HAVENCONGRES MAGAZINE 11 速
verslag van de 29ste editie
Haven lachspiegel van de wereldeconomie (pag. 8)
11-144_HCRMagazine2011_v4.indd 1
Overheid staat voor lastige keuzes (pag. 11)
Het grootste en duurzaamste (petro)chemie en energiecomplex (pag. 20)
19-05-2011 14:09:11
10-099_ADV103_MP_HavenIndustrie_v1:Opmaak 1
04-05-2010
14:51
Pagina 1
www.managementproducties.com
Producent van het Havencongres Rotterdam
Organisator van toonaangevende Nederlandse en Belgische vastgoeddagen.
Gespecialiseerd in Nederlandse ĂŠn Belgische havenbijeenkomsten.
Vlaardingen Tel: +31 (0)10 435 04 77
Uitgever van vastgoedpublicaties en havenboeken.
Antwerpen Tel: +32 (0)3 226 54 17
info@managementproducties.com
Colofon Havencongres Magazine® verschijnt eenmaal per jaar.
Inhoud Havencongres Rotterdam 2011
29ste editie meer dan ontmoetingsplatform
Een uitgave van: Management Producties Postbus 82, 3130 AB Vlaardingen +31 (0)10 - 435 04 77 info@managementproducties.com www.managementproducties.com
Havenvisie 2030
Uitgever: Daniëlle Schönhage, Melinda Witberg
Infrastructurele uitdagingen
Nog geen zwarte zwanen aan Rotterdamse horizon
Overheid staat voor lastige keuzes
p5
p8
p 11
Hoofdredactie: Janny Kok, Press Release Vormgeving: Studio mvdtp, Vlaardingen Fotografie: Vakfotografie Jan Fähmel Danny Cornelissen, PortPictures.nl Druk: Silber Druck, Niestetal (D) Advertenties: Anita Korendijk, Management Producties +31 (0)10 - 435 04 77 ak@managementproducties.com Oplage: 2.500 Verspreiding: havenprofessionals
Achterland
Wens voor bereikbaarheid is vader van de gedachte
p 15
Foto-impressie
Echt netwerken
p 19
Ports of the future
Haven vol energie
p 20
APMT op MVII
State of the art
p 21
ISSN: 1876 – 2441
Connecting en Informing professionals
Agenda
p 23
Voorwoord ©2011 Management Producties b.v. Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvuldigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen of enige andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. Uitgevers en auteurs verklaren dat dit blad op zorgvuldige wijze en naar beste weten is samengesteld, evenwel kunnen uitgevers en auteurs op geen enkele wijze instaan voor de juistheid of volledigheid van de informatie. Uitgevers en auteurs aanvaarden dan ook geen enkele aansprakelijkheid voor schade, van welke aard ook, die het gevolg is van handelingen en/of beslissingen die gebaseerd zijn op bedoelde informatie. Gebruikers van dit blad wordt met nadruk aangeraden deze informatie niet geïsoleerd te gebruiken, maar af te gaan op hun professionele kennis en ervaring en de te gebruiken informatie te controleren.
11-144_HCRMagazine2011_v4.indd 3
De Wilhelminapier blijft een mooie omgeving voor het Havencongres Rotterdam. Dit jaar kozen we voor de nieuwe locatie van LantarenVenster. En omdat daar steeds meer parkeerplaatsen ingeruild worden voor torenhoge gebouwen, was de link met de watertaxi snel gemaakt. Het prachtige weer in combinatie met een tochtje over het water was natuurlijk een uitstekende start voor de 29ste editie. LantarenVenster, geopend najaar 2010, maakte haar eerste zomerse periode mee. En dat was meteen duidelijk. De mooie glazen pui zorgde voor de nodige verhitting tijdens de netwerkmomenten. Gelukkkig was het in de zaal behoorlijk koel. Ach, elke saunabezoeker weet dat de afwisseling van warm naar koud goed voor je is, dus we hebben er maar het beste van gemaakt. De middag stond in het teken van de Havenvisie 2030, die het Havenbedrijf in conceptversie presenteerde. Een toekomstvisie gebaseerd op verschillende scenario’s: Shell is er groot mee geworden, dus dat belooft veel goeds voor onze haven. Wat precies kunt u lezen in dit Havencongres Magazine. Janny Kok heeft het congres weer op een beeldende manier vastgelegd. Veel leesplezier en graag tot volgend jaar! Daniëlle Schönhage en Melinda Witberg
19-05-2011 14:09:22
Met de wind in de zeilen! De Rotterdamse haven ziet de economie weer aantrekken. Met andere woorden: de wind zit in de zeilen. En u wilt natuurlijk deze kansen voor groei optimaal benutten! Havenbedrijven - overal ter wereld - en de processen in de mainports zijn voor Logica’s maritieme consultants bekend terrein. De havencultuur en haar dynamiek van stuwadoors, cargadoors, vervoerders en verladers, maar ook van banken en autoriteiten. Kortom, de hele logistieke keten. Uit ervaring weten we dus dat er veel waardevolle data verscholen ligt binnen uw bedrijf en bij uw partners. Data die wij als geen ander voor u kunnen analyseren en transformeren tot waardevolle informatie zodat u uw bedrijfsprocessen kunt optimaliseren. Het resultaat? U kunt bijvoorbeeld sneller inspelen op de wensen van uw klant, uw operationele kosten reduceren of de servicegraad verhogen. En zo houdt u de wind in de zeilen. Nieuwsgierig wat Logica voor u kan betekenen? Kijk op www.logica.nl/scheepvaart of bel met John Thomsett, account manager Ports & Maritime, telefoon 06 13678479. E-mailen kan ook: john.thomsett@logica.com
HAVEN Congres_v2.indd 1
2/14/2011 2:18:22 PM
Havencongres Rotterdam 2011:
29ste editie meer dan ontmoetingsplatform De organisatoren van het Havencongres Rotterdam kunnen zich al jaren verheugen op media-aandacht, maar ze hadden er vast niet op gerekend dat de 29ste editie de kolommen zou halen van de society rubriek in het Algemeen Dagblad. Daarin werd de lunch in “een bloedhete lobby van LantarenVenster” beschreven als een gelegenheid waar de verslaggeefster “lekker (kon) netwerken met havenbobo’s”.
De geheel gevulde theaterzaal van het nieuwe LantarenVenster op de Kop van Zuid bracht de gewenste verkoeling aan gastsprekers en de ongeveer 260 aanwezige congresdeelnemers. Dagvoorzitter René Buck had het hoofd al koel gehouden in de zaal, dus moet het voor hem geen enkele moeite zijn geweest zijn geest scherp te houden. Dat bleek wel uit de humorvolle, maar uiterst kritische vraagstelling aan de geachte sprekers. Na zijn presentatie van de Havenvisie 2030 stelde Buck president-directeur van het Haven-bedrijf Rotterdam Hans Smits de provocatieve vraag HAVENCONGRES MAGAZINE®
11-144_HCRMagazine2011_v4.indd 5
“en nou de waarheid, wat zijn de belangrijke verschillen tussen de Havenvisie 2020 en die van 2030?” Het was aan secretaris generaal van het ministerie van infrastructuur en milieu Siebe Riedstra om te antwoorden op het kritische “wanneer hebben we dat paradijs?”. Dit na Riedstra’s mooie woorden over vermindering van regelgeving en de Crisis- en herstelwet die voor kortere procedures zorgt. Buck vond gelukkig goede tegenspelers, zoals Deltalinqs voorzitter Wim van Sluis. Hij liet de aanwezigen meedenken over de zogenoemde Rotterdamse
methode, waarin de vraag centraal staat “voor wie doe je het, hoe doe je het en met wie, en wanneer is het klaar?” De methodiek moet meehelpen topbedrijven aan te trekken en topresultaten te bereiken. Dat gebeurt volgens Van Sluis met topmensen, zoals die in het Havenbedrijf Rotterdam. Wat hij vindt van de discussie over salarissen bij publieke bedrijven, laat zich raden. “Ik erger me aan de kwestie die politici maken van de topsalarissen in het bedrijfsleven!”, brieste Van Sluis op het Havencongres. ”Als het fors rendement oplevert, kan er ook flink geïnvesteerd worden. Daarom zeg ik ‘blijf met je
5
19-05-2011 14:09:32
Achthonderd megawatt in bedwang houden? Een centrale rol voor jou!
Als grootste elektriciteitsproducent van Nederland werken we iedere dag aan de energie van morgen en op onze centrales kun je de opwekking daarvan letterlijk voelen! Voor technici een fascinerende wereld vol mogelijkheden. Voor onze nieuwe kolen-/biomassacentrale op de Maasvlakte in Rotterdam zijn we op zoek naar technisch talent.
Heb jij de ambitie om je kennis en kunde verder te ontwikkelen en door te groeien naar meer technische uitdagingen in een internationaal opererende organisatie? Kijk dan op www.werkenbijelectrabel.nl. Wij hebben een centrale rol voor jou!
ELEC2120108 Adv Techniek A4-FC.indd 1
10-03-11 13:20
handen van het Havenbedrijf af, als dat goed rendeert’. Het bedrijfsleven heeft immers behoefte aan een goed uitvoerende publieke organisatie.” Dat weet het Ontwikkelingsbedrijf Rotterdam ook. Voormalig algemeen directeur Adriaan Visser van de gemeentelijke dienst maakte duidelijk dat hoe goed een publieke organisatie het ook doet, “met beperkt geld moet je kiezen; je zult een stedelijke afweging moeten maken of een ten gunste van de haven.” Visser is tegenwoordig programmadirecteur economie bij het cluster Stadsontwikkeling en zal vanuit die positie afwegingen maken die stad en haven gerelateerd zijn. Vandaar zijn opmerkingen dat hij en zijn medewerkers zich ook zorgen maken over de bereikbaarheid van het westelijk gedeelte van de Rotterdamse regio. “De noodzakelijke tweede oeververbinding is van belang voor de haven, maar betekent
te maken en te houden voor mensen die er graag willen wonen en werken.
ook wat voor de mobiliteit van en naar de stad Rotterdam.” Zoveel is duidelijk: goede voorzieningen voor stad en haven zijn nodig om beide aantrekkelijk
Miljoenste container: (HbR) dat uitdrukking wilde geven aan de bijzondere band met het Japanse maritieme cluster door de containermijlpaal te markeren met het aanbieden van financiële steun aan het Rode Kruis. Dat gebeurde dichtbij de plek waar het Havencongres Rotterdam zou aanvangen. Voor president-directeur van het HbR daar zijn Havenvisie 2030 zou geven, overhandigde hij aan het Nederlandse Rode Kruis een cheque van 30.000 euro.
in maart. Dat gebeurde met bijdragen van internationale verladers, rederijen en terminals en landen die de haven tot klant kunnen rekenen. “In deze dagen gaan de gedachten in het bijzonder uit naar onze relatie met Japan”, aldus het Havenbedrijf Rotterdam
Foto: Ries van Wendel de Joode
Het Havencongres Rotterdam is het ultieme platform gebleken voor de markering van de overslag van de één miljoenste container eenheid (TEU) per maand. De Rotterdamse haven heeft als eerste Europese haven dit record gevestigd op de laatste dag
HAVENCONGRES MAGAZINE®
11-144_HCRMagazine2011_v4.indd 7
Dit gebeurde in aanwezigheid van vertegenwoordigers van de drie grote Japanse rederijen: Grant Maclachlan (managing director MOL), Paul Erftemeijer (managing director Benelux) en Masahiro Takahashi (senior executive Japanese customer management, beide NYK), Fer Penders (managing director) en Mr. Sato (general manager sales Europe, beiden “K”-Line).
7
19-05-2011 14:09:35
Havenvisie 2030:
Nog geen zwarte zwanen aan Rotter d “Zeehavens zijn te beschouwen als spiegels van de wereldeconomie. Als iets duidelijk is dan is het dat de gebeurtenissen in de wereldeconomie fundamenteel onvoorspelbaar zijn.” Dat voorwoord schreven dr. Bart Kuipers en drs. Larissa van der Lugt vorig jaar in een rapport waarin het thema flexibiliteit voor Zeeland Seaports werd verkend. Het staat vast dat wat voor de Zeeuwse zeehavens geldt, ook van toepassing is op de Rotterdamse haven. Dat bewezen gastsprekers Hans Smits en Bart Kuipers op het Havencongres.
de kolenoverslag ook fors zal groeien, en de aanvoer van LNG en biomassa zal oplopen tot 5 á 7 miljoen ton. Op grond van de Havenvisie 2030 verwacht Smits in de komende tientallen jaren een concentratie van de petrochemische industrie in Europa. Hij voorziet clustervorming van het industrieel en energiecomplex in Rotterdam met dat van Moerdijk en Antwerpen. “Ze zullen in 2030 als een geïntegreerd cluster opereren, zoals Houston al doet. We zien nu al een transitie naar windenergie en andere duurzame energieopwekking en bio-based chemie.”
Zwarte Zwanen
De officieel gepresenteerde Havenvisie 2030 getuigt van realiteitszin. De samenstellers van het beleidsdocument van het Havenbedrijf Rotterdam (HbR) gaan voor hun toekomstschets uit van een aantal scenario’s; die van trage economische groei, een door een hoge olieprijs gedomineerde mondiale economie, een geringe groei tot 2020 maar daarna stilstand, en een sterke wereldwijde economische groei. In die wetenschap hield Hans Smits het op donderdag 21 april 2011 op een te verwachten overslagresultaat in de Rotterdamse haven dat in 2030 tussen de 650 tot 750 miljoen ton kan liggen. “Dat is de ambitie van het Havenbedrijf
en het bedrijfsleven”, aldus Smits aan het begin van het Havencongres. “Het gaat daarbij niet alleen om kwantiteit, maar om kwaliteit en mogelijke verschuivingen in de mix van goederen.” Vooralsnog moet de haven het doen met momentopnamen. In de maand maart werd weliswaar een recordoverslag van 1 miljoen TEU genoteerd, maar de totaaloverslag in het eerste kwartaal van 2011 is met 107 miljoen ton nagenoeg gelijk gebleven met het resultaat in de vergelijkbare periode in 2010. Desondanks durfde Smits de verwachting uit te spreken dat de containeroverslag over 20 jaar zeker een derde van de totaaloverslag zal uitmaken, dat
Smits betoogde dat als mondiale en intra-Europese goederenstromen toenemen, er meer geld vrijkomt om te investeren in duurzaamheid. Hij wees op de Rotterdamse succesfactoren die dat mogelijk kunnen maken, maar ziet ook hinderpalen. Die liggen in de weten regelgeving die vertragend werkt als het om de aanleg van de nodige infrastructuur naar het achterland gaat, en ook in het gebrek aan voldoende laag en hoog opgeleid arbeidspotentieel. Smits zegt over het oplossen van dichtslibbende autosnelwegen en voorzien in een goed waterwegennetwerk beleefd “dat de sense of urgency elders groter is dan hier”. Het is de vraag of en hoe die houding verandert, maar zo zijn er wel meer die toekomstvorsers verrassingen bezorgen.
8
11-144_HCRMagazine2011_v4.indd 8
19-05-2011 14:09:37
D e d v n g
er damse horizon
De snelle opkomst van de Chinese economie liet zich moeilijk voorspellen, de aardbeving, tsunami en snel opvolgende aardschokken in Japan waren niet te voorzien en de economische gevolgen daarvan helemaal niet.
In navolging van Nassim Nicolas Taleb in zijn in 2004 verschenen boek The Black Swan noemen wetenschappers zoals Bart Kuipers onverwachte gebeurtenissen Zwarte Zwanen. Deze nopen tot flexibele aannames van hetgeen er in de toekomst kan gebeuren. De grote bandbreedte die dagvoorzitter René Buck opmerkte in de vier scenario’s in de Havenvisie 2030, kan van die flexibiliteit getuigen, al hield Buck het plagerig op “alvast kiezen voor zonnige perioden met temperaturen tussen de 20 en 40 °C.” Voor Kuipers staat het vast dat inspelen op mogelijke en niet voor mogelijk gehouden ontwikkelingen flexibiliteit vergt. “De Rotterdamse haven is een spiegel van de wereldeconomie”, hield hij zijn gehoor voor “maar is nu een lachspiegel.”
9
11-144_HCRMagazine2011_v4.indd 9
19-05-2011 14:09:38
Zeehavens en logistieke knooppunten in het achterland zijn belangrijke schakels in logistieke ketens van internationaal opererende bedrijven. Tegelijkertijd zijn deze knooppunten een vestigingsplaats voor bedrijven in de industrie, handel en logistiek. Verschillende modaliteiten verzorgen de transportverbindingen tussen zeehavens en de knooppunten in het achterland. Om de positie van bedrijven in deze knooppunten te versterken en transportverbindingen te verbeteren adviseert Buck Consultants International bedrijven en overheden over actuele en toekomstige vraagstukken. Daarbij worden strategische inzichten gecombineerd met advies over directe uitvoering.
Buck Consultants International Uw adviseur in zeehavens, achterlandverbindingen en logistieke knooppunten
Actief op zes terreinen ►Strategie-, locatie- en vastgoedadvies voor bedrijven ►Logistieke ketenanalyse en logistiek bedrijfsadvies ►Goederenvervoer en infrastructuur ►Economische ontwikkeling en werklocaties ►Commercieel vastgoed ►Strategieën voor het behoud en aantrekken van bedrijven Onze opdrachtgevers in binnen- en buitenland zijn havenbedrijven, spooren binnenvaartoperators, overheden, brancheorganisaties, rederijen, terminalexploitanten, multinationals en MKB-bedrijven in verschillende sectoren.
Meerwaarde Buck Consultants International ► Resultaatgerichte samenwerking ► Deskundig en creatief advies ► Onafhankelijke en onbevooroordeelde positie ► Goed kunnen luisteren, maar niet zonder eigen visie te hebben ► Onze ambitie om ‘best in class’ te zijn ► Een team van 65 enthousiaste, multidisciplinaire professionals
Contactpersonen: ►Kees Verweij ►Marcel Michon ►Irene van Dongen
Kerkenbos 10-31 Postbus 1456 6501 BL Nijmegen
Tel: +31 24 3790222 Fax: +31 24 3790120 www.bciglobal.com
Infrastructurele uitdagingen:
Overheid staat voor lastige keuzes Het beeld van uit te voeren infrastructurele projecten dat secretaris generaal Siebe Riedstra van het ministerie van Infrastructuur en Milieu (I en M) schetste, was zo mooi. “Ons ministerie is de enige die budget heeft om te investeren. De middelen komen uit het Infrafonds en de Crisis- en Herstelwet, waarmee we kunnen inzetten in economisch sterke regio’s.” Dagvoorzitter Buck vertrouwde dat beeld niet helemaal. Hij vroeg: “Wanneer hebben we dat paradijs?”
Secretaris generaal Riedstra gaf blijk tegen kritische vraagstelling te kunnen. Hij voorziet ‘het paradijs’ als in 2012 de 60 tot 70 maatregelen voor doorstroming van verkeer op wegen en vaarwegen in de Tracéwet en de maatregelen volgens de Crisis- en Herstelwet effect hebben gesorteerd. Riedstra wil van de verdenking traagheid in uitvoering door wet- en regelgeving niet weten. “I en M gaat deadlines stellen, zoals voormalig minister Eurlings dat deed. Hij was op vakantie HAVENCONGRES MAGAZINE®
11-144_HCRMagazine2011_v4.indd 11
in Bonaire en wilde daar het wetvoorstel zien van de Tracéwet.”
voorstanders van kiezen voor talking cargo.
Beleidsmedewerkers en ambtenaren bij lokale, regionale en provinciale overheden kunnen dus hun borst nat maken, als ze bij de verwerking van bezwaarschriften moeten voldoen aan gestelde deadlines van wat ooit het ‘werkministerie’ werd genoemd. Maar ook daar wordt er tijd genomen voor de afweging personen- of goederenvervoer faciliteren en zijn er sterke
Riedstra werd op weg naar het Havencongres geconfronteerd met die afweging, terwijl hij voor een voor een binnenvaartschip “met waarschijnlijk drie containers op weg naar Duitsland” geopende Erasmusbrug stond. “Dan besef je dat 2030 dichterbij is dan je denkt, qua intensiteit van goederenvervoer en de nodige infrastructuur. Je vraagt je meteen af hoe je het aanpakt
11
19-05-2011 14:52:49
THUIS IN HET MARITIEME CLUSTER De Rotterdamse haven, in samenwerking met de andere Nederlandse zeehavens, speelt een belangrijke rol in de internationale positionering van Nederland en de ontwikkeling van onze economie. De ongekende dynamiek van de sector vraagt om een voortvarende en kundige aanpak. Het Maritieme Cluster van ABN AMRO biedt alle deelnemers in de maritieme keten, van rederij tot logistieke dienstverlener, de ervaring en professionele slagkracht die ondernemers verder helpt hun ambities te realiseren.
210009149 0171 Adv Branchekennis A4 VO FC_extra tekst.indd 1
06-04-11 10:11
Voorspellen loont de moeite Secretaris generaal Siebe Riedstra weet dat betere benutting van infrastructuur een kwestie van tijd nemen is voor bewustwording. “Waarom zijn de wegen op vrijdag ’s morgens leger dan ’s middags? Kan er slimmer worden samengewerkt in het vervoer van personen naar bedrijven en kan het goederenvervoer slimmer worden georganiseerd?” Aldus Riedstra die zelf het antwoord gaf door onder meer ‘thuiswerken’ te noemen en de Verkeersonderneming als manager van verkeersstromen voor betere benutting van infrastructuur.
en hoe je vervoerstromen combineert qua duurzaamheid. De vraag is ook wat we kunnen doen om de positie van de mainports te versterken.” Hij zei het minister Melanie Schultz van Haegen na dat Rotterdam ‘Sleepboot van de Economie’ moet blijven. Er moeten ‘dus’ slimme oplossingen worden bedacht voor betere benutting van bestaande infrastructuur, voor faciliteren van duurzame groei in bedrijvigheid en economie en decentralisatie van overheidsbemoeienis. Minder overheidsbemoeienis moet volgens Riedstra leiden tot krachtiger uitvoering van maatregelen voor verbetering van de huidige infrastructurele stand van zaken.
De ‘verkeersmanager’ was betrokken bij het project RITS (Reistijdverwachtingen in Transportmanagement Systemen) en koppelde daaraan een zogenoemde voorspelwedstrijd. Zes deelnemende bedrijven toonden in de voorronde van de wedstrijd al aan dat betrouwbare reistijdvoorspellingen kunnen worden gedaan. Deze houden rekening met actuele files, incidenten en wegwerkzaamheden. Uiteindelijk werd Modelit overall winnaar “na een zenuwslopende periode” met de ontwikkeling van Tripcast.nl die actueel nieuws meldt van de verkeersdrukte op basis waarvan de reistijd online kan worden berekend. De beloning voor alle inspanningen was een cheque van 200.000 euro die bij de eerste prijs hoort. Deze werd op het Havencongres uitgereikt. De tweede prijs – een cheque van 80.000 euro – ging naar Adapticon/Locatienet. Het geld moet worden gebruikt voor verdere productontwikkeling.
Het kon haast niet anders dan dat de topambtenaar meldt dat er deze zomer een beleidsnota zal worden uitgebracht. “Daarin ligt de focus en het accent op verdere investeringen, zoals de verbreding van de A15 die in 2015 klaar zal zijn. Er komt ook een voorkeursbeslissing voor de tweede oeververbinding in het westelijk havengebied en voor een spoorverbinding van de Betuweroute naar Emmerich.”
HAVENCONGRES MAGAZINE®
11-144_HCRMagazine2011_v4.indd 13
13
19-05-2011 14:09:41
ND_adv. 'Is dat zo?'_A4.indd 1
De drijvende kracht van een goed advocatenkantoor is nieuwsgierigheid. Bij NautaDutilh durven we daarom vragen te stellen. Relevante vragen. Scherpe vragen. Aan onszelf, aan onze cliĂŤnten. Ook over zaken die boven elke discussie verheven lijken te zijn. Een onafhankelijke mening. Een oorspronkelijk advies. Waarbij gebaande paden kritisch worden beoordeeld en nieuwe wegen worden gezocht. Daar gaat het ons om. Authenticiteit. Durf. Creativiteit. Alles voor het beste resultaat. www.nautadutilh.com
Is dat zo?
10-03-11 18:45
Het is niet voor de eerste keer dat er over bereikbaarheid van de haven is gesproken. Deze zomer zal dat thema, gekoppeld aan de onderwerpen ruimte, milieu en economie, weer aan de orde komen in ronde tafelgesprekken met diverse partijen. Directeur Containers, Breakbulk & Logistics van het Havenbedrijf Rotterdam Emile Hoogsteden bekent een opgejaagd gevoel te hebben. “Er is veel gebeurd, maar het gaat niet snel genoeg.”
Achterland:
Wens voor bereikbaarheid is vader van de gedachte
Als de prognoses voor groei van de Rotterdamse haven bewaarheid worden, krijgt de havengemeenschap een fors aan- en afvoerprobleem op te lossen. De grootste uitdaging is gelegen in de afvoer van containers over spoor,
auto- en waterwegen, maar dan zal daarvoor wel voldoende capaciteit moeten zijn. Het is gezien de lange voorgeschiedenis van de aanleg van Maasvlakte Twee, niet verwonderlijk dat Emile Hoogsteden en anderen
een opgejaagd gevoel hebben als het om de nodige infrastructuur gaat. Scheidend algemeen directeur John Verschelden van APM Terminals MVII constateert dat de Maasvlakte Twee precies op tijd komt om marktaandeel in de containeroverslag terug te winnen. Dat kan niet gezien worden als een mooi voorbeeld van effectieve planning, maar meer van het geluk dat vertraging door procedures uiteindelijk goed zal uitpakken. Dankzij een voortvarende aanpak van uitvoering zal de havenuitbreiding precies volgens schema worden opgeleverd. “Sinds 1990 is Rotterdam grofweg een derde van haar marktaandeel kwijtgeraakt”, aldus Verschelden. “De neergang is sinds 2009 tot staan gebracht, maar er zal nog het een en ander moeten gebeuren om in te lopen op het verlies. De Maasvlakte Twee is daarbij écht nodig.”
15
11-144_HCRMagazine2011_v4.indd 15
19-05-2011 14:09:47
Evides Ongekend betrouwbaar
12 miljoen m3 demiwater per jaar produceren voor de meest veeleisende klanten.
Wij doen het. www.evides.nl
Vijftien grote (petro)chemische bedrijven in de Rotterdamse haven worden vanuit onze Demiwaterplant Botlek 24/7 voorzien van proceswater. Hun processen staan nooit stil. Onze productie dus ook niet. Betrouwbaarheid, leveringszekerheid en kwaliteit zijn kernvereisten bij ons ‘maatwerk in water’ voor de chemische-, petrochemische- en voedingsmiddelenindustrie. Op basis van DBFO-contracten (Design, Build, Finance & Operate) leveren wij onze opdrachtgevers diverse soorten proceswater, zorgen wij voor de zuivering van afvalwater en maken wij hergebruik van water (effluent) mogelijk. En dat 24/7 vanuit operational excellence. Voor minder doen we het niet.
Volgens algemeen directeur Rien Geurts van BCTN is het zoveel geprezen Container Transferium in Alblasserdam in feite een gewone inland terminal. Het verschil is dat van daaruit containers over water van en naar het drukke havengebied kunnen worden vervoerd, om zo de wegen te ontlasten.
Maar dan nog heeft de haven niet alle middelen om marktaandeel te winnen. Hoogsteden tijdens het debat: “Een van de belangrijke zaken is dat markt partijen het eens moeten zijn dat het product Rotterdam sterk verbeterd moet worden. De praktijk om dat voor elkaar te krijgen, is weerbarstig.” Deze wordt veroorzaakt door de veel heid van partijen die allemaal hun eigen belangen hebben bij het goederenver voer naar het achterland. “Er zou een neutrale partij moeten zijn die de regie van het achterlandvervoer op zich neemt”, klonk het. “Het Havenbedrijf zou dat heel goed kunnen doen, maar dat wijst naar het bedrijfsleven. Toch zou het voor het Havenbedrijf aantrek kelijk moeten zijn acte de présence te geven om te bevorderen dat de beschik bare infrastructuur beter wordt benut. De logistieke planning ligt in veel handen. Dat noodzaakt om na te denken over waar de coördinerende rol zou moeten komen te liggen.”
Voorzitter Jan Buiter van de container binnenvaart organisatie LINC geeft het positieve signaal af dat partijen uit de containerbinnenvaart bereid zijn na te denken over samenwerking en infor matieuitwisseling via ICT systemen. Er is echter nog een wereld te winnen in het bundelen van krachten in de binnenvaart. Daarbij komt dat in het verleden elk zichzelf respecterende gemeente ruimte bood voor de aanleg van binnenvaart terminals. Het gevolg daarvan is dat er nu overcapaciteit is bij de inland terminals.
Zoveel is duidelijk: als alle partijen willen dat de haven bereikbaar blijft, zullen ze afspraken in de hele logistieke keten moeten maken: van afhandeling op de terminal tot aflevering op de eindbestemming. Het HbR heeft terminal operators op de huidige Maasvlakte en de toekomsti ge Maasvlakte Twee de verplichting opgelegd het aandeel wegvervoer van containers naar het achterland terug te dringen ten gunste van het spoor en de binnenvaart. Kenners weten dat terminal operators daarop weinig grip hebben, maar dat modal split alleen gezamenlijk met cargadoors, expediteurs, reders en verladers kan worden bereikt.
Het is in ieder geval hoopgevend dat de roep – onder anderen van algemeen directeur DB Schenker Rail Aart Klompe – wordt gehoord om de regie van het goederenspoorvervoer in handen te leggen van een neutrale partij. Directeur Sjoerd Sjoerdma zegt desgevraagd dat Keyrail die rol wel op zich wil nemen voor het vervoer over de Betuweroute en overig goede renspoorvervoer naar het achterland. HAVENCONGRES MAGAZINE®
11-144_HCRMagazine2011_v4.indd 17
17
19-05-2011 14:40:10
Met dank aan Rederij Clipper Stad Amsterdam
ER ZIJN VEEL DOUANEGARANTIES. ER IS ER MAAR ÉÉN DIE GRENZELOOS ONDERNEMEN GEMAKKELIJK MAAKT. Wetgeving verplicht steeds meer internationaal opere-
Omdat wij onze klanten door en door kennen, kunnen
rende bedrijven om douanegaranties te laten stellen. Een
we financieel borg voor hen staan. Als u zaken doet met
douanegarantie van Nationale Borg biedt hun de vrijheid
Nationale Borg kunt u uw kapitaal dus vrijhouden. Niet
om grenzeloos én probleemloos te blijven ondernemen.
voor de bank, maar om in alle vrijheid te ondernemen. Dat
Nationale Borg is namelijk dé expert als het gaat om
maakt Nationale Borg uw ideale partner in het interna-
douanewetgeving. En omdat wij een groot deel van alle
tionaal zakenverkeer. Wilt u met ons in zee? Neem dan
douanegaranties afhandelen, hebben wij een snel en goed
gerust contact met ons op. Kijk op www.nationaleborg.nl
contact met de belastingdienst. Maar dat is niet alles.
of kom eens langs op de Keizersgracht 165 te Amsterdam.
DE ENIGE ONAFHANKELIJKE BORGVERSTREKKER VAN NEDERLAND.
BBCCOM_00778_NatBorg_Douanegarantie.indd 1
30-3-11 10:12
Écht netwerken Het mag best een keer worden opgemerkt: Management Producties partner annex congresorganisator Daniëlle Schönhage en haar medewerkers, hebben een geslaagd concept voor het Havencongres Rotterdam ontwikkeld. Dat deden ze door het congres niet meer ’s morgens, maar ’s middags te laten beginnen en voor aanvang een uitstekende lunch te laten presenteren. Dat die lunch en de netwerkborrel na afloop aanslaan, is in de afgelopen edities wel gebleken. Hoewel congresdeelnemers Ruud Vat van Vat Logistics en ‘natte’ advocaat Gijs Noordam van Schipper Noordam advocaten het nog luchtig houden tegenover Algemeen Dagblad society verslaggeefster Marlies van Leeuwen, is de ondertoon van hun opmerkingen over netwerken serieus: “Tijdens het Havencongres Rotterdam
HAVENCONGRES MAGAZINE®
11-144_HCRMagazine2011_v4.indd 19
ontmoet je zakenrelaties en kun je bijpraten over de stand van zaken in de markt.” Vertegenwoordigers uit het senior management uit het bedrijfsleven, beleidsmedewerkers van nationale en lokale overheden maken daarvan gebruik. Toonaangevende gastsprekers als Wim van Sluis schieten tegenvoeters uit het havenbedrijfsleven aan en
Hans Smits praat ‘even bij’ met topambtenaren van het ministerie waar hij vroeger werkte en dat tegenwoordig het ministerie van infrastructuur en milieu heet. De claim dat het congres ‘hét ontmoetingsplatform voor Rotterdamse havenondernemers’ is, klopt, maar dekt niet de hele lading. Die is dat het een nationale netwerkaangelegenheid is.
19
19-05-2011 14:09:54
Ports of the future:
d v
Haven vol energie
C T O r h k d z d z h r
“Rotterdam kan zich als een unieke haven positioneren door voor de allergrootste schepen niet alleen op diepgang te focussen, maar ook op het bieden van een optimaal achterland- en feedernetwerk. Dat hebben Belgische havens Duinkerken en Zeebrugge niet.” En: “Bedrijfsleven en havens moeten blijven innoveren. Dat bepaalt hun positie en ook of ze het spel wereldwijd kunnen blijven spelen.” Dat zijn maar twee aanbevelingen, waarmee de Rotterdamse havengemeenschap zijn voordeel kan doen bij het bepalen van de toekomststrategie.
steenkool (in plaats van aardgas) en water. Alle ontwikkelingen moeten leiden naar Europa’s grootste, modernste en duurzaamste petrochemie- en energiecomplex. Dat zal in 2030 geïntegreerd zijn met Antwerpen, Moerdijk en Terneuzen.
Goed verhaal
Een gezegde luidt: “Men moet het verleden kennen om het heden te kunnen begrijpen”, dus is het goed te memoreren dat de huidige Maasvlakte ooit is aangelegd voor de vestiging van Hoogovens. Die staalfabrieken kwamen er niet, maar de terminals om de groeiende containerstromen te behandelen wel. Zo bezien kan de toekomststrategie die topmensen van Shell, APMT, Benelux GE en Vopak Oil schetsten, er in de werkelijkheid anders komen uit te zien dan voorzien. Ze hielden het, in het gezamenlijke interview dat ze René Buck live afstonden, op de haven wiens toekomst grotendeels in energie zal komen te liggen. In feite voegen ze zich bij het gedeelte Rotterdam Energy Port in de
Havenvisie 2030, waarin duurzame energieproductie en – efficiency zeer belangrijke havenfactoren zullen zijn. Nu al komen er almaar grotere volumes biomassa en gas de haven in. De kolen aan- en afvoer zal naar verwachting na 2020 afnemen, ten gunste van het optimaliseren van fossiele brandstoffen, zoals kolen, CO2-afvang en -opslag (CCS) en procesoptimalisatie. Het Havenbedrijf Rotterdam (HbR) voorziet ook een transitie en verduurzaming van schonere transportbrandstoffen (LNG), een schonere brandstofmix en Syngas, ook wel synthesegas genoemd. Dat is een geproduceerd gasmengsel van koolstofmonoxide en waterstofgas. Dit mengsel wordt verkregen door het vergassen van
Dit gedeelte van de Havenvisie kan met enige scepsis worden ontvangen, maar nieuw president-directeur (per 1 mei jl.) Shell Nederland Dick Benschop vindt het zeker een goed verhaal. “Rotterdam voert een helder beleid en geeft blijk van strategisch nadenken, al zie ik dat in andere delen van de wereld meer gebeuren. De Havenvisie kan nog meer inzetten op concurrentie door de locatie van de haven, kwaliteit en prijs nog meer te positioneren. Raffinaderijen moeten meer presteren, maar ook meer opbrengen. Shell is alleen minder overtuigd van de potentie van biobased fuels dan het Havenbedrijf in de Havenvisie is. We zullen ons wel bezighouden met biomateriaal, dat wat ons betreft meer in oliebrandstoffen zal gaan zitten dan in chemie.” Benschop schetst Shell als een typisch 50/50 olie- en gasbedrijf dat ziet dat de activiteit gas groeit. Hij meldt dat er “een nieuwe gasrealiteit” is in de wereld. Deze is dat er in de toekomst meer gas dan kolen zal worden verbruikt en dat de keuze voor gas
20
11-144_HCRMagazine2011_v4.indd 20
19-05-2011 14:09:57
H – h h D v o s D i D a 1 w a g z b i
door de binnenvaart en kustvaart meer voor de hand liggend zal worden. Country executive Benelux GE Roland Teixeira de Mattos en directeur Global Oil Vopak Hari Dattatreya zien veel raakvlakken in de Havenvisie met hun eigen bedrijfsstrategieën. Ze werken volgens geïntegreerde systemen die goed moeten aansluiten op hetgeen zakenpartners en terminals elders in de wereld gebruiken. Daarin vinden ze het partnerschap van het HbR in hun processen net zo belangrijk als het resultaat dat ze willen behalen.
State of the art “APMT heeft ongeveer gelijkluidende toekomstverwachtingen als die in de Havenvisie, al zijn de marges in de Havenvisie substantieel [tussen de 650 en 750 miljoen ton in 2030]. Desondanks zitten we dichterbij het hoge overslagscenario dan dat we lagere verwachtingen hebben van het toekomstige overslagresultaat.” Dat zei scheidend directeur van APM Terminals Maasvlakte John Verschelden in de sessie Ports of the future, maar hij wil desgevraagd daarna nog een aanvulling geven. Hij kan alleen geen uitgebreide toelichting geven op de verschijningsvorm van de nieuwe terminal op de grens van Maasvlakte Twee. Het is logisch dat alle gesprekspartners – John Verschelden van APMT incluis – het aspect ‘innovatie’ benadrukten in het thema Ports of the future. Daarbij gaat het onder meer over innovatie en ontwikkeling van gasmotoren op schepen en het gebruik van walstroom voor binnenvaart en zeevaart. De GE topman noemde als land-based innovatie de pilot Smart Grid in een Distripark. Deze toonde in microformaat aan dat duurzame energieleverantie aan 19 bedrijven in dit bedrijvencluster kan worden uitgebouwd naar ruim 600.000 aansluitingen. “De vraag is welke energie opwekker we zullen gebruiken: zonne-energie of andere duurzame bronnen. Als dat is bepaald, kan de implementatie ervan beginnen.” HAVENCONGRES MAGAZINE®
11-144_HCRMagazine2011_v4.indd 21
Verschelden: “Ga er vanuit dat het een ‘state-of-the-art’ terminal wordt waar containers automatisch zullen worden afgehandeld. DP World, ECT en anderen zijn daar ook mee bezig, hetgeen een aanzuigende werking heeft van rederijen die zich door dat concept voelen aangesproken. Tweezijdige afhandeling van schepen op de Maasvlakte Twee is weloverwogen, maar de uitkomst was dat dit toch te weinig quantum leaps (dus te weinig moves per uur) zou opleveren.”
bereiken voor dat vervoer. “Daaraan werken we mee door faciliteiten voor spoor- en binnenvaart te creëren, maar daarmee heb je de verlader niet over de streep gehaald om gebruik te maken van diverse modaliteiten. De vraag is hoe je verladers en ontvangers kunt bewegen dat te gaan doen. Daarbij zullen containerrederijen, hun klanten en de klanten van die klanten ook moeten worden betrokken. “Er moet dus een partij komen – noem het een dirigent of een regisseur – die intermodaal vervoer van en naar het achterland goed coördineert. Maar er zal ook goed moeten worden nagedacht over optimaal gebruik van de binnenvaart. Voorlopig is de call size te klein om de binnenvaart efficiënt af te handelen. Samenwerking is ook hier noodzaak. Het Container Transferium zal zeker gaan werken, maar is slechts een bijdrage aan de nodige totaaloplossing. Daarvoor zal een modus moeten worden gevonden en snel ook.”
Wat Verschelden en de zijnen betreft zit het grootste risico in de toekomst in dat van het achterlandvervoer. Het Havenbedrijf Rotterdam legt terminal operators op om optimale modal split te
21
19-05-2011 14:09:59
www.apmterminals.com Als het om snelheid en service naar onze klanten gaat, zoekt APM Terminals steeds nieuwe oplossingen. Onze klanten mogen dat ook verwachten van één van de grootste containerterminals van Europa. Zo verwierf APM Terminals Rotterdam als eerste containerterminal in de Rotterdamse haven het AEO Certificaat. Hierdoor zijn zendingen via onze terminal minder onderhevig aan douane controles en kunnen wij bijdragen aan een tijdwinst van 4 tot 5 dagen in de totale logistieke keten. Een belangrijk voordeel voor onze klanten.
Rotterdam is en blijft de belangrijkste toegangs poort tot Europa. Daarom realiseert APM Terminals op Maasvlakte 2 een tweede terminal die een belangrijke uitbreiding van onze
APM TERMINALS INVESTEERT VOORTDUREND IN DE TOEKOMST
capaciteit gaat leveren.
APM Terminals Maasvlakte II Vanaf 2014 heeft APM Terminals Maasvlakte II een terminal gereed voor de afhandeling van de nieuwste generatie container schepen. Met een hoge productiviteits graad gekoppeld aan een minimale belasting van het milieu dragen wij graag ons
APM Terminals heeft een wereldwijd net werk van meer dan 50 terminals met 18.000 medewerkers in 34 landen. De onderneming is actief op het gebied van havenbeheer en de exploitatie van terminals en bedient meer dan 60 containerrederijen. APM Terminals is daarmee een centrale speler in de wereldhandel en de logistiek. APM Terminals legt zich er op toe om altijd aan de veranderende eisen, die vanuit de wereldhandel en rederijen worden gesteld, te voldoen. De onderneming doet dat met inachtname van de hoogst mogelijke standaarden op het gebied van milieu en maatschappelijk verantwoord ondernemen.
Voor nu en vo or de t o ekom s t !
steentje bij aan de uitbouw van het succes van de Rotterdamse haven.
Graag tot ziens op een volgende topontmoeting! Een greep uit onze agenda:
Dinsdag 4 juni
donderdag 9 juni
Rotterdam
Rotterdam Energy Port® 2011
Dutch Shipping Industry® 2011
Rotterdam
Donderdag 13 oktober
dinsdag 28 juni
Antwerpen
Rotterdams Afval & Recycling Congres® 2011 Rotterdam
vrijdag 16 september
Schelde Conferentie® 2011
Vlaanderen Logistiek® 2011
Voor meer informatie en agenda: www.managementproducties.com
Terneuzen
Aan het Havencongres Rotterdam 2011 werkten mee:
11-144_HCRMagazine2011_v4.indd 23
19-05-2011 14:55:37
www.pwc.nl
Het moet uit de breedte komen Als zeevaartnatie hebben we een naam hoog te houden. Het scheepvaartbedrijf en de bijbehorende logistieke sector zijn al eeuwen drijvende krachten achter onze economie, en ook voor de toekomst zijn de verwachtingen hooggespannen. Zo wil Nederland in 2020 Europees marktleider zijn in de keten van transnationale goederenstromen. PwC ondersteunt deze ambitie graag. Bijvoorbeeld door relevante thema’s hoog op de politieke agenda te plaatsen en concrete aanbevelingen te doen voor verbeteringen en stimuleringsmaatregelen. Alleen met een goed investeringsklimaat kan Nederland kapitaal en talent binnen de dijken houden. Het is de voorwaarde om uit te kunnen groeien tot ketenregisseur en niet te vervallen tot doorgeefluik. De inzet is de maritieme en logistieke cluster in zijn geheel te versterken. Want hoe breder de basis, hoe groter de kans op succes. Jeroen Boonacker, +31 (0)88 792 36 73, jeroen.boonacker@nl.pwc.com
Š 2011 PricewaterhouseCoopers B.V. (KvK 3412089) Alle rechten voorbehouden.
4596-01 PwC Adv. CIPS A4.indd 1
1/31/11 4:03:27 PM