Τεύχος 789 by Dyo Deka S.A.

ΑΦΙΕΡΩΜΑ

ΒΙΒΛΙΟ ΟΛΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΘΗΝΑ! ΔΩΡΕΑΝ ΟΔΗΓΟΣ ΤΗΣ ΠΟΛΗΣ. ΚΥΚΛΟΦΟΡΕΙ ΚΑΘΕ ΠΕΜΠΤΗ

789 FREE PRESS 02.11.2023

Νο

ΑΝΑΓΝΩΣΙΜΌΤΗΤΕΣ ΕΝΤΎΠΩΝ ΗΛΙΚΊΕΣ 13-54 FOCUSBARI 2022

ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΑ

2 lifo – 2.11.23

8 ΣΤΗΛΕΣ

index789

βασιλική σιουτη

πολιτικο επταημερο γιάννησ πανταζόπουλοσ

talking points

νικολασ σεβαστακησ

ασκησεισ αναπνοησ ερωφιλη κοκκαλη

πο(ρ)νογραφια δεσποινα τριβολη

footnotes

γιάννησ παντελάκησ

akροβατωντασ

ΔΕΚΑΠΕΝΤΕ ΒΙΒΛΙΑ ΠΟΥ ΔΙΑΒΑΖΟΥΜΕ ΤΩΡΑ

www.lifo.gr ΔΥΟ ΔΕΚΑ ΕΚΔΟΤΙΚΗ Α.Ε. ΒOΥΛΗΣ 22, 105 63 ΑΘΗΝΑ T 210 3254 290 F 210 3249 785 info@lifo.gr

εκδοτης

Στάθης Τσαγκαρουσιάνος chief executive officer Μιχάλης Μιχαήλ chief operating officer/commercial director Θανάσης Χαραμής σύμβουλος σχεδιασμού Γιάννης Καρλόπουλος διευθυντησ συνταξης Αλέξανδρος Διακοσάββας διευθυντής mikropragmata.lifo.gr Άρης Δημοκίδης διευθυντής εντυπης εκδοσης Τάσος Μπρεκουλάκης διευθυνση newsroom και social media Χριστίνα Γαλανοπούλου υπευθυνη πολιτικου ρεπορταζ - ερευνασ Βασιλική Σιούτη αρχισυνταξία Γιάννης Πανταζόπουλος αρχισυνταξία podcasts Μερόπη Κοκκίνη συντονισμοσ υλησ Νινέττα Γιακιντζή –––––– ε μ π ο ρι κ ο τμ η μ α advertising director Ξένια Στασινοπούλου direct sales director Κώστας Μαντάς

senior advertising manager Άννα Λαπαρδάγια direct sales Γιώργος Λυκουργιώτης, Ευθύμης Παχής advertising manager Δημήτρης Βουκελάτος (dvoukelatos@lifo.gr) advertising coordinator Κατερίνα Κουρμούζη (kkourmouzi@lifo.gr)

σημείωση: Στο τεύχος 788 το όνομα του σκηνοθέτη Δημήτρη Χαραλαμπόπουλου αναγράφηκε εσφαλμένα στη λεζάντα της φωτογραφίας του.

head of creative Βασίλης Καψάσκης

ΝΕΕΣ 32 ΕΚΔΟΣΕΙΣ

branded content manager Φιλιώ Ράγκου digital campaign manager Γιώργος Γιαννή junior advertising executive Χριστίνα Καλλή –––––– ψηφιακή ανάπτυξη/προγραμματισμός lifo.gr Άγγελος Παπαστεργίου –––––– σ υντα ξ η Θοδωρής Αντωνόπουλος, Λουίζα Αρκουμανέα, Γιάννης Βασιλείου, Ίωνaς Καλλιμάνης, Ντίνα Καράτζιου, Θοδωρής Κουτσογιαννόπουλος, Τίνα Μανδηλαρά, Νίκος Μπακουνάκης, Γλυκερία Μπασδέκη, Αργυρώ Μποζώνη, Σταυρούλα Παπασπύρου, Μαρία Παππά, Ζωή Παρασίδη, Χρήστος Παρίδης, Δημήτρης Πολιτάκης, Νικόλας Σεβαστάκης, Φώτης Σεργουλόπουλος, Δέσποινα Τριβόλη, Κορίνα Φαρμακόρη

Ο ΔΗΜΉΤΡΗΣ ΠΑΠΑΧΡΉΣΤΟΣ ΕΙΝΑΙ Ο ΑΘΗΝΑΙΟΣ ΤΗΣ ΕΒΔΟΜΑΔΑΣ

ne ws r o om αρχισυνταξια Ρούλα Βλασσοπούλου, Σόφη Ζιώγου συντακτικη ομαδα Σωτήρης Βαλάρης, Κυριάκος Κουζούμης, Μάνος Χατζηγιάννης social media Ιωάννα Ζέρβα, Τατιάνα Τζινιώλη –––––– ατελιέ αrt director Βανέσσα Φερλέ, Μαργαρίτα Καμαριώτη αssistant art director Μπιάνκα Σαμαρά φωτογράφοι Σπύρος Στάβερης, Πάρις Ταβιτιάν, Freddie F., Γιώργος Ξανθινάκης, Νίκος Κατσαρός διαμόρφωση ψηφιακής εκδοσης Μαρούσα Θωμά, Ελπισία Σπαθάρη επιμελεια κειμένων Μαρία Δρουκοπούλου, Μυρτώ Αθανασοπούλου ––––––

15 47

42 ΛΕΠΤΑ ΜΕ ΤΗΝ ΕΥΤΥΧΊΑ ΠΕΝΤΑΡΆΚΗ

λογιστηριο οικονομική διεύθυνση Δημήτρης Τασιόπουλος λογιστήριο Βασίλης Κοτρωνάκης, Άκης Ιωάννου, Έφη Ηλιοπούλου γραμματεία Βιβίκα Ανδριανάτου –––––– κωδικος εντυπου 7639

παρακαλουμε

ανακυκλωστε 2.11.23 – lifo 3

Feedback

ΜΠΈΤΑΝΙ ΧΙΟΥΖ: «Το Συμπόσιο του Πλάτωνα ήταν ένα dinner party με μουσική, χορό, φλερτ και κρασί»

ΟΠΤΙΚΗ ΓΩΝΙΑ

Τσίπρας Καραμανλής: Εκλεκτικές συγγένειες

ΤΟΥ ΘΟΔΩΡΗ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΥ

ΤΗΣ ΑΡΓΥΡΏΣ ΜΠΟΖΏΝΗ

Ο πιο σημαντικός αρχαιολόγος της γενιάς του κρατούσε στα χέρια του το κλειδί της γνώσης, έχοντας ένα όραμα καθολικό που το είδε να πραγματοποιείται. Ανέσκαψε, μελέτησε, συντήρησε και μοιράστηκε τη γνώση γενναιόδωρα ως ακούραστος οραματιστής και νεωτεριστής της αρχαιολογίας. «Το κλειδί της δουλειάς δεν είναι να είσαι ένας ευφυής αρχαιολόγος αλλά να αγαπάς τη δουλειά, να μεταδίδεις με απλό τρόπο αυτό που εσύ ξέρεις και αισθάνεσαι στους βοηθούς σου για να τους παθιάσεις», έλεγε. Τα τελευταία χρόνια ανέσκαπτε ακάματα το φερόμενο ως ιερό της Ίσιδας, φέρνοντας στο φως αίθουσες με θαυμάσια ψηφιδωτά δάπεδα, ένα μνημειώδες αίθριο με περιστύλιο και πολλούς άλλους χώρους που το καθιστούν μοναδικό, τουλάχιστον στον ελλαδικό χώρο.

4 lifo – 2.11.23

pageviews

LiFO.gr

Πέτρος Θέμελης (19362023): Ένας αποχαιρετισμός

ti δ ι α β α σ α με αυ τη την εβ δομ α δ α σ το

ΑΠΩΛΕΙΕΣ

podcasts που αξίζει να ακούσετε

Μια γόνιμη κουβέντα με την επιφανή Βρετανίδα ιστορικό, συγγραφέα και παραγωγό στο περιθώριο μιας διάλεξης για το ευ ζην που έδωσε πρόσφατα στην Ελλάδα.

ΤΟΥ ΑΡΗ ΔΗΜΟΚΙΔΗ

Όταν ο Αλέξης Τσίπρας παραιτήθηκε από την ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ μετά την πολλοστή εκλογική συντριβή του, πολλοί αναρωτήθηκαν τι θα έκανε. Θα ιδιώτευε; Η σιωπή του και η έλλειψη συγκεκριμένης αυτοκριτικής (αντίθετα, άφησε να λέγεται πως οι εκλογικές ήττες δεν οφείλονταν σ’ αυτόν αλλά στους άλλους, που τον υπονόμευαν) θύμισαν σε πολλούς τον Κώστα Καραμανλή, τον επονομαζόμενο και λόγω της αλαλίας του «Βούδα της Ραφήνας». Οι δυο τους ταιριάζουν σε πολλά και δεν είναι τυχαίο πως για χρόνια υπήρχε υπόγεια συνεννόηση και έμμεση στήριξη του Καραμανλή στην κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ. Είναι και οι δύο ευχάριστοι χαρακτήρες, αρκετά χύμα και αγαπούν την καλώς εννοούμενη καλή ζωή.

Η ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΤΗΣ ΕΒΔΟΜΑΔΑΣ

Ευρυμαθής, χαρισματική, πολυπράγμων, αξιολάτρευτη και ως χαρακτήρας, έχει κάνει όνομα στον χώρο της και όχι άδικα. Έχει γράψει τέσσερα ιστορικά βιβλία που έγιναν μπεστ σέλερ (ένα πέμπτο αφιερωμένο στα επτά θαύματα της αρχαιότητας είναι ήδη υπό έκδοση), έχει δώσει πλήθος διαλέξεις ανά τον κόσμο, επίσης έχει επιμεληθεί δεκάδες πόντκαστ, ντοκιμαντέρ και τηλεοπτικά προγράμματα ιστορικού, κυρίως, περιεχομένου, αλλά με σύγχρονο προσανατολισμό (BBC 1 & 2, ITV, Channel 4 & 5, Netflix, History Channel, Viasat History), τα οποία γνώρισαν μεγάλη επιτυχία. Ενέπνευσε τον σκηνοθέτη Ζακ Σνάιντερ για τη δημιουργία της ταινίας «300», έχει αποσπάσει πολλές διακρίσεις, έχει επίσης εργαστεί με ζήλο, καθώς αποκαλύπτει, για την επιστροφή των μαρμάρων του Παρθενώνα. Με έναυσμα, λοιπόν, τη διάλεξη που έδωσε στις αρχές Οκτωβρίου στο Kardamyli Festival, μιλήσαμε για την έννοια του ευ ζην στην αρχαία ελληνική φιλοσοφία και όχι μόνο, σε αντιδιαστολή με την υπερκαταναλωτικοποιημένη και κομμάτι χαζοχαρούμενη αντίληψη περί ευζωίας που κυριαρχεί στις μέρες μας. Για τις απολαύσεις, που για τον Σωκράτη και για τον μαθητή του, τον Πλάτωνα, ήταν ευπρόσδεκτες, αρκεί να κρατούσαν το μέτρο, για την αναζωπύρωση του ενδιαφέροντος για τις κλασικές σπουδές διεθνώς, για την αξία της αμφισβήτησης την οποία ο Σωκράτης ταύτιζε, καθώς λέει, με την αγάπη για τους ανθρώπους – μια αγάπη με «ανατρεπτικό» περιεχόμενο. Για την τελευταία της σειρά ντοκιμαντέρ Treasures που είχε και ελληνικό ενδιαφέρον, για τον παραγνωρισμένο ρόλο των γυναικών στην Ιστορία και στον πολιτισμό και για τον ρόλο που έπαιξε η ανθρώπινη (και κατά βάση ανδρική, καθότι απαιτούσε είτε άσκηση είτε επιβολή δύναμης) πλεονεξία σε αυτή την εξέλιξη. — Στην ομιλία αυτή, η οποία βασιζόταν στο βιβλίο σας «The Hemlock Cup: Socrates, Athens and the search for the good life», αναφερθήκατε στην έννοια του ευ ζην και αναρωτιέται κανείς πόσο διαφέρει η προσέγγιση του Πλάτωνα και του Σωκράτη από την πληθώρα συνταγών ευζωίας που κυκλοφορούν σήμερα. Υπάρχει πράγματι μια θεμελιώδης διαφορά με την έννοια της ευζωίας, όπως την όριζαν οι αρχαίοι Έλληνες φιλόσοφοι καθώς και άλλα μεγάλα πνεύματα που έζησαν σε άλλους τόπους, όπως ο Κομφούκιος και ο Βούδας. Η δική τους προσέγγιση δεν αφορούσε την «πεζή» καθημερινότητα και τις διαφόρων ειδών καταναλωτικές ηδονές που λειτουργούν ως αντίβαρο για τους πιο προνομιούχους, ήταν πιο ολιστική και αφορούσε καταρχάς την καλλιέργεια ενός «εσωτερικού πολιτισμού». Αν διαθέτεις πνευματική και ψυχική ευεξία, έλεγαν, αυτό σίγουρα θα βελτιώσει τη σωματική σου υγεία και ευεξία, κατά συνέπεια θα σε κάνει μέτοχο στην ίδια τη χαρά της ζωής. Και αν αρχίσουμε να νιώθουμε καλά με τον εαυτό μας, αν αποκτήσουμε δηλαδή το «γνώθι σ’ αυτόν», ο κόσμος γύρω μας θα καλυτερεύσει επίσης.

ΒΙΒΛΙΟ Το φιλανθρωπικό βιβλιοπωλείο της Αθήνας που μοιράζει τα έσοδά του σε κακοποιημένες γυναίκες Στις προθήκες του Book Garden θα βρεις βιβλία με ένα ευρώ, τα οποία πωλούνται για καλό σκοπό.

Ακολουθήστε τα podcasts της LiFO στην Apple, στο Spotify ή στην Google.

«Δεν είναι όλοι οι άντρες έτσι»: Γιατί αυτή η φράση αποτελεί κόκκινο πανί για κάθε συνειδητοποιημένη φεμινίστρια; «ΕΙΝΑΙ ΑΥΤΟ ΦΕΜΙΝΙΣΜΟΣ;» ΜΕ ΤΗ ΧΡΙΣΤΙΝΑ ΓΑΛΑΝΟΠΟΥΛΟΥ

Γιώργος Σεφέρης: Εξήντα χρόνια μετά το Νόμπελ, ακόμα επίκαιρος «ΒΙΒΛΙΑ ΚΑΙ ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ» ΜΕ ΤΟΝ ΝΙΚΟ ΜΠΑΚΟΥΝΑΚΗ

Ο ΣΥΡΙΖΑ και η νέα τάση Τεμπονέρα «LIFO POLITICS» ΜΕ ΤΗ ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΙΟΥΤΗ

Πώς έβρισκαν φαγητό στην Kατοχή; ΕΝΑ ΗΧΗΤΙΚΟ ΝΤΟΚΙΜΑΝΤΕΡ ΤΗΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΑΣ ΒΟΥΛΓΑΡΗ

ΤΟΥ ΓΙΑΝΝΗ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΥ

Πώς μπορείτε να δώσετε μια δεύτερη ευκαιρία στα μεταχειρισμένα βιβλία σας που σκονίζονται στα ράφια και παράλληλα να βοηθήσετε άλλους ανθρώπους; Απλώς δωρίστε τα. Τα φιλανθρωπικά βιβλιοπωλεία είναι μια τάση διαδεδομένη στο εξωτερικό, ιδιαίτερα στην Αγγλία. Η αύξηση των τουριστών σε κεντρικές ιδίως περιοχές της Αθήνας έχει φέρει αυτή την τάση και εδώ. Κάπως έτσι άνοιξε το Book Garden στο Κουκάκι, απευθυνόμενο σε παντός είδους βιβλιοφάγους και περαστικούς. Πρόκειται για ένα ασυνήθιστο βιβλιοπωλείο που τα έσοδα από τα μεταχειρισμένα βιβλία που έχει στις προθήκες του τα προσφέρει για την υποστήριξη γυναικών που έχουν κακοποιηθεί. Αναζητάτε το πιο πρόσφατο μπεστ σέλερ ή εξαντλημένες εκδόσεις; Θέλετε να αγοράσετε, πάντα σε χαμηλές τιμές, κλασικά παιδικά βιβλία και παραμύθια; Μήπως χρειάζεστε ένα λεξικό; Στο βιβλιοπωλείο Book Garden υπάρχει μια προσεγμένη συλλογή βιβλίων από δεύτερο χέρι, που βρίσκεται σε απόσταση αναπνοής από το ιστορικό κέντρο της Αθήνας.

Ελένη Καραγιάννη: «Ο γάμος έχει εξελιχθεί σ’ έναν αργό θάνατο στον καναπέ» «ΑΚΟΥ ΤΗΝ ΕΠΙΣΤΗΜΗ» ΜΕ ΤΟΝ ΓΙΑΝΝΗ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟ

2.11.23 – lifo 5

ΕΙΚΑΣΤΙΚΑ

«misremembered memories» του φίλιππου θεοδωρίδη Γκαλερί Ζουμπουλάκη Η γκαλερί Ζουμπουλάκη παρουσιάζει τη νέα ατομική έκθεση του Φίλιππου Θεοδωρίδη «Misremembered Μemories», στην οποία προσεγγίζει τη ζωγραφική ως φυσική κατασκευή, εστιάζοντας στην ιδέα της δομής. Μοτίβα, πλέγματα και γραμμές εμφανίζονται σε διάφορα μεγέθη και χρωματικές παλέτες. Μεγάλες επιφάνειες με έντονο χρώμα διακόπτονται δυναμικά από λευκά τμήματα. Ο καλλιτέχνης έχει αναπτύξει ένα ευρύ φάσμα χρωματικών τόνων, αντλώντας έμπνευση από την αστική ζωή και τα μοτίβα που τη συνθέτουν. Μέσα στους πλούσιους σε χρώμα καμβάδες του μπορούμε πραγματικά να μυηθούμε στον ορίζοντα μιας σύγχρονης μητρόπολης ή να οραματιστούμε τη θέα από το στούντιό του στο Μοναστηράκι και τις σκιές που δημιουργούν τα κτήρια που το περιβάλλουν.

6 lifo – 2.11.23

philippos theodorides, «the garden of good and evil», 2023, acrylic, pencil and crayon on canvas, 140x160cm @zoumboulakisgalleries

iLoveAthens

Γκαλερί Ζουμπουλάκη, πλ. Κολωνακίου 20, 9/11-9/12 Τρ., Πέμ. & Παρ. 11:00-20:00, Τετ. & Σάβ. 11:00–15:00, Κυριακή & Δευτέρα κλειστά.

2.11.23 – lifo 7

talkofthetown

ΠΟΛΙΤΙΚΟ ΕΠΤΑΗΜΕΡΟ

Το Παλαιστινιακό διχάζει την Ε.Ε. και τα ελληνικά κόμματα H Γενική Συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών ανέδειξε την απουσία κοινής εξωτερικής πολιτικής της Ε.Ε., με τα κράτη-μέλη της να ψηφίζουν το καθένα με τα δικά του κριτήρια.

2—8 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2023 Νο 789

«Γιατί δεν έχει τέλος το φαινόμενο της οπαδικής βίας;» p Απέναντι στον πόλεμο p Ποια Στρέλλα; p Οι «στιγμιαίοι» τραμπούκοι της διπλανής πόρτας p Κουράσατε, σύντροφοι… p

8 lifo – 2.11.23

απ ό τh βασιλ ικη σιουτη

Το ψήφισμα της Ιορδανίας για εκεχειρία στη Λωρίδα της Γάζας μπορεί να εγκρίθηκε με συντριπτική πλειοψηφία από τη Γενική Συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών, ανέδειξε όμως την απουσία κοινής εξωτερικής πολιτικής της Ε.Ε., με τα κράτη-μέλη της να ψηφίζουν το καθένα με τα δικά του κριτήρια. Το ψήφισμα για τη Γάζα δίχασε και τα ελληνικά κόμματα, καθώς η αντιπολίτευση διαφοροποιήθηκε και άσκησε έντονη κριτική στην κυβέρνηση για την επιλογή της. Η πρόταση που έγινε αρχικά από την Ιορδανία, εκ μέρους των αραβικών χωρών, ζητούσε την άμεση κατάπαυση του πυρός στη Γάζα, την απελευθέρωση των κρατουμένων, την προστασία των αμάχων και την ασφαλή διέλευση της ανθρωπιστικής βοήθειας στη Λωρίδα της Γάζας. Το ψήφισμα, που δεν έχει βεβαίως κάποιο δεσμευτικό χαρακτήρα, πέρασε με μεγάλη πλειοψηφία, αφού 120 χώρες ψήφισαν υπέρ και μόνο 14 χώρες κατά, ανάμεσά τους το Ισραήλ, οι ΗΠΑ, η Αυστρία, η Κροατία, η Τσεχία και η Ουγγαρία. Βασικό επιχείρημα όσων διαφώνησαν ήταν ότι αυτό δεν περιλάμβανε σαφή καταδίκη της Χαμάς ούτε αναφερόταν ρητά στην άμεση απελευθέρωση των Ισραηλινών ομήρων της, όπως ζητούσε το Ισραήλ, το οποίο εξέφρασε την οργή του για το ψήφισμα μέσω του Ισραηλινού πρέσβη στον ΟΗΕ, που κατηγόρησε όσους ψήφισαν υπέρ ότι προτιμούν να υποστηρίξουν «την υπεράσπιση των ναζιστών τρομοκρατών» αντί του Ισραήλ. Η Ελλάδα ήταν μεταξύ των 45 χωρών που δεν ψήφισαν ούτε υπέρ ούτε κατά αλλά απείχαν, όπως έκαναν τα περισσότερα κράτη-μέλη της Ε.Ε., Γερμανία, Ιταλία, Φινλανδία, Σουηδία, Πολωνία, αλλά και ο Καναδάς, η Αυστραλία, το Ηνωμένο Βασίλειο, η Ουκρανία, η Ιαπωνία, η Ινδία κ.ά. Είχε προηγηθεί πρωτοβουλία του Καναδά με πρόταση τροπολογίας για να προστεθεί η καταδίκη της Χαμάς, την οποία υποστήριξε και η Ελλάδα, αλλά δεν κατάφερε να συγκεντρώσει την πλειοψηφία των δύο τρίτων που απαιτείται, έτσι δεν εγκρίθηκε.

2.11.23 – lifo 9

ΠΟΛΙΤΙΚΟ ΕΠΤΑΗΜΕΡΟ

TALKING POINTS

ΑΔΥΝΑΜΗ ΚΑΙ ΔΙΧΑΣΜΕΝΗ Ε.Ε.

α πό τh βα σι λι κη σ ιου τη

talkofthetown

Η Γαλλία ήταν από τις χώρες που τάχθηκαν υπέρ, μαζί με το Βέλγιο, την Ιρλανδία, το Λουξεμβούργο, τη Μάλτα, την Πορτογαλία, τη Σλοβενία και την Ισπανία, προς μεγάλη απογοήτευση του Ισραήλ.

10 lifo – 2.11.23

Η Ε.Ε. δεν κατάφερε να συντονιστεί σε μια κοινή πολιτική για το Παλαιστινιακό μετά την 7η Οκτωβρίου, παρότι υποστηρίζει τη λύση των δύο κρατών. Η απουσία ενιαίας στάσης των κρατών-μελών αναδεικνύει τη διπλωματική αδυναμία και τη μικρή επιρροή της Ε.Ε. στα μεγάλα διεθνή ζητήματα. Η Γερμανίδα πρόεδρος της Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, δέχθηκε έντονη κριτική αυτές τις μέρες και για την αδυναμία της να συντονίσει τα μέλη της Ε.Ε. ώστε να εκφραστούν με μια κοινή απόφαση, όπως και ο Ζοζέ Μπορέλ. Και οι δύο κατηγορούνται για άλλη μία φορά ότι αποδεικνύονται κατώτεροι των περιστάσεων. Στη γενική συνέλευση του ΟΗΕ, 4 κράτη-μέλη τάχθηκαν κατά του ψηφίσματος, 8 ψήφισαν υπέρ και 15 απείχαν. Η Ελλάδα συντάχθηκε με την πλειοψηφία των κρατών-μελών της Ε.Ε., όπως και η Γερμανία, η οποία συνήθως κρατά πιο φιλο-ισραηλινή στάση, αναφερόμενη στο δικαίωμα του Ισραήλ να αμύνεται. Στην πρόσφατη Σύνοδο Κορυφής για την Ειρήνη που έγινε στο Κάιρο η Γερμανίδα υπουργός Εξωτερικών, Αναλένα Μπέρμποκ, είχε μιλήσει για έναν «τρομερό πόνο και φόβο που υπάρχει στην περιοχή», υποστηρίζοντας ότι γι’ αυτό η αιτία είναι «η Χαμάς η οποία με την τρομοκρατική επίθεση της 7ης Οκτωβρίου κατά του Ισραήλ διέπραξε αποτρόπαια εγκλήματα». Ο Έλληνας πρωθυπουργός, στο συνέδριο του «Economist», ανέφερε ότι η κατάσταση τού θυμίζει τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Σχετικά με τη στάση της Ε.Ε., δήλωσε πως «η έννοια της στρατηγικής αυτονομίας της Ευρώπης είναι κάτι το οποίο πρέπει να εξετάσουμε με μεγαλύτερη σοβαρότητα». Η Γαλλία ήταν από τις χώρες που τάχθηκαν υπέρ, μαζί με το Βέλγιο, την Ιρλανδία, το Λουξεμβούργο, τη Μάλτα, την Πορτογαλία, τη Σλοβενία και την Ισπανία, προς μεγάλη απογοήτευση του Ισραήλ. Σύμφωνα με διπλωματικές πηγές, η γαλλική κυβέρνηση, παρότι το προηγούμενο διάστημα έκανε πολλές δηλώσεις υπέρ του Ισραήλ, δεν ήθελε να δυσαρεστήσει ούτε τα αραβικά κράτη στον ΟΗΕ αλλά ούτε και τους μεγάλους μουσουλμανικούς πληθυσμούς που ζουν στη Γαλλία, ειδικά δεδομένου ότι σε λίγους μήνες θα φιλοξενήσει τους Ολυμπιακούς Αγώνες. Ο Γάλλος Πρόεδρος, Εμανουέλ Μακρόν, έχει αναλάβει πρωτοβουλία για την παροχή έκτακτης ανθρωπιστικής βοήθειας από αέρος και θαλάσσης προς τους άμαχους Παλαιστινίους της Γάζας, στην οποία διπλωματικές πηγές ανέφεραν ότι θα συμβάλουν η Ελλάδα και η Κύπρος. Για τον ρόλο της Ελλάδας αλλά και της Κύπρου ως βάσεων για έναν ανθρωπιστικό διάδρομο προς τη Γάζα μίλησε ο Μακρόν στις Βρυξέλλες μετά τη Σύνοδο Κορυφής της Ε.Ε., χωρίς να γίνουν γνωστές λεπτομέρειες. Ο Γάλλος Πρόεδρος δήλωσε ότι προετοιμάζεται ένας ανθρωπιστικός συνασπισμός από διάφορες ευρωπαϊκές χώρες, κάνοντας ιδιαίτερη αναφορά στην Κύπρο, η οποία θα είναι η αεροπορική βάση για τον θαλάσσιο ανθρωπιστικό διάδρομο.

ΚΥΒΕΡΝΗΣΗ VS ΑΝΤΙΠΟΛΙΤΕΥΣΗ Η στάση της ελληνικής κυβέρνησης προκάλεσε την οργισμένη αντίδραση του Στέφανου Κασσελάκη, ο οποίος μίλησε για «ημέρα ντροπής για την ελληνική διπλωματία, τον ελληνικό λαό και την ιστορία του», ενώ και ο ΣΥΡΙΖΑ σε ανακοίνωσή του ανέφερε ότι με την αποχή στο ψήφισμα του ΟΗΕ ο κ. Μητσοτάκης «ντροπιάζει τον ελληνικό λαό» και «καθιστά την Ελλάδα αρνητικό παράγοντα για την ειρήνη». Το Παλαιστινιακό, ωστόσο, διχάζει και τον ίδιο τον ΣΥΡΙΖΑ, καθώς υπάρχουν αυτοί που χαρακτηρίζουν τη Χαμάς τρομοκρατική οργάνωση και αυτοί που τους χαρακτηρίζουν μαχητές. Αυτοί που ασκούν σκληρή κριτική σε κάθε προσέγγιση της Ελλάδας με το Ισραήλ και αυτοί που υπερασπίζονται την πολιτική που εφάρμοσε ο Τσίπρας, η οποία δεν διέφερε από την πολιτική Σαμαρά ούτε από την πολιτική Μητσοτάκη. Ο Αλέξης Τσίπρας, στο διάστημα που ήταν πρωθυπουργός, συνέχισε την ίδια γραμμή, διατηρώντας στενή συνεργασία με την (πολύ δεξιά) κυβέρνηση Νετανιάχου. Αλλά και η πρώτη ανακοίνωση του ΣΥΡΙΖΑ, μετά την επίθεση της Χαμάς της 7ης Οκτωβρίου, ήταν διαφορετική σε σχέση με αυτές που ακολούθησαν και προκάλεσε πολλές εσωκομματικές αντιδράσεις για «φιλο-ισραηλινή στάση». Η ανακοίνωση εκείνη, που εκδόθηκε άμεσα, αποδόθηκε στον Βαγγέλη Καλπαδάκη, διπλωματικό σύμβουλο του Στέφανου Κασσελάκη και του Αλέξη Τσίπρα. Σε εκείνη την πρώτη ανακοίνωση αναφερόταν ότι «Ο ΣΥΡΙΖΑ - Προοδευτική Συμμαχία καταδικάζει απερίφραστα τη σημερινή επίθεση της Χαμάς σε βάρος του Ισραήλ, ζητά τον άμεσο τερματισμό της και εκφράζει την αλληλεγγύη του στον λαό του Ισραήλ». Αναφερόταν, επίσης, στα «δικαιώματα των αμάχων, Ισραηλινών και Παλαιστινίων» και έλεγε ότι τάσσεται «υπέρ της άμεσης επανέναρξης αξιόπιστων διμερών συνομιλιών για λύση δύο βιώσιμων κρατών στη βάση των συνόρων του 1967, με πρωτεύουσα του παλαιστινιακού κράτους την ανατολική Ιερουσαλήμ». Έντονη κριτική κατά της κυβέρνησης για τη στάση αποχής στο ψήφισμα της Ιορδανίας στον ΟΗΕ κράτησε και το ΠΑΣΟΚ-Κίνημα Αλλαγής, κινούμενο στο ίδιο κλίμα με τον ΣΥΡΙΖΑ. Ο κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος και υπεύθυνος του τομέα εξωτερικών, Δημήτρης Μάντζος, δήλωσε ότι «δυστυχώς, σημαντικός αριθμός χωρών, ανάμεσα στις οποίες και η δική μας, απείχαν από το ψήφισμα του ΟΗΕ για άμεση ανθρωπιστική εκεχειρία στην περιοχή, σε αντίθεση προς την πλειοψηφία των κρατών-μελών». Το ΚΚΕ, με ανακοίνωσή του, καταδίκασε με αποτροπιασμό την ισραηλινή επίθεση και κατήγγειλε την κυβέρνηση της ΝΔ που στηρίζει την ισραηλινή σφαγή, απορρίπτοντας ακόμη και τα ψηφίσματα στον ΟΗΕ για «κατάπαυση του πυρός»». Το κόμμα Νίκη χαρακτήρισε την κυβέρνηση «αρνητή της ειρήνης», υποστηρίζοντας ότι «η ψήφος αποχής της Ελλάδος στο ψήφισμα της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ στις 27 Οκτωβρίου 2023 αποτελεί ένα μελανό σημείο της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής». Ο Κυριάκος Μητσοτάκης στην πρόσφατη συζήτηση που είχε με τον Φράνσις Φουκουγιάμα στο πλαίσιο του συνεδρίου του «Economist» ανέφερε ότι η κυβέρνησή του «αναγνωρίζει το δικαίωμα του Ισραήλ στην αυτοάμυνα σύμφωνα με το Διεθνές και το Ανθρωπιστικό Δίκαιο» αλλά και «την ανάγκη παροχής ανθρωπιστικής βοήθειας» στους Παλαιστίνιους, καταδικάζοντας όμως τη δράση της Χαμάς. Υποστήριξε ότι «η Χαμάς είναι τρομοκρατική οργάνωση» και «δεν εκπροσωπεί τον παλαιστινιακό λαό». Μιλώντας για τον ρόλο της Ελλάδας, όπως τον βλέπει εκείνος, ανέφερε πως «έχουμε τη δυνατότητα να μιλάμε με όλες τις πλευρές, όχι όμως με τη Χαμάς», επαναλαμβάνοντας πως πρόκειται για τρομοκρατική οργάνωση. Στην Ελλάδα την περασμένη εβδομάδα πραγματοποιήθηκαν πολλές διαδηλώσεις, οι περισσότερες εκ των οποίων διοργανώθηκαν από την αριστερά και ήταν αρκετά μαζικές, υπέρ των Παλαιστινίων. Σε δημοσκόπηση της GPO για τον τηλεοπτικό σταθμό Star, η πλειοψηφία των Ελλήνων πολιτών (65,4%) τάσσεται υπέρ μιας στάσης ουδετερότητας, το 18,4% υπέρ του Ισραήλ και το 11,5% υπέρ των Παλαιστινίων. Το παλαιστινιακό ζήτημα, όσο παραμένει άλυτο, θα αποτελεί μια μεγάλη πληγή όχι μόνο για τη Μέση Ανατολή αλλά και για όλη την ανθρωπότητα και θα διχάζει όλο και πιο πολύ, όλο και πιο επικίνδυνα.

ΕΦΗ ΛΑΜΠΡΟΠΟΥΛΟΥ «Γιατί δεν έχει τέλος το φαινόμενο της οπαδικής βίας;» α π ό τ ο ν γ ι ά ν ν η π α ν τα ζ ό π ουλο

Η καθηγήτρια Εγκληματολογίας του Τμήματος Κοινωνιολογίας στο Πάντειο Πανεπιστήμιο, Έφη Λαμπροπούλου, απαντά. Μπορεί με κάποιον τρόπο να σπάσει η κουλτούρα της βίας; Η οπαδική βία είναι ένα ιδιαίτερα ορατό φαινόμενο, καθώς οι δημοσιογράφοι και οι τηλεοπτικές κάμερες είναι παρόντες σχεδόν σε κάθε αγώνα. Συνεπώς, η κάλυψη από τα ΜΜΕ των ταραχών και της βίας που σχετίζονται με το ποδόσφαιρο είναι εκτεταμένη, και ιδίως στα ταμπλόιντ έντυπα παρουσιάζεται με εντυπωσιακούς τίτλους. Αυτός ο εντυπωσιασμός, σε συνδυασμό με μια πρόγνωση των μέσων ενημέρωσης για (πιθανά) βίαια επεισόδια σε ορισμένους αγώνες λειτουργεί ως αυτοεκπληρούμενη προφητεία και έχει συμβάλει στη διόγκωση του προβλήματος. Κατά καιρούς, εκθέσεις του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για την ποδοσφαιρική οπαδική βία συνιστούν στα μέσα ενημέρωσης να αποφεύγουν τον εντυπωσιασμό και να προωθούν το ευ αγωνίζεσθαι και τις αθλητικές αξίες. Προσωπική μου γνώμη, ειδικά για την Ελλάδα, είναι ότι η μίμηση μεταξύ των ομάδων οπαδών είναι καταλυτικός παράγοντας αναπαραγωγής της βίας. Φανταστείτε να εμφανιστεί μια ομάδα οπαδών μη βίαιη, καρναβαλικού τύπου που προκαλεί γέλιο. Είμαι σίγουρη ότι θα τη μιμηθούν κι άλλες και θα σπάσει η κουλτούρα της βίας. Ποιοι παράγοντες καλλιεργούν το μίσος ανάμεσα στους οπαδούς; Η κοινωνικοοικονομική προέλευση (κοινωνική τάξη) στην Αγγλία, ο θρησκευτικός σεχταρισμός στη Σκωτία και στη Βόρεια Ιρλανδία, οι ενδο-εθνικιστικές πολιτικές στην Ισπανία, οι ιστορικοί-περιφερειακοί ανταγωνισμοί στην Ιταλία κ.λπ. ή η εντοπιότητα στη χώρα μας (και όχι μόνο). Η ιστορία, η τοποθεσία, οι προηγούμενες επιτυχίες ή αποτυχίες ενός ποδοσφαιρικού συλλόγου καλλιεργούν αντιπαλότητα, ζήλια που μπορεί να φθάσει και στο μίσος. Επίσης, αρνητικές προσωπικές εμπειρίες με οπαδό ή οπαδούς ενός συγκεκριμένου συλλόγου στο παρελθόν διαδίδονται και αναπαράγονται μέσα στον σύλλογο. Ιδίως όμως η ταύτιση με τον σύλλογο και το ισχυρό αίσθημα του ανήκειν σ’ αυτόν μπορεί να κάνει τους οπαδούς να θεωρούν τους οπαδούς άλλων συλλόγων ως απειλή για την ταυτότητα αυτή. Πρόκειται δηλαδή για τον λεγόμενο «φυλετισμό». Η φυλετική ταυτότητα επηρεάζει τη συμπεριφορά τους. Οι οπαδοί θα κάνουν τα πάντα για να υποστηρίξουν την ομάδα τους, παρακολουθώντας αγώνες, φορώντας τα χρώματα του συλλόγου, εμψυχώνοντας τους παίκτες κ.λπ. Αυτή η αφοσίωση δημιουργεί αφενός ισχυρό δεσμό μεταξύ των οπαδών και μια κοινή αίσθηση σκοπού, αφετέρου αντιπαλότητα και ανταγωνισμό έναντι των άλλων και προκατάληψη. Καλλιεργείται η νοοτροπία «εμείς εναντίον αυτών», όπου οι οπαδοί αντιλαμβάνονται τον δικό τους σύλλογο και τους οπαδούς του ως ανώτερους από τους άλλους. Αυτή η προκατάληψη μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα την απόρριψη ή την υποτίμηση των οπαδών των αντίπαλων συλλόγων και την τάση να βλέπουν τα πάντα μέσα από τον φακό των συμφερόντων του δικού τους συλλόγου. Οι οπαδοί έχουν συναισθηματικές μεταπτώσεις ανάλογα με τις επιδόσεις του συλλόγου τους και αυτά τα συναισθήματα ενισχύονται μέσα στην κοινότητα των οπαδών. Αν απέναντί σας είχατε έναν φανατικό οπαδό που επιλέγει να εκφραστεί μέσω της βίας, τι θα του λέγατε; Να πάμε σπίτι του οι δυο μας, κι αν θέλει να φωνάξει και τους φίλους του, και να τα κάνουμε γυαλιά-καρφιά.

Διαβάστε ολόκληρη τη συνέντευξη στο lifo.gr.

Η δύναμη της αλλαγής

Πόσο έτοιμοι είμαστε, τελικά, να αξιοποιήσουμε την τεχνολογία που καλπάζει;

Διανύουμε τον αιώνα της μακροζωίας – ζούμε περισσότερο και καλύτερα από κάθε προηγούμενη γενιά. Πόσο αξιοποιούμε, όμως, τον παραπάνω χρόνο που μας έχει δοθεί;

ακροζωία σημαίνει, κατά κανόνα, σωματική υγεία και ευεξία. Δεν αρκεί, όμως, μόνο να ζούμε πολλά χρόνια, πρέπει να ζούμε και πολλά καλά χρόνια. Γι’ αυτό η μακροζωία είναι απαραίτητο να συμβαδίζει με την προσαρμοστικότητα, τη δύναμη για αλλαγή και τη σωστά μελετημένη προετοιμασία. Προφανώς είναι σημαντικό να επεκτείνουμε τον χρόνο της ζωής μας, αλλά εξίσου ζωτικής σημασίας είναι να τον αξιοποιούμε και να τον απολαμβάνουμε, παραμένοντας σε επαφή με το παρόν. Και παρόν σημαίνει πλέον τεχνολογία που εξελίσσεται διαρκώς, σε βαθμό που πολλές φορές νιώθουμε ότι ο χρόνος δεν φτάνει για να αφομοιώσουμε όλα τα νέα επιτεύγματα. Αν μη τι άλλο, διανύουμε μια άκρως ενδιαφέρουσα εποχή: ζούμε πολύ περισσότερα χρόνια απ’ ό,τι οι προηγούμενες γενιές και ταυτόχρονα παρακολουθούμε τον κόσμο μας να αλλάζει με ραγδαίο ρυθμό. Κι αν υπάρχει κάτι στο οποίο συμφωνούμε όλοι είναι πως η τεχνολογία, που κάποτε ήταν για λίγους και ειδικούς, σήμερα αποτελεί αναπόσπαστο μέρος της καθημερινότητας όλων μας, όσο «περίπλοκη» κι αν είναι. Αλλά όσο γοητευτική είναι, άλλο τόσο τρομακτική μπορεί να γίνει, ειδικά όταν μιλάμε για την τεχνητή νοημοσύνη. Η άνοδός της είναι γεγονός και τα «αποκαλυπτικά» καταστροφικά σενάρια που τη συνοδεύουν επίσης. Για να κατευνάσει, λοιπόν, κανείς τον πανικό και να αισθανθεί αρκετά ασφαλής ώστε να διαχειριστεί τα νέα εργαλεία της, η καλύτερη λύση είναι τα εξειδικευμένα σεμινάρια επιμόρφωσης στο πλαίσιο της διά βίου μάθησης που διευκολύνουν τη σχέση μας με την τεχνολογία, βάζοντας την πραγματικότητα στις κανονικές της διαστάσεις. Ένα λογισμικό γράφει για χάρη μας ολόκληρες εκθέσεις και απαντάει στα ερωτήματά μας σχεδόν σαν κανονικός συνομιλητής. Μια ρομποτική σκούπα καθαρίζει όλο το σπίτι χωρίς εμείς να σηκωθούμε από τον καναπέ. Γιατί το ένα μας φαίνεται τρομακτικό, ενώ το άλλο απλώς εξαιρετικά βολικό; Και ήδη το 72% των Ελλήνων φαίνεται πως κατανοεί πολύ καλά ότι η ζωή είναι

γεμάτη τέτοιες αλλαγές, κάτι που καθιστά περισσότερο πιθανό να τις αποδεχτούν κιόλας. Αλλά πόσο πιθανό είναι να τις τολμήσουν επίσης; Η ΝΝ πραγματοποίησε μια πολύ σημαντική έρευνα γύρω από τη μακροζωία, παρατηρώντας θετικές ενδείξεις προς αυτή την κατεύθυνση, αφού διαπίστωσε ότι το 35% είναι σε ετοιμότητα να κάνει θεμελιώδεις αλλαγές στον τρόπο ζωής του, με ένα 45% των εργαζομένων να έχει επιχειρηματικές φιλοδοξίες και την επιθυμία να ξεκινήσει τη δική του δουλειά. Ένα άλλο αξιόλογο εύρημα ήταν πως το παραδοσιακό μοντέλο «σπουδές- εργασία- συνταξιοδότηση», που θα περίμενε κανείς να φαίνεται ξεπερασμένο, παραμένει ακόμα ένα σταθερό σημείο αναφοράς που δημιουργεί αίσθηση ασφάλειας, αν και έπαψε να αποτελεί πλέον τροχοπέδη για εναλλακτικούς τρόπους ζωής: εκατό χρόνια ζωής μπορούν να χωρέσουν άλλωστε περισσότερες δοκιμές, διαφορετικές εμπειρίες και νέες προοπτικές. Σύμφωνα με τα δεδομένα της έρευνας μακροζωίας της ΝΝ, η σημαντική παράταση στο μέσο προσδόκιμο ζωής είναι άλλος ένας παράγοντας που συμβάλλει στο να καλλιεργηθεί αυτή η τόλμη για αλλαγή. Οι Έλληνες δηλώνουν σε ένα ποσοστό 69% έτοιμοι να ζήσουν μια μακρόχρονη ζωή και οι νέες γενιές είναι οι πρώτες που απολαμβάνουν αυτή την προοπτική για ένα τόσο διευρυμένο μέλλον. Όμως, όσο γενναίο μοιάζει το να διεκδικεί κανείς το διαφορετικό, τόσο σημαντικό παραμένει το να δρα με σχέδιο και στόχευση ώστε να προστατευθεί από τυχόν απρόοπτα. Επομένως, ένας μελετημένος οικονομικός προγραμματισμός σε συνδυασμό με την απαραίτητη ψυχική αντοχή και την κατάλληλη ενημέρωση μπορούν να χτίσουν μια πολύ γερή βάση για την αντιμετώπιση ξαφνικών και αβέβαιων καταστάσεων. Αυτή μάλιστα η αίσθηση του ελέγχου που έχει ένας άνθρωπος πάνω στη ζωή του καθώς και η σιγουριά του ότι «μπορεί να τα καταφέρει» αποτελεί, όπως επιβεβαιώνει η έρευνα, το στοιχείο-κλειδί που ενισχύει τη δύναμη για αλλαγή. Οπότε το να επενδύουμε μεθοδικά και στοχευμένα στην επιμόρφωσή μας αποτελεί αναμφίβολα την πιο έξυπνη κίνηση στρατηγικής προς την επιτυχία.

2.11.23 – lifo 11

ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΑΝΑΠΝΟΗΣ

ΠΟ(Ρ)ΝΟΓΡΑΦΙΑ*

Απέναντι στον πόλεμο

Ποια Στρέλλα;

Η ελευθερία της Παλαιστίνης περνά από το δικαίωμα του Ισραήλ στην ύπαρξη.

α πό τον ν ι κόλα σ ε βασ τάκη

talkofthetown

Απέναντι σε όσα εκτυλίσσονται στη Γάζα δεν χρειάζεται ούτε ψυχρή εκλογίκευση ούτε τα ειδικά εφέ της προπαγάνδας.

12 lifo – 2.11.23

Χαμάς, επιλέγοντας την τρομοκρατική επίθεση ως ηθελημένη πρόκληση, δεν μπορεί να αγνοούσε την αντίδραση του Μπενιαμίν Νετανιάχου και του επιτελείου του. Οι ένοπλες οργανώσεις αυτού του είδους ξέρουν καλά το πεδίο των κρατικών αντιπάλων τους, τη νοοτροπία των παικτών, τα επιχειρησιακά μοτίβα. Η πέρα από τα όρια φρίκη της επίθεσης των ενόπλων της θα έφερνε τη στρατιωτική απάντηση του Ισραήλ στο «υψηλότερο» επίπεδο. Και αυτό συμβαίνει. Η τρομοκρατία ως ακραία λογική της πολιτικής εκβιάζει τον εχθρό να ξεδιπλώσει όλη τη δυναμική της βίας που διαθέτει. Και επειδή ο ένας παίκτης είναι «μη κρατικός» και ο άλλος το κράτος του Ισραήλ, η Χαμάς γνώριζε πως στην παγκόσμια κοινή γνώμη και σε ορισμένα ευαίσθητα κομμάτια της τα συναισθήματα θα αγκάλιαζαν τα παιδιά της Γάζας και όχι τους νέους στο κιμπούτς ή στο rave πάρτι στην έρημο. Aυτό που βλέπουμε είναι η μετατροπή της ισραηλινής απάντησης σε κανονικό πόλεμο με έναν ευρύτερο πληθυσμό. Η λογική της διεύρυνσης του στρατιωτικού μετώπου προκαλεί ασφυξία σε όλους εκείνους που θα ήθελαν κάποτε την επιστροφή (κάποιου) διαλόγου μεταξύ Ισραηλινών και Παλαιστινίων. Αντίθετα «κερδίζουν» από τον πολλαπλασιασμό των θυμάτων όσοι βλέπουν στο εβραϊκό κράτος έναν μισητό ρατσισμό προς εξάλειψη (όπως έγραψε πρώην συνάδελφος πανεπιστημιακός) και από την άλλη εκείνοι που ταυτίζουν όλο τον λαό της Γάζας με τη Χαμάς και τη βάση της τρομοκρατίας. Από τη μια ένας γαλαξίας που βλέπει το Ισραήλ ως σιωνιστικό ναζισμό και από την άλλη οι «μέχρι το τέλος» εκδικητές και υποψήφιοι εξολοθρευτές όλων των συμπαθούντων τη Χαμάς! Απομένει, ωστόσο, ένας χώρος πολιτών που δεν θέλει να παίξει σε αυτό το γήπεδο. Μιλώ για εκείνους που δεν εξωραΐζουν την τρομοκρατία κατά πολιτών, βαφτίζοντάς τη λαϊκή αντίσταση. Μιλώ και για όσους δεν ανέχονται την πρόσθεση χιλιάδων νεκρών αμάχων στο αίμα που ήδη χύθηκε. Οι ρουκέτες στην Ασκελόν ή στο Τελ Αβίβ και οι βόμβες σε πολυκατοικίες και ζωτικές υποδομές στη Γάζα φαίνεται να μην έχουν κανένα «διά ταύτα» πέρα από το χάος του αδιέξοδου. Αυτή η άλλη «παράταξη» και διάθεση –σκόρπια, ασυντόνιστη και δίχως πολιτική σύμπνοια στο εσωτερικό της– δυσκολεύεται τώρα να παρέμβει στα γεγονότα. Είναι ένας χώρος που νοιάζεται για την τύχη του Ισραήλ, αλλά αρνείται να παραδεχτεί ότι ένα εθνικό-κρατικό δίκαιο είναι υπεράνω βασικών ηθικών υποχρεώσεων και δεσμεύσεων. Εγώ, ας πούμε, δεν θα μπορούσα να πάρω μέρος σε διαδήλωση για την ειρήνη μαζί με ομάδες και άτομα που απεχθάνονται το Κράτος του Ισραήλ ως αυθαίρετη «σιωνιστική οντότητα» και ταυτίζουν σε κείμενα και προκηρύξεις τους Εβραίους με τους ναζί. Πώς είναι δυνατό να διαδηλώνει κανείς για ειρήνη ή δικαιοσύνη, έχοντας δίπλα του οπαδούς της Χαμάς, όπως συνέβη προσφάτως στο Λονδίνο ή στο Παρίσι; Μια τέτοια στάση, ωστόσο, δεν μπορεί να γίνεται πρόφαση ώστε να μην βλέπουμε τα δεινά μιας πολιτικής συλλογικής τιμωρίας και σπαραχτικής ανθρώπινης καταστροφής. Η ιδέα, άλλωστε, ότι ένα κράτος, μια πολιτειακή οντότητα, πρέπει να «εκδικείται» σαν να πρόκειται για ιδιώτη ή για οικογένεια είναι τελείως παράλογη. Ήταν η ίδια μοιραία ιδέα που ηγεμόνευσε στον πόλεμο κατά της τρομοκρατίας μετά την 11η Σεπτεμβρίου, ωθώντας στα άκρα ένα πλέγμα ασφαλείας με σοβαρές αυθαιρεσίες και εκτροπές. Η ρητορική για εκμηδένιση ή εξαφάνιση του εχθρού μαζί με τη διεύρυνση/ασάφεια ως προς το τι περιλαμβάνεται στην κατηγορία του εχθρού είναι τεράστια παγίδα. Μοιάζει με ιδέα που απλώς παίζει με το συναίσθημα τρομαγμένων και βαθιά σοκαρισμένων πολιτών. Όλοι το κάνουν αυτό και ως έναν βαθμό έτσι παίζονται τα παιχνίδια της επικοινωνίας και των συσχετισμών ισχύος μέσα στα δημόσια συναισθήματα. Η συνένωση όμως της ρητορικής περί εκμηδένισης του εχθρού με τη συλλογική τιμωρία ενός ολόκληρου πληθυσμού μεγεθύνει το κακό. Πολλά πρέπει τώρα να έχουμε κατά νου. Και τον ολοκληρωτικό και βάναυσο χαρακτήρα της τρομοκρατικής «πολιτικής» και τα όρια της «νόμιμης απάντησης» ενός κράτους και κυρίως τη μέριμνα για τα θύματα και την ανθρώπινη τραγωδία. Να έχουμε κατά νου τη διατήρηση ενός χώρου θετικών προσδοκιών για το παλαιστινιακό ζήτημα μαζί με τις εγγυήσεις ασφάλειας για το Ισραήλ και τους πολίτες του. Πολλοί (και στη χώρα μας) θέλουν αυτήν τη στιγμή να διαγράψουμε το ένα, υπερθεματίζοντας στο άλλο. Διάβασα πολλά κείμενα που, στην ουσία, ζητούν να «πετάξουν τους Εβραίους στη θάλασσα». Είδα και κάποιες (όχι πολλές είναι αλήθεια) αναρτήσεις που συντάσσονται αναφανδόν και απερίφραστα με τις ένοπλες δυνάμεις του Ισραήλ, εκλογικεύοντας απαράδεκτα τις καταστροφές στη Γάζα. Εξοργιστική η υποτίμηση ή και η αγνόηση από αριστερούς και αναρχικούς του ισλαμο-αυταρχικού σχεδίου οργανώσεων όπως η Χαμάς (αλλά και των κρατών-υποστηρικτών της και των δικών τους επιδιώξεων). Τίποτα όμως δεν δικαιολογεί την αναισθητοποίηση ή τα ευφυολογήματα για το δράμα των Παλαιστινίων και για την αθλιότητα της ζωής στη Γάζα. Επώδυνο είναι έτσι το κενό μιας εναλλακτικής λογικής υπέρ της διαπραγμάτευσης και της μεσολάβησης, κατά των πολιτικών της εκμηδένισης και της «αντεκδίκησης». Ορατή η απουσία κινημάτων αλληλεγγύης στα θύματα που θα έχουν συγχρόνως ανοιχτό και διαρκές μέτωπο με τις θηριωδίες του νέου αντιεβραϊσμού, καταγγέλλοντας με καθαρό τρόπο τον παραλογισμό της γενίκευσης του πολέμου από την πλευρά του ισραηλινού κράτους. Απέναντι σε όσα εκτυλίσσονται στη Γάζα δεν χρειάζεται ούτε ψυχρή εκλογίκευση ούτε τα ειδικά εφέ της προπαγάνδας. Η δολοφονική τρομοκρατία είναι απεχθής και οι χιλιάδες νεκροί από τις βόμβες όνειδος και φρίκη. Καθεμιά από τις οδύνες είναι μοναδική και καθεμιά από τις ευθύνες ιδιαίτερη, πέρα από το γνωστό ζύγι της ιστορικής δικαιολόγησης και της πολιτικής σοφιστικής. Η ελευθερία της Παλαιστίνης περνά από το δικαίωμα του Ισραήλ στην ύπαρξη. Αυτό όμως δεν αρέσει σε πολλούς πια. Είτε το βρίσκουν παρωχημένο είτε αναζητούν τελικές λύσεις με «ρίξιμο στη θάλασσα» κ.λπ. Είναι όμως η μοναδική βάση απ’ όπου μπορεί να αντληθεί ένα μέλλον δίχως σφαγές και ασυγκράτητο μίσος.

Πού είναι ο πατέρας της. Ζει ή πέθανε;

απ ό τ ην ερωφι λ η κο κ καλ η

Δύο ολόκληρα χρόνια έχει να πατήσει το πόδι της στο σπίτι μου, επειδή μια φορά, μεταξύ αστείου και σοβαρού, της είπα ότι ήταν τυχερή που μεγάλωσε χωρίς πατέρα, γιατί εμένα ο δικός μου με σάπιζε στο ξύλο.

* Ιστορίες για τον εξευγενισμό της πόλης και της επιθυμίας.

η βλέπεις; Αυτή που βγήκε τρεχάλα από το ταξί. Με τα γυαλιά ηλίου και το μαντίλι στο κεφάλι μην τυχόν και την αναγνωρίσουν στη γειτονιά. Κοίτα πώς το κρατάει το τάπερ στα χέρια, λες και είναι το Όσκαρ Α’ Διεμφυλικού Ρόλου. Κάθε απόγευμα επισκέπτεται το υπόγειο απέναντι, με σκυμμένο κεφάλι, λες και μπαίνει στη Μητρόπολη. Τα βράδια θα την πετύχεις στην πάνω τη Συγγρού, παλιά έβγαινε προς παραλιακή, τώρα με τα φώτα, τις κάμερες και το φιλοθεάμον αθηναϊκό κοινό να φωτογραφίζει τα αξιοθέατα άλλαξε η πιάτσα. Τότε έκανε σουξέ και στις Κούκλες, τη Μαρία Κάλλας. Φαντάζεσαι τι έχει μέσα στο τάπερ; Ένα φλιτζάνι ελληνικού καφέ γυρισμένο σε ένα πιατάκι! Τρελός παπάς τη βάφτισε, ο ίδιος που έκανε τον αγιασμό στο Kazarma. Όλη την Κωνσταντινουπόλεως αυτός την άγιασε, από τον σταθμό του Κεραμεικού μέχρι τα μπουρδέλα. Τώρα θα μείνει καμιά ώρα στο υπόγειο με την καφετζού και θα προσπαθούν να λύσουν το μεγάλο μυστήριο. Πού είναι ο πατέρας της. Ζει ή πέθανε; Χρόνια περιμένει να μάθει ένα νέο του, ντετέκτιβ, μέντιουμ, παντού έχει τρέξει. Όλα της τα λεφτά εκεί! Επανασυνδέσεις, φυλαχτά, αναδρομές, λύσιμο μαγείας του Αγίου Κυπριανού. Όλα για τον πατέρα της. Δύο ολόκληρα χρόνια έχει να πατήσει το πόδι της στο σπίτι μου, επειδή μια φορά, μεταξύ αστείου και σοβαρού, της είπα ότι ήταν τυχερή που μεγάλωσε χωρίς πατέρα, γιατί εμένα ο δικός μου με σάπιζε στο ξύλο. Βλέπει, λέει, χρόνια το ίδιο όνειρο και πληρώνει όσο όσο να της το ερμηνεύσουν. Ονειρεύεται πως είναι μαθητριούλα σε φροντιστήριο ξένων γλωσσών, κι ενώ ο πατέρας της την περιμένει απ’ έξω στο σχόλασμα. Εκείνη τρέχει ενθουσιασμένη στην αγκαλιά του κι εκείνος τη σπρώχνει, αγκαλιάζει την καθηγήτρια Αγγλικών και την εγκαταλείπουν σύξυλη. Λες και γνώρισε ποτέ καθηγήτρια Αγγλικών, ούτε καν Ελληνικών δεν γνώρισε. Βέβαια, το πτυχίο της στα καλιαρντά το πήρε με άριστα. Σε λίγο θα τη δεις να ανεβαίνει τα σκαλιά του υπογείου, παραπατώντας. Κλαμένη, με το τάπερ στα χέρια, να βρίζει την καφετζού. «Απατεώνισσα, ψεύτρα, κλέφτρα θα σε χώσω μέσα κι εσένα και τον άντρα σου που πουλάτε τα χασίσια». Θα πάει σπίτι της, θα πλαντάξει στο κλάμα, θα ακούσει τα άπαντα της Άντζελας και το βράδυ θα βγει πάλι στη γύρα για να βρει τον πατέρα της. Πληρώνει τα πατατάκια στον περιπτερά και τον ρωτάει: «Μήπως τον είδες;». Όταν ο διαχειριστής της πολυκατοικίας τής θυμίζει ότι χρωστάει κοινόχρηστα, «άμα δείτε τον πατέρα μου να του τα ζητήσετε» απαντάει και ούτε που γυρίζει να τον κοιτάξει. «Εγώ δεν έχω». Στο τεκνό τον μπουφετζή της καφετέριας, όταν τη ρωτάει «να σας βάλω κανέλα ή σοκολάτα;», απαντά «και τα δύο». Δεν μπορεί να διαλέξει αν θέλει σοκολάτα ή κανέλα, όπως δεν μπορεί να αποφασίσει αν ο πατέρας της είναι ζωντανός ή πεθαμένος. Κι όσο η νύχτα προχωρά στην πάνω τη Συγγρού, τον συλλογίζεται και εκεί, σε κάθε οδηγό που σταματάει μπροστά της και τη ρωτάει «πόσο πάει;» και «πόσο τον έχεις;». Τους περνάει από κάστινγκ. Πρώτα τους κοιτάζει στα μάτια, στις ρυτίδες του μετώπου, στις φλέβες των χεριών, στις παλάμες, στα γαριασμένα πουκάμισα με το μολύβι στο τσεπάκι, στα γκρίζα μαλλιά. Και μετά αποφασίζει αν θα απαντήσει στα κρίσιμα ερωτήματα του υποψηφίου. Πόσο να κοστολογήσει τον πατέρα της; Τι τιμή έχει η αγκαλιά του; Τι μυρωδιά έχει η ανάσα του; Πόσο σταφίδιασε το κορμί του; Τι ποτό πίνει; Τι χάπια τού έγραψε ο γιατρός; Πληρώνει αδρά και μετρητά για να γυρίσει τον χρόνο πίσω, για να τον ξανασυναντήσει με κάθε πιθανό και απίθανο τρόπο. Στο ιατρείο του πλαστικού χειρουργού, στο ντιβάνι του ψυχαναλυτή, στο υπόγειο της καφετζούς, στο αμάξι ενός άγνωστου. Μέχρι να περάσει η βραδιά και αύριο το απόγευμα πάλι στο υπόγειο, πάλι από την αρχή.

2.11.23 – lifo 13

α πό τη δ εσ ποι να τ ρι β ολη

talkofthetown

Αυτό που αντίκρισα όμως ήταν έξι άτομα να τραμπουκίζουν ένα πιτσιρίκι επειδή άνοιξε τη συσκευασία ενός αρώματος.

14 lifo – 2.11.23

FOOTNOTES

AKΡΟΒΑΤΩΝΤΑΣ

Οι «στιγμιαίοι» τραμπούκοι της διπλανής πόρτας

Κουράσατε, σύντροφοι…

Οι αιτίες που μετέτρεψαν το κόμμα του ΣΥΡΙΖΑ σε έναν πολιτικό χυλό χωρίς σταθερές.

Πώς τρελαίνονται έτσι οι άνθρωποι όταν τους δοθεί λίγη εξουσία;

ις παρατήρησα έξω από το κατάστημα. Η μία γύρω στα 18, η άλλη λίγο μικρότερη με ένα κοριτσάκι γύρω στα 2 στην αγκαλιά. Moυ έκαναν εντύπωση γιατί κάτι μου φαινόταν παράξενο, αλλά δεν μπορούσα να προσδιορίσω τι. Η μεγάλη κρατούσε μια κάπως «μεγαλίστικη», αταίριαστη τσάντα, η μικρή κρατούσε λίγο άγαρμπα το παιδάκι, το οποίο όμως ήταν πολύ χαρούμενο που ήταν μαζί τους. Μπήκα στο κατάστημα, γινόταν χαμός ως συνήθως (από πότε έγινε αγγαρεία το να ψωνίζεις καλλυντικά); Πήρα κάτι βαζάκια με κρέμες και τις ξανασυνάντησα στο ταμείο, τρία-τέσσερα άτομα μπροστά. Ήταν τουλάχιστον δέκα άτομα στην ουρά. Μια πωλήτρια πήγε προς το μέρος τους, τους πρότεινε να τους κρατήσει κάτι για το ταμείο, έμοιαζε κάπως εκνευρισμένη. Είπαν όχι, και έμεινε να τις επιτηρεί από το πλάι. Όταν έφτασαν στο ταμείο, τα πράγματα στράβωσαν. Πήγαν να πληρώσουν ένα άρωμα, αλλά η ζελατίνα του κουτιού ήταν σκισμένη. «Δεν το θέλω, είναι ανοιγμένο», είπε το κοριτσάκι. «Εσύ το άνοιξες», πετάχτηκε ξαφνικά η κυρία που τις παρατηρούσε από πριν. «Σε είδα ότι ήσουν εσύ», συνέχισε. «Έχετε κάμερα; Γιατί αν έχετε να το δω, που λέτε ότι το άνοιξα», ξεσπάθωσε το κοριτσάκι. «Πρέπει να το πληρώσεις», της είπε η ταμίας. Εκεί τα πράγματα αγρίεψαν. «Δεν θα υψώνεις εδώ μέσα τη φωνή σου! Κατάλαβες;» της είπε μια άλλη πωλήτρια που εμφανίστηκε από το πουθενά πίσω από την ταμία. Ένας κύριος με αέρα υπεύθυνου τους πλησίασε, πήρε στα χέρια του το άρωμα και περιεργάστηκε σχολαστικά την ανοιγμένη ζελατίνα. «Αυτό εδώ θα το αγοράσεις ή δεν θα φύγεις από εδώ μέσα», της είπε απειλητικά. «Τέλειωνε, θα το πληρώσεις», είπε η κυρία που καθόταν πίσω από την ταμία. Τους μέτρησα – είχαν μαζευτεί έξι άτομα για να τιμωρήσουν ένα 18χρονο κοριτσάκι που είχε ανοίξει τη συσκευασία ενός αρώματος. Πήγα να μιλήσω, αλλά εκείνη τη στιγμή το κοριτσάκι είπε «λεφτά έχει η φίλη μου» και προσπάθησε να φύγει. Την ακολούθησαν όλοι τρέχοντας. Κανείς δεν είπε τίποτα, εκτός από μια πνευματώδη κυρία με κοντά ξανθά μαλλιά που ξεστόμισε την ατάκα «καλέ, εδώ είναι πολύ ωραία, να ερχόμαστε για καφέ άλλη φορά» λες και βλέπαμε κάποιο διασκεδαστικό θέαμα. Μέχρι να τελειώσω από το ταμείο και να φύγω το κορίτσι είχε εξαφανιστεί, σαν να είχε ανοίξει η γη να το καταπιεί. Στην έξοδο καθόταν ο κύριος με τον «αέρα υπεύθυνου» που έλεγε στη διπλανή του «ναι, ναι, γι’ αυτό κάθομαι εγώ εδώ. Ναι, παιδί μου, την κατάλαβα αμέσως». Ταράχτηκα με αυτό που είδα. Δεν ήταν μόνο ότι όλο αυτό δεν έβγαζε νόημα. Γιατί να πάει στο ταμείο με ένα ανοιγμένο άρωμα; Επίσης, αν από το κατάστημα υποψιάζονταν πως είχε κλέψει κάτι, θα καταλάβαινα να ζητήσουν να δουν την τσάντα της ή να φωνάξουν την αστυνομία. Αυτό που αντίκρισα όμως ήταν έξι άτομα να τραμπουκίζουν ένα πιτσιρίκι επειδή άνοιξε τη συσκευασία ενός αρώματος. Πώς ακριβώς φλιπάρει ο κόσμος με αυτή την ψευδαίσθηση εξουσίας; Είναι κάτι που δεν παύει ποτέ να με εκπλήσσει, δυσάρεστα εννοείται, το πώς μεταμορφώνονται μερικοί άνθρωποι όταν τους δοθεί λίγη εξουσία, πώς γίνονται μικρά τέρατα μέσα σε πολυκατοικίες, εργασιακούς χώρους, μαγαζιά, σχολεία. Θυμήθηκα την περίπτωση του Αντώνη Καρυώτη που σκοτώθηκε στο λιμάνι του Πειραιά. Κάποιος έγραψε πως ο δολοφόνος είχε ταυτίσει τον εαυτό του με την εταιρεία στην οποία εργαζόταν, ότι αυτή η ελάχιστη εξουσία που του έδωσε η στολή τον έκανε να νιώσει ανίκητος. Μου είχε φανεί υπερβολικό, αλλά νομίζω δεν είναι. Εκείνη τη μέρα ένιωσα ότι οι υπάλληλοι του καταστήματος παρέσυραν ο ένας τον άλλον σε ένα κρεσέντο υπερβάλλοντος ζήλου – έξι «στιγμιαίοι» τραμπούκοι της διπλανής πόρτας. Φυσικά, αυτοί οι άνθρωποι είναι θρασύδειλοι. Κάνουν έτσι μόνο εκεί που θεωρούν ότι τους παίρνει. Αν είχα ανοίξει εγώ τη συσκευασία ενός ακριβού αρώματος, θα μου είχαν κάνει παρατήρηση, πιθανώς να απαιτούσαν και να το πληρώσω. Θα μαζεύονταν ποτέ έξι άτομα να μου επιβάλουν την εξουσία τους και να με απειλήσουν; Μάλλον όχι. Ήταν ξεκάθαρο ότι όλο αυτό γινόταν γιατί ήταν μικρή και φαινόταν «παράταιρη». Αυτό που με ενόχλησε όμως περισσότερο από οτιδήποτε άλλο εκείνη την ημέρα ήταν ο εαυτός μου. Δεν είπα τίποτα, έκατσα και παρακολούθησα βουβή το θέαμα. Έπρεπε να είχα μιλήσει.

απ ό τ ο ν γ ι άν ν η π αν τ ελ άκ η

Το πιο εντυπωσιακό στην ιστορία αυτή είναι πως περίπου 70.000 άνθρωποι, μέλη του ΣΥΡΙΖΑ, επέλεξαν να τον ψηφίσουν γιατί τους έπεισε ότι είναι αριστερός και του αξίζει να αποτελεί τον συνεχιστή προσωπικοτήτων που πέρασαν από αυτήν σαν τον Μπανιά, τον Κύρκο, τον Παπαγιαννάκη και τον Ελεφάντη.

ε εκπομπή τηλεοπτικού σταθμού ένα παλιό στέλεχος του ΣΥΡΙΖΑ είναι οργισμένο και καλεί τον Κασσελάκη να παραιτηθεί με δική του πρωτοβουλία από την ηγεσία του κόμματος, λίγες ημέρες νωρίτερα ένα άλλο στέλεχος αναφέρει ότι ο πρόεδρός τους είναι ένας επιχειρηματίας που απλώς έκανε ένα διάλειμμα ασχολούμενος με την πολιτική. Eίναι μερικές από τις πιο ήπιες τοποθετήσεις του τελευταίου καιρού. Κανένα στέλεχος, όμως, απ’ όσα παρελαύνουν καθημερινά στα ιδιαίτερα φιλόξενα αυτή την εποχή κανάλια δεν έχει να πει κάτι για τις δικές του ευθύνες, αυτές που οδηγήσαν τον Κασσελάκη στην προεδρία του κόμματος της αξιωματικής αντιπολίτευσης και το κόμμα σε βαθιά κρίση. Για τον Κασσελάκη έχουν ειπωθεί και γραφτεί σχεδόν όλα, κάποια στιγμή οι ιστορικοί του μέλλοντος θα μελετούν το φαινόμενο και θα αναφέρονται σε έναν τύπο που ήρθε ξαφνικά ένα καλοκαίρι στην Ελλάδα από την άλλη πλευρά του Ατλαντικού, έδειξε στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης μερικά καλοσκηνοθετημένα βίντεο, στα οποία έλεγε ένα σωρό κοινοτοπίες προσαρμοσμένες στις ανάγκες των θεατών, και όλα αυτά στάθηκαν ικανά για να πάρει το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης. Η μικρή σουρεαλιστική ιστορία του Κασσελάκη είχε, και εξακολουθεί να έχει, πολλά ερωτηματικά, όμως γι’ αυτό δεν έχει ευθύνη τόσο ο ίδιος αλλά όσοι δημιούργησαν το πολιτικό έδαφος και προϋποθέσεις για να τους πάρει το κόμμα ένας άνθρωπος χωρίς πολιτικό παρελθόν και αυτό να συμβεί με έναν τρόπο που έμοιαζε σαν να αγόραζε ένα καταναλωτικό προϊόν ή μια σχεδόν χρεοκοπημένη επιχείρηση (επιθετική εξαγορά είχε χαρακτηριστεί σε προηγούμενο άρθρο). Αν ένα φαινόμενο μεταπολιτικής γνώρισε τόσο μεγάλη επιτυχία στην Ελλάδα του 2023, η ευθύνη δεν ανήκει τόσο στο υποκείμενο του φαινομένου όσο σε πολλούς άλλους. Και αυτοί οι άλλοι δεν έθεσαν ασφαλιστικές δικλείδες ώστε να μην μπορεί οποιοσδήποτε (κυριολεκτικά) χωρίς καμία προηγούμενη οργανική σχέση με το κόμμα τους να γίνει μέλος του την τελευταία στιγμή και να το αλώσει με έναν τρόπο που αποτελεί μια παγκόσμια πρωτοτυπία. Δεν είναι μόνο το διαδικαστικό πρόβλημα, δηλαδή, το οποίο δεν παύει να είναι σημαντικό. Είναι (κυρίως) η εκπαίδευση ενός κόσμου στο να πιστεύει ότι η αριστερά είναι αυτό που είδαν στα χρόνια που κυβέρνησε ο ΣΥΡΙΖΑ, δηλαδή μια εξαιρετικά ευρύχωρη πολιτικά παράταξη που έχει κάνει γενναίες εκπτώσεις στο αξιακό της φορτίο ώστε να χωράνε σχεδόν όλοι, ακόμα και αν έχουν εντυπωσιακά διαφορετικές πολιτικές (ή απολιτικές) αναφορές. Το πιο εντυπωσιακό στην ιστορία αυτή είναι πως περίπου 70.000 άνθρωποι, μέλη του ΣΥΡΙΖΑ (παλαιότερα ή της τελευταίας στιγμής), επέλεξαν να τον ψηφίσουν γιατί τους έπεισε ότι είναι αριστερός και του αξίζει να αποτελεί τον συνεχιστή προσωπικοτήτων που πέρασαν από αυτήν σαν τον Μπανιά, τον Κύρκο, τον Παπαγιαννάκη και τον Ελεφάντη. Ή, για να το διαβάσουμε διαφορετικά, η ανανεωτική αριστερά στις ημέρες μας έχει μεταλλαχθεί με τέτοιο τρόπο ώστε οι «Κασσελάκηδες» να έχουν θέση σε αυτήν. Οι αιτίες γι’ αυτήν τη μετάλλαξη εντοπίζονται στο παρελθόν και αφορούν τον τρόπο διακυβέρνησης, το μοντέλο λειτουργίας του κόμματος, τον αρχηγισμό, την υιοθέτηση λαϊκίστικων πρακτικών και γενικά συμπεριφορών που μετέτρεψαν το κόμμα τους σε έναν πολιτικό χυλό χωρίς σταθερές. Όταν ο κυβερνητικός εταίρος Π. Καμμένος, ως υπουργός, φώναζε στους πολιτικούς του αντιπάλους το χυδαίο «στα τέσσερα» και δεν τον χειροκροτούσαν με ενθουσιασμό μόνο ο Χαϊκάλης και οι υπόλοιποι ΑΝ.ΕΛ. αλλά και σχεδόν όλοι οι βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ, οι πολίτες που το έβλεπαν εισέπρατταν το νέο ήθος. Όταν ο Τσίπρας έπαιρνε αποφάσεις με τη στενή παρέα του, αγνοώντας συλλογικά όργανα, δίδασκε τον αρχηγισμό της αριστεράς. Όταν ο Πολάκης, με το μάτσο ύφος, «καταχέριαζε» όποιον διαφωνούσε με όσα έλεγε, αμφισβητούσε τα εμβόλια και υπερηφανευόταν για την πολιτική του μαγκιά χωρίς επιπτώσεις, ο ΣΥΡΙΖΑ έστελνε μήνυμα όχι απλώς ότι υιοθέτησε τον λαϊκισμό αλλά και ότι είναι ικανός για όλα. Όταν σε ελάχιστο πολιτικό χρόνο πέρασαν με ευκολία από τον μαξιμαλισμό του «θα σκίσουμε τα μνημόνια» στο τρίτο μνημόνιο, οι πολίτες που τους στήριζαν το θεώρησαν μια αναγκαστική υποχώρηση. Γι’ αυτά τα λίγα τυχαία άλλα ενδεικτικά παραδείγματα τα κορυφαία στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ δεν είπαν ποτέ σχεδόν τίποτα. Τα αποδέχτηκαν χωρίς αυτοκριτική και συνέχισαν να υμνούν την ηγεσία τους ή να σωπαίνουν. Τώρα εισπράττουν τα παρεπόμενα και διαμαρτύρονται για τον Κασσελάκη. Είναι αργά όμως, κουράσατε με αυτά που κάνετε, σύντροφοι, θα τους έλεγε κάποιος που κατέβηκε από το τρένο του ΣΥΡΙΖΑ νωρίς…

συ ν εν τ ευ ξ η: γ ι άν ν ησ π αν ταζ ό π ουλοσ

42 λεπτα με την

Ευτυχία Πενταράκη Η πολεμική ανταποκρίτρια της ΕΡΤ περιγράφει από το Ισραήλ τις εφιαλτικές στιγμές και το σκληρό πρόσωπο του πολέμου.

πως νιωθεις οταν η ιστορια γραφεται μπροστα στα ματια σου; Ποιες σκέψεις περνούν απ’ το μυαλό σου όταν αντικρίζεις το φρικιαστικό πρόσωπο του πολέμου; Γιατί επιλέγεις να ρισκάρεις τη ζωή σου για να καλύψεις μια τραγωδία; Και τι είναι αυτό που σε κάνει να είσαι στην εμπόλεμη ζώνη, περιγράφοντας από κοντά τις χειρότερες πλευρές της ζωής των ανθρώπων; Η Ευτυχία Πενταράκη εδώ και πολλά χρόνια βρίσκεται στην πρώτη γραμμή του ρεπορτάζ, καλύπτοντας τη μία ανθρωπιστική καταστροφή μετά την άλλη. Φέτος, συμπληρώνει 30 χρόνια μιας συναρπαστικής επαγγελματικής πορείας με δεκάδες αποστολές σε μερικές από τις πιο επισφαλείς τοποθεσίες, καλύπτοντας μεγάλα γεγονότα που σημάδεψαν την Ελλάδα και τον κόσμο. Τις τελευταίες εβδομάδες, μετά την αιφνιδιαστική επίθεση της Χαμάς

σε ισραηλινές κοινότητες και στη συνέχεια την πολιορκία και τον βομβαρδισμό της Λωρίδας της Γάζας από το Ισραήλ, δεν σκέφτηκε ούτε στιγμή να μην ταξιδέψει ξανά στο πεδίο της μάχης, προκειμένου να μεταδώσει μέσα από τη συχνότητα της δημόσιας τηλεόρασης τη σύγκρουση που μαίνεται στη Μέση Ανατολή. «Κάθε φορά που υπάρχει ένας πόλεμος, χτυπάει αμέσως η καρδιά μου. Θέλω να πάω κατευθείαν εκεί και να ενημερώνω για τις εξελίξεις», επισημαίνει. Και συμπληρώνει: «Είναι πολύ δύσκολο να το διαχειριστείς όλο αυτό. Παντού βλέπεις ανατριχιαστικές εικόνες που προκαλούν αποτροπιασμό. Επικρατεί απόλυτο χάος, καταστροφή και ασύλληπτος πόνος». Τη συναντώ διαδικτυακά στη διάρκεια ενός μικρού διαλείμματος από τις αλλεπάλληλες ανταποκρίσεις της. Βρίσκεται στην πόλη Σντερότ, στα δυτικά της ερήμου Νεγκέβ, η οποία αριθμεί 30.000 κατοίκους και είναι 2.11.23 – lifo 15

42 λεπτά με την Ευτυχία Πενταράκη

talkofthetown

Η Ευτυχία Πενταράκη είναι πολεμική ανταποκρίτρια της ΕΡΤ και προϊσταμένη του γραφείου της ΕΡΤ στα Χανιά.

16 lifo – 2.11.23

στόχος εδώ και χρόνια των ρουκετών που εκτοξεύονται από τη Λωρίδα της Γάζας. «Με το συνεργείο της ΕΡΤ είμαστε αυτήν τη στιγμή σε απόσταση περίπου ενός χιλιομέτρου από τη Γάζα. Πριν από λίγο είχαμε και πάλι έναν καταιγισμό από ρουκέτες, οι σειρήνες ηχούν διαρκώς, ακούμε συνεχώς ελικόπτερα, μαχητικά και εκρήξεις, ενώ υπάρχει πυκνός καπνός στην ευρύτερη περιοχή. Στη ζωή μου και στην επαγγελματική μου διαδρομή δεν έχω τρέξει περισσότερο από ό,τι εδώ, προκειμένου να αποφύγω τις ρουκέτες και τους βομβαρδισμούς. Πρέπει να είμαστε πολύ προσεκτικοί, γιατί δεν υπάρχει περιθώριο διαφυγής», περιγράφει. Εδώ και έναν μήνα καθημερινά αντικρίζει χιλιάδες απώλειες αμάχων, εκατοντάδες ανθρώπους που έχουν εγκαταλείψει τα σπίτια τους, τρομαγμένες γυναίκες και παγιδευμένα παιδιά, αντιμετωπίζει βομβαρδισμούς, αεροπορικές επιδρομές. Παρά την πολυετή της εμπειρία, όπως μου εξηγεί, ακόμα δεν μπορεί να αντέξει την πλημμυρίδα από φρικιαστικά βίντεο που της δείχνουν οι αντιμαχόμενες πλευρές. Τη στιγμή που μιλάμε, η σύγκρουση στην περιοχή βρίσκεται στην πιο σκληρή φάση της, με την έκρηξη στον προσφυγικό καταυλισμό Τζαμπαλίγια και τις σφοδρές οδομαχίες. Ορισμένες φορές έχει γίνει και η ίδια στόχος επιθέσεων κατά τη διάρκεια κάλυψης ανάλογων θεμάτων. Πριν από λίγες μέρες, έπρεπε να διατηρήσει την ψυχραιμία της κατά τις εφιαλτικές στιγμές που έζησε μαζί με το δημοσιογραφικό συνεργείο της ΕΡΤ στην πόλη Ασκελόν, όταν δέχθηκαν προειδοποιητική βολή, ενώ επιχειρούσαν να πάρουν πλάνο μέσα από αυτοκίνητο, στη μεθοριακή γραμμή του Ισραήλ με τη Λωρίδα της Γάζας. «Η επιβίωση συχνά για μας μετριέται σε χιλιοστά του δευτερολέπτου. Ήρθαμε αντιμέτωποι με τραγικές εικόνες. Παρόλο που από την ΕΡΤ μου είχαν πει να φύγουμε για να είμαστε ασφαλείς, εμείς παραμείναμε στο σημείο για να δούμε τι θα συμβεί. Μάλιστα, χρειάστηκε να κρυφτούμε στο καταφύγιο μιας συναγωγής, αλλά ο οπερατέρ, Κάρλο Ρούβιο, και η ηχολήπτρια, Παναγιώτα Δερβισιώτη, έπρεπε να γυρίσουν στο σούπερ μάρκετ για να πάρουν μια μπαταρία που είχαν αφήσει να φορτίζει. Μέχρι να γυρίσουν έπαθα νευρικό κλονισμό. Ξαφνικά, είδα να γίνεται απόκρουση δύο ρουκετών στον ουρανό. Ακολούθησαν πολύ ισχυρές εκρήξεις και νέοι βομβαρδισμοί. Μόλις ήρθαν και τους είδα ζωντανούς, δεν σταμάτησα να κλαίω. Τους θύμωσα, αλλά κατάλαβαν κι εκείνοι το λάθος τους. Είναι μια σκηνή που δεν θα ξεχάσω ποτέ. Γι’ αυτό επιμένω να φωνάζω “βάλτε γιλέκα και κράνη, γρήγορα”, διότι αρκεί μια στιγμή για να βρεθείς νεκρός. Ο πόλεμος είναι πάντα μια κάκιστη υπενθύμιση ότι η ζωή σου μπορεί να αλλάξει σε λίγα δευτερόλεπτα και γι’ αυτό, δυστυχώς, έχω πάντα το άγχος να είμαστε όλοι καλά. Κανένας δημοσιογράφος δεν είναι τόσο εκτεθειμένος σε κινδύνους όσο ο πολεμικός ανταποκριτής. Το ίδιο και η ομάδα που τον ακολουθεί. Αλλά η δουλειά μας απαιτεί να υπερβούμε τους φόβους μας για να μπορέσουμε να αντεπεξέλθουμε στο καθήκον μας, προσφέροντας έγκυρη και αξιόπιστη ενημέρωση κάτω από αντίξοες συνθήκες». Συνήθως το πρώτο «θύμα» στον πόλεμο είναι η αλήθεια. Πώς το αντιμετωπίζει; «Καταρχάς, ας μην ξεχνάμε ότι εδώ πηγή ενημέρωσής μας είναι οι ισραηλινές Αμυντικές Δυνάμεις. Γι’ αυτό και στις ανταποκρίσεις μας αναφέρουμε συνεχώς τη φράση: “Όπως τονίζουν οι ισραηλινές δυνάμεις”. Στη Γάζα δεν είναι εύκολο να πας γιατί είσαι εντελώς εκτεθειμένος και ευάλωτος. Κανείς δεν μπορεί να εγγυηθεί για την ασφάλειά σου. Από κει και πέρα, με τις γνώσεις και την εμπειρία σου καλείσαι να φιλτράρεις και να διασταυρώσεις τις πληροφορίες που φτάνουν σε σένα. Ελάχιστοι άνθρωποι γνωρίζουν τι ακριβώς συμβαίνει, ακόμη και μέσα στο Ισραήλ. Όλα αυτά τα χρόνια προσπαθώ να κάνω καλά τη δουλειά μου με μετριοπάθεια και επαγγελματισμό, θάρρος και αποστασιοποίηση». Της θυμίζω την ανακοίνωσή της ΠΟΣΠΕΡΤ που την κατέκρινε για τον τρόπο και το ύφος των ανταποκρίσεών της. Χωρίς περιστροφές, υποστηρίζει: «Προχθές ένας Ισραηλινός με κατήγγειλε ότι είμαι φιλοναζί. Για αρκετή ώρα μού περιέγραφε διάφορα σκηνικά από τις επιθέσεις εναντίον της χώρας του και του αντέτεινα ότι και στην απέναντι πλευρά σκοτώνονται γυναικόπαιδα. Όταν ο ίδιος μου είπε ότι δεν τον νοιάζει που πεθαίνουν άμαχοι, δεν επιδίωξα να δώσω συνέχεια και με κατηγόρησε ότι μεροληπτώ υπέρ των Παλαιστινίων. Το αναφέρω αυτό διότι για τις δύο αυτές πλευρές δεν υπάρχει αντικειμενική ενημέρωση. Επίσης, σου

ασκείται κάποιου είδους λογοκρισία. Όταν χρειάζεσαι μια βοήθεια για το οτιδήποτε, το πρώτο πράγμα που σε ρωτούν είναι από πού είσαι και τι στάση κρατάς απέναντί τους. Αναντίρρητα, υπάρχουν πολλοί πολίτες στο Ισραήλ που δεν θέλουν τη συνέχιση του πολέμου, ούτε επιθυμούν να διαιωνιστεί αυτή η κατάσταση. Επίσης, ο πόλεμος της προπαγάνδας είναι υπαρκτός, γι’ αυτό και αποδίδεις στην πηγή σου την είδηση που μεταδίδεις. Πολλές από τις πληροφορίες προέρχονται από ισραηλινές ή παλαιστινιακές αρχές και ορισμένες δεν μπορούν να επαληθευτούν με ανεξάρτητο τρόπο. Τώρα, όσον αφορά την ανακοίνωση της ΠΟΣΠΕΡΤ, θέλω να απαντήσω λέγοντας αρχικά ότι αυτοί οι άνθρωποι είναι ανόητοι και αργόσχολοι. Επιλέγω συνειδητά να τους αγνοώ γιατί από την ασφάλεια του γραφείου τους μιλούν για πολεμοχαρείς ανταποκρίσεις. Μα δεν μπορούν να διανοηθούν ότι όταν είσαι στο Ισραήλ και συζητάς με στρατιώτες ή αξιωματικούς και σε ρωτούν “από πού είσαι” και τους απαντάς “από την Ελλάδα”, όλοι θα αναφωνήσουν: “Χανιά, Χερσόνησος, Μάλια, Ακρόπολη, Θεσσαλονίκη, Μύκονος”. Όταν βλέπουν την ελληνική σημαία που έχω πάνω στο αλεξίσφαιρό μου, πάντα χαμογελούν και προσπαθούν να θυμηθούν ελληνικές λέξεις που γνωρίζουν. Σε μια πολεμική σύγκρουση υπάρχουν και οι ανθρώπινες στιγμές. Ναι, είμαστε παρόντες σε έναν πόλεμο, αλλά όλοι έχουν την ανάγκη για κάποιες αμήχανες στιγμές, ανακαλώντας, για παράδειγμα, όπως αυτοί οι άνθρωποι, εικόνες που τους θυμίζουν Ελλάδα. Μέσα στο χάος και την αναστάτωση, εισχωρούν και στιγμές ανθρωπιάς και ανθεκτικότητας. Επομένως, όλα αυτά, ότι οι περιγραφές μου δήθεν υποδηλώνουν χαρά για τον πόλεμο και ότι αντιμετωπίζουν το δράμα των δύο λαών στο επίπεδο της παιδικής χαράς, λέγονται από ανθρώπους που κάθονται στη βολή του γραφείου τους και τρώνε κουλουράκια. Βέβαια, αν ήταν άλλος/-η στη θέση μου, μπορεί να μην άντεχε τη στοχοποίηση εκ μέρους αυτών των κυρίων. Εγώ έχω μάθει να τους προσπερνώ». Όταν τελειώσει μια ζωντανή σύνδεση, όταν για λίγη ώρα αφήσεις στην άκρη το κινητό τηλέφωνο, την κάμερα ή τον φορητό υπολογιστή και είσαι μόνος σε ένα απρόσωπο δωμάτιο ξενοδοχείου, όταν έχεις ανάγκη λίγες ώρες ύπνου, τι συμβαίνει; « Ήδη βλέπω εφιάλτες τα βράδια και πολλές φορές φρικτές εικόνες με κάνουν να ξυπνώ απότομα. Αναρωτιέμαι τι θα γίνει όταν επιστρέψω στο σπίτι μου και πώς θα με επηρεάσει. Σίγουρα, οι σκοτεινές σκέψεις του θανάτου δεν υποχωρούν και ένα πολύ διαφορετικό σύνολο συναισθημάτων κυριαρχεί στο μυαλό σου. Δεν μπορείς να εξοικειωθείς με το αποτρόπαιο. Δυσκολεύεσαι να ξεπεράσεις τη μυρωδιά του νεκρού σώματος ή να σβήσεις από τη μνήμη σου αποκρουστικές εικόνες με σφαγιασμένα παιδιά». Μια στιγμή που δεν θα ξεχάσει; «Αναρίθμητες. Φυσικά, η πρώτη μου αποστολή, όταν στις 18 Απριλίου του 1996 η ισλαμική οργάνωση Γκαμά’α αλ Ισλαμίγια εξαπέλυσε τρομοκρατική επίθεση στο Κάιρο με αποτέλεσμα να σκοτωθούν 17 Έλληνες τουρίστες. Επίσης, η εμπειρία μου από τον πόλεμο της Βαγδάτης, όταν κινδύνεψα να σκοτωθώ από τις βόμβες που έπεφταν δίπλα μας, σε ένα δάσος, πηγαίνοντας να συναντήσω τον αρχηγό των ανταρτών. Αλλά και πώς να ξεχάσω το ναυάγιο του Εξπρές Σάμινα; Καθώς έφτανα με το ελικόπτερο είδα μια σορό να επιπλέει και μόλις πλησίασα, λίγες ώρες μετά το ναυάγιο, υπήρχαν παντού νεκροί. Ίσως κάποια στιγμή να γράψω ένα βιβλίο με όλα όσα έχω ζήσει». Το ρεπορτάζ ήταν και παραμένει η μεγάλη της αγάπη. Επιδιώκει πάντοτε να μεταδίδει τα γεγονότα και τις πληροφορίες από την πρώτη γραμμή του μετώπου. «Είσαι μέρος της ιστορίας που πρέπει να ειπωθεί», προσθέτει. Και καταλήγει: «Μπορώ να φτάσω πολύ μακριά για να βρεθώ στις ζώνες μάχης. Ξέρω ότι είμαι υποχρεωμένη να μεταδίδω εικόνες και στιγμιότυπα από το σκληρό πρόσωπο της εμπόλεμης ζώνης. Αλλά οι εμπειρίες που αποκομίζεις σε καθορίζουν και σε αλλάζουν. Εκτιμάς τα μικρά, τα καθημερινά και τα ασήμαντα. Πολλά πράγματα που κάποτε πίστευα ότι ήταν προβλήματα δεν μου φαίνονται πια προβλήματα. Διαπιστώνεις τι πραγματικά έχει νόημα και περιεχόμενο. Και έχω αποφασίσει πως, ό,τι κι αν γίνει, δεν μπορώ να το βγάλω από πάνω μου. Η δουλειά μου είναι βαθιά ριζωμένη στο πετσί μου. Παραμένω, λοιπόν, αμετανόητα προσηλωμένη σε αυτό που πάντα ήθελα να κάνω: “επάγγελμα ρεπόρτερ”».

Διαβάστε ολόκληρη τη συνέντευξη στο lifo.gr.

Ήδη βλέπω εφιάλτες τα βράδια και πολλές φορές φρικτές εικόνες με κάνουν να ξυπνώ απότομα. Αναρωτιέμαι τι θα γίνει όταν επιστρέψω στο σπίτι μου και πώς θα με επηρεάσει. Σίγουρα, οι σκοτεινές σκέψεις του θανάτου δεν υποχωρούν. Δυσκολεύεσαι να ξεπεράσεις τη μυρωδιά του νεκρού σώματος ή να σβήσεις από τη μνήμη σου αποκρουστικές εικόνες με σφαγιασμένα παιδιά.

2.11.23 – lifo 17

q Γεννήθηκα στην Ιστιαία Ευβοίας. Στην Αθήνα βρέθηκα το 1968, όταν πέρασα στην Ανωτάτη Εμπορική, έναν χρόνο μετά τη χούντα. Στην ιδιαίτερη πατρίδα μου, όπως και σε άλλα μέρη στην επαρχία, δεν είχαμε καταλάβει πολλά από το πραξικόπημα της 21ης Απριλίου του ’67, εκτός από το ότι κι εδώ μαζέψανε και στείλανε εξορία κάποιους αριστερούς – πανηγυρίσαμε κιόλας τη μέρα εκείνη, γιατί μας διώξανε νωρίς από το σχολείο! Με το που ήρθα όμως στην πρωτεύουσα, αστυνομοκρατία και μαύρο σκοτάδι σε όλες τις σχολές. Υπήρχαν ακόμα και κυβερνητικοί επίτροποι, σε μας ήταν ένας πρώην στρατιωτικός που επιθεωρούσε μέχρι και το μάκρος των μαλλιών μας! Οι καθηγητές, προσκυνημένοι οι περισσότεροι. Οι λίγοι προοδευτικοί γρήγορα τέθηκαν σε διαθεσιμότητα.

q Το πρώτο μου σπίτι το έπιασα στα Εξάρχεια και στα χρόνια που πέρασαν ταξίδεψα πολύ· έφτασα μέχρι την Αυστραλία, γειτονιά όμως στην Αθήνα δεν άλλαξα ποτέ. Δουλειές ναι, άλλαξα πολλές: έκανα οικοδόμος, εμποροϋπάλληλος, πωλητής, μέχρι δική μου εταιρεία έστησα με πωλήσεις βιβλίων ένα διάστημα στη Χαλκοκονδύλη γιατί «το ’χα» με τους πελάτες και σκέφτηκα «γιατί να δουλεύω σε άλλον με ποσοστά, όταν μπορούσα να είμαι εγώ αφεντικό του εαυτού μου;». Τα παράτησα όταν με προσέλαβαν στην τράπεζα, όπου ευτυχώς έμεινα, γιατί αν είχα φύγει και από κει, θα την είχα βάψει! Ε, μετά πια άρχισα με το ραδιόφωνο, τις εφημερίδες και το γράψιμο.

Δημοσιογράφος, συγγραφέας και ραδιοφωνικός παραγωγός. Γεννήθηκε στην Εύβοια, ζει στα Εξάρχεια.

του Μουσείου, για τον οποίο κιόλας έχω γράψει ολόκληρο βιβλίο, τον Ήλιο του Μουσείου. Πού να σου λέω τι γινόταν εκεί, έρωτες, αγάπες, μαζώξεις, κουβέντες… Μας έβλεπαν οι περαστικοί και λέγανε «μια χαρά τεμπελιάζουν αυτά», πού να φαντάζονταν ότι η εξέγερση ήδη κυοφορούνταν! Μιλάμε, βέβαια, για ένα κομμάτι της νεολαίας υπολογίσιμο μεν, αλλά μειοψηφικό, όπως μειοψηφία ήταν αρχικά όσοι τολμούσαν να αμφισβητήσουν το απριλιανό καθεστώς. Οι φοιτητές εκείνοι ήταν «απόγονοι» των Λαμπράκηδων, οι περισσότεροι από τους οποίους, τα πιο προβεβλημένα στελέχη δηλαδή, μόλις επικράτησε η χούντα πέρασαν φυλακές, βασανιστήρια, εξορίες. Αυτό το «κυνηγητό» κράτησε 2-3 χρόνια, ύστερα οι συνταγματάρχες νόμιζαν ότι ξεμπέρδεψαν. Κούνια που τους κούναγε! Γιατί εμείς, η καινούργια πιτσιρικαρία, εκεί που πίναμε καφέ, σουλατσάραμε και φλερτάραμε, ειδικά όσοι είχαν εικόνα του τι συνέβαινε τον ίδιο καιρό στο εξωτερικό, αντιλαμβανόμασταν ότι κάτι δεν πάει καθόλου καλά σε αυτή την ταλαίπωρη χώρα.

q Παρακολουθούσαν, βέβαια, κι εμάς, οι πιο δραστήριοι βρισκόμασταν στο στόχαστρο. Μας επιτηρούσαν ακόμα και την ώρα που τρώγαμε! Μια φορά, στο εστιατόριο της σχολής μάς σέρβιραν τηγανητά καλαμαράκια. Έρχεται, λοιπόν, ο κυβερνητικός επίτροπος και μας ρωτάει: «Καλό το φαγητό;» «Ναι, μια χαρά», απαντούσαν οι περισσότεροι, από φόβο όμως γιατί τα καλαμαράκια ήταν μπαγιάτικα, στεγνά και σκληρά. Έρχεται και στο τραπέζι που καθόμασταν με τον Μάκη τον Μπαλαούρα και την υπόλοιπη συντροφιά –ξεχωρίζαμε, βλέπεις, κιόλας από την εμφάνιση και το αψύ βλέμμα–, ρωτάει το ίδιο και τότε εγώ πιάνω με το πιρούνι ένα καλαμαράκι και του λέω «όχι, είναι χειρότερο και από τη σόλα των παπουτσιών σου». «Δρας αντεθνικά!» φώναξε έξαλλος, αναζητώντας ταυτόχρονα τους ασφαλίτες του Σπουδαστικού που υπήρχαν σε κάθε σχολή – είχαμε και στην Εμπορική πέντε-έξι. Δεν τους εντόπισε όμως, οπότε αρκέστηκε να πει «πέρνα από το γραφείο μου μετά!». Πιάσαμε τότε εμείς να φωνάζουμε ειρωνικά «κάτω η χούντα, ζήτω τα καλαμαράκια!».

q Ξέρω, ακούγεται πολύ αστείο σήμερα, αλλά τότε δεν ήταν καθόλου. Διότι ακόμα χειρότερος από τη δικτατορία ήταν ο φόβος που μας είχε ενσταλάξει. Αν έχει κάτι ιδιαίτερη αξία στην εξέγερση του Πολυτεχνείου, και το λέω επειδή συχνά μας παρουσιάζουν ως υπερήρωες, είναι ότι καταφέραμε να ξεπεράσουμε τον φόβο που εννοείται πως είχαμε και στο ξεκίνημα και στη συνέχεια, όταν αρχίσαμε να μετράμε νεκρούς και τραυματίες. Γιατί και τον μεγαλύτερο φόβο τον υπερβαίνεις σαν τον μοιράζεσαι. Καλύτερα, λέγαμε, το χάος της τρέλας μας παρά η σκλαβιά της λογικής μας! Αυτό άλλωστε σημαίνει νιότη.

q Εγώ, πάλι, καθότι παιδί αγροτικής οικογένειας, είχα σκληραγωγηθεί από μικρός, δεν είχα μάθει να φοβάμαι – στα πέντε μου χρόνια ήδη καβαλούσα άλογο. Μια φορά, μάλιστα, παραλίγο να πνιγώ γιατί πήγαμε τα πρόβατα στη θάλασσα να τα πλύνουμε για να τα κουρέψουμε μετά, μπήκα καβάλα κι εγώ στο νερό με τον Ρούσο –έτσι τον λέγαμε, ένα πανέμορφο άτι–, όμως τα νερά του Ευρίπου δεν αστειεύονται. Σε κάποιον κυματισμό, λοιπόν, γυρίζει απότομα και με αδειάζει! Μην ξέροντας ακόμα κολύμπι, πρόλαβα να κρατηθώ από την ουρά του κι έτσι σώθηκα, ενόσω οι γονείς και ο αδελφός μου απέξω είχαν παλαβώσει. Και να με «κυνηγάνε» μετά από πίσω οι γλάροι, κάνοντας μια σκάλα στον ουρανό.

ΔΗΜΉΤΡΗΣ ΠΑΠΑΧΡΉΣΤΟΣ

q Στα Εξάρχεια μαζευόταν τότε όλος ο φοιτητόκοσμος της Αθήνας. Από τα γνωστότερα στέκια ήταν ο κήπος

ΟΙAΘΗΝΑΊΟΙ

q Σε πολιτική οργάνωση, όχι, δεν είχα ενταχθεί, διότι εμείς οι ίδιοι γίναμε η πολιτική οργάνωση που μας εκπροσω-

18 lifo – 2.11.23

πούσε, ήταν οι καθημερινές παρέες μας που γίνανε επιτροπές αγώνα στις σχολές! Οργανώναμε κινητοποιήσεις, μαζεύαμε υπογραφές για να πάμε στο Πρωτοδικείο να διώξουμε τους διορισμένους χουντικούς καθηγητές και όλα αυτά μας καλλιέργησαν μια αίσθηση γνήσιας συντροφικότητας και συλλογικότητας. Πού να εντασσόμασταν, άλλωστε, αφού τα κόμματα ήταν απαγορευμένα, οι πολιτικοί στη φυλακή ή στην εξορία, η δε αριστερά είχε διασπαστεί και διαλυθεί και ό,τι απέμεινε, βγήκε στην παρανομία. Είχαμε, βέβαια, κι εμείς τις κόντρες μας, αλλά μας ένωνε το κοινό όραμα να πέσει η χούντα. Το ίδιο συνέβη και στο Πολυτεχνείο, όπου με το που ξεκίνησε η κατάληψη στις 13/11, οι κομματικοί μάς λέγανε ότι δεν είναι ώρα για σύγκρουση, ότι μας καπελώνουν τάχα οι αριστεριστές και ότι καλύτερα να αρκούμασταν σε μια πορεία μέχρι το Σύνταγμα. Εμείς φυσικά ούτε να τους ακούσουμε, τόσος κόσμος είχε μαζευτεί ήδη, δεν θα το τελειώναμε έτσι άδοξα. Έπειτα, δεν ήμασταν καν τίποτα συνειδητοποιημένοι αριστεριστές ή αναρχικοί, δεν γουστάραμε κανέναν «-ισμό», το μόνο που θέλαμε ήταν να αλλάξουμε τα πράγματα με όπλο τη νεανική μας τρέλα. «Εδώ θα γίνει της Ταϊλάνδης!» φωνάζαμε, μνημονεύοντας τη φοιτητική εξέγερση που είχε προηγηθεί στη μακρινή ασιατική χώρα. Η ανάγκη βλέπεις –και για μας το ψωμί, η παιδεία και η ελευθερία που είχαμε κεντρικό σύνθημα ήταν περισσότερο από αναγκαία– οδηγεί είτε στην υποδούλωση είτε στον ξεσηκωμό. Γι’ αυτό λέω ότι στο Πολυτεχνείο ακόμα και η ουτοπία βρήκε τον τόπο της.

q Τον Μάιο του ’72, επειδή μαζεύαμε υπογραφές να διώξουμε τους χουντικούς καθηγητές, με συλλάβανε ασφαλίτες μέσα στη σχολή. Τα χαρτιά με τις υπογραφές ευτυχώς πρόλαβα να τα πετάξω και τα βρήκε ένα άλλο παιδί που τα φύλαξε, Δημήτρης κι εκείνος. Με τραβήξανε στη Γενική Ασφάλεια στη Μεσογείων όπου με βασάνισαν άγρια – βασανιστές μου ήταν οι Σμαϊλης, Μπάμπαλης και Καραπαναγιώτης. Ήταν το βάπτισμα του πυρός. Λίγο πριν από τον Νοέμβριο του ’73 η χούντα επιχείρησε να φορέσει δημοκρατικό μανδύα ορίζοντας πρωθυπουργό τον Μαρκεζίνη, αλλά τούς ανατρέψαμε και αυτό το σχέδιο. Σκοπός τους, άλλωστε, δεν ήταν η αποκατάσταση της δημοκρατίας αλλά ο «εξευγενισμός» και η διαιώνιση του δικού τους καθεστώτος. Παραλίγο κιόλας να τσιμπήσει και η αριστερά το δόλωμα.

q Αρχές του ’73, δώδεκα σπουδαστές της Εμπορικής στείλαμε στις εφημερίδες μια μελέτη που περιείχε, υποτίθεται, φοιτητικά αιτήματα, ουσιαστικά όμως ήταν ένα «κατηγορώ» ενάντια στη δικτατορία. Έσπευσαν να μας διαγράψουν, όμως οι φοιτητές βγήκαν στους δρόμους και αναγκάστηκαν να αναθεωρήσουν. Αντί αυτού, επιστράτευσαν, βάσει του χουντικού νόμου 1347, πάνω από εκατό φοιτητές ως πρωταίτιους της αναταραχής, μαζί κι εμένα. Υπηρέτησα εννέα μήνες με τελευταίο σταθμό την Ξάνθη, όπου συνέγραψα με πολλές δυσκολίες ένα ημερολόγιο, τις σελίδες του οποίου έκρυβα στο παντελόνι μου – κυκλοφόρησε σε βιβλίο το 2003 με τίτλο Ζούσε τη ζωή του σαν να τη θυμόταν (εκδ. Καστανιώτης). Τα λέω αυτά και στο Αχ! Μουρλοσκοτωμένο (εκδ. Τόπος), ένα μυθιστόρημα με μπόλικες δόσεις ρεαλισμού που ξεκινά από τη Μικρασιατική Καταστροφή και φτάνει μέχρι τις απαρχές του φοιτητικού κινήματος. Αυτοί, που λες, νομίζανε ότι θα μας

απο τον θοδωρη αντωνοπουλο φωτογραφιeσ: παρισ ταβιτιαν

ΨΩΜΙ ΠΑΙΔΕΙΑ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ Αυτό που άξιζε περισσότερο ήταν ότι κάναμε το τίποτα να ανθοφορήσει. Και ενώ καταλάβαμε αυθόρμητα το Πολυτεχνείο, οργανωθήκαμε σε βαθμό απίστευτο. Στήσαμε γενικές συνελεύσεις, ανακλητούς εκπροσώπους, ραδιοφωνικό σταθμό που όταν απέκτησε μεγάλη εμβέλεια τρόμαξε τη χούντα γιατί πια μας άκουγε όλη η Αθήνα και κατέβαινε διαρκώς κόσμος να μας συμπαρασταθεί. «Πώς είναι δυνατό να κοιμάστε όταν σκοτώνουν τα παιδιά σας!» φώναζα, θυμάμαι, στο μικρόφωνο όταν χύθηκε το πρώτο αίμα.

2.11.23 – lifo 19

q Στο πλαίσιο του «εκδημοκρατισμού» ήταν που άφησαν τους στρατευμένους φοιτητές να επιστρέψουμε για να ολοκληρώσουμε τις σπουδές μας. Έτσι, βρέθηκα στο Πολυτεχνείο, όπου θα με πιάνανε κι εμένα όταν μπήκαν μέσα ο στρατός και οι μπάτσοι· με βούτηξε ένας στρατιωτικός, αλλά με άφησε για να συλλάβει έναν μεγαλύτερο – να τον νόμιζε για «καθοδηγητή», ποιος ξέρει; Έτρεξα λοιπόν και κρύφτηκα σε μια διπλανή πολυκατοικία. Η εξέγερση δεν έγινε, βέβαια, έτσι, στα ξεκάρφωτα. Είχαν προηγηθεί οι «12» της Εμπορικής στις 6/2/73, τα γεγονότα του Πολυτεχνείου στις 12 του ίδιου μήνα, όπου υπήρξαν 11 συλλήψεις. Στο δικαστήριο ήρθαν τάχα να μας υποστηρίξουν κάποιοι πολιτικοί, ο Κανελλόπουλος, ο Μαύρος, ο Ζίγδης, τους οποίους συνάντησα όντας κυνηγημένος και παράνομος σε μια αίθουσα στο Αρσάκειο, όπου ήταν μαζεμένοι. Κατουριόμουνα, φαντάσου, και δεν πήγαινα τουαλέτα, μη με δουν και με συλλάβουν! Απευθύνομαι τότε στον Κανελλόπουλο και του λέω: «Καλά, ιδέα δεν είχατε ότι θα γίνει χούντα, σας πιάσανε έτσι ξεβράκωτους, με τις πιτζάμες;». «Ναι, παιδί μου», αποκρίνεται. «Και σας πείσανε ότι οι κομμουνιστές ήταν έτοιμοι να πάρουν την εξουσία με τα όπλα;» «Ναι», ξαναλέει. «Ε, τότε δεν κάνατε για πρωθυπουργός!» απαντώ. «Και τι θέλετε τώρα εσείς;» μου λέει ένας άλλος. «Να πέσουν οι δικτατορίες κι αυτοί που τις φτιάχνουν, αυτή εδώ δεν προέκυψε από μόνη της». Ήταν το ωραιότερο «κατούρημα» που έκανα ποτέ! Πρόλαβα δε και πήγα και κατέθεσα προτού μας φορτώσουν κατηγορίες με τον νόμο 1347. Έτσι προέκυψε και η κατάληψη της Νομικής με κεντρικό αίτημα «φέρτε τα αδέρφια μας πίσω». Ό,τι και να έκαναν όμως, τι καταστολή, τι λογοκρισία –το Επανάσταση και Μεταρρύθμιση της Ρόζας Λούξεμπουργκ το έκρυβε, θυμάμαι, μαζί με άλλα κάτω από τον πάγκο του στην οδό Χέιδεν ο Νικολάκης–, τι που κατέβαζαν ταινίες όπως το Woodstock και το Φράουλες και Αίμα, το ποτάμι δεν γύριζε πίσω.

q Αυτό που άξιζε περισσότερο ήταν ότι κάναμε το τίποτα να ανθοφορήσει. Και ενώ καταλάβαμε αυθόρμητα το Πολυτεχνείο, οργανωθήκαμε σε βαθμό απίστευτο. Στήσαμε γενικές συνελεύσεις, ανακλητούς εκπροσώπους, ραδιοφωνικό σταθμό που όταν απέκτησε μεγάλη εμβέλεια τρόμαξε τη χούντα γιατί πια μας άκουγε όλη η Αθήνα και κατέβαινε διαρκώς κόσμος να μας συμπαρασταθεί. «Πώς είναι δυνατό να κοιμάστε όταν σκοτώνουν τα παιδιά σας!» φώναζα, θυμάμαι, στο μικρόφωνο όταν χύθηκε το πρώτο αίμα. Και μετά είπα τον Εθνικό Ύμνο –δεν μπορούσα, βλέπεις, να τραγουδήσω τη Διεθνή–, η ελευθερία έβγαινε μέσα από τα κόκαλα τα ιερά της επανάστασης. Τελειώσανε, λέγαμε, ή θα τους ρίξουμε τώρα ή ποτέ! « Έξι χρόνια είναι πολλά, δεν θα γίνουνε εφτά», φωνάζαμε, και από κοντά το κλασικό «Ψωμί - Παιδεία - Ελευθερία» που παραμένει επίκαιρο γιατί και το ψωμί έγινε πανάκριβο και η παιδεία παραμένει προβληματική αλλά και η ελευθερία που απολαμβάνουμε υποτίθεται σήμερα ψευδαίσθηση είναι κι αυτή. Μήπως ξεχάσαμε την προδοσία της Κύπρου, που ο φάκελός της δεν άνοιξε ποτέ;

q Η δημοκρατία δεν αποκαταστάθηκε ποτέ κυριολεκτικά, γι’ αυτό ουδέποτε πήγα σε αυτές τις επετειακές δεξιώσεις που κάνουν στο Προεδρικό Μέγαρο, παρότι με καλούν. Το είπα μια φορά και του Παπούλια, τι δουλειά έχω εγώ να πίνω ουίσκια με πρώην χουντικούς; Γιατί τέτοιοι υπήρξαν πολλοί από τους καλεσμένους. Βλέπεις έπειτα πόσο σέβονται σήμερα τα ανθρώπινα δικαιώματα, χώρια τα εργασιακά. Ζητάνε από τα νέα παιδιά να γίνουν «λάστιχο» μήπως βρουν ένα κακοπληρωμένο μεροκάματο και μεταναστεύουν για να ξεφύγουν από μια άλλη δικτατορία που μας έχουν επιβάλει, αυτή της ανάγκης.

ΟΙ ΑΘΗΝΑΙΟΙ Δημήτρης Παπαχρήστος

γονατίσουν, αλλά όσοι από μας συλλαμβάνονταν και βασανίζονταν, αγόρια ή κορίτσια –και τα κορίτσια ήταν, να ξέρεις, πιο δυνατά–, αποκτούσαμε φωτοστέφανο στα μάτια των συντρόφων μας κι αυτό μας δυνάμωνε!

q Μας κατηγορήσανε, τη γενιά του Πολυτεχνείου, για όλες τις κακοδαιμονίες της Μεταπολίτευσης, από τη χούντα του Ιωαννίδη που ακολούθησε –που ήταν βέβαια αγριότερη– μέχρι τα μνημόνια. Την κατασυκοφάντησαν αυτήν τη γενιά, που δεν είναι γενιά, επειδή τόλμησε να ξεσηκωθεί και να τους χαλάσει τα σχέδια· μας κατηγόρησαν ακόμα κι επειδή μερικοί, μετρημένοι στα δάχτυλα, γίνανε παράγοντες και απέκτησαν αξιώματα. Μα, σοβαρολογούμε; Και οι χιλιάδες άλλοι, οι τραυματίες, οι νεκροί; Τι αξιώματα απέκτησαν αυτοί, τι εξαργύρωσαν; Γι’ αυτούς μιλάω και γράφω, αλλιώς θα σιωπούσα.

q Εκείνο, όμως, που δεν περιγράφεται, παρότι το προσπάθησα μυθιστορηματικά, είναι όταν κατέβηκα από τον ραδιοφωνικό σταθμό στην πύλη να δω γιατί δεν είχε μπει ακόμα μέσα ακόμα το τανκ. Είδα τότε εκεί ένα σωρό κορίτσια κι αγόρια πάνω στα κάγκελα να τα φωτίζουν οι προβολείς του τεθωρακισμένου. Η Άννα και ο Στέλιος από δίπλα μου, ο Κήρυκος στη σημαία, ο Λαλιώτης, ο Κυριάκος Σταμέλλος… «Ο στρατός δεν διαπραγματεύεται» μας φώναξαν, πιστεύοντας ότι θα τρομοκρατηθούμε, εμείς όμως εκεί, ατάραχοι. Μεγαλείο ψυχής! Με το που έριξε δε το τανκ την πύλη, σπρώξαμε με τα χέρια τη Μερσεντές του πρύτανη που ήταν μέσα και τη βάλαμε μπροστά να ανακόψουμε την πορεία του. Και τα φανταράκια από πίσω να κοιτάνε με τα όπλα κατεβασμένα, λες και τους είχε πέσει το πουλί. Κάποιο «πουλί», πάντως, σίγουρα έπεφτε εκείνη τη νύχτα!

q Ο Μάης του ’68 επηρέασε σαφώς τον ξεσηκωμό του Πολυτεχνείου. Πήγα μάλιστα και βρήκα κάποιους από τους πρωταγωνιστές στο Παρίσι είκοσι χρόνια μετά, το 1988, στο πλαίσιο ενός ντοκιμαντέρ που κάναμε με τον σκηνοθέτη Παύλο Τάσιο. Συναντήθηκα με τον Ζακ Σοβαζό, τον Αλέν Κριβίν και άλλους – ήταν να μου μιλήσει και ο Κον Μπεντίτ, αλλά δεν τον ήθελα! Μιλώ για τους Έλληνες στον Μάη του ’68 που έχει παιχτεί επανειλημμένα στην ΕΡΤ και περιλαμβάνει πρόσωπα όπως οι Κορνήλιος Καστοριάδης, Μισέλ Πάμπλο, Νίκος Κούνδουρος, Κώστας Φέρρης, Γιώργος Καραμπελιάς, Θόδωρος Σταυρόπουλος και Σπύρος Βέργος. Αργότερα, που συνάντησα στην Αθήνα τον Ζαν Πολ Σαρτρ, λίγο πριν πεθάνει, μου έλεγε κι εκείνος, φαντάσου, πόσο θαύμαζε το Πολυτεχνείο.

q Η εξέγερση είναι κάτι σοβαρότερο από την επανάσταση γιατί είναι διαρκείας. Η επανάσταση χωρίς έρωτα μπορεί να καταντήσει νεκρή εκσπερμάτιση κι εμείς ήμασταν ερωτευμένοι με την εξέγερση, με τη ζωή την ίδια καταρχάς.

q Αν η αστυνομία το ’73 ήταν όπως σήμερα, που έχει γίνει κανονικός στρατός, τα θύματα θα ήταν σίγουρα

Αυτοί, που λες, νομίζανε ότι θα μας γονατίσουν, αλλά όσοι από μας συλλαμβάνονταν και βασανίζονταν, αγόρια ή κορίτσια –και τα κορίτσια ήταν, να ξέρεις, πιο δυνατά–, αποκτούσαμε φωτοστέφανο στα μάτια των συντρόφων μας κι αυτό μας δυνάμωνε!

πολύ περισσότερα. Τους βλέπεις στον δρόμο με όλη αυτήν τη θωράκιση και μοιάζουν με εξωγήινους εισβολείς! Του ανασηκώνω πριν από κάποια χρόνια ενός το κράνος εδώ στα Εξάρχεια δίπλα στο μνημείο του Αλέξανδρου Γρηγορόπουλου και του λέω «για να δω λίγο τα ματάκια σου, είσαι μήπως κι εσύ υποψήφιος δολοφόνος;». Τι ήταν να το πω, με βουτήξανε, μου φορέσανε χειροπέδες και με πήγαν στην Ασφάλεια. Της κακομοίρας έγινε, μαζεύτηκε κόσμος απέξω να μου συμπαρασταθεί, μας γράψανε και οι εφημερίδες και όλα αυτά για μια κίνηση που δεν έκανα καν προκλητικά. Με βλέπει με τις χειροπέδες στη ΓΑΔΑ ένας αξιωματικός που με ήξερε, «ντροπή, βγάλτε τες», λέει στους αστυφύλακες. Φαινόταν πιο δημοκράτης, αλλά αυτούς, βλέπεις, δεν τους θέλουν – λίγο καιρό μετά τον απέλυσε ο περιβόητος Χρυσοχοΐδης. Το ’09 με ξαναμπουζουριάσανε, ενώ ήμουν στο Φλοράλ στην πλατεία Εξαρχείων, όπου συμμετείχα σε μια εκδήλωση, με πρόσχημα κάποια επεισόδια που γίνονταν παραδίπλα – με «τιμάνε» συχνά, παράπονο δεν έχω!

ΙNFO

Τα τελευταία βιβλία του Δημήτρη Παπαχρήστου Δεν αδειάζουμε να πεθάνουμε και Αχ! Μουρλοσκοτωμένο κυκλοφορούν από τις εκδόσεις Τόπος.

20 lifo – 2.11.23

q Τι θα έλεγα σήμερα σε ένα νέο παιδί για το Πολυτεχνείο; Ότι η εξέγερση εκείνη, πέρα από την πολιτική διάσταση, είχε και την πολιτισμική και, όπως ήταν και το σλόγκαν του περιοδικού «Πολίτες», ο πολιτισμός δεν είναι μια «τσόντα» της πολιτικής, είναι το όλον της ύπαρξής μας. Ότι το Πολυτεχνείο δεν ήταν μια στιγμή, είναι χρέος και δρόμος. Ακόμα και ο θάνατος αποτελεί πηγή και πυξίδα ζωής και η μνήμη είναι η ίδια μας η ζωή, πολεμάει την αρρώστια της λήθης με αλήθεια! Διαβάστε ολόκληρη τη συνέντευξη στο lifo.gr.

2.11.23 – lifo 21

22 lifo – 2.11.23

Deniz Ohde

Jhumpa Lahiri

J.M. Coetzee

Χαρά Ρόμβη

John Le Carre

Douglas Stewart

Rebecca West

BIBΛΙΟ

Ίαν ΜακΓιούαν Γιάννης Στίγκας

Γκιτάντζαλι Σρι

Bono

ΔΕΚΑΠΕΝΤΕ ΒΙΒΛΙΑ ΠΟΥ ΔΙΑΒΑΖΟΥΜΕ ΤΩΡΑ

Stephen King

Τόμας Χάρντι

Στίβεν Φράι

Τζόζεφ Κόνραντ

ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ, ΒΕΝΑ ΓΕΩΡΓΑΚΟΠΟΥΛΟΥ, M. HULOT, ΑΛΕΞΑΝΔΡΟ ΔΙΑΚΟΣΑΒΒΑ, ΓΙΑΝΝΗ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟ, ΖΩΗ ΠΑΡΑΣΙΔΗ

Η ΟΜΑΔΑ ΤΗΣ LIFO ΓΡΑΦΕΙ ΓΙΑ ΤΑ ΒΙΒΛΙΑ ΤΗΣ ΠΡΟΣΦΑΤΗΣ ΕΚΔΟΤΙΚΗΣ ΚΙΝΗΣΗΣ ΠΟΥ ΔΙΑΒΑΖΕΙ ΑΥΤΗ ΤΗΝ ΠΕΡΙΟΔΟ. 2.11.23 – lifo 23

ΒΙΒΛΙΟ J.M. Coetzee

Ο Πολωνός ΜΤΦΡ. ΧΡΙΣΤΙΝΑ ΣΩΤΗΡΟΠΟΥΛΟΥ

ΔΙΟΠΤΡΑ

Ο ώριμος και άκρως ανθρώπινος Τζον Μάξγουελ Κούτσι επιστρέφει με ένα μικρό διαμαντάκι για τις καίριες και σχεδόν ξεχασμένες αισθητικές αρχές που έφτιαξαν τη διανόηση στην Ευρώπη, από τις μουσικές των Κεντροευρωπαίων, όπως αυτές που παίζει ο Πολωνός πιανίστας ήρωας του μυθιστορήματος, έως την κρυμμένη ποίηση που αναμοχλεύουν τα γράμματα που στέλνει εκείνος στην αγαπημένη του Μπεατρίθ, τη δική του Βεατρίκη. Ο Δάντης είναι πανταχού παρών ως το φάντασμα μιας αφήγησης που μιλάει για την αξία και τη σημασία τού να είσαι θνητός στον βαθμό που δεν παύεις να εμπνέεσαι από τη μουσική, την ποίηση και τον έρωτα ακόμα και τις τελευταίες δεκαετίες της ζωής σου. Η ιστορία θέλει τον εβδομηντάρη Πολωνό πιανίστα Βίτολντ Βαλτσικιέβιτς να ερωτεύεται την πενηντάχρονη Μπεατρίθ, μια κομψή σύζυγο τραπεζίτη και παράγοντα των τεχνών, και να ξεκινάει μεταξύ τους ένα ειδύλλιο με εμπόδια, δυσκολίες και περιπλεγμένα παιχνίδια εξουσίας. Είναι σαφές ότι γράφοντας μια κλασική ιστορία αγάπης, όταν όλοι αναζητούν νέα trends και κρυμμένα σχήματα, ο βραβευμένος με δύο Μπούκερ νομπελίστας συγγραφέας, που εδραίωσε την πρωτοπορία στο μυθιστόρημα, επιστρέφει στην αρχή των πραγμάτων για να μιλήσει για τις ανθρώπινες σχέσεις με πολλαπλές υποδηλώσεις για τον τρόπο που φαντάζεται κανείς την ποίηση, βιώνει τον έρωτα και την ομορφιά, πάντα όμως με τον τρόπο του μεγάλου λογοτέχνη: «Άραγε η αγάπη είναι ψυχική κατάσταση, υπαρξιακή κατάσταση, φαινόμενο, κάτι πρόσκαιρο που υποχωρεί και χάνεται –ακόμα και την ώρα που το παρατηρούμε– στο παρελθόν, στα κατάβαθα της Ιστορίας; Ο Πολωνός ήταν ερωτευμένος μαζί της, σοβαρά ερωτευμένος –και πιθανότατα είναι ακόμα–, αλλά είναι ένα απομεινάρι της Ιστορίας, μιας εποχής στην οποία ο πόθος έπρεπε να χρωματιστεί με μια πινελιά άπιαστου ονείρου για να θεωρηθεί αληθινός». Τίνα Μανδηλαρά

Γιάννης Στίγκας

Sonderkommandο

ΑΓΡΑ

Γκιτάντζαλι Σρι

Τάφος στην άμμο ΜΤΦΡ. ΣΤΕΦΑΝΙΑ ΓΕΩΡΓΑΚΗ

ΚΑΣΤΑΝΙΩΤΗΣ

24 lifo – 2.11.23

Αν η εμπιστοσύνη στον κόσμο χάνεται απόλυτα με το πρώτο χτύπημα του κλομπ στην πλάτη, όπως έλεγε ο Ζαν Αμερί ως επιζών της ναζιστικής θηριωδίας, με το Ολοκαύτωμα τελειώνουν απόλυτα ο ανθρώπινος λόγος και η πίστη στις εξηγήσεις που δίνουν οι λέξεις. Ως απάντηση στη γνωστή ρήση του Αντόρνο ότι μετά το Άουσβιτς δεν μπορείς να γράφεις ποίηση, έρχονται τα συντριπτικά ποιήματα του Γιάννη Στίγκα, γραμμένα σαν να έρχονται μέσα από τα στρατόπεδα εξόντωσης, πολλές φορές με τη φωνή των ίδιων των πρωταγωνιστών των πιο αδιανόητων εγκλημάτων. Η φωνή του σκότους αντηχεί στον κενό παγωμένο αέρα και η φύση ανάγεται σε ένα τεράστιο, παγερό φόντο ειρωνικής συγκατάβασης που αδιαφορεί για το έγκλημα. Κάθε μικρή λεπτομέρεια μεταμορφώνεται έτσι σε ειρωνικό σχόλιο, ως μικρή υποσημείωση στη βιβλική αποκάλυψη και στην υπερβατική επικράτηση του Κακού. Επειδή, όμως, οι σπουδαίοι ποιητές αναγνωρίζουν τους εφιάλτες και οι πηγές του οράματός τους είναι, ως εκ τούτου, μη αναγώγιμα ερμητικές και αναγκαστικά παράφορες, μπορούν να εκχωρήσουν στα ίδια τα πρόσωπα του δράματος το δικαίωμα να το κάνουν. Εδώ, το ακραίο εγχείρημα συνίσταται στο ότι τον λόγο στα περισσότερα ποιήματα παίρνουν οι πρωταγωνιστές του Κακού, π.χ. ο λεγόμενος «άγγελος του θανάτου» Μένγκελε στον ανατριχιαστικό «Λευκό Άγγελο» ή η ωραία « Ύαινα του Άουσβιτς», Γκρέζε, στο «Μίλα μου Ίρμα». Όμως της εισόδου στον κόσμο του κακού έχει προηγηθεί μια οπτική γωνία μεγάλης ακρίβειας και γλωσσικής δεξιοτεχνίας που μετασχηματίζει τις λέξεις από σκέψεις σε απερινόητες συντριπτικές εικόνες που σκοπό έχουν να εκδιπλώσουν όλες αυτές τις ανηλεείς παρουσίες και να ξεπεράσουν ακόμα και τα όρια του λόγου. Αυτός ο συγκλονιστικός αντίκοσμος που στήνεται έχει έναν δικό του αποκρυφισμό και μια δική του ιερότητα που αναδεικνύει ταυτόχρονα έναν βαθύ σεβασμό στους νεκρούς εκ μέρους του ποιητή και μια αποκαλυψιακή, ενορασιακή σχεδόν σύλληψη της τρέλας που συνοδεύει το έγκλημα. Άλλωστε και ο τίτλος της συλλογής, Sonderkommando, όπως επισημαίνεται στο αυτί του βιβλίου, παραπέμπει στις «ειδικές μονάδες εργασίας στα στρατόπεδα εξόντωσης, που αποτελούνταν από νεαρούς άνδρες, συνήθως εβραϊκής καταγωγής, οι οποίοι υπό την απειλή της εκτέλεσης εξαναγκάζονταν να συμμετάσχουν στη θηριωδία των ναζί». Γιατί «παλιά οι νύχτες παίζαν τον γιατρό / και τώρα τον χασάπη / θέλω να πω / μην ξεγελιέσαι /και μ’ ένα στομωμένο πια γιατί / μπορείς να σκίσεις άσχημα τα φρύδια σου / σ’ τα λέω εγώ αυτά / που κατεβάζω όλο και πιο χαμηλά το κασκέτο μου / τόσο / που βλέπω τις ραφές του σκοταδιού / τύψη---δειλία---τύψη---αχρείες οι βελονιές / κλωστίτσα το αχ που μου εκκρεμεί». Μια ποιητική συλλογή που σπάνια γράφεται στις μέρες μας, για το απόλυτο Κακό, όπως αποκαλύφθηκε στα στρατόπεδα εξόντωσης. Τίνα Μανδηλαρά

Το περσινό διεθνές βραβείο Booker πήγε δικαιωματικά στην Γκιτάντζαλι Σρι, μία από τις πιο δημοφιλείς συγγραφείς της χώρας της και την πρώτη Ινδή που κατακτά τον τιμητικό αυτό διεθνή τίτλο. Τα βιβλία της έχουν κυκλοφορήσει και μεταφραστεί σε πολλές χώρες, αλλά το Τάφος στην άμμο θεωρείται ως το καλύτερό της, καθώς, όπως έγραψε στο σκεπτικό της βράβευσης η πρόεδρος της επιτροπής του Booker, πρόκειται για «ένα λαμπρό μυθιστόρημα για την Ινδία και τον Διαχωρισμό, του οποίου το σαγηνευτικό μπρίο και η βαθιά ενσυναίσθηση συνυφαίνουν νιότη και γήρας, αρσενικό και θηλυκό, οικογένεια και έθνος σε ένα καλειδοσκοπικό όλον [...]. Τρυφερό και ανθρώπινο, ξεχωρίζει μόνο και μόνο από τη συμβολική ιστορία του, μιλώντας για μια ογδοντάχρονη γυναίκα που σε μια περίοδο κατάθλιψης μετά τον θάνατο του άνδρα της αποφασίζει ταξιδέψει στο εχθρικό Πακιστάν, έχοντας στο πλευρό της μια χίτζρα, δηλαδή άτομο του τρίτου φίλου, και να δει τι σημαίνει ζωή πέρα από όρια και προκαταλήψεις». Ένα ξεχωριστό βιβλίο που ρίχνει φως σε άγνωστες πτυχές της Ινδίας. Τίνα Μανδηλαρά

2.11.23 – lifo 25

ΒΙΒΛΙΟ Deniz Ohde

Με φόντο τα καπνισμένα φουγάρα των εργοστασίων, τους λερούς δρόμους και τις αμέτρητες μπιραρίες όπου πνίγουν τον πόνο τους οι εργάτες, η Όντε γράφει ένα νεορεαλιστικό μυθιστόρημα για τις σκληρές αντιθέσεις στην πόλη όπου μεγάλωσε, με ήρωες μια νεαρή που βιώνει προσωπικές, οικογενειακές και ταξικές συγκρούσεις. Στη Φρανκφούρτη οι αντιθέσεις είναι παραπάνω από έντονες, ειδικά στο ασφυκτικό περιβάλλον της νεαρής κοπέλας που βιώνει διαρκώς τη βία του διαρκώς μεθυσμένου Γερμανού εργάτη πατέρα και την απόλυτη υποτέλεια της Τουρκάλας μητέρας της. Όχι ότι στο εξωτερικό περιβάλλον τα πράγματα είναι καλύτερα, αφού και εκεί η κοπέλα έχει να αντιμετωπίσει την κοινωνική κατακραυγή και το περιθώριο στο οποίο την οδηγούν οι μικροαστοί Γερμανοί «φίλοι» και γνωστοί. Η ασφυξία είναι απόλυτη, με το φως που διαθλάται να μοιάζει σχεδόν ανύπαρκτο, όπως και η παρηγοριά για μια τραυματισμένη γυναικεία ψυχή που μοιάζει να λιώνει σαν τις λαμαρίνες από το διάλυμα οξέος όπου τις βουτάει ο πατέρας της επί τριάντα χρόνια στο γειτονικό βιομηχανικό πάρκο. Πηγή έμπνευσης γι’ αυτό το εντυπωσιακό ντεμπούτο που επαινέθηκε από τους Γερμανούς, οι οποίοι την αποκάλεσαν «θηλυκή εκδοχή του Εντουάρ Λουί», ήταν η αυτοπυρπόληση μιας νεαρής, κόρης μεταναστών στη Γερμανία τη δεκαετία του ’90, που είχε σοκάρει την 35χρονη σήμερα συγγραφέα. Από τα εκφραστικότερα και πιο δυνατά δείγματα της ταλαντούχας νέας γενιάς της γερμανικής λογοτεχνίας, η οποία γράφει θεατρικά, ποιήματα, δοκίμια κ.λπ. Τίνα Μανδηλαρά

Τόμας Χάρντι

Μακριά απ’ το αγριεμένο πλήθος ΜΤΦΡ. ΤΟΝΙΑ ΚΟΒΑΛΕΝΚΟ

ΚΑΣΤΑΝΙΩΤΗΣ

ΜΤΦΡ. ΓΙΑΝΝΗΣ ΑΓΓΕΛΙΔΗΣ

GUTENBERG

«Ο κορυφαίος τραγωδός μεταξύ των Άγγλων μυθιστοριογράφων», σύμφωνα με τη Βιρτζίνια Γουλφ, συνεχίζει να εμπνέει τους δημιουργούς, καθώς τα βιβλία του όχι μόνο μεταφράζονται και εκδίδονται σε όλο τον κόσμο αλλά αποτελούν σημείο αναφοράς για τους κινηματογραφικούς δημιουργούς και σκηνοθέτες όλου του κόσμου. Ειδικά το αριστούργημα του Τόμας Χάρντι, Μακριά απ’ το αγριεμένο πλήθος, που μιλάει όχι μόνο για τα κοινωνικά αδιέξοδα αλλά και για τη γυναικεία ταυτότητα σε μια εποχή που η ελεύθερη βούληση ήταν αδιανόητη για το γυναικείο φύλο, συνιστά στοιχείο αναφοράς και ενδυνάμωσης. Το σπουδαίο αυτό έργο έχει μεταφερθεί στη μεγάλη οθόνη από δυο σπουδαίους δημιουργούς, το 1967 από τον Τομ Σλέσινγκερ με πρωταγωνίστρια την Τζούλι Κρίστι και το 2015 από τον Δανό Τόμας Βίντερμπεργκ με την Κάρεϊ Μάλιγκαν, αποδεικνύοντας τη διαχρονικότητά του. Δεν είναι απλώς το πρώτο από μια σειρά αριστουργημάτων που έγραψε ο Βρετανός μυθιστοριογράφος αλλά και το πρώτο που εισάγει την ιδέα του Ουέσεξ, ενός μυθικού τόπου όπου εξελίσσονται οι ιστορίες του (τον οποίο αναπαρέστησε τόσο λεπτομερώς και ατμοσφαιρικά ο Βίντερμπεργκ στην ομώνυμη ταινία). Πρωταγωνίστρια του βιβλίου είναι η δυναμική Μπαθσίμπα Έβερντιν, η οποία βασανίζεται από ένα βαθύ «τρίλημμα», καθώς καλείται να επιλέξει ανάμεσα στον σεμνό και ορθολογιστή Όουκ, τον γοητευτικό αλλά επικίνδυνο λοχία Τρόι και τον αξιοσέβαστο, μεσήλικα κτηματία Μπόλντουντ. Αυτοί οι εκπρόσωποι τριών διαφορετικών κοινωνικών τάξεων θα επηρεαστούν άμεσα από τη δυναμική Μπαθσίμπα, η οποία, παρά το ελεύθερο ταμπεραμέντο, δείχνει αντίστοιχα να καθορίζεται από τους περιοριστικούς όρους της βικτοριανής εποχής στην οποία ανατράφηκε. Τίνα Μανδηλαρά

Στίβεν Φράι

Ένα χαριτωμένο βιβλίο για όλα τα μέλη της οικογένειας που ανατέμνει τους γνωστούς μας μύθους, γραμμένο από τον δημοφιλή Βρετανό κωμικό και παραμυθά που έχει αναλάβει, χρόνια τώρα, να κάνει οικεία στο ευρύ κοινό την αρχαία ελληνική μυθολογία. Από τους ήρωες της Αργοναυτικής Εκστρατείας μέχρι τους μύθους του Ηρακλή και όλων των επιφανών ηρώων, δεν υπάρχει κανείς που να ξεφεύγει από το απολαυστικό ταμπεραμέντο του Φράι, που ξέρει να προσθέτει ωραίους τόνους θεατρικότητας στους αρχαίους μύθους με τον δικό του ιδιοσυγκρασιακό τρόπο. Ενδείκνυται ως ανάλαφρο ανάγνωσμα, ειδικά τις δύσκολες εποχές που ζούμε.

26 lifo – 2.11.23

Διάχυτο Φως

Τίνα Μανδηλαρά

Ήρωες ΜΤΦΡ. ΠΕΤΡΟΣ ΓΕΩΡΙΟΥ

ΠΑΤΑΚΗΣ

2.11.23 – lifo 27

ΒΙΒΛΙΟ Rebecca West

Το χρονικό μιας οικογένειας: Αυτή η πραγματική νύχτα ΜΤΦΡ. ΚΛΑΙΡΗ ΠΑΠΑΜΙΧΑΗΛ ΜΕΤΑΙΧΜΙΟ

Η ιστορία των Όμπρι ξεκίνησε με το βιβλίο Το σιντριβάνι ξεχειλίζει. Αυτό είναι το δεύτερο μέρος της εμβληματικής τριλογίας Το χρονικό μιας οικογένειας που βασίζεται στις αρχές της αγάπης, της ενσυναίσθησης και της αλληλεγγύης και αποτυπώνει τον αγώνα του φωτός ενάντια στο σκοτάδι μέσα από χαρακτήρες που θα δουν όλες τις βεβαιότητες της ζωής τους να ανατρέπονται με το ξέσπασμα του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου. Σε αυτό το κλασικό ανάγνωσμα η μεγάλη κυρία των βρετανικών γραμμάτων περιγράφει τη μετάβαση από την εφηβεία στην ενηλικίωση, βάζει στο επίκεντρο της αφήγησης γυναίκες που, παρά τους περιορισμούς που τους βάζει η εποχή, διεκδικούν την ανεξαρτησία τους και δίνουν μεγάλη σημασία σε αυτή, έχοντας παράλληλα τον ρόλο του στυλοβάτη στις σχέσεις του στενού και του ευρύτερου κύκλου τους. Ζωή Παρασίδη

Ποτέ μη διαβάζεις μυθιστόρημα αφού πρώτα έχεις ρίξει μια ματιά στο «τι λένε οι κριτικοί». Ποτέ μη διαλέγεις τα αναγνώσματά σου με βάση τα βραβεία τους. Εμπιστέψου το ένστικτό σου. Και τίμησε τις παλιές αγάπες σου – για κάποιον λόγο σοβαρό θα έχεις κολλήσει στα βιβλία τους. Τα Μαθήματα του Ιαν ΜακΓιούαν μόνο ντόρο δεν έκαναν όταν κυκλοφόρησαν τον Σεπτέμβριο του 2022. Ήταν, λέει, πολύ μεγάλο, πολύ «παλιομοδίτικο», δεν είχε ξαναγράψει –το ομολογούσε και ο ίδιος– ένα μυθιστόρημα που ακολουθούσε έναν ήρωα από τα παιδικά του χρόνια μέχρι τα βαθιά γεράματα. Και λοιπόν; Γίναμε τόσο μοντέρνοι που προκρίνουμε τη φόρμα και υποτιμάμε την απόλαυσή μας; Εντάξει, στην περίπτωση του ΜακΓιούαν η «απόλαυση» του αναγνώστη δεν έχει τίποτα το ευχάριστο, πάντα μας ταράζει με ακραίες, φρικτές καταστάσεις. Διαβάζοντας τα Μαθήματα, όρμαγα στο τηλέφωνο για να το κουβεντιάσω. Παθιαζόμουνα, θύμωνα, στενοχωριόμουνα, τσακωνόμουνα. Μη σας πω ότι το κουβάλαγα και στον ύπνο μου. Γιατί ο ήρωάς του είναι τυπική περίπτωση κακοποιημένου παιδιού. Στα 14 χρόνια του γνωρίζει το σεξ και περνάει καταπληκτικά στο κρεβάτι νεαρής καθήγητριάς του. Που προφανώς είναι ψυχασθενής, αλλά μέχρι ο μικρός να το καταλάβει και να το βάλει στα πόδια, του καταστρέφει τη ζωή. Την εξέλιξή του – το προικισμένο παιδί καταντάει αποτυχημένος άνδρας. Τις σχέσεις του με τις γυναίκες – η Γερμανίδα σύζυγός του τον εγκαταλείπει με ένα μωρό στα χέρια και εξαφανίζεται για να γίνει η κορυφαία Ευρωπαία συγγραφέας, ένας θηλυκός Τόμας Μαν. Κι ενώ ο Ρόλαντ Μπέινς –έτσι τον λένε– φτάνει από τη δεκαετία του ’60 στις μέρες μας με το #metoo –ναι, τώρα πια μπορεί, αλλά θα στείλει, άραγε, στη φυλακή την καθήγητριά του;–, τις ορδές του Τραμπ να μπουκάρουν στο Καπιτώλιο και την ελευθερία της έκφρασης να χάνεται στην Ευρώπη (ο αιώνιος φιλελεύθερος ΜακΓιούαν και πάλι κεντάει στα πολλά πολιτικά του σχόλια με τη φωνή του ήρωά του), το βιβλίο τελειώνει. Έχεις κάνει ένα πελώριο ταξίδι παρέα με τον Μπέινς. Πικρό, δύσκολο, χωρίς απαντήσεις και βεβαιότητες. Έτσι μου ’ρχεται να το ξαναδιαβάσω. Βένα Γεωργακοπούλου

09 Η ιδιωτική ζωή ενός κατασκόπου Οι επιστολές του

John Le Carre ΜΤΦΡ. ΒΕΑΤΡΙΚΗ ΚΑΝΤΖΟΛΑ-ΣΑΜΠΑΤΑΚΟΥ

BELL

28 lifo – 2.11.23

Ένα βιβλίο που προκάλεσε σειρά δημοσιευμάτων, τα οποία αποκάλυπταν μια άλλη, εντελώς άγνωστη πλευρά του Τζον Λε Καρέ, πιο ανθρώπινη, γεμάτη αμφιβολίες και ανασφάλειες, πολύ μακριά από τη σκληροτράχηλη εικόνα του διάσημου κατασκόπου που ενέπνευσε τον κορυφαίο μύθο του. Γιατί μπορεί να πέρασαν ήδη τρία χρόνια από τότε που ο κορυφαίος κατάσκοπος και συγγραφέας έφυγε από τη ζωή, αλλά η κληρονομιά του πέφτει βαριά, σαν τη σκιά που κάλυψε όλη τη μεταπολεμική ιστορία του 20ού αιώνα: ο Ντέιβιντ Τζον Μουρ Κόρνγουελ, όπως ήταν το πραγματικό όνομα του Τζον Λε Καρέ, μπορεί να πήγε στα καλύτερα ιδιωτικά σχολεία, να έμαθε ξένες γλώσσες και να σπούδασε στην Οξφόρδη, αλλά δεν αρνήθηκε ποτέ ότι ο πατέρας του ήταν ένας κοινός απατεώνας και ότι εισήλθε στον κόσμο των μυστικών υπηρεσιών χάρη στις απάτες που έμαθε να κάνει για λογαριασμό του για να γλιτώσει από την κακοποίηση. Όλα αυτά άφησαν ανοιχτό ένα τραύμα που φαίνεται μέσα από τις επιστολές, οι οποίες αποκαλύπτουν αρκετές τρωτές πλευρές του χαρακτήρα του και απευθύνονται σε κορυφαίες προσωπικότητες της πολιτικής, του κινηματογράφου και της μυθοπλασίας (από τη Μάργκαρετ Θάτσερ και τον Φίλιπ Ροθ μέχρι τον σερ Άλεκ Γκίνες, τον οποίο ο Λε Καρέ προσπαθεί να πείσει να αναλάβει τον ρόλο του Σμάιλι, ή τον Γκάρι Όλντμαν). Τις επιστολές, οι οποίες καλύπτουν χίλιες χορταστικές σελίδες με άφθονο φωτογραφικό υλικό, συνέλεξε ο γιος του συγγραφέα με σκοπό να φωτίσει τις πιο άγνωστες πτυχές ενός ανθρώπου που έζησε ταυτόχρονα στο φως και στο σκοτάδι. Τίνα Μανδηλαρά

Ίαν ΜακΓιούαν

Μαθήματα ΜΤΦΡ. ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΣΧΙΝΑ

ΠΑΤΑΚΗ

Stephen King

Κριστίν ΜΤΦΡ. ΝΕΣΤΟΡΑΣ ΧΟΥΝΟΣ

ΚΛΕΙΔΑΡΙΘΜΟΣ

Bono

Surrender. 40 τραγούδια, μια ιστορία ΜΤΦΡ. ΓΙΩΡΓΟΣ-ΙΚΑΡΟΣ ΜΠΑΜΠΑΣΑΚΗΣ

ΨΥΧΟΓΙΟΣ

Μια παρατημένη ερυθρόλευκη Plymouth Fury, που ο πρώτος δύστροπος ιδιοκτήτης της βάφτισε Κριστίν, μοιάζει με θησαυρός στα μάτια δυο μαθητών λυκείου, του Άρνι Κάνιγχαμ και του καλύτερού του φίλου, του Ντένις Γκίλντερ. Το αυτοκίνητο χαρίζει πόντους αυτοπεποίθησης στον όχι και τόσο δημοφιλή στο σχολείο Άρνι, μέχρι που κατακυριεύει συστηματικά και τρομακτικά κάθε πτυχή της ζωής του. Η επισκευασμένη πια Κριστίν έχει υπερφυσικές δυνάμεις και δολοφονικό παρελθόν και αυτό το μυθιστόρημα τρόμου των επτακοσίων σελίδων που ο μετρ του είδους δυσκολεύτηκε πολύ μέχρι να πείσει τους εκδότες του να το πιστέψουν και το βγάλουν επανακυκλοφορεί σαράντα χρόνια μετά. Ζωή Παρασίδη

«Γεννήθηκα μ’ εκκεντρική καρδιά» αναφέρει στην αυτοβιογραφία του ο Πολ Ντέιβιντ Χιούστον, ο Ιρλανδός μουσικός που έμελλε να γίνει παγκόσμιος θρύλος με το όνομα Bono. Λίγοι εν ζωή καλλιτέχνες απολαμβάνουν αυτήν τη στιγμή το status και το κύρος του – αυτό είναι γεγονός, που όμως δεν σχετίζεται αποκλειστικά και μόνο με όσα έχει καταθέσει στην πορεία ενός από τα σπουδαιότερα γκρουπ στην ιστορία της μουσικής. Η δημόσια εικόνα του μέσα από την ακτιβιστική του δράση και τη θέση που παίρνει εδώ και δεκαετίες σε σημαντικά ζητήματα που απασχολούν τον δημόσιο διάλογο είναι αδιαμφισβήτητα θετική για πολύ κόσμο που θα σπεύσει να διαβάσει αυτήν τη βιογραφία που διαρθρώνεται με πρωτότυπο τρόπο σε 40 κεφάλαια που αντιστοιχούν σε ισάριθμα πασίγνωστα τραγούδια των U2. Στο προσωπικό αγαπημένο μου τραγούδι από την ιστορία του γκρουπ, το «City of blinding lights» από το άλμπουμ του 2004 «How to dismantle an atomic bomb», μιλά για τη σχέση του με την Αμερική, ενώ στα υπόλοιπα 39 κεφάλαια μαθαίνουμε πολλά για τη δράση του για την καταπολέμηση της φτώχειας, τη συνδρομή του στη μάχη κατά του AIDS στα πρώτα, «πέτρινα χρόνια», για τις δημιουργικές διαφορές των μελών του γκρουπ και βέβαια για την ιστορία αγάπης με τη σύζυγό του Άλι, με την οποία γνωρίστηκαν όταν ήταν 13, παντρεύτηκαν το 1982 και, φυσικά, της αφιερώνει αυτό το βιβλίο. Αλέξανδρος Διακοσάββας

Douglas Stewart

Ο νεαρός Μάνγκo

Από τις πιο μεγάλες εκδοτικές επιτυχίες του 2021, το βραβευμένο με Μπούκερ Σάγκι Μπέιν μάς σύστησε τον Σκωτσέζο συγγραφέα και fashion designer Ντάγκλας Στιούαρτ ως μία από τις πολλά υποσχόμενες νέες φωνές της σύγχρονης αγγλόφωνης λογοτεχνίας. Στον Νεαρό Μάνγκο, το δεύτερο μυθιστόρημά του που χαρακτηρίστηκε «βιβλίο της χρονιάς» από κορυφαία διεθνή μέσα όπως η «Guardian», το «Time» και η «Washington Post», ο Στιούαρτ καταδύεται περισσότερο στο queer βίωμα, καθώς περιγράφει τη σχέση δυο νεαρών αγοριών από τις εργατικές συνοικίες της Γλασκώβης, ενός προτεστάντη και ενός καθολικού. Η τοξική αρρενωπότητα και οι διακρίσεις που εκπορεύονται από τις θρησκευτικές καταβολές είναι κι εδώ παρούσες ως θεματικές, όπως και η σχέση των queer ατόμων με την οικογένεια και το ολοκληρωτικό δόσιμο σε έναν έρωτα που ανθεί στις παρυφές της εργατικής τάξης και μοιάζει καταδικασμένος από τη γέννησή του. Αλέξανδρος Διακοσάββας

ΜΤΦΡ. ΜΙΧΑΛΗΣ ΜΑΚΡΟΠΟΥΛΟΣ

ΜΕΤΑΙΧΜΙΟ 2.11.23 – lifo 29

ΒΙΒΛΙΟ

Χαρά Ρόμβη

Σωτηρία

Οι ανέμελες διακοπές ενός κοριτσιού στο σπίτι της γιαγιάς στο χωριό σημαδεύονται από ένα τραγικό γεγονός που την οδηγεί στην πρόωρη ενηλικίωση. Η Σωτηρία κλείνεται ένα βράδυ στο καινούργιο σούπερ μάρκετ της γειτονιάς της και, περικυκλωμένη από τα προϊόντα που της πρόσφεραν άλλοτε καταφύγιο, έχει για πρώτη φορά χρόνο να σκεφτεί τη ζωή της. Ο Βασίλης κλείνει το μαγαζί και κάθεται να αφηγηθεί έναν παλιό του έρωτα και πώς αναγκάστηκε να πάρει την πιο δύσκολη απόφαση της ζωής του. Η Μαρίνα ζει μια εντελώς συνηθισμένη ζωή, είναι καλή φίλη, καλή σύντροφος και καλή δασκάλα, μέχρι τη μέρα που η ζωή της καταρρέει και αποφασίζει επιτέλους να αμυνθεί. Τα χριστουγεννιάτικα κάλαντα της Χριστίνας χαλάνε δυο φορές, πρώτα από τους συμμάχους της κι έπειτα από ΑΝΤΙΠΟΔΕΣ τους εχθρούς της. Και τα περίπλοκα νήματα της κρυφής ζωής του Καπερναούμη, που συνδέονται με το ιστορικό τραύμα, αποκαλύπτονται χάρη σε μια βαφτιστική φωτογραφία. Η Χαρά Ρόμβη, με μια ζωντανή και αυθεντική λαϊκή γλώσσα, αγγίζει συναισθήματα και ιστορίες που κινδυνεύουν να χαθούν, περιγράφοντας με τα έξι συγκινητικά πορτρέτα της μια ολόκληρη γενιά που ζει και αναζητά την ευτυχία μέσα στις διαρκείς ματαιώσεις και διαψεύσεις των δεκαετιών του ’80 και του ’90. M. Hulot

Ένα ολιγοσέλιδο μυθιστόρημα για το τίποτα και για τα πάντα. Όταν το ξεφύλλισα, δεν μπορούσα να τ’ αφήσω απ’ τα χέρια μου. Ένα βαθιά μελαγχολικό και πυκνογραμμένο βιβλίο. Οι θεματικές που αγγίζει αφορούν τη μοναξιά και τη συναισθηματική αποξένωση, τα μικρά θαύματα της καθημερινότητας που μπορούν να φέρουν κοντά τους ανθρώπους, το να αισθάνεσαι καλά όταν είσαι μόνος. Μια νεαρή γυναίκα περιπλανιέται σε κάποια πόλη που δεν την κατονομάζει, παρατηρεί ανθρώπους και μέρη, ανακαλεί σκηνές και γεγονότα που τη σημάδεψαν, συνομιλεί βουβά με πρόσωπα που έπαιξαν σημαντικό ρόλο στη ζωή της, προβληματίζεται από συζητήσεις που ακούει τυχαία και από απρόσμενες συναντήσεις. Ξεκαθαρίζει τι θέλει πραγματικά και ανακαλύπτει τον εαυτό της. Αποτελούμενο από σαράντα έξι μικρά κεφάλαια, όσα και τα χρόνια της πρωταγωνίστριας, δημιουργεί μια ιδιότυπη αφήγηση μέσω της αστικής περιπλάνησης και περιγράφει σκόρπιες σκέψεις και επιθυμίες, αναφέρεται στους καταπιεστικούς οικογενειακούς δεσμούς αλλά και στις στιγμές που μας φαίνονται ασήμαντες αλλά έχουν τελικά αξία. Η ιδέα για τη συγγραφή του βιβλίου γεννήθηκε σε ένα τρένο στην Ιταλία, όταν η συγγραφέας είδε μια μεσήλικη γυναίκα που καθόταν μόνη της και σκέφτηκε: «Κάποιος κοιτάζει στο παράθυρο και ίσως βλέπει τον εαυτό του». Μια ωδή στα απλά πράγματα που προσπερνάμε. Γιάννης Πανταζόπουλος

Jhumpa Lahiri

Οι δικές μου διαδρομές ΜΤΦΡ. AΝΝΑ ΠΑΠΑΣΤAYΡΟΥ

Η Καρδιά του σκότους είναι μια νουβέλα γραμμένη το 1899 από τον Πολωνό μυθιστοριογράφο Τζόζεφ Κόνραντ στα αγγλικά, η οποία έδωσε έμπνευση στον Φράνσις Φορντ Κόπολα για να φτιάξει την ταινία του Αποκάλυψη Τώρα!. Οι εμπειρίες του συγγραφέα, που δούλεψε για μικρό χρονικό διάστημα σε ένα ποταμόπλοιο που ταξίδευε στον ποταμό Κονγκό, τον μεγαλύτερο της Κεντρικής Αφρικής, μεταγγίζονται στην ιστορία του Τσάρλι Μάρλοου που αναζητά τον μυστηριώδη Κουρτς, τον κτηνώδη πράκτορα μιας βελγικής εταιρείας GUTENBERG που έχει στήσει ένα δικό του παρακράτος μέσα στη ζούγκλα, και συνθέτουν ένα συναρπαστικό στόρι που γίνεται ένα σιωπηρό σχόλιο για τον ιμπεριαλισμό και τον ρατσισμό. Η Καρδιά του σκότους κυκλοφόρησε για πρώτη φορά το 1902 ως σειρά ιστοριών σε τρία μέρη στο βρετανικό περιοδικό «Blackwood’s Magazine» με αφορμή τα 100 τεύχη του και αργότερα βγήκε σε ενιαίο τόμο και μεταφράστηκε σε πολλές γλώσσες. Στα ελληνικά κυκλοφόρησε το 2000 και υπάρχει σε διάφορες εκδόσεις, ωστόσο η μετάφραση της Μαργαρίτας Ζαχαριάδου για τις εκδόσεις Δώμα είναι εξαιρετική και επανασυστήνει το βιβλίο. «Όπως όλα τα πραγΤζόζεφ Κόνραντ ματικά μεγάλα κείμενα, η Καρδιά του σκότους έχει υποστεί αναρίθμητες ερμηνείες», γράφει η μεταφράστρια. «Οι περισσότερες έχουν μια προκρούστεια λογική που προκρίνει ό,τι απασχολεί τον εκάστοτε κριτικό. Τελικά, όμως, τι ακριβώς ΜΤΦΡ. ΜΑΡΓΑΡΙΤΑ είναι αυτό το τόσο πυκνό και πολυδιαβασμένο ΖΑΧΑΡΙΑΔΟΥ κείμενο; Η ιστορία μιας εμμονής; Μια ναυτική περιπέτεια στην άγρια ζούγκλα; Μια κατάδυση στο σκοτάδι της αυτογνωσίας; Μια καταγγελία της αποικιοκρατίας, του Λευκού Ανθρώπου, του πολιτισμού γενικά; Ο Κόνραντ, πάντως, προειδοποιεί: “Η ουσία αυτής της υπόθεσης ήταν βαθιά κρυμμένη κάτω από την επιφάνεια”». M. Hulot

Η καρδιά του σκότους

ΔΩΜΑ

30 lifo – 2.11.23

2.11.23 – lifo 31

ΝΕΕΣ ΕΚΔΟΣΕΙΣ

ΒΙΒΛΙΑ ΠΟΥ ΞΕΧΩΡΙΣΑΜΕ ΑΠΟ ΤΙΣ ΝΕΕΣ ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΕΣ

ΝΕΕΣ ΕΚΔΟΣΕΙΣ 32 lifo – 2.11.23

εικονογραφησh: bianka

ΑΠΟ ΤΗ ΜΑΡΙΑ ΔΡΟΥΚΟΠΟΥΛΟΥ

2.11.23 – lifo 33

ΝΕΕΣ ΕΚΔΟΣΕΙΣ

05 MIEKO KAWAKAMI

Ο παράδεισος

01 JOHN WILLIAMS

Μόνο η νύχτα

Μτφρ.: Ορφέας Απέργης Σελ. 167

εκ δ ό σ εις g u t en b erg Το πρώτο μυθιστόρημα του συγγραφέα του Στόουνερ. Ένα ψυχολογικό έργο που ο Τζον Γουίλιαμς έγραψε κατά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο όταν νοσηλεύτηκε ως τραυματίας. Εκδόθηκε για πρώτη φορά το 1948, αλλά δεν έτυχε ιδιαίτερης προσοχής. Επανεκτιμήθηκε εξήντα χρόνια μετά και προστέθηκε στη λίστα των άλλων μεγάλων έργων του.

02 εκ δ ό σ εις g u t en b erg

εκ δ όσ εις g u ten berg

Η μαύρη Βρετανίδα αφηγήτρια του βιβλίου ήθελε πάντα να ανέβει κοινωνικά και οικονομικά, να ξεπεράσει τις προκαταλήψεις που εξακολουθούν να ισχύουν για το φύλο και τη φυλή της. Πλέον έχει μια καλή θέση στον τραπεζικό κλάδο και ετοιμάζεται να μπει στον στενό κύκλο της παλιάς βρετανικής αστικής τάξης. Τότε μαθαίνει ότι έχει καρκίνο. Τι πρέπει να κάνει; Να ξεκινήσει αμέσως θεραπεία ή να την αναβάλει για όταν θα είναι ισχυρότερη επαγγελματικά και κοινωνικά;

«Αριστούργημα» και «αληθινό θαύμα οργάνωσης» κατά τον ίδιο τον Πεσσόα, η Θαλασσινή ωδή οριοθετείται από την άφιξη και την αναχώρηση ενός βαποριού. Το ποίημα εκτείνεται σε 900 στίχους, όπου οι πιο βίαιες αναπαραστάσεις της θαλασσινής ζωής εναλλάσσονται με τις γαλήνιες εικόνες της παιδικής ηλικίας, τα τραγούδια και τα παραμύθια της, εκβάλλοντας τελικά στην πραγματικότητα μιας αποβάθρας του Τάγου και στην καθημερινή ζωή της αγαπημένης πόλης του ποιητή, της Λισαβόνας.

A.S. COSBY

WILLA CATHER

Μτφρ.: Κίκα Κραμβουσάνου Σελ. 499

Μτφρ.: Κερασία Σαμαρά Σελ. 408

εκ δ ό σ εις g u t en b erg

εκ δ όσ εις g u ten berg

Ο Άικ ντρέπεται που ο γιος του Αϊζέια είναι ομοφυλόφιλος και έχει παντρευτεί τον Ντέρεκ, που είναι λευκός. Ο Αϊζέια ντρέπεται για τον πατέρα του, επειδή έχει κάνει φυλακή. Όταν όμως το ζευγάρι δολοφονείται, ο Άικ, κυριευμένος από ενοχές, αποφασίζει να εκδικηθεί. Συνεργάζεται με τον πατέρα του Ντέρεκ, πρώην κατάδικο επίσης, και ρατσιστή. Παρά τις προκαταλήψεις τους, ο μαύρος και ο λευκός πατέρας αποφασίζουν να τιμωρήσουν τους δολοφόνους ανελέητα.

Ένας φόρος τιμής στους μετανάστες πιονέρους στις πεδιάδες της Αμερικής. Στα τέλη του 19ου αι., όταν οι Ευρωπαίοι μεταναστεύουν μαζικά προς τις ΗΠΑ, ο ορφανός δεκάχρονος Τζιμ από τη Βιρτζίνια μετακομίζει στη Νεμπράσκα. Εκεί συνδέεται με βαθιά φιλία με τη δωδεκάχρονη Αν-τόνια, κόρη μεταναστών από τη Βοημία. Μεγάλος πια, γράφει τη συγκλονιστική ιστορία της για το πώς κατάφερε να κατακτήσει την αυτονομία της, βλέποντας ότι «αυτό το κορίτσι σηματοδοτούσε την ίδια τη χώρα».

Το τέκνο του Θεού

Μτφρ.: Παναγιώτης Κεχαγιάς Σελ. 223

εκ δ ό σ εις g u t en b erg Με φόντο το άγριο τοπίο του Τενεσί, ο αναγνώστης παρακολουθεί τον κατήφορο του Μπάλαρντ, ενός φτωχού αγρότη που χάνει τα πάντα και προσπαθεί να επιβιώσει με κλοπές και εγκλήματα, ενώ η αφήγηση διακόπτεται από προφορικές μαρτυρίες κατοίκων της περιοχής που προσπαθούν να βρουν μια αιτία για τις πράξεις του, αλλά δείχνουν και όλη τη σκληρότητά τους.

FERNANDO PESSOA

Μτφρ.: Μαρία Παπαδήμα Σελ. 95

CORMAC MACCARTHY

34 lifo – 2.11.23

Μτφρ.: Βαγγέλης Τσίρμπας Σελ. 121

Ιαπωνία, αρχές 1990. Ένα δεκατετράχρονο αγόρι με στραβισμό υποβάλλεται σε ανελέητα μαρτύρια από τους συμμαθητές του. Αντί να αντισταθεί ή να ζητήσει βοήθεια, σιωπά. Η Κοτζίμα, που αντιμετωπίζει και η ίδια ταπεινωτικές συμπεριφορές, είναι η μόνη συμμαθήτριά του που συνομιλεί μαζί του. Η «σύγχρονη βασίλισσα της ιαπωνικής λογοτεχνίας» μας δίνει μια συγκλονιστική ιστορία σχολικού εκφοβισμού, εστιάζοντας στα θύματα αλλά και στους θύτες.

Θαλασσινή ωδή του Άλβαρο ντε Κάμπος

Δάκρυα ξυράφι

εκ δ όσ εις g u ten berg

Συνάντηση

NATASHA BROWN

Μτφρ.: Κίκα Κραμβουσάνου Σελ. 253

H Aν-τόνια μου

08 ΟΚΤΑΒΙΟ ΠΑΣ

Ποιήματα Το ισπανόφωνο έργο Μτφρ.: Γιώργος Κεντρωτής Σελ. 791

εκ δ όσ εις g u ten berg Για πρώτη φορά στα ελληνικά το σύνολο του ισπανόφωνου έργου του νομπελίστα ποιητή. Η έκδοση συνοδεύεται από επεξηγήσεις και ερμηνευτικές κατευθυντήριες οδηγίες του ίδιου του ποιητή για τα επί μέρους έργα του, μαζί με αυτοβιογραφικά στοιχεία, που επιτρέπουν την ανετότερη πρόσβαση σε ένα έργο, όπου έχουν έλθει σε ώσμωση ο κόσμος του Μεξικού με τον κόσμο της ευρωπαϊκής ποιητικής και πολιτικής πρωτοπορίας και των ανατολικών μυστικιστικών δοξασιών.

2.11.23 – lifo 35

PETER ENGLUND

Εφιαλτικές νύχτες: Νοέμβριος 1942

ΝΕΕΣ ΕΚΔΟΣΕΙΣ

Μτφρ.: Γρηγόρης Κονδύλης Σελ. 728

SEBASTIAN FITZEK

Επιβάτης 223

ε κδ όσεις μεταίχμιο

Μτφρ.: Δέσποινα Κανελλοπούλου Σελ. 480

Η ιστορία του σημαντικότερου μήνα του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου μέσα από τα ημερολόγια, τις επιστολές και τα απομνημονεύματα των ανθρώπων που τον έζησαν. Ένα μωσαϊκό ιστοριών που ζωντανεύουν, χάρη στην καθηλωτική αφήγηση του Peter Englund, τον αγώνα μεταξύ βαρβαρότητας και πολιτισμού και διαλύουν κάθε ψευδαίσθηση ότι όλα αυτά είναι αδύνατο να επαναληφθούν.

εκ δ όσ εις διόπτρα Ο Μάρτιν Σβαρτς, μυστικός πράκτορας της αστυνομίας, έχασε τη σύζυγο και τον γιο του, που ταξίδευαν με κρουαζιερόπλοιο. Έκτοτε, συμμετέχει σε θανάσιμα επικίνδυνες μυστικές αποστολές της αστυνομίας. Κατά τη διάρκεια μιας τέτοιας επιχείρησης επικοινωνεί μαζί του μια ηλικιωμένη γυναίκα που του λέει ότι πρέπει να επιβιβαστεί οπωσδήποτε στο ίδιο κρουαζιερόπλοιο, καθώς υπάρχουν αποδείξεις σχετικά με το τι συνέβη στους δικούς του.

10 JOACHIM B. SCHMIDT

Κάλμαν

Μτφρ.: Σοφία Αυγερινού Σελ. 464

IRIS MURDOCH

Η καμπάνα

ε κδ όσεις μεταίχμιο

Μτφρ.: Έφη Τσιρώνη Σελ. 544

Με ανθρωπιά και χιούμορ ο Joachim B. Schmidt αφηγείται το χρονικό μιας μυστηριώδους εξαφάνισης και μαζί μ’ αυτό την ιστορία ενός ολόκληρου τόπου, ενός τρόπου ζωής που χάνεται, ενός φυσικού τοπίου απαράμιλλης γοητείας και ενός ανθρώπου που μας ξαναθυμίζει τι σημαίνουν απλότητα, γενναιοδωρία και θάρρος.

εκ δ όσ εις διόπτρα Μια κλειστή και θρησκευόμενη κοινότητα φιλοξενεί έναν ιστορικό τέχνης και την εν διαστάσει σύζυγό του. Η φιλική και ήρεμη ατμόσφαιρα θα αρχίσει να καταρρέει, όταν, με αφορμή τη χαμένη καμπάνα του μοναστηριού, αρχίσουν να αποκαλύπτονται ένοχα μυστικά του παρελθόντος. Μια αιχμηρή κριτική στη θρησκεία και στις κλειστές κοινωνίες από μία από τις σπουδαιότερες συγγραφείς του 20ού αιώνα.

11 GΙLLIAΝ MCALLISTER

Λάθος μέρος, λάθος στιγμή Μτφρ.: Μαρία-Νεφέλη Ταμία Σελ. 416

ZOULFA KATOUH

Όσο οι λεμονιές ανθίζουν Μτφρ.: Bασίλης Κουτσογιάννης Σελ. 496

εκ δ όσ εις διόπτρα «Κάποτε θα γυρίσουμε πίσω. Θα φυτέψουμε νέες λεμονιές. Θα ξαναχτίσουμε τις πόλεις μας. Και θα είμαστε ελεύθεροι». Μια κατάθεση ψυχής για τον πόλεμο, τα όνειρα και την ανάγκη διατήρησης της ελπίδας, όταν τριγύρω επικρατεί η καταστροφή.

12 ΓΙΑΝΝΗΣ ΞΑΝΘΟΥΛΗΣ

ΛΑΖΑΡΟΣ ΑΛΕΞΑΚΗΣ

Σελ. 272

Σελ. 320

ε κδ όσεις διόπ τρα

εκ δ όσ εις διόπτρα

Μια μεγάλη ερμηνεύτρια, που διεκδικεί δικαιωματικά το προνόμιο του θρύλου, γίνεται αφορμή για ένα βιβλίο που εξιστορεί, μέσα από πολύμηνες «μεσημεριανές» συζητήσεις, όλη της τη ζωή και ό,τι απόσταγμα προέκυψε σε μια καριέρα που αγγίζει κοντά εβδομήντα χρόνια διαρκούς παρουσίας. Η διαφορά από μια συνεπή βιογραφία είναι πως απέναντί της είχε τον Γιάννη Ξανθούλη ως αντίστιξη στην αφήγηση της ζωής της.

1987. Ένα νεαρό παιδί βρίσκεται νεκρό. Ένας ιδιοκτήτης μπαρ και μια νεαρή δημοσιογράφος προσπαθούν να αποδώσουν δικαιοσύνη. Μια ιστορία για τη διαφθορά και για όσους ζούσαν στις σκιές.

Σκιές του νότου

Μαρινέλλα

36 lifo – 2.11.23

ε κδ όσεις μεταίχμιο Κάθε πρωί ξυπνάς μια μέρα πριν, κι ακόμα μια μέρα πριν από τον φόνο. Κι έχεις άλλη μια ευκαιρία να τον σταματήσεις. Κάπου στο παρελθόν βρίσκεται μια απάντηση. Το έναυσμα αυτού του εγκλήματος – κι η μόνη σου επιλογή είναι να το βρεις. «Ένα μαγευτικό “whοdunnit”. Ένα διαφορετικό μυθιστόρημα. Εξαιρετικά πολυεπίπεδο, κάνει τα υπόλοιπα θρίλερ να ωχριούν και να μοιάζουν ανέμπνευστα μπροστά του». («Sunday Times»)

2.11.23 – lifo 37

ΝΕΕΣ ΕΚΔΟΣΕΙΣ

21 JERRY BROTTON

Μια ιστορία του κόσμου σε 12 χάρτες Μτφρ.: Δημήτρης Σταυρόπουλος Σελ.: 600

εκ δ όσ εις ψ υχ ογιός

17 ΖΙΛΜΠΕΡ ΣΙΝΟΥΕ

Λόρενς της Αραβίας Μτφρ.: Χριστίνα Μανιά Σελ.: 288

εκ δ ό σ εις ψ υ χ ο γ ιός Ποιος ήταν ο Τ.Ε. Λόρενς; Ένας μυθομανής; Μια νευρωτική ντίβα; Ένας πράκτορας χωρίς εξουσία; Ένας απίθανος υποκριτής; Ο Ζιλμπέρ Σινουέ επιχειρεί να δώσει απαντήσεις στο μυθιστόρημα αυτό όπου ξεδιπλώνονται η εποποιία της Αραβικής Επανάστασης και ο θρύλος της αινιγματικής προσωπικότητας του Λόρενς της Αραβίας.

Ο συγγραφέας εξετάζει τη σημασία δώδεκα χαρτών – από τις σχεδόν μυστικιστικές αναπαραστάσεις της αρχαίας ιστορίας ως τη σύγχρονη εικονογραφία μέσω δορυφόρου. Ζωντανεύει τα περιβάλλοντα και τις συνθήκες κάτω από τις οποίες δημιουργήθηκαν, αναδεικνύοντας πώς καθένας από αυτούς μεταφέρει μια πολύ προσωπική κοσμοθεωρία· πώς οι χάρτες επηρέασαν αλλά και αντικατόπτρισαν τα σύγχρονά τους γεγονότα και πώς, διαβάζοντάς τους, μπορούμε να κατανοήσουμε τους κόσμους που τους παρήγαγαν. 21

22 ΑΡΝΟΛΝΤ ΣΒΑΡΤΣΕΝΕΓΚΕΡ

18 ΦΡΑΝ ΛΙΤΛΓΟΥΝΤ

Γίνε χρήσιμος

Μτφρ.: Χρήστος Καψάλης Σελ.: 240

Η απίθανη Γκρέις Άνταμς

εκ δ όσ εις ψ υχ ογιός

Μτφρ.: Φωτεινή Πίπη Σελ.: 376

Σε αυτό το βιβλίο ο Άρνολντ μάς αποκαλύπτει τα πνευματικά και ψυχικά εφόδια που είναι απαραίτητα για μια ουσιώδη ζωή με επίκεντρο την έννοια της ανταπόδοσης. Επίσης, μας δείχνει πώς να χρησιμοποιήσουμε τις συμβουλές αυτές προκειμένου να δημιουργήσουμε το μέλλον που ονειρευόμαστε για τον εαυτό μας. Η ανεπιτήδευτη και στιβαρή φωνή του μπορεί να μας βοηθήσει να απελευθερωθούμε από αυτοπεριορισμούς και να επανασυνδεθούμε με τους στόχους μας.

εκ δ ό σ εις ψ υ χ ο γ ιός Αυτό το μυθιστόρημα αφηγείται την ιστορία μιας ζωής, ενός γάμου, μιας οικογένειας, στη διάρκεια μίας και μόνο μέρας στο βόρειο Λονδίνο. Πρόκειται για μια συγκλονιστική ιστορία λύτρωσης και ανακάλυψης, ένα δυνατό εγκώμιο στη γυναίκα.

CLEMENCE MICHALLON

Η ήσυχη ένοικος

Μτφρ.: Γεωργία Αρβανίτη, Αντώνιος Αρβανίτης Σελ.: 432

εκ δ ό σ εις ψ υ χ ο γ ιός

Το νόημα της Κρίσης

Ο Έινταν Τόμας είναι ένας σκληρά εργαζόμενος οικογενειάρχης, ιδιαίτερα αγαπητός στη μικρή κωμόπολη όπου ζει. Όμως έχει ένα σκοτεινό μυστικό: απάγει γυναίκες και τις σκοτώνει. Η Ρέιτσελ, φυλακισμένη σε μια αποθήκη, τρέμει πως θα είναι το επόμενο θύμα του. Ένα αγωνιώδες θρίλερ και συνάμα μια οξυδερκής σπουδή στο ψυχολογικό τραύμα, στη θέληση για επιβίωση και στη δυναμική της ισχύος.

Σελ. 456

20 TIMOTHY GARTON ASH

Πατρίδες

Μτφρ.: Δημήτρης Δουλγερίδης Σελ.: 432

εκ δ ό σ εις ψ υ χ ο γ ιός

38 lifo – 2.11.23

Από τις αναμνήσεις Γερμανών για τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο έως τις μαρτυρίες Ελλήνων για τη χούντα, και από τους βετεράνους της μεταπολεμικής Ευρώπης έως τη γενιά των μιλένιαλ, που κλήθηκε να διαχειριστεί την κληρονομιά του 1989 και της πτώσης του Τείχους, η εξιστόρηση του Τίμοθι Γκάρτον Ας χωράει δεκάδες Ευρωπαίους, διάσημους και λιγότερο γνωστούς, δεκάδες τόπους, μνημεία και αφηγήσεις για μία μεγάλη ιδέα.

ΘΩΜΑΣ ΣΙΩΜΟΣ

εκ δ όσ εις επίκεν τρο Το βιβλίο αναλύει τα διακριτά είδη του ειδησεογραφικού, του καλλιτεχνικού, του επιτελεστικού/κινηματικού, του αυτoαναφορικού μιντιακού και ακαδημαϊκού λόγου. Με πραγματικά επιδέξιο τρόπο συνδυάζει σε θεωρητικό επίπεδο τη Σχολή του Essex, τη βιοπολιτική (Φουκώ, Agamben), τη λακανική κοινωνική θεωρία (Zizek), τη θεωρία του Μέσου, την κοινωνιολογία των συναισθημάτων, την Κυβερνητική και τη θεωρία της μεταδημοκρατίας. Αξιοσημείωτη αρετή του συγγραφέα είναι ότι προσφέρει πρωτότυπες και πρωτοποριακές ερμηνείες.

24 ΚΥΡΙΑΚΟΣ ΙΑΚΩΒΙΔΗΣ

Τρεις Αριστερές (ΕΔΑ, ΚΚΕ, ΑΚΕΛ) και το κυπριακό ζήτημα Σελ. 304

εκ δ όσ εις επίκεν τρο Δεν είναι μια διθυραμβική ιστορία για το πώς η ΕΔΑ υποστήριξε τον κυπριακό αγώνα. Κάτι τέτοιο θα ήταν αβαθές, πρόχειρο και επιπόλαιο. Τουναντίον, είναι μια ιστορία για το πώς η ΕΔΑ, σε επίπεδο ηγεσίας, δεν στήριξε τον κυπριακό αγώνα (παρά το πλήθος των αντενδείξεων). Είναι μια ιστορία που δεν διαβάζει τους εκθειαστικούς λόγους της ΕΔΑ υπέρ της Κύπρου, διαβάζει αυτά που δεν λέει.

.gr Για όλα υπάρχει ένας μύθος Κωνσταντίνος Λουκόπουλος Εκδόσεις Κάκτος Αφήγηση: Κωνσταντίνος Λουκόπουλος

Δεν θα είχε αρκετό ενδιαφέρον να μαθαίναμε τον λόγο που η απατημένη Ήρα ήταν τόσο σκληρή και αποφασισμένη να πάρει εκδίκηση από τον… άπιστο Δία; Ή ότι ολόκληρος θεός του πολέμου, ο Άρης, διακρινόταν για τη δειλία του; Ο δημοφιλής youtuber The Mythologist, με 1.000.000 ώρες προβολών και περισσότερους από 125.000 ακολούθους, κατά κόσμον Κωνσταντίνος Λουκόπουλος, με το «Για όλα υπάρχει ένας μύθος» υπόσχεται να σας πείσει ότι, όπου και να κοιτάξετε, θα δείτε τα απομεινάρια μιας πανάρχαιας ιστορίας και ότι… για όλα υπάρχει ένας μύθος!

Το κόκκινο σπίτι Αλκυόνη Παπαδάκη Εκδόσεις Διόπτρα Αφήγηση: Ειρήνη Μπαλτά

Το πρώτο βιβλίο της Αλκυόνης Παπαδάκη περιγράφει στιγμές και ιστορίες που σημάδεψαν την παιδική της ηλικία. Πίσω από τους τοίχους του κόκκινου σπιτιού που περιγράφει στο αυτοβιογραφικό της μυθιστόρημα ξετυλίγεται η ιστορία της νεότερης Ελλάδας μέσα από διάφορα γεγονότα που επηρέασαν την οικογένειά της αλλά και την ίδια στο πέρασμα του χρόνου.

Το χαμένο εισιτήριο Freya Sampson Εκδόσεις Μίνωας Αφήγηση: Βίκυ Καρατζόγλου

Η Φρέγια Σάμπσον, στο νέο, συγκινητικό της μυθιστόρημα, αφηγείται μια αισιόδοξη ιστορία γεμάτη συναισθήματα που εξυμνεί τη σημασία της δημιουργίας ανθρώπινων σχέσεων και την προσπάθεια πραγματοποίησης των ονείρων μας. Οι επιβάτες ενός λεωφορείου, άγνωστοι μεταξύ τους, ενώνουν τις δυνάμεις τους για να βοηθήσουν έναν ηλικιωμένο άντρα να βρει τον χαμένο του έρωτα.

Η μαγεία του ανθρώπινου μυαλού Βασίλης Μανέας Εκδόσεις The Law of Success Publishing Αφήγηση: Σωτήρης Τσακομίδης

Ο Βασίλης Μανέας προσπαθεί να εντάξει το κοινό στον κόσμο του NLP, της μελέτης της εφαρμογής της επιτυχημένης σκέψης και συμπεριφοράς. Γραμμένο με εύκολο, ξεκάθαρο και κατανοητό τρόπο, το βιβλίο εξηγεί τι είναι ο Νευρογλωσσικός Προγραμματισμός (NLP), ποια τα εργαλεία και οι τεχνικές του που εφαρμόζονται σε καθημερινή βάση αλλά και το πώς μπορείτε να διαχειριστείτε θέματα της καθημερινότητας που ίσως να σας απασχολούν εδώ και καιρό.

Ο παραστρατημένος εφημέριος και άλλες ιστορίες Thomas Hardy Εκδόσεις Καστανιώτης Αφήγηση: Νίκος Νίκας

Ένα από τα κλασικά αριστουργήματα της παγκόσμιας λογοτεχνίας, στο οποίο ο Τόμας Χάρντι αφηγείται τέσσερις ιστορίες με πραγματικά αξέχαστους χαρακτήρες. Μεταξύ άλλων, περιγράφει τον έρωτα ενός ιερέα με μια χήρα. Πόσο μπορεί να αντισταθεί ένας νεαρός ακόμα άνδρας και όχι τόσο περπατημένος στη γοητεία που του ασκεί η μεγαλύτερης ηλικίας χήρα, η οποία μάλιστα επιδίδεται και σε σκοτεινές δραστηριότητες;

2.11.23 – lifo 39

ΘΕΟΦΙΛΟΣ ΒΑΣΙΛΕΙΑΔΗΣ

Μικρός ήθελα να γίνω ταξιτζής

ΝΕΕΣ ΕΚΔΟΣΕΙΣ

29 ΣΥΛΛΟΓΙΚΟ

Τα μυστικά της συγγραφής Σελ. 320

εκ δ όσ εις key books Οι 66 συγγραφείς που συνυπάρχουν σε αυτή την έκδοση έχουν διαβαστεί και αγαπηθεί από εκατομμύρια αναγνώστες. Με έναν τρόπο, όλοι μαζί δημιουργούν έναν μοναδικό αστερισμό που παίρνει το σχήμα που του δίνεις εσύ. Κι ακόμη κι αν δεν σε βοηθήσει να βρεις τον δρόμο σου, θα σου δώσει όλο το κουράγιο που χρειάζεται για να μην τον χάσεις.

Σελ. 212

ε κδ όσεις k ey book s Γραμμένο με αμεσότητα, ειλικρίνεια και πινελιές χιούμορ, το Μικρός ήθελα να γίνω ταξιτζής μάς βάζει μέσα στο σπινθηροβόλο μυαλό ενός επιτυχημένου επιχειρηματία, ο οποίος μοιάζει τόσο πολύ με τον άνθρωπο της διπλανής πόρτας που μπορεί να σε πείσει ότι μπορείς να τα καταφέρεις κι εσύ. Γιατί όχι;

30 ΔΙΟΝΥΣΙΑ ΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΥ

Σελ. 176

DR. GABOR MATE & DANIEL MATE

εκ δ όσ εις key books

O μύθος του φυσιολογικού

Όταν τον Μάιο του 2018 η ψυχοθεραπεύτρια Διονυσία Γιαννοπούλου διαγνώστηκε με καρκίνο του μαστού, ένιωσε τον κόσμο γύρω της να καταρρέει. Περνώντας από τα τέσσερα στάδια που ακολούθησαν, μεταμορφώθηκε. Το ταξίδι της προς την ίαση και την αναγέννηση της άφησε ίχνη ανεξίτηλα. Τα μαθήματα αυτά καταθέτει ως άνθρωπος που δοκιμάστηκε και επέζησε σε μια ιστορία ελπίδας και γιορτής της ζωής, που έχει να διδάξει τον καθένα μας πολλά.

Σελ. 512

ε κδ όσεις k ey book s Σε αυτό το πρωτοποριακό βιβλίο ο Dr. Gabor Maté εξηγεί πώς οι δυτικές κοινωνίες, που είναι περήφανες για τα συστήματα υγείας τους, αδυνατούν να αντιμετωπίσουν τις χρόνιες ασθένειες. Προσφέρει τη δική του οπτική, καταρρίπτοντας τους κοινούς μύθους σχετικά με όσα μας αρρωσταίνουν, και συνδέει τις ανθρώπινες παθήσεις με τη φθίνουσα κατάσταση των κοινωνιών. Ένας οδηγός για την υγεία και την ίαση, γεμάτος συμπόνια και κατανόηση.

M. W. CRAVEN

Ο βοτανολόγος

SIGMATAF

Έλα λιγάκι πιο κοντά

Μτφρ.: Χριστίνα Ριζοπούλου Σελ. 472

Σελ. 152

εκ δ όσ εις bell

ε κδ όσεις k ey book s Στίχοι, αποσπάσματα από αναρτήσεις στα social media και πρωτότυπα, νέα κείμενα συναρμολογούν μια ιστορία ερωτικής απώλειας, αλλά και ένα πέρασμα από το σκοτάδι στο φως, ανοιχτό σε ερμηνείες και αναγνώσεις. Στο φόντο, μια σχεδόν κινηματογραφικής ροής εικονογράφηση επεκτείνει τον λόγο με πρόσθετα σεναριακά επίπεδα, αφηγούμενη ιστορίες μέσα στις ιστορίες.

Ένας δηλητηριαστής με το προσωνύμιο «Βοτανολόγος» μοιάζει ικανός να περνάει μέσα από τοίχους και, παρά την έγκαιρη προειδοποίηση που στέλνει στα θύματά του, σκοτώνει ατιμώρητος. Ο Πόου δεν συμπαθεί καθόλου τα μυστήρια τύπου «φόνος σε κλειδωμένο δωμάτιο», και τώρα έχει να λύσει δύο από αυτά. Γιατί αν δεν το κάνει, τα πτώματα θα συνεχίσουν να στοιβάζονται.

ΙΩΑΝΝΗΣ Δ. ΣΤΕΦΑΝΙΔΗΣ

Ανεπιθύμητοι & Αναλώσιμοι

SHAUN BYTHELL

Όσα σκέφτεται ο βιβλιοπώλης σου για σένα

Σελ. 312

Σελ. 112

εκ δ όσ εις ε πίκεν τρο

ε κδ όσεις k ey book s Το Όσα σκέφτεται ο βιβλιοπώλης σου για σένα μοιάζει με το κλειδί για τα άδυτα ενός βιβλιοπωλείου αλλά και με μια κρυφή ματιά στο μυαλό του ιδιοκτήτη του, που ρίχνει μια κρυφή ματιά στο μυαλό των πελατών του. Ανάμεσα στις περιγραφές βιβλίων, αναγνωστών και συγγραφέων, είναι σίγουρο ότι ο βιβλιόφιλος θα αναγνωρίσει οικείες φιγούρες –και γιατί όχι;– τον ίδιο τον εαυτό του.

40 lifo – 2.11.23

Ανθίζοντας

Το βιβλίο αυτό βασίστηκε σε πληθώρα αρχειακών τεκμηρίων που φωτίζουν τη δύσβατη διαδρομή και το τραγικό τέλος μιας ανεξάρτητης οργάνωσης Αντίστασης και του ηγέτη της, συνταγματάρχη Ψαρρού. Η έρευνα κατέδειξε ότι μία τουλάχιστον πλευρά αποδεχόταν τον Εμφύλιο ως θεμιτό μέσο και συνδυαζόμενη με άλλα συμβάντα της περιόδου 1943-44 φωτίζει αποφασιστικά το ξεστράτισμα του αντάρτικου από την Αντίσταση προς τον απροκάλυπτο Εμφύλιο.

2.11.23 – lifo 41

ΝΕΕΣ ΕΚΔΟΣΕΙΣ

33 ΑΜΑΝΤΑ ΜΙΧΑΛΟΠΟΥΛΟΥ

Γιάντες Σελ.: 480

εκ δ ό σ εις κ ασ τ αν ιώ τ η

ELIΖABETH DAY

Μετά τον θάνατο του πατέρα του, ο Ηλίας γράφει στα αγγλικά μια νουβέλα για την οικογενειακή ιστορία και ζητά από την αδελφή του, Αθηνά, να τη μεταφράσει. Εκείνη δέχεται, αλλά για να αυξηθούν οι σελίδες αποφασίζει να γράψει και τη δική της εκδοχή. Γεννιέται ένα βιβλίο «διπλό». Μυθιστόρημασταθμός και προκλητική μυθοπλασία, το Γιάντες είναι ένα έργο που υμνήθηκε από την κριτική ως «πολυφωνικό και πολύτροπο», «ευρηματικό και απολαυστικό».

34 ΑΙΜΙΛΙΟΣ ΣΟΛΩΜΟY

Κράτα την ανάσα σου Σελ.: 480

Η τέχνη της αποτυχίας Mτφρ.: Δέσποινα Αλεξανδρή Σελ. 382

εκ δ όσ εις κ λ ειδ άριθμος Εν μέρει προσωπική αφήγηση, εν μέρει μανιφέστο, και γεμάτο ιστορίες από τη ζωή της συγγραφέως, το βιβλίο αυτό αποκαλύπτει ότι δεν προσδιοριζόμαστε από την αποτυχία αλλά μάλλον από τον τρόπο με τον οποίο την αντιμετωπίζουμε, ο οποίος στην πραγματικότητα μας διαμορφώνει. Επειδή το να μαθαίνουμε πώς να αποτυγχάνουμε μας μαθαίνει πώς να πετυχαίνουμε.

38 KERRI MANISCALCO

εκ δ ό σ εις κ ασ τ αν ιώ τ η

Το βασίλειο των διαβόητων

Ο Ιωάννης Καλλέργης διδάσκει Ιστορία και ασχολείται επιστημονικά με τη ναζιστική περίοδο. Έχει ισχυρές γνωριμίες με πολιτικούς και οικονομικούς παράγοντες, οι μαθητές και οι γείτονές του τον εκτιμούν. Όλα αλλάζουν όταν κατηγορείται για σεξουαλική παρενόχληση μιας μαθήτριας. Ο Καλλέργης αποφασίζει να καταφύγει προσωρινά στο ορεινό χωριό του. Αναπάντεχα συναντά τον εφηβικό του έρωτα. Οι μνήμες ζωντανεύουν ξανά και παράλληλα αποκαλύπτονται παλιά μυστικά.

Mτφρ.: Γιώργος Αγγελίδης Σελ. 520

εκ δ όσ εις κ λ ειδ άριθμος Η Kerri Maniscalco, η συγγραφέας μπεστ σέλερ των «New York Times», μας χαρίζει μια ιστορία γεμάτη καυτό αισθησιασμό, αισθαντικά μυστικά και απρόσμενες ανατροπές στον αξέχαστο επίλογο της τριλογίας του Βασιλείου των Δαιμόνων.

39 TILLLIE COLE

35 ΕΜΜΑΝΟΥΕΛ ΜΠΟΒ

εκ δ όσ εις κ λ ειδ άριθμος

Μτφρ.: Φοίβος Μπότσης Σελ.: 168

Όταν ο δεκαεφτάχρονος Ρούνε επιστρέφει από τη Νορβηγία στο Μπλόσομ Γκρόουβ της Τζόρτζια, ψάχνει να μάθει γιατί η Πόπι Λίτσφιλντ, το κορίτσι που του είχε υποσχεθεί να τον περιμένει, έχει ξεκόψει χωρίς εξήγηση. Πριν από δύο χρόνια, όταν η Πόπι είχε πάψει να δίνει σημεία ζωής, η καρδιά του είχε σπάσει. Όταν, όμως, μαθαίνει την αλήθεια, ανακαλύπτει ότι τον μεγαλύτερο πόνο δεν τον έχει νιώσει ακόμα.

Η ευαίσθητη, ιδιόρρυθμη, αναλυτική γραφή με την οποία ο συγγραφέας αναδεικνύει τις πλέον λεπτές αποχρώσεις των ανθρώπων, από τη ρευστή επιφάνειά τους ως το απώτατο βάθος των ψυχών τους, έχει συγκριθεί με εκείνη του Μαρσέλ Προυστ. Ο Εμμανουέλ Μποβ είναι ένας δεινός, σπάνιος, διαχρονικός παρατηρητής της ζωής, των σχέσεων, του κόσμου.

42 lifo – 2.11.23

ΓΙΩΡΓΟΣ ΑΓΓΕΛΙΔΗΣ

Σκοτεινή Κληρονομιά

Σελ.: 752

εκ δ όσ εις b ell

εκ δ ό σ εις κ ασ τ αν ιώ τ η

Ένα μουμιοποιημένο πτώμα ανακαλύπτεται στη μέση ενός θαμμένου από βάτα πλυσταριού, θυμίζοντας έκπτωτο άγγελο, αφυπνίζοντας φρικτές μνήμες απ’ το παρελθόν και κάνοντας τους ντόπιους να ψιθυρίζουν ξανά και ξανά την ίδια φράση: «Η Κυρά των Αγγέλων!» Τελικά, σε κάποια μέρη το παρελθόν δεν πεθαίνει ποτέ.

Μέσα από την πολυφωνική αφήγηση προσωπικών βιωμάτων, αναδεικνύονται όλες οι συνισταμένες της διαλεκτικής ενός λαϊκού ξεσηκωμού, αποτυπώνονται λεπτομέρειες και στιγμιότυπα, πολύτιμες ψηφίδες της εξέγερσης, αναγκαίες για μια κατά το δυνατόν ολιστική εξιστόρηση της ενιαίας και αδιαίρετης δράσης των «εντός» και των «εκτός» του Πολυτεχνείου εξεγερμένων.

ΙΕΡΩΝΥΜΟΣ ΛΥΚΑΡΗΣ

Πολυτεχνείο 1973

Mτφρ.: Χρύσα Φραγκιαδάκη Σελ. 424

Αρμάν

εκ δ ό σ εις κ ασ τ αν ιώ τ η

Χίλια φιλιά από σένα

Σελ. 456

BAZAAR ΒΙΒΛΙΟΥ ΜΙΕΤ/ΕΛΙΑ/ΙΣΤΟΡΙΚΌ ΑΡΧΕΊΟ ΕΤΕ

ΈΝΑΝ ΧΡΌΝΟ ΜΕΤΆ ΤΟ ΕΠΙΤΥΧΗΜΈΝΟ ΠΡΏΤΟ BAZAAR ΒΙΒΛΊΟΥ ΤΟΥ ΜΙΕΤ, ΣΤΟ ΚΤΊΡΙΟ ΤΟΥ ΠΑΛΑΙΟΎ ΧΡΗΜΑΤΙΣΤΗΡΊΟΥ, ΑΝΑΝΕΏΝΟΥΜΕ ΤΟ ΡΑΝΤΕΒΟΎ ΜΑΣ ΜΕ ΤΟ ΑΝΑΓΝΩΣΤΙΚΌ ΚΟΙΝΌ ΑΠΟ ΤΗΝ ΤΕΤΑΡΤΗ 8 ΕΩΣ ΚΑΙ ΤΗΝ ΚΥΡΙΑΚΗ 12 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2023 σάς περιμένουμε στο Παλαιό Χρηματιστήριο από τις 10 το πρωί έως τις 6 το απόγευμα. Περισσότεροι από 300 τίτλοι από τον χώρο των ανθρωπιστικών και κοινωνικών επιστημών, αλλά και της τέχνης, θα διατίθενται με έκπτωση έως και 70%. Παράλληλα, οι επισκέπτες θα μπορούν να βρουν επιλεγμένα μικροαντικείμενα από τις συλλογές του ΕΛΙΑ (αφίσες, κάρτες κ.ά.). Το bazaar θα λειτουργεί και στο ηλεκτρονικό μας κατάστημα (www.mietbookstore.gr) κατά το ίδιο χρονικό διάστημα.

Παλαιό Χρηματιστήριο, Σοφοκλέους 8-10, 210 3614143, eshop@miet.gr Μέρες & ώρες λειτουργίας: 8-12/11, 10:00-18:00

2.11.23 – lifo 43

ΣΤΑΥΡΟΣ ΛΥΓΕΡΟΣ

Η εξέγερση του Πολυτεχνείου – Μια ξεχασμένη κατάθεση

ΝΕΕΣ ΕΚΔΟΣΕΙΣ

45 ΓΙΩΡΓΟΣ ΔΕΝΔΡΙΝΟΣ

Ωχ, η μέση μου! Σελ. 240

εκ δ όσ εις πατάκη

Σελ. 288

Ο Γιώργος Δενδρινός, ορθοπαιδικός με μεγάλη εμπειρία στις παθήσεις της σπονδυλικής στήλης, προσεγγίζει με ευφάνταστο τρόπο ένα πρόβλημα που ταλαιπωρεί μεγάλη μερίδα του πληθυσμού και οδηγεί συχνά τους πάσχοντες στο χειρουργικό τραπέζι. Χωρίς προκαταλήψεις, χωρίς δραματικές κορόνες και με άφθονη δόση χιούμορ, εξηγεί με παραστατικότητα τις λειτουργίες που επιτελεί ο μεσοσπονδύλιος δίσκος, αποδομεί τους μύθους που περιβάλλουν τη δισκοπάθεια και εξερευνά τις πιθανές λύσεις.

ε κδ όσεις πατάκ η Το βιβλίο του Σταύρου Λυγερού εκδίδεται 50 χρόνια μετά την εξέγερση του Πολυτεχνείου. Αποτελεί μια μετεγγραφή-διασκευή του δίτομου βιβλίου που εκδόθηκε με τίτλο Φοιτητικό κίνημα και ταξική πάλη στην Ελλάδα – Από τις προσφυγές στα Πρωτοδικεία στην εξέγερση του Πολυτεχνείου. Ο Σταύρος Λυγερός, ως μέλος της Συντονιστικής Επιτροπής στην εξέγερση του Πολυτεχνείου, δίνει τη δική του πολιτική και προσωπική κατάθεση για εκείνα τα γεγονότα.

KEN FOLLETT

Τα όπλα του φωτός

ΡΑΟΥΛ ΝΤΕΛΕΟ

TERRA ULTIMA – Η ανακάλυψη μιας άγνωστης ηπείρου

Μτφρ.: Βεατρίκη ΚάντζολαΣαμπατάκου Σελ. 792

Mτφρ.: Ειρήνη ΠαπακυριάκουΜαργαρίτα Μπονάτσου Σελ. 80

Με αυτήν τη νέα, συναρπαστική προσθήκη στη σειρά της ιστορίας του Κίνγκσμπριτζ, βρισκόμαστε σε άλλο ένα πεδίο μάχης και γινόμαστε μάρτυρες της σύγκρουσης μεταξύ της ευσπλαχνίας και της απληστίας, της αγάπης και του μίσους, της προόδου και της παράδοσης, παρακολουθώντας με καινούργιο μάτι τις συνταρακτικές αλλαγές που συγκλόνισαν τον κόσμο στην Ευρώπη του 19ου αιώνα.

εκ δ όσ εις bell

ε κδ όσεις πατάκ η Σχεδόν δύο δεκαετίες αφότου ξεκίνησε την αναζήτηση της μυστηριώδους Terra Ultima, ο Ντελέο έγραψε ένα βιβλίο με τις τρεις πρώτες μεγάλες αποστολές του σε αυτή την άγνωστη ήπειρο. Ο συντάκτης και εξερευνητής Νόα Γ. Στερν απέκτησε πρόσβαση στην εντυπωσιακή συλλογή σκίτσων, πινάκων, αντικειμένων και ημερολογίων καταστρώματος του Ντελέο, μετατρέποντας τον τεράστιο όγκο του υλικού σε μια περιεκτική αφήγηση αυτής της απαράμιλλης για τη φυσική ιστορία ανακάλυψης.

ROBERT PENN WARREN

Αγριότοπος

Μτφρ.: Άννα Μαραγκάκη Σελ.: 304

εκ δ όσ εις πόλ ις Το καλοκαίρι του 1863 ο νεαρός Εβραίος Άνταμ Ρόζεντσβαϊγκ αναχωρεί από ένα γκέτο της Βαυαρίας για την Αμερική, με σκοπό να πολεμήσει στο πλευρό των Βορείων κατά τον Εμφύλιο Πόλεμο. Θα καταφέρει, άραγε, ο ιδεαλισμός του να αντισταθεί στην απογοητευτική πεζότητα της πραγματικότητας; Ο Αγριότοπος, που εκδόθηκε για πρώτη φορά το 1961, παραμένει μέχρι σήμερα ένα εξαιρετικά σημαντικό μυθιστόρημα για το νόημα του Αμερικανικού Εμφυλίου και για την ανεξάντλητη ποικιλομορφία της ανθρώπινης εμπειρίας.

ΙΣΙΔΩΡΟΣ ΖΟΥΡΓΟΣ

Παλιές και νέες χώρες Σελ. 400

ε κδ όσεις πατάκ η

ΑΡΓΥΡΗΣ ΧΙΟΝΗΣ

Όντα και μη όντα Σελ. 224

ΚΙΡΑΝ ΜΙΛΓΟΥΝΤ ΧΑΡΓΚΡΕΪΒ

εκ δ όσ εις κίχ λ η

Το δέντρο του χορού Mτφρ.: Τιτίνα Σπερελάκη Σελ. 416

ε κδ όσεις πατάκ η

44 lifo – 2.11.23

Το Δέντρο του χορού, βασισµένο σε πραγµατικά περιστατικά, είναι ένα µυθιστόρηµα για τις δαιδαλώδεις διαδροµές σκοτεινών οικογενειακών µυστικών, για την απαγορευµένη αγάπη, µια ιστορία γυναικών που εξωθούνται στα άκρα, σε µια εποχή δεισιδαιµονίας, υστερίας και µεγάλων αλλαγών.

Ένα μυθιστόρημα για τις γυναίκες που ασφυκτιούν από το κοινωνικό περιλαίμιο, για τους αμήχανους άνδρες και τις άφωνες υπηρέτριες στα χρόνια της μπελ επόκ, για τους παράκτιους φάρους που φωτίζουν τα σκοτάδια, για την ιερουργία του νερού και της θάλασσας, για τον Ιούλιο Βερν, για το ερωτικό ανθρώπινο βλέμμα αλλά και την εξουσιαστική ματιά, για όσα παλιά θριαμβεύουν και για όσα νέα δεν έχουν ακόμη αρθρώσει το όνομά τους.

Στις σελίδες αυτού του βιβλίου αναμειγνύονται όλα σχεδόν τα είδη του λόγου, καταργώντας τα μεταξύ τους όρια. Το παραμύθι σμίγει με το δοκίμιο, το δοκίμιο με την ποίηση, η ποίηση με τη φυσική ιστορία. Πραγματικά όντα γίνονται φανταστικά, αφηρημένες έννοιες, αντικείμενα και φυσικά φαινόμενα αποκτούν ιδιότητες όντων, τέρατα εξανθρωπίζονται, άνθρωποι τερατοποιούνται, το ζωικό και το φυτικό βασίλειο εμπλουτίζονται με νέα, άγνωστα ως τώρα είδη.

2.11.23 – lifo 45

Books

Όμορφα βιβλία από τις εκδόσεις της LiFO

μαλβινα κάραλη Σαββατογέννημένη

σταθησ τσαγκαρουσιανοσ Ας φυσά τώρα

συλλογικο Δέκα διηγήματα για το Εικοσιένα

Σελ. 224

Σελ. 152

To κρυπτικό ημερολόγιο ενός υπέροχου μαύρου κοριτσιού που έφυγε νωρίς.

Ενα tour de force, ως προς το ύφος του, δίχως αναστολές και δίχως απολογίες.

Σελ. 200

nelly's Έγχρωμη Nelly's

γλυκερια μπασδεκη Κλάματα

σταθησ τσαγκαρουσιανοσ Αντίο παλιέ κόσμε

Σελ. 122

Σελ. 104

Σελ. 348

Οι διαφημιστικές φωτογραφίες της Αμερικής από το φωτογραφικό αρχείο του Μουσείου Μπενάκη.

Κείμενα μεγάλης πρωτοτυπίας και λεπτότητας που δεν θυμίζουν τίποτα.

Συνομιλίες με αξιοσημείωτους ανθρώπους.

σταθησ τσαγκαρουσιανοσ Στον παλιό καταρράκτη

άντυ γουόρχολ Η φιλοσοφία του Άντυ Γουόρχολ

γουιλφρεντ θεσιγκερ Οι Άραβες των βάλτων

Σελ. 168

Σελ. 336

Σελ. 418

Νευρικά ταξίδια απολαύσεις ξεκρέμαστες ημιτελής χειρονομίες μια γενική ζαλάδα και το πικρό φως μιας διαπίστωσης την επόμενη μέρα.

Ιδιωτικές αφηγήσεις στο τηλέφωνο ή στο μαγνητοφωνάκι του για τον έρωτα, το σεξ, το φαγητό, την ομορφιά, τη φήμη, την επιτυχία.

Το αξιοθαύμαστο χρονικό ενός τρόπου ζωής που παρέμεινε παραδόξως αναλλοιώτο για 5.000 χρόνια.

www.lifoshop.gr Α ΓΟ ΡΆΣΤΕ ΜΕ ΈΚΠΤΩΣ Η . ΆΜ ΕΣ Η ΑΠΟΣ ΤΟΛΉ Σ Ε ΌΛΟ ΤΟ Ν ΚΌΣΜ Ο 46 lifo – 2.11.23

789

ΕΙΚΑΣΤΙΚΑ

Ατομική έκθεση «Οριζ_ΩΝ_ντες» της Αναστασίας Ρήγα Η Αναστασία Ρήγα δημιουργεί πίνακες μικρών αλλά και μεγάλων διαστάσεων με χρώματα από λάδι και σκόνες αγιογραφίας σε καμβά. Στην ατομική έκθεση «Οριζ_ΩΝ_ντες» εκθέτει πίνακες όπου έχει χρησιμοποιήσει το χρώμα ως μέσο έκφρασης αλλά και μεταφοράς συναισθημάτων, επιχειρώντας να μεταδώσει στον θεατή μια αίσθηση ηρεμίας αντίστοιχη με αυτήν που έχουμε όταν ρεμβάζουμε κοιτώντας τον ορίζοντα απαλλαγμένοι από τις έγνοιες και τις υποχρεώσεις της καθημερινότητας. 3/11-18/11, Two Thirds Project Space, Θεμιστοκλέους 42, 5ος όροφος, Πέμ.-Κυρ. 17:30-21:00 (17/11 κλειστά)

THE WEEK Όσα ξεκινάνε αυτή την εβδομάδα

ΣΙΝΕΜΑ Οι νέες ταινίες της εβδομάδας

αναστασία ρήγα, ι , λάδια και σκόνες αγιογραφίας σε καμβά, 2023

ΘΕΑΤΡΟ Ο Προμηθέας με σύγχρονη ματιά και τον λυρισμό του ραπ

ΜΟΥΣΙΚΗ Η Lou και οι κάγκουρες

2.11.23 – lifo 47

τα ίδια λόγια, τα ίδια τραγούδια, τα ίδια βήματα. Για λίγο δίνουν τα χέρια και υπόσχονται ανακωχή, σε λίγο όμως κάποιου η καρδιά θα ραγίσει ξανά και το ξημέρωμα θα είναι καταδικασμένοι να επαναλάβουν τα πάντα από την αρχή.

φωτο: stella mouzi

the week

1, 8, 15, 22, 29/11 & 13, 20, 27/12, Red Jasper Cabaret Theatre, Κεφαλληνίας 18, 21:00, είσοδος από 12 ευρώ

4 ΜΟΥΣΙΚΗ DOTS - Urban Discoveries στο Gazarte

STOEP TH S PR ES

MΟΥΣΙΚΗ Ηip Hop is alive vol.1

2- 8 νοε μ β ρ ιου 20 23

1 MOYΣΙΚΗ Black Caramel Night: The Page of Cups, Asylum Promises, Tony Bluebird, VoxPopuli Την Παρασκευή 3 Νοεμβρίου, κάποια από τα πιο ενδιαφέροντα ονόματα της εγχώριας εναλλακτικής σκηνής θα γεμίσουν τη σκηνή της Death Disco με indie rock κιθάρες, alternative hip-hop αισθητική, industrial beats και μια δόση από ηλεκτρονική pop. Συμμετέχουν καλλιτέχνες που συνεργάζονται με την Black Caramel Records, όπως οι Asylum Promises, VoxPopuli και Tony Bluebird, ενώ καλεσμένοι της βραδιάς θα είναι οι φαντασμαγορικοί The Page of Cups! 3/11, Death Disco, Ωγύγου 16, 20:30, είσοδος από 10 ευρώ

2 ΕΙΚΑΣΤΙΚΑ «Παράλληλη θέαση»: Έργα από τη Συλλογή της Τράπεζας της Ελλάδος στο Ίδρυμα Θεοχαράκη

απο τon ίωνa καλλιμάνη

48 lifo – 2.11.23

Το Ίδρυμα Εικαστικών Τεχνών και Μουσικής Β. & Μ. Θεοχαράκη και το Κέντρο Πολιτισμού, Έρευνας και Τεκμηρίωσης της Τράπεζας της Ελλάδος παρουσι-

άζουν την έκθεση «Παράλληλη θέαση» με 70 έργα τέχνης διαφορετικής τεχνοτροπίας και εποχής, που για πρώτη φορά εκτίθενται προς παράλληλη παρατήρηση με σκοπό να δημιουργηθεί ένας ανοιχτός διάλογος μεταξύ τους. Στους εκθεσιακούς χώρους του Ιδρύματος Θεοχαράκη τρεις διακριτές ενότητες οργανώνονται σε μικρότερους «κύκλους θέασης», στους οποίους ιστορικές δημιουργίες και έργα μοντέρνας και σύγχρονης τέχνης συνυπάρχουν και αλληλοτροφοδοτούνται σε επίπεδο οπτικής και ερμηνείας. 2/11-21/1, Ίδρυμα Εικαστικών Τεχνών & Μουσικής Β. & Μ. Θεοχαράκη, Βασιλίσσης Σοφίας 9 & Μέρλιν 1, Δευτ.-Τετ. & Παρ.-Κυρ. 10.00-18.00, Πέμ. 10.00-20.00

3 ΘΕΑΤΡΟ «Παλιά Εθνική» από το The Bad Poetry Social Club

Την Κυριακή 5 Νοεμβρίου 2023 στο Arch Club - Live Stage θα πραγματοποιηθεί η πρώτη διοργάνωση Hip Hop Is Alive με σκοπό να αποδείξει ότι το hip hop όχι απλώς δεν έχει πεθάνει αλλά ότι δεν πάει πουθενά, δεν κουνιέται από κανένα ανερχόμενο trend της εποχής. Ένα live για κάθε hip hop head, όπου DJs θα σκρατσάρουν, b-boys θα χορεύουν και legendary mcs της εγχώριας σκηνής θα χώνουν τις ρίμες τους. Το line up της βραδιάς περιλαμβάνει τους: Taki Tsan, Sifu Versus, Twinsanity & DJ Micro, DJ Crashoveride, Δύο Δέλτα & Total Balkk. Aπό την Αμερική θα καταφθάσει και ο ελληνικής καταγωγής μουσικός παραγωγός Bullet Brak.

Mια τετραπλή βραδιά σε συνεργασία των Downtempo Paintings & Ultimae Records έρχεται στο Gazarte, όπου το κοινό θα έχει την ευκαιρία να ακούσει live τo νέο άλμπουμ του Ολλανδού Martin Nonstatic με τίτλο «Pulsatille», να απολαύσει ένα ηλεκτρισμένο live του AES Dana aka Vincent Villuis, συνθέτη, sound designer, DJ και ιδρυτή της Ultimae Records, ο οποίος έχει ολοκληρώσει περισσότερα από 10 άλμπουμ, ένα DJ set από τον Christian Borgmann aka Christian Samsara, Δανό DJ και έμπειρο συλλέκτη δίσκων, που κινείται στο σύμπαν της ambient μουσικής, καθώς και να ταξιδέψει μέσα από τα ιδιαίτερα visual installations του αθηναϊκού 3D & motion studio Tomakti. 3/11, Gazarte, Βουτάδων 34, 21:30, είσοδος από 13 ευρώ

5 ΠΑΡΤΙ Party-Live για τον έναν χρόνο Κομπραί Το αγαπημένο και υπερδραστήριο βιβλιοφιλικό στέκι της Διδότου, που έκανε τα βιβλιοπωλεία ξανά cool, γιορτάζει τα πρώτα του γενέθλια με live set των Things Go South, Future Perfect, Jinx, Coo αλλά και με ένα μητροπαράδοτο live από τους Kooba Tercu. 4/11, Κομπραί, Διδότου 42, 18:00-01:00

6 ΘΕΑΤΡΟ «YES, WE CAN'T» της Μαριλένας Κατρανίδου

5/11, Arch Club Live – Stage, Ελασιδών 6, Γκάζι, 20:00, είσοδος από 10 ευρώ

Η ιστορία της Παλιάς Εθνικής, σε σκηνοθεσία της Α. Επίθετη, βασίζεται στο λαϊκό ρεπερτόριο περασμένων δεκαετιών, σε αποτυχημένους έρωτες και στα ποιήματα των δύο πρωταγωνιστών. Δύο φαντάσματα στοιχειώνουν το πρώτο τραπέζι ενός παρατημένου σκυλάδικου της Παλιάς Εθνικής Οδού, το καθένα στην προσωπική του κόλαση και τα δυο μαζί στην αιωνιότητα, και κάθε βράδυ επαναλαμβάνουν

Η παράσταση της Μαριλένας Κατρανίδου εμπνέεται από τις ιδέες του φιλοσόφου Byung-Chul Han γύρω από την «κοινωνία της κόπωσης» και καταθέτει ένα ρέκβιεμ για τον σύγχρονο κόσμο που κρύβει την κούρασή του κάτω από τη σκόνη της υπερδραστηριότητας και της παραγωγικότητας.Tα πρόσωπα της παράστασης συναντιούνται σε έναν ιδιότυπο χώρο, ένα μουσείο του μέλλοντος, του οποίου οι εργαζόμενοι γίνονται προοδευτικά το κεντρικό έκθεμα. Η βαθιά επιθυμία του ανθρώπου να αναπαυθεί έστω και για μια στιγμή είναι μια σκέψη που δύσκολα αρθρώνεται δημόσια. Στον χώρο αυτό υπάρχει ένα

οίκημα, ένα κοιμητήριο ζωντανών, που τους δίνεται η ευκαιρία να μελετήσουν την κατάσταση της κόπωσης, του burnout και της ψυχικής αποτελμάτωσης στην οποία έχουν περιέλθει. 8-12, 14 & 15/11, Θέατρο Rex, Σκηνή «Κατίνα Παξινού», Πανεπιστημίου 48, Τρ.-Κυρ. 21:00, Σάβ. 18:00, 21:00, είσοδος από 6 ευρώ

ΠΑΡΤΙ

7 ΠΡΟΒΟΛΕΣ Παρασκευές σινεμά στο Γαλλικό Ινστιτούτο: «Επιστροφή στη Ρενς (θραύσματα)»

the week

EKΔΗΛΩΣΕΙΣ

Το πάρτι πριν από το φεστιβάλ Λίγες εβδομάδες πριν από το 2ο Λεσβιακό Φεμινιστικό Φεστιβάλ, το οποίο θα πραγματοποιηθεί 18-19 Νοέμβρη στη Δημοτική Αγορά Κυψέλης, οι Λεσβίες στα Πρόθυρα μας καλούν σε ένα ηλεκτρισμένο πάρτι στο Beaver, τα έσοδα του οποίου θα καλύψουν μια σειρά τεχνικών εξόδων του επερχόμενου φεστιβάλ. 3/11, Beaver, Μεγάλου Βασιλείου 46Α, Γκάζι, 21:00

Βασισμένη στο δημοφιλές κείμενο του Didier Eribon, με αφηγήτρια την καθηλωτική Adèle Haenel, η Επιστροφή στη Ρενς (θραύσματα) μέσα από αρχειακό υλικό, συμπεριλαμβανομένης της συγκλονιστικής μαρτυρίας της μητέρας του συγγραφέα, μιας γυναίκας της οποίας η μοίρα άλλαξε τραγικά κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, εξιστορεί μια οικεία και πολιτική ιστορία της γαλλικής εργατικής τάξης από τις αρχές της δεκαετίας του ’50 μέχρι και σήμερα. 3/11, Γαλλικό Ινστιτούτο Ελλάδος, Σίνα 31, Αμφιθέατρο Theo Angelopoulos, 20:00, είσοδος από 4 ευρώ

ΦΕΣΤΙΒΑΛ

8 ΘΕΑΤΡΟ «Romaland – Mια φορά κι έναν καιρό ήταν και δεν ήταν», των Ανέστη Αζά και Πρόδρομου Τσινικόρη

Κυψέλη Βeat

Οι σκηνοθέτες Ανέστης Αζάς και Πρόδρομος Τσινικόρης επιστρέφουν στη Στέγη επτά χρόνια μετά την Καθαρή Πόλη με μια νέα θεατρική παράσταση που ισορροπεί μεταξύ ντοκιμαντέρ και μυθοπλασίας. Θέμα της η ζωή των Ελλήνων Ρομά. Ανέμελοι νομάδες; Μεγάλοι καλλιτέχνες; Θύματα κοινωνικών κατασκευών ή επικίνδυνοι και παραβατικοί; Τι είναι και τι δεν είναι οι Ρομά; Σύμφωνα με τους ιστορικούς, η κοινότητα των Ελλήνων Ρομά χρονολογείται από τον 15ο αιώνα, είναι μία από τις παλαιότερες της Ευρώπης. Κι όμως, μέχρι την πτώση της δικτατορίας ζούσαν σε καθεστώς ανιθαγένειας, και παρά την πολιτογράφησή τους το 1979 και τα βήματα που έχουν γίνει από τότε, πολλοί από αυτούς εξακολουθούν να ζουν εκτεθειμένοι σε συνθήκες ακραίας φτώχειας και πολλαπλής ευαλωτότητας, σε γκετοποιημένες περιοχές ή καταυλισμούς, κουβαλώντας το στίγμα του επικίνδυνου «Άλλου / Ξένου», καταδικασμένοι διαχρονικά σε μια ενδιάμεση κατάσταση, σε ένα διαρκές «είναι και δεν είναι», όπως λέει και η φράση με την οποία είθισται να ξεκινούν τα τσιγγάνικα παραμύθια.

Στην ιστορική Δημοτική Αγορά Κυψέλης, σε μία από τις πιο ζωντανές γειτονιές της πόλης, θα πραγματοποιηθεί το ολοήμερο event «Κυψέλη Βeat» από τις 13:00 έως τις 23:00, με δέκα ώρες μουσικής από τους πιο cool selectors και DJs πόλης, φαγητό από τα ξακουστά μπέργκερ του Tarantino και αυθεντικές λιβανέζικες γεύσεις από το Falafeladiko, αλλά και βινύλια από την ατελείωτη συλλογή δίσκων του Rock & Roll Circus, ενός από τα πιο ιστορικά δισκοπωλεία της πόλης. 5/11, Δημοτική Αγορά Κυψέλης, 13:00-23:00, είσοδος ελεύθερη

2-26/11, Κεντρική Σκηνή Στέγης Ιδρύματος Ωνάση, Λεωφόρος Συγγρού 107, Τετ.-Κυρ. 20:30, είσοδος από 5 ευρώ 2.11.23 – lifo 49

Σινεμά

απο toν θοδωρη κουτσογιαννοπουλο

Οι παράξενοι δρόμοι της ζωής Η αμφίσημη λαγνεία που υπέβοσκε στα αμερικανικά γουέστερν είναι το θέμα της νέας ταινίας του Αλμοδόβαρ. ΣΥΝΟΨΗ: Είκοσι πέντε χρόνια μετά το σύντομο

ειδύλλιό του με τον σερίφη Τζέικ, ο Σίλβα διασχίζει την έρημο για να τον συναντήσει ξανά. Μετά από μια νύχτα πάθους, αποκαλύπτονται οι λόγοι γι’ αυτή του την επίσκεψη.

Αριστούργημα Πολύ Καλό Καλό Ικανοποιητικό Μέτριο Κακό

50 lifo – 2.11.23

Πέδρο Αλμοδόβαρ αποφεύγει τον πειρασμό του ρεβιζιονισμού και τιμά στο ακέραιο τον εμβληματικό τίτλο της εταιρείας του: οι Παράξενοι δρόμοι της ζωής πραγματεύονται το el deseo, την ερωτική επιθυμία στα όρια της αμφίσημης λαγνείας που υπέβοσκε τόσα χρόνια στα κλασικά αμερικανικά γουέστερν, τη συντροφικότητα μεταξύ των cowboys που παρέμενε απαγορευτικά ανολοκλήρωτη και μόνο ο Ανγκ Λι ασχολήθηκε βαθιά και ρομαντικά μαζί της στο Μυστικό του Brokeback Mountain. Είκοσι πέντε χρόνια μετά το πρώτο τους φιλί, που ουσιαστικά εξελίχθηκε σε μια δίμηνη σεξουαλική περιπέτεια στο Μεξικό, ο Σίλβα (Πέδρο Πασκάλ) διασχίζει την έρημο για να συναντήσει τον σερίφη Τζέικ ( Ίθαν Χοκ) και ξαναζούν τις παθιασμένες στιγμές της νεότητάς τους, αλλά με αναθεωρημένα κίνητρα κι έναν σοβαρό αστερίσκο: ο γιος του Σίλβα έχει πιθανώς σκοτώσει την ερωμένη του και νύφη του Τζέικ, ο οποίος συνειδητοποιεί πως ο λόγος της επίσκεψης του παλιού εραστή του δεν είναι άδολος αλλά κρύβει μια εύλογη, δεύτερη σκέψη. Η συνάντησή τους ξυπνά τη μνήμη του σώματος, αλλά θολώνει τις προθέσεις και η τελική μονομαχία δεν θα αργήσει. Αυτή είναι η ειδοποιός διαφορά μεταξύ του ημίωρου queer ρομάντσου και του δράματος του Λι. Ο Αλμοδόβαρ γύρισε ένα κανονικό γουέστερν με τα βασικά στοιχεία ατόφια, τοποθετώντας τους cowboys του στο παραδοσιακό τους πλαίσιο – ο Τζον Γουέιν θα στριφογυρίζει στον τάφο του, αν υποθέσουμε πως δεν είχε καταλάβει τίποτε από τους (πολύ) κρυφούς συμβολισμούς του Τζον Φορντ. Το ομότιτλο φάδο της Αμάλια Ροντρίγκεζ, τραγουδισμένο με την ανεπανάληπτη φωνή του Καετάνο Βελόζο, που ακούγεται από το εύθραυστο, αγγελικό πρόσωπο του Μανού Ρίος, και το πράσινο της μέντας τζάκετ του Σίλβα, επιμελημένο, όπως και όλα τα κοστούμια, από τον Άντονι Βακαρέλο του Saint Laurent (τον οίκο μόδας που υπέγραψε την παραγω-

γή), δίνουν απανωτά σήματα για ένα κρίσιμο ξεκαθάρισμα με γούστο και αψάδα σε μια τοποθεσία που ονομάζεται Πικρό Ρυάκι. Γιατί ο Ισπανός σκηνοθέτης αποφάσισε να πυκνώσει την πλοκή σε μια μικρού μήκους, τώρα που όλοι οι υπόλοιποι καταφεύγουν στο τηλεοπτικό άπλωμα; Διότι έτσι ήθελε, και αυτό ένιωσε πως θα τον απελευθέρωνε. Η ίντριγκα παίρνει το ριμπάουντ από την πρόταση που έκανε ο Τζέικ Τζίλενχαλ στον Χιθ Λέτζερ και την απαξιωτικά φοβισμένη απάντηση που έλαβε: «Και τι θα μπορούσαν να κάνουν δυο άνδρες μόνοι τους σε ένα ράντσο!». Τη δική του εκδοχή επί του θέματος ο Αλμοδόβαρ την επιφυλάσσει για το φινάλε, έναν γεμάτο αγάπη φόρο τιμής στο πιο καθαρά αρσενικό είδος σινεμά, αφού έχει προηγηθεί μια κλιμακούμενη ένταση που δεν βασίζεται στον σωματικό ερωτισμό ή τη σκηνογραφική έμφαση αλλά στον κρουστό διάλογο μεταξύ των δύο Αμερικανών πρωταγωνιστών, του Πέδρο Πασκάλ με το θερμό πνεύμα και του Ίθαν Χοκ με τη ζορισμένη, ασκητική αίσθηση του καθήκοντος. Τα μαγικά 31 λεπτά του Ισπανού δημιουργού, που έκαναν παγκόσμια πρεμιέρα εκτός συναγωνισμού στο πρόσφατο Φεστιβάλ Καννών, θα προβληθούν στις αίθουσες μαζί με μια ημίωρη συνέντευξή του. ΝΑΝΑ CINEMAX 1 - OPTION ILION 7 - ΑΤΛΑΝΤΙΣ 1,2 ΒΑΡΚΙΖΑ 1,2 - ΔΑΝΑΟΣ 1,2 - ΑΡΙΑΝ ΘΕΡΙΝΟ - ΔΙΑΝΑ ΤΡΙΑΝΟΝ - ΑΡΤΕΜΙΣ - ΣΠΟΡΤΙΓΚ 3 ΘΕΡΙΝΗ

Η Γη της Επαγγελίας BASTARDEN

ΣΚΗΝΟΘΕΣIΑ: Νικολάι Αρσέλ ΠΡΩΤΑΓΩΝΙΣΤΟΥΝ: Μαντς Μίκελσεν, Aμάντα Κο-

λίν, Σάιμον Μπένεμπιεργκ, Γκούσταβ Λιντ ΣΥΝΟΨΗ: Ένας μοναχικός λοχαγός ταπεινής κατα-

γωγής, καρπός της παράνομης σχέσης μιας υπηρέτριας και ενός ευγενή, είναι αποφασισμένος να κυνηγήσει το όνειρό του με κάθε κόστος. Έτσι, το 1755 ζητά την άδεια του βασιλιά ώστε να καλλιεργήσει τον αφιλόξενο χερσότοπο της Γιουτλάνδης και να δημιουργήσει εκεί μια βασιλική αποικία, με αντάλλαγμα να του δοθεί ένας τίτλος ευγενείας. Ωστόσο θα βρει πολλά εμπόδια στον δρόμο του.

INFO STRANGE WAY OF LIFE ΣΚΗΝΟΘΕΣIΑ:

Πέδρο Αλμοδόβαρ ΠΡΩΤΑΓΩΝΙΣΤΟYΝ:

Πέδρο Πασκάλ, Ίθαν Χοκ

Κάτι σάπιο υπάρχει στο Βασίλειο της Δανιμαρκίας, που έλεγε και ο Σαίξπηρ, αν και στη Γη της Επαγγελίας ο Νικολάι Αρσέλ εξερευνά την καταστροφική, διεφθαρμένη εξουσία των ευγενών όχι κάτω από το προσωπικό δράμα του Άμλετ αλλά στο αταλάντευτο βλέμμα και την απωθημένη βία που κρύβει ένας φιλόδοξος και καταφρονεμένος στρατιωτικός, ένας outsider που ήρθε να ταρακουνήσει τα κεκτημένα και να δώσει ζωή στο καταραμένο χώμα που περιέβαλλε τη φαυλότητά τους. Ο λακωνικός λοχαγός Λούντβιχ Κάλεν επιθυμεί διακαώς να αποδείξει την αξία του σε μια κάστα που τον απαξιώνει, διεκδικώντας ένα κομμάτι γης στην έρημη και επικίνδυνη Γιουτλάνδη του 1755, για να το μετατρέψει σε πρόσφορο έδαφος για καλλιέργεια και αργότερα για εποικισμό. Από ένα ευνοϊκό γύρισμα της τύχης, αν και όχι χωρίς δόλια δεύτερη σκέψη, οι άνθρωποι του βασιλιά τού το παραχωρούν κάτω από στενότατες προϋποθέσεις και βρίσκεται αντιμέτωπος με τον προύχοντα της κομητείας Φρέντεριχ φον Σίνκελ (το φον το παραλείπουν επίτηδες οι εχθροί του), έναν οκνό και φθονερό κακοποιητή που τον πολεμά από το σημείο εκκίνησης. Μοναδικός του σύμμαχος ένας νεαρός ιερέας και βοηθοί του ένα ζευγάρι που δραπέτευσε και κρύβεται στον αχυρώνα του, με αντάλλαγμα τις υπηρεσίες τους. Η Μπάρμπαρα Αν γίνεται το στήριγμά του σε μια σχέση τουλάχιστον περίεργη, και σίγουρα δύσκολη: κατά δική του ομολογία ο Κάλεν δεν έβρισκε ποτέ τον λόγο να μιλήσει σε μια γυναίκα (πέρα από τα διαδικαστικά…) και βρίσκεται στη δυσάρεστη θέση να πρέπει να υπερασπιστεί το πρωτόγνωρο αίσθημα έναντι της ισόβιας λαχτάρας του να μεταμορφωθεί σε αριστοκράτη πρίγκιπα βάσει του εκδικητικού σεναρίου που έχει γράψει ο ίδιος, και σκοπεύει να εκτελέσει πάση θυσία. Ένστολος και άνομος, άνθρωπος με αυστηρό κώδικα και κάποια ηθική πυξίδα, αλλά ταυτόχρονα ψυχρός και γυμνός από κάθε αίσθηση συναισθηματικής νοημοσύνης, ο ακοινώνητος και μάλλον αδιάφορος για την ανθρωπότητα Κάλεν του Μαντς Μίκελσεν γίνεται ένας συναρπαστικός χαρακτήρας σε ένα ισορροπημένο, ευαίσθητο, λεπτομερές και ακαδημαϊκό αφήγημα, όπως το ξεδιπλώνει αργά και μυαλωμένα στον χάρτη της δανέζικης άγριας δύσης ο ελληνικής καταγωγής Αρσέλ στη δεύτερη συνάντησή του με τον σπουδαίο ηθοποιό μετά τον υποψήφιο για Όσκαρ Διεθνούς Ταινίας Έρωτα της Βασίλισσας, μια δεκαετία πριν. Αρκεί να μη χάσετε από τα μάτια σας τον Μίκελσεν στο πρώτο ημίωρο, για να διαβάσετε τις προθέσεις της ταινίας, κατανοώντας τι συμβαίνει στο βλέμμα του αμίλητου Λούντβιχ: ένας ωκεανός μίσους, το εύφλεκτο κράμα απέχθειας για την μπάσταρδη προέλευσή του και της αυταπάρνησης μπροστά στον ορίζοντα της ανόδου σε ένα status που ούτως ή άλλως λατρεύει να απεχθάνεται (φοβάται και έλκεται αταβιστικά από αυτό), απελπισία για τις δεινές συνθήκες στις οποίες περιέρχεται και πείσμα για να κάνει το αδύνατο εφικτό. Σπίθες ενός σκληροτράχηλου χαρακτήρα που σταδιακά συνειδητοποιεί τις ελλείψεις του και, για το καλό του, κάμπτεται διαφαίνονται μέσα από την καταλυτική παρουσία της γυναίκας στη ζωή του, αλλά είναι ο Μίκελσεν με τη χαρακτηριστική του ευελιξία εκείνος που ηγείται της δύσβατης διαδρομής σε μια ιστορία με πολλά αληθινά περιστατικά και με τη βαθιά και εκρηκτική ερμηνεία του αμβλύνει κάποιες αδυνα-

ΠΡΩΤΗ ΠΡΟΒΟΛΗ μίες, όπως η μονοδιάστατα μοχθηρή φύση των πολέμιών του. Η Γη της Επαγγελίας, που έκανε παγκόσμια πρεμιέρα στο Διαγωνιστικό Τμήμα του Φεστιβάλ Βενετίας το 2023 και αποτελεί την επίσημη υποβολή της Δανίας στα επερχόμενα Όσκαρ Διεθνούς Ταινίας δοκιμάζει μια αντι-ρομαντική πρόταση στο είδος της αισθηματικής περιπέτειας εποχής και ως έναν βαθμό καλύπτει και τις τρεις κατηγορίες, διότι δεν παραδίδεται αμαχητί σε καμία από αυτές. ΚΗΦΙΣΙΑ CINEMAX 2 - ΝΑΝΑ CINEMAX 2.4 - ΑΙΓΛΗ 2 - ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ 2 - ΑΝΔΟΡΑ - ΑΣΤΟΡ - ΒΑΡΚΙΖΑ 2 ΚΙΝΗΜΑΤΟΘΕΑΤΡΑ ΚΩΝΣΤΑΝΤΑΡΑΣ-ΒΛΑΧΟΠΟΥΛΟΥ 1 ΣΠΟΡΤΙΓΚ 3 ΘΕΡΙΝΗ - ΤΡΙΑ ΑΣΤΕΡΙΑ 1

How to have sex ΣΚΗΝΟΘΕΣIΑ: Μόλι Μάνινγκ Γουόκερ

κρατά κρυφή από τους θεατές, εστιάζοντας στην απογοήτευση που με κόπο αποφεύγει να μοιραστεί για πολλούς και προφανείς λόγους, καθώς οι φίλες της χαίρονται που τα κατάφερε και ίσως δεν φανταζόταν κανείς, ούτε και η ίδια, πως το να θέλεις να κάνεις σεξ με έναν άνθρωπο δεν ισοδυναμεί ακριβώς με συναίνεση. Στην γκρίζα ζώνη μεταξύ της ανακουφιστικής εκτέλεσης μιας αποστολής και της πιθανής τραυματικής ανάμνησης μιας κρίσιμης ασυμφωνίας ποντάρει η ως έναν βαθμό βιωματική ταινία της Βρετανίδας (σε συμπαραγωγή της Heretic), σε μια εναλλακτική πρόταση για το είδος με στιγμές δραματικού στοχασμού αλλά και κάποιες αφηγηματικές ελλείψεις μεταξύ της διακεκομμένης αισιοδοξίας και του βεβιασμένου κεφιού.

ΘΈΑΤΡΟ ΜΙΚΡΌ ΓΚΛΌΡΙΑ

Catch the Butcher

ΑΒΑΝΑ - ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ - ΑΣΤΥ - ΑΤΛΑΝΤΙΣ 1 - ΓΑΛΑΞΙΑΣ 1 WEST CITY 4 - ΣΠΟΡΤΙΓΚ 2 - ΤΑΙΝΙΟΘΗΚΗ ΛΑΪΣ 1

ΠΡΩΤΑΓΩΝΙΣΤΟΥΝ: Μία Μακένα Μπρους, Λάρα

Πικ, Σον Τόμας ΣΥΝΟΨΗ: Τρεις Βρετανίδες έφηβες πηγαίνουν δια-

Η κόρη του βασιλιά του βάλτου

κοπές στα Μάλια για να πιουν και να χορέψουν μέχρι τελικής πτώσης και να κάνουν όσο σεξ θέλουν.

ΤHE MARSH KING’S DAUGHTER

Όσοι, από τον τίτλο και μόνο του How to have sex, περιμένουν ξέφρενες νύχτες στα Μάλια, όργια με Αγγλάκια βουτηγμένα στο φτηνό αλκοόλ και κάποιο εφήμερο ρομάντσο/κερασάκι/ξεκάρφωμα στη μέση του θερινού πάρτι θα απογοητευθούν από το ειλικρινές σχόλιο της Μόλι Μάνινγκ Γουόκερ στην περιδίνηση της συναισθηματικής αμφιβολίας. Οι τρεις κολλητές όντως βρίσκονται στον κακόγουστο κρητικό νεανικό προορισμό και η 29χρονη Μόλι Μάνινγκ Γουόκερ, στο βραβευμένο στο τμήμα Ένα Κάποιο Βλέμμα του Φεστιβάλ Καννών και στις αθηναϊκές Νύχτες Πρεμιέρας ντεμπούτο της δεν αποφεύγει στο πρώτο μέρος το προφανές: τα σφηνάκια, το καραόκε, την μπερδεμένη ενέργεια, την προοπτική βακχικής ανεμελιάς και του anything goes που συνάδει με μια ξέφρενη παρένθεση ενηλικίωσης. Ωστόσο, ο τίτλος σημαδεύει εύστοχα το θέμα, που βασικά είναι περισσότερο μια νηφάλια κοινωνική σπουδή στη συναίνεση και ταυτόχρονα ένα κινηματογραφικό εγχειρίδιο στο τρέχον συντακτικό της ερωτικής προσέγγισης. Από τις φίλες που μόλις αποφοίτησαν, περιμένουν βαθμούς και είπαν να το γλεντήσουν κρητικά, και ό,τι γίνει, η άβγαλτη, πιο εύθραυστη Τάρα (Μία Μακένα Μπρους, με τα πιο διαπεραστικά κοντινά πλάνα που έχουμε δει εδώ και πολύ καιρό) ξεχωρίζει για την ενέργεια αλλά και την αίσθηση του συνεχούς κινδύνου που αποπνέει, σε σύγκριση με τις άλλες δυο, την πιο αμφιβόλων προθέσεων Εμ με το ερευνητικό βλέμμα και την καλή μαθήτρια και μάλλον πιο άκαμπτη στην παρέα Σκάι, η οποία φαίνεται ωριμότερη όλων. Από το διπλανό μπαλκόνι, την «Ταζ» δείχνει να φλερτάρει ο Μπάτζερ, ένας ευχάριστος και αναξιόπιστος τυπάκος, αν και πιο κοντά της έρχεται ο συγκάτοικος και φίλος του, Πάντι, ένας κλασικός teenager, από εκείνους που την πέφτουν με σέξι χαμόγελο και την επομένη δεν τρέχει τίποτα. Οι αποφασιστικές του κινήσεις διευκολύνουν τη συστολή της Τάρα. Η έκβαση της πρώτης της φοράς είναι θολή: όχι πως η πρωταγωνίστρια κάνει πως δεν συνέβη ποτέ, αλλά η ανάμνηση παραμένει θολή, και η Μάνινγκ Γουόκερ ηθελημένα την

ΣΚΗΝΟΘΕΣIΑ: Νιλ Μπέρτζερ ΠΡΩΤΑΓΩΝΙΣΤΟΥΝ: Ντέιζι Ρίντλεϊ, Μπεν Μέντελ-

σον, Γκάρετ Χέντλαντ ΣΥΝΟΨΗ: Μια γυναίκα με κρυφό παρελθόν θα

επιστρέψει στο δάσος που μεγάλωσε για να αντιμετωπίσει τον πιο επικίνδυνο άντρα της ζωής της, τον πατέρα της. Οι θριλερίζουσες αφηγήσεις σε βαλτώδεις τοποθεσίες των Ηνωμένων Πολιτειών φαίνεται να έχουν την τιμητική τους στην εμπορική λογοτεχνία και, σε δεύτερο χρόνο, στο σινεμά μέσω των σχετικών κινηματογραφικών διασκευών. Η Κόρη του Βασιλιά του Βάλτου βαδίζει στον δρόμο ή μάλλον στο ελώδες μονοπάτι που χάραξαν οι Καραβίδες, έχοντας ως πρωταγωνίστρια μια γυναίκα που μεγάλωσε σε τέτοια περιοχή και έρχεται αντιμέτωπη με άντρα που δεν θέλει το καλό της. Στον παρθένο θεατή η ανατροπή του ειδυλλιακού αρχικού σκηνικού και μιας στενής, φαινομενικά τρυφερής σχέσης πατέρα και κόρης θα προκαλούσε έκπληξη μεγάλη, την οποία έχει καταστρέψει παντελώς το προωθητικό υλικό της ταινίας – γι’ αυτό μας επιτρέπεται να την αναφέρουμε κι εμείς ανοιχτά. Καμία έκπληξη δεν επιφυλάσσει η συνέχεια της ταινίας, όμως, που επιστρατεύει μια χιλιοφορεμένη ίντριγκα και καταφεύγει στην εύκολη λύση της μονομαχίας αντί να εστιάσει στην πιο ενδιαφέρουσα πτυχή της ιστορίας – ο χειρότερος εχθρός μερικών μπορεί να είναι το πιο αγαπημένο πρόσωπο άλλων. Ο Νιλ Μπέρτζερ κατάφερε να μας μαγέψει στην περίπτωση του Μάγου Αϊζενχάιμ, μα εδώ σκηνοθετεί επαγγελματικά και απρόσωπα, η Ντέιζι Ρίντλεϊ επιδεικνύει πρωταγωνιστικό χάρισμα σε έναν κινηματογραφικό… γαλαξία εκτός Πολέμου των Άστρων, ενώ ο Μπεν Μέντελσον ενσαρκώνει πιο μετρημένα απ’ όσο θα περίμενες έναν χαρακτήρα που μπορεί να παίξει και στον ύπνο του.

H μαύρη κωμωδία του Adam Seidel, που τάραξε τα θεατρικά νερά στο Broadway το 2015, όταν έκανε πρεμιέρα, έρχεται στο Μικρό Γκλόρια από την LCK Entertainment, σε σκηνοθεσία Λίνας Φούντογλου. Με φόντο το Τέξας μιας περασμένης εποχής, ένας κατά συρροή δολοφόνος, ο Μπιλ, απάγει το δωδέκατο θύμα του. Η Νάνσι, μια νεαρή γυναίκα κλονισμένη ψυχικά από τη ρουτίνα ενός παγερού κόσμου, ψάχνει το ουσιαστικό νόημα της ζωής. Οι δύο χαρακτήρες συνδέονται με μια σχέση θύτη-θύματος, ώσπου βρίσκουν σημεία ταύτισης και δοκιμάζουν να ξεφύγουν μαζί απ’ ό,τι πιστεύει ο κόσμος για εκείνους. Στην πορεία, όμως, συνειδητοποιούν τις δυσκολίες της καθημερινότητας ενός τυπικού ερωτικού ζευγαριού, την τάση για επιβολή εξουσίας στο πλαίσιο της αέναης μάχης των φύλων, καθώς και την αδυναμία τους να αντεπεξέλθουν στον ρόλο των «φυσιολογικών» ανθρώπων. Μια γυναίκα, η Τζόαν, βρίσκεται στον δρόμο του ζευγαριού, καταδεικνύοντας με κωμικό τρόπο τις δυσκολίες του γάμου σε ανθρώπινο επίπεδο αλλά και υπό τη σκιά της πατριαρχικής δομής της κοινωνίας. Μια πληροφορία που μαθαίνουν από εκείνη γίνεται η αφορμή για την αρχή του τέλους τους. Ένα σπουδαίο έργο με στοιχεία που παραπέμπουν σε screwball comedy παρουσιάζεται ως μαύρη κωμωδία με θριλερικά στοιχεία, υποδόρια κριτική στο κατεστημένο και καυστικό χιούμορ. Σκηνοθεσία: Λίνα Φούντογλου Μετάφραση: Χρίστος Κοκαράκης Σκηνογραφία-Ενδυματολογία: Λούκια Λιμπέρη Σχεδιασμός φώτων: Κατερίνα Μαραγκουδάκη Μουσική: Δημήτρης Μαραμής Παίζουν: Χρίστος Κοκαράκης, Λέα Κοντοστάνου-Βούλγαρη, Ναταλία Αθανασιάδη Φωνή: Παναγιώτης Κουντουράς Ημέρες & ώρες παραστάσεων: Πέμπτη, 21:00 Θέατρο Μικρό Γκλόρια, Ιπποκράτους 7, Αθήνα, 210 3642334

Aπό τον Γιάννη Βασιλείου VILLAGE RENTI 3,19 - VILLAGE MALL 1 - ΝΙΡΒΑΝΑ CINEMAX 1 - NANA CINEMAX 4 - ΑΕΛΛΩ CINEMAX ΘΕΡΙΝΟ ΚΙΝΗΜΑΤΟΘΕΑΤΡΑ ΚΩΝΣΤΑΝΤΑΡΑΣ-ΒΛΑΧΟΠΟΥΛΟΥ 2 - ΑΘΗΝΑ ΘΕΡΙΝΟ - ΑΛΙΚΗ - ΣΙΣΣΥ ΘΕΡΙΝΟ - ΣΙΝΕ ΣΕΛΗΝΗ ΘΕΡΙΝΟ

2.11.23 – lifo 51

Ο Προμηθέας με σύγχρονη ματιά και τον λυρισμό του ραπ Ο Άρης Μπινιάρης φέρνει τους στίχους του Άγνωστου Χειμώνα επί σκηνής σε ένα νέο έργο όπου ο λυρισμός του κοινωνικού ραπ συναντά τον ιδιαίτερο θεατρικό κόσμο του.

Άγνωστος Χειμώνας (Γιώργος Σιατίτσας) είναι από τα θρυλικά ονόματα του ελληνικού χιπ-χοπ, ράπερ χαμηλών τόνων εκτός σκηνής, με δυνατό κοινωνικό στίχο που όρισε την αστική ποίηση των προηγούμενων δύο δεκαετιών και εξακολουθεί να την ορίζει με τις σόλο δουλειές του, μέλος του συγκροτήματος Ψυχόδραμα 07 και παλαιότερο μέλος της χιπ-χοπ κολεκτίβας Hit & Rap Crew. Η επιλογή του Άρη Μπινιάρη να χρησιμοποιήσει τους στίχους του στη νέα του παράσταση που εμπνέεται από τον μύθο του Προμηθέα είναι ένα θεατρικό γεγονός που ανοίγει νέους ορίζοντες και βάζει την ποίηση των δρόμων στο ελληνικό θέατρο. Ο Προμηθέας είναι μια παράσταση που φέρνει τον ραπ στίχο επί σκηνής με έναν τρόπο ιδανικό, με ένα έργο που στήθηκε από την αρχή σε ένα αισθητικό πλαίσιο εντελώς δικό του. Στη συνάντηση με τον Άρη και τον Άγνωστο Χειμώνα μιλήσαμε για τη συνάντησή τους στον Προμηθέα και για το ελληνικό ραπ. Δυστυχώς, δεν μπορούν όλα να χωρέσουν σε 1.500 λέξεις. «Ασχολήθηκα ξανά με τον Προμηθέα επειδή δεν μου είχε ολοκληρωθεί ως ιδέα μετά τον Προμηθέα Δεσμώτη που έκανα στην Επίδαυρο», λέει ο Άρης Μπινιάρης. «Συνέχισε να τρέχει

INFO Θέατρο Γκλόρια, Ιπποκράτους 7 Από 27/11 Ημέρες & ώρες παραστάσεων: Δευτ.-Τρ. 21:00 Εισιτήρια: €15-20

απο τον μ. hulot

52 lifo – 2.11.23

μέσα μου όλη η φάση με τον μύθο και τα νοήματα που έχει. Επίσης, πάντα αναρωτιόμουν αν σχετίζεται και πόσο ο σημερινός θεατής με όλα αυτά τα μυθολογικά στοιχεία που ακούει στις παραστάσεις. Οπότε ήταν μια ανοιχτή εκκρεμότητα, μια ανάγκη που έχω να επιστρέψω στο αρχαίο δράμα, αλλά λίγο πιο ελεύθερα, λίγο πιο απλοποιημένα, χωρίς τα βάρη μιας επιδαύριας παραγωγής. Ήθελα να γίνει μια παράσταση σε κλειστό χώρο, να μπορούμε να κάνουμε πιο πειραματικά πράγματα, να πειράξουμε τον μύθο του Προμηθέα. Επειδή ακούω ραπ, και τα κομμάτια του Γιώργου, πάντα αναρωτιόμουν πόσο εύκολα, μέσω αυτών των κομματιών, μέσω των στίχων των παιδιών αυτών, μπορείς να αισθανθείς κάτι, να ταυτιστείς, ειδικά αν ανήκεις στην ίδια γενιά και έχεις τα ίδια βιώματα. Αυτή η δυσκολία, από τη μια μεριά, με τα μυθολογικά στοιχεία που είναι μιας άλλης εποχής και από την άλλη με το πόσο προσβάσιμος γίνεται ο λόγος μέσα από τη ραπ μουσική μού έφεραν κάποια στιγμή την ιδέα να τα συνδυάσω. Και στον Προμηθέα Δεσμώτη στην Επίδαυρο είχα χρησιμοποιήσει αποσπάσματα από Απολλόδωρο, Ησίοδο και Σόλωνα, αλλά τώρα είχα την ανάγκη να γίνει μια προσέγγιση πιο

αστική. Και κάποια στιγμή, ακούγοντας τα κομμάτια του Γιώργου κυρίως από τους τρεις πρώτους δίσκους, σκέφτηκα ότι οι στίχοι του θα μπορούσαν να είναι σαν μονόλογοι του Προμηθέα και αποφάσισα να παίξω με αυτούς. Οπότε, πήρα τους στίχους, αφαίρεσα τη μουσική και τους είδα ως κείμενο. Μετακινώντας λίγο τη ρίμα ώστε να είναι λίγο πιο πεζός ο λόγος, αποκαλύφθηκε κάτι πάρα πολύ ωραίο. Έχει γίνει στην ουσία μια ελαφριά απόδοση, οι στίχοι όμως είναι του Γιώργου. Κι όταν ξεκίνησα να δουλεύω με τους στίχους, άρχισε να δημιουργείται η ανάγκη να χτιστούν κι άλλοι ρόλοι, να μην είναι μονόλογος, και σιγά σιγά άρχισα να γράφω το κείμενο. Έτσι, το έργο που προέκυψε είναι μια σύγχρονη προσέγγιση του μύθου του Προμηθέα, όχι του Προμηθέα Δεσμώτη του Αισχύλου, δεν είναι μια δουλειά πάνω στην τραγωδία, είναι ένα καινούργιο έργο. Το μόνο όνομα που ακούγεται από τον αρχαίο μύθο είναι ο Προμηθέας, δεν υπάρχει τίποτε άλλο. Είμαστε η γενιά του λάθους που ψάχνει παλμογράφο / Να δει γιατί φοβάται την καρδιά της σαν τον τάφο / Να σ’ αγαπάς λιγάκι πιο πολύ για να σε μάθω / Να φτύσω το ξυράφι που κρύβω κάτω απ’ τη γνάθο… Όλο το έργο τοποθετείται στο λευκό κελί μιας φυλακής υψίστης ασφαλείας ενός απολυταρχικού καθεστώτος. Στο κελί αυτό υπάρχει μια ηλεκτρική καρέκλα κι εμείς παρακολουθούμε τη στιγμή που ο Προμηθέας μπαίνει μέσα και διάφορα πρόσωπα της εξουσίας που μπορείς όντως να βρεις σε μια φυλακή, ένας εισαγγελέας, μια ψυχίατρος, μια συγκρατούμενη, προσπαθούν να τον πείσουν να αποκηρύξει τις εξεγέρσεις που έχει κάνει εναντίον του καθεστώτος. Αυτός αρνείται να το κάνει και στο τέλος ενεργοποιείται η ποινή, η οποία είναι

φωτο: freddie f.

Θέατρο

το αντίστοιχο της πτώσης στα Τάρταρα. Πάει δηλαδή στην ηλεκτρική καρέκλα που μπορείς να πεις ότι είναι ο Καύκασος. Μπορεί οι ρόλοι να έχουν μια αντιστοιχία με το Κράτος και τη Βία που υπάρχουν και στον αρχαίο μύθο, αλλά στην ουσία είναι ένα νέο έργο, δεν υπάρχουν καθόλου κομμάτια του αρχαίου κειμένου. Με τον Άγνωστο Χειμώνα γνωριστήκαμε τώρα με αφορμή το πρότζεκτ, αλλά τον ακούω πολλά χρόνια, από πολύ παλιά, από τότε που βγάζανε κομμάτια ως Ψυχόδραμα. Πάντα με συγκινούσε, και επειδή ανήκουμε στην ίδια γενιά, θεωρώ ότι ακουμπάει πολύ βαθιά μέσα μου αυτό που περιγράφει στα κομμάτια. Τον ξέρω αυτόν τον κόσμο που ανοίγεται, στις αντίστοιχες γειτονιές έχω περπατήσει κι εγώ, υπάρχουν τα βιώματα της δικής μου της γενιάς. Στα κομμάτια του διαχειρίζεται πάρα πολύ δύο συναισθήματα που τα έχουμε και στο έργο, την οργή και τη θλίψη. Θεωρώ ότι ως γνήσια τέκνα της Μεταπολίτευσης αυτά τα έχουμε νιώσει, την υπαρξιακή αγωνία, τη μοναξιά, και ξέρουμε πολύ καλά να τις αφηγηθούμε. Πέρα από το κοινωνικό στοιχείο που έχει στα κομμάτια του, υπάρχει και κάτι πολύ πιο υπαρξιακό. Η τραγωδία για μένα έχει μεγάλη σχέση με το ραπ. Είναι πολύ βασικό ότι και οι αρχαίοι τραγικοί χρησιμοποιούσαν τη γλώσσα μουσικά. Δηλαδή, δεν τους ενδιέφερε τόσο η εγκεφαλική πρόσληψη του νοήματος, όσο να εκλάβει ο θεατής τον κραδασμό, τον παλμό των λέξεων. Έγραφαν μουσικά με έναν τρόπο, έκοβαν τις λέξεις, έδιναν σημασία στο flow, στοιχεία που υπάρχουν στη ραπ γραφή, έφτιαχναν λέξεις, έκαναν παρατονισμούς, ήταν ένα είδος πολύ λαϊκό που σχολίαζε την κοινωνία. Υπάρχουν πολλές ομοιότητες με το ραπ». «Καταρχάς, έχει μεγάλη σχέση με την τραγωδία όσον αφορά την τεχνοτροπία και την αμεσότητα του λόγου, το ίδιο συμβαίνει και με το ρεμπέτικο. Φυσικά δεν είναι άμεση η σχέση, αλλά μπορείς να βρεις κοινά στοιχεία», προσθέτει ο Άγνωστος Χειμώνας. «Θεατρικά τον Άρη τον γνώριζα, είχα ακούσει πράγματα που είχε κάνει, αλλά όταν με πήρε τηλέφωνο και μου παρουσίασε ένα μέρος από αυτό που είχε στο μυαλό του έμεινα άναυδος. Κι αυτό το λέω γιατί δύσκολα δίνω στίχους μου. Επειδή είναι πολύ προσωπικοί, πολύ βιωματικοί, δεν θα τους έδινα αν ήταν να αποδοθούν με λίγο ή πολύ διαφορετικό τρόπο. Αυτό που μου περιέγραψε ο Άρης ήταν πάρα πολύ δυνατό και περιμένω με ανυπομονησία να δω την παράσταση». « Ένας άλλος λόγος που πήγα στους στίχους του Γιώργου είναι επειδή το έργο στην ουσία κάνει ένα σχόλιο σε απολυταρχικές συμπεριφορές και στους τρόπους της εξουσίας οποιασδήποτε μορφής. Ο τρόπος με τον οποίο επιχειρείται η μεταστροφή του Προμηθέα, όλα όσα απλώνονται μέσα στο έργο ως νοήματα είναι ένα σχόλιο στις διάφορες μορφές της απολυταρχίας, σε οτιδήποτε μπορεί να αποτελεί καθεστώς και να σε φυλακίσει, να σου βάλει δεσμά. Διαχειριζόμαστε αρχετυπικές έννοιες και σύμβολα, οπότε μέσα σε αυτό το ψυχρό κλίμα που έχουμε φτιάξει στην παράσταση έρχονται οι στίχοι του Γιώργου φέρνοντας έναν αέρα υπαρξιακό, πολύ ωραίο, που ξεπλένει συναισθηματικά όλο αυτό και το φωτίζει, γιατί εκδραματίζει το συναίσθημα της θλίψης, της μοναξιάς, την υπαρξιακή αγωνία που η γενιά μου έχει ζήσει πολύ βαθιά στο πετσί της, και συνεχίζει να τη ζει προφανώς» εξηγεί ο Άρης. «Ο Προμηθέας στην παράσταση εκφράζει την αντίσταση σε ένα καθεστώς απολυταρχικό

Θέατρο

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ

με συγκεκριμένα χαρακτηριστικά, που προσπαθεί να επιβάλει την αποδοχή των δεσμών με τρόπο καταπιεστικό. Αυτό διαχειριζόμαστε στο έργο, τη φυλάκισή σου, οτιδήποτε σημαίνει αυτό, την καθήλωσή σου σε ένα σημείο, είτε είναι ο Καύκασος είτε η ηλεκτρική καρέκλα, η δουλειά σου, μια σχέση, η οικογένειά σου. Οπότε ο Προμηθέας λέει κάποια στιγμή “εδώ πρέπει να μπει ένα όριο, δεν θα εξαφανιστώ ούτε θα δεχτώ την κατάσταση της καθήλωσης, του περιορισμού, που θέλει να με εξαφανίσει γιατί θεωρεί ότι είμαι ελαττωματικός”. Αυτό που νιώθω είναι περίεργο κι έχει χρώμα άσπρο / Αγκάθια πάνω έχουν οι συλλαβές πώς να σου το εκφράσω / Πώς να σου το πω, πώς να το κοιτάξω, πώς να το ηρεμήσω, πες μου / Πώς να το δαμάσω, πώς να το νικήσω, πώς, λέω να το θαυμάσω / Λέω να το κοιμίσω, να το προσπεράσω… / Φως να το γεμίσω, το κενό μου να το σπάσω / Φέρτε βαριοπούλες, φέρτε και βενζίνη να το κάψω… / Περάσαν χρόνια δύσκολα σ’ αυτόν τον άσπρο τόπο / Τη ζωή μου θυμάμαι γρήγορα περνάει από έναν κρότο / Κόβω με σπαθί… δεν λύνω πια τον κόμπο. Στην παράσταση ακούγονται μόνο οι στίχοι του Άγνωστου Χειμώνα, η μουσική είναι πρωτότυπη, έχει όμως και στοιχεία drill. Είναι η

πρώτη φορά που χρησιμοποιώ το στοιχείο της μάσκας, που είναι ένας άλλος κόσμος, ένας άλλος τρόπος, έχει άλλους θεατρικούς κώδικες, είναι άλλη τεχνοτροπία. Έχει έντονα το στοιχείο της μουσικής, υπάρχει η εικαστικότητα του σκηνικού χώρου, η παράσταση συμβαίνει στον δικό μου κόσμο». Γιώργο, μετά από αυτήν τη συνεργασία, σκέφτεσαι να κάνεις κάτι από την αρχή για το θέατρο; «Η αλήθεια είναι ότι αυτή η συνεργασία μού άνοιξε έναν δρόμο που δεν τον είχα σκεφτεί. Ήμουν γενικά επιφυλακτικός με το θέατρο και θα ήταν πολύ ωραίο να κάνουμε κάτι μαζί με τον Άρη, από το μηδέν. Δεν θα έδινα εύκολα στίχους μου σε κάποιον, με τον Άρη αυτό που συνάντησα ήταν πολύ ιδιαίτερο, αναγνώρισα ότι ένιωσε πολύ βαθιά τους στίχους μου και όπως μου τους παρουσίασε ένιωσα ότι τους έχει βιώσει από μια δική του οπτική γωνία, που είναι και το σημαντικότερο. Ευχαρίστως θα το έκανα, η συνέχεια δεν ξέρεις ποτέ ποια θα είναι. Θα μπορούσαν να γίνουν πράγματα χωρίς ταμπέλες και χωρίς κολλήματα…» Γιατί γράφω απ’ την καρδιά μου / Η νύχτα να φύγει πίσω απ’ τον καπνό / Γιατί καίνε τα σωθικά μου / Ο πάγος να λιώσει, να γίνει νερό…

Η τραγωδία για μένα έχει μεγάλη σχέση με το ραπ. Είναι πολύ βασικό ότι και οι αρχαίοι τραγικοί χρησιμοποιούσαν τη γλώσσα μουσικά. Δηλαδή, δεν τους ενδιέφερε τόσο η εγκεφαλική πρόσληψη του νοήματος, όσο να εκλάβει ο θεατής τον κραδασμό, τον παλμό των λέξεων.

2.11.23 – lifo 53

NEEΣ ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΕΣ φωτο: @gsquare_photography_studio

Μουσική

INFO Ιnstagram: oooooooooolou

Η Lou και οι κάγκουρες Τι γίνεται όταν ένα κορίτσι μεγαλώνει σε αυτό το περιβάλλον και κάνει identify ως queer κάγκουρας;

από th maρια παππα

54 lifo – 2.11.23

άρη στο μεταπτυχιακό που έκανε στη μουσική έρευνα, στο Βερολίνο, η Lou άλλαξε εντελώς τον ήχο της και βούτηξε στα βαθιά της καγκούρικης υποκουλτούρας. Το πρώτο ομώνυμο άλμπουμ της, που κυκλοφόρησε το 2019, ήταν ένας synthpop φόρος τιμής στις γυναίκες της ηλεκτρονικής σκηνής που θαύμαζε, όπως η Grimes. Για ένα διάστημα είχες την εντύπωση ότι θα το γυρίσει στη hyperpop, με το «Am I cutie», αλλά όχι, τελικά οι κάγκουρες νίκησαν ή, καλύτερα, η δική της queer εκδοχή πάνω στη συγκεκριμένη υποκουλτούρα που είχε ανθήσει τέλη ’90s με αρχές ’00s. Το νέο της πρότζεκτ έχει τον τίτλο «Invitation to Kagouration». Στο πλαίσιό του θα κυκλοφορήσει μια σειρά από τραγούδια που καθένα θα εξετάζει και μια διαφορετική πλευρά του κάγκουρα με σκοπό να επανακαθορίσει τον όρο και να τον εξυγιάνει, όπως μου τονίζει. Παράλληλα, δουλεύει και μια περφόρμανς που θα παρουσιάσει την άνοιξη στην Αθήνα. Από τη συζήτησή μας καταλαβαίνω ότι είναι ένα πρότζεκτ εντελώς αυτοβιογραφικό.

Το πρώτο, ομώνυμο κομμάτι με το οποίο μας επανασυστήνεται ξεκινά με ψαλμωδίες από τις μοναχές της Μονής Κλειστών στη Χασιά. «Εκεί όπου βαφτίστηκα», όπως μου αναφέρει. Δεν συνεχίζει, βέβαια, με προσευχές. Πατάει σε πιο τραπ φόρμες –αν και δεν μπορείς να το πεις ακριβώς τραπ– και, αντί να τραγουδάει, όπως παλιά, υμνεί τον γυναικείο έρωτα, ραπάροντας σουρεάλ καψούρικους στίχους όπως «We only fucked once και με λέει μωρό / Θέλει έρωτα no fake love / Σπάει όλα τα πιάτα ξωτικό λουλουδικό / Το σώμα της το θέλω πάνω μου σαν τον σταυρό» και φιλώντας βλάσφημα ένα άσπρο άγαλμα μιας Αφροδίτης του Μποτιτσέλι, λουσμένο στο αίμα! Αυτό το διάστημα η Lou μένει στο Βερολίνο λόγω των σπουδών της. Όταν ανακοίνωσε το μεταπτυχιακό της, συμφοιτητές της από διάφορα μέρη του κόσμου αναγνώρισαν τους κάγκουρες και στη δική τους κουλτούρα. «Για μένα κάγκουρας είναι ο cis άνδρας που ζει στα προάστια και έχει έρωτα με τα αμάξια και τις μηχανές. Φοράει μούφα Adidas και μούφα Nike επειδή θέλει να δώσει την εντύ-

πωση ότι είναι πλούσιος, προσπαθεί να φανεί stylish και ότι δεν έχει σχέση με την εργατική τάξη στην οποία ανήκει. Είναι ένας περίεργος συνδυασμός. Οικειοποιούμαι τον όρο επειδή μεγάλωσα στο Μενίδι από Αρβανίτες γονείς. Η οικογένειά μου ανήκει στην εργατική τάξη. Θυμάμαι ότι στο Μενίδι άρχισε το “smartaki, καπελάκι, καγκουριά”. Πήγα σε μουσικό σχολείο στο Ίλιον και θυμάμαι στο διάλειμμα να πιάνουμε τα τουμπερλέκια και να παίζουμε Πανταζή και Μελά – είχε πλάκα». Αναφέρει τους δύο λαϊκούς τραγουδιστές και η κουβέντα πάει αυτόματα σε διάφορους άλλους διάσημους ερμηνευτές που άνετα θα μπορούσες να χαρακτηρίσεις ως κάγκουρες. Θυμάμαι, και της το αναφέρω, το ντεμπούτο άλμπουμ του Sin Boy, το οποίο είχε τιτλο «KA GU RAS». «Η επιτομή του καγκουρα στην Ελλάδα για μένα είναι ο Sin Boy», μου απαντάει. «Δεν έχει τόσο το toxic masculinity, είναι ο τύπος του κάγκουρα που μου αρέσει. Τώρα, ποιος έχει τα ηνία στην καγκουρίαση; Εντάξει, ο Σνικ τι είναι; Τραπ κάγκουρας δεν είναι; Πέρα από αυτήν τη σκηνή, από το λαϊκό ρεπερτόριο θα έλεγα τον Πλούταρχο που σε αγάπησε πολύ και είναι το καλύτερο παιδί και κάγκουρας, και τον Μαζωνάκη και το Gucci φόρεμα». Ο κάγκουρας, όμως, είναι μια φιγούρα που συνδέεται άμεσα με την τοξική αρρενωπότητα και την ομοφοβία, στοιχεία που τη χαλάνε και θέλει να τα επαναπροσδιόρισει. Υπάρχουν ωστόσο άλλα, με τα οποία ταυτίζεται απόλυτα, όπως η μεγάλη της αγάπη για το αυτοκίνητό της, όπως μου εξομολογείται. « Έχω μεγάλη πώρωση με το αυτοκίνητό μου. Έχω ένα Fiat Cinquecento το οποίο αγαπώ πάρα πολύ και στο καπό έχω βάλει και ένα badge σκορπιός επειδή ειμαι Σκορπιός. Λατρεύω το αμάξι μου, όπως κάθε κάγκουρας – γι’ αυτό συνήθως οι κάγκουρες έχουν φτηνά αμάξια που προσπαθούν κάθε μήνα να τα φτιάχνουν. Ο θείος μου έχει μάντρα στο Μενίδι, όπου τα ανακυκλώνει. Γενικά, στην οικογένειά μου μιλούσαμε πολύ για αμάξια. Αν κάτσω και σκεφτώ ποια είμαι και από πού προέρχομαι, θα πω ότι είμαι είναι ένας εντελώς queer κάγκουρας. Ακόμη και το Lou είναι συντόμευση του “τζιβιτζιλού”». «Όμως τι θέλεις να αλλάξεις στην ουσία;» «Θέλω να βγάλω όλη αυτήν τη ματσίλα από την λέξη “κάγκουρας”. Έχω βαρεθεί να ακούω στα τραγούδια για την ετεροκανονική αγάπη – αυτό προσπαθώ να σπάσω. Είμαι μια τύπισσα που θα μιλήσει για μια άλλη τύπισσα, δεν θα μιλήσω άσχημα για την κοπέλα που μου αρέσει, ούτε χυδαία. Όταν έκανα το “Κagouration” γέλαγα λίγο επειδή αισθανόμουν σαν να την έλεγα στη ματσίλα της τραπ και της χιπ-χοπ σκηνής. Μου τη σπάει τελευταία που πολλοί καλλιτέχνες οικειοποιούνται καταστάσεις και lifestyle χωρίς να τους ανήκουν. Αν οικειοποιείσαι αυτά που είναι δικά μου βιώματα, τότε εγώ τι να κάνω; Να αρχίσω να μιλάω για την Κηφισιά; Μου έχει τύχει να έχω αισθανθεί άσχημα που είμαι από το Μενίδι, που δίπλα μου είναι το Ζεφύρι και που σπούδαζα στο Ίλιον. Μου την έχουν πέσει που είμαι Μενιδιάτισσα και μου την έχουν πει επειδή η μαμά μου μιλάει αρβανίτικα. Επίσης, μου τη σπάει που το queer έχει γίνει mainstream, που το υιοθετούν διάφοροι καλλιτέχνες σαν να είναι μόδα, χωρίς να είναι queer οι ίδιοι. Τα έχουμε μπερδέψει όλα. Κάπως πρέπει να βγαίνουμε και να τα λέμε, μπας και εκπαιδεύσουμε το κοινό μας και καταλάβει τη διαφορά».

ΜΑΡΊΑ ΠΑΠΑΛΆΜΠΡΟΥ

Από την Άννα Φρόιντ στην Αφροδίτη

ΜΙΑ ΔΥΝΑΜΙΚΉ ΠΑΡΟΥΣΊΑ ΣΤΗ ΦΕΤΙΝΉ ΘΕΑΤΡΙΚΉ ΣΕΖΌΝ

Η Μαρία Παπαλάμπρου ήρθε με φόρα φέτος στη θεατρική Αθήνα.

το θέατρο του Ιδρύματος «Μιχάλης Κακογιάννης», όπου παρουσιάζεται με μεγάλη επιτυχία για δεύτερη χρονιά ο Επισκέπτης του Έρικ Εμάνουελ Σμιτ, ερμηνεύει την Άννα Φρόιντ, την κόρη του Φρόιντ, μια δυναμική φιλελεύθερη νεαρή γυναίκα που νοιάζεται για όσα συμβαίνουν στη χώρα της κατά τη διάρκεια του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου. Στην παράσταση του θεάτρου Αλκμήνη Αντίο Μαμά της Τάνιας Χαροκόπου είναι η Αφροδίτη, η ηρωίδα του έργου, μια γυναίκα που φαίνεται μοντέρνα και σύγχρονη, αλλά στην πραγματικότητα κρύβει μέσα της ένα πλάσμα που μεγάλωσε σε ένα πουριτανικό περιβάλλον, με αποτέλεσμα να διαταράσσονται σοβαρά οι σχέσεις της με τον μοναχογιό της. Έχοντας κάνει μια αλλαγή στην πορεία της, η Μαρία Παπαλάμπρου αυτήν τη χρονιά σηκώνει στους ώμους τους τη δυναμική δύο διαφορετικών θεατρικών έργων, ερμηνεύοντας δύο διαφορετικές ηρωίδες, δύο διαφορετικούς ρόλους . Μας ξανασυστήνεται, θα λέγαμε, μέσα από δύο εξαιρετικές ερμηνείες που αφήνουν να φανεί η γκάμα των υποκριτικών δυνατοτήτων της. Ως Άννα Φρόιντ αγκαλιάζει στην κυριολεξία την ηρωίδα της και άλλοτε με τρυφερότητα, άλλοτε με δυναμισμό συνομιλεί σκηνικά μαζί της, προσδίδοντας μια ξεχωριστή πινελιά στον Επισκέπτη, μια παράσταση που αποσπά θερμές κριτικές. Δίπλα στον Μάνο Βακούση, ο οποίος ερμηνεύει τον ρόλο του Επισκέπτη, τον Φώτη Θωμαΐδη στον ρόλο του Φρόιντ και τον Δημήτρη Παπαδάτο στον ρόλο του Αξιωματικού, η Μαρία Παπαλάμπρου, άμεση και στιβαρή, υποστηρίζει με καθαρότητα τον απαιτητικό ρόλο της γυναίκας - κόρης. Ταυτίζεται με τη φιλελεύθερη προσωπικότητα της Άννας Φρόιντ και υπερασπίζεται τις αρχές της σε ένα έργο που μιλάει για το νόημα της ζωής, το μυστήριο της ύπαρξης του Θεού, αναρωτιέται γιατί υπάρχει το κακό και στηλιτεύει την αλαζονεία που κυριαρχεί μέσα στον άνθρωπο και τον κάνει να νιώθει πιο δυνατός από καθετί άλλο, ακόμα και από τη Φύση. Ως Αφροδίτη στο Αντίο Μαμά η Μαρία Παπαλάμπρου διανύει μια μεγάλη απόσταση ερμηνευτικά και κερδίζει το στοίχημα ενός θεατρικού είδους απαιτητικού όπως είναι ο μονόλογος. Μόνη πάνω στη σκηνή του θεάτρου Αλκμήνη, μέσα σε ένα λιτό και απέριττο σκηνικό, η Μαρία-Αφροδίτη ακουμπά στο κείμενο, στις λέξεις, συγκινείται και συγκινεί το κοινό. Είναι η μητέρα ενός νεαρού αγοριού που μαθαίνει για τον σεξουαλικό προσανατολισμό του παιδιού της. Είναι μια γυναίκα μόνη που συγκρούεται με την ίδια τη ζωή της, το παρελθόν και τις καταβολές της, αλλά και με τη ζωή του παιδιού της και οδηγείται σταδιακά στην κάθαρση, μιλώντας για την αγάπη και τη συγχώρεση. Περνώντας από τον θυμό στον φόβο, στην αμηχανία, στη σύγχυση και στην απελπισία, ανοίγει την ψυχή της. Η πάλη με τα προσωπικά της βιώματα δύσκολη, δυναμιτίζει τη σχέση με τον γιο της. Η Μαρία Παπαλάμπρου φαίνεται να κατανοεί, να συμπονά την ηρωίδα της και να συμπορεύεται μαζί της στην αδυναμία της να αποδεχθεί τη διαφορετικότητα. Όμως η μητρότητα θα κερδίσει και μαζί της η αποδοχή. Άννα Φρόιντ ή Αφροδίτη, η Μαρία Παπαλάμπρου βρήκε φέτος τον τόπο και τον χώρο να αναδείξει τις πολλές και διαφορετικές πλευρές της θεατρικότητάς της με το προσωπικό ιδιαίτερο ύφος και τη δυνατότητα να «παίζει» και να δοκιμάζει τον εαυτό της.

2.11.23 – lifo 55

Lot 51

Καφέδες single origin και ένας cold brew που σε κάνουν φανατικό. Το Lot51 είναι στέκι για τους λάτρεις του καφέ και όχι μόνο. Γιατί ακόμα κι αν δεν είσαι μυημένος στη specialty εκδοχή του espresso, οι αρωματικοί κόκκοι της Area51 θα σε κάνουν φανατικό των single origin ποικιλιών. Αιθιοπία, Βραζιλία, Ινδία, Κολομβία, Κόστα Ρίκα, είναι κάποιες από τις χώρες καταγωγής των καφέδων που εναλλάσσονται στο Lot51, για να δοκιμάζεις πάντα κάτι ξεχωριστό. Η εξειδίκευση συνεχίζεται με τις κορυφαίες μηχανές παρασκευής καφέ και, φυσικά, την τέχνη των baristi που ξέρουν καλά πώς να αναδεικνύουν τα γευστικά χαρακτηριστικά κάθε ποικιλίας. Σε έναν τέτοιο χώρο, όπου ο καφές γίνεται επιστήμη, η παγωμένη εκδοχή του δεν θα μπορούσε να αφεθεί στην τύχη. O cold brew του Lot51 είναι μια εμπειρία –πάντα specialty– που σε ακολουθεί όπου κι αν πας. Ένα κουτάκι από αλουμίνιο 100% ανακυ-

κλώσιμο, που εκφράζει την οικολογική του συνείδηση, περιέχει καφέ φίλτρου από εκλεκτούς κόκκους και συσκευάζεται έτσι ώστε η γεύση και το άρωμά του να μένουν αναλλοίωτα για πολύ καιρό. Αυτό σημαίνει ότι μπορείς να απολαμβάνεις στον χώρο σου ή στο χέρι τον παγωμένο καφέ που προτείνει το Lot51 –και, πίστεψέ με, ξέρει τι προτείνει– όποια στιγμή θέλεις. Χωρίς συντηρητικά, ζάχαρη ή γλουτένη, αυτός ο παγωμένος καφές είναι ένα κομμάτι από το αγαπημένο στέκι της πλατείας Βραζιλίας που θα λατρέψεις για την πλούσια, παγωμένη γεύση του αλλά και για το φανταστικό του design. Άλλωστε, το Lot51 εκφράζει μια ολόκληρη φιλοσοφία αισθητικής και σκέψης που βγάζει γλώσσα σε ό,τι πάει να σου χαλάσει τη διάθεση. Κι αυτό μας κάνει να το λατρεύουμε σταθερά και αμείωτα!

Lovely Days

Παπαδιαμαντοπούλου 24Β, Ιλίσια, 6937 337066 Facebook: LOT51, Instagram: lot.51

Κάνει τις μέρες πιο όμορφες, με γεύσεις και χαμόγελα. Οι όμορφες μέρες είναι αυτές που ξεκινούν με έναν καλό καφέ. Το Lovely Days είναι το χαρούμενο ξεκίνημα που σου φτιάχνει τη διάθεση με τη φρεσκάδα και τη φιλική του διάθεση. Ο αρωματικός καφές της Area51 που σε περιμένει κάθε πρωί είναι ένα ιδιαίτερο blend από τη Βραζιλία, ενώ στις επιλογές των καφέδων μοναδικής προέλευσης θα βρεις τα ξεχωριστά χαρακτηριστικά κόκκων από την Αιθιοπία, την Κόστα Ρίκα ή την Κολομβία. Οι επιλογές εναλλάσσονται και αξίζει κάθε φορά να δοκιμάζεις κάτι νέο που σου αποκαλύπτει ότι η υπόθεση καφές είναι πολύ περισσότερα απ’ όσα νομίζεις. Είναι ένα μεγάλο ταξίδι που ξεκινά από μακρινές χώρες και καταλήγει στο φλιτζάνι σου. Το Lovely Days φέρνει στο Περιστέρι όλη τη μαγεία αυτής της διαδρομής και

σε καλεί να την απολαύσεις σε μια ατμόσφαιρα με scandinavian αισθητική που σε ξεκουράζει. Μαζί με τον καφέ σου θα απολαύσεις πιάτα brunch από ένα μενού που προτείνει το δικό του twist σε κάθε συνταγή: αυγά σε διαφορετικές εκδοχές, healthy bowls και σάντουιτς με premium υλικά είναι κάποια από τα πιο κλασικά. Στα new entries που θα συνοδεύσουν τέλεια τον αγαπημένο σου καφέ είναι τα γλυκά του Lovely Days. Χειροποίητοι λουκουμάδες με μέλι ή σοκολάτα, πορτοκαλόπιτα και γαλατόπιτα, όλα homemade, εκφράζουν τη σπιτική αίσθηση φιλοξενίας. Το Lovely Days έκλεισε έναν χρόνο και συνεχίζει να κάνει αυτό που ξέρει καλά, να σκορπίζει χαμόγελα και γεύσεις κάνοντας τις μέρες μας πιο όμορφες. Αυτό κι αν είναι αξιαγάπητο!

Σοφοκλή Βενιζέλου 42, Κολοκοτρώνη 35, Περιστέρι, 210 5748048 Instagram: lovely.days.ath

56 lifo – 2.11.23

789

ΤΑ

A LA MINUTE ΓΛΥΚΆ PERSONAL SHOPPER ΈΧΕΙΣ ΓΟΎΣΤΟ

antonis selekos conceptual desserts

ΤΗΣ ΑΘΉΝΑΣ

ΔΕΝ ΜΠΟΡΟΎΜΕ ΝΑ ΈΧΟΥΜΕ ΠΑΡΆΠΟΝΟ, ΤΡΏΜΕ ΠΙΑ ΦΑΝΤΑΣΤΙΚΆ ΓΛΥΚΆ ΣΕ ΑΥΤΉ ΤΗΝ ΠΌΛΗ. ΜΆΛΙΣΤΑ, ΚΆΠΟΙΑ ΕΤΟΙΜΆΖΟΝΤΑΙ ΤΗ ΣΤΙΓΜΉ ΠΟΥ ΤΑ ΠΑΡΑΓΓΈΛΝΟΥΜΕ, ΣΕΡΒΊΡΟΝΤΑΙ ΣΕ ΠΙΆΤΟ 'Ή ΤΡΏΓΟΝΤΑΙ ΜΕ ΤΟ ΧΈΡΙ, ΣΥΝΑΡΜΟΛΟΓΟΎΝΤΑΙ ΕΠΊ ΤΌΠΟΥ, ΜΠΡΟΣΤΆ ΣΤΑ ΜΆΤΙΑ ΜΑΣ, ΜΑΣ ΑΦΉΝΟΥΝ ΤΗΝ ΑΊΣΘΗΣΗ ΌΤΙ ΦΤΙΆΧΤΗΚΑΝ ΜΌΝΟ ΓΙΑ ΕΜΆΣ, ΜΈΧΡΙ ΚΑΙ ΜΕΝΟΎ ΓΕΥΣΙΓΝΩΣΊΑΣ ΥΠΆΡΧΕΙ ΕΠΙΚΕΝΤΡΩΜΈΝΟ ΣΕ ΑΥΤΆ.

από τη ζωη παρασιδη 2.11.23 – lifo 57

ιγ-γαλακτομπούρεκο «που για μένα η γέμισή του είναι η ελληνική κρέμα πατισερί. Eντοπίζω πολλά κοινά σε αυτά τα δύο γλυκά». Με κρέμα σιμιγδαλιού, βανίλια, ξύσμα λεμονιού Αιγίου, κανέλα και τραγανά φύλλα κρούστας, το γλυκό του αυτό συγκινεί περισσότερες από μία λουκουμάδες του κτιστάκη

the zillers pastry bar

ΓΕΥΣΗ

από τη ζωη παρασιδη 58 lifo – 2.11.23

Αν σας γοητεύουν τα μέρη που έχουν στρώσεις ιστορίας, που μετράνε έναν αιώνα ζωής και μένουν απαράλλαχτα σε μια πόλη που αλλάζει· αν ψάχνεστε με τα μενού γευσιγνωσίας και θέλετε να δοκιμάσετε κάτι διαφορετικό, ένα που δίνει τον πρώτο ρόλο στα γλυκά και όχι στα αλμυρά πιάτα. Στο Παγκράτι, λοιπόν, ο Αντώνης Σελέκος μας προτείνει όχι ένα αλλά τέσσερα γλυκά που φτιάχνονται επί τόπου. Δεν προτείνονται για τους ανυπόμονους, αλλά αν έχει κόσμο και χρειαστεί να περιμένετε λίγο παραπάνω, μπορούν να σας κεράσουν και ένα εσπρεσάκι. Ένας εκ των κορυφαίων pâtissiers της νέας γενιάς έχει αρκετούς Ιταλούς και Γάλλους πελάτες, «θεωρώ ότι ένας άνθρωπος που έρχεται από το εξωτερικό θέλει να δοκιμάσει κάτι διαφορετικό. Αν εγώ κάνω μια τυπική Saint Honoré, και καλύτερα τεχνικά να μην την έχει φάει, μπορεί να είναι δεμένος συναισθηματικά με κάποια άλλη, θα υπάρχει μάλλον μια πιο ωραία στη μνήμη του». Αποφάσισε, λοιπόν, να κάνει ένα υβριδικό γλυκό κι έτσι προέκυψε ένα μιλφέ-

epik gelato

πάρχει μια νέα τάση αυτήν τη στιγμή όσον αφορά το πώς τρώμε γλυκό στην Αθήνα. Κάποιοι έχουν αρχίσει να το προσφέρουν σε πιάτο, να το στήνουν την ώρα της παραγγελίας μας, να μας το σερβίρουν στα λίγα τραπέζια που διαθέτουν στον χώρο τους, επαναπροσδιορίζοντας κάτι που κάποιοι γνωρίζουμε μόνο εξ ακοής, εκείνα τα ραντεβού που δίνονταν κάποτε στα ζαχαροπλαστεία. Υπάρχουν βέβαια και οι παλαιότεροι του είδους που έχουν να δείξουν à la minute προτάσεις σε γλυκό, χωρίς να τις αποκαλούν έτσι. Σημασία έχει ότι το προϊόν τους είναι αυτό που λέμε φρεσκότατο, της ώρας. Ακόμα και αν ένα ζαχαροπλαστείο σερβίρει πολλά τέτοια τη μέρα, αυτά τα γλυκά μάς αφήνουν την αίσθηση ότι έχουν φτιαχτεί ειδικά για εμάς, τη στιγμή που τα λιγουρευτήκαμε. Μπορεί να μην είναι τόσα όσα αυτά που βρίσκουμε στις βιτρίνες, όμως υπάρχει από ένα για διαφορετικές περιστάσεις, για εκείνη τη μέρα που έχετε βγει στις πιο πολυσύχναστες πιάτσες του Παγκρατίου.

αισθήσεις, αφού, εκτός από νόστιμο, είναι και πολύ κομψό, ενώ κάνει και έναν απολαυστικό ήχο την ώρα που το σπάτε με το κουτάλι σας. Επίσης, έχει πράγματι γεύση γαλακτομπούρεκου, απλώς με λιγότερο σιρόπι, είναι μια πιο light εκδοχή του. Του αρέσει να κρατάει κάτι από την παραδοσιακή συνταγή ενός κλασικού γλυκού και να προσθέτει το δικό του twist σε αυτό. Γι’ αυτό στο Antonis selekos conceptual desserts (Εριφύλης 2, Παγκράτι, 210 7248888) το Paris brest γίνεται με φίνα ναμελάκα σοκολάτας γάλακτος που δεν περιέχει έξτρα ζάχαρη, τραγανή πραλίνα φουντουκιού και κρέμα passion fruit που σπάει τη γλυκάδα. Όσοι αγαπάτε την τάρτα λεμόνι εκεί την κάνουν με ελληνικό γιαούρτι, δυόσμο, φρέσκο ξύσμα από λάιμ, κονφί και κρεμέ λεμόνι, μαρέγκες για topping – όλα αυτά πατάνε πάνω σε μια λεπτή, αστεράτη τάρτα. Το δικό μου αγαπημένο γλυκό «του λεπτού» σε αυτό το ζαχαροπλαστείο είναι η τάρτα με το φιστίκι Αιγίνης σε τρεις διαφορετικές υφές: με μουσελίν, nougat με ανθό αλατιού και καθαρή πάστα φιστίκι. Αυτή η τάρτα κρύβει σμέουρα στο εσωτερικό της, που απογειώνουν το αποτέλεσμα. Εκτός όμως από τα παραπάνω ο Αντώνης Σελέκος προσφέρει και ένα ακόμα γλυκό που βασίζεται στο signature προϊόν του, είναι πολύ comfort και θέλει χέρι. Κόβει μια φέτα από το πανετόνε του με το φυσικό προζύμι, της προσθέτει παγωτό στρατσιατέλα, καραμέλα με ανθό αλατιού και καραμελωμένα φουντούκια. Αν σας αρέσει ο συνδυασμός αφράτης ζύμης - παγωτού μπορείτε να κατευθυνθείτε

Και οι παλαιότεροι του είδους έχουν να δείξουν à la minute προτάσεις σε γλυκό, χωρίς να τις αποκαλούν έτσι. Σημασία έχει ότι το προϊόν τους είναι αυτό που λέμε φρεσκότατο, της ώρας.

φάει γλυκό εκεί. Αργότερα, τη δεκαετία του ’90, μετακομίζουν στην οδό Σωκράτους όπου ο Κτιστάκης βρίσκεται μέχρι σήμερα, έχοντας πια περάσει στα χέρια της τρίτης γενιάς. Οι λουκουμάδες αυτοί γίνονται στο χέρι, και το κόψιμο και το ζύμωμά τους. Σερβίρονται σε τσίγκινο πιατάκι, είναι ολοστρόγγυλοι και μικροί, διπλοτηγανίζονται –κάτι που τους κάνει το ίδιο τραγανούς και ωραίους την επόμενη μέρα–, πασπαλίζονται με σουσάμι και κανέλα και δεν μελώνονται από πάνω. Γίνονται με σιρόπι από νερό και ζάχαρη που κρύβεται στο εσωτερικό τους, το βρίσκετε στο δάγκωμα. Αυτοί οι λουκουμάδες έχουν σταλεί πολλές φορές πακέτο στο εξωτερικό, η χάρη τους έχει φτάσει μέχρι την Ιρλανδία κι εμείς είμαστε τυχεροί που μπορούμε να τους απολαύσουμε ζεστούς, την ώρα της παραγγελίας. pavlov’s lab

ροπλαστείο που είναι αφιερωμένο στο tailor made και à la minute προφιτερόλ τα φρεσκοψημένα τους choux γεμίζονται είτε με τη δική τους crème pâtissière είτε με χειροποίητο παγωτό μπροστά μας. Για το προφιτερόλ μας έχουμε τη δυνατότητα επιλογής: έχουν και σοκολάτα γάλακτος και bitter, και gianduja και λευκή, και σοκολάτα καραμέλα καθώς και μία με γλυκόρριζα. Διαθέτουν και πολλές γαρνιτούρες, από χειροποίητη σαντιγί και αμύγδαλο φιλέ μέχρι μαρμελάδα βατόμουρο, γλυκό του κουταλιού και πέρλες φραμπουάζ Valrhona. Αν ο συνδυασμός που έχετε στο μυαλό σας δεν είναι πολύ ταιριαστός θα σας το πουν, θα σας προτείνουν κάτι οι ίδιοι. Choureal βρίσκουμε πλέον και στο Χαλάνδρι (Ιφικράτους 2, 210 6839913). Σε ένα από τα καλύτερα new age παγωτατζίδικα που έχουμε τρώμε δύο κλασικά γλυκά, δοσμένα αλλιώς και φτιαγμένα επί τόπου. Στο Epik Gelato της πλατείας Μαβίλη (Δορυλαίου, 210 646 4105) το εκμέκ στήνεται πάνω σε μια

despina

φέτα τσουρέκι σιροπιαστό, έχει παγωτό καϊμάκι από φρέσκο πρόβειο γάλα, σαλέπι Ηπείρου και μαστίχα Χίου, τριμμένο φιστίκι Αιγίνης και σαντιγί δική τους. Επίσης, ο μπαμπάς που παίζει πολύ τελευταία στην Αθήνα εκεί δεν βγαίνει από τη βιτρίνα αλλά φτιάχνεται μπροστά μας και τρώγεται στο χέρι, έχει παγωτό βανίλια, φιστίκι Αιγίνης και σαντιγί στην κορυφή του. Downtown, εστιατόριο γλυκών με την υπογραφή ενός κορυφαίου pastry chef είναι το The Zillers Pastry Bar (Παλαιολόγου Μπενιζέλου 6, 210 3241651). Από εκεί που ο τρόπος να δοκιμάσουμε τις δημιουργίες του Γιώργου Πλατινού ήταν μετά από ένα γεύμα σε εκλεκτό εστιατόριο, πλέον μπορούμε να απολαύσουμε από εκείνον γλυκά πιάτου που ετοιμάζονται τη στιγμή της παραγγελίας σε μια νέα άφιξη που θέλει να μας (ξανα)κάνει να δώσουμε ραντεβού σε ζαχαροπλαστείο, έχοντας μάλιστα ένα εσωτερικό που εμπνέεται από τα ’70s και τα φέρνει στο σήμερα και τραπέζια σε έναν μικρό πεζόδρομο της Πλάκας. To αδελφάκι του μισελενάτου εστιατορίου έχει έναν πιο casual μεσημεριανό κατάλογο, έναν βραδινό με γλυκά πιο γαστρονομικά καθώς και ένα διαφορετικό degustation μενού επτά σταδίων. Αν θέλετε να πάρετε μια πρώτη γεύση από το τι κάνουν εκεί, κάντε μια στάση στη βόλτα σας στο κέντρο το μεσημέρι και δοκιμάστε τη δική τους εκδοχή ρυζόγαλου που γίνεται με βερίκοκο, γλυκάνισο και παγωτό αμυγδάλου. «Την κάνουμε à la minute γιατί έτσι πρέπει να προσφέρεται αυτό το γλυκό, όχι για λόγους εντυπωσιασμού», θα μου πει ο Αλέξανδρος Παυλώβ για την πάβλοβά του που έχει διάφορες επιπλέον πινελιές, δεν είναι κλασική. Την ανάλαφρη μαρέγκα την εμπλουτίζει με αιθέριο έλαιο βιολέτας και σχηματίζει σε αυτήν γωνίες που την ξεχωρίζουν και την κάνουν να φαίνεται πως έγινε στο Pavlov’s Lab (Πατριάρχου Γρηγορίου Ε 15, 211 0124691). Αντί για σαντιγί, φτιάχνει μια κρέμα πατισερί, προσθέτει μια σος κόκκινων φρούτων, ελληνική φράουλα και επιπλέον φρέσκα φρούτα που αλλάζουν μέσα στον χρόνο – αυτή την περίοδο την προσφέρει με βανίλια, σταφύλι και μύρτιλο. Αυτή η πάβλοβα έχει και καραμελωμένο αμύγδαλο, μπορείτε να την επιλέξετε σε μέγεθος για να φάνε από δύο μέχρι είκοσι άτομα. Ένα μιλφέιγ που δοκιμάζει όλη η Αθήνα από το 1987 και φτιάχνεται εδώ και χρόνια τη στιγμή της παραγγελίας είναι αυτό της Despina που έχει τους δικούς του φανατικούς οπαδούς οι οποίοι το βρίσκουν σε οκτώ διαφορετικά καταστήματα: στο πρώτο της Νέας Ερυθραίας (Χαρ. Τρικούπη 144, 210 8078533), στο Νέο Ψυχικό (πλ. Αγίας Σοφίας, 210 6723965), στο Κολωνάκι (Πατριάρχου Ιωακείμ 56, 210 7295582), στη Νέα Σμύρνη (Κων/νου Παλαιολόγου 8, 210 9352442),

στη Φιλοθέη (Θράκης 2, 210 6831224), στη Γλυφάδα (λεωφ. Ποσειδώνος 83, 210 9680757), στην Αγία Παρασκευή (Μεσογείων 358, 210 6010668) και στο Χαλάνδρι (Κολοκοτρώνη 15, 2106859000). Όμως το πιο διαχρονικό à la minute γλυκό αυτής της πόλης είναι οι λουκουμάδες του Κτιστάκη στην Ομόνοια (Σωκράτους 59, 210 524 0891), που η ιστορία του ξεκινάει στις αρχές του 20ού αιώνα. Ο πρώτος της οικογένειας, ο παππούς Κτιστάκης, έμαθε την τέχνη του χανιώτικου λουκουμά σε ένα ελληνικό ζαχαροπλαστείο της Αλεξάνδρειας και το 1912 γύρισε στην πατρίδα του, στα Χανιά, για να ανοίξει το πρώτο λουκουματζίδικο της οικογένειας. Τη δεκαετία του ’50 τα παιδιά του μετακομίζουν στην Αθήνα για να ανοίξουν το πρώτο μαγαζί στην Αγίου Κωνσταντίνου, κοντά στο Εθνικό Θέατρο, που σύσσωμο έχει

oggi

choureal

και προς Σύνταγμα μεριά για brioche siciliano. Το αέρινο ιταλικό gelato μέσα σε μαλακό και άγλυκο ψωμάκι μπριός καταναλώνεται ακόμα και για πρωινό στη Σικελία. Στο Oggi (Βουλής 17, 210 3246995), που ξέρει από ιταλικό παγωτό, τέτοια ψωμάκια παράγονται καθημερινά στο αρτοποιείο του, και με αυτά φτιάχνουν ένα δροσιστικό σάντουιτς γεμιστό με τις γεύσεις της επιλογής σας. Δοκιμάστε τον συνδυασμό σοκολάτα gianduja και παγωτό φιστίκι. Πάλι στην περιοχή του Συντάγματος βρίσκουμε ένα γλυκό που ετοιμάζεται τη στιγμή που το ζητάμε από μια επωνυμία που κατέβηκε πριν από περίπου τέσσερα χρόνια από τη Θεσσαλονίκη στην Αθήνα και την κατέκτησε. Στο Choureal (Διομείας 2 & Ερμού 18, 210 3317883) φτιάχνουμε το ατομικό μας μπολ (ή και του κιλού) όπως εμείς θέλουμε. Στο πρώτο ζαχα-

2.11.23 – lifo 59

PERSONAL SHOPPER

Desigual Γυναικείο midi φόρεμα Alaska. www.bloobox.gr

MCQ Γυναικεία γυαλιά ηλίου MCQ MQ0382S/004/54 σε σχήμα πεταλούδας. www.avramisoptics.gr

Lancôme La Vie Est Belle L’Extrait Eau de Parfum.

Σε επιλεγμένα καταστήματα

Samsung Galaxy Z Flip5 5G Smartphone 512GB. www.public.gr

QS by s.Oliver Γυναικείο παντελόνι με wide fit εφαρμογή. Σε επιλεγμένα καταστήματα

Vans Realm γυναικείο σακίδιο πλάτης. Σε επιλεγμένα καταστήματα

G-STAR RAW Holiday Cardigan ανδρικό πουλόβερ. www.g-star.com

Converse Run Star Hike Unisex μποτάκια. Σε επιλεγμένα καταστήματα

60 lifo – 2.11.23

ΈΧΕΙΣ ΓΟΎΣΤΟ

Ειρήνη Ουκπέμπορ Επιχειρηματίας

Ποια είσαι και με τι ασχολείσαι; Είμαι η Ειρήνη και μαζί με την αδελφή μου έχουμε δυο κομμωτήρια με ειδίκευση στα αφρικανικά χτενίσματα. Επίσης, τρέχω ένα eshop με προϊόντα για σγουρά μαλλιά, ασχολούμαι με το μάρκετινγκ και με τα social media.

Τι φοράς και πόσο κοστίζει; Το bucket κόστισε 15 ευρώ. Μου κέντρισαν το ενδιαφέρoν το χρώμα και η υφή του, επίσης είχε το λατινικό «P», που θυμίζει το «παρατσούκλι» μου: πολλοί φίλοι μου με φωνάζουν «Peace» αντί για Ειρήνη. Το γιλέκο (€26) είναι από το Farbeyond, είναι ιταλικό από τη Lumina. Η φούστα είναι second hand από ένα κατάστημα στην Πατησίων, την έχω πέντε χρόνια. Δεν θυμάμαι πόσο την πήρα, σίγουρα όχι πάνω από 15 ευρώ. Τις κάλτσες, γύρω στο 1,5 ευρώ το ζευγάρι. Τα παπούτσια ήταν δώρο από τον αδελφό μου, όποτε δεν ξέρω τιμή. Πού πας τώρα; Στη δουλειά! @Peace_Ukpebor Διαβάστε ολόκληρη τη συνέντευξη στο lifo.gr.

από τη μίνα καλογερά

φωτο: παρισ ταβιτιαν

Πώς διαλέγεις τα ρούχα σου; Μεγάλωσα σε ένα σπίτι όπου δεν φορούσαν ποτέ μαύρα, οπότε το στυλ μου είναι επηρεασμένο από την αφρικανική κουλτούρα. Πάντα βάζω χρώμα, συνήθως συνδυάζω χρώματα και μοτίβα. Τα πάντα τα συνδυάζω ανάλογα με τη διάθεσή μου, αρκεί να ταιριάζουν και με τις κάλτσες μου, που είναι το μόνο στυλιστικό μου κόλλημα. Οι κάλτσες μου είναι πάντα μακριές και συνήθως επιλέγω ψαγμένα σχέδια.

2.11.23 – lifo 61

ΙΧΘΥΣ [20.2/20.3] Αλλάζουν τα σχέδιά σας

ΚΑΡΚΙΝΟΣ [22.6/22.7] Αυτήν την εποχή

την εποχή οι γεννημένοι το 2ο και 3ο δεκαήμερο καθώς προκαλείτε με τη στάση σας πρόσωπα του περιβάλλοντός σας και το κακό είναι πως πιστεύετε ότι έχετε όλα τα δίκια του κόσμου. Ερμής και Ήλιος στο ζώδιό σας σε δυσαρμονικές όψεις με Δία και Ουρανό θα προκαλέσουν γεγονότα που θα σας ταρακουνήσουν και θα αναθεωρήσετε πολλά, ωστόσο καλό θα είναι να μη φτάσουν οι καταστάσεις στα άκρα. Στις 4/11 ο Κρόνος επιστρέφει σε ορθή φορά και ξεκινά ένα ευνοϊκό διάστημα για επενδύσεις, βελτίωση της ερωτικής σας ζωής και για απόκτηση παιδιού. Το τρίγωνο Αφροδίτης - Πλούτωνα δίνει ευκαιρίες για βελτίωση σχέσεων με φίλους, ενώ αυξάνει και την έμπνευσή σας. Θα είστε πολύ δημιουργικοί και θα βρείτε νέες διεξόδους που θα συμβάλουν στην ψυχική σας ανάταση. Ένας έρωτας που θα τον κρατήσετε μυστικό έρχεται με την είσοδο της Αφροδίτης στον Ζυγό στις 8/11.

σχετικά με ένα ταξίδι ή τις σπουδές και είστε μες στην ανησυχία, καθώς δεν είστε σίγουροι για την ορθότητα των πράξεών σας. Προσπαθήστε να επικεντρωθείτε σε πιο χαλαρά ζητήματα, π.χ. οργάνωσης, και οι απαντήσεις που ψάχνετε θα έρθουν μόνες τους. Οι δυσαρμονικές όψεις Ήλιου - Δία και Ερμή - Ουρανού προκαλούν αστάθεια στις σκέψεις σας και μπορεί να κάνετε λάθη που θα παίξουν καθοριστικό ρόλο στην πορεία σας. Από τις 4/11 που ο Κρόνος στο ζώδιό σας επιστρέφει σε ορθή φορά θα είστε σε θέση να επαναξιολογήσετε τις αποφάσεις σας και να κυνηγήσετε τα όνειρά σας. Στις 6/11 το τρίγωνο Αφροδίτης - Πλούτωνα φέρνει καινούργια πρόσωπα στη ζωή σας και ευκαιρίες για βελτίωση της κοινωνικής σας ζωής, ενώ από τις 8/11, που εισέρχεται η Αφροδίτη στον Ζυγό, θα επικεντρωθείτε στις ανάγκες των αγαπημένων σας προσώπων.

έχετε χάσει τον προσανατολισμό σας και είστε λίγο στα χαμένα καθώς σας απασχολούν ερωτικά ζητήματα και θέματα παιδιών, αν έχετε, με αποτέλεσμα να μη θέλετε να ασχοληθείτε με τις επαγγελματικές σας υποχρεώσεις. Οι δυσαρμονικές όψεις Ήλιου Δία και Ερμή - Ουρανού φέρνουν στην επιφάνεια προβλήματα που δεν έχουν επιλυθεί και καλείστε να τα αντιμετωπίσετε με νηφαλιότητα και ψυχραιμία. Από τις 4/11 που επιστρέφει ο Κρόνος σε ορθή φορά θα έχετε τη δυνατότητα να ταξιδέψετε και να αλλάξετε παραστάσεις, επομένως θα ανακτήσετε τις δυνάμεις σας και θα είστε πιο αισιόδοξοι. Οι σπουδαστές θα είστε πειθαρχημένοι και θα πετύχετε τους στόχους σας. Στις 6/11 το τρίγωνο Αφροδίτης - Πλούτωνα φέρνει αρμονία στις σχέσεις με οικείους, ενώ ευνοεί και τις υπογραφές συμβολαίων. Από τις 8/11, που εισέρχεται στον Ζυγό, θα είναι ιδανική εποχή για να ασχοληθείτε με τη βελτίωση του χώρου σας.

ΤΟΞΟΤΗΣ [23.11/21.12] Εσείς δίνετε τον κα-

ΚΡΙΟΣ [21.3/20.4] Συνεχίζουν να σας απασχο-

λύτερό σας εαυτό στη δουλειά σας, αλλά έχετε την αίσθηση ότι δεν εκτιμώνται οι προσπάθειές σας, κάτι που σας προκαλεί απογοήτευση και έλλειψη διάθεσης για ενασχόληση με τα καθήκοντά σας. Οι δυσαρμονικές όψεις Ήλιου - Δία και Ερμή - Ουρανού δημιουργούν αστάθεια στα επαγγελματικά σας, όμως δεν είστε σε θέση να πάρετε αποφάσεις που θα καθορίσουν το μέλλον σας. Οργανωθείτε καλά και μην κάνετε τίποτα αν δεν έχετε εξασφαλίσει τα προς το ζην. Από τις 4/11 που επιστρέφει ο Κρόνος σε ορθή φορά αρχίζουν να επιλύονται οικογενειακά προβλήματα, ενώ ξεμπλοκάρουν και θέματα ακίνητης περιουσίας. Ενδεχομένως να αγοράσετε ή να πουλήσετε κάποιο ακίνητο και να αυξήσετε το εισόδημά σας. Στις 6/11 το τρίγωνο Αφροδίτης - Πλούτωνα φέρνει έσοδα και επιτυχίες στην καριέρα, ενώ από τις 8/11 που εισέρχεται η Αφροδίτη στον Ζυγό αρχίζει να βελτιώνεται η κοινωνική σας ζωή.

λούν οικονομικά ζητήματα τους γεννημένους το 2ο και 3ο δεκαήμερο και μπορεί να είστε απογοητευμένοι αυτή την εποχή επειδή άλλα είχατε στο μυαλό σας να κάνετε, αλλά τελικά θα πρέπει για μία ακόμα φορά να αφήσετε στην άκρη τις προσωπικές σας επιθυμίες. Οι δυσαρμονικές όψεις Ήλιου - Δία και Ερμή - Ουρανού προμηνύουν έκτακτες δαπάνες που θα πρέπει να διευθετηθούν άμεσα. Από τις 4/11 ο Κρόνος στους Ιχθύς επιστρέφει σε ορθή φορά και αρχίζετε να ανακτάτε την αισιοδοξία και την πίστη στον εαυτό σας, κάτι που θα σας δώσει ώθηση να κυνηγήσετε νέες ευκαιρίες. Μια πολύ καλή στιγμή για προώθηση επιτευγμάτων και υπηρεσιών είναι στις 6/11 που πραγματοποιείται το τρίγωνο Αφροδίτης - Πλούτωνα. Η καριέρα σας παίρνει την ανιούσα, συνεπώς βελτιώνονται τα οικονομικά σας. Στις 8/11 η Αφροδίτη εισέρχεται στον Ζυγό και φέρνει αρμονία στις σχέσεις σας.

starfax

ΣΚΟΡΠΙΟΣ [23.10/22.11] Κάτι κάνετε αυτή

ΑΙΓΟΚΕΡΩΣ [22.12/19.1] Θέματα παιδιών θα σας απασχολήσουν τις επόμενες ημέρες τους γεννημένους το 2ο και 3ο δεκαήμερο και αναγκαστικά θα αφήσετε στην άκρη τις προσωπικές σας επιθυμίες. Ιδιαίτερη προσοχή οι γονείς, καθώς οι δυσαρμονικές όψεις Ήλιου - Δία και Ερμή - Ουρανού θα εντείνουν την ανάγκη σας να τα έχετε όλα υπό έλεγχο και μπορεί να προκαλέσετε δυσφορία σε αγαπημένα πρόσωπα. Στις 4/11 ο Κρόνος επιστρέφει σε ορθή φορά και ανακτάτε τη διάθεσή σας για επικοινωνία, ενώ θα είστε και πιο σίγουροι για τον εαυτό σας όσοι ασχολείστε με προώθηση υπηρεσιών και δημόσιες σχέσεις. Σύντομες μετακινήσεις θα σας ωφελούν ποικιλοτρόπως. Στις 6/11 το τρίγωνο Αφροδίτης - Πλούτωνα φέρνει νέες ευκαιρίες σε σπουδές και νομικές υποθέσεις και θα πάρετε μεγάλη ικανοποίηση. Από τις 8/11, που εισέρχεται η Αφροδίτη στον Ζυγό, θα ασχοληθείτε με τη φροντίδα ηλικιωμένων ατόμων και θα βελτιώσετε τις σχέσεις σας.

ΥΔΡΟΧΟΟΣ [20.1/19.2] Προσπαθείτε να

από τη μα ρ ιβ ίκυ καλλέ ρ γ η (s tar f ax@ li f o. g r )

62 lifo – 2.11.23

μοιράσετε τον χρόνο μεταξύ της επαγγελματικής και της προσωπικής σας ζωής, αλλά έχετε την αίσθηση πως είναι όλα εναντίον σας. Ενδεχομένως να έχετε αναλάβει περισσότερες ευθύνες, με αποτέλεσμα να είστε συνεχώς στην τσίτα. Ιδιαίτερη προσοχή οι γεννημένοι το 2ο και 3ο δεκαήμερο, καθώς Ήλιος - Δίας και Ερμής - Ουρανός σε δυσαρμονικές όψεις μπορεί να προκαλέσουν αναπάντεχα γεγονότα. Στις 4/11 ο Κρόνος επιστρέφει σε ορθή φορά και αρχίζουν να υποχωρούν εμπόδια και καθυστερήσεις οικονομικής φύσεως, επομένως θα έχετε έναν σημαντικό λόγο για να είστε πιο ήρεμοι. Στις 6/11 το τρίγωνο Αφροδίτης - Πλούτωνα θα ευνοήσει τις μυστικές διαπραγματεύσεις και μπορεί να κλείσετε μια προσοδοφόρα συμφωνία. Ταξίδια και αλλαγή παραστάσεων από τις 8/11 που εισέρχεται η Αφροδίτη στον Ζυγό.

ΛΕΩΝ [23.7/23.8] Οικογενειακά ζητήματα συνεχίζουν να απασχολούν τους γεννημένους το 2ο και 3ο δεκαήμερο, καθώς οι δυσαρμονικές όψεις Ήλιου - Δία και Ερμή - Ουρανού δεν αφήνουν και πολλά περιθώρια για επίλυση των προβλημάτων σας. Ενδεχομένως να είστε απογοητευμένοι αν αισθάνεστε αδικημένοι ή να έχετε χάσει την εμπιστοσύνη σας, με αποτέλεσμα να κρατάτε αποστάσεις προκειμένου να διαφυλάξετε την ψυχική σας ηρεμία. Στις 4/11 ο Κρόνος επιστρέφει σε ορθή φορά και κάποιες καθυστερήσεις οικονομικής φύσεως αποτελούν παρελθόν. Μέσω κοινών πόρων αυξάνονται τα έσοδά σας και θα μπορέσετε να ικανοποιήσετε κάποια επιθυμία σας. Μια πολύ καλή μέρα για τα οικονομικά σας είναι στις 6/11 που το τρίγωνο Αφροδίτης - Πλούτωνα προμηνύει κέρδη μέσω της εργασίας, ενώ ευνοεί και τις διαπραγματεύσεις για αύξηση αποδοχών. Από τις 8/11 που εισέρχεται η Αφροδίτη στον Ζυγό θα είναι πιο θερμές οι σχέσεις με οικείους και θα επανέλθουν οι ισορροπίες.

ΤΑΥΡΟΣ [21.4/20.5] Εντάσεις, ασυνεννοησία και έντονες τάσεις φυγής προβλέπονται για τους γεννημένους το 2ο και 3ο δεκαήμερο, επομένως θα πρέπει να είστε πολύ προσεκτικοί στη διαχείριση των καταστάσεων και των συναισθημάτων σας. Οι δυσαρμονικές όψεις Ήλιου - Δία και Ερμή - Ουρανού δημιουργούν αστάθεια σε σχέσεις και συνεργασίες, που σημαίνει πως δεν είναι κατάλληλη εποχή για να κάνετε ένα νέο ξεκίνημα που μπορεί να αφορά τα επαγγελματικά ή την προσωπική σας ζωή. Στις 4/11 ο Κρόνος επιστρέφει σε ορθή φορά και αρχίζει να δρομολογείται μια ιδέα που είχε μείνει στα σκαριά, ενώ βελτιώνεται και η κοινωνική σας ζωή. Επαφές με φίλους που είχατε χαθεί λόγω υποχρεώσεων θα είναι συχνές και θα κάνετε νέες γνωριμίες που θα προσελκύσουν το ενδιαφέρον σας. Στις 6/11 το τρίγωνο Αφροδίτης - Πλούτωνα φέρνει έναν νέο έρωτα, ενώ από τις 8/11, που εισέρχεται στον Ζυγό, η καθημερινότητά σας θα είναι πιο ευχάριστη.

ΠΑΡΘΕΝΟΣ [24.8/22.9] Η ανάγκη σας για αλλαγή παραστάσεων θα είναι έντονη τις επόμενες ημέρες, ωστόσο δεν είναι καλή εποχή για εξορμήσεις και ταξίδια. Οι δυσαρμονικές όψεις Ήλιου - Δία και Ερμή - Ουρανού μπορεί να προκαλέσουν έντονα καιρικά φαινόμενα ή γεγονότα που θα σας αναγκάσουν να αναβάλετε τα σχέδιά σας, επομένως, αν δεν συντρέχει κάποια μεγάλη ανάγκη, καλό θα είναι να αποφύγετε τις μετακινήσεις σας. Στις 4/11 ο Κρόνος επιστρέφει σε ορθή φορά και θα είναι μια καλή εποχή για να στρέψετε την προσοχή στις σχέσεις σας. Κάποια συνεργασία που είχε μπλοκάρει αρχίζει να δρομολογείται, ενώ βάζετε μπρος και τα σχέδια για τον γάμο σας. Στις 6/11 η Αφροδίτη στο ζώδιό σας σε τρίγωνο με τον Πλούτωνα θα πραγματοποιήσει κάποιο όνειρό σας που θα έχει σχέση με την ερωτική σας ζωή ή τη δημιουργία οικογένειας. Από τις 8/11 που εισέρχεται στον Ζυγό βελτιώνονται τα οικονομικά σας.

ΔΙΔΥΜΟΣ [21.5/21.6] Οι επόμενες ημέρες θα είναι αρκετά αγχωτικές και θα νιώσετε έντονα την ανάγκη για αλλαγή επαγγελματικής κατεύθυνσης, όμως καλύτερα να αποφύγετε τις σπασμωδικές ενέργειες. Ήλιος - Δίας και Ερμής - Ουρανός σε δυσαρμονικές όψεις θα επηρεάσουν τους γεννημένους το 2ο και 3ο δεκαήμερο και δεν θα ευνοήσουν τη λήψη αποφάσεων ούτε τα νέα ξεκινήματα. Θέματα υγείας χρήζουν προσοχής και δεν πρέπει να καθυστερήσετε το ετήσιο τσεκάπ. Στις 4/11 ο Κρόνος επιστρέφει σε ορθή φορά και φέρνει νέες ευκαιρίες για επιτυχίες στην καριέρα, επομένως μην το βάζετε κάτω και παραμείνετε προσηλωμένοι στον στόχο σας. Στις 6/11 το τρίγωνο Αφροδίτης - Πλούτωνα δείχνει πως αλλάζει το σκηνικό στα οικονομικά και θα πάρετε μεγάλη ανάσα, ενώ από τις 8/11, που εισέρχεται η Αφροδίτη στον Ζυγό, αυξάνεται η γοητεία σας και αποκτά περισσότερο ενδιαφέρον η ερωτική σας ζωή.

ΖΥΓΟΣ [23.9/22.10] Το πλανητικό σμήνος

Sudoku No 789 9 7 1 8

1 6 8 3 5 4 7 2 5 7 8 9 3 6

2 3 4 8

2 9 7 4

Η λύση του προηγούμενου 8 9 4 5 7 6 2 3 1

7 3 5 1 9 2 8 4 6

1 2 6 3 8 4 9 5 7

2 5 9 7 3 1 6 8 4

4 1 8 6 2 5 3 7 9

3 6 7 8 4 9 5 1 2

9 7 2 4 5 3 1 6 8

6 4 3 2 1 8 7 9 5

5 8 1 9 6 7 4 2 3

που έχει μαζευτεί στον τομέα των οικονομικών σας δείχνει πως γίνονται πολλές διαπραγματεύσεις, οι οποίες δεν είναι σίγουρο αν θα ικανοποιήσουν τις προσδοκίες σας. Ήλιος - Δία και Ερμής - Ουρανός φέρνουν ανατροπές που σας βγάζουν εκτός προγράμματος και αν δεν έχετε προνοήσει ώστε να εξοικονομήσετε κάποια χρήματα, θα είναι ένα αγχωτικό διάστημα για τους γεννημένους το 2ο και 3ο δεκαήμερο. Ωστόσο, από τις 4/11 που επιστρέφει ο Κρόνος σε ορθή φορά ξεκινάει ένα ευνοϊκό διάστημα για τα επαγγελματικά σας. Το τρίγωνο Αφροδίτης - Πλούτωνα στις 6/11 φέρνει χαρές στην οικογένεια καθώς μπορεί να υποδεχτείτε ένα νέο μέλος ή να επιστρέψουν τα παιδιά από το εξωτερικό. Όπως και να έχει, οι στιγμές θα είναι μοναδικές. Από τις 8/11 που εισέρχεται η Αφροδίτη στο ζώδιό σας η γοητεία σας θα είναι στα ύψη.

2.11.23 – lifo 63