7 december 2017 41ste Jaargang • nr. 13
‘Muzikale battles bij besnijdenissen’ Pagina 11
Wat hebben ontgroening, walvisvaart en vuurwerk met elkaar te maken?
Pagina 2
Ondanks al zijn zonden scoort Trump heel hoog bij strenge christenen
Na Pearl Harbor sloten de VS Japanners op in concentratiekampen
Pagina 3
Pagina 8
Angst, intimidatie en een geheim rapport Verziekte werksfeer Azië- en Midden-Oostenstudies Op het Leiden Institute for Area Studies (LIAS) heerst een cultuur van angst, intimidatie, wantrouwen en onveiligheid. Spanningen zijn zo hoog opgelopen dat het bestuur van het instituut is opgestapt. En een rapport van een extern onderzoeker blijft na inzage door de decaan uit. ‘Het lijkt wel oorlog.’ Uit gesprekken met verschillende bronnen, interne documenten en mails blijken ernstige problemen in het werkklimaat binnen het instituut voor Azië- en Midden-Oostenstudies. Medewerkers spreken over een angstcultuur, waarbij het management geen tegenspraak duldt, en er repercussies dreigen voor degenen die dit toch doen. Er is sprake van intimidatie, dreigen met baanverlies, zwartmakerij en pesten. ‘Ik heb huilende mensen moeten troosten’, meldt een van de bronnen. Een ander ‘zag mensen jankend naar huis gaan, om niet meer terug te komen’. ‘Hoge werkdruk, oké’, zegt een hoogleraar. ‘Maar het is het gevoel van onveiligheid dat mensen opbreekt.’ ‘Mensen lopen met een boog om elkaar heen’, zegt weer een ander. ‘Het lijkt wel oorlog.’ Via een enquête van de adviesraad van het instituut kwamen vorig jaar al problemen naar voren, waaronder een onveilig werkklimaat voor vrouwen. In een document, geschreven door een externe onderzoeker, staat dat mensen, ook mannen, aangaven er ‘last van te hebben hoe er grappen over vrouwen en culturen gemaakt worden, zonder dat er correctie op plaatsvindt’. En: ‘Het was opvallend hoeveel witte mannen uit zichzelf aangaven dat de cultuur voor vrouwen binnen
DOOR ANOUSHKA KLOOSTERMAN
Roeigek
Fotograaf Merijn Soeters heeft zijn werk gebundeld in het boek Tien jaar langs het water. Boven: de benen van Stef Broenink. Midden: de vrouwen dubbelvier werd dit jaar wereldkampioen, in Sarasota (met links de Leidse Nicole Beukers). Onder: Beukers op trainingskamp in Sevilla, in 2016. Zie pagina 3. Foto’s Merijn Soeters
Let op! Mare zoekt een stagiair(e)
Gepakt zonder licht? Kamertekort moet Bel boetebestrijders! van 2700 naar 500
Interesse in journalistiek? Bij Mare is plaats voor een stagiair(e), 3 tot 4 dagen per week. Mail sollicitatie, cv en artikelen naar frank.provoost@mare.leidenuniv.nl
Een Leidse rechtenstudent startte de site verkeersboete.nl. ‘Wij strijden tegen het onrecht dat de overheid de burgers aandoet.’
Pagina 4
Het kamertekort in Leiden moet in 2020 gedaald zijn tot vijfhonderd. Dat hebben de gemeente Leiden en studentenhuisvester DUWO met elkaar afgesproken.
Pagina 5
het instituut niet gemakkelijk was.’ Daarnaast zou er sprake zijn van een sterke hiërarchie, waarin hoogleraren de dienst uitmaken en beslissingen nemen zonder overleg. Medewerkers klagen over ‘onzichtbare criteria’ en ‘vriendjespolitiek’, die vaak ten koste gaan van de carrières van vrouwen en minderheden. Er zijn veel klachten over het zogeheten ‘hooglerarenoverleg’ of ‘professor’s council’, een orgaan zonder officiële status, waarin hoogleraren elkaar treffen, waar volgens bronnen ‘achter de schermen’ beslissingen worden genomen. Ook veel hoogleraren willen af van deze overlegvorm, blijkt uit een intern document: ‘Men spreekt van een “onding”, “niet van deze tijd” of een “klassensysteem”’. Tegelijkertijd hanteert het bestuur een autoritaire manier van leidinggeven, waarbij vergaderingen alleen dienen om al genomen beslissingen te bevestigen. ‘Dat leidt tot frustratie, en heeft ook geleid tot dreigementen naar personeel’, staat in een intern document. ‘Als je alleen maar vraagt waarom een bepaalde beslissing is genomen, word je daarop aangesproken’, meldt een bron. Naar aanleiding van de enquête is voor de zomer externe onderzoeker Lydia Helwig Nazarowa aangesteld. In opdracht van het instituut, maar betaald door het diversity office, interviewde zij 52 instituutsmedewerkers. Het plan was dat er, na terugkoppeling met de geïnterviewden, in augustus een geanonimiseerd rapport zou verschijnen over haar bevindingen. Dit rapport is er nooit gekomen. Begin september mailde Nazarowa naar de betrokkenen dat zij decaan Mark Rutgers haar eerste bevindingen had laten lezen, en dat hij haar overtuigde ‘dat het in het belang van LIAS is om te wachten met presen-
teren’. In een mail van de decaan staat dat hij het nog ‘niet verstandig’ vond een rapportage uit te brengen, omdat er volgens hem meer analyse nodig was. Het leidde tot grote onvrede onder de personeelsleden die hun hoop hadden gevestigd op het onderzoek. In plaats van een rapport kwam er een presentatie over het onderzoek, en kregen geïnterviewde personen een terugkoppeling van de bevindingen. De ervaringen waren daarin zeer afgezwakt, en onherkenbaar. ‘Kaltgestellt’, noemt een het. ‘Alle impact was eruit gehaald.’ Als gevolg van alle spanningen is, vlak nadat de onderzoeker met haar interviews was begonnen, ook nog eens het volledige instituutsbestuur opgestapt. ‘Ik heb er gezondheidsproblemen van gekregen’, meldt Hans Theunissen, voormalig onderwijsdirecteur. ‘Ik kon mijn werk niet meer doen.’ Hij legde tegelijk met zijn collega’s Ine Goedegebuur en wetenschappelijk directeur Frank Pieke zijn functie neer. Zijn ontslag en dat van Goedegebuur werden geaccepteerd. Pieke bleef nog enkele maanden aan als demissionair wetenschappelijk directeur, tot hij in de zomer alsnog vertrok. ‘Ik wil wel zeggen: al het wantrouwen, de onbeschoftheid en de intimidatie, dat wordt ook naar het managementteam gedaan.’ Hij bevestigt ook de eerste bevindingen van Nazarowa te hebben gelezen. ‘Het was te veel ad hominem commentaar. Dat legt de schuld bij specifieke personen, in plaats van bij structuren. En dat is juist wat je wil dat een consultant moet doen. Het was een klaagzang van individuele personen. Dat draagt niet bij aan een oplossing en maakt het in mijn ogen een slecht onderzoek.’ > Verder lezen op pagina 5
LAATSTE KANS! Win € 250 met de Mare-Kooyker Kerstverhalenwedstrijd Mail je verhaal (max. 1500 wrd) vóór vannacht (8 december, 0:00u) naar: redactie@mare.leidenuniv.nl en win €250, €75 of €50. Deelname alleen voor Leidse studenten.
Bandirah Pagina 12