Mare 28 (39)

12 mei 2016 39ste Jaargang • nr. 28

‘Onze jazz is best democratisch’ Pagina 11

Stel voetbalclubs aansprakelijk voor het wangedrag supporters

Wat te stemmen? De Mare-kieswijzer stuurt je zo naar je droompartij

De grond op Mars is giftig. Een bacterie moet dat gaan veranderen

Pagina 3

Pagina 6 en 7

Pagina 9

‘Stop bsa in tweede jaar’ Raad wil einde experiment De universiteitsraad ziet niets in het bindend studieadvies (bsa) in het tweede jaar. De maatregel zorgt voor veel extra stress bij studenten en levert te weinig op.

DOOR VINCENT BONGERS De regel is bij wijze van experiment in 2013 ingevoerd en loopt nog tot 2019. Studenten moeten negentig punten halen in twee jaar waarvan ten minste 45 in het eerste jaar. Ook is het verplicht om in twee jaar tijd de propedeuse te behalen.

Leiden is de enige universiteit waar het tweedejaars bsa van kracht is. De Tweede Kamer heeft minister Bussemaker van Onderwijs eind vorig jaar opgeroepen het experiment geen vervolg te geven.

Het college van bestuur heeft door onderwijsinstituut ICLON een tussenrapportage over de maatregel laten opstellen. Die werd maandag in de universiteitsraad besproken.

De studentenpartijen in de raad hebben zich altijd verzet tegen de regeling. Maar nu zien ook de personeelspartijen er niets meer in.

‘Uit de evaluatie blijkt niet dat het een succes is’, zei Fenna Poletiek van personeelspartij FNV Overheid. ‘De regeling heeft weinig gedaan. Dus er is niet echt een reden om er mee door te gaan.’

Uit de evaluatie blijkt dat 199 van zo’n vierduizend studenten een negatief bsa in het tweede jaar hebben gekregen. Maar het overgrote deel van deze studenten had onder de oude regeling ook al moeten vertrekken, omdat zij hun propedeuse niet hebben gehaald.

Na enig rekenwerk blijkt dat tien studenten daadwerkelijk zijn weggestuurd door de maatregel.

Poletiek: ‘Tien op al die duizenden studenten, dat is weinig. Het gaat ook niet om het wegsturen, zegt het college dan. De bedoeling is het studietempo erin houden. Maar ook daar zien we weinig van terug.

Studenten behalen gemiddeld 2,8 punt meer dan hun collega’s die geen bsa in het tweede jaar hadden.’

Wel blijkt dat studenten die in 2013 begonnen en die een positief tweede bsa kregen na twee jaar gemiddeld 4,5 punt meer halen dan de groep studenten die in 2012 van start ging.

Maar het is de vraag of de toename van 2,8 het gevolg is van de maatregel, stelt Poletiek. ‘Wij denken dat de afschaffing van de basisbeurs hier ook een rol heeft gespeeld. De studiesnelheid is daardoor een tandje hoger gegaan.

Er zijn niet genoeg feiten om dit beleid te legitimeren. Er zijn vooral een hele hoop nadelen.’

Opvallend vindt ze bijvoorbeeld dat veel meer studenten vanwege persoonlijke omstandigheden om coulance vragen bij de examencommissie.

De raad vindt dat geen goede zaak. Het verhoogt de werkdruk voor medewerkers en werkt rechtsongelijkheid in de hand. Niet elke examencommissie past de regeling immers op dezelfde wijze toe.

‘We maken ons ook zorgen over het gebrek aan draagvlak binnen en buiten de universiteit’, zei Gwen Wolters van personeelspartij UBL. De opstellers van het rapport vinden dat er geen aanleiding is om te stoppen met het experiment. De raad concludeert echter dat er zoveel nadelen aan de regeling kleven dat het beter is om het experiment tussentijds stop te zetten. Op 23 mei reageert het college op de raad.

Wie heeft de mooiste almanak?

Volgende week geen Mare

Maat: ‘Onderwijs is geen misstand’

Toch instemming, maar waarvoor?

Ook dit jaar beloont Mare de vereniging met de meest originele almanak met een fust bier. Inleveren voor 11 juni bij de redactie, Reuvensplaats 3, Leiden.

Vanwege Pinksteren verschijnt er volgende week geen Mare. Nummer 29 komt uit op 26 mei. Mededelingen moeten uiterlijk 24 mei ter redactie zijn.

De Leidse anatoom George Maat trof RTL Nieuws bij de Raad voor de Journalistiek. Maat voelt zich onheus bejegend omdat RTL zijn lezing stiekem opnam.

Faculteiten krijgen alsnog instemmingsrecht op de hoofdlijnen van de begroting. Maar het blijft onduidelijk hoeveel meer macht dat oplevert.

Komt een knuffel bij de dokter Geneeskundeclub IFMSA-Leiden organiseerde deze week het jaarlijkse Teddy Bear Hospital. Met een student-dokter konden kleuters hun knuffels genezen, en zo kennis maken met de medische wereld. Foto Marc de Haan

‘Turkije is steeds minder een rechtsstaat’ Uit protest tegen het ‘dictatoriale wanbeleid’ van premier Erdogan heeft hoogleraar Erik-Jan Zürcher een hoge Turkse onderscheiding teruggegeven.

DOOR MARLEEN VAN WESEL ‘Ik had het bij het verkeerde eind. Turkije kan geen deel uitmaken van Europa’, schreef de hoogleraar Turkse talen en culturen deze in een opiniestuk in NRC. Hij levert de onderscheiding in, die hij in 2005 kreeg voor het voorlichten van Nederland over Turkije.

‘Turkije heeft zich niet in de richting van Europa ontwikkeld, zoals in 2002-2006 het geval leek, maar sinds 2007 juist van de EU af. Zover van haar af, dat van een lidmaatschap geen sprake meer kan zijn.

Dat zouden onze politieke leiders ook onomwonden moeten durven zeggen’, besloot hij zijn betoog.

U ontving de Medal of High Distinction van de toenmalige minister van Buitenlandse Zaken Abdullah Gül. Dat klinkt niet als de minste onderscheiding.

‘Nee, dat klopt. Ik weet niet hoeveel

Pagina 4

van deze medailles zijn uitgereikt, maar ze zijn behoorlijk zeldzaam en worden alleen gegeven op basis van echte prestaties – anders dus dan veel ridderorden die bijvoorbeeld als een vast ritueel aan bezoekende staatshoofden of politici worden gegeven.’

‘Dat laat zich moeilijk voorspellen. Ik heb uiteindelijk niemand beledigd, maar alleen voor mezelf de consequenties getrokken. Ik heb geen idee in hoeverre dat mijn toegang tot bijvoorbeeld Turkse archieven zal bemoeilijken.’

Is hij al op de post gegaan?

‘De medaille is dinsdagmiddag vier uur bij de ambassade afgeleverd. Een reactie heb ik niet ontvangen, maar dat hoeft ook niet per se.’

Is het slot van uw betoog een directe oproep aan premier Rutte?

‘Ja, maar niet alleen hem. Ik denk dat – ook in een tijd waarin we Turkije nodig hebben om de vluchtelingenstroom in meer geordende banen te leiden – duidelijk moet zijn dat het lidmaatschap van de Europese Unie echt alleen openstaat voor rechtsstaten. Turkije is steeds minder een rechtsstaat.

‘Een toetssteen is de kwestie van het visumvrij reizen. Die is door de EU gekoppeld aan de eis dat in Turkije de antiterrorismewetgeving wordt gewijzigd, zodanig dat mensen niet meer op grond van meningsuitingen aangeklaagd kunnen worden voor terrorisme, of steun daaraan. Erdogan heeft aangekondigd dat niet te gaan doen. Dan moet Europa ook de poot stijf houden.’

Volgens uw opiniestuk heeft u getwijfeld, vanwege uw studenten en promovendi. Wat zouden de gevolgen voor hen kunnen zijn?

‘Het zou kunnen dat Turkse universiteiten, die toch al onder zware politieke druk en controle staan, aarzelen om iemand aan te nemen die geassocieerd wordt met kritiek op president Erdogan en zijn beleid. De ene Turkse universiteit stelt zich veel onafhankelijker op dan de andere. Veel van onze ex-promovendi werken in Turkije als docent of onderzoeker.’

En voor u?

Pagina 5

Bandirah Pagina 12

2 Mare · 12 mei 2016 Geen commentaar

Red de P! DOOR PETRA MEIJER ‘Een relict uit vroegere tijden’, noemde

Colofon Redactie-adres Reuvensplaats 3, 2311 BE Leiden Postbus 9500 2300 RA Leiden Telefoon 071–527 7272 Website mareonline.nl E-mail redactie@mare.leidenuniv.nl De redactie is op vrijdag gesloten.

Oplage circa 15.000 Hoofdredactie

Frank Provoost frank.provoost@mare.leidenuniv.nl Redactie

Vincent Bongers vbongers@mare.leidenuniv.nl Bart Braun bbraun@mare.leidenuniv.nl Petra Meijer p.meijer@mare.leidenuniv.nl Marleen van Wesel h.g.van.wesel@mare.leidenuniv.nl Isa de Grood (stagiaire) Isadegrood@gmail.com Medewerkers

Laura Kervezee • Esha Metiary • Marc van Oostendorp • Benjamin Sprecher • Tim Meijer Fotografie Taco van der Eb • Marc de Haan Illustraties Bas van der Schot • Bandirah • Silas.nl Basisontwerp Roeland Segaar, Dokwerk Communicatie Art direction en vormgeving Marcel van den Berg Drukwerk Rodi Rotatiedruk, Broek op Langedijk Advertenties Bureau van Vliet B.V. Postbus 20 2040 AA Zandvoort Telefoon 023 - 571 47 45 Redactieraad

Prof. dr. J.C. de Jong (voorzitter) • Prof. dr. F. Israel (vicevoorzitter) • Birgül Açiksöz • Joline Cramer • drs. Bart Funnekotter • drs. Malou van Hintum • mr. Folkert Jensma • Merian Kuipers • Josephine Say • Prof. dr. Nico Schrijver • Marieke Vinkenoog • Dr. Hans Vollaard • Christian van der Woude Jaarabonnementen

Een jaarabonnement op Mare loopt van september t/m juni. Belangstellenden kunnen Mare thuisgestuurd krijgen door €35 over te maken op IBAN NL68RABO0103257950 ten name van Universiteit Leiden (o.v.v. Mare en SAP-nummer 6200092091) en vervolgens een bevestigingsmail met daarin hun adres te sturen naar redactie@mare.leidenuniv.nl. Studenten betalen €25.

Ter controle graag in de bevestigingsmail ook het studentnummer vermelden.

Adreswijzigingen

Alleen schriftelijk met postwikkel.

Klachten en opmerkingen over de toezending van Mare 071-5277272.

Mededelingen voor het op donderdag verschijnende nummer moeten uiterlijk de voorafgaande donderdag 16.00 uur in het bezit van de redactie zijn.

ISSN 0166-3690

vice-decaan Paul Nieuwenburg de propedeuse tijdens de faculteitsraad van Sociale Wetenschappen. Met de invoering van het bachelor-master-systeem is de propedeuse juridisch gezien niets meer waard, en dus moet deze het veld ruimen.

Dat de propedeuse een ceremoniële waarde heeft, dat begrijpt Nieuwenburg best. De pedagogen bijvoorbeeld, willen de ‘P’ behouden omdat het ‘zo leuk is voor de ouders’.

Beroepsdeformatie? Ook personeelsraadlid Jan Jansen vroeg of de opleidingen er niks leuks meer van mochten maken.

Als de opleidingen echt aan deze nonsens gehecht zijn, dan betalen ze die papiertjes voortaan maar lekker zelf, vindt het bestuur.

Een opmerkelijke keuze. In het verleden is namelijk meerdere malen gebleken dat Leiden sterke waarde hecht aan haar tradities. Geld voor het opknappen van het Zweetkamertje was zo bijeen gecrowdfund en voor het behoud van Latijn op de bul is flink geknokt. De Hokjesman zei het onlangs zo mooi: ‘De universiteit is de perfecte poppenkast met allerlei rituelen en verkleedpartijen.’

We zouden trots moeten zijn op onze – meestal nutteloze – tradities. Voor je het weet wordt het gat van de oud-Hollandsche propedeuse-uitreiking opgevuld met Amerikaanse nieuwlichterij en werpen we straks met gemaakte Prodentgrijnzen baretten in de lucht.

De universiteit is bovendien gek op rendementsmaatregelen, en liep voorop met het invoeren van bindende studieadviezen. De uitreiking van propedeuses is nou juist de meest sympathieke rendementsmaatregel ooit. De pedagogen hebben dat goed begrepen.

Veterstrikdiploma’s zijn ook waardeloos op de arbeidsmarkt, en niemand is onder de indruk van een fiets-, klokkijk- of tafeldiploma.

Maar belonen werkt beter dan bestraffen. En inderdaad, de ouders vinden het zo leuk.

Een propedeusediploma levert juridisch gezien misschien niets op, maar je kunt studenten er wel mee belonen. Want, lieve eerstejaars, jullie hebben iets bijzonders gedaan. Als je in het eerste jaar je ‘P’ haalt, heb je meer punten behaald dan noodzakelijk, en dat zegt iets over je motivatie. Als we honoursstudenten kunnen trakteren op buitenproportionele aandacht, uitstapjes en etentjes, kunnen we jullie ook best trakteren op één fucking A4-tje.

Wij zijn trots op jullie. Dus zet over een paar weken je feestmuts op en neem een groot stuk taart. Blaas op een roltoeter, geef je medesjaars een schouderklopje en strooi met confetti. Jullie hebben het goed gedaan. En als je dan toch bezig bent, gooi meteen een handje confetti in het postvak van jullie faculteitsbestuurders. Natuurlijk niet omdat het zo’n lekkere klerezooi geeft. Nee, als herinnering: je mag er bést wat leuks van maken.

Column

Wij willen alleen witte meisjes Yale heeft een bewogen jaar achter de rug. Een van de columnisten in de universiteitskrant hier schreef zelfs: ‘This past year at Yale will be discussed, documented, analyzed and written about for decades’.

Het begon met een zwarte studente die met de woorden ‘wij willen alleen witte meisjes’ werd geweigerd bij een huisfeestje. Vervolgens werden twee professoren door boze studenten gedwongen met sabbatical te gaan, omdat deze professoren protesteerden tegen de universiteit die studenten probeerde te verbieden om zich tijdens Halloween te verkleden als etnische groepen en/of terroristen.

Jawel, je leest dit goed, studenten hier zijn boos op professoren die het voor hun recht op dubieuze outfits opnamen, en vinden politieke correctheid betreffende ‘racial insensitivity’ zwaarwegender dan vrijheid van meningsuiting, en, misschien wel belangrijker, het recht op belachelijke verkleedfeestjes.

Het jaar eindigde spectaculair, met vorige week een e-mail van de rector over een extreem gevoelig onderwerp hier: de naam van een van de residential colleges.

Calhoun college is vernoemd naar John C. Calhoun, een negentiende-eeuwse politicus uit South-Carolina, vooral bekend als gepassioneerd voorstander van slavernij. De rector besloot om deze naam niet, zoals de studenten hier eisen, te vervangen door een meer geschikt historisch figuur. Hij schreef: ‘We cannot seek truth by hiding it’, en wil Calhoun voortaan gebruiken als aanleiding tot discussie over hedendaags racisme. Hij kon het niet laten daar fijntjes bij op te merken dat er weinig Amerikaanse geschiedenis zou overblijven als je slavenhoudende blanken ging wegpoetsen.

Volgens de boze studenten had de rector aan zijn e-mail moeten toevoegen: ‘We cannot seek money from racist old alumni if we change the name of the college they belonged to.’

Daar hebben ze vast een punt, maar deze boze studenten hebben ook boter op hun hoofd. Voor hen is leren over geschiedenis niet relevant. Ze willen zelf geschiedenis ma-

ken. Door hun stempel te drukken op, in de woorden van een andere Yale-columnist, ‘one of the oldest and most influential organizations in the world’.

Wat is er mis met dit streven van de Yalies? Dat donkere meisje mocht misschien niet meedoen aan een huisfeestje, het grootste gedeelte van de donkere bevolking in deze stad mag niet meedoen aan de maatschappij. En dat wringt. Zoals mijn Britse huisgenoot het beschreef: ‘It’s really weird. They’re all like, ‘we support black people, Yale should change that name’, but as soon as an actual poor black person appears they’re all like: “Eeww, it’s a townie, get it away from me!”’

Townie is overigens een referentie naar het uit de Middeleeuwen stammende onderscheid tussen universiteit en stad (town and gown), in Leiden bekend als de pauper.

Maar dan de vraag, zijn Yale-studenten uitzonderlijk pretentieus, of zijn het gewoon achttienjarige kindjes die ergens tegenaan willen schoppen? Dat wist ik zo net nog niet. Daarom deed ik wat elke columnist stiekem doet als hij/zij het niet meer weet.

Ik belde mijn ouders.

Mijn vader vertelde dat eind jaren zeventig precies hetzelfde speelde aan hun toenmalige University of Sussex.

Nelson Mandela zat in de gevangenis, en daar moest tegen worden geprotesteerd door de naam van de kantine te veranderen in de Nelson Mandela Mess Hall. Mijn vader, in het bestuur van de organisatie voor buitenlandse studenten, probeerde bij de protesterende studenten aandacht te krijgen voor het racisme jegens Afrikaanse studenten in Sussex zelf, die enorme problemen met huisvesting en medische hulp hadden. Daar was natuurlijk niemand in geïnteresseerd.

Wat moeten we daaruit concluderen? Misschien gewoon dat Yale een universiteit is, net als alle andere.

BENJAMIN SPRECHER is bijna gepromoveerd bij het Centrum voor Milieuwetenschappen, en net begonnen aan zijn postdoc in Yale

12 mei 2016 · Mare 3 Mensen

071 - 527 …

Wie schoot die vuurpijl af?

Jurist: stel clubs aansprakelijk voor wangedrag hooligans

Hooligans verstoren met vuurwerk de bekerfinale tussen PEC Zwolle en Ajax, in april 2014. Foto Hollandse Hoogte

Slachtoffers van supportersgeweld moeten schade kunnen verhalen op de voetbalclubs, vindt promovenda Rosmarijn van Kleef.

‘Bestuurders kunnen hun hoofd niet in het zand blijven steken.’

DOOR VINCENT BONGERS ‘Als

een fan tijdens een voetbalwedstrijd een vuurpijl tegen zijn hoofd krijgt, moet deze een dagvaarding naar de organiserende club sturen’, vindt jurist Rosmarijn van Kleef. Het lukt nog steeds niet om de aanhang van voetbalclubs onder controle te houden. In het seizoen 2013-2014 vonden in Nederland

787 incidenten van supportersgeweld plaats, blijkt uit cijfers van het Centraal Informatiepunt Voetbalvandalisme: 26% meer het seizoen ervoor.

‘Als er nu iets misgaat, legt de KNVB een straf op via het tuchtrecht’, zegt Van Kleef, die volgende week hoopt te promoveren op de aansprakelijkheid bij supportersgeweld in Europa. ‘De club krijgt bijvoorbeeld een boete, of moet een aantal wedstrijden spelen zonder publiek. Verder gebeurt er niets, terwijl er toch schade is. Ik vind dat problematisch. Clubs in de Eredivisie verdienen veel geld aan het meedoen aan de competitie. Ik pleit dan ook voor risicoaansprakelijkheid van de

clubs. Zij profiteren immers van een activiteit die mogelijk gevaar met zich meebrengt.

‘Diegene die aansprakelijk is, is niet altijd schuldig. Je kunt het vergelijken met het verkeer. Een automobilist die een kind aanrijdt, is altijd aansprakelijk. Ook al rent het kind ineens de weg op en is er geen ontwijken aan. Het feit dat je in de auto stapt en op weg gaat, houdt in dat je een risico neemt. Iets vergelijkbaars geldt voor voetbalclubs.

‘Nu moet een slachtoffer van supportersgeweld vaak aantonen wie de dader is. Dat is heel lastig: wie schoot die vuurpijl af? En ook al achterhaal je die persoon, vaak hebben die sup-

porters geen geld. Het is dan ook beter om de clubs aansprakelijk te stellen voor de schade. Dat gebeurt nog veel te weinig. In Nederland is er zelfs nog nooit zo’n zaak geweest.

In andere landen gebeurt het al wel.’

In 1986 werd een 21-jarige man tijdens de wedstrijd Olympique Lyonnais-Olympique Marseille geraakt door een vuurwerk, afgestoken door iemand waarvan de identiteit niet kon worden achterhaald. De man overleed aan zijn verwondingen.

Zijn familie stapte naar de rechter en stelde Lyon aansprakelijk, omdat de thuisspelende club niet had voldaan aan haar zorgplicht. De rechter gaf de familie gelijk: aangezien de kans op problemen bij deze wedstrijd zeer hoog was, had Lyon meer veiligheidsmaatregelen moeten treffen.

Van Kleef vindt dan ook dat de risicoaansprakelijkheid een plaats moet krijgen in het Nederlandse rechtssysteem. ‘Dat kan via de rechter geïmplementeerd worden, maar dan moet er eerst een zaak voorkomen. Bestuurders van voetbalclubs horen dit niet graag, maar ze kunnen het hoofd niet in het zand blijven steken. Zij moeten verantwoordelijkheid nemen, ook al gaat het om grote bedragen.’

De verantwoordelijk van clubs voor hun supporters is een ingewikkeld punt, ook voor de bonden.

Toen Feyenoordhooligans in februari de Romeinse Barcaccia-fontein beschadigden en slaags raakten met de Romeinse politie, legde de Europese voetbalbond UEFA geen straf op. Het incident vond plaats buiten het stadion.

‘Je kunt Feyenoord niet verantwoordelijk stellen voor alles wat er binnen en buiten een stadion gebeurt. De voetbalwereld zou in dit geval dan wel een geste kunnen doen. Maak een potje voor dit soort gevallen en betaal mee aan de reparatie. Als de Europa League niet had plaatsgevonden , dan was die fontein ook niet beschadigd.’

Frutti di Mare

Foie gras, kangoeroe en cognac DOOR MARLEEN VAN WESEL ‘De Duitsers hebben gedurende de oorlog flink wat afgebroken op Minerva, en zich te goed gedaan aan de hele wijnkelder’, vertelt Allan Savelberg (23, bestuurskunde) van de Commissie voor het Archief en het Museum van Minerva. Samen met Femke van der Linden (22, geschiedenis en rechtsgeleerdheid) legt hij in de verenigingsbibliotheek de laatste hand aan een tentoonstelling over Hein Swane (1924-2015), een Minervaan die na zijn afstuderen in 1948 talloze brieven schreef voor rechtsherstel voor Minerva.

‘Tot eind 1948 kon je een procedure starten om de geleden schade uit de oorlog te compenseren’, vertelt Van der Linden. Swane was net op tijd. Allereerst maakte hij de sluiting van Minerva ongedaan. ‘Met terugwerkende kracht, vanaf het ingrijpen door de Sicherheitspolizei in 1940’, leest Savelberg voor. Van der Linden: ‘De tent was eigenlijk alweer open in 1945, maar anders zou er officieel een gat in de geschiedenis zijn van enkele jaren.’

Daar liet Swane het niet bij. In de vitrine hangt ook een lijst van bedragen die hij eiste voor verdwenen linnengoed, borden, bestek en andere zaken. Zo wist hij uiteindelijk liefst honderdduizend gulden van de Duitse staat los te krijgen.

‘Het verhaal dook op, nadat hij vorig jaar was overleden’, vertelt Van der Linden. Savelberg: ‘Toen zijn we naar Erf-

goed Leiden en Omstreken gegaan. Daar vonden we een map met verslagen van al zijn werk als procureur.’ In de vitrine liggen ook memorabilia uit de tijd dat hij rechtenstudent was. Van der Linden: ‘Van zijn dochter, die de tentoonstelling komt openen, kregen we zijn nullenboekje uit de kennismakingstijd en de oorkonde bij zijn erelidmaatschap.’ Die ontving hij in 1956, voor zijn verdiensten. Er is ook een menukaart te zien, van het diner dat daarbij gehouden werd. ‘Precies wat we donderdag, na de opening, ook gaan eten’, zegt Savelberg. Foie gras, kangoeroevlees, en afsluiten met cognac. ‘Wordt een heftig dinertje’, denkt Van der Linden.

Voor foto’s, gekregen van een commissiegenoot van Swane, staat een zwanenbeeldje. ‘Gewoon, een zwaantje’, zegt Van der Linden. Swane heeft verder niets te maken met de zes opgezette zwanen die in diezelfde bibliotheekzaal te zien zijn. Die verwijzen naar het logo van Njord, maar het past wel mooi bij elkaar. De archiefcommissie spitte een hoop documenten door. ‘Veel meer dan hier te zien is’, volgens Van der Linden.

Savelberg: ‘Het was niet gemakkelijk om een inventaris te maken van de schade.

Allerlei mensen moesten het ermee eens zijn. Swane heeft een heleboel brieven moeten schrijven.’

Dat gebeurde overigens niet op een Leids studentenkamertje. Savelberg: ‘In

Curatoren Allan Savelberg en Femke van der Linden: ‘Dat wordt een heftig dinertje.’ Foto Marc de Haan 1948 was hij net quaestor van de Commissie van Beheer geworden. Diezelfde zomer is hij getrouwd en naar Vught verhuisd. Hij bleef lid en heeft vanuit Vught veel gedaan.’ Van der Linden wijst op een volmacht in de vitrine. ‘Daar staat dat hij de procedure voor het rechtsherstel mocht afhandelen voor Minerva.’

Later ging de Commissie van Beheer op in een nieuwe bestuursstructuur. ‘De volmacht is toen nog eens vernieuwd’,

weet Savelberg. Van der Linden: Van der Linden: ‘Acht jaar later, in 1956, was het rond. Toen kwam het geld binnen.’ Wat ermee is gebeurd, weten ze niet precies. Van der Linden: ‘Tegen die tijd was er natuurlijk al lang weer nieuw bestek.’

Tentoonstelling Rechtsherstel onder de vleugels van Swane, t/m 24 juni dagelijks gratis te bezoeken tussen 17.00 en 19.00 uur in de bibliotheek van Minerva.

Etnisch profileren Een Leids onderzoek naar etnisch profileren bij de Haagse politie raakte vorige week in opspraak.

Volgens onderzoeksbureau Buro Jansen & Janssen is het niet objectief, omdat de politie vooraf meedeelde dat een negatieve uitkomst onwenselijk zou zijn.

Onderzoeksleider prof. Joanne van der Leun, wat vindt u van de kritiek van Buro Jansen & Janssen?

‘Ik vind het ontzettend jammer dat het rapport gebruikt wordt voor een welles-nietesdiscussie. Ons rapport ontkent helemaal niet dat etnische profilering plaatsvindt.

‘De politie is ook serieus met onze bevindingen aan de slag gegaan. Als anderen doelbewust verhalen verspreiden waarin ze stellen dat het anders is gegaan, moet ik me continu verdedigen tegen misinformatie.

‘Ik wil ook niet weer aan die discussie deelnemen. De publicatie is fulltext online te vinden. Iedereen die dat wil kan het zelf lezen.’

Maar was er nu wel of geen afspraak met de politie over eventueel negatieve uitkomsten?

‘We hebben dit onderzoek op eigen initiatief gedaan, niet in opdracht. We spreken altijd nadrukkelijk af dat we onafhankelijk onderzoek doen. En dat is absoluut geen probleem geweest.’

Als er niets mis is met de publicatie, waarom maken jullie de data dan niet gewoon openbaar?

‘In dit vakgebied worden de ruwe data van geen enkel onderzoek dat zo gevoelig ligt openbaar. Dat hebben we de mensen die meewerkten ook beloofd.’

U zegt niet meer te willen discussiëren over details, maar is het niet heel normaal dat wetenschappers kritiek krijgen op hun onderzoeksmethode en daarover met anderen in discussie gaan?

‘Absoluut, als het over de inhoud gaat.

In het rapport kan iedereen lezen hoe het onderzoek methodologisch in elkaar steekt en waarmee we rekening moesten houden.

‘We hebben bijvoorbeeld te maken met verschillende definities van etnisch profileren. In sommige wijken heeft negentig procent van de mensen een niet-Nederlands uiterlijk. De kans is daar dus ook groter dat er iemand met een niet-Nederlands uiterlijk staande wordt gehouden. Dat is geen etnisch profileren, maar dat is de agenten tijdens het beantwoorden van de vragen niet altijd duidelijk geweest.

‘We vragen ons dan ook af hoe bruikbaar het begrip “etnisch profileren” eigenlijk is. Soms gaat het waarschijnlijk meer over “over-policing” van wijken. Door dit soort definitiekwesties ontstaan er ingewikkelde discussies en misinterpretaties.

‘Maar dat we deze wetenschappelijke nuance aankaarten, wil helemaal niet zeggen dat we ontkennen dat etnisch profileren gebeurt. Het feit is dat tweedegeneratieallochtonen het zo ervaren, en dat moeten we uiterst serieus nemen. We zijn er ook nog lang niet klaar mee: er is nog veel meer onderzoek nodig.’

Vindt u het vervelend dat het rapport door politici is gebruikt om de problematiek rond etnisch profileren te bagatelliseren?

‘Dat gebeurt altijd met onderzoek. Iedereen haalt eruit wat hem of haar aanspreekt. Soms wordt het gebruikt om twee totaal verschillende kanten te belichten.

‘Dit is nota bene verkennend onderzoek in drie wijken. Iedereen begrijpt dat je daar geen al te grote conclusies uit kunt trekken. Maar politiek gezien is het een hot issue, dus liggen wij ineens onder vuur.’ PM

4 Mare · 12 mei 2016 Nieuws

Meer studenten Maar liefst 73.544 aankomende studenten hebben zich ingeschreven voor een bachelor, zo blijkt uit cijfers van de universiteitskoepel VSNU. Dat is elf procent meer dan vorig jaar rond deze tijd.

De groei komt vooral van internationale studenten: daarvan hebben zich er dit jaar iets meer dan twintigduizend aangemeld, 28 procent meer dan vorig jaar.

Het percentage Nederlandse aanmeldingen steeg met zes procent. Ook in Leiden ligt het aantal aanmeldingen hoger dan vorig jaar, meldt universiteitswoordvoerder Caroline van Overbeeke: ‘Vorig jaar hadden wij rond deze tijd 5.775 eerstejaars bachelor-aanmeldingen. Dit jaar zijn dat rond 6.000 aanmeldingen.’ Pas in oktober valt er voorzichtig iets te zeggen over of er ook echt meer studenten zijn gekomen: sommigen zien namelijk af van een opleiding, anderen melden zich aan voor meer dan één studie.

Prijs Akademie­ hoogleraren Classica prof. dr. Ineke Sluiter is één van de twee winnaars van de Prijs Akademiehoogleraren, een hoge onderscheiding van wetenschapskoepel KNAW. Het is een prijs voor gevestigde onderzoekers die tegen de zestig lopen. De winnaars mogen het geld – één miljoen euro - naar eigen inzicht besteden, maar het idee achter de prijs is dat hij helpt bij het voorkomen van een gat in het vakgebied als de onderzoeker met pensioen gaat. Behalve Sluiter won ook geneticus Hans Clevers (van het Utrechtse Hubrecht Instituut) de prijs. De uitreiking vindt plaats op 23 juni.

RUG-fraude De Rijksuniversiteit Groningen blijkt decennialang getild te zijn door haar eigen hoofd technisch beheer en tenminste acht andere werknemers. De Groningse UniversiteitsKrant werkte samen met het Dagblad van het Noorden om de achtergronden bloot te leggen, nadat de FIOD universiteitsmedewerker Hans G. in januari van zijn nest lichtte. Hij besteedde universitaire bouwklussen uit aan bevriende aannemers en kreeg in ruil daarvoor luxe hotelbezoeken, banen voor zoon en schoondochter, en een auto cadeau, die hij vervolgens op kosten van de RUG voltankte. Ook de andere opgepakte RUGgers deelden mee in de weelde; een deel liet hun huis verbouwen op kosten de universiteit. Hoe groot de fraude-schade precies is, is nog onduidelijk; de UK spreekt van ‘tonnen’.

Depressieve promovendi Maar liefst 36,5 procent van de promovendi aan de UvA is mogelijk klinisch depressief. Dat blijkt uit onderzoek van het UvA-promovendinetwerk UvAPro, meldt het Amsterdamse universiteitsblad Folia. Aan de Faculteit der Geesteswetenschappen liep veertig procent van de promovendi het risico depressief te zijn en aan de Faculteit Economie & Bedrijfskunde viel zelfs 44 procent in de risicogroep. In de samenleving valt gemiddeld negentien procent van de respondenten in die categorie.

Bijenradar Naturalis heeft afgelopen zondag het publieksonderzoeksproject Bijenradar gelanceerd. Als je mee wil doen, moet je een aardbeienplantje in je tuin of op je balkon hebben. Vervolgens houd je bij welke bestuivers er op de aardbeienbloempjes zitten. Wat nu als je het wat lastig vindt om de meer dan zeshonderd soorten bijen en zweefvliegen die in Nederland voorkomen uit elkaar te houden? Dan kan je foto’s maken en opsturen naar bijenradar.nl, dat ook graag foto’s van de uit de bestuiving voortkomende aardbeien wil hebben.

Dit jaar ligt de focus van het project nog op Leiden en omgeving – de gemeente Leiden betaalt ook mee – maar volgend jaar moet de Bijenradar landelijk zijn.

‘Onderwijs is geen misstand’ Maat vs. RTL Nieuws bij de Raad van de Journalistiek Mogen journalisten stiekem opnames maken van colleges of lezingen aan een universiteit?

Daarom draaide de zitting bij de Raad voor de Journalistiek naar aanleiding van de klacht van de Leidse patholoog-anatoom George Maat tegen RTL Nieuws.

RTL berichtte vorig jaar april dat Maat aan de Universiteit van Maastricht foto’s had vertoond van slachtoffers van MH17 bij een lezing voor de studievereniging gezondheidswetenschappen.

Daarnaast zou de emeritus hoogleraar fysische antropologie gevoelige informatie uit het strafrechtelijk onderzoek naar de oorzaak van de ramp hebben onthuld.

De uitzending was aanleiding voor wat de ‘affaire Maat’ ging heDOOR FRANK PROVOOSt

ten: minister Van der Steur (Justitie) kwalificeerde de uitspraken onmiddellijk als ‘buitengewoon onsmakelijk en ongepast’ en kondigde aan Maat uit het Landelijk Team Forensische Opsporing te zetten.

In de daarop ontstane commotie weigerde Van der Steur het geheime politierapport over de zaak te openbaren, en stuurde hij na Kamervragen en Wob-verzoeken uiteindelijk een zo goed als zwartgelakt document naar de Kamer. Toen Maat na nieuwe politieke druk zelf het rapport mocht inzien, schreef hij het over en publiceerde het in Mare.

Omdat het hem naar eigen zeggen ‘vrijpleitte’, eiste hij excuses en eerherstel, en kreeg die afgelopen januari ook nadat de minister in grote politieke moeilijkheden was beland.

Maat diende vervolgens een klacht in bij de Raad voor de Journalistiek. Volgens hem ‘is de academische vrijheid in het geding’, zo

zei hij eind vorige maand tijdens de zitting. ‘De collegezaal is de plaats voor een vrije uitwisseling van gedachten tussen docent en student.’

Dat geldt ook voor de lezing die hij gaf aan Maastrichtse studenten gezondheidswetenschappen, want ‘dat is een studievereniging van vakgenoten: géén studentenvereniging of borrelclub, zoals RTL ze heeft afgeschilderd’.

Dat twee RTL-journalisten onder valse voorwendselen binnendrongen bij de lezing en stiekem geluidsopnamen maakten noemt Maat ‘huisvredebreuk’: ‘Het betreft hier onderwijs, géén misstand of een groot maatschappelijk belang.’ Die laatste kwalificaties worden namelijk genoemd in de Leidraad van de Raad van de Journalistiek (een gedragscode voor verslaggevers) om een dergelijke undercover-operatie te rechtvaardigen.

Volgens Harm Taselaar, hoofdredacteur van RTL Nieuws, is ‘het ver-

moeden van een misstand’ genoeg om het middel in te zetten. ‘Door de beeldvorming van de minister als een dommige schurk met een zwarte stift zijn de feiten ondergesneeuwd geraakt’, betoogde hij. Dat het politierapport Maat vrijpleit omdat er sprake zou zijn van gewoonterecht (zijn collega’s hadden dezelfde lezing al vaker gegeven) is niet relevant, aldus de hoofdredacteur. ‘Er is aan een onjuiste doelgroep materiaal getoond terwijl het onderzoek nog niet was afgesloten. Er wordt over gepraat terwijl er vertrouwelijkheid had moeten zijn. Daarbij is onvoldoende rekening gehouden met de gevoelens van nabestaanden.

Dat is wat men doorgaans een misstand noemt.’ ‘Maar waardoor zijn die nabestaanden nu gekwetst?’, reageerde Maat. ‘Door de lezing, of door de publicatie van RTL?’ De uitspraak volgt over enkele weken.

‘Houd geen scripties achter’ De faculteit Governance and Global Affairs wil dat de executive master cyber security de scripties van haar studenten openbaar maakt.

De opleiding had in de onderwijsen examenregelingen (OERen) opgenomen dat de scripties vertrouwelijk blijven. Maar daar gaat de faculteitsraad niet mee akkoord.

De executive master wordt niet gefinancierd door de overheid en is gericht op mensen die al een carrière zijn begonnen. De opleiding kost 23.500 euro, vaak betaald door werkgevers.

De master wil graag de scripties vertrouwelijk houden omdat deelnemers onderzoek doen naar hun eigen bedrijf. Anders kan er wel eens gevoelige bedrijfsinformatie in de openbaarheid komen.

‘Volgens de OERen is de regel bij deze master dat de scripties niet publiekelijk beschikbaar zijn en dus niet worden gepubliceerd in het Leiden Repository’, merkte raadslid Patrick Overeem op tijdens de faculteitsraadsvergadering eind april.

‘Daar heb ik echt bezwaar tegen. Niet openbaar publiceren moet een uitzondering zijn. Zoals nu ook al het geval is bij alle andere opleidingen.

Dan schrijven ze maar niet over hun eigen bedrijf. Het is wetenschappelijk werk, dat moet gecontroleerd kunnen worden door anderen. Je

kunt echt niet zomaar scripties achterhouden, zeker niet als regel. De regel moet juist zijn: “Alle scripties zijn in principe beschikbaar tenzij...”

De universiteit is daar heel duidelijk in. En dat moet zo blijven.’

‘We onderschrijven het standpunt van de raad’, aldus Jos Schaeken van

het faculteitsbestuur. Het was bij ter perse gaan van deze Mare nog niet duidelijk of de OERen van de master ook daadwerkelijk zijn aangepast. VB

Breekpunt: voldoendes herkansen Het bestuur en de faculteitsraad van Geesteswetenschappen zijn er niet in geslaagd om de nieuwe facultaire Onderwijs en Examenregelingen (OERen) voor 2016-2017 vast te stellen. Breekpunt: het herkansen van voldoendes.

Sinds dit jaar mag elke faculteit zelf kiezen of voldoendes herkanst mogen worden. Dat wordt vervolgens vastgelegd in de OERen, waarop de faculteitsraad instemmingsrecht heeft. Bij Geesteswetenschappen zijn de meeste studenten uit die raad voorstander van het standaard mogen herkansen van voldoendes, maar de Commissie Onderwijs, ad-

viesorgaan van het bestuur, nadrukkelijk niet. Voldoendes herkansen is in principe al mogelijk, met toestemming van de examencommissie. ‘Bij de faculteit Wiskunde en Natuurwetenschappen werkt die route vrij gemakkelijk’, zei vice-decaan Egbert Fortuin. Maar dat volstaat niet voor de studenten. Tijdens de vorige vergadering in maart werd geen overeenstemming bereikt. Bij deze tweede poging kwam het bestuur met een voorstel waarin voldoendes wél standaard herkanst kunnen worden, maar onder strikte voorwaarden.

Zo zou alleen het laatste cijfer tellen. Ook zou er slechts een beperkt aantal voldoendes herkanst mogen

worden, en het zou niet gelden voor werkstukken.

De raad wilde de nieuwe OERen echter alleen instemmen zónder de voorwaarden dat het laatste cijfer telt en dat er een maximum op het aantal herkansingen komt. Tot een officiële stemming werd niet meer overgegaan. De nieuwe regels zouden per 1 september moeten gelden, maar per 1 juni moet bepaalde informatie over het komende collegejaar al op de universiteitswebsite staan.

Het bestuur gaat zich nu eerst beraden ‘op allerlei vormen van conflictbeslechting’, zoals bijvoorbeeld bemiddeling en het inroepen van de Raad van Toezicht.

Ook bij Sociale Wetenschappen stonden de OERen op de agenda. En ook daar leek het er even op dat de faculteitsraad niet zou instemmen, omdat de opleiding psychologie als enige opleiding had vastgelegd dat voldoendes niet herkanst mochten worden. Uiteindelijk besloot de raad de autonomie van de opleidingscommissie te respecteren, en erop te vertrouwen dat de opleiding goede redenen had om van de model-OER af te wijken. In de toekomst vraagt de faculteitsraad om een toelichting als opleidingen van de model-OERen afwijken, om te voorkomen dat de faculteitsraad op basis van weinig informatie dwars gaat liggen. MVW/PM

12 mei 2016 · Mare 5 Nieuws

Toch instemmingsrecht Maar wat kunnen faculteiten ermee?

De faculteitsraden krijgen toch instemmingsrecht op de hoofd­ lijnen van de facultaire begroting.

Maandag werd er in de universi­ teitsraad een voorstel van het college van bestuur besproken.

Alleen is nog onduidelijk hoeveel meer macht de faculteitsraden nu echt krijgen.

In december besloot de faculteit der Sociale Wetenschappen al op eigen houtje het instemmingsrecht in te voeren. Het DOOR VINCENT BONGERS

bestuur werd toen door rector Carel Stolker teruggefloten. Maar nu ligt er dus een voorstel om de facultaire medezeggenschap alsnog te versterken.

Het college van bestuur heeft een pot met geld. Dat wordt via een bepaald verdeelmodel deels doorgesluisd naar de faculteiten. De faculteiten financieren daar onderzoek, onderwijs en ondersteunend personeel mee. Op deze hoofdlijnen krijgen de raden nu instemmingsrecht.

In het voorstel staat echter ook dat de faculteitsraad geen wijzigingen kan afdwingen die ingaan ‘tegen door het college van bestuur vast-

gesteld en door de universiteitsraad goedgekeurd beleid’.

Mark Reid van studentenpartij LVS vroeg zich dan ook af hoeveel speelruimte de faculteitsraden dan hebben: ‘Er staat hier eigenlijk: “Dit is het verdeelmodel, en als je het niet eens bent met het model, moet je je toch aan het model houden.”’

Ook Joost Augusteijn van personeelspartij FNV had zo zijn twijfels: ‘De instituutsbudgetten kun je eigenlijk niet aanpassen. Want anders moet je het hele financieringsmodel veranderen en dat is niet de bedoeling, lijkt het. Ik wil graag horen van het college zelf ho-

ren hoe dit precies zit.’

Marjolein Bouterse van studentenpartij CSL: ‘Als je het niet eens bent met de verdeling van het geld, dan stem je niet in met de in het voorstel geschetste hoofdlijnen.

Maar het is niet de bedoeling dat de faculteitsraden op elk niveau gaan mee begroten.’

Niels Westera van studentenpartij SGL: ‘En wat gebeurt er als een raad niet instemt met de begroting?’

Een deel van de raad vreest dat het financiële beleid van de universiteit op slot gaat als er om relatief onbelangrijke zaken tegen een begroting wordt gestemd.

‘Het instemmingsrecht is bedoeld om op de rem te kunnen trappen als het echt mis lijkt te lopen’, aldus Sander van Diepen van studentenpartij BeP. ‘Mocht bijvoorbeeld blijken dat het faculteitsbestuur ineens veel meer geld gaat uitgeven aan ondersteunend personeel, dan kan de raad ingrijpen en besluiten om geen instemming te geven op de begroting. En als dat gebeurt, gaat het bestuur waarschijnlijk in conclaaf met de raad om tot een oplossing te komen. Het is een laatste redmiddel.’

Op 23 mei spreekt de raad met het college over het instemmingsrecht.

FSW schaft de propedeuse af De faculteit der Sociale Wetenschappen schaft de propedeuse af. Volgens het faculteitsbestuur is het papiertje door de invoering van het bachelor-master-systeem niets meer waard.

Widodo in Leiden De Indonesische president Joko Widodo nam een kijkje in het Zweetkamertje, met rector magnificus Carel Stolker, burgemeester Henri Lenferink en minister Jet Bussemaker. Eind april kwam Widodo naar de Universiteit Leiden, als onderdeel van zijn tweedaagse bezoek aan Nederland. De Leidse universiteit heeft ruim honderd studenten en 75 promovendi uit Indonesië. Foto Taco van der Eb

‘Een relict van een vergaan systeem’, noemde vice-decaan Paul Nieuwenburg de propedeuse tijdens de faculteitsraad van Sociale Wetenschappen. ‘Er is allang geen propedeutisch examen meer. Om ceremoniële redenen werd nog aan de propedeuse-uitreiking vastgehouden, maar we moeten nu echt naar een bachelor-master-systeem: van 1+3 jaren naar 3+1 met een dingetje.’

‘Maar dit leeft toch nog wel onder studenten?’, wierp SGL-raadslid Sjoerd Stikvoort tegen. Nieuwenburg beaamde dat. ‘Maar juridisch gezien is het niets. Je hebt je eerste jaar gehaald. Moeten er echt propedeusediploma’s worden gedrukt die niets meer waard zijn?’

Personeelsraadslid Jan Jansen wilde weten of het de opleidingen vrij staat de propedeuse toch uit te reiken. Nieuwenburg: ‘Dat mag, maar het stelt niets meer voor, en opleidingen doen dat dan maar op eigen kosten. Ik zou er niet mee doorgaan.

Pedagogiek wil het continueren, want “de ouders vinden het zo leuk.”

Maar het diploma heeft niet meer de functie die het had.’

Personeelsraadslid Jos Brosschot vroeg zich af hoe het zit met de reeds uitgereikte propedeusediploma’s.

Volgens de vice-decaan waren deze al niks waard. Brosschot: ‘Dit moet toch meer gevolgen hebben dan het niet langer uitreiken van een papiertje?’ Nieuwenburg: ‘We hebben nu eenmaal gekozen voor een ander systeem. Er is overlegd met het college van bestuur. Als de raad zegt de propedeuse te willen behouden, dan kunnen we daarover praten. Maar ik weet niet welke verwachtingen je daarmee wekt.’ PM

Verbouwing Geesteswetenschappen gestart De eerste projecten van de grootscheepse renovatie van Geesteswetenschappen zijn gestart. Intussen heeft de gemeente een onafhankelijke procesbegeleider aangesteld voor de Universiteit Leiden, en de bewoners van de 58 woningen tegenover het Lipsius, die als het aan de universiteit ligt, zullen verdwijnen.

De universiteit wil een zogenoemde Humanities Campus waarvoor het

Lipsius én de woningen gesloopt moeten worden. De bezorgde bewoners vroegen de gemeente in december al om een onafhankelijke begeleider. ‘Die is op 2 mei gestart’, vertelt Christianne Lemckert van de Gemeente Leiden. ‘Het gaat om Co Vrouwe, voormalig manager Vastgoed en Ontwikkeling van Woningcorporatie Ons Doel.’

Aan weerszijden van het Doelen­ eiland, waar de woningen en het Lipsius staan, wordt momenteel al

voorzichtig gestart met de eerste renovatieprojecten. Het dak van de UB wordt klaargemaakt voor een opbouw voor de nieuwe Asian Library.

‘Dat is officieel geen onderdeel van de Humanities Campus, maar van de UB. Maar het is zeker begonnen’, bevestigt Caroline van Overbeeke.

Wél onderdeel van Geesteswetenschappen is het P.J. Vethgebouw, achter het Academiegebouw, in de Nonnensteeg. Daar starten later deze maand de verbouwingswerk-

zaamheden al. De ingang wordt verplaatst, om het gebouw meer bij andere gebouwen van de faculteit te betrekken. ‘Als dat klaar is, kunnen daar tijdelijk mensen verblijven van andere werkplekken’, vertelt Van Overbeeke.

Die andere werkplekken, zoals het Arsenaal, de Reuvensplaats en het Lipsius, worden later pas aangepakt. ‘Het zijn allemaal deelprojecten, het zal in stukjes gebeuren’, vertelt Van Overbeeke. ‘De aanpak

van het Arsenaal, waar in elk geval geen nieuwbouw zal plaatsvinden, is ook in voorbereiding.’

Voor de plannen rond het Lipsius en de overburen wacht eerst nog een participatietraject. Van Overbeeke verwacht dat dat binnenkort van start zal gaan. ‘De gemeente zou op zoek gaan naar een trajectbegeleider.’ Die is er nu dus. Lemckert: ‘Wanneer het traject van start gaat, is nu weer aan de universiteit. Binnenkort, in elk geval.’ MVW

Eindelijk een alcoholprotocol voor studieverenigingen Bij borrels van studieverenigingen moet voortaan iemand aanwezig zijn met een diploma Bedrijfshulpverlening (BHV), als er alcohol wordt geschonken op universiteitsterrein. Dat staat in een nieuw genotsmiddelenprotocol.

Tweeëneenhalf jaar geleden, in aanloop naar de wettelijke verhoging van de minimumleeftijd per 1 januari 2014, drongen studenten van geesteswetenschappen al op aan op een helder alcoholprotocol. Ze vrees-

den dat een kleine studievereniging failliet zou kunnen gaan door een eventuele alcoholboete op andere locaties. ‘Die verantwoordelijkheid willen we regelen met het faculteitsbestuur’, verklaarde Ton Rovers, destijds voorzitter van wijsbegeertevereniging Symposion, in Mare. Eind maart stelde het college van bestuur dan eindelijk het Protocol ten behoeve van studieverenigingen inzake gebruik van genotsmiddelen vast. ‘Het is al ingegaan’, vertelt Jeroen ’t Hart, directeur Studenten- en Onderwijs-

zaken van de universiteit.

Floris Schleicher, de huidige voorzitter van Symposion, bevestigt dat de studieverenigingen op de hoogte zijn. ‘Ja, nu moeten we BHV’ers gaan regelen’, zegt hij. ‘We zijn blij dat er nu een protocol is. Het is wel opvallend dat de verantwoordelijkheid uiteindelijk volledig bij de verenigingen ligt. Maar nu zijn er in elk geval regels, en als we daaraan voldoen, is de kans dat het misloopt minimaal.’

Dat denkt ’t Hart ook. ‘Wanneer studieverenigingen op kleine schaal,

niet tegen betaling, alcohol schenken is dat bovendien vergelijkbaar met wanneer dat in familiekring gebeurt.

Dan mag het. Je mag het alleen niet verkopen. Het is ingewikkelde juridische regelgeving en de kans op een boete is sowieso heel klein. Maar áls het gebeurt, ligt de verantwoordelijkheid bij degene die alcohol schenkt, en niet bij de universiteit.’

Andere regels uit het protocol gaan bijvoorbeeld over de groepsgrootte, de tijdstippen en de opslag.

En er moet altijd toestemming zijn

van het faculteitsbestuur. ‘Alleen het regelen van een BHV’er is nog wel een kleine zorg’, zegt Schleicher.

‘Het Studieverenigingen Overleg Platform (StOP) heeft zich al hard gemaakt voor het aanbieden van cursussen. Die komen er. Tot die tijd moeten we via de assessor regelen dat er een BHV’er van de universiteit aanwezig is, bijvoorbeeld de huismeester van het gebouw.’

In juni is de eerstvolgende Symposionborrel. ‘Wij hebben de huismeester alvast geclaimd.’ MVW

6

Mare · 12 mei 2016

Achtergrond

Tegen zijn kan niet Universitaire verkiezingen: de minieme verschillen onder de loep Last van keuzestress bij de verkiezingen? Niet nodig, want de verschillen tussen de partijen zijn alleen met een vergrootglas te vinden. Mare helpt je op weg.

Wat doe je aan de uni? Ga lekker ergens anders lamlendig doen

Ik haat enthousiaste docenten

Ik haat goed onderwijs

Blij met een zes en een biertje An international student

Supergemotiveerd om me optimaal te ontplooien

Enthousiaste docenten zijn superbelangrijk

Wat een origineel standpunt

Kwalitatief goed onderwijs is belangrijk

Student

Ik ben…

Zeikerds

Medewerker

Promovendi zijn…

De universitaire verkiezingen zijn in volle gang.

Maar op wie moet je stemmen?

Mare zocht het voor je uit en printte de verkiezingsprogramma’s las alle verkiezingsprogramma’s vanaf de desktop. Want dat is lekker duurzaam, en duurzaam is hip, als we de partijen mogen geloven. CSL gaat voor een duurzame universiteit, LVS gaat voor een duurzame universiteit, ONS gaat voor een duurzame universiteit. Liefhebbers van vervuilende universiteiten trekken aan het kortste eind.

Het is niet het enige punt waarop de studentenpartijen het roerend eens zijn: studenten moeten ook alle ruimte krijgen om het beste uit zichzelf te halen. CSL wil dat studenten ‘de ruimte krijgen om zich te ontwikkelen’, LVS wil dat ze de studietijd ‘op hun eigen manier in kunnen vullen’

PhDoc

en ONS wil ‘ruimte voor zelfontplooiing’. En het zal u wellicht verbazen, maar alle partijen maken zich hard voor goed onderwijs, enthousiaste docenten en goede begeleiding.

De studentenpartijen benadrukken dat zij er zijn voor alle studenten (behalve BeP, dat grotendeels met SGL opging in ONS - de achterblijvers zitten alleen nog bij Sociale - en Geesteswetenschappen.) De personeelspartijen benadrukken dat zij er zijn voor alle medewerkers.

Wie er een vergrootglas bij pakt, vindt heus wat minimale verschillen.

UBL

Minder administratieve rompslomp

FNV

Ik wil…

Minder belangrijk dan ik

Promovendus

DOOR PETRA MEIJER

Persoonlijke en professionele ontwikkeling

Zielig! Geef die lui een troetelbeer.

LVS en ONS zetten meer dan CSL in op internationale studenten, al vergat ONS zowel de website als het programma naar het Engels te vertalen.

Ook willen deze partijen dat studenten voldoendes mogen herkansen, en dat hoorcolleges online gezet worden.

CSL noemt deze punten niet.

ONS wil gratis cursussen Nederlands voor internationale studenten, en gratis cursussen Engels voor Nederlandse studenten. Hoe dat gerealiseerd moet worden blijft echter onduidelijk. LVS regelt liever scholing voor opleidingscommissies, en CSL

wil de banden met Delft en Rotterdam aanhalen. ONS wil goede communicatie tussen de universiteit en studenten, net als de LVS. CSL noemt dat niet, maar of ze er echt tegen zijn?

En dat is de crux van het hele verkiezingstoneel. Gooi wat pakkende termen bij elkaar waar niemand tegen kan zijn, et voilà, het programma is klaar. Nergens blijkt dat geld slechts één keer kan worden uitgegeven of dat er keuzes moeten worden gemaakt. Gaat het naar betere studiefaciliteiten óf naar zonnepanelen?

Werkplekken in de UB óf oplaadpunten voor elektrische auto’s? Hoe moet het Engels van docenten precies worden verbeterd? Wordt het niveau bepaald met tijdrovende testjes die weer van kostbare onderwijs- en onderzoekstijd afgaan? In dat geval zouden medewerkers die gek worden van de werkdruk en regelzucht kun-

nen stemmen voor FNV. En medewerkers die zich willen kunnen blijven ontwikkelen kiezen voor UBL. Eén ding is gelukkig duidelijk: ben je promovendus of draag je promovendi een warm hart toe, dan stem je op PhDoc. Van het twee alinea-tellende partijprogramma van de LVS tot de gelikte elf pagina’s van ONS: het komt eigenlijk op hetzelfde neer. Voor wie gemiddeld geïnteresseerd is in de universitaire verkiezingen valt er niet zo heel veel te kiezen. Maar vergeet niet te stemmen, er zijn lolly’s en dropveters.

Stemmen kan via www.stemmen.leidenuniv.nl. Bij de ingangen van de verschillende faculteiten staan raadsleden met laptops… en snoep. > Zie ook pagina 8

12 mei 2016 · Mare

7

Achtergrond

Het CvB heeft nog plaats

ONS Ja! Geld!

Geld! Geld!

LVS

Nee. De universiteit is geen bedrijf!

Duurzaamheid…

Kop

Een financieel gezonde uni boven alles

Ik haat duurzaamheid

Munt

Dat vindt toch iedereen een goed idee?

Kop of munt?

Alweer zo’n origineel goed standpunt

Inderdaad.

Wees vooral niet origineel Niet op zijn plaats in de UR.

Vleesch

Ik haat konijnen

Dûh, ik ben geen konijn Is evil

God is...

De eindbaas van de bende

CSL

Illustratie Marcel van den Berg Advertentie

Wie nomineert u voor de Mr. K.J. Cath-prijs? Beste ambassadeur voor de universiteit Welke medewerker of student van de Universiteit Leiden (of groep van medewerkers of studenten) heeft volgens u in de afgelopen jaren de naam van onze universiteit op een positieve manier naar buiten gebracht? Wie verdient volgens u een prijs, omdat hij of zij zo’n goede ambassadeur voor onze universiteit is? Wie heeft door zijn of haar acties ervoor gezorgd dat veel mensen de Leidse universiteit kennen en waarderen?

U kunt nu uw kandidaat nomineren! Want bij de opening van het academisch jaar in september wordt weer de Mr. K.J. Cath-prijs* uitgereikt. Elke twee jaar gaat deze prijs naar een van onze medewerkers of studenten (of een groep) die een positieve bijdrage levert aan de naam van de universiteit, door prestaties in het onderwijs of onderzoek,

of in de ondersteuning daarvan.

Nomineer nu uw kandidaat! Vertel ons waarom u vindt dat uw kandidaat (medewerker, student of groepering) de prijs verdient.

Prijswinnaars 2014: Wouter Bruins, ondernemende student 2012: Maartje van den Heuvel, collectiespecialist Fotografie en Fotografica van de Universitaire Bibliotheken Leiden.

2010 Stichting Students In Free Enterprise (SIFE) Leiden Nomineren U kunt vóór 6 juni 2016 schriftelijk een gemo-

tiveerd voorstel indienen. Stuur deze naar de jury in een envelop gemarkeerd ‘Cath-prijs’ naar Jury Cathprijs, t.a.v. drs.

Rosalien van der Poel, chef kabinet, Postbus 2500, 2300 RA Leiden, of per e-mail aan r.h.m.van.der.poel@bb.leidenuniv. nl met in de onderwerpregel: Cath-prijs. * De prijs is ingesteld in 1988 bij het bij het afscheid van mr. K.J. Cath als voorzitter van het College van Bestuur, en bestaat uit een oorkonde en een bedrag van € 2.500.

8 Mare · 12 mei 2016 Achtergrond

Bij de begrafenis van Hrant Dink protesteren betogers met bordjes ‘We zijn allemaal Hrant Dink’ en ‘We zijn allemaal Armeniërs’ in het Armeens, Turks en Koerdisch. Foto Wikicommons

Censuur omzeilen met zwerfhonden Kunstenaars leveren gecodeerde kritiek op het ontkennen van de Armeense genocide De Armeense genocide is in Turkije zo’n groot taboe dat alle sporen van Armeniërs - zelfs in dieren­ namen - worden uitgewist.

In de strijd tegen de ideologie van ontkenning richten kunstenaars ‘tegenmonumenten’ op.

De Turks-Armeense journalist Hrant Dink verlaat op 19 januari 2007 het redactiekantoor van de krant Agos in Istanbul. Agos, waarvan Dink de hoofdredacteur is, schrijft geregeld over de Armeense genocide, van 1915. Tijdens de nadagen van het Ottomaanse Rijk kregen de Armeniërs de schuld van een mislukte veldtocht tegen de Russen. Er volgde een volkerenmoord op de Armeniërs. De schattingen van het aantal doden lopen uiteen van 800.000 tot twee miljoen.

Turkije heeft de genocide nooit erkend. De publicaties in Agos ergeren de autoriteiten. Dink heeft zelfs al zes maanden vastgezeten vanwege ‘belediging van de Turkse identiteit’.

Plots duikt er een jongeman achter de rug van Dink op. Hij draagt een witte baret, richt zijn pistool op het achterhoofd van de journalist en haalt de trekker drie keer over. Als de zeventienjarige Ogün Samast twintig uur later wordt opgepakt, vertelt de Turkse culturele analist Alaettin Çarikci, draagt hij nog steeds de baret en heeft hij ook het wapen nog niet weggegooid. Zijn verklaring: ‘Ik schoot de Armeniër neer omdat hij de Turkse identiteit beledigde.’

Als het gaat om de genocide is er al meer dan honderd jaar sprake van collectief geheugenverlies. De term zelf is taboe. In de Turkse herschrijving van de geschiedenis wordt gesproken van tehcir (deportatie) of iç savaş (burgeroorlog).

‘Het is een herinneringsoorlog’, zegt Çarikci, die onderzoekt hoe kunstenaars de genocide bespreekbaar proberen te maken om zo de Armeense geschiedenis opnieuw een plek te geven in Turkije. Op 18 mei hoopt hij te promoveren.

Turken wissen alle Armeense sporen uit. ‘Kerken en kloosters gaan tegen de grond. Zelfs de soortnamen DOOR VINCENT BONGERS

van dieren blijven niet buiten schot.

Zo besluit de overheid in 2005 de Latijnse naam van het wilde schaap Ovis armeniana om te dopen tot Ovis orientalis anatolica. Ook andere dieren verloren hun Armeense naam.’

Armeniërs worden afgeschilderd als onbetrouwbaar. ‘Als je niet oppast steken ze de Turkse gemeenschap een mes in de rug, is het idee.

Ook gebeurt het dat juist de Armeniërs beticht worden van genocide, want de eervolle Turkse natie is natuurlijk niet in staat tot zulke misdaden. Voor mij is de volkerenmoord een feit. Maar over de hele wereld word ik geconfronteerd met Turken die daar anders over denken. Als ik ergens een presentatie geef, dan komt het nogal eens voor dat er ontkenners in de zaal zitten en mij op een agressieve toon bejegenen. Dan krijg ik de vraag of ik de genocide kan bewijzen. In het begin was dat lastig. Maar ik heb geleerd die vragen af te weren: mijn presentatie-skills zijn amazing geworden. Ik bedank de vragensteller altijd vriendelijk en vertel ze dat ik geen historicus ben en geef ze een aantal titels van mooie geschiedkundige werken. Zo haal je de spanning uit de lucht.

‘In Istanbul heb ik op een private universiteit gezeten waar ruimte was voor discussie, maar ik heb de presentatie nog niet op een congres in Turkije gegeven. Mijn familie heeft mij overigens altijd gesteund, maar ze maken zich wel zorgen.’

Er zijn Turkse kunstenaars die de ideologie van ontkenning op subtiele wijze uitdagen. De kunstenares Ayşe Erkmen plaatste dubbelzijdige abri’s met daarop afbeeldingen van Armeense familieleden die van elkaar gescheiden zijn geraakt omdat zij op de vlucht waren voor de Turken. Aan de ene kant is een foto te zien van de grootmoeder van de kunstenares. Aan de andere kant is haar oudoom afgebeeld. Het werk heeft de titel Iki Kardes dat ‘een broer en een zus’ betekent. Hun vader is vermoord. De twee hebben elkaar nooit meer gezien. Een van de abri’s stond op het drukke Taksimplein in het centrum van Istanbul, vlakbij het monument voor Atatürk, de vader des vaderlands. ‘De kunstenares heeft er juist voor gekozen om de weggegumde herinneringen aan de

Still uit de animatiefilm Chienne d’histoire van Serge Avédikian.

volkerenmoord te laten botsen met monumenten ter meerdere eer en glorie van Turkije. Het kunstwerk is een “tegenmonument.”’

‘Kerken en kloosters gaan tegen de grond.

Zelfs de soortnamen van dieren blijven niet buiten schot’ Maar het ligt er niet dik bovenop, er staat niet bij dat het om Armeniërs gaat. Alleen iemand die heel goed oplet heeft wellicht in de gaten wat er is te zien. Kunstenaars leveren gecodeerde kritiek,

uiteraard om de censuur te omzeilen. Een mooi voorbeeld is de animatiefilm Chienne d’histoire van de Armeens-Franse regisseur Serge Avédikian. ‘In 1910 kampte Istanbul (toen nog Constantinopel) met een enorme hoeveelheid zwerfhonden. Er werd besloten dat probleem grondig aan te pakken.

Ruim 80.000 honden werden gevangen en naar het onbewoonde eiland Oxia gebracht, waar ze de hongerdood stierven. De linkse pers zag dat de film een allegorie is voor de volkerenmoord. De rechtse pers negeerde die lezing volkomen.’

Het is een moeizaam proces maar volgens Çarikci komt Turkije ‘stapje voor stapje’ dichterbij de erkenning van een pijnlijk hoofdstuk in haar geschiedenis. ‘Er was massaal protest na de moord op Dink.

In 2008 startten Turkse wetenschappers, journalisten en politici de campagne Özür Diliyorum, ‘Ik verontschuldig me’, een internetpetitie waarin wordt opgeroepen tot collectieve excuses aan het Armeense volk.

‘Een ander moment van belang was het Gezi-protest in 2013 in Istanbul. Toen vochten mensen van allerlei verschillende achtergronden voor meer democratie.

Op straat werden demonstranten bestookt met traangas, maar op de televisie was daar niets van te zien. Daar werd dan een documentaire over pinguïns vertoond, of zo. Dat contrast heeft een deel van de maatschappij aan het denken gezet. De autoriteiten tonen de werkelijkheid niet, misschien geldt dat ook wel voor de Armeense geschiedenis.’

Opinie

Hoezo geen invloed?!

Medezeggenschap wordt juist sterker, dus: stemmen!

Raadsleden zijn geen makke schapen die meeblaten met het bestuur, betoogt Gareth O’Neill. Stemmen heeft wel degelijk zin.

Daar komen ze weer. De presidentiële verkiezingen in Amerika barsten los en de kandidaten strijden verwoed voor de begeerde nominaties. Ook aan de Leidse universiteit worden deze week verkiezingen gehouden. Alleen zijn universitaire verkiezingen iets minder spannend, en wordt er minder of, jammer genoeg, géén modder gegooid.

Een felle strijd zou het imago van de medezeggenschap wellicht kunnen opkrikken en de lage opkomst verhelpen.

Studenten en medewerkers hebben duidelijk een negatief beeld van het raadswerk. Het is vaak lastig om kandidaten te vinden, en dat is ook geen wonder als het raadswerk gezien wordt als slecht, of tenminste niet goed, voor het cv.

De raden hebben te weinig invloed, zijn slechts een klankbord voor het bestuur of zelfs vastgeroest. En de raadsleden zelf? Dat zijn ja-knikkende slappelingen die hun tanden niet durven laten zien – als ze die al hebben. Een kijkje in de archieven van Mare laat zien dat het wemelt van dit soort verhalen.

Maar klopt dat beeld wel? Ik heb twee jaar in de faculteitsraad Geesteswetenschappen en bijna twee jaar in de universiteitsraad gezeten, en herken het niet. Inderdaad: raadsleden krijgen niet alles wat ze willen. Het bestuur van FGW had

bijvoorbeeld het probleem van de werkdruk lange tijd niet aangepakt, wat op een gegeven moment leidde tot een uitbarsting onder de medewerkers. Het college van bestuur heeft een negatief advies, om te kunnen afwijken van de vierjaarstermijn voor cijfers bij Rechten, zomaar naast zich neergelegd.

Frustrerend voor raadsleden, omdat zij het gevoel hebben dat zij niet serieus worden genomen.

Deze voorvallen leveren sappige krantenkoppen op, die het imago van de medezeggenschap aantasten. Overlegvergaderingen lijken soms zonder slag of stoot voorbij te snellen, wat de indruk wekt dat de raadsleden als makke schapen meeblaten met het bestuur. De waarheid is echter dat veel van dat raadswerk buiten de overlegvergaderingen plaatsvindt: inlezen; vragen stellen aan beleidsmedewerkers en discussies voeren met raadsleden via de mail; overleggen en commissievergaderingen met beleidsmedewerkers. De waarheid is ook dat de medezeggenschap niet overal tegenin hóéft te gaan, omdat de beslissingen van het bestuur en het beleid van de universiteit vaak goed doordacht zijn.

Er is veel veranderd sinds de vorige rector Paul van der Heijden, een felle tegenstander van de medezeggenschap, de touwtjes in handen had. Er zijn de afgelopen tijd genoeg situaties geweest waarin Leidse raadsleden wél hun tanden hebben laten zien en ook durfden te bijten.

Zij tikten het college op de vingers voor het opstapelen van maatrege-

len ter bevordering van het studierendement. Zij waren niet bang om het door het college gewilde experiment met promotiestudenten fel te bekritiseren en zelfs geheel af te blazen. En zij stemden tegen het bestuur van FGW, om studenten voldoendes wél te laten herkansen.

Contra het negatief imago, lijkt de medezeggenschap juist steeds sterker te worden, wat nog eens wordt ondersteund vanuit de overheid.

Dat komt de universiteit alleen maar ten goede. Sterk betekent echter niet blindelings tegen het beleid ingaan, maar het kritisch volgen en constructief in gesprek gaan met beleidsmedewerkers en bestuur. Raadsleden moeten de universitaire gemeenschap goed vertegenwoordigen en haar belangen behartigen. Dat betekent goede communicatie tussen de raadsleden en hun achterban, die bij de verkiezingen begint, maar daar zeker niet stopt.

Dus ga stemmen op de beste kandidaten. Let op de agendapunten van de raden en woon eens een overlegvergadering bij – de meeste zijn openbaar. Neem contact op met de raadsleden en laat hen weten wat jij belangrijk vindt. Uiteindelijk vormen wij allemaal samen de universiteit en zijn wij er samen verantwoordelijk voor. En samen zijn we sterk.

GARETH O’NEILL is promovendus bij het

Leiden University Centre for Linguistics, en zit tot eind augustus 2016 in de universiteitsraad namens promovendipartij PhDoc.

12 mei 2016 · Mare Wetenschap

Een tuintje op Mars Bacterie kan de bodem van de rode planeet ontgiften

In The Martian speelt Matt Damon een botanicus-astronaut die aardappels kweekt op Mars.

Wie gewassen wil kweken op Mars heeft een probleem: de bodem is giftig. Een team van Leidse studenten wil dat pplossen met behulp van biotechnologie.

‘Mars is een beetje een opknappertje van een planeet’, aldus superondernemer Elon Musk, ‘Maar we zouden het aan de praat kunnen krijgen.’ Musk is oprichter van PayPal, Tesla Motors en van SpaceX, het ruimtevaartbedrijf dat, als het aan hem ligt, uiteindelijk de mensheid naar Mars gaat helpen. Vooralsnog wordt Mars uitsluitend bewoond door robots, en voor dat ooit overgaat, moeten er nog een hoop hordes overwonnen worden. Het zijn heel veel kleine en grote problemen, en voor één daarvan verplaatsen we onze blik weg van Mars, weg van Musks Silicon Valley, en naar het Sylviusgebouw in Leiden.

‘We zijn het eerste volledig Leidse team dat meedoet aan de internationale biotechnologie-wedstrijd iGEM’, vertelt biologiestudent Valentijn Broeken. ‘Het doel is: verzin een uitdaging, en los die op met biotechnologie.’

‘Mars is nu een hot topic’, vult team- en studiegenote Lisanne van Oosterhoud aan. ‘We wilden graag een probleem oplossen op die planeet. De onderzoeker die met ons samenwerkt, microbioloog Dennis Claessen, was meteen enthousiast.’

Broeken: ‘Als je op Mars planten wil kweken in kassen, zoals in The Martian

DOOR BART BRAUN

(sciencefictionverhaal van Amerikaanse auteur Andy Weir, red.), zit je met een probleem. Er zit daar relatief veel giftig perchloraat in de bodem. Planten nemen het op, en zijn dan ook giftig. Dat is op aarde overigens ook een probleem op sommige plekken. Op Mars is daar vooralsnog geen oplossing voor.’

Perchloraat heeft de chemische formule ClO4-; dat betekent dat het chemisch omgezet kan worden in relatief onschuldige chloorionen (Cl-, het spul dat u eet als keukenzout) en zuurstof (O2, het spul dat u inademt). Er zijn een paar micro-organismen die dat uit zichzelf al doen, de bacterie Dechloromonas agitata is daarvan het best bestudeerd. Van Oosterhoud: ‘We willen de genen uit die bacterie die verantwoordelijk zijn voor het afbreken van perchloraat overzetten in een andere bacterie, de darmbewoner E. coli. En we hopen dat ze daar dan werkzaam worden.’

Waarom dan niet gewoon die Dechloromonas naar Mars sturen?

Om te beginnen is dat een relatief onbekende bacterie. E. coli is daarentegen één van de meest bestudeerde schepsels ter wereld: het grote werkpaard van de microbiologie.

Onderzoekers weten hoe je ze moet kweken, genetisch kunt aanpassen, etc. Het is de technologie die er al is: als je skispullen niet in je auto passen, is het makkelijker om een koffer op je autodak te monteren, dan om je ski’s om te bouwen tot een snowscooter die ook nog naar

Oostenrijk kan rijden.

De Marsontgifter zal namelijk nog wel meer sleutelwerk moeten ondergaan voordat hij klaar is voor de rode planeet. Het oppervlakte van Mars zelf is ongastvrij, met zijn bittere kou en stralingsbombardementen die organische moleculen uit elkaar rukken, maar zelfs voor een bestaan in Marskassen zijn de aardse bacteriën waarschijnlijk niet toegerust. Ze zullen daar vermoedelijk meer UV- en kosmische straling te verduren krijgen dan op aarde, en het is nog maar de vraag wat de gevolgen zullen zijn van de lagere zwaartekracht op Mars – ongeveer 40 procent van die op aarde.

Met die vraag willen de Leidse iGEMmers beginnen: van de Airbus-tak Defence & Space hebben ze een zogeheten Random Positioning Machine te leen gekregen. ‘Dat is een soort omgekeerde centrifuge’, legt Broeken uit. ‘Hij roteert steeds je cellen, om de gevolgen van de zwaartekracht uit te vlakken, omdat de zwaartekracht als het ware van alle kanten komt. Je kunt hem ook precies zo instellen dat de cellen veertig procent van de tijd naar beneden wijzen, zodat je de zwaartekracht

van Mars simuleert.’

Van Oosterhoud: ‘We verwachten dat onder invloed van die veranderde zwaartekracht bepaalde genen vaker aan of uit zullen gaan.’

Broeken: ‘En als dat zo is, dan is de zogeheten promotor, het stukje DNA dat die genen aan of uitzet dus reuze interessant voor ons. Dat kun je dan ook gebruiken om de genen die voor ons interessant zijn aan of uit te zetten op Mars.’

Van Oosterhoud: ‘Je wil in elk geval een promotor hebben waarvan je weet dat hij het doet in de Mars-zwaartekracht. Het zou toch jammer zijn als je gen wel hier in het lab aangaat, maar op Mars niet.’

Het doel van de studenten is overigens niet zozeer om een volledig werkzame Marsbestendige perchloraatvreter te bouwen, het gaat hen om de zogeheten biobricks.

Dat zijn stukjes DNA, zoals genen of promotors, die zich makkelijk laten knippen en plakken met internationaal afgesproken methoden. Net zoals verschillende computers met elkaar kunnen praten omdat ze volgens een afgesproken software-protocol communiceren, zo vormen de biobricks-afspraken een standaard voor biotechnologie.

Broeken: ‘Als het systeem dan ontwikkeld is in E. coli, en je een proof of concept hebt, kan je het eventueel overzetten in een andere bacterie.’

Er bestaan al duizenden biobricks. Daaronder bevindt zich ook een aantal genen van de bacterie Deinococcus radiodurans, die voor het eerst werd aangetroffen in blikjes vlees die met gammastraling waren behandeld om ze steriel te maken. Die genen maken een bacterie extreem bestendig tegen straling, UV-licht en uitdroging. Zou het niet mogelijk zijn om een soort superontgifter te maken, die buiten kassen kan leven en het perchloraat omzet in zuurstof die de Marsatmosfeer verbetert voor mensen?

Broeken: ‘Het is zeker niet onze bedoeling om van Mars een tweede aarde te maken! Als je zo’n bacterie loslaat, zit heel Mars er vol mee. We weten niet zeker of daar geen ander leven is en wat de gevolgen zullen zijn. We werken sowieso maar één zomervakantie aan dit project, we hoeven niet alle denkbare problemen op te lossen.’

9

Academische Agenda Prof.dr. I. Smeets zal op vrijdag 13 mei een oratie houden bij de benoeming tot hoogleraar bij de faculteit Wiskunde en Natuurwetenschappen met als leeropdracht Science Communication.

Mw. J.M. Hegeman hoopt op woensdag 18 mei om 10.00 uur te promoveren tot doctor in de Geneeskunde. De titel van het proefschrift is ‘Appearance of depression in later life’. Promotor is Prof.dr. R.C. van der Mast.

Dhr. A. Çarıkcı hoopt op woensdag 18 mei om 11.15 uur te promoveren tot doctor in de Geesteswetenschappen. De titel van het proefschrift is ‘The Arts of Memory: The Remembrance of the Armenians in Turkey’.

Promotor is Prof.dr. E. van Alphen.

Mw. F. Diallo hoopt op woensdag 18 mei om 15.00 uur te promoveren tot doctor in de Geesteswetenschappen. De titel van het proefschrift is ‘L ‘Etat Spontex: Negocier l’ autorite dans les marges conflictuelles’.

Promotor is Prof.dr. M.E. de Bruijn.

Mw. S.C. den Hartogh hoopt op woensdag 18 mei om 16.15 uur te promoveren tot doctor in de Geneeskunde. De titel van het proefschrift is ‘Fluorescent gene reporters in human pluripotent stem cells’. Promotor is Prof.dr. C.L. Mummery.

Mw. C.C. Engels hoopt op donderdag 19 mei om 13.45 uur te promoveren tot doctor in de Geneeskunde. De titel van het proefschrift is ‘Integrating clinicopathological and molecular data in the breast cancer patient: Towards precision medicine’. Promotor is Prof.dr. C.J.H. van de Velde.

Mw. R.H.C. van Kleef hoopt op donderdag 19 mei om 15.00 uur te promoveren tot doctor in de Rechtsgeleerdheid. De titel van het proefschrift is ‘Liability of football clubs for supporters’ misconduct’. Promotoren zijn Prof.mr. A.G. Castermans en Prof. A. Rigozzi (Université de Neuchâtel).

Mw. G.M. Alkemade hoopt op donderdag 19 mei om 16.15 uur te promoveren tot doctor in de Geneeskunde. De titel van het proefschrift is ‘Destruction, Regeneration and Replacement of Beta-cells and Aspects of Immune-intervention in Type 1 Diabetes’.

Promotor is Prof.dr. B.O. Roep.

Prof.dr. M. Wuhrer zal op maandag 23 mei een oratie houden bij de benoeming tot hoogleraar bij de faculteit Geneeskunde met als leeropdracht Proteomics and Glycomics.

Dhr. G.H. Waling hoopt op dinsdag 24 mei om 16.15 uur te promoveren tot doctor in de Geesteswetenschappen. De titel van het proefschrift is ‘1848 - Clubkoorts en revolutie’. Promotor is Prof.dr. H. te Velde.

Dhr. L.C. Smit hoopt op woensdag 25 mei om 15.00 uur te promoveren tot doctor in de Wiskunde en Natuurwetenschappen.

De titel van het proefschrift is ‘Steady-State Analysis of Large Scale Systems’. Promotor is Prof.dr. W.T.F. den Hollander.

Mw. M.L. van den Akker hoopt op woensdag 25 mei om 16.15 uur te promoveren tot doctor in de Sociale Wetenschappen. De titel van het proefschrift is ‘Monument of Nature?’. Promotor is Prof.dr. P.J. Pels.

Dhr. M.E. Berger hoopt op donderdag 26 mei om 10.00 uur te promoveren tot doctor in de Archeologie. De titel van het proefschrift is ‘From Ollamaliztli to Pelota Mixteca and Beyond’. Promotor is Prof.dr.

M.E.R.G.N. Jansen.

Dhr. F. El-Hosseny hoopt op donderdag 26 mei om 11.15 uur te promoveren tot doctor in de Rechtsgeleerdheid. De titel van het proefschrift is ‘The Role of Civil Society in Investment Treaty Arbitration: Status and Prospects’. Promotor is Prof.dr. L.J. van den Herik.

Mw. A. Hafkemeijer hoopt op donderdag 26 mei om 13.45 uur te promoveren tot doctor in de Sociale Wetenschappen. De titel van het proefschrift is ‘Brain networks in aging and dementia’. Promotor is Prof.dr.

S.A.R.B. Rombouts.

Mw. Z. Baranski Madrigal hoopt op donderdag 26 mei om 15.00 uur te promoveren tot doctor in de Wiskunde en Natuurwetenschappen. De titel van het proefschrift is ‘Osteosarcoma: searching for new treatment options’. Promotoren zijn Prof.dr. B. van de Water, Prof.dr. P.C.W. Hogendoorn en Prof.dr. J.V.M.G. Bovee.

Mw. E.M. Varypataki hoopt op donderdag 26 mei om 16.15 uur te promoveren tot doctor in de Wiskunde en Natuurwetenschappen. De titel van het proefschrift is ‘Liposome-based synthetic long peptide vaccines for cancer immunotherapy’. Promotoren zijn Prof.dr. W. Jiskoot en Prof.dr.

F. Ossendorp.

10

Mare · 12 mei 2016

English page

Resistance is futile!

More technology = fewer choices

We are facing more and more rules that are embedded in our technology warns philosopher Bibi van den Berg. “We are being herded through all sorts of processes like sheep.”

“If I want people to drive slowly through a residential area, I can put up a traffic sign. People see it and then, by their own volition, slow down to the speed on the sign. I could also construct a speed bump, which is more effective: everyone knows that you’ll damage the bottom of your car if you race over a speed bump. We are not invited to follow the rules any more. Instead, disobedience becomes impossible.

“As a philosopher of technology, I think about questions dealing with the limits of society and how we set them. We make agreements about what’s appropriate or desirable and lay down the limits in legislation.

However, many other sorts of regu-

BY BART BRAUN

lation are becoming more common although we are not really aware of them. In the broadest meaning of the word, regulation means influencing behaviour. You can influence behaviour with legislation and rules, but also with social standards or market mechanisms. In addition, you can influence and control people’s behaviour with technology; which we call ‘techno-regulation’.

In that last case, control is embedded in the technology in such a way that the user must follow the rules because there is no other option.

Often, it’s done with the very best intentions – there’s nothing wrong with most speed bumps. Nonetheless, the laws that society makes are subject to all sorts of ‘checks and balances’, which is not the case with techno-regulation.

“That type of regulation is effective, foolproof and cheap, so it’s being applied on an increasingly broader scale. The DVD industry has divided the world into several regions so that you have to ‘jail-

break’ your DVD player if you want to watch a film you bought on holiday. Who exactly is the industry?

Why do they set those limits? It’s a kind of regulation that 99 per cent of people don’t recognise as regulation and that’s what concerns me.

“The gates at the train station to prevent fare dodgers. ‘Pee-proof ’ paint to prevent people urinating in public. Becoming ‘locked in’ by Apple: the more and longer you use Apple products, the more difficult it is to switch to Android. It might seem trivial, but websites that don’t allow you to access them if you don’t accept the cookies are not so trivial, really. They pretend you have a choice, but you don’t so you click ‘accept’.

“I’m not condemning cookies nor am I in favour of peeing in public out of principle: I can see the advantages of embedded regulation in each of those individual processes.

I just have a problem with the fact that it’s all done without us noticing.

Most people are not even aware that

Who do you want to nominate for the Mr. K.J. Cath prize?

The University’s best ambassador Which member of staff or student (or group of staff or students) at Leiden University do you believe has made the most positive contribution to the reputation of our University in the past few years? Who do you think deserves an award for being an excellent ambassador for our University? Whose activities have ensured that more people have come to know and value Leiden University?

You can nominate your candidate now! The Mr. K.J. Cath prize* will again be awarded at the opening of the Academic Year this September. Every two years the prize goes to one of our members of staff or students (or a group of staff or students) who has made a positive contribution to the reputation of the University, through his or her achievements in teaching or research, or in supporting these activities.

Send in your nomination now and tell us why you think your candidate deserves the prize.

Prize winners 2014: Wouter Bruins, entrepreneurial student 2012: Maartje van den Heuvel, collection specialist, Photography and Photographics, Leiden University Libraries 2010 Students In Free Enterprise Foundation (SIFE), Leiden How to nominate your candidate You have until 6 June 2016 to submit a written and substantiated proposal. Send your nomination to the jury in an envelope marked ‘Cath prize’, for the attention of Rosalien van der Poel, Head of Rector’s Office, P.O. Box 2500, 2300 RA Leiden, or by email to r.h.m.van.der.poel@ bb.leidenuniv.nl mentioning ‘Cath prize’ in the subject field. * The prize was set up in 1988 on the retirement of Mr. K.J. Cath as President of the Executive Board and comprises a certificate and a sum of € 2,500.

it happens. That means that nobody thinks about it, let alone has a critical opinion of the rules to which we are subjected. And it’s worrying, too, because this sort of thing is being done on a very large scale: I come across at least ten examples on my journey to work. It not only eliminates all resistance, we are not required to think about what the agreements are and why we should choose to follow them or not.

“We are being herded through all sorts of processes like sheep, without being challenged to make our own moral reflections anymore, because our environment and our gadgets are steering us onto the right path before we can make a choice. Of course, I know that it’s safer if a car won’t start before you fasten the safety belt. What I’m worried about is the whole process.

If the supermarkets replace the sweets at the cash desks with superfoods, we call it ‘nudging’: a slight push towards healthier behaviour.

We can still buy the sweets in the

shops. Nudging is a compromise which assumes that people will do whatever’s easiest. Techno-regulation instead removes all the sweets from the shop, so to speak.

“Every time I get a speeding ticket, I can go to court. ‘Your Honour’, I could say, ‘I had a good excuse for speeding: my partner was in labour’ and the court might remit the fine.

The gates at the station are simply locked and don’t care about the baby.

However good your reasons are, techno-regulation does away with your ability to deviate or negotiate.

“When I mention this during my lectures, I’ve noticed that it sometimes shocks people. They’ll even say ‘I’ll never feel the same way about driving over a speed bump’. So that’s good news. Let me just stress that most speed bumps are fine the way they are. Nevertheless, you should be aware of the limits and how those limits are set. Then one day, when it is important, you can object to them.

But first, you have to be aware that it’s happening, obviously.”

Maretjes De prijs voor een Maretje bedraagt €9,– per 30 woorden, opgegeven via redactie@mare.leidenuniv.nl uiterlijk t/m maandag 16.00 uur. Maretjes aangeboden voor commerciële doeleinden worden niet geplaatst, evenmin als Maretjes waarin zaken worden aangeboden die de waarde van 4.500 euro te boven gaan.

Doe meer met je kennis! Vrijwilligers gezocht voor één uur per week bijles en huiswerkbegeleiding op verschillende locaties of bij de leerling thuis. Leiden-Noord, 31 leerlingen, basisonderwijs, groep 4 t/m 8, waarvan 2 met vergoeding van €4 per les. *Spelling, rekenen, groep 7, €5-6 per les. *Rekenen, groep 8, €10,- per les. *Rekenen groep 4, €10,- per les. Voortgezet onderwijs: *Duits, 2vmbo-tl. *Nederlands, 3havo. *Wis-, natuurkunde, 4havo. *Wiskunde A, 4havo. *Twee leerlingen wiskunde, 3vmbo-tl. *Twee brugklassers havo, wiskunde, €56 per les. Leiden-Zuid, 17 leerlingen basisonderwijs groep 4 t/m 8. Voortgezet onderwijs: *Biologie, Nederlands, wiskunde, brugklas mavo-havo. *Engels, Frans, brugklas havo-vwo. *Natuurkunde, Engels, 5vwo. Onderwijswinkel, Driftstraat 77,

ma, wo en do 15-17u. Tel. 071-5214256. E-mail: hdekoomen@ owwleiden.nl.

Studenten gezocht voor nieuwe boekenclub! Heb jij zin om een aantal keer per jaar een literair werk te bespreken met medestudenten? Mail dan naar David Buis, buisdtp@gmail.com.

Uurtje over per dag? Wij zoeken kindvriendelijke studenten die van 11:45 tot 13.15 willen helpen met de overblijf op verschillende basisscholen in Leiden, Oegstgeest en Voorschoten Wij betalen €10,00 per keer. Interesse? Bel 071-5161209 (Vanessa Henzen) Maretjes-extra zijn bedoeld voor semi-commerciële instanties.

De prijs voor een Maretje-extra is €23,– incl. BTW voor elke vijfendertig woorden. U kunt deze advertenties uiterlijk op de vrijdag vóór het verschijnen van Mare opgeven bij Bureau van Vliet B.V., postbus 20, 2040 AA Zandvoort, telefoon 023-571 47 45. E-mail: Zandvoort@bureauvanvliet.com

Gezocht

ter completering van het vrouwennetwerkarchief: documenten, oude notulen, informatie, brochures, spulletjes, verhalen, kortom alles wat met het vrouwennetwerk te maken heeft gehad in de periode van 1985-2000.

Reacties en/of opsturen naar Universiteit Leiden, Afdeling DIA, t.a.v. Max van der Wijk, Antwoordnummer 10368, 2300 WB Leiden of per e-mail naar I.S.M.Meltzer@SEA.Leidenuniv.nl

Foto: Vrouwennetwerk coördinatoren van toen: Elly van Venetien en Pink Meltzer. Fotograaf: Marc de Haan

12 mei 2016 · Mare 11 Cultuur

Agenda

Piano vond ik niks Gijs Idema Trio op Summerjazz en in Leidse hofjes Het Gijs Idema Trio speelt ‘democratische jazz’ en won daar al meerdere prijzen mee. Binnenkort komt de band naar Summerjazz en de Hofjesconcerten.

‘Ik ben wel een soort leider’, zegt jazzgitarist Gijs Idema (1996). Samen met drummer Tim Hennekes (1997) en contrabassist Cas Jiskoot (1998) vormt hij sinds twee jaar het Gijs Idema Trio.

‘De muziek draait meestal rond de thema’s en melodieën van mijn gitaar, maar verder gaat het heel democratisch.’ Volgende week staan ze op Summerjazz én op de Leidse Hofjes Concerten.

Deels spelen ze standards. ‘Dat zijn Amerikaanse musicalsongs uit de jaren twintig en dertig. En ook wel nieuwer werk van Thelonious Monk en Joe Henderson. En eigen werk, dat klinkt soms nóg wat breder en moderner’, vertelt Idema. Die stukken schrijft hij grotendeels zelf.

‘Ik ben er pas een jaar mee bezig.

Vaak kom ik met een concreet idee, waar we samen de beste versie van maken. In de loop van dit jaar willen we een album uitbrengen.’

Ze kennen elkaar van de bigband Festival Youth Jazz Orchestra. ‘Tim stelde voor om eens samen te jammen. Na twee keer gaven we ons op voor het Prinses Christina Concours van 2014.’ Daar sleepten ze meteen de tweejaarlijkse jazzprijs in de wacht. Dat het trio tegenwoordig veel te zien is in Leiden, is deels te DOOR MARLEEN VAN WESEL

FILM

TRIANON The Jungle Book 3D dagelijks 18.45 + 21.30 do vr za zo ma di 15.30 Louis Theroux: My Scientology Movie do za wo 18.45 vr zo di 21.30 KIJKHUIS Kollektivet do za ma wo 16.00 vr zo di 18.30 Un Homme a la Hauteur dagelijks 21.00 do za ma wo 18.45 Der Staat gegen Fritz Bauer do za ma wo 16.15 vr zo di 19.00 El Clan vr zo di 16.15 Truman do za ma wo 19.00 vr zo di 21.30 Men & Chicken do za ma wo 21.30 LIDO Captain America: Civil War 3D do vr za zo ma di 18.00 + 21.30 wo 20.30 Sneak Preview di 21.30

MUZIEK Het jazztrio met v.l.n.r. drummer Tim Hennekes, gitarist Gijs Idema en contrabassist Cas Jiskoot. Foto Bas Raad danken aan de Leiden Boonekamp Jazz Award, die het Gijs Idema Trio dit voorjaar won.

‘Sindsdien spelen we elke maand in De Twee Spieghels. Telkens nodigen we een andere gast uit. Ons optreden op Summerjazz en later dit jaar nog een keer in Sijthoff, hebben we er aan overgehouden. We komen ook wel uit de buurt. Tim uit Voorhout, ik kom uit Den Haag.’

Tegenwoordig woont hij in Amsterdam, waar hij aan het conservatorium studeert. ‘Daar ben ik na de havo meteen naartoe gegaan. Maar het is totaal niet het verhaal van zo’n klassiek geschoold kind dat op

z’n vijfde heel intensief begon hoor.

Mijn ouders luisteren vooral klassiek. Mijn moeder speelt dwarsfluit en mijn vader altviool, maar ik had er niet veel mee. Op mijn achtste moest ik verplicht op pianoles, maar daar vond ik niks aan. Pas toen ik naar de middelbare school ging, en mijn moeder op een dag een basgitaar mee naar huis had genomen, ben ik daarop gaan pielen. Vervolgens heb ik een tijd gitaar gespeeld in pop- en rockbandjes. Rond mijn vijftiende pushte mijn gitaarleraar me uiteindelijk richting de jazz.’

Een van de mooiste plekken waar dat hem tot nu toe bracht, was het

Grachtenfestival in Amsterdam.

‘Daar speelden we in de woonkamer van een rijke Engelsman.’ Op zijn verlanglijstje staan nog het Bimhuis en LantarenVenster. ‘In die laatste stonden we al eens in de foyer, en de finale van het Prinses Christina Concours was in het Bimhuis, maar een écht eigen concert, dat wil ik het liefst. En deze zomer willen we een toertje maken door Berlijn.’

Leidse Hofjes Concerten, 13, 15 en 16 mei, €5.

Summerjazz, met o.a. Tourist Lemc en Sabrina Starke, Leidse Hout, zaterdag 21 mei, €18,50

SUMMERJAZZ met oa Sabrina Starke, Tourist LeMC en Merel Baldé Za 21 mei, Leidse Hout, € 18,50 GEBR. DE NOBEL Stavast + All Comes Down Zo 15 mei 20:00 € 10,Blackbird Blackbird Di 17 mei 20:00 € 12,50 Coldrain + Calm the fury Do 19 mei 19:30 € 15,QBUS Ba.Fnu Vr 13 mei 19:00 € 13,David Olney Wo 18 mei 20:30 € 10.David Corley & Band Do 19 mei 20:30 € 10,DE TWEE SPIEGHELS Jeroen Vrolijk - Pianist series Vr 13 mei 21:00

Advertentie

INTERDISCIPLINARY MINOR SUSTAINABLE DEVELOPMENT ARE YOU INTERESTED IN THE WORLDWIDE SUSTAINABILITY ISSUES WE’RE FACING, LIKE CLIMATE CHANGE, FOOD SECURITY AND WASTE PROCESSING? AND DO YOU WANT TO

De Universiteitsraad geeft als centraal medezeggenschapsorgaan van de universiteit een stem aan het personeel en de studenten van de Universiteit Leiden; de Raad adviseert het College van Bestuur in beginsel op alle beleidsterreinen (onder meer onderwijs, onderzoek, personeelsbeleid, arbeidsomstandigheden, financiën, universitaire strategie) en oefent bovendien ten aanzien van een aantal besluiten een instemmingsrecht uit.

Wegens het verlopen van de termijn van de huidige voorzitter nodigt de Raad u uit te solliciteren naar de functie van:

KNOW HOW TO FIND SOLUTIONS?

VOORZITTER VAN DE UNIVERSITEITSRAAD (v/m) voor de periode van 1 september 2016 tot en met 31 augustus 2017.

INTERDISCIPLINARY MINOR

De voorzitter wordt gekozen voor de periode van één jaar; herverkiezing, steeds voor de termijn van één jaar, is mogelijk. Kandidaten dienen bij voorkeur (oud-)student of (oud-)medewerker van deze universiteit te zijn. Het is niet vereist dat de voorzitter lid is (geweest) van de Raad, doch ervaring met medezeggenschap strekt tot de aanbeveling.

SUSTAINABLE DEVELOPMENT

De voorzitter van de Universiteitsraad heeft onder meer tot taak:

•

INTERDISCIPLINARY MINOR

• • •

SUSTAINABLE DEVELOPMENT

• • • • •

het voorbereiden, bijeenroepen en leiden van de raadsvergaderingen en de overlegvergaderingen met het College van Bestuur; het leiden van de werkzaamheden van de Raad; het coördineren van de werkzaamheden van de commissies van de Raad; het onderhouden van contacten met onder anderen het College van Bestuur en diens medewerkers en, in voorkomende gevallen, met de Raad van Toezicht, het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschappen, collega-voorzitters in den lande en met name (de leden van) de faculteitsraden; het inhoudelijk opzetten en organiseren van de scholing en training van leden van de Universiteitsraad; het onder de aandacht brengen van de universitaire medezeggenschap; het bijhouden van sociale media met betrekking tot medezeggenschap; het organiseren van relevante werkbezoeken; het stimuleren en coördineren van communicatie met en tussen de medezeggenschapsorganen.

De voorzitter wordt in zijn werkzaamheden ondersteund door de Griffier van de Universiteitsraad.

Van kandidaten voor de functie wordt verwacht dat zij, naast uitstekende communicatieve vaardigheden, beschikken over bestuurlijke ervaring en dat zij kennis hebben van de universitaire bestuurs- en medezeggenschapsstructuur.

WHY?

WHEN?

- MAKE A DIFFERENCE

5 SEPTEMBER 2016 – 27 JANUARY 2017 (1ST

- INSPIRING SPEAKERS, EXCURSIONS

SEMESTER)

- INTERACTIVE AND INTERDISCIPLINARY APPROACH - PRACTICAL SKILLS

APPLICATION 1 MAY – 1 AUGUST VIA USIS

Discover the world at Leiden University.

MORE INFO: W WW.CML.LEIDEN.EDU/EDUCATION/ MINORDUURZAMEONTWIKKELING

Het tijdsbeslag van de functie is gemiddeld maximaal 3 dagen per week, waaronder tenminste de gehele maandag en de dinsdag- en donderdagochtend. Een voorzitter voortkomend uit de studentgeleding van de Universiteit Leiden ontvangt een vergoeding voor maximaal 0,6 fte; een voorzitter voorkomend uit de personeelsgeleding van de Universiteit Leiden wordt voor maximaal 0,6 fte van haar/zijn werkzaamheden vrijgesteld en vervangen gedurende de periode dat zij/hij als voorzitter werkzaam is, een en ander volgens de daarvoor geldende regelingen. Een voorzitter niet voortkomend uit de student- dan wel personeelsgeleding van de Universiteit Leiden ontvangt een adequate financiële tegemoetkoming.

Gegadigden voor het voorzitterschap van de Universiteitsraad kunnen zich per e-mail kandidaat stellen. De kandidaatstelling dient vergezeld te gaan van een curriculum vitae, een korte schets van de taakopvatting van de kandidaat en bij voorkeur enkele referenties.

Kandidaatstellingen dienen maandag 30 mei 2016 in het bezit te zijn van de griffier van de Universiteitsraad, de heer Drs. A.D.H. Weeda, email: a.d.h.weeda@bb.leidenuniv.nl.

Voor nadere informatie kunt u zich wenden tot de griffier van de Raad, Drs. A.D.H. Weeda.

Telefoon: 0715273125 Email: a.d.h.weeda@bb.leidenuniv.nl

Discover the world at Leiden University.

Op www.ur.leidenuniv.nl kunt u meer informatie vinden over de Universiteitsraad en zijn werkzaamheden. .

12

Mare · 12 mei 2016

Kamervragen

Column

Eeuwige student

Foto Taco van der Eb

‘Dat wordt feesten, deze zomer’ Erik Blok (27, promovendus geneeskunde) Huis: Het Anatomiegebouw Grootte: 58m2 Kost: 800 euro per maand, inclusief parkeerplaats Bewoners: 1 Woon je hier allang?

‘Sinds eind september. Vroeger was hier het anatomisch laboratorium van het ziekenhuis gevestigd. Oudere collega’s van het Leids Universitair Medisch Centrum hebben in deze ruimtes nog anatomisch onderwijs gehad. Ik woon in het oude gedeelte. Er zit ook een toren aan het gebouw vast. Die is helemaal nieuw.’

Wat is het fijnst aan deze woning?

‘De ruimte! Het is een stuk groter dan mijn studentenhokje. Ik zie dit meer als een echt huis, dan als een kamer. Ik woonde eerst hier vlak achter, aan het Hildebrandpad. Als het die dag niet had geregend, had ik alles met een karretje

kunnen verhuizen. Er is geen medicus die zo dicht bij het LUMC woont als ik.

Nou ja, samen met degenen die hier óók wonen dan. En dat zijn er nogal wat.’

Hoeveel dan?

‘Zo’n tweehonderd mensen. Allemaal promovendi en postdocs, sommigen met een gezin, anderen alleen, zoals ik. Best veel bewoners, vooral van de toren, komen uit China. Zij vormen een beetje hun eigen community. Verder wonen hier Nederlanders, een aantal Portugezen en ook mensen uit Estland, de Filipijnen en Canada. De promovendi die nog een meer studentachtig leven hebben, zoeken elkaar wel op. We organiseren spontane filmavonden en laatst hebben we met de bewonerscommissie een gezamenlijke barbecue gekocht, met crowdfunding. We hebben een binnentuin én een groot grasveld achter het gebouw.

Het maakt niet uit hoe de wind staat. Dat worden mooie feestjes, deze zomer.’

Geen nadelen?

‘Wij zijn de eerste bewoners, dus er waren wel wat opstartproblemen. Gedoe met het vuilnis. Containers, maar ook de deuren en de brievenbussen: alles werkt hier met de LU-card van de universiteit.

Bij sommige bewoners was het systeem niet goed gekoppeld. Bij mij werkt alles overigens vlekkeloos, al ben ik soms wel bang dat er ooit een storing komt.’

Wat staat er voor instrument op de vensterbank?

‘Een angklung. Mijn vader is beroepsmuzikant en bracht hem mee na een concert in Indonesië. Zelf speelde ik altijd trombone. Toen ik op kamers ging is dat versloft. Misschien pak ik het weer op. Mijn trombone staat nog steeds naast mijn bed.

‘Veel mensen beginnen over het mooie design van de lamp in de kast. Eigenlijk heeft mijn oma die gemaakt, op een knutselavondje voor senioren, met ijzer-

draad en kerstverlichting. In het donker geeft hij een heel mooi schijnsel, door die draden. Het bijzettafeltje komt nog uit mijn studentenkamer. Verder heb ik alles nieuw gekocht. Dat is het voordeel van werken: je hebt eindelijk geld voor de inrichting.’

Een aapje, een hamster, een rendier…

Spaar je knuffels?

‘Oh, eigenlijk niet. Die marmotten komen uit de Alpen, de papegaaiduiker uit IJsland en de aap… dat weet ik niet eens meer. Ik ben niet bewust bezig met een knuffelverzamelproject. In de kast staan nog wat relikwieën. Een modelhart, gekregen van een studiegenoot. En een onschadelijk gemaakte handgranaat.

Gekregen van mijn opa en oma, uit de oorlog. Het precieze verhaal weet ik eigenlijk niet, alleen dat hij het écht niet meer doet.’

DOOR MARLEEN VAN WESEL

Het had allemaal misschien nog een jaartje langer mogen duren voordat je het echte volwassen leven in werd gekeild, maar dat je een paar jaar na het afronden van je studie nog met weemoed terugdenkt aan de meest schittermagische periode van je leven, is normaal.

Er zijn dan ook genoeg mensen die de studentenwereld nooit helemaal kunnen loslaten. Je hebt van die types die geen genoegen nemen met een papiertje van één discipline en eindeloos nieuwe studies beginnen en afronden; mensen die zichzelf continue blijven vernieuwen. Hulde voor dit uitstervende ras natuurlijk, maar mijn klaagzang gaat niet over de eeuwige student.

Wel gaat het over het type dat zelfs ruim na het passeren van de veertig nog steeds denkt de meest gave pik te zijn op het huisfeest van zijn oude studentenhuis, waar de gemiddelde leeftijd op die avond rond de 21 ligt.

Hij wil per se het drinktempo van de jongere generatie bijbenen en weigert toe te geven dat de grens al na slechts twee uurtjes doortanken bereikt is.

Intussen blijft hij gênante foto’s van zichzelf op sociale media plaatsen, denkende dat het regelrechte like-kanonnen zijn, terwijl iedereen zich afvraagt wie hem toch in godsnaam weer heeft uitgenodigd.

Het is zo’n snelle jongen en zo overtuigd van zijn eigen gelijk dat ‘yolo’ en ‘swag’ nog steeds voorkomen in zijn vocabulaire, hoewel die woorden vrijwel meteen na hun ontstaan publiekelijk zijn afgeschoten.

Natuurlijk is hij vast ook ergens lid geweest en was hij daar de meest gave en actieve gabber van de vereniging. Zodra hij daar, twintig jaar later, weer voet over de drempel zet, valt al zijn volwassenheid van hem af.

Hij schreeuwt weer net zo hard als de huidige leden als er een kutverhaal wordt verteld. Zijn ‘Duuuuurt lang!’ gaat gepaard met glas of plastic dat, het liefst met inhoud, onder luid gejoel door de zaal gesmeten wordt. Niemand die hem iets kan maken.

Gelukkig begrijpen de meeste toeschouwers wel wat voor een treurneus ze voor zich hebben en lachen ze hem heimelijk uit.

De moraal van dit verhaal: er is een tijd van komen en er is een tijd van gaan.

Zuip je voorlopig nog even klem en doe alles wat God verboden heeft (terwijl je natuurlijk je punten haalt), maar laat over een paar jaar je studententijd in godsnaam achter je.

Niemand zit te wachten op zo’n oude lul.

ESHA METIARY

Bandirah