8 september 2011 35ste Jaargang • nr. 1
Dringen: Hello Kitty komt eraan Pagina 15
Studerende boer kan filosoferend koeien melken
Wat zijn de gouden studietips van kenners? ‘Work hard, party hard!’
De wetenschap van afwas, koelkast en vieze doucheputjes
Pagina 3
Pagina 7
Pagina 8-9
1+1+1=6 Zes vragen over de fusie Leiden, Delft en Rotterdam Leiden, Delft en Rotterdam willen fuseren tot een Zuid-Hollandse superuniversiteit. Maar kan dat zomaar? En heeft dat zin? ‘Het is terra incognita.’ Komt die fusie er? Dat beslissen de universiteiten pas in het voorjaar van 2012. Mocht de keuze uiteindelijk op een fusie vallen – want ook andere samenwerkingsvormen zijn nog mogelijk - dan kan dat door de politiek worden afgeschoten. Er bestaat geen ‘fusieverbod’, zegt Ruud Louw, die twee jaar geleden afzwaaide als secretaris van het
Leidse college van bestuur en recentelijk promoveerde op een onderzoek naar het hoger onderwijsrecht. ‘De wet moet echter wel aangepast worden om een fusie mogelijk te maken.’ En daarvoor is ‘politieke wil’ nodig. Als die ontbreekt, zegt. Louw, kunnen de universiteiten het anders aanpakken. ‘Ze kunnen een samenwerkingsinstituut in het leven roepen. Dat kan een raad van toezicht en een college van bestuur krijgen. De drie universiteiten kunnen bevoegdheden afdragen aan het college van het instituut. Dan ontstaat er een structuur die wel heel veel op een gefuseerde universiteit lijkt.’
Wat zeggen de experts? Los van de politieke obstakels moet het plan breed gedragen worden. Jan Adriaanse is hoogleraar bedrijfseconomie in Leiden en doet onderzoek naar de reorganisaties en fusies (‘en vooral waarom die verkeerd aflopen’). Adriaanse: ‘Het ligt misschien voor de hand, maar fusies mislukken vooral als er geen goede reden is om met elkaar in zee te gaan.’ Colleges moeten volgens hem ‘helder uiteenzetten dat één plus één plus één niet drie is, maar zes. Je moet een beeld schetsen waar werknemers toch niet tegen kunnen zijn. Het benadrukken van de voordelen van schaalvergroting en geld bespa-
Leiden trok 4490 eerstejaars, 400 meer dan vorig jaar. Maandag heetten leden van Catena elkaar welkom met slagroomtaarten. Zie pagina 5. Foto Taco van der Eb
ren werkt in ieder geval zeer demotiverend richting personeel.’ Econoom en fusiespecialist Hans Schenk, van de Universiteit Utrecht: ‘Als het een idee is van een paar bevlogen mensen uit de top, dan is het gedoemd om te mislukken.’ Van te voren beloofde voordelen worden vaak niet behaald, aldus Schenk. ‘Je zou pas moeten fuseren als je ondubbelzinnig kunt vaststellen dat het een voordeel biedt op de huidige situatie. Dat is in dit geval moeilijk.’ Is het nodig? Volgens de bestuurders van de drie universiteiten is een bundeling van krachten nuttig om meer geld binnen te halen uit Europa, hoger te komen op universitaire wereldranglijsten en goedkoper te kunnen werken. Vooral de Chinese markt wordt als heel aantrekkelijk gezien. Chinezen die in Nederland studeren, leveren het volle pond op, omdat zij het instellingscollegegeld betalen. Voor Chinese studenten is de Shanghai-ranking zaligmakend. Op deze ranglijst neemt Leiden plaats 65 in, vijf plaatsenhoger dan vorig jaar. Delft en Rotterdam staan in de 150 tot 200 categorie. Volgens Ton van Raan, hoogleraar bibliometrie en ranglijstenspecialist van het Leidse Centrum voor Wetenschaps- en Technologiestudies zal een fusie zeker een stijging betekenen: ‘De Shanghai-lijst kijkt vooral naar volume: Hoe groter, hoe beter. Ook het optellen van publicaties in Nature en Science telt natuurlijk flink aan als je fuseert.’ Of het op lange termijn soelaas biedt, is twijfelachtig. Van Raan: ‘In het binnen- en buitenland kan het fusiespel gespeeld worden. Uiteindelijk verdwijnt de voorsprong dan weer.’ Is fuseren goedkoper? ‘Er is geen enkele basis om te verwachten dat het schaalvoordelen gaat opleveren’, zegt Schenk ‘Dat wordt dan door strategische adviseurs van bepaalde bureaus bij collegeleden ingefluisterd. Maar cijfers zijn er niet. Het is terra incognita.’ Vergelijkbare fusies geven in ieder geval geen rooskleurig beeld. Schenk: ‘De fusies in het hoger onderwijs hebben een dramatisch resultaat opgeleverd. Kijk naar Inholland: door al dat gefuseer rezen de kosten en de salarissen van de bestuurders de pan uit.’ VB > Verder lezen op pagina 5 > Zie ook pagina 3
www.mareonline.nl geheel vernieuwd
Mare zoekt een stagiair (m/v)
Farmacologen desnoods naar rechter
Rapport kraakt Usis, college erkent fouten
Jaargang 35 van Mare wordt ingeluid met een vernieuwde website. Beter zichtbaar op mobiele apparaten en dowloadbare pdf’s.
Bij Mare is plaats voor een stagiair(e). Studenten met journalistieke ambities kunnen solliciteren. Mail cv en brief naar frank.provoost@mare.leidenuniv.nl
De sectie medische farmacologie van het Leiden Amsterdam Centre for Drug Research (LACDR) wordt waarschijnlijk opgeheven. ‘Wij zijn erg boos.’
Het studentenadministratiesysteem is verkeerd ingevoerd, aldus Capgemini. ‘We zijn gaan bouwen, zonder precies te weten wát we precies gingen bouwen.
Pagina 4
Pagina 5
Salariskwestie uit Wikipedia-lemma rector geschrapt Uit het Wikipedia-lemma van rector magnificus Paul van der Heijden zijn passages geschrapt over diens overschijding van de Balkenende-norm. DOOR BART BRAUN Dinsdag ontdekte een Wikipedia-redacteur de meer dan drie maanden oude verandering in het lemma van de rector. Twee alinea’s over zijn inkomen waren verwijderd, door een gebruiker met de naam Hettyvandermeij. De belangrijkste: ‘Op 24 november 2010 nam de faculteitsraad Geesteswetenschappen van de Universiteit Leiden unaniem een motie van treurnis aan, wegens het overschrijden van de Balkenende-norm in de beloning van twee leden van het college van bestuur, onder wie Van der Heijden.’ Radiojournalist Botte Jellema schreef een stukje over de verwijdering op zijn weblog. Daar merkt hij iets op: de personal assistant van Van der Heijden heet Hetty van der Meij. ‘Onwelvallige informatie weggehaald? Dat is nieuw voor mij’, reageert ze telefonisch. ‘Maar uw gesprek schikt mij niet op dit moment, omdat ik niet op de universiteit ben. Ik ga u dus wegdrukken, dag!’ Universitair voorlichter Caroline van Overbeeke bevestigt dat de veranderingen afkomstig zijn van het bestuursbureau. Onduidelijk is of Van der Meij dit op eigen initiatief deed, of in opdracht van Van der Heijden. Van Overbeeke: ‘Wij vinden dat als er onjuistheden staan, we die zelf mogen aanpassen, en zo ook bij stukken die uit de context gerukt zijn.’ Maar die motie was er toch gewoon? ‘Ja, maar Van der Heijden zit onder de Balkenende-norm.’ De rector ontvangt volgens het jaarverslag van de universiteit een bruto salaris van € 167.424, lager dan dat van de voormalige premier. Maar daarbovenop ontvangt hij een pensioenvoorziening van enkele tienduizenden euro’s (€ 43.622, verleden jaar), en als je die twee bedragen optelt, kom je juist boven de norm uit.
> Verder lezen op pagina 5
Bandirah Pagina 16