Mare, jaargang 35, nr. 4

29 september 2011 35ste Jaargang • nr. 4

3 Oktober volgens Erwin Olaf Pagina 11

Barry Badpak verklapt het geheim van zijn culthit: ‘Veel bier zuipen’

Gastschrijver P. F. Thomése verkent het nachtleven

Hete Jupiters: de oorsprong van alles, maar zonder leven

Pagina 3

Pagina 6 en 7

Pagina 9

‘Er bestond geen Black Holocaust’ Leidse experts over het Nederlandse slavernijtrauma Moet de Gouden Koets worden overgeschilderd?

Emmer: ‘De Gouden Koets en de slavernij hebben niets met elkaar te maken. De koets was een geschenk van de stad Amsterdam aan Koningin Wilhelmina bij haar troonsbestijging in 1898. Je ziet wel halfontblote vertegenwoordigers van Azië en Afrika, maar waaruit blijkt dat zij slaaf zijn? De oproep is absurd.’

Oostindie: ‘De slavernij was in 1898 al 35 jaar afgeschaft. Tegen Harry van Bommel (SP) en Mariko Peters (GoenLinks) die in een opiniestuk daartoe opriepen, zou ik willen zeggen: “Get your facts right.” Je lost geen probleem op door het weg te poetsen.’

Pelckmans: ‘Het belangrijkste is leren van het verleden. De koets komt elk jaar voorbij paraderen, een mooie aanleiding voor een discussie.

Het is goed dat je hier de argumenten voor en tegen in de krant kunt lezen.

In Mali gebeurt dat niet.’

Oostindie: ‘Er zijn wel grenzen natuurlijk. Stel dat er slaven op staan die ernstig worden getuchtigd. Wat doe je dan?’

Slavernij was toch gewoon?

Oostindie: ‘Wij vinden het bizar, maar in de hele wereldgeschiedenis is onvrijheid een constante.’

Pelckmans: ‘Je moet het in de juiste tijdsgeest zien, maar dat mag geen excuus zijn. Het is geen reden om de zaak te banaliseren en er geen aandacht aan te schenken.’

Emmer: ‘We willen voortdurend dat 17e-eeuwse mensen door de ogen kijken van de 21e eeuw. Dat werkt niet. Met het geweten van nu was men er nooit aan begonnen. En als je uitrekent wat de slavenhandel opbracht, vraag je je af waarom ze in vredesnaam zoveel moeite deden.

Het leverde wel enige winst op, maar als je het afzet tegen het nationaal inkomen is het miniem. Nederland was verantwoordelijk voor ongeveer vijf procent van de trans-Atlantische slavenhandel.’

Oostindie: ‘Plantages waren geen concentratiekampen, het was geen “Black Holocaust”, al wordt dat soms gesuggereerd. De Holocaust was erop gericht om zoveel mogelijk mensen te vernietigen. Slavenhandel was niet bedoeld om Afrikanen dood te maken, maar juist om rijk

te worden - zij het over de rug van anderen en met racistische argumenten. Dat vinden wij natuurlijk verwerpelijk.’

Emmer: ‘Waarom maakten ze niet gewoon arme Nederlanders tot slaaf? Dat was makkelijker. We hebben vreselijke dingen met Europeanen gedaan, maar tot slaaf maken gebeurde niet. Het was culturele voorkeur om het niet de doen. Al is dat een zwak argument. Met eigen volk gingen we ook slecht om.’

Mare zoekt een stagiair (m/v)

Moslims willen een eeuwig graf

Kamer kritisch over ‘monsterfusie’

Archeologen gaan samen met FSW

Bij Mare is plaats voor een stagiair(e).

Studenten met journalistieke ambities kunnen solliciteren. Mail cv en brief naar frank.provoost@mare.leidenuniv.nl

Een promovenda onderzocht de begrafeniswensen van Nederlandse moslims. ‘Begrafenisondernemers zien ze als een nieuwe doelgroep.’

In de Tweede Kamer is weinig steun voor een fusie tussen universiteiten, zo bleek maandag. Ook staatssecretaris Halbe Zijlstra is geen voorstander.

De faculteit Archeologie gaat volgend jaar fuseren met de faculteit Sociale Wetenschappen. ‘Als we nee zeggen, volgen er maatregelen.’

Hoe moet Nederland omgaan met zijn slavernijverleden? Mare vroeg het drie experts. ‘Mensen zijn niet gebaat bij excuses.’

Slavernij staat weer in de belangstelling. Politici roepen op het paneel “Hulde der Koloniën” van de Gouden Koets te verbannen naar het museum.

Op de publieke omroep belicht de goed bekeken serie De Slavernij de Nederlandse rol in de slavenhandel.

Mare vroeg drie Leidse kenners hoe om te gaan met een pijnlijke periode uit de geschiedenis.

Gert Oostindie is hoogleraar Caraïbische geschiedenis, directeur van het Koninklijk Instituut voor Taal-, Land- en Volkenkunde en werkte mee aan het scenario van De Slavernij. Piet Emmer, emeritus hoogleraar geschiedenis, is ook te zien in de serie en verzorgt momenteel de Studium Generale-reeks ‘Nederland en de Europese expansie overzee’. Lotte Pelckmans promoveerde vorige week op antropologisch onderzoek naar de gevolgen van slavernij in Mali.

DOOR VINCENT BONGERS

Pagina 3

Pagina 4

Zijn excuses nodig?

Oostindie: ‘Publiekelijk zeggen: “Dit had zo niet gemogen,” moet natuurlijk wel en dat is ook gebeurd. Verder is het belangrijk om op fatsoenlijke manier om te gaan met de voormalige koloniën in de vorm van erkenning en ook ontwikkelingshulp.’

Emmer: ‘Maar je kunt nog veel meer schuldvragen stellen. Vrouwen werden niet als gelijke behandeld.

Kinderarbeid was aan de orde van de dag. En wat te denken van dierenmishandeling? We hebben ook geen hondenkarren meer.’

Pelckmans: ‘Ik denk dat mensen niet echt gebaat zijn bij excuses.

Pagina 5

Investeer liever geld in het publiek maken en het verhaal vertellen. Het gaat er om dat mensen zich bewust worden en blijven van het slavernijverleden en dat ook met het heden kunnen verbinden.’

Oostindie: ‘De Nederlandse staat benadert het verleden op een rare moraliserende wijze. In 2002 werd de oprichting van de Verenigde Oostindische Compagnie (VOC) herdacht in de Ridderzaal. De koningin en premier Kok waren erbij. Er hing een feestelijke sfeer. Drie maanden later waren dezelfde prominenten aanwezig bij de onthulling van het Nationaal Monument Slavernijverleden.

Toen was het juist spijt betuigen geblazen over de core business van de West-Indische Compagnie (WIC).

De overheid waait mee met wat bepaalde groepen migranten willen: “Indische Nederlanders, zijn jullie trots op de VOC en niet boos over het kolonialisme? Dat komt goed uit.

Dat zijn wij eigenlijk ook. “Surinamers en Antillianen: Jullie zijn niet blij met de WIC, dan zijn wij dat ook niet.” Dat is “u vraagt, wij draaien.”’ > Lees verder op pagina 4

Bandirah Pagina 12

2 Mare · 29 september 2011 Geen commentaar

Doctor Flodder DOOR THOMAS BLONDEAU ‘Ha die Stampert! Alles lekker, sluwe advocaat? Ik heb eindelijk een

punt gezet achter die fuckstudie, dus is het moment aangebroken iemand te vinden die gek genoeg is om mij elke maand een koffer geld in de schoot te werpen.’

Kent u hem nog? Het mailgrapje van een paar jaar geleden? Een net afgestudeerde jurist had een corpsmaatje aangeschreven bij een advocatenkantoor. Helaas had dat vrindje dezelfde achternaam als een van de partners. De joviale, open sollicitatie bood een zeldzaam, oprechte inkijk in waarom veel van ons studeren.

Jaja, verbrede horizon, leuk allemaal maar wat kun je er mee verdienen? Misschien dat niet iedere student zo denkt. Maar dat is wel wat onze beleidsmakers zouden willen. Meer diploma’s, meer goedverdienende mensen, een rijker Nederland. Zijlstra is er – hoe desastreus zijn plannen volgens sommigen ook zijn– niet op uit om minder mensen te laten studeren. Door bijvoorbeeld de master en de tweede studie flink duurder te maken, stimuleer je veel mensen om af te zwaaien met een bachelordiploma. Dat schuift lekker door.

Een halve eeuw geleden had nog geen vijf procent van de beroepsbevolking een diploma van hoger onderwijs. Volgens het Sociaal Cultureel Planbureau is dat nu zeven keer zoveel geworden. Komaan, dat kan nog beter! Hoewel, volgens Alison Wolf, hoogleraar economie aan het Londense King’s College is die redeneertrant vergelijkbaar met ‘Twee aspirientjes zijn goed, vijf is beter!’. In haar boek Does Education Matter? Myths About Education and Economic Growth valt ze de politici aan die de universiteit alleen nog maar zien als een motor van economische groei en sociale mobiliteit. Was het maar zo simpel, laat je kind studeren en hij kan later beter potverteren. Laat alle Flodders Flaubert lezen en de prachtwijken moeten wijken.

O ja? Neem Zwitserland, een land met een gezonde economie maar de groep mensen die universiteit op het cv heeft staan, behoort tot de laagste ter wereld.

In Sovjet-Unie daarentegen studeerden legers aan wetenschappers af, maar dat hielp de staatkas geen zier.

In een interview geeft Wolf het voorbeeld van de populaire studie rechten.

Stampertje en zijn maat krijgen elke maand een flinke koffer geld in de schoot geworpen. Dat geld komt het land ten goede. Dus de snelste manier om de economie te laten groeien is het aantal rechtenstudenten te doen toenemen als een stel fokkende konijnen. Absurd, inderdaad.

Verleden week waarschuwde Sijbolt Noorda, voorzitter van universiteitenvereniging VSNU al dat een studie allang geen garantie meer biedt op een baan. Kijk maar naar Griekenland en Spanje waar jongeren maar niet aan de bak komen.

Inhakend op de beeldspraak van minister De Jager ziet hij de crisis ook als een aankomende storm. ‘In de storm moet je blij zijn dat je laarzen aan hebt. Het had nog slechter gekund.’ Wat dan? O ja, de langstudeermaatregel is een jaartje uitgesteld.

Wolf geeft toe dat mensen nimmer enkel en alleen naar de universiteit gingen om kennis te vergaren. Maar de ivoren torens zijn nooit bedoeld om alleen maar geld in te verdienen. Anders hadden we ze allang per kilo verkocht.

Colofon

Redactie-adres Pieterskerkhof 6 2311 SR Leiden Telefoon 071–527 7272 Fax 071–527 7288 Website mareonline.nl E-mail redactie@mare.leidenuniv.nl

De redactie is op vrijdag gesloten.

Oplage circa 15.000

Column

Hoofdredactie

Frank Provoost frank.provoost@mare.leidenuniv.nl Redactie

Harmke Berghuis redactie@mare.leidenuniv.nl Thomas Blondeau redactieleiden@gmail.com Vincent Bongers vbongers@mare.leidenuniv.nl Bart Braun bbraun@mare.leidenuniv.nl Dirk-Jan Zom D.Zom@mare.leidenuniv.nl Berit Sinterniklaas (stagiaire) Medewerkers

David van Bodegom • Rivke Jaffe • Cynthia Kroet Petra Meijer • DM Sanders • Benjamin Sprecher Secretariaat Harmke Berghuis Fotografie Taco van der Eb • Marc de Haan Illustraties Bas van der Schot • Bandirah • Silas.nl Basisontwerp Roeland Segaar, Zabriski Communicatie Art direction en vormgeving richgirl-design.com Drukwerk Dijkman Offset Amsterdam Advertenties Bureau van Vliet B.V. Postbus 20 2040 AA Zandvoort Telefoon 023 - 571 47 45 Fax 023 - 571 76 80 Redactieraad

Prof. dr. J.P. Abrahams (voorzitter) • prof. dr. J. van den Broek • I. Bronstring • A. Brouwer • drs. J.C.M. Damen • prof. dr.

A.J.W. van der Does • B. van der Donk • J. Egberts • dr. H. Heestermans • prof. dr. J.J.M. van Holsteyn • mr. F.E. Jensma • prof. dr. J.C. de Jong • D. van der Klugt • A. Liemburg• dr.

D.J.W. Meijer • R. Nieuwenkamp • drs. R. Rijghard Jaarabonnementen

Een jaarabonnement op Mare loopt van september t/m juni. Belangstellenden kunnen Mare thuis­gestuurd krijgen door € 35,- over te maken op bankrekening 53.82.81.693 ten name van Universiteit Leiden inzake Mare.

Studenten betalen € 25,-. Zij maken dit bedrag over op bovenstaand bankrekeningnummer onder vermelding van hun studentnummer.

Adreswijzigingen

Alleen schriftelijk met postwikkel.

Klachten en opmerkingen over de toezending van Mare 071-5277272.

Mededelingen voor het op donderdag verschijnende nummer moeten uiterlijk de voorafgaande donderdag 16.00 uur in het bezit van de redactie zijn.

ISSN 0166-3690

Briljant zijn… in het bordeel Ik zit tegenover mijn vriendin. Ze heeft haar kikkerbilletjes nauwelijks aangeraakt. Niet omdat ze – zoals elk ander beschaafd persoon – het eten van kikkers een verwerpelijk concept vindt, maar omdat ze boos is. Boos op mij, omdat ik twee weken geleden, in een poging een briljant wetenschapper/columnist te zijn, in een bordeel belandde.

Oké, toegegeven, ik had moeten voorzien dat juist zij mijn verhaal niet zo grappig zou vinden, maar haar keuze om op ‘bordeel’ te fixeren in plaats van ‘briljant’?

Een paar weken eerder zat ik met een medepromovendus te filosoferen over onze carrière. Hoe konden we voorkomen dat we zouden eindigen als stoffige wetenschappers, in een of ander aftands kantoortje vol universiteitsmeubilair? Het antwoord was simpel: de briljante natuurkundige Richard Feynman.

In 1965 won hij de Nobelprijs natuurkunde voor zijn werk met quantum electrodynamics. Vervolgens won hij in Brazilië tijdens het carnaval van Rio de Janeiro de verkiezing voor beste sambaband. Er is een opera over hem geschreven en hij verscheen zowel in een reclame van Apple als in een serie postzegels.

Zijn belangrijkste wapenfeit? Hij hield kantoor in een stripclub. Jawel, de quantum cellular automata, Feynman parametrization en de Wheeler-Feynman absorber theory zijn allemaal begonnen op de achterkant van een bierviltje, in een stripclub. Hoe fantastisch!

Ik moest nog een column schrijven, en mijn collega – die net als Feynman zich met theoretische natuurkunde bezighoudt – had nog wat berekeningen te doen. Een perfecte gelegenheid om de Feynmanstripper method uit te proberen, in een van de vele stripclubs die Leiden rijk is. Op de Herenstraat bijvoorbeeld, naast café De Trechter. Achter de geblindeerde ramen huist Tropical Heat; de perfecte plek om onze status als potentiële Nobelprijswinnaars veilig te stellen.

Dat is in ieder geval wat we dachten. Toen we door de gepantserde deur liepen troffen we een kleine bar, een bankje en een paar gokautomaten. Geen paal. Wel een bord, waarop werd medegedeeld dat de dames sinds enige tijd hun prijzen hebben moeten verhogen. Geen discussie mogelijk.

Misschien niet geheel Feynman-verantwoord om in een bordeel je thesis te schrijven, maar goed.

Daar stonden we dus. Aangestaard door een tweetal verveelde hoeren en een vleesrijke barvrouw. What would Feynman do? Gewoon de briljante wetenschapper uithangen natuurlijk. Dus dat deden wij.

Op briljante wijze bestelden we bier, en begonnen wij een gesprek met onze bargenoten. De ene zullen we maar Sanne noemen, van de ander weet ik het niet; ze kwam niet veel verder dan al kettingrokende ons wat blikken toewerpen die waarschijnlijk geil bedoeld waren. De barvrouw zat voornamelijk achter de gokmachines. ‘Die kutdingen kosten me zo honderd euro op een avond!’ klaagde ze.

Sanne kwam net als ik uit Den Haag, kende wat mensen van mijn middelbare school, en wist mij te vertellen dat ik ‘een watje in bed’ was. Terwijl mijn collega en Sanne over hun favoriete films praatten, begon ik aan mijn column te werken. Althans, ik deed een poging daartoe, op mijn iPhone, want ik was pen en papier vergeten. Briljant zijn is ook iets wat je moet organiseren.

Na een half uur liet ik Sanne mijn schrijfsel lezen.

Na een halve minuut zuchtte ze diep en vroeg: ‘Was dit grappig bedoeld?’ Haar oordeel was uiteindelijk: niet briljant. ‘Sorry, maar na de eerste zin kon ik het niet meer volgen. Zo saai!’

Volgende week moet ik, om mijn schandalige bordeelbezoek goed te maken, met mijn vriendin naar een stripclub. Met mannelijke strippers. Briljant.

Benjamin Sprecher promovendus bij het Centrum voor Milieuwetenschappen Leiden

29 september 2011 · Mare 3 Mensen

071 -527 …

Foto Taco van der Eb

En toen ging het los Het onverwachte succes van Barry Badpak Hun culthit Kamelenteen werd omarmd door studenten. Carnaval is al volgeboekt, maar op drie oktober speelt Barry Badpak gewoon thuis.

‘Wat mij betreft doen we dit nog jaren.’

‘Gooi er wat bier in, dan komt het wel goed met die teksten.’ Wouter Vermeulen (31), van het trio Barry Badpak, ‘lacht zich kapot’. ‘Ik zie het nog steeds als één grote grap.’

Maar intussen staat Barry Badpak DOOR HARMKE BERGHUIS

ingeschreven bij de Kamer van Koophandel en wordt het trio gevraagd voor optredens van Groningen tot Roermond, zeker twee avonden in de week. Carnaval is nu al volgeboekt.

Natuurlijk treden ze tijdens 3 oktober op, voor de Hut van Ome Henne en bij Schommelen, waar Vermeulen kroegbaas is. ‘Het wordt een hoop meezinggegil. Een half uur lang schreeuwen. We treden op na Rubberen Henkie, een soort coverband van Rubberen Robbie (scoorde in 1981 een nummer één hit met een Leids nummer, red.), dus het wordt sowieso een mooi feestje.’

Leids klinkt Vermeulen in het dagelijks leven trouwens niet. ‘Met wat drank op wil ik best Leids gaan praten hoor.’ Eigenlijk komt hij uit Amsterdam. De andere twee zijn ook geen geboren Leienaars.

Vermeulen staat de pers te woord, ‘omdat de rest daar geen tijd voor heeft’. Het gaat weer hard met de media-aandacht, legt hij uit. Er is namelijk een nieuw liedje gelanceerd: Leiduh! Volgens het Leidsch Dagblad nu al de 3-oktoberhit van dit jaar.

‘We dachten: dit is klaar, joh. Maar het blijkt toch te werken.’

‘In mei zaten we een keer biertjes

te drinken op het terras. Dat nummertje “Zachte G, Harde L” van Jos van Oss sloeg in die tijd zo aan. Hoe moeilijk kan het zijn zoiets te maken? Op een bierviltje hebben we in tien minuten een tekstje gebrouwen.’

De inspiratie? ‘Drank.’ En de naam Barry Badpak? ‘Iemand die hier in de kroeg werkte, stuurde een keer een sms. ‘Groeten van Barry Badpak’ stond erin.’

‘We hebben Kamelenteen opgenomen in een studiootje in de buurt.

Iemand die we kenden maakte een filmpje hier in De Hut. En toen ging het los. Ik werd gebeld door allerlei radiostations. Ik dacht: ze nemen me in de zeik. Dus ik hing op.’

De studenten pikten de culthit veel eerder op dan de voetbalkantines. Dat vindt Vermeulen helemaal niet erg trouwens, want optreden in een studentenvereniging is ‘veel leuker’ dan bij een voetbalkantine.

‘De gesprekken zijn wat zinniger.’

Zelf hebben ze alle drie gestudeerd.

Vermeulen deed bedrijfseconomie aan de Hogeschool van Amsterdam.

Zwemleraar Roeland Sluijtenboom komt van de sportleraaropleiding en Bas van Dijck deed een hbo-opleiding en is nu regiomanager van een marketingkantoor. ‘We kunnen best serieus zijn als het moet. Maar liever niet natuurlijk.’

En hoe zit het met die nummeréénhit, komt die er nog? ‘Bij Rubberen Robbie gebeurde dat ook pas na een tijdje, dus wie weet.’ Maar niet met het nieuwe nummer Leiduh!, denkt hij. ‘We verwachten meer van Motorboot, het vervolg op Kamelenteen. De tekst is weer lekker plat.

We zien wel hoe het loopt. Wat mij betreft doen we dit nog jaren. Vraag het eens op een avondje zuipen. Dat doen we nogal veel de laatste tijd, dus er zijn genoeg ideeën.’

Klodders keren terug boven de bank ‘O, wat verschrikkelijk’, zegt de taxateur als hij het schilderij van Hans de Wit ziet. ‘De schilder wilde vast een combinatie van Van Gogh en Kandinsky maken.’ Dikke klodders pastelkleurige verf moeten een bootje in een gracht voorstellen dat langs bomen en huizen vaart. De taxateur: ‘De stijl is zo slecht, meer kan ik er eigenlijk niet over zeggen.’

Het schilderij is het enige stuk dat De Wit heeft meegenomen naar de Taxatiedag in Museum Boerhaave. ‘Ik ben wel een beetje teleurgesteld dat het niks waard is, maar ik hang het gewoon weer boven de bank’, zegt hij.

Het museum is voor één dag het toneel van een Leidse Tussen Kunst en Kitsch: bezoekers kunnen hun antieke voorwerpen op waarde laten beoordelen door vier experts van veilinghuis Gavelers.

En net als op tv zitten er soms heel lelijke of heel mooie dingen tussen.

Volgens Eva Kooijmans – studeerde zelf kunstgeschiedenis in Leiden - van Gavelers komt tachtig procent van de mensen hier met een schilderij. ‘Ook zie je dat juwelen en keramiek populair zijn.

Maar sinds kort hebben wij er een nieuw expertisegebied bij: medische instrumenten.’

Het is nog stil bij de tafel van medisch taxateur Aleid Reerink, dus wil Mare weten of de zelf meegebrachte stukken – een hamertje, spuit en injectienaalden - wat waard zijn. ‘Ik kijk altijd eerst naar het totaalbeeld van het voorwerp; wat stelt het voor en is het nog helemaal gaaf’, legt Reerink uit. Na een grondige inspectie met een vergrootglas wordt een kenmerk op de hamer ontdekt. ‘Ik schat

dat het gebruikt is om tandheelkundige gereedschappen te maken in de jaren 4050’, vertelt ze.

Ook de spuit – 19e-eeuws, gebruikt om vloeistoffen uit een lichaam te halen – en de injectienaalden komen uit Engeland.

Reerink gaat verder: ‘Het doosje met de ampullen met steriele naalden en hechtdraad werd gebruikt door soldaten in de eerste wereldoorlog. Als ze gewond waren, moesten ze zichzelf kunnen hechten.’

Waarde? ‘Alles bij elkaar zo’n 150 euro.’

Reerink hoopt vandaag op bijzondere

vondsten. Het mooiste wat ze ooit tegenkwam was een hele collectie walvisfoetussen op sterk water. ‘Gelukkig was er een complete documentatie bij, anders worden ze in beslaggenomen’, zegt ze. Haar collega Marcel Brouwer, expert twintigste-eeuwse en toegepaste kunst, wacht nog op het voorwerp dat voor het ‘kippenvelmoment’ zorgt. ‘Vandaag heb ik dat zelf nog niet gehad’, zegt Brouwer. ‘Maar ik vind het ook leuk om bij de anderen mee te kijken. We hopen met dagen als vandaag de antiekwereld wat

Promovenda Khadija Kadrouch onderzoekt de begrafenisgewoonten en –wensen van moslims in Nederland. Slechts tien procent van de gemeenten biedt de mogelijkheid van een eeuwig graf, maar: ‘Begrafenisondernemers zien moslims als een nieuwe doelgroep.’

Sinds Osama’s dood weet iedereen één ding over moslimbegrafenissen: ze moeten binnen 24 uur. ‘Dat klopt, de voorschriften zeggen dat het zo snel mogelijk moet, het liefst binnen 24 uur.’

Dat lijkt me moeilijk te verenigingen met de wens om in Turkije of Marokko begraven te worden. ‘Als moslims ervoor kiezen om in hun vaderland begraven te worden, gaat er wel meer tijd overheen, ja.’

Maar gaan ze dan niet naar de hel?

‘Nee, het zijn voorschriften over hoe een begrafenis moet verlopen, niet over wie er naar de hemel of de hel gaan.’

Ook in Nederland is 24 uur aan de krappe kant, trouwens. ‘De regel in Nederland is dat een begrafenis pas na 36 uur plaats kan vinden, maar sinds een wetswijziging in de jaren negentig is het mogelijk daarvoor ontheffing aan te vragen. Een ander voorschrift is dat iemand met zijn gezicht in de richting van Mekka begraven wordt; dat vereist een andere inrichting van de grafakker. Een kwart van de Nederlandse gemeenten biedt die mogelijkheid.’

3 Oktober spelen Rubberen Henkie en Barry Badpak bij Schommelen (16.00) en De Hut van Ome Henne (17.00)

Frutti di Mare

DOOR CYNTHIA KROET

Eeuwige graven

laagdrempeliger te maken.’

Meneer Blansjaar komt vandaag al voor de tweede keer met een tas vol antieke spullen het museum binnen. ‘Ik heb er wel oog voor. Als ik op rommelmarkten ben, kijk ik altijd goed rond.’ Na de uitleg van de taxateur pakt hij tevreden zijn tas weer in. Voorzichtig wikkelt hij een handdoek om een grote, porseleinen papegaai met gouden en blauwe accenten.

‘200 euro, niet gek toch? Als de rest meer waard was, had ik het allemaal laten veilen. Maar die vogel, die hou ik.’

Maar moslims willen ook een graf dat voor eeuwig ongerept blijft. Dat is wat lastig hier; ik zie gemeentes nog geen garanties afgeven voor meerdere millennia. ‘Ik heb net mijn veldonderzoek daarnaar afgerond, en inderdaad: minder dan tien procent van de gemeentes geeft een eeuwigdurend graf uit. Overigens: in het islamitisch recht zie je nu discussies opkomen over de vraag of en wanneer het toegestaan is om een graf te ruimen.’

Is dat de reden dat zoveel moslims zich in Turkije en Marokko laten begraven?

‘Je zou het kunnen opvoeren als één van de redenen. Er speelt echter meer: de moslims die zich wel laten begraven in Nederland zijn vaak Surinamers of asielzoekers. Het feit dat je een lijk makkelijker naar Turkije vervoert dan naar Suriname of India heeft daarmee te maken. Veel moslims hebben een uitvaartverzekering via hun islamitische bank of moskee, die het makkelijk en voordelig maakt om gerepatrieerd te worden. En ook de binding met Nederland of België weegt mee.’

Maar steeds meer moslims begraven hun doden in Nederland, toch? ‘Wat ik hoor is dat begraafplaatseigenaren heel graag willen inspelen op de wensen van moslims. In Nederland worden veel mensen gecremeerd, maar de begraafplaatsen moeten wel onderhouden worden.

Met name de tweede en volgende generaties moslim-migranten worden echt als een nieuwe doelgroep gezien. Dan is het wel zaak dat ze de verschillen tussen moslims niet uit het oog verliezen.’

Foto Taco van der Eb

Hoezo? ‘Er is niet één islamitische gemeenschap in Nederland; maar heel veel gemeenschappen. Die willen niet per se met elkaar op een akker, net zoals in de Nederlandse geschiedenis protestanten en katholieken hun eigen begraafplaatsen hadden. Het is aan de gemeentes en begraafplaatsen om te bepalen in hoeverre ze aan alle wensen tegemoet willen komen.’ BB

4 Mare · 29 september 2011 Nieuws

Bursalenstelsel In de Tweede Kamer bestaan zorgen over het voornemen om een bursalenstelsel in te voeren. Hierin is een promovendus geen werknemer meer, maar student en ontvangt dan geen salaris, maar een beurs. Oppositiepartijen vrezen dat promovendi die in dit stelsel vallen te weinig gaan verdienen en dat de bursalen uiteindelijk de betaalde promotieplaatsen zullen verdringen. Staatsecretaris Zijlstra zei dat hij universiteiten slechts de mogelijkheid wil bieden om het bursalenstelsel naast de andere vormen in te voeren.

Hij hoopt zo dat het aantal promotieplekken toeneemt. Zijlstra bestrijdt dat betaalde promovendi straks massaal vervangen worden door bursalen. Ook vakbond CNV Publieke Zaak maakt zich zorgen over de invoering van het bursalenstelsel en heeft hierover een brief naar de Tweede Kamer gestuurd. Volgens de vakbond komt het inkomen van de bursalen onder het sociaal minimum te liggen en is er geen sprake van pensioenopbouw tijdens het promotieonderzoek.

Parel Geneticus Gert-Jan van Ommen van het Leids Universitair Medisch Centrum heeft een zogeheten ZonMwparel gekregen voor zijn werk aan de ziekte van Duchenne. ZonMw is een instantie die subsidies uitdeelt voor wetenschappelijk onderzoek.

De wetenschappers die dat geld het beste besteden, krijgen de ‘parel’: een symbolische prijs om mensen extra in het zonnetje te zetten. Aan de parel is geen geld verbonden, aan de eerdere subsidies uiteraard wel. Van Ommen heeft de afgelopen jaren samen met de patiëntenvereniging en het Leidse bedrijf Prosensa samengewerkt aan een geneesmiddel voor de complexe genetische ziekte. Dat resulteerde in een ‘pleister’ die bij een gedeelte van die Duchenne-patiënten effect lijkt te hebben. Inmiddels loopt er een grotere studie naar de werkzaamheid van deze aanpak.

Tweede Kamer ziet weinig in ‘monsterfusie’ Kritiek op samengaan Leiden, Delft en Rotterdam In de Tweede Kamer is weinig steun voor een fusie tussen universiteiten.

Tijdens een debat over hoger onderwijs, liet een aantal Kamerleden zich kritisch uit over een mogelijke ‘monsterfusie’.

DOOR DIRK-JAN ZOM Om een fusie moge-

lijk te maken is een wetswijziging, en daarmee steun van de Kamer nodig.

Vooral de SP en de PvdA waren kritisch. Jasper van Dijk (SP): ‘Wat ons betreft voegt het niet veel toe aan de kwaliteit. Het is meer een prestigeproject van bestuurders, dat voortkomt uit grootheidswaan. We moeten het niet doen.’ Tanja Jadnanansing (PvdA): ‘Wij zijn niet voor fusies tussen grote universiteiten. Wij vinden het geen goede zaak als alleen wordt gefuseerd om te fuseren.’ Ze refereerde aan de problemen bij Hogeschool Inholland, een grootschalige onderwijsinstelling die ontstond na fusies. Gedoogpar-

tij PVV wees erop dat eerdere fusies niet tot een efficiëntere besteding van onderwijsgeld hebben geleid.

D66 en GroenLinks willen eerst een voorstel afwachten, mochten universiteiten een fusie plannen.

Ook regeringspartijen CDA en VVD stellen zich afwachtend op. AnneWil Lucas (VVD) zegt dat er een meerwaarde moet zijn voor de kwaliteit van het onderwijs, maar dat de huidige plannen niet positief stemmen. Sander de Rouwe (CDA) vindt het niet slim dat al op voorhand het woord fusie in de mond genomen is. ‘Samenwerking tussen universiteiten is goed. Maar het woord fusie gebruiken besmet de inhoudelijke discussie. Je ziet direct dat mensen gaan steigeren. Een oordeel geven is moeilijk, omdat er nog geen voorstel ligt.’

Ook staatssecretaris Zijlstra gaf aan geen voorstander te zijn van een fusie, maar het niet te willen afwijzen zonder een voorstel te hebben gezien. Volgens Zijlstra kan het ook

leiden tot een kwaliteitsverbetering.

Wel stelt hij een aantal voorwaarden: medewerkers en docenten moeten medezeggenschap krijgen bij de beslissing, de fusie moet leiden tot minder overhead en bureaucratie en de kleinschaligheid van het onderwijs mag niet worden bedreigd.

In het debat kwamen ook veel vragen over de prijzen van tweede studies. De overheid bekostigt deze niet langer, waardoor universiteiten een hoger collegegeld kunnen vragen. Zijlstra weigert een maximum te stellen aan de prijzen die universiteiten vragen. Wel houdt hij de deur op een kier om een uitzondering te maken voor excellente studenten die een tweede studie willen volgen.

Geld hiervoor zou via de langstudeerboete en de mogelijke invoering van het sociale leenstelsel in de masterfase vrij kunnen komen. Zijlstra vindt wel dat instellingen moeten uitleggen waarom een tweede studie een bepaalde prijs heeft en zei hierover in gesprek te gaan.

Topondernemers Universiteiten en hogescholen moeten zich flexibeler opstellen tegenover jonge ondernemers. Dat willen de ’25 onder 25’, een groep door het tijdschrift Sprout gekozen jonge topondernemers die een brief hierover hebben gestuurd aan ministers Maxime Verhagen van Innovatie en Maria van Bijsterveldt van Onderwijs. De ondernemers vrezen dat het combineren van studie en onderneming steeds moeilijker wordt door de toenemende aanwezigheidsplicht en het voornemen van het kabinet om het aantal contacturen te verhogen. Hierdoor zou ondernemerschap ontmoedigd worden in plaats van aangemoedigd.

De groep pleit voor een topondernemersregeling, die net als de topsportregeling rekening houdt met de jonge ondernemers. Hiervoor zouden onder andere flexibele roosters en coaching ingevoerd moeten worden.

Rectificaties In het artikel ‘Verzet tegen de h-index’. werd chemicus Elias Covey opgevoerd als wereldrecordhouder op de h-index, met een score van 139 artikelen die minstens 139 keer zijn geciteerd. Om te beginnen heet hij geen Covey maar Corey, ten tweede is zijn h-index inmiddels 142. Ten derde is hij geen recordhouder. Wie dat wel is, valt moeilijk te achterhalen (en is niet belangrijk omdat de h-index een slechte maat is voor wetenschappelijke kwaliteit), maar chemicus en nanotechnoloog George Whitesides staat met een score van 169 nog hoger.

In het artikel ‘Toezicht met tanden’ staat abusievelijk vermeld dat Nout Wellink ‘oud-voorzitter van de Nederlandsche - en Europese Bank’ was. Hij was president van De Nederlandsche Bank.

Niet meer weggestuurd bij tentamen Rechtenstudenten die niet op inschrijflijst staan, worden niet langer weggestuurd bij een tentamen.

Wel krijgen zij een boete van 75 euro als zij het tentamen alsnog willen maken.

Dat heeft het faculteitsbestuur besloten. Volgens portefeuillehouder onderwijs, Pauline Schuyt, werd er over het idee pittig gediscussieerd tussen ‘rekkelijken en preciezen’ in het faculteitsbestuur: ‘Het is de verantwoordelijkheid van de student om zich op tijd en op de juiste manier in te schrijven.

Dat moet je ook controleren.’ Maar

het is ook vervelend alomiemand die geblokt heeft te moeten weigeren. ‘De rekkelijken hebben de preciezen dit keer overtuigd’, aldus Schuyt. De straf op het maken van een inschrijffout is disproportioneel, vindt het bestuur.

Om te voorkomen dat er studenten hun inschrijving nonchalanter gaan aanpakken, staat er wel een boete op het inschrijven bij het tentamen zelf.

‘Studenten die niet op de lijst staan, moeten gelijk een machtigingsformulier voor 75 euro invullen.’

Het bedrag is hoog genoeg om studenten af te schrikken, denkt het bestuur. ‘Het is ook niet de bedoeling

dat als je een zaal voor 120 studenten hebt gereserveerd er ineens 200 op de stoep staan.’

Tot tien kalenderdagen voor het tentamen kunnen studenten zich gratis inschrijven. Wie te laat is en tussen de tien kalenderdagen en drie werkdagen zich aanmeldt, betaalt dertig euro. De laatste reddingsboei kost 75 euro.

De inschrijfproblemen liggen volgens het bestuur niet aan administratiesysteem Usis. Met voorganger Isis gingen studenten ook wel eens de fout in. Volgens de faculteit is het aantal missers zelfs gelijk gebleven. VB

Slavernij was gewoon business > Vervolg van de voorpagina Pelckmans: ‘In West-Afrika wordt de interne slavernij in de doofpot gestopt. De aandacht gaat uit naar de transatlantische slavenhandel.

Het komt overheden goed uit om een gezamenlijke boeman te hebben, dat leidt af van de eigen problematiek. Het schept ook eenheid in de West-Afrikaanse natiestaten die nog zo jong zijn. Als je gaat porren in het verleden van die landen krijg je conflicten en verwijten.’

Moet er worden betaald?

Emmer: ‘Herstelbetalingen die de huidige generatie raken daar kan ik nog wel wat in zien. Denk aan slachtoffers van de politionele acties in Indonesië. Maar historisch onrecht financieel compenseren is erg moeilijk. Vooral als je naar welvaart kijkt en aan een zwarte Noord-Amerikanen vraagt: ”Had u liever in West-Afrika gewoond?”

Dan is het antwoord: “Nee.”’ Oostindie: ‘Het is zinloos om te discussiëren over persoonlijke schadevergoeding. Afrika was niet alleen slachtoffer. Het was daar ook business. Ook tussen volkeren en landen onderling. Dat is zo’n toestand, sluit het af.’

Emmer: ‘Diegenen die herstelbetalingen willen, stappen niet naar Afrikaanse landen. Daar valt niets te halen. Terwijl de rol van Afrikanen aanzienlijk was. De sterfte aan boord van slavenschepen was vreselijk hoog. Om de overtocht te overleven was de conditie die de slaven hadden voordat ze aan boord gingen het belangrijkst. De tocht in Afrika, lopend naar de kust, was wellicht dodelijker dan de zeereis.

De gedachte dat deze slaven vrij waren geweest als ze bijvoorbeeld niet naar Amerika waren vervoerd, is onjuist. Dan waren ze in Afrika slaaf geweest.’

Oostindie: ‘Eind 18e en in de 19e eeuw was een belangrijk deel van de slavenhouders in Suriname en op de Antillen zwart. Dan kun je zeggen: “Wat gek dat zij dat deden.” Nou, ze waren net zo gek als de witte Nederlanders die slaven hielden.’

Pelckmans: ‘Ontwikkelingshulp is ook heel imperialistisch. Wij vinden dat Malinezen op het platteland naar school moeten. Het is niet gezegd dat de bevolking daar iets aan heeft.’

Heeft slavernij ondanks de ellende ook positieve kanten?

Emmer: ‘Dat is het rare. Er zitten veel vreselijke aspecten aan. Maar op het punt van voedsel was vaak niets mis. Je ging een dure investering niet laten verhongeren. Het dieet van slaven in Noord-Amerika rond 1850 was beter dan wat Fiatarbeiders in 1939 aten in Italië. Als je skeletten vergelijkt van WestAfrikaanse kinderen in de puberteit met die van leeftijdsgenoten die zijn opgegraven bij slavenkerkhoven dan blijkt dat slavenkinderen langer zijn. En lang zijn betekent: beter eten en minder ziekten.

Als je nu aan een lange zwarte basketballer denkt, denk je niet aan een West-Afrikaan maar aan een Noord-Amerikaan.’

Oostindie: ‘In een systeem dat totaal niet deugt, wordt er tegen de klippen op gewoon geleefd. En dus ook cultuur ontwikkeld. De hedendaagse popmuziek is via de blues en de jazz bijvoorbeeld ook een erfenis van de slavernij.’

Emmer: ‘In het Caribische gebied waren er soms honderden slaven tegenover een paar plantagehouders en opzichters. Het is toch te gek om te denken dat dit functioneerde zonder medewerking van die slaven.’ VB

29 september 2011 · Mare 5 Meneer de Professor

Nieuws

Sovjet-stijl Hoewel we als wetenschappelijk medewerkers alle tijd hebben om te doen wat we willen, slagen we er niet goed in van ons vrije bestaan een feestje te maken. Ons leven onder werktijd is dikwijls kaal en eentonig. Eerlijk is eerlijk: we zitten meestal maar een beetje te zitten, wat te turen naar ons schermpje.

De kamers waarin we ons ophouden zijn – ja, hoe zeg je dat? – Sovjet-stijl. Kennisbunkers. Nooit vind je vazen met bloemen, een schaal met fruit, lekker geurende mineralen in zo’n ‘Rituals’-bakje: hooguit een verdorde struik, of een ongelukkige cactus, achter, naast, of schuin voor het door het thuisfront neergeplante portretje van de kinderen.

Met ons grijze denkgezicht vallen we weg tegen de achtergrond. Letterlijk. Ik heb weleens gehad dat iemand bij mij de kamer binnenkwam, maar meende te moeten constateren dat ik niet aanwezig was. Hij tuurde of hij iets tegen de achtergrond van de grijze muur zag bewegen, maar draaide zich na enkele seconden onverrichter zake om. Ik viel volledig weg tegen de wand van mijn werkkamer. Pas toen hij terugliep en de deur zacht achter zich sloot begreep ik wat er gaande was (en bezorgde hem een doodsschrik door ineens te zeggen: ‘Laat de deur maar open, hoor!’)

Soms kan het uitkomst bieden wat te lopen door de gangen naar de dichtstbijzijnde slootwatermachine (Douwe Egberts zit niet alleen in koffie en thee, zo blijkt). Maar behalve dezelfde anti-PVV prenten die je ook in de wc’s van een willekeurige rechtbank of op de redactie van een willekeurige krant aantreft, komen we in de gangen verder nauwelijks decoraties of meubilair tegen. Laat staan dat er eens een muur in levendige kleuren is geverfd.

Het meest opwindende dat in de wandelgangen van mijn eigen faculteit te vinden is, is een poster van het bekende links-anarchistische collectief Loesje. Er staat: ‘Aan het strand is iedereen directeur’ – en bij navraag bleek deze poster te zijn opgehangen door een onderwijsdirecteur.

Hij wilde aangeven ‘dat er geen drempel’ moest zijn, want ‘dat we toch weten waar autoritair denken toe geleid heeft’. Ik wist dat niet direct, maar heb maar niet verder doorgevraagd. Bovendien was hij juist op weg naar een dinervergadering met de vervolgcommissie “Groen Werken” – die een toezichthouder wilde aanstellen op het minimumquotum voor flora in de burelen. En daar wilde ik hem natuurlijk niet van afhouden!

Prof. D.M. Sanders is gastonderzoeker aan de Universiteit Leiden.

Op deze plek doet hij voortaan wekelijks verslag van zijn indrukken.

Archeologie samen met FSW Na eerdere protesten nu ‘begrijpelijke operatie’ De faculteit Archeologie bereidt een fusie voor met de faculteit der Sociale Wetenschappen (FSW). Eind dit jaar zal een werkgroep met een voorstel komen. De fusie zou dan eind 2012 gaan plaatsvinden.

Volgens decaan Willem Willems is de stap gezien de samenwerkingsgesprekken op hogere regionen noodzaak. ‘In Nederland zijn we op het gebied van archeologie een Goliath, maar in Leiden zelf zijn we een kruimel. Als het allemaal groter gaat worden is het verstandig ergens deel van uit te maken.’ Daarnaast is de aanwezigheid van de opleiding antropologie een positieve motivatie om samen te gaan. ‘En FSW heeft het financieel en organisatorisch prima op orde.’

In 2008 werd ook al gesproken over een fusie. Archeologie zou opgaan in de toen nog te vormen faculteit Geesteswetenschappen of DOOR DIRK-JAN ZOM

fuseren met de faculteit Wiskunde en Natuurwetenschappen (W&N).

Hier kwam protest tegen.

Willems: ‘Samengaan met W&N hebben we toen wel serieus overwogen, maar dat is toch een andere wereld. We wilden absoluut niet bij Geesteswetenschappen. De universiteitsraad heeft toen besloten ons een tijdje met rust te laten.’ Willems zegt dat mensen binnen de faculteit de huidige fusieplannen betreuren, maar dat iedereen ziet dat het noodzakelijk is.

Volgens oud-voorzitter van de faculteitsraad Diederik Meijer wordt de beslissing over de fusie ‘van hogerhand gesuggereerd’. Meijer: ‘Persoonlijk vind ik het een beetje onzinnig. Het is alleen een truc van managers om te laten zien dat ze er geweest zijn.’

Toch kwam er geen verzet vanuit de faculteitsraad: ‘Veel mensen zijn er in de grond van de zaak voor dat de faculteit zelfstandig blijft. Maar we zijn realistisch genoeg om te zien

dat als we nee zeggen, er maatregelen volgen. Dus is het beter om zelf actie te ondernemen, dan te wachten op een besluit van boven’, zegt Meijer.

Dat is ook de reden waarom de studenten de beslissing accepteren, zegt Tobias Buitenkamp, studentlid van de faculteitsraad: ‘Ze krijgen vanuit de faculteit te horen dat een fusie nodig is, omdat we anders ooit met Geesteswetenschappen samen moeten.’ Buitenkamp noemt het een voordeel dat archeologie binnen FSW een zelfstandig instituut kan blijven. Punt van discussie onder studenten is een mogelijke verhuizing. Archeologie heeft nu een eigen gebouw. Ook hoogleraar Wil Roebroeks zegt zich zorgen te maken over de aanwezigheid van een laboratorium of werkruimtes op een nieuwe locatie. ‘Als je dat wilt waarborgen zou het ook kunnen betekenen dat we hier blijven.’ Maar ook hij noemt de beperkte grootte van de faculteit een zorg: ‘Dit is een begrijpelijke operatie in deze tijd.’

Rechten vreest voor ruimtegebrek De faculteit Rechten ontving in september 1128 voltijd en deeltijd studenten. Dat is fors meer dan vorig jaar. De toestroom kan nu nog worden opgevangen. Doorgroeien naar 1300 eerstejaars, de wens van het college van bestuur, zal wel voor problemen zorgen.

De extra studenten worden nu opgevangen door slim in te roosteren en extra personeel in huren. Ook heeft de faculteit de beschikking over de

verbouwde Sterrewacht.

Maar de zoektocht naar voldoende ruimtes om tentamens af te nemen verloopt al moeizaam. Als er de komende jaren niets verandert, wordt dit echt een nijpende kwestie, zei rechtendecaan Rick Lawson tijdens de faculteitsraad maandag.

‘Vanwege de uniforme jaarindeling tentamineren haast alle grote opleidingen tegelijkertijd. Dat zorgt voor een gebrek aan locaties.’ Daarnaast kost al die extra zaalruimte veel geld.

Dit jaar worden er tentamens afgenomen in het Holiday Inn, in de buurt van het sportcentrum. Eerder werd er bijvoorbeeld al uitgeweken naar de Hooglandse Kerk. In het KOG is de drukte nog wel op te vangen. Nu is er slechts één werkcollege dat van vijf tot zeven ’s avonds wordt gegeven. Maar in de toekomst zullen de randen van de dag vaker opgezocht worden.

De zalen bij de eerstejaarscolleges zijn wel propvol. Vooral omdat

studenten die eigenlijk ’s ochtends college hebben, kiezen voor de middagsessie, waardoor die nog drukker wordt. Het bestuur denkt er over om een verplichtende indeling te maken voor die colleges.

De fractie van de Studenten Groepering Leiden wilde van het bestuur weten of het aanbieden van videocolleges op Blackboard niet de oplossing is voor het probleem. Er worden nu al regelmatig opnames gemaakt.

Lawson ziet video echter als ondersteuning van het onderwijs en niet als oplossing voor ruimtegebrek.

‘Het zou wel heel armoedig zijn als we niet meer voor elke student een zitplaats hebben in de collegezaal.’

Verdere maatregelen zijn nog niet direct nodig. Eerst wil het rechtenbestuur even afwachten tot het stof is neergedaald. In de praktijk stopt een groep studenten na een paar maanden al met de opleiding. VB

‘Sceptisch over neutrino’s’ De belangrijkste eigenschap van Einsteins relativiteitstheorie is dat één ding helemaal niet relatief is: de lichtsnelheid in vacuüm. Die is absoluut, en niets kan sneller dan dat. Dus als Zwitserse neutrino’s 60 nanoseconden te vroeg aankomen in Italië, heeft iemand een probleem. Vooralsnog lijken dat de onderzoekers te zijn, en niet Einstein.

Neutrino-onderzoeker prof.dr.

Maarten de Jong, u bent sceptisch?

‘Gezond sceptisch, zoals elke wetenschapper hoort te zijn. Het is erg onwaarschijnlijk dat neutrino’s – deeltjes met massa – sneller kunnen dan de lichtsnelheid.’

De onderzoekers van CERN zelf lijken er ook niet echt in te geloven.

Waarom brengen ze de data dan toch naar buiten? ‘Het is in de wetenschap gebruikelijk om gegevens, zeker als ze zo controversieel zijn, voor te leggen aan collega’s. Tegenwoordig is het zo dat als dat gebeurt, het ook in de krant staat.’

U gebruikt zelf neutrino’s om sterrenkunde mee te bedrijven. Hou-

den die deeltjes zich daarbij wel netjes aan Einstein? ‘U refereert nu aan die supernova uit 1987. Daarbij kwamen de neutrino’s en de lichtdeeltjes wel vrijwel tegelijk aan – als de data uit CERN kloppen, zou het vijf jaar moeten schelen.’

Het kan niet zo zijn dat een paar neutrino’s met een andere energie er al eerder waren? ‘Dat zou heel onlogisch zijn in het licht van hoe wij denken de natuur te begrijpen.

Nieuwe inzichten zijn altijd welkom, maar data moeten wel geverifieerd worden. Het is prematuur om nu te denken dat we een nieuwe theorie nodig hebben.’

Maar wat als het toch klopt? ‘Er zijn heel erg veel metingen verricht waarvan de resultaten precies kloppen met wat Einstein zei. Niemand weet precies wat het betekent als dat bij sommige deeltjes ietsje anders is.

De klassieke mechanica van Newton houdt ook nog steeds stand in het dagelijks leven, ook al weten we dat die niet opgaat voor hoge snelheden.

Niemand gebruikt de relativiteitstheorie om te rekenen hoe lang hij onderweg zal zijn van A naar B.’ BB

All clear!

Dit weekend was het eerste examen van een EHBO-cursus voor studenten, georganiseerd door de Studentendesk van het Rode Kruis. Alle 24 deelnemers zijn geslaagd. De EHBO-cursus gaat maandelijks plaatsvinden. De Studentendesk is in maart dit jaar opgericht om studenten in contact te brengen met het Rode Kruis. Foto Taco van der Eb

29 september 2011 · Mare 7 Voorpublicatie

Happy ending speciaal Gastschrijver P.F. Thomése op jacht naar twee bami goreng speciaal met kipsaté P.F. Thomése is dit semester gastschrijver aan de Leidse universiteit. Mare vroeg hem of hij met zijn goede vriend en romanpersonage J. Kessels (bekend uit de verhalenbundel Greatest Hits en J. Kessels: The Novel) wilde onderduiken in het studentenleven.

Goed idee, vonden ze. Maar eerst even een bodempje te leggen bij de Chinees.

Sunshine Paradise, stond er in rode letters op het raam, tussen de vertrouwde onleesbare karaktertekens. Volgens mij kon je er geen bami krijgen, maar J. Kessels was onvermurwbaar. ‘Ik moet de eerste Chinees nog tegenkomen die geen goeie bak bami weet te bakken.’

Hij ging het smerige tentje binnen en ik kon niets anders doen dan hem volgen. Als het op Chinezen aankwam, kon je mijn vriend weinig wijsmaken.

Binnen rook het naar zalf, en er hing ook een lucht die ik liever niet wilde thuisbrengen.

J. Kessels liep meteen door naar achteren, ik zag hem met zijn boodschappentas vol zojuist gekochte elpees achter het kralengordijn verdwijnen. Zelf werd ik afgeleid door het bed dat midden in de winkelruimte (of wat was het?) stond opgesteld. Een soort operatiebed. Er lag alleen een dun matrasje op, dat gedekt was, om het zo te zeggen, met een vaalwit laken en een badhanddoek, wat ik voor een restaurant nogal atypisch vond, zelfs wanneer het een simpel afhaalrestaurant betrof waar je in principe alles kon verwachten.

Ik had wel eens gekkere dingen meegemaakt, dat was waar. Daarom ging ook ik in vertrouwen door het kralengordijn naar achteren.

Het was een bijzonder kleine ruimte, zonder raam of andere opening. We konden er nauwelijks met zijn tweeën in. Het leek me een kantoortje of iets dergelijks, in ieder geval geen eetgelegenheid.

Maar volgens J. Kessels kon ik mij daarin wel eens vergissen. Chinezen waren rare lui, daar moest je volgens hem niet te gauw van opkijken. Rustig gaan zitten, was daarom zijn devies, dan zagen we vanzelf wel wat er ging gebeuren. We konden immers altijd nog weggaan, en gingen we niet zelf, dan gooide een ander ons er wel uit.

Het was een wijsheid van niks, maar ze werkte wel, en dat was meer dan je van de meeste wijsheden kon zeggen.

Inmiddels was J. Kessels zonder een spoor van aarzeling aan een piepklein tafeltje of burootje gaan zitten.

Hij liet een bierscheet, meende ik, en stak vergenoegd zijn welverdiende sigaret op.

Zelf had ik langzamerhand ook DOOR P.F. THOMÉSE

trek gekregen in zo’n stevig bord dampende bami goreng speciaal met kipsaté, pindasaus en bier. Even een stevige bodem leggen. Je wist maar nooit waar je die voor nodig had.

Er was in het achterafkamertje weinig ruimte, toch slaagde J. Kessels erin de tweedehands country&westernplaten die hij vanmiddag op de kop had getikt, voor zich uit te spreiden en ze met zijn kennersoog zorgvuldig te bestuderen. Bij de introductie van de cdspeler had hij rücksichtlos zijn hele platenverzameling van de hand gedaan, maar inmiddels was hij weer teruggekeerd naar de klassieke pickup, en kocht nu stukje bij beetje zijn verdwenen verzameling terug. ‘Ik handel nu met de kennis van toen,’ verklaarde hij. In de meeste levens werd het alleen maar later en later, bij J. Kessels echter niet. Daar stond de klok niet alleen stil, hij liep ook nog eens achteruit. Aan zijn verkreukelde kop was dit niet af te zien, maar verder bleef het bij hem precies zoals het vroeger nooit was geweest.

We stonden daarom wel even vreemd te koekeloeren toen een meisje in een wit badpak de bestellingen kwam opnemen. Het badpak was van een soort stof waar je de tepels en het schaamhaar doorheen kon zien schijnen. Toen onze ogen eraan gewend waren, zagen we dat in feite het hele lichaam gewoon door het badpak heen schemerde, met de vitale delen op ooghoogte en neuslengte. En weer rook ik die zalf, met daardoorheen dat andere, ik kon even niet op de naam komen.

Ze vroeg wat wij hier in dit alkoofje zaten te doen, met die platen en die sigaretten. Ze vroeg het heel beleefd, op die Aziatische wijze, alsof ze er echt in was geïnteresseerd. ‘What you want, suh?’ zei ze met zo’n uithaaltje dat onverwacht ver de hoogte in schoot, alsof ze onverhoeds ergens een hand of iets dergelijks voelde.

Ze giechelde erbij, onweerstaanbaar, met haar hand voor haar mond als een schoolmeisje, en als ze niet zo’n raar badpak aan had gehad, waren we allebei ter plekke verliefd op haar geworden, en anders ik alleen wel.

Er zijn een paar dingen die vrouwen bij mij niet moeten doen, en giechelen is daar een van. De andere zijn misschien iets minder geschikt voor publicatie.

Volgens J. Kessels waren ze daarginds gek op country en hij begon met zijn unieke tongval uit Tilburg, Texas meteen een eind weg te lullen over de onmetelijke gevoelsdiepte van deze alleen door hem waarlijk begrepen platen. Hij kende iedereen die erop meespeelde, want hij had het, als hij het over zijn platen had, natuurlijk in wezen gewoon over zichzelf.

Mij leek het beter om meteen maar te bestellen. Een menukaart had het Chinese meisje niet bij zich, maar dat gaf niet. Ik wist toch al wat we wilden hebben. Kende je er een, dan kende je ze allemaal, wat mij betreft.

‘Twee bami goreng speciaal met kipsaté en twee bier,’ zei ik in het Nederlands, waarbij ik haar schaamhaar vriendelijk aankeek. Pas daarna richtte ik mijn blik omhoog om te zien waar ze was.

Ze staarde me aan alsof ik haar een onzedelijk voorstel had gedaan.

Ik wist niet goed waar ik moest kijken, dus liet ik mijn blik maar weer gewoon op haar schaamhaar rusten, een bosje ongeregeld waar de krul ver te zoeken was. Of zouden ze het speciaal laten ontkroezen, net als negers?

‘What you want, suh?’ vroeg ze opnieuw, alsof het een zin was die ze uit het hoofd had geleerd en nu zo vaak kon opzeggen als ze wilde.

Bami goreng speciaal met …. wilde ik nogmaals zeggen, maar ik besefte ineens dat ze geen Nederlands verstond, zelfs niet het woord bami dat op zich voor een Chinees niet al te moeilijk zou horen te zijn.

‘Two noodle special with chicken and two beers,’ vertaalde ik mezelf, beseffend dat die heerlijke warme, poepbruine satésmurrie reddeloos verloren ging in de overtaalbare leegte die zich, deels behaard, deels onbehaard, tussen ons geopend had.

‘Chinezen zijn nu eenmaal raar, daar zijn het Chinezen voor’ J. Kessels was net aan het uitleggen dat die ene, die op deze plaat twee nummers meespeelde, ook ooit een eigen plaat had gemaakt, voor een inmiddels ter ziele gegaan label, waar tegenwoordig niet of nauwelijks nog aan te komen viel. J. Kessels was waarschijnlijk in de Benelux de enige die een gaaf exemplaar bezat.

Het was niet zo’n beste plaat, moest hij toegeven, niet om aan te horen eigenlijk, maar voor de waarlijk ingewijde verzamelaar (hijzelf dus) een uniek bezit. Omdat het meisje geen Nederlands verstond en ongetwijfeld nooit van de Benelux had gehoord, vertaalde hij onze gewaardeerde drielandenunie nogal vrij als ‘Western Europe’, maar zelfs deze semicontinentale aanspraak maakte op haar geen enkele zichtbare indruk.

Ondertussen begon ik aan het schaamhaar op ooghoogte gewend te raken, en ik kreeg zelfs de neiging het een vriendschappelijke aai over z’n bolletje te geven. Niet dat het contact hier aanleiding toe gaf, want er was helemaal geen contact.

Ze giechelde nog een keertje. En toen wij niet teruggiechelden, verdween ze op geluidloze voetjes achter het kralengordijn. Zonder dat ze onze bestelling had genoteerd. Waar ze in dat doorzichtige, huiddunne zwempak een pen en een opschrijfboekje had moeten bewaren, was me overigens een raadsel.

‘Shit, ze laat ons gewoon stikken.’

Ik wou het niet toegeven, maar ik miste haar een beetje. Ik dacht aan dat gezellige vogelnestje van haar, waar ongetwijfeld de Chinese nachtegaal zijn prachtige lied voor ons verborgen hield.

Volgens J. Kessels kwam het allemaal goed. Als Chinezen al geen bami meer konden onthouden, dan hield het voor hem op. Het enige waar we ons zorgen om moesten maken, was het bier. ‘Daar snappen ze niet veel van.’

Om wat te doen te hebben gingen we maar weer een sigaret roken. Al had een flesje bier of een bak koffie niet misstaan.

‘Het is een rare tent.’

‘Chinezen zijn nu eenmaal raar, daar zijn het Chinezen voor.’ J. Kessels tikte zijn as af op de grond, want er was geen asbak op tafel gezet.

‘Maar als ze een goeie dot bami kunnen bakken, zullen ze het niet laten.’

Ik wilde het meisje achterna lopen om te vragen of ze het allemaal wel goed begrepen had, maar J. Kessels vond dat geen goed idee. Ze hadden niet voor niets een dikke stenen muur om hun land gebouwd. Brutaal bij hun de keuken inlopen om te vragen of de bami al gaar was, daar hielden ze niet van. En als er voor J. Kessels één ding voorop stond, was het respect voor andere culturen.

Toch kon ook hij de geluiden uit de andere kamer niet goed thuisbrengen.

Het klonk alsof het meisje gedempt met de kok over ons menu stond te overleggen. Misschien ging het over de pindasaus die in mijn eigen vertaling zo jammerlijk verloren was gegaan.

J. Kessels hield zich weer met zijn nieuwe platen bezig, maar vond het óók vreemde geluiden die vanuit de belendende ruimte tot ons kwamen.

Zou ik niet toch even gaan kijken? ’En dan?’

‘Dan weet ik wat het is.’

‘Ja, en dan?’

Dat wist ik ook niet. Om dat te weten zou ik op zijn minst even moeten kijken.

Diep in mijn hart hoopte ik dat het meisjes gewoon met twee dampende schalen bami goreng speciaal met kipsaté naar ons terug zou keren.

‘Misschien zijn ze aan het wokken,’ opperde J. Kessels. Volgens hem probeerden de Chinezen tegenwoordig wel vaker eens iets uit om nieuwe klanten te trekken.

Dat bed dat ik gezien had, had volgens mij niets met wokken uit te staan.

Volgens mij lag er een vent. Op dat operatiebed. Met onze Wilde Orchidee, of hoe ze ook mocht heten. Ik wilde niet meteen aan seks denken, dus dacht ik aan voetmassage of een speciale acupunctuurmethode.

‘Er ligt daar volgens mij een vent,’ fluisterde ik.

‘Nou en?’

‘Heb je gezien hoe ze erbij liep?’

Hij haalde zijn schouders op.

Ze moesten bij hem kennelijk niet

aankomen met een doorschijnend zwempak.

Als die vent accupunctuur kreeg, dan gingen de naalden er diep in, zo te horen, en op hele rare plekken.

J. Kessels vergat helemaal om verder te roken, zijn sigaret smeulde verloren tussen zijn bruine vingers.

Je kon niet horen of de man in de andere kamer het prettig vond wat er met hem gebeurde, je kon er alleen uit opmaken dat het bijzonder heftig was.

‘Het is inderdaad een vent,’ beaamde J. Kessels. ‘Wat ik ervan kan verstaan tenminste.’

Ineens was het stil. Even later verscheen onze gastvrouw weer aan ons tafeltje en gebaarde dat we ons uit moesten kleden, waarbij ze, terwijl ik het vertrouwde vogelnestje van haar begroette, een binnenpretje scheen te moeten onderdrukken.

Seks gebeurde op een rare manier altijd buiten ons om. Je deed het, maar in feite had je er niets mee te maken. ‘Ik zoek ’t niet op, maar ik ga ’t ook niet uit de weg,’ was daarom mijn devies.

J. Kessels waarschuwde mij dat hij dergelijke toestanden van Chinese restaurants niet gewend was, terwijl hij in zijn leven toch al heel wat bamiparadijzen had bezocht. ‘Dit klopt niet,’ fluisterde hij.

Ik vond het ook vreemd, te meer daar die vent in de voorkamer er nog steeds moest zijn. Je gaat je bij de Chinees toch niet uitkleden wanneer er nog een andere vent bij is? In die zin had J. Kessels gelijk.

Het lukte me niet dit correct in het Engels over te zetten, dus begon ik maar weer over ‘noodles’ en ‘beer’.

Ze dacht geloof ik dat ik een grap maakte en begon heel overdreven te lachen. ‘Nooooodles? Biiiiieeeeeer?’ hikte ze met hoge uithalen. Ze bleef het herhalen, als een tweedehands plaat die je thuis opzet en waar duidelijk een tik in zit. ‘Noooooodles?

Biiiiiieer?’

Het had ook iets van een inbraakalarm dat je uitprobeert en dat je daarna niet meer weet uit te schakelen.

J. Kessels begon voor de zekerheid zijn platen alvast in te pakken en stak met zorgvuldige gevaren zijn shag en aansteker bij zich.

We waren nog bezorgd dat we niet wegmochten eer er afdoende van haar diensten gebruik was gemaakt.

Accupunctuur en voetmassage trok ons niet, niet op die manier en ook niet op een andere, vermoedde ik.

We besloten de situatie niet uit te zitten en stonden gewoon op. In het voorbijgaan zagen we een ontklede man met een in de lengte gevouwen handdoekje over zijn lul op het operatiebed liggen. Om het niet nog pijnlijker te maken heb ik hem vluchtig gegroet. Hij zei ‘hoi’ terug.

En toen was alles alweer voorbij.

Alsof er niets maar dan ook niets was gebeurd.

Illustratie Michiel Walrave

8 Mare · 29 september 2011 De Universiteitsraad stelt zich aan u voor

Hendrik Kaptein (AbvaKabo) Sinds 2006 versterk ik de gelederen van de Leidse rechtsfilosofie. Verder doe ik allerlei bestuurlijk en ander vrijwilligerswerk en ben ik hoofdklokkenluider van de Oude Kerk in Amsterdam. Wat is mijn – of eigenlijke onze inzet als ABVA-KABO-fractie in de Universiteitsraad (3 leden): bevordering van onderwijs en onderzoek als eerste en enige universitaire taken, bestrijding van overbodige bureaucratie en: oplossing van het jaarlijks tekort van tientallen miljoenen, mét bescherming van alle personeel tegen gedwongen werkloosheid, in goed overleg met het Lokaal Overleg (de bonden). Houdt ons op de hoogte van uw zorgen en vooral: ideeën voor de toekomst! h.j.r.kaptein@law.leidenuniv.nl

Jasmijn Mioch - Voorzitter De afgelopen twee jaar ben ik met veel plezier lid geweest van de Universiteitsraad. De vele verschillende onderwerpen die langs zijn gekomen, de bijbehorende discussies en adviezen van de raad hebben mij ervan overtuigd dat medezeggenschap ertoe doet. Naast mijn lidmaatschap van de Universiteitsraad heb ik politicologie en journalistiek in Leiden gestudeerd.

In september ben ik gekozen als onafhankelijk voorzitter en daarom maak ik zelf ook geen deel meer uit van de raad. Mijn taken bestaan uit het coördineren van de werkzaamheden van de Raad en het voorbereiden en leiden van de Raadsvergaderingen en overlegvergaderingen met het College van Bestuur. Daarnaast wordt komend jaar extra aandacht besteed aan samenwerking tussen de verschillende medezeggenschapsorganen van de universiteit. j.mioch@bb.leidenuniv.nl

Maarten Jansen (Young Researchers) Sinds 2008 werk ik als promovendus bij de sectie Latijn van de opleiding Griekse en Latijnse Taal en Cultuur (Faculteit Geesteswetenschappen), daarvoor was ik student bij dezelfde opleiding. Sinds 1 september 2010 zit ik in de UR voor de Young Researchers, de partij die zich in het bijzonder richt op het behartigen van de belangen van promovendi, postdocs en andere jonge onderzoekers aan onze universiteit. Gedurende mijn termijn als raadslid wil ik me in het bijzonder inzetten voor de specifieke belangen van deze groep en daarnaast in het algemeen een bijdrage leveren aan het bewaken en versterken van de hoofdtaken van onze universiteit: onderwijs en onderzoek. m.h.k.jansen@hum.leidenuniv.nl

Marrie Stol - Griffier Al vele jaren ben ik met plezier werkzaam als griffier van de Universiteitsraad. Het is niet alleen mijn taak de voorzitter te ondersteunen in de voorbereiding van en tijdens de vergaderingen en er voor te zorgen dat de uit de raadsvergaderingen voortkomende adviezen, besluiten en verslagen goed op papier komen, maar ook om de vergaderstukken tijdig rond te sturen zodat de raadsleden goed beslagen ten ijs komen in de commissie-, raadsen overlegvergaderingen. Als vraagbaak voor de raadsleden vervaardig ik jaarlijks een informatiepakket voor nieuwe raadsleden, actualiseer ik het UR-Handboek en organiseer ik scholing voor UR-leden, waarvoor ook leden van faculteitsraden, dienstraden en de LSR worden uitgenodigd. mja.stol@bb.leidenuniv.nl

Kees Verduin (Universitair Belang) Als student ben ik in 1974 in Leiden begonnen en sinds 1986 werkzaam als docent binnen sociale wetenschappen (sinds 1991 binnen psychologie). In de afgelopen jaren heb ik de subfaculteit psychologie zien veranderen in een vakgroep, een departement om nu als instituut door het leven te gaan. Hoofd- en gewone medewerkers maakten plaats voor UD’s en UHD’s en docenten verdwenen. Onderwijs werd eerst in 2 semesters, dan weer 3 trimesters en nu weer in 4 halve semesters geroosterd. Dat is allemaal vorm.

Uiteindelijk gaat het om onderwijs en onderzoek, medewerkers en studenten. Daar maak ik mij sterk voor. verduin@fsw.leidenuniv.nl

Paul van der Velde (AbvaKabo) Werknemers en studenten moeten ervan op aan kunnen dat hun belangen bij de UR in goede handen zijn.

Daarom is een effectief functionerende UR niet alleen in hun belang maar ook van het CvB dat met een actieve sparring partner op de werkvloer geïnformeerde feedback krijgt die meeweegt. Binnen de UR houd ik me specifiek bezig met onderwijs en onderzoek. Ik werk bij het International Institute for Asian Studies(IIAS) dat is gevestigd op Rapenburg 59. p.van.der.velde@hum.leidenuniv.nl

Dennis Hoitink (Universitair Belang) Sinds 2008 ben ik werkzaam als controller bij de Faculteit der Rechtsgeleerdheid. Mijn motivatie om zitting te nemen in de UR komt vooral voort uit betrokkenheid. Met mijn kennis en ervaring draag ik graag bij aan veranderingen en vernieuwingen.

Hierbij heb ik als lid van de nieuwe partij “Universitair Belang” oog (en oor) voor belangen van studenten, medewerkers en een gezonde organisatie. Door effectief te communiceren streef ik naar een goede relatie met de achterban. U kunt rekenen op mijn enthousiasme en optimisme. d.h.j.h.hoitink@law.leidenuniv.nl

Floske Spieksma (Univers. Belang) Al vele jaren ben ik lid van de Leidse universitaire gemeenschap: eerst als studente Spaans en Wiskunde, vervolgens als promovenda en universitair docent aan het Mathematisch instituut.

Daarnaast ben ik lid geweest van de Faculteitsraad W&N. In deze functie heb ik er altijd naar gestreefd beoogde maatregelen tijdig en grondig te bespreken met de `werkvloer’ en de belangen dezes zo goed mogelijk te behartigen.

Mijn motto is `mens academica sana in corpore universitatis sano’. Er vanuit gaande dat de primaire doelen van de universiteit onderzoek en onderwijs zijn, lijken de vooruitzichten van deze `mens’ momenteel zwaar onder druk te staan. Graag zet ik mij voor het tweede jaar in als UR-lid en lid van Universiteit Belang voor de gezondheid van onze prachtige academie. spieksma@math.leidenuniv.nl

Roel Glasbeek (BeP) Na een jaar in de faculteitsraad op de faculteit Rechtsgeleerdheid, zal ik me ook dit jaar inzetten voor de belangen van de student. Ditmaal doe ik dat als fractievoorzitter van BeP in de Universiteitsraad. Ik zal me daarbij met name richten op de kwaliteit van het onderwijs, vooral ook in samenhang met de plannen voor intensieve samenwerking met de universiteiten van Delft en Rotterdam én de onderwijsbezuinigingen vanuit Den Haag. Maar BeP is van mening dat er ook naast het onderwijs ruimte voor ontplooiing dient te zijn. Derhalve zal ik me ook inzetten voor de actieve student. Verder zal ik dit collegejaar de masterspecialisatie Rechtsfilosofie volgen. roelglasbeek@gmail.com

André Maaskant (CSL) Al enkele jaren houdt ik mij bezig met de universitaire politiek. Eerst wat meer achter de schermen bij de CSL, afgelopen jaar in de faculteitsraad van de Faculteit Sociale Wetenschappen en dit jaar zal ik de belangen van álle studenten vertegenwoordigen in de Universiteitsraad, samen met de andere student- en personeelsleden.

Momenteel ben ik bezig met de Bestuurskunde Master ‘Management van de Publieke sector’. Komend jaar wil ik er voor jullie als studenten zijn, in het bijzonder voor onderwerpen als de kwaliteit van onderwijs, studiesucces en ethiek. Voor vragen kun je altijd mailen, of kijk eens op www.decsl.nl a.p.maaskant@gmail.com

Fenne Bodrij (BeP) Na een jaar in de opleidingscommissie van Pedagogische Wetenschappen te hebben gezeten en een half jaar in de Faculteitsraad van de FSW, mocht ik in januari 2011 plaats nemen in de universiteitsraad. Ik ben 22 jaar en student orthopedagogiek. Ik wil me inzetten voor kwalitatief uitstekend onderwijs en goede studiebegeleiding voor alle studenten. Dit is van groot belang, zeker nu er steeds meer maatregelen opgelegd dreigen te worden aan de universiteit en aan studenten. Ook vind ik het belangrijk dat de medezeggenschap en de thema’s die hierin aan bod komen meer onder de aandacht worden gebracht. Ik zal me met BeP inzetten om via acties de studenten en het personeel op de hoogte te houden van wat er gebeurt in de medezeggenschap! fennebodrij@gmail.com

Paul de Kuijer (SGL) Nadat ik de afgelopen jaren op tal van manieren actief ben geweest in het Leidse studentenleven mag ik dit jaar, naast mijn Master Ondernemingsrecht, de fractie van de SGL in de Universiteitsraad aanvoeren. Vanuit deze functie zal ik mijn bestuurlijkeen projectervaringen inzetten voor een Universiteit die studierendement niet slechts ziet als een budgettair streven, maar als het streven naar kwalitatief hoogwaardig en inspirerend onderwijs dat tevens ruimte laat voor persoonlijke ontwikkeling in het unieke en waardevolle Leidse studentenleven. Door mijn contacten met studenten van verschillende achtergronden en studierichtingen weet ik wat er speelt onder de Leidse studenten en wat voor hen belangrijk is. paul.de.kuyer@ziggo.nl

Vanand Meliksetian (LVS) De Universiteit van Leiden is voor mij van groot belang. Niet alleen heb ik de mogelijkheid gekregen om hier te studeren, maar de stad en de universiteit hebben mij deels gevormd tot de persoon die ik ben. Vanwege het enorme belang van Leiden in mijn leven wil ik mij komend jaar inzetten voor ons instituut in haar universiteitsraad namens de LVS, Lijst Vooruitstrevende Studenten. Wij zijn een partij die vinden dat goed academisch onderwijs en wetenschappelijk onderzoek samen moet gaan met het persoonlijk ontplooien in onze fantastische universiteit. Tevens is Leiden internationaal gezien een grote naam en dit willen wij in de toekomst behouden en uitbreiden. Ik hoop een aanwinst te zijn voor de universiteitsraad en mij komend jaar in te zetten voor vele belangrijke vraagstukken! v.meliksetian@hotmail.com

Tim Fleur (SGL) Na een aantal jaar vol met commissiewerk, studentassistentschappen, en een bestuursjaar bij SSR-Leiden, vervul ik naast mijn master Civiel Recht een zetel in de Universiteitsraad namens de SGL. Wij willen ons dit jaar weer hard maken voor de actieve student; door middel van inspirerend onderwijs, goede faciliteiten en de mogelijkheid zichzelf naast de studie te ontwikkelen. Mijn eigen ervaringen binnen de Universiteit en het verenigingsleven zullen hierbij zeker van pas komen! timfleur1987@gmail.com

Anne-Marie Leichsenring (SGL) Sinds ik in 2007 ben begonnen met mijn studie Rechtsgeleerdheid in Leiden, ben ik op diverse manieren actief (geweest) in zowel het studieals het studentenleven. Naast mijn Master Encyclopedie en Filosofie van het Recht en mijn Bachelor Bestuurskunde, ben ik dit jaar raadslid van de Universiteitsraad namens de SGL. Ik zal de belangen gaan behartigen van alle studenten, en dan met name de actieve student. Ik zal mij hard maken voor de student die meerdere studies wil doen, die kwalitatief hoogstaand onderwijs wil, die actief is bij een studie- dan wel studentenvereniging, die naar het buitenland wil.

Kortom, de student die zich optimaal wil ontplooien. Ook in economisch mindere tijden mag dit de student niet ontnomen worden. aleichsenring@live.nl

Edo Ndeke (LVS) Ik ben tweedejaars bachelorstudent Bestuurskunde. Tot nu toe heb ik mij op verschillende manieren voor de universitaire gemeenschap ingezet.

Zo was ik onderzoeksassistent en ben ik actief geweest in verschillende commissies van de studievereniging. Daarnaast ben ik bestuurlid bij Integrand; een organisatie die studenten helpt aan stageplekken. Als raadslid wil ik me sterk maken voor studenten die studeren meer zien dan alleen een manier van kennis vergaren. De Universiteit Leiden heeft een diversiteit aan studenten die allemaal verschillende passies, dromen en talenten hebben. Om ervoor te zorgen dat deze studenten zich op de universiteit optimaal ontwikkelen is het belangrijk dat de kwaliteit van de service en het onderwijs hoog zijn. edo.ndeke@gmail.com

STUDENTEN

PERSONEEL

Eric van Hoof (Young Researchers) ‘Universitas’: de gehele universitaire gemeenschap, dat is waar ik voor wil staan.

Studenten, docenten, promovendie, post-docs, administratiemedewerkers en nog veel meer soorten aan belangrijke belangengroepen zijn er te noemen die ieder hun specifieke eigen wensen hebben. Omdat de primaire achterban van de YR de promovendi en de docenten zijn, denk ik dat deze groepen samen de universiteit zijn (de universitas): de ene kan niet goed functioneren zonder de andere.

Ik maak mij sterk voor het lange termijn beleid en een gemeenschap die beseft dat ieder werk dat gedaan wordt belangrijk is. Daarnaast zet ik mij natuurlijk in voor de positie van promovendi en post-docs in dit kader. ejma.vanhoof@sea.leidenuniv.nl

Margriet Suijten (AbvaKabo) Ik werk bij het Academisch Talencentrum als docente Frans en coördinator Vreemde Talen. In de UR zet ik mij in voor een stabiele en inspirerende werkomgeving voor alle medewerkers van de Universiteit Leiden. Dit betekent dat we in ieder geval moeten streven naar baanbehoud, beheersing van de werkdruk en mogelijkheden voor scholing en promotie. Voor werknemers zijn dit voorwaarden om te komen tot goede prestaties die nodig zijn om kwalitatief hoogstaand onderwijs binnen de Universiteit Leiden te realiseren. Daarnaast wil ik mij in de UR nog in het bijzonder inzetten voor meer mogelijkheden voor internationale samenwerking op het gebied van wetenschappelijk onderzoek en onderwijs. m.m.a.m.suijten@hum.leidenuniv.nl

29 september 2011 · Mare 9 Wetenschap

Nieuws

Huntington Patiënten met de ziekte van Huntington vermageren vaak veel. Op het eerste gezicht lijkt dat niet zo’n wonder: ze hebben immers last van ongecontroleerde bewegingen. Er is echter geen verband tussen de ernst van de bewegingsproblemen en het gewichtsverlies. Bovendien eten veel Huntington-patiënten meer dan normaal, maar vallen ze toch af. Om uit zoeken wat er nog meer aan de hand was, deden Zweedse, Britse en Leidse wetenschappers een onderzoek naar muizen. Zogeheten R6/2 muizen zijn genetisch aangepast zodat ze de ziekte van Huntington krijgen. Huntingtine, het eiwit dat bij patiënten anders in elkaar zit dan bij gezonde mensen of muizen, zit niet alleen in de hersenen, maar ook langs het maagdarmstelsel. Bij de muizen zorgde dat ervoor dat ze hun eten minder goed op konden nemen en dat ze vaker diarree hadden. Of dat ook bij mensen aan de hand is, is niet zeker, maar het lijkt er wel op. Misschien is het handig om eens te kijken of Huntingtonmedicijnen niet beter anders dan via de mond kunnen worden toegediend, opperen de onderzoekers in het vakblad Neurobiology of Disease.

Aboriginal

Artist impression van de overgang van een 'hete jupiter' voor zijn ster. Tijdens zo'n overgang kunnen sterrenkundigen allerlei metingen doen, onder meer aan de gloeiend hete atmosfeer van de planeet.

Credit: G. Bacon, NASA

Artist impression van de overgang van een ‘hete Jupiter’ voor zijn ster. Tijdens zo’n overgang kunnen sterrenkundigen allerlei metingen doen, onder meer aan de gloeiend hete atmosfeer van de planeet. G. Bacon, NASA

Hé, hete Jupiters!

Sterrenkundige verricht als eerste metingen aan exoplaneten vanaf de aarde Van de planeten die buiten ons eigen zonnestelsel zijn gevonden is het merendeel raar: reusachtige gasbollen die zo dicht bij hun ster staan dat ze letterlijk gloeiend heet zijn.

‘Het onderzoek naar exoplaneten draait om de oorsprong van alles’, vertelt promovendus Ernst de Mooij. ‘Waar komen sterren vandaan? Zijn er andere planeten? Hebben die leven?’

Die laatste vraag zorgt ervoor dat exoplaneten – planeten die buiten ons eigen zonnestelsel liggen – meer aandacht krijgen dan andere takken van sterrenkunde. Maar als je De Mooij vraagt of hij de ontdekking van buitenaards leven nog mee gaat maken, kijkt hij twijfelachtig. ‘De effecten die ik onderzoek zijn erg subtiel. Als we het op aarde toepassen, levert dat een signaal op van ongeveer een honderdste van een procent. De atmosfeer van de aarde is tien tot twintig kilometer dik; honderd tot duizend keer kleiner dan bij de planeten die ik bestudeer.

Zullen we ooit een planeet vinden met tekenen van leven? En zo ja, is er dan een telescoop met de juiste instrumenten? Met de Extremely Large Telescope die rond 2020 in gebruik komt zou het net moeten kunnen, maar het wordt wel superlastig meten.’

DOOR BART BRAUN

Het onderzoek waarop De Mooij deze week is gepromoveerd, is dan ook verricht op planeten die heel anders zijn dan de aarde. Ze hebben prozaïsche namen als TrES-3b, HAT-P-1b en WASP-33b, en het zijn zogeheten hete Jupiters. Ze heten ‘Jupiter’ omdat ze net als de gelijknamige planeet gigantische gasbollen zijn, ongeveer duizend keer zo zwaar als de aarde. En ze zijn ‘heet’ omdat ze vlakbij hun moederster staan. TrES-3b, bijvoorbeeld, staat ongeveer 45 keer zo dicht bij de ster GSC 03089-00929 als de aarde bij de zon. Het gas op de planeten is duizend tot duizenden graden heet. Op herkenbaar leven hoeven we daar niet te hopen.

Biologen kunnen dan misschien weinig plezier beleven aan de gloeiend hete gasbollen, maar sterrenkundigen des te meer. ‘Hete Jupiters zijn heel extreme objecten, die we niet verwacht hadden te vinden.

Er is in de sterrenkunde een flinke discussie gaande over hoe ze precies worden gevormd. In ons eigen zonnestelsel staan de gasreuzen veel verder van de ster af.’

Omdat ze zo gasvorming en zo reusachtig en zo dichtbij hun ster zijn, is het makkelijker om te meten aan de Jupiters dan aan aarde-achtige exoplaneten. Aan hun atmosfeer, bijvoorbeeld. De Mooij was de eerste wetenschapper die dat deed met een

telescoop op aarde. Het licht van de ster reist door de dampkring van de planeet, maar een gedeelte van het licht blijft achter. Dat is hoe je aan de aarde zou kunnen zien dat er leven is: dankzij ademende planten bestaat twintig procent van de lucht hier uit zuurstof. Een zuurstofhoudende atmosfeer absorbeert andere gedeelten van het zonlicht dan een atmosfeer die uit louter stikstof of methaan bestaat.

Zo’n kant-en-klaar absorptieplaatje is voor de hete Jupiters niet te maken. Omdat ze zo heet zijn, absorbeert het gas al het sterlicht, om het bijna direct weer uit te zenden.

Toch kan De Mooij nog wel conclusies trekken over de planetaire atmosferen, via een omweg. ‘De manier waarop de atmosfeer straling uitzendt, geeft je informatie over de temperatuurstructuur.’ Het moet er woest aan toegaan op de gasreuzen: de kant waar het dag is, wordt veel heter dan de nachtzijde.

Dat temperatuurverschil – soms wel duizend graden - moet zorgen voor ongehoord hevige stormen op deze exoplaneten.

In het laatste hoofdstuk van zijn proefschrift somt De Mooij de resultaten van al het onderzoek naar exoplaneet-atmosferen op. Waar de atmosferen van de hete Jupiters precies uit bestaan, is nog onbekend.

Wel lijkt het erop dat een gedeelte

van deze planeten een eigenschap gemeen heeft met de aarde: een zogeheten inversielaag.

Als je vanaf het aardoppervlak omhoog gaat, wordt het steeds kouder, maar vanaf een kilometer of twaalf warmt het weer een beetje op. Dat komt bij ons door de ozonlaag, die ultraviolet licht absorbeert. Ook op de hete Jupiters zit er een warmere schil van gas om een koele atmosfeer, alleen is het molecuul dat daar voor verantwoordelijk is nog niet geïdentificeerd.

Kortom: voor buitenstaanders leveren de aardse metingen aan exoplaneten niet heel erg veel informatie op. Dat komt omdat het zulk priegelwerk is: de sterren staan ver weg, en stralen veel sterker dan hun planeten. Als er aan de andere kant van de stad een bouwlamp staat en daar cirkelt een vuurvliegje omheen, is het al heel wat als je dat beest überhaupt kunt detecteren. Bepalen welke van de tweeduizend soorten vuurvlieg het precies is, wordt lastiger. De Mooij: ‘De belangrijkste conclusie van mijn proefschrift is eigenlijk dat je dit soort metingen vanaf de aarde kunt doen. Als ik dat op feestjes uitleg, zijn de meeste mensen stomverbaasd.’

Ernst de Mooij, Ground-based observations of exoplanet atmospheres.

Promotie was 28 september

In de Science van afgelopen week beschrijft een groep van 59 onderzoekers van over de hele wereld, waaronder Leidenaar Peter de Knijff, het genoom van een Australische aboriginal. Uit een negentig jaar oude haarlok, verzameld door een Britse antropoloog, wisten ze genoeg erfelijk materiaal te peuteren om de volledige DNA-volgorde te bepalen.

Dat was zo makkelijk nog niet: hoewel het haar nog relatief jong was, lag het erfelijk materiaal al in piepkleine stukjes van gemiddeld 69 baseparen. Aangezien het menselijk genoom uit zo’n drie miljard baseparen bestaat, moesten de onderzoekers eerst flink puzzelen om alles aan elkaar te krijgen. Tien jaar geleden was dat nog een onmogelijke opgave geweest.

Omdat DNA in de loop der generaties kleine veranderingen ondergaat, werkt het als een soort moleculaire klok om te bepalen hoe lang twee populaties gescheiden zijn. Hoe langer twee groepen mensen apart van elkaar leven, hoe meer verschillen je ziet.

Afgaande op die klok stamde de schenker van het haar direct af van de allereerste menselijke migranten uit Afrika, die zo’n 75.000 tot 62.000 jaar geleden vertrokken.

Dat was een andere uittocht dan die van 25.000-38.000 jaar geleden, van de mensen waar de huidige Aziaten van afstammen, al vermoeden de onderzoekers dat die twee Out of Africa-stromen nog wel genen uitwisselden.

Aboriginals zijn daarmee hoogstwaarschijnlijk de langst levende menselijke populatie buiten Afrika.

10 Mare · 29 september 2011 Maretjes De prijs voor een Maretje bedraagt €6,– per 30 woorden, opgegeven via redactie@mare.leidenuniv.nl uiterlijk t/m maandag 16.00 uur. Maretjes aangeboden voor commerciële doeleinden worden niet geplaatst, evenmin als Maretjes waarin zaken worden aangeboden die de waarde van 4.500 euro te boven gaan.

AANBIEDING! ALLES WETEN OVER DE WERKING VAN HET GEHEUGEN VAN EEN VAN NEDERLANDS GROOTSTE SPECIALISTEN OP DIT TERREIN? EN OOK NOG ZIEN HOE DE BESTE DANSERS TER WERELD DAAR EEN BALLET OVER GEMAAKT HEBBEN? KOM DAN OP 1 OKTOBER NAAR LUCENT DANSTHEATER IN DEN HAAG. DOUWE DRAAISMA, BIJZONDER HOOGLERAAR IN DE GESCHIEDENIS VAN DE PSYCHOLOGIE, GEEFT EEN LEZING OVER ZIJN BOEK (‘HET VERGEETBOEK’) VOORAFGAAND AAN DE PREMIERE VAN HET NIEUWSTE BALLET VAN HET WERELDBEROEMDE NEDERLANDS DANS THEATER. SPECIALE TOEGANGSPRIJS VOOR STUDENTEN! 10 EURO OP VERTOON COLLEGEKAART VOOR LEZING, VOORSTELLING NEDERLANDS DANS THEATER EN DRANKJES. AANVANG: 19.15 UUR. PLAATS: LUCENT DANSTHEATER DEN HAAG. RESERVEREN: KASSA LUCENT DANSTHEATER (070-8800333). ZIE: WWW.NEDERLANDSDANSTHEATER.NL

Gezocht: Voor verschillende onderzoeken van de afdeling anesthesiologie van het LUMC zijn wij op zoek naar gezonde mannelijke vrijwilligers (18-45 jr), die tegen vergoeding mee willen doen aan pijnen ademhalingsonderzoeken. Indien u belangstelling heeft, neem dan contact op met drs. Merel Boom, of prof. dr. A. Dahan, tel: 071-5262301 of m.c.a.boom@lumc.nl.

Brief

Maretjes extra

Fiets fout = fiets weg De gemeente Leiden ziet in de uitspraak van de rechtbank Utrecht over het losknippen van een verkeerd gestalde fiets geen aanleiding om het eigen beleid te herzien. De gemeente Utrecht heeft zich niet aan haar eigen regels gehouden, maar hier is de uitvoering netjes in overeenstemming met het vastgestelde beleid, aldus het college van B&W in antwoord op vragen van GroenLinks.

De rechtbank stelde inderdaad vast dat de gemeente Utrecht in strijd met haar eigen beleid heeft gehandeld door de fiets onmiddellijk te verwijderen, terwijl die door de gemeente zelf als ‘hinderlijk’ was gelabeld in plaats van als ‘gevaarlijk’. Wat de rechtbank echter ook heeft vastgesteld is dat de gemeente Utrecht – los van haar eigen beleid – onterecht onmiddellijke bestuursdwang heeft toegepast op grond van het criterium ‘spoedeisend’, terwijl van spoedeisendheid helemaal geen sprake kon zijn. De gemeente had daarom eerst een besluit moeten nemen om de fiets te verwijderen en dat besluit bekend moeten maken, zodat de betrokkene haar fiets zelf had kunnen weghalen.

En daarin zit hem de kneep. Want waar in Utrecht duidelijk onder-

scheid wordt gemaakt tussen wel en niet-spoedeisende situaties en betrokkenen in het laatste geval de kans krijgen om hun fiets te verwijderen, bestempelt de gemeente Leiden alle gevallen van verkeerd gestalde fietsen als spoedeisend en haalt ze onmiddellijk weg. Een mogelijk nog groter probleem is dat de wettelijk vereiste besluiten überhaupt niet worden genomen.

Uiteraard moeten mensen zonder hinder of gevaar van de openbare ruimte gebruik kunnen maken. Dat de gemeente handhavend optreedt, is dan ook niet meer dan logisch. Maar met deze structureel verkeerde toepassing van de wet worden veel mensen onterecht opgezadeld met de ‘kosten’ van de bestuursdwang.

Waarom de gemeente zo te werk gaat, laat zich raden: een dergelijk beleid kost minder moeite en zorgt voor extra inkomsten. Dat de uitvoering conform het vastgestelde beleid is, wil nog niet zeggen dat het beleid zelf rechtmatig is. Het lijkt me geen slecht idee als GroenLinks daar ook eens naar informeert.

Pieter van Roon student Book & Digital Media Studies

Zeer ervaren docent recht, pedagogische en didactische begeleiding, helpt studenten recht met het organiseren van de juridische vakken in de propedeuse. Wil je informatie en/ of wil je meteen aan het werk? Tel. 070-3240092.

Studenten gezocht voor het Diversiteitsproject. Met het Diversiteitsproject van de Universiteit Leiden willen wij de sociale cohesie onder studenten bevorderen en de in- en uitstroom van studenten verbeteren.

Ben jij een enthousiaste en betrokken student en lijkt het je leuk om deel te nemen aan panels, voorlichtingsactiviteiten en het organiseren van symposia? Stuur dan een mail naar studentenpanel@plexus.leidenuniv.nl.

Doe iets met je kennis. Help een leerling op streek in 1 uur per week. Acht leerlingen uit groep 7 en 8 zoeken dringend hulp bij taal, rekenen en studievaardigheden; negen leerlingen Voortgezet Onderwijs, Kopklas, Brugklas, VMBO, HAVO zoeken hulp bij wiskunde, Nederlands, Engels en Natuurkunde; twee leerlingen Speciaal Onderwijs hebben bijles nodig; 31 leerlingen Ba.O.groep 3 t/m 6 zoeken hulp bij taal en/of rekenen, van wie vijf met vergoeding.

Bijles in Onderwijswinkel, buurthuis Vogelvlucht, of bij leerling of bijlesgever thuis. Onderwijswinke, Driftstraat 77, ma-, wo en do. 15-17 u. Tel: 5214256, LET OP ons e-mailadres is: st.onderwijswinkel@planet.nl.

Dutch for Foreign Students: Experienced teacher offers three-months’

Dutch Language course to students wishing to develop reading/speaking skills; private or group classes possible; call Dr. P. Custers, tel.: 0715899605.

Cursus Scripties en Essays Schrijven (opbouw, formuleringen, taal & spelling) : vijf colleges van 2 uur, do.

13 okt. t/m 10 nov. 19.00-21.00 u. Lipsiusgebouw. € 195,-. Opfriscursus Nederlands: vijf colleges van 2 uur, do. 13 okt. t/m 10 nov. 17.00 - 19.00 u.

Lipsiusgebouw. € 100,-. Info en aanmelding: info@taalopniveau.com of 06-55962182 Meer doen met je stem? Kom Zangles nemen! Met vertrouwen je koor- of solo optreden tegemoet!

Gediplomeerd pedagoog geeft klassiek zangles in Leiden. Privélessen voor beginners en gevorderden.

Peter Scheele 06-52021580, email: dalman@wish.net.

ADVERTENTIES

Academisch Talencentrum Universiteit Leiden

Extra cursussen English for Academic Purposes start 10 oktober, 13x op maandag, 14.15-17 uur

Engels 4 start 22 oktober, 12x op zaterdag, 10.15-13 uur

Frans 1 start 27 oktober, 12x op donderdag, 18.15-20 uur

Jazz talent opgelet! Speel je al piano, bas, een blaasinstrument of zing je, en zou je meer willen leren over jazz, de theorie, improvisatie of samenspelen? Niels Tausk, docent van de jazzafdeling van het koninklijk conservatorium geeft ook in zijn privépraktijk lessen bel 0655362295 of mail nielstausk@online.nl.

Vrijwilligerswerk in het buitenland?

Wil je met straatkinderen werken in Azië, Afrika of Zuid-Amerika? Kom naar ons informatieweekend van 2527 november 2011. Voor informatie en aanmelding: www.samen.org.

Maretjes-extra zijn bedoeld voor semi-commerciële instanties. De prijs voor een Maretje-extra is € 23,– incl.

BTW voor elke vijfendertig woorden.

U kunt deze advertenties uiterlijk op de vrijdag vóór het verschijnen van Mare opgeven bij Bureau van Vliet B.V., postbus 20, 2040 AA Zandvoort, telefoon 023-571 47 45. E-mail: Zandvoort@bureauvanvliet.com

Chinees Plus start 27 oktober, 12x op donderdag, 15.15-17 uur Meer informatie op www.talencentrum.leidenuniv.nl of neem contact op met het ATC (tel. 071 527 2332)

Academische Agenda K.M. Nichol zal op dinsdag 4 oktober om 13.45 uur promoveren tot doctor in de Wiskunde en Natuurwetenschappen. De titel van het proefschrift is ‘Fluidization and fluctuations in granular systems’. Promotor is Prof.dr. M.L. van Hecke.

J. Tanilon zal op dinsdag 4 oktober om 15.00 uur promoveren tot doctor in de Sociale Wetenschappen. De titel van het proefschrift is ‘Performance samples on academic tasks: Improving prediction of academic performance’.

Promotoren zijn Prof.dr. P. Vedder en Prof.dr. M. Segers (Univ. Maastricht).

W.R. ten Hove zal op dinsdag 4 oktober om 16.15 uur promoveren tot doctor in de Geneeskunde. De titel van het proefschrift is ‘Liver transplantation’. Promotor is Prof. dr. B. van Hoek.

C. Krause zal op woensdag 5 oktober om 11.15 uur promoveren tot doctor in de Geneeskunde. De titel van het proefschrift is ‘Inhibition of Signalling Cascades in Osteoblast Differentiation and Fibrosis’. Promotoren zijn Prof.dr.

P. ten Dijke.

R.A.M. Honings zal op woensdag 5 oktober om 13.45 uur promoveren tot doctor in de Geesteswetenschappen. De titel van het proefschrift is ‘Geleerdheids zetel, Hollands roem!’. Promotor is Prof.dr. J.L. Goedegebuure.

J.E. de Leeuw van Weenen zal op woensdag 5 oktober om 15.00 uur promoveren tot doctor in de Geneeskunde. De titel van het proef-

schrift is ‘Dopamine D2 receptors in the pathophysiology of insulin resistance’. Promotor is Prof.dr. H. Pijl.

N. Atto zal op woensdag 5 oktober om 16.15 uur promoveren tot doctor in de Geesteswetenschappen. De titel van het proefschrift is ‘Hostages in the Homeland, Orphans in the Diaspora’. Promotor is Prof.dr. R.B. ter Haar Romeny.

J.B.R. Oonk zal op donderdag 6 oktober om 11.15 uur promoveren tot doctor in de Wiskunde en Natuurwetenschappen. De titel van het proefschrift is ‘Cool Gas in Brightest Cluster Galaxies’. Promotor is Prof.dr. W.J. Jaffe.

E.J. Hurkmans zal op donderdag 6 oktober om 13.45 uur promoveren tot doctor in de Geneeskunde.

De titel van het proefschrift is ‘Physical therapy and physical activity in patients with rheumatoid arthritis’. Promotor is Prof.dr. T.W.J. Huizinga.

M. van der Stel zal op donderdag 6 oktober om 15.00 uur promoveren tot doctor in de Sociale Wetenschappen. De titel van het proefschrift is ‘Development of metacognitive skills in young adolescents: A bumpy ride to the high road’. Promotor is Prof.dr. P. M. Westenberg.

S.C.W. Douma zal op donderdag 6 oktober om 16.15 uur promoveren tot doctor in de Rechtsgeleerdheid. De titel van het proefschrift is ‘Optimization of Tax Sovereignty and Free Movement’.

Promotoren zijn Prof.mr. F.A. Engelen en Prof.mr. T. Bender.

Volg nu ook het ATC op Twitter en Facebook.

GEZONDE MANNEN (18-45 jaar)

Het CHDR (Centre for Human Drug Research) verricht sinds 1987 hoogwaardig geneesmiddelenonderzoek met nieuwe en bestaande geneesmiddelen bij patiënten en gezonde vrijwilligers. De onderzoeken vinden plaats in ons, volledig ingerichte, klinisch centrum.

Het Centre for Human Drug Research zoekt voor de komende periode gezonde mannen (18-45 jaar) die bereid zijn mee te werken aan een onderzoek naar een nieuw middel (antilichaam, geen chemotherapie) dat het lichaam aanzet tot het verwijderen van tumorcellen.

Voor deelname ontvangt u een vergoeding van € 576,00.

De onderzoeken dragen bij aan de wetenschappelijke ontwikkeling van geneesmiddelen en vinden plaats conform de internationale regelgeving en volgens de hoogste kwaliteitsnormen. Het CHDR is gevestigd

Vrijwilligers zijn gezond en gebruiken geen medicatie. Voor deelname krijgt u een medische keuring (1 uur). Het onderzoek bestaat uit 1 studieperiode van 2 nachten en 1 dag en 10 korte terugkommomenten.

Geïnteresseerd?

in Leiden en werkt nauw samen met de Universiteit Leiden en de klinische afdelingen van

voor informatie en/of aanmelden.

het LUMC (Leids Universitair

U kunt ook mailen naar recruit@chdr.nl of bellen met (071) 5246435

Medisch Centrum).

29 september 2011 · Mare 11 Cultuur

Agenda

FILM TRIANON De Bende van Oss Di., wo. 18.45 + 21.30 Midnight in Paris Di., wo. 19.00 + 21.30 Isabelle Di., wo. 21.30. Wo. 14.15 HET KIJKHUIS Melancholia Di., wo. 18.45 + 21.30 Jane Eyre Di., wo. 19.15 + 22.00 LIDO STUDIO Friends with Benefits Di., wo. 18.45 + 21.30 De President Di., wo. 19.00 Rise of the Planet of the Apes Di., wo. 21.30 Crazy, Stupid, Love.

Di., wo. 18.45 + 21.30 wo. 14.15

MUZIEK

Foto Erwin Olaf

Pest, geweld en de dood 3 Oktober volgens Erwin Olaf Op verzoek van De Lakenhal en de universiteit vereeuwigde gerenommeerd fotograaf Erwin Olaf afgelopen zomer Leidens Ontzet.

Foto Erwin Olaf

Er hangt een vreemde blauwe rook tussen de hoge muren van de Pieterskerk. Het felle zonlicht wordt gefilterd door de waas en werpt een spookachtig schijnsel DOOR VINCENT BONGERS

op een hond. Die lijkt rustig te slapen op een graf van een al lange vergeten Leidse geestelijke, ooit begraven in de tombe in de gewelven van de kerk.

Wie dichterbij komt ziet iets vreemds. Er is iets niet in orde met het dier. Als de ogen gewend zijn aan het halfduister blijkt dat de poten tot op het bot zijn afgekloven. Een rat knabbelt onverstoord aan de kop van het al half vergane beest.

In de hoek van de kerk staat een tafel met nog meer opgezette dieren. Aan een statief hangt een nylon draad met daaraan een kraai. Her en der liggen er nog wat andere ratten in verschillende staat van ontbinding.

Het zijn rekwisieten voor een fotoshoot van Erwin Olaf. Hij heeft van museum De Lakenhal en de universiteit de opdracht gekregen om het Leidens Ontzet te verbeelden.

Dat kan niet zonder de pest, geweld en dood. Wie op deze vrijdagmiddag in juli door de kerk loopt, komt hellebaarden, zwaarden en allerlei ander wapentuig tegen. Er staat

Foto Taco van der Eb

een schavot met een galg. Iemand wacht vandaag nog de strop.

De rookmachine wordt uitgezet.

Olaf heeft het juiste diffuse licht om Minerva, de godin van de wijsheid, te fotograferen. Professioneel model Frederique van Riet draagt een wit met zilveren japon. Een assistent van Olaf zet voorzichtig een gouden helm op haar hoofd. Een speciaal gemaakt schild met Medusakop wordt aan haar arm vastgemaakt. Door de UB geleverde 16e-eeuwse boeken en een speer uit de collectie van de Lakenhal vervolmaken het tafereel.

De vrolijk gestemde Olaf is tevreden. ‘Oké klaar’, roept hij. ‘Daar gaan we dan!’ Maar net als hij op de knop drukt, glijdt de helm half van het hoofd van Minerva.

Twee assistenten grijpen het onwillige hoofddeksel en proberen het metaal bij te buigen. Zelfs knieën en voeten worden ingezet maar het lukt niet. Olaf in besluit kalmpjes om Minerva dan maar helmloos te fotograferen.

Het is toch de bedoeling om van losse scènes een historiestuk van twee bij drie meter te maken dat kan wedijveren met de oude meesters.

Aanpassen kan later ook nog wel.

Inmiddels is het lunchtijd en een groep flink verveelde watergeuzen spoedt zich met bord in de hand naar de geïmproviseerde keuken. De Leidse amateurmodellen zijn blij dat het lange wachten wordt onderbroken. Hun zware laarzen bonken over de stenen kerkvloer. Ze moeten nog steeds wennen aan de oncomfortabele 16e-eeuwse kleding maar de half afgekloven hond valt ze al lang niet meer op.

Het historiestuk en zes andere stillevens en figuurstukken gemaakt door Erwin Olaf zijn vanaf 30 september bij de tentoonstelling Leidens Ontzet in De Lakenhal te zien. De stillevens en de figuurstukken zijn ook in de UB te zien.

HOOGLANDSE KERK Night of the bands 2 okt 20.30 u DE BURCHT Jazz at the Burcht Zo 2 okt. 15.30 u LVC Hutspotweekender Za 1 okt.23.00 u, zo. 2 okt. 22.00 u €10,JAZZCAFÉ DE TWEE SPIEGHELS Sugar Boy and the Sinners Vr 30 sept. 20.30 u

T H E AT E R LAKTHEATER Co(te)lette Wo 5 okt. 20.30 u v.a. €14,50 STADSSCHOUWBURG Ashton Brothers – Charlatans, a medicine show Do 6 okt. 20.15 u v.a. €9,-

DIVERSEN SCHELTEMA COMPLEX Haunted House t/m 3 okt. 2011 MUSEUM VOLKENKUNDE Masters of Photography – Iconen van National Geographic t/m 4 dec 2011 RIJKSMUSEUM VAN OUDHEDEN Nieuws uit het Midden-Oosten t/m 31 aug 2012 MUSEUM BOERHAAVE Kwik nagenoeg nul t/m 8 januari 2012 Verborgen krachten: Nederlanders op zoek naar energie 30 sept. t/m mrt 2012 DE LAKENHAL Fer Hakkaart en Frans de Wit t/m 6 nov 2011 SIEBOLDHUIS Hello Kitty - Hello Holland t/m 20 november 2011 3 OCTOBER Haring en wittebrood Waaggebouw 7.30 u Grote Optocht Start op Burggravenlaan 13.00 – 16.00 u Internationaal straattheater Garenmarkt 10.00- 13.00 u Polsstokverspringen Van der Werfpark 15.00- 16.00 Vrijheid verlicht, 3 October Party Garenmarkt 14.30 – 20.30 Vuurwerk Ankerpark/Zijlsingel 23.30-24.00

12 Mare · 29 september 2011 Het clubje

00 :04 PM

De jurk en de deeltjes

Foto Taco van der Eb

‘Casseut ben je voor het leven’ Damesdispuut Cassis (1985) van Quintus Joyce: ‘Mensen kennen ons van de rode

jassen met Cassis erop.’

Daphne (preses): ‘We zien elkaar elke maandag op de borrel.’

Vicky: ‘We gaan lekker drankjes drinken met z’n allen en praten over wat je hebt meegemaakt.’

Joyce: ‘De laatste roddels, chickpraat.’

Daphne: ‘Om twaalf uur zingen we ons lied: “We konden het drinken niet laten.

Om twaalf uur Cassis als het kan.” Dan gaan de eerste mensen weg, die moeten vroeg naar college of stage. Anderen blijven tot drie uur hangen. Soms vinden we het leuk om te zooien. Niet één op één zomaar een andere chick op de grond gooien, maar als we zien dat een ander dispuut een borreltafel heeft, waar wij dan een spel op willen doen, dan proberen we die af te pakken.’

Vicky: ‘Als we de tafel hebben, zingen we een ander lied.’

Bandirah

Daphne: ‘Dat is meestal ook het eind-

signaal, dan gaat iedereen weer een drankje drinken.’

Joyce: ‘We hebben allemaal altijd ons woordje klaar, praten makkelijk’ Daphne: ‘We zijn vrij aanwezig. Het is niet het standaard, lieve, rustige meisjesdispuut. Niet dat we daardoor heel erg mannelijk zijn. Maar we vinden wel dat je moet zeggen wat je denkt.’

Joyce: ‘Er is niet echt concurrentie tussen disputen. Er is geen systeem dat bepaalt dat je clubje één bent.’

Daphne: ‘Als de nieuwe lichting meiden komt, dan organiseren alle disputen activiteiten.’

Vicky: ‘Het is geen gevecht om de meiden. Maar we hopen natuurlijk dat de leukste meiden voor ons gaan. Daarom is er toch een beetje competitie is in deze periode.’

Daphne: ‘In april zijn we naar Sri Lanka

geweest op lustrumreis. Met meer dan twintig meiden twee weken lang in een bus het land door. Dat was fantastisch.

Je bent wel even huiverig. Met twintig meiden, hoe zal dat gaan?’

Joyce: ‘Op de middelbare school betekende zo’n grote groep meiden toch altijd beetje ruzie. Maar we zijn allemaal wat ouder geworden en makkelijker in de omgang.’

Vicky: ‘Casseuten zeggen gewoon snel waar het op staat. Je gaat niet erna nog roddelen, maar zegt het direct. Misschien dat Cassis als een uitgesproken dispuut geldt binnen Quintus.’

Joyce: ‘Casseut ben je voor het leven.

Binnen het dispuut heb je families, verticale verbanden. Daar eet je soms mee.

Dan zit je echt met dames van veertig aan tafel.’

Daphne: ‘Je spreekt de meiden die het hebben opgericht. Dat is leuk, je kunt

vragen stellen over hoe het vroeger ging.’

Vicky: ‘Het is interessant om te zien hoe het verandert. Er is altijd een mannendispuut waar veel leden van Cassis een relatie mee hebben. Nu is dat Capone.’

Daphne: ‘Als je zegt dat je een relatie hebt met iemand van Capone, dan gaan ze helemaal stuk. Dat waren vroeger een beetje de nerdjes van de vereniging.

Dat begrijpen ze totaal niet.’

DOOR DIRK-JAN ZOM Jacoba van Beieren, Imperium, wo 21 en do 22 sept, In deze nieuwe rubriek laat 20 u, € 5, reserveren via klassiektoneel@gmail.com

Mare om de week een clubje aan het woord. Basketbal, borrel, brei of bungee jij samen met een clubje dat ook aandacht verdient op deze plek? Mail dan naar redactie@mare.leidenuniv.nl

Mijn filosofische overpeinzingen begonnen op een ietwat ongewone plaats, namelijk op de damestoiletten van de Burger King. Om de een of andere reden voel ik nu een sterke neiging om mijn aanwezigheid in de Burger King te verdedigen (iets met lange autoritten, file en ontzettende honger), maar laat ik niet afdwalen.

Ik duwde de deur naar de damestoiletten open – althans dat probeerde ik - en verslikte me meteen in een hap wit kant. De oorzaak was een jong Turks meisje, gehuld in een pompeuze witte trouwjurk waar 19e-eeuwse hoepelrokken bij zouden verbleken.

Het onding nam de hele ruimte in beslag. Terwijl ik met toenemende kracht de deur over haar witte jurk naar binnen probeerde te duwen, wierp ik nieuwsgierig een blik op de spiegel.

Daar zag ik meer kant, meer jurk, een felrood lint om haar middel en twee grote ogen die veel te veel make-up hadden gezien.

Op dat moment wist ik het. Als deeltjes echt sneller konden gaan dan het licht, dan had er nú iemand ingegrepen. Als door een wonder had de achtergrondmuziek plaatsgemaakt voor de radioboodschap: ‘Overdaad schaadt!’ Of het Turkse meisje van morgen had het Turkse meisje van gisteren op snode wijze laten overgieten met chemisch ruikende, paarse cassis.

Hoe dan ook, iemand had haar voor deze fout weten te behoeden.

Ik vluchtte snel het wc-hokje in. Terwijl ik de glitters op de wc-bril bestudeerde probeerde ik te bedenken wat een Turks bruidje in een afgrijselijke jurk te zoeken had in de damestoiletten van een fastfoodtent. Misschien had de ceremonie haar tot tranen geroerd en moest de make-up worden bijgewerkt, alhoewel het aanbrengen van nog meer make-up me een keuze leek die op zijn minst in twijfel getrokken moest worden. Misschien was de reis naar een van de plechtigheden lang en er was een plaspauze ingelast.

Ik was er in elk geval van overtuigd dat de situatie niets met hamburgers van doen had.

Toen bedacht ik me dat je zo’n deeltjesversneller niet bij de Blokker koopt. Natuurlijk, reizen per vliegtuig was ooit ook onbetaalbaar, net als mobiel bellen. Maar het kon nog jaren duren voordat wij het verleden betaalbaar naar onze hand zouden kunnen zetten.

Niet veel later slurpte ik aan mijn rietje en liet mijn fantasie de vrije loop gaan. Voorlopig zouden deeltjesversnellers vast niet gebruikt worden om Turkse meisjes op hun belachelijke jurk te wijzen. Ik moest groot denken.

Biologische oorlogsvoering zou plaatsmaken voor deeltjesoorlogsvoering, waarbij doorslaggevende informatie terug in de tijd gezonden zou worden.

Er zou een deeltjesveiligheidscommissie moeten komen, en natuurlijk een ethische deeltjescommissie.

Maar toen ik de bruid in kwestie met een Whopper en een nerveus uitziende jongeman aan een tafeltje spotte, begon ik toch weer te dromen.

Die Einstein, die klungelde hopelijk maar wat aan.

PETRA MEIJER