Bonrepos, 15 november 1662
«Ik schrijf u vanuit Perpignan...over een ontwerp van een kanaal dat in dit provincie Languedoc gebouwd kan worden om de Oceanische en de Middellandse zee te verbinden…». Met deze brief aan Colbert, minister onder Lodewijk XIV, begint het verhaal van Pierre Paul Riquet en zijn kanaal. Een kanaalverbinding scheppen tussen de Atlantische oceaan en de Middellandse zee die het enerzijds mogelijk maakt de piraten in de straat van Gibraltar te ontwijken, en anderzijds de lange transportroute van goederen in te korten: ...de Romeinen dachten er al aan ..., Karel
de Grote overwoog het..., François 1er, en vervolgens Henri II en Henri IV hadden het willen uitvoeren...
Pierre Paul RIQUET heeft het gedaan
Geschiedenis ENKELE DATA... 1667
De eerste steen wordt gelegd.
1 oKtobER 1680
P.P. Riquet overlijdt in Toulouse.
24 mEi 1681
Officiële opening van het Koninklijke Kanaal van Languedoc, waarvan de naam onder de Revolutie in Canal du Midi veranderd wordt.
OKtobER 1996
Klassering van de Sluizen van Fonseranes op de lijst van Historische monumenten.
DEcembER 1996
Klassering van het Canal du Midi door de UNESCO op de lijst van Werelderfgoed van de Mensheid.
APril 1997
Klassering van het Canal du Midi door de Franse regering op de lijst van Beschermde Gebieden.
het werk van een gepassioneerde
Pierre Paul Riquet, baron van Bonrepos, is in 1604 in Béziers geboren. Zijn functie als Inspecteur-Generaal der zoutbelasting in de Languedoc maken het hem mogelijk een aanzienlijk fortuin op te bouwen, dat hij geheel in de uitvoering van zijn droom zal investeren. Op een leeftijd waarop de meeste mensen het rustiger aan willen doen, begint Riquet, gedreven door een allesoverheersende gedrevenheid en ongewone vasthoudendheid, aan een ondernemerscarrière en stort zich op 60 jarige leeftijd in het grootste avontuur van zijn leven. In 1666, krijgt hij van Colbert het toezicht over de uitvoering van het Koninklijk Kanaal van Languedoc toegewezen. Deze ingenieur autodidact, die het moet opnemen tegen het algemene scepticisme en ongeloof, steekt al zijn energie, talent, en geld in dit technisch, landschappelijk en architecturaal meesterwerk.
het water getemd
Riquet vangt het water van de Montagne Noire op en bouwt de Saint Ferréol-stuwdam voor de wateropslag, om dit water vervolgens naar het punt te brengen waar de waters zich scheiden: de ‘seuil de Naurouze’. Van daaruit werd het mogelijk het water naar de Mediterranee- of de Atlantische zeekant te laten stromen. Het grootse probleem van de watervoorziening van het kanaal, het probleem dat niemand tot zover had kunnen overwinnen, heeft Riquet hiermee opgelost.
een monumentale uitdaging
Riquet heeft ons een ongeëvenaard monument nagelaten. 15 Jaar lang hebben tot 12000 arbeiders – waarvan 600 vrouwen – met behulp van scheppen en houwelen een waterweg van 240 km tussen Toulouse en Sète gegraven en daarbij meer dan 45000 bomen geplant en 328 kunstwerken opgericht, waarvan enkele ongekend in die tijd. Riquet sterft op 1 oktober 1680, ziek, uitgeput, en geruïneerd, zes maanden voor het kanaal klaar is en zonder zijn levenswerk voltooid gezien te hebben. Bij de inhuldiging van het kanaal wordt hij tot een legende verheven. De bouw van het kanaal van de Rhône naar Sète in 1829 en die van het kanaal evenwijdig met de Garonne in 1856 hebben de Atlantische oceaan en de Middellandse zee definitief verbonden.
DE TECHNISCHE WERKEN
De sluizen van Fonseranes We hebben de eerste sluisconstructies uit de zestiende eeuw aan de Italianen te danken. Deze techniek, die door Leonardo de Vinci naar Frankrijk wordt gebracht, maakt het mogelijk hoogteverschillen te overbruggen en kanalen te bouwen die verschillende waterbekkens verbinden. In die tijd beschouwd als een echt technische hoogstandje, maakten de Sluizen van Fonseranes het mogelijk over een lengte van 312 meter een hoogteverschil van 21,50 m te overbruggen.
Deze watertrap, met zijn 8 bekkens en 9 deuren – daarom « de 9 sluizen » genoemd – was eigenlijk bedoeld om de boten het niveau van de Orb te brengen, die ze vervolgens overstaken om het Kanaal aan de andere oever te bereiken. In de negentiende eeuw werd de laagste sluis gesloten en de tweede gewijzigd om verbonden te worden met de Pont Canal, vandaar de 6 bekkens en de 7 deuren in werking op de dag van vandaag – waardoor de huidige naam « 7 sluizen »
WERKINGSS
CH EM A
N VA EE
NS
LUIS
DE PENTE D’EAU (waterhelling) Dit is een Franse uitvinding uit de jaren zestig ontwikkeld door professor Jean AUBERT en ingénieur René BOUCHET, bestaand uit een hellend kanaal, een mobiele stuwafsluiting en een klapdeur. Het principe is eenvoudig : het motorschild isoleert de waterhoek in welk de boten plaats genomen hebben. Hij verplaatst zich over het schuine kanaal tot deze op het niveau van één van de stuwpanden gekomen is. Aan het boveneind laat men de klapdeur zakken zodat de boten het bovenpand kunnen bereiken. Aan de benedenzijde wordt het mobiele scherm opgeheven zodat de boten er onderdoor kunnen om het benedenpand te bereiken. De voortstuwingsenergie wordt geleverd door electrische motoren, gevoed door sporen in een geul. WERKINGSSCHEMA VAN EEN PENTE D’EAU
De Pont Canal De Orb is altijd al een onvoorspelbare rivier geweest. Bij hoge waterstanden of overstromingen werd de oversteek voor platbodemschuiten zeer gevaarlijk. Er werd dus in 1857 besloten om een brug te bouwen die het het kanaal mogelijk maakte de rivier te overbruggen. De technische moeilijkheid van de uitvoering van zo’n project vertraagde regelmatig de bouw: de loop van het kanaal werd ter hoogte van de sluizen van Fonseranes gewijzigd, twee jaagpaden werden aangelegd, een zeer diepe sluis werd achter de brug gebouwd om het oorspronkelijke niveau weer te bereiken en een nieuwe haven zag het daglicht (de huidige Port Neuf). De Kanaalbrug werd in 1858 in werking gesteld, en maakte het zo mogelijk om de Orb in alle jaargetijden en in alle veiligheid over te steken. Het is het laatste klassieke werk in de stijl van Riquet. Zijn kenmerken: 12 meter hoog, 28 meter breed, 240 meter lang, 7 bogen.
De Pente d’Eau van Fonseranes werd in 1983 in werking gesteld, en maakte daarmee de doorgang van Fonseranes (13,50 m hoogteverschil) mogelijk voor boten van meer dan 38 meter die wegens hun lengte niet door de gewone sluizen konden.
ONTDEKKINGEN
Kanaalbrug (aquaduct) van Répudre
Eerste kanaalbrug in Frankrijk (tweede in de wereld). De enige door Riquet gebouwd. Een massief bouwwerk van 135 meter lang, gemaakt van ruwgehakte, in elkaar gepaste stenen, met één boog.
Le Somail
Gehucht gecreëerd door Riquet rondom de Couchée (herberg waar de postboten stopten voor de nacht). De brug, tegen de kapel aangebouwd, is van drie verschillende steensoorten gemaakt.
Kanaalbrug van de Cesse en « épanchoir des Patiasses »
Bouwwerken om het Cesse-dal te overbruggen, in meerdere etappes gebouwd.
Malpas Tunnel
Tunnel onder de heuvel van het oppidum van Ensérune door(eerste tunnel ter wereld waar een scheepvaartkanaal doorheen gaat). Gegraven in zanderig tuf, 173 meter lang, ondersteund door 30 gemetselde bogen, en verbonden door een doorlopend gewelf. Bedacht door Riquet met hulp van een plaatselijke metselaar.
De sluizen van Fonseranes
Oorspronkelijk een watertrap van acht opeenvolgende sluizen, ontwikkeld door Riquet zelf, om de boten tot op het niveau van de Orb te brengen, die overgestoken moest worden om de reis aan de andere kant van de stroom, via het kanaal verder te zetten. Later gewijzigd om aan te sluiten op de Kanaalbrug.
Kanaalbrug over de Orb
Brug van 240m lang, die het het kanaal mogelijk maakt de Orb te overbruggen en het hierdoor de boten mogelijk maakt de Orb en zijn veelvuldige hoge waterstanden te vermijden.
De werken van de Libron
Mobiele doorgang, ontwikkelt om de hoge waterstanden van het riviertje meester te worden met behulp van een ingewikkeld systeem van kleppen en reservoirs.
Ronde bekken van Agde
De enige ronde sluis ter wereld, regelt de verbinding van 3 waterwegen. Werd vergroot om de doorgang van grotere kanaalaken mogelijk te maken.
Het Onglous punt
Punt waar het kanaal in het étang de Thau (binnenzee) uitmondt.
«Les Ecluses en Fête»
Twee dagen vol animatie voor groot en klein. Ontdekkingen, boottochten, concerten, markt van streekproducten, theater, klank- en lichtspel rondom de sluizen... (13 und 14.juni 2009)
OLONZAC
Dorpje uit de elfde eeuw Overblijfselen van stadswallen Ruïnes protohistorisch oppidum Mourrel Ferrat Archeologisch Museum van de Minervois Het meer van Jouarres
Minerve
Belangrijk centrum van het catharisme, gebouwd op een rotsachtige uitloper tussen de bergengtes van de Cesse en Brian. Kasteelruïnes Saint Etienne Kerk twaalfde eeuw Musea
Argens Minervois Catharen-kasteel, verbouwd in de zestiende eeuw.
Ginestas
Gotische kerk St Luc
LANGS HET Canal du Midi
Nissan-lezEnserune
Quarante
Heilige Maria Kerk tiende eeuw De windmolen van Bolée achtiende eeuw
Puisserguier
Ronddorp Middeleeuwse straatjes en portieken. Het kasteel twaalfde & dertiende eeuw Priorij Saint Christophe (beuk uit de zeventiende eeuw) « Gourgue » van Fichous
Capestang
Bize-Minervois
Oliemolen (enige olijfteelt coöperatie in de Aude) Toeristische trein tot Narbonne
Kasteel twaalfde eeuw, eens de zomerresidentie van de bischoppen van Narbonne St Etienne kerk XIVème
Poilhes
Cruzy
Sainte Eulalie de Mérida kerk, negende eeuw Archeologische Museum
Vele sporen van Romeinse overblijfselen De Iep van Sully geplant in 1608
Oppidum van Ensérune : Nationaal Archeologisch Museum. Vijver van Montady drooggelegd in de dertiende eeuw. St Saturnin kerk dertiende-zestiende eeuw St Christol kapel Belfort XVIIIéme
Colombiers
St Sylvestre kerk elfde twaalfde eeuw Zeer grote wijnkelder met schitterend dakconstructie (negentiende eeuw)
Vendres/
Vendres-Plage
Romeinse Aquaduct – overblijfselen van de Venus tempel Kerk zestiende eeuw Archeologisch museum Etang van Vendres : beschermd gebied
Valras-Plage
Beschermd duingebied en 4 km zandstrand
Sérignan/
Sérignan-plage
Notre Dame des Grâces puisserg kerk twaalfde-vijftiende cruzy eeuw Paardetuig- en
bize minervois
minerve
ginestas olonzac
homps
paraza argens minervois
roubia
ventenac minervois
quarante argeliers la croisade
Paardenmuseum Les Orpellières (beschermde duinen en strand)
Pont Vieux ( twaalfde eeuw ) Musea
Béziers
VilleneuvelÈs-Béziers
Geboortestad van PierrePaul Riquet St Nazaire kathedraal( twaalde & vijftiende eeuw) Kloostergang ( veertiende eeuw) Bischopstuin ( achtiende eeuw) St Aphrodise Basiliek ( twaalfde & veertiende eeuw) St Jacques kerk (twaalfde eeuw) Madeleine Kerk ( elfde & veertiende eeuw) Kapel van de Pénitents Blues ( veertiende & vijfteinde eeuw) Romeinse arena’s ( 1ste eeuw na J.C ) Nieuwe arena’s ( 1897 ) Beeld van Pépezuc ( Romeinse tijd) Markthallen ( negentiende eeuw ) Stadshuis ( achtiende eeuw) Herenhuizen Theater ( 1844) Beeld van Paul Riquet ( 1838 ) guier Plateau des Poètes ( 1870 )
capestang colombiers
St Etienne kerk ( tiende eeuw) Toren vanhet kasteel van de baron van Villeneuve Gemeentehuis achtiende eeuw
Nissan lez enserune
MARSEILLAN
Portiragnes-Plage
Oude foceense stad gesticht in 535 voor christus Basaltische kade en huizen St Jean Baptiste kerk zeventiende eeuw Overdekte markthal zeventiende eeuw
Vias/
ontdekkingen
Oud middeleeuws vestigingstadje van Gallo-Romeinse oorsprong. St Jean Baptiste kerk veertiende – vijftiende eeuw 5km beschermd strandgebied
pont-canal (aquaduct) van Répudre Le Somail pont-canal van de Cesse en «épanchoir des Patiasses» Malpas Tunnel sluizen van Fonseranes de pente d’eau de pont-Canal De werken van de Libron Ronde bekken van Agde Het Onglous punt
Portiragnes/
Typisch oud biterrois dorpje St Félix kerk ( veertiende eeuw) Natuurreservaat Roque Haute
Vias-Plage
Agde
Oud Grieks standplaats gebouwd met lava (basalt) van de uitgedoofde volkaan, 2000 jaar oud stadscentrum Kathedraal St Etienne twaalfde eeuw Notre Dame du Grau kapel zeventiende eeuw villeneuve lez bÉziers cers portiragnes vendres sÉrignan
bÉziers
poilhes
Griekse stadsmuren Oud stadshuis & herenhuizen Mont Saint Loup Agathois museum Natuurreservaat Bagnas Ephèbe museum ( onderwater archeologie in Cap d’Agde)
valras-plage
agde
Vias
Middellandse zee
Marseillan
ETANG DE THAU
Flora en Fauna Het Canal du Midi loop door een zeer gevarieerd landschap van wijngaarden, maïsvelden, zonnebloemvelden, graanakkers .... Meer dan 45.000 bomen zijn over de hele lengte van het kanaal geplant. Ze zijn niet alleen belangrijk voor het landschap, maar vooral onmisbaar voor de stevigheid van de oevers, dankzij hun wortels. Zij leverden ook hout voor de bouw van verschillende kunstwerken en voor de verwarming van de sluiswachtershuizen. De meest voorkomende boom is de plataan, maar we vinden ook veel cypressen en een groot aantal regionale boomsoorten (parasoldennen, kastanjebomen...). Iris en narcissen vrolijken met hun gele, witte en paarse tinten dit lange groene lint op. Wees in deze natuurlijke omgeving, « een stille weg die zo in het landschap opgaat dat hij door moeder natuur gemaakt lijkt», niet verrast als u een moerasbever of door water en groen aangetrokken eenden en vogels ziet, begeleid door het getjirp van krekels, wat het geheel die unieke, onmiskenbare mediterraane sfeer geeft.
Het Canal du Midi was geruime tijd zeer belangrijk als transportroute voor de economie in het zuiden van Frankrijk gebleven. Vandaag is deze activiteit vrijwel verdwenen en maakt plaats voor een nieuwe industrie: het riviertoerisme. Talrijke bootverhuur- of rondvaartbedrijven bieden de vele toeristen hun diensten aan om het kanaal op een andere wijze te ontdekken, en de 10.000 overtochten per jaar aan de Sluizen van Fonseranes getuigen van een ongekende belangstelling. De jaagpaden bewijzen het hele jaar door hun diensten aan ruiters, fietsers en wandelaars. De irrigatie van landbouwgronden (40 000 hectaren) is een andere belangrijke funktie van het kanaal vandaag de dag.
Het kanaal vandaag
De VVV kantoren en andere informatiepunten langs het kanaal BEZIERS 04 67 76 84 00 CAPESTANG 04 67 93 34 23 COLOMBIERS 04 67 32 88 77 GINESTAS 04 68 46 57 64 HOMPS 04 68 91 18 98
MARSEILLAN-PLAGE 04 67 21 82 43 MINERVE 04 68 91 81 43 NISSAN 04 67 32 88 77 OLONZAC 04 68 91 34 95 PORTIRAGNES 04 67 90 84 31
PUISSERGUIER 04 67 93 85 27 SERIGNAN 04 67 32 42 21 SIRAN 04 68 27 80 00 VALRAS-PLAGE 04 67 32 36 04 VENDRES 04 67 39 63 39
VIAS-PLAGE 04 67 21 76 25
Varen op het Canal du Midi KORTE BOOTTOCHTEN EN RONDVAARTEN
NAUTIC EURL EVEQUE Chemin de la Pageze BP 13 34301 AGDE CEDEX Tél 04 67 94 78 93/Fax 04 67 94 05 41
LES BATEAUX DU SOLEIL 6 rue Chassefières - 34300 AGDE Tél 04 67 94 08 79/Fax 04 67 21 28 38 LOCABOAT PLAISANCE (pénichettes) Capitainerie de Port Ariane Béziers :Tél. 04 67 49 34 55 Rue de la Capitainerie 34970 LATTES www.les-bateaux-du-soleil.com Tél 04 67 20 24 12/Fax 04 67 15 50 93 www.locaboat.com CROISIÈRES DU MIDI 35, rue des Tonneliers 11200 HOMPS CAMARGUE PLAISANCE Tél. 04 68 91 33 00 Chemin Dal 62 - 34280 CARNON contact@croisieres-du-midi.com Tél 04 67 50 77 00/Fax 04 67 50 65 27 Croisières et locations (location à la www.camargueplaisance.com journée) MINERVOIS CRUISERS LE SOMAIL (11) Tél 04 68 46 28 52 www.minervoiscruisers.com SARL CANAL 17 bld Jean Jaurés - 34620 Puisserguier Tél 04 67 93 69 61/Fax 04 67 93 69 03 www.canalmidi.com PENICHE CARABOSSE Association Péniche Carabosse 15 Rue André Le Nôtre 34500 BEZIERS Tel/ Fax : 04 67 11 21 62 peniche.carabosse@aliceadsl.fr Site : www.penichecarabosse.com
CONNOISSEUR Port Minervois - 11200 HOMPS Tél. 04 68 91 24 00 www.leboat.fr HAPIMAG Port de Capestang 34310 CAPESTANG Tél 04 94 26 72 72 www.hapimag.ch CA MI NAV Base Fluviale CD 62 34280 CARNON Tél : 04 67 68 01 90 www.caminav.com
RIVE DE FRANCE REVE D’UN ROI Port de Plaisance 34350 VENDRES 34440 COLOMBIERS Tél 04 67 37 14 60/Fax 04 67 37 60 03 Tél : 06 15 80 74 91 www.rivedefrance.com AD’NAVIS 80 Grand rue 34290 SERVIAN Tél 04 67 62 18 18/Fax 04 67 35 05 12 www.adnavis.com
BOOTVERHUUR
CROISIÈRES DU MIDI 35, rue des Tonneliers 11200 HOMPS Tél. 04 68 91 33 00 contact@croisieres-du-midi.com Croisières et locations (location à la journée)
CROWN BLUE LINE Port Cassafières 34420 PORTIRAGNES Tél 04 67 90 91 70/Fax 04 67 90 96 86 www.crownblueline.com
NICOLS (vedettes fluviales) Allée de la Glacière (11) 11120 Le Somail Tél 04 68 46 00 97 www.minervoiscruisers.com
HOTELBOOT
AD’NAVIS 80 Grand rue 34290 SERVIAN Tél 04 67 62 18 18/Fax 04 67 35 05 12 www.adnavis.com
CAMPING formule
Péniche béatrice Port Cassafières – 34420 Portiragnes Tél 06 03 25 00 42/Fax 06 10 79 50 37 www.bateau.beatrice.com Soleil d’Oc Imp du Calvaire11590 Sallèle d’Aude Tél 04 68 46 37 98 www.naviratous.com
Voor alle technische informatie over de werking van het Kanaal «du midi» en de passagetijden van de sluizen, kunt u contact opnemen met: Voies Navigables de France Pont Rouge - 34 500 BEZIERS - Tel : 04 67 11 81 30
Anraakscherm 24/24
- Januari & december maandag t/m zaterdag : 9 – 12 uur en 14-17 uur. - Februari, maart, april , mei, october, november : maandag t/m zaterdag 9 – 12 uur en 14-18 uur - Juni & september : maandag t/m zaterdag 9-12.30 uur en 13.30-18 uur - Juli & augustus : maandag t/m zaterdag : 9-18.30. Open Zondag en feestdagen van 10-13 uur en 15-18 uur
Réalisation 2009 : Médias d’Oc * BÉZIERS / Crédit photos : C. Romeu, R. Estournet, P. Hueber, J. Orlandini, G. Riciotti (Photo Caméra Club) et Ch. Féménias (Service Communication Ville de Béziers)
OFFICE DE TOURISME ET DES CONGRÈS 29, avenue Saint Saëns - 34500 BÉZIERS Tél. : +33 (0)4 67 76 84 00 Fax : +33 (0)4 67 76 50 80 www.beziers-tourisme.fr tourisme@ville-beziers.fr