Fundusze i Programy Unii Europejskiej wspierające przedsiębiorstwa w perspektywie finansowej 2014...

cena 55 zł

Problematyka, której poświęcono opracowanie daleka jest od wyczerpania. Kwestia podziału środków unijnych jest jak najbardziej aktualna dla wszystkich państw członkowskich, bowiem stanowi nieodzowne źródło potencjalnych inwestycji na obszarze UE. Dla Polski perspektywa finansowa 2014-2020 jest o tyle istotna, że po raz kolejny przyznano nam wsparcie o najwyższej wartości, co przekłada się na możliwość realizacji przedsięwzięć w zakresie wielu tematów priorytetowych. Wiedza na temat funduszy i programów UE wspierających przedsiębiorstwa w perspektywie finansowej 2014-2020 jest zatem niezwykle cenna i przekłada się na praktyczną umiejętność aplikowania o środki finansowe.

ul. Kostrzewskiego 1, 00-768 Warszawa tel. 22 851 45 61, 22 851 45 62 fax 22 841 98 91 www.difin.pl

ISBN 978-83-8085-190-0

Difin

Difin

FUNDUSZE I PROGRAMY UNII EUROPEJSKIEJ WSPIERAJĄCE PRZEDSIĘBIORSTWA W PERSPEKTYWIE FINANSOWEJ 2014-2020

Zadaniem prezentowanej publikacji jest przybliżenie czytelnikom problematyki pozyskiwania oraz rozliczania, przez podmioty prowadzące działalność gospodarczą w Polsce, wsparcia współfinansowanego ze środków głównie Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w perspektywie finansowej 2014-2020. Stanowi ona selektywne wprowadzenie do wyżej wymienionej tematyki, w możliwie syntetyczny i przystępny sposób, tak aby przekazywane treści były zrozumiałe w szczególności dla osób, które dotychczas nie miały doświadczenia z funduszami Unii Europejskiej. Przy tworzeniu książki autorzy wykorzystali praktyczne doświadczenia w zakresie pozyskiwania środków z funduszy Unii Europejskiej oraz zarządzania projektami, w tym ich rozliczania.

MARCIN KLEINOWSKI MICHAŁ PIECHOWICZ MAŁGORZATA SIKORA-GACA

FUNDUSZE I PROGRAMY UNII EUROPEJSKIEJ

wspierające przedsiębiorstwa w perspektywie finansowej 2014-2020

Difin

6SLV WUHĞFL

:\ND] VNUyWyZ

:VWĊS

5R]G]LDá , )XQGXV]H VWUXNWXUDOQH Z SHUVSHNW\ZLH ± 0LFKDá 3LHFKRZLF]

5R]G]LDá ,, 8Z]JOĊGQLHQLH SROLW\N KRU\]RQWDOQ\FK 8QLL (XURSHMVNLHM ZH ZQLRVNX R GRILQDQVRZDQLH SURMHNWX 0DáJRU]DWD 6LNRUD *DFD

5R]G]LDá ,,, 3RPRF SXEOLF]QD RUD] SRPRF GH PLQLPLV GOD SU]HGVLĊELRUVWZ 0LFKDá 3LHFKRZLF]

5R]G]LDá ,9 :\EUDQH ]DJDGQLHQLD ] ]DNUHVX NZDOLILNRZDOQRĞFL NRV]WyZ Z SURMHNWDFK ZVSyáILQDQVRZDQ\FK ] (XURSHMVNLHJR )XQGXV]X 5R]ZRMX 5HJLRQDOQHJR 0DUFLQ .OHLQRZVNL

_ 6SLV WUHฤ FL

5R]G]LDรก 9 3RQRV]HQLH Z\GDWNyZ SU]H] SU]HGVLฤ ELRUVWZD ]JRGQLH ] ]DVDGฤ XF]FLZHM NRQNXUHQFML 0DUFLQ .OHLQRZVNL

5R]G]LDรก 9, 'REUH SUDNW\NL Z ]DNUHVLH SU]\JRWRZDQLD ZQLRVNX R GRILQDQVRZDQLH L SURFHVLH RFHQ\ SURMHNWX 0DรกJRU]DWD 6LNRUD *DFD

5R]G]LDรก 9,, :VSDUFLH ILQDQVRZH LQZHVW\FML SU]HGVLฤ ELRUVWZ Z EDGDQLD L LQQRZDFMH 0DรกJRU]DWD 6LNRUD *DFD

5R]G]LDรก 9,,, :VSDUFLH ILQDQVRZH LQZHVW\FML SU]HGVLฤ ELRUVWZ ]ZLฤ NV]HQLH HIHNW\ZQRฤ FL HQHUJHW\F]QHM RUD] RGQDZLDOQH ฤจUyGรกD HQHUJLL 0LFKDรก 3LHFKRZLF]

=DNRฤ F]HQLH

6รกRZQLF]HN

1RW\ R $XWRUDFK

&RQWHQWV

/LVW RI DEEUHYLDWLRQV

,QWURGXFWLRQ

&KDSWHU ,

7KH 6WUXFWXUDO )XQGV LQ WKH ± SHUVSHFWLYH 0LFKDá 3LHFKRZLF]

&KDSWHU ,, (XURSHDQ 8QLRQ KRUL]RQWDO SROLFLHV LQ WKH DSSOLFDWLRQ RI D SURMHFW IXQGLQJ 0DáJRU]DWD 6LNRUD *DFD

&KDSWHU ,,, 3XEOLF DVVLVWDQFH DQG GH PLQLPLV DLG IRU FRPSDQLHV 0LFKDá 3LHFKRZLF]

&KDSWHU ,9 6HOHFWHG SUREOHPV FRQFHUQLQJ WKH HOLJLELOLW\ RI H[SHQGLWXUH LQ SURMHFWV FR IXQGHG E\ WKH (5') 0DUFLQ .OHLQRZVNL

&KDSWHU 9 %HDULQJ WKH H[SHQVHV E\ WKH FRPSDQLHV LQ DFFRUGDQFH ZLWK WKH UXOH RI IDLU FRPSHWLWLRQ 0DUFLQ .OHLQRZVNL

_ &RQWHQWV

&KDSWHU 9, *RRG SUDFWLFHV LQ WKH SUHSDUDWLRQ RI WKH SURMHFW V DSSOLFDWLRQ DQG DVVHVVPHQW SURFHVV 0DรกJRU]DWD 6LNRUD *DFD

&KDSWHU 9,, )LQDQFLDO VXSSRUW WR EXVLQHVV LQYHVWPHQWV LQ UHVHDUFK DQG LQQRYDWLRQ LQ EXVLQHVV 0DรกJRU]DWD 6LNRUD *DFD

&KDSWHU 9,,, )LQDQFLDO VXSSRUW WR EXVLQHVV LQYHVWPHQWV HQHUJ\ HIILFLHQF\ DQG UHQHZDEOH HQHUJ\ VRXUFHV 0LFKDรก 3LHFKRZLF]

&RQFOXVLRQ

'LFWLRQDU\

1RWHV DERXW $XWKRUV

:VWÄŠS

: SROLW\FH VSyMQRĞFL 8QLL (XURSHMVNLHM ZUD] ] UR]SRF]ĊFLHP SHUVSHNW\Z\ IL QDQVRZHM QD ODWD ± ZSURZDG]RQR LVWRWQH ]PLDQ\ ]DUyZQR Z ]DNUHVLH SULRU\WHWRZ\FK REV]DUyZ GR NWyU\FK NLHURZDQH MHVW ZVSDUFLH MDN UyZQLHĪ IRUP XG]LHODQHM SRPRF\ RUD] ]DVDG MHM UR]OLF]DQLD 1DMSUDZGRSRGREQLHM Z SHUVSHNW\ ZLH ILQDQVRZHM NWyUD UR]SRF]QLH VLĊ SR URNX LORĞü ĞURGNyZ NWyUH 8QLD (XURSHMVND SU]HNDĪH 3ROVFH GR G\VSR]\FML Z UDPDFK HXURSHMVNLFK IXQGXV]\ VWUXNWXUDOQ\FK L LQZHVW\F\MQ\FK EĊG]LH ]QDF]QLH PQLHMV]D QLĪ ZH ZF]HĞQLHMV]\FK ODWDFK F]áRQNRVWZD : UDPDFK SROLW\NL VSyMQRĞFL Z ODWDFK ± DORNDFMD GRVWĊSQD GOD 3RO VNL Z\QLHVLH RNRáR POG HXUR ] F]HJR EOLVNR POG HXUR ]RVWDáR ]DSURJUD PRZDQH Z 8PRZLH 3DUWQHUVWZD D POG EĊG]LH GRVWĊSQ\FK Z LQVWUXPHQWDFK L SURJUDPDFK ]DU]ąG]DQ\FK SU]H] .RPLVMĊ (XURSHMVNą : REHFQHM SHUVSHNW\ZLH ILQDQVRZHM SROLW\ND VSyMQRĞFL EĊG]LH VNXSLDü VLĊ SU]HGH ZV]\VWNLP QD LQZHVW\ FMDFK Z LQIUDVWUXNWXUĊ RUD] LQQRZDFMH 1DGDO QDMZLĊFHM ZVSDUFLD ] IXQGXV]\ VWUXN WXUDOQ\FK L )XQGXV]X 6SyMQRĞFL EĊG]LH SU]H]QDF]RQH QD UR]ZyM WUDQVSRUWX L LQIUD VWUXNWXU\ VLHFLRZHM RNRáR POG HXUR FKRFLDĪ XG]LDá W\FK ĞURGNyZ Z FDáRĞFL DORNDFML ]PDODá Z VWRVXQNX GR ODW ± 3ROVND ]RERZLą]DQD ]RVWDáD GR NRQ FHQWUDFML Z\GDWNyZ QD F]WHUHFK FHODFK WHPDW\F]Q\FK

Z]PDFQLDQLX EDGDÄ” QDXNRZ\FK UR]ZRMX WHFKQRORJLF]QHJR L LQQRZDFML

]ZLÄŠNV]HQLX GRVWÄŠSQRÄžFL VWRSQLD Z\NRU]\VWDQLD L MDNRÄžFL WHFKQRORJLL LQIRU PDF\MQR NRPXQLNDF\MQ\FK

SRGQRV]HQLX NRQNXUHQF\MQRĞFL 063 VHNWRUD UROQHJR RUD] VHNWRUD U\ER áyZVWZD L DNZDNXOWXU\

ZVSLHUDQLX SU]HMĞFLD QD JRVSRGDUNĊ QLVNRHPLV\MQą ZH ZV]\VWNLFK VHNWRUDFK :LĊNV]ą UROĊ Z SROLW\FH VSyMQRĞFL RGHJUDMą VDPRU]ąG\ ZRMHZyG]WZ JG\Ī Z LFK JHVWLL ]QDOD]áR VLĊ RNRáR ĞURGNyZ HXURSHMVNLFK GOD 3ROVNL ZREHF

_ :VWÄŠS

Z ODWDFK ± :SURZDG]DQH ]RVWDá\ QRZH LQVWUXPHQW\ WDNLH MDN =LQWH JURZDQH ,QZHVW\FMH 7HU\WRULDOQH =,7 RUD] UR]ZyM NLHURZDQ\ SU]H] ORNDOQą VSR áHF]QRĞü Z UDPDFK ORNDOQ\FK JUXS G]LDáDQLD : UR]SRF]\QDMąFHM VLĊ SHUVSHNW\ZLH ILQDQVRZHM RERN EH]]ZURWQ\FK GRWDFML Z ZLĊNV]\P VWRSQLX ]RVWDQą UyZQLHĪ ]D VWRVRZDQH ]ZURWQH LQVWUXPHQW\ ILQDQVRZH 3U]HGáXĪDMąFH VLĊ QHJRFMDFMH QDG :LHOROHWQLPL 5DPDPL )LQDQVRZ\PL VSUDZLá\ ĪH 8PRZD 3DUWQHUVWZD ]RVWDáD SU]\MĊWD SyĨQR ,VWRWQH ]PLDQ\ ZSURZDG]RQH Z SROLW\FH VSyMQRĞFL MDN UyZQLHĪ Z\ERU\ SDUODPHQWDUQH Z 3ROVFH QHJDW\ZQLH RGELá\ VLĊ QD WHPSLH ZGUDĪDQLD SROLW\NL VSyMQRĞFL Z REHFQHM SHUVSHNW\ZLH ILQDQ VRZHM 3RZVWDQLH RSyĨQLHĔ R]QDF]D Z SUDNW\FH ĪH U]HF]\ZLVW\ F]DV QD Z\GDWNR ZDQLH ĞURGNyZ XOHJá VNUyFHQLX =DGDQLHP SUH]HQWRZDQHM SXEOLNDFML MHVW SU]\EOLĪHQLH &]\WHOQLNRP SUREOHPD W\NL SR]\VNLZDQLD RUD] UR]OLF]DQLD SU]H] SRGPLRW\ SURZDG]ąFH G]LDáDOQRĞü JR VSRGDUF]ą Z 3ROVFH ZVSDUFLD ZVSyáILQDQVRZDQHJR ]H ĞURGNyZ JáyZQLH (XURSHM VNLHJR )XQGXV]X 5R]ZRMX 5HJLRQDOQHJR Z SHUVSHNW\ZLH ILQDQVRZHM ± 6WDQRZL RQD VHOHNW\ZQH ZSURZDG]HQLH GR Z\ĪHM Z\PLHQLRQHM WHPDW\NL Z PRĪ OLZLH V\QWHW\F]Q\ L SU]\VWĊSQ\ VSRVyE WDN DE\ SU]HND]\ZDQH WUHĞFL E\á\ ]UR]X PLDáH Z V]F]HJyOQRĞFL GOD RVyE NWyUH GRW\FKF]DV QLH PLDá\ GRĞZLDGF]HQLD ] IXQ GXV]DPL 8QLL (XURSHMVNLHM 0RQRJUDILD Z ]QDF]QHM F]ĊĞFL ]RVWDáD RSDUWD QD DQD OL]LH WUHĞFL GRNXPHQWyZ ĨUyGáRZ\FK $XWRU]\ VWDUDOL VLĊ UyZQLHĪ Z\NRU]\VWDü SU]\ WZRU]HQLX NVLąĪNL VZRMH SUDNW\F]QH GRĞZLDGF]HQLD Z ]DNUHVLH SR]\VNLZDQLD ĞURGNyZ ] IXQGXV]\ 8QLL (XURSHMVNLHM RUD] ]DU]ąG]DQLD SURMHNWDPL Z W\P LFK UR]OLF]DQLD 5R]G]LDá , ZSURZDG]D Z WHPDW\NĊ IXQGXV]\ HXURSHMVNLFK L XND]XMH LFK ]QD F]HQLH GOD ZVSDUFLD LQZHVW\FML Z 3ROVFH :VND]XMH G]LDáDQLD NWyUH SU]\F]\QLDMą VLĊ GR RVLąJQLĊFLD ÄLQWHOLJHQWQ\FK´ FHOyZ UR]ZRMX 8( D W\P VDP\P GR SRSUDZ\ ILQDQVRZDQLD VWHU\ EDGDĔ L LQQRZDFML RUD] NRQNXUHQF\MQRĞFL PDá\FK L ĞUHGQLFK SU]HGVLĊELRUVWZ : UR]G]LDOH W\P GRGDWNRZR RPyZLRQH Vą G]LDáDQLD ZVSLHUDMąFH LQZHVW\FMH VWUXNWXUDOQH Z V]F]HJyOQRĞFL ]ZLą]DQH ] LQZHVWRZDQLHP Z UHDOQą JR VSRGDUNĊ Z FHOX Z]PRFQLHQLD ]GROQRĞFL EDGDZF]\FK ILUP L LQVW\WXFML 3RGHMĞFLH WDNLH ZSá\ZD QD SRJáĊELHQLH L Z]PRFQLHQLH NRRSHUDFML Z UDPDFK U\QNX ZH ZQĊWU]QHJR RUD] QD WZRU]HQLH LQQRZDF\MQHM L NRQNXUHQF\MQHM ED]\ SU]HP\VáRZHM : UR]G]LDOH W\P DQDOL]LH SRGGDQH ]RVWDá\ ]DWHP QDMZDĪQLHMV]H VWUDWHJLH IXQGX V]H SURJUDP\ L LQVWUXPHQW\ NWyUH ZVSLHUDMą LQZHVW\FMH Z 3ROVFH : UR]G]LDOH ,, ]ZUyFRQR XZDJĊ QD SRWU]HEĊ XZ]JOĊGQLHQLD SROLW\N KRU\]RQ WDOQ\FK 8( ZH ZQLRVNX R GRILQDQVRZDQLH SURMHNWX 6WRVXMH VLĊ MH ERZLHP EH] Z\MąWNX Z]JOĊGHP ZV]\VWNLFK SDĔVWZ F]áRQNRZVNLFK 0DMą ]DVWRVRZDQLH Z NRQ NUHWQ\FK SURJUDPDFK RSHUDF\MQ\FK RVLDFK SULRU\WHWRZ\FK RUD] G]LDáDQLDFK D ZLĊF W\FK QDU]ĊG]LDFK ]D SRPRFą NWyU\FK ĞURGNL SU]HND]\ZDQH Vą SRWHQFMDOQ\P EHQH ILFMHQWRP ,QIHUHQFML Z W\P ]DNUHVLH SRGGDQR ]DSLV\ UR]SRU]ąG]HQLD 3DUODPHQWX

:VWฤ S _

(XURSHMVNLHJR L 5DG\ 8( QU 8PRZD 3DUWQHUVWZD SRV]F]HJyOQH SUR JUDP\ RSHUDF\MQH 3URJUDP 2SHUDF\MQ\ ,QWHOLJHQWQ\ 5R]ZyM 32,5 3URJUDP 2SHUDF\MQ\ :LHG]D (GXNDFMD 5R]ZyM 32:(5 3URJUDP 2SHUDF\MQ\ ,QIUD VWUXNWXUD L ฤ URGRZLVNR 32,Lฤ 3URJUDP 2SHUDF\MQ\ 3ROVND &\IURZD 323&

3URJUDP 2SHUDF\MQ\ 3ROVND :VFKRGQLD 323: 3URJUDP 2SHUDF\MQ\ 3RPRF 7HFKQLF]QD 3237 UHJLRQDOQH SURJUDP\ RSHUDF\MQH 532 GOD ZV]\VWNLFK ZRMHZyG]WZ 7DN REV]HUQD DQDOL]D SR]ZROL &]\WHOQLNRZL Z\RGUฤ EQLรผ ]DNUHV LQIRUPDFML QLH]Eฤ GQ\ GR SU]\JRWRZDQLD ZQLRVNX R GRILQDQVRZDQLH 3RPLQLฤ FLH VWRVRZQ\FK X]DVDGQLHฤ Z SURFHVLH NRPSOHWRZDQLD GRNXPHQWDFML SURMHNWRZHM L SU]\JRWRZDQLD ZQLRVNX VNXWNXMH LFK Z\FRIDQLHP ] NROHMQHJR HWDSX RFHQ\ 1D OHฤช\ UyZQLHฤช SRGNUHฤ OLรผ Lฤช Eรกฤ GQH UR]XPLHQLH RPyZLRQ\FK ]DJDGQLHฤ SU]\F]\QLD VLฤ GR NRQVWUXRZDQLD W]Z SURMHNWyZ ฤ OHS\FK D ZLฤ F WDNLFK NWyUH Z ฤชDGHQ VSRVyE QLH UHDOL]XMฤ ]DVDG SURPRZDQ\FK SU]H] SROLW\NL KRU\]RQWDOQH ร XWU]\PXMฤ Fยด QLH MDNR LVWQLHMฤ F\ VWDQ U]HF]\ : UR]G]LDOH ,,, RPyZLRQD ]RVWDรกD LGHD L JรกyZQH ]DVDG\ XG]LHODQLD SRPRF\ SXEOLF]QHM $VSHNW WHQ MHVW ZDฤชQ\ ] SXQNWX ZLG]HQLD PDรก\FK L ฤ UHGQLFK SU]HGVLฤ ELRUVWZ Z 3ROVFH :VND]DQH ]RVWDรก\ SRG]LDรก\ SRPRF\ SXEOLF]QHM RUD] MHM IRUP\ SRGDWNRZH ,VWRWQ\ Eฤ G]LH DVSHNW VSHFMDOQHM IRUPXรก\ SRPRF\ SXEOLF]QHM MDNฤ MHVW SRPRF GH PLQLPLV GOD SU]HGVLฤ ELRUVWZ 6Wฤ G UR]ZDฤชDQLD QD WHPDW ]DNUHVX XG]LH ODQLD SRPRF\ GH PLQLPLV SU]HGVLฤ ELRUVWZRP Eฤ Gฤ WX NOXF]RZH 5R]G]LDรก ,9 RPDZLD Z\EUDQH ]DJDGQLHQLD ] ]DNUHVX NZDOLILNRZDOQRฤ FL NRV] WyZ ZVSyรกILQDQVRZDQ\FK ] ()55 8]\VNDQLH ZVSDUFLD ILQDQVRZHJR ]H ฤ URGNyZ 8QLL (XURSHMVNLHM ZLฤ ฤชH VLฤ ] NRQLHF]QRฤ FLฤ SUDZLGรกRZHM UHDOL]DFML SURMHNWX 1DM F]ฤ VWV]\P SRZRGHP Z\PLHU]DQLD NRUHNW ILQDQVRZ\FK VNXWNXMฤ F\FK REQLฤชHQLHP ZDUWRฤ FL GRILQDQVRZDQLD ]DUyZQR Z 3ROVFH MDN L QD SR]LRPLH FDรกHM 8QLL (XURSHM VNLHM MHVW QDUXV]HQLH UHJXรก NZDOLILNRZDOQRฤ FL Z\GDWNyZ Z W\P ]DVDG XG]LHODQLD ]DPyZLHฤ :ฤ UyG JรกyZQ\FK SU]\F]\Q SRMDZLDQLD VLฤ QLHSUDZLGรกRZRฤ FL QDOHฤช\ Z\PLHQLรผ EUDN GRฤ ZLDGF]HQLD EHQHILFMHQWyZ QLH]QDMRPRฤ รผ SU]HSLVyZ D ]ZรกDV] F]D LFK QLHSRSUDZQH LQWHUSUHWRZDQLH : WHM F]ฤ ฤ FL NVLฤ ฤชNL &]\WHOQLN RGQDMG]LH QLH W\OH V]F]HJyรกRZH RPyZLHQLH :\W\F]Q\FK Z ]DNUHVLH NZDOLILNRZDOQRฤ FL Z\GDW NyZ Z UDPDFK (XURSHMVNLHJR )XQGXV]X 5R]ZRMX 5HJLRQDOQHJR (XURSHMVNLHJR )XQGXV]X 6SRรกHF]QHJR RUD] )XQGXV]X 6SyMQRฤ FL QD ODWD ยฑ GDOHM RNUH ฤ ODQH MDNR :\W\F]QH FR LQIRUPDFMH R SHZQ\FK SUREOHPDFK L SXรกDSNDFK NWyUH PRJฤ VLฤ SRMDZLรผ Z WUDNFLH SRQRV]HQLD Z\GDWNyZ Z SURMHNFLH ,FK VNXWNLHP PRฤชH E\รผ X]QDQLH F]ฤ ฤ FL D Z VNUDMQ\FK SU]\SDGNDFK QDZHW FDรกRฤ FL SRQLHVLRQ\FK NRV]WyZ ]D QLHNZDOLILNRZDQH

0LQLVWHUVWZR

,QIUDVWUXNWXU\ L 5R]ZRMX :\W\F]QH Z ]DNUHVLH NZDOLILNRZDOQRฤ FL Z\GDWNyZ Z UDPDFK (XURSHMVNLHJR )XQGXV]X 5R]ZRMX 5HJLRQDOQHJR (XURSHMVNLHJR )XQGXV]X 6SRรกHF]QHJR RUD] )XQGXV]X 6SyMQRฤ FL QD ODWD ยฑ 0,L5 + ยฑ :DUV]DZD

_ :VWÄŠS

: UR]G]LDOH 9 SU]HGVWDZLRQR ]DVDG\ GRNRQ\ZDQLD Z\GDWNyZ Z SURMHNFLH SU]H] SRGPLRW\ SURZDG]ąFH G]LDáDOQRĞü JRVSRGDUF]ą ]JRGQLH ] ]DVDGą XF]FLZHM NRQNX UHQFML : VDP\FK :\W\F]Q\FK NZHVWLH WH ]RVWDá\ RSLVDQH GRĞü WUXGQ\P Z RGELR U]H SUDZQLF]\P MĊ]\NLHP D QD GRGDWHN Vą RQH RPDZLDQH Z NLONX PLHMVFDFK Z WHNĞFLH FR XWUXGQLD ]DSR]QDQLH VLĊ ] RERZLą]XMąF\PL SU]HSLVDPL : UR]G]LDOH SLąW\P SU]HGVWDZLRQR FLąĪąFH Z RPDZLDQ\P Z]JOĊG]LH QD EHQHILFMHQFLH RER ZLą]NL Z\QLNDMąFH EH]SRĞUHGQLR ] WUDNWDWyZ ]DVDG\ GRNRQ\ZDQLD UR]H]QDQLD U\QNX RUD] SRQRV]HQLD NRV]WyZ ]JRGQLH ] UHJXáą NRQNXUHQF\MQRĞFL 3UH]HQWR ZDQH WUHĞFL Z]ERJDFRQR R SU]\NáDGRZ\ RSLV SU]HGPLRWX ]DPyZLHQLD MDN UyZ QLHĪ ZVND]DQLH SUDNW\N PRJąF\FK VWDQRZLü QDUXV]HQLH ]DVDG\ XF]FLZHM NRQNX UHQFML RUD] UyZQHJR WUDNWRZDQLD Z\NRQDZFyZ 5R]G]LDá 9, SRĞZLĊFRQR GREU\P SUDNW\NRP Z ]DNUHVLH SU]\JRWRZDQLD ZQLR VNX R GRILQDQVRZDQLH L SURFHVLH RFHQ\ SURMHNWX 6ą WR QLH W\ONR QDMVNXWHF]QLHMV]H UR]ZLą]DQLD NWyUH ]RVWDá\ ]DVWRVRZDQH ]DUyZQR Z SURMHNWDFK MXĪ ]UHDOL]RZD Q\FK MDN L SRGF]DV SURFHGXU\ LFK RFHQ\ 'REUH SUDNW\NL PRĪQD UyZQLHĪ LQWHUSUH WRZDü MDNR ZáDĞFLZH ]DFKRZDQLD SURFHGXUDOQH QD HWDSLH RSUDFRZDQLD L SU]\JRWR ZDQLD SURMHNWX SRGF]DV MHJR UHDOL]DFML D WDNĪH Z WUDNFLH SU]\JRWRZDQLD ZQLR VNyZ R SáDWQRĞü 1D SRWU]HE\ UR]G]LDáX VWZRU]RQR XQLZHUVDOQ\ NDWDORJ GREU\FK SUDNW\N NWyUH PDMą ]DVWRVRZDQLH ]DUyZQR QD HWDSLH NRQFHSFML SURMHNWX MHJR ZGUDĪDQLD UHDOL]DFML UR]OLF]DQLD MDN L Z RNUHVLH WUZDáRĞFL 2GUĊEQ\P UR]ZDĪD QLRP SRGGDQR SUREOHPDW\NĊ GREU\FK SUDNW\N Z SURFHVLH RFHQ\ ZQLRVNyZ 'REUH SUDNW\NL ]DVWRVRZDQH Z SURMHNWDFK UyĪQHJR URG]DMX QDOHĪ\ SURPRZDü ERZLHP VWDQRZLą RQH FHQQH ĨUyGáR R LQZHVW\FMDFK ]UHDOL]RZDQ\FK ] VXNFHVHP NWyUH ZDUWR D ZUĊF] QDOHĪ\ QDĞODGRZDü L ZGUDĪDü : UR]G]LDOH 9,, RPyZLRQR ZVSDUFLH ILQDQVRZH LQZHVW\FML SU]HGVLĊELRUVWZ Z EDGDQLD L LQQRZDFMH :\UyĪQLRQR ]DWHP WH NZHVWLH NWyUH Z SHUVSHNW\ZLH IL QDQVRZHM ± Vą ZUĊF] QLH]EĊGQH GR SR]\VNDQLD GRILQDQVRZDQLD : VNDOL FDáHM 8( REVHUZXMHP\ ERZLHP GąĪHQLH GR SRGQRV]HQLD NRQNXUHQF\MQRĞFL JRVSR GDUNL D ZLĊF UHDOL]DFML FHOyZ ]JRGQ\FK QLH W\ONR ]H VWUDWHJLą OL]ERĔVNą L VWUDWHJLą (XURSD DOH L ]DáRĪHQLDPL (XURSHMVNLHJR )XQGXV]X ,QZHVW\FML 6WUDWHJLF] Q\FK $QDOL]LH SRGGDQR SURJUDP\ RSHUDF\MQH ]D SRĞUHGQLFWZHP NWyU\FK SROVF\ SU]HGVLĊELRUF\ PRJą SR]\VNDü ĞURGNL QD EDGDQLD L LQQRZDFMH Z SHUVSHNW\ZLH ILQDQVRZHM ± 3URJUDP 2SHUDF\MQ\ ,QWHOLJHQWQ\ 5R]ZyM 32,5 3UR JUDP 2SHUDF\MQ\ 3ROVND :VFKRGQLD 323: RUD] UHJLRQDOQ\FK SURJUDPyZ RSHUDF\MQ\FK 3RG XZDJĊ ]RVWDQą UyZQLHĪ Z]LĊWH LQIRUPDFMH R SURJUDPDFK SUR ZDG]RQ\FK SU]H] 1DURGRZH &HQWUXP %DGDĔ L 5R]ZRMX ,VWRWQ\ MHVW IDNW DE\ Z RNUHVLH DSOLNRZDQLD SU]HZLG]LDQ\P GR JUXGQLD URNX MDN QDMZLĊNV]D OLF]ED SRGPLRWyZ ]GHF\GRZDáD VLĊ QD ]áRĪHQLH ZQLRVNyZ ] ]DPLDUHP SR]\VNDQLD ZVSDUFLD

:VWÄŠS _

5R]G]LDá 9,,, RPDZLD HXURSHMVNLH IXQGXV]H VWUXNWXUDOQH ZVSyáILQDQVXMąFH Z\]QDF]RQH SU]H] 8( FHOH SROLW\NL Z G]LHG]LQLH HQHUJLL RUD] ]PLDQ NOLPDW\F] Q\FK 6WąG Z UR]G]LDOH W\P RPyZLRQR SROLW\NĊ HQHUJHW\F]Qą Z NRQWHNĞFLH IXQ GXV]\ HXURSHMVNLFK RUD] PDá\FK L ĞUHGQLFK SU]HGVLĊELRUVWZ Z 3ROVFH .ZHVWLD WD UR]ZDĪDQD MHVW VSyMQLH ] LGHą ]UyZQRZDĪRQHJR Z]URVWX Z (XURSLH NWyUD MHVW VSyMQD ] ]DVDGDPL WURVNL R ĞURGRZLVNR QDWXUDOQH WDN DE\ SU]HFLZG]LDáDü ]PLDQRP NOLPDW\F]Q\P ,QZHVW\FMH WH ]ZLą]DQH Vą WDNĪH ] ]DU]ąG]DQLHP U\]\NLHP F]\ ]UyZQRZDĪRQ\P WUDQVSRUWHP L PDMą QD FHOX XNLHUXQNRZDQLH (XURS\ Z VWURQĊ JR VSRGDUNL QLVNRHPLV\MQHM 6WąG WDN LVWRWQH NZHVWLH ]ZLą]DQH ] LQZHVWRZDQLHP Z RFKURQĊ ĞURGRZLVND RUD] HIHNW\ZQRĞFLą Z\NRU]\VWDQLD ]DVREyZ WDNĪH ]RVWDá\ SRUXV]RQH Z QLQLHMV]HM SXEOLNDFML 3UREOHPDW\ND NWyUHM SRĞZLĊFRQR RSUDFRZDQLH GDOHND MHVW RG Z\F]HUSDQLD .ZHVWLD SRG]LDáX ĞURGNyZ XQLMQ\FK MHVW MDN QDMEDUG]LHM DNWXDOQD GOD ZV]\VWNLFK SDĔVWZ F]áRQNRZVNLFK ERZLHP VWDQRZL QLHRG]RZQH ĨUyGáR SRWHQFMDOQ\FK LQZH VW\FML QD REV]DU]H 8( 'OD 3ROVNL SHUVSHNW\ZD ILQDQVRZD ± MHVW R W\OH LVWRWQD ĪH SR UD] NROHMQ\ SU]\]QDQR QDP ZVSDUFLH R QDMZ\ĪV]HM ZDUWRĞFL FR SU]H NáDGD VLĊ QD PRĪOLZRĞü UHDOL]DFML SU]HGVLĊZ]LĊü Z ]DNUHVLH ZLHOX WHPDWyZ SULR U\WHWRZ\FK :LHG]D QD WHPDW IXQGXV]\ L SURJUDPyZ 8( ZVSLHUDMąF\FK SU]HGVLĊ ELRUVWZD Z SHUVSHNW\ZLH ILQDQVRZHM ± MHVW ]DWHP QLH]Z\NOH FHQQD L SU]HNáDGD VLĊ QD SUDNW\F]Qą XPLHMĊWQRĞü DSOLNRZDQLD R ĞURGNL ILQDQVRZH

0DUFLQ .OHLQRZVNL 0LFKDá 3LHFKRZLF] 0DáJRU]DWD 6LNRUD *DFD

5R]G]LDá ,,

8Z]JOĊGQLHQLH SROLW\N KRU\]RQWDOQ\FK 8QLL (XURSHMVNLHM ZH ZQLRVNX R GRILQDQVRZDQLH SURMHNWX 0DáJRU]DWD 6LNRUD *DFD

:SURZDG]HQLH :V]\VF\ ZQLRVNRGDZF\ NWyU]\ SRVWDQRZLOL DSOLNRZDü R ĞURGNL XQLMQH ]RER ZLą]DQL Vą RGQLHĞü VLĊ Z GRNXPHQWDFML SURMHNWRZHM GR SROLW\N KRU\]RQWDOQ\FK 8QLL (XURSHMVNLHM 0RĪHP\ MH ]GHILQLRZDü MDNR SULRU\WHWRZH FHOH VSRáHF]QR JR VSRGDUF]H QD NWyU\FK 8( RSLHUD VZRMą G]LDáDOQRĞü Z GDQHM SHUVSHNW\ZLH ILQDQ VRZHM 3ROLW\NL KRU\]RQWDOQH VWRVXMH VLĊ ]DWHP EH] Z\MąWNX Z]JOĊGHP ZV]\VWNLFK SDĔVWZ F]áRQNRZVNLFK 0DMą RQH ]DVWRVRZDQLH Z NRQNUHWQ\FK SURJUDPDFK RSH UDF\MQ\FK RVLDFK SULRU\WHWRZ\FK RUD] G]LDáDQLDFK D ZLĊF W\FK QDU]ĊG]LDFK ]D SRPRFą NWyU\FK ĞURGNL SU]HND]\ZDQH Vą SRWHQFMDOQ\P EHQHILFMHQWRP : SHUVSHNW\ZLH ILQDQVRZHM ± NRQLHF]QRĞü UHDOL]DFML ]DVDG KRU\]RQ WDOQ\FK ]RVWDáD XQRUPRZDQD Z UR]SRU]ąG]HQLX 3DUODPHQWX (XURSHMVNLHJR L 5DG\ 8( QU 'RNXPHQW GHILQLXMH ]DVDG\ KRU\]RQWDOQH Z DUW\NXOH L 6ą WR NROHMQR SDUWQHUVWZR L ZLHORSR]LRPRZH ]DU]ąG]DQLH SURPRZDQLH UyZQRĞFL PĊĪF]\]Q L NRELHW RUD] QLHG\VNU\PLQDFML L ]UyZQRZDĪRQ\ UR]ZyM 3R]RVWDáH GR NXPHQW\ REOLJXMąFH ZQLRVNRGDZFĊ GR SU]HVWU]HJDQLD SROLW\N KRU\]RQWDOQ\FK WZRU]RQH Vą Z REUĊELH SRV]F]HJyOQ\FK SDĔVWZ F]áRQNRZVNLFK : SU]\SDGNX 3ROVNL Z ]DVWRVRZDQLX GR DNWXDOQHM SHUVSHNW\Z\ ILQDQVRZHM EĊGą WR 8PRZD 3DUW QHUVWZD QD ODWD ± ] GQLD PDMD U UHJLRQDOQH SURJUDP\ RSHUD F\MQH $JHQGD G]LDáDĔ QD U]HF] UyZQRĞFL V]DQV SáFL L QLHG\VNU\PLQDFML Z UD PDFK IXQGXV]\ XQLMQ\FK ± ] GQLD NZLHWQLD U RUD] :\W\F]QH

=RE UR]SRU]Ä…G]HQLH 3( L 5DG\ 8( QU '] 8U] 8( ] U /

5R]G]LDรก 9,

'REUH SUDNW\NL Z ]DNUHVLH SU]\JRWRZDQLD ZQLRVNX R GRILQDQVRZDQLH L SURFHVLH RFHQ\ SURMHNWX 0DรกJRU]DWD 6LNRUD *DFD

:SURZDG]HQLH 3RG SRMฤ FLHP GREU\FK SUDNW\N QDOHฤช\ ] MHGQHM VWURQ\ UR]XPLHรผ UR]ZLฤ ]DQLD QDMVNXWHF]QLHMV]H NWyUH ]RVWDรก\ ]DVWRVRZDQH ]DUyZQR Z SURMHNWDFK MXฤช ]UHDOL]R ZDQ\FK MDN L SRGF]DV SURFHGXU\ LFK RFHQ\ = GUXJLHM ยฑ GREUH SUDNW\NL UR]XPLDQH Vฤ F]ฤ VWR MDNR ZรกDฤ FLZH ]DFKRZDQLD SURFHGXUDOQH QD HWDSLH RSUDFRZ\ZDQLD L SU]\JRWRZ\ZDQLD SURMHNWX SRGF]DV MHJR UHDOL]DFML ILQDQVRZHM L U]HF]RZHM

D WDNฤชH Z WUDNFLH SU]\JRWRZ\ZDQLD ZQLRVNyZ R SรกDWQRฤ รผ F\NO ร ฤช\FLDยด SURMHNWX

'OD GREU\FK SUDNW\N WKH EHVW SUDFWLFHV NWyUH ]RVWDQฤ RPyZLRQH Z QLQLHMV]\P UR]G]LDOH SU]\Mฤ WR XMฤ FLH EHQFKPDUNLQJRZH 1LH FKRG]L ERZLHP R QDฤ ODGRZQLF WZR F]\ NRSLRZDQLH DOH R Z\RGUฤ EQLHQLH V]F]HJyOQ\FK F]\QQLNyZ NWyUH ZSรก\ ZDMฤ QD HIHNW\ZQRฤ รผ SURMHNWX Eฤ Gฤจ VSRVyE MHJR Z\ERUX L RFHQ\ SU]H] LQVW\WXFMฤ SRฤ UHGQLF]ฤ Fฤ

&\NO ร ฤช\FLDยด SURMHNWX REHMPXMH ID]ฤ NRQFHSWXDOL]DF\MQฤ SURFHV SU]\JRWRZDQLD ZQLRVNX R GRILQDQVRZDQLH ] ]Dรกฤ F]QLNDPL SRP\ฤ OQฤ RFHQฤ SURMHNWX UHDOL]DFMฤ U]HF]RZฤ ZUD] ] ]DNUHVHP ]DPyZLHฤ Z SURMHNFLH UR]OLF]DQLH SURMHNWX ]DFKRZDQLH WUZDรกRฤ FL SURMHNWX =RE 1DURGRZH &HQ WUXP %DGDฤ L 5R]ZRMX 3RGUฤ F]QLN GREU\FK SUDNW\N (ZDOXDFMD Z\EUDQ\FK SURMHNWyZ UHDOL]RZD Q\FK Z UDPDFK 3ULRU\WHWX ;,,, ร ,QIUDVWUXNWXUD V]NROQLFWZD Z\ฤชV]HJRยด 3URJUDPX 2SHUDF\MQHJR ,QIUDVWUXNWXUD L ฤ URGRZLVNR ยฑ ยด :DUV]DZD V

5R]G]LDá 9,,

:VSDUFLH ILQDQVRZH LQZHVW\FML SU]HGVLĊELRUVWZ Z EDGDQLD L LQQRZDFMH 0DáJRU]DWD 6LNRUD *DFD

:SURZDG]HQLH 5R]ZyM SROVNLFK SU]HGVLĊELRUVWZ Z REV]DU]H EDGDĔ L LQQRZDFML WR SULRU\WHW Z SHUVSHNW\ZLH ILQDQVRZHM ± : VNDOL FDáHM :VSyOQRW\ REVHUZXMHP\ ERZLHP GąĪHQLH GR SRGQRV]HQLD NRQNXUHQF\MQRĞFL JRVSRGDUNL D ZLĊF UHDOL]DFML FHOyZ ]JRGQ\FK QLH W\ONR ]H VWUDWHJLą OL]ERĔVNą L VWUDWHJLą (XURSD DOH L ]D áRĪHQLDPL (XURSHMVNLHJR )XQGXV]X ,QZHVW\FML 6WUDWHJLF]Q\FK 1DOHĪ\ ERZLHP ]ZUyFLü XZDJĊ QD WR ĪH ÄLQQRZDF\MQD SR]\FMD JRVSRGDUNL MHVW NOXF]RZ\P Z\ ]QDF]QLNLHP MHM SHUVSHNW\Z´ : Z\QLNDFK EDGDĔ REUD]XMąF\FK LQQRZDF\MQRĞü NUDMyZ 8QLL (XURSHMVNLHM 3ROVND ZFLąĪ ]DMPXMH QLVNą SR]\FMĊ 3R]LRP 6XPDU\F]QHJR :VNDĨQLND ,QQRZD F\MQRĞFL GOD 3ROVNL Z\QRVL FR R]QDF]D GDOV]ą SRWU]HEĊ SUDF\ QDG UR]ZRMHP ZH ZVND]DQ\P REV]DU]H

3 1RZDN 3R]LRP LQQRZDF\MQRĞFL SROVNLHM JRVSRGDUNL QD WOH NUDMyZ 8( Ä3UDFH .RPLVML *HR JUDILL 3U]HP\VáX´ QU V

0LQLVWHUVWZR 5R]ZRMX 5HJLRQDOQHJR 3URJUDP 2SHUDF\MQ\ ,QWHOLJHQWQ\ 5R]ZyM ± :DUV]DZD V 2F]\ZLĞFLH Z\QLNyZ W\FK QLH QDOHĪ\ WUDNWRZDü Z NDWHJRULDFK SRUDĪNL SRQLHZDĪ Z SRUyZQD QLX ] ODWDPL SRSU]HGQLPL 3ROVND ÄDZDQVRZDáD´ RG ÄVáDE\FK LQQRZDWRUyZ´ GR ÄXPLDUNRZDQ\FK LQ QRZDWRUyZ =RE 3ROVND $JHQFMD 5R]ZRMX 3U]HGVLĊELRUF]RĞFL ZZZ EDGDQLD SDUS JRY SO GRVWĊS

1RW\ R $XWRUDFK

0DUFLQ .OHLQRZVNL ± DGLXQNW QD :\G]LDOH 3ROLWRORJLL L 6WXGLyZ 0LĊG]\QDURGR

Z\FK 8QLZHUV\WHWX 0LNRáDMD .RSHUQLND Z 7RUXQLX 7UHQHU RUD] NRQVXOWDQW GV IXQGXV]\ VWUXNWXUDOQ\FK : ODWDFK QLHSU]HUZDQLH ]DU]ąG]Dá SURMHNWDPL ZVSyáILQDQVRZDQ\PL ]H ĞURGNyZ 8QLL (XURSHMVNLHM $EVROZHQW SROLWRORJLL QD 8QLZHUV\WHFLH LP .D]LPLHU]D :LHONLHJR Z %\GJRV]F]\ 2WU]\PDá ,,, QDJURGĊ Z .RQNXUVLH 0LQLVWUD 6SUDZ =DJUDQLF]Q\FK QD QDMOHSV]ą SUDFĊ PDJLVWHUVNą REUR QLRQą Z URNX 6WRSLHĔ GRNWRUD QDXN KXPDQLVW\F]Q\FK Z ]DNUHVLH QDXN R SR OLW\FH X]\VNDá QD :\G]LDOH 3ROLWRORJLL L 6WXGLyZ 0LĊG]\QDURGRZ\FK 8QLZHUV\ WHWX 0LNRáDMD .RSHUQLND Z 7RUXQLX : URNX ]RVWDá ODXUHDWHP QDJURG\ LP SURI &]HVáDZD 0RMVLHZLF]D ]D QDMOHSV]ą SUDFĊ GRNWRUVNą REURQLRQą Z U SU]\]QDZDQą SU]H] =DU]ąG *áyZQ\ 3ROVNLHJR 7RZDU]\VWZD 1DXN 3ROLW\F]Q\FK -HJR ]DLQWHUHVRZDQLD QDXNRZH VNXSLDMą VLĊ SU]HGH ZV]\VWNLP QD SURFHVDFK LQWH JUDFML HXURSHMVNLHM LQVW\WXFMDFK 8QLL (XURSHMVNLHM SURFHVDFK SRGHMPRZDQLD GHF\]ML RUD] ZGUDĪDQLX SROLW\NL VSyMQRĞFL Z 3ROVFH

0LFKDá 3LHFKRZLF] ± GRNWRU QDXN KXPDQLVW\F]Q\FK Z ]DNUHVLH QDXNL R SROLW\FH

DGLXQNW Z .DWHGU]H 3UDZD 0LĊG]\QDURGRZHJR L (XURSHMVNLHJR :\G]LDáX 3ROLWR ORJLL L 6WXGLyZ 0LĊG]\QDURGRZ\FK 80. Z 7RUXQLX $XWRU SXEOLNDFML ] REV]DUX LQWHJUDFML HXURSHMVNLHM OREELQJX RUD] EH]SLHF]HĔVWZD 6W\SHQG\VWD 0DUV]DáND :RMHZyG]WZD .XMDZVNR 3RPRUVNLHJR XF]HVWQLN SURJUDPyZ V]NROHQLRZ\FK ]D UyZQR NUDMRZ\FK MDN L PLĊG]\QDURGRZ\FK =DLQWHUHVRZDQLD EDGDZF]H NRQFHQ WUXMH ZRNyá ]DJDGQLHĔ ]ZLą]DQ\FK ] SURFHVHP GHF\]\MQ\P Z 8QLL (XURSHMVNLHM QRZ\FK IRUP NRPXQLNDFML OREELQJX L UHSUH]HQWDFML LQWHUHVyZ IXQGXV]\ 8( RUD] Z\EUDQ\FK ]DJDGQLHĔ SROLW\NL ]DJUDQLF]QHM L EH]SLHF]HĔVWZD 8(

_ 1RW\ R $XWRUDFK

0DáJRU]DWD 6LNRUD *DFD ± GRNWRU QDXN KXPDQLVW\F]Q\FK Z ]DNUHVLH QDXN R SROL

W\FH 6SHFMDOLVWD GV IXQGXV]\ VWUXNWXUDOQ\FK $GLXQNW QD :\G]LDOH +XPDQLVW\F] Q\P 3ROLWHFKQLNL .RV]DOLĔVNLHM $EVROZHQWND SROLWRORJLL QD 8QLZHUV\WHFLH LP .D]LPLHU]D :LHONLHJR Z %\GJRV]F]\ : URNX QD :\G]LDOH 3ROLWRORJLL L 6WXGLyZ 0LĊG]\QDURGRZ\FK 8QLZHUV\WHWX 0LNRáDMD .RSHUQLND REURQLáD G\VHU WDFMĊ GRNWRUVNą SU]\JRWRZDQą SRG NLHUXQNLHP SURI ]Z GU KDE -DFND .QRSND .LHURZQLN SURMHNWyZ ZVSyáILQDQVRZDQ\FK ]H ĞURGNyZ 8( : ODWDFK ± RUJDQL]DWRU L XF]HVWQLN ZLHOX PLVML JRVSRGDUF]\FK RUJDQL]RZDQ\FK QD U\QNDFK ]DJUDQLF]Q\FK GOD SROVNLFK SU]HGVLĊELRUFyZ Z UDPDFK 3URJUDPX 2SHUDF\MQHJR ,QQRZDF\MQD *RVSRGDUND P LQ %LDáRUXĞ .D]DFKVWDQ &KRUZDFMD :ĊJU\ 5RVMD $UPHQLD *UX]MD 7XUNPHQLVWDQ à RWZD L 0RQJROLD 7HPDW\Ną IXQGXV]\ HXURSHM VNLFK ]DMPXMH VLĊ RG URNX FR SU]HNáDGD VLĊ QD ZVSyáSUDFĊ ] SRGPLRWDPL JRVSRGDUF]\PL L LQVW\WXFMDPL NXOWXU\ Z 3ROVFH L ]D JUDQLFą )XQGXV]H HXURSHMVNLH QDOHĪą UyZQLHĪ GR JáyZQHJR REV]DUX ]DLQWHUHVRZDĔ EDGDZF]\FK DXWRUNL