Mare, jaargang 35, nr. 18

9 februari 2012 35ste Jaargang • nr. 18

Liefdeslessen uit Italië Pagina 11

Rector tijdens de dies: ‘Student heeft genoeg tijd om te chillen’

Trage studenten zijn niet per se lui en herkansingen schrappen lost weinig op

In Egypte is de revolutie in volle gang. Studenten mijden het Tahrir-plein

Pagina 3

Pagina 6

Pagina 9

Paul de Kruijff: ‘De langste afstand die ik tot nu toe op één dag heb geschaatst is 60 kilometer.’ Foto Marc de Haan

Voor de tocht wijkt alles Leidse uitverkorenen maken zich op voor de Bonkevaart Komt-ie er of niet? Mare peilde de ijskoorts bij een nieuwkomer en een Elfstedenveteraan. ‘Bij Bartlehiem ben ik door het ijs gezakt.’

DOOR CONSTANTEYN ROELOFS ‘De voorbereiding voor het seizoen begint in november’, zegt Theo van Berkel (65).

‘Dan ga ik skiën in Colorado om weer wat spieren in de benen te krijgen.’

Elk jaar traint de emeritus hoogleraar biochemie voor de Elfsteden-

tocht. ‘Op de indoorbaan is mijn gebruikelijke training honderd rondjes in honderd minuten: dan heb je zo weer veertig kilometer in de benen.

Maar nu is de koorts echt toegeslagen. Ik kijk tien keer per dag naar de weerberichten en ijsdiktes.’

Het Elfstedenvirus sloeg bij hem toe in de verschrikkelijke winter van 1963, toen de kranten vol stonden over de zwaarste Elfstedentocht ooit.

‘Er lag ijs van december tot maart.

Hoe koud het ook was, ik stond elke

dag op het ijs, ook met min twintig.

Dan leer je écht schaatsen.’

Hij heeft de Tocht der Tochten al drie keer uitgereden. ‘Boven de 30 kilometer gebeuren er andere dingen in je lichaam. Je verbranding wordt anders, je stofwisseling schakelt over in een andere versnelling.

Als je dan eenmaal in een goed ritme zit kun je de hele dag gaan. Mits je goed blijft eten natuurlijk: zelfs de mooiste Mercedes moet tanken.’

De eerste keer, in 1985 was het

moeilijkst, zegt Van Berkel. ‘Toen dooide het al flink, dus vanaf de start lag er al ijs op het water. Dat schaatst niet lekker. Bij Bartlehiem ben ik door het ijs gezakt en heb de rest van de tocht met een natte broek moeten schaatsen.’ Met bijna bevroren benen kwam hij aan op de Bonkevaart.

De tweede keer, in 1986, ging beter. De race viel laat in het seizoen, waardoor de voorbereiding optimaal was. ‘Het ijs lag er ook veel be-

Slechthorende eist compensatie

Bestuurskunde weg uit Leiden

Herkansingen worden geschrapt

Hoogleraar: ‘God is geen huisdier!’

‘Ik kan de volledige tentamenstof niet in het hoofd krijgen, als ik maar de helft van de colleges en werkgroepen kan horen.’

Na de master lijkt ook de bachelor te volgen. De Universiteitsraad vindt dat zij onvoldoende informatie krijgt over de Haagse strategie van het college.

Om het studierendement te verhogen, wil de universiteit het aantal herkansingen beperken ‘van minimaal naar maximaal twee per jaar’.

Als promovendi God niet mogen bedanken in hun proefschrift, mag Tjerk Oosterkamp, Hem dan wel noemen in zijn oratie? ‘Of moet ik langs bij de rector?’

Pagina 3

Pagina 4

Pagina 5

Pagina 6

ter bij.’ De derde keer, in 1997 was extra bijzonder omdat zijn zoon ook meereed. ‘Duursporten is denk ik iets genetisch. Mijn zoon loopt ook ultramarathons van tweehonderd kilometer.’

Alleen werd het toch nog spannend. ‘Bij de invallende duisternis had hij zijn gezichtsbescherming afgedaan. Toen hebben we medische hulp moeten zoeken, want zijn ogen begonnen te bevriezen.’

Een voorzichtige vraag of de tocht nog wel te doen is op zijn leeftijd wuift Van Berkel laconiek terzijde: ‘Ik ben nu uitstekend voorbereid. De vorige keer heeft er ook iemand van 74 de tocht volbracht: vraag het over vijftien jaar nog maar eens!’

Bovendien is het materiaal verbeterd sinds de eerste keer. ‘We schaatsen nu met geavanceerd thermo-ondergoed. Die klapschaatsen van nu met een harde schoen en afneembare ijzers zijn beter voor de enkels en maken het klunen een stuk makkelijker.’

Een ding is niet veranderd, weet hij: de traditionele zeemleren lap (met de haren naar binnen!) die sinds mensenheugenis de edele delen beschermd tegen kou en schuurplekken.

Ook tweedejaars geneeskundestudent Paul de Kruijff (20) wacht op een paar dagen flinke vorst. Hij behoort tot de gelukkigen die is ingeloot.

‘Het kruisje draag ik sowieso op aan mijn grootouders. Zij hebben me op mijn achttiende verjaardag het lidmaatschap van de Elfstedenvereniging cadeau gedaan.’

Weet hij wel waar hij aan begint?

‘De langste afstand die ik tot nu toe op één dag heb geschaatst is 60 kilometer, door twee toertochten achter elkaar te schaatsen. Dat was prima te doen. Ik sta nu bijna elke dag op het ijs, kilometers maken.’

Alles wijkt voor de tocht, ook de studie. ‘Die mag wel even een weekje wachten. Dat haal ik allemaal later wel in. Dit is een unieke kans.’

Ook hij volgt het nieuws op de voet. ‘Ik kijk alle kranten in en check de hele dag op internet de laatste weerberichten.’ En of het doorgaat?

Daarover waren de rayonhoofden nog aan het vergaderen toen deze krant werd gedrukt De Kruijff: ‘Het gaat mij vooral om het genieten. Voor deze week staat er, Elfstedentocht of niet, ook weer een mooie toertocht op het programma.’

Bandirah Pagina 12

2

Mare · 9 februari 2012 Geen commentaar

Colofon Redactie-adres Pieterskerkhof 6 2311 SR Leiden Telefoon 071–527 7272 Fax 071–527 7288 Website mareonline.nl E-mail redactie@mare.leidenuniv.nl

De redactie is op vrijdag gesloten.

Oplage circa 15.000

Column

Hoofdredactie

Frank Provoost frank.provoost@mare.leidenuniv.nl Redactie

Harmke Berghuis redactie@mare.leidenuniv.nl Thomas Blondeau redactieleiden@gmail.com Vincent Bongers vbongers@mare.leidenuniv.nl Bart Braun bbraun@mare.leidenuniv.nl Dirk-Jan Zom D.Zom@mare.leidenuniv.nl Constanteyn Roelofs (stagiair) Medewerkers

Rivke Jaffe • Petra Meijer • Benjamin Sprecher • Anne van de Wijdeven Secretariaat Harmke Berghuis Fotografie Taco van der Eb • Marc de Haan Illustraties Bas van der Schot • Bandirah • Silas.nl Basisontwerp Roeland Segaar, Zabriski Communicatie Art direction en vormgeving Marijke Hoogendoorn • richgirl-design.com Drukwerk Dijkman Offset Amsterdam Advertenties Bureau van Vliet B.V. Postbus 20 2040 AA Zandvoort Telefoon 023 - 571 47 45 Fax 023 - 571 76 80 Redactieraad

Prof. dr. J.P. Abrahams (voorzitter) • prof. dr. J. van den Broek • I. Bronstring • A. Brouwer • drs. J.C.M. Damen • prof. dr.

A.J.W. van der Does • B. van der Donk • J. Egberts • dr. H. Heestermans • prof. dr. J.J.M. van Holsteyn • mr. F.E. Jensma • prof. dr. J.C. de Jong • D. van der Klugt • A. Liemburg• dr.

D.J.W. Meijer • R. Nieuwenkamp • drs. R. Rijghard Jaarabonnementen

Een jaarabonnement op Mare loopt van september t/m juni. Belangstellenden kunnen Mare thuisgestuurd krijgen door €35 over te maken op bankrekening 1032.57.950 ten name van Universiteit Leiden (o.v.v. Mare en SAP-nummer 6200900100) en vervolgens een bevestigingsmail met daarin hun adres te sturen naar redactie@mare. leidenuniv.nl. Studenten betalen € 25. Ter controle graag in de bevestigingsmail ook het studentnummer vermelden.

Adreswijzigingen

Alleen schriftelijk met postwikkel.

Klachten en opmerkingen over de toezending van Mare 071-5277272.

Mededelingen voor het op donderdag verschijnende nummer moeten uiterlijk de voorafgaande donderdag 16.00 uur in het bezit van de redactie zijn.

ISSN 0166-3690

Over één nacht ijs In Australië hebben ze het maar makkelijk. Dat is typisch zo’n continent waar de natuur actief haar best doet om je een langzame, pijnlijke dood te doen sterven. Raak de verkeerde boom aan en je ligt een kwartier later schuimbekkend tussen de wombats. Dat klinkt niet bepaald wenselijk, maar het werkt voor die Australiërs. Als je huis verlaten betekent: je begeven in de oneindige strijd tussen mens en natuur (UV-straling, hondsdolle opossums, drop bears), dan leef je elke dag wel alsof het je laatste is.

Daar hebben we het hier een stuk moeilijker mee.

We proberen het wel, door in de zomer zenuwachtig weg te dansen voor wespen en af en toe de deugdelijkheid van dijken in twijfel te trekken, maar dat zijn lapmiddelen. We hebben het gewoon niet getroffen in de letaliteitsloterij. Tot nu.

Terwijl Erik Hulzebosch in De Wereld Draait Door gelukzalig zucht over de Elfstedentocht trekt heel Nederland erop uit. Mensen schieten onder het ijs, vallen van bevroren trappen, raken betrokken in ijsbalgevechten en kettingbotsingen. Ik vind het afgrijselijk, maar toen ik heimelijk door de stad sloop (fiets aan de hand, oren gespitst op elk geluid wat maar kon wijzen op baldadige twaalfjarigen of – erger nog! – halfzatte mannendisputen) greep iedere voorbijganger de weersomstandigheden aan om enthousiast een gesprek te beginnen.

Op weg naar de Universiteitsbibliotheek werd ik op de Witte Singel bijna geschept door een chauffeur met een hysterische blik in zijn ogen. Achter mij klonk het uitgelaten: ‘Wat een weer, hè! Met al die sneeuw!’

Ik hijgde terug: ‘Jaaa, maar wel gevaarlijk.’

Waarop achter mij: ‘Lévensgevaarlijk!’ Dat iemand zoveel extase, zoveel gusto kon leggen in vijf lettergrepen deed me gauw mijn fiets oprapen. Dat

soort mensen, daar moet je voor uitkijken. Die zijn zo bereid je onder een auto te duwen. Als offer aan de weergoden, zullen we maar zeggen.

Verderop stond een bejaarde vrouw naast haar droevig ogende Fiat. ‘Zal ik het erop wagen?’ vroeg ze, wijzend op de weg die nu meer weg had van een skipiste.

‘Het lijkt me niet verstandig’, antwoordde ik, me rillend aan mijn fiets vastklampend.

‘Nee hè?’ beaamde ze guitig, en kroop achter het stuur.

Ik bedoel maar. Het vriest een paar nachtjes en iedereen verandert in een roekeloze zelfmoordenaar. Dat is ijspret anno 2012. Niks geen koek en zopie: traumahelikopters. Als je per se een sneeuwbal wil gooien naar iemand, doe er dan een steen in. Vooral ook niet langzaam rijden (waar heb je anders die winterbanden voor?) Als je niet minstens drie bijna-doodervaringen hebt tijdens elke willekeurige excursie naar het land van sneeuw en ijs, dan had je net zo goed binnen kunnen blijven. Ik passeerde een meisje dat innig stond te zoenen met een lantarenpaal. ‘Straks vries je vast’, riep ik nog, maar ze kon al geen antwoord meer geven.

Op de Lange Mare duwden twee jongens een slee voort. Ze hadden allebei rode konen van iets wat het midden hield tussen onderkoeling en opwinding. ‘Voorzichtig!’ riep de één achter de slee, zijn armen wanhopig molenwiekend om het kind op de slee er niet vanaf te laten vallen. Ik was al bijna bereid tot een vertederde glimlach toen ik zag dat er op de slee helemaal geen kind zat. Het was een krat Grolsch.

Anne van de Wijdeven

Masterstudent literatuurwetenschap

9 februari 2012 · Mare 3 Mensen

071 -527 …

Foto Marc de Haan

‘Genoeg tijd om te chillen’ Leidse universiteit viert dies natalis Rector magnificus Paul van der Heijden nam het tijdens de dies op voor Europa en stelde dat studenten met een beetje planning en motivatie best op tijd kunnen afstuderen.

Het cortège bewoog zich wat voorzichtiger dan normaal op de gladde stenen bij de Pieterskerk, waar woensdag 8 februari de stichting van de universiteit in 1575 werd gevierd. Eenmaal binnen refereerde rector magnificus Paul

Door Vincent Bongers

van der Heijden aan het winterse weer. ‘Dankzij de vloerverwarming, zit u er warmpjes bij.’

Het thema van de viering was Europa en het recht. ‘Wie het burgerlijk recht bestudeert, houdt zich bezig met het in kaart brengen van de grenzen van de vrijheid’, sprak dies-orator Alex Geert Castermans, hoogleraar burgerlijk recht. Castermans stelt dat het doel van het privaatrecht ook in de Europese context uiteindelijk is gelegen in het individu en zijn rechten en niet in zoiets als de uniforme toepassing van het Europees recht. De burger bestaat im-

mers niet voor de gemeenschap, de Europese Unie, maar de Unie is er voor de burger.’

De Belg Walter van Gerven, emeritus hoogleraar Europees Recht aan de Universiteit van Leuven, ontving vervolgens een eredoctoraat. Erepromotor hoogleraar Europees Recht, Christa Tobler noemde Van Gerven de ‘grand old man’ van zijn vakgebied. ‘Het geeft voldoening dat deze eer mij te beurt valt’, zei de kersverse eredoctor. ‘Zeker omdat deze komt van een der oudste universiteiten.’

Van der Heijden brak in zijn toespraak een lans voor Europese sa-

menwerking. Hoewel Europa onder vuur ligt, zag hij een ander beeld, namelijk ‘dat de Europese Unie voor heel velen een groot succes is’. Om dat te continueren moet de Unie niet verzwakt worden want ‘geen van de 27 lidstaten is op zichzelf in staat om in het geopolitieke- en globaliseringsgeweld een rol van betekenis te spelen.’ De Unie is daarom ‘domweg noodzakelijk’.

Ook voor het hoger onderwijs is de Europese Unie van groot belang, vindt Van der Heijden. Hij roemde het 25-jarige Erasmusprogramma, waardoor ‘ongeveer 3 miljoen studenten gestudeerd of stage hebben gelopen aan een Europese universiteit buiten hun eigen land’.

Leidse studenten moeten ook vooral op stap gaan, vond hij, ook al realiseerde hij zich dat studenten die in een wereld leven van 100 studiepunten halen in twee jaar tijd en de langstudeerboete, flink twijfelen over dit soort uitstapjes. Onnnodig, aldus Van der Heijden. ‘Als je per week 40 uur aan je studie besteedt, hou je nog 128 uur over om te slapen, te sporten, te besturen, te chillen en wat een jong mens in zijn leven nog meer wil doen. Het gaat om motivatie en planning. Als er voor een bachelorstudie drie jaar staat, waarom zou je hem dan ook niet in drie jaar halen? En als er voor een masterstudie één of twee jaar staat, waarom zou je dan niet in die beschikbare tijd die studie halen?’

De onderwijsprijs die elk jaar door de Leidse Studentenraad wordt uitgereikt, ging naar Isabelle van de Calseyde. Zij doceert economisch en juridisch Frans en doet dat volgens LSr voorzitter, Christel de Lange, op een manier waarop ‘theorie en praktijk geheel verweven zijn.’ Ook buiten de collegezaal is de docente heel actief.

Zij organiseert excursies naar Franse bedrijven en is heel betrokken bij de studievereniging. Van de Calseyde krijgt 5000 euro. Dat bedrag moet ze besteden aan onderwijs.

Frutti di Mare

Octrooigemachtigde Jowi Burger (64) ging rechten studeren om als advocaat op te kunnen treden in octrooizaken. De faculteit houdt onvoldoende rekening met zijn gehoorstoornis, vindt hij. Daarom stapt hij naar het college van beroep voor de examens.

Wat voor gehoorprobleem heeft u?

‘Op mijn 20e ben ik als tankcommandant zonder oorbescherming blootgesteld aan het kanonnenvuur. Bepaalde frequenties kan ik niet horen. Dit zorgt voor problemen bij colleges en werkgroepen. Ik word hondsmoe van de inspanning om het verhaal op te pikken. Ook discussies in werkcolleges gaan deels aan mij voorbij. Docenten moeten duidelijker articuleren. Ze hebben wel een microfoon maar hun zinnen eindigen vaak in gemompel.

Vroeger waren hoogleraren zonder versterking goed te verstaan, ook achter in de zaal.’

U heeft contact met rechten gehad over uw probleem?

‘Ik heb mijn klacht kenbaar gemaakt aan een docent en later ook aan de studieadviseur. Verder heb ik mails aan professor Afshin Ellian gestuurd. Wat ik van hem kan opvangen, vind ik zeer inspirerend, maar hij gaat vaak zachter praten en verandert van toon. Dan hoor ik alleen gemurmel.’

Kreeg u ook antwoord?

‘Ja. Hij was meelevend maar het leverde verder niets op.’

Strompelend naar de finish Door Constanteyn Roelofs ‘In de bus naar de top van de berg zei niemand meer wat.’ Gespannen gezichten, opperste concentratie en een gezonde dosis angst voor de bloedsnelle afdaling die volgen gaat. ‘Het leek wel Dead man walking.’

Student Tony Williams (23, commerciële economie) heeft het allemaal overleefd: de finale van de Nederlandse editie van Red Bull Crashed Ice in Valkenburg. Via het ijshockeyen kwam hij in aanraking met de spektakelsport uit de koker van de energiedrankfabrikant, die al eerder met de X-Games en de Air Races waaghalzenvermaak naar ons land bracht.

Downhill skating is een spectaculaire combinatie van ijshockey en skiën.

Vier deelnemers leggen in een felle strijd een steil parcours van 600 meter af. Op donderdag was de individuele kwalificatie, vertelt Williams. ‘Ik had echt een bloedsnelle tijdrit, elke bocht ging perfect. Ik knalde met topsnelheid door elke sectie van het parcours.’

De manche leek perfect te verlopen.

‘Maar bij de laatste grote jump brak de veter van mijn rechterschaats, waardoor mijn enkel bijna dubbel klapte.

Ik heb nog wel mijn landing redelijk kunnen afmaken, maar strompelde een beetje de finish over. Weg toptijd.’

Ondanks de tegenslag was de tijd goed voor een plaats bij de 64 beste Nederlanders (uit een voorselectie van 250 man), die het mochten opnemen tegen 64 internationale professionals in de eliminatie. Door de pech trof hij meteen de internationale toppers; hij

Kanonnenvuur

moest zijn meerdere in hen erkennen en kwam op plaats 116 terecht.

De wedstrijd was een belevenis.

‘De hele heuvel stond vol met fans, die helemaal uit hun dak gingen als er iemand met de Nederlandse vlag op zijn helm omlaag kwam. Dat gaf wel echt veel motivatie. Helaas konden mijn dispuutsgenoten van Quintus er wegens de dies van de vereniging niet bij zijn, maar ze moedigden me

Foto Sebastian Marko/Red Bull Content Pool

wel de hele tijd aan via de telefoon.’

Het mooiste was de sfeer tussen de rijders onderling. ‘Je zit tijdens de wedstrijd met z’n allen in een grote kleedkamer, iedereen door elkaar: wereldklasse naast groentjes. De sfeer was gespannen, maar ook erg gezellig. Iedereen is constant in gesprek over het parcours, de windsnelheid er dergelijke, maar er was ook ruimte voor geintjes. Het was bijzonder om met schaatshelden als Rintje Ritsma te pra-

ten. En er was een mooi feest na afloop.’

Volgend jaar beter? ‘Zeker! Vorig jaar deed ik ook mee, toen ging het een stuk minder: ik ging hard onderuit in de kwalificatie. Alles werd zwart voor mijn ogen, en toen ik weer bijkwam zag ik dat ik net de eindronde niet had gehaald.

Voor volgend jaar wil ik extra trainen op de speciale, permanente downhillbaan in Oostenrijk. Dat soort faciliteiten heb je in Nederland gewoon niet.’

Voor twee van de drie tentamens haalde u een vijf.

‘Ik kan de volledige tentamenstof niet in het hoofd krijgen, als ik maar de helft van de colleges en werkgroepen kan horen. Ik vind dat daarmee bij de normering rekening moet worden gehouden. Maar de examencommissie vindt dat voor alle studenten dezelfde norm geldt.’

Wat wilt u van het college van beroep?

‘Dat de onvoldoendes nietig worden verklaard en de tentamens met een andere normering worden beoordeeld.

‘In de normering van tentamens met meerkeuze vragen wordt rekening gehouden met een zogeheten gokcorrectie, daardoor vallen de cijfers lager uit. Ik vind dat de correctie in mijn geval niet mee moet tellen. Als dat was gebeurd had ik voor beide tentamens een voldoende gescoord.’

‘Maar ik vind ook dat er betere faciliteiten moeten komen voor studenten met een beperking. Het is in strijd met Europese regelgeving dat er geen rekening met slechthorenden wordt gehouden.

Een leven lang leren is een recht, dat is Europees afgesproken.’

Wat moet er zoals gebeuren?

‘Leg een ringleiding aan, en zorg voor doorgeefmicrofoons in de zaal, zodat de vragen van studenten worden versterkt.

Er moet meer gebruik worden gemaakt van opgenomen colleges op Blackboard.

Bij het vak inleiding internationaal en Europees recht wordt deze service standaard aangeboden en ik heb het tentamen dan ook gehaald. Bij de andere vakken moet dat ook gebeuren.’

‘Het gaat overigens niet alleen om mij.

Er zijn meer studenten die gehoorproblemen hebben, voor hen is deze zaak ook belangrijk.’ VB

4 Mare · 9 februari 2012 Nieuws

Geen zwaardere straf Het Haagse Gerechtshof handhaaft de straffen die twee hackers opgelegd hebben gekregen voor het in 2008 kraken van de website van de Universiteit Leiden. Een student van de Technische Universiteit Eindhoven en een middelbare scholier uit Enschede legde de site plat.

Het duurde bijna twee weken voordat alles weer naar behoren liep, al waren de belangrijkste onderdelen al na twee dagen weer beschikbaar. De universiteit deed aangifte en de digitale recherche pakte de twee op. De rechter gaf de student een voorwaardelijke taakstraf van 90 uur, de scholier kreeg voorwaardelijk 60 uur. In de rechtszaak eiste de universiteit een schadevergoeding van 30.000 euro, maar zij kon dat bedrag volgens de rechter niet voldoende onderbouwen. Het Openbaar Ministerie (OM) ging in hoger beroep en eiste een zwaardere straf voor beide hackers. De scholier en de student verdienden volgens het OM een onvoorwaardelijke taakstraf. Daarbovenop moest de student twee maanden de cel in. Het Gerechtshof oordeelt echter dat de uitspraak van de Rechtbank de juiste is.

Minder onderzoeksgeld De overheid geeft de komende jaren minder geld uit aan wetenschappelijk onderzoek. Tot die conclusie komt het Rathenau Instituut, een onafhankelijk onderzoeksinstituut, ingesteld door het ministerie van Onderwijs. In 2016 besteden de ministeries bij onveranderd beleid 4,4 miljard aan onderzoek, dit is een daling van 400 miljoen ten opzichte van 2012 en 700 miljoen ten opzichte van 2010. Die teruggang is groter dan in 2011 berekend werd. De daling wordt veroorzaakt door het aflopen van onderzoeksprogramma’s en door bezuinigingen op onderzoeksinstituten. Het totale bedrag voor onderzoek aan universiteiten stijgt wel licht. Naar verwachting gaat de eerste geldstroom van 2,3 miljard euro naar 2,4 miljard in 2016.

Protestweek De LSVb komt opnieuw in actie. Van 19 tot en met 23 maart organiseert de Landelijke Studenten Vakbond een actieweek tegen het beleid van staatssecretaris Halbe Zijlstra, samen met de lokale afdelingen. Op wat voor manier er actie gevoerd gaat worden, is nog niet duidelijk. Wel is er een initiatief om zoveel mogelijk brieven te sturen naar Kamerleden en de staatssecretaris over de problemen die de voorgenomen maatregelen opleveren. De LSVb is fel tegenstander van het afschaffen van de studiefinanciering in de masterfase en is met andere studentenorganisaties naar de rechter gestapt om de langstudeerboete ongedaan te maken.

Begin vorig jaar was er een groot studentenprotest tegen de bezuinigingen op het hoger onderwijs op het Malieveld in Den Haag, maar een herhaling daarvan staat voorlopig nog niet gepland.

Gastschrijver Otten Willem Jan Otten is de nieuwe gastschrijver van de Universiteit Leiden. Otten zal in de periode van september tot december 2012 werkcolleges geven en de Albert Verweylezing over literatuur verzorgen. Schrijver en dichter Otten (1951) won in 1999 de Constantijn Huygensprijs voor zijn gehele oeuvre. In 2005 won hij de Libris Literatuurprijs met zijn roman Specht en zoon. Naast boeken schrijf Otten ook essays en toneelstukken. Een belangrijk thema in zijn werk is het euthanasievraagstuk, waar hij na het verschijnen van de roman Ons mankeert niets bij betrokken raakte. Otten was in het verleden actief als redacteur van literair tijdschrift Tirade en als toneel- en muziekcriticus voor Vrij Nederland. Vorig jaar was P.F. Thomése gastschrijver aan de Universiteit Leiden. Voorgangers waren onder andere Arnon Grunberg, Adriaan van Dis, Joost Zwagerman en Maarten ‘t Hart.

Bestuurskunde verlaat Leiden Is verhuizing naar Den Haag een wens van het college?

Universiteitsraad vindt dat zij niet voldoende informatie krijgt over Haagse strategie van het college van bestuur.

Door Vincent Bongers Het instituut Bestuurskunde is per 1 januari officieel overgeheveld naar de faculteit Den Haag. De masters gaan mee. Het lijkt er sterk op dat al in 2013 de bachelor zal volgen.

‘Wat betreft het instituut staan de lichten op groen’, zegt directeur Bernard Steunenberg. We hebben het met de studenten en de instituutsraad besproken en er zijn geen bezwaren.

We hebben de steun van het college en willen graag het hele instituut in Den Haag onderbrengen. Het is ons voornemen om 1 september 2013 de eerstejaars in Den Haag te gaan doceren.In de drie jaar daarna hevelen we gefaseerd de hele opleiding over

Spreekt de vakbond wel voor iedereen?

Universiteiten stellen zich vragen bij de representativiteit van de vakbondsbelangen bij de caoonderhandelingen. Daarom wordt onderzocht of een brede enquête onder het universiteitspersoneel georganiseerd kan worden.

Vorige maand vond een inspraakbijeenkomst plaats over de vastgelopen CAO-onderhandelingen. De onderhandelaar namens het personeel, Jan Boersma was aanwezig, evenals ongeveer 20 medewerkers van de universiteit.

De consensus was dat een loonstijging en koopkrachtbehoud ondergeschikt zijn aan het behoud van het sociale vangnet en het behoud van werk. Het tweede punt is de werk-naar-werkbegeleiding: de bonden willen dat een medewerker pas losgelaten mag worden als er passend werk gevonden is, maar de universiteiten willen, ondanks dat ze wel begeleiding willen bieden, geen harde prestatieafspraken maken.

Het derde punt van zorg is de toename van het aantal medewerkers dat als uitzendkracht wordt ingezet, wat enerzijds voor de afdelingen onwenselijk is, omdat het allerlei contractuele problemen oplevert en het de continuïteit van het werk niet ten goede komt, en anderzijds ook veel onzekerheid bij de medewerkers oplevert.

Hoe relevant is deze discussie eigenlijk? Boersma, tijdens de bijeenkomst: ‘De universiteiten doen deze bijeenkomsten af als niet representatief, omdat ze vinden dat er altijd the usual suspects op af komen.’ Wie deze mensen zijn laat zich raden: de kleine, harde kern van actieve vakbondsleden. Ook voorzitter van het lokaal overleg, de biologe Rinny Kooi, onderkent dat het moeilijk is om mensen buiten deze groep aan te trekken. Wel is ze tevreden met de uitkomst. ‘De discussie was erg positief en constructief; de vier bonden zijn eensgezind in hun eisen.’

Om het usual suspects-probleem aan te pakken wordt nu in samenwerking met Hugo Levie, de onderhanderlaar van de VSNU, onderzocht hoe er een representatief onderzoek georganiseerd kan worden naar de prioriteiten van de universiteitsmedewerkers, door een extern bureau.

Eind deze maand hervatten de formele en informele gesprekken. CR

van Leiden naar Den Haag.’

Maar voorlopig is het nog een plan.

‘De commissie doelmatigheid van het ministerie van Onderwijs moet toestemming geven en de universiteitsraad moet zich er over buigen.’

Het leek er in eerste instantie toch wel sterk op dat alleen de masterstudenten zouden vertrekken. Volgens Steunenberg wilde het instituutsbestuur bij voorkeur de hele opleiding verhuizen. ‘Het is altijd de vraag op welk moment je zoiets insteekt. We wilden eerst overleggen met studenten en medewerkers. En de steun krijgen van het college.’

In de universiteitsraad van maandag was er kritiek op het college over de communicatie rond de verhuisplannen.

De universiteitsraad vindt dat er duidelijkheid over de strategie van het instituut en het college van bestuur moet komen over de toekomst

van de bachelor.‘Vanaf september wordt er in de Haagse faculteitsraad al gesproken over een vertrek van de bachelors uit Leiden’, zei Maarten Jansen van promovendipartij Young Researchers ‘De gesprekken in de universiteitsraad gingen alleen over de master en het personeel. Alle signalen wijzen toch op dat ook de bachelor naar Den Haag gaat.’

Hans van Dommele, directeur academische zaken van het bestuursbureau legde in de raad uit waarom er nog geen plannen aan de raad waren voorgelegd. ‘De mogelijk verhuisplannen van de bachelor kwamen in de loop van vorig jaar op. Het was nog geen uitgemaakte zaak of en wanneer er verhuist ging worden.’

Paul de Kuijer van de SGL-CSL fractie in de raad heeft sterk het gevoel dat het college achter de verhuisplannen zit, terwijl altijd is beweerd dat het uitsluitend een wens

van bestuurskunde zelf was. ‘Dat verhaal vond ik altijd al moeilijk te verteren’, zei De Kuijer in de raad.

‘Vooral omdat het college op andere dossiers sterk stuurt. Er lijkt wel een strategie te bestaan maar die is voor ons verborgen.’

Ook vindt de partij de argumentatie van het instituut om nu naar Den Haag te vertrekken opvallend.

Het onderzoek en onderwijs van bestuurskunde hangen nauw samen met politiek en bestuurlijk Den Haag. Het instituut wil dan ook dichter bij de Hofvijver zitten. ‘Maar dat was tien of twintig jaar geleden ook al zo’, aldus De Kuijer. ‘En kan ook op gaan voor andere opleidingen.’

De SGL-CSL wil dan ook helder op papier hebben wat de strategie van het college is. ‘De raad heeft daar recht op. Dat maakt de afweging om in te stemmen met verhuizingen makkelijker.’

‘Bij Blokker stelen is heel gemakkelijk’ ‘Ik heb behoorlijk wrede collegae met wel een aantal dooien op hun kerfstok,’ vertelt een zestiger met blauwe ogen en grijze haren op zijn kalende hoofd. Het pootje van zijn bril is aan één kant afgebroken.

Een sterke sigarettenwalm hangt rond hem. Hij is ex-crimineel. Zijn naam wil hij liever niet in de krant.

‘Noem me maar Suikerbuik,’ zegt hij, verwijzend naar zijn uitpuilende buik. Vandaag geeft Suikerbuik college. Hij is door CoDe, de studievereniging van Criminologie, ingehuurd voor een lezing.

In de zaal zitten zo’n dertig criminologiestudenten. ‘Ik ben 62 jaar geleden geboren in een protestants christelijk gezin’, begint Suikerbuik zijn verhaal. Na een opleiding in Rotterdam werd hij conrector op een middelbare school. Dat com-

bineerde hij met een studie rechten in de avonduren. Op zijn scriptie na heeft hij alles gehaald. Ook had hij twee zonen. De enige kink in de kabel: zijn huwelijk. ‘We leefden naast elkaar, niet met elkaar.’

Op een dag komt hij een vrouw tegen, ‘met lonkende ogen’. Hij gaat met haar mee. Op het moment dat zij een basepijp erbij pakt en het hem aanbiedt, slaat hij niet af. ‘Ik kende het niet, had nooit wat gebruikt.

Vanaf dat moment was ik zo verslaafd als een deur aan de cocaïne.’

Hij begint steeds vaker te gebruiken.

Een scheiding volgt. Hij jast al zijn geld er in enkele jaren doorheen – naar eigen zeggen had hij een half miljoen op de bank staan.

Daarna wordt het stelen. Uit de supermarkt. Tv’s bij de Blokker. ‘Sorry hoor, maar u kunt toch niet zomaar een tv meenemen uit een winkel?’

zegt een meisje uit de zaal ongelovig.

‘Bij Blokker is dat heel gemakkelijk,’ antwoordt hij. Maar natuurlijk wordt hij op een gegeven moment gepakt, ‘overigens nooit bij Blokker’. Niet één keer, maar wel zo´n twaalf keer komt hij in de gevangenis terecht. Telkens voor korte periodes van ongeveer een maand. ´Wat leer je in de gevangenis?’ zegt Suikerbuik, ‘ De fouten die je vorige keer gemaakt hebt, niet nog een keer te maken.’ En trouwens, in de gevangenis is roomservice: ‘Ze komen je de methadon gewoon brengen.’ Want inmiddels gebruikt hij heroïne en cocaïne door elkaar.

Tot zijn ex-vrouw in 2007 overlijdt. Op de begrafenis voelt hij de blikken van zijn zonen en voormalige vrienden. ‘De dag erna heb ik de afkickkliniek gebeld.’ Twee afkickpogingen kost het hem. Inmiddels is hij al jaren clean. HB

9 februari 2012 · Mare 5 Nieuws

Koffieautomaat verhoogt samenwerking Het opgaan van de faculteit Archeologie in Sociale Wetenschappen lijkt grotendeels voorspoedig te voorlopen. Nu het onderdak nog.

Oorts doorlopers

Hoogleraar sterrenkunde Jan Hendrik Oort (1900 - 1992) was niet alleen een briljant astronoom, maar ook een zeer fanatiek schaatser. Zodra er natuurijs lag, gaf hij de staf van de Leidse Sterrenwacht vrij om tochten te kunnen rijden. Zelf hield hij zijn schaatscarrière nauwkeurig bij in een schriftje. Woensdag werd het samen met zijn Friese doorlopers aan het Academisch Museum geschonken. Foto Marc de Haan

College wil herkansingen schrappen ‘Maximaal twee tentamenkansen’ Om het studierendement te verhogen, wil het college van bestuur het aantal herkansingen minimaliseren.

Door Vincent Bongers Het college stelt zelfs voor om in het model opleiding- en examenregelingen (OERen) van de universiteit de tekst ‘minimaal twee tentamenkansen per jaar’ te vervangen met ‘maximaal twee tentamenkansen per jaar.’

De studenten in de raad vrezen dat er getornd wordt aan het recht op herkansingen.

Dit model wordt grotendeels opgelegd aan de faculteiten, die delen zelf kunnen invullen. De examencommissie kan afwijken van de OERen, bijvoorbeeld als een student vindt dat hij recht heeft op een herkansing.

‘Het zijn grote veranderingen’, vond Fenna Bodrij van de fractie BeP-LVS. ‘Het lijkt er op dat het college met deze OERen met nieuw beleid komt.’

Maarten Jansen van promovendipartij Young Researchers: ‘Het is veel verhuld beleid, dat aan de faculteiten lijkt te worden opgelegd. Hoe zit dit?’

Volgens het college is er geen nieuwe route ingeslagen. ‘Het minimaliseren van herkansingen is geen nieuw beleid’, zei Marcel Vooijs,

plaatsvervangend directeur academische zaken. ‘Het is gebaseerd op de aanbevelingen in het rapport studiesucces uit 2009. Sommige faculteiten waren al scherper dan het model voorschreef. De nieuwe OERen zijn hieraan aangepast.’

De studenten in de raad verzetten zich fel tegen de herkansingsOER. ‘Waarom wordt er voor deze formulering gekozen?’, vroeg Tim Fleur van de SGL-CSL fractie. ‘U kunt hoog of laag springen. Deze OER laat ruimte voor herkansingen vallen. Studenten worden dan mogelijk geheel afhankelijk van de grillen van de examencommissie. Er is geen garantie op herkansing in dit model.’

Fractiegenoot Paul de Kuijer viel hem bij: ‘Nooit gedacht dat de examencommissie zo belangrijk was.’

Volgens Vooijs zijn er opleidingen die compensatietoetsen willen invoeren, en dat kan alleen als de verplichte herkansing vervalt. Daarom was de aanpassing nodig.

Bodrij: ‘Dit is hét document waar studenten op terug kunnen vallen als er iets mis gaat. Het recht van de student op herkansing wordt hier weggelaten, dat is heel kwalijk. Straks klaagt een student en dan wappert de commissie met de OERen in de hand en zegt dan: “Hier staat toch dat er geen recht op herkansing is.”’

‘Alleen de huisvesting is nog een bottle neck’, zei bestuurslid Menno Tuurenhout donderdag tijdens de faculteitsvergadering van Sociale Wetenschappen (FSW). De faculteit Archeologie die zich in 2008 nog heftig verzette tegen een fusie met Geesteswetenschappen gaat volgend jaar samen met FSW. ‘We hebben wel altijd duidelijk gemaakt dat het om meer moest gaan dan om een papieren integratie’, vervolgde Tuurenhout, ‘Dus wij hier achter het station en zij aan de Reuvensplaats, dat is niet de bedoeling.’

Decaan Philip Spinhoven voegde hier aan toe: ‘Fysieke nabijheid is een voorwaarde voor samenwerking. Dat wijzen studies ook uit. Als mensen een koffieautomaat delen, komen ze samen tot ideeën.’

Maar over waar de archeologen terecht kunnen, heerst nog onduidelijkheid. FSW wordt momenteel verbouwd. De opleiding Bestuurskunde kreeg sinds de ingang van dit semester onderdak in Den Haag.

Personeelslid Rivke Jaffe zei dat de op de werkvloer van de archeologen onvrede heerst over de nakende fusie. ‘Deze zou te veel op huisvesting en administratie gericht zijn.’ TB

Geesteswetenschappen: compenseren mag Meer deeltoetsen, minder herkansingen en een programmering in blokken, dit zijn de maatregelen die moeten leiden tot meer studiesucces van studenten aan de faculteit Geesteswetenschappen.

De studieresultaten bij de faculteit Geesteswetenschappen vallen tegen.

Zo heeft slechts 39 procent van de eerstejaars na een jaar de propedeuse. 17 Procent heeft na drie jaar de bachelor afgerond.

Om dat te verbeteren wil de faculteit nog meer gebruik maken van deeltoetsen, dit gebeurt binnen geesteswetenschappen al regelmatig.

Een deeltoets mag maximaal veertig procent van het eindcijfer bepalen, onvoldoendes kunnen worden gecompenseerd. Herkansingen moeten alleen mogelijk worden in het eerste jaar tot maximaal 15 studiepunten en bij tweede- en derdejaars vakken die geen deeltoetsen hebben.

Herkansingen gaan niet goed samen met deeltoetsen en ze kunnen leiden tot mindere resultaten, vindt het faculteitsbestuur.

Verder wil het bestuur een blokkensysteem invoeren: vakken van

een semester worden in twee blokken van 15 studiepunten verdeeld en ook afgerond. Omdat studenten minder vakken tegelijkertijd doen zou het studiesucces zo moeten toenemen. Ook het compenseren van een onvoldoende voor een vak moet mogelijk worden, een eerstejaars student kan de propedeuse halen als aan het bsa van 50 studiepunten voldaan is en het gemiddelde van alle vakken een 6.0 is. Ook voor het tweede jaar wordt zo’n regeling voorgesteld. Compenseren was al mogelijk bij bijvoorbeeld geschiedenis en godsdienstwetenschappen.

De faculteitsraad was positief over het voorstel. Zorgen waren er wel over de grotere druk die door de maatregelen op studenten wordt gelegd. Studieadviseur en raadslid Elizabeth den Boer liet weten meer studenten te spreken die overbelast zijn.

Storm vroeg ook om flexibiliteit in de 40-procentregel van de deeltoetsen. ‘Het schrijven van grote werkstukken is de kern van de opleiding bij geschiedenis. Het verzoek is om in gevallen af te kunnen wijken.’

Storm gaf aan dat de noodzaak voor

maatregelen hierbij ontbreekt, omdat het rendement al goed is.

Het beperken van herkansingen leverde ook discussie op. Studentenraadslid Marc Newsome vroeg zich af waarom er 15 studiepunten herkanst kunnen worden en waarom dit niet geldt in het tweede en derde jaar. ‘Ik zou het redelijk vinden om het naar tien studiepunten te trekken, maar dan ook in het tweede en derde jaar.

Den Boer opperde ook om de grens vijf punten hoger te leggen: ‘De studenten die 35 studiepunten hebben, halen het gemiddeld niet.’

Eep Francken maakte zich zorgen over compensatie van onderdelen die de kern vormen van een studie. Maar volgens Den Boer komt compenseren bij godsdienstwetenschappen maar weinig voor, omdat studenten geen 5 op hun eindlijst willen. Ook bij geschiedenis komt het niet vaak voor. Volgens vicedecaan Willem Drees speelt het compenseren vooral bij studenten die een vijf of zes halen.

‘Niet bij studenten die een 3 of een 4 halen.’ Een definitief voorstel met maatregelen voor het verbeteren van studiesucces zal in maart besproken worden in de faculteitsraad. DJZ

Onderwijsinspectie gaat studies controleren De Onderwijsinspectie gaat de kwaliteit van studies in de gaten houden. Staatssecretaris voor het hoger onderwijs, Halbe Zijlstra, stuurt binnenkort een wetsvoorstel naar de Tweede Kamer om dit mogelijk maken.

Dat zei hij zondag in het televisieprogramma Buitenhof. Ook wil hij het defuseren van universiteiten en hoge scholen mogelijk maken en falende raden van toezicht aanpakken.

Door de incidenten bij InHolland en Windesheim kiest Zijlstra voor scherper toezicht. Ingrijpen kan in

de huidige Wet voor het Hoger Onderijs alleen bij misstanden. Zijlstra wil maatregelen treffen voordat het echt fout gaat.

Nu accrediteert de NederlandsVlaamse Accreditatie Organisatie Alleen elke zes jaar opleidingen Tussentijds is er geen toezicht, dat moet strenger worden, aldus Zijlstra.

De inspectie gaat ‘risico’s’ signaleren. Zij onderzoekt bijvoorbeeld of de examencommissies wel goed functioneren. Maar ook jaarverslagen en rendementcijfers trekken de aandacht van de commissie.

Zijlstra:‘Als een opleiding veel stu-

denten aflevert, kan dat betekenen dat het heel goed gaat maar het is ook mogelijk dat er losjes met kwaliteitseisen wordt omgegaan.’

Zijlstra wil het ook mogelijk maken dat instellingen worden opgeknipt. ‘Defuseren’ noemt de staatssecretaris dit. Dat kan de kwaliteit verhogen. Dit idee staat wel haaks op de samenwerkingsplannen van Leiden met Delft en Rotterdam. Die overwegen wellicht zelfs een fusie.

Het is nu lastig voor het ministerie om slecht functionerende raden van toezicht de laan uit te sturen. Toch wil Zijlstrakunnen ingrijpen.VB

6 Mare · 9 februari 2012 Opinie

Alleen voor probleemlozen Drang om studierendement te verhogen leidt gemakkelijk tot niveauverlaging Geesteswetenschappen wil herkansingen schrappen, maar niemand heeft nog kunnen aantonen dat het rendement van één toets hoger is, meent Joost Augusteijn.

Niet voor de eerste keer in de laatste jaren is de discussie over studierendementen weer opgerakeld, nu door het kabinet. De Universiteit Leiden loopt in haar reactie weer eens voorop bij het bedenken en invoeren van strenge maatregelen zoals een bsa voor het tweede jaar. Met het gevaar dat ze een andere doelstelling, het aantrekken van meer studenten, uit het oog verliest. Blijkbaar kan men zich niet meer herinneren wat de invoering van het bsa in de propedeuse deed met het marktaandeel.

Geesteswetenschappen gaat het verst in haar hervormingsdrang. In het kort wil de faculteit voor alle cursussen herkansingen afschaffen, het onderwijs alleen nog in vier blokken van 15-ects aanbieden en per college minstens drie toetsmomenten voorschrijven waarbij geen enkel onderdeel voor meer dan 40 procent het eindcijfer mag bepalen.

Nu snap ik dat men door de (financiële) druk die op de universiteit wordt uitgeoefend rendementen wil verhogen, maar de vraag is of deze manier werkt en wat de (neven)effecten ervan zijn.

Allereerst brengen deze hervormingen veel werk met zich mee. Alle onderwijsprogramma’s moeten hun opzet aanpassen aan de blokstructuur. De propedeuse bij mijn opleiding, geschiedenis, is bijvoorbeeld met elf onderdelen rekenkundig niet te vatten in een blokkenstructuur, terwijl de history master met alleen 10-punts vakken er ook al niet in past. Tevens moeten alle docenten hun examinering aanpassen.

Het verbod op deeltoetsen die

voor meer dan 40 procent meetellen tast ook de integriteit van sommige opleidingen aan. De leerdoelen stellen dat wij geschiedenisstudenten opleiden tot zelfstandige onderzoekers met goede schriftelijke vaardigheden. Hiervoor is een cijferbepalend groot werkstuk in elk semester van de opleiding een essentieel onderdeel. Deze vaardigheid, waarmee onze alumni hun voordeel doen op de arbeidsmarkt, zou nu onmogelijk worden om aan te leren. De gedwongen plaatsing van de minor in één semester ondermijnt ook nog eens de leerlijnen waarvan de faculteit graag ziet dat we die uitzetten ten behoeve van ons vaardighedenonderwijs.

De stelling dat het extra werk in de meervoudige tentaminering wordt gecompenseerd door de afschaffing van herkansingen is voor (met name grote) opleidingen slechts marginaal. De ervaring leert namelijk dat er bij elk tentamen wel een groepje studenten ziek is of last heeft van defecte treinen. Voor hen moet sowieso een herkansingsmogelijkheid worden gecreëerd. Het feit dat een blokkensysteem noodzakelijkerwijs tot meer vakken van 5-ects leidt, zorgt ook voor een verhoging van de onderwijsbelasting.

Verder is het de vraag hoe de beschikbaarheid van voldoende tentamenzalen bij het afschaffen van een aparte tentamenperiode kan worden gegarandeerd om nog maar te zwijgen van het toenemende beroep op studiecoördinatoren en examencommissie om uitzonderingen te maken voor speciale gevallen. Iets wat nu ook al aantoonbaar gebeurt als gevolg van de maatregelen die in de afgelopen jaren zijn genomen.

Hoe strenger de regels hoe minder ruimte voor studenten met ziektes, psychosociale klachten en andere problematiek.

Voordat we dit alles over onszelf

afroepen moeten de voordelen wel heel zeker zijn. De basisveronderstelling die achter alle plannen ligt, is dat het niet nominaal studeren door studenten alleen het gevolg is van te luie studenten. Internationaal onderzoek laat echter zien dat in Nederland studenten niet minder tijd besteden aan hun studie dan in andere landen, zelfs niet in Harvard! Dat de vergelijking met het buitenland met betrekking tot de rendementen mank gaat, is een gevolg van het feit dat met name in Groot-Brittannië en de Verenigde Staten studenten eigenlijk geen onvoldoende kunnen halen zolang ze maar iets inleveren. Wij eisen een relatief hoog minimumniveau, dus niet voldoende presteren heeft hier veel meer invloed op de rende-

mentscijfers. Hoewel er ongetwijfeld studenten zijn die harder kunnen werken, zijn er ook veel die moeite hebben om het niveau te halen of met problemen kampen.

Als de herkansingen afgeschaft worden, zal de eerste groep inderdaad sneller studeren maar zal de tweede afvallen en het eindrendement dus lager worden. Niemand heeft nog kunnen aantonen dat het rendement van één toets hoger is dan van twee als de herkansing de laatste kans is.

Met deze hervormingen krijgen we opleidingen die alleen voor de probleemloze gevallen functioneren. De vraag is of we dat ons als universiteit en maatschappij wel kunnen permitteren. Als examencommissie-lid en

God is toch geen huisdier?!

Tot mijn schrik lees ik in Mare 17 (‘Hoe God verdween uit het proefschrift’, 2 februari 2012) dat promovendi aan de Leidse universiteit gesommeerd worden en gaan worden om verwijzingen naar God uit hun proefschrift te verwijderen.

Het gaat om de opdracht die Fred Schonewille als opdracht boven zijn proefschrift had willen zetten: ‘Initium sapientiae timor Dei; laudatio eius manet in saeculum saeculi’, een ingekorte versie van psalm 111:10. Vertaald: ‘Het begin van wijsheid is ontzag voor de Heer; Zijn roem houdt stand voor altijd.’

Naar mijn idee citeert Fred Schonewille een mooie ingetogen spreuk, die precies de lading dekt. Zonder klassieke en joods-christelijke wortels waren er geen natuurwetenschappen geweest zoals wij die nu kennen. Het studieonderwerp, de mensenrechten, van de nieuwe decaan van de rechtenfaculteit, Rick Lawson, zou er anders uitgezien

hebben als deze wortels er niet waren geweest.

Universitair woordvoerder Caroline van Overbeeke verdedigt de aangescherpte regels als volgt: ‘De dankbetuigingen aan God en huisdieren liepen de spuigaten uit.’

Ik vind deze woordkeuze onnodig krenkend en te bizar voor woorden.

Mensen zonder religie willen mensen met religie vertellen hoe ze in hun leven, hun werk en wetenschap moeten staan.

Ik zie niet in op welke manier de verwijzing naar een bijbeltekst als opdracht boven een proefschrift een spuigat uitloopt. Schonewille heeft toch niet gevraagd of hij een gospelkoor mocht laten zingen tijdens zijn promotie ceremonie?

Mijn overtuigingen beperken zich niet tot mijn persoonlijke levenssfeer.

Academische vorming beperkt zich niet

docent merk ik nu al dat er een grote groep studenten is die juist te hard werkt, te veel druk op zichzelf legt en daaraan onderdoor gaat.

Het is zaak om verschillende opleidingen zelf de mogelijkheid te geven om een manier te vinden de onderliggende principes van de huidige voorstellen op eigen wijze in hun opleiding in te passen. Anders zal het haast onontkoombare gevolg van de drang om de rendementen te verhogen alleen niveauverlaging kunnen zijn - hoeveel nadruk er ook ligt op de stelling dat de kwaliteit niet omlaag mag.

Joost Augustijn Docent en lid van de examencommissie, opleiding geschiedenis

Brief tot het overbrengen van kennis en wanneer ik college geef mag ik mij dus ook niet tot die kennis beperken. De rector hoeft zich dan ook niet te verbazen wanneer ik tijdens mijn oratie, op 25 mei aanstaande, refereer naar wat mij drijft. Of moet ik voor die tijd toch maar even langs de rector, om toestemming te vragen om in mijn dankwoord ook God eer te mogen bewijzen?

Moet ík ervoor pleiten om ons Libertatis Praesidium niet te laten verworden tot een bolwerk van seculier fundamentalisme? Wanneer mijn volgende promovendus niet zelf mag kiezen welke opdracht hij boven zijn proefschrift mag schrijven, hoort u weer van me. En kom me niet aan met een bestuurlijke richtlijn die voortaan elke opdracht boven een proefschrift verbiedt.

Tjerk Oosterkamp hoogleraar experimentele natuurkunde

9 februari 2012 · Mare 7 Wetenschap

Het magnetarmysterie Wat gebeurt er binnenin bevende sterren?

Sterrenkundige Maarten van Hoven promoveert op sterbevingen aan één van vreemdste sterren in het heelal. ‘Dit is de natuur op haar allerextreemst.’

Door Bart Braun Als de brandstof van een ster op is, ontstaat er iets nieuws.

Wat een ster precies wordt na zijn pensioen, hangt af van hoe zwaar hij oorspronkelijk was. Echt zware sterren worden een zwart gat, maar exemplaren die wat lichter zijn veranderen in een zogeheten neutronenster.

Neutronensterren zijn bizarre dingen, die zich eigenlijk alleen in superlatieven laten beschrijven. Met een doorsnee van twintig, vijfentwintig kilometer zijn ze piepklein, in sterrenkundige termen. Om te compenseren zijn ze wel gigantisch zwaar.

Een vingerhoedje vol neutronenster weegt duizend miljard kilo – meer dan alle mensen bij elkaar.

Omdat ze zo klein zijn, kun je neutronensterren niet met het blote oog zien. Zelfs met een gewone telescoop lukt dat niet, omdat ze duizenden lichtjaren van de aarde verwijderd zijn. Het is alsof je een losse zandkorrel op Mars probeert te bekijken.

Dat we toch weten dat ze er zijn, komt doordat sommige neutronensterren enorme ladingen straling afgeven.

Dat laatste maakt het een buitengewoon goede zaak dat ze duizenden lichtjaren ver weg staan: als de zon zo sterk zou stralen, zou ze de aarde steriliseren.

Een speciaal type neutronenster is de zogeheten magnetar, met een duizend keer zo sterk magneetveld als gewone neutronensterren – waarvan het magneetveld toch ook al een biljoen keer zo sterk is als dat van de aarde. Momenteel zijn er een stuk of twintig van die magnetars bekend, en om de zoveel tijd doen ze iets geks: ze trillen.

Een magnetar

‘Als je een paar magnetische knikkertjes bij elkaar legt, merk je dat een magneetveld een heel rusteloos ding is’, vertelt sterrenkundige Maarten van Hoven, die dinsdag op zijn onderzoek naar magnetars hoopt te promoveren. ‘Ze trekken elkaar aan, en stoten elkaar af.’ Als vanzelf ordenen ze zich op een manier waarbij alle noordpolen lekker ver van elkaar afstaan. ‘In een magnetar gebeurt iets soortgelijks; het magneetveld probeert zich als het ware te ontwinden. Dat kan echter niet, omdat de ster een vaste korst heeft.’

Als je twee magneetjes met de noordpolen tegen elkaar aan probeert te duwen, duwen zij je vingers opzij. Iets soortgelijks gebeurt er in een magnetar, maar dan op de onbegrijpelijke, niet in het lab na te bootsen manier. Het magneetveld trekt aan de korst, en maar een van de twee kan het winnen.

Van Hoven: ‘Vervolgens zijn er twee opties. Of de kost breekt, met een hevige sterbeving als gevolg.

Of het magneetveld gaat zich opwinden, en scheurt. Als dat laatste gebeurt, komt er een gigantische hoeveelheid magnetische energie vrij in de vorm van gammastraling, in een soort vuurbal die enorm snel wegschiet. Alle spanning valt dan in één klap weg.’

‘Vergelijk het met een gitaar die je aan het stemmen bent’, vervolgt hij. ‘De korst is de klankkast, en de snaar is het magneetveld. Als de snaar steeds strakker spant, knapt uiteindelijk de snaar, of de klankkast barst.’

Net zoals aardbevingen ons iets vertellen over hoe de aarde in elkaar zit, geeft een magnetarbeving of gamma-vuurbal informatie over magnetars. Van Hoven: ‘Omdat je geen directe metingen kunt doen

aan het binnenste van magnetars, is het nogal een mysterie wat er daar gebeurt. Mogelijk bestaat het binnenste uit een zogeheten supervloeistof, waarin geen frictie bestaat, of nog onbekende natuurkundige deeltjes. Het is ongelofelijk exotisch; het geeft je inzicht in de natuur op haar allerextreemst.’

Van Hovens theoretische modellen hameren op het belang van het magneetveld in de seismologie van magnetars. ‘In eerste instantie lieten wetenschappers dat veld buiten beschouwing. Dat is heel aantrekkelijk, maar het magneetveld laat zo’n simpel verhaal niet toe.’

In plaats daarvan zijn de korst en het magneetveld innig met elkaar verbonden. Als de korst beweegt, bewegen de lijnen van het magneetveld mee. Omgekeerd beïnvloeden die lijnen ook de beweging van de korst. ‘Je hebt ontzettend veel lijnen,

variant is echter nog veel zwaarder, en er zijn verschillende verklaringen voor hun ontstaan. Sterrenstelsels, zoals onze eigen Melkweg, draaien rondjes om het supergat dat in hun midden zit.

genoemd wordt en een dichtheid heeft van duizend miljard kilo per kubieke centimeter.

Raar in de ruimte Sterrenkundigen hebben de afgelopen eeuw merkwaardige dingen gevonden in ons heelal. Een beperkt overzichtje voor wie de draad even kwijt was: Zwarte gaten | De allerzwaarste ster-

ren gaan ook het snelst door hun brandstof heen. Als dat is gebeurd, storten ze in onder hun eigen gewicht. De precieze natuurkunde van wat er overblijft is onbekend, maar ze zijn zo ontzettend zwaar dat niets eraan kan ontsnappen, zelfs het licht niet.

Supermassieve zwarte gaten | Net als gewone zwarte gaten: zware, licht opetende plekken in het heelal waar het huidige begrip van de natuurkunde ons in de steek laat. De supermassieve

Quasar | Een supermassief zwart gat

dat materie aan het opeten is. Het gat zelf straalt geen licht uit, maar vlak voordat de materie verdwijnt, wordt het superheet. Dan zendt het licht uit in alle kleuren, en ook radiogolven. Vandaar de naam: quasi-stellar (‘het lijkt op een ster maar het is wat anders’) radio source (‘bron van radiogolven’).

Neutronenster | Eigenlijk een mislukt

zwart gat. Kleine balletjes van een onvoorstelbaar zwaar spul dat neutronium

Pulsar | Neutronenster die als een

vuurtoren een krachtige straal elektromagnetische straling uitzendt. Omdat ze razendsnel om hun as draaien, zie je vanaf de aarde regelmatige flitsjes.

Magnetar | Neutronenster met een

extreem krachtig magnetisch veld. Het veld is zo krachtig dat het de draaiing van de magnetar langzaam afremt. Het magneetveld en de harde korst van de objecten liggen met elkaar overhoop, en dat zorgt voor krachtige uitbarstingen die de ex-sterretjes op en neer schudden.

die in allerlei richtingen lopen, elk met hun eigen lengte’, beschrijft Van Hoven.

Als de korst trilt, kunnen de magneetlijnen die trilling absorberen via een verschijnsel dat resonatie heet.

Golfbewegingen en trillingen kun je versterken of juist uitdoven door iets anders op de juiste manier mee te laten bewegen. Als je een schommel op het juiste moment duwt, schommelt ‘ie steeds hoger. Maar als je hem langzamer of sneller wil laten schommelen, komt de schommelaar minder ver.

Voor bijna elke trilling die de magnetarkorst vertoont, is er wel een magneetlijn die die trilling dempt.

Van Hoven vergelijkt het met surfen. ‘Als een surfer een golf meepakt, draagt de golf energie over op de surfer. Dat valt normaal niet op, omdat een golf heel veel energie heeft en een surfer niet zoveel weegt. Maar als je een zee zou hebben die helemaal bomvol ligt met surfers, dan remmen ze elke golf zo af dat er geen grote golven meer kunnen ontstaan.’

De trillingen van de korst neem je waar als fluctuaties in de helderheid van de magnetar. Dat surferverhaal verklaart in theorie waarom je bepaalde fluctuaties niet ziet, en andere weer wel. ‘In de praktijk worden er ook fluctuaties waargenomen die niet verklaard kunnen worden met het model dat we nu voor magnetars gebruiken’, vertelt Van Hoven.

‘Misschien is het de moeite waard om andere modellen te gebruiken, of misschien zijn de fluctuaties helemaal niet het gevolg van iets dat gebeurt met de korst, maar van iets heel anders dat in het binnenste van de magnetar gebeurt.’ Zelfs voor wie er al jaren onderzoek naar doet, blijven de dingen fascinerend.

Maarten van Hoven, Seismology of Magnetars, promotie is 15 februari

8 Mare · 9 februari 2012 Maretjes De prijs voor een Maretje bedraagt €8,– per 30 woorden, opgegeven via redactie@mare.leidenuniv.nl uiterlijk t/m maandag 16.00 uur. Maretjes aangeboden voor commerciële doeleinden worden niet geplaatst, evenmin als Maretjes waarin zaken worden aangeboden die de waarde van 4.500 euro te boven gaan.

Vrijwilligerswerk in het buitenland? Wil je met straatkinderen werken in Azië, Afrika of ZuidAmerika? Kom naar ons informatieweekend van 23-25 maart 2012.

Voor informatie en aanmelding: www.samen.org.

Zangdocent heeft weer ruimte voor nieuwe leerlingen. Pop, jazz, musical en voorbereiding op het conservatorium. Kennis van EVT. Les wordt overdag gegeven. Bel voor een gratis proefles. 0645308413/close2harmony@gmail.com.

HUISWERKBEGELEIDER gezocht voor LATIJN, mogelijk aanvullend voor Nederlands, Frans en/of Duits, t.b.v. een slimme gymnasiast (klas 4) die snel last heeft van faalangst. Locatie: aan huis in Voorburg. Door de week ’s middags en/of in weekend, gemiddeld 1 keer p/w. Goede betaling, reistijd deels vergoed. Inlichtingen via e-mail (t.kalker@hetnet.nl en titia.kalker@rws.nl, liefst beide adressen gebruiken) of telefonisch (0624624628).

Doe iets met je kennis. Help een leerling op streek in 1 uur per week. Drie leerlingen uit groep 7 en 8 zoeken dringend hulp bij taal, rekenen en studievaardigheden; Marokkaans meisje, Nederlands,

Advertenties brugklas; Marokkaans meisje, wiskunde, brugklas VMBO. Marokkaans meisje, wiskunde, Engels, kopklas; Marokkaans meisje, Engels, economie, 3-HAVO, zes euro per uur.

Marokkaans meisje, taal, rekenen, kopklas; Turkse jongen, boekhouden, ROC, MBO1. Afghaans meisje, Nederlands, NT2, Marokkaanse jongen, wiskunde, 2-VMBO; Somalisch meisje, wiskunde, brugklas, vijf euro per uur; Surinaams meisje, wiskunde, 3-VMBO; Indonesisch meisje, Nederlands, brugklas VMBO-T. Drie leerlingen Voortgezet Onderwijs wonen in Zuid-West. Twee leerlingen Speciaal Onderwijs hebben bijles nodig; 30 leerlingen Ba.O.groep 3 t/m 6 zoeken hulp bij taal en/of rekenen, van wie tien met vergoeding. Bijles in Onderwijswinkel, buurthuis Vogelvlucht, of bij leerling of bijlesgever thuis. Ook zoeken wij vrijwilligers voor bijles/huiswerkhulp op twee basisscholen en op het woonwagencentrum Trekvaartplein Leiden. Onderwijswinkel, Driftstraat 77, ma-, wo en do. 15-17 u.

Tel: 5214256, LET OP ons e-mailadres is: st.onderwijswinkel@planet.nl.

Vacature Frontdesk medewerker Juridische zaken (36 uur) bij Servicepunt71. Startersfunctie. Opleidingsniveau: WO, bij voorkeur (net) afgestudeerd op het gebied van Rechten. Kijk voor een functieomschrijving op www.servicepunt71.nl.

Tijdschrift Vooys bestaat 30 jaar en viert dat met een essaywedstrijd! Schrijf jouw Lof der Letteren en win €500,- en een publicatie in De Groene Amsterdammer! Voor meer informatie: www.lofderletteren.nl.

Academische Agenda F. Schonewille zal op dinsdag 14 februari om 16.15 uur promoveren tot doctor in de Rechtsgeleerdheid.

De titel van het proefschrift is ‘Partijautonomie in het relatievermogensrecht’. Promotor is Prof.mr. W.G. Huijgen.

M.B. van Hoven zal op woensdag 15 februari om 11.15 uur promoveren tot doctor in de Wiskunde en Natuurwetenschappen. De titel van het proefschrift is ‘Seismology of Magnetars’. Promotor is Prof.dr. K.H. Kuijken.

V.E.H.J. Wintjens zal op woensdag 15 februari om 13.45 uur promoveren tot doctor in de Geneeskunde. De titel van het proefschrift is ‘Neonatal management and outcome in red cell alloimmunization’. Promotor is Prof.dr. F.J. Walther.

W. Pondaag zal op woensdag 15 februari om 15.00 uur promoveren tot doctor in de Geneeskunde. De titel van het proefschrift is ‘Obststric brachial plexus lesions’. Promotor is Prof.dr. M.J.A. Malessy.

K. Schilleman zal op woensdag 15 februari om 16.15 uur promoveren tot doctor in de Geneeskunde. De titel van het proefschrift is ‘Improving neonatal resuscitation at birth: techniques and devices’. Promotor is Prof.dr. F.J. Walther.

A.M. Madigan zal op donderdag 16 februari om 11.15 uur promoveren tot doctor in de Wiskunde en Natuurwetenschappen. De titel van het proefschrift is ‘Secular Stellar Dynamics near Massive Black Holes’. Promotor is Prof.dr. K. Kuijken.

M.P. Zaal zal op donderdag 16 fe-

Max (4) en Mare (2) zoeken lieve studente als oppas voor een paar avonden per maand en af en toe een middag. Ze wonen vlakbij het centrum. Voor meer informatie contacteer j.m.ubink@law.leidenuniv. nl.

Maretjes extra Eye Care Foundation werkt aan het voorkomen en bestrijden van oogaandoeningen in ontwikkelingslanden Maretjes-extra zijn bedoeld voor semi-commerciële instanties. De prijs voor een Maretje-extra is €23,– incl.

BTW voor elke vijfendertig woorden.

U kunt deze advertenties uiterlijk op de vrijdag vóór het verschijnen van Mare opgeven bij Bureau van Vliet B.V., postbus 20, 2040 AA Zandvoort, telefoon 023-571 47 45. E-mail: Zandvoort@bureauvanvliet.com Lector Studiebegeleiding zoekt nieuwe medewerkers! Enthousiaste studenten gezocht voor het geven van huiswerkbegeleiding op onze vestigingen in omgeving Leiden en Den Haag. Minimaal twee middagen per week, vwo diploma vereist. Bekijk de vacature op www. lectorstudiebegeleiding.nl of bel naar 088-2211444.

Scholten. Degelijk juridisch onderwijs en tentamentraining in kleine groepen door een ervaren en professionele docent. Cursus/ tentamentraining goederenrecht vanaf 13 februari 2012. Voor meer informatie: Scholten: 071-5126714 of gijs.scholten@planet.nl.

giro

0800-8003 Eye Care Foundation works at preventing and fighting eye diseases in developing countries

www.eyecarefoundation.nl

Westendorp & Looman Advocaten zoekt een enthousiaste student voor 2 dagen ter ondersteuning bij o.a. typewerkzaamheden en telefoonwerkzaamheden.

Geïnteresseerd?

Stuur een brief met cv naar “gayral@wladvocaten.nl” of naar het kantooradres Groot Hertoginnelaan 26, 2517 EG Den Haag.

Tel. 070-3469226

mare-westendorp 120202.indd 1

bruari om 13.45 uur promoveren tot doctor in de Sociale Wetenschappen. De titel van het proefschrift is ‘Collective action: A regulatory focus perspective’. Promotor is Prof.dr. N. Ellemers.

C. van den Hoogen zal op donderdag 16 februari om 15.00 uur promoveren tot doctor in de Geneeskunde.

De titel van het proefschrift is ‘Bone Metastasis in Prostate Cancer; a Cancer Stem Cell Perspective’. Promotor is Prof.dr. R.C.M. Pelger.

J.E. van Velzen zal op donderdag 16 februari om 16.15 uur promoveren tot doctor in de Geneeskunde. De titel van het proefschrift is ‘Imaging of Coronary Atherosclerosis and vulnerable plaque’. Promotoren zijn Prof.dr. E.E. van der Wall en Prof.dr.

J.J. Bax.

5 25 25

Geef om Tibet Giro 4223

TI BE TV ER DW IJ NT

02-02-2012 15:16:29

MASTERDAG JOUW TOEKOMST, JOUW MASTER

advertentie

Het grootste carrière-evenement van Nederland met de beste werkgevers!

16 & 17 maart Amsterdam RAI www.carrierebeurs.nl

meld je aan!

uva.nl/masterdag

18 FEBRUARI

9 februari 2012 · Mare 9 Reportage

Foto’s: HH (groot), Hans Klis (inzetjes, impressies van het Nederlands-Vlaams instituut in Egypte)

Het zijn spannende tijden In Egypte is de revolutie nog in volle gang Een jaar na begin van de Egyptische opstand begint een nieuwe lichting Leidse studenten aan een opleiding in Caïro. ‘Elke gegooide steen op het Tahrir-plein is nieuws in Nederland, maar er gebeurt hier zoveel meer.’

Op de eerste dag van de verkiezingen voor de shura, de Egyptische Eerste Kamer, luisteren dertig Nederlandse en Vlaamse studenten in de bibliotheek van het Nederlands-Vlaams Instituut in Caïro (NVIC) aandachtig naar een introductiepraatje van de opleiding Arabistiek en Islamkunde.

Dat was vorig jaar wel anders. Toen heerste totale anarchie in de Egyptische hoofdstad. De politie had zich teruggetrokken uit het openbare leven, gewapende bendes maakten het centrum onveilig en mobiele netwerken en internetverbindingen lagen plat. ‘Er was complete verwarring’, vertelt directeur Kim Duistermaat in haar zonovergoten kantoor in het NVIC. ‘Toen bleek dat we niet alle vaste telefoonnummers hadden van de veertig nieuwe studenten die verspreid woonden over de stad. We hadden er simpelweg nooit rekening mee gehouden dat de mobiele netwerken ooit neer zouden gaan.’

Vanwege de onrust werd het instituut onmiddellijk een paar weken gesloten en kregen de studenten de

Door Hans Klis

kans hun programma arabistiek en islamkunde in Rabat of Damascus te vervolgen. Maar in die laatste stad werd het in april te gevaarlijk om te blijven. Drie weken voor het einde van de programma werden de achttien studenten daar opnieuw gerepatrieerd.

Dit jaar heeft het Leidse NVIC, dat sinds 1971 tracht het onderwijs en onderzoek van verschillende Nederlandse en Belgische universiteiten in het Midden-Oosten te bevorderen, extra veiligheidsmaatregelen genomen. Zo moeten de studenten een appartement huren op het eiland Zamalek, waar ook het instituut is gevestigd, en niet meer in downtown Caïro. Proeven van Egypte kan ook in de andere delen van de stad, die zo’n tien miljoen inwoners telt.

Gezien de chaos van vorig jaar, die overigens het eiland niet bereikte, heeft Duistermaat hen liever op loopafstand, voor het geval dat bijvoorbeeld de bruggen naar Zamalek worden afgesloten. Bovendien staat de Nederlandse ambassade op honderd meter afstand.

Ondanks deze voorzorgsmaatregelen is het wel vooral de bedoeling dat de studenten het leven en de maatschappelijke ontwikkelingen in Egypte van dichtbij meemaken. Ze moeten zeker niet vast komen te zitten in de ‘Nederlandse bubbel’, glimlacht Duistermaat. ‘Het is belangrijk om hier echt met de mensen te praten en niet alleen maar met voorbijgan-

gers. Zo leren ze het beeld van Egypte dat ze hebben bij te stellen. Als er een steen gegooid wordt op het Tahrirplein is dat in Nederland nieuws, maar er gebeurt hier zoveel meer. Het zijn spannende tijden.’

Rond de verjaardag van de revolutie wordt er nog dagelijks gedemonstreerd bij het met prikkeldraad afgezette televisiestation Maspiro, net als aan de overkant van het water: op het Tahrir-plein. De werkelijke revolutie, het afschaffen van het politieke en maatschappelijke systeem en de uitbanning van corruptie, is nog in volle gang. Dat bleek ook wel na de supportersrellen van 31 januari in Port Said waarbij 74 mensen omkwamen en opnieuw dagenlange rellen losbarstten. Voor het NVIC geen reden om het programma opnieuw op te schorten maar wel om de studenten te adviseren voorlopig het centrum te mijden.

Het werk van het instituut is sinds de revolutie vooral voor archeologen veranderd, legt Duistermaat uit. En dan vooral in het papierwerk. ‘Vanwege enkele gewapende overvallen bij opgravingen en diefstal van vondsten, zit het Egyptische leger boven op de veiligheid.’ En dat betekent dat het moeilijker of zelfs onmogelijk is geworden om vergunningen te krijgen voor opgravingen in gebieden zoals de westelijke oase Dakhla of de Sinaï-woestijn.

De zes Leidse studenten die bij het NVIC het tweede semester van hun

tweede bachelor jaar zullen doorbrengen, halen in de lunchpauze na de introductie om de hoek van het instituut tahina, pitabrood met gekruide sesamzaadpasta. In een van de vele smalle steegjes zitten ze op versleten krukjes bij een tafeltje gemaakt van kratten. Zoals elke dag zitten aan de overkant twee gezette mannen in rieten stoelen te roken voor een winkeltje.

Caïro was niet hun eerste keus, bekennen de studenten Midden Oosten-studies op. Liever waren ze naar Damascus gegaan. ‘Het Syrische dialect van het Arabisch is het mooiste van allemaal’, vertelt Momo Post (19). ‘Maar nu ik hier ben is het niet vervelend.’ Haar medestudenten knikken instemmend terwijl zij hun lunch wegwerken. Hun studie en het programma van het NVIC is immers actueler dan ooit, het afgelopen jaar stond de hele regio in brand, van Rabat tot Manama.

Op het Tahrir-plein zijn ze nog niet geweest. Alleen Post en Madeleine Pieterse (21)die als enigen een appartement downtown huren, kwamen een paar dagen na de verjaardag van de revolutie in de buurt.

‘Het was er gezellig, er liepen families met kinderen rond, maar later op de avond ontstond er een vijandige sfeer en toen zijn we door mensen weggestuurd omdat het te gevaarlijk werd.’

De anderen werden tegengehouden nog voor ze het plein bereikten.

Met de beelden van de Nederland-

se vrouw die op Tahrir werd lastiggevallen in het achterhoofd, laten de studenten weten niet bang te zijn.

Pieterse: ‘Je moet er voor zorgen dat je niet in drukke menigtes terechtkomt. Voor een deel heb je dat zelf in de hand.’

De komende drie maanden zullen de overwegend vrouwelijke studenten zich moeten leren weren tegen de Egyptische mannen, waarvan het gros geen losse handjes heeft, maar de meeste wel een grove tong. Duistermaat woont al zes jaar in Caïro en begrijpt de noodzaak van studenten om te leren omgaan met het leven in Egypte. ‘Harassment is daar onderdeel van.’ Daarom is een goede introductie zo belangrijk. ‘Bijvoorbeeld hoe je als buitenlander wordt gezien. Je valt altijd op en daarvan moet je je bewust zijn.’ Kleding is ook van groot belang. ‘Ga normaal gekleed , zoals ze dat hier doen. Niet met blote schouders. Dat wordt gezien als respectloos.’ Met aanpassen aan de lokale gebruiken kom je als buitenlandse student al ver. Je gaat in Nederland toch ook niet in bikini over straat?’

Ondanks de grote verschillen met Nederland hebben de studenten geen last van een culture shock. Alleen aan het constante toeteren van auto’s in de straten moeten ze volgens Post wennen. ‘Het is het lawaai van de stad.’ Het geluid van Caïro dat nooit slaapt en zich blijft roeren, of er nu een revolutie plaatsvindt of niet.

10 Mare · 9 februari 2012 English page

Wicked women Historian Manon van der Heijden received a Vici grant, the highest level of NWO grant, study to what extent European women were involved in crime between 1600 and 1900.

Everyone assumes that, down the centuries, women have been less involved in crime than men, but is that correct?

“I’m basing this study on the hypothesis that it isn’t. In Europe, only ten per cent of crime in the twentieth century was committed by women, which is why criminologists assume that this was always the case. But there were periods in the seventeenth century in both London and Amsterdam when the percentage of crime perpetrated by women reached 50 per cent. And it was the same in other towns in the Netherlands. In Leiden, in the eighteenth century, women were responsible for more than 40 per cent of crime. So although it’s a hypothesis, but there is some quite clear evidence for it.”

Photo by Michelle Woodward

The people’s paint Historian uses Arabic graffiti as source material Graffiti became symbol of the Arab Spring but the walls of the Middle East will also raise a few smiles, according to Tsolin Nalbantian.

By Frank Provoost A picture of a ma-

chine gun has been sprayed across an Egyptian wall, its barrel pointing to a video camera painted onto the concrete a little way off; the camera’s lens is pointed at the Kalashnikov.

The Arabic text underneath the gun reads “Their weapons”; the one under the camera reads: “Our weapons”.

This is just one of the many images of the Arab Spring that have been captured in paint. Other instant icons representing last year’s agitation in the Middle East are a tank taking a stand against a cyclist and a game of chess with an army of pawns overthrowing their own king.

Although the social media were major vehicles for the uprising, tags and pieces also had much impact.

However, graffiti has been an important factor for much longer, says Tsolin Nalbantian. This American historian was awarded her doctorate at Columbia University for her work on Armenian minority groups in Lebanon and has been working at the Leiden University Institute for Area Studies (LIAS) since last August. Although her research primarily focuses on the media in the

middle of the last century, she is also putting together a collection of graffiti to “build a bridge to the past”.

Seated at her computer, she clicks on her mouse to start a virtual tour from Tahir Square in Egypt to the very centre of Beirut. “Look, it’s just there: the walls you pass carry messages. It’s in your face.” In her opinion, it is important source material that has been ignored by historians until now. Of course, she has the advantage that many of her relatives live in the Middle East and she regularly flies back and forth. “Politics are everywhere over there. Everyone talks politics all day long and graffiti is an extension of that. And it is more accessible than the traditional media that arouse suspicion because they are influenced by the state or powerful corporations, and don’t often write what the people want to hear. That’s why tags appeared everywhere during the Egyptian uprising, with things like: “Turn off the T.V.” and “Go outside!”

But Arabic graffiti, Nalbantian says with emphasis, was around long before the Spring –not the other way round. She displays a few examples on her screen: two men kissing above the slogan: “So what?”, “love bombs” as they as known: bombs with hearts in the middle. “The artists come from all sorts groups of the population, ranging from activists and art students to hip-hop crews.”

But there is plenty of humour, too, as illustrated by Ashekman, a pair of rapper twins from Beirut who print their work on T-shirts and sell them via their webshop. “They use witty slogans like ‘Don’t trust the system: aliens exist!’ They have a shirt with the entire Arabic alphabet, but the first letter – pronounced elf – has been replaced with the American cuddly character from the T.V. series ALF. The first time graffiti made her laugh out loud was when she saw a portrait of the Egyptian singer Umm Kulthum. “She is the greatest voice of my grandparents’ generation, but the text in the balloon read ‘Bouss el Wawa’- a raunchy number by Haifa Wehbe, the Lebanese Britney Spears. Translated literally, it means ‘Look at my ow-ow’, as a small child would say if it hurt itself. The song is not very reverential and it has a stupid video clip, but it’s immensely popular. I thought it was neat that someone had depicted a traditional, classical singer as if she belonged to MTV, and that’s when I decided to use graffiti in my research.”

Eventually, the joke had a political sequel: “There had not been a president in Lebanon for a long time and the situation was causing unrest, and then I saw ‘Haifa for president’ scrawled on a wall.” She adds, laughing: “Maybe that would have been a good solution.”

Why do we think that women are less criminal nowadays?

“Because, for more than a century, men have committed more crime.

And a lot of recent research has focused on biological characteristics.

People just assume that men are more inclined to commit crime. But I think we’ve been too blinkered to see other patterns.”

Your study will focus on the influence of the role of women outside the home?

“The main hypothesis is that this role was a decisive factor. The more women have the opportunity to work

outside the home, to engage in financial transactions, to come and go as they please, the greater the chances are of criminal behaviour, although the standard of living has some effect.

If the circumstances were poor, the necessity and the temptation would have been greater, which is more noticeable in towns, where there were more single mothers who did not have any support from their families.

Their lives were tough and to make ends meet, they would turn to crime.

Nowadays, we have social schemes to provide for them.

“Compared to England and the Netherlands, Italian women had a more traditional role. We don’t have any figures, but there is some indication that, as a consequence, Italian women of the seventeenth and eighteenth centuries committed less crime.”

What sort of crime did it involve?

“Female crime usually involved witchcraft, or sexual offences such as prostitution. But often theft or violence was involved. For instance, women in some areas of eighteenth century Amsterdam were really quite violent.”

How do you intend to research this subject?

“We will examine the sources, in the Netherlands, Germany, Italy and England. The first thing is to count the numbers of men and women.

Many old legal sources have been preserved: rulings, witness statements, transcripts of interrogations and so on. These sources are very extensive and you will find friends, neighbours and relatives in them: everyone was involved. That will give us plenty of opportunity to study the circumstances thoroughly.” DJZ

Champions after only two practices So, which sport do you think has more teams in the national student championships than all the amateur teams added together? Sculling? Rugby? Guess again! It is curling.18 teams took part in the Dutch Student Championships, though the “premier league” of Dutch curling only has four teams from a total of fourteen teams playing at four clubs.

Leiden students Yotam Raz (20, Medicine), Vincent Huijge (21, Medicine), Killian Treurniet (21, Medicine) and Niek Wisse (22, Astronomy) who form the Team Awesomesauce won the championship. “Actually, it started as a joke, probably at the pub or somewhere, I can’t remember exactly. We’ve known each other since secondary school or met at university and for some years we’d been wondering whether we would enjoy curling.” After seeing an appeal from the NSK, they enrolled in an elementary course in Zoetermeer, which has the only curling facility in the Netherlands. They did not spend much time preparing. “After the course and getting permission to use the sheet, we had two practices.

That’s when we decided who should do what in the team.”

It’s easy to see how people can become fascinated by curling: the eccentric brooms, the incomprehensible shouts and ridiculous sliding about look as if the comedians from Monty Python or Jiskefet could have dreamed it up. And then there’s ano-

By Constanteyn Roelofs

ther advantage: it’s fun and social.

“After the tournament, we had drinks with the other teams and celebrated our victory with lots of beer and Flügel.” Once upon a time, when the sport was played on the Scottish lochs, whisky was indispensable bracer against the cold and the raw North wind. Nowadays, with our mild winters and indoor skating rinks, it’s not such a tough sport, but it is still a hallowed tradition that the winners buy the losers a round after the game. Tournaments, right up to the highest level, are played out in the bar rather than on the ice. Earlier this month, a prohibition on alcohol touched a raw nerve at the Continental Cup: “I don’t get it”, living legend Glenn Howard grumbled, “I’m so old school. If you want to have a drink, go have a drink. Come on. We’ve got to have some fun out here.” The winning team brought the challenge cup home with them – very appropriately, it is a large pewter tankard.

9 februari 2012 · Mare 11 Cultuur

Agenda

Marcello Mastroianni en Anita Ekberg in Fellini's La dolce vita in de havenstad en schreef er ondermeer De filosofie van de heuvel, een tragikomisch relaas van een dikke dichter die langzaam naar het land van Berlusconi en Botticelli trapt.

Arjen Lubach De jonge god van het programma.

Bekend van cabaret, weemoedige verhalen, een vorige editie van Wie is de mol?. En o ja, voor wie het zich nog herinneren kan: die parodie op Eminem? Slimme Schemer? Ook van hem. Zijn nieuwste roman heet Magnus en kan zich verheugen in goede kritieken. Toegegeven, die roman speelt zich af in Zweden en ook in de rest van Lubachs oeuvre is het vergeefs zoeken naar een mediterrane inslag. Maar het zou zonde zijn het publiek deze auteur te onthouden op basis van thematische grenzen. Zijn bijdrage aan de avond is dan ook speciaal voor deze tour geschreven.

Zongedroogde liefdeslessen Je Valentijntje verrassen met verzen Nederlanders geven hun eigen liefdesleven een 6-. Daarom valt er allicht wat te leren van de Italiaanse literatuur die op Valentijnsdag in de Leidse Schouwburg wordt gereserveerd.

Een krat bier wordt omgedraaid. Dat is het podium. De microfoon piept en valt al snel uit. Een dichter is de tweede pagina van zijn epos kwijt. Na afloop is

Door Thomas Blondeau

er ruzie en te weinig drankbonnen.

Dat is het meestal het verloop van een doorsnee literaire avond waar het vooral om de goede bedoelingen van de initiator gaat.

Dat het ook anders kan bewijst de organisatie Behoud de Begeerte die al jaren het programma Saint Amour organiseert op en rond Valentijnsdag. Deze ‘Rolls-Royce onder de literaire avonden’ zoals een krant het ooit noemde, heeft dit jaar Italië als thema. Drie gangen uit het menu.

Ilja Leonard Pfeijffer Docent Klassieke Talen aan de Leidse universiteit tot het schrijver-, dichter- en criticusschap hem weglokte van de collegebanken. In zijn boek Het ware leven, een roman worden zowel het burgerlijke gekokketeer met Italië als de wereldvreemdheid van de hellenisten te kijk gezet.

Woonde in Leiden tot wat uit de hand gelopen cafépraat hem op een derdehands racefiets deed springen naar Genua – de Bosatlas was zijn wegenkaart. Hij is blijven plakken

Sandro Veronesi Qua verkoopscijfers de topper van de avond te noemen. Brak in Nederland door met het boek Kalme Chaos. Dit – ondertussen verfilmde – verhaal schetst met name de gemoedstoestand van een man die zijn vrouw verloren is. Hij verwerkt dit trauma door zijn dochtertje met de auto naar school te brengen. En daar dan de hele dag op haar te wachten.

Om een dergelijke mate van bewegingsloosheid te kunnen beschrijven moet men van goeden huize zijn. Verdere aanbevelingen – als cadeautje achteraf, wie weet? – is zijn boek Nauwelijks geraakt. Als u nog behoefte heb aan inspiratie voor een liefdesbrief, hierbij een beschrijving van het vrouwelijk hoofdpersonage : ‘In de eerste plaats: blondheid. Niet alleen blond van haar, dat nu wappert in de wind in een waterig spel van weerspiegelingen, maar een totale, lichamelijke blondheid, in vlees gevangen goudkoorts. Kleine, dicht bij elkaar staande ogen, twee hazelnoten, onder fijne, cirkelvormige wenkbrauwen, en donkere, enigszins vochtige wimpers. Een roze, bleke mond, en een zandkleurige huid, bedekt met sproeten, beschermd door een laag puberaal dons. Al haar bewegingen zijn blond, zelfs haar onbeweeglijkheid is blond.’

Saint Amour Behoud de Begeerte Leidse schouwburg Di 14 februari, 20u15, € 24,50-29,50

Happinez en een honkbalknuppel Gestreste dertigers vluchten tevergeefs naar het platteland

Door Vincent Bongers ‘Het is hier zo zalig….zo zalig, en die rust ’, dweept Joselle (Camilla Siegertsz), die met haar man Peter (Hylke van Sprundel) de stad is ontvlucht en in een boerderij woont. ‘Ik sta er elke keer weer van versteld. Dit is nu ons leven.’ Ze blijft maar mekkeren dat het natuur zo mooi is.

Het stel is naar het platteland gekomen omdat de stress van het snelle stadsleven hen teveel werd.

Maar ook in landelijke oase van drukkende en benauwende rust gaat het niet goed met het echtpaar. In de zonnige achtertuin met netjes gecoiffeerde coniferen en een tafel met bladen als Happinez en VT Wonen, broeit van alles.

De gedwongen vrolijkheid van

übertrut Joselle is flinterdun. Als Peter liever vlees dan vis wil grillen, sneert ze ineens: ‘Dan leg je je lul toch op de barbecue.’ Componist Peter is depressief en zoomt juist tussen al het natuurschoon in op een stervende duif. ‘Jij hebt altijd een perverse voorkeur voor verval gehad’, zegt Joselle.

Peter heeft gedroomd van een man met een spade die in de slaapkamer stond. Hij is onrustig en paranoïde. Als hij van zijn vrouw hoort dat eerder op de ochtend er ineens een jongeman in de tuin verscheen, slaan bij hem de knoppen door. Hij verstopt een honkbalknuppel onder de lifestyle tijdschriften en bedenkt een plan om de indringer aan te pakken. Hij nodigt de jongen en zijn inteeltachtige vriendin uit voor een gezellig avondje.

Om de zaak nog wat te compliceren duiken onverwacht de arrogante Astrid (Angélique de Bruijne), een vriendin van Joselle, en haar lompe partner Joost (Jobst Schnibbe) op.

De zure interactie tussen de drie

stellen is het hoogtepunt van de voorstelling.

Joost is een specialist in waste management die zelfs ‘van stront iets kan maken’. Hij kijkt neer op alles en iedereen en treitert de al aangeslagen Peter. Astrid kan maar niet geloven dat haar vriendin in ‘deze negorij’ is terechtgekomen. Onder invloed van een grote hoeveelheden wodka gaat dat natuurlijk helemaal fout.

Helaas geldt dat ook voor het stuk.

Zolang de koppels elkaar beledigen, valt er voldoende te lachen. Maar het feestje loopt volkomen ongeloofwaardig uit de hand. De acteurs lukt het niet om overtuigend te schakelen van humor naar drama met als potsierlijk dieptepunt het dronken geraaskal van Joselle.

Als thriller is de voorstelling ook niet geslaagd. Een goede spanningsopbouw ontbreekt en het plot beklijft niet. Wat overblijft zijn wat goedgemikte beledigingen en een paar geslaagde grappen, maar dat is niet voldoende om de zaak te redden.

The Glasshouse, Melk en Bloed Laktheater Za 11 februari, € 13,50-16

Foto Bowie Verschuuren

In de voorstelling Melk en Bloed toont theatergroep The Glasshouse op snijdende wijze de tekortkomingen van volgevreten en zeurende dertigers.

FILM

TRIANON The Descendants Dagelijks 18.45+21.30 za. zo.+wo. 14.15 Süskind Dagelijks 18.45+21.30 za. zo.+wo. 14.15 Nova Zembla 3D Do., vrij., za. 18.45 The Artist Zo. t/m wo. 18.45 Sherlock Holmes 2 Do. vrij. za. 21.30 Doodslag Zo. t/m wo. 21.30 HET KIJKHUIS My week with Marilyn Dagelijks 18.45 The Iron Lady Dagelijks 19.15+21.30 LIDO STUDIO The Iron Lady Za., zo. 14.30 War Horse 12 jr.

Dagelijks 18.30 The Girl with the dragon tattoo Dagelijks 20.30

M U Z IE K

LVC Doorgedraaid Vr 10 feb 23.00 u €14,BARBARBAR Za 11 feb 23.00 u €8,Omnia Wo 15 feb 20.00 u €15,DE BURCHT Mr. Bright Pubquiz Di 14 feb 20.30u QBUS Skins and Keys Vr 10 feb 21.00 u €12,50

Th e at e R

LAKTHEATER Melk en bloed Za 11 feb 20.30 u v.a. €13,50 Café Favoriet Di 14 feb 20.30 u Nachtgasten 5 Wo 15 feb 19.30 u €11,50 LEIDSE SCHOUWBURG Paulien Cornelisse: Hallo aarde Ma 13 feb 20.15 u €16,Saint Amour: Behoud de begeerte Di 14 feb 20.15 u v.a. €24,50 Wie is er bang voor Virginia Woolf?

Do 16 feb 20.15 u v.a. €22,50

D I V ERSEN

LUMC Tentoonstelling ‘Uit de schaduw’ t/m 11 mrt 2012 UNIVERSITEITSBIBLIOTHEEK Tentoonstelling ‘Topografisch Geheugen: Topstukken uit de verzameling Nederlandse topografie’ t/m 29 apr 2012 ARCHITECTUURCENTRUM RAP Tentoonstelling ‘103 interventies voor de stad’ t/m 25 mrt 2012 SIEBOLDHUIS Maanlicht, Mysterie en Schoonheid t/m 4 mrt 2012 RIJKSMUSEUM VAN OUDHEDEN Etrusken. Vrouwen van aanzien t/m 18 mrt 2012 Nieuws uit het Midden-Oosten t/m 31 aug 2012 Sites in the city t/m 19 feb 2012 In de gloed van Lapis Lazuli t/m 11 mrt 2012 MUSEUM BOERHAAVE Conferentie ‘Cultures of Anatomical Collections’ Wo 15 t/m vr 17 feb Verborgen krachten: Nederlanders op zoek naar energie t/m mrt 2012 DE LAKENHAL Suske & Wiske – Het Lijdende Leiden t/m 4 mrt 2012 NATURALIS Darwindag met o.a. lezing Chris Stringer Zo 12 feb lezing om 15.00 u Naturalia, van circusdier tot wetenschappelijk object t/m 19 aug 2012 MUSEUM VOLKENKUNDE Op expeditie t/m 26 febr 2012 De verborgen tuin – Juwelen uit India t/m 8 apr 2012

12 Mare · 9 februari 2012 Het clubje

00:18 PM

Parasitaire tweeling

Foto Marc de Haan

‘Het belangrijkste?Altijd rustig blijven’ De receptionisten van het Academiegebouw John Laterveer (20 dienstjaren, midden): ‘Als ze van Rechten zijn, merk je dat. Een archeoloog kleedt zich toch anders. Ook netjes hoor, daar niet van. Maar Rechten, dat zie je aan de mantelpakjes.

Die komen ook altijd met een grote bende tegelijk naar het Zweetkamertje.’

Rens van der Ark (27 jaar, rechts): ‘Je hebt er soms ook een tussen die het met stift probeert. Dat mag al niet meer sinds de jaren tachtig. Toen kwam er ook een deur aan het kamertje. Geneeskundestudenten, die herken je ook van ver.

Mensen die hier in het gebouw moeten zijn, hebben altijd wat te vieren. Oraties, afstuderen, promoties, feesten. Daarom is het fijne plek om hier te werken.’

Bandirah

Pieter van der Meulen (17 maanden): ‘Hiervoor werkte ik als postbode. Toen kwam de grote reorganisatie. PostNL heet het nu. Je kreeg cursussen aangeboden.

Ik ben beveiliging gaan volgen. Leer je met mensen omgaan, krijg je rechts- en wetskennis. En dat je rustig moet blijven met moeilijke gevallen.’

Laterveer: ‘Altijd rustig blijven. Dat is het belangrijkste.’

Van der Ark: ‘Rustig blijven, ja. En als het vervelend wordt, vragen of ze weggaan.

Ik ben marinier geweest. Maar daar heb ik nooit iets van moeten gebruiken.’

Laterveer: ‘Een tijdje geleden zette een man zijn fiets tegen het hek en liep het Academiegebouw in. Ik achter hem aan,

je rook de alcohol. Gevraagd of hij weg wou gaan. Dat deed hij. Maar even later kwam hij terug en begon hij me uit te kafferen: “Dit en dat, ambtenaar, je moet …” Nou, toen heb ik hem gezegd dat hij moest wegwezen.’

Van der Meulen: ‘Bij de post waren het vroeger ook allemaal ambtenaren. Ik heb dat zien veranderen. Nu ben ik weer terug bij ambtenaren. Dat vind ik fijner, gemoedelijker. Gevoelsmatig dan.’

Van der Ark: ‘Of het Academiegebouw de ereplek is voor portiers? Goh, ja - we heten overigens receptionisten nu – ik heb hier wel heel wat bijzondere mensen voorbij zien trekken. Bush, de keizer van Japan, de koningin, Karzai… Mandela, die

maakte nog het meeste indruk op me.’

Laterveer: ‘Als receptionist moet je alles voortdurend in de gaten houden. Ik werkte vroeger in het Lipsius. Als daar de college-uren waren afgelopen, moest ik tien minuten lang alleen maar sleutels inwisselen. En je moet weten hoe je omgaat met de mensen daar. Anders word je licht in je hoofd op zulke momenten.’

Van der Meulen: ‘Je hebt altijd wat te doen. Soms lees je een krantje.’

Van der Ark: ‘Geen internetten of filmpjes. Een boek? Wat is dat?’

Laterveer: ‘Die achterkant van Mare. Die vind ik nou het leukst.’

Door Thomas Blondeau

Vanmorgen las ik opmerkelijke berichten op nu.nl. Mijn krant heeft namelijk van de een op andere dag besloten een krant te willen worden voor mensen die geen krant lezen –‘een soort dagelijks tijdschrift’. Belachelijk natuurlijk.

Als ik geen krant had willen lezen had ik geen abonnement genomen.

Het is een krant geworden voor smartphone-eigenaren. Voor mensen die elke drie seconden op hun telefoon gluren om te zien of de wijkagent nog getwitterd heeft. Voor mensen die de hele dag al verdrinken in het nieuws en daarom behoefte hebben aan een krant zonder.

Ik overwoog even mijn abonnement op te zeggen en van dat geld een smartphone kopen. Toch zonde.

Daarom waagde ik me voor het eerst op nieuwssites.

Vanmorgen werd mijn aandacht getrokken door een bericht over een foetus die uit de buik van een Peruaanse peuter was verwijderd, een zogenaamde ‘parasitaire tweeling’. De tekst werd vergezeld door een foto van een kindje met een bolle buik en een vies grote navel, alsof de foetus zich daarin verstopt had.

Het eerste wat je je dan afvraagt is: hoe komt dat daar? Dat was schijnbaar niet de eerste vraag die de nujournalisten zich stelden. Zij vonden het belangrijker om te melden hoe lang en hoe zwaar de foetus is. Hoe de operatie verliep. Dat de foetus in een container is gedaan en daarna is opengesneden. Welke misvormde delen het bezat. Maar dat wil ik allemaal niet weten. Hoe kwam het daar?!

Pas in de laatste regel blijkt dat het jongetje de foetus in de baarmoeder heeft ‘geabsorbeerd’. En daarmee moeten we maar begrijpen wat er is gebeurd. Heeft het jongetje van de honger hoofd en ruggengraat van zijn ongeboren broertje of zusje opgegeten? Waren de cellen voorzichtig in elkaar geschoven en was het kind zo in zijn maag beland? Toch jammer, heb je een nieuwsfeit, mis je de achtergrond.

Op de site van de Volkskrant las ik over het moddergooien binnen de PVV. Met vrienden vermaakte ik me al dagen door te raden naar de scheldwoorden in de volgende per ongeluk expres gelekte interne PVV-mail. Ik had mijn geld gezet op aarshaarknabbelaar. Het werd rotte vis. Nieuwsfeit, maar wat ik me meteen afvroeg: hoe komen die e-mails bij de Volkskrant?

De PVV kan beter zoeken naar een presentator voor Wie is de Mol?, dan met zijn allen te vallen over een foto van Jokertje.

Ik bekeek de nieuwste carnavalskraker ‘Doe de boerka’ en las over doodsbedreigingen aan het adres van Johan Vlemmix. Ik las over dievenbendes die massaal airbags stelen. Ik las over een universiteit die opleidingen sterrenkunde, Arabisch, Portugees en theologie niet langer aan wilde bieden, omdat deze onrendabel zouden zijn. Over Jort Kelder, die heel Nederland probeert te overtuigen geen rookworsten te kopen omdat - hoe durven ze - mensen van Unox gratis mutsen uitdelen tijdens schaatswedstrijden.

Des te meer ik las, des te minder ik begreep. Morgen toch maar weer gewoon de krant. Misschien hebben ze gelijk, ik kan het ‘gewone’ nieuws best missen.

Petra Meijer