Mare, jaargang 36, nr. 2

13 september 2012

36ste Jaargang • nr. 2

‘Wij zijn niet slap!’

Pagina 8

Slangengek, showman, maar ook wetenschapper.

Freek Vonk promoveert

Studentenkookboeken door de gehaktmolen.

‘Koop een zesteur’

‘Ik ben een lijer, kom uit Leiden en ik zoek alleen maar kut’

Pagina 7

Pagina 9

Pagina 11

Fantastische kamer te huur!

In het centrum! Voor weinig! (Alleen even geld overmaken aan een buitenlandse huurbaas) Fraudeurs profiteren van de kamernood en bieden onbestaand onderdak aan. ‘Als het te mooi klinkt om waar te zijn, dan is dat waarschijnlijk ook zo.’

Door Petra Meijer Begin septemberzoeken drieduizend studenten naar een kamer in Leiden. Honderd keer hospiteren, selectie op basis van cupmaat of praatjes, smerige keukens, kleine bedompte hokjes: de zoektocht is niet bepaald een feest.

Tot je dat geweldige appartement tegenkomt. Betaalbaar, in het centrum, een eigen keuken met vaatwasser en moderne inbouwapparatuur, airconditioning, een wasmachine, volledig gemeubileerd en voorzien van een 34 inch lcd-tv met dvd-speler. Roken is toegestaan, huisdieren zijn welkom. En dat alles voor 400 euro per maand.

‘Als het te mooi klinkt om waar te zijn, dan is dat waarschijnlijk ook zo’, zegt Celeste Overbeek (21). De studente geneeskunde vond op Kamertje.nl een prachtig appartement aan de Groenesteeg voor 475 euro per maand. Toen ze het het wilde bezichtigen, bleek de eigenaar in Engeland te verblijven. ‘Het appartement zat op slot en hij had de sleutel daar. Naar eigen zeggen omdat hij de kamerbemiddelaars niet vertrouwde en liever direct contact had met de huurder. Hij was erg zuinig op zijn huis, en kon niet zomaar iedereen vertrouwen. Als het appartement minder mooi zou zijn dan op de foto’s, zou ik mijn geld terugkrijgen.

Hij wilde tenslotte geen verkeerde voorstelling van zaken geven. Zo speelde hij in op mijn gevoel.’

Overbeek twijfelde al bij de eerste e-mail. ‘De man zei wel erg vaak dat hij eerlijk en betrouwbaar was. Dat vond ik verdacht.’ Toen ze niet meer reageerde, bleef hij aandringen. ‘Hij schreef: “Dus je stuurt me het geld zonder de kamer te bezichtigen?”

Toen was het me wel duidelijk.’

Leonie Winkhardt (21) studeert

Duits en kreeg ook te maken met een ‘man uit Engeland’. ‘De man heette Brett Dahoe. Hij vertelde dat zijn 25-jarige dochter Lisa in Nederland had gestudeerd en dat ze toen een appartement hadden gekocht.

Nu was ze weer terug in Engeland.

De e-mail bevatte veel details. Zo vertelde hij trots dat hij binnenkort grootvader werd. Ik vond het best schattig.’ Omdat hij niet naar Nederland kon komen om de sleutel te overhandigen, zou de afhandeling via TNT gaan. Zij zouden als derde partij optreden en na de transactie de sleutel overhandigen. Tegelijkertijd zouden ze het geld van de huurder beschermen tot deze de sleutels had gekregen. Winkhardt ging voor de zekerheid naar het kantoor van TNT, waar ze hoorde dat een dergelijke service helemaal niet bestond.

‘Dat was balen. Ik had mijn housewarming al geregeld.’

Op internet vond Winkhardt andere studenten met een gelijke ervaring. ‘We hadden allemaal dezelfde e-mail gekregen. Alleen heette de man de ene keer Brett Dahoe, dan weer Tony Thomson, dan weer John Smith. Lisa heette soms Sabrina of Wendy. De rest van het verhaal was precies hetzelfde.’ Op deze wijze worden niet alleen appartementen in Leiden aangeboden, maar ook in Amsterdam, Utrecht, Eindhoven en Groningen. De zwarte lijsten op internet zijn eindeloos lang. Winkhardt kwam de e-mails zelfs tegen op Zwitserse fora.

Dat de oplichters ook buiten Leiden actief zijn kan masterstudente journalistiek en nieuwe media Nisse Benhaddaoui (24) beamen. Zij liep haar ideale appartement mis, in de Negen Straatjes in Amsterdam. ‘Een toplocatie. Bovendien was het relatief goedkoop. De eigenaresse zei dat ik het appartement mocht hebben als ik vooraf geld zou overmaken.

De e-mails waren in slecht Engels geschreven en stonden vol fouten.

Ik had al snel door dat het bullshit was.’ Na een paar minuten googlen

Rector verdient te veel, vindt Den Haag

Studiedoping slaat nauwelijks aan

‘Plan kost veel tijd en is betuttelend’

Afgestudeerde alfa’s vinden snel werk

De Universiteit Leiden krijgt 40.000 euro minder van de gemeente Den Haag omdat rector, vicecollegevoorzitter en één prof te veel zouden verdienen.

Slechts 1,7 procent van Nederlandse studenten gebruikt wel eens Ritalin om beter te studeren, of bètablokkers om rustiger te worden bij presentaties.

Vanaf 2013 moeten alle tweede- en derdejaars een studieplan indienen. Er is kritiek op de maatregel die het rendement moet verhogen.

Van de afgestudeerden aan de faculteit Geesteswetenschappen vindt 71 procent binnen twee maanden een baan, zo blijkt uit eigen onderzoek.

Pagina 5

Pagina 5

Pagina 4

Pagina 5

vond Benhaddaoui inderdaad een zwarte lijst waarop het gebruikte emailadres vermeld werd.

Kamernet beaamt dat er momenteel oplichters actief zijn die landelijke opereren. De leden ontvingen een e-mail met een waarschuwing, enkele voorbeelden en tips. Winkhardt: ‘Na melding haalt Kamernet de appartementen van de site, maar er komen net zo snel nieuwe bij. Vanmorgen zag ik er nog twee online staan waarvan ik zeker weet dat het om dezelfde oplichter gaat.’

Overbeek: ‘Ze maken misbruik van

het feit dat iedereen met spoed een kamer nodig heeft. Vooral voor eerstejaars vind ik het heel erg.’

Volgens communicatiemanager van Politie Hollands Midden Marco Leeuwerink is het lastig in kaart te brengen op welke schaal het voorkomt. ‘Als studenten geen geld overmaken, doen ze ook geen aangifte.

Of ze doen aangifte in hun oude woonplaats. Dat levert een versnipperd beeld op. We weten eigenlijk niet hoe groot het probleem is.’

Volgens politiewoordvoerder Yvette Verboon is in Leiden de afgelopen

maanden drie keer aangifte gedaan, ook tegen de zogenaamde huurder uit Engeland. Dat vindt ze niet zo veel.

‘Kamerscams komen in september nu eenmaal vaker voor.’ Zwarte lijsten op internet zijn haar niet bekend. En dat er tegenover elke aangifte waarschijnlijk tientallen gedupeerden staan die geen geld overmaakten, is voor de politie niet van belang. ‘Dan gaat het niet om een strafbaar feit.

Pas als je geld bent kwijtgeraakt kun je actie ondernemen. Je kunt niet elke aanbieder van een goedkoop appartement van oplichting beschuldigen.’

Gewoon. Omdat het kan

‘Er zit niet echt een idee achter. Het is meer van: wij zijn Catena.’ En dus werd er in het park geworsteld.

Met vla. Na afloop wasten de deelnemers zich in de gracht. Zie pagina 3. Foto Marc de Haan

Bandirah Pagina 12

2 Mare · 13 september 2012 Geen commentaar

Gezondheid!

Op duur bier!

‘De overheid wil het gebruik van alcohol en alcoholhoudende dranken ontmoedigen. Daarom heft de Belastingdienst accijns op deze producten’, meldt Rijksoverheid.nl vroom.

Vanaf oktober zelfs nog meer belasting: de accijns op bier gaan met tien procent omhoog, en die op wijn zelfs met vijftien procent. Die accijns Door Bart Braun

Colofon

Redactie-adres Pieterskerkhof 6 2311 SR Leiden

mag overigens niet té ontmoedigend zijn: in de Voorjaarsnota schat dezelfde overheid dat de verhoging 100 miljoen euro opbrengt. Dat is nog los van de btw-verhoging van twee procentpunt die voor vrijwel elke aankoop gaat gelden. Wie drank koopt, betaalt straks dus verhoogde belasting over verhoogde belasting.

Nu komt er grofweg tien cent per glas aan belasting bij. Een serieuze zuipschuit die twintig bier op een avond drinkt, betaalt twee euro extra. Niet een bedrag waar je nog wakker van ligt, en al helemaal niet als je al een paar drankjes op hebt.

Als je de drankconsumptie in Nederland echt zou willen verlagen, rekende het Trimbos-instituut ooit uit, dan moet de accijns minstens met de helft omhoog, in plaats van met tien procent.

Even ter herinnering: een flesje bier bevat anderhalf standaardglas.

De Gezondheidsraad adviseert mannen om niet meer dan twee standaardglazen alcohol te drinken. Vijf is voor mannen echt de max, drie voor vrouwen. In de ogen van veel studenten een homeopathische dosis. Als heel Nederland zich aan die normen zou houden, worden er heel wat kroegbazen en brouwers werkeloos – en loopt de overheid de ingeplande miljoenen mis.

Maar ook als je vindt dat de drankconsumptie in Nederland hetzelfde moet blijven, valt er wat voor de

accijnsverhoging te zeggen. Het feit dat Nederlanders zo massaal te veel drinken, kost de samenleving geld.

Geluidsoverlast, verkeersdoden, vandalisme, geweld, ongewenste zwangerschappen, gemiste arbeidsproductiviteit, ziekte, het feit dat kinderen kostbare IQ-puntjes kapotzuipen waarmee ze iets nuttigs hadden kunnen doen: het telt op, allemaal. Tot welk bedrag precies, dat is economenwerk en daarmee vrijwel per definitie discutabel, maar zelfs met foutmarges kwam het Centraal Planbureau in 2006 met het rapport Kosten drankmisbruik veel hoger dan opbrengst accijnzen. Die kosten komen bij de samenleving terecht, zodat niet-drinkers de kotsplassen, littekens en leverschade subsidiëren met hun belastinggeld en verzekeringspremies. De vervuiler betaalt, maar hij betaalt lang niet genoeg.

Accijnzen zijn zelf ook een soort drugs, lijkt het wel. De overheid weet dat ze er niet echt de problemen mee oplost, maar heeft er toch steeds meer van nodig. Als ze de dosis maar geleidelijk genoeg opvoert, blijft de burger leveren: een pakje sigaretten kostte in 2002 € 3,40 en nu twee euro meer, maar het aantal rokers is praktisch gelijk gebleven. Met de drinkers zal het niet anders gaan: nog een paar flinke Voorjaarsnota’s en de prijs van drank dekt eindelijk de lading. Dan kunnen we pas echt zuipen voor het vaderland.

Telefoon 071–527 7272 Fax 071–527 7288 Website mareonline.nl E-mail redactie@mare.leidenuniv.nl De redactie is op vrijdag gesloten.

Oplage circa 15.000

Column

Hoofdredactie

Frank Provoost frank.provoost@mare.leidenuniv.nl Redactie

Thomas Blondeau redactieleiden@gmail.com Vincent Bongers vbongers@mare.leidenuniv.nl Bart Braun bbraun@mare.leidenuniv.nl Marleen van Wesel h.g.van.wesel@mare.leidenuniv.nl Medewerkers

Maaike Lommerse • Petra Meijer • Benjamin Sprecher • Key Tengeler • Geerten Waling • Anne van de Wijdeven Fotografie Taco van der Eb • Marc de Haan Illustraties Bas van der Schot • Bandirah • Silas.nl Basisontwerp Roeland Segaar, Zabriski Communicatie Art direction en vormgeving Marijke Hoogendoorn • richgirl-design.com Drukwerk Dijkman Offset Amsterdam Advertenties Bureau van Vliet B.V. Postbus 20 2040 AA Zandvoort Telefoon 023 - 571 47 45 Fax 023 - 571 76 80 Redactieraad

Prof. dr. J.C. de Jong (voorzitter) • I. Bronstring • A. Brouwer • prof. dr. A.J.W. van der Does • B. van der Donk • J. Egberts • drs. B. Funnekotter • dr. H. Heestermans • prof. dr. J.J.M. van Holsteyn • Prof. dr. F. Israel • mr. F.E. Jensma • D. van der Klugt • A. Liemburg • R. Nieuwenkamp • mw C. Regoor • prof. dr. N.J. Schrijver Jaarabonnementen

Een jaarabonnement op Mare loopt van september t/m juni. Belangstellenden kunnen Mare thuisgestuurd krijgen door €35 over te maken op bankrekening 1032.57.950 ten name van Universiteit Leiden (o.v.v. Mare en SAP-nummer 6200900100) en vervolgens een bevestigingsmail met daarin hun adres te sturen naar redactie@mare. leidenuniv.nl. Studenten betalen €25. Ter controle graag in de bevestigingsmail ook het studentnummer vermelden.

Adreswijzigingen

Alleen schriftelijk met postwikkel.

Klachten en opmerkingen over de toezending van Mare 071-5277272.

Mededelingen voor het op donderdag verschijnende nummer moeten uiterlijk de voorafgaande donderdag 16.00 uur in het bezit van de redactie zijn.

ISSN 0166-3690

De vergeten bar mitswa Op de tafel voor mij staat een lege fles Absolut-wodka, een halflege fles rode wijn en een nauwelijks aangeraakt pak druivensap. Links van mij memoreert mijn moeder hoe het was om als enig joods meisje in het naoorlogse Duitsland naar school te gaan - ietwat ongemakkelijk - en tegenover mij zit een ver familielid dat enthousiast en enigszins aangeschoten mijn twaalfjarige nichtje vertelt dat ze - ‘Oh my God’ - nog nooit iemand is tegengekomen die nog zo jong is en toch al zo volwassen met seks omgaat.

Mijn nichtje drinkt ondertussen met opperste concentratie het laatste beetje druivensap uit haar glas. Mijn broertje kijkt met grote ogen naar de horde orthodoxe joden die om ons heen uitzinnig aan het dansen is en mompelt: ‘Mijn God… En te bedenken dat ik me vanmiddag nog door m’n kop wou schieten van verveling.’

Eerder die dag zaten we met de hele familie in de orthodoxe synagoge van München, voor de bar mitswa van Alex, een verre neef van mij. Een bar mitswa is een dienst waar je als dertienjarig jongetje een stukje uit de Bijbel voorleest, een paar liedjes zingt en voortaan in de ogen van God als man door het leven mag gaan.

Op weg naar de synagoge liep ik langs een muur met namen van de lokale joden die tijdens Holocaust zijn vermoord. Ik bleef er even bij staan, maar na het vijftiende familielid gevonden te hebben, stopte ik met tellen.

Zoals gezegd was de ochtenddienst in de synagoge zoals ochtenddiensten in orthodoxe synagoges altijd zijn: binnen 90 seconden kreeg ik iemands dochter aangeboden, de vrouwen moesten apart gaan zitten en de vorige rabbijn was zes maanden eerder niet geheel vrijwillig vertrokken omdat hij homo bleek te zijn. Een saaie bedoening dus.

Op het feest ‘s avonds kregen we pas te zien wat voor rocksterrenleven je als bar mitswa-jongetje kan hebben.

Terwijl een speciaal uit Israël ingevlogen man-

nenkoor een a capella versie van een orthodox joods lied ten gehore brengt, loopt de vader van Alex zwalkend – dan weet je al hoe laat het is – met een dienblad shotglazen, tot aan de rand gevuld met wodka, naar de tafel met dertienjarigen, die de shots prompt achteroverslaan. Nog geen dertig seconden later staat er een tamelijk gezette man met strak achterovergekamd haar boos in de buik van Alex z’n vader te prikken. Een van de ouders was het klaarblijkelijk niet eens met het dronken voeren van kleine kindjes.

Mijn broertje en ik vonden dit tafereel al vrij hilarisch, maar we lagen pas echt onder te tafel van het lachen toen bleek dat de klagende ouder helemaal geen kinderen had. Hij was de familie-advocaat, die druk gebarend waarschuwde dat volwassen in de ogen van God niet hetzelfde is als volwassen in de ogen van de Duitse wet.

Na de verplichte speeches beginnen een dj en drie zangers het publiek van ruim 350 man op te zwepen. Alex stormt het podium op, omringd door vier danseressen in zilveren glitterpakjes. Terwijl hij richting het publiek met zijn kont staat te schudden, loopt er een cameraploeg rond om de gasten te interviewen.

Om twee uur ‘s ochtends vinden mijn broertje en ik het mooi geweest. Ik ben er nog steeds niet over uit of ik dit nou fantastisch of verschrikkelijk vond.

Terwijl we naar de taxi lopen, komt er een ambulance aanrijden om een van de jongetjes af te voeren.

De volgende avond zitten we met de gehele familie in een restaurant. ‘Dus’, vraag ik aan Alex. ‘Wat vond je van je feest?’

‘Het feest?’ Hij kijkt me aan met een blik die normaal gesproken is voorbehouden aan een vers ontgroende student: ‘Daar herinner ik me helemaal niets meer van.’

Benjamin Sprecher Promovendus bij het Centrum voor Milieuwetenschappen Leiden

13 september 2012 · Mare 3 Mensen

071 -527 …

Blije bejaarden Psychiater-in-opleiding Nathaly Rius-Oppenheim promoveerde donderdag op het verband tussen optimisme en ouderdom.

Optimistische mensen leven langer, begrijp ik?

‘Ja, dat klopt. Dat bleek al uit eerdere studies, en nu blijkt uit ons onderzoek dat ook ouders van optimistische kinderen langer leven.’

Internetcafé in Peking Foto HH

Beter boos achter het bureau China laat kritische bloggers toe De Chinese overheid controleert intensief het internetgebruik van haar burgers. Maar met een half miljard surfers zijn kritische geluiden niet uit te roeien.

Door Vincent Bongers ‘Het is een beetje vreemd’, zegt de Duitse universitair docent Florian Schneider, die in Leiden onderzoek doet naar Chinese media, informatietechnologie en cultuur. ‘Meestal zorgt het persbureau van de overheid er wel voor dat er updates zijn over de activiteiten van belangrijke figuren.’

Maar over vicepresident Xi Jinping die wel van de aardebodem lijkt verdwenen, komt geen enkel nieuws naar buiten. Van de partijbons is al meer dan een week niets meer vernomen. En dat terwijl hij waarschijnlijk de nieuwe leider van het land gaat worden. ‘Het gonsde gelijk van de geruchten op allerlei blogs. En ook op Weibo, de Chinese twitter. Is er spra-

ke van een worsteling om de macht binnen de communistische partij? Ik denk het trouwens niet, hoor. Hij zal wel ziek zijn. Maar een tactiek van “we houden alles stil” is beslist opvallend. Dat wakkert natuurlijk juist speculatie aan. Ik vraag mij echt af wie dit nu heeft besloten.’

De propagandamachine van de communistische partij is behoorlijk veranderd de laatste decennia, aldus Schneider.

‘Het was: Dit is het verhaal. Geloof het! Nu is het meer een pr-activiteit geworden. De leiders van het land moeten de publiek opinie sturen, de juiste kant op gidsen.’

Schneider heeft een Veni-subsidie ontvangen van wetenschapskoepel NWO om onderzoek te doen naar de Chinese internetcultuur. ‘Ik ga me vooral richten op nationalisme. Hoe denken Chinezen over hun land en hun identiteit?

Op dit moment is er een conflict tussen Japan en China over een paar onbewoonde eilandjes. ‘Het gaat om

de Diaoyu-eilanden (Japanse naam: Senkaku). De particuliere eigenaar heeft deze aan Japan verkocht. China claimt ze op historische gronden.

Online is het debat in volle gang. Je ziet dan dat de discussie snel evolueert naar een identiteitsvraagstuk: Wie zijn wij en hoe staan we in de wereld? Het is interessant om de discussie op het internet tussen nationalistische hardliners en kosmopolitische Chinezen te volgen. Ik wil weten of er sprake is van een grote mate van willekeur of dat er een duidelijke systematiek in het debat zit.

‘China heeft een half miljard internetgebruikers. Daarnaast bemoeit de overheid zich intensief met het internet en is er censuur. Maar het is onmogelijk om de stroom aan kritische blogs allemaal in de gaten te houden.

Daar is gewoon de mankracht niet voor.

‘Er is verder niet een duidelijke lijn te vinden in het beleid. Kunstenaar en politiek activist Ai Weiwei wordt hard aangepakt door de autoriteiten.

Maar bijvoorbeeld de schrijver, popster en rallycoureur Han Han, die een enorm populair blog heeft en ook kritiek levert op de partij, wordt niet lastig gevallen.’

Bloggers die kritisch zijn op de partij worden vaak niet offline gehaald. ‘Want dat genereert dan weer slechte publiciteit. Maar ze krijgen bijvoorbeeld wel te maken met door de overheid ingehuurde ‘commenters’ die de kritiek op het blog zelf proberen te weerleggen. En zo de blogger te torpederen.’

Weibo-gebruikers moeten ook persoonlijke gegevens invullen om te registreren. ‘Je wordt in de gaten gehouden. Maar dat betekent niet dat iedereen die kritisch is, gelijk aandacht van de politie krijgt.’

Het kan overigens ook zo zijn dat de overheid er expliciet voor kiest om bepaalde blogs niet aan te pakken.‘Dan kan het volk hun frustratie uiten. Beter achter boos achter het bureau tikken, dan chaos in de straat, is dan het idee.’

Frutti di Mare

In vrijheid vlaworstelen Twee halfnaakte, met vla besmeurde jongens gaan elkaar te lijf op een stuk zeildoek. Ze grijpen elkaar bij de schouders, maar kunnen nauwelijks grip krijgen op de spekgladde ondergrond. Na een hoop geduw en getrek weet één van de worstelaars de ander onderuit te halen. Met een grijns heft hij zijn armen in de lucht.

Zo’n twintig studenten onderbreken hun picknick om even te applaudisseren.

Het is een zonnige zaterdagmiddag in het Van der Werff-park en Catena is aan het vlaworstelen.

‘Ik weet niet meer precies wie het heeft bedacht. Er zit niet echt een idee achter. Het is meer van: wij zijn Catena.

Waarom niet?’, aldus een enthousiast lid. Aan de rand van de groep zitten vier meisjes druk in het Duits te babbelen.

Een van hen heeft een levensgrote vlindertattoo op haar rechterschouder.

Op de vraag, waarom ze voor Catena heeft gekozen, antwoordt ze dat de mensen haar het best bevallen. ‘Bij Catena vind je allerlei soorten interessante jongeren’, valt een jongen haar bij. ‘Mensen denken wel eens dat je bij

Door Max Smitsloo

ons alleen maar alternatieve figuren tegen komt, maar daar klopt niets van. Bij Catena zitten over het algemeen leukere, normalere mensen dan je bij het corps tegen zult komen.’ Op de achtergrond maakt een jongen in gothic-outfit foto’s van een glijpartij.

Hoewel het hele gebeuren een tikje absurd overkomt, lijkt dat de groep niet zo te boeien. Er wordt gezellig met elkaar gekletst en af en toe gelachen als er iemand op zijn bek gaat tijdens het worstelen. De sfeer is ontspannen. ‘Er hoeft niets, iedereen doet lekker waar ‘ie zin in heeft. Er zijn geen verplichtingen bij het lidmaatschap, je komt langs wanneer je wilt’, vertelt een vrouwelijke Catenaan.

Anders dan de meeste studentenverenigingen kent Catena geen werkkamp of corveediensten: ‘Bij ons wordt alles gedaan door het bestuur, zoals het hoort.

Zij houden zelfs het pand schoon.’

De overige parkbezoekers bekijken het schouwspel met enige desinteresse – men is wel wat gewend in Leiden. Een meisje dat vlakbij haar cavia aan het uitlaten is, kan er wel om lachen. Net op het punt dat de mannen zichzelf lijken te

hebben uitgeput, besluiten twee knappe vrouwelijke leden spontaan hun kleren uit te trekken en mee te doen. Meteen wordt een van de gasten finaal onderuit gehaald.

Er volgt een uitgebreide mêlee, waarbij de geelbruine vla alle kanten op spat.

‘Er zit niet echt een idee achter.

Het is meer van: wij zijn Catena.

Waarom niet?’

Foto Marc de Haan

De winnaar wordt door de anderen gehuldigd. Achteraf wassen de worstelaars zich schoon in de gracht.

Catena heeft dit jaar 136 nieuwe studenten mogen verwelkomen en heeft nu ruim 700 leden – het grootste aantal sinds de jaren ‘60.

Hoe komt dat dan?

‘Vermoedelijk is het deels biologisch, en komt het doordat optimistische mensen anders reageren op stress. Maar dat is iets dat nog verder onderzocht moet worden.’

Kan het niet gewoon zijn dat mensen die niet ziek worden, daardoor positiever naar het leven blijven kijken?

‘Vrijgewaard blijven van kwaaltjes kan je optimisme iets verhogen, maar wij zien dat zelfs als optimisten geconfronteerd worden met chronische ziektes of het verlies van een partner, ze daar anders op reageren dan minder optimistische mensen. Ze voelen zich minder eenzaam, ze volgen het advies van de dokter beter op, enzovoort.’

Dat suggereert dat optimisme deels erfelijk bepaald is.

‘Dat is ook zo; al denk ik niet dat het maar om één enkel optimisme-gen gaat.

Het is een complex verschijnsel, waarbij meerdere genen betrokken zijn.’

Misschien gaan optimisme-genen hand in hand met ouderdomsgenen?

‘Dat suggeren we ook in onze artikelen.

Maar dat is zeker niet het enige; het lijkt erop dat optimisme voor ongeveer vijfentwintig tot vijftig procent bepaald wordt door de genen. De rest is omgeving.’

Dus ik kan dingen doen om optimistischer - en daarmee misschien ook ouder - te worden?

‘Dat is nog maar de vraag. Wetenschappers zien positieve effecten van zogeheten cognitieve interventies. Daarmee vragen we mensen bijvoorbeeld om een positieve verbeelding van de toekomst te hebben, en na te denken over hoe ze die gaan behalen. Niet denken: “Wat heb ik verkeerd gedaan?!”, maar over wat je wilt behalen, en hoe.’

Maar…?

‘De meeste van die onderzoeken hebben een korte looptijd. Ze stellen bijvoorbeeld vast dat mensen een paar weken later nog optimistischer zijn. Maar hoe lang die effecten blijven bestaan, is onduidelijk.’

Veel oude mensen worden steeds eenzamer. Dat komt je optimisme vast niet ten goede.

‘Ook daar speelt optimisme een rol. Als je actie onderneemt om niet geïsoleerd te raken, en nieuwe contacten te leggen omdat je gelooft dat het allemaal goed komt, bijvoorbeeld. Mensen die dat doen, hebben minder de perceptie dat ze eenzaam zijn.’

Dus als je vaker bij je oma op bezoek gaat, is ze minder eenzaam en leeft ze langer?

‘Dat is een beetje kort door de bocht, want optimisme en eenzaamheid zijn niet de enige factoren die bepalen hoe oud iemand wordt. Het zou interessant zijn om te onderzoeken of interventies die mensen minder eenzaam maken, het risico op bijvoorbeeld hart- en vaatziekten verkleinen.’ BB

4 Mare · 13 september 2012 Nieuws

Drank duurder Dranklustige studenten hebben nog tot het einde van de maand om te hamsteren: in oktober gaan de accijnzen omhoog. In het Voorjaarsakkoord sprak de toen nog niet gevallen regering Rutte-1 af dat de accijnzen op bier met tien procent zullen stijgen, die op wijn met vijftien procent, en die op sterk met zes procent. Daarnaast gaat ook de btw op niet-essentiële zaken omhoog van 19 naar 21%. In de ogen van de overheid is alcohol geen eerste levensbehoefte, dus ook de btw-verhoging drijft de prijs omhoog. Bij bier speelt ook nog mee dat het wordt gebrouwen van graan.

Door droogte in Amerika zijn daar de oogsten mislukt, en dat drijft de wereldwijde graanprijzen omhoog. Het zou zomaar kunnen dat bierliefhebbers dat terug gaan zien op hun kassa- en kroegbonnetjes.

Sportcentrum Na een lange zomer waarin het universitair sportcentrum verbouwde en de sporters zich in een overvolle Plex-fit moesten proppen, gaat het Universitair Sportcentrum weer open op maandag 17 september. Nog niet alles is klaar: de fitnesszaal verbouwt nog even door, en ook de danszaal moet nog af. De definitieve opening van het sportcomplex staat gepland voor 6 december.

Studieplan onder vuur ‘Het is betuttelend en kost student en studieadviseur te veel tijd’ Vanaf 2013 moeten tweede- en derdejaars bachelorstudenten een studieplan indienen. De universiteitsraad ziet wel voordelen in deze aanpak maar heeft ook kritiek op de maatregel die het rendement moet verhogen. Het is betuttelend en zorgt mogelijk voor veel meer werk voor studieadviseurs.

Door Vincent Bongers Vakken, tentamens en scripties worden per semester of per jaar in overleg met de studieadviseur door de student zelf vastgelegd in het plan. Ook de eventuele nevenactiviteiten kunnen worden genoteerd.

Als blijkt dat een student achterop raakt bij zijn eigen planning, kan de studieadviseur aan de bel trekken.

De afgelopen jaren draaiden er bij verschillende opleidingen pilots met het plan. Die zijn succesvol verlopen, volgens het college.

‘Wij zien het als een handreiking aan studenten’, zei vicerector Simone Buitendijk tijdens de universiteitsraad. ‘Om hen zoveel mogelijk te helpen nominaal te studeren. Wij weten uit ervaring dat het soms heel onvoorspelbaar is wanneer studenten achter gaan lopen.’

De studentenpartijen in de raad zijn er niet van overtuigd dat alle tweede- en derdejaars zo’n plan nodig hebben. ‘Op zich is het een goed idee voor een deel van de studenten’, zei Anne-Marie Leichsenring van studentenpartij SGL. ‘Maar voor veel studenten is het overbodig. Veel tweedejaars zitten hier niet op te wachten. Het

is betuttelend. Het kost nu allemaal veel meer tijd voor student en studieadviseur. Dat baart zorgen.’

Buitendijk vindt het juist essentieel dat alle studenten een plan maken: ‘We willen een systematischere controle op studievoortgang.

Het is een preventief instrument: Ingrijpen voordat het te laat is.’

Het college schat dat de studieadviseurs elk semester per student gemiddeld twintig minuten kwijt zijn met het opstellen van het plan.

Wel staat er in de memo van de ‘stuurgroep studieplan’ dat studieadviseurs veel extra werk moeten verrichten in periodes dat het ‘al uitermate druk is.’ Uit de memo blijkt dat bij de opleidingen waar de pilots draaiden studenten gemiddeld wat meer punten behaalden dan hun voorgangers die niet met het

plan werkten. Maar omdat er ook andere studiesuccesmaatregelen zijn ingevoerd, is precieze effect van het studieplan onduidelijk.

De stuurgroep stelt overigens voor, als opleidingen dat verkiezen, het plan in eerste instantie alleen in te zetten voor studenten met een studieachterstand.

Toch wordt het plan universiteitsbreed ingevoerd.

Buitendijk: ‘Het idee is dat je door preventie uiteindelijk een hoop extra werk bespaart.’

‘Ik heb het idee dat het er veel meer tijd in gaat zitten, zei Margriet Suijten van de Abvakabo/FNV. ‘Zeker als alle studenten over de vloer komen.’

Volgens Buitendijk hoeven echt niet alle studenten hun neus te laten zien. ‘Het kan ook per mail.

Ik verwacht geen rijen op de gang.’

Ranglijst Vorige week kon deze krant melden dat de Leidse universiteit op de 73ste plaats in de Shanghai Ranking terecht was gekomen. Deze week is Leiden goed voor de 75ste plaats op de zogeheten QS World University Rankings. Deze rangorde is wat meer op reputatie gericht en wat minder op citaties in wetenschappelijke vakbladen. De beste Nederlandse universiteit is hier niet die van Utrecht, maar die van Amsterdam (62). De beste universiteit van de QS-lijst is het MIT in Cambridge, Massachusetts. Nummer twee is die van Cambridge, Engeland.

Zijlstra neemt sluiproute Demissionair staatssecretaris Halbe Zijlstra probeert al een tijdje zijn prestatiebekostiging in het hoger onderwijs erdoor te krijgen. Dit plan houdt in dat hoger onderwijsinstellingen, die aantoonbaar goed presteren, extra financiering zouden ontvangen.

Europese onderzoeksbeurzen Het kleine Nederland heeft ook dit jaar weer flink wat Europese onderzoeksbeurzen in de wacht gesleept. De Europese Onderzoeksraad verdeelde bijna 800 miljoen euro aan onderzoekssubsidies onder jonge wetenschappers.

Onderzoekers aan Nederlandse instellingen bemachtigden 51 van de 536 ‘starting grants’. Vorig jaar waren dat er nog 47, maar toen werden er in totaal ook minder uitgereikt. Alleen het Verenigd Koninkrijk (131), Duitsland (78) en Frankrijk (73) wisten meer beurzen binnen te halen. In Nederland ontvangen de TU Delft (8) en de Rijksuniversiteit Groningen (7) de meeste beurzen. De Universiteit Leiden krijgt er vier.

Inbraak Afgelopen weekend werd er ingebroken in drie studentenkamers aan de Duizenddraadsteeg. De dader kwam het pand binnen via een openstaand raam, en brak daar de sloten van de kamerdeuren af. Hij nam laptops mee, een spelcomputer en een iPad. De politie is nog op zoek naar getuigen.

Oranje opening Prins en Leids alumnus Willem Alexander opent aanstaande woensdag het nieuwe gebouw van de faculteit Campus Den Haag, gelegen aan de Schouwburgstraat. Het pand huisvest onder andere een zogeheten ‘Living Lab’, een praktijkomgeving waarin een netwerk kan worden opgebouwd metbedrijven, kennisinstellingen en overheden. Verleden jaar uitten leden van de Leidse gemeenteraad hun ongerustheid over de migratie van opleidingen naar Den Haag. Dit naar aanleiding van de verhuizing van de opleiding bestuurskunde nu een volledige ‘Haagse’ aangelegenheid is.

Partijen zoeken naar alternatief voor boete Het CDA keerde zich afgelopen maand tegen de langstudeerboete, maar ziet evenmin iets in het sociaal leenstelsel. De jongerenafdeling van de partij startte onlangs al een petitie tegen het stelsel, volgens hen een ‘gewoonstudeerboete’.

De christendemocraten komt overigens wel met een alternatief. Daarbij blijft de huidige basisbeurs bestaan, maar mogen de regels wel wat strenger, verklaarde Kamerlid Sander de Rouwe. Studenten moeten de beurs nu terugbetalen wanneer ze binnen tien jaar geen diploma halen. Als het aan het CDA ligt, moet de beurs al terugbetaald worden wanneer studenten in een willekeurig jaar te weinig studiepunten halen, mogelijk aan de hand van het bindende studieadvies. Met deze regel, die in 1997 in Leiden werd ingevoerd, moeten

studenten in hun propedeusejaar minimaal veertig van de zestig ects halen om hun studie in het tweede jaar te mogen voortzetten.

De VVD hoopt over twee jaar wel een sociaal leenstelsel in te voeren.

Voor studenten die nu de acceptgiro van de langstudeerboete op de mat gevonden hebben, is dat echter niet per se goed nieuws. De boete, die wel met terugwerkende kracht ingevoerd kon worden, kan volgens Zijlstra namelijk niet met terugwerkende kracht ongedaan worden gemaakt. Tijdens een vragenuurtje op het jongerenforum FOK! legde de staatssecretaris dat afgelopen week uit.

Zijlstra zei ook het bezwaar te snappen van studenten die nu met de boete te maken krijgen, vanwege keuzes in het verleden. Maar, verklaart hij, ‘dat is echter geen nieuw

verschijnsel. Regelmatig krijgt wetgeving onmiddellijke werking, zeker als er bezuinigd moet worden. In het verleden is bijvoorbeeld het collegegeld verhoogd en dat ging ook onmiddellijk in en had ook onmiddellijk een inkomenseffect voor dan al studerende studenten.’

De staatssecretaris zelf bekritiseerde studenten die vinden dat een bestuursjaar extra tijd kost. ‘Waarom zou je een bestuursjaar alleen kunnen doen als je je studie dat jaar stopzet?

Je kunt het ook naast je studie doen.

Dat laatste is namelijk wat werkgevers echt onderscheidend vinden.

Je moet iets naast je studie doen en niet in plaats van je studie.’ Het extra jaar bij iedere studie, voor de langstudeerboete ingaat, is volgens Zijlstra desondanks wel bedoeld om activiteiten als bestuursjaren mogelijk te maken. MvW

Zijlstra verwacht dat deze manier van financieren uiteindelijk de kwaliteit van het onderwijs zal verhogen. Eerder liep de prestatiebekostiging vast op een gebrek aan juridische grondslag, nu lijkt het erop dat deze toch doorgevoerd gaat worden, door middel van een ‘sluiproute’: de zogenoemde ‘experimenteerwet’.

De komende zes jaar kan zo bij wijze van experiment worden afgeweken van de Wet op het Hoger onderwijs en Wetenschappelijk onderzoek.

Niet iedereen is het eens met de plannen. Bezwaren tegen dit experiment zijn onder andere dat op deze manier de grondwet omzeild wordt. Ook negeert de regering op deze manier een Tweede-Kamermotie tegen de invoering van de maatregel.

Die invoering wordt door SGPKamerlid Elbert Dijkgraaf vergeleken met ‘Sovjet-Unie praktijken’ en VVD-er Zijlstra wordt beschuldigd van socialisme.

De PvdA, CDA, SP, CU en SGP stellen vragen bij de sluiproute en betwijfelen of deze niet in strijd is met de grondwet. Zij geloven dat de vrijheid van onderwijs gevaar loopt en de maatregel een hoop bureaucratische moeilijkheden zal opleveren. Verder vragen partijen zich af, waar het geld vandaan komt. Zijlstra noemt de bekostiging ‘additioneel geld’, maar tegenstanders zeggen dat het erop lijkt dat het af zal gaan van het nu beschikbare budget voor hoger onderwijs.

Zijlstra wil voor 20 September van de Kamer horen of die instemt met de prestatiebekostiging. MS

13 september 2012 · Mare 5 Nieuws

Norovirus waart rond De GGD heeft vastgesteld dat de Augustijnen die tijdens de introductieperiode hevige buikloop kregen, het slachtoffer zijn geworden van het norovirus.

Dit is een zeer besmettelijke vorm van buikgriep en kan onder andere leiden tot braken, diarree, maagkrampen en spier- en hoofdpijn. Symptomen houden meestal één tot vier dagen aan.

Hetzelfde virus veroorzaakte tijdens de introductieweek van het Delftsch Studenten Corps een paar weken terug een kleine epidemie: 80 van de 300 studenten die deelnamen aan de KMT werden ziek. Ook in Breda liepen enige tientallen studenten na een schuimparty vorige week een besmettelijke darmziekte op.

Het virus verspreidt zich via direct contact en besmette oppervlakten. Na de introductieperiode is een aantal leden ziek geworden op de vereniging zelf.

Het gevaar bestaat dat de ziekte nu overslaat op de algemene studentenpopulatie. Het bestuur heeft hygiënemaatregelen genomen. MS

Bijstand voor langstudeerders Verschillende advocaten staan nog altijd studenten bij die tegen de langstudeerboete in verweer komen. Nu de boete toch is ingevoerd, bekijken ze de zaken individueel.

Het Groningse kantoor BoutOveres Advocaten kondigde al aan studenten te helpen bij een bezwaarprocedure tegen hun onderwijsinstelling.

Ook advocaat Sidar Epozdemir (25, vorig jaar afgestudeerd in Leiden) ontving de afgelopen weken al tientallen verzoeken. ‘Uit alle hoeken van het land, maar vooral van Leidse rechtenstudenten.’ Hij zegt alle gevallen individueel te bekijken, wat een nieuwe aanpak is ten opzichte van de rechtszaak tegen de langstudeerboete van afgelopen zomer.

‘Elke persoonlijke situatie bouw ik vervolgens in met juridische argumenten. Het wordt daardoor geen puur technisch juridisch verweer, maar óók persoonlijk.’ De verhalen lopen uiteen. ‘Eentje is naar Leiden gekomen, vanwege de hoog aangeschreven rechtenopleiding. Maar als hij vooraf van de boete geweten had, zou hij om de kosten te drukken bij zijn ouders in Tilburg gebleven zijn.

Een ander is tijdens haar studie op zoek gegaan naar haar vader, die vlak na haar geboorte was vertrokken.

Als ze toen al van de boete wist, had ze haar zoektocht uitgesteld tot na haar studie. Ook zijn veel studenten langdurig ziek geweest.’

Volgens Epozdemir maken de langstudeerders zeker kans. Hij adviseert langstudeerders om eerst een motivatie te vragen bij de universiteit en daarmee naar een advocaat te stappen. Duur hoeft dat niet eens te zijn. BoutOveres vraagt veertig euro, en 220 wanneer de procedure uiteindelijk succesvol is. Bij Epozdemir kunnen studenten zelfs gratis terecht. Hij behandelt elk geval op basis van een zogeheten toevoeging.

Dat houdt in dat studenten bij de raad voor rechtsbijstand een advocatensubsidie kunnen aanvragen. Het eigen risico, meestal 127 euro, heeft hij besloten niet te innen.

Epozdemir: ‘Ironisch misschien, dat de staat zo uiteindelijk betaalt voor de procedure. Maar de langstudeerboete is een oplossing voor een probleem dat niet uniform is. Er wordt geen rekening gehouden met allerlei persoonlijke omstandigheden die op zich te rechtvaardigen zijn.’ MvW

Den Haag: rector verdient te veel Hoogleraar verdiende 52.733 euro voor één dag per week De Universiteit Leiden wordt voor bijna 40.000 euro gekort door de gemeente Den Haag. Volgens de beloningsrichtlijnen van de gemeente verdienden rector magnificus Paul van der Heijden en vicecollegevoorzitter Willem te Beest en één hoogleraar in 2011 te veel.

Door Vincent Bongers De gemeente subsidieerde de activiteiten van de universiteit in Den Haag met acht miljoen euro. De gemeenteraad heeft besloten dat vanaf 2011 bestuurders van organisaties die door de Haagse gemeente gesubsidieerd worden, niet boven een jaarinkomen van 193.000 euro mogen uitkomen.

Van der Heijden komt in 2011 op een beloning uit van 210.677 euro.

Te Beest ontving 200.954 euro. Een hoogleraar incasseerde 52.733 euro voor een dag in de week. Ook dat is de gemeente te gortig.

Het blijkt dat de universiteit uitgaat van een andere beleidsnorm

dan de gemeente en zegt zich aan gemaakte afspraken met ministerie van Onderwijs te houden. ‘Het ligt allemaal wat gecompliceerd’, zegt universiteitswoordvoerster Renée Merkx. ‘Je hebt de Wet openbaarmaking uit publieke middelen gefinancierde topinkomens (Wopt)’ - beter bekend als de Balkenendenorm. ‘Daarin is vastgelegd vanaf welk bedrag een inkomen gepubliceerd moet worden. De Wopt-norm voor 2011 bedroeg 193.000 euro.’

Het gaat dan om het totaal aan salaris, pensioenvoorzieningen en dergelijke. ‘In deze wet staat niet dat je als bestuurder niet meer dan dat bedrag mag verdienen. Er staat alleen dat alle beloningen boven deze norm openbaar moeten worden gemaakt. Er wordt geen normering gesteld aan de beloning. De gemeente Den Haag gaat blijkbaar wel uit van de grens van 193.000 euro in de Wopt. En heeft die norm scherp toegepast.’

De universiteit houdt in de beloning van het college rekening met het wetsvoorstel over de ‘normering bezoldiging topfunctionarissen publieke en semipublieke sector’

(WNT). De Tweede Kamer heeft in december ingestemd met het voorstel. De Eerste Kamer moet nog akkoord gaan. Voor topambtenaren bij de overheid geldt de WNTnorm al. In de wet is vastgesteld dat beloning van het college maximaal 225.000 euro mag zijn.

‘We hebben in november 2011 en februari 2012 brieven ontvangen van het ministerie van Onderwijs.

Daarin stond dat we wat betreft beloning van het college dienen uit te gaan van het bedrag dat in de nieuwe wet is vastgesteld. Dat is ook gebeurd. De beloning is goedgekeurd door de raad van toezicht.’

De gemeente Den Haag vindt niet dat de universiteit mag uitgaan van het WNT. ‘Deze geldt niet voor 2011’, zegt woordvoerster Milja de Zwart. ‘We hebben dat ook al begin 2011 per brief laten weten aan de universiteit. Ze konden er rekening mee houden dat wij een andere normering hanteren.’

Volgens de berekeningen van de gemeente verdient Van der Heijden 17.667 euro teveel. Te Beest zit 7954 euro boven de norm. De hoogleraar die 52.733 voor een dag werk in de

week verdient, wordt ook meegenomen in het kortingslijstje van Den Haag.

‘We hebben het bedrag maal vijf gedaan’, zegt De Zwart. ‘Dan blijkt dat het om een beloning gaat van 263.665 euro gaat. Daar hebben we de Wopt norm van 193.000 afgehaald. Dat bedrag door vijf gedeeld en dat is rond de 14.000 euro. Zo komen we aan het bedrag van 39.764 euro in totaal.’

Volgens Merkx gaat het bij de betreffende hoogleraar, wiens naam zij niet wil noemen, om een afvloeiingsregeling. Er is overigens volgens Merkx geen sprake van een bedrag terugbetalen. ‘We hebben nog niet het hele bedrag binnen gehad van Den Haag. Dus de 40.000 euro kan ingehouden worden. Als er gekort wordt op de subsidie, dan moet de universiteit dat accepteren.’ Of de korting uiteindelijk doorgaat, moet nog blijken. ‘Er gaat nog een gesprek plaatsvinden’, aldus De Zwart.

Ook Jan Benschop, directeur van studentenhuisvester DUWO, staat op het lijstje van de gemeente. Hij kreeg in 2011 een beloning van 237.000 euro en de organisatie moet

Alfa’s (redelijk) snel aan de baan 71 Procent van de afgestudeerden aan de faculteit Geesteswetenschappen vond binnen twee maanden een baan. Dat blijkt uit een arbeidsmarktonderzoek onder 839 alumni die de afgelopen vier jaar afstudeerden.

Niet alle banen waren meteen op niveau en slechts iets meer dan de helft van de deelnemers bekleedde een fulltime functie.

Ook deed maar 15 procent van hen werk waarvoor ze specifiek waren klaargestoomd. Nog eens 29 procent deed werk waarvoor in ieder geval wel een verwante opleiding was vereist.

Een vergelijkbaar onderzoek vier jaar geleden toonde nog aan dat 80 procent binnen twee maanden een baan vond. Toch is Decaan Wim van den Doel, zeker gezien de crisis, positief gestemd over de resultaten: ‘Hoewel het altijd beter kan, vinden onze studenten dus eigenlijk best snel een goede baan. Daar kunnen we trots op zijn.’

Opgedane academische vaardigheden en een academisch diploma leveren volgens de deelnemers een belangrijke bijdrage aan hun loopbaan. Maar ook wie tijdens de studie werk- en bestuurservaring opdoet, heeft daar later op de arbeidsmarkt daadwerkelijk profijt van.

78 procent van afgestudeerden met relevante werkervaring vond binnen twee maanden een baan, tegenover 60 procent van degenen zonder. Bovendien vonden degenen met werkervaring eerder een baan op hbo- of academisch niveau. De specialisatierichting binnen de opleiding, de gevolgde minor en keuzevakken hadden minder effect.

Het onderzoek werd uitgevoerd door DESAN Research Solutions en de Studentenloopbaan Service Geesteswetenschappen in opdracht van het faculteitsbestuur.

Om de doorstroom naar de arbeidsmarkt verder te bevorderen is de faculteit inmiddels een campagne gestart. Onderdeel daarvan is een voorlichtingsdag op 20 oktober. MvW

Ondanks het ruime smartshopaanbod van pillen die beweren het prestatievermogen te verbeteren, gebruikt nog geen vier procent van de studenten ze. Foto Taco van der Eb

Leerpillen geen hit Het gebruik van middelen om de studieprestaties te verbeteren lijkt mee te vallen in Nederland. De meeste studenten laten het bij koffie en vitaminepillen.

Nederlandse studenten zijn behoorlijk terughoudend in het gebruik van middelen om hun leerprestaties te verbeteren. De Radboud Universiteit en de Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid (WRR) deden een onderzoek onder 1500 studenten, en daaruit kwam dat slechts 1,7 procent van hen wel eens Ritalin gebruikt om beter te studeren, of bètablokkers

om rustiger te worden bij presentaties. Nog geen vier procent greep wel eens naar de leerpilletjes van de smartshop. Ter vergelijking: Amerikaanse onderzoeken wijzen erop dat in dat land zeven procent van de studenten wel eens Ritalin, Adderall of Provigil inzet voor betere studieresultaten.

Die pillen zijn in Nederland alleen verkrijgbaar op recept, en dat is niet zonder reden: ze zijn chemisch verwant aan drugs als speed en crystal meth, en kunnen bij hoge doses hersenschade veroorzaken.

Vooral bij studenten: als de hersenen nog niet volgroeid zijn, zijn ze

extra kwetsbaar. De Nijmegenaren pleiten dan ook voor een campagne die medicijngebruikers erop wijst dat ze hun Ritalinnetjes niet door moeten verkopen.

Toch zien de onderzoekers ook voordelen in van leer- en concentratiepillen. Als de risico’s via wetgeving in de dammen zijn, valt er in klaslokalen en het verkeer mogelijk een hoop te winnen. ‘Beleidsopties zijn niet gelimiteerd tot regulering, maar zeker ook op het herkennen van kansen en het zorg dragen voor veilig en verantwoord gebruik’, zo valt na te lezen in het rapport Presteren onder Drugs. BB

6

Mare · 13 september 2012

Maretjes De prijs voor een Maretje bedraagt €8,– per 30 woorden, opgegeven via redactie@ mare.leidenuniv.nl uiterlijk t/m maandag 16.00 uur. Maretjes aangeboden voor commerciele doeleinden worden niet geplaatst, evenmin als Maretjes waarin zaken worden aangeboden die de waarde van 4.500 euro te boven gaan.

Doe iets met je kennis. Help een leerling op streek in 1 uur per week. In Leiden-Noord hebben 27 basisschoolleerlingen bijles nodig, waarvan zes met vergoeding van €5,- per les. In Leiden-Zuid 15 basisschoolleerlingen, waarvan vier met vergoeding. Hulp is nodig bij rekenen, begrijpend lezen, woordenschat en spelling. Negen brugklassers uit Leiden-Noord zoeken hulp bij Nederlands, wiskunde en huiswerkbegeleiding. Ook hulp gezocht voor: Marokkaans meisje, Engels, Nederlands, 4vmbo; Somalisch meisje, lezen, woordenschat, praktijkschool; Marokkaans meisje, Engels, 4vwo; Marokkaanse jongen, wiskunde, Engels, 2VMBOTL. Bijles in Onderwijswinkel, buurthuis Vogelvlucht, of bij leerling. Ook zoeken wij vrijwilligers voor bijles/huiswerkhulp op twee basisscholen en op het woonwagencentrum Trekvaartplein, Leiden. Onderwijswinkel, Driftstraat 77, ma, woe en do, 15-17u. Tel: 0715214256. Ons e-mailadres is hdekoomen@owwleiden.nl.

Want to join a high quality and sociable amateur choir?

Meezingen in een goed en

gezellig amateurkoor? The Leiden English Choir currently has room for new members, especially tenors and basses.

For further information, see: www.lec.nl Het Leiden English Choir heeft plaats voor nieuwe leden, i.h.b. tenoren en bassen. Meer weten? Kijk op www.lec.nl Badminton. Juist nu! Open avonden BV Drive: maandag 17 en 24 september, 20:00 - 22:00 uur, Vijf Meihal, Boshuizerlaan 3. www.bvdrive.nl, info@bvdrive.nla

Maretje extra Maretjes-extra zijn bedoeld voor semi-commerciële instanties. De prijs voor een Maretje-extra is €23,– incl. BTW voor elke vijfendertig woorden. U kunt deze advertenties uiterlijk op de vrijdag vóór het verschijnen van Mare opgeven bij Bureau van Vliet B.V., postbus 20, 2040 AA Zandvoort, telefoon 023-571 47 45. E-mail: Zandvoort@bureauvanvliet. com VACATURES Leiden (+ regio en Bollenstreek) Thuiszorg, Hulp bij het huishouden.

Studenten (v/m) gezocht.

Ook vakantiewerk! Jij bepaalt waar en wanneer (6 – 24 uur p.w) Solliciteren ?

Brief met CV www.thuiszorginholland.nl

Academische Agenda Prof.dr. R.S. Breederveld zal op vrijdag 14 september een oratie houden bij zijn benoeming tot hoogleraar bij de faculteit der Geneeskunde met als leeropdracht Acute Brandwondengeneeskunde.

Prof.dr. J. Schave zal op maandag 17 september een oratie houden bij zijn benoeming tot hoogleraar bij de faculteit der Wiskunde en Natuurwetenschappen met als leeropdracht The Formation of Galaxies.

P. Masouros zal op dinsdag 18 september om 11.15 uur promoveren tot doctor in de Rechtsgeleerdheid. De titel van het proefschrift is ‘Corporate Law and Economic Stagnation: How Shareholder Value and Short-termism Contribute to the Decline of the Western Economies’. Promotoren zijn Prof.mr. S.M. Bartman en Prof.dr. Y. Varoufakis.

S.Shi zal op dinsdag 18 sep-

tember om 13.45 uur promoveren tot doctor in de Geneeskunde. De titel van het proefschrift is ‘BMP signaling in skeletal muscle and bone’.

Promotor is Prof.dr. P. ten Dijke.

D.V. Umanski zal op dinsdag 18 september om 15.00 uur promoveren tot doctor in de Geesteswetenschappen. De titel van het proefschrift is ‘The use of technological support in communication disorders’. Promotor is Prof.dr. N.O. Schiller.

F. Huang zal op dinsdag 18 september om 16.15 uur promoveren tot doctor in de Geesteswetenschappen. De titel van het proefschrift is ‘Landscape Practices and Representations in Dongchuan, Southwest Eighteenth-Century China’. Promotor is Prof.dr.

B.J.ter Haar.

S.P.J. Muijs zal op donderdag 20 september om 10.00 uur promoveren tot doctor in

de Geneeskunde. De titel van het proefschrift is ‘Percutaneous Vertebroplasty for Painful Long-Standing Osteoporotic Vertebral Compression Fractures: Indication, Clinical Outcome, Cement Leakage & Classification’. Promotor is Prof.dr.

R.G.H.H. Nelissen.

M.J. Nieuwenhuijse zal op donderdag 20 september om 11.15 uur promoveren tot doctor in de Geneeskunde.

De titel van het proefschrift is ‘Percutaneous Vertebroplasty for Painful Long-Standing Osteoporotic Vertebral Compression Fractures: Benefits, Risks and Optimization’. Promotor is Prof.dr. R.G.H.H. Nelissen.

L. Joosten zal op donderdag 20 september om 13.45 uur promoveren tot doctor in de Wiskunde en Natuurwetenschappen. De titel van het proefschrift is ‘Pyrrolizidine alkaloid composition in the plant and its interaction with

the soil microbial community’.

Promotoren zijn Prof.dr. J. A. van Veen en Prof.dr. P. G. L. Klinkhamer.

H. Unusa zal op donderdag 20 september om 15.00 uur promoveren tot doctor in de Sociale Wetenschappen. De titel van het proefschrift is ‘The new pastoralism. Absentee owners, new technologies, economic change and natural resource management in the Sahelian region of far North Cameroon’. Promotoren zijn Prof.dr. G.A. Persoon en Prof. dr. H. de Iongh.

R. Bökenkamp-Gramann zal op donderdag 20 september om 16.15 uur promoveren tot doctor in de Geneeskunde.

De titel van het proefschrift is ‘The Ductus Arteriosus – a fetal Vessel Coming of Age’.

Promotoren zijn Prof.dr. N.A. Blom, Prof.dr. A.C. Gittenberger-de Groot en Prof.dr. M.C. de Ruiter.

ADVERTENTIES

Gezonde vrouwen 18-40 jaar gezocht voor website onderzoek. Vergoeding 8 euro.

Deelname betekent het (op locatie) invullen van een vragenlijst en bekijken van website over vruchtbaarheidssparende behandelingen voor vrouwen met borstkanker.

U wordt gevraagd zich in te leven in de situatie waarin patiënten kunnen zitten door filmfragment, script en muziek. Deelname duurt 45-60 minuten.

Meer info? DA-onderzoek@lumc.nl, tel.nr: 071-5261545.

mare-lumc 120906.indd 1

Conferentie

‘Reinventing Global Order’ Faculteit Campus Den Haag

Donderdag  september  Schouwburgstraat , Den Haag . - . uur Met onder meer de volgende workshops: International Diplomacy Asia’s Rise and Migration Crisis Comunication in Practice De Onbestuurbare Stad National Parliaments and the EU Antenne van de Politieke Aandacht Aanmelden via www.campusdenhaag.nl/conferentie

Gezocht!

Vrijwilligers die rookmelders ophangen bij mensen die dat zelf niet kunnen.

Help mee en meld je aan! brandwondenstichting.nl/rookmelderteam

06-09-2012 11:23:55

Startschot voor Leidse Universitaire scriptieprijzen Met de uitreiking van de scriptieprijzen 2010/11 op de alumnidies van februari 2012 is het startschot gelost voor de toekenning van twee Leidse Universitaire Scriptieprijzen voor het academisch jaar 2011/12. De prijs bestaat uit een oorkonde en een bedrag van € 3000, en wordt uitgereikt door de Rector Magnificus op de alumnidies op 9 februari 2013.

Deze prijzen, telkens één voor de beste afstudeerscriptie van de Masteropleiding in de humaniora resp. in de exacte wetenschappen, zijn ingesteld door de reünisten van Minerva van de jaren 1957 en 1961, die daartoe een fonds hebben opgericht dat wordt beheerd door het LUF. In februari 2012 werden prijzen uitgereikt aan Sarah Herms voor haar scriptie over de levenscyclus van karton, en aan Dirk Ormel voor zijn scriptie over de mensenrechten in Congo.

Informatie over de procedure is te vinden op de website van het LUF: www.luf.nl De selectie gebeurt eerst door de faculteitsbesturen (alle faculteiten kunnen deelnemen) en vervolgens door de Commissie Wetenschappelijke Bestedingen van het LUF en twee vertegenwoordigers van het jaar 1961.

De reünisten van 1957 en 1961 hopen met deze prijzen een hoog niveau van de afstudeerscripties in Leiden te bevorderen; zij roepen alle in het jaar 2011/12 afstuderende scriptieschrijvers op hun beste beentje voor te zetten.

13 september 2012 · Mare 7 Wetenschap

Scannen Als iemand kanker heeft, is het handig om te weten waar de tumor zit, en hoe die reageert op behandeling. Dankzij medische scan-apparatuur kunnen artsen dat vaststellen zonder de patiënt open te snijden. Het zure is wel dat PET en CTscans de patiënt blootstellen aan een beetje ioniserende straling, en dat brengt een verhoogde kans op nog meer kanker met zich mee.

In European Radiology leggen radiologen, waaronder twee medewerkers van het Leids Universitair Medisch Centrum, uit hoe het met die kansen zit. Ze keken daarbij alleen naar lymfomen; verschillende soorten kanker aan het immuunsysteem. Conclusie: theoretisch gezien zal 0,4 tot 0,7 procent van de patiënten doodgaan dankzij de straling van die scans. Dat valt echter volledig in het niet vergeleken bij de toegenomen kans om je lymfoom te overleven die het scannen met zich meebrengt. Toch blijft het zaak om terughoudend te zijn met de apparatuur, stellen de onderzoekers.

Paria’s

Freek Vonk: ‘Ik pak liever grote vraagstukken aan.’

Foto Taco van der Eb

In de ban van de slang De man die zijn volk slangen leerde kennen, promoveert Tussen alle exotische reizen en talloze televisieoptredens door wipte bioloog Freek Vonk vorige week even het Leidse Academiegebouw binnen om te promoveren.

Door Bart Braun Bioloog Freek Vonk heeft het druk gehad, de laatste jaren. Hij mocht regelmatig aanschuiven bij De Wereld Draait Door, kreeg zijn eigen televisieshows, een kinderboek, en columns in Sp!its, Kijk en Tros Kompas. Zijn reptielenverzameling werd uitgebreid met onder meer een anaconda en een koningscobra – voormalig eigendom van een Britse vriend die door een van zijn slangen was doodgebeten. Zelf werd Vonk twee keer gebeten door een gifslang, en een keer door een haai.

De afgelopen maand dook hij met witte haaien in Zuid-Afrika, verzorgde hij weesolifantjes in Zambia, om door te vliegen naar Suriname voor weer andere televisieopnames.

Als deze krant verschijnt, is hij voor onderzoek onderweg naar Borneo voor National Geographic en zijn nieuwe werkplek Naturalis. In de tussentijd wipte hij even binnen bij het Leidse Academiegebouw, om te promoveren. Waarschijnlijk was hij de eerste aio aan de Universiteit Leiden die zijn manager meenam naar de promotieplechtigheid.

Ondanks de hectiek heeft Vonk zonder vertraging zijn proefschrift afgemaakt. Een blik in het boek laat zien hoe dat kon: een belangrijk hoofdstuk stamt nog uit zijn studententijd, van voor hij met promoveren begon. Dat is volkomen normaal: wie promoveert op de plek waar hij stage liep, neemt die stageresultaten natuurlijk mee. Alleen valt dat normaal gesproken niet op, omdat de meeste studenten hun stageresultaten niet publiceren. En al helemaal niet in het toptijdschrift Nature. En al helemaal niet twee keer.

Vonk wordt te pas en te onpas vergeleken met Steve Irwin, de Aus-

tralische crocodile hunter die zes jaar geleden overleed na een aanvaring met een stekelrog. Dat doet de Leidse bioloog tekort: hij is niet alleen dierengek en showman, maar ook nog wetenschapper.

Zijn proefschrift bestrijkt een veelheid aan onderwerpen: embryologie, genetica, farmacologie.

‘De meeste promoties leiden ertoe dat iemand uiteindelijk heel erg veel weet van heel erg weinig’, vertelt hij.

‘Ik vind juist heel veel van de natuur interessant, en slangen in het bijzonder. Liever pak ik grote vraagstukken aan. Juist als je verschillende methoden en technieken gebruikt, en samenwerkt met verschillende mensen, kan je met verschillende bewijzen aankomen. Dan behandel je de vragen met een integrale aanpak.’

Een van de vragen waar Vonk zich de afgelopen jaren mee bezighield, is waarom slangen een slangenvorm hebben. Ze zijn niet alleen maar langwerpig: je hebt ook langwerpige mensen, maar die hebben nog steeds een kop, een duidelijk aparte nek, een schouderpartij en daaronder een ribbenkast. De voorkant van een slang is eigenlijk alleen maar een lange buis van ribben met een bek eraan. ‘Verlies van regionalisatie’ is hoe Vonk dat beschrijft.

Om te weten hoe dat moleculairgenetisch werkt, vergeleek hij slangenembryo’s met die van muizen.

Hij keek daarbij naar de zogeheten Hox-genen die als een soort bouwplan coderen voor het basispatroon van het lichaam. Alle beesten hebben Hox-genen die beschrijven hoe de vorm van zo’n beest moet zijn; hussel ze door elkaar in fruitvliegjes en je krijgt mismaakte beesten waarbij poten uit de kop groeien in plaats van antennes.

Alle reden, kortom, om te denken dat bij slangen die Hoxen anders in elkaar zitten dan bij muizen.

Dat was dan ook de hypothese van een Nature-artikel uit 1999 over slangenvormen.

Hij klopt alleen niet, stelden Vonk en zijn mede-onderzoekers vast. ‘De

genen zijn eigenlijk hetzelfde maar genen die bij muizen de ontwikkeling van extra ribben blokkeren, staan ook bij slangen gewoon aan, terwijl er toch ribben worden ontwikkeld. Er is dus iets anders aan de hand, al weet ik nog niets wat dan precies. In elk geval konden we de oude hypothese ontkrachten.’

Cobra’s zijn in een millennialange wapenwedloop verwikkeld Elders in zijn proefschrift beschrijft Vonk een stukje van het genoom van de koningscobra, zijn favoriete slang. Daarbij gaat het vooral over de genen die verantwoordelijk zijn voor de cocktail van giffen die de beesten aanmaken in hun gifklieren.

Wat opvalt is dat sommige van de

gifstoffen chemisch gezien sterk op elkaar lijken, maar heel verschillende functies hebben. Sommige pakken het zenuwstelsel aan, anderen het bloed en weer anderen zorgen dat het hart stil gaat staan. Blijkbaar zijn cobra’s in een millennialange wapenwedloop verwikkeld met hun prooien (andere slangen), en moet de diversiteit in het arsenaal voorkomen dat de prooien resistent kunnen worden tegen het gif.

‘Dat kleine chemische verschillen kunnen leiden tot volkomen andere functie, maakt slangengif zo mooi om evolutie mee te bestuderen. De gifgenen blijken bovendien op een veel flexibeler wijze te evolueren dan tot nu toe was aangenomen’, aldus Vonk.

‘Er bleek nog wel meer, maar dat staat niet in het proefschrift. Dat gaan we in oktober opsturen.’

Naar Nature, uiteraard.

Freek Vonk, Snake Evolution and Prospecting of Snake Venom, Promotie was 6 september

rouwadvertentie

De Faculteit der Rechtsgeleerdheid van de Universiteit Leiden heeft met verdriet kennis genomen van het overlijden van haar student Robert Bootsma Robert studeerde sinds 2008 aan onze faculteit.

Wij hebben hem leren kennen als een enthousiaste en betrokken student, die actief was als bestuurslid van de studievereniging ELSA Leiden.

De facultaire gemeenschap leeft mee met zijn familie en alle anderen die hem liefhadden en waardeerden.

Rick Lawson, decaan Pauline Schuyt, portefeuillehouder Onderwijs

Sinds 2008 mag je in veel Nederlandse gebouwen niet meer binnen roken. In het vakblad Health & Place onderzoekt een groep Nederlandse psychologen, waaronder Leidenaars Winnie Gebhardt en Sander van der Heiden, wat rokers daarvan vinden. Voelen ze zich gestigmatiseerd omdat ze als melaatsen naar buiten worden gejaagd, of maakt het ze eigenlijk weinig uit? De onderzoekers legden bijna 1500 rokers een vragenlijst voor over roken buiten de kroeg.

Ongeveer een kwart van alle rokers heeft het idee dat voorbijgangers negatief over ze denken als ze buiten staan te roken. Driekwart dus niet; één op de tien is zelfs trots. Met name laagopgeleide rokers voelen zich zo, stelden de psychologen vast.

Dat resultaat is in zoverre opmerkelijk dat in andere landen onderzoek juist wel gevoelens van stigmatisatie laat zien.

‘Roken is in Nederland nog niet zo ver gedenormaliseerd’, concluderen de auteurs. Of denormalisatie wenselijk is, is nog maar de vraag: als iedereen rokers als wilskrachtloze losers ziet, gaan rokers zichzelf ook zo beschouwen, en proberen ze niet te stoppen omdat dat wilskrachtloze losers toch niet lukt.

Overheden zouden dus niet alleen rookverboden moeten opleggen, maar ook hulp moeten bieden aan rokers die willen stoppen, is de conclusie.

Saccharomyces cerevisiae

Reparatie De cellen van levende wezens bevat erfelijke informatie in de vorm van DNA. Als dat DNA kapot gaat, kan de cel sterven of, nog erger, veranderen in een kankercel. Omdat DNA kan stukgaan door allerlei oorzaken – zonlicht, straling, stofwisselingsprocessen in de cel of gifstoffen – bevatten cellen een uitgebreide apparatuur om die schade te repareren.

In de Nature van 9 september beschrijft een internationaal team van onderzoekers, met Thomas Costelloe van het Leids Universitair Medisch Centrum als eerste auteur, twee reparatie-eiwitten. De ene komt voor in het modelorganisme bakkersgist (Saccharomyces cerevisiae), en de andere lijkt er sterk op en komt voor bij mensen. Als het DNA stukgaat, gaan de eiwitten op de breukplaats zitten. Cellen die hun reparatie-eiwit niet kunnen aanmaken, worden hypergevoelig voor schade aan hun erfelijk materiaal.

In celkweken is dat eiwit dus behoorlijk belangrijk. Het zou kunnen dat dat in het echt ook opgaat. De onderzoekers willen gaan uitzoeken of mensen met afwijkende vormen van het eiwit ook een verhoogd risico op kanker hebben.

8 Mare · 13 september 2012 Opinie

Wij zijn geen slappelingen Universiteitsraad laat wel degelijk zijn tanden zien De kritiek van Hendrik Kaptein op de universiteitsraad is ongeloofwaardig en een gemiste kans, betogen (oud-)raadsleden. ‘Dat hij na vijf jaar zijn werkzaamheden kwalificeert als “spel” zegt al genoeg’.

In een paginavullend opiniestuk in Mare van 6 september haalt Hendrik Kaptein de gesel over de Leidse universiteitsraad. Kritiek is goed, maar een criticus moet wel geloofwaardig zijn. Het is daarom ironisch dat uitgerekend Kaptein, meer dan 5 jaar voorzitter van de AbvaKabofractie in de Leidse UR, daarvoor jarenlang actief bij de UvA, de medezeggenschap afkraakt. Hij spaart daarbij niemand, behalve zichzelf.

Ten onrechte, juist zijn eigen raadslidmaatschap werd gekenmerkt door veelvuldige absentie, slechte voorbereiding en een gebrek aan bereidheid tot samenwerking.

Iedere discussie over de Leidse medezeggenschap is welkom en kan bijdragen aan het beter functioneren ervan. Maar dan wel aan de hand van inhoudelijke argumenten. Helaas staat het artikel van Kaptein bol van de ongefundeerde verwijten en (verkapte) argumenten ad hominem: raadsleden zijn slappelingen, zakkenvullers en ‘weten van toeten noch blazen’. Zijn bijdrage is daarmee niet alleen een gemiste kans voor de start van een inhoudelijke discussie, maar heeft deze bij voorbaat ook besmet.

landelijke politiek gebeurt dat lang niet altijd. Het werk van de raad, laat staan dat van de individuele raadsleden, is immers vaak onzichtbaar.

De enige remedie is dat medewerkers en studenten het lid waarop ze gestemd hebben actief benaderen en aanspreken op zijn of haar functioneren.

Het werk is bij uitstek inhoudelijk, dat blijkt het meest uit het werk van de drie commissies van de raad.

Elk van deze commissies bestaat uit een vaste groep raadsleden die op reguliere basis onderwerpen die op de agenda staan voorbereiden. De

inhoud staat daarbij centraal, niet het bedrijven van machtspolitiek.

Bovendien is de raad bij uitstek een controlerend orgaan. Per onderwerp werken de commissieleden zich door een vaak aanzienlijk aantal beleidsstukken heen om die vervolgens met beleidsambtenaren te bespreken.

Denk alleen al aan de uitgebreide bespreking van het jaarverslag, de begroting, het instellingsplan, de kadernota, financiële kwartaalrapportages en rapportages over zaken als studiesucces en het onderwijsen examenreglement. Regelmatig leiden kritische opmerkingen en

suggesties van raadsleden tot verbetering van beleid.

Feiten en fabels In zijn bijdrage stelt Kaptein dat de raad regelmatig belangrijke onderwerpen laat lopen, hij noemt onder andere de afhandeling van reorganisaties en de invoering van het studentenadmistraitesysteem Usis.

De afgelopen reorganisaties van de ondersteunende diensten zijn onmogelijk in één alinea van een opiniestuk af te doen. Maar het is essentieel om te vermelden dat het feitelijk onjuist is dat de raad de eindrappor-

De Raad De Universiteit Leiden is een instelling met een jaaromzet van €430 miljoen, 4.000 medewerkers en 20.000 studenten. Niemand zal ontkennen dat het besturen van zo’n organisatie een ingewikkelde opgave is. Dat geldt echter in de overtreffende trap voor de medezeggenschap: het college van bestuur werkt fulltime en wordt ondersteund door een omvangrijk ambtenarenapparaat. De universiteitsraad heeft zestien leden die één dag per week hebben voor hun raadswerk.

De formele bevoegdheden zijn beperkt, maar wie niet sterk is, moet slim zijn. Voor de raadsleden betekent dat: aanwezig zijn, voorbereid zijn en onderling goed samenwerken. Bovendien leert de ervaring dat het van het grootste belang is om proactief te werk te gaan. Dat betekent dus in een vroeg stadium de besluitvorming trachten te beïnvloeden. De kwaliteit van de raad staat of valt derhalve met de inspanningen van zijn leden. Idealiter zouden zij die zich niet volledig inzetten, daar bij de verkiezingen voor moeten worden afgestraft. Net als in de

Brieven

tage van deze reorganisaties niet zou hebben getoetst aan de voorwaarden die destijds zijn gesteld. Dit is wel degelijk gebeurd en op aandringen van de raad is dit recentelijk opnieuw met het college besproken. De raad is nu nog in afwachting van verdere informatie. De zaak is derhalve nog niet afgedaan.

Juist bij Usis heeft de raad zijn tanden laten zien. De verhouding met het college van bestuur kwam hierdoor danig onder druk te staan. Het beeld dat de raad bij het college op schoot zit, is pertinent onwaar en zal door het college waarschijnlijk ook heel anders worden ervaren.

Niet alleen heeft de raad de problemen rond Usis op de agenda gezet, maar ook is op zijn aandringen door een extern bureau een onderzoek uitgevoerd. De raad heeft bovenop de financiële aspecten gezeten en deze met het college afgehandeld. Op dit moment richt de raad zijn aandacht op het bestuurlijke voortraject. Juist hier blijkt het belang van de controlerende functie: zonder de proactieve houding van raadsleden was dit onderwerp nooit zo indringend besproken. Wij verwijzen hierbij ook naar de uitgebreide berichtgeving in Mare.

Dan over het beeld dat Kaptein van de raadsleden schetst. Hij doet er goed aan eerst de balk uit zijn eigen oog te verwijderen voordat hij bij anderen naar splinters gaat wijzen. Wat hij schrijft over de inzet, beweegredenen en het kennisniveau van raadsleden doet geen enkel recht aan de werkelijkheid.

Kaptein roept beelden op van vermeende privileges en lonkende carrièreperspectieven. Laat hem voor zichzelf spreken. Voor ons geldt in ieder geval dat we met grote betrokkenheid actief zijn (geweest) voor de academische gemeenschap en daar veel plezier en voldoening aan hebben ontleend. Dat Kaptein na vijf jaar in de raad te hebben gezeten zijn werkzaamheden kwalificeert als ‘spel’ zegt al genoeg. Juist door het inhoudelijke, vaak apolitieke karakter van de discussies worden niet zelden belangrijke resultaten behaald. De raad heeft dus wel degelijk invloed, ook als die niet in ronkende stemverklaringen neerslaat. En voor degene die dat zelf wil ondervinden: er is altijd plaats vrij op de publieke tribune.

Tot slot Wij verwelkomen een inhoudelijke discussie over de medezeggenschap.

Maar laten we wel eerlijk zijn over het krachtenveld waarin de raad opereert en over de inspanningen van huidige en voormalige raadsleden. Wij staan open voor alle discussie en kritiek, maar graag wel op de inhoud en sans rancune.

Maarten Jansen, Roel Glasbeek, Paul de Kuijer, Anne-Marie Leichsenring, Tim Fleur, Lisa Blanken, Fenne Bodrij, Caroline van Heijningen, Ide Hendriks, Marc Hogenhuis, Dennis Hoitink, Eric van Hoof, Arjen Liemburg, Marc Newsome, Floske Spieksma en Kees Verduin zijn (oud-)leden van de Universiteitsraad.

In deze rubriek kunnen lezers in maximaal 300 woorden reageren op artikelen in Mare. De redactie behoudt zich het recht voor bijdragen in te korten of te weigeren. Over weigering wordt niet gecorrespondeerd. Mail naar redactie@mare.leidenuniv.nl

Tentamenboete Wie zich te laat inschrijft voor tentamens bij de juridische faculteit, betaalt een stevige rekening: dertig euro als je je minder dan tien dagen voor het tentamen aanmeldt, en 75 euro als je dat minder dan drie dagen van tevoren doet.

‘Absurd’, aldus studentenpartijen SGL en BeP in de universiteitsraad (Mare 1).

De nu bekritiseerde regeling geldt sinds oktober 2011. De argeloze lezer vraagt zich dan ook af: waar komt nu opeens de verontwaardiging vandaan?

Destijds gold bij Rechten dat je über-

haupt niet kon meedoen aan een tentamen, als je te laat was met opgeven. Dat was wel erg streng, aldus de studentengeleding in de faculteitsraad. Zij bepleitte dat studenten zich tot kort voor het tentamen moesten kunnen aanmelden. De voor de hand liggende tegenwerping dat een soepele regeling zou leiden tot een lakse houding bij het inschrijven, pareerden de studenten door een ‘boete’ van 100 euro voor te stellen. De examencommissie, die vervolgens de nieuwe regeling ontwierp, bracht dit terug tot maximaal 75 euro. Daarmee stemde, in september 2011, de faculteitsraad in. En

in de praktijk? In het eerste semester van vorig jaar zijn 208 ‘boetes’ opgelegd, op een geschat totaal van – schrik niet – 18.000 tentamens. In het tweede semester ging het om 276 ‘boetes’, op een vergelijkbaar totaal. Het gaat dus om 1 tot 1,5 procent van alle tentamens. In de helft van deze gevallen ging het om een bedrag van dertig euro.

Destijds is afgesproken dat we de nieuwe regeling na een jaar zouden evalueren. Dat zullen we binnenkort dus doen.

Maar ik heb zelf in elk geval geen klachten gehoord. Dat ligt ook voor de hand.

Ruim 98 procent van de studenten slaagt

er gewoon in zich op tijd aan te melden.

En degenen die vandaag een ‘boete’ betalen, beseffen – als ze niet te kort van memorie zijn – dat ze vorig jaar helemaal geen tentamen hadden mogen afleggen.

Rick Lawson, Decaan Faculteit der Rechtsgeleerdheid

Blunder?

Bij het afscheid van een overledene bepaalt de familie het programma van de uitvaartdienst en beslist zij - en

geen anderen - wie spreken op de afscheidsplechtigheid. Dat er niemand het woord voerde namens de Universiteit Leiden bij het afscheid van mr. K.J. Cath op diens afscheidsdienst op 30 maart in de Leidse Pieterskerk, was dan ook geen ‘onverklaarbare blunder’ (zoals alumnus Klaas Maas vorige week in een ingezonden brief schreef) maar een keuze van de familie, die het bestuur van de Universiteit Leiden, in de kerk aanwezig, uiteraard volledig respecteert.

Namens het college van bestuur, Paul van der Heijden, rector magnificus

13 september 2012 · Mare

9

Kookboeken

Tip: ‘Ga bij je ouders eten’ Studentenkookboeken met de nasmaak van neerbuigendheid Het is goed bedoeld hoor, die studentenkookboeken. Maar waarom zijn ze geschreven voor mensen die nog geen ei kunnen onderscheiden van een kookwekker? Mare proefde er vijf voor. DOOR THOMAS BLONDEAU Eten over?

Eet het op!

‘Het is niet de bedoeling om je te vertellen hoe je broccoli klaarmaakt of hoelang je boontjes moet koken. Zoek dat maar op in een standaard kookboek of op het internet’, klinkt het zelfverzekerd in dit aantrekkelijk vormgegeven kookboek van culinair journalist Puck Kerkhoven. Om op dezelfde pagina een paar tips te geven over... hoe je broccoli klaarmaakt.

Het illustreert de makke van dit subgenre voor studenten.

Wie echt van koken houdt, heeft geen behoefte aan tips over hoe je wentelteefjes of stamppotjes bereidt. En wie nog moet leren hoe je een omelet klutst, wendt zich inderdaad tot internet (tip: YouTube Perfect Scrambled Eggs Breakfast van schreeuwchef Gordon Ramsay).

Dit boek beweert over kliekjes te gaan maar dat is een afleidingsmanoeuvre. Wie zat er nu verveeld met stapels overtollig broodbeleg tot hij de plaatpizza ontdekte? En een budgettip als ‘Ga bij je ouders eten’ (en neem de kliekjes mee), daar hoef je ook niet voor doorgestudeerd te hebben.

De helder uiteengezette recepten en tips voor de kooknitwit worden wat tenietgedaan door geforceerde leut als tweets en foto’s van ongeloofwaardig nette studentenkeukens. Nieuwtje: mits hardgekookt geconsumeerd zijn eieren nog tot twee weken na de THT-datum houdbaar.

De Kliekjesstudentenpocket € 14,95

Met eend gevulde kanariepiet

Kook ook prefab

Tof doen met Tiff

‘Investeer in een zesteur!’

Zelfs onder de kookcahiers voor sjaarzen heb je klassiekers. Deze receptenbundel is alweer aan zijn vijfde druk toe en is zodoende in heel wat Leidse kruidenkastjes en afzuigkaprekjes te vinden. Met dank aan het stripgevogelte Fokke & Sukke dat vrolijk door de pagina’s fladdert.

Hier een gagje, daar een illustratie en af en toe een weetje van het allooi: ‘DIT VERZIN JE NIET! Onze botten bestaan voor een groot deel uit kalk.’

Het boek is van een degelijk formaat, de pagina’s zitten onder een dikke glanslaag en zijn bovendien ingenaaid. Dat zorgt ervoor dat het makkelijker open blijft liggen en dat een spatje geen ramp is.

Omdat de jool is toebedeeld aan de professionals blijven de recepten gespaard van studentikoze grapdwang. Bevreemdend zijn wel de teksten die ieder hoofdstuk voorafgaan. Zo staat bij het chapiter ‘Slim’: ‘Als je dan toch niet van gisteren bent, kunnen we je wel om een boodschap sturen! Goochemerds gebruiken hun verstand ook in de kombuis.’

En vies van een likje smeergeld zijn ze ook niet, daar in de cartoonvolière. Dit boek kwam er mede door de Nederlandse Zuivel Organisatie. Opmerkelijk hoe vaak een gerecht blijkt op te kikkeren van een handvol kaas of een vlokje room.

De kannibalistische titel Kook ook studenten heeft niets met alternatieve voedingsstijlen te maken maar is een ongelukkige erfenis van de Kook ook… reeks.

Tientallen deeltjes verschenen er al met soms aannemelijke varianten als Kook ook Snel of Multiculti en minder gangbare methodes als Kook ook Brood of Kaas. Gezien de hoeveelheid titels slaat de formule aan en zo wordt ook in deze editie geen woorden vuil gemaakt aan mijmerende inleidingen of gegiebel. Een paar zinnen over hoe goed vette vis en noten zijn voor je hersenen. En dat je niet mag vergeten je wok in te branden. Meer moet dat niet zijn.

Misschien komt het door de prefabmethode waarmee dit boekje in elkaar gezet, maar hier en daar zijn wat inconsequenties te bedenken. Zo hebben ze een budgetafdeling die gerechten onder de twee euro verzamelt. Met wat creatief boekhouden kun je dan misschien met spek omzwachtelde en met kruidenkaas gevulde kipfilets bereiden, maar dan wel zonder de serveersuggestie van geroosterde witloof en gebakken aardappels.

Bij de meeneemlunchpakketten staan dan weer overtolligheden als een boterham met avocado.

En waarom zou je als armlastige student een aardappeltortilla willen maken met een gram saffraan erin? Die leuke gele toevoeging kost je al tien euro.

Kook! Met Fokke en Sukke € 10,95

Kook ook Studenten € 6,95

Tiffany Goodall is een vriendin die je iedereen toewenst. Toen ze studeerde in Newcastle organiseerde ze etentjes bij haar thuis.

Elke dinsdag legde je vijf euro in en dan ging zij aan de slag. ‘Tiffs dinsdagen’ werden geliefd onder haar vrienden en berucht bij de buren wegens de lange nazit. Goodall is een hoogblonde meid die bij voorkeur sauzen en puddings proeft door die voor de lens van een fototoestel van haar vingers te likken. Ze heeft veel blonde vriendinnen die met gesloten ogen al dat lekkers naar binnen helpen werken.

Iedere recept is opgemaakt als een fotostrip waarbij tekstballonnetjes je bijstaan. Die uitleg komt nu eens uit Goodalls mond en dan weer uit het voedsel zelf. Die stappenplannen maken het boek zeer geschikt voor wie net komt kijken in de keuken. Wie nog nooit een risotto heeft in elkaar gedraaid, kan gebaat zijn om de verschillende fasen van deze zalvige brij voor zich te zien.

Tiffs geklets is tot een minimum beperkt, iets wat bij andere persoonlijke kookschriften nog al eens dreigt te ontsporen. Je wenst haar wel betere liefjes toe. In het hoofdstuk mannenvoer (‘Superhete lamscurry laat zien wie er echt ballen heeft’) zien we een paar melkmuilen met emo-kapsels aanschuiven. Dat wordt niets, zie je zo.

In de verhouding van aantal recepten ten opzichte van de aanschafprijs komt dit boekje als slechtste uit de bus.

Daar staat tegenover dat deze vertaling uit het Frans gespeend is van tips over hoe je je voorraadkastje moet vullen. Dat krijgen ze heus wel van thuis mee tussen Lille en Nice.

Het eerste gerecht doet al meteen wat schizofreen aan. De bruschetta (open tosti met pretenties) wordt ‘rapido’ genoemd maar komt wel met een gepocheerd eitje. Is pocheren nu niet net zo’n kooktechniek die vooral beheerst wordt door mensen die je niet moet bijbrengen hoe je een wrap moet opvullen?

Deze vermenging van hoge en alledaagse gastronomie is een constante in het boek. Pastaschotels waar je werkelijk niets voor moet kunnen, krijgen als begeleidend advies dat je maar beter eens kunt investeren in een zesteur (waarmee je fijne citroenschilletjes kunt trekken).

De vegetariërs (sowieso zwaar ondergewaardeerd bij dit slag van culinaria) kunnen dit werk overslaan. Maar wie van toetjes houdt is hier op zijn best. Eenvoudige en toch niet al te alledaagse desserts zoals gekaramelliseerde banaan met speculaas of appeltaart met ahornsiroop presenteren zich als kinderspel om te bereiden. Maar eerst maar eens naar de kookwinkel dus.

Geïnteresseerd in deze culinaire pareltjes?

Maak je dan vriend van Mare op Facebook en stuur ons een bericht waarom je een van deze boeken echt nodig denkt te hebben.

Het ultieme studentenkookboek € 10,95

Studentenkookboek € 9,95

10 Mare · 13 september 2012 English page

I think we’ll all get along very well The first year of the rest of your life Every first-year who arrives here has different expectations and different impressions, as Mare discovers as we follow three newcomers during their first year at university. “It’s unbelievably difficult to find somewhere to live.”

“It’s ill at home” Thijs van Moorselaar (19) Reading: Cultural Anthropology and Development Sociology From: Alphen aan den Rijn (the Netherlands) “Lucky for me, my fellow students aren’t open-toed sandals and woolly socks sorts”, exclaims Thijs van Moorselaar (19), somewhat relieved, after the introductory lecture.

“We did a kind of assignmentscavenger hunt. I think we’re going

get along very well in a close-knit group.” He likes the fact that the course is has a small-scale feel to it.

“It’s nothing like Law, for instance, which is huge and impersonal. I think there are a lot of people there who don’t really know what they want to do.”

He chose Anthropology during a gap year after finishing secondary school. “I didn’t know what I wanted to do either, but Law was not an option. Anyway, I didn’t spend all my time last year thinking about it: I spent four months as a ski instructor in Austria and I did volunteer work at an orphanage in Peru.”

At the moment, Thijs is still living with his parents and two younger brothers in Alphen aan den Rijn. “I hope I can find a room within six months or so, through friends, but I would feel bad if I auditioned for a room that might be needed by someone from Maastricht or Groningen. I might have to help out with the odd job at home, but otherwise it’s ill there.”

Besides, he doesn’t want to give his membership to the hockey club in Alphen aan den Rijn yet. “But I hope my circle of friends in Leiden grows quickly so that I don’t always have to be that annoying person who always spends the night on the couch the night after a party.”

His plan is to finish his propaedeutic stage neatly in one year.

“Well, who doesn’t want to do that nowadays? Mind you, I haven’t really looked into the penalties for long-term students and other political issues.

“Actually, I think two extra years wouldn’t be too bad for a four-year programme.”

That is why he reckons he will have enough time to help out at his fraternity, on one of the committees.

“And for the Draegersgilde, a group of ‘Quints’ who work as pallbearers at funerals. It’s an honour to be asked for that – and it’s a relaxed way of earning extra money, because now I’m back from South America, I’m really, really need a job.”

“I’ve been sleeping on the floor for nine nights in a row now” Marton Tompos (24) Reading: Asian Studies (Politics, society and economy) From: Budapest “Being an international student, I had the opportunity to transfer five hundred Euros to Leiden University just for the chance of getting a room in Leiden, which I did - without any luck. But I did get my money back”, says Marton Tompos (24) from Budapest.

Lectures for his Master’s programme in Asian Studies start this week.

One of his best friends, who came to Leiden too, has found a room.

“Though he paid the five hundred Euros later than I did. But never mind, he’s putting me up for now.

I’ve been sleeping on the floor for

Spying on cheats in Rotterdam Erasmus University Rotterdam is the first university in the Netherlands to install cameras to put an end to cheating during exams, but the Dutch National Union of Students fears for the privacy of the students on the recordings.

Some 20 cameras are to be installed in the exam hall that can accommodate 1,050 students; the recordings will be stored and then checked for fraudulent conduct after the exam,

A surveillance camera in London.

Text by graffiti artist Banksy.

on the instructions of the invigilators. The university wants to stress that this will only be done by the examination board and by agreement, and that the recorded images will automatically be wiped after four days. “Nobody is going to sit there and watch the screen non-stop”, insists spokesman Jacco Neleman.

“We’re not doing it because there is more cheating going on here than elsewhere; we’re introducing some

new measures to stop cheating to reinforce the credibility of our education.”

The Dutch National Union of Students is not convinced, according to its chairman, Kai Heijneman. “This is taking things much too far. I’ve heard that the recordings will not just be checked if an invigilator recommends it, but that they’ll be checked if there are unexpected results, or if similar answers are given – it’s suddenly suspicious if you do

well! The recordings will be erased after four days, so they say, but exam results are only announced weeks later. In that case, how can you check the recordings if someone turns out to have a good mark?

But above all, it’s where things are heading that worries me. It’s Big Brother all over again for students.”

According to spokesman Caroline van Overbeeke, Leiden University does not have plans to record exams. MS

nine nights in a row now and I’m starting to feel it in my back.”

Nevertheless, Marton is enjoying himself here. “Leiden is a lovely town, not too big but not really small either.

There’s enough to do and everyone is very kind. Even the bus drivers expect you to say hello, which doesn’t happen in Hungary. And from here, you can travel quite easily to the rest of Western Europe. In any case, I’m planning to visit Ireland and Scotland in the coming year.”

There are some disadvantages to the town too, though. “It’s unbelievably difficult to find somewhere to live and I miss shops that are open 24/7. And I still have to get used to the price of beer. In Budapest you can get pint for about one Euro.”

In Hungary, he practiced krav maga, a martial art and he is now considering taking up kick boxing at the University Sports Centre. “Or table tennis, which is very popular in Budapest. Many cafés have table tennis tables, like you have billiard tables or table football tables here.”

He doesn’t want to go to Asia when he has finished his course. “I want to stay in Europe but I don’t know where exactly, perhaps in Brussels as a consultant. That might be a good start to grown-up life.”

“I’ve hardly seen my flatmate yet” Muriel Mulder (21) Reading: Japanese studies From: St.-Annaparochie, Friesland, the Netherlands “Sometimes, the noises outside keep me awake at night”, says Muriel Mulder (21), a first-year student of Japanese. She sees Leiden as a large, bustling city compared to the Frisian village she comes from. “It’s great that everything’s so close and the shops are open till late in the evening.” She already knows that she doesn’t want to return to Friesland after university. “I’ve been living with my boyfriend for the last three years, and he still lives there, so it’s strange not to see each other very much anymore.

But he doesn’t like towns at all, and he has a good job back there too. I’ll never find a job in Friesland with Japanese, so where we’ll end up is still very much a moot point.” So far, she has spent a lot of time on her own, in a grand old house very close to the centre of Leiden. “My flatmate and I seem to be here in turns. We’ve been to IKEA once together and yesterday we stayed in together, which was fun.”

She has been admitted to Leiden University after completing a propaedeutic year at a university of applied sciences, which took her two years. “I was just three credits short after the first year, so I’ll run into the problem of the penalties for long-term students as a matter of course, if it’s still around two years from now.” She is expecting to be inundated with information at the first lecture. “But I am so looking forward to it. I hope I manage my propaedeutic year and Bachelor’s degree within the prescribed time.”

Accordingly, she wants to wait before becoming very involved at the fraternity she joined during the El Cid week, Studentenvereniging voor Internationale Betrekkingen (SIB).

“But I might join Duivelsei – I just love playing games.”

By Marleen van Wesel

13 september 2012 · Mare 11 Cultuur

Agenda lastmeldpunt voor Oost-Europeanen. Politiek gezien wil ik verder niet heel diep gaan, dat is niet zo mijn ding. Maar ik draag graag mijn steentje bij, weet je.’

Tussendoor nog tijd voor muziek?

Mr. Polska: ‘Deze maand komt er nog een nieuwe single uit, die niet op mijn album stond.’

JeBroer: ‘Ik breng binnenkort mijn eerste EP uit: Jong, dom, blank, knap & I don’t give a fuck. De titel slaat op mezelf, maar de andere jongens van Nouveau Riche hebben er ook aan meegewerkt. Voor de zomer moet mijn eerste album uitkomen. Ik volg dezelfde route als Mr. Polska: eerst een EP’tje, dan een album. Maar misschien wil ik wel wat anders dan een podiumtour; een discothekentour bijvoorbeeld. En ik wil ook zeker optreden bij die grote studententent midden in de Breestraat.’

Nouveau Riche, met v.l.n.r. JeBroer, Steph, Mr.Polska, Digitzz, Leonardo, Boaz v/d Beatz. ‘Ik wil zeker nog optreden bij die grote studententent midden in de Breestraat’, aldus JeBroer. Foto Aaron van Valen

Helemaal kapot gaan Leidse rapper JeBroer op tour met Mr. Polska Mr. Polska en zijn Leidse kompaan JeBroer trekken met het hiphopcollectief Nouveau Riche trekken volle zalen. ‘Ik ben een lijer, kom uit Leiden en ik zoek alleen maar kut.’

Vanwaar het succes?

Mr. Polska: ‘Het lijkt erop dat er nu een generatie is die de behoefte heeft om écht los te gaan. De sound wordt steeds harder.’

JeBroer: ‘Met nummers als Vinger op de Klitter en Krokobil trekt Mr.Polska wel een jonger publiek

dan ik, denk ik. Aan de ene kant is het leuk dat die jonge gasten mij ook leren kennen. Mijn teksten zijn wel wat grover en ik hoef niet zo nodig een publiek van jonge meisjes waarvan de ouders achterin de zaal staan.’

Mr. Polska: ‘De allerjongsten staan in de clubs inderdaad vooraan, maar in het midden staan vooral studenten, die we ook tegenkwamen op festivals en introweken. En iedereen gaat helemaal kapot.’

JeBroer: ‘Vooral buiten de Randstad gaat het er gestoord aan toe.

Plaatsen zoals Bergen op Zoom en Deventer zijn niet zo verzadigd van

evenementen. Mensen leven daar echt naar het optreden toe vanaf het moment dat ze een kaartje kopen.’

Brengen die jonge fans verantwoordelijkheden met zich mee?

Mr. Polska: ‘Jawel. Ik doe momenteel mee aan een campagne van ProRail waarbij ik de jonge kids vertel dat het niet stoer is om geintjes uit te halen op het spoor. Beroemd zijn en geld verdienen is best leuk, maar ik kan er meer mee doen. Ik heb bijvoorbeeld ook het Meldpunt Waardevolle Gezelligheid opgericht als tegenhanger van Wilders’ over-

Woon je nog in Leiden?

JeBroer: ‘Ja, maar ik zit zeker twee, drie dagen in de week de studio in Hilversum bij Boaz. We slapen daar dan met z’n allen op de grond.’

Mr. Polska: ‘En met 3 oktober, jullie feestje? Dan kom ik misschien ook wel langs.’

JeBroer: ‘Dat is niet meer zoals vroeger. Ik moet nu de hele tijd met mensen praten. Wel leuk hoor, maar ik kan niet meer heel dronken worden.

Dat staat niet echt. Rond die tijd komt trouwens een nieuwe single uit waarin ik rap over mijn stad: ‘Ik ben een lijer, kom uit Leiden en ik zoek alleen maar kut.’ Nooit Meer Slapen gaat het nummer heten.’

Geïnspireerd op Willem Frederik Hermans?

JeBroer: ‘Heeft die ook een liedje dan?’

Nee, een roman…

JeBroer: ‘Joh. Hij heeft in elk geval niet aan onze single meegewerkt.’

Door Marleen van Wesel Mr. Polska & Nouveau Riche LVC, do 20 sept, 20u , €11

Stijf van de dope schoot ik ‘r overhoop Dood en liefde vermengd in voorstelling Murder Ballads Zingende acteurs en acterende musici bezingen de moord op hun geliefden. Maar zo subtiel als bij Johnny Cash wordt het niet.

Delia, oh, Delia, Delia all my life.

If I hadn’t have shot poor Delia, I’d have had her for my wife.

Delia’s gone, one more round Delia’s gone.

In 1994 was countryster Johnny Cash (1932-2003) al in de zestig en was zijn carrière danig in het slop geraakt. Onder de hoede van producer Rick Rubin nam hij de plaat American Recordings op. Geen opsmuk, alleen een oude man met een gitaar. De donkere stem, aangetast door een wild leven, zong over God, verlossing en moord. Het werd een groot succes.

In de videoclip van Delia’s Gone heeft de ‘the man in black’ een schop in zijn handen. Vervolgens draagt hij zijn Delia, gespeeld door model Kate Moss, naar haar graf. Aarde valt op de camera en het alles wordt zwart.

Ze is nu echt verdwenen. Maar er volgt boetedoening. Cash eindigt als een zielig hoopje mens achter de tralies. De geest van Delia drijft hem tot waanzin.

Het lied is doordrenkt van geschiedenis en niet ontsproten uit de fantasie van Cash. Al vanaf het

begin van de vorige eeuw wordt het lot van Delia en haar moordenaar bezongen.

Op kerstavond 1900 werd het veertienjarige zwarte meisje Delia Green in de stad Savannah in de staat Georgia door haar één jaar oudere geliefde Moses ‘Coony’ Houston neergeschoten. Op kerstdag bezweek ze aan de schotwond in haar buik.

Moses was door het lint gegaan toen het meisje weigerde naar hem te luisteren en hem vervolgens een Johnny Cash, op de cover van American Recordings.

son of a bitch noemde. Al snel gingen verhalenvertellers en zangers aan de haal met de moord en Delia kreeg de meest vreselijke karaktertrekken aangemeten. Het tienermeisje wordt een feeks: So if you woman’s devilish, You can let her run.

Or you can bring her down and do her like Delia got done.

Delia’s gone, one more round Delia’s gone.

FILM TRIANON Ted dagelijks 18.45 + 21.30 + za, zo, wo 14.15 Intouchables dagelijks 18.45 + 21.30 + za, zo, wo 14.15 Brave 3D NL za, zo, wo 14.15 Take This Waltz do en zo t/m wo 18.45 Ronal The Barbarian 3D OV vr + za 19.00 Magic Mike dagelijks 21.30 HET KIJKHUIS Tous ensemble dagelijks 18.45 A Royal Affair dagelijks 21.00 LIDO The Bourne Legacy dagelijks 18.30 + 21.30 Ice Age 4 3D NL za, zo, wo 14.30 De Verbouwing dagelijks 18.45 + 21.30 The Dark Knight Rises dagelijks 20.30 Red Lights dagelijks 18.45 The Expendables 2 dagelijks 21.30

MUZIEK LVC DJ Jelly’s 90’s Drive in Show ft Flamman & Abraxas Vr 14 september 23.00u €10,MyHouse Za 15 september 23.00u €8,MrPolska & Nouveau Riche Do 20 september 20.00u €11,Q-BUS 20 Jaar Maximum Overdrive met Barry Badpak & Friends Za 15 september 19.30u €5,- (met gratis cd) DE TWEE SPIEGHELS Wojtek Justyna Tree…Oh? Vr 14 september 21.00u Barry Olthof Trio Za 15 september 16.00u New Morning Acoustic Band Zo 16 september 16.00u Jamsessie o.l.v. Tom van der Zaal Ma 17 september 21.00u 40 jaar De Twee Spieghels Wo 19 september 20.00u RIJKSMUSEUM VAN OUDHEDEN Neflac Ensemble Zo 16 september 16.00u

In de voorstelling Murder Ballads van Vincent van Warmerdam en Michel Sluysman, die op 25 september wordt gespeeld in de Leidse Schouwburg komt er een variant van Delia langs, al wordt ze niet bij naam genoemd. In het stuk vervlechten zingende acteurs en acterende musici songs over de dood met verhalen over de liefde.

Haar aanwezigheid blijkt uit een voorproefje op de site van de theatermakers:

T H E AT E R

Een zekere ochtend, ik stond stijf van de dope.

Ik nam nog een snuif en schoot mijn vrouw overhoop Ze was alles voor mij, ik droeg haar ring aan mijn hand.

Dat kankerwijf bedroog me aan de lopende band.

KUNSTENCENTRUM HAAGWEG 4 Singelpromenade (wandeling) Zo 16 september 12.00-14.00u SCHELTEMA Science Café Leiden: Wetenschapsquiz Di 18 september 20.00u €10,- per team HORTUS BOTANICUS Plantenolympiade t/m 1 oktober 2012 LEIDS WEVERSHUIS Drukdrukdruk!

15 september t/m 21 oktober 2012 HET LEIDSE VOLKSHUIS Expositie Schilderijen en beelden t/m 3 november 2012 MUSEUM VOLKENKUNDE De verborgen tuin: Juwelen uit India t/m 6 januari 2013 LAKENHAL Parelen in kunst, natuur & dans 16 september t/m 13 januari 2013

De Nederlandse polder is duidelijk niet de Mississippi delta of het zweterige Georgia. De subtiele aanpak van Cash en zijn vele voorgangers ontbreekt. Maar dat is waarschijnlijk precies de bedoeling. De herinnering aan Delia, hoe vervormd en verwrongen dan ook, blijft voorlopig nog wel even in leven.

Door Vincent Bongers Murder Ballads Leidse Schouwburg, 25 sept, 20.15, € 10-24,50

IMPERIUMTHEATER Dialogenfestival: Finale Za 15 september 20.30u €8,LEIDSE SCHOUWBURG 307e Verjaardag Wo 19 september 20.15u Nederlandse Ig Nobel Night Do 20 september 23.00u

DIVERSEN

12

Mare · 13 september 2012

Het clubje

MaaiKey

Uitputtingsslag

Foto Marc de Haan

‘We zijn real life Facebook’ Het bestuur van de Pelibar Danny Damen (27, secretaris, Leiden University College The Hague, links): ‘Ik kwam hier op zoek naar informatie, omdat we in Den Haag ook een studentenbar op willen zetten. Maar ik ben eigenlijk nooit meer weggegaan.’

Mariëtte Prinsen (22, oud-voorzitter, pedagogiek, rechts): ‘De meeste bestuursleden zijn gedwongen of omgekocht. Maar Danny en Anthony zijn nuchter het bestuur in gestapt.’

Sara Spruitenburg (24, voorzitter, vooraan): ‘Het is eigenlijk een mix tussen een studentenvereniging en een bar.

De mensen kennen elkaar, maar je hoeft niet lid te zijn. In eerste instantie zijn we er natuurlijk voor de bewoners van de Pelikaanhof, maar ook andere studenten zijn welkom. Twee bestuursleden wonen daadwerkelijk op de Peli.’

Bandirah

Anthony Lynam (23, inkoopcommissaris. achteraan): ‘De afgelopen zomer is de Pelibar grondig verbouwd. Vroeger stond het bekend als een donker hol.’

Mariëtte: ‘Andere studenten gingen op vakantie, maar wij waren hier zeven dagen per week aan het klussen. De bouwvakkers begonnen om zeven uur ’s ochtends. Als ze om vijf uur naar huis gingen, klusten wij nog even door.’

Sara: ‘We hebben een nieuwe bar, nieuwe vloeren en nieuwe plafonds. Achterin hebben we nog twee mooie zalen. Die worden verhuurd aan verenigingen of gebruikt voor afstudeerfeestjes. Laatst stond hier nog een gigantisch springkussen.’

Anthony: ‘Op maandag verhuren we de zaal aan de bridgevereniging, dan wordt het altijd laat.’

Danny: ‘Je zou het niet zeggen, maar de bridgers zijn best wel hardcore. Ze beginnen de avond met koffie, maar het eindigt altijd met zuipen.’

Mariëtte: ‘En we hebben natuurlijk veel vaste gasten. Ze zijn heel verschillend, maar iedereen kent elkaar. Het is een hechte groep mensen. Ook als het privé even niet lekker gaat, zijn we er voor elkaar.’

Sara: ‘De studentenbar draait op vrijwilligers. Daardoor is alles lekker goedkoop.

Wie barkeeper wil worden, draait vier inwerkbeurten waarbij telkens een andere vaardigheid aan de orde komt.’

Mariëtte: ‘De vierde inwerkbeurt is het moment om de nieuwe barkeeper te testen.’

Danny: ‘Dan doen we kleurstof in de spoelbakken zodat hij het water moet

verversen. We draaien de tap dicht, of sluiten hem aan op water.’

Anthony: ‘Of je bestelt iets waarvan je zeker weet dat het er niet is.’

Mariëtte: ‘We hebben ook wel eens een asbak in de bar gezet en maakten duidelijk aanstalten om te gaan roken. Een goede barkeeper moet een groepje van zeven baldadige mensen wel naar het rookhok durven sturen.’

Sara: ‘Maar verder gaat het er hier gemoedelijk aan toe. Nieuwe mensen worden snel opgenomen. Ook als je niemand kent, sta je niet lang alleen aan de bar.’

Anthony: ‘We zijn eigenlijk een soort real life physical Facebook.’

DOOR PETRA MEIJER

Eindelijk is het zover. Eindelijk beginnen we aan het echte leven. Eindelijk zullen we voor volwassen en volwaardig worden aangezien. Eindelijk mogen we ons – legaal – onttrekken aan de ouderlijke dictatuur.

Eindelijk… gaan we studeren.

Het is misschien een kleine stap voor de mensheid, maar een grote stap voor ons. Hoewel de meesten van ons immers al volwassen zijn voor de wet, blijven we in de ogen van andere volwassenen toch kinderen. Pubers.

Adolescenten, op zijn hoogst. Maar hier gaat verandering in komen, want wij betreden nu hun wereld en zullen er spoedig deel van uitmaken! Wij zullen onze eigen weg banen en erkenning krijgen voor wie we zijn! Onze strijd voor volwassenheid en zelfstandigheid begint nu! Eindelijk…

Maar waar je doorheen moet, om hier te komen! De zomervakantie voor je studeren, dat is je proefperiode.

Daarin controleert de universiteit of je wel geschikt bent om student, oftewel volwassen, te worden. De eerste tests zijn nog relatief simpel, maar langzaam stapelen ze zich op tot je tot over je oren in allerlei verraderlijke formulieren zit, stuk voor stuk gevuld met vuile volwassenentrucjes.

Het begon bij de brief over het collegegeld. Het afschrijven ervan kon op twee manieren: in één keer of in termijnen. Of je daar een machtiging voor wilde geven. Met de tweede betalingsmogelijkheid was echter iets vreemds aan de hand: ze zouden telkens een twaalfde van het volledige bedrag innen. En dat in tien termijnen.

Een stuk goedkoper kortom.

Na diverse verwarrende telefoongesprekken bleek dat er een fout was gemaakt door de universiteit. Dit jaar was namelijk de eerste keer dat je in twaalf in plaats van tien termijnen mocht betalen en blijkbaar was nog niet alle tekst op het formulier up-todate. Er werd dus wel twaalf keer een twaalfde deel van je rekening afgeboekt - met als bonus nog wat administratiekosten.

En dit was pas het begin…

Op deze manier werd op ons arme, onervaren, aankomend studentjes van alles afgestuurd of, en dat met name, niet afgestuurd. Telkens wanneer je dacht dat je eindelijk alles op orde had, kwam er een nieuw formulier dat nodig ingevuld en teruggestuurd moest worden om vervolgens nooit op bestemming aan te komen. Om de stressfactor ten slotte naar het hoogste punt te dirigeren liet de universiteit je in de El Cid nog even kennismaken met de studie- en studentenverenigingen – die het bureaucratische taaltje inmiddels ook prima beheersen – en je medestudenten die pasjes en papieren hebben gekregen waar jij in je wildste dromen nog nooit van gehoord had.

De colleges moeten nog gaan beginnen, maar wij zijn al moegestreden in de uitputtingsslag om de volwassenheid. Zelfs je ouders, die jou ondanks hun grillen toch altijd gesteund hebben, kunnen je geen geruststelling geven. 'Zo is het leven. Wen er maar aan, want het zal nooit meer ophouden…'

KEY TENGELER Key Tengeler (18) is eerstejaars geschiedenis. Hij schrijft om de week over zijn ervaringen.