Mare, jaargang 34, nr. 31

9 juni 2011 34ste Jaargang • nr. 31

Erfenis van een bloggend genie Pagina 9

Rugbyers zijn bang om hun veld te verliezen en komen in opstand

Wiskundeheld Roger Penrose neemt het op tegen de Big Bang

Menselijke kanonskogels, kleine genitaliën en maffe missionarissen

Pagina 3

Pagina 7

Pagina 11

De vuist der verdeeldheid Hoe opereert de universitaire belangenvereniging VSNU? De Vereniging van Universiteiten moet de belangen van 14 universiteiten vertegenwoordigen. Lukt dat ook? Mare vroeg het bestuurders en politici.

niet altijd eens. Wat als de kikkers uit de kruiwagen willen springen? Dan wordt het moeilijk, geeft Plasterk toe.

‘Je merkt wel dat het een coalitie is, er spelen wel eens tegenstrijdige belangen. Een technische universiteit is iets anders dan een klassieke en

er zijn ook regionale verschillen.’ Dit speelt vooral op als het over geld gaat.

‘Bij de invoering van het BaMa-stelsel hoorde een nieuwe verdeelsleutel van overheidsgeld. Het bleek dat van de 10 miljard euro er 100 miljoen bij andere universiteiten terechtkwam

in vergelijking met voorheen. De universiteiten die meer kregen, gaven dat natuurlijk niet meer weg, de anderen schreeuwden alsof er iemand vermoord werd. Dan is het lastig om zaken met de VSNU te doen.’

Die verdeeldheid maakt het soms

DOOR VINCENT BONGERS EN DIRK-JAN ZOM

Hoe hou je veertien kikkers in één kruiwagen? Dat is simpel gezegd de taak waar de Vereniging van Universiteiten (VSNU) zich voor ziet gesteld. Zeker in tijden van bezuiniging moet de lobbyclub, die in Den Haag de belangen van de Nederlandse universiteiten vertegenwoordigd, alle zeilen bijzetten. Huidige hete hangijzers: de cao’s van universiteitsmedewerkers, het verbeteren van het studierendement, de implementatie van de adviezen van de commissie Veerman.

Elke universiteit is door een rector magnificus of collegevoorzitter vertegenwoordigd in het algemeen bestuur, met als voorzitter Sijbolt Noorda.

Douwe Breimer, van 2001 tot 2007 rector magnificus van de Universiteit Leiden, was op die manier betrokken bij de vereniging. Een belangrijk voordeel van de VSNU, zegt Breimer, is simpel: samen sta je sterker. ‘Je hebt meer invloed dan als individuele universiteit. Dan heb je moeilijker toegang tot de minister en staatssecretaris. Den Haag kan dan eenvoudiger een verdeel- en heerstactiek volgen.’

Oud-minister van Onderwijs Ronald Plasterk (PvdA) noemt dit ook als belangrijk voordeel: ‘Voor de universiteiten is het goed dat ze zich organiseren en afspraken maken over beleid. Anders ben je overgeleverd aan het ministerie en dan weet je nooit wat er gaat gebeuren. En het is als minister of staatssecretaris ook niet prettig om van de ene duiventil naar de andere te fladderen.’

Maar: universiteiten zijn het lang

Protestbijeenkomst van Nederlandse hoogleraren in het Haagse Anton Phillipszaal, op 21 januari van dit jaar.

‘Universiteiten moeten het eens zijn voor ze om de tafel gaan zitten met andere partijen.’ Foto Marc de Haan

Volgende week laatste Mare

Mare zoekt een stagiair (m/v)

Berger boos over Kamervragen

nieuw wachtwoord

Op 16 juni verschijnt de laatse Mare van dit collegejaar. Ingezonden mededelingen voor dat nummer moeten uiterlijk op 13 juni ter redactie zijn.

Bij Mare is in september plaats voor een stagiair(e). Studenten met journalistieke ambities kunnen solliciteren. Mail naar frank.provoost@mare.leidenuniv.nl

De PVV heeft verkeerde Kamervragen gesteld over een islamcongres aan de Universiteit Leiden, zegt hoogleraar. ‘Wij zijn dagen bezig om dit recht te zetten.’

Een plotselinge oproep om binnen enkele uren van wachtwoord te veranderen heeft tot veel ongemak geleid bij studenten en medewerkers.

Pagina 4

lastig om een vuist te maken, zegt Douwe Breimer. ‘Het is juist belangrijk dat alle universiteiten het eens zijn over de belangrijke onderwerpen, voor ze om de tafel gaan zitten met andere partijen. Anders lukt het niet om effectief te onderhandelen met bijvoorbeeld het ministerie. We kregen het bijvoorbeeld niet voor elkaar om het eens te worden over kwesties als het bsa, de harde knip en selectie aan de poort.’

Voor de voorzitter is het dan lastig om beleid uit te dragen, zegt Breimer: ‘Hij kan niet aan alle wensen tegemoet komen. Soms wordt er door bestuurders gemord.’

Linda Klumpers, voorzitter van het Promovendi Netwerk Nederland, noemt een ander voorbeeld van verdeeldheid. De VSNU nam een standpunt in voor invoering van een bursalenstelsel, waarin promovendi niet langer een werknemersstatus hebben. ‘Noorda heeft heel stellig gezegd dat de universiteiten een bursalensysteem willen’, zegt Klumpers, ‘terwijl Twente en Nijmegen tegen zijn’.

‘Universiteiten hebben soms een andere invalshoek’, reageert Noorda, ‘maar verschillen zijn eerder uitzondering dan regel. En de vrijheid die het bursalensysteem biedt, daar staan alle universiteiten achter.’

Kamerlid Anne-Wil Lucas (VVD) heeft geen positief gevoel over de slagkracht van de vereniging. ‘Ik heb niet echt het idee dat de VSNU de rol van samenwerking bevordert’, zegt Lucas. ‘Ze verkondigen alleen wat ze niet willen, er is geen overeenstemming hoe het wel zou moeten. Als dat ontbreekt, dan mis je een constructieve rol in de politiek.’ Lucas vindt ook dat de VSNU moet durven onafhankelijk beleid te maken: ‘Als je invloed wilt, moet je ook standpunten innemen waar niet je gehele achterban het mee eens is.’ > Lees verder op pagina 5

Met spoed geëist:

Pagina 5

Bandirah Pagina 12

2 Mare · 9 juni 2011 Geen commentaar

Nu met stofzuigergarantie!

Door Bart Braun Nederlandse scholieren worden

steeds dommer. Dat is op zich al naar, maar het probleem is nog erger: de rest van de wereld wordt juist slimmer. Met name bij lezen en wiskunde doen Nederlandse kinderen het steeds slechter. Daar sta je dan als Nederland, met je ambitie om tot de top-5 van kenniseconomieën te behoren.

Ook voor wie niet maalt om de Nederlandse positie op internationale high-score lijstjes is het slecht nieuws: slechte leerlingen zorgen uiteindelijk voor een slechte economie. Het Centraal Planbureau (CPB) spreekt dreigend van een effect van ‘enkele procenten van het Bruto Binnenlands Product’. Dat bedroeg verleden jaar 574 miljard euro.

Wie nog wel een beetje meekomt met wiskunde, begrijpt dat het hier om serieuze hoeveelheden geld gaat.

De oppositie, bij monde van Alexander Pechtold, riep meteen de premier naar de Tweede Kamer.

‘Kunt u garanderen dat er niet op onderwijs bezuinigd zal worden?’ Rutte was wel bereid om aan te geven dat het onderwijs een ‘persoonlijke prioriteit’ was. Maar ja, ‘Garanties krijg je alleen op een stofzuiger.’

En daarmee was het klaar. Gemiste kans voor Pechtold: de ‘persoonlijke’ prioriteiten van de minister president stellen blijkbaar minder voor dan die van Geert Wilders (pensioenleeftijd), wapenfabrikanten (JSF) of die van babyboomers (hypotheekrenteaftrek). Rechts Nederland likt zich de

Colofon

Redactie-adres Pieterskerkhof 6 2311 SR Leiden Telefoon 071–527 7272 Fax 071–527 7288 Website mareonline.nl

vingers af bij dingen die de belastingbetaler heel erg veel geld kosten, maar beleid dat juist geld oplevert is ‘geen stofzuiger’.

Het debat was ook een gemiste kans voor Rutte. Als hij namelijk de tijd had genomen om dat CPB-rapport even te lezen, dan had hij een nog veel beter antwoord gehad op Pechtold. Juist die takken van het onderwijs waar de afgelopen jaren veel geld in is gepompt, geven nu de grootste problemen. Het onderwijs faalt vooral omdat er te veel slechte docenten voor de klas staan. Mensen die zelf op school hebben gezeten – of op de universiteit! - kunnen dat beamen.

Rutte had dus een aanval kunnen plaatsen op de merkwaardige situatie in Nederland waarin het zo goed als onmogelijk is om van tekortschietend personeel af te komen. Zijn ondernemersachterban krijgt daar altijd de handjes voor op elkaar.

Hij had ook kunnen vragen hoe het komt dat zo weinig goede mensen het onderwijs in willen.

Dat komt deels door de Nederlandse cultuur. Je bent hier succesvol als je na je afstuderen met een stropdas om lekker met andere stropdasdragers gaat ouwehoeren over een stukje dynamische processynchronisatie naar de stakeholder toe.

Leraar word je als je originele plan mislukt is, of vanuit sociaal verantwoordelijkheidsgevoel.

Dat laatste is door jarenlang wanbeleid omgetoverd in een eigenschap voor losers. Mensen die bejaarden wassen, kinderen leren spellen of op een andere manier iets doen waar Nederland beter van wordt, zijn hooguit goed om de bonussen van de bankiers op te hoesten. Geen wonder dat de mensen die goede docenten zouden zijn, liever bankier worden.

Rutte zelf is hier een perfect voorbeeld van, met zijn vmbo-klasje waar hij twee uur per week voor staat. Hij doet het erbij. Alsof docent zijn een vorm van liefdadigheid is, in plaats van een vak. Hij schijnt een verdienstelijke leraar te zijn, maar als het verbeteren van het onderwijs echt een ‘persoonlijke prioriteit’ is, dan gaat hij juist even weg uit dat onderwijs. Heeft hij ook meer tijd om CPB-rapporten te lezen.

E-mail redactie@mare.leidenuniv.nl De redactie is op vrijdag gesloten.

Oplage circa 15.000

Column

Hoofdredactie

Frank Provoost frank.provoost@mare.leidenuniv.nl Redactie

Harmke Berghuis redactie@mare.leidenuniv.nl Thomas Blondeau redactieleiden@gmail.com Vincent Bongers vbongers@mare.leidenuniv.nl Bart Braun bbraun@mare.leidenuniv.nl Dirk-Jan Zom D.Zom@mare.leidenuniv.nl Berit Sinterniklaas (stagiaire) Medewerkers

David van Bodegom • Rivke Jaffe • Petra Meijer • Benjamin Sprecher Secretariaat Harmke Berghuis Fotografie Taco van der Eb • Marc de Haan Illustraties Bas van der Schot • Bandirah • Silas.nl Webmaster Peter Nederpel Basisontwerp Roeland Segaar, Zabriski Communicatie Art direction en vormgeving richgirl-design.com Drukwerk Dijkman Offset Amsterdam Advertenties Bureau van Vliet B.V. Postbus 20 2040 AA Zandvoort Telefoon 023 - 571 47 45 Fax 023 - 571 76 80 Redactieraad

Prof. dr. J.P. Abrahams (voorzitter) • prof. dr. J. van den Broek • I. Bronstring • drs. J.C.M. Damen • prof. dr. A.J.W. van der Does • dr. H. Heestermans • prof. dr. J.J.M. van Holsteyn • mr. F.E. Jensma • dr. J.C. de Jong • J. Lut • E. van Kuppevelt • dr. D.J.W. Meijer • R. Nieuwenkamp • drs. R. Rijghard • L. Tijs • E. de Vries Jaarabonnementen

Een jaarabonnement op Mare loopt van september t/m juni. Belangstellenden kunnen Mare thuis­gestuurd krijgen door € 35,- over te maken op bankrekening 53.82.81.693 ten name van Universiteit Leiden inzake Mare.

Studenten betalen € 25,-. Zij maken dit bedrag over op bovenstaand bankrekeningnummer onder vermelding van hun studentnummer.

Adreswijzigingen

Alleen schriftelijk met postwikkel.

Klachten en opmerkingen over de toezending van Mare 071-5277272.

Mededelingen voor het op donderdag verschijnende nummer moeten uiterlijk de voorafgaande donderdag 16.00 uur in het bezit van de redactie zijn.

ISSN 0166-3690

Dodelijke vakantie Het blijft een gekke gewoonte: vakantie. Objectief gezien bedoel ik, van een afstandje beschouwd.

Mensen die normaal iedere ochtend netjes geschoren en gekamd naar kantoor gaan, leggen enkele weken per jaar elke vorm van beschaving af. Ze laten hun baard staan, eten en drinken meer dan goed voor ze is en lopen in hun blote bast van barbecue naar zwembad.

Ze slapen in een katoenen tentje op het platteland van Frankrijk waar ze in schimmelige, door de boer getimmerde hokjes douchen en in de rij staan voor het toilet, de eigen toiletrol in de hand.

Als ware het ter compensatie bezoeken ze tegelijkertijd als een bezetene de kerken en musea van alle naburige stadjes. Waar mensen in Nederland gemiddeld twee keer per jaar naar een museum gaan en hun eigen dorpskerk nog nooit van binnen hebben gezien, riskeren ze in Frankrijk een waar Stendhal-syndroom.

Alsof het een verzekeringszaak betreft leggen ze daar vervolgens elk detail met de videocamera vast. Bij navraag beweren ze altijd dat ze het op deze manier thuis nog beter kunnen bestuderen. Yeah, right. Ik weet niet of jullie ooit zijn vergast op een vakantievideo van een goedbedoelende collega? ‘Dit is de Borobudur, of wacht nee, de Prambanan. Toch schat?

Was dat nou boeddhistisch of hindoeïstisch?’

Vroeger moesten we lachen om mensen die tijdens hun vakantie niet op de kaart konden aanwijzen waar ze waren. Die mensen wisten in elk geval nog de naam van de plek. Onlangs hoorde ik een kind vertellen dat ze naar all inclusive was geweest. Wat eigenlijk wel treffend was, want bij een all inclusive vakantie kun je inderdaad moeilijk beweren dat je in

Indonesië bent geweest. Omgeven door enkel andere toeristen zijn de enige locals die je ziet het bedienend personeel die je gehuld in livrei je verkoeling bezorgen na een kort rukje aan het schellenkoord.

Het zal misschien vreemd klinken maar vakantie gaat gepaard met oversterfte; op vakantie gaan meer mensen dood dan je zou verwachten.

Niet alleen omdat mensen oververmoeid de meest halsbrekende tochten maken op overvolle wegen met grote caravans en zeurende kinderen. Nee, gewoon door de stress van het inpakken en alle veranderingen. Evenzo schijnt een verhuizing evenveel stress op te leveren als het verlies van een dierbare. De mens is een gewoontedier.

Dat laatste kun je trouwens op vakantie goed zien. Moet je maar eens opletten, na de eerste dag heeft iedereen een vaste plek in de tent en de auto, en daaraan zal tijdens die drie weken niet meer worden getornd.

Iemand heeft in Groot-Brittannië eens onderzocht of mensen links of rechts in bed slapen.

Conclusie: bijna iedereen heeft een vaste plek.

Mannen bleken bovendien veel vaker links te slapen. Volgens de onderzoekers was dat omdat het stuur in de Engelse auto’s links zit. Dat leek mij een nogal vrije interpretatie van de data, maar enfin: mensen houden van gewoonte. De vakantie dient vooral om daar even aan te worden herinnerd.

Sterkte deze vakantie.

David van Bodegom

Promovendus ouderengeneeskunde en staflid van de Leyden Academy on Vitality and Ageing

9 juni 2011 · Mare 3 Mensen

071 -527 …

De Populist 2.0 De Italiaanse journalist Beppe Severgnini schreef Berlusconi en de Italianen, over de president die van schandaal naar schandaal gaat, maar toch aan de macht blijft. Vanavond presenteert hij de Nederlandse vertaling van zijn boek in De Burcht, bij een lezing van de opleiding Italiaanse taal en cultuur.

Ondanks schandalen, beschuldigingen van corruptie en fraude, werd Berlusconi in 2008 voor de derde keer tot president gekozen. Wat is zijn geheim?

‘Ik zal dit beantwoorden met een vraag: waarom gedraagt Berlusconi zich zoals hij doet? Waarom laat zo’n belangrijk man, hoofd van de regering, niets meer of minder, zichzelf omringen met hovelingen en dienstmeisjes? Het eenvoudige antwoord hierop zou kunnen zijn dat hij dit nu eenmaal zo wil. Niet vanwege de seks, die op een bepaalde leeftijd enorme problemen met zich mee gaat brengen, maar vanwege goedkeuring, bewondering, vleierij en adoratie. Hij houdt ervan om bemind te worden. En door charisma, geld, televisie, en kansloze opponenten, weet hij genoeg mensen te vinden die hem willen steunen.’

LSRG-president Tom Beunder. De gebroken duim liep hij niet op bij rugby, maar bij een val van de fiets. Foto Marc de Haan

Rugby’ers vrezen doodsteek LSRG dreigt eigen veld te verliezen Het Leidsch Studenten Rugby Gezelschap dreigt haar veld kwijt te raken. Een petitie werd al 1250 keer ondertekend. ‘Wij horen gewoon bij Leiden.’

Door Dirk-Jan Zom ‘Rugby is een studentensport en (LSRG) is een studentenclub. We willen aangesloten blijven bij het Universitair Sportcentrum (USC). Als we ergens buiten de stad terecht komen, dan is dat de doodsteek voor de vereniging.’ Tom Beunder, president van het LSRG maakt zich zorgen. In februari kreeg zijn club te horen dat er in nieuwe plannen voor de nieuwe locatie van de sportvelden geen plaats meer is voor een rugbyveld. Al dertig jaar spelen ze op hun veld aan de Einsteinweg, daarvoor twintig jaar aan

het Piet Paaltjenspad.

Zes jaar geleden ging het ook al bijna verkeerd. Toen werd uiteindelijk overeengekomen dat het LSRG een veld zou krijgen. Maar in februari kreeg Beunder te horen dat de er door de uitbreiding van de scheikundefaculteit minder ruimte overblijft. De rugbyers kunnen komend seizoen nog op hun veld terecht, daarna moeten ze wijken voor voetballers en hockeyers. ‘Sindsdien zijn we bezig actie te voeren om te zorgen dat we een veld houden.’ Een online petitie werd binnen twee weken al ruim 1250 keer ondertekend.

Beunder: ‘We zijn nog in gesprek met de universiteit. Het zijn plannen, een besluit is er nog niet. Als er geen veld komt, dan gaan we naar de gemeente. Er zijn wel mogelijkheden, maar die zijn beperkt.’

De rugbyers zijn het vooral niet eens met de keuze voor voetbal in plaats van rugby. Het hockeyveld op het complex is afgekeurd. Het voetbalveld wordt wel gebruikt, maar voornamelijk voor verhuur van burgerverenigingen. Beunder: ‘Studentenhockeyclub THOR speelt nu in Oegstgeest, maar wil terugkomen op het USC. Maar voor studentenvoetbalclub LSVV’70 is dit een ander verhaal. Zij spelen bij de club Lugdunum, die hebben een mooie accommodatie. Ze laten niets van zich horen, ze hebben vooralsnog geen intentie om naar het USC te komen.’

Volgens hem kijkt de universiteit naar de hoeveelheid potentiële sporters, die de velden kunnen aantrekken. ‘Dat tennis en hockey er komen begrijpen we. Maar het is de vraag of al die voetballers er in een studen-

tenstad als Leiden ook komen. Ze spelen nog in hun dorp, of ze maken hier een eigen vriendenteam bij een burgerclub.’

Beunder:‘Het LSRG is zoveel meer dan alleen 55 sporters, het is een manier van leven. We worden breed gedragen, door studentenverenigingen Quintus en Minerva waarvan veel leden bij ons spelen. We hebben trouwe reünisten. En elk jaar komen er buitenlandse studenten naar ons toe. Hier leren zij mensen kennen, gaan ze mee op de jaarlijkse trip. De vereniging kent een rijke traditie, die hoort gewoon bij Leiden. Binnenkort hopen we uitsluitsel te krijgen over de kwestie. Veel zal afhangen van of een combiveld voor voetbal en rugby mogelijk is. Het is aan de universiteit om daar een beslissing over te nemen.’

ne likeurtjes in allerlei smaken geproefd: limoen, appeltaart, crème caramel. Caspar Sundholm over de aardbeiensmaak: ‘Die is niet heel diepgaand, maar wel lekker. Het is een soort van limonade.’

Eveline Brouwers proeft de chocolalikeur: ‘Het smaakt niet echt naar chocola.’ Preses Lianne Heslinga: ‘Jawel hoor, naar donkere chocola, met alcohol erin.’

Eigenlijk is de activiteit om likeuren te proeven niet zo representatief voor Prometheus, zegt ze. Of eigenlijk ook wel: ‘We doen namelijk dingen op alle fronten, maar traditioneel gezien drinken we graag thee.’

Maar dat verandert wel een beetje.

Onlangs is zelfs het Alcoholicagilde opgericht. Brouwers loopt naar binnen om een nieuw drankje uit te kiezen. Even later staat ze weer buiten: ‘Foute boel: de flessen likeur zijn betaalbaar.’ Een ander: ‘Als iedereen nou een fles meeneemt, dan houden we een proeverijreünie.’

Ondertussen zijn er nieuwe drankjes – mint, die volgens de proevers naar After eight smaakt, perzik en iets onbenoemds wat naar anijs smaakt – maar nog geen glaasje water. Rondleidster: ‘De non-alcholische dranken vergeten we nogal eens.’ Ze glimlacht. Even later heeft de jongen zijn glaasje water, met een glaasje likeur.

Heslinga niest, precies op het moment dat een andere medewerkster de lege glaasjes op haar dienblad laadt.

‘Een moutwijnlikeur voor deze dame, alsjeblieft’, grapt de rondleidster. Ze heeft net verteld over de geneeskrachtige werking daarvan. ‘Best lekker’, concludeert Heslinga.

Nog een verhaal, over absinth. ‘Kennen jullie dat?’ De groep begint te lachen. Ja dus. ‘Vroeger werd het gebruikt bij het amputeren van lichaamsdelen, maar ook voor allerlei ziektes, of tijdens de ongesteldheid. Ja heren, wat wij één keer per maand meemaken, is vergelijkbaar met het amputeren van een been.’ Maar de verhalen dat je van absinth zou hallucineren?

‘Ja, het zou kunnen. Maar dan moet je wel minimaal vijf liter op hebben, en lig je allang met een alcoholvergiftiging hier vlakbij in het ziekenhuis.’

Na twee uur dient de volgende groep zich aan en moeten de studenten vertrekken. Jammer, vindt Sundholm. ‘Ik wil hier nooit meer weg.’ De winkel van de proeverij doet intussen goede zaken. Vooral de framboos is populair bij de studenten. Er wordt zelfs geopperd een likeurgilde te starten. Heslinga: ‘Maar we houden ook nog steeds van thee.’

Waarom is hij zo’n aansprekend figuur voor veel Italianen?

‘Hij vertelt ons de hele tijd wat we willen horen. Hij is geen leider, hij leidt niet. Het is een populist 2.0. Misschien is dat de laatste tijd wel veranderd, maar zo is het de afgelopen jaren wel geweest.’

Wat was het keerpunt?

‘Ruby-gate was gewoon de druppel die de emmer deed overlopen. Te veel meisjes, te veel rare verhalen over bunga bunga’s kwamen naar boven. Hij is veel gematigde kiezers kwijt geraakt. Die probeert hij wel terug te winnen. En mensen vergeten ook dingen. Zeker als je de media en televisie in handen hebt, zoals Berlusconi, en je ze zo kunt helpen denken.’

Een situatie als met Berlusconi zou in Nederland nooit voorkomen.

‘Duim er maar voor. Kiezers kunnen rare dingen doen. Heb je gehoord van een zekere meneer Wilders?’

Frutti di Mare

Nooit meer weg Op tafel staat voor iedereen een klein, leeg glaasje.

‘Zijn er nog verzoeknummers?’ vraagt de rondleidster van jenever- en likeurenproeverij Van Kleef in Den Haag. ‘Een glaasje water, alstublieft’, antwoordt een deelnemer. De rondleidster stil. Open

Door Harmke Berghuis

Foto Oliver Lenz

mond. ‘Wat?!’ lees je af aan haar zogenaamd verschrikte gezicht.

Op het terras van de likeurenproeverij zitten bijna twintig studenten van de culturele studentenvereniging Prometheus.

Ze zijn hier voor een likeurenproeverij en hebben in de stralende zon net vijf klei-

Is er een opvolger voor Berlusconi in Italië? Een politicus die zich op dezelfde manier gedraagt?

‘Nee. Berlusconi is uniek. Het zal niet nog een keer gebeuren in Italië. Dat is ook een goede zaak. Een nieuwe Berlusconi zouden we ook niet kunnen permitteren, op economisch, sociaal, moreel en psychologisch gebied en wat betreft onze internationale reputatie. Jonge Italianen praten in ieder geval niet meer over Berlusconi. Voor hen is het al geschiedenis.

Berlusconi is de Sony Walkman van de politiek.’ DJZ Boekpresentatie ‘Berlusconi en de Italianen’ Sociëteit De Burcht Do 9 juni, 20 u, Aanmelden via meetbeppe@gmail.com

4

Mare · 9 juni 2011

Nieuws

Eerste Kamer kritisch over langstudeerboete

Brede bachelors Bacheloropleidingen moeten breder worden, masteropleidingen moeten juist meer aangescherpt worden. Dit heeft president Robbert Dijkgraaf gezegd in de jaarlijkse rede van de Koninklijke Nederlandse Academie van Wetenschappen.

Volgens Dijkgraaf is het voor studenten nu heel lastig om te bepalen welke richting ze op willen in hun studie. In brede bachelors kunnen studenten gaandeweg hun richting bepalen, zonder al te veel schade op te lopen, denkt hij. Dijkgraaf in zijn rede: ‘Liever een brede ingang en een smalle uitgang dan andersom, zoals nu het geval is.’

Strenge toegangseisen bij de master en de harde knip na de bachelor zullen er volgens Dijkgraaf voor zorgen dat studenten ‘de juiste aanloop voor een gemotiveerde sprong’ zullen nemen.

De Eerste Kamer heeft een groot aantal vragen over de langstudeermaatregel afgevuurd op staatssecretaris Zijlstra voor hoger onderwijs.

Academische Jaarprijs Twee teams van de Universiteit Leiden zijn door naar de finale van de Academische Jaarprijs. Teams Antibiotica gezocht en Leve DNA! overleefden de voorronde en mogen op 26 oktober samen met een team van de Universiteit Maastricht proberen de jury te overtuigen. De Academische Jaarprijs wordt elk jaar uitgereikt aan het team dat het beste wetenschappelijk onderzoek onder de aandacht kan brengen van een breed publiek. Het beste communicatieplan wint een prijs van 100.000 euro, om het plan tot uitvoer te brengen. Team Leve DNA! van het Leids Universitair Medisch Centrum wil laten zien wat er allemaal wel kan met DNA en wat niet. Team Antibiotica gezocht wil het publiek laten nadenken over antibiotica en het probleem dat veel ziekenhuisbacteriën hier tegenwoordig resistent voor zijn.

Ridder Hoogleraar en internist Peterhans van den Broek is benoemd tot Ridder in de Orde van Oranje Nassau. Van den Broek studeerde geneeskunde in Leiden. Hij promoveerde in 1986 en specialiseerde zich in bacteriële ziekenhuisinfecties. Hij bekleedt de leerstoel voor bestrijding en preventie van ziekenhuisinfecties. Van den Broek is binnen zijn specialisme een autoriteit. Hij is lid van diverse adviescommissies, verenigingen en werkgroepen op het gebied van de infectieziektebestrijding. Daarnaast is hij actief binnen de oecumenische geloofsgemeenschap en een aantal instellingen die zich binnen Leiden inzet voor de zwakkeren in de maatschappij.

DUO lekt RTL Nieuws onthulde maandag dat hackers een lek hadden ontdekt in de site van DUO. Via een zogeheten Cross Site Scripting-hack kunnen kwaadwillenden makkelijk een andere site in de site van DUO laden. Zo kan bijvoorbeeld de inlogpagina van iDEAL worden geplaatst om bankgegevens te stelen. Volgens RTL Nieuws is het zelfs mogelijk om studenten op deze manier geld over te laten maken naar een andere rekening.

DUO meldt dat het lek ondertussen is gedicht en start een onderzoek. Het is het tweede lek in een half jaar tijd. In november konden studenten persoonlijke gegevens van anderen inzien na het inloggen op de site van DUO.

1900 kamers Op het terrein achter station Lammenschans zal een studentencampus worden gebouwd. De gemeente Leiden selecteerde in samenwerking met Duwo de uitvoerders voor het project. Campus ‘de Leidse Schans’ zal woonruimte bieden aan ongeveer 1900 studenten.

Ook zullen er tweehonderd woningen voor starters en promovendi worden gebouwd. Daarnaast zal de campus een aantal voorzieningen hebben, zoals sportvelden. De eerste woningen zullen in 2015 worden betrokken en de hele campus moet in 2018 afgerond zijn.

Kamervragen over islamconferentie ‘PVV roept iets, wij zijn dagen bezig met corrigeren’ Joram van Klaveren (PVV) heeft Kamervragen gesteld aan de ministers van Binnenlandse Zaken en Onderwijs over een islamconferentie die wordt georganiseerd door de Universiteit Leiden.

DOOR BERIT SINTERNIKLAAS De conferentie getiteld ‘Applying sharia in the West’ is een initiatief van het Leids Universitair Centrum voor de studie van de Islam en de Samenleving (LUCIS). Op het congres op 20 en 21 juni spreken deskundigen over de huidige stand van zaken over de mogelijkheid om het islamitisch familierecht in te voeren in het Westen.

Volgens Van Klaveren is er voor de conferentie een samenwerking aangegaan met een organisatie (European Council for Fatwa and Research) waarvan de voorzitter sjeik Al Qaradawi ‘extremistisch, antisemitisch en homofoob’ zou zijn. Daarnaast noemt het Kamerlid de conferentie ‘tekenend voor de voortgaande islamisering van het onderwijs’.

Maurits Berger, hoogleraar islam in westerse samenlevingen, is geïrriteerd door de Kamervragen van de PVV. De stelling dat het LUCIS samenwerkt met het ECFR is volgens Berger onjuist.

‘Ik heb geen idee waar die stelling vandaan is gekomen.’ Volgens Berger is er helemaal geen sprake van

samenwerking met de ECFR. ‘Er zullen ook geen sprekers vanuit deze organisatie aanwezig zijn. Alle sprekers zijn professoren van Westerse universiteiten. Het is een debat van feiten en niet van meningen. Zowel voor- als tegenstanders zullen aan het woord komen.’

Volgens Berger is het gebruikelijk om een conferentie een prikkelende titel te geven. ‘Ik had wel reacties verwacht, en dat vind ik ook helemaal geen probleem. Ik vind het vervelend dat de PVV even snel iets roept en dat wij dan uren en dagen bezig zijn om de onjuistheden recht te zetten. Ik ga ervan uit dat de PVV begrijpt dat we verstandig genoeg zijn om kritisch te zijn.’

In deze rubriek brengt de Leidse rechtsfilosoof Thierry Baudet vanuit de rechtzaal verslag uit over het proces tegen Geert Wilders

Laat die man toch!

En toen was het eindelijk klaar. De benadeelde partijen waren geweest, Moszko liep de tenlaste gelegde uitlatingen van Wilders nog eenmaal heel precies na, de rechters sloten de zaak en trokken zich terug.

Geert had nog geprobeerd enige spanning in het spel te brengen door een dramatisch laatste woord. Hij plaatste zich in zijn toespraak op één lijn met Fortuyn, Van Gogh, de gebroeders De Witt en Van Oldebarneveldt (allen slachtoffer van politieke moord) – maar echt resoneren deed het niet. Ook de verwijzing naar Luther – ‘ik sta hier, ik kan niet anders’ – maakte niet veel los.

Omdat het Openbaar Ministerie wederom vrijspraak had geëist sloeg het proces dood. Er is weliswaar nieuwe jurisprudentie geweest omtrent ‘haatzaaien’, maar nee: volgens de aanklagers moest Wilders nog altijd worden vrijgesproken voor alle ten laste gelegde islamkritiek.

Op de paar halvegare ‘benadeelde partijen’ en rechter Tom Schalken na, vindt niemand in Nederland dat Wilders zou

moeten worden veroordeeld voor zijn uitlatingen. Deskundigen wereldwijd hebben zijn opvattingen bovendien ondersteund, de PVV staat op 27 zetels in de laatste peilingen: soms zag je de leden van het OM haast denken: ‘Waar zijn we in ’s hemelsnaam onze tijd mee aan het verdoen? Laat die man toch! Gaan wij weer gewoon boeven vangen.’

Maar vanwege het wonderlijke systeem dat we hebben in Nederland kunnen rechters en OM gedwongen worden om een proces helemaal te voeren, ook als geen van hen daar ook maar enige reden toe ziet.

Nog voordat de rechters die laatste middag hun toga’s hadden afgedaan schoten ze zelf misschien ook wel in de lach.

‘Doe mij maar even geen wijn maar arabier’, hoor je de voorzitter zeggen. ‘Met volkoran brood!’, voegt de oudste rechter daaraan toe. ‘Een moslim die lekker ruikt? HugoBosslim!’ ‘Moskee van ijs?

Moskou!

Lieten de ‘benadeelde partijen’ van deze wereld ook maar eens wat zelfspot zien.

Een islamitische versie van Monty Python’s Life of Brian, een Asterix & Mo-

hammedix. Zou dat geen fantastische manier zijn om te laten zien dat de islam wel degelijk vreedzaam en goedaardig is? Toon het vermeende ongelijk van Wilders maar aan! En als niemand dat durft vanwege fatwa’s en doodsbedreigingen (of erger): waar hebben we het dan eigenlijk nog over?

ONZE MAN BIJ WILDERS

Veel extra werk levert de vragenlijst niet op voor de ambtenaren van Zijlstra. Want de lijst dubbelt behoorlijk met wat er al in de Tweede Kamer is besproken.

De PvdA is het bijvoorbeeld nog steeds niet overtuigd van het door Zijlstra aangehangen idee dat de boete het studierendement omhoog gaat. Ook vindt de fractie dat de rechtszekerheid van studenten ondanks het jaar uitstel van maatregel nog steeds in het geding is. Er is namelijk nog steeds sprake van terugwerkende kracht.

Ook snapt de partij niet waarom er niet is gekozen voor ander beleid die het studierendement opkrikt. D66 vindt dat er geen rekening wordt gehouden met bijzondere oorzaken van studie-uitloop. De partij vindt de boete ook niet passen in Europese regelgeving.

De regeringspartijen CDA en VVD hebben minder te vragen. Zij kunnen in de Eerste Kamer waarschijnlijk op de steun voor de maatregel rekenen van de nog te installeren PVV-senatoren. Ook de SGP zal Zijlstra’s plannen niet onderuit halen omdat de staatsecretaris op verzoek van deze partij de regeling al een jaar heeft uitgesteld.

De studentenorganisaties ISO, LSVb en PKkV stappen waarschijnlijk naar de rechter als de Eerste Kamer akkoord gaat met de boete.

Het is nog niet duidelijk wanneer de Senaat met Zijlstra praat over de regeling. Het is twijfelachtig of dat voor het zomerreces gaat lukken. VB

‘Plexus de duurzaamste’ Het zogeheten Green Mile Project wil van Plexus het meest duurzame gebouw van de universiteit maken.

Daarna komt de rest van de gebouwen aan de beurt.

Het project is onderdeel van SIFE (Students in Free Enterprise) Universiteit Leiden. De duurzaamheidscommissie wil als eerste een energiemanagementsysteem invoeren voor computers in Plexus.

Jasper Meeuwissen, projectleider: ‘De computers gaan, nadat er een paar minuten geen activiteit op plaatsvindt, vanzelf in slaapstand. Door met de muis te schuiven springt het beeld binnen enkele seconden weer aan. Het is een softwareapplicatie die je gratis kunt downloaden. De prognose is dat, wanneer je het 15 jaar in alle universiteitsgebouwen gebruikt, je alleen al aan energiekosten twee ton kunt besparen. Het is eigenlijk gek dat het nog niet is ingevoerd.’

Vanuit de universiteit is de wil er wel. De nieuwe bètacampus zal bijvoorbeeld duurzaam worden ingericht. ‘Maar wij willen dat duurzaamheid ook proactief wordt nagestreefd, niet alleen wanneer er iets vervangen moet worden.’

Het college van bestuur steunt de plannen, zegt Meeuwissen. ‘Na Plexus hopen we steeds meer nieuwe projecten te kunnen starten.’ Er is voor Plexus gekozen omdat de invoering van een nieuw systeem hier relatief gemakkelijk gaat.

Inmiddels zijn de meetinstrumenten binnen. De hele maand juni zal de projectgroep het energieverbruik van Plexus meten. In augustus hopen ze het computersysteem in te kunnen voeren. HB

9 juni 2011 · Mare 5 Nieuws

Tegenvallers ministerie Onderwijs De begroting van het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap laat dit jaar een meevaller zien, maar vanaf volgend jaar lopen de tegenvallers op.

Dit staat in de voorjaarsnota, die minister De Jager van Financiën vorige week naar de Tweede Kamer stuurde. Deze nota geeft een tussentijds overzicht van de overheidsfinanciën en vormt de basis voor de begroting van het komende jaar.

De begroting voor de studiefinanciering vertoont tot en met 2013 meevallers, daarna slaat het om in tegenvallers. Meevallers komen uit de rente-inkomsten. Die zijn struc-

tureel hoger dan verwacht. Ook worden de komende jaren minder prestatiebeurzen omgezet in een lening.

Daarnaast hebben minder mensen een aanvullende beurs aangevraagd.

Ook viel het aantal studenten aan hogescholen dit jaar lager uit dan verwacht. Bij de uitgaven voor de ov-studentenkaart doen zich tegenvallers voor. Vanaf 2015 worden meer prestatiebeurzen omgezet in leningen.

Alles bij elkaar opgeteld komt het ministerie dit jaar uit op een meevaller van 40,7 miljoen euro. Vanaf volgend jaar lopen de tegenvaller snel op, tot 345 miljoen euro in 2015. De gevolgen zijn nog onbekend. BS

Zijlstra slaat kritiek in de wind Staatssecretaris Halbe Zijlstra van is het niet eens met de analyse van het Rathenau Instituut dat het kabinetsbeleid om bepaalde wetenschapsgebieden meer geld te geven, weinig zin heeft gehad.

Het onafhankelijke instituut, ingesteld door het ministerie van Onderwijs, onderzocht of de door de overheid uitgelichte onderzoeksgebieden als chemie, ict, genomics en nanowetenschap ook voordeel hebben gehad van extra geld. De groei in die sectoren bleek echter nauwelijks te zijn aangewakkerd. Sterker nog: het beleid zou de ontwikkeling in de sectoren negatief beïnvloeden.

De onderzoeksgebieden leverden wel meer wetenschappelijke publicaties, maar hun marktaandeel werd niet groter. Andere sectoren die het zonder extra steun moesten doen, groeiden even snel of zelfs harder.

Ook internationaal werd de concur-

rentiepositie niet verbeterd.

De Tweede Kamer had aan de staatssecretaris gevraagd om te reageren op de harde kritiek in het rapport. Zijlstra vindt dat de methode die het Rathenau heeft gekozen om de ontwikkeling van de sectoren te meten ‘te beperkt’.

Vooral de nadruk op het tellen van het aantal wetenschappelijk publicaties in de extra gesubsidieerde sectoren geeft geen goed beeld, aldus de staatssecretaris. Het geld is voornamelijk besteed aan het versterken van organisaties en dat vertaalt zich niet in meer publicaties. Hij voegde daar nog aan toe dat het ook gaat om de kwaliteit van het onderzoek en niet alleen om de kwantiteit.

Ook stelt Zijlstra dat het succes van het overheidsbeleid pas over een langere periode beoordeeld. Wellicht wordt er op een later moment geoogst. Rathenau vindt dat Zijlstra het probleem bagatelliseert. VB

Dringend verzoek: nieuw wachtwoord ‘Beveiligingsrisico’ leidt tot grote verwarring Een plotselinge oproep om binnen enkele uren van wachtwoord te veranderen heeft tot ongemak geleid bij studenten en medewerkers.

Medewerkers en studenten die op donderdagavond 26 mei hun universiteitsmail opende, kregen een bericht te zien van het ICT Shared Service Centre (ISSC) met een wel heel dringend verzoek om het wachtwoord van hun ULCN-account te veranderen.

Veel tijd kregen ze niet om te handelen. Voor twaalf uur ’s nachts moest er een nieuw wachtwoord zijn, anders kon er niet meer worden ingelogd. Prompt probeerde een groot deel van universitaire gemeenschap haar wachtwoord aan te passen. Dat kon het systeem niet aan, en veel pogingen strandde dan ook.

De helpdesk van het ISSC werd de volgende dag plat gebeld met verontruste accounthouders.

Door Vincent Bongers

Het ISSC wil zelf niet zeggen wat er aan de hand is er verwijst door naar universiteitsvoorlichter Renée Merkx. Ook zij kan niet zeggen wat er precies is gebeurd. Zij spreekt van ‘een samenloop van omstandigheden’ en ‘een beveiligingsrisico’.

‘Ik mag niet zeggen wat er aan de hand was, maar het vereiste direct actie van het ISSC.’ Terwijl dat normaal gefaseerd gebeurd kreeg nu iedereen tegelijkertijd een waarschuwingsmail met een verzoek tot wijziging.

‘Dat zorgde voor veel drukte en het wachtwoord veranderen lukte niet meer’, aldus Merkx.

Maar door de korte wijzigingstermijn en de vormgeving van de mails dachten veel studenten en medewerkers dat ze met een phishing-actie te maken hadden, waarbij internetcriminelen persoonlijke informatie proberen te ontfutselen.

‘Toen bleek dat het die donderdagavond niet goed ging, is besloten om de termijn te verlengen’, zegt Merkx.

‘Daar heeft iedereen ook wel mailtjes over gekregen. Maar het hele traject verdient niet de schoonheidsprijs.’

Het wachtwoord veranderen kon nu tot uiterlijk 3 juni middernacht.

80 Procent van de accounthouders heeft inmiddels het wachtwoord veranderd. Merkx: ‘Veel alumni kijken niet vaak in hun mail en weten dus ook nog van niets. Zij krijgen een brief met een nieuw wachtwoord toegestuurd.’

Diegene die de 3 juni termijn hebben laten verstrijken, zijn niet meteen onthand. ‘Je kunt nog twee keer inloggen met het oude wachtwoord’, zegt Merkx. ‘Studenten en medewerkers die een nieuw wachtwoord willen aanvragen, moeten even bellen met de helpdesk van ISSC. Als je je mobiele nummer hebt opgegeven dan krijg je een sms met het wachtwoord. Anders krijg je een brief met een wachtwoord.’

‘Parijs was een dolk in de rug’ > Vervolg van de voorpagina Volgens Kamerlid Jasper van Dijk (SP) ontbreekt het de vereniging daardoor aan een visie over de het verbeteren van het hoger onderwijs.

‘Dat is jammer. Ze moet niet alleen bezig zijn met haar eigen agenda, maar ook rekening houden met andere belanghebbenden.’ Lucas is het daar mee eens. ‘Ze zijn er vooral erg op gericht de boze buitenwereld buiten te houden.’

Noorda bestrijdt deze kritiek.

‘Neem bijvoorbeeld maatregelen voor het verhogen van studiesucces. Vijf jaar geleden hebben we afgesproken dat we ons daar gezamenlijk voor gingen inzetten. Dat is op breed vlak gebeurd, opleidingen zijn gereorganiseerd, er zijn university colleges gestart. Dit is deel van onze opvattingen over verbetering van het hoger onderwijs. Wij zijn op dit gebied initiatiefnemers geweest, niet de politiek. Ook de instelling van de commissie Veerman hebben wij altijd bepleit. Het advies hebben we omarmd.’

In februari van dit jaar ontstond er ophef over de VSNU toen er notulen opdoken van een vergadering in een vijfsterrenhotel in Parijs. De universiteitsbestuurders brainstormden daar over het verhogen van collegegeld, het invoeren van een sociaal leenstel en zelfs een algehele studentenstop. Trouw schreef op de voorpagina dat de universiteiten de studiebeurs zouden willen afschaffen. Studentenorganisaties reageerden furieus.

‘De Parijse voorstellen waren natuurlijk een dolk in de rug’, zegt Sander Breur, voorzitter van studentenvakbond LSVb. ‘Maar we hebben gelijk contact gezocht met de vereniging. We wilden weten waarom ze

niet eerst met ons hadden overlegd.

Toen bleek dat het om ideeën in een zeer pril stadium ging.’

Sijbolt Noorda zegt dat ten onrechte de indruk is gewekt dat de universiteiten in Parijs waren om te vergaderen. ‘We waren al daar om te spreken met internationale collega’s. Het bericht in Trouw dat we de studiefinanciering zouden willen afschaffen, klopte niet.’

Breur: ‘Er komen zulke zware bezuinigingen aan dat je als organisatie alle mogelijkheden aftast. Over het algemeen komen onze belangen en doelstellingen aardig overeen.’ VB/DJZ VSNU De Vereniging van Samenwerkende Universiteiten bestaat sinds 1985. In de loop der jaren is het ‘samenwerkende’ uit de naam verdwenen, maar de ‘s’ in de afkorting bleef.

De organisatie verving de Academische Raad, die volgens toenmalig minister van Onderwijs Deetman ‘te verdeeld’ was.

De VSNU omschrijft zichzelf in haar meest recente financiële jaarverslag (2009) als ‘brancheorganisatie’ van de universiteiten.

Ze behartigt de belangen van haar leden ‘ten behoeve van het verwerven van substantiële invloed op beleid en bekostiging van universiteiten’.

Het bureau van de VSNU is gevestigd in Den Haag en telt 45 medewerkers (33,7 fte). De vereniging wordt gefinancierd door contributie van de universiteiten. In 2009 betaalden de leden 3,7 miljoen euro. De helft van de contributie wordt evenredig verdeeld over de universiteiten. De andere helft is gekoppeld aan de hoogte van de rijksbijdrage die de leden krijgen. Leiden betaalde 270.000 euro aan contributie, zo staat in het jaarverslag.

Daarnaast haalt de vereniging nog rond de 1,5 miljoen euro binnen uit verschillende potjes voor uiteenlopende projecten. Volgens onderzoek van het blad Intermediair bedroeg het salaris van Noorda in 2006 iets meer dan twee ton. Hoe hoog dat nu is, is onduidelijk.

Foto Marc de Haan

Nederlandse leerlingen scoren slechter De kwaliteit van het Nederlandse onderwijs daalt, blijkt uit een analyse van het Centraal Planbureau.

Basisschoolkinderen lezen slechter, en in het voortgezet onderwijs is de teruggang groot bij wiskunde. In de natuurwetenschappen zijn de slimste Nederlandse kinderen zelfs het slechtste van de internationale klas.

De gevolgen van dat probleem zijn voor de universiteit, want juist bij de beste leerlingen laat Nederland de meeste kansen liggen. Het wiskundeonderwijs was in 2006 al zo matig dat Leidse bètastudenten de minister

van Onderwijs smeekten om inzet, en sindsdien zijn de prestaties van Nederlandse scholieren verder gedaald. In andere landen, zoals ZuidKorea, de VS, Duitsland, Polen en Italië, gingen de leerlingen het juist beter doen. Uiteindelijk zal de onderwijsachterstand de Nederlandse economie enkele procenten van het Bruto Binnenlands Product gaan kosten, verwacht het CPB. Ook de oorzaak lijkt deels op de universiteit te liggen, volgens het rapport. Er staan te weinig goede docenten voor de klas, laat staan dat ze bevoegd zijn. Hoopvol verwijst het

Planbureau naar het Amerikaanse programma Teach for America, waar goede afgestudeerden worden geselecteerd en gestimuleerd om onderwijs te geven op achterstandsscholen.

Zulke programma’s kosten geld, en dat is er in Nederland niet, op dit moment. Premier Mark Rutte, door de oppositie naar de Tweede Kamer geroepen naar aanleiding van het CPB-rapport, kon ‘geen garanties’ geven dat het onderwijs gespaard zou worden in de bezuigingen. Wel zegde hij toe dat het onderwijs zijn ‘persoonlijke prioriteit’ zou worden.

BB

6  Mare ¡ 9 juni 2011

c flavou i t n e h rs t u a u o m h o e a us r h b a t S e of

Sh

ar

Advertentie

Authentieke Houmous, Tehina en Groentesalades Kijk op SabraMezze.nl

9 juni 2011 · Mare 7 Achtergrond

Geloof De Leidse psychologe Lorenza Colzato stelde in 2008 vast dat gelovigen en atheïsten de wereld anders waarnemen.

Bevindelijk gereformeerde studenten zien details beter, atheïstische studenten hebben meer oog voor het grotere geheel. In het psychologenblad Cognition beschrijven zij en professor Berhard Hommel een vervolgproef, samen met een aantal Italiaanse collega’s. Dit keer moesten de gelovigen een testje doen waarbij hun reactiesnelheid werd gemeten, alsmede het vermogen om reacties te onderdrukken. De Leidenaren vergeleken andermaal atheïsten met gereformeerden, de Italianen vergeleken katholieke landgenoten met seculiere Italianen.

De gereformeerden waren stukken beter in het testje dan hun ongelovige landgenoten. Komt dat doordat ze beter zijn in onderdrukken, of omdat ze anders waarnemen? In een ander testje dat speciaal op onderdrukking gericht was, scoorden ze niet beter, zo bleek. Bij Italiaanse katholieken was het effect op de eerste test overigens precies andersom: zij waren juist langzamer dan hun atheïstische landgenoten. De psychologen vermoeden dat de gevolgen op de waarneming afhangen van de precieze aard van je geloof.

Stamcellen Still uit de film Inception waarin een Penrose Stair voorkomt: een trap die zowel naar boven als beneden lijkt te gaan.

In den beginne was er een einde Wetenschappelijke held Sir Roger Penrose is ook controversieel Wiskundelegende Roger Penrose schreef berucht moeilijke bestsellers en hielp Escher met zijn optische illusies. In zijn laatste boek opent de Leidse gasthoogleraar aanval op de oerknaltheorie.

Door Bart Braun De Lorentz-leerstoel van het gelijknamige instituut aan de Universiteit Leiden is een prestigieuze plek. Als Roger Penrose straks klaar is, krijgt hij geen houtskoolportret in de gangen van het Oortgebouw. Die eer is voorbehouden aan Lorentzhoogleraren die een Nobelprijs hebben gewonnen, en daar hoort hij niet bij. Toch zal het vrijdag druk worden bij zijn publiekslezing, want Sir Roger is een wetenschappelijke held. Dichter bij de status van rockster kan een tachtigjarige wiskundige niet komen.

Zelfs wie nog nooit van Penrose gehoord heeft, kent zijn werk. Herinnert u zich de scène uit Inception, waar een bewaker ineens van een trap lazert die zowel omhoog als omlaag leek te gaan? Zo’n trap heet een Penrose Stair: Penrose beschreef de figuur, en stuurde zijn publicatie daarover naar Maurits Cornelis Escher. De samenwerking tussen de wiskundige en de kunstenaar leverde beroemde werken op. Eschers Waterval is gebaseerd op een Penrose-driehoek, een optische illusie waarin de voorkant tegelijkertijd de achterkant lijkt te zijn.

Roger Penrose is de bedenker van de Penrose-betegeling, een manier om vlakken te vullen die zichzelf

nooit herhaalt. Hij werkte de wiskunde achter Einsteins relativiteitstheorie nader uit. Samen met Stephen Hawking richtte hij zich op zwarte gaten. Hij schreef ook een aantal berucht moeilijke boeken, die ondanks de vele wis- en natuurkunde zeer goed verkochten.

Zijn bekendste boek is The Emperor’s New Mind (1989), waarin hij betoogt dat het menselijk bewustzijn niet alleen voortkomt uit de manier waarop zenuwcellen in de hersenen met elkaar zijn verbonden, maar ook het gevolg is van quantummechanische processen binnenin die hersencellen. Dat zou de ontwikkeling van een elektronische computer die net zo slim en zelfbewust is als een mens onmogelijk maken. Voor het bestaan van die processen is overigens nog geen bewijs gevonden.

Verleden jaar verscheen zijn voorlopig laatste boek: Cycles of Time.

Volgens de gangbare kijk van de wetenschap is ons heelal ontstaan in een oerknal: de Big Bang. Daarbij ontstonden ruimte en tijd, en het heeft dan ook geen zin om te vragen wat er vóór de oerknal was. Als je op de Noordpool bent, kun je ook niet nog verder naar het Noorden reizen.

Cycles of Time valt die oerknaltheorie aan. Het grote probleem zit hem in de Tweede Hoofdwet van de thermodynamica. Die stelt dat de hoeveelheid entropie, ‘wanorde’, in het heelal alleen maar toe kan nemen.

Terugrekenend zou het universum rond de Big Bang dus een heel erg lage entropie gehad moeten hebben.

‘Penrose was een van de eersten die

vroeg waarom dat eigenlijk zo zou zijn’, aldus theoretisch natuurkundige Koenraad Schalm.

Penrose komt met een prachtig Escheriaans beeld van het universum.

De kosmos dijt uit, en wordt kouder, en leger. Uiteindelijk, in de verre, verre toekomst, blijft er bijna niets over: zwarte gaten hebben alles met massa opgegeten. De sterren doven uit, en de zwarte gaten verdampen.

Uiteindelijk blijven er alleen massaloze deeltjes uit, in een dodelijk saaie uitgestrektheid.

Die lege ruimtesoep lijkt volgens Penrose wiskundig gezien sterk op de oerknal. Het verschil tussen een oneindig groot uitgedijd universum en een oneindig klein samengeperste oerknal heeft geen betekenis voor massaloze deeltjes. En zo gaat in de ogen van Penrose het einde van het heelal naadloos over in een nieuw begin.

In die visie is er dus wél iets voor de oerknal: een ouder universum. Dat ook weer kan zijn ontstaan uit een nog ouder universum, enzovoort: de cycli uit de titel van zijn boek.

Net als bij The Emperor’s New Mind wringt het ook hier met het bewijs.

Penrose beweert dat het er is: de titel van zijn lezing is niet voor niets: ‘Kunnen wij terugkijken door de Oerknal, naar een andere wereld?’

Verleden jaar stuurde Penrose samen met de Armeense sterrenkundige Vahe Gurzadyan een artikel naar de natuurkundesite ArXiv. Het universum is gevuld met een zogeheten kosmische achtergrondstraling, die je waar kunt nemen met een gevoe-

lige radiotelescoop. Volgens het Big Bang-model zou die straling min of meer homogeen over het heelal uitgesmeerd moeten zijn, en de waarnemingen tot nu toe geven dat ook aan.

Gurzadyan en Penrose beweren echter zo’n 350 punten te hebben gezien, waaromheen de kosmische achtergrondstraling ringen vormt met een iets lagere temperatuur. Dat zouden dan de resten van zwarte gaten uit het vorige heelal zijn.

De andere kosmologen op ArXiv vielen niet bepaald van hun stoel.

Sterker nog, ze stonden in de rij om te laten zien dat die cirkels prima te verklaren waren volgens het Big Bang-model. Vervolgens ontspon zich een langslepende discussie over hoe groot die cirkels zijn, hoe groot ze zouden moeten zijn, hoe je daar allemaal het beste aan kunt rekenen en wat de uitkomsten dan precies betekenen. Dat debat is nog steeds gaande, en voorlopig lijken de conventionele kosmologen te gaan winnen. Schalm: ‘In principe zou zo’n cyclisch heelal sporen kunnen achterlaten, maar op dit moment is daar zeker geen bewijs van.’

Dat betekent niet dat u vrijdag weg moet blijven. Elke nieuwe wetenschappelijke theorie is controversieel als ze net bestaat. En zelfs als de cyclische kosmologie onzin blijkt, is dit een unieke kans om de wiskundester Penrose in het echt te zien.

Lezing Sir Roger Penrose: Are we able to see through the Big Bang, into another world?

Vrij 10 juni, Gorlaeus, deuren open vanaf 18:30, toegang gratis

Het menselijk lichaam bestaat uit allemaal cellen, die sterk van elkaar verschillen. Een hersencel is anders dan een levercel, die weer anders in elkaar zit dan een huidcel, enzovoort. Toch zijn al die verschillende cellen ooit ontstaan uit flexibelere cellen: stamcellen. In 2007 ontdekten Japanse onderzoekers dat je cellen met wat biochemisch kunst- en vliegwerk weer terug kunt veranderen in stamcellen. Goed nieuws, want dat opent de weg naar het herstellen van versleten organen, en nieuwe vormen van geneeskunde.

In het New England Journal of Medicine van begin deze maand waarschuwt de Leidse stamcelonderzoekster Christine Mummery tegen overhaast gebruik van zulke geherprogrammeerde cellen. Die blijken namelijk op een aantal punten subtiel af te wijken van ‘echte’ stamcellen. Of dat kwaad kan, is nog onduidelijk, maar zolang je dat niet weet, moet je voorzichtig zijn met die cellen. Eerst maar eens wat harder proberen om de geherprogrammeerde cellen nog beter op stamcellen te laten lijken, stelt Mummery voor.

Bermuda-driehoek Het is biologen nog steeds niet helemaal duidelijk waar kleine palinkjes precies vandaan komen. Vermoedelijk hebben volwassen palingen er iets mee te maken, maar de precieze details zijn onbekend. Volwassen palingen zwemmen op een gegeven moment naar een plek ergens in of rond de Sargassozee, zesduizend kilometer naar het Westen.

Ietsje later duiken er palinglarven op in de golfstroom richting Europa, maar wat er in de tussentijd exact gebeurt, is een raadsel. Een raadsel dat je graag op zou willen lossen als je succesvol paling wil kweken – de huidige ‘gekweekte’ paling is opgekweekt uit in het wild gevangen larfjes.

Biologen hadden daarom het idee om palingen uit te rusten met een satellietzendertje. Daarmee zou je de migratieroutes kunnen reconstrueren en meer te weten komen over het seksleven van de vis. In theorie. In de praktijk valt het vies tegen, laten drie Leidse biologen zien in het vakblad Naturwissenschaften. Ze laten ook zien waarom: met zo’n zender om kan een paling veel minder goed zwemmen. Zelfs met de allerkleinste zender om hebben de dieren twee keer zoveel zuurstof nodig voor dezelfde afstand. ‘Dit roept om verdere verbetering van de zenders’, schrijven de auteurs.

8

Mare · 9 juni 2011

Maretjes De prijs voor een Maretje bedraagt € 6,– per 30 woorden, opgegeven via redactie@mare. leidenuniv.nl uiterlijk t/m maandag 16.00 uur. Maretjes aangeboden voor commerciële doeleinden worden niet geplaatst, evenmin als Maretjes waarin zaken worden aangeboden die de waarde van 4.500 euro te boven gaan.

Beleef cultuur, bouw mee!

Uniek vrijwilligerswerk wereldwijd in o.a. Marokko, Cuba, Rwanda, en Italië. Je gaat met een internationale groep, 2-4 weken, tegen lage kosten.

Kijk op www.ibo-nederland.org voor info.

Hey muzikant! Op zoek naar een leuk en goed orkest? Kom dan op woensdag vanaf 20.00

uur langs tijdens de repetitie en luister of speel mee! Meer informatie: www.leidseharmoniekapel.nl.

Ben je (bijna) afgestudeerd en wil je (blijven) volleyballen?

Kom dan gratis meetrainen bij GGV, een kleine volleybalvereniging in Leiden waar spelen op niveau en gezelligheid samen gaan.

Zie www.GGV-VOLLEYBAL.nl.

Gezocht: orthopedagogiek studente (woonachtig omgeving Den Haag Ypenburg/ Nootdorp/ Delft). Vanaf augustus vaste bijbaan op maandagmiddag tussen 15.00 17.30 uur (onder schoolweken). Begeleiding eeneiige jongens tweeling (8 jaar oud, straks groep 4), moeilijk lerend. Taken: lezen, spelling, rekenen. Daarnaast

ADVERTENTIE

Zoek je een actuele, uitdagende invulling van je keuzeruimte in je bachelor?

nor mi

De D

ame uu r z

k ke l i n g O nt w i

Vanaf 05/09/2011 voor 15 of 30 EC Info: www.tinyurl.com/do-minor Coördinator: R. de Bree 071-5271477 mare-univ leiden 110601.indd 1

spelletjes t.b.v. concentratie, ruimtelijk inzicht, fijne motoriek.

Redelijke financiële vergoeding!

Bij interesse mailen met familie Sluis: lsluis@ziggo.nl.

Gezocht: Voor verschillende onderzoeken van de afdeling anesthesiologie van het LUMC zijn wij op zoek naar gezonde mannelijke vrijwilligers (18-45 jr), die tegen vergoeding mee willen doen aan pijn- en ademhalingsonderzoeken. Indien u belangstelling heeft, neem dan contact op met drs. Merel Boom, of prof. dr. A. Dahan, tel: 071-5262301 of m.c.a.boom@lumc.nl.

Kamer te huur. Op de Witte Singel 69, Leiden, is een kamer te huur voor een studente, promovenda of wetenschappelijk medewerkster natuurkunde.

Huurprijs €455,- per maand. Tel 071 5142099.

Room to let. Room to let on the Witte Singel 69, Leyden, for a female student or Phd student or scientific collaborator physics.

Rent €455,- per month. Tel 071 5142099.

English text correction/writing development by native speaker/successful writer. I correct academic English texts and assist you in improving your writing. Call 06-3012-3667 or email Talen.Service.NL@gmail.com.

Wil je graag je kennis delen?

En heb je zin om op kamp te gaan deze zomer? Kijk op www. anderwijs.nl!

Gezocht voor één middag per week: lieve oppas voor onze drie zonen (11, 9 en 6 jaar oud). Wij zijn op zoek naar een oppas bij ons thuis die langere tijd beschikbaar is op een vaste middag per week vanaf 14.30 tot ongeveer 18.00. Wij wonen op de rand van Leiden en Oegstgeest. Belangstelling? Neem contact op via tieg@wxs.nl of 071-5237269.

Zoek je een arbeidsmarktgerichte minor? De interdisciplinaire minor Duurzame Ontwikkeling daagt je uit om innovatieve oplossingen te zoeken voor actuele maatschappelijke problemen op het gebied van milieu en ontwikkeling. Toegankelijk voor bachelorstudenten van alle studierichtingen.

Vanaf september 2011, 30 ECTS. Meer informatie: www.cml.leiden.edu/education/minor/ of neem contact op met de minorcoördinator Rianne de Bree: 071527 1477.

Doe iets met je kennis! De Onderwijswinkel dankt alle bijlesgevers voor hun inzet. In september weer een Maretje met leerlingen die hulp nodig hebben. Er zijn nu al 6 aanmeldingen van brugklassers en 25

basisschoolleerlingen staan nog op de wachtlijst. Zowel in buurthuis Vogelvlucht (op di. middag) als in de Onderwijswinkel in de Driftstraat (ma. t/m vrij. middag) zijn bijlesgevers nodig. Bij leerling of bijlesgever thuis kan natuurlijk ook gewerkt worden.

Prettige vakantie! Onderwijswinkel, Driftstraat 77, ma,- wo en do. 15-17 u. Tel: 5214256, LET OP ons e-mailadres is: st.onderwijswinkel@planet.nl.

GEVRAAGD per medio augustus: enthousiaste oppas voor kinderen van 10 (jongen) en 8 (meisje). Tijden: elke maandagen donderdagmiddag (14:30 tot ca. 17:30), en incidenteel ’s avonds. Reacties naar: nroepers@planet.nl

Maretjes extra Maretjes-extra zijn bedoeld voor semi-commerciële instanties. De prijs voor een Maretje-extra is € 23,– incl. BTW voor elke vijfendertig woorden. U kunt deze advertenties uiterlijk op de vrijdag vóór het verschijnen van Mare opgeven bij Bureau van Vliet B.V., postbus 20, 2040 AA Zandvoort, telefoon 023-571 47 45. E-mail: Zandvoort@bureauvanvliet.com Writing your MA thesis and getting stuck? A few hours of

professional writing coaching will help you figure out what you want to say and how best to say it. We can work on structure, content and a time schedule. Not to mention getting over your writer’s block! Call 06-42133544 or e-mail: veronique1973@yahoo.com.

Zangdocent heeft weer ruimte voor nieuwe leerlingen. Pop, jazz, musical en voorbereiding op het conservatorium.

Kennis van EVT. Les wordt overdag gegeven. Bel voor een gratis proefles. 06-45308413 / close2harmony@gmail.com.

Haagrecht Advocaten zoekt een advocaat-stagiaire voor de algemene/letselschade praktijk per 1 augustus 2011.

Het betreft een full-time baan/ opleiding voor een afgestudeerd jurist. Info 070-3141900 vraag naar Walter Römelingh of Christine Schouten, www. haagrecht.nl en sollicitaties@ haagrecht.nl.

Gevraagd: In klein woonproject voor studenten met autisme in het centrum van Leiden: een gevorderde master student die als woon-begeleider wil fungeren. Tegenprestatie: gratis inwoning en verblijf in ruime kamer. Info: tel. 020- 6793331 of e/mail: eha@xs4all.nl.

01-06-2011 14:54:39

ADVERTENTIES

Graduate School of Communication

MINOR COMMUNICATIE OVER GEZONDHEID Overgewicht, roken, depressies, verslaving...

Communicatie is een wezenlijk onderdeel van de oplossing voor deze gezondheidsproblemen en daarvoor zijn specialisten nodig. Iets voor jou? Kies voor de minor Communicatie over gezondheid!

ONDERwERpEN DIE AAN bOD KOMEN: Ontwikkelingen in publieke gezondheidscommunicatie De kwaliteit van gezondheidsjournalistiek Juridische aspecten van communicatie Gebruik van nieuwe marketingtechnieken Vaardigheden voor effectief communiceren

· · · · ·

VOOR wIE? Derde jaars studenten binnen de domeinen ‘Gezondheid’ of ‘Taal en communicatie’. wANNEER? September 2011 t/m januari 2012

We invite you to the Graduate School of Communication in Amsterdam WWW.GRADUATESCHOOLOFCOMMUNICATION.UVA.NL

The Graduate School of Communication offers one-year and two-year programmes in the following areas: ■ ■ ■ ■

Youth and Media Persuasive Communication Political Communication Corporate Communication (only in Dutch)

The Graduate School has an excellent international standing

MEER wETEN? www.falw.vu.nl/communicatie-over-gezondheid LIEVER EEN ANDERE MINOR? Kijk voor alle minoren aan de VU op www.vu.nl/minoren

9 juni 2011 · Mare 9 Achtergrond

Dagboek van een radicaal Briljant blog van uit het leven gestapte denker in boekvorm verschenen Vijf jaar geleden maakte de Leidse promovendus Jeroen Mettes een einde aan zijn leven. Deze week verscheen zijn nagelaten werk.

Mare-redacteur en voormalig studiegenoot Thomas Blondeau gedenkt hem. ‘In de collegezaal domineerde hij iedere discussie.

Opmerkelijk voor iemand die negentig procent van de tijd zweeg.’

In de Nederlandse literaire blogosfeer bloeien honderden bloemen.

Liefhebbers, kunstenaars en critici produceren een constante stroom van gedichten, scheldpartijen, nieuwtjes en essays. Het niveau varieert van krakkemikkig tot weloverwogen. Omdat het meestal eenmansprojecten zijn, treedt bij mij vaak leesvermoeidheid op. Na een paar maanden zijn de voorkeuren en ijkpunten van de schrijver wel bekend. Soms hoor je een schrijver wel eens over innerlijke noodzaak praten, maar een lezer kent die ook.

Slechts één blog wist me blijvend boeien. Zelfs al verschijnt er al vijf jaar lang geen nieuw bericht meer: Poëzienotities geschreven door Jeroen Mettes (1978 – 2006). De blog is nog geen anderhalf jaar actief bijgehouden. In die korte tijd genereerde die zoveel aandacht dat Vlaamse en Nederlandse kranten in memoria

publiceerden toen Mettes uit het leven stapte.

Deze week verscheen een tweedelige cassette met zijn nagelaten werk.

Het boek Weerstandsbeleid bestaat hoofdzakelijk uit de teksten van de blog. Het tweede deel, N30+, vernoemd naar de codenaam voor de andersglobalisten tijdens de protesten in Seattle, is een bundeling van zijn gedichten. Wat maakte Mettes zo uitzonderlijk?

Alleen al de inzet. De eerste post, geplaatst op 29 juli 2005, leest als een oorlogsverklaring: ‘Het was tijd om uit de marges en in de die wind die waait tussen de graven te kruipen, boeken te lezen, misschien zelfs kranten. Waarom? (…) Zonder bullshit: ik heb de hedendaagse Nederlandse poëzie lang genoeg (half-) genegeerd. Werkelijk. Alles wat afschuwelijk is, ik bedoel, hier, of aan dit land, is me altijd voorgekomen als gesublimeerd in deze poëzie.’

Hoe zou hij dit labbekakkige fenomeen aanpakken? Door op alfabetische volgorde de poëziekast van een Haagse boekhandel door te werken en vervolgens de bundels te bespreken. Mettes week meteen af van andere critici omdat hij van poëzie niet in de eerste plaats troost, anekdotisch vermaak of zelfs schoonheid verwachtte. Zijn schrijven werd gedreven door de vraag of deze of gene gedichtenbundel überhaupt bestaansrecht had. Poëzie achtte hij

Magneto, één van de meest complexe personages uit de Amerikaanse comics, stond op Mettes’ blog als profielplaatje

Jeroen Mettes op de dag van zijn afstuderen. Foto Piet Mettes

Jeroen Mettes over Het spreken van de dichter ‘De dichter mag zoals iedereen meedoen aan het publieke discours, waar iedereen zijn mening mag geven over alles, en dat dan ook doet, zonder enige repercussies maar ook met bijzonder weinig resultaat. Wat moet een dichter in een samenleving waar de vrijheid van meningsuiting boven alle andere vrijheden wordt gesteld, en zelfs een soort sinistere plicht wordt?’

Mickey Mouse ‘Mickeys meest indrukwekkende vijand was ‘The Phantom Blot’: letterlijk een vlek inkt op papier, figuurlijk een man in een pak. Deze spookachtige vlek – slecht vertaald in de Nederlandse strips als ‘De Zwarte Schim’ – had soms ook een mond, wat de illusie van een persoon onder een laken nog verder ondermijnde. Disney heeft wat vervreemdingseffecten betreft nooit onder hoeven doen voor Brecht. Met een beetje goede (marxistische) wil kunnen we de Vlek interpreteren als het spook van het communisme – zijn hoogtijdagen vielen ruwweg samen met de Koude Oorlog – en als een materiële metafoor voor het productieproces.’

Anna Enquist ‘Anna Enquist is chic op de manier dat Jane Campion-films chic zijn: gemakkelijk te consumeren high culture. Je zou haar karakteristieke hoofd als buste in je huiskamer neer willen zetten, gewoon om gasten op te laten merken: ‘Hé, dat is toch Anna Enquist, een van de bekendste schrijvers in de hedendaagse Nederlandse literatuur?’ Misschien is ze de vrouwelijke Harry Mulisch, hoewel de laatste wat moeilijker wordt gevonden omdat hij een man met een pijp is.’

per definitie nutteloos en net daarom werd het aan de hoogst mogelijk standaard getoetst: Verandert dit gedicht iets aan de status quo? Verzet het zich tegen het bestaande?

Die standaard valt samen met Mettes’ onenigheid met de wereld.

Hij hekelde het kapitalisme en vooral de vanzelfsprekendheid waarmee het onze levens bepaalt. Kunst kan daaraan ontsnappen. In een poëtica bij N30, een prozagedicht van meer dan tweehonderd pagina’s omschreef hij een kunstwerk als: ‘een stukje paradijs in de hel, een ansichtkaart uit het tranendal geadresseerd aan het paradijs, aan X.’ De blog beperkt zich al snel niet alleen tot letterkunde. Politiek, muziek en media worden ook over de hekel gehaald. Dit alles geschreven op een elegante, speelse en erudiete wijze.

Maar het bleef hem altijd menens.

Voor de lezer was het duidelijk, dit was het dagboek van een radicaal.

Op het moment van zijn zelfdoding was hij als promovendus verbonden aan de Leidse vakgroep literatuurwetenschap. Ik had jaren daarvoor vakken met hem gevolgd.

Als de literatuurlijsten werden uitgedeeld aan het begin van het jaar, had hij alles al gelezen. Of hij vond ze te makkelijk en las de werken waarop ze gebaseerd waren. In de collegezaal viel hij al snel op door iedere discussie te domineren. Opmerkelijk voor iemand die negentig procent van de

tijd zweeg. Met zachte maar beslissende stem zei hij soms iets wat al het voorgaande meteen overbodig maakte. Dat hij cum laude afstudeerde en meteen kon promoveren, vonden zijn medestudenten niet meer dan vanzelfsprekend.

Toen ik in een literair blad mijn eerste gedicht publiceerde, was hij de enige in mijn omgeving die het opgemerkt had. Toen hij me erover sprak, trilden zijn handen; hij beefde over zijn hele lijf. Ook zijn soms lange periodes van afwezigheid waren signalen dat Mettes in oorlog met zichzelf lag. In 1999 had hij al zelfmoordpoging ondernomen.

Die innerlijke strijd begon zijn virtuele geschriften aan te vreten. ‘Ik ga deze blog alleen nog voor stomme doeleinden gebruiken’, schrijft hij medio augustus 2006. Zijn voorlaatste post is het bericht dat dichter Ilja Leonard Pfeijffer (die hij eerder als vijand had betiteld) het huwelijk van acteursduo Katja Schuurman en Thijs Römer heeft bekrachtigd in ‘zijn bevoegdheid als dichter’. Mettes voegt eraan toe: ‘Als dit geen bewijs is dat poëzie er toe doet, dan weet ik het niet meer…’ 21 September verschijnt er een lege post.

Op zijn begrafenis vijf dagen later speelt een vriend waarmee Mettes correspondeerde piano. Ze hadden elkaar nooit in den vleze ontmoet.

Het merendeel van de aanwezigen en zelfs de sprekers op de boekpre-

sentatie afgelopen dinsdag kenden de overledene alleen maar via het geschreven woord. Het copyright van zijn werk berust bij twee ooms.

Ik contacteerde ooit een van hen toen ik wou afstuderen op een onderdeel van Mettes’ onafgemaakte proefschrift over het vormloze poëzie. Bij lezing bleek dat die exercitie het soort kennis vergde dat ik niet in huis had. En er even ongenadig invliegen als Mettes; dat had ik er niet voor over. Of durfde ik misschien niet. Ik koos voor meer beheersbare materie.

Een dichter en denker die er een eind aan maakt op de eerste dag van de herfst. Een cliché waar Mettes het zijne van zou hebben gedacht. Net zoals van het cliché dat een briljante geest al zijn intelligentie en souplesse van denken niet kan inzetten om simpelweg de volgende dag te halen.

Waarom ontsnappen aan vastgeroeste woorden en denkbeelden moeilijk maar niet onmogelijk is, waarom dat zelfs een plicht is – de schrijver van Weerstandsbeleid had het verrassender en degelijker kunnen uitleggen dan ik. De schrijver van N30+ deed het zelfs voor. De lezer mag nu die inspanning leveren.

Correctie: moet. Hoe clichématig dat ook klinkt. TB Jeroen Mettes, Weerstandsbeleid en N30+, Uitgeverij Wereldbibliotheek, € 29,90

10 Mare · 9 juni 2011 English piece advertentie

De Universiteitsraad geeft als centraal medezeggenschapsorgaan van de universiteit een stem aan het personeel en de studenten van de Universiteit Leiden; de Raad adviseert het College van Bestuur in beginsel op alle beleidsterreinen (onder meer onderwijs, onderzoek, personeelsbeleid, arbeidsomstandigheden, financiën, universitaire strategie) en oefent bovendien ten aanzien van een aantal besluiten een instemmingsrecht uit.

De Raad nodigt u uit te solliciteren naar de functie van

VOORZITTER VAN DE UNIVERSITEITSRAAD (v/m) voor de periode van 1 september 2011 tot en met 31 augustus 2012.

De voorzitter wordt gekozen voor de periode van één jaar; herverkiezing – steeds voor de termijn van één jaar – is mogelijk. Kandidaten dienen bij voorkeur (oud-)student of (oud-)medewerker van deze universiteit te zijn. Het is niet vereist dat de voorzitter lid is (geweest) van de Raad.

De voorzitter van de Universiteitsraad heeft onder meer tot taak: • het voorbereiden, bijeenroepen en leiden van de raadsvergaderingen en de overlegvergaderingen met het College van Bestuur; • het leiden van de werkzaamheden van de Raad; • het coördineren van de werkzaamheden van de commissies van de Raad; • het onderhouden van contacten met onder anderen het College van Bestuur en diens medewerkers en, in voorkomende gevallen, met de Raad van Toezicht, het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap en collega-voorzitters in den lande; • het onderhouden van de websites door het jaar heen en in het bijzonder rond de verkiezingen.

Picasso’s headaches

De voorzitter wordt in haar/zijn werkzaamheden ondersteund door de griffier van de Universiteitsraad.

“Amusing, but we don’t have any evidence”

Van kandidaten voor de functie wordt verwacht dat zij, naast uitstekende communicatieve vaardigheden, beschikken over bestuurlijke ervaring en dat zij kennis hebben van de universitaire bestuurs- en medezeggenschapsstructuur. Tevens zullen kandidaten zich de systemen voor het webbeheer eigen moeten maken (Tridion). Beschikbaarheid voor twee jaar is een pre.

Did Pablo Picasso suffer from migraines or not? Leiden scientists put forward the idea that the Spanish painter may have been affected by this disorder, but then the notion started to a life of its own. “Now, nobody doubts the theory although, at the time, it was just a suggestion.”

Het tijdsbeslag van de functie is gemiddeld maximaal 3 dagen per week, waaronder ten minste de gehele maandag en de dinsdagochtend. Een voorzitter voortkomend uit de studentgeleding van de Universiteit Leiden ontvangt een vergoeding voor maximaal 0,6 fte; een voorzitter voorkomend uit de personeelsgeleding van de Universiteit Leiden wordt voor maximaal 0,6 fte van haar/zijn werkzaamheden vrijgesteld en vervangen gedurende de periode dat zij/hij als voorzitter werkzaam is, een en ander volgens de daarvoor geldende regelingen. Een voorzitter niet voortkomend uit de student- dan wel personeelsgeleding van de Universiteit Leiden ontvangt een adequate financiële tegemoetkoming.

Neurologist Joost Haan of the Leiden University Medical Centre: am I right in saying that migraine sufferers have a different view of the world? “Twenty per cent of people with migraines see an aura before the onset of a headache: a temporary distortion of the image. Some see a spot that blots out part of their vision, other see stars or fireworks.

Children sometimes say that they seem very small sometimes, or that their arms seem to be very big: the Alice in Wonderland syndrome.”

And you can see this distortion in their art?

“Yes. Many patients can paint it better than they can describe it. In the eighties, there was even a Migraine Art Competition that encouraged migraine sufferers to take up painting. Those works are still being studied, because they can tell us something about migraines.”

Picasso’s art? ‘In 2000, German scientists were examining those paintings by the migraine sufferers. In a number of paintings when they noticed that the left half and the right half if the face had shifted in relation to each

other. At that point, Professor Michel Ferrari and I both said: they look a bit like a Picasso.

We suggested that it might indicate that he suffered from migraines, and that made the papers, and even the BBC news headlines.

“Since then, the story has gone its own way.

Picasso started to appear on lists of famous migraine sufferers and now, nobody doubts the theory, although, at the time, it was just a suggestion.”

You have written an article for the journal Cephalalgia on Picasso’s migraines. An attempt to set the record straight? “That is putting it too simply. He could have suffered from the condition. I have read biographies and letters by Picasso, and didn’t find anything.

That doesn’t say much: many patients don’t talk about it. It’s an amusing theory, but we don’t have any evidence.”

Is it harmful that a story like that circulates?

“Not as far as this goes, because what does it matter? You can imagine though, that it could be harmful in other areas. For instance, for a very long time, there was a notion among neurologists that you did not need to operate on an abscess that was smaller than three centimetres. A long time age, I tried to find out where they got that idea from, and discovered it in an article published more than fifty years ago, with only two patients. It was recorded somewhere, everyone writes about it and many modern doctors see it as the truth.”

BB

advertentie

Ontdek de masterspecialisatie

Statistical Science for the Life and Behavioural Sciences in Leiden.

17 Juni van 14:30 - 17:00 in Wageningen 23 Juni van 14:30 - 17:00 in Leiden How should you review a book of www.math.leidenuniv.nl/statscience/ drinking games?

You can’t just read it, of course. Mare provided the beer and the experiences players for

Universiteit Leiden. Universiteit om te ontdekken.

Gegadigden voor het voorzitterschap van de Universiteitsraad kunnen zich schriftelijk kandidaat stellen. De kandidaatstelling dient vergezeld te gaan van een curriculum vitae, een korte schets van de taakopvatting van de kandidaat en bij voorkeur enkele referenties.

Schriftelijke kandidaatstellingen dienen woensdag 22 juni 2011 in het bezit te zijn van de Griffier van de Universiteitsraad, mevrouw M.J.A. Stol-Loos, Bestuursbureau, Postbus 9500, 2300 RA Leiden.

Voor nadere informatie kunt u zich wenden tot de huidige voorzitter van de Universiteitsraad, Joeri Veen (tel. 071 527 3138; j.veen@bb.leidenuniv.nl) en tot de griffier van de Raad, Marrie Stol (tel. 071 527 3125; mja.stol@bb.leidenuniv.nl).

Op www.ur.leidenuniv.nl kunt u meer informatie vinden over de werkzaamheden van de Universiteitsraad.

Academische Agenda Prof.dr. R.B. Halbertsma zal met het uitspreken van de oratie op vrijdag 10 juni benoemd worden tot bijzonder hoogleraar bij de faculteit der archeologie om werkzaam te zijn op het gebied van Museale Aspecten van de Archeologie.

M. Gantzert zal op dinsdag 14 juni om 13.45 uur promoveren tot doctor in de Geesteswetenschappen. De titel van het proefschrift is ‘The Emar Lexical Texts’. Promotor is Prof.dr.

W.H. van Soldt.

A.G. Pearcy zal op dinsdag 14 juni om 15.00 uur promoveren tot doctor in de Wiskunde en Natuurwetenschappen. De titel van het proefschrift is ‘Implications of Skull Shape for the Ecology and Conservation Biology of Crocodile’. Promotor is Prof.dr. M.K. Richardson.

Y.P. de Visser zal op dinsdag 14 juni om 16.15 uur promoveren tot doctor in de Geneeskunde. De titel van het proefschrift is ‘Intervention studies in a rat model of bronchopulmonary dysplasia’. Promotor is Prof.dr. F.J. Walther.

L.F. Koning zal op woensdag 15 juni om 11.15 uur promoveren tot doctor in de Sociale We-

tenschappen. De titel van het proefschrift is ‘An instrumental approach to deception in bargaining’. Promotor is Prof.dr. E. van Dijk.

P. Bakvis zal op woensdag 15 juni om 13.45 uur promoveren tot doctor in de Sociale Wetenschappen. De titel van het proefschrift is ‘Psychogenic non-epileptic seizures: Towards an integration of sychogenic, cognitive and neurobiological aspects’. Promotoren zijn Prof.dr. P. Spinhoven en Prof.dr. F.G. Zitman.

J.W.P. Groenewegen zal op woensdag 15 juni om 15.00 uur promoveren tot doctor in de Geesteswetenschappen. De titel van het proefschrift is ‘The Performance of Identity in Chinese Popular Music’. Promotor is Prof.dr. M. van Crevel.

A.P. Stolk zal op woensdag 15 juni om 16.15 uur promoveren tot doctor in de Wiskunde en Natuurwetenschappen.

De titel van het proefschrift is ‘Discrete tomography for integervalued functions’. Promotor is Prof.dr. S.J. Edixhoven.

R. Vicente Steijn zal op donderdag 16 juni om 11.15 uur promoveren tot doctor in de

Geneeskunde. De titel van het proefschrift is ‘Development of the sinus venosus myocardium from the posterior second heart field’. Promotoren zijn Prof.dr. A.C. Gittenbergerde Groot en Prof.dr. R.E. Poelmann.

K.J. Heller zal op donderdag 16 juni om 13.45 uur promoveren tot doctor in de Rechtsgeleerdheid. De titel van het proefschrift is ‘The Nuremberg Military Tribunals and the Origins of International Criminal Law’. Promotor is Prof.dr. C. Stahn.

S. Novin Farahbakhsh zal op donderdag 16 juni om 15.00 uur promoveren tot doctor in de Sociale Wetenschappen.

De titel van het proefschrift is ‘-Dutch Adolescents’ Emotional Functioning: In between two cultures?’. Promotor is Prof.dr. C. Rieffe.

B.M. Steup-Beekman zal op donderdag 16 juni om 16.15 uur promoveren tot doctor in de Geneeskunde. De titel van het proefschrift is ‘Studies on Neuropsychiatric SLE’.

Promotoren zijn Prof.dr. T.W.J. Huizinga en Prof.dr. M.A. van Buchem.

9 juni 2011 · Mare 11 Cultuur

Agenda

F IL M

OUDE KAASMARKT SCHOOL Leiden international short film festival Vr 10 juni 16.00 u v.a. € 5,TRIANON Pirates of the Caribbean: On Stranger Tides 3D dagelijks 18.15 + 21.30 za. zo. ma. 14.00 Black Butterflies dagelijks 18.45 Insidious dagelijks 21.30 Gooische Vrouwen dagelijks 18.45 + 21.30 KIJKHUIS Rien à déclarer Dagelijks 18.45 The King’s Speech Dagelijks 21.00 Mammuth Dagelijks 19.15 + 21.30

Je bent niet je penis Leiden International Short Film Experience toont 48 films uit 28 landen Regisseurs op Leids korte filmfestival laten zich inspireren door ondermaatse genitaliën, menselijke kanonskogels en maffe missionarissen.

Een aantal heren zit in een klaslokaal. Ze praten in op een kalende man die voor hen staat. Hij draagt een te grote bril, is erg nerveus en mompelt: ‘Ik ben Daniël en ik....’ Het lijkt een archetypische bijeenkomst van de AA. Maar als de man zijn broek laat zakken blijkt dat er toch iets anders aan de hand is.

De mannen in de korte film Small Penis van de Noor Stian Hafstad hebben een ondermaats geslacht en lijden daar flink onder. Maar door elkaar te steunen en de leus ‘Je bent

Door Vincent Bongers

niet je penis’ te scanderen slaan ze zich door het leven heen.

De film die behoorlijk doet denken aan het werk van Arjen Ederveen en Jiskefet is een van de inzendingen voor de Leiden International Short Film Experience (LIsFE) dat dit jaar voor de derde keer wordt gehouden.

De organisaties, onder ander bestaande uit studenten en medewerkers van de universiteit, kreeg een stortvloed aan inzendingen. Maar liefst 1100 films werden bekeken, 48 inzendingen uit 28 landen werden geselecteerd. De kwaliteit loopt uiteen van opnames gemaakt met een telefoon tot professionele producties.

In Suiker van Jeroen Annokkee vist een patholoog anatoom een roze slipje uit de keel van een overleden jonge man. In acht minuten laat de regisseur met veel zwarte humor zien

hoe het kledingstuk daar is terechtgekomen. Een wulpse rechtenstudente klopt aan bij haar bovenbuurman om wat suiker te lenen. Na een onhandig moment volgt een noodlottige kettingreactie.

Rocket Man van de Zuid-Afrikaanse regisseur Anton du Preez is een tragikomedie over een uitgerangeerde menselijke kanonskogel die door zijn bitchy dochter naar het bejaardenhuis wordt verbannen. De veteraan wil echter nog een keer een zijn show opvoeren. Hij is niet van plan om zich als seniele oude gek te laten wegzetten en verzint een list.

Mateo Vega maakte een film over een aantal incidenten in Amsterdam waar een fiets bij betrokken is. Het is een lichtvoetig commentaar op films over de kwaadaardige grotestadsjungle.

Thijs Schreuder pakt het grootser aan en komt met een historisch fantasy-epos van een kwartier over de pogingen in de vroege Middeleeuwen van bisschop Bonifatius (gespeeld door de Belgische topacteur Jan Decleir) om de Friezen te kerstenen. Die zagen dat niet zo zitten en de geestelijke moest zijn zendingsdrang met de dood bekopen. Bonifatius wandelt uitgerust met een krusivormige staf door een landschap dat zo uit de Lord of The Rings-films lijkt te komen - als een geflipte Gandalf in Friesland.

LIsFE Gymzaal Oude Kaasmarktschool vrij 10 juni, € 9 (passe-partout), € 5,(voor sessie van tien films)

‘Ik ben niet de beste’

M U Z IEK

LVC Triplex VI Vr 10 juni 20.30 u € 7,50 Decompression Za 11 juni 23.00 u € 14,Vader, Krisiun & Guest Zo 12 juni 20.00 u € 15,QBUS 24 Pesos Za 11 juni 21.00 u € 10,CAFÉ DE TREGTER Little Birdie en Renée Stevense Vr 10 juni 21.30 u LEIDSE HOFJES Festival Muziek in de Leidse Hofjes Zo 12 en ma 13 juni ACADEMIEGEBOUW Musici rond het Academie-orgel Wo 15 juni

Th e at e r

Leidse schouwburg VARA Leids Cabaret Festival Finalistentour 2011 Vr 10, za 11 juni 20.15 u v.a. € 9,STEDELIJK MUSEUM DE LAKENHAL The big hole to which we shall return Vr 10, za 11, zo 12 juni 22.00 u Gratis met entreekaartje museum

Cabaretier en docent leert ook van zijn leerlingen

IMPERIUMTHEATER Pas op dat je geen woord zegt Vr 10, za 11 juni 20.15 uur € 7,50

De winnaars van het Leids Cabaret Festival keren dit weekend terug naar de stad waar het allemaal begon. Gijs van Rhijn won de juryprijs.

ren. Eigenlijk hoef je alleen maar te leven om een programma te maken.’

D I V ER S EN

De Volkskrant noemde de finale ‘onthutsend slecht’ en jouw spel ‘hysterisch’. Hoe ga je daarmee om?

‘Ik kon die kritiek makkelijk naast me neerleggen. Ik heb mijn eigen visie en koers. Het belangrijkste is dat ik de voorstelling maak die ik wilde maken. Bovendien kon ik uit de recensie geen tips halen. Feitelijk werd er over de inhoud van de voorstelling niet zoveel gezegd. Dat vind ik jammer.’

SIEBOLDHUIS Kawaii Kimono t/m 14 augustus

Dit weekend speel je weer op het podium waar in februari de finale haalde. Voelt het nu anders? ‘Jazeker, we hebben de voorstelling sinds de finale al ruim veertig keer gespeeld. Ik had verwacht dat ik minder zenuwachtig zou zijn, maar dat is helaas niet zo.’

Wat kan het publiek verwachten?

‘Lokroep gaat voornamelijk over mij en het besef dat ik dingen niet zo goed kan als ik vroeger dacht. Ik ben erachter gekomen dat ik niet in alles de beste ben. En dan vooral op het gebied van relaties. Eigenlijk is mijn voorstelling één grote verleiding.’

Foto Jaap Reedijk

LIDO STUDIO The Hangover part II dagelijks 18.45 + 21.30 za. zo. ma. 14.30 X-Men: First Class dagelijks 18.30 + 21.30 Source Code dagelijks 19.00 + 21.30 Gooische Vrouwen za. zo. ma. + wo. 14.30 Something Borrowed dagelijks 18.45 Unknown dagelijks 21.30

Je werkt als muziek- en toneeldocent op een middelbare school.

Vertel je daar ook over op het podium? ‘Ja, mijn leerlingen vormen

een grote inspiratiebron. Je kan je misschien voorstellen dat je dingen tegenkomt als je met een groep van dertig pubers naar een museum gaat.

Dan gaat er ook wel het nodige mis.’

Hebben je leerlingen je laten inzien dat je niet overal de beste in bent? ‘Je wordt door kinderen hard gespiegeld. Het zou inderdaad goed kunnen dat mijn leraarschap een rol heeft gespeeld. Maar mijn ouders hebben me er ook regelmatig op gewezen dat ik niet de beste ben.’

Was je wel altijd al de leukste thuis?

‘Nou, niemand was in ieder geval verbaasd dat ik dit vak inging. Ik ben altijd bezig geweest met het vermaken van mensen. Ik ben entertainer geweest op campings. Toen ik het conservatorium deed, probeerde ik klassieke concerten altijd wat op te leuken met grappen en dansjes.

‘Ik heb een oogje ontwikkeld voor dingen die ik kan gebruiken. Neem bijvoorbeeld het openbaar vervoer of de file. Daar gebeuren al genoeg dingen die mij blij maken of frustre-

Is het publiek wel enthousiast? ‘De reacties zijn uitmuntend. Alle mensen die ik heb gesproken, vertelden dat ze een hele leuke avond hadden gehad. Dat is een grote drive om door te gaan.’.

Door Berit Sinterniklaas

Finaletour Leids Cabaret Festival Leidse Schouwburg 9, 10 en 11 juni, 20.15 uur € 9-17,50

Rijksmuseum van oudheden Archeologie van Nederland t/m 31 dec 2020 Nieuws uit het Midden Oosten t/m 31 juli 2012

DE LAKENHAL Lucas van Leyden en de Renaissance t/m 26 juni 2011 MUSEUM BOERHAAVE Komt dat zien! Circus Boerhaave t/m 4 sept 2011 Opening Nederlandse nobelprijswinnaars Wo 15 juni 15.30 u NATURALIS Walvissen t/m 21 aug 2011 MUSEUM VOLKENKUNDE Maori Verlengd t/m 18 sept 2011

12 Mare · 9 juni 2011 Kamervragen

00:31 PM

Systeem om zeep

Foto Marc de Haan

‘Hier lagen de lichamen opgebaard’ David van de Merwe (20), eerstejaars psychologie Huis: voormalig pathologisch laboratorium, Wassenaarseweg Huisgenoten: 10 Grootte kamer: Twee kamers, totaal zo’n 54 m2 Prijs: € 170,- inclusief Hoe ben je aan deze kamer gekomen?

‘Een vriend van me woonde anti-kraak in het anatomisch laboratorium, hier op het terrein. Hij wist dat deze panden ook leeg kwamen te staan. Ik ben blijven bellen naar die anti-kraakorganisatie. Uiteindelijk heb ik een van de laatste kamers hier gekregen. Ik woon hier nu ongeveer anderhalf jaar.’

Hoe is het om in zo’n oud, verlaten gebouw te wonen?

‘Ik vind het niet erg, wel grappig. Maar sommige mensen hebben er meer pro-

blemen mee. Er was een meisje die heeft maar één nacht op haar kamer geslapen, toen trok ze het niet meer en is ze vertrokken. Sowieso wonen hier voornamelijk mannen, acht tegen drie vrouwen.’

Is het ’s avonds eng?

‘Als de lampen uit zijn, is het wel heel donker. Met die lange gangen is het creepy. Ik heb er zelf niet zo’n moeite mee.

Vrienden vinden het soms lastig om hier de weg te vinden.

‘Wat wel eng was: ik hoorde elke nacht een soort getjilp boven mijn kamer. Op een dag heb ik het systeemplafond aan de kant geschoven, toen bleek er een kraaiennest boven mijn kamer te zitten.

Er vielen een uitgedroogde dooie kraai en wat takken naar beneden. Het nest moest vanwege de hygiëne direct weg.

‘Bij een onderhoudscontrole kwamen

we in de nok van het gebouw, waar we anders nooit komen. Er lagen spullen van een zwerver: een kookstelletje, een lege fles, een weegschaaltje en wat oude kleren. Het bleek dat er een raam openstond. Het was gewoon nooit dicht gedaan. Dus de antikraak had niet helemaal gewerkt.’

En wat huist er in de kelder?

‘Het is gewoon echt een nasty kelder.

Er staan kasten waarin de potten met lichaamsdelen en organen stonden. Achter een enorme deur, die heel langzaam opengaat zijn koelcellen. Daar lagen vroeger lichamen opgebaard.

‘We hebben ook een anatomisch theater.

De collegebanken zijn in een halve cirkel opgesteld rond een tafel met een afvoerputje, waarop dan een lichaam getoond werd aan studenten.’

Zoveel ruimte biedt mogelijkheden…

‘Toen een van de collegezalen nog open was, gebruikte ik die voor bioscoopavonden met mijn cordial. Naast mijn kamer is een grote ruimte, daar ga ik wel eens sporten. Ik doe er mijn push-ups, werk met gewichten of ik ga er rennen.’

Wat zijn de nadelen?

‘Wat je hier wel mist is de gezelligheid.

Je hebt geen fusie. Soms kom je mensen weken niet tegen. Maar ik ben vaak weg.

Dan ga bij vrienden langs, twee wonen hier op het terrein. En qua muziek maken: ik kan zo hard gitaar spelen als ik wil. In een normaal studentenhuis moet je meer rekening met elkaar houden.’

Door Dirk-Jan Zom

Ik stelde me voor dat het zo ging. Evert, sinds twee weken stagiair op de technische afdeling, kwam net aanlopen met een kop hete koffie en struikelde over een aan computers gerelateerd draadje. Genadeloos droop de hete koffie de belangrijkste server in. Evert natuurlijk in tranen, want naar een voldoende voor zijn stage kon hij wel fluiten. Gelukkig was daar de leidinggevende met een briljant idee. ‘Weet je wat, we sturen even een mailtje naar 18.000 mensen dat ze binnen vijf uur hun wachtwoord moeten veranderen, dat is vast de makkelijkste oplossing.’

Natuurlijk waren niet alle 18.000 mensen die avond online. Zij die dat wel waren trokken massaal naar uPrefs om hun wachtwoord te wijzigen, waardoor – u voelt hem al aankomen – het systeem overbelast raakte en de website onbereikbaar was. De vijf emails die daarop volgden geven een idee van de heersende paniek.

Zoals wel vaker bleek mijn voorstelling van wat er gebeurd was tamelijk naïef. Volgens een vriend met verstand van computers was er eigenlijk geen reden te verzinnen om 18.000 mensen te vragen binnen vijf uur hun wachtwoord te veranderen, tenzij de database op straat was komen te liggen. ‘Bedrijven zullen je nooit op die manier om je wachtwoord vragen, dat lijkt op phishing. Je moet je dus afvragen wat die urgentie waard is.’

In de werkelijke gang van zaken kwamen waarschijnlijk geen klungelige Evert en geen beker hete koffie voor. Ik las de e-mails nog een keer.

‘Om de veiligheid van uw account te waarborgen, verzoeken wij u om het wachtwoord direct aan te passen.’

En toen werd ik een beetje bang.

Ik belde naar de ISSC Helpdesk, en vertelde dat ik graag wat meer informatie wilde over de aard van het onderhoud aan de concernsystemen. ‘Ik begrijp uw vraag niet’, stotterde de vriendelijke jongeman aan de andere kant van de lijn. Ik slaakte een diepe zucht. ‘Nou, u kunt toch verwachten dat ik als kritisch opgeleide student zo mijn vraagtekens zet bij het feit dat de universiteit aan 18.000 mensen vraagt om binnen vijf uur hun wachtwoord te veranderen.’ Dat ik als kritisch opgeleide student in eerste instantie aan bekers hete koffie dacht, verzweeg ik even.

Stilte, en dan: ‘Ja, mevrouw, dat begrijp ik heel goed.’ En op zachtere toon. ‘Maar dat is helaas geheim. Ik ben bang dat ik daar niets over mag zeggen.’ Een euforisch gevoel bekroop me en ik zag de grote krantenkoppen al voor me. Als mensen zeggen dat iets geheim is, heb je beet.

Ik legde uit dat ik het wachtwoord van mijn ULCN-account ook voor accounts in mijn privéleven gebruik, en dat ik graag wil weten of ik die wachtwoorden nu ook moet wijzigen. ‘Dat zou ik wel doen ja’, zei de jongen.

‘Maar nogmaals, ik mag het hier eigenlijk niet over hebben. Ik denk dat u nu wel genoeg weet, anders moet u de ICT contactpersonen bellen.’ Wie die personen zijn kon hij me niet vertellen. Twee uur lang werd ik doorverbonden en doorverbonden. Na dertig vrolijke pauzemuziekjes was ik niet meer zo vrolijk. Maar na het laatste telefoongesprek werd het me duidelijk. Ik ben maar een dom alfameisje dat de e-mails beter had moet lezen: die gaan over extra onderhoud van de concernsystemen, niet over onveilige databases.

Petra Meijer

Bandirah