Mare, jaargang 35, nr. 22

15 maart 2012 35ste Jaargang • nr. 22

‘Overal schijt aan!

Laten we losgaan!’

Pagina 11

Opstelten: ‘Naar de normen van mijn tijd ben ik keurig op tijd afgestudeerd’

Superzoomer is de Google Earth van de biologie.

‘Niet alleen speelgoed’

Predikant op de Zuid-as: ‘Tollenaars van nu worden met de nek aangekeken’

Pagina 3

Pagina 7

Pagina 9

langzaam iets door. Ik ben nog gaan kijken naar de rellen in Frankrijk, revolutietoeristje spelen. Op iedere straathoek stond de bewapende ME dreigend toe te kijken. In Leiden waren we eigenlijk slechts toeschouwer van onze eigen revolutie. We zijn een keer - dreigend en zwijgend - op de trap van het Academiegebouw gaan staan. Ik weet niet meer waarom, maar het cortège moest langs. We lieten ze rustig hun gang gaan.’

Jelmer de Ronde, vicevoorzitter van de Landelijke Studentenvakbond: ‘Je moet het laten merken als je het ergens niet eens mee bent. De volksvertegenwoordigers moeten zien dat de burgers niet tevreden zijn. Daarom organiseren we deze maand acties. Nee, niet in Leiden.

Daar hebben we ook geen lokale afdeling, het is moeilijk gebleken daar iets op te starten. Maar Leidenaren die hun onvrede willen uiten, kunnen vrijdag 23 maart naar de Dam in Amsterdam. Daar verwachten we toch een paar duizend mensen.

Of dat niet weinig is gezien de ingrijpende maatregelen van Zijlstra?

Weet ik niet, wij als studentenvakbond zien dit als onze taak. ‘Studeren is investeren’, het wetsvoorstel dat er nu ligt, gaat verder dan wat er besloten is in het regeerakkoord. De mensen die nu in het Catshuis zitten, moeten te horen krijgen dat het nu genoeg is geweest.’

De ME tijdens de studentendemonstratie in Den Haag, 21 januari 2011. Foto Taco van der Eb

Gewoon erop hakken!

Actievoeren volgens veteranen Studenten demonstreren deze week tegen de bezuinigingen. Mare ging te rade bij ervaringsdeskundigen. ‘Geen beveiliging die 50 duizend mensen tegenhoudt. Dat geldt ook voor de Tweede Kamer.’

(1945), studeerde in Leiden Nederlands tijdens de ‘roerige’ jaren zestig: ‘Leiden is vanouds een behoorlijke saaie gemeenschap, niet echt betrokken. Provo (een opstandige, anti-autoritaire beweging die zich vooral in Amsterdam manifesteerde, red.) heeft de Leidenaren nauwelijks aangeraakt. Toen het in 1968 losging in Parijs en een jaar later het Maagdenhuis werd bezet, drong er toch

Cátia Antunes (1976), universitair docent geschiedenis: ‘De studenten

kunnen het anders aanpakken dan ze nu doen. Doe wat de Staat niet wil.

Verstoor de sociale orde. Dat gebeurt niet als je gezellig met zijn allen op het Malieveld staat. Leuk plaatje hoor, maar zeg liever: “Piss off! We gaan naar het Binnenhof!”

‘Nederlanders zijn heel gehoorzaam. Dat is de cultuur. Zie ook de protesterende leraren: die gaan dan met zijn allen in de Arena zitten. In

Zuid-Europese landen bestorm je het parlement. Geen beveiliging die 50 duizend mensen tegenhoudt. Je komt gewoon binnen. Dat geldt ook voor de Tweede Kamer, of de faculteiten in Leiden. Daar is nauwelijks beveiliging. Je kunt ze zo bezetten.

Maar het gaat niet gebeuren, zeker niet in Leiden.’

Verdubbeling van bsa voor deeltijders

Duidelijkheid over moord op studente

Leiden heeft laagste overheadkosten

Zien zuipen doet meer drinken

Ook de bsa voor deeltijdstudenten gaat in 2013 flink omhoog. Het college van bestuur wil de eis verdubbelen van 20 naar 40 punten in het eerste jaar.

De verleden jaar vermoorde psychologiestudente is inderdaad om het leven gebracht door haar ex. Hij sloeg de hand aan zichzelf na de moord.

De Universiteit Leiden besteedt slechts 11,3 procent van haar omzet aan management, ict en organisatiekosten.

Geen andere universiteit doet het beter.

Wie naar de kroeg gaat met stevige drinkers, gaat zelf ook meer drinken. Dat blijkt uit een recent onderzoek naar het drinkgedrag van studenten

Pagina 5

Pagina 5

Pagina 4

Pagina 4

Schrijver

Nelleke

Noordervliet

Huib Drion (1917-2004), verzetsheld en hoogleraar rechtsgeleerdheid, in Mare van 8 mei 2003): ‘Dat ik voorzitter werd van de afdeling van het Comité van Waakzaamheid (een club die waarschuwde tegen het nationaal-socialisme aan de vooravond van WO II, red.) kwam vooral uit toeval en de toenmalige sekseverhoudingen. Dat comité was een landelijke organisatie en mijn vader zat in het bestuur van afdeling Den Haag. Op een bepaald moment was er een speciale studentenconferentie om ook comités op studentenniveau te ontwikkelen. Uit Amsterdam kwamen er honderden studenten op af.

Uit Leiden welgeteld drie, Leidenaren zijn niet zo politiek georiënteerd.

Twee juffrouwen en ikzelf. Ik was de enige man en zonder discussie werd besloten dat ik de Leidse voorzitter zou worden. Heel typisch voor die tijd.’ > verder lezen op pagina 8

Bandirah Pagina 12

2 Mare · 15 maart 2012 Geen commentaar

It is tof here!

What you van far haalt, is het yummiest. And now the all the yummy comes vanzelf. Afgelopen week you could read in the newspaper The Independent dat British students zich upmaken om naar here te trekken.

Reason: binnenraken in an English university is allesbehalve een whistle of a cent. First of all, it is very expensive there. Since 2012 it could cost up to 9000 ponds a year aan inwritecosts. And secondly, as The Rolling Stones al singen: ‘You can’t get always get what you want.’ You have to have very good points to get in to a topuniversity.

Here, behind the dykes, it is cheaper, simpler and you still get a decent bang for your buck, aldus the students in fore mentioned article. Yes, look maar eens naar the rankings. Ok, Oxford en Cambridge are toppiejoppie, but for some Nederlandse studies you get a decent top ten spot. And, if you have a beetje goede punten, sta je zo inwritten. Tegenwoordig, with trains and cheap flights, sta je in a mum in hearty Amsterdam of Leiden.

Of course, the English you here in the collegezaal, is sometimes a beetje rusty. But that is made good by the believe of your docent that his grasp of your mother tongue is troely impeccable. A kniesear who drops over that.

Is toch strange that jullie het hier zo leuk vinden because since this week protesten de Dutchse studenten against all the reforms. The Leiden students doen er not really aan mee, but that is tradition here. Still, a little warning to our oncoming friends is here well on its place.

Because Halbe Zijlstra, our statesecretaris of higher education is after you too. First of all, PVV wants to know what the worteling of foreign students here is. Because otherwise, you are here studying on our costs and then you go away and leaves nothing behind. That is a beetje sin, natuurlijk. Zijlstra is not really going along with the PVV on this one, but you never know with him.

More zorgwekkend for jullie is dat hij aangekondigd heeft dat you have to work more in order to get studiefinanciering. Earlier, if you worked forty hours a month as a foreign student, you got stufi.

Now he wants to uphigh that to 56 hours. Like the vereniging van universiteiten al liet weten: ‘Het is de omgekeerde wereld dat buitenlandse studenten meer uren per week moeten werken naast hun studie, om hun basisbeurs te behouden. De VSNU vindt het bizar dat de staatssecretaris die doorgaans vlot studeren bepleit, deze eis stelt. Meer werken naast je studie vertraagt het afstuderen juist.’

Totally van de pot gepulled dus. Dus welcome, if you want to study here. But don’t be surprised if the rules are changed during game. That, unfortunately, is becoming a Dutch tradition two.

By Thomas Blondeau

Colofon

Redactie-adres Pieterskerkhof 6 2311 SR Leiden Telefoon 071–527 7272 Fax 071–527 7288 Website mareonline.nl E-mail redactie@mare.leidenuniv.nl De redactie is op vrijdag gesloten.

Oplage circa 15.000

Column

Hoofdredactie

Frank Provoost frank.provoost@mare.leidenuniv.nl Redactie

Harmke Berghuis redactie@mare.leidenuniv.nl Thomas Blondeau redactieleiden@gmail.com Vincent Bongers vbongers@mare.leidenuniv.nl Bart Braun bbraun@mare.leidenuniv.nl Dirk-Jan Zom D.Zom@mare.leidenuniv.nl Constanteyn Roelofs (stagiair)

Promoveren, een retrospectief

Medewerkers

Rivke Jaffe • Petra Meijer • Benjamin Sprecher • Anne van de Wijdeven Secretariaat Harmke Berghuis Fotografie Taco van der Eb • Marc de Haan Illustraties Bas van der Schot • Bandirah • Silas.nl Basisontwerp Roeland Segaar, Zabriski Communicatie Art direction en vormgeving Marijke Hoogendoorn • richgirl-design.com Drukwerk Dijkman Offset Amsterdam Advertenties Bureau van Vliet B.V. Postbus 20 2040 AA Zandvoort Telefoon 023 - 571 47 45 Fax 023 - 571 76 80 Redactieraad

Prof. dr. J.P. Abrahams (voorzitter) • prof. dr. J. van den Broek • I. Bronstring • A. Brouwer • drs. J.C.M. Damen • prof. dr.

A.J.W. van der Does • B. van der Donk • J. Egberts • dr. H. Heestermans • prof. dr. J.J.M. van Holsteyn • mr. F.E. Jensma • prof. dr. J.C. de Jong • D. van der Klugt • A. Liemburg• dr.

D.J.W. Meijer • R. Nieuwenkamp • drs. R. Rijghard Jaarabonnementen

Een jaarabonnement op Mare loopt van september t/m juni. Belangstellenden kunnen Mare thuisgestuurd krijgen door €35 over te maken op bankrekening 1032.57.950 ten name van Universiteit Leiden (o.v.v. Mare en SAP-nummer 6200900100) en vervolgens een bevestigingsmail met daarin hun adres te sturen naar redactie@mare. leidenuniv.nl. Studenten betalen €25. Ter controle graag in de bevestigingsmail ook het studentnummer vermelden.

Adreswijzigingen

Alleen schriftelijk met postwikkel.

Klachten en opmerkingen over de toezending van Mare 071-5277272.

Mededelingen voor het op donderdag verschijnende nummer moeten uiterlijk de voorafgaande donderdag 16.00 uur in het bezit van de redactie zijn.

ISSN 0166-3690

Vandaag is het precies een jaar geleden dat ik aan mijn promotieonderzoek ben begonnen. Gisteren was ik op een date, met een heel leuk meisje. Het hele leuke meisje keek me indringend aan met haar enorme bruine ogen en vroeg: ‘Benjamin, wat doe je eigenlijk?’.

Onmiddellijk verslikte ik me in mijn soepje van zoete aardappel, gember en peterseliemousse, en, terwijl ik op uitermate charmante wijze mijn longen uit mijn lijf aan het hoesten was, dacht ik: ‘Inderdaad, wat doe ik eigenlijk?’

Ik weet wat de buitenwereld denkt wat ik doe. Mijn moeder is er bijvoorbeeld van overtuigd dat ik hard op weg ben naar een Nobelprijs, terwijl mijn net overleden opa altijd zijn handen in de lucht gooide en riep dat ik zijn belastingcenten aan het verspillen was, maar later wel tegen anderen zei dat ik ‘iets goeds voor de wereld doe’.

Ook mijn PhD-collega’s voelen zich niet helemaal begrepen. Coen bijvoorbeeld, zit links van me en heeft dezelfde hoogleraar als ik. Coen: ‘Ik was laatst bij de kapper. Ze vroeg wat ik deed. Ik zei dat ik wat deed met milieu. Zegt mijn kapster: “Wat leuk! Ik hou ook zo van dieren!”’ Coen zit elke dag achter zijn computer om flowsheets van chemische processen te bouwen.

Tegenover mij zit Laura. Laura doet wel iets met dieren. Leeuwen zelfs. Laura is een van de weinige PhD-studenten op een feestje over haar onderzoek durft te praten, zonder de waarheid al te veel geweld aan te doen. Ze heeft namelijk een nieuwe leeuwensoort ontdekt. Hoe cool is dat? Laura kan prachtig vertellen over het glamorous leven van een leeuwenonderzoeker.

Gisteren nog vertelde ze een fantastisch verhaal over een van haar vele reizen naar het verre Afrika: ‘Ik was een jaar geleden op een conferentie in Maroua, Kameroen. Het was 45 graden. De airconditioning deed het niet want de elektriciteit was uitgevallen.

Niet alleen bij ons trouwens, maar in de hele stad.

Het eten was verschrikkelijk en na twee dagen was iedereen doodziek en aan de diarree. Op de vlucht terug vertelde ik de stewardess dat ik onderzoek naar leeuwen deed. “Wat romantisch!” riep ze. Ik heb maar een extra slaappil genomen.’

Dat promoveren in milieukunde door de kapster of een stewardess niet geheel op waarde wordt geschat is nog tot daaraan toe, maar zelfs mijn hoogleraar heeft nauwelijks in de gaten wat mij bezighoudt. Hij leest al mijn columns, neemt me af en toe mee naar bijeenkomsten van de Koninklijke Nationale Akademie van Wetenschappen en drinkt koffie met me. En dat is het dan ook. Sterker nog, hij vertelde laatst dat hij tegen zijn vrouw had gezegd – hij staat erop dat ik hem letterlijk citeer – dat hij zich er over verbaasde ‘dat iemand met een zo sprankelende geest zich bezighoudt met zoiets triviaals als recycling.’

Wat hoort een hoogleraar eigenlijk te doen? De mijne werkt voltijd voor Shell, en laat dan af en toe zijn gezicht zien op mijn Institute of Environmental Sciences. Waarschijnlijk om zijn geweten te sussen. Ik heb na een jaar weliswaar nog niets publicatiewaardigs gedaan, maar blijkbaar is mijn bestaan alleen al genoeg om de karmapunten te compenseren die mijn hoogleraar er doorheen jaagt als hij voor Shell de wereld rond vliegt.

Het maakt natuurlijk niet uit, want ik weet min of meer precies wat ik wil en hoe ik het ga doen. Maar na een jaar moet ik toch concluderen dat promoveren op je eigen kleine gebiedje soms wat eenzaam kan zijn.

Tijdens het ontbijt vanochtend vroeg ik aan het hele leuke meisje of ze zich nog herinnerde wat ik voor onderzoek doe. Ze had werkelijk geen idee.

Benjamin Sprecher Promovendus bij het Centrum voor Milieuwetenschappen Leiden

15 maart 2012 · Mare 3 Mensen

071 -527 …

Ruim baan voor het kinderrecht Volgens Unicef-hoogleraar schort het aan kennis Vanaf vandaag heeft Leiden een hoogleraar kinderrechten: Ton Liefaard. ‘Zo’n omvangrijke leerstoel bestond er in Nederland nog niet.

Ook niet in het buitenland.’

Het VN-verdrag inzake de rechten van het kind is een bijzonder document. Het is het meest geratificeerde mensenrechtenverdrag ter wereld: alleen de VS, Somalië en het kersverse ZuidSoedan zijn nog geen partij. Het is ook het eerste juridische stuk waar je les over krijgt. Wie iets wil leren over Burgerlijk Recht, krijgt dat pas op de universiteit, maar het Kinderrechtenverdrag wordt op basisscholen onderwezen.

Ton Liefaard, vanaf vandaag Unicef-hoogleraar kinderrechten aan de Universiteit Leiden, vindt echter dat het verdrag nog te weinig structureel onderdeel is van het onderwijs. ‘Op de basis- en middelbare scholen die er iets mee doen, gaat het vaak in de vorm van een project of een themaweek, en slechts een enkele universiteit biedt een vak over kinderrechten aan.’ Ook bij wetgevers, medewerkers van hulporganisaties en rechters schort het nog vaak aan kennis, merkt hij.

‘Een voorbeeld? De aanstaande wetswijziging in het Nederlandse jeugdstrafrecht. Daarin komen er strengere sancties op jeugdcriminaliteit te staan. Het is slecht onderbouwd waarom dat goed en nodig zou zijn, en de wijziging komt vooral voort uit het idee dat bepaalde jongeren vooral hard aangepakt moeten worden. Dit terwijl we uit onderzoek weten dat strenger straffen daarbij niet helpt. Het Kinderrechtenverdrag zegt juist dat

Door Bart Braun

de reïntegratie van jongeren het belangrijkste doel moet zijn. De wetgever houdt hierbij te weinig rekening met het VN-kinderrechtenverdrag, en zou zich beter bewust moeten zijn van de verplichtingen die hij volgens dat verdrag heeft.’

Liefaard: ‘Het is erg bijzonder dat er zo’n omvangrijke leerstoel komt

op dit onderwerp. Dat bestond in Nederland nog niet. Ook niet in het buitenland. Er komt vanaf nu ruimte voor wetenschappelijk onderzoek en onderwijs; die was er tot nu toe te weinig. We gaan veel onderwijs geven, maar de basis daarvan ligt in het onderzoek. Er daar valt veel te doen: wat betekenen kinderrech-

ten nu echt? Hoe wordt er invulling aan gegeven in wetgeving, beleid en rechtspraak? We moeten weten wat het betekent om kinderrechten na te leven, zodat bijvoorbeeld een rechter weet wat hij precies aan dat verdrag heeft.’

Maar Leiden heeft toch al een hoogleraar Jeugdrecht, prof.dr.

Mariëlle Bruning? Liefaard: ‘De primaire focus van mijn leerstoel is hoe je vanuit het internationaal recht moet kijken naar zaken die kinderen betreffen, terwijl jeugdrecht zich met name richt op de positie van kinderen in het Nederlandse recht. We vullen elkaar daarom aan en gaan samenwerken met het Kinderrechtenhuis in Leiden. Daar zitten organisaties die het VN-kinderrechtenverdrag als uitgangspunt hebben, zoals Defence for Children International. Het interessante is dat we nu ook vanuit de wetenschap een bijdrage kunnen leveren aan de verwezenlijking van de rechten van kinderen in Nederland en daarbuiten.’

De Glen Mills-school in Wezep, waar criminele en onhandelbare jongeren op de grond moeten zitten tot ze door goed gedrag verdiend hebben om op een stoel te zitten. Foto HH

Geen langstudeerder (naar toenmalige normen) ‘Dit komt toch niet letterlijk in de krant, hè?’ De studenten onder de VVD’ers hebben de politieke allergie voor het journaille al flink onder de knie. ‘Mijn naam hoeft er niet bij.’

Foto Taco van der Eb

De internationale organisatie Global Zero, pleitbezorger voor een wereld zonder nucleaire wapens, heeft sinds kort een Nederlandse student leader, de Leidse rechtenstudente Marieke Annemyrthe Weijler.

Global Zero?

‘In 2030 moet de wereld vrij zijn van nucleaire wapens. Om dit te bereiken is er een actieplan opgesteld met vier fasen.

Enerzijds willen we politiek invloed uitoefenen van bovenaf, door bewindslieden voor de zaak te enthousiasmeren, maar anderzijds van onderaf, door studenten erbij te betrekken.’

Hoe ben je met deze organisatie in contact gekomen?

‘Van een docent, Erik Koppe, kreeg ik de oproep doorgestuurd voor de functie van student leader. Ik raakte geïnteresseerd en besloot de selectieprocedure in te gaan. Dat was nog niet gemakkelijk. Naast de gebruikelijke formaliteiten moest ik een essay schrijven en had ik een uitgebreid interview in het hoofdkantoor in Washington.

‘Vroeger wist ik eigenlijk niet zoveel van het kernwapenvraagstuk. Gelukkig hoort een intensieve cursus op Yale University bij het project.

‘Ik ben bestuurslid van de CSL en ik ben ook jarenlang vrijwilliger voor het Astmafonds. Daar heb ik al veel ervaring opgedaan. Toch zou ik mezelf niet direct idealistisch noemen, dat is zo’n geitenwollensokkenwoord – ik ben meer een hockeymeisje. Wel heb ik van thuis sterk de instelling meegekregen om andere mensen op een praktische manier te helpen.’

Frutti di Mare

Door Constanteyn Roelofs

Ban de bom

Maandagavond heeft het politiek café van de VVD als thema’s de zware restricties op softdrugs, de crackdown op het straattuig en het sluiten van de grenzen.

De jongeren in de Branderij doen erg hun best om er zo veel mogelijk uit te zien

als een echte VVD’er: blauwe das, mantelpakjes, pareltjes. ‘De coffeeshop moet een besloten club worden, met leden en een clubpas’, verkondigt minister van Justitie, Ivo Opstelten, de spreker van de avond. Het concept is bekend bij de aanwezigen; van de aangesproken studenten is het merendeel lid van Augustinus en Minerva.

‘Alle neuzen dezelfde kant op’, luidt de strijdkreet die Opstelten met zijn bronzen stemgeluid tegen de stampvolle zaal VVD’ers buldert. De minister is zonder microfoon beter te horen dan met.

Allen zijn ze onder de indruk van zijn verhaal. Driftig wordt er meegeknikt met de spierballentaal over een veiliger Nederland. Harder straffen, effectievere politie.

Er komen ook kritische vragen over de afbraak van de gezondheidszorg. ‘Mijn collega Edith Schippers doet fantastisch werk.’ De zaal moet hier smadelijk om lachen. Ze haalt het niet bij Ivo. Een paar studenten verstouten het zich om vragen te stellen bij effectiviteit van het drugsbeleid. Leidt de pas niet tot een vlucht naar het illegale circuit? Kunnen we niet

beter vanuit de staat wietfarms beginnen? Als een geduldige vader legt Opstelten uit dat de jongen wat beter zijn huiswerk had moeten doen, dan had hij zo’n domme vraag niet hoeven stellen.

Papa is niet boos, papa is teleurgesteld.

Met het schaamrood op de kaken retourneert de student de microfoon aan de dagvoorzitter.

Zelf staat de minister bekend als iemand die met volle teugen heeft genoten van het Leidsche leven. ‘Ik deed niet meer dan nodig was’, zei hij eerder in Mare over zijn rechtenstudie (19631969). Hij was onder meer commissaris bij Minerva en actief roeier bij Njord. En langstudeerder? Opstelten, afgelopen maandag: ‘Naar de normen van mijn tijd ben ik keurig op tijd afgestudeerd.’

Vindt hij het niet jammer dat met de maatregelen van zijn partijgenoot Zijlstra er steeds minder tijd is voor een actief studentenleven? ‘Het is nu eenmaal een tijd van aanpakken’, aldus Opstelten. Zijn advies: mouwen opstropen, beter plannen en minder slapen. ‘Als je leuke dingen naast je studie wilt doen, dan valt dat best te plannen.’

De grote kernwapendemonstraties van de vorige eeuw zijn voorbij. Is de strijd tegen kernwapens niet wat gedateerd?

‘Zeker niet! Het einde van de koude oorlog geeft juist nieuwe kansen. De relaties tussen de twee grootste kernmachten, de Verenigde Staten en Rusland zijn veel opener geworden. Dit blijkt onder andere uit de afspraken die Obama en Poetin gemaakt hebben over het gefaseerd reduceren van het arsenaal.

‘Veel mensen weten niet dat er op Nederlands grondgebied kernwapens liggen opgeslagen, bijvoorbeeld op luchtmachtbasis Volkel. Als daar ook maar iets mee gebeurt, is heel Brabant van de aardbodem verdwenen. Het gevaar waar men tegen demonstreerde is nog lang niet geweken.’

Wat is je actieplan?

‘Voorlopig ben ik nog bezig met het opbouwen van de beweging in Nederland.

Ik ben hard op zoek naar mensen die zich willen inzetten als bestuurslid. Studie, ervaring of leeftijd is niet belangrijk, als je maar duidelijk het verhaal van nucleaire ontwapening kan presenteren.

‘Belangrijk voor de Global Zero-beweging zijn de zogenaamde signatories, invloedrijke personen die het ideaal en het stappenplan van Global Zero steunen.

Secretaris-generaal van de VN, Bank-Ki Moon is zo iemand, net als president Obama. Op het moment zijn dat voor Nederland oud-premiers Ruud Lubbers en Wim Kok en oud-minister Hans van den Broek. Het zou goed zijn als meer bekende mensen uit de politiek en de diplomatie het plan zouden onderschrijven.’ CR

4 Mare · 15 maart 2012 Nieuws

Geen ‘stroeve’ maar strenge hypotheek

Petitie Het Universitair Sportcentrum maakte begin deze maand bekend dat de tarieven voor niet-universitaire sporters flink omhoog gaan. Hbo’ers betaalden eerst 200 euro, niet-studenten die lid zijn van een studentensportvereniging 140. Voor allebei wordt het nieuwe tarief 350 euro per jaar. De Studentenraad van de Hogeschool Leiden is een petitie gestart, om het sporten voor hogescholieren betaalbaar te houden.

De petitie is officieel gericht aan het college van bestuur van de universiteit, maar roept ook de Hogeschool Leiden op om actie te ondernemen. De petitie telde bij het ter perse gaan van deze Mare ongeveer honderd ondertekenaars, waaronder het bestuur van roeivereniging Njord. Er sporten weliswaar slechts 156 hbo’ers bij het USC, maar volgens de studentensportverenigingen kunnen ze moeilijk worden gemist.

De regels voor het verstrekken van hypotheken aan mensen met studieschuld zijn niet veranderd, maar banken handhaven ze wel strenger.

Bèta’s in de plus De faculteit der Wiskunde & Natuurwetenschappen heeft een zwaar jaar met positieve cijfers afgerond, blijkt uit het financieel jaarverslag. Wout van der Ham, de financiële man van de faculteit, roemde de strakke budgetdiscipline van de instituten. ‘Ze hebben er allemaal scherp opgezeten, en kwamen uit in de buurt van hun begroting.’ Enige uitzondering zijn de farmacologen van het Leiden/Amsterdam Center for Drug Research (LACDR). Daar werd de sectie Medische Farmacologie afgestoten; dat bracht een post van 1,4 miljoen aan wachtgeld met zich mee. Als je daarvoor corrigeert, schrijft echter ook het LACDR zwarte cijfers terwijl een verliesje was begroot.

Duidelijkheid over moord op studente Op 11 oktober 2011 werd de 18-jarige studente psychologie Eline Maas in haar kamer in Leiderdorp vermoord. Alles wees er op dat haar ex-vriend, Alexander S. de dader was. Hij stalkte haar na het verbreken van de relatie obsessief en sloeg na de moord de hand aan zichzelf.

Bij afsluiting van het onderzoek door de politie is uitgewezen dat Eline inderdaad door hem is gewurgd; een muts die bij het lijk gevonden werd droeg de DNAsporen van Alexander S. en ook de sporen die op het lichaam zijn aangetroffen droegen zijn signatuur. Verder is de dader waargenomen op verscheidene camerabeelden en is hij via zijn telefoon getraceerd rond de plaats van het misdrijf.

Veld voor rugbyers Aanvankelijk leek het er op dat het rugbyveld geschrapt zou worden, maar door intensieve actie van het Leids Studenten Rugby Gezelschap komt het er toch. En wel bij het Universitaire Sportcentrum.

Een niet aflatende stroom van brieven leden en reünisten en een petitie, ondertekend door vele studenten en betrokken Leidenaren heeft er voor gezorgd dat het doorgaat.

Engels De bacheloropleiding Zuid- en ZuidoostAziëstudies stapt over op het Engels als voertaal. ‘Vanwege de bijzondere kennis en collecties van Leiden kunnen we internationaal een bijzonder aanbod bieden’, aldus de faculteit Geesteswetenschappen. Onderwijsdirecteur Willem Drees sprak de hoop uit dat die ‘kansen bood voor de kleine opleiding.’

Bij de faculteitsraadsvergadering van afgelopen woensdag vroeg raadslid Eep Francken zich af in welke taal de geschreven delen van die bijzondere Leidse collecties geschreven waren. ‘In het Nederlands’ gaf decaan Van der Doel toe.

Neerlandicus Francken: ‘Bij boekwetenschappen is het een probleem dat buitenlandse studenten niet overweg kunnen met de historische Nederlandse boeken die docenten ze laten zien. Ik hoop dat South & South East Asia Studies veel studenten aan zal trekken die bij Nederlandkunde hun vaardigheden in het Nederlands komen verbeteren.’

Verdubbeling van bsa voor deeltijders College: ‘Om het tempo er in te houden’ Ook de bsa voor deeltijdstudenten gaat in 2013 flink omhoog. Het college van bestuur wil de eis verdubbelen van 20 naar 40 punten in het eerste jaar.

Door Vincent Bongers Dat blijkt uit het voorstel ‘bevorderen nominaal studeren’ dat naar de universiteitsraad is gestuurd.

Ook in het tweede jaar moeten er 40 punten worden gehaald. De propedeuse is in die twee jaar ook afgerond. De deeltijders moeten dus net zo hard gaan studeren als voltijds studenten dat nu doen. Volgens de notitie is er ‘bij het opstellen van de bsa rekening gehouden met de gemiddelde studieduur van de deeltijdopleiding. Als studenten aan de eis in het eerste jaar en in het tweede jaar voldoen, dan kunnen ze in principe in 4,5 jaar hun studie afronden.’

Al bekend was dat de eis voor vol-

tijders wordt opgeschroefd naar 50 punten in het eerste en 50 punten in het tweede jaar. Het college ziet zich in het strenge bsa beleid gesteund door rendementscijfers. Zo zijn na eerdere ophoging van de eis voor voltijders van 30 naar 40 punten, studenten meer punten gaan halen.

Ook nam de uitval af.

Van de studenten die een positief bsa ontvingen in hun eerste jaar haalde 79 procent 50 of meer punten. De meesten voldoen dus al aan de nieuwe eis. De universiteit verwacht dat de rest in staat onder het nieuwe regime hun studiegedrag aan te passen.

Het college verwacht dat de verhoging van de eis in het tweede jaar niet voor veel uitvallers zorgt. Deze is dan ook niet zo zeer gericht op het selectie maar bedoeld om ‘het tempo er in te houden.’ Want als het eerste jaar wordt gehaald, valt het studietempo nog wel eens terug.

Over het rendement van deeltijders wordt verder niet gerept in het stuk.

Het is onduidelijk of een verhoging van de eis voor een flinke extra uitval gaat leiden. Volgens universiteitsvoorlichter Caroline van Overbeeke is er geen analyse gemaakt van de effecten die het bsa heeft op het rendement van deeltijders. ‘Het gaat om een kleine groep, waarvan een deel snel studeert omdat ze het zelf betalen. Er is ook een groep die een studie doen die door hun baas wordt betaald. Die studeren over het algemeen wat langzamer.’

De verhoging van het bsa moet nog wel wettelijk mogelijk worden gemaakt door het ministerie van Onderwijs. Staatssecretaris Zijlstra van hoger onderwijs staat echter achter de plannen. Het verhogen van het rendement is een van de afspraken die hij met universiteitsvereniging VSNU in het hoofdlijnenakkoord heeft gemaakt.

10,46 euro per seconde Op de campus van de TU Delft is dinsdag een schuldenteller onthuld. Op het bord, onder andere een initiatief van het Interstedelijk Studenten Overleg (ISO), wordt de nationale studieschuld getoond.

zo’n 550 miljoen euro aflossen.

Alles bij elkaar leidt het ertoe dat het bedrag per seconde vanaf september bijna verdubbelt tot 19,69

Ook op de website wiebetaaltderekening.nl staat de teller ook. Die toonde bij ter perse gaan van deze krant een bedrag van iets meer dan 5,8 miljard euro aan schuld. Volgens het ISO komt er 10,46 euro per seconde bij.

Dat gaat oplopen naar 19,69 euro per seconde in september. ISO wil met de teller laten zien ‘wat de effecten zijn van de maatregelen voor de opbouw van studieschulden. Op dit moment lenen studenten samen jaarlijks zo’n 880 miljoen.

Naar schatting komt daar volgens ISO nog eens 291 miljoen euro bij door de langstudeerboete en het afschaffen van de basisbeurs in de masterfase. Daartegenover staat dat afgestudeerden in 2012 gezamenlijk

Kabinet wil prestatieafspraken De ministerraad is vorige week akkoord gegaan met de plannen van staatssecretaris voor het hoger onderwijs, Halbe Zijlstra, om 7 procent van het budget voor de universiteiten te verbinden aan prestatieafspraken.

De vereniging van universiteiten, VSNU, en Zijlstra hadden al een voorschot genomen op de toestemming van het kabinet door samen een hoofdlijnennotitie op te stellen. In deze notitie is afgesproken dat voor 1 mei de universiteiten hun prestatieplannen naar een overheidscommissie sturen die ze vervolgens gaat

euro. Tot en met volgende week vrijdag vinden door het hele land acties met het thema ‘wie betaalt de rekening’ plaats. VB

beoordelen.

Als de universiteiten zich niet aan de afspraken houden, krijgen ze minder geld.

In de notitie staat ondere andere dat de rendementen omhoog moeten en dat de onderwijskwaliteit verbeterd wordt. Zo gaat in Leiden de bsa omhoog naar 50 punten maar wordt de studiebegeleiding verbeterd. Ook gaat de kwaliteit van docenten omhoog en volgen er meer studenten excellent onderwijs.

Zijlstra wil zich ook intensiever bemoeien met opleidingen. Zo mag de Onderwijsinspectie rond gaan kijken bij studies. VB

Dat schrijven minister van Financiën Jan Kees de Jager en staatsecretaris voor het hoger onderwijs, Halbe Zijlstra, aan de Tweede Kamer.

De PvdA had Kamervragen gesteld naar aanleiding van berichtgeving dat hypotheekverstrekkers steeds vaker de studieschuld laten meetellen in de beoordeling van aanvragen.

De PvdA vrezen een ‘stroeve hypotheekverstrekking’ aan mensen met een studieschuld.

De bewindslieden melden dat de regels niet zijn veranderd maar wel strenger worden toegepast. ‘Bij het verstrekken van een hypotheek wordt altijd gevraagd naar schulden.

De manier waarop de studieschuld wordt meegerekend, verschilt per bank.’

Door de economische crisis is de nadruk meer komen te liggen op verantwoord lenen en letten de banken bij de verstrekking van de hypotheek extra op de financiële positie van de consument.

De minister en staatssecretaris vinden het overigens ook verstandig de maandelijkse lasten van een studieschuld te laten meenemen in de hypotheekbeoordeling. ‘Oudstudenten kunnen het geld voor de terugbetaling van hun studieschuld immers niet gebruiken voor de aflossing van een hypotheek.’ VB

Raad: ‘Behoud bachelor Frans’ De faculteitsraad van Geesteswetenschappen is voor een brede bachelor, maar tegen het opheffen van Frans als zelfstandige studie.

‘Bij het merendeel van de raad valt het idee van de brede bachelor in goede aarde’ vatte voorzitter Jan Sleutels het sentiment samen. ‘Frans is economisch gezond en van bijzonder hoge kwaliteit. De raad denkt ook dat dat alles te maken heeft met de zelfstandige status van de opleiding. We betwijfelen of die kwaliteit en studentenwervende identiteit behouden kunnen worden in een brede bachelor.’

Decaan Wim van der Doel presenteerde de keuze voor een brede bachelor heel strikt. ‘Je gaat òf een discussie voeren over welke opleidingen in Nederland behouden moeten blijven – en die kan tot slachtoffers leiden – òf je gaat de discussie aan over een brede bachelor. Frans behoort tot de categorie kleine opleidingen, ook al schrijven ze zwarte cijfers.’

Raadslid Eep Francken: ‘Afhankelijk van welk perspectief je kiest, is elke opleiding aan deze faculteit klein. Maar Frans is toch niet de eerste waar je aan denkt bij de term kleine opleidingen. Volgens deze redenatie zou je de gehele faculteit op kunnen laten gaan in één brede bachelor.’ Van der Doel: ‘Ik sluit niet uit dat u daarmee rond 2020 of 2025 helemaal gelijk krijgt.’

Er zijn nog geen concrete plannen voor hoe die brede bachelor er precies uit moet zien, en de faculteitsraad kon er dus ook niet voor of tegen stemmen. Bij het ter perse gaan van deze Mare was de vergadering nog niet afgelopen, en was niet duidelijk of de raad dwars zal liggen als Frans toch op zou moeten gaan in die bachelor. BB

15 maart 2012 · Mare 5 Nieuws

Universiteit heeft Fusie FSW en Archeologie lage overhead van de baan Leiden heeft de laagste overhead van de Nederlandse universiteiten.

Als het onderwijs en onderzoek ondersteunend personeel niet meegerekend wordt tenminste.

Dat blijkt uit een onderzoek dat management adviesbureau Berenschot in opdracht van universiteitenvereniging VSNU heeft gedaan. Zo willen de universiteiten laten zien dat ze best doelmatig bezig zijn.

Het gaat onder andere om uitgaven aan management, financiën, ict en personeel en organisatie. In Leiden zit 19 procent van de voltijdbanen in deze sectoren. Landelijk is dat 19,9.

Omgerekend naar percentage van de omzet staat de universiteit er nog beter voor. 11,3 Procent van de omzet wordt besteed aan overhead.

Geen enkele universiteit scoort la-

ger. Het gemiddelde is 14.3.

Wat betreft het onderwijs- en onderzoek ondersteunend personeel doet Leiden het minder goed.

Puur gekeken naar voltijdbanen zit de universiteit ver boven het landelijk gemiddelde van 13,5 procent en komt uit op 16,6. Als percentage van de omzet valt het verschil met het landelijke gemiddelde mee: 8,1 in Leiden, het landelijke gemiddelde is 7,8.

In vergelijking met andere organisaties in de publieke sector, doen de universiteiten het goed. het aantal managers is vrij laag. Al is het zo dat veel managementwerk gedaan wordt door wetenschappelijk personeel. Maar ter vergelijking: Bij de hogescholen zit 23,3 procent van de voltijdbanen in de overhead. Bij gemeenten is dat bijna 33 procent en bij ministeries zelfs bijna 42. VB

‘De vrijage had een korte verlovingsperiode’ De fusie van de faculteiten Archeologie en Sociale Wetenschappen is van de baan. Huisvestiging was een struikelblok. Het college zoekt wel nog elders inbedding van de archeologen.

De faculteit der Sociale Wetenschappen (FSW) zag er aanvankelijk geen been in om te fuseren met de faculteit Archeologie. Voorwaarde voor de gammafaculteit was wel dat er sprake zou zijn van fysieke integratie. Decaan Philip Spinhoven zei daarover in de raadsvergadering van verleden jaar: ‘Fysieke nabijheid is een voorwaarde

Door Thomas Blondeau

voor samenwerking. Dat wijzen studies ook uit. Als mensen een koffieautomaat delen, komen ze samen tot ideeën.’

Maar dat heeft te veel voeten in de aarde gehad. Zoals Menno Tuurenhout, portefeuille bedrijfsvoering, puntig samenvatte: ‘Ze brengen een hoop rommel mee, die archeologen.’

Infrastructureel en kostentechnisch was de fusie niet haalbaar. In de woorden van Spinhoven: ‘De vrijage had een korte verlovingsperiode.’ Hij benadrukte wel dat archeologie niet als faculteit blijft bestaan.

Uit een persbericht van het archeologiebestuur spreekt daarentegen het verlangen zelfstandig te blijven: ‘Het college van bestuur blijft

van oordeel dat inbedding van Archeologie in een andere faculteit op termijn nodig is. Wij zien zelf vooral kansen in synergie vinden met de diverse instituten die zich met onderzoek in de verschillende delen van de wereld bezighouden […]. Waar dat toe leidt, zien we dan over een paar jaar wel.’

Het P.J. Veth-gebouw bij de Hortus wordt nu verbouwd om de archeologen onderdak te verschaffen.

Vermoedelijk zullen ze dit in 2015 kunnen betrekken.

Tijdens de vergadering werd ook de jaarrekening van FSW gepresenteerd. Met een reserve van meer dan 13 miljoen verkeert de faculteit in goede gezondheid.

Buitenlanders moeten meer bijklussen

Hoger bsa gedeelde opleidingen

Buitenlandse studenten uit de EU die in Nederland komen studeren moet het moeilijker worden gemaakt om hier studiefinanciering te krijgen.

Leidse studenten die volgend collegejaar aan een opleiding beginnen die door Leiden en Delft samen wordt gegeven krijgen te maken met een zwaarder bsa.

Dat heeft staatssecretaris Zijlstra voor het hoger onderwijs voorgesteld. Hij wil dat deze studenten minimaal veertien uur in de week moeten gaan werken om in aanmerking te komen voor studiefinanciering.

Nu geldt er nog een minimum van acht uur.

‘Dit is een politiek signaal richting de Nederlandse student’, zei Zijlstra zaterdag in het Radio 1 Journaal. ‘Wij vragen van hen een grotere eigen bijdrage. Buitenlandse studenten moet het dan ook moeilijker worden ge-

maakt om hier studiefinanciering te krijgen.’

Zijlstra wil dat studenten op basis van kwaliteit naar Nederland komen en niet omdat ze hier ‘een mooi financieel arrangement krijgen in de vorm van studiefinanciering.’

Volgens Zijlstra stijgen de studiefinancieringskosten aan buitenlandse studenten uit de EU flink. In 2006 werd er nog zes miljoen betaald, dat is nu 26 miljoen.

Universiteitsvereniging VSNU is niet blij met de plannen. Voorzitter Sijbolt Noorda zei het in een reactie ‘gek’ te vinden dat Zijlstra met een maatregel komt die studievertragend werkt.

Volgens Noorda komen de studenten ook niet om financiële redenen

naar Nederland. Het collegeld is hier juist hoog. ‘In Duitsland, België en Denemarken betalen ze niets.’ Hoewel dat niet klopt, is het collegegeld in deze landen wel een stuk lager.

‘Buitenlanders komen hier naar toe omdat ons onderwijs van een hoog niveau is’, aldus Noorda. Ze werken hard, halen goede cijfers en we hebben hier in veel sectoren een tekort aan goede mensen. Denk aan de techniek en chemie. We moeten juist blij met hen zijn. ‘Buitenlandse studenten ontmoedigen is een rare maatregel.’

Volgens Noorda vraagt overigens slechts 10 procent van de buitenlandse studenten die in Nederland studeren hier studiefinanciering aan. VB

De studies life science & technology, molecular science & technology en wiskunde gaan de Delfste bsa volgen.

Die is 45 punten in het eerste jaar.

Voor wiskunde is de stap best groot omdat deze studie nog onder het oude Delftse regime van 30 punten viel. De andere opleidingen hanteerden al wel de 40 punten.

Delft heeft geen regeling waarin de propedeuse verplicht in twee jaar moet worden gehaald. Die eis is er dan ook niet voor deze drie opleidingen.

Sinds 2009 is het mogelijk om voor gedeelde bacheloropleidingen af te wijken van de universitaire normen.

Dan moet dit echter wel duidelijk aangegeven worden in opleiding-en examenregelingen van de opleiding (OERen).

In Delft wordt er overigens nog flink gestreden over de verhoging van het bsa. Vooral de Delftse studentenraad spartelt hevig tegen.

Volgens het college van bestuur heeft deze raad geen medezeggenschapsrecht bij de verhoging van de bsa-norm en is over het principe van een bsa per opleiding eerder al advies gegeven. De studentenraad gaat juridisch advies inwinnen om te kijken of de verhoging alsnog tegen gehouden kan worden.

De Nederlands Vlaamse Accreditatie Organisatie, die de kwaliteit van opleidingen controleert, gaat akkoord met de Delfts-Leidse aanvraag om gezamenlijke diploma’s uit te geven voor de drie opleidingen. VB

Herkansing is gered Papegaaizuipen Het college van bestuur verwerkt het recht op het herkansen van een tentamen toch in het model opleiding- en examenregelingen (OERen). De studentenpartijen in de universiteitsraad hadden hier op aangedrongen.

Het model-OER mag deels door de faculteiten zelf ingevuld worden. De examencommissies hebben altijd het recht om af te wijken. Al zullen ze dit niet zomaar doen. De formulering in het model is dan ook belangrijk.

Het is het beleid van de universiteit in regelingen.

Het college wilde in het model de tekst ‘minimaal twee tentamenkansen per jaar’ vervangen met ‘maximaal twee tentamenkansen per jaar.’

De studentenpartijen in de raad vonden dat studenten hierdoor de garantie op een herkansing verloren en afhankelijk worden van de grillen van de examencommissie.

Het college is overstag gegaan. Er komt nu te staan dat studenten tweemaal per studiejaar de gelegenheid krijgen om tentamen te voldoen. Wel is het mogelijk dat er voorwaarden aan deze herkansingen zijn verbonden. Zo moeten rechtenstudenten een vier halen om te herkansen.

De universiteitsraad moet nog wel akkoord gaan met het voorstel van het college, maar dat lijkt een formaliteit. VB

Wie naar de kroeg gaat met stevige drinkers, drinkt zelf ook meer. Dat blijkt uit onderzoek van de Deense psychologe Helle Larsen, die maandag aan de Radboud universiteit Nijmegen hoopt te promoveren.

Larsen bouwde haar lab om naar kroeg en testte bij 600 studenten of zij drinkgedrag imiteerden. Het imitatiegedrag blijkt sterk te zijn.

Studenten drinken twee á drie keer zoveel als ze op stap zijn met alcoholdrinkers dan als ze op pad gaan met frisdrank drinkers.

De psychologe liet in haar experiment studenten per tweetal taken uitvoeren in een laboratorium. Vervolgens mochten ze samen pauzeren in een ander lab dat was vermomd als café. Daar vond, uiteraard zonder dat de proefpersonen dat wisten, het werkelijke experiment plaats. Een van de twee studenten was namelijk een acteur. Deze was van tevoren verteld om een frisdrank te bestellen of een tot drie glazen bier of wijn te drinken.

Naarmate de acteur meer glazen alcohol dronk, nam de deelnemer twee tot drie keer zoveel alcohol in, in vergelijking met gevallen waarin de acteur voor frisdrank of maar een glas alcohol koos. Bovendien namen proefpersonen vaker tegelijkertijd met de acteur aan hun drankje als zij en de acteur allebei alcohol dronken, dan wanneer de n alcohol dronk en de ander frisdrank. VB

Meld ons aan!

‘Ik ben irritanter dan een Pool’, aldus een van de studenten die zaterdag in de Haarlemmerstraat ‘actie voerden’ voor een zogenaamd Meldpunt Overlast Studenten. Het bleek om ontgroening te gaan van het Augustinusgezelschap Carpe Noctem. Foto Taco van der Eb

6 Mare · 15 maart 2012 Maretjes De prijs voor een Maretje bedraagt €8,– per 30 woorden, opgegeven via redactie@mare.leidenuniv.nl uiterlijk t/m maandag 16.00 uur. Maretjes aangeboden voor commerciële doeleinden worden niet geplaatst, evenmin als Maretjes waarin zaken worden aangeboden die de waarde van 4.500 euro te boven gaan.

Doe iets met je kennis. Help een leerling op streek in 1 uur per week. Vijf leerlingen uit groep 7 zoeken dringend hulp bij taal, rekenen en studievaardigheden.

Marokkaans meisje, wiskunde, Engels, kopklas; Marokkaans meisje, Engels, economie, 3-HAVO, zes euro per uur. Marokkaans meisje, taal, rekenen, kopklas; Turkse jongen, boekhouden, ROC, MBO1. Afghaans meisje, Nederlands, NT2, Marokkaanse jongen, wiskunde, 2-VMBO; Marokkaanse jongen, wiskunde, brugklas, Somalisch meisje, wiskunde, brugklas, vijf euro per uur.

Eén leerling Speciaal Onderwijs heeft bijles nodig; 34 leerlingen Ba.O.groep 3 t/m 6 zoeken hulp bij taal en/of rekenen, van wie tien met vergoeding. Bijles in Onderwijswinkel, buurthuis Vogelvlucht, of bij leerling. Ook zoeken wij vrijwilligers voor bijles/huiswerkhulp op twee basisscholen en op het woonwagencentrum Trekvaartplein Leiden. Onderwijswinkel, Driftstraat 77, ma-, wo en do. 15-17 u. Tel: 5214256, LET OP ons e-mailadres is: hdekoomen@owwleiden.nl.

Hey muzikant! Op zoek naar een leuk en goed orkest? Kom dan op woensdag vanaf 20.00 uur langs tijdens de repetitie en luister of speel mee! Meer informatie: www.leidseharmoniekapel.nl Lezing: Het Karma van wereldleiders. Door Theosofisch Genootschap. Toegang gratis.

Woensdag 21 maart, 20.00 uur.

Plaats: Centrum voor Onderwijs en Advies, Lorentzkade 15a. Inlichtingen: 0713617417, www. stichtingisis.org.

Italiaans leren in Agrigento. De zijderoute langs in Azerbaijan.

Surfen in Spanje. Treinen van

Sint- Petersburg naar Mongolië.

Zomaar een paar voorbeelden van de Summer Universities van AEGEE! Dit en nog veel meer doe je met internationale studenten en voor max. €12,75 p/d! Mail info@aegee-leiden.nl of kom naar de info-avond op 2 of 4 april, Breimer Common Room, Plexus! aegee.nl/su Deelnemers gezocht voor onderzoek naar voeding, stemming en cognitie. Gezonde, niet-rokende, vrouwelijke proefpersonen (18-30 jaar) die geen hormonaal anticonceptiemiddel (zoals de pil) gebruiken en een regelmatige menstruatiecyclus hebben. Het

onderzoek bestaat uit een intake (ongeveer 1 uur) en een onderzoeksochtend (ongeveer 3.5 uur, waarvan 1 uur pauze).

U wordt kort geïnterviewd, vult vragenlijsten in en maakt computertestjes. Tijdens de onderzoeksdag slikt u een voedingssupplement (tryptofaan) of placebo. Beloning: €30,- of 8 credits. Meer informatie: mail naar Leiden.onderzoek@gmail. com Beginnerscursus Bridge Vanaf 23 maart zal er op 6 opeenvolgende vrijdagen om 20.00h in de Pelibar een beginnerscursus Bridge worden gegeven.

Maretje extra

Maretjes-extra zijn bedoeld voor semi-commerciële instanties.

De prijs voor een Maretje-extra is €23,– incl. BTW voor elke vijfendertig woorden. U kunt deze advertenties uiterlijk op de vrijdag vóór het verschijnen van Mare opgeven bij Bureau van Vliet B.V., postbus 20, 2040 AA Zandvoort, telefoon 023-571 47 45. E-mail: Zandvoort@bureauvanvliet. com

Afgestudeerde docente Spaans (native-speaker) geeft bijles en conversatielessen op alle niveau’s. Groep- en privélessen.

Leiden centrum. Bel voor informatie naar 06-2839 4530 of kijk op www.micuba.nl.

Verrijk jezelf, verbeter de wereld!? Info- en discussieavond over vrijwilligerswerk in buitenland. Dinsdag 20 maart 20-22 u Rapenburg 100.

Repetitor Inleiding Straf- en Strafprocesrecht, B I, tentamen 19 april 2012 Onderwijs en tenta-

mentraining in 10 lessen van 2,5 uur door ervaren en succesvolle docent. (Straf-proces-recht, BI en BIII en NOVA). Mr L. SlooterSatter. lucienne@slooter.com of 071-5157777 Scholten. Degelijk juridisch onderwijs en tentamentraining in kleine groepen door een ervaren en professionele docent. Cursus/tentamentraining ‘inleiding burgerlijk recht’ vanaf 16 april 2012. Voor meer informatie: 071-5126714 of gijs. scholten@planet.nl

Academische Agenda Prof.dr. E. Bakker zal op vrijdag 16 maart met het uitspreken van de oratie benoemd worden tot hoogleraar bij de faculteit der Sociale Wetenschappen om werkzaam te zijn op het gebied van Terrorisme en Contraterrorisme.

Prof.dr. J.R. Wijbrans zal op maandag 19 maart met het uitspreken van de oratie benoemd worden tot hoogleraar bij de faculteit der Wiskunde en Natuurwetenschappen om werkzaam te zijn op het gebied van Geologie.

S. Hassane zal op dinsdag 20 maart om 15 uur promoveren tot doctor in de Geneeskunde.

De titel van het proefschrift is ‘Renal cyst and aneurysm formation in Polycystic Kidney Disease mouse models’.

Promotor is Prof.dr. M.H. Breuning.

J. Dijs zal op dinsdag 20 maart om 16.15 uur promoveren tot doctor in de Geesteswetenschappen. De titel van het proefschrift is ‘Hervaeus Natalis: De secundis intentionibus Dist. I&II’. Promotoren zijn Prof.dr. E.P. Bos en Prof.dr.

F.A.J. de Haas.

C.M. van Esch zal op woensdag 21 maart om 15.00 uur promoveren tot doctor in de rechtsgeleerdheid. De titel van het proefschrift is ‘Ge-

dragsdeskundigen in strafzaken’. Promotor is Prof.mr.dr. J.F. Nijboer en Prof.dr. H.J.C. van Marle (EUR).

V.T. Vu zal op donderdag 22 maart om 12.30 uur promoveren tot doctor in de Wiskunde en Natuurwetenschappen.

De titel van het proefschrift is ‘Opportunities for Performance Optimization of Applications through Code Generation’. Promotor is Prof.dr.

H.A.G. Wijshoff.

A.P. Wijnmalen zal op donderdag 22 maart om 13.45 promoveren tot doctor in de Geneeskunde. De titel van het proefschrift is ‘Substrate of Ventricular Tachycardia’. Promotor is Prof. dr. M.J. Schalij.

N.M. Tran zal op donderdag 22 maart om 15 uur promoveren tot doctor in de Wiskunde en Natuurwetenschappen.

De titel van het proefschrift is ‘Workload Modeling and Performance Evaluation in Parallel Systems’. Promotor is Prof. dr. H.A.G. Wijshoff.

A.C. van der Helm zal op donderdag 22 maart om 16.15 uur promoveren tot doctor in de Geesteswetenschappen. De titel van het proefschrift is ‘A Token of Individuality. Questiones Libri Porphirii by Thomas Manlevelt’. Promotor is E.P. Bos.

advertentie

Als mAster kijk je verder dAn kennis Alleen bezoek de mAsterdAg zAterdAg 17 mAArt www.vu.nl/mAsterdAg

scAn de Qr code en ontvAng een uitnodiging voor de mAsterdAg

15 maart 2012 · Mare

7

Wetenschap

000 m²

Een zebravis van 320.

Celzoomer werkt als een biologische Goo

gle Earth

Vanaf vrijdag te zien in Naturalis: de Celzoomer. Het is een reusachtige app waarmee bezoekers in kunnen zoomen op de weefsels en cellen van een zebravissenembryo. En het is niet alleen speelgoed, zeggen de makers.

‘Fantastisch! Wat leuk.’ Prof.dr. Bram Koster is opgetogen als hij de Celzoomer voor het eerst ziet. De mensen in zijn groep, de afdeling elektronenmicroscopie van het Leids Universitair Medisch Centrum, hebben twee jaar gewerkt aan de software die de afbeelding mogelijk maakte.

Het resultaat mag er wezen: de Zoomer is een reusachtig touchscreen waarop honderden zebravisjes rondzwemmen. Raak het scherm aan, en je zoomt in op een mamazebravis met een larfje. Op dat larfje kan je steeds verder inzoomen door je vingers uit elkaar te bewegen, net als bij een iPad. Al snel slaan de kleurenfoto’s door de lichtmicroscoop om in zwart-witte elektronenmicroscopie-foto’s. Als je naar echt kleine dingen wil kijken, kronkelt licht er omheen, en moet je overstappen op elektronen.

Op zijn verst ingezoomd is het larfje van anderhalve millimeter lang maar liefst vijfhonderdduizend keer vergroot. Op die schaal zie je het resultaat van 30 duizend foto’s die softwarematig aan elkaar zijn geknoopt. Het scherm is dan gevuld met slechts enkele cellen. Zou je een printer aan de Celzoomer hangen en op die stand aan het werk zetten, dan heb je meer dan vijf miljoen velletjes nodig: de totale foto is 800 bij 400 meter groot, en bevat zo’n 500 gigabyte aan data.

In het piepkleine, doorzichtige visje gaat een enorme diversiteit aan weefsels schuil. In de spiercellen zie DOOR BART BRAUN

Als niemand met de Celzoomer in de weer is, toont hij een aquarium vol met zebravisjes. De zebravis (Danio rerio) is een tropische zoetwatervis die zich makkelijk laat houden in aquaria. De afgelopen jaren hebben de visjes een enorme opmars gemaakt in het biologisch onderzoek. Ze zijn goedkoper om te houden en te kweken dan muizen, en omdat ze doorzichtig zijn, is hun ontwikkeling beter te volgen.

Close up van de zwemblaas. Hiermee zorgt de vis ervoor dat hij een neutraal drijfvermogen heeft op verschillende dieptes, zodat hij geen energie hoeft te gebruiken om op die diepte te blijven.

Elektronenmicroscopie-foto van een bloedvat. De ronde cellen in het midden zijn de rode bloedcellen van de vis. Dit is overigens een wezenlijk verschil tussen mensen en zebravissen: in de bloedcellen zijn duidelijk celkernen zichtbaar als donkerder structuren. Menselijke rode bloedcellen hebben geen kern. Foto’s Naturalis

je spiervezels zitten, de haarvormige darmcellen zijn zowel van de zijkant als in dwarsdoorsnede zichtbaar.

De organellen, onderdelen van de cel, zijn duidelijk herkenbaar. De verschillende soorten weefsels en celonderdelen zijn voorzien van gesproken commentaar, zodat de bezoeker kan leren waar hij nou eigenlijk naar kijkt.

Naturalis is apetrots op het nieuwste museumstuk. ‘Het is voor ons een experiment in vernieuwing’, vertelt medewerkster Ilse van Zeeland. ‘Je kan het in een natuurhistorisch museum niet meer niet over kleinere dingen als cellen hebben. Nu kunnen we zien hoe bezoekers omgaan met dat microniveau.’ Ze hoopt dat biologieleraren uit vijf en zes vwo hun leerlingen meenemen naar het museum voor een interactieve les.

Koster legt uit dat het plaatje niet alleen ter lering en vermaak van museumbezoekers is gemaakt. ‘We werkten mee aan onderzoek naar bottumoren. Zebravissen zijn heel geschikt om dat te bestuderen. Als je dat wil doen, moet je ook weten hoe een gezonde vis eruit ziet. Het begon beperkt, met alleen de botten, maar we merkten dat een afbeelding van het hele dier ontzettend handig is in de communicatie.’

‘Dit soort afbeeldingen is niet alleen leerzaam voor scholieren, maar ook voor andere wetenschappers.

In mijn eigen groep merk ik dat er discussies ontstaan. We werken veel met virusinfecties, en dan zie je dat virologen anders naar een afbeelding kijken dan celbiologen. Ik dacht eerst dat het vooral leuk zou zijn, maar het is wetenschappelijk heel belangrijk.’

Zijn groep heeft van hetzelfde larfje nog 24 andere doorsnedes gemaakt en op dezelfde manier gefotografeerd. Uiteindelijk moeten ook die openbaar worden, als een soort biologische Google Earth. De uitgevers van wetenschappelijke bladen liggen echter dwars: als hij zijn foto’s nu al deelt, mag hij er niet meer over publiceren.

Structuurchemicus prof.dr. Jan Pieter Abrahams kijkt naar een volledig ingezoomde hersencel. ‘Die zwarte kronkel daar is een chromosoom – een heel groot DNAmolecuul’, vertelt hij. ‘Het lichtere stukje bevat blijkbaar informatie die belangrijk is voor hersencellen. Een spiercel van jou lijkt sprekend op een spiercel van een zebravis, terwijl een hersencel er weer heel anders uitziet.

Die verschillen hebben te maken met hoe cellen met hun DNA omgaan.’

Abrahams zal vandaag de Celzoomer officieel openen. Hij is het hoofd van Cyttron II, een samenwerkingsverband tussen universiteiten en bedrijfsleven dat zich specialiseert in technieken om de onzichtbare structuren van het leven zichtbaar te maken. Cyttron heeft een groot gedeelte van de kosten van de Zoomer betaald. ‘Het duurt lang voordat mensen daar echt wat zullen hebben aan ons onderzoek. Dit ding is bedoeld om uit te leggen wat we doen.

Het laat zien dat op deze schaal zebravissen er eigenlijk hetzelfde eruit zien als mensen; en dus heel geschikt zijn om onderzoek naar te doen.

Goed uitleggen waar je mee bezig bent is belangrijker en moeilijker dan iedereen denkt.’

De Celzoomer is het resultaat van werk van Frank Faas, Cristina Avramut, Bram Koster en Raimand Ravelli van het LUMC. Hij wordt donderdagmiddag officieel geopend; vanaf vrijdag mag het gewone publiek ermee aan de slag.

Naturalis, Pesthuislaan 7

Bavianen Infectie met de tropische parasiet Entamoeba histolytica geen pretje. Het kan leiden tot bloederige diarree en leverschade, die soms zelfs dodelijk is.

Wereldwijd zijn ongeveer 50 miljoen mensen geïnfecteerd met de ziekmaker, en daar gaan er relatief veel van dood omdat ze in landen wonen waar medicijnen duur of slecht toegankelijk zijn.

Als je echter een vaccin tegen E. histolytica wil ontwikkelen, heb je een probleem. De parasiet komt van nature niet voor bij ratten en muizen, en dat maakt die beesten minder geschikt als proefdier. De Amerikaanse universiteit van Oklahoma zette daarom een bavianencentrum op.

In het vakblad Vaccine verschijnt binnenkort een studie naar de bavianen, waaraan ook de LUMC-onderzoeker Jaco Verweij meewerkte. Niet alleen bleken de bavianen vatbaar voor besmetting met de amoebe; en dus geschikt om vaccinonderzoek mee te doen; het synthetische vaccin dat op de apen getest werd bleek ze ook tegen de ziekte te beschermen. De auteurs waarschuwen wel dat een vaccin voor mensen nog heel wat voeten in de aarde zal hebben.

Stofje De Mare-prijs voor literatuur gaat deze week naar een publicatie in het Journal of Molecular Structure, waarin de naam van de onderzochte stof langer is dan de hele auteurslijst bij elkaar. De Leidse chemica Palanisamy Uma Maheswari beschrijft samen met Leidse en Sloveense collega’s hoe je het stofje kunt maken, hoe het in elkaar zit en wat een aantal van de fysisch chemische eigenschappen zijn. De naam? Tetrachlorido[N2,N2,N4,N4,N6,N6hexakis((pydirine-2-yl)methyl)-1,3,5triazine-2,4,6-triamine]dikoper(II) bis(acetonitril). Het is een variant van een eerder beschreven stofje, met drie koperatomen erin, dat de vraag opriep of het niet ook met twee kon. Dat kan dus.

Dit soort verbindingen wordt uitgebreid onderzocht, omdat ze veel potentie hebben als medicijn.

Donkere materie Natuurkundigen hebben amper een idee wat de donkere materie die sterrenkundigen meten zou moeten zijn, maar dat hield de sterrenkundigen nooit tegen. Ze kunnen het niet zien, maar uit alle waarnemingen die ze doen blijkt dat het er moet zijn, en hoeveel ervan er moet zijn. Met behulp van slimme sterrenkunde kunnen astronomen zelfs ‘aanwijzen’ waar de donkere materie in een sterrenstelsel of cluster van sterrenstelsels zit.

Dat kunnen ze dus ook bij twee clusters van sterrenstelsels die apart zijn: het Bullet Cluster en het Trainwreck Cluster. Ze zijn apart omdat er in het midden een duidelijk meetbare bups donkere materie zit, maar geen sterrenstelsels. Het is vooralsnog onduidelijk waarom die er niet zitten, of waarom deze scheiding bij andere clusters niet optreedt.

De verklaring lag dus voor de hand: het ligt niet aan die clusters, het ligt aan de mensen. Die hebben een meetfout gemaakt. In het Astrophysical Journal verschijnt binnenkort een LeidsAmerikaans-Canadese studie die die mogelijkheid uitdiepte: de onderzoekers richtten de krachtige Hubble-telescoop op Abell 520, het Trainwreck Cluster.

Conclusie: geen meetfout, de donkere materie en sterrenstelsels zijn echt gescheiden. De wetenschappers lopen in het artikel wat scenario’s door die het verschijnsel zouden kunnen verklaren, maar echt tevreden zijn ze er ook niet mee. ‘Het mysterie wordt alleen maar groter’, schrijven ze.

8 Mare · 15 maart 2012 Achtergrond

‘Ik begrijp de huidige generatie niet’ > Vervolg van de voorpagina Lena Scheen (1974), universitair docent Chinees: ‘Ik begrijp de huidige generatie studenten niet. Er is meer reden dan ooit om te demonstreren en ze doen het nauwelijks.

‘Ik was als middelbaar scholier actief in het linkse milieu van Den Haag. Demonstreren was toen bijna een soort hobby. Toen ik een jaar in China studeerde heb ik met een vriendin een heel klein bloemetje neergelegd op het plein van de Hemelse Vrede. Dat was heel naïef natuurlijk, want we werden meteen opgepakt door de politie. Maar het maakte me er wel van bewust dat we het recht überhaupt te kunnen demonstreren niet moeten onderschatten. Zolang studenten een stem hebben, moeten ze die ook laten horen.’

Antunes: ‘De staat is niet altijd goed voor iedereen. Of eerlijk. Als de ME op je afkomt om geweld te gebruiken: gewoon hakken. Als je wordt ingesloten en aangevallen, mag je slaan.’

Noordervliet: ‘Studenten mogen zich soms best wat meer inspannen voor hun studie maar ik betreur het dat er aan de huidige veranderingen alleen maar financiële argumenten en zakelijke overwegingen ten grondslag liggen.

‘Maar dat de protesten in 1968 zo’n impact hadden, komt ook omdat de autoriteiten niet wisten hoe ze erop moesten reageren. Nu weet ze dat wel. Ze begeleiden alles repressief in goede banen. Daarom maakt het ook zo weinig indruk.’

Antunes: ‘Ik zat op de universiteit van Lissabon, waar nogal wat rechtse hoogleraren waren. Toen zij zich in 1994 verzetten tegen de legalisering van abortus, sloeg de vlam in de pan.

Eerst deden we kinderachtige, nare dingen: autobanden laten leeglopen, ramen bewerken met lipstick en nagellak.

‘Het werd grimmig toen het universiteitsbestuur besloot dat studentes die abortus ondergingen zouden worden weggestuurd, als de wet er zou komen. We gingen de straat op

om Lissabon te bezetten. Deels lukte dat. De ME werd op ons afgestuurd.

In Portugal zijn dat geharde mannen die in de Afrikaanse kolonies hebben gevochten. Geen koorknaapjes dus. Ze komen om je in elkaar te slaan. Toen ze ons omsingelden, haalden we stenen uit de grond en gooiden. Met vuilnisbakken deelden we klappen uit. We beten de agenten op plekken waar ze weinig beschermende kleding droegen. Ik ben in een busje gesmeten, waar ik de meeste klappen kreeg, want daar kon niemand het zien. Ik heb twee weken in het ziekenhuis gelegen.’

De Ronde: ‘Demonstreren moet binnen de regels van de wet gebeuren. Je kunt nooit 100 procent garanderen dat er niets fout gaat. Maar dat komt omdat demonstraties ook mensen aantrekt die gewoon willen rellen. In Nederland hebben we een prima democratisch systeem. Dat moet je respecteren. Of burgerlijke ongehoorzaamheid niet soms gepast is? Ik ben geen jurist, ik weet niet precies wat dat inhoudt.’

Antunes: ‘Daarna hoefde ik maar een excuus te hebben om de confrontatie aan te gaan. Ik ben de straat opgegaan bij de invoering van collegegeld en het behoud van recht op gezondheidszorg voor mensen zonder identiteitskaart. Belangrijke zaken, maar ik dacht ook: “Nu ben ik aan de beurt.” Ik kwam voorbereid, had een honkbalknuppel. Ik

moest weer naar het ziekenhuis, maar de jongen die ik in elkaar geslagen heb ook.’

‘Toen ik daarna in het buitenland ging studeren, vond mijn moeder dat niet leuk. Maar bij de eerstvolgende demonstratie, belde ze me: “Ik ben zo blij dat je in het buitenland bent. Ik hoef je niet te gaan zoeken.”’

De geplande protesten 20 maart: Demonstratie Nijmegen 21 maart: Fietsactie van Amsterdam naar Den Haag 22 maart: Actie op de campus van de TU Delft 22 maart: Actie op Hogeschool Windesheim in Zwolle 23 maart: Landelijke Manifestatie op de Dam in Amsterdam

advertentie

In memoriam

Philip van Drunen Littel It is with deep sadness that we have to announce the untimely death of our student, Philip van Drunen Littel. He was a much loved part of our community in The Hague; he will truly be missed.

Our sincere condolences and profound sympathies go to his family and friends; we wish them all strength in these dark and dif ficult times.

With staunch affection: the Dean, staff and students of Leiden University College, and the Faculty Board, Campus Den Haag.

Collectanten gezocht!

Paco ging deze zomer voor het eerst met het vliegtuig.

Dat was gelijk zijn laatste reis.

De Dierenbescherming komt op voor vergeten dieren.

Ook in uw regio. Help mee en meld u aan als collectant voor de jaarlijkse collecteweek rond 4 oktober. Ga naar www.dierenbescherming.nl/collecte of bel (088) 8113 000.

Muzikale theatertour 22 maart - 3 april

Regie John Leerdam www.uaf.nl/monologen

Studie en werk voor hoger opgeleide vluchtelingen

15 maart 2012 · Mare 9 Achtergrond

Ik ben die tollenaar Jurist en predikant schrijft De Bijbel op de Zuidas Zijn roeping maakte voormalig Minerva-president Ruben van Zwieten predikant op de Zuidas.

‘Vijfenzestig duizend mensen worden hier gelijkgesteld met veelverdienende, bonusnajagende uitbuiters.’

Door Thomas Blondeau Zijn tred door

de lange gangen van het Amsterdamse grachtenpand verraadt tegelijk zijn jeugd en zijn overvolle agenda. Jurist en theoloog Ruben van Zwieten (28) neemt grote passen maar zijn dubbelbestaan als ondernemer en dominee maakt hem wat langzamer, zo aan het einde van de werkweek.

Hij wil van dit pand een leerhuis maken. Een plaats voor studie en bezinning, niet in de laatste plaats voor de mensen die hij naar de Thomaskerk, zijn kerk op de Zuidas trekt: bankiers, consultants, managers.

Mensen die aan het begin van hun carrière staan terwijl de sector waarin ze hun leven willen doorbrengen, aan een grondige herijking toe is.

Aan een lange tafel zit één van de medewerkers van Van Zwietens selectiebureau cv’s te bewerken. Op de schouw in wat vroeger de eetzaal moet zijn geweest, ligt een stapeltje Martin Bubers. Geen managementgoeroe maar een joodse godsdienstfilosoof. ’s Avonds wordt hier vergaderd over de Bijbel, kunst, moraal en filosofie. De aanwezigen zijn dan trainees die via Van Zwietens leergang en bedrijf hopen op een interessante werkplek en een verbreding van hun kennishorizon.

Onlangs bracht Van Zwieten het boek De bijbel op de Zuidas uit, een hedendaagse en pragmatische lezing van de heilige schrift.

Je studeerde rechten en theologie in Leiden. Daarnaast was je actief op Minerva. Was je een uitzondering daar?

‘Nee en tegelijk wel. Nee want ik ging vol op in het verenigingsleven. Alle commissies gedaan, president van de sociëteit geweest, studies daarvoor stilgelegd. Tegelijk ja, want ik volgde een ongebruikelijke studie.

Discussies daarover kwamen nooit verder dan: heeft hij echt over water gelopen?’

Nou? ‘Nee. Nee! Die historische verslaglegging is, net zoals bij Herodotus, geen feitelijke verslaglegging maar propaganda, een literair middel.

‘Het is fascinerend dat we pas zeer recentelijk de Bijbel langs een tijdlijn zijn gaan leggen. Het Genesisverhaal is pas in concurrentie getreden met Darwin en de oerknal sinds we historiserend zijn gaan lezen. Maar “In den beginne” is niet “In het vroegste begin, voor de dinosaurussen”. Vanuit de grondtaal Hebreeuws betekent het vooral iets als “het beginsel”. Wat is het beginsel van deze god?’

Hoe beviel de studie theologie?

‘In Leiden is de hulpwetenschap - de historisch-kritische methode waardoor die faculteit bekend is geworden – hoofdzaak geworden. Dat leidt niet tot verkondiging. Je blijft een Wikipedia-figuur. Je weet hoe alles zit maar niet welke kant je op moet.

‘Dan kregen we bijvoorbeeld college over godsdienstarcheologie.

Blijkt dat er helemaal niets te vinden is van een volk dat veertig jaar in de woestijn heeft rondgezworven.

Als het om de Bijbel gaat, is dat toch überhaupt nicht im Frage! Wat bedoelt men als men woestijn opvoert?

Hoe fungeert de woestijn binnen die tekst?’

In je boek geef je een nieuwerwetse kijk op het Oude en Nieuwe Testament. Waarom grijp je terug naar deze tekst? Er zijn ethische geschriften genoeg waar niet een geschiedenis van godsdienstoorlogen en fanatisme aan vast hangt.

‘Mijn medeauteur en ik zien de Bijbel als een literaire compositie. Nu kun je zeggen dat Thomas Mann ook prachtige literaire werken schrijft. Maar ik heb mijn vertrouwen gesteld op de zeggingskracht van deze verhalen. Een mens heeft Ruben van Zwieten: ‘Mensen zijn op zoek naar zingevende taal.’

Foto Peter Boer

het nodig te leven in het verhaal. En dan doet het er nogal toe welk verhaal. Slauerhoff schreef: “Alleen in mijn gedichten kan ik wonen.” Dan zeg ik: “Alleen in het verhaal van Mozes en de profeten kan ik wonen.”

‘Het gevoel dat ik heb bij het verhaal van de Bijbel, vind ik verheffend. In Genesis kunnen we lezen dat de mens niet bestaat buiten een ik-jij-verhouding, dat de mens geroepen is om vrij te zijn maar ook zijn grenzen moet erkennen. Al dat vind ik bepalend hoe ik als Ruben wil zijn. In mijn verloving, in mijn ontmoetingen, mijn werk. Dat merk ik ook aan de mensen met wie ik bijbellezingen organiseer. Die opeens beseffen, na lezing, dit is mijn verhaal, ik ben die tollenaar.’

Bedrijven hebben toch ook hun eigen verhaal?

‘Iedereen heeft het dan over leiderschap, duurzaamheid, visie… Al die beelden zeggen niks. Wat bedoelen we daarmee? Ik word heel vaak gevraagd als spreker, voor de Bilderbergconferentie, de politie, de zorgsector, noem maar op. Daar stuit ik op gemeenplaatsen en het onvermogen om zich te relateren aan een verhaal, een groter verhaal. We moeten voelen waar het over hebben en niet alleen cerebraal concluderen: “Nederland moet meer investeren in duurzaamheid.” Mensen om mij heen zijn op zoek naar zingevende taal.

‘Ik wil hier dan ook literatuurtafels organiseren over de teksten van Adam Smith en Karl Marx. Hoe bedoelen zij respectievelijk marktwerking en klassenstrijd? Hoe zijn die termen die nu zo ons denken bepalen tot stand gekomen. Letterlijk

lezen, letter voor letter lezen, helpt daarbij.’

Hoe verhinder je dat de Bijbel een grabbelton wordt waaruit je alleen haalt wat je leuk vindt?

‘Daar hebben wij ons altijd voor te waken. Je moet telkens heel grondig en nauwkeurig terug naar de tekst gaan en jezelf door de tekst laten corrigeren. Elke dinsdag vertaal ik samen met wat dominees – we noemen ons het Amstel-preekteam – de bijbellezing voor aanstaande zondag.

Dan vergelijken we vertalingen, gaan we precies op zoek naar de betekenis.

Dat houdt je scherp.

‘Kijk, als je wat wil lezen tegen homo’s, kun je dat vinden in de Bijbel.

Maar dat staat in een context, in een tijd. Een tijd die niet meer de onze is. Daarom valt wel degelijk iets voor die hulpwetenschap te zeggen!’

Ben jij een dominee zonder God? ‘Nee, absoluut niet. Maar de Bijbel is niet Gods woord. Die is geschreven door mensenhanden. Mensen die het wel degelijk over een bepaalde god wilden hebben. Niet Zeus, niet Poseidon of de god van de markt, maar een mensengod. En ik ben predikant omdat ik het over die mensengod wil hebben. Hoezeer ik literatuur ook nodig heb, zondag in een preek kan ik niet exclusief Dostojevski opvoeren.’

Waarom wil jij verkondigen?

‘Omdat ik wil dat het anders gaat.

Omdat we hier, uit deze situatie van onvrijheid, weg willen. Door het predikantschap kom je in Buitenveldert en ontmoet je mensen van in de vijftig die baan, familie en vrienden zijn kwijtgeraakt. Die door hun eenzaamheid alleen hun eigen stem in de supermarkt horen.

‘Op de Zuidas hoor ik praten over hoe iedereen maatschappelijk verantwoord wil ondernemen en een tijdje naar Afrika wil. En dan zeg ik: Nee, laten we hier torens van huiskamers oprichten waardoor al deze mensen uit hun sociaal isolement worden getrokken. Die situatie raakt mij, daar wil ik iets aan doen. Ik kan mijzelf niet in de spiegel aankijken zien als ik hier niets aan probeer te veranderen.’

Je zei ooit dat je de tollenaars van de Zuidas wil bereiken. Die mensen kunnen toch prima voor zichzelf zorgen? In tegenstelling tot misschien illegalen, junks of daklozen.

‘Tollenaars werden met de nek aangekeken. Net zoals de bankiers nu.

Die mensen op de Zuidas worden gelijkgesteld met veelverdienende, bonusnajagende uitbuiters. Vijfenzestig duizend mensen werken daar; die worden allemaal gelijkgesteld met De Bankier.

‘Ik denk dat die mensen meer aan huidvraat en melaatsheid lijden dan mensen die ’s nachts geen dak boven hun hoofd hebben. Het aantal burn-outs en zelfs zelfmoorden bij deze ‘tollenaars’ is relatief hoog. Er zitten mensen tussen die ontzettend getalenteerd maar in het huidige systeem komen die gaven niet naar buiten. Volgens mij doe ik er ontzettend goed aan om deze mensen terug te brengen naar “In den beginne”. Dat ga jij merken aan hoe ABN Amro bank wil zijn in 2015.’

Ad van Nieuwpoort en Ruben van Zwieten, De Bijbel op de Zuidas, Bert Bakker, 174 blz., € 17,95

10 Mare · 15 maart 2012 English page

A wounded member of the Free Syrian Army, a militia mostly made up of army defectors, lies in the back of a vehicle as his peers watch over him at a checkpoint in the Damascus suburb of Saqba, in Syria.

Photo HH

You can’t trust anyone A Syrian student’s blog on the uprising Eleven years ago, Iba Abdo fled to the Netherlands and now the Master student of International Relations and Diplomacy writes blogs about the uprising in her native country and is calling for military intervention. “It’s a choice between the devil and the deep blue sea: all the options are bad.”

“One of my earliest memories was seeing the prison gates as a child. A man was standing a few metres away, behind the fence.

My mother pointed to him and said ‘That’s your father.’”

Iba Abdo (1987) fled to the Netherlands from Syria in 2001; currently she is attending the Leiden International Relations and Diplomacy programme and blogging on the uprising in Syria in attempt to rouse an unresponsive world to intervene.

“My father was a member of the Communist Labour Party; every so often, there would be large-scale military campaigns to arrest political dissidents like the one in 1987 when they threw my father into gaol.

At the time, I was only four months old and hardly knew him. He was in there for seven years, and for the first three and a half years, my mother, my two elder sisters and I did not know whether he was dead or alive. When we finally had some news, we went to visit him; we were allowed to see him for ten minutes.”

Abdo lived in the town of Al Qamishili near the Turkish border where her mother taught at a Christian school. The family were forced to demonstrate for Assad’s party, even during her father’s imprisonment. “We walked around the town carrying flags, banners and shouting

By Vincent Bongers

slogans like: ‘The Baath Party is good for us.’”

“My father didn’t talk about his experiences very much after his release but it must have been very bad: thieves and murderers are treated better than political prisoners, who are regarded as truly evil.”

The family tried to return to their old life. “My father was a cabinet maker and he opened a shop, but the intelligence service made life hard for him. They are everywhere: the neighbours, the butcher, the baker, all of them are watching. You can’t trust anyone, not even your own relatives. People take note if anyone says anything political and even complaining about the high prices is dangerous because that’s criticising the government.”

Her father decided to flee in 1999.

“He was registered on Amnesty International’s list of political prisoners, so the Netherlands granted him asylum without much fuss and we followed him 2001.”

The images of atrocities from Syria are scarce, but they always manage to shock Abdo. “I hardly dare watch the news any more, but I force myself

to. I want so much for things to get better, as the people have lived in dire circumstances for forty years.”

The situation in the town of Homs is certainly very dire: “The Baba Amr district, in the south-western part of the town, is a disaster area. The Red Cross are waiting at the edge of the district to help the wounded, but they are not allowed in – it’s barbaric.

People are not just killed by missiles or bombs now, they are also dying of hunger and lack of medical care.”

Describing Syrian society and the role of the Assad family, Abdo says: “Syria is a totalitarian state with Assad as its Sultan. The Assads are Alawis, a group that consists of about ten per cent of the population. They are above the law and can do whatever they like. The Alawis were once weak, but they have gathered other minority groups around them, such as the Christians, Ismailis and Druze, and granted them privileges . A classic example of divide and conquer.

“You are not allowed to challenge Assad’s authority; the protesters know the price they will have to pay.

The best that will happen is that you will be sent to prison, but they would

just as soon gun you down.

“It’s not just the killing: they hack the bodies to pieces. I can’t explain why they are committing these atrocities. Whole families are murdered and you can see decapitated babies.

But despite their fear, people are still demonstrating.” She has another example of a bizarre situation: “You see images of a street, a man has been shot. On both sides of the street, people standing by to help him, but they can’t because of the snipers, so they try to pull him to the side with ropes and some fencing.”

In Abdo’s opinion, military intervention is essential. “We need humanitarian corridors, safe havens, in the North and South, and if these could be combined with a no-fly zone, it would protect the people. Soldiers are afraid of deserting because they are frightened that their families will be arrested. Give them somewhere to go.”

And arm the insurgents, says Abdo. “I don’t want my country to succumb to civil war, but it’s a choice between the devil and the deep blue sea: all the options are bad. It would be best if the population of major ci-

More than seven thousand casualties »»»The Baath party came to power in Syria after a coup in 1963; Syria is currently the only country where this party is in power. An infamous example of another country where the Baath party ruled was Saddam Hussein’s Iraq.««« »»»The Assad family has led the party since 1971, when Hafiz al-Assad

became the Syrian president. The use of force against its own population is not anything new in Syria: in 1982, President Assad violently quelled demonstrations and revolts in the town of Hama and murdered tens of thousands of civilians, mostly from the oppressed Sunni majority.««« »»»Hafiz al-Assad died in 2000 and

was succeeded by his son Bashar.

Following the uprisings in Egypt and Tunisia, on 15 March 2011, people in Syria took to the streets to protest against the Assad family’s regime.««« »»»The army forcefully intervened and one year after it began, the Syrian uprising is estimated to have cost more than 7,600 lives.«««

ties like Damascus and Aleppo also revolted, because the regime couldn’t cope with that for long. That would halt the killing machine.”

So long as that is not happening, other measures are necessary, but Russia and China are obstructing any UN intervention. “The Russian interest in Syria is so great, they won’t drop Assad very easily: he’s their only ally in the Middle East. The arms industry makes billions out of him and the Russians have ports and army bases there.”

And things are not helped by the fact that the NATO will not support any military operations. “I have repeatedly heard high NATO officials say that any military intervention in Syria is out of the question and I think: what a stupid thing to say.

Okay, so you don’t want to help, but there’s no need to shout it out, that just makes Assad stronger. Why not hold naval exercises off the coast.

Scare him and put some pressure on him.

“If the West won’t take up arms to help the Syrian people, they should still consider their own interests. If the international community doesn’t do something soon, Syria might become a failed state where terrorists and the like can do as they please, right next to the Israeli border – I don’t think that the West would want that to happen.”

Despite all the bad news, Abdo expects that Assad will fall. “The regime has completely lost any legitimacy it may have had. All the Syrian people need is a little push and they will all revolt. I hope that that international community can give them that push.”

Follow Iba Abdo’s blog at http://syrischeopstand.blogspot.com Twitter: @ibaabdo

15 maart 2012 · Mare 11 Cultuur

Agenda

Danny Vera: ‘Ik lach me kapot om Johan, Wilfred en René.’ Foto Yuri Saalberg

Iek gou van jou!

Zeeuwse zanger waande zich Turkse Elvis Danny Vera is wereldberoemd in Turkije en Hilversum, waar hij huisartiest is van de RTL-talkshow Voetbal International. ‘Tot voorkort was ik ook airbrusher.’

‘Op mijn zevende trok ik Roy Orbison uit de platenkast van mijn vader. Op mijn dertiende kocht ik mijn eerste singeltje van Elvis. Inmiddels heb ik alles.

Al tweeëntwintig jaar kam ik mijn

Door Frank Provoost

haar zoals hij. Nu ik het mezelf hoor zeggen, klink ik als een ouwe lul. Ik ben 34, maar die oude muziek is nu eenmaal wat ik mooi vind.

‘Wacht even, dan doe ik even mijn oortje goed. Ik ben aan het rijden, zoals elke maandag en vrijdag, voor de opnames van Voetbal International.

Twee keer per week rijd ik van Middelburg naar Hilversum, ruim 800 kilometer per week, 70 duizend in het jaar, allemaal verspilde tijd. Maar ik heb nu een fantastische baan.

‘Toevallig rijden er hier op de

snelweg net twee trucks voorbij met werk van mij erop. Tot voorkort was ik naast muzikant ook airbrusher. Dat deed ik al vanaf mijn negende. Ik heb heel veel auto’s en vrachtwagens bespoten. Met indianen, blote wijven, Disney-figuren, dat werk. Ik deed ook veel kermisattracties. Laatst zag ik in Amsterdam nog zo’n spin staan, waarvan ik de achtergrond had bespoten. Mooi was dat, dat zijn namelijk heel wat vierkante meters.

‘Ik heb nu een enorme vrijheid en kan van mijn muziek leven. Tijdens

de uitzendingen lach ik me kapot om Johan, Wilfred en René. Ik zou zeggen: win-win-situatie. Of ik al een nummer heb dat past bij het ontslag van PSV-trainer Fred Rutten? Eigenlijk niet. Toen bekend werd dat Louis van Gaal naar Ajax zou komen, hebben we New Kid In Town gespeeld van The Eagles. De laatste tijd deden we veel covers van gestorven muzikanten: elke maand ging er wel één dood!

Maar nu komt er een nieuwe single en een clubtour aan. Dan is het goed om weer eigen werk te spelen.

‘In Turkije heb ik twee keer op nummer één gestaan, met My Confession en Innocence. Toen ik daar was, voelde ik me echt een popster. Vanwege mijn mediterrane uiterlijk lijk ik net een Turkse Elvis. Het is geweldig om op te treden terwijl iedereen “Iek gou van jou!” naar je roept. Als ik op straat liep, hoorde ik mijn muziek uit platenzaken komen. Eenmaal binnen moest ik handtekeningen uitdelen.

Mijn plaat is er ook verschenen op cassettebandje, inclusief aangepast artwork, echt fantastisch. Maar rijk word je er niet van. Want verderop lagen er overal kleedjes op straat, waar gebrande cd’s werden verkocht, ook die van mij.

‘Ik ben tegenwoordig mijn eigen platenmaatschappij. Het is vooral van belang om genoeg aandacht en optredens te krijgen. Ik heb liever 2 miljoen hits op YouTube dan dat zesduizend mensen mijn plaat kopen. Reken maar uit: als één op de acht mensen je ziet, weet je dat je een hit te pakken hebt. Daarom ben ik ook zo blij met VI. Straks komt het EK er ook weer aan. Tijdens de ronde van Frankrijk maken we ook weer een Tour du Jour.

Ik heb er nu al zin in.’

Danny Vera (support Captain Black Crow) LVC do 22 maart, € 10, 20.00 u

FILM TRIANON De Muppets NL versie za. zo. 14.30 Chronicle dagelijks 19.00 + 21.30 The Hunger Games wo. 14.00 + 18.15 + 21.30 Extremely Loud & Incredibly Close dagelijks 18.30 + 21.30 za. zo. + wo. 14.00 The Iron Lady dagelijks 18.45 ( wo. niet ) Safe House dagelijks 21.30 ( wo. niet ) HET KIJKHUIS Süskind dagelijks 18.45 The Descendants dagelijks 21.15 The Artist dagelijks 19.15 + 21.45 LIDO STUDIO De Muppets NL versie za. zo. 13.00 + wo. 14.30 John Carter 3D dagelijks 18.30 + 21.30 vrij. za. zo. 15.30 Hugo 3D dagelijks 18.30 vrij. za. zo. 15.30 Project X dagelijks 21.30 vrij. za. zo. 15.30 Tony 10 za. zo. 13.00 wo. 14.30 Man on a Ledge vrij. za. zo. 15.30 Wanderlust dagelijks 19.00 Contraband dagelijks 21.30 This Means War dagelijks 19.00 The Woman in Black dagelijks 21.30 The Descendants dagelijks 18.45 The Grey 1 dagelijks 21.30

MUZIEK

Flikker gewoon die pil erin Spuiten en slikken op het toneel Acteur Egbert-Jan Weeber (30) is momenteel zowel te zien in het toneelstuk Spuiten en Slikken als in de tv-serie Feuten. ‘Uiteindelijk gaat het over liefde en eenzaamheid.’

Lijkt Spuiten en Slikken op het televisieprogramma?

‘Daar heeft het niets mee te maken, buiten dat er seks en drugs in het stuk zitten. De zes personages zijn elk verbonden aan een andere drug: DMT, xtc, coke, maar ook een drug met de naam Anonymous.

‘De zes karakters worden gevolgd op een soort technofeest. Zij rollen daar van de ene ervaring in de andere. Het is een soort montagetoneel met veel verschillende scènes. Er zijn monologen over seks en een stukje slapstick over een triootje.

‘Het stuk gaat alle kanten op en spot met de wetten van het toneel.

Als het publiek binnenkomt, staan wij al op het podium. Ze krijgen ook een tosti en een pilletje Anonymous bij de deur.’

Ben je drugservaringsdeskundige?

‘Ja. Ik heb geloof alles wel gedaan. En de drug van mijn personage, DMT, dus ook. Dat spul geeft een korte, maar heel heftige trip. Coke vind ik heel eng. Echt geestvernauwend. Al dat gezuip vind ik ook maar lomp.

Daar heb ik niets mee.’

Geen speciale wensen meer?

‘Ik heb het eigenlijk wel gehad met drugs. Het enige dat ik nog wel een keer wil doen, is een Ayahuasca-

sessie. Dat is een middel dat uit drie verschillende planten wordt gewonnen en waarvan je gaat hallucineren. Zuid-Amerikaanse indianenstammen gebruiken het tijdens reinigingsrituelen. Maar verder heb ik het wel gezien. Het moet wel iets heel bijzonders zijn, wil ik mij nog vergiftigen.’

T heate R LEIDSE SCHOUWBURG Oom Wanja Pierre Bokma, Titus Muizelaar Vrij 16 mrt, 20.15, € 9,De ploeg: Dans op de vulkaan Woe 21 mrt, 20.15, € 29-24,50 LAKTHEATER Gevallen van alledaagse waanzin Toneelgroep Maastricht Vrij 23, za 24 mrt, 20.30, , € 17 – 14,50 De verboden wetenschapsmonologen Ma 26 maart, 20.30, € 15 – 10

Er zit ook een donkere kant aan hedonisme.

‘Zeker. Uiteindelijk gaat het stuk ook over liefde en eenzaamheid. En de rare tijd waar we in leven.’

Hoezo?

‘Een tijd dat veel jongeren denken: “Wat maakt het allemaal uit, laten we los gaan. Flikker gewoon die pil naar binnen. We hebben schijt aan alles wat er om ons heen gebeurt.” Maar je komt er toch achter dat je niet kunt blijven feesten.’

Je speelt in de serie Feuten een journalist die onderzoek doet naar het corps. Heb jij iets met deze cultuur?

‘Eigenlijk helemaal niet. In Groningen, waar ik woonde, heb je Vindicat.

Die hadden het heftigste balkon in de stad. Als die leden daar stonden, leek het net alsof ze stad regeerden.

Ze hebben natuurlijk ook een stevig netwerk, met al die verenigingshuizen en contacten.

‘Al die regels en de hiërarchie passen niet bij mij. Ik studeerde ook niet, dus was er ook geen sprake van dat ik lid zou worden. Maar de mores en de geschiedenis intrigeren me wel.

‘Als dj draai ik wel eens op feesten

LVC DJ Jelly’s 90’s Drive-In Show Vrij 16 mrt, 20:30, € 10,ROCKnRAVE #20 @ LVC met GRUM (UK) Za 17 mrt, 23:30, , € 10,Danny Vera+support Captain Black Crow Do 22 mrt, 20:00, € 10,DE BURCHT Burcht Klassiek: Aristo Kwartet Zo 11 mrt 15 u, € 12,Pink Project presents The Wall Za 10 mrt 20.15 u, € 29 – 24,-

DIVERSEN

Egbert-Jan Weeber: ‘Jongeren denken: laten we los gaan en hebben schijt aan alles.’

Foto Robin Vogel

van het corps. Dan verwonder ik me wel over al die regels. Ik zag in Delft vaandels met insignes en wapens aan de muur. Dan ben ik wel benieuwd naar de geschiedenis achter zo’n vereniging.’

Heb je geen veldonderzoek gedaan voor je rol? ‘Nee, want mijn scènes spelen zich voornamelijk af in mijn

huis of op de krantenredactie. Veel nieuwe inzichten op locatie heb dus ik niet opgedaan.’

Door Vincent Bongers

Spuiten en Slikken Leidse Schouwburg 19 en 20 maart, € 18,50 - 23,50 (last minute voor studenten € 10)

UNIVERSITEITSBIBLIOTHEEK Tentoonstelling ‘Topografisch Geheugen: Topstukken uit de verzameling Nederlandse topografie’ t/m 29 apr 2012 ARCHITECTUURCENTRUM RAP Tentoonstelling ‘103 interventies voor de stad’ t/m 25 mrt 2012 RIJKSMUSEUM VAN OUDHEDEN Nieuws uit het Midden-Oosten t/m 31 aug 2012 NATURALIS Naturalia, van circusdier tot wetenschappelijk object t/m 19 aug 2012 MUSEUM VOLKENKUNDE De verborgen tuin – Juwelen uit India t/m 8 apr 2012

12 Mare · 15 maart 2012 Het clubje

00 :22 PM

Herman (en Kony)

Vlnr: Ramin Ziwary, Sodaba Osmani, Nazanin Qaumi, Rabia Jalalzai en Melad Fekrat Foto Marc de Haan

‘Domme vragen bestaan hier niet’ Uitwisselingsstudenten geneeskunde uit Kabul Ramin Ziwary: ‘We zijn erg blij met het moderne materiaal. Hier wordt het onderwijs gegeven met de nieuwste wetenschappelijke inzichten. In Afghanistan zelf zijn sommige lesmethoden meer dan vijftig jaar oud.’

Melad Fekrat: ‘In Nederland is het onderwijs al vanaf de eerste dag voor een groot deel in de kliniek. Bij ons bestaan de eerste drie jaar alleen maar uit stampen van stof.’

Ramin: ‘Iedereen stelt hier de hele tijd vragen! Ik vond het leuk om te zien dat op de eerste bladzijde van mijn reader voor een vak “Domme vragen bestaan niet” stond. In Afghanistan durft niet iedereen direct met zijn docent te spreken.’

Bandirah

Rabia Jalalzai: ‘Het is sowieso erg lastig om bij ons medicijnen te studeren: elk jaar doen 80 duizend mensen mee aan het toelatingsexamen voor de universiteit. Hiervan halen 10 duizend het vereiste niveau. Vervolgens zijn er maar 200 opleidingsplaatsen.

‘De selectieprocedure was heel zwaar.

Bijna alle studenten op de faculteit deden mee. Twintig studenten kregen op basis van cijfers een uitnodiging om mee te doen aan de schriftelijke test, en wij zijn de vijf gelukkigen.’

Ramin: ‘Ik hoop na het project hier verder te kunnen studeren. Binnenkort heb ik een afspraak met het hoofd van de afdeling interne geneeskunde. Ik ga met

hem bespreken wat de mogelijkheden zijn voor het volgen van een master of een promotietraject.’

Ilyas Mahtab, secretaris van Stichting keihan, verantwoordelijk voor de uitwisseling: ‘We doen dit project voor de derde keer. Een van de studenten van de eerste lichting in 2009 is inmiddels afgestudeerd. Hij is nu in Afghanistan bezig met Leidse steun een anatomie-afdeling op te zetten. Onder de Taliban was sectie op lijken verboden, dus hij begint helemaal vanaf nul. Er zijn nog meer projecten met het LUMC. Er komen computers uit Nederland en voor studenten die in Nederland promotieplaatsen zijn toegewezen zijn er cursussen Nederlands.

Ook komen er Leidse gynaecologen naar Kabul om de onderontwikkelde vrouwenzorg te verbeteren. Aan dit soort projecten kunnen de studenten meewerken.’

Nazanin Quami: ‘In Kabul wonen we gewoon bij onze ouders. Daar hebben we een eigen kamertje. Hier verblijven we op de campus van de Webster University.

Het is wel even wennen om ineens met z’n drieën een kamer te delen, maar het is erg leuk.’

Melad Fekrat: De common room beneden is heel gezellig, daar zitten we vaak te studeren en te eten.’

Door Constanteyn Roelofs

Toen ik tien jaar oud was, kwam ik thuis met Herman. Met Herman de vriendschapscake. Voor wie deze ellende bespaard bleef een korte uitleg.

Herman is een eetbare kettingbrief in de vorm van een hompje deeg. Je zet Herman in een bak op je aanrecht (‘want Herman houdt niet van de koelkast’), voert hem af en toe wat melk, bloem en suiker (‘want Herman heeft honger’) en binnen tien dagen is Herman ‘volwassen’.

Vervolgens deel je Herman in vijf stukken en laat je hem kennismaken met vier van je vrienden. Het zal u niet verbazen dat deze gistende kettingbrief bij ouders onmiddellijk ideeën van ranzigheid activeert. En zo belandde de immer uitdijende, bruisende deegbal in onze prullenbak. Ik bleef achter met een enorm schuldgevoel. We hadden niet alleen Herman vermoord, maar ook de ketting verbroken.

Een paar maanden later kreeg ik een papieren kettingbrief. Ik stuurde een ansichtkaart en zou er 3125 ontvangen. Het werden er 42.

Inmiddels weten jongeren niet meer hoe je een brief moet schrijven en verwijst het woord brievenbus naar dat ding bij de videotheek waar je de dvd’s in stopt. Kettingbrieven werden ketting-e-mails en tijdens dit proces boette het fenomeen in aan schattigheid. Kettingacties vaak gepaard met emotionele chantage. Geef schurftige Spaanse spaniëls een tweede leven, of uw hond zal u eeuwig haten. Stuur uw vrienden deze e-mail, of u zult nooit gelukkig worden. We trappen er meestal niet in.

Mijn verbazing was dan ook groot toen Kony mijn Facebook-profiel betrad. In eerste instantie dacht ik aan een vermiste Peruaanse baby of een pantoffeldiertje in nood. Maar Kony is een rebellenleider uit Oeganda, waartegen de wereld in opstand moet komen. Dit resulteerde in een online heksenjacht.

Het filmpje over Kony duurt 27 minuten. Daarvan besteedt de maker meer tijd aan emotioneren dan aan informeren. We zien zijn zoontje, een doof meisje dat zichzelf voor het eerst hoort praten en een Afrikaans kind dat dolfijnen aait. Af en toe horen we van de problematiek in Oeganda, die wordt gereduceerd tot één man: Kony.

Het delen van een dergelijk filmpje is wel heel passief activistisch en lijkt me op deze manier onwenselijk. Waar ligt de grens? Dertigduizend kindsoldaten ronselen is ontegenzeggelijk fout. Is drie banken beroven en daarmee zes mensen traumatiseren niet ook fout? Ik dacht dat we rechtbanken hadden.

De makers beweren: ‘This is what the world should be like’. Maar is dat zo? Willen we de massa gebruiken om wangedrag op te sporen en te veroordelen?

Op 20 april moet de actie haar vruchten afwerpen. Volgens de makers kunnen we drie dingen doen. De belofte afleggen, een armbandje aanvragen of geld doneren. Maar ze zien optie vier over het hoofd. We kunnen negeren.

Gooi Kony in de prullenbak en kweek je eigen Herman! Gelukkig is internet vergeeflijk. Eer het 20 april is hebben we vast een nieuw projectje.

Petra Meijer