จักราวุธ คําทวี NO.14 หัวขอสนทนา : แกะรอยขอสอบตุลาการศาลปกครองชั้นตน ตอนแรก เริ่มแลว ไมเอาแลวสนามใหญ เพราะคนสอบ 7,500 รับ 100 ทาน มันคอนขางยาก แตถาเปนตุลาการศาลปกครองชั้นตน แมจะเป นทีมเยือน ไมเหมือนเจาถิ่น พนักงานคดีปกครอง ดวยขอสอบมี 4 ขอเอง และเปนภาษาไทยที่อานอ อก มีลุนแนนอน ถามอยางไร มันตองมีคําตอบ มันวนไมมาก อยางนอย เขามาก็ 94,000 บาท แลว ไมตองรับ 16,720 เริ่มทีเดียว ก็พอเลย สองป 1.5 แสน อันนี้มากกวาเห็นๆๆ งานก็คลายๆ กันเพราะ ตัดสินเหมือนกัน ที่นาสนใจ คือ ศาลที่อยูเปนหัวเมืองหลักๆๆ ทั้งนั้น ความเปนอยูดูทาแลวดีกวา ส วนงานก็มีพนักงานคดีปกครองมาชวยเขียน ดูแลวนาจะงายกวา ขอเสียก็มี คือ การขึ้นศาลสูง มันยาก เพราะตองสอบอีกชั้นหนึ่ง ซึ่งตอนนั้นก็วากันอีกที ดานมี 3 อยาง คือ คุณสมบัติสอบเขา ที่ตองเรียน ประกาศมหาชน อันที่สอง คือ ผลงาน อันที่สาม คือ สัมภาษณ แตที่นาจะสําคัญ คือ ขอเขียน 4 ขอ จาก 495 ผานเพียง 19 ทาน (เรียกลวงหนาเลย) แสดงวา ตองมีปญหาเพราะ เดิมมันผานมากกวานี้ จําไดครั้งที่แลวผาน 45 คน สวนรอบแรกตอนตั้งศาลผานได 87 ทาน และพนักงานคดีปกครอง สอบไดมากจริงๆๆ ถาอยางนั้น มีขอสันนิษฐานวา ตองมาจาก การเขียนคําตอบ นาจะตอง เขียนมาตรฐานอยางคําพิพากษานั่นเอง ซึ่งคนนอกไมคุนเคย ดังนั้น จะมาแกะรอยขอสอบ นี่แหละ วาแตสอบมา 7 ครั้ง แลว ตุลาการศาลปกครองชั้นตน รุน ๑ ได ๘๗ ทาน อัยการได ๒๑ ท าน รุน ๒ ได ๒๐ ทาน รุน ๔ ได ๒๙ ทาน รุนที่ ๕ ได ๒๒ ทาน เปนคนใน ๒๑ รุน ๖ ได ๔๕ สงผ ลงานเหลือ ๓๙ สัมภาษณเหลือ ๒๖ คนใน ๒๕ ทาน จากผูเขาสอบ ๔๕๐ รุนที่ ๗ ป ๕๓ สมัคร ๕๐๕ ตรวจผานเหลือ ๔๙๕ ผานขอเขียน เหลือ 19 ใครมีขอสอบเกาบางไหมนี่ มีขายไหม ใครชวยบอกที จะขับรถไปซื้อ เพราะเทาที่อานคําพิพากษาศาลปกครองสูงสุด อานไปอาน ดวยความเคารพแลว ไม แตกตางจากศาลยุติธรรมมากนัก ประเด็นมันวนๆๆ ที่เดิม ขอสําคัญที่ลงมาในตอนแรกมาก คือ 1.
การฟองในเวลาไหม 2. ทําตามเงื่อนไข คือ ขัน ้ ตอนกอนฟองศาลครบยัง คือ อุทธรณ นั่นแหละ 3. เปนผูเสียหายไหม 4. คําขอบังคับอยูในอํานาจศาลไหม 5. เปนหนวยงาน รัฐที่ถูกฟองอยูในอํานาจศาลปกครองไหม หรือวาอยูอํานาจศาลยุติธรรม ศาลทหารหรือ ศาลรัฐธรรมนูญ ที่มป ี ญหา คือ ศาลปกครองกับศาลยุติธรรมนี่แหละ (รวมทั้งขอพิพาทกับ ศาลชํานาญพิเศษดวย) ดูแลว 5 ประเด็นหลัก สําหรับขอกฎหมายอยูตรงนี้ มันนาจะมีการ ตรวจฟองใน 5 ประเด็นนี้ เพราะแนวมันออกตรงนี้หมดเลย วาแตจูริสไมมีดวย ไมรูจะแกะรอยอยาง ไร และที่สําคัญ การไมเชื่อในแนวก็มีอยูสูง เพราะฝายการเมือง อาจไปแกกฎหมายก็ได ขอที่น าสนใจ คือ ศาลปกครองไดงบในภาพรวม ป 53 ได มาตรา ๒๗ งบประมาณรายจายของหนวยงาน ของศาล ใหตั้งเปนจํานวน ๑๒,๒๒๑,๔๖๔,๒๐๐ บาท จําแนกดังนี้ ๑. สํานักงาน ศาลรัฐธรรมนูญ รวม ๑๘๒,๔๐๘,๐๐๐ บาท คือ (๑) แผนงานสนับสนุน การจัดการของรัฐสภา ศาลและองคกร ตาม รัฐธรรมนูญ ๑๘๒,๔๐๘,๐๐๐ บาท ๒. สํานักงานศาลยุติธรรม รวม ๑๐,๘๓๕,๙๘๗,๘๐๐ บาท คือ (๑) แผนงานสนับสนุน การจัดการของรัฐสภา ศาลและองคกร ตามรัฐธรรมนูญ ๑๐,๘๓๕,๙๘๗,๘๐๐ บาท ๓. สํานักงานศาลปกครอง รวม ๑,๒๐๓,๐๖๘,๔๐๐ บาท คือ (๑) แผนงานสนับสนุน การจัดการของ รัฐสภา ศาลและองคกร ตามรัฐธรรมนูญ ๑,๒๐๓,๐๖๘,๔๐๐ บาท มาตรา ๒๘ งบประมาณรายจายของ หนวยงานขององคกรตามรัฐธรรมนูญ ใหตั้งเปนจํานวน ๑๐,๑๖๒,๖๓๓,๕๐๐ บาท จําแนกดังนี้ ๑. สํานักงานคณะกรรมการ การเลือกตั้ง รวม ๑,๕๙๕,๘๑๖,๓๐๐ บาท คือ หนา ๖๙ เลม ๑๒๖ ตอนที่ ๗๙ ก ราชกิจจานุเบกษา ๒๒ ตุลาคม ๒๕๕๒ (๑) แผนงานสนับสนุน การจัดการของรัฐสภา ศาลและ องคกร ตามรัฐธรรมนูญ ๑,๕๙๕,๘๑๖,๓๐๐ บาท ๒. สํานักงานผูตรวจการแผนดิน รวม ๑๕๕,๖๒๓,๙๐๐ บาท คือ (๑) แผนงานสนับสนุน การจัดการของรัฐสภา ศาลและองคกร ตาม รัฐธรรมนูญ ๑๕๕,๖๒๓,๙๐๐ บาท ๓. สํานักงานคณะกรรมการ ปองกันและปราบปราม การทุจริตแห งชาติ รวม ๙๘๓,๗๐๒,๕๐๐ บาท คือ (๑) แผนงานสนับสนุน การจัดการของรัฐสภา ศาลและองคกร ตามรัฐธรรมนูญ ๙๘๓,๗๐๒,๕๐๐ บาท ๔. สํานักงานการตรวจเงินแผนดิน รวม ๑,๕๐๐,๒๔๗,๑๐๐ บาท คือ (๑) แผนงานสนับสนุน การจัดการของรัฐสภา ศาลและองคกร ตามรัฐธรรมนูญ ๑,๕๐๐,๒๔๗,๑๐๐ บาท ๕. สํานักงานคณะกรรมการ สิทธิมนุษยชนแหงชาติ รวม ๑๕๑,๙๘๕,๓๐๐ บาท คือ (๑) แผนงานสนับสนุน การจัดการของรัฐสภา ศาลและองคกร ตามรัฐธรรมนูญ ๑๕๑,๙๘๕,๓๐๐ บาท หนา ๗๐ เลม ๑๒๖ ตอนที่ ๗๙ ก ราชกิจจานุเบกษา ๒๒ ตุลาคม ๒๕๕๒ ๖. ที่มา…....เวปฯ จูริส 30 ก.ค.53 (ไดรับความอนุเคราะหและแจงขาวประสานเชือ่ มโยงการสืบคน จากเพือ่ น “ตุม” No.96 ก.ศป.รุนที่ 1) 1
จักราวุธ คําทวี NO.14 สํานักงานอัยการสูงสุด รวม ๕,๕๙๖,๘๙๙,๗๐๐ บาท คือ (๑) แผนงานสนับสนุน การจัดการของ รัฐสภา ศาลและองคกร ตามรัฐธรรมนูญ ๕,๕๙๖,๘๙๙,๗๐๐ บาท ๗. สํานักงานสภาที่ปรึกษา เศรษฐกิจและสังคมแหงชาติ รวม ๑๗๘,๓๕๘,๗๐๐ บาท คือ (๑) แผนงานสนับสนุน การจัดการของ รัฐสภา ศาลและองคกร ตามรัฐธรรมนูญ ๑๗๘,๓๕๘,๗๐๐ บาท สวนกระทรวงอื่นๆ ลองดูได แตว ามันคราวๆๆ มากเลย สรุปแลว ศาลปกครองได 1.2 พันลาน สวนศาลยุติธรรมได 1.08 หมื่นลานบาท ถาเปรียบเทียบสัดสวนแลว พบวา ผูพิพากษามีประมาณ 4,300 ทาน สวนตุลาการศาลปกครอง ชั้นต นประมาณ 200 ทาน สวนตุลาการศาลปกรองสูงสุดตามกฎหมายมี 23 ทาน สัดสวนแลว ศาลปกครอง จะมีเจาหนาที่มากกวา ดังนั้น ไมใชเรื่องแปลกที่ ศาลปกครองจะไดรับเงินมากกวาถาเฉลี่ยตอคน ในดานผูพิพากษาหรือตุลาการ สวนศาลรัฐธรรมนูญ คงไมตองพูดเพราะใชระบบสรรหา และเช นเดียวกับศาลปกครองสูงสุดที่ใชสรรหาเชนกัน มีคณะกรรมการมาคัดเลือกตางๆ ดังนั้น จึงมาสนใจ ในเรื่องที่มีการสอบคัดเลือก ในถวยใบใหญสุด แตวา เนื้อหายังไมรูวา เลมใดเปนหลักสําคัญ จึงจับ ทิศทางไมได ขอแรกที่จะดู คือ งานที่ศาลปกครองทําไวนั่งเอง ที่นาสนใจ ก็ตองขอสอบเกา อยางเนฯ ก็เพิ่งมีเรียนกันมา ถาดูตามเวปของเนฯ ที่จริงมีมากกวานี้หนอย มาที่ขอสอบป 44 ประเด็น คือ - คําสั่งทางปกครองที่ไมชอบดวยกฎหมายเพิ่มถอนได เพราะออกใบอนุญาตตั้งโรงงานทั้ง ที่อยูในเขตไมอาจตั้งโรงงานได ตามมาตรา 52 ขอสอบที่ลงเปนดังนี้ สํานักอบรมศึกษากฎหมายแหงเนติบัณฑิตยสภา การสอบขอเขียนความรูชั้น เนติบัณฑิต ภาคหนึ่ง สมัยที่ 54 ปการศึกษา 2544 วิชากฎหมายอาญา กฎหมายภาษีอากร กฎหมาย แรงงาน และวิธีพิจารณาคดีแรงงาน กฎหมายรัฐธรรมนูญ และกฎหมายปกครอง วันอาทิตยที่ 7 ตุลาคม 2544 ขอ 10. นายสุขตองการประกอบกิจการโรงงานผลิตคอนกรีตผสมเสร็จจึงไดยื่นขอ อนุญาตประกอบกิจการดังกลาวเปนระยะเวลา 5 ป ตอกรมโรงงานอุตสาหกรรม กรมโรงงาน อุตสาหกรรมออกใบอนุญาตประกอบกิจการโรงงานใหนายสุขหลังจากที่นายสุขไดดําเนินกิจการไป แลว ไดมีประชาชนรองเรียนตอกรมการผังเมืองวาโรงงานของนายสุขตั้งอยูบนพื้นที่ที่กําหนดใหเป นที่ดินประเภทอนุรักษชนบทและเกษตรกรรม ซึ่งหามจัดตั้งโรงงานทุกประเภท กรมการผังเมือง ตรวจสอบแลวพบวาเปนเชนนั้นจริง จึงแจงไปยังกรมโรงงานอุตสาหกรรมใหเพิกถอนใบอนุญาต ประกอบกิจการโรงานของนายสุข กรมโรงงานอุตสาหกรรมไดมีหนังสือแจงไปยังนายสุขเพื่อ สอบถามขอมูลเพิ่มเติม นายสุขชี้แจงและแสดงความเห็นวากรมโรงงานอุตสาหกรรมไมอาจเพิกถอน ใบอนุญาตดังกลาวได เนื่องจากไมมีบทบัญญัติในพระราชบัญญัติโรงงานใหอํานาจแกกรมโรงงาน อุตสาหกรรมในการเพิกถอนใบอนุญาต และตนเปนบุคคลที่สุจริตในการไดมาซึ่งใบอนุญาตที่ชอบด วยกฎหมาย ซึ่งรัฐจะตองใหความคุมครอง กรมโรงงานอุตสาหกรรมไมสามารถเพิกถอนใบอนุญาต ได ใหวินิจฉัยวา ขอโตแยงของนายสุขฟงขึ้นหรือไม และกรมโรงงานอุตสาหกรรมจะสามารถเพิก ถอนใบอนุญาตดังกลาวไดหรือไม ธงคําตอบ ใบอนุญาตประกอบกิจการโรงงานเปนคําสั่งทาง ปกครอง เมื่อเจาหนาที่ไดออกคําสั่งไปแลว หากปรากฎความบกพรองหรือความไมชอบดวยกฎหมาย หรือมีความจําเปนตองเพิกถอน จึงจําเปนตองเพิกถอนคําสั่งทางปกครองนั้นไดตามหลักเกณฑที่ กฎหมายกําหนด เพื่อธํารงรักษาไวซึ่งหลักการกระทําทางปกครองตองชอบดวยกฎหมายและประโย ชนสาธารณะ แตถาคําสั่งทางปกครองนั้นเปนคําสั่งที่ใหประโยชน เจาหนาที่จะตองคํานึงถึงหลักการคุ มครองความเชื่อถือและไววางใจดวย ในกรณีที่กฎหมายเฉพาะในเรื่องดังกลาวไมไดกําหนดหลัก เกณฑเรื่องการเพิกถอนคําสั่งทางปกครองไว เจาหนาที่ผูมีอํานาจก็อาจเพิกถอนคําสั่งทางปกครองได ตามหลักเกณฑในพระราชบัญญัติวิธีปฏิบัติราชการทางปกครอง พ.ศ. 2539 มาตรา 3 ซึ่งเปนกฎหมาย กลาง ใบอนุญาตใหประกอบกิจการโรงงานเปนคําสั่งทางปกครองที่ไมชอบดวยกฎหมาย เพราะ อนุญาตใหตั้งโรงงานในเขตที่ไมอาจจัดตั้งโรงงานได และใบอนุญาตดังกลาวไมใชคําสั่งทางปกครอง ที่เปนการใหเงิน ทรัพยสิน หรือประโยชนที่อาจแบงแยกได การเพิกถอนคําสั่งทางปกครองในกรณีนี้ จึงตองเปนไปตามหลักเกณฑในพระราชบัญญัติวิธีปฎิบัติราชการทางปกครอง พ.ศ. 2539 มาตรา 52 ซึ่งเจาหนาที่อาจเพิกถอนทั้งหมด หรือบางสวนได ดังนั้น ขอโตแยงของนายสุขในการที่จะไมใหกรม โรงงานอุตสาหกรรมเพิกถอนคําสั่งทางปกครองจึงฟงไมขึ้น และกรมโรงงานอุตสาหกรรมสามารถ เพิกถอนใบอนุญาตดังกลาวได ป 45 ที่มา…....เวปฯ จูริส 30 ก.ค.53 (ไดรับความอนุเคราะหและแจงขาวประสานเชือ่ มโยงการสืบคน จากเพือ่ น “ตุม” No.96 ก.ศป.รุนที่ 1)
2
จักราวุธ คําทวี NO.14 - เรื่องคําสั่งที่ไมตองใหโอกาสชี้แจงขอเทจจริงกอน เพราะการปลอยควันเสีย มีเหตุจําเปนรี บดวน ตามวิ.ปฏิบัติ มาตรา 30 สํานักอบรมศึกษากฎหมายแหงเนติบัณฑิตยสภา กฎหมายอาญา กฎหมายภาษีอากร กฎหมาย แรงงานและวิธีพิจารณาคดีแรงงาน กฎหมายรัฐธรรมนูญ และกฎหมายปกครอง ในการสอบภาคหนึ่ง สมัยที่ 55 ปการศึกษา 2545 วันอาทิตยที่ 6 ตุลาคม 2545 ขอ 10 โรงงานแหงหนึ่งปลอยควันพิษ ออกมาจนเปนเหตุใหผูที่อยูอาศัยใกลเคียงกับโรงงานแหงนั้นลมปวยดวยโรคทางเดินหายใจเปนจํา นวนมาก จนปรากฏเปนขาวในหนังสือพิมพรายวันหลายๆฉบับ ปลัดกระทรวงอุตสาหกรรมจึงได อาศัยอํานาจตามความในมาตรา 38 แหงพระราชบัญญัติโรงงาน พ.ศ.2535 ออกคําสั่งเปนหนังสือใหผู ประกอบการกิจการโรงงานแหงนั้นหยุดประกอบกิจการโรงงานและปรับปรุงแกไขโรงงานนั้นเสีย ใหมโดยไมใหมีควันพิษอีก ผูประกอบกิจการโรงงานแหงนั้นโตแยงวาคําสั่งดังกลาวไมชอบดวยกฎ หมาย เนื่องจากปลัดกระทรวงอุตสาหกรรมพิจารณาออกคําสั่งดังกลาวโดยมิไดใหโอกาสตนทราบข อเท็จจริงที่ไดใชเปนเหตุผลในการออกคําสั่ง และโตแยงแสดงพยานหลักฐานของตน ทั้งมิไดจัดใหมี เหตุผลไวในคําสั่งหรือในเอกสารแนบทายคําสั่งดังกลาวอีกดวย ใหวินิจฉัยวา ขอโตแยงของผู ประกอบกิจการโรงงานแหงนั้นฟงขึ้นหรือไม ธงคําตอบ คําสั่งของปลัดกระทรวงอุตสาหกรรมตามอุ ทาหรณขางตนเปนคําสั่งทางปกครองโดยมีผูประกอบกิจการโรงงานนั้นเปนคูกรณีตามนัยมาตรา 5 แหงพระราชบัญญัติวิธีปฏิบัติราชการทางปกครอง พ.ศ.2539 และเนื่องจากคําสั่งดังกลาวเปนคําสั่งที่ กําหนดใหผูประกอบกิจการโรงงานหยุดประกอบกิจการโรงงานและปรับปรุงแกไขโรงงานเสียใหม โดยไมใหมีควันพิษเปนอันตรายตอประชาชนผูอาศัยใกลเคียงกับโรงงานนั้นอีก คําสั่งดังกลาวจึงเป นคําสั่งทางปกครองที่กระทบถึงสิทธิของคูกรณี แตการที่ปลัดกระทรวงอุตสาหกรรมออกคําสั่งใหผู ประกอบกิจการโรงงานหยุดประกอบกิจการโรงงานและปรับปรุงแกไขโรงงานเสียใหม เพราะโรงงาน ปลอยควันพิษเปนเหตุใหประชาชนที่อาศัยอยูใกลเคียงกับโรงงานปวยดวยโรคทางเดินหายใจ ถือไดว าเปนกรณีที่มีความจําเปนที่จะตองออกคําสั่งดังกลาวโดยรีบดวน เพราะหากปลอยใหเนิ่นชาไปจะก อใหเกิดความเสียหายรายแรงแกผูหนึ่งผูใดตามนัยมาตรา 30 วรรคสอง แหงพระราชบัญญัติวิธีปฏิบัติ ราชการทางปกครอง พ.ศ. 2539 ในการพิจารณาออกคําสั่งดังกลาว ปลัดกระทรวงอุตสาหกรรมจึงไม จําตองใหผูประกอบกิจการโรงงานมีโอกาสที่จะไดทราบขอเท็จจรีงอยางเพียงพอ และมีโอกาสไดโต แยงและแสดงพยานหลักฐานของตนตามที่วรรคหนึ่งของมาตราเดียวกันนี้บัญญัติบังคับไว แมคําสั่ง ดังกลาวจะเปนคําสั่งทางปกครองที่ทําเปนหนังสือและเปนคําสั่งที่กําหนดใหกระทําการตามความใน วรรคหนึ่ง ( 3 ) ของประกาศสํานักนายกรัฐมนตรีเรื่อง คําสั่งทางปกครองที่ตองระบุเหตุผลไวในคําสั่ง หรือในเอกสารแนบทายคําสั่ง ลงวันที่ 31 กรกฎาคม พ.ศ.2543 แตเนื่องจากขอเท็จจริงที่ ปลัดกระทรวงอุตสาหกรรมใชเปนเหตุผลในการออกคําสั่งดังกลาวเปนที่รูกันอยูแลวตามนัยมาตรา 37 วรรคสาม ( 2 ) แหงพระราชบัญญัติวิธีปฏิบัติราชการทางปกครอง พ.ศ.2539 ปลัดกระทรวง อุตสาหกรรมจึงไมจําตองจัดใหมีเหตุผลไวในคําสั่งหรือในเอกสารแนบทายคําสั่งดังกลาว ตามที่วรรค หนึ่งของมาตราเดียวกันนี้บังคับไวแตอยางใด ดวยเหตุผลดังกลาวขางตน ขอโตแยงของผูประกอบ กิจการโรงงานจึงฟงไมขึ้น ป 46 - การใหรื้ออาคาร ตาม พรบ.ควบคุมอาคาร แลวไมทําตาม อํานาจออกหมายจับเปนอํานาจ ศาลปกครอง แตถาจะดําเนินคดีอาญาตาม พรบ.ควบคุมอาคาร ตองขอหมายจับตอศาลยุติธรรม มัน แยกตรงนี้ สํานักอบรมศึกษากฎหมายแหงเนติบัณฑิตยสภา กฎหมายอาญา กฎหมายภาษีอากร กฎหมาย แรงงานและวิธีพิจารณาคดีแรงงาน กฎหมายรัฐธรรมนูญ และกฎหมายปกครอง ในการสอบภาคหนึ่ง สมัยที่ 56 ปการศึกษา 2546 วันอาทิตยที่ 5 ตุลาคม 2546 คําถาม 10 ขอ ใหเวลาตอบ 4 ชั่วโมง (14.00 น. - 18.00 น.) ใหยกเหตุผลประกอบคําตอบ ขอ 10. นายสิงหไดรับมอบหมายจากเจาพนักงานทอง ถิ่นตามพระราชบัญญัติควบคุมอาคาร พ.ศ. 2522 ใหไปตรวจสอบสภาพอาคารของนายกันย จึงนําร อยตํารวจเอกตุลยไปยังอาคารดังกลาว นายกันยชกตอยตอสูขัดขวางไมใหบุคคลทั้งสองเขาไปภายใน อาคาร ตอมาเจาพนักงานทองถิ่นพบวานายกันยกอสรางอาคารโดยไมไดรับอนุญาตจากเจา พนักงานทองถิ่นและถึงแมนายกันยจะยื่นขออนุญาต แบบแปลนที่ยื่นขออนุญาตนั้นเจาพนักงานทอง ที่มา…....เวปฯ จูริส 30 ก.ค.53 (ไดรับความอนุเคราะหและแจงขาวประสานเชือ่ มโยงการสืบคน จากเพือ่ น “ตุม” No.96 ก.ศป.รุนที่ 1) 3
จักราวุธ คําทวี NO.14 ถิ่นก็ไมอาจอนุญาตใหกอสรางได จึงมีคําสั่งใหรื้อถอนอาคาร แตนายกันยเพิกเฉยไมปฏิบัติตามคําสั่ง เจาพนักงานทองถิ่นเห็นวาไมมีวิธีบังคับอื่นใดนอกจากขอใหศาลมีคําสั่งจับกุมและกักขังนายกันย ส วนรอยตํารวจเอกตุลย ตั้งขอหานายกันยฐานตอสูขัดขวางเจาพนักงาน ตองการหมายจับของศาลเพื่อ จับกุมนายกันยมาดําเนินคดีใหวินิจฉัยวา เจาพนักงานทองถิ่นและรอยตํารวจเอกตุลย ตองยื่นคํารองต อศาลใดเพื่อขอใหมีคําสั่งจับกุมกักขังและออกหมายจับ ธงคําตอบ การที่เจาพนักงานทองถิ่นมีคําสั่ง ใหนายกันยรื้อถอนอาคารเปนคําสั่งทางปกครอง ดังนั้น การที่จะขอใหศาลมีคําสั่งจับกุมและกักขัง บุคคลตามพระราชบัญญัติควบคุมอาคาร พ.ศ. 2522 มาตรา 43 วรรคหนึ่ง (1) จึงเปนมาตรการบังคับ เพื่อใหบุคคลปฏิบัติตามคําสั่งทางปกครอง ถือเปนกรณีที่อยูในเขตอํานาจของศาลปกครองตาม พระราชบัญญัติจัดตั้งศาลปกครองและวิธีพิจารณาคดีปกครอง พ.ศ. 2542 มาตรา 9 เจาพนักงานทอง ถิ่นจึงตองยื่นคํารองตอศาลปกครอง (เทียบคําวินิจฉัยชี้ขาดอํานาจหนาที่ระหวางศาลที่ 16/2545) สวน การที่รอยตํารวจเอกตุลยยื่นคํารองขอใหศาลออกหมายจับในคดีอาญานั้น เปนขั้นตอนการดําเนินการ ตามประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความอาญา เพื่อนําไปสูการลงโทษผูกระทําความผิดทางอาญา ซึ่ง ไมเปนคดีพิพาทเกี่ยวกับการกระทําทางปกครองตามพระราชบัญญัติจัดตั้งศาลปกครองและวิธี พิจารณาคดีปกครอง พ.ศ. 2542 มาตรา 9 ศาลที่มีอํานาจออกหมายจับคือศาลยุติธรรม รอยตํารวจเอก ตุลยจึงตองยื่นคํารองตอศาลยุติธรรม (เทียบคําวินิจฉัยชี้ขาดอํานาจหนาที่ระหวางศาลที่ (6/2545)
ป 47 - ขาราชการทําละเมิดตอหนวยงาน เปนคดีปกครอง ทางปฏิบัติตองสั่งตั้งคณะกรรมการความ รับผิดทางละเมิดกอน - สวนจะฟองธนาคารผูรับฝากเงินแมจะเปนธนาคารของรัฐ เปนการดําเนินการทางธุรกิจ ไม อยูอํานาจศาลปกครอง สํานักอบรมศึกษากฎหมายแหงเนติบัณฑิตยสภา การสอบขอเขียนความรูชั้นเนติบัณฑิต ภาคหนึ่ง สมัยที่ 57 ปการศึกษา 2547 วิชากฎหมายอาญา กฎหมายภาษีอากร กฎหมายแรงงานและวิธีพิจารณา คดีแรงงาน กฎหมายรัฐธรรมนูญ และกฎหมายปกครอง วันอาทิตยที่ 3 ตุลาคม 2547 คําถาม 10 ขอ ใหเวลาตอบ 4 ชั่วโมง (14.00 น. ถึง 18.00 น.) ใหยกเหตุผลประกอบคําตอบดวย ขอ 10. นางเยาวเป นเจาหนาที่การเงิน จัดทําเช็คสั่งจายเงินคารักษาพยาบาลแกนางวัยขาราชการในสังกัด โดยที่นางวัย เคยขอเบิกและไดรับเงินคารักษาพยาบาลจํานวนนี้ไปแลว แตนางเยาวจัดทําเช็คซ้ําโดยทุจริต นายยืน เปนอธิบดีมีอํานาจลงลายมือชื่อสั่งจายเงินตามเช็ค ไดปฏิบัติหนาที่โดยประมาทเลินเลออยางรายแรง ลงลายมือชื่อสั่งจายเงินตามเช็คโดยไมตรวจสอบความถูกตอง นางเยาวนําเช็คไปเบิกเงินจากธนาคาร กรุงสุโขทัย ซึ่งเปนหนวยงานทางปกครอง พนักงานธนาคารปฏิบัติหนาที่โดยประมาทเลินเลอจายเงิน ตามเช็คใหแกนางเยาวโดยไมตรวจบัตรประจําตัวประชาชน กระทรวงตนสังกัดตองการดําเนินคดีแก นางเยาว นายยืน และธนาคารกรุงสุโขทัย ใหชดใชคาเสียหาย ใหวินิจฉัยวา คดีนี้เปนคดีที่อยูใน อํานาจของศาลยุติธรรมหรือศาลปกครอง ธงคําตอบ กระทรวงเปนหนวยงานทางปกครองตามมาตรา 3 แหงพระราชบัญญัติจัดตั้งศาลปกครองและวิธีพิจารณาคดีปกครอง พ.ศ. 2542 นางเยาวกับนายยืน เปนขาราชการในสังกัดและเปนเจาหนาที่ของรัฐ นางเยาวปฏิบัติหนาที่โดยทุจริต จัดทําเช็คซ้ําและ เบียดบังเอาเงินไป นายยืนปฏิบัติหนาที่โดยประมาทเลินเลออยางรายแรงไมตรวจสอบความถูกตอง ของเช็ค ทําใหกระทรวงไดรับความเสียหาย คดีสําหรับนางเยาวและนายยืนเปนคดีพิพาทเกี่ยวกับการ กระทําละเมิดของเจาหนาที่อันเกิดจากการใชอํานาจตามกฎหมายหรือจากการละเลยตอหนาที่ตาม กฎหมายตามมาตรา 9 วรรคหนึ่ง (3) แหงพระราชบัญญัติจัดตั้งศาลปกครองและวิธีพิจารณาคดี ปกครอง พ.ศ. 2542 จึงอยูในอํานาจพิจารณาพิพากษาของศาลปกครอง แมธนาคารกรุงสุโขทัยจะเป นหนวยงานทางปกครองตามมาตรา 3 แหงพระราชบัญญัติจัดตั้งศาลปกครองและวิธีพิจารณาคดี ปกครอง พ.ศ. 2542 แตนิติสัมพันธสวนนี้เปนการเบิกและถอนเงินตามเช็คอันเปนความสัมพันธ ทาง แพงระหวางธนาคารกับลูกคา คดีสําหรับธนาคารไมอยูในอํานาจพิจารณาพิพากษาของศาลปกครอง ที่มา…....เวปฯ จูริส 30 ก.ค.53 (ไดรับความอนุเคราะหและแจงขาวประสานเชือ่ มโยงการสืบคน จากเพือ่ น “ตุม” No.96 ก.ศป.รุนที่ 1)
4
จักราวุธ คําทวี NO.14 ตามมาตรา 9 วรรคหนึ่ง (3) แหงพระราชบัญญัติดังกลาว แตอยูในอํานาจพิจารณาพิพากษาของศาล ยุติธรรม (คําวินิจฉัยชี้ขาดอํานาจหนาที่ระหวางศาล ที่ 22/2546 และเทียบคําวินิจฉัยชี้ขาดอํานาจหน าที่ระหวางศาล ที่ 20/2545)
ป 48 - การขายอาหารในมหาวิทยาลัย ไมใชสัญญาทางปกครอง สํานักอบรมศึกษากฎหมายแหงเนติบัณฑิตยสภา การสอบขอเขียนความรูชั้นเนติบัณฑิต ภาคหนึ่ง สมัยที่ 58 ปการศึกษา 2548 วิชากฎหมายอาญา กฎหมายภาษีอากร กฎหมายแรงงานและวิธีพิจารณา คดีแรงงาน กฎหมายรัฐธรรมนูญ และกฎหมายปกครอง วันอาทิตยที่ 25 กันยายน 2548 ขอ 10. มหาวิทยาลัยของรัฐแหงหนึ่งประกาศใหมีการประมูลใหเอกชนเขามาจําหนายอาหารในมหาวิทยาลัย บริษัทเอส จํากัด ชนะการประมูล มหาวิทยาลัยจึงตกลงทําสัญญาอนุญาตใหบริษัทเอส จํากัด เขาจําหน ายอาหารไดตอมาปรากฏวานักศึกษาจํานวนหนึ่งมีอาการทองรวงและรองเรียนวาเกิดจากอาหารที่ตน ไดรับประทานไป มหาวิทยาลัยจึงออกคําสั่งหามมิใหบริษัทเอส จํากัด จําหนายอาหารและเลิกสัญญา อนุญาตใหจําหนายอาหาร บริษัทเอส จํากัดโตแยงคําสั่งหามจําหนายอาหารวาไมชอบดวยกฎหมาย เนื่องจากกอนการออกคําสั่ง มหาวิทยาลัยไมไดเปดโอกาสใหบริษัทเอส จํากัด ไดทราบขอเท็จจริงและ โตแยงแสดงพยานหลักฐานตามพระราชบัญญัติวิธีปฏิบัติราชการทางปกครอง พ.ศ. 2539 มหาวิทยาลัยปฏิเสธไมรับวินิจฉัย บริษัทเอส จํากัด ตองการฟองรองคดีตอศาลขอใหเพิกถอนคําสั่งห ามจําหนายอาหารและใหมหาวิทยาลัยปฏิบัติตามสัญญาอนุญาตใหจําหนายอาหารตอไป ใหวินิจฉัยวา ขอโตแยงของบริษัทเอส จํากัด ฟงขึ้นหรือไม และในกรณีนี้บริษัทเอส จํากัด จะตองฟองรองคดียังศาล ใด ธงคําตอบ พระราชบัญญัติวิธีปฏิบัติราชการทางปกครอง พ.ศ. 2539 มาตรา 5 บัญญัติวา “คําสั่ง ทางปกครอง หมายความวา (1) การใชอํานาจตามกฎหมายของเจาหนาที่ที่มีผลเปนการสรางนิติ สัมพันธขึ้นระหวางบุคคล ...” คําสั่งหามมิใหบริษัทเอส จํากัด จําหนายอาหารไมใชคําสั่งทางปกครอง เนื่องจากมิไดออกโดยอาศัยอํานาจตามกฎหมาย แตเปนการแสดงเจตนาโดยอาศัยฐานจากสัญญา อนุญาตใหจําหนายอาหาร เมื่อคําสั่งหามมิใหจําหนายอาหารไมใชคําสั่งทางปกครอง การดําเนินการ เพื่อหามการจําหนายอาหารจึงไมใช “การพิจารณาทางปกครอง” ตามความหมายของพระราชบัญญัติ ดังกลาว แมการหามจําหนายจะกระทบสิทธิของคูสัญญา ก็ไมอาจนําบทบัญญัติมาตรา 30 แหงพระ ราชบัญญัตินี้ที่กําหนดใหเจาหนาที่ตองใหคูกรณีมีโอกาสที่ไดทราบขอเท็จจริงอยางเพียงพอและมี โอกาสไดโตแยงและแสดงพยานหลักฐานของตนมาใชบังคับได หากบริษัทเอส จํากัด เห็นวาตน เสียหายก็ยอมตองดําเนินการฟองรองโดยอาศัยสิทธิเรียกรองตามสัญญาอนุญาตใหจําหนายอาหาร ข อโตแยงของบริษัทเอส จํากัด จึงฟงไมขึ้น พระราชบัญญัติจัดตั้งศาลปกครองและวิธีพิจารณาคดี ปกครอง พ.ศ. 2542 มาตรา 9 วรรคหนึ่ง (4) บัญญัติใหศาลปกครองมีอํานาจพิจารณาพิพากษาคดี เกี่ยวกับสัญญาทางปกครอง และมาตรา 3 บัญญัติวา “สัญญาทางปกครองหมายความรวมถึง สัญญาที่คู สัญญาอยางนอยฝายใดฝายหนึ่งเปนหนวยงานทางปกครองหรือเปนบุคคลซึ่งกระทําการแทนรัฐ และมี ลักษณะเปนสัญญาสัมปทาน สัญญาที่ใหจัดทําบริการสาธารณะ หรือจัดใหมีสิ่งสาธารณูปโภคหรือ แสวงประโยชนจากทรัพยากรธรรมชาติ” สัญญาอนุญาตใหจําหนายอาหารในมหาวิทยาลัย แมจะมีคู สัญญาอยางนอยฝายหนึ่งเปนหนวยงานของรัฐ แตก็ไมใชสัญญาสัมปทาน สัญญาที่ใหจัดทําบริการ สาธารณะ หรือจัดใหมีสิ่งสาธารณูปโภคหรือแสวงประโยชนจากทรัพยากรธรรมชาติ และไมใชสัญญา ที่ทําใหวัตถุประสงคในการปกครองหรือการบริการสาธารณะอันอยูในความรับผิดชอบของ มหาวิทยาลัยบรรลุผลโดยตรง จึงไมใชสัญญาทางปกครอง (เทียบเคียงคําวินิจฉัยชี้ขาดอํานาจหนาที่ ระหวางศาลที่ 20/2546) สัญญาดังกลาวนี้มหาวิทยาลัยตกลงกับเอกชนบนพื้นฐานของหลักเสรีภาพใน การทําสัญญา เปนสัญญาที่ปรากฏเปนปกติทั่วไปในความสัมพันธระหวางเอกชนกับเอกชนดวยกัน จึงเปนสัญญาทางแพง เมื่อปรากฏวาเปนขอพิพาทตามสัญญาทางแพง บริษัทเอส จํากัด ยอมตองฟอง คดีตอศาลยุติธรรม ป 49 ป 49 ขอสอบคุนๆๆ เหมือนมีคนมาโพสตวา ที่มา…....เวปฯ จูริส 30 ก.ค.53 (ไดรับความอนุเคราะหและแจงขาวประสานเชือ่ มโยงการสืบคน จากเพือ่ น “ตุม” No.96 ก.ศป.รุนที่ 1)
5
จักราวุธ คําทวี NO.14 - เปนการสอบเขาตุลาการศาลปกครอง แสดงวา เราถูกหลอกแลว ขอนี้คําสั่งทางปกครองจาก การประมูลไมได เปนคําสั่งทางปกครองตามกฎกระทรวง เมื่ออุทธรณแลว ฟองไดตาม 9(1) แล วเรียกคาเสียหายมาไดดวย ตาม 9(3) สํานักอบรมศึกษากฎหมายแหงเนติบัณฑิตยสภา การสอบข อเขียนความรูชั้นเนติบัณฑิต ภาคหนึ่ง สมัยที่ 59 ปการศึกษา 2549 วิชากฎหมายอาญา กฎหมายภาษี อากร กฎหมายแรงงานและวิธีพิจารณาคดีแรงงาน กฎหมายรัฐธรรมนูญ และกฎหมายปกครอง วัน อาทิตยที่ 24 กันยายน 2549 ขอ 10. เทศบาลแหงหนึ่งไดออกประกาศประกวดราคาเพื่อจัดซื้ออุปกรณ สํานักงาน บริษัทเอก จํากัด และบริษัทโท จํากัด ไดยื่นซองประกวดราคา นายกเทศมนตรีได พิจารณาขอเสนอของทั้งสองบริษัทแลวมีคําสั่งอนุมัติใหเทศบาลทําสัญญาซื้อขายอุปกรณดังกลาวกับ บริษัทเอก จํากัด บริษัทโท จํากัด ไดอุทธรณโตแยงคําสั่งดังกลาวแลว แตผูมีอํานาจวินิจฉัยอุทธรณได มีคําสั่งใหยกอุทธรณ เทศบาลจึงไดทําสัญญาซื้อขายกับบริษัทเอก จํากัด บริษัทโท จํากัด เห็นวาตนได รับความเสียหายจากคําสั่งอนุมัติใหเทศบาลทําสัญญาซื้อขายดังกลาวกับบริษัทเอก จํากัด จึงฟองศา ลปกครองขอใหเพิกถอนคําสั่งดังกลาว และขอใหเทศบาลชดใชคาสินไหมทดแทน ใหวินิจฉัยวา ศาล ปกครองมีอํานาจรับคําฟองทั้งสองขอหานี้ไวพิจารณาพิพากษาไดหรือไม ธงคําตอบ นายกเทศมนตรี เปนผูปฏิบัติงานในเทศบาลซึ่งเปนราชการสวนทองถิ่นและเปนหนวยงานทางปกครองจึงเปนเจาหน าที่ของรัฐตามนัยมาตรา 3 แหงพระราชบัญญัติจัดตั้งศาลปกครองและวิธีพิจารณาคดีปกครอง พ.ศ. 2542 คําสั่งของนายกเทศมนตรีที่อนุมัติสั่งซื้ออุปกรณดังกลาวจากบริษัทเอก จํากัด เปนคําสั่งทาง ปกครอง ตามขอ 1 (2) ของกฎกระทรวงฉบับที่ 12 (พ.ศ. 2543) ออกตามความในพระราชบัญญัติวิธี ปฏิบัติราชการทางปกครอง พ.ศ. 2539 เมื่อบริษัทโท จํากัด เห็นวาคําสั่งดังกลาวทําใหตนไดรับความ เสียหาย และไดอุทธรณคําสั่งดังกลาวแลวไมไดผล จึงมาฟองศาลใหเพิกถอนคําสั่งดังกลาว กรณีจึงเป นคดีพิพาทเกี่ยวกับการที่เจาหนาที่ของรัฐ ออกคําสั่งทางปกครองโดยไมชอบดวยกฎหมาย ตามมาตรา 9 วรรคหนึ่ง (1) แหงระราชบัญญัติจัดตั้งศาลปกครองฯ ศาลปกครองจึงมีอํานาจรับคดีขอหานี้ไว พิจารณาพิพากษาได เมื่อบริษัทโท จํากัด เห็นวาคําสั่งทางปกครองดังกลาวไมชอบดวยกฎหมาย เป นการทําใหบริษัทโท จํากัด เสียหาย และฟองศาลใหพิพากษาใหเทศบาลชดใชคาสินไหมทดแทนจาก คําสั่งดังกลาว กรณีจึงเปนคดีพิพาทเกี่ยวกับการกระทําละเมิดของหนวยงานทางปกครองหรือเจาหน าที่ของรัฐอันเกิดจากการใชอํานาจตามกฎหมายหรือ จากคําสั่งทางปกครอง ตามมาตรา 9 วรรคหนึ่ง (3) แหงพระราชบัญญัติจัดตั้งศาลปกครองฯ ศาลปกครอง จึงมีอํานาจรับคดีขอหานี้ไวพิจารณา พิพากษาไดเชนกัน
ป 50 - เรื่องออกแบบรถไฟฟา คือ กอสรางและออกแบบ เปนสัญญาทางปกครอง จับทิค คือ จางทําของเป นสัญญาทางปกครอง สั้นๆ สวนเหตุผลไปปนกันเอาเอง สํานักอบรมศึกษากฎหมายแหงเนติบัณฑิตยสภา การสอบขอเขียนความรูชั้นเนติบัณฑิต ภาค หนึ่ง สมัยที่ 60 ปการศึกษา 2550 วิชากฎหมายอาญา กฎหมายภาษีอากร กฎหมายแรงงานและวิธี พิจารณาคดีแรงงาน กฎหมายรัฐธรรมนูญ และกฎหมายปกครอง วันอาทิตยที่ 30 กันยายน 2550 ขอ 10. รัฐวิสาหกิจ ส. ซึ่งไดจัดตั้งขึ้นตามพระราชบัญญัติใหมีอํานาจหนาที่จัดระบบขนสงมวลชน ไดทํา สัญญาจางบริษัท ก. ดําเนินการกอสรางรถไฟฟาสายหนึ่ง ในวงเงิน 50,000 ลานบาท และทําสัญญาจ างบริษัท ข. เปนที่ปรึกษาออกแบบและควบคุมงานกอสรางดังกลาว เพื่อใหการกอสรางเปนไปตาม สัญญาและหลักวิชาการตอมารัฐวิสาหกิจ ส. เห็นวาบริษัททั้งสองผิดสัญญา จึงไดบอกเลิกสัญญาและฟ องศาลปกครองเรียกคาเสียหายจากบริษัททั้งสอง ใหวินิจฉัยวา ศาลปกครองมีอํานาจรับคดีที่ฟอง บริษัททั้งสองนี้ไวพิจารณาพิพากษาไดหรือไม ธงคําตอบ รัฐวิสาหกิจ ส. ไดจัดตั้งขึ้นตาม พระราชบัญญัติ จึงเปนหนวยงานทางปกครอง สัญญาที่รัฐวิสาหกิจ ส.จางบริษัท ก. กอสรางรถไฟฟา สายหนึ่งจึงเปนสัญญาที่มีคูสัญญาอยางนอยฝายหนึ่งเปนหนวยงานทางปกครองและมีลักษณะเป นสัญญาจัดใหมีรถไฟฟาซึ่งเปนสิ่งสาธารณูปโภคจึงเปนสัญญาทางปกครอง ทั้งนี้ ตามมาตรา 3แหงพ ที่มา…....เวปฯ จูริส 30 ก.ค.53 (ไดรับความอนุเคราะหและแจงขาวประสานเชือ่ มโยงการสืบคน จากเพือ่ น “ตุม” No.96 ก.ศป.รุนที่ 1)
6
จักราวุธ คําทวี NO.14 ระราชบัญญัติจัดตั้งศาลปกครองและวิธีพิจารณาคดีปกครอง พ.ศ. 2542 สวนสัญญาที่รัฐวิสาหกิจ ส. ซึ่งเปนหนวยงานทางปกครองจางบริษัท ข. เปนที่ปรึกษาออกแบบและควบคุมงานกอสรางดังกลาว เพื่อใหการ กอสรางเปนไปตามสัญญาและหลักวิชาการ ทั้งเพื่อใหไดงานกอสรางรถไฟฟาที่บรรลุตาม วัตถุประสงคในการใหบริการสาธารณะ สัญญาดังกลาวจึงมีลักษณะเปนสัญญาทางปกครองเชนกัน ดังนั้น การที่รัฐวิสาหกิจ ส. ฟองเรียกคาเสียหายเนื่องจากบริษัททั้งสองผิดสัญญา จึงเปนคดีพิพาท เกี่ยวกับสัญญาทางปกครองที่อยูในอํานาจพิจารณาพิพากษาของศาลปกครอง ตามมาตรา 9 วรรค หนึ่ง (4) แหงพระราชบัญญัติเดียวกัน ศาลปกครองจึงมีอํานาจรับคดีที่ฟองบริษัททั้งสองนี้ไวพิจารณา พิพากษาได (คําวินิจฉัยชี้ขาดอํานาจหนาที่ระหวางศาลที่ 47/2547) ป 51 - ขายทอดตลาดตามคําสั่งศาล อยูในอํานาจศาลยุติธรรม สวนหนี้ภาษี ขึ้นศาลภาษีไมอยูศาล ปกครอง สํานักอบรมศึกษากฎหมายแหงเนติบัณฑิตยสภา การสอบขอเขียนความรูชั้นเนติบัณฑิต ภาค หนึ่ง สมัยที่ 61 ปการศึกษา 2551 วิชากฎหมายอาญา กฎหมายภาษีอากร กฎหมายแรงงานและวิธี พิจารณาคดีแรงงาน กฎหมายรัฐธรรมนูญ และกฎหมายปกครอง วันอาทิตยที่ 28 กันยายน 2551 ขอ 10. นายแดงประกอบกิจการโรงงานเครื่องไฟฟาแตประสบภาวะขาดทุน ถูกเจาหนี้ฟองคดีตอศาล จังหวัดนนทบุรีใหชําระหนี้จํานวน 2 ลานบาท ศาลจังหวัดนนทบุรีพิพากษาใหนายแดงชําระหนี้ จํานวนดังกลาวแตนายแดงไมมีเงินชําระ เจาพนักงานบังคับคดีจึงไดยึดที่ดินของนายแดงและขาย ทอดตลาดที่ดินดังกลาว นายแดงเห็นวาเจาพนักงานบังคับคดีดําเนินการขายทอดตลาดไมถูกตองตาม กฎหมายนอกจากนี้นายแดงยังถูกเจาหนาที่กรมศุลกากรประเมินใหชําระภาษีและเงินเพิ่มยอน หลังจากการนําวัตถุดิบเขามาจากตางประเทศจํานวน 1 แสนบาท ซึ่งนายแดงไดชําระภาษีและเงินเพิ่ม แลว แตนายแดงเห็นวาเจาหนาที่กรมศุลกากรประเมินภาษีไมถูกตองตามกฎหมาย และไดอุทธรณ คําสั่งเพื่อขอคืนเงินภาษีและเงินเพิ่มนั้นแลวแตไมไดผล นายแดงจึงฟองคดีตอศาลปกครองใหเพิก ถอนการขายทอดตลาดของเจาพนักงานบังคับคดีและคําสั่งประเมินภาษีของเจาหนาที่กรมศุลกากร ให วินิจฉัยวา ศาลปกครองมีอํานาจรับคดีนี้ไวพิจารณาพิพากษาไดหรือไม ธงคําตอบ เจาพนักงานบังคับ คดีและเจาหนาที่กรมศุลกากรเปนขาราชการสังกัดกรมบังคับคดีและกรมศุลกากรซึ่งเปนหนวยงาน ทางปกครอง จึงเปนเจาหนาที่ของรัฐตามมาตรา 3 แหงพระราชบัญญัติจัดตั้งศาลปกครองและวิธี พิจารณาคดีปกครอง พ.ศ. 2542 อยางไรก็ตาม การขายทอดตลาดที่ดินตามคําพิพากษาของศาล จังหวัดนนทบุรีนั้นเปนกระบวนการบังคับคดีซึ่งประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความแพงไดบัญญัติ หลักเกณฑไวโดยเฉพาะแลวหากนายแดงเห็นวาเจาพนักงานบังคับคดีดําเนินการขายทอดตลาดโดย ไมถูกตองตามกฎหมาย นายแดงยอมมีสิทธิยื่นคํารองคัดคานตอศาลจังหวัดนนทบุรีซึ่งเปนศาลที่ออก หมายบังคับคดีใหมีคําสั่งเพิกถอนหรือแกไขกระบวนวิธีการบังคับคดี คําฟองจึงไมเขาลักษณะเปนคดี ปกครองที่ศาลปกครองจะรับไวพิจารณาพิพากษาไดตามมาตรา 9วรรคหนึ่ง แหงพระราชบัญญัติ จัดตั้งศาลปกครองฯ (เทียบคําสั่งศาลปกครองสูงสุดที่ 127/2545) ในสวนของการประเมินภาษีอากร นั้น แมเจาหนาที่กรมศุลกากรจะเปนเจาหนาที่ของรัฐและคําสั่งประเมินภาษีอากรเปนคําสั่งทาง ปกครองเนื่องจากเปนการใชอํานาจตามกฎหมายที่มีผลกระทบสิทธิหนาที่ของนายแดงก็ตาม แตการฟ องเพิกถอนคําสั่งประเมินภาษีอากรนั้น เปนคดีอุทธรณคําวินิจฉัยของเจาพนักงานตามกฎหมาย เกี่ยวกับภาษีอากร ที่อยูในอํานาจของศาลภาษีอากรตามพระราชบัญญัติจัดตั้งศาลภาษีอากรและวิธี พิจารณาคดีภาษีอากร พ.ศ. 2528 คดีจึงไมอยูในอํานาจของศาลปกครองที่จะรับไวพิจารณาพิพากษา ไดตามมาตรา 9 วรรคสอง (3) แหงพระราชบัญญัติจัดตั้งศาลปกครองฯ (เทียบคําวินิจฉัยชี้ขาดอํานาจ หนาที่ระหวางศาลที่ 48/2548)__ เฉลยขอสอบ เนติบัณฑิต 1/62 อาญา (มาแลวครับ) ป 52 - บริษัทมหาชนที่แปรสภาพจากรัฐวิสาหกิจ ทําสัญญาวาจางทําของ เปนสัญญาทางปกครอง ประเด็นขอนี้คือ แปรรูปแลวยังเปนหนวยงานทางปกครองหรือ เขาวาเปนก็คือเปน สํานักอบรม ศึกษากฎหมายแหงเนติบัณฑิตยสภา การสอบขอเขียนความรูชั้นเนติบัณฑิต ภาคหนึ่ง สมัยที่ 62 ป การศึกษา 2552 วิชากฎหมายอาญา กฎหมายภาษีอากร กฎหมายแรงงานและวิธีพิจารณาคดีแรงงาน กฎหมายรัฐธรรมนูญ และกฎหมายปกครอง วันอาทิตย ที่ 27 กันยายน 2552 ขอ 10. บริษัท โทรคานา ที่มา…....เวปฯ จูริส 30 ก.ค.53 (ไดรับความอนุเคราะหและแจงขาวประสานเชือ่ มโยงการสืบคน จากเพือ่ น “ตุม” No.96 ก.ศป.รุนที่ 1)
7
จักราวุธ คําทวี NO.14 คมเอส จํากัด (มหาชน) เปนบริษัทที่มหาชนที่แปรสภาพจากรัฐวิสาหกิจที่จัดตั้งขึ้นตาม พระราชบัญญัติมาเปนที่รัฐถือหุนทั้งหมด โดยอาศัยอํานาจตามพระราชบัญญัติทุนรัฐวิสาหกิจ พ.ศ. 2542 มีวัตถุประสงคในการใหบริการเกี่ยวกับกิจการโทรคมนาคม บริษัท โทรคมนาคมเอส จํากัด (มหาชน) โดยนายมั่น กรรมการผูจัดการไดทําสัญญาวาจางบริษัท เคไทย จํากัด กอสรางพื้นคอนกรีต เพื่อติดตั้งตูคอนเทนเนอรของสถานีทวนสัญญาณ 6 สถาน ตอมา บริษัทโทรคมนาคมเอส จํากัด (มหาชน) ไดบอกเลิกสัญญาวาจางดังกลาว และเรียกเบี้ยปรับจากบริษัท เคไทย จํากัด เพราะสงมอบ งานไมตรงตามกําหนดในสัญญา บริษัท เคไทย จํากัด อางวาบริษัทโทรคมนาคมเอส จํากัด (มหาชน) ไมสงมอบพื้นที่การกอสรางตามกําหนดทําใหกอสรางลาชา และไดมีการขอขยายระยะเวลากอสรางแล วเนื่องจากติดฤดูฝน บริษัท โทรคมนาคมเอส จํากัด (มหาชน) เปนฝายผิดสัญญาและทําใหบริษัท เค ไทย ไดรับความเสียหาย จึงตองการฟองเรียกคาเสียหายเปนเงิน 300,000 บาท ใหวินิจฉัยวา บริษัท เคไทย จํากัด จะตองฟองบริษัท โทรคมนาคมเอส จํากัด (มหาชน) ที่ศาลยุติธรรมหรือศาลปกครอง ธงคําตอบ - บริษัท เคไทย จํากัด จะตองฟองบริษัทโทรคมนาคมเอส จํากัด ที่ศาลปกครอง เพราะเป นสัญญาทางปกครอง ม. 9 ว. 1(4) (คําวินิจฉัยที่ 4/49 และ 37/50) ถอยคําในคําพิพากษา ที่นาสนใจ คือ ไมปรากฏ คํานี้มาจากอาจารยจิตติ ที่แนะนําในการเขียนคําพิพากษา นาสนใจวา ศาลปกครอง และศาลรัฐธรรมนูญ จะเอามาใชไดไหม เพราะถาศาลปกครองใชระบบไตสวนแลว จะบอกไมปรากฏ ไมนาได เพราะศาลตองถามใหปรากฏ ตอนแรกซอม ใครมีขอสอบ เอามาลงกันบาง เพื่อเปนแนว ทางใหบางเดอ สวนขอปกครองมี ขอสอบของเนฯที่เหลือ และของอัยการดวย วางๆ จะเอามาดู รวมทั้งหนังสือที่สําคัญ (ตางประเทศไมเอา เพราะอานไมออก ถึงออกก็เสียเวลาแปลมาก)
ที่มา…....เวปฯ จูริส 30 ก.ค.53 (ไดรับความอนุเคราะหและแจงขาวประสานเชือ่ มโยงการสืบคน จากเพือ่ น “ตุม” No.96 ก.ศป.รุนที่ 1)
8
จักราวุธ คําทวี NO.14
ขอสอบตุลาการศาลปกครอง ป 2553 คําถาม ขอ ๑ ป ๒๕๕๓ เทศบาลแหงหนึ่งไดประกาศเชิญชวนเขารวมประมูลจางติดตั้งเครื่องนับเวลาถอยหลังสัญญาณ ไฟจราจร โดยวิธีประมูลอีเลคทรอนิคส ตามประกาศลงวันที่ ๑๕ มีนาคม ๒๕๕๐ โดยกําหนดใหผู สนใจยื่นขอเสนอการประมูลจาง ในวันที่ ๔ เมษายน ๒๕๕๐ บริบัท เอก จํากัด ไดซื้อเอกสารประมูลจ างดังกลาว และเมื่อนํารายละเอียดคุณลักษณะเครื่องนับเวลาถอยหลังสําหรับชุดควบคุมสัญญาณไฟ จราจรแนบทายประกาศประกวดราคาจางดังกลาวมาพิจารณาแลวเห็นวาตนขาดคุณสมบัติตาม ประกาศขางตนขอ ๒.๑.๒ ของเอกสารแนบทายดังกลาว จึงทําใหไมไดเขาเสนอราคาในงานประมูลจ างดังกลาว บริบัท เอก จํากัดเห็นวา เทศบาลกําหนดรายละเอียดและขอกําหนดเปนการเอื้อประโยชน แกกลุมบริบัท โท จํากัด และเทศบาลไดดําเนินการประมูลจางและทําสัญญาจางกับบริบัท โท จํากัด เสร็จเรียบรอยแลว บริบัท เอก จํากัด จึงนําคดีมาฟองตอศาลปกครองเมื่อวันที่ ๒๗ เมษายน ๒๕๕๐ ขอใหศาลเพิกถอนประกาศประกวดราคาตามโครงการประมูลจางติดตั้งเครื่องนับเวลาถอยหลัง สัญญาณไฟจราจรของเทศบาล และขอใหชดใชคาเสียหายดังกลาว ใหวินิจฉัยวาศาลปกครองจะ รับคําฟองของบริบัท เอก จํากัดไวพิจารณาไดหรือไม เพราะเหตุใด แนวตอบ (เทียบเคียงคําสั่ง ศปส. ที่ ๑๖๕/๒๕๕๑) เทศบาลเปนราชการสวนทองถิ่น และเปนหนวยงานทางปกครอง ตามมาตรา ๓ แหงพระราช บัญญัติจัดตั้งศาลปกครองและวิธีพิจารณาคดีปกครอง พ.ศ.๒๕๔๒ โดยที่ประกาศประกวดราคาฯ ดัง กลาว ใชเฉพาะกรณีของการประกวดราคาในครั้งนี้ครั้งเดียวเทานั้น และมิไดกําหนดตัวผูรับคําสั่งไว โดยเฉพาะ จึงมีลักษณะเปนคําสั่งทางปกครองทั่วไป ซึ่งไมมีกฎหมายเฉพาะกําหนดใหตองอุทธรณก อนยื่นฟองคดีตอศาลปกครอง นอกจากนั้นโดยสภาพแลว ผูซื้อเอกสารประกวดราคาฯไมอาจเปนคู กรณีที่ไดรับแจงใหใชสิทธิอุทธรณได ตามมาตรา ๔๔ แหงพระราชบัญญัติวิธีปฏิบัติราชการทาง ปกครอง พ.ศ. ๒๕๓๙ บริบัท เอก จํากัด จึงไมตองดําเนินการอุทธรณเพื่อแกไขความเดือดรอนหรือ เสียหายกอนฟองคดี ตามมาตรา ๔๒ วรรค ๒แหงพระราชบัญญัติจัดตั้งศาลปกครองและวิธีพิจารณา คดีปกครอง พ.ศ. ๒๕๔๒ เมื่อปรากฎขอเท็จจริงวา การที่บริบัท เอก จํากัด (ผูฟองคดี) ไดซื้อเอกสาร ประกวดราคาฯนั้น ก็เพราะประสงคที่จะเขาเสนอราคาประมูลการจางดังกลาว เมื่อเห็นวาประกาศ ประกวดราคาฯไมชอบดวยกฎหมาย เนื่องจากเอื้อประโยชนใหแกผูเสนอราคาบางราย (บริบัท โท จํากัด) ทําใหตนไมอาจเขาเสนอราคาไดนั้น บริบัท เอก จํากัด จึงเปนผูไดรับความเดือดรอนหรือ เสียหาย หรืออาจจะเดือดรอนหรือเสียหายโดยมิอาจหลีกเลี่ยงไดจากการกระทําของเทศบาล (ผูถูกฟอง คดี) จึงเปนผูมีสิทธิฟองคดีตอศาลปกครอง ตามมาตรา ๔๒ วรรคหนึ่ง แหงพระราชบัญญัติจัดตั้งศาล ปกครองและวิธีพิจารณาคดีปกครอง พ.ศ. ๒๕๔๒ กรณีจึงเปนคดีพิพาทเกี่ยวกับการที่หนวยงานทาง ปกครองออกคําสั่งโดยไมชอบดวยกฎหมาย ซึ่งอยูในอํานาจของศาลปกครอง ตามมาตรา ๙ วรรค หนึ่ง (๑) แหงพระราชบัญญัติจัดตั้งศาลปกครองและวิธีพิจารณาคดีปกครอง พ.ศ. ๒๕๔๒ เมื่อ เทศบาลประกาศประกวดราคาฯในวันที่ ๑๕ มีนาคม ๒๕๕๐ และบริบัท เอก จํากัด ไดนําคดีมาฟองต อศาลเมื่อวันที่ ๒๗ เมษายน ๒๕๕๐ จึงยังไมพนกําหนดระยะเวลาเกาสิบวันนับแตวันที่รูหรือควรรูถึง เหตุแหงการฟองคดี ตามมาตรา ๔๙ แหงพระราชบัญญัติดังกลาว สําหรับกรณีบริบัท เอก จํากัด เห็นวาประกาศดังกลาวไมชอบดวยกฎหมาย และทําใหตนไดรับ ความเสียหาย จึงนําคดีมาฟองศาลขอใหเทศบาลชดใชคาสินไหมทดแทนนั้น กรณีจึงเปนคดีพิพาท เกี่ยวกับการกระทําละเมิดของหนวยงานทางปกครองหรือเจาหนาที่ของรัฐ อันเกิดจากการใชอํานาจ ทางกฎหมายในการออกคําสั่ง ซึ่งอยูในอํานาจของศาลปกครองตามมาตรา ๙ วรรคหนึ่ง (๓) แหงพระ ราชบัญญัติจัดตั้งศาลปกครองและวิธีพิจารณาคดีปกครอง พ.ศ. ๒๕๔๒ ดังนั้น ศาลปกครองจึงมีอํานาจที่จะรับคําฟองของบริบัท เอก จํากัด ทั้งสองขอหาไวพิจารณาได คําถาม ขอ ๒ ป ๒๕๕๓ เทศบาลแหงหนึ่งไดประกาศ เรื่องประกวดราคาจางเหมาปรับปรุงพื้นผิวจราจรถนนในเขต เทศบาล โดยมีบริบัท ก.จํากัด และบริบัท ข.จํากัด เปนผูยื่นซองประกวดราคา นายกเทศมนตรี พิจารณาแลวไดอนุมัติสั่งจางบริบัท ก.จํากัด เปนผูดําเนินการดังกลาว บริบัท ข.จํากัดเห็นวาตนไมได ที่มา…....เวปฯ จูริส 30 ก.ค.53 (ไดรับความอนุเคราะหและแจงขาวประสานเชือ่ มโยงการสืบคน จากเพือ่ น “ตุม” No.96 ก.ศป.รุนที่ 1)
9
จักราวุธ คําทวี NO.14 รับความเปนธรรม และไดรับความเสียหาย จากกรณีดังกลาว จึงอุทธรณเรื่องดังกลาวตอเทศบาล เมื่อ วันที่ ๑๘ มีนาคม ๒๕๕๐ ตอมาวันที่ ๒๒ เมษายน ๒๕๕๐ บริษัท ข. จํากัด ไดมายื่นฟอง นายกเทศมนตรีตอศาลปกครอง ขอใหยกเลิกสัญญาจางดังกลาว และใหชดใชคาสินไหมทดแทนใหท านวินิจฉัยวาศาลปกครองจะรับคําฟองของบริบัท ก.จํากัดไวพิจารณาไดหรือไม เพราะเหตุใด แนวตอบ เทศบาลเปนราชการสวนทองถิ่น และเปนหนวยงานทางปกครอง นายกเทศมนตรีเปนผู ปฏิบัติงานในเทศบาล จึงเปนเจาหนาที่ของรัฐ ตามมาตรา ๓ แหงพระราชบัญญัติจัดตั้งศาลปกครอง และวิธีพิจารณาคดีปกครอง พ.ศ. ๒๕๔๒ คําสั่งของนายกเทศมนตรี (ผูถูกฟองคดี) ที่อนุมัติใหสั่งจาง บริบัท ก.จํากัด ดําเนินการปรับปรุงพื้นผิวจราจรถนนในเขตเทศบาล จึงเปนคําสั่งทางปกครอง ตาม กฏกระทรวงฉบับที่ ๑๒ (พ.ศ. ๒๕๔๓) ขอ ๑ (๒) ออกตามความในพระราชบัญญัติวิธีปฏิบัติราชการ ทางปกครอง พ.ศ. ๒๕๓๙ เมื่อบริบัท ข.จํากัด (ผูฟองคดี) เห็นวาตนไมไดรับความเปนธรรม และได รับความเสียหายจากคําสั่งดังกลาว จึงเปนผูไดรับความเดือดรอนหรือเสียหายจากการกระทําของ เทศบาล ตามมาตรา ๔๒ วรรคหนึ่ง แหงพระราชบัญญัติจัดตั้งศาลปกครองและวิธีพิจารณาคดี ปกครอง พ.ศ. ๒๕๔๒ และไดนําเรื่องดังกลาวมายื่นฟองคดีตอศาลปกครอง ใหยกเลิกคําสั่ง นายกเทศมนตรี กรณีจึงเปนคดีพิพาทเกี่ยวกับการที่เจาหนาที่ของรัฐออกคําสั่งทางปกครองโดยไม ชอบดวยกฏหมาย ซึ่งอยูในอํานาจของศาลปกครอง ตามมาตรา ๙ วรรคหนึ่ง (๑) แหงพระราชบัญญัติ จัดตั้งศาลปกครองและวิธีพิจารณาคดีปกครอง พ.ศ. ๒๕๔๒ แตขอเท็จจริงปรากฏวา กอนฟองคดี บริบัท ข.จํากัด ไดยื่นอุทธรณคําสั่งเมื่อวันที่ ๑๘ มีนาคม ๒๕๕๐ และตอมาเมื่อวันที่ ๒๒ เมษายน ๒๕๕๐ บริบัท ข.จํากัด ไดนําเรื่องดังกลาวมายื่นฟองตอศาลปกครอง โดยที่ มาตรา ๔๕ แหงพระราช บัญญัติวิธีปฏิบัติราชการทางปกครอง พ.ศ. ๒๕๓๙ ไดกําหนดระยะเวลาใหเจาหนาที่ผูทําคําสั่งทาง ปกครองและผูมีอํานาจพิจารณาอุทธรณใหพิจารณาอุทธรณใหแลวเสร็จภายในระยะเวลา ๙๐ วัน นับแตวันที่ไดรับอุทธรณ เมื่อบริบัท ข.จํากัด ยังไมไดรับการแจงผลการวินิจฉัยอุทธรณ แตนําคดี มาฟองตอศาลปกครอง โดยที่ยังไมพนกําหนดระยะเวลาอุทธรณดังกลาว อันถือไดวาบริบัท ข.จํากัด ยังมิไดดําเนินการแกไขความเดือดรอนหรือเสียหายตามขั้นตอนและวิธีการ ตามที่กฏหมายกําหนดไว โดยเฉพาะ ตามมาตรา ๔๒ วรรคสอง แหงพระราชบัญญัติจัดตั้งศาลปกครองและวิธีพิจารณาคดี ปกครอง พ.ศ. ๒๕๔๒ บริบัท ข.จํากัด จึงมิใชผูมีสิทธิฟองคดีตอศาลปกครอง ดังนั้น ศาลปกครองจึงไมอาจรับคําฟองของบริบัท ข.จํากัดในขอหานี้ไวพิจารณาได อยางไรก็ ตาม ถาผลการวินิจฉัยอุทธรณเสร็จสิ้นแลวหากบริบัท ข.จํากัด (ผูฟองคดี)ไมเห็นพองในคําวินิจฉัย นั้นยอมนําคดีมาฟองตอศาลปกครองได (เทียบเคียง คําสั่งศาลปกครองสูงสุดที่ ๖๓๒/๒๕๕๑) สําหรับกรณีที่บริบัท ข.จํากัดฟองใหนายกเทศมนตรีชดใชคาสินไหมทดแทนนั้น เทศบาลเป นหนวยงานของรัฐ นายกเทศมนตรีเปนผูปฏิบัติงานในเทศบาล จึงเปนเจาหนาที่ ตามมาตรา ๔ แหงพ ระราชบัญญัติความรับผิดทางละเมิดของเจาหนาที่ พ.ศ. ๒๕๓๙ การที่นายกเทศมนตรี (ผูถูกฟองคดี) สั่งอนุมัติใหจาง บริบัท ก.จํากัด ดําเนินการปรับปรุงพื้นผิวจราจรถนนในเขตเทศบาลนั้น เปนการใช อํานาจตามกฎหมายของเจาหนาที่ ในการออกคําสั่งทางปกครอง เมื่อบริบัท ข.จํากัด เห็นวาตนไดรับ ความเสียหาย จึงเปนการที่เจาหนาที่กระทําละเมิดในการปฏิบัติหนาที่ บริบัท ข.จํากัด จึงเปนผูเสียหาย ที่มีสิทธิฟองคดี ซึ่งอยูในอํานาจของศาลปกครองตามมาตรา ๙ วรรคหนึ่ง (๓) แหงพระราชบัญญัติ จัดตั้งศาลปกครองและวิธีพิจารณาคดีปกครอง พ.ศ. ๒๕๔๒ แตโดยที่มาตรา ๕ แหงพระราชบัญญัติ ความรับผิดทางละเมิดของเจาหนาที่ พ.ศ. ๒๕๓๙ ไดกําหนดใหหนวยงานของรัฐตองรับผิดในผลแห งละเมิดที่เจาหนาที่ของตนไดกระทําในการปฏิบัติหนาที่ ในการนี้ผูเสียหายอาจฟองหนวยงานของรัฐ ไดโดยตรง แตจะฟองเจาหนาที่ไมได หมายความวา บริบัท ข.จํากัด จะตองฟองเทศบาล ซึ่งเปนหนวย งานของรัฐที่ตองรับผิดตอบริบัท ข.จํากัด (ผูเสียหาย) ในผลแหงละเมิดที่นายกเทศมนตรี (เจาหนาที่) ของตนไดกระทําในการปฏิบัติหนาที่ บริบัท ข.จํากัด ไมอาจฟองนายกเทศมนตรี ซึ่งเปนเจาหนาที่ ของรัฐ ไดตามมาตรา ๕ วรรคหนึ่ง แหงพระราชบัญญัติความรับผิดทางละเมิดของเจาหนาที่ พ.ศ. ๒๕๓๙ อยางไรก็ดี ศาลมีอํานาจกําหนดตัวผูถูกฟองคดีใหถูกตองได โดยการเรียกใหเทศบาลเขามาเป นผูถูกฟองคดีไดตามขอ ๗๘ แหงระเบียบฯ วาดวยวิธีพิจารณาคดีปกครองฯ ประกอบกับมาตรา ๕๗ วรรคหนึ่ง (๓) (ข) แหงประมวลกฎหมาย วิธีพิจารณาความแพง ดังนั้น ศาลปกครองจึงมีอํานาจ ที่มา…....เวปฯ จูริส 30 ก.ค.53 (ไดรับความอนุเคราะหและแจงขาวประสานเชือ่ มโยงการสืบคน จากเพือ่ น “ตุม” No.96 ก.ศป.รุนที่ 1)
10
จักราวุธ คําทวี NO.14 รับคําฟองของบริบัท ข.จํากัดในขอหานี้ไวพิจารณาได คําถาม ขอ ๓ ป ๒๕๕๓ สมาชิกสภาองคการบริหารสวนจังหวัดแหงหนึ่ง ไดมีมติเลือกนายดําเปนประธานสภาองคการ บริหารสวนจังหวัด เมื่อวันที่ ๑๗ พฤศจิกายน ๒๕๔๑ ตอมาศาลไดมีคําพิพากษาถึงที่สุดวาใหเพิกถอน มติเลือกนายดําเปนประธานสภาองคการบริหารสวนจังหวัดเนื่องจากไมชอบดวยกฎหมาย เมื่อวันที่ ๘ มีนาคม ๒๕๔๒ ตอมาเมื่อวันที่ ๗ ตุลาคม ๒๕๔๕ องคการบริหารสวนจังหวัดจึงไดเรียกใหนายดําคืน เงินเดือน คาตอบแทน และคาใชจายในการเดินทางไปราชการที่ไดรับไปโดยไมมีสิทธิ ตั้งแตวันที่ ๑๗ พฤศจิกายน ๒๕๔๑ ถึงวันที่ ๗ มีนาคม ๒๕๔๒ เปนเงิน ๑๘๓,๐๘๓ บาท นายดําเห็นวาเปนคําสั่งที่ไมชอบดวยกฎหมาย จึงนําคดีมาฟองศาลปกครองใหเพิกถอนคําสั่ง ใหคืนเงินขององคการบริหารสวนจังหวัดดังกลาว ใหทานวินิจฉัยวาศาลปกครองจะรับคําฟองของนาย ดําไวพิจารณาไดหรือไม เพราะเหตุใด แนวตอบ (เทียบเคียงคําสั่ง ศปส. ที่ ๓๒๕/๒๕๕๒ ,คําสั่งพิพากษาศปส. ที่ ๒๖๒/๒๕๕๒,คํา พิพากษาศาลปกครองสูงสุดที่ ๓๖๙/๒๕๕๑) องคการบริหารสวนจังหวัดเปนราชการสวนทองถิ่น และเปนหนวยงานทางปกครอง ตาม มาตรา ๓ แหงพระราชบัญญัติจัดตั้งศาลปกครองและวิธีพิจารณาคดีปกครอง พ.ศ. ๒๕๔๒ เมื่อ ปรากฎวา องคการบริหารสวนจังหวัดไดมีหนังสือลงวันที่ ๗ ตุลาคม ๒๕๔๕ เรียกใหนายดําคืน เงินเดือน คาตอบแทน และคาใชจายในการเดินทางไปราชการที่ไดรับไป โดยไมมีสิทธิอันเปนเหตุแห งการฟองคดีนี้ มิใชเปนการใชอํานาจตามกฎหมายของเจาหนาที่ของรัฐ ในการออกคําสั่งทางปกครอง ตามมาตรา ๕ แหงพระราชบัญญัติวิธีปฏิบัติราชการทางปกครอง พ.ศ. ๒๕๓๙ แตเปนการที่องคการ บริหารสวนจังหวัด ใชสิทธิเรียกเงินที่นายดําไดรับเกินสิทธิอันมีลักษณะเปนลาภมิควรไดตามมาตรา ๔๐๖ แหงประมวลกฎหมายแพเงและพาณิชย หนังสือขององคการบริหารสวนจังหวัดดังกลาว จึงเป นเพียงหนังสือทวงถามใหชําระเงินเทานั้น หากนายดําเห็นวาองคการบริหารสวนจังหวัดไมมีหรือยัง ไมมีสิทธิเรียกรองเงินจากตน นายดําก็ชอบที่จะปฏิเสธไมคืนเงินดังกลาว โดยไมจําตองฟองขอใหศาล เพิกถอนหนังสือขององคการบริหารสวนจังหวัดแตอยางใด กรณีจึงยังถือไมไดวา นายดําเปนผูไดรับ ความเดือดรอนหรือเสียหายหรืออาจจะเดือดรอนหรือเสียหายโดยมิอาจหลีกเลี่ยงได อันเนื่องมาจาก การกระทําขององคการบริหารสวนจังหวัด นายดําจึงมิใชเปนผูมีสิทธิฟองคดีตอศาลปกครองได ตาม มาตรา ๔๒ วรรคหนึ่ง แหงพระราชบัญญัติจัดตั้งศาลปกครองและวิธีพิจารณาคดีปกครอง พ.ศ. ๒๕๔๒ ซึ่งปญหาเกี่ยวกับการเปนผูไดรับความเดือดรอนหรือเสียหายหรืออาจจะเดือดรอนหรือ เสียหาย ที่จะเปนผูฟองคดีไดนั้นเปนปญหาเกี่ยวกับเงื่อนไขการฟองคดี ซึ่งเปนปญหาขอกฎหมายอัน เกี่ยวดวยความสงบเรียบรอยของประชาชน แมไมมีคูกรณีฝายใดยกขึ้นมากลาวในการพิจารณา ศาล ปกครองก็มีอํานาจยกขึ้นมาพิจารณาวินิจฉัย แลวมีคําพิพากษาหรือมีคําสั่งได ตามขอ ๙๒ ประกอบข อ ๑๑๖ แหงระเบียบของที่ประชุมใหญตุลาการในศาลปกครองสูงสุด วาดวยวิธีพิจารณาคดีปกครอง พ.ศ. ๒๕๔๓ ดังนั้นเมื่อนายดํามิใชผูมีสิทธิฟองคดีตอศาลปกครอง ตาม มาตรา ๔๒ วรรคหนึ่ง แหงพ ระราชบัญญัติจัดตั้งศาลปกครองและวิธีพิจารณาคดีปกครอง พ.ศ. ๒๕๔๒ กรณีจึงไมจําเปนที่จะตอง ไปพิจารณาวินิจฉัยในประเด็นอื่นอีก เพราะไมทําใหผลแหงคดีเปลี่นยแปลงไปแตอยางใด ดังนั้นศาลปกครองจึงไมอาจรับคําฟองของนายดําไวพิจารณาได พิพากษายกฟอง คําถาม ขอ ๔ ป ๒๕๕๓ นาย ก. ไดยื่นหนังสือขอใหกรมสรรพากรเปดเผยขอมูลขาวสารเกี่ยวกับการเสียภาษีประจําป ของบริษัท เอ จํากัด ซึ่งอธิบดีกรมสรรพากรเปนผูอนุมัติใหเปดเผยขอมูลดังกลาวได ตอมานายสุ กรรมการผูจัดการบริษัท เอ จํากัด ไดทราบขาว จึงทําหนังสือคัดคานคําสั่งอธิบดีไมใหเปดเผยขอมูลข าวสารนั้น แตอธิบดีกรมสรรพากรไมเห็นดวยจึงไดยกคําคัดคาน นายสุจึงนําเรื่องดังกลาวมาปรึกษาท านวาจะไปฟองศาลปกครอง ทานจะใหคําแนะนําตอนายสุอยางไร เพราะเหตุใด แนวตอบ กรมสรรพากรเปนราชการสวนกลาง และเปนหนวยงานทางปกครอง อธิบดีกรมสรรพากรเป นขาราชการผูปฏิบัติงานในกรมสรรพากร จึงเปนเจาหนาที่ของรัฐ ตามมาตรา ๓ แหงพระราชบัญญัติ จัดตั้งศาลปกครองและวิธีพิจารณาคดีปกครอง พ.ศ. ๒๕๔๒ รวมทั้งเปนหนวยงานของรัฐ และเจาหน าที่ของรัฐ ตามมาตรา ๔ แหงพระราชบัญญัติขอมูลขาวสารของทางราชการ พ.ศ. ๒๕๔๐ การที่นาย ที่มา…....เวปฯ จูริส 30 ก.ค.53 (ไดรับความอนุเคราะหและแจงขาวประสานเชือ่ มโยงการสืบคน จากเพือ่ น “ตุม” No.96 ก.ศป.รุนที่ 1)
11
จักราวุธ คําทวี NO.14 ก. ไดขอขอมูลการเสียภาษีประจําปของบริษัท เอ จํากัดนั้น แมวาขอมูลดังกลาวจะมีลักษณะเปนการ แสดงฐานะทางการเงินเกี่ยวของกับรายไดของบริษัท เอ จํากัด แตก็เปนขอมูลของนิติบุคคลอันมิได ถือวาเปนขอมูลขาวสารสวนบุคคล ตามมาตรา ๓ประกอบมาตรา ๒๑ แหงพระราชบัญญัติขอมูลข าวสารของทางราชการ พ.ศ. ๒๕๔๐ ซึ่งบุคคลทั่วไปสามารถขอใหเปดเผยได โดยไมตองไดรับความ ยินยอมจากเจาของขอมูลกอนแตอยางใด และการที่อธิบดีกรมสรรพากรมีคําสั่งอนุมัติใหเปดเผยข อมูลดังกลาวนั้น เปนการใชอํานาจตามกฎหมายของเจาหนาที่ อันมีผลกระทบตอสิทธิหรือหนาที่ของ บริษัท เอ จํากัด จึงเปนคําสั่งทางปกครอง ตามมาตรา ๕ แหงพระราชบัญญัติวิธีปฏิบัติราชการทาง ปกครอง พ.ศ. ๒๕๓๙ เมื่อนายสุ กรรมการผูจัดการเห็นวา บริษัท เอ จํากัด ไดรับผลกระทบจากคําสั่ง ดังกลาว ยอมเปนผูไดรับความเดือดรอนหรือเสียหายหรืออาจจะเดือดรอนหรือเสียหายโดยมิอาจ หลีกเลี่ยงได จากการกระทําของอธิบดีกรมสรรพากร ตามมาตรา ๔๒ วรรคหนึ่ง แหงพระราชบัญญัติ จัดตั้งศาลปกครองและวิธีพิจารณาคดีปกครอง พ.ศ. ๒๕๔๒ แตกอนที่นายสุจะนําเรื่องดังกลาวไปฟอง คดีตอศาลปกครองไดนั้น กฎหมายเฉพาะ(พระราชบัญญัติขอมูลขาวสารของทางราชการ พ.ศ. ๒๕๔๐)ไดกําหนดใหตองอุทธรณโตแยงคําสั่งนั้นกอนโดยยื่นตอคณะกรรมการขอมูลขาวสารของ ราชการเพื่อสงตอใหคณะกรรมการวินิจฉัยการเปดเผยขอมูลขาวสาร ตามมาตรา ๑๘ ประกอบมาตรา ๓๗ แหงพระราชบัญญัติขอมูลขาวสารของทางราชการ พ.ศ. ๒๕๔๐ จึงจะนําคดีมาฟองตอศาลปก ครองเพื่อขอใหเพิกถอนคําสั่งของอธิบดีกรมสรรพากรได อันเปนคดีพิพาทเกี่ยวกับการที่เจาหนาที่ ของรัฐออกคําสั่งทางปกครองโดยไมชอบดวยกฎหมาย ซึ่งอยูในอํานาจศาลปกครองตามมาตรา ๙ วรรคหนึ่ง (๑) แหงพระราชบัญญัติจัดตั้งศาลปกครองและวิธีพิจารณาคดีปกครอง พ.ศ. ๒๕๔๒ ดังนั้น ขาพเจาจะใหนายสุ ดําเนินการตามคําแนะนําดังกลาวขางตน
ที่มา…....เวปฯ จูริส 30 ก.ค.53 (ไดรับความอนุเคราะหและแจงขาวประสานเชือ่ มโยงการสืบคน จากเพือ่ น “ตุม” No.96 ก.ศป.รุนที่ 1)
12