rchitectureDesignMa
ADM SKG 2022
Architecture Design Map
ΕΙΔΙΚΗ ΕΚΔΟΣΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
ADMSKGArchitectureDesignMapLiFO2
Μια συνεργασία της LiFO με το Archisearch.gr και την Design Ambassador / ΕΚΔΟΤΗΣ: Στάθης Τσαγκαρουσιάνος / ΓΕΝΙΚΟΣ ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ: Μιχάλης Μιχαήλ / CONCEPT ΚΑΙ ΑΡΧΙΣΥΝΤΑΞΙΑ ΕΙΔΙΚΟΥ ΤΕΥΧΟΥΣ: Θανάσης Χαραμής και Βασίλης Μπαρτζώκας / CREATIVE DIRECTOR: Γιάννης Καρλόπουλος / ΕΠΙΜΕΛEIΑ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ: Mαργαρίτα Καμαριώτη / ΕDITORIAL DIRECTOR: Δανάη Μακρή για την Design Ambassador / PROJECT COORDINATOR: Βασίλης Καψάσκης / ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΗ ΟΜΑΔΑ: Zωή Παρασίδη, Γιάννης Πανταζόπουλος, Ντόγια Kαρολίνη, Θανάσης Διαμαντόπουλος / ΦΩΤΟΓΡΆΦΟΙ ΈΚΔΟΣΗΣ: Spyros Hound, Kωνσταντίνος Τσακαλίδης/ ΑDVERTISING MANAGER: Δημήτρης Βουκελάτος / ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΚΕΙΜΕΝΩΝ: Μαρία Δρουκοπούλου, Μυρτώ Αθανασοπούλου / DESIGN SUPPORT: Post Spectacular Office, Semiotik Design Agency
index
Architecture Design Map Τhessaloniki 2022 Tο concept ADM παρουσιάζει την εντυπωσιακή εξέλιξη και τη δημιουργικότητα στην αρχιτεκτονική της Θεσσαλονίκης σε ένα ειδικό αφιέρωμα στα γραφεία που σχεδιάζουν εντυπωσιακά πρότζεκτ, στη νέα αισθητική πρόταση της design κοινότητας, στις πρωτοπόρες εταιρείες και στα σημαντικότερα έργα σε εξέλιξη.
ΤΑ ΜΕΓΆΛΑ ΈΡΓΑ, ΟΙ ΑΝΑΠΛΆΣΕΙΣ ΚΑΙ ΤΑ ΕΠΕΝΔΥΤΙΚΆ ΣΧΈΔΙΑ ΠΟΥ ΑΛΛΆΖΟΥΝ ΤΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΊΚΗ
ΣΕΛ. 08
ΠΡΌΔΡΟΜΟΣ ΝΙΚΗΦΟΡΊΔΗΣ:«ΠΡΈΠΕΙ ΝΑ ΣΤΕΚΌΜΑΣΤΕ ΤΑΠΕΙΝΟΊ ΑΠΈΝΑΝΤΙ ΣΤΙΣ ΠΌΛΕΙΣ»
ΣΕΛ. 20
Ο TOM DIXON ΣΕ ΜΙΑ ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΉ ΣΥΝΈΝΤΕΥΞΗ ΓΙΑ ΤΟ ADM SKG
ΣΕΛ. 32
ΤΑ ΠΡΌΣΩΠΑ ΤΗΣ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΉΣ - ΤΟ ΜΕΓΆΛΟ ΑΦΙΈΡΩΜΑ ΣΤΑ ΓΡΑΦΕΊΑ ΚΑΙ ΤΑ ΠΡΌΤΖΕΚΤ ΤΗΣ ΘΕΣΣΑΛΌΝΙΚΗΣ
ΣΕΛ. 35
THE CREATIVES, ΑΦΙΈΡΩΜΑ ΣΤΗ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΉ ΣΚΗΝΉ ΤΗΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΊΚΗΣ
ΣΕΛ. 68
ΧΡΥΣΟΣ ΧΟΡΗΓΟΣ
ΜΕΓΑΛΟΣ ΧΟΡΗΓΟΣ
EUROPA PROFIL ΑΛΟΥΜΙΝΙΟ Α.Β.Ε
ΜAKT A.E.
profil.gr
makt.gr
3
H ξεκάθαρη υπεροχή στον σχεδιασμό και η επιμονή για τη δημιουργία ενός συστήματος υψηλής αισθητικής και αδιαμφισβήτητης ποιότητας χάρισαν στο Europa Minimal Frame το φετινό Red Dot Award, πιστοποιώντας για άλλη μία φορά την κυρίαρχη θέση της EUROPA στα αρχιτεκτονικά συστήματα αλουμινίου.
H ΔΙΕΥΘΎΝΟΥΣΑ ΣΎΜΒΟΥΛΟΣ ΤΗΣ EUROPA, Ανούς Κ. Τζιρακιάν, ΜΟΙΡΆΖΕΤΑΙ ΤΗ ΦΙΛΟΣΟΦΊΑ ΣΤΗΝ ΟΠΟΊΑ ΒΑΣΊΖΕΤΑΙ ΤΟ ΚΟΡΥΦΑΊΟ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΌ ΣΎΣΤΗΜΑ ΑΛΟΥΜΙΝΊΟΥ ΤΗΣ ΑΓΟΡΆΣ, ΠΟΥ ΚΑΤΆΦΕΡΕ ΝΑ ΞΕΧΩΡΊΣΕΙ ΣΕ ΈΝΑΝ ΑΠΌ ΤΟΥΣ ΠΙΟ ΈΓΚΥΡΟΥΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΎΣ ΠΑΓΚΟΣΜΊΩΣ.
ΠΏΣ ΤΟ EUROPA MINIMAL FRAME ΚΑΤΈΚΤΗΣΕ ΤΗΝ ΚΟΡΥΦΉ ΤΟΥ DESIGN ΜΕ ΤΗ ΣΦΡΑΓΊΔΑ ΤΩΝ RED DOT AWARDS
Η ξεκάθαρη υπεροχή στον σχεδιασμό και η επιμονή για τη δημιουργία ενός συστήματος υψηλής αισθητικής και αδιαμφισβήτητης ποιότητας που θα δώσει νέα δυναμική στην αρχιτεκτονική ελευθερία χάρισαν στο Europa Minimal Frame το φετινό Red Dot Awards, μια διάκριση που επισφραγίζει την πρόθεση της EUROPA PROFIL ΑΛΟΥΜΙΝΙΟ ΑΒΕ να φέρνει διαρκώς νέα δεδομένα στον κλάδο. Χάρη στο συγκεκριμένο βραβείο, το Red Dot Award: Product Design 2022 στην κατηγορία Interior Design Elements, η EUROPA εδραιώνει ακόμα περισσότερο τη θέση της στην κορυφή του design. «Από την πρώτη στιγμή γνωρίζαμε ότι το Europa Minimal Frame θα κυριαρχήσει στην αγορά των αρχιτεκτονικών συστημάτων αλουμινίου. Σχεδιάστηκε ακριβώς γι’ αυτόν τον σκοπό και συνδυάζει τη μοντέρνα σχεδίαση, την άψογη λειτουργικότητα σε κάθε επίπεδο και την αψεγάδιαστη ποιότητα και αισθητική της EUROPA σε κάθε κατασκευή», επισημαίνει σχολιάζοντας τη σημαντική αυτή βράβευση η διευθύνουσα σύμβουλος της EUROPA, Ανούς Κ. Τζιρακιάν. Η έμπνευση για το Europa Minimal Frame γεννήθηκε από την επιθυμία να καταργηθούν τα όρια και τα εμπόδια αλλά και από την ανάγκη να δημιουργηθεί ένα καινοτόμο σύστημα που θα παντρεύει αρμονικά και διακριτικά τον έσω και έξω χώρο και θα συνδέει τον άνθρωπο με το περιβάλλον, απελευθερώνοντας ταυτόχρονα την ανθρώπινη δημιουργικότητα, κάτι που επαληθεύει και η κ. Τζιρακιάν: «Το Europa Minimal Frame αποτελεί τη ναυαρχίδα των προϊόντων της εταιρείας μας, καθώς συνδυάζει τη μοντέρνα αρχιτεκτονική τάση των μη εμφανών προφίλ με την άψογη λειτουργικότητα και την αψεγάδιαστη αισθητική». Το Europa Minimal Frame διασφαλίζει ανεμπόδιστη θέα, άπλετο φως και απρόσκοπτη κίνηση προς τον εξωτερικό ή τον εσωτερικό χώρο, συνδυάζοντας υψηλές επιδόσεις σε θερμομόνωση, ηχομείωση και στεγάνωση και, φυσικά, άψογη λειτουργικότητα σε κάθε κατασκευαστική λύση. Αυτό το αποτέλεσμα αποτελούσε εξαρχής τον βασικό στόχο της EUROPA, όπως επιβεβαιώνει και η κ. Τζιρακιάν. «Πράγματι, στόχος μας διαχρονικά ήταν να παρέχουμε σε όλες τις κατηγορίες πελατών προϊόντα ανώτερης ποιότητας, άψογης λειτουργικότητας και αισθητικής, που να καλύπτουν κάθε ανάγκη και οικονομικό επίπεδο. Ωστόσο το σύστημα Europa Minimal Frame διαφέρει από όλα τα συστήματα
της αγοράς στον ανώτερο βαθμό, καθώς συνδυάζει όλα εκείνα τα στοιχεία που το καθιστούν το καλύτερο στην κατηγορία του. Συνδυαζόμενο με το όνομα EUROPA, είναι βέβαιο πως θα προσδώσει στην κατασκευή την ανώτερη δυνατή αξία σε όλα τα επίπεδα!».
ΈΝΑ ΣΎΣΤΗΜΑ ΑΛΟΥΜΙΝΊΟΥ ΜΕ ΔΙΕΘΝΈΣ ΒΡΑΒΕΊΟ Τα Red Dot Awards συγκαταλέγονται στους πιο γνωστούς διαγωνισμούς σχεδιασμού διεθνώς και οργανώνονται κάθε χρόνο από το γερμανικό ινστιτούτο σχεδιασμού Design Zentrum Nordrhein Westfalen. Μετά από 60 χρόνια πορείας, το Red Dot Winner Label έχει πλέον καθιερωθεί ως ένα από τα πιο περιζήτητα σήματα ποιότητας για την προϊοντική σχεδίαση, καθώς η κριτική επιτροπή των βραβείων απαρτίζεται από αναγνωρισμένους επαγγελματίες στους τομείς του product design, του communication design και των design concepts. Το γεγονός πως φέτος το Europa Minimal Frame πέτυχε μια σημαντική βράβευση αποδεικνύει ότι είναι ένα συρόμενο αρχιτεκτονικό σύστημα αλουμινίου που καινοτομεί σχεδιαστικά, απογειώνοντας την τάση του minimal. Η πληθώρα εφαρμογών του το καθιστά ιδανικό για οικιστικά και ξενοδοχειακά κτίρια, συνδυάζοντας τις ίσιες γραμμές με το μικρότερο δυνατό εμφανές πλαίσιο αλουμινίου 25 mm. Διαθέτει τυπολογίες για αρχιτεκτονικές κατασκευές υψηλών απαιτήσεων και προδιαγραφών, κάτι που εξασφαλίζεται και από το γεγονός πως το Τμήμα Έρευνας και Ανάπτυξης της EUROPA έχει σχεδιάσει τα τελευταία χρόνια σειρά αρχιτεκτονικών συστημάτων που επιτυγχάνουν ανώτερους συντελεστές επιδόσεων, ενώ παράλληλα δίνεται ιδιαίτερη έμφαση στη λειτουργικότητα, στο design και στην αισθητική. «Το Europa Minimal Frame είναι ακριβώς όσα υπόσχεται: minimal αισθητική των κρυφών προφίλ, η τελευταία τάση της αρχιτεκτονικής∙ αρχιτεκτονική λύση υψηλών επιδόσεων σε κάθε κατασκευαστική πρόκληση και ανάγκη∙ ποιότητα και αισθητική ανώτερου επιπέδου, που συνοδεύεται από τη σφραγίδα της EUROPA. Είναι ένα σύστημα που αξίζει να βρίσκεται σε κάθε κατασκευή ανώτερης αρχιτεκτονικής σχεδίασης», συμπληρώνει η κ. Τζιρακιάν, χωρίς να κρύβει την ικανοποίησή της για το τελικό αποτέλεσμα.
LiFO – 03.11.22
ARCHITECTURE DESIGN MAP
Τα μεγάλα έργα, οι αναπλάσεις και τα επενδυτικά σχέδια που αλλάζουν τη Θεσσαλονίκη
8
ΑΠΌ ΤΟΝ ΓΙΆΝΝΗ ΠΑΝΤΑΖΌΠΟΥΛΟ
ADMSKGArchitectureDesignMapLiFO
ΤΕΥΧΟΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
ΠΛΑΤΕΙΑ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΟΥΣ
Ε
LiFO – 03.11.22
πιχειρηματικές πρωτοβουλίες, αστικές αναπλάσεις, κατασκευαστικά έργα, στρατηγικές παρεμβάσεις, επενδυτικά σχέδια, αξιοποιήσεις εκτάσεων και νέες συγκοινωνιακές λειτουργίες διαμορφώνουν το νέο πρόσωπο της Θεσσαλονίκης και φιλοδοξούν να δώσουν νέα πνοή στη φυσιογνωμία της πόλης. Το τελευταίο διάστημα σε πολλά κεντρικά σημεία παρατηρείται έντονη δραστηριοποίηση, η οποία αναμένεται να επηρεάσει σημαντικά το αστικό περιβάλλον της, μετατρέποντάς την σε ένα απέραντο εργοτάξιο. Είναι γνωστό ότι η Θεσσαλονίκη κουβαλά πολλές πληγές του παρελθόντος, γι’ αυτό όλοι ευελπιστούν ότι τα έργα που ξεκινούν ή ολοκληρώνονται θα αλλάξουν προς το καλύτερο την εικόνα της. Αναμφίβολα, πρόκειται για μια σύγχρονη μεγαλούπολη που διεκδικεί μια ισχυρή θέση στον νέο επενδυτικό χάρτη της χώρας και στοχεύει σε μια νέα περίοδο εξωστρέφειας και ανάπτυξης. Παρά τα σοβαρά προβλήματα που ακόμη δεν έχουν επιλυθεί και τα πολυάριθμα εμπόδια που ναρκοθετούσαν εδώ και χρόνια το αναπτυξιακό μοντέλο της, η Θεσσαλονίκη εισέρχεται σε μια νέα εποχή και επιδιώκει να εξελιχθεί σε μια σύγχρονη πόλη με ιδιαίτερη δυναμική, σε έναν αναβαθμισμένο τουριστικό προορισμό πολλαπλών στάσεων.
ΤΑ ΜΕΓΆΛΑ ΈΡΓΑ
ΜΈΤΡΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΊΚΗΣ
Το μετρό της Θεσσαλονίκης αποτελεί το μεγαλύτερο συγκοινωνιακό έργο της πόλης που με τη λειτουργία του αναμένεται να αλλάξει ουσιαστικά την καθημερινότητα των πολιτών. Μετά από πολυάριθμες αντιδράσεις, εμπόδια, διαφωνίες, αστοχίες και ατελείωτη ταλαιπωρία βρίσκεται επιτέλους στην τελική ευθεία. Έτσι, το συγκεκριμένο έργο, το οποίο κάποια στιγμή έγινε ανέκδοτο, καθώς κανείς δεν περίμενε ότι θα υλοποιούνταν, τουλάχιστον σύμφωνα με το χρονοδιάγραμμα, προβλέπεται ότι μέχρι το τέλος του 2023 θα έχει παραδοθεί προς χρήση. Όπως σημειώνει μιλώντας στη LiFO ο πρόεδρος της Αττικό Μετρό Α.Ε. Νίκος Ταχιάος: «Για περισσότερα από τριάντα χρόνια το έργο του μετρό της Θεσσαλονίκης στοιχειώνει την ατζέντα της πόλης, ενώ για περίπου δεκαπέντε οι λαμαρίνες που περιέβαλλαν τα εργοτάξια σημάδεψαν την εικόνα και το «σώμα» της. Τώρα, πλέον, το μεγαλύτερο μέρος των δημόσιων χώρων της βασικής γραμμής έχει απελευθερωθεί και αποκατασταθεί χάρη στην ταχύτατη πρόοδο των εργασιών. Οι υπηρεσίες της Αττικό Μετρό έχουν μετεγκατασταθεί ήδη στο Αμαξοστάσιο της Πυλαίας, όπου λειτουργεί το υπερσύγχρονο Κέντρο Ελέγχου, και, το σημαντικότερο, στις σήραγγες και τους σταθμούς μεταξύ Σιντριβανίου και Νέας Ελβετίας πραγματοποιούνται οι επιβαλλόμενες δοκιμές των δεκαοκτώ συρμών, ώστε το μετρό να λειτουργεί με απόλυτη ασφάλεια. Αυτή είναι το άλφα και το ωμέγα του σχεδιασμού». Όσον αφορά τον σταθμό «Βενιζέλου», ο κ. Ταχιάος επισημαίνει: «Πρακτικά, το μόνο εργοτάξιο της βασικής γραμμής που μπορεί να επιβαρύνει το κέντρο της πόλης είναι αυτό του σταθμού «Βενιζέλου». Κι εκεί όμως η πρόοδος είναι θεαματική. Μετά την προσωρινή απομάκρυνση των αρχαιοτήτων, έχουν κατασκευαστεί οι πλάκες του δεύτερου και του τρίτου υπογείου του σταθμού και πλέον προχωρούν οι εργασίες για την ολοκλήρωση της εκσκαφής με παράλληλη κατεδάφιση των σηράγγων και την ολοκλήρωση της αποβάθρας. Έχοντας κερδίσει ήδη ενάμιση μήνα στο εγκε-
9
κριμένο χρονοδιάγραμμα, στις αρχές της άνοιξης θα είμαστε σε θέση να κινούμε τους συρμούς σε όλο το μήκος της γραμμής και
LiFO – 03.11.22
10
να ξεκινήσουμε την επαναφορά των ευρημάτων και την ανάδειξη του αρχαιολογικού χώρου. Έτσι, μπορούμε να πούμε με ασφάλεια πως στο τέλος της επόμενης χρονιάς θα παραδώσουμε ένα από τα πιο σύγχρονα μετρό και έξι μήνες αργότερα την επέκταση των πέντε σταθμών της Καλαμαριάς, που με την παραλαβή των πρώτων από τους επόμενους δεκαπέντε συρμούς που περιμένουμε θα επιτρέπει στους χρήστες, σε ώρες αιχμής, να έχουν στη διάθεσή τους κάποιον από αυτούς ανά ενενήντα δευτερόλεπτα».
ΑΝΆΠΛΑΣΗ ΤΗΣ ΠΛΑΤΕΊΑΣ ΚΑΙ ΤΟΥ ΆΞΟΝΑ ΤΗΣ ΑΡΙΣΤΟΤΈΛΟΥΣ Νέα ταυτότητα θα αποκτήσει ένα από τα πιο εμβληματικά τοπόσημα της Θεσσαλονίκης, η πλατεία Αριστοτέλους. Μια αστική παρέμβαση, στο πλαίσιο της οποίας θα χρησιμοποιηθούν σύγχρονα βιοκλιματικά υλικά, θα ενισχυθεί το πράσινο και θα διατηρηθεί η ιστορική φυσιογνωμία του άξονα της Αριστοτέλους. Σύμφωνα με την πρόταση που κέρδισε το πρώτο βραβείο, επιχειρείται να αναδειχθεί η οδός Αριστοτέλους ως η κεντρική αρτηρία προβολής της σύγχρονης μητροπολιτικής ζωής και εικόνας της πόλης αλλά και να εξελιχθεί σε μια περιοχή διασύνδεσης με τη νεότερη ιστορία της. Η ενσωμάτωση μέρους των ιχνών του αστικού ιστού προ της πυρκαγιάς του 1917 στην πρόταση λειτουργεί ως υπενθύμιση μέρους της ιστορίας της πόλης που έχει χαθεί στο πέρασμα του χρόνου. Συγχρόνως, θα δοθεί ιδιαίτερη σημασία στο υγρό στοιχείο, θα φυτευτούν νέα αειθαλή και φυλλοβόλα δέντρα, ενώ η πλατεία θα μετασχηματιστεί σε καθρέφτη της πόλης που θα αντανακλά διαφορετικές εκδοχές της, ανάλογα με την εποχή. Παράλληλα, στην πλατεία επί της Εγνατίας διαμορφώνεται ενιαία βατή επιφάνεια που περιλαμβάνει χώρο στον οποίο θα κυριαρχούν οι ψηλοί φοίνικες και η χαμηλή φύτευση. Το μικρό αυτό άλσος με τους ψηλούς κατακόρυφους κορμούς δημιουργεί έναν τόπο απόδρασης από τον θόρυβο της οδού Εγνατίας. Φυσικά, έντονο θα είναι και το στοιχείο του χρόνου, αφού η πρόταση φιλοξενεί το διατηρητέο ρολόι επί της οδού Τσιμισκή, το οποίο αποτελεί ιστορικό σημείο συνάντησης για τους κατοίκους της πόλης. Το ρολόι ανασχεδιάζεται ως καθιστικό-γλυπτό και η επιφάνειά του θα περιλαμβάνει φιλμ νερού που διοχετεύεται στην περίμετρο του. Η ενότητα αυτή ορίζει επιπλέον και την περιοχή που θα μπορεί να περιλαμβάνει περιοδικές εκθέσεις γλυπτικών εγκαταστάσεων. Τέλος, για τη σκίαση των υπαίθριων τμημάτων των καταστημάτων εκατέρωθεν της πλατείας Αριστοτέλους προτείνεται ενιαίας μορφολογίας ελεύθερο στέγαστρο, ενώ η επέκταση της δαπεδόστρωσης της πλατείας προς τη θάλασσα, πέραν της λεωφόρου Νίκης, δημιουργεί μια απόληξη με σκαλιά-καθιστικά προς τη θάλασσα και τον Όλυμπο. Η πρόταση που έλαβε ομόφωνα το πρώτο βραβείο ανάμεσα σε δεκατρείς συμμετοχές κατατέθηκε από την Αριάδνη Βοζάνη και την Εβίτα Φανού με συνεργάτες αρχιτέκτονες τους Γρηγόρη Βουτουφιανάκη-Πετρόπουλο, Ντορέτ Παναγιωτοπούλου και τον Γιώργο Ρέτσο, φοιτητή αρχιτεκτονικής. «Η κεντρική αρτηρία-πεζοδρόμος του άξονα, καταλήγοντας στην ομώνυμη πλατεία, αποτελεί έναν “ποταμό” κίνησης από και προς το απόλυτο θέαμα της πόλης, τη θάλασσα του Θερμαϊκού. Κανένα εμπόδιο, φυσικό ή τεχνητό, δεν πρέπει να εμποδίζει τη θέα προς τον ορίζοντα. Η πρότασή μας έρχεται να υπηρετήσει τα χαρακτηριστικά και τις ποιότητες του
ARCHITECTURE DESIGN MAP
ΥΠΕΡΣΎΓΧΡΟΝΟΣ FLYOVER ΑΥΤΟΚΙΝΗΤΌΔΡΟΜΟΣ
μία από τις σημαντικότερες πλατείες όχι μόνο της Ελλάδας αλλά και της νοτιοανατολικής Ευρώπης. Περιβάλλεται από εμβληματικές όψεις που της προσδίδουν έναν ιδιαίτερο χαρακτήρα και βρίσκεται στο κέντρο μιας πόλης με πολλές στρώσεις Ιστορίας. Η πρόταση προσπαθεί να αναδείξει αυτό το παλίμψηστο της Θεσσαλονίκης, δηλαδή όλες αυτές τις πόλεις που συνυπάρχουν παράλληλα, σε αντιπαράθεση αλλά και σε διάλογο μεταξύ τους, φιλοδοξώντας να γίνει κι αυτή μέρος της πόλης που εξελίσσεται».
ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΙΚΌ ΠΆΡΚΟ ΠΑΎΛΟΥ ΜΕΛΆ Με ταχείς ρυθμούς προχωρούν οι εργασίες για το μελλοντικό Μητροπολιτικό Πάρκο Παύλου Μελά, το οποίο θα δώσει σημαντική ανάσα στη δυτική πλευρά της πόλης. Αποτελεί ένα έργο-ορόσημο για τη Θεσσαλονίκη, το οποίο θα δημιουργήσει έναν μεγάλο πνεύμονα πρασίνου και αναψυχής και θα συμβάλει στην αναβάθμιση της δυτικής Θεσσαλονίκης. Αν τηρηθεί το χρονοδιάγραμμα, αυτή η ανάπλαση θα είναι έτοιμη το φθινόπωρο του 2023 και θα μεταμορφώσει το πρώην στρατόπεδο των 340 στρεμμάτων σε έναν χώρο προσβάσιμο και φιλικό σε όλους. Σκοπός της ανάπλασης είναι να αντιμετωπιστεί το πρώην στρατόπεδο ως ένας μεγάλος ενιαίος χώρος πρασίνου που θα αναπτύσσεται δίπλα στα εναπομείναντα κτίρια, στα κεντρικά και στα δευτερεύοντα μονοπάτια, στις εισόδους με τα εμβληματικά μεταλλικά στέγαστρα, στα καθιστικά, στις πέργκολες, στα αναψυκτήρια και στα χωροθετημένα πάρκινγκ.
THESS INTEC
ΟΙ ΤΕΛΙΚΕΣ ΔΟΚΙΜΈΣ ΤΩΝ ΣΥΡΜΩΝ ΤΟΥ ΜΕΤΡΟ
εμβληματικού αυτού δημόσιου χώρου χωρίς ιδιαίτερες ανατροπές, εντάσσοντας μόνιμα ή εφήμερα στοιχεία που θα τον αναδείξουν εκ νέου μέσω ενός σύγχρονου σχεδιασμού», λέει στη LiFO η αρχιτέκτονας και καθηγήτρια στο ΕΜΠ Αριάδνη Βοζάνη. Από την πλευρά της η αρχιτέκτονας Εβίτα Φανού αναφέρει: «H πλατεία Αριστοτέλους είναι ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ: ΠΥΓΜΑΛΙΩΝ ΚΑΡΑΤΖΑΣ
ΥΠΕΡΣΎΓΧΡΟΝΟΣ FLYOVER ΑΥΤΟΚΙΝΗΤΌΔΡΟΜΟΣ Λύση στο κυκλοφοριακό χάος της Θεσσαλονίκης αναμένεται να δώσει ο νέος υπερσύγχρονος flyover αυτοκινητόδρομος. Δεκατρία χιλιόμετρα έργου, εννέα ανισόπεδοι κόμβοι, τέσσερα χιλιόμετρα συνεχόμενης γέφυρας flyover, οκτώ νέες γέφυρες και τρεις νέες σήραγγες συνθέτουν το μεγάλο έργο του νέου υπερσύγχρονου εναέριου αυτοκινητόδρομου, στόχος του οποίου είναι να κάνει τις μετακινήσεις πιο γρήγορες και ασφαλείς και να μειώσει δραστικά τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις στον αστικό ιστό. Με απόφαση του υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών, το έργο του οποίου θα αναλάβει ως ανάδοχος το σχήμα ΑΒΑΞ-ΜΥΤΙΛΗΝΑΙΟΥ, εντάχθηκε στο ΤΠΑ 2021-2025 με χρηματοδότηση 478 εκατ. ευρώ.
THESS INTEC - ΤΟ ΠΡΏΤΟ ΝΈΑΣ ΓΕΝΙΆΣ ΕΛΛΗΝΙΚΌ ΠΆΡΚΟ ΤΕΧΝΟΛΟΓΊΑΣ ΚΑΙ ΚΑΙΝΟΤΟΜΊΑΣ Στα 760 στρέμματα που εκτείνονται σε προνομιακή τοποθεσία μπροστά στην παραλία του Θερμαϊκού ανάμεσα στο αεροδρόμιο και την Περαία θα αναπτυχθούν 230.000 τ.μ. στεγασμένων χώρων, αφιερωμένων στην καινοτομία, στην τεχνολογία, στην έρευνα και στη συνεργασία. Θα δημιουργηθούν 7.000 νέες θέσεις εργασίας – οι πρώτες χίλιες θα καλυφθούν από τον πρώτο χρόνο λειτουργίας του πάρκου. Βάσει του προγραμματισμού, εντός του 2023 θα ξεκινήσουν οι εργασίες υποδομών (αποστραγγιστικά, αποχετευτικά, χωματουργικά έργα, δρόμοι, δίκτυα κ.λπ.), με την έναρξη λειτουργίας του Thess INTEC να προβλέπεται για το καλοκαίρι του 2025.
ΑΣΤΙΚΈΣ ΑΝΑΠΛΆΣΕΙΣ
F ADMSKGArchitectureDesignMapLiFO
ΤΕΥΧΟΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
LiFO – 03.11.22
ΝΤΕΚ ΠΑΛΙΆΣ ΠΑΡΑΛΊΑΣ (ΠΡΩΤΟ ΒΡΑΒΕΙΟ)
ων 2.000 τ.μ. Στη βόρεια πλευρά του ακινήτου θα δημιουργηθεί το Business Center, που θα αποτελείται από τέσσερα κτίρια (ξενοδοχείο, δύο εμπορικά κτίρια, ένα πολλαπλών χρήσεων). Παράλληλα θα διατηρηθούν το Παλέ Ντε Σπορ, ο Πύργος του ΟΤΕ, το κτίριο του Μακεδονικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης και της Πύλης του Τόξου στην πλευρά της ΧΑΝΘ αλλά και το πρώην περίπτερο Esso Pappas. Τέλος, τα εκθεσιακά περίπτερα θα είναι τοποθετημένα σαν συνδεδεμένα νησιά που θα αιωρούνται σε ένα τοπίο θάλασσας, ενώ το εκθεσιακό κέντρο θα μετατραπεί σε έναν ελκυστικό πολυλειτουργικό χώρο. Φυσικά, έχει προβλεφθεί και η χρήση των βιοκλιματικών high-tech στεγάστρων τα οποία θα αξιοποιούν το βρόχινο νερό και τα ηλιακά ενεργειακά συστήματα. Όσο για τη μορφή που θα πάρει το νέο εκθεσιακό κέντρο, τα πρώτα δείγματα έχουν φανεί από την προμελέτη που κατέθεσε η ομάδα των Sauerbruch Hutton (Γερμανία), Gustafson Porter, Bowman (Βρετανία) και Έλενας Σταυροπούλου (Ελλάδα), η οποία και κέρδισε τον σχετικό αρχιτεκτονικό διαγωνισμό.
ΠΛΑΤΕΊΑ ΕΛΕΥΘΕΡΊΑΣ
Καταλυτικά αναμένεται να αλλάξει το πρόσωπο της πόλης μετά την ανάπλαση της Διεθνούς Έκθεσης Θεσσαλονίκης που θα επηρεάσει σημαντικά όχι μόνο την ανάπτυξη της ίδιας αλλά και της Βόρειας Ελλάδας και της ελληνικής οικονομίας. Σύμφωνα με το χρονοδιάγραμμα, τα έργα προβλέπεται να ξεκινήσουν στις αρχές του 2024, προκειμένου μετά από δύο χρόνια η Έκθεση να γιορτάσει τα εκατό της χρόνια στον ανακαινισμένο εκθεσιακό κόμβο για τη Μεσόγειο και τη Νοτιοανατολική Ευρώπη. Θεωρείται άλλωστε η σημαντικότερη υποδομή που θα αποκτήσει η πόλη από τη Μεταπολίτευση και μετά, αφού θα αποτελέσει το νέο Διεθνές Εκθεσιακό και Συνεδριακό Κέντρο. Το έργο περιλαμβάνει και τη δημιουργία ενός ανοιχτού χώρου πρασίνου περίπου εξήντα στρεμμάτων, κατάλληλου για αναψυχή και υπαίθριες πολιτιστικές χρήσεις. Αυτός ο «πνεύμονας» πρασίνου που σήμερα δεν υφίσταται θα μεταβάλει ριζικά και σε θετική κατεύθυνση τις
Η συγκεκριμένη πλατεία αποτελεί έναν δημόσιο αστικό χώρο με έντονο ιστορικό φορτίο. Μετά από σωρεία αντιδράσεων όσον αφορά την κατασκευή πάρκινγκ, ο δήμαρχος Θεσσαλονίκης Κωνσταντίνος Ζέρβας προχώρησε σε αναδίπλωση και πλέον εγκρίθηκε η αρχική ιδέα που προέβλεπε ότι θα γίνει πάρκο μνήμης και όχι χώρος στάθμευσης αυτοκινήτων. Φυσικά, ακόμη δεν έχει ξεκαθαριστεί αν θα γίνει υπόγειο πάρκινγκ, αφού σε επικοινωνία που είχαμε με τον δήμο Θεσσαλονίκης μάς ενημέρωσαν ότι έχει δρομολογηθεί η διερεύνηση της διπλής αξιοποίησης της πλατείας με την κατασκευή ενός υπόγειου σταθμού αυτοκινήτων και την επιφανειακή αξιοποίηση με την κατασκευή πάρκου μνήμης. Να θυμίσουμε
περιβαλλοντικές ισορροπίες της Θεσσαλονίκης. Επίσης, σχεδιάζεται η κατασκευή ενός σύγχρονου ξενοδοχείου 12.000 τ.μ. με 150 δωμάτια, εμπορικών χώρων 6.500 τ.μ., γραφείων 5.000 τ.μ. και μιας αίθουσας πολλαπλών χρήσε-
ότι σύμφωνα με τη μελέτη των αρχιτεκτόνων Θεμιστοκλή Χατζηγιαννόπουλου και Κωνσταντίνου Χαραλαμπίδη το Μνημείο Ολοκαυτώ-
CONFEXPARK
11
ΕΜΠΟΡΙΚΟΙ ΔΡΟΜΟΙ
12
ματος προβλέπεται ότι θα μεταφερθεί από το νοτιοανατολικό άκρο του υπαίθριου πάρκινγκ, όπου είναι σήμερα προσωρινά τοποθετημένο, σε νέα κεντρική θέση προβολής, ενώ προβλέπεται η ανάδειξή του και κατά τη διάρκεια της νύχτας με ειδικό φωτισμό. Στη θέση του θα τοποθετηθεί ένας τεράστιος πυλώνας 30 μέτρων, ο οποίος θα λειτουργεί ως ηλιακό ρολόι.
ΣΤΟΆ ΜΟΔΙΆΝΟ
Η εμβληματική αγορά της Θεσσαλονίκης ετοιμάζεται να ανοίξει τις πύλες της ανανεωμένη και άκρως εντυπωσιακή. Η Στοά Μοδιάνο είναι μια σκεπαστή αγορά που σχεδιάστηκε από τον Ελί Μοδιάνο το 1925, με σκοπό να στεγάσει την Κεντρική Αγορά Τροφίμων της Θεσσαλονίκης. Όσον αφορά τα χαρακτηριστικά των καταστημάτων που θα λειτουργούν εντός της νέας αγοράς, θα είναι στο σύνολό τους επτά, οκτώ και δέκα τετραγωνικών μέτρων, αλλά θα δίνεται η δυνατότητα συνένωσής τους ανά δύο – σε αυτή την περίπτωση δεν θα πρέπει να ξεπερνούν τα 20 τ.μ. Η αγορά θα είναι εσωτερικά οργανωμένη σε γειτονιές, ανάλογα με τα είδη τροφίμων (κρέατα, ψαρικά και οπωρολαχανικά) αλλά και εθνικότητας (ελληνική, ιταλική ή ελβετική γωνιά). Τέλος, για το νέο πρόσωπο της αγοράς υπεύθυνοι είναι ο Δημήτρης Τριάντος, μηχανικός της Έμμετρον, και η αρχιτέκτονας Μόρφω Παπανικολάου του Sparch Architects, ενώ η Ελευθερία Ντεκώ υπογράφει το design του φωτισμού.
ΕΜΠΟΡΙΚΟΊ ΔΡΌΜΟΙ
Νέα ισχυρή ταυτότητα αποκτούν δέκα εμπορικοί δρόμοι σε όλες τις δημοτικές κοινότητες της Θεσσαλονίκης μέσα από ένα ολοκληρωμένο πρόγραμμα για την οικονομική ανασυγκρότηση και την αστική αναζωογόνησή τους, στο οποίο έχει προχωρήσει ο δήμος Θεσσαλονίκης. Για το μεγάλο αυτό αναπτυξιακό πρότζεκτ η δημοτική αρχή εξασφάλισε χρηματοδότηση 30 εκατ. ευρώ. Οι δρόμοι που εντάσσονται στον σχεδιασμό είναι: Ολύμπου (Α' Δημοτική Κοινότητα), Κολωνιάρη και Παναγίας Φανερωμένης (Β' Δημοτική Κοινότητα), Κλαυθμώνος (Γ’ Δημοτική Κοινότητα), Κλεάνθους (Δ' Δημοτική Κοινότητα), Μάρκου Μπότσαρη & 25ης Μαρτίου (Ε' Δημοτική Κοινότητα), Βενιζέλου & Ελευθερίας (Δημοτική Ενότητα Τριανδρίας).
HUB26
ARCHITECTURE DESIGN MAP
ADMSKGArchitectureDesignMapLiFO
LiFO – 03.11.22
ΝΤΕΚ ΠΑΛΙΆΣ ΠΑΡΑΛΊΑΣ Σε τροχιά υλοποίησης είναι και το έργο της ανάπλασης της παλιάς παραλίας. Ουσιαστικά, πρόκειται για την επέκταση πέντε έως και δέκα μέτρων του ξύλινου ντεκ, ώστε η παλιά παραλία από την πρώτη προβλήτα του λιμανιού μέχρι τον Λευκό Πύργο να αποκτήσει χαρακτηριστικά ασφαλούς μετακίνησης. Με τη δημιουργία του διευρύνεται ο αστικός κοινόχρηστος χώρος προς τη θάλασσα, δημιουργείται ένας εξώστης κοινωνικής επαφής και αναψυχής, λύνονται πολλά λειτουργικά προβλήματα και προσφέρεται σε κατοίκους και επισκέπτες μια νέα, μοναδική εμπειρία περιπάτου. Σύμφωνα με την ενημέρωση που είχαμε από τον δήμο Θεσσαλονίκης, το τελικό αποτέλεσμα θα προκύψει από τη σύμπτυξη των τριών πρώτων βραβείων του αρχιτεκτονικού διαγωνισμού. Το πρώτο βραβείο απονεμήθηκε στην πρόταση που υπογράφεται από τον αρχιτέκτονα μηχανικό Γεώργιο Δημόπουλο και την πολιτικό μηχανικό Βασιλική Παναγιωτοπούλου. Η πρόταση που απέσπασε το δεύτερο βραβείο υπογράφεται από τους αρχιτέκτονες μηχανικούς Ιωάννη Βλάχο και Απόστολο Πάνο, τον πολιτικό μηχανικό Παράσχο Δασκαλούδη και τον μηχανολόγο μηχανικό Κωνσταντίνο Σαρρόπουλο. Τέλος, το τρίτο βραβείο υπογράφεται από τους αρχιτέκτονες μηχανικούς Δημήτριο Στεφανάκη και Αθανάσιο Μουσμουλίδη και τον πολιτικό μηχανικό Δημήτριο Σκόρδα.
ΣΤΆΒΛΟΙ ΠΑΠΆΦΗ Οι πρώην στάβλοι Παπάφη (στο οικοδομικό τετράγωνο Παπάφη - Αλοννήσου - Μυκόνου - Άνδρου - Σιδηροκάστρου), συνολικής επιφάνειας 4.775 τ.μ., πρόκειται να μετατραπούν σε έναν ζωντανό και δημιουργικό πολυχώρο που θα συνδυάζει πράσινο, κοινωνικές δομές, δράσεις πολιτισμού και αθλητισμού. Με τις παρεμβάσεις που προγραμματίζονται αναμένεται να ικανοποιηθούν σε μεγάλο ποσοστό οι ανάγκες της περιοχής, να αναβαθμιστεί αισθητικά και λειτουργικά το αστικό περιβάλλον και η Τούμπα να αποκτήσει το δικό της νέο σημείο αναφοράς. Για την υλοποίηση του έργου υπάρχει εξασφαλισμένη χρηματοδότηση από το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων. Τέλος, στον διαγωνισμό που είχε διεξαχθεί υποβλήθηκαν 34 συμμετοχές, ενώ το πρώτο βραβείο είχαν αποσπάσει οι αρχιτέκτονες Ειρήνη-Ελένη Μαρκαντωνάτου και Αριστείδης Ντάλας του αρχιτεκτονικού γραφείου Fiore Architects.
ΜΟΥΣΕΊΟ ΟΛΟΚΑΥΤΏΜΑΤΟΣ Η ανέγερση του Μουσείου Ολοκαυτώματος υπολογίζεται ότι θα προσελκύσει περισσότερους από 500.000 Εβραίους επισκέπτες απ' όλο τον κόσμο, αφού θα αποτελέσει έναν τόπο μνήμης και μαρτυρίας καθώς και ένα διεθνές σύμβολο ενάντια στον ρατσισμό και στις διακρίσεις κάθε είδους. Αν και έχουν περάσει σχεδόν δέκα χρόνια από τη σύλληψη της ιδέας, σύμφωνα με τα μέχρι τώρα δεδομένα η κατασκευή του υπολογίζεται να ξεκινήσει εντός του 2023. Το κόστος του έργου θα πλησιάσει τα 30 εκατ. ευρώ, με το υπουργείο Εξωτερικών της Γερμανίας να προσφέρει τα 10 εκατ. ευρώ, ενώ 10 εκατ. ευρώ θα δώσει και το Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος. Μάλιστα, στους δωρητές προστέθηκε και ο CEO της Pfizer Άλμπερτ Μπουρλά, ο οποίος ανακοίνωσε δημόσια ότι θα δωρίσει το βραβείο Genesis 2022, αξίας 1 εκατομμυρίου δολαρίων που του απονεμήθηκε προ ημερών, υπέρ του Μουσείου Ολοκαυτώματος της Ελλάδας. Τα σχέδια γι' αυτό έχουν γίνει από τα αρχιτεκτονικά γραφεία Efrat-Kowalsky Architects, 3 Levontin St. Tel-Aviv, Israel (υπεύθυνη αρχιτέκτονας: Meira Kowalsky), Heide & Von Beckerath, Kantstraße 152 10623 Berlin, Germany (υπεύθυνοι αρχιτέκτονες: Time Heide και Verena von Beckerath).
ΔΙΆΝΟΙΞΗ ΟΔΟΎ ΨΕΛΛΟΎ ΠΟΛΥΤΡΟΠΙΚΌΣ ΣΤΑΘΜΌΣ ΜΕΤΕΠΙΒΊΒΑΣΗΣ Ένα έργο μητροπολιτικής κλίμακας θεωρείται η διάνοιξη της οδού Ψελλού μετά την εξασφάλιση της χρηματοδότησης των 12 εκατ. ευρώ από το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων του υπουργείου Εσωτερικών για τις αναγκαίες απαλλοτριώσεις. Έτσι, μιλάμε για μια δημόσια γη έκτασης 24 στρεμμάτων γύρω από τον σταθμό «Νέα Ελβετία» του μετρό Θεσσαλονίκης, η οποία θα αξιοποιηθεί στο πλαίσιο και του ευρύτερου masterplan για την ανάδειξη της λεγόμενης νοτιοανατολικής πύλης της Θεσσαλονίκης. Παράλληλα με τη διάνοιξη της Ψελλού και την εξασφάλιση πρόσβασης στον σταθμό του μετρό, δημιουργείται ένας «πνεύμονας» πρασίνου, αφού μεγάλες ζώνες θα αξιοποιηθούν ως πάρκα. Στην Ψελλού σχεδιάζεται πολυτροπικός σταθμός μετεπιβίβασης, ενώ θα δημιουργηθεί και χώρος στάθμευσης αυτοκινήτων, χωρητικότητας περίπου χιλίων θέσεων.
LiFO – 03.11.22
CONFEXPARK
14
ΝΈΕΣ ΑΦΊΞΕΙΣ – ΕΠΕΝΔΥΤΙΚΈΣ ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΊΕΣ HUB26 Επί των οδών 26ης Οκτωβρίου, Φρίξου και Ουρανού Νικηφόρου η DIMAND δημιουργεί ένα business hub 21.000 τ.μ. που θα αποτελέσει το πρώτο αειφόρο επιχειρηματικό πάρκο της Θεσσαλονίκης, το Hub26, με ορίζοντα ολοκλήρωσης το χρονικό διάστημα 2023-2024. Πρόκειται για έναν μεγάλης κλίμακας βιοκλιματικό χώρο εργασίας που θα αναπτυχθεί σε τέσσερα κτίρια των πέντε ορόφων με κοινό υπόγειο πάρκινγκ δύο επιπέδων. Επιπλέον, η DIMAND απέκτησε μέσω πλειστηριασμού γειτονικό ακίνητο 1.500 τ.μ., και πλέον στο οικοδομικό τετράγωνο θα αναπτυχθεί και πέμπτο κτίριο μεικτών χρήσεων που θα προσθέσει ακόμα 4.000 τ.μ. νέας δόμησης. Επόμενη μεγάλη παρέμβαση της DIMAND είναι η ανακατασκευή του πρώην ζυθοποιείου Fix, το οποίο βρίσκεται ακριβώς απέναντι από το Hub26. Στη θέση του παλαιού εργοστασίου πρόκειται να αναπτυχθεί ένα υψηλών προδιαγραφών συγκρότημα μεικτών χρήσεων. Τα νέα κτίρια θα αφορούν νέα δόμηση τουλάχιστον 35.000 τ.μ. Κάπως έτσι δημιουργούνται νέες επιχειρηματικές περιοχές που θα λειτουργήσουν ως πόλος έλξης και ανάπτυξης για τη μέχρι πρότινος αναξιοποίητη και κακόφημη δυτική είσοδο της πόλης. Συγχρόνως, η εταιρεία προχωράει και σε άλλες μεγάλες επενδυτικές κινήσεις στη Βόρεια Ελλάδα, π.χ. στην ανάπτυξη περιαστικών υποδομών Logistics μεγάλης κλίμακας και υψηλής προστιθέμενης αξίας. Πριν από λίγο καιρό απέκτησε εκτάσεις επιφάνειας περίπου 355 στρεμμάτων στο 15ο χιλιόμετρο Θεσσαλονίκης - Έδεσσας, πρώην ιδιοκτησίας της εταιρείας ΒΑΛΚΑΝ ΑΚΙΝΗΤΑ Α.Ε., για να δημιουργήσει τον μεγαλύτερο κόμβο Logistics στη Βόρεια Ελλάδα. Το μέγεθος της επένδυσης, που εκτιμάται σε 150 εκατ. ευρώ για τη δημιουργία τουλάχιστον 100.000 τ.μ., δείχνει την πίστη της εταιρείας στις προοπτικές ανάπτυξης της Θεσσαλονίκης σε διαβαλκανικό εμπορικό κόμβο.
MONASTY AUTOGRAPH Ένα νέο πολυτελές ξενοδοχείο στην καρδιά της Θεσσαλονίκης άνοιξε τις πύλες του στην πλατεία Αριστοτέλους και σε απόσταση αναπνοής από τον Θερμαϊκό Κόλπο. Η SWOT Hospitality ανακοίνωσε το άνοιγμα του MonAsty Autograph Collection by Marriott International, του πρώτου ξενοδοχείου με διεθνές εμπορικό σήμα στο κέντρο της Θεσσαλονίκης. Τον αρχιτεκτονικό σχεδιασμό του ξενοδοχείου υπογράφουν οι D2C2 Architects & Engineers και οι DelBlu Architetti. Το interior design επιμελήθηκαν οι Not A Number Architects σε συνεργασία με τους D2C2 Αrchitects & Engineers, ενώ τη μελέτη φωτισμού ανέλαβε η διακεκριμένη Ελευθερία Ντεκώ.
ΞΕΝΟΔΟΧΕΊΟ LIGHTHOUSE Δύο νέα πολυτελή ξενοδοχεία, τα οποία θα στεγαστούν σε υφιστάμενα ιστορικά κτίρια της πόλης, αναμένεται να κατασκευαστούν
ARCHITECTURE DESIGN MAP από τον ισραηλινό όμιλο Brown στη Θεσσαλονίκη. Πρόκειται για δύο διατηρητέα κτίρια, εκ των οποίων το πρώτο βρίσκεται επί των οδών Ναυμαχίας Λήμνου 13 & Δωδεκανήσου 14 και το όμορό του βρίσκεται επί των οδών Ναυμαχίας Λήμνου 11 & Ολ. Διαμαντή 5. Τα δύο κτίρια είναι γνωστά ως «Καπναποθήκαι Μ. Σακκά - Α. Μιχαηλίδου», ανεγέρθηκαν το 1937 σε σχέδια του μελετητή Α. Νικόπουλου και εκ σχεδιασμού αποτελούσαν ένα ενιαίο αισθητικά αλλά και λειτουργικά σύνολο. Το γεγονός αυτό αποδίδει επιπλέον ιστορικό ενδιαφέρον στα κτίρια και στην ανάγκη της διατήρησής τους, πέραν της αισθητικής τους αξίας. H αρχιτεκτονική πρόταση για την ανακαίνιση των κτιρίων επιδιώκει τη λειτουργική τους συνένωση, όπως άλλωστε λειτούργησαν και αμέσως μετά την ανέγερσή τους, τη μετατροπή τους σε ξενοδοχείο 4 αστέρων και condo hotel, καθώς και την ανάδειξη της ιδιαίτερης αρχιτεκτονικής τους ταυτότητας. Μετά την ολοκλήρωση του έργου, το νέο ξενοδοχείο θα διαθέτει 138 δωμάτια και 50 διαμερίσματα, εστιατόριο, καφέ, μπαρ, γυμναστήριο, κέντρο ευεξίας, κέντρο πολλαπλών χρήσεων, καθώς και roof garden με ανοικτό μπαρ.
ΞΕΝΟΔΟΧΕΊΟ «ΒΙΕΝΝΗ» Το ιστορικό κτίριο «Βιέννη», που σήμερα βρίσκεται στην οδό Εγνατία 2-4, χτίστηκε στη θέση του ναού της Αγίας Κυριακής, την περίοδο 1929-1931, σε σχέδια του αρχιτέκτονα Γεωργίου Καμπανέλλου. Αποτελούνταν αρχικά από 3 ορόφους και 55 δωμάτια, ενώ υπήρξε από τα πιο δημοφιλή ξενοδοχεία της εποχής, φιλοξενώντας σημαντικές προσωπικότητες της πολιτικής αλλά και καλλιτεχνικής ζωής. Κατά την περίοδο του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου το κτίριο επιτάχθηκε από τους Γερμανούς και στεγάστηκε εκεί η Κομαντατούρ, ενώ τα υπόγειά του έγιναν τόπος βασανιστηρίων. Μετά την απελευθέρωση της Θεσσαλονίκης, το κτίριο καταλήφθηκε για λίγο καιρό από τον ΕΛΑΣ, ο οποίος το χρησιμοποίησε για αρχηγείο. Το 1995 μετατράπηκε σε κτίριο γραφείων, ενώ από το 2012 έως και το 2020 στεγαζόταν εκεί ιδιωτικό κολέγιο. Η αρχιτεκτονική μελέτη ανακαίνισης του κτιρίου επιδιώκει τόσο την επαναφορά της αρχικής χρήσης του ως ξενοδοχείου όσο και την ανάδειξή του σε αρχιτεκτονικό και ιστορικό μνημείο της ευρύτερης περιοχής της δυτικής εισόδου της Θεσσαλονίκης. Με την ολοκλήρωση του έργου, το νέο ξενοδοχείο «Βιέννη», συνολικής επιφάνειας 3.000 τ.μ., θα διαθέτει 82 δωμάτια, εστιατόριο, καφέ, μπαρ, γυμναστήριο και κέντρο ευεξίας, κέντρο πολλαπλών χρήσεων, καθώς και roof garden με ανοικτό μπαρ.
ΚΈΝΤΡΟ ΨΗΦΙΑΚΉΣ ΚΑΙΝΟΤΟΜΊΑΣ PFIZER Υπερσύγχρονες και άκρως εντυπωσιακές είναι οι εγκαταστάσεις έκτασης τουλάχιστον 9.000 τ.μ. του Κέντρου Ψηφιακής Καινοτομίας της Pfizer (CDI) στη Θεσσαλονίκη. Το πιο σημαντικό αυτής της επένδυσης είναι το οικονομικό αποτύπωμα που αφήνει στην πόλη αφού, όπως επισήμανε σε πρόσφατη συνέντευξη Τύπου ο επικεφαλής του κέντρου Nico Gariboldi, κάθε θέση εργασίας στο CDI θα αποδίδει 2,3 θέσεις στην ελληνική οικονομία. Μάλιστα, σύμφωνα με έρευνα που έχει διενεργηθεί από το ΙΟΒΕ, οι θέσεις εργασίας μέχρι το 2030 θα ξεπερνούν τις 8.000, ενώ η συμβολή του κέντρου στο ΑΕΠ της χώρας θα είναι της τάξης των 486 εκατ. ευρώ.
ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΙΚΌ ΠΆΡΚΟ ΠΑΎΛΟΥ ΜΕΛΆ
LiFO – 03.11.22
Πρόδρομος Νικηφορίδης: «Πρέπει να στεκόμαστε ταπεινοί απέναντι στις πόλεις»
20
Ο αρχιτέκτονας της Νέας Παραλίας, που αυτήν τη στιγμή παρακολουθεί την κατασκευή του Μητροπολιτικού Πάρκου Παύλου Μελά, μιλά για το πώς οι αρχιτέκτονες και οι κάτοικοι πρέπει να αντιμετωπίζουν, στην εποχή της κλιματικής αλλαγής, πόλεις-παλίμψηστα σαν αυτή της Θεσσαλονίκης, με πολλές στρώσεις Ιστορίας.
AΠΟ ΤΗ ΖΩΗ ΠΑΡΑΣΙΔΗ
ARCHITECTURE DESIGN MAP
ΤΡΆΠΕΖΑ ΤΗΣ ΕΛΛΆΔΟΣ
21
OADMSKGArchitectureDesignMapLiFO2
ΤΕΥΧΟΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
LiFO – 03.11.22
A
ν για κάποιους η παραλία της Θεσσαλονίκης είναι το πιο σημαντικό ή, τουλάχιστον, το πιο δημοφιλές της τοπόσημο για περίπατο, ο Πρόδρομος Νικηφορίδης είναι ένας αρχιτέκτονας απόλυτα ταυτισμένος με τη νέα της ζωή. Μέλος της Μόνιμης Επιτροπής Αρχιτεκτονικών Θεμάτων του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδας/Τμήμα Κεντρικής Μακεδονίας εδώ και τριάντα χρόνια, με κάποια διαλείμματα, υπήρξε και συνεχίζει να είναι ο πρόεδρός της. Τα τρία τελευταία της συνέδρια, με τα δύο να αφορούν τον δημόσιο χώρο και το ένα τα «Κάστρα της Βιομηχανίας», έγιναν με δική του πρωτοβουλία και συνοδεύονταν από μεγάλες εκθέσεις, πρακτικά και καταλόγους. Από το 1986 το γραφείο που διατηρεί με τον Bernard Cuomo αναλαμβάνει μεγάλης κλίμακας δημόσια έργα και λίγα κτιριακά, με γνωστότερο το νέο κτίριο της Τράπεζας της Ελλάδος στη Θεσσαλονίκη. Με σλόγκαν τους το «Χανιά, Νέα Χώρα, Νέοι Χώροι», αυτή την εποχή σχεδιάζουν την ανάπλαση του Δυτικού Παραλιακού Μετώπου των Χανίων, «είναι κάτι που μας αρέσει πολύ και έχουμε αφιερωθεί σε αυτήν τη μελέτη». O Πρόδρομος Νικηφορίδης κατοικεί στην Άνω Πόλη της Θεσσαλονίκης. Tόσο ως κάτοικός της όσο και ως αρχιτέκτονας εντοπίζει σημαντικά προβλήματα που την κάνουν να δεινοπαθεί, όπως λέει χαρακτηριστικά. «Τα σκουπίδια ξεχειλίζουν στους κάδους, η πόλη μουντζουρωμένη, η κυκλοφορία αδιανόητη, γιατί τα διπλοπαρκαρισμένα βρίσκονται παντού, δεν υπάρχει καλή αστική συγκοινωνία, ενώ μετρό δεν έχουμε ακόμα. Η θάλασσά μας έχει προβλήματα, τα πεζοδρόμια είναι γεμάτα τραπεζοκαθίσματα, εμπόδια, εμπορεύματα και ό,τι άλλο μπορεί κανείς να φανταστεί. Ακόμα και η οδός Τσιμισκή, ένας εμβληματικός δρόμος για τη Θεσσαλονίκη, εδώ και πολλά χρόνια έχει άρρωστα δέντρα». Τα παραπάνω τα αναφέρει ως ένας αρχιτέκτονας που τον απασχολεί και τον ενδιαφέρει ο δημόσιος χώρος, ο τρόπος διαβίωσής μας σε αυτόν. «Βλέπω πράγματα που ένας βιαστικός πολίτης δεν θα δει και αν τελικά το κάνει, θα αναγκαστεί να ξεχάσει αυτό που συναντάει από τη στιγμή που όλοι μας προσπαθούμε να περνάμε καλά και δεν θέλουμε να είμαστε συνέχεια τσαντισμένοι και θυμωμένοι. Εντοπίζω περισσότερα πράγματα γιατί τα βλέπω με άλλο μάτι, και επιμένω να το κάνω – δηλαδή, όταν περπατάω, δεν το κάνω εντελώς ανέμελα. Περπατάω προσπαθώντας να δω πού βρίσκομαι, τι συμβαίνει, τι μπορεί να γίνει, πράγματα αναγκαία για να μπορέσω να έχω μια άποψη, επειδή κάποιοι, τέλος πάντων, πρέπει να βοηθήσουν να βελτιωθεί η κατάσταση».
22
Αναφέρεται σε πόλεις όπως το Παρίσι, το Μιλάνο και η Βαρκελώνη, οι οποίες καταργούν χώρους στάθμευσης και δρόμους ταχείας κυκλοφορίας προκειμένου να αποκτήσουν περισσότερο πράσινο, στέκεται μάλιστα στη Βαρκελώνη, η οποία πρασίνισε και τα σταυροδρόμια της. Αντιθέτως, θεωρεί τη Θεσσαλονίκη μια πόλη με ελάχιστο πράσινο. «Δεν αντέχεται το να πραγματοποιούνται μόνο ασφαλτοστρώσεις, που δεν απαιτούν καμία μελέτη, σε χώρους πρασίνου που μετατρέπονται σε χώρους στάθμευσης, όπως συμβαίνει με τη μεγάλη δημόσια έκταση μεταξύ του Μεγάρου Μουσικής και του Κελλάριου Όρμου, όπου βρίσκεται ο μοναδικός φυσικός αιγιαλός της πόλης. Εκατοντάδες στρέμματα ασφαλτοστρώνονται και δεν φυτεύεται ούτε ένα δεντράκι. Δίνονται χρήματα σε έργα που δεν έχουν κανέναν αντίκτυπο στο θέμα της κλιματικής αλλαγής και αυτό είναι κάτι που δεν αφορά μόνο τη Θεσσαλονίκη, αφορά όλη τη χώρα». Πριν από μερικές εβδομάδες ανέλαβε να ξεναγήσει στη Θεσσαλονίκη μια ομάδα Γάλλων ειδικών οι οποίοι κάθε χρόνο επισκέπτονται μια πόλη και επικοινωνούν με τους φορείς της. «Μετά την ολοκλήρωση της επίσκεψής τους, όταν τους ρώτησα τι έχουν να πουν για τη Θεσσαλονίκη, μου απάντησαν ότι δείχνει να είναι η μοναδική πόλη απ’ όσες έχουν δει που δεν την απασχολεί η κλιματική αλλαγή, ότι οι απαντήσεις που έδωσαν οι φορείς μας, όταν αυτοί έθιξαν το θέμα, τους φάνηκαν τελείως ανεπαρκείς. Έδειχναν με τον πιο σαφή τρόπο ότι δεν ήταν κάτι που είχε απασχολήσει την τοπική κοινότητα». Επισημαίνει ότι η φύτευση μιας περιοχής είναι και η πιο οικονομική παρέμβαση που μπορεί να γίνει σε μια πόλη. «Δεν υπάρχει πιο φτηνή εργασία απ’ το να φυτεύεις. Όπως σε όλες τις ελληνικές πόλεις, έτσι και στη δική μας υπάρχει μεγάλη ανάγκη του κόσμου για θέσεις στάθμευσης. Θα έλεγα ότι απασχολεί τους δημάρχους το να δώσουν θέσεις στάθμευσης στους πολίτες χωρίς να περάσουν κανένα μήνυμα, για να απαντήσουν στα πιο πεζά μας ένστικτα. Ο περισσότερος κόσμος, ειδικά στην Ελλάδα –και αυτό είναι κάτι το οποίο το λέω με πολύ μεγάλη σιγουριά, γιατί έχω ζήσει και σε άλλες χώρες–, δεν σκέφτεται το κοινό καλό, μόνο το δικό τους. Δεν είναι τυχαίο που πολλά δέντρα στις πόλεις μας καρατομούνται. Yπάρχουν πολίτες που δεν επιθυμούν δέντρα μπροστά από το σπίτι τους γιατί πέφτουν φύλλα, γιατί κόβουν τη θέα, γιατί έρχονται πουλιά και τους ενοχλούν. Με αυτά τα δεδομένα είμαστε καταδικασμένοι, αν δεν αλλάξουν οι νοοτροπίες, αν δεν εκπαιδευτεί ο κόσμος, αν δεν αντιληφθούμε ότι δεν μπορούμε να συνεχίσουμε να ζούμε με αυτόν τον τρόπο». Παρ’ όλα αυτά, μέσα στις καραντίνες της πανδημίας είδε τους Θεσσαλονικείς να γνωρίζουν καλύτερα την πόλη τους, να εξερευνούν βολτάροντας την Άνω Πόλη, που σε πολλούς ήταν μέχρι τότε άγνωστη. Επίσης, παρατήρησε ότι πολλοί ανακάλυψαν και μια άλλη, πολύ σημαντική περιοχή της Θεσσαλονίκης, τη λεγόμενη περιφερειακή τάφρο, ένα τεχνικό έργο που έγινε πριν από εξήντα χρόνια για να εμποδίσει τις πλημμύρες στα ανατολικά της. «Στην ανάγκη ανακαλύπτουμε πράγματα, εκτιμούμε καταστάσεις και χώρους, σίγουρα υπήρξε κέρδος. Μετά όμως, δυστυχώς, δείχνουμε να επανερχόμαστε στην προηγούμενη κατάσταση, γιατί το θέμα του ατομικού ή του συλλογικού καλού δεν αφορά μόνο το πράσινο, είναι γενικότερο, αφορά όλους τους τομείς της ζωής». Μετά από διεθνή αρχιτεκτονικό διαγωνισμό, με μια κοινοπραξία αρχιτεκτόνων και άλλων ειδικοτήτων, η Νέα Παραλία της Θεσσαλονίκης ήταν μια μεγάλη παρέμβαση που ολοκληρώθηκε πριν από περίπου μία δεκαετία και κατά τον ίδιο έφερε έναν άλλο αέρα στην εγχώρια αρχιτεκτονική για τον δημόσιο χώρο. Κι αυτό γιατί είναι ένα έργο που εκτιμήθηκε εξίσου από τους ειδικούς αλλά και από τους κατοίκους. «Ξέρετε, ο κόσμος διαφωνεί με την άποψη των ειδικών και σε γενικές γραμμές είναι κάπως αρνητικός στις αλλαγές. Οπότε, από αυτή την άποψη, εμείς ζήσαμε κάτι το οποίο, στη φάση της μελέτης και της υλοποίησης, είχε έντονη αγωνία και ευθύνη γι’ αυτό που ετοιμάζαμε. Ήταν ένα έργο πολύ μεγάλης κλίμακας και μας ανησυχούσε το πώς θα το υποδεχόταν ο κόσμος. Το αποτέλεσμα ήταν ιδιαίτερα θετικό για εμάς, η ευγνωμοσύνη που ο κόσμος εξέφρασε στο πρόσωπό μας μάς έκανε να νιώθουμε ότι είμαστε υπεύθυνοι γι’ αυτό το έργο, όχι μόνο για τον σχεδιασμό του αλλά και για την κατοπινή πορεία του». Κάπως έτσι ιδρύθηκε ο σύλλογος «Οι φίλοι της Νέας Παραλίας» που μετράει δέκα χρόνια ενεργής παρουσίας και προέκυψε από μια ιδέα που έδωσε ένας φοιτητής του Μετσόβιου Πολυτεχνείου σε μια επίσκεψη που έκανε με τη σχολή στη Νέα Παραλία. «Δημιουργήσαμε τον σύλλογο γιατί θέλαμε να αναδείξουμε έναν άλλο τρόπο κατοίκησης του δημόσιου χώρου, προκειμένου να βοηθήσουμε να συντηρηθεί και να διατηρηθεί σε καλή κατάσταση η ανάπλαση». Στο πλαίσιο αυτό διοργανώνουν ποικίλες εκδηλώσεις, διαγωνισμούς φωτογραφίας, γλυπτικής, αρχιτεκτονικής, μια ετήσια πασαρέλα με ρούχα από ανακυκλώσιμα υλικά. Ωστόσο, η
ARCHITECTURE DESIGN MAP
ADMSKGArchitectureDesignMapLiFO
LiFO – 03.11.22 Πρόδρομος Νικηφορίδης
Νέα Παραλία δεν βρίσκεται στην καλύτερη κατάσταση σήμερα, παρουσιάζει προβλήματα. «Έγιναν πολλές καταστροφές το τελευταίο διάστημα, με τη μεγαλύτερη να είναι αυτή που υπέστη ο Κήπος του Νερού, που ήταν ο πλέον αγαπητός κήπος εκεί, ένας τεχνητός βιότοπος που δεν υπάρχει πλέον με ευθύνη των τοπικών αρμόδιων αρχών». Μεταφερόμαστε σε μια έκταση 350 στρεμμάτων, σε ένα πρώην στρατόπεδο χτισμένο από τους Οθωμανούς το 1906, όταν η Θεσσαλονίκη ήταν μια πόλη με περίπου εκατό χιλιάδες κατοίκους, η πλειονότητα των οποίων ήταν Εβραίοι – ακολουθούσαν ο ορθόδοξος πληθυσμός και μετά ο μουσουλμανικός. Έξι χρόνια μετά πέρασε στον ελληνικό στρατό και εκατό χρόνια μετά, το 2006, εγκαταλείφθηκε. Στο τέλος του 2017 παραχωρήθηκε στον δήμο Παύλου Μελά. Η μεγαλύτερη ανάπλαση που έχει γίνει στην περιοχή είναι η δημιουργία του Μητροπολιτικού Πάρκου Παύλου Μελά, ένα ακόμη έργο του γραφείου που ξεκίνησε πριν από μερικά χρόνια. Εντός αυτής της έκτασης στέκονται κτίρια χαρακτηρισμένα ως διατηρητέα. Δουλεύουν εδώ και έναν χρόνο στο έργο, το οποίο κατασκευάζεται και σύμφωνα με τον μέχρι τώρα προγραμματισμό σε έναν χρόνο από σήμερα θα έχει παραδοθεί. «Εννοείται, βέβαια, ότι ένα πάρκο δεν είναι σαν ένα κτίριο που παραδίδεται με το κλειδί στο χέρι, πρόκειται για κάτι που χτίζεται στον χρόνο. Φυτεύεται σήμερα, όπως όμως ένα μωρό πρέπει να το φροντίσουμε, να το βοηθήσουμε να μεγαλώσει, κάπως έτσι είναι και αυτό το πάρκο. Έχει μια εξέλιξη στον χρόνο, χρειάζεται δεκαετίες για να μπορέσει να έρθει στην τελική του μορφή».
ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΙΚΌ ΠΆΡΚΟ ΠΑΎΛΟΥ ΜΕΛΆ. ΕΙΣΟΔΟΣ ΛΑΓΚΑΔΑ
ΤΕΥΧΟΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ Όπως αναφέρει, και μου ακούγεται λογικό, η ανάπλαση ενός πάρκου δεν σχεδιάζεται από έναν αρχιτέκτονα που κάθεται σε ένα γραφείο, πρέπει να το έχει περπατήσει ξανά και ξανά, να έχει εξετάσει τα φυτά του, να έχει δει από κοντά εκείνους που το επισκέπτονται, η εξερεύνηση είναι πολύ σημαντική σε αυτό τον σχεδιασμό. Σε μια επίσκεψη που έκανε πρόσφατα με τον ανάδοχο του έργου σε κάποιες δύσβατες περιοχές του μελλοντικού Μητροπολιτικού Πάρκου Παύλου Μελά βρήκε μια ταφική πλάκα του εβραϊκού νεκροταφείου. «Κάθε φορά που το φέρνω στον νου μου βουρκώνω, γιατί σκέφτομαι ότι αυτή η πλάκα ήταν κάποτε σε ένα νεκροταφείο, ότι κάποιοι βανδάλισαν έναν ιερό χώρο και έτσι βρέθηκε αυτή εκεί». Πρόκειται για το Εβραϊκό Νεκροταφείο Θεσσαλονίκης, πάνω σε ένα τμήμα του οποίου χτίστηκε το ΑΠΘ. Καταστράφηκε την περίοδο της Κατοχής και οι ταφικές του πλάκες έχουν διασκορπιστεί σε όλη την πόλη – κάπως έτσι βρέθηκαν κάποιες στο στρατόπεδο Παύλου Μελά. «Πάνω σε αυτό το μάρμαρο είναι χαραγμένα κάποια πράγματα, θα μπορούσαν να είναι τα ονόματα δικών μας ανθρώπων. Προσπαθούμε να αναδείξουμε τη μνήμη του πάρκου με πολλούς τρόπους, ακόμα και αυτή η πεταμένη μέσα στα χόρτα πλάκα περιγράφει κάποιον άνθρωπο. Έχουμε σχεδιάσει κάποιες “κυψέλες μνήμης”, όπως τις αποκαλέσαμε, στις οποίες θα είναι χαραγμένα τα ονόματα των ανθρώπων που εκτελέστηκαν στην Κατοχή μέσα στο στρατόπεδο». Για πρώτη φορά στην Ελλάδα το γραφείο «Νικηφορίδης / Cuomo» ετοιμάζει ένα πάρκο με πολλά οπωροφόρα και ελαιώνες, σε μια προσπάθεια ανάδειξης της ντόπιας φύσης. «Είναι μια άλλη μεγάλη έλλειψη των Ελλήνων το γεγο-
νός ότι έχουμε απομακρυνθεί πολύ απ’ τη φύση και δεν τη γνωρίζουμε. Συνειδητοποιήσαμε, περπατώντας δεκάδες φορές μέσα στο πάρκο – μπορεί και πάνω από εκατό–, ότι υπήρχαν πολλά οπωροφόρα, σε σημεία που δεν είχε νόημα. Καταλάβαμε ότι αυτά τα δέντρα είναι πολύ πιθανό να αναπτύχθηκαν χάρη στους φαντάρους που έτρωγαν φρούτα και πετούσαν ό,τι έμενε από τον καρπό στο χώμα. Ως αρχιτέκτονες θεωρώ ότι δεν είμαστε ειδικοί στο συγκεκριμένο ζήτημα, αλλά ένιωσα ότι έπρεπε να επαναφέρουμε μέσα στην πόλη τα χρώματα και τα αρώματα που κάποτε διώξαμε. Πέρα από τις άλλες δραστηριότητες που θα υπάρχουν, τις καλλιτεχνικές και τις αθλητικές, θέλουμε αυτό το πάρκο να φέρει τους κατοίκους και τα δεκάδες σχολεία που θα μπορούν να το επισκέπτονται ταυτόχρονα πιο κοντά σε γιορτές της φύσης, όπως το μάζεμα της ελιάς και η συγκομιδή των φρούτων, που μπορούν να γίνουν θεσμός. Έχουμε μεγάλη άγνοια σχετικά με το πώς λειτουργεί το εργαστήρι της φύσης και κάτι πρέπει να κάνουμε γι’ αυτό. Την ίδια στιγμή η μουσική, το θέατρο, ο κινηματογράφος, ο αθλητισμός, χωρούν μέσα σε ένα πάρκο τέτοιας έκτασης όπου μπορούν να γίνουν πραγματικά θαύματα». Ένας αρχιτέκτονας σχεδιάζει και παρακολουθεί την υλοποίηση ενός έργου, όμως έρχεται η στιγμή που αυτό σταματάει να είναι μόνο υπ’ ευθύνη του. «Το θέμα της λειτουργίας, το ποιος θα έχει την ευθύνη του πάρκου, είναι κρίσιμο, ευτυχώς αλλά και δυστυχώς, οι άνθρωποι είναι που κάνουν τα έργα. Αν δεν υπάρχει η ομάδα η οποία θα τρέχει όλα αυτά που σας περιέγραψα, ένας φορέας διαχείρισης και μια διοίκηση σαν αυτή που ορίζεται στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου, που θα μπορεί να βρίσκει τη χρηματοδότηση για όλα τα παραπάνω, χάνεται το νόημα». Παρά τις ανησυχίες και τους προβληματισμούς που εκφράζει για το πώς θα λειτουργήσει ένα έργο σαν το Μητροπολιτικό Πάρκο Παύλου Μελά όταν παραδοθεί, δηλώνει ευτυχής που δουλεύει γι’ αυτό, «που μπορώ να σχεδιάσω πράγματα τα οποία θα κάνουν τους ανθρώπους να αφήσουν για λίγο ό,τι προβλήματα είχαν. Γιατί, πραγματικά, το πράσινο και όσα μπορούν να συμβούν μέσα σε αυτό μας αφήνουν ένα συναίσθημα που δεν εξαγοράζεται με τίποτα». Πιστεύει, προφανώς, ότι ο σχεδιασμός ενός τέτοιου πάρκου μπορεί να συμβάλει στην ανάπτυξη της οικολογικής μας συνείδησης σε πολύ μεγάλο βαθμό. «Υπάρχει ένα θέμα μ’ εμάς τους αρχιτέκτονες. Ενώ μπορούμε να σκεφτούμε πολλά πράγματα, στις πανεπιστημιακές σχολές παρατηρείται πολύ μεγάλη έλλειψη γνώσεων και ευαισθητοποίησης σχετικά με το περιβάλλον. Έχω την εντύπωση ότι οι περισσότεροι διδάσκοντες
23
LiFO – 03.11.22 στις σχολές ή στα τμήματα αρχιτεκτόνων δεν έχουν καμία σχέση με το πράσινο, για να μη σας πω ότι μερικές φορές αντιτίθενται σε αυτό σε μεγάλο βαθμό και πολλές φορές γι’ αυτούς το αστικό περιβάλλον είναι σκληρά δάπεδα και πλακοστρώσεις. Όταν πριν από πολλά χρόνια σπούδαζα στη Γαλλία, μας έλεγαν ότι οι αρχιτέκτονες είναι για κτίρια και όχι για τον δημόσιο χώρο. Χρειάστηκαν τριάντα χρόνια για να αλλάξει αυτή η λογική έξω, αλλά άλλαξε. Να σας δώσω ένα παράδειγμα. Εμένα μου αρέσουν πολύ τα βιβλιοπωλεία και κάθε φορά που επέστρεφα στο Παρίσι επισκεπτόμουν τα βιβλιοπωλεία του. Από κει που επικρατούσαν οι μονογραφίες για τον τάδε και τον δείνα αρχιτέκτονα, λίγο πριν από το 2010 παρατήρησα ότι τις νέες εκδόσεις τις απασχολούσαν η κλιματική αλλαγή και η βιοκλιματική αρχιτεκτονική, τα θέματα του δημόσιου χώρου και της φύσης. Στην Ελλάδα εξακολουθεί να μη συμβαίνει αυτό, είναι λες και δεν απασχολεί κανέναν. Στη Θεσσαλονίκη κανείς δεν μιλάει για τη θάλασσα, κανείς δεν μιλάει για το δάσος. Έχουμε έναν Θερμαϊκό και ένα Σέιχ Σου, τα οποία έχουν μεγάλα προβλήματα. Στην Παλιά Παραλία, ένα μέτρο κάτω από το κρηπίδωμα υπάρχει θάλασσα. Σε μερικά χρόνια, προφανώς, με τον ρυθμό που ανεβαίνει η στάθμη της, θα πλημμυρίσει. Το θέμα είναι όμως να προλαβαίνεις τα πράγματα, όχι να προσπαθείς να τα σώσεις μετά». H Θεσσαλονίκη είναι ένα παλίμψηστο με ρωμαϊκό, βυζαντινό και οθωμανικό παρελθόν, που μετά την πυρκαγιά του 1917 ξαναχτίστηκε χωρίς να δοθεί η απαραίτητη προσοχή στη διάσωση όσων είχαν απομείνει από την πλούσια ιστορία της. Πρόσφατα ο Πρόδρομος Νικηφορίδης ήταν από εκείνους που αντιτάχθηκαν στην κατεδάφιση όλων των κτιρίων της ΔΕΘ για να χτιστεί ένα νέο εκθεσιακό, επιχειρηματικό, εμπορικό κέντρο, θεωρώντας ότι συμβολίζουν μια περίοδο πολύ σημαντική για την πόλη, με πολλούς αρχιτεκτονικούς διαγωνισμούς. Μπορούμε στα αλήθεια να εκμοντερνίσουμε τις πόλεις, σεβόμενοι το παρελθόν τους; «Γίνεται, είμαι κάθετος σε αυτό, μπορεί και πρέπει να γίνεται με σύγχρονους όρους. Θέλω να πω ότι σήμερα, όταν βρίσκουμε ένα τμήμα της πόλης που σχετίζεται με το παρελθόν, οφείλουμε να το εντάσσουμε στην καθημερινότητά μας με μια σημερινή οπτική και όχι με αυτήν του δέκατου ή του δέκατου πέμπτου αιώνα. Είναι γεγονός ότι έχει ένα κόστος όλο αυτό, αλλά αξίζει. Όταν περπατάω στην Εγνατία Οδό και αναλογίζομαι τι υπάρχει κάτω από αυτή την άσφαλτο, πόσες γενιές έχουν περπατήσει κάτω από αυτόν τον δρόμο, όταν φαντάζομαι τις μάχες που μπορεί να δόθηκαν και τις φασαρίες που μπορεί να δημιουργήθηκαν σε αυτήν, είναι κάτι το εκπληκτικό. Επομένως, το παραμικρό στοιχείο από αυτήν την άλλη πόλη που αναδύεται σήμερα είναι ένας φοβερός πλούτος που πρέπει να δώσουμε στους κατοίκους να τον αντιληφθούν, να τους κάνουμε να ευαισθητοποιηθούν απέναντί του. Γιατί η πόλη δημιουργήθηκε πριν από πολλούς αιώνες και θα ζήσει κατά πάσα πιθανότητα άλλους τόσους μετά από εμάς. Πρέπει να στεκόμαστε ταπεινοί απέναντι στις πόλεις, να τις αντιμετωπίζουμε με σεβασμό, ενώ ταυτόχρονα πρέπει κάθε εποχή να αφήνει το στίγμα της σε αυτές».
LiFO – 03.11.22
ADM_SKG_2022
Η ΔΙΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΉ ΟΜΆΔΑ ΠΟΥ ΒΡΊΣΚΕΤΑΙ ΠΊΣΩ ΑΠΌ ΤΟ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΌ ΓΡΑΦΕΊΟ «POST-SPECTACULAR OFFICE» ΔΗΜΙΟΥΡΓΕΙ ΠΟΛΥΕΠΊΠΕΔΑ ΑΦΗΓΉΜΑΤΑ ΜΈΣΑ ΑΠΌ ΤΑ ΕΡΓΑΛΕΊΑ ΤΗΣ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΉΣ, ΤΗΣ ΓΡΑΦΙΣΤΙΚΉΣ ΑΛΛΆ ΚΑΙ ΤΟΥ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΎ ΜΟΥΣΕΊΩΝ, ΕΣΩΤΕΡΙΚΏΝ ΧΏΡΩΝ ΚΑΙ ΑΝΤΙΚΕΙΜΈΝΩΝ.
24
ARCHITECTURE DESIGN MAP
1
2
ΟΙ POST-SPECTACULAR OFFICE ΕΊΝΑΙ ΜΙΑ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΉ ΟΜΆΔΑ που σχηματίστηκε το 2017. Με κοινές σπουδές στην αρχιτεκτονική, στη μουσειολογία, στον εκθεσιακό σχεδιασμό και στην επιμέλεια εκθέσεων συνθέσαμε μια διεπιστημονική ομάδα που δημιουργεί αφηγήματα μέσα από τα εργαλεία της αρχιτεκτονικής, της γραφιστικής, του σχεδιασμού μουσείων και εκθέσεων, του σχεδιασμού εσωτερικών χώρων και αντικειμένων. Βασιζόμαστε στην έρευνα, αναδεικνύοντας τα πολιτισμικά συγκείμενα που συνοδεύουν κάθε έργο με στόχο τον πολιτιστικό τους αντίκτυπο στον κόσμο. Το όνομα Post-Spectacular Office αποτελεί παράφραση του post-spectacular exhibition, ενός θεωρητικού κινήματος από τον χώρο του εκθεσιακού σχεδιασμού που έθεσε το περιεχόμενο και την αφήγηση στον πυρήνα της σχεδιαστικής διαδικασίας και συνάντησε τον Ντεμπόρ και την Καταστασιακή Διεθνή. Η φράση «more than one thing» εκφράζει τη βασική δομή και φιλοσοφία του στούντιο, επιδιώκοντας διαρκώς να την ενισχύουμε και να την επεκτείνουμε μέσα από το πρίσμα της πολλαπλότητας, του τώρα και της σχολαστικής παραδοξότητας. Η αρχιτεκτονική, η γραφιστική, ο εκθεσιακός σχεδιασμός και ο σχεδιασμός αντικειμένων είναι οι δορυφόροι
ΣΧΟΛΑΣΤΙΚΉ ΠΑΡΑΔΟΞΌΤΗΤΑ
ΤΕΥΧΟΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
4
3
5
6 1. ΑΠΌ ΑΡΙΣΤΕΡΆ ΠΡΟΣ ΤΑ ΔΕΞΙΆ: ΔΗΜΉΤΡΗΣ ΛΕΛΆΚΗΣ, ΣΤΈΡΓΙΟΣ ΓΑΛΊΚΑΣ, ΟΛΥΜΠΊΑ ΚΟΚΚΟΡΟΎ, ΈΛΛΗ ΧΡΗΣΤΆΚΗ, ΜΑΡΊΖΑ ΤΣΆΚΩΝΑ, JUAN SOLANO, ΕΒΕΛΊΝΑ ΓΑΡΑΝΤΖΙΏΤΗ
2. ARCHISEARCH THE PAPER EDITION. ΣΧΕΔΙΑΣΜΌΣ ΠΕΡΙΟΔΙΚΉΣ ΈΚΔΟΣΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ DESIGN AMBASSADOR ΚΑΙ ΤΗΝ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΉ ΠΛΑΤΦΌΡΜΑ ARCHISEARCH.GR. ΒΡΑΒΕΊΟ RED DOT: GRAND PRIX
3. PELOSOF BARRESTAURANT, ΘΕΣΣΑΛΟΝΊΚΗ. ΣΧΕΔΙΑΣΜΌΣ ΕΣΩΤΕΡΙΚΟΎ ΧΏΡΟΥ
4. KNAUF WORLD MONOGRAPH. ΕΙΔΙΚΉ ΈΚΔΟΣΗ ΤΗΣ ΚNAUF GREECE ΓΙΑ ΤΑ 30 ΧΡΌΝΙΑ ΠΑΡΟΥΣΊΑΣ ΣΕ ΕΛΛΆΔΑ ΚΑΙ ΚΎΠΡΟ. CURATION: DESIGN AMBASSADOR
ανάμεσα στους οποίους κινούμαστε δημιουργικά. Αναζητούμε μια συνολική προσέγγιση που προκύπτει από την επινόηση όλων των επιμέρους τμημάτων ενός έργου, από την οπτική του ταυτότητα μέχρι τη σύλληψη της χωρικής του εμπειρίας και των αντικειμένων του μέσα από ένα ενιαίο αφηγηματικό νήμα. Στόχος μας είναι να δημιουργούμε στέρεα και δυνατά concepts που συνδέουν όλους αυτούς τους δορυφόρους. Αυτή η μετάβαση από τη μια δημιουργική κλίμακα στην άλλη αλλά και η αλλαγή του πλαισίου και των εννοιών μάς κρατάει διαρκώς σε ρυθμούς εξερεύνησης. Πιστεύοντας ότι ο σχεδιασμός είναι μια διεπιστημονική διαδικασία και έχοντας εκπαιδευτεί ως αρχιτέκτονες, μάθαμε να εργαζόμαστε σε ομάδες. Επομένως η συνεργατική, ανοιχτή και συμμετοχική διαδικασία σχεδιασμού είναι βαθιά ριζωμένη στην πρακτική μας. Μέσα από αυτό το πρίσμα προσπαθούμε να επεκτείνουμε αυτήν τη δυναμική συνθέτοντας σχήματα με συναδέλφους αρχιτέκτονες, γραφίστες, καλλιτέχνες, φωτογράφους, μουσειολόγους, τυπογράφους, κατασκευαστές, επιμελητές, κειμενογράφους, αρχαιολόγους και πολλές άλλες ειδικότητες. Η επίγνωση ότι η έμπνευση και οι αναφορές μας μπορούν να προέρχονται από πολλά και απροσδόκητα πεδία και η πεποίθησή μας ότι όσο διευρύνονται αυτά τα πεδία τόσο περισσότερες συνδέσεις μπορούν να προκύψουν μέσα στη δουλειά μας, μας κάνει να προσπαθούμε διαρκώς να είμαστε σε τροχιά αναζήτησης. Οι αναφορές μας αλλάζουν συνεχώς και ποικίλλουν. Πάντα βιαζόμαστε να ανακαλύψουμε ή να εφεύρουμε την επόμενη εμμονή μας, να αναστοχαστούμε το παρελθόν και να επανεξετάσουμε το παρόν, να βρούμε καινούργιους ανθρώπους και πράγματα να θαυμάσουμε, έργα τέχνης και ιδέες να μας συγκλονίσουν, έχοντας πάντα μια βαθιά σχέση με τις προσωπικές μας αφετηρίες. Μας αρέσει να συμμετέχουμε σε ένα ευρύ φάσμα έργων και να συνδέουμε τα κοινά σημεία αναφοράς τους. Μας αρέσει όταν την ίδια μέρα πρέπει να ασχοληθούμε με τις κατασκευαστικές λεπτομέρειες μιας χειροποίητης καρέκλας, να βρούμε την ακριβή θέση ενός νεολιθικού αντικειμένου στην προθήκη ενός μουσείου και ταυτόχρονα να συζητήσουμε την οπτική ταυτότητα ενός μεγάλου οργανισμού. Μέσα από αυτή την πρακτική αναδιαμορφώνουμε διαρκώς τις απόψεις μας για τον κόσμο του σχεδιασμού και προσπαθούμε συνεχώς να κατανοήσουμε τα θεμελιώδη στοιχεία που συνθέτουν τη δική μας προσέγγιση. Αναζητούμε διαρκώς θεωρητικά σχήματα που μπορούν να εκφράσουν τη δουλειά
5. ALUMINCO FOR ARCHITECTS. ΣΧΕΔΙΑΣΜΌΣ ΟΠΤΙΚΉΣ ΤΑΥΤΌΤΗΤΑΣ ΓΙΑ ΤΗ ΝΈΑ ΠΛΑΤΦΌΡΜΑ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΊΑΣ ΤΗΣ ALUMINCO ΜΕ ΤΟΝ ΚΌΣΜΟ ΤΗΣ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΉΣ. CURATION: DESIGN AMBASSADOR
Post-Spectacular Office
25
LiFO – 03.11.22
6. NCM NEW SYLLABARY. ΣΧΕΔΙΑΣΜΌΣ ΓΡΑΜΜΑΤΟΣΕΙΡΆΣ ΓΙΑ ΤΟ ΝΈΟ ΚΥΠΡΙΑΚΌ ΜΟΥΣΕΊΟ ΣΕ ΣΥΝΕΡΓΑΣΊΑ ΜΕ ΤΟΝ ΠΑΝΑΓΙΏΤΗ ΧΑΡΑΤΖΌΠΟΥΛΟ (FONTS.GR)
ARCHITECTURE DESIGN MAP
ADM_SKG_2022
LiFO – 03.11.22
8
26 7
7. ΚΑΤΆΣΤΗΜΑ ΟΠΤΙΚΏΝ ΣΤΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΊΚΗ. ΣΧΕΔΙΑΣΜΌΣ ΕΣΩΤΕΡΙΚΟΎ ΧΏΡΟΥ
9
8. PELOSOF BARRESTAURANT ΣΤΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΊΚΗ. ΣΧΕΔΙΑΣΜΌΣ ΕΣΩΤΕΡΙΚΟΎ ΧΏΡΟΥ
9. STUDIO LIFE, ΜΠΑΛΤΑΔΏΡΟΥ 11.
10. PELOSOF BARRESTAURANT, ΘΕΣΣΑΛΟΝΊΚΗ. ΦΩΤΟΓΡΑΦΊΑ: ΓΙΆΝΝΗΣ ΔΡΑΚΟΥΛΊΔΗΣ
11. ΜΈΓΑΡΟ ΜΟΥΣΙΚΉΣ ΑΘΗΝΏΝ. ΣΧΕΔΙΑΣΜΌΣ ΟΠΤΙΚΉΣ ΤΑΥΤΌΤΗΤΑΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΕΡΊΟΔΟ 2018-2022. ΦΩΤΟΓΡΑΦΊΑ: ΔΗΜΉΤΡΗΣ ΠΆΡΘΥΜΟΣ
ΤΕΥΧΟΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
LiFO – 03.11.22
μας, λαμβάνοντας υπόψη τη μεθοδολογία μας, την εργασιακή μας ηθική, τον τρόπο που μιλάμε για τη δουλειά μας, σκεπτόμενοι τη σημασία αλλά και την επιπολαιότητα αυτού που κάνουμε. Κάτι που λέμε πάντα είναι ότι θέλουμε να είμαστε ειλικρινείς, να μην κάνουμε μεγάλες σχεδιαστικές δηλώσεις αλλά επίμονες χειρονομίες.
Τι γίνεται όταν τα αρχιτεκτονικά έργα δεν μοιάζουν ακριβώς με τέτοια, παρ’ όλα αυτά στηρίζονται σε τυπική, ορθολογική αρχιτεκτονική σκέψη; Αυτά που έχουν αποτυπωθεί ως σημαντικά για εμάς στη διαδικασία του αρχιτεκτονικού σχεδιασμού είναι όσα βρίσκουμε μέσα σε αυτήν, π.χ. ο προσδιορισμός των συστατικών ενός χώρου και αντικειμένου, η δοκιμή της ματιάς μας και η ανάπτυξη συστημάτων μελέτης αυτής. Μας ενδιαφέρουν ο ρυθμός της κυκλικής δημιουργίας, τα μοτίβα που ορίζουν το σχεδιαστικό concept και η αναζήτηση μέσων μορφοποίησης της αίσθησης και της ύπαρξης των πραγμάτων γύρω μας. Προσπαθούμε να προσεγγίσουμε μια καθημερινότητα με εναλλαγές στον σχεδιασμένο χώρο και μας απασχολούν έννοιες όπως το ημιέτοιμο και το κοινότοπο στην αρχιτεκτονική, ανοίγοντας τον δρόμο προς έναν πολυμορφισμό που εισάγει στον αρχιτεκτονικό σχεδιασμό τη γραφιστική, τη φωτογραφία, τη γραφή και την τέχνη.
ΓΡΑΦΙΣΤΙΚΉ Αν και το πεδίο της γραφιστικής και της οπτικής επικοινωνίας μοιάζει αρκετά αυτοαναφορικό, για εμάς αποτελεί έναν υβριδικό τόπο πειραματισμών μέσα από τον οποίο ανιχνεύουμε πολλές από τις επιμέρους δημιουργικές ανησυχίες μας. Και με αυτή την έννοια μοιάζει να στέκεται ως η αιχμηρή μας απόληξη ανάμεσα στα υπόλοιπα πεδία δράσης μας. Εδώ συγκλίνουν τα ενδιαφέροντά μας για την τυπογραφία, τη φωτογραφία, τη μόδα, τον κόσμο των περιοδικών και των εκδόσεων. Ταυτόχρονα βρίσκουν εφαρμογή πολλές έννοιες και στοιχεία από τον κόσμο της αρχιτεκτονικής, όπως η υλικότητα, η κλίμακα, το χειροποίητο. Εδώ η έννοια της αφήγησης λειτουργεί καταλυτικά στον τρόπο
10 11
ΕΚΘΈΣΕΙΣ Στο πεδίο του εκθεσιακού σχεδιασμού ελέγχονται και επαληθεύονται όλες οι θεωρητικές και πρακτικές διερευνήσεις μας. Αν τα πεδία της αρχιτεκτονικής και της γραφιστικής μπορούν να θεωρηθούν πόλοι πραγμάτων απ’ όπου ξεκινάνε και ολοκληρώνονται οι ιδέες, ο εκθεσιακός σχεδιασμός γίνεται πολύ συχνά η ενδιάμεση πίστα ανάπτυξης πραγμάτων που τροφοδοτούν όλες τις διαδικασίες σχεδιασμού. Ο πλούτος νοημάτων που συγκεντρώνεται στην επιμέλεια και τον σχεδιασμό εκθέσεων δομεί τις μεθοδολογίες μας και παράγει «μανιφέστα»-εγχειρίδια προσέγγισής όσων σχεδιάζουμε. Η προσέγγιση αυτή συχνά αφορά τη μέτρηση της έντασης μεταξύ μιας ιδέας και της υλικής εφαρμογής της, που λειτουργεί ως καταλύτης για το σύνολο των έργων.
ΕΡΓΑΛΕΊΑ Η στιγμή που δημιουργούμε τη δική μας γλώσσα σε υλικό, μορφή και τεχνική είναι για εμάς από τις πιο σημαντικές. Η δημιουργία λειτουργικών και γλυπτικών αντικειμένων ορισμένης παραγωγής, ο σχεδιασμός γραμματοσειρών και η συνολική επιμέλεια της ατμόσφαιρας όλων των πραγμάτων που σχεδιάζουμε είναι οι καθημερινοί μας στόχοι και τα εργαλεία μας. Αυτά προσδιορίζουν την ενιαία τελική υφή όλων των έργων. Η δεξιοτεχνία σε συνδυασμό με τις βιομηχανικές τεχνικές είναι πάντα πηγή έμπνευσης, όπως και η αφοσίωση που χρειάζεται κάθε υλικό για να μπορέσει να υπάρξει στην καλύτερη μορφή του. Είναι κατευθύνσεις που ξεκινάνε από τη μακροχρόνια επιθυμία να προσεγγίσουμε τις προσωπικές μας πρακτικές στον σχεδιασμό.
Post-Spectacular Office
ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΉ
με τον οποίο καθορίζει τον σχεδιασμό ενός εντύπου, μιας έκδοσης αλλά και ενός ολόκληρου συστήματος οπτικών στοιχείων που συνθέτουν την οπτική ταυτότητα ενός φορέα ή μιας εταιρείας.
LiFO – 03.11.22
ARCHITECTURE DESIGN MAP
ADM_SKG_2022
ΤΟ ΝΈΟ SHOWROOM ΤΗΣ ΑLUMINCO ΣΤΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΊΚΗ ΕΝΣΩΜΑΤΏΝΕΙ ΤΗΝ ΙΔΈΑ ΤΗΣ «ΕΣΩΤΕΡΙΚΉΣ ΦΎΣΗΣ» ΣΕ ΜΊΑ ΑΠΌ ΤΙΣ ΠΙΟ ΣΎΓΧΡΟΝΕΣ ΚΑΙ ΠΡΩΤΌΤΥΠΕΣ ΜΟΝΆΔΕΣ ΠΑΡΑΓΩΓΉΣ ΣΤΗ ΝΟΤΙΟΑΝΑΤΟΛΙΚΗ ΕΥΡΏΠΗ.
1. ΑΠΟΨΗ ΕΚΘΕΣΙΑΚΟΥ ΧΩΡΟΥ / COURTESY OF POST SPECTACULAR OFFICE
ALUMINCO
Η ALUMINCO ΣΤΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΊΚΗ: ΚΑΙΝΟΤΟΜΊΑ, ΒΙΩΣΙΜΌΤΗΤΑ ΚΑΙ DESIGN
2. ΑΡΓΎΡΗΣ ΚΑΡΡΆΣ CEO ALUMINCO
1
2
30
Η διάχυση σημείων στάσης εντός της εκθεσιακής διαδρομής δημιουργεί χωρικές εντάσεις και επιτυγχάνει μια κλιμάκωση στα επίπεδα πληροφορίας. Η έκθεση αποτελεί το κεντρικό σημείο αναφοράς, ενώ περιμετρικά της αναπτύσσεται μια σειρά βοηθητικών χώρων όπως αίθουσα πολλαπλών χρήσεων, meeting booths, γραφειακοί χώροι, χώροι εξυπηρέτησης κοινού κ.ά.
Η ΑΝΆΠΤΥΞΗ ΣΥΜΒΑΔΊΖΕΙ ΜΕ ΤΗ ΒΙΩΣΙΜΌΤΗΤΑ Η ALUMINCO, ΜΊΑ ΑΠΌ ΤΙΣ ΚΟΡΥΦΑΊΕΣ ΕΛΛΗΝΙΚΈΣ ΕΤΑΙΡΕΊΕΣ ΑΛΟΥΜΙΝΊΟΥ, με έντονη και διαρκή διάθεση για εξωστρέφεια και πρωτοπορία, προχωρεί σε μια στρατηγικής σημασίας επένδυση στα Βαλκάνια με την εξαγορά του εργοστασίου της ιστορικής Doral στη Θεσσαλονίκη. Πρόκειται για μια πλήρως καθετοποιημένη μονάδα παραγωγής, έκτασης 38.000 τ.μ. στο Καλοχώρι, μόλις 4 χλμ. από τον προβλήτα 6 στο λιμάνι της Θεσσαλονίκης και μόλις 9 χλμ. από τον Λευκό Πύργο. Πυρήνα του σχεδιασμού για το νέο showroom αποτέλεσε η ιδέα για τη δημιουργία μιας «εσωτερικής φύσης», μέσα στην οποία αναπτύσσεται τμηματικά η έκθεση. Η ιδέα μεταφράζεται χωρικά ως μια «υπαίθρια γλυπτοθήκη» όπου ο επισκέπτης περιπλανιέται ανάμεσα στα προϊόντα, βιώνοντάς τα κιναισθητικά μέσα σε ένα δυνάμει φυσικό τοπίο. Η αφήγηση μετατρέπεται σε μια αλληλουχία σκηνοθετημένων σεκάνς όπου ο επισκέπτης έχει τη δυνατότητα να αντιληφθεί τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά των συστημάτων μέσα στο πραγματικό τους περιβάλλον.
Η συγκεκριμένη μονάδα αποτελεί μία από τις ποιοτικότερες βιομηχανίες προφίλ αλουμινίου στη Βόρεια Ελλάδα, πληρώντας αυστηρές διεθνείς προδιαγραφές. Ο στόχος; Πολυεπίπεδος. Η αύξηση της παραγωγικής ικανότητας, η άμεση διασύνδεση με τις αγορές της ΝΑ Ευρώπης και τα Βαλκάνια αλλά και η παραγωγή εξειδικευμένου, βιομηχανικού προφίλ αλουμίνιου που θα μεγιστοποιήσει την εξαγωγική δραστηριότητα στις αγορές της κεντρικής Ευρώπης. Σε συνδυασμό με τον στρατηγικό γεωγραφικά χαρακτήρα της περιοχής, η Aluminco στοχεύει να μετατρέψει τη νέα της εγκατάσταση στη Θεσσαλονίκη σε πύλη εξαγωγών προς τις αγορές της νοτιοανατολικής, της ανατολικής και της κεντρικής Ευρώπης. Επιπλέον, η νέα αυτή εγκατάσταση στη Θεσσαλονίκη θα ακολουθήσει τις προδιαγραφές της παραγωγικής μονάδας των Οινοφύτων, παράγοντας πράσινο αλουμίνιο. Άλλωστε, η Aluminco έχει στρατηγικά επιλέξει πως η νέα της εποχή θα στηρίζεται σε υπεύθυνες και βιώσιμες επενδύσεις, οι οποίες θα δίνουν έμφαση στην πράσινη κυκλική οικονομία, πάντα με σεβασμό στο περιβάλλον και τον άνθρωπο. Η εταιρεία, μέσω του προγράμματος «Α planet to love», μετουσιώνει σε πράξη τη δέσμευσή της για υπεύθυνη λειτουργία, εστιάζοντας σε τέσσερις βασικές ενότητες: το περιβάλλον, την κοινωνία, την αγορά και τις σύγχρονες αρχές εταιρικής διακυβέρνησης (ESG). «Το σχέδιο δράσης περιλαμβάνει εκπαίδευση του κοινού, δράσεις με οικολογικό χρώμα και φυσικά την απόλυτη προσήλωσή μας στην ανάπτυξη ενεργειακών συστημάτων αλουμινίου με τη μεγαλύτερη ενεργειακή απόδοση στην Ευρώπη. Η μακροχρόνια στρατηγική της εταιρείας θέτει σαφή στόχο μετάβασης προς ένα αειφορικό μέλλον. Εξάλλου, σχεδιάζουμε και παράγουμε κορυφαία συστήματα αλουμινίου που αναβαθμίζουν τα κτίρια, βελτιώνουν την ποιότητα ζωής του ανθρώπου και συμβάλλουν στην προστασία του περιβάλλοντος εδώ και 40 χρόνια», αναφέρει ο CEO της εταιρείας Αργύρης Καρράς. Το συνολικό κόστος της επένδυσης υπολογίζεται ότι θα φτάσει τα επόμενα χρόνια τα 20 εκατ. ευρώ. Παράλληλα, η παραγωγική ικανότητα αναμένεται να αυξηθεί κατά 7.000 τόνους ή 25% ετησίως, ενώ η συγκεκριμένη επένδυση θα ανοίξει 120 νέες θέσεις εργασίας στη Βόρεια Ελλάδα.
LiFO – 03.11.22
ARCHITECTURE DESIGN MAP
Ο διάσημος και πολυβραβευμένος Bρετανός designer σε μια αποκλειστική συνέντευξη για το ΑDM Thessaloniki. ΑΠΟ ΤΗΝ ΝΤΌΓΙΑ ΚΑΡΟΛΊΝΗ
32
Tom
KGArchitectureDesignMapLiFOADM
ΤΕΥΧΟΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ O κορυφαίος Βρετανός designer Tom Dixon προφανώς δεν χρειάζεται συστάσεις. Αυτοδίδακτος και οραματιστής, κατάφερε να παρεισφρήσει όχι μόνο στο DNA του διαπλανητικού βιομηχανικού σχεδιασμού αλλά και στα μεγαλύτερα μουσεία μοντέρνας τέχνης του κόσμου. Κοσμοπολίτης, πάντα περίεργος και παθιασμένος τόσο με τις διακοσμητικές δυνατότητες των ανακυκλωμένων υλικών όσο και με τις νέες μεθόδους παραγωγής αλλά και με τις καινούργιες τεχνολογίες, σύντομα γιορτάζει τα σαράντα χρόνια προσφοράς του στον χώρο του design, διεγείροντας όλες τις αισθήσεις. Άλλωστε, μετά το Manzoni στο Μιλάνο και το Coal Office στο Λονδίνο (σε συνεργασία με τον σεφ Assaf Granit), ήρθε και το περίφημο Tom Dixon Thessaloniki (σε συνεργασία με τον σεφ Δημήτρη Παμπόρη). Την ψιλόλιγνη φιγούρα του τονίζουν το μαύρο ζιβάγκο και τα επίσης μαύρα κοκάλινα γυαλιά οράσεως ‒ θυμίζει τον Jarvis Cocker. Είναι ένα ηλιόλουστο πρωινό στο Λονδίνο και μια βροχερή βραδιά στη συμπρωτεύουσα όταν δίνουμε το ραντεβού στο Teams. Very British, indeed.
33
LiFO – 03.11.22 Πριν κάνετε το ντεμπούτο σας στον κόσμο του design υπήρξατε ο μπασίστας της μπάντας Funkapolitan. Ήταν απρόσκοπτη αυτή η μετάβαση; Το ντεμπούτο μου στη μουσική σκηνή έγινε τη στιγμή που η αγγλική ροκ, λόγω της πανκ, αναδείχτηκε σε αντικουλτούρα. Τότε ήταν μια διαφορετική εποχή, σήμερα θα ακουγόταν κοινότοπο. Δεν ήταν καθόλου αναίμακτο το πέρασμα στο design – εξαιτίας ενός ατυχήματος με τη μηχανή και ενός κατάγματος στο χέρι, ήταν απλώς αδύνατο να παίξω. Διδάχτηκα όμως τα βασικά σχετικά με τη δημιουργικότητα και το εμπόριο μέσα από τα μάτια του κοινού. Αυτή η αντικουλτούρα «τρίφτηκε» πάνω σε μια ολόκληρη γενιά Βρετανών: μας έδωσε άδεια να δημιουργήσουμε χωρίς πιστοποιητικά, πανεπιστημιακά πτυχία ή γονική έγκριση. Από καθαρή αγάπη προς τη δημιουργία, δεν μπορούσα να σταθώ ακίνητος, άρχισα να ασχολούμαι σιγά σιγά με τη γλυπτική. Παρατήρησα πώς η φωτιά μεταμορφώνει το μέταλλο, την ομορφιά της μεταστοιχείωσης και της μετάλλαξης.
Είναι οι designers οι σύγχρονοι ροκ-σταρ; Οι designers, όπως και οι αρχιτέκτονες, ποτέ δεν απέκτησαν το στάτους του ροκ-σταρ (ίσως οι σεφ να πλησίασαν την τελευταία δεκαετία). Οι περισσότεροι, έξω από ένα μικρό σύμπαν ομοϊδεατών, παραμένουν ανώνυμοι ή έστω μη αναγνωρίσιμοι εξ όψεως, πράγμα άκρως βολικό για μένα. Δεν θα άντεχα τη φασαρία.
Τι ήταν αυτό που θέλατε να αλλάξετε στον κόσμο; Το ζήτημα της βιωσιμότητας και της κατάχρησης των πρώτων υλών του πλανήτη με στοίχειωνε από την αρχή. Οι περισσότεροι designers δουλεύουν πάνω σε συγκεκριμένα ζητήματα, επηρεασμένοι από την επικαιρότητα και τις ανάγκες της κοινωνίας που συνεχώς αλλάζουν. Και θέλουν να αλλάξουν τον κόσμο με τον δικό τους τρόπο. Κι εγώ το ήθελα, εξακολουθώ να το θέλω, με κάθε πιθανό τρόπο.
Dixon
LiFO – 03.11.22
ARCHITECTURE DESIGN MAP
Το TD Thessaloniki είναι στην πραγματικότητα ένας βιωματικός εκθεσιακός χώρος και ενδεχομένως η απόδειξη πως ακόμη και η παρασκευή καφέ μπορεί να εξελιχθεί σε μορφή τέχνης, με τον ίδιο τρόπο που και η απόλαυσή του είναι μία εκ των τελευταίων σύγχρονων τελετουργιών. Ισχύει το «form follows function» του Louis H. Sullivan; Η φόρμα δεν ακολουθεί απαραίτητα μόνο τη λειτουργία. Σαφέστατα μπορεί να ακολουθήσει και την ηδονή. Στο μυαλό μου είναι αυτονόητο πως μπορεί και η ευχαρίστηση να ορίσει τη φόρμα, το σχήμα. Μία από τις αμήχανες στιγμές στη δική μας δουλειά είναι η στατικότητα της παρουσίασης που συνήθως γεννά βαρετά showrooms. Ας είμαστε ειλικρινείς, αυτό που ζωντανεύει το interior design είναι οι ίδιοι οι άνθρωποι. Σε αυτό επάνω πειραματιστήκαμε αρκετά, ειδικά κατά τη διάρκεια των εκθέσεων στο Μιλάνο ή στα headquarters του Λονδίνου. Καταλήξαμε πως ένα καφέ ή ένα εστιατόριο, ένας γαστρονομικός χώρος όπου πρωταγωνιστούν οι μυρωδιές και οι γεύσεις, ζωντανεύει ακόμη περισσότερο με την παρουσία ανθρώπων που αφήνονται στην απόλαυση, στον δικό τους χρόνο. Αυτός είναι ο ιδανικότερος τρόπος να τεστάρουμε τα προϊόντα που σχεδιάζουμε ή τις ιδέες που έχουμε, υπό συνθήκες απόλαυσης και ζωής.
Tom Dixon
34
Αντιλαμβάνεται η Θεσσαλονίκη βαθύτερα το design; Προφανώς και ναι. Θα είμαι όμως ειλικρινής. Δεν την έχω επισκεφθεί ποτέ, το παραδέχομαι με μια ελαφριά ντροπή. Θέλω να ανακαλύψω τους θησαυρούς της κι αυτό θα γίνει μέσα στο 2023. Ξέρω πως μια ολόκληρη στρατιά συνεργατών μου ήταν σύμφωνη πως επρόκειτο για την ιδανική επιλογή (π.χ. έναντι των Αθηνών ή του Παρισιού). Και εμπιστεύομαι απόλυτα την κρίση τους. Μέσω βιβλιογραφίας γνωρίζω πως πρόκειται για μια πολυπολιτισμική μητρόπολη με μεγάλη ιστορία που είναι ένας δημιουργικός κόμβος (typography, art, graphic). Είμαι βέβαιος όμως πως εσείς ξέρετε ήδη πολύ καλύτερα την απάντηση.
Θεωρείτε εαυτόν αντιρρησία ή επαναστάτη; Ανέκαθεν βαριόμουν εύκολα, ειδικά τους κανόνες που θέτουν οι άλλοι. Μετά από δέκα χρόνια εργασίας εντός της Habitat, όταν ελευθερώθηκα και δημιούργησα το δικό μου brand, ένιωσα ελεύθερος. Δεν άλλαξα από αντίδραση στην προηγούμενη κατάσταση. Απλώς αφέθηκα να είμαι ο εαυτός μου, να καθορίζω ελεύθερα το σημείο εκκίνησης κάθε συλλογής. Δεν ήμουν ποτέ συνειδητά αντιρρησίας ή πνεύμα αντιλογίας, ούτε θεωρώ πως υπήρξα επαναστάτης. Διάολε, είναι ύβρις και μόνο να το σκεφτώ. Δεν τετραγώνισα τον κύκλο, απλώς ένιωθα πως έπρεπε να εξωτερικεύσω κάπως όλη αυτήν τη δημιουργική δύναμη που υπήρχε μέσα μου από νωρίς. Και το έκανα πλάθοντας σχήματα, δίνοντας σε χρηστικά καθημερινά αντικείμενα μια όψη γοητευτική και διαφορετική, πάντα με τη σκέψη πως θα ήταν υπέροχο πραγματικά αν τα όρια μεταξύ τέχνης και βιομηχανικού σχεδιασμού γίνονταν δυσδιάκριτα. Έχουμε ανάγκη την τέχνη, όσο και την ανθρωπιά. Και μπορεί κάποιες στιγμές να κολυμπάω ανάποδα στο ρεύμα (πάντα μου άρεσε αυτό, θα έπρεπε να είναι ολυμπιακό άθλημα), πάντα όμως από προσωπική ανάγκη έκφρασης, όχι από αντίδραση.
Κυκλοφορεί η φήμη πως συμβουλεύετε νεότερους σχεδιαστές να «αποσχεδιάζουν». Τι ακριβώς σημαίνει αυτό; Δεν είμαι μινιμαλιστής εκ πεποιθήσεως ούτε εμμονικός με το Bauhaus, πιστεύω όμως στη διαχρονικότητα. Ίσως γι’ αυτό πολύ συχνά έρχομαι σε επαφή με νέους designers που υπερπροσπαθούν, είτε λόγω εμπορικότητας είτε σε συνδυασμό με την αστείρευτη δημιουργικότητα που έχουν μέσα τους και δεν έχουν μάθει ακόμα να ελέγχουν ως ροή, και κατεβαίνει ανυπόμονα ως χείμαρρος. Φορτώνουν το εκάστοτε σχέδιο-αντικείμενο για να το κάνουν πιο επιθυμητό. Πρόκειται για περιπτώσεις που η γλυπτική μορφή του αντικειμένου καταπιέζει έως και ακυρώνει τη χρηστικότητά του. Τότε τους ζητώ να το απογυμνώσουν, να το δουν από την αρχή. Το ίδιο συμβαίνει και στην τέχνη, όπως και στη μόδα. Είμαστε πολύπλοκα όντα και έχουμε συνηθίσει, εσφαλμένα, πως όσο πιο σύνθετο είναι κάτι τόσο πιο γοητευμένοι πρέπει να νιώθουμε από αυτό. Όταν όμως έχουμε να κάνουμε με χρηστικά, καθημερινά αντικείμενα (που η διάρκεια ζωής τους είναι δέκα, δεκαπέντε ή και είκοσι χρόνια) και βιομηχανικό σχεδιασμό, οι Έλληνες είχατε εξαρχής δίκιο: «ουκ εν τω πολλώ το ευ».
/ N IMA N D ΑR CHI T E C T S / D EDA & AR CHI T E C T S / M INA S K O S M I D I S AR CHI T E C T S / M AKR I D I S AS SOC I A T E S / B OGD A N O S ΑR CHI T E C T U R E / U RBA N S O U L PR OJE C T / F ORM r e l a t e d / N OME N / G PS D E S I G N
37
LiFO – 03.11.22
Οι αρχιτέκτονες
/ S PAR C H
2022SKGArchitectureDesignMapLiFO2
ΤΕΥΧΟΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
LiFO – 03.11.22 ΑΠΌ ΤΗ ΔΑΝΆΗ ΜΑΚΡΉ
ΜΌΡΦΩ ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΑΟΥ: Η ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΣΤΟΝ ΔΙΚΟ ΜΟΥ ΚΟΣΜΟ ΕΙΝΑΙ Η ΑΤΜΟΣΦΑΙΡΑ ΕΝΟΣ ΚΤΙΡΙΟΥ
ADM_SKG_2022
36
ARCHITECTURE DESIGN MAP
ΑΡΧΙΤΈΚΤΟΝΑΣ ΚΑΙ ΆΝΘΡΩΠΟΣ ΜΕ ΚΡΙΤΙΚΌ ΠΝΕΎΜΑ, η Μόρφω Παπανικολάου είναι μία από τις σπουδαιότερες φυσιογνωμίες της αρχιτεκτονικής στην Ελλάδα. Έργα της που ολοκληρώνονται αυτήν τη στιγμή στη Θεσσαλονίκη είναι το New Elementary Anatolia College και η Αγορά Μοδιάνο, καθώς και η ανακαίνιση των εσωτερικών χώρων του Electra Palace.
ΑΣ ΥΠΟΘΈΣΟΥΜΕ ΌΤΙ ΚΡΑΤΆΤΕ ΈΝΑ ΗΜΕΡΟΛΌΓΙΟ ΚΑΙ ΜΑΣ ΕΠΙΤΡΈΠΕΤΕ ΝΑ ΔΟΎΜΕ ΜΌΝΟ ΤΡΕΙΣ ΣΕΛΊΔΕΣ ΤΟΥ ΠΟΥ «ΑΠΑΘΑΝΑΤΊΖΟΥΝ» ΤΡΕΙΣ ΣΤΙΓΜΈΣ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΉΣ ΑΛΉΘΕΙΑΣ ΠΟΥ ΒΙΏΣΑΤΕ ΣΤΗΝ ΠΌΛΗ, ΣΕ ΠΟΛΎ ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΆ ΣΤΆΔΙΑ ΤΗΣ ΖΩΉΣ ΣΑΣ. ΠΟΙΕΣ ΘΑ ΉΤΑΝ ΑΥΤΈΣ;
Δεν κρατώ ημερολόγιο και δεν μπορώ να σας μιλήσω για στιγμές απόλυτης αλήθειας. Υπήρξαν βιώματα που ασφαλώς δημιούργησαν ίχνη τα οποία στην πορεία του χρόνου μετασχηματίστηκαν, ήρθαν σε επαφή με άλλες εμπειρίες και σήμερα αποτελούν ένα είδος αλήθειας. Τέτοια θα μπορούσαν να είναι κάποια συναισθήματα απορίας και δυσαρέσκειας από βιώματα στη Θεσσαλονίκη της δεκαετίας του ’70, όταν παρατηρούσα την καταστροφή του «παλαιού» ταυτοχρόνως με την πυρετώδη τάση για τον εκμοντερνισμό της. Συγκρατώ ότι η πόλη άλλαζε δυσάρεστα μέρα με τη μέρα. Επίσης, η ζωή μου στη Βενετία και οι ανεξάντλητες εμπειρίες στον αντίποδα. Σημειώνω τον ιδιαίτερο εθισμό που προσφέρει η πόλη στο ωραίο ή στα καθημερινά βιώματα λικνίσματος και ανακλάσεων που δωρίζει γενναιόδωρα το υγρό στοιχείο στους κατοίκους της. Τέλος, οι αστικές αντιθέσεις της Αθήνας: δόσεις μητροπολιτικής εμπειρίας σε συνδυασμό με τα ανεξίτηλα ερεθίσματα που εκπέμπουν τα ερείπιά της. Συγκρατώ ότι αυτές οι αντιθέσεις κινητοποιούν τη σκέψη και ενεργοποιούν τη φαντασία.
SPARCH - ΜΌΡΦΩ ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΑΟΥ
Η Μόρφω Παπανικολάου γεννήθηκε και μεγάλωσε στη Θεσσαλονίκη. Ως συνιδρύτρια, μαζί με τη Ρένα Σακελλαρίδου, του αρχιτεκτονικού γραφείου Sparch έχει συνυπογράψει έργα ή διαγωνισμούς όπως η επέκταση της Κεντρικής Βιβλιοθήκης του ΑΠΘ σε συνεργασία με τον Α.Μ. Κωτσιόπουλο, το Μέγαρο Καρατζά, σε συνεργασία με τους M. Botta και M. Πολλάνη, το επιχειρηματικό κέντρο «Λιμάνι», το Συγκρότημα Εθνικής Ασφαλιστικής στην Αθήνα, σε συνεργασία με τον M. Botta, το Νέο Κτίριο ΕΤΕ ΒΙΠΕΘ, το Astir Palace Πύλη και Στέγαστρο, η βαλκανική Πλατεία, σε συνεργασία με Β. Τσακαλίδου και Α. Παπαδοπούλου, το Μουσείο Ενάλιων Αρχαιοτήτων, σε συνεργασία με τη Χ. Μαύρου, το Φουγάρο, το «Eco Coccon» Green Academy και το «Beyond Time, Down to Earth» Rome Poetry Hall. Στη Θεσσαλονίκη ολοκληρώνονται το New Elementary Anatolia College και η Αγορά Μοδιάνο, η ανακαίνιση των εσωτερικών χώρων του Electra Palace (MP Sparch - Olivia Siskou) και ο σχεδιασμός των εσωτερικών χώρων του διατηρητέου κτιρίου Ισμαήλ Πασά (MP SPARCH - Beetroot). Στην πορεία της σταθερά αναδεικνύεται η πίστη της στην κοινωνική διάσταση και σημασία της αρχιτεκτονικής, την οποία συναρτά με την τέχνη ή τη φιλοσοφική σκέψη.
ΤΕΥΧΟΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
LiFO – 03.11.22
ΑΠΌ ΠΟΛΎ ΝΕΑΡΉ ΗΛΙΚΊΑ ΠΑΡΑΤΗΡΉΣΑΤΕ ΤΟ ΦΩΣ ΚΑΙ ΤΗ ΣΧΈΣΗ ΤΟΥ ΜΕ ΤΟΝ ΧΏΡΟ. ΑΝΑΦΈΡΕΤΕ ΌΤΙ ΤΟ ΦΩΣ ΕΊΝΑΙ ΑΥΤΌ ΠΟΥ ΔΗΜΙΟΥΡΓΕΊ ΤΟ ΜΥΣΤΉΡΙΟ ΣΤΗΝ ΑΤΜΌΣΦΑΙΡΑ ΤΟΥ ΧΏΡΟΥ. ΜΕ ΠΟΙΟΥΣ ΤΡΌΠΟΥΣ ΠΈΡΑΣΑΝ ΑΥΤΆ ΤΑ ΣΤΟΙΧΕΊΑ ΣΤΗΝ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΉ ΣΑΣ; Ένα αρχιτεκτονικό έργο καλείται να συνθέσει και να ισορροπήσει πολλές παραμέτρους και δεδομένα, υλικές και άυλες αξίες. Αυτό που με ενδιαφέρει στο αρχιτεκτονικό έργο είναι η δυνατότητα σκιαγράφησης της ταυτότητάς του. Η ταυτότητα στον δικό μου κόσμο είναι κυρίως η ατμόσφαιρα ενός κτιρίου. Και η ατμόσφαιρα ενός χώρου παίρνει ζωή με το φως. Σχεδιάζοντας, το παρακολουθούμε να φιλοξενείται στον χώρο, σχεδιάζουμε υποθετικές διαδρομές, άλλοτε σημειακές άλλοτε διάχυτες ή φιλτραρισμένες, το αναζητούμε σε επαφή με τα υλικά ή με τα χρώματα για να αναδειχθούν οι ποιότητές τους.
ΣΤΙΣ ΣΠΟΥΔΈΣ ΣΑΣ ΕΠΙΛΈΞΑΤΕ ΝΑ ΣΥΝΔΈΣΕΤΕ ΤΗΝ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΉ ΜΕ ΤΗΝ ΤΈΧΝΗ 'Ή ΤΗ ΦΙΛΟΣΟΦΙΚΉ ΣΚΈΨΗ. ΠΏΣ ΤΗΝ ΠΕΤΎΧΑΤΕ; ΘΑ ΜΑΣ ΔΏΣΕΤΕ ΜΙΑ ΑΥΘΌΡΜΗΤΗ ΕΙΚΌΝΑ/ΠΑΡΆΔΕΙΓΜΑ ΓΙΑ ΤΟΝ ΤΡΌΠΟ ΠΟΥ Η ΦΙΛΟΣΟΦΊΑ ΩΣ ΚΟΙΝΌ ΚΤΉΜΑ ΘΑ ΜΠΟΡΟΎΣΕ ΝΑ ΑΛΛΆΞΕΙ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΌΤΗΤΑ ΚΑΙ ΤΙΣ ΤΕΛΕΤΟΥΡΓΊΕΣ ΤΗΣ; Η σχέση μου με την τέχνη και τη φιλοσοφική σκέψη είναι αποσπασματική και πραγματοποιείται κυρίως μέσα από την αρχιτεκτονική και τους δασκάλους μου, μέσω των πιθανών ερεθισμάτων για σκέψεις πάνω στις σκέψεις των ειδικών. Στην αρχιτεκτονική πιστεύω ότι βοηθά να σχηματίζουμε ερωτήματα με τον νου και να δίνουμε απαντήσεις σχεδιάζοντας. Είναι ένα πολύτιμο δάνειο από τους στοχαστές της σκέψης. Επίσης, η στάση, όπως τη διαμόρφωσα σταδιακά, απέναντι στο όμορφο και στον πλούτο του ελάχιστου ίσως είναι μια πιθανή απάντηση στην ερώτησή σας. Τι θα μπορούσε να γίνει κοινό κτήμα; Η προσπάθεια για αφαίρεση του περιττού που κοινωνικά μας κατακλύζει, η οποία είναι μια δύσκολη διαδικασία τόσο σε προσωπικό όσο και σε συλλογικό επίπεδο. Όταν όμως αρχίσει να συμβαίνει, βελτιώνει την καθημερινότητα και απομακρύνει τη φθορά.
ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ: ΚΩΣΤΉΣ ΠΑΠΠΆΣ
BEETROOT - YIAYIA AND FRIENDS / ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ: BEETROOT DESIGN GROUP
ΑΠΌ ΤΟ 1982 ΔΙΑΤΗΡΟΎΣΑΤΕ ΤΟ ΓΡΑΦΕΊΟ SPARCH ΜΑΖΊ ΜΕ ΤΗ ΡΈΝΑ ΣΑΚΕΛΛΑΡΊΔΟΥ. ΠΟΙΚΊΛΑ ΈΡΓΑ ΚΑΙ ΔΙΑΚΡΊΣΕΙΣ ΣΗΜΑΤΟΔΌΤΗΣΑΝ ΤΗΝ ΠΟΡΕΊΑ ΤΗΣ ΚΑΡΙΈΡΑΣ ΣΑΣ. ΘΑ ΜΑΣ ΕΞΗΓΉΣΕΤΕ ΤΙΣ ΜΕΤΑΒΆΣΕΙΣ ΣΕ ΑΥΤΉ ΤΗΝ ΠΟΛΥΕΤΉ ΚΑΡΙΈΡΑ; ΤΙ ΕΊΝΑΙ ΑΥΤΌ ΠΟΥ ΟΔΗΓΕΊ ΤΑ ΒΉΜΑΤΑ ΚΑΙ ΤΙΣ ΕΠΙΛΟΓΈΣ ΣΑΣ ΜΈΣΑ ΣΤΑ ΧΡΌΝΙΑ; Στον δημιουργικό χώρο η επανάληψη είναι βαρετή. Νομίζω ότι χαρακτηριστικό στοιχείο είναι η εσωτερική επιθυμία για το νέο, επιθυμία που μεταλλάσσει τις προηγούμενες σκέψεις, εικόνες και δημιουργίες και γεννά κάτι νέο.
Όχι, δεν χαρίζεται σε κανέναν δημιουργικό χώρο. Βέβαια, πιστεύω πως υπάρχουν στιγμές «τύχης», μια και είδαμε σε νεαρή ηλικία υλοποιημένα τα έργα μας, γεγονός που επιτάχυνε την απόκτηση εμπειρίας. Είναι αυτονόητο ότι απαιτείται πάρα πολλή δουλειά, κινητικότητα, επιθυμία για διαρκή μάθηση, υποστήριξη του ρόλου της μητέρας, ικανότητα προσαρμογής και συνεργασίας σε ένα ανδροκρατούμενο ακόμη, παρά τις βελτιώσεις, κοινωνικό περιβάλλον.
ΚΑΤΆ ΤΗΝ ΆΠΟΨΉ ΣΑΣ, ΣΉΜΕΡΑ Η ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΉ ΈΧΕΙ ΤΗΝ ΑΠΑΡΑΊΤΗΤΗ ΣΎΝΔΕΣΗ ΜΕ ΤΟΝ ΚΟΙΝΩΝΙΚΌ ΤΗΣ ΧΑΡΑΚΤΉΡΑ; Νομίζω ότι προσπαθεί, αλλά δεν έχει τη δυνατότητα να απαντήσει αποτελεσματικά. Τμήμα της αρχιτεκτονικής σκέψης και πράξης διερευνά και επαναπροσδιορίζει τον κοινωνικό της χαρακτήρα. Αναφέρομαι ενδεικτικά στους προβληματισμούς που τέθηκαν σε προηγούμενες biennale αρχιτεκτονικής στη Βενετία, σε έρευνες στα πανεπιστήμια ή σε προσπάθειες πόλεων για επεμβάσεις κοινωνικού χαρακτήρα. Λυπάμαι που συμβαίνει, αλλά, τουλάχιστον στη χώρα μας, νομίζω ότι το μεγαλύτερο τμήμα του παραγόμενου έργου απαντά σε αιτήματα γρήγορης διεκπεραίωσης, δεν προστατεύει το αστικό και φυσικό τοπίο, στοχεύει στο «επιχειρείν», αλλά όχι και στο ευ ζην στις πόλεις μας.
SPARCH
ΦΑΝΤΆΖΟΜΑΙ ΌΤΙ Η ΕΠΙΤΥΧΊΑ ΔΕΝ ΧΑΡΊΖΕΤΑΙ. ΠΟΙΕΣ ΉΤΑΝ ΟΙ ΚΎΡΙΕΣ ΔΥΣΚΟΛΊΕΣ ΠΟΥ ΚΛΗΘΉΚΑΤΕ ΝΑ ΥΠΕΡΚΕΡΆΣΕΤΕ;
38 LiFO – 03.11.22
ARCHITECTURE DESIGN MAP ΑΠΌ ΤΟΝ ΘΑΝΆΣΗ ΔΙΑΜΑΝΤΌΠΟΥΛΟ
ADM_SKG_2022
Η ΕΛΛΗΝΙΚΉ ΑΙΣΘΗΤΙΚΉ ΤΗΣ ΦΙΛΟΞΕΝΊΑΣ
H ΔΙΔΆΚΤΟΡΑΣ ΚΑΙ ΕΠΊΚΟΥΡΗ ΚΑΘΗΓΉΤΡΙΑ ΤΗΣ ΠΟΛΥΤΕΧΝΙΚΉΣ ΣΧΟΛΉΣ του ΑΠΘ και ιδρύτρια της NIMAND Αrchitects ξεκίνησε τη συζήτηση από τα έργα που θεωρεί ως αρχιτεκτονικά σημεία αναφοράς στην πόλη της, τη Θεσσαλονίκη: πώς και για ποια κτίρια μπορεί κανείς να μιλήσει σε μια πόλη 2.500 χρόνων με πλούσιο παρελθόν και ίσως τη μόνη στην Ελλάδα με σταθερή και αναγνωρίσιμη φυσιογνωμία; «Μου είναι δύσκολο να αναφερθώ σε κάποια κτίρια μεμονωμένα. Σίγουρα ξεχωρίζουν αυτά της πλατείας και της οδού Αριστοτέλους ως ένα σύνολο με κοινά χαρακτηριστικά αλλά και μεμονωμένα χαρακτηριστικά κτίρια όπως το κόκκινο σπίτι στην πλατεία Αγίας Σοφίας, η Οθωμανική Τράπεζα και άλλα στο κέντρο της πόλης. Θα αναφερθώ όμως και στην Περιοχή των Εξοχών έξω από τα ΝΑ τείχη της πόλης, μιας περιοχής με χαμηλή δόμηση που αναπτύχθηκε μετά την πυρκαγιά του 1917, και όπου ανεγείρονται νέοι τύποι κατοικιών, προσαρμοσμένοι στον ευρωπαϊκό τρόπο ζωής και με μεγάλους κήπους. Είχα την τύχη να γεννηθώ και να μεγαλώσω σε ένα νεοκλασικό σπίτι στην περιοχή των Εξοχών, το οποίο σχεδίασε ο Ξενοφών Παιονίδης και βρισκόταν πάνω στη θάλασσα, και να ζήσω στην περιοχή αυτή με τις υπέροχες μονοκατοικίες. Η Θεσσαλονίκη εξελίχθηκε μέσα στα χρόνια τόσο ώστε πλέον διαθέτει πολλά δείγματα μοντέρνας ελληνικής αρχιτεκτονικής στην ήρεμη ορθολογική γλώσσα του μοντερνισμού. Θα ξεχωρίσω το Αρχαιολογικό Μουσείο (έργο του Καραντινού), πολλά κτίρια στην Πανεπιστημιούπολη (έργα γνωστών αρχιτεκτόνων), το Μουσείο Βυζαντινού Πολιτισμού (έργο του Κρόκου), το Τελλόγλειο Ίδρυμα Τεχνών, το κτίριο του Μεγάρου Μουσικής Θεσσαλονίκης του Isozaki, το Κέντρο Διάδοσης Επιστημών και Μουσείο Τεχνολογίας και άλλα». Η αρχιτεκτονική είναι ένας επιστημονικός και πρακτικός χώρος που κέρδισε την καρδιά της Νίκης Ανδρεάδη. Για την ακρίβεια, διέπρεψε σε αυτό το πεδίο. Προτού αφιερωθεί στην αρχιτεκτονική σπούδασε πολιτικός μηχανικός στο Πολυτεχνείο Θεσσαλονίκης και συνέχισε με την εκπόνηση του διδακτορικού της – αυτό σε κάνει να αναρωτηθείς κατά πόσο μια πετυχημένη επαγγελματική καριέρα προϋποθέτει την ύπαρξη υψηλού ακαδημαϊκού υπόβαθρου. Μιλώντας σχετικά, παραθέτει τα λόγια του Άρη Κωνσταντινίδη: «Αν δεν τριφτείς πάνω στην πέτρα, η θεωρία είναι άχρηστη, αλλά και το αντίστροφο: κάθε καλή θεωρία είναι το ζουμί πολλών δοκιμασμένων πράξεων».
ΘΕΣΣΑΛΟΝΊΚΗ ΜΟΥ… Αυτό που πραγματικά την εμπνέει στη Θεσσαλονίκη είναι η άμεση επαφή της με τη θάλασσα, το παραλιακό της μέτωπο που εκτείνεται από τη μία άκρη της πόλης μέχρι την άλλη, καταλαμβάνοντας το πέταλο που αγκαλιάζει τον Θερμαϊκό σε όλο του το μήκος. «Είναι η πόλη με τα ωραιότερα ηλιοβασιλέματα με φόντο τον μεγαλοπρεπή Όλυμπο, μια πόλη γραμμική με ανθρώπινη κλίμακα και απίστευτη ζωντάνια χάρη στους πολλούς νέους ανθρώπους που την κατοικούν και συγκροτούν το στίγμα της. Με συναρπάζει το ότι όταν διασχίζεις το ιστορικό της κέντρο, περπατώντας στην επάνω πόλη, στα κάστρα, στις υπέροχες βυζαντινές εκκλησίες, στα στενά δρομάκια και στα ξέφωτα, διατρέχεις όλη την ιστορία της», εξηγεί.
Η ΔΡ. ΝΙΚΗ ΜΆΝΟΥ-ΑΝΔΡΕΑΔΗ ΕΧΤΙΣΕ ΤΗΝ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗ ΤΗΣ ΕΜΠΕΙΡΙΑ ΖΩΝΤΑΣ ΚΥΡΙΟΛΕΚΤΙΚΑ ΜΕΣΑ ΣΤΑ ΞΕΝΟΔΟΧΕΙΑ. ΤΟ SANI RESORT ΚΑΙ ΤΑ ALL INCLUSIVE IKOS RESORTS ΤΗΣ ΕΛΛΆΔΑΣ ΕΧΟΥΝ ΔΗΜΙΟΥΡΓΗΘΕΙ ΑΠΟ ΑΥΤΉΝ. TO ΠΌΣΟ ΣΎΓΧΡΟΝΑ ΕΊΝΑΙ ΦΑΊΝΕΤΑΙ ΚΑΙ ΑΠΌ ΤΗ ΔΙΕΘΝΉ ΜΕΛΈΤΗ ΤΗΣ DELOITTE ΜΕ ΘΈΜΑ «ΤΟ ΞΕΝΟΔΟΧΕΊΟ ΤΟΥ ΜΈΛΛΟΝΤΟΣ», ΑΦΟΎ ΕΊΝΑΙ ΤΑ ΜΌΝΑ ΠΟΥ ΠΕΡΙΛΑΜΒΆΝΕΙ ΩΣ CASE STUDIES.
1
ΤΕΥΧΟΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
SANI RESORT, ΤΟ ΤΟΠΌΣΗΜΟ ΜΙΑΣ ΠΕΡΙΟΧΉΣ
3 Στην ερώτηση πόσο σημαντική είναι η αισθητική ενός ξενοδοχείου απαντά: «Ποτέ δεν έχεις μια δεύτερη ευκαιρία να δημιουργήσεις “την πρώτη εντύπωση”. Για τον λόγο αυτό η αισθητική του ξενοδοχείου παίζει τόσο καθοριστικό ρόλο και είναι το κλειδί που οδηγεί στην επιτυχία του. Η αισθητική διαμορφώνει τον χαρακτήρα του ξενοδοχείου, καθώς πρέπει να βάζει τον επισκέπτη σε διάλογο με τις αισθητικές και λειτουργικές αρετές του. Η αισθητική αποτελεί την ουσία της τεχνικής προσπάθειας, όταν δεν διαχωρίζεται από την καλλιτεχνική της διάσταση. Δυστυχώς, στις μέρες μας τέχνη και τεχνική έχουν διαχωριστεί και τα αποτελέσματα δεν είναι θετικά. Στην εποχή που διανύουμε οι σύγχρονοι επισκέπτες όλο και περισσότερο ενημερώνονται σχετικά με το design, τα σύγχρονα υλικά, τον φωτισμό και οι απαιτήσεις τους συνεχώς μεγαλώνουν. Εμείς, ως αρχιτέκτονες, στα έργα μας προσπαθούμε να δημιουργούμε χώρους με αισθητική, λιτή πολυτέλεια και οικειότητα, που οι χρήστες τούς αντιλαμβάνονται με απλό και άμεσο τρόπο, χαλαρώνοντας και απολαμβάνοντας όμορφες, ήρεμες ώρες σε αυτούς. Όλα αυτά επιτυγχάνονται με τον άρτιο αρχιτεκτονικό σχεδιασμό αλλά και τη σωστή υλοποίηση κατά την κατασκευή του ξενοδοχείου, με έμφαση στην αισθητική και στη λεπτομέρεια». Αναφερόμενη στις επιρροές της αλλά και στη διαμόρφωση της δικής της αισθητικής ταυτότητας η κ. Μάνου-Ανδρεάδη είπε: «Είμαι Ελληνίδα και αυτό τα λέει όλα. Γοητεύτηκα από την απλότητα, την ειλικρίνεια, τη σοφία και τη λιτή έκφραση της λαϊκής ελληνικής αρχιτεκτονικής. Σπουδάζοντας αρχιτεκτονική, οι δάσκαλοί μας μάς έμαθαν να αναλύουμε προβλήματα και να συνθέτουμε λύσεις και μας βοήθησαν να προσεγγίσουμε τα έργα των διάσημων Ελλήνων και ξένων αρχιτεκτόνων. Με τα χρόνια όμως κατασταλάζεις σε ένα δικό σου, προσωπικό στυλ και προχωράς με τον δικό σου τρόπο για να πάει ο σχεδιασμός σου ένα βήμα πιο πέρα».
Η Σάνη είναι μια πολυσύχναστη παραθαλάσσια περιοχή. Στα παράλιά της αναπτύσσεται το Sani Resort που, εκτός από τα πέντε πεντάστερα ξενοδοχεία του, είναι γνωστό και για το καλοκαιρινό φεστιβάλ τέχνης με συναυλίες τζαζ και σύγχρονης μουσικής που διοργανώνει στον κοντινό λόφο, στην κορυφή του οποίου υπάρχει βυζαντινός πύργος του 16ου αιώνα. Γύρω από τη μαρίνα υπάρχουν κομψά μπαρ, boutique και θεματικά εστιατόρια. To Porto Sani ήταν το πρώτο ξενοδοχείο που σχεδίασε η Νίκη Ανδρεάδη για την εταιρεία Sani τo 1993. Η πρόκληση για εκείνη ήταν μεγάλη, επιθυμούσε να σχεδιάσει κάτι μοναδικό για την εποχή. Το πεντάστερο resort άνοιξε το 1997 και αγαπήθηκε ως τοπόσημο. Έκτοτε κλήθηκε να σχεδιάσει όλα τα ξενοδοχεία του Ομίλου Sani/Ikos.
1. SANI RESORT
2. ARIA
NIMAND Αrchitects
2
Της ζήτησα να μπει στη θέση του δημάρχου της πόλης που έχει να αντιμετωπίσει μια ζωντανή, ενδιαφέρουσα και σύγχρονη πόλη με πολλές πλευρές μεν, που όμως κρύβει τις πληγές της πίσω από μια πολύχρωμη πρόσοψη. «Στη χώρα μας σχεδιάζουμε και προγραμματίζουμε μεγάλες και φιλόδοξες αλλαγές που ωστόσο δεν πραγματοποιούνται σχεδόν ποτέ, κρατώντας τη χώρα στάσιμη. Πρέπει να συνειδητοποιήσουμε ότι δεν χρειάζονται πάντοτε ριζικές αλλαγές για να προοδεύσουμε. Αρκούν πολλές και μικρές αλλαγές που γίνονται εύκολα και χωρίς μεγάλα κονδύλια για να αλλάξει η κατάσταση, χωρίς να χάνεται πολύτιμος χρόνος. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο των αλλαγών μικρής κλίμακας θα φρόντιζα να εξαφανιστούν τα εναέρια καλώδια και οι κάδοι απορριμμάτων από όλους τους δρόμους. Αυτό θα πρόσφερε μια άλλη εικόνα στην πόλη. Θα πρότεινα να αποκατασταθούν και να βαφτούν οι όψεις των κτιρίων με ευθύνη των ιδιοκτητών, με κωδικούς χρωμάτων που θα υποδείκνυε η τεχνική υπηρεσία του δήμου, και την ορθολογική τοποθέτηση των κλιματιστικών και των καυστήρων αερίου στις όψεις των κτιρίων. Επίσης, θα πρότεινα την επιλεκτική αφαίρεση των γκραφίτι και την απομάκρυνση όλων των αφισών από τις κολόνες και τις εισόδους των κτιρίων, γενικώς όλων όσα μένουν για χρόνια, δημιουργώντας ένα περιβάλλον ακαταστασίας. Πηγαίνοντας ένα βήμα πιο πέρα, θα ήθελα να εξαφανιστούν όλα τα άναρχα παρκαρισμένα αυτοκίνητα και μηχανάκια με τη δημιουργία υπόγειων δημοτικών πάρκινγκ, κάτι που δεν είναι τόσο απλό, αλλά είναι εφικτό».
LiFO – 03.11.22
4 3. SANI RESORT
4. ARIA
ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ ΞΕΝΟΔΟΧΕΙΩΝ: SPYROSHOUND PHOTOGRAPHY / CURATED BY THE DESIGN AMBASSADOR
LiFO – 03.11.22
ARCHITECTURE DESIGN MAP
ADM_SKG_2022
ΜΕ ΑΦΟΡΜΉ ΤΡΊΑ ΝΈΑ ΈΡΓΑ ΠΟΥ ΘΑ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΤΟΎΝ ΣΎΝΤΟΜΑ ΣΕ ΘΕΣΣΑΛΟΝΊΚΗ ΚΑΙ ΑΘΉΝΑ, Η ΕΠΙΚΕΦΑΛΉΣ ΤΟΥ DEDA & ARCHITECTS ΜΙΛΆ ΓΙΑ ΤΗ ΒΙΩΣΙΜΌΤΗΤΑ ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΠΊΤΕΥΞΉ ΤΗΣ ΣΤΗΝ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΉ, ΓΙΑ ΤΗ ΣΗΜΑΣΊΑ ΤΗΣ ΔΙΑΧΡΟΝΙΚΌΤΗΤΑΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΕΥΕΛΙΞΊΑΣ ΣΤΟΥΣ ΧΏΡΟΥΣ ΌΠΟΥ ΕΡΓΑΖΌΜΑΣΤΕ ΚΑΙ ΚΑΤΟΙΚΟΎΜΕ, ΓΙΑ ΤΗΝ ΤΆΣΗ ΤΩΝ ΚΤΙΡΊΩΝ-ΟΡΌΣΗΜΩΝ ΚΑΙ ΤΑ ΕΜΠΌΔΙΑ ΠΟΥ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΊΖΟΥΝ ΟΙ ΈΛΛΗΝΕΣ ΑΡΧΙΤΈΚΤΟΝΕΣ.
1
40 2
ΜΑΡΊΑ ΔΈΔΑ: «ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΉ ΔΕΝ ΣΗΜΑΊΝΕΙ ΌΤΙ ΕΜΠΝΈΕΣΑΙ ΚΑΙ ΣΧΕΔΙΆΖΕΙΣ ΧΩΡΊΣ ΚΑΝΕΊΣ ΚΑΙ ΤΊΠΟΤΑ ΝΑ ΣΕ ΠΕΡΙΟΡΊΖΕΙ»
ΤΕΥΧΟΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
LiFO – 03.11.22
3 1. HELEXPO
2. ΜΑΡΊΑ ΔΈΔΑ / ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ: ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΤΣΑΚΑΛΙΔΗΣ, SOOC
Τα τελευταία χρόνια η έννοια της βιωσιμότητας ακούγεται και χρησιμοποιείται από την αρχιτεκτονική κοινότητα, ενώ όλο και περισσότεροι είναι οι αρχιτέκτονες παγκοσμίως που ασχολούνται με την επίτευξή της. Ωστόσο υπάρχει μία ακόμα τάση διεθνώς που παρατηρεί η Μαρία Δέδα και δεν τη βρίσκει σύμφωνη, «το φαινόμενο του κτιρίου-ορόσημου, το ότι είναι πολλοί εκείνοι που θέλουν να δημιουργήσουν σε μια πόλη κτίρια τα οποία θα φαίνονται πάρα πολύ έντονα. Που θα τους κάνουν να ξεχωρίσουν, κι ας μη βρίσκονται σε αρμονία με το περιβάλλον. Προσωπικά, πιστεύω στα landmarks κτίρια, αλλά πρέπει όχι μόνο να είναι συγκεκριμένα και σε χρήση αλλά και σε συγκεκριμένα σημεία σε ένα τοπίο και σε έναν πολεοδομικό ιστό, όχι πολλά μαζί, αποπροσανατολίζοντάς μας. Γιατί, στ’ αλήθεια, είναι πολύ δύσκολο να καταφέρεις να κάνεις ένα πολύ επιτυχημένο κτίριο-ορόσημο που θα αντέξει στον χρόνο και θα διατηρήσει την αίγλη του». Εκτός από τη βιωσιμότητα, την ευελιξία και την καινοτομία, προτεραιότητα του γραφείου Deda & Architects είναι η συνύπαρξη των υφιστάμενων στοιχείων του εκάστοτε κτιρίου με το σύγχρονο ύφος και τη διαχρονικότητα. «Μας ενδιαφέρουν τα κτίρια που μπορούν να αντέξουν στον χρόνο, το να μπορείς να πεις κανείς γι’ αυτά ότι είναι ωραία μετά από δέκα, είκοσι, τριάντα χρόνια». Ένα από τα τελευταία και πιο σημαντικά σε εξέλιξη έργα του γραφείου είναι το συγκρότημα κατοικιών «Τhree Green Curves» στη Θέρμη Θεσσαλονίκης. Βασικές αρχές στον σχεδιασμό του συγκεκριμένου έργου ήταν η χρήση μίας ξεχωριστής και συγχρόνως διαχρονικής μορφής, το μέγιστο δυνατό άνοιγμα των χώρων όλων των κατοικιών προς τη θέα, η διαμόρφωση μικροκλίματος και η προστασία από τα φυσικά στοιχεία με τη δημιουργία φυτεμένης στέγης και αρχιτεκτονικών σκίαστρων. «Φροντίζουμε να σεβόμαστε το οποιοδήποτε περιβάλλον στο οποίο βρίσκεται το ακίνητο που αναπτύσσουμε, είτε αυτό είναι καινούργιο και νεόδμητο είτε έχουμε αναλάβει την ανακαίνιση και την ανάπλασή του. Η εντοπιότητα είναι κάτι που λαμβάνουμε σοβαρά υπόψη μας» λέει η Μαρία Δέδα. Πόση σχεδιαστική ελευθερία έχει όμως ένας αρχιτέκτονας όταν δημιουργεί; «Ποτέ ένας αρχιτέκτονας δεν είναι απόλυτα ελεύθερος, κάθε έργο έχει τους δικούς του περιορισμούς. Υπάρχουν οι κανονισμοί που υπαγορεύει η νομοθεσία και πρέπει να τηρηθούν, είναι οι απαιτήσεις του πελάτη και, το βασικότερο απ’ όλα, έχεις να κάνεις με ένα συγκεκριμένο budget. Αρχιτεκτονική δεν σημαίνει ότι εμπνέεσαι και σχεδιάζεις όπως θα έκανες με έναν πίνακα, χωρίς κανείς και τίποτα να σε
3. ΣΥΓΚΡΟΤΗΜΑ ΚΑΤΟΙΚΙΩΝ THREE GREEN CURVES
Deda & Architects
Η ΔΗΜΙΟΥΡΓΊΑ ΧΏΡΩΝ ΥΨΗΛΏΝ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΏΝ ΚΑΙ ΑΙΣΘΗΤΙΚΏΝ ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΏΝ και η ευκολία συντήρησής τους∙ η εργονομία, οι νέες τεχνολογίες, η σύγχρονη αισθητική∙ η ευελιξία που αποδίδεται με χώρους που μπορούν εύκολα να μετασχηματιστούν και επιτρέπουν διαφορετικές δραστηριότητες, ενθαρρύνοντας τη συμμετοχή και την ομαδική εργασία∙ η εκμετάλλευση και η ανάδειξη φυσικών στοιχείων, όπως το φως και ο αερισμός, που συμβάλλουν στη δημιουργία ενός υγιούς περιβάλλοντος. Αυτά είναι τα στοιχεία-βασικοί πυλώνες του σχεδιασμού του νέου τριώροφου σχολικού κτιρίου «Kassandra Center for Educational Excellence /IB DIPLOMA PROGRAMME» του Κολλεγίου Ανατόλια στο Πανόραμα Θεσσαλονίκης, όπως εξηγεί η Μαρία Δέδα για το πιο πρόσφατο έργο που επιμελείται το αρχιτεκτονικό της γραφείο στην πόλη όπου γεννήθηκε. Βασισμένος σε διεθνή παραδείγματα αντίστοιχων εκπαιδευτικών ιδρυμάτων που υλοποιούνται τώρα και επικεντρωμένος στα νέα δεδομένα μάθησης, ο σχεδιασμός του κτιρίου είναι επίκαιρος, μια και έχει διαμορφωθεί με τέτοιο τρόπο ώστε να επιτυγχάνει την καλύτερη δυνατή απόδοση βιωσιμότητας και βελτιστοποίησης του εσωτερικού περιβάλλοντος αλλά και να καταναλώνει τη λιγότερη δυνατή ενέργεια. «H βιωσιμότητα είναι ούτως ή άλλως το μέλλον και αν δεν το λαμβάνουμε όλοι υπόψη μας στην καθημερινότητα, δεν θα υπάρξει αύριο. Το ίδιο ισχύει και για τα κτίρια μέσα στα οποία ζούμε, εργαζόμαστε, κινούμαστε. Οφείλουμε να σχεδιάζουμε οτιδήποτε νέο με φυσικά υλικά, προσπαθώντας για το ελάχιστο δυνατό αποτύπωμα στο περιβάλλον», λέει η κ. Δέδα.
ADM_SKG_2022
LiFO – 03.11.22
ARCHITECTURE DESIGN MAP
περιορίζει. Μοιάζει περισσότερο με μαθηματική εξίσωση. Πρέπει να συνυπολογίσεις όλα τα δεδομένα και να προσαρμόζεις σε αυτά εκείνο που έχεις σκεφτεί κάθε φορά και θα ήθελες να δεις να υλοποιείται. Ωστόσο στα τελευταία έργα του γραφείου, όσα θέλαμε και είχαμε φανταστεί μπορώ να πω ότι τα πετύχαμε». Στην Αθήνα η εταιρεία Deda & Architects θα παρουσιάσει σύντομα ολοκληρωμένο ένα κτίριο γραφείων στην οδό Βερανζέρου, στην Ομόνοια. Σκοπός ήταν ο εκσυγχρονισμός, η αισθητική, λειτουργική και ενεργειακή αναβάθμιση ενός υφιστάμενου κτιρίου δέκα ορόφων, συμβατικής κατασκευής της δεκαετίας του ’60, αποτελούμενο από καταστήματα στο ισόγειο και γραφειακούς χώρους στους πάνω ορόφους, μέσα στο ιστορικό κέντρο της Αθήνας, ανάμεσα σε διατηρητέα κτίρια με θεά στην Ακρόπολη. Μέσα στην πανδημία είδαμε ολόκληρα συγκροτήματα γραφείων να μένουν άδεια για μήνες. Από κει που τα γραφεία διαμορφώνονταν ως εντελώς ανοιχτοί χώροι, η πανδημία εμφανίστηκε αναπάντεχα και μας ανάγκασε να ζούμε και να εργαζόμαστε πιο ιδιωτικά. Όπως ο κορωνοϊός επαναπροσδιόρισε την καθημερινότητα όλων μας, έτσι συνέβη και με τις σχεδιαστικές προτεραιότητες αρχιτεκτόνων και γραφείων όπως αυτό της Μαρίας Δέδα. «Τόσο για τα γραφεία μας όσο και για τις κατοικίες η λογική μας είναι πλέον κοινή. Τα τελευταία δυόμισι χρόνια καταλάβαμε ότι
4. DEDA & ARCHITECTS / ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ: ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΤΣΑΚΑΛΙΔΗΣ/SOOC
5
Deda & Architects
42
το μέλλον δεν είναι κάτι το δεδομένο, γι’ αυτό τα νέα κτίρια και οι χώροι πρέπει να σχεδιάζονται έτσι ώστε να είναι όσο περισσότερο γίνεται ευέλικτοι, προκειμένου να μπορούν να τροποποιηθούν εύκολα, με τα λιγότερα δυνατά μέσα», επισημαίνει. Αν και δεν διακρίθηκε στον διεθνή αρχιτεκτονικό διαγωνισμό για την ανάπλαση του εκθεσιακού κέντρου Θεσσαλονίκης, το Studio Deda & Architects κατέθεσε τη δική του πρόταση σε συνεργασία με ένα πολυβραβευμένο και παγκοσμίως γνωστό γραφείο, το Heatherwick Studio του Λονδίνου που συνέβαλε στον σχεδιασμό των νέων γραφείων της Google στη Silicon Valley. Στην Ελλάδα μπορούμε να δούμε σπουδαία δείγματα σύγχρονης αρχιτεκτονικής; Η Μαρία Δέδα μοιάζει σίγουρη: «Πιστεύω πάρα πολύ στους Έλληνες αρχιτέκτονες και στην αισθητική τους. Το μειονέκτημά μας σε σχέση με άλλους διεθνείς επαγγελματίες του χώρου είναι ότι δεν έχουμε στη διάθεσή μας πολύ μεγάλα budgets όπως και ότι τα έργα μας καθυστερούν πάρα πολύ. Δεν έχουμε τη δυνατότητα να τα δούμε να υλοποιούνται πολύ γρήγορα ώστε να πάρουμε αυτή την εμπειρία και να την εξελίξουμε. Ο Έλληνας αρχιτέκτονας δυσκολεύεται πάρα πολύ να δημιουργήσει κάτι ιδιαίτερο και αξιοπρεπές με τα λίγα που του δίνονται, είναι τελείως άνιση η μάχη. Παρ’ όλα αυτά, πιστεύω πως αυτή η συνθήκη δημιουργεί δυνατές ιδέες, γι’ αυτό και πολλοί Έλληνες αρχιτέκτονες διαπρέπουν και στο εξωτερικό».
4
6
5. ΚΤΙΡΙΟ ΓΡΑΦΕΙΩΝ ΣΤΗ ΒΕΡΑΝΖΕΡΟΥ, ΑΘΗΝΑ
6. KASSANDRA CENTER FOR EDUCATIONAL EXCELLENCE ΤΟΥ ΚΟΛΛΕΓΙΟΥ ΑΝΑΤΟΛΙΑ, ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
LiFO – 03.11.22
ARCHITECTURE DESIGN MAP
Ο ΒΡΑΒΕΥΜΈΝΟΣ ΑΡΧΙΤΈΚΤΟΝΑΣ ΠΟΥ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΠΟΙΕΊΤΑΙ ΕΝΤΌΣ ΚΑΙ ΕΚΤΌΣ ΣΥΝΌΡΩΝ ΜΙΛΆ ΓΙΑ ΤΑ ΜΕΓΆΛΑ «ΝΑΙ» ΚΑΙ ΤΑ «ΌΧΙ» ΣΤΟΝ ΣΧΕΔΙΑΣΜΌ, ΓΙΑ ΤΟΝ ΑΝΘΡΩΠΟΚΕΝΤΡΙΚΌ ΧΑΡΑΚΤΉΡΑ ΤΗΣ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΉΣ, ΓΙΑ ΤΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΊΚΗ ΩΣ ΜΙΑ ΠΌΛΗ ΠΟΥ ΜΠΟΡΕΊ ΝΑ ΑΠΟΔΕΣΜΕΥΤΕΙ ΑΠΟ ΤΟΝ ΕΣΩΣΤΡΕΦΗ ΤΗΣ ΧΑΡΑΚΤΗΡΑ.
ADM_SKG_2022
44
2
ΑΠΌ ΤΗ ΖΩΉ ΠΑΡΑΣΊΔΗ
MΙΑ ΚΑΤΟΙΚΊΑ ΣΤΗΝ ΚΊΝΑ, ένα ξενοδοχείο στη Λευκάδα, μια μονοκατοικία στη Νέα Γκίζα. Αυτή η πρόταση συμπυκνώνει την πρόσφατη δραστηριότητα ενός γραφείου που μετράει σχεδόν τριάντα χρόνια πορείας. «Διανύουμε μία από τις πιο δημιουργικές περιόδους, δουλεύοντας πάνω σε έργα που μας εμπνέουν. Όσο για το μέλλον, αποφεύγουμε τη μακροπρόθεσμη στοχοθεσία, οι συνθήκες που αντιμετωπίζουμε είναι ρευστές, οπότε αφήνουμε τα μεγαλεπήβολα σχέδια, εστιάζουμε στη μέρα που έχουμε μπροστά μας», λέει ο Μηνάς Κοσμίδης. Υπογράφοντας έργα σε Θεσσαλονίκη και Αθήνα, αλλά και σε πολλές ακόμη χώρες με ετερόκλητη πολιτισμική ταυτότητα και ανάπτυξη, ο βραβευμένος αρχιτέκτονας με τη χαρακτηριστική σχεδιαστική ταυτότητα, που έχει δει να αλλάζει και να εξελίσσεται ο χώρος της αρχιτεκτονικής τόσο εντός συνόρων όσο και διεθνώς, εντοπίζει μια κοινή γλώσσα στον σχεδιασμό. «Η εξέλιξη που παρατηρείται συλλογικά στην κοινωνία συμπαρασύρει και την αρχιτεκτονική. Άλλωστε ο σχεδιασμός οφείλει να είναι ανθρωποκεντρικός. Η ξεκάθαρη αισθητική ταυτότητα δεν σημαίνει αποστειρωμένη ματιά, αυστηρά πλαίσια και ανελαστικές προσεγγίσεις. Καλούμαστε κάθε φορά να προσαρμοστούμε στις εκάστοτε συνθήκες, να αποκωδικοποιήσουμε τις ανάγκες και τις απαιτήσεις κάθε έργου, να ψυχογραφήσουμε τη βίωσή του. Έτσι γεννιέται ο σχεδιασμός μας, βασισμένος στον κάθε πελάτη ξεχωριστά, χωρίς να ακολουθούμε κάποια μανιέρα. Η μόνη ταυτότητα που θα μπορούσε να χαρακτηρίσει τα έργα μας είναι ότι είναι βαθιά προσωπικά». Με εργαλεία του την αφαίρεση, την καθαρότητα των γραμμών, τη σαφήνεια της σύνθεσης, τη διαφάνεια, τη συμμετρία, τη ροή, την ισορροπία των όγκων, τα στοιχεία της φύσης και το φως το γραφείο Minas Kosmidis Architects ιδρύθηκε το 1993, αναλαμβάνοντας όχι μόνο πρότζεκτ αρχιτεκτονικής αλλά και interior design. Έχει καταφέρει να δημιουργήσει ένα ευρύ portfolio στους τομείς της ιδιωτικής κατοικίας, του χώρου εστίασης και του εμπορίου καθώς και σε αυτόν των ξενοδοχείων, ενώ από το 2012 έχει αποσπάσει πολλά βραβεία και διακρίσεις σε διεθνείς αρχιτεκτονικές αναμετρήσεις, με πιο πρόσφατη αυτή των DNA Paris Design Awards.
1
ΜΗΝΆΣ ΚΟΣΜΊΔΗΣ: «Η ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΠΡΟΣΕΓΓΙΖΕΙ ΤΟΝ ΑΝΘΡΩΠΟ ΚΑΙ ΟΧΙ ΤΟ ΑΝΤΙΣΤΡΟΦΟ»
ΤΕΥΧΟΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
1. ΜΗΝΑΣ ΚΟΣΜΙΔΗΣ
3 4
2. ΞΕΝΟΔΟΧΕΙΟ ΣΤΗ ΛΕΥΚΑΔΑ
γενιά αρχιτεκτόνων καλείται αυτήν τη στιγμή να παραγάγει έργα με τη δυνατότητα να δώσουν μια ταυτότητα στην ελληνική αρχιτεκτονική, ώστε να μπορέσουν να προωθηθούν και διεθνώς. Για να επιτευχθεί όμως αυτό θα πρέπει να καταφέρουμε να αποδεσμευτούμε από το σύμπλεγμα κατωτερότητας που μας ωθεί στην αναπαραγωγή των τάσεων». Τη Θεσσαλονίκη, την πόλη από την οποία ξεκίνησε τη δραστηριότητά του, την περιγράφει ως έναν τόπο δημιουργικών αντιθέσεων, όπου ετερόκλητα στοιχεία συνδιαλέγονται και αποτελούν εύφορο έδαφος για σχεδιαστική έκφραση. Τι θα κρατούσε και τι θα άλλαζε σε αυτήν; Κρύβει δυνατότητες, ευκαιρίες, πηγές έμπνευσης για έναν αρχιτέκτονα; «Είναι μια πόλη με μεγάλη ιστορία, θραύσματα της οποίας συναντά κανείς σε κάθε σημείο της και αποτελούν έμπνευση και έναυσμα για δημιουργία. Ένα από τα σημεία που θεωρώ ότι δεν το έχουν εκμεταλλευτεί πλήρως είναι το παραλιακό μέτωπο. Η Θεσσαλονίκη έχει τη δυνατότητα να αποδεσμευτεί από τον εσωστρεφή της χαρακτήρα, να στρέψει το βλέμμα στη θάλασσα και να επεκταθεί προς εκείνη την κατεύθυνση». Το ανέφερε ξανά μέσα στην κουβέντα μας, αλλά ο Μηνάς Κοσμίδης επιμένει στο ότι η αρχιτεκτονική πρέπει να προσεγγίζει τον άνθρωπο και όχι το αντίστροφο, ενώ συζητάμε για τα μεγάλα «ναι» και τα «όχι» στον σχεδιασμό του σήμερα. «Δεν ήμουν ποτέ υπέρμαχος των υπερφίαλων και ματαιόδοξων σχεδίων. Έργα που έχουν στόχο μόνο να εντυπωσιάσουν απέχουν πολύ από τη σχεδιαστική μου προσέγγιση. Κάθε μόδα, τάση ή κίνημα οφείλει να εξυπηρετεί την εκάστοτε συνθήκη, το μέρος και τον άνθρωπο. Κουράστηκα να βλέπω χώρους φωτογενείς μεν, δυσλειτουργικούς δε. Ευελπιστώ ότι στο μέλλον θα επικρατήσει μια ανθρωποκεντρική προσέγγιση στην αρχιτεκτονική. Επικροτώ πρακτικές που εστιάζουν στη βιωσιμότητα και στην περιβαλλοντική συνείδηση, έρχονται πιο κοντά στην ανθρώπινη κλίμακα και αλλάζουν ριζικά τον τρόπο σκέψης που επικρατεί μέχρι τώρα».
Minas Kosmidis Architects
«Τα βραβεία και η αναγνωρισιμότητα δίνουν μόνο ηθική ικανοποίηση, έρχονται για να επισφραγίσουν επιτυχημένες συνεργασίες και να προσεγγίσουν νέες», θα μου πει ο Μηνάς Κοσμίδης σχετικά με το πώς ορίζει την επιτυχία ενός αρχιτέκτονα και του έργου του. «Η επιτυχία δύσκολα ορίζεται, αλλά σε μια απόπειρα να τη βάλω σε ένα πλαίσιο θα την εξίσωνα με τη δημιουργία χώρων ικανών να παράγουν συναισθήματα, να πλαισιώνουν και να αναβαθμίζουν τη ζωή σε όλες τις εκφάνσεις της». Στο άκουσμα του ονόματος του γραφείου μού έρχεται αυτομάτως στο μυαλό ένα διαμέρισμα στην κινεζική πόλη Dongguan, που θυμίζει γκαλερί ζωγραφικής, αν και έχει ολοκληρωθεί πριν από περίπου μια εξαετία. Θυμάμαι πώς διακρινόταν η τραπεζαρία από τους υπόλοιπους χώρους του σπιτιού με ένα διαφανές διαχωριστικό με μεταλλικό σκελετό, το οποίο συνδυάζει τις δυτικές αρχές σχεδιασμού του κινήματος του Bauhaus με τα ημιδιαφανή διαχωριστικά των παραδοσιακών κατοικιών της Άπω Ανατολής. Στις πιο πρόσφατες δουλειές του γραφείου είναι ο σχεδιασμός μιας επταώροφης πολυκατοικίας στη Θεσσαλονίκη αλλά και του εσωτερικού χώρου μιας μουσικής σκηνής στην Αθήνα, μιας εξοχικής κατοικίας στην παραθαλάσσια περιοχή Almaza στην Αίγυπτο αλλά και ενός studio μόλις 50 τετραγωνικών μέτρων στον αστικό ιστό μιας μεγάλης ευρωπαϊκής πρωτεύουσας. Κατά τον Μηνά Κοσμίδη, ποιο είναι το μέλλον της αρχιτεκτονικής στην Ελλάδα; Και πώς μπορεί τελικά ένας επαγγελματίας με την έδρα του εδώ να εμπλουτίσει το portfolio του με διεθνή έργα; «Η παραμονή ενός αρχιτέκτονα στην Ελλάδα εμπεριέχει ρίσκο. Η αρχή θα είναι δύσκολη και η συνέχεια ακόμα δυσκολότερη. Παρ’ όλα αυτά, η χώρα έχει ανάγκη από δημιουργική έκφραση. Η νέα
LiFO – 03.11.22
5 3. SHENZHEN SINGLE ΚΑΤΟΙΚΙΑ ΣΤΗΝ ΚΙΝΑ
4. ΕΠΤΑΩΡΟΦΗ ΠΟΛΥΚΑΤΟΙΚΙΑ ΣΤΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
5. ALMAZA SUMMER ΕΞΟΧΙΚΗ ΚΑΤΟΙΚΙΑ ΣΤΗΝ ΑΙΓΥΠΤΟ
46
ADM_SKG_2022
LiFO – 03.11.22
1
ARCHITECTURE DESIGN MAP
ΣΧΕΔΙΆΖΟΝΤΑΣ ΤΟ ΒΙΏΣΙΜΟ ΜΈΛΛΟΝ ΤΟΥ HOSPITALITY
ΠΕΤΡΟΣ ΜΑΚΡΙΔΗΣ - ΕΛΕΑΝΝΑ ΜΑΚΡΙΔΟΥ - ΘΟΔΩΡΗΣ ΜΑΚΡΙΔΗΣ
1. BEYOND RESORT & RESIDENCES IN LIMASSOL (LIMASSOL, CYPRUS) / ARCHITECTURAL VISUALIZATION: BATIS STUDIO
2. ELLA RESORTS_ ELISSA HOTEL (RHODES) / PHOTO CREDITS: HEINZ TROLL
TO ΔΙΑΚΕΚΡΙΜΈΝΟ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΌ ΓΡΑΦΕΊΟ ΣΧΕΔΙΆΖΕΙ ΚΑΙ ΔΗΜΙΟΥΡΓΕΊ ΠΡΌΤΖΕΚΤ ΣΕ ΑΠΌΛΥΤΗ ΑΡΜΟΝΊΑ ΜΕ ΤΙΣ ΑΝΆΓΚΕΣ ΤΟΥ ΤΌΠΟΥ ΚΑΙ ΤΗΣ ΑΕΙΦΟΡΊΑΣ.
3. DOMES OF CORFU_ AUTOGRAPH COLLECTION (CORFU) / PHOTO CREDITS: MARA LAZARIDOU
4. ELLA RESORTS_ HELEA HOTEL LOBBY (RHODES) / ARCHITECTURAL VISUALIZATION: MAKRIDIS ASSOCIATES
ΤΕΥΧΟΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
LiFO – 03.11.22
2
Η ΠΡΟΣΑΡΜΟΓΉ ΤΗΣ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΉΣ ΣΤΟΥΣ ΚΑΝΌΝΕΣ ΤΟΥ ΤΌΠΟΥ
3
Για το γραφείο «Makridis Associates» η αρχιτεκτονική δεν είναι θέμα συγκεκριμένης αισθητικής ή μορφής αλλά έχει να κάνει με την ενσωμάτωση στον τόπο, την προσαρμογή στις τοπικές συνθήκες, την κάλυψη λειτουργικών αναγκών των χρηστών και την ποιοτική αναβάθμιση της καθημερινότητάς τους. Οι παράμετροι/αρχές του σχεδιασμού στα έργα είναι κοινές, τις συνδέει ένα νήμα που βασίζεται στο τρίπτυχο αειφορία - εξοικονόμηση ενέργειας - οικονομία. Ένα από τα ενδιαφέροντα πειραματικά εγχειρήματα του γραφείου ήταν ένας βιοκλιματικός, πράσινος, τεχνολογικά έξυπνος χώρος φιλοξενίας, το Stoa Experiment, που βασίστηκε στην οικολογική λογική του Reuse - Reduce - Recycle. Το έργο βραβεύτηκε και παρουσιάστηκε ως πρότυπο αειφορίας και πράσινης αρχιτεκτονικής. Αντίστοιχα, το έργο «Εστία Aliki Perrotis»
4
βραβεύτηκε ως το πιο πράσινο κτίριο φιλοξενίας στην Ελλάδα το 2013, ενώ τo 2016 το γραφείο είχε την τιμή να εκπροσωπήσει την ευρωπαϊκή αρχιτεκτονική στην έκθεση «Sustainable living spaces in the EU» στη Σεούλ με το ίδιο έργο. To 2017 κλήθηκε από τους διοργανωτές της πανελλήνιας έκθεσης «Ξενία» να αναλάβει το εκθεσιακό πείραμα Hotel Megatrends. Με αφορμή αυτή την ενδιαφέρουσα ανάθεση μελετήθηκαν σε βάθος έρευνες που αφορούν τον τουρισμό και τη σχέση του με τη βιώσιμη ανάπτυξη, τις αντιλήψεις και συμπεριφορές των επισκεπτών που σχετίζονται με την αειφορία, την εξοικονόμηση ενέργειας και τις σύγχρονες τεχνολογικές εξελίξεις. Μέσα από αυτή την εμπειρία και τη διαρκή ενασχόληση με θέματα τουρισμού και αειφορίας οργανώθηκαν διαδικασίες και μια μεθοδολογία προσέγγισης των έργων μέσα από ένα νέο πλέγμα προτεραιοτήτων και αρχών που βασίζονται στην ιστορία και στην εντοπιότητα, στον σεβασμό του περιβάλλοντος και στην αξιοποίηση του κλίματος, στην πράσινη τεχνολογία και στην αλληλεπίδρασή της με το σύγχρονο design. Αρκετά έργα μεγάλων brands, όπως η Autograph Collection και η Luxury Collection της Marriott, η Curio της Hilton, στον τομέα της φιλοξενίας αποτέλεσαν πεδίο εφαρμογής της νέας μεθοδολογίας προσέγγισης, δείχνοντας ιδιαίτερο σεβασμό στο περιβάλλον και στην εντοπιότητα. Αφετηρία προσέγγισης των έργων αποτελεί πάντα η ενδελεχής έρευνα του τόπου, η ιστορία του, η κατανόηση των τοπικών στοιχείων της παραδοσιακής αρχιτεκτονικής αλλά των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών, της γεωμορφολογίας, του κλίματος, της τοπικής χλωρίδας. Η δημιουργία ενός αφηγήματος εμπνευσμένου από τα μοναδικά χαρακτηριστικά του τόπου αποτελεί πάντα τον οδηγό της σχεδιαστικής φιλοσοφίας του έργου, έχοντας ως βασικό στόχο τη δημιουργία μιας μοναδικής ταυτότητας για τον χώρο και μιας ολιστικής εμπειρίας φιλοξενίας για τον επισκέπτη.
Makridis Associates
ΣΕ ΜΙΑ ΕΠΟΧΉ ΠΟΥ ΟΙ ΈΝΝΟΙΕΣ ΤΗΣ ΒΙΩΣΙΜΌΤΗΤΑΣ και της πράσινης αρχιτεκτονικής μοιάζουν συχνά να χρησιμοποιούνται καταχρηστικά και εκτός ουσιαστικού πλαισίου για χάρη της τάσης και της εμπορικότητας των έργων, το γραφείο Makridis Associates έχει διαγράψει ήδη μια σταθερή και συνεχώς εξελισσόμενη πορεία προς την κατεύθυνση αυτή. Από τις αρχές του 1990 ο βιοκλιματικός σχεδιασμός και η αειφόρος ανάπτυξη αποτελούσαν βασικούς πυλώνες στη σχεδιαστική φιλοσοφία του γραφείου Makridis Associates. Με το πέρασμα των χρόνων και την εξέλιξη της τεχνολογίας και των υλικών, η έννοια του οικολογικού, πράσινου κτιρίου διευρύνθηκε και επεκτάθηκε τόσο στη συνετή/έξυπνη χρήση της τεχνολογίας όσο και στην υιοθέτηση οικολογικών μεθόδων δόμησης με υλικά που σέβονται το περιβάλλον. Στόχος της δημιουργικής ομάδας των Makridis Associates είναι ο σχεδιασμός κτιρίων, κτιριακών συγκροτημάτων αλλά και τμημάτων πόλεων ως μικρών οικοσυστημάτων που εξασφαλίζουν διαχρονικά και ουσιαστικά την αειφορία και τη βιώσιμη ανάπτυξη. Η κατανόηση βασικών αρχών δομικής φυσικής, στοιχείων κλίματος και περιβαλλοντικών συνθηκών είναι βασική για την προσέγγιση έργων που στόχο έχουν την αειφορία και τη βελτίωση των συνθηκών του χτισμένου περιβάλλοντος. Στη διάρκεια των τελευταίων τριάντα ετών πολλά έχουν αλλάξει στις αντιλήψεις γύρω από τον σεβασμό και την προστασία του περιβάλλοντος. H πολύπλευρη και συνεχής ενημέρωση του κόσμου και η εξοικείωση με όρους όπως η αειφορία, η βιωσιμότητα και η εξοικονόμηση ενέργειας έχουν συμβάλει στην κατανόηση των πιο σύνθετων σχεδιαστικών προτάσεων που βασίζονται στη βιοκλιματική αρχιτεκτονική.
48 LiFO – 03.11.22
ARCHITECTURE DESIGN MAP
ADM_SKG_2022
Η ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΉ ΤΗΣ ΓΕΩΜΕΤΡΙΚΉΣ ΚΑΘΑΡΌΤΗΤΑΣ
ΑΚΗΣ ΜΠΟΓΔΑΝΟΣ
ΤΟ ΓΡΑΦΕΊΟ «BOGDANOS ΑRCHITECTURE» ΈΧΕΙ ΠΡΑΓΜΑΤΟΠΟΙΉΣΕΙ ΠΟΛΛΆ ΠΡΌΤΖΕΚΤ ΣΤΗΝ ΑΘΉΝΑ, ΣΤΗΝ ΥΠΌΛΟΙΠΗ ΕΛΛΆΔΑ ΚΑΙ ΣΤΟ ΕΞΩΤΕΡΙΚΌ, ΑΛΛΆ ΔΕΝ ΠΑΎΕΙ ΝΑ ΕΊΝΑΙ ΑΥΤΌ ΠΟΥ ΜΕ ΤΗΝ ΠΟΙΚΙΛΊΑ ΤΩΝ ΈΡΓΩΝ ΤΟΥ ΈΚΑΝΕ ΤΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΊΚΗ ΟΜΟΡΦΌΤΕΡΗ.
1
ΑΠΌ ΤΟΝ ΘΑΝΆΣΗ ΔΙΑΜΑΝΤΌΠΟΥΛΟ
1
2
ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ: ΝΊΚΟΣ ΒΑΒΔΙΝΟΎΔΗΣ /STUDIO VD 1. HOTEL NIKOPOLIS
2. ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΩΝ ΕΛΛΑΔΑΣ
3. ΚΑΤΟΙΚΙΑ ΣΕ ΠΡΟΑΣΤΙΑΚΗ ΠΕΡΙΟΧΗ
4. ΕΜΠΟΡΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ / GOLDEN HALL
5. FOLIE MARINE HOTEL
ΤΕΥΧΟΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
LiFO – 03.11.22
3
4
5
Bogdanos Αrchitecture
ΕΊΝΑΙ ΈΝΑ ΓΡΑΦΕΊΟ ΜΕ ΠΟΛΛΑΠΛΉ ΔΡΑΣΤΗΡΙΌΤΗΤΑ όσον αφορά τους τομείς που συνθέτουν το αντικείμενό του, το οποίο περιλαμβάνει από καταστήματα και χώρους εργασίας έως εμπορικά κέντρα και κατοικίες. Γράψαμε ότι κάνει την πόλη του ομορφότερη γιατί υπηρετεί την υψηλή αισθητική. Η φιλοσοφία του Άκη Μπογδάνου, επικεφαλής του αρχιτεκτονικού γραφείου «Bogdanos Architecture», δίνει έμφαση στη λεπτομέρεια και στη λειτουργικότητα, ενώ δεν κάνει καμία έκπτωση στην αισθητική. Αν και εσωστρεφές παιδί, τα σινεμά αλλά και τα θρυλικά κλαμπ της εποχής δεν τον άφηναν αδιάφορο. Όσον αφορά την επιλογή επαγγέλματος, επηρεάστηκε από την ξαδέλφη του που ήταν αρχιτέκτονας και άρχισε να τον προετοιμάζει, κάνοντάς του μαθήματα, για να μπει κι αυτός στην Αρχιτεκτονική, την οποία αντιμετωπίζει ως λειτούργημα και η οποία δεν τον διέψευσε, αφού από την αρχή ήταν όπως την ονειρευόταν. Αποφάσισε να κάνει interior design μια εποχή που κανείς δεν ήξερε τι ακριβώς ήταν και το 1995, έχοντας ανοίξει ήδη το πρώτο του γραφείο, αποφάσισε να κάνει μεταπτυχιακό. Έτσι, σπούδασε Βιομηχανικό Σχεδιασμό στην παγκόσμια πρωτεύουσά του, το Μιλάνο – ο ίδιος δηλώνει ότι διάλεξε σχολή και όχι πόλη. Η περιβόητη Domus Academy είχε δύο κατευθύνσεις που ήταν και η βαριά βιομηχανία της Ιταλίας, τη μόδα και το design. To 2014, μετά από 20 χρόνια εμπειρίας και δραστηριοποίησης στην Αrkteam, της οποίας υπήρξε συνιδρυτής, ο Άκης Μπογδάνος δημιούργησε το δικό του αρχιτεκτονικό γραφείο, μέσα από το οποίο καταφέρνει να αποτυπώνει στα έργα του τη δική του ισχυρή προσωπική ταυτότητα. Ως γραφείο αναλαμβάνουν πρότζεκτ σε διάφορες κλίμακες, σπίτια, ξενοδοχεία και βιομηχανίες, ξεκινώντας τη μελέτη τους, όπως λέει ο ίδιος χαρακτηριστικά, «από το χώμα». Επιπλέον, έχουν διαπρέψει στον τομέα του retail, σε εμπορικά κέντρα και πολυκαταστήματα, καθώς και στο interiors. Στη δουλειά του ο Άκης Μπογδάνος εξακολουθεί να απολαμβάνει περισσότερο το αισθητικό και δημιουργικό κομμάτι. «Όταν δεν σχεδιάζω, νιώθω ότι δεν δουλεύω», έχει πει χαρακτηριστικά σε παλιότερή του συνέντευξη. Το σύνολο των έργων του γραφείου χαρακτηρίζεται από κοινές αρχές σχεδιασμού, ανεξάρτητα από την κλίμακά τους. Η γεωμετρία, η καθαρότητα και η συνέπεια των σχεδιαστικών χειρισμών κυριαρχούν, χωρίς να περιορίζουν την έκφραση. Την ίδια στιγμή, η μορφολογία ποικίλλει προκειμένου να ενσαρκώσει τις επιλογές σε αισθητικό και συμβολικό επίπεδο, χωρίς εμμονή σε κάποιο συγκεκριμένο στυλ.
50
LiFO – 03.11.22
ARCHITECTURE DESIGN MAP Ο ΤΆΣΟΣ ΓΕΩΡΓΑΝΤΖΉΣ ΚΑΙ Η ΜΑΡΊΑ ΤΣΑΦΤΆΡΗ του γραφείου Urban Soul Project απολαμβάνουν υπεύθυνα τη ζωή. Με αφορμή το ADM Θεσσαλονίκη συζητάμε για τη «μικρή μεγάλη τους πόλη», όπου οι καλές προσπάθειες φαίνονται και ξεχωρίζουν πιο εύκολα· για τους αρχιτέκτονες που γνωρίζουν την επιχειρηματικότητα αλλά και την ιστορία, την κοινωνιολογία και την ψυχολογία· για τα νέα τους έργα, από τα γραφεία της Kaizen στο Μαρούσι μέχρι μια κατοικία στην Πύλο και τα διαμερίσματα στο Covent Garden. Και βγαίνουμε μαζί βόλτα στους δρόμους της Θεσσαλονίκης.
ADM_SKG_2022
H ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ ΤΩΝ URBAN SOUL PROJECT
ΣΤΗ ΛΊΣΤΑ ΜΕ ΤΑ ΕΠΙΤΥΧΗΜΈΝΑ ΕΛΛΗΝΙΚΆ ΓΡΑΦΕΊΑ, ΟΙ URBAN SOUL PROJECT ΒΡΊΣΚΟΝΤΑΙ ΣΤΙΣ ΚΟΡΥΦΑΊΕΣ ΘΈΣΕΙΣ. ΠΏΣ ΜΠΟΡΕΊΣ ΑΠΌ ΤΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΊΚΗ ΝΑ ΚΆΝΕΙΣ ΣΥΝΕΡΓΑΣΊΕΣ ΜΕ ΔΙΕΘΝΉ ΑΝΤΊΚΤΥΠΟ; ΔΙΑΤΗΡΏΝΤΑΣ ΠΆΝΤΑ ΤΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΊΚΗ ΩΣ ΈΔΡΑ ΣΑΣ, ΠΏΣ ΔΙΚΤΥΏΝΕΣΤΕ ΜΕ ΤΟΝ ΚΌΣΜΟ; Το γραφείο ιδρύθηκε στη Θεσσαλονίκη πριν από δεκατρία χρόνια, ο πυρήνας του εξακολουθεί να είναι εδώ και σκοπός μας είναι να μείνουμε εδώ. Η Θεσσαλονίκη είναι το σπίτι μας, ακόμη και αν τον περισσότερο χρόνο μας τον περνάμε εκτός έδρας. Από το ξεκίνημά μας ήμασταν πάντα εξωστρεφείς, αναζητούμε και είμαστε πάντα ανοιχτοί σε συνεργασίες. Και βέβαια κινούμαστε πολύ, με τον τρόπο του τραγουδιού «Αin’t no mountain high enough». Το ζητούμενο του γραφείου είναι να κάνει ενδιαφέροντα έργα, όλα τα υπόλοιπα λύνονται. Έχω μάλιστα την αίσθηση πως τα τελευταία δύο χρόνια, μετά το αρχικό σοκ της πανδημίας, οι αποστάσεις ακυρώθηκαν τελείως. Μπορούμε να κάνουμε μέσα στην ίδια μέρα επαγγελματικά ραντεβού για ένα έργο στη Μύκονο, αμέσως μετά για ένα έργο στον Παναμά και στη συνέχεια για ένα έργο στην Ολλανδία.
ΠΌΛΗ-ΨΗΦΙΔΩΤΌ ΑΠΌ ΠΟΛΛΈΣ ΑΠΌΨΕΙΣ ΘΑ ΧΑΡΑΚΤΉΡΙΖΑ ΤΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΊΚΗ. ΣΤΗΝ ΑΝΘΡΩΠΟΓΕΩΓΡΑΦΊΑ ΤΗΣ, ΟΙ ΔΙΑΚΕΚΡΙΜΈΝΟΙ CREATIVES ΕΊΝΑΙ ΊΣΩΣ ΟΙ ΠΙΟ ΛΑΜΠΕΡΈΣ ΨΗΦΊΔΕΣ. ΠΟΙΟΙ ΕΊΝΑΙ ΟΙ ΆΝΘΡΩΠΟΙ ΣΤΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΊΚΗ ΚΑΙ ΠΟΙΕΣ ΕΊΝΑΙ ΤΕΛΙΚΆ ΑΥΤΈΣ ΟΙ ΠΟΙΌΤΗΤΕΣ ΠΟΥ ΕΥΝΟΟΎΝ ΤΗΝ ΑΝΆΠΤΥΞΗ ΤΗΣ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΌΤΗΤΑΣ; Η Θεσσαλονίκη είναι μια ειδική περίπτωση μικρής «μεγάλης» πόλης. Είναι μεγάλη, έχει κοσμοπολίτικο χαρακτήρα, πανεπιστήμια, εκατομμύρια επισκέπτες που δεν έρχονται μόνο για αναψυχή αλλά και για δουλειά, οι κάτοικοί της ταξιδεύουν και είναι ανήσυχοι, θέλουν να βλέπουν την πόλη τους να εξελίσσεται. Ταυτόχρονα, όμως, είναι μικρή σε μέγεθος, οπότε όλα είναι λίγο ευκολότερα: οι μετακινήσεις, η καθημερινότητα, η επικοινωνία, η δικτύωση. Η ιδιαίτερη δυναμική που έχουν τα δημιουργικά γραφεία της Θεσσαλονίκης προκύπτει ως συνδυασμός αυτών των δύο χαρακτηριστικών. Θα έλεγα δηλαδή ότι η Θεσσαλονίκη δίνει δυνατότητες και ευκαιρίες ως μεγάλη πόλη, αλλά, λόγω του μεγέθους της, είναι ευκολότερο για τις καλές προσπάθειες να φανούν και να ξεχωρίσουν.
2
1
1 & 4. WEDGE HOUSE, ΠΎΛΟΣ
2. COVENT GARDEN APARTMENTS, ΛΟΝΔΊΝΟ
3. ERGON ΑΓΟΡΑ, ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
3
ΤΕΥΧΟΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ ΣΤΟ ΓΡΑΦΕΊΟ ΣΑΣ ΒΛΈΠΕΤΕ ΤΗΝ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΉ ΩΣ ΜΙΑ ΕΠΙΣΤΉΜΗ ΠΟΥ ΣΥΝΔΥΆΖΕΤΑΙ ΚΑΙ ΜΕ ΆΛΛΕΣ. ΠΟΙΕΣ ΕΊΝΑΙ ΟΙ ΚΥΡΙΌΤΕΡΕΣ ΚΑΙ ΠΟΙΑ ΕΊΝΑΙ Η ΣΎΝΔΕΣΗ ΠΟΥ ΒΛΈΠΕΤΕ;
ΜΠΟΡΟΎΜΕ ΝΑ ΡΊΞΟΥΜΕ ΜΙΑ ΜΑΤΙΆ ΣΤΟΝ ΙΔΙΑΊΤΕΡΟ ΧΑΡΑΚΤΉΡΑ ΠΟΛΎ ΦΡΈΣΚΩΝ ΈΡΓΩΝ ΤΩΝ URBAN SOUL PROJECT, ΠΟΥ ΤΏΡΑ ΕΤΟΙΜΆΖΟΝΤΑΙ ΝΑ ΔΙΑΒΟΎΝ ΤΟ ΚΑΤΏΦΛΙ ΤΗΣ ΔΗΜΟΣΙΌΤΗΤΑΣ; Ίσως η περίοδος που διανύουμε είναι από τις πιο παραγωγικές του γραφείου. Έχει μεγαλώσει πολύ, είμαστε πια σχεδόν εκατό άτομα, και δουλεύουμε πολλά έργα και πολύ διαφορετικά μεταξύ τους, σε μέγεθος, ύφος και λογική. Ως επί το πλείστον, τώρα δουλεύουμε ξενοδοχεία και γραφεία. Μέχρι το τέλος της χρονιάς θα έχει ολοκληρωθεί το κτίριο γραφείων της Kaizen στη Νερατζιώτισσα, όπου σχεδιάσαμε όλους τους εσωτερικούς χώρους καθώς και τους χώρους f&b εσωτερικά και εξωτερικά. Είναι ένα εμβληματικό κτίριο, σχεδιασμένο με μεγάλη επιμέλεια σε κάθε του λεπτομέρεια. Είναι το μεγαλύτερο ολοκληρωμένο έργο του γραφείου μέχρι σήμερα και μια συνεργασία που χαρήκαμε ιδιαίτερα. Παράλληλα όμως, σε άλλη κλίμακα, μόλις ολοκληρώθηκαν δύο έργα κατοικίας στα οποία δουλέψαμε αρκετό καιρό: μια εξοχική κατοικία στην Πύλο και ένα συγκρότημα διαμερισμάτων στο Covent Garden του Λονδίνου. Η κατοικία στην Πύλο είναι ένα κτίσμα που σχεδιάσαμε, παρακολουθήσαμε σε όλη την πορεία της κατασκευής του και η ολοκλήρωσή του μας κάνει πολύ περήφανους, γιατί θεωρούμε ότι αποτελεί μια ουσιαστική πρόταση, μια διαφορετική ερμηνεία της οικείας ορθογώνιας κατοικίας με τετράριχτη κεραμοσκεπή. Εξίσου περήφανοι είμαστε για τα διαμερίσματα στο Covent Garden. Πρόκειται για οκτώ διαμερίσματα υψηλών προδιαγραφών και ο σχεδιασμός τους προϋπέθετε τη συνένωση δύο γειτονικών κτιρίων. Αυτή είναι μία ακόμη παράμετρος των έργων που υλοποιούνται στο εξωτερικό, ότι πρέπει να λειτουργήσεις σε ένα διαφορετικό πλαίσιο από αυτό που γνωρίζεις.
4
ΜΠΟΡΟΎΜΕ ΝΑ ΡΊΞΟΥΜΕ ΜΙΑ ΜΑΤΙΆ ΚΑΙ ΣΤΟ ΚΑΙΝΟΎΡΓΙΟ ΓΡΑΦΕΊΟ ΤΩΝ URBAN SOUL PROJECT; Το γραφείο της Urban Soul Project είναι ένα σύστημα σε διαρκή εξέλιξη! Οι χώροι που μας φιλοξενούν μεταβάλλονται διαρκώς για να καλύψουν νέες ανάγκες και λειτουργίες. Το γραφείο μας στη Θεσσαλονίκη, όπου βρισκόμαστε τα τελευταία τέσσερα χρόνια, είναι το Καρίπειο Μέλαθρο, ένα μοναδικό διατηρητέο κτίριο, με το οποίο ταιριάξαμε από την πρώτη στιγμή. Είναι βέβαια πιθανό του χρόνου τέτοια εποχή να μετακινηθούμε σε κάποιον άλλον χώρο, περισσότερο ευέλικτο και ίσως λίγο μεγαλύτερο. Στην Αθήνα το γραφείο μας είναι στην οδό Λυκαβηττού, στο Κολωνάκι. Είναι ένα ισόγειο διαμέρισμα, το οποίο ανασχεδιάσαμε και αυτήν τη στιγμή δουλεύουν εκεί είκοσι άτομα. Είναι ένας χώρος ευέλικτος, σε αντίθεση με το γραφείο μας στη Θεσσαλονίκη, οι δυνατότητες που μας δίνει είναι απεριόριστες. Επιπλέον, είναι ισόγειο, γεγονός που δημιουργεί μια σχέση με την πόλη και τους περαστικούς. Κάθε μέρα είναι μία έκπληξη!
ΒΓΑΊΝΟΥΜΕ ΑΠΌ ΤΟ ΓΡΑΦΕΊΟ ΜΑΖΊ ΜΕ ΈΝΑΝ ΣΗΜΑΝΤΙΚΌ ΞΈΝΟ ΠΕΛΆΤΗ ΣΑΣ ΠΟΥ ΠΡΏΤΗ ΦΟΡΆ ΦΙΛΟΞΕΝΕΊΤΕ ΣΤΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΊΚΗ. ΠΟΎ ΘΑ ΠΆΜΕ ΟΠΩΣΔΉΠΟΤΕ; Μακάρι να μην είναι βροχερή η μέρα για να μπορέσουμε να κάνουμε βόλτα με τα πόδια! Η Θεσσαλονίκη είναι από αυτές τις πόλεις που τις αντιλαμβάνεσαι γρήγορα αν τις περπατήσεις, τόσο τον σύγχρονο χαρακτήρα της όσο και την ιστορία της, αφού ίχνη του παρελθόντος της υπάρχουν διάσπαρτα στην πόλη. Η πρώτη στάση μας θα ήταν η Αγορά Μοδιάνο. Η επαναλειτουργία της είναι ένα εμβληματικό έργο για την πόλη και είναι χαρά μας που εμπλεκόμαστε, σχεδιάζοντας δύο από τα καταστήματα που θα φιλοξενούνται εκεί. Στη συνέχεια, διασχίζοντας τα λεγόμενα Άνω Λαδάδικα, μια γειτονιά σε διαρκή μετασχηματισμό, θα κινούμασταν προς την Άνω Πόλη. Πέρα από την πανοραμική θέα, η μετάβαση από τη σύγχρονη πόλη στην παλιά είναι μια διαρκής υπενθύμιση της σχέσης του παρόντος με το παρελθόν, μια σχέση δυναμική που στη δουλειά της Urban Soul Project προκύπτει διαρκώς ως πρόκληση προς διαχείριση. Τελευταία στάση στη βόλτα μας θα ήταν μάλλον το Ergon Agora East. Καθένας από τους χώρους που έχουμε δημιουργήσει σε συνεργασία με το Ergon έχει τον δικό του χαρακτήρα, αλλά αυτός ίσως είναι από τους πιο δυναμικούς! Ουσιαστικά αναδιατυπώνει τη λογική του σούπερ-μάρκετ, συνδυάζοντας την αγορά με χώρους συνάντησης και ψυχαγωγίας. Σχεδιάζοντάς το βρεθήκαμε ξανά μπροστά στο ερώτημα πώς θα κάνουμε κάτι ολοκαίνουριο, χρησιμοποιώντας (και) παλιά υλικά.
Urban Soul Project
Το επάγγελμα του αρχιτέκτονα είναι πολύπλευρο, απαιτεί οξεία αντίληψη και διαρκή εμπλοκή με άλλα αντικείμενα. Ο αρχιτέκτονας σήμερα δεν είναι μόνο σχεδιαστής, είναι και επιχειρηματίας. Πρέπει να έχει αντίληψη των οικονομικών μεγεθών, τόσο για τη δική του εξέλιξη όσο και για των έργων που αναλαμβάνει. Ο προϋπολογισμός ενός έργου, για παράδειγμα, είναι εξίσου σημαντικός με τον σχεδιασμό του: όσο καλό και αν είναι ένα σχέδιο, η κοστολόγησή του θα κρίνει αν θα πραγματοποιηθεί ή όχι. Επιπλέον, ο αρχιτέκτονας αναλαμβάνει συχνά συντονιστικό ρόλο στη διεκπεραίωση ενός έργου, πρέπει να μπορεί να επικοινωνήσει και να συντονίσει συνεργάτες, υπηρεσίες, προμηθευτές και συνεργεία, κι αυτό δεν ξέρω αν αποτελεί επιστήμη. Τέλος, θα λέγαμε ότι ο αρχιτέκτονας πρέπει να έχει καλή σχέση με το πεδίο των θεωρητικών επιστημών: Ιστορία, Κοινωνιολογία, ακόμη και Ψυχολογία. Μπορεί να ακούγεται υπερβολικό, αλλά ο σχεδιασμός του χώρου, ιδιωτικού και δημόσιου, προκύπτει από ανθρώπινες ανάγκες και επιθυμίες, οπότε, όσο καλύτερη κατανόηση αυτών των στοιχείων έχουμε ως σχεδιαστές, τόσο καλύτερο είναι το αποτέλεσμα.
LiFO – 03.11.22
LiFO – 03.11.22
ARCHITECTURE DESIGN MAP ΑΠΌ ΤΟΝ ΘΑΝΆΣΗ ΔΙΑΜΑΝΤΌΠΟΥΛΟ
Η ΣΧΕΔΙΑΣΤΙΚΉ ΕΛΕΥΘΕΡΊΑ ΤΩΝ FORMrelated
ADM_SKG_2022
52
2
1 1
ΕΥΤΥΧΏΣ ΓΙΑ ΌΛΟΥΣ ΜΑΣ, ΥΠΆΡΧΕΙ Η ΔΥΝΑΤΌΤΗΤΑ ΝΑ ΈΡΘΟΥΜΕ ΣΕ ΕΠΑΦΉ ΜΕ ΤΟ ΈΡΓΟ ΤΩΝ FORMrelated ΣΤΙΣ ΔΎΟ ΜΕΓΑΛΎΤΕΡΕΣ ΕΛΛΗΝΙΚΈΣ ΠΌΛΕΙΣ ΚΑΙ ΌΧΙ ΜΌΝΟ. ΕΤΣΙ ΣΥΝΕΙΔΗΤΟΠΟΙΟΎΜΕ ΤΟ ΠΡΩΤΑΡΧΙΚΌ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΌ ΤΟΥΣ ΌΠΛΟ, ΤΗ ΣΧΕΔΙΑΣΤΙΚΉ ΕΛΕΥΘΕΡΊΑ.
ΤΕΥΧΟΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
ΘΑ ΛΈΓΑΜΕ ΌΤΙ ΤΟ ΣΤΥΛ ΓΊΝΕΤΑΙ ΟΡΑΤΌ και μόνο από την όψη των κτιρίων τους. Από τα ξενοδοχεία The Modernist σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη μέχρι το Project Space, έναν ιδιαίτερο χώρο για δημιουργούς και καλλιτέχνες που στεγάζεται σε διατηρητέο κτίριο στο κέντρο της συμπρωτεύουσας, η αισθητική, ο χαρακτήρας και οι σχεδιαστικές προθέσεις των FORMrelated είναι αρετές αναγνωρίσιμες. Ο Κωνσταντίνος Θεοδωρίδης και η Ελένη Παπαευαγγέλου ίδρυσαν το γραφείο τους το 2011 και από τότε διαγράφουν μια δυναμική πορεία επικεντρωμένη στην αρχιτεκτονική, στον σχεδιασμό αλλά και στην κατασκευή. Από ένα custom αντικείμενο ως ένα διαμέρισμα ή μια κατοικία και από τον σχεδιασμό μέχρι την κατασκευή, κάθε πρότζεκτ που υπογράφουν ως FORMrelated είναι το αποτέλεσμα μιας συνεχούς συνεργασίας μεταξύ πελάτη και όλης της ομάδας που θα αναλάβει το έργο.
Η ΚΑΤΆΡΓΗΣΗ ΤΗΣ ΣΤΑΘΕΡΉΣ ΤΥΠΟΛΟΓΊΑΣ Παρ’ όλα αυτά, η ταυτότητα του έργου του γραφείου δεν παράγεται μέσα από μια μανιέρα. Με τη δέσμευση σε μια τάση να είναι κάτι ξένο στον τρόπο σκέψης και εργασίας των FORMrelated, οι δύο ιδρυτές του γραφείου έχουν χτίσει μια πολύ ισχυρή ταυτότητα, πιστεύοντας πως η αρχιτεκτονική εξελίσσεται για να καλύψει νέες ανάγκες και όχι για να παραγάγει αναγκαστικά νέα αρχιτεκτονική. «Στη σύγχρονη αρχιτεκτονική δεν υπερισχύει μία τάση αλλά μια πολυφωνία σε ύφος και στυλ, ενώ δεν υπάρχει σταθερή τυπολογία ως έννοια όπως την ξέραμε μέχρι πρόσφατα. Ένα τέτοιο παράδειγμα είναι το Copenhill στην Κοπεγχάγη που, ενώ είναι ένα κτίριο επεξεργασίας λυμάτων, λειτουργεί και ως πίστα του σκι» αναφέρουν και προσθέτουν: «Ο τρόπος που κατασκευάζονται τα κτίρια, παρόλο που έχει αργή εξέλιξη, αλλάζει συνεχώς τον τρόπο που τα αντιλαμβανόμαστε. Σήμερα κάθε κτίριο θέλει να ξεχωρίζει, πρέπει να έχει μια μικρή εφεύρεση στον σχεδιασμό του, μια ιδέα που θα το κάνει να “διαβάζεται” από τον παρατηρητή του». Τα τελευταία χρόνια σχεδιάζουν ξενοδοχεία στην Ελλάδα και ήταν υποψήφιοι για το βραβείο Piranesi Award 2015 με το Toms Flagship Store στη Θεσσαλονίκη. Υποψήφιος για το βραβείο DOMES 2016 (στην κατηγορία «Πρώτο έργο νέου αρχιτέκτονα») ήταν και ο κινηματογράφος Ολύμπιον στην Κοζάνη, ένα έργο-σημείο αναφοράς για την πόλη, ενώ σημαντικά βραβεία έχει αποσπάσει και το The Modernist Athens σε έγκριτους διαγωνισμούς όπως τα Hotel Show Awards 2021 & Interior Awards 2022.
ΤΟ ΜΈΛΛΟΝ ΕΊΝΑΙ ΠΡΆΣΙΝΟ Αρχή του γραφείου έχει γίνει η έννοια της βιωσιμότητας που αφορά το περιβάλλον και την τοπική κοινωνία κάθε πρότζεκτ: «Η αρχιτεκτονική του μέλλοντος είναι πράσινη και θα είναι και το βασικό ζήτημα που θα μας απασχολήσει κυρίως όσον αφορά τα κτίρια με μεγαλύτερο περιβαλλοντικό αποτύπωμα, που πρέπει να εξασφαλίσουν τη μέγιστη δυνατή εξοικονόμηση ενέργειας και θερμική άνεση. Η βιωσιμότητα δεν αποτελεί εμπόδιο γιατί υπάρχει η γνώση αλλά και η τεχνολογία για να παράγουμε καλή αλλά και βιώσιμη αρχιτεκτονική. Μία από τις βασικές αρχές σχεδιασμού, άλλωστε, είναι ο συσχετισμός του κτιρίου με την τοποθεσία του».
TO ΞΕΧΩΡΙΣΤΌ ΤHE MODERNIST ΣΤΗΝ AΘΉΝΑ ΚΑΙ Η ΕΥΚΑΙΡΊΑ ΤΗΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΊΚΗΣ Tο ξενοδοχείο «The Modernist Athens» στεγάζεται σε κτίριο μεταπολεμικής αρχιτεκτονικής και μαζικής ανοικοδόμησης της δεκαετίας του 1950 και κεντρική σχεδιαστική αρχή του είναι η βαθιά κατανόηση της αρχιτεκτονικής ιστορίας του κτιρίου και η ενίσχυσή της με στοιχεία mid-century αισθητικής και απλές σχεδιαστικές γραμμές, δημιουργώντας με αυτόν τον τρόπο ένα πολυτελές περιβάλλον. To The Modernist Athens δεν προσεγγίζεται ως ένα τυπικό ξενοδοχείο. Οι υπηρεσίες και οι χρήσεις αναμειγνύονται και δημιουργούν μια νέα χωροταξία. Αξίζει να σημειωθεί ότι το πρότζεκτ των ξενοδοχείων «The Modernist» είναι το σημαντικότερο του γραφείου μέχρι στιγμής, δεδομένου ότι οι FORMrelated σχεδιάζουν ένα ξενοδοχείο 5 αστέρων στην Πάρο, ενώ υπογράφουν σχεδιαστικά τρία καταστήματα σε ένα εμβληματικό και πολυαναμενόμενο έργο για τη Θεσσαλονίκη, τη Στοά Μοδιάνο. H αισιοδοξία τους για τη Θεσσαλονίκη και η σύνδεσή τους με την πόλη είναι σταθερές που συνεχώς δυναμώνουν. «Είναι μια πόλη με μεγάλο κτιριακό απόθεμα αρχιτεκτονικού ενδιαφέροντος, που πλέον οι ιδιοκτήτες αναζητούν τρόπους εκμετάλλευσής τους. Μετά από μια περίοδο γενικευμένης κρίσης αλλά και οικοδομικής στασιμότητας η πόλη αποκτά σταδιακά νέο πρόσωπο με μεγάλα έργα στο σύνολό της, ενώ έχει καταφέρει να εδραιωθεί ως τουριστικός προορισμός όχι μόνο στις γειτονικές βαλκανικές χώρες αλλά και διεθνώς. Είναι μια τεράστια ευκαιρία για τη Θεσσαλονίκη, ώστε να γίνει ένα rebranding μέσω της αρχιτεκτονικής. Καταλυτικής σημασίας είναι οι αρχιτεκτονικοί διαγωνισμοί ως εργαλείο διαλόγου».
4
FORMrelated
3
LiFO – 03.11.22
5 1. FORMrelated: ΚΩΝΣΤΑΝΤΊΝΟΣ ΘΕΟΔΩΡΊΔΗΣ & ΕΛΈΝΗ ΠΑΠΑΕΥΑΓΓΈΛΟΥ
2. T HE MODERNIST ATHENS / ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ: ΙΩΆΝΝΑ ΡΟΥΦΟΠΟΎΛΟΥ
3. THE PROJECT SPACE, ΘΕΣΣΑΛΟΝΊΚΗ / ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ: ΘΈΚΛΑ ΜΑΛΆΜΟΥ
4. ΓΡΑΦΕΊΑ EFOOD, 5. THE MODERNIST THESSALONIKI / ΑΘΗΝΑ / ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ: ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ: ΝΊΚΟΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΊΝΟΣ ΓΚΊΚΑΣ ΒΑΒΔΙΝΟΎΔΗΣ ΧΡΉΣΤΟΣ ΔΗΜΗΤΡΊΟΥ / STUDIOVD.GR
LiFO – 03.11.22
ADM_SKG_2022
54 1
ARCHITECTURE DESIGN MAP
Η ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΉ ΕΊΝΑΙ ΆΡΡΗΚΤΑ ΣΥΝΔΕΔΕΜΈΝΗ ΜΕ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΌΤΗΤΑ ΜΕ ΞΕΚΆΘΑΡΕΣ ΑΡΧΈΣ ΑΙΣΘΗΤΙΚΉΣ ΚΑΙ ΣΎΓΧΡΟΝΗ ΤΑΥΤΌΤΗΤΑ, ΟΙ ΙΔΡΎΤΡΙΕΣ ΤΟΥ ΓΡΑΦΕΊΟΥ NOMEN,
ΚΑΤΕΡΊΝΑ ΙΝΕΠΟΛΌΓΛΟΥ ΚΑΙ ΝΆΝΤΙΑ ΣΤΆΜΟΥ , ΈΧΟΥΝ ΝΑ ΕΠΙΔΕΊΞΟΥΝ ΈΝΑ ΕΥΡΎ ΦΆΣΜΑ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΉΤΩΝ ΠΟΥ ΔΕΝ ΓΝΩΡΊΖΕΙ ΌΡΙΑ.
ΣΤΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΊΚΗ ΣΥΝΑΝΤΆ ΚΑΝΕΊΣ διάσπαρτα πολλά έργα με τη δική τους σχεδιαστική σφραγίδα, από κατοικίες και καταστήματα μέχρι χώρους φιλοξενίας και εστίασης. Αλλά το χαρτοφυλάκιο των ΝΟΜΕΝ είναι εμπλουτισμένο και με πρότζεκτ σε όλη την Ελλάδα και σε πρωτεύουσες του εξωτερικού, όπως το Λονδίνο και το Παρίσι. Η Κατερίνα Ινεπολόγλου και η Νάντια Στάμου φοίτησαν στην Πολυτεχνική Σχολή του ΑΠΘ, στο Τμήμα Αρχιτεκτόνων Μηχανικών, και το 2012 επανενώθηκαν μετά από χρόνια χωριστής επαγγελματικής πορείας για να δημιουργήσουν το δικό τους γραφείο. Δυναμικές, με ξεκάθαρες αρχές αισθητικής και σύγχρονη, φρέσκια ταυτότητα, πιστεύουν πως η αρχιτεκτονική έχει να κάνει με την καθημερινότητα, με την ικανοποίηση αναγκών, με την αξιοποίηση των δυνατοτήτων. Αυτή θεωρούν πως είναι η κινητήριος δύναμη της καθημερινότητάς τους. «Προσθέτοντας την πείρα του υπάρχοντος σε μια νέα μετάφραση, καταλήγεις πάντα σε μια μοναδική σχεδιαστική λύση, κομμένη και ραμμένη στα μέτρα του έργου», λένε χαρακτηριστικά.
Μέσα σε μια δεκαετία πέτυχαν να είναι όχι απλά παραγωγικές και δημιουργικές, αλλά και να καλύψουν ένα ευρύ φάσμα δραστηριοτήτων. Το γραφείο NOMEN δεν γνωρίζει όρια, ούτε στη δημιουργία αλλά ούτε και γεωγραφικά: αρχιτεκτονικός σχεδιασμός από την κλίμακα ενός αντικειμένου έως το κτίριο ή το συγκρότημα κτιρίων, ξενοδοχεία, επαγγελματικοί χώροι αλλά και αστικός σχεδιασμός σε όλη την Ελλάδα και το εξωτερικό. Ακολουθώντας τις τάσεις και αξιοποιώντας κάθε σύγχρονο εργαλείο, οι NOMEN αναγνωρίζουν πως καθοριστικό ρόλο στο έργο τους διαδραματίζουν τα ψηφιακά μέσα σχεδιασμού, αναπαράστασης και επικοινωνίας τα οποία αναβαθμίζουν την παροχή της υπηρεσίας του αρχιτέκτονα και ταυτόχρονα διευρύνουν το γεωγραφικό πεδίο δραστηριότητας πέρα από τα σύνορα της πόλης ή της χώρας. Για το δίδυμο των ΝΟΜΕΝ, η αρχιτεκτονική «είναι μια συνεχής συλλογή εμπειριών ζωής» και η έμπνευση μπορεί να έρθει ακόμη και στο διάλειμμα, στο ενάμισι τετραγωνικό μπαλκονάκι του γραφείου που συνδέει τη ρουτίνα στον χώρο εργασίας με τον πεζόδρομο και την καθημερινότητά του, τους περαστικούς, τους ρυθμούς της πόλης, τις λεπτομέρειες που παρατηρεί κανείς, όπου υπάρχει ζωή. Αυτά είναι τέσσερα από τα έργα που ξεχώρισαν για την έκδοση ΑDM Θεσσαλονίκη:
ΤΕΥΧΟΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ 2
LiFO – 03.11.22 3
ΕΞΟΧΙΚΗ ΚΑΤΟΙΚΙΑ ΣΤΗ ΧΑΛΚΙΔΙΚΗ
ΠΟΛΥΤΕΛΗΣ ΚΑΤΟΙΚΙΑ ΣΤΗ ΣΚΥΔΡΑ Στα πεδινά του γεωγραφικού διαμερίσματος της Μακεδονίας οι ΝΟΜΕΝ αρχιτέκτονες σχεδίασαν και κατασκευάζουν μια διώροφη πολυτελή κατοικία 400 τ.μ. Καθώς η περιοχή δεν υπόκειται σε ιδιαίτερες μορφολογικές ή άλλες περιοριστικές διατάξεις, πέρα από την ύπαρξη στέγης –εγκιβωτισμένης στην περίπτωσή μας–, οι γραμμές του κτιρίου παραμένουν λιτές. Ο όγκος του σχηματίζεται με ένα παιχνίδι διαίρεσης σε τέσσερις όγκους στον επιμήκη του άξονα. Παράλληλα με αυτόν αναπτύσσεται η πισίνα. Η σύγχρονη μορφή του κτιρίου αποδίδεται κατά βάση με την πέτρα, ένα τοπικό παραδοσιακό υλικό χτισίματος. Μπετόν, πέτρα, οξειδωμένος σίδηρος και τιρκουάζ αντανακλάσεις εναλλάσσονται στην τελική σύνθεση. Οι υπαίθριοι χώροι χαλάρωσης κάτω από την εκτεταμένη πέργκολα και δίπλα από την πισίνα βρίσκονται πάντα στο επίκεντρο της λειτουργίας της μεσογειακής κατοικίας. 1. ΕΞΟΧΙΚΗ ΚΑΤΟΙΚΙΑ ΣΤΗ ΧΑΛΚΙΔΙΚΗ
ΠΟΛΥΚΑΤΟΙΚΙΑ ΜΕ ΙΣΟΓΕΙΟ ΚΑΤΑΣΤΗΜΑ ΣΤΟΝ ΒΟΛΟ Το νέο κτίριο κατοικιών με ισόγειο κατάστημα βρίσκεται στην οδό Λαρίσης, στην είσοδο του Βόλου. Πρόκειται για δρόμο με αυξημένη κυκλοφορία, εμπορικές χρήσεις και αναπτυσσόμενο ρυθμό ανάπτυξης. Στην περιοχή υπάρχουν κυρίως εγκαταλελειμμένα βιομηχανικά κτίρια, πέτρινες παλιές κατοικίες και λίγα καταστήματα της τελευταίας εικοσαετίας. Δεν θα λέγαμε πως διαθέτει μια αρχιτεκτονική ταυτότητα, γίνονται όμως προσπάθειες να προσδοθεί κάποια. Από τον όγκο του κτιρίου αφαιρείται ένας σημαντικού μεγέθους κύβος στον όροφο, του οποίου παραμένει ο σκελετός για να δώσει τη θέση του σε έναν αστικό κήπο. Η κίνηση είναι κατά βάση πρακτική αλλά και συμβολική. Αφαιρείται δόμηση από το συμπαγές συνήθως αστικό μέτωπο για να μπει πράσινο, το οποίο θα συνεισφέρει δραστικά στον δροσισμό και τη σκίαση του κτιρίου. Υπενθυμίζει όμως ταυτόχρονα τη σοβαρή ανάγκη των πόλεων να γίνουν πιο φιλικές προς τον χρήστη και πιο υγιείς. Στο ισόγειο υπάρχει εμπορικό κατάστημα το οποίο διαθέτει εσωτερικό εξώστη και άμεση πρόσβαση στον πίσω ακάλυπτο, όπου και αναπτύσσεται μια ασκεπής πέργκολα πάνω σε φύτευση. Η επιλογή των υλικών έχει να κάνει με την ανθεκτικότητά τους και την ευκολία της συντήρησης των όψεων του κτιρίου, καθώς οι ρύποι και οι θερμοκρασίες σε έναν κεντρικό δρόμο χωρίς πράσινο είναι ιδιαιτέρως επιβαρυντικοί παράγοντες.
NOMEN
Αυτή η εξοχική κατοικία αποτελεί ένα παράδειγμα του νέου μοντέλου διαβίωσης που προέκυψε από την ανακατανομή του πληθυσμού λόγω της πανδημίας, όπου συνδυάζονται η διαβίωση και η υβριδική εργασία σε μικρά αστικά κέντρα ή σε αγροτικές περιοχές. Σχεδιάστηκε για να προσφέρει σε μια οικογένεια με έδρα το Λονδίνο ένα καλοκαιρινό καταφύγιο. Βρίσκεται στην Κασσάνδρα, στην περιοχή Βίγλα, σε γεωτεμάχιο που χαρακτηρίζεται από έντονο ανάγλυφο και πυκνή βλάστηση περιμετρικά. Η απρόσκοπτη θέα στο Αιγαίο Πέλαγος εξασφαλίζεται από την τοποθέτησή της στο ψηλότερο σημείο του φυσικού εδάφους. Με τον τρόπο αυτό επιτυγχάνεται και η απομάκρυνση από το όριο του αγροτικού δρόμου, ενισχύοντας την ιδιωτικότητα. Εναρμονισμένη πλήρως με το περιβάλλον, εδράζεται πάνω σε μια πλατφόρμα και διαρθρώνεται σε ένα μόνο επίπεδο, αναιρώντας έτσι το όριο μεταξύ εσωτερικού και εξωτερικού. Το παιχνίδι της ογκοπλασίας μαρτυρά τη λειτουργία της κάτοψης. Ο κεντρικός χαμηλός όγκος, στον οποίο βρίσκεται η είσοδος, αποτελεί το συνδετικό κομμάτι των κοινόχρηστων και ιδιωτικών χώρων. Όλοι οι κύριοι χώροι με την αλληλουχία των ανοιγμάτων τους στη νότια όψη της κατοικίας προσφέρουν μια εμπειρία εκτεταμένης θέασης προς τη θάλασσα αλλά και την πισίνα, που αποτελεί νοητή προέκταση της πρώτης. Οι ξύλινες πέργκολες και ο ημιυπαίθριος χώρος συνδιαλέγονται με το φυσικό φως. Μια παλέτα παραδοσιακών υλικών συνδέει την αρχιτεκτονική σύνθεση με την ευρύτερη περιοχή.
ΕΠΑΝΑΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΣΥΓΚΡΟΤΗΜΑΤΟΣ BUNGALOWS ΣΕ RESORT ΣΤΗ ΧΑΛΚΙΔΙΚΗ Ζητούμενο της μελέτης ήταν η αναβίωση του συγκροτήματος bungalows γνωστής ξενοδοχειακής μονάδας στην Καλλιθέα Χαλκιδικής. Τα bungalows βρίσκονται παράλληλα με το θαλάσσιο ειδυλλιακό μέτωπο, μπροστά σε μια αμμώδη παραλία. Αυτά συνενώνονται ανά δύο προκειμένου να καλύψουν τη φιλοξενία μιας οικογένειας ή ενός ζευγαριού με περισσότερες παροχές. Μια ημιπροστατευμένη βεράντα λειτουργεί ως κατώφλι ανάμεσα στο μέσα και στο έξω, ενισχύοντας την υπαίθρια διημέρευση. Το στοίχημα ήταν να σχεδιαστούν σύγχρονοι, τεχνολογικά εξοπλισμένοι χώροι που να προσφέρουν παράλληλα μια εμπειρία χλιδής και πρωτόγονης ανεμελιάς. Δάπεδα από πέτρα και βότσαλο, τοίχοι από κουρασάνι, πέργκολες από καστανιά και καλάμια, έπιπλα χειροποίητα, υφάσματα από βαμβάκι και λινό, διακοσμητικά από τερακότα προσφέρουν ένα αισθητηριακό καταφύγιο με τεχνολογικές εκπλήξεις.
2. ΕΠΑΝΑΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ BUNGALOWS ΣΕ RESORT ΣΤΗ ΧΑΛΚΙΔΙΚΗ
4 3. ΠΟΛΥΚΑΤΟΙΚΙΑ ΜΕ ΙΣΟΓΕΙΟ ΚΑΤΑΣΤΗΜΑ ΣΤΟ ΒΟΛΟ
4. ΠΟΛΥΤΕΛΗΣ ΚΑΤΟΙΚΙΑ ΣΤΗ ΣΚΥΔΡΑ
ARCHITECTURE DESIGN MAP
OΙ GPS DESIGN ΣΧΕΔΊΑΣΑΝ ΤΟ ΝΈΟ, ΣΎΓΧΡΟΝΟ ΠΡΌΣΩΠΟ ΤΟΥ GRAND HOTEL PALACE ΣΤΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΊΚΗ
ADM_SKG_2022
56
Όλος ο σχεδιασμός των δωματίων έγινε από το team των designers του αρχιτεκτονικού γραφείου GPS Design, την αρχιτέκτονα & Head of Construction Γεωργία Πλατσάκου, τον interior & graphic designer Παντελή Σιστάκο και τον interior & industrial designer Θωμά Γκουγκουστάμο. Το συγκεκριμένο έργο βραβεύτηκε στα Greek Interior Awards 2022 με Bronze βραβείο στην κατηγορία «Ξενοδοχεία πόλης».
ΦΩΤΟΓΡΑΦΟΣ: ΛΕΥΤΈΡΗΣ ΣΑΛΟΝΊΔΗΣ
LiFO – 03.11.22
ΓΕΩΡΓΊΑ ΠΛΑΤΣΆΚΟΥ
ΈΝΑ ΞΕΝΟΔΟΧΕΊΟ 5 ΑΣΤΈΡΩΝ ΣΤΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΊΚΗ ΣΕ ΈΝΑ ΝΕΟΚΛΑΣΙΚΌ ΚΤΊΡΙΟ ΜΟΝΑΔΙΚΉΣ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΉΣ ΓΝΩΡΊΖΕΙ ΜΙΑ ΕΚ ΤΩΝ ΈΣΩ ΑΙΣΘΗΤΙΚΉ ΚΑΙ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΉ ΑΝΑΝΈΩΣΗ.
ΤΟ ΓΡΑΦΕΊΟ «GPS DESIGN, GEORGIA PLATSAKOU - PANTELIS SISTAKOS», με Head of Construction τη Γεωργία Πλατσάκου, μελέτησε και σχεδίασε για το ξενοδοχείο Grand Hotel Palace 60 νέα δωμάτια τα οποία, με την πρόσφατη ολοκλήρωσή τους, πέτυχαν να ισορροπήσουν αρμονικά με τον χαρακτήρα του κτιρίου και να δημιουργήσουν ένα κράμα διαχρονικής πολυτέλειας, κομψότητας και ανανέωσης. Οι προκλήσεις και η προσέγγιση του πρότζεκτ από την αρχιτεκτονική σκοπιά ήταν πολλές και σύνθετες. Δεν είναι τυχαίο πως η Γεωργία Πλατσάκου κάνει λόγο για ένα «κατόρθωμα σε αγώνα 130 ημερών», εξηγώ-
εξωτερική του όψη προδιαθέτει τον πελάτη για μια πολυτελή διαμονή σε έναν χώρο κομψότητας και φρεσκάδας, στοιχεία που είναι σήμα κατατεθέν του ξενοδοχείου. Έτσι η πρώτη μεγάλη πρόκληση ήταν να διατηρήσουμε την πολυτέλεια που υπήρχε με νέα όμως υλικά και ιδέες που θα ήταν αποδεκτά από τους ιδιοκτήτες αλλά και από τους επί σειρά ετών πιστούς πελάτες τους. Επιθυμούσαμε το τελικό αποτέλεσμα να δένει αρμονικά με το υπόλοιπο κτίριο και να τονίζονται οι αρχιτεκτονικές λεπτομέρειες. Στη σημερινή εποχή το ξενοδοχείο είναι ίσως ο χώρος που είναι πιο πολύ συνδεδεμένος με την έννοια της εμπειρίας, κάτι το οποίο έχει επαναπροσδιορίσει προφανώς και τον τρόπο που σχεδιάζουμε και κατασκευάζουμε τα ξενοδοχεία. Ο αρχιτέκτονας, έχοντας ως αφετηρία την απάντηση στο ερώτημα “τι αισθήματα πρέπει να μου δημιουργήσει η διαμονή μου στο ξενοδοχείο;”, θα σχεδιάσει και θα υλοποιήσει το κατάλληλο hotel concept, διασυνδέοντας την προϋπάρχουσα κατάσταση με τη νέα, ανανεωμένη εικόνα. Μια δεύτερη πρόκληση ήταν να καταφέρουμε να υλοποιήσουμε πλήρη ανακαίνιση 60 δωματίων μέσα σε πολύ μικρό χρονικό διάστημα και ενώ το υπόλοιπο ξενοδοχείο θα παρέμενε σε λειτουργία. Έτσι, γινόταν πλήρης ανακατασκευή του πέμπτου και έκτου ορόφου στο ξενοδοχείο, ταυτόχρονα όμως όλες οι αίθουσες, το lobby και τα περίπου 150 δωμάτια των πρώτων ορόφων ήταν σε πλήρη λειτουργία. Αυτό είχε ως προϋπόθεση να δουλεύουμε “αθόρυβα” και “χωρίς σκόνη”, κάτι το οποίο ανέβασε τον πήχη της δυσκολίας πολύ ψηλά. Παρ’ όλες τις δυσκολίες και τους περιορισμούς, καταφέραμε το ακατόρθωτο: πλήρη σχεδιασμό και ανακατασκευή 60 δωματίων μέσα σε μόνο 130 ημέρες. Αυτό μας δίνει την αναλογία 2,1 ημέρες για κάθε δωμάτιο». Τα φωτεινά και ευρύχωρα δωμάτια που δημιουργήθηκαν από το γραφείο GPS Design
ντας: «Μιλάμε για ένα από τα μεγαλύτερα ξενοδοχεία στην πόλη της Θεσσαλονίκης, που έχει συνεδριακό τουρισμό. Η επιβλητική
είναι πλήρως εξοπλισμένα και κατάλληλα να καλύψουν τις σύγχρονες ανάγκες, κερδίζοντας ακόμη και τον πιο απαιτητικό επισκέ-
ΤΕΥΧΟΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
LiFO – 03.11.22
ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ ΞΕΝΟΔΟΧΕΙΟΥ: ΚΑΡΕΝ ΓΚΙΟΥΝΑΣΙΆΝ
φή και δίνει την αίσθηση απαλής βροχής στο σώμα μας. Η αίσθηση της minimal αιώρησης συνεχίζεται και στο έπιπλο του νιπτήρα που είναι κρεμαστό και επενδεδυμένο με τα ίδια υλικά, ώστε να δείχνει σαν να είναι η νοητή συνέχεια στον χώρο. Ο αρχιτεκτονικός - σκηνοθετικός φωτισμός που επιλέχθηκε για τους χώρους μελετήθηκε με στόχο να είναι έμμεσος και όχι άμεσος. Τα εντοιχισμένα συστήματα φωτισμού στο εσωτερικό των επίπλων διαχέουν το φως χωρίς να κουράζεται το μάτι και αναδεικνύουν όλες τις αρχιτεκτονικές λεπτομέρειες, ενώ οι πολλαπλές επιλογές λειτουργίας δίνουν τη δυνατότητα ελέγχου απ’ όλα τα σημεία του δωματίου τόσο για την ποσότητα του φωτός όσο και για τον τρόπο διάχυσής του.
ΣΧΕΔΙΆΖΟΝΤΑΣ ΞΕΝΟΔΟΧΕΊΑ ΕΝ ΜΈΣΩ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΉΣ ΑΝΆΠΤΥΞΗΣ ΚΑΙ ΓΕΝΙΚΌΤΕΡΗΣ ΆΝΘΗΣΗΣ ΤΟΥ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΟΎ ΚΛΆΔΟΥ Με το γενικότερο boom του τουρισμού να μονοπωλεί τη συζήτηση για την επόμενη μέρα του κλάδου, η Γεωργία Πλατσάκου πιστεύει πως σήμερα ο σχεδιασμός ενός οποιουδήποτε ξενοδοχειακού καταλύματος δεν είναι μια μονοδιάστατη διαδικασία, καθώς θα πρέπει να «αφηγείται» μια ιστορία και να συμβαδίζει με την ορμή της ανάπτυξης κάθε τόπου. «Ο τουρισμός στην πόλη της Θεσσαλονίκης τα τελευταία χρόνια έχει ραγδαία άνοδο. Όλο και περισσότερα συνέδρια διοργανώνονται στην πόλη μας, με αποτέλεσμα όλος ο χρόνος να θεωρείται τουριστική περίοδος. Η Θεσσαλονίκη είναι μια πόλη που προσελκύει τουρίστες απ’ όλον τον κόσμο γιατί παραδοσιακά προσφέρει ανάπαυση, διασκέδαση, ψυχαγωγία, κοινωνικοποίηση και γαστρονομική απόλαυση. Όλες λοιπόν οι ανάγκες των ανθρώπων αλληλεπιδρούν με όσα ανέφερα παραπάνω και δημιουργούν αναμνήσεις στους ταξιδιώτες. Γι’ αυτόν τον λόγο καθίσταται αναγκαία η σωστή μελέτη από μέρους του αρχιτέκτονα, ώστε να ικανοποιηθούν οι ανάγκες των πελατών στον μέγιστο βαθμό μέσα στο ξενοδοχείο και να μεταφραστούν σε experience. Όλο και περισσότερα ξενοδοχεία προχωρούν σε ανακαινίσεις τα τελευταία χρόνια, αλλά υπάρχουν και νέες κατασκευές, ακόμα και μέσα στο κέντρο της πόλης. Αυτό κάνει τη Θεσσαλονίκη έναν από τους πρώτους προορισμούς στη λίστα των τουριστών, γιατί προσφέρει πάρα πολλές επιλογές ανακαινισμένων και μοντέρνων καταλυμάτων και εκτιμώ πως τα επόμενα χρόνια αυτό είναι κάτι που συνεχώς θα δυναμώνει».
GPS Design
πτη. Η επιλογή ποιοτικώς άρτιων προϊόντων, η ζεστασιά και η καθαρότητα που ενισχύονται μέσα από τις λιτές minimal γραμμές, ο συνδυασμός ξύλου, μαρμάρου και μετάλλου σε contemporary style, ο προσεκτικός σχεδιασμός του φωτισμού και η αρμονική επίπλωση παρέχουν την πολυπόθητη άνεση και ξεκούραση. Ένα από τα χαρακτηριστικά στοιχεία που αντιλαμβάνεται κανείς από την πρώτη στιγμή στα δωμάτια τύπου «Tween» είναι η χρωματική αρμονία μεταξύ του ξύλου στην επίπλωση και στο δάπεδο. Χρησιμοποιήθηκε η απόχρωση της δρυός με σκοπό το τελικό αποτέλεσμα να δένει αρμονικά με τα μαύρα μασίφ σημεία των επίπλων και να τονίζονται οι αρχιτεκτονικές λεπτομέρειες που συνθέτουν έναν χώρο ζεστό και φιλόξενο. Σ’ αυτό βοηθά ιδιαίτερα η βελούδινη υφή των κρεβατιών και οι απαλές αποχρώσεις στα συστήματα σκίασης. Τα περισσότερα τμήματα της επίπλωσης σχεδιάστηκαν με σκοπό να δείχνουν ανάλαφρα, γι’ αυτό με την κατάλληλη υποδομή στην εσωτερική τοιχοποιία, τα κομοδίνα, τα γραφεία και τα έπιπλα τηλεόρασης είναι ελεύθερα στη βάση τους, ώστε να δίνουν την αίσθηση της minimal αιώρησης στον χώρο. Η ίδια minimal αισθητική δεσπόζει και στον χώρο του μπάνιου, όπου επιλέχθηκαν πλακίδια γρανίτη μεγάλης διάστασης σε γκρι απόχρωση, ώστε να υπάρχει χρωματική ομοιομορφία στο σύνολο του δωματίου. Οι κρυφοί φωτισμοί μέσα στον χώρο της ντουζιέρας και πίσω από τον καθρέφτη μετατρέπουν τον κρύο κατά τα αλλά χώρο του μπάνιου σε ένα φιλικό και ζεστό σκηνικό όπου απολαμβάνουμε το ντους μας με απόλυτη χαλάρωση από το εντοιχισμένο σύστημα που υπάρχει στην ορο-
LiFO – 03.11.22
ARCHITECTURE DESIGN MAP
ΔΕΛΟΎΔΗΣ ΟΙ ΚΟΡΥΦΑΊΟΙ ΤΟΥ ΣΎΓΧΡΟΝΟΥ DESIGN ΣΕ ΈΝΑ ΕΝΤΥΠΩΣΙΑΚΌ SHOWROOM ΣΤΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΊΚΗ
Δελούδης
ADM_SKG_2022
58
Η ΕΤΑΙΡΕΊΑ ΔΕΛΟΎΔΗΣ ΈΧΕΙ ΣΥΝΔΕΘΕΊ με τους κορυφαίους στον χώρο του design και του interior και στη Θεσσαλονίκη, όπου πέτυχε με ένα εντυπωσιακό showroom να γίνει ένας μοναδικός προορισμός για τους λάτρεις της υψηλής αισθητικής και της αδιαπραγμάτευτης ποιότητας. Το showroom της Δελούδης στη Μητρoπολίτου Ιωσήφ 7 ξεχωρίζει καταρχάς εξωτερικά για τον σχεδιασμό του, τον οποίο υπογράφει το διακεκριμένο αρχιτεκτονικό γραφείο Minas Kosmidis Architects. Πρόκειται για ένα ισόγειο με κάτοψη σε σχήμα Π, που διαθέτει δύο προσόψεις, το οποίο με τον αρχιτεκτονικό χειρισμό του μεταμορφώθηκε στον ιδανικό χώρο φιλοξενίας για τη συλλογή Δελούδης. Στο επιβλητικό εσωτερικό συναντά κανείς την πιο ολοκληρωμένη συλλογή αντικειμένων, επίπλων και έργων τέχνης από διάσημα και καθιερωμένα brands: Β&Β Italia, Arclinea, Cassina, Edra, Flos, Flexform, Poliform και Herman Miller μεταξύ πολλών άλλων. Επίσης, στον εκθεσιακό χώρο εκτίθενται φωτογραφίες του Στέφανου Τσακίρη. Εδώ και 50 χρόνια, το όραμα της Δελούδης παραμένει πιστό στο να συγκεντρώνει και να προσφέρει σε κάθε κατάστημά της brands που εκπροσωπούν όλες τις σύγχρονες τάσεις του σχεδιαστικού κόσμου, με μεγάλη έμφαση στην αισθητική. Υπό τη διεύθυνση του Κωνσταντίνου Δελούδη κατά την τελευταία δεκαετία η εταιρεία εξελίχθηκε δυναμικά, αφουγκραζόμενη τη συνεχώς μεταβαλλόμενη αγορά του κλάδου. Σήμερα, η εταιρεία δικαίως μπορεί να διεκδικήσει τον τίτλο του «ηγέτη στο design», έχοντας το πιο ολοκληρωμένο portfolio αντικειμένων με τις μεγαλύτερες πωλήσεις αλλά και όλες τις σύγχρονες τάσεις του σχεδιαστικού κόσμου.
LiFO – 03.11.22
ΜΙΑ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΉ ΠΡΌΤΑΣΗ ΥΨΗΛΉΣ ΑΙΣΘΗΤΙΚΉΣ ΣΤΟΝ ΧΏΡΟ ΑΠ’ ΌΠΟΥ ΞΕΚΙΝΆ Η ΤΑΞΙΔΙΩΤΙΚΉ ΕΜΠΕΙΡΊΑ, ΣΤΟ ΚΟΜΨΌ BUSINESS LOUNGE ΤΗΣ ΑEGEAN ΣΤΟ ΑΕΡΟΔΡΌΜΙΟ «ΜΑΚΕΔΟΝΊΑ».
60
ΈΝΑ ΑΕΡΟΠΟΡΙΚΌ ΤΑΞΊΔΙ ΕΊΝΑΙ ΠΟΛΛΆ ΠΕΡΙΣΣΌΤΕΡΑ από την επιβίβαση στο αεροπλάνο, την απογείωση και την άφιξη στον τελικό προορισμό. Περιλαμβάνει αυτό το σφίξιμο στο στομάχι, την ανυπομονησία για τις στιγμές που θα ακολουθήσουν και τον ενθουσιασμό που τα συνοδεύει – μαζί τους έρχεται και η παραμονή σ’ ένα περιβάλλον με μεγάλα πλήθη, γρήγορους ρυθμούς και καμία αίσθηση του προσωπικού χώρου. Μια διέξοδο αποτελούν τα lounges που προσφέρουν, εκτός από ευκολίες και παροχές εξυπηρέτησης, έναν σύγχρονο, κομψό και αισθητικά αναβαθμισμένο σχεδιασμό που ανταγωνίζεται πλέον ακόμη και τα πιο κομψά λόμπι των boutique ξενοδοχείων. Η ΑΕGEAN ακολούθησε αυτήν τη διεθνή τάση και δημιούργησε στο Διεθνές Αεροδρόμιο «Μακεδονία» της Θεσσαλονίκης ένα business lounge αυτής ακριβώς της αισθητικής. Η ταξιδιωτική εμπειρία εμπλουτίζεται μέσα από έναν χώρο υψηλής άνεσης, αντάξιο της πόλης και του αναβαθμισμένου αεροδρομίου. Εμπνευσμένο από τη λιτή, γλυπτική παραδοσιακή αρχιτεκτονική της Ελλάδας και με έκταση υπερδιπλάσια της προηγούμενης, το νέο lounge στη Θεσσαλονίκη αντικατοπτρίζει την ανανεωμένη εταιρική ταυτότητα της AEGEAN, συμβαδίζει με την τεχνολογία αιχμής των νέων αεροσκαφών A320neo και A321neo που έχουν ήδη ενταχθεί στον στόλο της και προδιαγράφει τη νέα εποχή της εταιρείας για ακόμη περισσότερες, καινοτόμες και αναβαθμισμένες υπηρεσίες για τον επιβάτη. Οι καμπύλες μορφές που κυριαρχούν σε συνδυασμό με τα υλικά υψηλής ποιότητας, όπως το μάρμαρο, το μωσαϊκό, το γυαλί και το ξύλο, δημιουργούν έναν σύγχρονο και μοντέρνο χώρο που εστιάζει αποκλειστικά στην άνεση και τη φιλοξενία, ενώ η ειδική πύλη μέσα στο lounge εξασφαλίζει την απευθείας επιβίβαση στο αεροσκάφος. To γνωστό αρχιτεκτονικό γραφείο Κ- Studio που υπογράφει τον σχεδιασμό έχει συνδυάσει στοιχεία όπως η παραδοσιακή αρχιτεκτονική των νησιών και το χαρακτηριστικό, βαθύ μπλε της ελληνικής θάλασσας, αλλά και ο δυναμισμός του σχεδιασμού των αεροσκαφών της AEGEAN, δίνοντας όμως ιδιαίτερη προσοχή σε κάθε λεπτομέρεια που θα ενισχύει την ατμόσφαιρα, όπως ο ιδανικός φωτισμός και η χρηστική επίπλωση. Η εμπειρία εντός του lounge εμπλουτίζεται με τους ταξιδιώτες να εξοικειώνονται με τα τοπικά προϊόντα της Θεσσαλονίκης και της Βόρειας Ελλάδας, καθώς τα μενού που προσφέρονται περιλαμβάνουν τοπικά προϊόντα ή πρώτες ύλες από παραγωγούς και επιχειρήσεις της ευρύτερης περιοχής. Και η ίδια η AEGΕAN τους καλωσορίζει με επιλεγμένα τοπικά κεράσματα, προϊόντα, κρασιά και ποτά από εκλεκτούς παραγωγούς. Συνολικά το business lounge στη Θεσσαλονίκη συντελεί στο να βιώνει κάθε ταξιδιώτης μια μοναδική εμπειρία άνεσης και φιλοξενίας στο έδαφος, προνόμια που συμβαδίζουν απόλυτα και με την εμπειρία ταξιδιού στον αέρα στην οποία μας έχει συνηθίσει η AEGEAN.
AEGEAN
ADM_SKG_2022
ΤΟ BUSINESS LOUNGE ΤΗΣ AEGEAN ΣΤΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΊΚΗ ΑΝΑΒΑΘΜΊΖΕΙ ΤΗΝ ΤΑΞΙΔΙΩΤΙΚΉ ΕΜΠΕΙΡΊΑ
ARCHITECTURE DESIGN MAP
64 LiFO – 03.11.22
ARCHITECTURE DESIGN MAP
ΈΝΑ ΒΡΑΒΕΥΜΈΝΟ ΞΕΝΟΔΟΧΕΊΟ ΦΤΙΑΓΜΈΝΟ ΣΤΟ ΧΈΡΙ
ADM_SKG_2022
TO ΠΑΡΑΘΑΛΆΣΣΙΟ EKIES ALL SENSES RESORT ΣΤΗ ΧΑΛΚΙΔΙΚΉ ΣΥΝΔΥΆΖΕΙ ΤΗΝ ΥΨΗΛΉ ΑΙΣΘΗΤΙΚΉ ΜΕ ΤΗΝ ΤΟΠΙΚΉ ΠΑΡΆΔΟΣΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΑΝΆΔΕΙΞΗ ΤΟΥ ΦΥΣΙΚΟΎ ΠΕΡΙΒΆΛΛΟΝΤΟΣ.
2
1 ΤΟ ΠΕΝΤΆΣΤΕΡΟ ΞΕΝΟΔΟΧΕΊΟ EKIES ALL SENSES RESORT, μέλος των Design Hotels από το 2010, φωλιάζει στην παραλία της Βουρβουρούς στη Σιθωνία Χαλκιδικής, απέναντι από το νησάκι Διάπορος. Είναι τοποθετημένο μπροστά σε μια μεγάλη ακτή με λευκή άμμο, όπου η θάλασσα είναι ρηχή και ο βυθός της σε ορισμένα σημεία λαμπυρίζει στο φως. Πρόκειται για ένα προσεκτικά σχεδιασμένο συγκρότημα με βιοκλιματικά κτίρια, σουίτες, ένα βιολογικό αγρόκτημα και μια εξωτική πισίνα, το οποίο αναπτύσσεται φυσικά ανάμεσα σε ένα πυκνό πευκοδάσος και ανθισμένους κήπους με ορχιδέες και κάθε λογής αρωματικά φυτά. Κάθε του χώρος είναι διαφορετικός και ταυτόχρονα συνυπάρχει αρμονικά με τους άλλους, όπως ακριβώς οι διαφορετικές πέτρες ή τα κοχύλια που διαμορφώνονται από τα κύματα και τον ήλιο.
ΤΕΥΧΟΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
LiFO – 03.11.22
ΔΩΜΆΤΙΑ ΜΕ ΨΥΧΉ
«Όλα μας τα χειροποίητα έπιπλα και τα αυθεντικά αντικείμενα διεθνών σχεδιαστών έχουν πρωτίστως μια χρηστική αξία, εκτός από την οπτική ευχαρίστηση που προσφέρουν. Ουσιαστικά, συμμετέχουν στην εμπειρία διαμονής του πελάτη και ως έναν βαθμό καθορίζουν την απόλαυσή του. Για παράδειγμα, σε μια καλοσχεδιασμένη καρέκλα χαίρεσαι να ξεκουράζεσαι, απολαμβάνεις περισσότερο το διάβασμα ή μια συζήτηση. Για εμάς, το καλό σχέδιο δεν είναι μόνο ζήτημα αισθητικής αλλά κυρίως θέμα σεβασμού στον χρόνο που αφιερώνει ο επισκέπτης στο ξενοδοχείο μας». αλεξάνδρα ευσταθιάδου ιδιοκτήτρια του ekies all senses resort
«ΈΝΑ» ΜΕ ΤΗ ΦΎΣΗ Το τέταρτο στοιχείο της αισθητικής ταυτότητας του ξενοδοχείου είναι οι «φυσικές» προδιαγραφές που εφαρμόζονται είτε στην εσωτερική διακόσμηση είτε στον σχεδιασμό των κτιρίων και των εξωτερικών χώρων. Το Ekies All Senses Resort έχει υιοθετήσει την πράσινη λογική από την πρώτη ημέρα λειτουργίας του το 2001. Καταρχάς, στους τοίχους των δωματίων χρησιμοποιούνται αποκλειστικά φυσικές βαφές, τα υφάσματα είναι 100% λινά, πλυμένα με φυσικό τρόπο και όλα τα υλικά παραγωγής των επίπλων προέρχονται από γειτονικές περιοχές, όπως το μάρμαρο Καβάλας. Επίσης, τα υλικά κατασκευής των εξωτερικών χώρων είναι ντόπια, ώστε να αποφεύγονται οι περιττές μεταφορές φορτίων και να μειώνεται η επιβάρυνση του περιβάλλοντος. Ενδεικτικά, για την περίφραξη προτιμώνται καστανιές από το δάσος του Ταξιάρχη Χαλκιδικής και η πλειοψηφία των δαπέδων είναι φτιαγμένη από πέτρα Λακκώματος. Γενικότερα, σε συνεργασία με την εταιρεία Fytron Landscapes η συνολική διαχείριση του εξωτερικού τοπίου έχει βασιστεί σε αειφόρες πρακτικές. Φυτεύτηκαν πολλά πλατάνια, αφενός για να απορροφούν το νερό, καθώς τον χειμώνα υπάρχει μεγάλη βροχόπτωση, αφετέρου για να λειτουργούν ως φυσικό κλιματιστικό. Ακόμη, προστέθηκαν διάφορα είδη καρποφόρων δέντρων, όπως λεμονιές, κερασιές, κορομηλιές και συκιές, και διαμορφώθηκε ένας μεγάλος κήπος με σημαντική ποικιλία ενδημικών αρωματικών φυτών. Τα δέντρα και τα βότανα τροφοδοτούν με φαγητό τις μέλισσες και προσφέρουν καταφύγιο σε πολλά πουλιά και μικρά θηλαστικά, προστατεύοντας την τοπική πανίδα. Τέλος, τα υλικά των δαπέδων, δηλαδή κυρίως το χαλίκι, το βότσαλο και το πατημένο χώμα, απορροφούν τη ζέστη, δεν εκπέμπουν ακτινοβολία και μαζί με τα δέντρα και τον κήπο δημιουργούν μια οπτική ισορροπία μεταξύ του ξενοδοχείου και του φυσικού περιβάλλοντος. Και αυτή η ισορροπία, καθώς νιώθεις κομμάτι της φύσης, είναι που ενεργοποιεί όλες τις αισθήσεις του επισκέπτη.
1. ΕΡΓΟ ΤΟΥ ΕΙΚΑΣΤΙΚΟΥ ΓΙΑΝΝΗ ΠΑΛΑΤΖΙΔΗ ΚΟΣΜΕΙ ΤΟΝ ΤΟΙΧΟ, ΕΝΩ ΤΟ ΜΩΣΑΪΚΟ ΕΙΝΑΙ ΑΠΟ ΠΕΤΡΕΣ ΤΗΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ.
2. ΚΑΡΕΚΛΕΣ OK DESIGN ΚΑΙ ΒΙΝΤΑΤΖ ΟΜΠΡΕΛΕΣ ΜΕ ΥΦΑΝΤΟ, ΕΙΔΙΚΗ ΠΑΡΑΓΓΕΛΙΑ ΓΙΑ ΤΟ ΕKIES ALL SENSES RESORT.
3. TO EΠΙΔΑΠΕΔΙΟ ΦΩΤΙΣΤΙΚΟ ΚΑΙ Η ΚΟΥΝΙΣΤΗ ΚΑΡΕΚΛΑ ΕΙΝΑΙ MULLER VAN SEVEREN, ΕΝΩ ΤΟ ΒΙΝΤΑΤΖ ΚΙΛΙΜΙ ΑΝΗΚΕΙ ΣΕ ΠΡΟΣΩΠΙΚΗ ΣΥΛΛΟΓΗ. Η ΕΣΩΤΕΡΙΚΗ ΚΑΡΕΚΛΑ ΕΙΝΑΙ ROLY POLY.
4. TO MAΡΜΑΡΙΝΟ ΤΡΑΠΕΖΙ ΚΑΙ Ο ΓΑΛΒΑΝΙΖΕ ΚΑΘΡΕΦΤΗΣ ΕΙΝΑΙ ΕΙΔΙΚΗ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ, ΤΑ ΦΩΤΙΣΤΙΚΑ ΚΑΙ Η ΚΑΡΕΚΛΑ TOM DIXON AΠΟ ΤΟ 2ND FLOOR.
3
Ekies All Senses Resort
Τα εβδομήντα πέντε δωμάτια περιλαμβάνουν από μικρές σουίτες για ζευγάρια, με ιδιωτικά κηπάκια, και μεγάλες σουίτες με πισίνα για οικογένειες μέχρι μια διώροφη βίλα με λαχανόκηπο και εξωτερικό μέρος για διαλογισμό. Όλα προσεγγίζονται σχεδιαστικά και διακοσμητικά με διαφορετικό τρόπο, οπότε το καθένα διαθέτει τη δική του μοναδική προσωπικότητα, ακόμη και αν βρίσκεται σε όροφο όπου η αισθητική είναι ίδια. H εσωτερική διακόσμηση τα τελευταία χρόνια γίνεται σε συνεργασία με τους Agarch+Architects, τη Ράνια Σταματάκη και τους CTRLZAK, υπό τις δημιουργικές κατευθύνσεις της ιδιοκτήτριας Αλεξάνδρας Ευσταθιάδου. Χαρακτηρίζεται από τέσσερα στοιχεία που συνθέτουν την ενιαία οπτική ταυτότητα του ξενοδοχείου και συνδέουν νοηματικά τους χώρους μεταξύ τους. Πρώτον, από την επιλογή αυθεντικών αντικειμένων και επίπλων διεθνών σχεδιαστών, όπως είναι οι καρέκλες Frietz Hansen και Vitra, οι καναπέδες Moroso και τα φωτιστικά Flos, σε συνδυασμό με βίντατζ κομμάτια και χειροποίητα χαλιά απ’ όλον τον κόσμο. Με αυτόν τον τρόπο ομορφαίνουν τα καθιστικά και οι κρεβατοκάμαρες, χωρίς να επαναλαμβάνονται οι χώροι. Δεύτερον, από τα έργα Ελλήνων καλλιτεχνών που συμπληρώνουν το διεθνές design και τις αντίκες και μεταμορφώνουν τα δωμάτια σε ατομικές γκαλερί. Φέρ’ ειπείν, τα δώδεκα δωμάτια που ανακαινίστηκαν το 2022 φιλοξενούν φωτογραφίες του Κοσμά Παυλίδη, του Στράτου Καλαφάτη, του Μαρίνου Τσαγκαράκη και του Στρατή Βογιατζή, πίνακες του Λάζαρου Πάντου, έργα του Γιάννη Παλατζίδη από την πρόσφατη συλλογή του «Wrapping Materials» και αντικείμενα σχεδιασμένα από τους Beetroot, οι οποίοι επιμελούνται συνολικά την εικόνα του ξενοδοχείου. Το τρίτο στοιχείο είναι ο σεβασμός στην πολιτιστική παράδοση της Χαλκιδικής και ευρύτερα της Μακεδονίας. Ορισμένοι σφυρήλατοι μεταλλικοί νιπτήρες έχουν φτιαχτεί στο χέρι από ένα εργαστήριο στην Καβάλα, το οποίο αξιοποίησε την παλιά τεχνική κατασκευής καμπανών. Τα βότσαλα που έχουν χρησιμοποιηθεί για τα μωσαϊκά στα πατώματα είναι μια παραδοσιακή τεχνοτροπία με ρίζες στην ορεινή Χαλκιδική, ενώ ο πηλός με τον οποίο έχουν επενδυθεί μερικοί τοίχοι στα μπάνια σχετίζεται με την αρχιτεκτονική των μακεδονίτικων σπιτιών. Η ίδια φιλοσοφία ακολουθείται και στους κοινόχρηστους χώρους, για παράδειγμα στο δάπεδο του βραβευμένου εστιατορίου Bubo απαντούν σκαλισμένα μοτίβα που παραπέμπουν στην τοπική υφαντουργική τέχνη.
4
66
ADM_SKG_2022
LiFO – 03.11.22
ARCHITECTURE DESIGN MAP ΑΠΌ ΤΗ ΖΩΉ ΠΑΡΑΣΊΔΗ
ΌΛΥΜΠΟΣ ΝΆΟΥΣΑ
Η ΑΝΑΒΊΩΣΗ ΕΝΌΣ ΘΡΥΛΙΚΟΎ ΕΣΤΙΑΤΟΡΊΟΥ ΤΗΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΊΚΗΣ ΣΤΟ ΙΣΌΓΕΙΟ ΤΟΥ ΠΟΛΥΤΕΛΟΎΣ ΞΕΝΟΔΟΧΕΊΟΥ ON RESIDENCE , ΣΕ ΈΝΑΝ ΧΏΡΟ ΜΕ ΠΟΛΛΆ ΣΤΡΏΜΑΤΑ ΙΣΤΟΡΊΑΣ ΚΑΙ ΚΡΥΜΜΈΝΕΣ ΤΟΙΧΟΓΡΑΦΊΕΣ, Η ΑΠΟΚΑΤΆΣΤΑΣΗ ΠΟΥ ΈΓΙΝΕ ΜΕ ΣΕΒΑΣΜΌ ΣΤΗΝ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΉ ΤΟΥ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΆ ΚΑΙ ΣΤΙΣ ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΈΣ ΠΕΡΙΌΔΟΥΣ ΤΟΥ ΕΊΝΑΙ ΚΆΤΙ ΠΑΡΑΠΆΝΩ ΑΠΌ ΕΝΤΥΠΩΣΙΑΚΉ.
1
ΤΕΥΧΟΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ ΤΟ 1926, ΣΕ ΈΝΑ ΔΙΏΡΟΦΟ ΚΤΊΡΙΟ στο παραλιακό μέτωπο της Θεσσαλονίκης, βασισμένο σε σχέδια του διάσημου αρχιτέκτονα Jacques Mosse, άρχισε να λειτουργεί ο χώρος γευσιγνωσίας της τοπικής και ιστορικής ζυθοποιίας της Όλυμπος Νάουσα που προέκυψε από συγχώνευση και λειτουργούσε και ως παγοποιείο. Όταν λίγο αργότερα η εταιρεία εξαγοράστηκε από τον Κάρολο Φιξ και ο ισόγειος χώρος της μπιραρίας διατέθηκε προς πώληση, οι νέοι του ιδιοκτήτες διατήρησαν το όνομα «Όλυμπος Νάουσα», μετατρέποντάς τον σε εστιατόριο το 1927. Χαρακτηριστικό δείγμα του κινήματος του εκλεκτικισμού, το εν λόγω κτίριο είχε πολλές ζωές. Στην Κατοχή ο ισόγειος χώρος του καταλαμβάνεται από τους Γερμανούς και μετατρέπεται σε καμπαρέ. Μετά τον πόλεμο το κτίριο αγοράζεται από διαφορετικό ιδιοκτήτη και η νέα, γαστρονομική εποχή του έχει αφετηρία το 1958. Στέκι διασημοτήτων, καλλιτεχνών και πολιτικών, το Όλυμπος Νάουσα έζησε χρυσές εποχές μέχρι τον καταστροφικό σεισμό του 1978 και τη θέσπιση ενός νόμου τη δεκαετία του ’80 που ανάγκαζε το εστιατόριο να παραμένει κλειστό τα Σαββατοκύριακα. Παρότι οι συνθήκες δεν το βοήθησαν να διατηρήσει την πρότερη λάμψη του, το εστιατόριο αποτέλεσε σταθερή αξία για τους Θεσσαλονικείς που έψαχναν ποιοτική αστική κουζίνα μέχρι το κλείσιμό του το 1994. Έναν χρόνο πριν, το κτίριο χαρακτηρίστηκε μνημείο πολιτιστικής κληρονομιάς από το υπουργείο Πολιτισμού, ενώ στα μέσα της δεκαετίας του 2000 η ερειπωμένη του όψη αποτέλεσε σκηνικό για την ταινία του Θεόδωρου Αγγελόπουλου Το λιβάδι που δακρύζει. Και φτάνουμε στο παρόν. Το νέο κεφάλαιο για το κτίριο αρχίζει να ξαναγράφεται το 2017, όταν ο διευθύνων σύμβουλος του Ομίλου TOR Hotel, Κωνσταντίνος Τορνιβούκας, αγοράζει το ακίνητο σε συνεργασία με την Grivalia Hospitality, με σκοπό την ανέγερση ενός ξενοδοχείου πέντε αστέρων και την επαναλειτουργία του θρυλικού πλέον Όλυμπος Νάουσα.
LiFO – 03.11.22
Όλυμπος Νάουσα
Με σεβασμό στην αρχιτεκτονική του κληρονομιά και στις διαφορετικές περιόδους του, η καθεμία από τις οποίες έχει αφήσει το δικό της στίγμα στον πολιτιστικό χαρακτήρα της Θεσσαλονίκης, το κτίριο συνδέεται με το σήμερα χάρη στα εξήντα πολυτελώς σχεδιασμένα δωμάτια και τις σουίτες που προστέθηκαν αλλά και στην αναγέννηση του εμβληματικού εστιατορίου. Εκτός από το γεγονός ότι το κτίριο του σημερινού ON Residence έχει κηρυχθεί μνημείο πολιτιστικής κληρονομιάς, το ισόγειό του τελεί υπό ξεχωριστό καθεστώς πολιτιστικής κληρονομιάς. Η διαδικασία αναβίωσης αυτού του τοπόσημου δεν ήταν εύκολη υπόθεση. Από τα περίπλοκα πλακάκια δαπέδου μέχρι τους εντυπωσιακούς γύψινους διάκοσμους και τις κομψές τοιχογραφίες, η διαδικασία αποκατάστασης ακολουθούσε πάντα την ίδια γραμμή, ερευνώντας πόσα από τα αρχικά υλικά μπορούσαν να σωθούν, να αποκατασταθούν και να τοποθετηθούν, με τα τυχόν κενά να καλύπτονται μέσω της χρήσης ακριβών αντιγράφων και της βοήθειας ειδικών. Παράλληλα διατηρήθηκαν και αποκαταστάθηκαν σχεδόν στο σύνολό τους δομικά στοιχεία τόσο στο εσωτερικό όσο και στο εξωτερικό, από τη μαρμάρινη σκάλα μέχρι τα μαντεμένια κιγκλιδώματα και τα ξύλινα τοιχώματα. Στο λόμπι, τμήματα των τοίχων είναι ζωγραφισμένα εξ ολοκλήρου στο χέρι – πρόκειται για περίτεχνα σχέδια-homage στην τοιχογραφία που ανακαλύφθηκε κατά τη διαδικασία της αποκατάστασης. Με ανεμπόδιστη θέα στον Θερμαϊκό Κόλπο, ο κλασικός σχεδιασμός στα εξήντα δωμάτια και στις σουίτες του ON Residence συναντά την ανεπιτήδευτη πολυτέλεια με απαλούς, φυσικούς χρωματικούς τόνους και πινελιές ανοιχτού ροζ και πράσινου. Υψηλής ποιότητας υλικά μαζί με επιλεγμένες μοντέρνες λεπτομέρειες συνθέτουν ένα διαχρονικό και σικ σκηνικό. Στο εστιατόριο-σύμβολο της Θεσσαλονίκης, την αναβίωση του Όλυμπος Νάουσα, που υπό την επίβλεψη του σεφ Δημήτρη Τασιούλα επαναπροσδιορίζει τοπικές γεύσεις και παραδοσιακές συνταγές μέσα από σύγχρονες τεχνικές, οι κομψοί εσωτερικοί χώροι του εστιατορίου αντιπαραβάλλουν κομψά διακοσμητικά στοιχεία του παρελθόντος και των ευρωπαϊκών μπιστρό σε μια μοντέρνα, αστική αισθητική. Εκτός από την εκλεπτυσμένη ατμόσφαιρα της εσωτερικής του σάλας, οι επισκέπτες μπορούν να γευματίσουν και σε μια «κρυμμένη» καταπράσινη αυλή. Στο κτίριο του ON Residence λειτουργεί και το νέο cocktail-bar της πόλης, το Tiger Loop, με τα αρ ντεκό διακοσμητικά στοιχεία, το μαύρο, το χρυσό και το βαθύ κόκκινο χρώμα να κυριαρχούν στον χώρο του. Την επιμέλεια της cocktail list έχει ο βραβευμένος μπάρμαν Αχιλλέας Πλακίδας, προσφέροντας μια fine drinking εμπειρία με κοσμοπολίτικες πινελιές στο ποτήρι.
ADMSKGArchitectureDesignMapLiFO2
LiFO – 03.11.22
ARCHITECTURE DESIGN MAP
TheCreatives
/BEETROOT DESIGN GROUP /ΚΩΣΤΉΣ ΚΑΡΑΤΖΆΣ /ΔΗΜΗΤΡΗΣ Κ Ο Λ Ι Α Δ Η Μ ΑΣ /ΤΌΛΗΣ ΚΟΥΜΠΆΡΟΣ
ΤΕΥΧΟΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
LiFO – 03.11.22
ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ: BEETROOT DESIGN GROUP
Σ
την περίπτωση που σας τράβηξε την προσοχή αυτό το κείμενο, και με το portfolio που έχουν χτίσει, είμαι βέβαιη πως θα έχετε πέσει πάνω στη δουλειά της πολυβραβευμένης και επιδραστικής ομάδας, μπορεί όμως να μην ξέρετε ποιοι ακριβώς κρύβονται πίσω από αυτήν. Γι’ αυτό θα κάνω τις απαραίτητες συστάσεις. Η Beetroot Design Group είναι ένα γραφείο οπτικής επικοινωνίας και δημιουργικού σχεδιασμού, προσφέρει υπηρεσίες και λύσεις υψηλών προδιαγραφών σε ένα διεθνές πελατολόγιο. Αποστολή της είναι να μελετά, να δημιουργεί και να αναπτύσσει την ταυτότητα μιας εταιρείας, μιας υπηρεσίας ή ενός προϊόντος και στη συνέχεια να τη γνωστοποιεί με τρόπους που την καθιστούν μοναδική, αναγνωρίσιμη και την καθιερώνουν στο διεθνές στερέωμα.
Οι Beetroot πήραν ένα ιστορικό κτίριο της Θεσσαλονίκης και το μετέτρεψαν στον νέο και πιο ενδιαφέροντα πολυχώρο της πόλης. ΑΠΟ ΤΗ ΖΩΗ ΠΑΡΑΣΙΔΗ
69
Beetroot Design Group
70
LiFO – 03.11.22 Beetroot
TheCreatives
Design Group
ARCHITECTURE DESIGN MAP
Από το 2000 μέχρι σήμερα το έργο της Beetroot χαρακτηρίζεται από πολυσυλλεκτικό ύφος και δημιουργικό εύρος. Η παρούσα σύνθεση της ομάδας μετράει είκοσι δημιουργούς που καλύπτουν ένα ευρύ φάσμα ικανοτήτων και δεξιοτήτων στον χώρο του σύγχρονου design: οπτική επικοινωνία και σχεδιασμός, νέα μέσα και εφαρμογές, 3D design και animation, φωτογραφία, σκηνοθεσία, σκηνογραφία και σχεδιασμός παραγωγής, marketing. Τα έργα της Beetroot έχουν βραβευτεί πάρα πολλές φορές στα είκοσι και πλέον χρόνια λειτουργίας της. Ορόσημα υπήρξαν οι απονομές των κορυφαίων διακρίσεων Red Dot - Agency of the Year το 2011 και ED-Awards - European Design Agency of the Year το 2008. Στα εγχώρια Βραβεία Οπτικής Επικοινωνίας-ΕΒΓΕ η Beetroot έχει αναδειχθεί Agency of the Year οκτώ χρονιές, με την τελευταία να είναι η φετινή, ενώ στα Ermis Awards έχει αναδειχθεί Design Agency of the Year άλλες πέντε.
Μετακομίζοντας από την περιοχή της Καλαμαριάς στο ιστορικό εμπορικό κέντρο της Θεσσαλονίκης, το νέο κτίριο της Beetroot βρίσκεται στη συμβολή των οδών Βαλαωρίτου και Συγγρού. Η ακριβής χρονολογία ανέγερσής του είναι άγνωστη, αλλά η ανάγλυφη μουσουλμανική επιγραφή στο υπέρθυρο της εισόδου μάς δίνει ένα στοιχείο: γράφει «Ismail Pasha Khani 1323». Το έτος 1323 αναφέρεται στο ισλαμικό ημερολόγιο, το αντίστοιχο έτος στο γρηγοριανό είναι το 1905. Το σημερινό κτίριο ήταν γνωστό αρχικά ως «Στοά Ισμαήλ Πασά» ή «Ισμαήλ Πασά Χάνι», καθώς για κάποιο χρονικό διάστημα λειτουργούσε ως χάνι με την έννοια της εμπορικής/επαγγελματικής στοάς, χωρίς χώρους φιλοξενίας όμως. Ένα μέρος του διασώθηκε από την πυρκαγιά του 1917, ανακατασκευάστηκε το 1926 από τον αρχιτέκτονα L. Gennari και μετατράπηκε σε οικία, οπότε και έγινε γνωστό ως Μέγαρο Χαΐμ Κοέν. Από τα σχέδια φαίνεται ότι υπήρχε πρόθεση προσθήκης και δεύτερου ορόφου, που όμως δεν πραγματοποιήθηκε ποτέ. Το κτίριο που αρχιτεκτονικά ανήκει στο ρεύμα του εκλεκτικισμού περιβαλλόταν αρχικά από τις οδούς Κολόμβου (σημερινή Βαλαωρίτου), Αλλατίνη (Συγγρού), Σόλωνος (Πάικου) και Ταχυδρομείου, ενώ το διέσχιζε επιμήκης στοά από την οδό Συγγρού προς την οδό Ταχυδρομείου. Φαίνεται ότι με την ανακατασκευή του έγινε επέκτασή του προς τα ανατολικά με κατεδάφιση της πρόσοψης της νοτιοανατολικής πλευράς και ταυτόχρονη κατάργηση της παρόδου της Ταχυδρομείου, που είχε ως αποτέλεσμα και την κατάργηση της στοάς. Οι ισόγειοι εμπορικοί χώροι αναδιαμορφώθηκαν αναλόγως. Οι γειτονικές πλατείες Χρηματιστηρίου και Εμπορίου αποτελούσαν το παλιό εμπορικό κέντρο της Θεσσαλονίκης. Μετά από δεκαετίες αδράνειας η ευρύτερη περιοχή φαίνεται να εισέρχεται σε μια εκ νέου άνθηση με την εγκατάσταση δημιουργικών και νεοφυών επιχειρήσεων, τη λειτουργία νέων χώρων εστίασης και boutique ξενοδοχείων, ενώ ταυτόχρονα διατηρούνται και
022SK G A r c h i t e c t u r e D e s i g n M a p L i F O 2 0 2
ΤΕΥΧΟΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
LiFO – 03.11.22
αναβιώνουν εκεί καταστήματα με ξηρούς καρπούς, βότανα και αρωματικές πρώτες ύλες. Οι Beetroot έχουν επιλέξει συνειδητά να διατηρήσουν την έδρα τους στη Θεσσαλονίκη. Επενδύοντας σε ένα ευρύτερο σχέδιο ανάπτυξής τους και με το εγχείρημα του νέου κτιρίου που αναπαλαιώθηκε από το αρχιτεκτονικό γραφείο Sparch και τη Μόρφω Παπανικολάου, οικοδομούν ένα δυναμικό «οικοσύστημα» που ελπίζουν ότι θα συμβάλει στην αρχιτεκτονική, κοινωνική και πολιτιστική αναβάθμιση της περιοχής και της πόλης τους. Η αναστήλωση του ιστορικού κτιρίου στο παλιό εμπορικό κέντρο της Θεσσαλονίκης ξεκίνησε από μια ανάγκη τους να δημιουργήσουν ένα «τρισδιάστατο, αστείρευτο πλαίσιο, έναν χώρο ανοιχτό στο τυχαίο και στο αναγκαίο, που θα μπορεί να υποδέχεται και να φιλοξενεί ποικίλες εκφράσεις δημιουργικότητας, αντικείμενα και γεγονότα, παρατηρητές και συμμετέχοντες». Πιο απλά, το νέο κτίριο της Beetroot είναι ένας νέος πολυχώρος για τη Θεσσαλονίκη και δέχεται επισκέψεις. Στεγάζει τους χώρους εργασίας της ομάδας, ενώ παράλληλα αποτελεί έναν χώρο τέχνης, πολιτισμού και κοινωνικής συνάντησης. Αυτήν τη στιγμή στο ισόγειο λειτουργεί το «Yiayia and friends», το δικό τους branded store με προϊόντα διατροφής, μαζί με ένα πωλητήριο αντικειμένων design και ένα καφέ. Στο υπόγειο έχει σχεδόν ολοκληρωθεί η διαμόρφωση της γκαλερί τους, η οποία επικοινωνεί με όλους τους χώρους του κτιρίου και προβλέπεται να στεγάσει δικά τους δημιουργικά πρότζεκτ και σχετικές μελλοντικές συνεργασίες, αλλά και εκπαιδευτικές και πολιτιστικές δράσεις. Μέρος της καθημερινότητας στο γραφείο των Beetroot, που δημιουργήθηκαν από τρεις φίλους, τον Βαγγέλη Λιάκο, τον Γιάννη Χαραλαμπόπουλο και τον Αλέξη Νίκου, ενώ στη συνέχεια προστέθηκαν στην ομάδα των ιδιοκτητών ο Κώστας Πουλόπουλος και ο Ηλίας Παντικάκης, είναι να απολαμβάνουν σπιτικό φαγητό και συζητήσεις γύρω από το τραπέζι. Στον πολυχώρο του το πολυβραβευμένο δημιουργικό γραφείο έχει στήσει το παρασκευαστήριο για το εστιατόριό του που θα λειτουργεί ακριβώς απέναντι – πρόκειται για μία από τις πολυαναμενόμενες γαστρονομικές αφίξεις στη Θεσσαλονίκη. «Η γαστρονομία μάς ενδιαφέρει γιατί θεωρούμε ότι είναι κι αυτή ένα κομμάτι επικοινωνίας αλλά και μια δράση που μπορεί να αναβαθμιστεί μέσα από το καλό design του χώρου, των πιάτων, του τρόπου που συνυπάρχεις με τους γύρω σου. Μετά από τόσα χρόνια θεωρούμε σημαντικό να ανοιχτούμε περισσότερο προς το ευρύ κοινό της πόλης, να ανταλλάξουμε ιδέες και εμπειρίες, να μεταφέρουμε το δικό μας πνεύμα στη Θεσσαλονίκη και παραπέρα». Αυτοδίδακτος στη μαγειρική, o ταλαντούχος σεφ του νέου εστιατορίου των Beetroot άφησε τη δουλειά στην Tate Modern και την ενασχόλησή του με την τέχνη για να αφοσιωθεί σε μια άλλη που μέχρι τότε είχε για χόμπι. Την τελευταία φορά που μιλήσαμε, ο Βασίλης Χαμάμ ετοίμαζε για το Poster μοντέρνα πιάτα ελληνικής κουζίνας με επιρροές από τη γειτονιά της ανατολικής Μεσογείου, φαγητό που σχετίζεται με τη μετανάστευση και τις ρίζες του. «Με τον Βασίλη ταιριάξαμε από τις πρώτες κιόλας συζητήσεις. Μιλούσαμε για τη σημασία της τοπικότητας, της βιωσιμότητας αλλά και της κυκλικής οικονομίας στη γαστρονομία. Από την αρχή ήταν ξεκάθαρο ότι μοιράζομαστε κοινές ή συμπληρωματικές φιλοσοφίες για τα πράγματα. Και βέβαια, το δικό του υπόβαθρο στις καλές τέχνες σίγουρα του έδωσε τα εργαλεία για να καταλάβει τη δική μας προσέγγιση και ματιά στα πράγματα. Έτσι δέσαμε. Φυσικά, είναι και ένας από τους πιο συγκλονιστικά νόστιμους σεφ που έχουμε γνωρίσει. Η αγάπη του για την τέχνη της μαγειρικής είναι συγκινητική» λένε, ενώ εμείς περιμένουμε με αγωνία να δούμε το αποτέλεσμα της συνεργασίας τους.
71
Ο ΚΩΣΤΉΣ ΚΑΡΑΤΖΆΣ μας συστήνει εκ νέου το φιλόξενο αστικό τοπίο, τους ανθρώπους και την ιστορία τους, εξερευνώντας με όρους αισθητικής όλα όσα αναζητά ένας σύγχρονος νομάς.
TheCreatives
ΑΠΟ ΤΗΝ ΝΤΌΓΙΑ ΚΑΡΟΛΊΝΗ
Ε
72
ίναι ένας αισιόδοξος και ενθουσιώδης τύπος, ανυπόμονος για το μέλλον. Αυτό καταλαβαίνεις αυτόματα για τον Κωστή Καρατζά αν τον αφήσεις να σου μιλήσει για τη δουλειά του πάνω από ένα φλιτζάνι καφέ. Ο ιδρυτής του hospitality brand The Modernist, με ξενοδοχεία στη Θεσσαλονίκη και στην Αθήνα, πιθανότατα έχει βαρεθεί κάθε λογοπαίγνιο περί σύγχρονου μοντερνισμού, ιδίως όταν θέλει να περιγράψει τον εαυτό του. Τελικά, είναι ένας open minded επιχειρηματίας που ακολουθεί ένα συγκεκριμένο όραμα υψηλής αισθητικής, δοκιμάζοντας αστικά μονοπάτια με στόχο την αναβάθμιση της καθημερινής ζωής. Αεικίνητος, συμμετέχει και ασχολείται με πολλά ενδιαφέροντα πρότζεκτ, ενώ ταυτόχρονα είναι ο ιθύνων νους της περίφημης πλατφόρμας «The Greek Foundation» αλλά και partner στην ελληνική εταιρεία Ergon Foods, η οποία προσφέρει περισσότερα από 1.200 προϊόντα Ελλήνων παραγωγών και λειτουργεί την αλυσίδα εστιατορίων Ergon, και του πρωτοποριακού πρότζεκτ του foodie hotel Ergon House στην Αθήνα. Φυσικά, από μικρό τον γοήτευαν η αρχιτεκτονική και το design σε κάθε του μορφή και έκφανση. Σπούδασε πολιτικός μηχανικός στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης και στη συνέχεια βρέθηκε στο Λονδίνο για μεταπτυχιακές σπουδές αρχιτεκτονικής (Architectural Association) και MBA στο Imperial College Business School. Πλέον, εξερευνά όλα όσα αναζητά ένας σύγχρονος νομάς/ταξιδευτής. «Μια εμπειρία διαμονής είναι πολυσύνθετη και καθορίζεται από αρκετές παραμέτρους. Μία από αυτές είναι το design. Εκτός από το όμορφο έπιπλο ή τον υψηλής αισθητικής σχεδιασμό του χώρου, όμως, σημασία έχει τελικά η συνολική εμπειρία. Σε αυτήν μεγαλύτερη βαρύτητα έχουν οι άνθρωποι και η ενέργεια
Μοναδική
ARCHITECTURE DESIGN MAP
iFO2022 reDesignMapL SKGArchitectu
LiFO – 03.11.22
73
ΤΕΥΧΟΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
LiFO – 03.11.22
1-2 & 4. T HE MODERNIST
που εκπέμπει ο χώρος. Οι άνθρωποι σήμερα περισσότερο από ποτέ αναζητούν στα ταξίδια τους αυθεντικότητα, ειλικρίνεια και ηθική», απαντάει όταν τον ρωτάμε τι αναζητά ένας σύγχρονος νομάς από το design. «Θυμάμαι την πρώτη μέρα που άνοιξε τις πόρτες του το Modernist στο διατηρητέο κτίριο της Ερμού, πίσω στο 2018, την περιέργεια που είχα να το δω μέσα από τα μάτια των άλλων, να καταλάβω αν το αντιλαμβάνονται όπως ακριβώς το ονειρευόμουν». Ήταν ξεκάθαρο εξαρχής πως οι πυρηνικοί στόχοι του Modernist ως πρότζεκτ ήταν δύο: η αλυσιδωτή, back to back ανάπτυξη του brand και σε άλλες ενδιαφέρουσες ευρωπαϊκές μητροπόλεις, πάντα σε σύνδεση με την τοπική κοινότητα και δημιουργώντας συνέργειες σε επίπεδο πόλης και γειτονιάς. Ο δεύτερος, σαφώς πιο ποιοτικός, αφορά την περαιτέρω εξέλιξή του ως lifestyle brand. Άλλωστε, από τη γέννησή του προσπαθεί να ξεπεράσει τα στενά όρια του ξενοδοχείου και να μεγαλώσει πέρα και πάνω από αυτό, αναπτύσσοντας κι άλλες διαστάσεις. Και, μολονότι είναι ακόμα στην αρχή, το έχει καταφέρει ήδη ως έναν βαθμό. Η συζήτηση αυτόματα περνάει στο Greek Foundation και στο αν σύντομα θα αποκτήσει φυσική οντότητα, εκτός του αμιγώς digital περιβάλλοντος. «Υπάρχουν πολλά σχέδια για το μέλλον του Greek Foundation. Ένα από αυτά είναι και η δημιουργία ενός φυσικού χώρου, στον οποίο θα μπορέσει να αναπτύξει κι άλλες δραστηριότητες και, κυρίως, να δημιουργήσει μια ολοκληρωμένη εμπειρία. Αντιλαμβάνεται κανείς πολύ διαφορετικά ένα brand όταν υπάρχουν περισσότερα ερεθίσματα και ζει μια εμπειρία σε πραγματικό χώρο και χρόνο». Όταν δεν βρίσκεται σε αεροπλάνο, ο δικός του χώρος παραμένει ο ομφαλός της Θεσσαλονίκης, η Παλιά Παραλία και η ιστορική πολυπολιτισμική γειτονιά των αντιθέσεων και της αιώνιας κομψότητας γύρω από την Αγία Σοφία, όπου γεννήθηκε και μεγάλωσε. Βρίσκεται, τελικά, η Θεσσαλονίκη σε booming phase; Και πώς εξελίσσεται μέσα από αυτό; «Η Θεσσαλονίκη αισθάνομαι πως έχει χάσει τον προσανατολισμό της καθώς και την ιδιαίτερη ταυτότητα που είχε στο παρελθόν, ίσως επειδή δεν κατάφερε ποτέ να την επαναπροσδιορίσει και να κινηθεί σταθερά και με αυτοπεποίθηση προς το μέλλον. Έχει πάντα την τάση να ετεροπροσδιορίζεται και είναι εσωστρεφής. Ταυτόχρονα, βέβαια, υπάρχουν δημιουργικές δυνάμεις που την ωθούν προς τα εμπρός. Ελπίζω αυτές να δυναμώσουν ώστε να γίνουν κυρίαρχες».
3 & 5. G REEK FOUNDATION / ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ: ΣΤΕΦΑΝΟΣ ΤΣΑΚΙΡΗΣ
2
1
3
4
ταυτότητα
5
LiFO – 03.11.22
ARCHITECTURE DESIGN MAP
Ο Δημήτρης Κολιαδήμας είναι ιδρυτής και creative director του Semiotik Design Agency. Σήμερα μοιράζει τον χρόνο του μεταξύ Νέας Υόρκης και Θεσσαλονίκης, την οποία, ως κοσμοπολίτης, θεωρεί ορμητήριο για τις εξερευνήσεις του. ΑΠΟ ΤΗ ΔΑΝΑΗ ΜΑΚΡΗ
ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ: ΠΆΝΟΣ ΤΣΟΜΆΚΟΣ
TheCreatives
Ποια είναι η φιλοσοφία του γραφείου σας; Για κάθε έργο που αναλαμβάνουμε αμφισβητούμε υποθέσεις, εξάγουμε ιδέες, εξετάζουμε τις διαφορετικές γωνίες, κάθε σημείο επαφής αλλά και κάθε ευκαιρία. Σχεδιάζουμε την έρευνα και έπειτα την πραγματοποιούμε, συλλέγοντας και τεκμηριώνοντας. Ακολουθεί η αξιολόγηση και στη συνέχεια η εφαρμογή των ευρημάτων στη διαδικασία σχεδιασμού. Αυτή η μεθοδολογία ορίζεται για εμάς ως εξερεύνηση, η οποία ανοίγει τον διάλογο και αμφισβητεί τις υπάρχουσες μορφές έκφρασης. Η εξέλιξη αυτής της διαδικασίας συνδέεται στενά με το συνεχώς εξελισσόμενο περιβάλλον που τροφοδοτεί τις εξερευνήσεις μας. Στο γραφείο μας η τεχνολογία, η αρχιτεκτονική και οι τέχνες ως μέρος κάθε κοινωνικής εξέλιξης είναι τομείς με τους οποίους χτίζουμε πάντα ισχυρές συνδέσεις. Ο ανοιχτός διάλογος μεταξύ της μορφής και της έκφρασής της ανοίγει ατελείωτες δυνατότητες γι’ αυτό που θα περιέγραφα ως «λειτουργική/χρηστική» ομορφιά.
74
Καθένας έχει μια διαφορετική σημειολογία για τη Θεσσαλονίκη στο μυαλό του. Ποια είναι η δική σας; Στη Θεσσαλονίκη υλοποιείται το συντακτικό της συνύπαρξης. Για κάποιον λόγο όλες οι αντιφάσεις της βρίσκουν έναν τρόπο να συνυπάρξουν και να στερήσουν από τον τόπο αυτό που θα λέγαμε ομοιογένεια. Εδώ η ανομοιογένεια έχει βρει τον ρόλο της και εξελίσσει την πόλη. Το ζήτημα είναι αν σου αρέσει η ανομοιογένεια. Προσωπικά, έχω μάθει να παίρνω το καλό απ’ όλα τα πράγματα και μέσα από την ανομοιογένεια επιλέγω τα στοιχεία που μου αρέσουν για να πάω παρακάτω.
Λειτουργική/ χρηστική ομορφιά
DMSKGArchitectureDesignMapLiFO
ΤΕΥΧΟΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
LiFO – 03.11.22
Ποια στοιχεία σάς εμπνέουν όσον αφορά τη «λειτουργική/χρηστική» ομορφιά που προαναφέρατε; Η ουσία και η ομορφιά θα σώσουν τον κόσμο. Η αναζήτηση αυτών των αξιών είναι ένα σημαντικό μέρος της διαδικασίας σχεδιασμού μας. Η έμπνευση, ως παρατήρηση και κατανόηση, προέρχεται από την έρευνα. Οτιδήποτε έχει ως προτεραιότητά του τη λειτουργία μπορεί να οριστεί ως μορφή ή αντικείμενο που έχει σκοπό. Αυτός ο σκοπός σε σχέση με την αισθητική φανερώνει την προσέγγισή μας. Η τυπογραφική έκφραση και η σχέση της με τη μορφή και το χρώμα καθορίζει τη δουλειά μας. Ένα σύστημα που έχει σκοπό, έχει ουσία και ομορφιά.
Ας υποθέσουμε ότι έχετε τρεις ευχές στη διάθεσή σας για να αλλάξετε τη Θεσσαλονίκη, να την εμπλουτίσετε, να την αναδείξετε, να τη μεταμορφώσετε. Προσωπικά, θα ήθελα το Κρατικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης να έχει ακόμα μεγαλύτερο χώρο για να εκθέσει την πολύ πλούσια συλλογή του. Του αξίζει, μια και διαθέτει μία από τις μεγαλύτερες συλλογές Ρωσικής Πρωτοπορίας στον κόσμο. Θα ήταν πολύ καλό να ενθαρρυνθούν οι εναλλακτικοί τρόποι μετακίνησης, π.χ. με ποδήλατο. Τέλος, θα με ενδιέφερε να δω τη Θεσσαλονίκη ως μια πόλη όπου η συμπερίληψη γίνεται πραγματικότητα, ανοιχτή, που αγκαλιάζει τους ανθρώπους πέρα από την τουριστική φιλοξενία. Μια πόλη που δεν είναι «one night stand» αλλά ανακαλύπτει και προσφέρει νέους ρόλους για να μπορεί να τους κρατήσει.
Ζεις πλέον και στη Νέα Υόρκη. Πολιτισμικό σοκ; Η Θεσσαλονίκη είναι η βάση μου και το ορμητήριό μου για τις εξερευνήσεις μου στον κόσμο. Η Νέα Υόρκη είναι γενέτειρα πραγμάτων που αργότερα συναντάς σε άλλα μέρη του κόσμου με διάφορες μορφές, είτε ως φυσική παρουσία είτε μέσα από τις αφηγήσεις όσων τα έχουν βιώσει. Ένας από τους καλούς και αγαπημένους μου φωτογράφους είναι ο Wolfgang Tillmans, του οποίου την έκθεση παρακολούθησα στο MoMA· τη δεκαετία του 1970 ταξίδεψα μέσα από την έκθεση της Joan Jonas στο πολιτιστικό κέντρο Dia Beacon· στο Noguchi Museum, δίπλα στα γλυπτά του ομώνυμου εικαστικού, εκτέθηκε η δουλειά των Ελλήνων αρχιτεκτόνων και αγαπημένων φίλων Λεωνίδα Τραμπούκη και Ελένης Πεταλωτή· στο Poster Museum γνώρισα την καταπληκτική ιστορία του Μαχαραγιά, της μασκότ της Air India, μέσα στα χρόνια. Όλα αυτά συμβαίνουν μέσα σε συμπυκνωμένο χρόνο.
COURTESY OF SEMIOTIK DESIGN AGENCY
75
ARCHITECTURE DESIGN MAP
ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ: ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΤΣΑΚΑΛΙΔΗΣ/SOOC
Η βιωματική αισθητική του Τόλη Κουμπάρου
ADMSKGArchitectureDesignMapLiFO
LiFO – 03.11.22
TheCreatives
Μας αφορά όλους, όμως εξαρτάται κυρίως από τον εκάστοτε δημιουργό. Έτσι, έχουν σημασία το ταλέντο, η περιέργεια, οι προσλαμβάνουσες και τα ταξίδια που τελικά δημιουργούν την έμπνευση.
Ο άνθρωπος που βρίσκεται πίσω από τα πρότζεκτ των 2nd Floor και Trilogy House είναι ένας γνήσιος κυνηγός του design.
ΑΠ Ό Τ Η Ν Ν Τ Ό Γ Ι Α ΚΑΡΟ ΛΊ ΝΗ
76
Προξένου Κορομηλά και Χρυσοστόμου Σμύρνης: τι σημαίνει για σένα αυτή η διασταύρωση; Είναι το κέντρο του δικού μου σύμπαντος. Τις περισσότερες ώρες της ημέρας βρίσκομαι εδώ. Η σύνδεση της θάλασσας με το αστικό τοπίο και αυτό το υπέροχο άπλετο φως είναι το ιδανικό «σπίτι» ανάμεσα στο 2nd floor, στο Tom Dixon Thessaloniki και στο Trilogy House.
Ονειρευόσουν από πιτσιρίκος να βουτήξεις στον κόσμο του interior design; Σπούδασα ηλεκτρολόγος μηχανικός, όμως επισκεπτόμουν από μικρή ηλικία εκθέσεις design σε ευρωπαϊκές πόλεις. Ασχολήθηκα για λίγα χρόνια με την κατασκευή, αλλά έψαχνα τρόπο να εμπλακώ με το design. Έτσι ξεκίνησα να συνομιλώ με εταιρείες και να ζήτω να με εμπιστευτούν. Η διαδρομή ήταν μεγάλη, ωστόσο άξιζε κάθε λεπτό.
Σ
το διατηρητέο κτίριο της δεκαετίας του ’30, στη συμβολή των οδών Προξένου Κορομηλά και Χρυσοστόμου Σμύρνης, ήρθε πριν από λίγα χρόνια το 2nd Floor, ένας σύγχρονος μικρός ναός, αφιερωμένος στο interior design, όπου φιλοξενούνται, μεταξύ άλλων, δημιουργίες των γιγάντων Tom Dixon, Hay, Vitra, Magis, Fritz Hansen, Carl Hansen, Alessi, Seletti, Kartell και Muuto. Λίγο αργότερα και λίγα μέτρα πιο πάνω, επί της Τσιμισκή, έσκασε μύτη το Trilogy House, ένα υπέροχο κτίριο του 1920 που μεταμορφώθηκε σε έναν χώρο που έθεσε νέους κανόνες στην αστική φιλοξενία και αισθητική. «Πολύχρωμος, παρορμητικός, επίμονος», έτσι περιγράφει ο Τόλης Κουμπάρος, ο άνθρωπος πίσω από τα δύο πρότζεκτ, τον εαυτό του, αν του ζητήσεις αυστηρά μόνο τρεις λέξεις. Είναι όμως ένας γνήσιος κυνηγός –τι ωραία λέξη– του design, που όμως δεν σταμάτησε εκεί. Ένα ταξίδι του στο Coal Office ήταν ικανό να φυτέψει τον σπόρο της δημιουργίας του Tom Dixon Thessaloniki. Έτσι, ο βιωματικός εκθεσιακός χώρος (με έμπνευση από το «Octagon», την πολυθεματική έκθεση που αναδεικνύει το συνολικό έργο του Tom Dixon) άνοιξε τις πόρτες του στο κοινό. Ένας χώρος που αγαπάει τις καθαρές, στιβαρές γραμμές και τις ζουμερές μεταλλικές καμπύλες, τη διακριτική πολυτέλεια και δεν φοβάται να πειραματιστεί μαζί της. Όπως ακριβώς και ο ταλαντούχος κύριος Κουμπάρος. Ως advocate του interior και industrial design, τι σημαίνει για σένα σύγχρονη αισθητική; Η σύγχρονη αισθητική δεν είναι ενιαία, αντίθετα είναι μια καθαρά υποκειμενική υπόθεση.
Ποιο είναι το για σένα ωραιότερο σημείο της πόλης και γιατί; Μου αρέσει πολύ το ιστορικό κέντρο με τα μαγικά νεοκλασικά κτίρια. Όταν αισθάνομαι πιεσμένος, περνάω ώρες στα γύρω στενά. Αδυναμία μου μεγάλη είναι τα παλιατζίδικα της πόλης. Εκεί ηρεμώ και ξεχνιέμαι. Δεν θεωρώ ότι έχει συγκεκριμένη ταυτότητα η πόλη. Τα πάντα είναι ετερόκλητα, ίσως όμως αυτή ακριβώς να είναι και η ταυτότητά της. Σίγουρα πάντως είναι μέρος της γοητείας της.
Βρίσκεται η Θεσσαλονίκη σε booming phase; Θα πω διστακτικά, όχι. Η Θεσσαλονίκη αποτελεί εδώ και λίγα χρόνια πηγή ενδιαφέροντος νέων επενδυτών. Είναι μια κομψή σε μέγεθος πόλη, η οποία με τις κατάλληλες υποδομές και επενδύσεις, μπορεί να εξελιχθεί σε πόλο έλξης πολλών εθνών και ακόμη μεγαλύτερου κεφαλαίου, όπως ήταν κάποτε. Εύχομαι να βρεθεί σύντομα σε booming phase. Της αξίζει.
Σε πλαίσιο αισθητικής ανάγνωσης ποιο είναι το μεγαλύτερο défaut της; Οι δημόσιοι/κοινόχρηστοι χώροι. Θα ήθελα να ξυπνήσω μια μέρα και οι στάσεις λεωφορείων, τα παγκάκια, τα σιντριβάνια και οι πλατείες να είναι, ως διά μαγείας, διαφορετικά, πιο κομψά, πιο έξυπνα τοποθετημένα, πιο user friendly, με περισσότερο σεβασμό στον περιβάλλοντα χώρο. Να είναι μέρος της σύνθετης ταυτότητάς της. Η αισθητική (θα έπρεπε να) είναι σήμερα, περισσότερο από ποτέ, ευθέως ανάλογη της ηθικής.
Πολλοί αναρωτιούνται γιατί επιλέχθηκε αυτή η μητρόπολη ως ιδανικό έδαφος για το experiential design experiment του Tom Dixon Thessaloniki; Το 2020, η εταιρεία 2nd floor A.E. ανέλαβε την αποκλειστική αντιπροσώπευση του οίκου Tom Dixon για την Ελλάδα και την Κύπρο. Σκεφτήκαμε ότι θα είχε εξαιρετικό ενδιαφέρον αν το Tom Dixon Thessaloniki γινόταν ένα βιωματικό showroom. Με αυτό τον τρόπο οι επισκέπτες θα μπορούσαν κυριολεκτικά να βιώσουν την αισθητική και τη φιλοσοφία του σχεδιαστή και να γευτούν ένα αντίστοιχης φιλοσοφίας και αισθητικής fusion menu που φέρει την υπογραφή του σεφ Δημήτρη Παμπόρη. Πρόκειται ξεκάθαρα για ένα social project και εδώ έγκειται η διαφορετικότητά του. Πού θα ήθελες, ιδανικά, να βρίσκεσαι ας πούμε είκοσι χρόνια από σήμερα;
Ειλικρινά αδυνατώ να φανταστώ τη ζωή μου σε είκοσι χρόνια. Θα ήθελα να μπορώ να ταξιδεύω και να έχω ακόμη την ίδια περιέργεια για τα πάντα.
H ΜΕΓΆΛΗ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΉ ΓΙΟΡΤΉ ΤΗΣ ΠΌΛΗΣ ΤΟ OPEN HOUSE THESSALONIKI (ΟΗT) δεν χρειάζεται ιδιαίτερες συστάσεις. Το μόνο που απαιτείται για να απολαύσεις την πιο ιδιαίτερη εμπειρία αρχιτεκτονικής της πόλης είναι να συμμετάσχεις σε αυτήν τη γιορτή με διάθεση να ανακαλύψεις τα μυστικά, το design και τη δημιουργικότητα που κρύβουν τα πιο ιδιαίτερα κτίριά της. Αποτελεί μέρος ενός παγκόσμιου δικτύου που οργανώθηκε μετά από μια ιδέα η οποία γεννήθηκε σχετικά με αυτήν τη δράση το 1992 στο Λονδίνο. Σήμερα η Θεσσαλονίκη είναι μία από τις πενήντα και πλέον πόλεις σε ολόκληρο τον κόσμο που διοργανώνουν δράσεις OPEN HOUSE για ένα Σαββατοκύριακο κάθε χρόνο.
1. ΚΑΤΕΡΊΝΑ ΔΟΥΔΟΎΜΗ, ΡΕΝΆΤΑ ΔΟΎΜΑ & ΤΑΤΙΆΝΑ ΑΝΑΓΝΩΣΤΆΡΑ 2. BEETROOT STUDIO / ΑΡΧΙΤΈΚΤΩΝ: LEONARDO GENNARI (1926) / AΠΟΚΑΤΆΣΤΑΣΗ: MP SPARCH ARCHITECTS (2018)
2
77
Η OPEN HOUSE Greece διοργάνωσε το πρώτο Open House στην Ελλάδα το 2012, συγκεκριμένα στη Θεσσαλονίκη. Έκτοτε το ραντεβού με το κοινό ανανεώνεται κάθε φθινόπωρο στη συμπρωτεύουσα και κάθε άνοιξη στην Αθήνα. Οι διοργανώσεις στις δύο πόλεις συγκεντρώνουν ένα κοινό που παρακολουθεί σταθερά τις δράσεις τους. Κινητήρια δύναμη πίσω από την OPEN HOUSE Greece, πέρα από τα μέλη της, την Τατιάνα Αναγνωστάρα, τη Ρενάτα Δούμα και την Κατερίνα Δουδούμη, είναι η εκάστοτε οργανωτική επιτροπή και μια τεράστια ομάδα εθελοντών που αριθμεί συνολικά 550 άτομα. Φέτος ο θεσμός γιορτάζει τα δέκα χρόνια του και μπορούμε να πούμε με βεβαιότητα ότι η απήχησή του πλέον είναι τόσο μεγάλη που έχει καταστήσει την εκδήλωση ετήσιο θεσμό, την πιο αγαπητή αρχιτεκτονική γιορτή της πόλης. Από το 2012 έχουν πραγματοποιηθεί 270.000 επισκέψεις σε 267 κτίρια σε όλη την πόλη, δημόσια και ιδιωτικά, σύγχρονα και ιστορικά: από βίλες στη Συνοικία των Εξοχών μέχρι σύγχρονα διαμερίσματα στο κέντρο, από μονοκατοικίες στην Άνω Πόλη μέχρι κτίρια βιομηχανικής κληρονομιάς, από μνημεία της πόλης μέχρι σύγχρονους χώρους πολιτισμού. Στη διάρκεια αυτών των δέκα χρόνων χιλιάδες επισκέπτες ανακάλυψαν τους αρχιτεκτονικούς θησαυρούς της Θεσσαλονίκης και (επαν)εκτίμησαν την αξία της. «Δέκα χρόνια πριν, όταν ξεκινούσαμε τη διοργάνωση του ΟΗT, κανείς μας δεν φανταζόταν πως το event μας θα είχε τόσο μεγάλη απήχηση στο ευρύ κοινό. Οι χορηγοί μας, οι δημόσιοι φορείς, ο απλός επισκέπτης, μας αγκάλιασαν όλοι μ’ έναν πρωτόγνωρο τρόπο και τους ευχαριστούμε από καρδιάς. Προχωράμε μπροστά, προγραμματίζουμε νέες, καινοτόμες δράσεις και υποσχόμαστε πως κάθε χρονιά θα προσπαθούμε να γινόμαστε καλύτεροι, ώστε ν’ ανταποκρινόμαστε στις προσδοκίες του κοινού μας», λένε οι τρεις επικεφαλής της οργανωτικής επιτροπής. Το 11ο OHT προγραμματίζεται για το Σάββατο 26 και την Κυριακή 27 Νοεμβρίου 2022 και θα είναι πλαισιωμένο με πλήθος παράλληλων δράσεων. Εβδομήντα πέντε κτίρια, δημόσια και ιδιωτικά, σύγχρονα και ιστορικά, μνημεία, σχολεία, κατοικίες, ξενοδοχεία, γραφεία κ.ά. αναμένεται να ανοίξουν τις πόρτες στους. Οι ξεναγήσεις στο κοινό είναι δωρεάν και πραγματοποιούνται από τους εθελοντές της εκδήλωσης εντός του ωραρίου λειτουργίας κάθε κτιρίου. Το πρόγραμμα περιλαμβάνει ακόμα τρία open walks, τρεις διαδρομές οι οποίες μας συστήνουν, μέσα από το πρίσμα της αρχιτεκτονικής, την ιστορία της μακραίωνης και άλλοτε πολυπολιτισμικής Θεσσαλονίκης. Στις 19 και 20 Νοεμβρίου θα πραγματοποιηθεί το MADE in Thessaloniki, το οποίο περιλαμβάνει ξεναγήσεις σε χώρους δημιουργίας και παραγωγής με στόχο να γνωρίσει το κοινό τη δημιουργική κοινότητα της πόλης καθώς και τις παραγωγικές διαδικασίες που κρύβει κάθε επάγγελμα. Από το πρόγραμμα δεν θα μπορούσαν να λείπουν οι καθιερωμένοι διαγωνισμοί του OPEN HOUSE Thessaloniki (Open Photo, Open Vote, Open your map), ενώ υπάρχει και το διαδικτυακό κομμάτι της εκδήλωσης, όπως έχει καθιερωθεί τα τελευταία χρόνια, το Open Office, συνεντεύξεις με αρχιτεκτονικά γραφεία της πόλης.
OPEN HOUSE Thessaloniki
1
LiFO – 03.11.22
ADM_SKG_2022
ΤΕΥΧΟΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
LiFO – 03.11.22
ΚΕΒΕ
ARCHITECTURE DESIGN MAP 1. ΒΙΛΑ ΣΤΗΝ ΑΝΤΑΛΙΑ ΜΕ ΠΡΑΣΙΝΟ ΜΑΚΕΔΟΝΙΤΙΚΟ
2. ΕΡΓΟΣΤΑΣΙΟ ΚΕΒΕ (ΚΕΡΑΜΟΥΡΓΊΑ ΒΟΡΕΊΟΥ ΕΛΛΆΔΟΣ)
ADM_SKG_2022
ΓΙΑ ΈΝΑΝ ΚΌΣΜΟ ΔΟΜΙΚΆ ΚΑΛΎΤΕΡΟ ΤΑ ΤΕΛΕΥΤΑΊΑ ΧΡΌΝΙΑ Η ΚΛΙΜΑΤΙΚΉ ΑΛΛΑΓΉ έχει φέρει στο προσκήνιο την ανάγκη για την εξοικονόμηση ενέργειας και τη βιωσιμότητα του δομημένου περιβάλλοντος για ένα καλύτερο, πράσινο παρόν και μέλλον. Σε αυτό το πλαίσιο ο τεχνικός κόσμος, ειδικά οι αρχιτέκτονες, αναζητούν λύσεις που απαντούν σε προκλήσεις του σήμερα, π.χ. στην τεχνική και αισθητική αρτιότητα των κτιρίων, στην αποτελεσματική μόνωση και στην πυροπροστασία, στην ενίσχυση της μηχανικής αντοχής, της αντοχής στον χρόνο και στις κλιματολογικές συνθήκες. Λαμβάνοντας υπόψη αυτές τις προκλήσεις, η Κεραμουργία Βορείου Ελλάδος (ΚΕΒΕ), συνεχίζοντας δυναμικά μια παράδοση σχεδόν 90 ετών στον κλάδο της κεραμοποιίας, παράγει και διαθέτει, εγχώρια και διεθνώς, μια ευρεία γκάμα παραδοσιακών και σύγχρονων δομικών κεραμικών προϊόντων που αποτελούν αναπόσπαστο κομμάτι της παραδοσιακής αρχιτεκτονικής της Ελλάδας και της λεκάνης της Μεσόγειου, ώστε να προσφέρει τις βέλτιστες λύσεις στα σύνθετα προβλήματα που απασχολούν τους επαγγελματίες του κατασκευαστικού κλάδου. Σκοπός της ΚΕΒΕ είναι να προμηθεύει τόσο την εγχώρια όσο και τη διεθνή αγορά με προϊόντα υψηλής ποιότητας βιοκλιματικού σχεδιασμού και καθαρών τεχνολογιών δόμησης, τα οποία προσφέρουν μεγάλη εξοικονόμηση ενέργειας και οικονομία.
1
Οι εγκαταστάσεις της ΚΕΒΕ διατηρούν την υψηλότερη παραγωγική δυναμικότητα στην Ευρώπη και μία από τις υψηλότερες παγκοσμίως. Εκτείνονται σε ιδιόκτητο χώρο 235.000 τ.μ. στη Νέα Σάντα Κιλκίς και έχουν ετήσια παραγωγική δυναμικότητα 700.000 τόνων τούβλων και 75.000.000 τεμαχίων κεραμιδιών και αξεσουάρ στέγης. Κατά την παραγωγική διαδικασία ιδιαίτερη σημασία δίνεται στον εξοπλισμό των γραμμών παραγωγής με προηγμένα τεχνολογικά συστήματα και εφαρμογές ρομποτικής, ώστε να περιορίζεται η επιβάρυνση του περιβάλλοντος και του κλίματος. Σε αυτό το πλαίσιο τα τελικά δομικά κεραμικά προϊόντα είναι πλήρως εναρμονισμένα με τις περιβαλλοντικές, ενεργειακές και κλιματικές προδιαγραφές της εγχώριας και διεθνούς νομοθεσίας και συμβάλλουν στη βελτιωμένη ενεργειακή και θερμική συμπεριφορά και στη μείωση του περιβαλλοντικού αποτυπώματος των κτιρίων. Επιπλέον, τα δομικά κεραμικά προϊόντα της ΚΕΒΕ απαιτούν ελάχιστη ενέργεια κατά την παραγωγή και τη μεταφορά τους, έχουν μεγάλη διάρκεια ζωής και ανακυκλώνονται, προωθώντας έμπρακτα τη βιώσιμη δόμηση.
ΔΟΜΙΚΆ ΚΕΡΑΜΙΚΆ ΠΡΟΪΌΝΤΑ ΜΕ ΤΟ «ΒΛΈΜΜΑ» ΣΤΡΑΜΜΈΝΟ ΣΤΟ ΜΈΛΛΟΝ Τα προϊόντα της ΚΕΒΕ αποτελούν έναν αξιόπιστο σύμμαχο τόσο για τους αρχιτέκτονες όσο και για όλον τον τεχνικό κόσμο. Στην εποχή μας στο επίκεντρο τοποθετούνται τα θερμομονωτικά τούβλα κατακόρυφων οπών των σειρών ΟΡΘΟBLOCK και ΟΡΘΟBLOCK PLUS, τα οποία επιτρέπουν τη βέλτιστη αξιοποίηση της ενέργειας, τον απρόσκοπτο φυσικό αερισμό και την εναλλαγή θερμοκρασίας κατά την ημέρα και τη νύχτα. Έτσι, το εσωτερικό των κτιρίων καθίσταται θερμικά άνετο και καταναλώνει ελάχιστη ενέργεια, εξοικονομώντας χρήματα για κλιματισμό και θέρμανση. Επιπλέον, σύμφωνα με τη διευκρινιστική εγκύκλιο ΥΠΕΝ/ΔΑΟΚΑ/45724/1558, η οποία είναι σε ισχύ από τις 9/5/22, δεν προσμετρώνται πλέον στον συντελεστή δόμησης, με αποτέλεσμα την αύξηση της δομήσιμης επιφάνειας έως και 10% για μια τυπική κατασκευή. Ωστόσο, όλο το εύρος προϊόντων της εταιρείας συνδέεται άμεσα με την πράσινη μετάβαση, η οποία θέτει νέες κατευθυντήριες γραμμές στον αρχιτεκτονικό σχεδιασμό. Για την ΚΕΒΕ, η πράσινη μετάβαση αποτελεί ευκαιρία να αναδειχθεί η δομική αξία των προϊόντων, συστήνοντάς τα εκ νέου στους μηχανικούς. Η ΚΕΒΕ στέκεται στο πλάι των αρχιτεκτόνων και του τεχνικού κόσμου και προμηθεύει κεραμικά δομικά προϊόντα υψηλής ποιότητας και αισθητικής που προσφέρουν μεγάλη εξοικονόμηση πόρων, ενέργειας και χρημάτων σε περισσότερες από 30 αγορές διεθνώς, πιστή στο όραμά της για έναν κόσμο δομικά καλύτερο.
ΚΕΒΕ
78
ΚΑΙΝΟΤΟΜΊΑ - ΠΟΙΌΤΗΤΑ - ΟΙΚΟΛΟΓΊΑ
2