Τεύχος 776

Ioannina Pl�smata II :

Pl�smata II

Από την πρώτη στιγμή που πατάς το πόδι σου στα Γιάννενα καταλαβαίνεις ότι είναι μια ξεχωριστή πόλη. Δεν είναι μόνο η λίμνη Παμβώτιδα και η βόλτα στο Παραλίμνιο με τα πλατάνια που ψιθυρίζουν μνήμες αιώνων, το Κάστρο με την εβραϊκή συνοικία που σε μεταφέρει πίσω στον χρόνο, τα Σφαγεία και τα Ταμπάκικα, δηλαδή τα βυρσοδεψεία, από τα οποία υπάρχουν πλέον μόνο ερείπια, και το υγρό στοιχείο που κυριαρχεί ακόμα κι αν δεν έχεις θέα στη λίμνη, η υγρασία, η καθημερινή βροχή και η μυστικιστική ατμόσφαιρα που δημιουργούν τα σύννεφα στα βουνά που καθρεφτίζονται στο νερό και η πρωινή ομίχλη.

Είναι ο κόσμος που κουβαλά διαφορετικές κουλτούρες, παλιές και σύγχρονες, που έχει μια σχέση συνέχειας με την παράδοση και σεβασμού αλλά και ουσιαστικής επαφής με το παρόν, είναι το πανεπιστήμιο και οι φοιτητές, αλλά και ο ντόπιος νεαρόκοσμος που είναι το πιο ζωντανό

κομμάτι της πόλης, το πιο δημιουργικό, που δεν σταματά ποτέ να σε εκπλήσσει. Τα «Plasmata II: Ioannina» βρήκαν στα Γιάννενα τον ιδανικό τόπο, γιατί εδώ τα έργα αποκτούν διαφορετικές διαστάσεις, έχουν άλλη υπόσταση, μεγαλύτερη σύνδεση με το περιβάλλον, γίνονται κάποιες στιγμές συγκλονιστικά. Με αφορμή την έκθεση που θα δίνει τον παλμό στα Γιάννενα μέχρι τις 9 Ιουλίου, τους 29 διαφορετικούς σταθμούς στην πόλη και το τροχόσπιτο του Movement Radio που μεταφέρει παντού το μουσικό

στίγμα της περιοχής, είχαμε μια μοναδική ευκαιρία

να έρθουμε σε επαφή με ανθρώπους της πόλης κάθε ηλικίας και ιδιότητας, ανθρώπους που έχουν σημαδέψει την ιστορία της αλλά και ανθρώπους που τώρα αρχίζουν

να τη δημιουργούν, Γιαννιώτες και Γιαννιώτισσες από καταγωγή αλλά και από επιλογή, που μας αποκάλυψαν μια συναρπαστικά δημιουργική πλευρά των Ιωαννίνων.

Φύγαμε με τις καλύτερες εντυπώσεις, μαζί με υβριδικά

πλάσματα, συνθετικές μέδουσες βγαλμένες μέσα από αλγοριθμικά όνειρα, πολυφωνικούς θρήνους της Ηπείρου, παγανιστικές γιορτές και μια αξέχαστη εμπειρία στα καταφύγια κάτω από το Κάστρο…

m. hulot

Ευθύμης Παχής

advertising manager Δημήτρης Βουκελάτος (dvoukelatos@lifo.gr)

advertising coordinator Κατερίνα Κουρμούζη (kkourmouzi@lifo.gr)

head of creative Βασίλης Καψάσκης

branded content manager Χρήστος Κάβουρας

digital campaign manager Γιώργος Γιαννή

junior advertising executive Χριστίνα Καλλή

ψηφιακή ανάπτυξη/προγραμματισμός lifo.gr

Άγγελος Παπαστεργίου

συνταξη

Θοδωρής Αντωνόπουλος, Λουίζα Αρκουμανέα, Γιάννης Βασιλείου, Ίωνaς Καλλιμάνης, Θοδωρής Κουτσογιαννόπουλος, Τίνα Μανδηλαρά, Νίκος Μπακουνάκης, Γλυκερία Μπασδέκη, Αργυρώ Μποζώνη, Γιάννης Πανταζόπουλος, Σταυρούλα Παπασπύρου, Μαρία Παππά, Ζωή Παρασίδη, Χρήστος Παρίδης, Δημήτρης Πολιτάκης, Νικόλας Σεβαστάκης, Φώτης Σεργουλόπουλος, Δημήτρης Π. Σωτηρόπουλος, Δέσποινα Τριβόλη, Κορίνα Φαρμακόρη, Γιώργος Ψωμιάδης

newsroom

αρχισυνταξια

Ρούλα Βλασσοπούλου, Φιλιώ Ράγκου, Σόφη Ζιώγου συντακτικη ομαδα

Σωτήρης Βαλάρης, Κυριάκος Κουζούμης, Δημήτρης Μακκός, Ευτυχία Μιλέτση, Μάνος Χατζηγιάννης

social media

Ιωάννα Ζέρβα, Γιάννης Δημητρέλλος

ατελιε

αrt director

Βανέσσα Φερλέ, Μαργαρίτα Καμαριώτη

αssistant art director Μπιάνκα Σαμαρά φωτογράφοι

Σπύρος Στάβερης, Πάρις Ταβιτιάν, Freddie F., Γιώργος Αδάμος, Γιώργος Ξανθινάκης, Νίκος Κατσαρός

διαμόρφωση ψηφιακής εκδοσης

Νινέττα Γιακιντζή, Μαρούσα Θωμά, Ελπισία Σπαθάρη επιμελεια κειμένων

Μαρία Δρουκοπούλου, Μυρτώ Αθανασοπούλου

λογιστηριο οικονομική διεύθυνση

Κοτρωνάκης, Άκης Ιωάννου, Έφη Ηλιοπούλου

Pl�smata II INDEX

ΑΦΡΟΔΙΤΗ ΠΑΝΑΓΙΩΤΑΚΟΥ 08

Η διευθύντρια Πολιτισμού του Ιδρύματος Ωνάση επιστρέφει στη

γενέτειρά της με τη διπλή ιδιότητα της καλλιτεχνικής διευθύντριας

της νέας μεγάλης έκθεσης ψηφιακής τέχνης «Pl�smata II: Ioannina»

και της συνδημιουργού ενός από τα πιο εντυπωσιακά έργα της.

ΓΙΩΡΓΟΣ, ΔΑΦΝΗ, ΠΡΟΔΡΟΜΟΣ 16

Ο Γιώργος Τζιρτζιλάκης, η Δάφνη Δραγώνα και ο Πρόδρομος

Τσιαβός είναι η επιμελητική ομάδα της έκθεσης υπό την

καλλιτεχνική διεύθυνση της Αφροδίτης Παναγιωτάκου.

MOVEMENT RADIO 22

Το Movement Radio χαρτογραφεί τις μουσικές φυλές των Ιωαννίνων σε ένα τροχόσπιτο δίπλα στη λίμνη.

Pl�smata II AΦΡΟΔΙΤΗ

ΠΑΝΑΓΙΩΤΑΚΟΥ

Pl�smata II

«Παλιός Γιαννιώτης

είναι αυτός που

αντιλαμβάνεται αυτή

την πόλη ως προς τις

ρίζες και το βάθος της,

τη διαστρωμάτωση

των ιστοριών που

δημιουργούν τη

μεγάλη Ιστορία,

τον δημόσιο χώρο.

Οι άνθρωποι εδώ

μορφώνονταν, αλλά

μορφώνονταν γιατί

αυτός ήταν ο μόνος

τρόπος που μπορούσαν

να προχωρήσουν. Μ’

αυτήν τη νοοτροπία

μεγάλωσα κι εγώ στο

σπίτι μου».

ΠΑΝΑΓΙΩΤΑΚΟΥ

ΓΙΩΡΓΟΣ, ΔΑΦΝΗ,

ΔΑΦΝΗ, ΠΡΟΔΡΟΜΟΣ

Ο Γιώργος Τζιρτζιλάκης, η Δάφνη Δραγώνα και ο Πρόδρομος Τσιαβός είναι η επιμελητική ομάδα της έκθεσης υπό την καλλιτεχνική διεύθυνση της Αφροδίτης Παναγιωτάκου.

ΑΠΟ ΤΟΝ M. HULOT ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ: ΠΗΝΕΛΟΠΗ ΓΕΡΑΣΙΜΟΥ

Pl�smata II

Τα Pl�smata ΙΙ: Ioannina είναι μια έκθεσηεμπειρία με πλάσματα ανθρώπινα, μεταφυσικά, ψηφιακά, με πολυπολιτισμική

αύρα, διασκορπισμένα σε 29 διαφορετικούς

σταθμούς στην πόλη των Ιωαννίνων. Μια

παραλίμνια διαδρομή γεμάτη ιστορίες

και data που ανοίγουν τον διάλογο για

τον δημόσιο χώρο και δίνουν αφορμές να

προβληματιστούμε πάνω στη συνεχόμενη

πρόκληση που συνιστά η διαρκώς παρούσα

τεχνολογία στη ζωή μας. H επιμελητική

ομάδα της έκθεσης υπό την καλλιτεχνική

διεύθυνση της Αφροδίτης Παναγιωτάκου, ο Γιώργος Τζιρτζιλάκης, η Δάφνη Δραγώνα

και ο Πρόδρομος Τσιαβός, συζητούν για τη

μοναδικότητα του εγχειρήματος της Στέγης, που αποτελεί νέα καλλιτεχνική πρόταση.

Πρόδρομος: Το μόνο κοινό που έχουν τα Plasmata

των Ιωαννίνων με της Αθήνας, εκτός από το όνομα,

είναι ότι θέτουν εκ νέου και διαρκώς το ερώτημα τι

σημαίνει να κάνεις μια έκθεση για τον ψηφιακό χώρο

στον δημόσιο. Για την ακρίβεια, δεν μιλάμε καν για

μια έκθεση. Πρόκειται για μια σειρά από συμβάντα

στον δημόσιο χώρο που πραγματεύονται την έννοια

του ψηφιακού και της ψηφιακότητας. Ξεφεύγουμε από την έννοια της στατικής έκθεσης και εστιάζουμε στην επεισοδιακότητα της χειρονομίας· τα Plasmata δεν είναι κάτι αντικειμενοποιημένο αλλά έχουν μια ροή και

μια διάρκεια – νομίζω ότι το έργο της Νικομάχης Καρα-

κωστάνογλου, «Ρους», μέσα από τις αλληλοδιαδοχικές

του μεταμορφώσεις ίσως εκφράζει με τον καλύτερο

τρόπο αυτό που προσπαθούμε να κάνουμε με τη σειρά

των Πλασμάτων. Όταν φέρνεις την τέχνη στον δημόσιο

χώρο θα πρέπει να απαντήσεις και σε υπαρξιακό επίπεδο γιατί είναι εκεί. Η τεχνολογία είναι πάντα στο κέντρο των Πλασμάτων εννοιολογικά, αλλά όχι αναγκαστικά σε επίπεδο φόρμας. Προσπαθούμε να απαλλαγούμε από

την τυραννία της ψηφιακής φόρμας, γιατί η πραγματικότητα την έχει ξεπεράσει ήδη.

Γιώργος: Ίσως από εκεί πρέπει να ξεκινήσουμε. Είναι μια μόλυνση της αντίληψης που έχουμε για την τεχνολογία, που δεν είναι πλέον καθαρολογική. Δηλαδή δεν είναι αυτή η εφιαλτική επιστημολογική τομή που επέβαλε ο 17ος αιώνας, να βλέπουμε τα πράγματα απογυμνωμένα, στην επιστημονική τους ακρίβεια. Νομίζω ότι η ψη-

φιακή τεχνολογία και η τεχνητή νοημοσύνη είναι ακόμα βυθισμένες σε αυτή την αφελή και ανόητη αντίληψη

της καθαρότητας της τεχνολογίας. Η έκθεση αυτή περιστρέφεται γύρω από την παρατεταμένη μόλυνση και τη

διασταυρούμενη επικονίαση όλων των σκέψεων, όλων των συμβάντων, όλων των ειδών, όλων των ιδεών. Αυτή

είναι η πρώτη αλλαγή που θα εντόπιζα, γιατί και η προηγούμενη έκθεση εστίαζε στο φυσικό, στο περιβάλλον

κ.λπ., αλλά εδώ η μόλυνση είναι υλική πια, δομική, εδαφική, δερματική, είναι σαν μια μορφή αλλεργίας. Κατά συνέπεια, είναι μια αναθεώρηση των αντιλήψεων που έχουμε για την τεχνολογία.

Δάφνη: Εγώ δεν εμπλεκόμουν στην προηγούμενη διοργάνωση, αλλά μια μεγάλη διαφορά που εντοπίζω

είναι ότι αυτήν την φορά κληθήκαμε, και θέλαμε, να λάβουμε υπ’ όψιν την ίδια την πόλη, τη σχέση της με

τη λίμνη, με το Κάστρο, με την ιστορία της. Και για τον λόγο αυτό προέκυψε συνειδητά μια έκθεση λιγότερο

ψηφιακή από την άποψη του μέσου.

Πρόδρομος: Θυμάμαι ότι όταν ξεκινήσαμε τις πρώτες συζητήσεις με τη Δάφνη και τον Γιώργο εστιάσαμε πάρα

πολύ στη φόρμα. Δηλαδή η Δάφνη, που ανέλαβε να τρέξει τα ελληνικά commissions, με ρώτησε κατευθείαν αν

έπρεπε να βάλει οθόνες. Και η απάντηση που δώσαμε και με την Αφροδίτη ήταν προφανώς όχι. Νομίζω ότι με τη

δεύτερη έκθεση το ξεπεράσαμε αυτό το φετίχ των LED πάνελ που είχε η πρώτη, και πλέον έχουμε τη δυνατότητα

να μιλήσουμε για το κομμάτι της μόλυνσης ή της επιμόλυνσης που επιφέρει η τεχνολογία με ένα μη τεχνολογικό

λεξιλόγιο. Καθώς η τεχνολογία κυριαρχεί μέσα από την εξαφάνισή της σε άλλες συσκευές ή αντικείμενα που

διατηρούν τα πρότερα ονόματά τους, αλλά έχουν μεταβληθεί οντολογικά, είναι απαραίτητο να αναζητήσουμε

και καλλιτεχνικά άλλα εκφραστικά και μορφολογικά μέσα για να μιλήσουμε γι’ αυτήν. Το ρολόι του 2023 δεν

έχει καμία σχέση με αυτό των ’90s, είναι άλλο αντικείμενο, αλλά εξακολουθούμε να το λέμε ρολόι. Πώς μπο-

ρούμε, ωστόσο, να μιλήσουμε γι’ αυτήν τη μεταμόρφωση με μη αυτοαναφορικό και στείρα τεχνοφιλικό τρόπο;

Νομίζω ότι η καλλιτεχνική γλώσσα των καλλιτεχνών που έχουμε σε αυτή την έκθεση διαθέτει την απαραίτητη

ωριμότητα ώστε να μην εγκλωβίζεται στον φορμαλισμό του LED πάνελ ή του AI για χάρη του ΑΙ. Η τεχνολογία

υποχωρεί με έναν περίεργο τρόπο από τη ζωή· γίνεται πανταχού παρούσα και γι’ αυτόν τον λόγο εξαφανίζεται.

Γιώργος: Δεν ξέρω αν το προανάκρουσμα αυτή της μεταβολής ήταν η επιλογή της πόλης των Ιωαννίνων. Κάποιος

θα σκεφτεί ότι στη φράση «μια έκθεση για την τεχνολογία στα Γιάννενα» υπάρχει μια αντίφαση. Άρα τα Γιάννενα

πράγματι σημαίνουν τη μεταβολή, με την έννοια ότι κατά κάποιον τρόπο την εμπεριέχουν. Αυτή η μεταβολή

έχει να κάνει με την έννοια της υγρότητας, με αυτό το υγρό περιβάλλον και την εκτεταμένη παρουσία διαφό-

ρων μορφών επιφύτων, όπως οι λειχήνες, και άλλων μορφών διάβρωσης που σχετίζονται με το συγκεκριμένο περιβάλλον, τα οποία εξαρχής διαμόρφωναν μια αίσθηση της έκθεσης αυτής. Θα έλεγα ότι τις εκθέσεις πρέπει να τις αντιλαμβανόμαστε περισσότερο με την αίσθηση που δημιουργούν παρά από την υλικότητά τους. Με έναν τρόπο και μόνο στο άκουσμα των Ιωαννίνων δημιουργείται αυτή η ατμόσφαιρα. Οπότε αυτή η υγρότητα

του περιβάλλοντος, αυτή η πολλαπλότητα οργανισμών που συμβιώνουν ο ένας πάνω στον άλλον και οι επιφά-

νειες της πόλης αμέσως έφεραν μια άλλη διάσταση στο τρίπτυχο «τεχνολογία - μύθοι - φύση». Γιατί τα Ιωάννινα

έχουν μετακινήσεις πληθυσμών, έχουν Βαλκάνια, έχουν αναμνήσεις τέτοιου είδους ιλιγγιώδεις, έχουν αυτούς

τους μύθους και ταυτόχρονα την ισχυρή παρουσία της υγρής φύσης, η οποία αναμετριέται με την τεχνολογία.

Η τεχνολογία δοκιμάζει ένα νέο μοντέλο σε αυτήν τη συνύπαρξη.

— Αυτά τα έργα έχουν γίνει για τα Γιάννενα συγκεκριμένα;

MOVEMENT

Το Movement Radio χαρτογραφεί τις μουσικές φυλές των Ιωαννίνων σε ένα τροχόσπιτο δίπλα στη λίμνη.

Το Movement Radio, το διαδικτυακό ραδιόφωνο της Στέγης του Ιδρύματος Ωνάση, εστιάζει στην αναζήτηση νέων παραγωγών, εκείνων των ανθρώπων που έχουν να αφηγηθούν μέσα από τη μουσική που επιλέγουν μια ιστορία ή μια ιδέα, ή απλώς να αποδώσουν με μουσική τη ροή των συναισθημάτων και της καθημερινότητάς τους. Μετά από τρία χρόνια συνεχούς λειτουργίας, η ανοιχτή πλατφόρμα που εξελίχθηκε σε έναν αυτόνομο, ζωντανό οργανισμό ο οποίος παρουσιάζει τη μουσική σε όλες της τις εκφάνσεις μετακινείται εκτός Αθήνας και εκπέμπει από τα Γιάννενα, ενώ πλήθος εκδηλώσεων γίνεται σε κάθε σημείο της πόλης καθ’ όλη τη διάρκεια της έκθεσης «Plasmata II: Ioannina».

Quetempo: Στην πόλη των Ιωαννίνων όπου βρισκόμαστε από πέρσι το φθινόπωρο αναζητήσαμε αυτούς τους ανθρώπους, τους μουσικούς, τους DJs-παραγωγούς που υπάρχουν εδώ, αλλά και τους ανθρώπους που θα μπορούσαν να συγκροτήσουν ένα ραδιοφωνικό πρόγραμμα, τόσο στον παγκόσμιο ιστό όσο και στον ιστό της πόλης, εκπέμποντας από το τροχόσπιτό μας δίπλα στη λίμνη. Επίσης δημιουργήσαμε μια σειρά από εκπομπές λόγου καθώς και podcasts, τα οποία θα βγουν από την επόμενη εβδομάδα. Η έκθεση «Plasmata II: Ioannina» διοργανώνεται στα Ιωάννινα, στο σημείο εκείνο από το οποίο ξεκινάνε τα Βαλκάνια, έναν τόπο που έχει χαρακτηριστεί από τη μετακίνηση, τη νομαδικότητα και πολλαπλές αφηγήσεις σχετικά με το ανήκειν. Θα μπορούσαμε να πούμε ότι τα Ιωάννινα ξεφεύγουν από τις κλασικές δυτικές ερμηνείες για τη νεωτερικότητα και να τα ορίσουμε ιστορικά ως το πιο νεωτερικό μέρος

απ’ όλα, καθώς η ρευστότητα που τα χαρακτηρίζει δεν χωρά στη δυτική σύμβαση «ένα έθνος, μια γραμμική

ιστορία και ένας καταγωγικός μύθος εντός συγκεκριμένων συνόρων, μία κυρίαρχη γλώσσα και ένας πολιτισμός».

Είναι μια αέναη κατάσταση αλλαγών, ρευστή στον χρόνο και στον χώρο, που τη βλέπεις όταν κάνεις βόλτες

μέσα στην πόλη και ανακαλύπτεις τζαμιά σε ακάλυπτους πολυκατοικιών ή το αποτύπωμα του ρωμανιώτικου

εβραϊσμού μέσα στην πολεοδομία της πόλης, κρυμμένα μυστικά και ψιθύρους, μια ολόκληρη ghost town που

σε καλεί να την ανακαλύψεις. Όταν ασχολείσαι με ένα ραδιόφωνο σαν το Movement Radio, η μουσική είναι

ένας χάρτης που μπορεί να συμπυκνώσει μέσα σε δυόμισι λεπτά ενός τραγουδιού την ιστορία, τη γεωγραφία, τις ιδέες, τους ανθρώπους και τις κατασκευές τους. Όσο abstract και εάν είναι αυτοί οι χάρτες, δεν κάνουν

τίποτε άλλο από το να ρίχνουν φως σε σημεία που οι κυρίαρχες αφηγήσεις δεν βλέπουν. Αυτό είναι η μουσική, έτσι, για τα Plasmata των Ιωαννίνων, έχουμε έρθει ως Movement Radio να συλλέξουμε όλα τα echos, όλη

την αντήχηση που πηγαίνει κι έρχεται ιστορικά στο παρελθόν, στο παρόν και στο μέλλον αυτής της περιοχής. Voltnoi: Κάναμε μια έρευνα πεδίου εδώ και πολλούς μήνες, προσπαθώντας να χαρτογραφήσουμε τις μουσικές φυλές, τα μουσικά γούστα, να βρούμε τους DJs, τις μπάντες, τις διαδρομές μέσα στην πόλη, τα περίεργα πάρτι, τις mainstream μουσικές, τα λαϊκά τραγούδια, και με αυτά φτιάξαμε τον δικό μας χάρτη. Επιλέξαμε μια σειρά από ανθρώπους που δημιούργησαν το πρόγραμμα του Movement Radio στα Plasmata II, γιατί ένα κομμάτι πολύ σημαντικό του ραδιοφώνου μας θα προέρχεται από τα Ιωάννινα και το υπόλοιπο θα είναι κάποιοι παραγωγοί μας από την Αθήνα κ.α. Όλα, οι εκπομπές, οι συναυλίες, θα μεταδίδονται live.

Η μουσική των Ιωαννίνων Voltnoi: Η μουσική που παράγεται στην πόλη είναι το ροκ, κυρίαρχο μουσικό ρεύμα που μπορεί να φτάνει μέχρι κάποια emo, το metal, το πανκ και το stoner – έχει και μια πολύ μικρή σκηνή ηλεκτρονικής μουσικής, είτε χορευτική είτε πειραματική. Αυτό οφείλεται, βέβαια, και στο ότι το πανεπιστήμιο έχει τμήμα Μουσικών Σπουδών.

Quetempo: Αναλογικά, όμως, το ίδιο συμβαίνει και στην Αθήνα και στην Ελλάδα γενικά. Στα Γιάννε-

να υπάρχουν πάρα πολύ ενδιαφέροντες άνθρωποι, καλλιτέχνες, μουσικοί και DJs, έχουμε συναντήσει

άτομα με βαθιά γνώση της post-punk, που είναι πιο παλιά βέβαια, αλλά και της μουσικής από τα ’90s, τα ’00s και της σημερινής. Ο Νίκος Τσίνος που έχει το μπαρ Cocteau είναι από τους πραγματικά μυημένους

στη μουσική.

Voltnoi: Είναι άνθρωποι που δεν έχουν απλώς μια δισκοθήκη αλλά βαθιά γνώση της μουσικής και των ειδών της, του πώς και γιατί αναπτύχθηκαν είτε στο Σέφιλντ, είτε στη Νέα Υόρκη, είτε στο Ντιτρόιτ, είτε στην Αθήνα, είτε στη Θεσσαλονίκη. Τα Ιωάννινα, πάντως, ανοίγουν και αυτή την κουβέντα, τη σχέση των περιφερειών με το κέντρο. Γι’ αυτό ερευνήσαμε το αν τα Ιωάννινα είναι το πιο νεωτερικό μέρος απ’ όλα, δηλαδή αν η ρευστότητα έχει πολύ μεγάλη σημασία ιστορικά γι’ αυτό το μέρος. Οπότε εσύ, ερχόμενος εδώ, πρέπει να αναποδογυρίσεις την οπτική σου για να δεις και να καταλάβεις την πόλη και την κουλτούρα της.

Quetempo: Η παραδοσιακή μουσική έχει πολλή πιτσιρικαρία, μπορείς να το δεις παντού, σε όλη την Ελλάδα.

Βέβαια, σε αυτό το τοπίο μπορείς να δεις πιο καλά τη συνύπαρξη παρελθόντος, αυτού που ονομάζουμε παρά-

δοση, με το παρόν. Στα Βαλκάνια, τα οποία ξεκινάνε από δω, τα σύνορα εμφανίζονται και εξαφανίζονται, δεν

ήταν πάντα έτσι όμως. Γενικά, στα ρήγματα δεν πρέπει να βλέπεις διαχωρισμούς και διχοτομήσεις αλλά την

ύπαρξη ζωής, πρέπει να βλέπεις γέφυρες. Ξέρεις πόσες φορές έχουν αλλάξει τα σύνορα; Ξέρεις πόσο εύκολα

ήταν πριν από το '90 να μετακινηθείς περνώντας τα σύνορα; Οι χωρικοί μπορούσαν να περάσουν στην απέναντι

για διάφορους λόγους, για να αγοράσουν πράγματα, να εμπορευτούν προϊόντα, να βρουν βοσκοτόπια για τα

κοπάδια τους. Σήμερα η έννοια του συνόρου έχει αλλάξει, δεν είναι μια γραμμή, πλέον είναι ένα τείχος. Αυτό

υπάρχει και στη μουσική. Εμείς, ερχόμενοι από έναν άλλο τόπο, πρέπει να μπούμε στη διαδικασία να κατανο-

ήσουμε τα Γιάννενα σίγουρα όχι με τα στερεότυπα που έχουμε στο κεφάλι μας αλλά βάσει της αντίληψης ότι

είναι εξίσου

Ο Quetempo και ο Voltnoi εξηγούν τη σημασία της πρώτης μετακίνησης του 24ωρου διαδικτυακού ραδιοφώνου της Στέγης στο πλαίσιο της έκθεσης «Pl�smata II: Ioannina».

Pl�smata II

Το πρόγραμμα

Voltnoi: Υπάρχουν κάποιοι παραγωγοί και DJs από την Αθήνα που είναι σταθεροί συνεργάτες μας. Πολύ σημαντικό είναι το μοναδικό live που θα κάνουμε στην αυλή του Μουσείου Αργυρoτεχνίας μέσα στο κά-

στρο του Ιτς Καλέ και αυτό της Caterina Barbieri στις 29 Ιουνίου, το οποίο το επιμελήθηκαν οι δικοί της φωτιστές μαζί με τους δικούς μας, φτιάχνοντας ένα πάρα πολύ ωραίο σόου στα τείχη του κάστρου. Από εκεί πέρα, στο πρόγραμμα συμμετέχουν οι DJs των Ιωαννίνων οι οποίοι παίζουν τα πάντα, από ρεγκετόν, dub και dancehall μέχρι synthwave, οι Elephant, που είναι Γιαννιώτες κι έχουν μια post-rock μπάντα, οι Moses Remax. Επίσης, μαζί μας θα είναι ο άνθρωπος που έχει το Route 66, ο Δημήτρης Γιαννόπουλος, και ο Νίκος Τσίνος του Cocteau, δύο ιδιοκτήτες μαγαζιών με διαφορετική μουσική κατεύθυνση το

καθένα: το ένα είναι πιο indie pop, αλλά έχει φιλοξενήσει και live από Last Drive μέχρι Pan Pan, και το άλλο πιο electro techno house. Πρόκειται για δύο ανθρώπους με σημαντική προσφορά στην κουλτούρα

της πόλης, το ίδιο ισχύει και για τον ιδιοκτήτη του Beatnik, ενός μαγαζιού που συνιστά μια πάρα πολύ σοβαρή περίπτωση για την πόλη. Είναι ένα μπαρ που το έχει χτίσει με τα χέρια του ο Γιώργος ο Λάρας με αναφορές στον Μπάροουζ, στον Κέρουακ και στους beatniks. Έχει δισκάδικο, βιβλιοπωλείο με μουσικά βιβλία, T-shirts, χορδές, πένες, κάνει επισκευή μουσικών οργάνων ή τα κατασκευάζει από την αρχή, έχει και δύο στούντιο πρόβας και ηχογράφησης, άρα μιλάμε για μια δομή, ένα μικρό πολιτιστικό κέντρο στα Γιάννενα. Μαζί με το Studio 203 του Παναγιώτη Γκόη, ο οποίος φέρνει DJs απ’ την Αθήνα, κάνει συναυλίες και μικρά φεστιβάλ, αποτελεί σημαντικό πυλώνα στην παραγωγή μουσικής, φέρνει κοντά τους ντόπιους με τους σπουδαστές. Έτσι βρήκαμε όλο τον μουσικό χάρτη της περιοχής και αρχίσαμε και συνομιλούμε

πλέον με ανθρώπους που αλλιώς δεν θα βρίσκαμε εύκολα.

Το τροχόσπιτο

Voltnoi: Περπατώντας εδώ και δημιουργώντας κάποιους χάρτες με τις ροές των ανθρώπων των Ιωαννίνων μέσω της έρευνας πεδίου που κάναμε όλο αυτό το διάστημα των εννέα μηνών, καταλάβαμε ότι το μόνο που θα είχε νόημα θα ήταν ένα τροχήλατο στούντιο, το οποίο θα μετακινούνταν βάσει προγραμματισμού. Έτσι, στο τζαμί της Καλούτσιανης θα βάλουμε μουσική που δεν θα ενοχλήσει τη γειτονιά αλλά θα γίνει ένα με το περιβάλλον, τον Mario Visviki, τον Dans mon Salons και την Anna vs June. Αυτό θα είναι μια πιο ambient κατάσταση. Μετά, στο Πάρκο των Λιθαριτσίων κάνουμε κάτι πιο experimental γιαννιώτικο με τον Δημήτρη Καραγεώργο, sound artist με διεθνή καριέρα από τα Γιάννενα, μια πάρα πολύ σημαντική φιγούρα που έχει δουλέψει στο ΚΣΥΜΕ και σχεδόν με όλους τους Έλληνες συνθέτες: συστήνει στους νέους καλλιτέχνες τον Ξενάκη, την ηλεκτροακουστική μουσική, τους Κεφάλαιο 24, τη γνωστή experimental μπάντα των late ’80s, με τους οποίους κάνουμε επίσης μια συναυλία στο πάρκο των Λιθαριτσίων. Μετά έχουμε μια δύο χιπ-χοπ βραδιές με Αθηναίους σε άλλο σημείο, απέναντι απ’ τα Παλαιά Σφαγεία, με τους Moose, Ladele, Χαρά, Vikkie, τον Joseph από τους ATH Kid, τον kairo7000, τους nmrdotcc και τον Black Athena, αλλά και τους local DJs «πρεσβευτές» του χιπ χοπ, τους Mr. Looper και Incognito, και με το DJ ντουέτο των Built on Soil, που είναι ό,τι πιο φρέσκο υπάρχει αυτήν τη στιγμή στο ραδιόφωνό μας. Πέρα από την έρευνα που κάναμε για να ανακαλύψουμε τι υπάρχει εδώ, προσπαθήσαμε να βρούμε και τι ακούει ο κόσμος, οπότε γυρίσαμε τα μαγαζιά και φτιάξαμε ένα πρόγραμμα που ναι μεν να έχει τα ποιοτικά χαρακτηριστικά του Movement αλλά και να μπορεί να είναι κομμάτι της ταυτότητας του soundtrack της πόλης. Το τροχόσπιτο έχει και συμβολική σημασία, σημαίνει movement, μετακίνηση, μια κατάσταση που συνέβαλε στη σύνθεση του πληθυσμιακού προφίλ της πόλης. Εδώ οι άνθρωποι αντιλαμβάνονται πολύ διαφορετικά το ανήκειν και σε αυτό το κομμάτι της πολιτιστικής τους ταυτότητας βασίστηκε η οργάνωση των εκδηλώσεων του Movement Radio.

Τι θα αφήσει το Movement Radio στην πόλη

Quetempo: Ήδη υπάρχουν κάποιοι παραγωγοί οι οποίοι θα συνεχίσουν κανονικά στο πρόγραμμα του ραδιοφώνου. Συνεργαζό-

μαστε με μια εξαιρετική δημοσιογραφική ομάδα της πόλης, τη

Βαρβάρα Αγγέλη και τον Γιώργο Τσαντίκο από το typos-i.gr, ένα

εξαιρετικό τοπικό δημοσιογραφικό site, με την οποία θα θέλαμε να συνεχίσουμε τη συνεργασία και μετά το τέλος της έκθεσης.

Χαρήκαμε που τους γνωρίσαμε, μας βοήθησαν από την αρχή.

Εξίσου μεγάλη σημασία για τη δουλειά μας είχε και όλος ο υπό -

λοιπος ο κόσμος που γνωρίσαμε εδώ. Στα podcasts που κάναμε

συμμετείχαν ο Γιώργος Σμύρης, ένας άνθρωπος που ο λόγος του

συμπυκνώνει τον χρόνο και την πολεοδομία, ο Στάθης Παπασταθόπουλος, καθηγητής Ψυχολογίας, που μίλησε για την αορατότητα, τι κρύβεται πίσω από αυτό που βλέπεις – γιατί στα Ιωάννινα υπάρχει μια ghost city που εντοπίζεις σε διάφορα σημεία. Επίσης, δίνουμε πάρα πολύ μεγάλη σημασία στον DJ. Ακόμα κι αν παίζει την πιο mainstream μουσική, είναι ο κατεξοχήν άνθρωπος που

κάνει deep listening, αυτός που μπαίνει μέσα σε κάθε layer της μουσικής, εξερευνά την εποχή του. Όλοι οι άνθρωποι που πέρα-

σαν και θα περάσουν

είναι μόνο μουσική, το ενδιαφέρει και ο λόγος.

A Πάρκο απέναντι από τον Πολυχώρο «Δημήτρης Χατζής» (Παλαιά Σφαγεία)

B Πάρκο Λιθαρίτσια

C Τζαμί Καλούτσιανης

D Πλατεία Μαβίλη

E Αυλή του Μουσείου Αργυροτεχνίας

Πλατεία Μαβίλη

D A B C

Λίµνη Παµβώτιδα

E MOVEMENT

Αυλή του Μουσείου Αργυροτεχνίας

Πολιτιστικός χώρος «∆ηµήτρης Χατζής»

Τζαµί Καλούτσιανης

A Παρασκευή 23 Ιουνίου

18:00 | Built οn Soil X anti_matter B2B (deconstructed club, techno, new club), DJ set

C Δευτέρα 26 Ιουνίου

20:00 - 21:00 | Μάριος Βισβίκης & Πάνος Τσίγκος (ambient, field recordings, experimental), live

21:00 - 21:45 | Anna Vs. June (ambient, field recordings, experimental), live

21:45 | DJ Dans Mon Salon (ambient, field recordings, experimental), DJ set

B Τρίτη 27 Ιουνίου

21:00 - 21:50 | Δημήτρης Μπατσής (ambient, field recordings, experimental), live

21:50 - 22:30 | Δημήτρης Καραγεώργος (ambient, field recordings, experimental), live

22:30 | Κεφάλαιο 24 (ambient, field recordings, experimental), live

A Τετάρτη 28 Ιουνίου

19:30 - 20:30 | DJ BLack Athena (hip-hop),

DJ set

20:30 - 21:00 | Vikkie (hip hop), live

21:00 - 21:30 | ΧΑΡΑ (hip hop), live

21:30 - 22:00 | LADELE (hip hop), live

22:00 - 22:30 | Moose (hip hop), live

22:30 | NNRDOTCC (hip hop), DJ set

E Πέμπτη 29 Ιουνίου

22:00 - 23:00 | Caterina

Barbieri (ambient, neo classical, experimental), live

A Παρασκευή 30 Ιουνίου

18:00 - 20:00 | Mr. Looper X Incognito (hip hop), DJ set

20:00 - 22:00 | DJ Kairo 7000 (hip hop), DJ set

22:00 | Escapade (hip hop), DJ set

A Σάββατο 1 Ιουλίου

20:00 - 22:00 | DJ Accountant (no wave, electro), DJ set

22:00 - 22:45 | Moses Remax (rock), live

22:45 | AMKA (experimental rock), live

D Κυριακή 2 Ιουλίου

20:00 - 21:55 | Βαγγέλης Πασχάλης (rock, indie, trip hop), DJ set

21:55 - 22:45 | Schizodolls (rock), live

22:45 | Elephant (rock), Live

A Δευτέρα 3 Ιουλίου

18:00 - 20:00 | DJ Stand (trip hop, Breakbeat), DJ set

20:00 - 22:00 | Tommy (indie), DJ set

22:00 | Βαγγέλης Πασχάλης (new wave, shoegaze), DJ set

A Τρίτη 4 Ιουλίου

18:00 - 20:00 | anti_matter (experimental), DJ set

20:00 - 22:00 | DJ Accountant (no wave, electro), DJ set

22:00 | Λευτέρης Πεξομάτης (Electro Pop), DJ set

A Τετάρτη 5 Ιουλίου

18:00 - 20:00 | Built On Soil (deconstructed club, techno, new club), DJ set

20:00 - 22:00 | Γιώργος Γκόγκος (progressive house), DJ set

22:00 | Diamantis Nova Recs (Idm, breaks), DJ set

A Πέμπτη 6 Ιουλίου

18:00 - 20:00 | Παναγιώτης Γκόης (electronica, techno), DJ set

20:00 - 22:00 | Γιώργος Γιαννόπουλος (indie, electro rop), DJ set

22:00 | Elstatic (organic house, world electronics), DJ set

A Παρασκευή 7 Ιουλίου

19:00 - 20:00 | Whystine (deconstructed club, experimental, new club), DJ set

20:00 - 20:50 | Στέλιος Λαλούσης (electronica, pop, vocal), live

21:00 - 22:00 | LOU (electronic, pop, experimental, vocal), live 22:00 |

(synthwave, electronic, techno), live

A Σάββατο 8 Ιουλίου

18:00 - 20:00 | Whystine (deconstructed club, experimental, new club), DJ set

20:00 - 22:00 | KEMAΛ (dub, reggae, calypso), DJ set

22:00 | Bright (electronica, balearic, progressive), DJ set

A Κυριακή 9 Ιουλίου

18:00 - 20:00 | KEMAΛ (dub, reggae, calypso), DJ set

20:00 - 22:00 | Poor J’Darr (electronic, new club, bass), DJ set

22:00 | Voltnoi (deconstructed club, electro pop, new club) DJ set

Ανακαλύψτε το πρόγραμμα του Movement Radio

Pl�smata II

01 Χρήστος Λάμπρου, Ένα δάκρυ για την Κυρά Φροσύνη (1996)

02 Universal Everything, Transfiguration

Βιντεο-εγκατάσταση (2011-2020)

03 Πάνος Σκλαβενίτης, #thehead | Zéte Περφόρμανς, εγκατάσταση, ψηφιακό βίντεο (2023)

04 Τι κρύβεται πίσω από ένα τείχος;

05 Cyborg

06 Σημείο απουσίας

07 Matthias Fritsch, Mycelium Network

Ζωντανό γλυπτό (2023)

08 Αφροδίτη Παναγιωτάκου, Μανώλης Μανουσάκης, ΜΑΝΑ Πολυμεσική εγκατάσταση (2023)

09 Christian Mio Loclair, Helin

Μαρμάρινο γλυπτό (2022)

09 Κωνσταντίνος Δημητριάδης

Μαρμάρινο γλυπτό (Αλέξανδρος Πάλλης, 18511935)

10 Θεόκλητος Τριανταφυλλίδης & Λαμπριλένα

Κωνσταντέλου, BugSim (Pheromone Spa) Ζωντανή προσομοίωση (2022) + Οσφρητική εγκατάσταση (2023)

11 Matthew Niederhauser, Marc Da Costa, Parallels

Ζωντανή εγκατάσταση μηχανικής μάθησης (2023)

12 Χρήστος Ρηγανάς, Πουλί στη λίμνη (1996)

13 Μαρία Λουίζου, Six Breaths per Minute

Εγκατάσταση από κεραμικά γλυπτά, περφόρμανς (2021 & 2023)

14 WordMord, Glωssic Isnaf

Ηχητική, γλυπτική και επιτελεστική

εγκατάσταση (2023)

15 Hedera helix

16 Στεφανία Στρούζα, Παμβώτις

Γλυπτική εγκατάσταση (2023)

17 Entangled Others, Encounters with Aquatic Chimeras

Βιντεο-εγκατάσταση (2020)

18 Γιώργος Χουλιάρας, Στη μνήμη της μάνας μου (1996)

19 John Gerrard, Flare (Oceania)

Ζωντανή προσομοίωση (2020)

20 Κατερίνα Κομιανού, Μέδουσα

Γλυπτική εγκατάσταση (2023)

21 Μια σκάλα για τον Παράδεισο

22 Alexandra Daisy Ginsberg, The Substitute Βιντεο-εγκατάσταση (2019)

23 Πλάτανος

24 Σίγαση

25 Μαλβίνα Παναγιωτίδη, A Darkness Gathers

Though It Does Not Fall

Γλυπτική εγκατάσταση (2023)

26 Μαρία Βαρελά, /ˈfilo/

Επιτοίχιο γλυπτό (2023)

27 Maenads, The Passing

Επιτοίχια γλυπτική εγκατάσταση (2023)

28 Νικομάχη Καρακωστάνογλου, Ρους

Βίντεο χωρίς ήχο (2023)

29 slow immediate, The Wandering Mind

Ηχητική εγκατάσταση (2020)

ΈΡΓΑ ΤΗΣ ΈΚΘΈΣΗΣ ΣΗΜΈΊΑ ΈΝΔΊΑΦΈΡΟΝΤΟΣ

II:

02. Universal Everything, Transfiguration

Βιντεο-εγκατάσταση (2011-2020)

«Πρόκειται για μια νέα βερσιόν ενός από τα πιο γνωστά έργα μας. Απει-

κονίζει μια φιγούρα που αλλάζει συνεχώς, καθώς περπατά και μεταμορφώνεται αέναα μπροστά στα μάτια μας, αντικατοπτρίζοντας τις δικές μας συναισθηματικές μεταπτώσεις. Η φιγούρα φορά διαδοχικά εικονικά κοστούμια από διαφορετικές μορφές της ύλης: φωτιά, λάβα, πέτρα, μέταλλο.

Η μορφή είναι οικεία, αλλά larger than life, και ο ηχητικός σχεδιασμός

τονίζει αυτή την αίσθηση ρεαλισμού. Το βίντεο δημιουργήθηκε το 2011,

αλλά του έγινε remastering το 2020 με τη χρήση της πιο πρόσφατης

τεχνολογίας CGI. Ενώ η φιγούρα έχει περπατήσει σε όλο τον κόσμο, δεν

είχε βρεθεί ποτέ στα Ιωάννινα. Συνδέοντας το κοινό, η φιγούρα ακουμπά σε κάτι πρωτόγονο μέσα μας και στην ιστορία

της τέχνης, ενώ δημιουργείται με την πιο προηγμένη τεχνολογία. Το έργο είναι μια συνύπαρξη του παρελθόντος με το παρόν, όπως πιθανότατα και τα ίδια τα Ιωάννινα».

03. Πάνος Σκλαβενίτης, #thehead | Zéte

Περφόρμανς, εγκατάσταση, ψηφιακό βίντεο (2023)

Το έργο αποτελεί ανάθεση της Στέγης του Ίδρύματος Ωνάση για την έκθεση

«Το έργο είναι μια απόπειρα αναπαράστασης ενός μυστικού εθίμου που πραγματοποιείται

κάθε τρία χρόνια στα δάση κοντά στα ελληνοαλβανικά σύνορα. Το έθιμο Ζέτε, ενώ μοιράζεται

κάποια κοινά χαρακτηριστικά με αλλά έθιμα της περιοχής, φέρει μια σειρά από στοιχεία που

το καθιστούν μοναδικό. Κυριαρχούν η έντονη ζωομορφική και φυτομορφική μεταμφίεση και

οι επαναληπτικές, μέχρι εξάντλησης, κινήσεις των συμμετεχόντων. Η πρώτη φορά που ήρθα

σε επαφή με το έθιμο ήταν είκοσι τρία χρόνια πριν, κατά τη διάρκεια της στρατιωτικής μου

θητείας σε ένα μικρό χωριό πάνω από τα σύνορα της Κακαβιάς. Με την εγκατάσταση και την

περφόρμανς στα Ιωάννινα προσπαθώ να επιτύχω μια όσο το δυνατό πίστη αναπαράσταση του

εθίμου, συνυπολογίζοντας τις ειδικές συνθήκες που προκύπτουν από τη μεταφορά του στο συγκεκριμένο ειδυλλιακό αστικό τοπίο και το γεγονός ότι παρουσιάζεται ως έργο τέχνης προς

θέαση στο πλαίσιο μιας μεγάλης έκθεσης στον δημόσιο χώρο της πόλης».

07. Matthias Fritsch, Mycelium Network

Ζωντανό γλυπτό (2023)

Το έργο προσαρμόστηκε για την έκθεση

«Ο τίτλος αναφέρεται στο γεγονός ότι οι μύκητες σχηματίζουν μεγάλα δίκτυα στη φύση και παίζουν σημαντικό ρόλο στον κύκλο του άνθρακα και στις σχέσεις των φυτών με άλλους οργανισμούς. Διαφορετικά είδη εδώδιμων μανιταριών αναπτύσσονται σε αυτή την εγκατάσταση. Μέρα με τη μέρα η εγκατάσταση αλλάζει, καθώς τα μανιτάρια μεγαλώνουν πολύ γρήγορα και αλλάζουν μορφή, συλλέγονται και διανέμονται κατά τη διάρκεια της έκθεσης. Η εγκατάσταση είναι ταυτόχρονα ένα έργο τέχνης και μια πηγή υγιεινής διατροφής. Για το στήσιμο της εγκατάστασης χρησιμοποιήθηκαν και ανακυκλώθηκαν υλικά από τον περιβάλλοντα χώρο. Οι επισκέπτες εισέρχονται σε ένα μικρό ιστορικό σπήλαιο κάτω από το κάστρο, που δεν ήταν επισκέψιμο πριν».

08. Αφροδίτη Παναγιωτάκου, Μανώλης Μανουσάκης, ΜΑΝΑ Πολυμεσική εγκατάσταση (2023)

Το έργο αποτελεί ανάθεση της Στέγης του Ίδρύματος Ωνάση για την έκθεση Συμμετέχοντες καλλιτέχνες: Βασίλης Κουντούρης, Μαρίνος Κουτσομιχάλης, Michael Larsson, Χάρης Λεούσης, Γιάννης Λωλής, Αλεξάνδρα Νιάκα «Οι ιστορίες, ο χώρος και ο τόπος είναι κοινή εμπειρία τόσο για τους κατοίκους των Ιωαννίνων όσο και για τους μελετητές και τους επισκέπτες. Μέσα από αυτό το έργο πολλοί κάτοικοι ανακαλύπτουν για πρώτη φορά τον υπόγειο κόσμο του κάστρου, έρχονται μέσα σε ένα καταφύγιο όπου μέσω της αφήγησης της οικογένειας της Αφροδίτης Παναγιωτάκου μπορούν να δουν και τις δικές τους ιστορίες, να συναισθανθούν τις ίδιες εμπειρίες και να γνωρίσουν την πόλη τους με έναν νέο τρόπο. Οι ήχοι, η σύνθεση, οι εικόνες παρμένες από τον τόπο, δημιουργούν αναμνήσεις μέσα από μια ολιστική εμπειρία εικόνας και ήχου. Η ιστορία της πόλης μένει να ανακαλυφθεί στο καταφύγιο του κάστρου, όπου τόσο ιστορίες του παρελθόντος όσο και του παρόντος συναντώνται. Εκεί ο σύγχρονος κάτοικος των Ιωαννίνων θα γίνει ένα με τις ιστορίες του τόπου τόσο από την οθωμανική περίοδο όσο και από τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο και τη σύγχρονη εποχή. Οι μνήμες παραμένουν ζωντανές και ο επισκέπτης μπορεί να έρθει και να προσθέσει και τη δική του μνήμη, όπως έχουν κάνει κι άλλοι επισκέπτες του καταφυγίου σε διαφορετικές χρονικές περιόδους και τα αποτυπώματά τους είναι εμφανή στους τοίχους, στα πατώματα, στη γενικότερη αίσθηση που σου προκαλεί το περιβάλλον στο οποίο βρίσκεσαι. Η περιήγηση στο ΜΑΝΑ είναι σαν να βουτάς σε όνειρο και καταλήγει στη σπηλιά, όπου νιώθεις πλέον σαν να βρίσκεσαι μέσα στο νερό, κάτω από την επιφάνεια, όπου κατακλύζεσαι από τους υποβρύχιους ήχους, καθώς η λίμνη έχει ξανακερδίσει τον χώρο της».

Pl�smata II

Μαρμάρινο γλυπτό (2022)

Το έργο ανήκει στη συλλογή του Ίδρύματος Ωνάση Το «Helin» θέτει το αμείλικτο ερώτημα του συλλογικού σώματος, του «εμείς» στη μετα-ανθρώπινη εποχή. Ακροβατώντας μεταξύ της υλικής και της ψηφιακής υπόστασης, το έργο διαλέγεται με τον χώρο στον οποίο έχει τοποθετηθεί, με την ιστορικότητα, με τον συμβολισμό και με την ίδια του την υλικότητα. Μια μάζα από μάρμαρο μοιάζει ταυτόχρονα ρευστή και στιβαρή, άμορφη και συλλογική. Είναι ένα γλυπτό που έχει δημιουργηθεί από μια εφαρμογή

τεχνητής νοημοσύνης, η οποία «εκπαιδεύτηκε» μέσα από τον συνδυασμό ελεύθερα προσβάσιμων ιστορικών προτομών

απ’ όλες τις εποχές και τους πολιτισμούς με τη βοήθεια διαδικτυακών πηγών. H έκδοση του «Helin» για τα Γιάννενα

αρκείται στο υλικό αποτύπωμα της αλγοριθμικής διαδικασίας, χωρίς να αποκαλύπτει τη διαδικασία παραγωγής του. Είναι

η ένθεσή του στο φυσικό περιβάλλον και η τοποθέτησή του δίπλα στην προτομή του Αλέξανδρου Πάλλη, υπέρμαχου του

δημοτικισμού, που θέτει εκ νέου το θέμα της συλλογικής ταυτότητας στην εποχή της τεχνητής νοημοσύνης.

10. Θεόκλητος Τριανταφυλλίδης, Λαμπριλένα Κωνσταντέλου, BugSim (Pheromone Spa)

Ζωντανή προσομοίωση (2022) + Οσφρητική εγκατάσταση (2023)

Το έργο Pheromone Spa αποτελεί ανάθεση της Στέγης του Ίδρύματος Ωνάση για την έκθεση

«Το έργο έχει ως πυρήνα του έναν προβληματισμό πάνω στην κλιματική αλλαγή και στη θεωρία της γεωμηχανικής, η οποία προτείνει σύνθετες τεχνολογικές λύσεις για μια ζημιά που έχει γίνει ήδη. Πρωταγωνιστική θέση κατέχει μια αποικία μυρμηγκιών που, σε συνεργασία με ένα σμήνος από μέλισσες-drones και άλλα έντομα προσπαθούν με αγωνία να επισκευάσουν ένα μικρό οικοσύστημα που γκρεμίζεται διαρκώς. Όλο αυτό το οικοσύστημα προβάλλεται σε μια οθόνη LED και τρέχει σαν ζωντανή προσομοίωση

σε έναν υπολογιστή, οπότε τα έντομα αυτοσχεδιάζουν σε πραγματικό χρόνο και το αποτέλεσμα που βλέπουν οι θεατές μεταβάλλεται διαρκώς. Σε συνομιλία με το έργο στην οθόνη, σε συνεργασία με την εικαστικό Λαμπριλένα Κωνσταντέλου και με ανάθεση της Στέγης του Ιδρύματος Ωνάση για τη συγκεκριμένη έκθεση δημιουργήσαμε την οσφρητική εγκατάσταση “Pheromone Spa (Θέλω να φιλήσω κάθε ζουζούνι, αλλά είναι τόσο μικρά και τα χείλη μου είναι τόσο δυνατά)”. Η εγκατάσταση αποτελείται από τρία

γλυπτά που μοιάζουν με μοβ μυρμηγκοφωλιές και ψεκάζουν ένα άρωμα με νότες εσπεριδοειδών και συνθετικές ανθρώπινες

φερομόνες. Η ένταξη του έργου στο τοπίο και τη συγκεκριμένη τοποθεσία ήταν πολύ σημαντική και συνειδητά επέλεξα να συνομιλήσει περισσότερο με τη φύση και τα οικοσυστήματα παρά με το ιστορικό και κοινωνικό πλαίσιο του τόπου. Η εγκατάσταση, λοιπόν, δημιουργεί ένα μικροκλίμα και διεγείρει τις αισθήσεις, επιδιώκοντας μια εμβυθιστική εμπειρία θέασης με στόχο το κοινό, φεύγοντας, να είναι πιο δεκτικό και παρατηρητικό απέναντι στη φύση που αποτελεί ένα τόσο σημαντικό μέρος της ζωής στα Ιωάννινα».

11. Matthew Niederhauser, Marc Da Costa, Parallels Ζωντανή εγκατάσταση μηχανικής μάθησης (2023) Το έργο έχει αναπτυχθεί στο πλαίσιο του ONX Studio, του επιταχυντή του Ίδρύματος Ωνάση στη Νέα Υόρκη, και αποτελεί ανάθεση της Στέγης του Ίδρύματος Ωνάση για την έκθεση «Η εγκατάσταση επιτρέπει στους θεατές να δουν τον κόσμο μέσα από το πρίσμα

της τεχνητής νοημοσύνης. Αντιδρώντας στον ήχο, στην κίνηση των αστεριών και σε

άλλα ερεθίσματα του περιβάλλοντος, το “Parallels” επιδιώκει να αναδιαμορφώσει τις αναδυόμενες τεχνολογίες μηχανικής όρασης στο φυσικό τοπίο, εξετάζοντας

πώς νέες μορφές γνώσης αλλάζουν την αντίληψή μας για τον κόσμο γύρω μας.

Πώς μας βλέπουν οι μηχανές μέσα από τα στατιστικά ίχνη δισεκατομμυρίων διαδι-

κτυακών εικόνων; Το “Parallels” έχει σχεδιαστεί ως μια πύλη μηχανικής μάθησης

στον παραλιακό δρόμο κατά μήκος της Παμβώτιδας. Τοποθετημένη μπροστά από μια σειρά από παγκάκια, η εγκατάσταση έχει θέα στη λίμνη, αντανακλώντας ένα

κομμάτι του ουρανού που αλλάζει καθώς οι άνθρωποι περνούν. Οι εικόνες που παράγει αντλούν επίσης υλικό από τη μακρόχρονη ιστορία των Ιωαννίνων και τους αμέτρητους ανθρώπους που έχουν ατενίσει τη λίμνη κατά τη διάρκεια της χιλιετίας».

13. Μαρία Λουίζου, Six Breaths per Minute

Έγκατάσταση από κεραμικά γλυπτά, περφόρμανς (2021 & 2023)

Το έργο προσαρμόστηκε για την έκθεση «Το έργο είναι ένα πήλινο σύνολο γλυπτών σαν ένα άλλο πνευστό όργανο το οποίο δίνει βήμα στις φωνές που θέλουν ν’ ακουστούν. Αποτελείται από πέντε πήλινα έργα μεγάλου μεγέθους με κενό στο εσωτερικό τους ακριβώς επειδή θέ

λησα να δημιουργήσω έναν χώρο για να τοποθετούν τα σώματά τους ερμηνευτ@, ερμηνεύτριες και ερμηνευτές και από εκεί μέσα να δοκιμάζουν τη χαρά τού να κάνουν τη φωνή τους ν’ ακουστεί. Για το έργο αυτό έχω δημιουργήσει μια νέα σύνθεση που μιμείται τη δομή των πολυφωνικών ηπειρώτικων μοιρολογιών. Οι

συνεργάτιδές μου Αλίκη Σιούστη, Κατερίνα Νουνοπούλου, Ζωή Δημοπούλου, Αλεξάνδρα Πλέσσια και Ελεονώρα Ζαχαρία ακολουθούν αρχικά μια γραφική παρτιτούρα και στη συνέχεια αυτοσχεδιάζουν βάσει σωματικών ασκήσεων για

να εκφράσουν τις δικές τους ιστορίες “πόνου”. Το έργο αυτό δημιουργήθηκε για

να περάσει ένα μήνυμα στήριξης στα θύματα βίας που ίσως να μην μπορέσουν

ποτέ να βγάλουν έστω μια άχνα. Ονειρεύομαι χιλιάδες από αυτές τις ηχητικές φωλιές-περιβλήματα σώματος να υποδέχονται τις φωνές τους και να τις κάνουν ν’ ακούγονται. Μπροστά από τα τείχη του κάστρου των Ιωαννίνων, σ’ ένα ξέφωτο γεμάτο πυγολαμπίδες και σώματα δέ-

ντρων, παρατάσσονται σε ημικύκλιο τα πήλινα πλάσματα που υποδέχονται άλλα πλάσματα που τραγουδούν. Ο ιστορικός

δημόσιος χώρος των Ιωαννίνων συμβολίζει για μένα ένα κέντρο συγκέντρωσης δημιουργών, σκέψης και ανάπτυξης μέσω

της συνεργασίας και ελπίζω να συνεχίσει να αναδεικνύεται ως τέτοιος».

09. Christian Mio Loclair, Helin

14. WordMord, Glωssic Isnaf

Ηχητική, γλυπτική και επιτελεστική εγκατάσταση (2023)

Το έργο αποτελεί ανάθεση της Στέγης του Ίδρύματος

Ωνάση για την έκθεση

«Το Glωssic Isnaf είναι ένα πλοκαμωτό έργο που παρουσιάζεται στον δημόσιο χώρο του Κάστρου και του Παραλιμνίου των Ιωαννίνων. Αποτελείται από μια ηχητική και γλυπτική εγκατάσταση, ένα βίντεο και μια

περφόρμανς. Τα πεδία της έρευνάς μας για το συγκεκριμένο έργο είναι το γιαννιώτικο ιδίωμα και οι προσμείξεις που το διακρίνουν, καθώς και

η σχέση της ιστορίας της πόλης με την Παμβώτιδα και τα βυρσοδεψεία. Μέσα από μελέτη μύθων, παραμυθιών, τραγουδιών και ιστορικών/δημοσιογραφικών γεγονότων της περιοχής των Ιωαννίνων ανιχνεύσαμε

έμφυλα στοιχεία σχετικά με τη σχέση ανθρώπινων και μη ανθρώπινων μορφών ζωής. Με τη χρήση καλλιτεχνικών και κουίρ φεμινιστικών μεθοδολογιών αποδόμησης της ηγεμονικής γλώσσας δημιουργήσαμε μια αφήγηση στην οποία το

μη δυαδικό πλάσμα Ισνάφ γεννιέται/αναπαράγεται στον βυθό της λίμνης. Η Παμβώτιδα, “αύτ’ που τρέφει τα πάντα”, μετονομάζεται σε Λιμνήμη. Μέσα από τις υδαρείς υλικότητές της απορροφά και συγκρατεί τη μνήμη των ιστοριών και των ήχων της πόλης. Η γλώσσα που μιλάει τ* Ισνάφ είναι ενσώματη και υβριδική και συνδέεται με τις υλικότητες της Λιμνήμης, εστιάζοντας στον ρυθμό και τη φωνή. Στο ηχητικό έργο δημιουργήσαμε υβριδικές φωνές με τη χρήση αλγοριθμικών διαδικασιών επεξεργασίας ήχου. Στην εγκατάσταση του έργου εκτίθενται απομεινάρια επεξεργασμένων δερμάτων

από τα ταμπάκικα που λειτουργούσαν στην πόλη μέχρι το 1970. Η περιπατητική site specific περφόρμανς με τον τίτλο

“Λιμνήμη Λιμνήμη Λιμνήμη (μονοπάτια διαφυγής, θυελλώδη νήματα)” αποτελείται από μια διαδρομή που περιλαμβάνει τρεις κόμβους: ξεκινά από τον βυζαντινό πύργο και διαπερνά την πύλη του κάστρου για να καταλήξει στη λίμνη».

*Η λέξη «ισνάφ» προέρχεται από το γιαννιώτικο ιδίωμα και σημαίνει σινάφι, συντεχνία.

16. Στεφανία Στρούζα, Παμβώτις

Γλυπτική εγκατάσταση (2023)

Το έργο αποτελεί ανάθεση της Στέγης του Ίδρύματος Ωνάση για την έκθεση

«Το έργο έχει ως τίτλο το αρχαίο όνομα της λίμνης των Ιωαννίνων, Παμβωτις, που σημαίνει

“αυτή που τρέφει τους πάντες”. Η λίμνη προσέφερε στο παρελθόν τροφή και διαμονή σε πλήθος

οργανισμών. Ωστόσο, ένα από τα κυριότερα προβλήματα που προκύπτουν σήμερα στα νερά της είναι ο ευτροφισμός, δηλαδή η υπερανάπτυξη της χλωρίδας που έχει ως αποτέλεσμα την έλλει

ψη οξυγόνου στη λίμνη. Το φαινόμενο αυτό καθιστά αδύνατη τη ζωή των υπόλοιπων υδρόβιων οργανισμών, ενώ επηρεάζει επίσης και τον χρωματισμό της, δίνοντας στα νερά της μια σχεδόν τεχνητή πράσινη απόχρωση. Το έργο που δημιούργησα για τα Plasmata II είναι ένα μεγάλης κλίμακας γλυπτό από φωσφορίζουσα ρητίνη και αλουμίνιο που αναπαριστά με αφαιρετικό τρόπο τον βυθό της Παμβώτιδας ως ένα κράμα υδάτων και βλάστησης. Τοποθετημένο στη ζώνη πρασίνου στο Παραλίμνιο, το γλυπτό λειτουργεί ως προέκταση της λίμνης, αντανακλώντας το γύρω περιβάλλον. Με τον ερχομό της νύχτας διαφαίνεται ένα φωσφορίζον πράσινο χρώμα, το οποίο δημιουργεί πρόβλημα στη σχέση φύσης και τοξικότητας. Μέσα από την υλικότητα του έργου με ενδιέφερε να υπογραμμίσω τις συνεχείς μεταμορφώσεις του μολυσμένου σώματος νερού αλλά και τη διττή ιδιότητα της λίμνης ως παμβώτιδας

και μιαρής ταυτόχρονα».

17. Entangled Others, Encounters with Aquatic Chimeras Βιντεο-εγκατάσταση (2020)

Το έργο ανήκει στη συλλογή του Ίδρύματος Ωνάση

«Ποια είναι τα όρια που διαχωρίζουν τα είδη μεταξύ τους; Σε τι διαφέρει μια μέδουσα από ένα έντομο; Μπορούμε να εξε-

τάσουμε τις διαφορές στο περιβάλλον, στο σχήμα, στην όψη, ακόμα και στη συμπεριφορά

τους; Όποια και αν είναι η προσέγγιση, ο τρόπος που ταξινομούμε τον κόσμο ξεκινά από

την οπτική παρατήρηση. Αυτή αποτέλεσε τη βάση της κοσμοθεωρίας μας, μαζί με ιστορίες όπου χίμαιρες και φανταστικά πλάσματα υβριδικής προέλευσης βρίσκονταν στο μεταίχμιο μεταξύ του γνωστού και του άγνωστου. Εδώ χρησιμοποιούμε τη μηχανική μάθηση για να αναπαραστήσουμε χίμαιρες, ερευνώντας συνδυασμούς γνωστής και λιγότερο γνωστής υδάτινης βιοποικιλότητας. Είμαστε τυχεροί με την παραλίμνια τοποθεσία της εγκατάστασης

που επιτρέπει στις ψηφιακές οθόνες να καθρεφτίζονται στο νερό, αφήνοντας ερωτηματικά

για όσα μπορεί να κρύβονται κάτω από την επιφάνεια».

19. John Gerrard, Flare (Oceania)

Ζωντανή προσομοίωση (2020)

Μια σημαία από φλόγες υψώνεται σε μια προσομοίωση θαλάσσιου τοπίου σε πραγματικό χρόνο, βασισμένη σε φωτογραφίες

που τραβήχτηκαν από τον Uili Lousi στον τόπο των προγόνων του, το νησιωτικό αρχιπέλαγος Τόνγκα στον Ειρηνικό ωκεανό.

Το έργο είναι ταυτόχρονα μια «σημαία κινδύνου» για την κλιματική αλλαγή και μια έκκληση για δράση στην κατεύθυνση

μείωσης των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα, όπως προβλέπει η Συμφωνία του Παρισιού για την Κλιματική Αλλαγή. Πάνω από το 90% της θερμότητας που εκπέμπουν οι βιομηχανικές κοινωνίες σήμερα, και ιδιαίτερα στον Παγκόσμιο Βορρά, απορροφάται από τους ωκεανούς. Με την κλιματική αλλαγή, οι θερμοκρασίες του νερού αυξάνονται, απειλώντας τόσο τη θαλάσσια ζωή όσο και τον βιοπορισμό των πληθυσμών που ζουν δίπλα στη θάλασσα. Έτσι, προκαλούνται αλλαγές στα κλιματικά μοτίβα όλου του κόσμου, π.χ. η αύξηση των τυφώνων και άλλων ακραίων καιρικών φαινομένων αλλά και η άνοδος της στάθμης της θάλασσας που απειλεί τα νησιά και τις περιοχές με χαμηλό υψόμετρο, όπως η Τόνγκα, που γίνεται σύμβολο για όλη την ανθρωπότητα, υπενθυμίζοντας σε όλους μας ότι η κλιματική αλλαγή δεν έχει σύνορα και η ανθρωπότητα μοιράζεται μια κοινή μοίρα. Πρέπει να αναλάβουμε δράση.

Pl�smata II

20. Κατερίνα Κομιανού, Μέδουσα

Γλυπτική εγκατάσταση (2023)

Το έργο αποτελεί ανάθεση της Στέγης του Ίδρύματος Ωνάση για την έκθεση

«Λένε ότι κάθε έπος ξεκινά με ένα βλέμμα στον καθρέφτη. Αναρωτιέμαι αν το ίδιο ισχύει για τα δράματα και τις τραγωδίες. Μια οντότητα πάλλεται στην όχθη της λίμνης, η μέδουσα. Το έργο αφορά τη γυναικοκτονία της κυρά Φροσύνης και των 17 ακόμη γυναικών σε αυτήν τη λίμνη. Από

το κεφάλι του πλάσματος μεγαλώνουν σαν από ένα σώμα, σαν γρασίδι από έναν υδαρή μπρού-

ντζινο κορμό, μαλλιά από λάστιχο που είναι οχιές, σέρνονται και ρέουν και τα μακριά πλοκάμια

τους πλέκονται το ένα μέσα στο άλλο και στα νερά της λίμνης φαίνεται η λάμψη τους. Γιατί από

τα φίδια αστράφτει η λάμψη, αναμμένη από αυτό το άρρηκτο λάθος που κάνει τη συναρπαστική

εξάτμιση του αέρα της λίμνης να γίνεται ένας συνεχώς μεταβαλλόμενος καθρέφτης – μοναδικός. Έτσι μπορείς να δεις τη

φοβερή της όψη, στον καθρέφτη, αλλιώς θα γίνεις πέτρα. Στην οθόνη βλέπουμε μια αμαζόνα που έχω κινηματογραφήσει

και η Μέδουσα γίνεται η συνέχειά της. Μέσα από μια σειρά μεταμορφώσεων το γλυπτό αποτελείται από το μπρούντζινο

σώμα του και τις λαστιχένιες του πλεξούδες. Την τελική μορφή της μέδουσας θα τη δώσει ο χρόνος. Τα πλοκάμια της θα

πάρουν κίνηση και φόρμα από το νερό της λίμνης και το χρώμα της θα της το δώσουν τα φύκια. Το μέλλον δεν πρέπει

πλέον να καθορίζεται από το παρελθόν. Δεν αρνούμαι ότι οι επιπτώσεις του παρελθόντος είναι ακόμα μαζί μας. Αρνούμαι όμως να τις ενδυναμώσω, επαναλαμβάνοντάς τες, για να τους προσδώσω κάτι αμετάκλητο, κάτι αμετακίνητο, το ισοδύναμο του πεπρωμένου, της μοίρας, να μπερδέψω το βιολογικό με το πολιτισμικό. Η προσμονή είναι επιτακτική. Δεν είμαστε το θηλυκό τοπίο του παρελθόντος, δεν είμαστε τα δεκαοχτώ σώματα που έπνιξαν εκεί».

22. Alexandra Daisy Ginsberg, The Substitute

Βιντεο-εγκατάσταση (2019)

Το έργο ανήκει στη συλλογή του Ίδρύματος Ωνάση Στις 20 Μαρτίου 2018 ανακοινώθηκε σε πρωτοσέλιδα και τίτλους ειδήσεων ο θάνατος του Sudan, του τελευταίου αρσενικού λευκού ρινόκερου του Βορρά (Ceratotherium simum cottoni). Θρηνήσαμε για λίγο ένα υποείδος που χάθηκε εξαιτίας της ανθρώπινης λαχτάρας για τις υποτιθέμενες ευεργετικές ιδιότητες που φανταζόμασταν ότι έχει το κέρατό του και αισθανθήκαμε επίσης ανακούφιση, θεωρώντας ότι θα μπορούσαμε να το επαναφέρουμε στη ζωή μέσω της βιοτεχνολογίας, κυοφορώντας το βέβαια από κάποιο άλλο υποείδος. Πώς θα προστάτευαν όμως οι άνθρωποι έναν νεκραναστημένο ρινόκερο, όταν είχαν ήδη αποδεκατίσει ένα ολόκληρο είδος; Και πόσο πραγματικός θα ήταν αυτός ο νέος ρινόκερος; Το έργο διερευνά ένα παράδοξο: την εμμονή μας να δημιουργούμε νέες μορφές ζωής, τη στιγμή που αδιαφορούμε για τις υπάρχουσες. Μια προβολή φυσικού μεγέθους δείχνει τον τεχνητό ρινόκερο να περιφέρεται σ’ έναν εικονικό κόσμο και να γίνεται όλο και πιο «πραγματικός» όσο περισσότερο κατανοεί τα όρια του χώρου. Καθώς ο τεχνητός ρινόκερος εξοικειώνεται με τον χώρο του, η μορφή και ο ήχος του αλλάζουν και από τα πίξελ

περνά στον ρεαλισμό – υπενθυμίζοντας στον θεατή ότι, όταν αυτός ο ολοζώντανος ρινόκερος έρχεται στη ζωή χωρίς το φυσικό του περιβάλλον, είναι τελείως τεχνητός. Οι συμπεριφορές και οι ήχοι του ρινόκερου αποτελούν προσαρμογή σπάνιου

οπτικού υλικού που αντλήθηκε από την έρευνα της τελευταίας αγέλης και είναι μια προσφορά του Dr. Richard Policht.

25. Μαλβίνα Παναγιωτίδη, A Darkness Gathers Though It Does Not Fall

Γλυπτική εγκατάσταση (2023)

Το έργο αποτελεί ανάθεση της Στέγης του Ίδρύματος Ωνάση για την έκθεση «Θα μπορούσαμε να δούμε τις μαντείες και τα ξόρκια ως μηχανισμούς επανασύνδεσής μας με

τη φύση; Το έργο μου, βασισμένο στη μελέτη των πρακτικών μαντείας, μαγείας και διάφορων

ξορκιών στις τοπικές παραδόσεις των Ιωαννίνων και της ευρύτερης περιοχής της Ηπείρου, λειτουργεί ως ένα αλληγορικό γλυπτικό σύστημα από υβριδικά πλάσματα μέσα στο φυσικό τοπίο

κοντά στο τείχος. Καθένα από αυτά έχει προέλθει από μαντείες και ξόρκια που αναλύθηκαν και

μεταγράφηκαν σε κυματομορφές, δίνοντας την αίσθηση μιας νέας “γραφικής” παρτιτούρας.

Φέροντας το στοίχειωμα της αντιστροφής του χρόνου και μέσα από εννοιολογικούς “μαντικούς”

μηχανισμούς τα στοιχεία λόγου, υποκειμένων και ήχου μαζί με τα χάλκινα γλυπτά ανθρώπινων

και ζωικών τμημάτων αντικατοπτρίζουν πτυχές των σημείων τομής της μαγείας, της πολιτισμικής ιστορίας και της σκοτεινής οικολογίας. Τα οκτώ γλυπτά, τοποθετημένα στο φυσικό περιβάλλον, γίνονται μέρος του βιοτοπίου και λειτουργούν σαν χρονομηχανές συνεχειών και ασυνεχειών, επιχειρώντας σε μια αντιστροφή να μη μορφοποιήσουν απαντήσεις για τα όρια, τις αστοχίες και τις αποτυχίες στο παρόν αλλά να ενεργοποιήσουν ερωτήματα για το μέλλον, μορφές συμβίωσης και νέα περιβάλλοντα».

26. Μαρία Βαρελά, /ˈfilo/ Έπιτοίχιο γλυπτό (2023)

Το έργο αποτελεί ανάθεση της Στέγης του Ίδρύματος Ωνάση για την έκθεση «Το /'filo/ είναι μια επιτοίχια γλυπτική εγκατάσταση η οποία εξετάζει τη σχέση της γιαννιώτικης συρματερής αργυροχοΐας με αυτήν του διακόσμου του πιρπιρί, που είναι γυναικείο πανωφόρι των Ιωαννίνων. Επικεντρώνεται στο κοινό χαρακτηριστικό τους, τη μονοκοντυλιά του σχεδίου. O τίτλος του έργου /'filo/ αναφέρεται στην ιταλική λέξη για τη διακόσμηση, το κορδόνι, το σύρμα, απ’ όπου προέκυψε και η λέξη “φιλιγκράνα”. Το σχέδιο που απεικονίζεται προκύπτει από την εκπαίδευση ενός αλγορίθμου μηχανικής μάθησης. Μέσω της πρόσμειξης των δύο παραδοσιακών τεχνικών επιχειρείται η οπτικοποίηση της σχέσης τους ως ενός διαλόγου που αναπτύχθηκε κοσμώντας το γυναικείο σώμα. Η εγκατάσταση στήνεται ως πρόσοψη στο τείχος του κάστρου της πόλης. Οι δύο παραδοσιακές τεχνικές της συρματερής ασημουργίας και της τερζίδικης κεντητικής αποτελούν

27. Maenads, The Passing

Έπιτοίχια γλυπτική εγκατάσταση (2023)

Το έργο αποτελεί ανάθεση της Στέγης του Ίδρύματος

Ωνάση για την έκθεση

«Η πολυκάναλη ηχητική εγκατάσταση αποτελείται από μια χορωδία φω-

νών, ανθρώπινους και μη ανθρώπινους θρήνους, που πραγματοποιεί ένα

μοιρολόγι παραγόμενο αλγοριθμικά, το οποίο μεταβάλλεται συνεχώς.

Δημιουργείται ξανά και ξανά, κάθε μέρα από την αρχή, βασιζόμενο στη

μηχανική τυχαιότητα. Οι φωνές έχουν ως αφετηρία τα παραδοσιακά

μοιρολόγια της επαρχίας του Πωγωνίου, τα οποία έχουμε επεξεργαστεί

ψηφιακά με κάποιες τεχνικές μουσικής σύνθεσης, ώστε να μπορούν να μεταβάλλονται συνέχεια και να δημιουργήσουν κάτι συνεχώς εναλλασσόμενο. Πρόκειται για μια πολυφωνική χορωδία, στην οποία μας ενδιέφερε πολύ το ηχητικό αποτέλεσμα, η ατμόσφαιρα, η αισθητική που

δημιουργούν και η δύναμη που έχουν πολλές φωνές μαζί, όπως και ποια είναι η επίδρασή τους στον χώρο όταν συγχρονίζονται. Τα μοιρολόγια

μάς ενδιαφέρουν ιδιαίτερα θεματικά, καθώς μιλούν για το πένθος, τον χαμό, την απώλεια, την ξενιτιά, τον γάμο, διαδικασίες που εκφράζουν κάποιου είδους μετάβαση. Και ο τίτλος του έργου, “The Passing”, δηλαδή το “Πέρασμα”, αναφέρεται σε τέτοιου είδους μεταβάσεις, τόσο μεταφορικές όσο και κυριολεκτικές. Πρόκειται για ένα έργο που έχει ήδη σχέση με τα Ιωάννινα, τοπογραφικά και ιστορικά, αφορμώμενο από μια παραδοσιακή τέχνη της περιοχής των Ιωαννίνων και της Ηπείρου γενικότερα, πιο συγκεκριμένα από την περιοχή του Πωγωνίου, λόγω του συγκεκριμένου υλικού που χρησιμοποιήσαμε. Το έργο αντηχεί κυριολεκτικά και μεταφορικά στη Νότια Πύλη του κάστρου. Ο συγκεκριμένος

χώρος και γενικότερα το κάστρο συνδέεται νοηματικά με την έννοια της διαμάχης, του τραυματισμού, του θανάτου, του περάσματος-μη περάσματος ως εμπόδιο και ως πόρτα για τη μετακίνηση του πληθυσμού. Αυτά τα χαρακτηριστικά κάνουν τον χώρο ιδανικό για τη συγκεκριμένη ηχητική εγκατάσταση. Η συγκεκριμένη πύλη άνοιξε για το κοινό το 2019, έτσι μας δόθηκε η δυνατότητα να κάνουμε ένα έργο σε ένα ιστορικό κτίριο της περιοχής και να έρθουμε σε επαφή με το πώς χρησιμοποιούνταν ο συγκεκριμένος χώρος που στεγάζεται μέσα στην πύλη, δηλαδή τα κελιά στα οποία ζούσε η φρουρά που προστάτευε το κάστρο του Ιτς Καλέ. Με την εγκατάστασή μας κάπως δώσαμε καινούργια πνοή στον χώρο, καθώς οι φωνές από τη σύνθεση βγαίνουν μέσα από τα κελιά και δημιουργούν μια καινούργια σωματικότητα».

28. Νικομάχη Καρακωστάνογλου, Ρους

Βίντεο χωρίς ήχο (2023)

Το έργο αποτελεί ανάθεση της Στέγης του Ίδρύματος Ωνάση για την έκθεση

«Είναι ένα άυλο έργο, μια βιντεο-εγκατάσταση που προβάλλεται πάνω στο τείχος του κάστρου των Ιωαννίνων, από την πλευρά της λίμνης. Έχει δημιουργηθεί μέσα από ένα ίδιο έργο μήκους 18 μέτρων που χυτεύθηκε, τεκμηριώθηκε ψηφιακά και έπειτα έλιωσε. Στην προβολή διακρίνεται μια χρυσή λεπτόρρευστη μάζα που δεσπόζει κάθετα σε μνημειακό μέγεθος, αργοσβήνει θολά και έπειτα λάμπει εκτυφλωτικά σε επαναληπτικούς χρόνους. Η νοηματική προσέγγιση του έργου στηρίζεται στο ταξίδι της ψυχής μέσα στην ανθρώπινη ύπαρξη. Διαγράφει κύκλους που ανοίγουν και κλείνουν, εγκαινιάζοντας νέους και κλείνοντας παλιούς, έτσι ώστε να ολοκληρωθούν με την εσωτερική εξέλιξη και πρόοδο μέχρι την τελική εξαΰλωση. Το έργο τοποθετείται με σεβασμό στο κάστρο των Ιωαννίνων, το αρχαιότερο βυζαντινό κάστρο στη χώρα, αλλά και ένα από τα πιο εμβληματικά ιστορικά σημεία της πόλης. Η τοποθέτηση ενός έργου τέχνης σε δημόσιο χώρο αποκτά προστιθέμενη αξία τόσο σε ιστορικό επίπεδο σε σχέση με τον ίδιο τον τόπο όσο και σε επίπεδο συνδιαλλαγής με τους κατοίκους του. Έτσι, λοιπόν, ως αναπόσπαστο κομμάτι του κάστρου, καθώς προβάλλεται στα τείχη του και κοιτά προς τη λίμνη, το έργο συσχετίζει την ιστορία με τη μνήμη του τόπου. Ως ένας ζωντανός οργανισμός που αναπνέει και πάλλεται, το έργο “σβήνει”

και “ανάβει” σε χρόνους που κουβαλούν τη μνήμη του τόπου αλλά και τη γλυκιά μελαγχολία της λίμνης των Ιωαννίνων».

29. slow immediate, The Wandering Mind

Ηχητική εγκατάσταση (2020)

Το έργο ανήκει στη συλλογή του Ίδρύματος Ωνάση

Το «Wandering Mind» είναι ένα σύστημα τεχνητής νοημοσύνης που σχετίζεται

με τα στάδια των ονείρων και παρουσιάστηκε για πρώτη φορά στο πλαίσιο της

έκθεσης «You and AI» στο Πεδίον του Άρεως τον Ιούνιο του 2021. Αναπαράγοντας

και ανασυνθέτοντας μικροσκοπικά θραύσματα ήχου από χιλιάδες ηχογραφήσεις πεδίου απ’ όλο τον πλανήτη, τα οποία αντλεί από το διαδίκτυο, το σύστημα δημιουργεί ένα ονειρικό, δαιδαλώδες ταξίδι για κοιμώμενους ακροατές. Στην έκδοση του συστήματος για τα Γιάννενα μπαίνουμε στο Παραλίμνιο και ονειρευόμαστε με φόντο τη λίμνη και τα βουνά των Ιωαννίνων, ενώ ταξιδεύουμε και χανόμαστε στην

ομίχλη των σκέψεών μας. Μέσα από ένα καθημερινό «ηχητικό λουτρό», συγκαλούμε σε κάθε ηλιοβασίλεμα μια δράση συλλογικού ύπνου, αποτίνουμε φόρο τιμής σε ανθρώπινους οικοτόπους κοινωνικής απόστασης και ασφαλούς συγκέντρωσης στα πρόχειρα και ισχνά καταφύγια, στη μαζική εξέγερση και στον καθαρό αέρα.

Pl�smata II

ΤΟΠΟΣΗΜΑ

ΣΗΜΈΊΑ ΣΤΑΣΗΣ

ΚΑΊ ΈΝΔΊΑΦΈΡΟΝΤΟΣ

01. Χρήστος Λάμπρου, Ένα δάκρυ για την Κυρά Φροσύνη (1996)

Το μαρμάρινο γλυπτό δημιουργήθηκε για

τους Γιαννιώτες που κρέμασαν οι ναζί την

περίοδο της Κατοχής από τα πλατάνια.

Σχεδόν 30 χρόνια μετά, μέσα από μια

οικειοποίηση με stencil, στο αρχικό

του νόημα προστίθεται μια φωνή κατά της πατριαρχίας.

04. Τι κρύβεται πίσω από ένα τείχος;

Τι μας λέει η μικρο-ιστορία των Ίωαννίνων

για το παλίμψηστο που κρύβεται στα έγκατα

της πόλης;

05. Cyborg

Πού σταματάει το τείχος / πού αρχίζει ο

βράχος / πού βρίσκεται το δίκτυο;

ΣΤΗ ΔΊΑΔΡΟΜΗ

ΤΗΣ ΈΚΘΈΣΗΣ

06. Σημείο απουσίας

Τρία σημεία υποδηλώνουν ισάριθμες απουσίες

που παραμένουν πανταχού παρούσες στην πόλη και το φαντασιακό της: η προτομή του Διονύσιου του Φιλοσόφου, η αναθηματική στήλη του 1930, η καυτηριασμένη ρίζα ενός πλατάνου.

09b. Κωνσταντίνος Δημητριάδης, Μαρμάρινο γλυπτό (Αλέξανδρος Πάλλης, 1851-1935) Η προτομή του Αλέξανδρου Πάλλη, έργο του Κ. Δημητριάδη, τοποθετήθηκε στη θέση αυτή το 1935 και από τότε η εγγραφή του χρόνου και η βιοδιάβρωση την κατέστησαν μέρος της φυσικής ιστορίας της πόλης.

ΤΟΥΠΑΡΑΛΙΜΝΙΟΥ

12. Χρήστος Ρηγανάς, Πουλί στη λίμνη (1996)

Το γλυπτό στην όχθη της Παμβώτιδας αποτυπώνει με έμφαση τη φόρμα ενός πουλιού τη στιγμή της επαφής του με το νερό.

15. Hedera helix

Το τείχος κρατάει τον κισσό ή ο κισσός το τείχος;

18. Γιώργος Χουλιάρας, Στη μνήμη της μάνας μου (1996)

Ένα γλυπτό συμπαγές και ταυτόχρονα διαπερατό για τη μητέρα και τη μνήμη της.

21. Μια σκάλα για τον Παράδεισο

Πού οδηγεί μια σκάλα, όταν δεν υπάρχει πια;

23. Πλάτανος

Ο γιγαντιαίος πλάτανος μοιάζει σαν να ήταν από πάντα στο συγκεκριμένο σημείο.

Η παρουσία του όμως είναι αποτέλεσμα ανθρώπινης παρέμβασης.

24. Σίγαση

Δύο σφραγισμένες πύλες λίγο πριν από

τη νότια πύλη του κάστρου. Παλαιότερα, όταν τα νερά έφταναν μέχρι το τείχος, θα

επέτρεπαν άμεση πρόσβαση στη λίμνη.

09b

Pl�smata II

Γεννήθηκα και μεγάλωσα στα Γιάννενα. Ο πατέρας μου ήταν βέρος Γιαννιώτης, η μητέρα μου

από το Πωγώνι. Η οικογένεια του πατέρα μου ήταν ευκατάστατη, με ανοιχτό πνεύμα, αριστε-

ροί και ταυτόχρονα κοσμοπολίτες. Αδελφός της μητέρας του πατέρα μου, της Πάτρας, ήταν

ο Χριστόδουλος Λογοθέτης, τον οποίο αναφέρει ο συγγραφέας Μιχαήλ Μητσάκης στο βιβλίο

του Εν Ιωαννίνοις, ένας μυθιστορηματικός, πολύγλωσσος και μορφωμένος άνθρωπος με περιπε-

τειώδη βίο: είχε τολμήσει σε εποχές δύσκολες να φύγει από τα Γιάννενα για το Παρίσι, επειδή

είχε ερωτευθεί μια πριμαντόνα που την είχε δει να εμφανίζεται σε θέατρο στην πόλη – στα

Γιάννενα είχαμε θέατρο κατά το β’ μισό του 19ου αιώνα. Παρότι δεν μπορούσε να την ακολου-

θήσει επειδή ήταν Οθωμανός υπήκοος, κατάφερε να διαφύγει, πηγαίνοντας στην Άρτα, που

τότε ήταν ρωμαίικο, και τελικά να βρεθεί στην πόλη του φωτός για να αναζητήσει τον έρωτά

του. Όταν το αίσθημα, κάποια στιγμή, χάλασε, ο Χριστόδουλος μεταφέρθηκε στο ελληνικό

προξενείο στο Κάιρο. Άφησε την τελευταία του πνοή στην πρωτεύουσα της Αιγύπτου το 1907, δηλαδή τη χρονιά που γεννήθηκε ο πατέρας μου. Επειδή το μαύρο μαντάτο βρήκε τη γιαγιά

μου Πάτρα έγκυο, λίγο πριν γεννήσει, αποφάσισε να δώσει το όνομα του αδελφού της στον

πατέρα μου. Γι’ αυτό και τον πατέρα μου τον βάφτισαν Χριστόδουλο, αλλά τον φώναζαν Τάκη, κάτι που τον διευκόλυνε, αφού αρνιόταν να αποκαλύψει το πραγματικό του όνομα για να μην

έρχονται στο σπίτι Χριστούγεννα να αγιάσουν οι παπάδες. Τους έλεγε ότι γιόρταζε άλλη μέρα, με άλλον άγιο, και άλλαζε κάθε φορά το πραγματικό του όνομα για να τους αποφύγει. Εξού και

το ότι στο σπίτι μας δεν πάτησε ποτέ το πόδι του παπάς, παρά μόνο στην κηδεία του πατέρα

μου, και αυτό αναγκαστικά.

Μεγάλωσα σε ένα σπίτι όπου ο κανόνας ήταν ο σεβασμός στον άλλον και η ελευθερία. Δεν υπήρ

χαν κουτσομπολιά, ούτε κοινωνική κριτική για το αν κάποια ήταν παντρεμένη ή χωρισμένη, ούτε

καν τους περνούσε από το μυαλό να κρίνουν τον άλλο για την κοινωνική του θέση. Ο πατέρας

μου ήταν ανοιχτόμυαλος και γλεντζές, έξω καρδιά, εξαιρετική περίπτωση. Είχε πάει και στο «Να

η Ευκαιρία» το 1983, όπου διακρίθηκε, κέρδισε, μάλιστα, το πρώτο βραβείο. Παρότι φαινομενικά

εξωστρεφής, είχε μια μεγάλη εσωτερική ευαισθησία. Έφερε πάντα το μεγάλο μαράζι για την

περιουσία που του «υπέκλεψαν», μετά την αναγκαστική επίταξη που έγινε το 1948. Αυτό του

στοίχισε πολύ γιατί είχε πολύ μεγάλη σύνδεση με τη γη, όπως εγώ. Σαν να μην έφτανε αυτό, επειδή αρνείτο να υπογράψει πιστοποιητικό πολιτικών φρονημάτων, δεν του ανανέωναν την

άδεια του αυτοκινητιστή, με αποτέλεσμα να μην μπορεί να ασκήσει το επάγγελμά του.

Τη μητέρα μου, Αφροδίτη, που ήταν πολύ όμορφη και ευφυής, με τρομερό λέγειν –αν ζούσε άλλες

εποχές, θα είχε γίνει τρομερή δικηγόρος– τη γνώρισε ο πατέρας μου ενώ ήταν χήρα, ο άνδρας

της είχε σκοτωθεί στο αλβανικό μέτωπο. Σε αυτήν μοιάζει η μεγάλη μου κόρη, η Αφροδίτη.

Εντυπωσιάστηκε τόσο πολύ ο πατέρας μου με το που την είδε, που αποφάσισε να της μιλήσει

ή, μάλλον, έκανε κάτι καλύτερο από αυτό: τράβηξε την ασημένια αλυσίδα που φορούσε στον

λαιμό, της την πέταξε στην ποδιά και της είπε «το πεπρωμένο φυγείν αδύνατο». Τότε ήταν

που ξεκίνησε η γνωριμία, με αποτέλεσμα η μητέρα μου να ενδιαφερθεί να μάθει περισσότερα

γι’ αυτόν και στη συνέχεια να κληθεί για να γνωριστούν οι οικογένειες. Όταν, όμως, πρόσεξε

ότι είχε ένα έντονο κόψιμο στα χείλη, είχε δεύτερες σκέψεις και είπε ότι δεν τον ήθελε, πα-

ρότι χήρα. Στην πραγματικότητα, το σχισμένο χείλος του πατέρα μου ήταν «παράσημο» ενός

παλιότερου καβγά που είχε κάνει με χωροφύλακα. Ο πατέρας μου, που δεν είχε την αίσθηση

του φόβου, τα έβαλε μαζί του όταν εκείνος του ζήτησε τον λόγο άδικα, χωρίς να φανταστεί ότι

Έχει διδάξει στο Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων και έχει μελετήσει τη λογιοσύνη

της πόλης από τον 17ο αιώνα έως τον Γιωσέφ Ελιγιά και τον Δημήτρη Χατζή.

υπήρχαν κι άλλοι χωροφύλακες που θα έτρεχαν για ενισχύσεις. Ένας από αυτούς τού δάγκωσε το χείλος κι έτσι του έμεινε το μοιραίο σημάδι. Αλλά ήθελε τόσο τη μητέρα μου που έκανε πλαστική επέμβαση στα Γιάννενα με τον χειρουργό-στρατιωτικό γιατρό Δάνο και περίμενε έναν ολόκληρο χρόνο για να επιστρέψει στο σπίτι της με επίσημη πρόταση... Ήταν τρομερή προσωπικότητα ο πατέρας μου. Αλλά και η μητέρα μου ήταν πανέξυπνη και από οικογένεια με τρόπους. Αγαπούσε την ομορφιά και ήξερε να κρατάει μυστικά. Την εμπιστεύονταν όλες οι γενιές και μεγάλωσε όλα της τα εγγόνια.

Η οικογένεια του πατέρα μου είχε μεγάλη αγάπη για τα γράμματα: οι δυο αδελφές της γιαγιάς μου, η Φανιώ και η Όλγα, ήταν από τις πρώτες γυναίκες που τέλειωσαν τη Ζωσιμαία Σχολή και έγιναν δασκάλες. Έφυγαν μάλιστα για την Αμερική και είναι αυτές που έπεισαν την αγαπημένη αδελφή του πατέρα μου, τη Λέγκω, να τις ακολουθήσει. Έχω κρατημένη την αλληλογραφία που προηγήθηκε μεταξύ της θείας μου της Λέγκως και της αδελφής της γιαγιάς μου, της Όλγας, που είναι πραγματικά έργο τέχνης, αξίζει κάποια στιγμή

να εκδοθεί. Όταν έφυγε η αδελφή του, ο πατέρας μου χρίστηκε προστάτης της οικογενείας.

Είναι χαρακτηριστική μια φωτογραφία του που απλώνει σαν αετός τα φτερά του προς τους

γονείς και τα αδέλφια του, δίνοντας το σήμα ότι είναι εκεί για να τους προστατεύει. Πάντοτε

στο μυαλό του είχε τη Λέγκω. Ασυμβίβαστη αυτή, όπως ο αδελφός της, είχε τολμήσει να χωρίσει

με τρία παιδιά, τα οποία υιοθέτησε τελικά ο δεύτερος άνδρας της, λέγοντάς της «τα παιδιά σου

είναι παιδιά μου». Φτάνοντας στην Αμερική, η Λέγκω συνάντησε στο Λονγκ Άιλαντ πολλές

Γιαννιώτισσες Εβραιοπούλες φίλες της που είχαν βρει καταφύγιο στην Αμερική.

ΑΠΟ ΤΗΝ ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ: ΠΗΝΕΛΟΠΗ ΓΕΡΑΣΙΜΟΥ

INFO

Η Ελένη Κουρμαντζή είναι επισκέπτρια καθηγήτρια

στο Πανεπιστήμιο «Αγ.

Κύριλλος & Αγ. Μεθόδιος»

στο Βελίκο Τύρνοβο της Βουλγαρίας.

Pl�smata II

48

Γιαννιώτες, Γιαννιώτισσες και κάτοικοι των Ιωαννίνων

κάθε ιδιότητας και ηλικίας συνθέτουν ένα κομμάτι της

ανθρωπογεωγραφίας της πόλης.

Pl�smata II

Δημήτρης Δελλής

ΣΥΓΓΡΑΦΕΑΣ, ΦΙΛΟΣΟΦΟΣ

Στο νησί της λίμνης Παμβώτιδας επι-

σκέπτομαι μια αναγνωρίσιμη μορφή των

Ιωαννίνων, τον ξακουστό «Αρχιερέα»,

κατά κόσμο Δημήτρη Δελλή, έναν «ερη-

μίτη φιλόσοφο» που από το 1998 ζει

μοναχικά και ασχολείται μόνο με τη

συγγραφή.

«Γεννήθηκα στο νησί της λίμνης των

Ιωαννίνων το 1947», λέει. «Ο πατέρας

μου, κουρέας στο επάγγελμα, καταγόταν

από τα Ιωάννινα και η μητέρα μου από

το νησί. Δύσκολα χρόνια. Κακουχίες,

φτώχεια και στερήσεις. Από τότε έμαθα

να ζω με τα λίγα και να μη μου λεί-

πουν τα πολλά. Ο παππούς μου, αυτο-

εξόριστος σε μια σπηλιά εκείνη την

περίοδο, αλλά και ο δάσκαλος τότε του

νησιού ήταν οι άνθρωποι που με καθόρισαν. Από τον παππού μου θυμάμαι τις αφηγήσεις του από την

Οδύσσεια και την Ιλιάδα. Απ’ αυτόν, επίσης, άκουσα τις πρώτες γαλλικές λέξεις. Έτσι, στα 14 μου

χρόνια αγόρασα μια μέθοδο εκμάθησης γαλλικών. Εκ του αποτελέσματος συνειδητοποιώ ότι ήταν ό,τι

καλύτερο αποφάσισα να κάνω στη ζωή μου. Σε ηλικία 16 ετών ξεναγούσα τους τουρίστες στα άγνωστα

και ερημικά τότε Ζαγοροχώρια. Κάποια στιγμή αποφάσισα να πάω στο Παρίσι για μια απλή επίσκεψη,

η οποία τελικά έμελλε να διαρκέσει περίπου 28 χρόνια. Στην πόλη του φωτός κατάφερα να γίνω ένας

απ’ τους πιο διάσημους Έλληνες. Έκανα παρέα με τον Κώστα Γαβρά, τη Μελίνα Μερκούρη, τη Νάνα Μούσχουρη και φυσικά την κολλητή μου, Ειρήνη Παππά. Το εβδομαδιαίο ένθετο της γαλλικής εφημερίδας “Le Figaro”, “Le Figaro Magazine”, μου έκανε αφιέρωμα: “Ο άνθρωπος που έκανε την Γαλλία και την ανθρωπότητα να ονειρεύεται”. Ουσιαστικά, η διαδρομή μου ξεκίνησε το 1969 όταν εγκαταστάθηκα μό-

νιμα στο Παρίσι, δούλεψα ως ηθοποιός και συγγραφέας στο καφεθέατρο και στη συνέχεια ως οργανωτής

ταξιδιών στην Αίγυπτο, στο Μαρόκο, στη Μέση Ανατολή και στο Αφγανιστάν. Το 1977 ίδρυσα το γραφείο ταξιδιών Grecorama. Το 1984 δημιούργησα στο Παρίσι την Ελληνική Αγορά, η οποία δραστηριοποιήθηκε στη διοργάνωση εκθέσεων Ελλήνων εικαστικών, στην παρουσίαση βιβλίων των αρχαίων συγγραφέων, στην υπεράσπιση και προβολή του ελληνικού πολιτισμού».

Ένα από τα πρόσωπα που μνημονεύει συνεχώς στη συνομιλία μας είναι ο παλαιός πρύτανης της Σορβόννης, Jacques Bompaire. «Ήταν ο άνθρωπος που πίστεψε σε μένα, προτείνοντάς μου να κυκλοφορήσω

την ελληνική σκέψη ελεύθερα, όπως δεν θα διδαχθεί ποτέ στις επίσημες έδρες μας. Οπότε το βιβλίο

που ολοκλήρωσα τώρα και φέρει τον τίτλο Λεξικό της αρχαίας ελληνικής σοφίας: Γνωμικά, ρήσεις, αποφθέγματα αποτελεί απόσταγμα έρευνας 35 ετών. Εν τω μεταξύ, είχα εκδώσει άλλα δύο βιβλία, το Οι θεοί του Ολύμπου υπάρχουν και το Μυστικό της νήσου των Ιωαννίνων.

Η ελληνική σκέψη είναι μία. Δεν υπάρχει νεοελληνική. Ο νεοελληνισμός είναι απόρροια του Βυζαντί

ου που θέλησε να παρουσιάσει την ελληνική σκέψη ως εσφαλμένη και διορθωμένη από τη χριστιανική

θρησκεία. Αυτό είναι και το κυριότερο θέμα που με απασχολεί γιατί εδώ, τώρα, έρχομαι και λέω σε όσους είναι χριστιανοί: “Δεν μπορεί να είστε Έλληνες, αφού εσείς είστε χριστιανοί”. Οι απόψεις

μου αυτές δημιούργησαν πολλές αντιδράσεις, και στη Γαλλία, σταδιακά, για διάφορους λόγους έγινα persona non grata. Το 1998, λοιπόν, αποφάσισα να επιστρέψω στη γενέτειρά μου. Με κάποια χρήματα

που είχα εξοικονομήσει προσπάθησα να μετατρέψω το σπίτι μου σε φιλοσοφική σχολή. Δυστυχώς, τα οράματα, οι φιλοδοξίες και οι σχεδιασμοί μου, με την πάροδο των ετών, εξανεμίστηκαν.

Εδώ, στο νησί, ο σημαντικότερος αναγνώστης μου ήταν ο συντοπίτης μου και πρώην Πρόεδρος της Δημοκρατίας, Κάρολος Παπούλιας. Με φώναζε και αυτός Αρχιερέα, προσωνύμιο που μου έχει αποδώσει ο

στενός φίλος και εκδότης μου Χρήστος Ζαμπούνης».

Σήμερα τα βγάζει πέρα μόνο με 2 ευρώ την ημέρα. «Οικονομικά καταστράφηκα. Εδώ και περίπου

δεκαπέντε χρόνια οφείλω πολλά στον Τζίμη Τενεχτσή, ιδιοκτήτη της Κυρά Φροσύνης, διότι ήταν εκείνος που με έτρεφε και με συντηρούσε. Χωρίς τη δική του βοήθεια δεν θα ζούσα», λέει και περιγράφει πώς αντιμετωπίζει τις αμέτρητες ώρες μοναξιάς. «Δεν θα ξεχάσω μια περίοδο που, ενώ έγραφα, ερχόταν και με επισκεπτόταν ένας κοκκινολαίμης, ένα μικροσκοπικό πουλί που το τάιζα και

ήταν η παρέα μου. Καθημερινά καθόταν στο πόμολο της πόρτας όσο εγώ έγραφα».

Οι χειμώνες δεν είναι εύκολοι στο νησί. «Εδώ τους χειμερινούς μήνες επικρατεί πολύ κρύο, η λίμνη

πολλές φορές παγώνει και δυσχεραίνει τις μετακινήσεις. Πολλές φορές χρειάστηκε να παλέψω με την

πείνα και την επιβίωση, τους εφιάλτες και τις αντιξοότητες τού να ζεις σε ένα μικρό νησί».

Λόγω της έκδοσης του νέου του βιβλίου, θα ταξιδέψει ξανά στο Παρίσι, αφού αυτό έχει επιλεγεί να

ενταχθεί στον προγραμματισμό των «Belles Lettres» για το έτος 2024, στα αρχαία ελληνικά και τα

γαλλικά. Λίγο πριν τον αποχαιρετήσω, τον ρωτώ τι τον έχει διδάξει η ζωή. «Στην προσωπική σου

διαδρομή σημασία έχει να καταφέρεις να γνωρίσεις τον δαίμονά σου, εκείνον δηλαδή που θα αλλάξει

τη μοίρα σου. Κλείνοντας, θα ήθελα να σου θυμίσω μια φράση του Πλούταρχου: “Ζω σε μια μικρή πόλη

και μου αρέσει να μένω, για να μη γίνει μικρότερη”».

Το βιβλίο του Δημήτρη Δελλή «Λεξικό της αρχαίας ελληνικής σοφίας» κυκλοφορεί από τις

εκδόσεις Φερενίκη.

Ισαάκ Σκενατζής

ΣΥΝΤΑΞΙΟΥΧΟΣ

Γεννήθηκα στα Γιάννενα το 1950, μέσα στο Κάστρο, από οικογένεια Εβραίων. Τα Ιωάννινα

είχαν Σεφαρντίμ Εβραίους –ήταν οι Ισπανοεβραίοι που είχαν διωχτεί από την Ιβηρική

Χερσόνησο– και Ασκεναζίμ. Η μάνα μου ήταν Σεφαρντίμ από τη Θεσσαλία, μιλούσε ισπανικά, ο πατέρας μου, Δαβίδ Σκενατζής, ήταν από δω, από τους Ασκεναζίμ. Ο πατέρας μου έμεινε

14 μήνες στο Άουσβιτς. Την πρώτη μέρα που έφτασαν τού σκότωσαν την οικογένεια, τη γυναίκα του και τα δυο του αγόρια, 25 και 15 χρονών. Αυτός γλίτωσε και επέστρεψε. Το

1946 άνοιξε κρεοπωλείο, έκανε νέα οικογένεια και απέκτησε δυο παιδιά, την αδελφή μου κι

εμένα. Κάποια στιγμή προσπάθησα να κάνω τα χαρτιά μου για αποζημίωση, αλλά μου είπαν

ότι ο πατέρας μου πέθανε πριν από το ’90, οπότε δεν δικαιούμουν τις 40.000.

Το 1965 πήγα στην Ιταλία, στο Μιλάνο, όπου σπούδασα σε μια τεχνική σχολή. Γύρισα το ’69, έμεινα

στην Αθήνα για ένα χρονικό διάστημα και μετά πήγα στον στρατό, ανεπίλεκτος στην Καλαμάτα. Από

κει πήγα στην Αθήνα, στο Χαϊδάρι, στη ΣΕΤΤΗΛ, όπου με κρατήσαν ως εκπαιδευτή. Στη συνέχεια

δούλεψα στην Αθήνα, στους αδελφούς Βυθούλκα στην Αχαρνών, στην αρχή στην παραγωγή και στο

service· μετά μου έδωσαν το service εντός Αθηνών και στη συνέχεια ένα φορτηγάκι, με το οποίο

έκανα γύρα όλη την επαρχία. Πηγαίναμε στα σπίτια και κάναμε επισκευές σε τηλεοράσεις. Έπειτα

πήρα το service στα Γιάννενα και σιγά-σιγά ξεκίνησα και εμπορία ηλεκτρικών ειδών. Κράτησα το

μαγαζί μέχρι το 2000, είκοσι πέντε χρόνια, και δεν ένιωσα ποτέ διάκριση, ζήσαμε αρμονικά και

άκρως φιλικά, αγαπημένοι και μονοιασμένοι, δεν είχαμε ποτέ προβλήματα, με κανέναν. Η Τζούνοβα

όπου μεγάλωσα μέσα στο Κάστρο ήταν ένας ανθόκηπος. Νερό δεν είχαμε, είχαμε τις λεγόμενες του-

λούμπες, και όχι μέσα στα σπίτια. Υπήρχε μία κεντρική στη γειτονιά και όταν ερχόταν ο κηπουρός

του δήμου για να ποτίσει μαζευόμασταν με τα γκιούμια στη σειρά για να πάρουμε νερό. Το ’62

έβαλαν την πρώτη βρύση και μετά παίρναμε νερό από το λάστιχο.

Στο Κάστρο γινόταν η αγορά, η κρεαταγορά, η λαχαναγορά, και στην Αβέρωφ, τον κεντρικό δρόμο, Σάββατο και γιορτές γινόταν η βόλτα που τότε λεγόταν «νυφοπάζαρο», από πάνω μέχρι κάτω στην παραλία – από τη μια πλευρά ανέβαινες, από την άλλη κατέβαινες. Μετά

σταματούσες σε κάποιο κατάστημα για ένα αναψυκτικό, ένα γλυκό στο Διεθνές ή στις μπουγάτσες. Στο τέρμα του δρόμου, στη διασταύρωση, βρισκόταν ο τροχονόμος μέσα στο βαρελάκι, και εκεί ήταν και τα παλαιοπωλεία, αυτά που κάποια στιγμή είχαν πάρει όλα φωτιά και τα ξανάφτιαξαν. Στη Γιωσέφ Ελιγιά ήταν η παλιά συναγωγή και στην οδό Εθνικής Αντιστάσεως η παλιά λαϊκή αγορά, οι παραδοσιακές παράγκες των παραγωγών. Εδώ, από την κεντρική είσοδο του Κάστρου μέχρι και την παραλία, γινόταν και το εμπόριο ζώων. Από την Εθνικής Αντιστάσεως, πηγαίνοντας προς τη σκάλα, ήταν το παλιό λιμανάκι, όπου έρχονταν οι νησιώτες με τις ψαρόβαρκες και φέρναν τα ψάρια. Ήταν η ιχθυόσκαλα: εκεί υπήρ-

χαν τα παραδοσιακά καροτσάκια με τα ψάρια και οι νησιώτες τα έπαιρναν και πήγαιναν από γειτονιά σε γειτονιά και τα πουλούσαν. Λίγο πιο πάνω ήταν τα βυρσοδεψεία, τα Ταμπάκικα, όπου βρίσκονταν τα Παλιά Σφαγεία. Από ό,τι ζώο σφαζόταν κρατούσαν ως αμοιβή το τομάρι και αυτό το δέρμα δυ-

ο-τρεις έμποροι στην Ανεξαρτησίας το έπαιρναν, το

μετέφεραν στα βυρσοδεψεία,

στα Ταμπάκικα, όπου γινό-

ταν η επεξεργασία του. Δεν

υπήρχαν καφενεία εκεί, όλη

η περιοχή ήταν με άμμο, αργότερα έριξαν πέτρες, πήγαιναν οι γυναίκες και

έπλεναν τα ρούχα με τον

κόπανο. Στην αγορά ήταν και το κρεοπωλείο του πα-

τέρα μου και το κρεοπωλείο

του Σακκά, μαζί με δύο πα-

ραδοσιακά εστιατόρια που

σώζονται ακόμα. Την εποχή

εκείνη δεν υπήρχαν σφαγεία

σε Αθήνα και Θεσσαλονί-

κη, έφερναν εδώ τα ζώα, τα

έσφαζαν και μετά τα έπαιρ

ναν σε ψυγεία – το τομά

ρι έμενε στα σφαγεία. Το

αίμα που έτρεχε στη λίμνη

έκανε τα ψάρια να μαζεύο-

νται, ιδίως το μαρίτσι και

το κυπρίνι. Γινόταν χαμός,

δεν μπορούσες να πιάσεις

θέση για ψάρεμα…

Pl�smata II

Ιάσονας Πανταζής

ΑΡΧΙΤΕΚΤΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΟΣ

Έχω διδάξει Αρχιτεκτονική Τεχνολογία στο Πανεπιστήμιο των Ιωαννίνων και της Πάτρας. Έργα μου, ατομικά και ομαδικά, έχουν εκτεθεί στην Μπιενάλε της Βενετίας, στο Κέντρο Αρχιτεκτονικής του AIA της Νέας Υόρκης και σε μουσεία της Αθήνας. Επίσης, είμαι ο ιδρυτής και διευθυντής του Fab Lab Ioannina. Τα Γιάννενα είναι μια σύγχρονη πόλη που βρίσκεται στο σταυροδρόμι του παγκόσμιου ρυθμού και της ιδιαίτερης τοπικότητάς της. Μια ζωντανή πόλη που δεν περιορίζεται στον αστικό της ιστό αλλά εκτείνεται στο φυσικό κάλλος που την περιβάλλει, αντλώντας τα εγγενή χαρακτηριστικά της από την ευρύτερη περιοχή της Ηπείρου και κοιτώντας ταυτόχρονα πέρα από τα βουνά. Μια πόλη που κινείται άνετα ανάμεσα στην αρχαία τραγωδία και τα πολυφωνικά τραγούδια και συναρμόζει το παραδοσιακό εμπορικό πνεύμα με την τεχνολογική καινοτομία και την ντοπιολαλιά με τις φωνές των ξένων επισκεπτών.

Διαχρονικά, η αρχιτεκτονική της παράδοση δεν είναι παρά η επιτυχημένη οικοδομική καινοτομία. Χτίζαμε με πέτρα και ξύλο γιατί ο τόπος μας έχει πολλή πέτρα και πολλά δάση, έτσι τα κτίρια που φτιάχναμε μοιάζουν με προεκτάσεις του τοπίου. Η σύγχρονη αρχιτεκτονική οφείλει να ακολουθήσει αυτό το παράδειγμα και απαλλαγμένη από οικοδομικούς περιορισμούς του πα-

ρελθόντος και ενισχυμένη με νέες τεχνολογίες υλικών και κατασκευής να θέτει ως πρωταρχικό μέλημά της την ένταξη στο οικιστικό και φυσικό περιβάλλον.

Το να ζεις καλά σε μια πόλη δεν είναι μόνο πρόκληση για την εποχή μας αλλά και δημογραφική

αναγκαιότητα. Τι σημαίνει όμως να ζεις καλά σε μια πόλη; Η ερώτηση αυτή δεν αφορά μόνο

τους χώρους που κατοικούμε και εργαζόμαστε αλλά επεκτείνεται και σε παραμέτρους όπως η σταθερότητα και οι υποδομές της πόλης, η καλή υγειονομική περίθαλψη, η εύκολη πρόσβαση σε υγιεινή τροφή και οι ευκαιρίες για εκπαίδευση, πολιτισμό και αναψυχή. Επεκτείνεται επίσης σε έννοιες όπως η ανθεκτικότητα, η βιωσιμότητα και η αειφορία.

Οι πόλεις σήμερα μεταλλάσσονται ραγδαία, λόγω της πολυσυλλεκτικότητας, μετατοπίζοντας το κέντρο βάρους από τη χωρική συνθήκη στη συλλογική εμπειρία. Η δραστική αυτή αλλαγή απαιτεί χώρους-ελκυστές ανθρώπων και ιδεών που θα λειτουργήσουν ως πλατφόρμες φυσικής επικοινωνίας, γεννήτριες γεγονότων και ενισχυτές κοινωνικών δράσεων. https://topotheque.com/#home

Βαγγέλης Αγγέλης

ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΗΣ

Γεννήθηκα στο Κουτσελιό Ιωαννίνων το 1957, έναν συνοικισμό που βρίσκεται δέκα χιλιόμετρα νό-

τια της πόλης των Ιωαννίνων και διοικητικά υπάγεται στον δήμο Ιωαννιτών. Αργότερα φοίτησα στη

Ζωσιμαία Σχολή. Από το 1970 ασχολούμαι με τη μουσική και παίζω επτά μουσικά όργανα. Προς τα τέλη της δεκαετίας του ’70 κυκλοφόρησα τις ποιητικές μου συλλογές – τότε έγραφα και μουσική για το θέατρο. Επίσης, συμμετείχα στα Ηπειρωτικά του δήμου Ιωαννιτών, τραγουδώντας και αυτοσχεδιάζοντας μαζί με ροκ συγκροτήματα της πόλης μας. Τα Χριστούγεννα του 1998 κυκλοφόρησα το

πρώτο μου CD με τραγούδια που είχε τον γενικό τίτλο «Άψινθος». Καθημερινά έρχομαι στα Ιωάννινα από το Κουτσελιό με οτοστόπ. Ξυπνάω πολύ νωρίς το πρωί και τριγυρνώ την πόλη, παίζοντας πολλές φορές φυσαρμόνικα και φλογέρα. Περπατώ στα σοκάκια και σκαλίζω στίχους, γι’ αυτό και στην τσέπη μου έχω πάντα σημειωματάρια και στιλό. Θυμάμαι ότι από μικρό παιδί ερχόμουν στην πόλη. Ήταν η εποχή που οι περισσότεροι ασχολούνταν με τη γεωργία και την κτηνοτροφία. Έτσι, επειδή ξεκαλοκαιριάζαμε τα πρόβατα στη λίμνη, έβρισκα πολλές φορές την ευκαιρία να πηγαίνω στο παζά-

ρι και να τραγουδώ με την

κιθάρα μου. Ήταν ωραίες

οι στιγμές που τριγυρνού-

σα τα σπίτια λέγοντας τα

κάλαντα, και Χριστούγεν-

να και Πάσχα, το βράδυ

του Σαββάτου του Λαζάρου, μεγάλωσα με μια κιθάρα

στο χέρι. Στα Γιάννενα

όλοι με ξέρουν και με θε-

ωρούν την ψυχή της πόλης.

Όλα αυτά τα χρόνια ερχό-

μουν με την κιθάρα μου

στο πάρκο Λιθαρίτσια και

στον Μώλο και στα «Ναυτά-

κια», και έπαιζα μουσική.

Δεν θα ξεχάσω την περίοδο

που στην πόλη γυριζόταν

η Αναπαράσταση του Θό-

δωρου Αγγελόπουλου. Στη

διαδρομή μου όλα αυτά τα

χρόνια υπήρξαν πολλές οι-

κονομικές δυσκολίες και

θέματα επιβίωσης. Η ζωή, πάντως, με έχει μάθει ότι

«γηράσκεις αεί διδασκόμενος», πάντα μαθαίνεις

και πάντα τελικά διαψεύ-

δεσαι. Ο βίος μας είναι

ένα άθροισμα λαθών. Θέ-

λαμε να γίνουμε η γενιά

που θ’ άλλαζε τον κόσμο

και μάλλον αποτύχαμε. Τα

Γιάννενα είναι η ζωή μου,

δεν μπορώ να φανταστώ να

μένω κάπου αλλού. Κουβα-

λάω αμέτρητες αναμνήσεις

από πάρα πολλά σημεία των

Ιωαννίνων. Εδώ είναι οι

φίλοι μου, οι άνθρωποι

που εκτιμώ και τα μέρη

που αγαπώ. Τα Γιάννενα

είναι ένας μεγάλος έρωτας

ή, όπως έλεγε πολύ σω-

στά ένας καλός φίλος, «τα

Γιάννενα είναι μια χρυσή

φυλακή».

https://www.youtube. com/@vagelisangelis9579

Pl�smata II

Άννα Μπατιστάτου

ΠΡΥΤΑΝΗΣ ΤΟΥ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ

ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ

Το Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων οφείλει

να έχει τις ρίζες του στην ιστορία

του και στη γη της Ηπείρου και

ταυτόχρονα να είναι ανοιχτό στον

κόσμο, να διατηρεί ψηλά τον πήχη της

δημόσιας τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, ξεπερνώντας τους περιορισμούς.

Να προάγει την έρευνα και την

καινοτομία, χτίζοντας γέφυρες

ανάμεσα σε διαφορετικά πεδία.

Αισθάνομαι μεγάλη τιμή και χαρά που

εκλέχθηκα στη θέση αυτή, αλλά δεν

είμαι η πρώτη: το 1975, στο ξεκίνημά

του, το πανεπιστήμιο ευτύχησε να

έχει επικεφαλής για έναν χρόνο την

καθηγήτρια της Φιλοσοφικής Χριστίνα

Δεδούση. Σχεδόν μισό αιώνα μετά,

σε ένα μεγάλο πια πανεπιστήμιο,

με προβληματίζει που η εκλογή μιας

γυναίκας σχολιάζεται ακόμα ως κάτι

εξαιρετικό. Το πανεπιστήμιο είναι

μια κοινότητα με διαφορετικές

καταβολές, ποικίλες διαδρομές και

μεθόδους που προχωρά μπροστά για

το κοινό όφελος – στο πλαίσιο αυτό, χαίρομαι την εκλογή μου ως άνθρωπος. Η υπογράμμιση του φύλου

παραπέμπει σε ανισότητα, ενώ εγώ θα προέτασσα το τρίπτυχο «diversity - equity - inclusion», δηλαδή

έλλειψη διακρίσεων, ίσες ευκαιρίες και συμπερίληψη.

Αυτό δεν σημαίνει, βέβαια, πως δεν αναγνωρίζω ότι οι γυναίκες είναι συχνά δέσμιες των κοινωνικών

συνθηκών και αντιμετωπίζουν εμπόδια, ειδικά όταν διεκδικούν θέσεις εξουσίας. Ωστόσο, πολλές είναι οι επιτυχημένες και είναι σημαντικό να μην αντιμετωπίζονται ως εξαιρέσεις, γιατί αυτό συντείνει στην αναπαραγωγή στερεοτύπων.

Παρότι δεν κατάγομαι από τα Ιωάννινα, είμαι εγγεγραμμένη πολίτης εδώ, διότι αυτή είναι η πόλη μου

για περίπου τρεις δεκαετίες. Το εξαιρετικό φυσικό περιβάλλον με τη λίμνη και τους επιβλητικούς

ορεινούς όγκους παίζει σημαντικό ρόλο στην τοπική ταυτότητα, η οποία όμως προσδιορίζεται πρωτίστως από μακραίωνη παράδοση στα γράμματα και τις τέχνες. Όλοι ξέρουν πόσο σημαντική είναι η εθνική προσφορά των Ηπειρωτών ευεργετών που σε μεγάλο ποσοστό αφορά στον τομέα της παιδείας. Η πόλη έχει

κατακτήσει μια πολυπολιτισμικότητα. Γενικά, τα Ιωάννινα έχουν φυσιογνωμία πανεπιστημιούπολης της

Κεντρικής Ευρώπης, είναι όμορφα, ζωντανά και φιλόξενα. Οι περίπου 30.000 φοιτητές και φοιτήτριες επιδρούν καταλυτικά σε όλα τα επίπεδα της κοινωνίας και της οικονομίας. Η πραγματική δυναμική όμως έρχεται από πρωτοβουλίες που παίρνει το πανεπιστήμιο, από τη διάδραση με τους κοινωνικούς και παραγωγικούς φορείς. Πολύ σημαντική είναι η επιμορφωτική του δραστηριότητα και οι συνέργειες με εγχώριες και διεθνείς εταιρείες. Το πανεπιστήμιο είναι εκ θέσεως πνευματικός πυρήνας.

Όλοι γνωρίζουμε τη δύσκολη κατάσταση στην οποία βρίσκεται η τριτοβάθμια εκπαίδευση στην Ελλάδα σήμερα. Είναι ταυτόχρονα αδιαμφισβήτητο όμως ότι η διεθνής επιδραστικότητα των ελληνικών ΑΕΙ είναι πολύ υψηλή, όπως υψηλός είναι και ο αντίκτυπος της λειτουργίας τους στην ελληνική κοινωνία και στην ανάπτυξη. Το Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων αντιμετωπίζει προβλήματα όπως η υποχρηματοδότηση και η υποστελέχωση. Όμως η παρατεταμένη οικονομική κρίση προκαλεί κεντρομόλες δυνάμεις ανάπτυξης, γεγονός που ευνοεί τα μεγάλα αστικά κέντρα. Σε αυτό απαντάμε με ενίσχυση του στρατηγικού μας ρόλου στη Βορειοδυτική Ελλάδα, στα Βαλκάνια και στην Αδριατική. Το Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων έχει παράδοση στη διεξαγωγή έρευνας υψηλού επιπέδου, που το κατατάσσει σε διακεκριμένη θέση μεταξύ των ομολόγων του σε εσωτερικό και εξωτερικό. Η πολιτική της διάδρασης και των διεπιστημονικών συνεργασιών ενισχύει τη διαθεματικότητα και τροφοδοτεί την καινοτομία.

Η εκπαίδευση σε όλα τα επίπεδα τείνει να λάβει διεκπεραιωτικό χαρακτήρα. Είναι βέβαιο ότι αν δεν επενδυθούν κεφάλαια, ανθρώπινα και υλικά, στη δημόσια παιδεία, ένα σημαντικό μέρος του ενθουσιασμού

και της δυναμικής που έχει ανάγκη ο χώρος χάνεται ανεπιστρεπτί.

Το πανεπιστήμιο που θέλουμε να παραδώσουμε στην επόμενη γενιά είναι ανοιχτό, δημόσιο και δημοκρατικό, ενθαρρύνει και προστατεύει τον ελεύθερο λόγο και την απρόσκοπτη διάχυσή του.

Βασιλική Κασκάνη

ΙΔΙΟΚΤΗΤΡΙΑ ΤΟΥ ΘΡΥΛΙΚΟΥ ΜΠΟΥΓΑΤΣΑΔΙΚΟΥ SELECT

Ολόκληρη τη ζωή μου την έχω περάσει ανάμεσα στους τοίχους αυτού του μαγαζιού, απέναντι από το κτίριο της

ηρωικής 8ης Μεραρχίας. Δύο μεγάλα στρογγυλά χάλκινα ταψιά αποτελούν το σήμα-κατατεθέν του. Το ανοίξαμε με τον άνδρα μου το 1964. Εγώ ήμουν 17 κι εκείνος 24 ετών. Εκείνος είχε μάθει ήδη την τέχνη από το παλαιότερο μπουγατσάδικο των Ιωαννίνων, στο οποίο δούλευε πριν ανοίξουμε μαζί το Select. Ξέρεις, λοιπόν, τι σημαίνει να δουλεύεις συνεχώς από τα 17 σου και να μην έχεις λείψει ούτε μια μέρα; Καθημερινά έρχομαι

νωρίς το πρωί, κατά τις πεντέμισι, ετοιμάζω τα πάντα και μετά έρχομαι ξανά το απόγευμα και κάθομαι ως

αργά. Σήμερα ο σύζυγός μου δεν ασχολείται γιατί κουράστηκε, αλλά με βοηθούν η κόρη μου και ο γαμπρός μου.

Το μενού είναι συγκεκριμένο: σερβίρω μπουγάτσα αλμυρή, γλυκιά ή και ανάμεικτη, κουλουράκια (μικρά, στρογγυλά, καλαμποκίσια ψωμάκια) και σιροπιαστά γλυκά. Μπορείς είτε να τα πάρεις μαζί σου ή να τα απολαύσεις

στα τραπεζάκια μαζί με ένα ποτήρι παγωμένο νερό που φέρνω από τη βρύση της αυλής.

Οτιδήποτε φάει κάποιος εδώ μέσα είναι χειροποίητο και μαγειρεμένο πάντα με παραδοσιακό τρόπο και αγνά υλικά. Πι-

στεύω ότι αν θες να έχεις ένα καλό και φημισμένο μαγαζί, δεν πρέπει να κάνεις πειράματα. Εγώ δεν αλλάζω ποτέ τους προμηθευτές μου, ούτε την επιλογή των προϊόντων μου. Στο μαγαζί μου δεν υπάρχει καταψύκτης, γιατί όλα είναι στο χέρι και πάντα φρέσκα. Ζυμώνω κάθε πρωί το φύλλο της μπουγάτσας, η κρέμα φτιάχνεται από ντόπιο αγελαδινό γάλα, ενώ για την αλμυρή μπουγάτσα χρησιμοποιώ αποκλειστικά φέτα Δωδώνης.

Το μυστικό της επιτυχίας αυτού του μαγαζιού είναι η υπομονή. Δεν μαλώνω ποτέ με τους πελάτες, παρά τις παραξε-

νιές που ακούω πολλές φορές. Κάποτε είχε έρθει ένας τύπος και μου ζήτησε να του δώσω έξι μπουγάτσες μόνο γωνία.

Του εξήγησα ότι κάτι τέτοιο δεν μπορεί να γίνει κι αυτός κάλεσε την αστυνομία. Έκτοτε, πήρα την απόφαση να μην

τσακώνομαι και να απαντώ με καλοσύνη σε κάθε είδους συμπεριφορά

Στο μπουγατσάδικο αυτό έχουν φάει όλοι, και δημοσιογράφοι απ’ όλον τον κόσμο έχουν έρθει για να γράψουν για τις νοστιμιές που τρώνε. Ωστόσο, εμένα πάντα μου αρέσει να είμαι λιγομίλητη. Τους αφήνω να φωτογραφίζουν, αλλά σπάνια μιλάω. Κάθε απόγευμα μού αρέσει πολύ να διαβάζω τις εφημερίδες. Στα μικρά διαλείμματα που δεν έχω πελάτες πάντα διαβάζω. Με ξεκουράζει.

Κάποιοι πελάτες μας είναι πιστοί και κάθε φορά που θα έρθουν στα Γιάννενα μας επισκέπτονται. Αυτή η πόλη είναι η ομορφότερη όλων. Δεν θα την άλλαζα για κανένα λόγο. Κάθε γωνία έχει κάτι το ιδιαίτερο. Συνδυάζει τα πάντα. Από

τη μια η απίστευτη φυσική ομορφιά των τοπίων, η λίμνη με το υπέροχο νησάκι, και από την άλλη η εκπληκτική Παλιά

Πόλη με τα παλιά αρχοντικά. Σ’ αυτόν τον τόπο με την πλούσια ιστορία το Select αποτελεί κομμάτι της γευστικής

ιστορίας της Ηπείρου και όσο ζω όλοι θα με βρίσκουν κάθε μέρα πίσω απ’ αυτήν τη μεγάλη τζαμαρία, απέναντι από το

ρολόι, τρώγοντας τη γιαννιώτικη παραδοσιακή μπουγάτσα.

Αβέρωφ 2, Ιωάννινα

Pl�smata II

Γιώργος Σμύρης

ΑΝΑΠΛΗΡΩΤΗΣ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΚΑΙ ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΤΟΥ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗΣ ΤΟΥ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ

ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ

Τα Ιωάννινα είναι η γενέθλια πόλη μου. Η διαρκής έρευνά μου στην πολεοδομική και αρχιτεκτονική της ιστορία

την καθιστούν αντικείμενο επιστημονικής βασάνου που αποδίδει καρπούς με τη συμμετοχή μου σε συλλογικά

όργανα. Είναι μια πόλη που πάνω στον καμβά της έχει αποτυπωθεί τόσο το ιστορικό της παρελθόν όσο και όλες

οι σύγχρονες θεωρήσεις των νεοελληνικών πόλεων· τόσο τα κοινωνικοπολιτικά γεγονότα όσο και όλες οι τάσεις

των αρχιτεκτονικών φαινομένων της εποχής μας.

Ως άνθρωπος της Ιστορίας, κάθε μου βήμα μοιραία έχει να κάνει όχι με τη στυγνή επιστημονική έννοια αλλά με τη διαρκή αλληλοτροφοδότηση με την παράδοση της πόλης που γνωρίζω ικανοποιητικά. Εννοώ ότι πάντα στο μυαλό μου έρχεται το βιωματικό στοιχείο, ο λόγος για το καθετί, τα πρόσωπα που μου έχουν εντυπωθεί και κυρίως ο ορθολογισμός της επιστήμης μου. Ξέρετε τι ωραία αισθάνεται κάθε δημότης όταν αυτά συμπλέκονται με την πραγματικότητα που ορθώνεται μπροστά του; Οι σκέψεις μου, φυσικά, τροφοδοτούνται καθημερινά με νέα στοιχεία. Πόσο λίγα ξέρω τελικά; Αυτή είναι η σκέψη μου.

Όπως φαίνεται αμέσως στην πόλη, το οθωμανικό παρελθόν είναι εμφανές

– ας μην ξεχνάμε ότι αποτελεί πόλη της ελληνικής επικράτειας από το 1913. Μεγάλωσα, όπως και πολλοί άλλοι συμπολίτες μου, με την εικόνα των τζαμιών, του κάστρου και πλήθος άλλων χαρακτηριστικών εκείνης της εποχής. Κουζίνα, τραγούδια, ντοπιολαλιά με πολλά εκφυλισμένα στοιχεία οθωμανικής προέλευσης που καθιστούν το παρόν ιδιαίτερα γόνιμο και συμβάλλουν στη σημερινή εικόνα της πόλης. Αυτό, φυσικά, σχετίζεται με διάφορους παράγοντες που συνδέονται άμεσα με την «ανάπτυξη» της περιοχής. Η μακρά μου θητεία στο υπουργείο Πολιτισμού και συγκεκριμένα

σε υπηρεσία που κατά τον νόμο ήταν υπεύθυνη για το αρχιτεκτονικό απόθεμα της οθωμανικής περιόδου, δηλαδή από το

1430 και μετά, με έφερε σε άμεση επαφή με το αντικείμενο. Η γνώση της τοπικής ιστορίας σε όλο το βάθος της ήταν

απαραίτητη για τη δουλειά μου. Αυτό στη συνέχεια εξελίχθηκε σε επιστημονικό λόγο και ασχολήθηκα ιδιαίτερα με αυτό. Σχεδίασα, μελέτησα, συνέβαλα στην αποκατάσταση πλήθους μνημείων. Ξεκίνησα από την πόλη των Ιωαννίνων και συνέχισα σε όλη την Ήπειρο και μετά στην Αιτωλοακαρνανία. Αργότερα τα επιστημονικά μου ενδιαφέροντα επεκτάθηκαν και στις γειτονικές χώρες. Έτσι, ήρθα σε επαφή όχι μόνο με κτίρια θρησκευτικής χρήσης αλλά και με στρατιωτικής, με έργα υποδομής, γεφύρια, δρόμους, νεκροταφεία, αστικά και αγροτικά σπίτια και εγκαταστάσεις και πολλά άλλα –

ανακάλυψα έναν πραγματικό θησαυρό. Τελικά η διδακτορική μου διατριβή επικεντρώθηκε στα οχυρά των Ιωαννίνων την περίοδο του Αλή Πασά.

Κατερίνη Λιάμπη

ΠΡΟΕΔΡΟΣ

Τα Ιωάννινα είναι η πόλη-ιδαλγός της παιδείας, των γραμμάτων, των τεχνών και καλλιτεχνημάτων με μακρά ιστορία,

που η αφετηρία της ανάγεται στη βυζαντινή περίοδο, και πιο πίσω ακόμη, στις εποχές της ελληνικής και ρωμαϊκής

αρχαιότητας, όταν κατοικούνταν η ευρύτερη περιοχή της. Υψηλές προσωπικότητες έδρασαν σε αυτή την πόλη κατά την

οθωμανοκρατία ως λόγιοι, εκπαιδευτικοί ή γιατροί κ.ά., αργότερα αρκετοί ως συμβουλάτορες του Αλή Πασά, επίσης

αγωνιστές που λαχτάρησαν την ελευθερία, κι αυτή κατακτήθηκε

το 1913. Τεράστια είναι η συμβολή του πανεπιστημίου μας που

ιδρύθηκε με αγώνα Γιαννιωτών και υπηρετεί εξαιρετικά τις

επιστήμες παραπάνω από μισό αιώνα τώρα, ενώ συνάμα η προσφορά του

στη γιαννιώτικη κοινωνία είναι ανεκτίμητη. Σημαντική είναι και

η συνύπαρξη με την ακμαία κοινότητα των Εβραίων που αποτελούσαν

και –μετά τη λαίλαπα του ναζισμού, που σάρωσε τα εκλεκτά παιδιά

της– εξακολουθούν να αποτελούν κύτταρο ζωογόνο για την πόλη.

Η Εταιρεία Ηπειρωτικών Μελετών (ΕΗΜ), σωματείο μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα, πνευματικού και κοινωφελούς σκοπού, ιδρύθηκε το 1953 με πρωτεργάτες τον αείμνηστο Κώστα Φρόντζο, μια σημαντική προσωπικότητα, και πνευματικούς ανθρώπους της εποχής που τους συνεπήρε το όραμα της πνευματικής αναγέννησης της Ηπείρου και της πρωτεύουσάς της μετά την περίοδο του πολέμου. Ως πρόεδρός της επελέγη ομόθυμα από τα ιδρυτικά μέλη ο Κώστας Φρόντζος, νομικός, οραματιστής, με επικοινωνιακό χάρισμα, επιβλητικός και με ηγετική ικμάδα. Υπήρξε, επίσης, ιδρυτής του Ιδρύματος Μελετών Ιονίου και Αδριατικού Χώρου (ΙΜΙΑΧ), θυγατρικού της ΕΗΜ. Από το 1964 η εταιρεία μας στεγάζεται στο μέγαρό της στο κέντρο των Ιωαννίνων, όπου είναι εγκατεστημένα τα γραφεία της. Οι εσωτερικοί χώροι διαμορφώθηκαν κατά το πρότυπο της ηπειρωτικής παράδοσης. Η ΕΗΜ αποτελεί εστία πολιτισμού για τα Ιωάννινα, την Ήπειρο και τη ΒΔ Ελλάδα, έξοχο βήμα πνευματικής και καλλιτεχνικής καλλιέργειας. Εκεί γίνονται διαλέξεις από Ηπειρώτες και ξένες επιφανείς προσωπικότητες της επιστήμης

και των γραμμάτων, συνέδρια, ημερίδες και εκθέσεις, μουσικές εκδηλώσεις και θεατρικές παραστάσεις. Επίσης έχει

έντονη εκδοτική δραστηριότητα: εκδίδει ετησίως το επιστημονικό περιοδικό «Ηπειρωτικό Ημερολόγιο», μονογραφίες, καταλόγους εκθέσεων κ.ά. Η ΕΗΜ διαθέτει και υπαίθριο θέατρο που κατασκευάστηκε το 1964 και έκτοτε χρησιμοποιείται

κατά την καλοκαιρινή περίοδο σχεδόν καθημερινά για καλλιτεχνικές και πνευματικές εκδηλώσεις.

Εταιρεία Ηπειρωτικών Μελετών, Παρασκευοπούλου 4, Ιωάννινα

Γιώργος Βράνος

ΙΔΙΟΚΤΗΤΗΣ ΤΟΥ BEATNIK

Γεννήθηκα το 1974 και μετά τα δέκα μου χρόνια έζησα στα

Γιάννενα. Ο πατέρας μου, βλέπεις, ήταν δασικός, έπαιρνε

συνεχώς μεταθέσεις από εδώ και από εκεί, και κάποια στιγμή

καταλήξαμε εδώ πάνω. Διατηρούσα πάντοτε μια σχέση και με

την Αθήνα, αλλά η βάση μας πάντα ήταν εδώ. Η σχέση μου με

τη μουσική ξεκίνησε όταν ήμουν παιδί και ακόμα ζούσαμε

στους Μολάους Λακωνίας, όπου απέκτησα την πρώτη μου επαφή με

μουσικό όργανο, μια τρομπέτα. Ύστερα, στην εφηβεία, έπιασα

στα χέρια μου κι άλλα όργανα, αυτήν τη φορά κυρίως έγχορδα, παίζοντας μπάσο και κιθάρα σε διάφορες εφηβικές μπάντες.

Η ιστορία του Beatnik ξεκινάει το 2005 και η βασική μου

επιρροή για τον χώρο είναι το ίδιο το Beatnik, γιατί μικρός

είχα διαβάσει Κέρουακ και μου άρεσε πολύ αυτό που πρεσβεύει

αυτή η γενιά. Αυτές είναι, λοιπόν, οι βασικές επιρροές για

το όνομα, ωστόσο το μπαρ δεν είναι μονάχα ένα όνομα, είναι

φυσικά και οι μουσικές που ακούγαμε, από το πανκ μέχρι το new wave και από το ροκ μέχρι το indie. Στην πορεία, το ένα πράγμα έφερε το άλλο. Πρώτα άνοιξα το μπαρ, ύστερα

κάποια στιγμή σταμάτησα να πίνω. Είχα πλέον χρόνο να ασχοληθώ με νέα πράγματα, να μάθω κάτι καινούργιο. Πάντοτε

με συνάρπαζε η διαδικασία της κατασκευής μουσικών οργάνων και κάπως έτσι ξεκίνησα να μαθαίνω περισσότερα. Λίγο

αργότερα πήρα τον δίπλα χώρο του καταστήματος και τον μετέτρεψα σε εργαστήριο.

Υπήρχαν από την αρχή χώροι όπου μπορούσαμε να καταπιανόμαστε με τη μουσική μας – πλέον έχει φτιαχτεί και στουντιάκι ηχογράφησης. Ουσιαστικά, το Beatnik είναι κάτι που φανταζόμουν κι εγώ ο ίδιος όταν ήμουν 18 ετών, κάπως σαν το «παιδικό δωμάτιο των ονείρων μου», όπου έχω συγκεντρωμένα όλα όσα με ενδιέφεραν. Εκεί οι νέοι

άνθρωποι της πόλης μπορούν να κάνουν την πρόβα τους, να έχουν πρόσβαση σε ενδιαφέροντα βιβλία. Στο Beatnik

έχουμε χώρους για ηχογράφηση, τυπώνουμε μεταξοτυπίες ή μπλουζάκια για τα διάφορα συγκροτήματα, επισκευάζουμε

μουσικά όργανα. Είναι ένας πολυχώρος που καλύπτει πολλά πράγματα, κάτι που νιώθω πως έλειπε από την πόλη μας.

Η μουσική δεν σταματάει ποτέ, όπως προχωράει ακολουθούμε και εμείς. Βγαίνουν συνεχώς καινούργια πράγματα που

κάθε μέρα εντάσσονται στη ζωή μας. Η πόλη των Ιωαννίνων έχει τους φοιτητές της, που είναι νέοι άνθρωποι και

φέρνουν ασταμάτητα νέες ιδέες. Υπήρχε πάντοτε αυτό το πάντρεμα ιδεών και επιρροών, τα Γιάννενα είναι ένας τόπος πολυπολιτισμικός, με πλήθος επιρροών, μουσικών και όχι μόνο.

Ανεξαρτησίας 121, Ιωάννινα

Κωνσταντίνος Πέτσιος

ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΤΟΥ ΙΔΡΥΜΑΤΟΣ ΜΕΛΕΤΩΝ ΙΟΝΙΟΥ ΚΑΙ ΑΔΡΙΑΤΙΚΟΥ

ΧΩΡΟΥ, ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΤΗΣ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑΣ ΤΟΥ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ

Η δημιουργία του Ιδρύματος Μελετών Ιονίου και Αδριατικού Χώρου (ΙΜΙΑΧ) το 1976 αποτέλεσε την πραγμάτωση του οράματος του Κωνσταντίνου Φρόντζου για ένα ίδρυμα που θα αποσκοπούσε στην επιστημονική (ιστορική, εθνογραφική, λαογραφική, οικονομική) έρευνα του χώρου στο Ιόνιο και στην Αδριατική, στην έκδοση μελετών και μονογραφιών που σχετίζονται με την ηπειρωτική γραμματεία και στην εν γένει προβολή της ηπειρωτικής λογιοσύνης. Μέσα από τις πνευματικές εκδηλώσεις και τις εκδοτικές δραστηριότητες του ΙΜΙΑΧ επιδιώκουμε έναν διαπολιτισμικό διάλογο στον οποίο μετέχει ήδη η πόλη των Ιωαννίνων με τις επιμέρους εκφράσεις της, τους φιλέρευνους πολίτες, τους φοιτητές και τους μαθητές, καθώς και το σύνολο της επιστημονικής κοινότητας. Ο Κωνσταντίνος Φρόντζος εμπιστεύθηκε την οικία στην οποία διέμενε, την οικία Φρόντζου, στο ίδρυμα. Σύμφωνα με τη διαθήκη του, επιθυμία του ήταν να αποτελέσει ενιαίο σύνολο με το υφιστάμενο Λαογραφικό Μουσείο. Αποτελεί ένα σπάνιο δείγμα αρχιτεκτονικής

του Μεσοπολέμου με αξιοπρόσεκτο εσωτερικό διάκοσμο και αξιοσημείωτες συλλογές. Πρόθεση δική μου, καθώς και του Δ.Σ. του ιδρύματος, είναι, μετά την ανακαίνισή της με χορηγία της Βουλής των Ελλήνων και την προσωπική μέριμνα του προέδρου της κ. Κωνσταντίνου Τασούλα, να λειτουργήσει ως ένα πολιτιστικό κέντρο, ως ένας χώρος ιστορικής αυτοσυνειδησίας και συλλογικής μνήμης.

Στα Ιωάννινα εξακολουθούν να προσελκύουν το βλέμμα μου οι μικροί και αθέατοι δρόμοι που διασώζουν την πολιτιστική τους μνήμη. Χάρη στις πλουσιοπάροχες χορηγίες των Ηπειρωτών ευεργετών ιδρύθηκαν σχολές όπως αυτές του Επιφανίου, του Μαρούτζη, των Μπαλάνων και του Καπλάνη, οι οποίες παρείχαν υψηλό επίπεδο εκπαίδευσης. Το εμπόριο και η παιδεία συνέβαλαν καθοριστικά στη σμίλευση κοινωνικών νοοτροπιών που προσέδωσαν τα διακριτικά γνωρίσματα στην πόλη.

Pl�smata II

Όλγα Ζήση

ΧΟΡΕΥΤΡΙΑ, ΘΕΑΤΡΟΛΟΓΟΣ, ΙΔΙΟΚΤΗΤΡΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ

ΑΕΡΟΣΚΑΦΩΝ

Γεννήθηκα και μεγάλωσα στα Γιάννενα. Πήγα για σπουδές στη Νέα Υόρκη, όπου έμεινα

για περίπου σαράντα χρόνια, διδάσκοντας χορολογία και θεατρολογία στην τριτοβάθμια

εκπαίδευση και ελληνικό πολιτισμό στη δευτεροβάθμια, σε δημόσια λύκεια της ζώνης

ενδυνάμωσης του Χάρλεμ και του Μπρονξ. Παράλληλα, συμμετείχα σε αξιόλογες παραστάσεις

ως ηθοποιός και χορεύτρια στην Ελλάδα και στην Αμερική. Μου δόθηκε η τιμή να σκηνοθετήσω

σε πολλά ΔΗΠΕΘΕ ανά την Ελλάδα. Πιο πρόσφατη σκηνοθεσία μου είναι το έργο του Δ.

Βαρτζιώτη, Anacarbit - Ο Βιτγκενστάιν σε αντίλογο, στο ΔΗΠΕΘΕ Ιωαννίνων. Στη Νέα Υόρκη έχω δείξει σκηνοθετική δουλειά μου στο θέατρο La ΜaΜa καθώς και στο Theatre for the New City. Επέστρεψα στα Γιάννενα πριν από μερικά χρόνια για σοβαρούς οικογενειακούς λόγους και ανέλαβα το εκπαιδευτικό

κέντρο υπερελαφρών αεροσκαφών που διατηρούσε στην πόλη ο εκλιπών αδερφός μου. Τα Γιάννενα με τα γραφικά τοπία και

την πλούσια ιστορική κληρονομιά είναι για μένα οι ρίζες μου. Απέχει μισή ώρα από τα πιο όμορφα ορεινά τοπία και

άλλη τόση από τις πιο όμορφες παραλίες της Ηπείρου. Είναι τόσο πολλές οι πολιτιστικές εκδηλώσεις και οι άλλες

δραστηριότητες που προσφέρει η πόλη που αν υπήρχαν και οι προδιαγραφές για σταθερή εργασία θα ήταν η τέλεια πόλη

να ζήσουν και να δημιουργήσουν οι νέοι άνθρωποι. Αν θυμάμαι καλά, στην απογραφή του 2001 τα Γιάννενα είχαν τα

περισσότερα διδακτορικά στην Ελλάδα αναλογικά με τον πληθυσμό. Το πανεπιστήμιο είναι ένα σημείο αναφοράς, καθώς

οι φοιτητές δίνουν ζωή στην πόλη και στην οικονομία και γενικά περνάνε καλά. Σε κάποιον ξένο που θα ερχόταν για

επίσκεψη θα έδειχνα τη θέα από το σπίτι μου και πώς το σκούρο κυπαρισσί μπολιάζεται με τις αποχρώσεις του γκρι.

Μάνος Χρονάκης

ΙΔΙΟΚΤΗΤΗΣ ΤΟΥ EPIRUS DELI

Αν και έχω καταγωγή από την Κρήτη, ήρθα στα Ιωάννινα για να δραστηριοποιηθώ

επιχειρηματικά. Το 1992 ήρθα πρώτη φορά και το 1997 άνοιξα το εστιατόριο Ες

Αεί. Κατά καιρούς έχω ασχοληθεί με τον πρωτογενή τομέα και συγκεκριμένα με τα

αμπέλια, από τα οποία παράγω τσίπουρο, κρασί αλλά και προϊόντα από πετιμέζι. Η

δημιουργία του παντοπωλείου στηρίχθηκε στην ιδέα της προβολής της γαστρονομίας της

Ηπείρου. Συγκεντρώνουμε τα καλύτερα προϊόντα της περιοχής και, δίνοντας βάση στην αισθητική, ενισχύουμε τους παραγωγούς της ηπειρώτικης κοινωνίας και παράλληλα την τοπική οικονομία. Σκοπός μας είναι να έρθουν όλοι, κάτοικοι και επισκέπτες, και να γνωρίσουν τη γευστική μας ταυτότητα. Ουσιαστικά, να μυρίσουν, να δοκιμάσουν και να διεισδύσουν στις αμέτρητες γαστρονομικές επιλογές της Ηπείρου. Στα Γιάννενα μού

αρέσουν πολύ το ιστορικό κέντρο, η λίμνη, το Κάστρο και το νησί, ενώ με τις πεζοδρομήσεις που έχουν γίνει μπορείς

πλέον να κάνεις άνετα βόλτα. Όμορφη και ασφαλής πόλη αλλά και ένας ιδανικός τουριστικός προορισμός.

Παπαδόπουλου 5, Ιωάννινα

ΙΔΙΟΚΤΗΤΡΙΕΣ ΤΟΥ «ΣΠΙΤΙΟΥ ΤΗΣ ΤΕΧΝΗΣ»

Γιαννούλη

Είμαι η Ζωή Λισγαρά. Γεννήθηκα και μεγάλωσα στα Γιάννενα. Από παιδί είχα την ανάγκη να δημιουργώ και με τα χρόνια αυτή η ανάγκη εκφράστηκε μέσα από τον πηλό – από την πρώτη στιγμή ένιωσα μια σύνδεση με το απλό αυτό υλικό. Ασχολούμαι με τον πηλό, την πηλοπλαστική και την αγγειοπλαστική από το 2005, οπότε ξεκίνησα να παρακολουθώ μαθήματα κεραμικής./ Εγώ είμαι η Μαριάνθη Γιαννούλη. Γεννήθηκα στην Αθήνα, αλλά μεγάλωσα στα Γιάννενα. Ασχολούμαι με τη ζωγραφική και τις εικαστικές τέχνες από παιδί. Με την πάροδο των χρόνων και ύστερα από πολλά σεμινάρια, σπουδές και διάφορες δοκιμές, τα χρώματα και ο πηλός ήταν αυτά που με κέρδισαν. Κάπου κοντά στο 2010 συναντήθηκα με τη Ζωή, συνεργαστήκαμε σ’ ένα εικαστικό εργαστήρι.Τα χνότα μας ταίριαξαν κι έτσι τον Σεπτέμβρη του 2019 αποφασίσαμε να φτιάξουμε το δικό μας «σπίτι». Ουσιαστικά, νιώσαμε την ανάγκη να στεγάσουμε τα όνειρά μας για την τέχνη. Αναζητούσαμε έναν χώρο ανοιχτό, όπου θα μπορούσαμε να δημιουργούμε ελεύθερα εμείς αλλά και το κοινό. Ψάχναμε, επίσης, έναν χώρο να στεγάσει τα έργα μας, ώστε να μπορέσουν να προωθηθούν. Το «Σπίτι της τέχνης» είναι το δεύτερο σπίτι μας, ο χώρος έκφρασης αλλά και η παρέα μας. Εδώ θα έρθουμε για να σκεφτούμε, για να εκφραστούμε για να δουλέψουμε, να μιλήσουμε. Αγαπάμε πολύ τα Γιάννενα, τη λίμνη, το Κάστρο, το νησάκι, τα χωριά τριγύρω, τον τρόπο ζωής. Εδώ μεγαλώσαμε

και εδώ θέλουμε να μεγαλώσουν τα παιδιά μας. Μας αρέσει η αύρα που υπάρχει, αυτό το μυστήριο που πλανάται στα

στενά δρομάκια. Ακόμα και η υγρασία που υπάρχει πολλές φορές είναι πηγή δημιουργίας. Τα Γιάννενα, επίσης, είναι μια επαρχιακή πόλη που διαθέτει τα πάντα: πανεπιστήμιο, θέατρα, μουσική. Αυτό ενισχύει τη δημιουργικότητά μας

και συνοδεύεται από μια διαφορετική καθημερινότητα συγκριτικά με την Αθήνα. Είναι μια μικρή πόλη με λιγότερες

επιλογές αλλά πιο φυσιολογικούς ρυθμούς.

«Το σπίτι της τέχνης», καλλιτεχνική ομάδα - δημιουργικό εργαστήρι για παιδιά, Σαμουήλ 4, Ιωάννινα

Νίκος Σιούλας

ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΦΥΣΙΚΗΣ

Είμαι φυσικός και ασχολούμαι ερασιτεχνικά με την αστρονομία περισσότερο από δεκαπέντε

χρόνια. Έπειτα από σοβαρή ενασχόληση με τον τομέα των αστεροειδών και των κομητών

απέκτησα, έπειτα από αξιολόγηση, τον κωδικό Παρατηρητηρίου L02 από το Minor Planet Center, μια υπηρεσία που χρηματοδοτείται από τη NASA. Πλέον οι μετρήσεις του βοηθούν

στον καθορισμό της τροχιάς των σωμάτων αυτών. Συνεργάζομαι με διάφορα πανεπιστήμια,

τόσο στο εσωτερικό όσο και στο εξωτερικό. Η επισφράγιση όλων των προσπαθειών μου είναι

η συμμετοχή μου ως μέλους (του μοναδικού από

σύγχρονες αναπτυξιακές επιχειρήσεις. Τα τελευταία χρόνια όλο και περισσότεροι Έλληνες αλλά και ξένοι τουρίστες ανακαλύπτουν αυτά και στη συνέχεια ολόκληρη την Ήπειρο που έχει να τους προσφέρει μια ευρεία γκάμα δραστηριοτήτων.

Ιδιαίτερο κύρος προσδίδει στην πόλη και το πανεπιστήμιο. Σίγουρα υψηλών απαιτήσεων είναι και

η γαστρονομική πλευρά της. Αγαπώ κάθε γωνιά της, όμως έχω ιδιαίτερη αδυναμία στο Ιτς Καλέ, το

κάστρο, που αποτελεί ένα ζωντανό αρχαιολογικό μουσείο με απέραντη θέα στην πανέμορφη Παμβώτιδα

αλλά και στο μεγαλύτερο μέρος της πόλης. http://www.noakobservatory.gr/

Μίνα Παππά και Πέτρος Χριστακόπουλος

ΗΘΟΠΟΙΟΙ

Ονομάζομαι Πέτρος Χριστακόπουλος και είμαι φιλόλογος και ηθοποιός. Ως φοιτητής ασχολήθηκα

ερασιτεχνικά με το θέατρο. Με μάγεψε τόσο, που θέλησα να ασχοληθώ και επαγγελματικά. Τελειώνοντας

τη δραματική σχολή στην Αθήνα, επέλεξα να επιστρέψω στην πόλη μου και να επενδύσω στην τέχνη που

αγαπώ.

Είμαι η Μίνα Παππά και δηλώνω Γιαννιώτισσα, παρότι κατάγομαι από την Αθήνα. Μια εκδρομή των γονιών

μου στην πόλη ήταν αρκετή για να γίνει ο μόνιμος τόπος κατοικίας μας. Σπούδασα μουσική από μικρή, Φιλολογία στο Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων και πήγα σε δραματική σχολή στην Αθήνα. Έχοντας κοινό στόχο

τη δημιουργία ενός χώρου τέχνης και πολιτισμού που θα προσφέρει εκπαίδευση στην τέχνη του θεάτρου και θεατρικές

παραγωγές, αρχίσαμε να αναζητάμε τον χώρο που θα στέγαζε το όνειρό μας. Μια παλιά βιοτεχνία υφασμάτων, λοιπόν, μετατράπηκε μέσα σε ένα καλοκαίρι, με αμέριστη προσωπική εργασία και βοήθεια φίλων, σε ένα πλήρες θέατρο εκατό

θέσεων.

Τα Γιάννενα έχουν κάτι μαγικό, είναι μια πόλη που τα έχει όλα. Προσφέρει ποιότητα ζωής, ανανέωση μέσω του

τουρισμού και των φοιτητών και περιπέτεια. Γύρω της υπάρχουν όμορφες τοποθεσίες κάθε είδους που δίνουν έμπνευση

και σε κρατούν ζωντανό, σε επαφή με τη φύση. Είναι ένα ασφαλές καταφύγιο, μέσα σε αυτό μπορείς να υπάρχεις και

να δημιουργείς χωρίς να χάνεσαι στη μάζα, να δίνεις αξία στον διπλανό σου και να νοιάζεσαι για την κοινωνία.

Στη ζωή όλα είναι εύκολα και δύσκολα ταυτόχρονα. Στα εύκολα είναι ότι η καλή δουλειά γίνεται γνωστή άμεσα και η

προσωπική σχέση με το κοινό σε συντονίζει στον παλμό του. Στα δύσκολα ότι σπάνια ένας ηθοποιός επιλέγει ως βάση

την επαρχία, καθώς οι εναλλακτικές σε επίπεδο συνεργατών είναι ελάχιστες. Βέβαια, πιστεύουμε ότι τέχνη μπορείς

να κάνεις παντού, αρκεί να βρίσκεις τη δική σου διαδρομή. Και σημασία έχει να είσαι συνεπής και να αγωνίζεσαι.

«Ήταν μια φορά… “Μια φορά”», Χόρχε Μπουκάι / Σκηνοθεσία: Πέτρος Χριστακόπουλος / Θεατρική προσαρμογή:

Μίνα Παππά / Θέατρο Κύκλος, Αραβαντινού 14, Ιωάννινα

Soru

ΡΑΠΕΡ

Είμαι 23 ετών, κατάγομαι από τη Φλώρινα και μένω στα Γιάννενα τα τελευταία έξι χρόνια. Η μουσική που κάνω είναι κατά βάση ραπ, προσπαθώ όμως, όσο μπορώ, να περιλαμβάνω στα κομμάτια μου και στοιχεία από άλλα είδη, π.χ. πιο τραγουδιστά ρεφρέν. Είναι νέος ήχος, αλλά διατηρώ και στοιχεία της πιο κλασικής χιπ-χοπ κουλτούρας. Κυκλοφόρησα τον πρώτο προσωπικό μου δίσκο, το «9 Am», πριν από περίπου έναν χρόνο και διάφορα singles κατά τη διάρκεια του 2023. Τα Γιάννενα είναι μια ήρεμη πόλη με πολλή φυσική ομορφιά και πιστεύω ότι τη χαρακτηρίζει το γεγονός πως παρόλο που είναι επαρχιακή πόλη, προσφέρει όλα όσα χρειάζεται ένας άνθρωπος οποιασδήποτε ηλικίας για να ζήσει και να περάσει καλά. Μου αρέσουν οι βόλτες το καλοκαίρι στη λίμνη και οι έξοδοι με την παρέα μου στα τσιπουράδικα στο κέντρο. Σε κάποιον που δεν έχει ξαναέρθει στα Γιάννενα θα έδειχνα σίγουρα τη νυχτερινή ζωή στο κέντρο της πόλης, το νησάκι αλλά και τη θέα το βράδυ από τα Λιθαρίτσια.

Instagram: mike_soru

Λίζα Στοΐτση

ΓΛΥΠΤΡΙΑ

Σπουδάζω στην Καλών Τεχνών Ιωαννίνων και έχω επιλέξει ως κατεύθυνση τη γλυπτική. Με ενδιαφέρει

το γεγονός ότι ο βασικός προβληματισμός της γλυπτικής σχετίζεται με την έκφρασή της περισσότερο

στον χώρο παρά στον χρόνο. Βρίσκομαι στη φάση που έχω ένα σεντούκι και το γεμίζω με αναφορές, βλέποντας έτσι ποιες είναι οι εμμονές και οι ανησυχίες μου. Εξάλλου, το να δημιουργείς είναι σαν

να δίνεις μορφή στη μοίρα. Με ενδιαφέρει η τέχνη σε όλες τις μορφές της, μελλοντικά θα ήθελα να

ασχοληθώ και με τον κινηματογράφο. Ως φοιτήτρια είμαι αρκετά ικανοποιημένη με την πόλη, καθώς

έχει αρκετό νέο κόσμο, οι αποστάσεις είναι κοντινές και όλα είναι εύκολα προσβάσιμα. Είναι πράγματι μια όμορφη πόλη και ατμοσφαιρική. Με γοητεύει το ότι το περίγραμμα της πόλης αποτελείται

από βουνά και συχνά, σε συνδυασμό με την ομίχλη, δημιουργείται κάτι αισθαντικό. Ένα από τα μέρη

που θα έδειχνα σε κάποιον, εκτός από τη λίμνη και το νησάκι, είναι το Σπήλαιο του Περάματος.

Γιώργος Μάνος

ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΣ, BMX FLATLAND

Ονομάζομαι Γιώργος Μάνος, είμαι αναβάτης, ζω και εργάζομαι ως εκπαιδευτικός στα

Γιάννενα τα τελευταία δεκαεννιά χρόνια. Απώτερος στόχος μου, η δημιουργία μιας εικόνας

που θα κεντρίσει όποιον τη δει. Εκτός από το BMX, έχω πτυχίο Φιλολογίας, μεταπτυχιακό

στη Φιλοσοφία και σύντομα θα είμαι διδάκτωρ Φιλοσοφίας. Υπάρχει ένα μυστήριο στην

ατμόσφαιρα των Ιωαννίνων, το τοπίο είναι συχνά ομιχλώδες ακόμη και τώρα, στα μέσα

Ιουνίου! Ο καιρός και το γεωγραφικό τους ανάγλυφο επηρεάζουν την ψυχοσύνθεση των

ανθρώπων. Ο χρόνος έχει σταματήσει σ’ αυτή την πόλη. Μου αρέσει που τα Γιάννενα ως πόλη

δεν εμπίπτουν στην κλασική εικόνα που έχει κάποιος για την Ελλάδα:

Pl�smata II

Ευάγγελος Ευθυμίου και Αντώνης Γιαννόπουλος

TEETOTUM GAME STUDIOS

Είμαστε ο Ευάγγελος Ευθυμίου και ο Αντώνης Γιαννόπουλος, ιδιοκτήτες της Teetotum Game Studios. Το Teetotum είναι

ένα αρχαίο ρωμαϊκό παιχνίδι στο στυλ της σβούρας και από αυτό εμπνευστήκαμε την ονομασία Teetotum Game Studios. Η εταιρεία ιδρύθηκε το 2021 με στόχο να φέρει περισσότερη χαρά και ευτυχία στον κόσμο, δημιουργώντας εμπνευσμένα επιτραπέζια παιχνίδια. Το «Age of Rome» είναι το πρώτο της επιτραπέζιο

παιχνίδι. Διαδραματίζεται στη Ρώμη το 44 π.Χ., ακριβώς μετά τη δολοφονία του Ιούλιου Καίσαρα, και

είναι ένα παιχνίδι στρατηγικής και διοίκησης. Αυτή την περίοδο βρίσκεται στο στάδιο της παραγωγής

και αναμένεται να είναι έτοιμο να βγει στην αγορά τον ερχόμενο Σεπτέμβριο. Παράλληλα, ετοιμάζουμε

το επόμενο επιτραπέζιό μας, το «Restart». Σε αυτό κάθε παίχτης γίνεται ταξιδιώτης στον χρόνο που

έρχεται από ένα ζοφερό μέλλον με σκοπό να το αποτρέψει να συμβεί. Π.χ. καλείται να αντιμετωπίσει

μια θανατηφόρα πανδημία ή μια παγκόσμια έλλειψη νερού ή ίσως ακόμα και μια επίθεση από cyber

zombies. Αυτό που κάνει τα Γιάννενα μοναδικά είναι οι άνθρωποί τους. Κανένας από τους δυο μας δεν

είναι Γιαννιώτης αλλά ζούμε στα Γιάννενα πάνω από δεκαπέντε χρόνια. Αυτό που μας κράτησε στην

πόλη είναι οι άνθρωποί της. Ήρθαμε νέοι εδώ και μεγαλώνουμε και ωριμάζουμε μέσα σε αυτή την πόλη

που αγκαλιάζει τους νέους και τους κάνει να θέλουν να μείνουν εδώ. Τα αγαπημένα μας σημεία είναι, φυσικά, η λίμνη και το κάστρο. Παρ’ όλα αυτά, τα Γιάννενα είναι πολύ περισσότερα πράγματα. Είναι ένα σταυροδρόμι πολιτισμών. Σε έναν ξένο που θα ερχόταν εδώ θα πρότεινα να περπατήσει στα στενά για να μυρίσει όλες τις εποχές

της πόλης, από την αρχαία ιστορία, το Βυζάντιο μέχρι και τα χρόνια του Αλή Πασά. Το νησάκι, τα τζαμιά της πόλης,

το Σπήλαιο Περάματος και το Μουσείο Αργυροτεχνίας είναι κάποια σημεία που σίγουρα πρέπει να επισκεφτεί κάποιος. teetotumgames.com

Παναγιώτης Μπιτχαβάς

ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΑΣ, ΣΧΕΔΙΑΣΤΗΣ ΜΟΔΑΣ

Κάνω πολλά πράγματα παράλληλα, έχω μια τεχνική εταιρεία με τον αδελφό μου, όπου

δουλεύουμε ως εργολάβοι δημόσιων έργων κυρίως, αλλά αναλαμβάνουμε και ιδιωτικά πρότζεκτ, συνεργάζομαι με το Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων

για τη δημιουργία ενός ρομποτικού γαντιού, αλλά πάντα η μεγάλη μου αγάπη ήταν η μόδα! Έτσι, όσο σπούδαζα στην Αρχιτεκτονική, ολοκλήρωσα τον κύκλο σπουδών μου και στη μόδα, στη συνέχεια έκανα την πρακτική μου στο ατελιέ του Βασίλη Ζούλια στην Αθήνα, αλλά, επειδή εκεί τα πράγματα είναι πιο δύσκολα οικονομικά και μετά τον Covid έχει ανέβει πολύ και η έννοια του remote working, επέλεξα να επιστρέψω στην πόλη μου, που την αγαπώ και θεωρώ ότι έχει τις δυνατότητες να αναπτυχθεί. Η λίμνη, το νησάκι της, που είναι από τα ελάχιστα σε όλη την Ευρώπη που κατοικούνται, ο συνδυασμός παράδοσης και ζωντάνιας καθώς και η υπέροχη φύση που αγκαλιάζει ένα αστικό κατά τ’ άλλα περιβάλλον σού παρέχουν ό,τι μπορεί να ψάχνεις σε μια σύγχρονη πόλη, επιλογές αλλά και πιο χαλαρούς ρυθμούς που δεν θα βρεις σε μια μεγαλύτερη πόλη. Το πρώτο πράγμα που δείχνω πάντα στην πόλη είναι η λίμνη από άκρη σε άκρη, αλλά και σε διαφορετικές ώρες, εποχές κ.λπ. Τα χρώματα, τα πλάσματα που ζουν σε αυτήν, η ηρεμία, η ιστορία της, όλα είναι μαγικά. Είναι υπέροχα επίσης να τη βλέπεις από ψηλά, από χωριά και μαγαζιά απέναντι, στο βουνό. Αγαπημένο μου είναι η Κουκουβάγια στους Λιγκιάδες! Επίσης, πάντα προτείνω επίσκεψη στα μοναστήρια στο νησάκι. Ειδικά στη Μονή Φιλανθρωπηνών μπορείς να δεις μοναδικές αγιογραφίες αρχαίων φιλοσόφων, πράγμα μοναδικό για χριστιανικό

ναό! Επίσης, προτείνω μια βόλτα στο νέο Μουσείο Αργυροτεχνίας μέσα στο κάστρο αλλά και στον Μώλο, όπου η καντίνα

FooFoo έχει το καλύτερο μπέργκερ ever!

https://www.behance.net/gallery/116063903/FASHION-PORTFOLIO-Panagiotis-Mpitxavas

Κύνθια και Αλκυόνη Κωστή

MAZI CONCEPT

Είμαστε δυο αδελφές από τα Γιάννενα, γεννημένες και οι δύο στα ’90s, η Κύνθια και η Αλκυόνη Κωστή. Το MAZI CONCEPT

ξεκίνησε κυρίως από την αγάπη μας για τα αρωματικά κεριά. Η βασική μας απασχόληση είναι άλλη, καθώς

έχουμε το δικό μας λογιστικό γραφείο στο κέντρο των Ιωαννίνων. Η ιδέα του ΜΑΖΙ ήρθε ξαφνικά και κάπως

σαν αναγκαιότητα. Ξεκίνησε ως χόμπι, φτιάχνοντας κεριά στις κουζίνες των σπιτιών μας. Όλα μας τα υλικά

είναι eco-friendly και non-toxic, από τα φιτίλια και τα αρώματα των κεριών μέχρι το ίδιο το κερί που

είναι 100% φυσικό κερί σόγιας. Non toxic και vegan είναι επίσης και το υλικό από το οποίο φτιάχνουμε όλα

τα homewares μας. Τα Γιάννενα είναι μια πόλη που αγαπάμε πολύ. Πλέον είναι σύγχρονη και ζωντανή, χωρίς

όμως ποτέ να χάνει την παράδοση και τον χαρακτήρα της. Ιδιαίτερη είναι η φυσική της ομορφιά αλλά και οι

γαστρονομικές επιλογές της, που τα τελευταία χρόνια έχουν γίνει πολλές και εξαιρετικές!

www.maziconcept.gr / Instagram: mazi_concept

Δημήτριος Γεωρβασίλης

IN-LINE SKATER

Είμαι 27 ετών και τα τελευταία χρόνια ασχολούμαι με το in-line skating (πατίνια, ρόλερ). Με

έμπνευση από το σκι, ήθελα να βρω ένα παρόμοιο άθλημα που θα μου πρόσφερε τα ίδια συναισθήματα

καθ’ όλη την διάρκεια του χρόνου, οπουδήποτε και αν βρισκόμουν. Πλέον τα πατίνια αποτελούν αναπόσπαστο κομμάτι της καθημερινότητάς μου. Μετακινούμαι, κάνω τις δουλειές μου και, εννοείται, αθλούμαι με αυτά. Σύντομα θα δημιουργήσω την πρώτη σχολή ρόλερ στην πόλη με σκοπό να μεταδώσω την αγάπη μου για το άθλημα, να μυήσω όσο περισσότερο κόσμο γίνεται σε αυτό αλλά ταυτόχρονα να μπορώ να ζω κάνοντας ό,τι αγαπώ! Μερικά από τα αγαπημένα μου σημεία στην πόλη είναι το κάστρο, το νησάκι, τα τσιπουράδικα δίπλα στη λίμνη και, φυσικά, το skatepark!

Ιnstagram: mimisgeor

En-Stigma

FOLK METAL GROUP

Oι En-Stigma (Αίγλη, Βονιφάτιος, Δημήτρης, Διονύσης, Ηλίας, Χρήστος) είναι ένα folk metal συγκρότημα με έδρα τα Ιωάννινα. Στόχος μας είναι να ανακαλύπτουμε μουσικούς πολιτισμούς και να τους παντρεύουμε με τη metal μουσική.

Η μπάντα μας αποτελείται από δύο μπουζούκια –το ένα χρησιμοποιεί distortion και το δεύτερο παίζει παραδοσιακά–,

μία φωνή, μπάσο, μπεντίρ και ντραμς. Συχνά πειραματιζόμαστε και με άλλα όργανα, όπως το φλάουτο και ο μπαγλαμάς.

Είμαστε πολύ τυχεροί που η έδρα μας είναι τα Ιωάννινα, καθώς μιλάμε για μια πόλη με τεράστιο καλλιτεχνικό

ενδιαφέρον. Η μουσική σκηνή, ειδικά της rock-metal, σε συνδυασμό με τους φοιτητές, οι οποίοι πάντα εισάγουν νέες εικόνες, ιδέες και εμπειρίες στις πόλεις όπου σπουδάζουν, έχουν δώσει νέα πνοή στο πολιτικό

αλλά και κοινωνικό γίγνεσθαι της πόλης. Υπάρχουν επιλογές για κάθε είδους διασκέδαση, διάφορες δράσεις

για ψυχαγωγία και, φυσικά, μια αρκετά καλή αγορά εργασίας. Πέρα από την ψυχαγωγία και τη διασκέδαση που

μας προσφέρει η πόλη, εμείς αγαπάμε τα Γιάννενα αρχικά για το καλό φαγητό, για την εύκολη πρόσβαση που

δίνουν σε βουνό και θάλασσα. Αν έρθετε, επιβάλλεται να επισκεφθείτε το κάστρο, το νησάκι, το Μέτσοβο, τα Ζαγοροχώρια και, φυσικά, το Αρχαίο Θέατρο της Δωδώνης. https://www.facebook.com/enstigmaband

https://instagram.com/en_stigma

https://en-stigma.bandcamp.com/ https://www.youtube.com/@Gragonith1

Felony Case

HARD ROCK GROUP

Είμαστε η Ασημίνα Τσαμπαλά, ο Γιώργος Γούσιας, ο Αντώνης Αδάμ, ο Βαγγέλης Γούλας και ο Γιώργος

Μανίκας, δηλαδή οι Felony Case, μια hard rock μπάντα από τα Ιωάννινα. Ο ήχος μας μπορεί να

χαρακτηριστεί ως κλασικός hard rock με blues στοιχεία, αλλά με μια πιο σύγχρονη προσέγγιση

και γυναικεία φωνητικά. Η μπάντα ιδρύθηκε το 2015 και μέχρι στιγμής έχουμε κυκλοφορήσει δύο

EP. Έχουμε κάνει πολλές live εμφανίσεις τόσο σε φεστιβάλ όσο και σε μαγαζιά εδώ αλλά και σε

άλλες πόλεις της Ηπείρου και της Θεσσαλονίκης. Αυτήν τη στιγμή ετοιμάζουμε την καινούργια μας

κυκλοφορία, ένα LP που πιθανότατα θα κυκλοφορήσει το φθινόπωρο του 2024. Αν κάποιος θέλει να επισκεφθεί τα Γιάννενα θα του προτείναμε να έρθει στις αρχές του Σεπτέμβρη, που ίσως είναι η

πιο ωραία εποχή για την περιοχή. Σίγουρα τότε θα είχε την ευκαιρία να παρακολουθήσει αρκετά ροκ

φεστιβάλ, με πιο σημαντικό το Castle Rock, στο οποίο συμμετέχουν σημαντικά ονόματα του είδους

τόσο από το εξωτερικό όσο και από την υπόλοιπη Ελλάδα, φυσικά και από τα Γιάννενα. www.felonycase.eu

Instagram: https://www.instagram.com/felonycase_band

YouTube: felonycase_band

PALAIO

ΡΑΠΕΡ

Είμαι ο Λευτέρης ή αλλιώς PALAIO, γεννήθηκα και ζω στη πόλη των Ιωαννίνων, είμαι 20 χρονών και

ασχολούμαι με τη ραπ μουσική από τις αρχές του Γυμνασίου, κάπου τότε κόλλησα το μικρόβιο. Η

μουσική για μένα δεν είναι κάτι που κάνεις μέσα στη μέρα απλώς για να γεμίσεις τον χρόνο σου, είναι ένας τρόπος έκφρασης συναισθημάτων και σκέψεων που καταφέρνει ταυτόχρονα να σε βάζει στον

κόσμο που κάθε καλλιτέχνης έχει χτίσει. Παράλληλα, είναι η ενέργεια που παίρνω για να συνεχίσω να κάνω ό,τι κάνω. Αυτήν τη στιγμή ετοιμάζω κάποια κομμάτια σε συνεργασία με την 1DB RECORDS, όπως επίσης κι έναν δίσκο με τον Soru, που ανυπομονούμε να βγει. Ένας νέος άνθρωπος που έχει όνειρα και θέλει να εξελιχθεί θα δυσκολευτεί στα Γιάννενα, διότι τις ευκαιρίες πρέπει να τις φτιάξει σχεδόν μόνος του, οπότε, αν αποφασίσεις να δημιουργήσεις κάτι σε αυτή την πόλη, πρέπει να γνωρίζεις πως οι ευκαιρίες είναι λίγες και σε περιορισμένους τομείς. Πρέπει να είσαι έτοιμος να δημιουργήσεις πράγματα από το απόλυτο μηδέν. Αλλά η ποιότητα ζωής είναι πάρα πολύ καλή. Σε

κάποιον ξένο στην πόλη θα έδειχνα την καντίνα της «Βρωμιάρας», ένα μέρος όπου μπορείς να πάρεις

δυνατές γεύσεις προτού συνεχίσεις τη βόλτα σου.

Instagram: leyterhs_palaio

https://open.spotify.com/artist/2kbagOGwnbkgXb1MtVZtt8?si=VhBi10OCQ7qV343ugJSo8Q

https://youtube.com/@palaio2846

Απόστολος Νάτσης

ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΤΙΚΟΣ ΨΥΧΟΛΟΓΟΣ

Είμαι ο Απόστολος Νάτσης, 28 ετών, συμβουλευτικός ψυχολόγος και επίδοξος συγγραφέας. Τελειώνω τις μεταπτυχιακές

μου σπουδές και αναζητώ με αγωνία το επόμενο ακαδημαϊκό μου βήμα. Εργάζομαι τους τελευταίους μήνες στον

χώρο της ψυχοθεραπείας, παρακολουθώντας θεραπευτικά άτομα που αναζητούν εξειδικευμένη βοήθεια. Ένας

από τους βασικότερους λόγους που επέλεξα να επιστρέψω στα Γιάννενα είναι ότι προσφέρουν ποιότητα ζωής: κοντινές αποστάσεις, εύκολη πρόσβαση σε παροχές και υπηρεσίες. Επιπλέον, είναι εξαιρετική πόλη για τους φοιτητές: μεγάλη πανεπιστημιούπολη με αρκετές επιλογές ώστε να ζήσει κάποιος όμορφα φοιτητικά χρόνια. Αν ερχόταν κάποιος αυτή την περίοδο στην πόλη μας, σίγουρα θα του έδειχνα τη μαγευτική έκθεση «Plasmata II»

που βρίσκεται κατά μήκος του παραλίμνιου χώρου και βασίζεται στην τεχνητή νοημοσύνη. Εν συνεχεία, θα τον

ξεναγούσα στο εσωτερικό του κάστρου για να του δείξω την ακρόπολή του, το λεγόμενο Ιτς Καλέ. Θα επέλεγα

να πιούμε έναν καφέ κάτω από έναν μεγάλο πλάτανο σε κάποια από τα πολλά μαγαζιά που βρίσκονται γύρω από

λίμνη, και κατά το μεσημέρι θα εξορμούσαμε σε έναν παραδοσιακό οικισμό για να γευτούμε τοπικές γεύσεις

ποιοτικά, πεπαλαιωμένα τσίπουρα!

Pl�smata II

Μελίνα Ράπτη

ΦΟΙΤΗΤΡΙΑ ΦΙΛΟΣΟΦΙΚΗΣ, SECOND HAND ΡΟΥΧΑ

Είμαι 20 χρονών, γεννήθηκα και ζω στο Κάστρο των Ιωαννίνων, που μαζί με την παλιά αγορά και

τη λίμνη αποτελούν το ιστορικό κέντρο της πόλης. Είμαι στο δεύτερο έτος της Φιλοσοφικής εδώ

και παράλληλα έχω δημιουργήσει ένα ιντερνετικό κατάστημα με vintage και second hand ρούχα και αντικείμενα. Με τα vintage και μεταχειρισμένα ρούχα οι άνθρωποι μπορούν να συμμετέχουν στη

μόδα χωρίς να ξοδεύουν πολλά χρήματα, να συμβάλουν στην υποβάθμιση του περιβάλλοντος και στην

εργασιακή εκμετάλλευση. Ένας νέος άνθρωπος αισθάνεται ασφάλεια στην πόλη, μπορεί να κυκλοφορήσει

ελεύθερα οποιαδήποτε ώρα της ημέρας και να διασκεδάσει με τον κόσμο που μαζεύεται σε πάρκα και

πλατείες. Είναι εύκολο να κάνει γνωριμίες και φιλίες μέσω δραστηριοτήτων στις οποίες μπορεί να

συμμετέχει: θεατρικές ομάδες, μουσικές σχολές, εικαστικά εργαστήρια, χορευτικές ομάδες. Τους καλοκαιρινούς μήνες γίνονται πάντα πολλά πάρτι σε εξωτερικούς χώρους, συναυλίες, παραστάσεις.

Instagram: blahblah_thrift

Πέτρος Νασιάκος

ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΑΣ, DESIGNER

Είμαι ο Πέτρος, 23 χρονών, τελειόφοιτος φοιτητής Αρχιτεκτονικής με πάθος για το design. Ξεκίνησα να ασχολούμαι με το graphic design τα πρώτα φοιτητικά μου χρόνια και μέχρι τώρα έχω αναλάβει δουλειές ως art director, fashion designer, photo και video director κ.λπ. Η ζωή ενός designer έχει πολλή πλάκα, βρίσκεις χαρά

στα μικρά, καθημερινά πράγματα, δεν θα αρκεστείς ποτέ σε κάτι έτοιμο, θα το αλλάξεις και θα το φέρεις στα μέτρα σου. Βλέπεις τον κόσμο μέσα από την τέχνη και το αντίθετο. Τον τελευταίο καιρό

έχω ξεκινήσει τον σχεδιασμό και τη δημιουργία δικών μου αντικειμένων· το Imperfect (κόσμημα) και το Holy Athens (πινακίδα δρόμου εσωτερικού χώρου) είναι τα πρώτα δύο και για τον σχεδιασμό και την παραγωγή συνεργάζομαι με τα σωστά άτομα. Μου αρέσει να σχεδιάζω πράγματα «περίεργα» και «μη συνηθισμένα», κάτι που δεν θα δεις εύκολα αλλού. Ζω για να δημιουργώ και δημιουργώ για να ζω. Ως

παιδί της πόλης, έχοντας μεγαλώσει στην Αθήνα, τα Γιάννενα πιστεύω πως είναι το ιδανικό μέρος για

να πάρεις μια γεύση ζωής στην επαρχία, μέσα στο πράσινο, περιτριγυρισμένος από πανέμορφα φυσικά

τοπία. Η πόλη είναι τόσο μικρή, που σε 10-15 λεπτά με τα πόδια είσαι στο σπίτι κάποιου φίλου, και ταυτόχρονα τόσο μεγάλη, ώστε να σου προσφέρει ό,τι χρειάζεσαι. Γνωριζόμαστε όλοι εδώ στα Γιάννενα. Οι πραγματικές ομορφιές της πόλης είναι αυτές που δεν φαίνονται απευθείας και πρέπει να

τις αναζητήσεις. Τα καλοκαιρινά πάρτι στο θεατράκι, τα χαμένα στις στοές τσιπουράδικα, οι αποκριάτικες τζαμάλες

και τα πανηγύρια στο νησάκι μέσα στη λίμνη είναι λίγοι από τους θησαυρούς που κρύβει αυτή η πόλη.

Instagram: bettercallnash

Numinia

GROUP ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΗΣ ΜΟΥΣΙΚΗΣ

Numinia (Νουμηνία) είναι η νέα σελήνη και κατά την ελληνική μυθολογία αποτελεί τη συμπαντική

έναρξη νέων κύκλων. Ίσως είναι ο πιο κατάλληλος χαρακτηρισμός για τέσσερις μουσικούς από τα

Ιωάννινα, με πολλές και διαφορετικές εμπειρίες, που συναντηθήκαμε με κύριο σκοπό την προσωπική

αλλά και την ομαδική μας εξέλιξη σε ένα ταξίδι που δεν τελειώνει ποτέ, το ταξίδι στη μουσική.

Ως Numinia (Δημήτρης Σταύρου: λαούτο, ούτι, καβάλ / Απόστολος Παπαπέτρος: κοντραμπάσο, ηλεκτρικό κοντραμπάσο, ηλεκτρικό μπάσο / Κωνσταντίνος Δημητρίου: ντραμς, κρουστά, ηλεκτρονικά τύμπανα / Παναγιώτης Βούλγαρης: πλήκτρα) διασκευάζουμε παραδοσιακά και όχι μόνο θέματα, παράλληλα όμως παρουσιάζουμε και τις προσωπικές μας συνθέσεις. Μέσα από την εμπειρία χρόνων στον χώρο της μουσικής αλλά και επηρεασμένοι από διαφορετικά μουσικά ρεύματα, φιλοδοξούμε να αγκαλιάσουμε με ιδιαίτερο τρόπο τα μουσικά

θέματα που παρουσιάζουμε, ικανοποιώντας την ανάγκη μας για καλλιτεχνική έκφραση και παράλληλα δίνοντας χώρο στον

ακροατή ώστε να γίνει μέρος της παράστασης κάθε φορά. Στις ζωντανές εμφανίσεις μας η ελληνική μουσική παράδοση, η μουσική της ευρύτερης περιοχής των Βαλκανίων αλλά και οι μελωδίες της Ανατολικής Μεσογείου συναντιούνται με

τα ηχοχρώματα της ροκ και της τζαζ, δημιουργώντας ένα μοναδικό κλίμα. Ως συγκρότημα έχουμε πρωταρχικό σκοπό να

ολοκληρώσουμε τις ηχογραφήσεις ώστε να έχουμε σύντομα μια δική μας κυκλοφορία. Στην πορεία θα θέλαμε να παίξουμε ζωντανά σε όσα περισσότερα μέρη γίνεται, σε πρώτη φάση στην ελληνική επικράτεια, ώστε να προωθήσουμε τη δουλειά

μας και να μας γνωρίσει ο κόσμος. Ούτως ή άλλως, μας αρέσει το «πατάρι» και η ζωντανή αλληλεπίδραση με το κοινό.

Facebook: numiniatheband / YouTube: numinia the band

TSUGRANES

POP ELECTRONICA

Είμαστε οι TSUGRANES, ένα τριμελές σχήμα (Ξένια, Μάρσι, Χρήστος) από τα Γιάννενα. Κάνουμε ηλεκτρονική μουσική έντονα εμπνευσμένη από το ρέιβ, την τρασίλα των ’90s και τις ποπ ντίβες των ’00s. Το νεότερο τραγούδι μας, το «Σήμα Καμπάνα», είναι μια ωδή στη eurodance των ’90s και συνδυάζει όλα αυτά που θαυμάζουμε σε άλλους καλλιτέχνες. Μόλις τελειώσαμε το σχολείο και σκοπεύουμε να βγάλουμε περισσότερα τραγούδια. Ήδη δουλεύουμε πάνω σε κάποια και προσδοκούμε να τα παρουσιάσουμε και ζωντανά. Τα Γιάννενα δεν μοιάζουν με καμία άλλη πόλη της Ελλάδας. Είναι γραφικά και συνδυάζουν παραδοσιακά στοιχεία (κάστρο, αρχιτεκτονική, χωριά) με μοντέρνα στοιχεία (κλαμπ, ρέιβ, πάρτι). Πέρα από τη λίμνη και το νησάκι, υπάρχει πολύ έντονη φοιτητική και νυχτερινή ζωή, έτσι ένας νέος άνθρωπος είναι σίγουρο πως εδώ θα περάσει καλά! Πολλά πάρτι γίνονται σε διάφορα σημεία της πόλης και, αν προτιμάς πιο παραδοσιακή μουσική, μπορείς να πας σε πανηγύρι

σε ένα από τα κοντινά χωριά.

Ιnstagram: tsugranes

Σπύρος Ρουμελιώτης-Lotophagus

EXPERIMENTAL ΜΟΥΣΙΚΟΣ

Είμαι ο Σπύρος, είμαι φοιτητής Φυσικής και φτιάχνω μουσική ως «Lotophagus». Δεν είμαι σίγουρος πώς

ονομάζεται η μουσική που φτιάχνω. Αν έπρεπε να δώσω μια περιγραφή, θα έλεγα μια μείξη πειραματικής

και μινιμαλιστικής νεοκλασικής μουσικής. Συνήθως έχει βάση το πιάνο με έντονα στοιχεία μελωδίας

από συνθεσάιζερ. Δουλεύω εδώ και καιρό ένα άλμπουμ με τίτλο «Atopia». Σχεδόν όλα τα κομμάτια είναι

ηχογραφημένα, αρνούμαι όμως να βάλω τις τελικές πινελιές. Τα Γιάννενα έχουν πολλά που τα κάνουν

μοναδικά, για μένα το σημαντικότερο είναι η φύση γύρω από την πόλη. Έχω μεγάλη ανάγκη να έρχομαι

σε επαφή μαζί της και ευτυχώς μου δίνεται η δυνατότητα και με το παραπάνω. Εκτός του πράσινου, μου

αρέσει πολύ που τα Γιάννενα είναι μια μικρομεσαίου μεγέθους πόλη και μέχρι στιγμής νομίζω πως έχουν

έναν ωραίο ρυθμό ζωής. Οι Λιγκιάδες είναι ένα όμορφο μέρος, πηγαίνω πάντα τους φίλους μου όταν τους

φιλοξενώ. Είναι ένα χωριό απέναντι από την πόλη των Ιωαννίνων, στο όρος Μιτσικέλι. Θεωρώ ότι λίγο

πριν από τη δύση του ηλίου είναι ωραία με παρέα. Instagram, Spotify, YouTube ως @lotophagus

Mr. Looper, DJ

BEATMAKER, ΜΟΥΣΙΚΟΣ ΠΑΡΑΓΩΓΟΣ

Είμαι ο Νικόλας (Mr Looper), γεννήθηκα και μεγάλωσα στην Αθήνα και τα τελευταία δεκαπέντε χρόνια ζω και εργάζομαι στα Γιάννενα. Είμαι DJ, beatmaker και μουσικός παραγωγός. Τα Γιάννενα τα κάνουν μοναδικά η ομορφιά τους, η ατμόσφαιρα και ο συνδυασμός της φυσικής ομορφιάς και της παράδοσης με τα σύγχρονα στοιχεία. Τα Γιάννενα είναι μια καλή πόλη για να ζει ένας νέος άνθρωπος. Η αμεσότητα, οι μικρές αποστάσεις αλλά και οι αρκετές επιλογές για επαρχιακή πόλη προσφέρουν μια καλή ποιότητα ζωής. Αυτό είναι που μου αρέσει σε αυτή την πόλη. Σε έναν νέο άνθρωπο, πέρα από την τουριστική πλευρά της πόλης, θα έδειχνα βασικά στοιχεία της καθημερινότητας, τα στέκια, την Παλιά Πόλη και σίγουρα θα τον πήγαινα μια βόλτα προς το Ζαγόρι. Instagram.com: mr_looper_

Ο Mr. Looper συμμετέχει στο line up του Movement Radio την Παρασκευή 30/6 στο Πάρκο απέναντι από τον Πολυχώρο «Δημ. Χατζής» (Παλαιά Σφαγεία).

Chris Βασιλείου

ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΟΣ, FLATLAND BMX

Είμαι ιδιώτης καρδιολόγος, διατηρώ το ιδιωτικό καρδιολογικό ιατρείο μου στο κέντρο των Ιωαννίνων εδώ και δύο περίπου

χρόνια, αλλά είμαι και επιστημονικός συνεργάτης στην A’ Καρδιολογική Κλινική του Πανεπιστημιακού Νοσοκομείου

Ιωαννίνων. Επίσης είμαι αθλητής-καλλιτέχνης επαγγελματικού επιπέδου στο Flatland BMX, με το οποίο ασχολούμαι από

την ηλικία των 13 περίπου ετών, χωρίς διακοπές. Αυτό μου έχει δώσει την αφορμή να ταξιδέψω σε πολλές χώρες με

σκοπό την επικοινωνία με την παγκόσμια σκηνή αλλά και τη συμμετοχή σε επιδείξεις-διαγωνισμούς. Ο

συνδυασμός της Ιατρικής με το BMX είναι η ουσία ενός ανερχόμενου προσωπικού μου πρότζεκτ με την επωνυμία «Flatland Motivation». Κάποιον επισκέπτη θα τον πήγαινα περίπατο στην Παλιά Πόλη των Ιωαννίνων με το κάστρο, τον παλιό οικισμό και τα πέτρινα σοκάκια, τον γύρο της λίμνης με τα πόδια ή με ποδήλατο, θα κάναμε νυχτερινές εξορμήσεις στην περιοχή της Σκάλας, μια βόλτα στο νησί των Ιωαννίνων με τον διατηρητέο οικισμό, όπως επίσης και σε μουσεία, σε αυτά των κέρινων ομοιωμάτων και της αργυροτεχνίας, ή στο σπήλαιο. Οι θεατρικές παραστάσεις το καλοκαίρι στο Ανοιχτό Θέατρο

του Φρόντζου με θέα την πόλη και τη λίμνη, μια βόλτα στους Λιγκιάδες για πανοραμική θέα της

πόλης, μια επίσκεψη στο Μέτσοβο και στα Ζαγοροχώρια είναι μερικές ακόμα επιλογές.

Ιnstagram: chris_vasileiou_flatland_motiv

Αχιλλέας Ντέντης

ΕΙΚΑΣΤΙΚΟΣ, STREET ARTIST

Γεννήθηκα και μεγάλωσα στα Γιάννενα. Θέλοντας να ασχοληθώ με τα εικαστικά, πήρα την απόφαση να σπουδάσω στη Σχολή

Καλών Τεχνών Ιωαννίνων, απ’ όπου μπορώ να πω με αρκετή σιγουριά πως βγήκα ζωγράφος. Ολοκλήρωσα την πτυχιακή μου

τον Φλεβάρη του ’23, όταν παρουσίασα την πιο πρόσφατη δουλειά μου, η οποία περιείχε ζωγραφική σε καμβάδες και

ένα mural σε μια παλιά εγκαταλελειμμένη πισίνα. Αυτήν τη στιγμή κάνω την πρακτική μου στο Βερολίνο και για το

επόμενο χρονικό διάστημα θα ζω και θα εργάζομαι εκεί. Τι είναι αυτό που κάνει τα Γιάννενα μοναδικά; Μία απάντηση

θα μπορούσε να είναι η βροχή. Αλλά, πέρα από αυτό, θεωρώ πως η πόλη έχει μερικά στοιχεία πολύ ιδιαίτερα, όπως

ο παραδοσιακός της ήχος, η ιστορία της. Είναι μια πόλη όπου νιώθεις πολλές φορές ότι η μέρα έχει παραπάνω ώρες, οι ρυθμοί είναι εμφανώς πιο αργοί απ’ ό,τι στις μεγαλουπόλεις. Έχει αρκετό νέο κόσμο, και λόγω του πανεπιστημίου, κι αυτό τής δίνει παλμό. Είναι μια πόλη που δεν σε αποπροσανατολίζει εύκολα από τα πράγματα που θες να κάνεις δημιουργικά. Επίσης, έχει αρκετό

πράσινο και καθαρό αέρα. Έναν επισκέπτη θα τον πήγαινα βόλτα στη λίμνη. Instagram: _achilis

Pl�smata II

Σάκης Παππάς, DJ Stand

DJ

Ασχολούμαι επαγγελματικά με το DJing από το 1992. Οι μουσικές που παίζω είναι εναλλακτικές

και τις διαλέγω σύμφωνα με αυτό που αντιλαμβάνομαι ως ποιοτικό. Αγαπώ πολύ τη μαγειρική, με την οποία θα ασχοληθώ σύντομα σε επαγγελματικό επίπεδο για τα επόμενα τριάντα χρόνια

της ζωής μου. Τα Γιάννενα είναι ίσως η πιο ζωντανή επαρχιακή πόλη, με πάνω από 30.000

φοιτητές, διασκέδαση για όλα τα γούστα, υπέροχο φαγητό και αμέτρητες φυσικές ομορφιές. Η πιο

συχνή φράση των επισκεπτών είναι «τι ωραία που είστε εδώ». Είναι καλή πόλη για να ζει ένας

νέος άνθρωπος, μια και τα τελευταία χρόνια τα Γιάννενα εξελίσσονται σε όλους τους τομείς.

Σε έναν επισκέπτη θα έδειχνα το κάστρο της πόλης, τη λίμνη με το νησάκι της, το Μουσείο

Κέρινων Ομοιωμάτων του Παύλου Βρέλλη, το Σπήλαιο του Περάματος με τους σταλακτίτες και τους

σταλαγμίτες, και την υπέροχη θέα της πόλης από την περιοχή του Δρίσκου.

Facebook: sakis.pappas.54

Αθηνά Τσικνιά

ΗΘΟΠΟΙΟΣ ΚΑΙ ΣΚΗΝΟΘΕΤΗΣ

Έμενα στην Αθήνα και πριν από μια δεκαετία επέστρεψα με τον σύζυγό μου στην πόλη όπου μεγάλωσα.

Τα τελευταία πέντε χρόνια κατάφερα να πραγματοποιήσω το όνειρό μου και να φτιάξω τον δικό μου χώρο δημιουργίας εδώ στα Ιωάννινα, το θέατρο Actina. Πρόκειται για έναν πολυπολιτιστικό χώρο όπου ανεβαίνουν παραστάσεις θεάτρου, χορού και μουσικής, και γίνονται εργαστηριακά μαθήματα υποκριτικής, κινηματογράφου και χορού. Μου αρέσει στα Γιάννενα το ότι μπορώ να δω όποιον φίλο και συνεργάτη θέλω σε πολύ λίγο χρόνο, χωρίς την ταλαιπωρία των αποστάσεων. Και ότι μπορώ, αν θέλω, να κάνω μια εξόρμηση, μια εκδρομή. Με κάποιον επισκέπτη θα σεργιανίζαμε στα σοκάκια του Κάστρου και θα ανηφορίζαμε στα δυο τζαμιά, στις δυο κορφές εντός του, για να φανταστούμε αλλοτινές εποχές, θα βγαίναμε έξω από τα τείχη να περπατήσουμε ανάμεσα στα πλατάνια πλάι στη λίμνη και θα κάναμε ησυχία να αφουγκραστούμε τις ιστορίες που έχουν να μας

διηγηθούν από τα τόσα χρόνια που στέκουν εκεί. Τέλος, θα του έδειχνα την πόλη από το πιο ψηλό σημείο, απέναντι, από το βουνό, πίνοντας ένα τσιπουράκι. https://theatroactina.gr/, Facebook: theatroactina

Elephant / Minds Under Pressure

POST-PUNK GROUP

Είμαστε οι Elephant και υπάρχουμε από το 2018. Η ιδέα για τη δημιουργία της μπάντας αυτής ήρθε

πολύ φυσικά, ένα από τα πολλά απογεύματα που περνούσαμε σε ένα στούντιο στα Γιάννενα, κάπου

ανάμεσα σε συζητήσεις για μουσική, δημιουργία και τρόπους για να υπάρξουμε συμβαδίζοντας με την

πραγματικότητα. Γράφουμε μουσική που ακροβατεί μεταξύ post-punk και post-rock. Με τη δημιουργία

του «Α better me», δηλαδή του πρώτου μας full-length δίσκου, η μπάντα άρχισε να υπάρχει ουσιαστικά,

να βγάζει νόημα όλο το χάος από ιδέες, συναισθήματα και πράγματα που θέλαμε να πούμε. Η ανάγκη

μας να συνυπάρξουμε με εξίσου ανήσυχα μυαλά ως μια κοινότητα καλλιτεχνών που δημιουργεί, στηρίζει

και διαδίδει το έργο της μας οδήγησε και στη δημιουργία του Minds Under Pressure, ενός πρότζεκτ

που είναι στην αρχή του και για το οποίο είμαστε πολύ περήφανοι. Σε λίγο καιρό θα αρχίσουμε την

παραγωγή του επόμενου EP μας, που θα κυκλοφορήσει μέσα στο 2024. Αυτό το φθινόπωρο θα κυκλοφορήσει

η ηχογράφηση ενός live session μας που πραγματοποιήθηκε μέσα σε έναν πολύ ιδιαίτερο χώρο, το Μουσείο Σύγχρονης

Τέχνης «Θεόδωρος Παπαγιάννης». Άμεσο και γενικότερο στόχο αποτελούν, φυσικά, και τα live. https://linktr.ee/storyofanelephant, https://youtu.be/L3imP9KkzXQ, https://youtu.be/RRLfxEdorGw

Οι Elephant συμμετέχουν στο line up του Movement Radio την Κυριακή 2/7 στο Πάρκο Πλατείας Μαβίλη.

Ναταλία Σταύρου

ΦΟΙΤΗΤΡΙΑ, ΕΙΚΑΣΤΙΚΟΣ

Ονομάζομαι Ναταλία Σταύρου, είμαι 18 ετών και είμαι φοιτήτρια της Σχολής Καλών

Τεχνών στο Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων. Γεννήθηκα και μεγάλωσα στα Γιάννενα και γνωρίζω πολύ καλά την πόλη μου και τις δυνατότητες που μπορεί να προσφέρει σε έναν νέο άνθρωπο. Ασχολούμαι ενεργά με τα πολιτιστικά δρώμενα της πόλης, συμμετέχοντας σε εκθέσεις ζωγραφικής και σε ομαδικές δράσεις, και εργάζομαι ως εικαστικός σε θεατρικό εργαστήρι. Τα Γιάννενα υπήρξαν πάντα πολυπολιτισμικά. Οι πρώτοι κάτοικοι του Κάστρου ήταν μουσουλμάνοι, Εβραίοι και χριστιανοί, κι αυτό δημιούργησε ποικιλία στην αρχιτεκτονική, στην τέχνη, στα γράμματα και στους ανθρώπους τους. Από μικρή ένιωθα την ασφάλεια και την ανεμελιά της επαρχίας, όπως και την άμεση επαφή με τη φύση. Τα

μέρη που θα πρότεινα σε έναν επισκέπτη είναι το Θέατρο της Δωδώνης, τους αρχαίους

οικισμούς Καστρίτσας και Πασσαρώνος, το αρχαιολογικό, το βυζαντινό, και το λαογραφικό μουσείο, το Μουσείο Κέρινων Ομοιωμάτων του Παύλου Βρέλλη, τη Δημοτική Πινακοθήκη, την ιδιωτική γκαλερί 3portes. Επίσης, μια βόλτα στο Κάστρο, στο Σπήλαιο Περάματος, στο νησάκι και στα Ζαγοροχώρια. Θα άξιζε επίσης μια επίσκεψη στο ιστορικό κέντρο με τα

παραδοσιακά εργαστήρια κατασκευής υψηλής τέχνης ασημένιων κοσμημάτων, σήμα κατατεθέν της πόλης, εξού και ο τίτλος της ως της πόλης των ασημουργών.

Instagram: starnalu

Moses Remax

ALTERNATIVE ROCK GROUP

Είμαστε ο Μάριος και ο Άλκης από τους Moses Remax και ασχολούμαστε με τη μουσική. Παίζουμε alternative rock και

προσεχώς θα παίξουμε στο Schoolwave. Φυσικά, θέλουμε να δημιουργήσουμε περισσότερη μουσική. Τα

Γιάννενα πιστεύουμε ότι είναι μία από τις ομορφότερες πόλεις της Ελλάδας, καθώς προβάλλουν την

παράδοση και την κουλτούρα με έναν μοντέρνο τρόπο ζωής, που είναι ιδιαίτερα ελκυστικός για τους

νέους. Είναι μια πόλη κατάλληλη για έναν νέο λόγω των πολλών επιλογών για διασκέδαση και των πολλών

και διαφορετικών ερεθισμάτων που του προσφέρει. Σε έναν επισκέπτη θα δείχναμε, πέρα από τα γνωστά

αξιοθέατα της πόλης, τη ζωντανή μουσική σκηνή της. Instagram: mosesremax

Οι Moses Remax συμμετέχουν στο line up του Movement Radio το Σάββατο 1/7 στο Πάρκο απέναντι από τον Πολυχώρο «Δημ. Χατζής» (Παλαιά Σφαγεία).

Ηλίας Ν. Χαρίτος

ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΑΣ ΜΗΧΑΝΙΚΟΣ

Είμαι αρχιτέκτονας μηχανικός και εργάζομαι στην πόλη των Ιωαννίνων. Παράλληλα δραστηριοποιούμαι και ως αργυροχρυσοχόος-σκαλιστής ιδιαίτερα στα εκκλησιαστικά είδη. Μαθήτευσα κοντά στον πατέρα μου που υπήρξε λαϊκός και αυτοδίδακτος καλλιτέχνης. Τα Γιάννενα και η περιφέρεια κουβαλούν ένα βαρύ πολιτισμικό

φορτίο στα γράμματα και τις τέχνες, που έρχεται από πολύ παλιά. Στον τόπο αυτόν η πέτρα, το ξύλο και τα μέταλλα έχουν αναχθεί σε πρώτη ύλη απαράμιλλων καλλιτεχνικών δημιουργημάτων που μαζί με τη μουσική του τόπου και τη φύση τής εξασφαλίζουν τη μοναδικότητά της. Ζει άνετα κανείς στην πόλη αυτή. Ο νέος, αν την επιλέξει, πρέπει να γνωρίζει δύο πράγματα: το ένα είναι ότι θα βρει σ’ αυτή πολλές επιλογές είτε σε επίπεδο σπουδών, ψυχαγωγίας και διασκέδασης είτε σε μικρές ή μεγάλες αποδράσεις που θα αποφασίσει. Το

άλλο είναι οι περιορισμένες δυνατότητες επαγγελματικής. Μου αρέσουν ο φυσικός πλούτος, τα νερά, τα δάση και τα

βουνά, τα οποία, μαζί με το κλίμα, συνιστούν τον αντίποδα του θαλάσσιου τοπίου. Το δεύτερο που μου αρέσει είναι

ο πολιτισμικός πλούτος της πόλης, η αρχιτεκτονική του ηπειρώτικου τοπίου και των πέτρινων δημιουργημάτων, το

ανάγλυφο του φυσικού τοπίου που ξεκουράζει το μάτι και έπειτα τα σπίτια, οι οικισμοί, οι εκκλησίες, τα αρχοντικά

και τα γεφύρια, με δυο λέξεις το φυσικό και πολιτισμικό κεφάλαιο της πόλης και της περιοχής. Και όλο αυτό επιτείνει

το πνευματικό κεφάλαιο των προηγούμενων αιώνων με τις περίφημες σχολές, κατάληξη των οποίων είναι η Ζωσιμαία

Σχολή, που συμπληρώνει την τοπική ιστορία και τον πολιτισμό.

Bloodvault

HARD ROCK GROUP

Είμαστε οι Bloodvault, ένα νεανικό ροκ συγκρότημα από τα Γιάννενα που αποτελείται από τους Δημήτρη

Μαχαιρά (κιθάρα), Νικόλα Δριστιλιάρη (ντραμς), Μάρα Αναγνωστοπούλου (φωνητικά) και Άλκη Μπέλο (μπάσο).

Ξεκινήσαμε να πειραματιζόμαστε με τον σκληρό ήχο όταν ήμασταν μαθητές γυμνασίου, επηρεασμένοι κυρίως από ελληνικά stoner συγκροτήματα. Από τότε έχουμε εμφανιστεί ως support δίπλα σε γνωστά ονόματα της εγχώριας

ροκ σκηνής αλλά και σε πολλά τοπικά φεστιβάλ. Έχουμε κυκλοφορήσει τα τελευταία χρόνια ένα EP και δύο singles, ένα και με βιντεοκλίπ. Η μουσική μας κινείται στο heavy και stoner rock με στοιχεία ψυχεδελικού

και πιο άγριου ήχου. Έχουμε πολλές blues επιρροές, ενώ εμπνεόμαστε σίγουρα και από άλλα μουσικά είδη. Ως

μαθητές λυκείου πλέον και με λιγότερο ελεύθερο χρόνο, κύριος σκοπός μας είναι να συνεχίσουμε να παίζουμε όσο περισσότερο μπορούμε. Instagram: bloodvault.band

Νίκος Στάκας/ Words Left Unspoken

POST-ROCK METAL GROUP

Είμαι 24 χρονών, γεννήθηκα και μεγάλωσα στα Γιάννενα και έχω σπουδάσει παιδαγωγός προσχολικής αγωγής.

Παίζω ντραμς από τα 12 και διδάσκω στο Ioannina School of Music, από όπου και αποφοίτησα. Λατρεύω

τη μουσική και τα ζώα. Το συγκρότημά μας λέγεται Words Left Unspoken και αποτελείται από τους Κωστή Πατσαρίσο (rhythm guitar, vocals), Θέμη Κεφαλά (lead guitar), Βασίλη Καραδήμο (bass guitar) και από μένα (ντραμς). Γνωριστήκαμε κατά τη διάρκεια των σπουδών μας και το φτιάξαμε στις αρχές του 2019. Η μουσική

μας κινείται στο γενικό πλαίσιο του post rock-metal, χωρίς αυτό να μας περιορίζει σε κάποιο συγκεκριμένο

είδος. Αυτό που επιδιώκουμε από τη μουσική μας είναι να εκφράσουμε τα συναισθήματά μας. Πριν από λίγο

καιρό ανεβάσαμε το πρώτο μας κομμάτι στο YouTube με τον τίτλο «Silence», συνοδευόμενο από βιντεοκλίπ γυρισμένο στα Γιάννενα. Σε αυτήν τη φάση δημιουργούμε μουσική για να φτιάξουμε το πρώτο μας άλμπουμ και για να παίξουμε ζωντανά μπροστά σε κοινό. Τα Γιάννενα είναι μια σχετικά μικρή και ήσυχη πόλη και έχουν μια αύρα που σε αγκαλιάζει. Βασικό για μένα είναι ότι στην πόλη αυτή υπάρχουν αρκετοί μουσικοί και, γενικώς, ότι η καλλιτεχνική

κοινότητα εδώ είναι μεγάλη. Υπάρχουν ωδεία, καλλιτεχνικά εργαστήρια, θεατρικοί σύλλογοι κ.λπ., υπάρχουν και

άνθρωποι με μεράκι! Με κάποιον που θα ερχόταν πρώτη φορά στην πόλη θα κάναμε βόλτα στο Κάστρο μια βροχερή μέρα!

Instagram: wlu.official

Facebook: WordsLeftUnspokenBand https://www.youtube.com/watch?v=tjmp-gvjLGo

Pl�smata II

Δημήτρης Μίλης, Incognito

DJ, ΓΡΑΦΙΣΤΑΣ

Έχω γεννηθεί και έχω μεγαλώσει στα Ιωάννινα και μετά από αρκετά χρόνια εκτός έχω συνειδητά επιλέξει

να επιστρέψω και να μείνω εδώ. Δραστηριοποιούμαι επαγγελματικά στον κλάδο της οπτικής επικοινωνίας τα

τελευταία δέκα χρόνια ως γραφίστας. Εδώ και δύο χρόνια είμαι creative director και ιδρυτικό μέλος της Κοιν.Σ.Επ. WOW Branding & Design. Παράλληλα, ασχολούμαι με τη μουσική ως DJ, με έμφαση σε funk, soul, afrobeat και hip-hop ρυθμούς. Έχω ιδιαίτερη αγάπη στα βινύλια και στα βιβλία. Πιστεύω ότι είναι ένας συνδυασμός που μπορεί να μας ηρεμεί! Τα Ιωάννινα είναι μια πόλη με ιδιαίτερα χαρακτηριστικά, ιστορία

και ομορφιά, πολλές εναλλαγές και μπόλικη βροχή, αλλά και χαμόγελα. Ταιριάζουν σε όλους και σε όλες, ειδικά στους νέους. Είναι μια πόλη που αλλάζει γρήγορα και προς το καλύτερο, πολυεπίπεδα. Αναπόσπαστο

κομμάτι της είναι η λίμνη, το κάστρο και το Δάσος του Φρόντζου. Μια βόλτα στα σοκάκια του Κάστρου, ένας περίπατος για ανάσες στο δάσος αλλά και ο γύρος της λίμνης με ποδήλατο είναι κάτι που συνιστώ ανεπιφύλακτα σε όσους την επισκεφτούν. Ένα ακόμα ιδιαίτερο χαρακτηριστικό της πόλης είναι και το νησάκι, όποιος το επισκεφτεί καλό θα ήταν να το γυρίσει με τα πόδια, ώστε να ακούσει πρωτόγνωρους ήχους και να δει τo τοπίo και τα χρώματα να αλλάζουν. https://saywow.gr/

Ελένη Βασιλείου, Χριστίνα Κωτσοπούλου, Έλενα Ζιάβρα, Αθηνά Ζωγάκη

ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΟΙ

Και οι τέσσερις αυτό το διάστημα ασχολούνται με το εκπαιδευτικό πρόγραμμα «Μαγειρεύοντας στην Ήπειρο, 100.000 χρόνια».

Ελένη Βασιλείου (αρχαιολόγος στην Εφορεία Αρχαιοτήτων Ιωαννίνων, με ειδίκευση στην Προϊστορική Αρχαιολογία):

«Αυτό που αγαπώ στην πόλη είναι η συνύπαρξη κατά το παρελθόν και με κάποιες προεκτάσεις και στο παρόν διαφορετικών

εθνοτήτων, που είναι αναγνώσιμη στις γωνίες της πόλης και κυρίως στο Κάστρο και γύρω από αυτό». Χριστίνα Κωτσοπούλου (αρχαιολόγος-μουσειολόγος): «Σχεδόν κάθε μέρα με μαγεύει το φυσικό της τοπίο και τα πολύχρωμα

βουνά που την περιβάλλουν. Παρότι μου λείπει συχνά η μυρωδιά και η επαφή με τη θάλασσα, σε αυτή την πόλη μπορεί

κανείς να περιηγηθεί εύκολα με τα πόδια, να απολαύσει τα τσίπουρα και τους μεζέδες κάτω από τη δροσιά των πλατάνων

με θέα τα οθωμανικά τζαμιά της πόλης και να φάει μέσα σε παλιές στοές και χάνια».

Έλενα Ζιάβρα (αρχαιολόγος-μουσειολόγος στην Εφορεία Αρχαιοτήτων Ιωαννίνων): «Τα Γιάννενα είναι η ιδανική πόλη

για να ζει κάποιος, σε όποια ηλικία κι αν είναι. Τα έχεις όλα στα πόδια σου! Αφού τελειώσεις με τις υποχρεώσεις

σου μέχρι το μεσημέρι και ξεκουραστείς λιγάκι, έχεις όλο τον χρόνο το απόγευμα - βράδυ να περπατήσεις μέσα στο Κάστρο, να αγναντέψεις τη λίμνη με τα πλατάνια, το Μιτσικέλι και το νησάκι, και μετά να καταλήξεις στην Καλούτσιανη, τη μικρή πλατεία με το επιβλητικό τζαμί, όπου θα απολαύσεις τσιπουράκια με μεζεδάκια, όσο γελάς δυνατά με την ψυχή σου».

Αθηνά Ζωγάκη (αρχαιολόγος με ειδίκευση στη Βυζαντινή-Μεταβυζαντινή Αρχαιολογία): «Μου αρέσουν οι βόλτες στο Παραλίμνιο με το ποδήλατο, το τζόκινγκ στο “δασάκι”, που λέμε εμείς οι Γιαννιώτες, και οι περίπατοι στο Κάστρο μετά τη βροχή. Κάποια μέρη που θα πρότεινα να επισκεφθεί κανείς είναι οπωσδήποτε το νησί, που αποτελεί όχι μόνο έναν μικρό παράδεισο ομορφιάς αλλά και ένα από τα σημαντικότερα μοναστικά κέντρα της Ελλάδας, και το Κάστρο με τις ακροπόλεις, τα τζαμιά, τα λουτρά, την Παλιά Αγορά και τα μουσεία της πόλης». www.efaioa.gr

Ανδρομάχη Μπούνα-Βάιλα

ΚΟΙΝΩΝΙΟΛΟΓΟΣ

Είμαι διδάκτορας του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων με γνωστικό αντικείμενο την Κοινωνιολογία της Εκπαίδευσης και του

Φύλου και διδάσκω στο Πανεπιστήμιο Αιγαίου. Από την πλευρά της μητέρας μου κατάγομαι από την Αγία Παρασκευή (Κεράσοβο) Κονίτσης. Η αγάπη μου για τον τόπο καταγωγής μου και η ανάγκη να κατανοήσω την ίδια μου την ταυτότητα

με οδήγησε στη συγγραφή μιας σειράς (ενός κύκλου ζωής) αφιερωμένης στο Κεράσοβο. Τα βιβλία για το Κεράσοβο

αποτελούν μια απόπειρα σύνθεσης στοιχείων που έχουν προκύψει μέχρι σήμερα από επιτόπια έρευνα. Η έρευνα στον

χώρο της κοινότητας βασίστηκε τόσο στις προφορικές συνεντεύξεις με τις γυναίκες και τους άνδρες του χωριού όσο

και στην αρχειακή έρευνα η οποία περιορίστηκε στη διαλογή και μελέτη εγγράφων. Τα Γιάννενα έχουν πολλά μνημεία

με διαχρονική ιστορία, όλα αξιόλογα και με τη δική τους ιστορία. Ωστόσο

θα εστίαζα στα μουσεία της πόλης. Ένα μουσείο αποτελεί έναν ζωντανό χώρο ιστορικής καλλιέργειας, ερμηνείας του παρελθόντος με μεταφορά της συζήτησης

στο παρόν. Οπότε θα προέτρεπα κάποιον να αφιερώσει χρόνο σε αυτόν τον διάλογο του παρελθόντος με το παρόν.

Θωμάς Θεοχαρίδης

ΦΟΙΤΗΤΗΣ

Σπουδάζω στα Γιάννενα, στο τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας, και παράλληλα ασχολούμαι με τη μουσική παραγωγή και την ηχοληψία. Παίζω επίσης και κιθάρα, και με την παρέα μου στήνουμε διάφορες πανκ συναυλίες. Γενικά, στηρίζω πολύ την DIY κουλτούρα της πόλης, είναι μια ασχολία που έχει μια χροιά όχι μονάχα καλλιτεχνική αλλά και πολιτική. Όσον αφορά

το «ΜΑΝΑ», το θεωρώ, όπως και η ίδια η δημιουργός του, κάποιου είδους περφόρμανς, μου

φαίνεται πολύ ιδιαίτερο, ίσως γιατί είναι κάτι που κάνω για πρώτη φορά. Είναι συναρπαστικό

να δουλεύεις σε μια έκθεση, προσωπικά μού αφήνει πάρα πολλά πράγματα καθημερινά. Τα Γιάννενα είναι μια πολύ

ζωντανή πόλη. Καθότι προέρχομαι από χωριό και δεν είχα ζήσει συστηματικά για μεγάλο διάστημα σε κάποια πόλη, ο

παλμός των Ιωαννίνων μού έκανε τεράστια εντύπωση από την πρώτη στιγμή που ήρθα εδώ. Οι πιο εναλλακτικές μουσικές

και οι πιο εναλλακτικοί τρόποι διασκέδασης βρίσκουν πρόσφορο έδαφος στην πόλη και ο κόσμος στηρίζει τη «δρομίσια»

κουλτούρα, ό,τι και αν περιλαμβάνει.

Νίκος Τσίνος

ΙΔΙΟΚΤΗΤΗΣ ΜΠΑΡ COCTEAU

Διατηρώ το μπαρ Cocteau στο ιστορικό κέντρο της πόλης, το όνομα του οποίου προφανώς συνδέεται

τόσο με τον Jean Cocteau όσο και με τους Cocteau Twins. Θεωρώ ότι οι χώροι κοινωνικοποίησης,

τα καφέ, τα βιβλιοπωλεία, τα δισκοπωλεία και ασφαλώς τα μπαρ είναι εστίες πολιτισμού και αλληλεπίδρασης. Το Cocteau, ως χώρος συνάντησης ανθρώπων, διατηρεί έναν συνεχή και γόνιμο διάλογο γύρω από τη μουσική αλλά και το βιβλίο μέσα από τις βιβλιοπαρουσιάσεις που οργανώνει.

Τα Γιάννενα είναι ιδιαίτερα. Ποτέ δεν ήταν μια πόλη εργατών –με ό,τι συνεπάγεται αυτό–, όπως ήταν για παράδειγμα το Αγρίνιο λόγω των καπνών. Εδώ λειτούργησε το 1647 η πρώτη σχολή εκπαίδευσης –αν όχι η πρώτη, σίγουρα από τις πρώτες– και λίγο αργότερα, το 1676, μία ακόμα, όπου οι μαθητές διδάσκονταν στα ελληνικά «γραμματική, ανθρωπισμό και επιστήμες». Η εγγύτητα

της πόλης με τα Βαλκάνια, τη Δύση (Βενετία, Γαλλία) και θρησκείες όπως ο χριστιανισμός, ο

ισλαμισμός και ο ιουδαϊσμός συνέθεσαν έναν πολύ ξεχωριστό και θελκτικό πολιτισμό, μερικές

φορές με ελιτίστικο τρόπο. Όλα τα παραπάνω έχουν αφήσει τα ίχνη τους στην πόλη, αρχιτεκτονικά, γλωσσικά, ενδυματολογικά, γαστρονομικά, εθιμικά. Καλό θα ήταν αυτή η ιστορικότητα και η παράδοση να λειτουργεί έτσι ώστε η

πόλη να είναι ανοιχτή και προσβάσιμη σε όλους, κατοίκους και επισκέπτες.

Ανεξαρτησίας, Στοά Αλιέως 70, Ιωάννινα

Κωνσταντίνος Ιγνατιάδης

ΦΩΤΟΓΡΑΦΟΣ

Γεννήθηκα στα Γιάννενα το 1958 και αγαπώ την πόλη μου. Αγαπώ και τη Θεσσαλονίκη, όπου σπούδασα, αγαπώ και

το Παρίσι, όπου έζησα είκοσι χρόνια, από το 1980 έως το 2000, ως επίσημος φωτογράφος του Εθνικού Μουσείου

Μοντέρνας Τέχνης Centre Georges Pompidou, του Λούβρου, του Orsay και του Jeu de Ρaume. Κατά τη συνεργασία μου

με τα μεγαλύτερα μουσεία και τις γκαλερί του κόσμου συνάντησα όλη τη διεθνή καλλιτεχνική διανόηση και παράλληλα

δημιούργησα ένα portfolio με τα πορτρέτα όλων των δημιουργών φίλων μου, αναδεικνύοντας τη φιλία μας και τον τρόπο

ζωής μας στο λίκνο του πολιτισμού, το Παρίσι, όπως και στη Νέα Υόρκη και στο Σικάγο. Επιστρέφοντας το 2000 στα

Γιάννενα, επιθύμησα να προσφέρω την τεχνογνωσία και τη δημιουργικότητα μου στον τόπο μου. Η παραμονή μου στην

Ελλάδα τα τελευταία χρόνια μού έδωσε μια όμορφη οικογένεια και μια αγνότητα ζωής, μακριά από τη βουή του πλήθους.

Pl�smata II

Pl�smata ΙΙ: Ioannina

Έως 9/7, καθημερινές 18:00-00:00, Σαββατοκύριακα 13:00-00:00, με ελεύθερη είσοδο

Μια παραγωγή της Στέγης του Ιδρύματος Ωνάση

Ανακαλύπτοντας τα Pl�smata II: Ioannina - Περιηγήσεις στην έκθεση

Για ενήλικες και παιδιά από 9+ ετών. Η συμμετοχή στο πρόγραμμα

είναι δωρεάν.

Κιόσκι Mώλου, Ιωάννινα Πέμπτες 29/6 & 6/7, 20:00-21:30 & 20:15-21:45

Σάββατα 17, 24/6 & 1, 8/7, 20:0021:30 & 20:15-21:45

Εργαστήριο για την DIY καλλιέργεια μανιταριών: Τι μπορούν να σου πουν τα μανιτάρια για το διαδίκτυο;

Για ενήλικες. Η συμμετοχή στο

πρόγραμμα είναι δωρεάν, μετά από διαδικτυακή εγγραφή. Πολιτιστικός Πολυχώρος «Δημ. Χατζής» (Παλαιά Σφαγεία), Ιωάννινα

Παρασκευή 7/7, 17:00-19:00

Γλώσσα: αγγλικά, ελληνικά

Εργαστήριο βιβλιοδεσίας: Ακολουθώντας

τα ίχνη των Γιαννιωτών τυπογράφων.

Η Ωνάσειος Βιβλιοθήκη ταξιδεύει στα Ιωάννινα.

Για παιδιά και εφήβους, 10-17

ετών. Η συμμετοχή στο πρόγραμμα

είναι δωρεάν, μετά από διαδικτυακή εγγραφή.

Πολιτιστικός Πολυχώρος «Δημ. Χατζής» (Παλαιά Σφαγεία), Ιωάννινα

Σάββατο 8/7 & Κυριακή 9/7

1ο εργαστήριο: 10:00-12:00 (για

παιδιά ηλικίας 10-13)

2ο εργαστήριο: 12:30-14:30 (για

εφήβους ηλικίας 14-17)

Για περισσότερες πληροφορίες: Τμήμα εκπαιδευτικών προγραμμάτων, 2103713000, education@onassis.org

Επισκεφθείτε επίσης τα μολύβδινα

ελάσματα της Δωδώνης που εντάχθηκαν στον κατάλογο «Μνήμη του Κόσμου»

της Unesco, η οποία θέτει ως στόχο

την προστασία έναντι της φθοράς και

της λήθης και την ανάδειξη, μέσω της συντήρησης και της διασφάλισης πλήρους προσβασιμότητας, της τεκμηριωμένης κληρονομιάς της ανθρωπότητας.

Credits έκθεσης

Καλλιτεχνική διεύθυνση:

ΑΦΡΟΔΙΤΗ ΠΑΝΑΓΙΩΤΑΚΟΥ

Εκτελεστική διεύθυνση:

ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΘΕΟΔΩΡΟΠΟΥΛΟΣ

Επιμελητική διεύθυνση:

ΠΡΟΔΡΟΜΟΣ ΤΣΙΑΒΟΣ

Επιμελητικός σύμβουλος:

ΓΙΩΡΓΟΣ ΤΖΙΡΤΖΙΛΑΚΗΣ

Συνεργάτις επιμελήτρια (Νέες Παραγωγές): ΔΑΦΝΗ ΔΡΑΓΩΝΑ

Επιμέλεια μουσικής - διεύθυνση: Movement Radio: VOLTNOI & QUETEMPO

Επιμέλεια εκπαιδευτικών

προγραμμάτων:

ΧΡΙΣΤΙΝΑ ΠΑΝΑΓΙΩΤΑΚΟΥ, ΒΙΚΥ ΓΕΡΟΝΤΟΠΟΥΛΟΥ

Επιμέλεια συζητήσεων:

ΠΑΣΚΟΥΑ ΒΟΡΓΙΑ

Σχεδιασμός έκθεσης:

ΛΟΥΚΑΣ ΜΠΑΚΑΣ, ΙΑΣΩΝ ΠΑΝΤΑΖΗΣ

Συντονισμός παραγωγής:

ΗΡΑΚΛΗΣ ΠΑΠΑΘΕΟΔΩΡΟΥ

Βοηθός επιμέλειας έκθεσης:

ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΒΑΡΔΑ

Επικεφαλής παραγωγής:

ΒΑΣΙΛΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΑΚΟΠΟΥΛΟΣ

Παραγωγός: ΕΙΡΗΛΕΝΑ ΤΣΑΜΗ

Παραγωγός - πρόγραμμα μουσικής:

ΔΗΜΗΤΡΑ ΧΑΤΖΗΧΑΡΑΛΑΜΠΟΥΣ

Υπεύθυνη εκτέλεσης παραγωγής:

ΜΑΡΙΑΝΟΤΑ ΓΙΑΝΝΑΚΗ

Εκτέλεση παραγωγής:

ΓΙΑΝΝΗΣ ΙΑΣΩΝΙΔΗΣ, ΣΑΒΒΑΣ

ΠΑΡΑΣΚΕΥΑΣ, ΔΗΜΗΤΡΑ ΦΙΝΟΥ, ΣΠΥΡΙΔΟΥΛΑ ΓΚΕΡΑΖΗ, ΜΑΡΙΑΝΑ

ΑΝΤΖΟΥΛΑΤΟΥ

Τεχνικός διευθυντής:

ΛΕΥΤΕΡΗΣ ΚΑΡΑΜΠΙΛΑΣ

Αναπληρωτής τεχνικός διευθυντής:

ΓΙΑΝΝΗΣ ΝΤΟΒΑΣ

Διεύθυνση τεχνικής παραγωγής:

ΦΙΛΙΠ ΧΙΛΛΣ

Tour technical manager:

ΑΝΤΩΝΗΣ ΚΟΚΚΟΡΗΣ

Σχεδιασμός φωτισμού, επικεφαλής τμήματος φωτισμού:

ΚΩΣΤΑΣ ΑΛΕΞΙΟΥ

Επικεφαλής τμήματος ήχου:

ΑΛΕΞΗΣ ΠΟΛΙΤΗΣ

Επικεφαλής τμήματος μηχανικών

σκηνής: ΙΑΚΩΒΟΣ ΔΑΡΖΕΝΤΑΣ

ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚA ΠΡΟΓΡAΜΜΑΤΑ CREDITS

Υπό την αιγίδα της Περιφέρειας Ηπείρου και του Δήμου Ιωαννιτών

Οι καλλιτέχνες και καλλιτέχνιδες

που συμμετέχουν:

ΜΑΡΙΑ ΒΑΡΕΛΑ, ΝΙΚΟΜΑΧΗ ΚΑΡΑΚΩΣΤΑΝΟΓΛΟΥ, ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΚΟΜΙΑΝΟΥ, ΜΑΡΙΑ ΛΟΥΙΖΟΥ, ΑΦΡΟΔΙΤΗ ΠΑΝΑΓΙΩΤΑΚΟΥ & ΜΑΝΩΛΗΣ ΜΑΝΟΥΣΑΚΗΣ, ΜΑΛΒΙΝΑ ΠΑΝΑΓΙΩΤΙΔΗ, ΠΑΝΟΣ ΣΚΛΑΒΕΝΙΤΗΣ, ΣΤΕΦΑΝΙΑ ΣΤΡΟΥΖΑ, ΘΕΟΚΛΗΤΟΣ ΤΡΙΑΝΤΑΦΥΛΛΙΔΗΣ, ENTANGLED OTHERS, MATTHIAS FRITSCH, JOHN GERRARD, ALEXANDRA DAISY GINSBERG, CHRISTIAN MIO LOCLAIR, MAENADS, MATTHEW NIEDERHAUSER & MARC DA COSTA, SLOW IMMEDIATE, UNIVERSAL EVERYTHING, WORDMORD Διαβάστε περισσότερα στο https:// www.onassis.org/whats-on/plasmataii-ioannina-exhibition/

Επιμέλεια τεύχους για τη Στέγη: ΑΦΡΟΔΙΤΗ ΠΑΝΑΓΙΩΤΑΚΟΥ, ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΘΕΟΔΩΡΟΠΟΥΛΟΣ, ΠΡΟΔΡΟΜΟΣ ΤΣΙΑΒΟΣ, ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΔΡΙΒΑΣ, ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΡΟΥΚΟΥΤΑΚΗΣ, VOLTNOI, QUETEMPO, ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΧΟΡΤΑΡΙΑ-ΤΑΜΒΑΚΗ, ΒΑΣΩ ΒΑΣΙΛΑΤΟΥ

Επιμέλεια τεύχους για τη LiFO: ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΔΙΑΚΟΣΑΒΒΑΣ, M. HULOT, ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ

Σχεδιασμός τεύχους: ΓΙΑΝΝΗΣ ΚΑΡΛΟΠΟΥΛΟΣ

Φωτογραφίες τεύχους: ΠΗΝΕΛΟΠΗ ΓΕΡΑΣΙΜΟΥ, ΠΑΡΙΣ ΤΑΒΙΤΙΑΝ