Train of Pelion GR_ENG
1/5/10
3:11 PM
Page 1
·ÙÌfi˜ Í·Ó¿… ÁÈ· ÙÔ ÙÚÂÓ¿ÎÈ ÙÔ˘ ¶ËÏ›Ô˘
steam again… for the little train of Pelion VOLOS - PELION - MAGNESIA - GREECE
Train of Pelion GR_ENG
1/5/10
3:11 PM
Page 2
Η Ιστορία… Το τρενάκι του Πηλίου υπήρξε δυναμικό στοιχείο πολιτισμού και ανάπτυξης και σημάδεψε έντονα την ιστορία και το περιβάλλον του τόπου.
Ο Εβαρίστο Ντέ Κίρικο με πολλή γνώση και φαντασία και χρησιμοποιώντας ντόπιους τεχνίτες, σχεδίασε και κατασκεύασε ανάμεσα στις πλαγιές και τους ελαιώνες του βουνού των Κενταύρων, μία από τις ωραιότερες σιδηροδρομικές γραμμές του κόσμου, πλάτους 60 εκατοστών, ένα έργο που θα θαυμάζεται πάντα για την υψηλή του αισθητική, την μορφολογική του αρμονία και την κατασκευαστική του τελειότητα.
• Η γέφυρα στον Άναυρο αρχές του αιώνα. • The bridge at Anavros, beginning of the 20th century
• Στη Γορίτσα τέλος του προηγούμενου αιώνα • At Goritsa, end of the 19th century
The History …
Για 76 ολόκληρα χρόνια (1895-1971) σκαρφάλωνε το Πήλιο μεταφέροντας ανθρώπους και εμπορεύματα, και συνέβαλε καθοριστικά στην αλματώδη ανάπτυξη της πόλης και της περιοχής. Κατασκευαστής του, με φορέα εκμετάλλευσης την Εταιρία Θεσσαλικών Σιδηροδρόμων, ήταν ο Ιταλός μηχανικός Εβαρίστο Ντε Κίρικο, πατέρας του διάσημου ζωγράφου Τζιόρτζιο Ντε Κίρικο.
The Pelion miniature railway has made an important contribution to local culture and development and had considerable influence on the history and environment of the area. For 76 whole years (1895-1971) the train ascended Mt. Pelion, carrying passengers and goods, making a vital contribution to the dramatic growth of the city of Volos and its surrounding region. The railway’s constructor, working for the operating company, the Thessaly Rail Company, was the Italian engineer Evaristo de Chirico, father of the famous painter Giorgio de Chirico. A talented and ingenious engineer, Evaristo de Chirico used local workers to construct - among the slopes and olive groves of the mountain of the Centaurs one of the world’s most beautiful railway lines. The 60cm gauge railway will always be admired for its superb aesthetics, its harmony of style and the perfection of its construction.
Η κατασκευή
Train of Pelion GR_ENG
1/5/10
3:11 PM
Page 3
Στις 16 Δεκεμβρίου 1894 άρχισαν οι εργασίες χάραξης και κατασκευής της γραμμής και στις 12 Οκτωβρίου του επόμενου έτους εγκαινιάστηκε το τμήμαΒόλου-Λεχωνίων, μήκους 13 χλμ., με μια σιδερένια γέφυρα στο χείμαρρο Άναυρο και την πρώτη στην Ελλάδα γέφυρα από οπλισμένο σκυρόδεμα στον χείμαρρο Βρύχωνα, έξω από τα Λεχώνια. Στα 1900 αποφασίστηκε η επέκταση της γραμμής μέχρι τις Μηλιές και στα 1903 το τμήμα αυτό ήταν έτοιμο. Η γραμμή Λεχωνίων - Μηλεών μήκους 16 περίπου χλμ., με μέγιστη κλίση 28 τοις χιλίοις, ήταν ένα πολύ δύσκολο τεχνικό έργο, με πολλές γεφυρώσεις (6 πέτρινες γέφυρες δίτοξες, τρίτοξες, τετράτοξες, μία πεντάτοξη και μία μεταλλική) τοίχους αντιστήριξης, σήραγγες, αντερείσματα, εναέριες πεζογέφυρες κ.λ.π., όλα αριστουργήματα αρχιτεκτονικής σύλληψης και κατασκευής, τέλεια εναρμονισμένα με το περιβάλλον, που αντιπροσωπεύουν το ύφος και την αισθητική μιας εποχής, όπου η τεχνική ήταν απόλυτα συνταιριασμένη με την ευαισθησία.
Ο σταθμός του Βόλου (1895) • Volos Station (1895)
Ο Εβαρίστο Ντε Κίρικο εποπτεύοντας τις εργασίες κατασκευής της γέφυρας
Evaristo de Chirico supervising the construction of the bridge
Εργασίες κατά την κατασκευή της πεντάτοξης γέφυρας (1901) •Work on construction of the five-arched bridge (1901)
The C onst ruct ion Work began on laying the rails on 16 December 1894, and on 12 October of the following year the 13km section from Volos to Lehonia was officially opened, with an iron bridge across the Anavros and the first bridge to be built in Greece of reinforced concrete over the Vrychonas, outside Lehonia.
• Ο Εβαρίστο Ντε Κίρικο (κατασκευή της μεταλλικής)1901 • Evaristo de Chirico (construction of the metal bridge) 1901
In 1900 it was decided to extend the line as far as Milies, and in 1903 this section was completed. The line from Lehonia to Milies, about 16km in length and with a maximum gradient of 28:1000, was an extremely difficult technical project, requiring six stone bridges (with two, three, four and five arches), and one metal bridge, retaining walls, tunnels, buttressing, suspended pedestrian bridges and so on – all of them architectural masterpieces in both conception and construction, in perfect harmony with their environment, representing the style and aesthetic sense of a time when technology was still wedded to good taste.
1/5/10
3:12 PM
Page 4
• Τζιόρτζιο Ντε Κίρικο: Η κατάκτηση του φιλοσόφου 1914 • Giorgio de Chirico: The philosopher’s conquest, 1914
Τζιόρτζιο Ντε Κίρικο
Train of Pelion GR_ENG
Ο Τζιόρτζιο Ντε Κίρικο γεννήθηκε στη μικρή τότε πόλη του Βόλου το 1888, έζησε σ’ αυτήν ευτυχισμένα παιδικά χρόνια, την αγάπησε και τη μετάγγισε στα έργα του με τη μορφή εικαστικών συμβολικών στοιχείων, ιδίως στη θεματογραφία του της μεταφυσικής περιόδου. Η φιγούρα π.χ. του μικρού τρένου που καπνίζει, σταθμοί, καμάρες, υδατόπυργοι, εργοστάσια καμινάδες, ράγες, αλλά και Αργοναύτες, Κένταυροι κ.λ.π., που συναντάμε στα έργα του, δείχνουν την πολλαπλή και πολυσήμαντη σύνδεση του μεγάλου αυτού δημιουργού με τον Βόλο, τη σιδηροδρομική ιστορία και την τοπική μυθολογία και παράδοση.
• Ο σταθμός του Βόλου, αρχές του αιώνα. • Volos Station, beginning of the 20th century
Giorgio de Chirico Giorgio de Chirico was born in what was then the small town of Volos, in 1888. He had a happy childhood there and incorporated memories of these years into his paintings, in the form of visual symbols, especially in the themes of his metaphysical period.
• Τζιόρτζιο Ντε Κίρικο: Η ανταμοιβή του μάντη 1913 • Giorgio de Chirico: The Soothsayer's recompense, 1913
The image, for example, of the little train with its plume of smoke, the railway stations, arches, water towers, factories, chimneys and railway lines, as well as the Argonauts, Centaurs etc. which we encounter in his works, all show the multi-faceted links which bound the great painter to the city of Volos, its railway history and local myths and traditions.
Τζιόρτζιο Ντε Κίρικο: Η ώρα της σιωπής 1913 • Giorgio de Chirico: The Hour of Silence, 1913
• Ο σταθμός των Λεχωνίων , αρχές του αιώνα • Lehonia Station, beginning of the 20th century
1/5/10
3:12 PM
Page 5
• Ο Βόλος στις αρχές του αιώνα από κάρτα εποχής. (συλλογή Η. Αγγελάκη) • Volos at the beginning of the 20th century, from a period postcard. (collection of I. Angelakis)
The years up to 1971 The train, with its Belgian-made engines topically named ''Milies'', ''Jason'', ''Pelion'', ''Volos'', ''Tsangarada'', and its carriages (also used, with smaller engines, to serve the needs of the town for a tramline) was the only form of public transport at that time. It was associated with many important moments in the history of Volos and the surrounding area, known and loved by all. But eventually as motor car ownership spread, the railway became redundant, and in June 1971 it had to be closed down, no longer deemed to be profitable.
μέχρι το 1971
Train of Pelion GR_ENG
Ο συρμός με τις βελγικής κατασκευής μηχανές «Μηλέαι», «Ιάσων», «Πήλιον», «Βόλος», «Τσαγκαράδα» και τα βαγονάκια του, που με μικρότερες μηχανές εξυπηρετούσε και τις ανάγκες της πόλης ως τροχιόδρομος, υπήρξε το μοναδικό μέσο μαζικής μεταφοράς την εποχή εκείνη, συνδέθηκε με όλες τις μεγάλες στιγμές της ιστορίας του τόπου, αποτέλεσε σταθερό σημείο αναφοράς για όλη την περιοχή κι αγαπήθηκε απ’ όλους. Ώσπου σιγά - σιγά άρχισε να εκτοπίζεται από το αυτοκίνητο μέχρι τον Ιούνιο του 1971 που καταργήθηκε ως αντιοικονομικό.
• Το τρενάκι στην πόλη 1952. (Φωτ. Γ. Ντούζενσεν) • The train in the city, in 1952. (Photo G. Duzensen)
• Τροχιόδρομος στην πόλη. (Φωτ. Σολομωνίδης) • The city tram (Photo Solomonidis)
• Το τρενάκι καρναβάλι • The train during carnival time
Train of Pelion GR_ENG
1/5/10
3:12 PM
Page 6
• Η πεντάτοξη έξω από την Άνω Γατζέα • The five-arched bridge outside Ano Gatzea
The Journey Now, thanks to the efforts of the Friends of the Railway and following many years of disuse, the train once again ascends the slopes of Mt. Pelion, at a speed of 25km/hour. At present the journey begins at Lehonia, but the route will soon be extended to start at Volos. The train ascends past olive trees, puffing its way up the mountain as it used to, passing through the traditional villages of Ano Gatzea, Agia Triada, Agios Athanasios of Pinakates and Aryureika, to end its journey at Milies. Passengers can enjoy a dream-like view from the top of the mountain over the infinite expanse of the Aegean, stopping to photograph the unique bridges of de Chirico, the five-arched bridge of hewn stone and the straight metal bridge with its curving rail line, the only one of its kind in Europe. They can also visit the library at Milies, dedicated to the teachers of the Greek nation, Gazis and Konstantas, with its invaluable collection of historic manuscripts. • The metal bridge with the curving railway line outside Milies (Photo A. Klonos)
1/5/10
3:12 PM
Page 7
Η διαδρομή
Train of Pelion GR_ENG
Σήμερα το τρενάκι, χάρη στους αγώνες των Φίλων του και ύστερα από πολλά χρόνια ακινησίας, σκαρφαλώνει και πάλι στο Πήλιο με ταχύτητα 25 χλμ. την ώρα. Ξεκινώντας προσωρινά από τα Λεχώνια (σύντομα η αφετηρία θα είναι ο Βόλος), παίρνει την ανηφόρα μέσα στο λιόδεντρα, αγκομαχώντας και σφυρίζοντας όπως παλιά και περνώντας από τους παραδοσιακούς οικισμούς Άνω Γατζέα, Αγία Τριάδα, Άγιο Αθανάσιο Πινακατών, Αργυρέικα τερματίζει στις Μηλιές. Οι επιβάτες του μπορούν να απολαύσουν μια ονειρική θέα από την κορυφή του βουνού μέχρι την απεραντοσύνη της θάλασσας, μπορούν να σταθούν και να φωτογραφίσουν τις μοναδικές γέφυρες του Ντε Κίρικο τη λαξευτή πεντάτοξη, την ευθύγραμμη μεταλλική με την καμπύλη σιδηροτροχιά, μοναδική στην Ευρώπη, μπορούν ακόμα να επισκεφθούν στις Μηλιές την ιστορική βιβλιοθήκη των δασκάλων του Γένους, Γαζή και Κωνσταντά με τα χειρόγραφα αιώνων κλπ.
Ο σταθμός της Αγριάς. • Agria Station
Η γέφυρα στον Βρύχωνα, η πρώτη από οπλισμένο σκυρόδεμα στην Ελλάδα. The bridge over the Vrychonas, the first in Greece to be built of reinforced concrete
• Η μεταλλική γέφυρα με την καμπύλη σιδηροτροχιά έξω από τις Μηλιές (Φωτ. Α. Κλώνος)
1/5/10
3:12 PM
Page 8
The landscape
Train of Pelion GR_ENG
• Βρύση στις Πινακάτες, 1894 • Spring at Pinakates, 1894
• Πινακάτες • Pinakates
An experience of a life and culture of a different kind and pace, much closer to nature and the natural environment, much more human in its values – a rare treat in our contemporary, industrialized world.
• Αγ. Γεώργιος Νηλείας • Ag. Georgios Nileias
• Καλντερίμι στο Πήλιο • Cobbled road on Pelion
Finally, visitors can, if they wish, ascend the cobbled roads and paths of the mountain and walk from Milies to Vyzitsa, to Pinakates, to Ai-Giorgis, admiring the fine old houses, proud survivors of times past, making a pilgrimage to the churches, chapels and many monasteries of the area, witnesses of another time, and then returning by the little steam train.
• Άνω Γατζέα • Ano Gatzea
• Πινακάτες, η πλατεία • Pinakates, the square
Train of Pelion GR_ENG
1/5/10
3:12 PM
Page 9
• Βυζίτσα, η πλατεία • The square at Vyzitsa
Ο τόπος Τέλος μπορούν, αν θέλουν, ν’ ανηφορίσουν στα καλντερίμια και τα μονοπάτια του βουνού και από τις Μηλιές να περάσουν στη Βυζίτσα, στις Πινακάτες, στον Αη-Γιώργη, να θαυμάσουν τα παλιά αρχοντικά, που στέκουν αγέρωχα στον χρόνο,
• Αρχοντικό στη Βυζίτσα • A noblemans house “archontiko” at Vyzitsa
• Μηλιές • Milies
να προσκυνήσουν στις εκκλησίες, στα ξωκλήσια και τα πολλά μοναστήρια, που παραμένουν ζωντανές μαρτυρίες μιας αλλοτινής εποχής και τέλος να ξαναγυρίσουν με το ατμήλατο τρενάκι απολαμβάνοντας έτσι μια άλλη ποιότητα και διάσταση ζωής και πολιτισμού, πολύ πιο κοντά στον άνθρωπο, στη φύση και στο περιβάλλον, που δύσκολα βρίσκει κανένας σήμερα στην τυποποιημένη εποχής μας.
• Η εκκλησία στις Μηλιές και στο βάθος η βιβλιοθήκη • The church at Milies, with the library in the background
Train of Pelion GR_ENG
1/5/10
3:12 PM
Page 10
ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ – INFORMATION * Διεθνής αριθμός κλήσης για Ελλάδα: (+30) * International calling code for Greece: (+30) Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση Μαγνησίας Νομαρχιακή Επιτροπή Τουριστικής Προβολής Μαγνησίας (Ν.Ε.Τ.Π.) Prefecture of Magnesia - Committee for Tourism Promotion Τel.: 24213-52541, Τel/Fax: 24210-70932 E-Mail: netp@otenet.gr & info@magnesia-tourism.gr Website: http://www.magnesia-tourism.gr • Οργανισμός Σιδηροδρόμων Ελλάδος (Ο.Σ.Ε. Βόλου) Hellenic Railways Organization of Greece Τel.: 24210-28555, 24210-24056, Τel./Fax: 24210-23519 • Διεύθυνση Τουρισμού Περιφέρειας Θεσσαλίας (Ε.Ο.Τ.) Tourism Directory of Thessaly Region Τel.: 24210-24915, 24210-36233, 24210-23500, 24210-37417 Fax: 24210-24750, e-mail: pereotth@otenet.gr • Τουριστική Αστυνομία / Tourist Police Τel.: 24210-76987, Τel./Fax: 24210-39065 • Σταθμός Υπεραστικών Λεωφορείων Βόλου (Κ.Τ.Ε.Λ.) Volos Intercity Bus Station Τel.: 24210-33254, 24210-25527, 800-11-35555 (γραμμή χωρίς χρέωση) Fax: 24210-25248 • Αεροδρόμιο Ν. Αγχιάλου / Nea Anchialos Airport, Τel.: 24280-76886 • Αεροδρόμιο Σκιάθου / Skiathos Airport, Τel.: 24270-22945, 24270-23300, 24270-22049, 24270-22200, Fax: 24270-22948 • Ταξί Βόλου / Volos Taxi, Τel.: 24210-27777, 24210-37880/3 • Νοσοκομείο Βόλου / Volos Hospital Τel.: 24210-94200/9, 166 (ΕΚΑΒ-emergency) • Λιμεναρχείο Βόλου / Volos Port Authority-Coach services Τel.: 24210-28888, 24210-38888, Fax: 24210-20115 • Ένωση Ξενοδόχων Μαγνησίας Association of Hotel Owners of Magnesia Τel.: 24210-20273, Fax: 24210-20618 E-Mail: info@travel-pelion.gr Website: http://www.travel-pelion.gr • Σύλλογος Ενοικιαζομένων Δωματίων Μαγνησίας Association of Rented Rooms Owners of Magnesia Τel.: 24280-93260, Τel./ Fax: 24280-94559 • Ένωση Ιδιοκτ. – Επιχειρηματιών Τουριστικών Καταλυμάτων Θεσσαλίας Association of Tourist Accommodation Proprietors and Businesses-Thessaly Tel:24210-22934,24280-92339, Fax: 24210-76044, 24280-92082 • Τουριστική Ένωση Επαγγελματιών Νοτίου Πηλίου Southern Pelion Tourism Businesses Association Tel./Fax: 24230-71230, Website: http://www.southpelion.com • Κάμπινγκ – Camping KOUKOUNARIES (Skiathos) Τel.: 24270-49250, 210-8817983 ARGO (Horto), Τel.: 24230-54143/4, 24210-41039 HELLAS (Kato Gatzea), Τel.: 24230-22267/8, 24230-22286 KASTRI (Platanias), Τel. 24230-71209, 24230-71360 LOUISA (Platanias), Τel. 24230-71572, 24210-42456 OLIZON (Milina), Τel.: 24230-65236, 24230-65600 PAPA NERO (Anilio), Τel.: 24260-31319, 24260-32159, 24260-31205 SIKIA (Kato Gatzea), Τel. 24230-22279, 24230-22081
Train of Pelion GR_ENG
1/5/10
3:12 PM
Page 11
Train of Pelion GR_ENG
1/5/10
3:12 PM
Page 12
Ν.Ε.Τ.Π. ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ & ΤΟΥΡΙΣΜΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ ΤΟΥΡΙΣΜΟΥ ΝΟΜΑΡΧΙΑΚΗ ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΣΗ ΜΑΓΝΗΣΙΑΣ ΝΟΜΑΡΧΙΑΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΗΣ ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ «ΦΙΛΟΙ ΤΟΥ ΤΡΕΝΟΥ» (Δ.Σ: Γ. Δαμίγος, Μ. Σκυργιάννης, Μ. Καραθάνου, Η. Παπαθέου) Επιμέλεια – Ιστορικό, Φωτογραφικό Αρχείο: Μ. Καραθάνου Σχεδιασμός γραφικών, σελιδοποίηση «Studio 23» Διαχωρισμοί ενθέσεις «Chroma» Ευχαριστούμε τον Μιχάλη Πόρναλη για την διάθεση μέρους του φωτογραφικού του αρχείου.
MINISTRY OF CULTURE AND TOURISM HELLENIC TOURISM ORGANIZATION PREFECTURE OF MAGNESIA COMMITTEE FOR TOURISM PROMOTION “FRIENDS OF THE RAILWAY” SOCIETY (Board of Trustees: G. Damigos, M. Skyryiannis, M. Karathanou, I. Papatheou) Editing – Historical, Photographic Archive: M. Karathanou Graphics, layout: Studio 23 Colour separation: Chroma Our thanks to Mihalis Pornalis for making available part of his photographic archive