T E M AT N U M E R U I K R U S Z E N I E I P R Z E S I E W A N I E
ROZDRABNIAMY TEMAT ROZDRABNIANIA I Technologie i jakość przesiewania I Podstawy przesiewania kruszyw I Analiza efektów rozdrabniania w różnych układach technologicznych
Diagnoza PZPK > 10
Beton zabija! > 36
Spaghetti, czyli jak strawić straty > 46
SPIS TREŚCI
T E M AT N U M E RU : P R Z E S I E WA N I E I K RU S Z E N I E 18 I Na drobne, czyli jak? Tomasz Gawenda, Marta Ruks 26 I Rozdrobnić i posortować, czyli podstawy kruszenia i przesiewania Maciej Stachowski 30 I Rozdrabnianie z zamkniętym obiegiem materiału Zdzisław Naziemiec, Tomasz Gawenda
Fot.: BMP
1 4 z ż ycia b ran ż y
Mocno stąpający po ziemi Rozmowa z Jackiem Zalewskim 1 8 T E M AT N U M E R U : K R U S Z E N I E I P R Z E S I E W A N I E Fot.: 123rf
Z ż ycia b ran ż y 10 I Diagnoza PZPK Aleksander Kabziński 13 I Jaki on będzie? Jan Styliński 14 I Mocno stąpający po ziemi rozmowa z Jackiem Zalewskim, dyrektorem ds. strategii i rozwoju w Grupie Górażdże
O c h rona środowiska 36 I Beton zabija! Wojciech Naworyta 42 I O co tyle HAŁASU? Mikołaj Kirpluk
Na drobne, czyli jak? dr inż. Tomasz Gawenda, inż. Marta Ruks 58
OPTYMALIZACJA
Czy ten wskaźnik może kłamać? Pawel Kawalec
F elieton 65 I Róbmy swoje – czyli życzenia na rok cały Aleksander Kabziński SiMB 1/2018 3
Fot.: 123rf
O ptymalizacja 46 I Spaghetti, czyli jak strawić straty Paweł Podsiadło 51 I Szpiedzy mile widziani Leszek Balcarczyk 55 I Gdy zaangażowanie to za mało Piotr Krzemiński 58 I Czy ten wskaźnik może kłamać? Paweł Kawalec
O D R E DA KC J I
Wydawca: BMP Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością sp. k. ul. Morcinka 35 47-400 Racibórz tel./fax 32 415 97 74 tel. 32 415 29 21 32 415 97 93 e-mail: surowce@e-bmp.pl http://www.kieruneksurowce.pl
S ab i n a S z ew c z y k - Wa j d a redaktor wydania t e l . 3 2 4 1 5 9 7 7 4 w e w. 4 5 t el . kom . 6 0 2 1 1 6 3 1 3 e - m a i l : s ab i n a . w a j d a @ e - b m p. pl
BMP to firma od 25 lat integrująca środowiska branżowe, proponująca nowe formy budowania porozumienia, integrator i moderator kontaktów biznesowych, wymiany wiedzy i doświadczeń. To organizator branżowych spotkań i wydarzeń – znanych i cenionych ogólnopolskich konferencji branżowych, wydawca profesjonalnych magazynów i portali.
Co ma PjongCzang do kruszyw? P
rzy okazji kolejnych igrzysk olimpijskich zastanawiam się nad sensem i fenomenem tego typu imprez. Odbywają się one od wielu lat, każdego roku stale pobijane są kolejne rekordy. Okazuje się, że w sporcie zawsze można dalej, szybciej, mocniej i więcej. Czy kiedyś dojdzie do sytuacji, że „sufit” zostanie osiągnięty i kolejnych rekordów nie będzie? Cóż, na razie nie zapowiada się na to.
O
statnio media branżowe obiegła informacja, że w zaledwie trzy miesiące wybudowano kompletny, nowoczesny zakład przeróbki kruszyw. Zastosowano innowacyjne rozwiązania pozwalające produkować więcej, szybciej i ekonomiczniej. Dziś wszystko zmierza w kierunku optymalizacji i to dobra strategia, jak twierdzi Jacek Zalewski, dyrektor ds. strategii i rozwoju w Grupie Górażdże. – Przyszłość należy wyłącznie do najefektywniejszych producentów. Zawsze jednak podkreślam, że efektywność kosztową należy rozpatrywać całościowo, przez pryzmat np. całkowitych kosztów zmiennych (s. 14).
D
ziś wydobywa się kruszywo w sposób, jaki jeszcze kilkanaście lat temu
4 SiMB 1/2018
był nie do pomyślenia. Stosowane są bardziej skomplikowane i innowacyjne sposoby obróbki. Firmy nie próżnują i co chwila prezentują nowe rozwiązania techniczno-technologiczne. Zaś obowiązkiem każdego producenta jest nadążanie za tymi nowinkami, ponieważ baza techniczna starzeje się w tempie 4-6 lat (A. Kabziński, s. 65).
N
a ile jeszcze da się przyspieszyć i usprawnić niektóre procesy? Ile jeszcze będą padały kolejne rekordy jak na zimowych igrzyskach w Pjongczang? Czy aby na pewno to jest istotą działań, na której powinni skupiać się obecnie producenci? Niekoniecznie… Dziś dla branży ważne jest, aby racjonalnie i odpowiedzialnie gospodarować posiadanymi zasobami i dojść do stabilizacji, a niekoniecznie wydobywać szybciej, więcej, mocniej.
Rada programowa: dr Jarosław Badera prof. dr hab. inż. Artur Bęben doc. dr inż. Jerzy Duda Aleksander Kabziński prof. dr hab. inż. Wiesław Kozioł Hubert Schwarz Prezes zarządu BMP Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością sp. k. Adam Grzeszczuk Redaktor naczelny: Przemysław Płonka Redaktor wydania: Sabina Szewczyk-Wajda Redakcja techniczna: Maciej Rowiński, Marek Fichna Reklama: Jolanta Mikołajec Prenumerata, kolportaż: Adrian Waloszczyk Prenumerata krajowa: Zamówienia na prenumeratę instytucjonalną przyjmuje firma Kolporter Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością S.K.A. Informacje pod numerem infolinii 0801 40 40 44 lub na stronie internetowej http://dp.kolporter. com.pl/ Cena 1 egzemplarza – 23,15 zł + 8% VAT PKWiU: 58.14.12.0 ISSN: 1734-7998 Wpłaty kierować należy na konto: Bank Spółdzielczy w Raciborzu 40 8475 0006 2001 0014 6825 0001 Wykorzystywanie materiałów i publikowanie reklam opracowanych przez wydawcę wyłącznie za zgodą redakcji. Redakcja zastrzega sobie prawo do opracowywania nadesłanych tekstów oraz dokonywania ich skrótów, możliwości zmiany tytułów, wyróżnień i podkreśleń w tekstach. Artykułów niezamówionych redakcja nie zwraca. Redakcja nie odpowiada za treść reklam. Niniejsze wydanie jest wersją pierwotną czasopisma Druk: FISCHER Poligrafia Fot. na okładce: 123rf
W o b iektywie
2 , 5 km długoś C I , 4 0 0 m szerokości , 1 1 5 h a powierzc h ni , 1 0 0 m gł ę b okości Tak w liczbach prezentuje się kopalnia Miedzianka, należąca do koncernu Nordkalk. Na żywo będzie można obejrzeć ją 5 października podczas jubileuszowej, 25. edycji konferencji KRUSZYWA CEMENT WAPNO. Fot. Nordkalk
SiMB 1/2018 5
z portalu kieruneksurowce . pl
WUG: ponad 28 mln zł kar za nielegalne wydobycie kopalin
Jesteś solidnym przedsiębiorcą, chcesz uczestniczyć w budowie opinii o swojej firmie i branży? Złóż wniosek i dołącz do najlepszych. Polski Związek Producentów Kruszyw prowadzi nabór wniosków do II edycji konkursu Solidne Kruszywa – Branżowy Znak Jakości. Ten zastrzeżony w Urzędzie Patentowym znak będzie przyznawany kolejnym, niezawodnym, solidnym producentom. Oceny ich wniosków dokona kapituła, którą tworzą laureaci I edycji. Wręczenie certyfikatów II edycji nastąpi 25 maja 2018 r. Wszystkie informacje na: https://www.kruszpol. pl/index.php/inicjatywy/solidne-kruszywa lub w Biurze Związku: biuro@kruszpol.pl
źródło: WUG
Fot. ilustracyjne 123RF
Wydział Nauk o Ziemi Uniwersytetu Śląskiego, Polskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk o Ziemi O/Górnośląski, Jarosław Badera Zasoby Naturalne zapraszają do udziału w III Seminarium Interdyscyplinarnym pt. „Konflikty w gospodarowaniu przestrzenią i zasobami Ziemi”, które odbędzie się 18-19 czerwca 2018 r. w Sosnowcu (Ostrowy Górnicze).
Dodatkowych informacji o seminarium udzielają • Jarosław Badera, tel. 32 36 89 371, jaroslaw.badera@us.edu.pl • Radosława Tomaszewska, tel. 32 36 89 448, radoslawa.tomaszewska@us.edu.pl
6 SiMB 1/2018
C I E K AW O S T K A
Kazimierz i Irena Rupińscy zajmują 84. miejsce na liście 100 najbogatszych Polaków 2017 r. wg Forbesa.
Właściciele i zarządzający Zakładów Produkcji Kruszyw Szumowo, znajdujących się w województwie podlaskim, wytwarzają i dostarczają kruszywa do celów budowlanych i drogowych. Wartość ich majątku Forbes oszacował na 518 mln zł. Źródło: www.forbes.pl
Fot.: 123 rf
III Seminarium Interdyscyplinarne „Konflikty w gospodarowaniu przestrzenią i zasobami Ziemi”
Aktualizowane informacje dostępne są także na stronie internetowej www.zasobyziemi.us.edu.pl
127 przypadków nielegalnej eksploatacji kopalin – głównie piasku, ale też np. żwiru czy kruszyw, zakończyło się w ubiegłym roku sankcjami nadzoru górniczego w postaci podwyższonych opłat – wynika z danych Wyższego Urzędu Górniczego w Katowicach. W 2017 r. dokonano 320 zgłoszeń o wykonywaniu działalności podlegającej opłacie podwyższonej, z czego 292 pochodziły z tzw. źródeł zewnętrznych, a 28 stanowiło tzw. informację własną, pozyskaną przez pracowników okręgowych urzędów górniczych. W przedmiotowym okresie dyrektorzy okręgowych urzędów górniczych skierowali 190 zawiadomień o wszczęciu postępowań w sprawach ustalania opłat podwyższonych do 264 stron. Wydano 101 decyzji umarzających w całości lub w części postępowania wobec 133 stron oraz 127 decyzji ustalających 137 stronom opłaty podwyższone na łączną kwotę 28 355 897,49 zł.
Fot. 123rf
Nabór wniosków do II edycji konkursu Solidne Kruszywa – Branżowy Znak Jakości
z portalu kieruneksurowce . pl
Grzyby będą naprawiać beton
Fot. ilustracyjne 123RF
Beton, niestety, nie jest wieczny – z czasem pęka i kruszy się. Naukowcy z Uniwersytetu Binghamton wspólnie z kolegami z Uniwersytetu Rutgersa wpadli jednak na pomysł, jak pomóc nam mogą grzyby, które w odpowiednich warunkach mogą wszelkie uszkodzenia betonu naprawiać.
Gdy zarodniki grzybów z gatunku Trichoderma reesei doda się do betonu, grzyby te będą uśpione, jednak gdy tylko pojawią się pęknięcia, do których dotrze wilgoć i tlen, warunki dla rozwoju grzybów staną się lepsze i zarodniki się wybudzą, wypełniając tym samym pierwsze, najdrobniejsze pęknięcia i zapobiegając powstaniu uszkodzeń poważniejszych.
Fot. kopalniaceliny.pl
Źródło: http://www.geekweek.pl
Kopalnia w Celinach chce zwiększyć produkcję
Planowane jest zwiększenie wydobycia kamienia w Kopalni Wapienia Celiny I, w gminie Chmielnik. Aktualnie wydobycie w Celinach sięga 253 m n.p.m. W planach jest zejście o 33 metry w głąb. Rozbudowa ma umożliwić kopalni dostęp do złóż kruszywa dużo lepszej jakości. Kruszywo wydobywane na wyższych partiach jest bardziej zanieczyszczone i wymaga droższej i bardziej skomplikowanej obróbki. Kopalnia Wapienia Celiny jest w trakcie uzyskiwania decyzji środowiskowej związanej z pogłębieniem wydobycia. Źródło: http://m.radio.kielce.pl/pl/post-65712
RO Z M A I TO Ś C I
10
ton
bursztynu trafia rocznie do obrotu, z czego według resortu środowiska legalnie pozyskuje się 600 kilogramów. Nowelizacja ustawy Prawo górnicze i geologiczne, która znajduje się na etapie opiniowania, zakłada, że bursztyn zostanie objęty własnością górniczą.
Lafarge zainwestował 160 mln zł w Polsce w 2017 r.
Inwestycja w Cementowni Kujawy to jedna z trzech największych inwestycji dla Grupy LafargeHolcim na świecie. Celem jest stworzenie najnowocześniejszego obiektu na świecie, dlatego Lafarge w Polsce zainwestował już 310 mln złotych w Pomorskiej Specjalnej Strefie Ekonomicznej. Firma przeprowadziła także wartą 10 mln zł modernizację Cementowni Małogoszcz.
Źródło: biznes.newseria.pl
„
Obniżanie kosztów ma zawsze kres – nie da się produkować taniej niż za darmo. Tymczasem w zakresie ceny sprzedaży takiego „sufitu” nie ma. Niewielką sztuką jest „duszenie” kosztów, natomiast prawdziwą umiejętnością – uzyskanie godziwej ceny za swoje produkty – Jacek Zalewski, dyrektor ds. strategii i rozwoju, Grupa Górażdże
– Tegoroczna inwestycja w Cementowni Kujawy to jeden z najważniejszych i największych projektów Grupy LafargeHolcim na całym świecie. Naszym celem jest uczynienie z zakładu na Kujawach najnowocześniejszego obiektu na świecie. Inwestujemy w nowe technologie, żeby być konkurencyjnymi na rynku. Wiemy, że jeżeli nie będziemy się rozwijać i nieustannie iść do przodu, to przegramy. Dlatego po zakończeniu realizowanego projektu, planujemy dalsze inwestycje w modernizację i rozbudowę zakładu – podkreśla Stanisław Sobczyk, dyrektor Cementowni Kujawy. Źródło i fot. www.lafarge.pl
Twoje zdanie się liczy
Serdecznie zachęcamy wszystkich czytelników magazynu „Surowce i Maszyny Budowlane” do komentowania felietonów prezesa Polskiego Związku Producentów Kruszyw, Aleksandra Kabzińskiego (s. 65). Zgadzasz się z jego opinią, a może masz inne zdanie? Interesuje Cię jakiś obszar tematyczny, który warto poruszyć? Podziel się z nami swoimi przemyśleniami, a prezes Kabziński odniesie się do nich w swoich kolejnych tekstach.
SiMB 1/2018 7
Chcę zrobić jak najwięcej
Trwają intensywne prace nad projektem Polityki Surowcowej Państwa. Czemu ma służyć ten dokument i jakie zadania będzie miała Polska Agencja Geologiczna – mówi Mariusz Orion Jędrysek, wiceminister środowiska, Główny Geolog Kraju i Pełnomocnik Rządu ds. Polityki Surowcowej Państwa, który stawia sobie jasny cel: zrobić jak najwięcej.
Co zakłada projekt Polityki Surowcowej Państwa? Projekt ten zawiera plan działań niezbędnych do świadomego oddziaływania na gospodarkę poprzez m.in. zmniejszenie ryzyk podaży surowców. Dokument jest efektem ponadrocznej pracy Pełnomocnika Rządu ds. Polityki Surowcowej Państwa i Międzyresortowego Zespołu ds. Polityki Surowcowej Państwa. W istocie jednak działania przygotowania wówczas polityki geologiczno-surowcowej wykonywałem od 2006 r. Inicjatywa ta opiera się na 9 filarach, m.in. ma oceniać krajowe zapotrzebowanie na surowce, proponuje sposoby gospodarowania ich udokumentowanymi zasobami i pozyskiwania nowych, prezentuje zasady prowadzenia polityki surowcowej itd. Wejście w życie projektu PSP ma znacząco wpłynąć m.in. na rozwój technologii, stworzenie ułatwień gospodarczych i podatkowych dla przedsiębiorców. Jego celem jest racjonalne gospodarowanie zasobami, ale też upowszechnienie w społeczeństwie wiedzy o surowcach, geologii, górnictwie… Każdy z filarów ma kilka zadań, one zaś podzadania. Każde z nich będzie miało program wykonawczy – dokument będzie więc reagował na zmiany w świecie nie naruszając struktury całości. Zapraszam serdecznie każdego do udziału w konferencjach i budowaniu PSP – informacje można znaleźć na stronie Ministerstwa Środowiska. Często podkreśla pan, że aby skutecznie wdrażać przyszłą Politykę Surowcową Państwa niezbędne będzie powstanie Polskiej Agencji Geologicznej. Jakie będzie miała ona zadania? Będzie ona narzędziem rządu do zarządzania naszym wnętrzem Ziemi i wdrażania polityki surowcowej zabezpieczającej m.in dostęp do kluczowych surowców. Bez Agencji nie ruszymy z miejsca – PAG musi być zarządcą geologiczno-surowcowym, którego dzisiaj nie mamy. Wydobycie surowców znacznie komplikuje obecne prawo. Aktualnie procedowanych jest kilka aktów prawnych, mających za zadanie usprawnić system m.in. poszukiwań i wydobycia. Właśnie do jednego z tych aktów należy powołanie Polskiej Agencji Geologicznej – projekt poddawany jest uzgodnieniom międzyresortowym. PAG ma zapewnić skuteczne prowadzenie polityki surowcowej oraz spra-
8 SiMB 1/2018
Fot. MŚ
z portalu kieruneksurowce . pl
wowanie nadzoru nad działalnością geologiczną i górniczą. Polska Agencja Geologiczna ma być ustawowo wyposażona w kompetencje oraz środki finansowe służące do spójnej i kompleksowej polityki państwa. Ma zapewnić bezpieczeństwo geologiczno-surowcowe oraz sprawniejsze nabywanie, gromadzenie, przetwarzanie, ewidencjonowanie, archiwizowanie, ochronę i udostępnianie danych geologicznych. Opinia Rady Legislacyjnej mocno wspiera powołanie PAGu. Szacuje się, że 1/3 kruszyw wydobywana jest nielegalnie. Jak chronić i racjonalnie wykorzystywać złoża kopalin? Sprawę tę podniosłem jako pierwszy w 2006 roku – głównie w czasopismach branżowych, takich jak wasze. Od tego czasu niewiele się zmieniło. Stan ten można poprawić poprzez uproszczenie i przyspieszenie procesu koncesyjnego, a także przez utworzenie straży geologicznej, której powołanie nie znalazło zrozumienia społecznego. Zresztą ciągle niektórzy mylą straż geologiczną (której projekt zarzuciłem) z Polską Agencją Geologiczną, która ma służyć państwu w zakresie geologii. PAG nie wymaga nowych pieniędzy, tylko innego umocowania osób wykonujących w sposób rozproszony niektóre zadania służby geologicznej – taką ma każdy szanujący się kraj. Poprzez zmianę systemu PAG będzie bardzo skutecznym narzędziem w walce z nielegalnym wydobyciem. Trwa cykl konferencji konsultacyjnych w zakresie Polityki Surowcowej Państwa. Czy takie działania będą kontynuowane? Będzie co najmniej 11 takich konferencji, są to konsultacje regionalne, odbywające się w największych polskich miastach. Będą się odbywać niemal do końca roku 2018. Teraz działamy, aby osiągnąć zamierzony cel – zrobić jak najwięcej w zakresie polityki surowcowej naszego kraju. ________________________________________________ Rozmawiała Sabina Szewczyk-Wajda Redaktor magazynu „Surowce i Maszyny Budowlane” i portalu www.kieruneksurowce.pl
MOCNE NIEZAWODNE DO CIĘŻKIEJ PRACY Jeśli potrzebujesz najskuteczniejszej kruszarki stożkowej, bez względu na Jeśli potrzebujesz najskuteczniejszej kruszarki stożkowej, bez względu na zadanie, nowa seria kruszarek stożkowych Trio® TP jest właśnie dla Ciebie. ® zadanie, nowa seria kruszarek stożkowych Trio TP jest właśnie dla Ciebie. Ruchoma głowica kruszarki i duża siła kruszenia to cechy charakterystyczne, Ruchoma głowica kruszarki i duża siła kruszenia to cechy charakterystyczne, dzięki którym możliwe było połączenie wysokiej wydajności i wszechstronności dzięki którym możliwe było połączenie wysokiej wydajności i wszechstronności zastosowań. zastosowań. Dostępna moc od 200kW do 2,200kW z opcjami napędu bezpośredniego Dostępna moc od 200kW do 2,200kW z opcjami napędu bezpośredniego i zmiennej prędkości pracy sprawiają, że kruszarki te są stworzone dla i zmiennej prędkości pracy sprawiają, że kruszarki te są stworzone dla maksymalnej redukcji rozmiaru przy wysokim tempie produkcji. maksymalnej redukcji rozmiaru przy wysokim tempie produkcji.
TRIO®® TRIO
Wykorzystaj swój potencjał z Trio®®. Wykorzystaj swój potencjał z Trio . Odwiedź www.trio.weir jeszcze dziś. Odwiedź www.trio.weir jeszcze dziś.
www.minerals.weir www.minerals.weir www.e-weirminerals.pl www.e-weirminerals.pl
Z ż ycia b ran ż y
Diagnoza PZPK Aleksander Kabziński prezes zarządu Polskiego Związku Producentów Kruszyw
Czy branża budowlana osiągnęła długo wyczekiwaną stabilizację? Jak wyglądał 2017 r. i czego możemy spodziewać się w tym roku? Polski Związek Producentów Kruszyw w trzech obszarach działania przedstawia sytuację rynków kruszyw i budowlanego.
O b szar I : N astroje przedsi ę b iorc ó w w 2 0 1 7 r .
Fot. 123RF
Wskaźniki indeksu optymizmu przedsiębiorców. Wyniki badań, w których systematycznie uczestniczy Polski Związek Producentów Kruszyw, według stanu na grudzień 2017: • Indeks optymizmu uległ obniżeniu. • Obniżyły się oczekiwania na I połowę 2018 r. • Obniżył się wskaźnik koniunktury gospodarczej. • Przejściowe obniżenie i pogorszenie klimatu biznesu. • Wzrost odsetka firm deklarujących zwiększenie poziomu inwestycji oraz zatrudnienia. • Największy optymizm: sektory przemysłowy i wydobywczy. • Sygnalizowany nawet gwałtowny wzrost kosztów pracy i usług obcych. • Wzrost kosztów materiałów (szczególnie w budownictwie). • W budownictwie nierównowaga rynku, niewystarczająca podaż do wielkości popytu. • Problem w budownictwie – stosowany bezkrytycznie mechanizm odwróconego obciążenia VAT.
10 SiMB 1/2018
Z ż ycia b ran ż y
O b szar I I : P ro b lemy w b udownictwie liniowym w 2 0 1 7 r . • Problemy zaległe z lat 2007-2014: - Brak racjonalnego rozłożenia ryzyka zamawiający – wykonawca. - Najniższa cena (60-70% budżetu inwestor), poziom cen dyktują nieodpowiedzialni i nieracjonalni wykonawcy. • Brak procesu prekwalifikacji uczestników przetargów i analiza racjonalnie przyjętych założeń kalkulacyjnych, co oznacza dla strony zamawiającej więcej pracy, ale i więcej odpowiedzialności. • Potrzeba eliminacji (odrzucenie) najniższej ceny (oferty), wygrywa oferta z drugą ceną. • Duże kontrakty powinien otrzymać przedsiębiorca duży, efektywny kosztowo, ale odpowiedzialny i racjonalnie wykonany. Wtedy budować będziemy szybciej, jakościowo lepiej, czyli taniej.
Fot. 123RF
• Jak w latach 2009-2014 – znaczne opóźnienia oddawania dróg (chroniczne niedotrzymywanie terminów). • Bardzo wysokie koszty opóźnień społecznych i finansowych dla gospodarki. • Wiele upadłości (w tym głównie mniejszych firm podwykonawczych), zmniejszenie potencjału, wycofanie się z rynku renomowanych firm budowlanych. • Potencjał wykonawczy niewystarczający do planów inwestycji 2017-2020. • Problemy szczególne: - Nierozwiązana sprawa roszczeń wykonawców (6-8 mld zł). - Roszczenia, braki i błędy projektowe. - Nieprzekazywalnie działek, kłopoty z decyzjami administracyjnymi na budowę i użytkowanie (zaprojektuj, zbuduj, utrzymuj). - Ustawa PZP chroni głównie podwykonawców kosztem wykonawców.
Lp.
Rodzaj kruszyw
O b szar I I I : J aki b ę dzie 2 0 1 8 r . ?
1 2
• Rynek w 2018-2020 będzie rósł (aktywność inwestorów prywatnych i publicznych). • Spodziewana rentowność budownictwa utrzyma się, jak w roku 2017, na poziomie 12,8%. • Spodziewajmy się spiętrzenia robót. • Rosnące koszty pracy i materiałów skutkują i będą skutkować podwyżką cen. • Prognozujemy dalsze utrudnienia transportowe (logistyka) i niedobór kierowców. • Trudność dostępu firm do kwalifikowanych pracowników i materiałów. • Lepiej poradzą sobie firmy z krótkimi terminami realizacji kontaktów.
3
Kruszywa razem Kruszywa naturalne łamane Kruszywa naturalne piaski i żwiry Kruszywa naturalne morskie Kruszywa naturalne łamane z innych branż Razem kruszywa naturalne Kruszywa sztuczne i recykling budowlany Kruszywa z górnictwa węgla Razem kruszywa wtórne
4 5 6 7 8 9
307 90
320 95
Prognozowany stan w porównaniu do roku 2017 (%) 104,2 105,6
195
199
102,1
1
1
100
14
16
114,3
300
311
103,7
5
7
140
2 7
2 9
100 128,6
2017 2018 mln ton mln ton
TAB. 1 Kruszywa naturalne. Jak było w 2017, jak będzie w 2018 r. (wg A. Kabzińskiego)
SiMB 1/2018 11
Fot. 123RF
Z ż ycia b ran ż y
TAB. 2 Zużycie kruszyw dla różnych przeznaczeń. Stan na rok 2017 i prognoza na 2018 r. (wg A. Kabzińskiego)
12 SiMB 1/2018
Lp 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21
Rodzaj kruszyw Kruszywa naturalne Kruszywa naturalne łamane Kruszywa naturalne piaski i żwiry Do betonów Kruszywa naturalne łamane Kruszywa naturalne piaski i żwiry Pozostałe Kruszywa naturalne łamane Kruszywa naturalne piaski i żwiry Budownictwo inżynieryjne Kruszywa naturalne łamane Kruszywa naturalne piaski i żwiry Budownictwo pozostałe Kruszywa naturalne łamane Kruszywa naturalne piaski i żwiry Popyt stały Kruszywa naturalne łamane Kruszywa naturalne piaski i żwiry Popyt koniunkturalny Kruszywa naturalne łamane Kruszywa naturalne piaski i żwiry
2017 2018 mln ton mln ton 300 320 105 110 195 210 126 135 26 35 100 100 174 175 79 75 95 100 150 175 70 85 80 90 150 145 35 35 115 110 150 160 45 40 110 115 150 160 70 75 80 85
Prognozowany stan w porównaniu do roku 2017 (%) 106,7 107,8 107,7 107,1 134,6 100 100,6 94,9 105,3 116,7 121,4 112,5 96,7 100 95,7 106,7 112,5 104,5 106,7 107,1 106,3