Mare, jaargang 36, nr. 3

20 september 2012 36ste Jaargang • nr. 3

Laat je tanden zien Pagina 6

Augustinus-voorzitter vreest niet voor de langstudeerboete

'We liepen er verdomd goed bij!' Verzetsheld was Minervaan pur sang

'Potentiehout' in Afrikaanse lustopwekkers onderzocht: 'Niet te hachelen, zo bitter'

Pagina 3

Pagina 6

Pagina 7

Zie jij de gorilla?

De Ig Nobelprijs: ooit vileine maatschappijkritiek, nu eervol compliment De ‘Iggies’ onderscheiden ‘onderzoek dat je eerst aan het lachen maakt, en daarna aan het denken zet’.

Liefhebbers verzamelen zich vannacht in de Stadsgehoorzaal voor de Ig Nobel Night.

Echte wetenschapsliefhebbers kijken vaak meer uit naar de Ig Nobelprijzen dan naar de echte. Bij de gewone Nobelprijzen is het bijna altijd zo dat iemand die hem al jaren verdiende, hem eindelijk krijgt, maar bij de ‘Iggies’ gaan de wenkbrauwen nog regelmatig omhoog.

Voor wie ze nog niet kenden: de Ig Nobelprijzen worden jaarlijks tijdens een ceremonie aan Harvard University uitgereikt aan wetenschappelijk onderzoek dat je ‘eerst aan het lachen maakt, en daarna aan het denken zet.’ Bekende winnaars uit het verleden? De Rotterdamse bioloog Kees Moeliker, die een Iggie won voor zijn grondige wetenschappelijke beschrijving van ‘de eerste casus van homoseksuele necrofilie bij de wilde eend Anas platyrhynchos (Avens: Anatidae)’. Psycholoog Bryan Wansink deed een proef met zichzelf bijvullende soepborden, om aan te tonen dat mensen nauwelijks bewuste beslissingen maken over eten. De uitvinders van de Mosquito – het voor volwassenen onhoorbare piepgeluid dat tieners uit openbare ruimtes moet weren kregen de Ig Nobelprijs voor de Vrede, en er ging een Ig Nobelprijs voor de psychologie naar de Amerikaanse psychologen die vaststelden dat als je mensen gefocust naar het aantal overgooien bij een potje basketbal laat kijken, ze een zwaaiende man in een gorillapak over het hoofd zien. Bijzondere vermelding verdient natuurkundige Andre Geim, die een Ig kreeg voor het laten zweven van kikkers in superkrachtige magneetvelden, en later ook een echte Nobelprijs won.

Ook de Universiteit Leiden heeft op papier een Ig Nobelprijs gewonnen. Psycholoog Ilja van Beest won hem in 2010 voor de ontdekking dat achtbaanritjes astmatische klachten kunnen genezen. Hij had het onderzoek gedaan toen hij nog in Amsterdam werkte, en kreeg de prijs toen hij al naar Tilburg was vertrokken, maar het artikel schreef hij tijdens zijn aanstelling hier.

Kortom: onderzoek door wetenschappers, meestal als zijspoor van hun dagelijkse werk, dat een glimlach oproept. Dat is niet altijd zo geweest: de Ig Nobelprijzen begonnen als een vileine manier om charlatans en kwakzalvers belachelijk te maken. Scientology-oprichter L. Ron DOOR BART BRAUN

Hubbard kreeg er ooit eentje voor literatuur, omdat zijn boek Dianetics ‘zeer winstgevend was voor de mensheid, of in elk geval een gedeelte daarvan.’ De Franse president Jacques Chirac kreeg de Iggie voor de Vrede, omdat hij de nagedachtenis van 50 jaar na Hiroshima met atoomproeven opluisterde.

Eerder won een Zuid-Afrikaans koppel de vredesprijs voor een uitvinding die een auto-inbraakalarm combineerde met een vlammenwerper. Toen quantumgoeroe Deepak Chopra een Ig kreeg voor zijn ‘geheel eigen interpretatie van quantumfysica’ was dat bedoeld als een belediging, maar latere prijzen voor mensen als Van Beest en Moeliker waren juist complimenten.

‘Ik denk dat het in het begin zoeken was naar hoe het moest, en wat men precies wilde met de prijs’, vertelt ‘eendenman’ Kees Moeliker. Nadat hij de prijs won, werd hij verantwoordelijk voor de Europese tak van het Journal of Improbable Research, dat de Ig Nobelprijzen uitreikt. ‘Tegenwoordig is het iets waar mensen halsreikend naar uitkijken, en waarvoor we ook veel zelfnominaties binnen krijgen. Het is tegenwoordig iets leuks, en dat moet het ook blijven. We vragen aan de potentiële winnaars of ze de prijs wel echt willen.

Zo niet, dan gaan we verder; er zijn genoeg andere nominaties.

Op het programma van donderdag staan lezingen van zes Nederlandse winnaars; waaronder Moeliker zelf en bioloog Bart Knols, die ontdekte dat malariamuggen aangetrokken worden door Limburgse kaas. Museum Boerhaave verzorgt proefopstellingen, waaronder een installatie die verheldert waarom toast die van tafel valt altijd op de kant met de boter landt. Om half twee ’s nachts is er een livestream van de uitreiking in Harvard, maar daarvoor is er in de echte IgNobel-traditie nog een stukje opera. Moeliker: ‘Het is de Europese première van het stuk Atom and Eve, over twee atomen die verliefd worden op elkaar.’

Ig Nobel Night Stadsgehoorzaal Leiden 20 september 22.00-03.30u, € 17,50 (€ 10 voor studenten en twee voor de prijs van één)

Brede bachelor gaat niet door

‘Deeltijders worden onterecht beboet’

Weer fraude ontdekt in publicaties Stapel

Contactuur duurt 60 minuten. Echt waar

De zwaar bekritiseerde brede bachelor gaat definitief niet door. De opleidingen Frans, Italiaans en Duits, die hierin zouden opgaan, reageren opgelucht.

Studenten die voor hun huidige opleiding al een andere studie volgden en nu een langstudeerboete krijgen, kunnen daartegen bezwaar maken.

De commissie die onderzoek doet naar de fraude van de Tilburgse hoogleraar Diederik Stapel heeft in nog zes artikelen misstanden aangetroffen.

Op beleidsniveau was er onduidelijkheid over hoe lang een contactuur nu precies duurt. Gelukkig zijn er nu officieel definities vastgelegd.

Pagina 5

Pagina 4

Pagina 4

Pagina 5

Bandirah Pagina 12

2 Mare · 20 september 2012 Geen commentaar

Laat ons bloeden Het is een soort ontgroening. Een door blinde ambitie gedreven politicus moet het klusje eigenlijk een keer geklaard hebben. Althans, zo lijkt het. Staatssecretaris zijn op ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap is de ultieme test om te zien of je uit het juiste hout gesneden bent om in de Haagse politieke jungle te overleven.

Een plek waar je in de lianen van partijpolitiek verstrikt raakt, en waar achter elke boom een coalitiepartner rustig wacht om een in curare gedoopte pijl op je af te vuren. En dan is daar nog het vre-

Door Vincent Bongers

Colofon Redactie-adres Pieterskerkhof 6 2311 SR Leiden Telefoon 071–527 7272 Fax 071–527 7288 Website mareonline.nl

selijke volk dat het beleid niet accepteert en zelfs de straat op trekt om te protesteren.

Marja van Bijsterveldt was zo’n staatssecretaris die als een fiere leider, CDA-vaandel in de hand, haar vijanden onbevreesd tegemoet trad. Oké, het leger tegenover haar bestond vooral uit pissige tieners die geen zin hadden om al duimen draaiend aan voldoende schooluren te komen. En haar baas, Ronald ‘partyman’ Plasterk, rommelde wat aan met klassieke departementale problemendossiers als hoger onderwijs en cultuur.

Maar ophokuren brengen het slechtste in de mens boven. En de stakende en rellende scholieren werden aangevoerd door toenmalig LAKS-hopman Sywert van Lienden.

En inmiddels is er bij veel landelijke media het idee ontstaan dat hij een soort mix van Macchiavelli en Caesar is, of zelfs een verlosser die ons naar het licht zal leiden. Voorwaar geen tegenstander om mee te spotten.

Van Bijsterveldt liet zich echter niet uit het veld slaan en droeg haar inspecteurs op om meedogenloos boetes uit te delen. Marja zette naar hartelust haar tanden in deze lastige kluif. Ze vertelde de ouders van de muitende kids dat hun opvoedingskwaliteiten te wensen over lieten.

Verder was het ‘schandelijk’ dat docenten het grut ophitste. Duidelijke taal.

E-mail redactie@mare.leidenuniv.nl De redactie is op vrijdag gesloten.

Oplage circa 15.000

Column

Hoofdredactie

Frank Provoost frank.provoost@mare.leidenuniv.nl Redactie

Thomas Blondeau redactieleiden@gmail.com Vincent Bongers vbongers@mare.leidenuniv.nl Bart Braun bbraun@mare.leidenuniv.nl Marleen van Wesel h.g.van.wesel@mare.leidenuniv.nl Max Smitsloo (stagiair) maxsmitsloo@live.nl Medewerkers

Maaike Lommerse • Petra Meijer • Benjamin Sprecher • Key Tengeler • Geerten Waling • Anne van de Wijdeven Fotografie Taco van der Eb • Marc de Haan Illustraties Bas van der Schot • Bandirah • Silas.nl Basisontwerp Roeland Segaar, Zabriski Communicatie Art direction en vormgeving Marijke Hoogendoorn • richgirl-design.com Drukwerk Dijkman Offset Amsterdam Advertenties Bureau van Vliet B.V. Postbus 20 2040 AA Zandvoort Telefoon 023 - 571 47 45 Fax 023 - 571 76 80 Redactieraad

Prof. dr. J.C. de Jong (voorzitter) • prof. dr. A.J.W. van der Does • drs. B. Funnekotter • dr. H. Heestermans • L. ten Hove • D. Jacobs • prof. dr. J.J.M. van Holsteyn • Prof. dr. F. Israel • mr. F.E. Jensma • E. Kastelein • S. Kerkhof • E. Merkx • C. Regoor • prof. dr. N.J. Schrijver • R.van Wijk • C. van der Woude Jaarabonnementen

Een jaarabonnement op Mare loopt van september t/m juni. Belangstellenden kunnen Mare thuisgestuurd krijgen door €35 over te maken op bankrekening 1032.57.950 ten name van Universiteit Leiden (o.v.v. Mare en SAP-nummer 6200900100) en vervolgens een bevestigingsmail met daarin hun adres te sturen naar redactie@mare. leidenuniv.nl. Studenten betalen €25. Ter controle graag in de bevestigingsmail ook het studentnummer vermelden.

Adreswijzigingen

Alleen schriftelijk met postwikkel.

Klachten en opmerkingen over de toezending van Mare 071-5277272.

Mededelingen voor het op donderdag verschijnende nummer moeten uiterlijk de voorafgaande donderdag 16.00 uur in het bezit van de redactie zijn.

ISSN 0166-3690

Een paar jaar later is er van dit elan weinig meer over. Van Bijsterveldt is nu minister en blinkt vooral uit in onzichtbaarheid. Vooruit, de scherpe kantjes zijn er nog niet helemaal van af. Ze dreef een bestuurder van de Onderwijsbond zo tot wanhoop dat hij haar als de beroerdste minister van Onderwijs ooit kwalificeerde, dan doe je vast iets goed. Ook schrok ze er niet voor terug om 300 miljoen op het passend onderwijs te bezuinigen. Maar autisten rellen niet.

Al het mooie sloopwerk wordt eigenlijk overgelaten aan staatssecretaris Zijlstra. En toegegeven, dat doet hij met zichtbaar plezier. Als intellectuele kunstliefhebbers met moeilijke-jaren-vijftig-brillen een mars van beschaving richting Den Haag inzetten, zakt de staats achterover in zijn stoel, glimlacht even meewarig, wrijft in zijn handen. Hij schrikt ook niet van brallende ballen en hatende neo-hippies die in de Malieveldse modder hun keeltjes schor schreeuwen. Daar gaan zijn ogen van gloeien, hij kan niet wachten om de woedende meute toe te spreken, stiekem hopend dat er een regen van rottende tomaten volgt.

Zo hoort het.

Dus, kom op Marja, er wachten nog maar een paar demissionaire maanden. Laat de broekpijpen van Zijlstra los. Stap weer in het licht.

De crisis is pas net begonnen. De zweep erover! Laat het gepeupel weer bloeden.

Verkeerd verbonden Terwijl frisse, jonge eerstejaars langzaam Leiden verkenden sloot ik één van de laatste fases van mijn studie in deze prachtige stad af. Als jij zo’n appelwangige sjaars bent die er nog enorm veel zin in heeft, lees dan alsjeblieft, in de naam van alles wat bureaucratisch is, deze column.

Afgelopen zomer rondde ik mijn masterscriptie af. Ik bleef vrienden en kennissen geduldig uitleggen dat ik inderdaad een diepgravend onderzoek aan het verrichten was naar feministische theorie en lesbische science fiction-utopieën. (‘Natuurlijk!

Daar is enorm veel werkgelegenheid in!’) Ondertussen werkte ik dag en menig een nacht aan deze kroon op mijn universitaire carrière. Ik hield mijzelf voor dat het leven nu dan wel afschuwelijk en vol nachtelijke artikeljachten en boeken over lesbische hippiecommunes was, maar dat ik na deze academische aderlating op mijn Leidse lauweren zou kunnen rusten. Ik ging ervan uit dat het moeilijkste onderdeel van afstuderen het schrijven van je scriptie is. Heel naïef natuurlijk.

Terwijl ik me met ongewassen haar over een boekwerk over feminisme en kwantumfysica boog realiseerde ik me dat ik mijn machtiging voor het aankomende collegejaar nog niet teruggestuurd had. Ik opende vol goede moed de envelop en ontdekte dat ons aller Academia Lugduno Batava in de veronderstelling verkeerde vijfduizend euro van mij te mogen ontvangen. Grimmig belde ik de Servicedesk, alwaar de behulpzame servicedeskslaaf het roerend met me eens was dat dit niet klopte, maar het speet haar bijzonder – mij kon geen nieuwe machtiging verstrekt worden. Maar als ik die van vijfduizend euro terugstuurde, zochten zij het wel uit. En dan kwam het vast goed! De administratie van onze gevierde alma mater staat er tenslotte om bekend dat zij altijd alles perfect onder controle heeft.

‘Misschien helpt het als je Usis in de gaten houdt’, suggereerde de administratiedienaar bloedserieus.

Ik hield Usis in de gaten, evalueerde de staat van mijn leven in de context van mijn zo, zo geliefde Leidse Universiteit, en stuurde de machtiging terug met een vriendelijk briefje omtreffende de feitelijke onjuistheden die voornoemde machtiging bevatte.

Na een tweede telefoontje waarin geïmpliceerd werd dat ik één en ander gefalsificeerd had (!) en dat het sowieso mijn eigen schuld was omdat het een opleiding betrof die technisch gezien niet meer bestond (!!), belde ik een derde en laatste maal de Servicedesk, alwaar ik niet minder dan vier keer werd doorverbonden zonder meer dan vijf woorden te wisselen met één der willekeurige helpdeskhorigen. Uiteindelijk belandde ik bij een vriendelijke jongen die wel naar mijn verhaal luisterde.

‘Ik verbind u door naar de betreffende afdeling’, zei de vriendelijke jongen.

‘Jij bent de betreffende afdeling’, wierp ik tegen, maar halverwege mijn zin pingelde daar al de vrolijke electropop van het wachtmuziekje me tegemoet. Ik nam me twee dingen voor: dat ik de eerstvolgende die ik aan de lijn kreeg me niet zou laten doorverbinden, en dat – vriendelijke jongen of niet – ik me eerst zou uitputten in een vreselijke scheldkanonnade die ik slechts zou afbreken mocht ik spontane agressie-ingegeven afasie ontwikkelen.

De muziek stopte abrupt. Ik haalde diep adem.

De tranen sprongen in mijn ogen nu ik zo dicht bij mijn langverwachte catharsis was, en met het geduld van iemand die al een uur aan de lijn had gehangen wachtte ik ook deze laatste seconden tot de ander sprak. Even was het stil.

‘Het spijt me’, zei iemand. De verbinding werd onmiddellijk verbroken.

Wat ik maar wil zeggen: het is nog niet te laat om je voor de loodgietersopleiding in te schrijven.

Anne van de Wijdeven literatuurwetenschapper en docent Engels in opleiding

20 september 2012 · Mare 3 Augustinus-voorzitter Ivo Klap: ‘Een steeds groter deel van de aanmeldingen betreft tweedejaars studenten.’ Foto Taco van der Eb

Mensen

‘We gaan geen cijferlijsten controleren’

Moordenaars Helpt het om criminelen langer te straffen? Leids onderzoek suggereert van niet.

Criminologe Marieke Liem, politici roepen al jaren van alles over langer of korter straffen, maar de wetenschap lijkt er nog niet uit te zijn? ‘Dat klopt.

Het probleem is dat verschillende publicaties verschillende definities gebruiken voor wat recidive precies betekent.

Er zijn ook verschillende strafklimaten in verschillende landen. Als je naar de ergste misdaad – moord – kijkt, heb je een grote hoeveelheid moordenaars nodig om uitspraken over het effect van straf te doen, en die hoeveelheden zijn er meestal niet. In veel landen krijgen moordenaars zulke lange gevangenisstraffen dat je enorm lange follow-uptijden nodig hebt.’

Augustinus weer de grootste Studeren wordt duurder en moet sneller. Maar het studentenleven is nog lang niet ten dode opgeschreven, zegt kersverse voorzitter van Augustinus, Leidens grootste studentenvereniging.

Door Thomas Blondeau Zijn eerste taak

als voorzitter van de grootste Leidse gezelligheidsverenging was met de GGD bellen over hoe het met de darmklachten van hun leden stond.

Tijdens de kennismakingstijd waren wat Augustijnen besmet met het norovirus. Maar Ivo Klap (22) kon vorige week gelukkig melden dat ondertussen alles onder controle was.

Boven de deur van de bestuurskamer staat in zwarte verf: ‘18.889 Leden gingen u voor.’ ‘Een grove schatting, hoor’, zegt Klap. De aantrekkingskracht van Augustinus werd ook afgelopen El Cid weer bewezen.

Opdat het eeuwenoude pand aan het Rapenburg maar zoveel leden tegelijk verdraagt, werd een aanwerfstop van 386 ingesteld en gehaald. Dat zorgt ervoor dat Augustinus nu zo’n 1800 leden telt.

Erg onder de indruk van Zijlstra’s langstudeerboete lijken de studenten dus niet. De ongedwongen sfeer in combinatie met de uitstraling van Augustijnse traditie blijkt nu al jaren

succesvol onder eerstejaars. ‘Den Haag verzwaart de studielast, dus al te veel verplichtingen schrikt de studenten af. Maar de kern van actieve leden is de afgelopen jaren niet afgenomen. Ook de grote en intensieve commissies zijn ook dit jaar weer goed gevuld.’

Dus de angst van studentenpartijen en –vakbonden voor de verschraling van het studentenleven is ongegrond gebleken? ‘Sommige maatregelen zijn nu nog maar net ingevoerd, dus het is wachten op de effecten. Maar als het zo doorgaat, kan het niet anders dan dat de verenigingen zullen moeten inbinden. Nu merken we al dat een steeds groter deel van de aanmeldingen tweedejaars studenten betreft.

Die willen toch eerst hun P halen.’

En de ouderejaars in het pand dunnen uit. 2012-13 Is een lustrumjaar en de leden die de vorige editie nog hebben meegemaakt, zijn steeds minder te zien op de wekelijkse borrels, merkt de voorzitter.

Staatssecretaris Zijlstra, geconfronteerd met de kritiek dat hij het verenigingsleven zal doen verdorren, repliceerde dat studenten het bestuurswerk maar tijdens hun studie moesten doen. Maar dat ziet rechtenstudent Klap niet snel gebeuren. ‘Dat is niet te doen. Ik moet nog een vakje doen om mijn bachelor te halen maar meer dan dat kan er echt niet bij.’

Vandaar uw recente publicatie in het vakblad Homicide studies? ‘Samen met mijn collega’s Pieter Baay en Paul Nieuwbeerta keken we naar de recidivegegevens van 621 Nederlandse moordenaars, om te zien of er een verband was tussen straflengte en recidive.’

En? ‘Er is geen directe een-op-eenrelatie tussen de twee. Wel is het zo dat hoe langer mensen in de gevangenis zitten, hoe vaker – maar niet hoe sneller! – ze weer de fout ingaan.’

Heeft de gezelligheidsvereniging tegenwoordig niet de verantwoordelijkheid om eerstejaars zo goed mogelijk te begeleiden? ‘Zo’n intensieve vorm van studiebegeleiding als Minerva hebben we hier niet. We gaan geen cijferlijsten controleren.

Wel staan grotere commissies alleen maar open voor ouderejaars en dan wordt ook gevraagd naar hoe het met je studie staat. En voor de grote studies hebben we subverenigingen en die bieden bijvoorbeeld tentamen-

trainingen en lezingen aan. Maar we moeten wel een studentenvereniging blijven natuurlijk.’

Verleden jaar dook weer een ontgroeningfilmpje op waarop te zien was hoe Minervanen op straat werden besmeurd. En weer was er ophef over. Begrijpelijk? ‘Ik vind dat verenigingen er alles aan moeten doen om dit niet op straat te laten gebeuren.

Maar een vereniging zoals Minerva of Augustinus heeft veel leden. Die hou je niet constant in de gaten houden.’

Frutti di Mare

Studenten van Prometheus leren gothisch kalligraferen.

Foto Taco van der Eb

Vlekken voorkomen de zonde van ijdelheid Door Petra Meijer ‘Welkom in het scrip-

torium. Hier gaan we straks monnik en nonnetje spelen’, zegt Astrid Huitker van museum Meermanno in Den Haag. De leden van culturele vereniging Prometheus trekken giechelend hun truien uit en helpen elkaar bij het aantrekken van de monnikspijen. ‘Jij bent hier voor gemaakt, het staat je echt goed’, zegt iemand. ‘Bring out your dead!’ grapt een ander.

Zestien promethanen gaven zich op voor de workshop gotische kalligrafie in

monnikspij. ‘Het thema van ons lustrumjaar is Mouseion, de Tempel der Muzen’, legt studente culturele antropologie Myrte Hoekstra (23) uit. ‘De bekendste was in Alexandrië, waar zich ook de belangrijkste bibliotheek van de Oudheid bevond. Zo kwamen we bij Meermanno, dat bekend staat als het ‘Huis van het Boek’.’

De Promethanen nemen plaats op de houten krukjes terwijl medewerker Sander Braun de ganzenveren uitdeelt.

De studenten wordt gevraagd in stilte te

071 -527 …

werken, maar even later klinkt er vroom kloostergezang uit de boxen.

De cultuurliefhebbers beginnen met een oefenvelletje, waarop ze lijntjes en kruisjes moeten tekenen. Tien minuten later staan sommige velletjes vol nette kruisjes, terwijl anderen vol vlekken zitten. Emma van Dissel (21) begint net aan haar derde ganzenveer. ‘Met die andere veren lukte het echt niet. Naast vlekken staan er een paar mooie golfjes op mijn blaadje, maar die heeft die meneer gemaakt’, zegt ze beteuterd, terwijl ze

met haar hoofd in de richting van Braun knikt. Haar handen zitten vol inktvlekken.

‘Geeft niets’, zegt Braun. ‘Vlekken helpen ons om niet in de zonde van de ijdelheid te vervallen.’ Kevin de Kuyper (25) krijgt, als enige linkshandige van de groep, te horen door de duivel bezeten te zijn.

Lieke Smits (23) wordt aangewezen als het talentje van de monnikenklas. Op haar blaadje prijken sierlijke letters. ‘Maar ik ben hier al eens eerder geweest’, zegt de studente kunstgeschiedenis. In het kader van haar studie specialiseerde ze zich al in middeleeuwse paleografie, dus mooie handschriften zijn haar niet vreemd. Het is opvallend dat veel van de aanwezigen geschiedenis, theologie, filosofie of klassieke talen studeren.

De leden van Prometheus voelen zich thuis in het Huis van het Boek. De meesten gebruiken de kamer bij hun ouders als opslagplaats voor hun grote verzameling boeken. De voorliefde voor boeken is ook terug te vinden in de namen van de gilden. ‘Gilden zijn geen disputen, maar een soort gemeenschappelijke interessegroepjes’, legt student filosofie Jeroen Bouterse (24) uit. ‘We hebben het “moeilijke boeken-gilde” en het “gilde der speculatieve fictie”. Maar we doen meer dan boeken lezen, hoor. Zo hebben we filmgilden en spelletjesgilden, en bijvoorbeeld het IKEA-gilde voor mensen die graag naar IKEA gaan, het roze-gilde voor mensen die van de kleur roze houden en het theegilde voor theekenners die griezelen bij Pickwick-zakjes.’

Braun is ook in zijn nopjes met de leergierige studenten. ‘Normaal krijg ik alleen maar kinderen van de middelbare school of lager.’ Hij besluit spontaan een gratis rondleiding te geven. Terwijl de groep hem naar beneden volgt klinken de eerste vragen al. ‘Wat doen jullie hier tegen zilvervisjes?’

Waarom zou dat zo zijn? ‘Daar zijn twee theorieën over: de sociale-controletheorie en de sociale-leertheorie. Die eerste stelt dat mensen minder snel geneigd zijn om de fout in te gaan als ze veel sociale controle ondervinden. Een conventionele omgeving – partner, collega’s – ontmoedigt crimineel gedrag, en in de gevangenis mis je die omgeving.’

Maar je maakt ook nieuwe vrienden, toch? ‘Ja, maar die zijn in de regel crimineel. Daarmee kom je bij de leertheorie: de gevangenis als criminaliteitsschool.

Niet alleen doe je criminele vaardigheden op, je absorbeert ook meer en meer een criminele mindset.’

Als die theorieën kloppen, dan zou je een groter recidive-effect van langstraffen verwachten bij… ‘…mensen die een partner hadden toen ze werden gearresteerd, en bij mensen van westerse afkomst. Bij hen is de sociale controle het sterkst, en dus de gevolgen van het verlies daarvan groter. Dat blijkt ook inderdaad zo te zijn, in onze onderzoekspopulatie. Het leereffect zou het kleinste moeten zijn bij mensen die voordat ze een moord begingen al vaker in de gevangenis hadden gezeten, en ook dat zien we terug.’

Als uit mijn moord blijkt dat ik een opvliegende rotzak ben, krijg ik een langere straf. En vervolgens recidiveer ik langer, maar dat komt niet door mijn straf; dat komt doordat ik een opvliegende rotzak ben. ‘Dat is inderdaad een probleem bij dit soort onderzoek. We hebben geprobeerd daarvoor te corrigeren door de mensen die tbs kregen eruit te filteren. We hebben ook statistisch gecorrigeerd voor het type moord; mensen die in de gezinssfeer moorden, recidiveren bijvoorbeeld minder vaak.’

Stel dat jullie conclusies kloppen, wat moet de samenleving daar dan mee?

‘In elk geval niet langer straffen. We vinden geen enkel positief effect van langer straffen. Moordenaars recidiveren sowieso het minst van alle misdadigers, dus laten we een pas op de plaats maken met langere straffen. Rechters straffen steeds langer, maar we weten nog te weinig wat de effecten daarvan zijn.’ BB

4 Mare · 20 september 2012 Nieuws

Alcoholleeftijd De Raad van State heeft geen bezwaar tegen het wetsvoorstel om de minimumleeftijd voor verkoop en bezit van alcoholhoudende drank te verhogen van 16 naar 18 jaar. Vlak voor het zomerreces dienden de Tweede Kamerfracties van ChristenUnie, SGP, PvdA en CDA de wet in. In de Eerste Kamer was eerder al een motie ingediend waarin het demissionaire kabinet wordt opgeroepen de leeftijdgrens te verhogen. Het wetsvoorstel kan nu door de Tweede Kamer worden behandeld. In juli was er nog een Kamermeerderheid voor het plan. Het is onduidelijk of er ook in de nieuwe Kamer voldoende steun is voor de wet.

Opening winkel SIL Stichting Intermediair Leiden (SIL) opent binnenkort een eigen winkel op Breestraat 29. De SIL biedt hoorcollege- en werkgroepverslagen van colleges Rechtsgeleerdheid, Criminologie, Fiscaal Recht en Notarieel Recht aan. Het is voor het eerst dat de SIL zelf haar verslagen gaat verkopen, tot op heden liep de verkoop via de juridische boekhandel Jongbloed. Na de feestelijke opening op 20 september opent de winkel haar deuren op 28 september.

‘Deeltijders onterecht beboet’ Onenigheid over meetellen eerdere studiejaren Veel deeltijdstudenten die vóór hun huidige studie, te rekenen vanaf 1991, al een andere studie volgden en daardoor een langstudeerboete krijgen, hebben volgens studentenorganisaties ISO, LSVb en LKvV goede redenen om daartegen bezwaar te maken.

Staatssecretaris voor het hoger onderwijs, Halbe Zijlstra, rekent de jaren die zij reeds op deze wijze eerder gestudeerd hebben mee. En dat gaat in tegen het vonnis van de rechter van afgelopen juli en spoort met name niet met de tekst van de Algemene Maatregel

Door Vincent Bongers

van Bestuur (AMvB) die werd ingevoerd om uitvoering te geven aan het vonnis .

De organisaties roepen dan ook deeltijdstudenten die de boete vanwege eerdere inschrijvingsjaren hebben gekregen op om bezwaar te maken.

De organisaties stapten naar de rechter om de maatregel als geheel tegen te houden. Dat lukte niet.

‘Maar de rechter vond het wel onredelijk dat deeltijdstudenten wat betreft het aantal jaren dat zij boetevrij mogen studeren over één kam werden geschoren met voltijdstudenten’, zegt de Leidse hoogleraar staats- en bestuursrecht en advocaat, Tom Barkhuysen, die voor kantoor Stibbe de studenten bijstaat.

‘Dat moest naar het oordeel van de rechter worden opgelost en uit de uitspraak kan ook worden afgeleid dat jaren besteed aan een eerdere studie voor deeltijdstudenten niet zouden moeten meetellen. Precies dat volgt ook uit de tekst van de genoemde AMvB. In een brief die de staatssecretaris naar de instellingen stuurde na de uitspraak, staat echter dat dergelijke eerdere studiejaren vanaf 1991 wel meetellen. Dat spoort niet met de AMvB terwijl de instellingen de brief volgen. De staatssecretaris houdt ondanks aandringen van de organisaties vast aan het wel meetellen van de eerdere studiejaren.’

En wat nu? ‘De organisaties roepen de deeltijdstudenten op om bezwaar te maken tegen de beschikking. En

Weer fraude Stapel aangetroffen

Hoogte Brits collegegeld schrikt af Het aantal studenten dat zich dit jaar aan een Engelse universiteit inschreef nam met ruim vijftigduizend af ten opzichte van vorig jaar, een daling van twaalf procent. Dat blijkt uit de laatste cijfers van de Universities and Colleges Admissions Service. Eén van de redenen van de daling lijkt de forse verhoging van het collegegeld te zijn.

In het kader van bezuinigingen op hoger onderwijs besloot de Britse overheid het collegegeld per 2012 flink te verhogen. De beste universiteiten – meer dan een derde van de instellingen – vraagt meer dan 9000 pond, ruim elfduizend euro.

De Commissie Levelt, die onderzoek doet naar de fraude van de Tilburgse hoogleraar Diederik Stapel heeft in nog zes artikelen misstanden aangetroffen.

Miljoenen Het Leids Universitair Medisch Centrum heeft Europese subsidies binnengehaald. In totaal gaat het om een bedrag van 27,5 miljoen euro. Hoogleraren Ton Rabelink en Jeanine Houwing-Duistermaat kregen elk zes miljoen voor onderzoek naar respectievelijk stamcellen en datasets. Drie zogeheten Marie Curie Research Training Grants, goed voor ruwweg drie miljoen, gingen naar Dorien Peters en Sjef Verbeek en prof. dr. Ben van der Zeijst. Die laatste gaat een opleiding tot vaccinoloog opzetten; Verbeek gaat onderzoek doen naar de rol van het immuunsysteem bij tumoren en Peters naar cystenieren. Prof.dr.

Frans Claas kreeg ook drie miljoen, bedoeld om meer nierpatiënten aan een donororgaan te helpen. Onderzoekers Fijs van Leeuwen en Alfred Vertegaal ontvingen elk een beurs van anderhalf miljoen. Van Leeuwen wil zenuwen beter zichtbaar maken bij operaties, Vertegaal gaat onderzoek doen naar zogeheten SUMO’s; eiwitten die de functie van andere eiwitten beïnvloeden.

Kwakzalverprijs Staatssecretaris voor het hoger onderwijs, Halbe Zijlstra, is genomineerd voor de Meester Kackadorisprijs 2012, van de Vereniging tegen de Kwakzalverij. Zijlstra is genomineerd omdat onder zijn bewind studenten studiefinanciering ontvangen om in het buitenland een opleiding tot chiropractor te volgen. ‘Voor deze alternatieve geneeswijze bestaat er in ons land geen opleiding, maar aspirant-chiropractors (bottenkrakers, die zgn. wervels rechtzetten) krijgen daarvoor van de DUO een meeneembare studiefinanciering. En dat terwijl zij na repatriëring een waardeloos diploma hebben’, aldus de jury. De winnaar wordt op 6 oktober bekendgemaakt.

als zij geen beschikking hebben gekregen er een aan te vragen. Uiteindelijk kunnen de bezwaren zo nodig in beroep worden voorgelegd aan het College van Beroep voor het Hoger Onderwijs.’

Uiteraard hopen de organisaties dat een nieuw kabinet de maatregel terugdraait. ‘Dit is in ieder geval de zoveelste episode waaruit blijkt dat de langstudeerregeling vrijwel onuitvoerbaar is.’

Op de site langstudeerboete.nu kunnen studenten informatie opvragen over de boete en bezwaarschriften. Ook stellen de organisaties een online zwartboek met klachten samen. En daar is geen gebrek aan. Bij ter perse gaan van deze Mare waren al bijna 450 klachten binnengekomen.

Meer Nederlandse studenten naar België De langstudeerboete en de dure tweede studie jagen steeds meer Nederlandse studenten over de grens naar België. De Vlaamse autoriteiten zijn niet blij met de toename. Overigens zijn de resultaten van de Nederlanders aan de Belgische universiteiten niet al te best.

Volgens het Belgische dagblad De Standaard schreven zich al 917 Nederlanders in bij de universiteit van Antwerpen. En dat getal kan nog stijgen omdat de inschrijvingstermijn pas over een kleine week verstrijkt.

Vorig jaar noteerde Antwerpen rond dit tijdstip slechts 658 Nederlanders. De universiteiten van Gent en Hasselt kleuren ook steeds meer oranje. In Hasselt verdubbelde het aantal Nederlandse eerstejaars haast

van 28 naar 54. Aan de Katholieke Universiteit Leuven studeren jaarlijks de meeste Nederlanders, zo rond de 1200.

België is een aantrekkelijk alternatief voor Nederlandse studenten omdat het collegegeld er veel lager ligt. In Vlaanderen betalen studenten 578 euro, in Nederland 1771 euro. Een tweede studie volgen is in België niet duurder, terwijl in Nederland het instellingscollegegeld wordt betaald. Met in bepaalde gevallen rekeningen die oplopen tot meer dan 10.000 euro als gevolg.

Het Vlaamse ministerie van Onderwijs voorziet problemen als het aantal Nederlandse studenten maar blijft stijgen. De opleiding van een buitenlandse student kost de belastingbetaler jaarlijks 10.000 euro, ter-

wijl deze na afronding van de studie weer terug gaat naar het land van herkomst. Het is onredelijk dat bepaalde landen het hoger onderwijs zo duur maken dat België daar de lasten van draagt, aldus het ministerie. De bekostiging van het hoger onderwijs moet in Europa dan ook beter op elkaar afgestemd worden.

De Nederlandse studenten presteren overigens een stuk minder dan hun Vlaamse collega’s. Uit cijfers van de universiteit van Leuven blijkt dat vorig jaar 18 procent van de Nederlandse studenten al hun punten halen in het eerste jaar. Bij hun Belgische studiegenoten is dat 43 procent.

Een derde van de Nederlanders stopt dan ook al in het eerste jaar. Dat is twee keer zoveel als de gemiddelde uitval. VB

Psycholoog Stapel werd verleden jaar ontslagen toen bleek dat hij stelselmatig valse data in zijn onderzoeken gebruikte. Sindsdien pluist de Commissie zijn werk door; inmiddels zijn er 54 artikelen of hoofdstukken afgekeurd. In totaal moeten 130 artikelen en 24 hoofdstukken in boeken bekeken worden door de diverse commissies die Stapels gangen nagaan.

De Volkskrant stelde deze week vast dat het merendeel van de frauduleus bevonden publicaties zonder enige kanttekening in de wetenschappelijke databanken terug is te vinden.

Stapels fraude raakt niet alleen zichzelf, maar ook zijn co-auteurs.

Zelfs als de fraudecommissie concludeert dat je echt helemaal niets met de fraude te maken had, dat je brandschoon bent en een prima onderzoeker, heb je nog steeds een probleem: al je publicaties zijn teruggetrokken. Voor wetenschappers is de publicatielijst de carrièretechnische spaarpot: beurzenverstrekkers en werkgevers kijken vooral naar je artikelen.

Enkele weken terug besloot een Tilburgse psychologiedocente daarom te stoppen. In NRC Handelsblad verklaarde zij niet meer gemotiveerd te zijn, en teleurgesteld in de wetenschap.

Van een oud-promovenda van Stapel die inmiddels werkt aan de Universiteit Leiden, werden zeven publicaties teruggetrokken wegens Stapels inbreng. Zij blijft voorlopig actief in de wetenschap, maar wil verder anoniem blijven. Het definitieve rapport over de affaire verschijnt in november. BB

Rectificatie In het artikel ‘In vrijheid vlaworstelen’ in Mare 2 staat abusievelijk vermeld dat Catena 700 leden heeft.

Dat moet 900 leden zijn.

20 september 2012 · Mare 5 Nieuws

Brede bachelor van de baan Frans, Duits en Italiaans blijven zelfstandige opleidingen De brede bachelor gaat definitief niet door. Dat heeft geesteswetenschappendecaan Wim van den Doel dinsdag bekendgemaakt tijdens een overleg met de opleidingen Frans, Duits en Italiaans. De bachelor zou de plaats van deze opleidingen innemen.

‘We hebben lang naar de juiste vorm voor de brede bachelor gezocht, juist om deze drie kleine opleidingen een toekomst te geven’, vertelt Van den Doel. Met name uit de hoek van Frans klonk het afgelopen jaar echter veel kritiek op het plan. Van den Doel: ‘Alsof Frans opgeheven zou worden, maar het was nooit de bedoeling dat er bijvoorbeeld ontslagen zouden vallen.’

Terwijl de plannen vorderden, presenteerde staatssecretaris Halbe Zijlstra afgelopen zomer de beleidsregel ‘doelmatigheid hoger

Door Marleen van Wesel

onderwijs’. Deze regel stimuleert weliswaar het samenvoegen van studies in brede opleidingen, maar bemoeilijkte desondanks de plannen van het faculteitsbestuur. Van den Doel: ‘Wij wilden namelijk niet alleen samenvoegen, maar ook echt iets nieuws bieden. Maar een nieuwe opleiding is niet opportuun met die doelmatigheidsregel.’

Nu wil het faculteitsbestuur Frans, Duits en Italiaans wél als zelfstandige opleidingen handhaven, maar niet op de huidige manier. Van den Doel: ‘Voorheen was het zo dat elke opleiding over een eigen staf beschikte. Het is tegenwoordig te duur om zoiets op te bouwen rond een kleine opleiding, zoals Duits. Maar bij opleidingen als literatuurwetenschap en kunstgeschiedenis werken ook experts in aspecten van de Duitse cultuur.

Daarom willen we de mogelijkheid verkennen om docenten uit te wisselen, of colleges samen te stellen die geschikt zijn voor meerdere studies.’

1 contactuur = 60 minuten Een contactuur duurt 60 minuten, dat heeft studiekeuringsdienst Nederlands Vlaams Accreditatie Organisatie (NVAO), vastgesteld en vastgelegd. Ook moet er een docent fysiek aanwezig zijn bij de studenten. Wel tellen studieassistenten en tutoren als docent. De definitie geldt voor accreditaties die vanaf 1 oktober 2012 worden ingediend bij de NVAO. De politiek, hoger onderwijsinstellingen en studentenorganisaties wilden graag een definitie van het contactuur, vooral omdat er vorig jaar een motie van de PVV in de Tweede Kamer is aangenomen waarin het kabinet werd opgeroepen om wettelijk vast te leggen dat studies minimaal twaalf contacturen per week moeten hebben.

Staatssecretaris voor het hoger onderwijs, Halbe Zijlstra, gaat in het hoofdlijnenakkoord met uni-

versiteitenkoepel VSNU ook uit van twaalf uur.

Nu heeft de NVAO dus bepaald dat een college van bijvoorbeeld twee keer 45 minuten niet als twee contacturen gelden maar als anderhalf in de boeken komt. Alleen een klokuur telt dus.

De definitie heeft als gevolg dat het massastudies met relatief weinig colleges, zoals rechtsgeleerdheid, nog wat moeilijker wordt gemaakt om de gewenste twaalf uur te halen.

Onder contacttijd vallen onder meer hoor- en werkcolleges, studiebegeleiding, stagebegeleiding, tentamens en examens en ook studieloopbaanbegeleiding voor zover de instelling die voor alle studenten heeft geprogrammeerd, aldus de NVAO ‘Tijd voor zelfstudie, stages/werkplekleren en (onbegeleide) tijd voor afstudeeronderzoek en scriptie behoort niet tot de contacttijd.’ VB

Ook bij dit nieuwe plan is het niet de bedoeling dat er ontslagen zullen vallen. ‘Wel betekent het dat we minder snel extra staf aanstellen, maar

eerst binnen de gehele faculteit kijken of er mensen zijn met de benodigde expertise.’

De brede bachelor zou in septem-

ber 2014 ingevoerd worden, maar onderdelen van het nieuwe plan kunnen mogelijk al een jaar eerder ingaan.

‘Blij dat het niet doorgaat’ Roberta D’Alessandro, hoogleraar Italiaans, sprak van een ‘productieve meeting’ met het faculteitsbestuur en Anthonya Visser, hoogleraar Duits, vond het een ‘uiterst plezierig gesprek’. Visser: ‘Dat laat niet onverlet dat er nog altijd problemen moeten worden opgelost en die oplossingen zullen per opleiding verschillen.’

Vanuit de opleiding Frans klinken nog iets voorzichtigere geluiden. ‘Frans en Italiaans werken momenteel op het gebied van taalkunde al samen, maar verder zie ik dit, althans voor Frans, in de praktijk nog niet voor me’, zegt Paul Smith, hoogleraar Frans.

‘Ik denk dat er meer staat te gebeuren’, vult Johan Rooryck, eveneens hoogleraar Frans, aan.

Over wat dat ‘meer’ zou moeten zijn heeft de opleiding Frans tijdens het overleg zelf een voorstel gedaan wat vervolgens ook uitgebreid is besproken.

Rooryck: ‘We zouden graag zien dat het volgen van gecombineerde studies beter mogelijk wordt. De decaan heeft beloofd om dat in overweging te nemen. In België, waar ik vandaan kom, is dat al heel gebruikelijk én succesvol.

Denk aan Frans en Arabisch, of filosofie en Duits. Wanneer dat via major-minortracks wordt aangeboden, kost het maar

weinig aanpassingen. Nu zijn een aantal combinaties al wel mogelijk, maar in de praktijk vaak lastig uit te voeren. Er zijn mij zelfs voorbeelden bekend van examencommissies die dergelijke combinaties hebben tegengewerkt.’

Het voorstel dateert eigenlijk al van augustus 2011, maar, zegt Rooryck: ‘De wielen van de faculteit draaien zeer traag. We zijn in ieder geval blij dat de brede bachelor niet doorgaat. Ik ben altijd meer voor efficiënt combineren geweest, dan voor het bedenken van iets geheel nieuws dat slechts de waan van de dag volgt. Maar eenvoudige oplossingen mogen hier blijkbaar niet.’ MVW

Meer kans op schurft in studentenhuizen De GGD waarschuwt voor een uitbraak van schurft in de regio. Studentenhuizen lopen extra risico.

De Gemeenschappelijke GezondheidsDienst van de regio HollandsMidden, waar Leiden en omgeving onder vallen, maakte vorige week bekend dat er een aantal gevallen van schurft heerst in het gebied.

Omdat huisartsen een schurftpatiënt niet hoeven te melden is onduidelijk om hoeveel gevallen het precies gaat.

Schurft is een besmettelijke huidziekte die wordt verspreid door schurftmijten: spinachtige

beestjes die zo klein zijn dat je ze met het blote oog nauwelijks kunt zien. Het belangrijkste symptoom is jeuk; soms kunnen ook blaasjes, bultjes of huidschilfers ontstaan.

Plaatsen waar meerdere mensen in één ruimte verblijven of waar de hygiëne gebrekkig is, lopen extra risico. Het nationale volksgezondheidsinstituut RIVM noemt studentenhuizen als voorbeeld van zulke plekken.

Je krijgt het vooral van direct contact met andere mensen, zoals tijdens seks of verzorging. Mocht je het hebben, dan is het echter wel zaak om beddengoed heet te was-

sen, en met huisdieren langs de dierenarts te gaan; die kunnen als besmettingshaard fungeren. Als je partner schurft heeft, hoeft dat dus niet per se te betekenen dat hij of zij is vreemdgegaan; de bron kan ook een schmutzig hotelletje tijdens de vakantie zijn geweest.

Ter geruststelling voor patiënten en bezorgde baasjes: traditionele behandelwijzen als terpentine- of benzinebaden hebben inmiddels plaatsgemaakt voor mijtdodende zalfjes. Het is wel belangrijk dat menselijke en dierlijke huisgenoten tegelijk behandeld worden, anders blijven ze elkaar besmetten. BB

Geen dansfeest in de Meelfabriek ‘Zouden jullie ook niet eens in die mooie oude symbolische meelfabriek flink willen stampen, op muziek van allerlei fronten?

TUURLIJK WEL!’ Aldus een oproep op petitiesonline. nl. De opstellers vragen iedereen te tekenen voor ‘eén heel mooi feestje in de oude Meelfabriek van Leiden, voor die platgaat!’ Tot nu toe tekenende 929 mensen.

De Meelfabriek is een groot industrieel complex aan de Oosterkerkstraat, dat in 1988 werd gesloten. De Zwitserse architect Peter Zumthor ontwierp een plan voor de fabriek en in 2007 werd de verbouwing in het definitief bestemmingsplan opgenomen: er zou onder andere een hotel, appartementen, studentenwoningen en een ‘fitness & spa’ in komen. En toen werd het voor de buitenwacht stil rond het complex.

‘Ik snap niet hoe de opsteller van de petitie er bij komt dat het plat gaat’, zegt Margot Simons, woordvoerster van het Meelfabriekproject. ‘Daar is geen sprake van. We moesten lachen toen we petitie zagen. Het project vordert maar er zitten de nodige haken en ogen aan.’

Het complex, dat overigens sinds 2000 een Rijksmonument is, gaat in fasen verbouwd worden, aldus Simons. ‘Het is de bedoeling dat volgend jaar in het eerste gebouw, het Meelmagazijn, begonnen wordt aan de constructie van de fitness & spa.’

De studentenwoningen staan ook nog steeds op papier. Simons: ‘Het is de bedoeling dat in 2016 er 55 studentenwoningen gebouwd worden.’ Het project wordt in samenwerking met de SLS uitgevoerd. In die 55 driekamerappartementen zou plek zijn voor 110 studenten.

Volgens de woordvoerster gaat er ieder geval niet worden gedanst. VB

Oranje opening

Prins Willem Alexander opende woensdag de nieuwe locatie van de Campus Den Haag van de Universiteit Leiden. Foto Taco van der Eb

6 Mare · 20 september 2012 Opinie

Raad moet tanden nog laten zien Van toetsing is niets terechtgekomen, laat staan van afrekening De universiteitsraad mag dan nog zo fel reageren op kritiek, schrijft Hendrik Kaptein, bij belangrijke dossiers is er nauwelijks resultaat bereikt. ‘Wie zo op de persoon speelt, heeft zakelijk niets te zeggen.’

Staan wij blij verheugd aan de wieg van een wakkere universiteitsraad?

Je zou het bijna geloven, gegeven de verfrissende snelheid waarmee niet minder dan zestien (oud-)leden van dit hoog college van leer trokken tegen mijn kritische bijdrage (zie kader). Het heeft gewerkt: de honden blaften. Maar de inhoud laat nog te wensen over.

Kern van het stukje is kennelijk dat de raad nu eenmaal minder menskracht heeft dan het bestuur – alsof dat er toe doet, gegeven nogal verschillende taakstellingen – maar dat toch ‘niet zelden belangrijke resultaten worden behaald’.

Welke zijn dat dan? Het moet te maken hebben met minstens vier majeure kwesties: university college (2009), bibliotheken (2009), ict-diensten (2009-2010) en marketing (2010). Allemaal goedgevonden door de raad, op niet eens zo stringente voorwaarden: enige bescherming van betrokken personeel, financiële winst, tijdige rapportage daarvan.

Van toetsing is niets terechtgekomen, laat staan van afrekening.

Na meer dan enig aandringen werd begin 2012 (!) een inventarisatie gemaakt van lopende instemmingzaken. Het college van bestuur werd alsnog aangesproken op uitstaande kwesties. Weer schoot het niet op, want het bestuur vond dat de raad per instemmingkwestie opnieuw een brief moest schrijven waarover het eigenlijk ging. Het bestuur wist dat allang natuurlijk, net als de raad zelf. Toch toog men braaf aan het werk. Intussen hadden de dingen waarover het ging hun loop allang genomen. Wél werd er weer over vergaderd. Wederom zonder kennis van zaken en wederom enig materieel resultaat: ‘We komen er op terug’.

De miljoenenzaak van studenten-

administratiesysteem Usis: hetzelfde verhaal. Weer géén eigen onderzoek.

Bereikt heeft de raad ook in dit dossier: helemaal niets. Voor wie het niet gelooft: lees mijn vorige stukje nog eens, kijk desnoods in de notulen (volmaakt opgemaakt door ambtelijk secretaris Marrie Stol), blader door oudere Mares of wat dan ook: materieel resultaat is op bijzaken na nergens bereikt. Maar de (oud-) leden schrijven: ‘Regelmatig leiden kritische opmerkingen en suggesties van raadsleden tot verbetering van beleid.’ Een opsomming van die resultaten komt in hun bijdrage nergens voor. Dat klopt dan weer wél,

want die resultaten zijn er niet.

Zo bleef ruimte over om schrijver dezes op de korrel te nemen: ‘Hij spaart niemand, behalve zichzelf.’

De (oud-)leden hadden kennelijk al vergeten dat ik deel uitmaakte van dezelfde raad die ik de maat nam.

Tenminste stilzwijgend heb ik mijzelf dus mede verantwoordelijk gesteld. Ja, ik had eerder en harder aan allerlei bellen moeten trekken, dat is waar.

Hebben de zestien beter opgelet als zij beweren dat ik er te weinig was, niet wist waar het over ging en niet wilde samenwerken? En dit wordt beweerd door (oud-)leden

die van bijvoorbeeld die instemmingvoorwaarden zelfs na zo veel jaren nog geen benul hadden. Je moet maar durven. Wél zij toegegeven dat samenwerking met fracties die weinig meer deden dan zwijgend ’s bestuurs wijsheid beamen niet altijd meeviel. Al noem ik anders dan deze (oud-)leden niemand bij naam.

Wie zo op de persoon speelt heeft zakelijk niets te zeggen. Het gaat ook niet over mij, net zo min als over mijn door deze zestien kennelijk in twijfel getrokken geloofwaardigheid. Die persoonlijke aandacht is echt te veel eer. Op persoonlijke

onmin met de zestien ben ik evenmin uit, integendeel.

Mij gaat het niet om persoonlijke polemiek, maar om de toekomst van de universiteitsraad. Aandacht voor hoofdzaken, eigen onderzoek als daartoe aanleiding is, vasthoudendheid in eigen besluiten en de gevolgen daarvan voor het bestuur en de universiteit, helderheid en dus ook publiciteit voor de hele universitaire gemeenschap en niet te vergeten zicht op universitaire kerntaken, dit zijn de dingen waarom het gaat.

Hierover zijn wij het eens. Laten wij het gewoon gaan doen.

Hendrik Kaptein was tot 1 september lid van de Leidse Universiteitsraad en eerder voorzitter van de Centrale Ondernemingsraad van de Universiteit van Amsterdam

Universiteitsraad ter discussie Onder de kop ‘Afschaffen, die universiteitsraad, UR speelt voor hond die zelden blaft’ (Mare 1, 6 september) betoogde Hendrik Kaptein dat de medezeggenschap aan de Leidse universiteit ‘wordt ingehaald door haar eigen onbenulligheid’. De week erop reageerden leden en oud-leden van de universiteitsraad met het stuk ‘Wij zijn geen slappelingen, Universiteitsraad laat wel degelijk zijn tanden zien. (Mare 2, 13 september).

Kaptein, betoogden ze, ‘doet er goed aan eerst de balk uit zijn eigen oog te verwijderen voordat hij bij anderen naar splinters gaat wijzen. Wat hij schrijft over de inzet, beweegredenen en het kennisniveau van raadsleden doet geen enkel recht aan de werkelijkheid. Kaptein roept beelden op van vermeende privileges en lonkende carrièreperspectieven. Laat hem voor zichzelf spreken. Voor ons geldt in ieder geval dat we met grote betrokkenheid actief zijn (geweest) voor de academische gemeenschap en daar veel plezier en voldoening aan hebben ontleend.’ De discussie is terug te lezen op mareonline.nl.

Onderscheiden verzetsheld overleden Verzetsheld Pierre Louis baron d’Aulnis de Bourouill, ridder in de Militaire Willems-Orde, is zondag 16 september op 93-jarige leeftijd in Den Haag overleden.

Foto Taco van der Eb

D’Aulnis, die in Leiden rechten heeft gestudeerd en lid was van Minerva en Pro Patria, ontving de hoge militaire onderscheiding voor zijn heldhaftige verzetsdaden tijdens de Tweede Wereldoorlog.

‘In 1938 was ik in Leiden aangekomen. Ik ben baron en als je dan verder niks kunt, denken mensen al gauw dat je een playboy bent, dus ik had besloten om rechten te gaan studeren. Uiteraard werd ik ook lid van het corps. Mijn dienstplicht had ik echter vervuld bij de luchtdoelartillerie en toen de spanning in Europa steeg, werden wij als eerste gemobiliseerd, in maart 1939 al,’ vertelde d’Aulnis een paar jaar geleden in een interview met Mare.

D’Aulnis was als commandant van een batterij luchtdoelartillerie in Wassenaar gestationeerd, toen de Duitsers

op 10 mei 1940 ons land binnenvielen.

Samen met de rest van de bemanning haalde hij tien vijandelijke toestellen neer. Na de capitulatie ging d’Aulnis terug naar Leiden en hervatte hij zijn studie rechten. Hij sloot zich aan bij het ondergrondse Legioen van OudFrontstrijders (LOF).

D’Aulnis was erbij toen Cleveringa zijn bekende rede tegen de verwijdering van de joodse professor Eduard Maurits Meijers hield. De Leidse universiteit werd gesloten. In 1941 besloot d’Aulnis met Cees Drooglever Fortuyn naar Engeland te ontsnappen om er als spion te worden opgeleid. Dat had nog heel wat voeten in de aarde. De directe route via de Noordzee was afgesloten, dus probeerden de heren via Gibraltar Engeland bereiken. Te voet staken ze de Pyreneeën over, maar ze werden gevangen genomen in Spanje. Pas maanden later kwamen ze in Londen aan.

In Engeland werkte d’Aulnis samen met de bekende verzetsheld Erik Hazelhof Roelfzema, de Soldaat van Oranje.

Hij werd opgeleid tot spion en in 1943

bij de Wijk, ten oosten van Meppel, weer gedropt. Ook dit verliep niet bepaald vlekkeloos: de eerste vlucht eindigde toen het vliegtuig tegen een dijk vloog. Eenmaal terug in Nederland speelde d’Aulnis een belangrijke rol in diverse verzetsacties. Hij werd uiteindelijk de langst dienende geheim agent in bezet Nederland. ‘Achteraf bleek dat de Duitsers me nooit op het spoor zijn gekomen. Ik heb veel geluk gehad.’

Mare sprak d’Aulnis nog in mei. Toen liet hij zich geërgerd uit over de sjofele kledingstijl van de huidige generatie Minervanen. ‘Qua geest is het allemaal zoveel eenvoudiger geworden. Niet alleen bij het corps, maar in Nederland in het algemeen. Grote diners met goede wijnen zijn zeldzaam en niemand komt meer op het idee om in de zaal kaviaar te bestellen. En dan de kleding: die is over het algemeen zo verschrikkelijk.

De meeste jongens komen tegenwoordig overal in T-shirt. En altijd weer die spijkerbroek! Wij konden best rommelen, maar we liepen er verdomd goed bij.’ PM

20 september 2012 · Mare

7

Wetenschap

Van A tot Z Wie ergens wil komen in de wetenschap, moet publiceren in de vakpers.

Vervolgens is het ook nog eens belangrijk dat je vakbroeders en –zusters dat artikel citeren. Nu bazen en bestuurders steeds grondiger naar citatiescores kijken, wordt de auteursvolgorde bij een gezamenlijke publicatie steeds belangrijker. De vuistregel is dat of de eerste, of de laatste auteur in het rijtje de belangrijkste is.

In het blad Informetrics beschrijft bibliometrist Ludo Waltman van het Centrum voor wetenschap- en techniekstudies hoe de gewoonte om de auteurs op alfabetische volgorde te zetten steeds minder voorkomt. Minder dan vier procent van alle onderzochte publicaties uit 2011 koos daarvoor, terwijl dat in 1981 nog 8,9 procent was.

Wat je wel steeds vaker ziet zijn publicaties waaraan grote groepen mensen samenwerkten, zoals in de genetica of deeltjesfysica; daarbij worden dan eerst een paar hoofdauteurs genoemd, en gaat de grote meute wel op alfabet.

Sandwichcultuur

Beninse verkoper van potentieverhogende middelen

Pump it up Big Man! Foto Jorik Swier

‘Potentiehout’ in Afrikaanse mannendrankjes In Afrika en de Caraïben drinken mannen bittere drankjes om hun libido te verbeteren. Een Leidse botanica zocht uit wat erin zit, en waarom.

Op een tafel in het Van Steenis laat Tinde van Andel haar verzameling tropische afrodisiaca zien. Flessen uit verschillende Afrikaanse landen waar eerst sap of wodka in zat, maar nu kleine blokjes hout. Flessen uit Caribische eilanden met gedroogde bladeren, zaden, wortels en nog meer hout. Een Jamaicaans flesje bevat een bruine vloeistof zonder zichtbare plantenresten. ‘Pump it up wid Big Man roots tonic wine’, staat er op het etiket.

‘Als je onderzoek doet naar hoe mensen planten gebruiken, is dit het eerste waar je tegenaan loopt. Mijn mannelijke studenten krijgen het meteen door de strot geduwd’, vertelt Van Andel die werkzaam is bij het Nationaal Herbarium, tegenwoordig onderdeel van Naturalis Biodiversity Center. Van huis uit is ze plantenbiologe, maar omdat ze onderzoek doet naar wat mensen met planten doen zit er een dikke cultureel-antropologische saus over haar werk.

‘Van alle mannen die die drankjes drinken, zal misschien één procent dat doen omdat ze daadwerkelijk erectieproblemen hebben’, verduidelijkt ze. De rest drinkt het omdat je er ‘zuiver bloed’ van krijgt, omdat het DOOR BART BRAUN

mannelijk is om de bittere drankjes zestien verschillende landen werden te kunnen drinken, en omdat iein de houtcollectie van Naturadereen het doet, al generaties lis uitgeplozen om te bepalen lang. ‘Op Trinidad drinken welke planten er nou eigenlijk de mannen mauby.. Niet te inzitten. Dat zijn er nogal wat: hachelen zo bitter, maar mialles bij elkaar troffen de wegranten die er vandaan kotenschappers 324 verschillende men krijgen heimwee als ze soorten aan, waarvan er 180 het niet krijgen.’ slechts in één drankje voorkwaDe Caribische drankjes men. In de soortenrijkste flesjes hebben waarschijnlijk hun zitten maar liefst 27 verschiloorsprong in vergelijkbare lende plantensoorten. Sommige brouwsels die in Westdaarvan doen daadwerkelijk Afrika werden gedroniets - in het lab, tenminste: ken. Afrikaanse slaven ze verhogen de spermaprowerden aan de andere ductie of wekken ereckant van de Atlanties op. In veel landen tische Oceaan verkomen daar dierlijke kocht, en moesten ingrediënten bovenop: daar gaan improviseom de seksuele aard te ren. Veel Afrikaanse benadrukken zitten er planten groeien er gordeldierstaarten in, de niet in de Caraïben, sporen van hanenpoten, en dus gingen de slastukken octopus of de ven nieuwe ingrediënafgesneden geslachtsdeten zoeken – meestal len van schildpadden of in samenwerking met neusberen. Om het nog de lokale indianen. erger te maken: het alcoIn een binnenkort holpercentage kan oplote verschijnen artipen tot zestig procent. kel in het Journal of Net zoals de keukens Ethnopharmacology blijken ook de afrodisibeschrijft Van Anaca van de Caraïben een del samen met een mengsel van Afrikaanse, internationaal team Europese en lokale inonderzoekers de man- Dominicaanse botella. vloeden. De Haïtianen nendranken. 35 Afri- Sommige ingrediënten gooiden in navolging lijken echt lustkaanse en 117 Carivan de absinth-slemopwekkend te zijn. bische mengsels uit pende Fransen alsem

in hun tifey, en in de Jamaïcaanse kruidenbitters gingen andere geïmporteerde Europese kruiden.

De Franstalige Caraïben hebben drankjes met daarin bois bandé.

‘Een gekke naam, want het hout heeft helemaal geen strepen’, vertelt Van Andel. ‘De lokale bevolking duidde het aan als “potentiehout” of “dikkepiemelboom”.’

De naam heeft ook niet zoveel te maken met de boom die het beschrijft; in het Caraïbisch gebied worden maar liefst tien verschillende soorten allemaal aangeduid als bois bandé. De bomen zijn niet eens familie van elkaar. ‘Elk eilandje heeft zijn eigen soort, en die hebben taxonomisch geen barst met elkaar te maken.’

Over de raadselachtige naam kreeg ze dit jaar een aanwijzing, toen ze op veldwerk was in Gabon.

Een plaatselijke Mostuea-soort heet in de Bakéle-taal sete mbwandé, ontdekte ze. Bois bandé is vermoedelijk geen vreemd gekozen naam, maar een verbastering van de Afrikaanse naam voor het ingrediënt dat moest worden vervangen.

En nu, honderden jaren na de slavenhandel, ziet Van Andel hetzelfde verschijnsel opnieuw: mensen verplaatsen zich naar een nieuw continent – Europa – en moeten zich behelpen met wat er is. In de Ghanese drankjes die in Londen verkocht worden, zitten wortels uit Jamaica.

Zelf stond ze vertwijfeld te kijken naar mysterieuze bloemblaadjes in een fles uit een winkel in de Bijlmer.

‘Maar mevrouw, u kent toch alle planten?’ vroeg de verkoopster. Het bleek oer-Hollandse goudsbloem.

INGEZONDEN MEDEDELING

Nu ook in Leiden Rondom relaties, assertiviteit, agressie & hoogbegaafdheid.

023 5252241 - www.idee-tt.nl al jaren vertrouwd

mare-idee 120914.indd 1

In het Journal of Microbiological Methods beschrijven de Leidse biologen Inez de Jong en Dennis Claessen een nieuwe manier om de bacterie Streptomyces coelicolor op te kweken. Als je die soort gewoon op petrischaaltje laat groeien, worden de bacterieën blootgesteld aan lucht en gaan ze allemaal stofjes produceren, zoals antibiotica en schimmeldodende moleculen. Dat is reuze interessant voor de farmaceutische industrie, maar juist onhandig als je geïnteresseerd bent in wat de bacterie uitspookt als hij juist niet aan lucht is blootgesteld.

De biologen lieten daarom de bacteriekolonie twaalf uurtjes broeien in de stoof, om die daarna af te dekken met een cellofaanplaatje. In zo’n ‘sandwichcultuur’ groeien de streptomyceten langzamer, maar gaan ze ook niet over op alle biologische en chemische trucs die ze vertonen als ze op een enkel plaatje kunnen groeien. Dat maakt het mogelijk om beter te onderzoeken hoe die trucs werken.

Papaverknop

Beginboeren De Leidse archeologe prof. dr. Corrie Bakels vertelt in het Journal of Archeological Science het verhaal van de oprukkende landbouw in Europa. De landbouw werd zo’n tienduizend jaar geleden op verschillende continenten uitgevonden, om zich vanaf daar te verspreiden. De landbouw in Europa is aan komen waaien vanuit het MiddenOosten. Dat begon met acht planten; peulvruchten, graansoorten waarvan je de meeste tegenwoordig alleen nog bij de biologische winkel kan kopen, en vlas.

Naarmate de landbouw in de loop van duizenden jaren oprukte naar het Noordwesten, verdwenen er planten uit het aanbod: linzen, kikkererwten en de peulvruchtensoort erve. Er kwam ook een gewas bij: de papaver. Wellicht alleen voor de maanzaadjes, maar waarschijnlijk hielden de oerboeren van wat opium op zijn tijd.

Voor de aanwezigheid van de gewassen is afdoende bewijs, legt Bakels uit, maar het is nog onduidelijk op wat voor akkers die groeiden. Staken de eerste boeren grond in de fik om er een paar jaar op te verbouwen voor ze verder trokken, of bedreven ze langduriger landbouw?

14-09-2012 14:46:00

8 Mare · 20 september 2012

Leden Universiteitsraad Leiden 2012 - 2013 Joost Augusteijn (AbvaKabo) Ik werk sinds 2000 als universitair docent moderne Europese geschiedenis in Leiden. Ik ben lid geweest van de Faculteitsraad Letteren/Geesteswetenschappen en van een lange reeks commissies op alle niveaus. Ik heb daarin, schijnt het, een zekere reputatie opgebouwd als een kritische maar goed geïnformeerde medewerker die het algemeen belang voorop zet.

Dat wil ik graag uitdragen in de UR. In mijn ervaring als onderwijsdirecteur heb ik gemerkt dat medewerkers meestal het beste weten hoe iets werkt en daar wordt te weinig naar geluisterd.

Dat moet anders. Onze fractie hoort dan ook graag als er zaken zijn die op UR niveau moeten worden aangekaart, via URfractieabvakabo@leidenuniv.nl.

Sven Balfoort (Universitair Belang) Sinds 2010 werk ik als programmaleider van het Rijkstraineeprogramma bij het Centre for Professional Learning van de Campus den Haag. Daarvoor heb ik naast mijn studies klassieke archeologie en bestuurskunde verschillende bestuurs- en commissiewerk gedaan met als hoogtepunt mijn student-lidmaatschap van het bestuur van de faculteit der Sociale Wetenschappen.

Namens Universitair Belang zal ik mijn opgedane kennis en kunde voor studenten en medewerkers inzetten. Ik zal me daarbij specifiek richten op Financiën & Huisvesting. Tips en adviezen zijn altijd welkom! s.o.balfoor@cdh.leidenuniv.nl Maarten Jansen (PhDoc) Sinds 2008 werk ik als promovendus bij de opleiding Griekse en Latijnse Taal en Cultuur (Faculteit Geesteswetenschappen), daarvoor was ik student bij dezelfde opleiding. Sinds 1 september 2010 zit ik in de Universiteitsraad en ben ik lid van de raadscommissies voor Onderwijs & Onderzoek en Financiën & Huisvesting. Ik zit in de Raad voor PhDoc, een partij die zich in het bijzonder richt op het behartigen van de belangen van promovendi, postdocs en andere jonge onderzoekers aan onze universiteit. Gedurende mijn termijn als raadslid zet ik me in het bijzonder in voor de specifieke belangen van deze groep en wil ik in het algemeen een bijdrage leveren aan het bewaken en versterken van de hoofdtaken van onze universiteit: onderwijs en onderzoek. m.h.k .jansen@hum.leidenuniv.nl

Joop de Kort (AbvaKabo) Ik werk bij de afdeling economie van de Faculteit der Rechtsgeleerdheid. Ik ben opgeleid als econoom met een bijzondere belangstelling voor de maatschappelijke orde en ik heb jarenlang over de economie van de SovjetUnie en van Rusland gedoceerd.

De universiteit heeft wel iets weg van de Sovjet-Unie; er wordt veel gepland en er is veel bureaucratische ruis. De (mooie) rapporten stroken niet altijd met de ervaringen wat lager in de organisatie. Ik vind het boeiend om daar in de Universiteitsraad eens wat dichter op te zitten en zal proberen de universitaire ‘planners’ enige realiteitszin bij te brengen. j.f.de.kort@law.leidenuniv.nl Floske Spieksma (Universitair Belang) Al vele jaren ben ik lid van de Leidse universitaire gemeenschap: eerst als studente Spaans en Wiskunde, vervolgens als promovenda en universitair docent aan het Mathematisch instituut.

Daarnaast ben ik een aantal jaren lid geweest van de Faculteitsraad W&N. In deze functie heb ik er altijd naar gestreefd beoogde maatregelen tijdig en grondig te bespreken met de `werkvloer’ en de belangen dezes zo goed mogelijk te behartigen. Mijn motto daarbij is `mens academica sana in corpore universitatis sano’. Er vanuit gaande dat de primaire doelen van de universiteit onderzoek en onderwijs zijn, lijken de vooruitzichten van deze `mens’ momenteel zwaar onder druk te staan. Graag wil ik mij als URlid en lid van Universiteit Belang inzetten voor de gezondheid van onze prachtige academie. spieksma@math.leidenuniv.nl Margriet Suijten (AbvaKabo) Ik werk bij het Academisch Talencentrum als docente Frans en coördinator Vreemde Talen.

In de UR ga ik mij inzetten voor een stabiele en inspirerende werkomgeving voor alle medewerkers van de Universiteit Leiden. Dit betekent dat we in ieder geval moeten streven naar baanbehoud, beheersing van de werkdruk en mogelijkheden voor scholing en promotie. Voor werknemers zijn dit voorwaarden om te komen tot goede prestaties die nodig zijn om kwalitatief hoogstaand onderwijs binnen de Universiteit Leiden te realiseren. Daarnaast wil ik mij in de UR nog in het bijzonder inzetten voor meer mogelijkheden voor internationale samenwerking op het gebied van wetenschappelijk onderzoek en onderwijs. m.m.a.m.suijten@hum.leidenuniv.nl

Paul van der Velde (AbvaKabo) Werknemers en studenten moeten ervan op aan kunnen dat hun belangen bij de UR in goede handen zijn. Daarom is een effectief functionerende UR niet alleen in hun belang maar ook van het CvB dat met een actieve sparring partner op de werkvloer geïnformeerde feedback krijgt die meeweegt.

Binnen de UR houd ik me specifiek bezig met onderwijs en onderzoek. Ik werk bij het International Institute for Asian Studies(IIAS) dat is gevestigd op Rapenburg 59. p.g.e.i.j.van.der.velde@iias.nl Gwen Wolters (Universitair Belang) In de universiteitsraad wil het UB oog hebben voor de belangen van medewerkers en studenten bij de constante ontwikkelingen binnen de universiteit en de invloed van de maatschappij daarop. Ik promoveerde bij het Instituut Pedagogische Wetenschappen en ik was er docent. Nu werk ik als beleidsmedewerker bij het stafbureau van de FSW. Daar draag ik bij aan de ontwikkeling van beleid ten dienste van de primaire processen van onderwijs en onderzoek. Steeds staan nieuwe inzichten die leiden tot herziening van theorie en praktijk centraal. Met deze ervaring wil ik constructief en critisch meepraten over de ontwikkelingen in de Leidse universiteit. gewolters@fsw.leidenuniv.nl Janna Cheretis (LVS) Mijn naam is Janna Cheretis en sinds 2008 studeer ik aan de Universiteit Leiden als bestuurskunde student en sinds 2010 als politicologie student. Naast mijn studies ben ik op diverse manieren actief geweest in zowel het studie-als studentenleven. Zo heb ik bestuursjaar gedaan bij de studievereniging B.I.L., heb ik verscheidene commissies gedaan en ben ik dit jaar raadslid van de Universiteitsraad namens de LVS. Goed academisch onderwijs, duidelijke communicatie van de universiteit naar de studenten toe, en kwaliteit, dat is waar de LVS naar streeft. Ik hoop dat ik door middel van mijn deelname in de Universiteitsraad de belangen van alle studenten goed mag vertegenwoordigen en ga me dan ook voor de volle 100 procent inzetten om ervoor te zorgen dat studenten krijgen wat ze verdienen. jannac920@msn.com

Ide Hendriks (SGL) Na de afgelopen jaren mij bezig te hebben gehouden met diverse commissies binnen mijn studentenvereniging en het Leids Universiteits Fonds, wilde ik graag een andere kant van de studenten- en Universiteitswereld ontdekken en ben ik de Universiteitsraad in gegaan. In 2008 ben ik begonnen met mijn studie Rechtsgeleerdheid in Leiden en nu houd ik bezig met de Masters Civiel recht en Ondernemingsrecht. Komend jaar zal ik mij namens de SGL inzetten voor de belangen van de actieve student die van studeren houdt en graag kwalitatief goed onderwijs geniet, maar die zich ook naast de studie graag wil ontwikkelen.

Deze mogelijkheden willen wij graag behouden voor studenten en daar zal ik komend jaar hard mijn best voor doen! idehendriks@gmail.com Marc Hogenhuis (LVS) Als student aan de Universiteit Leiden heb ik de afgelopen jaren een grote waardering gekregen voor mijn Universiteit.

De mogelijkheden tot zelfontplooiing en de kansen die aan de studenten geboden worden bieden naast de studie de basis voor de ontwikkeling van de studenten. Als student bestuurskunde zie ik nu voor mij een rol weggelegd om bij te dragen aan het goede werk van de universiteit. Via mijn partij, de Lijst Vooruitstrevende Student, zet ik mij in om de vorming en ontwikkeling op zo veel mogelijk manieren te stimuleren. marc_hogenhuis@ hotmail.com Pieter Krol (CSL) Mijn naam is Pieter Krol, student Psychologie. Sinds 1 september zit ik namens de Christelijke Studentenfractie Leiden (CSL) als student-lid in de universiteitsraad. Ik hoop de belangen van studenten en personeel dit jaar op een constructieve wijze te behartigen, zoals past bij de doelstellingen van de CSL. Ik wil te werk gaan op basis van vertrouwen, verantwoordelijkheid, dienstbaarheid en solidariteit. Onderwerpen die voor komend jaar van belang zijn, zijn de kwaliteit van onderwijs; ;studiesucces, de samenwerking tussen de universiteiten van Leiden, Delft en Rotterdam; ethiek en studenten die studeren met een functiebeperking. Voor vragen kun je me altijd mailen. pieterkrol@gmail.com.

Anne-Marie Leichsenring (SGL) Sinds ik in 2007 ben begonnen met mijn studie Rechtsgeleerdheid in Leiden, ben ik op diverse manieren actief (geweest) in zowel het studieals het studentenleven. Naast mijn Master Encyclopedie en Filosofie van het Recht en mijn Bachelor Bestuurskunde, zal ik komend jaar wederom een zetel in de Universiteitsraad vervullen namens de SGL. Ik zal de belangen gaan behartigen van alle studenten en dan met name de actieve student.

Ik zal mij hard maken voor de student die meerdere studies wil doen, die kwalitatief hoogstaand onderwijs wil, die actief is bij een studie- dan wel studentenvereniging, die naar het buitenland wil. Kortom, de student die zich optimaal wil ontplooien binnen en naast zijn studie. aleichsenring@live.nl

Cynthia Pullen (BeP) In 2008 ben ik begonnen met het studeren aan de Universiteit Leiden, Bio-Farmaceutische Wetenschappen. Ik ben erg actief geweest voor de oudste studie vereniging van Leiden: L.P.S.V. „Aesculapius”, waarvoor ik verschillende commissies en een bestuursjaar heb gedaan. Dit jaar zal ik als enige bèta-student plaats nemen in de Universiteitsraad namens BeP. Tevens ben ik net gestart met de master BioPharmaceutical Sciences en loop ik nu stage in het LUMC. Dit jaar wil ik me inzetten voor het behoud en de verbetering van de kwaliteit van ons onderwijs en goede studiebegeleiding voor de studenten. Daarnaast wil ik goede banden met de BeP leden in de verschillede faculteitsraden, om zo een goed overzicht te houden wat er op de faculteiten gebeurt. cmc.pullen@gmail.com

Vanand Meliksetian (LVS) Als student-lid van de universiteitsraad heb ik niet alleen de privilege om aan de mooiste universiteit van Nederland te studeren, maar ook om JULLIE studenten te vertegenwoordigen. Dit jaar begin ik aan mijn laatste jaar rechtsgeleerdheid en hiervoor heb ik mijn bachelor politicologie behaalde. Dit wordt mijn tweede jaar in de universiteitsraad en ik zal mijn uiterste best doen om de belangen van ons studenten te behartigen in het orgaan van de universiteit waar WIJ invloed op uitoefenen.

Indien men vragen of opmerkingen heeft, sta ik open om deze klus samen te klaren. v.meliksetian@gmail.com

Marrie Stol - Griffier Al vele jaren ben ik met plezier werkzaam als griffier van de Universiteitsraad. Het is niet alleen mijn taak de voorzitter te ondersteunen in de voorbereiding van en tijdens de vergaderingen en er voor te zorgen dat de uit de raadsvergaderingen voortkomende adviezen, besluiten en verslagen goed op papier komen, maar ook om de vergaderstukken tijdig rond te sturen zodat de raadsleden goed beslagen ten ijs komen in de commissie-, raads- en overlegvergaderingen. Als vraagbaak voor de raadsleden vervaardig ik jaarlijks een informatiepakket voor nieuwe raadsleden, actualiseer ik het UR-Handboek en organiseer ik scholing voor URleden, waarvoor ook leden van faculteitsraden, dienstraden en de LSR worden uitgenodigd. mja.stol@bb.leidenuniv.nl

Marc Newsome (BeP) Het zijn spannende tijden voor universiteiten en studenten. Ik wil me graag, vanuit de universiteitsraad, kritisch doch constructief opstellen en inzetten voor de actieve student. Want studeren in Leiden betekent zoveel meer dan alleen colleges volgen. Studeren in Leiden betekent twee studies doen, of op stage naar het buitenland. Maar studeren in Leiden betekent ook dat je actief kunt zijn bij verenigingen of commissies, als je dat wilt. En natuurlijk betekent studeren in Leiden ook dat de kwaliteit van het onderwijs niet ter discussie mag staan.

Vanuit de universiteitsraad zal ik me hier, komend jaar, voor inzetten. Volg me gerust op twitter (@MarcNewsome) of email me: msomenews@ gmail.com.

Jasmijn Mioch - Voorzitter Sinds 2009 ben ik actief betrokken bij de Universiteitsraad Leiden. De vele verschillende onderwerpen die langs zijn gekomen, de bijbehorende discussies en adviezen van de raad hebben mij ervan overtuigd dat medezeggenschap ertoe doet.

Naast mijn lidmaatschap van de Universiteitsraad heb ik politicologie en journalistiek in Leiden gestudeerd. In september 2011 ben ik gekozen als onafhankelijk voorzitter en daarom maak ik sinds die tijd zelf geen deel meer uit van de raad. Mijn taken bestaan uit het coördineren van de werkzaamheden van de Raad en het voorbereiden en leiden van de Raadsvergaderingen en overlegvergaderingen met het College van Bestuur. j.mioch@bb.leidenuniv.nl

20 september 2012 Mare 9 Maretjes

Academische Agenda Prof.dr. R.E. Breuker zal op vrijdag 21 september een oratie houden bij zijn benoeming tot hoogleraar bij de faculteit der geesteswetenschappen met als leeropdracht Koreastudies.

V.R. Janssen zal op dinsdag 25 september om 13.45 uur promoveren tot doctor in de Sociale Wetenschappen. De titel van het proefschrift is ‘Effects of a self-regulation lifestyle program for post-cardiac rehabilitation patients’. Promotor is Prof.dr. C.M.J.G. Maes.

J.A. Bomhoff zal op dinsdag 25 september om 15.00 uur promoveren tot doctor in de Rechtsgeleerdheid. De titel van het proefschrift is ‘Two Discourses of Balancing’. Promotoren zijn Prof.mr. M.V. Polak en Prof.mr. J.H. Gerards (Radboud Universiteit Nijmegen).

A.J.S. Houben zal op dinsdag 25 september om 16.15 uur promoveren tot doctor in de Geneeskunde . De titel van het

morgen zijn we er nog dichterbij

proefschrift is ‘Autotaxin, biochemical and functional studies’. Promotor is Prof.dr. W.H. Moolenaar.

J.L.J.A. Mans zal op woensdag 26 september om 11.15 uur promoveren tot doctor in de Archeologie. De titel van het proefschrift is ‘Amotopoan Trails: A recent archaeology of Trio movements’. Promotor is Prof.dr. C.L. Hofman.

M.A. Kishe-Machumu zal op woensdag 26 september om 13.45 uur promoveren tot doctor in de Wiskunde en Natuurwetenschappen. De titel van het proefschrift is ‘Inter-guild differences and possible causes to the recovery of cichlid species in Lake Victoria, Tanzania’. Promotor is Prof.dr. M.K. Richardson.

C. van Solingen zal op woensdag 26 september om 15.00 uur promoveren tot doctor in de Geneeskunde. De titel van het proefschrift is ‘The Role of MicroRNA-126 in Vascular

Homeostasis’. Promotoren zijn Prof.dr. A.J. van Zonneveld en Prof.dr. A.J. Rabelink.

J.L. Dikken zal op woensdag 26 september om 16.15 uur promoveren tot doctor in de Geneeskunde. De titel van het proefschrift is ‘Gastric cancer: staging, treatment, and surgical quality assurance’. Promotoren zijn Prof.dr. C.J.H. van de Velde en Prof.dr. M. Verheij (VU A’dam).

T.P. Cogliati zal op donderdag 27 september om 10.00 uur promoveren tot doctor in de Geneeskunde. De titel van het proefschrift is ‘Study and retina allotransplantation of porcine ciliary epithelium (CE)-derived cells’. Promotor is Prof.dr. A.K. Raap.

E.A. Mastop zal op donderdag 27 september om 11.15 uur promoveren tot doctor in de Sociale Wetenschappen. De titel van het proefschrift is ‘On postural reactions: contextual effects on perceptions of and

reactions to postures’. Promotor is Prof.dr. E. van Dijk.

J. Balderas Domínguez zal op donderdag 27 september om 13.45 uur promoveren tot doctor in de Geesteswetenschappen. De titel van het proefschrift is ‘Discursos y narrativas sobre violencia, miedo e inseguridad en México: El caso Ciudad Juárez’. Promotor is Prof.dr. P. Silva.

D.A.J. Suurland zal op donderdag 27 september om 15.00 uur promoveren tot doctor in de Rechtsgeleerdheid. De titel van het proefschrift is ‘Secular totalitarian and Islamist legalpolitical philosophy’. Promotor is Prof.dr. A. Ellian.

B. Pohl zal op donderdag 27 september om 16.15 uur promoveren tot doctor in de Sociale Wetenschappen. De titel van het proefschrift is ‘‘But We Have To Do Something’. The Drivers Behind EU Crisis Management Operations’. Promotor is Prof.dr. R. de Wijk.

KWF Kankerbestrijding zorgt voor minder kanker, meer genezing en een betere kwaliteit van leven voor patiënten.

Kijk vandaag nog op kwfkankerbestrijding.nl om te zien wat ú kunt doen.

De prijs voor een Maretje bedraagt €8,– per 30 woorden, opgegeven via redactie@mare.leidenuniv.nl uiterlijk t/m maandag 16.00 uur. Maretjes aangeboden voor commerciële doeleinden worden niet geplaatst, evenmin als Maretjes waarin zaken worden aangeboden die de waarde van 4.500 euro te boven gaan.

Doe iets met je kennis. Help een leerling op streek in 1 uur per week. In Leiden-Noord hebben 37 basisschoolleerlingen bijles nodig, waarvan zes met vergoeding van €5,- en één van €10,- per les.

In Leiden-Zuid 15 basisschoolleerlingen, waarvan vijf met vergoeding van €5,-. Hulp is nodig bij rekenen, begrijpend lezen, woordenschat en spelling. Acht brugklassers uit Leiden-Noord zoeken hulp bij Nederlands, wiskunde en huiswerkbegeleiding. Ook hulp gezocht voor: Marokkaans meisje, Engels, Nederlands, 4vmbo; Somalisch meisje, lezen, woordenscaht, praktijkschool; Marokkaans meisje, Engels, 4vwo; Marokkaanse jongen, wiskunde, Engels, 2vmbo-TL; Marokkaanse jongen, Nederlands, Engels, 4vmbo. Bijles in Onderwijswinkel, buurthuis Vogelvlucht, of bij leerling. Ook zoeken wij vrijwilligers voor bijles/ huiswerkhulp op twee basisscholen en op het woonwagencentrum Trekvaartplein, Leiden. Onderwijswinkel, Driftstraat 77, ma, woe en do, 15-17u. Tel: 071-5214256. Ons e-mailadres is hdekoomen@owwleiden.nl

Alle oud-bestuursleden van de M.F.L.S. (Medische Faculteit der Leidse Studenten) zijn van harte welkom op de oud-besturendag op 10-11-2012 ter ere van het 100-jarig bestaan van de vereniging. Aanmelden/info: mail naar lustrum@mfls.nl.

Badminton. Juist nu! Open avonden BV Drive: maandag 17 en 24 september, 20:00 - 22:00 uur, Vijf Meihal, Boshuizerlaan 3. www. bvdrive.nl, info@bvdrive.nl

Maretje extra Maretjes-extra zijn bedoeld voor semi-commerciële instanties. De prijs voor een Maretje-extra is €23,– incl. BTW voor elke vijfendertig woorden. U kunt deze advertenties uiterlijk op de vrijdag vóór het verschijnen van Mare opgeven bij Bureau van Vliet B.V., postbus 20, 2040 AA Zandvoort, telefoon 023-571 47 45. E-mail: Zandvoort@bureauvanvliet.com Bestuurservaring opdoen of inzetten voor een leuke, actieve organisatie die aan de weg timmert op veel maatschappelijke terreinen in Leiden en de regio?

Affiniteit met homo- en transzaken? Word bestuurslid van COC Leiden! Meer info: www.cocleiden.nl

advertenties

Twee wedstrijden rond internationalisering en diversiteit 1 en 2 november staan bij de Universiteit Leiden in het teken van de Diversiteit. Maak het verschil en doe mee aan de Columnwedstrijd en/of aan de wedstrijd voor het beste Cultural Interaction Initiative.

Kosmopolitische universiteit Bij de Universiteit Leiden kom je mensen tegen met verschillende achtergronden, met verschillende culturen, nationaliteiten en talen.

Dat maakt onze universiteit tot een kosmopolitische universiteit waar we trots op zijn. We zijn ervan overtuigd dat diversiteit excellentie bevordert. Daarom willen we alle studenten en medewerkers de kans bieden om daadwerkelijk het verschil te maken en mee te doen aan één van de wedstrijden, meedoen aan allebei mag ook!

Mooie prijzen winnen Met beide wedstrijden zijn mooie prijzen te winnen.

Zo wordt de winnende column gepubliceerd op de universitaire website en ontvangen de drie winnaars een bedrag van respectievelijk 250, 150 en 100 euro.

Het beste Cultural Interaction Initiative wordt daadwerkelijk uitgevoerd door benutting van een geldbedrag uit het Van Bergen Fonds ter hoogte van maximaal 5.000 euro.

De winnaars worden bekendgemaakt op het symposium ‘Jij maakt het verschil’ op 1 november 2012.

Meer info op: http://nieuws.leidenuniv.nl/dossiers/diversiteit/

10 Mare · 20 september 2012 English page

Photo Stock.xchng.

Fantastic room to let!

Right in the centre! Really cheap! (Just transfer your cash to an overseas landlord) Crooks are taking advantage of the housing shortage by offering nonexistent accommodation. “If it’s too good to be true, it probably is.”

There are some three thousand students looking for a place to live in Leiden this September.

Hundreds of auditions for room, selections based on bra size or attitude, dirty kitchens, small stuffy rooms - it is not really anybody’s idea of fun.

And then there it is: a marvellous apartment, affordable, in the centre, private kitchen with dishwasher and all mod cons, AC, washing machine, fully furnished and complete with 34-inch LCD television with DVD player; smoking is permitted, pets are welcome – all for 400 Euros a month.

“If it’s too good to be true, it probably is”, remarks Celeste Overbeek (21). This Medical student discovered, in advertisement on Kamertje.nl, an amazing apartment on Groenesteeg for 475 Euros per month. When she tried to make arrangements to view it, the owner

By Petra Meijer

turned out to be in England. “The apartment was locked and he had taken the key with him, because, he said, he didn’t trust housing agencies and he preferred direct contract with the tenant. He looked after the house very carefully, and didn’t trust everybody. If the apartment proved to be disappointing compared to the pictures, he would refund my money. After all, he didn’t want to misrepresent the facts. That’s how he manipulated me.”

Overbeek was filled with misgivings after the first email.

“The man kept on saying how honest and reliable he was. That made me suspicious.” When she stopped responding, he kept on pressing her.

“He wrote: ‘So you are going to send me the money without viewing the flat?’ - that’s when I was sure it was a scam.”

Leonie Winkhardt (21) is reading German, and also ran into “a man from England”. “The man, Brett Dahoe, said that his 25-year old daughter Lisa had been to university in Leiden and that they had bought this flat for her. She was back in England now. The email contained

plenty of details, like, he proudly told me that he was about to become a grandfather. I thought it was rather sweet.” Because he couldn’t come to the Netherlands to hand over the key, everything was to be settled via TNT who would act as a third party and give her the key after the transaction. They would also look after the tenant’s money until the tenant had the key. Just to be safe, Winkhardt went round to the TNT office, where she was told that TNT did not offer any such service. “I was really disappointed: I had already arranged my housewarming party.”

Winkhardt discovered other students with similar experiences on the Internet. “We had all received the same email. Sometimes the man was called Brett Dahoe, or else Tony Thomson or John Smith, and Lisa was sometimes Sabrina or Wendy, but the rest of the story was exactly the same.” Besides Leiden, the flats were offered in Amsterdam, Utrecht, Eindhoven and Groningen. The blacklists on the Internet are endless; Winkhardt even found the emails on Swiss forums.

Nisse Benhaddaoui (24), who is

doing Master’s degree in Journalism and New Media, can concur that the fraudsters also operate outside Leiden: she missed out on her ideal apartment in Amsterdam’s “Nine Streets”. “Such a good location, and it was relatively cheap too. The owner said I could have the flat if I transferred the money in advance.

The emails were written in poor English and were full of errors. I soon realised that it was bullshit.” After Googling for only a few moments, Benhaddaoui found a blacklist that mentioned the email address that had been used.

Kamernet confirms that there are crooks operating throughout the country at the moment and recently sent an email to its members with a warning and a few examples and tips.

Winkhardt adds: “If someone reports a fake advertisement, Kamernet removes it from the site, but new ones are added just as quickly. I saw two online only this morning, and I’m certain it’s the same crook.”

Overbeek explains: “They are taking advantage of the fact that everyone urgently needs somewhere to live. I feel especially bad for first-years.”

According to Marco Leeuwerink, Hollands Midden Police Force’ communications manager, it is quite difficult to assess the scale of the fraud. “If the students haven’t transferred any money, they don’t report anything to the police. And if they do, they often report it in their former town, which makes it hard to get a complete picture. So we don’t actually know what the scope of the problem is.”

According to police spokesman, Yvette Verboon, in Leiden, three instances of fraud have been reported to the police in recent months, including a report of the “landlord” in England. She does not consider that a large number. “Housing scams are always rife in September.” She had not heard of blacklists on the Internet. The police do not see any significance in the fact that for every reported scam, there are probably dozens of victims who didn’t transfer the money. “It’s not a punishable act - you can’t do anything until you have actually lost your money. You can’t accuse everyone who has a cheap flat to let of fraud.”

They prefer angry people at their desks The Chinese government keeps a watchful eye on its citizens’ Internet use, but it can’t get rid of the critical voices of half a million surfers.

By Vincent Bongers “It’s quite strange”,

says German university lecturer Florian Schneider, who is doing research into Chinese media, information technology and culture in Leiden. “Usually, the government press agency issues updates on the activities of important people.”

But it has issued absolutely nothing on Vice President Xi Jinping who seems to have vanished off the face of the earth. Nothing has been heard of this bigwig in more than a week though he is the most

likely candidate for the nation’s new leader. “Immediately, rumours abounded on all sorts of blogs and on Weibo, the Chinese Twitter.

Is there some power struggle in the Communist Party? Actually, I doubt that - he’s probably ill. But this “silence” tactic is certainly remarkable; it just encourages speculation. I really wonder who decided to follow this course.”

The Communist Party’s propaganda machine has changed considerably over that past decades, according to Schneider.

“Previously, it was: this is the story and you better believe it.

Now it is more of a PR operation.

The country’s leaders have to steer public opinion in the right

direction.”

Schneider has been awarded a Veni grant from the Netherlands Organisation for Scientific Research to conduct research into Chinese Internet culture. “I’ll mainly be focussing on nationalism: what do the Chinese think about their country and their identity?”

At the moment, Japan and China are arguing about a few uninhabited islands. “They are the Diaoyu islands (Japanese name: Senkaku).

The private owner has sold them to Japan, but China is claiming them on historical grounds. The debate is in full swing online and you can see the discussion evolving into an identity issue: who are we and what’s our status in the world? It’s

interesting to follow the discussion on the Internet between nationalist hard-liners and cosmopolitan Chinese. I’d like to know whether it is very arbitrary or whether there is a clear system to the debate.

“China has half a billion Internet users but the government interferes intensively and censures its use.

However, it’s impossible to monitor on all the critical blogs; there just isn’t the manpower to do that.

“Moreover, I can’t see any one particular policy. The authorities hound artist and political activist Ai Weiwei, but not the writer, pop star and rally driver Han Han, whose hugely popular blog is full of criticism of the Party.”

Bloggers who express their opini-

ons of the party are not often taken offline “because that generates bad publicity. But they have to deal with ‘commenters’ in the government’s pay, who try to disprove what is said in the blog and torpedo the blog that way.”

Weibo-users also have to submit their personal details if they want to register. “They are watched, but that doesn’t mean that everyone with an opinion immediately attracts the interest of the police.”

However, perhaps the government is deliberately choosing not to address certain blogs. “They’re allowing people to vent their frustration. I suppose they prefer them to be angry at their desks than causing havoc in the streets.”

20 september 2012 · Mare 11 Cultuur

Agenda

Interessant kijken hoeft niet

FILM

Kunstroute voert langs negentig locaties Zaterdag en zondag openen Leidse Kunstenaars hun ateliers voor het publiek. ‘In één weekend vervallen alle twijfels over het bestaansrecht van kunst.’

Door Marleen van Wesel Tientallen Leidse kunstenaars proberen stadsgenoten dit weekend hun ateliers binnen te lokken, bijgestaan door singer-songwriters en theatergezelschappen. Degenen die geen toegankelijk atelier hebben, strijken met hun kunstwerken neer op bijzondere locaties, zoals het Plantsoentheater of het 50 KV-station, een oud industrieel pand aan de Flemingstraat dat leegstaat en normaal gezien hermetisch afgesloten is voor publiek. Ook het monumentale spinnerijgebouw Nieuwe Energie aan de 3e Binnenvestgracht doet mee.

‘Sommige mensen komen eigenlijk vooral voor de monumentale panden waarin geëxposeerd wordt.

Anderen komen op de muzikanten af,’ vertelt beeldend kunstenares Resi van der Ploeg. ‘Hoe dan ook is het een mooi zicht als er in deze tijd van cultuurbezuinigingen op een middag ineens vijfhonderd fietsen voor Haagweg 4 staan. Alle twijfels over het bestaansrecht van kunst vervallen dan voor een weekend.’

Een van de ateliers in de voormalige ambachtsschool aan de Haagweg is haar eigen werkplek. Ze was de afgelopen jaren al vaker betrokken bij de Kunstroute.

De handigste startplek is komend weekend het Scheltema Complex.

Daar kun je namelijk een routeboekje krijgen en er zijn documentatiemappen over het werk van de deelnemende kunstenaars in te zien. Ook worden daar, bijna live aangeleverd, foto’s geprojecteerd van fotografen op de route. ‘Daarna snel door naar Galerie de Pieter, aan de Breestraat’, stelt Van der Ploeg voor. ‘Daar is een overzichtstentoonstelling te zien, waarvoor alle deelnemers één kunst-

werk hebben aangeleverd. Zo kun je snel zien wat jou aanspreekt en waar je moet zijn dit weekend. Er zit wel enige logica in de volgorde, dus je zou de route kunnen fietsen. Hoewel, dat krijg je nooit in één weekend voor elkaar.’

De meeste exposities zijn eenmalig. Zo gaan aan de Haagweg verschillende atelierdeuren open om het werk van pas afgestudeerde Leidse kunstenaars te tonen en in het voormalige drukkerijpand Sijthoff aan de Douzastraat is het werk van

Linda K. Anderson, Jacqueline Borg, Wik de Jong, Jan de Boon en Jacomien le Maître te aanschouwen.

Naast beeldende kunst zijn er ook allerlei interactieve projecten, zoals Het Loket van Simone de Jong.

‘Daar vind je niet wat je verwácht aan een loket, maar wat je stiekem hoopt te horen en te zien.’ Het Loket is opgesteld in De Jongs atelier aan de Nieuwe Rijn. ‘Maar mis ook de randen van de stad niet’ adviseert Van der Ploeg tenslotte. Het grootste deel van de route loopt weliswaar

door het centrum, maar ook de Biodiversiteitstuin bij Naturalis doet bijvoorbeeld mee.

Van der Ploeg: ‘Bij de Kunstroute hoef je niet zo interessant te kijken als wanneer je normaal gezien een galerie binnenstapt. De drempel ligt wat lager. Behalve bij de ateliers aan Haagweg 4 dan. Daar ligt de drempel letterlijk wat hoger, want je moet via het raam naar binnen klauteren, zoals de eerste krakers dat deden.’ www.kunstrouteleiden.nl

Edelsmeden tijdens de vorige editie van de Kunstroute Foto Floren van Olden

MUZIEK LVC

Eenzaam in Leiden Roman over gedraal op de drempel van de volwassenheid Opgroeien gebeurt vanzelf maar is lang niet voor iedereen vanzelfsprekend. In zijn nieuwe roman Gloriejaren beschrijft Herman Stevens hoe ondankbaar het is om 18 te zijn.

‘Jullie zullen opinie- en bewindsleiders worden, strategen en activisten, jullie zullen verantwoordelijke wereldburgers worden en veranderingen brengen in de wereld om jullie heen.’

Dat stond te lezen in het studentenhandboek dat verspreid werd bij de opening van het University College twee jaar geleden. Studeren doe je niet langer omdat het zo hoort of omdat je een baan wilt, maar omdat het je roeping is.

Vergelijk deze agitprop eens met de volgende kenschets: ‘Leiden was een benauwde stad. Een paaldorp voor intellectuele poolreizigers die allemaal afhaakten voor ze de pool

Door Thomas Blondeau

TRIANON Ted dagelijks 18.45 + 21.30 + za, zo, wo 14.15 Tous ensemble za, zo + wo 14.30 Intouchables dagelijks 18.45 + 21.30 Brave 3D NL za, zo, + wo 14.15 The Dark Knight Rises dagelijks 20.30 LIDO Madagascar 3 3D NL za, zo + wo 14.30 The Possession dagelijks 19.00 + 21.30 Ice Age 4 3D NL za, zo + wo14.30 De Verbouwing dagelijks 18.45 + 21.30 ParaNorman 3D NL za, zo + wo 14.30 The Expendables 2 dagelijks 21.30 The Bourne Legacy dagelijks 18.30 + 21.30 Simon and The Oaks dagelijks 18.45 + 21.30 KIJKHUIS To Rome with Love dagelijks 18.45 + 21.15 Shadow Dancer dagelijks 19.15 A Royal Affair dagelijks 21.45

bereikten, want in Leiden was ambitie verdacht. De Singel lag er als een strop omheen, om het laatste beetje lucht eruit te persen. In Leiden moet je altijd uitleggen wat je er kwam doen, want Leiden was alleen voor de echte Leidenaren. De werklozen en de types die zo uit een Jan Steen waren weggelopen. Mensen met hersens hadden niets te zoeken in Leiden.’

Zoals het sportjournaal vooral over winnaars bericht, zo is één van de belangrijkste bestaansredenen van literatuur om te vertellen over wat er mis kan gaan in een mensenleven. En mislukkingen, voortvloeiend uit omgeving en gesteldheid, dat is het materiaal waaruit Herman Stevens (1955) zijn zevende roman heeft gevormd. In Gloriejaren wordt de lezer voorgesteld aan een vriendengroep in Kralingen. Ze staan op de drempel van de volwassenheid.

Alleen nog het eindexamen halen en dan kunnen de wensbeelden werkelijkheid worden. Dromen over

buitenlandse reizen, een glamourbestaan als gangster, de wetenschap in, een jaar lang negentiende-eeuws zuipen als student in Leiden. Alleen Wiel, het vriendje van de ambitieuze en dromerige Zina, ziet zichzelf vooral als toeschouwer van het verlopen van de tijd.

Stevens heeft uit zijn eigen Leidse studententijd geput en zoals het bovenstaande citaat laat zien, hebben die beschrijvingen meer te maken met moedeloosheid dan met het intrinsieke geluk van de kennisverrijking. Volwassen worden is een onontkoombare opdracht die met het verlies van idealen gepaard gaat.

Geen uitzonderlijk inzicht maar het is Hermans verdienste dat hij het nauwgezet en haast onverdraagbaar realistisch optekent. Traag, haast onmerkbaar, vallen hun toekomstdromen één voor één weg. Meestal niet al te dramatisch en dat maakt het net zo schrijnend. Als lezer snak je soms naar wat opgetogenheid tussen al de schemerige ellende. Wanneer Zina

plotsklaps naar de VS reist om haar vakantieliefde op te zoeken, is dat dan ook een verademing. Maar het leven wacht niet.

Stevens heeft geen zwartgallig maar een bij wijlen onverdraagzaam eerlijk boek geschreven. Zeer geschikt voor die eerstejaars die ondanks alle borstklopperij van universiteit of vereniging, zich toch verdraaid eenzaam voelt op zijn studentenkamertje. Welkom, dit is later.

Herman Stevens, Gloriejaren, Prometheus, 272 pgs. € 19,95 Lezing Herman Stevens, Selexyz Kooyker, zo. 23 sept, 14 u, gratis reserveren via klantenservice. kooyker@selexyz.nl

Triplex Festival Vr 21 september 20.30u €10,Klikk 5 Years!

Za 22 september 23.00u €12,50 Jan Akkerman & My Brainbox Do 27 september 20.00u €17,50 Q-BUS Sène Percu Vr 21 september 20.30u €10,Kelly Joe Phelps Di 25 september 20.30 €10,DE TWEE SPIEGHELS Frans Heemskerk Trio Vr 21 september 21.00u Floriaan Wempe and Friends Za 22 september 16.00u Marzio Scholten Trio Zo 23 september 16.00u Jamsessie o.l.v. Ewald Ebing Ma 24 september 21.00u RAVENHORST Nationale Burendag: Stukafest i.s.m. SLS Wonen Za 22 september 16.00u gratis B PLUS C Lunchconcert: Sara Gutiérrez Redondo en Federico Mosquera Martinez Do 27 september 12.00u €4,-

T H E AT E R

LEIDSE SCHOUWBURG Dok kwartet & Quator Voce Zo 23 september 11.30u vanaf €9,70 IMPERIUMTHEATER Augustus: Oklahoma Do 27 september 19.00u €16,-

DIVERSEN

SCHELTEMA COMPLEX E.A. Kunstroute Za 22 en zo 23 september 12.00u-18.00u NOORDERSTRAAT 1 Luister en Huiver – Wandeling met Stichting Peen en Ui Vr 21 en Za 22 september om 20.00u HORTUS BOTANICUS Plantenolympiade t/m 1 oktober 2012 LEIDS WEVERSHUIS Drukdrukdruk! t/m 21 oktober 2012 HET LEIDSE VOLKSHUIS Expositie Schilderijen en beelden t/m 3 november 2012 MUSEUM VOLKENKUNDE De verborgen tuin: Juwelen uit India t/m 6 januari 2013 LAKENHAL Parelen in kunst, natuur & dans 16 september t/m 13 januari 2013

12

Mare · 20 september 2012

Kamervragen

MaaiKey

Biertje?

Foto Taco van der Eb

‘Kopers zijn het grote gevaar’ José Pedro Moure Sanchez (24), master European Studies Huis: De Keet, Rijnsburgerweg 35 Kamer: 55 m2 Betaalt: 187 euro incl.

Bewoners: 5 Hoe kom je aan deze kamer?

‘Dat is best bizar. Ik zag op Kamernet dat er een kamer vrijkwam in deze antikraak villa. Eenmaal in Leiden bleek dat ik het huisnummer niet had opgeschreven. Ik liep over de Rijnsburgerweg en zag ergens een ‘te koop’-bord in de tuin staan. Daar heb ik op goed geluk aangebeld. Binnen bleek de kamer gevuld met meer dan dertig geïnteresseerden. “Dat gaat hem niet worden”, dacht ik nog.

Iedereen wil hier wel wonen.’

Waarom kozen ze jou?

‘De meeste mensen praten tijdens het

Bandirah

hospiteren alleen maar over zichzelf. Ik luisterde naar wat de huisgenoten zochten. Die informatie kon ik vervolgens gebruiken bij hoe ik mezelf presenteerde.

Je moet een balans vinden tussen jezelf zijn en een leugentje voor eigen bestwil.

Zo vertelde ik gek te zijn op kaarten, toen ik hoorde dat de jongens dat graag deden. Ik heb eigenlijk een hekel aan kaarten, dus het is een bekend grapje hier in huis. “Hey, José, ga je mee kaarten? Daar houd je toch zo van?”‘ Wat is er zo bijzonder aan het huis?

‘Het is een authentiek pand van de beroemde architect H.J. Jesse, vol prachtige details. Het huis bevat ruim twintig kamers. De bovenste verdiepingen gebruiken we niet eens. We wonen er met z’n vijven en hebben dan ook allemaal

twee kamers. Mijn slaapkamer heeft een soort koepeldak en mijn woonkamer heeft een prachtige schouw, paneeldeuren en boogramen.’

Wat zeggen mensen als ze hier binnenkomen?

‘Ze kunnen het eigenlijk niet goed geloven. Ik was ook euforisch toen ik hoorde dat ik de kamer kreeg. Maar na de eerste roes went het toch. Het is fijn als er mensen langskomen, dan besef je weer hoeveel geluk je hebt.’

Wat zijn de nadelen?

‘Vrienden en disputen verzinnen al snel wat voor gave feestjes je hier kunt geven. Dat kan niet. Het huis moet altijd netjes zijn voor eventuele bezichtigingen. Eens per maand wordt het

daarom sowieso gecontroleerd, maar de controleurs staan ook regelmatig onverwachts op de stoep. We houden ons rustig. Niemand wil het risico lopen hier te worden weggestuurd.’

Wat gebeurt er als het huis wordt verkocht?

‘Dan staan we binnen een paar dagen op straat. In het begin kreeg ik het bij elke bezichtiging benauwd. Je ziet potentiële kopers als “het grote gevaar”.

Inmiddels weet ik dat het met zo’n vaart niet loopt. Het pand staat al sinds 2008 te koop. Pas als ik bepaalde gezichten meerdere malen zie, neemt de spanning toe. Het is eigenlijk een soort loterij. Je hoopt op een goede bingokaart.’

DOOR PETRA MEIJER

‘Dit is de ruimte waar gefeest kan worden. Vanzelfsprekend kun je hier heel veel biertjes drinken. Lopen jullie even mee? Dan gaan we naar de volgende ruimte. Dit is de eetzaal. Bij het eten worden natuurlijk een hoop biertjes genuttigd. heeft iedereen het gezien? Dan gaan we nu door naar de gezelligheidsruimte. Hier kun je met een biertje neerploffen op de bank, en tot slot: hier hebben we de wc’s. Hier kun je je verstoppen op het toilet en stiekem een biertje drinken mocht dat nodig zijn.’

Zo zagen de rondleidingen op de studentenverenigingen er ongeveer uit. Bier was veruit het meest gebruikte woord van de dag. Het drinken begint, zo heb ik mij laten vertellen, ’s ochtends vroeg als iedereen uit de kroeg of van zijn of haar vereniging afkomt en gaat de hele dag door. Rond een uur of elf krijgen meerdere mensen last van een ‘katermomentje’ en wordt er heel even iets anders gedronken, maar al snel wordt het drinken hervat als middel tegen de stekende hoofdpijn.

Studenten schijnen gemiddeld 16 glazen alcohol per week te drinken.

Voor mannen is dit gemiddeld 20 glazen per week, en voor vrouwen ligt dit getal rond de 8. Maar als je lid bent van een studentenvereniging ligt het gemiddelde aantal glazen op de 23 (mannen 27 en vrouwen 12).

De overheid vindt dat dit buiten proportie is, en daarom is er sinds kort een verplichte cursus (de zogeheten IVA-cursus) voor alle leden van een studentenvereniging die achter de bar willen staan. Barleden zijn van nu af aan verplicht om met de grenzen van hun leden rekening te houden. Deze cursus is gratis, dat dan weer wel.

In vroeger tijden vond men het juist erg fijn wanneer studenten veel bier dronken. Ik citeer bierbrouwer Harm Heggers: ‘In 1575 werd in Leiden een universiteit gesticht, met als belangrijke achterliggende gedachte dat de enorme drankinname van studenten goed zou zijn voor de inkomsten van de stad. Toen heeft de stad, heel berekenend, want Hollanders blijven natuurlijk kooplui, besloten veel geld te investeren in het oprichten van de universiteit, om vervolgens via de bierverkoop dat geld weer terug te halen.’

Maar tijden veranderen, en tegenwoordig wordt het drinkgedrag van studenten niet meer zo op prijs gesteld. Toch wil ik de studentenverenigingen en de stad Leiden een hart onder de riem steken. Ze hoeven absoluut niet te vrezen voor hun omzet.

We moeten namelijk niet vergeten dat de eerste generatie comadrinkers de komende jaren gaat studeren. Blijft alleen de vraag over of zij nog genoeg hersencellen hebben om hun studiepunten te kunnen halen.

MAAIKE LOMMERSE