Αναδιπλασιασμός

ΕΙΔΗ ΑΝΑΔΙΠΛΑΣΙΑΣΜΟΥ (Παρακείμενος) σε ρήματα που αρχίζουν από  1 σύμφωνο  ή συνδυασμό 2 συμφώνων: άφωνο+υγρό/ένρινο άφωνα: κ,γ,χ π,β,φ τ,δ,θ υγρά: λ,ρ ένρινα: μ,ν

επανάληψη του αρχικού συμφώνου μαζί με ένα -ε-

σε ρήματα που αρχίζουν από  2 σύμφωνα

ΠΡΟΣΟΧΗ χ-, φ-, θ-, στον αναδιπλασιασμό τρέπεται σε κ-, π-, τ- αντίστοιχα, για λόγους ευφωνίας, π.χ. χορεύω  κεχόρευκα (χεχόρευκα) φυτεύω  πεφύτευκα (φεφύτευκα) θύω  τέθυκα (θέθυκα)

σε ρήματα σύνθετα με α΄ συνθετικό πρόθεση

(όχι: άφωνο + υγρό/ένρινο)

 ή 3 σύμφωνα  ή διπλό σύμφωνο (ζ,ξ,ψ)  ή ῥ-*

ἐ- στην αρχή του ρήματος (= συλλαβική αύξηση)

π.χ. παύω  πέπαυκα κλείω  κέκλεικα γράφω  γέγραφα

σε ρήματα που αρχίζουν από  φωνήεν

π.χ. σκευάζω στρατεύω ψηφίζω ῥίπτω

   

ἐσκεύακα ἐστράτευκα ἐψήφικα ἔρριφα*

* Το ρ τόσο στον αναδιπλασιασμό όσο και στην αύξηση διπλασιάζεται.

α/ε  η αι(ᾳ)/ει  ῃ οω οι  ῳ αυ/ευ  ηυ (= χρονική αύξηση) π.χ. ἀλλάττω  ἐλπίζω  ὀνομάζω  οἰκίζω  ὑβρίζω 

ἤλλαχα ἤλπικα ὠνόμακα ᾤκικα ὕβρικα

εσωτερικός ανάμεσα στην πρόθεση και το ρήμα (όπως η αύξηση)

π.χ. καταλύω συγγράφω συσκευάζω ἀπελπίζω ἐφυβρίζω

    

κατα-λέλυκα συγ-γέγραφα συν-εσκεύακα ἀπ-ήλπικα ἐφ-ύβρικα

ΕΙΔΗ ΑΝΑΔΙΠΛΑΣΙΑΣΜΟΥ (Υπερσυντέλικος) σε ρήματα που αρχίζουν από  1 σύμφωνο  ή συνδυασμό 2 συμφώνων: άφωνο+υγρό/ένρινο άφωνα: κ,γ,χ π,β,φ τ,δ,θ υγρά: λ,ρ ένρινα: μ,ν

επανάληψη του αρχικού συμφώνου μαζί με ένα -ε-

+ αύξηση π.χ. παύω  ἐ-πεπαύκειν κλείω  ἐ-κεκλείκειν γράφω  ἐ-γεγράφειν ΠΡΟΣΟΧΗ χ-, φ-, θ-, στον αναδιπλασιασμό τρέπεται σε κ-, π-, τ- αντίστοιχα, για λόγους ευφωνίας, π.χ. χορεύω  ἐ-κεχορεύκειν (- χεχ -) φυτεύω  ἐ-πεφυτεύκειν (- φεφ -) θύω  ἐ-τεθύκειν (- θέθ -)

σε ρήματα που αρχίζουν από  2 σύμφωνα

σε ρήματα που αρχίζουν από  φωνήεν

σε ρήματα σύνθετα με α΄ συνθετικό πρόθεση

(όχι: άφωνο + υγρό/ένρινο)

 ή 3 σύμφωνα  ή διπλό σύμφωνο (ζ,ξ,ψ)  ή ῥ-*

ἐ- στην αρχή του ρήματος (= συλλαβική αύξηση) π.χ. σκευάζω στρατεύω ψηφίζω ῥίπτω

 ἐσκευάκειν  ἐστρατεύκειν  ἐψηφίκειν  ἐρρίφειν*

* Το ρ τόσο στον αναδιπλασιασμό όσο και στην αύξηση διπλασιάζεται.

α/ε  η αι(ᾳ)/ει  ῃ οω οι  ῳ αυ/ευ  ηυ (= χρονική αύξηση) π.χ. ἀλλάττω  ἐλπίζω  ὀνομάζω  οἰκίζω  ὑβρίζω 

ἠλλάχειν ἠλπίκειν ὠνομάκειν ᾠκίκειν ὑβρίκειν

εσωτερικός ανάμεσα στην πρόθεση και το ρήμα

(μετά την αύξηση, εφόσον υπάρχει)

π.χ. καταλύω  κατ-ε-λελύκειν συγγράφω  συν-ε-γεγράφειν συσκευάζω συν-εσκευάκειν ἀπελπίζω  ἀπ-ηλπίκειν ἐφυβρίζω  ἐφ-υβρίκειν