών θα πάρει απρόσμενες διαστάσεις, πλήττοντας κάθε βεβαιότητα που αφορά τους ήρωες του έργου. Το σκοτεινό

ποιητικό έργο, γραμμένο το 1635, εναλλάσσει τη δυναμική πλοκή με φιλοσοφικούς τόνους, το ερωτικό θρίλερ με το σαρδόνιο χιούμορ και θεωρείται ένα από τα αριστουργήματα του μεγάλου δραματουργού του Ισπανικού Χρυσού αιώνα, ενώ παρουσιάζεται για πρώτη φορά στην Ελλάδα. Θέατρο Πόρτα από 21 Νοεμβρίου Σκηνοθεσία: Θωμάς Μοσχόπουλος Παίζουν: Αμαλία Καβάλη, Μελαχροινός Βελέντζας, Φώτης Στρατηγός, Ελένη Δαφνή κ.ά.

ΟΙ ΝΑΥΑΓΟΊ ΤΗΣ ΗΡΏΣ ΜΠΈΖΟΥ Ένας νεαρός δημοσιογράφος επισκέπτεται το απομονωμένο σπίτι ενός καταξιωμένου συγγραφέα με σκοπό να του πάρει συνέντευξη. Σύντομα οι δύο άνδρες αντιλαμβάνονται ότι έχουν ασκήσει καθοριστική επίδραση ο ένας στη ζωή του άλλου. Στο σπίτι, όμως, δεν είναι μόνοι. Μαζί με τον οικοδεσπότη ζει και η ανήλικη κόρη του. Ο έρωτας των δύο νέων έχει γεννηθεί πολύ πριν ο δημοσιογράφος γνωριστεί με τον συγγραφέα. Οι τρεις τους θα βρεθούν σε ένα χρωματιστό λούνα παρκ, με τις ίδιες τους τις λέξεις για παιχνίδια. Μέσα από τις λέξεις παλεύουν να κοιταχτούν, να αγαπήσουν, να «βγουν στη ζωή». Θέατρο Τέχνης – Υπόγειο από 18 Οκτωβρίου. Σκηνοθεσία: Ηρώ Μπέζου, Γιάννης Παπαδόπουλος Παίζουν: Σοφία Κόκκαλη, Γιάννος Περλέγκας, Μιχάλης Τιτόπουλος

ΜΑΚΜΠΈΘ ΤΟΥ ΟΥΊΛΛΙΑΜ ΣΑΊΞΠΗΡ Ο Σαίξπηρ λέει στον Μακμπέθ το φοβερό, προφητικό και δυστοπικό: «Δεν μπορεί να συμβεί χειρότερη αρρώστια στον άνθρωπο απ’ το όλες οι αισθήσεις του να γίνουν όραση». Και είναι φοβερό το πώς συνδέει αυτή την αρρώστια με τη διαφθορά της εξουσίας ως το Νο 1 και πρώτο αίτιο πρόκλησής της. Ο άνθρωπος-όραση είναι ο άνθρωπος που δεν ακούει δεν μυρίζει, δεν γεύεται, δεν αγγίζει: είναι ένας πεντακάθαρος φονιάς. Θέατρο Τέχνης- Υπόγειο από 21 Οκτωβρίου Σκηνοθεσία: Θανάσης Δόβρης Παίζουν: Θάνος Τοκάκης, Εύη Σαουλίδου, Κώστας Κουτσολέλος, Γρηγόρης Ποιμενίδης κ.ά.

ΦΟΥΈΝΤΕ ΟΒΕΧΟΎΝΑ ΤΟΥ ΛΌΠΕ ΔΕ ΒΈΓΑ Η άφιξη του διοικητή Φερνάν Γκομέθ στο μέχρι τότε ήσυχο χωριό Φουέντε Οβεχούνα αναστατώνει τη ζωή των κατοίκων, καθώς η αυταρχικότητα και η βαναυσότητά του ξεπερνούν τα όρια. Ο Γκομέθ αντιμετωπίζει όλες τις

γυναίκες του χωριού σαν κτήμα του, θεωρώντας ότι έχει απόλυτη κυριαρχία πάνω τους, και τιμωρεί ανελέητα όποιον προσπαθεί να τον σταματήσει. Η εγκληματική συμπεριφορά του θα εξαντλήσει την ανοχή των κατοίκων, που συνειδητοποιούν πως μόνο ενωμένοι μπορούν να διεκδικήσουν το δίκιο τους. Με μοχλό την προσβολή της γυναικείας τιμής, η εξέγερση των χωρικών ξεσπάει. Ενωμένοι σαν ένας άνθρωπος, θα σκοτώσουν τον τυραννικό διοικητή και θα αποκαταστήσουν την ηθική και τη δικαιοσύνη στο χωριό τους. Εθνικό Θέατρο - Τσίλερ από 23 Οκτωβρίου Σκηνοθεσία: Ελένη Ευθυμίου Παίζουν: Βασιλική Τρουφάκου, Νίκος Χατζόπουλος, Μαρία Σαββίδου, Δημήτρης Κίτσος κ.ά.

Η ΦΆΡΜΑ ΤΩΝ ΖΏΩΝ ΤΟΥ ΤΖΟΡΤΖ ΌΡΓΟΥΕΛ Τα ζώα μιας φάρμας ξεσηκώνονται ενάντια στο σύστημα εξουσίας του ιδιοκτήτη της, αλλά πολύ γρήγορα οι παλιοί καταπιεζόμενοι γίνονται οι νέοι δυνάστες, υιοθετώντας όλες τις κατακριτέες μεθόδους του προηγούμενου καθεστώτος. Έτσι, η προεπαναστατική ουτοπία μετατρέπεται σε μια αβίωτη δυστοπία. Ο Τζορτζ Όργουελ καταθέτει μια αλληγορία για τις συνέπειες μιας ελλιπούς πολιτικής επανάστασης και διερευνά πώς το όραμα για μια κοινωνία δικαιοσύνης και αλληλεγγύης εκτροχιάζεται και μετατρέπεται σε ένα εφιαλτικό, απολυταρχικό καθεστώς που βλέπει παντού εχθρούς. Εθνικό Θέατρο- Σκηνή «Ελένη Παπαδάκη» Σκηνοθεσία: Άρης Μπινιάρης Παίζουν: Προμηθέας Αλειφερόπουλος, Ελένη Μπούκλη, Μιχάλης Βαλάσογλου, Ιωάννα Μαυρέα κ.ά.

ΈΓΚΛΗΜΑ ΚΑΙ ΤΙΜΩΡΊΑ ΤΟΥ Φ. ΝΤΟΣΤΟΓΙΈΦΣΚΙ Έγκλημα και τιμωρία σε διασκευή των Mέριλιν Κάμπελ και Κερτ Κολόμπους, μια βραβευμένη διασκευή του λογοτεχνικού αριστουργήματος που διερευνά τη φύση του κακού. Το έργο γίνεται ένα ψυχολογικό τοπίο που δημιουργεί ένα συναρπαστικό ταξίδι στο μυαλό ενός δολοφόνου και στη λύτρωση που αναζητά. Πρόκειται για ένα οριακό ψυχολογικό και πνευματικό ταξίδι που επιδιώκει να αποκαλύψει κρυφές διαστάσεις της ανθρώπινης κατάστασης. Δημοτικό Θέατρο Πειραιά - Ωμέγα από 27 Οκτωβρίου Σκηνοθεσία: Όλια Λαζαρίδου Παίζουν: Νικόλας Μίχας, Κωνσταντίνος Μπλάθρας, Χριστίνα Τασκασαπίδου

L i FO FA L L P R E V I E W 2 0 2 1

8.

16.9.21 – lifo

23

1.

1.

1.

2.

3.

4.

5.

Με μια άλλου είδους ψυχραιμία και αυτοπεποίθηση απέναντι στην πανδημία, ο κόσμος της τέχνης προγραμματίζει για τη νέα σεζόν έναν εντυπωσιακό αριθμό εκθέσεων που υπόσχονται πλήρη εκτόνωση και αποβολή του συνδρόμου στέρησης που βιώσαμε πέρυσι. ΑΠΌ ΤΟΝ ΓΙΆΝΝΗ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΊΔΗ

24 lifo – 16.9.21

Μ

ετά από μια σειρά αναβολών που της επέβαλε η πανδημία, η 7η Μπιενάλε της Αθήνας ξεκινά στις 24 Σεπτεμβρίου με την προοπτική να αναδειχθεί ως το μείζον εικαστικό γεγονός της σεζόν, κυρίως επειδή αναμένεται να αποτελέσει και πάλι πόλο έλξης για ένα διεθνές κοινό που θα ταξιδέψει ως την Αθήνα. Ο τίτλος της, που είναι ECLIPSE (βλ. ΕΚΛΕΙΨΗ), αναφέρεται στην αίσθηση ότι όλα είναι θολά, αβέβαια και μάλλον στραμμένα εναντίον μας στη συνθήκη της μόνιμης ρευστότητας των πάντων που μας πλακώνει τα τελευταία χρόνια. Οπότε, μέσα από την προσέγγιση ζητημάτων ταυτότητας, πολιτισμικών διλημμάτων και αποπνικτικών καθηλώσεων σε αδιέξοδες ερμηνείες ιστορικών συμβάντων, η έκθεση θα αποπειραθεί να επεξεργαστεί κάπως τα ανεπίλυτα φορτία του παρελθόντος, με σκοπό να μιλήσουμε τώρα για όσα αποφεύγουμε να μιλάμε. Και ίσως έτσι να διαφανεί τελικά μια αισιοδοξία για το μέλλον, που δεν θα υπακούει στους τωρινούς μηχανισμούς γενικευμένης καταπίεσης αλλά ούτε και σε φθαρμένους ιδεαλισμούς που είναι πια ανήμποροι να στηρίζουν την πορεία της ζωής. Την έκθεση συνεπιμελούνται οι Omsk

Ε Ι Κ Α Σ Τ Ι Κ Α

PATERSON, AB7 RICHARD LONG AΝΔΡΕΑΣ ΛΟΛΗΣ ANDRES SERRANO ΚΑΛΛΟΣ. Η ΥΠΈΡΤΑΤΗ ΟΜΟΡΦΙΆ

Social Club, γνωστοί στο αθηναϊκό κοινό και από τη συμμετοχή τους στην προηγούμενη Μπιενάλε της Αθήνας, και ο Γκανεζο-αμερικανός επιμελητής Larry Ossei-Mensah, υπό την καλλιτεχνική διεύθυνση του Poka-Yio, που είναι ιδρυτικός διευθυντής της Μπιενάλε της Αθήνας, αναπληρωτής καθηγητής στην ΑΣΚΤ και υπεύθυνος Οπτικού Πολιτισμού του Ιδρύματος Ωνάση.

H AB7: ECLIPSE θα παρουσιάσει έργα περισσότερων από ογδόντα Ελλήνων και ξένων καλλιτεχνών, με το 40% περίπου από αυτά να έχει δημιουργηθεί ειδικά για την έκθεση. Συνεχίζοντας την «παράδοση» που τόσο επιμελώς «χτίζει» στις τελευταίες τέσσερις διοργανώσεις της, η Μπιενάλε της Αθήνας θα «ανοίξει» τρία κτίρια του κέντρου που παραμένουν εδώ και καιρό κλειστά: εκείνο που καταλάμβανε το πολυκατάστημα Φωκάς στην οδό Σταδίου, τα Πρώην Δικαστήρια Σανταρόζα ακριβώς απέναντι, με την πλατεία Δικαιοσύνης εμπρός τους, και το Μέγαρο Σίνα στην Πανεπιστημίου (μέχρι 28 Νοεμβρίου).

ΜΕ ΔΙΑΡΚΉ ΈΜΠΝΕΥΣΗ ΑΠΌ ΤΗ ΦΎΣΗ – RICHARD LONG Αν η land art χρειαζόταν ποτέ έναν Πάπα, τότε αυτός δεν θα μπορούσε να είναι άλλος από

2.

5.

4.

4.

3. τον Βρετανό καλλιτέχνη Richard Long. Το ελληνικό κοινό έχει την τύχη να βλέπει εκθέσεις του ήδη από το 1982 στην γκαλερί Bernier/ Eliades. Ωστόσο, η τελευταία παρουσίαση στην Αθήνα μιας συγκροτημένης ενότητας έργων του ήταν πριν από είκοσι δύο χρόνια, με μια μαγευτική ατομική έκθεσή του στην οποία τα περισσότερα έργα ήταν ζωγραφική με τα δάχτυλα και λάσπη στους τοίχους της γκαλερί. Αυτό σημαίνει ότι η λέξη «πολυαναμενόμενη» δεν επαρκεί για να περιγράψει την προσμονή για την τωρινή έκθεσή του, παρά το ότι πέρυσι είχαμε την τύχη να δούμε το εξαιρετικό έργο του με τίτλο «Athens Slate Line» (βλ. «H σχιστολιθική γραμμή της Αθήνας») να εκτίθεται στη νότια κλιτύ της Ακρόπολης, με πρωτοβουλία του οργανισμού ΝΕΟΝ και στο πλαίσιο του πολιτιστικού θεσμού του ΥΠΠΟΑ «Όλη η Ελλάδα ένας Πολιτισμός». Ο Richard Long, που γεννήθηκε το 1945 στο Μπρίστολ, έχει καταξιωθεί διεθνώς ως καλλιτέχνης που διεύρυνε με τη δουλειά του την αντίληψη ολόκληρου του κόσμου για το τι εστί γλυπτική. Αλλά και πέρα από αυτό, έθεσε μερικά από τα πιο καίρια ζητήματα στο φάσμα της σύγχρονης τέχνης, συνδέοντας τη γλυπτική με την περφόρμανς και τη φωτογραφία, χρησιμοποιώντας εντελώς απροσδόκητα υλικά

για την κατασκευή των γλυπτών του και εξυψώνοντας τη διαδικασία της παραγωγής ενός έργου στο επίπεδο της καλλιτεχνικής αξίας του ίδιου του έργου.

Richard Long, Bernier/Eliades Gallery, 7/10-17/11, Επταχάλκου 11, Θησείο, 210 3413935-7, https:// bernier-eliades.com/, Ωράριο: Τρ.-Παρ 10:3018:30, Σάβ. 12:00-16:00

ΚΑΛΛΟΣ. Η ΥΠΈΡΤΑΤΗ ΟΜΟΡΦΙΆ Θεωρός του κάλλους. Αρχαιολογικά μουσεία και συλλογές από την Ελλάδα, την Ιταλία και το Βατικανό συνεισφέρουν με αποκτήματά τους στη δημιουργία μιας έκθεσης που υπόσχεται να παραδώσει στον επισκέπτη της τα αρχαία μυστικά του κάλλους, δηλαδή της ομορφιάς, του μόνου από τα όντα του νοητού πεδίου που είναι ορατό στον αισθητό κόσμο με τα μάτια μας. Φιλοδοξία της έκθεσης που έχει τίτλο: «ΚΑΛΛΟΣ. Η Υπέρτατη Ομορφιά» είναι τα 300 εκτιθέμενα αντικείμενα να αποτελέσουν «προκλητικά ίχνη» για τον θεατή που, ακολουθώντας τα, θα οδηγηθεί στην ύψιστη αναγωγή του κάλλους, που είναι το κάλλος της ψυχής. Η έκθεση θα απλώνεται σε όλους τους ορόφους του Μουσείου Κυκλαδικής Τέχνης και

κατά κάποιον τρόπο αποτελεί ταυτόχρονα και έναν γενναιόδωρο αποχαιρετισμό του απερχόμενου διευθυντή του, καθηγητή Νικόλαου Χρ. Σταμπολίδη, σε όσους τον παρακολουθούν σταθερά όλα αυτά τα χρόνια. Προβλέπεται ότι θα αναγνωριστεί ως κορυφαία στιγμή της επιμελητικής ευστροφίας του και της ικανότητάς του να συγκρατεί πάντα τον θεατή απαλά αιχμάλωτο στους βρόχους ενός διχτυού μικροεκπλήξεων που τόσο καλά εκείνος γνωρίζει να υφαίνει. Ας σημειωθεί ωστόσο ότι ο κ. Σταμπολίδης συνυπογράφει την επιμέλεια μαζί με τον δρα Ιωάννη Δ. Φάππα. «ΚΑΛΛΟΣ. Η Υπέρτατη Ομορφιά», Moυσείο Κυκλαδικής Τέχνης, 29/9-16/1/22, Νεοφύτου Δούκα 4, Αθήνα, (+30) 210 7228321-3, www.cycladic.gr, Ωράριο: Δευτ.,Τετ., Παρ., Σάβ. 10:00-17:00, Πέμ.

10:00-20:00, Κυρ. 11:00-17:00, Τρ. κλειστό.

ΛΉΔΑ ΚΟΝΤΟΓΙΑΝΝΟΠΟΎΛΟΥ: ΤΟ ΣΠΊΤΙ ΤΗΣ ΜΝΉΜΗΣ Το «Σπίτι της Μνήμης» είναι ένα καλλιτεχνικό πρότζεκτ που ξεκίνησε το 2015 κατόπιν ανάθεσης του Μουσείου Μπενάκη και ο κύκλος του ολοκληρώνεται με αυτή την πρώτη παρουσίασή του. Πρόκειται για μια σειρά έργων ζωγραφικής της Λήδας Κοντογιαννοπούλου, τα οποία αποτυπώνουν τα εσωτερικά των σπι-

L i FO FA L L P R E V I E W 2 0 2 1

16.9.21 – lifo

25

τιών, τους πραγματικούς χώρους διαβίωσης τεσσάρων σπουδαίων Ελλήνων των γραμμάτων και της τέχνης: του Γιώργου Σεφέρη, του Παναγιώτη Τέτση, της Ναταλίας Μελά και της Νίκης Ελευθεριάδη. Όπως σημειώνει σχετικά με το θέμα ο επιστημονικός διευθυντής του Μουσείου Μπενάκη κ. Γιώργης Μαγγίνης: «Τα πορτρέτα δωματίων μοιάζουν με τα πορτρέτα των ανθρώπων: αντανακλούν όχι μόνο την προσωπικότητα των εικονιζόμενων και τη δεξιοτεχνία των καλλιτεχνών αλλά και τις εποχές της εμμονής τους». Η ζωγραφική της Λήδας Κοντογιαννοπούλου αποδεικνύεται ιδιαιτέρως πρόσφορη για το πρότζεκτ. Και ειδικότερα εκπλήσσει με την προσήλωσή της στη λεπτομέρεια, όπως επίσης και με την ικανότητά της να αναδεικνύει, χωρίς να γίνεται πομπώδης, αυτό που θα περιγράφαμε ως ιδιωτικό σύμπαν των προσωπικοτήτων που κατοικούσαν τα σπίτια που αποτυπώνει. Επιπλέον, γοητεύει με την απερίσπαστη επιμέλειά της και τις αναφορές της στη χρυσή εποχή του ολλανδικού μπαρόκ. Το «Σπίτι της Μνήμης» θα είναι η πρώτη από τις πολιτιστικές δράσεις που προγραμματίζονται με αφορμή τη συμπλήρωση πενήντα ετών από τον θάνατο του Γιώργου Σεφέρη και τελεί υπό την Αιγίδα της Προέδρου της Δημοκρατίας. «Λήδα Κοντογιαννοπούλου: Το Σπίτι της Μνήμης», 22/9-8/1/2022, Πινακοθήκη Γκίκα, Κριεζώτου 3, Αθήνα, Ωράριο: Τετ.-Σάβ. 10:00-18:00, είσ.: €5

«TORTURE» ΤΟΥ ANDRES SERRANO

6.

Η ώρα του μεγάλου σκανδαλοποιού. Τα έργα του πολύ συχνά θεωρούνται πιο προκλητικά και βλάσφημα απ’ όσο εκείνος θα ήθελε να είναι. Και αυτό δεν θα το επιβεβαίωνε μόνο μια Αμερικανή ρεπουμπλικανή νοικοκυρά

(ασχέτως βιολογικού φύλου πάντα). Ο Andres Serrano είναι πράγματι ένας καλλιτέχνης που, στους καιρούς μας της τόσο επίπεδης και γενικευμένης απάθειας, καταφέρνει να «ενοχλεί». Όντας ο ίδιος Νεοϋορκέζος, γκέι, με καταβολές Αφρο-κουβανο-λατινοαμερικανικές, γνωρίζει από πρώτο χέρι ότι θα υπάρχει πάντα άφθονη ανανέωση θυμάτων για να υποστούν τα πάνδεινα ως αποδιοπομπαίοι τράγοι μιας κοινωνίας που αποζητά διαρκώς φρεσκάρισμα της συλλογής της των αποδιοπομπαίων τράγων. Κι έτσι, θα επαληθεύεται ανά πάσα στιγμή ότι η απανθρωπιά του ανθρώπου προς άνθρωπο δεν έχει όρια και ότι αυτό θα γίνεται ξανά και ξανά αισθητό, όποτε ανακύπτουν κοινωνικά ζητήματα από την άχαρη (και για κάποιους άβολη) ιστορία των εθνικισμών και ρατσισμών κάθε είδους. Χάρη στη μετάκληση της έκθεσής του με τον τίτλο «Torture» (βλ. «Βασανιστήριο»), το εντός των τειχών κοινό θα δει για πρώτη φορά δική του ατομική. Πρόκειται για μια σειρά φωτογραφιών με θέμα μία από τις παλαιότερες φρικώδεις πρακτικές στην ιστορία της ανθρωπότητας, η οποία υποτίθεται ότι έχει εξοστρακιστεί μεν με διεθνή σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών, αλλά απαντάται λίγο-πολύ παντού ως καθ’ όλα ενεργή και συνήθης, άλλοτε κρυφίως και άλλοτε φανερότερα, ωστόσο πάντα με κρεουργική περηφάνια. Με την έκθεσή του αυτή που παρουσιάζεται στον νέο χώρο του Δημοτικού Θεάτρου Πειραιά, στις Αποθήκες ΟΛΠ στο λιμάνι, εγκαινιάζεται το πρόγραμμα «Artport» του ΔΘΠ, το οποίο εμπνεύστηκε η δρ. Σωζήτα Γκουντούνα, ιδρύτρια της διεθνούς πλατφόρμας Greece in USA, που έχει ως στόχο την προβολή της σύγχρονης ελληνικής εικαστικής παραγωγής στις ΗΠΑ και τις ανταλλαγές

6.

7.

26 lifo – 16.9.21

Ε Ι Κ Α Σ Τ Ι Κ Α

ανάλογων πολιτιστικών διοργανώσεων μεταξύ των δύο χωρών. Παράλληλα με την έκθεση του Andres Serrano θα προβληθεί στο ΔΘΠ το έργο «The Airport» του Βρετανού καλλιτέχνη John Akomfrah, που, μέσα από τη δουλειά του, έχει ασχοληθεί πολύ με την πρόσφατη ελληνική οικονομική κρίση και με το εν λόγω βίντεο καταγράφει την εγκατάλειψη και την πορεία προς τον μετασχηματισμό του αεροδρομίου του Ελληνικού.

«Torture» του Andres Serrano, 9/9-3/10, Πέτρινη Αποθήκη ΟΛΠ - Πύλη E2, Ωράριο: καθημερινά 12:00-19:00, είσοδος ελεύθερη - Βιντεοπροβολή «The Airport» του John Akomfrah, 16/9-25/9, Κεντρική Σκηνή ΔΘΠ, Ωράριο: 12:00, 17:00 και 19:00 Διάρκεια προβολής: 50’, αριθμός θεατών: 15 άτομα ανά προβολή, είσοδος ελεύθερη.

ΤΟ ΜΆΡΜΑΡΟ ΕΊΝΑΙ ΤΟ ΜΉΝΥΜΑ – ΑΝΔΡΈΑΣ ΛΌΛΗΣ Με τη νέα ατομική έκθεσή του στην γκαλερί The Breeder, που παρουσιάζεται παράλληλα με την εικαστική εγκατάσταση «Πίσω από το θέατρο» στο Παλαιό Ελαιουργείο στην Ελευσίνα (παραγωγή των φορέων «Ελευσίνα 2023 Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης» και «Φεστιβάλ Αισχύλεια 2021»), ο Ανδρέας Λόλης είναι μάλλον ο πιο προβεβλημένος καλλιτέχνης της σεζόν, πέρα από το ότι, έτσι κι αλλιώς, είναι ένας από τους πλέον αγαπημένους του κοινού. Η ατομική του στην γκαλερί περιλαμβάνει δέκα «καμβάδες» ή, πιο σωστά, δέκα μαρμάρινα γλυπτά που ξεγελούν το μάτι, κάνοντάς το να πιστεύει ότι βλέπει καμβάδες. Με την ενότητα αυτή ο Λόλης αμφισβητεί τόσο τα όρια μιας μάλλον ευάλωτης επιφάνειας όσο και τη συνήθη υπόσταση του μαρμάρινου γλυπτικού έργου ως κάτι το στέρεο και ανθεκτικό. Τα εντυπωσιακά «σχισίματα» που ο Λόλης

ΛΉΔΑ ΚΟΝΤΟΓΙΑΝΝΟΠΟΎΛΟΥ ΕΎΑ ΜΉΤΑΛΑ

δημιουργεί στους μαρμάρινους «καμβάδες» του αποτελούν ευθεία αναφορά στα περίφημα έργα του Ιταλο-αργεντινού ζωγράφου, γλύπτη και θεωρητικού Lucio Fontana. Ταυτόχρονα, προτείνουν μία άλλη διαλεκτική του γεμάτου με το άδειο, στην οποία το άδειο δεν εκπροσωπεί κάποιο απόλυτο κενό αλλά έναν χώρο συναρθρωμένο με το γεμάτο, ο οποίος προσφέρεται στον θεατή για να ερμηνεύσει τη μυστηριώδη παρουσία του με τη δική του ευαισθησία και συναίσθηση. Ανδρέας Λόλης, 15/9-15/10, The Breeder, Ιάσονος 45, Αθήνα, 210 3317527, www.thebreedersystem. com

ΣΏΜΑΤΑ ΑΠΟΤΥΠΩΜΈΝΑ ΣΤΟΝ ΑΈΡΑ – GIUSEPPE PENONE Ο πολύ φίνος Ιταλός γλύπτης Giuseppe Penone, ένας από τους «πρίγκιπες» της arte povera, θα παρουσιάσει γλυπτική υπό τον ποιητικό τίτλο «Σώματα αποτυπωμένα στον αέρα» στην γκαλερί Gagosian (από 16/9).

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ Ο Αμερικανο-πέρσης Amir H. Fallah παρουσιάζει στην γκαλερί Δύο Χωριά, στην Αθήνα, ζωγραφική πάνω σε συνθέσεις κολάζ που δημιουργεί στο photoshop και στις οποίες συνδυάζει φιγούρες από περσικές μινιατούρες με ποπ στοιχεία (7/9-4/10). Λίγο μετά, στις αρχές Οκτωβρίου, η ίδια γκαλερί θα παρουσιάσει την πολύ χαρούμενη και κομψή ζωγραφική της Laure-Mary Couegnias, στην οποία συναντιούνται το στυλ ναΐφ με την pop art και σουρεαλιστικά στοιχεία. Στις αρχές Νοεμβρίου θα παρουσιαστεί στην γκαλερί η νέα δουλειά του μεγαλωμένου μέσα στον εμφύλιο της Βοσνίας-Ερζεγοβίνης Aleksandar Todorovic, στην οποία μια φανταχτερή νέο-pop ζωγρα-

7.

φική επιστρατεύεται για να αποδώσει ψυχικά τραύματα που το αίτιό τους είναι πολιτικού χαρακτήρα. Οι Hyperkomf (που συμμετέχουν και στην Μπιενάλε της Αθήνας) κάνουν ένα πολύπλοκο και εντυπωσιακό σχεδόν τρομο-σουρεαλιστικό πρότζεκτ για τον σακχαρομύκητα της μαγιάς του ψωμιού στο project space TAVROS (από 18/9). Ο ίδιος χώρος στις 21 και 22/9 διοργανώνει μια προβολή (που θα συμβαίνει ταυτόχρονα σε αρκετές πόλεις ανά τον κόσμο) του βίντεο «MARX» του Olaf Nicolai, το οποίο θα είναι μια καταγραφή σε πραγματικό χρόνο της κίνησης του ηλιακού φωτός πάνω σε μια γιγάντια προτομή του Καρλ Μαρξ κατά τη συγκεκριμένη ημέρα, που είναι εκείνη της φθινοπωρινής ισημερίας. Με τον τίτλο «in orbit», η Μάρω Μιχαλακάκου στην πρώτη της ατομική έκθεση στην γκαλερί Καλφαγιάν παρουσιάζει γλυπτά και ακουαρέλες μέσω των οποίων προτείνει στον θεατή ένα συμπαντικό ταξίδι γύρω από τα θεμέλια του εαυτού του (22/9-30/10). Σε μια απρόσμενη «οικογενειακή έκθεση» ο γνωστός Ολλανδός ζωγράφος Pat Andrea, που το στυλ του, όπως το προσδιορίζει ο ίδιος, βρίσκεται στο υποθετικό σημείο όπου θα συναντιούνταν ο Francis Bacon με τον Balthus, συνεκθέτει μαζί με τη σύζυγό του και τα δύο παιδιά τους στην γκαλερί ALMA στο Κολωνάκι («All 4 Art x ALMA Athens», 23/9-30/10). Η πρώτη συνεργασία της γκαλερί The Breeder με την γκαλερί ADA από την Γκάνα για την παρουσίαση πορτρέτων που έχουν φιλοτεχνήσει Γκανέζοι καλλιτέχνες της λεγόμενης african art θα παρουσιαστεί στην Αθήνα στις αρχές Οκτωβρίου. Ο νέος αλλά πολυπράγμων ζωγράφος Γιώργος Σταματάκης παρουσιάζει τις μυστηριώδεις σκοτεινές τοπιογραφίες του, μέσω των οποίων εκφράζει τις οικολογικές ανησυχίες του, στον επάνω όροφο της Αίθουσας Τέχνης Ιλεάνα Τούντα. Στο ισόγειο της γκαλερί η Εύα Μήταλα παρουσιάζει μια σειρά γλυπτών μικρών διαστάσεων και μεταξοτυπίες σε οργάντζα υπό τον τίτλο «Αtelier Portable», εμπνεόμενη από την ποιητική συλλογή του Paul Claudel με τίτλο «Εκατό φράσεις για βεντάλιες*» αλλά και από μικρά ενθύμια των ταξιδιών της στην Ιαπωνία, τα οποία αξιοποιεί στην κατασκευή των γλυπτών της (14/1018/12). Ο πολύ αφαιρετικός Βραζιλιάνος τοπιογράφος Lucas Arruda θα παρουσιάσει νέα δουλειά του στην γκαλερί Intermission (τέλη Οκτωβρίου). Ο Philip A. Zimmermann θα εκθέσει στην γκαλερί Bernier/Eliades έργα ζωγραφικής μεγάλων κυρίως διαστάσεων που απεικονίζουν «αποτεμαχισμένα» γκράφιτι σε καμβά, πάνω από τα οποία «βαραίνουν» αχανή αφαιρετικά πεδία (25/11). Σε συνεργασία με το Mondrian Fund της Ολλανδίας, τo State of Concept παρουσιάζει από 25/9 την πρώτη ατομική έκθεση της κολεκτίβας Metahaven στην Ελλάδα, η οποία έχει τίτλο «Passphrases» και περιλαμβάνει δύο δικά τους φιλμ και μια σειρά υφαντών αντικειμένων. Το State of Concept ανακοινώνει επίσης μια νέα σειρά εκθέσεων με τίτλο «Bona - Fide» και έχει ως στόχο την προώθηση νέων εικαστικών και επιμελητών/κριτικών τέχνης. Το πρόγραμμα «Bona - Fide» θα ξεκινήσει με δουλειά της εικαστικού Βέρας Χοτζόγλου, σε συνεργασία με την κριτικό και επιμελήτρια Χριστίνα Πετκοπούλου.

ΜΙΑ ΣΕΙΡΆ ΑΠΌ ΣΗΜΑΝΤΙΚΈΣ ΑΠΑΓΓΕΛΊΕΣ ΣΎΝΤΟΜΑ ΣΤΗ LIFO Ο Γιώργος Σεφέρης, ο πρώτος Έλληνας που τιμήθηκε με βραβείο Νόμπελ και ένας ποιητής που παραμένει σημαντικός για όλο τον πολιτισμένο κόσμο και σε όσες γλώσσες μεταφράστηκε, πέθανε στις 20 Σεπτεμβρίου 1971, οπότε φέτος συμπληρώνονται πενήντα χρόνια από την απώλειά του. Με αφορμή αυτήν τη σημαντική επέτειο, το Μουσείο Μπενάκη προγραμμάτισε μια σειρά από εκδηλώσεις που σύντομα θα ανακοινωθούν οριστικά και πλαισιώνουν το κεντρικό σχετικό πολιτιστικό γεγονός, που είναι η έκθεση έργων ζωγραφικής της Λήδας Κοντογιαννοπούλου με τίτλο «Το σπίτι της μνήμης» στην Πινακοθήκη Γκίκα. *** Η LiFO έχει τη χαρά να παρουσιάσει κατ’ αποκλειστικότητα μια σειρά από podcasts, τα οποία ετοίμασε με μεγάλη επιμέλεια το Μουσείο Μπενάκη, εξαιρετικής ποιότητας ηχογραφήσεις προσωπικοτήτων που απαγγέλλουν Σεφέρη και με διάφορους τρόπους συνδέονται με το περιβάλλον και, φυσικά, με το έργο του ποιητή. Πρόκειται για την Πρόεδρο της Δημοκρατίας κ. Κατερίνα Ν. Σακελλαροπούλου, τον επιστημονικό διευθυντή του Μουσείου Μπενάκη κ. Γιώργο Μαγγίνη, τους διακεκριμένους στην τέχνη της ποίησης Μιχάλη Γκανά, Τζένη Μαστοράκη, Νίκο Παναγιωτόπουλο, Ερρίκο Σοφρά και τη Ζυράννα Ζατέλη, που απαγγέλλει εξαιρετικά τα κυπριακά ποιήματα του Σεφέρη. Στο εγχείρημα συμμετέχουν επίσης με τις απαγγελίες τους οι Διονύσης Καψάλης, Τζούλια Τσιακίρη, Σταύρος Ζουμπουλάκης, Άννα Κοκκίνου, Αλέκος Λεβίδης, Παύλος Καλλιγάς, οι πανεπιστημιακοί Ιωάννης Κωνσταντάκος, Χρήστος Παπάζογλου, Μιχάλης Κοπιδάκης και ο ομότιμος καθηγητής Συνταγματικού Δικαίου στη Νομική Σχολή Αθηνών κ. Νίκος Αλιβιζάτος.

L i FO FA L L P R E V I E W 2 0 2 1

16.9.21 – lifo

27

Ό

σο το επιτρέπει ο καιρός, θα έχουμε συναυλίες, αφού οι περισσότερες γίνονται σε ανοιχτούς χώρους, όχι όμως χωρίς προβλήματα, μετά και τα όσα συνέβησαν στο Plisskën Festival. Κάπως έτσι θα πάει και η φετινή σεζόν, όσον αφορά τις εκδηλώσεις και τις συναυλίες. Δεν φαίνεται να ξεμπερδεύουμε με την πανδημία τόσο εύκολα, έτσι ο χειμώνας φαντάζει προς το παρόν δύσκολος, με τις μεταλλάξεις και τα νέα μέτρα για τις συναθροίσεις να αλλάζουν συνέχεια, ακόμα και για open-air συναυλίες – για κλειστές ούτε λόγος ακόμη. Είναι απολύτως λογικό οι διοργανωτές να μη ρισκάρουν να προαναγγείλουν τι ετοιμάζουν. Π.χ., ελάχιστα ονόματα έχουν ανακοινωθεί επίσημα για τον Οκτώβρη σε κλειστούς χώρους. Επομένως, το φθινοπωρινό συναυλιακό τοπίο θα είναι χωρίς πολλές εκπλήξεις.

ΗΡΏΔΕΙΟ Το μεγαλύτερο όνομα της σεζόν είναι φυσικά ο Sting, που έρχεται για δύο βραδιές στο Ηρώδειο, στις 30 Σεπτεμβρίου και την 1η Οκτώβρη. Θα τραγουδήσει τα νέα του κομμάτια, θα πει τα κλασικά με τους Police, θα φέρει καλεσμένο και τον ταλαντούχο γιο του Joe Sumner, για να τον γνωρίσουμε. Μια μέρα πριν, στις 29/9, στο Ηρώδειο θα ανέβουν πάλι οι Tiger Lillies, με ένα πολύ ιδιαίτερο show που έχει τίτλο «The crack οf doom and other quarantine tales». Θα παρουσιάσουν για πρώτη φορά το άλμπουμ τους «Greek Songs», που βασίζεται σε στίχους ρεμπέτικων τραγουδιών, αλλά και κομμάτια που έγραψαν κατά τη διάρκεια της πανδημίας. Συγκεκριμένα, στα lockdowns κατάφεραν να ηχογραφήσουν δύο Covid-19 δίσκους, όπως τους ονομάζουν. Στις 27/9 έρχεται ο αγαπημένος του ελληνικού κοινού Jack Savoretti για να ερμηνεύσει μεγάλα hits του, όπως τα «What more can I do?», «Candlelight», «Love is on the line» κ.ά. Στο Ηρώδειο, επίσης, θα εμφανιστούν ο Σταμάτης Σπανουδάκης με το «Καρδιές για όλους» (17/9), η Κρατική Ορχήστρα Αθηνών με την καθιερωμένη συναυλία «Classic Roc 5», που ερμηνεύει κομμάτια του κλασικού ροκ (25/9), και ο Σταύρος Ξαρχάκος με την παράσταση «200 Χρόνια Δημοτικό Τραγούδι» (26/9).

Η δυναμική επιστροφή των μουσικών events σε ανοιχτούς (για όσο το GAZARTE επιτρέπει ο Φέτος, το Gazarte εγκαινιάζει το φθινοπωρινό του πρόγραμμα με βάση τον πιο σύγχρονο καιρός) και ήχο και μια πλειάδα νεότερων καλλιτεχνών. σε κλειστούς Στο πλούσιο πρόγραμμά του θα δούμε, μεταξύ άλλων, την ανερχόμενη ράπερ Marseaux χώρους (με (19/9), τη Νεφέλη Φασούλη (20/9), το Παιδί όλα τα μέτρα Τραύμα (22/9), τους Jef Maarawi και Danai σε double bill (29/9), τον Leon of ασφαλείας) Nielsen Athens (24/9), τους Roots Revolution του και μερικές Blend Mishkin (25/9) και τους πειραματικούς Lemonostifel (28/9). από τις κυκλοφορίες ΡΟΜΆΝΤΣΟ CHRISTMAS THEATRE FALIRO SUMMER THEATRE To Christmas Theatre φιλοξενεί τον Νίκο Στο Faliro Summer Theatre θα δούμε τους Το Ρομάντσο ανοίγει επιτέλους την ταράτσα που Πορτοκάλογου, τους Μπλε και τον Στάθη Χαΐνηδες και την παράσταση Βάρδα φουρτου και προσκαλεί τη Vassilina, που θα ανέπεριμένουμε βει στη σκηνή μαζί με την drag περφόμερ Δρογώση σε μια παράσταση με ροκ διάθεση νέλο (20/9) και την Αλέκα Κανελλίδου με (18/9), τη βραβευμένη tribute παράσταση τη συνοδεία του κουαρτέτου του Δημήτρη Tammy Tsanaka (26/9), το σκοτεινό ντουαυτό το που έρχεται από το West End με θέμα τον Καλαντζή (22/9), ενώ στο Θέατρο Βράχων θα έτο των Strawberry Pills (1/10) και την τρυφθινόπωρο. φερή ποπ του Logout (16/10).

David Bowie και τίτλο Absolute Bowie ανέβουν οι Villagers of Ioannina City στην (22/9), αλλά και το διάσημο Back Beat Beatles του Κρις Ο’Νιλ, ένα μεγάλο αφιέρωμα στα «σκαθάρια» (27/10).

ΑΠΌ ΤH ΜΑΡΙΑ ΠΑΠΑΠΑ

28 lifo – 16.9.21

Μ ΟΥ Σ Ι Κ Η

πρώτη τους συναυλία στην Αθήνα μετά το καλοκαίρι (25/9). Νωρίτερα θα βρεθεί στον ίδιο χώρο ο Γιάννης Χαρούλης για δυο συναυλίες (20-21/9).

1.

ΤΙ ΘΑ ΔΟΎΜΕ ΣΕ ΚΛΕΙΣΤΟΎΣ ΧΏΡΟΥΣ

ΕΠΊΣΗΣ: 17/9 Αφιέρωμα Δόμνα Σαμίου στο ΚΠΙΣΝ,

ΣΤΈΓΗ ΙΔΡΎΜΑΤΟΣ ΩΝΆΣΗ

TEMPLE ATHENS

Η Στέγη του Ιδρύματος Ωνάση παρουσιάζει στον εκθεσιακό χώρο της το Ένα Ένα του Θανάση Δεληγιάννη, ένα ιδιότυπο μουσικό ταξίδι σε ένα επαρχιακό κέντρο διασκέδασης περασμένων δεκαετιών (17-20/11), ενώ επισκέπτεται ξανά την Κεντρική Σκηνή ο Raed Yassin με την πετυχημένη παράστασή του The sea between my soul (19-21/11).

Στο Temple Athens, τον ναό του σκοτεινού ήχου στο Γκάζι, έρχονται οι Βρετανοί Green Lung (13/11) και οι Αμερικανοί Algiers (20/11) προς το παρόν, ενώ αναμένονται εκπλήξεις μέχρι να ξεκαθαρίσει η κατάσταση με τα μέτρα για τους κλειστούς χώρους.

GAGARIN205 Το Gagarin205 ανοίγει τις πόρτες του για τον χειμώνα με μια μεγάλη συναυλία του ιστορικού αθηναϊκού death metal συγκροτήματος των Nightfall, ενώ ακολουθούν οι λατρεμένοι Still Corners (24/10) αλλά και οι Pi’erre Bourne (11/11) και Russian Circles (28/11).

FUZZ CLUB Στο Fuzz Club προγραμματίζεται να εμφανιστεί ο Christian Löffler (3/11).

KEIV Από τον εικαστικό χώρο KEIV θα παρελάσει σχεδόν όλη η ανεξάρτητη πειραματική σκηνή της Αθήνας αλλά και διεθνείς καλλιτέχνες κατά τη διάρκεια του διήμερου Krama Festival, όπου λόγω των ειδικών συνθηκών τα live θα έχουν αντικατασταθεί από εγκαταστάσεις που έχουν δημιουργήσει οι μουσικοί (18-19/9).

Γιάννης Κότσιρας στην Τεχνόπολη

18/9 Monsieur Minimal στο Gazarte

20/9 Στέφανος Κορκολής - Σοφία Μανουσάκη - Αντώνης Ρέμος στο Βεάκειο Θέατρο Πειραιά. Μίλτος Πασχαλίδης στο Christmas Theatre

22/9 Φοίβος Δεληβοριάς με Νεφέλη Φασούλη στο Άλσος Θέατρο

25/9 Aλκίνοος Ιωαννίδης, «Ηλεκτρικό ταξίδι» στο Christmas Theatre

26/9 Γιάννης Κότσιρας, «Κοίτα γύρω» στο Christmas Theatre

2.

1. VASSILINA 2.

STILL CORNERS φωτό: παρισ ταβιτιαν

30/9

ΚΈΝΤΡΟ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΎ ΝΈΟΣ ΚΌΣΜΟΣ

ΤΕΧΝΌΠΟΛΗ ΔΉΜΟΥ ΑΘΗΝΑΊΩΝ

Στο πλαίσιο των Lunar Sessions που διεξάγονται στο Κέντρο Πολιτισμού Νέος Κόσμος θα εμφανιστούν ο Theodore (17/9) και η κολεκτίβα The Bad Poetry Social Club για να ερμηνεύσουν ζωντανά το ντεμπούτο τους άλμπουμ «Cinematic» (24/9).

Η Τεχνόπολη Δήμου Αθηναίων έχει μια μεγάλη συναυλία των Nightstalker και των 1000mods (18/9), ενώ φιλοξενεί και τη συναυλία που θα υποδεχτεί την ελληνική έκδοση του θρυλικού μουσικού περιοδικού «Rolling Stone». Τα έσοδα και των δύο συναυλιών θα δοθούν για την οικονομική ενίσχυση όσων επλήγησαν από τις πυρκαγιές.

ΚΠΙΣΝ Στο ΚΠΙΣΝ, το Resident Advisor διοργανώνει ένα ειδικό show με γυναικείο line-up και ανερχόμενες μουσικούς που πρωτοστατούν αυτήν τη στιγμή στη διεθνή πειραματική ηλεκτρονική σκηνή, όπως η Eartheater, που θα εμφανιστεί μαζί με τον Patrick Belaga και τη Soho Rezanejad, γνωστή από τις εκπομπές της στο NTS, που θα ερμηνεύσει το «Entertainer», και τη δική μας Evita Manji.

L i FO FA L L P R E V I E W 2 0 2 1

Ταράτσα του Φοίβου - Πάρτι λήξης με guests-έκπληξη στο Άλσος Θέατρο

8/10 Γιάννης Κότσιρας, Γιώτα Νέγκα, κ.ά. στο Ηρώδειο

11-19/10 Μαρινέλλα - Μάριος Φραγκούλης στο Christmas Theatre

16.9.21 – lifo

29

ΝΈΕΣ ΚΥΚΛΟΦΟΡΊΕΣ

3.

LIL NAS X

FINNEAS – OPTIMIST 15 Οκτωβρίου Μετά την τεράστια επιτυχία της Billie Eilish, είναι σειρά του πιο πιστού συνεργάτη της Finneas να κάνει το ντεμπούτο του στη δισκογραφία. Η πρώτη σόλο δουλειά του θα ονομάζεται «Optimist» και κομμάτια όπως το «The 90s» ή το «A concert six months from now» μας δείχνουν ένα διαφορετικό στυλ, πιο αισιόδοξο, σε πλήρη αντίθεση με το σκοτεινό ύφος της διάσημης αδελφής του.

LIL NAS X – MONTERO 17 Σεπτεμβρίου Ίσως το πιο πολυαναμενόμενο άλμπουμ της χρονιάς. Χρόνια είχαμε να δούμε τόσες συζητήσεις για ένα ντεμπούτο, αλλά ο Lil Nas X το τελευταίο διάστημα έχει αποδειχτεί ο πιο τολμηρός περφόρμερ της γενιάς του – τεράστια εξέλιξη από τότε που κυκλοφόρησε το «Old town road». Τα βίντεο του «Montero» και του «Industry Baby» μας έχουν προετοιμάσει για κάτι πολύ μεγάλο, ενώ οι πρόσφατες εμφανίσεις του στα VMAs ήταν φωτιά!

TAYLOR SWIFT – RED (TAYLOR’S VERSION) 19 Νοεμβρίου Το δεύτερο από τα παλιά της άλμπουμ, το οποίο η Taylor Swift «ξανακοιτά», για να δώσει τη δική της εκδοχή στα κομμάτια. Το «Red» αρχικά κυκλοφόρησε το 2012. Η νέα βερσιόν θα έχει πολλές εκπλήξεις για τους φανατικούς οπαδούς τους, όπως μια 10λεπτη έκδοση του κομματιού «All too well» αλλά και εξτρά κομμάτια με τη συμμετοχή εκλεκτών καλεσμένων, όπως οι Phoebe Bridgers, Chris Stapleton, και Ed Sheeran.

TIRZAH – COLOURGRADE 1 Οκτωβρίου Το 2018 η Βρετανή Tirzah είχε κυκλοφορήσει ένα από τα άλμπουμ της χρονιάς. To ντεμπούτο της, «Devotion», είχε πάρει διθυραμβικές κριτικές. Στο νέο της άλμπουμ «Colourgrade» συνεργάζεται για ακόμα μία φορά με τους Mica Levi και Coby Sey, ενώ έρχεται μετά τη γέννηση του πρώτου της παιδιού και πριν γεννήσει το δεύτερο. Θα περιέχει δέκα τραγούδια και πήραμε μια γεύση με τα «Send Me», «Sink In» και «Tectonic».

THE WAR ON DRUGS – I DON’T LIVE HERE ANYMORE 29 Οκτωβρίου Τέσσερα χρόνια μετά το καταπληκτικό «A deeper understanding» του 2017, το σχήμα του Adam Granduciel επιστρέφει με νέο άλμπουμ και πιο πειραματική διάθεση, αλλά με την ίδια μελαγχολία. Αυτό φαίνεται στο πρώτο κομμάτι, το «Living Proof», που βγήκε από τον δίσκο με τίτλο «I don’t live here anymore». Δεν λείπει, βέβαια, η ηλεκτρική κιθάρα.

YOUNG THUG – PUNK 15 Οκτωβρίου Μετά από ένα απίστευτο σετ στην εκπομπή «Tiny Desk (Home) Concert» του NPR, όλοι υποψιάζονται ότι ο Young Thug θα αφήσει το ραπ της Ατλάντα για λίγο για να δοκιμάσει τις δυνάμεις του στη ροκ στο νέο του άλμπουμ. Πάντα είχε αέρα ροκ σταρ, τώρα ήρθε η ώρα να αποδείξει ότι το έχει και μουσικά.

30 lifo – 16.9.21

Μ ΟΥ Σ Ι Κ Η

ROSEY BLUE – SWANS ΤΒΑ Η Αθηναία Δώρα Τσίγκα, όπως είναι το πραγματικό όνομα της Rosey Blue, ασχολείται με τη μουσική από τα 15 της. To «Swans» είναι η πρώτη της δουλειά που θα κυκλοφορήσει στην Inner Ear κάποια στιγμή τον Νοέμβριο. Κατάφερε να εντυπωσιάσει με το πρώτο της κομμάτι από το άλμπουμ. Ρομαντική κιθαριστική φολκ με αξιώσεις.

PRINS OBI – THE GRASSHOPER LIES HEAVY ΤΒΑ Είναι τόσο παραγωγικός ο Γιώργος Δημάκης, που απορείς πώς τα προλαβαίνει όλα. Πρώην μέλος των Baby Guru και φαρμακοποιός στο

επάγγελμα, το «Grasshoper lies heavy», αν έχουμε υπολογίσει σωστά, είναι το πέμπτο σόλο άλμπουμ του. Και αυτό θα κυκλοφορήσει από την Inner Ear, κάπου στα μέσα του Νοέμβρη.

VARIOUS ARTISTS – INNSOMNIA 17 Σεπτεμβρίου To φθινόπωρο του 2020 η Inner Ear ζήτησε από τους καλλιτέχνες της από ένα κομμάτι, με μόνη προϋπόθεση να έχει ελληνικό στίχο. Έτσι γεννήθηκε αυτή η συλλογή στα μέσα της πανδημίας με δεκατρία κομμάτια από τους Παιδί Τραύμα, Mazoha, Mechanimal, Φωνόπτικον, The Boy, K. Bήτα κ.ά.

BLACK SOUL HORDE – HORRORS FROM THE VOID 10 Νοεμβρίου Το aθηναϊκό heavy metal συγκρότημα των Black Soul Horde επιστρέφει με νέο άλμπουμ, λιγότερο από έναν χρόνο μετά την κυκλοφορία του δεύτερου άλμπουμ τους, που πήρε διθυραμβικές κριτικές διεθνώς. Το «Horrors from the void» θα περιέχει οχτώ τραγούδια, άκρως επηρεασμένα από τον συγγραφέα τρόμου και φαντασίας H.P. Lovecraft.

Περιμένουμε επίσης, πριν τελειώσει ο χρόνος, καινούργιες δουλειές από τους: Amalia} and the Architects, Cardi B, The Weeknd, Rihanna, P. Thomas.

697

32

ΣΙΝΕΜΑ Οι νέες ταινίες της εβδομάδας

34

ΘΕΑΤΡΟ Νίκος Καραθάνος: «Με όλα αυτά, που είναι ζωή, γελάς»

36

ΒΙΒΛΙΟ Ο «Άρχοντας της Ζήλιας» του Τζο Νέσμπο: Αποκλειστική προδημοσίευση

ΦΕΣΤΙΒΑΛ

Το «Ξαφνικά φέτος το καλοκαίρι» επιστρέφει στον κινηματογράφο Ριβιέρα

38

ΒΙΒΛΙΟ Η φύση, οι ορμές, η επιστήμη, η νευρολογική καταστροφή

Το θερινό κινηματογραφικό event που διοργανώνει ο κριτικός κινηματογράφου Ηλίας Φραγκούλης σε ετήσια βάση, με προβολές κλασικών τίτλων, πρεμιέρες αλλά και δυσεύρετα, σχετικά άγνωστα διαμαντάκια του παρελθόντος, συνεχίζεται και τον Σεπτέμβριο, από τις 16 ως τις 22 του μήνα, στη Ριβιέρα, με υπότιτλο «Ραντεβού τον Σεπτέμβρη». Το πρόγραμμα περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων, ένα double bill αφιερωμένο στον εκλιπόντα Ζαν Πολ Μπελμοντό, το Le Casse και τον Τρελό Πιερό, τα χιτσκοκικά Vertigo και Rear Window, και μερικές από τις καλύτερες επανεκδόσεις που προβλήθηκαν φέτος το καλοκαίρι, όπως η Συνομιλία του Φράνσις Φορντ Κόπολα, το In a lonely place του Νίκολας Ρέι και η Μπέτι Μπλου, αλλά και το 7th Victim του Μαρκ Ρόμπσον, ένα μακάβριο διαμάντι μόλις 71 λεπτών. «Ραντεβού τον Σεπτέμβρη», Ριβιέρα, Βαλτετσίου 46, Εξάρχεια, 16-22/9, είσοδος: €6

Ο Τζέιμς Στιούαρτ και η Γκρέις Κέλι στο «Rear Window» (1954), GETTY IMAGES

16.9.21 – lifo

31

την καλύτερη και πιο παρεξηγημένη ταινία της πρόσφατης φάσης της καριέρας του, ο σπουδαίος δημιουργός κατεδάφισε τον μύθο του Αμερικανού πολεμιστή, αντιπαραβάλλοντας το ταλέντο ενός άριστου σκοπευτή χωρίς στρατιωτικό background με τη βρόμικη εφαρμογή του, στην υπηρεσία ενός ακόμη πολέμου που ισοπεδώνει την καθαρή έννοια του πατριωτισμού. Στο Cry Macho άλλος ένας άνδρας, κι αυτός με τη σειρά του απόηχος του καλά καταγεγραμμένου αρχέτυπου που ο Ίστγουντ προσωπικά έχει θίξει σε όλη του τη διαδρομή, ο οποίος έμαθε να ζει στο περιθώριο του κράτους (ως γνήσιος libertarian) και καλλιέργησε την κλίση του, ψάχνει, έστω και αργά, την ταυτότητά του και το concept της Αμερικής που έχει στο μυαλό του μέσα από τους ανθρώπους μιας χώρας που ψάχνουν την πρώτη ευκαιρία να αποδράσουν, με τυχαία, αλλά ευλογημένη αφορμή τη διεκπαιρεωτική αποστολή της αρπαγής ενός αγοριού. Είναι κρίμα που η δραματουργία αυτού του ενδιαφέροντος διαλόγου ανάμεσα στις δύο κουλτούρες (και μαζί τις δυσθεώρητα διαφορετικές ηλικίες) μένει σε μια παράθεση ιδεών μέσα από στεγνούς διαλόγους και άνισους χαρακτήρες.

Cry Macho Ο Κλιντ Ίστγουντ ως μοναχικός σταρ του ροντέο στον επίλογο της «χειμερινής» τριλογίας του.

Σινεμά

απο toν θοδωρη κουτσογιαννοπουλο

Αριστούργημα Πολύ Καλό Καλό Ικανοποιητικό Μέτριο

Κακό

32 lifo – 16.9.21

σύνοψη: Ένας ξοφλημένος περφόρμερ του ροντέο αναλαμβάνει να οδηγήσει τον γιο του αφεντικού του από το Μεξικό στον πατέρα του. Στη διαδρομή θα του διδάξει τι σημαίνει να είσαι καλός άνθρωπος και θα εξιλεωθεί για αμαρτίες του παρελθόντος. Σαν μικρός επίλογος της «χειμερινής» τριλογίας του, ο Κλιντ Ίστγουντ αναλαμβάνει τον πρωταγωνιστικό ρόλο του καουμπόι στο Cry Macho, μετά τον βετεράνο στρατιωτικό στο Gran Torino και τον κηπουρό στο Βαποράκι. Εδώ δεν είναι χαριτωμένα εξωφρενικός και συχνά εξοργιστικός ως την ώρα της δραματουργικής μετάνοιας, ρατσιστής ή σεξιστής – δεν αναφέρεται στους Μεξικανούς με όρους αντίστοιχους του «Negroes» που ξεστόμισε ο Γουόλτ ή στις γκέι γυναίκες ως dykes, όπως τις αποκάλεσε ο Ερλ. Ο Μάικ Μάιλο είναι επίσης μόνος και μοναχικός, ένας πάλαι ποτέ σταρ του ροντέο, αναπόσπαστος κρίκος του ασαφούς πλέον κλαμπ των αρσενικών παλαιάς κοπής. Ανεμοδαρμένος και σκυφτός, με το βλέμμα που τα έχει δει όλα και την αφαίρεση στην έκφραση που δεν περιμένει καμία έκπληξη, δείχνει να έχει παραιτηθεί σε μια αργή αποδρομή. Ωστόσο, κρατά τον λόγο του και υπόσχεται στον παλιό του φίλο Χάουαρντ Πολκ (ο γνωστός τραγουδιστής της κάντρι Ντουάιτ Γιούοκαμ) να φέρει πίσω το παιδί του, ένα αγόρι που δεν έχει δει σχεδόν ποτέ και η μητέρα του αρνείται να του «παραχωρήσει». Υπάρχει παρασκήνιο πίσω από τη σκόρπια επιμέλεια, που το σενάριο αποκαλύπτει σταδιακά. Ο Μάικ του Ίστγουντ ξεπληρώνει το χρέος χωρίς δεύτερη κουβέντα, απρόθυμα, όπως αναμενόταν, αλλά με το πείσμα παλιού πρωταθλητή και την υπομονή κάποιου που νιώθει πολύ βαθύτερα απ’ όσα εκφράζει – η αρετή του Ίστγουντ στην αντι-μελό ενσυναίσθηση παραμένει, σαν αντανακλαστικό που επανέρχεται όποτε η πλοκή το χρειάζεται, με τις αιχμηρές, σαρκαστικές του ατάκες να διανθίζουν και να ελαφρύνουν το κλίμα. Μετά το μουδιασμένο ξεκίνημα, με τους ξύλινους, τηλεγραφικούς διαλόγους και μια μάλλον αμήχανη διάθεση, το Cry Macho γίνεται ένα road movie με πρωταγωνιστές τον αργόσυρτο Μάικ και τον 13χρονο Ραφαέλ, ο οποίος είναι ασυμμάζευτος και αδέσποτος, ένα ατίθασο άλογο σαν κι εκείνα που ο γηραιός καουμπόι είχε μάθει

τόσα χρόνια να δαμάζει. Η μεταφορά είναι παρούσα, όπως και η αλληγορία του μπλαζέ Τεξανού που μεταβαίνει στο κακόφημο Μεξικό για να βάλει μια τάξη και να σώσει ένα παιδί που, νομοτελειακά και παραδοσιακά, θα ονειρευόταν να βρει μια καλύτερη ζωή στην απέναντι Γη της Επαγγελίας. Η δήλωση του Ίστγουντ σε αυτή την ταινία –που βασίζεται σε ένα σενάριο το οποίο ο Ρίτσαρντ Νας είχε γράψει στις αρχές της δεκαετίας του ’70, προσπάθησε να πουλήσει στα στούντιο, που το απέρριψαν πολλές φορές, το μετέτρεψε σε μυθιστόρημα, αποπειράθηκε εκ νέου να το πουλήσει, αλλά μάταια, ώσπου ο πάντα ενδιαφερόμενος Ίστγουντ κατάφερε να το γυρίσει στα ενενήντα ένα του χρόνια– είναι η κριτική του απέναντι στον ανδρισμό, και μάλιστα σε μια εποχή που το MeToo έχει στείλει την αρσενική επιθετικότητα στον αγύριστο. «Αν κάποιος θέλει να βαφτίσει το πουλί του macho, λίγο με νοιάζει», απαντά στον νεαρό και δύσπιστο Ραφαέλ ο Μάικ, όταν ο μικρός τού λέει πως έχει ονομάσει έτσι τον πετεινό του. Ως συνήθως, ο ιστγουντικός ήρωας σιχαίνεται τις περιττές κολακείες, τη ζαχαρένια συμπεριφορά των ενηλίκων απέναντι στα παιδιά και τα πολλά λόγια. Παρατηρεί, τόσο με απόσταση όσο και με συγκατάβαση, σαν να υποτιμά το επιπόλαιο πάθος και τη βλακεία που προκύπτουν από την άμυαλη αδρεναλίνη (σαν να την έχει πληρώσει ήδη ακριβά, σαν παλιά αμαρτία που τον στοιχειώνει, αλλά συν τω χρόνω την έχει ξεπεράσει), και επεμβαίνει με καίριες κινήσεις, όποτε δεν αφήνει τους άλλους να βγάλουν τα κάστανα από τη φωτιά. Αυτήν τη φορά, ως και ο κόκορας του Ραφαέλ έχει περισσότερη δράση από τον γηραιό θρύλο των γουέστερν και της περιπέτειας. Αναγνωρίζει τους αναγκαστικούς περιορισμούς της ηλικίας, αν και πιστεύει πως ποτέ δεν είναι αργά για έναν ειλικρινή έρωτα. Ακόμα όμως και για ιστορία που εξελίσσεται το 1979, πολλά στοιχεία της διαπνέονται από αφέλεια και απλοϊκότητα. Ο λιτός λυρισμός του Ίστγουντ σίγουρα βοηθά, αλλά οι μεταβάσεις των σκηνών γίνονται μηχανικά και μερικές τού ξεφεύγουν τελείως, όπως εκείνη της συνάντησής του με τη μητέρα του Ραφαέλ στο Μεξικό, έναν από τους πιο αδύναμους γυναικείους χαρακτήρες στη φιλμογραφία του. Στο American Sniper,

INFO CRY MACHO σκηνοθεσία:

Κλιντ Ίστγουντ πρωταγωνιστούν:

Κλιντ Ίστγουντ, Ντουάιτ Γιούοκαμ, Εντουάρντο Μινέτ

VILLAGE MALL 6,8,13 - VILLAGE PAGRATI 5 - VILLAGE AG.DIMITRIOS 4 - VILLAGE RENTI 5 - ΑΕΛΛΩ ΘΕΡΙΝΟ - ΑΘΗΝΑΙΟΝ 1,2 - ΑΙΓΛΗ 3 ΘΕΡΙΝΟ - ΑΙΓΛΗ ΖΑΠΕΙΟΥ ΘΕΡΙΝΟ - ΑΛΕΚΑ ΘΕΡΙΝΟ - ΑΝΟΙΞΙΣ ΘΕΡΙΝΟ - ΑΡΙΑΝ ΘΕΡΙΝΟ - ΑΡΚΑΔΙΑ ΘΕΡΙΝΟ - ΑΤΤΙΚΟΝ ΑΛΣΟΣ ΘΕΡΙΝΟ - CINERAMA - ΕΚΡΑΝ ΘΕΡΙΝΟ - ΕΛΛΗΝΙΣ ΘΕΡΙΝΟ ΗΛΕΚΤΡΑ ΘΕΡΙΝΟ - ΘΗΣΕΙΟΝ ΘΕΡΙΝΟ - ΙΝΤΕΛΑ ΘΕΡΙΝΟ - ΜΙΚΡΟΚΟΣΜΟΣ - ODEON ESCAPE 5 - ΣΙΝΕ ΦΛΟΙΣΒΟΣ ΘΕΡΙΝΟ - ΣΠΟΡΤΙΓΚ ΘΕΡΙΝΟ - TOWN CINEMAS 1,3 ΤΡΙΑ ΑΣΤΕΡΙΑ 1,2 - ΦΙΛΟΘΕΗ ΘΕΡΙΝΟ - ΦΛΕΡΥ ΘΕΡΙΝΟ ΑΛΣΟΣ ΘΕΡΙΝΟ - ΑΡΤΕΜΙΣ ΘΕΡΙΝΟ - ΜΑΡΙΛΕΝΑ ΘΕΡΙΝΟ - ΑΚΤΗ ΘΕΡΙΝΟ - ΑΛΕΞ ΘΕΡΙΝΟ - ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ ΘΕΡΙΝΟ ΑΜΑΡΥΛΛΙΣ ΘΕΡΙΝΟ - TYMVOS 2 ΘΕΡΙΝΗ - ΓΑΛΑΖΙΑ ΑΚΤΗ ΘΕΡΙΝΟ - ΚΟΡΑΛΙ ΘΕΡΙΝΟ - ΜΠΟΜΠΟΝΙΕΡΑ ΘΕΡΙΝΟ ΣΙΝΕ ΠΑΛΛΗΝΗ ΘΕΡΙΝΟ - ΣΙΣΣΥ ΘΕΡΙΝΟ - ΤΑ ΧΡΟΝΙΑ ΤΗΣ ΑΘΩΟΤΗΤΑΣ ΘΕΡΙΝΟ - ΚΗΠΟΣ ΘΕΡΙΝΟ - ΒΟΤΣΑΛΑΚΙΑ ΘΕΡΙΝΟ - ΣΙΝΕ ΠΑΡΑΔΕΙΣΟΣ ΘΕΡΙΝΟ - ΣΙΝΕ ΣΕΛΗΝΗ ΘΕΡΙΝΟ

ΑΝΤΙΟ, ΗΛΙΘΙΟΙ adieu, les cons

σκηνοθεσία: Αλμπέρ Ντιποντέλ πρωταγωνιστούν: Βιρζινί Εφιρά, Αλμπέρ Ντιπο-

ντέλ, Νικολά Μαριέ σύνοψη: Mια σαραντατριάχρονη κομμώτρια αποφασίζει να ακολουθήσει τα χνάρια του γιου της, που αναγκάστηκε να δώσει για υιοθεσία όταν έμεινε έγκυος στην εφηβεία της. Θα βρει δυο εντελώς αναπάντεχους συνοδοιπόρους στην έρευνά της, δυο δημόσιους υπαλλήλους στην υπηρεσία όπου αρχικά προσφεύγει για να βρει βοήθεια στην αναζήτησή της. Τεράστια εμπορική επιτυχία στη Γαλλία, που σταμάτησε στα 700.000 εισιτήρια, όταν οι αίθουσες της χώρας έκλεισαν αναγκαστικά λόγω του περσινού lockdown, το Αντίο Ηλίθιοι προτάθηκε για δώδεκα Σεζάρ και τελικά απέσπασε τα επτά, ανάμεσα στα οποία εκείνα της ταινίας, της σκηνοθεσίας και του σεναρίου για τον Αλμπέρ Ντιποντέλ, ο οποίος πρωταγωνιστεί στον ρόλο του ντροπαλού nerd δημόσιου υπαλλήλου στα πρόθυρα νευρικής κρίσης, που λόγω του ταλέντου του στην ψηφιακή αρχειακή έρευνα και στον κωδικοποιημένο εντοπισμό πολιτών βοηθά μια κομμώτρια, τη Σιζ Τραπέ (Βιρζινί Εφιρά), η οποία μαθαίνει ότι είναι σοβαρά άρρωστη και βάζει σκοπό της υπόλοιπης ζωής της να βρει το παιδί που

ΠΡΩΤΗ ΠΡΟΒΟΛΗ γέννησε στα δεκαπέντε της, καρπό ενός άτυχου, βραχύβιου, αν και μεγάλου έρωτα, και αναγκάστηκε από τους έξαλλους γονείς της να δώσει για υιοθεσία. Οι συνθήκες τα φέρνουν έτσι ώστε ο υπάλληλος, μαζί με τον καλοντυμένο κύριο Μπλεν, τον λίγο εκκεντρικό, πολυλογά, πολυμαθή, ερωτύλο, γενναίο, όπως αποδεικνύεται, και τελείως τυφλό (οι επιρροές από Μόντι Πάιθον είναι παραπάνω από εμφανείς και η cameo εμφάνιση του Τέρι Γκίλιαμ σε μια διαφήμιση για όπλα διόλου τυχαία) συνάδελφό του, που υποδύεται εκπληκτικά –και δίκαια βραβεύτηκε με Σεζάρ β’ ανδρικού ρόλου– ο Νικολά Μαριέ, βοηθούν τη Σιζ, που τα παίζει όλα για όλα και αναζητά τον γιατρό που την ξεγέννησε, αλλά πλέον έχει άνοια και όλα του τα ημερολόγια είναι γραμμένα με σημειώσεις δυσνόητες και αριθμούς ακαταλαβίστικους. Από την κριτική του για τη γραφειοκρατία μέχρι την ιδιοσυγκρασιακή σχέση του απρόβλεπτου ντουέτου, ο Ντιποντέλ δουλεύει συνεχώς την κίνηση και τον ρυθμό της ιδιαίτερης, γλυκόπικρης κομεντί του, μετασχηματίζει τη δυναμική τους, ποντάρει περισσότερο στις κωμικές καταστάσεις παρά στην ευκολία ενός αστείου διαλόγου και φτιάχνει ένα γαλλικό After Hours με ανθρωπιά κάτω από τον, μερικές φορές, παραπάνω από εμφανή φορμαλισμό.

τους–, όπως και το ότι δεν είναι όλοι οι συμμετέχοντες εξίσου συναρπαστικοί ομιλητές. Ενδεχομένως να υπάρχει μια καλύτερη ταινία στο υλικό που έμεινε στο δωμάτιο του μοντάζ, άλλωστε μιλάμε για ένα φιλμ που δείχνει το αξέχαστο απόσπασμα με το ξέσπασμα του Αλκέτα Παναγούλια και το κόβει πριν ακουστεί το μνημειώδες «ο Μαχλάς κάνει προμενάδα». Και, σαφέστατα, υπάρχει μια καλύτερη ταινία για τον Ρεχάγκελ, έναν προπονητή με απίθανα επιτεύγματα – ανέλαβε την Καϊζερσλάουτερν όταν αυτή έπαιζε στη δεύτερη κατηγορία της Γερμανίας, την ανέβασε κατηγορία και την ακριβώς επόμενη χρονιά κατέκτησε την Μπουντεσλίγκα.

ΔΑΦΝΗ ΘΕΡΙΝΟ - ΚΑΡΜΕΝ ΘΕΡΙΝΟ - ΠΑΛΑΣ ΘΕΡΙΝΟ - ΣΤΕΛΛΑ ΘΕΡΙΝΟ - TYMVOS 3 ΘΕΡΙΝΗ - ΜΙΜΗΣ ΦΩΤΟΠΟΥΛΟΣ ΘΕΡΙΝΟ - ΟΡΦΕΑΣ ΘΕΡΙΝΟ - ΧΛΟΗ ΘΕΡΙΝΟ

πρωταγωνιστούν: Ναουέλ Πέρεζ Μπισκαγιάρτ,

Βασιλιάς Όττο king otto

σκηνοθεσία: Κρίστοφερ Αντρέ Μαρκς

σύνοψη: Το καλοκαίρι του 2004 η Ελλάδα μάγεψε την Ευρώπη με την πιο αναπάντεχη νίκη της στην ιστορία του ποδοσφαίρου. Οι θεατές ανά τον κόσμο παρακολούθησαν με δυσπιστία και δέος τα αουτσάιντερ του θεσμού, μια ομάδα, η οποία, χωρίς να έχει καμία απολύτως νίκη σε σημαντική διοργάνωση, κατατρόπωσε τους γίγαντες του παγκόσμιου ποδοσφαίρου και ανακηρύχθηκε πρωταθλήτρια Ευρώπης. Ο αρχιτέκτονας πίσω από αυτόν τον απροσδόκητο θρίαμβο ήταν ο θρυλικός Γερμανός προπονητής, ο «βασιλιάς» Όττο Ρεχάγκελ. Με δεδομένο ότι αισθητικά το King Otto είναι μηδενικού κινηματογραφικού ενδιαφέροντος –το σύνηθες μοτίβο των «ασώματων κεφαλών» που μιλούν, σε συνδυασμό με τη γραμμική παράθεση αρχειακού υλικού–, το ενδιαφέρον μετατίθεται στο περιεχόμενο. Εκ των πραγμάτων προορισμένο για ειδικό κοινό, το φιλμ δεν έχει κάποιο ιδιαίτερο insight πάνω στην πορεία της Εθνικής Ελλάδος προς την κατάκτηση του Euro 2004 ή κάποια πληροφορία που δεν γνωρίζει ήδη ο φίλαθλος που θα επιλέξει να το παρακολουθήσει. Περισσότερο επιχειρεί να χτυπήσει τη χορδή της νοσταλγίας, ακολουθώντας βήμα βήμα αυτό το απρόσμενο ποδοσφαιρικό ταξίδι, άλλα έτσι άτσαλα μονταρισμένο και άρρυθμο που είναι δεν πετυχαίνει ούτε καν τα ξεσηκωτικά αποτελέσματα αντίστοιχων DVD που είχαν κυκλοφορήσει εκείνη την περίοδο. Την τόνωση του ενδιαφέροντος δεν βοηθά και το γεγονός ότι όλοι ευλογούν τα γένια όλων –μερικοί και τα δικά

Aπό τον Γιάννη Βασιλείου VILLAGE MALL 10 - VILLAGE AG.DIMITRIOS 4 - VILLAGE RENTI 14 - ΑΕΛΛΩ ΘΕΡΙΝΟ - ΑΘΗΝΑΙΟΝ 2 - ΑΡΙΑΝ ΘΕΡΙΝΟ - ΕΛΛΗΝΙΣ ΘΕΡΙΝΟ - ΘΗΣΕΙΟΝ ΘΕΡΙΝΟ - ODEON ESCAPE 5 - TOWN CINEMAS 1,4 - ΑΛΣΟΣ ΘΕΡΙΝΟ - ΑΚΤΗ ΘΕΡΙΝΟ - ΑΛΕΞ ΘΕΡΙΝΟ - ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ ΘΕΡΙΝΟ - ΑΜΙΚΟ ΘΕΡΙΝΟ - ΚΟΡΑΛΙ ΘΕΡΙΝΟ - ΜΠΟΜΠΟΝΙΕΡΑ ΘΕΡΙΝΟ - ΣΙΣΣΥ ΘΕΡΙΝΟ - ΤΑ ΧΡΟΝΙΑ ΤΗΣ ΑΘΩΟΤΗΤΑΣ ΘΕΡΙΝΟ - ΚΗΠΟΣ ΘΕΡΙΝΟ - ΣΙΝΕ ΠΑΡΑΔΕΙΣΟΣ ΘΕΡΙΝΟ

Διεθνές Φεστιβάλ Αναλόγιο Από 21 έως 28 Σεπτεμβρίου μάς οδηγεί σε ένα ταξίδι πολιτισμού.

Γ

Μαθήματα Περσικών persian lessons

σκηνοθεσία: Βαντίμ Πέρελμαν

Λαρς Άιντιγκερ, Γιόνας Νέι σύνοψη: Ένας Εβραίος συλλαμβάνεται από τα SS και οδηγείται σε ένα στρατόπεδο συγκέντρωσης στη Γερμανία. Καταφέρνει να αποφύγει την εκτέλεση όταν ορκίζεται στους φύλακες ότι δεν είναι Εβραίος αλλά Πέρσης. Αυτό το ψέμα τον σώζει προς στιγμήν, αλλά τον οδηγεί σε μια αποστολή να διδάξει φαρσί στον διοικητή του στρατοπέδου, ο οποίος ονειρεύεται να ανοίξει ένα εστιατόριο στο Ιράν όταν τελειώσει ο πόλεμος. Δεν μπορείς να κακίσεις έναν κινηματογραφιστή που θέλει να κάνει (ακόμα μία) ταινία με θέμα το Ολοκαύτωμα και τη ναζιστική θηριωδία. Είναι εκείνο το γεγονός του εικοστού αιώνα που μας δίδαξε ότι το είδος μας ήταν και θα παραμείνει ικανό για το χειρότερο, και μάλιστα σε μαζική κλίμακα. Αν όμως θέλει και η ταινία του να ξεχωρίσει από τις (πραγματικά) δεκάδες αντίστοιχες, θα πρέπει είτε να υιοθετήσει μια αισθητική που να κάνει το θέαμα φρέσκο, όπως ο Γιος του Σαούλ, είτε να έχει να αφηγηθεί μια διαφορετική πτυχή της Ιστορίας. Θεωρητικά, το Persian Lessons θα μπορούσε να ανήκει στη δεύτερη κατηγορία. Η κεντρική του ιδέα θα μπορούσε να αποτελέσει υλικό για μια εξαιρετικά ενδιαφέρουσα ταινία πάνω στη γλώσσα και τις εξανθρωπιστικές της λειτουργίες, αλλά ο σκηνοθέτης Βαντίμ Πέρελμαν μοιάζει να μην έχει αποφασίσει τι ταινία θέλει να κάνει. Πότε στηρίζεται στο σασπένς, πότε στην ετεροβαρή σχέση μεταξύ κρατούντος και κρατουμένου, πότε λοξοδρομεί σε υποπλοκές προσωπικού χαρακτήρα μεταξύ των ναζί, κάνοντας και το θέαμα ηθικά συζητήσιμο. Στο τέλος, αυτό που μένει είναι ακόμα μία δραματοποιημένη μαρτυρία από τα ναζιστικά στρατόπεδα συγκέντρωσης, δίχως την ένταση ή τη σπουδαιότητα άλλων αντίστοιχων.

Είσοδος δωρεάν Απαραίτητη προκράτηση θέσεων: ticketsanalogio @gmail.com Facebook: analogiofestival, Instagram: @analogiofest, www. analogiofestival.org

ια 18η χρονιά, το Διεθνές Φεστιβάλ Αναλόγιο παρουσιάζει ένα πλούσιο πρόγραμμα γύρω από τη γραφή, το θέατρο, τα γράμματα και τις τέχνες από 21 έως και 28 Σεπτεμβρίου. Με τίτλο «200 χρόνια Επανάσταση: Ξαναγράφοντας τους αρχαίους μύθους σήμερα», το κυρίως πρόγραμμα του φεστιβάλ φέτος περιλαμβάνει την πρώτη παρουσίαση έντεκα νέων θεατρικών έργων από την Ελλάδα και το εξωτερικό ως works in progress, τα οποία προκρίθηκαν στον Παγκόσμιo Διαγωνισμό Συγγραφής που διοργάνωσε το φεστιβάλ με αφορμή την επέτειο των 200 ετών από το 1821. Συνολικά κατατέθηκαν εκατόν ογδόντα έργα από δώδεκα χώρες, στα οποία ξεδιπλώνονται ο γλωσσικός πλούτος, η διαφορετικότητα και η φαντασία των συγγραφέων-εκπροσώπων της σύγχρονης θεατρικής γραφής. Δέκα έργα -τρία προέρχονται από το εξωτερικό και επτά από την Ελλάδα- επιλέχθηκαν να βραβευθούν και να παρουσιαστούν με τη μορφή work in progress. Στο πρόγραμμα συμπεριλαμβάνεται το έργο Ασύρματη Σύνδεση της Ναταλίας Κατσού, που γράφτηκε κατόπιν παραγγελίας από το φεστιβάλ και παρουσιάστηκε σε μια αρχική μορφή του στην περσινή διοργάνωση. Στις παράλληλες εκδηλώσεις με τίτλο «Libraries as Gardens» εντάσσονται διαδικτυακές συναντήσεις, καταγραφή των έργων και δημιουργία podcasts, εκπαιδευτικές και περιπατητικές δράσεις με νέα μέσα στον δημόσιο χώρο. Επίσης, θα απολαύσουμε το αφιέρωμα στον Γάλλο πανεπιστημιακό, θεωρητικό και κριτικό Robert Abirached (που πρόσφατα απεβίωσε) σε επιμέλεια του Νεκτάριου Κωνσταντινίδη, καθώς και αυτό στον μεγάλο μας μουσικοσυνθέτη Μίκη Θεοδωράκη σε επιμέλεια Παναγιώτη Ανδριόπουλου με το καλλιτεχνικό σύνολο «Πολύτροπον». Με φόντο τον ιερό βράχο της Ακρόπολης και τον αθηναϊκό ουρανό από το Παλαιό Πανεπιστήμιο στην Πλάκα, το Διεθνές Φεστιβάλ Αναλόγιο για άλλη μια χρονιά γίνεται οδηγός σε ένα ταξίδι πολιτισμού. Με την υποστήριξη και την αιγίδα του υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού και τη συνεργασία του Εργαστηρίου Μουσικής, Ακουστικής και Τεχνολογίας του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών και του Τμήματος Θεατρικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου.

Aπό τον Γιάννη Βασιλείου ΔΑΝΑΟΣ 1 - ΔΕΞΑΜΕΝΗ ΘΕΡΙΝΟ - ΣΠΟΡΤΙΓΚ 3 ΘΕΡΙΝΗ ΑΛΟΜΑ ΘΕΡΙΝΟ - ΜΑΡΓΑΡΙΤΑ ΘΕΡΙΝΟ

16.9.21 – lifo

33

φωτό: παρισ ταβιτιαν

Θέατρο

απο την αργυρω μποζωνη

Νίκος Καραθάνος: «Με όλα αυτά, που είναι ζωή, γελάς» Τι είναι για αυτόν ο Προμηθέας; Γιατί επιστρέφει στον ακατέργαστο κόσμο της παιδικής ηλικίας για να αφηγηθεί τον μύθο του θεού που έκλεψε τη φωτιά και την έδωσε στους ανθρώπους; Μία συνέντευξη με τον αγαπημένο σκηνοθέτη λίγο πριν από την πρεμιέρα του «Προμηθέα» στη Στέγη του Ιδρύματος Ωνάση.

Π

ριν από τρία χρόνια ο Νίκος Καραθάνος έπαιξε τον Προμηθέα σε μια παράσταση της Μάρθας Φριντζήλα. Σε εκείνη οφείλει το ότι έμαθε αυτό το έργο που ποτέ δεν είχε «ακούσει καλά» και σε μια συνάντηση την επιθυμία και το κέντρισμα να ξαναπιαστεί με το κείμενο που θα κάνει πρεμιέρα στη Στέγη του Ιδρύματος Ωνάση στις 10 Οκτωβρίου. «Είχε έρθει ο Αλέξανδρος (σ.σ. Διακοσάββας) να μου πάρει συνέντευξη και καθίσαμε, μαζί και με τον Πάρι (σ.σ. Ταβιτιάν). Κοιτάγαμε τη θάλασσα και μου έκανε ρωτήσεις, και κάποια στιγμή κάτι έπαθα και είπα “αυτό το έργο θα το ξαναπιάσω εγώ”, γιατί στη Μάρθα, όταν πήγα για να παίξω τον

34 lifo – 16.9.21

ρόλο, ο χρόνος ήταν περιορισμένος – αλλά την ευγνωμονώ που μου έμαθε το έργο. Κάποια στιγμή, όταν άρχισα να το μιλάω χωρίς να ξέρω πώς θα το παίξω, κάτι έκρουσε μέσα μου και θυμήθηκα τον εαυτό μου όταν ήμουνα παιδί» λέει όταν τον ρωτάω γιατί ξαναπιάνει αυτόν τον μύθο.

— Έτσι ξεκινάει ο «Προμηθέας», με ένα παιδί; Υπάρχει το παιδί το ακατέργαστο και αυτή η περίεργη εφηβική και παιδική τιτανομαχία που γίνεται μέσα του με μια τσαπατσουλιά, η οποία συμβαίνει όταν γνωρίζει τον κόσμο, π.χ. όταν θέλει να βγει από το δωμάτιο και να πάει προς το μπαλκόνι, γιατί κάτι άλλο συμ-

βαίνει έξω, το δειλινό, και τότε αναφωνεί «τι είναι αυτό, μάνα μου;». Αυτό είναι το παιδί, αυτό που ήσουν όταν άνοιγες το στόμα σου να φας το σκοτάδι και το φως. Έτσι κάνουμε τον Προμηθέα, πατάμε στην ιδέα του αρχικού κειμένου και μετά έρχονται οι άλλες εικόνες.

— Πες μου μια εικόνα που συνδέεις με την παράσταση. Ποιος έτρωγε το σκοτάδι και το φως; Αυτό το συνάντησα στην ταινία Moonlight, εκεί που καθόταν το μαύρο αγοράκι στην παραλία, κουνιόταν ένας φοίνικας από πίσω και ήταν σαν να ρώταγε τον κόσμο: «Τι; Ποιος μ’ έφτιαξε; Ποιος φταίει που είμαι έτσι; Από τι αποτελούμαι;». Σε αυτό επιστρέφω, στην ερώτηση που κάνουν τα κύτταρά μας: «Γιατί με έφτιαξες;». Και μετά έρχεται ένας κατακλυσμός από ερωτήματα: γιατί να κλάψω; Γιατί να φάω σφαλιάρα; Γιατί να σου πάρω την άδεια, γιατί δεν χωράω και γιατί χωράω; Σε όλα αυτά που σκεφτόσουν όταν ήσουν παιδί –δεν έχω καταλάβει κι εγώ σε ποια ηλικία είσαι παιδί–, ένα θολό πίσω πράγμα, πολύ κρυμμένο, που γελάς ακατάπαυστα με κάθε ερέθισμα, χωρίς κόστος, χωρίς να χρειάζεται να πληρώσεις κάτι και χωρίς να σκεφτείς γιατί γελάς, απλώς έτσι συμβαίνει, σε μια περιοχή όπου υπάρχει τιμοκατάλογος. Κάτι τέτοιες στιγμές, με κάτι ερωτήσεις, λοιπόν, που το στομάχι μου γουργουρίζει, λέω «κάτι τρέχει».

— Γιατί τον ψάχνεις, τι είναι για σένα ο Προμηθέας, πού τον βρίσκεις; Είναι ένας ρόλος, ένας θεός ενός παλιού κόσμου και μέσα μου είναι η ιστορία και η προϊστορία που κάνει παρέα στα παιδιά, τα πλησιάζει και τους μιλάει. Σε ένα παιδί αυτά τα χρόνια, τα παλιά, είναι παρόντα, εμφανίζονται. Ο ενήλικος άνθρωπος πρέπει να τα σπουδάσει αυτά για να του εμφανιστούν, για να του φανερωθεί η ιστορία του κόσμου. Στο παιδί είναι ορατή με γυμνό μάτι και του ψιθυρίζει από πού ήρθε, από πού κατάγεται. Αρκεί να στρέψεις τα μάτια σου στον ουρανό και υπάρχει, σου λέει την ιστορία. Όταν είσαι παιδί, είσαι τριάντα εκατοστά, μέσα στα πόδια των γονιών σου. Όταν τσακώνονται γίνεται μεγάλη τιτανομαχία και έχεις μόνο δύο τετραγωνικά μωσαϊκό για να κλάψεις και να μετρήσεις τις πετρούλες και τα χρώματα και να δεις τι ακριβώς συμβαίνει, μετά πας σχολείο, μαθαίνεις μαθηματικά, προσπαθείς να τα συνδέσεις με τα ψηφιδωτά, να συνδέσεις όλα αυτά με τη ζωστήρα που τρως ξύλο για να μάθεις την προπαίδεια και όλα αυτά γίνονται με τον δικό σου τρόπο. Εκεί γίνεται μια αριθμομηχανή, ανάλογα με το βιβλίο της ζωής και το βιβλίο των ανθρώπων, και εκεί αρχίζει, ανάμεσα σε χαστούκια, γέλια, κλάματα, μια ερωτική απλωσιά με τον κόσμο, ένα κρεβάτι μάθησης όπου, παιδί, κάνεις έρωτα με τα σήματα, με τα πάντα, μυστικά και μυστήρια, και νιώθεις για λίγο –για να φτάσουμε στο θέμα– «ποιος είναι, ρε, ο Θεός, εγώ ή αυτά»; «Αυτά είναι και απέξω μου και μέσα μου, τι στο διάολο σκέφτομαι και γιατί»; — Αυτός είναι ο Προμηθέας; Θα σ’ το πω αλλιώς: γιατί νιώθεις, όταν είσαι είκοσι πέντε εκατοστά, σαν να είσαι εκατό μέτρα και γιατί, όταν διασχίζεις δυο μέτρα, είναι σαν να διασχίζεις όλη την πλάση; Εκεί, λοιπόν, ανάμεσα στις φτέρνες του πατέρα σου, σε κάθε κίνηση, ο κόσμος γύρω σου βροντάει και αναστατώνεται η φύση και θέλεις να πάρεις τις λέξεις, να τις μεγαλώσεις, να τις πληθύνεις για να σου βροντήξουν. Αυτό συμβαίνει. Ζεις σε έναν κόσμο χοντρών, τεράτων, όμορφων, σπασμένων, χωλών. Με όλα αυτά, που είναι ζωή, γελάς.

— Όταν μεγαλώσεις γίνεσαι ένας από αυτά τα τέρατα; Πολύ πιθανό να γίνεις για τους άλλους, ναι,

και μπορεί να τρομάξεις τους άλλους, γιατί όταν μεγαλώνεις ξεχνάς αυτή σου την ανάμνηση την παιδική, την καθαρή. Όλα αυτά τα χρόνια πολλά μπορείς να κάνεις, και καριέρες και τα πάντα, να πας μακριά, αλλά αν κάνεις κάτι αληθινό, πας ψηλά και από τα είκοσι εκατοστά που ήσουν μικρό παιδί μέχρι το 1,79 το σημερινό έχεις πολλά να δεις, αλλά πάντοτε επιθυμείς αυτόν τον κόσμο, τον δικό σου, τον παιδικό, που δεν μπορούν να σε πάνε φυλακή. Έχει μια δική του δικαιοσύνη όσον αφορά όσα επιτρέπονται και όσα απαγορεύονται.

— Όταν κάνεις μια παράσταση και λες αυτά τα λόγια που είναι κάποιου άλλου, λόγια που έχεις φτιάξει στο δικό σου μέτρο, πού επιστρέφεις; Εδώ, που παίζεις κάτι πολύ συγκεκριμένο, τον «Προμηθέα», μπορεί να είναι και ο τσαγκάρης της γειτονιάς σου; Ναι, απόλυτα, όταν καταλάβεις ότι κάτι συμβαίνει, ότι κάπου έφτασες, κάτι έπαιξες, όταν συμβεί αυτή η στιγμή, ένα αίσθημα ισότητας είναι αυτό που σε κατακλύζει, και διαρκεί. Νιώθεις ότι αυτό που έκανες, οι λέξεις που είπες, σε εξομοιώνουν με τον άλλο, και με αυτόν που ήρθε να σε δει και με αυτόν που δεν ήρθε. Ότι λες την ίδια ιστορία και έγινες ίδιος με αυτόν, ότι αλλάζεις τις ιστορίες.

— Εσύ γι’ αυτό αλλάζεις τις ιστορίες; Ναι, μπορεί, για να ψάξω μια διάρκεια. Και η δική μου η ζωή μου είναι κοντούτσικη, όμως είναι αλλιώς να απλωθείς και να διαισθάνεσαι τη ζήση όλων. Μέσα από τις ιστορίες ταξιδεύω, απλώνει ο κόσμος και βρίσκω ένα νόημα.

— Δηλαδή εδώ, που το έργο δεν έχει ανθρώπους, έχει τη Βία και το Κράτος και μυθικά όντα, πώς τα συναντάς; Εδώ, σ’ αυτό το έργο που δεν έχει ανθρώπους, έχει θεούς και ιδέες, επιχειρώ να θυμηθώ τι υπήρχε πριν από την ιδέα. Για πήγαινε πίσω από την ιδέα, όταν ήτανε πράξη: πότε γνώρισες τη βία μέσα στο σπίτι σου πρώτη φορά; Όταν σε δείρανε; Όταν άκουσες έναν ήχο και είδες ένα σώμα να πέφτει δίπλα σου στο πάτωμα; Όταν άκουσες τον δίπλα σου να βγάζει έναν ήχο που δεν είχες ξανακούσει; Όταν είδες ένα στομάχι να βγάζει ένα «ωωωωχ» και είπες «τι είναι αυτό, μάνα μου»; Πού πάει αυτό; Τι καρφί είναι αυτό; Πόσες φορές, επειδή στο απέναντι διαμέρισμα τσακώνονταν, είπες «μη, όχι;», πόσες φορές άκουσες να βασανίζουν ένα παιδί; Οι σφαίρες ήταν άυλες, αλλά ήταν παρούσες, το διαπερνούσαν. Ή αλλιώς: σε ένα παιδί οι λέξεις μας είναι πολυβόλα, είναι χειρότερες και από το ξύλο. Εκεί πάω όταν συναντώ τη βία στο έργο.

— Για πες μου πώς περιγράφεις τη Βία και το Κράτος. Μπορείς να το διαβάσεις; «Ιδέα του παππού σας και τα δυο (ονόματα), η μάνα σας, όταν σας γέννησε, είπε δώσ’ τους ονόματα-καλούπια για τον χαρακτήρα τους. Εσύ ήσουν δυνατός, κλότσαγες, ούρλιαζες, το όνομά σου ήταν εύκολη υπόθεση και όριζε τη μοίρα σου, Κράτος. Η αδελφή σου ήταν μουγγή, κανένας δεν την άκουσε να κλαίει, έστω να βγάλει ένα μουγκρητό, το σώμα της τής άρπαξε τη φωνή από τα πνευμόνια της και η φωνή μαζεύτηκε και η ψυχή της φώλιασε και χόλιασε κι έγινε φόβος και μίσος, στράβωσε, βία ήταν το καλούπι που τη χύσανε και βία σκορπάει».

— Έχεις ως υπότιτλο «μια σταύρωση στον Καύκασο». Τι σημαίνει; Οι μεγάλες ιδέες ξεκινάνε από έναν μικρό σπόρο, αυτόν τον μικρό σπόρο ψάχνω να βρω σε όλη μου τη δουλειά, Έλληνας είμαι και αυτό κάνω. Από ένα μικρό ψάχνω να βρω κάτι μεγάλο, με ενδιαφέρει να μυθολογήσω τη μάνα μου. Για μένα ήταν η μάνα γη και ενώ τρώγαμε στο τραπέζι κάποια στιγμή, ήμασταν εκεί και τρώγαμε τρεις σφίγγες και

τρεις τιτάνες και τρεις μικροί άνθρωποι μαζί. Έμαθα ότι τα καλάμια γύρω μου ήταν άνθρωποι που ερωτευθήκανε και στοιχειώσανε κι έτσι έγιναν καλάμια, έτσι έμαθα παιδί στο δημοτικό τα πράγματα, ότι τα γύρω μου και οι ποταμοί είχαν όνομα.

— Σε επηρεάζει η παιδική σου ηλικία ακατάπαυστα, επιστρέφεις διαρκώς σε αυτήν. Ναι, γιατί υπάρχει κάτι πίσω, πιο παλιά από αυτό. Επιστρέφω σε αυτή την καταγωγή διαρκώς γιατί μου φαίνεται αρχαία. Στο μικρό, στο χωριό, γιατί μου φαίνεται σπηλιά Τιτάνων, κοιτίδα μύθου. Θυμάμαι, όταν ήμουν μικρός, ο πατέρας μου, όταν τσακωνόμαστε και είχαμε ανοιχτή την πόρτα, έλεγε «δώσαμε τον μύθο», δηλαδή ότι μας άκουσαν οι γείτονες, τους δώσαμε τροφή. Δεν δέχομαι ότι ένα παιδί δεν συμπυκνώνει σε έναν πλανήτη, σε ένα μικρό σύμπαν που τα χωράει όλα, την ομορφιά του κόσμου. Όλα εκεί είναι γραμμένα και από κει και μετά, τα άλλα, το τι σε επισκέπτεται και πώς μπορείς να το βολέψεις το ψάχνεις σε όλη σου τη ζωή. Απλώς, μεγαλώνοντας, ίσως κάνεις μια άλλη δουλειά, ειδικά από τη στιγμή που κάθε μέρα πέφτεις ηθικά, σαν χτυπημένο βομβαρδιστικό. Κάποια στιγμή ωραία ζεις, αλλά, μεγαλώνοντας, σκοπός είναι να ζεις για τους άλλους, να μοιράζεσαι, να επιτελείς μια άλλη δουλειά από αυτήν της πρωταρχικής μάθησης. Αυτό συμβαίνει τα πρώτα σου χρόνια, στη γνωριμία σου με τον κόσμο, μετά ο κόσμος είσαι εσύ, εσύ είσαι υπεύθυνος να δεις τι του αφήνεις.

— Σε απασχόλησε ποτέ τι είσαι μέσα σε αυτήν τη δουλειά και τι αφήνεις, το αποτύπωμα; Το αποτύπωμα με απασχόλησε κοσμικά μερικές φορές και ηλίθια, με τρόπο ναρκισσιστικό, όπως πολλούς ανθρώπους. Πρόκειται για ένα αυτοάνοσο που θεραπεύεται από μόνο του και αυτό που σε απασχολεί μετά τη θεραπεία είναι να γίνεις λίγο αληθινός. Τι σημαίνει αληθινός; Να αδειάζεις και να γεμίζουν όλα τριγύρω σου.

— Αν κοιτάξεις τη διαδρομή σου, πού έχεις φτάσει; Α, δεν μου αρέσει αυτό! Η μάνα μου μού έλεγε, όταν έφευγα για ένα ταξίδι, μην κοιτάξεις πίσω, μη γυρνάς, οπότε… Αλλά, όσον αφορά τη διαδρομή, θέλω να φτάνω και σε ένα σημείο που θα πω «δεν έχω άλλο». Με τον Προμηθέα αυτή η μανία με έπιασε, να πω «ελάτε να το πάρουμε από αυτό το σημείο μαζί, να δούμε τι έχει συμβεί με αυτή την ιστορία, ποια είναι η διαδρομή».

— Ποιο είναι το κομμάτι του «Προμηθέα» που σε συνεπήρε; Μάλλον, τι θυμόσουν απ’ όταν τον είδες σε πιο παλιές παραστάσεις, τι κατάλαβες; Κι αν τον είδα, δεν τον κατάλαβα, κι επίσης, ειδικά στην Επίδαυρο, όπου βλέπουμε τα αρχαία δράματα, εμείς συνήθως δεν κάνουμε θέατρο –και βάζω μέσα και τον εαυτό μου–, κάνουμε παραστάσεις που μιμούνται άλλες παραστάσεις. Όμως, τον λόγο που κάνουμε τις παραστάσεις, το τι μας συμβαίνει και τον τρόπο που συνδεόμαστε με το έργο, για να μην κάνουμε κάτι μουσειακό, δεν τον ψάχνουμε, συνήθως ψάχνουμε την ταυτότητα και την εθνική μας υπερηφάνεια. Γι’ αυτό, κάθε φορά που κάνουμε αυτά τα έργα ένα πράγμα καταφέρνουμε ως καλλιτέχνες, να νικήσουμε, πράγμα εντελώς αντίθετο στη θεατρική πράξη και πολύ βλακώδες, τη στιγμή που το αληθινό ζητούμενο είναι το άδειασμα και η απόλυτη ήττα. Ο Προμηθέας δεν μου είχε μείνει στο μυαλό, δεν τον έφτανα, δεν τον καταλάβαινα, δεν τον προσέγγιζα.

— Τώρα εσύ τι θες να πεις από αυτά που λέει ο Προμηθέας; Ο κόσμος αυτός αντηχεί τις κραυγές και τα κλάματα: αυτά τα έργα στέκουν σαν παιδιά απέναντί τους και τους λένε ότι μέσα από αυτά βλέπουν την ομορφιά. Είναι σαν

Το αποτύπωμα με απασχόλησε κοσμικά μερικές φορές και ηλίθια, με τρόπο ναρκισσιστικό, όπως πολλούς ανθρώπους. Πρόκειται για ένα αυτοάνοσο που θεραπεύεται από μόνο του και αυτό που σε απασχολεί μετά τη θεραπεία είναι να γίνεις λίγο αληθινός. Τι σημαίνει αληθινός; Να αδειάζεις και να γεμίζουν όλα τριγύρω σου.

να βλέπεις ένα δάσος την ώρα που καίγεται, που είναι μια εικόνα απίστευτης ομορφιάς και απίστευτης καταστροφής. Γι’ αυτά τα μικροπεριστατικά της ζωής, οι πυρκαγιές μέσα στη ζήση μας και οι σεισμοί, όταν δεν είσαι πια παιδί και δεν υπάρχει κανένας να σου πει «μη, θα πέσεις, θα καείς», όταν δεν υπάρχει καμιά προφύλαξη, γι’ αυτόν τον κόσμο μιλάει ο Προμηθέας, όπου τα φυσικά στοιχεία είναι αυτόνομα, έχουν όνομα και υπόσταση και τρόπο ζωής που πρέπει να τον καταλάβεις για να ζήσεις κι εσύ.

— Με αυτές τις τεράστιες φωτιές που ζήσαμε έχεις σκεφτεί ότι αυτό το δώρο του Προμηθέα στους ανθρώπους είναι που τον καταστρέφει κιόλας; Αυτό είναι το μεγαλύτερο δώρο που έχει δοθεί μυθολογικά, αλλά για μένα, καλλιτεχνικά, είναι επίσης η φωτιά που σου δίνεται για να μπορέσεις να συνομιλήσεις και να περάσεις μπροστά. Σου δίνεται η ιστορία του παλιού κόσμου, τα μυστικά σήματα της φωτιάς και ο μυστικός δρόμος του κόσμου. Ο κόσμος είναι αρχαίος, τον βλέπεις γύρω σου. Όταν βλέπεις ηλικιωμένους ανθρώπους και τους κοιτάς καλά, είναι άνθρωποι με άλλη καταγωγή, άνθρωποι του παλιού κόσμου. Θυμάμαι μια φωτογραφία της Βάσως Μανωλίδου στα τελευταία της, που είχε στο πρόσωπό της χαρακιές, σαν να ήταν 5.000 ετών, μια τέτοια ιστορία. Όταν κοιτάς πολλή ώρα κάτι σε κοιτάει κι αυτό και αυτό το σπουδαίο το συνδέεις αυτόματα με κάτι, σου θυμίζει έναν ελληνικό μύθο που, όπως και στον Προμηθέα, δεν έχει τέλος: τι σημαίνει γη, τι σημαίνει σκέψη, τι σημαίνει ουρανός; Δεν είναι τυχαίο ότι όλοι μπήκαν σε ένα πηγάδι να τον μελετήσουν, να φτάσουν στο κέντρο της γης, στην ιστορία της ανθρωπότητας, που έχει και το παράπονο και το χιούμορ. Ο Μιχαήλ Μαρμαρινός μού έχει δώσει ένα βιβλίο του Ουγκό που περιέχει την ερωτική του επιστολή προς τον Αισχύλο. Είναι κάτι συγκλονιστικό αυτό που γράφει, ότι ο Αισχύλος δεν είναι ελληνικός αλλά παγκόσμιος. Πόσο τον αγαπάει, πόσο τον θαυμάζει και με πόση ιερότητα τον πλησιάζει, πώς βλέπει έναν Έλληνα που είχε μέσα του την αχανή ανατολή και μπορούσε να πετάει πάνω απ’ όλο τον κόσμο. Ξέρεις, βλέπουμε τον Αισχύλο ως έναν αυστηρό παππού, ενώ αυτός ήταν ένα ξωτικό, ένα πνεύμα που έφερε όλες τις ιστορίες του κόσμου. Γιατί ήταν αυτός που μπορούσε να κοιτάει ψηλά και πέρα από την ανατολή, από εκεί όπου γεννήθηκε ο κόσμος.

— Η αίσθηση της τραγωδίας πόσο αλλάζει όσο μεγαλώνουμε; Θα σου πω μια ιστορία. Όταν ήμουν μικρός, πήγαμε σε μια θεία μου, σε ένα συμβολαιογραφείο, αυτά που είναι κάπως σκοτεινά και με τις κουρτίνες πάντα κλειστές και δεν ξέρεις αν έχει μπει ποτέ φως. Και περιμέναμε να έρθει ένας γείτονας ογδόντα πέντε χρονών για ένα οικόπεδο. Χτυπάει το κουδούνι, στέκεται αυτός στην πόρτα και ρωτάει η θεία μου: «Τι γίνεται;». Και η πρώτη του κουβέντα ποια ήταν; «Τίποτα δεν γίνεται, αυτό που βλέπεις είναι». Αυτή είναι η τραγωδία, αυτές οι σιωπές μας όταν στεκόμαστε, το άδειο που είναι η ζωή και το γεμίζεις στάλα στάλα, γιατί στην τραγωδία τα καλούπια είναι σωστά γεωμετρημένα, δεν ασχολείται η τραγωδία με τη φαύλη μας μορφή, με το αγοραίο ασχολείται η κωμωδία. Αυτή είναι η ομορφιά του Αισχύλου, αυτό φέρνει μέσα από τα απίστευτα ταξίδια, που δεν γίνονταν εκείνη την εποχή, αλλά εκείνος κατάφερε με τα έργα του, φτάνοντας εκεί όπου δεν μπορούσαν να πάνε ακόμα τότε οι άνθρωποι.

Θέατρο

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ

INFO «ΠΡΟΜΗΘΈΑΣ» ΑΠΌ ΤΟΝ «ΠΡΟΜΗΘΈΑ ΔΕΣΜΏΤΗ» ΤΟΥ ΑΙΣΧΎΛΟΥ Στέγη Ιδρύματος Ωνάση - Κεντρική Σκηνή 10-30/10/21 Σκηνοθεσία: Νίκος Καραθάνος Παίζουν: Νίκος Καραθάνος, Γιάννης Κότσιφας, Χρήστος Λούλης, Γαλήνη Χατζηπασχάλη

16.9.21 – lifo

35

Βιβλίο

απο την τινα μανδηλαρα

Ο «Άρχοντας της Ζήλιας» του Τζο Νέσμπο: Αποκλειστική προδημοσίευση Αν το προηγούμενο βιβλίο του Τζο Νέσμπο, το «Βασίλειο», έδειξε το δυναμικό πέρασμα του άρχοντα του σκανδιναβικού νουάρ στον ακραιφνή χώρο της λογοτεχνίας, το υπό έκδοση νέο του δημιούργημα με τον τίτλο «Ο Άρχοντας της Ζήλιας» (μτφρ. Κρυστάλλη Γλυνιαδάκη), που προδημοσιεύει σε αποκλειστικότητα η LiFO, αποκαλύπτει την ουσιαστική του ανάγκη πια για επισκόπηση του τι συμβαίνει στα άδυτα της ανθρώπινης ψυχής.

Μ

ελετώντας τις πολλαπλές διαστάσεις της ζήλιας, του πόθου και της απιστίας, ο Νέσμπο αναπτύσσει διαφορετικές ιστορίες με ήρωες που εμπλέκονται στις δικές τους ανίερες καταστάσεις. Η δεύτερη, μάλιστα, ιστορία έχει ελληνικό ενδιαφέρον, αφού εξελίσσεται, όπως μας αποκάλυψε ο ίδιος σε συνέντευξή του στη LiFO το 2019, στην Κάλυμνο με ήρωα τον Έλληνα Νίκο Μπαλή, ο οποίος αναλαμβάνει να διαλευκάνει τη μυστηριώδη εξαφάνιση ενός Γερμανού τουρίστα στο νησί. Πάντα από τις εκδόσεις Μεταίχμιο, όπως όλα τα βιβλία του Τζο Νέσμπο.

«Kοίταξα από το παράθυρο την προπέλα του σαρανταθέσιου ATR72. Κάτω απ’ το φτερό, λουσμένο με θάλασσα και φως, είδα ένα νησί στο χρώμα της ερήμου. Χωρίς ορατή βλάστηση, μόνο κιτρινόλευκο ασβεστόλιθο. Την Κάλυμνο. Ο πιλότος μάς πληροφόρησε ότι μπορεί να έχουμε αναταράξεις κατά την προσγείωση.

36 lifo – 16.9.21

Έκλεισα τα μάτια μου κι έγειρα πίσω στο κάθισμα. Από τότε που ήμουν μικρός ήξερα ότι θα πήγαινα από πτώση. Ή, για την ακρίβεια, θα έπεφτα απ’ τον ουρανό και θα πνιγόμουν στη θάλασσα. Δεν θυμάμαι όμως τη μέρα που η γνώση απέκτησε εντός μου την αίσθηση της σιγουριάς. Ο πατέρας μου ήταν αντιπρόεδρος στην επιχείρηση που διηύθυνε ο μεγάλος του αδερφός, ο θείος Έκτορας. Εμείς τα παιδιά αγαπούσαμε πολύ τον Έκτορα, γιατί πάντα μας έφερνε δώρα και μας πήγαινε βόλτες με το αμάξι του, μια καμπριολέ Rolls Royce, σε όλη την Αθήνα. Ο μπαμπάς συνήθως επέστρεφε σπίτι απ’ το γραφείο αφού είχα πάει για ύπνο, αλλά ένα βράδυ γύρισε νωρίς. Έμοιαζε κουρασμένος και μετά το δείπνο μπήκε στο γραφείο του και μίλησε πολλή ώρα με τον παππού στο τηλέφωνο, και κατάλαβα ότι ήταν θυμωμένος. Μόλις πήγα για ύπνο, ήρθε και κάθισε στο κρεβάτι μου, κι όταν του ζήτησα να μου πει μια ιστορία, το

jo nesbo

Ο Άρχοντας της Ζήλιας Μτφρ.: Κρυστάλλη Γλυνιαδάκη Εκδόσεις Μεταίχμιο Σελ.: 352

σκέφτηκε για λίγο κι ύστερα μου διηγήθηκε αυτήν του Δαίδαλου και του Ίκαρου. Ζούσαν στην Αθήνα, αλλά βρίσκονταν στην Κρήτη όταν ο Δαίδαλος, πατέρας του Ίκαρου, διάσημος και πλούσιος τεχνίτης, κατασκεύασε ένα ζευγάρι κέρινα φτερά, τα φόρεσε και πέταξε στον ουρανό. Οι άνθρωποι θαύμασαν το επίτευγμά του και ο Δαίδαλος με την οικογένειά του άρχισαν ν’ απολαμβάνουν τον σεβασμό όλων. Όταν ο πατέρας έδωσε τα φτερά στον γιο του Ίκαρο, τον παρότρυνε να ακολουθήσει την ίδια πορεία μ’ εκείνον, για να πάνε όλα καλά. Μόνο που ο Ίκαρος ήθελε να πετάξει αλλού, πιο ψηλά από τον πατέρα του. Κι όταν απέκτησε αέρα στα φτερά του και μέθυσε με το ύψος που είχε πάρει από τη γη και τους ανθρώπους, ξέχασε ότι δεν βρισκόταν στα ουράνια λόγω κάποιας υπεράνθρωπης ικανότητάς του αλλά χάρη στα φτερά που του ’χε δώσει ο πατέρας του. Γεμάτος αυτοπεποίθηση, πέταξε πιο ψηλά απ’ τον Δαίδαλο και πλησίασε τον ήλιο, που έλιωσε το κερί των φτερών του. Κι έτσι ο Ίκαρος έπεσε στη θάλασσα. Και πνίγηκε. Μεγαλώνοντας, πίστευα ότι αυτή η μικρή παραλλαγή του μύθου του Ίκαρου που μου είχε πει ο πατέρας ήταν μια προειδοποίηση προς τον μεγάλο του γιο. Ο θείος Έκτορας ήταν άτεκνος κι όταν θα ερχόταν η ώρα εγώ θα αναλάμβανα τα ηνία της εταιρείας. Μόνο αφού μεγάλωσα έμαθα ότι εκείνη την εποχή η εταιρεία είχε σχεδόν χρεοκοπήσει εξαιτίας του αλόγιστου τζογαρίσματος του Έκτορα στην αγορά χρυσού κι ότι ο παππούς τον είχε απολύσει, αφήνοντάς τον όμως να κρατήσει τον τίτλο του και το γραφείο του, για τα μάτια του κόσμου. Στην πραγματικότητα, επικεφαλής της εταιρείας είχε γίνει ο πατέρας μου. Ποτέ

ΠΡΟΔΗΜΟΣΊΕΥΣΗ δεν έμαθα τελικά αν η ιστορία που επινόησε εκείνο το βράδυ στην άκρη του κρεβατιού μου είχε ως αποδέκτη εμένα ή τον θείο Έκτορα, ξέρω όμως ότι άφησε το αποτύπωμά της μέσα μου, γιατί έκτοτε έχω παρόμοιους εφιάλτες, ότι πέφτω και πνίγομαι. Μερικές νύχτες, μάλιστα, τα όνειρα αυτά αναδίδουν ζέστη και άνεση, ένας ύπνος στον οποίο παύει να υφίσταται οτιδήποτε οδυνηρό. Ποιος είπε ότι δεν μπορείς να ονειρευτείς ότι πεθαίνεις; Το αεροπλάνο τραντάχτηκε και πνιχτές κραυγές ακούστηκαν τριγύρω, καθώς πέσαμε σε δυο απανωτά κενά αέρος. Για μια στιγμή ένιωσα αβαρής, σαν να είχε έρθει η ώρα μου. Μα έκανα, βεβαίως, λάθος. Όταν κατεβήκαμε απ’ το αεροσκάφος, είδα τη γαλανόλευκη να σχηματίζει ορθή γωνία με τον στύλο της, πάνω στο μικρό κτίριο του αεροδρομίου. Λίγο πριν, περνώντας από την πόρτα του πιλοτηρίου, άκουσα τον ένα πιλότο να εξηγεί σε μια αεροσυνοδό ότι το αεροδρόμιο μόλις έβγαλε απαγορευτικό κι ότι ήταν μάλλον απίθανο να επιστρέψουν στην Αθήνα. Ακολούθησα τους άλλους επιβάτες που έμπαιναν στη σειρά στο κτίριο του αεροσταθμού. Ένας άνδρας που φορούσε γαλάζια αστυνομική στολή στεκόταν με τα μπράτσα σταυρωμένα στο στήθος μπροστά από τον ιμάντα των αποσκευών και μας χάζευε. Κατευθύνθηκα προς το μέρος του· εκείνος με κοίταξε με απορία κι εγώ του έκανα ένα νεύμα. “Κωστόπουλος Γιώργης” είπε, τεντώνοντας τη μεγάλη του μαλλιαρή παλάμη προς το μέρος μου. Η χειραψία του ήταν στιβαρή μα όχι υπερβολική, όπως συμβαίνει καμιά φορά με τους συναδέλφους στην επαρχία, που νιώθουν ότι πρέπει να συναγωνιστούν σε δύναμη εμάς τους πρωτευουσιάνους. “Σας ευχαριστώ που ήρθατε άρον άρον, κύριε Μπαλή”. “Λέγε με Νίκο”, είπα. “Ζητώ συγγνώμη που δεν σε αναγνώρισα, Νίκο, αλλά δεν κυκλοφορούν και πολλές φωτογραφίες σου και σε περίμενα λίγο... ε, μεγαλύτερο σε ηλικία”. Προφανώς, είχα κληρονομήσει από τη μητέρα μου την πολυτέλεια να μη με αλλοιώνει πολύ ο χρόνος. Ναι μεν τα μαλλιά μου είχαν γκριζάρει και οι μπούκλες μου ήταν πλέον παρελθόν, κατά τ’ άλλα όμως η κόμη μου παρέμενε ανέπαφη και το βάρος μου σταθερό, στα εβδομήντα πέντε κιλά, παρά την απώλεια μυϊκής μάζας. “Δεν σου φτάνουν τα πενήντα εννέα;” “Ε, ναι, πώς, πώς...” Έκανε –είμαι σίγουρος– τη φωνή του λίγο πιο βαθιά απ’ ό,τι ήταν κανονικά και χαμογέλασε στραβά κάτω από το μουστάκι του, ένα μουστάκι που οι Αθηναίοι θα είχαν ξυρίσει είκοσι χρόνια πριν. Είχε βλέμμα μαλακό. Κατάλαβα ότι ο Γιώργης Κωστόπουλος δεν θα μου δημιουργούσε προβλήματα. “Να, απλώς ακούω τ’ όνομά σου από τότε που ήμουν στην Αστυνομική Ακαδημία, κι έχουν περάσει μερικά χρόνια από τότε... Άλλα μπαγκάζια δεν έχεις;”

Κοιτούσε το σακίδιό μου, αλλά για μια στιγμή φαντάστηκα ότι δεν εννοούσε τις φυσικές αποσκευές μου. Όχι ότι θα μπορούσα να του απαντήσω, έτσι κι αλλιώς. Μπορεί να κουβαλάω έξτρα βάρη σε σχέση μ’ άλλους, είναι όμως από εκείνα που τα σηκώνεις μόνος σου. “Μόνο αυτήν τη χειραποσκευή”, είπα. “Έχουμε υπό κράτηση τον Φραντς Σμιντ, τον αδερφό του αγνοούμενου, στο τμήμα στην Πόθια” είπε ο Γιώργης, καθώς βγαίναμε από το κτίριο του αεροσταθμού και κατευθυνόμασταν προς ένα μικρό, σκονισμένο Fiat με λεκέδες στο παρμπρίζ. Υπέθεσα ότι είχε παρκάρει κάτω από τα πεύκα για σκιά, όμως τώρα έπρεπε να ξύσει με μαχαίρι το ρετσίνι που είχε κολλήσει πάνω του. Έτσι είναι η ζωή: σηκώνεις τα χέρια να φυλαχτείς στο πρόσωπο κι αφήνεις εκτεθειμένη την καρδιά σου. Και το ανάποδο. “Διάβασα την αναφορά στο αεροπλάνο” είπα, βάζοντας το σακίδιο στο πορτμπαγκάζ. “Σας είπε τίποτα καινούργιο ο Φραντς;” “Όχι, εμμένει στην ιστορία του. Ο αδερφός του, ο Τζούλιαν, έφυγε από το δωμάτιό τους στις έξι το πρωί και δεν επέστρεψε ξανά”. “Ο Τζούλιαν πήγε για μπάνιο, έγραφε”. “Ναι, έτσι ισχυρίζεται ο Φραντς”. “Αλλά δεν τον πιστευεις”. “Όχι”. “Δεν είναι όμως τόσο ασυνήθιστο να πνίγεται κανείς από ατύχημα σ’ ένα τουριστικό νησί σαν την Κάλυμνο, ε, τι λες;” “Όχι. Και δεν θα ’χα λόγο να μην τον πιστέψω αν δεν είχαν τσακωθεί χοντρά με τον αδερφό του, παρουσία μαρτύρων, το προηγούμενο κιόλας βράδυ”. “Ναι, το διάβασα κι αυτό”. Στρίψαμε σ’ έναν στενό καρόδρομο που κατέβαινε μέσα από μια κοιλάδα με ελιές και μικροσκοπικά λευκά σπίτια εκατέρωθεν του κεντρικού –απ’ ό,τι φαινόταν– δρόμου. “Μόλις έκλεισαν το αεροδρόμιο”, είπα. “Λόγω των ανέμων μάλλον”. “Συμβαίνει κάθε τρεις και πέντε”, είπε ο Γιώργης. “Αυτά παθαίνεις όταν πας και φτιάχνεις αεροδρόμιο στο ψηλότερο σημείο του νησιού”. Κατάλαβα τι εννοούσε όταν κατεβήκαμε απ’ την πλαγιά και, ως διά μαγείας, οι σημαίες κρέμονταν ακίνητες από τους στύλους τους σαν τσαμπιά. “Ευτυχώς, η βραδινή μου πτήση είναι από την Κω”, είπα. Το αφεντικό μού είχε δώσει το οκέι να ταξιδέψω μόνο αφότου η γραμματέας στο Ανθρωποκτονιών είχε τσεκάρει ότι υπήρχε δρομολόγιο επιστροφής: δίνουμε μεν προτεραιότητα στις ελάχιστες υποθέσεις όπου εμπλέκονται ξένοι τουρίστες, αλλά εγώ θα έφευγα μόνο με την προϋπόθεση ότι θα έλειπα μία μέρα. Ακόμα κι ο θρυλικός αστυνόμος Μπαλής, που συνήθως έχαιρε της απόλυτης ελευθερίας κινήσεων, έπρεπε να συμμορφωθεί με τον σφιχτό προϋπολογισμό. Όπως εξήγησε και το αφεντικό: “Μας έλειπαν ένα πτώμα, το ενδιαφέρον των μίντια κι ένας καλός λόγος για τον οποίο όλο αυτό ήταν δολοφονία”».

Μεγαλώνοντας, πίστευα ότι αυτή η μικρή παραλλαγή του μύθου του Ίκαρου που μου είχε πει ο πατέρας ήταν μια προειδοποίηση προς τον μεγάλο του γιο. Ο θείος Έκτορας ήταν άτεκνος κι όταν θα ερχόταν η ώρα εγώ θα αναλάμβανα τα ηνία της εταιρείας.

Hip Hop Shop

To κατάστημα που εκπροσωπεί τη hip-hop κουλτούρα μεγάλωσε και δημιούργησε ένα ξεχωριστό graffiti spot.

Η

hip-hop κουλτούρα της ελεύθερης έκφρασης έχει εδώ και χρόνια το δικό της στέκι στο Μαρούσι. To Hip Hop Shop, που λειτουργεί από το 2007, πλέον μεγάλωσε και επεκτάθηκε σε δυο ξεχωριστούς χώρους για να στεγάσει το streetwear style στον έναν και την τέχνη του γκράφιτι στον άλλον. Εδώ θα βρεις τα πιο εμβληματικά brands του Hip Hop Wear-Streetwear (Karl Kani, FUBU, Dickies, Wu Wear Homeboy, Εcko Unltd, Obey, Crooks ‘N Castles, Sprayground, Vans, OBEY, Santa Cruz, κ.λπ.) που έρχονται απ’ όλο τον κόσμο και απευθύνονται σε όλους εκείνους που δεν ακολουθούν τις συμβάσεις και επιλέγουν έναν τρόπο ζωής που παίρνει χρώμα από την τέχνη του γκράφιτι και ρυθμό από το mcing, το djing και το breakdancing. Ακριβώς δίπλα, λειτουργεί πλέον ο χώρος του γκράφιτι, που τιμάται από το Hip Hop Shop εδώ και δεκαπέντε χρόνια και παρουσιάζεται σε όλο του το εύρος μέσα από κορυφαία προϊόντα. Εδώ τα καλύτερα σπρέι του χώρου (Montana Black, LoopColors, MTN 94, Mtn Hardcore, Molotow, Flame, κ.λπ.) παρουσιάζονται σε μια τεράστια ποικιλία για όλες τις ανάγκες ή τα γούστα, προσφέροντας περισσότερες από 250 αποχρώσεις αλλά και πάρα πολλές επιλογές, από αόρατο μελάνι και χρωματιστές πίσσες μέχρι σπρέι με άπειρα special εφέ. Το Hip Hop Shop εδώ και χρόνια εκπροσωπεί μια αστική κουλτούρα για αγόρια και κορίτσια που τολμούν να είναι ο εαυτός τους, ενώ προτείνει τη δική του ξεχωριστή οπτική στο σύγχρονο streetwear. Κι αυτό το πετυχαίνει ακόμα καλύτερα με δύο χώρους αντί για έναν, που σε μυούν σε έναν διαφορετικό τρόπο ζωής. Μέσα από το eshop hiphopshop.gr παραδίδει σε όλη την Ελλάδα ρούχα, παπούτσια, αξεσουάρ και εξοπλισμό γκράφιτι που αλλάζουν την όψη των σύγχρονων πόλεων.

28ης Οκτωβρίου 7, Mαρούσι, 210 6148506, 6948 989250, www.hiphopshop.gr

16.9.21 – lifo

37

ΕΠΙΣΤΗΜΗ

O

κορυφαίος νευρολόγος Όλιβερ Σακς (1933-2015) είναι πιο λογοτέχνης από πολλούς μεγάλους λογοτέχνες. Μεγάλο μέρος του παγκόσμιου κοινού τον ανακάλυψε και τον αγάπησε για την καθηλωτική και ταυτόχρονα απελευθερωτική δύναμη της αφήγησής του μέσα από το βιβλίο του Ο άνθρωπος που μπέρδεψε τη γυναίκα του με ένα καπέλο, ιστορίες ασθενών που είναι παγιδευμένοι σε νευρολογικές διαταραχές. Αυτή την αφηγηματική ποιότητα, μαζί με χιούμορ, ευαισθησία και ενσυναίσθηση, ξαναβρίσκουμε τώρα στη συλλογή Κάθε πράγμα στη θέση του, τριάντα τρεις ιστορίες ταξινομημένες σε τρεις μεγάλες θεματικές περιοχές: στο παρελθόν, γιατί όσες επαναστατικές αλλαγές κι αν έχουν γίνει στην ιατρική και στην τεχνολογία, η ανθρώπινη εμπειρία δεν έχει αλλάξει. Το μέρος αυτό τιτλοφορείται «Πρώτες αγάπες». Στην κλινική παρατήρηση, γιατί κάθε άνθρωπος με διαταραχή είναι και μια μοναδική ιστορία. Το μέρος αυτό τιτλοφορείται «Κλινικές ιστορίες». Και στο μέλλον, καθώς η ζωή συνεχίζεται και χωρίς εμάς. Το μέρος αυτό τιτλοφορείται «Η ζωή συνεχίζεται». Γιατί, όπως γράφει ο Όλιβερ Σακς στην ακροτελεύτια φράση του βιβλίου του, που κυκλοφόρησε στα αγγλικά το 2019, «αντιμέτωπος με τη δική μου επικείμενη αναχώρηση από τον κόσμο, θέλω να πιστεύω πως το ανθρώπινο είδος και ο πλανήτης μας θα επιβιώσουν, πως η ζωή θα συνεχιστεί και πως αυτή δεν θα είναι η “στερνή μας ώρα”». Μερικά χρόνια πριν ο Όλιβερ Σακς πεθάνει, του είχε ζητηθεί να πάρει μέρος σε μια δημόσια συζήτηση με θέμα «Πληροφορία και επικοινωνία τον 21ο αιώνα». Ένας από τους συμμετέχοντες στη συνάντηση αυτή, πρωτοπόρος του διαδικτύου, είχε δηλώσει με υπερηφάνεια ότι η κόρη του πλοηγούνταν καθημερινά στο διαδίκτυο επί δώδεκα ώρες, έχοντας έτσι πρόσβαση σε ένα μεγάλο φάσμα πληροφοριών που κανένας από τις προηγούμενες γενιές δεν θα μπορούσε να είχε στη διάθεσή του. Ο Όλιβερ Σακς τον ρώτησε αν η κόρη του είχε διαβά-

σει κάποιο μυθιστόρημα της Τζέιν Όστιν. Ο «πρωτοπόρος» απάντησε ότι η κόρη του δεν είχε χρόνο για τέτοια πράγματα. Τότε ο Σακς αναρωτήθηκε, στρεφόμενος στο ακροατήριο, αν αυτό το κορίτσι θα μπορούσε να κατανοήσει ουσιαστικά την ανθρώπινη φύση και την κοινωνία. Οι πληροφορίες διαφέρουν από τη γνώση, είπε, εκδηλώνοντας την ανησυχία του για το μέλλον αυτού του κοριτσιού που κινδύνευε να μείνει μ’ ένα μυαλό ρηχό και ανίκανο να επικεντρώνεται στην ουσία. Το μισό ακροατήριο χειροκρότησε τον Όλιβερ Σακς. Το άλλο μισό τον αποδοκίμασε. Η ιστορία αυτή, με την οποία κλείνει το βιβλίο και η οποία έχει τίτλο «Η ζωή συνεχίζεται», συμπυκνώνει όλες τις ανησυχίες αλλά και την ελπίδα του Όλιβερ Σακς για το μέλλον. Ο μεγάλος νευρολόγος υποστηρίζει εδώ ότι βιώνουμε σήμερα κάτι σαν νευρολογική καταστροφή σε γιγαντιαία κλίμακα. Συστατικά αυτής της καταστροφής είναι η απώλεια της ιδιωτικής ζωής, λόγω της τεχνολογίας και των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, και η παραίτηση από τις μεγάλες κατακτήσεις του πολιτισμού μας, όπως η μοναξιά, ο ελεύθερος χρόνος και το δικαίωμα του να είναι κανείς ο εαυτός του, δηλαδή να είναι πραγματικά απορροφημένος από αυτό που κοιτά, είτε είναι ένα έργο τέχνης ή μια επιστημονική θεωρία είτε ένα ηλιοβασίλεμα και το πρόσωπο ενός αγαπημένου. Υπάρχει όμως και η ελπίδα, που είναι η επιστήμη. Πέρα από τη λογοτεχνία, την τέχνη ή τη μουσική, μόνο η επιστήμη, «συνεπικουρούμενη από την ανθρώπινη αξιοπρέπεια, την κοινή λογική, τη διορατικότητα και τη φροντίδα για τους άτυχους και τους φτωχούς, φέρνει κάποια ελπίδα στον αποτελματωμένο κόσμο μας», γράφει ο Σακς. Για τον Όλιβερ Σακς, η επιστήμη έχει παρελθόν. Τα έξι κείμενα που αποτελούν το πρώτο μέρος του βιβλίου, τις «Πρώτες αγάπες», είναι αφιερωμένα σε παλιούς στοχαστές και επιστήμονες αλλά και στις βιβλιοθήκες, στην ελευθερία που σου δίνουν και στις εκπλήξεις που

oliver sacks

Κάθε πράγμα στη θέση του – Πρώτες αγάπες και τελευταίες ιστορίες Μτφρ.: Κώστας Πόταγας, Άννυ Σπυράκου Εκδόσεις Άγρα Σελ.: 337

Η φύση, οι ορμές, η επιστήμη, η νευρολογική καταστροφή Ο κορυφαίος νευρολόγος Όλιβερ Σακς μας παρασύρει σε απίθανους μικρόκοσμους κλινικών περιπτώσεων αλλά και ζώων, φυτών, πραγμάτων και βιβλίων μέσα από τριάντα τρεις ιστορίες που διαβάζονται σαν αυτοβιογραφικά διηγήματα.

38 lifo – 16.9.21

κρύβουν. Ο Σακς ομολογεί εδώ ότι το διάσημο βιβλίο του Ημικρανία εμπνέεται από ένα παλιό ομότιτλο βιβλίο του Έντουαρντ Λάιβινγκ που είχε κυκλοφορήσει το 1870 και το είχε βρει στο ιστορικό τμήμα της Βιβλιοθήκης της Ιατρικής Σχολής. Ομολογεί, επίσης, ότι γύρω στα δεκατρία-δεκατέσσερα χρόνια του διάβασε το βιβλίο του Ούγγρου Φρίγκιες Καρίνθι (18871938) Ταξίδι γύρω από το κρανίο μου (η περιγραφή της επέμβασης στην οποία υποβλήθηκε ο συγγραφέας για την αφαίρεση όγκου από τον εγκέφαλό του), ένα βιβλίο που τον επηρέασε όταν ήρθε η ώρα να γράψει τις δικές του νευρολογικές ιστορίες. « Πώς θα ήταν δυνατό να πιστεύω ότι η ιστορία της επιστήμης δεν έχει σχέση με το σήμερα;» αναρωτιέται ο Σακς. Και ομολογεί ότι η επιστήμη προχωρά έξω από το παρελθόν της, αλλά ποτέ δεν του ξεφεύγει, όπως δεν ξεφεύγουμε ποτέ από την παιδική μας ηλικία. Μία από τις πιο ενδιαφέρουσες «κλινικές ιστορίες» που παρουσιάζει ο Σακς στο δεύτερο μέρος του βιβλίου έχει τίτλο «Ορμές». Είναι η περίπτωση ενός 49χρονου άντρα, του Ουόλτερ, που μετά από μια επέμβαση στον κροταφικό λοβό για την αντιμετώπιση της επιληψίας άλλαξε εντελώς συμπεριφορά και χαρακτήρα. Μία από τις εκδηλώσεις αυτής της αλλαγής ήταν η ακόρεστη σεξουαλική επιθυμία. « Ήθελε να κάνει σεξ όλη την ώρα» είχε πει η γυναίκα του, η οποία έφτασε στα όρια της απόλυτης κόπωσης. Τώρα ο ήρωας της ιστορίας βρήκε διέξοδο στον αυνανισμό με τη βοήθεια της διαδικτυακής πορνογραφίας. Άρχισε να καταναλώνει πορνογραφικό υλικό για ενηλίκους και, χωρίς να το καταλάβει, πέρασε και στην παιδική πορνογραφία. Κάποια στιγμή συνέβη το αναπόφευκτο: τον συνέλαβε το FBI για κατοχή υλικού παιδικής πορνογραφίας. Στη δίκη που ακολούθησε, ο θεράπων ιατρός του παρουσιάστηκε ως μάρτυρας υπεράσπισης, ενώ διαβάστηκε επιστολή του Όλιβερ Σακς όπου εξηγούσε τις επιπτώσεις της επέμβασης στον εγκέφαλο και κυρίως τα συμπτώματα του συνδρόμου Κλίβερ-Μπουσί, από το οποίο έπασχε ο κατηγορούμενος, ένα σύνδρομο που προκαλεί ακόρεστη βουλιμική και σεξουαλική ορμή. Το δικαστήριο πείστηκε, αλλά καταδίκασε τελικά τον Ουόλτερ, όχι για την κατοχή υλικού παιδικής πορνογραφίας αλλά γιατί δεν είχε ενημερώσει νωρίτερα τους γιατρούς του. Η ζωή, όμως, συνεχίζεται. Κι ένα από τα ωραιότερα κείμενα του βιβλίου του Όλιβερ Σακς έχει τίτλο «Γιατί χρειαζόμαστε τους κήπους». Ο Σακς γράφει ότι «στα σαράντα χρόνια που ασκώ την Ιατρική, έχω βρει μόνο δύο τύπους μη φαρμακευτικής θεραπείας με ζωτική επίδραση στους ασθενείς με χρόνιες νευρολογικές παθήσεις: τη μουσική και τους κήπους». Θεωρεί ότι η επίδραση των χαρακτηριστικών της φύσης στην υγεία δεν είναι μόνο πνευματική και ψυχολογική αλλά και σωματική και νευρολογική. «Σε πολλές περιπτώσεις, οι κήποι και η φύση έχουν αποδειχτεί αποδοτικότεροι από τα φάρμακα». Τώρα που γράφω αυτό το κείμενο για το βιβλίο του Σακς «ζω» ταυτόχρονα το δικό του κείμενο του για τους κήπους. Από το παράθυρό μου βλέπω τη ροδιά που αρχίζει να παίρνει το χρυσό χρώμα του φθινοπώρου, ενώ πίσω της απλώνεται ακόμα η πράσινη θάλασσα των φιστικόδεντρων. Η απόλαυση του βιβλίου δεν θα ήταν δυνατή χωρίς την πολύ καλή μετάφραση των Κώστα Πόταγα και Άννυς Σπυράκου.

απο toν n iko μ πακουν ακη

Βιβλίο

Swatch x Supriya Lele Ένα ρολόι που συνδυάζει την υψηλή ραπτική με το άνετο design.

Ό

ταν η υψηλή ραπτική συνδυάζεται με τον κόσμο του design, το αποτέλεσμα είναι μοναδικό. Όταν, μάλιστα, ο δημιουργικός αυτός συνδυασμός περιλαμβάνει μια ανερχόμενη σχεδιάστρια μόδας και ένα brand που αποτελεί ορόσημο στη βιομηχανία των ρολογιών, τότε έχουμε μια συνεργασία που θα χαρακτηρίσει το φετινό φθινόπωρο. Φέτος, λοιπόν, η Swatch συνεργάστηκε με μία από τις πιο ενδιαφέρουσες σχεδιάστριες του Fashion Week του Λονδίνου, τη Supriya Lele, για μια νέα εκδοχή του ρολογιού της σειράς «Skin Classic». Η σχεδιάστρια, που κέρδισε το LVMH Prize Fund το 2019, αποτυπώνει στα σχέδιά της την ινδική και βρετανική κληρονομιά της με ένα μινιμαλιστικό twist, ενώ για τη συγκεκρι-

μένη συνεργασία εμπνεύστηκε και από τα παραδοσιακά saris, μεταμορφωμένα σε διαφανή πανωφόρια, χρωματισμένα μαύρα, μπλε του παγωνιού ή κίτρινα, καθώς και στο καρό Madras. «Η σειρά Swatch “Skin Classic” είναι ο τέλειος καμβάς και φοριέται άνετα, σαν ένα δεύτερο δέρμα – το ανάλαφρο, μίνιμαλ look και η αίσθησή τους έχει πολλά κοινά σημεία με το δημιουργικό μου όραμα», λέει η Supriya Lele. Τα ρολόγια Skin Classic Swatch X Supriya Lele συνεχίζουν τη σειρά δράσεων υπευθυνότητας της μάρκας, με την κάσα ρολογιού να είναι κατασκευασμένη από βιολογικής προέλευσης πλαστικό. Η συνεργασία Swatch X Supriya Lele είναι διαθέσιμη στα Swatch Stores και online στο www.swatch.com

16.9.21 – lifo

39

697

PERSONAL SHOPPER LOOKBOOK

ΑΦΙΕΡΩΜΑ

ΝΕΕΣ ΑΦΙΞΕΙΣ 4 ΜΕΡΗ ΓΙΑ ΦΑΓΗΤΟ & ΠΟΤΟ, ΠΟΥ ΜΟΛΙΣ ΑΝΟΙΞΑΝ

40 lifo – 16.9.21

Ν Ε Ε Σ

Ολυμπιάς

Α Φ Ι Ξ Ε Ι Σ Ένα αρχιτεκτονικό αριστούργημα ξαναζωντανεύει στο κέντρο της πόλης. Η ιστορία δεν γράφεται μόνο σε σελίδες συγγραμμάτων, γράφεται και στα κτίρια, στην αρχιτεκτονική τους, στους τοίχους και στις λεπτομέρειες που θυμίζουν άλλες εποχές, ανθρώπους και γεγονότα. Το πενταώροφο κτίριο είναι μια αποτύπωση της ιστορίας, καθώς χτίστηκε από τον αρχιτέκτονα Φίλιππο Οικονόμου το 1921, ακριβώς πριν από έναν ολόκληρο αιώνα, και λειτούργησε ως ξενοδοχείο από το 1927 έως το 1964. Δείγμα μεταβατικού μοντερνισμού σε αφαιρετικό μορφολογικό ύφος, διανθισμένο με νεοβυζαντινά στοιχεία, καμάρες και παραστάδες ανοιγμάτων, το αρχιτεκτονικό κόσμημα που βρίσκεται στο νούμερο 57 της οδού Αθηνάς παρέμεινε επί δεκαετίες έρημο να αναδίδει την αίγλη μιας άλλης εποχής, όταν η φιλοξενία υπηρετούσε ένα σύνολο νοημάτων. Σήμερα, το ιστορικό ξενοδοχείο Ολυμπιάς αποκτά και πάλι ζωή. Διασχίζοντας το ανακαινισμένο αίθριο, οδηγείσαι στον έκτο όροφο. Εκεί, το roof garden του εμβληματικού ξενοδοχείου του Mεσοπολέμου ανοίγει τις πόρτες του στην καινούργια περίοδο,

προσφέροντας μια εντυπωσιακή ταράτσα με πανοραμική θέα στην Ακρόπολη και στο αττικό τοπίο. Η μεγαλύτερη μπάρα cocktail bar που λειτουργεί σε ταράτσα στην Αθήνα γίνεται ιδανικός προορισμός για να απολαύσεις το ποτό σου, επιλέγοντας από την τεράστια κάβα του μπαρ. Το Roof Garden Ολυμπιάς ανοίγει τις πόρτες του από τις 18:00 έως τις 02:00 για fine drinking εμπειρίες, ενώ σύντομα η κουζίνα του θα προσφέρει από το μεσημέρι μοναδικές γεύσεις που θα απαντούν στην καθημερινή γαστρονομική σου αναζήτηση. Στην οδό Αθηνάς 57, το ιστορικό κτίριο Ολυμπιάς, που έχει ανακηρυχθεί διατηρητέο νεότερο µνηµείο, εκτός από τον υπέροχο αίθριο χώρο και το roof garden, πρoσφέρει τον έβδομο όροφο ως μια μοναδική επιλογή για privé εκδηλώσεις που φιλοξενούνται είτε στον εσωτερικό είτε στον εξωτερικό χώρο. Αποτυπώνοντας στο κέντρο της πόλης την ιστορία της παλιάς Αθήνας, το Ολυμπιάς είναι ένα αρχιτεκτονικό αριστούργημα που σε μεταφέρει από την πρώτη ματιά σε μια εποχή ουσίας και αυθεντικής αρχοντιάς.

Αθηνάς 57, 210 3248507

16.9.21 – lifo

41

BAR & EATERY

SiR TEN

Fusion κουζίνα & cocktails που θέλεις να μοιράζεσαι.

Όταν ένα New York bar φιλοξενεί στην κουζίνα του τη sharing φιλοσοφία, οφείλουμε να καλωσορίσουμε το ολοκαίνουριο και πολυμορφικό «SiR TEN bar & eatery». Παγκράτι, λίγα μέτρα πίσω από το Καλλιμάρμαρο, με σταθερό φόντο τους industrial τοίχους του και τα έργα που εκτίθενται σε αυτούς και τις ενδιαφέρουσες μουσικές που επιμελούνται διαφορετικοί DJs, o χώρος αποτελεί πολύ περισσότερα από ένα new entry.

H 10μετρη μπάρα από ξύλο καρυδιάς σε προκαλεί να θέλεις να αράξεις για να πεις τα νέα σου ακριβώς εκεί, με τη συνοδεία ενός από τα signature cocktails σε in house συνταγές του expert bartender Χρήστου Βρεττού. «Υπάρχει μια συνταγή για κάθε drinker, ακόμα και για τους πιο απαιτητικούς», όπως λένε οι άνθρωποι του SiR TEN. O εξωτερικός χώρος αποτελεί προέκταση του εσωτερικού, ενώ στον πρώτο όροφο φιλοξενεί την boutique του ελληνικού brand

ρούχων ESAI. Μια αυθεντική shop in shop experience. Όσο για την κουζίνα, η προσέγγιση θα έλεγες ότι είναι αμερικανική με αρκετά ασιατικά στοιχεία και το menu comfort ανανεώνεται περίπου κάθε τέσσερις μήνες για να μη βαρεθείς ποτέ. Καθημερινά παίζει από νωρίς μια λίστα με δημιουργικό brunch, τα Σαββατοκύριακα θα βρεις cake ημέρας και σάντουιτς για να συνοδεύσεις τον καφέ σου, ενώ όλη την ημέρα τρέχουν οι επιλογές του main menu, που αξίζει να δοκιμάσεις. Όλα χειροποίητα από την ομάδα της κουζίνας του SiR TEN, με υλικά από τη γειτονιά!

Tip: Μην αμελήσεις να ακολουθήσεις τον λογαριασμό τους στο Instagram και να ενημερώνεσαι για τα shopping events που πρόκειται να συμβούν.

Νέες αφίξεις

A ΦΙ Ε ΡΩ ΜΑ

42 lifo – 16.9.21

Πάμε Παράγκα

Εμπεδοκλέους 34, Παγκράτι, 210 752 0462 Facebook: SiR TEN Athens, Instagram: sir_ten_athens

Γεύσεις που έχεις ξεχάσει και μυρίζουν φροντίδα.

Αν έχεις μεγαλώσει με γιαγιά, θυμάσαι σίγουρα τη γεύση των κοκκινιστών κεφτέδων με τη φρέσκια ντοματούλα και τα μυρωδικά να μοσχοβολάνε σε όλο το σπίτι. Αλλά δεν είναι μόνο η ανάμνηση της γεύσης που σε γυρίζει πίσω, σ’ εκείνη την αθώα εποχή, είναι και η αίσθηση της φροντίδας, της προσφοράς, της έγνοιας να φας καλά και να ευχαριστηθείς. Αυτή είναι η εμπειρία που θα σου προσφέρει το Πάμε Παράγκα. Το new entry στην περιοχή των Πετραλώνων, που εμπνεύστηκε η σεφ Παναγιώτα Σκιαδοπούλου, για να προσφέρει στο πιάτο σου όλα εκείνα τα παραδοσιακά φαγητά που έχουν ξεχαστεί και τα οποία αναπολείς με τη λαχτάρα του μικρού παιδιού. Στην κουζίνα του Πάμε Παράγκα η σεφ μαγειρεύει καθημερινά δεκάδες μεζέδες αλλά και πιάτα ημέρας, όπως μοσχαράκι με χάντρες ή χυλοπίτες, λαγός στιφάδο, μουσακάς, σαλιγκάρια μπουμπουριστά, κερκυραϊκό σοφρίτο και, φυσικά, διαφορετικές πίτες. Όλα χειροποίητα, από το αφράτο ψωμί μέχρι το μπελαλίδικο γλυκό, θυμίζουν την κουζίνα της παλιάς νοικοκυράς, ενώ ταυτόχρονα συνδυάζουν τις σύγχρονες γευστικές τάσεις. Ο χώρος, με στοιχεία vintage, από μόνος του σε κάνει να νιώθεις την αγάπη και το μεράκι της Παναγιώτας, που θέλει να μαγειρεύει όπως θα έκανε για τους καλούς της φίλους. Τα πιάτα συνοδεύονται ιδανικά από το εξαιρετικό βιολογικό κρασί Μανωλάκη ή τη ρακή που έρχεται από την Κρήτη όπως άλλωστε και

όλα τα τυριά, ενώ για το τελείωμα μπορείς να απολαύσεις το γλυκό ημέρας, από κιουνεφέ και παραδοσιακό μπακλαβά μέχρι pastel σοκολάτας με παγωτό ρακόμελο! Σάββατο βράδυ και Κυριακή μεσημέρι θα απολαύσεις live ρεμπέτικα και λαϊκά σε έναν χώρο που τιμά στο μενού του διαφορετικά μέρη της Ελλάδας, αλλά κυρίως τιμά την ελληνική κουζίνα και τα βασικά συστατικά της: φρέσκα υλικά και πολλή αγάπη!

Καλλισθένους 42, Αθήνα, 6908 445926 Facebook: Παμε παραγκα, Instagram: pameparagka

Ν Ε Ε Σ

Oma Sushi Bar

Α Φ Ι Ξ Ε Ι Σ Φέρνει τη γιαπωνέζικη εμπειρία γεύσης στην Ηλιούπολη. Όταν στην επαγγελματική σου ζωή δεν τηρείς «σιγή ιχθύος», μπορείς να πραγματοποιήσεις μεγάλα όνειρα. Ο Πέτρος και η Ιωάννα, ξεκινώντας από το ιχθυοπωλείο Ψητό Ιχθύος, αποφάσισαν να κάνουν το επόμενο βήμα, που κλείνει το μάτι στην ιαπωνική κουζίνα και βασίζεται στο φρέσκο ψάρι της ελληνικής θάλασσας. Το Oma Sushi Bar θα σε κερδίσει αμέσως, αν είσαι λάτρης του είδους. Αν, πάλι, μέχρι τώρα δεν είχες σχέση με αυτήν τη γευστική παράδοση, ήρθε η στιγμή να την ανακαλύψεις και να παραδοθείς στην ιδιαίτερη γοητεία της. Όλα αυτά συμβαίνουν σε έναν χώρο που διακοσμητικά υπογράφουν οι ιδιοκτήτες του, οι οποίοι μετέτρεψαν τις επιρροές από τα ταξίδια τους στο εξωτερικό σε έναν συνδυασμό από ευρωπαϊκές πρωτεύουσες, ελληνικό μοντερνισμό αλλά και ασιατική κουλτούρα. Το όνομα που βρίσκεται πίσω από το μενού του Oma είναι ο executive chef Βαγγέλης Λεούσης. Μαζί με την ομάδα του δημιουργούν πιάτα που αναδεικνύουν εντυπωσιακά τις φρέσκες πρώτες ύλες. Τα rolls με καψαλισμένο λαβράκι με αγγούρι, αβοκάντο και jalapeno mayo, καθώς και το Oma California με βασιλικό καβούρι, αγγούρι και αβοκάντο θα σε ενθουσιάσουν. Το FireCooked nigiri τσιπούρας με πικάντικη μαγιονέζα και chives είναι οπωσδήποτε στα must-try, ενώ τα χειρο-

ποίητα bao buns του Oma έχουν ήδη γίνει classic επιλογή. Οι οπαδοί της υγιεινής διατροφής βρίσκουν τη δική τους θέση στο Oma, με τα Poke bowls σε διάφορους συνδυασμούς που προσφέρουν ένα ολοκληρωμένο γεύμα με υψηλή διατροφική αξία. Σε κάθε περίπτωση, το φρέσκο ψάρι ημέρας πρωταγωνιστεί και το μόνο που έχεις να κάνεις είναι να αφεθείς στα έμπειρα χέρια του σεφ που προκαλεί συνεχώς τη γευστική σου συνήθεια με κάτι καινούργιο. Το μενού συνοδεύεται από μια ενημερωμένη λίστα κρασιών που ταιριάζουν ιδανικά με τα πιάτα, αλλά και μπίρες –δοκίμασε τις γιαπωνέζικες ετικέτες– και, φυσικά, κοκτέιλ. Ανάμεσα στις signature μείξεις ξεχωρίζει το «Cool and Fresh» με βάση το τζιν, το «Last Samurai» με βάση το ουίσκι αλλά και εκλεκτές προτάσεις που γίνονται αφορμή για να απολαύσεις στο Oma είτε το καθημερινό σου lunch break ή τη βραδινή σου βόλτα σε μια ιδιαίτερη ατμόσφαιρα. Το sushi bar της Ηλιούπολης φέρνει και στον χώρο σου τις ολόφρεσκες δημιουργίες του, είτε με τα δικά του μέσα είτε μέσα από τις πλατφόρμες efood και Wolt. Όπως κι αν απολαύσεις τις γεύσεις του, είναι σίγουρο πως θα νιώσεις μια αυθεντική γιαπωνέζικη εμπειρία που θα λατρέψεις.

Ανδρέα Παπανδρέου 22, Ηλιούπολη, 210 9957906, www.omasushibar.gr Facebook: OMA SUSHI BAR, Instagram: oma.sushibar 16.9.21 – lifo

43

MARKET RESEARCH

PERSONAL SHOPPER î

KORRES

ï

Ενυδατικό serum oil σώματος Guava Mango.

Biotherm Κρέμα ημέρας Blue Therapy Red Algae Uplift Rich.

Στα φαρμακεία

Στα καταστήματα καλλυντικών

ö

Reebok Παπούτσια Classic Leather Legacy AZ. www.reebok.com

î

Τα εγκαίνια της έκθεσης φωτογραφίας «Νόστος & Άλγος» στην γκαλερί Ζουμπουλάκη

Reebok Τσαντάκι μέσης. www.reebok.com

î

Sky Premium Life

Εικόνες από τις πιο σημαντικές στιγμές της ζωής τους και τα ταξίδια τους αποτυπώθηκαν με τον πιο δημιουργικό τρόπο από την Τζένη Παγώνη και τη Νένα Μάγειρα στα εγκαίνια της έκθεσης φωτογραφίας «Νόστος & Άλγος» την Τετάρτη 8 Σεπτεμβρίου 2021, στην γκαλερί Ζουμπουλάκη, στην πλατεία Κολωνακίου. Οι δύο νέες καλλιτέχνιδες και παιδικές φίλες ένωσαν την αγάπη τους για τη φωτογραφία σε μια κοινή έκθεση με τίτλο που περιγράφει ακριβώς αυτό που ένιωσαν τη στιγμή που ολοκληρώθηκε η δουλειά τους και «έκλεισε» ένας κύκλος γεμάτος αναμνήσεις. Παρουσίασαν φωτογραφίες από την τελευταία δεκαετία της ζωής τους, απαθανατίζοντας στιγμές από τα όνειρα και τις δυσκολίες τους, όσα τις ωρίμασαν ως ανθρώπους και ως καλλιτέχνες. Παράλληλα, φωτογράφισαν τις ζωές των αγαπημένων τους προσώπων και οτιδήποτε τις άγγιξε από τον κόσμο γύρω τους, δίνοντας στην κάθε εικόνα η καθεμία τη δική της οπτική και προσέγγιση.

ï

Lancôme Άρωμα Idôle. Στα καταστήματα καλλυντικών

Συμπλήρωμα διατροφής με μαστίχα. Στα φαρμακεία

ñ

HP Inkjet πολυμηχάνημα 3788. www.hp.com

ò

New Balance Ανδρικό μπουφάν Athletics Terrain Anorak. www.newbalance.gr

44 lifo – 16.9.21

ALUMINCO: Τρεις άξονες δράσης για την αντιμετώπιση των συνεπειών και των απωλειών από τις πυρκαγιές Στο πλαίσιο της υπεύθυνης επιχειρηματικής λειτουργίας, η εταιρεία Aluminco ανεβάζει ψηλά στην ατζέντα τις επιπτώσεις από τις φετινές πυρκαγιές σε Εύβοια, Αττική και Πελοπόννησο και ανακοίνωσε πως θέτει σε εφαρμογή σχέδιο δράσης τριών σημείων υπέρ της άμεσης αποκατάστασης κουφωμάτων αλουμινίου σε καμένα, ιστορικής και πολιτιστικής κληρονομιάς δημοτικά κτίρια στις πληγείσες περιοχές, της συνολικότερης προστασίας του φυσικού περιβάλλοντος με την «υιοθέτηση» άλσους και την περιβαλλοντική εκπαίδευση και ευαισθητοποίηση με έμφαση στα παιδιά και τους νέους, αλλά και υπέρ της ενθάρρυνσης και υποστήριξης ενεργειών εθελοντισμού από εργαζομένους του ομίλου.

ΈΧΕΙΣ ΓΟΎΣΤΟ Βάλια Καστρουνή Βάλια, πότε ξεκίνησες να σχεδιάζεις ρούχα; Η σχέση μου με το σχέδιο και πιο συγκεκριμένα με τον σχεδιασμό ρούχων έχει ξεκινήσει από πολύ μικρή ηλικία. Παρ’ όλα αυτά, όταν ήρθε το δίλημμα ποια σχολή να ακολουθήσω, ο δρόμος μου με έβγαλε στη φωτογραφία, καθώς η δημιουργία concept και εικόνων ήταν κάτι που πάντα με ενθουσίαζε και κατά κάποιον τρόπο με ιντρίγκαρε. Τρία χρόνια μετά, το 2015, έλαβα μέρος σε έναν διαγωνισμό σχεδίου που διοργανώθηκε στο πλαίσιο της Εβδομάδας Μόδας της Αθήνας. Το σχέδιό μου τότε πήρε την πρώτη θέση κι έτσι υπέγραψα ένα συμβόλαιο που μου επέτρεπε να παρουσιάσω την πρώτη μου συλλογή ως new designer. Και κάπως έτσι ξεκίνησαν όλα. Ποιο είναι το χαρακτηριστικό των designs σου; Οι θηλυκές φιγούρες που εκπέμπουν κομψότητα και δυναμισμό με την ανδρόγυνη αισθητική τους χαρακτηρίζουν κυρίως τα σχέδιά μου. Μεγάλη επιρροή είναι oι διαφορετικοί πολιτισμοί και κουλτούρες κι αυτό μπορεί κάποιος να το δει και στην τελευταία μου συλλογή, όπου κυριαρχούν στοιχεία της ασιατικής παράδοσης. Τι είδους ρούχα θα βρει κανείς στο brand σου; Σίγουρα φορέματα με mandarin γιακά, πολλά oversized blazers και το αγαπημένο μου trench coat.

Σχεδιάστρια μόδας & στυλίστρια

από τηn αφροδιτη σακκα φωτο: παρισ ταβιτιαν

Εκτός από το σχέδιο, ασχολείσαι και με το styling. Τι αγαπάς περισσότερο στο κομμάτι αυτό; Το styling είναι κι αυτό μια τέχνη. Η τέχνη τού να δημιουργείς την εικόνα που έχεις στο μυαλό σου από το μηδέν, με τη δική σου αισθητική! Μπορώ να πω ότι αυτό είναι που με έχει κάνει να το αγαπήσω. Υπάρχει ένα ρούχο στην ντουλάπα σου που δεν πρόκειται να αποχωριστείς, ό,τι κι αν συμβεί; Ένα μαύρο, ανδρικό blazer που είχα αγοράσει με 10 ευρώ από μαγαζί με second hand στην Αθηνάς, πριν από περίπου τέσσερα χρόνια. Τι φοράς σήμερα και πόσο κοστίζει; Σακάκι MilkWhite (€180, με την έκπτωση από Fran&Lili, €130), παντελόνι πάλι MilkWhite (€99, με την έκπτωση €79), πέδιλα από το Mango (€40), σκουλαρίκια vintage από το Like Yesterday’s στην Πρωτογένους, νομίζω 8 ευρώ. Πού πηγαίνεις τώρα; Μετά από μια πολύ γεμάτη μέρα, θα επιστρέψω σπίτι, σε δυο γατάκια! Όσοι μπορείτε, υιοθετήστε ένα αδεσποτάκι, θα σας αλλάξει τη ζωή! @valiakas @KASTROUNY

16.9.21 – lifo

45

ΠΑΡΘΕΝΟΣ [24.8/22.9]

ΑΙΓΟΚΕΡΩΣ [22.12/19.1]

ΖΥΓΟΣ [23.9/22.10] Μέσα στις επόμενες

ΥΔΡΟΧΟΟΣ [20.1/19.2]

starfax

Οι υποχρεώσεις σας είναι πολλές και καλείστε να ακολουθήσετε ένα πιο αυστηρό πρόγραμμα στην καθημερινότητά σας, το οποίο θα είναι εξαντλητικό. Επίσης, κάποια επικοινωνιακά προβλήματα με άτομα από τον χώρο της εργασίας επιβαρύνουν την ψυχολογία σας και σκέφτεστε συχνά το ενδεχόμενο αλλαγής εργασίας. Ωστόσο, στις 17/9 μια θετική εξέλιξη που θα αφορά μια επένδυση ή την ερωτική σας ζωή θα σας κάνει να δείτε με περισσότερη αισιοδοξία τις καταστάσεις. Τώρα μπορείτε να πετύχετε και να έχετε αύξηση εσόδων μέσω των ταλέντων σας. Επίσης, μπορείτε να βρείτε τον σύντροφο της ζωής σας, αρκεί να ξεπεράσετε κάποιες ανασφάλειες που σας προκαλούν στασιμότητα. Η Πανσέληνος στους Ιχθύς στις 21/9 δίνει έμφαση στις σχέσεις και τις συνεργασίες. Ενδεχομένως να συμβιώσετε με το ταίρι σας ή να ακολουθήσετε ξεχωριστούς δρόμους, αν δεν ικανοποιούνται οι προσδοκίες σας.

μέρες θα αυξηθούν τα έξοδά σας, καθώς τρέχουν οι υποχρεώσεις που αφορούν σχολικά είδη, φροντιστήρια και καθετί που έχει σχέση με την εκπαίδευση των παιδιών και θα πρέπει να προσέξετε. Η προσοχή σας είναι στραμμένη στο σπίτι και στις ανάγκες της οικογένειας και δεν έχετε χρόνο για κοινωνικές επαφές. Στις 17/9 το τρίγωνο Ήλιου Πλούτωνα φέρνει κάποια θετικά νέα που θα σας ενθαρρύνουν να ασχοληθείτε με τη βελτίωση του χώρου σας και θα δημιουργήσετε μια ανανεωμένη ατμόσφαιρα που θα σας προκαλεί θαλπωρή. Η Πανσέληνος στους Ιχθύς στις 21/9, που είναι και η τελευταία του ζωδιακού σας κύκλου, σας καλεί να ρίξετε τους ρυθμούς και να ασχοληθείτε με τη φυσική σας κατάσταση, καθώς την επόμενη μέρα εισέρχεται ο Ήλιος στο ζώδιό σας, γεμίζοντάς σας με ενέργεια.

ΣΚΟΡΠΙΟΣ [23.10/22.11]

Είστε τόσο απασχολημένοι με την οικογένεια και τις επαγγελματικές σας υποχρεώσεις, που δεν σας μένει καθόλου προσωπικός χρόνος και αρχίζετε να απογοητεύεστε. Προσπαθήστε να αποβάλλετε το άγχος και να επικεντρώνεστε σε συγκεκριμένα θέματα, ώστε να μην ξεπερνάτε τα όρια των αντοχών σας. Στις 17/9 ο Ήλιος, σε τρίγωνο με τον Πλούτωνα, φωτίζει τον τομέα της δικτύωσης και είναι ιδανική μέρα για συνεννοήσεις με άτομα με τα οποία έχετε κοινό όραμα και για την προώθηση των ιδεών σας. Επίσης, θα ευνοηθούν εμπορικές συναλλαγές, η εκπαίδευση και η σύσφιξη σχέσεων με οικείους (αδέλφια, ανίψια κ.λπ.). Η Πανσέληνος στους Ιχθύς στις 21/9 στρέφει το ερωτικό σας ενδιαφέρον προς ένα φιλικό σας πρόσωπο και είναι μια καλή στιγμή για να κυνηγήσετε την τύχη σας. Εκφράστε τα συναισθήματά σας, ώστε να ξέρετε πού βρίσκεται η σχέση σας. Διαφορετικά, θα πρέπει να αποστασιοποιηθείτε.

ΤΟΞΟΤΗΣ [23.11/21.12]

από τη μα ρ ιβ ίκυ καλλέ ρ γ η (s tar f ax@ li f o. g r )

46 lifo – 16.9.21

Η ανάγκη σας για κοινωνικές επαφές είναι μειωμένη επειδή έχετε επικεντρωθεί στα σχέδιά σας, αλλά πρέπει να αφιερώνετε κάποιο χρόνο για να γεμίζετε τις μπαταρίες και να μην σας πιάνει μελαγχολία. Μια σημαντική εξέλιξη στα οικονομικά ή στην εργασία σας φέρνει το τρίγωνο Ήλιου - Πλούτωνα στις 17/9 και θα επιβραβευτείτε είτε μέσω της αύξησης του εισοδήματός σας είτε μέσω μιας καλύτερης θέσης εργασίας. Όπως και να έχει, είναι μια καλή εποχή για την καριέρα και τη φήμη σας, που βελτιώνονται ολοένα και περισσότερο. Ωστόσο, δεν πρέπει να παραμελείτε τους ηλικιωμένους λόγω φόρτου εργασίας. Η Πανσέληνος στους Ιχθύς ενεργοποιεί τον άξονα οικογένεια - καριέρα και σας υπενθυμίζει πως πρέπει να εξισορροπήσετε τον χρόνο μεταξύ της επαγγελματικής και της προσωπικής σας ζωής. Ιδανική εποχή για να αλλάξετε κατοικία ή επαγγελματική στέγη.

ΤΑΥΡΟΣ [21.4/20.5]

Έχετε βάλει ψηλά τον πήχη και οι φιλοδοξίες σας μπορεί να ξεπεράσουν τα όρια των δυνατοτήτων σας. Ένα σημαντικό εγχείρημα διογκώνεται και μαζί με αυτό αυξάνονται και τα έξοδά σας. Αν χρειαστείτε οικονομική υποστήριξη, μη διστάσετε να προτείνετε συνεργασία σε κάποιο άτομο που θα έχει τα απαραίτητα εφόδια. Με το τρίγωνο Ήλιου - Πλούτωνα στις 17/9 θα αφοσιωθείτε στις σπουδές και οι προοπτικές για επιτυχίες θα είναι πολλές. Επίσης, είναι μια καλή μέρα για εμπορικές συμφωνίες με το εξωτερικό, ταξίδια και διευθέτηση νομικών υποθέσεων. Η Πανσέληνος στους Ιχθύς στις 21/9 κυβερνά τον τομέα της επικοινωνίας και δίνει ευκαιρίες για αύξηση εσόδων σε όσους προωθήσετε τις υπηρεσίες και τα προϊόντα σας. Επενδύστε κάποια χρήματα στη διαφήμιση και δώστε έμφαση στις δημόσιες σχέσεις. Επίσης, μπορείτε να κερδίσετε τις εντυπώσεις αν δημοσιεύσετε μια εργασία σας.

Οι επόμενες μέρες θα είναι κουραστικές λόγω φόρτου εργασίας και θα νιώσετε πιεσμένοι με τις απαιτήσεις προσώπων σε θέση ισχύος. Η ανάγκη σας να αναγνωριστούν οι προσπάθειές σας θα σας ωθήσει στην αναζήτηση μιας νέας κατεύθυνσης, αλλά δεν πρέπει να πάρετε βιαστικές αποφάσεις. Στις 17/9 το τρίγωνο Ήλιου - Πλούτωνα θα δώσει ευκαιρίες για ταξίδια και επιτυχίες στις σπουδές, ενώ ταυτόχρονα θα ευνοήσει και την ερωτική σας ζωή. Η Πανσέληνος στους Ιχθύς στις 21/9 ενεργοποιεί τον άξονα φίλοι, ομάδες και δημιουργικότητα, που σημαίνει πως μπορεί να προκύψουν νέες προοπτικές για επαφές με άτομα με τα οποία θα έχετε κοινούς στόχους. Η γοητεία σας θα είναι στα ύψη. Αξιοποιήστε αυτήν τη μέρα για να βελτιώσετε την ερωτική σας ζωή και μη διστάσετε να εκφράσετε τα συναισθήματά σας σε κάποιο άτομο που έχει προσελκύσει το ενδιαφέρον σας.

ΔΙΔΥΜΟΣ [21.5/21.6]

Περιορίστε μέσα στις επόμενες μέρες τις ευθύνες σας, ώστε να ρίξετε όλη την προσοχή σας στις σπουδές ή στην επέκταση των επιχειρηματικών σας δραστηριοτήτων. Επειδή δεν θα λείψουν κάποια εμπόδια σε ταξίδια ή διαδικαστικά θέματα, αποφύγετε τον πανικό, που είναι κακός σύμβουλος. Στις 17/9 το τρίγωνο Ήλιου - Πλούτωνα προμηνύει κάποιες σημαντικές εξελίξεις στον τομέα του σπιτιού, αυξάνοντας το εισόδημά σας. Ο Πλούτωνας στον Αιγόκερω φέρνει στην επιφάνεια τα οικονομικά και είναι κατάλληλη εποχή για να ρυθμίσετε μια οφειλή. Μειώστε τα έξοδά σας και μην κάνετε υπερβολές. Η Πανσέληνος στους Ιχθύς στις 21/9 πυροδοτεί τον τομέα της καριέρας και της φήμης, ωστόσο οι περισπασμοί θα είναι πολλοί εξαιτίας των αναγκών. Αυτή η Πανσέληνος σας καλεί να εξισορροπήσετε τον χρόνο μεταξύ της επαγγελματικής και της προσωπικής σας ζωής.

Άγχος και κούραση σας προκαλεί το κυνήγι των επαγγελματικών ευκαιριών και μπορεί να χάσετε τον έλεγχο αν αναλάβετε ταυτόχρονα πολλές υποχρεώσεις. Μοιράστε αρμοδιότητες σε άτομα για την αξιοπιστία των οποίων είστε σίγουροι και προσέξτε την επιλογή συνεργατών, καθώς είναι σημαντικός παράγοντας στην παρούσα φάση. Στις 17/9 το τρίγωνο Ήλιου - Πλούτωνα θα ευνοήσει τις επαφές με άτομα που μπορούν να σας χρηματοδοτήσουν και θα καταφέρετε να βάλετε σε εφαρμογή ένα εγχείρημα που θα εκτοξεύσει τη φήμη και τα κέρδη σας. Επίσης, μπορεί να ξεκινήσει μια ερωτική σχέση που θα ικανοποιήσει τις προσδοκίες σας. Η Πανσέληνος στις 21/9 ενεργοποιεί τον άξονα οικονομικά - κοινοί πόροι και θα έχετε κάποια θετικά νέα, αλλά θα πρέπει να αποφύγετε την ανώφελη σπατάλη χρημάτων. Δεν είναι εποχή να βγείτε εκτός προϋπολογισμού.

ΚΑΡΚΙΝΟΣ [22.6/22.7]

Σημαντικές οι εξελίξεις μέσα στις επόμενες μέρες σχετικά με μια συνεργασία με το τρίγωνο Ήλιου - Πλούτωνα στις 17/9. Ο Ήλιος τώρα κυβερνά τον τομέα της επικοινωνίας, ενώ ο Πλούτωνας, που είναι ο πλανήτης της δύναμης και του μετασχηματισμού, είναι στον Αιγόκερω και ενεργοποιεί τον τομέα των συνεργασιών, δηλαδή θα ξεκινήσει μια πολλά υποσχόμενη συνεργασία με μακροπρόθεσμα οφέλη, οπότε επιδιώξτε να κάνετε επαφές και να προωθήσετε τις δεξιότητες και τις υπηρεσίες σας στο εξωτερικό, καθώς η συμμετοχή του Ποσειδώνα είναι ευεργετική. Όσον αφορά την ερωτική σας ζωή, το τετράγωνο Αφροδίτης - Κρόνου φέρνει στην επιφάνεια συναισθηματικές πιέσεις και θα έχετε μια αίσθηση ανικανοποίητου από τη σχέση σας. Η Πανσέληνος στις 21/9 αναδεικνύει την πνευματική σας ανάπτυξη και σας ενθαρρύνει να ανοίξετε τα φτερά σας.

ΙΧΘΥΣ [20.2/20.3] Έχετε στρέψει όλη σας την προσοχή στις σπουδές και σε ό,τι αφορά τα επιτεύγματά σας, με αποτέλεσμα να έχετε απομονωθεί, έτσι δεν είναι λίγες οι στιγμές που σας πιάνει μελαγχολία ή ανασφάλεια για τις επιδόσεις σας. Ωστόσο, αν κοινωνικοποιηθείτε και μοιραστείτε τους προβληματισμούς σας, θα ανέβει το ηθικό σας και δεν θα τα βλέπετε όλα τόσο απαισιόδοξα. Στις 17/9 το τρίγωνο Ήλιου - Πλούτωνα δίνει ευκαιρίες για να κάνετε νέες γνωριμίες ή να ενώσετε τις δυνάμεις σας με άτομα με τα οποία έχετε κοινό σκοπό. Ιδανική μέρα για να ξεκινήσετε κάποιο χόμπι ή να ενταχθείτε σε μια εθελοντική ομάδα. Η Πανσέληνος στο ζώδιό σας στις 21/9 φέρνει σε κόντρα το εγώ με το εμείς και θα πρέπει να σκεφτείτε πολύ προσεχτικά τι θα θέσετε σε προτεραιότητα. Ενδεχομένως κάποιοι να λήξετε μια ερωτική σχέση ή να ξεκινήσετε μία συνεργασία με καλές προοπτικές.

ΛΕΩΝ [23.7/23.8] Αυτή την εποχή καλεί-

ΚΡΙΟΣ [21.3/20.4]

Αυτή την εποχή έχετε μια ανησυχία για τα οικονομικά σας, ειδικά όσοι σκοπεύετε να βάλετε σε εφαρμογή μια ιδέα, και ενώ από τη μια σας πιάνει ενθουσιασμός, από την άλλη σάς καταβάλει το άγχος και θέλετε να κρατήσετε άμυνες. Ωστόσο, στις 17/9 πραγματοποιείται μια πολύ φιλική για το ζώδιό σας όψη, το τρίγωνο του Ήλιου με τον Πλούτωνα, δίνοντάς σας την ευκαιρία να προωθήσετε τα προϊόντα και τις υπηρεσίες σας με επιτυχία. Μην αναβάλετε τα σχέδιά σας και δημιουργήστε μια έξυπνη στρατηγική. Η Πανσέληνος στους Ιχθύς στις 21/9 εντείνει το συναίσθημα και δημιουργεί εσωτερικές συγκρούσεις καθώς συνδέει το νερό με τη γη. Ενώ θα βάζετε σε τάξη την καθημερινότητά σας, θα πέφτουν οι ρυθμοί σας και θα πρέπει να αναπληρώνετε τις δυνάμεις σας. Φροντίστε τον εαυτό σας με υγιεινά γεύματα και ξεκουραστείτε.

Sudoku No 697 6 8 3

9

8 1

5 4 3 4 1

1 4 9 3 5 7

7 2 1 6 3 2

1 8 9 7

Η λύση του προηγούμενου 6 2 8 5 7 4

4 1 7 9 8 3

3 9 5 2 6 1

8 7 9 1 4 6

2 6 3 8 9 5

5 4 1 7 3 2

1 8 6 4 5 9

7 3 4 6 2 8

9 5 2 3 1 7

3 6 8 2 1 9 7 5 4 1 5 7 3 4 8 2 9 6 9 2 4 5 7 6 3 1 8

στε να επαναξιολογήσετε τις σχέσεις και τις συνεργασίες σας για να απελευθερωθείτε από οτιδήποτε εξαντλεί την ενέργειά σας. Το τετράγωνο Αφροδίτης - Κρόνου αυξάνει τις απαιτήσεις των άλλων και εντείνει την ανάγκη σας για αυτονομία. Οπότε ή θα μπουν νέα και πιο σταθερά θεμέλια ή θα δώσετε ένα τέλος και θα αναζητήσετε νέες κατευθύνσεις. Στις 17/9 το τρίγωνο Ήλιου Πλούτωνα δίνει ευκαιρίες για διαδικασίες ριζικών αλλαγών στα οικονομικά και επαγγελματικά σας θέματα και θα επιβραβευτούν οι προσπάθειές σας με την αύξηση του εισοδήματός σας. Ενδεχομένως να βρείτε μια νέα θέση εργασίας με καλύτερες αποδοχές. Στις 21/9 η Πανσέληνος στους Ιχθύς δίνει έμφαση σε κοινούς πόρους, σε οφειλές και σε θέματα Δημοσίου. Μπορεί να εισπράξετε κάποια χρήματα ή να διαπραγματευτείτε με επιτυχία μία οικονομική συμφωνία.

16.9.21 – lifo

47