Τεύχος 726

726 free press 05.05.2022

ολα για την αθηνα! δωρεαν οδηγοσ τησ πολησ. κυκλοφορει καθε πεμπτη

Ο Φοίβος Δεληβοριάς μόλις κυκλοφόρησε τον καλύτερο δίσκο της καριέρας του 39 λεπτά με το δίδυμο του Myran design store Ο Νικήτας Τσακίρογλου είναι ο Aθηναίος της εβδομάδας

2 lifo – 5.5.22

8 ΣΤΗΛΕΣ

index726

βασιλική σιουτη

πολιτικο επταημερο γιάννησ πανταζόπουλοσ

talking points βιβιαν στεργιου

no filter

δημήτρης πολιτάκησ

shortcut

δεσποινα τριβολη

footnotes

στέφανοσ καβαλλιεράκησ

guest editor

www.lifo.gr ΔΥΟ ΔΕΚΑ ΕΚΔΟΤΙΚΗ Α.Ε. ΒOΥΛΗΣ 22, 105 63 ΑΘΗΝΑ T 210 3254 290 F 210 3249 785 info@lifo.gr

εκδοτης

Στάθης Τσαγκαρουσιάνος γενικός διευθυντής Μιχάλης Μιχαήλ εμπορικη διευθυνση Ρένα Κροκίδα media project director Θανάσης Χαραμής διευθυντής mikropragmata.lifo.gr Άρης Δημοκίδης διευθυντής εντυπης εκδοσης Τάσος Μπρεκουλάκης σύμβουλος σχεδιασμού Γιάννης Καρλόπουλος αρχισυνταξία Αλέξανδρος Διακοσάββας αρχισυνταξία podcasts Μερόπη Κοκκίνη

20

διευθυντρια ampa.lifo.gr Χριστίνα Γαλανοπούλου ––––––

ΑΝΙΜΕ: Ο ΝΕΟΣ ΔΙΣΚΟΣ ΤΟΥ ΦΟΊΒΟΥ ΔΕΛΗΒΟΡΙΆ

ε μ π ο ρ ι κο τμ ημ α advertising director Ξένια Στασινοπούλου direct sales director Κώστας Μαντάς senior advertising manager Άννα Λαπαρδάγια direct sales Γιώργος Λυκουργιώτης, Ευθύμης Παχής advertising manager Δημήτρης Βουκελάτος (dvoukelatos@lifo.gr) advertising coordinator Κατερίνα Κουρμούζη (kkourmouzi@lifo.gr)

24

στο εξωφύλλο : Φωτογραφικό μοντάζ με φωτιστικό του Myran design store.

16

senior digital campaign manager Αντώνης Ζωγράφος digital campaign manager Γιώργος Γιαννή

Ο ΝΙΚΉΤΑΣ ΤΣΑΚΊΡΟΓΛΟΥ ΕΙΝΑΙ Ο ΑΘΗΝΑΙΟΣ ΤΗΣ ΕΒΔΟΜΑΔΑΣ

39 ΛΕΠΤΆ ΜΕ ΤΟ ΔΊΔΥΜΟ ΤΟΥ MYRAN ΑΦΙΕΡΩΜΑ

37 BURGER

commercial creative director Λευτέρης Κεφαλάς –––––– ψηφιακή ανάπτυξη/προγραμματισμός lifo.gr Άγγελος Παπαστεργίου –––––– σ υ ν τα ξ η συντακτικη ομαδα Θοδωρής Αντωνόπουλος, Λουίζα Αρκουμανέα, Γιάννης Βασιλείου, Ευτύχης Βαρδουλάκης, Ματίνα Καλτάκη, Ματούλα Κουστένη, Θοδωρής Κουτσογιαννόπουλος, Γιάννης Κωνσταντινίδης, Τίνα Μανδηλαρά, Νίκος Μπακουνάκης, Γλυκερία Μπασδέκη, Αργυρώ Μποζώνη, Γιάννης Πανταζόπουλος, Σταυρούλα Παπασπύρου, Μαρία Παππά, Ζωή Παρασίδη, Χρήστος Παρίδης, Δημήτρης Πολιτάκης, Αφροδίτη Σακκά, Νικόλας Σεβαστάκης, Φώτης Σεργουλόπουλος, Βασιλική Σιούτη, Βίβιαν Στεργίου, Δημήτρης Π. Σωτηρόπουλος, Δέσποινα Τριβόλη, Κορίνα Φαρμακόρη, Γιώργος Ψωμιάδης –––––– αrt director Βανέσσα Φερλέ, Μαργαρίτα Καμαριώτη ατελιέ αssistant art director Μπιάνκα Σαμαρά φωτογράφοι Σπύρος Στάβερης, Πάρις Ταβιτιάν, Freddie F., Γιώργος Αδάμος διαμόρφωση ψηφιακής εκδοσης Νινέττα Γιακιντζή, Μαρούσα Θωμά διόρθωση κειμένων Μαρία Δρουκοπούλου, Μυρτώ Αθανασοπούλου –––––– λογιστηριο οικονομική διεύθυνση Δημήτρης Τασιόπουλος λογιστήριο Βασίλης Κοτρωνάκης, Άκης Ιωάννου, Έφη Ηλιοπούλου γραμματεία Βιβίκα Ανδριανάτου

27

–––––– κωδικος εντυπου 7639

παρακαλουμε

ανακυκλωστε 5.5.22 – lifo

3

Feedback

ΕΠΟΧΙΚΟΊ ΕΡΓΑΖΌΜΕΝΟΙ: Γιατί δεν θέλουν να επιστρέψουν φέτος στα νησιά;

ΟΠΤΙΚΗ ΓΩΝΙΑ

Τι νέα, ψιψίνα;

ΤΗΣ ΑΡΓΥΡΏΣ ΜΠΟΖΏΝΗ

Το 2014 στο μουσείο Allard Pierson του Άμστερνταμ εκτέθηκαν 565 αντικείμενα της εποχής των Σκυθών από χρυσό και ασήμι και πηλό, που χρονολογούνται από τον 2ο αιώνα π.Χ. μέχρι τον ύστερο Μεσαίωνα, στην έκθεση «Η Κριμαία: Χρυσός και μυστικά της Μαύρης Θάλασσας», μετά την έκθεσή τους το 2013 στο Κρατικό Μουσείο της Βόννης. Η συλλογή αυτή περιλαμβάνει, ανάμεσα σε άλλα, ένα κράνος των Σκυθών του 4ου αιώνα π.Χ. και ένα περιδέραιο του 2ου αιώνα μ.Χ. που το καθένα ζυγίζει πάνω από ένα κιλό χρυσού. Η συλλογή περιλαμβάνει θησαυρούς της περιοχής της Κριμαίας με ασφαλιστική αξία τo 2014 1,4 εκατομμύρια ευρώ.

4 lifo – 5.5.22

pageviews

LiFO.gr

Ο χρυσός των Σκυθών: Ένα δικαστικό και πολιτικό θρίλερ

ΤΟΥ ΓΙΩΡΓΟΥ ΨΩΜΙΑΔΗ

ti δ ι α β α σ α με αυ τη την εβ δομ α δ α σ το

Α ΡΧ Α Ι ΟΛΟ Γ Ι Α

podcasts που αξίζει να ακούσετε

Οι κάκιστες συνθήκες εργασίας και διαμονής, και τα δύο χρόνια πανδημίας έχουν αλλάξει ριζικά το σκηνικό στην εποχική εργασία, τη στιγμή που ο τουρισμός είναι έτοιμος για ολική επανεκκίνηση. Τρεις εποχικοί εργαζόμενοι αφηγούνται τις ιστορίες τους από το λαμπρό ελληνικό καλοκαίρι.

ΤΟΥ ΘΟΔΩΡΗ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΥ

ΗΤΑΝ, ΠΟΥ ΛΕΤΕ, προχθές σε ένα παραθαλάσσιο ταβερνάκι κάπου κοντά στην Αιδηψό ένα παρεάκι «κάγκουρες» και «καγκούρισσες», ας μου συγχωρεθεί ο νεολογισμός, ένας εκ των οποίων βρήκε εξαιρετικά αστείο το να δελεάσει ένα γατάκι με ένα ψάρι και να το κλoτσήσει χασκογελώντας στη θάλασσα (ο ίδιος επιμένει ότι έπεσε στα χαλίκια της παραλίας, αλλά μικρή η διαφορά) μόλις αυτό πλησίασε, υπό τις επευφημίες των παριστάμενων. Ακολούθως επιχείρησε να πράξει το ίδιο και με ένα άλλο γατάκι, το βρήκε δε τόσο αστείο όλο αυτό, ώστε το ανέβασε στα κοινωνικά δίκτυα. Αυτό που ο δράστης, παρά το σχετικά νεαρό της ηλικίας του, που τον εντάσσει στις «καλωδιωμένες από κούνια» γενιές, δεν υπολόγισε είναι ότι το κατόρθωμά του αυτό θα γινόταν viral αμέσως και ότι για λίγα έστω εικοσιτετράωρα θα ήταν το πιο μισητό πρόσωπο σε όλη την επικράτεια.

5

ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ

Κάθε χρονιά, πριν αρχίσει η θερινή σεζόν, κάποιοι εποχικοί εργαζόμενοι θα αναζητήσουν δουλειές παραλιακά στις πόλεις τους, ενώ άλλοι θα μετακομίσουν για μερικούς μήνες σε κάποιο νησί με στόχο να βγάλουν τα χρήματα που, μαζί με το ταμείο ανεργίας, θα τους προσφέρουν τα προς το ζην μέχρι την έναρξη της επόμενης σεζόν. Από τις παραθαλάσσιες ξενοδοχειακές μονάδες μέχρι τα beach bars που σερβίρουν ως το ξημέρωμα και τα γεμάτα κρατήσεις και αναμονή εστιατόρια, τα πόστα ανοίγουν και οι ενδιαφερόμενοι σπεύδουν να κλείσουν τις δουλειές τους από την άνοιξη ή και νωρίτερα. Όμως, μετά από δύο χρόνια αβεβαιότητας και τα άνοιξε-κλείσε που έφερε ο κορωνοϊός, η φετινή σεζόν μοιάζει να ξεκινάει διαφορετικά. Οι προκρατήσεις δείχνουν ότι τα σημάδια είναι θετικά και ότι η βαριά βιομηχανία της Ελλάδας θα πάρει μπρος. Μπορεί οι τουρίστες να επιστρέψουν μαζικά, όμως αυτοί που μοιάζουν να μην έλκονται πια από το summer lifestyle του νησιού είναι οι εργαζόμενοι. Με πολλούς εργαζόμενους να έχουν αναζητήσει άλλη εργασία λόγω της αβεβαιότητας των προηγούμενων καλοκαιριών και εξαιτίας όσων γίνονταν στις εποχικές δουλειές –από τις απλήρωτες υπερωρίες και τα ανύπαρκτα ρεπό μέχρι τις συνθήκες διαμονής και εργασίας και τη συμπεριφορά των εργοδοτών–, το να δουλέψει κανείς σεζόν δεν αποτελεί πια μια ελκυστική επιλογή. Ο Σωτήρης ξεκίνησε να δουλεύει ως βοηθός σεφ σε ξενοδοχεία νησιών το 2014. Έχει αλλάξει μέχρι στιγμής τρία ξενοδοχεία και έχει συναντήσει διάφορες καταστάσεις. «Στο πρώτο οι συνθήκες ήταν αρκετά καλές, όμως υπήρχε πρόβλημα στο οικονομικό κομμάτι. Ήταν ένα ξενοδοχείο χιλίων ατόμων και ένας μάγειρας έπαιρνε 400 ευρώ για ένα οκτάωρο, δουλεύοντας έξι μέρες την εβδομάδα», λέει. «Στο δεύτερο ξενοδοχείο που πήγα δουλεύαμε δώδεκα-δεκατέσσερις ώρες. Ήταν επιλογή του εργοδότη: “Θέλουμε δεκαπέντε άτομα; Θα πάρουμε επτά, θα τα ξεζουμίσουμε και όσο βγάλουν. Άμα κάποιος φύγει, θα βρούμε άλλον”. Τα λεφτά ήταν για οκτάωρο. Όταν δεν έβγαινε η δουλειά, έπρεπε να κάτσουμε κι άλλο. Δουλεύαμε από δώδεκα έως και δεκαεφτά ώρες και στο τέλος, όταν απαιτούσαμε τις υπερωρίες –γιατί δεν μας ρωτούσε κάποιος, ήταν απαίτηση του εργοδότη μας να καθόμαστε–, μας έλεγε ότι δεν συμφωνήσαμε κάτι τέτοιο. Είναι και δικό μου λάθος που δεν ρώτησα από πριν και που δεν απαίτησα να πληρωθώ, αλλά είχα στο μυαλό ότι θα γινόταν. Είχαμε συμφωνήσει ότι θα παίρνω ένσημα είκοσι πέντε οκτάωρα τον μήνα και όταν υπογράψαμε για να φύγουμε είδαμε ότι τα ένσημά μας ήταν σαν να εργαζόμασταν δύο φορές την εβδομάδα και για τετράωρα».

ΒΙΒΛΙΟ Ντ. Χάντερ: «Η μητέρα μου με παρακινούσε να γίνω σεξεργάτης – δεν είχαμε να φάμε» Ένας «εξτρίμ» διάλογος με τον ακτιβιστή και συγγραφέα του βιβλίου «Chav - Αλληλεγγύη από τα υπόγεια» για τα σκληρά βιώματα που τον καθόρισαν αφενός, το κοινωνικό περιθώριο και τη σχέση του με την εξουσία αφετέρου.

Ακολουθήστε τα podcasts της LiFO στην Apple, στο Spotify ή στην Google.

1

H Δήμητρα Γαλάνη από παιδί έως σήμερα ΝΕΟ PODCAST: «ΤΟ ΤΡΑΓΟΥΔΙ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ» ΤΗΣ ΑΡΓΥΡΩΣ ΜΠΟΖΩΝΗ

2

Δρόμοι και σπίτια της Αθήνας στον παλιό ελληνικό κινηματογράφο «ΙΣΤΟΡΙΑ ΜΙΑΣ ΠΟΛΗΣ» ΤΗΣ ΑΓΙΑΤΗΣ ΜΠΕΝΑΡΔΟΥ

3

Σάββας Σαββόπουλος: Τι είναι η ψυχή; «ΑΚΟΥ ΤΗΝ ΕΠΙΣΤΗΜΗ» ΤΟΥ ΓΙΑΝΝΗ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΥ

4

Τι κάνει την τηλεοπτική σειρά «Η Γη της Ελιάς» τόσο δημοφιλή; «THE REVIEW» ΜΕ ΤΟΝ ΧΡΗΣΤΟ ΠΑΡΙΔΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ

ΤΟΥ ΘΟΔΩΡΗ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΥ

Το πρώτο βιβλίο του Ντ. Χάντερ, που μόλις εκδόθηκε στα ελληνικά, είναι σωστό ηλεκτροσόκ, κανονική γροθιά στο στομάχι. Δεν τον αποκάλεσαν τυχαία «Βρετανό Εντουάρ Λουί», καθώς η γραφή του είναι εξίσου αιχμηρή, διεισδυτική και «από τα κάτω», μόνο που τα δικά του βιώματα υπήρξαν πολύ πιο ακραία, η δε συγκλονιστική «εξομολόγησή» του προϋπέθετε μια ριζική μεταστροφή που δεν ήταν καθόλου εύκολη, ούτε αναμενόμενη. Σε κάθε περίπτωση, η σχεδόν ταυτόχρονη ανάδειξη τέτοιων συγγραφέων σε δύο μεγάλες ευρωπαϊκές χώρες κάτι δείχνει. Παιδί μιας φτωχής, προβληματικής οικογένειας δίχως κανένα στήριγμα ή εφόδιο, ο Ντομ, που σήμερα ζει στο Μάντσεστερ, γεννήθηκε, καθώς λέει, «κατά τύχη», επειδή η μητέρα του, που είχε υπάρξει και θύμα βιασμού, «δεν πίστευε πως ήταν σε θέση να πει “όχι” και να κάνει την άρνησή της να ακουστεί είτε επειδή απλώς τα “όχι” της αγνοήθηκαν».

5

Ghosting: O 25χρονος Γιώργος μιλά για όλες εκείνες τις φορές που έγινε φαντομάς ΤΗΣ ΑΝΝΑΣ ΚΟΚΟΡΗ

5.5.22 – lifo

5

ΕΙΚΑΣΤΙΚΑ

γιάννησ τσαρούχησ ζωγραφικές διαδρομές

iLoveAthens

7/5-31/7 Ίδρυμα Γιάννη Τσαρούχη

6 lifo – 5.5.22

Tο Σάββατο 7 Μαΐου εγκαινιάζεται η νέα έκθεση του Ιδρύματος Γιάννη Τσαρούχη. Στην εμβληματική ιστορική κατοικία και εργαστήριο-ατελιέ του σπουδαίου ζωγράφου αναμένεται να παρουσιαστούν είκοσι έξι μεγάλοι πίνακές του και περισσότερες από σαράντα θεατρικές μακέτες. Όπως επισημαίνει μιλώντας στη LiFO η πρόεδρος του Ιδρύματος Γ. Τσαρούχη, Νίκη Γρυπάρη: «Πρόκειται για μια επιλογή έργων που έγινε με σκοπό να παρακολουθήσει ο επισκέπτης τον τρόπο με τον οποίο προχωρούσε τη δουλειά του. Είναι ενδιαφέρον να καταλάβει κανείς ότι η πορεία του είναι συνεχής, παρ’ όλες τις αλλαγές. Όσο προχωρούσε, κρατούσε τα στοιχεία που τον ενδιέφεραν και τα χρησιμοποιούσε στις επόμενες αναζητήσεις του». Στη συγκεκριμένη έκθεση οι επισκέπτες θα έχουν τη δυνατότητα να έρθουν σε επαφή με ιδιόχειρα σημειώματα του μεγάλου εικαστικού αλλά και αποσπάσματα από το εξαντλημένο πλέον βιβλίο του Αγαθόν το εξομολογείσθαι (εκδόσεις Καστανιώτη). «Προσπάθησα ν’ αφεθώ πάντα ελεύθερος στα ρεύματα, για να καταλαβαίνω ποια είναι η αληθινή μου αντοχή. […] Το Παρίσι και τα μουσεία με οδήγησαν από τον σουρεαλισμό στο ρεαλισμό», διαβάζουμε, μεταξύ άλλων. Όπως υποστηρίζει η κ. Γρυπάρη: «Στο δώμα παρουσιάζονται θεατρικές μακέτες από παραστάσεις που έχουν πραγματοποιηθεί και μια σειρά από ιδανικές παραστάσεις που θα ήθελε να κάνει. Είναι θεατρικές διαδρομές και εκεί βλέπουμε τις επαναστατικές ιδέες που είχε για το θέατρο». Και συμπληρώνει: «Πάντοτε, ως ίδρυμα, προτιμάμε να ανανεώνουμε τις εκθέσεις μας. Μπορεί τα έργα να είναι ίδια, αλλά κάθε φορά ευελπιστούμε να αναδείξουμε νέες πτυχές της ζωγραφικής του Γιάννη Τσαρούχη. Έτσι και oι “Ζωγραφικές Διαδρομές” επιθυμούμε να είναι μια έκθεση που θα φέρει στο φως τις διαδρομές που τον καθόρισαν και τον διαμόρφωσαν. Άλλωστε, μην ξεχνάμε ότι μιλάμε για έναν άνθρωπο που ξεχώριζε όχι μόνο για τη ζωγραφική του αλλά και για τον τρόπο ζωής του». «Προσπαθούμε να πλησιάσουμε το έργο του μέσα από τα κείμενα του. Αυτός είναι και ο λόγος που έχουμε τοποθετήσει τα έργα του το ένα δίπλα στο άλλο, προκειμένου να αντιληφθεί ο θεατής όλα όσα απασχολούσαν τον Γιάννη Τσαρούχη. Δεν έχουμε ακολουθήσει κάποια χρονολογική σειρά, αλλά επιδιώκουμε να δώσουμε έμφαση στις επιρροές, τις επιδράσεις και τα κίνητρα του καλλιτεχνικού του πλουραλισμού», περιγράφει η κ. Γρυπάρη. Επίσης, άλλα έργα που θα εκτεθούν είναι ο «Alain ως Χειμώνας» (1975), ο «Ποδηλάτης μεταμφιεσμένος σε τσολιά, με ένα ναό δεξιά κάτω» (1936), η «Σπουδή για την άνοιξη - Ντομινίκ» (1971) αλλά και ο «Ναύτης με ωχρό πρόσωπο» (1938). Κλείνοντας τη συζήτησή μας, η κ. Γρυπάρη προσθέτει ότι: «Με την έκθεση αυτή φωτίζονται οι καλλιτεχνικές διαδρομές του Γιάννη Τσαρούχη και το κοινό που θα τη δει θα έχει τη δυνατότητα να εμβαθύνει στις δημιουργικές αναζητήσεις του».

—γιάννης πανταζόπουλος Γιάννης Τσαρούχης: «Ζωγραφικές Διαδρομές» 7/5-31/7 Ίδρυμα Γιάννη Τσαρούχη, Πλουτάρχου 28, Μαρούσι Δευτέρα-Παρασκευή: 9:00-14:00 Σάββατο & Κυριακή: 10:00-15:00

5.5.22 – lifo

7

ο alain ως «χειμώνας», 1975 / λάδι σε χαρτί kraft, 115,0 x 81,0 εκ. / ίδρυμα γιάννη τσαρούχη, αρ. ευρ. 582

talkofthetown

ΠΟΛΙΤΙΚΟ ΕΠΤΑΗΜΕΡΟ

Ο Μητσοτάκης ρίχνει όλα τα χαρτιά που κρατούσε για αργότερα. Επιστρέφουν τα σενάρια για εκλογές. Οι δημοσκοπήσεις τους τελευταίους μήνες αποκαλύπτουν κάθε φορά όλο και μεγαλύτερη φθορά της κυβέρνησης, ενώ με τρόμο διαπιστώνουν στο Μαξίμου εδώ και καιρό ότι η κρίση των τιμών έχει δημιουργήσει ένα πολύ ευνοϊκό πλαίσιο για την αξιωματική αντιπολίτευση.

%

%

%

5 — 11 ΜΑΪΟΥ 2022 Νο 726 • Γιατί έχουν εκτοξευτεί οι τιμές των ενοικίων; • Μέτρα τέλος, ανάκτηση των αισθήσεων και τέχνη όπως πριν • Ντροπιαστική «πρωτιά» με προβληματικά κριτήρια • Μάνα raver • Πόλεμος στην Ουκρανία: Νέα Γιάλτα ή νέα διλήμματα; 8 lifo – 5.5.22

απ ό τ h βασι λ ι κη σιου τ η

Ξεκίνησαν πάλι τα σενάρια για εκλογές το φθινόπωρο, καθώς οι διαψεύσεις του πρωθυπουργού κλείνουν τη συζήτηση αυτή για λίγο μόνο και αμέσως μετά αρχίζει ξανά. Ο λόγος είναι πως σχεδόν όλοι πιστεύουν ότι ο πρωθυπουργός δεν θα διακινδυνεύσει τελικά να ξεκινήσει τον επόμενο χειμώνα με όλα τα μέτωπα των κρίσεων ανοιχτά, ελπίζοντας ότι η κυβέρνησή του θα βγει αλώβητη, καθώς αυτή θα ήταν μια υπερβολικά αισιόδοξη πρόβλεψη. Οι ανατιμήσεις έχουν πυροδοτήσει ένα αρνητικό κλίμα που δύσκολα θα καταφέρει να αντιστρέψει η κυβέρνηση. Ήδη ό,τι χαρτί διέθετε και κρατούσε για αργότερα έχει αρχίσει να το ρίχνει στο τραπέζι πολύ νωρίτερα απ’ ό,τι σχεδίαζε. Κυβερνητικά στελέχη παραδέχονται ότι η κυβέρνηση δεν θα μπορεί να στηρίζει μια πολιτική επιδομάτων για πολύ καιρό, εκτός αν αποφασίσει κάτι πολύ δραστικό η Ε.Ε. Οι επιστήμονες προειδοποιούν ότι το φθινόπωρο η πανδημία πιθανότατα θα επιστρέψει, ο πόλεμος στην Ουκρανία συνεχίζεται και εξακολουθεί να πυροδοτεί τον πληθωρισμό, οδηγώντας τον σε πρωτοφανή επίπεδα. Τίποτα για την ώρα δεν μπορεί να καλλιεργήσει την προσδοκία ότι τον χειμώνα η κατάσταση θα έχει βελτιωθεί. Αντιθέτως, όπως επιμένουν, απευθυνόμενοι προς τον πρωθυπουργό, κάποιοι, τώρα θα μπορούσαν να τα δώσουν όλα για τρεις μήνες και να πάνε σε εκλογές τον Σεπτέμβριο. Οι δημοσκοπήσεις τους τελευταίους μήνες αποκαλύπτουν κάθε φορά όλο και μεγαλύτερη φθορά της κυβέρνησης, ενώ με τρόμο διαπιστώνουν στο Μαξίμου εδώ και καιρό ότι η κρίση των τιμών έχει δημιουργήσει ένα πολύ ευνοϊκό πλαίσιο για την αξιωματική αντιπολίτευση – αυτό ακριβώς που

5.5.22 – lifo

9

ΠΟΛΙΤΙΚΟ ΕΠΤΑΗΜΕΡΟ

περίμενε για να το αξιοποιήσει. Στην τελευταία δημοσκόπηση της Alco καταγράφηκε η μείωση της διαφοράς μεταξύ ΝΔ και ΣΥΡΙΖΑ στο 8,1% από το 8,9% που ήταν στην προηγούμενη δημοσκόπηση του Μαρτίου, ενώ κάποτε υπήρξε και διπλάσια. Αυτό που ανησύχησε περισσότερο το Μαξίμου, όμως, ήταν η μεγάλη δυσαρέσκεια των πολιτών για τα μέτρα αντιμετώπισης της ακρίβειας, τα οποία κρίνουν ως ανεπαρκή. Στην ερώτηση αν η μείωση του ΕΝΦΙΑ, η αύξηση του κατώτατου μισθού και τα επιδόματα για την αντιμετώπιση των ανατιμήσεων στηρίζουν το οικογενειακό εισόδημα, το 49% απάντησε «καθόλου», το 23% «λίγο» και μόνο το 14% απάντησε «αρκετά» και 2% «πολύ». Κι αυτό ενώ ο Κυριάκος Μητσοτάκης τον προηγούμενο μήνα θεωρούσε πως είχε κάνει ό,τι καλύτερο μπορούσε.

α πό τh βα σι λι κη σ ιου τη

talkofthetown

Ο Κυριάκος Μητσοτάκης έχει αρχίσει να συμπεριφέρεται σαν να ξεκίνησε η προεκλογική περίοδος, παρά τη ρητορική παραίνεση προς τους υπουργούς του να μην ασχολούνται με την επανεκλογή τους αλλά με τα προβλήματα.

10 lifo – 5.5.22

Μ

όνο με helicopter money αντιμετωπίζεται η κατάσταση, αλλά η Ελλάδα εξακολουθεί να είναι κάτω από τον φακό των θεσμών για να μην ξεφύγει ξανά δημοσιονομικά», σχολίαζε στέλεχος της Νέας Δημοκρατίας. Ο Κυριάκος Μητσοτάκης αναζητά τρόπους για να κατευνάσει τον λαό, χωρίς να εξαγριώσει τις αγορές όμως, κάτι που δεν συνδυάζεται εύκολα. Όσοι τον πιέζουν για εκλογές το φθινόπωρο και όχι την άνοιξη του 2023, όπως ο ίδιος δεσμεύτηκε δημόσια πρόσφατα, φέρνουν ως επιχείρημα ότι δεν θα αντέξει να δίνει επιδόματα μέχρι του χρόνου και ότι η πανδημία μπορεί να επιστρέψει και να κάνει την κατάσταση ακόμα χειρότερη. Ενώ μέχρι το φθινόπωρο, όπως του λένε, η κυβέρνηση «μπορεί να κάνει μια κούρσα μέτρων στήριξης και όλο το καλοκαίρι να ζούμε σαν να μην υπάρχει Covid». Αν ο τουρισμός αποδώσει τα αναμενόμενα και δεν καεί ξανά η χώρα, όπως πέρσι, και αν τα καταφέρει κάπως με τον έλεγχο των τιμών της ενέργειας, θα μπορούσε ίσως να πετύχει μια συσπείρωση. Διαφορετικά, δεν βλέπουν πώς θα μπορούσαν να είναι καλύτερα τα πράγματα τον χειμώνα. Αν ο πρωθυπουργός ανακοινώσει, όπως του προτείνουν, εκλογές το φθινόπωρο, η αξιοπιστία του θα έχει υποστεί ένα πλήγμα βέβαια, αφού όλο το προηγούμενο διάστημα επέμενε στην εξάντληση της τετραετίας. Με τον πόλεμο και την ενεργειακή κρίση σε εξέλιξη ωστόσο, πάντα υπάρχει ένας έκτακτος λόγος για να επικαλεστεί κανείς. Άλλωστε οι περισσότεροι πολιτικοί (και δημοσιογράφοι) πιστεύουν ότι αυτά είναι συμβατικά ψεύδη που δικαιολογούνται να λένε οι πρωθυπουργοί και θεωρούν ότι ο λαός δεν δίνει σημασία. Πάντως, ο Κυριάκος Μητσοτάκης έχει αρχίσει να συμπεριφέρεται σαν να ξεκίνησε η προεκλογική περίοδος, παρά τη ρητορική παραίνεση προς τους υπουργούς του να μην ασχολούνται με την επανεκλογή τους αλλά με τα προβλήματα. Ο ίδιος επέσπευσε τα μέτρα για άλλη μια φορά, διαπιστώνοντας ότι οι πολίτες αδυνατούν να αντιμετωπίσουν τα αλλεπάλληλα κύματα ακρίβειας, ενώ στο θέμα της πανδημίας η κυβέρνηση αποφάσισε να συμπεριφέρεται σαν να μην υπάρχει, για να μη δυσαρεστεί «την κοινωνία που πιέζεται» με τα μέτρα. Το ταξίδι στις ΗΠΑ θεωρούν ότι θα δώσει πόντους στον πρωθυπουργό, γι’ αυτό συνεργάτες του τού πρότειναν, πριν ξεθυμάνουν τα μέτρα και μόλις επιστρέψει από το ταξίδι του, να μιλήσει στη Βουλή με αφορμή την πολιτική για την ενέργεια, προκειμένου όλα αυτά να τα κεφαλαιοποιήσει. Το σχέδιο που λένε στην κυβέρνηση ότι έχουν επεξεργαστεί καλύπτει όλο το 2022, σύμφωνα με τους ισχυρισμούς τους, και θα κοστίσει άλλα 2,5 δισεκατομμύρια ευρώ. Η κυβέρνηση δεν θέλει να αφήσει τον ΣΥΡΙΖΑ και το ΚΙΝ.ΑΛ. να μονοπωλούν την «κοινωνική ευαισθησία», όπως λένε οι συνεργάτες του πρωθυπουργού, ο οποίος έχει αποφασίσει να πάει στις εκλογές με στροφή στο κέντρο κι εκεί να δώσει τη μάχη. Γνωρίζουν στη Νέα Δημοκρατία ότι χάνουν και από τα δεξιά τους, αλλά ο Κυριάκος Μητσοτάκης έχει πάρει τις αποφάσεις του. Ενισχυμένος θεωρεί ότι θα βγει και από το συνέδριο της Νέας Δημοκρατίας που ξεκινά την Παρασκευή ο Κυριάκος Μητσοτάκης, αν και δύσκολα αυτό θα συγκινήσει ακόμα και τη βάση τoυ κόμματος – μόνο τους συνέδρους που θα πάρουν μέρος. Το βέβαιο είναι ότι αμέσως μετά το συνέδριο θα αρχίσουν όλοι την προεκλογική εκστρατεία. Αντίστοιχη κομματική κινητικότητα θα έχουν και ο ΣΥΡΙΖΑ και το ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝ.ΑΛ. το επόμενο διάστημα, ελπίζοντας κι εκείνοι σε συσπείρωση των δυνάμεών τους. Πάντως ο Νίκος Ανδρουλάκης βλέπει τον Τσίπρα και τον Μητσοτάκη να διαγκωνίζονται για να κάνουν δική τους τη στεγαστική πολιτική που πρότεινε για τα νέα ζευγάρια. Μόνο που δεν έχουν καταλάβει στη Χαριλάου Τρικούπη αν τους αντιγράφουν ή προσπαθούν να αναδείξουν τα σημεία σύγκλισης. Πάντως ο Αλέξης Τσίπρας την ανέφερε στο συνέδριο του ΣΥΡΙΖΑ και τώρα λέγεται ότι θα την αναφέρει και ο Κυριάκος Μητσοτάκης στο δικό τους. Ανησυχία υπάρχει και για την Τουρκία που άρχισε ξανά τις προκλήσεις ξαφνιάζοντας το Μαξίμου, που δεν το περίμενε μετά τη συνάντηση Μητσοτάκη - Ερντογάν. Η ερμηνεία που δίνουν είναι ότι αυτές οφείλονται στην ενόχληση από το γεγονός ότι ο Έλληνας πρωθυπουργός έγινε δεκτός από τον Πρόεδρο των ΗΠΑ, ενώ ο Τούρκος Πρόεδρος όχι ακόμα. Την κυβερνητική πολιτική στα ρωσο-ουκρανικά υποστήριξε αυτή την εβδομάδα σε συνέντευξή του στην ΕΡΤ και ο Βαγγέλης Βενιζέλος, δηλώνοντας ότι «με επαμφοτερίζοντα τρόπο δεν υπερασπίζεσαι το κεκτημένο σου». Η παρέμβαση αυτή είχε κάποια σημασία γιατί ο Β. Βενιζέλος εμφανιζόταν ενοχλημένος με τον Κυριάκο Μητσοτάκη το προηγούμενο διάστημα, ασκώντας αρκετή κριτική και αφήνοντας αιχμές. Αυτήν τη φορά, ωστόσο, αφενός τον υποστήριξε, αφετέρου τον «κάρφωσε», δηλώνοντας ότι έκανε καλά που συνάντησε τον Ερντογάν, «γιατί αν τώρα δεν αξιοποιήσουμε τα υποθαλάσσια ορυκτά καύσιμα, τα κοιτάσματα σε λίγο θα γίνουν άχρηστα για λόγους οικονομικούς και ενεργειακούς» – κι αυτό ο πρωθυπουργός δεν είπε ποτέ ότι το συζήτησε με τον Τούρκο Πρόεδρο. Οι άσπονδοι φίλοι του υποστηρίζουν ότι τόσο για τον Β. Βενιζέλο όσο και για μερικά ακόμα πρόσωπα που έχουν βρεθεί εκτός κεντρικής σκηνής οι εκλογές με την απλή αναλογική και η πιθανότητα κυβέρνησης συνεργασίας αποτελεί την τελευταία τους ευκαιρία να ξαναβρεθούν στο προσκήνιο και να παίξουν κάποιο ρόλο, ή τουλάχιστον έτσι ελπίζουν. Η συνεκμετάλλευση του Αιγαίου με την Τουρκία που προβάλλει τελευταία ο Βενιζέλος είναι κάτι που θέλουν σχεδόν όλοι οι επιχειρηματίες της ενέργειας και σύμφωνα με πληροφορίες βλέπουν θετικά και κάποιοι στο Μαξίμου, καθώς θεωρούν ότι αυτή θα συνέβαλλε στην οικονομική ανάπτυξη της χώρας. Παρότι και στον ΣΥΡΙΖΑ συμφωνούν πολλοί με αυτό, δεν έχει υπάρξει πολιτικός ως τώρα που να τολμήσει να το διατυπώσει σαφώς και δημόσια, φοβούμενος μην κατηγορηθεί ως «προδότης». Οπότε το σκεπτικό όσων το υποστηρίζουν είναι ότι σε μια οικουμενική ή τεχνοκρατική κυβέρνηση οι δισταγμοί ίσως να αμβλύνονταν αν αναλάμβαναν πρόσωπα που δεν έχουν λόγους να φοβηθούν το πολιτικό κόστος. Τα θέματα αυτά διαπερνάνε οριζόντια σχεδόν όλα τα κόμματα και αν η συζήτηση αυτή ανοίξει, η αντιπαράθεση θα είναι μεγάλη. Για την ώρα η ένταση περισσεύει και χωρίς να τεθεί το θέμα της «συνεκμετάλλευσης» του Αιγαίου.

TALKING POINTS

ΘEΜΗΣ ΜΠAΚΑΣ «Γιατί έχουν εκτοξευτεί οι τιμές των ενοικίων;» α π ό τ ο ν γ ι ά ν ν η π α ν τα ζ ό π ουλο

Η αύξηση των τιμών, το Airbnb και οι περιζήτητες περιοχές αναλυτικοί πίνακες. Μιλά στη LiFO ο πρόεδρος του Πανελλαδικού Δικτύου e-real estate. Γιατί παρατηρείται μεγάλη αύξηση στις μισθώσεις; Το παντοτινό δίλημμα «αγορά με στεγαστικό δάνειο ή ενοίκιο» τη δεδομένη χρονική στιγμή επανήλθε δυναμικά και προβληματίζει σχεδόν το σύνολο των ενοικιαστών στη χώρα μας, ιδιαίτερα τα τελευταία δύο-τρία χρόνια που τα ζητούμενα μισθώματα καταγράφουν αύξηση ακόμη και 20%-30%, ενώ σε πολλές περιοχές του υπολοίπου Αττικής αγγίζουν ακόμη και το 40%. Υπήρχε ανάγκη στην εγχώρια κτηματαγορά για αγορά νεόδμητων ακινήτων. Μην ξεχνάμε ότι εν μέσω μνημονιακών χρόνων ο όρος «νεόδμητο» είχε αντικατασταθεί από τον όρο «απάτητο», λόγω της μη ύπαρξης νεόδμητων κατοικιών σχεδόν για μια δεκαετία. Επίσης, η αύξηση της τουριστικής βιομηχανίας στη χώρα μας, σε συνάρτηση με τις επενδυτικές ευκαιρίες που εμπεριείχε η εγχώρια κτηματαγορά λόγω μνημονίων και μείωσης των τιμών, αποτέλεσε πόλο έλξης αποδόσεων για τους επενδυτές που στόχευσαν τόσο σε οικιστικά όσο και σε τουριστικά ακίνητα. Η νέα γραμμή του μετρό καθώς και τα έργα ανάπλασης αποτελούν διαχρονικά τα κριτήρια που έλκουν τόσο εγχώριους όσο και αλλοδαπούς επενδυτές. Παράλληλα, οι τράπεζες άνοιξαν τη στρόφιγγα των στεγαστικών δανείων. Μπορεί να μην αγγίζουμε το ύψος εκταμιεύσεων τα χρόνια πριν από τα μνημόνια, αλλά από το 2019 και μετά καταγράφεται αυξητική τάση χρόνο με τον χρόνο. Πού οφείλεται το τεράστιο πρόβλημα με τα υψηλά ενοίκια; Η μεγάλη αύξηση των ενοικίων οφείλεται κυρίως στη συσσώρευση πολλών ετών υποαπόδοσης των κατοικιών –πολλοί ιδιοκτήτες οδηγήθηκαν εκεί, προκειμένου να περιορίσουν τις ζημίες των χρόνων της οικονομικής κρίσης– αλλά και στη μη δυνατότητα των ενδιαφερομένων να επενδύσουν στην αγορά ακινήτου για την κάλυψη της στεγαστικής τους ανάγκης. Μάλιστα, όσον αφορά το κέντρο της Αθήνας, όπου καταγράφονται και οι μεγαλύτερες αυξήσεις, οι τιμές ενοικίασης έχουν αυξηθεί κατά 20%-30% κατά μέσο όρο την τελευταία τετραετία, ενώ στις περιοχές εκτός του κέντρου η αντίστοιχη άνοδος εκτιμάται ότι κινήθηκε πέριξ του 10%-15%. Το 2021 η αύξηση των ενοικίων κυμάνθηκε από 3% έως 7%. Γιατί το πρόβλημα με τα υψηλά ενοίκια είναι πιο έντονο στις γειτονιές του κέντρου της Αθήνας; Εκεί οι τιμές ενοικίασης έχουν αυξηθεί κατά 20%-30% κατά μέσο όρο την τελευταία τετραετία, ενώ στις περιοχές εκτός του κέντρου η αντίστοιχη άνοδος εκτιμάται ότι κινήθηκε πέριξ του 10%15%. Πλέον το κόστος στέγασης έχει εκτιναχθεί σε πολύ υψηλά επίπεδα και λόγω της ενεργειακής κρίσης υπάρχουν περιπτώσεις ενοικιαστών των οποίων τα κοινόχρηστα τον μήνα Δεκέμβριο 2021 άγγιξαν ακόμη και τα €210 για κατοικία 85 τ.μ. με κοινόχρηστη θέρμανση. Δηλαδή, περίπου το 25% του μισθώματος για ποσό των 800€/μήνα ή/και το 40% αν πρόκειται για ποσό της τάξεως των 500€/μήνα – αυτό αφορά κυρίως μισθωτήρια προ του 2017. Με το Airbnb τι βλέπετε να συμβαίνει; Υπάρχει αισθητή πτώση; Πράγματι, οι βραχυχρόνιες μισθώσεις καταγράφουν απώλειες της τάξεως του 2,52% το α’ τρίμηνο του 2022 στις top περιοχές του κέντρου της Αθήνας. Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία της AirDNA, η μείωση των εγγεγραμμένων ακινήτων στην πλατφόρμα βραχυχρόνιας μίσθωσης Airbnb στις ίδιες περιοχές αγγίζει το 2,52%, με το σύνολό τους να αριθμεί τα 3.056 το α’ τρίμηνο του 2022.

Διαβάστε ολόκληρη τη συνέντευξη στο lifo.gr.

5.5.22 – lifo

11

από τη βιβιαν σ τ εργι ου

Ελπίζω ότι μετά απ’ όλη αυτή την υποχρεωτική τεχνοφρίκη της περιόδου της πανδημίας οι μεγάλοι χώροι τέχνης θα επανέλθουν δυναμικά σε αυτό που τους κάνει σπουδαίους, την ίδια την τέχνη και την απόλαυσή της, χωρίς χιπστεριές.

Η Βίβιαν Στεργίου είναι συγγραφέας

talkofthetown

και νομικός.

12 lifo – 5.5.22

NO FILTER

SHORTCUT

Μέτρα τέλος, ανάκτηση των αισθήσεων και τέχνη όπως πριν

Ντροπιαστική «πρωτιά» με προβληματικά κριτήρια

Ο μεταπανδημικός κόσμος του πολιτισμού.

T

α τελευταία δύο χρόνια διέλυσαν όλες τις αφελείς ελπίδες μας ότι ένα παγκόσμιο συμβάν καταστροφής θα μας ένωνε. Δεν ήρθαμε πιο κοντά. Δεν γίναμε καλύτεροι, μόνο καχύποπτοι, φοβισμένοι και εθιστήκαμε να συναινούμε στην επιτήρηση. Απομονωθήκαμε. Ταϊστήκαμε μια αίσθηση εγκατάλειψης και στερηθήκαμε πολλά. Μεταξύ άλλων, χάσαμε τη χαρά τού να απολαμβάνεις με όλες τις αισθήσεις οξυμένες τέχνη πλάι σε άλλους ανθρώπους. Μετά από τόσο καιρό περιορισμών είμαι σε ένα μουσείο της Λισαβόνας και κοιτάζω τους άλλους όχι στα μάτια αλλά στα χείλια και στα δόντια τους και σκέφτομαι πόσο υπέροχοι είναι οι άνθρωποι και ότι για εντελώς βασικούς (βιολογικούς;) και χαζούς λόγους αισθάνομαι λιγότερη μοναξιά, μια ένωση με κάτι κοινό. Την τέχνη την απολαμβάνεις πάντα μόνος/-η, αλλά ανάμεσα σε άλλους μόνους/-ες είναι αλλιώς, ενεργοποιείται κάτι βαθύ, μια σύνδεση με τον κόσμο. Το αντίθετο, δηλαδή, απ’ τους περιορισμούς και τα lockdowns (και μόνο που το γράφω έχω triggers). Εδώ και καιρό οι μεγάλοι πολιτιστικοί φορείς παλεύουν να τραβήξουν πάλι τον κόσμο στα θέατρα, τα σινεμά, τις εκθέσεις. Μέχρι τώρα ο κόσμος δεν έχει πειστεί πολύ. Ίσως να μην είχαν την όρεξη να καθίσουν στο σινεμά χωρίς να αγγίζονται. Ίσως να κάηκαν στο Νetflix. Σίγουρα τα χρόνια επιτήρησης, ελέγχου και επιβολής αποστασιοποίησης επέδρασαν πάνω μας, αλλά τώρα έχουμε την ευκαιρία να σκεφτούμε και να κάνουμε επιλογές. Είναι ίδια η εμπειρία της απόλαυσης ενός έργου σε έναν χώρο που έχει σχεδιαστεί με στόχο να δίνει ακριβώς αυτή την απόλαυση (διαφορετική για τον καθένα) και ίδια στα τεχνολογικά περιβάλλοντα που έχουν σχεδιαστεί με στόχο να μας ομαδοποιούν και να διοχετεύουν την προσοχή μας στη διαφήμιση; Φυσικά και όχι. Υπήρξε μια φάση πριν από την πανδημία που κάποια μουσεία φλέρταραν ίσως υπερβολικά με την ιδέα της διάδρασης. Αγόραζες το εισιτήριό σου και σου έλεγαν ότι ταυτόχρονα μπορείς να ψάχνεις πράγματα στο κινητό σου, να σκανάρεις αυτό κι εκείνο το πιξελιασμένο τετραγωνάκι που σου «ερμηνεύει» δήθεν το έργο, να ακούς ταυτόχρονα απ’ τα ακουστικά, να αφήσεις το κινητό σου να σου λέει πάλι πληροφορίες πληροφορίες πληροφορίες. Περιττό να πω ότι η ιδέα δεν με ενθουσίαζε. Δεν γίνεται να πάρεις master στις Kαλές Tέχνες επειδή πήγες σε μια γκαλερί. Θέλει χρόνο, κόπο, αργό διάβασμα, αργή παρατήρηση. Η επικοινωνία με ένα μεγάλο έργο θέλει ελευθερία και ώρα (ώρες!), όχι υπερπληροφόρηση και μια μαθητικού τύπου απόλαυση απ’ το να μαθαίνεις ημερομηνίες και ονόματα αντί να κοιτάς τα χρώματα και τα σχήματα. Ελπίζω ότι μετά απ’ όλη αυτή την υποχρεωτική τεχνοφρίκη της περιόδου της πανδημίας οι μεγάλοι χώροι τέχνης θα επανέλθουν δυναμικά σε αυτό που τους κάνει σπουδαίους, την ίδια την τέχνη και την απόλαυσή της, χωρίς χιπστεριές. Χωρίς αυτό να σημαίνει ότι δεν είναι σπουδαίο που όλοι οι σημαντικοί φορείς αύξησαν τη διαδικτυακή τους παρουσία, προσφέροντας στους απλούς ανθρώπους, εμάς, πληροφόρηση, μουσικές και εικόνες που παλιότερα προορίζονταν για μια αδιάφορη ανδροκρατούμενη ελίτ πλουσίων. Είναι γνησίως επαναστατικό αυτό που συμβαίνει με την online παρουσία σημαντικών χωρών τέχνης. Είναι όμορφο, δημοκρατικό και θα μας αλλάξει προς το καλύτερο. Αλλά τι γίνεται με το offline μετά την κλεισούρα; Οι μεγάλοι πολιτιστικοί φορείς πρέπει να δημιουργήσουν/συντηρήσουν/ενισχύσουν offline χώρους τέχνης όπου, απασχολημένοι με διαφορετικές δράσεις, οι επισκέπτες θα θέλουν να παραμείνουν για πολλές ώρες έξω, στον πραγματικό κόσμο, ανάμεσα σε άλλους. Θα χρειαστεί να εκπαιδεύσουν αποφασιστικά το κοινό τους στη συγκέντρωση και στην απόλαυση της τέχνης με φυσική παρουσία. Υπάρχει κάτι που δεν αποτυπώνεται σε μια φωτογραφία στο iPhone. Και δεν έχω κατά νου το να απολαμβάνεις έναν Ρέμπραντ αλλά και video art και περφόρμανς και οτιδήποτε εντελώς σύγχρονο που μιλάει για το τώρα. Άλλωστε, μέχρι τεχνο-ουτοπιστές και αντιφρονούντες να πετύχουν την εκ νέου κατάληψη του διαδικτυακού χώρου από τους ελάχιστους κολοσσούς που ελέγχουν την κίνηση του διαδικτύου τώρα, ο κοινός offline χώρος στις δημοκρατικές χώρες (ένα μουσείο, ο δρόμος, μια δημόσια συζήτηση) θα παραμένει ο κατεξοχήν τόπος καλλιτεχνικής δημιουργίας, πολιτικού διαλόγου και αμφισβήτησης.

Πρώτη από το τέλος ανάμεσα στις ευρωπαϊκές χώρες και 108η στον κόσμο εμφανίστηκε η Ελλάδα στην ετήσια κατάταξη του Δείκτη Ελευθερίας του Τύπου που δημοσίευσαν οι Δημοσιογράφοι Χωρίς Σύνορα. Όχι ότι δεν έχουμε τα χάλια μας, αλλά μοιάζει κάπως υπερβολική αυτή η θέση. απ ό τ ο ν δημ ήτ ρη π ολ ι τάκη

Ουδείς αντιλέγει (σοβαρά) ότι η κατάσταση των μέσων είναι πολλαπλώς προβληματική, κάποια από τα κριτήρια που μας καταβαράθρωσαν όμως στη συγκεκριμένη κατάταξη μοιάζουν επίσης προβληματικά.

Ά

λλο να είσαι κάπου στη γαλαρία κι άλλο να είσαι τελευταίος, πρώτος δηλαδή από το τέλος, εκεί όπου βρέθηκε η χώρα μας στην ετήσια κατάταξη του οργανισμού Δημοσιογράφοι Χωρίς Σύνορα που δημοσιεύτηκε χθες. Σύμφωνα με τον Δείκτη Ελευθερίας του Τύπου, η Ελλάδα γκρεμίστηκε 38 θέσεις από πέρσι, καταλήγοντας στην 108η θέση σε σύνολο 180 χωρών και τελευταία στην Ευρώπη. Οι χώρες διαχωρίζονται σε πέντε διαφορετικές «αποχρώσεις» όσον αφορά την κατάσταση που επικρατεί σε καθεμιά στο ζήτημα της ελευθερίας του Τύπου (καλή – ικανοποιητική – προβληματική – δύσκολη – πολύ σοβαρή) κι εμείς πλέον φαίνεται να έχουμε σταθεροποιηθεί ανάμεσα στις «προβληματικές». Ουδείς αντιλέγει (σοβαρά) ότι η κατάσταση των μέσων είναι πολλαπλώς προβληματική, κάποια από τα κριτήρια που μας καταβαράθρωσαν όμως στη συγκεκριμένη κατάταξη μοιάζουν επίσης προβληματικά. Δεν ξέρω δηλαδή κατά πόσο η δολοφονία του Γιώργου Καραϊβάζ, η οποία επιβάρυνε σημαντικά τη θέση μας στη λίστα, έχει να κάνει ακριβώς με το επίπεδο της ελευθερίας του Τύπου στη χώρα μας. Ούτε νομίζω ότι ισχύει αυτό που αναφέρεται σχετικά με τη χώρα μας σε κάποιο άλλο σημείο του φετινού απολογισμού, ότι δηλαδή «ακτιβιστές της άκρας αριστεράς και της άκρας δεξιάς τακτικά επιτίθενται στις εγκαταστάσεις των μέσων που θεωρούν ιδεολογικούς τους εχθρούς». Αναφέρεται επίσης η επίμαχη τροποποίηση του άρθρου 191 του Ποινικού Κώδικα με σκοπό την ποινικοποίηση της διασποράς ψευδών ειδήσεων («ικανών να προκαλέσουν ανησυχίες ή φόβο στους πολίτες ή να κλονίσουν την εμπιστοσύνη του κοινού στην εθνική οικονομία, στην αμυντική ικανότητα της χώρας ή στη δημόσια υγεία»), μένει να αποδειχτεί πόσο προβληματική και επικίνδυνη μπορεί να αποδειχτεί μια διάταξη που σηκώνει πολλές και δυσοίωνες ερμηνείες. Κατά τα λοιπά, τονίζεται το προφανές, δηλαδή η όλο και πιο έντονη χειραγώγηση των ΜΜΕ λόγω των οικονομικών προβλημάτων τους και της εξάρτησής τους από το κρατικό χρήμα και οικονομικά και πολιτικά συμφέροντα. Την πρώτη χρονιά που εμφανίστηκε ο συγκεκριμένος δείκτης (το 2002) η Ελλάδα είχε πλασαριστεί χαλαρά στην αξιοπρεπή (έως και τιμητική) 19η θέση. Δεν υπήρχαν τότε θέματα χειραγώγησης και διαπλοκής; Προφανώς και υπήρχαν. Θα μπορούσε μάλιστα να ισχυριστεί κανείς ότι το επίπεδο της δημοσιογραφικής κάλυψης στη χώρα μας έχει ανέβει αισθητά από τότε, επειδή πλέον υπάρχει πρόσβαση σε πολύ περισσότερες ανεξάρτητες φωνές και πλατφόρμες, ασχέτως του αν τα μεγάλα μέσα μοιάζουν πιο προβλέψιμα και καθεστωτικά από ποτέ και πολλά από τα αναρίθμητα μικρά δεν πληρούν ούτε τους στοιχειώδεις δημοσιογραφικούς κανόνες. Τότε υπήρχαν μόνο οι δεινόσαυροι. Σε κάθε περίπτωση, και παρά τις όποιες ενστάσεις μπορεί να έχει κανείς για τα κριτήρια και για τη μεθοδολογία που ακολουθήθηκε, είναι ντροπιαστική και ανησυχητική η θέση της χώρας στη συγκεκριμένη κατάταξη. Επισκιάστηκαν όμως έτσι κάποια κρίσιμα συμπεράσματα αυτής της έρευνας που δεν αφορούν μόνο εμάς αλλά έχουν να κάνουν με την κατάσταση των μέσων διεθνώς. Σύμφωνα με το σχετικό πόρισμα των Δημοσιογράφων Χωρίς Σύνορα, μοιάζει εκτός ελέγχου παγκοσμίως η «ραγδαία και πολυεπίπεδη αύξηση των εντάσεων και της πόλωσης, η οποία ενισχύεται από το χάος της πληροφορίας που επικρατεί και την αντίστοιχη ενθάρρυνση των ψευδών ειδήσεων και της προπαγάνδας… Μέσα στις δημοκρατικές κοινωνίες, οι διχασμοί εντείνονται ως αποτέλεσμα της ανάπτυξης μέσων γνώμης που ακολουθούν το “μοντέλο του Fox News” και της διασποράς των δικτύων παραπληροφόρησης που εκμεταλλεύονται τον τρόπο λειτουργίας των social media…».

Υ Ένα γεύμα που φτιάχτηκε «καθαρά από αγάπη» Βρεθήκαμε σε ένα από τα κοινωνικά γεύματα της Food on με τη στήριξη του AVA για μια πολύ ξεχωριστή εμπειρία, «Καθαρά από Αγάπη».

© παντελής κονσολάκης

© παντελής κονσολάκης

© παντελής κονσολάκης

ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΦΡΟΔΙΤΗ ΣΑΚΚΑ

πάρχουν μερικά πράγματα που έχουν τη δύναμη να μας ενώσουν. Όπως η στιγμή που θα μαζευτούμε γύρω από ένα τραπέζι για να απολαύσουμε ένα καλό γεύμα. Κι έτσι, η ανθρώπινη ανάγκη για τροφή ανάγεται σε μια ιεροτελεστία ανταλλαγής ιδεών, εμπειριών, απόψεων. Γύρω από το τραπέζι, είμαστε όλοι ίσοι. Έχουμε τις ίδιες ανάγκες για τροφή και τις ίδιες ανάγκες για αλληλεπίδραση με άλλους ανθρώπους. Αξίζουμε όλοι τον ίδιο σεβασμό και αποδοχή. Σε αυτήν τη φιλοσοφία βασίζεται το έργο της Food on, που εδώ και αρκετά χρόνια διοργανώνει κοινωνικά γεύματα σε συνεργασία με διάφορα εστιατόρια, με σκοπό να φέρει κοντά ανθρώπους από διαφορετικές κοινωνικές ομάδες, που έχουν να μοιραστούν διαφορετικές εμπειρίες. Τo social dining, με αφορμή τη χαρά του να μοιράζεσαι το φαγητό, δίνει την ευκαιρία για νέες επαγγελματικές και κοινωνικές επαφές στα άτομα που ωφελούνται, ενώ η εμπειρία που αποκομίζουν είναι χρήσιμη στην αναζήτηση εργασίας, καθώς δοκιμάζουν στην πράξη τις ικανότητές τους, αποκτούν νέες δεξιότητες, ενεργοποιούνται και εξελίσσονται. Σε ένα τέτοιο γεύμα είχαμε την ευκαιρία να παρευρεθούμε πρόσφατα, το πρώτο από μια σειρά κοινωνικών γευμάτων που διοργανώνει το Food on με τη στήριξη του AVA και όραμα για μια καλύτερη κοινωνία. Στο εστιατόριο Ρακί Μεζέ στην Καλλιθέα τα τραπέζια ήταν στρωμένα και ο κόσμος σιγά-σιγά μαζευόταν για ένα γεύμα που διοργανώθηκε με πολλή αγάπη. Αφού έγιναν οι πρώτες συστάσεις, καθίσαμε γύρω από το τραπέζι και δεν χρειάστηκε πολύς χρόνος για να ξεκινήσουν οι συζητήσεις, τα πρώτα γέλια και η ανταλλαγή όλων όσα γεμίζουν την καθημερινότητά μας. Δεν ήταν, όμως, μόνο το περιεχόμενο των συζητήσεων που έκανε την ατμόσφαιρα ξεχωριστή, ήταν η επαφή ανάμεσα σε ανθρώπους που δεν γνωρίζονταν μεταξύ τους και μέσα σε λίγη ώρα βρέθηκαν να μιλούν για όλα όσα τους ενώνουν. Για κάθε νόστιμο πιάτο που κατέφθανε στο τραπέζι, ξεκινούσε και μια νέα συζήτηση. Η απόλαυση των γεύσεων συμπλήρωσε ιδανικά την απόλαυση της συζήτησης και οι ώρες κύλησαν χωρίς καν να το καταλάβουμε. Απ’ όλα τα γύρω τραπέζια μπορούσες να ακούσεις κάθε είδους διάλογο, από θέματα σημαντικά μέχρι τις πιο αστείες προσωπικές ιστορίες. Κάθε πιάτο, κάθε διαφορετική γεύση και μια νέα καινούργια επαφή και σύνδεση. Τι χρειαζόταν, λοιπόν, για να έρθουμε όλοι πιο κοντά; Να μαζευτούμε απλώς γύρω από ένα μεγάλο τραπέζι, χωρίς προκαταλήψεις και στερεότυπα, γεμάτοι σεβασμό και αποδοχή. «Καθαρά από Αγάπη», δηλαδή. Με όχημα, λοιπόν, μία από τις πιο βασικές μας ανάγκες, την τροφή, το AVA στηρίζει το πολύτιμο έργο της Food on και μαζί στοχεύουν στη δημιουργία ενός μέλλοντος χωρίς κοινωνικούς αποκλεισμούς, βασισμένο στην κοινωνική ενσωμάτωση και ενδυνάμωση συνανθρώπων μας που ζουν σε συνθήκες φτώχειας. Το αποτέλεσμα είναι γεύματα σαν κι αυτό, που είναι κάτι πολύ παραπάνω από την εκπλήρωση μιας βιολογικής ανάγκης. Φεύγοντας, το συναίσθημα ήταν ένα: ευχαρίστηση, το είδος της ευχαρίστησης που προέρχεται μόνο από τις αληθινές, ανθρώπινες επαφές. Από δω και πέρα, ας κάνουμε όλοι ό,τι μπορούμε για να ζούμε σε μια κοινωνία όπου οι κοινωνικοί αποκλεισμοί είναι παρελθόν και μπορούμε να βρισκόμαστε όλοι γύρω από ένα μεγάλο τραπέζι γι’ αυτό ακριβώς που είμαστε, ίσοι.

5.5.22 – lifo

13

FOOTNOTES

GUEST EDITOR

Μάνα raver

Πόλεμος στην Ουκρανία: Νέα Γιάλτα ή νέα διλήμματα;

Το να γράφεις για τη μητρότητα στην Ελλάδα είναι λίγο σαν να γράφεις για το σεξ – γίνεσαι αυτή που γράφει ή μιλάει αποκλειστικά για το «ειδικό» της θέμα.

α π ό τη δ ε σποι να τρ ι β ολη

talkofthetown

Αν υπάρχει μια ερώτηση που προκύπτει ξανά και ξανά από τη στιγμή που γίνεσαι μητέρα, είναι το «ποια είμαι».

14 lifo – 5.5.22

Συνηθίζουμε να λέμε ότι η Ιστορία δεν επαναλαμβάνεται και μάλλον δεν διδάσκεται κιόλας. Οι αναλογίες της όμως συχνά είναι εντυπωσιακές, δημιουργώντας επάλληλους, αλλά όχι ταυτόσημους ιστορικούς κύκλους.

Έ

να μικρό δώρο για τη γιορτή μου! Γιώργης <3 ΥΓ.: Η μπάρα περιέχει φουντούκια, μέλι, μελάσα, φιστίκια, χουρμάδες, καρύδα και σοκολάτα». Έγραψα αυτήν τη φράση με στιλό δεκατέσσερις φορές σε κάρτες από λευκό χαρτόνι που είχα κόψει μόνη μου κι έβαλα επάνω και αυτοκόλλητη κορδέλα διακόσμησης, κάτι σαν χρωματιστό σελοτέιπ. Μου πήρε μιάμιση ώρα. Όταν τέλειωνα το γράψιμο, μίσησα λίγο τον εαυτό μου. Όσο έβαζα τις κάρτες με πονεμένο χέρι (τενοντίτιδα, γλυκιά, μικρή μου αγάπη) στα σακουλάκια που είχα ετοιμάσει για τους συμμαθητές του γιου μου στον παιδικό σταθμό –περιείχαν μια μπάρα και ένα μικρό παιχνιδάκι–, έπιασα τον εαυτό μου να απορεί. Πάντα έλεγα ότι δεν θα γίνω αυτή η μάνα που κάνει χειροτεχνίες, τις οποίες και μισώ απόλυτα, ή που κάθεται και γράφει τα συστατικά της μπάρας «γιατί κάποιο παιδάκι μπορεί να έχει αλλεργία». «Ποια είσαι;» σκέφτηκα σχεδόν κοροϊδευτικά. Αν υπάρχει μια ερώτηση που προκύπτει ξανά και ξανά από τη στιγμή που γίνεσαι μητέρα, είναι το «ποια είμαι». Όταν αποκτάς ένα παιδί είναι περίπου σαν να περνάει από τη ζωή σου ένας οδοστρωτήρας. Δεν είναι μόνο η καθημερινότητα που αλλάζει ριζικά, το ότι μαθαίνεις να δουλεύεις σε εικοσάλεπτα διαλείμματα ή ότι αναπτύσσεις έναν πολύπλοκο προγραμματισμό που θυμίζει τζένγκα με τουβλάκια (ανά πάσα στιγμή κάποιος μπορεί να τραβήξει ένα και το οικοδόμημα να καταρρεύσει). Δεν είναι καν ότι ανακαλύπτεις πως δεν χρειάζεται καν να προσπαθήσεις για να κάνεις την ηρωική υπέρβαση – αγαπάς το παιδί σου περισσότερο από σένα, έτσι απλά και κάπως αυτόματα, χωρίς ιδιαίτερη σκέψη ή πρόθεση. Ίσως η μεγαλύτερη έκπληξη για μένα ήταν πως η μητρότητα σε κάνει να επανεξετάσεις τις βασικότερες σχέσεις της ζωής σου. Όταν γίνεσαι γονιός, ξαφνικά στέκεσαι απέναντι στους γονείς σου και κρίνεις από την αρχή το πώς μεγάλωσες. Το ίδιο ισχύει για όλες τις κοντινές σου σχέσεις. Ο χρόνος σου είναι ελάχιστος, τον διαθέτεις μόνο εκεί που είναι απολύτως απαραίτητο. Η μητρότητα και η γονεϊκότητα εν γένει είναι μια σεισμική αλλαγή. Δεν είμαι σίγουρη ότι έχω διαβάσει πολλά ειλικρινή κείμενα ή πολλές διαφορετικές ιστορίες για το πόσο ριζική είναι αυτή η αλλαγή, για το τι σημαίνει να γίνεσαι χίλια κομμάτια, να θες να βγάλεις πλοκάμια για να τα προλάβεις όλα αλλά και για το πόσο αστεία και υπέροχη μπορεί να είναι η ζωή με ένα παιδί. Ίσως γι’ αυτό ήθελα πολύ να γράψω αυτό το κείμενο, αλλά ταυτόχρονα δεν ήθελα και καθόλου να γράψω αυτό το κείμενο. Υπάρχει η αντίληψη πως για τη μητρότητα και για τα παιδιά γράφεις σε κάποιο «ειδικό» μέρος μόνο για γυναίκες, σε site και γκρουπ για «μανούλες» δίπλα σε διαφημίσεις για φωλιές και αποστειρωτές και χορηγούμενα ποστ («Φιλεναδούλες μου, το ριλάξ Βambinino θα κρατήσει το μικρό σας αγγελούδι χαρούμενο») που μοιράζονται «πρακτικά μυστικά» για τους κολικούς και το τάισμα. Το να γράφεις για τη μητρότητα στην Ελλάδα είναι λίγο σαν να γράφεις για το σεξ – γίνεσαι αυτή που γράφει ή μιλάει αποκλειστικά για το «ειδικό» της θέμα. Πόσο ειδικό θέμα μπορεί να είναι η μητρότητα; Θέλω να πω, οι περισσότεροι έχουμε ή είχαμε μια μάνα. Ας ωριμάσουμε και ας δεχτούμε τη μητρότητα ως ένα κομμάτι κανονικής καθημερινής ζωής και ας σταματήσουμε επιτέλους να καταχωνιάζουμε αυτή την εμπειρία σε ένα ειδικό, ξεχωριστό κουτάκι.

απ ό t o n στ έφαν ο καβαλ λ ι εράκη

Η Ουκρανία κινδυνεύει να μετατραπεί σε ένα μόνιμο πολεμικό θέρετρο με κλιμακώσεις και υφέσεις, με ημιμόνιμες πολιτικές καταστάσεις, με λαϊκές δημοκρατίες που θα αναγνωρίζει η Ρωσία μόνο και δορυφορικά κράτη.

Σ

τις 3 Φεβρουαρίου 1945, στη Γιάλτα, στη νότια Κριμαία, εκεί όπου σήμερα διαδραματίζονται τα πολεμικά γεγονότα, η ομώνυμη συμφωνία καθόρισε τις σφαίρες επιρροής του μεταπολεμικού κόσμου αλλά και την ανάγκη του δυτικού κόσμου για μια έντιμη ειρήνη, όπως εκφράστηκε από τον Ρούσβελτ. Η τόσο σημαντική Συμφωνία της Γιάλτας, υποτιμημένη από την ελληνική βιβλιογραφική μελέτη, έχει παρουσιαστεί στα ελληνικά πράγματα κυρίως για το κομμάτι του μοιράσματος των σφαιρών επιρροής, θέμα που αφορούσε καίρια και την Ελλάδα. Στην πραγματικότητα η Γιάλτα ήταν μια τεράστια νίκη της σοβιετικής διπλωματίας που εκμεταλλεύτηκε την ανάγκη των δυτικών κρατών για ειρήνη αλλά και τη φυσική αδυναμία των συνομιλητών του Στάλιν. Ο ίδιος κέρδισε στο διαπραγματευτικό τραπέζι την Πολωνία, ένα τσαρικό αλλά και σοβιετικό απωθημένο, και κυρίως τη Ρουμανία, που, αν και δεν είχε φιλοκομμουνιστικές δυνάμεις να κυριαρχούν, δόθηκε στη σοβιετική σφαίρα επιρροής. Το αντάλλαγμα ήταν το μεσογειακό απωθημένο του Τσόρτσιλ, η Ελλάδα. Γύρω από το διαπραγματευτικό τραπέζι που θα καθόριζε τη μεταπολεμική ειρήνη με τα ανάλογα τιμήματά της κάθισε ο Αμερικανός Πρόεδρος Φραγκλίνος Ρούσβελτ, που προσπαθούσε να κρύψει τη βαριά του παράλυση βοηθούμενος από έναν βαρύ ατσαλένιο μηχανισμό στήριξης, ο Στάλιν, που υπέφερε από χρόνια ψωρίαση, αμυγδαλίτιδα και ρευματισμούς, ενώ τον ταλαιπωρούσαν και τα κολλημένα δάχτυλα στο αριστερό του πόδι. Τέλος, ο Τσόρτσιλ είχε γίνει υπέρβαρος, με αποτέλεσμα συχνά να μη χωράει σε καρέκλες, ο «μαύρος σκύλος» της κατάθλιψης τον κυνηγούσε χρόνια, έπαιρνε βαρβιτουρικά για τον ύπνο, ενώ η σχέση του με το αλκοόλ παρέμενε προβληματική – το υπερβολικά αραιωμένο Johnnie Black μαύρο και η παλαιωμένη Pol Roger σαμπάνια ήταν τα αγαπημένα του ποτά. Ο πιο ακμαίος ηγέτης του δυτικού κόσμου, ο στρατηγός Ντε Γκολ της Γαλλίας, αποκλείστηκε από τη συνάντηση. Ο αποκλεισμός αυτός θα βάραινε πάντα τον ίδιο, τόσο σε σχέση με την πολιτική του πορεία όσο και με την καχύποπτη στάση του απέναντι στη Μεγάλη Βρετανία, αλλά και τη γαλλική πολιτική σκηνή για πολλά χρόνια. Η « έντιμη ειρήνη» της Γιάλτας είχε πολλαπλό τίμημα, βασίστηκε στην ισχύ, έθεσε τα θεμέλια ενός σκληρού Ψυχρού Πολέμου, αποφάσισε ερήμην των λαών, από την άλλη εξασφάλισε μια ειρήνη που αν και δεν ήταν γενικευμένη, απομάκρυνε το ενδεχόμενο μιας εκτεταμένης παγκόσμιας σύρραξης και μια ισορροπία του τρόμου στη χρήση των πυρηνικών. Το 2022, ο Πούτιν, εκφράζοντας μετατσαρικά και μετασοβιετικά οράματα, θέλει να επιβάλει μια κυριαρχία στη « νοτιοδυτική Ρωσία», όπως χαρακτήριζε την Ουκρανία ο Στάλιν, εκτελώντας την ιντελιγκέντσιά της και επιβάλλοντας τον τρομερό δολοφονικό λιμό των τριών εκατομμυρίων νεκρών, για να τη θέσει στη σοβιετική κυριαρχία. Απέναντί του βρίσκονται ο εμφανώς ταλαιπωρημένος και γηραιός Αμερικανός Πρόεδρος, ο Βρετανός πρωθυπουργός, θαυμαστής του Τσόρτσιλ, και ο ακμαίος και με ανανεωμένη λαϊκή εντολή Γάλλος Πρόεδρος, τον οποίον ο Πούτιν είχε τοποθετήσει στο μακρύ τραπέζι των διαπραγματεύσεων, εκείνο της απαξίωσης. Υπάρχουν τα νέα δεδομένα για μια νέα Γιάλτα, προφανώς όμως όχι στην ίδια περιοχή, που πλέον δοκιμάζεται πολεμικά; Θα ήταν μια τεράστια υποχώρηση για τον δυτικό κόσμο και για το διεθνές σύστημα έννομης τάξης, το οποίο θα εξέπιπτε πάλι από τον κόσμο της ισχύος. Κυρίως όμως θα ήταν μια ανισομερής διαπραγμάτευση ενός κόσμου που, πέρα απ’ όλες τις παθογένειες, εφαρμόζει δημοκρατικούς κανόνες απέναντι σε έναν κόσμο που όχι μόνο έχει απολέσει τα όποια δημοκρατικά προσχήματα αλλά κάνει συστηματικό υβριδικό και όχι μόνο πόλεμο στο δημοκρατικό κεκτημένο, χρηματοδοτώντας και καλύπτοντας ακραία κινήματα σε όλη την Ευρώπη. Αν δεν υπάρξουν, βέβαια, διαπραγματεύσεις, η Ουκρανία κινδυνεύει να μετατραπεί σε ένα μόνιμο πολεμικό θέρετρο με κλιμακώσεις και υφέσεις, με ημιμόνιμες πολιτικές καταστάσεις, με λαϊκές δημοκρατίες που θα αναγνωρίζει η Ρωσία μόνο και δορυφορικά κράτη και, εν τέλει, με μια ζώνη κυριαρχίας θολή και εκτός διεθνούς πραγματικότητας. Το κυριότερο είναι ότι η ίδια η Ρωσία θα βρεθεί μόνιμα εκτός του διεθνούς συστήματος –συμβαίνει εδώ και πολλά χρόνια στον αθλητισμό εξάλλου και σε άλλες παγκόσμιες διοργανώσεις–, κάτι που δεν ξέρουμε τι επιπλοκές θα προκαλέσει τελικά, με τις δύο μεγαλύτερες χώρες της Ευρώπης, Ρωσία και Ουκρανία, αποσαθρωμένες και αλληλοεξοντωμένες. Και το ερώτημα που τίθεται μοιάζει αμείλικτο: τι θα θυσιαστεί αυτήν τη φορά, η ειρήνη ή η δημοκρατία; Η Γιάλτα παρέδωσε το σύνολο της ανατολικής Ευρώπης σε ένα καθεστώς ανελευθερίας για πάνω από μισό αιώνα. Ήταν το τίμημα για την ειρήνη που ήθελε ο Ρούσβελτ. Σήμερα στην Ουκρανία το διακύβευμα είναι προς τα πού θα γείρει η ζυγαριά, προς τη δημοκρατία και την ελευθερία ή προς την επιβολή της ισχύος και της ανελευθερίας. Το δίλημμα που απέφυγε η Γιάλτα επανέρχεται σήμερα στη «μαύρη Γη» της Ουκρανίας, όπως την περιέγραφε ο Ηρόδοτος.

5.5.22 – lifo

15

talkofthetown 16 lifo – 5.5.22

39

με το δίδυμο του

Myran

σ υν ε ν τ ε υξ η : ζ ω η π α ρα σ ι δ η φ ω τ ο γ ραφ ι ε σ : π α ρ ι σ τα β ι τ ι α ν

Ο Σουηδός Martin Olofsson εγκαταστάθηκε στην Αθήνα όταν αυτή αναγνώριζε μόνο το ιταλικό design. Μαζί με την Αγγελική Παπαβασιλείου είδαν μέσα στα χρόνια της πανδημίας τους κατοίκους της πόλης να ανακαλύπτουν μερικά από τα πιο εμβληματικά αντικείμενα του σκανδιναβικού design και να ανανεώνουν τους καναπέδες τους μαζικά.

πίσω στο 2004, o martin olofsson είχε στη διάθεσή του μόλις είκοσι τετραγωνικά στον δρόμο της ερεσού στα εξάρχεια, εγκαταστάθηκε δίπλα στο ψιλικατζίδικο της κυρίας Λίτσας και έτρωγε μαγειρευτά στον Μπαρμπαγιάννη. Είχε τέσσερις καρέκλες, κρεμασμένες στον τοίχο γιατί δεν χωρούσαν αλλιώς στο μαγαζί, ένα τραπέζι, μία πολυθρόνα και ένα φωτιστικό, αυτά. Ερωτικός μετανάστης, ένας Σουηδός που βρέθηκε από το Λονδίνο, όπου σπούδαζε, στην Ελλάδα, μην ξέροντας στην αρχή με τι να ασχοληθεί. «Δεν μιλούσα λέξη ελληνικά. Παράλληλα, με ενδιέφερε πάντα το design, είχα μεγάλο πάθος γι’ αυτό, αλλά δεν είχα σπουδάσει κάτι σχετικό, μουσικολογία, φιλοσοφία, arts management. Παρατήρησα, λοιπόν, ότι το σκανδιναβικό design δεν ήταν διαδεδομένο εδώ, ενώ την ίδια στιγμή υπήρχε μεγάλη κινητικότητα στη Σουηδία στο contemporary design και αυτό δεν είχε καμία σχέση με το ξύλο. Είχαν εμφανιστεί καινούργια υλικά, γινόντουσαν πειράματα, υπήρχε ένα φουτουριστικό κίνημα που με ενδιέφερε πολύ. Το μαγαζί ήταν αρκετά αβανγκάρντ για τα τότε δεδομένα».

5.5.22 – lifo

17

39 λεπτά με το δίδυμο του Myran

talkofthetown

Φωκυλίδου 3, 210 3824744, www. myran.gr

18 lifo – 5.5.22

Την πόρτα του Myran περνούν τότε design nerds και αρχιτέκτονες, «αυτοί που πάντα ψάχνουν στην πόλη κάτι καινούργιο για να το επισκεφτούν πρώτοι. Έμπαιναν και πολλές κυρίες από τη γειτονιά που ήθελαν να πάρουν ένα σκαμπό για την κουζίνα τους, αλλά μετά έβλεπαν την τιμή. Εγώ τότε μπορεί να έβγαινα μέχρι τις πέντε το πρωί και να άνοιγα στις έντεκα και στις δώδεκα το μαγαζί, όποτε ήθελα. Ήταν λίγο περίεργη φάση, αλλά έμαθα τη δουλειά», θυμάται γελώντας. «Παρ’ όλα αυτά, μας επισκέπτεται κόσμος που ξέρει το μαγαζί από την πρώτη του διεύθυνση». Τρία χρόνια μετά μετακόμισε το μαγαζί του στα ψηλά του Κολωνακίου, στην οδό Φωκυλίδου και στη γειτονιά της Δεξαμενής. Με την Αγγελική Παπαβασιλείου γνωρίζονταν από τις σπουδές τους, εκείνη δούλευε επί πολλά χρόνια στην γκαλερί της Ρεβέκκας Καμχή, παράλληλα άρχισε να ασχολείται και με τη χονδρική του Μyran. «Βρέθηκα εδώ στη μεγάλη κρίση, όταν το Κολωνάκι δεν είχε καμία σχέση με αυτό που είναι τώρα. Ήταν όλα κλειστά και υπήρχαν μέρες που δεν έμπαινε κανείς στο μαγαζί», όπως περιγράφει η ίδια. Παρ’ όλα αυτά, και ενώ είχαν αφοσιωθεί σε κάτι εξειδικευμένο και τσιμπημένο για τα τότε δεδομένα, οι δυο τους κατάφεραν να διατηρήσουν το μαγαζί μέχρι σήμερα, επίτευγμα σημαντικό αν αναλογιστεί κανείς πως το Μyran άνοιξε την ίδια εβδομάδα που το κατάστημα γνωστής πολυεθνικής σουηδικής εταιρείας επίπλων και οικιακού εξοπλισμού έκανε εγκαίνια στον Διεθνή Αερολιμένα Αθηνών, καλύπτοντας επιφάνεια 25.000 τετραγωνικών μέτρων. Συνεργάζονται με διακεκριμένα αρχιτεκτονικά γραφεία της πόλης και με ξενοδοχεία πολλών αστέρων, δουλεύουν πολύ συχνά με τους K-Studio, συνέβαλαν σημαντικά στην εικόνα που ήθελε να δώσει ο Στέλιος Κόης στο εστιατόριο Delta της Αθήνας και οι OOAK architects στο Imperfecto της Ουάσινγκτον.

«O Μartin έχει υπάρξει πολύ συνεπής σε αυτό που κάνει, οπότε με τα χρόνια αυτή η συνέπεια μάς βοήθησε πολύ στη συνεργασία μας με τους αρχιτέκτονες και με το εξωτερικό. Όπως μας βοήθησε πολύ το ότι ξαφνικά όλοι πάνε στην Κοπεγχάγη για διακοπές, ότι έχει γίνει ένα μπαμ με το σκανδιναβικό design παγκοσμίως που έφτασε εδώ μέσω του Ιnstagram». «Όταν άνοιξε το μαγαζί, το μόνο design που αναγνώριζε η Αθήνα ήταν το ιταλικό. Έμπαινε κόσμος δηλαδή και έλεγε, “εντάξει, ωραία είναι αυτά που έχετε, αλλά δεν είναι του στυλ μας εδώ στην Ελλάδα”. Τους άρεσε όμως και αυτή η πιο μίνιμαλ πρόταση. Tώρα μπαίνουν και θέλουν να κάνουν το σπίτι τους εντελώς σκανδιναβικό», θα συμπληρώσει εκείνος. «Όταν ανοίξαμε μετά την καραντίνα ερχόταν κόσμος που ήξερε τα προϊόντα καλύτερα από εμάς, είχαν μελετήσει, μας έλεγαν “αυτό το φωτιστικό βγαίνει και σε είκοσι έξι εκατοστά διάμετρο και σε μπλε χρώμα”. Η Αγγελική Παπαβασιλείου μου εξηγούσε πως σε όσα σπίτια έχει μπει στη Σουηδία έχει παρατηρήσει πως δεν υπάρχει δωμάτιο στο οποίο δίνουν μεγαλύτερη προσοχή και άλλα να τα αφήνουν πιο παραμελημένα, ότι ακριβώς επειδή περνάνε χρόνο μέσα σε αυτό φροντίζουν όλοι οι χώροι να είναι καλαίσθητοι, κάτι που μου θύμισε το δικό μου ταξίδι στην Κοπεγχάγη, όταν θαύμασα το σπίτι ενός φίλου μου που έχει εγκατασταθεί μόνιμα εκεί, όπως και τις λεπτομέρειες όσων άλλων μπόρεσα να δω ενώ βολτάραμε. «Το ότι μείναμε αναγκαστικά πολύ στο σπίτι μας τα τελευταία χρόνια νομίζω πως άλλαξε πολύ τον τρόπο που σκεφτόμαστε γι’ αυτό». Αν είδαν ότι υπάρχει κάτι που θέλαμε να ανανεώσουμε σε καιρό πανδημίας, ήταν οι καναπέδες μας, «δεν νομίζουμε ότι έχουμε πουλήσει περισσότερους ποτέ. Ακόμα και όταν ανοίξαμε, είχαμε ουρά γι’ αυτούς» – θα δείτε να τρέχουν και μια σχετική καμπάνια στη σελίδα τους μέχρι τον Ιούνιο.

Arne Jacobsen, Hans J. Wegner, Borge Mogensen, Kaare Klint, Alvar Aalto, Bruno Mathsson: αυτά είναι τα ονόματα των πιονιέρων αρχιτεκτόνων και σχεδιαστών επίπλου που προτείνουν ως εισαγωγή στην ιστορία του σκανδιναβικού design που εμφανίζεται στα ’30s και στη δεκαετία 1940-50, οπότε παρουσιάζονται αριστουργήματα. Όμως τους ίδιους τους ενδιαφέρει ιδιαίτερα το σύγχρονο design, γι’ αυτό και φιλοξενούν προϊόντα εταιρειών όπως η φινλανδική Vaarnii

που δημιουργήθηκε το 2021, μάλιστα το δίδυμο του Myran ήταν από τους πρώτους που την εκπροσώπησαν σε παγκόσμιο επίπεδο. Μας συστήνουν και ένα βιβλίο, το Little book of danish design – For children and curious grown-ups της Marie Hugsted. Ένας άλλος πολύ ωραίος τρόπος να απολαύσει κανείς το πάντρεμα του μινιμαλισμού με τη λειτουργικότητα είναι το νέο τους showroom που βρίσκεται ακριβώς απέναντι από το κατάστημά τους, σε μια πολυκατοικία του ‘35. Πρόκειται για έξι δωμάτια που στοχεύουν στο να αποτελέσουν έμπνευση για όσους ξεναγούνται σε αυτό, κατόπιν ραντεβού. Ποια είναι τα τωρινά design trends; Το μπλε του κοβαλτίου, το σκανδιναβικό boho, «το οποίο ταιριάζει και πολύ με τον χαρακτήρα που θέλουν να δώσουν πλέον τα ξενοδοχεία στα ελληνικά νησιά. Βλέπουμε όλο και πιο έντονα χρώματα και στοιχεία, κάτι που μας αρέσει πολύ. Πολλοί, όταν ακούνε “σκανδιναβικό design”, σκέφτονται μόνο γήινα χρώματα, κάτι που δεν ισχύει. Τα ξύλο που συναντάμε στα σκανδιναβικά σπίτια δεν είναι μόνο στη φυσική του μορφή, ενώ συχνά έχουν και χρωματιστές ταπετσαρίες. Είναι πολύ ζεστά, καμία σχέση με την αντίληψη που έχει επικρατήσει γι’ αυτά». Αν έχουμε ένα μικρό σπίτι, πώς μπορούμε να του δώσουμε το κάτι παραπάνω εύκολα; «Με φυτά και λουλούδια», κατά την Αγγελική Παπαβασιλείου. «Άλλο ένα παγκόσμιο trend που έφτασε και εδώ, από κει που οι Έλληνες δεν έβαζαν ποτέ φυτά στο σπίτι τους, παρά μόνο στα μπαλκόνια, σε αντίθεση με τους Σκανδιναβούς, που τα είχαν πάντα μέσα στο σπίτι τους». Προτείνει επίσης τα κουτιά και τα καλάθια της Muuto, που είναι πρακτικά, καθώς μπορούμε να τα στοιβάξουμε το ένα πάνω στο άλλο, αλλά και στυλάτα. Όπως και τη βιβλιοθήκη String του Nisse Strinning, που μπορούμε να τη φτιάξουμε όπως θέλουμε. «Χωράει σε μικρά και μεγάλα σπίτια, μπορείς να της αλλάξεις μορφή, να της προσθέσεις ή να της αφαιρέσεις ράφια, να τη μετατρέψεις σε γραφείο. Πρόκειται για ένα σχέδιο του ’49 που παραμένει μοντέρνο και διαχρονικό, που μπορείς να το μετακομίσεις παντού, ακόμα και να το κληροδοτήσεις κάπου. Είναι ένα έπιπλο-απάντηση στην ερώτηση “γιατί να επιλέξω ένα αντικείμενο design από εσάς, όταν μπορώ να βρω πολύ φθηνότερα άλλου σκανδιναβικού τύπου έπιπλα». Για του λόγου του αληθές, στο Myran έχουν πελάτες που έχουν αγοράσει τη συγκεκριμένη βιβλιοθήκη από τον αντιπρόσωπό της τη δεκαετία του ’60 στον Πειραιά και ακόμα αγοράζουν επιπλέον κομμάτια για να την επεκτείνουν. Για τον Martin Olofsson το αντικείμενο που δεν πρέπει να λείπει από κανένα σπίτι, ακόμα κι αν δεν μένει σε αυτό κανένας καπνιστής, είναι το τασάκι του Arne Jacobsen, μέρος του εμβληματικού σετ που σχεδίασε ο Δανός αρχιτέκτονας για τη Stelton και περιλαμβάνει από σουβέρ μέχρι Μartini mixer. Όπως ούτε η κανάτα καφέ του Erik Magnussen από το 1977, «δεν υπάρχει γραφείο, μάλλον και σπίτι που να μην την έχει». Φέρνει και την καρέκλα 3107 του Arne Jacobsen, μοντέλο του 1955. «Μετά από αυτή την καρέκλα, δεν χρειαζόταν να σχεδιαστεί άλλη». Και μερικά χρήσιμα tips: για να διατηρήσετε το χρώμα των υλικών των επίπλων σας, αποφύγετε το άμεσο ηλιακό φως, όποτε αυτό είναι δυνατό. Χρησιμοποιείτε πάντα ήπια καθαριστικά. Αν τα αντικείμενα προορίζονται για χρήση σε εσωτερικούς χώρους, μην τα τοποθετείτε σε εξωτερικούς. Το μασίφ ξύλο είναι ένα ζωντανό υλικό που επηρεάζεται από το φως της ημέρας, τη θερμοκρασία και την υγρασία. Όταν τα έπιπλα από μασίφ ξύλο συντηρούνται σωστά και εκτίθενται στο φως της ημέρας, με την πάροδο των ετών αποκτούν μια όμορφη πατίνα. Η φροντίδα των ξύλινων επίπλων σας εξαρτάται από την επεξεργασία της επιφάνειας. Τα έπιπλα που έχουν υποστεί επεξεργασία με σαπούνι θα πρέπει να σαπουνίζονται τακτικά και τα έπιπλα που έχουν υποστεί επεξεργασία με λάδι θα πρέπει να υποβάλλονται σε επεξεργασία με ειδικό λάδι ξύλου μία στο τόσο, ενώ τα έπιπλα από λουστραρισμένο ξύλο χρειάζονται μόνο καθαρισμό με ένα υγρό πανί. Ακολουθείτε πάντα τις οδηγίες φροντίδας που περιλαμβάνονται σε κάθε προϊόν.

«Όταν άνοιξε το μαγαζί, το μόνο design που αναγνώριζε η Αθήνα ήταν το ιταλικό. Έμπαινε κόσμος δηλαδή και έλεγε, “εντάξει, ωραία είναι αυτά που έχετε, αλλά δεν είναι του στυλ μας εδώ στην Ελλάδα”. Τους άρεσε όμως και αυτή η πιο μίνιμαλ πρόταση.

Tώρα μπαίνουν και θέλουν να κάνουν το σπίτι τους εντελώς σκανδιναβικό».

Thessaloniki Street Food Festival 2022 Επιστρέφει για 5η χρονιά η απόλυτη γιορτή φαγητού και μουσικής

ΔΕΘ – TIF HELEXPO Ώρες & ημέρες λειτουργίας Παρασκευή (13/5) & (20/5): 18:00-00:00 Σάββατο (14/5 & 21/5) & Κυριακή (15/5 & 22/5): 12:00-00:00 Γενική είσοδος: €3, €7 (τριήμερο εισιτήριο) Προπώληση εισιτηρίων viva.gr Facebook: Thessaloniki Street Food Festival 2022

άνοιξη φέρνει μαζί της την ανάγκη για βόλτες, γεύσεις και ανακαλύψεις σε μια ατμόσφαιρα open, όπου οι μυρωδιές των φαγητών μπλέκονται με τα αρώματα της εποχής και προκαλούν τις αισθήσεις. Το Thessaloniki Street Food Festival επιστρέφει φέτος πιο ανανεωμένο από ποτέ και μας καλεί σε μια βόλτα όπου πρωταγωνιστεί η απόλυτη απόλαυση. Για δύο τριήμερα, 13-15 και 20-22 Μαΐου, ο προαύλιος χώρος της ΔΕΘ-TIF Helexpo μετατρέπεται σε ένα τεράστιο και μεθυστικό γευστικό πάρκο με επιλογές street food απ’ όλο τον κόσμο. Γαστρονομία και μουσική συνθέτουν τη μεγαλύτερη γιορτή street food, προσφέροντας για ακόμα μια χρονιά την απόλυτη εμπειρία. Foodies της χώρας και του εξωτερικού θα γνωρίσουν διαφορετικές κουζίνες απ’ όλο τον κόσμο σε ένα γευστικό χωριό που παντρεύει παραδόσεις, υλικά και εμβληματικά πιάτα από κάθε γωνιά του πλανήτη. Λαχταριστά μπέργκερ από τα κορυφαία spots της πόλης θα βρεθούν δίπλα στο αυθεντικό ελληνικό street food, το σουβλάκι, ενώ προτάσεις από την Ασία με noodles, tikka masala και sushi θα στηθούν πλάι πλάι σε αυθεντικά tacos, burritos, quesadillas και άλλες προτάσεις που θα σε μεταφέρουν στο Μεξικό. Η ιταλική κουζίνα θα δώσει το δικό της «παρών» με τη ναπολιτάνικη πίτσα και οι παραδοσιακές συνταγές του Πόντου θα εντυπωσιάσουν με τη διαχρονική νοστιμιά τους. Από το Thessaloniki Street Food Festival δεν θα μπορούσαν να λείπουν οι εκλεκτές κοπές κρεάτων, οι χορτοφαγικές επιλογές με εναλλακτικές επιλογές γύρου αλλά και φαλάφελ που θα ζήλευαν και στην Αραβία. Τα Fish ‘n’ Chips έχουν τη δική τους παρουσία τόσο στην αγγλική εκδοχή όσο και στην απόλυτα ελληνική, ως μπακαλιάρος σκορδαλιά. Για τους λάτρεις των γλυκών θα υπάρχουν λαχταριστά παγωτά, υπέροχοι παραδοσιακοί λουκουμάδες με μυστικές συνταγές που περνάνε από γενιά σε γενιά, αυθεντικές ιταλικές συνταγές και πολλές ακόμα λαχταριστές προτάσεις απ’ όλο τον κόσμο! Όσο για τη μουσική πλευρά του φεστιβάλ, δύο stages θα φιλοξενούν μουσικές για όλους. Από τη σκηνή του live stage θα περάσουν στις 14/5 ο Μιθριδάτης, στις 15/5 οι Koza Mostra, στις 20/5 οι Souled Out, στις 21/5 οι Taki Tsan & Phyrosun και στις 22/5 οι Polkar. Όλα τα live θα ξεκινούν στις 10:00, κλείνοντας την ημέρα με τον πιο διασκεδαστικό τρόπο. Tο DJs Stage θα φιλοξενήσει τους πιο επιδραστικούς local DJs σε συνεργασία με τους Street Outdoors, προσφέροντας μια μουσική εμπειρία που δεν πρέπει να χάσεις. Ανάμεσα στα 35 street food booths και τις γωνιές με τα εντυπωσιακά food trucks θα βρεις και 5 rest areas για να μπορείς να χαλαρώσεις και να συνεχίσεις τη βόλτα σου. Το Thessaloniki Street Food Festival 2022 επιστρέφει πιο πλήρες από ποτέ και σε καλεί να ανακαλύψεις τις γεύσεις του κόσμου σε μια μοναδική γιορτινή ατμόσφαιρα. Για πρώτη φορά στο Thessaloniki Street Food Festival 2022 θα γίνει η προσπάθεια για ένα πιο «πράσινο» φεστιβάλ! Μέσα από τη δράση Celebrate Awareness, το TSFF22 θα προσπαθήσει να συλλέξει όλα τα πλαστικά ποτήρια του φεστιβάλ και μέσω του upcycling να δημιουργήσει τον εξοπλισμό των επόμενων φεστιβάλ! Αναζητήστε τους κάδους ανακύκλωσης και τα σχετικά QR codes στον χώρο για να μάθετε περισσότερα και να γίνετε μέρος ενός πιο βιώσιμου μέλλοντος!

5.5.22 – lifo

19

Ο ΦΟΊΒΟΣ ΔΕΛΗΒΟΡΙΆΣ ΜΌΛΙΣ ΚΥΚΛΟΦΟΡΗΣΕ

ΜΙΑ ΚΟΥΒΈΝΤΑ ΓΙΑ ΤΑ ΤΡΑΓΟΎΔΙΑ ΤΟΥ «ΑNIME», ΤΗ ΔΎΣΚΟΛΗ ΠΕΡΙΡΡΈΟΥΣΑ ΑΤΜΌΣΦΑΙΡΑ ΚΑΙ ΤΟ ΕΛΛΗΝΙ 20 lifo – 5.5.22

Ε ΤΟΝ ΚΑΛΎΤΕΡΟ ΔΊΣΚΟ ΤΗΣ ΚΑΡΙΈΡΑΣ ΤΟΥ

ΙΚΌ ΤΡΑΓΟΎΔΙ.

AΠΟ ΤΟΝ M.HULOT. ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ: ΠΑΡΙΣ ΤΑΒΙΤΙΑΝ

5.5.22 – lifo

21

ΜΟΥΣΙΚΗ

Γ

ια το κοινό που παρακολουθεί την πορεία του Φοίβου Δεληβοριά (ως καλλιτέχνη αλλά και ως ανθρώπου), το «Αnime» δεν είναι έκπληξη. Σταθερά τα τελευταία χρόνια έχει εξελιχθεί στον κορυφαίο τραγουδοποιό της γενιάς του και τα δέκα κομμάτια που συνθέτουν τον όγδοο και καλύτερο δίσκο του μέχρι σήμερα είναι η πιο ώριμη εκδοχή των ποπ ελεγειών του, με απόλυτο μέτρο και ευαισθησία, με τόλμη αλλά και συναίσθηση όσων συμβαίνουν γύρω του. Τραγούδια «που γεννήθηκαν στην κινούμενη άμμο των ετών 2018-2022, με την ψυχή ταραγμένη, μειλίχια ή σε έκσταση και με την κιθάρα σαν ένα είδος προέκτασής της». Η συνάντησή του με τον ποιητή-παραγωγό Βασίλη Ντοκάκη «στα παλιά στούντιο της Φίνος Φιλμ και σε ένα μικρό στουντιάκι πλάι στο Α’ Νεκροταφείο Αθηνών» αποδεικνύεται καταλυτική, το ίδιο εξαιρετική είναι και η ομάδα των μουσικών που τον συνοδεύει, και η πολύχρονη συνεργασία μαζί τους συντελεί σε αυτό το θαυμαστό αποτέλεσμα. Δεν είναι μόνο η ποίηση του Φοίβου που είναι πιο τρυφερή αλλά και πιο σαρκαστική από ποτέ, ανθρώπινη και σύγχρονη με έναν τρόπο εντυπωσιακό για έναν τύπο που θεωρεί τον εαυτό του «μπανάλ χοάνη», αλλά και η ποικιλία των ήχων που κάνει το «Αnime» έναν από τους καλύτερους ελληνικούς δίσκους που έχουμε ακούσει τα τελευταία χρόνια, ήχων που παραπέμπουν σε αφρικανική λιγωτική τζαζ, στην αναγνωρίσιμη μπασογραμμή των Zombies αλλά και σε Θεοδωράκη και σε «My Bloody Valentine», χωρίς να χάνεται ούτε στιγμή η ταυτότητά του. Η κουβέντα μαζί του είναι πάντα απολαυστική.

— Θα ήθελα να ξεκινήσω αυτή την κουβέντα με τους στίχους της «Άγριας Ορχιδέας», ενός από τα κορυφαία κομμάτια του δίσκου, που ίσως σοκάρει εν πρώτοις: «Έχω βαρεθεί να κοιτάζω τ’ αρχίδια σου / Τα περίφημα αρχίδια σου τ’ αρχαϊκά / Έτσι όπως τ’ απλώνεις τα θλιμμένα αρχίδια σου / Στα φύλλα της αμπέλου μου τα ειρηνικά…». Θεωρείται κακή λέξη το «αρχίδι», με την έννοια ότι τη χρησιμοποιείς για να περιγράψεις κάποιον υποτιμητικά, ενώ από την άλλη είναι φουλ σεξιστική η κοινωνία μας. Δεν υπάρχουν κακές λέξεις στα τραγούδια, υπάρχουν κακά τραγούδια. Έχω ακούσει τη λέξη «λουλούδι» σε συγκεκριμένο τραγούδι και έχω ανατριχιάσει απ’ τη χυδαιότητα. Τώρα, για την «Ορχιδέα», τι να πω που να μην το λέει η ακρόασή της; Ορισμένοι όρχεις, με τον καιρό, γίνονται σαν λιωμένα ρολόγια. Πετάνε πάνω από τις πόλεις μελαγχολικοί. Δεν έχουν πού την κεφαλήν κλίναι. Δεν έχουν καν κεφαλή. Πριν από λίγο καιρό ήταν σίγουροι για τον εαυτό τους, κάθε βόλτα τους ήταν μια εκστρατεία. Τώρα είναι σαν τον πάλαι ποτέ Mr Jones (σ.σ. του Bob Dylan). Δεν καταλαβαίνουν τίποτα. Υπάρχει κάτι στα σπίτια μας, στη φτώχεια μας, στην απελπισία μας, που έχει τόσο νικηθεί ώστε είναι όμορφο. Και τρελό. Και δεν νικιέται, ούτε με τη νίκη.

— Είναι πανταχού παρούσα η πατριαρχία; Μιλάμε για μια χώρα όπου κάποιες ηλικίες λένε ακόμα «έχω ένα παιδί κι ένα κορίτσι». Πανταχού παρούσα, αλλά πρησμένη και δυσκίνητη πια. Τουλάχιστον στην παραδοσιακή μορφή της. Κάθε κακό είναι κακό για όσο καιρό διατηρεί μια γοητεία. Τώρα σου φωνάζει και σε τρομάζει, αλλά δεν σε γοητεύει με τον τρόπο π.χ. που σε γοήτευε στις παλιές ταινίες, στα παλιά τραγούδια, στις παλιές μπίζνες ή στους πνευματικούς κύκλους. Άρα είναι ένα τζούφιο κακό. Δεν μπορείς εύκολα να το ερωτευτείς και να γίνεις θύμα του. Θα μου πεις, υπάρχουν

22 lifo – 5.5.22

οι τράπερ. Αλλά αυτοί μυθοποιούν τη βλακεία τους, δεν είναι μύθοι ευλογημένοι από κάποιο ιερατείο. Θα τους καταπιούν εύκολα οι γυναίκες τους και τα παιδιά τους.

— Ξέρεις τι είναι πιο επικίνδυνο από τους ξεκάθαρα σεξιστές; Οι καλυμμένοι σεξιστές που ξέρουν να κρύβονται πίσω από μάσκες. Το καλυμμένο γενικά είναι πιο επικίνδυνο, γιατί κρατάει τον κόσμο πίσω με ύπουλο τρόπο. Ναι, ξέρω τι λες. Κάτι κωμωδιούλες τύπου «χαριτωμένες διαφορές μεταξύ των δύο φύλων». Ή κάτι «εναλλακτικοί» μικρόκοσμοι που παγιδεύουν τα όμορφα πλάσματα, τα κάνουν διακοσμητική τέχνη, τα ταριχεύουν και τα σκοτώνουν. Έχουν ακόμα πέραση αυτά. Είναι η πατριαρχία του nerd. Ύπουλη, γιατί έχει και την ανημπόρια του διανοούμενου μέσα της. Η αθλιότητα έγκειται πάντα στην παγίδευση εκείνου που ποθείς, εκείνου που σε φέρνει αντιμέτωπο με την ασχήμια σου. Το παλιό αρσενικό απλά βίαζε χωρίς δεύτερη κουβέντα και χωρίς σοβαρή αντίδραση από τους γύρω του. Το νέο έχει κάτι από τον Συλλέκτη ή από τον Νόρμαν Μπέιτς του Ψυχώ. «Ευαίσθητο», με τον προβολέα συνεχώς στραμμένο στις αδυναμίες του.

— Πες μου για την «Ελένη Τοπαλούδη». Έγραψα ένα τραγούδι για να του δώσω το όνομά της. Γιατί ο χειρότερος από τους διαβόλους που την πήραν μακριά μας είναι εκείνος που τη θέλει ανώνυμη. Το τραγούδι θα μιλήσει –ή όχι– από μόνο του και για την Ελένη και για μας όλους. Εδώ, στην κουβέντα μας, αφού μου δίνεται η ευκαιρία, θέλω να στείλω αγάπη και δύναμη στους γονείς της. Οποιαδήποτε ευχή θα ήταν ανεπαρκής, να ξέρουν όμως πως είμαστε πολλοί αυτοί που είμαστε κοντά τους.

— Πόσο έχει αλλάξει ο Φοίβος από την «Καλλιθέα» μέχρι το «Αnime»; Στην «Καλλιθέα» πάλευα ακόμα με τα φαντάσματα του πατρικού μου. Τώρα έχουν γίνει φίλοι και σύμμαχοι, με βοηθούν ν’ ακούω τις ψυχές γύρω μου – και να τους απαντάω.

— Πόσων χρονών είναι η κόρη σου; Γεννήθηκε μετά την «Καλλιθέα»; Είναι εννιά χρονών. Έναν χρόνο αφού γεννήθηκε, ξεκίνησα να γράφω αυτό που έγινε η «Καλλιθέα».

— Πόσο μεγάλη ευθύνη είναι ο ρόλος του πατέρα; Είναι παραπάνω και από ευθύνη η πατρότητα. Είναι τέχνη. Αφηγείσαι μια εκδοχή του κόσμου, η οποία θα καθορίσει για πάντα έναν άνθρωπο. Κρατάς και γκρεμίζεις την παράδοση κάθε μέρα που περνάει.

— Πού αναφέρεσαι με το κομμάτι «Κάποια παιδάκια»; Είναι κομμάτι που μιλάει για μας. Για το πώς καταλήξαμε ενήλικες. Για την αληθινή μάχη που δίνει κάθε γενιά με το τραύμα της.

— Από το 2017 και μετά τα είδαμε όλα, κοσμογονικές αλλαγές. Ποια ήταν η χειρότερη περίοδος για σένα; Από το ’20 ως τώρα είναι χρόνια που δεν θα θέλουμε να τα θυμόμαστε αλλά και δεν πρέπει να τα ξεχάσουμε. Δεν ήταν μόνο η πανδημία ή η άθλια εισβολή του Πούτιν. Ήταν και το κλίμα που επικρατούσε στην Ελλάδα. Αστυνομική βία, καλλιεργούμενος διχασμός, κανιβαλισμός κοινωνικών ομάδων, γυναικοκτονίες, νεομακαρθισμός και νεολογοκρισία, εξευτελισμός θυμάτων, φυσικές καταστροφές, ακρίβεια. Το τρενάκι του τρόμου. Ευτυχώς, το πέρασα με υπέροχους ανθρώπους, τη φυσική και την καλλιτεχνική μου οικογένεια.

— Η πανδημία τι άφησε πίσω της; Κοινωνικά, αυτή την αίσθηση ότι ένας αστάθμητος παράγοντας μπορεί να διαλύσει τον κόσμο μας. Είναι που είναι στα όρια οι δημοκρατίες μας από τις αβυσσαλέες πια κοινωνικές ανισότητες, έρχεται και το ανεξέλεγκτο και αναστέλλει το μόνο που θα μπορούσε να μας σώσει. Δημιουργικές κινήσεις από τα κάτω, συνεργασίες, πραγματικό και όχι εικονικό επιχειρείν. Πόσο μπορεί ακόμη να ασφυκτιά ο λαϊκός άνθρωπος,

χωρίς να παρασυρθεί στα άκρα; — Πόσο μεγάλη σημασία έπαιξε η «Ταράτσα» στην καλλιτεχνική σου εξέλιξη; Σίγουρα πολύ μεγάλη στην εξέλιξή μου ως ατόμου. Ένιωσα π.χ. μεγάλη αγάπη και συντροφικότητα για συναδέλφους με τους οποίους δεν είχαμε εμφανή κοινά. Η «Ταράτσα» είναι ένα άλλο σύμπαν από τους δίσκους μου. Είμαι εγώ μικρός, ακούω ελληνικά τραγούδια στο ραδιόφωνο και βλέπω κωμωδίες στα θερινά. Είναι σύμπαν παιδαριώδες και παίζει συνέχεια με τα όρια του κιτς, αλλά προσωπικά είμαι απολύτως συνειδητοποιημένος μέσα του. Σε αυτό το παιχνίδι, που έχει άλλους κανόνες από τη μουσική, έπαιξα με μια ιδιοφυή «μπάντα»: τον Αλευρά, τον Βύρωνα Θεοδωρόπουλο, τον Άγγελο Τριανταφύλλου, τη Νεφέλη και όλα τα άλλα παιδιά. Ήταν ένας χώρος στον οποίο η Κιτσοπούλου και η Γαρμπή, ο Σαββόπουλος και ο Εισβολέας, ο Κραουνάκης και η Ζορμπαλά, ο Πορτοκάλογλου και η Σάττι χώρεσαν, χωρίς να προδώσω κανέναν τους. Κι αυτό γιατί δεν τους ένωνε το χωνευτήρι κάποιου κιτς αλλά η κατακτημένη παιδική μας ματιά.

— «Και πες ψέματα / Πες μου ψέματα / Πες ό, τι ψέμα μπορείς / Πες μου ψέματα / Μόνο ψέματα / Και βγες κάποιον άλλον να βρεις…». Λες ψέματα; Φυσικά και λέω ψέματα. Άλλες φορές ως Πινόκιο και άλλες ως Ντίσνεϊ. Άλλες ως παιδί και άλλες ως πολιτικάντης της καθημερινότητας. Έχω στον νου μου πάντα κάποια ηδονή, κάτι που θέλω να ζήσω κρυφά απ’ τους άλλους. Αυτή η ηδονή όμως είναι ένα ξωτικό που φεύγει γελώντας πνιχτά μόλις το πλησιάζεις. Το μόνο που προχωράει φυσικά και αργά και επώδυνα είναι η αγάπη. Αλλά αυτή θέλει αλήθειες. Και παραπάνω απ’ τους μισούς γονείς ή τους δασκάλους δεν μας θεωρούν ώριμους γι’ αυτές.

— Έχουμε συνηθίσει όμως στα ψέματα από πολιτικούς, παράγοντες, ακόμα και από επιστήμονες λόγω συμφερόντων. Με τόσα ψέματα, τελικά, σε έχουν κάνει καχύποπτο και δεν πιστεύεις ούτε την αλήθεια. Κοίτα, συνωμοσιολόγος δεν είμαι. Αυτοί είναι τα πρώτα έρμαια του φασισμού συνήθως. Δεν είμαι όμως και αθώος. Η κοινωνική χειραγώγηση υπάρχει και είναι απολύτως εμφανής στον χώρο του πολιτισμού. Δες τι μπορούσε να ειπωθεί στο σινεμά το ’70 ή και το ’90 ακόμα και τι μπορεί να ειπωθεί τώρα. Θα καταλάβεις πολύ γρήγορα πολλά.

— «Δεν υπάρχει λόγος για φασαρίες / Μαζευτείτε οι κυρίες / Και φτιάξτε μια ΜΚΟ / Βάψτε μοβ τα κουρασμένα μπαλκόνια / Και αλλάξτε σεντόνια / Σε κάθε κρεβάτι στενό…». Όπως όλο το τραγούδι, παίζει συνειρμικά και αβίαστα με το ψέμα και την αλήθεια. Ένα ψέμα μπορεί να γίνει μαζική υποκρισία ή αφορμή ελευθερίας. Μου αρέσει το πώς ο κωμικός στίχος με τη ΜΚΟ εναλλάσσεται με αυτήν τη γαλήνια, ονειρική εικόνα με τα μοβ μπαλκόνια. Μου βγήκε αμέσως, και είχε νόημα, χωρίς να έχει.

— Να σε ρωτήσω για τον νέο ήχο του 2022, αυτόν που κυριαρχεί στην Ελλάδα σήμερα, το τραπ, το ρεγκετόν, το τζατζίκι ποπ. Ποια είναι η γνώμη σου; Ως ήχοι όλα αυτά μ’ αρέσουν. Είναι ελκυστικοί και επιφανειακοί, όπως κάθε trend. Ακόμα και το βαλς και το τανγκό τέτοια υπήρξαν. Μένει στους δημιουργούς να τους δώσουν βάθος. Αλλά αυτοί έρχονται στη δύση των trends.

— Τον Τρανό τον ξέρεις; Ξέρω πως σε μια τυπική τάξη γυμνασίου αυτήν τη στιγμή οι μισοί ακούνε Τρανό και οι άλλοι ΛΕΞ και Εισβολέα. Αντίστοιχα γινόταν και σ’ εμάς. Ο ΛΕΞ, πάντως, και ο Εισβολέας έχουν φύγει ήδη απ’ τους γυμνασιακούς μικρόκοσμους και αφορούν και τους ανθρώπους χωρίς ηλικία. Για τον Τρανό, ίδωμεν.

— «Κάθεσαι φτιάχνεις λίστες στο Spotify / Ξανατρώς τραγούδια που ’χεις ήδη φάει / Κάποιος με 5 ακόρντα είχε χτίσει παλάτι / Ύστερα το ’παιξε-το ’χασε σα χούφτα αλάτι / Κι εσύ ταξινομείς τα ηχογραφήματά του / Σκέφτεσαι τα κορίτσια, τα ναρκωτικά του / Πας ν’ αλλάξεις κομμάτι, το ποντίκι πέφτει / Στάχτη στο πληκτρολόγιο, ρήγμα στον καθρέφτη», τραγουδάς στον «Λωτοφάγο». Μας ενδιέφερε πάντα η ζωή ενός μουσικού, ενός ανθρώπου που ξεχώρισε με κάποιον τρόπο. Και σήμερα μας ενδιαφέρει, αλλά δεν είναι το ίδιο, σήμερα δεν ακούει κανείς πολλή μουσική, δεν έχει μάθει απ’ έξω στίχους, δεν έχει λιώσει έναν δίσκο. Είναι πιο ηδονοβλεπτικό το ενδιαφέρον. Σήμερα είναι ο ίδιος μικροδιασημότητα. Έχει followers. Παίρνει κι αυτός τη δόση του από την αποδοχή του σταρ, κι ας μη μετείχε σε κάποιου είδους έργο. Εμένα κάπως μ’ αρέσει που η διασημότητα έχει αυτονομηθεί τελείως απ’ τη δημιουργία. Μ’ αρέσει που γίνεται σελέμπριτι από μόνο του ένα γλυκό κορίτσι απ’ την Καβάλα επειδή άνοιξε Instagram. Αυτό αφήνει το περιθώριο στον ΛΕΞ να είναι γνωστός σε όλους από τα τραγούδια του, χωρίς να πιει τις τοξίνες με τις οποίες σε πότιζε παλιότερα η μουσική βιομηχανία..

— Είναι καλό ή κακό να έχεις τόσο άμεση επαφή με ένα είδωλό σου; Να μπορείς να του μιλήσεις απευθείας στα social; Είναι λίγο καλύτερο για σένα, γιατί η απομυθοποίηση έρχεται γρήγορα. Κακό για τα είδωλα, για τους ίδιους λόγους.

— Πες μου κι άλλα για τον «Λωτοφάγο». Είναι το αντίθετο του «Μπάσταρδου γιου». Εκείνος θυμόταν και μυθοποιούσε, πενθούσε τα πολιτιστικά ξέφωτα μιας εποχής, ήταν ένας μικρός Τηλέμαχος που του έλειπε ένας Οδυσσέας. Ο Λωτοφάγος έχει φύγει πια απ’ αυτά. Δεν έχει ανάγκη ούτε από τον Μωυσή ούτε από τον Χιου Χέφνερ για να συνυπάρξει με τους άλλους και να χαρεί τη ζωή.

— Έχεις καθίσει να ακούσεις ολόκληρο έναν τραπ δίσκο; Όχι, δεν έχει τύχει.

— Θα έκανες συνεργασία με κάποιον τράπερ; Άμα μάζευε λιγάκι τις ορχιδέες του να δει τι γίνεται στον αληθινό κόσμο, μπορεί.

— Τι πιστεύεις ότι λείπει από τη μουσική σκηνή της Ελλάδας; Γιατί κανένα παιδί και έφηβος δεν ακούει όσο άκουγε παλιότερα άλλη μουσική πέρα από ραπ; Προφανώς λείπουν όλο και περισσότερο το αρμονικό και το μελωδικό στοιχείο ως ανάγκη. Μαθαίνει κανείς να αρκείται στον ρυθμό. Φυσικά, πάντα υπάρχει καλή και κακή μουσική. Λείπουν όμως πολλά στοιχεία του προσώπου της. Όσο περνάει ο καιρός, ακούγοντας π.χ. κάτι του Χατζιδάκι, αισθάνομαι όλο και πιο κοντά στον θείο μου τον Άγγελο, που ζούσε ολομόναχος με αιώνες ξεχασμένου ελληνισμού μέσα στο Μουσείο Μπενάκη του. Ή στον ήρωα του «Σύσσημου» του Παναγιωτόπουλου, τον ναυαγό στη «θάλασσα της ανθρώπινης κακίας», που όμως έχει σώσει στο σκαρί του έναν ολόκληρο κόσμο.

— Ποιους νέους καλλιτέχνες ξεχωρίζεις; Σε ρωτάω γιατί παρακολουθείς τι γίνεται στη μουσική της Ελλάδας. Εκτός απ’ αυτούς που ανέφερα, τον Μικρό Κλέφτη, τη Semeli, τους Καλογεράκηδες, τον Γιάννη Παπαγεωργίου, τον Μπάκουλη, τη Δεσποινίδα Τρίχρωμη, τη Sophie Lies, τον Πετρόπουλο, τον Mazoha, τον Kristof. Υπάρχουν και λίγο παλιότεροι που τώρα τα δίνουν όλα, ο Σιώτας, ο Σκανδάμης. Ω, είναι πολύς κόσμος… Τους αγαπώ φοβερά γιατί ξεκινούν με την πυξίδα τους σπασμένη και το ρολόι να γράφει 00:00. Οι παλιοί αδιαφορούν πλήρως γι’ αυτούς και το ευρύ κοινό είναι ακόμα σε ύπνωση. Πέρσι είχα μια εκπομπή στο Δεύτερο και κάθε τέλος του μήνα έπαιζα μόνο καινούργια πράγματα. Κάθε είδους. Έκανα και μια πρώτη απόπειρα για ένα μικρό φεστιβάλ με ανθρώπους που μ’ αρέσουν. Το διοργανώσαμε μαζί με τους String Theory, στον χώρο τους, στο Γκάζι. Mακάρι να συνεχιστεί. Και μακάρι τα παιδιά ν’ αντέξουν τους ατέλειωτους

κλυδωνισμούς.

— Πιστεύεις ότι θα αφήσει κάποια παρακαταθήκη η μουσική αυτή που κυριαρχεί, όπως άφηνε η ποπ παλιότερα; Όλα κάτι αφήνουν. Και κάπως το αφήνουν. Πνεύμα είναι αυτό, είναι πάνω από μας.

— Πώς τα βλέπεις τα πράγματα; Πιστεύω πάντα σε κάτι, σε έναν επόμενο βηματισμό, σε έναν ελιγμό που θα παραγάγει ενέργεια και θα μας σώσει. Αλλά αυτό μπορεί να είναι και δημιουργική αυταπάτη. Βρήκα ένα υπαρξιακό κέντρο που με σώζει και βασίζομαι σ’ αυτό. Αν ήμουν π.χ. πιο πολιτικό ον, θα ήμουν απολύτως απαισιόδοξος, νομίζω.

— Για τον πόλεμο δεν πρόλαβες να γράψεις. Γιατί δεν γράφονται πια κομμάτια διαμαρτυρίας; Ξεκαυλώνει ο κόσμος στο πληκτρολόγιό του; Περιέργως νιώθω σαν να έγραψα, στο «Απόψε είμαι κοντά σου». Επίσης, θυμάμαι τι είχαμε πει εδώ πριν από δυο χρόνια που τα λέγαμε. Όλα τα ’χαμε πει. Nομίζω ότι γράφονται τραγούδια τέτοια – και θα γραφτούν. Απλώς ο κόσμος είναι ακόμα μακριά από ένα ειρηνιστικό κίνημα ή από μια πραγματικά βαθιά ανάλυση του πολέμου, άρα θα γράφονται ποδοσφαιρικού τύπου συναισθηματισμοί. Υπάρχει μεγάλο θέμα με την ενέργεια και τους φυσικούς πόρους του πλανήτη, αν οι συσχετισμοί του ελέγχου δεν διαμορφωθούν, νηνεμία δεν θα υπάρξει.

— «Είμ’ ένας ανδρείος που φοβάται / Κι ένας έξυπνος που όλο κοιμάται / Είμ’ ένας περήφανος που λέει σε όλους “ναι” / Είμ’ ένας αυτάρκης που χρειάζεται / Είμ’ ένας παράφρων που το βλέπει λογικά / Είμαι χώμα κάτω από τη θάλασσα…», λες στον «Αταίριαστο». Είμαι Ζυγός. Παλαντζάρω και υποφέρω από τα διλήμματα. Ακόμα πιο πολύ υποφέρω όμως αν πάρω μια συγκεκριμένη θέση.

— «Ο κόσμος βρίσκει κάτι και προχωράει / Κάποια τραβηχτική θεωρία / Μα εγώ κοιτάζω κάποια και με κοιτάει / Με ρωτάει τι θέλω και λέω “Δεν ξέρω, κυρία” / Κοιτάει τον πλούσιο με ζήλια ο φτωχός / Και μαθαίνει αριθμούς και προσθέσεις / Μα εγώ δεν βρίσκω πώς ανάβει το φως / Να κοιτάξεις τη λάμπα κατάματα και να πονέσεις»… Οι ποιητές δεν εμπιστεύονται ιδιαίτερα καμιά συγκεκριμένη θεωρία. Εμπιστεύονται μόνο εκείνο που λειτουργεί. Αυτό τους κάνει αντιπαθείς στους πολιτικούς και στους φιλοσόφους.

— Έχεις τρία έντονα ερωτικά κομμάτια στον δίσκο. Πόσο διαφορετικά αντιμετωπίζεις τον έρωτα μεγαλώνοντας; Δύσκολο να τα πω καλά αυτά σε μια συζήτηση. Στο « Ένα Σάββατο που μοιάζει Κυριακή», τον «Αταίριαστο» και την «Μπαλάντα» τα λέω όπως μπορώ να τα πω.

— Ακούγοντας τον δίσκο κανείς, μπορεί να εντοπίσει από Ethiopiques μέχρι Zombies. Τι άλλες αναφορές έχεις για τα κομμάτια; Είμαι μια πολύ μπανάλ χοάνη. Βγαίνει από τις λέξεις μου η «Melody Nelson» και αμέσως μετά κάτι του Θεοδωράκη, μια «δυσχορδία» των My Bloody Valentine και ένα κομμάτι από ένα κακό καρτούν που είδα με την κόρη μου. Αυτό που με εμπνέει στη μουσική δεν είναι η μουσική, είναι κάτι που φέρνει διάφορες μουσικές προς το μέρος μου. Σε ελάχιστες περιπτώσεις έχω κλέψει γιατί καμιά άλλη επιλογή δεν μου άρεσε όσο η πηγή η ίδια. Σ’ αυτόν τον δίσκο γίνεται στο «Απόψε είμαι κοντά σου». Ένα υπέροχο παλιό τραγούδι της Δήμου και της Κριεζή, το «Ψεύτρα ζωή», ήρθε και δεν έφευγε. Είναι περισσότερο από γρήγορη αναφορά. Τώρα που βγαίνει το «Αnime» και θα το καταχωρίσω στην ΕΔΕΜ, θα αναζητήσω μέσα απ’ τα αρχεία της τον Μιχάλη Καπούλα, που είχε γράψει εκείνη τη μελωδία – και νομίζω ότι ζει και εργάζεται στην Αμερική. Τα του Καίσαρος τω Καίσαρι και τα του Θεού τω Θεώ.

INFO Το «Αnime» κυκλοφορεί από την Inner Ear σε μια άτυπη τριλογία μαζί με τον «Αόρατο Άνθρωπο» και την «Καλλιθέα».

5.5.22 – lifo

23

q Γεννήθηκα στην Αθήνα, στον Άγιο Μελέτιο, στον λόφο Σκουζέ, και θυμάμαι την εκκλησία του Αγίου Αιμιλιανού, όπου, όταν κοινωνούσα, είχα διπλή χαρά, γινόμουν ένθεος, έτσι πίστευα. Το περιβάλλον στη γειτονιά ήταν οικογενειακό.

O πατέρας μου ήταν υπάλληλος, ένας άνθρωπος χαμηλών τόνων, που υπηρέτησε στο ελληνοαλβανικό μέτωπο, έζησε αυτό που διαβάζουμε τώρα στα Ματωμένα Χώματα, τις κακουχίες, και επέστρεψε. Τον περίμενε η μάνα μου να προχωρήσουν τη ζωή τους, γιατί είχαν ήδη εμένα και τα δυο αδέλφια μου.

q Εγώ νομίζω ότι ξέφυγα, θέλησα να κάνω θέατρο από τα μικρά μου χρόνια. Τότε ο δήμος Αθηναίων είχε μια εστία στον Κολωνό όπου υπήρχε ένας δάσκαλος, μπορούσες να φοιτήσεις και να κάνεις θέατρο. Ήταν η εποχή που είχε τελειώσει ο πόλεμος και είχαμε το Σχέδιο Μάρσαλ. Μπήκα στη δραματική σχολή του Εθνικού το 1957 και τέλειωσα το 1961. Δεν ήταν συνηθισμένο να γίνεις ηθοποιός, αλλά τα σπίτια ήταν ανεκτικά. Εμένα αυτό μου άρεσε κι αυτό έκανα και, δόξα τω Θεώ, οι γονείς μου με βοήθησαν να το κάνω, και μάλιστα καλά.

Ηθοποιός. Γεννήθηκε στον λόφο Σκουζέ, κατοικεί στον Χολαργό.

Βόκοβιτς, την Ελένη Χαλκούση, τον Αιμίλιο Χουρμούζιο, που μας έκανε θεατρολογία, τον Άγγελο Τερζάκη, φυσιογνωμίες μεγάλες και του θεάτρου και της λογοτεχνίας. Είχαμε διευθυντή τον Σωκράτη Καραντινό, έναν φωτισμένο άνθρωπο που με πήρε μετά στο ΚΘΒΕ. Θυμάμαι μου είπε «τι κάθεσαι και παιδεύεσαι στην Αθήνα;», παρά το γεγονός ότι μόλις τελείωσα τη σχολή ξεκίνησα να δουλεύω στο θέατρο Πορεία, με τον Αλεξανδράκη, με τη Βαλάκου, που είχε δικό της θίασο. Στη συνέχεια βρέθηκα και στο Θέατρο Τέχνης, που για μένα ήταν άλλο ένα «σπουδαστήριο». Ήθελα να μαθαίνω συνέχεια για τον χώρο του θέατρου και να ανταμώνω με ανθρώπους σπουδαίους, όπως ήταν ο Κάρολος Κουν, από τον οποίο πήρα πάρα πολλά και με βοήθησε πολύ να εξελιχθώ.

q Την πρώτη μου οντισιόν την έδωσα αφού τελείωσα το Εθνικό, ενώ ήμουν στρατιώτης. Άκουσα ότι ο Αλέξης Δαμιανός ήθελε κάποιους ηθοποιούς για να κάνει αντικατάσταση στα Κόκκινα Φανάρια του Αλέξη Γαλανού – τότε έπαιξα τον Ντόρη, ζευγάρι με την Κατερίνα Χέλμη. Η παράσταση αυτή κράτησε τέσσερα χρόνια και είχε σπουδαίους ηθοποιούς. Μετά τη σχολή αυτό ήταν το πρώτο μου σχολειό, γιατί ο Δαμιανός δεν ήταν συνηθισμένος σκηνοθέτης και δεν ήθελε συνηθισμένα πράγματα από την επαγγελματική άποψη, δεν ήθελε, αν μπορώ να το πω έτσι, «επαγγελματίες» ηθοποιούς, αλλά ανθρώπους που να μπορούν να αμφιβάλλουν για τον εαυτό τους. Η αμφιβολία είναι κάτι που πρέπει να υπάρχει σε έναν ηθοποιό, είναι ένα σημαντικό σπέρμα για να μπορέσεις να δημιουργήσεις και συνεχώς να αναζητάς και να ανιχνεύεις τα πράγματα.

q Σήμερα δοξάζω τον Θεό γιατί με αξίωσε να βρεθώ σε αξιόλογους χώρους, στα αρχαία μας θέατρα, όπου χρειάζονται κι άλλα προσόντα: ευρύτερο σθένος, καλή φωνή που να μπορεί να φτάνει σε 12.000 άτομα. Υπ’ όψιν ότι τότε δεν υπήρχαν βοηθήματα όπως σήμερα – εγώ δεν τα προτιμώ, προτιμώ να αντιμετωπίζω τους ρόλους με τις δικές μου δυνάμεις και το δικό μου σθένος. Και έπαιξα σημαντικούς ρόλους εκεί, όπως ο Προμηθέας Δεσμώτης και ο Οιδίποδας Τύραννος.

q Μου άρεσαν οι εναλλαγές των ρόλων και μου αρέσουν ακόμα, κι αυτό δείχνει ότι συνεχίζω να είμαι ανήσυχος. Μου το λέει η Χρυσούλα Διαβάτη που έχει κουραστεί και θέλει να αποσυρθεί, αλλά δεν την αφήνω ούτε εγώ ούτε οι άλλοι να αποσυρθεί γιατί είναι ικανή. Όσο ο Θεός μού δίνει δυνάμεις, θα συνεχίσω να ερευνώ και να ενδιαφέρομαι για ωραίους ρόλους.

ΝΙΚΉΤΑΣ ΤΣΑΚΊΡΟΓΛΟΥ

q Τελείωσα αριστούχος τη σχολή και αξιώθηκα να έχω σπουδαίους δασκάλους, την Ελένη Χατζηαργύρη, τον Στέλιο

q Σε αυτήν τη δουλειά πρέπει να μένεις όσο έχεις υγεία και αναπνοή, όσο έχεις το μυαλό σου και δεν προκαλείς τον οίκτο. Αν ακούσω το κοινό να μου λέει «τι θέλεις πάνω στη σκηνή;», θα αποσυρθώ. Ανήκουμε στο κοινό. Ο ηθοποιός δεν είναι κάποιος που μπορεί να κοιτάζεται στον καθρέφτη και να λέει «τι καλός ή τι μεγάλος είμαι», αυτό πρέπει να του το πει το κοινό. Εξαρτόμαστε από το κοινό, από τον λαό μας, θα έλεγα καλύτερα.

q Χρειάζεται να έχει αυτοπεποίθηση ένας ηθοποιός και θάρρος και να προσπαθεί συνέχεια, να μορφώνεται και να μην κάνει αυτό που δεν θα ήθελε να του κάνουν οι άλλοι. Το πιο μαγικό κομμάτι του θεάτρου είναι να βρίσκεσαι πάνω στη σκηνή και να «αγωνίζεσαι» μαζί με καλούς συναδέλφους.

q Έχω κάνει σκηνοθεσίες, αλλά δεν με γοήτευσε αυτό το κομμάτι. Είμαι ένας ηθοποιός που θα ήθελα να βρίσκομαι με έναν άλλον άνθρωπο ο οποίος θα με οδηγεί σωστά πάνω στη σκηνή, όπως ο Κουν, ο Βολανάκης, ο Μινωτής, ώστε να φτιάξω τους ρόλους. Δεν γίνεται να μη μνημονεύσεις αυτούς τους σκηνοθέτες που ήταν και μεγάλοι δάσκαλοι και κράτησαν το ύψος και τη φήμη τους. Είχαν υπομονή και επιμονή και ιδιαίτερα μεγάλη αγάπη στους νέους ανθρώπους. Έκανα και δικούς μου θιάσους, αλλά ούτε αυτό με ενδιέφερε. Πάντα άφηνα στους άλλους να με επιλέγουν: όταν έγινα θιασάρχης, βρέθηκαν κάποιοι άλλοι να επενδύσουν, εγώ υπήρχα ως πρωταγωνιστής. Το να έχεις ένα θέατρο είναι ένα μεγάλο βάρος επαγγελματικό, το να παίζω μόνο μου άρεσε και με άφηνε απερίσπαστο.

ΟΙAΘΗΝΑΊΟΙ

q Η συνάντησή μου στο θέατρο που θεωρώ καταλυτική ήταν αυτή με τη Χρυσούλα Διαβάτη στο θέατρο του Κατράκη

24 lifo – 5.5.22

και αργότερα στο Κορίτσι με το κορδελάκι. Ήθελα πάντα να έχω οικογένεια, αλλά ποτέ δεν την μπέρδεψα με τη δουλειά μου. Όσες φορές συνεργάστηκα με τη Χρυσούλα, τσακωνόμασταν, αυτό είναι αποδεδειγμένο ότι συμβαίνει πια, παράδειγμα αποτελούν ο Μινωτής με την Παξινού. Ακόμα και οι άνθρωποι που είναι πολύ αγαπημένοι στη ζωή σε μια δουλειά καβγαδίζουν γιατί έτσι είναι η ζωή των ζευγαριών – αλλιώς θα ήταν βαρετή. Το θέατρο δεν μπορεί να είναι ποτέ βαρετό, πρέπει να ανανεώνεται, να είναι ζωντανό, αλλιώς αυτό το αίσθημα της ανίας μεταφέρεται και στο κοινό. Δουλέψαμε περιστασιακά μαζί, δεν θέλαμε να συνυπάρχουμε στη σκηνή. Ήταν της μόδας κάποτε τα θιασαρχικά ζευγάρια και κάναμε κι εμείς μεγάλη επιτυχία τότε, τον Μεσιέ Αμιλκάρ, ένα γαλλικό έργο, στο Βρετάνια. Είχε ενδιαφέρον για τον κόσμο. Γέμισε το θέατρο και ήταν για μένα μια σημαντική εμπειρία στην οποία δοκιμάστηκα, γιατί εκεί, πριν από μένα, ήταν ο Βέγγος και δεν είχε πάει καθόλου καλά. Μετά κάναμε το Αυγό του Φελισιέν Μαρσό και στη συνέχεια στο θέατρο Πόρτα το Ψηλά από τη γέφυρα.

q Γενικότερα κι αυτό με κούρασε, το να ψάχνω να βρω έργα κάθε χρόνο και να κάνω τις διανομές. Καταρχάς, δεν νομίζω ότι βοηθάει την καλλιέργειά σου ως ηθοποιού το θιασαρχιλίκι, κάνεις υποχωρήσεις, πράγματα που καμιά φορά ενδεχομένως δεν εκτιμάς και αναγκάζεσαι να μπεις στον χώρο του εμπορίου. Αν αποκτήσεις δικό σου θέατρο, δε, είναι τρισχειρότερα, πρόκειται για έναν βραχνά, δεν ξέρεις τι να το κάνεις αυτό το θέατρο, αυτό έχει αποδειχτεί. Κουράζεσαι κάποια στιγμή. Οι φιλοδοξίες του ηθοποιού δεν είναι να γίνει επιχειρηματίας και θιασάρχης ούτε να έχει αυτήν τη νοοτροπία, που είναι κάπως αναχρονιστική.

q Με τον Μινωτή, που ήταν παρεξηγημένος εξαιτίας του αυταρχισμού του, αλλά δίκαιος, δουλέψαμε εξαιρετικά. Μισούσε τους ατάλαντους, εκτιμούσε πολύ τις γυναίκες, τη Χατζηαργύρη, την Τουρνάκη, τη Σκούντζου, ήταν δύσκολος άνθρωπος όμως, δυσπρόσιτος. Εμένα με εκτιμούσε και όταν είχε έρθει μια φορά ο Καραμανλής, ο μεγάλος, να δει μια παράσταση όπου πρωταγωνιστούσα, τον Αυτοκράτορα Μιχαήλ, σε σκηνοθεσία του –είχε παίξει κι εκείνος τον ρόλο στα νιάτα του–, με τίμησε λέγοντάς του στη δεξίωση που ακολούθησε: «Σε αυτόν θα παραδώσω τους ρόλους μου». Ωστόσο δεν μου αρέσει

απο την αργυρώ μποζώνη φωτογραφιeσ: παρισ ταβιτιαν

η ζωη στο θεατρο Το θέατρο σε απελευθερώνει από τη μιζέρια και σου επιτρέπει να κοιτάξεις μακριά και ψηλά. Έχω νιώσει αγάπη μέσα στο θέατρο, πολλή αγάπη.

5.5.22 – lifo

25

q Έμεινα πολύ καιρό στα κρατικά θέατρα, ήταν επιλογή μου, τα πάντα είναι επιλογή μου. Δεν παρασύρθηκα, ήξερα τι ήθελα να κάνω και πού να στοχεύσω. Στους καλούς ρόλους, στο ρεπερτόριο και στις καλές συνεργασίες και αυτές τις εξασφάλιζαν τα μεγάλα, κρατικά θέατρα. Θέλω να πιστεύω ότι τα εθνικά θέατρα θα βρουν τον βηματισμό τους ξανά.

q Δεν μετάνιωσα ποτέ που ανέλαβα την καλλιτεχνική διεύθυνση του ΚΘΒΕ. Ήταν μια πρόταση τότε του Κώστα Καραμανλή, που μου το ζήτησε γιατί γνώριζε ότι είχα υπηρετήσει το θέατρο ως ηθοποιός για επτά χρόνια και είχα παίξει σημαντικούς ρόλους. Εκεί είχα γνωρίσει και τον Βολανάκη και τον Σπαθάρη. Είχα μια καλή φήμη και πάντα υπάρχει ανάγκη για διευθυντές, ιδιαίτερα στη Θεσσαλονίκη. Νομίζω ότι το Κρατικό έχει πολλές σκηνές που δεν χρειάζεται, γιατί δεν έχει μεγάλο θεατρικό κοινό. Ακόμα και μεγάλες επιτυχίες που πάνε στη Θεσσαλονίκη δεν αντέχουν πάνω από μήνα. Δεν είναι σαν την Αθήνα, όπου υπάρχουν και μεγάλοι κράχτες και ανταγωνισμός. Μακάρι να υπήρχε και στη Θεσσαλονίκη, αλλά είναι δύσκολο να γίνει. Πήγα στο Κρατικό, έκανα δύο θητείες. Παρέλαβα ένα θέατρο σε καλή κατάσταση, αλλά οι άνθρωποι δεν ήταν ικανοποιημένοι. Είναι σαν τις οικογένειες που όλοι συνυπάρχουν υποχρεωτικά, πολλοί άνθρωποι σε ένα διαμέρισμα. Υπήρχε αυτός ο ανταγωνισμός, τα ζητήματα των πρωταγωνιστών και των δευτεραγωνιστών, νοοτροπίες που είναι δύσκολο να ξεριζωθούν, σχεδόν ακατόρθωτο, όπως και ο άκρατος συνδικαλισμός. Εγώ οδηγήθηκα σε παραίτηση εξαιτίας αυτών, δεν μπορούσα να συνεχίσω. Ήμουν συνδεδεμένος με το θέατρο και την πόλη, εκεί γνώρισα και παντρεύτηκα τη Χρυσούλα και εκεί γεννήθηκε και η κόρη μας. Όταν πηγαίνω, πικραίνομαι, γιατί αυτή η πόλη δεν βοηθήθηκε ούτε οικονομικά ούτε πολιτισμικά, ώστε να γίνει κάτι καλύτερο. Έχει ανήσυχους ανθρώπους και σπουδαίους ποιητές και λογοτέχνες, αλλά είναι ελάχιστοι. Θέλω να πιστεύω ότι τα πράγματα είναι έτσι λόγω εσφαλμένων επιλογών. Έκανα τεράστιες προσπάθειες να φέρω το πανεπιστήμιο στο θέατρο, αλλά δεν τα κατάφερα. Δεν το περιφρονούν, απλώς δεν το εκτιμούν. Το ΚΘΒΕ ήταν το πρώτο θέατρο στην ένωση των ευρωπαϊκών θεάτρων. Κάναμε βαλκανικό θέατρο για να ενώσουμε αυτές τις χώρες και οι κινήσεις αυτές δεν αφορούν την τέχνη μόνο. Συγκινήθηκα και ανέλαβα εκείνη την ευθύνη γιατί τότε ο Καραμανλής συμβολικά είχε γίνει και υπουργός Πολιτισμού και ερχόταν συχνά στο θέατρο κι αυτό του έδινε μια αίγλη και μια ταυτότητα. Αυτό είχε μια σημασία για την κοινωνία, καθώς ήταν αγαπητός τότε, στο ξεκίνημά του. Απολάμβανε τότε και το θέατρο τη δόξα που είχε η κυβέρνηση. Για μένα όμως δεν είναι σωστό το θέατρο να πηγαίνει πακέτο με την πολιτική ηγεσία, να είναι τέτοιου τύπου οι διορισμοί. Θα έπρεπε να είναι ανεξάρτητο, όπως συμβαίνει στην Ευρώπη. Καμιά φορά υπάρχει καλή προαίρεση, αλλά δεν φτάνει.

q Η κρίση, όπως όλες οι κρίσεις, κυρίως οι οικονομικές, επηρεάζει πολύ το θέατρο γιατί η ευημερία του θεάτρου εξαρτάται πολύ από αυτόν που μπορεί να δώσει κάποια χρήματα κι αυτό δεν υπάρχει πια. Σήμερα δεν θα ήθελα να είμαι διευθυντής ενός θεάτρου σε συνθήκες οικονομικής κατάρρευσης.

ΟΙ ΑΘΗΝΑΙΟΙ Νικήτας Τσακίρογλου

να νοσταλγώ και να λέω «εκείνη η εποχή ήταν καλύτερη». Όλες οι εποχές είναι καλές, αρκεί να δίνονται οι ευκαιρίες στους ανθρώπους.

q Παρακολουθώ πολύ το θέατρο γιατί είμαι άνθρωπος της δουλειάς και ευτυχώς που υπάρχουν και τα σάιτ και η τεχνολογία. Ξέρω πού βρίσκεται σήμερα το θέατρο και τι πρέπει να κάνει για να γίνει καλύτερο. Νομίζω ότι δεν πρέπει να υπάρχουν τόσες σχολές, γιατί ο πληθωρισμός δεν κάνει σε τίποτα καλό, ούτε στην οικονομία, ούτε στο θέατρο, ούτε στο επάγγελμα. Πρέπει να γίνονται τα πράγματα αυστηρότερα για να μπορούν να κερδίζουν οι νεότεροι. Σε αυτή την παράσταση που παίζω τώρα βρίσκομαι ανάμεσα σε νέους ταλαντούχους κι αυτό μου δίνει μεγάλη χαρά, γιατί θέατρο δεν μπορείς να κάνεις μόνος σου, θέλεις συντροφιά και συνθήκες σημαντικές για να μπορέσεις να αποδώσεις.

q Με την κριτική δεν ασχολήθηκα ιδιαίτερα. Μου έγραφαν και τα θετικά και τα αρνητικά, αλλά δεν πικραινόμουν, όπως κάποιοι ηθοποιοί, γιατί εμείς δεν εξαρτώμεθα από την κριτική αλλά από το κοινό. Οι κριτικοί στην εποχή μου είχαν δύναμη, τη διαβάζαμε τη γνώμη τους, αλλά δεν έπρεπε ούτε να μας απογοητεύει ούτε να μας κάνει υπερήφανους, να παίρνουμε την εφημερίδα και να τη δείχνουμε παντού. Η κριτική βοηθά γιατί κρινόμαστε ανά πάσα στιγμή, δεν υπάρχει εφησυχασμός. Υπάρχει ένα κοινό, άρα υπάρχουν πολλές γνώμες και αυτήν τη γνώμη τη μοιραζόμαστε με τον κόσμο όχι μόνο στην Αθήνα και στη Θεσσαλονίκη και στην Κύπρο, παντού.

q Το καλύτερο που μου έχει συμβεί στο θέατρο είναι ότι γνώρισα τη Χρυσούλα και ότι μέσα σε αυτό μεγάλωσε η κόρη μου, η Λήδα, στην αγκαλιά ανθρώπων όπως ο Κουν, ο Ευαγγελάτος. Δεν έγινε ηθοποιός, έγινε συμβολαιογράφος. Η εγγονή μου θα πάει στο Μπρόντγουεϊ να κάνει χορό και θέατρο και έχω και έναν εγγονό που ασχολείται με την Κλινική Ψυχολογία. Μένουμε στο ίδιο ακίνητο και η Χρυσούλα, που μαγειρεύει και καταπληκτικά, μας φροντίζει όλους. Είναι η μάνα-τροφός. Η κόρη μου το έζησε το θέατρο, γνώρισε τους ανθρώπους, αλλά δεν τη συγκίνησε. Δεν της είπαμε κι εμείς «έχεις ταλέντο», δεν θέλαμε να ακολουθήσει το επάγγελμα.

q Εμείς ζήσαμε από τη δουλειά μας και μεγαλώσαμε και το παιδί μας και θέλουμε να μεγαλώσουμε και τα εγγόνια μας, να μπορέσουν να σπουδάσουν με άνεση και να κάνουν αυτά που θέλουν. Είναι δύσκολα τα πράγματα σήμερα, αλλά, αν έχεις επιμονή, θα νικήσεις.

q Αυτά με τις κακοποιήσεις δεν μου έκαναν εντύπωση, υπήρχαν στον χώρο και τα έχουμε ζήσει, απλώς δεν γινόταν πάντα συζήτηση. Όταν λέμε «είμαστε συνάδελφοι», εννοούμε ότι συμπορευόμαστε και είμαστε μαζί. Εμένα μου φαίνεται αδιανόητο να θέλω να βλάψω κάποιον συνάδελφο, να τον εκμεταλλευτώ και ιδιαίτερα με τρόπο σεξουαλικό. Αυτή η συμβίωση πρέπει να γίνει αποδεκτή και σεβαστή απ’ όλα τα άτομα. Είμαστε συνάδελφοι.

q Στην τηλεόραση υποδύθηκα τον Αρσένιο και δεν είναι τυχαίο ότι αυτή η προσωπικότητα είχε τόση απήχηση στον κόσμο. Αυτό δεν συνέβη γιατί το θέμα ήταν θρησκευτικό και το είχε ανάγκη ο κόσμος αλλά και γιατί οι άνθρωποι που έφτιαξαν τη σειρά είναι ταλαντούχοι και ικανοί, ανανέωσαν το ενδιαφέρον για την τηλεόραση, δεν ήταν μεγάλη σειρά ώστε να πλατειάσει, είχε μικρή φόρμα και χαρακτήρες. Όπως ξέρετε, τα καλύτερα έργα, και στην τραγωδία ακόμα, δεν έχουν μεγάλη διάρκεια.

ΙNFO

Ο Νικήτας Τσακίρογλου πρωταγωνιστεί στην παράσταση Ματωμένα Χώματα που βασίζεται στο ομώνυμο βιβλίο της Διδώς Σωτηρίου σε σκηνοθεσία Γ. Παλούμπη. Δημοτικό Θέατρο Πειραιά www.dithepi.gr

26 lifo – 5.5.22

q Θα έλεγα ότι βρίσκομαι σε μια συνέχεια με την παράσταση Ματωμένα Χώματα στο Δημοτικό Θέα-

Δεν μου αρέσει να νοσταλγώ και να λέω «εκείνη η εποχή ήταν καλύτερη». Όλες οι εποχές είναι καλές, αρκεί να δίνονται οι ευκαιρίες στους ανθρώπους.

τρο Πειραιά, από τα Φάρασα της Μικράς Ασίας στο Κιρκιντζέ, τον τόπο όπου μεγάλωσε ο ήρωας Μανώλης Αξιώτης και τον νοσταλγεί ως ένας στρατιώτης που κλήθηκε να υπηρετήσει την Ελλάδα. Είναι ο αφηγητής της ιστορίας αυτής της πολύ σημαντικής συγγραφέως, της Διδώς Σωτηρίου, που θίγει το θέμα της βαθιάς πληγής του ελληνισμού που είναι η ξενιτιά και οι χαμένες πατρίδες. Είναι πολύς κόσμος δεμένος με αυτά τα θέματα που αρέσουν πολύ όχι γιατί έχουν τη νοσταλγία μιας περασμένης εποχής –που δεν είναι περασμένη, αντιθέτως γίνεται τακτικά επίκαιρη– αλλά γιατί η ξενιτιά και οι πόλεμοι δημιουργούν τεράστια προβλήματα στην ανθρωπότητα και όποιος εφησυχάζει ως προς αυτά δεν κάνει καλά.

q Στη δουλειά μας μάς αρέσει κάνουμε φιλίες με όσους δουλεύουμε και συνεργαζόμαστε, να κάνουμε παρέες. Έτσι το νιώθω το θέατρο, δεν είχα ποτέ ανταγωνισμό με κανέναν, όπως δεν είχα ποτέ και μεγάλη ιδέα για τον εαυτό μου. Το θέατρο σε απελευθερώνει από τη μιζέρια και σου επιτρέπει να κοιτάξεις μακριά και ψηλά. Έχω νιώσει αγάπη μέσα στο θέατρο, πολλή αγάπη.

726

28

THE WEEK Όσα ξεκινάνε αυτή την εβδομάδα

30

ΣΙΝΕΜΑ Οι νέες ταινίες της εβδομάδας

ΘΕΑΤΡΟ

Νυχιάγκ Η απόπειρα του θεάτρου Πορεία να συνεισφέρει ενεργά στην ανάδειξη των νέων Ελληνίδων και Ελλήνων θεατρικών συγγραφέων φέρει τον τίτλο Νέο Αίμα. Τη σκοτεινή κωμωδία Νυχιάνγκ της μόλις δεκαοχτάχρονης σπουδάστριας Ευαγγελίας Γατσωτή σκηνοθετεί ο καλλιτεχνικός διευθυντής του θεάτρου Πορεία Δημήτρης Τάρλοου, με τις Αλεξία Καλτσίκη και Θάλεια Σταματέλου στους δύο ρόλους του έργου. Η Αργυρώ είναι αισθητικός και προσφέρει τις υπηρεσίες της κατ’ οίκον. Η Κάλλια χρειάζεται μανικιούρ και της κλείνει ραντεβού στο διαμέρισμά της. Η Αργυρώ καταφτάνει με τα σύνεργά της και η διαδικασία ξεκινάει. Την ιεροτελεστία του μανικιούρ διαρρηγνύει ο επίμονος ήχος κλήσης του κινητού της Κάλλιας. Η Αργυρώ θέλει επίμονα να μάθει ποιος είναι στην άλλη άκρη της γραμμής και γιατί προκαλεί τέτοια αναστάτωση στην Κάλλια. Ένα ιδιόχειρο γράμμα που θα βρεθεί στην εξώπορτα θα ανατρέψει τις εξηγήσεις, πυροδοτώντας εξομολογήσεις και συνταρακτικές αποκαλύψεις.

32

ΜΟΥΣΙΚΗ Asaf Avidan: Ζωή σαν μυθιστόρημα

33

ΣΙΝΕΜΑ 11 ο Διεθνές Φεστιβάλ Αρχαιολογικής Ταινίας - ΑΓΩΝ

34

ΒΙΒΛΙΟ Ποιος ήταν πραγματικά ο Ουίλλιαμ Σαίξπηρ;

36

ΒΙΒΛΙΟ Ο πειρατής του Φώτη Κόντογλου

Σκηνοθεσία: Δημήτρης Τάρλοου Σκηνικά: Θάλεια Μέλισσα Κοστούμια: Αλέξανδρος Γαρνάβος Μουσική: Κατερίνα Πολέμη Κίνηση: Κορίνα Κόκκαλη Φωτισμοί: Αλέκος Αναστασίου Παίζουν: Αλεξία Καλτσίκη (Αργυρώ), Θάλεια Σταματέλου (Κάλλια) Θέατρο Πορεία, 6/5-5/6, poreiatheatre.com

φωτό: patroklos skafidas

5.5.22 – lifo

27

the week

5 ΜΟΥΣΙΚΗ Αφιέρωμα στον Ιάννη Ξενάκη στη Λυρική Σκηνή

Η Εθνική Λυρική Σκηνή γιορτάζει τα 100 χρόνια από τη γέννηση του σπουδαίου μουσικού του εικοστού αιώνα Ιάννη Ξενάκη στην Εναλλακτική Σκηνή του ΚΠΙΣΝ. Το αφιέρωμα αποτελείται από πρόγραμμα συναυλιών αφιερωμένων στα έργα του συνθέτη για κρουστά, πιάνο και σύνολα δωματίων, όπως επίσης και παραστάσεων χορού εμπνευσμένων από το νεωτερικό μπαλέτο του Ξενάκη «Κράανεργ».

STOEP TH PR ES S

ΦΕΣΤΙΒΑΛ Athens Street Food Festival 2022 στο Αμαξοστάσιο του ΟΣΥ στο Γκάζι

5-11 maϊου 2 0 22

1 ΕΙΚΑΣΤΙΚΑ «Ηλέκτρες του κόσμου» στο Ίδρυμα Μιχάλης Κακογιάννης Το Ίδρυμα Μιχάλης Κακογιάννης παρουσιάζει την έκθεση κόμικ «Hλέκτρες του Κόσμου». Σύγχρονοι καλλιτέχνες δημιουργούν πρωτότυπες ιστορίες, εμπνευσμένοι από τη μορφή και τον χαρακτήρα της Ηλέκτρας, τους συμβολισμούς και τα επιμέρους θέματα που πλαισιώνουν τις ομώνυμες τραγωδίες του Σοφοκλή και του Ευριπίδη και τις Χοηφόρους του Αισχύλου. Οι ιστορίες τους, αν και αρκετές φορές ακολουθούν τον αρχαϊκό μύθο, τον τοποθετούν σε ένα σύγχρονο κοινωνικο-πολιτικό περιβάλλον ή στον κόσμο της φαντασίας, τον ανατρέπουν και λειτουργούν ως μέσο επανεξέτασης των άρρηκτα αλληλένδετων εννοιών που πραγματεύεται, όπως η απόδοση της Δικαιοσύνης, η εκδίκηση, η προσωπική και συλλογική ευθύνη και η ηθική συνέπεια.

28/4-10/5, Ίδρυμα Μιχάλης Κακογιάννης, Πειραιώς 206, είσοδος ελεύθερη

3 ΕΙΚΑΣΤΙΚΑ «Θραύσματα της performance RAGADA» του Mario Banushi στο Θέατρο στη Σάλα Τα Θραύσματα της performance RAGADA παρουσιάζονται σε μια νέα εκδοχή στο Θέατρο στη Σάλα για δέκα μόνο παραστάσεις. Η RAGADA είναι ένα έργο αφιερωμένο στη μητρότητα και στη δημιουργία. Ο Mario Banushi παρουσιάζει προσωπικές σκηνές από την παιδική του ηλικία στην Αλβανία σε μια περφόρμανς που δημιουργείται μέσα από θραυσματικές εικόνες σαν pop-up παραμύθι.

4-15/5, Θέατρο στη Σάλα, Κολοκοτρώνη 7, Ηλιούπολη, είσοδος: 10 ευρώ

4 ΜΟΥΣΙΚΗ Whereswilder live στο six d.o.g.s

2 ΜΟΥΣΙΚΗ Philharmonia Orchestra, SanttuMatias Rouvali & Seong-Jin Cho στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών

απο τισ naσια κανδηλωρουρεντζεποπουλου & μαρκελλα μιχαηλ

28 lifo – 5.5.22

Το βρετανικό σύνολο 80 επίλεκτων μουσικών Philharmonia Orchrestra, ο Φινλανδός αρχιμουσικός Santtu-Matias Rouvali και ο πιανίστας SeongJin Cho από τη Νότια Κορέα συναντιούνται στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών σε μια μοναδική εμφάνιση για να παρουσιάσουν έργα του Σεργκέι Προκόφιεφ, του Τζοακίνο Ρoσίνι και του Πιοτρ Ίλιτς Tσαϊκόφσκι.

07/05, Μέγαρο Μουσικής Αθηνών, εισιτήρια: 15-80 ευρώ

Το six d.o.g.s αυτό το Σάββατο ετοιμάζει ένα event oldschool μουσικής με πρωταγωνιστή το συγκρότημα Whereswilder. Με soft rock, soul, funk και psychedelic rock κομμάτια το ροκ συγκρότημα θα πάει τους παρευρισκόμενους πίσω στον χρόνο. Η συναυλία θα ανοίξει με τους Odysseas Phone Orchestra.

7/5, six d.o.g.s, Αβραμιώτου 6-8, είσοδος: 10 ευρώ

Το μεγαλύτερο φεστιβάλ φαγητού της Αθήνας επιστρέφει στην Πειραιώς. Μπέργκερ, βάφλες, χοτ-ντογκ και κάθε είδους εδέσματα προσφέρουν στους κατοίκους της Αθήνας και σε επισκέπτες ένα απολαυστικό ταξίδι γεύσεων από ολόκληρο τον κόσμο κάθε Παρασκευοσαββατοκύριακο του Μαΐου, ξεκινώντας από τις 6 του μήνα (6-8, 13-15, 20-22, 27-29). Η ποικιλία των γεύσεων, οι ιδέες και οι συνδυασμοί, οι γαστριμαργικές εκπλήξεις και αποκλειστικότητες κυριαρχούν φέτος στα μενού. Με ιδιαίτερες συνταγές από Μεξικό, Ιαπωνία, Κίνα, Βραζιλία, Τζαμάικα, Πολυνησία, Κορέα, Αργεντινή, Μέση Ανατολή, Ιταλία, ΗΠΑ, Ισπανία, Ιταλία και φυσικά Ελλάδα, το Athens Street Food Festival δεν θα αφήσει κανέναν πεινασμένο! Ανάμεσα στις πολλές επιλογές, υπάρχουν και vegetarian και vegan προτάσεις. Τη γιορτινή ατμόσφαιρα του Athens Street Food Festival συμπληρώνει πάντα η μουσική, με γνωστούς ραδιοφωνικούς παραγωγούς και πάρτι!

6/5-29/5, Αμαξοστάσιο του ΟΣΥ, Πειραιώς & Ερμού, είσοδος ελεύθερη

7-26/5, Εθνική Λυρική Σκηνή, Εναλλακτική Σκηνή, εισιτήρια: 10-15 ευρώ

6 ΜΟΥΣΙΚΗ Evripidis and His Tragedies και Δεσποινίς Τρίχρωμη live στο six d.o.g.s Οι ιδιαίτερες συναισθηματικές παλέτες του Evripidis and His Tragedies και της Δεσποινίδας Τρίχρωμης θα συναντηθούν μια κυριακάτικη βραδιά στο six d.o.g.s. Η μελαγχολία, ο αυτοσαρκασμός και η χαρά της ζωής του Ευριπίδη θα διαδεχτούν την ευαίσθητη προσωπική ποπ της Δεσποινίδας Τρίχρωμης σε ένα πολύ ξεχωριστό event.

8/5, Six d.o.g.s, Αβραμιώτου 6-8, είσοδος: 10 ευρώ

7 ΣΙΝΕΜΑ Πρεμιέρα για τη «Βληχή» του Λάνθιμου στη Λυρική Σκηνή

Η νέα πολυαναμενόμενη ταινία του Γιώργου Λάνθιμου με τίτλο Βληχή, η οποία αποτελεί τη δεύτερη ανάθεση του προγράμματος της ΕΛΣ και του ΝΕΟΝ «The artist on the composer», θα κάνει την παγκόσμια πρεμιέρα της, συνοδεία μουσικών συνόλων, στις 6, 7 και 8 Μαΐου 2022 στην Αίθουσα Σταύρος Νιάρχος στο ΚΠΙΣΝ. Ο πολυβραβευμένος Έλληνας κινηματογραφικός δημιουργός, αποδεχόμενος την πρόταση του καλλιτεχνικού διευθυντή της ΕΛΣ Γιώργου Κουμεντάκη και της διευθύντριας του ΝΕΟΝ Ελίνας Κουντούρη, υπέγραψε την παραγωγή, το σενάριο και τη σκηνοθεσία της ταινίας μικρού μήκους, η οποία γυρίστηκε τον Φεβρουάριο του 2020 στην Τήνο με πρωταγωνιστές τη βραβευμένη με Όσκαρ ηθοποιό Έμα Στόουν και τον διακεκριμένο Γάλλο ηθοποιό Νταμιάν Μπονάρ.

6-8/5, Εθνική Λυρική Σκηνή, Αίθουσα Σταύρος Νιάρχος, εισιτήρια: 10 ευρώ

8 ΠΑΡΤΙ «HDE 6 years» στο Ρομάντσο Ένα πάρτι γεμάτο μουσική και ερωτισμό θα γίνει στο Ρομάντσο αυτό το Σάββατο. Ayshel, Diamin, Extase Urbaine και Nausikaä είναι τα ονόματα από

το Άμστερναμ που θα αναλάβουν να ξεσηκώσουν το κοινό μέχρι τις πρωινές ώρες.

7/5, Ρομάντσο, Αναξαγόρα 3, είσοδος: 10-13 ευρώ

9 ΜΟΥΣΙΚΗ D3lta Live στο Club του Σταυρού του Νότου

ΦΕΣΤΙΒΑΛ

«2ο Bio Festival» στην Τεχνόπολη Το 2ο Bio Festival, ένα διήμερο φεστιβάλ αφιερωμένο στους λάτρεις της υγιεινής διατροφής, συγκεντρώνει μεγάλη ποικιλία από βιολογικά και φυσικά προϊόντα των σημαντικότερων εμπορικών και παραγωγικών επιχειρήσεων του κλάδου. Με έναν νέο τομέα αποκλειστικό για vegan προϊόντα, δίνει την ευκαιρία στο κοινό να γνωρίσει ό,τι νέο υπάρχει και για όλα τα γούστα.

the week

EKΔΗΛΩΣΕΙΣ

Έχοντας στις αποσκευές του τραγούδια του που κυκλοφόρησαν πρόσφατα και σημείωσαν ραδιοφωνική επιτυχία, ο D3lta έρχεται για μία μόνο ζωντανή εμφάνιση στο Club του Σταυρού του Νότου για να μεταδώσει στη σκηνή την αίσθηση μιας άλλης εποχής. Μαζί του ο Άγγελος Σέρρας στην κιθάρα, ο Νίκος Παπακαλοδούκας στα τύμπανα και ο Αντώνης Στεφάνου στο μπάσο.

05/05, Σταυρός του Νότου Club, είσοδος: 10 ευρώ

10 ΕΙΚΑΣΤΙΚΑ Η ομαδική έκθεση «The Root» στο Amphicar Studio

6/5-8/5, Τεχνόπολη Δήμου Αθηναίων, Πειραιώς 100, είσοδος ελεύθερη

ΣΕΜΙΝΑΡΙΟ

Η έκθεση «The Root» διερευνά τη δημιουργία δικτύων κάτω από την επιφάνεια, καθώς και τη σημασία της συνδεσιμότητας στην πόλη, στο περιβάλλον, στην τεχνολογία, στην προσωπική εμπειρία και στην τέχνη. Μέσα από εγκαταστάσεις, ζωγραφική, βίντεο και web based έργα, ψηφιακές εκτυπώσεις, murals και γλυπτά, η έκθεση προκαλεί το κοινό να φανταστεί νέους τρόπους περιήγησης σε χώρους κάτω από την επιφάνεια.

6-15/5, Amphicar Studio, Εκάτης 7, Γαλάτσι, είσοδος ελεύθερη

11 ΧΟΡΟΣ Γέρμα, του Φεντερίκο Γκαρθία Λόρκα στο θέατρο «Τζένη Καρέζη»

«Acting on camera seminar» στο Bios Το «Acting on camera seminar», ένα σεμινάριο για τους ανθρώπους που θέλουν να ξεκινήσουν την καριέρα του ως ηθοποιοί του κινηματογράφου ή της τηλεόρασης, έρχεται στο Bios. Στημένο από ειδικούς, ηθοποιούς, καθηγητές και σκηνοθέτες, υπόσχεται να προσφέρει στους παρευρισκόμενους τις γνώσεις-κλειδιά μιας επιτυχημένης καριέρας στη show business.

7/5-20/6, Bios, Πειραιώς 84, κόστος συμμετοχής: €700 + ΦΠΑ

Η χοροθεατρική παράσταση της ομάδας Dance Company Mazi παρουσιάζει για δύο παραστάσεις στο θέατρο «Τζένη Καρέζη» ένα από τα σημαντικότερα έργα του Λόρκα, την ιστορία μιας άτεκνης γυναίκας που επιθυμεί διακαώς να γίνει μητέρα. Στην παράσταση η Γέρμα τοποθετείται στη σύγχρονη κοινωνία και πραγματεύεται την ιστορία της μέσα από σύγχρονα μουσικά στοιχεία.

7-8/5, θέατρο «Τζένη Καρέζη», Ακαδημίας 3, εισιτήρια: 12 ευρώ 5.5.22 – lifo

29

Σινεμά

απο toν θοδωρη κουτσογιαννοπουλο

O Πύργος του Downton 2: Μια Νέα Εποχή Δεύτερη ταινία για την πιο γνωστή αριστοκρατική οικογένεια της Αγγλίας. Αντέχει ο πύργος ή όχι; ΣΥΝΟΨΗ: Ένα κινηματογραφικό συνεργείο έρχεται για να πραγματοποιήσει γυρίσματα στον Πύργο του Ντάουντον. Ταυτόχρονα, μέλη της οικογένειας και του υπηρετικού προσωπικού ταξιδεύουν στη Νότια Γαλλία, όπου η Βάιολετ Κρόουλι κληρονομεί μια βίλα.

Μ

Αριστούργημα Πολύ Καλό Καλό Ικανοποιητικό Μέτριο Κακό

30 lifo – 5.5.22

εταξύ της σέξι σαπουνόπερας της οικογένειας Μπρίτζερτον και της βασιλικής κλειδαρότρυπας του «Crown», οι ένοικοι του Πύργου του Downton παραμένουν ανώδυνοι σνομπ με χρυσή καρδιά, τα καθωσπρέπει απομεινάρια μιας καρτποσταλικής βρετανικότητας, πίνουν άφθονο τσάι με συγκρατημένη συμπάθεια, προφέρουν «papa» τον πατέρα, γελούν σπανίως και κλαίνε αξιοπρεπώς, ράβονται έξοχα (ακόμη και για μια βόλτα στον κήπο τους) και, κυρίως, επιβιώνουν. Στα πρόθυρα του 1929 αντιμετωπίζουν κάποια πρακτικά προβλήματα: η στέγη παρουσιάζει σημαντικές φυσικές φθορές, αν πιάνετε το υπονοούμενο για την κρίση του Οίκου, και χρειάζονται επειγόντως χρήματα για την επιδιόρθωση. Η ευκαιρία να νοικιάσουν την έπαυλη για έναν μήνα σε μια εταιρεία παραγωγής που θεωρεί πως είναι το τέλειο location για τα γυρίσματα μιας ταινίας δεν γίνεται ομόφωνα δεκτή. Η μειοψηφία που δυσανασχετεί με την εισβολή από παρείσακτους αρτίστες σε μια εστία αβρών φιλότεχνων υποχωρεί μπροστά στο κέρδος και η κατάληψη από το συνεργείο και τους ηθοποιούς γίνεται μια πρώτης τάξεως αφορμή για ένα ωραίο ταξίδι στη νότια Γαλλία. Η μητριάρχις Βάιολετ Κρόουλι κληρονομεί ένα άλλου τύπου παλάτι, που της χαρίζει ένας παλιός της φίλος. Ο γιος του καλοδέχεται τον κόμη του Γκράνθαμ και γιο της Βάιολετ σαν να ήταν αδελφός του, εγκάρδια και γενναιόδωρα, παρά το μόνιμο κατσούφιασμα της μητέρας του (Ναταλί Μπάι). Σκάνδαλο ή παρεξήγηση, ακανθώδες αμόρε από το παρελθόν ή πλατωνικός έρωτας χαμένος στις αναμνήσεις της νεότητας; Στο μεταξύ, τα γυρίσματα συνεχίζονται στην υπέροχα συννεφιασμένη αγγλική εξοχή, ο πρωταγωνιστής Γκάι Ντέξτερ (Ντόμινικ Γουέστ) γοητεύει το γυναικείο υπηρετικό προσωπικό και φλερτάρει με τον τυπολάτρη και ντροπαλό αρχιθαλαμηπόλο, ενώ η ντίβα Μίρνα Ντάγκλις (έξυπνα «ξινή» η Λόρα Χάντοκ) ανησυχεί αγενώς, γιατί ξέρει

πως ο βωβός κινηματογράφος πνέει τα λοίσθια και η αδιόρθωτα λαϊκή προφορά της δεν θα της επιτρέψει να συνεχίσει την καριέρα της μόλις την πάρουν χαμπάρι. Για κακή της τύχη, οι παραγωγοί αλλάζουν γνώμη και σταματούν το γύρισμα. Η μοναδική λύση είναι να μετατραπούν οι βουβές σκηνές σε ηχογραφημένες. Με την αβίαστη, φιλική στα πρωτόγονα μικρόφωνα οξφορδιανή προφορά της, η λαίδη Μαίρη, την οποία ο σκηνοθέτης ερωτεύεται απερίφραστα, θα προσπαθήσει ένα θαυματουργό ντουμπλάζ της τελευταίας στιγμής, αντικαθιστώντας μια ανυπόφορη τσιρίδα που θυμίζει έντονα εκείνη της υποψήφιας για Όσκαρ δεύτερου ρόλου, καταπληκτικής Τζιν Χέιγκεν στο Τραγουδώντας στη βροχή των Ντόνεν/Κέλι. Το κομψό σασπένς πιθανής απιστίας που εκτυλίσσεται στην Κυανή Ακτή διακόπτεται από τα ελαφρώς ιλαρά και ελάχιστα δραματικά επεισόδια των γυρισμάτων στον Πύργο. Ο πάλαι ποτέ ηθοποιός και σεναριογράφος Τζούλιαν Φέλοους έχει ξαναγράψει κάτι παρόμοιο, που δεν είναι άλλο από το αριστούργημά του, το Έγκλημα στο Γκόσφορντ Παρκ, που του χάρισε το Όσκαρ Σεναρίου και τη δυνατότητα να δημιουργήσει το αποδοτικότατο και πολυβραβευμένο «Downton Abbey» – μαζί με τον τίτλο του βαρόνου και τον σεβασμό της βρετανικής και αμερικανικής βιομηχανίας του θεάματος. Μόνο που το διεισδυτικό, πολύ ψυχαγωγικό Gosford Park, με το επιπλέον μπόνους της εξιχνίασης του φόνου, είχε σκηνοθετήσει με την αλάνθαστη αίσθηση του ιμπρεσιονιστή ωτακουστή ο Ρόμπερτ Άλτμαν, ενώ εδώ ο Σάιμον Κέρτις, που αντικαθιστά τον Μάικλ Ένγκλερ της πρώτης κινηματογραφικής μεταφοράς το 2019, δεν καλυτερεύει τη γενική εντύπωση πως η τηλεοπτική σειρά είχε όλο τον ωφέλιμο χρόνο να αναπτύσσεται στα εβδομαδιαία της επεισόδια, ενώ ένα ακόμη δίωρο για τις αίθουσες (λίγο πριν πάρει τον δρόμο του για τη μικρή οθόνη) απλώς διανθίζει όσα οι φανατικοί ήδη γνωρίζουν και δεν προσθέτει καμία απόλαυση σε όσους δεν έχουν ιδέα για τις πολιτισμένες διαπλοκές της οικογένειας Κρόουλι. Στην καλύτερη περίπτωση, η βαπτισμένη ως «Νέα Εποχή του Πύργου», που προφανώς θα ανακαινισθεί από τα έσοδα της ενοικίασής του, είναι ένα παλιομοδίτικο κομφετί από ανώδυνους καταστασιακούς δι-

INFO DOWNTON ABBEY 2: A NEW ERA ΣΚΗΝΟΘΕΣIΑ:

Σάιμον Κέρτις ΠΡΩΤΑΓΩΝΙΣΤΟYΝ:

Χιου Μπόνβιλ, Ελίζαμπεθ ΜακΓκόβερν, Μάγκι Σμιθ, Ιμέλντα Στόντον

αλόγους και δυο παράλληλες ίντριγκες που προσαρμόζονται στη βασική πλοκή της σειράς, και κυλά ευχάριστα, σαν να μην έγινε ποτέ. Οι συνδέσεις είναι άτεχνες, τα βλέμματα μένουν στο κενό, η συνεχόμενη μουσική επένδυση του Τζον Λαν προοιωνίζεται αισιόδοξη εξέλιξη από το πρώτο κιόλας λεπτό, ενώ οι πανοραμικές λήψεις και τα πλάνα από γερανό φανερώνουν πρόθεση γενίκευσης. Ο Τζέιμς Άιβορι πάλευε επί δεκαετίες να ξεχωρίσει το δράμα από τους τύπους και ο Νόελ Κάουαρντ να ξετρυπώσει την αδυναμία από το πνεύμα. Ο Πύργος του Downton αρμέγει την κομεντί των τρόπων για ένα fandom δημογραφικά διαφορετικό από αυτό των υπερηρώων, θεωρώντας ωστόσο πως κάτι αθάνατο προστατεύει την ψυχή της αριστοκρατίας. Σε αυτό το πλαίσιο, η Βάιολετ της Μάγκι Σμιθ είναι κάτι παραπάνω από χαρακτήρας, λειτουργεί σαν ιδέα που επιβλέπει, μαλώνοντας και επικροτώντας με ένα ανεπαίσθητο νεύμα τους συνεχιστές της παράδοσης. Επειδή η Σμιθ είναι κορυφαία κομεντιέν, εκτός από ασύλληπτων αποχρώσεων ηθοποιός, με δύναμη που ξεπερνά την ηλικία, βγάζει το μάξιμουμ από τη μικρή παρουσία της στην ταινία. Είναι και πάλι η μοναδική που επικοινωνεί ανθρωπιά όποτε χρειάζεται, στα λίγα ουσιαστικά κοντινά πλάνα που δεν γεφυρώνουν βινιέτες σαπουνόπερας. Σε ένα καστ όπου οι οικείοι πρωταγωνιστές δεν έχουν ζουμί (στον Χιου Μπόνβιλ δίνεται μια γερή σκηνή, η κάποτε παρεξηγημένη Ελίζαμπεθ Μαγκόβερν ασθενεί με σφιγμένα τα δόντια, ο Μάθιου Γκουντ προνόησε να απουσιάζει εντελώς, ενώ η Ιμέλντα Στόντον δυστυχώς απλώς παρευρίσκεται), η Σμιθ είναι η σπινθηροβόλα ανακούφιση με τις φλεγματικές ατάκες της και η όαση συγκίνησης σε ένα δρομολόγιο κοσμικότητας.

VILLAGE RENTI 14 - VILLAGE MALL 1 - ODEON ESCAPE 6 ODEON OPERA 1 - ΑΕΛΛΩ 3 - ΑΙΓΛΗ 4 - ΚΗΦΙΣΙΑ 1 - ΝΑΝΑ 2 - ΣΠΟΡΤΙΓΚ 2 - ΤΡΙΑ ΑΣΤΕΡΙΑ 2 - ΣΙΝΕ ΝΙΚΑΙΑ

Doctor Strange in the multiverse of madness ΣΚΗΝΟΘΕΣIΑ: Σαμ Ράιμι

Μπένεντικτ Κάμπερμπατς, Ελίζαμπεθ Όλσεν, Ρέιτσελ Μακάνταμς, Ζοτσίτι Γκόμεζ ΠΡΩΤΑΓΩΝΙΣΤΟΥΝ:

ΣΥΝΟΨΗ: Μετά τα γεγονότα τoυ «Spiderman: No Way

Home», το πολυσύμπαν είναι ανεξέλεγκτο. Ο Doctor Strange καλείται να διορθώσει την κατάσταση. Η συνάντησή του με μια φίλη από τα παλιά θα τον φέρει αντιμέτωπο με το ανείπωτο κακό. Ο Δόκτωρ Παράξενος κινείται στο Πολυσύμπαν της Τρέλας γιατί οι διαστάσεις έχουν γίνει διάτρητες εξαιτίας του: οι αποφάσεις του να χαρίσει ξόρκια και εμπιστοσύνη στον Thanos και στον Πίτερ Πάρκερ αμφισβητούνται, η εκτίμησή του διαφέρει ανάλογα με το πόσο φιλικό είναι το περιβάλλον στο οποίο θα προσγειωθεί κάθε φορά και οι δυνάμεις του δεν εξαρτώνται απόλυτα από τον θαυματουργό πορφυρό χιτώνα και τα ηλεκτροβουδιστικά κόλπα που έχει κατακτήσει. Ενώ παρακολουθεί πολιτισμένα τον γάμο της αιώνιας αγαπημένης του Κριστίν, ένα γιγαντιαίο χταπόδι στον απέναντι δρόμο κυνηγά ανελέητα την Αμέρικα Τσάβες, μια κοπέλα που έχει τη σπάνια δυνατότητα να πλοηγείται άθικτη στο πολυσύμπαν, αν και μόνο κάτω από ακραία πίεση. Πίσω από το χάος κρύβεται η Κόκκινη

ΠΡΩΤΗ ΠΡΟΒΟΛΗ Μάγισσα, η οποία έχει σοβαρό, και σοβαρά ψυχασθενικό, λόγο να αποκτήσει πρόσβαση σε παράλληλα σύμπαντα. Όταν ο Strange την επισκέπτεται, αντιλαμβάνεται πως η διπρόσωπη Γουάντα βρίσκεται ακόμα κάτω από την επήρεια μιας σκοτεινής βίβλου και νομίζει πως έτσι θα κρατήσει τους δυο μικρούς γιους που πιστεύει πως είναι πραγματικοί, ακόμη κι αν όλοι τη διαβεβαιώνουν για το αντίθετο. Αντίπαλοι πλέον, θα εμπλέξουν τους γνωστούς παραστάτες του Dr Strange αλλά και τσαντισμένους, επίτιμους καλεσμένους από συγγενείς μαρβελικές περιπέτειες, όπως ένα μέλος των Fantastic Four, δύο πασίγνωστους υπερήρωες ενσαρκωμένους από άλλους ηθοποιούς (ενδεχομένως με άλλο χρώμα και σε άλλο φύλο), καθώς και έναν σοφό κύριο που αποτελεί το αντίπαλο δέος της δεινότατης στην τηλεπάθεια και τηλεκίνηση Γουάντα Μαξίμοφ. Ο Μόρντο (Τσιουέτελ Ετζιόφορ) δεν είναι ο μόνος που περιμένει τον πρώην νευροχειρουργό στη γωνία. Η αυτοπεποίθησή του πληγώνεται όταν μαθαίνει πως δεν είναι ο ήρωας που περίμενε, κι αυτό γιατί οι πράξεις του έχουν διαφορετικό αντίκτυπο στον χωροχρόνο. Sequel του επικού Endgame, του πρόσφατου Spiderman, του τηλεοπτικού «Wandavision», καθώς και του πρωτότυπου φιλμ που κυκλοφόρησε πριν από έξι χρόνια σε σκηνοθεσία Σκοτ Ντέρικσον, ο αναγκαστικά φορτωμένος στο πολυ-exposition Doctor Strange δοκιμάζει την υπομονή μας μέχρι να πάρει μπρος, και μόνο όταν πιασμένοι χεράκι χεράκι ο πρωταγωνιστής μαζί με τη φοβισμένη Αμέρικα διασχίζουν τα φωτορεαλιστικά, συνθετικά, ζωγραφισμένα και σχεδιασμένα σύμπαντα η δράση κοκκινίζει και ο Σαμ Ράιμι δείχνει ποιος είναι. Καλύτερα, μας υπενθυμίζει τι μπορεί να προσφέρει, γιατί έχουμε να τον δούμε στο σινεμά από το ατυχές Oz (και πριν από αυτό στο έλασσον Drag me to hell) και είχαμε ξεχάσει την οπτική αισθητική και τις ταχύτατες αφηγηματικές επινοήσεις που μπορεί να προσθέσει σε ένα στερεωμένο story. Οι γεωμετρικά πολλαπλασιασμένες επιλογές ενός multiverse θεωρητικά είναι αχανές γήπεδο αυθαιρεσίας. Όποιος θέλει εμφανίζεται όπου να ’ναι, και σε περίπτωση που εξολοθρευτεί δεν έγινε και τίποτε, στη διπλανή διάσταση στέκει αγέρωχος και αρτιμελής. Ωστόσο, ο Ράιμι οργανώνει το πολυπληθές τσίρκο των υπερηρώων και βγάζει ένα χορταστικό αποτέλεσμα, δεδομένων των περιορισμών που αντιμετωπίζει. Ήδη ενταγμένος στη νοητή γραμμή των Εκδικητών και αδιόρατα παρών στα βάσανα που προκύπτουν στον ορφανό και αναγνωρίσιμο από την αχάριστη κοινωνία Spidey, ο Strange κουβαλά βαρίδια που, για παράδειγμα, η τηλεοπτική γενναιοδωρία των πολλών επεισοδίων του «Loki» και του «WandaVision» δεν κραδαίνει απειλητικά πάνω από την πένα των πιο ριψοκίνδυνων σεναριογράφων τους. Όμως διαθέτει δύο δυνατά χαρτιά: τον Μπένεντικτ Κάμπερμπατς, με τη χαρισματική του ευελιξία να οργώνει κάθε πιθανή διατύπωση των διλημμάτων του αντεστραμμένου Στίβεν, και τη μεικτή χρήση της μαγείας που εδώ διαχωρίζει από τη μαγγανεία και τις υπερδυνάμεις. Καθόλου αμελητέα και η ενσωμάτωση των δυο «h» που ο Ράιμι γνωρίζει πολύ καλά: του horror και του humour. Μέσα σε λίγα δευτερόλεπτα μας διακτινίζει στο funk του Evil Dead, κάνοντας και πλάκα, ενώ μας επαναφέρει στιγμιαία στο ρευστότερο, πρισματικό κι ελπίζω πιο απροσδόκητο πλαίσιο που μας επιφυλάσσει η Marvel.

VILLAGE RENTI 1,2,3,4,6,7,8,11,13,15,20 - VILLAGE MALL 2,4,5,7,8,10,13,14 - VILLAGE PAGRATI 1,2,4,5 - VILLAGE AG.DIMITRIOS 1,2,3,4,5 - ODEON ESCAPE 1,3,4,5 - ΑΕΛΛΩ 1,3,4,ΘΕΡΙΝΟ - ΑΘΗΝΑΙΟΝ 1,2 - ΑΙΓΛΗ 1,3ΘΕΡΙΝΟ - ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ 1 - ΑΝΕΣΙΣ ΘΕΡΙΝΟ - ΑΡΙΑΝ ΘΕΡΙΝΟ -

ΑΤΤΙΚΟΝ ΑΛΣΟΣ ΘΕΡΙΝΟ - ΘΗΣΕΙΟΝ ΘΕΡΙΝΟ - ΙΝΤΕΑΛ - ΚΗΦΙΣΙΑ 2 - ΚΙΝΗΜΑΤΟΘΕΑΤΡΑ ΚΩΝΣΤΑΝΤΑΡΑΣΒΛΑΧΟΠΟΥΛΟΥ 1 - ΝΑΝΑ 1,4,5,6 - ΠΑΛΑΣ ΘΕΡΙΝΟ - ΣΙΝΕ ΓΑΛΑΤΣΙ ΘΕΡΙΝΟ - ΣΙΝΕ ΦΛΟΙΣΒΟΣ ΘΕΡΙΝΟ - ΣΠΟΡΤΙΓΚ 1,2 - TOWN CINEMAS 1,2.3 - ΤΡΙΑ ΑΣΤΕΡΙΑ 1 - ΑΜΑΡΥΛΛΙΣ ΘΕΡΙΝΟ - ΚΟΡΑΛΙ ΘΕΡΙΝΟ - ΣΙΝΕ ΠΑΛΛΗΝΗ ΘΕΡΙΝΟ - ΣΙΣΣΥ ΘΕΡΙΝΟ - ΖΕΑ - ΟΝΕΙΡΟ ΘΕΡΙΝΟ - ΣΙΝΕ ΝΙΚΑΙΑ ΘΕΡΙΝΟ - ΣΙΝΕ ΠΑΡΑΔΕΙΣΟΣ 1

Full Time ΣΚΗΝΟΘΕΣIΑ: Ερίκ Γκραβέλ

Πρωταγωνιστούν: Λορ Καλαμί, Αν Σουάρεζ, Λουσί Γκαλό ΣΥΝΟΨΗ: Η Ζιλί παλεύει μόνη της να μεγαλώσει τα δυο

της παιδιά στην επαρχία και να διατηρήσει τη δουλειά της σε ένα παριζιάνικο ξενοδοχείο πέντε αστέρων. Όταν καταφέρνει να κλείσει μια συνέντευξη για μια δουλειά που την ενδιαφέρει, ξεκινάει ένας αγωνιώδης αγώνας δρόμου. Πριν από λίγες εβδομάδες είχαμε δει στις αίθουσες το Boiling Point, ένα απρόσμενα συναρπαστικό θρίλερ, όπου η αγωνία προέκυπτε από τις δυσκολίες και τις προκλήσεις της εργασίας σε μια κουζίνα εστιατορίου. Το μίνι trend της κινηματογραφικής ανάγνωσης της εργασιακής πραγματικότητας ως υλικού για θρίλερ συνεχίζεται με το Full Time του Ερίκ Γκραβέλ. Στην ταινία η Ζιλί, μια εργαζόμενη στην υπηρεσία καθαριότητας ενός πεντάστερου παριζιάνικου ξενοδοχείου, καλείται να ισορροπήσει μεταξύ των εργασιακών και των οικογενειακών της υποχρεώσεων. Διαμένοντας σε μια κωμόπολη αρκετά έξω από το Παρίσι, πρέπει καθημερινά να κάνει ολόκληρο ταξίδι ως τη γαλλική πρωτεύουσα, αναθέτοντας σε μια ηλικιωμένη γειτόνισσα να προσέχει τα δύο ανήλικα παιδιά της. Αναζητά μια καλύτερη (για την ίδια) δουλειά. Όταν προκύπτει συνέντευξη για μια θέση που της αρέσει, τυχαίνει να συμπέσει με μια απεργία στα μέσα μαζικής μεταφοράς, η οποία, αντί να ασκεί πίεση προς τα πάνω, φαίνεται να τη διοχετεύει δεξιά και αριστερά, σε εργαζομένους άλλων κλάδων, όπως η Ζιλί. Με μια σειρά από σεναριακούς ελιγμούς που στενεύουν τον κλοιό γύρω από την κεντρική ηρωίδα και ένα αγχωτικό, ηλεκτρονικό μουσικό score, ο Ερίκ Γκραβέλ θα εντοπίσει το σασπένς που πάντα έκρυβε ο κοινωνικός ρεαλισμός των αδελφών Νταρντέν και θα αναδείξει τον τρόμο της καθημερινότητας αλλά και την επακόλουθη αναισθητοποίηση του ατόμου. Είναι τόσο πιεστικές οι απαιτήσεις και τόσο αδυσώπητο το κυνήγι μιας θέσης στον ήλιο(;), που, για να πετύχει τον στόχο της η Ζιλί και να παραστεί στη συνέντευξη, θα προβεί σε κινήσεις που θέτουν σε κίνδυνο τη θέση των συναδέλφων της. Tη Ζιλί υποδύεται η Λορ Καλαμί του «Call my agent» σε μια βραβευμένη στο Φεστιβάλ Βενετίας ερμηνεία που εντοπίζει το ανθρώπινο στοιχείο στην ηρωίδα και καθιστά κατανοητές τις ενέργειές της, χωρίς όμως να την ωραιοποιεί και να εκβιάζει τη συμπάθεια του θεατή. Αυτή η σύγχρονη καθημερινή οδύσσεια θα ολοκληρωθεί με ένα πανούργο φινάλε, όπου η εξέλιξη των πραγμάτων αλλιώς δείχνει στα μάτια της Ζιλί και αλλιώς φαίνεται μέσα από τον φακό του σκηνοθέτη και μέσα από τα δικά μας μάτια, που όλη αυτή την ώρα παρακολουθούσαμε (και) τη γενικότερη εικόνα.

Aπό τον Γιάννη Βασιλείου ΔΙΑΝΑ - ΙΝΤΕΑΛ - ΜΙΚΡΟΚΟΣΜΟΣ - ΤΑΙΝΙΟΘΗΚΗ ΛΑΪΣ 1,2 ΤΡΙΑΝΟΝ ΘΕΡΙΝΟ - ΦΛΕΡΥ ΘΕΡΙΝΟ - ΣΙΝΕ ΠΑΡΑΔΕΙΣΟΣ 2

5.5.22 – lifo

31

ΣΥΝΑΥΛΊΑ

Μουσική

Asaf Avidan: Ζωή σαν μυθιστόρημα Ο τραγουδοποιός από το Ισραήλ θα δώσει μια συναυλία στην Αθήνα στις 16 Μαΐου.

INFO Asaf Avidan Pepper Church Sessions Δευτέρα 16/5, 20:30, Aγγλικανική Eκκλησία του Αγίου Παύλου, Φιλελλήνων 27. Είσοδος μόνο με προσκλήσεις. Περισσότερες πληροφορίες στο https://www. pepper966.gr/

O από τη μαρία παππά

32 lifo – 5.5.22

Asaf Avidan επιστρέφει στην Αθήνα στις 16 Μαΐου στο πλαίσιο του Τhis is Athens City Festival και των Church Sessions που διοργανώνει ο Pepper 96,6 στην Αγγλικανική Εκκλησία του Αγίου Παύλου. Πρόκειται για μια μοναδική εμπειρία επειδή όσοι αγαπούν τον Asaf Avidan γνωρίζουν ότι έχει μία από τις πιο ιδιαίτερες φωνές στην ιστορία της ροκ και ποπ μουσικής. Μια φωνή που αποτυπώνεται στο μυαλό σου από την πρώτη στιγμή που την ακούς. Και αν έπρεπε να τη χαρακτηρίσει κανείς, θα έλεγε ότι θυμίζει διάσημες φωνές της ροκ και της σόουλ, κυρίως γυναικείες, όπως αυτές της Τζάνις Τζόπλιν, της Έιμι Γουάινχαουζ και της Nίνα Σιμόν. Τώρα, αν μπορούσε να

συγκριθεί με κάποιου άνδρα, αυτός θα ήταν ο Τζεφ Μπάκλεϊ. Η αλήθεια, όμως, είναι ότι έχει αυτό που λέμε «απερίγραπτη» φωνή. Και εκτός από τη φωνή του, έχει και μια σχεδόν μυθιστορηματική ζωή. Ο Avidav γεννήθηκε το 1980 στην Ιερουσαλήμ σε μια οικογένεια διπλωματών. Έχει δύο αδέλφια. Λόγω της φύσης της δουλειάς των γονιών του, στην ηλικία των επτά ετών εγκαταστάθηκε στην Τζαμάικα. Τέσσερα χρόνια μετά τους εγκατέλειψε ο πατέρας του και για λίγο βρέθηκαν στη Νέα Υόρκη, πριν επιστρέψουν στη γενέτειρά του, για να μείνουν μόνιμα. Η κατάσταση της μη σταθερής κατοικίας τον ακολουθεί μέχρι σήμερα, που διατηρεί δύο σπίτια, σε Ισραήλ και Ιταλία,

και μοιράζει τον χρόνο του μεταξύ δύο χωρών. Ταυτόχρονα, νιώθει μια αποστροφή για τη δουλειά των γονιών του. Όταν το 2015 οι δηλώσεις του ότι δεν θεωρεί τον εαυτό του Ισραηλινό προκάλεσαν θύελλα αντιδράσεων, απάντησε ξεκαθαρίζοντας ότι: «Σε κάθε συνέντευξη έλεγα από την αρχή ότι δεν είμαι ένας Ισραηλινός καλλιτέχνης αλλά ένας καλλιτέχνης από το Ισραήλ. Δεν εκπροσωπώ το Ισραήλ. Δεν είμαι πολιτικός. Δεν είμαι διπλωμάτης. Αν και γιος διπλωματών, δεν ήθελα ποτέ να γίνω κάτι τέτοιο. Δεν προσπαθώ να το κρύψω. Δεν θα αλλάξω το όνομά μου ούτε θα ντραπώ αν με ρωτήσει κανείς κάτι σχετικά, δεν δίνω ιδιαίτερο βάρος σε αυτό. Είμαι ένας μουσικός και αυτό δεν έχει καμία σχέση με το διαβατήριό μου». Δεν ξεκίνησε, όμως, την καριέρα του ως μουσικός, αυτό ήταν κάτι που αποφάσισε κάπως καθυστερημένα. Αρχικά σπούδασε animation. Δεν είχε τελειώσει τις σπουδές του όταν διαγνώσθηκε με λευχαιμία. Πέντε χρόνια μετά κατάφερε να την ξεπεράσει και να αποτυπώσει την εμπειρία του στο πρώτο του αυτοβιογραφικό EP με τίτλο «Now that you are leaving», που κυκλοφόρησε το 2006. Η συγκεκριμένη χρονιά αποδείχτηκε σημαδιακή για τη ζωή του. Τότε ήταν είκοσι έξι χρονών και πήρε τη μεγάλη απόφαση να ασχοληθεί επαγγελματικά με τη μουσική μετά από έναν πολύ δύσκολο χωρισμό από την τότε κοπέλα του, παρότι είχε μια πετυχημένη πορεία στα κινούμενα σχέδια και τη μεταγλώττιση. Την ίδια χρονιά σχημάτισε το γκρουπ Asaf Avidan & the Mojos. Κυκλοφόρησαν το ομώνυμο ντεμπούτο τους άλμπουμ το 2008 και άλλα δύο μέχρι το 2011, οπότε διαλύθηκαν. Ο Avidan αποφάσισε να ακολουθήσει σόλο καριέρα. Ηχητικά κινείται ανάμεσα στη φολκ και τα μπλουζ με στοιχεία καμπαρέ. Ένας από τους μεγαλύτερους θαυμαστές του είναι ο σκηνοθέτης Βιμ Βέντερς που τον έχει χαρακτηρίσει ως έναν αληθινό τραγουδοποιό. Μόνος του έχει κυκλοφορήσει άλλα τέσσερα άλμπουμ. Το τελευταίο είχε τον ελληνικό τίτλο «Anagnorisis» και βγήκε το 2020. Ήταν μια δύσκολη περίοδος για τον μουσικό, ο οποίος βρισκόταν σε προσωπικό και δημιουργικό τέλμα πριν από την κυκλοφορία του. Δεν είχε καταφέρει να κάνει το breakthrough στην Αμερική, αν και στην Ευρώπη γνώριζε επιτυχία. Οι συνεχείς περιοδείες τον είχα εξαντλήσει σωματικά και δημιουργικά. Παράλληλα, είχε χωρίσει από τη γυναίκα του λίγους μήνες μετά τον γάμο τους. Λίγο πριν χτυπήσει ο Covid-19, είχε αυτοαπομονωθεί στο σπίτι του στην Ιταλία για να δει προς τα πού πήγαινει η καριέρα του. Δεν περίμενε όμως ότι η καραντίνα θα είχε τόσο μεγάλη διάρκεια. Την έζησε στη σκληρότερη ίσως φάση της. Σε αυτήν τη χρονική στιγμή συνειδητοποίησε πόσο του λείπει η μουσική και ό,τι αυτό συνεπάγεται. Το νέο του άλμπουμ συνοδεύεται από ένα διήγημα που έγραψε ένας από τους καλύτερούς του φίλους, ο Αμερικανός συγγραφέας Τζόναθαν Σάφραν Φόερ, με τίτλο Ο Ασάφ και ο Λύκος. Βασίζεται σε ένα πραγματικό περιστατικό, όταν ο Avidan και η πρώην γυναίκα του υιοθέτησαν ένα άγριο λυκόσκυλο που επιτέθηκε στον μουσικό και παραλίγο να χάσει το ένα του αυτί. Τον δάγκωσε επίσης στον μηρό και στο χέρι, με αποτέλεσμα να πάει στο νοσοκομείο το 2018, και χρειάστηκε αρκετός χρόνος για να αναρρώσει πλήρως από την επίθεση. Όπως αναφέραμε και στην αρχή, η ζωή του είναι αναμφίβολα σαν μυθιστόρημα.

οποίο «ο άνθρωπος είναι ένα χρέος») και τον σκηνοθέτη Κώστα Γαβρά, ο οποίος εδώ και δεκαετίες ενσαρκώνει το όραμα του οικουμενικού Έλληνα. Πρόκειται για δύο δημιουργούς που αφιέρωσαν τη ζωή τους στην προσπάθεια να φέρουν σε επαφή ανθρώπους από όλο τον κόσμο που ονειρεύονται μια καλύτερη ζωή, θεμελιωμένη στις έννοιες της ελευθερίας, της ισονομίας και της δικαιοσύνης. Το 11ο Διεθνές Φεστιβάλ Αρχαιολογικής Ταινίας - ΑΓΩΝ διοργανώνεται σε συνεργασία με την Ταινιοθήκη της Ελλάδος και το Ελληνικό Τμήμα του Διεθνούς Συμβουλίου Μουσείων (ICOM). Τελεί υπό την αιγίδα της Α.Ε. της Προέδρου της Δημοκρατίας Κατερίνας Σακελλαροπούλου και της Α.Ε. του Προέδρου της Κυπριακής Δημοκρατίας Νίκου Αναστασιάδη και πραγματοποιείται με την υποστήριξη του υπουργείου Πολιτισμού, της περιφέρειας Αττικής, του ΕΟΤ και του δήμου Αθηναίων. Καθοριστική είναι η συμβολή της δημοσιογράφου της εφημερίδας «Τα Νέα» Λένας Σαββίδη και της αρχαιολόγου Άννας Λαμπράκη, εκδότριας του περιοδικού «Αρχαιολογία και Τέχνες», οι οποίες έχουν αγκαλιάσει τον θεσμό από τη στιγμή που η Μέμη Σπυράτου θεώρησε υπόθεση εθνικής αξιοπρέπειας να υπάρχει φεστιβάλ αρχαιολογικού ντοκιμαντέρ στη χώρα που είναι κοιτίδα της αρχαιολογίας και φιλοξενεί ορισμένα από τα σημαντικότερα μνημεία της παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς. Η θεσμική ανταπόκριση υπήρξε εντυπωσιακή. Ο ΑΓΩΝ έχει συνεργαστεί με σημαντικούς διεθνείς φορείς (National Gallery of Art στην Washington, Goethe Institut, Πρεσβεία της Γαλλίας) και εμβληματικές προσωπικότητες του πολιτισμού και της επιστήμης, ενώ οι ταινίες που συμμετέχουν προβάλλονται στα μεγαλύτερα ευρωπαϊκά δίκτυα (BBC, RAI, ARTE, ZDF). Η επιτυχία του, ωστόσο, γίνεται εμφανής στη μεγάλη αποδοχή από το ευρύ κοινό που γεμίζει τις αίθουσες εδώ και χρόνια, αναγνωρίζοντας πως η αρχαιολογική ταινία δεν πραγματεύεται μόνο την έρευνα ή τις ανακαλύψεις των αρχαιολόγων και τα ανθρώπινα μνημεία, αλλά επικεντρώνεται στις συνθήκες και την περιρρέουσα ατμόσφαιρα κάθε εποχής. Το αποτέλεσμα είναι ένα έργο τέχνης με επιστημονικές, κοινωνικές, πολιτικές και ανθρωπολογικές προεκτάσεις που απευθύνεται στον άνθρωπο απανταχού.

The Dream of Eternal Life / Javier Trueba / ΙΣΠΑΝΙΑ

11ο Διεθνές Φεστιβάλ Αρχαιολογικής Ταινίας - ΑΓΩΝ Μετά από έξι χρόνια επιστρέφει το φεστιβάλ αρχαιολογικού ντοκιμαντέρ στη χώρα μας.

Έ

χουν περάσει έξι χρόνια από την τελευταία φορά που είχαμε την ευκαιρία να απολαύσουμε στις ελληνικές αίθουσες την αφρόκρεμα της διεθνούς παραγωγής αρχαιολογικών ντοκιμαντέρ. Το μακρινό 2016, οι τυχεροί που παρακολούθησαν τις προβολές του Διεθνούς Φεστιβάλ Αρχαιολογικής Ταινίας - ΑΓΩΝ είδαν ταινίες-σταθμούς, όπως το αριστούργημα του Brent E. Huffman Σώζοντας το Mes Aynak (Μεγάλο Βραβείο της Κριτικής Επιτροπής - ΑΓΩΝ) και το συγκλονιστικό memORIA του Γιώργου Ιατρού, που κέρδισε το Βραβείο Κοινού. Εκείνη τη χρονιά δεν προλαβαίναμε να μετράμε τις απώλειες αστέρων του διεθνούς πενταγράμμου: Bowie, Prince, Leonard Coen, George Michael. Το 2016 βιώσαμε το σοκ του Brexit και το ακόμα μεγαλύτερο σοκ της νίκης του Τραμπ στις Ηνωμένες Πολιτείες. Η βασίλισσα Ελισάβετ γιόρτασε τα ενενηκοστά της γενέθλια, το «Παναγία Τήνου» βυθίστηκε στα καλά καθούμενα στον Πειραιά και ο Ερντογάν αντιμετώπισε με ανελέητη αποφασιστικότητα τους πραξικοπηματίες και όσους θεώρησε εμπόδιο στον δρόμο για την απόλυτη εξουσία. Εκατοντάδες πρόσφυγες βρέθηκαν παγιδευμένοι στην Ειδομένη, χιλιάδες Σύριοι χάθηκαν στα χαλάσματα του εμφυλίου και οι Κουβανοί σήμαναν το τέλος μιας ολόκληρης εποχής με τον θάνατο του Φιντέλ Κάστρο. Σε μερικές δεκαετίες ή εκατονταετίες πολλά από αυτά τα γεγονότα θα γίνουν αντικείμενο κινηματογραφιστών, οι οποίοι θα προσπαθούν να κατανοήσουν τον κόσμο μας, περίπου

όπως εμείς σήμερα σκύβουμε με ασίγαστο πάθος πάνω από τα κατάλοιπα του παρελθόντος που φέρνουν στο φως οι αρχαιολόγοι. Μέσα από τον κινηματογραφικό φακό θα μεταμορφωθούν σε κομμάτι της ιστορίας και του παρελθόντος της «οικουμενικής κοινότητας», η οποία αποτελεί τον θεματικό τίτλο του 11ου Διεθνούς Φεστιβάλ Αρχαιολογικής Ταινίας - ΑΓΩΝ που διοργανώνουν η σκηνοθέτις Μέμη Σπυράτου, πρόεδρος του φεστιβάλ, και ο Δημήτρης Κομνηνός, καλλιτεχνικός διευθυντής της αστικής μη κερδοσκοπικής εταιρείας «Οδύσσεια Πολιτιστικές Εκδηλώσεις». Το φεστιβάλ θα πραγματοποιηθεί από τις 10 μέχρι τις 16 Μαΐου 2022 στην Ταινιοθήκη της Ελλάδος στην Αθήνα. Το πρόγραμμα περιλαμβάνει πενήντα οκτώ ταινίες αρχαιολογικού περιεχομένου (οι δεκαπέντε είναι ελληνικές) που καλύπτουν την αρχαιότητα, τον Μεσαίωνα, τις λαϊκές τέχνες, τη βιομηχανική αρχαιολογία και κάθε κόσμο που χάνεται νομοτελειακά. Η επιλογή δεν ήταν εύκολη υπόθεση. Ο ΑΓΩΝ έχει καταξιωθεί σε διεθνές επίπεδο και προσελκύει το ενδιαφέρον της παγκόσμιας κοινότητας του αρχαιολογικού ντοκιμαντέρ. Η προκριματική επιτροπή έπρεπε να διαλέξει ανάμεσα σε 1.400 υποψηφιότητες από εκατό χώρες. Σύμφωνα με τη Μέμη Σπυράτου, αυτό το ουτοπικό όραμα μοιάζει να κρατάει όσο διαρκεί η ανθρώπινη ύπαρξη, στην ουσία όμως ξεπερνάει τον εκάστοτε άνθρωπο και μεταβάλλεται σε ένα οικουμενικό «εμείς». Γι’ αυτόν τον λόγο, το φεστιβάλ θα τιμήσει τον μουσικοσυνθέτη Μίκη Θεοδωράκη (για τον

Σινεμά

ΦΕΣΤΙΒΆΛ

απο τον λεωνιδα αργυρο

INFO www. agonfestival. com, Facebook: AGON Festival 10-16 Μαΐου 2022 Ταινιοθήκη της Ελλάδας, Ιερά Οδός 48 & Μεγάλου Αλεξάνδρου 134136, Κεραμεικός, 210 3609695

The 1001 faces of Palmyra

5.5.22 – lifo

33

ΒΙΟΓΡΑΦΙΑ

Βιβλίο

Ποιος ήταν πραγματικά ο Ουίλλιαμ Σαίξπηρ; Στη βιογραφία του «Σαίξπηρ - Όλη η αλήθεια για τη ζωή του» από τις εκδόσεις Μεταίχμιο, ο ιστορικός και δημοσιογράφος των «Times» Μπιλ Μπράισον αποδομεί τις παρερμηνείες και τις θεωρίες συνωμοσίας γύρω από το έργο και τον βίο του κορυφαίου βάρδου και εστιάζει στην αστείρευτη ευρηματικότητά του.

Ά

απο την τινα μανδηλαρα

34 lifo – 5.5.22

πειρες είναι οι ερμηνείες γύρω από το έργο του Σαίξπηρ, ακόμα περισσότερες οι μελέτες, αλλά ελάχιστες οι επιβεβαιωμένες πληροφορίες σχετικά με τη ζωή του και την άμεση σύνδεσή της με το έργο του. Σε αυτήν ακριβώς την παραδοχή στηρίζει ο Μπιλ Μπράισον την άκρως ενδιαφέρουσα βιογραφία του Σαίξπηρ - Όλη η αλήθεια για τη ζωή του, η οποία επανακυκλοφορεί ύστερα από καιρό από τις εκδόσεις Μεταίχμιο σε μετάφραση Ελένης Βαχλιώτη. Με τρόπο απλό και άμεσο, απευθυνόμενος σε όλους τους αναγνώστες και έχοντας κάνει ουσιαστική έρευνα με σεβασμό στις πηγές, ο Βρετανός ιστορικός και δημοσιογράφος αναλαμβάνει να ρίξει φως στις παρερμηνείες γύρω από τη ζωή και το έργο του Σαίξπηρ, επικυρώνοντας τα ασφαλή συμπεράσματα και αντικρούοντας τις όποιες θεωρίες συνωμοσίας. Και αυτές δεν αφορούν μόνο το έργο του αλλά κυρίως τις αθέατες όψεις του βίου του. Γιατί μπορεί σήμερα η καθολική αποδοχή του Σαίξπηρ να είναι μεγαλύτερη από ποτέ, καθώς τα έργα του διατηρούν την απαράμιλλη, αιώνια ισχύ τους, αλλά η αναγνώρισή τους δεν ήταν καθόλου δεδομένη στην αρχή. Ίσως έπρεπε να έρθει ο αιώνας των Ρομαντικών, οι οποίοι υιοθέτησαν αυτόχρημα τον Σαίξπηρ ως οικεία τους αναφορά, για να αναλυθεί ουσιαστικά. Στη βικτοριανή περίοδο ο Σαίξπηρ ήταν πλέον ο ποιητής των ποιητών για τους Βρετανούς, για να φθάσουμε στον εικοστό αιώνα, οπότε οι μελετητές έδωσαν ιδιαίτερη έμφαση στη λογοτεχνική του αξία, με αποκορύφωμα τον Χάρολντ Μπλουμ που του παραχώρησε την πρώτη θέση στην ομάδα των ποιητών όλων των εποχών, λέγοντας πως η γλώσσα του δεν μοιάζει με καμία άλλη. «Στον Σαίξπηρ υπάρχει το ξάφνιασμα μιας γλωσσικής τέχνης μεγαλύτερης και σαφέστερης από οποιαδήποτε άλλη, μιας τέχνης τόσο πειστικής που νομίζεις ότι δεν είναι τέχνη, αλλά κάτι που ανέκαθεν υπήρχε», γράφει χαρακτηριστικά ο Χάρολντ Μπλουμ στον Δυτικό Κανόνα του (μτφρ. Κατερίνα Ταβαρτζόγλου, εκδ. Gutenberg). Ωστόσο ο Μπιλ Μπράισον, αποφεύγοντας τα όποια συμπεράσματα αναφορικά με τη λογοτεχνική ερμηνεία της ποίησης του Σαίξπηρ και σε αντίθεση με τους υπόλοιπους βιογράφους

του, όπως ο κορυφαίος Στίβεν Γκρίνμπλαντ, ο Φρανκ Κερμόουντ και ο Πίτερ Ακρόιντ, αποφεύγει σχολαστικά τη σύνδεση του βίου με το έργο του συγγραφέα, εμμένοντας αποκλειστικά στις πρωτογενείς πηγές και στα αποκωδικοποιημένα αρχεία αναφορικά με τον βίο και την εποχή του. Οπότε τι ξέρουμε πραγματικά για τον Σαίξπηρ; Ελάχιστα, επιμένει ο Μπράισον, αλλά αρκετά για να μελετήσουμε τα δεδομένα της ελισαβετιανής εποχής και να διαπιστώσουμε, τηρουμένων των αναλογιών, πόσο επαναστατική και ρηξικέλευθη ήταν η σκέψη του. Εκτός του ότι άλλαξε για πάντα τη γλώσσα που μιλιόταν τότε, νομιμοποιώντας την αγγλική έναντι των λατινικών, που ήταν η επίσημη γλώσσα των διανοουμένων, επέβαλε διαφορετικό ρυθμό στην ποίηση, υιοθέτησε έναν καινοφανή νατουραλισμό, ενώ εισήγαγε επαναστατικές μεθόδους στον τρόπο σκηνοθεσίας και παρουσίασης των έργων του. Μέχρι να εμφανιστεί ο Σαίξπηρ, ο οποίος ήξερε καλύτερα απ’ όλους ότι όλος ο κόσμος δεν είναι παρά μια απέραντη σκηνή που διέκρινε τις αντιφάσεις των ρόλων και των προσεγγίσεων, το θέατρο ήταν στατικό και οι χαρακτήρες (σχεδόν) δεδομένοι. Ενδεχομένως, λοιπόν, η επιμονή του να παραμείνει κρυμμένος από τον δημόσιο βίο και αθέατος εξηγείται από την ειλημμένη από νωρίς απόφασή του να επενδύσει κάθε σπιθαμή του ταλέντου και του χρόνου του στην τέχνη του. Ανεξάρτητα από το αν έζησε για κάποιο διάστημα των λεγόμενων «Χαμένων Χρόνων», δηλαδή από το 1585 ως το 1592, δηλαδή λίγο προτού τον δούμε μετεγκατεστημένο από το Στράτφορντ στο Λονδίνο, αν ταξίδεψε σε πόλεις της Ιταλίας ή αν κατέφυγε στη βόρεια Αγγλία, στο Λάνκαστερ, ως κυνηγημένος από τους αντιφρονούντες καθολικός, το σίγουρο είναι ότι ήταν πάντα αφοσιωμένος με απόλυτο τρόπο στο γράψιμο και το θέατρο. Ή, καλύτερα, όπως επισημαίνει και ο Μπράισον, ήταν όσο έπρεπε διανοούμενος, άνθρωπος της περιπέτειας και της σάρκας. Και σίγουρα «δεν θα μπορούσε να διαλέξει καλύτερη εποχή για να ενηλικιωθεί», αφού τότε είχαν αρχίσει να χτίζονται ελεύθερα θέατρα στο Λονδίνο, έστω και εξοστρακισμένα από την πόλη, μαζί με τους οίκους ανοχής, τις φυλακές, τις πυριτιδαποθήκες και τα βυρσοδεψεία με την απίστευτη δυσοσμία. Από αυτόν

bill bryson

Σαίξπηρ Όλη η αλήθεια για τη ζωή του Μτφρ.: Ελένη Βαχλιώτη Εκδόσεις Μεταίχμιο Σελ.: 208

τον αμφιλεγόμενο κόσμο ξεπηδούσε, άλλωστε, το θέατρο και το ελεύθερο πνεύμα του Σαίξπηρ ήξερε να τον εκφράζει καλύτερα από τον καθένα. Γι’ αυτό, ανεξάρτητα από το αν ο ίδιος υπήρξε καθολικός, όπως φημολογείται ότι ήταν ο πατέρας του, βαθιά άθεος, παγανιστής ή με έναν παράδοξο τρόπο θρησκευόμενος, το βέβαιο είναι ότι κανείς δεν κατάφερε να βάλει καμία ταμπέλα κάτω από το ονοματεπώνυμο του Ουίλλιαμ Σαίξπηρ. Ο όμορφος νέος με το σκουλαρίκι στο αυτί, ενδεικτικό του ελεύθερου φρονήματός του, μελέτησε καλύτερα από τον καθένα την ανθρώπινη φύση, κάνοντας όλους τους μελλοντικούς ερευνητές του, συμπεριλαμβανομένου του Μπιλ Μπράισον, να αναρωτιούνται αν όντως υπήρξε φιλόστοργος οικογενειάρχης ή αν παντρεύτηκε από ανάγκη, αν αγάπησε άλλες γυναίκες ή αν ήταν ομοφυλόφιλος, όπως προφανώς αποδεικνύουν οι αφιερώσεις στον ευγενή κόμη σε μερικά από τα κορυφαία σονέτα του. Κανείς δεν μπορεί να ξέρει, εκτός από τον ίδιο τον σκοτεινό τροβαδούρο που περιέπλεξε τους ρόλους με την ίδια ευκολία που ανακάτεψε τα φύλα, όντας ένα απόλυτα ελεύθερο πνεύμα που δεν χώρεσε σε καμία βεβαιότητα και σε κανένα ασφαλές συμπέρασμα. Όσο για την προβληματική και αμφιλεγόμενη ερμηνεία μερικών από τους στίχους του, προφανώς είναι αντίστοιχη της βαθιάς συνειδητοποίησης της αβεβαιότητας των πράξεων της ανθρώπινης φύσης και του μεγαλείου των τραγικών ηρώων που χαρακτηρίζουν τα έργα του. Η «καρδιά τίγρης τυλιγμένη μέσα σε δέρμα ηθοποιού», στίχος από το τρίτο μέρος του Ερρίκου ΣΤ’, προφανώς αναφέρεται στην πυρακτωμένη προσωπικότητα του ίδιου του Σαίξπηρ, ο οποίος, όποιος και αν ήταν στην πραγματικότητα, ως ποιητής ήταν σίγουρα μεγαλειώδης. Συμπερασματικά μιλώντας, η αξιομνημόνευτη βιογραφία του Μπράισον μπορεί να αποφεύγει τέτοιου είδους βαρυσήμαντες επισημάνσεις, αλλά αντικρούει με τον πλέον εμπεριστατωμένο τρόπο τα επιχειρήματα ότι ο Σαίξπηρ δεν ήταν ο πραγματικός συγγραφέας των καταγεγραμμένων ήδη από τους στενούς του φίλους Τζον Χέμινγκς και Χένρι Κοντέλ έργων του στο Πρώτο Φόλιο ή ότι το έργο του ανήκε, σύμφωνα με τους υποστηρικτές της οξφορδιανής θεωρίας, σε πολλούς διαφορετικούς συγγραφείς. Ωστόσο, ο Μπράισον συμφωνεί με τους υπόλοιπους βιογράφους ότι, παρότι ο Σαίξπηρ υπερτερεί παρασάγγας του συγκαιρινού του, διάσημου τότε Κρίστοφερ Μάρλοου, αν είχε πεθάνει όπως εκείνος στα τριάντα του χρόνια, δεν θα είχε προλάβει να γράψει κανένα από τα κορυφαία έργα του που τον έκαναν να διαφέρει. Και έχει δίκιο να επισημαίνει πως ήδη από τα πρώτα του βήματα «ο Σαίξπηρ είχε τη στόφα του ανθρώπου που μπορεί να φτάσει μακριά», ασχέτως του αν είχε δυο ή τρεις κόρες, αν ήταν κυνηγός ελαφιών, όπως εσφαλμένα έγραφε το 1709 ο πρώτος του βιογράφος Νίκολας Ρόου, αν έγινε αντικείμενο παρερμηνειών από κορυφαίους λόγιους ή ποιητές, όπως ο Αλεξάντερ Πόουπ, και αν οι μελετητές του, όπως ο Τζον Πέιν Κόλιερ, έφτασαν σε σημείο να πλαστογραφήσουν αναφορές, καταγράφοντας αυθαίρετα ευρήματα. Όποια και αν είναι η αλήθεια αναφορικά με τον βίο του, ο Σαίξπηρ ήταν και είναι ο κορυφαίος όλων. Όπως επισημαίνει ο Μπράισον, «ένας μόνο άνθρωπος είχε το χάρισμα και βρέθηκε στις κατάλληλες συνθήκες για να δώσει τέτοια αξεπέραστα έργα, κι αυτός ήταν ο Ουίλιαμ Σαίξπηρ από το Στράτφορντ – όποιος κι αν ήταν».

5.5.22 – lifo

35

ΝΟΥΒΕΛ Α

Βιβλίο

Γ

ια τους εφήβους της δεκαετίας του 1970 η νουβέλα Πέδρο Καζάς του Φώτη Κόντογλου (1895-1965) από τις εκδόσεις Αστήρ/Παπαδημητρίου ήταν ανάγνωσμα ισοδύναμο με τον Ροβινσώνα Κρούσο ή το Νησί των θησαυρών. Ο ήρωας της νουβέλας είναι ο Ισπανός κουρσάρος Πέδρο Καζάς που έδρασε στον Ατλαντικό Ωκεανό αλλά και στον Ινδικό στο τέλος του δέκατου πέμπτου και στις αρχές του δέκατου έκτου αιώνα, τρομοκρατώντας τους ανταγωνιστές Πορτογάλους, γιος εγκληματία και κακούργου, που είχε αποκτήσει όμως πιο μαύρη φήμη από του πατέρα του. Αλλά η γοητεία της νουβέλας, κάτι σαν μεταφυσική έλξη, δεν είναι η δράση του κουρσάρου, τα ρεσάλτα στις ανοιχτές θάλασσες, τα άγνωστα νησιά και η προσδοκία για χρυσάφι και άλλους θησαυρούς. Είναι ότι ο Πέδρο Καζάς είχε ζήσει 300 χρόνια ή εμφανίστηκε τελικά από τον Άδη για να συμβιώσει επεισοδιακά, σαν άλλος Παρασκευάς, «σε ένα ρημονήσι του Ωκεανού», με τον αφηγητή της ιστορίας, τον Βάκα Γκάβρο, κάπου μέσα στον δέκατο ένατο αιώνα. Ο Γκάβρο ήταν απόγονος Πορτογάλων, αντίπαλων του Καζάς. Οι πιο συναρπαστικές σελίδες της νουβέλας είναι αυτές όπου περιγράφεται ο νέος θάνατος του Πέδρο Καζάς. Φρικιαστικές εικόνες, γεμάτες αίμα και αφρούς, ένα τεράστιο άψυχο σώμα σκεπασμένο με τατουάζ και ανάμεσα στο στήθος του ή «ανάμεσα στα βυζιά του ήταν ζουγραφισμένο», όπως γράφει ο Κόντογλου, το όνομά του «Pedro Cazas 1530». Ο Φώτης Κόντογλου επινοεί εδώ αυτό που αργότερα ονομάσαμε μεταμοντέρνα συνθήκη. Ότι ανακαλύπτει κάπου στο Οπόρτο (Πόρτο) της Πορτογαλίας το «παράξενο πορτουγέζικο χειρόγραφο» του Βάκα Γκάβρο με την ιστορία του Ισπανού πειρατή και αποφα-

σίζει να την τυπώσει και να την εικονογραφήσει. Τη συνοδεύει με έναν πρόλογο όπου φανερώνει την αγάπη του για τον Ροβινσώνα Κρούσο και αποκαλύπτει τα «πιστεύω» του για την τέχνη. Γράφει για το μυθιστόρημα του Ντεφόου: «Το βιβλίο τούτο του Δανιήλ Ντί Φόου μου είναι πάντα αχώριστο. Τώρα που γράφω, το βλέπω να κιτρινίζει ανάμεσα στα λίγα βιβλία μου. Είναι τυπωμένο, πυκνά πυκνά, απάνου σ’ ένα σκούρο χαρτί σαν καπνισμένο. Μυρίζει όπως παλιό ναυτικό έγγραφο. Το ύφος είναι απλό». Όσο για το καλλιτεχνικό credo του, γράφει: « Ίσα ίσα, εκείνο που κάνει στα μάτια μου την τέχνη πολύτιμη είναι η απόλυτη ελευθερία που έχει να σοφίζεται και να φτιάνει πράματα που δεν υπήρχαν πριν να τα φτιάξει. Νέα πράματα κι’ όλο νέα κι’ όλο νέα». Ξαναδιαβάζουμε τώρα, με άλλα μάτια, την ιστορία του Σπανιόλου κουρσάρου στη νέα/ παλιά έκδοση των εκδόσεων Μεταίχμιο. Γράφω «νέα/παλιά», γιατί οι εκδόσεις Μεταίχμιο ανατύπωσαν αναστατικά, δηλαδή πανομοιότυπα, την τρίτη και θεωρούμενη οριστική έκδοση του Πέδρο Καζάς από τον αθηναϊκό εκδοτικό οίκο Γλάρος, με χρονολογία 1944. Είναι το πρώτο βιβλίο ενός εκδοτικού προγράμματος του Μεταιχμίου για τα 100 χρόνια από την οριστική εγκατάσταση του Μικρασιάτη Φώτη Κόντογλου στην Αθήνα (1922). Θα ακολουθήσουν η συλλογή Βασάντα (άνοιξη στα σανσκριτικά, που στις εκδόσεις Αστήρ/ Παπαδημητρίου πήγαινε μαζί με τον Πέδρο), τα Ο Θεός Κόνανος, Ιστορίες και Περιστατικά και Το Αϊβαλί, η πατρίδα μου. Το σημείωμα του Σταύρου Ζουμπουλάκη που συνοδεύει την καινούργια έκδοση του Πέδρο Καζάς παρουσιάζει την εκδοτική ιστορία της νουβέλας, που έχει κι αυτή μυθιστορηματικό μυστήριο. Μια πρώτη έκδοση, αχρονολόγητη, που εμ-

φώτης κόντογλου

Ο κουρσάρος Πέδρο Καζάς Εκδόσεις Μεταίχμιο Σελ.: 128

Ο πειρατής του Φώτη Κόντογλου απο toν niko μπακουνακη

36 lifo – 5.5.22

Μια νουβέλα και ένας ήρωας που στέκουν ισάξια δίπλα στον «Ροβινσώνα Κρούσο». Η μαγική επανέκδοση του «Πέδρο Καζάς».

φανίζει τόπο έκδοσης το Παρίσι, μια δεύτερη έκδοση στην Αθήνα, επίσης αχρονολόγητη, και η τρίτη, του Γλάρου. Ο Ζουμπουλάκης μας δίνει την πληροφορία, παραπέμποντας στον Στρατή Δούκα, φίλο και συμμαθητή του Φώτη Αποστολέλλη, όπως ήταν το πατρικό όνομα του Κόντογλου, ότι τελικά η πρώτη έκδοση της νουβέλας δεν έγινε στο Παρίσι αλλά στο Αϊβαλί, στο τυπογραφείο του περιοδικού «Αιολικός Αστήρ», με έξοδα του Δούκα. Γράφω εδώ ότι ξαναδιαβάζουμε τον Πέδρο Καζάς σήμερα με άλλα μάτια. Θα έλεγα καλύτερα με έκπληκτα μάτια. Η νουβέλα αυτή είναι το πρώτο λογοτεχνικό έργο του Φώτη Κόντογλου. Γράφτηκε μεταξύ του 1918 και του 1920 και δεν έχει θεματικά τίποτα το ανατολίτικο, τίποτα το ελληνικό. Είναι ένα λογοτεχνικό έργο που εντάσσεται αμέσως στην ευρωπαϊκή παράδοση, που ανοίγει καινούργιους δρόμους. «Πλάταινε τη λογοτεχνία. Άνοιγε μια πόρτα στην ανοιχτή θάλασσα, στον ανοιχτό αέρα», όπως έγραψαν οι σύγχρονοί του. Βλέπουμε στη νουβέλα το ώριμο ξεκίνημα ενός κοσμοπολίτη που πίστευε ότι ο καλλιτέχνης ζει μέσα σ’ ένα άπειρο. « Έτσι μονάχα βγαίνει όξω από τα στενά σύνορα της εποχής και της πατρίδας, και υψώνεται στο μοναδικό τύπο, που ζει μέσ’ στον αιθέρα της απόλυτης ελευθερίας». Φυσικά υπάρχει ελληνικό στοιχείο στον Πέδρο Καζάς: είναι η γλώσσα. Είναι τελικά μια νουβέλα γλώσσας. Ο Φώτης Κόντογλου απελευθερώνεται νωρίς ή ίσως δεν έχει υποταχτεί ποτέ στον δογματισμό της δημοτικής γλώσσας και λυτρώνεται μέσα σε μια γλώσσα δική του, που εκατό χρόνια μετά δεν μοιάζει καθόλου κουρασμένη. Αντίθετα, κινητοποιεί τον αναγνώστη και τον ωθεί να φτιάξει ο ίδιος τις δικές του εικόνες: « Έσυρα το άψυχο κορμί ως την πόρτα. Μιαν άγρια μανία χόχλαζε μέσα μου. Ίσως ήτανε ο διάολος. Μούρτε να του σπάσω τα πλευρά μ’ ένα δαυλό, για να τον κάνω να συρτεί, προτού ξεψυχήσει, όξω από το καλύβι, εκεί όπου θα μπορούσα να τον θάψω». Ή «Ξέσκισα πέρα πέρα το πουκάμισό του, με τι σκοπό; Να μετρήσω το στήθος του αν μπορούσα να τ’ αγκαλιάσω…». Ο Κόντογλου ήταν συγγραφέας και ζωγράφος/αγιογράφος αξεδιάλυτα. Ήταν ο μαστρο-Φώτης, ο μαΐστωρ του λόγου και της αγιογραφίας. Θαυμάζουμε σήμερα στη νέα Εθνική Πινακοθήκη τις τοιχογραφίες από το σπίτι του, στη Βιζυηνού 16 της περιοχής Κυπριάδου, που είχε φιλοτεχνήσει με τη βοήθεια των μαθητών του Γιάννη Τσαρούχη και Νίκου Εγγονόπουλου το 1932. Έχουμε δει δεκάδες εικόνες του τυπωμένες σε βιβλία, δεκάδες φορητές εικόνες και πίνακές του σε συλλογές και σε μουσεία και εκατοντάδες τετραγωνικά μέτρα αγιογραφιών σε εκκλησίες της Αθήνας και της Αττικής. Το ίδιο πλούσιος είναι και ο λόγος του, το λογοτεχνικό, δοκιμιακό, ταξιδιωτικό, βιογραφικό έργο του. Μερικοί τίτλοι είναι πλέον θρυλικοί, ακόμη κι αν δεν τους έχουμε διαβάσει: Αστρολάβος, Καστρολόγος, Θάλασσες, καΐκια και καραβοκύρες, Ταξείδια, Βασάντα. Κάποια στιγμή ο Κόντογλου «εγκατέλειψε» τον κοσμοπολιτισμό του: «Σαν ένιωσα τον αρίθμητο θησαυρό της παράδοσής μας, εγώ, που την χτύπησα εν ονόματι της χιμαιρικής παγκόσμιας συνείδησης, από τη μια άκρη βρέθηκα στην άλλη, κι έγινα ο πιο μεγαλοζηλωτής της ελληνικής παράδοσης και ορθοδοξίας». Σήμερα όμως ο Φώτης Κόντογλου είναι για μας όλα μαζί. Κι έτσι τον ανακαλύπτουμε πάλι και τον απολαμβάνουμε.

726

PERSONAL SHOPPER ΕΧΕΙΣ ΓΟΥΣΤΟ

ΑΦΙΕΡΩΜΑ

BURGER ΟΙ ΝΑΟΙ ΤΩΝ BURGERS ΣΤΗΝ ΑΘΗΝΑ από τη λινα ιντζεγιαννη φωτο: γιωργοσ ξανθινακησ εικονογραφηση: bianka

5.5.22 – lifo

37

Μπαρ Μπεε Κιου

Μπιφτεκόψωμο είναι το μπέργκερ στη γλώσσα της απόλαυσης. Κάποιοι τα λένε μπέργκερ, κάποιοι τα λένε χάμπουργκερ και κάποιοι τα λένε μπιφτεκόψωμα. Ε, αυτοί οι τελευταίοι μιλούν τη γλώσσα της απόλαυσης που έχει καθιερώσει το Μπαρ Μπεε Κιου από τότε που ξεκίνησε με το πρώτο του κατάστημα στον Πειραιά. Αν έχεις περάσει ήδη την πόρτα του –με πέντε σημεία σε όλη την Αθήνα αυτό είναι το πιο πιθανό–, ξέρεις ότι εδώ τα μπέργκερ είναι huge, οι συνδυασμοί γευστικότατοι και οι new limited edition προτάσεις κάνουν κάθε μήνα την εμφάνισή τους. Τα συστατικά της επιτυχίας κυριολεκτικά είναι τα αφράτα ψωμάκια χωρίς συντηρητικά που φτιάχνονται κάθε μέρα αποκλειστικά για το Μπαρ Mπεε Kιου σε έναν φούρνο στον Πειραιά, τα καλοψημένα μπέργκερ, που ζυμώνονται από φρέσκο κιμά, και οι μοναδικές φρέσκες τηγανητές πατάτες που συνδυάζονται με το topping που θα επιλέξεις (και, ναι, είναι πολλά!). Τα μπιφτεκόψωμα του Μπαρ Μπεε Κιου είναι ό,τι πιο γευστικό, ποιοτικό και αυθεντικό θα δοκιμάσεις ως burger lover. Αν, πάλι, δεν ξέρεις από πού να ξεκινήσεις, το Κλασικό, ο Βελζεβούλης, το Μπλε του Mπέικον, ο Άγγλος Ασθενής, ο Γενναίος, το ΤΣΑΚΙ ΤΣΑΝ και, φυσικά, το ομώνυμο Μπαρ-ΜπεεΚιου είναι στις πρώτες επιλογές για να πάρεις

μια γεύση. Φυσικά, υπάρχει και η advanced επιπέδου επιλογή, ο Παππούς του Γενναίου, με το μπιφτεκόψωμο-«μύθος» των 3 κιλών για πεινασμένους ή περίεργους που θέλουν να ζήσουν την πρόκληση! Οι γεύσεις που Μπαρ Μπεε Κιου με ονόματα εμπνευσμένα από iconic ήρωες της μουσικής και όχι μόνο σκηνής έχουν κατακτήσει τη 10η θέση στη List25 με τα καλύτερα μπέργκερ στον κόσμο και κάθε χρόνο αναδεικνύονται νικητές στην κατηγορία «Best in Burger». Το πιο σημαντικό, όμως, είναι ότι αναδεικνύονται καθημερινά νικητές για όσους γνωρίζουν τι εστί μπιφτεκόψωμο και μοιράζονται το μυστικό της γευστικής αυτής εμπειρίας.

Burger

A ΦΙ Ε ΡΩ ΜΑ

38 lifo – 5.5.22

Μπούφαλος

www.mparmpeekiou.com, Facebook: ΜΠΑΡ ΜΠΕΕ ΚΙΟΥ, Instagram: mpar_mpee_kiou Καταστήματα Μπαρ Μπεε Κιου: Νέα Σμύρνη, λεωφ. Ελ. Βενιζέλου 18, 210 9333318 Πειραιάς, λεωφ. Φρεάττυδος 13, 210 4518129 Πειραιάς, λεωφ. Αλ. Παπαναστασίου 116, 210 4126222 Χαλάνδρι, Κολοκοτρώνη 5, 210 6849468 Νέα Φιλαδέλφεια, λεωφ. Δεκελείας 105, 210 2513083

Στο στέκι της Κυψέλης μπορείς απλώς να είσαι ο εαυτός σου! Όσο λάτρης κι αν είσαι του savoir vivre και των dinning rules, η στιγμή που τρως με τα χέρια ένα λαχταριστό μπέργκερ σε κάνει να ξεχάσεις όσα γνώριζες μέχρι τότε και να ανακαλύψεις έναν νέο κόσμο απόλαυσης. Αυτός είναι ο κόσμος του Μπούφαλου που έφερε στην Κυψέλη τα λαχταριστά του μπέργκερ και μαζί την έννοια του «με τα χέρια μάνα μου!» Από το brunch menu, τα all-day πιάτα μέχρι την cocktail list, όλα όσα θα γευτείς έχουν αυτή την αυθεντικότητα που κάνει τις γεύσεις να σε εντυπωσιάζουν. Με τα μπέργκερ να πρωταγωνιστούν, θα δοκιμάσεις συνδυασμούς μοναδικούς, όπου αναδεικνύεται η φρεσκάδα των πρώτων υλών. Must try το Μπούφαλος burger με μπιφτέκι Μπούφαλος 220 γρ. από μοσχαρίσιο κιμά, γεμιστό με σοτέ μπέικον, έμενταλ, αβοκάντο, πίκλα κόκκινου κρεμμυδιού, ντομάτα και πράσινη σαλάτα, που δεν πήρε τυχαία το όνομά του.

Εξαιρετικό και το Ντιξέλ με μπιφτέκι μοσχαρίσιο 180 γρ., duxelles μανιταριών, κατσικίσιο τυρί chèvre, λόλα κόκκινη και καπνιστή κέτσαπ που συνδυάζει διαφορετικές μαγειρικές τεχνικές σε ένα πιάτο street food – και κάπως έτσι το street food νοηματοδοτείται εντελώς διαφορετικά… Στις συναφείς απολαύσεις η cocktail list του Pismo παρουσιάζει μια σειρά από μείξεις που θα συνοδεύσουν τα μπέργκερ σου ή το αντίστροφο. Στις signature προτάσεις ξεχωρίζει το Pier με Bombay τζιν, φράουλα, δυόσμο και λεμόνι αλλά και το Santa Cruz με Bacardi, κονιάκ, τζιν, πορτοκάλι, λεμόνι και σουμάδα. Η πλατεία Αγίου Γεωργίου φιλοξενεί τα τραπεζάκια του Μπούφαλου σε μια urban tropical ατμόσφαιρα που βγάζει γλώσσα στην καθημερινότητα και σου θυμίζει πως η ευχαρίστηση κρύβεται σε μικρές γωνιές της πόλης, όπου μπορείς απλώς να είσαι ο εαυτός σου!

Επτανήσου 13, Κυψέλη 210 8238082, Facebook: Μπούφαλος, Instagram: mpoufalos, delivery μέσω efood και Wolt

TGI Fridays™

B U R G E R

Σταθερή γευστική εμπειρία με χειροποίητα μπέργκερ και signature cocktails. Όταν μιλάμε για μπέργκερ, υπάρχει πάντα μια σταθερή επιλογή που εκφράζει την ουσία του πιο γευστικού, ποιοτικού και comfort φαγητού. Τα TGI Fridays™ παρουσιάζουν τα εντυπωσιακά handcrafted burgers τους που ικανοποιούν ακόμα και τους πιο απαιτητικούς burger-όφιλους ουρανίσκους! Όταν λέμε handcrafted, εννοούμε την τέχνη που συνδυάζει δεξιοτεχνία, δημιουργικότητα και, φυσικά, τα κατάλληλα εφόδια. Στα TGI Fridays™ κάθε συστατικό έχει σημασία: το φρέσκο μπιφτέκι από 100% μοσχαρίσιο κιμά, χωρίς συντηρητικά, πρόσθετα ή μπαχαρικά. Γι’ αυτό είναι τόσο ζουμερά γευστικό, σε κάθε δαγκωνιά. Το αφράτο ψωμί μπριός που παρασκευάζεται καθημερινά χωρίς καθόλου συντηρητικά, τα φρέσκα λαχανικά, οι χειροποίητες σος που ετοιμάζονται με αγάπη από τους μάγειρες. Όλα συνυπάρχουν σε κάθε μπέργκερ που έχει διαφορετικό χαρακτήρα, χάρη στα πιο αγνά και επιλεγμένα υλικά. Εκτός από τις ήδη αγαπημένες γεύσεις, τα TGI Fridays™ παρουσιάζουν μια νέα ανατρεπτική πρόταση που πρέπει να δοκιμάσεις! Τo μοναδικό Philly Cheesesteak Burger με 100% φρέσκο μοσχαρίσιο μπιφτέκι και τρυφερό μοσχαρίσιο κρέας στη σχάρα, σοταρισμένα κρεμμύδια, χρωματιστές πιπεριές, τσένταρ και λιωμένη queso cheese sauce! Σερβίρεται με Philly Cheesesteak Egg Roll στην κορυφή του για ακόμα μεγαλύτερη απόλαυση! Για όσους αναζητούν πιο ψαγμένες γεύσεις, μπορούν να δοκιμάσουν το Truffle Parmesan Burger με καπνιστό τυρί γκούντα, ραγού μανιταριών και truffle parmesan sauce. Όπως

και το «άτακτο με ιταλικό ταπεραμέντο» The Italian Job με garlic parmesan sauce, λιωμένη μοτσαρέλα, φέτες pepperoni και spicy pizza sauce. Για τους πιο τολμηρούς, το Texan Cowboy με μοσχαρίσιο μπέργκερ, σιγομαγειρεμένο μοσχάρι φούρνου, μανιτάρια σοτέ, grilled balsamic onions, swiss, τραγανά frizzled onions και au jus sauce θα σε οδηγήσει σε μια γευστική περιπλάνηση. Ενώ για τους λάτρεις του κοτόπουλου το Californian Chicken Dream θα σε μεταφέρει στις ακτές του LA με στήθος κοτόπουλου σχάρας με μπαχαρικά cajun, swiss, φρέσκο γουακαμόλε και sweet chili sauce. Οι vegetarian έχουν το δικό τους Homemade Quinoa Burger με χειροποίητο μπιφτέκι λαχανικών από τρίχρωμη κινόα, μανιτάρια Champignon, κόκκινα φασόλια, soya sauce και θυμάρι, αλλά και το Beyond Meat Cheeseburger Burger, το πρώτο παγκοσμίως επαναστατικό plant-based burger με φυτική πρωτεΐνη, χωρίς σόγια και χωρίς γλουτένη. Τα μοναδικά μπέργκερ θέλουν και μοναδικά κοκτέιλ για να τα συνοδεύσεις. Στη λίστα με τις signature μείξεις των TGI Fridays™ θα βρεις τη Margarita MAYnia αλλά και μια σειρά από δροσερές Margaritas με €5 για όλον το Μάιο! Διάλεξε την αγαπημένη σου ανάμεσα στη Fridays™ Classic Margarita, The Best Fridays™ Margarita, Mango Margarita, Pink Chili Margarita ή Spicy Pineapple Margarita! Η συνταγή για το πιο νόστιμο μπέργκερ έχει τέσσερα γράμματα, T.G.I. F., και ο συνδυασμός που γίνεται γευστική εμπειρία είναι η Margarita MAYnia παρέα με ζουμερά handcrafted burgers! Enter the Fridays State of Life!

Facebook: TGI Fridays Greece, Instagram: tgifridaysgr, YouTube: TGI Fridays Greece 5.5.22 – lifo

39

FOOD TUNNEL

New Orleans

Street food με φουτουριστική διάθεση! Υπάρχει food στο τέλος του τούνελ! Το New Orleans food tunnel είναι στημένο με τρόπο φουτουριστικό και σε παρασύρει με την αισθητική όχι μόνο του σχεδιασμού αλλά και των γεύσεων σε μια απολύτως νέα εμπειρία. Τα μπέργκερ επανασυστήνονται ως πρωταγωνιστές μιας νέας φιλοσοφίας street food μέσα από συνταγές που απογειώνονται χάρη στην ποιότητα των πρώτων υλών και των εξαιρετικών τεχνικών. Το καπνιστήριο του New Orleans βγάζει καθημερινά απολαυστικό παστράμι που καπνίζεται για 20 ώρες, χοιρινά spare ribs και Asian bbq chicken wings αλλά και πεντανόστιμο pulled pork που θα βρεις στο φανταστικό μπέργκερ με ranch slaw salad & citrus bbq sauce. Οι χειροποίητες sauce, οι home made πίκλες και το ολόφρεσκο potato bun που παρασκευάζεται καθημερινά στην κουζίνα –περιέχει αλεσμένη πατάτα, που το κάνει ακόμα πιο γευστικό και αφράτο– είναι

ανάμεσα στα μυστικά που κάνουν κάθε μπέργκερ να γίνεται μια μικρή γευστική αποκάλυψη. Στα must try το κλασικό cheese με τη μυστική σος που περιέχει ντοματοζούμι από τη Μήλο, το blueberry bbq με την ομώνυμη σος που παρασκευάζεται από φρέσκα βατόμουρα, μύρτιλα και φράουλες, το Memphis chili αλλά και το εμβληματικό «Double B» με διπλό μπιφτέκι, καπνιστό μπέικον, καπνιστή provola και chutney bacon. Όλες οι επιλογές περιέχουν το περίφημο smash beef (από 100% μοσχαρίσιο κρέας), ενώ οι vegetarian έχουν το δικό τους αγαπημένο μπέργκερ με ψητά λαχανικά σχάρας και garlic sauce. Στο New Orleans food tunnel το street food γίνεται αυθεντική απόλαυση. Αν πάλι είσαι σε μια πιο dine-in διάθεση, μπορείς να αράξεις στο αδελφάκι του, την Karamuza, όπου θα συνοδεύσεις τα πιάτα με εμπνευσμένα και δροσιστικά κοκτέιλ. Αυτό το τούνελ οδηγεί στην απόλυτη γευστική απόλαυση.

Burger

A ΦΙ Ε ΡΩ ΜΑ

40 lifo – 5.5.22

Juicy Grill

Περικλέους 42, Μαρούσι, 213 0332032, Facebook: New Orleans Burgers, Instagram: new_orleans_burgers

Το αγαπημένο burger spot του Χολαργού ήρθε και στο κέντρο! Αν είσαι φαν των μπέργκερ, δεν υπάρχει περίπτωση να μην έχει περάσεις από την πόρτα του Juicy Grill που εδώ και δώδεκα χρόνια γράφει τη δική του ιστορία στον Χολαργό, με έναν χώρο ανοιχτό, κυριολεκτικά και μεταφορικά, σε όλους όσοι αναζητούν να δοκιμάσουν το αγαπημένο street food στην πιο νόστιμη εκδοχή του. Αν πάλι είσαι παιδί του κέντρου, πλέον θα βρεις το καθιερωμένο burger spot στο νούμερο 7 της Παλαιών Πατρών Γερμανού, όπου εδώ και έναν χρόνο μοιράζει απλόχερα αγαπημένες γεύσεις. Το στοιχείο του ξύλου, το πράσινο που απλώνεται μέσα και έξω, δημιουργώντας την αίσθηση ενός μεγάλου αίθριου-κήπου, και η cool ατμόσφαιρα με το μότο «juice me up» να ξεχωρίζει σε καλωσορίζουν να δοκιμάσεις κάποια από τα καλύτερα μπέργκερ της Αθήνας. Στα new entries θα βρεις το Fatty Jam με τηγανητό φιλέτο κοτόπουλο

παναρισμένο με πάνκο, καπνιστό Προβολόνε, iceberg, ντομάτα, νάτσος, μαρμελάδα μπέικον με φιστικοβούτυρο, onion rings και maple mayo, αλλά πρέπει οπωσδήποτε να γευτείς και κάποια από τις κλασικές συνταγές, όπως το Croque van Damme με μπιφτέκι από μοσχάρι, παναρισμένη γραβιέρα, καπνιστή πανσέτα, μπεσαμέλ παρμεζάνας - γραβιέρας, τηγανητό αυγό και chives. Ό,τι κι αν δοκιμάσεις, ξεχωρίζoυν η ποιότητα των υλικών, οι μαγειρικές τεχνικές αλλά και η homemade φροντίδα που απογειώνει κάθε πρόταση. Τα μπιφτέκια ζυμώνονται καθημερινά με premium υλικά, τα μπριός είναι αφράτα και ολόφρεσκα, τα λαχανικά εποχής και οι σος handmade. Όσο για τις πατάτες, ψητές ή τηγανητές, προσφέρονται σε διαφορετικές εκδοχές, η μία καλύτερη από την άλλη. Το Juicy Grill δημιουργήθηκε για να σερβίρει απόλαυση και το κάνει πολύ καλά.

Λεωφ. Περικλέους 37, Χολαργός, Παλαιών Πατρών Γερμανού 7, Αθήνα, juicygrill.gr, Instagram: juicygrill_athens

Pax Burgers

B U R G E R

Ζουμερό μπιφτέκι με λόκαλ χαρακτήρα στο κέντρο της πόλης. Πόσο εύκολο είναι να βρεις μπέργκερ από 100% φρέσκο μοσχαρίσιο κιμά σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη; Μάλλον όχι πολύ. Εμείς, πάντως, από το 2018 έχουμε ανακαλύψει τα Pax Burgers στην Αγίας Ειρήνης, ή αλλιώς το κλασικό σημείο συνάντησης των burgeristas που λατρεύουν το αυθεντικό, ποιοτικό μπέργκερ και τις πρωτότυπες γεύσεις. Η μυστική συνταγή τους κρύβεται στο όνομά τους: Pretty Amazing and Xtraordinary Βurgers. Με απλά λόγια, μπέργκερ που φτιάχνονται με 100% φρέσκο μοσχαρίσιο κιμά και ψήνονται στη σχάρα τη στιγμή της παραγγελίας, εξασφαλίζοντας το πιο ζουμερό και γευστικό μπιφτέκι! Το αποτέλεσμα συμπληρώνουν φυσικά τα αφράτα ψωμάκια, τα οποία παρασκευάζονται με μια αποκλειστική συνταγή χωρίς συντηρητικά και φτάνουν καθημερινά στα καταστήματα, ώστε να διατηρούνται φρέσκα, μαζί με τις χειροποίητες sauce και τις φρέσκες τηγανητές πατάτες που πλαισιώνουν ιδανικά κάθε μπουκιά. Δεν είναι τυχαίο το word of mouth που συνοδεύει τα Pax Burgers, αφού θεωρείται το πιο value for money μπεργκεράδικο, με πολλές βραβεύσεις κοι-

νού να επιβεβαιώνουν τη μοναδικότητά του! Αν σχεδιάζεις να επισκεφτείς τα Pax Burgers άμεσα, μη χάσεις το limited-edition ALITI.Co burger που επιμελήθηκε ο αγαπημένος (master) chef Σταύρος Βαρθαλίτης! Ένας ανατρεπτικός συνδυασμός «πειραγμένου» street food, με το κλασικό ζουμερό μπιφτέκι των Pax Burgers, τρυφερή πανσέτα, bacon jam και, φυσικά, τη signature κέτσαπ από πιπεριές Φλωρίνης, που είναι άχαστη! Στις top επιλογές βρίσκεται και το Oldboy με το περίφημο buttermilk chicken των Pax Burgers και sriracha glaze, queso, μαγιονέζα με sticks αγγουριού και καρότου! Φυσικά, αν είσαι από τους λάτρεις των minimal και all-time classic γεύσεων, τα Original και Cheesy Original είναι επιλογές που θα σε κερδίσουν με την απλότητα και τη μεστή γεύση τους. Απόλαυσε τα Pax Burgers στο κέντρο της Αθήνας και της Θεσσαλονίκης, καθώς και στο Mediterranean Cosmos, αλλά και μέσω delivery. Για να πάρεις μια γεύση κυριολεκτικά, εξερεύνησε ολόκληρο το μενού στο website των Pax Burgers. Μας ευχαριστείς αργότερα για το tip!

Αθήνα: Αιόλου 34 & Αθηναΐδος 12 Θεσσαλονίκη: Καλαποθάκη & Βενιζέλου 8, Κέντρο / Med. Cosmos, Πυλαία, Facebook: Pax burgers, Instagram: paxburgers, www.paxburgers.gr 5.5.22 – lifo

41

Melt Burgers

Σε καλεί να ανακαλύψεις το αυθεντικό smashed burger! Η παράδοση του αυθεντικού αμερικανικού smashed burger εκφράζεται μοναδικά στα Melt Burgers, όπου οι γεύσεις σε ταξιδεύουν στον αμερικανικό Νότο. Με το πρώτο κατάστημα να έχει ανοίξει στον Παράδεισο Αμαρουσίου τον Δεκέμβριο του 2021, το μπιφτέκι με την ξεροψημένη κρούστα είναι o σταρ και σε καλεί να το ανακαλύψεις. Πρωταγωνιστής στις συνταγές των Melt Burgers, ζυμώνεται καθημερινά από εκλεκτά και ολόφρεσκα υλικά και συνδυάζεται με το αυθεντικό αμερικανικό παλαιωμένο τσένταρ που λιώνει στο στόμα αλλά και με το αφράτο και βουτυρένιο ψωμάκι από πατάτα που γίνεται βάση όλων των μπέργκερ. Παίρνεις ήδη μια γεύση για το τι σε περιμένει στα Melt Burgers, όπου θα απολαύσεις μια άλλη εκδοχή του αγαπημένου street food. Για να ανακαλύψεις το εξαιρετικό μενού που θα σε κάνει να λιώσεις μπορείς να ξεκινήσεις από το ομώνυ-

μο μπέργκερ με μπιφτέκι μοσχαρίσιο, cheese, λόλα και Melt burger mayo, και να συνεχίσεις με το Cheese & Βacon Βurger, όπου το καπνιστό μπέικον και οι πίκλες κάνουν όλη τη διαφορά. Φυσικά, δεν θα αντισταθείς σε ένα Special Smoked Burger με μπιφτέκι, πίκλες, λόλα, μαρμελάδα μπέικον και Melt burger mayo ή σε ένα πληθωρικό Mushroom Melt Burger με μανιτάρια, μπέικον, πίκλες και cheddar mush sauce. Καταπληκτικές οι επιλογές και με φιλέτο κοτόπουλο, όπως το Nashville Hot Chicken Burger με πίκλες, coleslaw, Nashville sauce και spring sour sauce, ή το Chick’n York Βurger, με iceberg, μπέικον, πίκλες, αβοκάντο και chipotle spicy mayo. Αν όμως αναζητάς την καλύτερη συμβουλή για να διαλέξεις, το βασικό είναι να επικεντρωθείς στα θεμελιώδη: μπιφτέκι και ψωμάκι. Δεν έχεις συναντήσει πιο sexy συνδυασμό!

Burger 42 lifo – 5.5.22

BURGERS & BEERS

A ΦΙ Ε ΡΩ ΜΑ

Monster

Λεωφ. Κηφισίας 59, Μαρούσι, 210 2209096, Instagram: meltsmashedburgers

Δεν χορταίνεις να ανακαλύπτεις νέες γεύσεις! Το Monster Burgers and Beers εκφράζει την american style φιλοσοφία του εμβληματικού street food. Σε έναν χώρο όπου η μουσική και οι γεύσεις συνδυάζονται μπορείς να νιώσεις ότι είσαι στο δικό σου στέκι, απολαμβάνοντας τα πιάτα που παίρνουν το όνομά τους από μπάντες των ’70s. Ε, μετά από αυτήν τη λεπτομέρεια μπορείς να φανταστείς ότι σε κάθε μπουκιά οι ροκ ήχοι έρχονται να τονίσουν την απόλαυση των αυθεντικών συνταγών, όπου πρωταγωνιστούν τα ολόφρεσκα υλικά, τα αφράτα ψωμάκια και τα εκλεκτά κρέατα. Απόλυτα συνδεδεμένο με το Athens Street Food Festival που άλλαξε την κουλτούρα του street food στην Ελλάδα, αφού συμμετέχει σε αυτό από την πρώτη του χρονιά, κάνει αισθητή την παρουσία του και φέτος, στην 5η του διοργάνωση. Ανάμεσα στις φετινές προτάσεις που θα δοκιμάσεις στον πάγκο του Monster Burgers είναι το Mc Phee με μοσχαρίσιο μπιφτέκι, πίκλες, τσένταρ και «La vache qui rit» σος για μια

εντελώς διαφορετική, cheesy εμπειρία, το spicy Iron Claw με μοσχαρίσιο μπιφτέκι, τσένταρ, σος πίκλας, τραγανά τηγανητά κρεμμύδια και chipotles σε adobo sauce αλλά και το Poobah με pulled pork, μπέικον, σος μπίρας, iceberg, τραγανά τηγανητά κρεμμύδια και μαγιονέζα sweet chilli. Όλες οι νέες επιλογές θα βρίσκονται και στο μενού του Monster Burgers αμέσως μετά το φεστιβάλ και θα μπορείς να τις συνδυάσεις με τις φανταστικές μπίρες από αγγλικές και αμερικανικές breweries αλλά και την Αιξ της Cretan Brewery που προσφέρεται σε pilsner, weiss και stout εκδοχή. Εξάλλου, σύντομα έρχονται κι άλλα new entries από ελληνικές ζυθοποιίες σε κουτάκι ή σε μπουκάλι για να απογειώσουν την απόλαυση των μπέργκερ, ενώ εξαιρετική είναι και η μαργαρίτα που ρέει από το βαρέλι σε μια draft version του γνωστού κοκτέιλ. Tο Monster Burgers and Beers είναι από μόνο του ένα φεστιβάλ γεύσεων που δεν χορταίνεις να ανακαλύπτεις!

Πρωτογένους 8, Αθήνα, 210 3250324, www.monsterburgers.gr, Facebook: Monster Burgers & Beers, Instagram: monster_burgers_n_beers

Tarantino

Burgers for the people! Στο Tarantino τα πράγματα είναι απλά και ξεκάθαρα: no fancy bullshit, just burger passion. Αυτή είναι η γευστική υπόσχεση που ξεκίνησε στο Κουκάκι και πλέον βρίσκεται και στο Παγκράτι, σε μία από τις πιο foodies γειτονιές της Αθήνας. Μια υπόσχεση που δεν μένει στα λόγια, αφού εδώ μιλούν οι πράξεις ή μάλλον τα πιάτα. Με μοναδικό στόχο να παραμείνει ένα απλό και αληθινό μπεργκεράδικο με τις καλύτερες πρώτες ύλες, το Tarantino έχει να σου προσφέρει το πιο αγαπημένο street food σε συνταγές και συνδυασμούς που θα σε ξετρελάνουν. Εσύ το μόνο που έχεις να κάνεις είναι να επιλέξεις την dine-in εκδοχή κάτω από την Aκρόπολη ή τη στάση για take-away πίσω από το Kαλλιμάρμαρο – όπου θα βρεις τα πιο κλασικά μπέργκερ και πολύ πιθανό να επιλέξεις να τα απολαύσεις στο όρθιο on the spot. Σε κάθε περίπτωση, αν είσαι burger lover,

το Tarantino έχει να σου πει πολλά μέσα από τα αργομαγειρεμένα και καπνισμένα κρέατα και τον 100% Βlack Αngus κιμά που κάνουν τη διαφορά σε κάθε πρόταση. Οι σπιτικές σος, οι homemade πίκλες και τα αριστοτεχνικά καραμελωμένα κρεμμύδια έρχονται να συμπληρώσουν ένα μενού που παίζει ψηλά και σε προκαλεί να προλάβεις καθημερινά τα δικά σου αγαπημένα. Στα must try το pulled pork burger με σιγομαγειρεμένο χοιρινό, τραγανή coleslaw και φρέσκο μήλο σε φέτες αλλά και το Μπέικον & cheese burger με μπιφτέκι από 100% μοσχαρίσιο κιμά Black Angus 175gr, τσένταρ, μπέικον, chutney, ντομάτα, κρεμμύδι, iceberg, πίκλες χειροποίητες και τη μοναδική Tarantino burger sauce. «Everyday limited burgers, everyday fresh»: αυτή είναι η φιλοσοφία του Tarantino που το κάνει να ξεχωρίζει στον χάρτη του street food και όχι άδικα.

B U R G E R

PO’ BOYS

Δημητρακοπούλου 17, Κουκάκι / Ευφράνορος 8, Παγκράτι, tarantino.gr, Facebook: Tarantino Burgers Athens, Instagram: tarantinoathens

ΔΕΝ είναι άλλο ένα μπεργκεράδικo (παρόλο που έχει 16 μπέργκερ στο μενού του!) Έχουν περάσει τέσσερα χρόνια από τη στιγμή που ο Βασίλης Σπόρος επέλεξε την περιοχή του Ψυρρή για να ανοίξει το Po’Boys, ένα ΒΒQ joint όπου το αληθινό αμερικανικό φαγητό έμελλε να γίνει η ένοχη απόλαυση των Αθηναίων. Δεν είναι όμως μόνο τα ζουμερά, σιγοκαπνιστά κρέατα κατευθείαν από το custom made smoker, οι premium κοπές και οι απολαυστικές γαρνιτούρες που έκαναν το Po’Boys κορυφαίο γαστρονομικό προορισμό. Το γεγονός ότι όλα αυτά βρίσκουν τη θέση τους ανάμεσα και δίπλα σε βουτυράτα ψωμάκια δημιούργησαν ουρές αναμονής για τα φημισμένα μπέργκερ του! To πρώτο 100% καπνιστό μοσχαρίσιο μπέργκερ από μοσχάρι Σερρών θα σε κάνει να αναφωνήσεις «Ηoly Cow» – αφού σιγοκαπνιστεί medium rare στο smoker, τελειώνει πάνω στις φλόγες του ξυλόφουρνου πριν βρει τη θέση του ανάμεσα στο βουτυράτο μπριός ψωμάκι, τη μοναδική white BBQ sauce, τα καραμελωμένα κρεμμύδια, το τσένταρ και το

φοντί τυριών. Το Brisket Burger με σιγοκαπνιστό brisket κατευθείαν από το smoker, το Fired Up που παίρνει φωτιά κυριολεκτικά μπροστά στα μάτια σου, το Blackened Chicken με φιλετάκια κοτόπουλου και τραγανό fried onion, το Chop Chop, γεμιστό με τσένταρ που σερβίρεται κομμένο στη μέση για να τρώγεται με μαχαιροπίρουνο(!) και, φυσικά, το French Kiss, ένας φόρος τιμής στο αγαπημένο μπέργκερ του Βασίλη Σπόρου από το Mama Roux με ψητό κατσικίσιο τυρί είναι κάποιες από τις must try προτάσεις. Στην κορυφή, ωστόσο, βρίσκεται το Pitmaster με μπιφτέκι 200 γρ., καπνιστό φοντί τυριών και καραμελωμένα κρεμμύδια. Οι vegetarians έχουν τους δικούς τους λόγους να πανηγυρίζουν με το Magic Mushroom χάρη στο απόλυτο vegetarian burger με ψητά μανιτάρια, onion rings και Tonkatsu sauce, ενώ οι vegans δεν θα πιστεύουν ότι τα όσπρια και τα λαχανικά μεταμορφώνονται σε ένα πεντανόστιμο μπιφτέκι στο vegan burger του μενού!

Αγαθάρχου 12 & Λεπενιώτου, Ψυρρή, 210 3234672, Facebook: Po’Boys, Instagram: poboysbarbeque 5.5.22 – lifo

43

MARKET RESEARCH

PERSONAL SHOPPER î

Xiaomi

ò

Nivea Sun αντηλιακή προσώπου με Luminous 630 SPF 50.

Smartphone Redmi Note 11 Pro+. www.mistoregreece.gr

ô

www.nivea.gr

adidas Παπούτσια Forum Low. www.adidas.gr

î

Tom Ford Άρωμα Rose de Chine. www.shopdutyfree. com

Δώστε καλοκαιρινή πνοή στο σπίτι σας με τις νέες ιδέες και προϊόντα της ΙΚΕΑ Ήρθε ο καιρός να φέρουμε κάτι από καλοκαίρι στον χώρο μας. Η ΙΚΕΑ, εταιρεία του ομίλου Fourlis, σας προσκαλεί να αγκαλιάσετε την αίσθηση της ηρεμίας και της ξεγνοιασιάς που χαρακτηρίζει αυτή την εποχή του χρόνου μέσα από τη νέα σειρά προϊόντων της αλλά και να μεταμορφώσετε κάθε γωνιά του σπιτιού σας, αξιοποιώντας μια σειρά πρωτότυπων ιδεών και πρακτικών λύσεων. Τα νέα προϊόντα έρχονται να προσφέρουν ένα αίσθημα φρεσκάδας και χαλάρωσης από το πρωί μέχρι το βράδυ. Η σειρά περιλαμβάνει τρία νέα αρωματικά κεριά, τα δύο εκ των οποίων είναι σχεδιασμένα σε συνεργασία με τη σχεδιάστρια Ilse Crawford. Το σετ παπλωματοθήκης Dytag, φτιαγμένο από 100% λινό, διαθέτει φυσική υφή και είναι ιδανικό για τις ζεστές νύχτες του καλοκαιριού, προσφέροντας έναν άνετο ύπνο. Η συλλογή ολοκληρώνεται με τα είδη σερβιρίσματος Ombonad. Οι καθαρές, μοντέρνες φόρμες, σε συνδυασμό με τα φυσικά υλικά, δημιουργούν ένα μοναδικό αποτέλεσμα στο τραπέζι, προσθέτοντας μια ενδιαφέρουσα πινελιά στην καθημερινή σας ρουτίνα.

ò

ECOALF Τζάκετ από τη συλλογή S/S 22. Σε επιλεγμένα καταστήματα

ô

MAC Κραγιόν Skies Above από τη συλλογή Magnificent Moon. www.maccosmetics.gr

õ

Tommy Jeans Θήκη κινητού. gr.tommy.com

î

Bulldog Original σαμπουάν και μαλακτικό για γένια. www.notino.gr

44 lifo – 5.5.22

The Ellinikon Experience Centre: Το πιο εντυπωσιακό, διεθνώς, κέντρο επισκεπτών μόλις άνοιξε στο Ελληνικό H Lamda Development παραδίδει στο κοινό ένα μοναδικό Κέντρο Επισκεπτών, το μεγαλύτερο στον κόσμο στο είδος του, το The Ellinikon Experience Centre που άνοιξε πρόσφατα τις πύλες του. Μέσα από μοναδικά φυσικά και τεχνολογικά εκθέματα και ψηφιακές δράσεις οι επισκέπτες του κέντρου θα ανακαλύψουν σε βάθος το μεγάλο έργο της ανάπλασης του Ελληνικού και θα ταξιδέψουν σήμερα στο μέλλον, σε μια βιώσιμη, έξυπνη και καινοτόμο πόλη, μια πόλη που γίνεται πραγματικότητα μέρα με τη μέρα. Μέσα από πέντε θεματικές ζώνες με εντυπωσιακές εγκαταστάσεις και βιωματικές εμπειρίες, αποκαλύπτονται η πλούσια ιστορία του Ελληνικού και τα φιλόδοξα σχέδια της μεγαλύτερης αστικής ανάπλασης στην Ευρώπη. Τα ιστορικά ορόσημα και τα εμβληματικά έργα που συνθέτουν τον πρωτοποριακό σχεδιασμό του The Ellinikon «ζωντανεύουν» μπροστά στα μάτια των επισκεπτών σε μια εντυπωσιακή, διαδραστική μακέτα. Το Κέντρο Επισκεπτών βρίσκεται μέσα στο Experience Park, το νέο βιωματικό πάρκο που αποτελεί έναν ιδανικό προορισμό για επίσκεψη σε όλη τη διάρκεια της ημέρας και το οποίο είναι πλέον ανοιχτό για το κοινό από τις 10:00 μέχρι τις 23:00 καθημερινά.

ΈΧΕΙΣ ΓΟΎΣΤΟ Κατερίνα Κατσώνη

από τηn αφροδιτη σακκα

φωτο: παρισ ταβιτιαν

Multimedia Artist

Κατερίνα, τι ρόλο παίζει η μόδα στη ζωή σου; Οικογενειακό και εκφραστικό. Από τον προπάππου μου μέχρι εμένα, κάθε γενιά με διαφορετικό τρόπο, όλοι κάνουμε ρούχα. Θυμάμαι πάντα τον παππού μου να ντύνεται με παλέτες, να ταιριάζει τις κάλτσες με το μπλουζάκι, να ντύνεται όλος ροζ και να μου λέει ότι είναι σομόν, να ντύνεται όλος θαλασσί και να μου λέει είναι βεραμάν. Επίσης, δηλώνω στον κόσμο τη διάθεσή μου μέσα από τα ρούχα που διαλέγω να με τυλίγουν και μου υπενθυμίζω ευγενικά τι είμαι. Τι μπορεί να βρει κανείς στο shop σου, το Elfuzzz; Vintage, τα οποία, κυρίως με ζωγραφική, έχουν μετατραπεί όλα σε one piece. Μου φαίνεται πολύ ενδιαφέρον ένα ρούχο να έχει μια ιστορία από πίσω του. Όλα τα one piece κομμάτια που έχω μεταποιήσει τα έχω ονομάσει. Π.χ. τον Δεκέμβριο έβαψα ένα tee, έχοντας στο μυαλό μου το «Wordy Rappinghood» των Τom Τom Club, και μετά σχεδίασα one piece tees για τους Steams. Τι φοράς σήμερα και πόσο κοστίζει; Handpainted jeans by Elfuzzz (€30), πουκάμισο United Colours of Benetton (€1,50). Τα παπούτσια είναι δώρο από τη μητέρα μου. Όλα τα κοσμήματα είναι @handmadefork. Πού πηγαίνεις τώρα; Νόμιζα ότι θα πάω βόλτα, αλλά τελικά πάω σπίτι μου! @lepidopteree, @elfuzzz Διαβάστε ολόκληρη τη συνέντευξη στο lifo.gr.

5.5.22 – lifo

45

ΑΙΓΟΚΕΡΩΣ [22.12/19.1] Νέες ευκαιρίες

λαγές και ενθουσιασμό φέρνει η σύνοδος του Ήλιου με τον Ουρανό στο ζώδιό σας και μπορείτε να κάνετε κάποιες βελτιώσεις στη ζωή σας, αρκεί να αποφύγετε τις παρορμητικές ενέργειες. Τα οικονομικά σας βαίνουν καλώς και μέχρι τις 9/5 θα ευνοηθούν οι διαπραγματεύσεις και οι σημαντικές αγορές. Από τις 10/5, που γυρίζει ο Ερμής ανάδρομος, και μέχρι τις 23/5 θα είστε αναποφάσιστοι, ενδεχομένως να προκύπτουν προβλήματα σε προσωπικά ή επαγγελματικά και γενικά δεν θα είναι καλή εποχή για νέα ξεκινήματα. Στις 11/5 ο Δίας εισέρχεται στον Κριό και σας ενθαρρύνει να αφήσετε πίσω το παρελθόν και να θεραπεύετε τις πληγές που σας προκαλούν στασιμότητα. Τελευταία φορά που ήταν ο Δίας στον Κριό ήταν το 2010, οπότε μπορείτε να έχετε μια σχετική άποψη σχετικά με το πώς πρέπει να κινηθείτε.

ταξίδι θα σας δώσει την ευκαιρία να διευρύνετε το δίκτυο των συνεργατών σας, ενώ μπορεί να προκύψει και μια καινούργια φιλία που θα εξελιχθεί σε ειδύλλιο. Η σύνοδος Ήλιου - Ουρανού φέρνει ευχάριστες αλλαγές, αναπτερώνοντας το ηθικό σας. Σε ό,τι αφορά την καριέρα και τις επιχειρηματικές σας προσπάθειες, μέχρι τις 9/5 θα είναι καλή εποχή για να υπογράψετε συμβόλαια και να κλείσετε συμφωνίες. Από τις 10/5, που γυρίζει ο Ερμής ανάδρομος και μέχρι τις 23/5 μπορεί να εξιδανικεύσετε ανθρώπους και καταστάσεις ή να υπάρξουν ανατροπές στα σχέδιά σας. Ένα κλίμα αισιοδοξίας φέρνει ο Δίας με την είσοδό του στον Κριό στις 11/5 και έπειτα από δώδεκα χρόνια θα ξαναδείτε την τύχη να σας χαμογελά στα οικονομικά σας, ενώ μπορεί να βρείτε και τον έρωτα της ζωής σας οι ελεύθεροι. Ανακτήστε την αυτοπεποίθησή σας και φλερτάρετε.

προκύπτουν με το εξάγωνο Αφροδίτης - Ερμή στις 5/5 και είναι ιδανική μέρα για να διαπραγματευτείτε την αγοραπωλησία ενός ακινήτου ή να βρείτε δουλειά. Στείλτε βιογραφικά, συζητήστε σχετικά με την αύξηση των αποδοχών σας μέχρι τις 9/5/. Από τις 10/5 γυρίζει ο Ερμής ανάδρομος και μέχρι τις 23/5 μπορεί να μην έρθουν τα πράγματα όπως τα περιμένατε, να προκύπτουν αναβολές και καθυστερήσεις. Αν κάνετε κάποιες εξετάσεις για την υγεία σας, πάρτε και μια δεύτερη γνωμάτευση, αν δεν είστε σίγουροι για τα αποτελέσματα. Με την είσοδο του Δία στον Κριό στις 11/5 ξεκινάει ένας νέος κύκλος στον τομέα της οικιακής σας ζωής και ευχάριστα γεγονότα βρίσκονται καθ’ οδόν. Ανατρέξτε σε αλλαγές που έγιναν στη ζωή σας το 2010, στην τελευταία επίσκεψη του Δία στο συγκεκριμένο ζώδιο.

ΔΙΔΥΜΟΣ [21.5/21.6] Επιχειρηματικές δραστηριότητες και έξυπνες συμμαχίες σάς δίνουν το προβάδισμα με το εξάγωνο του Ερμή στο ζώδιό σας με την Αφροδίτη στον Κριό και είναι μια καλή εποχή για να επικεντρωθείτε στην εφαρμογή μιας ιδέας. Μέχρι τις 9/5 δώστε έμφαση στα μελλοντικά σας σχέδια σχετικά με την επαγγελματική ή την προσωπική σας ζωή καθώς από τις 10/5 μέχρι τις 23/5 ο Ερμής θα είναι ανάδρομος και δεν θα μπορείτε να ξεκαθαρίσετε τι θέλετε. Ωστόσο, από τις 11/5 που εισέρχεται ο Δίας στον Κριό, δώδεκα χρόνια μετά την τελευταία του επίσκεψη στο συγκεκριμένο ζώδιο, θα βιώσετε ένα κύμα δημοτικότητας και θα δείτε κάποιο όνειρό σας να γίνεται εφικτό. Θέστε υψηλούς στόχους, αναζητήστε τα κατάλληλα άτομα που θα σας πλαισιώσουν και βελτιώστε την κοινωνική σας ζωή. Μέσω αυτής θα βρείτε και τον έρωτα.

ΖΥΓΟΣ [23.9/22.10] Μια καινούργια συ-

ΥΔΡΟΧΟΟΣ [20.1/19.2] Στον τομέα της

νεργασία ξεκινά με θετικούς οιωνούς με το εξάγωνο Αφροδίτης - Ερμή, που φέρνει μακροπρόθεσμα οφέλη, και αν κινηθείτε προσεχτικά, δίχως να σας παρασύρει ο υπέρμετρος ενθουσιασμός, θα βγείτε κερδισμένοι. Σε ό,τι αφορά τα ταξίδια, τις σπουδές και διαδικαστικά θέματα, καλό θα είναι να ληφθούν αποφάσεις μέχρι τις 9/5. Από τις 10/5, που γυρίζει ο Ερμής ανάδρομος, δεν θα είναι ξεκάθαρη η κρίση σας και μέχρι τις 23/5 καλό θα είναι να μην κάνετε ένα καινούργιο ξεκίνημα, αλλά να δουλέψετε για την ολοκλήρωση ενός ημιτελούς έργου. Ο τομέας των σχέσεων φωτίζεται με την είσοδο του Δία στον Κριό στις 11/5 και ανατρέξετε στο 2010, την τελευταία του επίσκεψη στο συγκεκριμένο ζώδιο, για να ξέρετε πώς να κινηθείτε ώστε να μην επαναληφθούν λάθη του παρελθόντος. Μέχρι τις 22/10 θα είναι εξαιρετική εποχή για νέες συνεργασίες και για γάμο.

οικιακής σας ζωής μπορεί να προκύψουν κάποιες αναπάντεχες αλλαγές που θα σας προκαλέσουν άγχος, αλλά θα είναι για καλό. Ενδεχομένως να υποδέχεστε ένα νέο μέλος στην οικογένεια και να πρέπει να μετακομίσετε σε μεγαλύτερο χώρο ή να χρειαστεί να μεριμνήσετε για ένα ηλικιωμένο μέλος. Η δημιουργική σας διάθεση θα σας ωθήσει σε νέα μονοπάτια και η ερωτική σας ζωή θα είναι αρκετά καλή μέχρι τις 9/5. Από τις 10/5, που γυρίζει ο Ερμής ανάδρομος, και μέχρι τις 23/5 ενδεχομένως να μην έχετε έμπνευση, ενώ μπορεί να δημιουργούνται συχνά εντάσεις με το ταίρι σας ή με τα παιδιά. Ωστόσο, από τις 11/5 που εισέρχεται ο Δίας στον Κριό η τύχη θα σας χαμογελάσει και θα ξαναζήσετε επιτυχίες του 2010.

starfax

ΤΑΥΡΟΣ [21.4/20.5] Απροσδόκητες αλ- ΠΑΡΘΕΝΟΣ [24.8/22.9] Ένα σύντομο

ΙΧΘΥΣ [20.2/20.3] Τα οικονομικά σας βελτιώνονται μέσω της ακίνητης περιουσίας στις 5/5 με το εξάγωνο Αφροδίτης - Ερμή και θα είναι μια καλή στιγμή για να επενδύσετε κάποια χρήματα στη βελτίωση του χώρου σας ή για να διαπραγματευτείτε την αγορά ή την ενοικίαση ενός ακινήτου. Προσπαθήστε να υπογράψετε συμβόλαια μέχρι τις 9/5, καθώς από τις 10/5 γυρίζει ο Ερμής ανάδρομος και μέχρι τις 23/5 μπορεί να προκύπτουν εμπόδια. Ιδιαίτερη προσοχή στα ψιλά γράμματα συμβολαίων και για πιθανές παρεξηγήσεις στην οικογένεια. Στις 11/5 ο Δίας εισέρχεται στον Κριό και μέχρι τις 22/10 θα έχετε πολλές ευκαιρίες για να αυξήσετε το εισόδημά σας. Πολλοί από εσάς θα έχετε έσοδα μέσω επενδύσεων ή των επιχειρηματικών σας δραστηριοτήτων και έπειτα από δώδεκα χρόνια που είχε να επισκεφτεί ο Δίας τον Κριό θα έχετε τύχη και εύνοια.

ΚΑΡΚΙΝΟΣ [22.6/22.7] Μια δυνατή συμ- ΣΚΟΡΠΙΟΣ [23.10/22.11] Ένα ειδύλλιο με μαχία με τη σύνοδο Ήλιου - Ουρανού προμηνύει σημαντικές εξελίξεις και θα καταφέρετε να βρείτε τον προορισμό σας όσοι είχατε χάσει τις ελπίδες σας. Όσον αφορά τα σχέδιά σας, προσπαθήστε να επισφραγίσετε συμφωνίες και να πάρετε σημαντικές αποφάσεις μέχρι τις 9/5. Στις 10/5 ο Ερμής γυρίζει ανάδρομος και μέχρι τις 23/5 θα επικρατεί αρκετή ασάφεια. Ενδεχομένως να κάνει την εμφάνισή του κάποιο άτομο από το παρελθόν που δεν θα έχει και τις καλύτερες προθέσεις και οι πιθανότητες να εξαπατηθείτε θα είναι πολλές. Με την είσοδο του Δία στον Κριό στις 11/5 σηματοδοτείται η έναρξη μιας νέας εποχής για την καριέρα και τη φήμη σας, καθώς θα φέρει μια ισχυρή δόση τύχης για επιτυχίες στα επαγγελματικά σας. Αρκετοί από εσάς θα ολοκληρώσετε ένα σημαντικό σας έργο και θα απολαύσετε τους καρπούς των κόπων σας.

ΛΕΩΝ [23.7/23.8] Αυτή την εποχή έχετε μια

από τη μα ρ ιβ ίκυ καλλέ ρ γ η (s tar f ax@ li f o. g r )

46 lifo – 5.5.22

επαναστατική διάθεση που σας ενθαρρύνει να κυνηγήσετε τα όνειρά σας, αλλά θα πρέπει να είστε κατασταλαγμένοι, ακούγοντας το ένστικτό σας. Αν σκοπεύετε να ξεκινήσετε μια ομαδική προσπάθεια ή να βάλετε σε εφαρμογή μια καινούργια ιδέα, κάντε το μέχρι τις 9/5. Από τις 10/5 γυρίζει ο Ερμής ανάδρομος και μέχρι τις 23/5 ενδεχομένως να προκύψουν προβλήματα στην επικοινωνία, σε τεχνολογικά μέσα και γενικά θα πρέπει να είστε πολύ προσεχτικοί στις υπογραφές συμβολαίων. Επίσης, φροντίστε να μην αντιδράτε ακαριαία σε ό,τι σας δυσαρεστεί ώστε να αποφεύγετε τις παρεξηγήσεις. Στις 11/5 εισέρχεται ο Δίας στον Κριό φέρνοντας τύχη σε σπουδές, ταξίδια και νομικά ζητήματα. Την τελευταία φορά που ήταν στο συγκεκριμένο ζώδιο ήταν το 2010. Αν κάνετε μια αναδρομή θα ξέρετε ποια λάθη δεν πρέπει να επαναλάβετε.

άτομο από τον χώρο της εργασίας ή της υγείας φέρνει το εξάγωνο της Αφροδίτης με τον Ερμή, κάνοντάς την καθημερινότητά σας ενδιαφέρουσα. Επειδή θα ασχοληθείτε πολύ με τη βελτίωση της εμφάνισής σας, προσέξτε ώστε να κρατήσετε ένα μέτρο στο ξόδεμα των χρημάτων σας. Εισοδήματα μέσω κοινών πόρων και η αναζήτηση μιας νέας πηγής εσόδων θα ευνοηθούν μέχρι τις 9/5. Από τις 10/5, που γυρίζει ο Ερμής ανάδρομος, ενδεχομένως να κάνει την εμφάνισή της μια οφειλή ή ένα διαδικαστικό θέμα και να επιβαρυνθεί ο προϋπολογισμός σας. Μέχρι τις 23/5 μην αναμένετε σημαντικές εξελίξεις σχετικά με μια χρηματοδότηση και αποφύγετε τις οικονομικές διαπραγματεύσεις. Στις 11/5 εισέρχεται ο Δίας στον Κριό και μέχρι τις 22/10 οι ευκαιρίες για επαγγελματική καταξίωση θα είναι πολλές, ενώ παράλληλα η φυσική σας κατάσταση θα είναι σε πολύ καλά επίπεδα.

ΚΡΙΟΣ [21.3/20.4] Tις επόμενες μέρες θα

ΤΟΞΟΤΗΣ [23.11/21.12] Τα επαγγελματικά σας θέματα θα αποτελέσουν το επίκεντρο της προσοχής σας και μια πολύ καλή μέρα για να συζητήσετε σχετικά με την αύξηση των αποδοχών σας ή για να δώσετε μια συνέντευξη προς εύρεση εργασίας είναι στις 5/5 με τη σύνοδο Ήλιου - Ουρανού. Σε ό,τι αφορά νέες συνεργασίες, προτιμήστε να κάνετε διαπραγματεύσεις και να κλείσετε συμφωνίες μέχρι τις 9/5. Από τις 10/5 ο Ερμής θα είναι ανάδρομος και μέχρι τις 23/5 ενδεχομένως να αλλάζουν τελευταία στιγμή τα δεδομένα και γενικά θα επικρατεί αρκετή ασυνεννοησία με τους συνεργάτες σας. Οι δεσμευμένοι προσέξτε γιατί οι πιθανότητες για εντάσεις με το ταίρι σας θα είναι πολλές. Στις 11/5 ο κυβερνήτης σας, ο Δίας, εισέρχεται στον Κριό, φέρνοντας τύχη και ευκαιρίες για διακρίσεις στους καλλιτέχνες, βελτίωση της ερωτικής σας ζωής και απόκτηση παιδιού.

Sudoku No 726 8

3 9 5 7 6 3

6 9 5 7 3

5 3

2 4 5 8 1 6

1 6 5 8 4

Η λύση του προηγούμενου 4 2 8 5 3 7 6 1 9

1 7 6 4 9 8 3 5 2

3 9 5 2 6 1 7 8 4

8 5 3 1 4 9 2 6 7

6 1 2 3 7 5 9 4 8

9 4 7 8 2 6 5 3 1

2 6 1 9 5 4 8 7 3

5 3 4 7 8 2 1 9 6

7 8 9 6 1 3 4 2 5

πρέπει να επικεντρωθείτε στο επικοινωνιακό κομμάτι της δουλειάς σας, να κλείσετε συμφωνίες και να υπογράψετε συμβόλαια μέχρι τις 9/5. Στις 10/5 ο Ερμής γυρίζει ανάδρομος, προκαλώντας σύγχυση στην επικοινωνία, και μέχρι τις 23/5 θα επικρατεί ασάφεια στις εμπορικές σας υποθέσεις. Επίσης, μπορεί να δημιουργηθούν παρεξηγήσεις με οικείους που θα δοκιμάσουν τις σχέσεις σας, οπότε θα πρέπει να είστε πολύ προσεχτικοί στις εκφράσεις σας. Τα καλά νέα έρχονται από τις 11/5, που εισέρχεται ο Δίας στο ζώδιό σας, ανοίγοντας ένα νέο κεφάλαιο στη ζωή σας. Την τελευταία φορά που σας είχε επισκεφτεί ήταν το 2010 και αν ανατρέξετε σ’ εκείνη την εποχή, θα ξέρετε πάνω κάτω τι να περιμένετε αλλά και ποια λάθη να μην επαναλάβετε. Αξιοποιήστε τις ευκαιρίες που θα σας δοθούν, οραματιστείτε το μέλλον σας και μη διστάσετε να πάρετε ρίσκα.

5.5.22 – lifo

47