بحران مالی حزب الله

‫بازیگر مصری‪ :‬برایم‬ ‫اهمیت ندارد که حتما‬ ‫نقش اصلی بازی کنم‬

‫اولنی وزیر کشور در لبنان‬ ‫به «اجملله»‪ :‬شرایط زندان‬ ‫های کشور غری انسانی است‬

‫‪ 29‬مارس ‪ :2019‬شماره ‪1642‬‬

‫حلمی التونی؛ طراح‬ ‫پیشرو جلد کتاب‬ ‫کودک در جهان عرب‬

‫‪Issue 1642 Friday 29 March 2019‬‬

‫بحران مالی حزب الله‬

‫‪ 29‬مارس ‪ :2019‬شماره ‪1642‬‬

‫‪Issue 1642 Friday 29 March 2019‬‬

‫رفتار سران ایران؛ اشتباه‬ ‫در داخل و خصومت ورزی‬ ‫در خارج‬ ‫‪32‬‬ ‫‪10‬‬

‫تراژدی حلبچه مرگی‬ ‫با بوی خردل و تاول‬

‫دیپلماسی سکوت‬ ‫‪16‬‬

‫‪32‬‬ ‫سر دبری‪:‬‬ ‫غسان شربل‬ ‫معاون سر دبری‪:‬‬ ‫مصطفی الدسوقی‬

‫‪HH Saudi Research and Marketing (UK) Ltd‬‬

‫‪10th Floor Building 7 Chiswick Business Park‬‬ ‫‪566 Chiswick High Road London W4 5YG‬‬ ‫‪Tel : +44 207 831 8181 - Fax: +44 207 831 2310‬‬

‫‪2‬‬

‫‪29/03/2019‬‬

‫‪18‬‬

‫هفته نامه سیاسی مجله خبری مجله خبری‬

‫‪www.majalla.com/eng‬‬

‫موضوع ویژه‬

‫بحران مالی حزب الله‬ ‫واشنگنت – حننی غدار*‬

‫گزینه به نظر می رسد‪.‬‬ ‫رویکرد کنونی «حزب الله» این است که به شیعیان اینگونه القا می‬ ‫کند آنها متحدان «حزب الله» در جنگ با آمریکا و اسرائیل هستند‪.‬‬ ‫«حزب الله» و ایران به دنبال این جنگ تحریم مالی شده اند و نمی‬ ‫توانند به ولخرجی ادام��ه دهند‪ .‬درخواست کمک مالی از شیعیان‬ ‫لبنان آنهم از سوی گروهی که در یک برهه زمانی به جنگ با نیروهای‬ ‫اشغالگر اسرائیل پرداخت در واقع حربه سران حزب الله به شمار‬ ‫می رود‪ .‬حزب الله از شیعیان می خواهد تا به عنوان متحدانش در‬ ‫مقاومت در برابر اسرائیل نقش آفرینی کنند‪.‬‬ ‫اما آیا این رویکرد جواب می دهد؟ نه لزوما‪ .‬حزب الله در معرض‬ ‫تحریم های آمریکا قرار دارد‪ .‬شیعیان فراوانی هستند که تمایل‬ ‫ندارند هزینه کمک مالی به یک گروه تحریمی را پرداخت کنند چرا‬ ‫که خود آنها هم در معرض تحریم قرار می گیرند‪ .‬اگرچه کمک های‬ ‫مالی غیرعلنی توسط برخی افراد متوقف نمی شود اما فضای شک‬ ‫و تردید در میان کارفرمایان و بازرگانان که حامیان مالی عمده‬ ‫هستند ایجاد می شود‪.‬‬

‫منابع مالی «حزب الله» لبنان به دنبال دخالت نظامی این گروه در‬ ‫سوریه هدر رفت‪ .‬به دنبال افزایش حقوق ها‪ ،‬نیاز مردم به بخش‬ ‫خدماتی‪ -‬به ویژه نظام سالمت‪ -‬بیش از پیش شده است‪ .‬مهم تر‬ ‫اینکه‪ ،‬حاال چالش های انزوا و بیکاری در جامعه افزایش می یابد‪.‬‬ ‫همچننی‪ ،‬تحریم های آمریکا علیه ایران منجر به افزایش مشکالت‬ ‫مالی حزب الله شده و کار به جایی کشید که خود حسن نصر الله‬ ‫مجبور شد به وجود این مشکالت اعتراف کند‪.‬‬ ‫نصر الله در سخنانی به مناسبت سی امنی سالگرد تاسیس هیات‬ ‫حمایت از مقاومت اسالمی در لبنان در دهم مارس ‪ 2019‬با ستایش‬ ‫از حامیان مالی اصلی مقاومت گفت «کمک مالی حتی اگر کم باشد‬ ‫اما در نهایت همانند قطره رودخانه بزرگی تشکیل می دهد و معادله‬ ‫بازی را تغییر می دهد»‪ .‬او به تالش کلیه اعضای هیات حمایت از‬ ‫مقاومت اسالمی و نیز حمایت مالی قابل مالحظه جمهوری اسالمی‬ ‫ایران در سال ‪ 2006‬اشاره کرد‪ .‬جنبش مقاومت «حزب الله» از کمک‬ ‫های مردمی بی نیاز بود اما حزب الله به دنبال جنگ مالی آمریکا‬ ‫استراتژی جدیدی در پیش گرفت و حاال چشم به انتظار کمک های‬ ‫مالی هواداران مقاومت است‪.‬‬ ‫استراتژی جدید‬ ‫نصرالله به خوبی می داند که تنها با کمک های مالی هوادارانش نمی‬ ‫تواند جای خالی حمایت مالی حکومت ایران را پر کند‪ .‬طبق برخی‬ ‫منابع‪ ،‬حکومت ای��ران ساالنه ‪ 700‬میلیون دالر به حزب الله کمک‬ ‫می کند‪ .‬نصر الله این مساله را نیز به خوبی می داند که دیگر نمی‬ ‫تواند منکر بحران مالی در حزب الله شود‪ .‬تحریم های آمریکا عامل‬ ‫اصلی این مشکل هستند‪ .‬از این رو‪ ،‬اعتراف به وجود مشکل مالی‬ ‫بهتر از نادیده گرفنت آن است تا اینکه این سرخوردگی و ناامیدی‬ ‫در جامعه شیعیان به نارضایتی عمومی تبدیل نشود‪.‬‬ ‫شیعیان لبنان در چند سال گذشته در معرض مشکالت مالی و‬ ‫کمبود خدمات قرار داشتند و سران «حزب الله» چند ماهی است با‬ ‫وعده تغییر می دهند می گویند تحریم ها تاثیری بر «حزب الله» و‬ ‫شیعیان لبنان ندارد‪ .‬اما حاال که همه متوجه این واقعیت شدند که‬ ‫وعده «حزب الله» قابلیت اجرایی ندارد سران این گروه رویکرد تازه‬ ‫ای در پیش گرفتند‪ :‬آنها طوری وانمود می کنند که مشکل مالی به‬ ‫مقاومت گره خورده و مردم باید برای حل آن همکاری کنند‪.‬‬ ‫«حزب الله» می داند که شیعیان تنها از طرح مقاومت حمایت می‬ ‫کنند‪ .‬سران «حزب الله» همچننی می دانند که بازار مقاومت نظامی‬ ‫به دلیل تلفات بشری سنگنی در میان نیروهای حزب الله و شیعیان‬ ‫و مردم لبنان دیگر خریدار ندارد‪ .‬از این رو‪ ،‬مقاومت مالی بهترین‬

‫رشد نارضایتی‬ ‫مشکالت مالی «حزب الله» به این زودی تمام نمی شود و فضای‬ ‫ناامیدی و سرخوردگی در میان شیعیان در حال گسترش است‪.‬‬ ‫ش�م��ار ف��راوان��ی از پ�ی�ک��ارج��وی��ان واب�س�ت��ه ب��ه «ح��زب ال�ل��ه» ب��ه وی��ژه‬ ‫نیروهای ق��راردادی از سوریه به لبنان بازگشته ان��د‪ .‬این نیروها‬ ‫بعد از بازگشت به لبنان حقوقی از س��وی «ح��زب الله» برایشان‬ ‫اخ�ت�ص��اص داده نمی ش��ود‪ .‬پرسنل دس�ت�گ��اه ه��ای رس��ان��ه ای و‬ ‫آموزشی و سالمت و نظامی «حزب الله» هم به دلیل عدم دریافت‬ ‫حقوق ابراز نارضایتی می کنند‪ .‬این یک تحول بی سابقه و بزرگ‬ ‫به شمار می رود‪ .‬برخی گزارش ها حاکی از این است که حقوق‬ ‫پیکارجویان متاهل به نصف کاهش یافته است‪ .‬این نیروها معموال‬ ‫چیزی بنی ‪ 600‬تا ‪ 1200‬دالر در ماه حقوق می گیرند و دستمزد‬ ‫ماهانه نیروهای مجرد ‪ 200‬دالر است‪.‬‬ ‫این بدین معناست که مشکالت مالی «حزب الله» بهبود نمی یابد‬ ‫بلکه رو به وخامت است‪ .‬کمک های مالی به هیات حمایت از مقاومت‬ ‫اسالمی نمی تواند همه این زیان و ضرر را جبران کند‪.‬‬ ‫و حاال «حزب الله» به دولت لبنان و وزارتخانه هایش به عنوان منبع‬ ‫جدید تامنی مالی چشم دوخته تا مخارج این گروه از جمله بخش‬ ‫خدماتی اش را پوشش ده��د‪ .‬ام��ا ب��ه ه��ر ح��ال خ��ود دول��ت و ارک��ان‬ ‫حکومت با یک بحران مالی شدید دست و پنجه نرم می کنند و هیچ‬

‫‪8‬‬

‫‪29/03/2019‬‬

‫اطمینانی هم نیست که کمک های مالی ارائه شده در کنفرانس سیدر‬ ‫به دست دولت لبنان برسد‪ .‬کشورهای کمک کننده در کنفرانس به‬ ‫شرطی به دولت لبنان کمک می کنند که برنامه اصالحات داخلی‬ ‫را پیش ببرد و اجرای این اصالحات در شرایط کنونی دشوار به‬ ‫نظر می رس��د‪« .‬ح��زب الله» به سادگی نمی تواند به ام��وال دولتی‬ ‫دسترسی پیدا کند چرا که رفتار و عملیات این گروه در لبنان تحت‬ ‫نظر جامعه جهانی است‪.‬‬ ‫شیعیان از این رویکرد جدید «حزب الله» درباره مقاومت به ستوه‬ ‫خواهند آمد و تامنی غذا به عنوان یک اولویت و مهم تر از مسائل‬ ‫دیگر مطرح خواهد شد‪.‬‬

‫عراق‬ ‫دولت لبنان نمی تواند به عنوان گزینه اصلی تامنی مالی پایدار برای‬ ‫«حزب الله» مطرح شود‪ .‬از این رو‪ ،‬روابط ایران و «حزب الله» به سوی‬ ‫عراق و منابع مالی احتمالی این کشور چرخش پیدا کرده است‪.‬‬ ‫به گفته برخی منابع نزدیک به حوزه علمیه نجف و شماری از سران‬ ‫شیعی در عراق دستمزدی که برای نیروهای حشد شعبی در نظر‬ ‫گرفته شده به جیب «حزب الله» لبنان می رود‪ .‬این منابع افزودند‬ ‫که مشاغل و پست های جعلی فراوانی در سازمان حشد شعبی‬ ‫ایجاد شده است‪.‬‬ ‫ناظران می گویند نخستنی سفر رییس جمهور ای��ران به عراق در‬ ‫راس�ت��ای ت�لاش ه��ای ای��ران ب��رای گسترش رواب��ط تجاری و جبران‬ ‫تحریم های آمریکا انجام شده است‪.‬‬ ‫دفتر عادل عبد املهدی نخست وزیر عراق با انتشار بیانیه ای گفت‬

‫‪9‬‬

‫‪29/03/2019‬‬

‫روحانی و عبد املهدی چندین تفاهم نامه در بخش نفت و بازرگانی‬ ‫و سالمت و خط آهن بنی شهر نفت خیز بصره در جنوب عراق و‬ ‫شلمچه در ایران امضا کردند‪ .‬این دو کشور همچننی تدابیری در‬ ‫راستای ایجاد تسهیالت در صدور ویزا برای بازرگانان و سرمایه‬ ‫گذاران در نظر گرفتند‪.‬‬ ‫یک مقام ارش��د ای��ران که روحانی را در ع��راق همراهی می کرد به‬ ‫رویترز گفت «عراق به عنوان کانال دیگری مطرح می شود که ایران‬ ‫از طریق آن تحریم های غیر عادالنه را پشت سر خواهد گذاشت‬ ‫و سفر رییس جمهور ب��ه ع��راق فرصت ه��ای اقتصادی در ای��ران‬ ‫ایجاد می کند»‪.‬‬ ‫پایگاه خبری(‪ )Iraq Business News‬به نقل از حمید حسینی دبیر‬ ‫کل اتاق مشترک بازرگانی ایران و عراق گفت «مشکل بانکی میان‬ ‫دو کشور حل شده است و اکنون روند صادرات و تبادالت تجاری‬ ‫با عراق با ثبات و بهتر شده است‪ .‬حدود ‪ 7‬تا ‪ 8‬میلیارد دالر طرح‬ ‫های فنی و مهندسی بخش خصوصی ایران در عراق از سال ‪2014‬‬ ‫به علت ظهور داعش در این کشور بالتکلیف است که امیدواریم در‬ ‫این سفر راه حلی برای آن پیدا شود»‪.‬‬ ‫در جریان دیدار روسای بانک های مرکزی ایران و عراق در فوریه‪،‬‬ ‫ساز وکار پرداخت مالی بنی دو کشور تعینی شد و جزئیات آن به‬ ‫امضای دو طرف رسید‪.‬‬ ‫چنانچه ایران بتواند از بخش مالی و بانکی عراق برای کاهش فشار‬ ‫بحران مالی استفاده کند «ح��زب الله» هم در این میان بی نصیب‬ ‫نخواهد ماند‪.‬‬ ‫* همکار مهمان فریدمن در انستیتو واشنگنت‬

‫سیاست‬

‫رفتار سران ایران؛ اشتباه در داخل‬ ‫و خصومت ورزی در خارج‬ ‫واشنگنت‪ :‬جوزف براودی‬ ‫در ‪ 25‬ف��وری��ه خ�ب��ر اس�ت�ع�ف��ای ج ��واد ظ��ری��ف وزی��ر‬ ‫ام��ور خ��ارج��ه ای ��ران در ی��ک پست اینستاگرامی به‬ ‫مناسبت روز زن منتشر ش��د‪ .‬ای��ن خبر در ای��ران‬ ‫جنجال بزرگی در دو روز به راه انداخت و مقام های‬ ‫ایرانی اظهارات ضد و نقیضی درباره استعفا یا عدم‬ ‫استعفای ظریف و اینکه روحانی استعفای ظریف‬ ‫را پذیرفته یا نه مطرح کردند‪ .‬البته غائله به اینجا‬ ‫ختم نشد تا اینکه پرزیدنت روحانی علنا گفت که‬ ‫استعفای ظریف را نپذیرفته و بدین ترتیب ظریف‬ ‫به سرکار خود بازگشت‪.‬‬ ‫ب��ه گ�ف�ت��ه ب��رخ��ی گ� ��زارش ه ��ا‪ ،‬ظ��ری��ف ب��ه دل �ی��ل ع��دم‬ ‫حضور در دی��دار آی��ت الله خامنه ای رهبر ای��ران و‬ ‫بشار اسد رییس جمهور سوریه استعفا کرد‪ .‬تحول‬ ‫دیگر اینکه پرچم سوریه در دیدار بنی خامنه ای و‬ ‫اسد نبود و به همنی دلیل‪ ،‬برخی ناظران گفتند که‬ ‫این‪ ،‬نشانه برتری جویی ایران و شاید هم دلیل تنزل‬ ‫جایگاه سوریه به یک تابع و سرسپرده است‪.‬‬ ‫خصومت گرایی در خارج از مرزها‬

‫موشک از زیردریایی به سمت کشتی دشمن خارج‬ ‫شده و موفق به انهدام اهداف خود شد‪ .‬کارشناسان‬ ‫نظامی می‬ ‫گویند ای��ن آزم��ای��ش موشکی ب��ه منظور ه�ش��دار به‬ ‫نیروهای دریایی غربی در خلیج عربی انجام شده‬ ‫است‪.‬‬ ‫در ح��وزه فضای م�ج��ازی‪ ،‬اسناد و م��دارک درب��اره‬ ‫حمله سایبری ای��ران به تاسیسات و مراکز غربی‬ ‫در ح ��ال اف��زای��ش اس ��ت‪ .‬ای ��ن ح�م�ل��ه ه��ا از س ��ال ها‬ ‫پیش انجام می شوند‪ .‬شرکت «ریسکیوریتی» به‬ ‫تازگی در گزارشی گفت یک گروه هکر ایرانی به نام‬ ‫«ایریدیوم» به پارملان استرالیا در هشتم فوریه حمله‬ ‫کرده است‪ .‬ریسکیوریتی که مقر آن در لس آنجلس‬ ‫اس��ت اف��زود «ای��ن حمله هکرهای ای��ران��ی بخشی از‬ ‫جنگ سایبری ایران است که در چندین ساله گذشته‬ ‫ادامه داشته»‪.‬‬ ‫ای ��ن ه�ک��ره��ا ب��ه اط�ل�اع��ات و ارت �ب��اط��ات خصوصی‬ ‫چندین هزار کاربر دسترسی پیدا کرده اند که شامل‬ ‫نام و ایمیل و تاریخ تولد و اطالعات دیگر کارمندان‬ ‫و نمایندگان پارملان است‪.‬‬ ‫اسرائیل محتاطانه حضور ایران در سوریه را‬ ‫زیر نظر دارد‬

‫خ� �ب ��رگ ��زاری ن �ی �م��ه رس� �م ��ی ف � ��ارس در ‪ 24‬ف��وری��ه‬ ‫تصاویری از آزمایش جدید موشکی نیروی دریایی‬ ‫ارتش منتشر کرد‪ .‬یک فروند زیر دریایی برای اولنی سایت «دیلی بیست» در گزارشی ضمن گفتگو با‬ ‫چندین افسر ارتش اسرائیل گفت ایران در چند ماه‬ ‫بار اقدام به پرتاب موشک اژدر ضد سطحی کرد‪ .‬این‬ ‫‪10‬‬

‫‪29/03/2019‬‬

‫گذشته بسته هایی به اندازه یک ساک دستی پر از‬ ‫مهمات موشکی با توان باالی رهگیری به لبنان و‬ ‫سوریه منتقل کرده است‪.‬‬ ‫این اقدامات به دنبال تالش های گسترده و مداوم‬ ‫اس��رائ�ی��ل ب��رای ک��اه��ش توانمندی نظامی ای ��ران در‬ ‫سوریه صورت می گیرد‪.‬‬ ‫گادی آیزنکوت رییس ستاد کل ارتش اسرائیل گفت‬ ‫«ارتش اسرائیل در سال ‪ 2018‬بیش از ‪ 2000‬بمب و‬ ‫موشک به سوی تاسیسات ایران پرتاب کرده است»‪.‬‬ ‫گ��وی��ا حمله ه��ای اس��رائ�ی��ل چ�ن��دان ب��ی تاثیر نبوده‬

‫‪11‬‬

‫‪29/03/2019‬‬

‫است‪ .‬سازمان اطالعات نظامی اسرائیل به تازگی‬ ‫در گزارشی گفت سپاه پاسداران بر اثر حمله های‬ ‫ه��وای��ی م��داوم اس��رائ�ی��ل مجبور ش��د ت��ا بخش قابل‬ ‫توجهی از نیروهای خود را از سوریه به عراق منتقل‬ ‫کند‪.‬‬ ‫بنیامنی نتانیاهو نخست وزیر اسرائیل چندی پیش‬ ‫در گفتگو با ص��دای آمریکا گفت نیروهای ایرانی‬ ‫«هنوز در آنجا هستند» اما «اگر ما این اقدامات را‬ ‫در پیش نگرفته بودیم آنها حضور بسیار گسترده‬ ‫تری داشتند‪ .‬البته االن حضورشان کمتر است»‪.‬‬

‫گفتگو‬

‫اولنی وزیر کشور زن در لبنان به ‪:‬‬ ‫شرایط زندان های کشور غری انسانی است‬ ‫بیروت‪ :‬سهی جفال‬ ‫انتصاب ریا حفار الحسن به عنوان وزیر کشور در کابینه‬ ‫جدید لبنان در کانون توجه افکار عمومی داخلی و منطقه ای‬ ‫قرار گرفت‪ .‬این اقدام الحریری نخست وزیر لبنان ناگهانی‬ ‫بود چرا که خانم الحسن اولنی وزیر کشور زن در لبنان و‬ ‫کشورهای عربی به شمار می رود‪ .‬او همچننی نخستنی زنی‬ ‫است که سکان یکی از وزارتخانه های کلیدی مثل وزارت‬ ‫کشور را به دس��ت می گیرد‪ .‬ای��ن وزارت�خ��ان��ه از اختیارات‬ ‫امنیتی و مدیریتی گسترده برخوردار بوده و از دستگاه ها‬ ‫و اداره های گوناگون تشکیل شده که همنی چالش بزرگی‬ ‫برای الحسن محسوب می شود‪.‬‬ ‫او که از سابقه تجارت و بازرگانی برخوردار است در گفتگو‬ ‫با «املجله» گفت «به نظر من تصدی وزارتخانه های اصلی‬ ‫چالش انگیز نیست چرا که بنده پیشتر وزیر دارایی بودم‪.‬‬ ‫اما انتقال از حوزه بازرگانی و تجارت به بخش امنیت نه‬ ‫تنها برای من بلکه شاید برای وزرای دیگر نیز چالش آفرین‬ ‫باشد‪ .‬بدین ترتیب‪ ،‬الحسن به دنبال تاکید بر این موضوع‬ ‫بود که او به توانمندی زنان باور دارد و زنان می توانند در‬ ‫راس مراکز تصمیم گیری ق��رار بگیرند‪ .‬به نظر او‪ ،‬زنان‬ ‫همانند م��ردان از ظرفیت و شایستگی الزم ب��رای فعالیت‬ ‫سیاسی و عمومی برخوردار هستند‪.‬‬ ‫ری��ا الحسن در س��ال ‪ 1995‬وارد فعالیت سیاسی ش��د‪ .‬او‬ ‫ف��ارغ التحصیل رشته مدیریت ب��ازرگ��ان��ی اس��ت و چندین‬ ‫سال نیز مشاور وزیر دارای��ی و اقتصاد بوده تا اینکه در‬ ‫سال های ‪ 2009‬تا ‪ 2001‬به عنوان وزیر دارای��ی منصوب‬ ‫شد‪ .‬پرونده های متعددی از جمله امنیت و توسعه داخلی‬ ‫و برگزاری انتخابات و زن��دان ها و دیگر مسائل حساس‬ ‫زیر نظر او قرار دارد‪.‬‬ ‫الحسن افزود «عدم برخورداری از سابقه فعالیت در حوزه‬ ‫امنیتی یک مزیت و امتیاز به شمار می رود تا بدین ترتیب‬ ‫بتواند پرونده های امنیتی را به شکل مناسب تری مدیریت‬

‫کند‪ .‬یکی از هدف های من‪ ،‬تغییر تصویر کلیشه ای وزارت‬ ‫کشور و برقراری ارتباط نزدیک بنی این نهاد و شهروندان‬ ‫است»‪.‬‬ ‫شما نخستنی وزیر کشور زن در لبنان و کشورهای‬ ‫ع��رب��ی ه �س �ت �ی��د‪ .‬ب ��ا ت��وج��ه ب ��ه ای �ن �ک��ه وزارت ک�ش��ور‬ ‫ی��ک وزارت �خ��ان��ه اص�ل��ی اس��ت ک��ه ب��ا ت��ام�ین ام�ن�ی��ت و‬ ‫شهروندان ارتباط دارد چالش های پیش روی شما‬ ‫چیست؟‬ ‫حاال اینکه بنده وزیر کشور شدم و وزارت کشور وزارتخانه‬ ‫اص�ل��ی اس��ت چ��ال��ش ج��دی��دی نیست‪ .‬م��ن پیشتر ه��م وزی��ر‬ ‫دارایی بودم و وزارت دارایی یکی از وزارتخانه های اصلی‬ ‫اس��ت‪ .‬پس ح��اال چیزی تغییر نکرده بلکه برعکس‪ .‬شاید‬ ‫بنده به دلیل زن بودنم بتوانم با شیوه روان تری پرونده ها‬ ‫را پیگیری کنم‪.‬‬ ‫کدام پرونده های امنیتی را پیگیری می کنید؟‬ ‫حاال درست است که من کارشناس مسائل امنیتی نیستم‬ ‫اما موضوع مهم این است که بتوانم مناسبات خوبی با اداره‬ ‫کل امنیت کشور و اداره کل امنیت عمومی برقرار کنم‪ .‬تا‬ ‫زمانی که دستگاه های امنیتی با یکدیگر هماهنگی انجام‬ ‫دهند و این هماهنگی شفاف و دارای چارچوب روشن باشد‬ ‫در آینده به مشکل برنمی خوریم‪.‬‬ ‫بی گمان‪ ،‬تعینی اولنی وزیر کشور زن توسط سعد الحریری‬ ‫چالش آفرین است‪ .‬آیا فکر نمی کنید که مسئولیت بزرگی‬ ‫دارید و باید به آقای الحریری و زنان لبنان ثابت کنید که‬ ‫زنان از توانایی تصدی مراکز تصمیم گیرنده برخوردار‬ ‫هستند؟‬ ‫آقای الحریری همواره در این زمینه پیشگام بوده و او بیشتر‬ ‫از بقیه دول�ت�م��ردان ب��ه ت��وان��ای��ی زن��ان ب��اور دارد‪ .‬الحریری‬ ‫پیشتر ه��م ب��ه توانمندی ه��ای م��ن در وزارت دارای ��ی ب��اور‬ ‫داشت و امروز با اعتماد بیشتر مرا به عنوان وزیر کشور‬ ‫منصوب کرد‪ .‬من در هر پست و وظیفه ای که باشم با جدیت‬

‫‪12‬‬

‫‪29/03/2019‬‬

‫ریا الحسن‬

‫کار می کنم و از مسئولیت هایم شانه خالی نمی کنم‪ .‬من‬ ‫در چارچوب نهادی و با جدیت و شفافیت کار می کنم و‬ ‫همنی رویکرد را در هر مقامی که باشم در پیش می گیرم‪.‬‬ ‫همه گروه ها درباره اینکه شرایط زندان ها در لبنان‬ ‫فاجعه ب��ار و ناخوشایند هستند توافق دارن��د‪ .‬از‬ ‫شلوغی زندان ها گرفته تا عدم برخورداری از شرایط‬ ‫و معیارهای انسانی‪ .‬آیا برنامه ای برای بهبود و‬ ‫ساماندهی شرایط زندان ها در نظر دارید؟‬ ‫زندان ها در لبنان فاقد حداقل های حقوق انسانی هستند‪.‬‬ ‫ای��ن مساله سیمای لبنان در جهان و التزام ای��ن کشور به‬ ‫حقوق بشر را بازتاب می ده��د‪ .‬بنده در ح��ال ساماندهی‬ ‫کمک های سفرا و جامعه جهانی در پرونده زندان ها هستم‪.‬‬ ‫آموزش برخی‬ ‫زن��دان �ب��ان��ان و ک�م��ک ه ��ای ارائ� ��ه ش ��ده در راس �ت��ای ارت �ق��ای‬ ‫استاندارد زن��دان ها از جمله حمایت های خارجی در این‬ ‫زمینه به شمار می روند‪.‬‬ ‫مناقصه ساخت زندان در شمال لبنان در دوره نهاد املشنوق‬ ‫وزیر کشور سابق مطرح شد‪ .‬من این موضوع را پیگیری‬ ‫می کنم تا ببینم این پروژه تامنی مالی شده یا نه‪ .‬بدین ترتیب‬

‫‪13‬‬

‫‪29/03/2019‬‬

‫بخش کوچکی از این پرونده حل می شود‪ .‬باید دید که آیا‬ ‫منابع و کمک های مالی الزم برای ساخت زندان های جدید‬ ‫و ایده آل تامنی می شود یا خیر‪ .‬زندان های تازه تاسیس‬ ‫می توانند از شلوغی بقیه زندان ها بکاهند و نیز حقوق و‬ ‫کرامت و سالمتی زندانیان حفظ شود‪.‬‬ ‫ی �ک��ی از دس� �ت ��اورده ��ای ع �م��ده وزی� ��ر ک �ش��ور پیشنی‬ ‫موفقیت او در پ��رون��ده ه��ای «ام�ن�ی��ت و ت��روری�س��م»‬ ‫بود‪ .‬آیا این پرونده با توجه به تهدیدهای امنیتی‬ ‫خطرناک و مستمر در لبنان در اولویت برنامه های‬ ‫شما قرار دارد؟‬ ‫بی گمان‪ ،‬اقدامات پیشگیرانه دستگاه امنیتی در چند سال‬ ‫گذشته در برقراری ثبات امنیتی موثر بوده است‪ .‬لبنان در‬ ‫شرایط کنونی با چالش های فراوان روبرو است اما ثبات‬ ‫امنیتی برقرار است‪ .‬ما باید همنی رویکرد و هماهنگی بنی‬ ‫همه دستگاه های امنیتی و تدابیر پیشگیرانه را ادامه دهیم‪.‬‬ ‫همزمان با افزایش قربانیان تیراندازی های بی هدف‬ ‫آی��ا وزارت ک�ش��ور در م��ورد ای��ن پ��رون��ده و گسترش‬ ‫سالح رویکرد قاطعانه در پیش می گیرد؟‬

‫در مورد پرونده تیراندازی بی هدف می توان گفت دستگاه‬ ‫های امنیتی به دنبال شناسایی هویت عامالن تیراندازی ها‬ ‫هستند‪ .‬اقدامات قانونی سخت گیرانه ای علیه این افراد در‬ ‫پیش گرفته می شود‪.‬‬

‫اعتماد به نفس بیشتری به زنان اعطا کرده است‪.‬‬ ‫اما گروهی هم منتقد تصدی وزارت کشور توسط یک زن‬ ‫هستند چرا که این وزارتخانه با امنیت کشور و مردم مرتبط‬ ‫است‪ .‬بنابراین این گروه تصور می کنند که الحریری با این‬ ‫اقدام دست به ریسک زده است‪.‬‬ ‫من تصور نمی کنم که این ریسک یا ماجراجویی باشد‪.‬‬ ‫نباید مشاغل را به شغل های مناسب و غیر مناسب برای‬ ‫زن��ان دسته بندی ک��رد‪ .‬هیچ شغلی ب��رای زن��ان غیر ممکن‬ ‫نیست چرا که زنان در کشورهای گوناگون متصدی پست‬ ‫های وزارتی کلیدی مثل وزارت دفاع و کشور و نیز نخست‬ ‫وزیر و رییس جمهور هستند‪ .‬زن لبنانی هم چیزی از آنها‬ ‫کم ندارد‪ .‬دستکم گرفنت توانایی زن لبنانی و عربی هدف‬ ‫انتقادهای یاد شده هستند‪.‬‬

‫ب�ح��ث دی�گ��ر در ل�ب�ن��ان درب� ��اره پ��رون��ده پناهجویان‬ ‫س� ��وری و ت�ل�اش ب��رخ��ی گ� ��روه ه ��ای س �ی��اس��ی ب��رای‬ ‫عادی سازی روابط با حکومت سوریه به بهانه لزوم‬ ‫بازگشت پناهجویان اس��ت‪ .‬نظر شما در ای��ن ب��اره‬ ‫چیست؟‬ ‫دیدگاه من در این باره کامال روشن است‪ .‬سعد الحریری‬ ‫نخست وزی ��ر ه��م دی��دگ��اه مشابهی دارد‪ .‬م��ا ب��ه دن �ب��ال از‬ ‫سرگیری روابط رسمی با رژیم سوریه نیستیم چرا که در‬ ‫ابتدا باید به راهکار سیاسی در سوریه رسید و اتحادیه‬ ‫عرب تصمیم شفافی در این باره بگیرد‪.‬‬ ‫ش�م��ا چ��ه اق��دام��ات��ی در راس �ت��ای ت��ام�ین ح�ق��وق زن��ان‬ ‫انجام می دهید‪ .‬آیا برنامه خاصی برای حق انتقال‬ ‫به دنبال انتصاب شما به عنوان وزیر کشور گروهی تابعیت از طریق مادر و مساله خشونت خانگی در‬ ‫از فعاالن در شبکه های اجتماعی از شما با عنوان نظر دارید؟‬ ‫«بانوی آهننی» یاد کردند‪ .‬آیا شما پشتوانه زنان جریان املستقبل در صدد تهیه الیحه ای در مورد حق انتقال‬ ‫تابعیت از طریق مادر به فرزندان است‪ .‬بنده همه تالش خود‬ ‫هستید؟‬ ‫م��ن ب��ه ع�ن��وان وزی��ر ک�ش��ور ب��ه همه ش�ه��رون��دان زن و مرد را برای حمایت از این طرح به کار می گیرم‪ .‬االن وقت آن‬ ‫خدمت م��ی کنم‪ .‬ام��ا شکایت ه��ای وارده ب��ه وزارت کشور رسیده که زنان لبنانی به این حق دست پیدا کنند‪ .‬باید در‬ ‫از سوی زنان بیشتر از مردان است‪ .‬بررسی پرونده های این مورد با مسئولیت پذیری و آگاهی برخورد کنیم و با‬ ‫معطل مانده مربوط به زنان در دوره های پیشنی در دستور گروه های سیاسی منتقد در این باره گفتگو کنیم و ساز و‬ ‫کار قرار دارد‪ .‬تعینی یک زن در سمت وزیر کشور انگیزه و کار معینی برای عبور از این نگرانی ها ایجاد کنیم‪.‬‬

‫‪14‬‬

‫‪29/03/2019‬‬

‫ریا الحسن‬

‫ریا در ژانویه ‪ 1967‬متولد‬ ‫شد‪ .‬او دارای م��درک کارشنا‬ ‫سی‬ ‫م‬ ‫دیر‬ ‫یت‬ ‫با‬ ‫زرگ‬ ‫انی‬ ‫از‬ ‫دا‬ ‫بیروت در سال ‪ 1987‬و‬ ‫نشگاه آمریکایی‬ ‫کارشناسی ارشد مدیریت بازرگ‬ ‫انی‬ ‫از‬ ‫دا‬ ‫نش‬ ‫گاه‬ ‫ج‬ ‫ورج‬ ‫وا‬ ‫شن‬ ‫او در س��ال ‪ 1995‬به عن‬ ‫گنت در ‪ 1990‬است‪.‬‬ ‫سیاست شد‪ .‬ریا در وان دستیار و هماهنگ کننده ام�‬ ‫�ور‬ ‫م‬ ‫الی‬ ‫در‬ ‫وزا‬ ‫رت‬ ‫دارا‬ ‫ی‬ ‫�‬ ‫�ی‬ ‫لب‬ ‫نان وارد عرصه‬ ‫سال ‪ 2000‬در س‬ ‫به کار شد‪ .‬او از سال ‪ 2005‬تا ‪ 09‬مت مشاور وزیر اقتصاد پیشنی‬ ‫مرحوم باسل فلیحان مشغول‬ ‫‪20‬‬ ‫به‬ ‫وزیر‬ ‫عنوان هماهنگ کننده برنامه ها‬ ‫در دفتر فواد سنیوره نخست‬ ‫اسبق لبنان فعالیت کرد و مسئ‬ ‫ول‬ ‫گ‬ ‫سترش و تو‬ ‫سعه‬ ‫برن‬ ‫امه‬ ‫دو‬ ‫ه‬ ‫ای‬ ‫منی‬ ‫و‬ ‫اقت‬ ‫سو‬ ‫صا‬ ‫دی‬ ‫منی‬ ‫و‬ ‫نش‬ ‫اجتماعی دولت در‬ ‫ست بنی املللی کشورهای کمک‬ ‫ریا‬ ‫الح‬ ‫سن‬ ‫از‬ ‫کننده به لبنان در پاریس بود‪.‬‬ ‫نوا‬ ‫مبر ‪ 2009‬تا ‪ 2011‬و‬ ‫زیر دارایی دولت الحریری بود‪.‬‬ ‫الحریری بود‪ .‬او در‬ ‫او همواره جزو حلقه نزدیک به‬ ‫وان‬ ‫سال ‪ 2016‬به عن معاون ریی‬ ‫س جریان املستقبل تعینی شد‪.‬‬

‫‪15‬‬

‫‪29/03/2019‬‬

‫گزارش‬

‫دیپلماسی سکوت‬ ‫قاهره‪ :‬عصام فضل‬ ‫منطقه خ��اورم �ی��ان��ه در چ�ن��دی��ن س��ال گ��ذش�ت��ه ه �م��واره عرصه‬ ‫کشمکش بر سر نفوذ بنی قدرت های بزرگ بوده است‪ .‬تحوالت‬ ‫جاری در پایتخت های ملتهب و کانون های تنش در چند سال‬ ‫گذشته منجر ب��ه تحولی روش��ن در ب��رن��ام��ه ه��ای راه �ب��ردی و‬ ‫ابزارهای نفوذ شده است‪ .‬در حالیکه قدرت های بزرگ ترجیح‬ ‫دادن ��د ت��ا ب��ا دخ��ال��ت مستقیم و درگ �ی��ری نظامی ب��ه م �ب��ارزه با‬ ‫تروریسم بپردازند کشورهای دارای «دیپلماسی سکوت» به‬ ‫تقویت حضور فرهنگی و گسترش روابط نرم با پایتخت های‬ ‫ملتهب روی آوردند‪ .‬این کشورها به دنبال افزایش تالش های‬ ‫دیپلماتیک برای ایجاد راهکار سیاسی برای بحران های منطقه‬ ‫و حمایت از حکومت های عربی و نهادهای سیاسی قانونی در‬ ‫کشورهایی مثل لیبی و یمن و عراق هستند‪ .‬هدف این کشورها‪،‬‬ ‫مطرح کردن گزینه های سیاسی جدید برای دوره بعد از جنگ‬ ‫با تروریسم و بازسازی است‪.‬‬ ‫حکومت های هند و ژاپن و چنی و کشورهای اسکاندیناوی مثل‬ ‫سوئد و دانمارک و مجارستان از دیپلماسی سکوت در منطقه‬ ‫خاورمیانه برخوردار هستند‪ .‬این کشورها با توجه به جهت‬ ‫گیری و ماهیت نظام سیاسی حاکم از ابزارهای گوناگون برای‬ ‫پیشبرد دیپلماسی سکوت بهره می گیرند‪ .‬در حالیکه چنی‬ ‫عمدتا بر گسترش مناسبات بازرگانی با کشورهای منطقه و‬ ‫افزایش قراردادهای تجاری تاکید دارد کشورهای اسکاندیناوی‬ ‫به سیاست ن��رم فرهنگی و راه ان��دازی و حمایت از ط��رح های‬ ‫سیاسی اهمیت می دهند‪.‬‬

‫سفیر رخا احمد حسن‬ ‫معاون پیشنی وزیر امور‬ ‫خارجه مصر‬

‫دکتر ولید قزیحه استاد علوم سیاسی در دانشگاه آمریکایی‬ ‫ق��اه��ره و متخصص ام��ور خاورمیانه ب��ه «امل�ج�ل��ه» گفت «نقش‬ ‫کشورهای دارای دیپلماسی نرم در خاورمیانه رو به رشد است‬ ‫و شاهد گسترش نقش آفرینی این کشورها در آینده نیز خواهیم‬ ‫بود‪ .‬این رویکرد می تواند مقدمه ای باشد برای ایجاد مناسبات‬ ‫جدید بنی قدرت های بزرگ و منطقه در آینده‪ .‬روابطی که تفاوت‬ ‫بنیادین با دیدگاه تاریخی روابط بنی کشورها در دو قرن گذشته‬ ‫دارد و بر مبنای اصل استعمار یکجانبه شکل گرفته است»‪.‬‬ ‫قزیحه افزود «قدرت های بزرگ که رویکرد اقدام نظامی مستقیم‬ ‫برای مقابله با تروریسم در پیش گرفته اند مجبور به حمایت‬ ‫از یکی از گروه های سیاسی بومی یا منطقه ای در برابر گروه‬ ‫های دیگر هستند‪ .‬به همنی دلیل‪ ،‬این کشورها در معرض انتقاد‬ ‫قرار گرفتند‪ .‬مردم منطقه نیز دیدگاه منفی درباره این کشورها‬ ‫دارند که با پیشینه تاریخی دوره استعمار که در حافظه جمعی‬ ‫مردم عرب نقش بسته مرتبط است»‪.‬‬ ‫قزیحه یادآور شد «کشورهایی مثل هند و چنی و ژاپن و نروژ‬ ‫و دانمارک و سوئد از محبوبیت فراوانی در افکار عمومی عربی‬ ‫ب��رخ��وردارن��د‪ .‬ای��ن کشورها همواره مخالف دخالت نظامی در‬ ‫منطقه و استفاده از دیپلماسی نرم بودند‪ .‬ضمنا‪ ،‬اين کشورها‬ ‫از پیشینه استعماری در خاورمیانه و منطقه عربی برخوردار‬ ‫نیستند و ب��ه همنی دل�ی��ل نقش آف��ری�ن��ی ش��ان در ع��رص��ه های‬ ‫سیاسی و اقتصادی و فرهنگی رشد روزافزونی دارد»‪.‬‬ ‫گزارش مرکز پژوهش ها و مطالعات پیشرفته در کشور امارات‬ ‫به ای��ن نکته اش��اره می کند که رش��د نقش آفرینی کشورهای‬ ‫دارای دیپلماسی نرم در خاورمیانه به دلیل تالش این کشورها‬ ‫ب��رای مقابله با نفوذ ای��ران در خاورمیانه اس��ت‪ .‬اف��زون بر این‪،‬‬ ‫ای��ن کشورها ن�گ��ران خ�ط��رات ناشی از گسترش تروریسم و‬ ‫تالش گروه داعش برای جذب نیروی پیکارجو در کشورهای‬ ‫خارجی است‪.‬‬ ‫ای��ن گ��زارش اف��زود «دان�م��ارک به دنبال کسب حمایت متحدان‬ ‫اروپایی برای اعمال تحریم علیه ایران در راستای مقابله با خطر‬ ‫حکومت ایران و رشد روز افزونش در منطقه است‪ .‬دانمارک‬ ‫همچننی از رش��د جریان ه��ای تندرو در ای��ن کشور بیم دارد؛‬ ‫چرا که گروهی از شهروندان بلژیکی به کانون های تنش در‬ ‫سوریه و عراق سفر کرده اند‪ .‬ضمنا دانمارک از ورود عوامل‬ ‫تروریستی دارای مهارت رزمی در میان موج پناهجویان به این‬ ‫کشور واهمه دارد»‪.‬‬ ‫دولت دانمارک در ماه اکتبر از خنثی شدن طرح ترور مخالفان‬ ‫اه��وازی از جمله حبیب جبر رییس جنبش عربی آزادیبخش‬ ‫االحواز توسط وزارت اطالعات ایران در خاک دانمارک خبر داد‪.‬‬

‫‪16‬‬

‫‪29/03/2019‬‬

‫دکتر ولید قزیحه استاد علوم سیاسی در دانشگاه آمریکایی قاهره‬ ‫و متخصص امور خاورمیانه‬

‫صوفي لودي‬

‫کشورهای دارای «دیپلماسی نرم» به دنبال ایجاد راهکارهای‬ ‫سیاسی در مناطق درگیری در خاورمیانه هستند تا شرایط‬ ‫برای گذار از مرحله جنگ به فرآیند صلح مهیا شود و عوامل‬ ‫تنش زا و تهدید آفرین از جمله مهاجرت غیر قانونی و موج‬ ‫مهاجرت و تروریسم فراقاره ای از بنی برود‪.‬‬ ‫بنا ب��ه ای��ن گ ��زارش‪ ،‬ت�ح��والت منطقه خ��اورم�ی��ان��ه در چند سال‬ ‫گذشته در کانون توجه ویژه سه کشور اسکاندیناوی (نروژ و‬ ‫سوئد و دانمارک) قرار گرفته است‪ .‬کشورهای اروپایی برنامه‬ ‫های متعددی در این خصوص در نظر گرفته اند‪ :‬تاسیس مراکز‬ ‫گفتگو و همکاری با کشورهای عربی به ویژه در دانمارک و راه‬ ‫اندازی مراکز مطالعات خاورمیانه در یکی از دانشگاه های سوئد‬ ‫و برگزاری نشست و گفتگو میان گروه های درگیر در یمن و‬ ‫کمک های مالی برای حمایت از انتخابات لیبی در آینده و حمایت‬ ‫از ان جی اوهایی که به آوارگان و جنگ زدگان و پناهجویان کمک‬ ‫می کنند و افزایش کمک مالی به پناهجویانی که کشور را ترک‬ ‫و به سرزمینشان بازمی گردند‪.‬‬ ‫دولت دانمارک مبلغ ‪ 6.54‬میلیون کرون (حدود یک میلیون یورو)‬ ‫ب��رای حمایت از انتخابات لیبی در آینده و مشارکت م��ردم در‬ ‫انتخابات در نظر گرفته است‪ .‬این کمک صرف توانمندسازی‬ ‫کمیته مرکزی انتخابات شورای شهر لیبی برای اجرای برنامه‬ ‫های فرهنگی و آگاه سازی و ثبت نام رای دهندگان و تقویت‬ ‫حضور زنان و افراد معلول در انتخابات می شود‪.‬‬

‫‪17‬‬

‫‪29/03/2019‬‬

‫از س��وی دی �گ��ر‪ ،‬رخ��ا اح�م��د ح�س��ن م �ع��اون پیشنی وزی ��ر ام��ور‬ ‫خارجه مصر به «املجله» گفت «کشورهایی که رویکرد قدرت‬ ‫نرم در خاورمیانه در پیش گرفته اند حضور قدرتمندتر و نقش‬ ‫بیشتری در بازسازی خواهند داش��ت‪ .‬این کشورها از روابط‬ ‫خوبی با کشورهای منطقه و مقبولیت مردمی در کشورهای‬ ‫عربی برخوردارند‪ .‬این درست بر خالف کشورهایی است که با‬ ‫دخالت نظامی در صدد مبارزه با تروریسم هستند»‪.‬‬ ‫حسن افزود «قدرت نرم و بازسازی در مرحله آینده دست باال‬ ‫دارد‪ .‬کشورهای عربی باید از طریق افزایش رویکرد دیپلماتیک‬ ‫و تدوین چشم انداز سیاسی عربی برای آینده منطقه در دوره‬ ‫بعد از تروریسم آم��اده شوند‪ .‬کشورهای دارای ق��درت ن��رم از‬ ‫مقبولیت گسترده مردمی در کشورهای عربی برخوردارند»‪.‬‬ ‫مجامع بنی امللل نیز ذهنیتی که از کشورهای دارای قدرت نرم‬ ‫دارند این است که این کشورها دموکراتیک و صلح طلب بوده و‬ ‫رویکرد بیطرفانه و عدم دخالت نظامی در مناطق درگیری در‬ ‫کشورهای گوناگون در پیش گرفته اند‪ .‬این کشورها از سابقه‬ ‫استعماری نیز برخوردار نیستند و به همنی دلیل برای قدرت‬ ‫ه��ای اروپ��ای��ی دردس��رس��از نیستند‪ .‬منطقه خاورمیانه بعد از‬ ‫حمله ‪ 11‬سپتامبر ‪ 2001‬مورد توجه این کشورها قرار گرفت؛‬ ‫به ویژه اینکه جمعیت مهاجران عرب و مسلمان در کشورهای‬ ‫دارای دیپلماسی نرم کم نیست‪.‬‬ ‫پژوهشکده املستقبل در گ��زارش��ی گفت «خ�ی��زش م��ردم��ی در‬ ‫بسیاری از کشورهای خاورمیانه و پیامدهای آن از جمله وقوع‬ ‫درگیری های مسلحانه باعث شد تا کشورها اقدام به افزایش‬ ‫حضور نرم در منطقه کنند»‪.‬‬ ‫ک �ش��وره��ای دارای دی�پ�ل�م��اس��ی ن��رم ب��ه دن �ب��ال گ�س�ت��رش رواب��ط‬ ‫فرهنگی با مردم خاورمیانه هستند‪ .‬راه اندازی مرکز گفتگو و‬ ‫برنامه های همکاری برای ایجاد مناسبات همکاری در زمینه‬ ‫دموکراسی و توسعه اقتصادی در این راستا انجام می شود‪.‬‬ ‫تقویت پیوندهای فرهنگی و ایجاد روابط ویژه با مردم منطقه‬ ‫هدف اصلی این مراکز است‪.‬‬

‫گزارش‬

‫تراژدی حلبچه مرگی با بوی‬ ‫خردل و تاول‬ ‫واشنگنت‪ :‬فیروزه رمضان زاده‬ ‫تقریبًا ‪ ۳۱‬سال از جمعه خوننی و حمله شیمیایی جنگنده های‬ ‫ارتش صدام حسنی‪ ،‬رئیس جمهوری سابق عراق به شهر حلبچه‬ ‫از شهرهای کردستان عراق می گذرد‪ ،‬تراژدی جنگی و انسانی که‬ ‫به»هیروشیمای کردستان» شناخته شده است‪.‬‬ ‫شهر حلبچه که در ‪۱۵‬کیلومتری مرز ایران و ‪ ۲۲۵‬کیلومتری شمال‬ ‫شرقی بغداد قرار دارد در ‪ ۲۵‬اسفند ‪۱۶( ۱۳۶۶‬مارس ‪ ،)۱۹۸۸‬درست‬ ‫در آستانه نوروز و فرا رسیدن سال نوی خورشیدی‪ ،‬هدف بمباران‬ ‫شیمیایی جنگنده های عراق قرار گرفت‪.‬‬ ‫ای��ن ب�م�ب��اران ک��ه ‪ ۵‬س��اع��ت ت�م��ام‪ ،‬ط��ول کشید‪ ،‬بخشی از عملیات‬ ‫عملیات «انفال» ارتش صدام حسنی بود که از مدت ها پیش تر در‬ ‫هشت مرحله به اجرا درآمد‪.‬‬ ‫ص��دام حسنی م��دت ه��ا پیش از ب�م�ب��اران شیمیایی حلبچه اج��رای‬ ‫عملیات «ان �ف��ال» را ب��ا ه��دف نسل کشی و کشتار دس�ت��ه جمعی‬ ‫کردهای ساکن در کردستان عراق به علی حسن املجید التکریتی‬ ‫پسر عموی خود و عضو وقت شورای فرماندهی انقالبی‪ ،‬سپرده‬ ‫بود که طی این حمالت‪ ،‬صدها هزار تن از مردم غیر نظامی کرد‬ ‫عراق کشته و یا ناپدید شدند‪.‬‬ ‫در ‪۱۰‬و‪۱۱‬مارس ‪ ۱۹۸۸‬نیروهای ایران‪ ،‬در پی اجرای عملیات»والفجر‬ ‫‪»۱۰‬مناطق کردنشنی حلبچه‪ ،‬سید ص��ادق و مناطق اط��راف آن را‬ ‫تصرف کردند‪.‬‬ ‫صدام در انتقام از حمله ایران و به تصور همکاری کردهای عراقی با‬ ‫نیروهای ایرانی و خیزش مردم حلبچه علیه نیروهای عراقی به علی‬ ‫حسن املجید دستور داد تا حمالت شیمیایی گسترده‌ای را طراحی‬ ‫و بر فراز این شهر کردنشنی اجرا کند تا به تصور خودش‪ ،‬آنها به‬ ‫مایه عبرتی برای دیگر شهروندان عراقی تبدیل شوند‪.‬‬ ‫عیسی بازیار‪ ،‬کارشناس پاکسازی منی که از کردهای ای��ران نیز‬ ‫هست به املجله می گوید‪»:‬براساس گفته های علی کیمیایی‪ ،‬پسر‬ ‫عموی صدام مقر اتحادیه میهنی کردستان به رهبری جالل طالبانی‬ ‫در آن منطقه ق��رار داش��ت و آن�ه��ا از ن�ی��روه��ای ای��ران��ی حمایت می‬ ‫کردند‪».‬‬ ‫او در ادامه به ایدن مصطفی حمید؛ خلبان عراقی اشاره می کند که‬ ‫به خاطر سرپیچی از دستور بمباران شیمیایی حلبچه به دستور‬ ‫صدام اعدام شد‪.‬‬ ‫به گفته بازیار؛ این خلبان که از مسیحیان ساکن عراق بود اکنون‬ ‫برای کردها به یک نماد انسانیت تبدیل شده و مردم حلبچه تندیسی‬ ‫برای یادبود او ساخته اند‪.‬‬ ‫او نماد دیگر شهر حلبچه را عمر خاور؛ بازیگر تئاتر اهل حلبچه می‬

‫داند که تصویر او در رسانه های جهان منتشر شد با لباس کردی‬ ‫که کودکی را در آغوش فشرده و سجده‌وار نقش بر زمنی شده است‪.‬‬ ‫ب��ازم��ان��دگ��ان آن ج�م�ع��ه خ��ون�ین آن �چ��ه ک��ه در س��اع��ت ‪۲‬ب �ع��دازظ �ه��ر‬ ‫‪۲۵‬اسفندماه ‪۱۳۶۶‬رخ داد را هرگز تا پایان عمر فراموش نمی کنند‪.‬‬ ‫پیش از ب�م�ب��اران شیمیایی‪ ،‬شهر حلبچه ب�ه‌م��دت دو روز ب��ا آتش‬ ‫گلوله های توپ و خمپاره بمباران شد تا امکان مقاومت و رفنت به‬ ‫سرداب‌ها و پناهگاه‌های زیرزمینی‪ ،‬به حداقل برسد‪.‬‬ ‫مردم حلبچه ابتدا فکر کردند مثل روزهای گذشته فقط یک بمباران‬ ‫معمولی است‪ ،‬چون آنها به آتش بمب و خمپاره عادت داشتند‪ ،‬پس‬ ‫از چند دقیقه ابری زرد رنگ بر آسمان شهر سایه انداخت‪ .‬بوهای‬ ‫مختلفی نظیر رایحه سیب‪ ،‬تخم م��رغ‪ ،‬زباله مانده یا ب��ادام تلخ به‬ ‫مشامشان رسید اما بعد از چند دقیقه‪ ،‬پرنده ها از آسمان و بعد‬ ‫انسان ها و احشام و چهارپایان دسته دسته به زمنی می افتادند‪.‬‬ ‫انواع مواد شیمیایی بسیار سمی و مرگ آور مانند سیانوژن‪ ،‬وی‬ ‫ایکس‪ ،‬سارین‪ ،‬تابون و گاز خردل (ایپریت) و ترکیباتی از سیانور‬ ‫آثار متفاوتی بر روی قربانیان گذاشته بود‪ :‬بعضی ها در حالتی‬ ‫عصبی با صدای بلند می خندیدند و بعد بر روی زمنی می افتادند‪،‬‬ ‫برخی به زمنی می افتادند و پی درپی مایعات سبز رنگی استفراغ‬ ‫می کردند و بعد به کما می رفتند‪ .‬پوست ب��دن ع��ده ای دیگر پر‬ ‫از تاول و متورم و پوست عده دیگری از اجساد مردم‪ ،‬احشام و‬ ‫حیوانات‪ ،‬بطرز عجیبی بی رنگ شده بود‪ ،‬چشمها باز و خیره و‬ ‫از حدقه بیرون زده بود‪.‬‬ ‫هیچ کس نمی دانست که برای حفاظت از خود چه باید بکند‪ .‬صدای‬ ‫جیغ‪ ،‬گریه و فریاد «گاز‪ ،‬گاز» همه جا به گوش می رسید‪ ،‬عمق این‬ ‫فاجعه با انتشار تصاویر ماندگار این جنایت بیشتر آشکار شد‬ ‫تصاویر دردآوری که نشان می دهند ساملندانی که تنها در عرض‬ ‫چند ثانیه تالش برای پناه گرفنت در جایی جان داده بودند یا مادران‬ ‫و پدرانی که کودکان و نوباوگان شیرخوار خود را در آغوش خود‬ ‫کشیده بودند تا به خیال خود جانشان را نجات دهند‪ .‬برخی تا‬ ‫جایی که توان داشتند با پای پیاده و یا سواره شهر را ترک کردند‪.‬‬ ‫عیسی بازیار در ادامه گفتگو با املجله توضیح می دهد‪ »:‬من بچه‬ ‫ب��ودم ول��ی ی��ادم هست ک��ه در آن روز ش�م��اری از م��ردم حلبچه به‬ ‫شهرهای مرزی ایران مثل پاوه آمده بودند و جمهوری اسالمی کمپ‬ ‫هایی برای بازمانده ها ایجاد کرده بود‪».‬‬ ‫آمار دقیق و رسمی از شمار کشته شدگان این حادثه که بر پایه‬ ‫موازین حقوق بشری مصداق «جنایت علیه بشریت» به شمار می‬ ‫رود در دسترس نیست اما بر اساس برآوردهای رسانه های جمعی‬ ‫و سازمان های غیردولتی‪ ،‬نظير «سازمان شهدای حلبچه» نزدیک‬ ‫‪۵‬هزارتن کشته و نزدیک به ‪ ۱۰‬هزار تن زخمی شدند‪.‬‬ ‫اما این پایان ماجرای بزرگترین کشتار شیمیایی غیرنظامیان نبود‪،‬‬ ‫هنوز پس از نزدیک به ‪ ۳۰‬سال‪ ،‬زخم های دهشتناک بجا مانده از‬

‫‪18‬‬

‫‪29/03/2019‬‬

‫ایدن مصطفی‬

‫آن جمعه خوننی بر تن بازماندگان آن روز ملتهب و ملموس است‪.‬‬ ‫بازماندگانی که سالها بعد‪ ،‬بر اثر سرطان از پا درآمدند یا هنوز‬ ‫هم با ان��واع بیماریهای تنفسی روز را شب می کنند یا نوزادانی‬ ‫که با انواع معلولیت های جسمی یا همراه با مشکالت ژنتیکی به‬ ‫دنیا آمدند‪.‬‬ ‫البته مقام های جمهوری اسالمی از این اتفاق‪ ،‬فرصتی برای یک‬ ‫مانور تبلیغاتی بدست آوردند تا این حادثه را به عنوان یکی از جنایت‬ ‫های صدام حسنی علیه مردم خود به جهانیان نشان دهند‪ .‬مسئوالن‬ ‫جمهوری اسالمی تا چند روز به بازماندگان کشتار حلبچه اجازه‬

‫‪19‬‬

‫‪29/03/2019‬‬

‫ورود نداده بودند تا به حلبچه برگردند تا اجساد عزیزان خود را‬ ‫دفن کنند‪ .‬آنها اجساد را در همان شرایط گذاشته بودند تا عکاسان‬ ‫خبری از نقاط مختلف دنیا به آنجا بروند و از آنها عکاسی کنند‪.‬‬ ‫عیسی بازیار با تایید این موضوع می افزاید‪»:‬اولنی تیمی که بعد‬ ‫از بمباران خ��ود را به حلبچه رساندند شاخه ب��رون م��رزی سپاه‬ ‫پاسداران بود که آن زمان‪ ،‬عنوانی نداشت‪.‬آنها در آن زمان در منطقه‬ ‫مستقر بودند و صدام به دلیل همکاری نیروهای پیشمرگه کرد با‬ ‫نیروهای ایرانی حلبچه را بمباران کرد‪ .‬البته دلیل این که تا چند روز‬ ‫اج��ازه ورود دیگران را به حلبچه ندادند تنها به خاطر عکاسی از‬ ‫اجساد و قربانیان این حادثه نبود‪ ،‬آنها ضمن بهره برداری تبلیغاتی‬ ‫از این حادثه‪ ،‬متخصصان خود را برای نمونه برداری از گازهای‬ ‫شیمیایی به محل فرستاده بودند‪».‬‬ ‫از آن سال تا ام��روز هر س��ال‪ ،‬مراسم متعددی در سالگرد نوروز‬ ‫خوننی حلبچه در سراسر منطقۀ کردنشنی در شمال عراق و نیز‬ ‫در ده ها کشور جهان برگزار می شود‪.‬‬ ‫اما در سال های اخیر مراسم یادبود کشته‌شدگان این رویداد در‬ ‫ایران با مخالفت حاکمیت روبرو شده است و تاکنون چندین بار‬ ‫با برگزاری همایش ها و برنامه های برنامه ریزی شده از سوی‬ ‫دانشجویان و گروه های کرد مخالفت شده است‪.‬‬ ‫در ح��ال حاضر شماری از زن��ان بازمانده ساکن حلبچه با اندک‬ ‫حمايت مالی دریافتی از سوی مقامات سليمانيه در تالشند که به‬ ‫سال های ‪ ۱۹۷۰‬و ‪ ۱۹۸۰‬برگردند‪ .‬آنها توانسته اند با دایر کردن‬ ‫کتابخانه و ک�لاس ه��ای متعدد فرهنگی و ه�ن��ری نظیر خیاطی‪،‬‬ ‫کامپیوتر و زبان انگلیسی يا تشكيل تيم های ورزش��ی بانوان به‬ ‫تغيير فضای اجتماعی و روحيه زنان حلبچه کمک کنند‪.‬‬ ‫می گویند کردها هرگز نمی توانند قرآن‪ ،‬کتاب مقدس مسلمانان‬ ‫را ختم کنند‪ ،‬چون به محض اینکه به سوره «انفال» سوره هشتم‬ ‫این کتاب مقدس می رسند‪ ،‬برای مدتی با بغض‪ ،‬سکوت می کنند‪.‬‬

‫گزارش‬

‫مدارس ناامین درایران‪ ،‬ضایعه ای‬ ‫که نادیده گرفته می شود‬ ‫واشنگنت – فیروزه رمضان زاده‬ ‫س��ال هاست که وق��وع ح��وادث تلخ و تکان دهنده از جمله آتش‬ ‫سوزی در مدارس مرزی و مرکزی ایران و تصادف های مکرر‬ ‫اتوبوس های حامل دانش آموزان طرح راهيان نور‪ ،‬در رسانه ها‬ ‫خبرساز می شود‪.‬‬ ‫هنوز ‪۲‬ماه از شروع سال تحصیلی نگذشته بود که چراغ نفتی‬ ‫غیراستاندارد در یکی از ک�لاس ه��ای اول اب�ت��دای��ی در مدرسه‬ ‫غیرانتفاعی دخترانه اسوه حسنه زاهدان آتش گرفت و ‪ ۴‬دانش‌آموز‬ ‫در میان شعله های آتش سوختند و جان خود را از دست دادند‪.‬‬ ‫سالهاست ک��ه ب��ه ای��ن فهرست بلند‪ ،‬ح ��وادث م�ت�ع��دد بسیاری‬ ‫اضافه می شود‪.‬‬ ‫‪۱۷‬روز از شروع سال تحصیلی در سال جاری گذشته بود که‬ ‫بر اثر ریزش بخشی از دیوار فرسوده حیاط آموزشگاه مدرسه‬ ‫دخترانه روستایی در سنندج‪ ،‬یکی از دانش آموزان پایه اول این‬ ‫آموزشگاه فوت کرد‪.‬‬ ‫سال ‪ ۱۳۹۰‬نیز اتصال کابل های برق کولر سبب مرگ ‪ ۴‬دانش‬ ‫آموز تيزهوش چابهاری شد‪.‬‬ ‫در ‪ ۱۵‬آذرماه ‪ ۱۳۹۱‬نیز بخاری نفتی یک کالس ‪۳۷‬نفره در یکی‬ ‫از مدارس شنی آباد در پیرانشهر‪ ،‬یکی از شهرهای مرزی ایران‬ ‫آتش گرفت‪ .‬مدرسه ای که از ابتدايي ترين تجهيزات ايمنی محروم‬ ‫بود‪.‬خراب بودن درب کالس سبب شد تا ‪۲۸‬دختر بچه دانش آموز‬ ‫هنگام گسترش آتش نتوانند خود را از مهلکه نجات دهند و دچار‬ ‫سوختگی شدند‪ .‬دو تن از دانش آموزان هم بر اثر شدت سوختگی‬ ‫جان خود را از دست دادند‪.‬‬ ‫در همان ماه‪ ،‬رسانه ها صحبت از گازگرفتگی دانش آموزان در‬ ‫خوی به ميان آوردند‪.‬‬ ‫در ‪ ۲۷‬بهمن ماه ‪ ۹۳‬بر اثر ریزش ناگهانی دیوار حیاط یک مرکز‬ ‫پیش دبستانی و دبستان پسرانه ‪ ۱۲‬دانش آموز مصدوم و روانه‬ ‫بیمارستان شدند‪.‬‬ ‫در‪۱۶‬شهریور سال ‪ ۹۵‬بر اثر ریزش دیوار فرسوده مدرسه‌ای در‬ ‫روستای بجار شهرستان چابهار یک کودک پنج ساله که از دانش‬ ‫آموزان نبود‪ ،‬جان خود را از دست داد‪.‬‬

‫در ‪ ۱۱‬دی ماه همان سال‪ ۶ ،‬دانش آموز دبستان شهدای روستای‬ ‫سادات آباد در شهرستان سمیرم استان اصفهان بر اثر ریزش‬ ‫دیوار‪ ،‬زیر آوار ماندند و مصدوم شدند‪.‬‬ ‫در ‪ ۹‬آب��ان ‪ ،۹۶‬ری��زش سقف مخزن سیمانی آب‪ ۴ ،‬دان��ش آموز‬ ‫مدرسه ابتدایی روستای برمک استان بوشهر را مصدوم و روانه‬ ‫بیمارستان کرد‪.‬‬ ‫در ادامه به آمار دانش آموزان فوت شده در اردوهای دانش آموزی‬ ‫اشاره می کنیم که در آمار حوادث جانی دانش آموزی می گنجند‪.‬‬ ‫‪۱۰‬شهریور ‪،۱۳۹۶‬حادث ‌ه اردوی پیشتازان و فرزانگان سازمان‬ ‫دانش‌آموزی در هرمزگان در جاده داراب استان ف��ارس‪۹ :‬دانش‬ ‫آموز فوت و ‪ ۳۴‬نفر مصدوم‪ 3 ،‬نفر نقص عضو‬ ‫اردوی راهیان نور استان البرز در محور کمربندی سوسنگرد‬ ‫ اهواز‪ ۲۲ ،‬آذرماه ‪ : ۹۶‬چهار فوتی‪ ٫‬سه دانش‌آموز و یک معلم‬‫‪ ۱۸‬مهر م��اه‪ ۹۷‬اردوی راهیان ن��ور آذربایجان شرقی کمربندی‬ ‫تبریز‪ :‬فوت ‪ ۲‬دانش آموز‬ ‫فارغ از وجود ‪ ۷۰۰‬کالس درس خشت و سنگی و ‪ ۱۲۰‬هزار کالس‬ ‫بدون سیستم گرمایشی در ایران‪ ،‬در حال حاضر بیش از ‪۱.۵‬‬ ‫میلیون دانش‌آموز ایرانی در مدارس ناایمن تخریبی تحصیل می‬ ‫کنند ‪ .‬به این فهرست مدارس فرسوده در شهرستان‌ها باید به‬ ‫مدارس کپری در استان‌های کرمان و سیستان و بلوچستان و در‬ ‫برخی مناطق خوزستان و مدارس «شبه‌گلی» در استان لرستان‬ ‫اشاره کرد این در حالیست که بیشترین نیرو و امکانات دولتی‬ ‫برای ایجاد ده ها هزار مدرسه قرآنی و دینی و استخدام چندین‬ ‫هزار طلبه و روحانی در مدارس صرف می شود‪.‬‬ ‫پ��س از وق��وع ح��وادث��ی نظیر ری��زش سقف و دی��وار‪ ،‬آت��ش گرفنت‬ ‫بخاری‪ ،‬و تصادف اتوبوس های حامل دانش آموزان طرح راهیان‬ ‫نور‪ ،‬دست اندرکاران در نطق هایی آتشنی‪ ،‬کمبود بودجه را مطرح‬ ‫و به انتشار یک پیام همدردی بسنده می کنند و در نهایت همه‬ ‫این بحث‌ها فراموش می شوند و دوباره این تراژدی های دردناک‬ ‫به اشکال مختلف در مدارس مختلف ایران تکرار می شوند بدون‬ ‫این که مسئوالن‪ ،‬برای پایان بخشیدن به اين گونه حوادث دردناک‬ ‫در مدارس اقدامی سریع و موثر انجام دهند‪.‬‬ ‫البته مسئوالن دولتی ُپر بیراه نگفته اند‪ ،‬میزان بودجه ای که به‬ ‫وزارت آموزش و پرورش اختصاص داده می شود آنقدر نیست‬ ‫‪20‬‬

‫‪29/03/2019‬‬

‫که کفاف همه چیز را بدهد‪ .‬در واقع سال هاست که فعاالن این‬ ‫حوزه می گویند وزارت آموزش و پرورش‪ ،‬گاه در پرداخت حقوق‬ ‫و مزایای معلمانش در می ماند‪ ،‬چه برسد به ایمنی سازی مدارس‪.‬‬ ‫رسول خضری نماینده مجلس گفته است که ‪ ۹۸‬و نیم درصد‬ ‫اعتبارات وزارتخانه آموزش و پرورش صرف هزینه‌های جاری‪،‬‬ ‫دستمزد و پرداخت حقوق می شود و تنها یک و نیم درصد آن به‬ ‫هزینه‌های عمرانی و بازسازی اختصاص می‌یابد‪.‬‬ ‫رسول خضری دی ماه امسال گفته بود‪ »:‬زمانی که حادثه آتش‬ ‫سوزی در مدرسه دخترانه در شنی آباد اتفاق افتاد تصور ما این‬ ‫بود که این زنگ خطر شنیده شده اما حادثه آتش سوزی اخیر در‬ ‫مدرسه ای در زاهدان نشان داد که ایمنی سازی مدارس هنوز در‬ ‫اولویت های اساسی آنه در نظر گرفته نشده است‪».‬‬ ‫به گفته این نماینده مجلس‪ ،‬با بودجه های فعلی ‪ ۱۰‬تا ‪ ۱۵‬سال‬ ‫دیگر هم نمی‌توان ایمن‌سازی و مقاوم سازی کامل را در مدارس‬ ‫شاهد بود‪.‬‬ ‫در تهران‪ ،‬پایتخت ایران نیز شرایط مدارس بهتر از سایر مدارس‬ ‫نیست‪ ،‬محسن هاشمی‪ ،‬رئیس ش��ورای شهر ت�ه��ران در م��ورد‬ ‫م�ش�ک�لات ش�ه��ر ت�ه��ران از جمله م ��دارس ف��رس��وده گفته اس��ت‪»:‬‬ ‫‪ ۷۰۰‬مدرسه در تهران شناسایی شده که با یک طوفان تخریب‬ ‫می‌شوند»‬ ‫غائله ای که ختم به خیر نمی شود‬ ‫محمد بطحایی‪ ،‬وزی��ر آم��وزش و پ��رورش ای��ران دی م��اه ج��اری از‬ ‫تصمیم مشترک کمیسیون آموزش مجلس و دولت به منظور تعینی‬ ‫اعتبار ب��رای اس�ت��ان��داردس��ازی و ای�م� ‌نس��ازی سیستم گرمایشی‬ ‫مدارس سخن به میان آورد تا به گفته او «ظرف دو سال آینده این‬ ‫‪21‬‬

‫‪29/03/2019‬‬

‫غائله ختم شود‪».‬‬ ‫وزیر آموزش و پرورش ایران همچننی در گفتگویی با خبرگزاری‬ ‫کار ایران(ایلنا) اعالم کرده است با بودجه کنونی حذف بخاری از‬ ‫ت سال طول می‌کشد‪.‬‬ ‫مدارس هفت‪-‬هش ‌‬ ‫وزیر آموزش و پرورش ایران از «غائله» سخن به میان آورده‪ ،‬یعنی‬ ‫در نگاه او این مساله یک «بلوا و فتنه» است تا یک واقعیت که باید‬ ‫به دنبال حل آن بود‪ .‬وقتی باالترین مقام وزارت آموزش و پرورش‪،‬‬ ‫سیستم ایمنی در مدارس را «غائله» می داند‪ ،‬روشن است که نمی‬ ‫توان چشم انداز روشنی را برای حل این مساله متصور بود‪.‬‬ ‫تشکیل کمیته یکی از راه حل های مقامات در ای��ران پس از وقوع‬ ‫چننی حوادثی است‪ ،‬در حادثه آتش سوزی اخیر در مدرسه اسوه‬ ‫زاهدان نیز کمیته ای برای بررسی این حادثه تشکیل شد‪.‬‬ ‫این کمیته ها تا مدت کوتاهی پس از حادثه پیگیر مسائل مرتبط به‬ ‫حادثه هستند اما به مرور ‪ ،‬این کمیته ها بدون اینکه روشن شود‬ ‫چه کرده اند به دست فراموشی سپرده می شوند‪.‬‬ ‫مهرالله رخشانی‪ ،‬رئیس سازمان نوسازی‪ ،‬توسعه و تجهیز مدارس‬ ‫ایران گفته است‪ ۸۳ «‌:‬هزار کالس درس مدارس دولتی با بخاری نفتی‬ ‫گرم می‌شوند که بابت ایمنی آنها نگران هستیم و برای جمع آوری‬ ‫آنها عالوه بر مشکل اعتبار‪ ،‬نبود گاز در برخی نقاط کشور نیز‬ ‫مطرح است‪ .‬عمده‌ترین نقاطی که از بخاری نفتی استفاده می‌کنند‬ ‫مناطقی هستند که گاز ندارند‪».‬‬ ‫ب ��ه گ�ف�ت��ه وی‪ ،‬ی ��ک ه� ��زار و ‪ ۲۰۰‬م �ی �ل �ی��ارد ت ��وم ��ان اع �ت �ب��ار ب ��رای‬ ‫استانداردسازی سیستم های گرمایشی مدارس الزم است‪.‬‬ ‫فارغ از ح��وادث مختلف به دلیل نبود مالحظات ایمنی در مدارس‬ ‫نباید فراموش کرد که دانش آموزان بسیاری در مدارس حاشیه جاده‬ ‫های اصلی و فرعی و راه آهن تحصیل می کنند و در مواجهه با خطر‬ ‫جدی برخورد با خودروهای سبک و سنگنی از این مسیر هستند‪.‬‬

‫فرهنگ‬

‫حلمی التونی؛ طراح پیشرو جلد‬ ‫کتاب کودک در جهان عرب‬ ‫املجله‪ :‬صفاء عزب‬ ‫حلمی التونی هنرمند هنرهای تجسمی گفت «مردم مصر بعد از انقالب‬ ‫‪ 2011‬دستخوش ناامیدی و سرخوردگی شدند»‪.‬‬ ‫او در گفتگو با «املجله» افزود «فعالیت خود را بعد از انقالب ‪ 2011‬در‬ ‫مصر آغاز کردم تا بتوانم اندکی از فشار بر مردم بکاهم و موجی از‬ ‫شادی برای آنها به همراه بیاورم»‪.‬‬ ‫حلمی التونی با اینکه هشتاد و پنج ساله است اما هنوز سرشار از ایده‬ ‫های نوآورانه و خالقانه بوده و هنوز مخاطبانش انتظار نمایشگاه های‬ ‫هنری ساالنه اش را می کشند‪.‬‬ ‫«املجله» سری به آتلیه نقاشی حلمی زده تا از نزدیک تابلوهای نقاشی‬ ‫و رنگ هایش را مشاهده کند و نیز گفتگویی با او انجام داد‪.‬‬ ‫منت گفتگو به شرح زیر است‪:‬‬ ‫حلمي التوني‬

‫چ �ط��ور روی ��داده ��ای ج ��اری در پ �ی��رام��ون ب��ر ج�ه��ت گ �ی��ری ه��ای‬ ‫هنرمند و تغییر سبک ن ��وآوری ه��ای��ش تاثیر م��ی گ ��ذارد؟ آیا‬ ‫باید رویدادهای تلخ و شیرین بر هنر و نوآوری های هنرمند‬ ‫تاثیرگذار باشند؟‬ ‫بی گمان‪ ،‬رویدادهای جاری بر همه تاثیر گذار است و هنرمند هم بخشی‬ ‫از همنی محیط پیرامونی اس��ت‪ .‬ای��ن روی��داده��ا همواره الهام بخش من‬ ‫هستند اما در کارهایم رویدادهای غمناک را به رویدادهای فرح بخش‬ ‫تبدیل می کنم‪ .‬این وظیفه را از سال ‪ 2011‬یعنی بعد از انقالب مصر تا‬ ‫کنون به گردن گرفته ام‪ .‬فکر می کنم که فضای سرخوردگی و ناامیدی‬ ‫و شرایط اقتصادی بد کشور را فرا گرفته است‪ .‬اما هنر نباید این فضا‬ ‫را بازتاب دهد‪ .‬هنرمند باید تا جایی که باید ارزش های انسانی را بازتاب‬ ‫دهد‪ .‬این فرار از واقعیت نیست بلکه تالشی است برای کاهش فشار بر‬ ‫مردم و به آنها فرصت داد تا نفس بکشند‪ .‬به همنی دلیل بنده همواره‬ ‫تالش می کنم تا با کارهایم شادی را به مردم منتقل کنم‪.‬‬ ‫وقتی تابلوهایی درباره زیورآالت زنان و میوه ممنوعه که با اندیشه ازلی‬ ‫درباره گناه و خروج از بهشت ارتباط دارند نقاشی می کنم از چارچوب‬ ‫تراژدیک متعارف درباره میوه ممنوعه فاصله می گیرم و به دنبال بخش‬ ‫فرح بخش ماجرا می گردم تا شادی را به مخاطبان منتقل کنم‪.‬‬

‫خوشحالم چرا که دنیا بدون زن یعنی هیچ‪ .‬زن همه چیز است و به همنی‬ ‫دلیل‪ ،‬زنان به تابلوهای نقاشی من با تم های متفاوت رخنه می کنند‪.‬‬ ‫یک نمایشگاه با موضوع زن و میوه و دیگری را به نقاشی چهره زن‬ ‫اختصاص دادم‪ .‬زن در طول ‪ 35‬سال گذشته که حرفه روزنامه نگاری را‬ ‫رها کردم و وارد هنرهای تجسمی شدم موضوع تابلوهایم بوده که او را‬ ‫با شیوه ها و مدل های گوناگون نقاشی کردم‪ .‬نمایشگاه نقاشی چهره‬ ‫زن با عنوان «چهره های گوناگون زنان» ‪ 8‬مارس ‪ 2019‬برگزار شد‪.‬‬ ‫آیا همه تابلوها در این نمایشگاه نقاشی پرتره است؟‬ ‫چهره های نقاشی خیالی هستند که آنها را با نگاه هنرمندانه می کشم‬ ‫و به زن خاصی تعلق ندارند‪ .‬نقاشی پرتره به درخواست صاحب چهره‬ ‫انجام می شود‪ .‬اما تابلوهای من عبارتند از چهره زنان و هویت صاحب‬ ‫چهره ها معلوم نیست‪.‬‬

‫چگونه روحیه ن��وآوری را در تابلوهایتان در ‪ 60‬سال گذشته‬ ‫حفظ کردید؛ به وی��ژه اینکه فضای یاس و ناامیدی در جهان‬ ‫پیرامون ما گسترش یافته است؟‬ ‫من حاال ‪ 85‬سال دارم و هنوز نقاشی می کنم‪ .‬خیلی از همسن و ساالنم‬ ‫گ��وی��ا در ک��اره��ای�ت��ان بیشتر روی زن��ان تمرکز م��ی کنید‪ .‬چرا‬ ‫یا حتی کوچکتر دچار یاس و ناامیدی شده اند‪ .‬من هم شخصا یاس‬ ‫تابلوهای نقاشی شما با زن گره خورده است؟‬ ‫و ناامیدی را تجربه ک��ردم‪ .‬ای کاش که ما حاال شرکت هواپیماسازی‬ ‫تصور می کنم که من «نقاش زن» هستم دقیقا مثل نزار قبانی که شاعر‬ ‫داشتیم اما نتوانستیم حتی یک دوچرخه تولید کنیم‪ .‬بی گمان این ناامید‬ ‫زن و احسان عبد القدوس که نویسنده زن است‪ .‬من اتفاقا از این لقب‬ ‫کننده است‪ .‬اما من با کارهای هنری ام با چننی فضایی مبارزه می کنم‪.‬‬

‫‪22‬‬

‫‪29/03/2019‬‬

‫من عاشق چالش و سرسختی هستم و شکست را نمی پذیرم‪ .‬هنر از‬ ‫پژمردگی جلوگیری می کند و همنی به من در این سن و سال انرژی‬ ‫می بخشد‪ .‬هنر مبتنی بر نوآوری و مهارت است‪ .‬این دو ویژگی تنها‬ ‫منحصر به هنر نیست بلکه از خصایص کشور نیز هست‪.‬‬

‫آی��ا خ��ود شما در تابلوهایتان از باید و نبایدها پ�ی��روی می‬ ‫کنید؟‬ ‫نخست اینکه‪ ،‬باید و نبایدها دو دسته هستند یکی اخالقی و دیگری‬ ‫حرفه ای هنری‪ .‬من ه�م��واره از باید و نبایدهای حرفه ای پیروی می‬ ‫کنم‪ .‬هنرمند باید از اصول اخالقی اش پیروی کند و نه عوامل بیرونی‪.‬‬ ‫اما شورش یکی از ویژگی های هنرمندان است‪ .‬شورش و عدم پذیرش‬ ‫واقعیت و ساز و کارهای کهنه منجر به پیشرفت و دستاوردهای علمی‬ ‫و صنعتی شد‪.‬‬

‫آینده م��ردم کشورهای عربی را در سایه تنش ها و نبردهای‬ ‫کنونی چگونه ارزیابی می کنید؟‬ ‫تصور م��ی کنم ش��رای��ط کنونی کشورهای عربی مثل کابوسی است‬ ‫که روزی پایان می پذیرد‪ .‬روی��داده��ای ج��اری به فکر هیچ کس خطور‬ ‫نمی کرد‪.‬‬ ‫آیا باید نامش را شورش گذاشت یا هدف گرایی؟‬ ‫این شورش و نارضایتی است‪ .‬اینجا مساله مهمی مطرح می شود‪.‬‬ ‫چه وقت از این کابوس بیدار می شویم؟‬ ‫گفته می شود رضایت فضیلت است اما مبالغه در آن منجر به ایجاد‬ ‫وقتی که به آگاهی مناسب برسیم‪ .‬آموزش کلید پیشرفت مردم است و فضای جمود و ارتجاع و پسگرد می شود‪ .‬علم و دانش تنها راهکار‬ ‫نمونه های واقعی فراوانی در کشورهای گوناگون در این زمینه وجود این مشکل است‪ .‬آموزش و آگاهی تنها محدود به صنایع و فناوری و‬ ‫دارند‪.‬‬ ‫انرژی هسته ای و شیمی و غیره نیست بلکه حوزه تاریخ را نیز در برمی‬ ‫گیرد‪ .‬مشکل ما این است که متاسفانه به تاریخ توجه نمی کنیم و آن را‬ ‫در خصوص آموزش‪ ،‬آیا گفته شما تنها محدود به آموزش در نادیده می گیریم و اصال شناختی از آن نداریم‪ .‬مقام های رسمی فراوانی‬ ‫زمینه هنرهای زیبا است؟ آیا جنبش هنری در کشورهای عربی هستند که شناختی با تاریخ ندارند‪ .‬تاریخ گنجینه ای از درس هایی‬ ‫را دنبال می کنید؟‬ ‫است که ما را از تکرار اشتباه بازمی دارند‪ .‬گروهی می گویند که نباید‬ ‫مشکل ما در مصر این است که با افزایش کمی روبرو هستیم نه ارتقای به تاریخ توجه کرد و مهم همان آینده است‪ .‬واقعیت این است که باید از‬ ‫کیفی‪ .‬خیل کثیری از دانشجویان بدون برخورداری از سطح علمی تاریخ درس گرفت تا از تکرار اشتباه های گذشته در آینده جلوگیری‬ ‫مناسب از دانشکده های هنر فارغ التحصیل می شوند‪ .‬به یاد دارم کرد و بدین ترتیب آینده روشنی ترسیم کرد‪.‬‬ ‫که در سال ‪ 1953‬حدود ‪ 23‬نفر از جمله بنده فارغ التحصیل شدیم هنرمندان تا چه ان��دازه تحت تاثیر فضای سیاسی ق��رار می گیرند؟‬ ‫اما تنها دو سه نفر وارد فعالیت هنری شدیم و آن را به طور جدی به عنوان مثال‪ ،‬کشورهای عربی در دهه شصت میالدی شاهد رونق‬ ‫دنبال کردیم‪ .‬ما به هنرمندان واقعی نیاز داری��م ام��ا متاسفانه نظام هنری و فرهنگی چشمگیری بودند اما آزادی با قید و بندهای گوناگون‬ ‫آموزشی ما اشکاالتی دارد‪ .‬جنبش هنری در جهان عرب را با توجه روبرو بود‪.‬‬ ‫به وقتم دنبال می کنم‪.‬‬ ‫بله درست است‪ .‬در آن دوره‪ ،‬محدودیت هایی وجود داشت اما فعالیت‬ ‫های هنری پررونق بودند‪ .‬رویاهای فراوانی در آن دوره در سر داشتیم‬ ‫هنرمند متعهد تا چه ان��دازه باید به قید و بندهای ناشی از مثل رویای ساخت سد بزرگ در مصر یا پیشرفت صنعتی و غیره‪ .‬حاال‬ ‫صرفنظر از اینکه موفق شدیم یا خیر اما ما هدف و رویای خاصی را‬ ‫ارزش ها و آداب و رسوم جوامع شرقی توجه کند؟‬ ‫به نظر من‪ ،‬هنر باید از بایدها و نبایدها به دور باشد‪ .‬اگر هنرمند بر دنبال می کردیم‪ .‬مثال در زمینه هنری می خواستیم که به سطوح باال‬ ‫برسیم و به همنی دلیل همه فعالیت های هنری شکوفا شدند‪.‬‬ ‫اساس این معیار فعالیت کند هنر تولید نمی کند‪.‬‬

‫‪23‬‬

‫‪29/03/2019‬‬

‫هنر‬

‫بازیگر مصری‪ :‬برایم اهمیت ندارد که‬ ‫حتما نقش اصلی بازی کنم‬ ‫قاهره‪ :‬سها الشرقاوی‬ ‫یسرا اللوزی بازیگر مصری در ماه رمضان امسال در دو سریال تلویزیونی بازی می کند‪ .‬او در سریال‬ ‫«کلبش» در کنار امیر کراره –بازیگر مصری‪ -‬در نقش یک روانشناس ظاهر می شود‪ .‬او در سریال‬ ‫«قمر هادی» برای اولنی بار در کنار هانی سالمه –بازیگر مصری‪ -‬نقش آفرینی می کند‪.‬‬ ‫یسرا اللوزی در گفتگو با «املجله» درباره نقش هایش در فیلم های سینمایی و سریال های ماه رمضان‬ ‫و تجربه بازی در کنار هانی سالمه –بازیگر مصری‪ -‬و نیز تجربه مشارکت در عضویت‬ ‫کمیته داوری جشنواره سینمای زن در اسوان گفت‪ .‬منت گفتگو در زیر می آید‪:‬‬ ‫در چه فیلمی بازی می کنید؟‬ ‫این فیلم «تصفیه حساب» نام دارد‪ .‬موضوع فیلم چنان که از نامش پیداست‬ ‫درباره انتقام جویی از بازیگر نقش اول فیلم است‪ .‬من نقش مهمی در فیلم بازی‬ ‫می کنم‪ .‬نقش یک دختر نوازنده و رمانتیک و رویایی و احساساتی را بازی می‬ ‫کنم که در معرض شرایط سخت و دش��واری ق��رار می گیرد و به فکر انتقام می‬ ‫افتد‪ .‬من از بازی در فیلم های سینمایی بسیاری در چند ماه گذشته خودداری‬ ‫کردم چرا که نمی خواهم نقش تکراری بازی کنم‪ .‬اما این نقش را پذیرفتم چرا‬ ‫که هم شخصیت متفاوتی بود و هم از آن خوشم آمد‪ .‬جنبه انسانی و تاثیر این‬ ‫نقش مرا شیفته خود کرد‪.‬‬ ‫اما در ماه رمضان امسال در دو فیلم بازی می کنید؟‬ ‫من امسال در دو فیلم بازی می کنم‪ .‬البته عادت ندارم که در ماه رمضان در دو‬ ‫سریال بازی کنم‪ .‬در سال های قبل همواره در یک سریال بازی می ک��ردم‪ .‬اما‬ ‫امسال از این دو فیلمنامه خوشم آمد و تصمیم گرفتم که در هر دو سریال بازی‬ ‫کنم‪ .‬نقش دو فیلم با یکدیگر تفاوت دارند و همنی باعث شد تا بازی در دو‬ ‫فیلم را قبول کنم‪ .‬البته بازی در دو فیلم نیازمند تالش فراوان است‪ .‬من‬ ‫در فصل سوم سریال «کلبش» بازی می کنم که بخش اول و دوم آن از‬ ‫محبوبیت گسترده و موفقیت چشمگیری برخوردار است و به همنی دلیل‪،‬‬ ‫حس می کنم که نقش آفرینی در این سریال چالش برانگیز است‪.‬‬ ‫نقش شما در فصل سوم سریال «کلبش» چیست؟‬ ‫من نقش جدیدی را در فصل سوم سریال «کلبش» بازی می کنم‪ .‬دختری به نام‬ ‫«ریم» که یک روانشناس است و مهارت خاصی در خواندن زبان بدن دارد‪ .‬او سرپرست‬ ‫خانواده اش بوده و مادرش به آلزایمر دچار شده است‪ .‬او یک خواهر کوچک تر هم دارد‬ ‫و عمدتا در موسسات خیریه فعالیت می کند‪.‬‬ ‫آیا فکر می کنید که فصل سوم این سریال مثل دو فصل دیگر به موفقیت‬ ‫چت چشمگیری دست یابد؟‬ ‫بله‪ .‬دو فصل این سریال با استقبال گسترده مردم روبرو شده و به موفقیت بزرگی‬ ‫دست یافتند‪ .‬تصور می کنم مردم عالقمند هستند تا فصل سوم سریال را دنبال‬

‫‪24‬‬

‫‪29/03/2019‬‬

‫کسب ک��ردم‪ .‬همیشه فکر می کنم که معیارهای سیاسی در انتخاب یک‬ ‫فیلم موثرند و معیار هنری شرط نیست‪ .‬اما به دنبال مشارکت در هیات‬ ‫داوری متوجه ش��دم ک��ه معیارها ف��رق دارن ��د‪ .‬ممکن اس��ت در ی��ک کمیته‬ ‫داوری به مسائلی مثل عدم حاشیه رفنت و توجه به موضوع اصلی فیلم و‬ ‫میزان تاثیر آن در زندگی روزمره مثل مهاجرت غیر قانونی و تروریسم و‬ ‫پناهجویان و همجنس گرایان توجه شود‪ .‬کمیته دیگر دست روی کیفیت‬ ‫هنری و موضوعات بشر دوستانه و تاثیر آن در زندگی روزمره به دور از‬ ‫جنبه هنری فیلم می گذارد‪ .‬معیارها از یک کمیته داوری تا کمیته داوری‬ ‫دیگر فرق دارند‪.‬‬ ‫ن�ظ��ر ش�م��ا درب ��اره ب��رن��ام��ه ه��ای ت�ل��وی��زی��ون��ی م��اه رم �ض��ان ام�س��ال‬ ‫چیست؟‬ ‫من با پخش سریال های ف��راوان و متعدد در ماه رمضان موافق نیستم‪.‬‬ ‫کمیت به مصلحت بازیگر و مخاطب نیست چرا که کمیت فراوان سریال ها‬ ‫باعث می شود تا سریال های جالب مورد توجه قرار نگیرند‪ .‬باید سریال‬ ‫ها در طول سال پخش شوند‪.‬‬ ‫آیا دوست دارید نقش اول و آخر یک فیلم را بازی کنید؟‬ ‫چندان به این فکر نمی کنم که در یک فیلم نقش اول و آخر داشته باشم‪.‬‬ ‫خود نقش و تاثیر آن در رویدادهای فیلم و موفقیت آن برایم اهمیت دارد‪.‬‬ ‫موفقیت یک فیلم با یک بازیگر گره نخورده بلکه بازی گروهی منجر به‬ ‫موفقیت درخ�ش��ان فیلم ه��ای ف��راوان ش��ده اس��ت‪ .‬تیم ک��اری و فیلمنامه و‬ ‫کارگردان از مهم ترین عواملی هستند که منجر به موفقیت یک فیلم می‬ ‫شوند‪ .‬اینکه من نقش اول فیلم را بازی کنم برایم اهمیت ندارد اما بهترین‬ ‫فیلم های بازار را انتخاب می کنم‪.‬‬

‫کنند‪ .‬البته سریال های فراوانی مثل مجموعه بتمن و سوپرمن هستند که‬ ‫به موفقیت و محبوبیت جهانی دست یافتند‪.‬‬ ‫موضوع سریال «قمر هادی» چیست؟‬ ‫موضوع دو فیلم با یکدیگر تفاوت دارد‪ .‬نقش مرموز و پیچیده من هم در‬ ‫سریال «قمر هادی» متفاوت است‪ .‬این اولنی بار است که در چننی نقشی و‬ ‫در کنار هانی سالمه (بازیگر مصری) بازی می کنم‪.‬‬ ‫این دو سریال چه تفاوتی با یکدیگر دارند؟‬ ‫موضوع و نقش ها در این دو سریال با یکدیگر تفاوت دارند‪.‬‬ ‫شما عضو هیات داوری در آخرین دوره جشنواره فیلم اسوان مصر‬ ‫بودید‪ .‬نظرتان در این باره چیست؟‬ ‫همواره سعی می کنم تا در جشنواره ها شرکت کنم تا با فرهنگ های‬ ‫گوناگون آشنا شوم‪ .‬این برای بنده به عنوان یک بازیگر بسیار مفید است‪.‬‬ ‫فیلم های متنوعی در جشنواره های سینمایی به نمایش درمی آیند‪ .‬فرهنگ‬ ‫ه��ا و آداب و رس��وم ک�ش��وره��ا ت��وس��ط هنر ب��ه یکدیگر منتقل م��ی شوند‪.‬‬ ‫مشارکت بازیگران در هیات داوری یک مزیت به حساب می آید‪ .‬البته پیش از‬ ‫جشنواره اسوان در هیات داوری جشنواره سینمای زن در سال در مراکش‬ ‫شرکت کردم که بسیار مفید بود‪.‬‬ ‫من با این تجربه از دیدگاه جامع تری در تحلیل و بررسی کارهای هنری‬ ‫برخوردار شدم و تجربه بیشتری در نحوه ارزیابی و نقد کارهای سینمایی‬

‫‪25‬‬

‫‪29/03/2019‬‬