Diagnostyka środków smarnych www.analizyolejowe.pl Oleje i smary w klasie NSF H1 produkcji STRUB Swiss Tribology już w Polsce www.strub.pl
TEMAT NUMERU I
UTRZYMANIE RUCHU
W DRODZE DO DOSKONAŁOŚCI I Nowoczesna strategia UR I Ograniczyć straty I UR nastawione na niezawodność CZYSTY JAK... MASZYNA
> 40
PRZENOŚNIKI TRANSPORTOWE
> 52
NOWE TECHNOLOGIE W ROZLEWNI
> 74
odporność taśmy na hydrolizę oraz dodatki o własnościach antybakteryjnych, nadające się do chłodzenia i dobrego odprowadzania wody, odporność na podwyższone temperatury pracy,
SPIS TREŚCI
odporność na oleje i substancje chemiczne. T E M AT N U M E R U : U T R Z Y M A N I E R U C H U
T E M AT N U M E R U : U T R Z Y M A N I E R U C H U 8 I Strategia UR w nowoczesnym przedsiębiorstwie Wojciech Mączyński 14 I Przenośniki transportowe w przemyśle spożywczym Jacek Caban 18 I Czysty jak… maszyna Damian Żabicki 24 I Okiem firm dostarczających rozwiązania Opracowanie: Liliana Kaniuch 28 I Modernizacja i planowanie remontów Krzysztof Iwaszkiewicz 32 I W drodze do doskonałości Łukasz Niemczuk, Kamil Radom FOT. 1 Przykład przenośnika taśmowego z taśmą do transportu cukierków (źródło: [4]) 36 I Demand Side Response. Sposób na obniżenie kosztów energii elektrycznej w przedsiębiorstwie Bożena Wróblewska Jacek Caban Kolejnym szeroko stosowanym urządzeniem w przemyśle spożywczym j 40 I Wzorcowanie urządzeń pomiarowych Patryk Żarkowski przenośnik płytkowy (fot. 2) zaliczany do grupy przenośników cięgnowych. Elementa 44 I Utrzymanie Ruchu nastawione na niezawodność b ezpieczny pr o d u k t sp o ż y w czy Tomasz Lewicki nośnymi przenośników płytkowych są łańcuchy pociągowe, jedno- lub dwucięgnow
14
Fot.: 123rf
przenośniki transportowE w przemyśle spożywczym
połączone ze sobą płytkami, po których przemieszczany jest transportowany materi P R A WO 50 I Zmiany przepisów prawa żywnościowego cz. 1 Przenośniki te często wykorzystywane są do transportu szklanych opakowań lub inny Izabela Tańska 56 I Reklama suplementów diety jednostkowych (np. kartoników). Mogą służyć nie tylko jako środki transportu ale także ja Katarzyna Łoś
transportery buforujące czy współpracujące z dodatkowymi urządzeniami technologiczny
N OWO C Z E S N E Z A K Ł A D Y do napełniania, etykietowania, zamykania, kapslowania, sortowania, itp. Przenośn 60 I Nowe technologie w rozlewni Rozmowa z Przemysławem Turskim, dyrektorem płytkowe stosuje się często tam, gdzie wymagana jest odporność wysokotemperaturowa l zakładu Żywiec Zdrój 62 I Żywiec Zdrój bardziej technicznie chemiczna, na przykład tam gdzie nie może pracować przenośnik taśmowy ze względu Rozmowa z Mariuszem Tatarą, kierownikiem działu możliwość uszkodzenia jego taśmy. technicznego Żywiec Zdrój 64 I Kujawski z Brzegu Rozmowa z Krzysztofem Urbankiem, dyrektorem ZT „Kruszwica” w Brzegu 67 I Woda z Nałęczowa Rozmowa z Arturem Młotkiem, dyrektorem operacyjnym zakładu Nestlé Waters w Nałęczowie 70 I W roli głównej amerykańskie chmiele Rozmowa z Andrzejem Kiryziukiem właścicielem Browaru Raduga 72 I Ci od jabłek Izabela Tańska Rozmowa z Adam Jędrzejewski, współzałożycielem i prezesem zarządu „Braci Sadowników”
Zmiany przepisów prawa żywnościowego
62
UTRZYMANIE RUCHU Fot.: 123rf
WOD A I Ś C I E K I 74 I Ścieki – surowce do uratowania Małgorzata Zawilska-Rospędek 78 I Drobnoustroje a jakość wody Marta Tytko 82 I Gospodarka wodno-ściekowa w Superdrob Opracowanie: Liliana Kaniuch
50
B E Z P I E C Z N Y P R OD U K T 84 I Bisfenol A. Czy należy się go obawiać? Bartosz Kruszewski 88 I Uwaga niebezpieczeństwo. Fałszywa żywność!? Marta Stachnik, Monika Sterczyńska FELIETON 94 I Jak zostałem paserem… Paweł Błażewicz
Lokalny, rzemieślniczy… Czyli jaki? Izabela Tańska
Kierunek Spożywczy 1/2020 3
OD R E D A K C J I
Wydawca: BMP Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością Sp. k.
Liliana Kaniuch redaktor tel. 32 415 97 74 wew. 39 tel. kom. 510 940 345 e-mail: liliana.kaniuch@e-bmp.pl
KRS: 0000406244, REGON: 242 812 437 NIP: 639-20-03-478 ul. Morcinka 35 47-400 Racibórz tel./fax 32 415 97 74 tel.: 32 415 29 21, 32 415 97 93 e-mail: biuro@e-bmp.pl www.kierunekSPOŻYWCZY.pl BMP to firma od 25 lat integrująca środowiska branżowe, proponująca nowe formy budowania porozumienia, integrator i moderator kontaktów biznesowych, wymiany wiedzy i doświadczeń. To organizator branżowych spotkań i wydarzeń – znanych i cenionych ogólnopolskich konferencji branżowych, wydawca profesjonalnych magazynów i portali.
Prosta sprawa Z
akres prac działów utrzymania ruchu obejmuje niezwykle szeroki obszar, a w ostatnich latach ów zakres działalności (jak i odpowiedzialność) jeszcze się zwiększył. Niezawodność, dostępność, prewencja, jakość, bezpieczeństwo… Takie skojarzenia pojawiają się, gdy myślimy, rozmawiamy o UR. Jak na tym polu uniknąć problemów? Wojciech Mączyński pisze, że sprawę ułatwi rzetelnie przygotowana strategia, ale „W większości przypadków w działach UR nie ma stworzonej oficjalnej strategii. Stąd też potem rodzą się różnego rodzaju problemy, przeszkody i zarzuty – chociażby o brak skuteczności”.
R
ozwój w utrzymaniu ruchu jest ściśle powiązany z aktualnymi trendami i nowościami technologicznymi. Jakie standardy trzeba spełnić, aby można było powiedzieć, że nasze utrzymanie ruchu nastawione jest na niezawodność? Na te pytanie znajdziemy odpowiedź w artykule Tomasza Lewickiego (ZT Kruszwica), który w swoim zakładzie wdrożył system RCM. „Służy on do osiągania ulepszeń w takich dziedzinach, jak ustanowienie bezpiecznych minimalnych poziomów konserwacji, zmiany procedur i strategii operacyjnych oraz ustanowienie systemów i planów utrzymania ruchu” – pisze Lewicki.
S
koro mowa o nowych rozwiązaniach technicznych, to jest ich na rynku spory wybór. Często wymieniany
4 Kierunek Spożywczy 1/2020
w kontekście nowoczesności Przemysł 4.0 opiera się głównie na korzyściach z gromadzonych danych. „Warto na pewno zainwestować w zaawansowaną analitykę. To powinna być podstawa i punkt wyjścia do dalszych działań. Niezwykle pomocne mogą być rozwiązania, które do poszukiwania wiedzy wykorzystują elementy sztucznej inteligencji.” – podkreśla Łukasz Grala, prezes zarządu TIDK
Z
pewnością nowoczesne są zakłady, które opisujemy w tym numerze. Przybliżamy m.in. „Żywiec Zdrój”, który jest na ostatnim etapie rozbudowy zakładu, jak i Nestlé Waters w Nałęczowie, który jako pierwszy w Polsce otrzymał międzynarodowy certyfikat Alliance for Water Stewardship.
P
onadto w bieżącym wydaniu poruszamy temat ścieków, które mogą być wykorzystane jako dodatkowe źródło surowców. Jednak, jak pisze Małgorzata Zawilska-Rospędek: „Wszystko zależy od opłacalności. Wdrożenie innowacyjnego sposobu myślenia w duchu GOZ pozwoli na dalszą optymalizację i traktowanie ścieków jako źródła zasobów.”
Rada Programowa: dr inż. Piotr Antkiewicz – Katedra Technologii Fermentacji i Mikrobiologii Technicznej, Uniwersytet Rolniczy w Krakowie; Maciej Chołdrych – browarnik; mgr inż. Andrzej Olkowski – prezes zarządu Stowarzyszenia Regionalnych Browarów Polskich; dr inż. Aleksander Poreda – Katedra Technologii Fermentacji i Mikrobiologii Technicznej, Uniwersytet Rolniczy w Krakowie; dr hab. inż. Zygmunt Zander, prof. UWM – Katedra Inżynierii i Aparatury Procesowej, Uniwersytet Warmińsko -Mazurski w Olsztynie; dr hab. inż. Dorota Kręgiel – Wydział Biotechnologii i Nauk o Żywności, Katedra Biotechnologii Środowiskowej, Politechnika Łódzka; dr hab. inż. Agnieszka Nawirska-Olszańska – Katedra Technologii Owoców, Warzyw i Zbóż, Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu; Paweł Błażewicz – historyk, miłośnik i popularyzator historii i kultury piwa, Muzeum Warmii i Mazur w Olsztynie, kulturapiwa.pl Prezes zarządu BMP Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością Sp. k. Adam Grzeszczuk Redaktor naczelny: Przemysław Płonka Redaktor: Liliana Kaniuch Redakcja techniczna: Maciej Rowiński, Marek Fichna Prenumerata, kolportaż: Justyna Sobieraj Prenumerata krajowa: Zamówienia na prenumeratę instytucjonalną przyjmuje firma Kolporter Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością S.K.A. Informacje pod numerem infolinii 0801 40 40 44 lub na stronie internetowej http://dp.kolporter.com.pl/ Cena 1 egzemplarza – 25,00 zł (w tym 8% vat) PKWiU: 58.14.12.0 ISSN: 1734-7971 Wpłaty kierować należy na konto: Bank Spółdzielczy w Raciborzu 40 8475 0006 2001 0014 6825 0001 Wykorzystywanie materiałów i publikowanie reklam opracowanych przez wydawcę wyłącznie za zgodą redakcji. Redakcja zastrzega sobie prawo do opracowywania nadesłanych tekstów oraz dokonywania ich skrótów, możliwości zmiany tytułów, wyróżnień i podkreśleń w tekstach. Artykułów niezamówionych redakcja nie zwraca. Redakcja nie odpowiada za treść reklam Niniejsze wydanie jest wersją pierwotną czasopisma Druk: FISCHER Poligrafia Fot. na okładce: 123rf
W OB I E K T Y W I E
Magazyn Nestle Waters Widok na magazyn oraz półautomatyczne regały wysokiego składowania w zakładzie Nestlé Waters w Nałęczowie. Wywiad z dyrektorem operacyjnym – Arturem Młotkiem na stronie 67
Kierunek Spożywczy 1/2020 5
z p o rta l u k i erunek sp o zy w czy . p l
Fot.: SuperDrob
Kredyt dla Mlekpolu
Fot.: 123rf
InvestEU – EBI udzielił Spółdzielni Mleczarskiej Mlekpol kredytu w wysokości 50 mln EUR na rozbudowę zaplecza produkcyjnego, logistycznego i magazynowego.
Projekt umożliwi Mlekpolowi wdrożenie modelu Przemysłu 4.0 i zmniejszenie śladu węglowego. Inwestycja finansowana w ramach planu inwestycyjnego dla Europy umocni pozycję przedsiębiorstwa w sektorze spożywczym. Operacja jest realizowana w jednym ze słabiej rozwiniętych regionów UE i przewiduje utworzenie nowych miejsc pracy na obszarach wiejskich w Polsce.
Fot. Baliarne
Źródło: informacja prasowa
Nowe produkty Kurczaka Sielskiego z chowu bez antybiotyków Kolejna odsłona kampanii SuperDrob Odrobinę sielskości do życia zabieganych ludzi wprowadza Kurczak Sielski. Bo Sielski to mięso z rosnących wolniej, dobrze karmionych kurczaków. To produkty wysokiej jakości, wędliny i gotowe dania, dzięki którym można oszczędzić czas i zająć się, czymś naprawdę sielskim… Źródło: informacja prasowa, www.kurczaksielski.pl
C I E K A WO S T K A
Doskonała jakość pakowanej kawy dzięki kontroli rentgenowskiej Ishida Baliarne, jeden z największych dostawców kaw i herbat na Słowacji, podniósł normy jakości i bezpieczeństwa dla nowych produktów – kawy ziarnistej palonej w opakowaniach detalicznych. Było to możliwe dzięki zastosowaniu zaawansowanej technologii rentgenowskiej kontroli jakości. Odkąd w zakładzie firmy Baliarne zainstalowano stację Ishida IX-EN-2493, zniknął problem zanieczyszczenia produktu drobnymi kamyczkami. Źródło: informacja prasowa
6 Kierunek Spożywczy 1/2020
Jako ekspert od tego, czego pragną konsumenci i co wpływa na ich decyzje, firma Mintel ogłosiła trzy główne trendy, które będą kształtować globalną branżę żywności, napojów i gastronomii przez najbliższe 10 lat: Firma Zmiana: Sukces odniosą firmy, które zadbają o zdrowie planety i jej mieszkańców. Inteligentne Diety: Technologia umożliwi konsumentom wysoką indywidualizację sposobów dbania o zdrowie fizyczne i psychiczne. Rolnictwo High-tech: Zwiększy się zaufanie konsumentów do nauki i technologii jako istotnych narzędzi zapewniających produkcję i dostawę żywności. źródło: Mintel Group Ltd.
z p o rta l u k i erunek sp o zy w czy . p l
ROZMAITOŚCI W polskim wirtualnym koszyku zakupowym znajdziemy produkty promocyjne: znalazły się one w
Nauka ekologii już od przedszkola – ruszył drugi etap akcji Kaufland „Eko od dziecka“ Uczą się, jak sortować śmieci, dbać o środowisko naturalne czy wykorzystywać istniejące zasoby. Już blisko 500 dzieci wzięło udział w warsztatach „Eko od dziecka”. Właśnie rozpoczął się drugi etap wyjątkowej akcji edukacyjnej sieci Kaufland. Źródło i fot.: biuro prasowe Kaufland
Nestlé tworzy rynek dla plastiku z recyklingu Dwa lata temu Nestlé zobowiązało się, że do 2025 roku 100% opakowań firmy będzie nadawało się do recyklingu lub ponownego użycia. Bazując na tej deklaracji, firma zredukuje zużycie pierwotnych tworzyw sztucznych o jedną trzecią w tym samym okresie. Jednocześnie Nestlé współpracuje z innymi podmiotami w celu rozwoju gospodarki obiegu zamkniętego, a także podejmuje działania, których celem jest oczyszczenie oceanów, jezior i rzek z plastikowych odpadów.
68% koszyków, którego przeciętna waga to
18 kg źródło: raport Supermercato24
„
Zakład Tłuszczowy „Kruszwica” w Brzegu, przerabia 1700 ton rzepaku na dobę. – mówi dyrektor zakładu, Krzysztof Urbanek. Czytaj wywiad na stronie: 64
Źródło: informacja prasowa
WHO za podatkiem od słodkich napojów w Polsce – WHO w Europie wyraża zadowolenie w związku z doniesieniami, że polski rząd rozważa rekomendacje WHO jako część kompleksowego podejścia w walce z otyłością dzieci i z chorobami niezakaźnymi – podkreśla dr Paloma Cuchi, europejski przedstawiciel WHO w Polsce. Źródło: gov.pl
Kontrole żywności – nowa jakość Od 1 lipca 2020 r. nastąpi fuzja kontroli jakości żywności w jednej wyspecjalizowanej instytucji – Inspekcji Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych (IJHARS). Dzięki temu możliwe będzie efektywniejsze wykorzystanie potencjału inspektorskiego, a kontrole będą prowadzone przez jeden organ w sposób kompleksowy w całym łańcuchu dostaw od „pola do stołu”. Obecnie jakość żywności w sklepach sprawdza Inspekcja Handlowa, a na wcześniejszych etapach obrotu – IJHARS. Źródło: gov.pl
Reklama
Hygienic Design – Hygienic Design – gwarancja czystości gwarancja czystości NOWOŚĆ! Wymiennik ciepła powietrze/woda NOWOŚĆ! serii Hygienic Design Wymiennik ciepła powietrze/woda serii Hygienic Design
Znaczne oszczędności na detergentach i środkach dezynfekujących Większa wydajność produkcji dzięki skróceniu czasu czyszczenia Znaczne oszczędności na detergentach i środkach dezynfekujących Kompleksowe rozwiązania systemowe składające się z szafy sterowniczej Większa wydajność produkcji dzięki skróceniu czasu czyszczenia i systemu klimatyzacji – stopnień ochrony do IP 54 i IP 69K Kompleksowe rozwiązania systemowe składające się z szafy sterowniczej Większa niezawodność dzięki testom DGUV i systemu klimatyzacji – stopnień ochrony do IP 54 i IP 69K ◾ Większa niezawodność dzięki testom DGUV ◾ ◾ ◾ ◾ ◾ ◾ ◾
www.rittal.pl www.rittal.pl
Fot.: 123rf
T EMA T N U ME R U : U T R Z Y M A N I E R U C H U
8 Kierunek Spożywczy 1/2020
T EMA T N U ME R U : U T R Z Y M A N I E R U C H U
Strategia UR w nowoczesnym przedsiębiorstwie Wojciech Mączyński WoMa Solution
Nowy rok nastał i przyszedł czas na podsumowanie minionego. Zazwyczaj tego typu sprawozdania mają miejsce podczas oficjalnych spotkań, na których kierownicy poszczególnych działów analizują dokonania w swoich obszarach. Chcąc dobrze wypaść podczas spotkania, trzeba się do niego w odpowiedni sposób przygotować.
I
tutaj zaczynają się schody. Dlaczego? Otóż w wielu przypadkach tworzy się podsumowanie minionych miesięcy na podstawie „subiektywnej” oceny tego co się wydarzyło. Z jednej strony jest to jak najbardziej słuszne podejście, gdyż mamy swobodę wzmocnić wszystko to co wg nas było ok. Z drugiej zaś ta ocena może być podważona przez przełożonych w bardzo prosty sposób, a mianowicie taki, że ich pogląd jest całkowicie sprzeczny z naszym punktem widzenia. Jak widać mamy klasyczny klincz, gdzie zarówno jedna strona ma rację, jak i druga strona. Jak zatem wyjść z tego klinczu obronną ręką? W jaki sposób właściwie udzielić odpowiedzi na poniższe pytania: • Jak podsumować miniony rok? • Czy nasz dział spisał się na miarę oczekiwań? • Czy miniony rok był rokiem dobrym, może jednak złym? • Jak dokonać oceny naszych działań? • Jak w obiektywny sposób pokazać właściwa ocenę działań naszego działu? Odpowiedź jest bardzo prosta - dokonaj przeglądu STRATEGII! Proste! Nieprawdaż? Wydawać by się mogło, że tak, ale… No właśnie istnieje jedno małe, ale... To polega na tym, że strategia działu, a w szczególności UR, nie istnieje! Oczywiście polityka przedsiębiorstwa jak najbardziej, ale to jest na poziomie funkcjonowania całej firmy, a nie pojedynczego działu. I w tym właśnie leży problem. W większości przypadków w działach UR nie ma stworzonej oficjalnej strategii działu.
Kierunek Spożywczy 1/2020 9
T EMA T N U ME R U : U T R Z Y M A N I E R U C H U
Stąd też potem rodzą się różnego rodzaju problemy, przeszkody i zarzuty – chociażby o brak skuteczności. Co zrobić zatem, aby zawsze być przygotowanym na podsumowanie minionego roku, jak również w obiektywny sposób dokonać oceny funkcjonowania działu UR? Należy stworzyć Strategię UR. Poniżej opiszę, w jaki sposób tego dokonać. Zacznijmy zatem od samej definicji strategii: „Jest to program ogólny działalności przedsiębiorstwa ukierunkowany na wykorzystanie potencjału produkcyjnego i zasobów dla osiągnięcia zamierzonych celów”. Analizując powyższą definicję, możemy powiedzieć, że strategia: • to ogólny program definiowania i realizacji organizacji, czyli określenie co dana organizacja zamierza robić, • to układ w czasie reakcji organizacji na jej otoczenie, czyli to co organizacja rzeczywiście robi, • określa rolę organizacji, jej miejsce w społeczeństwie, • definiuje misję organizacji (szczególny powód jej istnienia, wyróżniający ją od innych), • formułuje zadania, które należy wykonać, by zrealizować cele. W związku z powyższym opisem możemy stworzyć model budowy strategii w 5 krokach. Zanim przejdziemy do zdefiniowania poszczególnych kroków, należy zaznaczyć kilka istotnych kwestii. Po pierwsze strategię tworzymy na 3 do 5 lat. Po drugie stworzona strategia w jej istotnej części powinna zmieścić się na jednej kartce A4. Poniżej przedstawiony i szczegółowo opisany jest model tworzenia strategii w 5 krokach. • Krok 1. Opis stanu obecnego • Krok 2. Misja działu • Krok 3. Cele działu • Krok 4. Mierniki mierzące realizację celów • Krok 5. Główny Plan Działania
Krok 1. Opis stanu obecnego W tej części dokonujemy bieżącej oceny stanu obecnego. Taka ocena może być dokonana poprzez TAB. 1 Opis stanu obecnego
pracę zespołową i burzę mózgów poszczególnych członków zespołów. W tej części można wykorzystać analizę SWOT danego działu. Nie mniej jednak warto w tym punkcie wypisać główne hasła, które opisują stan obecny od historii do dzisiaj. W tym miejscu nie opisujemy, co chcemy, co było, tylko przedstawiamy fakty, jakie mają miejsce obecnie. Poniżej przedstawione są niektóre z nich: • duża ilość awarii, • wysoki wiek maszyn, • niskie kompetencje pracowników, • brak wykwalifikowanych pracowników na rynku, • wysokie cenny części zamiennych, • długie czasy dostaw części zamiennych, • wysoka rotacja pracowników, • etc.. Jak widać z powyższych przykładów, skupiamy się na ogólnikowych faktach. Ta ocena jest jak najbardziej subiektywna i taka w tym miejscu nam w zupełności wystarczy. Ona później posłuży do określenie stanu docelowego, jaki chcemy osiągnąć w przyszłości.
Krok 2. Misja działu Stworzenie misji wymaga udzielenia odpowiedzi na pytanie: „Czym UR jest dla organizacji?”. Odpowiednia odpowiedź będzie stanowiła misji działu, która będzie dla wszystkich zrozumiała i każdy z pracowników będzie się z nią utożsamiał. Ta część strategii jest najbardziej kreatywna, gdyż wymaga od załogi wymyślenia hasła, które będzie na tyle atrakcyjne, co i w jasny sposób opisujące dział UR w przedsiębiorstwie. W tym miejscu należy pozwolić sobie na aspekt troszeczkę PR-owy. Poniżej kilka przykładów haseł opisujących misję UR: • „Niezawodny park maszynowy podstawą naszego sukcesu”. • Bezpieczną i efektywną pracą dążenie do minimalizacji awaryjności maszyn i urządzeń przy optymalnych kosztach”. • „Zwiększenie dostępności maszyn i skrócenie czasu usuwania awarii dzięki podejściu ZERO Awarii, zaangażowaniu pracowników i wsparciu ze strony innych filarów”. • „Szybcy jak PitStop, skuteczni jak snajper”. Lata
lp
Nazwa miernika
Definicja
jedn
Punkt odniesienia
Rok 1
Rok 2
Rok 3
Rok 4
Rok 5
1
BHP
ilość wypadków i incydentów
-
2
0
0
0
0
0
2
Koszt UR
Suma kosztów UR / Wartości odtworzeniowej
[%]
5,6%
5%
4,5%
4%
3,5%
3%
3
Awaryjność
ilość godzin postoju awaryjnego do planowanej ilości godzin pracy
[%]
4,67%
4,0%
3%
1,5%
1,2%
1,0%
4
Dostępność techniczna
(Czas Kalendarzowy – Czas PM)/ Czasu Kalendarzowy
[%]
95,56%
96%
96,5%
97%
97,5%
98%
5
Czas szkolenia
Ilość godzin na szkolenia / Całkowity czas dostępny operatora
[%]
0,5%
1%
1,5%
2%
2,5%
3%
10 Kierunek Spożywczy 1/2020
T EMA T N U ME R U : U T R Z Y M A N I E R U C H U
lp
Cel
Nazwa Projektu
1
Bezpieczna praca maszyn
Budowa świadomości pracowników odnośnie BHP
2
3
Redukcja kosztów UR
Optymalizacja kosztów w poszczególnych kategoriach budżetu
Redukcja awarii
Wdrożenie FRACAS
Opis podejmowanych działań
4
Wzrost Dostępności Analiza niezawodności maszyn klasy A
5
Wzrost kompetencji
Budowa drzew kompetencji
Odp.
a
stworzenie LOTO
BHP
b
stworzenie map bezpieczeństwa
BHP
a
standaryzacja części zamiennych w poszczególnych kategoriach
b
optymalizacja kosztów po stronie outsourcingu
c
optymalizacja kosztów po stronie przepływu prac UR
dyr. UR
a
podział awarii na kategorie
mistrz UR
b
analiza przyczynowo skutkowa dla awarii w kategorii 1 i II
mistrz UR
a
podział blokowi - funkcjonalny maszyn klasy A
inż. UR
b
analiza RCMLight dla maszyn klasy A
inż. UR
a
składowe kompetencji pracowników UR
b
ocena kompetencji pracowników UR
c
stworzenie planu szkoleń dla pracowników UR
HR
TAB. 2 Misje działu
Strategia UR Czynniki zewnętrzne: 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7.
Czynniki wewnętrzne:
Rosnące koszty częsci zamiennych. Wydłużony czas oczekiwania na części. Duża liczba przezbrojeń. Słaba obsada utrzymania ruchu na zmianach. Kalibracje, liniowanie i pomiary. Komunikacja z serwerem L2. Niestabilne oprogramowanie maszyn.
1. 2. 3. 4. 5. 6. 7.
Y
Zapewnienie stanu niezbędnych części zamiennych. Kontraktorzy zatrudnieni w RU. Koordynacja przezbrojeń. Komunikacja między obsługą a utrzymaniem ruchu. Ergonomia operatora. Stan narzędzi. Lokalizacja warsztatu RU.
Zwiększenie dostępności maszyn i skrócenie czasu usuwania awarii dzięki podejściu ZERO Breakdowns, zaangażowaniu pracowników i wsparciu ze strony innych filarów.
Misja: Cele:
1. Ciągłe reagowanie na zagrożenia i eliminacja potencjalnych czynników. 2. Utworzenie jednorodnej polityki smarowniczej, minimalizacja różnorodności środków smarnych, systematyzacja. 3. Zwiększenie dostępności technicznej poprzez skuteczną prewencję. 4. Obniżenie awaryjności maszyn. 5. Skrócenie czasu pojedynczej naprawy. 6. Zwiększenie czasu poświęconego na prewencje kosztem czasu awarii. 7. Zwiększenie zaangażowania obsługi maszyn.
# 1. 2.
Smarowanie - LUB
3.
Dostępność techniczna
BHP
4.
0 BREAKDOWN
5.
Średni Czas Naprawy - MTTR
6. 7.
•
KPI
Ilość RBH na PM do dostępnych rbh
Mierniki
Definicja
Koszty smarowania wydziału
Baseline 0
Cel 2014 0
2014 0
2015 0
2016 0
2017 0
2018 0
24 547,12 zł
24 000,00 zł
23 848,14 zł
25 000,00 zł
24 500,00 zł
24 000,00 zł
23 000,00 zł
(Czas kalendarzowy - tPM-tEM)/Czas kalendarzowy
96,11% 93,72% 3,21% 5,21% 71,31 18,74% 43,21% 15,00% 0
97,00% 94,00% 3,00% 5,00% 65 20,00% 40,00% 18,00% 15
97,06% 93,40% 2,87% 4,96% 54,88 17,21% 42,75% 19,20% 20
97,40% 95,00% 2,50% 3,00% 48 30,00% 35,00% 20,00% 65
97,60% 96,00% 2,40% 2,80% 42 40,00% 30,00% 23,00% 90
97,80% 96,50% 2,30% 2,70% 40 45,00% 25,00% 25,00% 100
97,85% 97,00% 2,20% 2,60% 38 50,00% 23,00% 27,00% 110
Ilość wypadków
(Czas kalendarzowy - tPM_FVM14 -tEM_FVM14)/Czas kalendarzowy_FVM14 tEM/Czas kalendarzowy tEM_FVM14 /Czas kalendarzowy_FVM14 StEM/Ilość zdarzeń
Koszty Planowane vs Reaktywne
Strbh _YPPA_YPPR / total rbh Strbh _YPBR / total rbh Koszty YPPA+YPCO+YPST vs Koszty YPBR
Zaangażowanie w RE
Ilość osób zaagażowanych w filar RE
Ilość rbh na EM do dostępnych
Jak widać z powyżej wymienionych haseł, należy sobie pozwolić na pewną swobodę w kreowaniu misji. Ona ma być na tyle błyskotliwa i chwytliwa, że pracownicy będą za nią stali murem.
Krok 3. Cele działu Określenie celów wydawać by się mogło najłatwiejszą częścią budowy strategii UR. W tej części ważne jest, aby spełnić pewne wymogi co do stawiania celów. Cele powinny spełniać następujące warunki: • być precyzyjne, czyli udzielać odpowiedzi na pytanie CO? • być mierzalne, czyli udzielać odpowiedzi na pytanie JAK DUŻO? • być terminowe, czyli udzielać odpowiedzi na pytanie KIEDY?
Dobrą praktyką jest określenie celów w sposób opisowy, czyli werbalny. Przykłady tego typu opisów to jak poniżej: • Zapewnienie bezpiecznej pracy maszyn. • Obniżenie kosztów UR. • Redukcja awarii. • Wzrost dostępności technicznej. • Wzrost kompetencji pracowników.
RYS. 1 Strategia UR
Krok 4. Mierniki mierzące realizację celów Kolejnym krokiem w tworzeniu strategii jest ustalenie odpowiednich mierników, które pozwolą zmierzyć czy dany cel jest osiągnięty. Tak więc każdy określony cel powinien mieć swój miernik, aby móc śledzić go na bieżąco i podejmować odpowiednie działania korygujące. Wyżej wymienione cele mo-
Kierunek Spożywczy 1/2020 11
Fot.: 123rf
T EMA T N U ME R U : U T R Z Y M A N I E R U C H U
żemy zmierzyć za pomocą wybranych mierników przedstawionych w tabeli 1, które pozwolą na mierzenie skuteczności realizacji stworzonych celów. W tabeli umieszczone są nazwy poszczególnych mierników dopasowanych do wcześniej stworzonych celów, podana jest definicja (formuła) pozwalająca mierzyć dany cel, jednostka pomiaru. Kolejne kolumny przedstawiają wartości liczbowe poszczególnych mierników. W kolumnę zatytułowanej Punkt Odniesienia umieszczone są średnie wartości z roku ubiegłego, a w kolejnych kolumnach ustalone są cele jakie organizacja zamierza osiągnąć. To co warto zaznaczyć, to fakt, że cele są wyznaczane w okresach rocznych i plan jest zrobiony na pięć lat do przodu.
Krok 5. Główny plan działania W tym kroku należy przystąpić do stworzenia Głównego Planu Działania mającego na celu naszkicowanie głównych projektów, jakie będą miały miejsce, aby móc osiągnąć postawione cele. W tym miejscu zespół tworzy roczny plan działania dla poszczególnych kategorii stworzonych celów. W tab. 2 przedstawiony jest plan działania, jaki
będzie realizowany, aby osiągnąć postawione cele w roku 1: Jak widać w tabeli 2, wypisane są główne działania, jakie należy podjąć, aby móc osiągnąć wyznaczone cele w roku 1. Ten plan działania rozbity jest na szczegółowe zadania przypisane do poszczególnych osób, które będą odpowiedzialne za realizację ich w bieżącym okresie rozliczeniowym. Tak przygotowana polityka powinna być przez wszystkich zaakceptowana podpisana i wywieszona na tablicy informacyjnej w takim miejscu, aby każdy mógł się z nią zapoznać. To co jest ważne, to poszczególne kwantyfikatory powinny być systematycznie monitorowane i wizualizowane. Na rys. 1 przedstawiona jest przykładowa strategia UR stworzona w ramach wdrażania systemu TPM w przedsiębiorstwie. W ten sposób otrzymujemy łatwe narzędzie wykorzystywane na corocznych podsumowaniach, o których była mowa na samym wstępie. Bazując na strategii i podsumowując stopień realizacji poszczególnych celów, zawsze mam w ręku obiektywne narzędzie do oceny efektywności działań UR.
Reklama
Hygienic Design – Hygienic Design – gwarancja czystości gwarancja czystości NOWOŚĆ! Wymiennik NOWOŚĆ! ciepła powietrze/woda serii Hygienic Design Wymiennik ciepła powietrze/woda serii Hygienic Design
◾ ◾ ◾ ◾ ◾ ◾ ◾ ◾
Znaczne oszczędności na detergentach i środkach dezynfekujących Większa wydajność produkcji dzięki skróceniu czasu czyszczenia Znaczne oszczędności na detergentach i środkach dezynfekujących Kompleksowe rozwiązania systemowe składające się czyszczenia z szafy sterowniczej Większa wydajność produkcji dzięki skróceniu czasu i systemu klimatyzacji – stopnień ochrony do IP 54się i IPz69K Kompleksowe rozwiązania systemowe składające szafy sterowniczej Większa testom DGUV i systemuniezawodność klimatyzacji – dzięki stopnień ochrony do IP 54 i IP 69K Większa niezawodność dzięki testom DGUV
www.rittal.pl www.rittal.pl
— Bezkompromisowe bezpieczeństwo żywności Silniki IEC ze stali nierdzewnej dla przemysłu spożywczego
Spełnij nawet najbardziej restrykcyjne wymagania bezpieczeństwa stawiane aplikacjom napędowym w przemyśle spożywczym z naszymi nowymi silnikami IEC ze stali nierdzewnej. Urządzenia te zostały zaprojektowane specjalnie do pracy w środowisku wymagającym zapewnienia najwyższych standardów higieny. Dzięki kadłubowi wykonanemu w stopniu ochrony IP69 oraz obudowanym szczelnie uzwojeniom żywotność tych urządzeń jest nawet pięciokrotnie dłuższa niż standardowych silników. Wybierz silniki ze stali nierdzewnej dla osiągnięcia maksymalnej wydajności, czystości i niezawodności układów napędowych w swoim zakładzie. new.abb.com/motors-generators/iec-low-voltage-motors/industriesapplications/iec-food-safe-motors
T EMA T N U ME R U : U T R Z Y M A N I E R U C H U
przenośniki transportowE w przemyśle spożywczym czyli czym transportujemy materiały na liniach technologicznych dr inż. Jacek Caban Katedra Maszyn Rolniczych, Leśnych i Transportowych, Wydział Inżynierii Produkcji Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie
Operacje transportowe mają duży udział w procesach produkcyjnych dochodzących nawet do 60%, w tym również w przemyśle spożywczym. Każdy proces wymaga dostarczenia odpowiednich materiałów, które po przetworzeniu stanowią produkt gotowy dla odbiorcy. Tu bardzo istotne jest dostarczenie materiałów i surowców na poszczególne maszyny technologiczne oraz zapewnienie odpowiednich warunków procesu. Następny etap to konfekcjonowanie produktów i proces magazynowania. Jakie urządzenia wykorzystujemy? Jakie są wymagania dla modułów transportujących i ich elementów nośnych?
T
ransport jest jedną z ważniejszych gałęzi gospodarki i może być realizowany na duże odległości, tzw. transport daleki, oraz wykorzystywany w procesach produkcyjnych za pomocą środków transportu bliskiego.
Urządzenia transportowe w przemyśle spożywczym Coraz szersze zastosowanie urządzeń transportu ciągłego w procesach przemieszczania surowców, półwyrobów, gotowych wyrobów i materiałów pomocniczych stosowanych w produkcji oraz wzrastający udział tych urządzeń we wszelkiego rodzaju pracach przeładunkowo-transportowych wiążą się z intensywnym rozwojem produkcji przenośników [1]. W zależności od budowy wykorzystywane są do transportu ładunków jednostkowych, a także materiałów sypkich przenoszonych luzem czy urządzeń hydraulicznych do transportu płynów. Charakterystyka techniczna urządzeń transportu bliskiego uzależniona jest od parametrów technicznych procesu produkcyjnego, takich jak wydajność maszyn technologicznych, prędkość podawania materiału, czas napełnienia płynem, długość trwania danego procesu (np. suszenia, mieszania, rozdrabniania itp.). Współczesne linie produkcyjne to szereg maszyn roboczych, transportujących, manipulatorów, połączonych w jeden system automatycznej regulacji nadzorowany za pomocą dedykowanego oprogramo-
14 Kierunek Spożywczy 1/2020
wania, układów sterowania i monitorowania. Oznacza to, że poszczególne elementy procesu produkcyjnego są ze sobą kompatybilne i zapewniają właściwy przepływ procesów energetycznych, materiałowych oraz jakości. Urządzenia w przemyśle spożywczym powinny spełniać surowe normy dotyczące zapewnienia względów sanitarnych i epidemiologicznych. Stąd też występuje duża mnogość różnego rodzaju elementów i materiałów wykorzystywanych w budowie urządzeń transportowych. Wymagania te dotyczą między innymi zastosowania odpowiednich taśm przenośników taśmowych, czy materiałów płytek w przenośnikach członowych, wałków i rolek, wałów ślimakowych i obudowy oraz rurociągów przenośników hydraulicznych.
PRZENOŚNIKI W Y KO R Z Y S T Y W A N E W P R Z E M Y Ś L E S P OŻ Y W C Z Y M : • • • • • •
taśmowe, członowe (płytkowe), podwieszane, śrubowe, hydrauliczne (w tym spławiaki), wałkowe.
odporność taśmy na hydrolizę oraz dodatki o własnościach antybakteryjnych, nadające się do chłodzenia i dobrego odprowadzania wody, T EMA T N U ME R U : U T R Z Y M A N I E R U C H U
odporność na podwyższone temperatury pracy, odporność na oleje i substancje chemiczne.
W powszechnym zastosowaniu są przenośniki taśmowe montowane w system transportowy składający się z modułów przenośnikowych z napędem i bez napędu, obrotnic czy łuków [2]. Elementy nośne oraz napędowe poddawane są zmiennym obciążeniom wynikającym z możliwości transportu na jednym przenośniku ładunków o różnym kształcie i ciężarze [3]. Używane w przenośnikach taśmy dla przemysłu spożywczego posiadają specjalne właściwości np. ułatwiające usuwanie transportowanych produktów z powierzchni taśmy również dla substancji bardzo lepkich, jak np. ciasto; wysoka odporność na ścieranie; odporność na zużycie i środki chemiczne. Taśmy FOT. 1 Przykład przenośnika taśmowego z taśmą do transportu cukierków (źródło: [4]) FOT. 1 do kontaktu z żywnością muszą spełniać różnorodne Przykład przenośnika taśmowego z taśmą do transportu cukierków (źródło: [4]) wymagania przepisów Parlamentu Europejskiego (EC1935/2004, 2002/72/EC, oraz EU10/2011) i AgencjiKolejnym szeroko stosowanym urządzeniem w przemyśle spożywczym j Żywności i Leków – FDA (ang. Food and Drug Admipłytkowy (fot. 2) zaliczany do grupy przenośników cięgnowych. Elementa nistration). Przykładowo, taśmy do przemysłprzenośnik piekarniczego i ciastkarskiego mogą charakteryzować się przenośników płytkowych są łańcuchy pociągowe, jedno- lub dwucięgnow nośnymi następującymi parametrami: połączone ze sobą płytkami, po których przemieszczany jest transportowany mater • hermetyczność i higieniczna konstrukcja taśmy, Przenośniki te często wykorzystywane są do transportu szklanych opakowań lub inny • wysoka odporność w środowiskach mokrych i wilgotnych, jednostkowych (np. kartoników). Mogą służyć nie tylko jako środki transportu ale także ja • odporność taśmy na hydrolizę oraz dodatki o włatransportery buforujące czy współpracujące z dodatkowymi urządzeniami technologiczny snościach antybakteryjnych, • nadające się do chłodzenia i dobrego odprowado napełniania, etykietowania, zamykania, kapslowania, sortowania, itp. Przenośn dzania wody, stosuje się często tam, gdzie wymagana jest odporność wysokotemperaturowa l • odporność na podwyższone temperaturypłytkowe pracy, FOT. 2 Przenośnik płytkowy do przemieszczania ładunków jednostkowych FOT. 2 w opakowaniach stosowanym technologicznych • odporność na oleje i substancje chemiczne. Przenośnik chemiczna, naCzęsto przykład tam gdzie w liniach nie może pracować przenośnik taśmowy ze względu (źródło: [5,6]) płytkowy do do transportu drobiu jest również przenośnik przemieszczania możliwość uszkodzenia jego taśmy. Kolejnym szeroko stosowanym urządzeniem podwieszony przedstawiony na rys. 1. Przenośnik ładunków jednostkowych Na może fot. 2 pracować przedstawiono dwa przykłady przenośnika płytkowego, w dowolnym układzie trasy: członowego w przemyśle spożywczym jest przenośnik płyt- ten w opakowaniach w poziomie, pod kątem pochylenia oraz w pionie. kowy (fot. 2), zaliczany do grupy przenośników pierwszy służy do przemieszczania ładunków jednostkowych [5], drugi(źródło: transportujący owoce [5,6]) cięgnowych. Elementami nośnymi przenośników W zależności od zastosowanych chwytaków można w opakowaniu typu tacka [6]. Urządzenia te są wykorzystywane szczególnie tam gdzie, trasa płytkowych są łańcuchy pociągowe, jedno- lub dwu- transportować różnej wielkości drób i jego elementy linii transportowej kierunekelementy oraz po łukach. Specjalne o wadze do zmienia 25 kg. Główne składowe prze-ślizgi osłonowe w kolorze cięgnowe, połączone ze sobą płytkami, po których zielonym (fot. 2), poza funkcją ochronną nadają kierunek transportowanym artykułom. przemieszczany jest transportowany materiał. Prze- nośnika podwieszonego to: napęd, napinacz, łuki i 180°, bieżnie (tory) proste, łuki pionowe,do wózki nośniki te często wykorzystywane są do transportu 90° Często stosowanym w liniach technologicznych transportu drobiu jest również szklanych opakowań lub innych jednostkowych łańcuchowe, strzemiona oraz złącza. Przenośnik przenośnik podwieszony przedstawiony na fot. 3. Przenośnik ten może pracować w (np. kartoników). Mogą służyć nie tylko jako środki podwieszony jest do konstrukcji nośnej ustawionej dowolnym układzie trasy: poziomie, podalbo kątem pochylenia oraz w pionie. W zależności od na posadzce hali w produkcyjnej przymocowany transportu, ale także jako transportery buforujące zastosowanych chwytaków można transportować różnej wielkości drób i jego elementy o czy współpracujące z dodatkowymi urządzeniami technologicznymi do napełniania, etykietowania, wadze do 25 kg. Główne elementy składowe przenośnika podwieszonego to: napęd, napinacz, zamykania, kapslowania, sortowania, itp. Prze- Urządzenia w przemyśle spożywczym powinny łuki 90° i 180°, bieżnie (tory) proste, łuki pionowe, wózki łańcuchowe, strzemiona oraz nośniki płytkowe stosuje się często tam, gdzie spełniać surowe normy dotyczące zapewnienia złącza. Przenośnik podwieszony jest do konstrukcji nośnej ustawionej na posadzce hali wymagana jest odporność wysokotemperaturowa względów sanitarnych i epidemiologicznych produkcyjnej albo przymocowany do konstrukcji budynku. Podwieszenie przenośnika lub chemiczna, na przykład tam, gdzie nie może pracować przenośnik taśmowy ze względu na możumożliwia wykorzystanie wolnej przestrzeni pod nim oraz zapewnia łatwość obsługi przez liwość uszkodzenia jego taśmy. personel. Na fot. 2 przedstawiono dwa przykłady przeno- do konstrukcji budynku. Podwieszenie przenośnika śnika członowego płytkowego, pierwszy służy do umożliwia wykorzystanie wolnej przestrzeni pod przemieszczania ładunków jednostkowych [5], drugi nim oraz zapewnia łatwość obsługi przez personel. Przenośniki śrubowe (ślimakowe) należą do transportujący owoce w opakowaniu typu tacka [6]. Urządzenia te są wykorzystywane szczególnie tam grupy przenośników bezcięgnowych, stosowane gdzie, trasa linii transportowej zmienia kierunek są do transportu materiałów sypkich, pylistych, oraz po łukach. Specjalne ślizgi osłonowe w kolorze drobno- lub średniokawałkowych. Przykład takiego zielonym (fot. 2), poza funkcją ochronną, nadają urządzenia przedstawiono na fot. 3. Przenośniki ślimakowe mogą przemieszczać materiał w kierunkierunek transportowanym artykułom.
Kierunek Spożywczy 1/2020 15
Przenośniki śrubowe (ślimakowe) należą do grupy przenośników bezcięgnowych, T EMA T N U ME R U : U T R Z Y M A N I E R U C H U
sowane są do transportu materiałów sypkich, pylistych, drobno- lub średniokawałkowych.
zykład takiego urządzenia przedstawiono na fot. 4. Przenośniki ślimakowe mogą wymuszonym przez pompę. Rurociągi mogą być wyko-
nane ze nierdzewnejwzapewniającej wymagania zemieszczać materiał w kierunku poziomym lub nachylonym oraz wstali pionowym
sanitarne albo rury szklane. Układ pompowy zapewnia
transportowe mkniętych lub otwartych korytkach. Głównym elementem roboczymdobre jest warunki wał ślimakowy o w każdym kierunku, stąd
trasy przenośników hydraulicznych mogą przebiegać
żnym ukształtowaniu wstęgi ślimaka co umożliwia transportowanie nawet materiałów pionowo o naróżnych znaczne odległości.
Do transportu gotowych wyrobów umieszczonych aściwościach. Obracający się wewnątrz stalowej obudowy wał ślimakowy realizuje funkcję
w opakowaniach zbiorczych (skrzynkach tekturo-
wych lub pudełkach) służą przenośniki wałkowe zenośnika, transportując materiał na odległość określoną umiejscowieniem otworu
napędzane lub bez napędu, wykorzystujące niewielki
zutowego w obudowie urządzenia. Mogą transportować materiały sypkie (np. zbóż), spadek, abyziarna umożliwić grawitacyjne przesuwanie materiału. Przenośniki te współpracują często z ro-
dzięki szczelności obudowy mogą przemieszczać materiały pylące się, suche jak równieżktóre układają materiał na botami i manipulatorami,
paletach. Następnie za pomocą przenośnika wałkolgotne, czy Dzięki specyficznym warunkom pracy wału ślimakowego mogą RYS. 1 ciastowate. FOT. 3 Przenośnik podwieszany łańcuchowy w zastosowaniu drobiarskim (źródło: [7])
wego są przemieszczane do magazynu lub na rampę, gdzie towar ładowany jest na pojazdy ciężarowe i transportowany do hurtowni lub innego odbiorcy. FOT. 3 Przenośniki śrubowe (ślimakowe) należą do grupy przenośników bezcięgnowych, Przenośniki tego typu przeważnie stanowią ostatni Przykład element linii produkcyjnej, gdzie gotowe wyroby sowane są do przenośnika transportu materiałów sypkich, pylistych, drobno- lub średniokawałkowych. ślimakowego ze opuszczają halę produkcyjną i trafiają do magazynu. stali nierdzewnej Przenośnik podwieszany łańcuchowy w zastosowaniu drobiarskim (źródło: [7])
upełniać proces technologiczny np. o operację mieszania.
ykład takiego urządzenia przedstawiono na fot. 4. Przenośniki ślimakowe mogą (źródło: [8])
emieszczać materiał w kierunku poziomym lub nachylonym oraz w pionowym w ***
W gospodarce rynkowej działania w zakresie podniesienia efektywności realizacji usług logistycznym ukształtowaniu wstęgi ślimaka co umożliwia transportowanie materiałów onych różnych wpływają istotnie na wzrost produktywności przedsiębiorstw [9]. Procesy produkcyjne w przemyśle aściwościach. Obracający się wewnątrz stalowej obudowy wał ślimakowy realizuje funkcję spożywczym uwarunkowane są wieloma czynnikami: enośnika, transportując materiał na odległość określoną umiejscowieniemtechnicznymi, otworu technologicznymi, ekonomicznymi transportowymi i specjalnymi danej branży. Ponadto utowego w obudowie urządzenia. Mogą transportować materiały sypkie (np. ziarna zbóż), na warunki procesów transportowych wpływa rodzaj zięki szczelności obudowy mogą przemieszczać materiały pylące się, suche jakopakowania również produktu finalnego. Inne parametry mają bowiem gotne, czy ciastowate. Dzięki specyficznym warunkom pracy wału ślimakowego mogąprodukty sypkie, takie jak np. mąka czy cukier, inne jednostkowe: ku poziomym lub nachylonym ze oraz w pionowym FOT. 4 Przykład przenośnika ślimakowego stali nierdzewnej (źródło: [8]) chleb, napoje czy produkty przetwórupełniać proces technologiczny np. o operację mieszania. w zamkniętych lub otwartych korytkach. Głównym stwa owocowo-warzywnego oraz mlecznego. Operacje elementem roboczym jest wał ślimakowy o różnym transportowe w dużej mierze dominują w procesie ukształtowaniu wstęgi ślimaka, co umożliwia trans- dystrybucji oraz konfekcjonowania produktów gotoportowanie materiałów o różnych właściwościach. wych. Przy tych procesach istotna jest efektywność Obracający się wewnątrz stalowej obudowy wał śli- transportowa powiązana z manipulatorami i robotami, makowy realizuje funkcję przenośnika, transportując które układają materiał na opakowaniach zbiorczych materiał na odległość określoną umiejscowieniem np. typu paleta, aby możliwe było zapewnienie dalszych otworu zrzutowego w obudowie urządzenia. Mogą procesów logistycznych i dystrybucji do magazynów transportować materiały sypkie (np. ziarna zbóż), krótkoterminowych lub bezpośrednio do odbiorcy. a dzięki szczelności obudowy mogą przemieszczać materiały pylące się, suche, jak również wilgotne czy Literatura ciastowate. Dzięki specyficznym warunkom pracy 1. Goździecki M., Świątkiewicz H., Przenośniki, WNT, Warszawa 1975. 2. Cempírek, V., Gašparík, J., Zitrický, V., & Blaho, P., Control of modwału ślimakowego mogą uzupełniać proces technoular conveyor and automated handling devices interconnection, Advanced in Science and Technology Researched Journal, 12(3), logiczny np. o operację mieszania. 2018, 210-221. FOT. 4 Przykład przenośnika ślimakowego ze stali nierdzewnej (źródło: [8]) Ciekawym urządzeniem jest przenośnik hydrau- 3. Kobayashi, Y., & Toya, K., Effect of belt transport speed and other factors on belt mistracking, Microsystem Technologies, 13, 8-10, liczny zwany spławiakiem, w którym transportowanie 2007, 1325-1330. materiału odbywa się w kierunku poziomy w otoczeniu 4. http://www.habasit.com/pl/confectionery.htm cieczy najczęściej wody. Stosowane przeważnie do prze- 5. https://glowny-mechanik.pl/2017/05/17/przenosniki-czlonowe-plytkowe-walkowe/ mieszczania oraz mycia surowców owocowo-warzyw6. https://www.olx.pl/oferta/podajnik-plytkowy-transportery-rolnych, takich jak jabłka czy pomidory. Posiadają koryta kowe-obrotnice-puszek-CID619-IDzU8MR.html#39a241a571 z niedużym spadkiem około 1-1,5%, aby zapewnić mini- 7. http://www.szlachetstal.pl/przenosnik-podwieszony-lancuchowy/ malną prędkość poruszania się materiału w kierunku 8. http://polish.wastewatertreatmentmachine.com/supplier-303215-shaftless-screw-conveyor przepływu wody. Innymi urządzeniami hydraulicznymi 9. Izdebski M., Jacyna-Gołda I., Siedlecka-Wójcikowska T., Efeksą pompy z rurociągiem, które mogą transportować tywność przydziału środków transportu w łańcuchu dostaw, Autobusy, 3/2019, 71-78. tzw. pulpę lub soki czy mleko, w rurociągach z obiegiem
mkniętych lub otwartych korytkach. Głównym elementem roboczym jest wał ślimakowy o
16 Kierunek Spożywczy 1/2020