Doctor Magazine October 2020

Page 1

The Premier Bilingual Health Magazine in Sri Lanka Volume 28 • October 2020

ffjoHjrhd

fï ldf, rgmqrd me;sr hk ifï frda.hla COVID-19 tlal cSúf;a wosis ffjrih iu.ska cSú;h ch .kakg jeo.;a jk Wmfoia

ISBN-1391 1341

9 7 7 13 91 13 400 1 RS 180 (VAT INCL)

doctormagazine.lk




INSIDE Regular

Features

Editors Note 4

Heart Healthy Life yoj; iqñ;=re cSú;hlg w;aje<la'''

Health News 6 COVID-19 tlal cSúf;a wosis ffjrih iu.ska cSú;h ch .kakg jeo.;a jk Wmfoia fkdajdisl laIQøcSj úfYAI{ ffjoH frdayskS jvkïì ,xld fydiamsÜ,a vh.afkdiaálaia 20

fyd|u foa fofokdu uOqúf;ka je<lSuhs''' uoHidr mdkh lsÍfuka oreiïm;a ,eîug we;sjk ndOd idhksl l<,fõo úfYAI{ ffjoH fy<rejka mikal=udr 34

Laboratory Tests Explained COVID TESTING fldúâ 19 frda.h úuik mÍlaId wdisß frday,a iuQyfha ridhkd.dr wOHlaI kS,a m%sh;a fcdaka 43

ufkda ,sx.sl .eg¿ ì;a;rh we;=f<ka u;= jQ fldäúkh Y%S ,xld iajdmkfõ§kaf.a ix.ufha iNdm;s ufkda Ñls;ail ffjoH mS'tka'úoHdl=,m;s 98

2

October 2020

fld<T cd;sl frdayf,a yDohdh;kfha yDo frda. úfYAI{ ffjoH ksud,s m%kdkaÿ 10

f,dal wd;rhsáia oskh Tlaf;dan¾ 12 wd;rhsáia j,g ;sfnk m%;sldr ffjoH ysuka; w;=fldar, MBBS (Colombo) MD ikaê frda. rla;jd; iy mqkre;a:dmkh ms<sn| úfYaI{ ffjoH 16

fldúâ ke;s rgj,a tlai;a cd;Ska rgj,a 193la .ek l;d lrkjd''' fuhska id;sYh nyq;rhla fldúâ ksid neg l;aoS rgj,a 12la bka wdrlaId jQfha flfiao@

Menorrhagia (Heavy Menstrual Bleeding) Tima f,a''' jeä fka''' m%ij yd kdßfõo úfYaI{ ffjoH pdñkao udf;dg Coìultant Obstettrcian & Gyíecologist 48

Tinea / Ringworm Infection fï ldf, rgmqrd me;sr hk ifï frda.hla@ àkshd wdidokfhka ñfokakg fï úosyg lghq;= lruq p¾u frda. úfYAI{ ffjoH khks uorisxy 54

iQfldu, isrerlg Tìk jHdhdu isß; YÍrh úYd, jYfhka fjfyik jHdhdu isref¾ nr wvq lrkakg ndOdjla l%Svd ffjoH rdcs; .=Kj¾Ok 60

ffjoH YdLH wurfialr úisks 26

How to Prevent Diabetes Naturally oshjeähdj j<lajd .kafka flfiao@ ldhsl frda. úfYaI{ ffjoH iqrx. udks,a.u 30

iSks osklg lkak ;sfhkafk .a?ï 50hs''' ,xldfj wms .a?ï 83la lkjd'' ffjoH cSjka; r;akiQßh úisks 40

DOCTOR MAGAZINE

Diabetes and Foot Problems oshjeähd frda.sfhla mdo j,g olajk ie<ls,a, cSú;h /l.ekSug olajk ie<ls,a,hs 63

doctormagazine.lk


Body Dysmorphic Disorder YÍrfha wvqmdvq .ek ,;efjkafkda Wmfoia-ufkda úfYaI{ ffjoH lms, rKisxy 68

Finger Reattachment yosisfha j;a weÕs,a,la" YrSrfha fldgila lems, fjka jqfKd;a l< hq;af;a l=ulao@ Y,H úfYAI{ ffjoH wcs;a rKisxy 89

How to Check Your Cervical Mucus Learn how to detect ovulation and recognize cervical mucus stages 94

foaYSh ms<sld fjolu ldka;djkag muKla yg.kakd ms<sld mshhqre ms<sld .eíf., ms<sld äïnfldaI ms<sld .,s.uqj wdhq¾fõo ixrlaIK iNdfõ iNdm;s mdrïmßl foaYSh ms<sld ffjoH ta ta iqu;smd, 116

wdhq¾fõoh

Antihypertensive Drugs fm%I¾ tlg .kakd T!IOs fld<U Y%S ,xld cd;sl frdayf,a T!IOfõ§ wñ, ldkapk ySkaflkao B.Pharm (Hons.) 72

Artificial sweeteners iSks fjkqjg oshjeähd frda.Skag .; yels iSks wdfoaYl ffjoH pñkao úfcaisxy úisks 79

Diabetes Oral Health oshjeähd frda.Skaf.a uqL fi!LH .eg¿ .,akEj wdo¾Y m%dfoaYSh frdayf,a oka; Y,H ffjoH uyskao m%shxlr jksiqkaor 86

doctormagazine.lk

Homeopathic Remedies for Psoriasis fydañfhdam;s m%;sldr u.ska fmd;=lnr ksÜgdjgu iqjlr .ksuq fydañfhdam;s ffjoH wkQId fyaul=udß 103

uOqksud uyú, ,sms irKsh úis jeoEreï m%fïy ffjoHY+Í foaYudkH uydpd¾h fya uQ fikr;a chiQßh nKavdr 107

wmiaÓ; Ysrd fomd wj,laIK lrk kyr .eg.eiSfï frda.h fyj;a jeßfldaia fõka l%sñrdc T!IOd,h wêm;s uydpd¾h" ffjoH iquKr;ak wur;=x. 112

w;a;ïudf.a w;afnfy;a lg lykjg lshkj fkdfjhs''' uQ,.a.skak we;s ke;s ldg;a ják fldys, f¾Kqld úu,r;ak ,kavkfha isg ,shhs 120

ms;a; iafkay fkdfyd;a fldf,iagfrda,a j,ska ñfokakg wdhq¾fõoSh m%;sldr wdu mdrl T!IO fldf,iagfrda,a cS¾Kh lrjkjd''' wdhq¾fõo ffjoH rkam; rejka r;akdhl 124

October 2020

DOCTOR MAGAZINE

3


EDITOR'S NOTE T!IO ksIAmdokhg msáh ilia fjhs bosß j¾IfhaoS iEu i;s follg j;djlau w¿;a T!IOhl ksIAmdok wdrïN flfrkjd''' h,s;a fiakl ììf,a hq.hg iudk inqoaêl T!IO Ndú;dfõ hq.hla@ T!IO ksIAmdokfha b;sydifha fkdjQ úrE fmr<shlg oeka msáh ilia fjñka mj;S' úfoia fjf<­|­fmd< b,lal lr .ks­ñka T!IO ksIamd­o­kh i|yd wlalr 400l wdfhda­ ck l,d­m­hla yïn­kaf;dg l¾udka; mqr­j­rfha ia:dms; lsÍug oeka msUqrem;a ilia flf¾' Bg tlaùu ­ g f,dalfha by< fmf<a T!IO ksIamd­ok iud­.ï oek­g­u;a bÈ­ß­m;aj isà' foaYSh wfhda­c­l­hka i|yd wfhda­ck l,d­m­hla wkq­rd­O­mqr Thd­u­vqj m%foa­Yfha wlalr 100l N+ñ Nd.­hl bÈ flf¾' uOH mß­udK jHdmd­ß­l­hka 25 fofkla fï jHdmD;sh i|yd fvd,¾ ñ,s­ hk 300lg jeä wdfhda­ck ­­ hla lsÍ­ug iQod­kïj isá;s' fï j.lSï iy.; ld¾hh rdcH weu;sjrfhl=f.a úIh m:hg m;aj we;s w;r kj rch úiska rdcH wud;Hjreka iún, .ekaùfï wruqK hgf;a fï lghq;a; i|yd mQ¾K wêldÍ n,fhka l%shd;aul ùfï j.lSuo rdcH weu;sjrhdgu mejÍ ;sfí' jvd;a meyeir ldrKh kï fï rfÜ ck;djf.a iqjfi; fjkqfjka" inqoaêl T!IO Ndú;h fjkqfjka úYd,

4

October 2020

y`vla ke.+ uydpd¾h pkak chiqukhka fï Ndr¥r lghq;af;a j.lSu oeÍug w;s.re ckdêm;sjrhd úiska f;dard .ekSuhs' Tyqf.a oelaug wkQj bosß j¾IfhaoS iEu i;s follg jrlau w¿f;ka T!IOhla fï rfÜ ksmofjkq we;' tfiau fuh ksielfhkau ;j;a wkqiaurKSh fiakl ììf,a hq.hla jkjdg iel ke;' oekg wdis­hdkq l,d­mfha jeä­fhkau T!IO wdk­h­kh lrk rg Y%S ,xldjhs' furg T!IO wj­YH­;d­fjka ishh ­ g 85la oeka wdk­ h­kh lr­kjd' ta i|yd jd¾Is­lj jeh flfrk uqo, remsh ­ ,a ì,s­hk 130la' uQ,sl jYfhka wfma ck;djf.a T!IO wjYH;djhka msßuid .ekSuo fojkqj úfoia fj<|fmd< i|yd T!IO ksIAmdokh lrñka wfma úfoaY úksuh ixÑ; jeä lrñka cd;sl wd¾Ólhg ie<lsh hq;= odhl;ajhla oelaùuo wruqKQ lr.;a mq¿,a jevms<sfj,la hgf;a l%shd;aul jkq we;' wm%sl ­ dkq iy w.aks­È. wdis­hdkq l,d­mfha T!IO i|yd úYd, b,a¨‍u ­ la mj­ ;sk w;r tu fjf<­|­m< wjia:d w;alr .ekSuo b,­lalh ­ ls' zzúfoaY fjf<­|­fmd­<g iy ck­;d­jg wjYH m%ñ­;s­fhka hq;= T!IO oeßh yels ñ,­lg ,nd­§u wfma b,­lalh ­ hs' f,dal fi!LH ixú­Od­kfha ks¾foaY yd m%ñ­;Skag wkql ­ +, ­ j ish¨‍ ksIamd­ok isÿ lr­kjd' furg T!IO wj­YH­;dj foaYSh ­ j imqrd .ekS­fuka jd¾Is­lj remsh ­ ,a ì,sh ­ k 60 la rgg b;sß lr.; telshs'ZZ miq.shod fï jevigyk iïnkaOfhka woyia olajñka uydpd¾h pkak chiquK uy;d ckdêm;sjrhdg m%ldY lr isáfhah' bÈß f;j­ir ;=< furg T!IO wj­YH­;d­fjka ishh ­ g 50la foaYS­hj ksIamd­o­k­hg ie,­iqï ilia lrkakehs ckd­ê­m;s f.daGd­Nh rdc­mlaI uy;d ;enQ b,lal j,g wkQj rdcH wxYh ÈhqKq lr­ñka fm!oa.­,sl wxYfha jHj­id­h­l­hka o Yla;s­u;a lrñka fuu cd;sl T!IO ksIAmdok l%shdkaú;h l%shd;aul jkq we;ehs wm wfmalaId o,ajd n,d isáuq' DM

DOCTOR MAGAZINE

Bharata Gunathilaka - Editor in Chief doctormagazine.lk@gmail.com bharata.gunathilaka@gmail.com

doctormagazine.lk


The Premier Health Magazine in Sri Lanka

BUY YOUR "DOCTOR MAGAZINE" IN FOOD CITY OUTLET NEAREST TO YOU...

Never miss an issue... Hurry up its your life passion...

EDITOR IN - CHIEF Bharata Gunathilaka FOUNDER EDITORIAL CONSULTANT Late. K.M. Gunathilaka MANAGING EDITOR Amitha Wickramarachchi FEATURE ASSOCIATES Dr. Roshan Zerideen Zaid Consultant Obstetrician Gynaecologist

Dr Chandana Sri Kanakaratna Geriatrician, Physician

Dr. Asanga Wijayaratne Specialist in Human Kinetics and Sports Medical Science

Dr. Samantha kumara Kitalawaarachchi Dr Palitha Bandara Subasingha Dr Nalaka Ranasingha Dr Janaka Premathilaka Dr Devinda Dayarathna Mr Sanjaya De Silva Mr S M D Senevirathna Ms Hashini Himanshika Maheshani Bandara CREATIVE PRODUCTION Manjula Kumara Gamage 077 1 2424 08 WEB ADMINISTRATOR Dumindu Dissanayake PRINTING/CIRCULATION Imashi Printers, #96A, Wanatha Road, Gangodawila, Nugegoda. WAIDYAWARAYA Doctor Magazine is a intellectual property of Healthwatch Publications Viharakele, Diyatalawa. TEL: 057 22 29040 | FAX: 057 22 29040 E-MAIL: doctormagazine.lk@gmail.com HOTLINE: 077 3149084

doctormagazine

doctormagazine

www.doctormagazine.lk For Advertising Inquiries

077 815 02 70 doctormagazine.lk

Akkaraipaththu Akurana Aluthgama Ambalangoda2 Ambalanthota Ampara Anuradhapura Attidiya Avissawella Badulla Balangoda Battaramulla Batticaloa Batticaloa 02 Beruwela Bk Majestic City Bokundara Boralesgamuwa Chilaw Chillaw2 Chunnakam Colpetty Cota Road Dalugama Dambulla Dankotuwa Deans Road Dehiwala Delgoda Delkanda Dematagoda Dharga Town Dickmans Road Duplication Ekala Elakanda Embilipitiya Eravur Ethulkotte Galewela Galle Galle 02 Gampaha Gampola Gatambe Grandpass Hambantota Hanwella Hatton Homagama Horana Jaela Jaela 02

Jawatta Kadawatha Kadawatha 2 Kaduruwella Kaduwela Kalapaluwawa Kalmunei Kalutara Kalutara North Kandana Kandy Kannaththidi Karagampitiya Karapitiya Katugastota Katugastota2 Katukurunda Kegalle Kelaniya Kesbewa Keselwatte Kilinochchi Kiribathgoda Kochchikade Kohuwala Kohuwala 2 Kolonnawa Koswatte Kotahena Kotikawatta Kottawa Kottawa 02 Kuliyapitiya Kundasale Kurunegala Kurunegala 2 Madulla Maharagama 2 Malabe Malabe 2 Manchanthoduwai Manippay Maradana Marawila Marine Drive Matale Matale2 Matara Mathugama Mattegoda Mawanella Minuwangoda Mirihana

October 2020

Moneragala Moratuwa Moratuwa Old Rd Mount Lavinia Mount Lavinia Stc Mutuwal Narammala Nawala Nawalapitiya Negombo 2 Nelliyadi Nittambuwa Norris Canal Nugegoda Nugegoda 2 Nuwara Eliya Pallekele Panadura Panadura 2 Park Road Pelawatta 02 Peliyagoda Pepiliyana Pilimatalawa Piliyandala Pitakotte Pothuvil Puttalum Ragama Rajagiriya Ratmalana Ratmalana 02 Ratnapura Seeduwa Stanly Tmw Staples Street Tangalle Thihariya Thissamaharama Trincomalee Udahamulla Vavuniya Wadduwa Warakapola Ward Place Wariyapola Weliweriya Wellawatte Wellawaya Wennappuwa Werahera Wijerama Yakkala

DOCTOR MAGAZINE

5


D•Magazine /

Health News iqmqj;

Health News iqmqj; fm!oa.,sl frday,a i|yd kqÿf¾oS úYd, b,a¨ula ,xld fydiamsÜ,a fldamf¾IkayS iNdm;s ffjoH nkaÿ, úfcaisßj¾Ok wfma rfÜ jeä fjñka mj;akd jfhdajDoaO ck.ykh;a" fnda fkdjk frda. jHdma;sh;a ksid fm!oa.,sl frday,a j,g bosßfha úYd, b,a¨ula we;s jkq we;ehs ,xld fydiamsÜ,a fldamf¾IkayS iNdm;s úfYAI{ ffjoH nkaÿ, úfcaisßj¾Ok uy;d fmkajd fohs' jDoaO i;aldr (Geriatric care) yd fnda fkdjk frda. (NCD) ldKav folu frday,a.; ùïo we;=<;a oS¾>ld,Sk m%;sldr wjYH lrk fya;= folls' frda.Skaf.a fõokd iukh lrk iyk fiajd i;aldro (Palliative care) oeä b,a¨ula we;s ;j;a frda.S i;aldr lafIa;%hls' ,xld fydiamsÜ,a fldamf¾IkayS 2019 jd¾;dj fldgia ysñhkag bosßm;a lsÍfï yuqjloS ta uy;d fï neõ m%ldY lf<ah' tu jd¾;djg wkQj rch úiska rcfha fiajlhka i|yd rlaIK osß .ekaùu;a mqoa., wdodhï ;;a;aj jeä ùu;a hk ldrKd ksid ffjoH rlaIK iïnkaOfhka jeä b,a¨ula we;sj ;sfnk w;r tho fm!oa.,sl frday,a l¾udka;hg jdisodhl ;;a;ajhla ks¾udKh lr ;sfí' wkd.;fhaoS ffjoH ixpdrl fiajdjka i|ydo úYd, b,a¨ula we;s fjkq we;' fï jk úg fm!oa.,sl frday,a uqyqK mdk .eg¿ w;r úfYAI{ ffjoHjreka" ffjoHjreka" fyoshka yd mßmQrl ffjoH ld¾h uKAv, mQ¾Kld,Skh ,nd. ekSug we;s ndOd m%uqLia:dkhla .kS'

6

October 2020

DOCTOR MAGAZINE

ffjoH nkaÿ, úfcaisßj¾Ok

fldfrdakd ldf,a úkdi jQ frday,a fiafõ''' fldúâ 19 jix.;h yuqfõ fiiq fi!LH fiajd j,g we;sjQ n,mEu iïnkaOfhka f,dal fi!LH ixúOdkh úiska rgj,a 105l isÿ lrk ,o wOHhkhl m%;sM< m%ldYhg m;aj ;sfí' fuu wOHhkhg wkQj 2020 ud¾;=-cqks ld,h ;=< iEu rglu mdfya fi!LH fiajdjka ishhg 90lg jeä m%udKhlska ì| jeà ;sfí' zzfuu wOhkh u.ska iuia; wl¾ukH;djhka iïnkaOfhka wjfndaOhla

doctormagazine.lk


f,dal fi!LH ixúOdkfha wOHlaI ckrd,a ffjoH fgâfrdaia woakdï f.aì%hia

,nd fok w;r jvd;a jeo.;a jkafka fujka ;¾ckhla wìuqj ;;a;ajh jvd;a hym;a whqßka mj;ajd .ekSug fuu.ska ,efnk oeKQu lkaordjhsZZ f,dal fi!LH ixúOdkfha wOHlaI ckrd,a ffjoH fgâfrdaia woakdï f.aì%hia

fiajdjka j,o ishhg 55l ì|jeàula isÿj ;sfí' uef,aßhd wdfõlaIk fiajdjka ishhg 46lska yd laIh frda.Ska y÷kd .ekSu ishhg 42lska wvd, ù ;sfí' taâia frda.Ska i|yd m%;sldr ,nd oSu ishhg 32lska wid¾:l ù ;sfnk nj fï wOHhkfhka jeäÿrg;a fy<sorõ ù ;sfí' oka; ffjoH fiajd yd mqkre;a:dmk fiajd iemhSu uq¿uKskau wvd, jQ nj fï wOHhkfhka fy<sorõ jQ ;jla ;reKls' fï yereKQ úg meh 24 yosis m%;sldr fiajd yd reêr mdrú,hk fiajd mjd fï rgj,ska ms<sfj,ska ishhg 22l yd ishhg 23l m%udKhlska wl¾ukhj mej;Su ksÍlaIKh jQ nj f,dal fi!LH ixúOdkh m%ldY lrhs' wvq yd ueos wdodhï ,nk rgj, fi!LH fiajd nrm;, f,i wl¾ukH jQ nj fï iólaIKfhka fy<sorõ jQ ;j;a lreKls' Sri Lanka verified as Rubella free – WHO Y%S ,xldj irïm yd refn,a,dfjka ñÿKQ fojk ol=KQ wdishdkq rg njg m;a fjhs

fldúâ jix.;h fya;=fjka m%;sYla;slrK fiajdjkaf.a we;sjQ ì|jeàu ishhg 70ls' fnda fkdjk frda. md,kh i|yd .;a l%shdud¾. ishhg 69lska wvd, jQ w;r mjq,a ie,iqï fiajdjka ishhg 68lska wvd, ù ;sfí' udkisl fi!LH fiajdjka ishhg 68lska ì| jeà ;sfnk w;r ms<sld yªkd.ekSfï doctormagazine.lk

October 2020

DOCTOR MAGAZINE

7


D•Magazine /

Health News iqmqj;

ch.%yKh ,enQfha b,lalhg jir ;=kla l,ska wfma id¾:l m%;sYla;slrK jevigyk f,dal fi!LH ixúOdkfha we.hqug

ld¾h uKAv, j,g;a" wfma mKsúv .%yKh lrf.k kshñ; mßos m%;sYla;sh ,nd.kakg| ,nd fokakg bosßm;a jQQ iuia; rgjeishkag;a fï iïnkaOfhka ia;+;sjka; úh hq;=hs'ZZ fi!LH wud;HxYfha jix.;fõo tallfha m%cd úfYAI{ ffjoH oSmd .uf.a uy;añh m%ldY l<dh'

Y%S ,xldj irïm yd refn,a,d iïmQ¾Kfhkau uq,sKQmqgd oeuQ ol=Kq wdishdkq l,dmfha fojk rg jYfhka f,dal fi!LH ixúOdkfha l,dmSh wOHlaI ffjoH mQkï fla;%md,a isx úiska m%ldYhg m;a lf<Ah' Y%S ,xldfjka wjika jrg irïm frda.sfhl= jd¾;d jQfha 2016 uehs udifhaoSh' wfma rfÜ refn,a,d frda.sfhl= wjika jrg jd¾;d jQfha 2017 ud¾;=fõoSh' ol=KQ wdishdkq l,dmfhka irïm yd refn,a,d frda. imqrd ;=rka lsÍug b,lal ;nd ;snqfKA 2023 j¾Ihgh' fï ch.%yKh ,enQ wfkla l,dmSh rg ud,osjhskhs'

zzl,dmfha ish¿u rgj,a i|yd m%;sYla;slrK jevigyfkys tla wx.hla jYfhka irïm tkak; m%;sYla;slrK ud;%d folla yd refn,a,d tkak; ud;%djla ,nd oSug ie,iqu lrk ,oS' fldúâ w.=¿ oeóó ld,fhaoS iq¿ ld,hlg wl%Sh jQQj;a oeka kej;;a wfma m%;sYla;slrK jevigyka il%Shj isÿ fjñka mj;S'ZZ oSmd .uf.a uy;añh jeäÿrg;a m%ldY l<dh'

zzwfma rg fyd| fi!LH wdfõlaIK moaO;shla mj;akd rgla' ta;a jir ;=kla uq¿,af,au rfÜ lsisu m<d;lska refn,a,d jf.au irïm frda.sfhl= yujQ njg idlaIshla kE''' fi!LH wud;HxYhg;a" úfYAIfhkau wfma fi!LH

refn,a,df.a wys;lr n,mEï .¾NKS wjêfha§ refn,a,d wdidokh ùu .íid ùug" u< ore Wm;a we;s ùug fyda orejd ;=< weiSu yd fmkSfï wvqmdvqlï" yDo frda. we;=<;a ixcdkkSh refn,a,d iskafv%dauh we;sùug fya;= fõ' fï ;;a;ajhg uqyqK ÿka orejka w;ßka ;=fkka folla muK ìysß nj we;sfõ'

8

October 2020

iEu .¾NKS ujlgu yd ;re‚hlgu .eí .ekSug fmr refn,a,d frda.hg tkak; ,nd § we;s njg wm iy;sl úh hq;=h' wmf.a id¾:l;ajh kï wm iEu orefjl=gu''' ÿr neyer m%foaYj, mjd <Õdùu iy fuu tkak;a j, we;s w;suy;a m%;s,dN lafIa;% uÜgfï uyck fi!LH ld¾h uKav, yryd meyeÈ,s lsÍuhs' wkd.;fha§ irïm jeks myiqfjka j<lajd .; yels frda.hlska lsisÿ orefjl= mSvd fkdú|sk fyda ñh fkdhk njg wm iy;sl úh hq;= w;r" refn,a,d jeks je<elaúh yels ffjrihla fya;=fjka lsisÿ .¾NKS ldka;djlg ;u kQmka orejd wysñ fkdúh hq;=h'

DOCTOR MAGAZINE

doctormagazine.lk


m%d:ñl fi!LH fiajd j, kfjdaohla Y%S ,xldfõ iEu Èia;%s­lalh ­ lau wdj­r­Kh jk mßÈ fi!LH ixj­¾Ok jHdmD;s 100lg wêl m%ud­K­hla fï jif¾ foie­ïn¾ wj­id­k­hg fmr ck;d whs­;sh ­ g m;a lsÍ­ug rch ;SrK ­ h lr we;' fï jHdmD;s i|yd jeh lrk uqo, rems­h,a ñ,s­hk 1"100ls' iEu Èia;%s­lal­h­lu f;dard­.;a frday­,aj, rid­h­kd­.dr ish¨‍ my­iq­lï iys­;j jeä­È­hqKq lsÍfï lg­hq;= fï jk úg isÿ­jk w;r bka wk­;=­rej rid­hk ­ d­.dr my­iq­lu ke;s wjg frday­,­j­,ska f.fkk idïm, mÍlaId lsÍfï l%u­fõ­o­hlao ielfia' ck­;dj frday­,g le|­ùu fjkqj ­ g .ug f.dia cx.u rid­h­kd­.dr idïm, tl;= lsÍfï fiajdj uÕska idïm, ,nd­.e­kSfï l%uh Èß­u;a flf¾' jHdmD­;sh hgf;a Èj­hsk mqrd l%shd­;aul fi!LH ixj­¾Ok jHdmD­;sj ­ , m%.­;sh yd bÈß ie,­iqï ñka bÈ­ß­hg tie­‚ka hdj­;ald­,Sk jk mß­.­Kl .; f;dr­;=re moaO; ­ s­hl ­ g we;=­<;a flfrk w;r" bka miq fi!LH n,­Od­Íkag mu­Kla fkdj ckd­ê­m­;s­j­r­hdg mjd ´kEu fudfyd­;l fï lg­hq­;=­j, m%.­;sh yd bÈß ie,­iqï tie­‚ka úuid n,d wjYH Wm­foia iemhSfï jeä wj­ia:d­jla ie,fia' tfiau fï jir wj­ika ùug fmr m<d;a kjfha fi!LH ixj­¾Ok jHdmD;s 100lg wêl ixLHd­jla ksu­lr ck;d whs­;s­hg m;als­Ífï b,lal ,nd­§­uo isÿ­úh' DM

doctormagazine.lk

October 2020

DOCTOR MAGAZINE

9


D•Magazine /

Heart Healthy Life yoj; iqñ;=re cSú;hlg w;aje<la'''

Heart Healthy Life yoj; iqñ;=re cSú;hlg w;aje<la'''

fï cSjk rgdj fjkia lr fkd.;af;d;a f,fvla fjk tl isl=rehs

10

October 2020

DOCTOR MAGAZINE

doctormagazine.lk


ojilg meh nd.hla j;a jHdhdu lrkak rEmjdysksfha cx.u ÿrl:kfha jyf,la fjkak tmd''' orejkag fi!LHiïmkak cSú;hla .; lrkak u. fmkajkak yDohg f,a iemfhkafka yDoh jgd we;s lsrSgl Ouks hkqfjka ye|skafjk reêr iemhqï reêr kd, moaO;shlska' yDohdndOhla we;s fjkafka reêr kd, isyska ùfuka fï reêr iemhqu wjysr ùu ksid nj Tn okakjd' fï yDohg reêrh imhk lsrSgl Oukshla isyska ùug úúO fya;= n,mdkjd' ² oshjeähdj ² wêl reêr mSvkh ² fldf,iagfrda,a ² ÿïmdkh ² ia:q,;djh ² jHdhdu u|lu yDohdndO j,g uq,a jk fjk;a fya;= ² cdkuh jYfhka tkï mrïmrdfjka fï frda.h Wreu jk iajNdjhlao fmfkkakg ;sfnkjd' ² ia;%Skag jvd mqreIhka ;uhs iq,nj yDohdndO j,g ,la jkafka' th;a wm w;aolskjd' ² fï olajk ,o lsisu fya;=jla fkdue;sj;a yDohdndO we;s fjkak mq¿jka' oeka oeka fï yDohdndO frda.Ska iudcfha iq,nhs' óg fmr t;rï jeä jYfhka ldkka;djka yDohdndO j,g ,la jqfKA kE''' kuq;a oeka ldka;djkq;a jeä jeäfhka yDohdndO j,g ,lajk m%jK;djhla olskakg ,efnkjd' biair jhi wjqreÿ 40la muK blaujk f;la yDohdndOhla we;sjk wjia:d úr,

doctormagazine.lk

fld<T cd;sl frdayf,a yDohdh;kfha yDo frda. úfYAI{ ffjoH ksud,s m%kdkaÿ

jQj;a" fYdapkSh ;;a;ajh jkafka orejka''' fjfiiskau wvq jhia ldKAv j, orejka mjd yDohdndO j,g ,laùu ful, iq,n ùuhs' fï wjodkï iy.; keUqrej iïnkaOfhka ffjoHjreka fjfiiskau ie<ls<su;a fjkjd' miq.sh ld,h uq¿,af,a we;sjqKQ p¾hd;aul fjkialï rdYshla fï ;;a;ajhg fya;=N+; jQ njg wm úYajdi lrkjd' wo wfma cSú; fnfyúka ixlS¾Khs wo ld,fha jeä fofklaf. wdydr isß; hym;a tlla fkdfjhs' f;,a" neÿï" iSks" uia" laIKsl wdydr" meKsîu" rildrl''' fï ish,a, fyd| foaj,a fkdfjhs'

October 2020

DOCTOR MAGAZINE

11


D•Magazine /

Heart Healthy Life yoj; iqñ;=re cSú;hlg w;aje<la'''

fi!LHiïmkak wdydr wkqNj lrkak

ÿïmdkfhka wE;a jkak

m%udKj;a kskaola ,nd.kak

jHdhdu isß;lg k;= jkak

fndcqakamf;ys ;ka;=uh wdydr" m%;sTlaisldrl fmdaIl iudcfhka wE;a fjkjd' f.or lEu msiSu fjkqjg lfvka lkak mqreÿ ùfuka yefok jefvk mrïmrdjg isÿ jkafka úYd, w.;shla' ta ú;rla fkdfjhs" talgu yßhkak ñksiaiq wmuK ld¾h nyq, fj,d''' .;g úfõlhl=;a kE' ys;g ksjKl=;a kE' yeu ;siafiu oeä wd;;shlska cSj;a fjkafk' fï wúfõlh yd jHdhdu u| ùuo yDohdndO frda.Ska jeä jkakg m%n, fya;=jla' fjkia jqKQ cSjk rgdjka" p¾hdjka ;uhs wo fï iudch .s,ka lrkakg fï ;rñka odhl fj,d ;sfhkafka' B<Õg krl mqreÿ' úfYaIfhkau ÿïmdkh yoj;g wys;lrhs' u;aj;=r" úúO weíneysldrl ksid flfkl=g ;sfhk mqxÑ yß fi!LHuh jdishla ;sfhkjd kï th;a ke;s fj,d hkjd' wms ú;rla fkdfjhs wm cSj;a fjk ol=KQ wdishdkq l,dmfha;a iuia; f,dalfha;a fï ;;a;ajh olskakg ,efnkjd' wms wfma iqjfi; fjkqfjka fjkia fjuq fï wjodkfuka ñfokak kï wms cSjk rgdfj fjkila we;s lr.kaku ´ks' fi!LHiïmkak wdydr .kakjd jf.au YÍrhg;a ukig;a jHdhdu ´ks' wo orefjd yd fouõmshka w;r iïnkaOh ÿ¾j,hs' f.or tk orejd lduf¾ fodr jyf.k ;ukaf.a f,dal j, bkafk' orejd ldu¾ fodr jyf.k uqyqKQfmdf;a' wïu;a idf, b|f.k ta jefâu ;uhs lrkafk' iqmika mqoa.,fhla iudchg odhdho lrkak iudc iïnkaO;d w;sYhska 12

October 2020

DOCTOR MAGAZINE

reêr mSvkh md,kh lr.kak

bjy,a fjkjd' Bg moku ie,fikafka ksfjiska' fj<|ie,a j, wf,úhg ;nd we;s wdydr j,;a ieliQ wdydr j,;a Trans Fat lshk zzwys;lr fïohZZ ;sfhkjd' fï wdydr ksIAmdokh lsishï kshdukhlg hg;a fjkjd kï fyd|hs' yenehs" rg lrjk we;a;ka th lrklï bkakjd fjkqjg fï zzkrl lEuZZ j,ska wms wmsu wE;a fjkakg ´ks' ta fjkqjg t,j¿" m<;=re" OdkH j¾. jeäfhka wkqNjhg yqre fjkak jqjuKdhs' WoEik ksfjfia msisk wdydrhla Th weg j¾.hla" r;= n;a álla lkak yqre fjkak ´ks' m<;=re álla .ekSu oskm;d lEu mqreoaola lr.kak ´ks' Th doctormagazine.lk


*%hsâ rhsia jf.a f;,a j,ska msisk wdydr fjkqjg t<j¿ álla" ud¿ lene,a,la tlal n;a álla lkak ´ks' rd;%shg;a mdkamsá j,ska ;ekQ wdydr fkdfjhs fi!LHiïmkak wdydrhla .kakjd kï fyd|hs' oeka fnfy;a fh¥ t<j¿ m<;=re nyq,hs''' fukak" Bg úiªula''' fï ld,fha f.dú;ek;a jYd, jYfhka mßj¾;khlg ,la fj,d' úúO ridhk øjH úYd, jYfhka wm lkfndk foa j,g fhdo,d' fï ksid fi!LHiïmkak wdydr fj<|fmdf<ka ,nd .ekSu lsishï w¾nqohla' fï ksid wmg wjYH t<j¿" m<d álla f.j;af;au j.d lr.kak tl jvd;a iqÿiqhs' fï ksid uQ,sl jYfhka Tn jiúi lk tl k;r fjkjd' f,vfrda. we;sùfï wjia:d iSud fjkjd' wms fï ye,afï ÿjk osúießh;a lsishï fjkilg ,la fjkjd' mqxÑ bvl jqK;a j.djla l<du jHdhduhla ,efnkjd' ys;g;a i;=gla we;s fjkjd' fïl wudre foal=;a fkdfjhs' Tfn ojfia fhdod.;a;= m%uqL;d fjkia lrk ufkda mßj¾;khla ;uhs fuysoS wjYH jkafka'

jHdhduh- cSjk rgdj fi!LHiïmkak lrk ;SrKd;aul idOlhls' wvq ;rfï osklg meh nd.hla j;a" i;shlg ñks;a;= 150la j;a jHdhdu lsÍfuka fuys jdish Tng w;am;a lr.; yels jkafkah

doctormagazine.lk

fld;a;= lk tl wo ckm%shhs' ta;a fuys ;sfnk wka;¾.;h ksid fldfydu;a fyd| wdydrhla lshkak nE' b|, ysg, lEjg lula kE' ta;a mqreoaola úosyg lkak tmd' fmd,af;,a wdydr msiSug iqÿiqo@ wms wdydrhg jeäfhkau fhdod.kakd f;, j¾.h fmd,af;,a' fï fmd,af;,a iïnkaOfhka ld,hlg biair ngysr rgj,skau úYd, úfrdaOhla meK ke.=Kd' ta;a wo jk úg ta u;h fjkqjg fmd,af;,a fyd|h lshk u;hg jákdlula ,eì, ;sfhkjd' oeka ysfia isg fom;=, olajd yeu ;eklgu fmd,af;,a wdY%s; ksIamdok Ndú;d flfrkjd' uq¿;ekaf. hs;a th wdydr msiSug fhdod .kakjd' wm fï .ek uOHia:j is;kakg ´ks' ´kEjg jvd fkdfjhs" iaj,am m%udK j,ska fmd,af;,a wkqNjhg .ekSfï jrola wm olskafk kE' yenehs fldaka Ths,a" T,sõ f;,a jeks f;,a j¾. wdydr msiSug jvd;a iqÿiqhs'

October 2020

DOCTOR MAGAZINE

13


D•Magazine /

Heart Healthy Life yoj; iqñ;=re cSú;hlg w;aje<la'''

wdmkYd,d j, yok m%Yak.; wdydr fjkqjg ksfjfiaoSu ms<sfh, lrk wdydr wkqNj lsÍu Tfí fi!LH Wfoid lrk úYd, wdfhdackhls

cSú;h iqrlsk jHdhdu isß;g wdorh lruq wo wfma rfÜ ck;djf.a jHdhdu ke;slu úYd, .eg¿jla' fï ksidu ia:q,;djfhka úYd, msßila mSvd ú|skjd' wm wu;l l< hq;= kE' ia:q,;djh fnda fkdjk frda. /ilg mdr lmkjd' fï ksid jHdhdu lsÍfï isß;la we;s lrkakg uõmshka oeäj is;g .; hq;=hs' th mjqf,a l%shdldrlula njg m;a jqKdu fndfydu úfkdafoka lrkakg mq¿jkalu ,efnkjd' i;shlg ñks;a;= 150la j;a fï jHdhduhg ñvx.= l< hq;=hs' fuh fnod fjka lr .;af;d;a osklg wvq ;rfï meh nd.h ne.ska i;shlg osk myla j;a jHdhdu j, ksr; jqfKd;a ;uhs fuys jdish wmg w;am;a lr.kakg yels jkafka' úfYAIfhkau lshkakg ´ks fï jHdhduhg" YdÍßl l%shdldrlï j,g wjYH ld,h wm msßuy.kak ´ks wm rEmjdyskS hka;% bosßmsg bkak fj,dfjka' Tfí cx.u ÿrl:kfhka iudc udOH cd, j, meh .Kka j, ñvx.= lrk ld,fhka' túg thska wmg Wmßu jdishla ,efnkjd' wfma iqjfi;g wNsfhda.hlajQ fj,djla wfma iqjfi; fjkqfjka fhojQ fj,djla njg m;a fjkjd' ta yereKQ úg weúoSu jeks foaj,a ksrka;rfhka wm l< hq;=hs' ;%S frdao r:j, flá ÿr hdu k;r l< hq;=hs' lvms,g hk tl mhska weúof.k hkak mq¿jkafk' wo ld¾hd,fha mqgqjg;a frdao ;sfhkjd' Wv ;Ügqjg hkak úÿ,s fidamdkh ;sfhkjd' fïjd mdúÉÑ lrkjd fjkqjg lsishï wdldrhlska YÍrrhg jHdhduhla ie,fik l%shdldrlï j, oji uq¿,af,au

14

October 2020

DOCTOR MAGAZINE

ksr; ùu;a jeo.;a jkafka' jHdhdu lsÍfuka oshjeähdj" wêl reêr mSvkh" fldf,iagfrda,a jeks frda. md,kh lrkakg úYd, iïudoula ,efnkjd ú;rla fkdfjhs yDo frda. we;sùfï wjodku;a wju lrkakg th bjy,a fjkjd' b;ska fï wdldrfhka hym;a fi!LH mqreÿ j,g fjkia ùfuka fnda fkdjk frda." yoj;a frda. j,ska ñoS fi!LHiïmkak cSú;hla .; lsÍug Tng;a wjia:dj ;sfnkjd' DM

SCAN FOR MORE INFO

doctormagazine.lk


2020 foieïn¾ 31 olajd oS¾. lrk ,§


D•Magazine /

Arthritis wd;rhsáia j,g ;sfnk m%;sldr

f,dal wd;rhsáia oskh Tlaf;dan¾ 12

wd;rhsáia j,g ;sfnk m%;sldr Tfí m%;sldr jevigykg iajhx m%;sldr ixl,amho we;=<;a lr.;af;d;a wk.s m%;sM< bka i,id.; yelshs'''

ffjoH ysuka; w;=fldar, MBBS (Colombo) MDikaê frda. rla;jd; iy mqkre;a:dmkh ms<sn| úfYaI{ ffjoH

16

October 2020

ikaêhla weiqre lr.;a fõokdjla''' bosuqula weiqf¾ fndfyda fofkla fï wd;rhsáia frda.hg iïnkaO uQ,sl frda. ,laIK m%lg lr;s' uq,a wjia:dfõoSu frda.hg ksis m%;sldr ,eîfuka fyd| frda. md,khla w;am;a lr.ekSug yelsùu fuys úfYaI;ajhls' tkuqÿ reuefgdhsâ wd;rhsáia jeks frda. md,khlska f;drj mj;sk úg yDohg" fmKy¿ j,g fukau iakdhq j,go n,mEï l< yels ùuhs'

DOCTOR MAGAZINE

doctormagazine.lk


ykaos bv weysfrhs Tiaáfhdamhsg we;s lrñka ldáf,aco ìf|kakg mgka .kS

ikaê.; wjldYh ;jÿrg;a iSud fjhs' fuh wiaÓh yuqjk f;la isÿ fjhs

wd;rhsáia frda.fhaoS wkql%ufhka ikaê f.ùug ,lajk wdldrh

wd;rhsáia frda.Ska i|yd wo fndfyda m%;sl¾u ;sfí frda.h md,kh lrk Wml%u ;sfí' Tn ffjoH wëlaIKh hgf;a frda.hg uqyqK fokakg mshjr .kafka kï by; lS ixl+,;d j,skao" ykaosm;a wudrelï j,skao ñoS iEfyk iqjhla ,nd .ekSug Tng wjia:dj ;sfí'

doctormagazine.lk

"

wju ydksh' ishhg 10l muK ldáf,ac f.ùula isÿ fjhs

ikaê.; wjldYh fnfyúka ;=kS fjhs' úYd, Tiaáfhdamhsg olakg ,efnhs

Tng wd;rhsáia frda.h we;akï ksrka;rfhka jHdhdu lsÍuo b;d jeo.;a fõ' tu.ska fõokdj wvq lr.; yels w;r Tng fi!LH iïmkak yd iajdëk Èú fmfj;la mj;ajd .; yelshs'

October 2020

DOCTOR MAGAZINE

17


D•Magazine /

Arthritis wd;rhsáia j,g ;sfnk m%;sldr

idudkH ikaêh fmaYsh

Tiaáfhda wd;rhsáia ikaêh wiaÓh

reuefgdhsâ wd;rhsáia ikaêh Ldokh

n¾idj ,isld mg,h

,isld ;r,h

ikaê lemaishq,h ;=kS ldáf,ac

Lkavrdj wiaÓ w.% tlsfklg msßuefohs

wd;rhsáia frda.hg ;sfnk m%;sldr fudkjdo@ fuh uf.ka ks;ru frda.Ska wik m%Yakhla' ta jf.au m<uqfjkau wik m%Yakhla lSfjd;a ;j;a ksje/Èhs ææ wd;rhsáia i|yd we;s m%;sl¾u úúOdldr jqK;a" ir,j fïjd T!IO fN!;sl m%;sl¾u iy ie;alï f,i ldKav lrkak mq¿jka' Tn u;l ;nd .; hq;= ldrKdjla ;uhs" fuu ldKav lsÍu fu;rï ir,j uu fmkajQjdg" fnfy;a j¾. j, l%shdldß;ajh tlska tlg fjkia jk nj' ta jdf.au uu ,xldfõ frda.Ska yg kj ixl,amhla f,i y÷kajdfokak W;aidy lrk iajhx m%;sldr l%uhla .ek;a Tnj oeKqj;a lrkak leu;shs' wd;rhsáia j,g lrk T!IO m%;sl¾u ² wd;rhsáia j, frda. ,laIK i|yd fok T!IO tjeks T!IO j,g WodyrK jkafka fõokdkdYl iy m%odysl úfrdaë T!IO (NSAIDS and Painkillers) fõokd kdYl jqK;a úúO ;rd;srfï ;;a;ajhka j,g iqÿiqu úÈhg fokak isÿfjkjd'

18

October 2020

DOCTOR MAGAZINE

bosuqKq yd m%odyhg m;a ,isld mg,h

² frda.h u¾okh lrk T!IO - tjeks T!IO jkafka iafgfrdhsv steroids" ^fuh fndfyda úg fláld,Skj fokq ,efí& äiSia fudä*hska wekaá reufgdhsä v%.aia iy ffcùh m%;sl¾u (DMARDS & Biologics. fuys i|yka we;s äiSia fudä*hska fnfy;a" j¾. .Kkdjlau ;sfnkjd' frda.shd mÍlaId lr n,d muKlau fuu j¾.h ;SrKh l< hq;=hs'

doctormagazine.lk


wd;rhsáia frda. ,laIK ord.; yels jk f,i iajhx m%;sl¾u iy tÈfkod jevlghq;= i|yd WmldÍ jk ir, Wmfoia lsysmhla fukak'

fN!;Ñls;ail m%;sldr ykaosm;a frda. j,g úi,a iykhla ,nd fohs

wd;rhsáia frda.Skag lrk fN!;sl m%;sl¾u ² fN!; Ñls;aidj - fuys§ Tnf.a frda. ;;a;ajhg iß,k yd thg úfYaIs; jQ jHdhdu ms,sn|j Tng Wmfoia ,efnkq we;' fuhg hydrotherapy-WKqiqï j;=r ;gdlhla ;=< lrk jHdhduo iïndykh iy fõokdfjka iykh ,nd §u jeks l%uo wvx.= fõ'

² iun, wdydr fõ,la .ekSu

² jD;a;Sh Ñls;aid - tÈfkod jevlghq;= lsÍfï§ isÿjk wmyiq;d ms<sn|j Wmfoia iy Wmldr ,nd .ekSu l< yel' wm ta i|yd mqyqKqj ,;a Ñls;ailjrfhl=g Tnj Wmfoia iu. fhduq lrKjd

² wd;;sh md,kh lr .ekSu

wd;rhsáia frda.Skag ie;alï m%;sldr ² nrm;, frda. ;;a;ajhka i|yd ikaê wdfoaY lsÍu ² wksl=;a fõokdj wvq lrk l%u fyda ikaê kej;f.dvk.k ie;alï óg we;=<;a kj ixl,amhla jYfhka y÷kajd fok iajhx m%;l s dr uu fuh ,xldfõ frda.k S a yg kj ixl,amhla f,i y÷kajdfokak W;aidy lrkjd' ;ukaf. frda.h ;ud úisku a iEfyk ÿrg md,kh lsÍu iajhx m%;l s dr j,g we;=<;a'

doctormagazine.lk

² ;ukaf.a frda.S uÜgug iß,k iy ikaêka fyd|ska p,kh jk f,i jHdhdu jevms<sfj,la Ndú; lsÍu' kuq;a jHdhdu iy úfõl .ekSu w;r fi!LHiïmkak ix;=,khla ;nd .ekSuo l< hq;a;la fjhs' fï i|yd ks¾foaYs; jHdhdu ikaê frda. ffjoHjrhd Tng lshd fokq we;'

úúO wdldr wd;rhsáia i|yd b;d M,odhS m%;sldr oeka ;sfí' Tng wd;rhsáia frda.h we;akï ksrka;rfhka jHdhdu lsÍuo b;d jeo.;a fõ' tu.ska fõokdj wvq lr.; yels w;r Tng fi!LH iïmkak yd iajdëk Èú fmfj;la mj;ajd .; yelshs' DM

October 2020

DOCTOR MAGAZINE

19


D•Magazine /

COVID-19 wosis ffjrih iu.ska cSú;h ch .kakg jeo.;a jk Wmfoia

COVID-19 tlal cSúf;a wosis ffjrih iu.ska cSú;h ch .kakg jeo.;a jk Wmfoia fkdajdisl laIQøcSj úfYAI{ ffjoH frdayskS jvkïì ,xld fydiamsÜ,a vh.afkdiaálaia

20

October 2020

DOCTOR MAGAZINE

doctormagazine.lk


b

;d yÈisfha uq¿ f,dalhu ìh joaoñka fï ishjfia lsisodl kqÿgq ;rfï Ôú; .Kkla ì,s .ksñka Ökh yryd f,dalhg msúis covid 19 f,i kï l< fï ffjrih .ek wms oek .kakg mgka wrka oekg udi oyhla muK jkjd' ² b;d l=vd ffjrihla fïid úYd, yÈhla lf<a flfiao@ ² fï ffjrih f,dal ck;djf.a Ôú; j,g fl;rï n,mEï lrkjdo@ ² thska isÿj we;s wd¾Ól ydksh fld;rïo@ ² fï jix.;h ;j fldf;la l,a mj;So@ ² fidhd.;a fnfy;a yßhg jev lrhso@ ² iajNdúl m%;sYla;shla fuhg úreoaOj we;s fjhso@ ² id¾:l tkak;la ìys fjhso@ ² tajdfha fudk w;=re wdka;rd mj;So@ ² tu tkak;a u.ska cks; jk wdrlaIdj fldhs ;rï ld,hla mj;So@ ² jeiqkq .=jka fodrgq fldhs ljr ld,hl kï kej;;a újr fõúo@ ud by;ska i|yka l< .eg¨‍ j,ska tlla" lsysmhla''' fkdtfia kï jvd fjkia m%Yak /ila iu. Tn;a fï jk úg;a hï wúksYaÑ; Ndjhlska isák wfhl= wfhl= jkjdg iel ke;' m%Yakh l=ula jqj;a" Tn wm ljqre;a fmr isá wdldrhg''' fkdtfia kï" Bg;a jvd fyd¢ka" i;=áka''' ksfrda.Sj isàu wm ldf.a;a n,dfmdfrd;a;=jhs'

fï jk jk úg fldúâ wdrlaIdj iïnkaOfhka wfma rfÜ uq,ska ;snqKq Wkkaÿj ,sys,a ù Èhdre ù .sh fihla fmfka' ñksiqka ìh úh hq;= ke;s jqK;a mÍlaIdldÍj ;j;a ál ld,hla isáh hq;= nj Tn oek .; hq;=h'

úYajdiodhl f;dr;=re Tng f;afrk uÜgug lshjd oek.kak' ksjeros f;dr;=reu ñi wi;H f;dr;=re neyer lrñka .; hq;a; .%yKh lr.kakg;a Tn keKj;a úh hq;=hs'

laIqø Ôj úoHdj ms<sn|j idhksl úfYaI{hl= f,i ud fï W;aidyh orkafka by; m%Yak j,g ms<s;=re imhkjdg jvd wyUqjla fia wm fj; meñK" oreKq f,i wmg ysßyer lrk ffjri .eg¿j iuÕ wms wfma Ôú; fmrg;a jvd fyd|g .; lrkakg l< hq;af;a l=ulao@ hkak myod §ughs'

lgl:d" úúO úYajdiKSh fkdjk udOH yryd tk f;dr;=re fõ kï tajd ms<sn|j ksishdldrj okakd lshk W.;=kaf. ka úuid iel yer oek. kak'

ksjeros f;dr;=re oek .ekSu jeo.;a fï ffjrih iïnkaOfhka b;d úYd, f;dr;=re m%udKhla fï jk úg /ia ù ;sfnkjd' tajdhska b;d

idudkH mqrjeishl= jYfhka Tn wksjd¾hfhkau oek.;

doctormagazine.lk

October 2020

DOCTOR MAGAZINE

21


D•Magazine /

COVID-19 wosis ffjrih iu.ska cSú;h ch .kakg jeo.;a jk Wmfoia

fuh wm cSj;ajk ishjfia fuf;la wm uqyqK mE jvd;au wNsfhda.d;aul isÿùu jQj;a osßfhka" täfhka yd úYajdiKSh;ajfhka fï wNsfhda.hg uqyqK osh hq;af;ah' ch .; hq;af;ah'

hq;= jk lreKq lsysmhla uu Tng fï iu.ska bÈßm;a lrkjd' 1' ffjrih iïfm%aYKh jkafka fufyuhs fuu ffjrih flfkl=f.ka ;j;a flfkl=g iïfma%IKh jkafka uqLfhka yd kdifhka t<shg tk fiu" fidgq" fl< yd fl< ì¢;s yrydh' l;d lrk úg" lysk úg yd yd lsúisk úg fïjd jdhqf.da,hg úisfrk nj nj Tn okakjd' f,dl= fl< ì¢;s (Droplet > 5 μl) l=vd wxY=uh ì¢;s (<5 μl Droplet Nuclei) f,i fïjd y÷kajkjd' f,dl= fl< ì¢;s ógrhla muK

22

October 2020

ÿrla olajd f.dia ìu yd úúO ia:r u;=msg ;ekam;a úh yelshs' l=vd wxY=uh ì¢;s jdhqf.da,fha mdfjñka fndfyda fõ,d mej;sh yelshs' jdhqf.da,fha WIaK;ajh" wd¾ø;djh" iq<fÕa iq<f.a wd§ idOl wkqj tajdfha mj;sk ld,h fjkia fjkjd' fyd| jd;dY%hla ;sfnk wfma rfÜ ld,.=Kh wkqj tu ffjri j,g jeä fj,djla fõ,djla mej;sh fkdyels ùu wmg ;sfnk tla jdishla' flfia fj;;a jid we;s jdhq iólrKh l< ldur j, lsysm lsysm fokl= bkakjd kï tu jdis flfia fj;;a wk;=reodhl nj kï jeä fjkjd' 2' tu fl< ì¢;s j,ska wdrlaId ùug Tn l< hq;af;a l=ulao@ uqL wdjrKhla me<e£fuka th Bg iqÿiq tlla úh hq;=hs' frÈ uqL wdjrK" Surgical Mask fl< ì¢;s j<lhs' iam¾Yhka iSud lsÍfuka fik. .ejfik ia:dkj,''' úfYaIfhka frday,aj,§" niar: j,§" iqmsßfj<"ie,a wd§ uyck;dj .ejfik ia:dkj,§ wkjYH mDIaG" NdKav w;m; .Efuka

DOCTOR MAGAZINE

doctormagazine.lk


j<lskak' tfia w;m; .Eu" iam¾Y lsÍu Tn wd .sh ld¾hhg w;HjYH fohla kï th wyjr jQ iekska oE;a fyd¢ka fidaod .kak' ke;fyd;a iqÿiq ieksghsi¾ j¾.hla oEf;ys fidaok wdldrhg .d.kak' .uka ìuka iSud lsÍfuka" oS we;s Wmfoia ms<smeoSfuka''' w;HjYH ldrKd j,g muKla Tfí .uka ìuka iSud lrkak' hk tk ;eka" weiqre lrk''' l;d lrk wh .ek oekqj;aj isákak' f,dalfha tla tla rgj," tla tla m%udKj,ska wvq fyda jeä f,i fuu frda.S ;;a;aj yd frda.Ska m%udK" urK ixLHdj wdÈh iïnkaOfhka Èkm;d m%jD;a;s weiqßka oekqj;a úh yel' úfoaY j, isák Y%S ,dxlslhka fndfyda fofkla furgg meñfKñka isà' ;jÿrg;a úfoaYslhka úúO fya;= u; fï rgg ixl%uKh fjñka isà' bkaÈhdj" Ökh" ud,Èjhsk jeks rgj,ska úúO fya;= i|yd tu rgj, jeishkao fuys meñfKñka isà' wd.uk ú.uk ld¾hhkaysoS ukdj ilia lrk ,o kS;s" fi!LH úêúOdk" ksfrdaOdhk l%ufõohka yd Èk jljdkq cd;sl fufyhqï wxY u.ska uÕska ck;dj oekqj;a lr we;s w;r ksis úêúOdk j,g wkqj tu lghq;= flÍf.k hhs' Tng we;af;a j.lSfuka hqla;j tajd ms<sme§uhs' lsis úfgl mqoa.,sl fya;=jla ksid fyda ,dN m%fhdackhla fyda iudc iudcuh fya;=jla ksid tu lghq;= meyer fkdyßkak' Tfí mjqf,a wfhl=" kEoEfhl= ksfrdaOdhkhg ,lalr ,lalr isà kï j.lSfuka tu ld,h .; lrkak' th Tnf.a j.lSuls' tfukau

fldúâ jix.;fhka fíÍug iEu mqoa.,fhl=gu j.lSula ;sfí'

doctormagazine.lk

tjka wh fldka lsÍfuka j<lskak' yels iEu úgu tlsfkldg Woõ Wmldr lr.kak' iEu úgu by; lS Wmfoia ms<smÈkak' uqL wdjrk ksishdldrj mßyrkh lrkak uqL wdjrK j, msg me;a; lsisúfgl w;m; .dkak tmd' th fn,af,a r|jdf.k tfy fufy t,a,df.k weúÈkak tmd' me<¢h hq;= fya;=j oek" wjYH ;ek m<|skak' kej; fidaod m<¢k uqL wdjrKhla kï oE;a wdjrK me<|" iqÿiq inka ødjKhlska fidaod úh<d .kak' fujka fidaod kej; m<¢k uqL wdjrK Droplet úiska muKla wdrlaId lrhs' 3' leiai" fiïm%;sYHdj je<|S we;s wfhl= kï l< hq;= oE Tn fldúâ 19 hhs iel lrk ,o whl= weiqre l<;a" uqK.eiqk;a" l;d l<;a" wúksYaÑ; ;ekaj,g .sh;a PCR Covid 19 mÍlaIKh Tn úiska isÿ lr.; hq;=hs' ksfjfiau isákak'''iudch yd .efgkak tmd''' fiu" fidgq wdÈh áIQ j,ska bj;a lr wka wh fkd.ejfik ;ekaj,g neyer lrkak' tajd ouk nÿka fkdue;s kï ;ud <Õ fmd,s;Ska ljrhla ;ndf.k tajdg tl;= lrf.k li, j,lg oukak' ke;akï mq¿iaid

October 2020

DOCTOR MAGAZINE

23


D•Magazine /

COVID-19 wosis ffjrih iu.ska cSú;h ch .kakg jeo.;a jk Wmfoia

oukak' ;ud /lshdjla lrkafka kï ;ud wikSmh iïnkaOfhka fiajd ia:dkh oeKQj;a lrkak' PCR mÍlaIK m%;sM,o okajkak' lsis úfgl fjk;a wh isák ;ekaj,g fkdhkak' ikSm jk ;=re ksfjfia /|S isákak' ksfrdaOdhkhg ,la jkafka kï ta nj /lshd ia:dkhg okajkak' ta ish¨‍ kS;s Í;s ksishdldrj ms<smÈkak' fï jk jk úg fldúâ wdrlaIdj iïnkaOfhka wfma rfÜ uq,ska ;snqKq Wkkaÿj ,sys,a ù Èhdre ù .sh fihla fmfka' ñksiqka ìh úh hq;= ke;s jqK;a mÍlaIdldÍj ;j;a ál ld,hla isáh hq;= nj Tn oek .; hq;=h' fï wdldrhg ksoyfia lrk lshk foa j,g iSud udhsï" jegfldgq" kS;s jefgk úg nd," ;reK" uy¨‍ ldg;a jf.au Ôú;h .ek wúksYaÑ; njla" ielhla" ixldjla" wd;;shla we;súh yelshs' tjka wjia:djl§ tlsfkld tu ;;a;ajhkag ñksiqka m%;sl%shd lrk wdldrh fnfyúka fjkiah' iuyreka udkisl frda. olajd ;;a;ajh È.a.iaid .kakd wjia:d mj;S' 24

October 2020

flfia fj;;a úúO j¾.fha wdmodjkaf.ka fíÍ bÈßhg id¾:l f,i kej; yev .eiS Ôú;h f.dvk.d .ekSug yelsùu mßKdukfha i|yka jk WÑf;dakak;sfhkau úia;r l< yelsh' fldhs ljqre;a l< hq;af;a iel ìh mfil ,d" kj ;;a;ajhg wkq.; fjñka osßfhka cSú;hg uqyqK oSuhs' laIqøÔùka fï f,dalh wdrïNfha isgu mj;S' hï ojil f,dalfha úkdYh isÿ jkafka kï tys§;a wjidkh olajd osú wdrlaId lrf.k bkakd i;a;aj ix;;sh jkafka kï laIqøcSùkauh' Wka b;d wudre wjia:d j,oS mjd cSú;h .eg .id .ekSug orK m%h;akh úYAuhcklh" uú; lrjk iq¿h' wm laIqøcSùkag tfrysj yok yok fnfy;g (Antibiotics/ Antimicrobials) Tjqka yev.eiSula (Anti Microbial Resistance) we;s lr .kshs' iajlSh cdk fjkia lr.ekSfuka fyda fjk;a ljr l%uhla fyda fhdod .ksñka laIQøcSùka ;u meje;au idlaId;a lr .kshs' laIqøcSùkag tfrysj wkd.;fhaoS wm úiska fidhd.kq ,nk m%n, wú ^m%;scSjl& o ksielfhkau Tjqka ch.kakjdg iel ke;'

w;a fiaoSu ksrka;rfhka l< hq;a;ls' ieksghsi¾ ks;r ks;r mdúÉÑfhaoS w;a fyd|ska úh,d fudhsiaprhsi¾ l%Sï tllska ì|la .e,aùugo wu;l lrkak tmd'''

DOCTOR MAGAZINE

doctormagazine.lk


fï .ek ud lreKQ olajkafka fya;=jla we;sjh' oeka iuia; f,dalhu Sanitizers, Strong Washing Liquids, Surface Cleaning Solutions weiqf¾ cSú;hg wdrlaIdj ,nd .kakg W;aiql fjhs' wjYHfhkau fhdod.; hq;= kï ñi ks;r ks;r fïjd mßyrkh lsÍfuka Tn kej;;a wudrefõ jefgkakg bv ;sfí' wmf.a iu u;=msg ;sfnk wdrlaIs; mg," tys wka;¾.; ;r, ks;r ks;r fï ridhk Ndú;fhka úkdY ù hkq we;' túg os,Sr frda.o we;=¿j úúO wdidok j,g iu myiqfjkau ,la ùfï wjodkula meK k.S' ks;r ks;r w;a fiaoSug tmd lsõj;a fi!LH fiajlhka" wjodkï iy.; f,i iudcfha .efgkakkag fï ld,fha ks;r ks;r w;a j, ieksghsi¾ fhdod .kakg isÿjk bvlv neyer fkdl< yels kï" tfia w;a fiaoSfuka miqj iqÿiq Moisturizer Cream tlla .,ajkakg wu;l lrkak tmd' fuh .e,aúh hq;af;a fyd|ska w;a fidaod msiod .ekSfuka miqjh' bka Tn p¾u.; wdidok j,g ,laùfï wjodku fndfyda fihska neyer fjhs' fu jk úg;a f,dalh mqrdu úYd, jYfhka úIîckdYl mdúÉÑh isÿjk w;r thska wmg ys;lr laIqøcSùka úkdY ù f.dia w¿;a ;d,fha fi!LH .eg¿ u;= ùug we;s bvlvo wmg neyer l< fkdyelsh'

doctormagazine.lk

wNsfhda. yuqfõ fkdie,S tajd ch .ekSug laIqøcSùkaf.kao W.; yels mdvï fndfyda ;sfí

mÍlaIdldÍj cSj;a ùu" wkjYH ìh''' ;e;s .ekSï j,ska je<lSu fukau ksrka;rfhka Okd;aulj fï wNsfhda.hg uqyqK oSug wmg laIQøcSùkaf. kao W.; yels mdvï wmuKh' DM

October 2020

DOCTOR MAGAZINE

25


D•Magazine /

No Covid Countries fldúâ ke;s rgj,a

Believe it or not, there are countries without coronavirus, let's have a look and see which ones they are!

fldúâ ke;s rgj,a tlai;a cd;Ska rgj,a 193la .ek l;d lrkjd''' fuhska id;sYh nyq;rhla fldúâ ksid neg l;aoS rgj,a 12la bka wdrlaId jQfha flfiao@ ffjoH YdLH wurfialr úisks fuf;la fldúâ jd¾;d fkdjQ rgj,a |W;=re fldß­hdj" g¾lafu­ks­ia;d­kh" fid,­fudka ¥m;a" jkq­jdgq" ifudajd" lsß­ná" uhs­fl%d­kS­ishd f*v­r,a ck­m­oh" gdx.d" ud¾I,a ¥m;a" m,djq" ;=jd¨" kdjqre yeu ;siafiu rkavq fjk ñksiqka isák .ï fyda .ï ukaä j,g biair ñksiqka lSfõ''' zzfldßhdj jf.a'''ZZ lsh,dh' fldßhka ldrfhda onr lrk cd;shla f,i fï rfÜ u;hla iudc.; jQfha flfiaoehs fkdoksñ' tfy;a miq.sh oYlh uq¿,af,au wfma .ïno ;reKhkaf.a isyskh jQfha zzfldßhdjg f.dia

26

October 2020

DOCTOR MAGAZINE

yß yuka uqo,la yïn lrf.k cSú;h hy;ska .; lsÍuhs' miq.sh oYlfha fldßhdjg wfma we;a;ka w;ska wjkïnq isÿ jQfha wvqfjks' fldßhdj f,dal n, l|jqre úiska folv l< rgls' ol=KQ fldßhdj md,kh lf<a wefußldj m%uqL ngysr rgj,ah' fï jk úg úkdY ù ;sfnk fldñhqksiaÜ n, l|jqr W;=re fldßhdfõ mrudo¾Yh úh' W;=re fldßhdj wog;a lsishï woaN+; rdcHhla lsõfjd;a th jeros ke;' tys fndfyda lghq;= wog;a isÿ jkafka .=ma; wdldrhlgh' lsï fcdka Wx- W;=re fldßhdfõ kdhlhd oeä wikSmfhka miqjk nj lkska fldkska jd¾;d jQj;a ta .ek rgjeishka mjd bkaf;arefjka oek isáfha ke;' jrla Tyq ñh .sh nj jd¾;d úh' miqj th idjoH mqj;la nj oek. kakg ,enqfAka fmdfydr l¾udka;Yd,djla újD; lrk W;aijhl jd¾;d udOHhg uqod yeÍfuks' Tyq fukau ys;=jlaldßkshl jQ ;u ke.Kshg ckdêm;sjrhd n,;, fnoSula isÿ

doctormagazine.lk


lf<Ah' oeka W;=re fldrshdkq kdhlhd fldud ;;a;ajfhka miqjk nj jd¾;d fjhs' fï je,ajgdrï lshkakg isÿ jQfha ol=KQ fldßhdj wdrïNfha isgu fldúâ wdidos;hka nyq, rgla jQj;a W;=re fldßhdfõ tlu fldúâ frda.sfhl= fyda fkdjk njg m< jQ jd¾;djhs' W;=re fldß­hdfõ uq,skau fldfrdakd hehs iel­l­g­ hq;= frda.sh ­ l= jd¾;d jQfha cQ,s 26 jeks­odh' fï iuÕ flafidka m%foa­Y­hu mQ¾K f,i iSre­fjka ;nd jid oeóu isÿ l< w;r ta frda.shd fldfrdakd wdid­È­;­hl= fkdjk nj miqj wkd­j­r­Kh úh' fldfrdakd fya;=­fjka ;ukaf.a foaY­iSud jid oeuQ uq,au rg jQfha W;=re doctormagazine.lk

fldß­hd­jhs' fldúâ w,l,xÑh yuqfõ úfoa­Ys­l­hska fukau iajfoa­Ys­l­hska wr­nhdo W;=re fldßhdj oeä m%;s­m­;a;s­hla l%shd­;aul lf<ah' ol=KQ fldßhdfõ úfoaYslhka msKQï .eiqj;a W;=re fldßhdjg hkakg úfoaYslhka olajk jeä wlue;a; ksidu ta rfÜ fldúâ wdidos;hka ke;ehs hk lshuk fndrejla jkakg neßh' tlai;a cd;Skaf.a ixú­Od­kh ms<s. ­ kakd mßÈ f,dalfha rg­j,a 193la mj;sk w;r j¾;­udk f,dalfha udk­jhd uqyqK fok úYd­,; ­ u wNs­fhda­.h jkafka fldfrdakd jix­.­;­fhka fï rg­j,a jeä m%ud­K­hla neg lEuhs' iuia;hla jY­fhka f,dalfha fldfrdakd wdid­È­;­hska fldaá fol­y­ud­rl ­ g jvd fï ,smsh ,shk fudfyd; jk úg isák w;r tu frda.h ksid ur­K­hg m;a jQ .Kk ,laI wg yudr blaujd f.dia we;' fldfrdakd je,­÷Kq msßi w;­ßka tlafldaá wiQ ,laI­hla iqjh ,nd ;sfí'

f,dalfhka yqfol,d ùu t;rï fyd| fohla fkdfõ' tfy;a fldúâ 19 jix.;hg yiq fkdjQ rgj,a foi n,k úg fï yqfol,dj wªre j<djlg mEhQ ßoS f¾Ldjla jYfhka ye|skajQj;a tys jrola ke;'

October 2020

DOCTOR MAGAZINE

27


D•Magazine /

No Covid Countries fldúâ ke;s rgj,a

² fmn­r­jdß ui isgu úfoaY rg­j­,j a ­,k s a meñ­fKk whg oeä m%;­m s ­;; a ­h s la we;sj lg­h; q = l< jkq­jd­gy q s fldfrdakd frda.h yuq jQfha u ke;' tr­gg we;=¿ ùug o ffjoH iy­;­l s ­hla bÈ­ß­m;a lsÍu ­ g wjYH flß‚' W;=re fldßhdfõ kdhlhd lsï fcdx jqx ;u ke.ksh iu.' kdhlhd ;rugu oeä m%;sm;a;s wkq.ukh lrk lsï fhda fcdx W;=re fldßhdfõ n,.;=u ldka;dj f,i f,dalhu y÷kajhs

fu;­rï fõ.­fhka jHdma; jk' fldúâ 19 jix­.­;h lsis­fia;au jHdma; fkdjQ fyda b;du w,am jY­fhka jHdma; jQ rg­j,a 12la o ;j­u;a f,dj mj­;sk nj l;d­n­yg ,la ù ;sfí' ² fldfrdakd jix­.­;h nyq­,j mj­;sk li­l­ia;d­kh" Wiafn­ls­ia;d­kh" gð­ls­ia;d­kh" brd­kh iy we*a.­ks­ia;d­kh hk rg­j­,aj­,ska jg ù mj­;sk g¾lafu­ks­ia;d­k­hg fldfrdakd jix­.­;h meñ­‚fha ke;' fmn­r­jdß uq,a ld,fha udi­h­lg fmr­§u ;ukaf.a fN!ñl foaY­iSud jid oeuQ g¾lafu­ks­ia;d­kh cd;H­ka;r .=jka .uka /ila iy Ök­hg hdug iy taug ;snQ ish¨‍ .=jka .uka wj­,x.= lf<ah' ² fid,­uka ¥m;a f,dj wvq­fjkau ixpd­r­l­hka meñ­fKk rgls' ´iafÜ%,sh ­ dj" memqjd ksõ .sks­hdj iy jk­jdgq yryd .=j­kska fuys meñ­‚h yelsh' fmn­r­jdß uq,a ld,fha isgu fuys meñ­fKk whg ffjoH iy­;sl ­ ­hla /f.k tau wks­jd¾h jQ w;r fldfrdakd frda.h mj­;sk rg­j­,aj­,ska meñ­fKk úfoa­Ys­l­hska ish¨‍ fokd Èk 14l ksfrda­Od­h­kfha ksr; ùu wks­jd¾h úh'

28

October 2020

DOCTOR MAGAZINE

² ud¾;= 25 jeksod isg iefudaj ­ dys jid oeóï l%h s d­;u a l jQ w;r rfgka msg­ù­ug fyda rgg we;=¿ ùug lsi­j s ­lg = wj­ir ÿkafka ke;' ² lsß­ná rdcHfha fldfrdakd wdid­o­kh jd¾;d jQfha ke;s jqj;a tys yÈis ;;a;j a h ­ la m%ld­Y­hg m;a l< w;r mdi,a i;s fol­lg jid oeñ‚' ² uhs­fl%d­k­i S h s d f*v­r,a rdcHh ixpd­rl ;y­k­ula l%h s d­;u a l l< w;r úfYa­I­fhkau Ökfha isg meñ­fKk whg iy Ök cd;s­l­hk s g a ;u rgg meñ­Œu ;y­kï lf<ah' ² fmn­r­jdß isg fgdx.d fj; meñ­fKk ixpd­rl lg­h; q = iïnkaO oeä m%;­m s ­;; a ­h s la doctormagazine.lk


f,dal is;shfï ;ju;a fldúâ wd.ka;=l rgj,a

l%h s d­;u a l flß‚' .=jka hdk­hl isák uÕSka .Kk 60lg iSud l< w;r fydag­,j a ­,g oeä fmd,sia wdrlaId fhdo­jkq ,eì‚' ² ud¾I,a ¥m;a ndysr f,dal­hg iïnkaO l< tlu .=jka ud¾.h i;s 3l ld,­h­lg k;r flß‚' doctormagazine.lk

² m,d­jq­ j,o lsisÿ fldfrdakd wdid­È­;­hl= ke;' b;du wvq­fjka ixpd­r­l­hska meñ­fKk rgla jk ;djq­¨‍­j­,g j¾I­h­lg meñ­fKkafka ixpd­r­l­hska 200lg wvq msß­ils' 11"793l ck­.­y­k­hla isák trg fldfrdakd jix­.­;­fhka f;dr ùug th m%Odk fya;=j ­ la úh' tla Èk­lska ixpd­rh fldg wj­ika l< yels l=vd rdcH­hla jk kdjqre o fldfrda­kd­j­,ska f;dr rgls' trg o b;du wvq­fjka ixpd­r­l­hska meñ­fKk rgls'

October 2020

DOCTOR MAGAZINE

DM

29


D•Magazine /

How to Prevent Diabetes Naturally oshjeähdj j<lajd .kafka flfiao@

ldhsl frda. úfYaI{ ffjoH iqrx. udks,a.u

How to Prevent Diabetes Naturally yefokakg fmr'''

oshjeähdj j<lajd .kafka flfiao@ oshjeähdj hkq l=ulao@ iEu mqoa.,fhl=f.au reêrfha hïlsis iSks m%udKhla we;' fuh widudkH f,i by< hdu zzÈhjeähdjZZ f,i ye¢kafõ' mrSlaIKd;aulj" meh fod<yla ksrdydrj isÿ lrk reêr mrSlaIdjloS reêr.; iSks uÜgu 126 mg/dl g jeäùu oshjeähd frda.sfhla f,i y÷kd.kakjd'

30

October 2020

DOCTOR MAGAZINE

oshjeähd frda.sfhla njg iel l< yels frda. ,laIK 1' wêl msmdih iy iEu úgu uq;%d lsÍug wjYH ùu 2' YÍrfha nr laI‚lj wvqùu iy úYd, l=i.skakla oekSu 3' ksrka;rfhka we;sjk f;fyÜgqj 4' fmkSu fnd|ùu 5' ;=jd, we;s jQ úg fiñka iqjùu 6' ksrka;rfhka wdidok we;s ùu 7' w;a iy mdoj, ysßjeàu" oeú,a, iy fõokdj we;s ùu 8' ifuys we;sjk .eg¨‍ oshjeähd frda.h yd iïnkaO ixl+,;d oshjeähd YÍrfha iEu wjhjhlgu" iEu bkaøshlgu n,mdk frda. hla jk w;r fjfiia wjOdkh ,la l< hq;= wxY lsysmhla ;sfnkjd'

doctormagazine.lk


mqoa.,fhlau fï frda. fhka ñoSug ksrka;rfhka ie<ls<su;a úh hq;=h'

fi!LHiïmkak wdydr Tfí isrer oshjeähdfjka fírd .kakjd

Èhjeähdj ksid we;sjk ixl+,;d m%Odk jYfhka fldgia follg fnfokjd' tjd kï" úYd, reêrjdyskS j, we;sjk fjkiaùï ksid we;sjk ixl+,;d ^Macrovascular complications& iy l=vd reêr jdyskS j, we;sjk fjkiaùï ksid we;sjk ixl+,;d ^Microvascular complications& h' úYd, reêr jdyskS j, we;sjk fjkiaùï ksid we;sjk ixl+,;d Macrovascular Complications ² lsÍgl yoj;a frda. ^Coronary heart disease& fyj;a yoj;a frda. ² w;a md j, m%Odk jYfhka we;sjk m¾hka; jdysksl frda.h ^Peripheral vascular disease& ² wxYNd.h l=vd reêr jdyskS j, we;sjk fjkiaùï ksid we;sjk ixl+,;d Microvascular Complications ² wefia oDIaáú;dkhg ydks ùfuka fmkSu ÿ¾j, ùu ^Retinopathy & ² jl=.vq frda. ^Nephropathy& ² iakdhq ÿ¾j, ùu ^Neuropathy& frda.h yod.kak kï tmd''' frda.h je<|Sfuka miqj th md,kh lsÍula ñi iïmQ¾Kfhka ñoSug fkdyelsh' tfiau oshjeähdj frda.h fukau ta ksid meK k.sk ixl+,;d fya;=fjka frda.shdg úYd, úhoula" ld,hla ñvx.= lsrSug isÿfõ' fï wkQj mQ¾j oshjeähd frda. ,laIK we;s flfkla kï frda.h we;sùu m%udo lsÍug mshjr .; hq;=h' ta yereKQ úg fï jk úg wjodkula ke;s iEu

doctormagazine.lk

fï wh oshjeähdj frda.h we;sùfï wjodkula orKjd ² ia:Q,;djh (BMI 25g jeä) ol=KQ wdishd;sl iïNjhla we;s wh oshjeähdj we;s ùug jeä wjodkula orK ksid BMI w.h 23 fkdblauúh hq;=h ² mjqf,a oshjeähdj frda.sfhl= isàu ² jevm<l fkdfhoS w,i cSú;hla .; lsÍu ² wêreêr mSvkh ² fldf,iagfrda,a ² yoj;a frda." wxYNd. wjodku ² Polucystic Ovary OGTT frda.h ;sfnk ldka;djka ² .¾NsKS;djfha we;sjk oshjeähdj ;snqKQ wh miqld,Skj oshjeähdjg k;= ùfï wjodku ;rula jeäh ² mQ¾j oshjeähdj we;s who wkd.;fha osfkl oshjeähdj frda.hg k;= jkakg mq¿jk' mQ¾j oshjeähdj ² ksrdydr reêr iSks uÜgu (FBS) 100-125 mg/dl w;r ² .aÆfldaia .a?ï 75la mdkh lr meh follska miqj isÿ lrk .aÆfldaia mÍlaIKfhaoS (OGTT) reêr iSks uÜgu 140 mg/dl g jeä-200 mg/dl g wvq

October 2020

DOCTOR MAGAZINE

31


D•Magazine /

How to Prevent Diabetes Naturally oshjeähdj j<lajd .kafka flfiao@

fjkialula isÿ fõ' thska Tfí yD;a l%shdldß;ajh iqir jk w;r reêr mSvkh ksfrda.S uÜgulg m;afõ' reêrfha fyd| bkaishq,ska hdukhla we;s fjhs'

osklg meh nd.hla" i;shlg úkdä 150la jHdhdu lsÍug Tn Wkkaÿ úh hq;=hs

Tfí oshjeähdj je<|Sfï wjodku wvq lrkafka fldfyduo@ p¾hd;aul m%fõYh wdydr iSks yd msIAGh wêl wdydr" le,ß wêl wdydr yd f;,a iys; wdydr wkqNjh wvq lsÍu' meKsîu yels;dla wvq lsÍu" iun, wdydr fõ,lg yqre ùu yd jeä jYfhka j;=r mdkh lsÍu Tfí wdydr isßf;a wksjd¾h b,lal úh hq;=h' jHdhdu i;shlg wvq jYfhka ñks;a;= 150la j;a lh fjfyik jHdhduhl ksr; úh hq;=h' fï wkQj osklg ñks;a;= 30-60l ld,hla ne.ska wvq ;rï i;shlg osk myla j;a jHdhdu j, fhoSug Tn Wkkaÿ úh hq;=h' nhsisl,a meoSu" msyskSu" weúoSu" ye,afï osùu fukau j;af;a msáfha jevm, j, ksr; ùfukao Tfí isrer fi!LHiïmkak njg m;a lr.; yel' ÿïmdkh oshjeähdjg b;d wys;lr f,i n,mdkjd' th fjk;a frda. /ilgo w; jkkjd' oekgu;a ÿïmdkh lrkjd kï thska w;a ñfokak' Tn ;nd.; hq;= b,lal ² ishhg 5-10 w;r m%udKhla nr wvq lsÍfuka úYd,

32

October 2020

DOCTOR MAGAZINE

² oshjeähdj we;súg fm%IA¾" fldf,iagfrda,a" jl=.vq" iakdhq wdndO''' fï ish,a,u n,.ekafjk w;r oshjeähdj muKla fkdj fï ish¿ wjodkï ;;a;aj wvq lsÍu Tfí p¾hd;aul mßj¾;kfhys wruqK jkafkah' ² fï mshjr .ekSfuka miqj;a reêrfha iSks uÜgu ys;lr w.hl mj;ajd .ekSug Tn wiu;a jQjfyd;a" thska miqjo wjodkï ;;a;ajhla mek k.S kï fuÜf*dñka jeks Tiqjla mdúÉÑ l< yelshs' ² tfiau reêrfha iSks uÜgu l<uKdlrKh lr .ekSu i|yd ffjoHjrhd Wmfoia fok wdldrhg ksrka;rfhka reêr mÍlaIK isÿ lr.; hq;=hs' DM

doctormagazine.lk



D•Magazine /

Fertility uoHidr mdkh lsÍfuka oreiïm;a ,eîug we;sjk ndOd

How much influence does alcohol have on female fertility?

fyd|u foa fofokdu uOqúf;ka je<lSuhs'''

uoHidr mdkh lsÍfuka oreiïm;a ,eîug we;sjk ndOd

WISH Fertility & IVF Clinic yS idhksl l<,fõo úfYaI{ ffjoH fy<rejka mikal=udr uy;d iu. l< idlÉPdjla weiqßKs MBBS (Sri Lanka) MD (Gyn. & Obs.) Infertility - China Pg.Dip. (Andrology) Monash,OUSL Master of Clinical Embryology Monash, Australia SLMC Reg. No. 20800

34

October 2020

MAIN POINTS ² uoHidr mdkh lsÍfuka orejka ms<sis".ekSug ndOd meñfKhs' tfiau .eí .ekSfuka miqj l=i ;=< orejdf.a j¾Okhgo ndOd meñKfjhs' ² uoHidr mdkh ksid msßñkaf.a ,sx.sl wjYH;djhka ySk fjhs' ,sx.sl wm%dKss;ajhg fukau Y=l%dKQ j, .=Kd;aul Ndjhgo th ndOd f.k ths' ² .eí .ekSug ie,iqï lrk ldka;djlg uoHidr j,ska imqrd wE;aùu wdrlaIs;u Wmdhud¾.hhs' MYTH BUSTING ñ;Hdj .eí .ekSug wfmalaId lrk ldka;djl kï weh uoHidr j,ska je<lsh hq;=h' tfy;a .eí .ekSug fmr uoHidr .ekSfï jrola ke ienEj uoHidr .ekSu ksid weh .eí .ekSug we;s wjia:dj wvqfõ' tfukau fi!LHiïmkak orefjla ,eîug we;s wjia:do wvqfõ' .eí .ekSug" orefjla m%iQ; lsÍug wfmalaId lrk

DOCTOR MAGAZINE

doctormagazine.lk


iEu ldka;djlu uoHidr j,ska je<lSu fyd|u Wml%uh fõ' Fetal Alcohol Spectrum Disorder (FASD) Tn mdkh lrk uoHidr m%udKh jeä jk ;rug orejdg we;sjk wjodkuo jeä fõ' Tn u;ameka j,g weíneys jQ ldka;djl" msßñfhl= kï fï ksid Tfí orejd .íid ùug" u<ore Wm;la we;sùug" wvq nr orefjla m%iQ; ùug''' tfukau fkdfïrE orefjla m%iQ; ùug we;s wjia:d jeä fjhs' uõmshka uoHidr mdkh lsÍu ksid l=i ;=< isák orejd uqyqK mdk ixl+,;d /ila leálr.;a frda. hla Fetal Alcohol Spectrum Disorder (FASD) hkqfjka ;sfnk nj Tn okakjdo@ uoHidr mqreIhka flfryS we;s lrk idM<H;d .eg¿ ² álla mdúÉÑ l<dg jrola kE'''ZZ tfyu ;uhs iudcfha we;efulaf.a fmdÿ ms<s.ekSu' ta;a ta doctormagazine.lk

l;dfõ i;Hhla kE' u;ameka mdkh lsÍfuka ,sx.sl wm%dKsl;ajh we;s fjkjd' fuh ;jÿrg;a úia;r lf<d;a fï msßñkag ,sxf.akaøsh iDcq lr .ekSfï .eg¿ u;= fjkjd' ta ú;rla fkdfjhs" wjYH fj,djla iDcqj mj;ajd .ekSugo fudjqka wiu;a fjkjd' ² Y=l% Od;= fudapkh iïnkaOfhkq;a .eg¿ u;= úh yels w;r th iDcqju idM<H;djh yd iïnkaO .eg¿jla njg m;a fjkjd'

October 2020

DOCTOR MAGAZINE

35


D•Magazine /

Fertility uoHidr mdkh lsÍfuka oreiïm;a ,eîug we;sjk ndOd

iuia;hla f,i ,sx.sl iyjdifha fhoSfï leue;a;o (Lower libido) fï whf.ka wE;a fjkjd' ² Tn Tfí iyldßh .eí .ekaùfï W;aidyhl fhfokafka kï uq,skau l< hq;af;a fï u;ameka j,ska wE;a ùuhs' uoHidr ldka;djka flfryS we;s lrk idM<H;d .eg¿ ore iïm;la ,nd .ekSug ndOl jk .eg¿ we;af;kau mq¿,a mrdihla .kakjd' ta;a uoHidr mdkh ksYAÑ; jYfhkau fï wNsm%dh bgq lr .ekSu flfryS lsishï iDKd;aul n,mEula lrk nj kï uqidjla fkdfjhs'

.¾NsKS ld,fha u;aj;=r îu orejdg fudk ;rï ydkshla lrkjdo@ yefok orejdf.a fkdfïrE ffi, j,g u;aj;=r jy jeksh' fïjdhska jk ydksh cSú; ld,h mqrdjgu jQj mj;skakg mq¿jk'

fkdbmÿKQ orejdf.a wlaudj jeäysáfhl= ;rï j;a fï jig Tfrd;a;= fkdfohs' .kakd iEu u;aj;=r ùÿrejlau wiSñ; jQ wjodkula orejdg we;s lrhs'

36

October 2020

DOCTOR MAGAZINE

uoHidr u.ska ldka;djlf.a idM<H;djhg we;s lrk n,mEu .ek ksYAÑ; jYfhka lreKQ ;yjqre lrf.k ke;;a fï jk úg;a hï hï wkqudkhkag meñKSug m¾fhaIlhkag yelsj ;sfí' iq¿ m%udKhlska uoHidr .;a;;a tho nrm;, f,i .eí .ekSug we;s wjia:d ÿ¾j, lrk nj tla u;hls' tfiau fi!LHiïmkak orefjl= m%iQ; lSÍug we;s wjia:djo ÿ¾j, lrhs' we;eï ldka;djka uoHidr .ekSug mqreoaola jYfhka weíneys ù isák w;r ta whg äïn fudapkho we;=¿j Tima pl%fha mjd wl%ñl;djhka we;sjk nj ksÍlaIKh fõ' ² Tima ùu iïnkaO .eg¿ /ilg u;ameka fya;= fjkjd' widudkH Tima ùu" jeäfhka reêrh .e,Su fukau Tima ùu m%udo ùuo fï w;r fjkjd' ² weh ore iïm;la ,nd .kakg kï wehg äïn fudapkh isÿ úh hq;=hs' u;ameka wef.a äïnfudapkhg iDcqju wys;lr n,mEula we;s lrkjd'

doctormagazine.lk


iEu ujlgu yd orejdg u;aj;=r ksid we;sjk wjodku

ldka;djg we;sjk ydksh

.íid u<ore Wm;a fkdfïrE ore Wm;a l<,hg we;sjk u;ameka wdY%S; frda. (FASD) f;dá,s urK (SIDS)

wdmod$m%pKav;ajh yoj;a frda. ms<sld ,sx.slj iïfm%aYKh jk frda. idM<H;d .eg¿ wkfmalaIs; .eí.ekSï

.eí .;a njg iel iys; fyda .eí.;a ldka;djla l=vd m%udK j,ska u;aj;=r .ekSu

i;shlg wjia:d wgla fyda Bg jeäfhka .ekSu

meh 2-3la we;=<; ùÿre y;rla .ekSu

jhi wjq' 21g wvq ldka;djka ljr m%udKhla fyda .ekSu

iEu ujlgu yd orejdg u;aj;=r ksid we;sjk wjodku

² u;ameka îu mqreoaola lr.;a ldka;djka ia:Q,;djhg m;a ùfï by< bvla ;sfnkjd' fï ia:q,;djh .eí .ekSu yd iïnkaO .eg¿ /ilg uq,la' ² ;rndre ldka;djka w;f¾ Biag%cka fydafudakfha l%shdldß;ajh jeähs' idM<H;djhg tys we;s iïnkaO;djh l=ulao@ ;rndre ldka;djla njg m;aùu idM<H;d wruqK úIfhys Wm;a md,k T!IO .ekSug iudkhs' fï ksid äïn fudapkhg ndOd meñKSug;a" Tima reêrh msg fkdùug;a lsishï jq wjodkula ;sfnkjd' ² fï ldka;djka isß hyfka .eg¿ jYfhka ie<flk ,sx.sl l%shdldrlï j,oS wjYH jk iafkaykh fkdue;s ùug;a" (less adequate lubrication) ,sx.sl Wmßuhkag m;a fkdùug;a (less likely to be able to achieve orgasm) we;s wjia:d jeähs' ² ia:Q,;djh ksid weh .eí .;a;;a .¾NKS;djh mj;ajd .ekSug;a we;eï ndOd we;s jkakg mq¿jka'

doctormagazine.lk

ore iïm;la ,nd .ekSug ndOl jk .eg¿ we;af;kau mq¿,a mrdihla .kakjd' ta;a uoHidr mdkh ksYAÑ; jYfhkau fï wNsm%dh bgq lr .ekSu flfryS lsishï iDKd;aul n,mEula lrk nj kï uqidjla fkdfjhs'

October 2020

DOCTOR MAGAZINE

37


D•Magazine /

Fertility uoHidr mdkh lsÍfuka oreiïm;a ,eîug we;sjk ndOd

uõmshkaf.a uoHidr j,g orejd f.jk jkaosh orejd l=i ;=< isák iufha uj uoHidr .ekSu ksid we;sjk Nhdkl frda. iuqÉPhla Fetal Alcohol Spectrum Disorder (FASD) kñka ye|skafjhs' fuysoS orejdf.a j¾Okhg ndOd meñKfjk w;r wjhj kshñ; wdldrfhka j¾Okh fkdfõ' FASDyS oreKQu wjia:dj jkafka Fetal Alcohol Syndromeh'

FASD we;sùfï wjodku tfia fkdlrk flfkl=g jvd 12 .=Khlska jeäh'

.¾NsKS ld,fha uj ,nd .kakd b;d mqxÑ u;a j;=r m%udKhla jQj;a ore .eng ydkslrh' .kakd m%udKh jeä jk ;rug frda.h we;s ùfï wjia:d jeäh' 2013 j¾IfhaoS fjiag¾ka flama m¾fhaIlhka lKAvdhula úiska isÿ lrk ,o m¾fhaIKhlg wkQj m<uq udi ;=fkka miqj u;aj;=r .ekSu keje;aùfuka fuys Nhdklu wjia:dj jk FASD we;sùfï wjia:dj mia .=Khlska ySk fjhs' tf;l=ÿ jQj;a lsishï wdldrhlska fyda orejd l=i ;=< ;ndf.k u;aj;=r f;d, .E isßf;ys jkaosh orejdgpo f.jkakg isÿ fjhs'

FASD we;sùfï wjodku tfia fkdlrk flfkl=g jvd 61 .=Khlska jeäh'

FASD we;sùfï wjodku tfia fkdlrk flfkl=g jvd 65 .=Khlska jeäh'

.¾NKS;djh we;s lr .ekSu yd uoHidr mdkh hkq tlg mEfyk fohla fkdfjhs' fï fol w;f¾ lsisÿ Okd;aul iïnkaO;djhlao kE' ta ú;rla fkdfjhs ksYAÑ; jYfhkau msßñhd" .eyeksh''' fï fofokdf. ka ljfrl= u;ameka mdkh l<;a ore iïm;la ,nd .ekSu úIfhys ksYAÑ; jYfhkau iDKd;aul n,mEula kï ;sfhkjd' fï ksid ore iïm;la Wfoid lrk lemùu ;=< uOqú;g lsisu ;ekla fkdfokakg Tn;a is;g .;a;d kï th b;d nqoaêu;a ;SrKhla' DM 38

October 2020

DOCTOR MAGAZINE

ljr idM,H;d .eg¿jlska fm¿K;a oeka Tng ore iïm;a ,nd .ekSu wreuhla fkdfõ' fjk hï ljr fodaIhla u; Tfí uõmsh isyskh fnd| ù ;snqK;a th h,s mqnqÿjd,Sfï yelshdj wmg ;sfí' Tfí .eg¿j l=ula jQj;a th .ek yDohx. uj l;dny lsÍug wm iQodkïh' Tng jvd;au .e,fmk úi÷u ,nd.ekSug fï lafIA;f % ha m<mqreÿ wfma jD;a;h S iydh ,nd oSug wm b;d leue;af;ka isáuq' wmg l;d lrkak' fukak wfma wxlh

077 291 4526 wmf.a ,smskh WISH Fertility & IVF Clinic 393$6" li.yj;a; mdr" mrK fldÜgdj mdr" Wvyuq,a, kqf.af.dv

doctormagazine.lk


Thisakya Design Studio


D•Magazine /

Killing by Sugar iSks

KILLING BY SUGAR Eating too much sugar can contribute to people having too many calories, which can lead to weight gain. Being overweight increases your risk of health problems such as heart disease, cancers and type 2 diabetes.

iSks osklg lkak ;sfhkafk .a?ï 50hs''' ,xldfj wms .a?ï 83la lkjd'''

fufyu .sfhd;a iSks ksid wms i,a,ka fjkjd''' ffjoH cSjka; r;akiQßh úisks meKs rihg wm fndfyda fofkla leue;s uq;a iSks kï ÿßka ÿria l< hq;= wdydrhla lSfjd;a ksjerosh' iSks wfmka ÿ/ia lr.; hq;= wdydrhla jkafka wehs @ iSks j, lsisÿ fmdaIKhla ke;' fm%daàk ke;" úgñk ke;" LKsc ,jK" úgñk fï fudkj;a iSks j, ke;' iSks wkqNjh wfma ffoksl le,ß wjYH;djfhka ishhg 10-20 blaujd .sh úg fmdaIK W!K;d we;s úh yelshs' fuh orejka frda.S lrjk fya;=jls'

40

October 2020

DOCTOR MAGAZINE

iSks wlaudfõ ;ekam;a ù n,mEï lrhs wm .kakd iSks .aÆfldaia yd mDlafgdaia f,i ir< iSks njg ì| fy,hs' mDlafgdaia jeä jYfhka reêr Odrdjg tlaùfïoS tajd wlaudfõ ;ekam;a fõ' fufia l,la .; ùfuka wlaudfõ fïoh ;ekam;a ùug bv ie,fia' u;ameka fkdîj;a isfrdaisia wdoS frda. yefokakg fulS fïo ;ekam;= fya;= fõ' ia:q,;djh" yD;a frda." iy mßD;a;Sh frda. j,g w; jkk iSks bkaishq,ska hkq YÍrfha b;d jeo.;a ld¾h Ndrhla bgq lrk

doctormagazine.lk


fydafudakhls' reêrfha we;s iSks j,g mgl fj; .uka lsÍug fï bkaishq,ska fydafudakh WmldÍ fjhs' reêrfha wêl idkaøKfhka iSks meje;Su t;rï ys;lr ;;a;ajhla fkdfõ' thska bkaishq,ska fydafudakhg yrsyeá l%shd lsÍug ndOd meñfKhs' yD;a frda." fugfnd,sla iskafv%dï" ia:Q,;djh wdoS frda. /ila we;sùug hdka;%Kh n,.ekafjkafka tfiah'

iSks jeä jqfKd;a'''

nr jeä fjkjd

doctormagazine.lk

reêrfha iSks m%udKh by< hkjd

fnda fkdjk frda. wjodku jeä fjkjd

oshjeähdj we;s ùug m%n, fya;=jla iSks u.ska we;s lrk w;sYh n,mEu fya;= fldg f.k fojk wdldrfha oshjeähdj we;s úh yelshs' w.akHdYfha yefok bkaishq,ska m%udKh m%udKj;a fkdùu fyda yefok bkaishq,ska Wmfhda.S;djfha ÿ¾j,;djhla fuysoS we;sjk w;r fojk wdldrfha oshjeähdj jeäysáhkg iq,nj je<f|k oshjeähdj wdldrh f,i ffjoHjreka y÷kajhs'

October 2020

DOCTOR MAGAZINE

41


D•Magazine /

Killing by Sugar iSks

krl kE''' jefâ''' iSks f;a yekaol nr .a?ï myhs' ysia le,ß 20hs'''

iq¿mgq fkdjk meksîu wjodku oskm;d wm meKs îu ñ,s ,Sg¾ 250l ùÿrejla ne.ska mdkh lf<d;a th wfma oshjeähdj we;sùfï wjodku ishhg 26lska jeä lrkjd'''

ms<sld we;sùfï bvlv jeähs bkaishq,ska fydafudakh ffi,Sh uÜgfï l%ñl j¾Okhkag fya;= jk w;r tys we;sjk úp,H;djhka fï ffi,Sh hy meje;aug ydks lrhs' fï ksid ms<sld we;s ùfï wjodku by< hhs' iSks weíneysldrlhla nj okakjdo @ fud<fhka jeä jYfhka fvdmñka kï ridhkslh jEiaiSug iSks fya;= fjhs' fuys m%;sM<h jkafka Tn fkdoeKQj;au Tn iSks j,g weíneyshla we;s lr .ekSuhs'

42

October 2020

DOCTOR MAGAZINE

yoj;a frda. j,g iSk; s a fya;= jk nj wkdjrKh fjhs oYl .Kkdjla ;sif a ia yDohdndO we;slrk pQo; s hd njg m;aj isáfha ix;Dma; fïohhs' kuq;a wo ojfia kj pQo; s fhla wkdjrKh fjñka ;sfí' ta iSks ì|fy<SfïoS we;sjk mDlafgdaih a ' wOHhk j,g wkQj mDlafgdaia u.ska LDL yd g%h. s , a i s rhsâ uÜgu jeä lrhs' reêrfha iSks w.hka by< kxjhs' Worfha ia:, q ;djh we;s lrhs' fï wkQj wm ish¿ fokdu iSks wkqNjh yels muK iSud l< hq;h = ' f,dal fi!LH ixúOdkh Wmfoia fok wdldrhg jevqKQ mqo. a ,fhl= osklg .; hq;= iSks m%udKh .a?ï 50g wvq úh hq;h = ' wfma cd;sl iSks m¾fhaIK wdh;kh olajk wdldrhg j¾Ihlg wfma rgjeisfhla iSks lsf,da 30la muK wkqNj lrhs' th .Kkh lr neÆ úg osklg .a?ï 83 ls' f,dal fi!LH ixúOdkh ks¾foaY lrk m%udKh w;slu % Kh lrñka wm iSks mdßfNdackh lrñka wfmau fi!LH wk;=f¾ fy<k njg fu losu idlaIh s la fkdfõo@ DM

doctormagazine.lk


D•Magazine /

Laboratory Tests Explained fldúâ 19 frda.h úuik mÍlaId

Laboratory Tests Explained

COVID TESTING fldúâ 19 frda.h úuik mÍlaId wdisß ridhkd.dr fiajdfõ wOHlaI kS,a m%sh;a fcdaka úisks

jvd;a ksrjoH mÍlaIdj RT-PCR m%;sfoay mÍlaIK fõ.j;a''' ta;a ,efnk m%;sM< kej; úuiqug ,la l< hq;=hs fldfrdakd ffjrih fl;rï ÿrlg iudch ;=< jHdma; ùo hkak ;lafiare lsrSug" mÍlaId lsÍug we;s fyd|u l%uh jkafka frda.h yªkd .ekSfï mÍlaIK meje;aùuhs' frda.h YÍr.;j isák msßia ksfrdaOdhkhg fhduq lsÍug''' úfYaIfhkau frda. ,laIK lsisjla m%lg fkdlrñka iudchg ffjrih

doctormagazine.lk

jHdma; lrk wh isà kï ta wh yªkdf.k ksfrdaOdhkhg ,la lsÍug kï fï wdidos;hka yUd hk ridhkd.dr mÍlaIdjka isÿ l< hq;=h' tfiau hï m%foaYhla w.=,a oeuQ úg" rgla jid oud we;s úg úYd, iuQy jYfhka mjd fï fldúâ mÍlaIKhg ,la lrkakg isÿjkq we;' mÍlaIK isÿ lsÍfuka fkdfmfkk i;=rd wka whg fmfkkakg ie,eiaúh yelsh' “Testing makes the enemy visible.” fuh úYaùh i;Hhls' miq.sh ld,h ;=< fldúâ mÍlaIK jeä jYfhka isÿ lrk ,o rgj,a jeä jeäfhka frda.h md,kh lrk ,o w;r th ;=Ügqjlg udhsï fkdl< rgj,a mej;S w;r ta rgj, ck;dj b;d wkdr;laIs;j Bg jkaos f.jkakg mjd isÿ úh'

October 2020

DOCTOR MAGAZINE

43


D•Magazine /

Laboratory Tests Explained fldúâ 19 frda.h úuik mÍlaId

fldfrdakd ffjri mÍlaIdj uQ,sl jYfhka fuh fojeoEreïj isÿ flf¾' 1' il%Sh fldfrdakd wdidok mÍlaIdj Molecular Real-Time Polymerase Chain Reaction (RT-PCR) Test 2' m%;sfoay mÍlaIKh Antigen Test

iïnkaOfhka i<lK l< uqLfhka yd kdifhka .kakd ksheos m%;sM<h jvd;a id¾:lh' uqLfha yd kdifha ffjri mj;skafka iq¿ m%udK j,sks'

ffcj idïm, ,nd .ekSu idudkHfhka frda. ,laIK my< lrk flfkl=g''' ke;fyd;a frda.sfhla yd iómj .egqKQ wdY%s;fhl=g fï mÍlaIK isÿ lrkakg isÿ fõ' fï i|yd Ndú; mÍlaIK udos,s folla fõ' tajd kï Molecular RealTime Polymerase Chain Reaction (RT-PCR) Test yd m%;sckl mÍlaIdjhs' Antigen Test fï mÍlaIK fol i|ydu ffcj ksheos jYfhka ,nd .kafka W.=f¾ my<ska (Deep into the nasopharyngeal cavity) mq¿ka lene,a,g ,nd .kakd ffcj fldgia kso¾Ylhls'

tfiau ksheosh .kakd wjia:djo ksjeros m%;sM<hla i|yd ;SrKd;aul f,i n,mdhs' fï wdidos;fhla yd .eà wgjk oskfhka miqj ksheosh ,nd .ekSu mÍlaIKh i|yd id¾:lu ld, jljdkqjhs' lsishï ffjri YÍr.; ùula isÿj ;snqKs kï fï wjia:dfõoS th .=Kkh ùu fyd|ska isÿjkafkah' fï ffjri .=Kkh ùug

uqLfhka yd kdifhka .kakd idïm, j,g jvd W.=frka idïm, .ekSu ksjeroshs fuysoS lsishï wmyiq;djhla ffcj ksheosh .ekSu ksid we;súh yels uq;a m¾fhaIK ksrjoH;djh

44

October 2020

DOCTOR MAGAZINE

doctormagazine.lk


l,ska isÿ lrk mÍlaId fukau m%udo ù isÿ lrk mÍlaIdjkao jeros iy.; f,i frda.h ke;ehs (False-negative results) ikd: l< yel' RT-PCR mÍlaIKh fï jk úg jvd;a m%p,s; fldúâ mÍlaIKh jkafka ffjrifha m%fõKsl øjH mÍlaIKhg ,la jk RTPCR mÍlaIKhhs' ksheos ,nd .ekSfuka miqj fuys m%;sM<h ,nd .ekSug osk 2-3l ld,hla .; fjhs' tfiau ksjerosj isÿ lf<d;a fuhska ishhg 100l ksrjoH;djhla ,nd.; yels jkq we;' óg fmr fldúâ 19 je<ªKQ flfkl=g kej;;a fldúâ 19 je<|S ;sfnk njg lsishï fodaI iy.; m%;sM<hla ,eîug (False-positive results) we;s wjia:dj fï l%ufha we;s tla úr, fodaI wjia:djls' PCR Antigen mÍlaIKh ffjri fm%daàkfha u;=msg mDIAGfha mj;akd iqúfYaIS fm%daàkhla b,lal lrñka isÿ lrk Antigen mÍlaIKh fõ.j;aj m%;sM< ,nd.; yel' kuq;a by; RT-PCR mÍlaIKh ;rugu ksrjoH fkdfõ' wekaáck

doctormagazine.lk

fldúâ 19 i|yd isÿ lrk mÍlaIK

mÍlaIKh isÿ lsÍfïoS tys m%;sM<h Tng meh lsysmhla we;=<; ,nd.; yel' th Positive jYfhka ,enqfKd;a ta úYAjdi l< yels m%;sM<hla jkq we;' tfy;a m%;sM<h jYfhka ,efnkafka Negative hkak kï'''' frda.sfhla fkdjk nj kï th jeros iy.; m%;sM<hla jkakg ishhg 20-30l yelshdjla ;sfí' m%;sfoay mÍlaIKh Antibody Tests fï mÍlaIKfhaoS il%Sh wdidokhla ;sfío hkak .ek ksYaÑ; wjfndaOhla ,nd.ekSu wiSreh' fï ksid wfma rfÜ ta i|yd wkque;shla ,eî ke;' flfia fj;;a wfma fjfiia úuiqug ,lajk SARS-CoV-2 ffjrih YÍr.; ùfuka Bg tfrysj isrer úiska isÿ lrk m%;sl%shdj ksid we;sjk m%;scklh iïnkaOfhka kï fï mÍlaIdfjka ksYaph jYfhkau wjfndaOhla ,nd.; yels jkq we;' isref¾ ksmofjk m%;sfoay iEu úgu jrla je<÷Kq frda.hla kej; kej;;a we;s ùu j<lajk isref¾ wdrlaIl hdka;%Khl uqr foaj;djka jeksh' ´kEu frda.hla je<ªKQ miq fulS m%;sfoay isref¾ we;s jkakg osk .Kkl isg i;s .Kka olajd lsishï ld,hla .; jkafkah' fldúâ 19 frda.fha m%;sfoay we;s jkakgo fï ld,h .; jkafkah' kHdhd;aulj

October 2020

DOCTOR MAGAZINE

45


D•Magazine /

Laboratory Tests Explained fldúâ 19 frda.h úuik mÍlaId

Covid-19 mÍlaIKh f,i PCR mÍlaIKh wújdofhka ms<. s ekSug ,la fõ'

wdY%s;fhl= yd .eàfuka osk wglg miq m%;sM< jvd;a ksjeroshs' úuik l< fï m%;sfoay wdjrKh ,o whg iudc.;j ;u ld¾hhkayS fhfokakg ndOdjla ke;' fï m%;sfoay mÍlaIdfjka meK k.sk .eg¿o lsysmhla jkq nj Tnf.a jeäÿr wjfndaOhg o; hq;=h' fuu m%;sfoay mÍlaIKfhka Positive m%;sM<hla ,ndoSu Tyq fldúâ 19g tfrysj m%;sYla;shla f.dvk.d.;a njg ksYAÑ; idlaIshla fkdfõ' we;eï úg fjk;a fldfrdakd m%fNaohl wdidokhloSo Bg Tfrd;a;= oSug f.dvke.=KQ m%;sYla;sh fldúâ 19g ks¾udKh jQ m%;sYla;shlehs fodaIiy.; f,i olajkakgo mq¿jk' fojkqj" m%;sfoay hkq frda. y÷kd.ekSug iy tajdg tfrysj igka lsÍug m%;sYla;slrK moaO;sh fhdod. kakd tla Wml%uhla muKs' fldúâ -19 frda.fhka wdrlaId jkakg m%;sfoay mej;Su ksYAÑ; wdhqOhla f,i y÷kdf.k ke;' wjidk jYfhka" fldúâ 19 m%;sfoay mej;Su Tn kej;;a frda.sfhla njg m;a fkdjk njg iy;slhla fkdfõ' fldúâ 19 ffjrifha úúO jHq;amkak (Different strain of the virus) yªkdf.k ;sfnk w;r 46

October 2020

DOCTOR MAGAZINE

l,ska yeÿKQ ffjri wdldrhg fjkia wdldrhl Strain u.ska Tng kej;;a fldúâ 19 je<|Sug we;s bvlv neyer l< fkdyelalls' fï ksid ksrka;rfhka w;a fiaoSu" iudc ÿria:Ndjh mj;ajd .ekSu flfryS Tn fjfiia wjOdkh ;jÿrg;a fhduq l< hq;=h' fï wkQj jvd;au úYajdiodhl Covid-19 mÍlaIKh f,i PCR mÍlaIKh wújdofhka ms<s.ekSug ,la fõ' m%;sckl yd m%;sfoay mÍlaIK m%dfhda.slj fu;rï ksrjoH m%;sM< ,nd fkdoSu Bg fya;=jhs' jvd ksjeros frda. úksYAphla ,nd .ekSu yqfola Tfí fi!LH iïnkaO m%Yakhla muKlau fkdfõ' th iudc j.lSulao jkafkah' fï ksid ksrjoH ffcj idïm, ,nd .ekSu" kshu l%ufõohka mj;ajd .ekSu isÿ lrk úYajdijka; wdh;khlska fuu Covid-19 mÍlaIKh isÿ lr .ekSu w;sYhska jeo.;a jkafkah' DM doctormagazine.lk


Asiri Hospital Holdings PLC The Central Hospital Asiri Surgical Hospital PLC Centres & Labs

Matara Kandy Kalubowila Negambo Ragama Kurunagala Jaffna Battittcaloa Anurudhapura Badulla Homagama Kalutara Gampaha Matale Pelawatta Wellampitiya Kadawatha Wattala Gampaha Horana Kiribathgoda Kotahena Wellawatta Awissawella Rathmalana Kaduwela Peradeniya Bogambara Katugastota Warakapola Avissawella Marawila Panadura Kada 50 Waththegama Nawalapitiya Dehiwala Kuliyapitiya Malabe Bandarawela Ja-Ela Embilipitiya Kegalle Nugegoda Tangalle Gampola Maharagama Akurana Kottawa Piliyandala Athurugiriya Nittambuwa Badulla IDH Pilimathalawa Mattakkuliya Moratuwa Beruwala Pitakotte Makola Pannipitiya Mawanella Kandana

181, Kirula Rd, Narahenpita, Col-5 011 - 4523355/356/357 prlab@asiri.lk 114, Norris Canal Rd, Col-10 011 - 4665500 / 077 - 2092847 chllab@asiri.lk 21, Kirimandala Mw,Col-5 011 - 4524400 / 48 microlab@asiri.lk

Anagarika Dharmapala MW 67/7,William Gopallawa MW 5, S De S Jayasinghe MW 155,Colombo Road 39 A, Kadawatha Road 199 / 1, Colombo Road 546,Hospital Road 39/1, Central Road 280 A, Maithreepala Senanayaka Mw, 18,Darmadootha Road 20, Katuwana Road 21,Chamly Gunawardena Mawatha 06, Asoka Gardens,Colombo Road 87/A,Kandy Road 730 B , Pannipitiya Road 100,Kumaradasa Place 134 H, Jaya Mawatha 122, Negombo Road Queen Mary’s Road Anguruwatota Road Kandy Road,Dalugama Pickerings Road Manning Place Gemland,Kudagama Road Galle Road Avissawella Road Peradeniya Road Keppitipola Road Katugastota Road 92, Main Street 48, Seethagama A Moodukotuwa 159,Galle Road Bandaranayake MW,Anuradhapura 45,Mathale Road 119,Kothmale Road 190 A,D.B.Jayathilake Mw (Hill Street) 95, Hettipola Road 877, Athurugiriya Road 276,Badulla Road 67, Gamini Road 29 / A, New Town Road 325, Main Street 584, Highlevel Road, Gangodawilaa 187, Matara Road 36C, T.B.Panabokke Mawatha 152, Piliyandala Road 91E, Mathale Road, Akurana 197/1,Horana Road,Kottawa 148A, Horana Road,Piliyandala 1/1 E, Borella Road, Athurugiriya 584 , Kandy Road , Nittambuwa 13C, Bandarawela Road , Badulla 34/4 D, Kollonnawa Rd , Gothatuwa New Town 197/1,Daulagala Road,Pilimathalawa 77, Mattakkuliya Church Rd 56/D,Galle Road,Moratuwa City Arcade , 201B, Galle Road, Beruwala 155 B, Pagoda Road , Pita Kotte 96A/5,Makola Road,Makola South, Makola 92, Borella Road, Depanama , Pannipitiya No 209, Colombo Road , Mawanella No. 47 Ganeulla Road, Hapugoda,Kandana

Address

041 - 4390900 081 - 7389022 011 - 7389701 / 704 031 - 7388010/011/ 012 011 - 7389753/754/755 037 - 7220110/111/112 021 - 7389389 / 392/93 065 - 7755400/401/402 025 - 7800850/851/852 055 - 7634020 011 - 7519583/585/586 034 - 7634005/010/009 033 - 7634139/ 148/323 066 - 4501011 011 - 7634035 011 - 7519581 011 - 7617180 011 - 7581598 033 - 7500598 034 - 7877200 011 - 7782704 011 - 7782702 011 - 7782706 036 - 7637611 011 - 7782708 011 - 7782710 081 - 7634010 081 - 7389011 / 13 081 - 7634002 035 - 7634011 036 - 7634 008 032 - 7634010 038 - 7634011 025 - 7800854 081 - 7634008 054 - 7634012 011 - 7634096 037 - 7634003 011 - 7654039 057 - 7634008 011 - 7634186 047 - 7634008 035 - 7634014 011 - 7634098 047 - 7634007 081 - 7634013 011 - 7634182 081 - 7634009 011 - 7634159 011 - 7634188 011 - 7634312 033 - 7634004 055 - 7634011 011 - 7634310 081 - 7634015 011 - 7634314 011 - 7634198 034 - 7634007 011 - 7634318 011 - 7634226 011 - 7634217 035 - 7634000 011 - 7634344

Telephone

E-Mail

infoasirimatara@asiri.lk kandylab@asiri.lk kalubowilalab@asiri.lk nglab@asiri.lk ragamalab@asiri.lk kurunegalalab@asiri.lk jaffnalab@asiri.lk batticaloalab@asiri.lk anuradhapuralab@asiri.lk badullalab@asiri.lk homagamalab@asiri.lk Kalutharalab@asiri.lk gampahacc@asiri.lk matalelab@asiri.lk pelawattalab@asiri.lk wellampitiyalab@asiri.lk kadawathalab@asiri.lk wattalalab@asiri.lk gampahalab@asiri.lk horanalab@asiri.lk kiribathgoda.lab@asiri.lk kotahena.lab@asiri.lk wellawatte.lab@asiri.lk avissawella.lab@asiri.lk ratmalana.lab@asiri.lk kaduwela.lab@asiri.lk peradeniyalab@asiri.lk bogambaralab@asiri.lk katugasthotalab@asiri.lk warakapolalab@asiri.lk avissawella.lab@asiri.lk marawilalab@asiri.lk panaduralab@asiri.lk kadapanahalab@asiri.lk wattegamalab@asiri.lk nawalapitiyalab@asiri.lk dehiwalalab@asiri.lk kuliyapitiyalab@asiri.lk malabelab@asiri.lk bandarawelalab@asiri.lk Jaelalab@asiri.lk embilipitiyalab@asiri.lk kegallelab@asiri.lk nugegodalab@asiri.lk tangallelab@asiri.lk gampolalab@asiri.lk maharagamalab@asiri.lk akuranalab@asiri.lk kottawalab@asiri.lk piliyandalalab@asiri.lk athurugiriyalab@asiri.lk nittambuwalab@asiri.lk badullacc@asiri.lk idhlab@asiri.lk pilimathalawacc@asiri.lk mattakkuliyacc@asiri.lk moratuwacc@asiri.lk beruwalacc@asiri.lk pitakottecc@asiri.lk makolacc@asiri.lk pannipitiyacc@asiri.lk mawanellacc@asiri.lk kandanacc@asiri.lk


D•Magazine /

Heavy Menstrual Bleeding Tima reêrjykh wêl ùug fya;= iy Bg isÿ lrk m%;sldr

Menorrhagia (Heavy Menstrual Bleeding) Tima f,a'''

jeä fka''' m%ij yd kdßfõo úfYaI{ ffjoH pdñkao udf;dg Coìultant Obstettrcian & Gyíecologist

Tima reêrjykh wêl ùug fya;= iy Bg isÿ lrk m%;sldr

ldka;djlg Tima ùu lshkafk w¿;a w;aoelSula fkdfjhs' kuq;a ta ksid mSvdjg m;a fjk ldka;djka fndfyduhla isákjd' jhi wjqreÿ 30-50 w;r iEu ldka;djka 20 fokl=g tla wfhla Tima ùu iu. wêl reêrjykh ksid m%;sldr ,nd .kakjd' fï ,smsfha wruqK fjkafk Tima ùu iu. we;sfjk wêl reêr jykhg fya;= fjk lreKq iy bka ñ§ug we;s m%;sldr l%u ms<sn|j Tn oekqj;a lsÍuhs' l;sldj; - idudkH yd widudkH idudkH ldka;djlf.a Tima ùu pl%hla wdldrfhka uilg jrla isÿfjk w;r tys§ Èk lsysmhla idudkH reêr jykhla mj;skjd' msgfjk reêr m%udKh iy Tima ùu mj;sk Èk .Kk tla tla ldka;djg fjkia fjkak mq¿jka' kuq;a tu reêr jykh ldka;djf.a tÈfkod jev lghq;= j,g ndOdjla jk f,i wêl kï Bg m%;sldr ,nd .ekSu wjYH fjkjd' Tima pl%fha wjidkfha§ isref¾ fm%dfciagfrdaka fydafudak idkaøKh

48

October 2020

DOCTOR MAGAZINE

doctormagazine.lk


wvqùu;a iu. .¾NdIfha we;=<; ì;a;sh ke;skï tkafvdfuá%hu lshk ffi, ia:rh ì| jeàug ,laj Tima ùu wdrïN fjkjd' fuu l%shdj,sh idudkHfhka Èk lsysmhlska wjika fjk w;r isrerg ydkslr m%udKhlska reêr jykhla we;s fjkafk keye' kuq;a iuyr widudkH ;;a;ajhka ksid reêr jykh iajNdúlj k;r fkdùug fyda reêr jykh isÿfjk m%udKh wêl fjkak mq¿jka' Tima ùu isÿjk iuia; ld,iSudj ;=< idudkHfhka ldka;djlg msgfjk uq¿ reêr m%udKh ñ,s ,Sg¾ 80lg

doctormagazine.lk

o< jYfhka f;a ye|s 16lg jvd wvqhs' ta;a fndfyda fofkl=g th f;a ye|s 6-8l m%udKhlg jeä jkafka kE' tfiau Tima ld,h osk y;lg iSud fjkjd' fï ldrKd folu Bg blaujd hkjd kï th wjOdkhg fhduq l< hq;= ;;a;ajhla Tima iufha wêl reêr jykhg fya;= 1' Tima pl%fha fydafudak l%shdj,sfha wiu;=,s; nj idudkHfhka u,ajr ùu wdikakfha iy wd¾;jyrkhg fmr ld, iSudfõ§ iajNdúlj Tima pl%fha fydafudak wiu;=,s; njla mj;skjd' ta ksid wêl reêr jykh u,ajr cjQ oeßhka w;r iy wd¾;jyrkhg wdikak ldka;djka w;r iq,nj olakg ,efnkjd' Bg wu;rj fmd,sisiaála ´jß iskafv%daï ^PCOS& ;;a;ajh jeks frda. ;;a;ajhka ksid;a fuf,i fydafudak wiu;=,s; njla we;s fjkakg mq¿jka' 2' .¾NdIh ;=, *hsn%hsâ f.ä mej;Su ^Fibroids& .¾NdIfha udxY fmaYs ì;a;sfha we;sfjk *hsn%hsâ f.ä wêl reêr jykhg fya;=jla fjkak mq¿jka' fuu f.ä msysgk ia:dkh iy tajdfha úYd,;ajh wkqj reêr jykh isÿfjk m%udKh fjkia fjkjd'

October 2020

DOCTOR MAGAZINE

49


D•Magazine /

Heavy Menstrual Bleeding Tima reêrjykh wêl ùug fya;= iy Bg isÿ lrk m%;sldr

äïn fudapkh yd ine|S .eg¿

reêrjyk widudkH;d

uiao¿

fY%daKs m%odysl frda.h

*hsfn%dhsv

fmd,sma

.eíf., msäld

tkafvdfuá%hu ms<sld

widudkH reêr jykhlg n,mdk fya;=

3' .¾NdIh bÈóug ,lajk weäfkdufhdaisia frda. ;;a;ajh ^Adenomyosis&' fuu frda. ;;a;ajhka ;sfnk úg Tima ùu iu. widudkH reêrjykhla isÿ fjkak mq¿jka' 4' .¾NdIfha we;=<; ì;a;sfha we;sfjk fmd,sma ^Endometrial Polyp& f,i y÷kajk uiao¿ ksid Tima ùu iu. wêl reêr jykhla we;s fjkak mq¿jka' 5' Pelvic Inflammatory Disease frda.h .¾NdIh wdY%s; úIîc wdidok ;;a;ajhka we;s lrk ^Pelvic

50

October 2020

Inflammatory Disease& ksid Tima ùu iu. widudkH reêrjykhla we;s fjkak bv ;sfnkj' 6' l,d;=rlska by; fya;=kag wu;rj" reêrh leá .eiSu widudkH fjk frda. ;;ajhka" reêr leá .eiSu j,lajk T!IO .ekSu" Wm;a md,k Æmh" fydafudak wvx.= Wm;a md,k l%u jeks fya;= ksid;a Timaùu iu. reêr jykh wêl ùug bv ;sfnkjd' b;du;a l,d;=rlska .¾NdIh wdY%s; ms<sld ;;a;ajhka ksid;a wêl reêr jykh we;sfjkak mq¿jka' uq,skau .eg¿j ffjoHjrhl= iu. idlÉPd lrkak Tng Tima ùu iu. wêl reêr jykhla we;s nj yefÕa kï" uq,skau Bg fya;= fjk frda. ;;a;ajhla we;s oehs fidhd ne,sh hq;= fjkjd' fï i|yd ffjoHjrfhl= iu. Tfí .eg‍¿j idlÉPd lr ta ms<sn| jeäÿr mÍlaIK wjYHoehs ;SrKh l< hq;=hs' v.¾NdIfha we;s fndfyda frda. ;;a;ajhka ialEka mÍlaIKhla u.ska y÷kd.kak mq¿jka' w,ag%d ijqkaâ ialEka mÍlaIdjla u.ska .¾NdIfha ì;a;sfha >klu iy tys we;sfjk *hsn%hsâ jeks f.ä" weäfkdufhdaisia

DOCTOR MAGAZINE

doctormagazine.lk


;;a;ajh" .¾NdIfha we;=<; ì;a;sfha >klu jeäùu iy tys we;sfjk uiao¿ ;;a;ajhka myiqfjka y÷kd. ekSug m<mqreÿ ffjoHjrfhl=g yelshdj ;sfnkjd' vBg wu;rj reêrfha ysfuda.af,dìka uÜgu wvqoehs mÍlaId lr ne,Su iqÿiqhs' reêrfha fydafudak uÜgï mÍlaIdj u.ska fydafudak wiu;=,s; njla we;soehs y÷kd.kak mq¿jka' bka miq iqÿiq T!IO m%;sldr u.ska fï ;;a;ajh md,kh lrkak yelshdj ;sfnkjd' vwêl reêr jykh ksid isref¾ ysfuda.af,dìka uÜgu úYd, f,i wvqù we;s wjia:djl Bg m%;sldr f,i reêr mdrú,hkh wjYH fjkjd' tfia fkdue;s kï hlv iy úgñka j¾. m%;sldr f,i Ndú;d lrkak mq¿jka' vTima ùfï§ msgfjk reêr m%udKh wvq lrkak ffjoH Wmfoia u; Mefenamic Acid jeks T!IO Ndú;d lrkak mq¿jka' Tfí Tima pl%fha fydafudak l%shdldß;ajh widudkH kï Bg m%;sldr f,i ffjoHjrfhl= Tng Wm;a md,k fm;s fyda fjk;a fydafudak T!IOhla kshu lrkak bv ;sfnkjd' fujeks fydafudak T!IO ,nd .kakd úg

ffjoHjrhdf.a Wmfoia wkqj kshñ; fõ,djgu T!IO ,nd .ekSu jeo.;a fjkjd' fydafudak T!IO ksis mßÈ fkd.ekSu ksid;a Tfí reêrjykh wl%uj;a fjkak mq¿jka' §¾> ld,hla fydafudak T!IO wjYH fjk wjia:d j, È.ska È.gu T!IO .ekSu fjkqjg .¾NdIh ;=< ;ekam;a lrk fydafudak wvx.= Æmhla óg m%;sldr f,i fhdod .kak mq¿jka' ie;alï úia;r T!IO m%;sldr u.ska reêr jykh k;r lsÍug fkdyels wjia:dj," Y,Hl¾uhla u.ska fï i|yd m%;sldr

Tima ùfïoS .¾NdIfha l%shdldß;ajh reêr jykhg fmr

reêr jykfhka miq

wdia;rkh Tima ùu;a iu.u ì|S hhs

fhdaks ud¾.h

doctormagazine.lk

October 2020

DOCTOR MAGAZINE

51


D•Magazine /

Heavy Menstrual Bleeding Tima reêrjykh wêl ùug fya;= iy Bg isÿ lrk m%;sldr

fydafudak wdY%s; .eg¿ Tima ld,fha wêl reêr jykhg n,mdk m%Odk fya;=jls

isÿlrkjd' ta i|yd fhdod .kakd ie;alï kï' 1' .¾NdIh we;=<; mÍlaId lr n,k ysiagfrdiafldms ie;alu fuys§ fhdaks ud¾.h yryd we;=¿ lrk b;d ishqï leurdjla u.ska .¾NdIh we;=<; l=yrh ksÍlaIKh lrkq ,nkjd' ta wjia:dfõ§u .¾NdIh ;=< we;s l=vd uiao¿ iy *hsfn%dhsâ f.ä bj;a lsÍug yelshdj ;sfnkjd' Bg wu;rj .¾NdIfha we;=<; ì;a;sfha ms<sld ;;a;ajhka we;soehs mÍlaId lsÍug ffcj idïm,hla ,nd .kak fï u.ska mq¿jka'

52

October 2020

2' .¾NdIfha *hsfn%dhsâ f.ä bj;a lrk ufhdafulafgdñ ie;alu fuu ie;alu u.ska .¾NdIh bj;a fkdlr *hsfn%dhsâ f.ä muKla bj;a lsÍu isÿ lrkafk' ta ksid kej; ore ms<sis| .ekSug yelshdj ;sfnkj' fuh újD; ie;alula f,i fyda isrerg ydksh wju fjk f,i ,emfrdiafldms ie;alula f,i isÿ lrkak mq¿jka' 3' .¾NdIh bj;a fkdlr isÿ lrk ie;alu .¾NdIfha weäfkdufhdaisia ;;a;ajh úisÍ fkdue;skï weäfkdufhdafulafgdñ ie;alu u.ska .¾NdIh bj;a fkdlr tu fldgi muKla bj;a lrkak yelshdj ;sfnkjd' fuu ie;alu;a ,emfrdiafldms l%uhg isÿl< yelshs' 4' .¾NdIh bj;a lsÍfï ie;alu wksla ie;alï l%u iqÿiq fkdjk ldka;djkaf.a reêr jykh iaÓrj k;r lsÍug fuu ie;alug yelshdj ;sfnkjd' .¾NdIh bj;a lsÍfï§ we;sjk fõokdj iy w;=re wdndO wju fjk f,i kùk ,emfrdiafldms ie;alï l%uhg fuh oeka isÿ lrkak mq¿jka'

DOCTOR MAGAZINE

doctormagazine.lk


ls<s jEÍug wdikak ld,fhaoS;a (peri-menopause) Tima reêrh jeä jYfhka msgùfï keUqrejla ;sfnkjd

5' Endometrial ablation ie;alu .¾NdIfha we;=<; ì;a;shg ydkslr" ta u.ska reêr jykh wvq lrk Endometrial Ablation ie;alï l%uh' tu.ska reêr jykh ;rula ÿrg md,kh lrkak yelshdj ;sfnkjd' Tng Tima ùu iu. reêr jykh wêl f,i isÿfõ kï ta ksid ksrla;sh jeks w;=re wdndO we;s fjk f;la n,d fkdisg blauKska ffjoHjrfhl= yuqù iqÿiq mÍlaIK j,g fhduq fjkak' Tng iqÿiq mßÈ fï ;;a;ajh ukdj md,kh lr idudkH Ôú;hla .; lsÍug m%;sldr iu. yelshdj ,efnkj' È.ska È.gu m%;sldr wid¾:l fjk wjia:d j,oS Y,Hl¾uhla u.ska fï ;;a;ajh iaÓrju iqj lr .ekSug yelshdj ;sfnkjd'

www.vog.lk m%ij yd kdß frda. úfYaI{ pdñkao udf;dg úiska ixialrkh lrk www.vog. lk fjí wvúh .¾NsK; S djh iïnkaOfhka ,sms wka;¾cd,h yryd uqodyßk fjí wvúhls' Tng fujka ,sms rdYshla tu.ska mßyrkh lsÍug wjia:dj ie,fia' DM

doctormagazine.lk

October 2020

DOCTOR MAGAZINE

53


D•Magazine /

Tinea / Ringworm Infection fï ldf, rgmqrd me;sr hk ifï frda.hla@

TINEA / RINGWORM INFECTION

fï ldf, rgmqrd me;sr hk ifï frda.hla@

p¾u frda. úfYAI{ ffjoH khks uorisxy

wms wdrlaId fjuq''' àkshd wdidokfhka ñfokakg fï úosyg lghq;= lruq fï oskj, rg mqrd me;sr hk os,Srhla mdol lr.;a ifï frda.hla iïnkaOfhka fndfyda fokdf.a úuiqug ,laj ;sfnkjd' úfYaIfhkau fï ifï frda.h myiqfjka iqj fkdjk njg frda.Skaf.a ueisú,a,la ;sfnkjd' p¾u frda. fuf,i /,a,la wdldrfhka me;sr hdug fya;= jk ldrKd fudkjdo@ úfYaIfhkau zzmyiqfjka iqj fkdjkZZ ifï frda.hla f,i fï ;;a;ajh frda.Ska y÷kajkafka wehs@ we;a;gu fï frda.hg myiqfjka ,nd.; yels m%;sldr ;sfnkjdo@ fndfyda fofkl=g we;sfjk

54

October 2020

DOCTOR MAGAZINE

doctormagazine.lk


fudllao fï ifï frda.h''' thska wmg we;sjk n,mEu fudllao@ ákShd wdidokh lshkafk os,Sr wdidokhla' Dermatophyte lshk os,Srh ;uhs Bg uq,a jkafka' Tinea infection kue;s ifï frda.h Ringworm hkqfjkq;a ye|skafjkjd' Ringworm lshk ksid thg mKqfjl=;a iïnkaOhs lsh, Tng ysf;kak mq¿jka' ta;a" ta is;sú,a, jeroshs' Ringworm ku fhdokakg fya;=jla ;sfnkjd' fï os,Sr wdidokhg ,laùfuka ifuys we;sjk le<,s j<hdldr iajrEmhla .kakjd" tu ksid Bg Ringworm ku ,efnkjd' we;af;kau ffjoH m%cdj Tinea Infection lsõjg jeä fofkla Ndú;d lrkafka;a fï Ringworm hk ku ;uhs' wfma YÍrfha;a mßirfha;a" fjk;a i;=kaf.a YÍr j,;a lshk fï os,Srh mj;skak

doctormagazine.lk

fïl os,Srhla ksid we;sfjk frda.hla ´kEu jhil flfkl=g we;s fjkakg mq¿jka f,fâ kï fnda fjkjd''' ta;a"hym;a fi!LH mqreÿ mj;ajd .ekSfuka fnda ùu md,kh l< yelshs fnfy;a ;sfhkjd''' iqj lrkak;a mq¿jka''' ta;a fok Wmfoia m%ldrj T!IO m%;sldr fkd.;af;d;a Tn wudrefõ jefgkak;a mq¿jka''' mq¿jka' fï os,Srh fya;=fldg f.k ysi" iu jf.au kshfmd;= wdY%s;j (keratin containing cells) fï wdidokh we;s fjkakg mq¿jka' fï wdidokhg ,la jQ úg YÍrfha we;sjk fjkialï fudkjdo@ ifï r;a meye .;a me,a,ï we;s fjkjd' nrm;, ldrKh jkafka fï me,a,ï wdY%s;j we;sfjk leiSuhs' uq,skau wdidokh we;s fjkafka YÍrfha keùug ,lajk fmfoiaj,' miqj th Tfí uqyqK;a we;=¿j YÍrfha ´kEu ;eklg jHdma; jkakg;a mq¿jks' fï p¾u wdidokfhaoS ifuys fmd;= .e,fjk fihla úfYaIfhkau w;a yd mdo j, we;s jQ úg olakg ,efnkjd' wdidos; ia:dkfha odrj, .eá;s fukau ìì,s iajNdjhla we;s jkakg;a mq¿jka' fndfyda úg uOH m%foaYh idudkH iula ;sîu fuu frda.fha iajNdjhhs'

"

fï .eg¿ iïnkaOfhka ms<s;=re ,nd .ekSug wm p¾u frda. úfYaI{ ffjoH khkS uorisxy uy;añh yuq jqKd'

fï frda.h iqj lrkak mq¿jka" yenehs ta i|yd ffjoHjrhd úiska kshu lrk ,o fnfy;a kshu fj,djg" kshu ud;%djgu .kakg ´ks ta ú;rla fkdfjhs" Tng ffjoHjrhd kshu lrk ,o uq¿ ld,h ;=<u wLkavju fnfy;a .; hq;=hs'

"

October 2020

DOCTOR MAGAZINE

55


D•Magazine /

Tinea / Ringworm Infection fï ldf, rgmqrd me;sr hk ifï frda.hla@

ifuys úúO ;eka j, fï wdidokh mej;sh yel we;eï úg wdidokh we;sjk m%foaYh wkQj;a frda. ,laIK fjkia fjkjd' weÕs,slre w;r we;sjk wdidokhloS kï ta weÕs,slre w;r Yafõ; j¾K >klue;s iï fldgila ks¾udKh jkakg mq¿jks' w;a iy mdo j,oS kï fmd;= .e,ùula yd r;= meyehla ukdj olakg ,efnkakg mq¿jks' ysfiaoS kï fmd;= .e,ùula r;a meyehla yd ysifla ye,Sula we;s jkakg mq¿jka' ldgo frda.h we;s ùfï jeä wjodkula ;sfhkafka@ ´kEu jhia ldKAvhlg ákshd wdidokh we;s fjkakg mq¿jka' ysfia we;sjk ákshd ;;a;ajh kï orejka w;r fjfiiska nyq,hs' yenehs fï frda.h fnda jkakg wfma fi!LH mqreÿ ÿ¾j, ùu kï iDcq iïnkaOhla ;sfnkjd' ákshd wdidokh we;sùfï jeä wjodkula we;af;a fï whghs ² jeä msßisÿlula ke;s wh

56

October 2020

DOCTOR MAGAZINE

² lsálsáfha ysrg weªï w|sk wh ² weªï yjqf,a w|sk wh ² wka wh iu. ióm iam¾Yhkaf.ka hq;a l%Svd j, ksr; jk wh ² m%;sYla;slrKh ySk Woúh ² oshjeähdj fï yereKQ úg WIAK ld, j,oS fï frda.h me;sr hk wjodku jeähs' fï os,Sr wdidokh fnda fjkjdo@ TjQ fuh fnda fjkjd' frda.fhka fmf<k flfkla weiqre lsÍfuka Tn;a frda.sfhla jkakg

doctormagazine.lk


fï frda.h we;s ke;s nj yªkd.kakg mq¿jka' we;eï fj,djg ifuys fldgila iQrd th kso¾Ylhla fia ,ndf.k wkaùlaISh mÍlaIdjlg ,la lrkakg isÿ fjkjd' fï frda.h iqj lrkakg mq¿jkao@ Tõ"''' i;a;lskau mq¿jka'''' th lrkafk fldfyduo@

o¾Ysh ákshd wdidokhla - fuys odrh jvd;a meyeos,sj we;s wdldrh ksÍlaIKh lrkak

mq¿jka' mkd" fyhd n%IA" f;dmams" ;=jd" weªï" we|ka fï fldhs foa jqK;a yjqf,a mdúÉÑh ksid frda.h ke;s flfkla frda.sfhla fjkakg we;s bv ksid ;uhs fuh Nhdkl frda.hla jkafka' iuyr fj,djg wm we;s lrk n,a,kaf.ka" mQikaf. ka jqK;a fï frda.h fnda fjkak wjia:dj ;sfhkjd' fï os,Srfha ;sfhk úfYAI;ajh ;uhs wfma mßirfha jqK;a ksremøs;j iEfyk ld,hla bkakg yels ùu' fï ksidfjkau udihla" folla fkdfjhs udi lsysmhla .syska jqK;a fï os,Sr wdidokh w¿;a fjkak mq¿jka' ákshd frda.h fkdys;k fudfyd;loS fnda fjkak mq¿jka' fï os,Sr frda.h yªkd.kafka fldfyduo@ Tfí p¾u frda. ffjoHjrhdg Tnj mÍlaId lsÍfuka

doctormagazine.lk

ksjeros T!IOh" ksjeros ud;%dfjka kshu lrk ld,h uq¿,af,a ,nd .ekSfuka' ksjeros T!IOh ud;%dj je/oaÿj;a" .kakd ld,h je/oaÿj;a iqjh ,nkak nE' fï frda.h myiqfjka fyd| lrkak neßh lshk u;hla we;s fj,d ;sfhkafka fï lSj úosfya wvqmdvqjla ksihs' kshu fndfy;" kshu ud;%dj jf.au kshu ld,h uqx,af,a fnfy;a .ekSu yßu jeo.;a' fï ksid Tn úiska .%yKh lr.; hq;= fndfydu jeo.;a mKsúvh jkafka Tfí ffjoHjrhd úiska fokq ,nk Wmfoia kshudldrfhkau ms<smeoSuhs' we;eï úg fnfy; wdf,amkhla muKhs' ;j;a flfkl=g fndk fnfy;=;a fokjd' tfyu

October 2020

DOCTOR MAGAZINE

57


D•Magazine /

Tinea / Ringworm Infection fï ldf, rgmqrd me;sr hk ifï frda.hla@

kshfmd;= j, we;sjk ákshd ksid fujka fjkialï we;súh yel

lrkafka Tffí iqjh fjkqfjka th wjYH lrk ksihs' wdidokh me;sr.;a ia:dkh jf.au os,Sr wdidokh fl;rï jHdma; ù ;sfnkaklao wdoS lreKQ;a T!IO kshu lsÍfï oS Tfí ffjoHjrhd ie<ls,a,g .kakjd' kej;;a u;la lrkakï" Tng ffjoHjrhd kshu lrk ,o uq¿ ld,h ;=< wLkavju fnfy;a .; hq;=hs' frda.fhka iqjh ,eîug ,ndfok m%;sldrh Tn id¾:lj wjika l<du Tfí ffjoHjrhd úiska Tfí ysifla kso¾Ylhla mÍlaIdjg ,la lrkakg;a we;eï úg Wmfoia fokjd'

ysfiys os,Srh me;sÍfuka ysifla fï wdldrfhka bj;a úh yel

leiSu wvq jqKd lsh, fnfy;a k;r lrkak tmd' leiSu k;r jqKdg frda.h iqj fjkak kï Tng ffjoHjrhd ÿka uq¿ fnfy;a m%udKh mdúõÑ lrkak Tng isoaO fjkjd'

"

"

58

October 2020

DOCTOR MAGAZINE

fuhg m%;sldr lrk úg iaàfrdhsv T!IO;a tla lf<d;a@ iaàfrdhsv T!IO lshkafka fudkjdo@ uQ,sl jYfhka Hydrocortisone, Beramethasone yd Clobetasol hk ridhk ;sfnk T!IO iaàfrdahsv ldKAvhg jefgkkjd' iaàfrdhsv T!IO wdf,amkh lsÍu fndfydu myiq ms<shula' fj<|fmdf<a tugj;a

doctormagazine.lk


weªï" mkd" ;=jd" fldÜg Wr" fy,auÜ" f;dmams" n%IA wdosh yjqf,a Ndú;fhka frda.h Tng;a fnda fjkak bv ;sfnkjd' ta ksid hym;a fi!LH mqreÿ mj;ajd .ekSu;a jeo.;a'''

"

"

;sfhkjd fkdje' yenehs" u;l ;shd.kak' taj lrkak nE'''' ;ukag ´ks úosyg" ys;=uf;ag fnfy;a .;af;d;a Tfí frda. ;;a;ajh W;aikak fjkjd' Tn wudrefõ jefgkjd' ;;a;ajh myiqfjka iqj lr.kakg ;sfhk wjia:dj iqjh ,eîu wiSre ixlS¾K wjia:djla njg m;a fjkak;a mq¿jks'

tfyu jqKdu lrkak b;sß fjkafk jeä uqo,a jeh lrkak fjk tl' iqj fjkak jeä ld,hl=;a .; fjkak mq¿jka' fuu wdidokhg ,lajQ wh frda.h md,khg .; hq;= mshjr ljf¾o@ ² mjqf,a idudcslhka kï ifuys wdidokhla" úfYAIfhkau ta wdidokh wdYs%; leiSula ksÍlaIKh jkjd kï ffjoHjrfhl= yuqùu iqÿiqhs' wdidos;hka kï m%;sos,Sr T!IO m%;sldrhg ,la úh hq;=hs' ² iqr;,hg we;s lrk n<¨ka" mQika isà kï mY= ffjoHjrfhl=g fmkajd os,Sr frda.h je<|S isà kï Wkago m%;sldr ,nd osh hq;=hs' ² weªï" mkd" ;=jd" fldÜg Wr" fy,auÜ" f;dmams" n%IA wdosh yjqf,a Ndú;fhka je<lsh hq;=hs' ² fï cSjdKQ iEfyk l,la mßirfha mej;sh yels neúka .DyNdKAv" fldÜg fïÜg fyd|ka msßisÿ lr.; hq;=hs' ² wdidokh iqj jk f;la kdk ;gdl" fmdÿ ia:dk wdosh mßyrKh fkdl< hq;=hs' ² fros" ;=jd" we÷ï wdosh fjk fjku fidaokak' WKQ j;=frka fiaosh yels kï jvd;a iqÿiqhs' ;o ysre t<sfha fõ,kak' ke;akï ia;%slalfhka uoskak'

doctormagazine.lk

àkshd wdidokfhka je<lSug .; hq;= mshjr ljf¾o@ ² Tfí isrer" iu msßisÿj" úh<sj ;nd .kak ² we÷ï-me<÷ï yjqf,a mßyrkfhka j<lskak ² lsá lsáfha hg weªï w|skak tmd' ta fjkqjg m%udKj;a bvla we;s lmq hg we÷ï w|skak' ² t<suyfka .ufkaoS mdjyka m<|skak' ² yels iEu wjia:djlu újD; im;a;= (open shoes) m<|skak' wfma rfÜ iafgfrdhsv wdf,amk ffjoHjrfhlaf. Wmfoia fkdue;sj jqK;a Tng ñ,oS .kak mq¿jka jqK;a th ksjeros fohla fkdfõ' iafgfrdhsv ú;rla ;sfhk" os,SrkdYl iuy ñY% l< wdf,amk''' fu fldhs tl;a ffjoH ks¾foaYfhka f;drj mdúdÉÑ lf<d;a Tnj ;jÿrg;a wkdrlaIs; fjk nj;a lsj hq;=hs' DM

October 2020

DOCTOR MAGAZINE

59


D•Magazine /

Fitness iQfldu, isrerlg Tìk jHdhdu isß;

How to Slim Down With Simple Exercises Image

iQfldu, isrerlg Tìk jHdhdu isß; YÍrh úYd, jYfhka fjfyik jHdhdu isref¾ nr wvq lrkakg ndOdjla l%Svd ffjoH rdcs; .=Kj¾Ok

isref¾ uy; wvq lsÍug Tn .kakd úúO l%shdud¾. ;=< fuf;la uq¿ isrer úIfhys oelajQ ie<ls,a, fjkqjg by; lS Wmfoia flf¾ úfYaI wjOdkhla fhduq l< yels kï Tng id¾:l m%;sM, ,nd.; yels njg oeka u;hla my< ù ;sfí' úoHd;aul jYfhka fï lghq;a;g w; .eish hq;= wdldrh ms<sn|j oeka wms i<ld n,uq' 60

October 2020

DOCTOR MAGAZINE

doctormagazine.lk


weúoSu" nhsil s ,a meoSu yd fjk;a myiqfjka l< yels jHdhdu l,jd yd fY%dK a s wdY%; s j isref¾ jvd;a jeä fmaYk s a lsym s h tl;= ù ;sfí' fïjd fjfyi lrùug jvd;au fhda.H jHdhdu jYfhka weúoSu yd nhsil s ,a meoSu ye|skú a h yelsh' tl;ek l%h s dlrk jHdhdu nhsil s ,a jQjo jrola fkdue;' mäfm< ke.Suo fyd| wNHdihls' tfy;a tys nrd|hg w; ;nd ll=<g jxpd lsÍug Tn iQodkï fkdúh hq;h = ' ye,afï osùu yd osùu isref¾ Yla;h s ^yd le,ß m%udKh& ojd,Su i|yd fndfyda fokd fhdod. kakd jHdhdu >khg wh;a fõ' tfy;a uy; fofy; l,jd isyk s a lrùug kï fuu jHdhdu j,ska t;rï iïudoula fkd,efí' l%v S d ffjoHjrfhl= jk f;dauia ßfIda Bg fyd| úi÷ula imhhs' zzosùu yd weúoSu udrefjka udrejg lsÍfuka fyda m%;M s , ,nd.; yelsh''''''ZZ msyk s u S o fyd| wNHdihla jk kuq;a fï nr wvq lr .ekSug kï jvd iqÿiq jkafka fkd.eUqre osfha c,fha m%;f s rdaOhg f.dÿre fjñka weúoSuhs' jHdhdu l< hq;= ld,h yojf;a reêr .ukd. ukh ksfrda.S njg kï osklg úkdä 20 ne.ska i;shlg ;=ka

doctormagazine.lk

jHdhdu lsÍug fmr weÕ WKQiqï lsÍul fhosh hq;af;a Tfí wdrlaIdjg iy Tfí jHdhdu ieish jvd;a ld¾hlaIu lrKQ ßisfhks

j;djla muK jHdhdu j, fhoSu iEfykjd' ta;a fï wruqK bIaG lr.kakg kï jHdhduh wvfydardjla m%udKj;aj isÿúh hq;=hs' tfiau i;shlg mia j;dj;a j;a tjka jHdhduhl fhosh yels kï fndfydu fyd|hs' úkdä 20 l ld,hla ;=< osùfuka ,efnk m%;sM,h mehla weúoSfuka ,nd.; yelsh' zzwfma isrerg ljr ;;a;ajhla hgf;a jqK;a wkq.; ùfï wmQre yelshdjla ;sfnkjd' ta;a isrerg ydialï lsßfï Yla;shla kE''''ZZ fvksia yïgq kue;s ffjoHjrfhl= fufyu lsõfõ jHdhdu kdufhka isrerg wiSñ; ÿla fok we;eï Woúhg wjjdohla úosyg' lsisu wjia:djl tl mdru W.% jHdhdu j,g fhduqfjkak tmd' uq,skau weÕ WKqiqï lsÍfï jHdhdu j,ska mgka .kak' bkamiqj l%udkql+,j Tfí jHdhdu jevigyk bosßhg f.k hkak' wo jvd;a ckm%sh ù we;af;a thfrdìla jHdhdu' isref¾ nr wvq lsÍug thfrdìla wNHdi fyd|hs' ta;a'''' ta

October 2020

DOCTOR MAGAZINE

61


D•Magazine /

Fitness iQfldu, isrerlg Tìk jHdhdu isß;

wl=rgu ms<smeoaod ta;a''' wdydr j, fïo ixhq;sh wvq lr .ekSug weh W;aidy .;af;a kE' ta fjkqjg weh jHdhdu Tiafia ;jÿrg;a isrerg wêl fjfyila ÿkakd' w;s m%n, ud;%d j,ska isÿ lrk jHdhdu nr wvq lsÍfï l%shdj,shg úi,a ndOdjla' wï,lr jdhqj Wmfhda.S lrf.k YÍrfha Yla;sh W;amdokh lrk thfrdìla jHdhdu" jHdhdu w;r m%Odk ia:dkhla .kakjd

iuÕu isref¾ yevh' fmaYs j, ;dkh" kuHYS,S nj /l.ekSu .ek;a ie<ls,a,la oelaúh hq;=uhs' fï i|yd úfYaIfhka ilia l< jHdhdu;a thfrdìla wNHdi j,g uqyqka l< hq;= fjkjd' ud okakd tla wmQre ldka;djla isáhd' weh oeä f,i ;ukaf.a isref¾ nr wvq lr .ekSfï wjYH;djfhka fm¿Kd' fï jefâg fndfydau wjYH fohla lemùu' wE ta .ek fyd|ska oekf.k ysáhd' fï ksid weh jHdhdu ud,djla'''' isref¾ nr" úfYaIfhkau yeä oeä udxY fmaYska j, nr wvq lrk jHdhdu fm<lg fhduq jqKd' wef.a ´kElu ksidu ojilg ye;emau 10 la muK nhsisl,a meoaod' ta;a" wehg t;rï id¾:l m%;sM,hla ,enqfKa keye' ta ksid wef.a nhsisl,h l÷lr mdrj,a j," ;o l÷ j, osklg ie;mqï 16 la muK .uka l<d' ll=,a j, bosßmi yd msgqmi hk foflysu uiamsvq iúu;a lsÍug fï wNHdi iu;a' ta;a ta ÿIalr j%;fhka jqj;a nfrys fjkila jqfKa kE' wef.a wdydr ms<sfj, .ek wehg iel is;=fka ta ksihs' le,ß w.h wvq lrk wdydr" nr wvq lsÍfï W;aidyhkaysoS jeo.;a' fï fkdakd uy;auhd ta kshuh

62

October 2020

DOCTOR MAGAZINE

zuu''' .kakd wdydr m%udKfha lsisu fjkila lf<a kE' ta;a .kakd wdydr j¾. j, fjkila l<d' t<j¿" m<;=re jeä jeäfhka lkjd' taflka fyd| m%;sM, ;sfnkjd' ;rndre isrer {dkdkaú;j isyska isrerla lr.;a ;j;a ldka;djla lshkjd' ia:q,;djhg m%fõKsh;aa hï muKlg n,mdkjd' we;eï úg fldhs;rï úYsIaG wdydr-jHdhdu uqyqka úula isÿ jQj;a wfmaCIs; m%;sM, fkd,eìh yelshs' ta;a''''' fï lghq;af;aoS Tfí keKj;a l%shdl,dmhgo l< yels hula ;sfnkjd' nqoaêu;aj .kakd mqxÑ l%shdud¾.hla fkdis;+ m%;sM< we;s lrkak;a neß lula kE''' DM

doctormagazine.lk


D•Magazine /

Diabetes and Foot Problems oshjeähd frda.sfhla mdo j,g olajk ie<ls,a, cSú;h /l.ekSug olajk ie<ls,a,hs

DIABETES AND FOOT PROBLEMS

oshjeähd frda.sfhla mdo j,g olajk ie<ls,a, cSú;h /l.ekSug olajk ie<ls,a,hs

doctormagazine.lk

October 2020

DOCTOR MAGAZINE

63


D•Magazine /

Diabetes and Foot Problems oshjeähd frda.sfhla mdo j,g olajk ie<ls,a, cSú;h /l.ekSug olajk ie<ls,a,hs

oskm;d mdo fodajkh lrkak kshfmd;= fi!LH uekúka /l.kak Y,H úfYAI{ ffjoH Wmq,a iurùr

oshjeähdfjka fmf<k úg mdo j, .eg¿ u;= úh yels wjia:d fndfydah' fï .ek Tn úuis<su;a úh hq;af;a wehs@ we;eï úg Tfí ks;s ie<ls,a, ffï iïnkaOfhka fkd,enqfKd;a fï .eg¿j Tfí mdohla lmd oeóu olajd ÿr os. hkakg mjd wjia:djla ;sfí' iakdhq ÿ¾j, ùu hkq oshjeähdfõ tla ixl+,;djhls' tys n,mEu jvd;a oefkkafka mdo j,gh' Tfí mdofha ìì,la wd úg Tng th fkdoefkkakg fya;=jla ke;' Tfí fïia tfla je,s leghla ;sfnk úg th Tng myiqfjkau oefkhs' tfy;a oshjeähd iakdhq frda.h ;sfnk úg fï foaj,a Tng oefkkafka ke;' fï ksid Tfí wjOdkhlska f;drj úYd, ;=jd,hla we;s lrkakg fï iq¿ isÿùï folu m%udKj;ah' oshjeähdj ;sfnk úg Tfí mdo j,g m%udKj;a reêr iemhqula fkd,eî hkakg mq¿jk' fï ksid iq¿ iSÍula mjd iqj jkakg fndfyda ld,hla .; fjhs' iuyr úg ;=jd,h lsis f,ilska iqjhg m;a fkdfjhs' ta fjkqjg wdikakfha mgl ueÍ hk w;r fï ;;a;ajh Gangrene hkqfjka ye|skafjhs' fï Gangrene wjia:dj;a" mdo j, ;=jd, jk ùu;a (Foot ulcers) m%;sldr j,g m%;spdr fkdoelaùfuka we;sjk wjidk m%;sM<h jkafka weÕs,a," mdoh''' ydkshg ,lajQ m%foaYh lmd bj;a lsÍug isÿ ùuhs' jvd;a nrm;, ;;a;ajhlg meñKQkq miq tfia fkdlf<d;a wdidokh fiiq m%foaY j,go me;sr

64

October 2020

DOCTOR MAGAZINE

f.dia Tfí cSú;h úYd, wjodkulg ,la jkq we;' mdo j, we;sjk ;on, wdidok yd mgl úkdY ùfuka je<lSug kï ksjeros mdo id;a;=jla mj;ajd .; hq;=af;auh' oshjeähdj ksid mdoh úlD;s ùu t;rï iq,n fkdjqk;a iakdhq wdndOh lrk fldg f.k mdofha yevh úmÍ; jkakgo mq¿jk' fï ;;a;ajh Charcot’s foot hkqfjka ye|skafjhs' wdY%s; m%foaYh r;ameye .ekSfuka" r;a ùfuka fukau bosófuka fuys uq,a frda. ,laIK m%lg fjhs' wk;=rej ikaê yd mgl úkdY ùfuys wjidk m%;sM<hla jYfhka mdo úrEmS fjhs' fï ksid mdo iqrlaIs;j mj;ajd .ekSu oshjeähd frda.shl=g cSú;h yd ine|S ldrKhla jk w;r th fkdi<ld yeÍu Tfí cSú;h nrm;, f,i wjodkulg ,la lr .ekSulao jkafkah' fï ms<sn|j wjfndaOhlska hqla;j oshjeähd frda.sfhla ;u mdo

doctormagazine.lk


id;a;=j l< hq;= wdldrh iïnkaOfhka ud¾f.damfoaYKhla ,ndoSug wm woyia lf<uq' Tfí mdo oskm;d mÍlaId lrkak we;eï úg oekgu;a Tfí mdo Tng;a fkdoekS lsishï fjkialulg Ndckh fjñka ;sfnkjd jkakg mq¿jk' .eg¿j yªkd .ekSug kï Tn mdo iïnkaOfhka oskm;d úuis<su;a úh hq;=h' ta i|yd m%:ufhka Bg oskm;d iqÿiq fj,djla fjka lr.kak' Tn rdcldß ksud lr ksfjig meñK Tfí mdjyka .,jk fj,dj tla fhda.H wjia:djls' iuyr úg mdo uekúka mÍlaId lsÍug Tng wmyiq jkakgo mq¿jk' tjka wjia:djla jvd;a myiq lrKQ msKsi o¾mkhla ^lKakdähla& fhdod .; yel' Tfí mdo mÍlaIdfõoS fjfiia ie<ls,a, fhduq úh hq;= wx. ² r;a meye .;a ia:dk" mqxÑ ;=jd, yd lemSï ;sfnkjdo@ ² bosóï osh nqnq¿ ;sfnkjdo@

doctormagazine.lk

l,d;=rlska uq;a oshjeähd mdo wdndOh ksid mdofha fmKQu úrEmS jkakgo mq¿jk' wjodku ;ukag t<fUkakg fmr ta i|yd ms<shï fhoSfuka mdo;a Tfí cSú;h;a wdrlaId lr.; yel

² kshfmd;a; uia j,g ls|d nei we;s wjia:d Ingrown toenails ksÍlaIKh fjkjdo@ ² mdoj, ifuys r¿ ia:dk" lr.eg ;sfnkjdo@ ² bkakka ;sfnkjdo@ ² os,Sr wdidok ^Wod Athlete’s Foot& ;sfnkjdo@ ² mdofha WKQiqï ia:dk ;sfnkjdo@ Tfí mdohl lsishï uq,a wjia:dfõ .eg¿jla fyda ;sfí kï th miqj we;súh yels uyd .eg¿jl uq,a iajrEmh jkafkah' mdofha WKQiqï ia:dk ;sfío@ tajdosh nqnq,la fyda ;=jd,hla we;s ùfï uq,a mshjr jkakg mq¿jk' ffjoHjrhd yuqùfïoS Tfí ffjoHjrhd mdofha úúO ia:dk j, WIAK;ajh mÍlaId lr n,kq we;' oskm;d mdo fodajkh lsÍu wksjd¾hhs mdo oskm;du we,a uereKQ c,fhka inka .,ajd fodajkh l< hq;=hs' ;o WKQiqï c,h óg kqiqÿiqhs' ( 90° to 95° F is safe) fiaoSfuka miq mdo f;;ukh fkdisák fia fyd|ska msi oeóuo jeo.;ah' weÕs,s lre j, f;;ukh /oS mej;sh yels neúka tajd msioud mjqv¾ álla oukakg mq¿jk'

October 2020

DOCTOR MAGAZINE

65


D•Magazine /

Diabetes and Foot Problems oshjeähd frda.sfhla mdo j,g olajk ie<ls,a, cSú;h /l.ekSug olajk ie<ls,a,hs

u| WKQiQï j;=frka mdo oskm;d fiaoSu;a fiaÿfuka miq úh<d iqÿiq ge,alï mqhr j¾.hla fhoSu;a ffoksl p¾hdfõ wx.hla lr.kak

kshfmd;= lemSu ;sria w;g l< hq;a;ls' weÕs,s fldka lemSu" jvd;a fldg fjk fia we;=<g lemSu kshfmd;a; ;=jd, ùug wjldY i,ihs

mdoj, we;sjk lr.eg yd f.dfrdaiq iug lrk id;a;=j mdo j, f.dfrdaiq ia:dk" lr.eg ;sfí kï th Tfí ffjoHjrhdg fmkajd tajdg l< hq;= id;a;=j iïnkaOfhka Tyqf.ka Wmfoia ,nd.; hq;=h' Tfí mdo j, iakdhq fyd|ska l%shd lrkafka ke;akï fï kshfmd;af;ka lvkakg ;sfnk foa hï osfkl fmdfrdfjka lmkakg isÿjk wjia:djla úh yelsh' kEfuka miq mdo fyd|ska fmÕ=KQ miq mdofha f.dfrdaiq ;eka pumice stone tllska fifuka we;s,a,sh yel' fï we;s,a,Su l< hq;af;a uDÿjh" tla osYdjlgh' Tn fkdl< hq;= foa ² lr.eg yd f.dfrdaiq ia:dk lmkak tmd ² Corn plaster fhdod .kak tmd ² oshruh lr.eg bj;a lrk T!IO fhdod .kak tmd' fï ksid iu ydkshg m;aù wdidok we;sùfï wjodkula ;sfnkjd'

66

October 2020

DOCTOR MAGAZINE

mdo j, kshfmd;= lmk yß úosy kshfmd;= lmkakg fyd|u fj,dj iakdkfhka miqjhs' ta i|yd fudg ke;s Nail Cutter tlla fhdod .kak' yß ;sria w;g lmkak' kshfmd;af;a fldka lsis úfgl;a lmkak tmd' kshfmd;a; lemSfuka miq Emery board tllska uDÿj .d .kak' Tfí kshfmd;= ffjoHjrfhl=f.a mÍlaIdjg fhduq l< hq;= wjia:d ² Tng Tfí kshfmd;= uekúka mÍlaId lsÍfï wmyiq;djhla ;sfí kï ² kshfmd;= jvd;a >klu yd ly meyehla osia fõ kï ² jl%dldrj ;sfíkï yd iu we;=<g j¾Okh ù ;sfí kï Pedicure id;a;=jla i|yd rEm,djKHd.drhlg hkakg wjYH kï Tfíu wdïmkak lÜg,hla ;nd .ekSu jvd;a iqÿiqhs' DM

mdo id;a;=j yd ine|S ;j;a jeo.;a f;dr;=re iuqÉphla ,nk l,dmfhka

doctormagazine.lk



D•Magazine /

Body Dysmorphic Disorder YÍrfha wvqmdvq .ek ,;efjkafkda

Body Dysmorphic Disorder The mental health disorder in which you can't stop thinking about one or more perceived defects or flaws in your appearance

YÍrfha wvqmdvq .ek ,;efjkafkda idudkHfhka iuia; ck.ykfhka 1'7 isg 2'4 olajd m%udKhla ;ukaf.a isrer .ek fkdukdmfhka isák nj fy<sorõ ù we;s ldrKhla' th iEu mkia fofklaf.kau tla flfkla' Tn;a ta ldKAvhg wh;a kï fï ,smsh Tnghs' zzud wjqreÿ 21 hqj;shla' ug ;sfnk .eg¨j kï uf.a mshhqre foflka tlla wfklg jvd l=vdjg msysàuhs' fuh jvjd .ekSu i|yd mqj;am;a oekaõïj, ;sfnk mshhqre j¾Okh wdf,am mjd fldf;l=;a .e,ajqjd' ta;a lsisÿ m%;sM,hla kE' ug fuh úYd, udkisl wiykhla' lreKdlr uf.a .eg¨j,g úi÷ula ,nd fokak'Z

68

October 2020

DOCTOR MAGAZINE

by;ska oelajqfha mqj;am;l ZZffjoH .eg¨zz ;Srhlg mdGl hqj;shl úiska tjd ;snq ,smshls' mshhqrej, l=ula fyda wvq mdvqjla lshñka th ilia lr .; yels wdldrh iy T!IO ms<sn|j úuid mqj;am;a j, ffjoH .eg¨ ;Sr j,g fndfyda ,sms ,efí' iuyr msßñkag;a fun÷ .eg¨ nyq,j mek k.shs' Tjqkaf.a iq,n .eg¨jla jkafka ,sxf.akaøsh l=vd njh' fï iïnkaOfhkq;a mqj;am;a fj;;a ffjoHjreka fj;;a bÈßm;a jk .eg¨j, iSudjla ke;s ;rïh' idudkHfhka orejl=f.a jhi wjqreÿ 12-13 jk úg fydafudak fjkialï iu.ska YÍrfha iS.% j¾Okhla we;s fjkjd' w;amd" udxYfmaYs wdÈh

doctormagazine.lk


j¾Okh ùug wu;rj fï ld,fha oaú;Shsl ,sx.sl ,CIK my< ùu isÿfjkjd' .eyekq <uhskaf.a kï bK isyska ù Wl=, mq¿,a ù mshhqreo j¾Okh jk w;r msßñ <uhskaf.a kï lgy`v fjkia ùu" /jq, jeùu" ,sx.sl wjhj j¾Okh ùu jeks oE isÿ fjkjd' Wmfoia-ufkda úfYaI{ ffjoH lms, rKisxy

uu flÜgqhs''' uf.a mshhqre l=vhs''' n,kakfld''' ux yßhg uy;a fj,d''' uf.a uQfK bkafkla''' uf.a ;Ügï úYd,hs'''' Bhd''' fï l=re<Ej ksid uu le; fj,d'''

fï kj fhdjqka ld,fhaoS yeu orejl=gu ;ukaf.a isref¾ blauKska we;s jk fuu fjkialu l=;=y,h okjk iq¿hs' fuys§ úfYaIfhka msßñ <uhska kï ,sx.sl wjhjh j¾Okh ùu .ek;a" .eyekq <uhska kï mshhqre j¾Okh .ek;a jeämqr is; fhduq lsÍug leue;sh' msßñ <uhska fï .ek jeämqr úuikafka ñ;=rkaf. ks' hï fyhlska ;ukaf.a ,sx.sl wjhjh l=vd nj wfkll= fj;ska mejiqfKd;a ;ukq;a ta .ek jeämqr is;kakg mgka .kakjd' tfiau th m%Yakhla njgo m;a lr .kakjd' flfia fj;;a wjqreÿ 20la muK jk úg fuu is;=ú,s iajNdúl ;;a;ajhg m;a fõ' th idudkH ;;a;ajhla nj jgyd .kshs' kuq;a iuyreka f.a fm!reI ,CIK wkqj;a" wd;au úYajdih wvqùu jeks fya;= ksid;a fï ;;a;ajhka È.gu meje;Sug bv we;' fuh ,sx.sl wjhjhka" mshhqre .ek muKla fkdj YÍrfha wfkl=;a ndysr wx. flfrySo we;s fjkak mq¨jka' tkï z;ukaf.a tl lkla fyda lka fol weohs'''" f,dl=hs'''" kdih f,dl= jeähs'''" l=vd jeähs'''" weia msysgd ;sfnk úÈh yß kE'''Z wd§ jYfhka fkdfhl=;a ndysr wx.j, wvq mdvq olsñka th ksjerÈ lr .ekSug W;aidy orkjd'

;uka ´kEjg jvd uy; hhs is;ñka ,;fjk ldka;djka YÍrh mj;ajd .ekSug ;rï j;a m%udKj;a fkdjk wdydr isß;l fhfohs' wekfrdlaishd k¾fjdaid frda.h we;s jkafka fuf,ih'''

doctormagazine.lk

October 2020

DOCTOR MAGAZINE

69


D•Magazine /

Body Dysmorphic Disorder YÍrfha wvqmdvq .ek ,;efjkafkda

fkdukdmfha wxl ;ukaf.a isref¾ weohla fidhñka ÿlafjk Woúh iudcfha fï úosyg bkakjd ² iuia; ck.ykfhka ishhg 1 ² YsIHhka ishhg 2'3-13 ² ufkda frda. j,ska fm<k wh ishhg 13 ² ta whf. kq;a udkisl wjmSvkfhka fmf<k wh ishhg 14-42 ² iudc NS;sldfjka fmf<k wh w;r ishhg 11-12 ² Anorexia nervosa kue;s wdydr wvqfjka .kakd frda.h we;s wh w;r ishhg 39 ² fldiafuála Y,Hl¾u j,g Ndckh jk ishhg 6-20 we;eful=g we;s .eg¨j Wi uÈ ùuh' YÍrfha ,sx.sl wjhjh" mshhqre fyda fjk;a bkaøshl fufia wvqmdvq olsñka th ksjerÈ lr .ekSu .eku

70

October 2020

rEmfha iuia;hg osh hq;= jákdlu ,nd fokjd fjkqjg we;eï mqxÑ ldrKd uyd .eg¿jla f,i oelSu fï whf.a iajNdjhhs

is;ñka wiykhg m;a fjñka ta i|ydu fjfyiSu udkisl wdndOuh ;;a;ajhls' fuh y÷kajkafka Dysmopho phobia f,isks' fï ;;a;ajfhka fmf<k whf.a uq¿ csú;hu mj;skafka tu is;=ú,s jgdh' yeu foal§u bÈßhg .kafka tu wvqmdvqh' ksoiqkla f,i lka fol ysig we¨Kq wdldrfhka msysgd we;ehs is;ñka ta .eku ,;efjk ;reKshla .ek is;uq' fuu hqj;sh ;ukag isÿjk yeu mdvqjl§u is;kafka Bg fya;=j lka fofla msysàu njhs' zzud;a tlal ljqrej;a hd¿ fjkafka ke;af; lka fofla msysàu ksihs'ZZ" zzux iïuqL mÍCIKfhka wiu;a jqfKa lka fofla msysàu ksihs'ZZ" zzuf.a fmïj;d ud;a tlal ;ry jqfKa lka fol wj,iaik ksihs'ZZ wdos jYfhka yeu fohloSu lka fol bosrshg .kq we;' hï ;reKshlg fyda ;reKhl=g fuf,i ;ukaf.a YÍrfhys l=ula fyda wvq mdvqjla .ek ks;r ks;ru isf;kafka kï yeu is;=ú,a,lau ta jgdu mj;shs kï thg fya;=j äiafudaf*df*daìhd (Dysmopho phobia) nj jgyd .; hq;=h' fuhg ufkda Ñls;ail iy T!IO m%;sldr ,eìh hq;= neúka ufkda ffjoHjrhl= fj; fhduq úh hq;=fõ'

DOCTOR MAGAZINE

doctormagazine.lk


Body Dysmorphic Disorder

fuh .eyekq msßñ fldhs ljqrekq;a tl fia od .kakd f,vls

fuysoS ufkda ffjoHjrhd úiska tu ;eke;a;d yd l;dnfyka frda.fha we;s ;;= yªkdf.k wjYH m%;sldr i,ikjd' ;ks ;ksj fyda fï frda.Ska lKavdhï jYfhka tlg wrf.k isÿ lrk m%cdkk Ñls;aidjka Cognitive behavioral therapy (CBT) u.ska fï ys;¿ fkdfyd;a wkjYH wjfndaOhka yg id¾:lj m%;sldr l< yelshs' tfiau wjia:dfjdaÑ;j T!IOo wjYH jQjfyd;a ,nd fokjd' fuysoS ,nd fokafka Serotonin Reuptake Inhibitors (SRIs) hk ldKAvfha T!IOh'

doctormagazine.lk

fï .ek is;ñka meh .Kka ld,h ñvx.= lsÍu frda.fha ,laIKhls

fuu frda.fhka fmf<k wh iuia;h fjkqjg mqxÑ mqxÑ foaj,a nrm;, f,i i<lk nj fmfka' Individuals with BDD over-focus on small details of their appearance instead of seeing the big picture. tfiau Tjqka rEmh flfryS wiSudka;slj ie<ls,a,la olajk w;r th mßndysr l%shdldrlï j,go n,mdhs' zzuu le; ksid ;uhs" thd ug l;d lf<A ke;af;'''ZZ zziuyr úg iïuqL mÍlaIfKka ,l=KQ wvq fjkak uf.a YÍfr uy; n,mdkak we;s'''ZZ fï Tjqka is;k ms<sfj,hs' m%cdkk Ñls;aidj b;d iQlaIuj fï is;sú<s j,g wduka;%Kh lrñka tajd ksjeros lrkakg fya;= fjhs' fuhg m%;sldr lsÍfuka id¾:l m%;sM< ,eìh yels nj;a hï fyhlska m%;sldr fkd,eîfuka we;eï úg úYd, ufkda .eg¿ we;s úh yels nj;a Tn oek.; hq;=hs'

igyk-wkqrdOd È,sks b,kafldaka

DM

October 2020

DOCTOR MAGAZINE

71


D•Magazine /

Antihypertensive Drugs fm%I¾ tlg .kakd T!IO

Antihypertensive Drugs fm%I¾ tlg .kakd T!IOs

fld<U Y%S ,xld cd;sl frdayf,a T!IOfõ§ wñ, ldkapk ySkaflkao B.Pharm (Hons.)

72

October 2020

wêreêr mSvkhg .kakd T!IO tl tll iïNjh yd tajdhska bgq flfrk ld¾hhka

DOCTOR MAGAZINE

doctormagazine.lk


Antihypertensive Drugs There are many classes of antihypertensives, which lower blood pressure by different means. The classes of blood pressure medications include: Diuretics. Beta-blockers. ACE inhibitors. Angiotensin II receptor blockers. Calcium channel blockers. Alpha blockers. Alpha-2 Receptor Agonistsand so on. Excerpts...

f,vlg fnfy;a .kak ffjoHjrfhla <Õg .shdu ffjoHjrhd fjo k,dj Tfí mmqjg ;n, mÍlaId lrkjd' Bg miafi máhla ndyqjg Wäka fhdo, Bg jdhqj fmdïm lr, mdGdxl folla .kakjd' mmqjg fjo k,dj ;sh, yoj; .eiau mÍlaId lsÍu;a" ndyqjg iams.afuduefkdaógrh iïnkaO lr, reêr mSvkh uekSu;a ffjoHjrfhlaf.a idudkH l%shd mámdáka'

doctormagazine.lk

yeu frda.sfhlagu fï reêr mSvk mÍlaIdj lrkak kï th yßu jeo.;a mÍlaIKhla fjkak ´ksfk' TjQ we;af;kau th fndfydau jákd mÍlaIdjla' Tfí fi!LHiïmkakNdjhg jeäfhkau jeo.;a jk mÍlaIdjla' reêr mSvkfhys idudkH w.h f,i j¾;udkfha ms<s.kq ,nkafka riÈh ñ,sóg¾ 130$80 fõ' fuu w.hg jvd flfklaf.a reêr mSvkh by< .sh úg thg zzwê reêr mSvkhZZ lshkjd' mSvkh uekSfïoS mdGdxl folla .kakjd' fuys uq,ska igyka lrk w.h tkï jeä w.h Systolic Blood Pressure fyj;a yDoh jeä n,hla fhdod reêrh fmdïm lrk wjia:dfõ mSvkh fjkjd' t;fldg wksla w.h jkafka yDoh ieye,a¨‍ jk úg reêr kd, u; we;slrk mSvkh fyj;a Diastolic Blood Pressure fõ' fm%I¾ frda.sfhlaf.a reêr kd, u; we;slrk wêl mSvkh uev mj;ajd .ksñka reêrh fmdïm

lsÍug yDohg iEfyk fjfyila oeßh hq;= jk fyhska yDohg ydks meñŒug fndfyda bvlv ;sfnkjd' iuyr frda.Skag jl=.vq wdndO jeks fjk;a frda. ksido wê reêr mSvkh we;s úh yelsh' wêl reêr mSvkh je<§fï jeä wjodkula we;af;a ldgo@ ² jhi wjqreÿ 55 blaujQ msßñka iy jhi wjqreÿ 65 blaujq ia;%Ska ² udkisl wd;;sh" wê reêrh mSvkh fyda yDohdndO ms<sn|j mjq,a b;sydihla we;s wh ² ia:q,;djh" jHdhdu wvqlu" wêl fidaähï m%udKhla wvx.= wydr ks;r .ekSu ² ÿïjeá" uOHidr fyda ;ykï T!IO fyda ridhk øjH Ndú;h ² Èhjeähdj" jl=.vq frda.";hsfrdhsâ .%kaÓh wdY%s; frda." wê jDlal .%kaÓh wdY%s; frda. we;s wh' iuyr T!IO tkï iafgfrdhsv ldKavhg wh;a T!IO" Wm;amd,k .s,sk fm;s ld,hla ;siafia Ndú;d lrk wh

October 2020

DOCTOR MAGAZINE

73


D•Magazine /

Antihypertensive Drugs fm%I¾ tlg .kakd T!IO

úksYAph u; Tfí ffjoHjrhdh' hï frda.sfhl=g fuu T!IO ldKav w;=ßka tl ldKavhl fyda ldKav lSmhl T!IO ks¾foaY l< yelsh' fuu T!IO l%udkql+,j ,nd.kakd úg Tnf.a wêl reêr mSvkh idudkH ;;a;ajhg m;ajk w;ru fndfyda wjodkï ;;a;ajhkaf. kao Tnj wdrlaId lrkq ,nkjd'

wêl reêr mSvkh j¾.SlrKh

wêreêr mSvkfha uq,au wjia:dj,oS ksjerÈ wdydr rgdjla iy Ôjk rgdjla mj;ajd .ekSu ;=<ska frda.h md,kh l< yels w;r miq wjê j,§ ffjoH ks¾foaY u; T!IO ,nd.ekSu wksjd¾h fjkjd' fm%I¾ tlg ,ndfok T!IO fudkjdo@ fuys§ m%Odk jYfhkau reêr mSvkh wvqlrk T!IO Ndú;d lrkjd' óg wu;rj Tng reêr mSvkh jeäùug fjk;a frda. ;;a;ajhkao n,mdkafka kï fyda tajd ksid Tng lsishï wjodkula mj;skafka kï ta ioydo T!IO ks¾foaY lrkq ,nkjd' fldf,iagfrda,a wvq lsÍug ,ndfok T!IO fukau reêr.; iSks uÜgu wvq lrk T!IO bka m%Odk fõ' wêreêr mSvk frda.sfhl=g ,ndfok úúO ldKAvfha T!IO ;sfnkjd' l%shdldß;ajh w;ska fï T!IO tlsfklg fjkia fjkjd jf.au Tng wjYH lrk T!IOh ;SrKh lrkafka Tfí frda. b;sydih yd

74

October 2020

DOCTOR MAGAZINE

wê reêr mSvk frda. ,laIK ² ks;r mj;sk ysi lelal=u' ² fndoù fmkSu' ² mmqfõ lelal=u ² we.g mk ke;s .;sh' ² yqiau .ekSfï wmyiq;djh' ² kdifhka reêrh .e,Su' by; frda. ,laIK Tng;a ;sfí kï blauKskau ffjoH Wmfoia ,nd.; hq;= fõ' tkuqÿ wêl reêr mSvkh we;s yefudagu frda. ,laIK fmkajkafka keye' tksid by; wjodkï ldKav j,g Tn wh;a kï Tnf.a reêr mSvkh mÍlaId lrjd .;hq;= fjkjd'

doctormagazine.lk


m%fõKsh jeros wdydr mqreÿ jHdhdu u|lu

wêreêr mSvkh we;s ùug n,mdk fya;=

dkisl wd;;sh uoHidr we;eï T!IO

1' uq;%dldrl T!IO ^Diuretics& m%Odk jYfhkau Hydrochlorothiazide ^yhsfv%dlaf,dafrd;hihsâ& HCT Frusemide ^*Diuhsâ& fyj;a ,eislaia ^lasix& fm;s iy Spiranolactone ^iamsrfkd,elafgdaka& wh;a fõ' fuu T!IO u.ska jl=.vq j,ska fidaähï iy laf,darhsâ whk wjfYdaIKh wvq lrkjd' túg c,h m%;s wjfYdaIKh wvqùfuka uq;%d f,i jeä c, m%udKhla msgfjkjd' YÍrh ;=< c, mßudj wvqùu ksid reêr mSvkh wvqjk w;r yDo wlr‚h ^Heart Failure& frda.Skaf.a ll=,a bÈóï ;;a;ajho fuu.ska wvq lrkjd' fuu T!IO j,ska jeämqr c,h bj;a lrk ksid jeämqr jdr .Kkla uq;%d msgùu isÿfõ' th ìh ùug ldrKdjla fkdfõ' Spiranolactone u.ska fmdgEishï uÜgu r|jd ;nd.kakd w;r wksla T!IO fol u.ska fmdgEishï uÜgu wvqúh yel' 2' îgd íf,dl¾ia ^Beta blockers& fyj;a zzf,da,aZZ ldKavfha T!IO fïjd T!IO úoHd;aulj Beta blockers kï ldKavhg wh;a jk w;r zzf,da,aZZ ldKavh f,i wmf.a myiqjg tajd yÿkajkafka ta iEu T!IOhlau lol ^f,da,a& kï fldgiska wjika jk ksidh' Atenolol ^wefgfkdf,da,a&" Bisoprolol ^ìfidfm%df,da,a&" Metoprolol ^fugfm%df,da,a& Carvedilol ^ldfjäf,da,a& wdÈh jYfhks'

doctormagazine.lk

fuys§ fuu kï ioyka lr ;sfnkafka T!Iëh kdufhks' ^Generic Name& rcfha frday,a j, fuu kduhka Ndú;d jQj;a mqoa.,sl wxYfha fïjfha fj<| kdu ^Brand Names& úYd, m%udKhla we;' fj<| kdu hgf;a fïjd ,nd.;a;o tjdfha T!Iëh kduho fjkuu i|yka lr ;sfnkjd' fuu T!IO m%Odk jYfhkau reêr mSvkh wvq lsÍug Ndú;d l<;a" nhsmdia ie;alï l< fyda iafgkaÜ ^Stent - lsÍgl Ouks wjysr;dj bj;a lsÍug fhdok ;=ks lïì oe<la jeks jHqyhls& fhdok ,o frda.Skag yDofha l%shdldß;ajh h:d ;;a;ajhg m;alsÍu blauka lsÍug;a" widudkH yDo iamkaok ^Cardiac Arythmia& iys; frda.Skag;a" fuu T!IO ,nd fokjd' ks¾foaY lr we;s mßÈ ksjerÈj Ndú;d lsÍu ;=<ska by< m%;sM, ,nd .; yel' fuu T!IO ,nd.kakd w;r;=r Tn fjk;a T!IO ,nd.kafka kï úfYaIfhkau y;sh ^weÿu& ta nj Tnf.a ffjoHjrhdg oekaúh hq;= fõ'

October 2020

DOCTOR MAGAZINE

75


D•Magazine /

Antihypertensive Drugs fm%I¾ tlg .kakd T!IO

mSvkh uekSfïoS mdGdxl folla .kakjd' fuys uq,ska igyka lrk w.h tkï jeä w.h Systolic Blood Pressure fyj;a yDoh jeä n,hla fhdod reêrh fmdïm lrk wjia:dfõ mSvkh fjkjd' t;fldg wksla w.h jkafka yDoh ieye,a¨‍ jk úg reêr kd, u; we;slrk mSvkh fyj;a Diastolic Blood Pressure fõ'

3' m%s,a ^pril& ldKavfha T!IO zzm%s,aZZ ldKavh f,i we;a;gu j¾.SlrKhla keye' th u;l ;nd.ekSfï myiqjg ilik ,oaola' fuu T!IO wh;a jkafka Angiotenisin Converting Enzyme Inhibitor fyj;a ACE inhibitor kï ldKavhgh' Captoril ^lemafgdm%s,a&" Enalapril ^tk,m%s,a&" Ramipril ^/ñm%s,a& wdoS T!IO fï hg;g .efkkjd' fïjd u.ska Angiotenisin 2 kï tkaihsuh l%shd úrys; lrkjd' tu.ska reêr jdySks mgqùu wvqlr reêr mSvkh wvqlrkjd' fuu T!IO reêr mSvkh wvq lsÍug wu;rj yDohdndOhlg miqj yDoh kej; h:d ;;a;ajhg m;aùu fõ.j;a lsÍug;a" jl=.vq wdY%s;j we;sjk vhfnála fkf*%dm;s ^Diabetic Nephropathy& kï ;;a;ajh we;s frda.Skag;a ,nd fokjd' fuys lemafgdm%s,a lEug mehlg muK fmr .; hq;= w;r wksl=;a T!IO i|yd th t;rï n, fkdmj;ajhs' fuu ACE inhibitor ldKavfha T!IO Ndú;fhaÈ iuyr frda.Skag úh,s leiaila we;sjk w;r fmdgEishï uÜguo jeäúh yel' tneúka fuu T!IO ,nd .kakd frda.Ska fmdgEishï jeämqr wvx.= wdydr .ekSu wju l< hq;=h' tfiau fõokd kdYl

76

October 2020

DOCTOR MAGAZINE

T!IO .ekSug fmr ffjoH Wmfoia ,nd.; hq;=h' 4' le,aishï pek,a íf,dl¾ia ^Calcium Channel Blockers& reêr jdyskS m<,a lsÍfuka reêr mSvkh wvq lsÍu fuu T!IO u.ska isÿfõ' reêr mSvkh wvq lsÍug wu;rj" yDo iamkaokh l%udkql+, lsÍu;a" mmqfõ lelal=u we;sùu je<elaùu;a fuu T!IO u.ska isÿlrk wksl=;a ld¾hhka fõ' fï hg;g ks*sämska ^Nifedipine&" weïf,dämska ^Amlodipine&"

doctormagazine.lk


ä,aáhiï ^Diltiazem& iy fjrmñ,a ^verapamil& wh;a fõ' nv úh,Su ^Constipation&" f;fyÜgq .;shla oekSu" ysi lelal=u" ll=,a j, my< fldgfia bÈuqu fuu T!IO j, iq,n w;=re wdndO jk w;r tajd we;sùu tla tla mqoa.,hd wkqj tajd fjkia fõ' 5' wekaðfhdafgksiska ßfimag¾ íf,dl¾ia ^Angiotenisin Receptor Blockers& fuu ldKavfha iEu T!IOhlu mdfya kduh wjika jkafka zzidgkaZZ hk fldgfiks' tkï f,didgka ^Losartan&" lekavidgka ^Candersartan&" fg,añidgka ^Telmisartan& wdÈh fõ' fuu T!IO j, l%shdldß;ajh fndfydaÿrg m%s,a ^pril& ldKavfha T!IO j,g iudk fõ' kuq;a fuu T!IO j,ska úh,s leiai we;sfkdfõ' tneúka m%s,a ldKavfha T!IO

doctormagazine.lk

fm%I¾ ne,SfïoS ksjeros ia:dms;hl jdäù isàuo jeo.;a

ndyqfõ T;k ,o máh yoj; iudka;rfhka ;nd .kak by< ndyqjw; wdOdrlhl ;eîu

msgqmi fyd|ska ia:dms;hl ;sìh hq;=h

mdo ìu ;nd .kak

,ndÿka frda.sfhl=g úh,s leiai we;s jqjfyd;a B,Õg ,ndfokqfha fuu ldKavfha T!IO fõ' tfia fkdue;sj fl,skau fuu ldKavfha T!IO ,ndfok wjia:do ;sfí' kuq;a lsisu úfgl zzm%s,aZZ ldKavfha T!IO iu. fuu ldKavfha T!IO tljr ,nd fkdfoa' fuu ldKavfha T!IO j,;a hï wdldrhl uq;%ldrl .;s ,laIK we;s neúka we;eï frda.Skag uq;%d hk jdr .Kk jeäúh yel' reêr mSvkh yÿkd.kafka iqÿiqlï ,;a ffjoHjrhl= úiska Tnj mÍlaId lsÍfuka miqjhs' fuysoS Tnf.a mjq,a b;sydih" Ôjk rgdj"wydr rgdj iy reêr mSvkh uek ne,Su" reêr mÍlaId wdÈh isÿlr Tng reêr mSvkh je<|S we;af;a l=uk fya;=jla ksidoehs fidhd n,kjd' tys§ y÷kd.;a ldrKd wkqj Tng fuu ;;a;ajh wdydr rgdj Ôjk rgdj fjkia lsÍu u.ska md,kh l< yelso" tfia;a ke;skï T!IO m%;sldr ,nd.; hq;=o hkak ;SrKh lrkq ,nkjd'

October 2020

DOCTOR MAGAZINE

77


D•Magazine /

Antihypertensive Drugs fm%I¾ tlg .kakd T!IO

T!IO fkdf.k isàu fyda yßhg fkd.ekSu isÿlrkjd'

6' we,a*d íf,dl¾ia ^Alfa Blockers& fïjdo wê reêr mSvkh ioyd ,ndfok T!IO ldKavhls' kuq;a fïjd by; i"yka wksl=;a T!IO ldKav fuka yDo wlr‚h ^Heart Failure&" mmqfõ lelal=u ^ Angina& wjia:d j, Ndú;d l< fkdyel' fïjd T!IO jeä ud;%d j,ska ,ndfok wjia:d j, fu u.ska YÍrh ;=< ;r, tl;= ùu isÿfõ' th wvq lsÍu ioyd tjka wjia:d j, fïjd iu. uq;%dldrl T!IO ^Diuretics& fndfydaúg ks¾foaY lrkq ,efí' m%:u jrg fuu T!IOh ,nd.kakd frda.shl=g jdäù isg fuh .kakd f,ig Wmfoia fokqfha lrleú,a," la,dka;h wju lsÍugh' T!Iëh kdu yd fj<| kdu fuys§ bÈßm;a l< T!IO ish,a,u T!Iëh kdufhka olajd we;s w;r rcfha frday,a j,ska Tng tu T!IO ,efnkafka T!Iëh kdufhks' kuq;a Tn T!IO ñ,§f.k Ndú;d lrk flfkl= kï tajd fndfydaúg olakg ,efnkafka fj<| kdufhks ^Brand Name&' tfia jqj;a ta iEu T!IOhlu T!Iëh kduho Tn oek isáh hq;= fjkjd' fm%I¾ tl idudkH ;;a;ajh meñKQkdg fnfy;a kj;ajkak tmd''' tfiau fuu T!IO ál l,la Ndú;d lrk úg Tnf.a reêr mSvkh idudkH ;;a;ajhg m;afjkjd' fï wjia:dfõ fndfyda frda.Skaf.a wdl,amh jkafka zzoeka fm%I¾ fyd|hZZ hkakhs' túg fndfyda wh

78

October 2020

DOCTOR MAGAZINE

i;H jkafka fïjdhska isÿ lrKQ ,nkafka frda.h md,kh lr ;nd. ekSu muKhs' iqjùula isÿjkafka keye' tfia jqj;a tajd u.ska Tng b;d idudkH Ôú;hla .; lsÍug wjia:dj i,id fok w;r;=r wksl=;a wjodkï ;;a;ajhkaf.kao Tnj wdrlaId lrkjd' tneúka Tn .kakd T!IO j, kshu m%;sM,h ,nd.ekSug kï kshñ; ud;%dj ksjerÈj Ndú;d l< hq;= fjkjd' lsisu úfgl Tnf.a hy¨‍ ñ;%d§ka" wi,ajeishka fyda kEoEhka lshQ ksid lsis f,ilska tajd ,nd. kakd wdldrh fjkia fkdlrkak' tfiau fuu T!IO ,nd. kakd w;r;=r wdhQ¾fõo fyda fjk;a ffjoH l%u j,g wh;a T!IO tlg Ndú;d lsÍfuka ydkslr ;;a;ajhka we;sùug fndfydaÿrg bv we;' tneúka tjka wjia:d j,§ ffjoHjrhdg ta nj wksjd¾hfhka okajkak' DM

doctormagazine.lk


D•Magazine /

Artificial Sweeteners iSks fjkqjg oshjeähd frda.Skag .; yels iSks wdfoaYl

Artificial sweeteners | sugar substitutes iSks fjkqjg oshjeähd frda.Skag .; yels iSks wdfoaYl iSks wdfoaYl j, le,ß kE'' ldfndayhsfâ%Ü kE''' meKs ri l¾udka;fha fï wdfoaYl iuyrla oekgu;a iq,nj fhdod .kakjd'''

doctormagazine.lk

ffjoH pñkao úfcaisxy úisks

È

hjeähdj flfklag ;sfnk neõ oek.;a ú.iska Tyqg we;sjk ufkda Ndjhka w;r ;ukag zzmeKs riZZ wdydr wkqNjhg jdrKhka we;s jk neõ oek.kakg ,eîfuka we;sjk fodïki m%Odk ia:dkhla .kS'

October 2020

DOCTOR MAGAZINE

79


D•Magazine /

Artificial Sweeteners iSks fjkqjg oshjeähd frda.Skag .; yels iSks wdfoaYl

iSks fkdlEjdg oshjeähd frda.Skag isref¾ iSks uÜgu by< fkdhk fia meKs ri wkqNj l< yels iSks wdfoaYl (Artificial sweeteners|sugar substitutes) / ilau ld,hl isg fj<|fmdf<A mj;S' fï wdfoaYl .ek;a" tajdfha we;s jdis wjdis iïnkaOfhkq;a lreKQ /ila fï ,smsfhka bosßm;a flfrKQ we;' oshjeähd frda.Skag iSks fyd| kE''' oshjeähd frda.Ska ;ukaf.a reêrfhys iSks uÜgu md,kh lsÍu m%uqL wjYH;djhls' reêr.; iSks uÜgu jeä ùfuka iakdhq wdmodjg m;aùuo we;=¿j iuia; YÍrhgu" tys úúO wjhjhkag n,mj;ajk ixl+,;d md,kh l< fkdyels uÜgulg m;ajk w;r fï ksidfjkau iSks ri wdydr iSud lsÍug ffjoHjreka oshjeähd frda.Skag ksrka;rfhka Wmfoia fokafkah' oshjeähd frda.Skag iqÿiq iSks wdfoaYl fï .eg¿jg úiªula uq;a ta wdfoaYl ish,a, tlfia oshjeähd frda.Skag iqÿiq fkdjkafkah' fï .ek wjfndaOfhka lghq;= lsÍu iEu oshjeähd frda.sfhl=f.au j.lSula jkafkah' fj<|fmdf,A iq,nj we;s iSks wdfoaYl ldKAv lsysmhla u;= oelafõ' tajd .ek wjfndaOhla ,nd .ekSug odhl;ajhla olajk fyhska tajd wf,ú lrk fj<| kdu iïnkaOfhkao Tnj oeKQJ;a lsÍug wmg isÿj we;af;a tfia fkdjqfKd;a Tng ta wjfndaOh ,eîug ndOdjla we;s jk fyhsks' iafÜúhd Stevia (Pure Via, Truvia) ge.fgdaia Tagatose (Naturlose) iql%f,daia Sucralose (Splenda) weiamd¾gï Aspartame (NutraSweet, Equal) wefii,af*ï fmdgEishï Acesulfame potassium (Sunett) ielßka Saccharin (Sweet'N Low) ksfhdafÜï Neotame (Newtame) 1' iafÜúhd iaàúhd hkq iSks i|yd ckm%sh úl,amhls' th Stevia rebaudiana Ydlfhka Wlyd .kakd iajNdúl 80

October 2020

DOCTOR MAGAZINE

oshjeähd frda.k S g a iqÿiq iSks wdfoaYl fï .eg¿jg úiªula uq;a ta wdfoaYl ish,a, tlfia oshjeähd frda.k S g a iqÿiq fkdjkafkah' fï .ek wjfndaOfhka lghq;= lsÍu iEu oshjeähd frda.f s hl=f.au j.lSula jkafkah'

rildrlhls' fuu Ydlfha m;%fha we;s iaàfjda,a .a,hsfldaihsâ kï ridhksl ixfhda. u.ska iafÜúhd ksIAmdokh lrhs' fuh wm idudkHfhka mdúÉÑhg .kakd iSks j,g jvd 300 .=Khlska me‚rihs' Èhjeähdfjka fmf<k mqoa.,hskag n,mj;ajk jdis iy wjdis lsysmhla iafÜúhd i;=j we;' fuu rildrlh le,ß rys; jk w;r reêrfha iSks uÜgu by< kxjkafka ke;' flfia fj;;a" th fndfyda úg fj<|fmdf,a we;s wfkl=;a iSks wdfoaYl j,g jvd ñ, wêlh' wm%ikak hehs yefÕk lgql rihlao iafÜúhd i;=j we;' fï fya;=j ksid we;euqka óg fjk;a iSks iy fjk;a oE

doctormagazine.lk


WKqiqï îu i|yd iql%f,daia ckm%sh f;aÍula lrhs' flfia fj;;a" uE; wOHhk u.ska fïjd iïnkaOfhka hï hï .eg¿ u;=lr we;' óhka fhdod isÿ lrk ,o m¾fhaIKhlg wkQj iqlarf,daia ms<sldldrlhla jYfhka fy<sorõ ù we;' iSks wdydrhg .ekSfïoS reêr.; iSks uÜgu by< hdfuka ixl+,;d wjodku by< kexùu iSks wdfoaYl j,g oshjeähd frda.Ska yqre lrùug uqLH fya;=j úh' flfia fj;;a wdfoaYlhla jYfhka Tn meKs rila ,nd .ekSfïoS tys we;s fyd| fkdfyd| .ek lsishï wjfndaOhla ;sìh hq;af;ah

tl;= lrhs' iuyr whg iafÜúhd mdkh lsÍfuka miq Tlaldrh" bÈóu iy nv mqrjd oeóu we;s fjhs' 2' ge.fgdaia ge.fgdaia hkq *Dlafgdaia j¾.hls' th idudkH iSksj,g jvd ishhg 90 la muK me‚ rihs' we;eï wem,a" fodvï iy wkakdis jeks iuyr m<;=re j, iajNdúlju ge.fgdaia we;' ksIamdolhska wvq le,ß iSks j¾.hla" iy ia:dhSldrlhla f,i ge.fgdaia Ndú;d lrhs' fojk wdldrfha Èhjeähdj md,kh lsÍug fuh b;d id¾:l m%Njhla nj m¾fhaIlhkaf.a ms<s.ekSuhs' ge.fgdaia wvq .a,hsiñla ​​o¾Ylhla ^GI& we;s w;r ia:q,;djhg wvq lsÍugo fya;= fjhs' flfia fj;;a fuho fj<|fmdf<A we;s ;rula ñf,ka wêl iSks wdfoaYlhls' 3' iql%f,daia fuu iSks wdfoaYlh fïi iSks j,g jvd 600 .=Khlska me‚rih' kuq;a le,ß iaj,amhla wvx.= jk njo lsj hq;af;ah' iql%f,daia hkq jvd;a ckm%sh lD;s%u rildrl j,ska tlla jk w;r th fndfyda ksIAmdok j,g meKsrih tla lsÍug fhdohs' ;dm ia:dhS (heatstable) jk w;r fï ksid wêl WIaK;ajj,§ tajdfha rih ke;s lr .kS' fuh iSks rys; fílsx iy me‚ri

doctormagazine.lk

4' weiamd¾gï weiamd¾gï hkq 1980 oYlfha isg Ndjs;fha we;s iq,n lD;s%u iSks wdfoaYlhls' th iSks j,g jvd 200 .=Khla me‚ri jk w;r ksIamdolhska th meKsîu we;=¿j úúO wdydr ksIamdok j,g tl;= lrhs' iqfl%df,daia fílß ksIAmdok i|yd fhdod. kakd uq;a weiamd¾gï ta i|yd fyd| iSks wdfoaYlhla fkdfõ' by< WIaK;ajj,§ weiamd¾gï fjkia ùu Bg fya;=jhs' kuq;a iSks fjkqjg tosfkod Ndú;fhaoS fuh ,nd.; yel' *Skhs,aflfgdkqßhd kñka ye¢kafjk ÿ¾,N cdkuh wdndOhla we;s mqoa.,hskag weiamd¾gï wdrlaIs; fkdfõ' 5' wefii,af*ï fmdgEishï Acesulfame potassium"

October 2020

DOCTOR MAGAZINE

81


D•Magazine /

Artificial Sweeteners iSks fjkqjg oshjeähd frda.Skag .; yels iSks wdfoaYl

lD;%Su rildrl Tfí f;aÍu fkdjQj;a oekgu;a th rileú,s yd meKsîu l¾udka;h úiska wdl%uKh lr wyjrh

Acesulfame K iy Ace-K f,io ye¢kafõ" th lD;s%u rildrlhla jk w;r iSks j,g jvd 200 .=Khla me‚ rihs' fuys we;s lgql rifhka ñoSug ksIamdolhska fndfyda úg wefii,af*ï fmdgEishï wfkl=;a rildrl iuÕ tl;= lr fhdod .kshs' wvq le,ß iys; rildrlhla f,i wefii,af*ï fmdgEishï ms<s.ekSug ,laj ;sfnk w;r wOHhk 90 lg jeä .Kklska tys wdrlaIdj ;yjqre ù ;sfí' YÍrfha ia:Q,;djh we;s lrjk njg we;s u;h fuys we;s wvqmdvqjls' kuq;a fï iïnkaOfhka ;ju;a úoHd;aul ikd: lsÍï ke;' 6' ielßka ielßka fh¥ wdydr wjkay,a j,ska ,nd .; yelsh' ielßka hkq jvd;a m%p,s; iSks wdfoaYlhls' fuys le,ß Yla;sh fkdue;s ùu jdishls' tfukau wm tosfkod Ndú;hg .kakd iSks j,g jvd 200-700 .=Khlska me‚rihs' 1970 oYlfha óhka fhdod.;a m¾fhaIK k,ska ielßka uq;%dY ms<sld we;s lsÍug bjy,a jk nj wkdjrKh ùu;a iu.u thg we;s ckm%sh;djh hï muKlska ì| jegqK;a ;ju;a wf,úhg úYd, n,mEula kï we;s ù ke;' thg fya;=j ù we;af;a miqld,Sk wOHhk j,ska fuys wdrlaIdj hï;dla iy;sl ùuhs'

82

October 2020

DOCTOR MAGAZINE

iuia;hla jYfhka .;a l< fï iSks wdfoaYl u.ska tajdfha uq,a idudcslhd jk iSks j,g jvd le,ß m%udKh ke;s lrhs' tlaflda ie<lsh hq;= muKlska wvq lrhs' oshjeähdjg kqiqÿiq ldfndayhsfâ%Ü m%udKh wvq lsÍugo th bjy,a jk w;r Bg wu;rj fmdÿfõ .;a l< meKsrihg we;s leue;a;" weíneysh wvq lsÍugo (Help curb those cravings you have for something sweet) tajd hï m%udKhlska odhl;ajhla olajhs' fï ksid oshjeähdj we;s whg fuu meKsrihka wdfoaYlhla jYfhka fhdod .ekSug yels jQj;a mq¿,a jYfhka tajd mßyrKh lsrSu kï ffjoHjreka mjd t;rï wkqu; fkdlr;s' wjidk jYfhka ;j;a tla lreKla olajñ' fï iSks j,g yqre ùfïoS we;euqka ;=< we;súh yels Rebound Effect hkqfjka ye|skafjk l%shdj,shla .ek ffjoHjreka wjjdo lr;s' reêrfha iSks uÜgu by< kxjk iSks ke;s ksid fldhs ;rï m%udK j,ska .;a;;a wjodkula ke;ehs is;k ksid we;efula iSudjlska f;drj fï meKsri wdfoaYl .kakg mq¿jk' ;ju;a fï wdfoaYl .ek fkdokakd fndfyda ldrKdo úh yels neúka th wu;r wjodkula f.k osh yels neõ Tn mila lr.; hq;=h' DM

doctormagazine.lk





D•Magazine /

Diabetes Oral Health oshjeähd frda.Skaf.a uqL fi!LH .eg¿

Diabetes Oral Health oshjeähd frda.Skaf.a uqL fi!LH .eg¿ ksjerosj oshjeähd fnfy;a .;a;;a" wdydr md,kh l<;a oka; wdidok ;sfí kï oshjeähdj md,kh fkdù ;sfhkak mq¿jka Well-controlled diabetes helps keep your mouth healthy. If you have poorly controlled or high blood sugar, you have a higher chance of dry mouth, gum disease, tooth loss, and fungal infections like thrush. Since infections can also make your blood sugar rise, your diabetes may become harder to control. .,akEj wdo¾Y m%dfoaYSh frdayf,a oka; Y,H ffjoH uyskao m%shxlr jksiqkaor

o Y%S ,dxlsl ck;dj úYd, jYfhka fnda fkdjk frda. w;ßka oshjeähdjg ysñjkafka m%Odk ia:dkhls' ffjoH idhkj,g meñfKk frda.Ska iy frday,a.; jk frda.Skaf.ka jeä fofkla oshjeähdj iy oshjeähdfõ ixl+,;dj,g m%;sldr .ekSug meñfKk frda.Ska nj frday,a ixLHd f,aLK i<ld ne,SfïoS fmfkkakg ;sfí'

w

oshjeähdj - yeoSu l,aoud.; yels" tfiau je<ÿfkd;a md,kh l< yels frda.S ;;a;ajhls' lD;s%u rildrl iys; jeros wdydr mßfNdack rgdj;a" wúfõlS nj;a" jHdhdu uos lu;a frda.h we;s ùug fukau md,kh fkdùug;a n,mdk m%Odk ldrKd jYfhka i|yka l< yel' frda.Ska ffjoH ks¾foaYhkag wkql+,j T!Iëh m%;sldr ,nd fkd.ekSfukau frda.h ixlS¾K ùug fya;= ù we;' oshjeähdj md,kh fkdl<fyd;a mqoa.,fhl=g fláld,Sk fukau os.=ld,Sk ixl+,;d we;s úh yel' ta w;r iakdhq wdndO" yDohdndO" jl=.vq wl¾ukH ùu m%Odk os.=ld,Sk ixl+,;do fõ'

86

October 2020

DOCTOR MAGAZINE

doctormagazine.lk


oshjeähdj ksid we;sjk o;a wdY%s; .eg¿ fuu ixl+,;d ms<sn| fndfyda fofkla oek isáho md,kh fkdjQ oshjeähdjg wld,fha o;a wysñ lrúh yels njo" uqL frda. by< oeñh yels nj fndfyda fofkla fkdokS' úÿreuia wdidok md,kh lsÍfï oS frda.Skaf.a reêrfha iSks uÜgu m%Yia; w.hl ;sìh hq;= fõ' ks;ru reêrfha iSks uÜgu by< f.dia we;akï úÿreuia frda. j,g m%;sldr lsÍu wiSreh'

oshjeähd frda.Skaf.a uqL fi!LH .eg¿ reêrfha iSks mÍlaId lr.kak' th md,kh lr.kak

Tfí oshjeähdj frda.h .ek oka; ffjoHjrhd oeKqj;a lrkak

doctormagazine.lk

ks;sm;d Tfí oka; ffjoHjrhd uqK .efikak

uDÿ fl|s iys; o;a nqreiqjla mdúÉÑ lrkak

October 2020

DOCTOR MAGAZINE

87


D•Magazine /

Diabetes Oral Health oshjeähd frda.Skaf.a uqL fi!LH .eg¿

oshjeähdfjka fmf<k úg uqL wdidok yd fjk;a uqL fi!LH .eg¿ W.% úh yelsjd fukau oka; frda. j,g uekúka m%;sldr fkd,enqKQ l< oshjeähd iSks md,kho wmyiq úh yel

wm oka; Y,Hd.drhg meñfKk úÿreuia wdidok iys; fndfydauhla frda.Skaf.a HbAc iy ksrdydr reêr.; iSks w.hka (FBS) mÍCId l< úg tajd b;d by< w.hl mj;sk njo olakg ,efí' iuyr frda.Skaf.a HbAc w.h 10 g jeä wjia:do we;' oshjeähdj frda.Ska" oka; fi!LHh iïnkaOfhka uekúka wjOdkh fhduq l< hq;=hs fuu ;;a;ajhka hgf;a oka; Y,H ffjoHjrekag muKla úÿreuia frda.j,g m%;sldr lsÍu wiSre fõ' ksjeros wdydr rgdjlg yqre jQj;a" ffjoH ks¾foaYhkag wkql+,j T!Iëh m%;sldr ,nd .;a;;a iSks uÜgu md,kh fkdjk wjia:d olakg ,efí' tjeks wjia:dj,oS YÍrfha wdidos; ;;a;ajhka we;so lshd fidhd ne,sh hq;=hs' wmg yuqjk tjeks frda.Skaf.a úÿreuia frda. j,g m%;sldr l< úg iSks uÜgu m%Yia; uÜgug meñfKk njo" m%dfhda.slj olakg ,efí' fujeks frda.Skag m%;sldr lsÍfï oS oshjeähdj iy fydafudak iïnkaOj m%;sldr lrk ffjoHjreka iy oshjeähdjg m%;sldr isÿ lrk ish¿u ffjoHjreka tlg tlaù l%shd lsÍfuka frda.Skag jvd hym;a jQ m%;sldr fiajdjka ,nd osh yels nj uf.a úYajdihhs' DM

88

October 2020

DOCTOR MAGAZINE

doctormagazine.lk


D•Magazine /

Finger Reattachment yosisfha j;a weÕs,a,la" YrSrfha fldgila lems, fjka jqfKd;a l< hq;af;a l=ulao@

Finger Reattachment yosisfha j;a weÕs,a,la" YrSrfha fldgila lems, fjka jqfKd;a l< hq;af;a l=ulao@ Y,H úfYAI{ ffjoH wcs;a rKisxy

lmd bj;a lrk ,o weÕs,s" w;a" k<," mdo" lmd bj;a lrk ,o lka" lmd bj;a lrk ,o f;d,a" lmd bj;a l< ,sxf.akaøsh yd lmd oeuQ Èj mjd kej; ilia lrkakg Y,H ffjoHjrekag isÿfõ' weneoaoshla''' ,Shla lemSfïoS isÿjQ w;aje/oaola ksid uymgÕs,a, iïmQ¾Kfhkau .e,jqKQ wjia:djls' fï lrorhg m;ajQ ;eke;a;d jhi úis wgl ;reKfhla úh' wk;=r isÿjQ iefklska weÕs,a, m%fõYfuka wyq,df.k yels Wmßu msßisÿj frday,g f.k wd w;r ffjoHjreka weÕs,a, noaO lsÍug ta fudfydf;au hqyqiq¿ jQ ksid weÕs,s fldgh iq¿ fj,djlska w;g iïnkaO lsÍfuka uymgÕs,a, ;reKhdg fírd oSug wjia:dj ie,isk' fuysoS m%ia;=; ikaêh (Interphalangeal joint) kej; ilia lsÍu b;d ÿIalr ldrKhla jQ w;r flfia fj;;a fï ksid hka;ï l%shd;aul ;;a;ajfhka mj;ajd .ekSug mshjr .eksk' weÕs,s w;r lïìhla

doctormagazine.lk

October 2020

DOCTOR MAGAZINE

89


D•Magazine /

Finger Reattachment yosisfha j;a weÕs,a,la" YrSrfha fldgila lems, fjka jqfKd;a l< hq;af;a l=ulao@

iïnkaO lf<A weÕs,s iqj jk f;lah' fï ie;alu isÿ lsÍfuka udi wglg miqj ;reKhdf.a weÕs,s wdY%s; ixfõok''' tkï oekSu yd m%;spdr oelaùu idudkH ;;a;ajhgu meñKs w;r l%shdldß;ajh fmr mej;S ;;a;ajfhka ishhg 8090 w;r id¾:l;ajhla w;am;a lr .ekSug wjia:dj ie,isK' fujka wk;=re nyq,hs''' wk;=rla isÿ jQ úg l< hq;af;a l=ulao@ fujka wk;=re wo f,dalh mqrd úYd, jYfhka isÿjk w;r tajd kej;;a ilia (Replantation of Amputations) fndfyda id¾:lj isÿ flf¾' fujka wk;=re j,oS úfYaIfhkau fmr mej;S l%shdldß;ajh ,nd

kQ;k Y,Hfõofha m%uqL uQ, .%ka:hla jk Chirurgia Magna ^,;ska niska oelafjk fuys w¾:h jkafka Great Surgery hkakhs'&

.ekSug kï Microvascular Anastomosis kue;s fuu ie;alfïoS ì÷Kq wiaÓ" LKavrd" iakdhq yd iu w¿;ajeähd l< hq;= fõ'

Guy de Chauliac - uoH;k hqfrdamfha mqfrda.dó Y,H ffjoHjrhd

90

October 2020

f.orfodroS" uyu.oS yd jevfmdf<AoS wdoS jYfhka fujka yosis wk;=re ks;r ks;r isÿfõ' ljqreka fldhs wjia:dfõoS fujka wk;=rlg ,lafõoehs ldg kï lsj yelso@ fujka YÍfrdamdx. ¨yqj;a jQ úg kej;;a tajd wdrlaId iys;j msßoaoSug yelshdjla mj;akd w;r ta iïnkaOfhka jeo.;a f;dr;=re /ila fï ,smsfhka bosßm;a flf¾'

DOCTOR MAGAZINE

doctormagazine.lk


¨yqj;a jQ w;l weÕs,s kej; ilia lr iqjm;a lr we;s wdldrh

w;S;fha YÍr fldgia fír .kakg .;a W;aidyhka''' ngysr ffjoH úoHd;aulj fuu ie;alï isÿ lsÍu iïnkaOfhka wm w;S; j;f.d; úuiuq' uOH;k hq.fha hqfrdamfha lS¾;su;a Y,H ffjoHjrfhla jQ Guy de Chauliac úiska Chirurgia Magna ^,;ska niska oelafjk fuys w¾:h jkafka Great Surgery hkakhs'& kï jQ Yd,lH uQ, .%ka:h ,shñka YÍrfha ¨yqj;a jQ fldgia kej; noaO lsÍu fkdl< yelallehs ,shd ;enqfõh' myf<diajk yd oyy;a jk Y; j¾Ifha bkaoshdfõ jeroslrejkag lrk wÉpqjla f,i kdih lemSu isÿ flßK' fï wh flfryS wkqlïmdfjka Ndr;fha mdrïmßl ffjoHjreka tu kdih kej; ilia lsÍug fhdod.;a Ys,am l%uhla iïnkaOfhka

doctormagazine.lk

hqfrdamSh ffjoHjreka ie<ls<su;a úh' ngysr kHdhdpd¾hjreka fkdl< yelallehs lshQ foa Ndr;Sh mdrïmßl ffjoHjreka lrkafka flfiao hkak Tjqkg .eg¿jla úh' William Balfour kï ì%;dkH Y,H ffjoHjrfhla 1814oS ;ukaf.a mq;df.a iïmQ¾Kfhkau lemS fjkajqKQ weÕs,s ;=kla id¾:lj noaO lsÍfï

October 2020

DOCTOR MAGAZINE

91


D•Magazine /

Finger Reattachment yosisfha j;a weÕs,a,la" YrSrfha fldgila lems, fjka jqfKd;a l< hq;af;a l=ulao@

"

weÕs,s mylau mqreoaokakg .;a W;aidyhla

W;aidyhl fhÿKq w;r Tyq Edinburgh Medical and Surgical Journal iÕrdjg tu ie;alu iïnkaOfhka iúia;rd;aul jd¾;djlao ;eîh' fuh kQ;k lemqKQ fldgia noaO lsÍfï Y,Hfõofha wdrïNh úh'

laIqø Y,H ffjoH úoHdfõ (Microsurgical Techniques) ÈhqKqj;a iuÕ YÍrfhka ¨yqj;a jQ fldgia kej; ilia lsÍu id¾:lj lrkakg wo jk úg wjia:dj ie,iS ;sfí' lmd bj;a lrk ,o weÕs,s" w;a" k<," mdo" lmd bj;a lrk ,o lka" lmd bj;a lrk ,o f;d,a" lmd bj;a l< ,sxf.akaøsh yd lmd oeuQ Èj mjd kej; ilia lrkakg Y,H ffjoHjrekag isÿfõ'

kQ;k Vascular Anastomosis Techniques iïnkaOfhka mqfrda. dó ld¾hhla bgqlf<A 19 jk Y;j¾IfhaoS Halsted, Hopfner yd

Carrel hk ffjoHjreka úisks' Alexis Carrel kï ffjoHjrfhla fï lafIa;%h ;=< mqkreohla we;s l< w;r ta iïnkaOfhka Tyqg fkdafn,a ;Hd.ho ysñ úh' bkamiqj iQlaIu wkaùlaI" ueiqï i|yd

92

October 2020

DOCTOR MAGAZINE

doctormagazine.lk


laIQø Y,Hfõofha oshqKQj ksid wo ishqï ie;alï id¾:l;ajhg m;ajk wjia:d fndfyda fihska jeä ù ;sfí'

fhdod.kakd øjH wdosh Yd,l ;ka;%hg tl;= jQ w;r ie;alï ishqïj isÿ lrKQ msKsi fuj<ï /ila Harry Buncke kï ffjoHjrfhl= úiska y÷kajd fok ,oS' laIqø Y,H ffjoH úoHdfõ (Microsurgical Techniques) ÈhqKqj;a iuÕ YÍrfhka ¨yqj;a jQ fldgia kej; ilia lsÍu id¾:lj lrkakg wo jk úg wjia:dj ie,iS ;sfí' lmd bj;a lrk ,o weÕs,s" w;a" k<," mdo" lmd bj;a lrk ,o lka" lmd bj;a lrk ,o f;d,a" lmd bj;a l< ,sxf.akaøsh yd lmd oeuQ Èj mjd kej; ilia lrkakg Y,H ffjoHjrekag isÿfõ' fujka weneoaos wm ldg jqK;a isÿ fjkakg mq¿jk' ksjerosj lghq;= lf<d;a ta wk;=re j,ska bj;a jQ fldgia kej; iïnkaO lsÍug ffjoH úoHdjg fï wdldrfhka wk.s yelshdjla ;sfnk uq;a fuu ie;alï id¾:l lr .ekSfï uQ,sl ld¾hh Ndrj we;af;a wmguh' ksjerosj tu bj;a jQ fldgi frda.shd iu. frday,g f.k hd hq;=h' weÕs,a,la fyda YÍr wx.hla lemS fjka jqKQ miq ksjerosj m%jdykh lrkafka fldfyduo@ weÕs,a," ydkshg m;a YÍrdx.h wyq,.kak" th fidaokak tmd' msßisÿ frÈ lvlska T;d" fuh ma,diaála nE.hl oud whsia melÜgqjla wdikakfha ;nkak' yenehs whsia iuÕ iDcqju lmd oeuQ fldgi iïnkaO ùug bv fkdfokak' tfia lsÍfuka cSj fldgia wdrlaId fjkjd fjkqjg úkdY jkakg mq¿jk' yels blauKska fï iSrejg ilia lr.;a fldgi;a iu. frda.shd Y,H myiqlï we;s frday,lg f.k hkak'

doctormagazine.lk

fuu ie;alï isÿ lrkafka uhsfl%d ie;alï lrk wdfrda.HYd,dj,oS muKs' fujka YÍr wx.hla .s,syS .sh úg tu laIQø ie;alu isÿ l< hq;af;a meh yhla .; ùug u;af;ks' fï ksid tu ie;alï isÿ lrk frday,la fj; fl,skau hdug W;aidy lsÍu jvd;a iqÿiqh' hï fyhlska Tn uq,skau we;=¨ jk frdayf,aoS m%udohla we;s jQjfyd;a wjidkfha ish¿ m%h;akhka ld, idOlh blauùu ksid .s,syS hkq we;' wfma rfÜ laIqø ie;alï myiqlï we;af;a fld<U cd;sl frday," .d,af,a lrdmsáh frday, yd uykqjr cd;sl frdayf,ah' ta yereKq úg fm!oa.,sl wxYfha m%Odk frday,a j,o fï myiqlï ;snqK;a ta frday,lg hkjd kï hd hq;af;a tu ie;alu wm%udoSj isÿ lsÍug we;s wjia:dj iel yer oek. ekSfuks' fï ie;alï i|yd fm!oa.,sl wxYfhaoS úYd, uqo,la jeh jk njo lsj hq;=h' DM

October 2020

DOCTOR MAGAZINE

93


D•Magazine /

How to Check Your Cervical Mucus Learn how to detect ovulation and recognize cervical mucus stages

HOW TO CHECK YOUR CERVICAL MUCUS Learn how to detect ovulation and recognize cervical mucus stages Cervical mucus is secreted by glands found in and around the cervix. Hormonal changes throughout a woman's reproductive cycle change the amount and consistency of this mucus. Cervical mucus may also be called cervical fluids. The job of cervical mucus is to either: ² Prevent things from entering the uterus through the cervix ² To nourish and help transport sperm through the cervix into the uterus

94

October 2020

DOCTOR MAGAZINE

Fertile cervical mucus is a clue that ovulation is coming. Your vaginal discharge is fertile when it resembles raw egg whites. This is the best time to have sex if you want to get pregnant. You can predict this by checking and tracking cervical mucus changes. Yes, this will mean looking and (usually) touching your vaginal discharge. You may feel squeamish about it, but it's your body. Knowing how your body works can be empowering. You learn to become aware of where you are in your cycle and when you're about to ovulate. It truly becomes second nature. Understanding the Connection Between Ovulation and Cervical Mucus If you already track your basal body temperature (BBT), adding cervical mucus tracking is a good idea. Your basal body temperature (which is your temperature at complete rest) increases when you ovulate. This is caused by the increase in the hormone progesterone. Your BBT will tell you if and when you ovulated after it happened. But if

doctormagazine.lk


you want to get pregnant, you need to have sex before ovulation. Cervical mucus changes can tell you before you ovulate. This information can actually help you time sex for pregnancy. Just before ovulation occurs, the hormone estrogen leads to increased cervical mucus and changes it into a stretchy, viscous-like substance. This helps sperm survive and swim. After ovulation, the hormone progesterone causes cervical mucus to become sticky and thick. This stops sperm (and any other foreign substance) from getting through to the uterus.

² To a raw egg white consistency ² Then, back to dry and sticky ² Until menstruation again When your cervical mucus is in the wet or raw egg white consistency stage, ovulation is approaching. This is the best time to have sex if you want to get pregnant. How to Check Your Cervical Mucus 1. First, wash and dry your hands. 2. Find a comfortable position, either by sitting on the toilet, squatting, or standing up and putting one leg up on the bathtub edge or toilet seat.

As ovulation approaches, your cervical mucus changes from a consistency that's not sperm-friendly to a more fertile variety. While everyone's body is different, the general changes that cervical mucus goes through are: ² Menstruation (which isn’t cervical mucus, but you won’t be able to detect it when you’re menstruating anyway) ² Dry or sticky ² To creamy like lotion ² To wet and watery doctormagazine.lk

3. Reach one finger inside your vagina; your index or middle finger is probably best. (Be careful not to scratch yourself.) Depending on how much cervical mucus you're producing, you may not need to reach so far, but getting a sample from near your cervix is ideal. 4. Remove your finger from your vagina and observe the consistency of whatever mucus you find.

October 2020

DOCTOR MAGAZINE

95


D•Magazine /

How to Check Your Cervical Mucus Learn how to detect ovulation and recognize cervical mucus stages

Do this by both looking at the mucus and rolling what you find between two fingers (usually your thumb and index finger). Try pressing your fingers together and then slowly moving them apart. ² If what you find seems sticky, or findings are scant, you're probably not ovulating yet. ² If what you find is creamy, ovulation may be coming, but not just yet. ² If what you find is wet, watery, and slightly stretchy, ovulation is very likely close. Find time for some babymaking sex. ² If what you find is very wet, stretches between your fingers for an inch or more, and resembles a raw egg white, your cervical mucus is very fertile. Ovulation is right around the corner, and now is the ideal time for intercourse. 5. If you are charting your BBT, you should mark down on your chart your cervical mucus findings. Abbreviations often used are S for sticky, C for creamy, W for wet, and EW (or EWCM) for egg-white cervical mucus. Tips for Checking Cervical Mucus Don't check your cervical mucus during or right after sex. Also, avoid checking when you're feeling sexually aroused. Arousal fluids are not the same as fertile cervical mucus,

96

October 2020

DOCTOR MAGAZINE

but you probably won't be able to tell the difference. Checking after sex is also a bad idea because it's too easy to confuse semen with cervical secretions. You can check your cervical mucus by looking at the toilet paper or your underwear. Not everyone is comfortable with putting their finger inside to check themselves. But you don't have to. You can instead pay attention to how wet your vulva feels on a day-to-day basis, pay attention to the discharge on your underwear, or look at the toilet paper after urination. There is, in fact, an entire method based on this: the Billings Ovulation Method, With all that said, however, it's easier for many women to physically check themselves and reach inside. Consider checking your cervical mucus after bowel movements.

doctormagazine.lk


Of course, first, wash your hands well! But if you have trouble finding cervical mucus, it may be easier after a bowel movement. Having a bowel movement moves down any vaginal discharge closer to the entrance of your vagina. If you have multiple patches of fertile cervical mucus, look for additional ovulation signs besides CM. Some women, especially those with PCOS, have several patches of fertile-looking cervical mucus throughout their cycle. If this is your situation, predicting ovulation by tracking cervical mucus might not work well for you. You should consider paying attention to other ovulation signs, like cervical position changes. You may also want to chart your basal body temperature, so you know which (if any) of the fertile cervical fluids indicated ovulation. Some medication may interfere with your cervical fluids. Antihistamines dry up more than your sinuses — they also dry up your cervical fluids. Ironically, Clomid can prevent you from having fertile quality cervical mucus. In this case, you might not find as much fertile cervical mucus before ovulation. So, you might want to try using an ovulation predictor kit to detect ovulation instead. If you never get fertile quality cervical mucus, tell your doctor. Lacking fertile quality cervical mucus can be a sign of a hormonal imbalance or fertility problem. Cervical mucus that doesn't ever become fertile is sometimes referred to as hostile cervical mucus. You may see fertile cervical mucus again right before your period. Some women notice that their cervical mucus becomes wet or almost egg white-like again right before menstruation. Obviously, this isn't a sign of impending ovulation. Women sometimes wonder if getting a lot of cervical mucus just before their period is a possible early pregnancy sign. The fact of the matter is, it's almost impossible to tell the difference between "early pregnancy" cervical mucus and regular "just before your period comes" cervical mucus. You may confuse semen with cervical mucus. A day or two after sexual intercourse, you may confuse semen with wet cervical mucus. With experience, you can learn how to differentiate the two, but for the purposes of getting pregnant, assume that you may be approaching ovulation and mark your calendar or chart accordingly.

doctormagazine.lk

Do not attempt to wash away your natural vaginal fluids! Cervical mucus is normal and healthy. Some women wash away "ovulation secretions" thinking they are unhygienic or unhealthy, but douching can decrease your fertility. Make sure you're drinking enough water. Dehydration won’t help your trying-to-conceive efforts. If you’re not drinking enough water, your mucous membranes (which include the cervical area) won’t be as moist. Your body will reserve the water it has for the most vital body functions. Cautiously consider supplements. Some say that vitamin E supplements can improve cervical mucus quality. However, if you are taking any blood thinners (including daily baby aspirin), you shouldn’t take vitamin E. The amino acid L-arginine is also said to possibly help with increased cervical mucus, by increasing blood flow and circulation by the reproductive organs. It's also been said that grapefruit juice and green tea may improve cervical mucus quality, but there are currently no clinical studies backing up either of these claims. Do be aware that some prescription drugs can’t be mixed with grapefruit juice. DM

October 2020

DOCTOR MAGAZINE

97


D•Magazine /

ufkda ,sx.sl .eg¿ ì;a;rh we;=f<ka u;= jQ fldäúkh

ì;a;rh we;=f<ka u;= jQ fldäúkh

fu

h isÿjQfha wïn,kaf.dv ;odikakfha Ôj;a jQ tla;rd mjq,lgh' orejka y;r fofkl=;a iuÕ ux.,sld;a wehf.a ieñhd jk iqkkao;a foudmsh Wreufhka ,enqKq ksjil Ôj;a jQy' iqkkaof.a mshd úiska iE¥ fuu ksji fï jk úg mer‚ ksjils' tl, fuu msysá bvu wlalrhla muK jQ w;r" fudjqkg ksji iuÕ ,enqfKa wlalr ;=ka ld,la mu‚' b;sß wlalr ld,l m%udKh iqkkaof.a whshdg foudmshka úiska mjrd ÿka w;r" wújdylj isá iqkkaof.a whshd úiska ;udg wh;a tu bvï lÜáh úl=Kd oud fjk;a m%foaYhl /lshdjla lrf.k l=,S ldurhl Ôj;a úh' iqkkao jD;a;sfhka fmof¾refjl= jQ w;r" Bg wu;rj bvfï ;snQ fmd,a .ia lSmfhka ,enqKq wdodhu;a Bg wu;rj bvfï ;ekska ;ek j.d lrñka tajdhskao uqo,la Wmhñka Ôj;a úh' ;u orejkaj mdi,a hjñka úYd, wd¾Ól Yla;shla fkdue;s jqjo idudkHfhka ld î ;u hq;=lï bgq lrf.k Ôj;a jkakg ;rï wd¾Ólhla fudjqka i;= úh' iqkkaof.a mshd iy uj;a fofokdu fï jkúg Ôj;=ka w;r ke;' ux.,sld / lshdjla fkdl<o ffO¾hfhka hq;=j j.d lghq;=j,g iïnkaO ù orejka o /ln,df.k Ôj;a jQjdh' fudjqka

Y%S ,xld iajdmk úoHdfõ§kaf.a ix.ufha j;auka iNdm;s ufkda Ñls;ail" ffjoH mS'tka' úoHd,l=,m;s

fld;rï W;aidy oerejo orejka wOHdmkhg t;rï Wkkaÿjla oelajQfha ke;' ta w;r iqkkaof.a;a ux.,sldf.a;a f,dl= ÿj .fïu ria;shdÿldr ;reKhl= iuÕ fma%u iïnkaOhla we;s lrf.k ;snQ w;r" wehf.a jhi hka;ñka wjqreÿ oyihls' fuu iïnkaOh k;r lsÍu i|yd iqkkao;a ux.,sld;a fkd.;a fjfyila ke;s ;rïh' tkak tkaku f,dl= ÿj foudmshkag wlSlre ​ fjkakg jQjdh' wjidkfha f,dl= ÿj;a ;reKhd;a f.org fydr ryfiau ,shqula ,shd ;nd msgj hkafka jhi wjqreÿ oyy; jkakg;a fmrh' —fï f.org fudllao jqfKa' ldgj;a lrorhla ke;sj ysáh wmsg fudk fykf.ähla o my;a jqfKa˜ iqkkao;a i;shg ojila folla f.org

98

October 2020

DOCTOR MAGAZINE

doctormagazine.lk


tkafka îu;ajh' iqkkao;a ux.,sld;a w;ro fjkodg jvd rKavq irej,a we;súh' iqkkao Wkkaÿfjka l< j.dj mjd oeka isÿlrkafka l< hq;= ksid muKla lrkjd f,isks' ksjfia ish¨‍ fokdf.au i;=g ì| jegq‚' iqkkao yßyeá /lshdjg fkdhEu;a ;uka l< j.dj;a yßyeá fkdlsÍu;a fya;=fjka ksjfia wd¾Ólho áflka ál msßfykakg .;af;ah' jhi wjqreÿ y;<sia folla muK jk ux.,sld fõ.fhka jhig hk njla fmfkkakg úh' jhi y;<sia folla jqjo wjqreÿ mkyl yegl .eyekshlf.a fmkqu weh flfrka Èiajkakg úh' nd, orejka fofokdo mdi,a hejqjo" mx;s hejqjo TjqyQo yßyeá wOHdmk lghq;= isÿ fkdlrf.k wOHdmkfhka ÿ¾j,u ;;a;ajhlg m;ajQy' fudjqka Ôj;a jQ ksjio lsisÿ w¨‍;ajeähdjla fkdl< fyhska tkak tkaku .rd jefgk ;;a;ajhlg m;ajq‚' Ôj;a ùug mjd neß ;;a;ajhlg wd¾Ólh weo jegq‚' —fldfydu yß <uhska Ôj;a lrjkak ´kE' fudlla yß l%uhlg hkakg ´kE˜ hehs is;+ iqkkaof.a woyi jQfha bvfï Tmamqj wemhg ;nd Khla yß ,nd.ekSughs' ta nj ux.,sldg fkdokajd .fï isák fmd,S uqo,d,s flfkl=g Tmamqj ;nd ,la‍Ihl muK uqo,la ,ndf.k ksjfia wvqmdvq álla idokakg mgka .;af;ah' bka uqo,la b;sß lrf.k kej; j.d lghq;= fyda íf,dla .,a jHdmdrhla mgka .kakjd hehs n,dfmdfrd;a;= ;ndf.k tu remsh,a ,la‍Ih .;a;o ksjfia wvqmdvq ál idod wjika ​jkúg iy tÈfkod ksjfia úhyshoï ksidfjka w;g b;sß jQfha fndfydu fmdä .Kkls' uqo,a fldfykaoehs ux.,sld weiQ úg f.hla yok ;ekl uy;a;fhlaf.ka b,a,d .;af;a hehs iqkkao wehg mejiqfõh' b;sß jQ fmdä uqo, jHdmdrhla mgka .ekSug m%udKj;a fkdjQ w;r" fkdoekqj;aju tÈfkod úhyshoï i|yd tho úhoï úh' ksjfia hï ;rula wvqmdvq idod .;a;o Ôj;a jk ud¾. hla ;ju fudjqkag ke;' ta uÈjg oeka ,la‍Ihl Kh i|yd uilg remsh,a y;aoyi .Kfka fmd,shlao f.ùug isÿù we;' jdr lSmhla fmd,S f.jdf.k .sho oeka oeka fmd,S f.ùu mjd m%udoh' iqkkao fmd,S uqo,d,s uÕyer isàu ksid Tyq iqkkaof.a ksji fidhdf.k

doctormagazine.lk

wdfõh' ta jkúg ksjfia isáfha ux.,sld;a fojeks ÿj;a mu‚' iqkkao .ek úuiQ uqo,d,s Tyqf.ka iqkkao Kh ,nd.;a nj;a oeka uÕyßk nj;a mjid fpdaokd lf<ah' iqkkao fuf,i ksjfia Tmamqj ;nd Kh ,nd.;a nj ux.,sld oek.;af;a túgh' fï jkúg bvu fírd.ekSug kï Khg .;a remsh,a ,la‍Ih;a ysÕ fmd,S uqo,a remsh,a ;siamkaoyil=;a f.úh hq;= nj uqo,d,s oekaùh' —fldfydu yß áflka ál uqo,a f.juq˜ lshd uqo,d,sg ux.,sldo l;dny fldg yels blauKska uqo,a f.jk fmdfrdkaÿj u; thg l,a b,a,d .;a;dh' kuq;a tho t;rï id¾:l fkdùh' fmdfrdkaÿ jQ mßÈ uqo,d,sg uqo,a f.ùug fudjqyq wfmdfydi;a jQy' —wfma f.org fï fudllao fj,d ;sfhkafk' fïl kï wksjd¾​f‌hkau ljqre yß lrmq fohla˜ hkqfjka is;+ fudjqka fmakhla n,kakg .sfha tys§j;a iykhla ,nd .kakd woyisks' tys§ fmakfhka lshjqfKao Tjqka is;+ mßÈu —ksjig lrmq fohla ;sfhkjd˜ hkakhs' th lemSug kï remsh,a úismkaoyil úhoula hk nj fmak lshQ uE‚fhda lshd isáhdh'

October 2020

DOCTOR MAGAZINE

99


D•Magazine /

ufkda ,sx.sl .eg¿ ì;a;rh we;=f<ka u;= jQ fldäúkh

—talj;a lr n,uq' uqo,d,sf.a i,a,s fokak;a ´kE˜ hkqfjka is;+ fudjqka .fï isák fmd,shg uqo,a fok fjk;a wfhl= iuÕ l;d lr Tyq iuÕ f.dia l,ska fmd,S uqo,d,sg fï jkúg f.úh hq;= uq¿ uqo, jk tla,la‍I yegmkaoyila f.jd ;j;a remsh,a ;siamkaoyil uqo,la ;ukaf.a w;g fok f,i b,a,d f.k ,la‍I foll Khla f,i kj fmd,S uqo,d,sg bvfï Tmamqj ,ndÿkay' w;g ,nd.;a uqo,ska blauKskau lf<a remsh,a úismkaoyla úhoï lr fmak lshk uE‚hka f.kajd fldäúkh lmd bj;a lsÍuhs' oekaj;a fyd| ld,hla Wod fõhehs is;d fudjqka ffO¾hfhka jev l< w;r" kj fmd,S uqo,d,sg ,laI fol fjkqfjka remsh,a oioyil uqo,la f.ùug isÿjq‚' yïn lrk ish,a,u fmd,S f.jkjd ú;rhs' tkak tkaku fudjqka Kh nßka ;j ;j;a jeä úh' fuhg úl,am fijQ iqkkao is;=fõ bvfuka fldgila yß úl=K,j;a uqo,a álla fidhd .ekSughs' ux.,sld thg t;rï leue;a;la fkdoelajqjo fjk l< yels fohla fkd;snQ ksidfjka thg leu;s jQjdh' bkamiq bvfuka wlalr ld,la úl=Kd Kh ;=reiaj,ska ksoyia úh' b;sß uqo,ska yßhgu fldäúkh lmd wjika l< hq;= nj ;SrKh lr.;ay' tfia fidhk úg lSmfofkla .eku wdrxÑ ,enqKq w;r" fldäúkh ;uka bÈßfhau wrka fok wkqrdOmqf¾ lmq uy;d .ek oek.kakg ,enq‚' jydu f.dia tu lmq uy;d yuqù ;u ksjfia yd N+ñfha fldä úkh iaÓrju whska lrkak mq¿jkaoehs úuiSh' tu lmq uy;df.a ms<s;=r jQfha —wksjd¾​f‌hkau tal j<,mq ;ekskau wrf.k fmkakkjd' jeä l,la fkfuhs ´l wjqreÿ ;=k y;rl ld,hla we;=<; lrmq tlla˜ hkak lmq uy;df.a u;h úh' ta i|yd remsh,a ,la‍Ihl uqo,la .kakd nj;a Tyq m%ldY lf<ah' iqkkaof.a iy ux.,sldf.a ÿl wid mkia oyil uqo,lska th lr§ug lmquy;d ;SrKh lf<ah' jefâ yß.sh miq b;sß mkiaoyi Khg yß wrka fok njg fmdfrdkaÿ úh' tu Èkh Wod úh' lmquy;d;a ;j;a ;=kafofkl=;a fudjqkaf.a ksji lrd meñ‚hy' rd;%S tfld<yg muK hd.h wdrïN flß‚' mqomQcd mj;ajd weÕg jru f.k lmq uy;d jeá jeà

100

October 2020

DOCTOR MAGAZINE

f.a jfÜ weúÈkakg úh' ksjfia ish¨‍ úÿ,s myka ksjd ouk f,i wK lf<Ah' mkaoï m;a;= lrf.k thg ÿïu, lSß .iñka tu mkaoï t<sj,skau tla ia:dkhl wähl muK È.lska iy m<,lska hq;a j<la ydrkakg úh' wähla muK yErefõh' lmq uy;d t;ekg meñK tu j<g w; oud kej; tu j<g ;ukaf.a ysi ;=ka mdrla kuñka ;j;a ydrkakg hehs mejiSh' ux.,sld;a iqkkao;a wy, my< isá lSm fofkl=;a weismh s fkdfy<d tfoi n,d isáfhdah' oeka tu j< wä tlyudrla muK ydrd wjika úh' l=ulafoda NdIdjlska fudkjfoda lshñka t;ekg meñ‚ lmq uy;d j< ydrk iydhlhska kj;d ;ukau j<g w; oud mia bj;a lrkakg úh' kej; mkaoula f.k ysi lrljd mkaoug ÿïu, .id kej; jf<a we;s mia bj;a lr n,d isáhjqka uú; lrñka jf<ka w;aN; + hula bj;g .ekq‚' uv .EjqKq rjqï .,la jeks hula Tyq jf<a ;sî t<shg .;af;ah' Tyq wuq;= NdIdfjkau meñK isá msßig l:d lf<ah' tu m‚úvh l=ulao hkak Tyqf.a iydhlhska f.or whg oekajy Q '

doctormagazine.lk


—Th lÜáhg <Õg tkak lsh, lshkafka' fldäúkh yïnjqKd˜ lshñka iydhlhska ksjfia whg ta wi,g l:d lf<ah'

—oekakï wmsg fyd| ld,hla ,efnhs' ljqo wmsg fïl lf<a˜ hk m%Yakh f.or whg u;=úh' —lula kE' fldfydu yß m%Yafk úi÷Kdfka˜ lshñka fudjqka miqÈkfha mgkau iqmqreÿ mßÈ fjkodg;a jvd WfoHda. fhka oji mgka .;af;dah'

f.da,dldr uv ;ejreKq ., f.k th ly j;=frka fia§h' uyd mqÿuhlsæ ish,a,kagu oel .kakg ,enqfKa uv ;ejreKq .,la fkdj" ;ekska ;ek w÷re meye .ekaù ;snQ ì;a;rhla njhs' lmq uy;d úiska msßisÿ .y, fld<hla f.k th ly Èhfrka fidaod th mfilska ;nd ta u; ì;a;rh o ;nd l=vd lvqjla jeks wdhqOhla f.k fuu ì;a;rh fom¨‍ lf<ah' l=Kq .| .iñka ì;a;rfha i%djhka iuÕ ì;a;rh we;=f<a lïìhlska t;+ ;U fld<hla u;=úh'

udi lSmhla .;úh' l,ska jQ fmdä fmdä Kh ksid;a lror ksid;a jevlr hula bmhqjo lmqjdf.a b;sß fldgi f.ùug yelshdjla ,enqfKa ke;' lmq uy;d úiska jßka jr ÿrl;k weu;=ï ,nd§ b;sß uqo,a f.jk f,i oekajqjo fudjqkg f.jd .ekSug yelshdjla ke;' kej;;a h<s h<s;a fudjqkaf.a f.or wiu.sh" wi;=g jeäfjkakg .;af;ah' lmqjdf.a n,mEïo tkak tkaku jeäúh' b;sß uqo,a fkdf.jkafka kï wdmsg fldäúkh kej; f.kajk njg lmqjd fudjqka ìh.ekaùh' l< yels wka lsisjla fkdjQ ;ek fudjqka kej;;a lmqjdf.a uqo,a f.ùu i|yd bvfï fldgila úlsŒug ;SrKh flß‚'

fuh meñK isá whgo w,a,kakg fkd§ n,k f,i iydhlhd mejiSh' lmq uy;d T¿j lrljd wdrEVfhka bj;a úh' —oeka Tlafldu yß fkao@ wÈka miafia lsisu m%Yakhla fjkakE' fï j< jy,d odkak˜ lshñka remsh,a mkiaoyil=;a /f.k b;sß uqo,a yels blaukska f.jk f,i mjid miqod br mEhSug m%:u fudjqka kslau .shy'

doctormagazine.lk

ta nj oek.;a m%foaYjdiSka úiska fudjqkg fï i|yd úi÷ula f,i Y%S ,xld iajdmk úoHdfõ§kaf.a ix.ufha j;auka iNdm;s ufkda Ñls;ail ffjoH mS'tka' úoHdl=,m;s uy;d yuqjk f,i Wmfoia ÿ‚' —ffjoHjrekag mq¿jkao wfma .eg¨‍ úi|kak˜ ux.,sldf.a;a iqkkaof.a;a u;h úh' kuq;a .fï lSmfofkl=f.au b,a,Su th jQ ksid fuu .eg¨‍j ffjoH mS'tka' úoHdl=,m;s uy;d fj; fhduq flß‚' isÿjQ ish,a, .ek fndfyda fõ,djla l:d lrñka isá úoHdl=,m;s uy;d úiska Tjqkaf.a .eg¨‍jg úi÷ï ,nd§ug;a kej; lmqjdg Tjqkg lsisjla l< fkdyels ;;a;ajhg m;a lrkjd hk fmdfrdkaÿj u; fufyhqu Ndr foñ‚' uq,skau ffjoH mS'tka' úoHdl=,m;s uy;d úiska ksjfia whg ufkda úoHd;aul m%;sldr ,nd§ Tjqka m;aj ;snQ udkisl wd;;s ;;a;ajh ÿr,Sh' bkamiq ffjoHjrhd bÈßfhau lmq uy;dg ÿrl:k weu;=ula ,nd.kakd f,i oekqï ÿks' tfjf,ao lmqjd úiska fudjqkg kej; fldäúkh f.kakkjd hkqfjka ìh flß‚' miqj tu ÿrl:kh ,nd.;a ffjoH mS'tka' úoHdl=,m;s uy;d

October 2020

DOCTOR MAGAZINE

101


D•Magazine /

ufkda ,sx.sl .eg¿ ì;a;rh we;=f<ka u;= jQ fldäúkh

úiska fujeks jxpdldÍ l%shdj,ska ñksiqka wirK fkdlrk f,i;a Tn l< ñ;Hdj l=ulao hkak wm úiska iudcfha m%isoaêhg m;a lrk nj;a m%ldY lf<ah' ;jÿrg;a fuu lmqjdf.ka .eg¨‍ u;= jqjfyd;a kS;s ud¾. hg hk f,i ffjoH mS'tka' úoHdl=,m;s uy;d tu msßig okajd Tjqkg ñ;Hd u; mfil,d ;ukag ;sfnk bvfï yßyeá j.dj wdrïN lrk f,i;a Èkm;du iqkkaog jevg hk f,i;a wjjdo flß‚' isÿ jQ isoaêh ms<sn|j ffjoH mS'tka' úoHdl=,m;s uy;d meyeÈ,s lr§ug Èk lsysmhlska meñfKk f,i iqkkaog yd ux.,sldg mejiSh' Èk lsysmhlska meñ‚ Tjqkg isÿùu ms<sn|j fufia meyeÈ,s lrÿ‚' —hï mqoa.,fhl=g m%Yak meñ‚ úg Tjqka udkislj weo jefÜ' È.ska È.gu m%Yak meñ‚hfyd;a Tjqka —la,u:h˜ kï iq¿ udkisl frda.S ;;a;ajhg m;aúh yelsh' ux.,sldgo tfiah' ÿl" l,lsÍu" tmdùu" ;rydhdu" kskao fkdhdu"

102

October 2020

wdydr wreÑh" i;=g fkdoekSu" lsisu foalg ys;a fkd§u wd§ fndfyda la,u: ,laIK my< fõ' fndfyda fokd fuh iq¿ udkisl frda.S ;;a;ajhla nj fkdoks;s' wm úiska lf<a ux.,sldf.a;a iqkkaof.a;a <uhskaf.;a udkisl ;;a;ajh f.dvke.Suhs' fuf;kag n,mE fldäúkhla ke;' tfia kï by; lmqjd fmdf<dj ydr,d .;af;a l=ulao@ Tng fuh m%Yakhla jkq we;' uu tho lr fmkajkakï˜ hkqfjka mejiQ úoHdl=,m;s uy;d úiska mfil ;snQ ì;a;rhla f.k th wfkla whgo w;g § fuys m¨‍oaola ;sfío hkak n,k f,i lSh' meñK isáhjqkaf.a u;h jQfha tys lsisÿ m¨‍oaola fkdue;s njhs' bkamiq ffjoH mS'tka' úoHdl=,m;s uy;d úiska wi, Ndckhlg w,a,d ì;a;rh fom¨‍ lf<ah' tys§o l=Kq .| .iñka ì;a;r i%djhka iuÕ lïì" ;U fld<hla" lgq f.k fmkaùh' —fldfyduo fï ì;a;rh we;=<g ;U fld<h" lgq wdfõ' fïl lf<a ud úiska úoHd;aul l%uhlg' ud i;= lsisu .=ma; n,hla kE' wêudkisl n,hla keye' fïl yßyeá bf.k .;af;d;a Tng;a lrkak mq¿jka' fjkod kï uu fïl l< yeá lshkjd' kuq;a wo jkúg ,xldfõ we;eï mqoa.,hska úiska ud fï lrk foa bf.k f.k th kej; kej; lrñka ñksiqka rjgkjd' óg fmr 2006 jif¾§ muK wm ix.uh úiska fuh Tmamq lr fmkajd ;sfnkjd' tfia ;sìh§;a we;eï ñksiqka úiska fïjdhska ñksiqka rjgkjd' wo isg Tng lsisu fldäúkhla keye' i;=áka wkqkag lrorhla fkdlr hym;aj Ôj;a fjkak˜ úoHdl=,m;s uy;d myod ÿks' DM

^fuys§ frda.Skaf.a mqoa.,sl;ajh wdrla‍Id lsÍu Wfoid kï .ï muKla fjkia lr we;' ish¨‍ jd¾;d mÍla‍IK ix.uh i;=j we;s we;s w;r" i;H isÿùuls'& úfYaI ia;+;sh ynrdÿj - ksu,a w,af.j;a;

DOCTOR MAGAZINE

Y%S ,xld iajdmkfõ§kaf.a ix.ufha iNdm;s ufkda Ñls;ail ffjoH mS'tka'úoHdl=,m;s

ÿrl:k wxlh 0718 30 30 30

doctormagazine.lk


D•Magazine /

Homeopathic Remedies for Psoriasis fydañfhdam;s m%;sldr u.ska fmd;=lnr ksÜgdjgu iqjlr .ksuq

Homeopathic Remedies for Psoriasis

fydañfhdam;s m%;l s dr u.ska fmd;=lnr ksÜgdjgu iqjlr .ksuq fi!LH" fmdaIK yd foaYSh ffjoH wud;HxYh foysj, rcfha fydañfhdam;s ffjoH uOHia:dkfha ia:dkNdr ffjoH ks,Odßks" fydañfhdam;s ffjoH wkqId fyaul=udr úisks

doctormagazine.lk

wms ljqre;a leu;shs mshlre fmkqulg' YÍrhlg Ñ;a;dl¾YKSh fmKqula f.k fok m%Odku bkaøsh iuhs' kuq;a wo iudcfha ishhg 2lg wdikak msßila iu wj,laIK lrk fmd;=lnr ^Psoriasis& frda.h ksid mSvd úÈk nj fmks f.dia ;sfnkjd' ia;%S mqreI fNaohlska f;drj fuu frda.h fldhs ldg;a je<|sh yelshs' frda.h je<ÿKq flfkl= iudchg fmkS isàug we;sjk ,eÊcdj ksid lsishï udkisl wd;;shlg m;aùuo fuu frda.fha oelsh yels ,laIKhls'

October 2020

DOCTOR MAGAZINE

103


D•Magazine /

Homeopathic Remedies for Psoriasis fydañfhdam;s m%;sldr u.ska fmd;=lnr ksÜgdjgu iqjlr .ksuq

ffi, m%;sIaGdmkfhaoS ksfrda.S iul ffi,hla ifï wNHka;rfha isg ifï mDIAGh olajd .uka ;lrhs' uq,a msysàfï kj ffi,hla wdrïN fjhs' túg uq,a ffi,fha kHIaáh ñh hhs' fuu iïmQ¾K pl%h iïmQ¾K lsÍug udihlg wdikak ld,hla .;fõ' kuq;a ifï frda. j,§ fuu iïmQ¾K l%shdj,sh iïmQ¾K lsÍug .; jkafka Èk 3-4la mu‚' fï ksid, ñh .sh ffi, tla;rd ia:dkhl È.ska È.gu jeä jk w;r iqÿ meye;s mDIaGhla fuu.ska ks¾udKh lrhs' mDIaGh iqÿue,s iqÿue<s jQ iajNdjhla .kafka tys ñh .sh ffi, ia:r lsysmhla mj;sk ksidfjks'

fmd;=lnr frda.h iqj l< fkdyels frda.hla f,i iudcfha iïu;j mej;=ko fydañfhdam;s m%;sldr u.ska fmd;=lnr frda.ska iïmq¾Kfhka iqjl< yels nj Tn okakjdo@ fmd;=lnr frda.h je<|Sug n,mdk fya;= fuu frda.h je<|Sug fya;=j ;ju;a yßhdldrj fidhdf.k keye'

104

October 2020

kuq;a jvd;a ms<s.;a u;h jkafka cdkj, n,mEula ksid frda.h we;sjk njhs' fuh lsisúfgl fndajk frda.hla fkdfõ' wm YÍrfha m%;sYla;slrKfha ÿ¾j,;djhl§ isref¾u we;s m%;sYla;slrK hdka;%khla isrerg úreoaOj l%shd lsÍula ksid frda.h we;s fjkjd' ^Autoimmune disease) tu l%shdj,sh n,.ekaùu mqoa.,hdf.ka mqoa.,hdg úfYaIs; jQ hï fya;=jla ^Provocating factor& lrk fldgf.k isÿ jkakla' wms fuh WodyrK lsysmhlska f;areï .kakg W;aidy .ksuq' ² lD;%Su rildrl fhÿ wdydr fukau tlsfklg fkd.e,fmk wdydr ^lsß" ud¿& ks;r mßfNdackh

DOCTOR MAGAZINE

doctormagazine.lk


² ks;r mj;sk u<noaOh ² ksÈ jEÍu ² ;=jd, ^jeáï isÍï ksid we;sjk ;=jd, wdidokhka& ² wdidok-iuyr nelaàßhd (Streptococcai& fyda ffjria ^HIV & wdidok ² T!IO Lithium,Sysyemic Corticosterids jeks T!IO keje;a;= úg" reêr mSvkhg ,nd fok T!IO ksid ^beta blockers& ² wêl ;dmhg ks;r fhduq ùu ² ÿïmdkh ² u;ameka mdkh ² fyda¾fudak j, fjkialï ² udkisl mSvkh fmd;=lnr frda.fha j¾. yd tys ,laIK ysialn," k<," lka fomi" je,ñg" oKysia yd isrer mqrdu kshfmd;= u;o fjkialï f.kfok frda. ,laIK we;s lrhs' Plaque Psoriasis fmd;=lnr frda.h fuh fmdÿfõ oelsh yelshs' r;=mdg iu yd

doctormagazine.lk

ßoSjka mdg fmd;= oelsh yelshs' tajd u; leiSula we;s w;r fõokdldßhs' iuyr wjia:djkays bß ;e,Sï" f,a .e,Sïo oelsh yel' fuh YÍrfha úYd, mrdihlg me;sr hhs' Inverse Psoriasis fmd;=lnr frda.h bls,s j," mshhqre hg" lsys,s j, jeks iïmq¾Kfhka fkdfmfkk ia:dk j, fmd;=lnr we;súh yel' r;= mdgg È,sfik f,i ifï fjkialï oelsh yel' Erthrodermiv Psoriasis fmd;=lnr frda.h §¾> ld,hla .;a iuyr T!IO k;r l< úgo" wêl ysre ;dmh ksido" wdidok ksido yg.kakd fmd;=lnr úfYaIhls' iu r;= meye .kakd w;r È,sfik iajNdjhla we;s fjhs' Exfoliative Deratitis fmd;=lnr frda.h uq¿ isrer mqrdu ishhg 95lau ifï frda.hla f,i me;sÍula fmkakqï lrk fuh fmd;=lnr j¾.hg wh;a frda.s ;;a;ajhls' blauka m%;sldr fj; fhduqúh hq;=hs' fuu frda.s ;;a;ajhg m%;sldr fkdlsÍfuka ðú; wjodkula mjd we;súh yel' Pustular Psoriasis fmd;=lnr frda.h blauka m%;sldr l< hq;= fuu fmd;=lnr ;;a;ajfha ,laIKh jkafka ierj f.ä isref¾ ;ekska ;ek

fidrhsisia frda.h ksid fjkia jQ kshfmd;=

October 2020

DOCTOR MAGAZINE

105


D•Magazine /

Homeopathic Remedies for Psoriasis fydañfhdam;s m%;sldr u.ska fmd;=lnr ksÜgdjgu iqjlr .ksuq

we;sùuh' fï frda.s ,laIKh fndfyda fokd nelaàßhd wdidokhla f,i iel l<o fuho fmd;=lnr j¾.hls' Psoriasis Arthritis fmd;=lnr frda.h iuyr frda.Skaf.a kshfmd;= j, ys,a jYfhka wdrïN jk fuu frda.h miqj kshfmd;= wjmeye f.k" ksh u, fjkaù fmd;= jYfhka ye,Sug mgkaf.k kshfmd;= krla ùug isÿfõ' ta iu. weÕs,s wdY%s; ikaê bÈóu fõokdldß ;;a;aj oelsh yel' ;jo úYd, ikaê u;o ^fldkao" oKysi" je,ñg" ú¨T& wdY%s; ikaê bÈóu" YÍrh mqrd we;s lrk fõokdj f,i fï iu. wd;rhsáia frda.ho oelsh yels ùu Psoriasis Arthritis frda.fha ,laIK fõ' fmd;=lnr frda.h i|yd fydañfhdam;s m%;sldr ,nd fok wdldrh yßu f,afyishs" myiqhs' l=vd fnda, fyda fm;s T!IO ,nd fokjd' ;s;a; rihla keye' ´kEu ;ekl isg Ndú;d l< yelshs' wdf,amhg iqÿiq fydañfhdam;s wdf,amkh ,nd fokjd' ojig fojrla wdf,am l< hq;=hs' wm fydañfhdam;s T!IO Ndú;fhka i;shla hkak;a fmr m%;sM, oelsh yels jkjd' fldfyduo fï fydañfhdam;s m%;sldrfhka fu;rï úYAñ;j iqjhla yg .kafka@ fydañfhdam;s m%;sldr u.ska frda.hg fya;= jQ frda. uq,h ke;s lr oukjd' tlsfkldg wdfõKsl jQ ÿ¾j, jQ m%;sYla;sh f.dvkxjk T!IO tlsfkldf.a frda. ,laIK ie<ls,a,g f.k fokq ,nkjd' fuys§ m%;sYla;slrK l%shdoduh ksjerÈ wdldrhg l%shd;aul lrkak fydañfhdam;s T!IO iu;a jkjd' fydañfhdam;s ffjoH l%ufha uq,O¾uhg wkqj b;d id¾:l f,i fuu.ska ´kEu fmd;=lnr frda.hla ksiel iqjh ,nkjd' wfma T!IO j, .=Kh le<,la j;a b;sß fkdlr uels hkjd' kshfmd;= h:d ;;a;ajhg m;afjkjd' ikaê fõokd ke;sj hkjd' fmd;=lnr frda.ska frda.fhka ñoSfuka buy;a i;=gla ,nkjd' udkisl wd;;sho ke;sj hkafka fydañfhdam;s m%;sldr

106

October 2020

DOCTOR MAGAZINE

.ekSfï§ frda.shdf.a ldhsl frda.s ;;a;aj fukau udkisl frda.s ;;a;ajo ie<ls,a,g .kakd ksihs' fydañfhdam;s m%;sldr .ekSfï§ ie<lsh hq;= lreKq WIaKdêl wdydr fkd.; hq;= w;r fokq ,nk T!IO kshudldrfhka fokq ,nk ms<sfj,g Ndú;d l< hq;=hs' m%;sldr jf.au iqjhg frda.shg i;aldrh;a wjYH jkjd' iudchg Èh hq;= m‚úvh Tn fuu fmd;=lnr frda.h iqjlr .; fkdyelshs lshd ìh úh hq;= ke;' fydañfhdam;s m%;sldr ;=,ska fmd;=lnr frda.h iaÓr f,i ksiel iqjhla w;=re wdndO j,ska f;drj ,nd.; yelshs' m%;sldr .ekSfï§ jeä ù wvq jkafka keye' fmd;=lnr ksid we;sjk le<e,a mjd ke;s ù Tfí iu meyem;a ù w,xldr fmKqula" iqjhla yd i;=gla fuu m%;sldr ;=<k s a Tn ,nkq ksielh' DM fydañfhdam;sffjoH l%uh .ek úuiSï

011-2731695 0718250716$17

doctormagazine.lk


D•Magazine /

wdhq¾fõoh uOqksud uyú, ,sms irKsh

uOqksud uyú, ,sms irKsh

úis jeoEreï m%fïy frda.hkaf.a wjika wjia:dj uOQfïyh frda. /ilg w; jkk Èhjeähdj yefokafka fufyuhs Èhjeähdjg wjqreÿ ;=kaodylg wêl b;sydihla we;' ffjÈl hq.fha mej;S ish¨‍ ish¿ ukqIH j¾.hdg jhia fNaohla ke;sj" cd;s fNaohla ke;sj fuu frda.h je<¢h yelsh' fuu frda.h wdhq¾fõofhao wm mdrïmßl ffjoH l%ufhao i|yka jkafka zzuyd frda.ZZ .Khg wh;a frdA.hla jYfhks'

doctormagazine.lk

ffjoHY+Í foaYudkH uydpd¾h fya uQ fikr;a chiQßh nKavdr

fuu frda. je<£fï l%u yhla mj;sk w;r udkislj ishhg 90la yg .kS' ñksidg ysßyer" lror" ÿla-lïlfgd¨"‍ iM, lr.; fkdyels b,lal" wkjYH is;=ú<s" olsk-olsk" is;k-is;k foa ,nd .ekSug we;s fkdyelshdj''' fï wdoS foa .ek l,amkd lsÍu ksid we;sjk udkisl wd;;sh wdÈ lreKq ksid ishhg wkQjla fuu frda.hg n÷ka fjhs'

October 2020

DOCTOR MAGAZINE

107


D•Magazine /

wdhq¾fõoh uOqksud uyú, ,sms irKsh

wdhq¾fõofha uQ,sl ixl,am j,g wkQj oshjeähdj fkdfyd;a tod uOqfïyh kñka ye|skajqKQ frda.h uekúka úia;r l< yelaflah

mryg ysák lEu" wm ks;s wvq l< hq;=" je<lsh hq;= wdydr me‚ ri" lsß ri wdydr jeämqr .ekSu" mdka msá j,ska ksIamdÈ; wdydr jeämqr .ekSu" i;s follg jrla jrla j;a ;s;a; fohla wdydrhg fkd.ekSu" flala j¾." me‚ îu j¾." ì;a;r" l=l=,a uia wdydrhg .ekSu" cdk ;dlaIKfhka ksmojQ wdydr .ekSu" lD;s%u wdydr j¾. ks;r ks;r jeä jYfhka .ekSu" isá%la weisâ" weisála weisâ" fldaka isrma" fidaähï fnkafidhs,a" fidaähï nhsldnfkaÜ" wefudakshï" .aÆfldaia" ielßka" wcsfkdfudfgda wvx.= wdydr .ekSfuka Èhjeähdj muKla fkdj ms<sld" ffjri frda. iy .eiag%hsáiao we;s fõ' cdk yryd mrïmrdfjka mrïmrdjg Èhjeähdj yg.kS' uj yd mshd hk fofokdgu Èhjeähdj ;sfí kï ishhg ishhla orejkago yg .kshs' uj fyda mshd f.ka tla wfhl=g Èhjeähdj ;shkjd kï ishhg 50 olajd orejkag yg .kshs' uj yd tu mjqf,a ifydaorhkag ishhg 75 olajd yg.kS' tu ifydaorhskaf.a orejkag ishhg 25 olajd yg.kS' wo ld,fha orejka uqyqK mdk wNd.Hh l=vd orejkag yd fmr mdi,a orejkag fuu frda.h yg.kafka fouõmshkaf.ka tk cdk yrydh' mdi,a orejkag wêl me‚ ri lEu" me‚ îu j¾." lD;s%u

108

October 2020

DOCTOR MAGAZINE

wdydr nyq,j wkqNjh ksid oshjeähdj yg.kS' wo mdi,a orejkag ukig fndfyda lror meg,S we;s hq.hl Wfoag mdi,a f.dia oj,ag mdi,a weÍ áhqIka mka;s i|yd hk fuu orejkag br-y| j;a n,d .ekSug ld,hla ke;' lr ;ndf.k hk fmd;a nE.h orejkag;a jvd nr jeäh' orejkaf.a uki úhjq,a ùug fya;= fndfydah' thskao Èhjeähdj yg.kS' wOHhk j,ska fy<s ù we;s wdldrhg mdi,a orejka ishhg 16lg muK fuu frda.h je<|S ;sfí'

doctormagazine.lk


oshjeähdjg n,mdk wfkl=;a fya;= ² T!IO j¾. jeä jYfhka .ekSu" úfYaIfhka ngysr T!IO jeä jYfhka .ekSu" we,afldfyd,a wvx.= T!IO j¾. ud;%dj blaujd .ekSu" kshñ; ud;%dj fuka fo;=ka .=Khla ,nd .ekSu" fõokd kdYl T!IO nyq,j ,nd .ekSu fuu frda.h je<£ug ;jÿrg;a fya;= fjhs' tmuKlao fkdj fkdfhl=;a w;=re wdndO''' .eiag%hsáia" p¾u frda." nfâ yd mmqfõ oeú,a, yg .kS' ² fkdje<elaúh hq;= fõ. je<elaùu ksido fuu frda.h yg.kS' u<uQ;%" juk" leiai" lsúiqï" Y=l%" l÷¿ hk fuu fõ. wjYH fj,djg my fkdlr isref¾ ;ndf.k isàfukao Èhjeähdj yg.kS' ² wêl ;rndrej" Wig jvd nr jeäùu" wjqreÿ 40 blau ùfuka miqj;a w¨‍;a wdydr" w¨‍;a t<j¿" w¨‍;a uia-ud¿ jeämqr .ekSu" u;aøjH" iqrd" u;aj;=r wêlj .ekSu" oj,a ksod .ekSu" rd;%S

doctormagazine.lk

jeä jYfhka oshjeähdj je<f|kafka ufkdaNdj whym;a ùu ksihs ksÈjeÍu" wiqkl jdäù ll=,a fol Èla w;g ;nd f.k isàu" wkqkaf.a j.;=. fidhñka wkqkag B¾IHd fl%daO lsÍu" ffjr lsÍu jeks foa j,ska uki úlD;s lr .ekSu ksid fuu frda.h yg.kS' úisjeoEreï m%fïy frda. m%fïh frda.hkaf.a wka;su wjia:dj Èhjeähdjhs' uq;%d iuÕ iSks nyq,j msg jk fyhska fuu frda.h zzuOqfïyhZZ kñkao wdhq¾fõofha i|yka fõ' ZZÈhjeähdjzz jYfhka jYfhkao iq,nj jyf¾ ths' uOqfïyh úis úisjeoEreï úis jeoEreï m%fïyhkag wh;a fNaohla fkdfõ' ish¨‍u m%fïyhkaf.a w;sl%dka; wjia:dj uOqqq⁣fïyhhs' i¾j tj m%fïydia;= ldf,akd m%ldßkx uOQfïy;aj udhdka;s ;odidOHd Njka;syS m%fïy úisjeoEreï fõ' ta fufiah' 1'Wol fïyh 2'blaIq fïyh 3'idkaø fïyh 4' msIAG fïyh 5'Y=l% fïyh 6'isl;d fïyh 7'YS; fïyh 8'Yffk¾ fïyh 9',d,d fïyh 10'laIdr fïyh 11'kS, fïyh 12'ld, fïyh 13' ydßø fïyh 14'uxcsIG fïyh 15'rla; fïyh 16'jid fïyh 17'ucacd fïyh 18'laIq!ø fïyh 19'yiaÓ fïyh hkqfjks' ñka wxl 1 isg wxl 10 olajd ks¾ÈIag fïy úfYaIh fifuka Wmokdyqh' ^fodaIh& 11 isg 16 olajd jQ fïyhka ms;ska WmÈkdyqh' ^fodaIh ms; fõ& wxl 17 isg 20 olajd jk fïy y;r jd;fhka Wmokdyq fj;s fj;s' ^fodaIh jd;h fõ&

October 2020

DOCTOR MAGAZINE

109


D•Magazine /

wdhq¾fõoh uOqksud uyú, ,sms irKsh

ujg" mshdg oshjeähdj kï orejkq;a wk;=f¾'''

mQ¾j rEm ,laIK Wol fïyh fn,iq,a jQ" fnfyúka iqÿ jQ isia jQ osh n÷ uQ;% Wol fïyfhysoS msg fõ' blaIq fïyh fuys§ fndfyda me‚ riska hq;a uq;% ksn| msg fõ' idkaø fïyh hï m%fïy frda.sfhl=f.a uq;% /hla ;nd miqod flfrk mÍlaIKfha§ th wdfgdam j ;sfnk nj fmfka kï tu frda.shd idkaø fïyfhls' iqrd fïyh /hla ;nd .;a uq;% hg uKaäh we;sj" Wäka iqrd nÿ j ;sfí kï th iqrd fïyhhs' msIAG fïyh fï frda.shdf.a uq;%d iu. YdÍßl msIaG Od;=j msg fõ' uq;%d lrk úg YÍrh ls,sfmd<d f,duq veye .ekafjhs' uq;%d msá n÷h' fnfyúka iqÿh' Y=l% fïyh Y=l% Od;= n÷j fyda Y=l% Od;= ñY%j uq;% msg lrhs'

uj fyda mshd hk fofokdf.ka tla wfhl=g oshjeähdj we;s úg orejkag th je<|Sfï wjodku we;sjkafka fumßosh

110

October 2020

DOCTOR MAGAZINE

isl;d fïyh hï frda.shl=f.a uq;% je,s ñY% jQjd fiah'

doctormagazine.lk


YS; fïyh fudyq f.a uq;% nyq,h' ñysßh' fndfyda isis,ah'

rla; fïyh WKqiqï jQ ¨‍Kq rie;s jQ reêr Odrd n÷ uq;% fuys§ msg fõ'

Yffk¾ fïyh fudyq fifuka fifuka uq;% msg lrhs'

jid fïyh jid ñY% uq;% msgjk frda.h fï kñka ye¢kafjhs

,d,d fïyh fuys uq;% Wl=h" fl< n÷ uQ;% msgjk frda.h laIdr fïyhhs' fiu fldam lrkafkah' fodaIh l¿ fõ' laIdr fïyh .|ska" meyefhka yd rifhka laIdr nª uq;%d msg jk frda.h laIdr fïyhhs' kS, fïyh kS,j¾K uq;% hqla; frda.h fï kï fõ' ld, fïyh ,j¾K w÷k n÷ uq;%d fuys§ msg lrhs' ydßø fïyh ly meyeh uq;%d msgjk fyhska fï fï ydßø fïy kñ' l¿ rie;s uq;% tys§ msg fõ' uxcsIG fïyh uoáh meyehg uq;%d msg lrhs' r¿h' ó me‚ meyeh .kS' uDÿ rih we;s lrhs'

doctormagazine.lk

ucacd fïyh fuys§ weg ñÿ¿ ñY%j fyda weg ñÿ¿ n÷j jßka jr uq;%d msg fõ lafIaø fïyh lig ri yd ñysß ri we;s uq;% fuys§ msg lrhss' yiaÓ fïyh fõ. új¾ð;j wef;l=f.a uq;%d n÷ j msgfjk frda.h yia;s fïy kï fõ'

Èhjeähdj YÍr.; jQ úg my< jk frda. ,laIK ,nk l,dmfha DM

oekg oshjeähd frda.Ska oyia .Kkla iqjm;a lr we;s háhkaf;dg uyú, fjouy;df.a oshjeähd m%;sldr idhkh oshjeähdj m%;sldr f;dr;=re oek.kak" wmg wu;kak

071 1631 724$ 036 5710 810 036 2270 220 foaYSh ffjoHY+Í foaYudkH uydpd¾h fya uQ fikr;a chiQßh ^wdhq¾fõo ffjoH iNdfõ ,shdmosxÑ wxlh 14251 ) uyú, fjo ueÿr" háhkaf;dg mahavilawedamahatha9@gmail.com

October 2020

DOCTOR MAGAZINE

111


D•Magazine /

wdhq¾fõoh fomd wj,laIK lrk kyr .eg.eiSfï frda.h

wmiaÓ; Ysrd fomd wj,laIK lrk kyr .eg.eiSfï frda.h fyj;a jeßfldaia fõka fomd wj,laIK lrk kyr .eg.eiSfï rEmh j¾;udkfha .eg¨‍ iy.; frda.S ;;a;ajhls' fuu frda.Skaf.a yd fomdj, kyr msg;g b,smamSfuka fomd wj,laIK jk w;r we;eï úg th mqmqrd f,a .e,Sula" leiSu ksid ifï mdg fjkia ùula yd oo jeks ;;a;ajhla we;s jkakg mq¿jk'

112

October 2020

DOCTOR MAGAZINE

l%sñrdc T!IOd,h wêm;s uydpd¾h" ffjoH iquKr;ak wur;=x.

wmf.a isrer mqrd Ouks yd Ysrd kï reêrjdyskS u.ska isref¾ reêrh ixirKh isÿfjhs' yDoh jia;=fõ isg Ouks Èf.a isrer mqrd reêrh fmdïm lrkq ,nhs' tu reêrh kej; yDoh foig Ysrd ;=<ska .uka lrkq ,nk w;r ta i|yd wjYH f;rmqu fyj;a n,h

doctormagazine.lk


.¾NsKS wjia:dfõ miqjk ldka;djkago isref¾ uia ms~q f;rmSu ksid reêrh by<g f.k taug ndOd ùu fya;=fjka fuu frda.S ;;a;ajh u;=úug mq¨‍jka'

ck.ykfhka ishhg 23lg wdikak m%udKhla ljr wdldrhl fyda kyr .eg .eiSï ;;a;ajhlska mSvd ú|sk nj fy<sorõ ù ;sfí' os.= fõ,djla ysgf.k isák wh" u<noaOfhka os.=ld,Skj mSvd ú|sk wh fï ;;a;ajhg jeä jYfhka m;a fõ' .¾NsKS;djho kyr .eg .eiSug w; jkk ;;a;ajhls

,ndfokafka uiams~q ixfldapkh ùfuks' wm weúÈk úg" w;mh fid,jk úg uiams~q f;rmSu ksid Ysrd u.ska reêrh yDoh foig .uka lrhs' zzYsrdZZ kñka wm y÷kajkafka kyrh' kyr .eg .eiSfïoS isÿ jkafka fuhhs kyr .eg .eiSfï frda.fha§ isÿjkafka fï Ysrdj, iajNdjfhkau msysgd ;sfnk lmdg j, l%shdldß;ajh ÿ¾j, ùuhs' lmdg wl%sh ùfuka my< isg by<g reêrh .uka lsÍfï l%shdj,sh lsishï m%udKhlg wvqfjhs' tu ksid reêrh my; /£ula isÿúh yelshs' ld,hla ;siafia ;siafia fuu l%shdj,sh isÿ ùfuka miq fuu reêr ;ekam;= ksid kyrh uy;a fjkjd' lsishï ;=kS ùula isoaO fjkjd' .eg .efykjd' fï ;;a;ajh ;uhs wm zzkyr .eg .eiSfï frda.hZZ hkqfjka y÷kajkafka' ysgf.k /lshd lrk whg fï f,fâ jeähs kyr .eg.eiSfï ;;a;ajh jeä jYfhka olakg ,efnkafka tl È.gu ysgf.k lrk /lshdj,§' tfia ùug fya;= jkafka Tjqka jeä jYfhka weú§ula fkdlrk ksid mdo p,kh ùu wvqfjka isÿjk ksid;a Ysrdj, isg meñfKk reêrhg by<g .uka lsÍug wjYH n,h fkd,efnk ksidh' óg wu;rj Ysrd j, we;s lmdg yßyeá l%shd;aul fkdùu ksid;a kyr .eg .eiSu we;súh yelshs'

doctormagazine.lk

kyr .eg .eiSu ksid fufyu fjkialï we;s fjkjd kyr .eg .eiSu we;s jQ úg m<uqfjkau isÿ jkafka mdoj, nr .;shla we;s ùuhs' iuyr wjia:dj, hï frda.sfhl=g mdo bÈuqu jqjo isÿúh yelshs' ta yereKQ úg ks;r mdo wdY%s;j flKavd fmr<Sï isÿjkakg mq¿jka' j<Ælr wdY%s;j ifuys meyeh fjkiaùu" ,m yg .ekSu" leiSu" ;=jd, yg yg .ekSu jeks foa isÿúh yelshs' ;=jd, yg .ekSu isÿjkafka .eg .eiqKq kyr j, mSvkh w;sYhska W;aikak jQ wjia:dj,§h' fujeks wjia:djl§ kyr mqmqrd f,a msg;g ú£ulao isÿúh yelsh' kyr .eg .eiSu frda.Skag jákd Wmfoia fuu frda.fhka fmf<k wh È.= ld,hla ysgf.k isàfuka je<lsh hq;=hs' ;j;a ldrKhla jkafka YÍrfha nr md,kh lr .; hq;= ùuhs' È.= fõ,djla tlu bßhõfjka fkdisg bßhõ udre lrk mqreoaola we;slr .; hq;=hs' weú§u mäfm<j,a j, ke.Su;a fyd| jHdhduhla'

October 2020

DOCTOR MAGAZINE

113


D•Magazine /

wdhq¾fõoh fomd wj,laIK lrk kyr .eg.eiSfï frda.h

Ysrd Tiafia my< isg by<g jk reêr iemhqu wvq, ùu wmia:s; Ysrd ;;a;ajhg fya;=jhs' tal osYdNsuqL lmdg hdka;%Khla by<g reêrh .uka lsÍug fya;=jk w;r fï frda.fhaoS tu lmdgo fodaI iy.; jk nj fï rEmigyfkka Tng meyeos,s jkq we;

jir 70mqrd Y%S ,dxlslhkag muKla fkdj úfoaYslhkago ishhg ishhla fy< Tiq Ndú;d lrñka T!IO ksmojk lsßj;a;=vqfõ weï ã ,sfõßia wur;=x. ndf,!IOd.drh bmer‚ mdrïmßl wdhq¾fõo fnfy;a jÜfgdarejlg wkqj kyr .eg .eiSfï frda.h i|ydu ksIamdokh l< zzl%sñrdc uyd w.%rdc lidhZZ fuu frda.Ska fjkqfjka y÷kajd § we;' foaYSh Ydlidr u.ska ,ndfok ,nd fok T!Iëh .=Kh u.ska fuu frda.Skaf.a kyr .eg .eg. eiSfï ;;a;ajh ukd f,i md,kh fõ' lsßj;a;=vqfõ weï ã ,sfõßia wur;=x. iy mq;%fhda wdh;kh ISO:9001:2015 wka;¾cd;sl ;;a;aj iy;slho ,nd we; ;jo úYsIag ksIamdok mßph i|yd jk GMP iy;slfhkao msÿï ,nd we;' ;;a;ajdkaú; yd ld¾hlaIu T!IO yªkajdoSfuka Y%S ,dxlSh ck;dj w;f¾ kula /|jQ tï ã ,sfõßia wur;=x. iy iud.u fyg oskfhao wfma ck;djf.a cSú; j, fi!LHiïkakNdjh i"ydu lemùfuka l%shd lrKQ we;' ;;a;ajdkaú; yd ld¾hlaIu T!IO T!IO yªkajdoSfuka Y%S ,dxlSh ck;dj w;f¾ kula /|jQ tï ã ,sfõßia wur;=x. iy iud.u 250lg wêl jQ l%sñrdc ksIAmdok

114

October 2020

DOCTOR MAGAZINE

/ila fi!LHiïmkakj ksIAmdokh lr ISO:9001:2015 wka;¾cd;sl ;;a;aj iy;slh oskd isà' ;jo úYsIAG ksIAmdok mßph i|yd jk GMP iy;slho l%sñrdc iud.ug ysñj ;sfí' DM l%sñrdc ksIAmdok i|yd úuiSï uydpd¾h wdhq¾fõo ffjoH iquKr;ak wur;=x. (DASC, BA/PG/PhD.) weï ã ,sfõßia wur;=x. iy mq;%fhda ndf,!IOd.drh" lsßj;a;=vqj ÿrl:kh$*elaia 011 2753 889 Bfï,a krimiraja@sltnet.lk fjí ayurvedakrimiraja.com

doctormagazine.lk



D•Magazine /

foaYSh ms<sld fjolu ldka;djkag muKla yg.kakd ms<sld

foaYSh ms<sld fjolu

ldka;djkag muKla yg.kakd ms<sld mshhqre ms<sld .eíf., ms<sld äïnfldaI ms<sld f,dalfha isák iEu mqoa.,hka ;sfofkl=f.ka tla wfhl= ljr fyda wkaofï ms<sld frda.hla i|yd mÍlaIKhg ,lalr we;s nj fi!LH ixúOdkh m%ldY lrhs' ldka;djkag muKla yg.kakd ms<sld jYfhka ie<l=jfyd;a mshhqre ms<sld iy .eíf., ms<sld úfYaIfhka i|yka l< hq;=h' fï w;ßka mshhqre ms<sld wm rfÜo jHdma;sh w;ska m%Odk ia:dkhla .kS'

.,s.uqj wdhq¾fõo ixrlaIK iNdfõ iNdm;s mdrïmßl foaYSh ms<sld ffjoH ta ta iqu;smd,

² mshhqfrka ksr;=rej hï >%djhla .e,Su ² mshhqf¾ widudkH fõokdjla fyda wmyiq;djla we;sùu ² mshhqr ;o .;shlska hqla; ùu mshhqrl isÿjk fun÷ fjkila ms<sldjla úh yels ksid iqÿiqlï ,;a ffjoHjrhl=g fmkaùu jy jyd l< hq;a;ls'

mshhqre ms<sldjla y÷kd .ekSug we;s we;s myiqu l%shdud¾.h jkafka mshhqf¾ isÿjk fN!;sl úm¾hdi .ek úuis,su;a ùuh'

idudkHfhka mshhqre ms<sld j,ska fmf<k fmf<k ldka;djka jir .Kkdjlau frda.h ieÕù j¾Okh jk wjia:d olakg ,efí' ksid j¾;udkfha fïjd l,afõ,d we;sj y|qkd. ekSu i|yd úfYaI mÍlaIK we;' uefuda.%Eï mÍlaIKhla lsÍfuka mshhqre ms<sld ;;a;ajh fõ,dikska" ksYaÑ;ju y÷kd.ekSug wjldY ,efí'

my; i|yka lreKq ms<sn|j úfYaIfhka wjOdkh fhduq l< hq;=j we;' ² mshhqf¾ m%udKh iy yevh fjkiaùu ² mshhqf¾ hï ;ekl ;o iajNdjhla fyda .eghla jeks hula mej;Su

ldka;djka w;r mshhqre ms<sld iq,n ùug fya;= fuf;la ksYaÑ;ju fidhdf.k fkdue;s jqj;a cdkuh idOl"

mshhqre ms<sld jhi wjqreÿ 34-54 w;r ld,fha§ mshhqre ms<sld iq,nj je<f|k nj fidhdf.k we;' wm mdrïmßl foaYSh ffjoHjreka jqj;a f,dal fi!LH ixúOdkh ksl=;a lrk m%ldYK" ks¾foaY ms<sn|j wjOdkh fhduqlrk nj mejish hq;=h' iEu ldka;djka kj fofkl=f.ka tla wfhl=g mshhqre ms<sldjla je<£fï wjodkula we;s nj Tjqka úiska wjOdrKh lrhs'

116

October 2020

DOCTOR MAGAZINE

doctormagazine.lk


.eíf., ms<sld .eíf., hkq .¾NdIfha my< fldgihs' th fhdaks ud¾.h yd .¾NdI l=yrh w;r we;s fldgio jkafkah' fuu m%foaYfha we;sjk ms<sldj .eí .eíf., ms<sldj f,i y÷kajkq ,efí' jhi wjqreÿ 40-55 w;r ldka;djka w;r .eíf., ms<sld iq,nh'

mdßißl idOl yd Ôjk rgdj fï i|yd uq,a úh yels nj mejish yelsh' ta yereKq úg Biag%cka fydafudakfha n,mEu mshhqre ms<sld yg .ekSug fya;= jk nj fidhdf.k we;' ;jo ldka;djka Wm;a md,kh i|yd Ndú;d lrk fydafudako fï i|yd fya;= jk nj y÷kdf.k ;sfí' j¾;udkfha fndfyda ldka;djka úúO ;;a;ajhka i|yd fydafudak mdúÉÑ lsÍu nyq, f,i isÿ lrk ksid fuu fydafudak ms<sld j¾Okhg w;aje,la imhk nj úoaj;=kaf.a ielhg Ndckh ù ;sfnk ldrKhls'

uefuda.%Eï mÍlaIKh mshhqre ms<sldj uQ,sl wjia:dfõoSu yªkd. ekSug WmldÍ fjhs' jhi wjq 40-44 w;r ld,h fuu mÍlaIdjg uq,skau nªka ùug fhda.H hhs m¾fhaIlhka mji;s' jhi wjq' 55 bl=;a jQ miq iEu jir follgu j;djla fuu mÍlaIdjg nªka ùu iqÿiqh hkak we;eï m¾fhaIl u;hhs

doctormagazine.lk

.eíf., ms<sldj ,sx.sl l%shdldrlï iu. ióm iïnkaOhla mj;S' b;d wvq jhfika ,sx.sl lghq;= j, ksr; ùu" ,sx.sl iylrejka lSmfokl= iuÕ weiqrla meje;aùu" fndfyda orejka ,eîu wjodkï iy.; ;;a;aj f,i ie,lsh yelshs' .eíf., ms<sld ;;a;ajh Pap mÍlaIKhla u.ska uÕska iaÓrju y÷kd.; yelsh' wjqreÿ 35 blaujQ iEu ldka;djlau jir ;=klg j;djla fyda fuu mÍlaIKh isÿ lr .ekSu b;du;a jákd isß;ls' fuu mÍlaIKfhka isÿ lrkq ,nkafka .eíf., m%foaYfha widudkH;djhla mj;So hkak fidhd ne,Suhs' fuu frda. ,laIK mj;S kï jydu iqÿiqlï ,;a ffjoHjrfhl= yuqjkak' ² ,sx.sl ixi¾.hg miqj reêrh jykh ùu ² fhdaks ud¾.fhka widudkH f,i reêrh jykh ùu October 2020

DOCTOR MAGAZINE

117


D•Magazine /

foaYSh ms<sld fjolu ldka;djkag muKla yg.kakd ms<sld

² há hánfâ úia;r l< fkdyels fõokdjlska fm<Su ms<sldwe;sjk fõokdldÍ oeú,a, ² jDIKflda uq;%d lsÍIfï§ fujeks frda. ,laIK we;s jQ mu‚kau tu ;;a;ajh .eíf., ms<sld ;;a;ajhla f,i ;SrKh l< hq;= fkdfõ' tkuq;a fujeks ;;a;ajhl§ mÍlaIK lsÍu jydu isÿ l< hq;=hs' óg fya;=j ms<sld ffi, l=vd m%udKhla isref¾ we;s úg YÍrfha ms<sld u¾Ok Yla;sh u.ska fuh jeäÿr j¾Okh ùu j<lajk ;;a;ajhla iajNdjfhkau YÍrh ;=< l%shd lsÍu ksidh' äïnfldaI ms<sld fuu frda.S ;;a;ajh y÷kd.ekSu b;d wmyiqh' tu ksid frda. mÍlaIdjka lrk úg fuu ms<sld ;;a;ajh fndfyda fia jHdma; ù ;sfnkakg we;s yelshdj jeäh' fuu ms<sld ;;a;ajh b;du;a oreKq ms<sld ;;a;ajhls' fuu frda.S ;;a;ajhg;a fyda fydafudak m%;sldr l%u jeämqr isÿlr .ekSfï m%;sM,hla f,i we;súh yelshs' by; i|yka l< ms<sld foaYSh mdrïmßl T!IO j,ska id¾:lj iqj l< yelshs' ms<siaiSfuka" lemSfuka flfrk m%;sldr u.ska ,efnkafka ;djld,sl iqjhls'

kej; yg .kakg wjldY ;sfí' mdkSh ms<sld ff;,h jir 40l muK ld,hl isg i¾jdx. frda. ms<sn|j yd ms<sld frda. ms<sn|j w;aoelSï yd m<mqreoao iuÕ úúO m¾fhaIK j, fhfoñka wjqreÿ .Kkdjl ms<sld frda.h ms<sn|j ,;a ukd wjfndaOhlska miq ud úiskau fuu mdkSh ms<sld ff;,h ksIamdokh lf<ñ' ldhsl yd udkisl ksfrda.S;djh" / frda.Skaf.a urK nh l%ufhka mylr ukqIH YÍrfhys yg.kakd ish¨‍u ms<sld iqj lsÍu i|yd fuu mdkSh ms<sld ff;,h T!IOh iu;a ù ;sfí' ngysr m%;sldr ,nñka isák ´kEu ms<sld frda.sfhl=g jQj;a mdúÉÑ l< yelsh' foaYSh Ydlidr T!IO ixfhda. lr fuh ms<sfh, lr we;' mdkSh ms<sld ff;,h w;aÿgq ÈjHuh T!IOhls' DM ms<sld frda.Skaf.a fmdaIKh ms<sn|j ,smshla ,nk l,dmfhka n,dfmdfrd;a;= jkak

Tima ùï w;r we;sjk reêrjykhka" Tima ùfïoS jeäfhka yd jeä ojia .Kkdjla reêr jykhka we;s ùu yd ixjdifhaoS we;sjk reêr jykh .eíf., ms<sldjl ,laIK úh yel' iEu ldka;djlau wjqreÿ 35 blaujQ miq jir ;=klg j;djla mema mÍlaIKhg n÷ka ùfuka fuu ms<sldj uq,a wjia:dfõoSu yªkdf.k osú /l.ekSug wjia:dj ie,fia

118

October 2020

DOCTOR MAGAZINE

ffjoH ta ta iqu;smd, ^iduúksiqre& .,s.uqj wdhq¾fõo ixrlaIK iNdfõ iNdm;s i¾jdx. Ñls;ail ,shdmÈxÑ wxl 13297 mdrïmßl foaYSh ms<sld ffjoH uOHia:dkh fn,sfldgqj" wrkaor" wgd< ^.,s.uqj wúiaidfõ,a, ud¾.fha lsf,daóg¾ yhhs&

doctormagazine.lk



D•Magazine /

wdhq¾fõoh w;a;ïudf.a w;afnfy;a

w;a;ïudf.a w;afnfy;a

lg lykjg lshkj fkdfjhs''' uQ,.a.skak we;s ke;s ldg;a ják fldys, f¾Kqld úu,r;ak ,kavkfha isg ,shhs ixialdrl igyk f¾Kqld ud iu. l,la l¿fndaú, frdayf,a fiajh l< úu,af.a m%sh wefòkshhs' wm l,la tlu frday,a ido ksjdifha isáfhuq' tlg Whd msyd .;af;uq' tlg rdcldß lf<uq' újdyfhka ál l,lg miq úu,a- f¾KQld fukau ;j;a ud ys;j;=ka lsysmfmd<lau ysre fkdnisk wêrdcHfha iaÓr mosxÑhg .sfhdah' iycfhka Wreu jQ f¾Kqldf.a idys;ldó is; wjos jQfha tx.,ka;fhaoS hhs ud is;ñ' uõ rfÜoS weh wef.a wd;a;ïudf.ka ,o wdorfha" fifkyfia Wreuh isysfkka .E iqj|la fia iam¾Y lrñka zzwreKdf,dalhZZ uqyqKqfmd; msgqj Tiafia weh uq¿ uy;a f,dalhgu wfma fy< wdydr isßf;a uysuh lshdmdhs' weh fï rfÜ fi!LH fiajdjg wysñ jQj;a fï wdorKSh igyk Tiafia oi oyia ixLHd; fy<hka yg fmr l, wfma wdydr isßf;a uysuh lshd mdñka lrk fiajdj kï miikafka ke;sj fldfyduo@ ys;j;a f¾Kqld" Tfí jákd uqyqKQ fmd; igyka wo ld,hg bisjr jákdlula f.k ths' wE; tmsg i;a iuqÿfrka tyd isáh;a is;ska fï mqxÑ osjhsfka jákdlï" yr moaO;ska l=¿.kajñka ck;djf.a wdhq wdfrda.H Wfoid ;nk fï igyka kï mxldÿh' bvlv ,efnk whqßka fï igyka fuys ;eîug fok wjirhg Tng ;=;s'

120

October 2020

DOCTOR MAGAZINE

doctormagazine.lk


nqÿka oji úYdldjf.a mshd §. hk úYdldjg wjjdo lf<a zzmsg .skaor f.org fkd.kak;a" f.hs .skaor msgg fkdfokakg;aZZ hkqfjks' w;a;ïu,df.a ldf, kï ldka;djka fndfyda fofkla fï wjjdoh wl=rgu ms<smeoao njhs uf.a woyi' mjqf,a whg wdydr fõ,la msi fokak lshk wjjdoh j;a wo §. hk Èh‚hkag ujqmshka fokjdoehs lshd isf;kafka Èfkka Èk È.=jk Èlalido fmdf;a msgq oelSfuks' wo .DyKshka n,d isákafka fya;=jla we;=jd" ke;=jd iajdñhd iuÕ weúf,kakghs' fldákau lsõfjd;a Tjqka ks;ru bkafka zzu, mekmq .ukaZZ' ud okakd ;rñka kï zzu, mekmqzz l,ayS weúf,kakg úoshla ke;' u, fkdmksk úg kï wfma w;a;dg kyqf;g k.sk nj fkdlshd neßh' ta fj,djg w;a;ïud lsfõ ´ka ÿfõ Th lgq msáka fldys, álla Whdmka lshdhs' uq,.a.skak ke;fyd;a u, fkdmekSug w;a;ïudf.a ms<shu jQ rinr wdydrh zzfldys,zz .ekhs fï igyk' wm mqxÑ ikaosfha fndcqkamf;ys i;shlg jrla j;a fldys, jHxckh kï jerÿfka kï keye' wo

doctormagazine.lk

kï l=vd <uqka ;=< mjd nyq, u<noaOh ta ldf,a wikakg ,enqfKa l,d;=rlska' jHdhduhla ke;s| ke;fyd;a tla;eka jQ uy¨‍ frda.shl=f.ka muKhs' tjka whl=g w;a;ïud lf<a zzfldys, le|ZZ fldamamhla idod §uhs' úI kik fldys, le| n;a iy fjk;a jHxck iuÕ fldys, wdydrhg §fuka th frda.shdg Èrùug ;j;a wdhdihla .; hq;= nj weh oek isáhd' lel=¿ iy,a iaj,amhla .,a jxf.äfha fldgd fmd,alsß iuÕ idod .kakd fldys, le| YÍrfha wdï,sl nj wvq lrk" Èrùug myiq uyÕ=‍ T!IOhla' tmuKla fkdfjhs tod fldys, le| úI YÍr.; ùug;a" i¾mhska oIaG l< úg;a fkdjrojd ,nd ÿka w;aÿgq w;a fnfy;la' ia:q,;djhg m%;sldrhla jeä m%;sY;hlska fi,shqf,daia iy c,h wvx.= fldys, j, we;s le,ß m%udKh b;d wvqhs' tuksid ia:Q,;djh we;s whg ìhla ke;sj .kakg yels wdydrhla fldys,' jeämqr ;rndre orejka olsk w;a;ïud lsfõ zzuqkaf.a f;,a oshfj,d hkak fldys, álla WhdÈmkaZZ lshd,hs' ta wm%NxYh tod ug fkdf;areK;a fldys, ms<sn| úuik wo ojfia ug ysf;kafka <ud ;rndrej;s" Èhjeähdj iy fjk;a fndfyda wdndO we;s ùfï wjodku;a j<lajkakg fldys, j,g we;s uyÕ=‍ yelshdj weh tod b;d fyd|ska oek isá njhs'

October 2020

DOCTOR MAGAZINE

121


D•Magazine /

wdhq¾fõoh w;a;ïudf.a w;afnfy;a

wdydr ud¾.hg ys;e;s fldys, u<noaOh i|yd muKla fkdj ks;r u< Èhrhg hk fjk;a frda.hla ke;s l=vd orefjl=g;a w;a;ïud lsfõ fldys, ljkakg lshd,hs' wdydr ud¾.fha wNHka;rfha we;s iquqÿ mg,h ^mucous membrane& wdrlaId lr m%odyfhka j<ld u< m%udKh jeä lsÍug we;s yelshdj ksid fldys, Autoimmune frda. jk Crohn's disease iy Irritabale Bowel Syndrome i|yd b;d .=Kodhs nj m¾fhaIlhka mjikjd' tfia kï tod w;a;ïud ks;r u< myjk orejkag fldys, lejqfha fï fya;=j ksid fkdfõ hhs lshkakg wo wmg ;¾l b;sß ù ;sfío@ wï, ms;a;hg;a fldys, fyd|hs oji mqrd wef,a fodf,a" je,s fmd<fõ fi,a,ï l< orejkag tod uqo,a f.jd mKq fnfy;a §ula isÿ jqfka keye' udi ;=k y;rlg jrla l=Uqre weg ;ïnd §ug wu;rj mKq ì;a;r kik fld< j¾. iy t<j¨‍ j¾. orejkag wdydrhg fokakg w;a;ïu,d oek isáhd' ta w;ßka m%Odk jk fld< t<j¿ j¾.hla ;ud fldys,' wo fndfyda fofkla jo fõokd úÈk Gastritis frda.hg fldys, w, jHxckh uiqrx m%;sldrhla' fmr l, n,.;= T!IOhla fia fldys, fhdod .;a njg idlaIs wdhq¾fõofha iy rdjKd rc iufha wfma isxy,

122

October 2020

DOCTOR MAGAZINE

fjolfï fldys, ÈjH T!IOhla f,iska Ndú;d ù ;sfnkjd' fldys, fld< iy w, j,ska idod.;a wdf,amk ifï ms<siaiqï m%;sldrj,g;a" hqIh laIh frda.h" we÷u" Yajdikd, wdidok iy kshqfudakshdj iqj lsÍug;a fhdodf.k ;sfnkjd' ñg wu;rj irïm iy mefmd, frda.Skag m%;sldr ms‚i;a" Rheumatoid Artharitis frda.h iy fjk;a ikaê m%ody j,g;a fldys, me,Eá idrh isxy, fjolfï fhdodf.k ;sfnkjd' Rheumatoid Artharitis lshkafk;a Crohn's disease iy Irritabale Bowel Syndrome jf.au Auto immune frda. hla' ta lshkafka YÍrfha we;s m%;sYla;sh YÍrfhau fldfya fyda fldgilg tfrysj l%shd;aul ùu ksid we;sjk wjdikdjka; frda. úfYaIhla' fï o;a; ish,a, úYaf,aIKh lr ne¨‍ úg fm!oa.,slj ug yefÕk ldrKdj kï isref¾ we;sjk m%;sYla;sh isrergu tfrys ùu ksid we;sjk frda. j,g fldys, ukd m%;sldrhla lshdhs' iSks ;sfhk frda.Skag;a fldys, fyd|hs kQ;k ffjoH m¾fhaIK j,ska y÷kdf.k f.k we;s wdldrhg fldys, j, we;s reêr iSks uÜgu wvq

doctormagazine.lk


lsÍfï .=Kh b;d by<hs' fï ksihs Èhjeähd frda.Skaf.a wdydr fõ,g fldys, ks;r tl;= lsÍfuka reêr isks uÜgu md,kh lr Tjqkag ixl+,;d wvq idudkH wdhq ld,hla .; lrkakg mq¿jka jkafka' úI kdYl .=K fldys, j, we;s OQ,lyrK Yla;sh b;d úYd, mrdihl me;sÍ ;sfnkjd' ta ksid reêh msßis÷ lsÍu;a" YÍrhg we;=¿jk i¾m$lDñ úI keiSug;a" ridhksl úi j¾. isreßka bj;a lsÍug;a fldys, j,g mq¿jka' fï iïnkaOfhka m¾fhaIlhka fidhd .; ;j;a ldrKdjla jkafka fldys, wdydrhg .;a whf.a u< j, we;s mKq ì;a;r ixLHdj fldys, wdydrhg .kakg fmr ;snqKdg jvd úYd, mrdihlska wvq jk njhs' úI kdYl .=Kh we;af;a le,aishï Tlaif,aÜ j, yeu ksjilu ,ska ñÿf,a;a" l=Uqre whsfk;a le,Ejg myiqfjka jejqKq c,dY%s; Ydlhla fldys,' ,xldj we;=¿ wdishdkq N+f.da,Sh iïNjhla we;s fldys, bka Tíng fidhd .; yelafla memqjd ksõ.sks rfÜÈhs' iodyß; me,Eáhla jk fldys, ksis f,i fkdmsi wdydrhg .;fyd;a

doctormagazine.lk

YÍrhg úI jkakg;a mq¿jka' ta tys we;s le,aishï Tlaif,aÜ kue;s ridhkslh ksid' wuq fldys, fld< fyda ynr, fld< jer§ulska fyda úlSfuka we;sjk b¢lgq j,ska úÈkakdla fuka we;sjk fõokdj iy lg leisu we;sjkafka fï ridhkh ksid' kuq;a msiSfï§ fï ridhkh ì|jeà úI iys; l%shdldß;ajh ke;sù hkjd' riuqiqjg lshdmq wdydrh .=Kfhka muKla fkdj rifhkq;a b;d by< wdydrhls fldys,' Èh kd .kakg ,s|g fyda we,g hk w;a;ïudf.a wf;a ,má fldys, o¿ ñgla jerÿfka ke;s ;rï' ñálsß" r;=Ækq" Wïn,lv iaj,amhla iuÕ wÕ=‍re u; msiqKq fldys, jHxckh ;re mfya fydag,hl wdydr j,g jvd ug kï rij;a' jxf.äfha fldgd neomq ñßia iuÕ w;a;ïud w;ska iefok fldys, w, jHxckh ke;s .fï mkaif,a odkh zzri uÈZZ lshdhs wfma wi,ajeishka lshkafka' fldys, w, f;f,a neo iod.;a fldys, w, wÉpdrej fyda iïfnda,h;a u.=,a fïihg w.kd rij;a wdydr' wikSm jQ úfgl l=i mqrjk .; ikik wdydrhla fldys, le|' fu;rï rij;a iy .=Kj;a wdydr zzf.dfâzz u,a,g oud ;eîu wo iudchg isÿ jQ úYd, w;a jeroaola lshdhs ud kï i,lkafka' ksjfia weúf,k ish¨‍ j¾.fha .sks ksjk fï uyÕ=‍ T!IOh Tfí n;a m;g;a tlalr .kakd f,i b,a,ñka wog kj;sñ' kej; yuqjk ;=re Tng wdhq fnda fõjdææ DM October 2020

DOCTOR MAGAZINE

123


D•Magazine /

wdhq¾fõoh ms;a; iafkay fkdfyd;a fldf,iagfrda,a j,ska ñfokakg wdhq¾fõoSh m%;sldr

ms;a; iafkay fkdfyd;a fldf,iagfrda,a j,ska ñfokakg wdhq¾fõoSh m%;sldr wdu mdrl T!IO fldf,iagfrda,a cS¾Kh lrjkjd'''

124

October 2020

DOCTOR MAGAZINE

wdhq¾fõo ffjoH rkam; rejka r;akdhl úisks

fldf,iagfrda,a jeä ùu wêreêr mSvkhg w; jkkafka fufyuhs fldf,iagfrda,a jeä ùu ksid wê reêr mSvkh jeä jkafka yDofhka msg;g reêrh .uka lrk reêr kd,j, ^Ouks& wNHka;r ì;a;sfha fldf,iagfrda,a ;ekam;a ùfuks' fï ksid tu reêr kd,j, wNHka;r l=yrh isyska fjhs' túg tu isyska jQ kd, yryd reêrh fmrg jvd jeä mSvkhlska .,d hhs' fuu l%shdj,sh YÍrfha jeä reêr kd, m%udKhl isÿùfuka we;sjk uq¿ mSvkh fl<skau n,mdkafka reêrh fmdïm lsÍfï ld¾hfha ksr;jk yDohghs'

doctormagazine.lk


reêr kd, u; fldf,iagfrda,a ;ekam;a ùfuka f,a .ukd.ukh wjysr jk yeá idudkH Ouksh

m<uq woshr

wjysr jQ Ouksh

fojk woshr

f;jk woshr

fuf,i fldf,iagfrda,a jeä jQ wfhl=f.a reêr mSvkh lsysm jrla mÍlaId l< úg th riÈh ñ,sóg¾ 130$90g jvd jeä kï ta ms<sn|j ie<ls,su;a úh hq;=h' fldf,iagfrda,a yoj; iqjfi;g tfrys jk yeá fldf,iagfrda,a jeä ùfuka we;s Nhdklu ;;a;ajh jkafka bka yDohg b;d wys;lr f,i n,mEï lsÍuhs' fmaYsj,g reêrh imhk lsÍgl Ouks j, wNHka;r ì;a;sfhyso fuf,i fldf,iagfrda,a ;ekam;a ùu isÿfõ' ld,hla ;siafia yDoh ;=< we;s reêr kd, ì;a;s j, fldf,iagfrda,a kï fïoh ;ekam;a ù we;frdaud ^Atheroma& keue;s f;,a leáo oel .; yelsh' yDofha fldgia j, ffi, ñh hkjd tajd u.ska reêr kd, wjysr ù bka Tíng reêrh .,d fkdhhs' ta fya;=fjka tu reêr kd, j,ska reêrh imhk yDofha fldgia j, ffi, ñh hd yelsh' tys m%;sM,h jkafka ta fudfydf;a mmqfõ ;o fõokdjla we;s ùu;a tu fõokdj Wrysig" w;a j,g fyda fn,a, foig úys§ hdu;ah' fuu l%shdj,sfha oreKq;u wjia:dfõ§ yDofha l%shdldß;ajh weKysg urKfhka fl<jr jk wjia:do olakg ,efí'

doctormagazine.lk

isõjk woshr

wjodkug fmr iQodku''' fï mshjr .kak fujeks wjdikdjka; brKulg f.dÿre fkdùug ;ks ;ksj ys;d ;ukaf.a fi!LHh ms<sn|j ie<ls,su;a úh hq;=h' ta i|yd jvd;au iqÿiq l%shdoduh jkqfha jhi wjqreÿ 35-40 blaujd hk úg wdydr md,kh" jHdhdu lsÍu iy tu.ska wêl ;rndrejo j<lajd .ekSu;a" ksr;=reju ;u reêr mSvkh ms<sn| wjOdkfhka isàu;ah' wdhq¾fõoh Tng fï wjodkug msysg jkafka fufyuhs fldf,iagfrda,a uÜgu wkjYH f,i by< hEu flfrySo iqúfYaIS wjOdkhla fhduq l<

October 2020

DOCTOR MAGAZINE

125


D•Magazine /

wdhq¾fõoh ms;a; iafkay fkdfyd;a fldf,iagfrda,a j,ska ñfokakg wdhq¾fõoSh m%;sldr

fldf,iagfrda,a wvq lrk hym;a fi!LH mqreÿ

fi!LHiïmkak wdydr .ekSu

ÿï mdkfhka je<lSu

hq;=h' fï ish¨ oE ms<sn|j oekqj;a jkjd fukau fuu ;;a;ajhkaf. ka ñ§ug kï Tn fhduq úh hq;= iqÿiqu m%;sldr l%u ms<sn|j o; hq;=h' ta .ek fidhd ne,Sfï§ Tng i;=gq úh yels ldrKdjla ;sfí' tkï reêr mSvkh jeäùug fya;= jk ldrKdjka fidhdn,d tu fya;+ka uq,sKqmqgd oeófï iqúfYaIS l%ufõohla wdhq¾fõo ffjoH úoHdjg wkql+,j mdrïmßl ffjoH l%u Ys,am ;=< ;sfnk ksidfjks'

126

October 2020

YÍrh fjfyfik l%shdldrlï j, ksr; ùu

u;ameka mdkfhka wE;aùu

wdhq¾fõoh T!IO j, w;=re wdndO kE j;aufkys mj;skf a ka hï flfkl=f.a reêr mSvkh jeä jQ úg fm%I¾ fm;a;la î th wvq lr .ekSfï l%ufõohls' tu l%uh wkqj fndfyda úg fm%I¾ fm;s Ôú; ld,h mqrdjgu .; hq;= fõ' kuq;a È.ska È.gu fm%I¾ fm;s .ekSfuka w;=re wdndO we;sjk nj oeka kï ljqre;a ms<. s ksh's tneúka fm%I¾ fm;s î reêr mSvkh md,kh lsÍug È.ska È.gu fhduqùu ienE ch.%yKhla fkdfõ' wdhq¾fõo ffjoH úoHdj óg yd;amisku a fjkiah' tys§ isÿjkafka reêr mSvkh muKla jvd wvq fyda jeä kï Bg fya;= fidhd ne,Suhs' mSvkh jeä jQfha fldf,iagfrda,a ksid kï fldf,iagfrda,a jeä jqfha l=uk fya;j = la ksid oehs fuys§ i<ld n,hs' ì;a;r lyuo" rla; j¾K uia j¾. iy wêl f,i i;a;j a f;,a wvx.= wdydr wdÈh nyq,j mßfNdackh lr isrer fjfyid jevm,j, fh§ fkdisàu Bg tla fya;j = la úh yelsh'

DOCTOR MAGAZINE

doctormagazine.lk


uia ud¿ lkafk kE''' ta;a fldf,iagfrda,a@ kuq;a we;eï ks¾udxYlhskago fldf,iagfrda,a jeäùfï m%Yakh mek ke.S we;' thg fya;=j l=ulao@ wdhq¾fõo ffjoH úoHdjg wkqj fuh úia;r lrkjd kï fï ish,a,gu fya;=j wdydr Ô¾Kfha we;s fodaI iys; njls' wm .kakd i;a;aj fyda Ydluh ´kEu wdydr j¾.hl úúO m%;sY;j,ska fïo fldgia ;sfí' fldf,iagfrda,a ksmojkafka fuu fïo fldgia Ô¾Kfha§ we;sjk ridhksl mßj¾;khka .Kkdjlsks' fldf,iagfrda,a hkq tla;rd uÜgulska reêrfha ;sìh hq;= ridhksl mod¾:hls' tajd ys;lr iy wys;lr f,i mj;sk m%udKhka wkqj l%shd lrhs'

wys;lr ms;a; iafkay ;;a;ajh yuqfõ YÍrhg we;sjk Wmøj f,i reêr mSvkh jeä ùu" wkjYH f,i ;rndre ùu" iq¿ jevla l< úg mjd wêl uykaishla oekSu" w,i nj" ksÈu; jeäùu fyda kskao fkdhdu" weÕm; reodj wd§ ,laIK my< fõ'

flfia kuq;a isrerg wys;lr wkaoñka fldf,iagfrda,a by< hdug fya;=j jkafka YÍrhg iemfhk fïo fldgia Ô¾Kfha§ wl%uj;a fyda wúêu;a f,i ridhksl mßj¾;khkag ,laùfï m%;sM,hla f,ih' fuh ir<ju lsjfyd;a uq,ska lS mßÈ fodaI iys; njls' fuu fïo fldgia ksjerÈ f,i Ô¾Kh jQfha kï Yla;sh f,i foay l%shdldß;ajhg jevodhl jk w;r b;sß jQ fldgia f,i isrefrka neyer úh hq;=h' ms;a; iafkay - wdhq¾fõofha fldf,iagfrda,a yªkajkafka tfyuhs YÍrhg wys;lr f,i n,mdk fuu we;eï fldf,iagfrda,a j¾. wdhq¾fõo ffjoH úoHdj ;=, y÷kajkafka ms;a; iafkay f,ih' ieneúkau fïjd ksjerÈ wdldrhg ÈrjQ fïo fldgia fkdfõ' ndf.g ÈrjQ wdydr rihls' tajd wdu rih ^wuq wdydr rih& kï fõ' ms;a; iafkay yuqfõ YÍrhg we;sjk Wmøj fuu wys;lr ms;a; iafkay ;;a;ajh yuqfõ YÍrhg we;sjk Wmøj f,i reêr mSvkh jeä ùu" wkjYH f,i ;rndre ùu" iq¿ jevla l< úg mjd wêl uykaishla oekSu" w,i nj" ksÈu; jeäùu fyda kskao fkdhdu" weÕm; reodj wd§ ,laIK my< fõ'

doctormagazine.lk

m%;sl¾u fhdok yeá fujeks wjia:dj,§ wm wkq.ukh lrk ksje/È wdhq¾fõo m%;sl¾u my; mßÈh' ² wdu mdrl kï jQ T!IO fh§fuka reêr kd, fyda YÍrfha ´kEu ;ekl we;s wys;lr fldf,iagfrda,a kej; Ô¾Kh ùu fyj;a laIh ùu wdrïN fõ' uDÿ úf¾pk T!IO u.ska tajdfha we;s wys;lr mod¾:h u<" uq;%d yd oyÈh ud¾.j,ska ud¾.j,ska ksrka;rfhkau msglr yßkq ,efí'

October 2020

DOCTOR MAGAZINE

127


D•Magazine /

wdhq¾fõoh ms;a; iafkay fkdfyd;a fldf,iagfrda,a j,ska ñfokakg wdhq¾fõoSh m%;sldr

² Ô¾Kl tkaihsu iunr lrjk T!IO uÕska YÍrhg w¨;ska ,efnk fïo fldgia ksjerÈ wdldrhg Ô¾Kh ù Yla;sh f,i YÍrhg ,nd fohs' fuu l%shdoduh u.ska flá l,lskau frda.Skag b;d iqjodhl ;;a;ajhla Wodfõ'

.ek muKla ie<lSulska f;drj ishÆ ;;a;ajhka ms<sn| i<ld n,d ta ta mqoa.,hkag wdfõKsl T!IO rgdjkag fhduq lsÍu u.ska tu ;;a;ajhka iaÓr jYfhkau iqj l< yelsh' DM

² óg wu;rj fï u.ska ;j;a fndfyda l%shdjkao isÿfõ' frda.shl= reêr mSvkh fyda fldf,iagfrda,a jeä lshd meñ‚ho Tjqkag m%;sldr lsÍug fmr fïjdg wu;rj mj;sk wfkla frda. ;;a;ajhka ms<sn|jo mQ¾j úuiSula mQ¾K wdldrfhka isÿ lsÍuhs' túg frda.Ska mjik fndfyda oE we;euqkag by; ;;a;ajhg wu;rj Èhjeähdj .eiag%hsáia" ;=káh wudrelï" ysfia lelal=ï" weÕm; reodj" wêl f,i flaka;s hdu" u<noaOh" A4 A4úúO ifï jd;rla; yd frda. jeks ;;a;ajhkao wvq jeä jYfhka we;'

j;auka iudcfha nqoaêu;a úu¾YkYS,s ish,a,kau mdfya wdhq¾fõo ffjoH l%uh ms<sn| ;sridr úYajdihla f.dvkÕdf.k ;snqko fuu ffjoH l¾uhkays wuqøjH fidhd lmd fldgd ilia lrf.k lIdh ;eïîu iy fjk;a T!IO ms<sfh, lr.ekSu ksishdldrfhka isÿ lr.ekSug wmyiq ùu ksid fuu úYsIaG jQ ffjoH l%uhg wj;S¾K fkdfõ' ´kEu ld¾hnyq, wjia:djkays§ /lshdj lrk w;r;=r myiqfjka Ndú;hg .; yels f,i kshñ; m%ñ;Skag wkql+,j W;alDIaG jQ T!Iëh .=Kfhka hq;= fnda;,a f,i ms<sfh, k, lidh j¾." .=,s j¾." l,al" pQ¾k ksIamdokh lr we;af;a úúo mSvdjkaf.ka fmf<k iqjyilf.a frda. myiqfjka iaÓrju iqjm;a lsÍu Wfoiduh' mE,shf.dv rkam; fjo ueÿr Èhjeähdj" fldf,iagfrda,a" fiï frda." uq;%dYfha .,a" ms;a;dYfha .,a" u<noaOh" w¾Yia" ldka;d frda." ysiroh wd§ ish¨‍u i¾jdx. frda. i|yd m%;sldr ,nd fohs' mrïmrdfjka mrïmrdjg mej; tk rkam; fjo ueÿr ffjoHjreka j¾;udkfha ld¾hnyq, Ôjk rgdj wkqj mdúÉÑ lsÍug yelsjk mßÈ wdhq¾fõo T!IO kshñ; m%ñ;Skag wkql+,j Tjqkaf.a wëlaIKh hgf;a ksIAmdokfhka fnda;,a lr frda.Skag ,nd §u isÿ lrhs' ´kEu ld¾h nyq, ;;a;ajhloS Ndú;d l< yels f,i fuu T!IOh ,ndfokafka Tfí myiqj ms‚ihs'

túg ksjerÈ wdhq¾fõo m%;sldr l%u Ndú; lrñka tla ;;a;ajhka

www.ranpathawedamedura.com www.ranpathawedamedura.com 128

October 2020

DOCTOR MAGAZINE

doctormagazine.lk




Turn static files into dynamic content formats.

Create a flipbook
Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.