Mare, jaargang 35, nr. 14

15 december 2011 35ste Jaargang • nr. 14

‘Na een week vol klotewerk: bier!’

Pagina 15

Student wordt premier.

Twitter was het er niet mee eens: ‘Gristenhond’

Dood en warme broodjes als ingrediënten voor het winnende kerstverhaal

Conservatieve denker Baudet is op zoek naar nieuw moreel kompas

Pagina 3

Pagina 8 en 9

Pagina 10

Glazen huis maakt gul Studenten gooien zichzelf in de aanbieding

De publiekstoeloop voor het Glazen Huis tijdens Serious Request 2010 te Eindhoven. Er werd toen € 7.471.000,- opgehaald. Foto HH

Aan elkaar geknoopte bh’s, mannenveiling of een etentje met Pechtold. De Leidse studenten zijn aangeraakt door de kerstgeest van naastenliefde en halen massaal geld op voor het Glazen Huis.

DOOR DIRK-JAN ZOM ‘We zijn ’s ochtends om negen uur begonnen en ’s nachts om half twee gestopt. Toen was het nog steeds niet klaar.’ Merel van Zoelen heeft samen met haar dispuut Il

Lustra kleren ingezameld. Afgelopen zaterdag hebben ze alles uitgezocht en geprijsd. De bibliotheek van studentenvereniging Quintus ligt er vol mee.

Serious Request, waarbij drie dj’s van 3FM zich ten bate van een goed doel een week lang opsluiten in een glazen huis, is aan zijn achtste editie toe. Hun doorzichtige radiostudio staat dit jaar op de Leidse Beestenmarkt.

Van Zoelen: ‘Een moeder van een meisje uit het dispuut heeft een

weeshuis opgezet. We wilden kleren inzamelen om te verkopen. Toen bekend werd dat het Glazen Huis naar Leiden kwam, hebben we besloten daarop te wachten.’ Via 3600 flyers werd de actie onder de aandacht gebracht. Aanstaande zaterdag vindt de kledingmarkt op Quintus de verkoop plaats. Ben je daar toch, kun je ook je fiets laten verven door damesdispuut Sté Amé.

Het zijn maar een paar van de vele acties die studenten en medewerkers van de universiteit organiseren voor

het Glazen Huis. Tijdens hun opsluiting beperken de dj’s hun voedselinname tot fruit- en groentensapjes.

Ook de studenten leveren vaak een tegenprestatie: zo houden roeiverenigingen Njord en Asopos de Vliet woensdag een 24-uurs roeimarathon; leden van de verenigingen zullen zoveel mogelijk kilometers roeien op twee ergometers op het ‘studentenplein’ voor Museum Volkenkunde. Zwemvereniging Aquamania gaat dan weer twaalf uur lang zwemmen.

Laatste Mare van dit kalenderjaar

Studenten nog meer onder druk

Onenigheid over bestuursvergoeding

Kaasschaaf of toch niet? Dat is de vraag

Dit is de laatste Mare van 2011. Mare 15 zal op 20 januari 2012 verschijnen.

De redactie wenst iedereen een goed uiteinde.

Studenten worden harder aangepakt maar krijgen in ruil daarvoor beter onderwijs. Dat blijkt uit het hoofdlijnenakkoord tussen universiteiten en overheid.

Het college gaat niet akkoord met het voorstel voor de bekostiging van bestuursjaren. Grootste struikelblok was het verplicht halen van de propedeuse.

De kaasschaaf wordt niet gehanteerd om de komende jaren te besparen op de faculteiten. Maar daar werd eerst anders over gedacht.

Pagina 4

Pagina 5

Pagina 5

Dezelfde dag verzorgt de rechtenfaculteit een collegemarathon van een etmaal. Tegen vergoeding kunnen belangstellenden colleges bijwonen. Decaan Rick Lawson, staat van twee tot drie uur ’s nachts ingedeeld.

‘Ik zit meestal nog te werken rond die tijd. Ik stop nu met e-mailen en ga college geven.’ Bij Geesteswetenschappen kunnen medewerkers hun eindejaarsgeschenk als bedrag schenken aan het Glazen Huis. > Lees verder op pagina 6

Bandirah Pagina 12

2

Mare · 15 december 2011 Geen commentaar

DOOR FRANK PROVOOST Nee. Hoor. Niet. Schrikken. Dit.

Jaaroverzicht. Gaat. Niet. Over. Ajax.

Alhoewel. Heel soms denk je: WWJD? Dan vraag je je even af: What Would Johan Do? Want soms zijn er flinke overeenkomsten tussen een beursgenoteerd voetbalbedrijf en de universiteit. Niet voor niets spreekt rector Paul van der Heijden telkens over de ‘Champions League van de wetenschap’ als hij de fusie, herstel: eventuele fusie, pardon: verregaande samenwerking, excuus: mogelijk verregaande samenwerking met Rotterdam en Delft wil verantwoorden. Tot nu toe tonen de meeste universitaire hooligans – inclusief die uit Den Haag - zich niet al te enthousiast.

De gang naar de beurs heeft Leiden weliswaar (nog) niet gemaakt, maar er waren wel al obligaties. Eventjes. Binnen drie weken mislukte het plan om het Academiegebouw, Sterrewacht, hortus en ander universitair vastgoed te verpanden in een cultuurfonds. Aan de prospectus van Belvédère Academia Leiden University N.V. heeft het niet gelegen, die glom als de wereldcup.

Maar helaas, klaagde men: tegen de tijd dat alles gereed was, ging het opeens slecht met de economie en had het kabinet de bijbehorende belastingvoordelen afgeschaft.

Zo gaat dat in de Champions League: denk je even makkelijk te scoren, is er weer een grensrechter die je op het laatste moment tientallen miljoenen door je neus boort.

Hoeveel precies, dat blijft geheim. Want in tegenstellingen tot de voetballerij is aan de universiteit geld vaak taboe. Heel soms wordt er in een raadsvergadering een motie van treurnis ingediend over het hoge salaris van de rector. Maar als dat niet opduikt in een Wikipedia-lemma is er niets aan de hand. En anders kan het altijd nog

Colofon Redactie-adres Pieterskerkhof 6 2311 SR Leiden Telefoon 071–527 7272 Fax 071–527 7288 Website mareonline.nl E-mail redactie@mare.leidenuniv.nl

De redactie is op vrijdag gesloten.

Oplage circa 15.000

worden weggepoetst. Bovendien leidt dat andere dankbaar vangnet voor schaarse budgetten de aandacht af: Usis, het softwareprogramma voor studentenadministratie dat vooralsnog elf miljoen kost in plaats van de begrote vijf. Vorig jaar waarschuwde het college van bestuur al dat ‘je zulke begrotingen vaak maal twee moet doen’.

Jammer genoeg dat het systeem nog steeds niet fatsoenlijk werkt. In een onafhankelijk onderzoeksrapport van Capgemini (het mag wat kosten, nietwaar?) werd de Leidse student die het eigenhandig wist vlot te trekken, aanbevolen als De Verlosser. Er is inmiddels ook interesse uit Amsterdam voor hem getoond. (Want om even ons eigen leed weg te lachen: hun versie van Usis kost 25 in plaats van 12 miljoen! zie pagina 5).

Zoals er geniale voetballers zijn die tegen beter weten in willen besturen, bestaan er omgekeerd ook managers die veinzen dat ze verstand hebben van sport. Sijbolt Noorda, voorzitter van de gezamenlijke universiteitenvereniging VSNU, sloot vorige week een prestatiecontract af met de staatssecretaris Halbe Zijlstra (zie pagina 4).

Een studie, zei hij in nrc.next, da’s net een sportschool. Dus: voortaan elk jaar bsa, want je moet ‘doortrappen bij verzuring, ook als het pijn doet’.

Wie dacht dat alleen Johan soms onzin orakelde, las vervolgens dat de ‘scherpe prestatiecultuur’ ook voor docenten gold. ‘Alleen je colleges goed voorbereiden en er altijd zijn, is niet genoeg.’

Dat was niet wat de opgetrommelde massa begin januari had begrepen, tijdens de grootste onderwijsdemonstratie ooit. Maar zij werden er bij dit besluit dan ook vakkundig buitengehouden.

Van Johan weten we dat hij nooit financiële paragrafen leest, maar wie holle sporterretoriek bij bestuursbobo’s hoort, moet ook waakzaam zijn.

Desondanks een fijne winterstop gewenst.

Hoofdredactie

Frank Provoost frank.provoost@mare.leidenuniv.nl

Column

Redactie

Harmke Berghuis redactie@mare.leidenuniv.nl Thomas Blondeau redactieleiden@gmail.com Vincent Bongers vbongers@mare.leidenuniv.nl Bart Braun bbraun@mare.leidenuniv.nl Dirk-Jan Zom D.Zom@mare.leidenuniv.nl Medewerkers

Rivke Jaffe • Petra Meijer • DM Sanders • Benjamin Sprecher Secretariaat Harmke Berghuis Fotografie Taco van der Eb • Marc de Haan Illustraties Bas van der Schot • Bandirah • Silas.nl Basisontwerp Roeland Segaar, Zabriski Communicatie Art direction en vormgeving Marijke Hoogendoorn • richgirl-design.com Drukwerk Dijkman Offset Amsterdam Advertenties Bureau van Vliet B.V. Postbus 20 2040 AA Zandvoort Telefoon 023 - 571 47 45 Fax 023 - 571 76 80 Redactieraad

Prof. dr. J.P. Abrahams (voorzitter) • prof. dr. J. van den Broek • I. Bronstring • A. Brouwer • drs. J.C.M. Damen • prof. dr.

A.J.W. van der Does • B. van der Donk • J. Egberts • dr. H. Heestermans • prof. dr. J.J.M. van Holsteyn • mr. F.E. Jensma • prof. dr. J.C. de Jong • D. van der Klugt • A. Liemburg• dr.

D.J.W. Meijer • R. Nieuwenkamp • drs. R. Rijghard Jaarabonnementen

Een jaarabonnement op Mare loopt van september t/m juni. Belangstellenden kunnen Mare thuisgestuurd krijgen door € 35,- over te maken op bankrekening 10.32.57.950 ten name van Universiteit Leiden inzake Mare.

Studenten betalen € 25,-. Zij maken dit bedrag over op bovenstaand bankrekeningnummer onder vermelding van hun studentnummer.

Adreswijzigingen

Alleen schriftelijk met postwikkel.

Klachten en opmerkingen over de toezending van Mare 071-5277272.

Mededelingen voor het op donderdag verschijnende nummer moeten uiterlijk de voorafgaande donderdag 16.00 uur in het bezit van de redactie zijn.

ISSN 0166-3690

Corruptie, dat doe je samen Ik zit weer in Jamaica voor een paar weken veldwerk. De nationale verkiezingen staan gepland voor 29 december dus ik ben net op tijd om alle campagnes mee te krijgen. Het voelt als een opluchting om een verkiezing te volgen waar het me eigenlijk niet zo veel uitmaakt wie er wint. Met zowel Nederlands als Amerikaans stemrecht mag ik me over twee andere politieke systemen druk maken. De acties van het huidige Nederlandse kabinet zijn om te huilen en daarnaast (ik weet het, ik ben een sucker for pain) kan ik het niet laten om alle bizarre uitlatingen en campagnestunts van de Republikeinen in de aanloop naar de Amerikaanse presidentsverkiezingen van 2012 te volgen.

Enfin, het is dus relatief leuk om de Jamaicaanse verkiezingen te volgen. Er zijn maar twee partijen die er toe doen, de People’s National Party en de Jamaica Labour Party. Teams van politici bestrijden elkaar op de televisie in politieke debatten, die in de beste Brits-koloniale traditie scherp maar beleefd zijn, en vol retorische hoogstandjes.

Ook op straat valt veel te beleven. De meeste Jamaicanen die ik spreek - zowel arm als rijk - staan erg cynisch tegenover de politiek. Toch storten veel mensen zich in the excitement rond de verkiezingen en zetten ze zich enthousiast in om hun partij te laten winnen. Overal zie je de symbolen van de twee partijen: voor de PNP de kleur oranje en een gebalde vuist, voor de JLP de kleur groen en het V-teken.

Gister was er een grote JLP-rally in downtown Kingston, en trokken gecharterde bussen luid toeterend door de stad, vol groen geklede ‘Labourites’ die uit de ramen hingen en het V-teken lieten zien.

Als ze langsrijden scanderen de JLP-aanhangers luidkeels ‘Shower! Shower!”’Dat is een verwijzing naar de Shower Posse, de criminele gang waarmee de JLP van oudsher een niet openlijke maar wel duurzame band heeft gehad. De kreet wordt inmiddels zo met de JLP geassocieerd dat weinig mensen bewust nadenken over die criminele oorsprong. De PNP heeft de meer onschuldige maar minder catchy kreet ‘People Power’ geïntroduceerd, en elders in het land verzamelen zich massa’s in oranje geklede “Comrades” (een verwijzing naar het socialistische verleden van partij) die hun gebalde vuist heffen.

Tot zover allemaal mooie clichévoorbeelden van de straatpolitiek van een postkoloniale staat. Een andere belangrijke kwestie in de debatten: corruptie.

Onder de JLP verdwenen grote sommen Chinees geld waar wegen van gebouwd hadden moeten worden. En tegen de PNP loopt momenteel een proces vanwege een omkopingsschandaal, waarbij een grote multinational zo’n half miljoen euro in de PNP-campagnekas stortte, toevallig midden in onderhandelingen over het verlengen van een groot oliecontract. Saillant detail is dat het hierbij gaat om het Nederlandse bedrijf Trafigura Beheer (eerder ook in opspraak vanwege het dumpen van chemisch afval in de Ivoorkust). Zoals de anti-corruptieposters je hier vermanend meedelen, ‘Corruption, it takes two!’

Toch nog iets Nederlands om me over druk te maken!

Rivke Jaffe Universitair docent culturele antropologie

15 december 2011 · Mare 3 Mensen

071 -527 …

Geboorte van het paginanummer Hoe het boek boek werd (en dat zonder Facebook) Boekhistoricus Erik Kwakkel is benoemd tot lid van de Jonge Akademie van de Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen. ‘In Canada ging ik op theekransjes en bij bejaardentehuizen over mijn vak praten.’

‘Dit bestudeer ik dus.’ Op een breed computerscherm is een aantal middeleeuwse handschriften te zien.

Erik Kwakkel is blij met zijn toetreding tot de Jonge Akademie van de Koninklijke Nederlandse Akademie

Door Dirk-Jan Zom

van Wetenschappen, een platform voor topwetenschappers van 25 tot 45 jaar oud, dat multidisciplinair onderzoek wil stimuleren.

‘Het is inspirerend. Je hebt mensen met verschillende achtergronden om je heen die ook interesse hebben in kennis van buiten hun eigen vakgebied. Ik ben paleograaf, maar voel me ook een historicus.’

In zijn dagelijks werk bestudeert hij vooral middeleeuwse manuscripten. Vorig jaar ontdekte hij de oudste bewaarde versie van een westers medisch handboek en haalde daarmee uitgebreid het nieuws.

In zijn Vidi-project onderzoekt hij

met collega’s de omslag van het Karolingische naar het Gotisch schrift.

Met Karolingisch wordt een periode van culturele en wetenschappelijke vooruitgang bedoeld die begon tijdens de regering van keizer Karel de Grote, van 800 tot 814. De keizer had invloed op de manier waarop er geschreven werd.

In de periode van ongeveer 1075 tot 1225 verandert er echter veel en vindt de geboorte plaats van het boek zoals wij dat kennen; er verschijnen paragraafindelingen, paginanummers, kop- en voetteksten, figuren, de schrijfwijze verandert en het boekformaat wordt rechthoekiger.

‘Ik wil verleukte kennis brengen’ Foto Marc de Haan

Kwakkel bestudeert de veranderende kenmerken in 480 handschriften uit die periode.

‘Neem de letter M’, wijst hij op een tekst. ‘In de Karolingische manier van schrijven is die een beetje rond aan de bovenkant, bij Gotisch is dat hoekig, het lijkt op een skipiste.

Ik bestudeer gedateerde teksten, ik weet dus van welk jaar ze zijn. Je kunt dan per jaar kenmerken gaan tellen.

Dan zie je dat rond 1100 de Karolingische manier steeds minder voorkomt. Gotisch gaat van bijna niets naar heel veel binnen twintig jaar.’

Dit is opvallend, omdat kennis in die tijd niet snel verspreidde. ‘Tussen 1100 en 1115 gebeurt er dus iets, waardoor kopiisten in heel Europa, zonder Facebook, zonder handboek, zonder contact te hebben met elkaar, ineens allemaal hetzelfde gaan doen.’

Het onderzoek bestudeert dan ook waarom deze veranderingen plaatsvonden.

‘In het laatste kwart van de twaalfde eeuw zie je dan bijvoorbeeld de opkomst van de universiteiten. Dan wordt er anders les gegeven. Je leest samen een stuk en discussieert daarover. Dan wil je verwijzen naar een blad en zijn paginanummers dus handig. Het gaat om een efficiënte manier van kennis delen.’

Dat is toevallig wat hij ook als lid van de Jonge Akademie graag meer wil doen, onder andere door openbare lezingen te gaan geven, vertelt hij. Kwakkel werkte eerder in Canada aan twee universiteiten, waar dit gebruikelijk was.

‘Dan ging je met beamer en laptop op theekransjes en bij bejaardentehuizen over je vak praten. Zoiets bestaat hier niet. Ik wil zo’n systeem bouwen.

‘De “verleukte” versie van kennis de maatschappij in brengen. Lezingen hier zijn vaak hoogdrempelig.

Mensen moeten het gevoel hebben er zonder jasjedasje naartoe te kunnen.’

Frutti di Mare

‘Ze noemden me gristenhond’ ‘We hebben een probleem in Nederland,’ zo luidt Tweede Kamerlid voor de PvdA, Nehabat Albayrak, het dilemma in. Ze zit recht tegenover Menno Schellekens (19), eerstejaars van het University College in Den Haag.

‘We worden steeds ouder, gemiddeld wel 78 jaar. De kosten lopen uit de hand.

De druk op de verzorgingsstaat neemt toe.’ Albayrak legt Schellekens daarom twee oplossingen voor: de zorg van ouderen komt bij hun kinderen te liggen of er komt een leeftijdsgrens aan het medisch doorbehandelen van ouderen.

Met een geschokte blik trekt Menno zijn wenkbrauwen op, in de zaal klinkt rumoer. Albayrak gaat onverstoord verder: ‘Mensen boven de 80 jaar geven we alleen nog verzorging, maar gaan we niet meer genezen. Dat bespaart enorm veel geld, wat ga jij doen, premier?’

De camera rolt, de tijd tikt. ‘De spanning van de uitzending maakt emoties erg zwaar,’ vertelt Schellekens een paar dagen na de uitzending van het programma Premier Gezocht, dat vorige week donderdag door de VPRO werd uitgezonden. Vier deelnemers tonen hun politieke vaardigheden in vier afvalrondes. Een jury van vier politici beoordeelt de kandidaten en legt ze stellingen

Door Harmke Berghuis

voor, zoals het dilemma dat Schellekens krijgt van Albayrak. Hij moet kiezen tussen beide genoemde oplossingen.

‘Toen Albayrak begon te praten over de verzorgingsstaat dacht ik: daar weet ik wel wat van af. Maar toen kwam ze met dit dilemma, mijn hart stond even stil.’ Hij kiest voor optie twee: ouderen na hun 80e niet meer laten behandelen.

Waarom Schellekens mee deed aan het programma? ‘In het huidige kabinet zie je dat er opvallende keuzes worden gemaakt. We kopen wel straaljagers, maar halen gehandicapte kinderen van school. Dat lees je niet op de voorpagina’s van de kranten. Ik vind dat zulke berichten het publiek wel moeten bereiken, en daarom deed ik mee. De belangrijkste factor in een democratie is de kwaliteit van een goed geïnformeerd debat.’

Wat hij zelf belangrijk vindt? ‘Ik hoop op realisten die durven dromen. In Nederland is er bijvoorbeeld best ruimte voor een Harvard of een Yale. We zijn rijk en slim, waarom niet? Het is puur een kwestie van politieke wil. En ik vind dat we moeten durven streven naar een volledig duurzame economie. Daar hoort een accijns op benzine en kerosine bij.

Er zijn structurele hervormingen nodig.’

Na vier rondes wint Schellekens het programma. Hij is gekozen tot toekom-

stig premier door de vier juryleden. Niet iedere kijker was het daarmee eens.

Schellekens: ‘Het deelnemen aan het programma zelf viel wel mee, de uitzending bleek veel heftiger. Op Twitter werd ik uitgemaakt voor ‘autist’ en ‘gristenhond’.

Mensen luchtten hun hart over wat ze van mijn kapsel vonden. Iemand tweette: ‘Als hij premier wordt, word ik Belg.’ Ook al wist ik dat ik me er niks van moest aantrekken, het

kwam toen toch wel even hard aan.’

Maar de heftigste reactie volgde direct na het programma. ‘Ik werd gebeld door een ver familielid van boven de 80.

Met trillende stem vertelde hij me over alles wat hij had opgeofferd tijdens zijn leven, en dat ik hem nu dood zou laten gaan. Natuurlijk is het een vals dilemma, en zou dit nooit echt het geval zijn.

Maar als het wel een echte beslissing zou moeten zijn, dan is dit de keuze.’

Promovendipartij verdwijnt De promovendipartij Young Researchers is met twee man vertegenwoordigd in de universiteitsraad, en dat zijn ook gelijk de enige twee partijleden. Nieuwe aanwas is er niet en opheffing dreigt, zegt partijvoorzitter Eric van Hoof.

Waarom is er geen promovendus meer te vinden?

‘Daar zit een heel verhaal achter. De Young Researchers zijn ooit voortgekomen uit Leids Promovendi Overleg (LEO). Die zaten eerst ook in de raad. Het college van bestuur vond dat geen goed idee omdat Leo een sociaal netwerk is en daarom al een achterban heeft. Daarnaast krijgt de organisatie geld van de universiteit om allerlei sociale activiteiten te organiseren. Dat was oneerlijke concurrentie ten opzichte van andere partijen, stelde het college.

‘Bij Leo sluiten zich vooral buitenlandse studenten zich aan, want die hebben vaak geen Nederlands netwerk. Die hebben echter minder binding met de politiek. We hebben de laatste jaren ook veel meer een lost-vast-relatie gekregen met Leo. We zijn enigszins verschillende paden gaan bewandelen.’

Maar dat is maar een deel van de verklaring.

‘Op zich was die ontwikkeling geen ramp ware het niet dat promovendi daarnaast steeds minder tijd hebben om politiek actief te zijn. De werkdruk is groter geworden. De extra druk van het raadswerk wordt dan teveel. In theorie is er wel tijd voor, maar in de praktijk worden initiatieven niet altijd gesteund. Dus kiezen promovendi voor publiceren, werken in het buitenland et cetera.

‘Personeelsraadsleden zitten voor twee jaar. Vaak komen leden die voor ons in de raad zitten er halverwege achter dat ze toch het raadswerk moeten opgeven omdat ze het te druk hebben. Ter illustratie: anderhalf jaar geleden waren we nog met zijn zessen. Daar zijn er nog twee van over. En we hebben echt wel gezocht naar vervangers.

‘Dan ligt er nog het plan voor het bursalenstelsel (waarin de promovendi geen werknemers meer zijn maar studenten met een beurs, red.) Dat wil het college graag invoeren. Dat is echt een verschrikkelijk slecht idee en doet de aanwas geen goed. Als Leiden dat gaat invoeren en de andere universiteiten niet, wordt deze universiteit onaantrekkelijker voor promovendi. Dat geldt zeker voor buitenpromovendi. Voor hen wordt Leiden dan onbetaalbaar.’

Waarom is een promovendipartij belangrijk?

‘Het is belangrijk dat de specifieke belangen van promovendi, denk aan goede begeleiding, arbeidsvoorwaarden, loopbaanperspectief en huisvesting, behartigd worden maar we zitten er niet alleen voor hen. We willen de hele universiteit vertegenwoordigen. Het is een organisch geheel, je doet het met zijn allen.

‘We hebben twee zetels in de raad en in de peilingen stonden we zelfs op vier.

Er is dus wel belangstelling voor onze ideeën.’

En nu?

‘Ik wil nog wel actief blijven in de raad.

Maar mijn collega wil zijn onderzoek gaan afronden en gaat stoppen. Dan blijf ik in mijn eentje over. Wellicht wordt het dan fuseren met een andere partij. Een persoon kan maar zo weinig.Er zijn overigens wel promovendi die voor andere partijen in faculteitsraden zitten. Wij moeten proberen hen aan ons te binden.’VB

4

Mare · 15 december 2011

Nieuws

Studenten over fusie Studenten in de universiteitsraden van Delft, Rotterdam en Leiden hebben een notitie geschreven waarin zij hun visie geven op een intensievere samenwerking tussen de drie universiteiten. De studenten zijn niet tegen meer samenwerking. Het woord fusie valt overigens niet in het stuk. Zij hechten veel belang aan de binding die studenten hebben met de academische omgeving en de stad waar ze studeren. De specifieke studentencultuur die elke stad heeft, mag niet verloren gaan. ‘Opleidingen binnen een stad waar het kan, studentmobiliteit slechts waar het moet,’ schrijven ze. Het is belangrijk dat de colleges niet toewerken naar vervlakking en gelijktrekking van verschillende richting.

Een hechtere samenwerking moet juist een grotere diversiteit aan studies opleveren. De drempel voor bijvoorbeeld een Leidse student om vakken te volgen in Rotterdam en Delft moet verlaagd worden. De afstand tussen docent en student mag niet vergroot worden.

Schaalvergroting van opleidingen ‘is pertinent onwenselijk.’ Ook willen de studenten dat de bsa van 60 punten die in Rotterdam voor bepaalde opleidingen geldt niet overgenomen wordt door opleidingen in Leiden en Delft.

Baksteen De Christelijke Studentenfractie Leiden (CSL) geeft rond de kerst al een aantal jaar een mand met cadeautjes met een boodschap aan het college van bestuur.

Bij de universiteitsraad van maandag gaf fractievoorzitter André Maaskant een heel sober mandje. ‘Hij is wat kleiner dan normaal. Het is dan ook crisis.’ Het college kreeg een spaarpot met een tien eurobiljet erop afgebeeld. En een voetbalsjaal met de tekst ‘Ja, ik wil.’ ‘Blijf studenten vooral ook positief benaderen’, adviseerde de fractievoorzitter. De derde gift was een baksteen. Hiermee herinnert de partij het college er aan dat er nog steeds geen nieuw sportcentrum is gebouwd. ‘Ik heb nu drie van deze stenen’, zei rector magnificus Paul van der Heijden in zijn dankwoord.

‘Misschien wordt het nog eens een heel gebouw.’

Studenten verder onder druk gezet Bindend studieadvies ook mogelijk in latere jaren Studenten worden harder aangepakt maar krijgen in ruil daarvoor intensiever en beter onderwijs. Dat blijkt uit het hoofdlijnenakkoord dat de vereniging van universiteiten (VSNU) vrijdag sloot met Halbe Zijlstra, de staatssecretaris voor het hoger onderwijs.

DOOR VINCENT BONGERS Het is de bedoe-

ling dat studenten elke week minimaal twaalf contacturen hebben.

Alleen als opleidingen duidelijk kunnen maken dat ze het onderwijs op een andere wijze intensiveren, mogen zij van de twaalf uur afwijken.

Ook krijgen de universiteiten een extra instrument in handen om studenten onder druk te zetten. Zijlstra wil het namelijk mogelijk maken om ook in het tweede en derde bachelor-

jaar het bsa in te voeren. Ook gaat de staatssecretaris studiekeuzegesprekken ‘wettelijk verankeren,’ zodat universiteiten aan de poort kunnen selecteren. Ook krijgen zij de ruimte om voor bepaalde opleidingen een hoger collegegeld te vragen.

Verder gaan meer studenten excellent onderwijs volgen van betere docenten. Excellentieprogramma’s worden uitgebreid. Nu volgen 3,5 % van de studenten een honourscollege of studeren ze aan een university college. Dat moet flink stijgen naar 7 % in 2015.

Daarnaast wordt de basiskwalificatie onderwijs voor docenten uitgebreid. Ook docenten die al langer onderwijs geven, moeten straks een papiertje hebben: de seniorkwalificatie onderwijs. De staatssecretaris wil een divers aanbod zien. Dus geen zeven universiteiten met dezelfde psychologie- en rechtenopleidingen.

Ook op het gebied van onderzoek moeten de universiteiten scherpe keuzes maken. Verder is het de bedoeling dat onderwijs en onderzoek meer met elkaar verweven worden.

Meer geld om aan al die wensen te verwezenlijken, krijgen de universiteiten echter niet. De universiteiten gaan in 2012 individueel om de tafel met het ministerie om prestatieafspraken te maken. Worden die prestaties niet gehaald, dan gaat dat de universiteit geld kosten. Een deel van het budget van het ministerie is gekoppeld aan de prestatieafspraken.

De studentenorganisaties LSVb en ISO zijn kritisch over het akkoord.

Volgens hen is het onverstandig en teleurstellend dat studenten en docenten niet zijn betrokken bij het maken van de afspraken. Bij het maken van de individuele prestatieafspraken moeten studenten wel input krijgen, vinden de organisaties.

Bijscholende leraren Bijscholende leraren dreigen te worden getroffen door de langstudeerboete als ze vertraging oplopen in hun studie. De groep liep al vertraging op, voordat de regeling werd ingesteld. Sneller studeren levert een probleem op, omdat het een groep betreft die de studie naast het werk doet. Leraren die zich willen bijscholen kunnen een zogenoemde lerarenbeurs krijgen van het ministerie.

Het staken van de bijscholing zou betekenen dat ze de beurs moeten terugbetalen. Een groep deeltijdstudenten van de lerarenopleiding van de Hogeschool Utrecht komt in samenwerking met de vakbonden in actie tegen de maatregelen, meldt de Volkskrant. Ze vinden het oneerlijk dat de langstudeerboete ook voor hen geldt en vrezen dat studeren naast werk onmogelijk wordt gemaakt.

Staatssecretaris Zijlstra liet dinsdag in de Tweede Kamer al weten voorlopig geen uitzondering te willen maken voor de bijscholende leraren.

Prijzen Promovendus Maarten den Heijer en masterstudent Dirk Ormel hebben beiden de Max van der Stoel Mensenrechtenprijs gewonnen. De prijs wordt jaarlijks door de landelijke Onderzoekschool Rechten van de Mens uitgereikt aan het beste proefschrift en de beste scriptie op het terrein van de rechten van de mens.

Den Heijer schreef zijn proefschrift over de rechten van vluchtelingen buiten de EU die te maken hebben met beleid van diezelfde EU. Ormel kreeg in de categorie masterscripties de eerste prijs voor zijn scriptie over het internationale strafhof en mogelijke acties tegen de exploitatie van natuurlijke hulpbronnen in Congo.

Meneer de Professor

Non-actief Daags na het verschijnen van mijn vorige column over de scène met Lorianne op mijn werkkamer, kreeg ik bericht van mevrouw de P&O-coördinator. Of ik even langs wilde komen om één en ander te bespreken. Een veertigster, kort haar met geblondeerde punten, in broekpak gestoken. Merenwijk, gokte ik. Of Oegstgeest. Wilde ik koffie? Zelf dronk ze sterrenmix.

Er waren bepaalde omgangsregels, zo stak zij van wal. En de gouden regel was de onzichtbare lijn die niemand over mocht steken - die tussen leraar en leerling. Ik haalde Heidegger en Hannah Arendt erbij, maar die kende ze niet. Stonden die ook in het personeelsbestand?

Het kwam erop neer dat mijn eerdere columns, abject en infaam als ze waren, al kwaad bloed hadden gezet bij het faculteitsbestuur. Maar het praesidium libertatis is een groot goed; en daarbij, tegen een auteur van Mare treedt men niet ongestraft op. De ontboezemingen over één mijner studenten, echter, waren van geheel andere aard. Met de affaire Stapel/Vonk op het netvlies, hadden de heren een onderzoekscommissie samengesteld.

Lopende het onderzoek zou ik - per direct - op non-actief komen te staan.

Terug op kantoor, raapte ik m’n boeken en schrijfsels op van mijn bureau.

Uit mijn lade nam ik slechts mijn etui met rookgerei mee. Toen ik mijn computer wilde afsluiten, zag ik dat ik al was uitgelogd: ‘This account does not exist (anymore)’. In de hal bleek mijn postvak, ooit de warme schoot voor de schrijfsels mijner studenten (van paper tot liefdesbrief, met als rode draad de abominabele spelling), al aan één of andere aio toebedeeld.

De cadeaubon die de faculteit mij bij wijze van kerstgeschenk had aangeboden, liet ik opsturen aan Serious Request. (Dat is een kleinschalig, Leids charitatief project, dat ernaar streeft alle moeders op deze aarde per definitie zielig - uit hun lijden te verlossen.)

Van Lorianne zelf heb ik niets meer gehoord. Wel kreeg ik anoniem bericht van één van haar medestudenten, die haar had zien kirren in het gezelschap van de decaan, bij ene Meneer Jansen, wie dat ook moge zijn. Hij betaalde de rekening, zoals ooit ik de rekening voor haar betaalde.

Wie weet hoe het kerstreces zal verlopen, hoe de tuchtprocedure haar vervolg zal vinden? Wie weet of ik in het Nieuwe Jaar nog wel een stukje mag schrijven in dit weekblad?

Vaarwel dan, lezers! Ducunt volentem fata, nolentem trahunt!

D.M.Sanders@mail.com

Ook LUMC gaat op zoek naar fraudeurs Het Leids Universitair Medisch Centrum laat onderzoeken of er wellicht Leidse onderzoekers betrokken waren bij de wetenschapsfraude van de Rotterdamse internist Don Poldermans.

Poldermans had van tenminste één onderzoek de gegevens verzonnen.

In andere gevallen is de data zoek of werd er onzorgvuldig mee omgesprongen. Ook vroeg hij patiënten niet altijd om toestemming. Hij werd van de zomer al op non-actief gezet.

Toen na een grondig onderzoek zijn schuld bleek, werd hij ontslagen.

Net als bij de Tilburgse psycholoog Diederik Stapel eerder dit jaar volgt er een onderzoek om te kijken hoe het zit met Poldermans’ co-auteurs.

Eén van de belangrijkste daarvan is een Leidse hoogleraar cardiologie, die meer dan tweehonderd publicaties met de Rotterdammer schreef.

‘Het LUMC heeft een commissie gevraagd om het rapport Poldermans te bestuderen, met als opdracht te onderzoeken of er eventuele betrokkenheid van Leidse wetenschappers

is. En zo ja, wat dan de aard van die betrokkenheid is’, aldus woordvoerder Ondine Gort. Wie erin zitten is geheim, maar de commissie bestaat uit ‘een combinatie van LUMC’ers en externen’. De Leidse onderzoekers blijven ondertussen werken.

Poldermans was, net als Stapel, iemand die veel werk alleen deed.

Net als zijn Tilburgse collega liep hij tegen de lamp nadat een jonge onderzoeker bezorgd naar het bestuur stapte. Een Tilburgs onderzoek naar Stapel pleitte eerder dit jaar al diens co-auteurs en promovendi vrij. BB

15 december 2011 · Mare 5 Nieuws

Usis ettert voort De universiteitsraad accepteert de wijze waarop het college van bestuur de kosten van Usis in kaart heeft gebracht. In totaal komen die uit op 11 miljoen euro, terwijl er 4,6 was begroot.

Het bedrag is terug te vinden door gegevens in de jaarrekening, het evaluatierapport van consultancybureau Cap Gemini en de notitie verbeteringen Usis met elkaar te combineren. De raad had om apart document gevraagd. Het college leverde dit niet.

De Abvakabo/FNV was het daar niet mee eens maar de rest van de raad wil niet langer bij de kwestie stilstaan.‘Dit deel van het dossier is afgesloten’, zei Tim Fleur van studentenfractie SGL-CSL en voorzitter van de commissie financiën. ‘Het gaat ons nu om het verbeteren van het systeem en de ontstaansgeschiedenis van het project.’

Maarten Jansen van promovendipartij Young Researchers was het hier mee eens. ‘Al was het misschien een zoekplaatje, we hebben de kosten.’‘Maar we hoeven hier niet te klappen voor de verdubbeling van kosten’, zei Margriet Suijten van de Abvakabo/FNV. ‘En daar komt de stress en werkdruk op de werkvloer nog bij. We mogen niet uit het oog verliezen dat er nog problemen zijn.’

De Leidse kosten verbleken overigens bij die van de Universiteit en Hogeschool van Amsterdam. Uit documenten van deze instellingen (zij noemen hun systeem Sis), die met Leiden en de universiteit van Tilburg het administratieproject zijn gestart, blijkt dat hun totale kosten nog veel hoger uitvallen. In een notitie met de titel ‘Stand van zaken Sis’, gedateerd mei 2011, blijkt dat de hogeschool in totaal 14,6 miljoen investeert in het project. De UvA geeft maar liefst 25 miljoen uit.

‘Je mag echter Leiden en de UvA niet een op een vergelijken’, zegt UvA-woordvoerder Paul Helbing.

De UvA is groter (zo’n 14.000 studenten meer dan Leiden. red) en inhoudelijk zijn er verschillen in het systeem. ‘In totaal komt de investering van de UvA op 18,8 miljoen verspreid over tien jaar. In die 25 miljoen is ook de inzet van alle interne medewerkers verrekend, dat geeft een ander beeld.’ Het oorspronkelijke UvA-budget was 12,7 miljoen blijkt uit de notitie.

‘Het is appels met peren vergelijken’, vindt Helbing. Wat nu de grote inhoudelijke verschillen zijn tussen Leiden en Amsterdam kan hij echter niet uitleggen.

Volgens de Amsterdamse studentenpartij mei, actief in de studentenraden van de UvA, zijn de kosten nog hoger.

‘In die 25 miljoen zijn een aantal kosten niet verwerkt’, zegt meivoorzitter Nikolai Jacobs. Verder gaat het om een groot aantal fulltimers die al zeven jaar aan het project werken. Wij schatten de kosten op 36 miljoen.’

Mei maakte een persiflage op de Sis-website met onder andere de volgende disclaimer: ‘De informatie in SIS is met de minst groot mogelijke zorgvuldigheid samengesteld en zo achterhaald mogelijk. De Universiteid (sic) van Amsterdam behoudt zich het recht voor om zonder voorafgaande waarschuwing wijzigingen aan te brengen in de informatie die wordt aangeboden via SIS.’ Het universiteitsbestuur was not amused met de actie.

Opvallend genoeg heeft de UvA de hulp ingeroepen van de Leidse geneeskundestudent Hans Pinckaers.

Hij maakte begin dit jaar uCheck, een schil om Usis heen, die het gebruik van het administratiesysteem een stuk eenvoudiger maakt. VB

‘Kaasschaaf?

Nee hoor!’

Het college van bestuur gaat toch niet de kaasschaaf toepassen om de komende jaren te besparen op de faculteiten. In de universiteitsraad van vorige week leek dit nu juist wel het geval te zijn. Het blijkt om een misverstand te gaan.

‘Kaasschaaf, no way’, zei vice-collegevoorzitter Willem te Beest maandag zelfs tijdens het overleg van het college met de universiteitsraad. De faculteiten en dienstverlenende eenheden worden in totaal 5 procent gekort. Deze bezuiniging wordt geleidelijk ingevoerd. Te beginnen met 1 procent in 2012. De daarop volgende jaren komt er tot en met 2016 telkens een procent bij. ‘De decanen hebben juist scherpe keuzes gemaakt om te besparen’, zegt Te Beest een dag na het overleg.

Bij de raadsvergadering een week eerder klonk een heel ander geluid.

De raad concludeerde toen dat een taskforce bestaande uit de decanen en het college er niet in was geslaagd om gericht te besparen. Medewerkers van de afdeling financiële zaken bevestigden toen de lezing van de raad.

Volgens Te Beest is de gang van zaken geheel anders geweest. ‘Er

is sprake van een misverstand. De beide ambtenaren waren niet bij de gesprekken met de decanen aanwezig. Ik wilde het liever niet in de vergadering zeggen omdat ik beslist niet de indruk wilde wekken dat de ambtenaren een standje krijgen. Dat is niet het geval. Maar het beeld dat de decanen er niet uit zijn gekomen, moest ik wegnemen.’

Volgens Te Beest was er sprake van een algemene korting geweest als de decanen hadden gezegd: ‘College, zoek het zelf maar uit.’ En dat is nadrukkelijk niet gebeurd. ‘Ze hebben niet achterover geleund en gewacht op wat er op hen af komt. De decanen hebben scherp naar het profiel van hun faculteit gekeken, businesscases opgesteld en die aan elkaar voorgelegd.’

De vicecollegevoorzitter nuanceert de besparingen. De faculteiten krijgen meer geld maar minder dan aanvankelijk het plan was. ‘Het gaat om grote bedragen waar de kortingen al in zijn verwerkt. In 2012 krijgen de faculteiten in totaal 4,3 miljoen meer ten opzichte van 2011. De centrale diensten 1,1 miljoen minder. In 2015 krijgen de faculteiten 5 miljoen meer dan in 2012. De centrale diensten krijgen 1,7 miljoen minder.’VB

André Kuiper in een Russische ruimtevaartsimulator ter voorbereiding van zijn vorige ruimtemissie.

Foto ESA

Hoofdpijn tussen de sterren Als het weer het toelaat, gaat de Nederlandse astronaut prof. André Kuipers op 21 december wederom de ruimte in. Hij vertrekt voor een missie van een half jaar aan het internationale ruimtestation ISS. Kuipers zal daar een aantal wetenschappelijke experimenten uitvoeren. Eén daarvan is ontworpen door neurologe Alla Vein van het LUMC. In 2009 publiceerde zij al over ‘astronautenhoofdpijn’: meer dan tweederde van alle ruimtevaarders ontwikkeld tijdens de missie hevige hoofdpijn, soms zelfs zo erg dat ze tijdens de

pijn niet kunnen functioneren. Kuipers wordt de eerste van twintig deelnemers in Veins onderzoek: hij moet regelmatig vragenlijsten invullen over de frequentie en aard van zijn hoofdpijnen.

‘Vroeger werd gedacht dat de hoofdpijn een symptoom was van motion sickness, maar uit eerder onderzoek van ons blijkt dat dat niet zo is. Het lijkt ook een ander soort hoofdpijn te zijn dan de soorten die we al kennen’, vertelt Vein.

Vermoedelijk heeft de ruimtehoofdpijn iets te maken met de

veranderde bloedtoevoer naar de hersenen. ‘Normaal gesproken zit twee derde van je bloed in de onderkant van je lichaam. Zonder zwaartekracht is dat anders verdeeld, en krijg je een enorme toevoer naar het brein. In onderzoek waarbij vrijwilligers langdurig met hun hoofd naar beneden in een gekanteld bed liggen, krijgt een zelfde percentage hoofdpijn als bij echte ruimtevaarders.’ Vein: ‘Het zou kunnen dat er nog andere oorzaken zijn; maar laten we eerst maar gegevens verzamelen voor we daarover speculeren.’ BB

Nog geen akkoord over bestuursvergoeding College houdt vast aan propedeuse-eis Het college van bestuur gaat niet akkoord met het voorstel van de universiteitsraad voor de bekostiging van bestuursjaren. Zoals verwacht was het verplicht halen van de propedeuse voor bestuurders, het grootste struikelblok.

In het raadsvoorstel, opgesteld door de assessoren, studie- en studentenverenigingen, is het mogelijk voor studenten die nog niet al hun punten voor hun propedeuse hebben, om toch te besturen. De afspraak is dan dat deze bestuurders pas hun vergoeding krijgen als ze hun propedeuse in handen hebben.

Het college is echter onvermurwbaar. ‘We vinden dat de studie op orde moet zijn, voordat er wordt bestuurd’, zei vicerector magnificus Simone Buitendijk.’We beschermen studenten zo ook tegen zichzelf.’ Volgens het college halen studenten die eenmaal op een achterstand staan, dit zelden nog in.

Paul de Kuijer van de studentenfractie SGL-CSL in de raad probeerde het college nog op andere gedachten te brengen. ‘De betaling na het behalen van de P is een stok achter de deur, een stimulans om het te halen.’

Buitendijk was niet onder de indruk: ‘Het is een klein stokje achter de deur. Het leidt tot een te onzekere situatie. Voor ons is de stok de propedeuse zelf.’

Edo Ndeke van de LVS-BeP frac-

door Vincent Bongers

tie brak ook nog een lans voor de bestuurders. ‘Het gaat om gemotiveerde en vooruitstrevende studenten die zich bewust zijn van de risico’s.’ De universiteit zou hen juist moeten steun en de kans geven om te besturen. De studentenpartijen vrezen dat vooral voor kleine studieverenigingen het moeilijk wordt om nog bestuurders te vinden. ‘Steeds meer studenten besturen nu al zonder vergoeding’, zei Tim Fleur van SGL-CSL. ‘En daar is niets mis mee’, vond rector magnificus Paul van der Heijden.De partij vindt overigens dat bijvoorbeeld met het bevriezen van het maandbedrag al een groot offer is gebracht door de verenigingen.

Zou enige soepelheid dan niet op

zijn plaats zijn? Buitendijk benadrukte dat de propedeuse-eis een randvoorwaarde is voor een nieuwe regeling. De studentenpartijen in de raad gaan nu eerst overleggen met de verenigingen en vervolgens met het college om alsnog tot een oplossing te komen.

Het college heeft overigens ook een probleem met het voorstel om de bestuursvergoeding niet gedurende het bestuursjaar uit te keren.

Dit is voorgesteld om het mogelijk te maken om de ov-kaart te behouden tijdens de bestuursperiode. ‘Dit voorstel is juridisch en principieel niet haalbaar’, aldus Buitendijk.

‘Dan moet de universiteit bijvoorbeeld betalen aan een student die al studeert aan een andere universiteit.’

College bemoeit zich met lot promovendi Nog voor de kerst stuurt het college van bestuur een brief naar de universiteitsraad over de situatie van de promovendi van de opgeheven afdeling medische farmacologie.

Dat zei rector magnificus Paul van der Heijden maandag tijdens de universiteitsraad.

Edo Ndeke van de studentenfractie BeP-LVS had het college tot actie gemaand. ‘De promovendi zouden in de eerste weken van december uitsluitsel krijgen over hun begeleiding, maar hebben nog steeds niets

gehoord van de faculteit W&N. Dat is gewoon heel erg jammer.’ Volgens Ndeke hoort de universiteit haar promovendi te ‘koesteren’ en niet aan haar lot over te laten. ‘Ze zitten nog steeds in onzekerheid.’ Het college gaat inventariseren wat er precies aan de hand is en belooft snel met een oplossing te komen. ‘Het is goed dat er nu wat druk uitgeoefend gaat worden door het college. Helaas is dat kennelijk nodig. Het moet nu echt afgelopen zijn met de onduidelijkheid zodat de promovendi weer rustig aan het werk kunnen.’ VB

6 Mare · 15 december 2011

Vrouwendispuut Il Lustra zamelde kleren in. Foto Taco van der Eb

Zware klus? Eerstejaars huren! > Vervolg van de voorpagina 3FM-dj Gerard Ekdom ziet de eigen initiatieven rondom de actie toenemen. ‘Toen we in 2004 begonnen was het heel klein. Het ging als een olievlek over het land en het enthousiasmeert nu alle doelgroepen; ouderen, kinderen en studenten. Mensen vragen zich af wat ze kunnen doen. Het is een kersttraditie geworden.’ Verleden jaar werd 7,1 miljoen euro opgehaald.

Alle grote studentenverenigingen organiseren allemaal activiteiten. Heb je toevallig een

zware klus doen, dan is bij Minerva een groep eerstejaars mannen te huur. Je kunt er op bieden tijden een veiling die de studentenvereniging dinsdag organiseert onder leiding van veilingmeester Alexander Pechtold. Annelijn van Wees: ‘Pechtold is hier lid geweest. Hij was direct heel enthousiast.’ Andere veilingstukken: reisjes, een lunch met de veilingmeester zelf of een dagje vliegen. Jaarclubs bieden een week koken of een dag chauffeuren aan.

Ook wordt er een Life Action Role Playing Game gespeeld. Van Wees: ‘Twee zalen worden omgebouwd, we hebben decorstukken

advertentie

Academisch Talencentrum Universiteit Leiden

Taalcursussen in januari 2012 Frans 3

o o o o

Engels 4 Engels 5

Spaans 1 Spaans 2 Spaans 3

12 lessen periode: de maand januari twee of drie lessen per week € 185,- voor studenten/medewerkers Universiteit Leiden

Zweeds 1 Zweeds 2 o o o o

10 lessen 1 les per week op woensdagavond 11 januari t/m 21 maart € 160,- voor studenten/medewerkers Universiteit Leiden

U kunt zich ook alvast inschrijven voor de cursussen die starten in februari. Kijk op de website voor het aanbod: www.talencentrum.leidenuniv.nl taalcoaching - maatwerk - vertalingen - acculturatie Meer informatie op www.talencentrum.leidenuniv.nl of neem contact op met het ATC (tel. 071 527 2332).

Volg nu ook het ATC op Twitter en Facebook.

geregeld. Leden worden opgeroepen verkleed te komen. We zijn bezig met het schrijven van een verhaal. Deelnemers worden ingedeeld in groepen en krijgen bepaalde kenmerken voor in het spel.’

Augustinus bouwt de grote zaal van de sociëteit ook om, waar leden tegen betaling kunnen lasergamen. Voorzitter Bas van der Hoff: ‘Er komen obstakels in de zaal. Mensen gaan het dan met hun gezelschap of cordial tegen elkaar opnemen. Dat zal voor competitie zorgen.’ Catena is met de cocktailbar op het studentenplein.

Ook disputen gaan los. Damesdispuut Witte Wieven van SSR zamelt bh’s in. Daarvan maken ze een slinger die ze met het opgehaalde sponsorgeld gaan inleveren bij het Glazen Huis. Liza van der Aa: ‘Hoe langer de slinger, hoe ludieker de actie, hoe meer mensen willen doneren.’ Er zijn nu al honderd bh’s binnen.

Vrouwendispuut VampierElles en mannendispuut Aquavite van Quintus maakten samen een frivole kalender. ‘Er is ooit al een kalender geweest van Quintus’, vertelt Ella Daalderop van VampierElles. Een oud-lid van het dispuut is fotografe. De duizend kalenders zullen verkocht worden op het studentenplein en op het station.

Europese studentenvereniging AEGEE zoekt het buiten Leiden. Leden van alle Nederlandse afdelingen gaan 36 uur lang liften. Per bereikte AEGEE-stad krijgen ze geld van sponsoren.

In Hortus Botanicus vindt de Glazen Kluis plaats, een evenement van Hope XXL, een jongerenorganisatie die een manifest opstelt met ideeën voor een betere wereld.

Zestien studenten gaan vanaf 21 december 24 uur lang in een kas in gesprek met allerlei prominenten als cabaretier Freek de Jonge, oud-politici Joris Voorhoeve en Arend Jan Boekestijn.

Organisator Frits Bloemberg: ‘De studenten zullen met hen filosoferen over de weg naar een betere wereld. Het gaat niet zozeer om het inzamelen van geld, het is een inhoudelijke verdieping van de actie van 3FM.’ Leidse studente Channa van Leijsen is één van de studenten die vierentwintig uur plaats gaan nemen in de kas. Ze wil graag met oudtafeltennister en correspondent Bettine Vriesekoop spreken over de situatie China-Tibet.

‘Ik ben zelf in China geweest. Ik vraag me of ze mogelijkheden of oplossingen ziet’, zegt ze. Ook hoopt ze tips te krijgen voor Hope XXL. Een andere variatie is de Houten Hut op het Hooglandsekerkplein. Een initiatief van oudstudent Jurre Weersma en student Wieger Jonker, dat een podium biedt aan alle acties die het Glazen Huis niet halen.

Weersma: ‘Er zijn zoveel mensen die een actie opzetten of een liedje op de gitaar spelen. Ze halen geld op en gaan naar het Glazen Huis om dat aan te bieden en te vragen of ze een liedje kunnen doen. Maar daar is niet altijd ruimte voor. Bij ons kunnen die mensen hun kunsten vertonen, waarmee we weer geld ophalen voor het Glazen Huis.’

In de Houten Hut treden bandjes op, fysiotherapeuten geven tegen betaling massages, je kunt je fietsband laten plakken en er wordt in-

ternetradio gemaakt. Een vergunning regelen bleek nog lastig, zegt Weersma. ‘De gemeente was bang dat het een studentikoze actie zou worden: bier zuipen voor het goede doel. Maar wij willen juist een actie neerzetten voor mensen van nul tot honderd jaar. Ik heb mijn familie uitgenodigd. Voor mijn nichtjes van vier moet het ook leuk zijn.’

Serious Request zorgt ook voor muzikale inspiratie; Habes, huisband van Quintus nam het nummer Rivier op. Toetsenist Frank Renooij schreef het. ‘We hebben het nummer thuis opgenomen.’ Er zijn uiteindelijk 250 cd’s gemaakt, die voor 4 euro per stuk via hun website en op Quintus verkocht worden.

‘Het nummer is niet alleen bedoeld om geld in te zamelen, maar ook om de vlam erin te blazen. Het past natuurlijk ook bij een actie van 3FM. Waarbij het wel lastig is om een charity song te maken, die niet heel zoetsappig is. Je zit gelijk in de We are the World-sfeer.’ Renooij hoopt dat het nummer nog even op 3FM wordt gedraaid.

Gerard Ekdom is blij dat het huis in Leiden staat. ‘Ik ben gek op studentensteden. En het staat nu weer eens in de Randstad. Leiden heeft er zin in. Laten we hopen dat het een mooi bedrag wordt.’

Agenda Serious Request Do 15 dec: Klassieke avond in Marekerk.

16, 17, 18 dec: Medische check up door studenten de Medische Faculteit der Leidse Studenten. Centraal station.

Zo 18 dec: Serious Request Kick-off Party, LVC, 22 - 4u Ma 19 dec: Pubquiz, De Engel. 21 u Openingsparty, Hifi. 23-5u Di 20 dec: El Cid Flashmob, plein Museum Volkenkunde. 18.30 u Woe 21 dec: Stubandikoos, optredens bands studenten-verenigingen, Minerva. 20.00 u, Silent disco on ice, IJsbaan Nieuwe Rijn.

18.00 u – 21.00 u, L.A.R.P.-paleis Minerva, 17.00 u -20.00 u Do 22 dec: Lasergamen, spellenavond en technodixo op Augustinus. va. 14.00 u Kerstmarkt studieverenigingen Geesteswetenschappen, Huizingagebouw. 15.00 u – 20.00 u Een overzicht van alle activiteiten op sr11.leidenuniv.nl

Uit de Quintus-kalender. Foto Simone Vieveen

This one’s for mama

Onder de klanken van de Britse band Snow Patrol sluit op zondag 18 december om 9 uur de deur van het Glazen Huis. Tot en met vrijdag 24 december zullen dj’s Gerard Ekdom, Coen Swijnenberg en Timur Perlin 24 uur per dag vanuit de glazen studio radio maken, zonder te eten. De achtste editie van Serious Request draagt de naam This one’s for mama en haalt geld op voor moeders die geraakt zijn door oorlog en conflicten. Het Rode Kruis helpt deze moeders met onderdak, water, voedsel en medische hulp. Het gaat om ongeveer tien miljoen slachtoffers in tenminste vijfentwintig landen, meldt de website over de actie.

Serious Request begon in 2004 in Utrecht. Sindsdien is er steeds meer geld opgehaald. Bij die eerste editie was dat ongeveer negen ton. Vorig jaar in Eindhoven werd er een recordbedrag opgehaald van 7,4 miljoen euro voor slachtoffers van aids.

‘Echt voorbereiden op de dagen in het huis kan niet’, vertelt Gerard Ekdom. Hij doet deze week rustig aan en wil vooral de laatste dagen goed uitslapen. ‘Ik weet ongeveer wat ik kan verwachten. Maar elke keer is het weer anders, is het weer de vraag welke bocht de achtbaan gaat nemen.’ Een slechte dag voel je wel aankomen zegt hij. ‘Dan heb je even wat nodig, een goede plaat of een leuk moment.’

Meer info op seriousrequest.3fm.nl

15 december 2011 · Mare

7

Wetenschap

Gods telefoon Gereformeerden worstelden met evolutietheorie Historicus Hittjo Kruyswijk beschrijft in zijn proefschrift hoe de evolutietheorie langzaam een plaats vond in de Gereformeerde Kerken in Nederland. ‘Blijkbaar is het onvermijdelijk dat iemand zich een eigen interpretatie van de Schrift toe-eigent.’

DOOR BART BRAUN Tegen

Adam en Eva, panelen uit het Lam Gods van Jan van Eyck

het einde van de negentiende eeuw was Nederland aan het verzuilen, en de in Leiden gepromoveerde theoloog Abraham Kuyper deed er alles aan om de orthodox-protestantse zuil zo stevig mogelijk de klei in te heien. Hij richtte het dagblad De Standaard op, de Anti-Revolutionaire Partij (opgegaan in het CDA), en de Vrije Universiteit. Hij is ook voorzitter van de ministerraad geweest, en historici beschouwen hem wel als de eerste moderne ministerpresident. Hij was, kortom, iemand naar wie werd geluisterd.

Kuyper had een duidelijke visie op de Bijbel. Die was direct door God ingegeven: ‘Ware het beeld niet te onheilig, ik zou zeggen, gelijk de telephoon, een toespreken uit de verte.’

Als je gelooft dat de Bijbel letterlijk het woord van God is, dan is wat er in de Bijbel staat dus ook wáár. Niemand zit te wachten op een god die zich vergist, of een god die zijn volgelingen voor de gek probeert te houden. Die harde lijn zat er goed in: in 1926 nog werd een dominee uit de kerk geknikkerd omdat hij het spreken van de slang in Genesis niet letterlijk wilde lezen. ‘Kuyper, en ook zijn tijdgenoot Herman Bavinck benadrukten dat de mens zekerheid nodig heeft’, vertelt historicus Hittjo Kruyswijk. ‘Geen van beiden vraagt ooit of dat wel kan.’

Kruyswijk is geen doorsnee promovendus. De 72-jarige ontvangt in zijn ruime studeerkamer in een Aerdenhoutse villa. Van zijn eerste proefschrift, uit 1977, over het hartmedicijn digoxine, ligt een klein stapeltje bij de hand. Hij werkte 27 jaar als cardioloog, maar besloot twaalf jaar geleden om met vervroegd pensioen te gaan en ‘iets beschouwenders te gaan doen.’ Het Hoger Onderwijs Voor Ouderen dat de Universiteit Leiden aanbiedt vond hij te vrijblijvend: ‘Je moet het goed doen of niet.’ Hij deed het goed en studeerde cum laude af. Zijn scriptiebegeleider, professor Ernestine van der Wall, wees erop dat de scriptie uitgebouwd kon worden tot proefschrift. Een van de stellingen in zijn proefschrift luidt dan ook dat de verhoging van de pensioenleeftijd het aantal buitenpromovendi zal doen dalen.

Dat proefschrift heet Baas in eigen Boek – Evolutietheorie en Schriftgezag bij de Gereformeerde Kerken in Nederland (18811981). Eerst even een verduidelijking: de Gereformeerde Kerken in Nederland (GKN) maakten deel uit van een ruimere groep die als gereformeerde gezindte wordt aangeduid. Al die dingen waar buitenstaanders aan denken bij ‘gereformeerd’ - zwarte kousen, Nederlands Dagblad, polio - horen bij de diverse hardcore refostromingen die niet bij de GKN horen. In 2004 zijn de GKN opgegaan in de Protestantse Kerk in Nederland.

In zijn proefschrift beschrijft Kruyswijk hoe de GKN-gereformeerden omgingen met de opkomende evolutietheorie. De telefoonopvatting van Abraham Kuyper heeft namelijk een nadeel. De Bijbel doet een aantal uitspraken over de aarde: die is zesduizend jaar geleden geschapen, met alle planten en dieren in huidige vorm erop. Maar zelfs als dat inderdaad waar is, dan vertellen aarde, planten en dieren een ander verhaal. Ze zien er in elk geval uit alsof ze een geschiedenis van miljarden jaren hebben, waarin evolutie plaatsvond die uiteindelijk mensen opleverde.

‘Het grote probleem was vooral de natuurlijke selectie’, legt Kruyswijk uit. ‘Die is autonoom en doelloos, en past niet bij het idee van een Heer die een Heilsplan met de wereld heeft. De “evolutionistische”, atheïstische visie op het leven, zoals bioloog Richard Dawkins die anno nu bijvoorbeeld uitdraagt, daar verzette Kuyper zich mordicus tegen.’

Als in de jaren zestig de ontzuiling inzet, is die harde lijn nog maar voor weinigen vol te houden. Ook komen er mede dankzij de door Kuyper opgerichte VU, steeds meer gereformeerde natuurwetenschappers. Met name de vorig jaar overleden zoöloog Jan Lever zette zich in voor de acceptatie van de evolutietheorie in gereformeerde kringen. De ommezwaai die nanotechnoloog Cees Dekker en presentator Andries Knevel maakten, waren Levers verantwoordelijkheid. In navolging van de bèta’s integreerden ook de theologen de evolutietheorie in hun denkbeelden, en uiteindelijk volgde de kerk.

De titel Baas in eigen Boek suggereert dat daarmee een autonome relatie met de Bijbel ontstaat. Zo eenvoudig is het natuurlijk niet. ‘Altijd is men beducht voor het “heersen over de Schrift”, zoals dat heet. Je maakt je eigen interpretatie van de Bijbel, en dat komt de mens niet toe.’ Dat conflict blijft bestaan: als je besluit dat je dingen als een schepping in zes dagen of een zesduizend jaar oude aarde niet letterlijk hoeft te nemen, waar houd je dan op? ‘Blijkbaar is het onvermijdelijk dat het gebeurt, zodra iemand zelf een standpunt over de Bijbel in wil nemen. Dat probleem is niet opgelost’, aldus Kruyswijk, zelf van gereformeerde komaf: ‘Het blijft een spanning.’

Hittjo Kruyswijk, Baas in eigen Boek – Evolutietheorie en Schriftgezag bij de Gereformeerde Kerken in Nederland (1881-1981), Uitgeverij Verloren. Promotie was op 8 december

Stress Het stresshormoon cortisol kan in de hersenen aan twee soorten receptormolecuul binden. De glucocorticoïdreceptor zorgt ervoor dat stressreacties niet te ver doorschieten, en de mineralocorticoïd-receptor is betrokken bij de initiële reactie op stress,. Liane Kok van de vorige week opgeheven groep Medische Farmacologie van het LACDR hoopt vandaag te promoveren op haar onderzoek naar die laatste receptor. Er blijken grote verschillen te zitten tussen de hersenen van depressieve patiënten en gezonde hersens, stelde Kok vast na bestudering van plakjes hersenen van overledenen.

Ook zijn er genetische verschillen tussen die receptors: wie ander DNA heeft in het gen, maakt ook een ietsje andere receptor aan. Die verschillen beïnvloeden de effectiviteit, aldus Kok, en de ene genvariant kan dus ook een hoger risico op depressie met zich meebrengen dan de ander. In de toekomst zouden patienten met een depressie op de persoon afgestemde medicijnen kunnen krijgen, die rekening houden met de specifieke versie van de mineralocorticoïdreceptor die ze aanmaken.

Supermicroscoop Vier Leidse natuurkundigen onder leiding van Tjerk Oosterkamp publiceerden vorige week in Nature de eerste resultaten van hun werk met een magnetische resonantie krachtmicroscoop. Daarmee brachten ze de eigenschappen van electronen in een silicium-oppervlak in kaart. De techniek is een kruising tussen kernspinresonantie – een krachtige magnetische aanpak die ook in MRIapparaten wordt gebruikt – en tastmicroscopie, waar Leiden al veel ervaring in heeft.

Een piepklein naaldje tast het te onderzoeken oppervlakte af, als een krankzinnig gevoelige pickup-naald. Vanwege die gevoeligheid is het belangrijk dat onderzoek met de microscoop in extreme kou plaatsvindt; anders bewegen de te onderzoeken moleculen teveel.

Oosterkamp en co werkten bij een temperatuur van 30 milliKelvin, slechts een fractie boven het absolute nulpunt van -273,15°C. Nu ze hebben aangetoond dat hun supermicroscoop werkt, willen de fysici onderzoek gaan doen naar eiwitten die in de membranen van biologische cellen zitten.

Huntington Als je het gen voor de ziekte van Huntington hebt, ben je de klos. Artsen kunnen zien dat je het gen hebt, en zelfs een redelijke inschatting maken van wanneer de ziekte zich zal openbaren, maar ze kunnen er niets tegen doen. Er staat je zware lichamelijke en geestelijke aftakeling te wachten, en er is geen medicijn. Het is dan ook niet verrassend dat de patiënten wat vaker zelfmoordneigingen hebben dan gezonde mensen – ontdekker George Huntington had dat al vastgesteld. Psychiaters en neurologen van het Leids Universitair Medisch Centrum deden een onderzoek naar zelfmoordneigingen bij bijna 200 mensen die mogelijk drager waren van het Huntington-gen. 20 procent van de dragers had zelfmoordneigingen, tegenover nul procent van de mensen die uiteindelijk geen drager bleken.

Dat percentage was hetzelfde onder de mensen die al lichamelijke klachten hadden, als onder de mensen die nog niet zo ver waren in hun ziekte. Waarschijnlijk komt die hoge score deels door het gen, en niet alleen door het noodlot dat de dragers boven het hoofd hangt. Iets om op te letten bij de behandeling, aldus de auteurs.

8

Mare 路 15 december 2011

Illustratie Silas

15 december 2011 · Mare

9

Kerstverhaal

D

at moment, wanneer de trein weer vertraging heeft, je onlangs gerepareerde fiets door de gemeente is meegenomen en je een half uur te laat komt voor je eerste tentamen, woedend aangekeken door de gehele inhoud van de zaal.

Beste mensheid, gelieve niet op maandagochtend voor de trein te springen op het traject Haarlem - Leiden.

Dat moment, wanneer je net bedacht hebt dat je vader in een fictief plot voor een kerstverhaal na een lang ziekbed op eerste kerstdag zou overlijden en tegelijkertijd de telefoon gaat.

Mamma wilde het kerstdiner altijd helemaal zelf maken. Pas wanneer alles op tafel gezet moest worden, was het raadzaam de keuken te betreden, zei het dat je te allen tijden rekening diende te houden met waarheen mamma zich voortbewoog. Vroeger als klein kind kwam ik eenmaal tot het briljante idee om van alles wat ze in de keuken neergezet had één hapje te nemen, ik wist niet beter. Sindsdien wel.

Opa en oma kwamen ook altijd mee-eten op eerste kerstdag, tot twee jaar geleden. Oma kon toen al enkele jaren niet meer te voet naar ons huis komen, terwijl hun huis zich maar een halve straat verder dan dat van ons bevond. Maar zoals ik al zei, dat was tot twee jaar geleden. Nu is mijn oma alweer een tijdje als ontelbaar veel korreltjes as uitgestrooid over de heide ergens bij Utrecht. In de lente kleurt ze dan net zo paars als mamma’s haar. Opa komt natuurlijk nog wel, al gaat ook dat niet meer zo soepel als vroeger.

Mamma was vrij traditioneel met het kerstdiner. Vooraf aten we altijd versgebakken broodjes uit de oven, waarbij dan een rijkelijke keuze aan beleg voorhanden was. Het hoofdgerecht, daar was uiteraard wel enige variatie mogelijk, al bestond de basis uit twee soorten vlees en meestal een volle schaal risotto. Haar specialiteit was de gemengde salade met allerlei verschillende vruchten en een sausje volgens Sloveens recept. Slovenië was namelijk het land waar ze geboren was, waar haar moeder woonde, waar ze haar kookkunsten vandaan had en waar ze dit jaar op tweede kerstdag naartoe ging.

De eerste weken waren vrij eenzaam, zo alleen op mijn kamer. Niet dat ik per se mijn ouders miste, maar de bevangenheid van een nieuwe stad en nieuwe omgeving bracht toch een zekere eenzaamheid met zich mee. Toch werd Leiden al snel mijn stad, zoals ook Haarlem altijd mijn stad was geweest. De nauwe straatjes in het centrum, de grachten, de mooie antieke gebouwen, en daarmee contrasterend de bouwsteigers, de vrachtwagens en de scooters. Alles en iedereen kende zijn plekje, was deel van de stad. Was dat bij iemand niet het geval, dan kon je zo iemand er ook direct uitpikken. Schouders gebogen, hoofd omlaag, snelle pas en soms een schichtige blik omhoog. Nee, ook Leiden was mijn stad geworden. Op de fiets was ik het verkeer altijd de baas, althans, dat was het spel. Inzicht, oplettendheid maar toch ook een beetje lef, zo reed ik, vaak fluitend, dag in dag uit naar college en kamer, naar kamer en college. Hoe leger en eenzamer ik me voelde, hoe vrolijker en opener ik paradoxaal genoeg op straat naar mijn medemens was. Mensen zijn bang, ze zijn altijd bang geweest. Vroeger waren het de goden die de mensen angst inboezemden, later het regime, de overheersing. Nu ook dat grotendeels voorbij is, heeft men angst voor wat er níet is, juist omdat het er niet is, of beter, nog niet. Mensen durven elkaar op straat niet meer aan te kijken. Stiekem zijn we allemaal eenzaam, hoe diep weggestopt het ook is.

Vroeger gingen we altijd twee keer per jaar naar Slovenië.

Het is voor mij onvoorstelbaar dat het merendeel van de mensen niet weet waar Slovenië ligt. Een mens is zo sterk georiënteerd vanuit zijn eigen beleving, vanuit zijn eigen jeugd en ervaringen. Mijn lerares Duits vroeg ooit of iemand wist wat er speciaal was aan de stad Oberhausen. Tuurlijk wist ik dat. Oberhausen is de eerste grote stad die je tegenkomt als je Duitsland binnenrijdt, vlak voor Arnhem staat het al op de borden. Terwijl ik dat zei, wist ik gelijk dat mijn antwoord buitengewoon vreemd was. Ik zag de docent gelijk verwonderd kijken. ‘Ja, dat klopt, maar dat is niet wat ik bedoelde.’ De jaarlijkse boekenmarkt, natuurlijk. Voor mij was Oberhausen de eerste grote stad die je tegenkomt als je Duitsland binnenrijdt. Daarna kwam Düsseldorf, dan Keulen, Frankfurt, enzovoorts. Mijn zus en ik kenden elk wegrestaurant bij naam en speeltuin. Elk wegrestaurant werd voorafgegaan door vijf aftelbordjes, variërend van vijf kilometer tot honderd meter voor de afslag. Eerder dan de ander zo’n bordje zien, dat was de uitdaging. Natuurlijk won mijn zus altijd, al dan niet met een goedbedoelde knipoog van mamma naar mij. Mijn zus heeft nooit goed tegen haar verlies gekund.

Nooit heb ik volledig begrepen waarom ik deda’s lievelingetje was. In het begin was ik te jong om überhaupt iets te begrijpen, laat staan te beseffen dat mijn opa niet deda heette, maar dat dat slechts het Sloveense woord voor opa was. Voor mij heette hij deda. Ook naarmate ik ouder werd heb ik voor mijn gevoel nooit iets bijzonders terug kunnen doen. De taal leren, dat zou goed geweest zijn, dan had ik het tenminste kunnen vragen. Al goed, ik kende enkele woordjes, genoeg om een ijsje te halen of om aan mijn oma het gewenste speelgoed te vragen. Ik liet het maar gewoon op me afkomen. Nu komt mijn opa niet maar thuis met de oude brommende Kever, nu word ik ’s ochtends niet meer wakker van een dreunende, op slechthorende mensen afge-

stelde televisie en nu hoef ik niet meer mamma wakker te maken omdat deda wil kaarten. Toch gaan we nog jaarlijks naar Slovenië voor mijn oma babi en voor de rest van mijn familie, waaronder mijn peetouders. Zouden mijn ouders voor mijn achttiende verjaardag gestorven zijn, dan had ik moeten emigreren, stel je voor. Nu ben ik gelukkig volgens de wet al volwassen. We worden allemaal ouder, maar toch nieuwer. De straten in Sloveense dorpen worden nieuwer, geasfalteerder, maar de mensen worden ouder. Ik heb altijd een fascinatie gehad voor begraafplaatsen, met name voor de grafstenen. ‘Hier rust’ gevolgd door een flinke lijst familieleden. Het ene graf ligt er nog dooier bij dan het andere, om het even bot te zeggen. Maar deda niet, deda heeft een mooie bloementuin, net als babi thuis, maar dan zonder de groenten en met de kaarsjes. Ook de nachten in Slovenië zijn volledig van deda. Mamma zei altijd dat deda een grote witte wolk is, maar dat is niet zo. Deda is een ster, een grote felle ster. ’s Nachts op het balkon, wanneer de krekels op stap zijn en een hond zo nu en dan troosteloos in de rondte blaft, dan is de hemel vol kleine witte vlekjes. Geloof me, die in Slovenië zijn mooier dan in Nederland. Ook in de auto waren altijd sterren. Als het donker was en mijn zus en ik met onze benen in en over elkaar kropen om te kunnen slapen op de achterbank, dan suisden de sterren altijd razendsnel voorbij. Toch bleven ze altijd op dezelfde plaats, ze stonden daar maar te schitteren aan de donkere Duitse hemel.

Deda was niet in Leiden, althans niet in mijn kamer. Het nauwe straatje tegenover die hoge gebouwen was te smal om bij nacht naar de sterren te kunnen kijken. Leiden was echter nooit stil, zeker niet in het weekend. Alleen ’s ochtends wanneer de oorverdovende stilte door de wekker heen je oren bereikt, dan was het stil, dan was alles stil. Helaas duurt zo’n moment maar een halve seconde. Dan volgen altijd de dertig lichtelijk gehaaste minuten die me toestaan een warme trui aan te trekken en een broodje te eten. Het zijn de allerkleinste dingen die de eenzaamheid het grootst maken. Het kastje of de voordeur dat net een ander geluid maakt bij sluiting. De geur bij de eerste stap die je buiten zet. Je kan iets nog zo uitvoerig beschrijven, het zijn altijd de distinctieve kenmerken die het ‘o ja’-moment veroorzaken.

Kerst viel dit jaar vroeger dan normaal. De eerste borrel was al halverwege december en nog geen halve week later stond er een boom in de kamer. Een kleintje dit jaar, mamma zag al het werk niet zitten, zo vlak voor de vakantie. Vakantie betekende autorijden, en autorijden betekende stress. Afgelopen zomer in Juni had ik mijn rijbewijs weten te bemachtigen en mocht ik voor het eerst een stuk rijden, ergens in Oostenrijk. Mamma zat zwetend en trillend op de achterbank. Ik probeerde me er niets van aan te trekken, pappa wist zich geen geschikte houding aan te nemen. Natuurlijk gebeurde er niets, natuurlijk stopte ik na een uur al uit pure frustratie. Het meest bijzondere aan de reis was altijd onze hond. Onze hond hield van babi, want babi hield van vlees.

Maar nog meer was hij gehecht aan de auto. Hij herkende het geluid van de deur op meer dan honderd meter afstand en weigerde soms simpelweg om mee te lopen van de auto vandaan, wanneer mijn vader daar achterbleef. De auto was zijn waarborg, het liefst zou hij er de hele dag onder liggen.

De warme broodjes, de rijst, de salade, het vlees, alles smaakte naar haast en stress. De hond bleef verward thuis.

Zelfs pappa leek niet geheel op zijn gemak, al kan dat ook als oorzaak hebben gehad, dat dit het eerste kerstdiner was met de nieuwe vriendin van opa. Maar zij was niet oma, zij was meer de verzorgster, de koffiedame van de biljartclub.

In 1999 ontstond er in de Tauerntunnel in Oostenrijk een grote brand als gevolg van een kettingbotsing. De Tauerntunnel is 6401 meter lang. Mamma wilde lange tunnels altijd vermijden, maar dit jaar maakte het niet uit. Ze wilde gewoon de snelste weg naar haar moeder nemen. Mijn zus en ik waren thuis, de middag liep ten einde en de hond werd zenuwachtig van de honger. Tweede kerstdag was een illusie.

Dat moment, wanneer de telefoon gaat en een kalme stem zijn werk doet, je langzaam in elkaar stort en alleen maar kan denken aan de vrouw die jou negen maanden heeft gedragen zonder te weten wie je zou worden. De vrouw die ook de overige achttien jaar volledig heeft gewijd aan jouw welzijn.

De vrouw waar je tot op dat moment nog nooit zoveel liefde en dankbaarheid voor gevoeld hebt.

Google Earth heeft mij geleerd dat Rothenwand een dorpje is in Oostenrijk dat niet meer dan tien huizen telt. In de berm van de flauwe bocht die de snelweg bij dat dorpje maakt, staat sinds enkele dagen na die mistige namiddag een klein houten kruisje. Google Earth heeft mij ook verteld dat mamma het eind van de Tauerntunnel nog heeft mogen genieten.

Lieve mamma, Elke avond sinds mijn aankomst is helder geweest. Elke avond heb ik op het balkon mijn Sloveens geoefend tegen jou en deda. Het gaat met de dag beter. Dit jaar heb ik het kerstdiner gemaakt. Niemand mocht me helpen, pappa niet, zus niet. Babi heeft me alleen geholpen met de oven, de broodjes waren bijna verbrand.

DOOR LUKA VAN SCHIE

Van de jury

‘Reve is te taai’

Van de tientallen inzendingen voor de Mare-Selexyz-Kerstverhalenwedstrijd won een verhaal over wat familieliefde in tijden van kerstdiners nu echt betekent.

Luka van Schie (18), student Griekse en Latijnse taal en cultuur won de eerste prijs. Mare feliciteerde hem en stelde enkele vragen.

Volgend jaar bestaat de kerstverhalenwedstrijd van deze krant alweer een decennium. Misschien is dat een goede gelegenheid om de regels wat aan te scherpen.

‘Gij zult geen bewerking maken van Charles Dickens’ A Christmas Carol’ zou zeker een bijkomend gebod moeten zijn. Met als toevoeging: ‘Gij zult dat niet doen want na de vijfde, oubollige bewerking van deze klassieker heeft de jury er al een indigestie van nog voor ze aan tafel gaat.

Bovendien, beter dan Disney of de Muppets kunt gij het toch niet.’ Daarnaast mogen aspirerende literatoren zich ook wel eens aan een andere personage wagen dan de cynische, zuipende, ranzige student die neerkijkt op het andere geslacht maar tegelijk zo eenzaam is als wat.

Deze irritaties daargelaten, kreeg de jury - bestaande uit de schrijvers en (oud-)Mare-redacteuren Arjen van Veeelen, Christiaan Weijts en Thomas Blondeau - ook het nodige aan interessants te lezen. Er zijn genoeg studenten die een cliché van verre herkennen, genoeg vertellers die buiten de lijntjes der saaiheid durven kleuren. Dat verheugde de juryleden Omdat het kwalitatieve aanbod de prijzenpot oversteeg, is er dit jaar ook een eervolle vermelding. Studente Anne van de Wijdeven plaatste zich met Alzo ook op aarde in de traditie van het spookverhaal.

Haar gothic inslag gecombineerd met scherp neergezette studentikoziteit deed haar boven het letterkundige grauw uitstijgen.

Helaas geen prijs, maar wel een schouderklop.

Schrijf je vaker? ‘Ik schrijf zeker vaker, maar vooral gedichten, daar staat mijn computer vol mee. Ambities zijn altijd leuk, maar ik blijf het zien als een hobby, en wie weet gebeurt er ooit – weer - iets moois!’

Een boekenbon van vijftig euro en een publicatie op de website is weggelegd voor de winnaar van de derde prijs: Sven Klinkenberg - van Mil, student Engels. Alleen al in de keuze van zijn personage, een net ontslagen bedrijfsmedewerker die besluit te gaan studeren, onderscheidt hij zich. Zijn kritiek op managementstaal is welkom in de crisistijden.

De tweede plaats komt met een publicatie op de website en een boekenbon van 75 euro. Die is weggelegd voor Jos Westerhuis.

Cynisme is een dankbare grondtoon voor veel kortverhalen maar Westerhuis’ portret van een mensenhatende nachtportier in een daklozenopvang is origineel, consequent en doordesemd van zwarte humor. Een goed tegengif voor alle kerstglitter.

Eeuwige roem en een boekenbon van 250 euro valt Luka van Schie ten deel. Zijn verhaal viel de jury op door een weidse opzet, een grote schakering aan emoties en de durf om een emotioneel thema aan te roeren. En dat allemaal zonder pretentieus of tranentrekkerig te worden.

Uitgevers kunnen zich melden bij de redactie.

Het is een halszonde om dit te vragen maar hoeveel van jezelf zit erin dit verhaal? ‘Dit antwoord ontkracht het verhaal misschien deels, mijn ouders leven gelukkig nog allebei. De meeste details komen redelijk overeen, een enkele aanpassing daargelaten indien nodig. Mijn moeder is zelf wel vaak bang voor zulke ongelukken, vandaar het concept.’

Zin in de feestdagen of voelt het meer als een verplicht nummer?

‘Hoewel mijn ouders dit jaar wel naar Slovenië gaan, heb ik zeker zin in de feestdagen. Zelf verblijf ik in de vakantie gewoon bij mijn vriendin. Zolang mijn verhaal maar niet werkelijk gaat plaatsvinden…’

Heb je voorbeelden in het schrijven? ‘Ik moet toegeven dat ik niet veel lees, behalve in vakanties. Zeker in de poëzie heb ik geen grote voorbeelden, eventueel Marsman. Er zijn natuurlijk wel zeer veel goede schrijvers. Joost Zwagerman lees ik met veel plezier en bijvoorbeeld De Engelenmaker van Stefan Brijs vind ik ook een schitterend boek. Persoonlijk vind ik het het meest bijzonder om na het lezen van een boek erover terug te denken en te realiseren hoeveel kleine details en subtiele zinspelingen achteraf op hun plek zijn gevallen.’

Vind je dat er sprake is van literaire cultuur in het Leids studentenleven? ‘Ik zit zelf niet in een leesclub, mijn dagelijks leven is al vrij vol, al zou het me best leuk lijken. Als ik met studiegenoten praat over boeken en schrijvers, dan zijn dat logischerwijs vooral klassieke schrijvers en boeken, waar ik overigens veel ontzag voor heb.’

Welk boek ga je zeker niet aanschaffen? ‘De Avonden van Gerard Reve. De intentie van dit boek is duidelijk, Reve slaagt er ook zeker in om dit goed naar boven te brengen, maar het is veruit het meest taaie boek dat ik ooit gelezen heb.’

10 Mare · 15 december 2011 Interview

Het conservatisme van de toekomst Er moet naar nieuwe vormen worden gezocht, vindt jurist Thierry Baudet Rechtenpromovendus Thierry Baudet stelde een overzichtswerk samen van conservatieve denkers.

Van Montesquieu tot de calvinist Abraham Kuyper, vond hij richtingaanwijzers voor wie behoefte heeft aan nieuw moreel kompas.

‘Het is een persoonlijke zoektocht geweest. Ik wilde begrijpen wat er met de wereld aan de hand was na 2001. Ik was achttien en de wereld leek zo overzichtelijk toen. We hadden paarse kabinetten gehad. Het samengaan van liberalisme en socialisme werd door mij – en vele anderen – ervaren als het einde van de ideologie.

De twee grote vijanden sloegen de handen ineen, de grote verhalen waren voltooid. En toen gebeurden er onverklaarbare dingen. 9/11 en Fortuyn zetten thema’s op de kaart waar liberalisme en socialisme geen vocabulaire voor hadden. Dus ik ging op zoek naar denkers waarbij zaken als gemeenschap, culturele identiteit, geborgenheid of moreel kompas wel een rol speelden. Zo kwam ik uit bij de conservatieven.’

Dat antwoordt rechtenpromovendus Thierry Baudet als je hem vraagt naar waarom hij een bundel deed verschijnen met portretten van conservatieve denkers. Revolutionair verval, De conservatieve vooruitgang in de achttiende en negentiende eeuw, stelde hij samen met advocaat en publicist Michiel Visser. Al eerder verscheen Conservatieve vooruitgang, een soortgelijk werk met prominenten uit de vorige eeuw.

Door Thomas Blondeau

‘Ik wilde begrijpen wat er met de wereld aan de hand was na 2001’ Zijn flux de bouche lijkt Baudet (27) zelden in de steek te laten. Hij is sinds kort columnist bij NRC Handelsblad en neemt in die functie een uitgesproken moreel standpunt in over zowel populisme als pornoficatie. In praatprogramma’s toont hij zich kritisch over het Europees Hof voor De Rechten van de Mens of bezorgd over de nationale politiek.

Bij al deze onderwerpen boeten zijn redeneringen niet aan soepelheid in.

Belangrijker: de jurist en historicus komt nooit naar voren als slechts een praatjesmaker. Betrokkenheid en weloverwogenheid domineren.

Maar misschien heeft hij ook het tij mee? De poging van voormalig premier Balkenende om een ‘normen en waarden’-debat te entameren, strandde op cynisme van de tegenpartij maar evengoed op een gebrek aan inhoud.

‘In die twee boeken heb ik de historische grondslagen van het conservatisme in kaart gebracht. Het is nu aan politici, denkers enzovoorts om hierover na te denken en te kijken hoe ze deze kennis kunnen gebruiken in het heden. Als je met een liberale of socialistische blik naar de samenleving kijkt, denk je aan wetten, het individu dat zijn eigen belang nastreeft, en de verhouding daartussen. Maar wat moet je bijvoorbeeld met een kerkgebouw of klokkengelui in je overwegend niet-gelovige gemeenschap? Daar kunnen die politieke families niets mee. Of wat met het aantal zelfmoorden bij France Telecom toen werknemers opeens

bij andere afdelingen moesten gaan werken en hun sociale verbanden werden doorgesneden? Ze kregen een prima loon, maar ze voelden zich ontworteld. Ik heb driehonderd jaar nagespeurd naar mensen die de complexe verhouding tussen individu en institutie in kaart hebben proberen te brengen.’

Verschillende van de opgenomen filosofen komen voort uit een christelijke traditie. Wat heeft een seculier Nederland aan hen? Of moet religie weer een verbindende factor worden? ‘Ik beschouw conservatisme niet als een reactionaire stroming. Er moet naar nieuwe vormen gezocht worden. Maar ik geloof wel dat de ethische leer van het christendom onverkort actueel is. En inderdaad, we moeten nadenken hoe de stedelijke en architectonische middelpunten die kerken nu eenmaal zijn een vernieuwde functie kunnen krijgen in de gemeenschap. Die vertaalslag moet nog gemaakt worden.’

Heeft hij een persoonlijke favoriet te midden de gebloemleesde filosofen die rangeren van de Franse verlichtingsfilosoof Montesquieu tot de Nederlandse calvinist en staatsman Abraham Kuyper? ‘Nee, maar ik kwam wel tot het inzicht dat het belangrijkste dogma van de moderne politieke geschiedschrijving niet klopt. Dat is namelijk het idee dat er altijd een conflict was tussen vorst en volk tot de Franse revolutie.

Toen won het volk en was de burger vrij. De conservatieven hebben mij geleerd dat de vorst eeuwenlang juist de bondgenoot was van het volk. Wat je ziet sinds de Franse revolutie is niet zozeer de triomf van het individu maar vooral het sterker worden van de staat. Dat komt omdat de intermediaire structuren in het veld tussen individu en staat, zoals gilden, familie, religie… voortdurend uitgehold worden. Hoe geëmancipeerder de burger, hoe meer die een sterke staat nodig heeft om alles voor hem te regelen. De conservatief vreest dat in naam van individuele bevrijding, de reële vrijheid daardoor steeds meer wordt uitgehold; en hij kijkt met wantrouwen naar de zorgende, hoedende, almachtige overheid die dankbaar in dat vacuüm treedt. ’ Baudet stelt dus een gebrek vast in de huidige samenleving. Toch presenteerde het Centraal Bureau voor Statistiek verleden jaar nog een rapport waaruit blijkt dat negen van de tien volwassen Nederlanders gelukkig waren met hun leven. Hoe ernstig kan dat gebrek zijn? ‘We zijn natuurlijk gelukkig in de zin dat het goed ons met gaat. We zijn relatief rijk en gezond. Maar het Sociaal en Cultureel Planbureau heeft ook laten zien dat we ons vervreemd voelen van de samenleving, ons vaak niet thuis voelen in onze buurt en dat we ons zorgen maken over de toekomst.

Dat zie je niet alleen in Nederland.

Overal zie je een erosie van politieke partijen omdat die geschaard zijn rond de grote thema’s uit de tijd dat ze werden opgericht. Die dilemma’s zijn nu opgelost. Om die reden zie je flankenpartij opbloeien zoals bijvoorbeeld de PVV. Het is nu wachten op de middenpartijen om een antwoord te formuleren op wat wij bijvoorbeeld delen met de Grieken.

Wat moeten we met dat Europa? Is het alleen maar goed voor de portemonnee of doet het ook nog iets met ons zelf?’

Twee portretten in het boek zijn geschreven door de conservatieve opiniemakers van dit moment, de Britten Roger Scruton en Theodo-

re Dalrymple. Hun opiniestukken worden ook door Nederlandstalige kranten zeer gewaardeerd. Vertalingen van hun boeken vinden hier te lande gretig aftrek. Maar het zijn ook schrijvers die fulmineren over het verbod op de vossenjacht of zich druk maken over de alomtegenwoordigheid van iPods. Dat klinkt nogal stoffig en weinig maatschappelijk relevant. Is het niet meer dan nostalgie? ‘Toch wel. Kijk, Scruton en Dalrymple leven in het nu en in hoeverre zij hebben bijgedragen aan ons begrip van het heden; dat moet nog blijken. Maar het schrijven over kleine dingen die een symbool zijn van grote culturele processen vind ik een interessante methode. Zoom in op iets zo klein mogelijks, probeer

Baudet: ‘In naam van individuele bevrijding wordt de reële vrijheid steeds meer uitgehold’ Foto HH

dat te analyseren en je zult zien dat de hele wereld daarin weerspiegeld wordt. Bijvoorbeeld dat constant luisteren naar muziek en je altijd opsluiten in je eigen wereld – interessant en veelzeggend, vind ik dat.’

Dat inzoomen doet Baudet nu ook als columnist in NRC. Laatst omschreef hij kijken naar porno of gebruik van vibrators als een vorm van overspel wanneer het door een partner in een monogame relatie gebeurt. Maar siert het een wetenschapper niet om zich bij de feiten te houden? Wat als zou blijken dat een matige vorm van pornoconsumptie zou leiden tot een meer succesvolle monogame relatie? ‘Dat zou je dus empirisch moeten onderzoeken…

Maar empirie is een heel problema-

tisch gegeven. Over veel zaken is het moeilijk om deugdelijke gegevens te vinden, zeker hierover. Gesteld dat er uit onderzoek zou blijken dat niet-monogame relaties succesvoller zijn? Is dat dan een doorslaggevend argument tegen monogamie?

Of kun je ook overwegingen maken die gebaseerd zijn op zaken die zich onttrekken aan de meting? Over die vragen wil ik het hebben in mijn columns. Wat zegt de ethiek? Wat zegt je geweten, je hart?’

Thierry Baudet en Michiel Visser, Revolutionair verval, De conservatieve vooruitgang in de achttiende en negentiende eeuw, 416 pagina’s, Prometheus, € 19,95.

15 december 2011 · Mare

11

Studentenleven

Het eerste jaar van de rest van je leven Ze willen allemaal in één jaar hun P halen. Maar gaat dat ook lukken?

Mare volgt drie nieuwelingen bij de opmerkelijke momenten in hun eerste jaar aan de universiteit.

‘Als het waait, wapperen de gordijnen.’

DOOR HARMKE BERGHUIS FOTO’S MARC DE HAAN

‘Trots dat ik alles alleen doe’ Naam: Leonie Winkhardt (20) Studie: pedagogiek Vereniging: Leidse Studenten Duikvereniging Huis: boven Spiekeria in de Pieterskerk-Choorsteeg De traptreden naar haar kamer zijn nauwelijks groot genoeg om op te staan. Leonie loopt snel, ze is het inmiddels gewend. ‘Ik zie er altijd tegenop om te douchen. Dat moet in de keuken en daar staat het raam altijd open. Er is geen verwarming. ’s Ochtends is het er ijskoud.’ Net als in haar kamer. ‘Ik heb hier alleen een elektrisch kacheltje die nu al bijna op z’n hardst staat. Langs de muren tocht het. Het is totaal niet geïsoleerd, als het waait zie ik de gordijnen wapperen. Mijn hoofd wordt zo koud dat ik vaak met een muts op slaap.’

Oftewel: ‘Ik ben op zoek naar een nieuwe kamer.’

‘Met Kerst ga ik naar mijn ouders in Duitsland. Ik ben wel trots op mezelf dat ik het allemaal alleen doe hier. Je hebt ook mensen die een master doen en nog steeds thuis wonen. Soms, als ik mensen hoor zeggen dat ze lekker thuis gaan eten en dat hun was gedaan wordt, vind ik het wel jammer.’

De inschrijving aan de universiteit, die aan het begin van het jaar voor de nodige problemen zorgde, is inmiddels rond.

Wel heeft ze wat studie betreft de knoop doorgehakt. Ze gaat toch een cursus natuurkunde doen, zodat ze het volgende collegejaar mee kan loten voor de studie geneeskunde. ‘Ik vind alles wat er in het lichaam gebeurt interessant. Leuker dan opvoedingsdimensies.’

Hoogtepunten dit jaar waren Sinterklaas met het gastgezin en het duikweekend van Leidse Studenten Duikvereniging (LSD) waar ze wekelijks te vinden is. Alleen het weekend is soms eenzaam. ‘Dan zit ik alleen thuis en denk ik: ik zou wel wat willen doen, maar met wie? De meeste eerstejaars die ik ken, wonen nog thuis. Die hebben geen zin om ’s avonds nog naar Leiden te komen om naar de kroeg te gaan. Ik drink niet zoveel. Ze proberen me bij LSD wel aan de drank te krijgen, maar ik vind het meeste gewoon niet lekker. Dan zeggen ze: “Iedere Duitser drinkt bier.” Maar dat klopt gewoon niet.’

‘Vrijwel uitsluitend Minerva’ Naam: Enno van Werkum (19) Studie: Rechten Vereniging: Minerva Huis: Hôpital Wallon Enno loopt de eerste de beste lege kamer binnen. Een paar kledingsstukken slingeren in het rond. Zijn kamer? ‘Nee hoor, maar we lopen hier allemaal bij elkaar binnen. Dat kan gewoon.’

Inmiddels heeft hij wel een eigen kamer, op de zolder van het Wallon. Hij bivakkeert niet langer met de andere eerstejaars op matrasjes in een gedeelde ruimte. ‘Nu is het echt begonnen.’

Zijn studie Rechten verloopt naar wens. De twee tentamens die hij tot nu toe heeft gehad, heeft hij gehaald. Twintig punten binnen. ‘Ik heb veel informatie gekregen van mijn huisgenoten.

Ze vertelden me wat ik kon verwachten, dat heeft geholpen. En van mijn jaarclub Malafide studeren er twaalf van de negentien rechten. Dan kun je je samen voorbereiden.’

Of hij nog wel eens alleen is? ‘Nee. En eenzaam kun je hier niet worden met zoveel jongens om je heen. We wonen met tweeëndertig jongens in het huis. Een ontgroening heb ik nog niet gehad, dat komt nog. Ik zie er niet tegenop, het hoort erbij.

‘Ik geniet steeds van alle gezelligheid met de jaarclub. Met 19 vrienden doe je voortdurend leuke dingen. Op maandag en woensdag ga ik altijd met ze naar Minerva. Ik squash daar nu ook. Als ik in Leiden ben, ga ik op vrijdag ook meestal met mijn huis naar de sociëteit. Het is wel allemaal vrijwel alleen Minerva. Naar mijn ouders ga ik niet vaak, ongeveer één keer in de drie weken. Meestal zijn hier in het weekend ook zoveel leuke dingen te doen.’

En lukt het om elke dag te studeren? ‘Niet elke dag, maar wel genoeg om bij te blijven. Vaak ben ik tot laat op Minerva of ben ik in huis dingen aan het doen. De dagen dat ik studeer, zit ik in de UB met mijn jaarclub. Het is gezellig, maar je doet ook echt wat.’

‘Ik heb hoogoplopende stress’ Naam: Fennie Euwema (19) Studeert: Russische studies Lid van: Catena Huis: studentenhuis in de Morsstraat ‘Soms ga ik naar Catena om huiswerk te maken, dan lijkt het of ik ontspan.’ De studie Russisch bevalt Fennie nog steeds goed, maar druk is het wel. ‘Ik heb twintig contacturen in de week en daarnaast ben ik dagelijks nog zo’n vier uur per dag aan het studeren. En dan is het meestal nog niet eens af. Soms zit ik de hele nacht door te werken aan opdrachten.’ Zeker met de tentamenperiode in zicht slokt ‘de hoogoplopende stress’ het merendeel van haar tijd op. ‘Ik doe aan yoga, maar daar heb ik nu even geen tijd voor. Naar Catena ga ik helaas ook veel minder.’

Als ze niet in de UB is, zit ze thuis. ‘We zijn een soort gezinnetje. We kletsen over alles. Soms gaat dat wel ten koste van slaap, dan praten we tot twee uur ’s nachts door.’ Of ze gaan samen pannenkoeken bakken. ‘Die maak je nooit alleen voor jezelf.’ Met z’n vijven wonen ze er, inclusief een vriendin die ze uit Groningen kent. We hebben onlangs een hospiteeravond gehouden: dan moet je iemand beoordelen op een eerste indruk, dat vond ik niet zo leuk.’

Nog een tegenvaller: ‘We hebben muizen. Ik wist niet eens dat ik daar bang voor was.’ Naar haar ouders in Groningen gaat ze ieder weekend, al ziet ze haar Groningse vrienden nauwelijks.

‘Ik zit het hele weekend te leren. Ik hoop mijn propedeuse in één keer te halen, maar in het volgende collegejaar wil ik het wel iets rustiger aan kunnen doen.’

De eerste vijf studiepunten heeft ze inmiddels binnen, meer viel er tot nu toe niet te halen.

‘In het begin was het vooral vrijheid, blijheid. Nu heb ik door de tentamens wel wat minder vrijheid. De studie is zwaarder dan ik had verwacht. Maar ik ben nog steeds wel erg tevreden, al zou het fijn zijn als ik weer tijd krijg voor Catena. Ik hoop dat het terugkomt.’

12 Mare · 15 december 2011 Maretjes

Lezing: “Opvoeding en reïncarnatie”. Door Theosofisch Genootschap. Toegang gratis.

Woensdag 21 december, 20.00 uur. Plaats: Centrum voor Onderwijs en Advies, Lorentzkade 15a (vlakbij Lammenschansweg).

Inlichtingen: 0713617417, www. stichtingisis.org.

VARA Leids Cabaret Festival 2012 zoekt studenten met schrijfambities. Het 34e VARA Leids Cabaret vindt 6 t/m 11 februari 2012 plaats in de Leidse Schouwburg. Voor het festival is de organisatie op zoek naar studenten die het festival willen recenseren en/of verslag willen

Maretjes-extra zijn bedoeld voor semi-commerciële instanties. De prijs voor een Maretjeextra is € 23,– incl. BTW voor elke vijfendertig woorden. U kunt deze advertenties uiterlijk op de vrijdag vóór het verschijnen van Mare opgeven bij Bureau van Vliet B.V., postbus 20, 2040 AA Zandvoort, telefoon 023-571 47 45. E-mail: Zandvoort@bureauvanvliet. com Lector Studiebegeleiding zoekt nieuwe medewerkers!

Enthousiaste studenten gezocht voor het geven van huiswerkbegeleiding op onze vestigingen in omgeving Leiden en Den Haag.

Minimaal twee middagen per week, vwo diploma vereist. Bekijk de vacature op www.lectorstudiebegeleiding.nl of bel naar 088-2211444.

DO DE e E

O

1

UW

N LE

Ervaren meditator laat je het pad naar verlichting zien. Ik vraag geen geld. Mail Willem, adsl630441@telfort.nl : antwoord gegarandeerd.

Maretje extra

1

Deze zomer naar Zuid-Amerika? Heb je zin om 5 weken lang straatkinderenprojecten in Bolivia en Ecuador te bezoeken? Ben je tussen de 18 en 25 jaar? Bezoek dan www.samen.org en ga mee met onze groepsreis!

01

Hey muzikant! Op zoek naar een leuk en goed orkest? Kom dan op woensdag vanaf 20.00 uur langs tijdens de repetitie en luister of speel mee! Meer informatie: www.leidseharmoniekapel.nl.

doen backstage. Heb jij schrijfambities en vind je het leuk om je in de wereld van cabaret en theater te verdiepen? Of schrijf je gewoon graag, meld je dan nu aan. Schrijf een korte motivatie en wat achtergrond informatie over jezelf en mail dat naar lcf@ bunkertheaterzaken.nl.

TR

Doe iets met je kennis. Help een leerling op streek in 1 uur per week. Drie leerlingen uit groep 7 en 8 zoeken dringend hulp bij taal, rekenen en studievaardigheden; Marokkaans meisje, Engels, 3VMBO TL; Egyptische jongen, Nederlands, aardrijkskunde, brugklas; Marokkaans meisje, Nederlands, brugklas; Marokkaanse jongen, biologie, 2VMBO; Marokkaans meisje, wiskunde, brugklas VMBO; Marokkaanse jongen, grammatica, rekenen, kopklas, met vergoeding. Marokkaans meisje, biologie, brugklas; Marokkaans meisje, wiskunde, Engels, kopklas; Irakese jongen, Engels, Internationale Schakelklas; Marokkaans meisje, Engels, economie, 3-HAVO, zes euro per uur. Drie leerlingen Voortgezet Onderwijs wonen in Zuid-West.

Twee leerlingen Speciaal Onderwijs hebben bijles nodig; 36 leerlingen Ba.O.groep 3 t/m 6 zoeken hulp bij taal en/of rekenen, van wie negen met vergoeding.

Bijles in Onderwijswinkel, buurthuis Vogelvlucht, of bij leerling of bijlesgever thuis. Ook zoeken wij vrijwilligers voor bijles/huiswerkhulp op twee basisscholen.

Onderwijswinkel, Driftstraat

77, ma-, wo en do. 15-17 u. Tel: 5214256, LET OP ons e-mailadres is: st.onderwijswinkel@planet. nl.

GOE

De prijs voor een Maretje bedraagt €8,– per 30 woorden, opgegeven via redactie@mare.leidenuniv.nl uiterlijk t/m maandag 16.00 uur. Maretjes aangeboden voor commerciële doeleinden worden niet geplaatst, evenmin als Maretjes waarin zaken worden aangeboden die de waarde van 4.500 euro te boven gaan.

2

welzijn en cultuur

Mede mogelijk gemaakt door het UAF Het UAF helpt al 60 jaar hoger opgeleide vluchtelingen om zich hier te ontwikkelen door studie. Voor duizenden getalenteerde vluchtelingen hebben we dat al mogelijk gemaakt: artsen, ingenieurs, economen, juristen en vele anderen.

We zijn trots dat dit is beloond met de 1e plaats in het Trouw-onderzoek naar de prestaties van 800 goede doelen. Ook nieuw gevlucht talent willen wij de kans geven zich te ontwikkelen. En dat kun jij mede mogelijk maken!

Kijk op www.uaf.nl

Voor €5,5,- per maand brengt u zieke kinderen en hun ouders dicht bij elkaar. www.kinderfondsknuffels.nl Mare_135x200mm.indd 1

01-12-11 22:04

Academische Agenda W.H. Mensink zal op dinsdag 20 december om 10.00 uur promoveren tot doctor in de Wiskunde en Natuurwetenschappen. De titel van het proefschrift is ‘Subject of innovation, or: how to redevelop “the patient” with technology’.

Promotoren zijn Prof.dr. B.R. Katzy en Prof.dr. P.P.C.C. Verbeek (Universiteit Twente).

S. Kemper zal op dinsdag 20 december om 11.45 uur promoveren tot doctor in de Wiskunde en Natuurwetenschappen. De titel van het proefschrift is ‘Modelling and Analysis of Real-Time Coordination Patterns’. Promotoren zijn Prof.dr. F.S. de Boer en Prof.dr. F. Arabab.

J. Wang zal op dinsdag 20 december om 12.30 uur promoveren tot doctor in de Wiskunde en Natuurwetenschappen.

De titel van het proefschrift is ‘Spiking Neural P Systems’.

Promotor is Prof.dr. J.N. Kok. Y. Chen zal op dinsdag 20 december om 13.45 uur promoveren tot doctor in de Wiskunde en Natuurwetenschappen.

De titel van het proefschrift is ‘Functional Analysis of Genes Involved in the Regulation of Development of Reproductive Organs in Rice (Oryza Sativa)’.

Promotor is Prof.dr. P.J.J. Hooykaas.

R.J. van Weeren zal op dinsdag 20 december om 15.00 uur promoveren tot doctor in de Wiskunde en Natuurwetenschappen. De titel van het proefschrift is ‘Radio emission from merging galaxy clusters: characterizing shocks, magnetic fields, and particle acceleration’. Promotoren zijn Prof. dr. H.J.A. Röttgering en Prof.dr.

G.K. Miley.

E.L. Torreao Dassen zal op dinsdag 20 december om 16.15 uur promoveren tot doctor in de Wiskunde en Natuurwetenschappen. De titel van het proefschrift is ‘Basis reduction for layered lattices’. Promotor is Prof.dr. H.W. Lenstra.

K.S. Joya zal op woensdag 21 december om 10.00 uur promoveren tot doctor in de Wiskunde en Natuurwetenschappen. De titel van het proefschrift is ‘Molecular Catalytic System for Efficient Water Splitting’. Promotor is Prof. dr. H.J.M. de Groot.

S. Lalezari zal op woensdag 21 december om 11.15 uur promoveren tot doctor in de Geneeskunde. De titel van het proefschrift is ‘The arterial switch operation: going back to the roots’. Promotoren zijn Prof.dr. M.G. Hazekamp en Prof.dr. A.C. Gittenberger-de Groot.

K.J. Lenos zal op woensdag 21 december om 13.45 uur promoveren tot doctor in de Geneeskunde. De titel van het proefschrift is ‘Functions and Regulation of Hdmx and PostTranslational Modifications in Drug Sensitivity and Cancer’.

Promotor is Prof.dr. P. ten Dijke.

R.M.E. Zimmerman zal op woensdag 21 december om 15.00 uur promoveren tot doctor in de Wiskunde en Natuurwetenschappen. De titel van het proefschrift is ‘Apoptin - Oncogenic transformation & tumor-selective apoptosis’.

Promotor is Prof.dr. M.H.M. Noteborn.

J.J. Swen zal op woensdag 21 december om 16.15 uur promoveren tot doctor in de Geneeskunde. De titel van het proefschrift is ‘Translating Pharmacogenetics to Primary Care’. Promotoren zijn Prof.dr.

H.J. Guchelaar en Prof.dr. W.J.J. Assendelft.

A.A.J. Oerlemans zal op donderdag 22 december om 10.00 uur promoveren tot doctor in de Wiskunde en Natuurwetenschappen. De titel van het proefschrift is ‘Content-based Retrieval of Visual Information’.

Promotor is Prof.dr. J.N. Kok. K.B. Sai Sankar Gupta zal op donderdag 22 december om 11.15 uur promoveren tot doc-

tor in de Wiskunde en Natuurwetenschappen. De titel van het proefschrift is ‘Spin torch experiments observed in reaction centers of Rhodobacter sphaeroides’. Promotor is Prof. dr. H.J.M. de Groot.

T.J. Mooibroek zal op donderdag 22 december om 13.45 uur promoveren tot doctor in de Wiskunde en Natuurwetenschappen. De titel van het proefschrift is ‘The palladium diphosphane catalyzed reduction of nitrobenzene’. Promotoren zijn Prof.dr. E. Drent en Prof. dr. E. Bouwman.

W.A. van der Linden zal op donderdag 22 december om 15.00 uur promoveren tot doctor in de Wiskunde en Natuurwetenschappen. De titel van het proefschrift is ‘Towards subunit specific proteasome inhibitors’. Promotor is Prof.dr.

H.S. Overkleeft.

C.H. Yu zal op donderdag 22 december om 16.15 uur promoveren tot doctor in de Wiskunde en Natuurwetenschappen.

De titel van het proefschrift is ‘Structural diversity of RNA structures involved in programmed ribosomal frameshifting’. Promotor is Prof.dr.

M.H.M. Noteborn.

L. Vermaas zal op woensdag 11 januari 2012 om 13.45 uur promoveren tot doctor in

de Wiskunde en Natuurwetenschappen. De titel van het proefschrift is ‘Spectroscopy and nuclear dynamics of starburst galaxies’. Promotor is Prof.dr. F. P. Israël.

D.A. Perwitasari zal op woensdag 11 januari 2012 om 15.00 uur promoveren tot doctor in de Geneeskunde. De titel van het proefschrift is ‘Pharmacogenetics of Antiemetics in Indonesian Cancer Patients’.

Promotoren zijn Prof.dr. H.J. Guchelaar en Prof.dr. J.W.R. Nortier.

M.L.P. van der Hoorn zal op woensdag 11 januari 2012 om 16.15 uur promoveren tot doctor in de Geneeskunde. De titel van het proefschrift is ‘Immunological challenges during pregnancy; preeclampsia and egg donation’. Promotoren zijn Prof.dr. F.H.J. Claas en Prof.dr.

J.M.M. van Lith.

M. Morales Masis zal op donderdag 12 januari 2012 om 10.00 uur promoveren tot doctor in de Wiskunde en Natuurwetenschappen. De titel van het proefschrift is ‘Resistive Switching in Mixed Conductors’. Promotor is Prof.dr. J. M. van Ruitenbeek.

F.F.T.O. van Oosterhout zal op donderdag 12 januari 2012 om 11.15 uur promoveren tot doctor in de Geneeskunde. De titel

van het proefschrift is ‘Photic and non-photic modulation of the mammalian circadian clock’. Promotor is Prof.dr. J.H. Meijer.

J. Pelgrom zal op donderdag 12 januari 2012 om 13.45 uur promoveren tot doctor in de Geesteswetenschappen. De titel van het proefschrift is ‘Colonial Landscapes’. Promotor is Prof.dr. L. de Ligt.

S. Roshani zal op donderdag 12 januari 2012 om 15.00 uur promoveren tot doctor in de Geneeskunde. De titel van het proefschrift is ‘Venous and arterial thrombosis, associations and risk factors’. Promotoren zijn Prof.dr. P.H. Reitsma en Prof.dr. S. Middeldorp (Univ. v.

A’dam).

G. Özatesler zal op donderdag 12 januari 2012 om 16.15 uur promoveren tot doctor in de Geesteswetenschappen. De titel van het proefschrift is ‘The forced dislocation of Gypsy people from the town of Bayramic, Canakkale in 1970’. Promotor is Prof.dr. L.A.C.J. Lucassen.

Prof.mr. G.C. Boot zal op vrijdag 13 januari 2012 met het uitspreken van de oratie benoemd worden tot hoogleraar aan de Faculteit der Rechtsgeleerdheid om werkzaam te zijn op het gebied van Arbeidsrecht.

15 december 2011 · Mare

13

Brieven

Geen fusie

De universiteiten van Leiden, Delft en Rotterdam zien veel kansen in een intensieve samenwerking, zelfs een fusie valt niet uit te sluiten. Volgens de universiteiten zal de kwaliteit van onderzoek verbeteren, gaat het opleidingsaanbod omhoog en blijft de kwaliteit van het onderwijs gewaarborgd. Het CDJA, de jongerenorganisatie gelieerd aan het CDA, gelooft daar niet in en heeft zich afgelopen week uitgesproken tegen de voorgenomen fusie tussen de universiteiten van Leiden, Delft en Rotterdam. Het algemeen bestuur heeft hiervoor speciaal een motie aangenomen.

De taak van een universiteit is ons inziens tweeledig, enerzijds het geven van onderwijs en anderzijds het doen van onderzoek. Zowel Rotterdam, Delft als Leiden worden op beide gebieden internationaal al zeer gewaardeerd. Het CDJA denkt niet dat een megafusie een extra positieve bijdrage zal leveren aan de kwaliteit van het onderwijs. Ook zal het weinig voor de studenten zelf opleveren.

De drie universiteiten herbergen samen zo rond de 55.000 studenten. Als je jezelf nu vaak al een nummertje voelt, hoe zal dit zijn op een mega-universiteit? Linksom of rechtsom, de kleinschaligheid zal bij een megafusie verdwijnen. Dit is onwenselijk en doet afbreuk aan de kwaliteit van het onderwijs. Het lijkt wel alsof de fusiedrang een is de zoveel tijd weer om de hoek komt kijken. Onder het mom van kwaliteitsimpuls en geldelijk gewin wil men gaan fuseren. Maar, is het financieel altijd beter om te fuseren? Er zijn talloze voorbeelden te noemen waarbij het tegendeel is gebleken. John de Mol verkocht in 2000 voor 5,5 miljard zijn bedrijf Endemol aan Telefonica uit Spanje.

In 2007 kocht hij het voor 3 miljard weer terug. Het bedrijf was door de fusie bestuurlijk een chaos geworden en totaal niet meer rendabel. En zo zijn er meer voorbeelden: denk aan InHolland: een fusiehogeschool waar de kwaliteit van onderwijs het verloor van het geld. Of Meavita, een door fusies enorme zorginstelling die failliet ging aan bestuurlijke en financiële chaos. In plaats dat een organisatie effectiever gaat werken, wordt het juist onoverzichtelijker. Dit komt doordat de kerntaken, in dit geval onderwijs, verder van de ‘werkvloer’ wordt georganiseerd: straks krijg je dat een bestuur in Rotterdam dat beslist over de manier van onderwijs aan de Leidse faculteiten.

Studenten en docenten raken hierdoor de binding met hun universiteit kwijt: het wordt een ‘ver van je bed show’, de menselijke maat is zoek. In onze ogen brengt dit de kwaliteit van bestuur, het doen van onderzoek en het geven van onderwijs juist ernstig in gevaar. Specialisatie en samenwerking waar mogelijk zou volgens het CDJA veel meer bijdragen aan een kwaliteitsimpuls. Een bestuursmoloch doet dat in ieder geval niet! Het CDJA pleit voor diversiteit in het onderwijsaanbod en spreekt uit dat een fusie tussen de drie universiteiten geen doorgang moet vinden. De kwaliteit van het onderwijs aan de universiteit Leiden moet centraal staan en deze kwaliteit is absoluut niet gegarandeerd met een megafusie. Juist door samenwerking en specialisatie kan de kwaliteit van zowel onderwijs als onderzoek verbeteren.

Hierin staan we niet alleen, zowel uit Rotterdam als uit Delft komen dezelfde geluiden. Onderling samenwerken?

Absoluut! Ook in deze steden is men terughoudend als het om fuseren gaat.

Voor een eventuele fusie is een wetswij-

ziging nodig, het CDJA zal zich bij de CDAvolksvertegenwoordigers inzetten voor behoud van een onafhankelijke Leidse universiteit. Want laten we eerlijk zijn, we willen onze Leidse trots, in 1575 geschonken door Prins Willem van Oranje, toch niet opgeven voor een onduidelijke bestuursmoloch?!

Julius Terpstra, voorzitter CDJA Leiden

Geen fusie (2)

Het mag in de universitaire wereld verondersteld worden, dat men bekend is met het laten samengaan van de universiteiten van Delft, Leiden en Rotterdam. Dat streven wordt in de hand gewerkt door overheidsmaatregelen die, ook wat materiële voorzieningen betreft, de universiteiten in Nederland het aanhalen van de broekriem dwingend gaan opleggen.

De goede kwaliteiten van met name bovengenoemde universiteiten zijn voor de rector magnificus van Leiden, prof. dr.

Paul van der Heijden redenen genoeg om haast te maken met dat samengaan.

Hopelijk toch niet onder de grootschaligheid van een fusie - dat woord is al gevallen! -, de maniforme waan van de huidige dag.

Voorspelbaar is dan weer een geldverslindende ontwikkeling van een enorme administratieve rompslomp onder aanvoering van managers, die van het eigenlijke gebeuren op de universiteiten geen enkele weet hebben en die dan weer een heel corps van achter computers gezeten personeel onder zich hebben. Die op hun beurt alleen maar getallen en grafiekjes moeten opmaken mogelijk met de interesse van een sprinkhaan, niet wetende, dat achter die getallen directe of indirecte belangen van

In deze rubriek kunnen lezers in maximaal 300 woorden reageren op artikelen in Mare.

De redactie behoudt zich het recht voor bijdragen in te korten of te weigeren. Over weigering wordt niet gecorrespondeerd. Mail naar redactie@mare.leidenuniv.nl

alsdan enorme aantallen van medemensen (studenten, wetenschappers en onderwijspersoneel) zitten - dus van hen, die wél de kwaliteit van het universitaire gebeuren moeten bepalen.

Het grote, mijns inziens onjuiste, argument daarbij is: Nederland - een stip op de wereldkaart - moet in de grote mondiale wetenschappelijke wereld zijn toontje mee kunnen draaien. De dwarsfluit is daarbij niet genoeg: men moet minstens een serie trompetten bespelen. Terwijl die dwarsfluit prachtig solistisch geluid kan laten horen, mits door een goede muzikant bespeeld.

Samenwerken in bepaalde programma’s: daar kan niemand tegen zijn. Maar de hemel verhoede een globaliserende fusering met voorspelbare depersonificaties van alle medewerkers en studenten. Laatst kon men uit de dagbladpers vernemen, dat de Delft met 17.000 studenten onderaan de rij van overige universiteiten staat. Wageningen staat al voor de zesde keer bovenaan de lijst van alle universiteiten. De rector magnificus Martin Kropff benadrukte hierbij de kleinschaligheid van de Wageninger Universiteit, die op grote waardering kan rekenen van de studenten. En die kunnen dat bij uitstek het beste weten. Ondanks het gegeven dat ook in Wageningen het aantal studenten in die periode van 6 jaar toch verdubbeld is tot 7000.

Beste professor van der Heijden: samenwerking onder behoud van eigen identiteit is prima. Zet omwille van de studenten en wetenschappers echter de afschuwelijke grootschaligheid van een

fusie uit uw gedachten, mocht die u al voor ogen staan. In de open haard met dat idee!

Dr. A.J.M. Schipperijn, oud-internist

Propedeuse-eis

De schrijver van het Geen Commentaar (‘Senaatspikkies’, Mare 13) heeft de klok wel horen luiden, maar weet niet waar de klepel hangt. Waarom de UR en ook de PKvV, LAssO en het StOP in de gesprekken met Arno Geleijnse zo gehamerd hebben op afschaffing van de propedeuse-eis, is niet voor de grote verenigingen met fulltime bestuurders.

Deze verenigingen hebben meestal ouderejaars als bestuurders die al lang hun p hebben.

Problematischer is deze eis voor de kleine student- en studieverenigingen, die vaak al tweedejaars in hun bestuur hebben zitten. Als deze tweedejaars straks wel netjes hun BSA hebben gehaald, maar net niet hun p, komen ze dus niet in aanmerking voor financiele ondersteuning. Met name voor deze kleine verenigingen zal er dus minder animo voor de besturen zijn, met mogelijke consequenties voor de diversiteit aan verenigingen.

Dit is de achterliggende problematiek, die serieuze consequenties kan hebben, jammer dat in het stuk alleen door de grote-verenigingen-bril wordt gekeken.

Arjen Liemburg, Assessor Faculteit Geesteswetenschappen

ADVERTENTIE

EVIE ANN MET OPTREDENS VAN ST TUSSEN 20:00 EN 23:00!

16.30  17.00 UUR OPENING MET BURGEMEESTER LENFERINK EN RECTOR MAGNIFICUS VAN DER HEIJDEN

GLAZEN KLUIS

HORTUS BOTANICUS LEIDEN GRATIS TOEGANG! 24 UUR LIVE GESPREKKEN

WOENSDAG 21 DECEMBER 16.30 UUR T/M DONDERDAG 22 DECEMBER 16.30 UUR DE GLAZEN G KLUIS WORDT MEDE MOGELIJK GEMAAKT DOOR HET VFONDS WWW.VFONDS.NL ‘HOPE XXL PAST UITSTEKEND BIJ DE DOELSTELLING VAN HET VFONDS OM BIJ TE DRAGEN AAN DEMOCRATIE, RECHTSSTAAT EN INTERNATIONALE RECHTSORDE. DAT HOPE XXL WERKT AAN EEN WERELD WAARIN HET GLAZEN HUIS OP TERMIJN OVERBODIG WORDT STEUNEN WIJ GRAAG.’

TON HEERTS, DIRECTEUR VFONDS

MEER INFORMATIE: WWW.HOPEXXL.COM

17.00  19.00 UUR JORIS VOORHOEVE 19.00  21.00 UUR PETRA STIENEN 21.00  23.00 UUR FRITS HUFFNAGEL 23.00  01.00 UUR AREND JAN BOEKESTIJN 01.00  03.00 UUR WILLEM POST 03.00  05.00 UUR SKYPE VERBINDING MET ANDERE CONTINENTEN 05.00  07.00 UUR PROFESSOR JOS VAN DEN BROEK 07.00  08.30 UUR FRANS TIMMERMANS 08.30  10.00 UUR ONTBIJT MET KINDEREN UIT GROEP 7 LUCAS VAN LEYDENSCHOOL 10.00  11.00 UUR THOMAS VON DER DUNK 11.00  13.00 UUR BETTINE VRIESEKOOP 13.00  15.00 UUR FREEK DE JONGE 15.00  16.30 UUR JAN TERLOUW EN BEZOEK GLAZEN HUIS

HOPE XXL OP WEG NAAR DE VERENIGDE NATIES HOPE XXL STREEFT EEN WERELD NA WAARIN HET GLAZEN HUIS OP TERMIJN OVERBODIG WORDT. DAAROM SPREKEN DE JONGEREN VAN HOPE XXL MET TAL VAN PROMINENTEN OVER DE LIEMERS LIST DIE ZIJ BIJ DE ALGEMENE VERGADERING VAN DE VERENIGDE NATIES WILLEN PRESENTEREN.

EN KLUIS BIJ DE GLAZ IN E R A M E Z OEP! LEVER DE RATIS KOP S G N E E G N A ONTV

EN

14

Mare · 15 december 2011

English page

Why are the Nobel Prize awarded to older winners nowadays?

The Nobel Prize ceremony was held in Sweden last Saturday. But why are the laureate scientists increasingly older? “Today, a young Einstein would be curbed, because something completely original won’t deliver citations.”

There may a hundred and one reasons to go to university, but if you stay there, it’s because you want to be a scientist. And if that’s your career, the Nobel Prize is the crowning glory. There are other prizes, even prizes that carry more money, but that is the one that counts.

To win a Nobel Prize, you must discover something special; however, there is a misconception that you must be young to do that, young, enthusiastic and naïve - the scientist with a rock star status, that is the idea. After all, Albert Einstein once said that if someone had not made a major contribution to science before he was thirty, he never would.

But there is good news for everyone over thirty: things have changed since then. In a recent article in science journal PNAS, two American economists described the average age of Nobel Prize winners. That age is rising, and it has been for years.

Firstly, people are awarded the prize at an increasingly later age.

Whereas back in the day, the Nobel Prize would be presented to someone who had made a major breakthrough, nowadays, the committee lets a discovery mature to see whether it really is the promised breakthrough. Dan Shechtman, who won this year’s Nobel Prize for Chemistry, made his discovery 29 years ago. More and more often, octogenarians are invited to collect the award.

But something else is going here, something more significant: the age at which people make their breakthrough is mounting too. Prior to 1905, one fifth of the Prize winners were under thirty when he – Marie Curie was the first woman to win the Nobel Prize, in 1911 – made his big discovery; in the next hundred years, that percentage was to drop to just above zero.

In Chemistry, the percentage of people who made their breakthrough before they turned forty dropped from 66 per cent to zero in the same

BY BART BRAUN

period. The average age at which someone makes a Nobel-prize winning discovery has increased by seven and half years (Medicine), by thirteen and a half years (Physics); the average recent winner made his discovery at 48. So Einstein was wrong.

Maths seems to be an exception, though: mathematicians rarely win their Fields Medal after their fortieth birthday. “You need to have a lot of space in your working memory for maths, and that becomes more difficult as you get older”, says Professor Jan Zaanen with a sigh. “The Nobel Prizes in my field are usually won due to a symbiosis between a young mathematician and a veteran in the field who keeps an eye on the prospects.”

There are two possible explanations for the rise in age: 1. All the low-hanging fruit has been picked.

2. A scientist’s chance to shine comes later in life. Henry van ’t Hoff, the Dutch chemist who discovered that are both left-handed and right-handed molecules, published his discovery when he was twenty-two. James Watson was 25 when he and Francis Crick mapped out the structure of DNA. Physicist Werner Heisenberg discovered his matrix equations at 23, and his uncertainty principle two years later, while his colleagues Pauli and Dirac were 25 and 26 when they made their breakthroughs. Einstein had his annus mirabilis, in which he turned the world of physics upside down with four publications, in the year he turned 26.

Brilliant physicists of 2012 hoping win the Nobel Prize must first become familiar with the work done

by Einstein, Heisenberg, Pauli and Dirac before they can discover anything new. Scientists stand on the shoulders of giants, and must climb higher before they reach the summit of the human pyramid.

“I dare to state that it is more difficult to win a Nobel Prize than it was in their day”, says Zaanen. “When the theory of quantum mechanics had just been discovered, everything made giant leaps forward. Will we ever experience anything like that again? I hope so, it would be nice.”

Chemist Professor Jan Pieter Abrahams points out that modern university programmes have a much broader scope. “There are surprisingly few Mozarts around. If ge-

nius were hereditary, we would have throngs of geniuses, far more than in Mozart’s time. But much has changed in our educational processes. It used to be normal to teach children just one thing from a very early age, but Mozart’s father would probably be arrested for child abuse now. And something similar has happened at universities: we are given broader foundations and we have to know more before we can be a chemist.”

You may only do independent research after your doctorate - research that you have designed, according to Abrahams. “Until you are about thirty-five, you have to work on research that some else thought up. Within that scope, you can do whatever you want, but if you do any brilliant work in that time, the Nobel Prize will go to the person who designed the research.”

Moreover, according to Zaanen, there is “far more pressure to conform” on young researchers. “While you are still young, you are taught all about the citation index, and that you have to work on that if you want a career. If you do something really original, it can be a long time before the citations start flooding in, and that will be too late for your career.

There is a lot of pressure to work on something that is fashionable: whole hordes of young, talented people are involved in “trendy” science. Nowadays, a young Einstein would be warned not to be so unorthodox, as he wouldn’t get any citations.”

Does the increasing age mean that the nature of science is changing too? Poets often peak when they are young, while novelists are only warming up as they reach forty – and they can often produce good work for years. Is science starting to resemble writing a novel, and is less like writing poetry? Zaanen likes the comparison: “I think it’s logical that you have to be wiser to write a novel.

It works like that in science too: your brains have to mature, like cheese.

They work more coherently, and I actually enjoy growing older. And turning it around: don’t you have to be deeply miserable to be a good poet? You can only be truly unhappy when you are young, because your brains are not yet fully developed.”

He claims that something similar applies to scientists: “Your supervisor gives you an impossible task,

and you work on it for months. You try all sorts, while the people in the room next door achieve success.

At a certain point, you’re so desperate you try something completely mad which proves to be your breakthrough. Great science is born of great unhappiness. When you are further on in your career, your attention is fragmented, and it won’t happen again.”

Abrahams does not think that the comparison works: “You write a

novel alone, whereas nowadays, science is a team sport. You can’t just jot down a paper for a Nobel Prize with pen and paper alone; you need a whole infrastructure and an academic environment for that. On the other hand, the age might drop a little: communication technology has gained momentum and you don’t have to be in the same lab to be constantly in contact. That’s where the modern young ones have an advantage.”

Leiden tops the list in University Guide Leiden shares a first place with Radboud University Nijmegen as the institution with the best broadest education in Keuzegids Universiteiten 2012 [2012 University Guide].

The guide is written annually, based on the results of the National Student Survey and on evaluations by experts responsible for the accreditation of the programmes.

Both universities score an average mark of 6.3 [out of ten], closely followed by Utrecht University in third place while the University of Amsterdam has a final place. Leiden University has five of the best bachelor programmes in the country, i.e. Law, Criminology, Film and Literary Studies, Computer Science and Mathematics.

Leiden´s Law programme achieved a first place with 6.4 points, although, according to the guide, none of the programmes in the Netherlands are really brilliant.

Of the three Criminology programmes in the Netherlands, Leiden has the best too: 6.6. Computer Science in Leiden was given the best marks: 7.4 and Film and Literary Studies was awarded 7.8, ranking it above Utrecht University and the University of Amsterdam. Mathematics in Leiden is regarded as the best programme, with 8.4, just slightly better than Groningen.

The Mathematics programme as a

whole comes out tops, and the University Colleges are in second place.

The Leiden version has a shared third place, with 7.6.

If you want a good chance of a well-paid job, you should choose Medicine, Dentistry or Pharmacology. And according to the guide, your degree will be the least use to you if you get if from any of the Romance languages, English or from any of the Arts and Culture programmes.

Education at Dutch universities is “a bit of an afterthought”, writes Editor-in-chief Frank Steenkamp, as faculties and staff often think that it is more important to do research than to teach. The guide also has some criticism on the information provided on the programmes, which sometimes presents an all too favourable picture.

Last week, the Leiden Rankings, the rankings formulated by the Centre for Science and Technology Studies (CWTS), were introduced and according to which, the University of Twente was the best Dutch institution, in 64th place. Leiden is the Netherlands’ sixth university, coming in at the 100th position.

The rankings reveal that the Dutch universities are closely ranked and provide good quality education. The Netherlands should be regarded as a being on a “high academic level” according to the CWTS. The Leiden Rankings focus on the universities’ research performance levels. DJZ

15 december 2011 · Mare 15 Cultuur

Agenda verklaart hij zijn hardrockpoetica.

‘Maar je hebt ook lui die na een week klotewerk gewoon bier gaan drinken en naar mooie melodieën willen luisteren waar ze gelukkig van worden.’

Vijfentwintig keer mag Vanderbuyst het voorprogramma van hun helden verzorgen. Als ‘kleine jongens tussen de grote mannen’ toeren ze door heel Europa. Die ambitie hadden ze al toen ze drie jaar geleden begonnen als bloedserieuze onderneming. Van Esbroek: ‘We wilden echt ons best doen.’ Verbuyst: ‘Eerst fatsoenlijk spelen, dan komt het feestje later wel. Ik heb vaak genoeg in bandjes gezeten waarin dat andersom was.’

Dat is ook de reden dat ze zich hebben ‘ingelapt’. Want ook al zijn ze door Saxon uitverkoren als support act, ze moesten wel tienduizend euro betalen. Verbuyst: ‘Daar moet je heel wat T-shirtjes voor verkopen.’

Van Esbroek: ‘We hebben allemaal geld geleend bij familie.’ Jonkman: ‘Maar Saxon trekt precies het goede publiek. Zoveel mensen zouden we anders nooit bereiken.’

Willem Verbuyst: ‘Het is niet alleen maar romantiek.’

Het Grote Gitaargeheim Vanderbuyst doet tijden van tijgerbroeken herleven Hardrocktrio Vanderbuyst bestormt in recordtempo podia door heel Europa. Een bliksemcarrière in drie beslissende momenten.

Middelburg, 6 februari 2010. Maar liefst drie hardrockbands spelen er in concertzaal De Spot. Decibellen genoeg dus. Alleen: uit de lege zaal echoot alles keihard terug. Er zijn namelijk evenveel betalende bezoekers als bandleden. Bij de meeste muzikanten is daarom de lamlendigheid toegeslagen. Vol overgave storten ze zich op de koelkast. Een enkeling probeert in de kleedkamer te surfen op een strijkplank. Die sneuvelt.

Vanderbuyst, de laatste band van de avond, begint ondertussen onverstoorbaar aan hun warming-up: vingers inspelen, kelen warm zingen, stokken inslaan. Zorgvuldig knipt

zanger-bassist Jochem Jonkman de mouwen van zijn geruite bloesje.

Want: mouwen ‘zijn niet rock ’n roll’.

Wel rock ’n roll zijn de strakke (tijger)broeken, hoge basketballschoenen, kogelriemen en natuurlijk: wapperhaar. Oude hardrock en heavy metal is heilig, blijkt als het trio na elven het podium beklimt. Jonkmans galmzang lijkt op die van Phil Lynnot, de te vroeg gestorven voorman van Thin Lizzy. Barry van Esbroek is de helblonde evenknie van Muppettrommelgod Animal, inclusief de onvermijdelijke drumsolo’s.

En dan is er nog Nederlands Best Bewaarde Gitaargeheim Zelf: Willem Verbuyst, naar wie de band volgens een oud-Hollandse traditie (Van Halen, Vandenberg) is vernoemd. Als een bezetene laat hij zijn vingers over zijn witte Flying V racen. Continu headbangend maakt

hij uitzinnig kauwende bewegingen, alsof hij de rondslingerende noten stuk voor stuk wil opvreten. Hij gooit zijn gitaar in zijn nek, of smijt hem op de grond, om hem vervolgens met zijn riem vol ijzeren studs te geselen.

Voor een zo goed als lege zaal speelt Vanderbuyst twee keer dezelfde set achter elkaar. Rond één uur gaan de laatste bezoekers uitgeput naar huis. ‘Zo’, zegt Verbuyst, als hij het podium afstapt. ‘Lekker gerepeteerd.’

Antwerpen, 17 mei 2011. ‘’t Is dit… of de dood!’ Met zijn vuisten in de lucht kijkt Verbuyst hoe de bejaarde Biff Byford, zanger van de Britse hardrockband Saxon, een uitverkochte Trix uit zijn hand laat eten. ‘Sommige mensen willen heel intellectueel vanuit hun leunstoel moeilijke structuren uitvissen’, zo

München, 1 juni 2011. ‘Zugabe! Zugabe!’ De overvolle Backstage Club schreeuwt om meer. Na afloop is het dringen bij de merchandise. Fans willen patches en platen kopen, handen schudden, of een handtekening op een ansichtkaart of opgevangen drumstok. ‘Hardrock-Geschichte’, zal de Duitse pers jubelen. ‘Von dieser Band werden wir noch viel hören.’

Die voorspelling lijkt uit te komen.

Het komende halfjaar zullen talloze shows volgen, door heel Europa. In januari nog in Parijs tot Dublin en Londen.

Jammer van de regen, zegt Van Esbroek na afloop van het optreden in München, want dat is slecht voor de begroting. ‘Meestal rijden we naar een afgelegen weggetje en rollen in de middle of nowhere onze matjes uit. Nu moeten we een hotel boeken.’ Wildkamperen heeft ook nadelen, zegt Verbuyst: ‘Volgende keer neem ik een tekentang mee. Mensen zien dan wel stoere rockers op het podium, maar het is niet alleen maar romantiek.’

Door Frank Provoost

Serious Herrie met Vanderbuyst, Aux Raus, Gewapend Beton, e.a.

LVC, di 20 dec, € 7,50

FILM

TRIANON Nova Zembla 3D Dagelijks 18.45 + 21.30 50/50 Do. t/m zo. 18.45 One Life O.V. Ma. di. wo. 19.00 Hysteria Dagelijks 21.30 The Adventures of Tintin 3D O.V. Dagelijks 18.45 De Heineken Ontvoering Dagelijks 21.30 HET KIJKHUIS Carnage Dagelijks 18.45 + 21.30 (ma. niet) Plato’s Academy Maandag 19.00 film met debat.

Tinker Tailor Soldier Spy Dagelijks 19.15 + 22.00 LIDO STUDIO New Kids Nitro!

Dagelijks 18.45 + 21.30 Mission: Impossible 4 Voor première wo. 18.30 + 21.30 Sherlock Holmes 2 Dagelijks 18.30 + 21.30 Johnny English Reborn Dagelijks 18.45 (wo. niet) All Stars 2 Old Stars Dagelijks 21.30 (wo. niet) The Twilight Saga: Breaking Dawn - Part 1 Dagelijks 18.30 + 21.30 New Year’s Eve Dagelijks 18.45 + 21.30. Za. zo. 14.15

M U Z IE K

LVC Kick Off Serious Request Zo 18 dec 22.00 u €7,50 How to Throw A Christmas Party (Serious Request) Wo 21 dec 20.15 u €10,Rave 4 Mama (Serious Request 14 uur marathonsessie) Do 22 dec 23.00 u €15,Barry Badpak Serious Bingo Show Do 22 dec 23.00 u €5,STADSGEHOORZAAL Kraak & Smaak (Serious Request) Do 22 dec 21.00 u €20,LEIDSE SCHOUWBURG Giovanca Do 22 dec 20.15 u v.a. €17,50 GLAZEN HUIS Snow Patrol Zo 18 dec 21.00 u DE BURCHT Special Delivery bij Hot House Jazz Za 17 dec 21.00 u €10,- (studentenprijs) MAREKERK VU-Kamerkoor - Die romantische Straße Vr 16 dec 20.15 u €10,- (studentenprijs)

Th e at e R

IMPERIUMTHEATER Mistero Buffo Vr 16, za 17, do 22, vrij 23 en za 24 dec 20.30 u €8,- studentenprijs

Zeik niet zo, we hebben het goed

D I V ERSEN

Cabaretduo wil groots en meeslepend leven Veldhuis en Kemper storten zich in hun zesde programma Dan maar niet gelukkig op het onbereikbare van perfectie en de druk van het leven in het ‘hiernumaals’.

Was het tijd voor wat ongeluk?

Richard Kemper (1970): ‘We spelen twee mannen die naar elkaar schreeuwen dat ze heel erg gelukkig zijn. Dat blijkt niet helemaal te kloppen. Ik word zelfs een tijdje heel ongelukkig. En dan komen we er achter dat het misschien helemaal niet geeft dat alles niet perfect is.

‘Ik wil romantiek, groots en meeslepend leven. En ik zit op de bank met mijn vrouw op de bank te kijken naar Winston Gerschtanowitz in RTL Boulevard. Dat staat daar nog al ver van af. Het wordt nog erger als ik op Facebook kijk en al mijn vrienden wel op avontuurlijke reizen gaan. Mijn vrouw is dan veel meer het type van: “Zeik niet zo, we hebben het toch goed.”’

Hoe komen jullie hierbij?

‘Vroeger leefden mensen om in het hiernamaals geluk te vinden. Dat

wordt minder. Je moet nu op zoek naar geluk. In het hiernumaals, zoals een socioloog het ergens omschrijft.

De gelukslat komt zo te hoog te liggen. En als het even niet zo loopt als je wilt, moet je op zoek naar hulp.

Mensen gaan dan mediteren of naar een therapeut. Perfectie is niet bereiken. Het streven ernaar houdt je bezig, geeft ook energie. Als alles al af is, kun je net zo goed doodgaan.’

Dat klinkt zwaar.

‘Het blijft lichtvoetig hoor. We nemen de geluksindustrie en gelukszoekers op de hak. Een wereld die bol staat van zaken als “niet lekker in je chakras zitten” en kretologie als “terug naar je buik”. We spelen bijvoorbeeld een scene waarin Remco (Veldhuis, red.) voor 5000 euro vier dagen in de RAI bij goeroe Tandoori op een matje zit. Ik ga in een scene met mijn vrouw naar een relatietherapeute. Ik word helemaal afgemaakt door die twee. Erg pijnlijke en grappig. Het publiek lacht, maar heeft ook medelijden met mij.’

Toch ben je zelf ook op mindfullness-cursus geweest.

‘Als je iets afzeikt, moet je wel weten

waar je het over hebt. De eerste twee bijeenkomsten vond ik vreselijk.

Maar bij derde of vierde keer begon ik er wel iets in te zien. Uiteindelijk heeft de cursus me wel geholpen. Ik was altijd een behoorlijk opgefokte controlfreak. Daar ben ik vanaf.’

eindelijk effe een paar dagen vrij. En wie komt er dan op Eerste Kerstdag je tuinpad oplopen: Veldhuis natuurlijk. “Oh nee”, denk je dan, “ik wil even drie dagen zonder”. Maar na een paar biertjes valt het reuze mee en zitten we met zijn tweeën achter de piano.’

De echte Kemper heeft een relatie met de zus van Veldhuis. Is dat lastig?

‘Dat is niet de beste move die ik ooit gemaakt heb. Dan werk je dag en nacht aan een programma en heb je

Door Vincent Bongers

Veldhuis en Kemper: ‘Dan maar niet gelukkig’ Leidse Schouwburg 20 en 21 dec, € 22-27

Richard Kemper (rechts): ‘Ik was altijd een behoorlijk opgefokte controlfreak.’

Foto Leo Veger

SIEBOLDHUIS Maanlicht, Mysterie en Schoonheid t/m 4 mrt 2012 PIETER DE LA COURT GEBOUW Lezing en expositie oorlogsfotograaf Teun Voeten en Tentoonstelling World of Walls Vr 16 dec 16.30 SCHELTEMA COMPLEX Artist in residence: Nicola Kirkaldy en Roosmarijn Mascini t/m 18 dec 2011 RIJKSMUSEUM VAN OUDHEDEN Etrusken. Vrouwen van aanzien t/m 18 mrt 2012 Nieuws uit het Midden-Oosten t/m 31 aug 2012 Sites in the city t/m 19 feb 2012 MUSEUM BOERHAAVE Kwik nagenoeg nul t/m 8 januari 2012 Verborgen krachten: Nederlanders op zoek naar energie t/m mrt 2012 DE LAKENHAL Suske & Wiske – Het Lijdende Leiden t/m 4 mrt 2012 NATURALIS Naturalia, van circusdier tot wetenschappelijk object t/m 19 aug 2012 MUSEUM VOLKENKUNDE Modern Times- Massacultuur in Korea 1910-1945 t/m 8 jan 2012

16

Mare · 15 december 2011

Het clubje

00:14 PM

Next

Foto Taco van der Eb

‘We zijn wel een beetje snobs’ Het Prometheaans Whiskygenootschap Sander Teuchies (25, net afgestudeerd archeoloog. links op de foto): ‘Het genootschap is ontstaan naar aanleiding van een buitenlandreis van Prometheus naar Edinburgh. Als voorbereiding dronk ik wekelijks whisky met twee andere jongens. Dat vonden we zo’n succes dat we met zijn drieën een gilde hebben opgericht. Dat is nu anderhalf jaar geleden.

We hebben tien leden, en dat vinden we ook wel genoeg. We zitten vol.’

Oliver Lenz (26, master wiskunde en taalwetenschappen, midden): ‘We hebben zelfs al mensen afgewezen.’

Sander: ‘Elke twee maanden komen we samen. Dan nemen er twee of drie mensen een speciale fles whisky mee.

Het gaat om ruiken, proeven en praten.’

Oliver: ‘Samen proberen we een gevoel te ontwikkelen.’

Bandirah

Tom Zwanenburg (20, derdejaars klassieke talen, rechts): ‘We gaan er heel serieus mee om.’

Sander: ‘Uitspraken als “nat lentebos” en “chemische appel” zijn al gedaan. Als je lid wilt worden, moeten we dat eerst bespreken met de praesides (de drie voorzitters, red.). We bekijken vooral of je een gezellig persoon bent. Voordat je daadwerkelijk lid bent, moet je een glas heel slechte whisky drinken. Vanaf dat moment kan het alleen maar beter worden. Op de eerste avond moet je een fles goede whisky meenemen.’

Sander: ‘Er zijn ook twee vrouwen lid.

Dat zijn dan ook wel vrouwen met een sterke mening.’

Tom: ‘Whisky wordt door vrouwen minder gewaardeerd. ’ Oliver: ‘Die houden meer van zoete

drankjes. Whisky is nu niet bepaald zoet te noemen.’

Tom: ‘Elk glas whisky is eigenlijk een kunstvorm. Er is heel veel variatie in smaak.’

Sander: ‘De leeftijd van een whisky kan al heel veel uitmaken. Whisky drinken is echt een ervaring. Het is daarom niet onze bedoeling om dronken te worden.’

Tom: ‘Dat is ook zonde van een fles van 50 euro.’

Oliver: ‘Bovendien: hoe meer aangeschoten je bent, hoe minder je proeft.’

Tom: ‘We zijn wel een beetje whiskysnobs.’

Sander: ‘Als reactie op onze wachtlijst hebben andere mensen een tweede whiskygilde opgericht. Echt haat en nijd is er niet, ik ben ook lid van dat gilde.

Maar wij zijn meer onderbouwd in onze

kennis. We zijn iets elitairder.’

Tom: ‘Bij dat gilde gaat het meer om de gezelligheid. Bij ons gaat het echt om de whisky. We proberen er kennis uit te halen en zien als een culturele ervaring.’

Sander: ‘We hebben dan ook weinig wilde verhalen, we drinken gemiddeld twee tot vijf glazen per avond. We zijn nog wel van plan om een fles te kopen die ouder is dan ons oudste lid. Dat is een whisky van bijna dertig jaar oud. Die kost wel een paar honderd euro. Nu veel van onze leden bijna zijn afgestudeerd, willen we ook na onze studententijd verder gaan met het genootschap.’

Tom: ‘Dan hebben we ook een salaris, dus kunnen we duurdere whisky’s kopen.’

DOOR BERIT SINTERNIKLAAS

Zoals het een journaliste in spe betaamt, nam ik een abonnement op nrc.next. Dat was fijn, want mijn docenten stelden één voor één voor om de mediaconsumptie van onze klas te doorgronden. Wie goed oplette, snapte dat deze indeling om meer draaide. Binnen twee seconden werden wij op waarde geschat.

Zij die nog nooit een krant gelezen hadden, waren tijdens de voorgesprekken waarschijnlijk al gesneuveld, ontdekten de gratis k ra n te n l e ze r s ontsteld. Op de vraag wie van de abonnementlozen regelmatig een kwaliteitskrant kocht, staken sommigen vertwijfeld hun vinger op.

Wangetjes kleurden rood. Ik was dolgelukkig met mijn abonnement.

Dat duurde maar even. Vier dagen lang stond ik een kwartier eerder op.

Ik ontbeet bij mijn krantje. Hoewel het me jarenlang niet opgevallen was, ontdekte ik op dag vijf dat een mat zonder krant er behoorlijk leeg uitziet.

Ik was geschokt en controleerde zeventien keer de bezorgtijden voordat ik het klachtenformulier invulde. Nadat ik op de verzendknop had geduwd verscheen de tekst: ‘Bedankt, we zullen het doorgeven aan uw bezorger.’

Geweldig. Dat had ik weer. Ik stelde mij voor hoe mijn bezorger dit op zou nemen. ‘Mevrouw Meijer van nummer 33 neemt het u uitzonderlijk kwalijk dat u haar omhooggevallen ochtendblad bij het oud papier gedumpt heeft.

Het staat u vrij om op creatieve wijze antwoord te geven aan haar gezeik.’ Ik besloot me op te maken voor krantjes vol uitgesmeerde hondenpoep, uitgeknipte Fokke en Sukkes en verregende pagina’s.

De poeppagina’s bleven uit. Net als de zaterdagkrant, waar ik nog zo nadrukkelijk voor besloten had bij te betalen. Braaf vulde ik klachtenformulieren in. Tevergeefs. Op een zaterdagmiddag, de krant had er al lang moeten zijn, hoorde ik tegen alle verwachtingen in toch de brievenbus. Met grote passen beende ik naar het raam, waar ik nog net een glimp opving van een 13-jarig meisje en een onder fietstassen verstopt stuk oud ijzer. Dit was mijn moment. Ik rende naar de voordeur, terwijl mijn hersenen gehaast de meest indrukwekkende scheldwoorden tevoorschijn toverden. Toen viel mijn blik op de Het op Zondag. In elk geval op tijd.

Nu is het december. Ik vertelde mijn vrienden stoere verhalen. Daarin wacht ik vol smart op het miezerige mannetje dat met zijn kerstkaartje langs de deuren gaat. ‘Vier zaterdagedities en zes dagbladen, ik krijg nog precies twintig euro van je’, zou ik naar hem schreeuwen.

Volgende week zullen ze informeren naar de afloop. Ik zal ze vertellen van mijn heldendaad, met blozende wangen, want waarschijnlijk twee euro armer. Ik ben zoveel slechter dan de gratis krantenlezer.

PETRA MEIJER